mBank S.A.

Quarterly Report • Jul 27, 2017

Skrócone Sprawozdanie Finansowe mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku

Spis treści

1.	Wybrane dane finansowe 3
2.	Skrócone dane finansowe 4
	Skrócony rachunek zysków i strat 4
	Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów5
	Skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej 6
	Skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym7
	Skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych 9
3.	Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości 10
4.	Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości 29
5.	Wybrane dane objaśniające 31
5.1.	Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej31
5.2.	Jednolitość zasad rachunkowości i metod obliczeniowych stosowanych przy sporządzaniu raportu półrocznego i ostatniego rocznego sprawozdania finansowego 31
5.3.	Sezonowość lub cykliczność działalności31
5.4.	Rodzaj oraz kwoty pozycji wpływających na aktywa, zobowiązania, kapitał, wynik finansowy netto lub przepływy środków pieniężnych, które są niezwykłe ze względu na ich rodzaj, wielkość lub wywierany
	wpływ31
5.5.	Rodzaj oraz kwoty zmian wartości szacunkowych kwot, które były podawane w poprzednich okresach śródrocznych bieżącego roku obrotowego lub zmiany wartości szacunkowych podawanych w poprzednich latach obrotowych, jeśli wywierają one istotny wpływ na bieżący okres śródroczny31
5.6.	Emisje, wykup i spłaty nieudziałowych i kapitałowych papierów wartościowych 31
5.7.	Wypłacone (lub zadeklarowane) dywidendy łącznie lub w przeliczeniu na jedną akcję, z podziałem na akcje zwykłe i pozostałe akcje32
5.8.	Wyniki przypadające na poszczególne segmenty działalności 32
5.9.	Istotne zdarzenia następujące po zakończeniu I półrocza 2017 roku, które nie zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu finansowym32
5.10.	Skutek zmian w strukturze jednostki w I półroczu 2017 roku, łącznie z połączeniem jednostek gospodarczych, przejęciem lub sprzedażą jednostek zależnych i inwestycji długoterminowych, restrukturyzacją i zaniechaniem działalności 32
5.11.	Zmiany zobowiązań warunkowych32
5.12.	Odpisanie wartości zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania i odwrócenie takich odpisów32
5.13.	Dokonywanie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych lub innych aktywów oraz odwracanie odpisów z tego tytułu 33
5.14.	Dokonywanie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów finansowych 33
5.15.	Rozwiązanie rezerw na koszty restrukturyzacji33
5.16.	Nabycia i zbycia pozycji rzeczowych aktywów trwałych 33
5.17.	Poczynione istotne zobowiązania na rzecz dokonania zakupu rzeczowych aktywów trwałych 33
5.18.	Informacje o zmianie sposobu (metody) ustalania wartości godziwej instrumentów finansowych33
5.19.	Zmiany w klasyfikacji aktywów finansowych w wyniku zmiany celu lub wykorzystania tych aktywów 33
5.20.	Korekty błędów poprzednich okresów 33
5.21.	Niespłacenie lub naruszenie umowy pożyczki i niepodjęcie działań naprawczych33
5.22.	Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników za dany rok, w świetle wyników zaprezentowanych w raporcie półrocznym w stosunku do danych prognozowanych .34
5.23.	Zarejestrowany kapitał akcyjny34
5.24.	Znaczące pakiety akcji34
5.25.	Zysk na akcję 35
5.26.	Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej35
5.27.	Zobowiązania pozabilansowe 38
5.28.	Transakcje z podmiotami powiązanymi 38
5.29.	Udzielone poręczenia kredytu, pożyczki lub udzielone gwarancje o wartości powyżej 10% kapitałów własnych38
5.30.	Wartość godziwa aktywów i zobowiązań39
5.31.	Inne informacje, które zdaniem jednostki są istotne dla oceny jego sytuacji kadrowej, majątkowej, finansowej, wyniku finansowego i ich zmian, oraz informacje, które są istotne dla oceny możliwości realizacji zobowiązań przez jednostkę 46
5.32.	Pozostałe informacje47

1. Wybrane dane finansowe

Poniższe wybrane dane finansowe stanowią informację uzupełniającą do skróconego sprawozdania finansowego mBanku S.A. za I półrocze 2017 roku.

			w tys. zł	w tys. EUR
	WYBRANE JEDNOSTKOWE DANE FINANSOWE	I półrocze 2017 okres od 01.01.2017 do 30.06.2017	I półrocze 2016 okres od 01.01.2016 do 30.06.2016	I półrocze 2017 okres od 01.01.2017 do 30.06.2017	I półrocze 2016 okres od 01.01.2016 do 30.06.2016
I.	Przychody z tytułu odsetek	1 731 802	1 659 980	407 732	378 948
	II. Przychody z tytułu opłat i prowizji	686 234	559 751	161 566	127 782
	III. Wynik na działalności handlowej	144 031	143 864	33 910	32 842
	IV. Wynik na działalności operacyjnej	904 646	995 946	212 988	227 359
	V. Zysk brutto	677 745	876 080	159 567	199 995
	VI. Zysk netto	489 528	698 913	115 254	159 551
	VII. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	(3 828 941)	2 898 362	(901 479)	661 651
	VIII. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(230 434)	217 386	(54 253)	49 626
	IX. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej	(1 016 100)	738 915	(239 229)	168 683
	X. Przepływy pieniężne netto, razem	(5 075 475)	3 854 663	(1 194 960)	879 960
	XI. Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR)	11,58	16,55	2,73	3,78
	XII. Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR)	11,57	16,52	2,72	3,77
	XIII. Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję (w zł/EUR)	-	-	-	-

			w tys. zł		w tys. EUR
	WYBRANE JEDNOSTKOWE DANE FINANSOWE		Stan na dzień		Stan na dzień
		30.06.2017	31.12.2016	30.06.2016	30.06.2017	31.12.2016	30.06.2016
I.	Aktywa razem	123 939 705	128 215 265	123 336 035	29 324 430	28 981 751	27 869 401
	II. Zobowiązania wobec banku centralnego	-	-	1	-	-	0
	III. Zobowiązania wobec innych banków	8 654 205	8 503 014	12 035 643	2 047 606	1 922 019	2 719 612
	IV. Zobowiązania wobec klientów	96 113 526	98 960 320	90 418 073	22 740 690	22 368 969	20 431 154
	V. Kapitał własny	13 655 732	13 023 803	12 764 681	3 230 979	2 943 898	2 884 348
	VI. Kapitał akcyjny	169 143	169 121	168 956	40 020	38 228	38 178
	VII. Liczba akcji	42 285 676	42 280 127	42 238 924	42 285 676	42 280 127	42 238 924
	VIII. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR)	322,94	308,04	302,20	76,41	69,63	68,29
	IX. Łączny współczynnik kapitałowy	25,12	24,07	21,35	25,12	24,07	21,35

Do wyliczenia wybranych danych finansowych w EUR zastosowano następujące kursy:

• dla pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej kurs NBP z dnia 30 czerwca 2017 roku 1 EUR = 4,2265 PLN, z dnia 31 grudnia 2016 roku – 1 EUR = 4,4240 PLN oraz z dnia 30 czerwca 2016 roku – 1 EUR = 4,4255 PLN
• dla pozycji rachunku zysków i strat kurs wyliczony jako średnia kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca pierwszego półrocza 2017 roku i 2016 roku, odpowiednio: 1 EUR = 4,2474 PLN i 1 EUR = 4,3805 PLN.

2. Skrócone dane finansowe

Skrócony rachunek zysków i strat

	Nota	Okres od 01.04.2017 do 30.06.2017	Okres od 01.01.2017 do 30.06.2017	Okres od 01.04.2016 do 30.06.2016	Okres od 01.01.2016 do 30.06.2016
Przychody z tytułu odsetek		868 812	1 731 802	830 589	1 659 980
Koszty odsetek		(196 075)	(401 342)	(233 917)	(476 839)
Wynik z tytułu odsetek		672 737	1 330 460	596 672	1 183 141
Przychody z tytułu opłat i prowizji		348 457	686 234	289 304	559 751
Koszty z tytułu opłat i prowizji		(142 405)	(278 005)	(138 522)	(264 324)
Wynik z tytułu opłat i prowizji		206 052	408 229	150 782	295 427
Przychody z tytułu dywidend		165 827	165 981	111 408	133 498
Wynik na działalności handlowej, w tym:		62 451	144 031	58 063	143 864
Wynik z pozycji wymiany		57 281	136 421	63 755	135 797
Wynik na pozostałej działalności handlowej oraz na rachunkowości zabezpieczeń		5 170	7 610	(5 692)	8 067
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, w tym:		(10 556)	(8 920)	244 755	248 357
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych		(10 556)	(8 920)	244 755	248 799
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone		-	-	-	(442)
Pozostałe przychody operacyjne		11 039	20 741	9 768	35 079
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek		(104 437)	(184 701)	(104 192)	(167 947)
Ogólne koszty administracyjne		(373 325)	(839 671)	(359 861)	(716 193)
Amortyzacja		(45 930)	(91 309)	(57 274)	(104 608)
Pozostałe koszty operacyjne		(24 840)	(40 195)	(34 160)	(54 672)
Wynik działalności operacyjnej		559 018	904 646	615 961	995 946
Podatki od pozycji bilansowych Banku		(87 349)	(173 103)	(85 066)	(139 865)
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności		(106 600)	(53 798)	(32 327)	19 999
Zysk brutto		365 069	677 745	498 568	876 080
Podatek dochodowy		(91 283)	(188 217)	(103 146)	(177 167)
Zysk netto		273 786	489 528	395 422	698 913

Zysk netto		273 786	489 528	395 422	698 913
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	5.25	42 280 676	42 280 403	42 238 924	42 238 924
Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	5.25	6,48	11,58	9,36	16,55
Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych	5.25	42 306 110	42 305 837	42 299 047	42 299 047
Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	5.25	6,47	11,57	9,35	16,52

Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów

	Okres od 01.04.2017 do 30.06.2017	Okres od 01.01.2017 do 30.06.2017	Okres od 01.04.2016 do 30.06.2016	Okres od 01.01.2016 do 30.06.2016
Zysk netto	273 786	489 528	395 422	698 913
Pozostałe dochody całkowite netto, w tym:	72 349	137 310	(216 159)	(182 190)
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (netto)	319	275	156	84
Zmiana wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży (netto)	70 373	131 861	(220 166)	(182 572)
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (netto)	134	3 108	(556)	616
Udział w pozostałych dochodach całkowitych jednostek wycenianych metodą praw własności (netto)	1 523	2 066	4 407	(318)
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (netto)	-	-	-	-
Dochody całkowite netto, razem	346 135	626 838	179 263	516 723

Skrócone sprawozdanie z sytuacji finansowej

AKTYWA	30.06.2017	31.12.2016	30.06.2016
Kasa, operacje z bankiem centralnym	5 808 672	9 158 751	6 311 795
Należności od banków	7 113 557	7 308 769	4 785 219
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	3 343 084	3 837 606	3 345 350
Pochodne instrumenty finansowe	1 331 117	1 818 306	2 423 129
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	73 169 273	72 304 131	72 677 379
Różnice z rachunkowości zabezpieczeń dotyczące wartości godziwej pozycji zabezpieczanych	-	-	73
Inwestycyjne papiery wartościowe	29 607 690	30 467 780	30 784 494
Inwestycje w jednostki zależne	1 991 780	1 782 219	1 709 119
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży	81 314	-	-
Wartości niematerialne	576 399	540 452	466 209
Rzeczowe aktywa trwałe	447 122	481 695	453 454
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego	2 256	1 067	-
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	83 797	146 693	80 661
Inne aktywa	383 644	367 796	299 153
AKTYWA RAZEM	123 939 705	128 215 265	123 336 035
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
Z o b o w i ą z a n i a
Zobowiązania wobec banku centralnego	-	-	1
Zobowiązania wobec innych banków	8 654 205	8 503 014	12 035 643
Pochodne instrumenty finansowe	1 154 083	1 644 250	2 209 098
Zobowiązania wobec klientów	96 113 526	98 960 320	90 418 073
Różnice z rachunkowości zabezpieczeń dotyczące wartości godziwej pozycji zabezpieczanych	37 235	87 566	159 453
Pozostałe zobowiązania	1 842 388	1 792 740	1 615 844
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego	64 205	77 475	46 000
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	82	100	86
Rezerwy	185 410	182 648	176 699
Zobowiązania podporządkowane	2 232 839	3 943 349	3 910 457
Z o b o w i ą z a n i a r a z e m	110 283 973	115 191 462	110 571 354
K a p i t a ł y
Kapitał podstawowy:	3 554 016	3 551 096	3 535 758
- Zarejestrowany kapitał akcyjny	169 143	169 121	168 956
- Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	3 384 873	3 381 975	3 366 802
Zyski zatrzymane	9 978 589	9 486 890	8 978 171
- Wynik finansowy z lat ubiegłych	9 489 061	8 267 551	8 279 258
- Wynik roku bieżącego	489 528	1 219 339	698 913
Inne pozycje kapitału własnego	123 127	(14 183)	250 752
K a p i t a ł y r a z e m	13 655 732	13 023 803	12 764 681
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM	123 939 705	128 215 265	123 336 035
Łączny współczynnik kapitałowy	25,12	24,07	21,35
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I	21,90	20,59	18,15
Wartość księgowa	13 655 732	13 023 803	12 764 681
Liczba akcji	42 285 676	42 280 127	42 238 924
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)	322,94	308,04	302,20

