Przedsiębiorstwo Hydrauliki Siłowej Hydrotor S.A.

Annual / Quarterly Financial Statement • Apr 30, 2019

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej "Hydrotor" za 2018 r.

wg Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej

kwiecień 2019 r.

I.	Skonsolidowane Sprawozdanie z Całkowitych Dochodów4
II.	Skonsolidowane Sprawozdanie z Sytuacji Finansowej 5
III. IV.	Skonsolidowane Sprawozdanie z Przepływów Pieniężnych 6 Skonsolidowane Sprawozdanie ze zmian w Kapitale Własnym 7
V.	Noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego8
1.	Informacje ogólne8
2.	Platforma zastosowanych międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej 11
2.1	Oświadczenie o zgodności11
2.2	Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych12
2.3	Nowe standardy i interpretacje 12
2.4	Zastosowanie założeń, szacunków i osądów w rachunkowości13
2.5	Wcześniejsze zastosowanie standardów i interpretacji14
2.6	Dobrowolna zmiana zasad rachunkowości 14
3.	Stosowane zasady rachunkowości 14
3.1	Dane ogólne14
3.2	Zasady rachunkowości14
3.3	Podstawa konsolidacji 15
3.4	Inwestycje w podmioty stowarzyszone15
3.5	Aktywa przeznaczone do zbycia15
3.6	Wartość firmy15
3.7	Przychody ze sprzedaży15
3.8	Leasing 16
3.9	Waluty obce16
3.10	Koszty odsetek16
3.11	Dotacje17
3.12	Zysk na działalności gospodarczej17
3.13	Podatki17
3.14	Rzeczowe aktywa trwałe 17
3.15	Nieruchomości inwestycyjne18
3.16	Wartości niematerialne – koszty prac rozwojowych18
3.17	Patenty i znaki towarowe18
3.18	Utrata wartości18
3.19	Zapasy 19
3.20	Instrumenty finansowe19
3.21	Należności z tytułu dostaw i usług20
3.22	Inwestycje w papiery wartościowe 20
3.23	Zobowiązania finansowe oraz instrumenty kapitałowe 20
3.24	Kredyty bankowe20
3.25	Zobowiązania z tytułu dostaw i usług20
3.26	Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń20
3.27	Rezerwy20
4.	Przychody ze sprzedaży21
5.	Segmenty działalności – branżowe i geograficzne 21
		Strona 2 z 51

6.	Koszty rodzajowe i wynik na działalności operacyjnej 24
7.	Koszty zatrudnienia 24
8.	Przychody – koszty finansowe 25
9.	Podatek dochodowy25
10.	Dywidendy 26
11.	Zysk przypadający na 1 akcję 27
12.	Pozostałe wartości niematerialne28
13.	Rzeczowe aktywa trwałe 29
14.	Nieruchomości inwestycyjne30
15.	Jednostki zależne 30
16.	Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 31
17.	Wartość firmy31
18.	Zapasy 31
19.	Środki trwałe dostępne do sprzedaży32
20.	Należności z tytułu dostaw oraz pozostałe należności32
21.	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 33
22.	Rozliczenia międzyokresowe 34
23.	Kredyty i pożyczki35
24.	Obligacje zamienne na akcje 36
25.	Finansowe instrumenty pochodne37
26.	Podatek odroczony 37
27.	Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego 38
28.	Zobowiązania handlowe i inne 39
29.	Pozostałe zobowiązania finansowe39
30.	Rezerwy40
31.	Kapitał podstawowy 40
32.	Kapitał zapasowy42
33.	Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny42
34.	Kapitały rezerwowe 42
35.	Kapitały mniejszości43
36.	Zyski zatrzymane43
37.	Wartość księgowa przypadająca na 1 akcję 43
38.	Instrumenty finansowe44
39.	Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych45
40.	Ryzyka45
41.	Analiza wrażliwości47
42.	Aktywa i Pasywa warunkowe47
43.	Programy świadczeń pracowniczych 48
44.	Zdarzenia po dacie bilansu 49
45.	Transakcje z podmiotami powiązanymi 49
46.	Umowa o badanie sprawozdań finansowych 50
47.	Zatwierdzenie sprawozdania finansowego 51

I. Skonsolidowane Sprawozdanie z Całkowitych Dochodów

		Rok 2018 okres	Rok 2017 okres	Rok 2016 okres
	Nota	od 2018-01-01	od 2017-01-01	od 2016-01-01
		do 2018-12-31	do 2017-12-31	do 2016-12-31
Działalność kontynuowana Przychody ze sprzedaży		113 953	98 789	88 813
Przychody ze sprzedaży produktów	4; 5	108 137	93 146	84 382
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów		5 816	5 643	4 431
Koszt własny sprzedaży	4; 5	(92 174)	(78 815)	(69 271)
Zysk (strata) brutto na sprzedaży		21 779	19 974	19 542
Koszty sprzedaży		(2 397)	(2 236)	(2 120)
Koszty ogólnego zarządu Pozostałe przychody operacyjne	6	(12 646) 3 851	(11 695) 5 252	(11 312) 3 867
Pozostałe koszty operacyjne	6	(1 905)	(900)	(792)
Zysk (strata) na działalności operacyjnej		8 682	10 395	9 185
Przychody finansowe	8	96	104	97
Koszty finansowe	8	(176)	(1 181)	(353)
Zysk (strata) przed opodatkowaniem		8 602	9 318	8 929
Podatek dochodowy	9	(1 863)	(1 811)	(1 738)
Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej		6 739	7 507	7 191
Działalność zaniechana
Strata netto z działalności zaniechanej
Zysk (strata) netto	11	6 739	7 507	7 191
Pozostałe całkowite dochody netto
Składniki, które nie zostaną przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat:
Skutki przeszacowania aktywów trwałych Udział w skutkach przeszacowania aktywów trwałych jednostek stowarzyszonych Przeszacowanie zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
Inne [opisać]
Składniki, które mogą zostać przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat:
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych Skutki przeszacowania aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży Efektywną część zysków i strat związanych z instrumentem zabezpieczającym w ramach zabezpieczania przepływów pieniężnych
Inne [opisać]
Pozostałe całkowite dochody netto razem
SUMA CAŁKOWITYCH DOCHODÓW	11	6 739	7 507	7 191
Całkowity dochód ogółem przypadający:
Akcjonariuszom podmiotu dominującego	11	6 728	7 491	7 179
Akcjonariuszom mniejszościowym	11	11	16	12
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł)	11	2,81	3,13	3,00

Za okres od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 r.

II. Skonsolidowane Sprawozdanie z Sytuacji Finansowej

				stan na
		Nota	2018-12-31	2017-12-31	2016-12-31
	AKTYWA		koniec roku 2018	koniec roku 2017	koniec roku 2016
	Rzeczowe aktywa trwałe	13	58 116	56 094	55 863
	Koszty zakończonych prac rozwojowych	12	2 850	3 459	3 540
Aktywa trwałe	Pozostałe wartości niematerialne	12	50	102	38
	Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	16	2	2	2
	Nieruchomości inwestycyjne	14	326	326	649
	Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe	22	762	1 119	1 978
	Aktywa z tytułu podatku odroczonego
	Razem aktywa trwałe		62 106	61 102	62 070
	Zapasy	18	36 919	37 097	34 009
Aktywa obrotowe	Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	20	18 604	17 123	13 138
	Aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego	9			69
	Rozliczenia międzyokresowe	22	1 203	915	877
	Krótkoterminowe aktywa finansowe		16
	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone do zbycia	21 19	2 587 4 585	6 452 4 993	5 454 7 641
	Razem aktywa obrotowe		63 914	66 580	61 188
	Razem aktywa		126 020	127 682	123 258
	PASYWA
	Kapitał akcyjny	31	4 797	4 797	4 797
	Kapitał zapasowy	32	65 623	62 783	60 330
	Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny Kapitały rezerwowe	33 34	10 219 3 039	10 295 3 039	10 322 3 039
	Zyski zatrzymane	36	6 882	7 720	7 398
Kapitały własne	Kapitały przypadające akcjonariuszom podmiotu dominującego		90 560	88 634	85 886
	Udziały akcjonariuszy mniejszościowych		138	125	201
	Razem kapitały własne		90 698	88 759	86 087
	Rezerwa na podatek odroczony		3 546	3 508	3 482
	Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych		1 077	944	822
	Rezerwy długoterminowe		15	15	15
długoterminowe Zobowiązania	Kredyty długoterminowe	23			2 681
	Inne zobowiązania finansowe Dotacje	27; 29	1 506 11 786	1 550 12 770	1 417 12 715
	Razem zobowiązanie długoterminowe		17 930	18 787	21 132
	Zobowiązania z tyt. dostaw i usług oraz pozostałe
	zobowiązania	28	8 113	11 886	9 397
	Bieżące zobowiązania podatkowe	9	429	504	281
krótkoterminowe Zobowiązania	Kredyty krótkoterminowe Pozostałe zobowiązania finansowe	23 27; 29	3 761 552	4 070 527	2 911 286
	Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych	43	2 101	1 620	1 468
	Rezerwy krótkoterminowe		801
	Dotacje	22	1 635	1 529	1 696
	Razem zobowiązania krótkoterminowe		17 392	20 136	16 039
	Pasywa razem		126 020	127 682	123 258

sporządzone na dzień 31 grudnia 2018 r.

Wartość księgowa na 1 akcję w zł przypadająca akcjonariuszom podmiotu dominującego (PLN) 37,76 36,96 35,81

III. Skonsolidowane Sprawozdanie z Przepływów Pieniężnych

	Rachunek przepływu środków pieniężnych	Noty	Rok 2018 okres od 2018-01-01	Rok 2017 okres od 2017-01-01	Rok 2016 okres od 2016-01-01
	(metoda pośrednia) w tys. zł		do 2018-12-31	do 2017-12-31	do 2016-12-31
	A. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ		10 305	11 198	7 986
-	Zysk (strata) netto		6 739	7 507	7 191
-	Koszt podatku dochodowego ujęty w rachunku zysków i strat		1 863	1 811	1 738
-	Zapłacony podatek dochodowy		(1 918)	(1 372)	(1 467)
-	Koszty finansowe ujęte w rachunku zysków i strat			7	5
-	Zapłacone odsetki		128	149	69
-	Przychody z inwestycji ujęte w rachunku zysków i strat		(11)	(7)	(79)
-	Zysk ze sprzedaży lub zbycia składników rzeczowych aktywów trwałych		10	(540)	(31)
-	Amortyzacja aktywów trwałych		6 184	6 060	6 124
-	(Dodatnie) / ujemne różnice kursowe netto		(40)	(57)	226
-	(Zwiększenie) / zmniejszenie salda należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności		(2)	(4 300)	(1 344)
-	(Zwiększenie) / zmniejszenie stanu zapasów		(38)	(3 087)	(1 989)
-	(Zwiększenie) / zmniejszenie pozostałych aktywów		8	8	(219)
-	Zmniejszenie salda zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych zobowiązań		(3 451)	4 178	(1 077)
-	Zwiększenie / (zmniejszenie) rezerw		1 077	201	125
-	Zwiększenie przychodów przyszłych okresów		(274)	640	(1 286)
	B. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ		(7 816)	(4 400)	(3 028)
-	Wpływy z tytułu zbycia składników rzeczowych aktywów trwałych		346	3 292	77
- -	Otrzymane odsetki Płatności za rzeczowe aktywa trwałe		28 (7 695)	8 (4 718)	88 (3 186)
-	Koszty sprzedaży majątku		(356)	(2 747)
-	Płatności za nieruchomości inwestycyjne			(95)	(6)
-	Płatności za wartości niematerialne		(139)	(102)	(1)
-	Nabycie udziałów jednostek zależnych			(38)
	C. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ		(6 382)	(5 773)	(6 963)
-	Dywidendy wypłacone na rzecz:		(4 799)	(4 798)	(4 797)
	- akcjonariuszy jednostki dominującej		(4 797)	(4 797)	(4 797)
	- udziałowców mniejszościowych		(2)	(1)
-	Wpływy z kredytów, pożyczek		2 312	1 316
-	Spłata kredytów, pożyczek		(2 672)	(2 493)	(2 089)
-	Spłata zobowiązań z tyt. leasingu finansowego		(606)	(594)
	Zapłata odsetek od pożyczek		(161)	(163)	(77)
-	Inne wpływy / wydatki finansowe		(456)	959
D.	Przepływy pieniężne netto, razem (A.+/-B.+/-C.)		(3 893)	1 025	(2 005)
E.	Bilansowa zmiana środków pieniężnych, w tym:		(3 865)	998	(2 179)
	- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych		28	(27)	(174)
F.	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku obrotowego		6 452	5 454	7 633
G.	Środki pieniężne na koniec okresu		2 587	6 452	5 454
	- o ograniczonej możliwości dysponowania		41	959

za okres od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 r.

IV. Skonsolidowane Sprawozdanie ze zmian w Kapitale Własnym

za okres od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 r.

Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za okres sprawozdawczy kończący się 31 grudnia 2018 roku

	Kapitał podstawowy	Nadwyżka ze sprzedaży akcji	Kapitał rezerwowy z przeszacowania rzeczowych aktywów trwałych	Kapitał rezerwowy na zabezpieczenia	Zyski zatrzymane	Wynik lat ubiegłych przeniesiony na kapitał zapasowy	Zyski zatrzymane przypadające udziałowcom nie dającym kontroli	Razem
stan na dzień 01-01-2018	4 797	13 350	10 295	3 039	7 720	49 433	125	88 759
zysk netto za rok obrotowy					6 739			6 739
Pozostałe całkowite dochody za rok obrotowy (netto)
Całkowite dochody razem					6 739			6 739
wypłata dywidendy					(4 799)			(4 799)
podział wyniku					(2 914)	2 914	,
inne tytuły
- zbycie środków trwałych			(76)		41	35
- udziały mniejszości						(13)	13
- korekty konsolidacyjne					95	(96)		(1)
stan na dzień 31-12-2018	4 797	13 350	10 219	3 039	6 882	52 273	138	90 698

stan na dzień 01-01-2017	4 797	13 350	10 322	3 039	7 398	46 980	201	86 087
zysk netto za rok obrotowy					7 507			7 507
Pozostałe całkowite dochody za rok obrotowy (netto)
Całkowite dochody razem					7 507			7 507
wypłata dywidendy					(4 797)			(4 797)
podział wyniku					(2 394)	2 395	,	1
inne tytuły
- zbycie środków trwałych			(27)		27
- udziały mniejszości					37		(76)	(39)
- korekty konsolidacyjne					(58)	58
stan na dzień 31-12-2017	4 797	13 350	10 295	3 039	7 720	49 433	125	88 759

V. Noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego

1. Informacje ogólne

1.1. Informacje o jednostce dominującej

1.1.1. Nazwa i siedziba

Przedsiębiorstwo Hydrauliki Siłowej "Hydrotor" S.A. z siedzibą w Tucholi ul. Chojnicka 72.

Spółka utworzona na podstawie aktu notarialnego z dnia 13-12-1991 r. w Kancelarii Notarialnej nr 77 w Świeciu nad Wisłą (Rep. A Nr 6529/1991 r.).

1.1.2. Rejestracja

Spółka zarejestrowana jest pod numerem KRS 0000119782, prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego.

1.1.3. Podstawowy przedmiot działalności

Przedmiotem działalności "Hydrotor" S.A. jest działalność produkcyjno-usługowa i handlowa w zakresie obrotu gospodarczego na terenie kraju i za granicą, przy specjalizacji w zakresie hydrauliki siłowej.

Podstawowy segment działalności to produkcja, regeneracja i projektowanie elementów hydrauliki siłowej, mających zastosowanie w rolnictwie oraz przemyśle: maszynowym, budowlanym, wydobywczym, energetycznym, samochodowym i innych.

Rodzaj działalności według PKD – 2830Z produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa

Branża wg klasyfikacji GPW w Warszawie – przemysł elektromaszynowy

1.1.4. Czas trwania

Czas trwania działalności PHS "Hydrotor" S.A. jest nieokreślony.

1.2. Zarząd i Rada Nadzorcza

1.2.1. Zarząd

W okresie od dnia 01-01-2018 r. do dnia 31-12-2018 r. Zarząd Spółki działał w składzie:

Wacław Kropiński – Prezes Zarządu do 30 czerwca 2018 r.

Mariusz Lewicki – Prezes Zarządu od 01 lipca 2018 r. Uchwala WZA nr 23/VI/2018,

Wiesław Wruck – Dyrektor ds. Marketingu, Sprzedaży i Rozwoju Członek Zarządu

1.2.2. Rada Nadzorcza

W okresie od 01-01-2018 r. do 31-12-2018 r. Rada Nadzorcza pracowała w składzie:

• 1. Mariusz Lewicki Przewodniczący do 30 czerwca 2018 r,
• 1. Wacław Kropiński Przewodniczący od 01 lipca 2018 r. Uchwala WZA nr 21/VI/2018
• 1. Czesław Główczewski Za-ca Przewodniczącego,
• 1. Janusz Deja sekretarz, 4. Ryszard Bodziachowski członek,
• 1. Jakub Leonkiewicz członek, 6. Mieczysław Zwoliński członek.

1.3. Struktura akcjonariatu

Według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku struktura akcjonariatu jednostki dominującej była następująca:

Podmiot	Siedziba	Ilość akcji	Ilość głosów	% posiadanego kapitału	% posiadanych praw głosów
Ryszard Bodziachowski z osobą bliską	Warszawa	402 900	402 900	16,799	11,320
Mariusz Lewicki z osobą bliską	Toruń	300 715	300 715	12,539	8,449
Wacław Kropiński	Tuchola	88 405	422 025	3,686	11,858
PKO TFI SA	Warszawa	358 324	358 324	14,941	10,068
AVIVA PTE AVIVA Santander SA	Warszawa	185 400	185 400	7,730	5,209
pozostali akcjonariusze		1 062 556	1 889 736	44,305	53,096
Razem		2 398 300	3 559 100	100,000	100,000

Uwaga: dane wg informacji posiadanych przez Spółkę na 31.12.2018 r.