Skrócone sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Zmiany w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2017 roku

	Kapitał podstawowy	Zyski zatrzymane					Inne pozycje kapitału własnego
	Zarejestrowany kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	Pozostały kapitał zapasowy	Pozostałe kapitały rezerwowe	Fundusz ogólnego ryzyka	Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	Wynik roku bieżącego	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	Udział w pozostałych dochodach całkowitych jednostek wycenianych metodą praw własności	Razem
Stan na 1 stycznia 2017 r.	169 121	3 381 975	4 384 011	26 891	1 095 143	3 980 845	-	(5 953)	(2 431)	(1 545)	(3 517)	(737)	13 023 803
Dochody całkowite razem		- -	-		- -	-	489 528	275	131 861	3 108	-	2 066	626 838
Transfer na fundusz ogólnego ryzyka		- -	-		- 20 000	(20 000)	-	-	-	-	-	-	-
Transfer na kapitał zapasowy		- -	2 761 506		- -	(2 761 506)	-	-	-	-	-	-	-
Emisja akcji	22	-	-		- -	-	-	-	-	-	-	-	22
Program opcji pracowniczych		- 2 898	-	2 171	-	-	-	-	-	-	-	-	5 069
- wartość usług świadczonych przez pracowników	-	-	-	5 069	-	-	-	-	-	-	-	-	5 069
- rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych	-	2 898	-	(2 898)	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Stan na 30 czerwca 2017 r.	169 143	3 384 873	7 145 517	29 062	1 115 143	1 199 339	489 528	(5 678)	129 430	1 563	(3 517)		1 329 13 655 732

Zmiany w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 roku

	Zyski zatrzymane					Inne pozycje kapitału własnego
	Zarejestrowany kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	Pozostały kapitał zapasowy	Pozostałe kapitały rezerwowe	Fundusz ogólnego ryzyka	Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	Wynik roku bieżącego	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	Udział w pozostałych dochodach całkowitych jednostek wycenianych metodą praw własności	Razem
Stan na 1 stycznia 2016 r.	168 956	3 366 802	4 384 011	32 976	1 065 143	2 791 517		- (6 290)	441 758	859	(3 850)		465 12 242 347
Dochody całkowite razem		- -	-		-	- -	1 219 339	337	(444 189)	(2 404)	333	(1 202)	772 214
Transfer na fundusz ogólnego ryzyka		- -	-		- 30 000	(30 000)		- -		- -	-	-	-
Emisja akcji	165	-	-		-	-	-	- -		- -	-	-	165
Pozostałe zmiany		- -	-		-	- (11)		- -		- -	-	-	(11)
Program opcji pracowniczych		- 15 173	-	(6 085)		-	-	- -		- -	-	-	9 088
- wartość usług świadczonych przez pracowników	-	-	-	9 088	-	-	-	-	-	-	-	-	9 088
- rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych	-	15 173	-	(15 173)	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Stan na 31 grudnia 2016 r.	169 121	3 381 975	4 384 011	26 891	1 095 143	2 761 506	1 219 339	(5 953)	(2 431)	(1 545)	(3 517)	(737)	13 023 803

Zmiany w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 roku

	Kapitał podstawowy			Zyski zatrzymane					Inne pozycje kapitału własnego
	Zarejestrowany kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	Pozostały kapitał zapasowy	Pozostałe kapitały rezerwowe	Fundusz ogólnego ryzyka	Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	Wynik roku bieżącego	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	Udział w pozostałych dochodach całkowitych jednostek wycenianych metodą praw własności	Razem
Stan na 1 stycznia 2016 r.	168 956	3 366 802	4 384 011	32 976	1 065 143	2 791 517	-	(6 290)	441 758	859	(3 850)		465 12 242 347
Dochody całkowite razem	-	-	-	-	-	-	698 913	84	(182 572)	616	-	(318)	516 723
Transfer na fundusz ogólnego ryzyka	-	-	-	-	30 000	(30 000)	-	-		- -	-	-	-
Pozostałe zmiany						(11)							(11)
Program opcji pracowniczych	-	-	-	5 622	-	-	-	-		- -	-	-	5 622
- wartość usług świadczonych przez pracowników	-			5 622	-	-	-	-		- -	-	-	5 622
Stan na 30 czerwca 2016 r.	168 956	3 366 802	4 384 011	38 598	1 095 143	2 761 506	698 913	(6 206)	259 186	1 475	(3 850)		147 12 764 681

Skrócone sprawozdanie z przepływów pieniężnych

	Okres od 01.01.2017 do 30.06.2017	Okres od 01.01.2016 do 30.06.2016
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej	(3 828 941)	2 898 362
Zysk przed opodatkowaniem	677 745	876 080
Korekty:	(4 506 686)	2 022 282
Zapłacony podatek dochodowy	(174 599)	(187 765)
Amortyzacja	91 309	104 608
(Zyski) straty z tytułu różnic kursowych z działalności finansowej	(725 853)	493 553
(Zyski) straty z działalności inwestycyjnej	50 257	(273 428)
Utrata wartości aktywów finansowych	12 262	8 119
Dywidendy otrzymane	(165 981)	(133 498)
Przychody odsetkowe (rachunek zysków i strat)	(1 731 802)	(1 659 980)
Koszty odsetkowe (rachunek zysków i strat)	401 342	476 839
Odsetki otrzymane	1 861 846	1 568 207
Odsetki zapłacone	(364 104)	(446 653)
Zmiana stanu należności od banków	(1 126 124)	1 000 372
Zmiana stanu papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu	60 157	(110 492)
Zmiana stanu aktywów i zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych	44 932	(1 752)
Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom	(980 157)	(1 356 243)
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych	1 132 389	(721 738)
Zmiana stanu pozostałych aktywów	(33 397)	(17 222)
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków	554 701	(966 948)
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów	(3 474 491)	4 036 910
Zmiana stanu rezerw	2 762	(48 645)
Zmiana stanu innych zobowiązań	57 865	258 038
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej	(3 828 941)	2 898 362
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej	(230 434)	217 386
Wpływy z działalności inwestycyjnej	166 305	334 636
Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych	-	2 000
Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	324	106
Dywidendy otrzymane	165 981	133 498
Inne wpływy inwestycyjne	-	199 032
Wydatki z tytułu działalności inwestycyjnej	396 739	117 250
Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych	223 822	-
Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	172 917	117 250
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(230 434)	217 386
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej	(1 016 100)	738 915
Wpływy z działalności finansowej	791 742	1 009 635
Z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od banków	-	570 635
Z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od innych podmiotów	-	439 000
Z tytułu emisji akcji zwykłych	22	-
Kaucja z tytułu gwarancji emisji euroobligacji	791 720	-
Wydatki z tytułu działalności finansowej	1 807 842	270 720
Spłaty kredytów i pożyczek od banków	-	89 670
Spłaty kredytów i pożyczek na rzecz innych podmiotów	6 754	6 422
Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych - zwiększenie zaangażowania	120 000	100 000
Zmniejszenie stanu zobowiązań podporządkowanych	1 611 840	-
Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego	3 668	4 497
Odsetki zapłacone od kredytów otrzymanych od banków i od zobowiązań podporządkowanych	65 580	70 131
Środki pieniężne netto z działalności finansowej	(1 016 100)	738 915
Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem (A+B+C)	(5 075 475)	3 854 663
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych	14 992	40 695
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego	14 987 684	6 892 431
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	9 927 201	10 787 789

3. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości

Najważniejsze zasady rachunkowości zastosowane przy sporządzaniu niniejszego skróconego sprawozdania finansowego zostały przedstawione poniżej. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych okresach w sposób ciągły.

3.1. Podstawa sporządzenia

Skrócone sprawozdanie finansowe mBanku S.A. sporządzono za okres 6 miesięcy zakończony 30 czerwca 2017 roku.

Prezentowane skrócone sprawozdanie finansowe mBanku S.A. za pierwsze półrocze 2017 roku spełnia wymogi Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 34 "Śródroczna sprawozdawczość finansowa" odnoszącego się do śródrocznych raportów finansowych i przyjętego do stosowania przez Unię Europejską.

Prezentowane skrócone sprawozdanie finansowe za pierwsze półrocze 2017 roku powinno być czytane łącznie ze Sprawozdaniem finansowym mBanku S.A. za 2016 rok sporządzonym zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej przyjętymi do stosowania przez Unię Europejską, zatwierdzonym przez Zarząd Banku w dniu 1 marca 2017 roku. Zasady (polityki) rachunkowości zastosowane do sporządzenia skróconego sprawozdania finansowego są spójne z tymi, które zastosowano przy sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego Banku za rok zakończony 31 grudnia 2016 roku, z wyjątkiem zastosowania nowych lub zmienionych standardów oraz interpretacji obowiązujących dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu lub po 1 stycznia 2017 roku opisanych w Nocie 3.26.

Prezentowane w skróconym sprawozdaniu finansowym mBanku S.A. dane za rok 2016 były przedmiotem badania biegłego rewidenta. Dane porównawcze za I półrocze 2016 roku podlegały przeglądowi przez biegłego rewidenta.

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga użycia określonych szacunków księgowych. Wymaga również od Zarządu stosowania własnego osądu przy stosowaniu przyjętych przez Bank zasad rachunkowości. Zagadnienia, w odniesieniu do których wymagana jest większa doza osądu, zagadnienia bardziej złożone lub takie, przy których założenia i szacunki są znaczące z punktu widzenia sprawozdania finansowego, ujawnione są w Nocie 4.

Niniejsze skrócone sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego.

3.2. Przychody i koszty z tytułu odsetek

W rachunku zysków i strat ujmowane są wszystkie przychody odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych wycenianych w koszcie zamortyzowanym przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej oraz przychody odsetkowe od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu i dostępnych do sprzedaży.

Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą obliczania zamortyzowanej wartości początkowej aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu odsetek do właściwego okresu. Efektywna stopa procentowa to stopa, dla której zdyskontowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego są równe bieżącej wartości bilansowej netto danego aktywa lub zobowiązania finansowego. Obliczając efektywną stopę procentową, Bank szacuje przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie warunki umowne danego instrumentu finansowego, nie biorąc jednak pod uwagę możliwych przyszłych strat z tytułu niespłaconych kredytów. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane między stronami umowy, które są integralną częścią efektywnej stopy procentowej, oraz koszty transakcji i wszystkie inne premie lub dyskonta.

W momencie dokonania odpisu z tytułu utraty wartości aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są od wartości netto aktywa finansowego i wykazywane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.

Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje otrzymane lub należne z tytułu kredytów, lokat międzybankowych oraz inwestycyjnych papierów wartościowych ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej.

Przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek od kredytów, ujmowane są w rachunku zysków i strat oraz drugostronnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik należności od banków lub pozostałych klientów.

W kalkulacji efektywnej stopy procentowej uwzględniane są przepływy pieniężne wynikające tylko z takich wbudowanych instrumentów pochodnych, które są ściśle powiązane z umową zasadniczą.

Przychody i koszty dotyczące elementu odsetkowego wyniku na instrumentach pochodnych stopy procentowej oraz wynikające z bieżącego naliczania punktów swapowych walutowych instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej wykazywane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej. Do portfela bankowego zalicza się transakcje, które nie są dokonywane w celach handlowych tj. nie mające na celu uzyskania korzyści finansowych w krótkim okresie czasu (do 6 miesięcy) oraz takie, które nie stanowią zabezpieczenia ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego.

Przychody i koszty odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.

Przychody odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

3.3. Przychody z tytułu opłat i prowizji

Przychody z tytułu opłat i prowizji ujmuje się według zasady memoriału, z chwilą wykonania usługi. Opłaty za uruchomienie kredytu dotyczące kredytów, które prawdopodobnie zostaną wykorzystane, są odraczane (wraz z odnośnymi kosztami bezpośrednimi) i uwzględniane w kalkulacji efektywnej stopy procentowej kredytu. Opłaty z tytułu udostępnienia kredytów konsorcjalnych wykazuje się jako przychód w momencie zakończenia procesu organizacji konsorcjum, jeżeli Bank nie zachował dla siebie żadnej części ryzyka kredytowego lub zachował część ryzyka o poziomie zbliżonym jak inni uczestnicy. Prowizje i opłaty z tytułu negocjowania lub uczestnictwa w negocjowaniu transakcji na rzecz osoby trzeciej, takiej jak nabycie akcji/udziałów lub innych papierów wartościowych bądź nabycie lub zbycie przedsiębiorstwa, ujmuje się z chwilą zrealizowania odnośnej transakcji. Opłaty z tytułu zarządzania portfelem i inne opłaty za usługi zarządzania, doradztwa i inne są ujmowane na podstawie umów o świadczenie usług, zazwyczaj proporcjonalnie do upływu czasu. Tę samą zasadę stosuje się przy usługach zarządzania majątkiem klientów, planowania finansowego i powiernictwa, które świadczy się nieprzerwanie przez dłuższy okres.

Prowizje i opłaty pobierane przez Bank z tytułu wydania, odnowienia i zmiany limitu kart kredytowych i płatniczych, udzielonych gwarancji oraz z tytułu otwarcia, przedłużenia i podwyższenia akredytyw rozliczane są metodą liniową.

Prowizje i opłaty pobierane przez Bank z tytułu operacji gotówkowych, prowadzenia rachunków klientów, realizacji przekazów oraz z tytułu działalności maklerskiej rozpoznawane są w rachunku zysków i strat jednorazowo.

Do wyniku z tytułu opłat i prowizji Bank zalicza także wynagrodzenie uzyskane z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych podmiotów trzecich. W przypadku sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które nie są powiązane z produktami kredytowymi, przychody te są rozpoznawane jednorazowo lub, w przeważającej większości przypadków, rozliczane na bazie miesięcznej.

3.4. Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami

Bank traktuje sprzedawane produkty ubezpieczeniowe jako powiązane z kredytami w szczególności, gdy produkt ubezpieczeniowy był oferowany klientowi wyłącznie z kredytem, tj. nie było możliwości zakupu w Grupie produktu ubezpieczeniowego identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej bez zakupu kredytu.

Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów.

Wynagrodzenie zaliczane do przychodów odsetkowych rozliczane jest w czasie w ramach kalkulacji efektywnej stopy procentowej dla powiązanego kredytu. Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi.

Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktu ubezpieczeniowego są rozliczane w analogiczny sposób do rozliczania przychodów, z zachowaniem zasady współmierności przychodów i kosztów. Część kosztów jest traktowana jako element korygujący wyliczenie przychodów odsetkowych przy użyciu efektywnej stopy procentowej, a pozostała część tych kosztów rozpoznawana jest jednorazowo lub jest rozliczana czasie w ramach kosztów prowizyjnych.

Bank dokonuje również szacunku wynagrodzenia, które będzie w przyszłości zwracane z tytułu wcześniejszego zakończenia umowy ubezpieczeniowej i odpowiednio pomniejsza rozpoznawane przychody odsetkowe lub prowizyjne.

W związku z wejściem w życie Rekomendacji U dotyczącej dobrych praktyk w zakresie bancassurance, począwszy od 31 marca 2015 roku Bank nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które byłyby traktowane jako produkty powiązane z kredytami.

3.5. Aktywa finansowe

Bank klasyfikuje swoje aktywa finansowe do następujących kategorii: aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, pożyczki i należności, aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności oraz aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. O klasyfikacji aktywów finansowych decyduje kierownictwo w momencie ich początkowego ujęcia.

Standaryzowane transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, utrzymywanych do terminu zapadalności i dostępnych do sprzedaży ujmuje się na dzień rozliczenia transakcji - dzień, w którym Bank dostarcza lub otrzymuje dany składnik aktywów. Zmiany w wartości godziwej pomiędzy datą zawarcia transakcji a datą jej rozliczenia w przypadku aktywów wycenianych w wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat lub w innych pozycjach kapitału własnego. Kredyty wykazywane są w momencie wypłaty gotówki na rzecz kredytobiorcy. Pochodne instrumenty finansowe są ujmowane począwszy od dnia zawarcia transakcji.

Składnik aktywów finansowych zostaje usunięty z bilansu, gdy Bank traci kontrolę nad prawami umownymi składającymi się na dany instrument finansowy; zazwyczaj ma to miejsce w przypadku sprzedaży instrumentu lub gdy wszystkie przepływy środków pieniężnych przypisane danemu instrumentowi przechodzą na niezależną stronę trzecią.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Kategoria ta obejmuje dwie podkategorie: aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz aktywa finansowe wyznaczone w momencie ich początkowego ujęcia jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Składnik aktywów finansowych zalicza się do tej kategorii, jeżeli nabyty został przede wszystkim w celu sprzedaży w krótkim terminie lub jeżeli został zaliczony do tej kategorii przez Bank. Instrumenty pochodne również zalicza się do "przeznaczonych do obrotu", o ile nie zostały przeznaczone na zabezpieczenia zgodnie z definicją MSR 39.

Rozchód dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu następuje według średniej ważonej metody rozchodu.

Bank klasyfikuje aktywa finansowe/zobowiązania finansowe jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat jeśli spełniony został którykolwiek z poniższych warunków:

• aktywa/zobowiązania kwalifikowane są jako przeznaczone do obrotu, tj.: są nabyte lub zaciągnięte głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie, są częścią portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie, i dla których istnieje potwierdzenie aktualnego, faktycznego wzoru generowania krótkoterminowych zysków lub są instrumentami pochodnymi (z wyjątkiem instrumentów pochodnych wyznaczonych i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi oraz umów gwarancji finansowych),
• przy początkowym ujęciu aktywa/zobowiązania zostały zgodnie z MSR 39 wyznaczone przez jednostkę jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Jeśli umowa zawiera jeden lub więcej wbudowanych instrumentów pochodnych, Bank wyznacza całą hybrydową (łączną) umowę jako składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wyceniany według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, o ile:

• wbudowany instrument pochodny nie zmienia znacząco przepływów pieniężnych, które byłyby wymagane umową, lub
• jest rzeczą oczywistą bez przeprowadzania lub po pobieżnej analizie, że gdyby podobny hybrydowy instrument byłby najpierw rozważany, to oddzielenie wbudowanego instrumentu pochodnego (wbudowanych instrumentów pochodnych) byłoby zabronione, jak na przykład opcja przedpłaty wbudowana w pożyczkę pozwalająca jej posiadaczowi na spłatę pożyczki za kwotę zbliżoną do jej zamortyzowanego kosztu.

Bank dokonuje również klasyfikacji do aktywów finansowych/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, gdy klasyfikacja taka prowadzi do uzyskania bardziej przydatnych informacji, gdyż:

• eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami jako "niedopasowanie księgowe"), która w przeciwnym razie powstałaby z powodu innego sposobu wyceny aktywów lub zobowiązań bądź innego ujęcia związanych z nimi zysków i strat, lub
• grupa aktywów finansowych, zobowiązań finansowych lub obu tych kategorii jest zarządzana, a jej wyniki oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowanymi zasadami zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, natomiast informacje na temat grupy są na tej podstawie przekazywane wewnątrz jednostki kluczowym członkom kierownictwa.

W momencie początkowego ujęcia aktywa i zobowiązania finansowe zaklasyfikowane do tej kategorii wyceniane są w wartości godziwej.

Przychody/koszty z tytułu odsetek od aktywów finansowych/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej (Nota 3.2), za wyjątkiem instrumentów pochodnych, których sposób ujęcia jest opisany w Nocie 3.11, ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wycena i wynik ze sprzedaży aktywów finansowych/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej ujęte są w wyniku na działalności handlowej.

W prezentowanych w niniejszym sprawozdaniu okresach sprawozdawczych, Bank nie wyznaczył żadnych instrumentów finansowych w momencie ich początkowego ujęcia jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Pożyczki i należności

Pożyczki i należności to niezaliczane do instrumentów pochodnych aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, nienotowane na aktywnym rynku. Powstają wówczas, gdy Bank wydaje środki pieniężne, towary lub usługi bezpośrednio dłużnikowi, nie mając zamiaru wprowadzać swojej należności do obrotu. Pożyczki i należności są wprowadzane do ksiąg w dniu zawarcia transakcji.

Aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności

Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności (UDTZ) to niezaliczane do instrumentów pochodnych aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach i ustalonym terminie zapadalności, które Bank zamierza i jest w stanie utrzymać do terminu zapadalności, notowane na aktywnym rynku.

W przypadku sprzedaży przez Bank przed terminem zapadalności części aktywów utrzymywanych do terminu zapadalności, której nie można uznać za nieistotną, następuje tzw. "zarażenie portfela UDTZ", a tym samym wszystkie aktywa z tej kategorii są przekwalifikowane do kategorii dostępnych do sprzedaży.

W prezentowanych w niniejszym sprawozdaniu okresach sprawozdawczych, w Banku nie było aktywów utrzymywanych do terminu zapadalności.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to inwestycje, które Bank zamierza utrzymywać przez czas nieokreślony. Mogą one zostać sprzedane, np. w celu poprawy płynności, w reakcji na zmiany stóp procentowych, kursów wymiany walut lub cen instrumentów kapitałowych.

Przychody/koszty z tytułu odsetek od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wynik ze sprzedaży aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży i aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat są na koniec okresu sprawozdawczego wyceniane według wartości godziwej. Pożyczki i należności oraz inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności wykazywane są według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu), z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Zyski i straty wynikające ze zmian wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat są wykazywane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym powstały.

Zyski i straty z tytułu zmiany wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży są odnoszone bezpośrednio na pozostałe całkowite dochody do czasu usunięcia danego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej lub wystąpienia utraty wartości – wówczas łączna kwota zysków lub strat ujmowanych dotychczas w pozostałych dochodach całkowitych wykazywana jest w rachunku zysków i strat. Jednakże odsetki naliczane według efektywnej stopy procentowej ujmowane są w rachunku zysków i strat. Dywidendy z tytułu instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży są wykazywane w rachunku zysków i strat w momencie ustanowienia prawa jednostki do otrzymania płatności.

Wartość godziwa inwestycji notowanych na aktywnym rynku wynika z ich bieżącej wartości rynkowej. Jeżeli rynek na dany składnik aktywów finansowych nie jest aktywny, Bank ustala wartość godziwą stosując techniki wyceny. Obejmują one wykorzystanie niedawno przeprowadzonych transakcji na normalnych zasadach rynkowych, odwołanie się do innych instrumentów, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych oraz modele wyceny opcji oraz inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku.

Jeżeli poprzez zastosowanie technik wyceny nie można uzyskać wiarygodnej wartości godziwej inwestycji w nienotowane na aktywnym rynku instrumenty kapitałowe, wycenia się je po koszcie nabycia.

3.6. Kompensowanie instrumentów finansowych

Aktywa i zobowiązania finansowe kompensuje się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto, jeżeli występuje możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawo do skompensowania ujętych kwot oraz zamiar rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesnej realizacji danego składnika aktywów i uregulowania zobowiązania. Powyższe warunki uznaje się za niespełnione, a dokonanie kompensaty za niewłaściwe, gdy: różne instrumenty finansowe łączy się tak, aby naśladowały cechy pojedynczego instrumentu, aktywa i zobowiązania finansowe wynikają z instrumentów finansowych obciążonych takim samym ryzykiem ale dotyczą różnych kontrahentów, aktywa finansowe lub inne aktywa stanowią zabezpieczenie zobowiązań finansowych bez prawa regresu, aktywa finansowe są wnoszone przez dłużnika na rachunek powierniczy w celu wywiązania się ze zobowiązania ale nie zostały jeszcze przyjęte przez wierzyciela jako spłata zobowiązania lub gdy oczekuje się, że obowiązki powstałe na skutek zdarzeń powodujących straty zostaną rozliczone przez stronę trzecią na podstawie roszczenia zgłoszonego z tytułu umowy ubezpieczeniowej.

3.7. Utrata wartości aktywów finansowych

Aktywa wykazywane według zamortyzowanego kosztu

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Bank ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. O utracie wartości składnika lub grupy aktywów finansowych i stratach poniesionych z tego tytułu mowa jest wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości na skutek wydarzenia lub wydarzeń, które nastąpiły po pierwotnym ujęciu danego składnika aktywów ("zdarzenie powodujące stratę"), oraz gdy to zdarzenie (lub zdarzenia) ma wpływ na możliwe do wiarygodnego oszacowania przyszłe przepływy pieniężne dotyczące tego aktywa lub grupy aktywów finansowych. Przesłanki niewykonania zobowiązania klienta wobec Banku podzielono na twarde przesłanki utraty wartości, których zajście jest jednoznaczne z koniecznością klasyfikacji klienta do kategorii default oraz miękkie przesłanki utraty wartości gdzie zajście danego zdarzenia może, ale nie musi, świadczyć o konieczności klasyfikacji klienta do kategorii default.

Bank dokonuje pomiaru utraty wartości dla ekspozycji kredytowych zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 39. Proces identyfikacji klientów z utratą wartości i kalkulacji odpisów aktualizacyjnych opisano poniżej.

Przesłanki utraty wartości - należności korporacyjne

Przesłanki utraty wartości podzielono na twarde, których wystąpienie determinuje klasyfikację klienta do kategorii default oraz miękkie, gdy dane zdarzenie może, ale nie musi spowodować przeklasyfikowania klienta do kategorii default. Analityk kredytowy dokonuje dodatkowej oceny, czy wydarzenie miało istotny negatywny wpływ na zdolność dłużnika do wywiązywania się w pełni ze swoich zobowiązań kredytowych. Celem wprowadzenia miękkich przesłanek utraty wartości jest zasygnalizowanie sytuacji, które mogą skutkować istotnym zwiększeniem ryzyka kredytowego dłużnika, prowadzącym do niemożności wywiązania się dłużnika w pełni ze swoich zobowiązań kredytowych wobec Banku.

Lista twardych przesłanek utraty wartości:

1. Okres przeterminowania którejkolwiek ekspozycji o charakterze zobowiązania kredytowego dłużnika przekracza 90 dni (dla banków - 14 dni) oraz kwota przeterminowania przekracza 3 000 zł.