1.4. Waluta funkcjonalna i waluta sprawozdawcza

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w polskich złotych (PLN). Polski złoty jest walutą funkcjonalną i sprawozdawczą Grupy Kapitałowej. Dane w sprawozdaniach finansowych zostały wykazane w tysiącach złotych, chyba że w konkretnych sytuacjach zostały podane z większą dokładnością.

1.5. Okres sprawozdawczy

Rokiem obrotowym Spółki Dominującej oraz spółek wchodzących w skład grupy jest rok kalendarzowy.

Prezentowane sprawozdanie finansowe obejmuje okres od 01-01-2018 r. – 31-12-2018 r. oraz porównywalne dane finansowe od 01-01-2017 r. – 31-12-2017 r .

1.6. Udziały w jednostkach zależnych

PHS "Hydrotor" S.A. w 2018 r. posiadała udziały w 4 jednostkach tworząc Grupę Kapitałową

"Hydrotor" S.A. w Tucholi

Agromet ZEHS Lubań S.A. W Lubaniu

WPH Sp. z o.o. we Wrocławiu Akcje 99,99% Udziały 100,00% Udziały 100,00% Udziały 96,88%

Hydrotorbis Sp. z o.o. w Tucholi

WZM Wizamor Sp. z o.o. w Więcborku

Na dzień 31-12-2018 r. po połączeniu przez przejecie z dniem 28-02-2018 r. Spółki Hydrotorbis Grupa Kapitałowa przedstawiała się następująco:

	"Hydrotor" S.A. w Tucholi
Agromet ZEHS Lubań S.A. w Lubaniu	WPH Sp. z o.o. we Wrocławiu	WZM Wizamor Sp. z o.o. w Więcborku
Akcje 99,99%	Udziały 100,00%	Udziały 96,88%

Żadna ze spółek wchodząca w skład grupy kapitałowej nie posiada znaczących udziałów w kapitałach innych podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej.

PHS "Hydrotor" SA jest jednostką sprawującą kontrolę nad wymienionymi jednostkami Grupy Kapitałowej i ma obowiązek sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej zgodnie z art. 55 do 63 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (D. U. z 2013 roku , poz. 330 z późniejszymi zmianami) zwanej dalej "ustawą o rachunkowości".

1.6.1. Agromet ZEHS Lubań S.A.

• a) siedziba: Lubań
• b) Przedmiot działalności: Produkcja siłowników hydraulicznych
• c) Sąd Rejonowy: Sąd Rejonowy dla Wrocławia Fabrycznej, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego; Spółka wpisana do rejestru przedsiębiorców pod numerem KRS: 0000342909, dnia 18.12.2009 r.
• d) Zastosowana metoda konsolidacji: pełna
• e) Data objęcia kontroli / data od której wywierany jest znaczny wpływ: 01.03.1998 r.
• f) Udział w kapitale/liczbie głosów jednostki zależnej: 99,99%/ 99,99%.

1.6.2. WPH Sp. z o.o. we Wrocławiu

• a) siedziba: Wrocław
• b) Przedmiot działalności: Produkcja elementów hydrauliki siłowej
• c) Sąd Rejonowy: Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego; Spółka wpisana do rejestru przedsiębiorców pod numerem KRS: 0000082498, dnia 17.01.2002 r.
• d) Zastosowana metoda konsolidacji: pełna
• e) Data objęcia kontroli / data od której wywierany jest znaczny wpływ: 15.06.2005 r.
• f) Udział w kapitale/liczbie głosów jednostki zależnej: 100%/ 100%.

1.6.3. WZM "Wizamor" Sp. z o.o. w Więcborku

• a) siedziba: Więcbork
• b) Przedmiot działalności: produkcja wysokociśnieniowych elementów złącznych, amortyzatorów i przewodów giętkich
• c) Sąd Rejonowy: Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Spółka wpisana do rejestru przedsiębiorców pod numerem KRS: 0000156565, dnia 28.03.2003 r
• d) Zastosowana metoda konsolidacji: pełna
• e) Data objęcia kontroli / data od której wywierany jest znaczny wpływ: 22.06.2010 r.
• f) Udział w kapitale/liczbie głosów jednostki zależnej: 96,88%/ 96,88%.

1.7. Kurs EUR użyty do prezentacji wybranych danych

Do prezentacji wybranych danych przyjęto kursy

• a) podstawowe pozycje aktywów i pasywów Sprawozdania z sytuacji finansowej przeliczono wg średniego kursu EUR ogłoszonego przez NBP obowiązującego na dzień 31.12.2018 r., oraz na 31.12.2017 r.,
• b) podstawowe pozycje Sprawozdania z całkowitych dochodów przeliczono wg średniej arytmetycznej średnich kursów EUR ogłoszonych przez NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego zakończonego miesiąca za 2018 r. oraz 2017 r.,
• c) podstawowe pozycje Sprawozdania z przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej oraz środki pieniężne na koniec okresu przeliczono wg średniego kursu EUR ogłoszonego przez NBP obowiązującego na dzień 31.12.2018 r. oraz na dzień 31.12.2017 r.,
• d) środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego przeliczono według średniego kursu EUR obowiązującego na dzień 31.12.2017 r., oraz na początek okresu porównywalnego według średniego kursu EUR obowiązującego na dzień 31.12.2016 r.

Przyjęte kursy prezentowały się następująco (w zł):

Okres - data	Średni kurs w okresie	Minimalny kurs w okresie	Maksymalny kurs w okresie	Kurs na ostatni dzień okresu
31.12.2018 r.	4,2617	4,1423	4,3978	4,3000
31.12.2017 r.	4,2447	4,1909	4,4158	4,1709
31.12.2016 r.	4,3757	4,2355	4,5035	4,4240

1.8. Wybrane dane finansowe

Podstawowe pozycje bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych ze sprawozdania finansowego i porównywalnych danych finansowych przeliczone na EUR przedstawiają się następująco:

Pozycja sprawozdań finansowych	Rok 2018		Rok 2017
	tys. PLN	tys. EUR	tys. PLN	tys. EUR
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej AKTYWA
Aktywa trwałe	62 106	14 443	61 102	14 650
Aktywa obrotowe	63 914	14 864	66 580	15 963
Aktywa razem	126 020	29 307	127 682	30 613
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej PASYWA
Kapitał własny	90 698	21 093	88 759	21 281
Kapitał zakładowy	4 797	1 116	4 797	1 150
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	35 322	8 214	38 923	9 332
Zobowiązania długoterminowe	17 930	4 170	18 787	4 504
Zobowiązania krótkoterminowe	17 392	4 045	20 136	4 828
Pasywa razem	126 020	29 307	127 682	30 613
Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów
Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów	113 953	26 706	98 789	23 273
Zysk brutto na sprzedaży	21 779	5 104	19 974	4 706
Zysk na sprzedaży	6 736	1 579	6 043	1 424
Zysk z działalności operacyjnej	8 682	2 035	10 395	2 449
Zysk brutto	8 602	2 016	9 318	2 195
Zysk netto	6 739	1 579	7 507	1 769
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	10 305	2 397	11 198	2 685
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(7 816)	(1 818)	(4 400)	(1 055)
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej	(6 382)	(1 484)	(5 773)	(1 384)
Przepływy pieniężne netto razem	(3 893)	(905)	1 025	246
Środki pieniężne na początek okresu	6 452	1 547	5 454	1 233
Środki pieniężne na koniec okresu	2 587	602	6 452	1 547

1.9. Dalsza kontynuacja działalności Grupy Kapitałowej

W świetle posiadanych przez Zarząd informacji nie występuje niepewność co do możliwości kontynuowania działalności Grupy Kapitałowej. Kontynuacja działalności Grupy Kapitałowej nie jest zagrożona.

2. Platforma zastosowanych międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej

2.1 Oświadczenie o zgodności

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF") zatwierdzonymi przez Unię Europejską, opublikowanymi i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2018 roku.

Biorąc pod uwagę toczący się w Unii Europejskiej proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Grupę działalność, w zakresie stosowanych przez Grupę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską dla roku 2018, z wyjątkiem zasad, które zostały zmienione lub wprowadzone w wyniku zastosowania nowych regulacji MSSF dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2018 roku lub później.

2.2 Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe ("skonsolidowane sprawozdanie finansowe") zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF") zatwierdzonymi przez Unię Europejską, opublikowanymi i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2018 roku. W szczególności sprawozdanie finansowe zostało sporządzone z uwzględnieniem zmian do standardu MSR 1 "Prezentacja sprawozdań finansowych" w zakresie ujawnień. Grupa dokonała modyfikacji zakresu i formatu ujawnień, które dotyczyły:

• kwestii istotności nieistotne ujawnienia nie zostały zaprezentowane nawet jeśli stanowiły część wymogu danego standardu,
• agregacji bądź dezagregacji wybranych pozycji w celu zwiększenia przejrzystości i użyteczności,
• zasad (polityk) rachunkowości zaprezentowane zostały te zasady, które mają istotny wpływ na prezentację efektów działalności i sytuację Grupy.

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy.

2.3 Nowe standardy i interpretacje

Zmiany do istniejących standardów zastosowane po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym Hydrotor SA za 2018 rok. Następujące zmiany do istniejących standardów oraz interpretacja wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w UE wchodzą w życie po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym Grupy za 2018 rok:

• Zmiany do MSSF 9 "Instrumenty finansowe" – wpływa na klasyfikację i wycenę aktywów finansowych, która uzależniona jest od charakterystyki przepływów pieniężnych oraz modelu biznesowego związanych z danymi aktywami. Nowy standard skutkuje również ujednoliceniem modelu utraty wartości w stosunku do wszystkich instrumentów finansowych. Nowy standard wymaga, aby jednostki ujmowały oczekiwane straty kredytowe w momencie kiedy instrumenty finansowe są ujmowane po raz pierwszy, oraz ujmowały wszelkie oczekiwane straty z całego okresu życia instrumentów w szybszy niż dotychczas sposób.

Zmiana standardu nie pociągnęła za sobą konieczności uzupełnienia ujawnień o nowe dane,

• Zmiany do MSSF 15 określa, w jaki sposób i kiedy ujmuje się przychody, jak i wymaga dostarczenia bardziej szczegółowych ujawnień. Standard zastępuje MSR 18 "Przychody", MSR 11 "Umowy o usługę budowlaną" oraz wiele interpretacji związanych z ujmowaniem przychodów. Standard ma zastosowanie do prawie wszystkich umów z klientami (główne wyjątki dotyczą umów leasingowych, instrumentów finansowych oraz umów ubezpieczeniowych). Zasadą nowego standardu jest ujmowanie przychodów w taki sposób, aby odzwierciedlić transfer towarów lub usług na rzecz klientów oraz w takiej kwocie, która odzwierciedla wysokość wynagrodzenia (tj. płatność), do którego Spółka spodziewa się uzyskać prawo w zamian za towary lub usługi. Standard dostarcza również wytycznych ujmowania transakcji, które nie były szczegółowo regulowane przez dotychczasowe standardy (np. przychody z usług czy modyfikacje umów), jak i dostarcza obszerniejsze wyjaśnienia na temat ujmowania umów wieloelementowych. Grupa wprowadziła zasady nowego standardu od dnia 1 stycznia 2018 roku.. Zmiana standardu nie ma wpływu na niniejsze sprawozdanie finansowe.
• Zmiany do MSSF 2 "Płatności na bazie akcji" wyjaśnia, jak ustalać "wartość godziwą" płatności opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych. Ponadto zmiana standardu wprowadza wymóg urealnienia zobowiązania poprzez uwzględnienie każdej zmiany wartości w wyniku finansowym przed zmianą klasyfikacji ze zobowiązań na kapitał własny. Koszt ujęty po modyfikacji bazuje na wartości godziwej z dnia modyfikacji. Zmiana standardu nie miała wpływu na niniejsze sprawozdanie finansowe.
• Zmiany do MSR 40 "Nieruchomości inwestycyjne" że aby dokonać przeklasyfikowania konieczna jest zmiana sposobu użytkowania danej nieruchomości. Zmiana sposobu użytkowania następuje, gdy nieruchomość zaczyna lub przestaje spełniać definicję nieruchomości inwestycyjnej oraz występują dowody na zmianę użytkowania.

Zmiana standardu nie miała wpływu na niniejsze sprawozdanie finansowe.

• Interpretacja KIMSF 22 "Transakcje w walutach obcych i płatności zaliczkowe" (obowiązująca w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie). Interpretacja wyjaśnia jak ustalić datę transakcji w przypadku zastosowania standardu MSR 21 "Skutki zmian kursów wymiany walut obcych".

Zmiana standardu nie miała wpływu na niniejsze sprawozdanie finansowe.

• Zmiany do MSSF 4 "Umowy ubezpieczeniowe" – Zastosowanie MSSF 9 "Instrumenty finansowe" wraz z MSSF 4 "Instrumenty ubezpieczeniowe" – zatwierdzone w UE w dniu 3 listopada 2017 roku (obowiązujące w odniesieniu do

okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie lub w momencie zastosowania MSSF 9 "Instrumenty finansowe" po raz pierwszy).

Zmiana standardu nie miała wpływu na niniejsze sprawozdanie finansowe.

Nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, ale jeszcze niezatwierdzone do stosowania w Unii Europejskiej. MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji wydanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR), z wyjątkiem poniższych nowych standardów, zmian do standardów oraz nowej interpretacji, które według stanu na dzień publikacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie zostały jeszcze zatwierdzone do stosowania w UE (poniższe daty wejścia w życie odnoszą się do standardów w wersji pełnej):

• MSSF 9 "Prawo wcześniejszej spłaty z negatywnym wynagrodzeniem" obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie, z możliwością jej wcześniejszego zastosowania. Na skutek zmiany do MSSF 9, jednostki będą mogły wyceniać aktywa finansowe z tak zwanym prawem do wcześniejszej spłaty z negatywnym wynagrodzeniem według zamortyzowanego kosztu lub według wartości godziwej poprzez inne całkowite dochody, jeżeli spełniony jest określony warunek - zamiast dokonywania wyceny według wartości godziwej przez wynik finansowy, zmiany te nie będą miały istotnego wypływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe Grupy,
• MSSF 16 "Leasing" od 1.01.2019 r. wskazuje, że leasingobiorca ujmuje prawo do użytkowania składnika aktywów oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Prawo do użytkowania składnika aktywów jest traktowane podobnie jak inne aktywa niefinansowe i odpowiednio amortyzowane. Zobowiązania z tytułu leasingu wycenia się początkowo w wartości bieżącej opłat leasingowych płatnych w okresie leasingu, zdyskontowanej o stopę zawartą w leasingu, jeżeli jej ustalenie jest łatwe do określenia. W przeciwnym razie, leasingobiorca stosuje krańcową stopę procentową,
• KIMSF 23 "Niepewność związana z ujęciem podatku dochodowego" ". KIMSF 23 wyjaśnia wymogi w zakresie rozpoznania i wyceny zawarte w MSR 12 w sytuacji niepewności związanej z ujęciem podatku dochodowego. Wytyczne obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie Grupa zastosuje powyższe zmiany od 1 stycznia 2019 roku,
• Zmiany do MSR 28 od 1.01.2019 r. "Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach" - Zmiany te wyjaśniają, że w odniesieniu do długoterminowych udziałów w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu, do których nie stosuje się metody praw własności, spółki stosują MSSF 9. Dodatkowo, Rada opublikowała również przykład ilustrujący zastosowanie wymogów MSSF 9 i MSR 28 do długoterminowych udziałów w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu zmiany te nie będą miały istotnego wypływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe Spółki.

Według szacunków Grupy, wyżej wymienione nowe standardy, zmiany do istniejących standardów oraz interpretacji nie miałyby wpływu na sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane przez Spółkę na dzień bilansowy.

Grupa posiada zawarte umowy leasingowe stosowane zasady rozliczania nie różnią się od zasad określonych w MSR 16 w związku z czym zmiana nie ma wpływu to na sprawozdanie finansowe.

2.4 Zastosowanie założeń, szacunków i osądów w rachunkowości

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym.

Założenia i szacunki są oparte na najlepszej wiedzy kierownictwa na temat bieżących i przyszłych zdarzeń oraz działań, jednak rzeczywiste wyniki mogą się różnić od przewidywanych.

Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest rozpoznawana w okresie, w którym zostały one zmienione, jeśli dotyczy to wyłącznie tego okresu, lub w okresie bieżącym i przyszłym, jeśli zmiany dotyczą zarówno okresu bieżącego jak i przyszłego. Przyjęte istotne założenia przy dokonywaniu szacunków przedstawione zostały w odpowiednich notach do sprawozdania.

Przyjmując założenia, dokonując szacunków i osądów zarząd Spółki (Zarząd) może kierować się własnym doświadczeniem i wiedzą, a także opiniami, analizami i rekomendacjami niezależnych ekspertów.

Ważne założenia i szacunki

Świadczenia pracownicze

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych zostały oszacowane za pomocą metod aktuarialnych.

Amortyzacja

Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego oraz aktywów niematerialnych. Grupa corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ich ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków.

Wartość godziwa instrumentów finansowych

Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy doborze odpowiednich metod i założeń do wyceny Spółka kieruje się profesjonalnym osądem.

Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego

Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Grupa weryfikuje przyjęte szacunki dotyczące prawdopodobieństwa odzyskania aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje oraz doświadczenia z przeszłości.

Utrata wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne oraz pojedynczych składników rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych

Każdorazowo na dzień kończący okres sprawozdawczy, zgodnie z postanowieniami standardu MSR 36 "Utrata wartości aktywów", przeprowadza się analizę pod kątem przesłanek, które mogłyby wskazywać na ewentualną utratę wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne oraz pojedynczych składników aktywów. Przesłanki mogą pochodzić z zewnątrz i dotyczyć na przykład zmiennych rynkowych (w tym: zmiany cen, notowań kursów walut, notowań giełdowych, stóp procentowych, innych zmiennych związanych z bieżącymi Grupie, związanych na przykład z decyzjami o zmianie, zaniechaniu, ograniczaniu, czy rozwoju działalności, a także zmianie technologii, działaniach efektywnościowych i inwestycyjnych.