2. Zbycie przez Bank ekspozycji ze znaczną stratą ekonomiczną związaną z obniżeniem wiarygodności kredytowej dłużnika.

3. Dokonanie przez Bank wymuszonej restrukturyzacji ekspozycji, czego następstwem jest zmiana harmonogramu obsługi kredytu/transakcji z uwagi na brak możliwości wywiązania się przez dłużnika z umowy kredytowej/transakcji według jej pierwotnych założeń, prowadząca do:

a) umorzenia części zobowiązania lub

b) odroczenia istotnej części spłaty kwoty głównej, odsetek lub (jeżeli dotyczy) prowizji, pod warunkiem, że brak zgody na restrukturyzację skutkowałby opóźnieniem dłużnika w płatności powyżej 90 dni kalendarzowych dotyczącym istotnej części zobowiązania.

1. Złożenie przez Bank, podmiot dominujący wobec Banku lub podmiot zależny od Banku wniosku o postawienie dłużnika w stan upadłości lub podobnego wniosku w odniesieniu do zobowiązań kredytowych dłużnika wobec Banku, podmiotu dominującego wobec Banku lub podmiotu zależnego Banku.

2. Postawienie dłużnika w stan upadłości lub uzyskanie przez niego podobnej ochrony prawnej, powodującej uniknięcie lub opóźnienie spłaty zobowiązań kredytowych wobec Banku, podmiotu dominującego wobec Banku lub podmiotu zależnego Banku.

3. Wypowiedzenie przez Bank umowy w części lub całości i wszczęcie procedur restrukturyzacyjnych /windykacyjnych.

4. Oszustwo (wyłudzenie) ze strony klienta.

Lista miękkich przesłanek utraty wartości jest przygotowana oddzielnie dla każdego z następujących typów podmiotów:

a) rządów i banków centralnych,

• b) banków,
• c) korporacji, w tym kredytowania specjalistycznego,
• d) jednostek samorządu terytorialnego,
• e) ubezpieczycieli,
• f) funduszy PTE, TFI.

Określenie oddzielnych miękkich przesłanek utraty wartości dla poszczególnych typów podmiotów ma na celu odzwierciedlenie specyfiki działalności poszczególnych podmiotów w procesie identyfikacji przypadków niewykonania zobowiązania.

W celu weryfikacji utraty wartości ekspozycji dokonywana jest identyfikacja ekspozycji kredytowych z przesłanką utraty wartości. Następnie przeprowadzane jest porównanie wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowej z wartością oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej, które pozwala stwierdzić czy nastąpiła utrata wartości. W przypadku gdy zdyskontowana wartość przyszłych przepływów pieniężnych jest większa od wartości bilansowej brutto, nie stwierdza się utraty wartości i nie dokonuje się odpisu.

W przypadku sytuacji specyficznych, dla których przyszłe przepływy są jednoznacznie uwarunkowane zdarzeniami jednostkowymi (zgodnie z metryką dyskretną), Bank szacuje prawdopodobieństwo takich zdarzeń jako podstawę do wyliczenia kwoty należnych rezerw.

Przesłanki utraty wartości – należności detaliczne

W przypadku Banku w Polsce przesłanki utraty wartości rozpoznawane są na poziomie klienta, tj. z uwzględnieniem wszystkich jego zobowiązań wobec Banku. W oddziałach Banku w Czechach i na Słowacji stosuje się podejście transakcyjne, w którym każda ekspozycja kredytowa klienta analizowana jest niezależnie od innych.

Najczęściej występującą przesłanką utraty wartości jest opóźnienie w spłacie, które wyznaczane jest w różny sposób w zależności od wyżej wymienionego podejścia. W oddziale polskim przesłanka utraty wartości ma miejsce, gdy kwota wymagalna wszystkich ekspozycji klienta, przeterminowanych powyżej 30 dni, przekracza 500 PLN, a największe opóźnienie w spłacie jest większe niż 90 dni.

W oddziałach Banku w Czechach i na Słowacji przesłankę utraty wartości stanowi zaległość przekraczająca odpowiednio 3 000 CZK lub 120 EUR, opóźniona powyżej 90 dni.

Dodatkowo we wszystkich oddziałach przesłankę utraty wartości stanowią poniższe zdarzenia:

• a. restrukturyzacja danego zobowiązania kredytowego,
• b. upadłość dłużnika,
• c. uznanie przez Bank danej transakcji jako wyłudzenie,

• d. sprzedaż wierzytelności kredytowej ze znaczną stratą ekonomiczną,

• e. stwierdzenie przez Bank nieściągalności zobowiązania,

• f. wypłata przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (NWW).

Wyznaczanie odpisów aktualizujących oraz rezerw – należności korporacyjne

Narzędziem do wyliczania odpisów aktualizujących dla zaangażowań z utratą wartości udzielonych klientom korporacyjnym oraz bankom jest intranetowa aplikacja IMPAIRMENT-Korpo. Proces identyfikacji klientów z utratą wartości i kalkulacji odpisów aktualizacyjnych przebiega następująco:

a) identyfikacja w podejściu indywidualnym przesłanek utraty wartości (ang. loss events), a w przypadku wystąpienia przesłanki – klasyfikacja klienta do kategorii default,

b) oszacowanie przyszłych przepływów pieniężnych zarówno z zabezpieczeń, jak i z bieżącej działalności klienta,

c) kalkulacja utraty wartości uwzględniająca bieżącą wartość szacowanych przyszłych odzysków zdyskontowanych efektywną stopą procentową,

d) ewidencja księgowa odpisów aktualizujących oraz rezerw.

W przypadku klientów z rozpoznaną przesłanką utraty wartości przeprowadzane jest porównanie wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowej z wartością oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej. W przypadku, gdy zdyskontowana wartość przyszłych przepływów pieniężnych jest niższa od wartości bilansowej brutto, uznaje się, że wystąpiła utrata wartości. Skutkuje to koniecznością dokonania odpisu aktualizującego bilansową ekspozycję kredytową i/lub zawiązaniem rezerwy na pozabilansową część ekspozycji kredytowej.

W przypadku ekspozycji dla których zdyskontowana wartość przyszłych przepływów pieniężnych jest wyższa od wartości bilansowej brutto nie stwierdza się utraty wartości i klasyfikuje się ekspozycję do portfela IBNR (Incurred But Not Reported loss), zaistniałych lecz niezaraportowanych strat. Rezerwa portfelowa IBNR dla tego portfela tworzona jest w ujęciu grupowym w wysokości 5% wartości bilansowej brutto.

Wyznaczanie rezerwy IBNR dla portfela bez rozpoznanych przesłanek utraty wartości należności korporacyjne

Wielkość tworzonego odpisu/rezerwy odpowiada szacowanej wartości poniesionej straty i jest założona na poziomie oczekiwanego zaangażowania w momencie wystąpienia utraty wartości z uwzględnieniem przewidywanej wartości straty księgowej (w ujęciu procentowym) oraz prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia utraty wartości ekspozycji.

Prawdopodobieństwo ujawnienia się straty jest modelowane przy pomocy regresji logistycznej opartej na wskaźnikach finansowych i danych jakościowych na temat finansowanego podmiotu. Model jest kalibrowany na wewnętrznych danych Banku obejmujących kilkuletni okres obserwacji portfela korporacyjnego. W oparciu o istniejący w Banku okres monitoringowy oszacowano, że średni okres, jaki upływa między zaistnieniem negatywnego zdarzenia ekonomicznego a możliwością jego rejestracji przez Bank, wynosi 6–8 miesięcy (w zależności od wielkości firmy) – jest to tzw. okres identyfikacji straty (ang. LIP: Loss Identification Period). Zatem w obliczeniach przyjęto dla parametru PD horyzont obserwacji równy 6-8 miesięcy, a jego wartość uzyskiwana jest w wyniku przeskalowania oryginalnej wartości 12 miesięcznego PD-ratingu pochodzącego z modelu ratingowego dla korporacji. Wielkość poniesionej straty jest założona na poziomie oczekiwanego zaangażowania w przypadku zaistnienia stanu default (EAD) pomnożonego przez PD oraz LGD.

Charakterystyka korporacyjnego systemu ratingowego jako modelu wrażliwego na zmiany cyklu koniunkturalnego (ang. Point-in-Time), jak też uwzględnienie w modelu finansowych danych śródrocznych oraz wskaźników ostrzegawczych, w ocenie Zarządu Banku zapewnia adekwatną reakcję wyliczonych kwot rezerw portfelowych na zmieniające się warunki rynkowe.

Wyznaczania odpisów aktualizujących oraz rezerw – należności detaliczne

W obszarze detalicznym odpisy aktualizacyjne oraz rezerwy wyznaczane są portfelowo dla ekspozycji zarówno ze stwierdzoną jak i bez stwierdzonej utraty wartości. Do celów pomiaru utraty wartości stosuje się dwa sposoby wyznaczania parametrów ryzyka kredytowego. W przypadku rynku polskiego wykorzystywane są parametry analogiczne do pochodzących z metodyki AIRB (zaawansowanej metody ratingów wewnętrznych kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego), po niezbędnej eliminacji różnic pomiędzy podejściem wynikającym z AIRB i MSR 39. W przypadku rynku czeskiego i słowackiego parametry ryzyka szacowane są w oparciu o macierze migracji.

Do szacowania prawdopodobieństwa wystąpienia utraty wartości wykorzystywany jest 12-miesięczny okres identyfikacji straty (LIP) wyznaczony w oparciu o bieżące dane wewnętrzne dotyczące bankowych procesów i możliwości detekcji zaistniałych strat.

Aktywa wyceniane w wartości godziwej dostępne do sprzedaży

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Bank ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. W przypadku instrumentów kapitałowych klasyfikowanych jako aktywa dostępne do sprzedaży, przy ocenie, czy nastąpiła utrata wartości, brany jest pod uwagę m.in. znaczny lub długotrwały spadek wartości godziwej papieru wartościowego poniżej jego ceny nabycia, wynikający ze zwiększenia ryzyka kredytowego. Jeżeli istnieją tego rodzaju przesłanki dotyczące aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączna strata – ustalona jako różnica pomiędzy kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą - zostaje wyksięgowana z kapitału własnego i ujęta w rachunku zysków i strat. Tak wyliczona strata powinna zostać pomniejszona o utratę wartości danego składnika aktywów uprzednio wykazywaną w rachunku zysków i strat. Odpisy z tytułu utraty wartości instrumentów kapitałowych ujęte w rachunku zysków i strat nie są odwracane przez rachunek zysków i strat, lecz przez kapitał własny. Jeżeli w późniejszym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego klasyfikowanego jako dostępny do sprzedaży wzrośnie, a wzrost ten będzie można obiektywnie powiązać ze zdarzeniem, które nastąpiło po ujęciu utraty wartości w rachunku zysków i strat, wówczas odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany w rachunku zysków i strat.

Umowy renegocjowane

Bank traktuje renegocjacje warunków umownych pożyczek i kredytów jako przesłankę utraty wartości, chyba że renegocjacja warunków umownych nie była wymuszona sytuacją dłużnika, a przeprowadzona była na normalnych zasadach biznesowych. Następnie Bank ocenia, czy utrata wartości takich pożyczek i kredytów powinna zostać rozpoznana na bazie indywidualnej czy grupowej.

3.8. Umowy gwarancji finansowych

Umową gwarancji finansowych jest umowa zobowiązująca wystawcę do dokonania określonych płatności rekompensujących posiadaczowi stratę, jaką poniesie z powodu nie dokonania przez określonego dłużnika płatności w przypadającym terminie zgodnie z pierwotnymi lub zmienionymi warunkami instrumentu dłużnego.

W momencie początkowego ujęcia umowę gwarancji finansowej wycenia się w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu, wystawca takiej umowy wycenia ją według wartości wyższej z:

• wartości ustalonej zgodnie z MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe" oraz
• wartości początkowej pomniejszonej, w odpowiednich przypadkach, o skumulowane odpisy amortyzacyjne ujęte zgodnie z MSR 18 "Przychody".

3.9. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych

Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują pozycje zapadalne w ciągu trzech miesięcy od dnia nabycia, w tym: kasę i środki w banku centralnym o nieograniczonych możliwościach dysponowania, bony skarbowe oraz inne kwalifikujące się bony, kredyty i pożyczki udzielone innym bankom, należności od innych banków oraz zakupione z intencją sprzedaży w krótkim terminie papiery wartościowe Skarbu Państwa. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.

3.10. Umowy sprzedaży i odkupu

Transakcje repo i reverse repo określane są jako operacje sprzedaży lub kupna papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i określonej umownej cenie i są ujmowane na dzień przekazania środków.

Papiery wartościowe sprzedawane przy jednoczesnym zawarciu powiązanej umowy odkupu (ang. repos/sell buy back) są reklasyfikowane w sprawozdaniu finansowym jako aktywa, na których ustanowiono zabezpieczenie, jeżeli jednostka przejmująca ma wynikające z umowy lub zwyczaju prawo do sprzedaży lub ponownego zastawienia zabezpieczenia. Zobowiązanie wobec kontrahenta ujmuje się w zobowiązaniach wobec innych banków, depozytach innych banków, innych depozytach lub zobowiązaniach wobec klientów z tytułu depozytów, w zależności od jego charakteru. Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (ang. reverse repos/buy sell back) ujmuje się jako kredyty i pożyczki udzielone innym bankom lub klientom, w zależności od ich charakteru.

Przy zawieraniu transakcji repo i reverse repo Bank sprzedaje lub nabywa papiery wartościowe z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i po określonej umownej cenie. Transakcje te są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa finansowe przeznaczone do obrotu lub inwestycyjne aktywa finansowe oraz zobowiązania w przypadku dokonania transakcji "sell buy back" i jako należności w przypadku transakcji typu "buy sell back".

Pożyczonych przez Bank w transakcjach "buy sell back" papierów wartościowych nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, chyba że zostały sprzedane osobom trzecim. W takim wypadku, transakcje sprzedaży ujmuje się w sprawozdaniu finansowym a przychody ze sprzedaży uwzględnia się w wyniku na działalności handlowej, a obowiązek zwrotu pożyczonych papierów ujmuje się według wartości godziwej jako zobowiązania wobec klientów. Nie rozpoznaje się jako aktywów finansowych papierów wartościowych pożyczonych w transakcjach "buy sell back" oraz ponownie wypożyczonych w transakcjach "sell buy back".

W wyniku zawierania transakcji "sell buy back" na papierach posiadanych przez Bank, dokonuje się przeniesienia aktywów finansowych w taki sposób, że nie kwalifikują się one do wyłączenia, ponieważ Bank zachowuje zasadniczo wszystkie ryzyka i korzyści związane z posiadaniem aktywów finansowych.

3.11. Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń

Pochodne instrumenty finansowe wykazywane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji. Wartość godziwą ustala się w oparciu o notowania instrumentów na aktywnych rynkach, w tym w oparciu o ceny niedawno zawartych transakcji, oraz w oparciu o techniki wyceny, w tym modele bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych oraz modele wyceny opcji, w zależności od tego, który ze sposobów jest w danym przypadku właściwy. Wszystkie instrumenty pochodne o dodatniej wartości godziwej wykazuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa, a o wartości ujemnej – jako zobowiązania.

Najlepszym wskaźnikiem wartości godziwej instrumentu pochodnego w momencie jego początkowego ujęcia jest cena zawarcia transakcji (czyli wartość godziwa zapłaconej lub otrzymanej zapłaty). Jeżeli wartość godziwa tego instrumentu może być określona poprzez porównanie z innymi aktualnymi transakcjami rynkowymi dotyczącymi tego samego instrumentu (nie poddanego modyfikacji) lub na podstawie technik wyceny opartych wyłącznie na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych, wówczas Bank wykazuje zyski lub straty pierwszego dnia zgodnie z zasadami opisanymi w Nocie 3.12.

Wbudowane instrumenty pochodne traktuje się jako odrębne instrumenty pochodne, jeżeli ryzyka z nimi związane oraz ich charakterystyka nie są ściśle powiązane z ryzykami i charakterystyką zasadniczego kontraktu oraz kontrakt zasadniczy nie jest wyceniany w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Tego rodzaju wbudowane instrumenty pochodne wycenia się według wartości godziwej, a zmiany wartości godziwej wykazuje się w rachunku zysków i strat.

Zgodnie z zapisami MSR 39 OS 30: (i), opcja wcześniejszej spłaty nie musi być wydzielana z instrumentu dłużnego i wyceniana na potrzeby sprawozdania finansowego, jeżeli wartość wykonania opcji wcześniejszej spłaty jest w przybliżeniu równa wartości zamortyzowanego kosztu instrumentu dłużnego na każdy dzień rozliczania. W przypadku, gdyby wartość opcji wcześniejszej spłaty nie była ściśle związana z instrumentem dłużnym, byłaby ona wyceniona oraz ujawniona w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Banku; (ii), cena wykonania opcji przedpłaty daje pożyczkodawcy zwrot w kwocie w przybliżeniu równej wartości bieżącej utraconych odsetek za pozostały do końca okres zasadniczej umowy. Utracone odsetki są rezultatem pomnożenia kwoty nominału objętej przedpłatą, przez różnicę stóp procentowych. Różnica stóp procentowych jest to nadwyżka efektywnej stopy procentowej umowy zasadniczej nad efektywną stopą procentową, którą jednostka uzyskałaby na dzień przedpłaty, gdyby dokonała reinwestycji kwoty nominału objętej przedpłatą w ramach podobnej umowy obejmującej okres pozostały do końca umowy zasadniczej.

Ocena tego, czy opcja kupna lub sprzedaży jest ściśle powiązana z zasadniczym instrumentem dłużnym, dokonywana jest przed wydzieleniem składnika kapitałowego z zasadniczego instrumentu dłużnego zgodnie z MSR 32.

Sposób ujmowania zmian wartości godziwej zależy od tego, czy dany instrument pochodny jest wyznaczony jako instrument zabezpieczający, a jeżeli tak, to także od rodzaju zabezpieczanej pozycji. Bank wyznacza niektóre instrumenty pochodne albo jako (1) zabezpieczenie wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązań albo wiążącej umowy (zabezpieczenie wartości godziwej), albo (2) zabezpieczenie przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów pieniężnych z tytułu ujętego składnika aktywów lub zobowiązania, lub prognozowanej transakcji (zabezpieczenie przepływów pieniężnych). W odniesieniu do instrumentów pochodnych zabezpieczających pozycje Banku stosuje się rachunkowość zabezpieczeń pod warunkiem spełnienia określonych w MSR 39 kryteriów tzn.:

^w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem przez jednostkę oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób, w jaki jednostka będzie oceniała efektywność instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej pozycji zabezpieczanej lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem;

• ^oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego;
• ^w przypadku zabezpieczeń przepływów pieniężnych, planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia musi być wysoce prawdopodobna oraz musi podlegać zagrożeniu zmianami przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na rachunek zysków i strat;
• ^efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. wartość godziwa lub przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego, mogą być wiarygodnie wycenione;
• ^zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione.

Bank dokumentuje cele zarządzania ryzykiem i strategię zawierania transakcji zabezpieczających oraz w momencie zawarcia transakcji, relację między instrumentem zabezpieczającym a zabezpieczaną pozycją. Bank dokumentuje również własną ocenę efektywności transakcji zabezpieczających przed zmianami wartości godziwej lub przepływów pieniężnych, mierzoną zarówno prospektywnie jak i retrospektywnie od momentu ustalenia oraz przez cały okres trwania relacji instrumentu zabezpieczającego z zabezpieczaną pozycją.

Ze względu na podział instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej oraz zaklasyfikowanych do księgi handlowej, Bank stosuje odmienne podejście do prezentowania przychodów/kosztów odsetkowych dla każdej z tych grup instrumentów pochodnych, które zostało opisane w Nocie 3.2 Przychody i koszty z tytułu odsetek. Pozostały wynik z wyceny do wartości godziwej instrumentów ujmuje się w wyniku na działalności handlowej.

Zabezpieczenie wartości godziwej

Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako zabezpieczenia wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat wraz z odpowiadającymi im zmianami wartości godziwej zabezpieczanego składnika aktywów lub zobowiązania odnoszącego się do ryzyka, przed którym Bank się zabezpiecza.

W przypadku, gdy zabezpieczenie przestało spełniać kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń, korektę wartości bilansowej instrumentu zabezpieczanego, wycenianego wg efektywnej stopy procentowej, rozlicza się w czasie w rachunku zysków i strat w okresie pozostałym do terminu wymagalności/zapadalności. Korekta wartości bilansowej zabezpieczanego kapitałowego papieru wartościowego jest wykazywana w pozostałych całkowitych dochodach do czasu zbycia tego papieru wartościowego.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Efektywną część zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako zabezpieczenia przepływów pieniężnych ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach. Zysk lub stratę dotyczącą części nieefektywnej wykazuje się w rachunku zysków i strat bieżącego okresu.

Kwoty ujęte w pozostałych całkowitych dochodach przenosi się do rachunku zysków i strat oraz zalicza do przychodów lub kosztów tych samych okresów, w których zabezpieczana pozycja wpłynie na rachunek zysków i strat (np. w momencie zawarcia prognozowanej transakcji sprzedaży, która jest przedmiotem zabezpieczenia).

W przypadku, gdy instrument zabezpieczający wygasł albo został sprzedany, lub gdy zabezpieczenie przestało spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń, wszelkie łączne zyski lub straty wykazywane w tym momencie w pozostałych całkowitych dochodach pozostają w pozostałych całkowitych dochodach do momentu ujęcia w rachunku zysków i strat prognozowanej transakcji. Jeżeli zawarcie prognozowanej transakcji nie jest już uznawane za prawdopodobne, łączne zyski lub straty wykazane w pozostałych całkowitych dochodach są niezwłocznie przenoszone do rachunku zysków i strat.

Instrumenty pochodne nie spełniające kryteriów rachunkowości zabezpieczeń

Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych nie spełniających kryteriów rachunkowości zabezpieczeń wykazywane są w rachunku zysków i strat bieżącego okresu.

Bank posiada w portfelu następujące instrumenty pochodne:

Instrumenty na ryzyko rynkowe:

• Kontrakty futures na obligacje, na indeks
• Opcje na papiery wartościowe i indeksy giełdowe
• Opcje na kontrakty futures
• Transakcje terminowe na papiery wartościowe
• Swapy towarowe

Instrumenty na ryzyko stopy procentowej:

• Forward Rate Agreement (FRA)
• Interest Rate Swap (IRS), Overnight Index Swap (OIS)
• Opcje na stopę procentową

Instrumenty na ryzyko kursu walutowego:

• Walutowe transakcje terminowe, fx swap, fx forward
• Cross Currency Interest Rate Swap (CIRS)
• Opcje walutowe.

3.12. Zyski i straty w momencie początkowego ujęcia

Najlepszym dowodem wartości godziwej instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu jest cena transakcji (tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty), chyba że wartość godziwa tego instrumentu jest udowodniona poprzez porównanie z innymi możliwymi do obserwacji bieżącymi transakcjami rynkowymi dla tego samego instrumentu (tj. bez modyfikacji lub przepakowania) lub oparta jest na technice wyceny, której zmienne obejmują wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.

W przypadku transakcji, których wartość początkowa uzyskana z modelu wyceny (uwzględniającego zarówno dane obserwowane na rynku jak i dane nierynkowe) oraz cena transakcyjna różnią się, początkowe ujęcie następuje według ceny transakcyjnej. Bank zakłada, że cena taka jest najlepszym przybliżeniem wartości godziwej, pomimo faktu, iż wartość otrzymana z modelu wyceny może być różna. Różnica pomiędzy ceną transakcji a wartością uzyskaną z modelu, zwyczajowo nazywana zyskami i stratami z początkowego ujęcia ("day one profit and loss"), jest rozliczana w czasie.

Moment ujęcia odroczonych zysków i strat z początkowego ujęcia jest oceniany indywidualnie. Są one amortyzowane przez okres trwania transakcji, odraczane do momentu, kiedy wartość instrumentu może być ustalona na podstawie obserwowalnych rynkowych danych wejściowych, lub realizowane przez płatności. Instrument finansowy jest od tego momentu wyceniany w wartości godziwej, skorygowanej o zyski i straty z początkowego ujęcia. Dalsze zmiany wartości godziwej są niezwłocznie ujmowane w rachunku zysków i strat bez odwracania odroczonych zysków i strat z początkowego ujęcia.

3.13. Kredyty i pożyczki otrzymane oraz depozyty przyjęte

Kredyty i pożyczki otrzymane oraz depozyty przyjęte ujmuje się początkowo według wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu, kredyty i pożyczki oraz depozyty przyjęte wykazuje się według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej). Wszelkie różnice pomiędzy otrzymaną kwotą (pomniejszoną o koszty transakcyjne) a wartością wykupu ujmuje się w rachunku zysków i strat przez okres obowiązywania odnośnych umów metodą efektywnej stopy procentowej.

3.14. Wartości niematerialne

Przy początkowym ujęciu Bank wycenia wartości niematerialne w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Po początkowym ujęciu wartości niematerialne wykazane są według ceny nabycia skorygowanej o koszty ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji lub modernizacji) oraz naliczone umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Amortyzacja naliczana jest metodą liniową przy uwzględnieniu oczekiwanych okresów ekonomicznej użyteczności wartości niematerialnych.

Oprogramowanie komputerowe

Zakupione licencje na oprogramowanie komputerowe aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania konkretnego oprogramowania komputerowego. Aktywowane koszty odpisuje się przez szacowany okres użytkowania oprogramowania (2-11 lat). Wydatki związane z utrzymaniem programów komputerowych spisywane są w koszty z chwilą poniesienia. Wydatki bezpośrednio związane z wytworzeniem dających się zidentyfikować i unikatowych programów komputerowych kontrolowanych przez Bank, które prawdopodobnie wygenerują korzyści gospodarcze przekraczające te koszty i będą uzyskiwane przez więcej niż jeden rok, ujmuje się jako wartości niematerialne. Koszty bezpośrednie obejmują koszty osobowe bezpośrednio przypisane do oprogramowania.