Stwierdzenie utraty wartości wymaga oszacowania wartości odzyskiwalnej składników aktywów lub ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Do istotnych założeń uwzględnianych przy szacunkach tej wartości należą takie zmienne jak: stopy dyskontowe, stopy wzrostu, wskaźniki cenowe.

Przeprowadzona analiza przepływów pieniężnych dla poszczególnych ośrodków wypracowujących środki pieniężne nie wykazała przesłanek, które w opinii Zarządu wymagałyby dokonania testów na utratę wartości aktywów Spółki, w wyniku których konieczne byłoby dokonanie korekt.

2.5 Wcześniejsze zastosowanie standardów i interpretacji

Sporządzając niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zarząd Grupy podjął decyzję, iż żaden ze Standardów nie będzie wcześniej stosowany.

2.6 Dobrowolna zmiana zasad rachunkowości

Sporządzając niniejsze sprawozdanie finansowe, w stosunku do okresów poprzednich Grupa nie zmieniła dobrowolnie żadnych stosowanych uprzednio zasad rachunkowości.

3. Stosowane zasady rachunkowości

3.1 Dane ogólne

Spółką dominującą Grupy Kapitałowej jest Przedsiębiorstwo Hydrauliki Siłowej "Hydrotor" S.A.

Podstawowym przedmiotem działalności Grupy Kapitałowej jest produkcja i sprzedaż elementów hydrauliki siłowej.

3.2 Zasady rachunkowości

Jednostki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej w 2018 r., stosowały międzynarodowe standardy rachunkowości.

Sprawozdanie finansowe Grupy zostało dostosowane i sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF).

Sprawozdanie finansowe jest sporządzone zgodnie z koncepcją kosztu historycznego, za wyjątkiem aktualizacji wyceny niektórych aktywów trwałych i instrumentów finansowych.

Najważniejsze zasady rachunkowości stosowane przez Grupę przedstawione zostały poniżej.

3.3 Podstawa konsolidacji

Skonsolidowane sprawozdania finansowe zawierają sprawozdanie finansowe jednostki dominującej oraz sprawozdania jednostek kontrolowanych przez jednostkę dominującą sporządzone na dzień 31 grudnia każdego roku.

Kontrola występuje wówczas, gdy Spółka dominująca ma możliwość wpływania na politykę finansową i operacyjną podległej jednostki w celu osiągnięcia korzyści z jej działalności.

Wszystkie salda i transakcje pomiędzy jednostkami Grupy, w tym przychody i koszty oraz zyski i straty wynikające z transakcji w ramach Grupy zostały w całości wyeliminowane (patrz nota 45).

Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia ich nabycia, będącego dniem objęcia nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą wchodzącą w skład Grupy, a przestają podlegać konsolidacji od dnia ustania kontroli.

Udziały mniejszości obejmują nie należące do Grupy udziały w Spółkach:

• "Agromet" S.A. Lubań
• WZM "Wizamor" Sp. z o.o. Więcbork

W przypadkach gdy jest to konieczne, w sprawozdaniach finansowych jednostek zależnych bądź stowarzyszonych dokonuje się korekt mających na celu ujednolicenie zasad rachunkowości stosowanych przez jednostkę z zasadami stosowanymi przez podmiot dominujący.

3.4 Inwestycje w podmioty stowarzyszone

Podmiotem stowarzyszonym jest podmiot, na którym Spółka dominująca wywiera znaczący wpływ, lecz nie sprawuje kontroli, uczestnicząc w ustalaniu zarówno polityki finansowej jak i operacyjnej podmiotu stowarzyszonego.

3.5 Aktywa przeznaczone do zbycia

Aktywa trwałe (i grupy aktywów netto przeznaczonych do zbycia) zaklasyfikowane jako przeznaczone do zbycia wyceniane są po niższej z dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonych o koszty związane ze sprzedażą.

Aktywa trwałe i grupy aktywów netto klasyfikowane są jako przeznaczone do zbycia, jeżeli ich wartość bilansowa będzie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego ciągłego użytkowania. Warunek ten uznaje się za spełniony wyłącznie wówczas, gdy wystąpienie transakcji sprzedaży jest bardzo prawdopodobne, a składnik aktywów (lub grupa aktywów netto przeznaczonych do zbycia) jest dostępny w swoim obecnym stanie do natychmiastowej sprzedaży. Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do zbycia zakłada zamiar kierownictwa spółki do zakończenia transakcji sprzedaży w ciągu roku od momentu zmiany klasyfikacji.

3.6 Wartość firmy

Wartość firmy powstająca przy konsolidacji wynika z wystąpienia na dzień nabycia nadwyżki kosztu nabycia jednostki nad wartością godziwą identyfikowalnych składników aktywów i pasywów jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia na dzień nabycia.

Wartość firmy jest wykazywana jako składnik aktywów i przynajmniej raz w roku podlega analizie pod kątem utraty wartości. Ewentualna utrata wartości rozpoznawana jest od razu w rachunku zysków i strat i nie podlega odwróceniu w kolejnych okresach.

Przy sprzedaży jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia, odpowiednia część wartości firmy uwzględniana jest przy wyliczaniu zysku bądź straty na sprzedaży.

Wartość firmy powstała przed datą zmiany zasad na MSSF ujęto w księgach zgodnie z wartością rozpoznaną według wcześniej stosowanych zasad rachunkowości i podlegała testowi na utratę wartości na dzień przejścia na MSSF.

3.7 Przychody ze sprzedaży

Przychody ze sprzedaży ujmowane są w wartości godziwej zapłat otrzymanych lub należnych i reprezentują należności za produkowane wyroby, towary i usługi dostarczone w ramach normalnej działalności gospodarczej, po pomniejszeniu o rabaty, VAT i inne podatki związane ze sprzedażą (podatek akcyzowy).

Sprzedaż towarów ujmowana jest w momencie dostarczenia towarów i przekazania prawa własności.

Przychody z tytułu odsetek ujmowane są narastająco, w odniesieniu do głównej kwoty należnej, zgodnie z metodą efektywnej stopy procentowej.

Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w momencie, kiedy zostaje ustanowione prawo akcjonariuszy do otrzymania płatności.

3.8 Leasing

Umowa leasingowa jest to umowa, na mocy której w zamian za opłatę lub serię opłat, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów przez uzgodniony okres.

Leasing finansowy jest to umowa leasingowa, na mocy której następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z tytułu posiadania aktywów. Ostateczne przeniesienie tytułu prawnego może, lecz nie musi nastąpić.

Leasing operacyjny jest to umowa leasingowa różna od umowy leasingu finansowego.

Rzeczowy majątek trwały użytkowany na podstawie umowy leasingu wycenia się zgodnie z regulacjami MSSF 16 "Leasing". Podstawowym elementem wyceny jest odpowiednie zaklasyfikowanie umowy leasingu jako leasing finansowy lub leasing operacyjny.

a) Leasing finansowy

Na dzień rozpoczęcia okresu leasingu, Grupa jako leasingobiorca ujmuje leasing finansowy w bilansie jako aktywa i zobowiązania w kwotach równych wartości godziwej przedmiotu leasingu ustalonej na dzień rozpoczęcia leasingu lub w kwotach równych wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych ustalonej na dzień rozpoczęcia leasingu, jeżeli jest ona niższa od wartości godziwej. Przy obliczaniu wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych, stopą dyskontową jest stopa procentowa leasingu, jeżeli możliwe jest jej ustalenie. W przeciwnym razie stosuje się krańcową stopę procentową leasingobiorcy. Wszelkie początkowe koszty bezpośrednie Grupy zwiększają kwotę wykazywaną jako składnik aktywów.

Minimalne opłaty leasingowe rozdziela się pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie niespłaconego salda zobowiązania. Koszty finansowe rozlicza się w taki sposób na poszczególne okresy objęte okresem leasingu, aby uzyskać stałą okresową stopę procentową w stosunku do niespłaconego salda zobowiązania. Warunkowe opłaty leasingowe ujmuje się jako koszty w okresach, w których je poniesiono. Leasing finansowy powoduje naliczanie amortyzacji aktywów podlegających amortyzacji, a także kosztów finansowych w każdym z okresów obrotowych. Zasady amortyzacji aktywów podlegających amortyzacji będących przedmiotem leasingu są spójne z zasadami stosowanymi przy amortyzacji własnych aktywów jednostki podlegających amortyzacji, zaś amortyzację oblicza się zgodnie z MSR 16 i MSR 38. Przy braku wystarczającej pewności, że leasingobiorca uzyska tytuł własności przed końcem okresu leasingu, dany składnik aktywów umarza się przez krótszy z dwóch okresów tj. okres leasingu lub okres użytkowania.

Zobowiązania z tytułu opłat leasingowych płatnych w okresie powyżej roku , pomniejszone o część odsetkową, prezentowane są w zobowiązaniach długoterminowych, natomiast zobowiązania z tytułu opłat leasingowych pomniejszone o część odsetkową płatnych w okresie do roku, prezentowane są w zobowiązaniach krótkoterminowych. Część odsetkowa ujmowana jest w rachunku zysków i strat w okresie trwania leasingu w kosztach finansowych. Aby określić, czy nastąpiła utrata wartości przedmiotu leasingu, jednostki Grupy stosują MSR 36 Utrata wartości aktywów.

b) Leasing operacyjny

Opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego ujmuje się jako koszty metodą liniową przez okres leasingu chyba, że zastosowanie innej systematycznej metody lepiej odzwierciedla sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez Grupę.

3.9 Waluty obce

Transakcje przeprowadzane w walucie innej niż polski złoty (zł) są księgowane po kursie waluty obowiązującym na dzień transakcji. Na dzień bilansowy, aktywa i pasywa pieniężne denominowane w walutach obcych są przeliczane według średniego kursu NBP obowiązującego na ten dzień. Aktywa i pasywa niepieniężne wyceniane w wartości godziwej i denominowane w walutach obcych wycenia się według średniego kursu obowiązującego w dniu ustalenia wartości godziwej. Zyski i straty wynikłe z przeliczenia walut są odnoszone bezpośrednio w rachunek zysków i strat, za wyjątkiem przypadków, gdy powstały one wskutek wyceny aktywów i pasywów niepieniężnych, w przypadku których zmiany wartości godziwej odnosi się bezpośrednio na kapitał.

Różnice kursowe w grupie przeliczane są według kursu NBP.

3.10 Koszty odsetek

Koszty finansowania zewnętrznego bezpośrednio związanego z nabyciem lub wytworzeniem składników majątku wymagających dłuższego okresu czasu, aby mogły być zdatne do użytkowania lub odsprzedaży, są doliczane do kosztów wytworzenia takich środków trwałych, aż do momentu oddania tych środków trwałych do użytkowania. Przychody z inwestycji uzyskane w wyniku krótkoterminowego inwestowania pozyskanych środków a związane z powstawaniem środków trwałych pomniejszają wartość skapitalizowanych kosztów finansowania zewnętrznego.

Wszelkie pozostałe koszty finansowania zewnętrznego są odnoszone bezpośrednio w rachunek zysków i strat w okresie, w którym zostały poniesione.

3.11 Dotacje

Dotacje udzielane na zakupy inwestycyjne związane z realizacją określonych celów (np.: zatrudnienie osób niepełnosprawnych, aktywizacja obszarów zagrożonych bezrobociem itp.) ujmowane są jako przychód w poszczególnych okresach, aby zapewnić ich współmierność z odpowiadającymi kosztami.

Dotacje państwowe do aktywów trwałych są prezentowane w bilansie jako rozliczenia międzyokresowe przychodów i odpisywane w rachunek zysków i strat przez przewidywany okres użytkowania tych aktywów.

3.12 Zysk na działalności gospodarczej

Zysk na działalności operacyjnej kalkulowany jest po uwzględnieniu kosztów restrukturyzacji i udziału w zyskach jednostek stowarzyszonych, ale przed uwzględnieniem kosztów i przychodów finansowych.

3.13 Podatki

Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony.

Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku (straty) netto w związku z wyłączeniem przychodów podlegających opodatkowaniu i kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów w latach następnych oraz pozycji kosztów i przychodów, które nigdy nie będą podlegały opodatkowaniu. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym.

Podatek odroczony jest wyliczany metodą bilansową jako podatek podlegający zapłaceniu lub zwrotowi w przyszłości na różnicach pomiędzy wartościami bilansowymi aktywów i pasywów a odpowiadającymi im wartościami podatkowymi wykorzystywanymi do wyliczenia podstawy opodatkowania.

Rezerwa na podatek odroczony jest tworzona od wszystkich dodatnich różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu, natomiast składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest rozpoznawany do wysokości w jakiej jest prawdopodobne, że będzie można pomniejszyć przyszłe zyski podatkowe o rozpoznane ujemne różnice przejściowe. Pozycja aktywów lub zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeśli różnica przejściowa powstaje z tytułu wartości firmy lub z tytułu pierwotnego ujęcia innego składnika aktywów lub zobowiązania w transakcji, która nie ma wpływu ani na wynik podatkowy ani na wynik księgowy.

Rezerwa z tytułu podatku odroczonego jest rozpoznawana od przejściowych różnic podatkowych powstałych w wyniku inwestycji w podmioty zależne i stowarzyszone oraz wspólne przedsięwzięcia, chyba że Grupa jest zdolna kontrolować moment odwrócenia różnicy przejściowej i jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnica przejściowa się nie odwróci.

Wartość składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego podlega analizie na każdy dzień bilansowy, a w przypadku gdy spodziewane przyszłe zyski podatkowe nie będą wystarczające dla realizacji składnika aktywów lub jego części następuje jego odpis.

Podatek odroczony jest wyliczany przy użyciu stawek podatkowych, które będą obowiązywać w momencie, gdy pozycja aktywów zostanie zrealizowana lub zobowiązanie stanie się wymagalne. Podatek odroczony jest ujmowany w rachunku zysków i strat, poza przypadkiem gdy dotyczy on pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym. W tym ostatnim wypadku podatek odroczony jest również rozliczany bezpośrednio w kapitały własne.

3.14 Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe początkowo ujmowane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Cenę nabycia zwiększają wszystkie koszty związane bezpośrednio z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do użytkowania. Koszty poniesione po dacie oddania środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w momencie ich poniesienia.

Po początkowym ujęciu rzeczowe aktywa trwałe na dzień bilansowy wykazywane są według modelu wartości przeszacowanej równej kwocie uzyskanej z wyceny składnika aktywów do jego wartości godziwej, dokonanej przez rzeczoznawcę lub przez pion techniczny w oparciu o założenia rynkowe (na określony dzień dokonania tej wyceny), pomniejszonej w kolejnych okresach o odpisy amortyzacyjne oraz utratę wartości. Wyceny przeprowadzane są z częstotliwością zapewniającą brak istotnych rozbieżności pomiędzy wartością księgową a wartością godziwą na dzień bilansowy.

Zwiększenie wartości wynikające z przeszacowania ujmowane jest w pozycji kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny, za wyjątkiem sytuacji, gdy podwyższenie wartości odwraca wcześniejszy odpis rozpoznany w rachunku zysków i strat (w takim przypadku podniesienie wartości ujmowane jest również w rachunku zysków i strat ale do wysokości wcześniejszego odpisu). Obniżenie wartości wynikające z przeszacowania gruntów, budynków i budowli ujmowane jest jako koszt okresu w wysokości przewyższającej kwotę wcześniejszej wyceny tego składnika aktywów ujętą w pozycji kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny.

Amortyzacja przeszacowanych budynków i budowli ujmowana jest w rachunku zysków i strat. W momencie sprzedaży lub zakończenia użytkowania przeszacowanych budynków i budowli, nierozliczona kwota przeszacowania

dotycząca tych aktywów przenoszona jest bezpośrednio z kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny do zysków zatrzymanych.

Środki trwałe w budowie powstające dla celów produkcyjnych, wynajmu lub administracyjnych jak również dla celów jeszcze nie określonych, prezentowane są w bilansie wg kosztu wytworzenia pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości.

Koszt wytworzenia zwiększany jest o opłaty oraz dla określonych aktywów o koszty finansowania zewnętrznego skapitalizowane zgodnie z zasadami określonymi w zasadach rachunkowości Grupy. Amortyzacja dotycząca tych środków trwałych rozpoczyna się w momencie rozpoczęcia ich użytkowania, zgodnie z zasadami dotyczącymi własnych aktywów trwałych.

Maszyny, urządzenia, środki transportu oraz pozostałe środki trwałe prezentowane są w bilansie w wartości kosztu historycznego pomniejszonego o dokonane skumulowane umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

Amortyzację wylicza się dla wszystkich środków trwałych, z pominięciem gruntów oraz środków trwałych w budowie, przez oszacowany okres ekonomicznej przydatności tych środków, używając metod mieszanych, przy zastosowaniu następujących rocznych stawek amortyzacji:

	budynki i budowle	2,5 % - 4 ,0 %
	urządzenia techniczne i maszyny	5,0 % - 33,0 %
	środki transportu	12,5 % - 33,0 %
	pozostałe środki trwałe	10,0 % - 25,0 %

Aktywa utrzymywane na podstawie umowy leasingu finansowego są amortyzowane przez okres ich ekonomicznej użyteczności, odpowiednio jak aktywa własne, nie dłużej jednak niż okres trwania leasingu.

Zyski lub straty wynikłe ze sprzedaży / likwidacji lub zaprzestania użytkowania środków trwałych są określane jako różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a wartością netto tych środków trwałych i są ujmowane w rachunku zysków i strat.

3.15 Nieruchomości inwestycyjne

Nieruchomości inwestycyjne początkowo wycenia się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem kosztów przeprowadzenia transakcji. Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne są wyceniane według wartości przeszacowanej.

3.16 Wartości niematerialne – koszty prac rozwojowych

Wartości niematerialne są rozpoznawane, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości spowodują wpływ korzyści ekonomicznych, które mogą być bezpośrednio powiązane z tymi aktywami.

Początkowe ujęcie wartości niematerialnych następuje według cen nabycia. Na kolejne dni bilansowe wartość początkowa wartości niematerialnych pomniejszana jest o skumulowane odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych dokonuje się metodą liniową w oparciu o przyjęte w Spółkach Grupy Kapitałowej plany amortyzacji.