Aktywowane koszty związane z tworzeniem oprogramowania amortyzowane są przez szacowany okres użytkowania (2-11 lat).

Oprogramowanie komputerowe bezpośrednio związane z funkcjonowaniem określonego sprzętu informatycznego jest wykazywane w pozycji "Rzeczowe aktywa trwałe".

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Bank identyfikuje koszty zakończonych prac rozwojowych jako wartości niematerialne w związku z uzyskaniem przyszłych korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem warunków określonych w MSR 38, tj. Bank ma możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, posiada stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowaniu wytwarzanego składnika oraz może wiarygodnie ustalić wysokość nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzonemu składnikowi wartości niematerialnych.

Ekonomiczny okres użyteczności "Kosztów zakończonych prac rozwojowych" jest określony i nie przekracza 3 lat. Stawki amortyzacyjne są dostosowane do okresu ekonomicznej użyteczności. Bank wykazuje osobno te koszty, które wynikają z prac rozwojowych we własnym zakresie i z transakcji połączenia jednostek gospodarczych.

Na nakłady na prace rozwojowe składają się wszystkie nakłady, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom rozwojowym.

Wartości niematerialne są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania.

3.15. Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Koszt historyczny uwzględnia wydatki bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.

Późniejsze nakłady uwzględnia się w wartości bilansowej danego środka trwałego lub ujmuje jako odrębny środek trwały (tam, gdzie jest to właściwe) tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że z tytułu tej pozycji nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Banku, zaś koszt danej pozycji można wiarygodnie zmierzyć. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie obrotowym, w którym je poniesiono.

Grunty nie podlegają amortyzacji. Amortyzację innych środków trwałych nalicza się metodą liniową w celu rozłożenia ich wartości początkowej, pomniejszonej o wartość końcową, przez okresy ich użytkowania, które dla poszczególnych grup środków trwałych wynoszą:

- Budynki i budowle	25-40 lat,
- Urządzenia techniczne i maszyny	2-10 lat,
- Środki transportu	5 lat,
- Sprzęt informatyczny	2-5 lat,
- Inwestycje w obce środki trwałe	10-40 lat nie dłużej niż okres najmu/ dzierżawy/ leasingu,
- Sprzęt biurowy, meble	5-10 lat.

Grunty i budynki obejmują głównie oddziały i biura. Weryfikacji wartości końcowej i okresów użytkowania środków trwałych oraz metod amortyzacji dokonuje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego i w razie potrzeby dokonuje się ich korekty prospektywnie.

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Bank ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości środków trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie występują, Bank szacuje wartość odzyskiwaną tych środków trwałych. Amortyzowane środki trwałe są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa środka trwałego jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego pomniejszonej o koszty jego sprzedaży i wartości użytkowej.

Jeżeli oszacowanie wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów nie jest możliwe, Bank ustala wartość odzyskiwalną ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego należy dany składnik aktywów (ośrodek wypracowujący środki pieniężne danego składnika aktywów).

Zyski i straty z tytułu zbycia środków trwałych ustala się drogą porównania wpływów ze sprzedaży z ich wartością bilansową i ujmuje w rachunku zysków i strat.

Wartość bilansowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych zostaje usunięta z bilansu w momencie zbycia lub wówczas, gdy nie przewiduje się osiągnięcia przyszłych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania i następującego po nim zbycia. Zyski i straty wynikające z faktu usunięcia pozycji rzeczowych aktywów trwałych z bilansu ujmuje się w rachunku zysków i strat w momencie usunięcia z bilansu. Zysków nie klasyfikuje się jako przychodu.

3.16. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana

Do aktywów trwałych do zbycia klasyfikowane są aktywa trwałe w przypadku, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Sytuacja taka ma miejsce, gdy pojedynczy składnik aktywów (lub grupa) jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego bieżącym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów oraz jego sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o wypełnieniu planu sprzedaży danego składnika aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto taki składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej kategorii.

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w kwocie niższej z dwóch: wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Dla aktywów zaklasyfikowanych do tej kategorii nie nalicza się amortyzacji.

W przypadku, gdy kryteria klasyfikacji do grupy aktywów trwałych do zbycia nie są spełnione Bank zaprzestaje ich ujmowania w tej kategorii i dokonuje reklasyfikacji do odpowiedniej kategorii aktywów. W takim przypadku Bank wycenia składnik aktywów, który nie jest dłużej klasyfikowany jako przeznaczony do zbycia (lub nie wchodzi już w skład grupy przeznaczonej do zbycia) w kwocie niższej z dwóch:

• jego wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację składnika aktywów (lub grupy do zbycia) jako przeznaczony do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację lub aktualizację wyceny, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów (lub grupa do zbycia) nie został zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży;
• jego wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o braku jego sprzedaży.

Działalność zaniechana to element przedsięwzięcia Banku, który został zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży, jak również stanowi odrębną, ważną dziedzinę działalności jednostki lub jej geograficzny obszar działalności, albo jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży.

Klasyfikacja do działalności zaniechanej następuje w momencie zbycia lub w momencie, gdy działalność spełnia kryteria działalności przeznaczonej do sprzedaży, jeśli ten moment nastąpił wcześniej. Grupa do zbycia, która ma zostać wycofana z użytkowania, również może się kwalifikować jako działalność zaniechana.

3.17. Odroczony podatek dochodowy

Bank tworzy rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną różnicą między wartością bilansową danego składnika aktywów lub zobowiązań wykazywaną w sprawozdaniu finansowym a jego wartością podatkową. Dodatnią różnicę netto wykazuje się w pasywach jako "Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego". Ujemną różnicę netto ujmuje się w pozycji "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego". Zmianę stanu rezerwy na odroczony podatek dochodowy oraz aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w stosunku do poprzedniego okresu obrotowego zalicza się do pozycji "Podatek dochodowy". Do wyliczenia podatku odroczonego stosuje się metodę bilansową.

Zobowiązania lub aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w pełnej wysokości, metodą bilansową, w związku z istnieniem różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową. Zobowiązania lub aktywa z tego tytułu ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, i które to stawki zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji aktywów lub regulowania zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Główne różnice przejściowe powstają z tytułu odpisów tworzonych na utratę wartości kredytów i udzielonych gwarancji spłaty kredytów, amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych, leasingu finansowego podatkowo traktowanego jako operacyjny, aktualizacji wyceny niektórych aktywów i zobowiązań finansowych, w tym kontraktów na instrumenty pochodne oraz transakcje terminowe, rezerw na świadczenia emerytalne i inne świadczenia po okresie zatrudnienia, a także strat podatkowych przysługujących do odliczenia.

Bank weryfikuje wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Bank obniża wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie, w jakim nie jest prawdopodobne osiągnięcie zysku do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Takie obniżki koryguje się w górę w zakresie, w jakim uzyskanie wystarczającego zysku do opodatkowania staje się prawdopodobne.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego są ujmowane w księgach w wysokości możliwej do zrealizowania. Jeżeli prognozowana kwota dochodu ustalonego dla celów podatkowych nie pozwala na realizację aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w całości lub w części, aktywa te są tworzone w odpowiedniej wysokości. Powyższa zasada dotyczy także ujmowanych w aktywie odroczonym kwot strat podatkowych.

Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego Bank wykazuje w sprawozdaniu finansowym po skompensowaniu na poziomie każdego z krajów, w którym Bank prowadzi działalność i rozlicza się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Aktywa i rezerwy można kompensować, jeżeli Bank ma tytuł uprawniający do ich jednoczesnego uwzględniania przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego.

Bank ujawnia oddzielnie kwotę ujemnych różnic przejściowych (głównie z tytułu nierozliczonych strat podatkowych lub niewykorzystanych ulg podatkowych), w związku z którymi nie ujęto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, a także kwotę różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych i stowarzyszonych, na które nie utworzono rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Bank ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic przejściowych powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone, chyba że na podstawie posiadanych dowodów realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez Bank i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu.

Odroczony podatek dochodowy z tytułu aktualizacji wartości inwestycji dostępnych do sprzedaży i aktualizacji transakcji zabezpieczeń przepływów pieniężnych ujmuje się, tak jak aktualizację wyceny, bezpośrednio w innych pozycjach kapitału własnego, a następnie przenosi do rachunku zysków i strat w momencie, gdy dana inwestycja lub pozycja zabezpieczana wpływa na rachunek zysków i strat.

3.18. Aktywa przejęte za długi

Aktywa przejęte za długi to finansowe i niefinansowe aktywa przejęte przez Bank w celu rozliczenia przeterminowanych należności kredytowych. Aktywa te wycenia się w momencie początkowego ujęcia w kwocie odpowiadającej ich wartości godziwej i klasyfikuje jako rzeczowe aktywa trwałe, aktywa finansowe lub inne aktywa w zależności od rodzaju aktywów i intencji Banku odnośnie sposobu realizacji korzyści z tych aktywów. W przypadku, gdy wartość godziwa przejętych aktywów jest wyższa od kwoty długu, różnica stanowi zobowiązanie wobec kredytobiorcy.

W późniejszym okresie aktywa przejęte za długi są ujmowane i wyceniane zgodnie z polityką przewidzianą dla aktywów danej kategorii.

3.19. Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów ujmuje się, jeśli wydatki dotyczą miesięcy następujących po miesiącu, w którym je poniesiono. Czynne rozliczenia międzyokresowe ujmowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji "Inne aktywa".

Do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów zalicza się koszty z tytułu świadczeń wykonywanych na rzecz Banku, lecz jeszcze nie stanowiących jej zobowiązań. Przychody przyszłych okresów stanowią między innymi otrzymane kwoty przyszłych świadczeń. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz przychody przyszłych okresów prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji "Pozostałe zobowiązania".

3.20. Leasing

mBank S.A. jako leasingobiorca

Większość dotychczasowych umów leasingowych Banku to umowy leasingu operacyjnego. Całość opłat leasingowych dokonywanych w ramach leasingu operacyjnego jest rozliczana w ciężar kosztów metodą liniową w okresie trwania umowy leasingowej.

Umowa leasingowa zaliczana jest do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo wszystkich ryzyk i pożytków wynikających z tytułu posiadania przedmiotu leasingu. Ostateczne przeniesienie tytułu prawnego może, lecz nie musi nastąpić.

Umowa leasingowa zaliczana jest do leasingu operacyjnego, jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo wszystkich ryzyk i pożytków z tytułu posiadania przedmiotu leasingu.

Bank dokonuje ustalenia czy umowa jest umową leasingu bądź umową, która zawiera leasing, w oparciu o istotę umowy i o ocenę czy wywiązanie się z umowy jest uzależnione od korzystania z określonego składnika aktywów oraz czy umowa przenosi prawo do użytkowania składnika aktywów.

3.21. Rezerwy

Rezerwy na zobowiązania warunkowe o charakterze niewykorzystanych gwarancji i akredytyw (własnych), jak również na niewykorzystane, nieodwołalne, bezwarunkowo przyznane limity kredytowe, są wyceniane zgodnie z MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe".

Rezerwy zgodnie z MSR 37 są tworzone wówczas, gdy na Banku ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków oraz gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

3.22. Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia i inne świadczenia pracownicze

Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia

Bank tworzy rezerwy na przyszłe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia ustalone w oparciu o oszacowania tego typu zobowiązań, na podstawie modelu aktuarialnego. Bank stosuje zasadę ujmowania zysków i strat aktuarialnych z wyceny świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia dotyczących zmian w założeniach aktuarialnych w pozostałych całkowitych dochodach, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat. Natomiast koszty zatrudnienia oraz odsetki netto od zobowiązania z tytułu określonych świadczeń Bank ujmuje odpowiednio w "Ogólnych kosztach administracyjnych" i w pozostałych kosztach z tytułu odsetek.

Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych

Bank prowadzi programy wynagrodzeń opartych na i regulowanych akcjami własnymi oraz opartych na akcjach jednostki dominującej najwyższego szczebla i rozliczanych w środkach pieniężnych. Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych są rozliczane zgodnie z MSSF 2 "Płatności związane z akcjami". Wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie opcji i akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z kapitałami własnymi. Łączną kwotę, jaką należy rozliczyć w koszty przez okres nabywania uprawnień przez pracowników do realizacji opcji i akcji, ustala się w oparciu o wartość godziwą przyznanych opcji i akcji. Nie występują warunki rynkowe nabywania uprawnień, które byłyby uwzględnione przy szacowaniu na dzień wyceny wartości godziwej opcji na akcje oraz akcji. Warunki nabycia uprawnień inne niż warunki rynkowe nie są uwzględniane przy szacowaniu wartości godziwej opcji na akcje i akcji, lecz są uwzględniane przez korektę liczby instrumentów kapitałowych. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Bank koryguje szacunek co do poziomu liczby opcji i akcji, co do których oczekuje się, że będą możliwe do wykorzystania. Zgodnie z MSSF 2, w trakcie trwania programów nie jest konieczne ujmowanie zmiany wartości godziwej płatności opartej na akcjach.

Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w środkach pieniężnych

W przypadku transakcji opartych na akcjach jednostki dominującej najwyższego szczebla rozliczanych w środkach pieniężnych, wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie praw do opcji i akcji/praw do udziału we wzroście akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z zobowiązaniami. Do czasu, gdy zobowiązanie wynikające z transakcji opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych zostanie uregulowane, Bank na każdy dzień sprawozdawczy, a także na dzień rozliczenia wycenia zobowiązanie w wartości godziwej, a ewentualne zmiany wartości ujmuje w zysku lub stracie danego okresu.

3.23. Kapitał

Kapitały stanowią kapitały i fundusze własne Banku tworzone zgodnie z określonymi przepisami prawa, tj. właściwymi ustawami, statutem lub umową Banku.

Zarejestrowany kapitał akcyjny

Zarejestrowany kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego.

Akcje własne

W przypadku nabycia akcji Banku przez Bank, zapłacona kwota pomniejsza kapitał własny jako akcje własne do momentu ich anulowania. W przypadku sprzedaży lub powtórnego przydziału tych akcji, otrzymana zapłata wykazywana jest w kapitale własnym.

Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej

Kapitał ten tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane.

Koszty bezpośrednio związane z emisją nowych akcji, emisją opcji, pomniejszają ujęte w kapitale własnym wpływy z emisji.

Ponadto kapitał zapasowy uwzględnia rozliczenia z tytułu programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku.

Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane obejmują:

• pozostały kapitał zapasowy,
• pozostałe kapitały rezerwowe,
• fundusz ogólnego ryzyka,
• niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych,
• wynik roku bieżącego.

Pozostały kapitał zapasowy, pozostały kapitał rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa.

Ponadto w pozostałym kapitale rezerwowym ujmuje się wycenę programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku.

Dywidendy za dany rok, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie, ale nie zostały wypłacone na koniec okresu sprawozdawczego, ujawnia się w pozycji zobowiązania z tytułu dywidendy w ramach "pozostałych zobowiązań".

Inne pozycje kapitałów

Inne pozycje kapitałów tworzone są w wyniku:

• wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do kategorii "dostępne do sprzedaży",
• różnic kursowych z przeliczenia jednostek zagranicznych,
• zysków i strat aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia,
• wyceny instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do efektywnej części zabezpieczenia.

3.24. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych

Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych poszczególnych jednostek Banku, w tym oddziałów zagranicznych Banku, wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność ("waluta funkcjonalna"). Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych, które są walutą prezentacji Banku.

Transakcje i salda

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, takich jak aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, wykazuje się w ramach zysków i strat z tytułu zmian wartości godziwej. Różnice kursowe z tytułu takich pozycji pieniężnych jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, uwzględnia się w pozostałych całkowitych dochodach.

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia zawarcia transakcji, natomiast pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została wyceniona.

W przypadku, gdy zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w pozostałych całkowitych dochodach, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach. I odwrotnie, jeżeli zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w wyniku, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w wyniku.

Zmiana wartości godziwej pieniężnych aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży obejmuje różnice kursowe wynikające z wyceny według zamortyzowanego kosztu, które ujmowane są w rachunku zysków i strat.

Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej oddziałów zagranicznych przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej z zastosowaniem kursu średniego na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje rachunku zysków i strat tych jednostek przelicza się na walutę prezentacji z zastosowaniem kursów średnich Narodowego Banku Polskiego z końca poszczególnych miesięcy okresu sprawozdawczego. Powstałe w ten sposób różnice kursowe ujmowane są w pozostałych całkowitych dochodach.

3.25. Działalność powiernicza

mBank S.A. prowadzi działalność powierniczą w zakresie krajowych i zagranicznych papierów wartościowych oraz obsługi funduszy inwestycyjnych i emerytalnych.

Aktywa te nie zostały wykazane w niniejszym sprawozdaniu finansowym, ponieważ nie należą do Banku.

3.26. Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów

Niniejsze sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi wszystkich zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji, które zostały wydane i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2017 roku.

Niniejsze sprawozdanie finansowe nie uwzględnia wymienionych poniżej standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską bądź zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale weszły lub wejdą w życie dopiero po dniu bilansowym.

W odniesieniu do standardów i interpretacji, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale weszły lub wejdą w życie dopiero po dniu bilansowym, Bank nie skorzystał z możliwości ich wcześniejszego zastosowania.

Opublikowane Standardy i Interpretacje, które zostały wydane, ale jeszcze nie obowiązują i nie zostały wcześniej zastosowane

Standardy i interpretacje zatwierdzone przez Unię Europejską:

MSSF 9, Instrumenty finansowe, opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 24 lipca 2014 roku, zatwierdzony przez Unię Europejską 22 listopada 2016 roku, stanowi ostateczną wersję standardu zastępującą wcześniejsze publikowane wersje MSSF 9 i kończy projekt Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zastąpienia MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena. Nowy standard odnosi się do klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych i zobowiązań finansowych, metodologii utraty wartości oraz rachunkowości zabezpieczeń. MSSF 9 nie obejmuje rachunkowości zabezpieczeń portfela aktywów lub zobowiązań finansowych, co stanowi osobny projekt Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Bank w stosunku do portfelowego zabezpieczenia aktywów lub zobowiązań finansowych nadal jest zobowiązany stosować zapisy MSR 39 w tym zakresie. Nowy standard obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

MSSF 9 wprowadza nowy model utraty wartości aktywów finansowych oparty na koncepcji "straty oczekiwanej", zmiany w zakresie zasad klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych (w szczególności aktywów finansowych) jak również nowe podejście do rachunkowości zabezpieczeń.

Bank w czerwcu 2015 roku uruchomił projekt wdrożenia MSSF 9, angażujący aktywnie jednostki organizacyjne Banku i spółek Grupy odpowiedzialne za obszar rachunkowości i sprawozdawczości finansowej oraz zarządzenia ryzykiem, jak również departamenty biznesowe, informatyczne oraz departament organizacji.

Bank jest na etapie implementacji niezbędnych rozwiązań dla poszczególnych wymogów w oparciu o wyniki przeprowadzonej analizy luki oraz zdefiniowane założenia metodologiczne. Bank planuje zakończenie prac projektowych w grudniu 2017 roku.

Na dzień 30 czerwca 2017 roku całościowy wpływ wdrożenia wymogów MSSF 9 na sytuację finansową oraz fundusze własne Banku nie jest możliwy do oszacowania. W opinii Banku, ujawnienie danych ilościowych nieodzwierciedlających potencjalnego wpływu wszystkich aspektów MSSF 9 na sytuację finansową oraz fundusze własne Banku mogłoby mieć negatywny wpływ na wartość informacyjną sprawozdania finansowego dla jego odbiorców. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę obecne przepisy prawne, zmiany w wymaganiach dotyczących klasyfikacji i wyceny oraz tworzenia rezerw z tytułu utraty wartości będą miały umiarkowanie negatywny wpływ na poziom funduszy własnych Banku. Jednakże efekty zmian będą możliwe do oszacowania w sposób ostateczny i wiarygodny dopiero w późniejszym terminie.

Informacje na temat wpływu zastosowania standardu na prezentację i wycenę instrumentów finansowych w sprawozdaniu finansowym przedstawiono w Nocie 2.26 Sprawozdania finansowego mBanku za 2016 rok, przekazanego do publicznej wiadomości w dniu 1 marca 2017 roku.

MSSF 15, Przychody z tytułu umów z klientami, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w dniu 28 maja 2014 roku, zatwierdzony przez Unię Europejską 22 września 2016 roku i obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Zmiany do MSSF 15 zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 11 września 2015 roku, zatwierdzone przez Unię Europejską 22 września 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

MSSF 15 wprowadza nowe zasady ujmowania przychodów. Główną zasadą jest, że jednostka rozpoznaje przychód w taki sposób, aby wskazać transfer towarów lub usług na rzecz klienta w takiej kwocie, która odzwierciedla wysokość wynagrodzenia, tj. płatność, którego spółka spodziewa się w zamian za te towary lub usługi. Zgodnie z nowym MSSF 15 przychód powstaje w momencie, gdy kontrola nad towarami lub usługami przechodzi w ręce klienta. W zależności od spełnienia określonych warunków przychody są albo rozkładane w czasie w sposób odzwierciedlający wykonanie umowy przez jednostkę, albo ujmowane jednorazowo w momencie przeniesienia kontroli nad towarami lub usługami na klienta.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Standardy i interpretacje, które nie są jeszcze zatwierdzone przez Unię Europejską:

Zmiany do MSR 12, Ujęcie podatku odroczonego z tytułu niezrealizowanych strat, został^y opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 19 stycznia 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2017 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Zmiany do MSR 7, Inicjatywa dotycząca ujawnień, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 29 stycznia 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2017 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Roczne poprawki do MSSF 2014-2016, zmieniające 3 standardy (MSSF 1, MSSF 12, MSR 28), zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 8 grudnia 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2017 roku lub z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionych standardów nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich początkowego zastosowania.

Zmiany do MSSF 15, Wyjaśnienia do MSSF 15 Przychody z tytułu umów z klientami, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 12 kwietnia 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Zmiany do MSSF 15 precyzują wytyczne dotyczące identyfikacji obowiązków spełnienia świadczeń, rachunkowości licencji dotyczących własności intelektualnej oraz oceny "mocodawca czy agent" w kontekście prezentowania przychodów w kwotach brutto czy netto. Dodano również praktyczne rozwiązania ułatwiające wdrożenie nowego standardu.

Bank uważa, że zastosowanie standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

MSSF 16, Leasing, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 13 stycznia 2016 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie.

MSSF 16 wprowadza nowe zasady ujmowania leasingu. Główną zmianą jest wyeliminowanie klasyfikacji leasingu na leasing operacyjny i leasing finansowy, a zamiast tego wprowadzenie jednego modelu księgowego leasingu. Stosując jeden model leasingobiorca jest zobowiązany rozpoznać aktywa będące przedmiotem leasingu w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz odpowiadające im zobowiązania, za wyjątkiem krótkoterminowych umów leasingowych do 12 miesięcy oraz umów leasingowych dotyczących małych składników aktywów. Leasingobiorca jest również zobowiązany rozpoznać koszty amortyzacji aktywa będącego przedmiotem leasingu oddzielnie od kosztów odsetek z tytułu zobowiązania leasingowego w rachunku zysków i strat.

Aktualne ujęcie księgowe przez leasingodawcę pozostanie w znacznej mierze niezmienione przez MSSF 16. Oznacza to, że leasingodawca kontynuuje klasyfikacje leasingów jako leasing operacyjny lub leasing finansowy oraz ich ujęcie księgowe jako dwa oddzielne typy leasingu.

Bank uważa, że zastosowanie nowego standardu będzie miało wpływ na ujmowanie, prezentację, wycenę oraz ujawnienia aktywów będących przedmiotem leasingu operacyjnego oraz odpowiadających im zobowiązań w sprawozdaniu finansowym Banku jako leasingobiorcy. Bank uważa, że zastosowanie nowego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na ujmowanie dotychczasowego leasingu finansowego w sprawozdaniu finansowym Banku.

Zmiany do MSSF 2, Klasyfikacja i wycena transakcji płatności na bazie akcji, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 20 czerwca 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Zmiany do MSSF 4, Zastosowanie MSSF 9 Instrumenty Finansowe wraz z MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 12 września 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Zmiany do MSR 40, Przeniesienie nieruchomości inwestycyjnych, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 8 grudnia 2016 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Interpretacja KIMSF 22, Transakcje w walucie obcej i zaliczki, została opublikowana przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 8 grudnia 2016 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie interpretacji nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Interpretacja KIMSF 23, Ujęcie niepewności w podatku dochodowym, została opublikowana przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 7 czerwca 2017 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie interpretacji nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

MSSF 17, Kontrakty ubezpieczeniowe, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 18 maja 2017 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zastosowanie nowego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

3.27. Dane porównawcze

Dane sporządzone według stanu na dzień 31 grudnia 2016 roku i na dzień 30 czerwca 2016 roku są porównywalne z danymi bieżącego okresu obrotowego i w związku z tym nie wymagały przekształceń.

3.28. Segmenty działalności

Dane dotyczące segmentów działalności zostały zaprezentowane w Skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy mBanku S.A. za I półrocze 2017 roku, sporządzonym według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej.

4. Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości

Bank dokonuje oszacowań i przyjmuje założenia, które mają wpływ na wartości aktywów i zobowiązań wykazywanych w następnym okresie. Szacunki i założenia, które podlegają ciągłej ocenie, oparte są o doświadczenia historyczne i inne czynniki, w tym oczekiwania co do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się uzasadnione.