Głównymi składnikami wartości niematerialnych w Grupie są oprogramowanie komputerowe oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.

Koszty prac rozwojowych są kapitalizowane wyłącznie w sytuacji, gdy:

• realizowany jest ściśle określony projekt (np. oprogramowanie lub nowe procedury);
• prawdopodobne jest, że składnik aktywów przyniesie przyszłe korzyści ekonomiczne;
• koszty związane z projektem mogą być wiarygodnie oszacowane.

Koszty prac rozwojowych są amortyzowane metodą liniową przez przewidywany okres ich ekonomicznej przydatności.

W przypadku, gdy niemożliwe jest wyodrębnienie wytworzonego we własnym zakresie składnika aktywów, koszty prac rozwojowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym zostały poniesione.

3.17 Patenty i znaki towarowe

Patenty i znaki towarowe ujmowane są w bilansie w cenie nabycia pomniejszonej o dokonane umorzenie przy użyciu metody liniowej przez okres ich ekonomicznej użyteczności.

3.18 Utrata wartości

Na każdy dzień bilansowy Grupa dokonuje przeglądu wartości netto składników majątku trwałego w celu stwierdzenia, czy nie występują przesłanki wskazujące na możliwość utraty ich wartości.

W przypadku, gdy stwierdzono istnienie takich przesłanek, szacowana jest wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów, w celu ustalenia potencjalnego odpisu z tego tytułu. W sytuacji, gdy składnik aktywów nie generuje przepływów pieniężnych, które są w znacznym stopniu niezależnymi od przepływów generowanych przez inne aktywa, analizę przeprowadza się dla grupy aktywów generujących przepływy pieniężne, do której należy dany składnik aktywów.

W przypadku wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania, test na utratę wartości przeprowadzany jest corocznie, oraz dodatkowo, gdy występują przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia utraty wartości.

Wartość odzyskiwalna ustalana jest jako kwota wyższa z dwóch wartości: wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży lub wartość użytkowa. Ta ostatnia wartość odpowiada wartości bieżącej szacunku przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy użyciu stopy dyskonta uwzględniającej aktualną rynkową wartość pieniądza w czasie oraz ryzyko specyficzne dla danego aktywa.

Jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa od wartości księgowej netto składnika aktywów (lub grupy aktywów), wartość księgowa jest pomniejszana do wartości odzyskiwalnej. Strata z tytułu utraty wartości jest ujmowana jako koszt w okresie, w którym wystąpiła, za wyjątkiem sytuacji gdy składnik aktywów ujmowany był w wartości przeszacowanej (wówczas utrata wartości traktowana jest jako obniżenie wcześniejszego przeszacowania).

W momencie gdy utrata wartości ulega następnie odwróceniu, wartość netto składnika aktywów (lub grupy aktywów) zwiększana jest do nowej oszacowanej wartości odzyskiwalnej, nie wyższej jednak od wartości netto tego składnika aktywów jaka byłaby ustalona, gdyby utrata wartości nie została rozpoznana w poprzednich latach. Odwrócenie utraty wartości ujmowane jest przychodach, o ile składnik aktywów nie podlegał wcześniej przeszacowaniu – w takim przypadku, odwrócenie utraty wartości odnoszone jest na kapitał z aktualizacji wyceny.

3.19 Zapasy

Zapasy są wykazywane według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych, niż cena sprzedaży netto. Na koszty wytworzenia składają się koszty materiałów bezpośrednich oraz w stosownych przypadkach koszty wynagrodzeń bezpośrednich oraz uzasadniona część kosztów pośrednich. Zapasy materiałów i towarów są wyceniane przy wykorzystaniu metody średniej ważonej.

Cena sprzedaży netto odpowiada oszacowanej cenie sprzedaży pomniejszonej o wszelkie koszty konieczne do zakończenia produkcji oraz koszty doprowadzenia zapasów do sprzedaży lub znalezienia nabywcy (tj. koszty sprzedaży, marketingu itp.). Pozycje pomniejszają odpisy aktualizacyjne.

3.20 Instrumenty finansowe

Jako instrument finansowy Grupa kwalifikuje każdą umowę, która skutkuje jednocześnie powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron, pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze.

Grupa klasyfikuje instrumenty finansowe z podziałem na:

• 1. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, które obejmują:
• a) aktywa finansowe przeznaczone do obrotu,
• b) aktywa finansowe desygnowane do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy:
• desygnowane dobrowolną decyzją Grupy w momencie początkowego ujęcia,
• desygnowane w związku z tym, że zawierają elementy wbudowane, które należałyby wyodrębnić, ale których wartości nie można ustalić wiarygodnie.
• 1. Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, względem których Grupa ma stanowczy zamiar i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności.
• 1. Pożyczki i należności aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami, które nie są kwotowane na aktywnym rynku.
• 1. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako dostępne do sprzedaży lub niebędące (a) pożyczkami i należnościami, (b) inwestycjami utrzymywanymi do upływu terminu wymagalności, ani (c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy.
• 1. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy:
• a) zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu,
• b) zobowiązania finansowe
• desygnowane dobrowolną decyzją Grupy w momencie początkowego ujęcia,
• desygnowane w związku z tym, że zawierają elementy wbudowane, które należałyby wyodrębnić, ale których wartości nie można ustalić wiarygodnie.
• 1. Pozostałe zobowiązania (zobowiązania wyceniane w zamortyzowanym koszcie).

3.21 Należności z tytułu dostaw i usług

Należności z tytułu dostaw i usług nie są instrumentem generującym odsetki i wyceniane są w księgach w wartości nominalnej skorygowanej o odpowiednie odpisy aktualizujące wartość należności wątpliwych.

3.22 Inwestycje w papiery wartościowe

W przypadku gdy konwencja rynkowa przewiduje dostawę papieru wartościowego po upływie ściśle sprecyzowanego okresu czasu po dacie transakcji, inwestycje w papiery wartościowe są ujmowane w księgach i wyłączane z ksiąg w dniu zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży Inwestycje w papiery wartościowe wyceniane są początkowo według ceny zakupu skorygowanej o koszty transakcji.

Inwestycje w papiery wartościowe klasyfikowane są jako przeznaczone do obrotu lub dostępne do sprzedaży i wyceniane są na dzień bilansowy według wartości godziwej. W przypadku gdy papiery wartościowe zaklasyfikowane zostały jako przeznaczone do obrotu, zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej ujmowane są w rachunku zysków i strat za dany okres. W przypadku aktywów dostępnych do sprzedaży, zyski i straty wynikające ze zmiany ich wartości godziwej ujmowane są bezpośrednio w kapitałach aż do momentu sprzedaży składnika aktywów lub rozpoznania utraty wartości. Wówczas skumulowane zyski lub straty rozpoznane poprzednio w kapitałach przenoszone są do rachunku zysków i strat za dany okres.

3.23 Zobowiązania finansowe oraz instrumenty kapitałowe

Zobowiązania finansowe oraz instrumenty kapitałowe są klasyfikowane w zależności od ich treści ekonomicznej wynikającej z zawartych umów. Instrument kapitałowy to umowa dająca prawo do udziału w aktywach Grupy pomniejszonych o wszystkie zobowiązania.

3.24 Kredyty bankowe

Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne (w tym również kredyty w rachunku bieżącym) księgowane są w wartości uzyskanych wpływów pomniejszonych o koszty bezpośrednie pozyskania środków. Koszty finansowe, łącznie z prowizjami płatnymi w momencie spłaty lub umorzenia oraz kosztami bezpośrednimi zaciągnięcia kredytów, ujmowane są w rachunku zysków i strat przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej i zwiększają wartość księgową instrumentu z uwzględnieniem spłat dokonanych w bieżącym okresie. Wycena może odbywać się także w wartości wymagającej zapłaty, jeśli efekty dyskonta nie są znaczące.

3.25 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług nie są instrumentem odsetkowym i wykazywane są w bilansie w wartości nominalnej.

3.26 Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń

W związku z prowadzoną działalnością Grupa jest narażona na ryzyka finansowe związane ze zmianami kursów walutowych oraz stóp procentowych. W celu zabezpieczenia przed tym ryzykami, Grupa wykorzystuje walutowe kontrakty terminowe typu forward oraz kontrakty związane ze zamianą stóp procentowych.

Grupa nie wykorzystuje instrumentów pochodnych dla celów spekulacyjnych.

Wycena na dzień bilansowy dokonywana jest z uwzględnieniem kursu waluty.

3.27 Rezerwy

Rezerwy są to zobowiązania, których kwota lub termin zapłaty są niepewne. Rezerwy są tworzone gdy:

• a) na Grupie ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych,
• b) prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz
• c) można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

Stan rezerw powinien być weryfikowany na każdy dzień bilansowy i korygowany w celu odzwierciedlenia bieżącego, najbardziej właściwego szacunku. Jeśli przestało być prawdopodobne, że wystąpienie wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne będzie niezbędne do wypełnienia obowiązku (zobowiązania), wówczas należy rozwiązać rezerwę.

Rezerwa powinna być wykorzystana tylko na nakłady o takim przeznaczeniu, na jakie była pierwotnie utworzona.

Grupa Hydrotor S.A. tworzy rezerwy na:

• świadczenia pracownicze (rezerwa: na świadczenia emerytalne, nagrody jubileuszowe, niewykorzystane urlopy),
• inne zdarzenia związane z działalnością gospodarczą

4. Przychody ze sprzedaży

Przychody ze sprzedaży Grupy prezentują się następująco:

Przychody ze sprzedaży i inne z działalności kontynuowanej	Okres zakończony 31/12/2018	Okres zakończony 31/12/2017	Okres zakończony 31/12/2016
Sprzedaż produktów	108 137	93 146	84 382
Sprzedaż towarów i materiałów	5 816	5 643	4 431
Suma	113 953	98 789	88 813
Pozostałe przychody operacyjne	3 851	5 252	3 871
Przychody finansowe	96	104	97
[Suma stanowi wszystkie przychody zdefiniowane przez MSR 18]	117 900	104 145	92 781

Sezonowość

5. Segmenty działalności – branżowe i geograficzne

5.1 Segmenty branżowe

Grupa prezentuje segmenty oparte o gamy produktów.

Dla celów zarządczych, jednostkę podzielono na następujące segmenty:

• Wyroby hydrauliczne pompy, rozdzielacze, zawory, pozostałe wyroby hydrauliczne
• Pozostałe wyroby
• Usługi regeneracyjne
• Usługi obróbki wielkogabarytowej
• Pozostałe usługi
• Towary i materiały

Segmenty te są podstawą sporządzania przez Grupę raportowania odnośnie głównych segmentów branżowych.

	Wyroby hydrauliczne				Usługi
Przychody i wyniki segmentów 2018 r.	pompy	rozdzielacze; zawory	cylindry	pozostałe	Pozostałe wyroby	regeneracyjne	Usługi obróbki wielkogabarytowej	Pozostałe usługi	Towary i materiały	Razem
Przychody: sprzedaż produktów, towarów i materiałów	26 048	10 103	49 189	1 201	14 814	2 399	3 013	1 370	5 816	113 953
Koszt sprzedanych produktów towarów i materiałów	(20 736)	(8 357)	(39 119)	(1 030)	(11 912)	(2 127)	(3 592)	(510)	(4 791)	(92 174)
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży	5 312	1 746	10 070	171	2 902	272	(579)	860	1 025	21 779
Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu	(580) (3 057)	(225) (1 191)	(1 102) (5 815)	(28) (146)	(333) (1 755)	(37) (200)	(33) (167)	(37) (198)	(22) (117)	(2 397) (12 646)
Zysk (strata) ze sprzedaży	1 675	330	3 153	(3)	814	35	(779)	625	886	6 736
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej							741			1 946
Wynik na działalności finansowej										(80)
Zysk (strata) brutto na działalności gospodarczej										8 602
Podatek dochodowy										(1 863)
Zysk strata netto na działalności kontynuowanej										6 739
Zysk (strata) netto z działalności zaniechanej
ZYSK (STRATA) NETTO										6 739

	Wyroby hydrauliczne		Pozostałe Usługi		Usługi obróbki		Towary i
Przychody i wyniki segmentów 2017 r.	pompy	rozdzielacze; zawory	cylindry	pozostałe	wyroby	regeneracyjne	wielkogabarytowej	Pozostałe usługi	materiały	Razem
Przychody: sprzedaż produktów, towarów i materiałów	21 038	6 598	45 456	1 145	13 053	2 519	2 693	644	5 643	98 789
Koszt sprzedanych produktów towarów i materiałów	(15 618)	(5 386)	(35 597)	(935)	(10 272)	(2 339)	(3 147)	(694)	(4 827)	(78 815)
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży	5 420	1 212	9 859	210	2 781	180	(454)	(50)	816	19 974
Koszty sprzedaży	(505)	(163)	(1 091)	(29)	(325)	(43)	(45)	(11)	(24)	(2 236)
Koszty ogólnego zarządu	(2 640)	(853)	(5 703)	(150)	(1 701)	(224)	(239)	(57)	(128)	(11 695)
Zysk (strata) ze sprzedaży	2 275	196	3 065	31	755	(87)	(738)	(118)	664	6 043
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej							682			4 352
Wynik na działalności finansowej										(1 077)
Zysk (strata) brutto na działalności gospodarczej										9 318
Podatek dochodowy										(1 811)
Zysk strata netto na działalności kontynuowanej										7 507
Zysk (strata) netto z działalności zaniechanej
ZYSK (STRATA) NETTO										7 507

5.2 Segmenty geograficzne

Grupa prowadzi działalność na terenie Polski a także dokonuje sprzedaży swoich wyrobów do krajów Unii Europejskiej jak i innych krajów spoza niej.

W tabeli poniżej zaprezentowano informacje dotyczące rynków zbytu Grupy z podziałem na Polskę – rynek krajowy oraz na rynki zagraniczne – do wszystkich pozostałych krajów, niezależnie od kraju pochodzenia sprzedawanych produktów lub usług:

Przychody ze sprzedaży		Rok 2018		Rok 2017		Rok 2016
struktura terytorialna	Polska	Zagranica	Polska	Zagranica	Polska	Zagranica
Przychody: sprzedaż produktów, towarów i materiałów	63 126	50 827	57 137	41 652	48 575	40 238
Koszt sprzedanych produktów towarów i materiałów	(49 851)	(42 323)	(43 872)	(34 943)	(36 954)	(32 317)
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży	13 275	8 504	13 265	6 709	11 621	7 921
Koszty sprzedaży	(1 329)	(1 068)	(1 294)	(942)	(1 160)	(960)
Koszty ogólnego zarządu	(7 012)	(5 634)	(6 768)	(4 927)	(6 192)	(5 120)
Zysk (strata) ze sprzedaży	4 934	1 802	5 203	840	4 269	1 841

Sprzedaż poza granice kraju realizowana była głównie do krajów Unii Europejskiej. W 2018, 2017 i 2016 roku największymi odbiorcami były kraje:

Przychody z eksportu	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Niemcy	36 045	26 682	25 438
Francja	1 354	1 017	1 388
Czechy	457	294	424
Włochy	3 074	2 848	3 502
Holandia	6 007	4 824	5 331
Słowacja	73	104	35
Szwecja	40	99	127
Węgry			8
Wielka Brytania	47	48	60
pozostałe kraje wspólnoty	136	136	219
Szwajcaria	56	40	54
Stany Zjednoczone	2 912	5 064	3 221
Irak	75	14	201
Egipt	74	175	147
Rosja	55	71
Chiny	299	81
Ukraina	8	118	36
Pozostałe kraje	115	37	47
Razem	50 827	41 652	40 238

6. Koszty rodzajowe i wynik na działalności operacyjnej

Zysk na działalności operacyjnej osiągnięty został po uwzględnieniu następujących kosztów/ (przychodów):

Przychody – koszty rodzajowe	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	Okres zakończony 31/12/2016
Przychody: sprzedaż produktów, towarów i materiałów	113 953	98 789	88 813
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych		539	35
Dotacje, dofinansowania	2 499	2 503	2 536
Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych		872
Rozwiązane rezerwy	50	5
Pozostałe przychody operacyjne	1 302	1 274	1 300
Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby	(105)	68	234
Zmiana stanu produktów	(508)	231	2 109
Amortyzacja środków trwałych	(6 183)	(6 061)	(6 116)
Zużycie materiałów i energii	(44 636)	(39 363)	(34 546)
Usługi obce	(7 050)	(4 720)	(4 745)
podatki i opłaty	(1 233)	(1 198)	(1 150)
Koszty pracownicze (zob. nota nr 7)	(41 369)	(36 237)	(34 099)
Pozostałe koszty rodzajowe	(596)	(539)	(518)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów	(4 930)	(4 979)	(3 872)
Pozostałe koszty operacyjne	(2 512)	(789)	(796)
Zysk na działalności operacyjnej	8 682	10 395	9 185

7. Koszty zatrudnienia

W tabeli poniżej przedstawiono informację o przeciętnym zatrudnieniu (z uwzględnieniem zarządu):

Koszty zatrudnienia - przeciętne	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
zatrudnienie	Liczba pracowników	Liczba pracowników	Liczba pracowników
Pracownicy na stanowiskach robotniczych	587	574	572
Pracownicy umysłowi	169	179	184
Pracownicy na urlopach wychowawczych	1	1	1
	757	754	757

Grupa poniosła następujące koszty zatrudnienia:	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Wynagrodzenia	(34 082)	(29 682)	(28 012)
Składki na ubezpieczenie społeczne	(6 399)	(5 597)	(5 262)
Inne świadczenia pracownicze	(888)	(958)	(825)
	(41 369)	(36 237)	(34 099)

8. Przychody – koszty finansowe

Przychody finansowe	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Odsetki uzyskane	27	10	92
Różnice kursowe	185	455	298
Pozostałe	12	5	2
	224	470	392
Zyski z tytułu obrotu instrumentami pochodnymi	25	15	33

Razem przychody finansowe	249	485	425

Koszty finansowe	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Koszty odsetek – kredyty i pożyczki	(159)	(84)	(84)
Koszty odsetek pozostałe	(4)	(76)
Rozwiązanie odpisu aktualizującego należności - Koszty sprzedaży wierzytelności		(872)
Aktualizacja inwestycji finansowych			(1)
Różnice kursowe	(156)	(513)	(521)
Pozostałe koszty finansowe	(5)	(17)	(5)
Razem koszty finansowania zewnętrznego	(324)	(1 562)	(611)
Minus: kwoty aktywowane w wartości początkowej aktywów trwałych
Strata z tytułu obrotu instrumentami pochodnymi Przeniesione z kapitałów zyski z wyceny do wartości godziwej	(5)		(70)
kontraktów swap na stopy procentowe
Razem koszty finansowe	(329)	(1 562)	(681)

9. Podatek dochodowy

Część bieżąca podatku dochodowego ustalona została według stawki równej 19% (2017: 19%) dla podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Struktura podatku dochodowego	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Podatek bieżący	1 825	1 785	1 466
Podatek odroczony	38	26	272
Razem	1 863	1 811	1 738

Podatek dochodowy	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Podatek bieżący:
Podatek dochodowy od osób prawnych – obciążenie bieżące	1 825	1 785	1 466
Podatek odroczony (nota 24): w tym: związany z powstaniem i odwróceniem się różnic przejściowych	38	26	272
	38	26	272
Podatek dochodowy wykazany w rachunku zysków i strat	1 892	1 811	1 738
Podatek dochodowy zapłacony	1 884	(1 281)	(1 255)
Aktywa z tyt. bieżącego podatku dochodowego	2		69
Pasywa z tyt. bieżącego podatku dochodowego	429	504	280

Efektywna stawka podatkowa	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Przychody ogółem	117 900	104 145	92 781
Koszty ogółem	(109 298)	(94 827)	(83 852)
Dochody wolne od podatku (dywidenda od jednostek zależnych)
Zysk przed opodatkowaniem	8 602	9 318	8 929
Przychody nie będące przychodami do opodatkowania	(1 874)	384	(1 889)
Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów	2 983	(273)	871
Dochód do opodatkowania	9 711	9 429	7 911
odliczenia od dochodu	(104)	(32)	(195)
Dochód podatkowy	9 607	9 397	7 716
Podatek dochodowy wg stawki 19%	1 825	1 785	1 466
Podatek dochodowy odroczony	38	26	272
Podatek dochodowy razem	1 863	1 811	1 738
Efektywna stawka podatkowa %	21,7	19,4	19,5

Efekt podatkowy kosztów i przychodów	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2016	okres zakończony 31/12/2015
Zysk przed opodatkowaniem z działalności kontynuowanej	8 602	9 318	9 712
Koszt podatku dochodowego wg stawki 19%	1 634	1 770	1 845
Efekt podatkowy przychodów niebędących przychodami według przepisów podatkowych	(356)	73	(359)
Efekt podatkowy kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (NKUP) według przepisów podatkowych	567	(52)	165
Efekt na koncesjach (ulgi na koszty badań i rozwoju lub podobne)	(20)	(6)	(37)
Koszt podatku dochodowego ujęty w wynik z działalności kontynuowanej	1 825	1 785	1 615

10. Dywidendy

DYWIDENDA - wypłacona	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Kwoty wypłacone w trakcie roku właścicielom spółki:	4 797	4 797	4 797
dywidenda za zakończony poprzedni rok obrotowy	4 797	4 797	4 797
wypłacona dywidenda w PLN za akcję 0,00	2,00	2,00	2,00
	4 797	4 797	4 797
Proponowana/ostateczna dywidenda za zakończony rok obrotowy w PLN za akcję	2,10	2,00	2,00
Dywidendy wypłacone udziałowcom mniejszościowym:	2	1

Zarządu zaproponował dywidendę dla akcjonariuszy jednostki dominującej za zakończony 2018 r. w wysokości 5.036,4 tys. zł tj. 2,10 zł za 1 akcję.

11. Zysk przypadający na 1 akcję

Działalność kontynuowana i zaniechana

Wyliczenie zysku na jedną akcję i rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję zostało oparte na następujących informacjach:

Zyski	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Zysk netto danego okresu dla celów wyliczenia zysku na jedną akcję podlegający podziałowi między akcjonariuszy	6 739	7 507	7 191
Zyski (straty) udziałowców mniejszościowych	11	16	12
Zysk wykazany dla potrzeb wyliczenia wartości zysku rozwodnionego przypadającego na jedną akcję	6 728	7 491	7 179

Liczba wyemitowanych akcji	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Średnia ważona liczba akcji wykazana dla potrzeb wyliczenia wartości zysku zwykłego na jedną akcję	2 398 300	2 398 300	2 398 300
Efekt rozwodnienia potencjalnej liczby akcji zwykłych:
Opcje na akcje	-	-	-
Obligacje zamienne na akcje	-	-	-
Średnia ważona liczba akcji zwykłych wykazana dla potrzeb wyliczenia wartości zysku rozwodnionego na jedną akcję	2 398 300	2 398 300	2 398 300

Działalność kontynuowana	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Zysk netto okresu podlegający podziałowi między akcjonariuszy	6 728	7 491	7 179
Wyłączenie straty na działalności zaniechanej
Zysk netto z działalności kontynuowanej dla celów wyliczenia zysku na jedną akcję, po wyłączeniu wyniku na działalności zaniechanej	6 728	7 491	7 179
Efekt rozwodnienia liczby akcji zwykłych:
Zysk z działalności kontynuowanej wykazany dla potrzeb wyliczenia wartości zysku rozwodnionego przypadającego na jedną akcję, po wyłączeniu wyniku na działalności zaniechanej	6 728	7 491	7 179
Zysk z działalności kontynuowanej na jedną akcję zwykłą (zł, 0,00)	2,81	3,12	2,99

Mianownik użyty w formułach jest taki sam jak dla celów wyliczenia zysku na jedną akcję i rozwodnionego zysku na jedną akcję dla działalności kontynuowanej i zaniechanej.

Wszystkie akcje wyemitowane przez jednostkę dominującą (emitenta) mają jednakowe prawo do dywidendy.

12. Pozostałe wartości niematerialne

		Koszty prac rozwojowych	Inne wartości niematerialne	Razem
	stan na dzień 01-01-2017 Zwiększenia	5 550 540	1 004 88	6 554 628
	Zmniejszenia
	stan na dzień 31-12-2017	6 090	1 092	7 182
WARTOŚĆ BRUTTO	Zwiększenia Zmniejszenia	122		122
	stan na dzień 31-12-2018	6 212	1 092	7 304
	stan na dzień 01-01-2017	(2 010)	(966)	(2 976)
	Amortyzacja za rok 2017 Zmniejszenia	(621)	(24)	(645)
	stan na dzień 31-12-2017	(2 631)	(990)	(3 621)
UMORZENIE	Amortyzacja za rok 2018 Zwiększenia Zmniejszenia	(731)	(52,2)	(783)
	stan na dzień 31-12-2018	(3 362)	(1 042)	(4 404)
WARTOŚĆ	stan na dzień 01-01-2017	3 540	38	3 578
NETTO	stan na dzień 31-12-2017	3 459	102	3 561
	stan na dzień 31-12-2018	2 850	50	2 900

Okres amortyzacji kosztów prac rozwojowych poniesionych przez Grupę wynosi do 8 lat.

Patenty i znaki towarowe amortyzowane są przez ich przewidywany okres użytkowania, który wynosi średnio 5 lat. Licencje na programy komputerowe amortyzowane są przez ich przewidywany okres użytkowania, który wynosi 3 do 5 lat.

13. Rzeczowe aktywa trwałe

	Środki trwałe w tys. zł brutto	Grunty (w tym prawo wieczystego użytkowania)	Budynki i budowle	Maszyny, urządzenia techniczne	Środki transportu	Inne środki trwałe	Inwestycje w środki trwałe	Środki trwałe razem
	stan na dzień 01-01-2017	2 633	15 719	64 936	1 118	6 014	5 333	95 753
O RUTT WAŁE B	Zwiększenia Zmniejszenia Aktualizacja - przeznaczenie do zbycia Przekazanie do użytkowania		399 (7)	2 920 (370)	249 (132)	206 (9)	1 903 (37)	5 677 (555)
	stan na dzień 31-12-2017	2 633	16 111	67 486	1 235	6 211	7 199	100 875
KI TR ROD	Zwiększenia Zmniejszenia Aktualizacja - przeznaczenie do zbycia Przekazanie do użytkowania		3 115 (4)	10 646 (163)	243 (222)	295	5 153 (12 002)	19 452 (12 391)
Ś	stan na dzień 31-12-2018	2 633	19 222	77 969	1 256	6 506	350	107 936
	stan na dzień 01-01-2017		(4 343)	(32 248)	(697)	(2 602)		(39 890)
ATA OŚCI	Amortyzacja za rok Zmniejszenia z tytułu przeznaczenia do sprzedaży zmiany z tyt. przeszacowania		(471) 7	(4 285) 372 (22)	(127) 119 (2)	(482)		(5 365) 498 (24)
	stan na dzień 31-12-2017		(4 807)	(36 183)	(707)	(3 084)		(44 781)
ORZENIE I UTR WART	Amortyzacja za 2018 r. Zmniejszenia z tytułu przeznaczenia do sprzedaży zmiany z tyt. przeszacowania		(526)	(4 187) 151	(126) 142	(444)		(5 283) 293
M U	Inne zmniejszenia/zwiększenia		(11)	(61)	42	(19)		(49)
	stan na dzień 31-12-2018		(5 344)	(40 280)	(649)	(3 547)		(49 820)
O O	na dzień 01-01-2017	2 633	11 376	32 688	421	3 412	5 333	55 863
WART ŚĆ NETT	na dzień 31-12-2017	2 633	11 304	31 303	528	3 127	7 199	56 094
	na dzień 31-12-2018	2 633	13 878	37 689	607	2 959	350	58 116

Rzeczowe aktywa trwałe	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Wartość brutto	107 936	100 875	95 852
Umorzenie	(49 820)	(44 781)	(39 989)
	58 116	56 094	55 863
Środki trwałe
- Grunty własne (w tym: prawo użytkowania wieczystego)	2 633	2 633	2 633
- Budynki i budowle	13 878	11 304	11 376
- Urządzenia techniczne i maszyny	37 689	31 303	32 688
- Środki transportu	607	528	421
- Inne środki trwałe	2 959	3 127	3 412
Inwestycje w środki trwałe	350	7 199	5 333
Rzeczowe aktywa trwałe	58 116	56 094	55 863

Środki trwałe – struktura bilansowa	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Środki trwałe własne	56 251	54 226	55 863
Używane na podstawie umów, w tym leasingu	1 865	1 868	1 241
Środki trwałe bilansowe razem	58 116	56 094	57 104

Na dzień bilansowy majątek trwały o wartości 27.113 tys. zł (2017: 20.1623 tys. zł) stanowił zabezpieczenie kredytów i pożyczek, umów leasingowych oraz zobowiązań budżetowych, z czego 15.648 stanowiło zabezpieczenie spłaconego w listopadzie 2018 r. kredytu inwestycyjnego w Hydrotor SA.

14. Nieruchomości inwestycyjne

Nieruchomości inwestycyjne	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
a) grunty (w tym PWUG)	326	326	2 097
b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej			1 032
Nieruchomości inwestycyjne razem	326	326	3 129
w tym : zaklasyfikowane jako przeznaczone do zbycia			2 806

Nieruchomości inwestycyjne dotyczą nieruchomości posiadanej przez Spółki WZM "Wizamor" w Więcborku obejmującej grunty oraz budynki i budowle.

Na dzień 31 grudnia 2018 r. nie stwierdzono istotnych rozbieżności w wycenie nieruchomości inwestycyjnych posiadanych przez Spółki wchodzące do Grupy Kapitałowej.

15. Jednostki zależne

Na dzień bilansowy jednostkami zależnymi tworzącymi Grupę Kapitałową są:

Nazwa Spółki zależnej	Miejsce siedziby spółki	Procent posiadanych akcji/ udziałów	Procent posiadanych głosów	Metoda konsolidacji
"AGROMET" ZEHS S.A.	Lubań	99,99%	99,99%	pełna
"Wytwórnia Pomp Hydraulicznych" Sp. z o.o.	Wrocław	100,00%	100,00%	pełna
WZM "Wizamor" Sp. z o.o.	Więcbork	96,88%	96,88%	pełna

W 2018 r. w wszystkie zależne spółki konsolidowane są metodą pełną.

W 2018 r. nastąpiło połączenie poprzez przejecie Spółki Hydraulika Hydrotorbis przez PHS Hydrotor SA.

Żadna ze spółek wchodząca w skład grupy kapitałowej nie posiada znaczących udziałów w innych podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej.

16. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Do pozycji tej Grupa zalicza posiadane przez WZM "Wizamor" Sp. z o.o. w Więcborku udziały Banku Spółdzielczego w Więcborku wartości 2 tys. zł

Grupa ocenia, że wartość posiadanych udziałów została wyceniona według wartości godziwej – wartość łączna i udziałów wynosi według oceny Grupy 2 tys. zł.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
a) stan na początek okresu - udziały - akcje	2 2	2 2	2 2
b) zwiększenia (z tytułu) - udziały - akcje
c) zmniejszenia (z tytułu) - udziały - akcje
d) stan na koniec okresu - udziały	2 2	2 2	2 2
- akcje

17. Wartość firmy

Na dzień bilansowy wartość firmy nie występuje.

18. Zapasy

ZAPASY	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Materiały	12 185	11 499	8 329
Produkcja w toku	12 247	14 281	12 166
Wyroby gotowe	11 599	10 624	12 685
Towary	888	693	829
	36 919	37 097	34 009

2018 r.	Wycena według ceny nabycia/ kosztu wytworzenia	Wycena według wartości netto możliwej do uzyskania	Kwota odpisów aktualizujących wartości zapasów na początek okresu	Kwoty odwrócenia odpisów aktualizujących zapasy ujęte jako pomniejszenie tych odpisów w okresie	Kwoty odpisów aktualizujących wartości zapasów ujętych w okresie jako koszt	Kwota odpisów aktualizujących wartości zapasów na koniec okresu	Wartość zapasów ujętych jako koszt w okresie	Wartość netto w bilansie na koniec okresu	w tym: stanowiących zabezpieczenie zobowiązań
Materiały	12 591	12 184	(299)	5	(113)	(407)	(108)	12 184	6 000
Produkty w toku	12 866	12 247	(152)		(467)	(619)	(467)	12 247
Wyroby gotowe	12 229	11 600	(405)	51	(275)	(629)	(224)	11 600
Towary	901	888	(10)		(3)	(13)	(3)	888
Razem	38 587	36 919	(866)	56	(858)	(1 668)	(802)	36 919	6 000
2017 r.
Materiały	11 798	11 499	(358)	78	(20)	(300)	58	11 498	4 087
Produkty w toku	14 432	14 280	(106)	7	(53)	(152)	(46)	14 280
Wyroby gotowe	11 029	10 624	(370)	3	(38)	(405)	(35)	10 624	4 594
Towary	704	695	(16)	9	(2)	(9)	7	695
Razem	37 963	37 098	(850)	97	(113)	(866)	(16)	37 097	8 681

W 2018 r. jednostki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej zwiększyły odpis na zapasy o zwolnionej rotacji o 802 tys. zł.

19. Środki trwałe dostępne do sprzedaży

W Spółkach Grupy dokonano przeglądu środków trwałych pod kątem oszacowania ich wartości godziwej jak również przydatności w dalszej działalności.

W wyniku tego przeglądu do środków trwałych przeznaczonych do sprzedaży, zakwalifikowano środki trwałe, które dla Grupy przestały być użyteczne.

Środki trwałe dostępne do sprzedaży	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Stan na początek roku	4 993	7 641	2 843
zwiększenia			4 798
zmniejszenia	(408)	(2 648)
Stan na koniec roku	4 585	4 993	7 641

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży składają się z:

• Środki trwałe grunty, budynki i związane z tym urządzenia w związku z umową przedwstępną sprzedaży nieruchomości Spółki WPH we Wrocławiu..
• Środków trwałych nie przydatnych w działalności spółek Grupy.

W grudniu 2018 r. zbyto odkupioną przez Hydrotor S.A. od "Defka" Sp. z o.o. w likwidacji w Dzierżoniowie nieruchomość obejmującą grunty oraz budynki i budowle – wykazywaną jako nieruchomość przeznaczona do sprzedaży – wycenioną w kwocie 309 tys. zł. Nieruchomość zbyto za kwotę 300 tys. zł.

20. Należności z tytułu dostaw oraz pozostałe należności

Należności z tytułu dostaw oraz pozostałe należności	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
z tytułu dostaw i usług	17 238	16 641	12 281
z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń	208	131	793
zaliczki na dostawy	6
zaliczki na środki trwałe	1 081	303	61
należności dochodzone na drodze sądowej
inne należności	69	48	3
Razem należności	18 602	17 123	13 138

należności z tyt. dostaw i usług brutto	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Nieprzeterminowane	10 775	10 516	7 963
- do 3 miesięcy	10 775	10 516	7 963
- powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy
Przeterminowane należności z tyt. dostaw i usług brutto	7 388	6 882	5 943
Należności z tytułu dostaw i usług, razem (brutto)	18 163	17 398	13 906
Odpis aktualizacyjny	(925)	(757)	(1 625)
Należności z tyt. dostaw i usług netto	17 238	16 641	12 281

Wzajemne należności i zobowiązania dotyczące jednostek Grupy Kapitałowej zostały w całości wyeliminowane.

Należności przeterminowane	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Przeterminowane należności z tyt. dostaw i usług brutto	7 388	6 882	5 943
- do 3 miesięcy	5 428	5 035	3 453
- powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy	968	668	389
- powyżej 6 miesięcy do 1 roku	57	499	476
- powyżej 1 roku	935	680	1 625

Należności - struktura walutowa	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Ogółem w tym:	17 238	16 641	13 138
a) w walucie polskiej	9 836	8 490	7 197
b) w walutach obcych (po przeliczeniu na zł)	7 402	8 151	5 941
- w EURO (po przeliczeniu na zł)	7 223	7 178	5 340
- w USD (po przeliczeniu na zł)	179	973	601

Średni okres kredytowania odbiorców wynosi 30 dni.

Grupa nie nalicza odsetek w okresie 30 dni od daty wystawienia faktury a po upływie tego okresu naliczane są odsetki, w zależności od oceny jednostek Grupy, w wysokości od 7,0% - w zależności od czasokresu zalegania - od kwoty zadłużenia.

Oszacowana wartość odpisów aktualizujących od należności handlowych uznanych za nieściągalne lub trudno osiągalne wynosi 925 tys. zł (2017: 757 tys. zł).

Kwoty tych odpisów zostały ustalone na podstawie przeszłych doświadczeń Grupy w odniesieniu do tego typu należności.

Zarząd Grupy uważa, że wartość księgowa netto należności jest zbliżona do ich wartości godziwej.

Wycena należności została dokonana w wartości wymagającej zapłaty, ze względu na nieznaczące efekty dyskonta.

21. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
w kasie	100	58	75
bieżący rachunek bankowy	151	542	386
lokaty bankowe		3 640	2 193
w walutach obcych	825	1 243	2 800
lokaty w walutach obcych EUR inne środki pieniężne	1 511	969
Razem	2 587	6 452	5 454
w tym o ograniczonej możliwości dysponowania	41	969

Środki pieniężne - struktura walutowa	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Ogółem w tym:	2 587	6 452	5 454
a) w walucie polskiej	251	1 420	2 654
b) w walutach obcych (wg walut i po przeliczeniu na zł)	2 336	5 032	2 800
- w EURO (po przeliczeniu na zł)	2 187	4 624	2 800
- w USD (po przeliczeniu na zł)	149	408

Środki pieniężne w banku, gotówka oraz ich ekwiwalenty składają się ze środków pieniężnych w kasie oraz środków pieniężnych na lokatach bankowych.

Środki pieniężne o ograniczonej możliwości gospodarowania związane są z kwotą podatku VAT na wydzielonym rachunku bankowym i zaliczką na dotacje w ramach realizowanego projektu inwestycyjnego w 2017 r..

22. Rozliczenia międzyokresowe

Rozliczenia międzyokresowe aktywa	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
RMK z tytułu umów na prace badawczo rozwojowe
prototypy
RMK z tytułu naliczonego VAT	182	173	195
Koszty projektu inwestycyjnego POIG do roku			96
Koszty projektu inwestycyjnego POIG powyżej roku			465
Koszty narzędzi, przyrządów	1 546	1 567	1 751
Koszty ubezpieczeń	129	107	102
Odsetki od udzielonych pożyczek, lokat bankowych
RMK pozostałe	108	187	246
Rozliczenia międzyokresowe razem	1 965	2 034	2 855
w tym:
Krótkoterminowe	1 203	915	877
Długoterminowe	762	1 119	1 978

Główną pozycję stanowią koszty narzędzi i przyrządów dotyczące realizacji projektu inwestycyjnego pn. "Opracowanie i wdrożenie innowacyjnych technologii wysokoefektywnych procesów precyzyjnej obróbki oraz technologii pomiarowych wielkogabarytowych elementów maszyn" a także narzędzi i przyrządów rozliczanych w czasie.

Pozostałe rozliczenia międzyokresowe kosztów Grupy kapitałowej dotyczą pozostałych rozliczanych w czasie jak miedzy innymi: prenumerata prasy, ubezpieczenia.

Rozliczenia międzyokresowe Pasywa	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Dotacje na zakup aktywów trwałych	13 421	14 299	14 411
- dotacje -projekty inwestycyjne	12 838	13 825	13 921
- dotacje - dofinansowanie zakupu środków trwałych	458	317	487
- pozostałe	125	156	3
z tego krótkoterminowe	1 635	1 529	1 696

Główną pozycję stanowią środki otrzymane w związku z realizacją projektów inwestycyjnych przez:

• 1. Spółkę "Hydrotor" S.A. tj.:
• projektu inwestycyjnego pn. "Opracowanie i wdrożenie innowacyjnych technologii wysokoefektywnych procesów precyzyjnej obróbki oraz technologii pomiarowych wielkogabarytowych elementów maszyn" – działanie 1.4 4.1.
• projektu pn. "Opracowanie innowacyjnych pomp zębatych o obniżonym poziomie emisji akustycznej" realizowanego w ramach Programu operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Lata 2007-2013, Priorytet 1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii, Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych.
• projektu pn. "Wdrożenie nowej technologii produkcji pomp hydraulicznych w PHS "Hydrotor" S.A., prowadzącej do poszerzenia oferty produktowej firmy" dofinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013.
• projekt pn. "Centrum Badawczo-Rozwojowe nowych technologii i konstrukcji w zakresie hydrauliki siłowej i elementów wielkogabarytowych maszyn" przewidywana kwota dofinansowania 4.991 tys. zł. W 2018 r. otrzymano dotacje w kwocie 481 tys. zł (w 2017 r.: 1.552 tys. zł)
• 1. Spółkę "Agromet" ZEHS Lubań S.A., która od września 2009 r. realizowała podpisaną umowę z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości o dofinansowanie projektu inwestycyjnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka dotyczącego wdrożenia nowej technologii do produkcji siłowników hydraulicznych. Inwestycja realizowana na przestrzeni lat 2009 – 2013.

23. Kredyty i pożyczki

Zobowiązania finansowe	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Kredyty w rachunku bieżącym	3 761	1 542	226
Kredyty inwestycyjny		2 527	5 366
Zobowiązania finansowe razem	3 761	4 069	5 592
Zobowiązania finansowe z tytułu leasingu (nota 27)	1 865	1 868	1 241
Pozostałe zobowiązania finansowe	193	210	462
Zobowiązania finansowe ogółem	5 819	6 147	7 295
Kredyty i pożyczki	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Kredyty w rachunku bieżącym	3 761	1 542	226
Kredyty bankowe Pożyczki		2 527	5 366
	3 761	4 069	5 592

W podziale na terminy płatności:
Płatne na żądanie lub w okresie do 1 roku	3 761	4 069	2 912
Powyżej 12 miesięcy – do 2 lat			2 680
W okresie od 3 do 5 lat
Powyżej 5 lat
Minus: Kwoty wymagalne w ciągu 12 miesięcy	3 761	4 069	2 685
(ujęte w zobowiązaniach krótkoterminowych)
Kwoty wymagalne w okresie powyżej 12 miesięcy			2 680

Kredyty bankowe oraz pożyczki:

31.12.2018	Razem	tys. zł	tys. EUR
Kredyty w rachunku bieżącym Kredyty i pożyczki bankowe Pożyczki inne	3 761	3 761
	3 761	3 761
31.12.2017	Razem	tys. zł	tys. EUR
Kredyty w rachunku bieżącym Kredyty i pożyczki bankowe Pożyczki inne	1 542 2 527	1 542 2 527	606
	4 069	4 069	606
31.12.2016	Razem	tys. zł	tys. EUR
Kredyty w rachunku bieżącym Kredyty i pożyczki bankowe Pożyczki inne	226 5 365	226	1 213
	5 591	226	1 213

Kredyty inwestycyjne

W 2018 r. spółka dominujaca korzystała z kredytu inwestycyjnego zaciągniętego w 2012 r. w walucie EUR. Kredyt ten w został całkowicie spłacony w listopadzie 2018 r.

kredyty inwestycyjne 31-12-2017	Waluta	Limit	Wykorzystanie	Wykorzystanie po przeliczeniu na PLN
PHS Hydrotor S.A.	EUR	2 225	606	2 527
Jednostki zależne	PLN
				2 527
kredyty inwestycyjne 31-12-2016	Waluta	Limit	Wykorzystanie	Wykorzystanie po przeliczeniu na PLN
PHS Hydrotor S.A.	EUR	2 225	1 213	5 365
Jednostki zależne	PLN
				5 365

kredyty w rachunku bieżącym 31-12-2018	Limit	Wykorzystanie	do dyspozycji
PHS Hydrotor S.A.	5 000	1 838	3 162
ZEHS Agromet S.A.	4 500	1 601	2 899
WZM Wizamor Sp. z o.o.	700	322	378
WPH Sp. z o.o.	300		300
	10 500	3 761	6 739
kredyty w rachunku bieżącym 31-12-2017	Limit	Wykorzystanie	do dyspozycji
PHS Hydrotor S.A.	5 000	670	4 330
ZEHS Agromet S.A.	4 500	456	4 044
WZM Wizamor Sp. z o.o.	700	416	284
WPH Sp. z o.o.	300		300
	10 500	1 542	8 958

kredyty w rachunku bieżącym 31-12-2016	Limit	Wykorzystanie	do dyspozycji
PHS Hydrotor S.A.	2 000		2 000
ZEHS Agromet S.A.	4 500		4 500
WZM Wizamor Sp. z o.o.	500	226	274
WPH Sp. z o.o.	300		300
	7 300	226	7 074

W 2018 r. Grupa korzystała z następujących kredytów bankowych:

Jednostka dominująca:

• 1. Kredyt inwestycyjny walutowy kwota zaciągniętego kredytu wynosiła 3.000 tys. EUR w BPH S.A. (obecnie Alior Bank SA). Kredyt przeznaczono na finansowanie wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją projektu inwestycyjnego. Spłata kredytu nastąpiła 2 listopada 2018 r. Oprocentowanie kredytu wynosiło EURIBOR 1M + 0,9 p.p. marży. Zabezpieczeniem kredytu był zastaw rejestrowy na środkach trwałych o wartości księgowej nie niższej niż 5.000 tys. zł. W 2015 r. umowa ta zastąpiona została nową umową o kredyt inwestycyjny uwzględniająca spłatę wcześniejszych rat jak i zwiększenie z uwagi na dokonywane zakupy inwestycyjne. Łączna kwota kredytu na dzień przyznania wynosiła 2.225 tys. EUR. Termin spłaty jak i oprocentowanie nie uległy zmianie.
• 1. W dniu 6 czerwca 2017 r. zawarto umowę o kredyt w rachunku bieżącym w BZ WBK S.A. do kwoty 5.000 tys. zł. Kredyt udostępniony do 6 czerwca 2018 r. z możliwością automatycznego przedłużenia na jeden rok. Oprocentowanie kredytu wynosi WIBOR 1M + 0,7 p.p. marży

Jednostki zależne:

• 1. Kredyt w rachunku bieżącym w kwocie 4.500 tys. zł udzielony na okres do 28.02.2019 r. oprocentowanie kredytu wynosi WIBOR 1M + 0,7 p. % marży. Zabezpieczeniem kredytu jest: cicha cesja należności, pełnomocnictwo do rachunku bieżącego, weksel in blanco do kwoty 6 750 tys. zł. Kredyt został przedłużony na następny okres.
• 1. Kredyt w rachunku bieżącym w kwocie 700 tys. zł udzielony na okres do 24.01.2019 r. oprocentowanie kredytu wynosi WIBOR 1M + 1,8 p. % marży. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka kaucyjna na nieruchomościach Kredyt został przedłużony na następny okres..
• 1. kredyt w rachunku bieżącym w kwocie 300 tys. zł. udzielony na okres do 12.02.2019 r. oprocentowanie kredytu wynosi WIBOR 1M + 1,4 p. % marży. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka kaucyjna na nieruchomościach oraz weksel In blanco Kredyt został przedłużony na następny okres..

Na dzień 31 grudnia 2018 roku, Grupa miała do dyspozycji niewykorzystany dotychczas kredyt w rachunku bieżącym w wysokości 6.739 tys. zł (2017: 8.958 tys. zł), dla którego wszystkie warunki zostały uprzednio spełnione.

Wycena kredytów została dokonana w wartości wymagającej zapłaty, ze względu na nieznaczące efekty dyskonta.

24. Obligacje zamienne na akcje

Obligacje zamienne na akcje w jednostce dominującej, a także w Grupie Kapitałowej nie występują.

25. Finansowe instrumenty pochodne

Walutowe instrumenty pochodne

W 2018 r. Grupa zawierała kontrakty typu forward na zabezpieczenie kursu odnośnie spodziewanych przychodów ze sprzedaży.

Poniższa tabela przedstawia wartość zawartych kontraktów w EUR na sprzedaż tej waluty w przeliczeniu na PLN, jak również wycenę Banku na dzień 31 grudnia 2018 r.

Kontrakty Forward - transakcja TTW	Waluta	Nominał	Wartość kontraktu PLN	Wycena na 31-12-2018	Zysk/strata
Kontrakty zawarte	EUR	3 075	13 332,0
Kontrakty rozliczone	EUR	(1 150)	(5 072)
Wycena na 31-12-2018 r.		1 925	8 260	8 244	16

Kontrakty swap dotyczące stóp procentowych

Na dzień 31 grudnia 2018 r. Grupa nie posiadała zawartych kontraktów dotyczących stóp procentowych. Wcześniejsza umowa wygasła wraz ze spłatą rat kredytu inwestycyjnego w listopadzie 2018 r.

26. Podatek odroczony

Zmiany w obrębie podatku odroczonego Grupy w podziale na główne tytuły prezentowały się w okresie bieżącym i poprzednim następująco:

Saldo odroczonego podatku dochodowego	Stan na początek okresu	wzrost	spadek	Stan na koniec okresu	Ujęte w rachunku zysków i strat
31-12-2018 Aktywa z tytułu podatku odroczonego (różnice przejściowe):	01-01-2018			31-12-2018
Rezerwy na świadczenia pracownicze Zobowiązania pracownicze, ZUS Odpisy aktualizujące na należności wątpliwe	269 164 103	101 43 141	(23) (39)	347 168 244	78 4 141
Pozostałe zobowiązania finansowe (np. różnice kursowe) Inne	89 13	27	(76) (7)	13 33	(76) 20
	638	312	(145)	805	167
Rezerwa z tytułu podatku odroczonego (różnice przejściowe):
Aktualizacja rzeczowych aktywów trwałych	(1 004)		118	(886)	118
Wartości niematerialne		(124)		(124)	(124)
Amortyzacji (podatkowa > bilansowa) Ulgi inwestycyjne	(2 804) (1)	(144)		(2 948) (1)	(144)
Leasing finansowy Narzędzia i przyrządy	(80)	(70)		(150)	(70)
Inne	(256) (1)	(18)	33	(241) (1)	15
Niewykorzystane straty podatkowe i pozostałe ulgi Straty podatkowe Ulgi podatkowe Pozostałe	(4 146)	(356)	151	(4 351)	(205)
Razem aktywa (rezerwy) z tytułu podatku odroczonego	(3 508)	(44)	6	(3 546)	(38)

Saldo odroczonego podatku dochodowego	Stan na początek okresu	zwiększenia	zmniejszenia	Stan na koniec okresu	Ujęte w rachunku
31-12-2017	01-01-2017			31-12-2017	zysków i strat
Aktywa z tytułu podatku odroczonego (różnice przejściowe):
Rezerwy na świadczenia pracownicze	233	40	(4)	269	36
Zobowiązania pracownicze, ZUS	128	50	(14)	164	36
Odpisy aktualizujące na należności wątpliwe	124	15	(36)	103	(22)
Pozostałe zobowiązania finansowe (np. różnice kursowe)	89			89
Inne	18	16	(21)	13	(5)
	592	121	(75)	638	45
Rezerwa z tytułu podatku odroczonego (różnice przejściowe):
Aktualizacja rzeczowych aktywów trwałych	(999)	(26)	21	(1 004)	(5)
Amortyzacji (podatkowa > bilansowa)	(2 623)	(219)	38	(2 804)	(180)
Ulgi inwestycyjne	(1)			(1)
Leasing finansowy		(80)		(80)	(80)
Narzędzia i przyrządy	(288)	(6)	38	(256)	32
Wycena nieruchomości inwestycyjnych	(162)		162		162
Inne	(1)			(1)
	(4 074)	(331)	259	(4 146)	(71)
Niewykorzystane straty podatkowe i pozostałe ulgi Straty podatkowe
Ulgi podatkowe Pozostałe
Razem aktywa (rezerwy) z tytułu podatku odroczonego	(3 482)	(210)	184	(3 508)	(26)

27. Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego

Zobowiązania z tytułu leasingu w Grupie na dzień bilansowy występują w Spółce zależnej WZM WIZAMOR Sp. z o.o.

Wartość bieżąca minimalnych rat leasingowych	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Zobowiązania z tytułu leasingu operacyjnego/finansowego wymagalne w ciągu:
jednego roku	540	511	233
powyżej roku do pięciu lat	1 325	1 357	1 008
powyżej pięciu lat
Pomniejszone o przyszłe odsetki:
Wartość bieżąca przyszłych zobowiązań	1 865	1 868	1 241
Pomniejszona o kwoty wymagalne w ciągu 12 miesięcy (ujęte w zobowiązaniach krótkoterminowych)	540	511	233
Zobowiązanie wymagalne w okresie po 12 miesiącach	1 325	1 357	1 008

Wycena leasingu w Grupie Kapitałowej nie różni się od zasad opisanych w MSSF 16.

28. Zobowiązania handlowe i inne

Na saldo zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych zobowiązań składają się:

• zobowiązania handlowe z tytułu dostaw i usług,
• zaliczki otrzymane na dostawy
• zobowiązania z tyt. podatku VAT i ubezpieczeń społecznych
• pozostałe zobowiązania.

Średni termin płatności zobowiązań handlowych wynosi do 30 dni.

ZOBOWIĄZANIA HANDLOWE I INNE	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	5 269	6 966	3 771
Zaliczki na dostawy	20	231	5
Zobowiązania budżetowe (VAT, ZUS)	2 246	2 694	1 990
Zobowiązania z tyt. zakupu środków trwałych		375	3 268
Zobowiązania pozostałe	578	1 620	363
Razem	8 113	11 886	9 397

ZOBOWIĄZANIA W WALUTACH OBCYCH	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Zobowiązania z tyt. dostaw i usług w
tys. EUR	89	603	46
tys. USD	8	6	6
pozostałe waluty w tys. PLN
Razem w przeliczeniu na PLN w tys. PLN	414	2 535	229

zobowiązania przeterminowane	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Przeterminowane	219	1 622	301
- do 3 miesięcy	199	774	229
- powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy	14	8	10
- powyżej 6 miesięcy do 1 roku	6	808	6
- powyżej 1 roku		32	56

Zarząd Grupy uważa, że wartość księgowa zobowiązań handlowych jest zbliżona do ich wartości godziwej. Wycena zobowiązań została dokonana w wartości wymagającej zapłaty, ze względu na nieznaczące efekty dyskonta.

29. Pozostałe zobowiązania finansowe

Pozostałe zobowiązania finansowe	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Ogółem w tym:	2 058	2 077	1 703
Opłata z tytułu przekształcenia PUWG we własność
- nieruchomość inwestycyjna Dzierżoniów			217
- grunty Agromet Lubań SA	193	205	218
- Leasing	1 865	1 867	1 241
- inne		5	27
z tego krótkoterminowe			286

Zobowiązania te dotyczą głównie umów leasingowych i przekształcenia gruntów z prawa wieczystego użytkowania we własność w Spółce zależnej Agromet - opłaty z tego tytułu zostały rozłożone na 20 lat, a także wyceny transakcji IRS zabezpieczającej stopę procentową kredytu inwestycyjnego.

30. Rezerwy

	Rezerwa na przyszłe zobowiązania	Pozostałe	Razem
stan na dzień 01-01-2017	15	-	15
Utworzenie (rozwiązane) rezerwy w ciągu roku Wykorzystanie rezerwy Różnice kursowe
stan na dzień 31-12-2017	15	-	15
Rezerwy do 1 roku
Rezerwy powyżej 1 roku			15
stan na dzień 01-01-2018	15	-	15
Utworzenie (rozwiązane) rezerwy w ciągu roku	801		801
Wykorzystanie rezerwy
Koszty (przychody) finansowe
Z tytułu zmiany stopy dyskonta
Różnice kursowe
stan na dzień 31-12-2018	816	-	816
Rezerwy do 1 roku			801
Rezerwy powyżej 1 roku			15
- rezerwy na zagospodarowanie śmieci			70
- rezerwy na różnice inwentaryzacyjne - rezerwy na ewentualne odszkodowanie z tyt. wad fizycznych zbytej nieruchomości			262 469

Rezerwa na przyszłe zobowiązania przedstawia szacunek zarządu odnośnie zobowiązań Grupy z tytułu ewentualnych zobowiązań związanych z podpisanymi wcześniej umowami.

31. Kapitał podstawowy

Stan na dzień:	KAPITAŁ AKCYJNY wartość nominalna 2,00 zł		Akcje imienne uprzywilejowane	Akcje zwykłe na okaziciela	Razem
	- ilość akcji		290 200	2 108 100	2 398 300
1 stycznia 2017	- wartość nominalna 1 akcji	zł	2,00	2,00	2,00
	- wartość emisji tys. zł		580	4 216	4 797
	- ilość akcji		290 200	2 108 100	2 398 300
31 grudnia 2017	- wartość nominalna 1 akcji	zł	2,00	2,00	2,00
	- wartość emisji tys. zł		580	4 216	4 797
	- ilość akcji		290 200	2 108 100	2 398 300
31 grudnia 2018	- wartość nominalna 1 akcji	zł	2,00	2,00	2,00
	- wartość emisji tys. zł		580	4 216	4 797

Ostatnia zamiana akcji imiennych uprzywilejowanych na akcje na okaziciela nastąpiła w dniu 31 marca 2016 r. na wniosek akcjonariuszy zgodnie z decyzja KDPW zmianie uległo 39.090 szt. akcji imiennych uprzywilejowanych na akcje na okaziciela.

Struktura ogólnej ilości akcji oraz głosów mogących uczestniczyć w WZA kształtuje się następująco:

	Koniec okresu 31/12/2018	udział %	Koniec okresu 31/12/2017	udział %	Koniec okresu 31/12/2016	udział %
Ilość akcji imiennych uprzywilejowanych	290 200	12,1	290 200	12,1	290 200	12,1
Ilość akcji zwykłych	2 108 100	87,9	2 108 100	87,9	2 108 100	87,9
Razem ilość akcji	2 398 300	100,0	2 398 300	100,0	2 398 300	100,0
Ilość głosów z akcji imiennych uprzywilejowanych	1 451 000	40,8	1 451 000	40,8	1 451 000	40,8
Ilość głosów z akcji zwykłych	2 108 100	59,2	2 108 100	59,2	2 108 100	59,2
Ilość głosów na WZA	3 559 100	100,0	3 559 100	100,0	3 559 100	100,0

Według informacji dostępnych w Spółce na dzień sporządzenia raportu osobami posiadającymi co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na WZA są:

Podmiot	Siedziba	Ilość akcji	Ilość głosów	% posiadanego kapitału	% posiadanych praw głosów
Ryszard Bodziachowski z osobą bliską	Warszawa	402 900	402 900	16,799	11,320
Mariusz Lewicki z osobą bliską	Toruń	310 700	310 700	12,955	8,730
Wacław Kropiński	Tuchola	88 405	422 025	3,686	11,858
PKO TFI SA	Warszawa	348 650	348 650	14,537	9,796
AVIVA PTE AVIVA Santander SA	Warszawa	185 400	185 400	7,730	5,209

W okresie od końca roku do dnia sporządzenia raportu stan posiadania akcji zwiększył Pan Mariusz Lewicki o 9.985 szt. akcji i głosów (dane te uwzględniono w tabeli poniżej).

Stan posiadania akcji Spółki Hydrotor przez osoby zarządzające i nadzorujące oraz ich zmiany przedstawiają się następująco:

Zarząd			Stan na dzień	zmiany w okresie		Stan na dzień
		ilość	01-01-2018	kupno	sprzedaż	31-12-2018	12-04-2019
Mariusz Lewicki z osobą bliską	Prezes	akcje ok.	275 000	25 715	-	300 715	310 700
	Zarządu	głosów	275 000	25 715	-	300 715	310 700
	Członek	akcje im.	7 660	-	-	7 660	7 660
Wiesław Wruck		akcje ok.	2 547	-	-	2 547	2 547
	Zarządu	głosów	40 847	-	-	40 847	40 847

Rada Nadzorcza			Stan na dzień	zmiany w okresie		Stan na dzień
		ilość	01-01-2018	kupno	sprzedaż	31-12-2018	12-04-2019
		akcje im.	83 405	-	-	83 405	83 405
Kropiński Wacław	Przewodniczący Rady Nadzorczej	akcje ok.	5 000	-	-	5 000	5 000
		głosów	422 025	-	-	422 025	422 025
Główczewski Czesław z osoba		akcje im.	9 220	-	-	9 220	9 220
bliską	Zastępca Przewodniczącego	akcje ok.	2 000	-	-	2 000	2 000
		głosów	48 100	-	-	48 100	48 100
		akcje im.	1 000	-	-	1 000	1 000
Deja Janusz	Sekretarz	akcje ok.	850	-	-	850	850
		głosów	5 850	-	-	5 850	5 850
Bodziachowski Ryszard z	Członek	akcje ok.	391 946	10 954	-	402 900	402 900
osobą bliską		głosów	391 946	10 954	-	402 900	402 900
Zwoliński Mieczysław	Członek	akcje im.	4 675	-	-	4 675	4 675
		akcje ok.	3 125	-	-	3 125	3 125
		głosów	26 500	-	-	26 500	26 500
Jakub Leonkiewicz	Członek	akcje ok.	-	-	-	-	-
		głosów	-	-	-	-	-

32. Kapitał zapasowy

Zmiany kapitału zapasowego w 2018 r. i okresach porównywalnych przedstawiają się następująco:

Kapitał zapasowy	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Stan na dzień 1 stycznia	62 783	60 330	57 056
- w tym ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	13 350	13 350	13 350
zmiany z tytułu podziału wyniku finansowego	2 914	2 395	3 077
z kapitału z aktualizacji wyceny	34		1
reklasyfikacja korekt konsolidacyjnych pokrycie straty zmiany z innych tytułów	(108)	58	280 (84)
Stan na koniec okresu 31 grudnia	65 623	62 783	60 330

Reklasyfikacja korekt konsolidacyjnych związana jest z rozliczeniem otrzymywanych przez jednostkę dominującą dywidend z wypracowanego wyniku finansowego od jednostek zależnych, a także w związku z obniżeniem kapitału podstawowego w Spółce zależnej WPH Sp. z o.o. we Wrocławiu.

33. Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny

Zmiany kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny w 2018 r. i okresach porównywalnych przedstawiają się następująco:

	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Stan na dzień 1 stycznia	10 295	10 322	10 377
Wzrost wartości godziwej środków trwałych
Stan na dzień 1 stycznia	10 295	10 322	10 377
Zmniejszenie z tytułu sprzedaży aktywów dostępnych do sprzedaży	(76)	(27)	(55)
Stan na koniec okresu 31 grudnia	10 219	10 295	10 322

W spółkach Grupy dokonano przeglądu posiadanych środków trwałych w grupie maszyn i urządzeń. W wyniku tego przeglądu zweryfikowano wartość użytkową tych środków.

Środki trwałe, które utraciły wartość użytkową zostały wycenione i zakwalifikowane jako środki trwałe przeznaczone do sprzedaży. Oszacowana wartość tych środków trwałych wynosi 4.585 tys. zł ( 2017: 4.993 tys. zł.)

34. Kapitały rezerwowe

Zmiany kapitału rezerwowego w 2018 r. i okresach porównywalnych przedstawiają się następująco:

Kapitał rezerwowy	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Stan na dzień 1 stycznia	3 039	3 039	3 039
Rozpoznanie elementu kapitałowego
z podziału zysku w latach poprzednich	1 698	1 698	1 698
zysk przeznaczony na wykup akcji w celu umorzenia	1 341	1 341	1 341
Stan na koniec okresu 31 grudnia	3 039	3 039	3 039

35. Kapitały mniejszości

Zmiany kapitałów mniejszości w 2018 r. i okresach porównywalnych przedstawiają się następująco:

	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Stan na dzień 1 stycznia Zmiany	125	201	201
udział w zysku (stracie) okresu korekty zmian w udziałach udziały w nowo nabytej spółce wypłacone udziały	13	(76)
Stan na koniec okresu 31 grudnia	138	125	201

Wzrost kapitałów mniejszości dotyczy głównie Spółki Wizamor i związany jest ze zwiększeniem kapitału zapasowego z tytułu odpisu zysku.

Kapitały mniejszości rozliczane przez Grupę dotyczą udziałowców:

• w Spółce z o.o. WZM "Wizamor" w Więcborku, której udziały nabyto w dniu 22 czerwca 2010 r. Posiadane przez tę Spółkę kapitały podzielono na kapitały przypadające Grupie Kapitałowej "Hydrotor" (96,88%) oraz na kapitały przypadające pozostałym udziałowcom mniejszościowym (3,12%),
• w "Agromet" ZEHS Lubań S.A. w Lubaniu w 2010 r. zbyto niewielką ilość akcji Spółki na rzecz jej pracowników. Łączny udział akcjonariuszy mniejszościowych Spółki wynosi 0,01%.

36. Zyski zatrzymane

Zmiany w zyskach zatrzymanych w 2018 r. i okresach porównywalnych przedstawiają się następująco:

	Rok 2018	Rok 2017	Rok 2016
Stan na dzień 1 stycznia	7 720	7 398	8 223
- korekty błędów podstawowych
- odpisu na kapitał zapasowy	(2 914)	(2 394)	(3 077)
- płatności dywidend na rzecz właścicieli	(4 797)	(4 797)	(4 797)
- płatności dywidend dla udziałowców mniejszościowych	(2)
- pokrycie straty z kapitału zapasowego			84
- rozliczenia wyceny środków trwałych	41	27	54
- korekty konsolidacyjne i inne	95	(21)	(280)
Zysk netto za okres	6 739	7 507	7 191
Stan na koniec okresu	6 882	7 720	7 398

37. Wartość księgowa przypadająca na 1 akcję

	Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Kapitał własny	90 698	88 759	86 087
Udziały akcjonariuszy mniejszościowych	(138)	(125)	(201)
Kapitał własny przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej	90 560	88 634	85 886
Liczba akcji szt.	2 398 300	2 398 300	2 398 300
Wartość księgowa na 1 akcję ogółem w PLN (0,00)	37,82	37,01	35,90
Wartość księgowa na 1 akcję przypadająca akcjonariuszom jednostki dominującej w PLN (0,00)	37,76	36,96	35,81

38. Instrumenty finansowe

38.1 Aktywa finansowe

Klasy instrumentów finansowych	Kategorie instrumentów finansowych
stan na dzień 31-12-2018	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	Pożyczki i należności	Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności	Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	Razem
Akcje udziały nienotowane				2	2
Dostawy i usługi		18 602			18 602
Instrumenty wbudowane i zabezpieczające	16				16
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty		2 587			2 587
Pozostałe					0
	16	21 189		2	21 207
stan na dzień 31-12-2017
Akcje udziały nienotowane				2	2
Dostawy i usługi		17 123			17 123
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty		6 452			6 452
Pozostałe
		23 575		2	23 577

38.2 Pasywa finansowe

Klasy instrumentów finansowych	Kategorie instrumentów finansowych
stan na dzień 31-12-2018	w wartości godziwej przez wynik finansowy	Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	Instrumenty finansowe zabezpieczające	Zobowiązania wyłączone z zakresu MSR 39	Razem
Dłużne papiery wartościowe Kredyty Pożyczki		3 761			3 761
Leasing finansowy		1 865			1 865
Dostawy i usługi Zobowiązania inwestycyjne	5 289	2 824			8 113
Instrumenty wbudowane i zabezpieczające
Pozostałe		193			193
	5 289	8 643			13 932
stan na dzień 31-12-2017					Razem
Dłużne papiery wartościowe

	7 572	10 456	5	18 033
Pozostałe		204		204
Instrumenty wbudowane i zabezpieczające
Zobowiązania inwestycyjne			5	5
Dostawy i usługi	7 572	4 314		11 886
Leasing finansowy		1 868		1 868
Pożyczki
Kredyty		4 070		4 070
Dłużne papiery wartościowe

39. Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (ujęte w jednej pozycji sprawozdawczej w bilansie Grupy) składają się z gotówki w banku oraz innych wysoce płynnych inwestycji o okresie realizacji do trzech miesięcy.

40. Ryzyka

40.1. Ryzyko związane z celami strategicznymi

Działalność Grupy jest narażona na wpływ wielu nieprzewidywalnych czynników zewnętrznych (przepisy prawa, stosunek podaży i popytu na produkty i usługi, dynamiczny rozwój technologiczny), w związku z czym istnieje ryzyko nieosiągnięcia wszystkich założonych przez Emitenta celów strategicznych na terenie kraju oraz rozwój dotychczasowych kierunków działalności Spółki za granicą.

W związku z powyższym, przychody i zyski osiągane w przyszłości przez Grupę będą zależeć od jej zdolności do skutecznej realizacji opracowanej długoterminowej strategii.

Działania Grupy, które okażą się nietrafne w wyniku złej oceny otoczenia bądź nieumiejętnego dostosowania się do zmiennych warunków tego otoczenia mogą mieć istotny negatywny wpływ na działalność i sytuację finansowo – majątkową oraz na wyniki Grupy.

W celu ograniczenia tego ryzyka Zarząd na bieżąco analizuje czynniki mogące mieć potencjalnie niekorzystny wpływ na działalność i wyniki Grupy, a w razie potrzeby podejmuje niezbędne decyzje i działania.

40.2. Ryzyko związane z konkurencją

Rynek wyrobów i usług hydraulicznych jest rynkiem globalnym.

Bezpośrednimi konkurentami Grupy są firmy z wielu krajów, między innymi przedsiębiorstwa polskie, włoskie, niemieckie, z krajów Europy wschodniej, azjatyckich.

Europejskie przedsiębiorstwa oferują usługi po cenach zbliżonych do cen oferowanych przez Grupę.

Natomiast podmioty z rynków wschodnich ustalają ceny na niższym poziomie.

Przedsiębiorstwa konkurencyjne mogą w przyszłości wymusić konieczność obniżenia cen a w konsekwencji osiąganych przez Grupę marż i zwiększenia wydatków na podnoszenie jakości usług Spółki, co może przełożyć się na spadek rentowności działalności Grupy.

Grupa nie ma wpływu na działania podejmowane przez przedsiębiorstwa konkurencyjne, ale ogranicza ryzyko związane z konkurencją zwiększając swoją pozycję na rynku dzięki wykwalifikowanej kadrze oraz wysokiej jakości oferowanych i świadczonych usług.

40.3. Ryzyko kursu walutowego

Grupa prowadzi sprzedaż swoich wyrobów i usług poza krajem również do krajach Europy Zachodniej, w związku z czym ponad 44 % rozliczeń w 2018 r., pomiędzy Emitentem a klientami została zrealizowana w EUR, oraz w nieznacznym stopniu w USD.

Grupa ponosi koszty są głównie w walucie krajowej (PLN).

W związku z powyższym istnieje ryzyko, że w przypadku dużych wahań kursów walut przychody z zawieranych transakcji mogą różnić się od zakładanych przez Grupę.

W przypadku aprecjacji złotego wobec EUR i USD oraz niewielkiej możliwości przeniesienia ciężaru walutowego na odbiorców Grupa jest narażona na spadek przychodów proporcjonalnie do spadku kursu EUR/PLN, a w konsekwencji niższej rentowności Grupy.

Grupa minimalizuje powyższe ryzyko korzystając z zabezpieczenia kursu walut za pomocą instrumentów pochodnych (Kontrakty terminowe forward).

Grupa korzystała z kredytu inwestycyjnego w walucie EUR, odchylenia różnic kursowych związane z wyceną zaciągniętego kredytu odniesione są do rachunku dochodów.

Znaczna zmiana kursu – osłabienie złotego może wpłynąć na obniżenie się wyniku finansowego i odwrotnie.

W tym celu Grupa współpracuje z bankami obsługującymi Spółki wchodzące w jej skład.

40.4. Ryzyko stopy procentowej

Ze względu na minimalna różnice pomiędzy wartością długu (zobowiązań) a aktywami przynoszących odsetki profil ryzyka stóp procentowych, nie jest znaczący. Niekorzystne działanie zmian stóp procentowych jest niwelowane ze względu na to, że Grupa posiada środki finansowane na lokatach i jednocześnie zaciągnięte kredyty. W celu ograniczenia tego ryzyka przeprowadzane są analizy trendów historycznych i możliwych do przewidzenia trendów kształtowania się stóp procentowych. W przypadku trendów wzrostowych odnośnie posiadanych pozycji kredytowych Grupa gotowa jest do zawarcia transakcji zabezpieczających to ryzyko. Grupa jest narażona na ryzyko przepływów pieniężnych w ramach ryzyka stopy procentowej.

40.5. Ryzyko Płynności

W celu ograniczenia ryzyka płynności w Grupie na bieżąco monitoruje się rzeczywiste jak i prognozowane przepływy pieniężne. Dzięki śledzeniu terminów zapadalności aktywów i zobowiązań finansowych następuje ich odpowiednie dopasowanie i tym samym odpowiednie utrzymywanie sald środków pieniężnych. Grupa korzysta z profesjonalnych usług renomowanych banków, w których posiada otwarte linie kredytowe. Zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne jest na bieżąco monitorowane. Celem Grupy jest zapewnienie takiego poziomu finansowania, który jest wystarczający z punktu widzenia realizowanej działalności.

40.6. Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe dotyczy głownie należności z tytułu sprzedaży z odroczonym terminem płatności. Ryzyko kredytowe jest na bieżąco monitorowane. Analizie podlegają udzielone terminy płatności, kwoty sprzedaży, formy płatności oraz sytuacja finansowa głównych odbiorców. Na bazie tych analiz przyznawane są poszczególnym klientom odpowiednie limity kredytów kupieckich.

Głównymi aktywami finansowymi posiadanymi przez Grupę są: gotówka na rachunkach bankowych i w kasie, należności handlowe i pozostałe oraz inwestycje w papiery wartościowe, z którymi związane jest maksymalne ryzyko kredytowe na jakie narażona jest Grupa w związku z posiadanymi aktywami finansowymi.

Główne ryzyko kredytowe Grupy związane jest przede wszystkim z należnościami handlowymi. Kwoty prezentowane w bilansie są wartościami netto, po pomniejszeniu o odpisy aktualizujące, oszacowane przez kierownictwo Grupy na podstawie przeszłych doświadczeń oraz oceny aktualnej sytuacji ekonomicznej.

Ryzyko kredytowe związane z płynnymi środkami pieniężnymi oraz z instrumentami pochodnymi jest ograniczone w związku z faktem, iż stroną transakcji są banki, posiadające wysoką ocenę jakości kredytowej przygotowaną przez międzynarodowe agencje ratingowe.

W ostatnim roku Grupa za wyjątkiem WPH Wrocław Sp. z o.o., nie zaobserwowała negatywnych tendencji, jeśli chodzi o ściągalność należności.

W przypadkach, gdy kontrahenci zalegali z zapłatą ustalane były warunki na podstawie, których dojdzie do spłaty zadłużenia.

Na należności, co do których istniało ryzyko nieodzyskania ich – zostały utworzone odpisy aktualizacyjne.

Koncentracja ryzyka kredytowego w Grupie jest stosunkowo niewielka, w związku z rozłożeniem ekspozycji kredytowej na bardzo dużą liczbę odbiorców.

40.7. Ryzyko kosztów płac

Ryzyko kosztów płac związane naciskami załogi na podwyżki wynagrodzeń, z tytułu inflacji, podwyżek minimalnego wynagrodzenia, konkurencji innych pracodawców, możliwości wyjazdu do pracy do innych krajów, a także z czynnikami demograficznymi, starzeniem się społeczeństwa. Wzrost kosztów płac może przyczynić się do pogorszenia rentowności Grupy.

40.8. Ryzyko pozyskania pracowników o odpowiednich kwalifikacjach.

Wzrost gospodarczy kraju, rozwój innych różnych dziedzin, nie zadowalająca płaca , możliwość zmiany miejsca zamieszkania, wyjazdu za dużo lepiej płatną pracę za granicą powoduje, ze pozyskanie pracowników odpowiednio wykwalifikowanych staje się coraz trudniejsze. Powoduje to dodatkowe nakłady na przeszkolenia nowych pracowników, stwarza ryzyko niewywiązania się z zamówień i pogorszenia się jakości produkowanych wyrobów

41. Analiza wrażliwości

Ryzyko kursowe związane ze sprzedażą na rynki zagraniczne.

Grupa prowadzi sprzedaż swoich wyrobów i usług także na eksport, w związku z czym ca 44 % przychodów w 2018 r. pomiędzy Grupą a klientami została zrealizowana EUR, oraz w nieznacznym stopniu w USD. Wzrost / spadek kursu EUR do średniego kursu z 2018 r. w zł za 1 EUR może wpłynąć na zwiększenie lub zmniejszenie przychodów przy podobnych obrotach z zagranicą.

Ryzyko kredytowe

Głównymi aktywami finansowymi posiadanymi przez Grupę są: gotówka na rachunkach bankowych i w kasie, należności handlowe i pozostałe.

Główne ryzyko kredytowe Grupy związane jest przede wszystkim z należnościami handlowymi. Kwoty prezentowane w bilansie są wartościami netto, po pomniejszeniu o odpisy aktualizujące, oszacowane przez kierownictwo Grupy na podstawie przeszłych doświadczeń oraz oceny aktualnej sytuacji ekonomicznej.

Ryzyko kredytowe związane z płynnymi środkami pieniężnymi oraz z instrumentami pochodnymi jest ograniczone w związku z faktem, iż stroną transakcji są banki, posiadające wysoką ocenę jakości kredytowej przygotowaną przez międzynarodowe agencje ratingowe.

Koncentracja ryzyka kredytowego w Grupie jest stosunkowo niewielka, w związku z rozłożeniem ekspozycji kredytowej na bardzo dużą liczbę odbiorców.

Zaciągnięte przez Grupę kredyty ze względu na narażenie na ryzyka związane ze zmianą kursów walutowych jak i zmiany stopy % mogą wpłynąć na zwiększenie kosztów finansowych, ich wpływ na wynik na przestrzeni roku obrotowego może być następujący:

• ryzyko kursowe posiadany w 2018 r. kredyt inwestycyjny zaciągnięty został w walucie EUR w związku z czym w przypadku znacznych zmian kursu EUR koszt mógł wpłynąć na wynik finansowy. Kredyt ten w 2018 r. został spłacony.
• ryzyko stopy % zaciągnięte kredyty w Grupie oparte są o stawkę WIBOR w przypadku kredytów w PLN oraz EURIBOR w przypadku kredytów w EUR. Obecne stawki w porównaniu do lat poprzednich są dość niskie, ale w przypadku ich podwyższenia koszty zaciągniętych kredytów mogą wzrosnąć.

42. Aktywa i Pasywa warunkowe

Grupa na dzień bilansowy posiada następujące aktywa i Pasywa warunkowe:

		Okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017	okres zakończony 31/12/2016
Kontrakty Forward na sprzedaż waluty	tys. zł	8 260		1 554
Poręczenia udzielone	tys. zł		277	340
Poręczenia otrzymane	tys. zł	218	275	421
Weksle	tys. zł	30 570	33 567	20 657
Limit transakcyjny - weksel in blanco	tys. zł			7 630
Zastaw rejestrowy, cesja, poddanie się egzekucji	tys. EUR	3 338	3 338	3 338
Zastaw rejestrowy, poddanie się egzekucji	tys. zł	7 500	10 500	3 000
Tytuł egzekucyjny na rzecz Banku	tys. zł			6 750
Cesja na rzecz banku	tys. zł	6 750	8 568	1 241
Hipoteka na nieruchomościach	tys. zł	4 382		850
Hipoteka przymusowa	tys. zł	241	241	763
Hipoteka kaucyjna	tys. zł	1 460	866	450
Weksel do umowy leasingu, cesja wierzytelności	tys. zł	16 710	14 200	1 241
inne	tys. zł		11

Kwota 30. 570 tys. zł (w 2017 r. 33.567 tys. zł) związana jest z głównie zabezpieczeniem ewentualnego zwrotu dotacji udzielonych na realizację projektów inwestycyjnych:

w Spółce PHS "Hydrotor" S.A. projekty:

• "Opracowanie i wdrożenie innowacyjnych technologii wysokoefektywnych procesów precyzyjnej obróbki oraz technologii pomiarowych wielkogabarytowych elementów maszyn"

• "Opracowanie innowacyjnych pomp zębatych o obniżonym poziomie emisji akustycznej"

• "Wdrożenie nowej technologii produkcji pomp hydraulicznych w PHS "Hydrotor" S.A., prowadzącej do poszerzenia oferty produktowej firmy"

• "Centrum Badawczo-Rozwojowe nowych technologii i konstrukcji w zakresie hydrauliki siłowej i elementów wielkogabarytowych maszyn".

w Spółce "AGROMET" ZEHS S.A. w Lubaniu projekt - "Wdrożenie technologii Merkel Vocomatic do produkcji siłowników hydraulicznych" .

Zastaw rejestrowy związany jest z udzieleniem kredytu inwestycyjnego oraz kredytu w rachunku bieżącym przez Alior Bank SA oraz BZW BK SA. Zastaw związany z udzieleniem kredytu inwestycyjnego dotyczy pięciu głównych maszyn zakupionych w ramach realizacji projektów inwestycyjnych, zakupione maszyny objęte są również cesją z umowy ubezpieczenia.

Zastaw rejestrowy dotyczący kredytu w rachunku bieżącym dotyczy zastawu na zapasach.

Hipoteka na nieruchomościach związana jest z udzieleniem kredytu obrotowego jednostki zależnej WZM "Wizamor" w Więcborku.

Poręczenia udzielone w kwocie 218 tys. zł związane są z głównie uzyskanymi dotacjami na refundacje poniesionych kosztów z tytułu zawartych umów o dofinansowanie.

43. Programy świadczeń pracowniczych

Jednostki Grupy Kapitałowej nie uczestniczą w programach świadczeń pracowniczych. W grupie tworzone są rezerwy na świadczenia pracownicze z następujących tytułów:

• odpraw emerytalnych,
• nagród jubileuszowych,
• niewykorzystanych urlopów

Do zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych zaliczono:

Świadczenia pracownicze		Stan na 31/12/2018	Stan na 31/12/2017	Stan na 31/12/2016
Długoterminowe emerytalne i inne	rezerwa	na	odprawy	1 077	944	822
Krótkoterminowe emerytalne i inne	rezerwa	na	odprawy	749	467	402
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń Fundusze specjalne – socjalnych			fundusze świadczeń	1 352	1 153	1 066
				3 178	2 564	2 290

Ostatnia wycena świadczeń pracowniczych oraz wartości bieżącej zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych, przeprowadzona została na dzień 31.12.2018 r. przez Spółki wchodzące w skład Grupy. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu świadczeń, kosztów bieżącego zatrudnienia oraz kosztów przeszłego zatrudnienia ustalone zostały przy użyciu metody aktuarialnej odnośnie rezerw na odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe oraz we własnym zakresie odnośnie rezerw na zaległe urlopy.

REZEWY NA PRZYSZŁE ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE	krótkoterminowe	Długoterminowe	Razem
stan na dzień 01-01-2017	402	822	1 224
- zwiększenia	65	127	192
- zmniejszenia		(5)	(5)
stan na dzień 31-12-2017	467	944	1 411
- zwiększenia - zmniejszenia	282	133	415
stan na dzień 31-12-2018	749	1 077	1 826

W ramach kwoty rozpoznanej w rachunku zysków i strat, kwota (415) tys. zł (2017: 187 tys. zł) ujęta została w koszcie sprzedanych produktów oraz w kosztach ogólnego zarządu. Zyski i straty aktuarialne zostały rozpoznane w rachunku ujętych zysków i strat.

44. Zdarzenia po dacie bilansu

Zdarzenia po dacie bilansu mające wpływ na sporządzone sprawozdanie finansowe nie wystąpiły

45. Transakcje z podmiotami powiązanymi

Transakcje pomiędzy spółką dominującą a jej spółkami zależnymi

Transakcje pomiędzy spółką dominującą a jej spółkami zależnymi, podlegały eliminacji w momencie konsolidacji.

Transakcje pomiędzy spółką dominującą a jej podmiotami zależnymi przedstawiają się następująco:

Transakcje w ramach grupy	"Hydrotor" S.A.	"Agromet" ZEHS S.A. Lubań	HS "Hydrotorbis" Sp. z o.o. Tuchola		"Wizamor" Sp. z o.o. Więcbork	"WPH" Sp. z o.o. Wrocław
ujęte w Rachunku Zysków i strat
Przychody ze sprzedaży produktów i usług	5 041	2 254		17 669	180	146
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów	16 046	16		234	1	32
Pozostałe przychody operacyjne	261					54
Odsetki od udzielonych pożyczek
Zakup środków trwałych
Otrzymane (wypłacone) dywidendy	3 056
Wypłacone dywidendy		2492		50	49	465
Korekty konsolidacyjne		"Hydrotor" S.A.
Korekty ujęte w Rachunku Zysków i strat
Przychody ze sprzedaży produktów i usług			(4 715)
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów			(16 826)
Koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów			(21 541)
Pozostałe przychody operacyjne			(120)
Pozostałe koszty operacyjne			(120)
Przychody finansowe			(3 058)
Zysk netto			(3 058)
Korekty pozycji bilansowych
Hydrotor SA udziały w jednostkach			(23 036)
Należności handlowe			(1 394)
Kapitał podstawowy			(9 097)
Kapitał zapasowy			(11 116)
Zyski zatrzymane			(3 362)
Kapitały przypadające udziałowcom mniejszościowym			138
Zobowiązania handlowe			(1 394)
Korekty sprawozdania z przepływów pieniężnych
Otrzymane dywidendy			(3 058)
Wypłacone dywidendy			(3 058)
Wpływy z tytułu wypłaty z kapitału zapasowego

Sprzedaż produktów, materiałów, towarów i usług do podmiotów powiązanych odbywa się na podstawie standardowego cennika.

Jednostka dominująca zaopatruje jednostki Grupy Kapitałowej w materiały do produkcji. W ramach zaopatrzenia pobiera marże w wysokości do 5%.

Zakupy towarów odbywają się w oparciu o ceny rynkowe pomniejszone o rabaty z tytułu zamówionych ilości oraz z tytułu powiązań grupowych.

Rozrachunki na dzień bilansowy nie są zabezpieczone i zostaną uregulowane gotówkowo. Nie udzielono ani nie otrzymano żadnych gwarancji. Nie utworzono żadnych odpisów aktualizujących wartość należności wątpliwych od podmiotów powiązanych.

Wynagrodzenia członków Zarządu i organów nadzoru

Wynagrodzenia członków Zarządu i organów nadzoru Grupy przedstawione zostały poniżej zbiorczo, w podziale na kategorie wymagane przez MSR 24 Podmioty powiązane – ujawnienia.

Łączna wartość wynagrodzeń wypłaconych w 2018 r. osobom zarządzającym i nadzorującym emitenta (wraz z wynagrodzeniem ze stosunku pracy) wyniosła w tys. zł:

w PHS "Hydrotor S.A.	okres zakończony 31/12/2018	okres zakończony 31/12/2017
Członkowie Zarządu	779	473
Członkowie Rady Nadzorczej	336	316
w Agromet ZEHS S.A.
Członkowie Zarządu	279	244
Członkowie Rady Nadzorczej	149	113
w WZM "Wizamor" Sp. z o.o.
Członkowie Zarządu	100	76
Członkowie Rady Nadzorczej	114	76
w WPH Sp. z o.o.
Członkowie Zarządu	77	36
w Hydrotorbis Sp. z o.o.
Członkowie Zarządu	10	30

W Spółce Emitenta wynagrodzenie członka Rady Nadzorczej w "Hydrotor" S.A. z tytułu pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej od lipca 2015 r. zgodnie z uchwałą nr 23/VI/2015 wynosi 2.100 zł miesięcznie.

Transakcje członków Zarządu i członków Rady Nadzorczej

W Spółce emitenta wartość niespłaconych pożyczek udzielonych członkom Zarządu i Rady Nadzorczej na dzień 31.12.2018 r. wynosi 62 tys. zł.

Inne niespłacone zaliczki, kredyty, gwarancje, poręczenia lub inne umowy zobowiązujące do świadczeń na rzecz spółki nie występują.

46. Umowa o badanie sprawozdań finansowych

Jednostki Grupy Kapitałowej Hydrotor posiadają podpisane umowy o badanie sprawozdania finansowego z firmą Kancelaria Audyt Czesław Pniewski; 61-245 Poznań, Osiedle Rusa 132/14.

Przedmiotem umów jest badanie jednostkowych i skonsolidowanego sprawozdania finansowego za okres roku we wszystkich spółkach oraz przegląd śródroczny jednostkowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego w Spółce emitenta.

Zgodnie z umową w Spółce emitenta:

• za badanie i przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego wynagrodzenie audytora ustalono w wysokości 24.512,50 zł + VAT,
• za badanie i przegląd skonsolidowanego sprawozdania finansowego wynagrodzenie audytora ustalono w wysokości 9.500,00 zł + VAT.

Zgodnie z umowami w Spółkach zależnych za badanie jednostkowych sprawozdań finansowych wynagrodzenie audytora wynosi 18.500,00 zł + VAT.

47. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Spółki dominującej w dniu 29 kwietnia 2019 roku i zatwierdzone do publikacji.

Główny Księgowy Marek Kozłowski

Dokument podpisany przez Marek Kozłowski Data: 2019.04.29 16:16:12 CEST Signature Not Verified

Prezes Zarządu Mariusz Lewicki

Dokument podpisany przez Mariusz Lewicki Data: 2019.04.29 17:03:35 CEST Signature Not Verified

Członek Zarządu Wiesław Wruck

Dokument podpisany przez Wiesław Wruck Data: 2019.04.29 16:34:25 CEST Signature Not Verified