Utrata wartości kredytów i pożyczek

Bank przeprowadza przegląd swojego portfela kredytowego pod kątem utraty wartości przynajmniej raz na kwartał. Aby ustalić, czy należy wykazać utratę wartości w rachunku zysków i strat, Bank ocenia czy istnieją jakiekolwiek dane wskazujące na możliwe do zmierzenia zmniejszenie szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dotyczących portfela kredytowego. Metodologia i założenia, na podstawie których określa się szacunkowe kwoty przepływów pieniężnych i okresy, w których one nastąpią, są poddawane regularnym przeglądom. Gdyby wartość bieżąca szacowanych przepływów pieniężnych dla portfela kredytów i pożyczek z rozpoznaną utratą wartości uległa zmianie o +/- 10% to szacowana wielkość utraty wartości kredytów i pożyczek uległaby odpowiednio zmniejszeniu o 27,6 mln zł lub zwiększeniu o 29,8 mln zł. Szacunek ten został przeprowadzony dla portfela kredytów i pożyczek, w przypadku których utrata wartości rozpoznawana jest w oparciu o indywidualną analizę przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu spłat i odzysków zabezpieczeń. Zasady wyznaczania odpisów aktualizujących oraz rezerw z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych zostały opisane w Nocie 3.7.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych i innych instrumentów finansowych

Wartość godziwą instrumentów finansowych nie notowanych na aktywnych rynkach ustala się stosując techniki wyceny. Wszystkie modele są zatwierdzane przed użyciem, a także kalibrowane w celu zapewnienia, że otrzymane wyniki odzwierciedlają faktyczne dane i porównywalne ceny rynkowe. W miarę możliwości w modelach wykorzystywane są wyłącznie dane możliwe do zaobserwowania, pochodzące z aktywnego rynku. Metody ustalania wartości godziwej instrumentów finansowych zostały opisane w Nocie 3.16. Sprawozdania finansowego mBanku S.A. za 2016 rok, przekazanego do publicznej wiadomości w dniu 1 marca 2017 roku. Gdyby stopy procentowe używane do wyceny uległy zmianie o +/- 1 punkt bazowy to wartość godziwa instrumentów finansowych uległaby odpowiednio zmniejszeniu lub zwiększeniu o 9,1 mln zł.

Utrata wartości inwestycji finansowych dostępnych do sprzedaży

Bank dokonuje przeglądu swoich dłużnych papierów wartościowych zaklasyfikowanych jako inwestycje dostępne do sprzedaży na każdy dzień sprawozdawczy w celu oszacowania czy nastąpiła utrata wartości. Wymaga to podobnego oszacowania jak w odniesieniu do indywidualnej oceny kredytów i należności. Bank księguje również odpisy aktualizujące wartość inwestycji kapitałowych dostępnych do sprzedaży w przypadku, gdy nastąpił istotny lub długotrwały spadek wartości godziwej poniżej ich kosztu nabycia. Ustalanie co oznacza "istotny" lub "długotrwały" spadek wartości wymaga profesjonalnego osądu. Dokonując tego oszacowania Bank ocenia między innymi historyczne ruchy cen akcji oraz czas trwania i zakres, w jakim wartość godziwa inwestycji jest niższa od jej kosztu nabycia.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikający ze straty podatkowej ujmuje się w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że będzie zrealizowany przyszły zysk do opodatkowania, od którego można odpisać straty podatkowe. Oszacowanie jest wymagane do określenia kwoty aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, które może być rozpoznane w oparciu o prawdopodobny moment wystąpienia i poziom przyszłych zysków do opodatkowania.

Przychody i koszty dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami

Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów.

Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi.

Bank uwzględnia obecnie jako przychód rozpoznawany jednorazowo mniej niż 10% przychodów z działalności bancassurance związanych z kredytami gotówkowymi i samochodowymi oraz od 0% do około 25% przychodów z działalności bancassurance związanych z kredytami hipotecznymi. Pozostała część przychodów rozpoznawana jest w czasie przez okres ekonomicznego życia odpowiednich kredytów. Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych rozliczane są w analogiczny sposób.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia

Koszty świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia są określone przy użyciu metody wyceny aktuarialnej. Wycena aktuarialna wymaga dokonywania założeń dotyczących stóp dyskontowych, przyszłego wzrostu płac, wskaźnika śmiertelności i innych czynników. Ze względu na długoterminowy charakter tych programów takie szacunki są obarczone dużym stopniem niepewności.

Klasyfikacja leasingu

Bank dokonuje osądu klasyfikując umowy leasingowe jako leasing finansowy bądź leasing operacyjny na podstawie analizy treści ekonomicznej transakcji opartej na profesjonalnym osądzie czy zasadniczo wszystkie ryzyka i pożytki wynikające z tytułu posiadania przedmiotu leasingu zostały przeniesione czy też nie.

5. Wybrane dane objaśniające

5.1. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

Prezentowane skrócone sprawozdanie finansowe za I półrocze 2017 roku spełnia wymogi Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 34 "Śródroczna sprawozdawczość finansowa" odnoszącego się do śródrocznych raportów finansowych.

5.2. Jednolitość zasad rachunkowości i metod obliczeniowych stosowanych przy sporządzaniu raportu półrocznego i ostatniego rocznego sprawozdania finansowego

Szczegółowy opis zasad rachunkowości przedstawiono w Nocie 3 i 4 niniejszego skróconego sprawozdania finansowego. Zasady rachunkowości przyjęte przez Bank zastosowano w sposób ciągły w odniesieniu do wszystkich okresów prezentowanych w sprawozdaniu finansowym.

Ponadto wybrane dane objaśniające zawierają dodatkowe informacje zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie raportów bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. Nr 33 poz. 259 z późniejszymi zmianami).

5.3. Sezonowość lub cykliczność działalności

W działalności Banku nie występują istotne zjawiska podlegające wahaniom sezonowym lub mające charakter cykliczny.

5.4. Rodzaj oraz kwoty pozycji wpływających na aktywa, zobowiązania, kapitał, wynik finansowy netto lub przepływy środków pieniężnych, które są niezwykłe ze względu na ich rodzaj, wielkość lub wywierany wpływ

Koszty składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji za 2017 rok

Zgodnie z Ustawą z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG), systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz w związku z pismem BFG z dnia 19 stycznia 2017 roku, skierowanym do Związku Banków Polskich, w I kwartale 2017 roku Bank wykazał w rachunku zysków i strat w pełnej wysokości roczne koszty związane ze składką za 2017 rok na fundusz przymusowej restrukturyzacji w kwocie 113 223 tys. zł.

Ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych

W dniu 15 stycznia 2016 roku Sejm RP przyjął "Ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych". Ustawa weszła w życie w dniu 1 lutego 2016 roku.

Ustawa reguluje opodatkowanie aktywów niektórych instytucji finansowych. W przypadku banków, podstawą opodatkowania jest nadwyżka sumy wartości aktywów, wynikająca z zestawienia obrotów i sald, ustalonego na ostatni dzień miesiąca na podstawie zapisów księgi głównej, zgodnie ze standardami rachunkowości stosowanymi przez banki – ponad kwotę 4 mld zł, pomniejszona o wartość funduszy własnych i skarbowych papierów wartościowych. Stawka wprowadzonego ustawą podatku wynosi 0,0366% podstawy opodatkowania miesięcznie. Koszt z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych ujęty w wyniku finansowym i kapitałach Banku za okres sześciu miesięcy 2017 roku wyniósł 170 860 tys. zł.

5.5. Rodzaj oraz kwoty zmian wartości szacunkowych kwot, które były podawane w poprzednich okresach śródrocznych bieżącego roku obrotowego lub zmiany wartości szacunkowych podawanych w poprzednich latach obrotowych, jeśli wywierają one istotny wpływ na bieżący okres śródroczny

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.6. Emisje, wykup i spłaty nieudziałowych i kapitałowych papierów wartościowych

W dniu 8 marca 2017 roku Bank dokonał wykupu obligacji podporządkowanych w kwocie 400 000 tys. CHF (równowartość 1 611 840 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 8 marca 2017 roku), wyemitowanych w dniu 8 marca 2007 roku i objętych przez Commerzbank AG.

5.7. Wypłacone (lub zadeklarowane) dywidendy łącznie lub w przeliczeniu na jedną akcję, z podziałem na akcje zwykłe i pozostałe akcje

W dniu 30 marca 2017 roku XXX Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. podjęło uchwałę dotyczącą podziału zysku za 2016 rok, która nie przewiduje wypłaty dywidendy za rok 2016.

5.8. Wyniki przypadające na poszczególne segmenty działalności

Wyniki przypadające na poszczególne segmenty działalności Banku zostały przedstawione w Nocie 4 do skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za I półrocze 2017 roku.

5.9. Istotne zdarzenia następujące po zakończeniu I półrocza 2017 roku, które nie zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu finansowym

Powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.10. Skutek zmian w strukturze jednostki w I półroczu 2017 roku, łącznie z połączeniem jednostek gospodarczych, przejęciem lub sprzedażą jednostek zależnych i inwestycji długoterminowych, restrukturyzacją i zaniechaniem działalności

W dniu 2 czerwca ²⁰¹⁷ roku mBank S.A. podpisał przedwstępną warunkową umowę sprzedaży akcji mLocum S.A. na rzecz Archicom S.A. Zgodnie z umową mBank S.A. sprzeda wszystkie posiadane akcje stanowiące 79,99% udziału w kapitale zakładowym mLocum w dwóch transzach.

Po spełnieniu warunków zawieszających (uzyskanie zgody Prezesa UOKiK, zawarcie umów poręczenia oraz zastawu rejestrowego pomiędzy mBank S.A. a DKR Investment Sp. z o.o. – większościowym akcjonariuszem Archicom S.A.) zbyte zostanie 14 120 880 akcji stanowiących 51% udziału w kapitale zakładowym mLocum S.A. Zbycie pozostałych 8 026 120 akcji stanowiących 28,99% udziału w kapitale zakładowym mLocum S.A. nastąpi nie później niż 30 czerwca 2020 roku.

Transakcja sprzedaży jest wyrazem koncentracji Grupy mBanku S.A. na jej podstawowej działalności finansowej, a sprzedaż akcji mLocum S.A. do wiodącej firmy z branży pozwoli dodatkowo lepiej wykorzystać jej potencjał i realizować cele biznesowe na ogólnopolskim rynku.

W związku z powyższym, zgodnie z zasadami opisanymi w Nocie 3.16 niniejszego skróconego sprawozdania finansowego na dzień 30 czerwca 2017 roku Bank zaklasyfikował akcje spółki mLocum S.A. do aktywów trwałych (grup do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży.

W dniu 22 czerwca 2017 roku został zarejestrowany Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty ("Fundusz"), w którym mBank S.A. objął 400 000 sztuk certyfikatów inwestycyjnych, stanowiących 100% emisji, o łącznej wartości 221 200 tys. zł. Na dzień 30 czerwca 2017 roku Bank posiadał 100% certyfikatów wyemitowanych przez Fundusz, w związku z tym rozpoczął konsolidację Funduszu począwszy od czerwca 2017 roku. Organem zarządzającym Funduszem jest Quercus Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

5.11. Zmiany zobowiązań warunkowych

W I półroczu 2017 roku nie miały miejsca zmiany zobowiązań pozabilansowych o charakterze kredytowym tj. gwarancji, akredytyw oraz kwot niewykorzystanych kredytów, które nie wynikałyby z bieżącej działalności operacyjnej Banku. Nie wystąpił też pojedynczy przypadek udzielenia gwarancji bądź innego zobowiązania warunkowego o znaczącej dla Banku wartości, za wyjątkiem transakcji opisanej poniżej.

W dniu 14 marca 2017 roku spółka zależna Banku, mFinance France S.A., dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. CHF o terminie wykupu w dniu 28 marca 2023 roku. W związku z emisją, w dniu 14 marca 2017 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 28 marca 2023 roku.

5.12. Odpisanie wartości zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania i odwrócenie takich odpisów

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.13. Dokonywanie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych lub innych aktywów oraz odwracanie odpisów z tego tytułu

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.14. Dokonywanie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów finansowych

za okres	od 01.01.2017 do 30.06.2017	od 01.01.2016 do 31.12.2016	od 01.01.2016 do 30.06.2016
Utrata wartości udziałów w jednostkach zależnych	-	(442)	(442)
Utrata wartości dłużnych papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży	(7 511)	-	-
Utrata wartości kapitałowych papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży	(4 751)	(7 677)	(7 677)
Odpisy netto z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek, w tym:	(184 701)	(312 195)	(167 947)
Odpisy netto na należności od banków	(215)	(472)	629
Odpisy netto na kredyty i pożyczki udzielone klientom	(190 736)	(314 228)	(170 978)
Odpisy netto na zobowiązania warunkowe wobec klientów	6 250	2 505	2 402
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości aktywów finansowych, razem	(196 963)	(320 314)	(176 066)

5.15. Rozwiązanie rezerw na koszty restrukturyzacji

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.16. Nabycia i zbycia pozycji rzeczowych aktywów trwałych

W I półroczu 2017 roku nie miały miejsca istotne transakcje nabycia bądź zbycia rzeczowych aktywów trwałych.

5.17. Poczynione istotne zobowiązania na rzecz dokonania zakupu rzeczowych aktywów trwałych

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.18. Informacje o zmianie sposobu (metody) ustalania wartości godziwej instrumentów finansowych

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.19. Zmiany w klasyfikacji aktywów finansowych w wyniku zmiany celu lub wykorzystania tych aktywów

Zgodnie z informacją zawartą w punkcie 5.10 Wybranych danych objaśniających, na dzień 30 czerwca 2017 roku w związku z umową dotyczącą sprzedaży akcji spółki mLocum S.A. Bank dokonał przeklasyfikowania mLocum do aktywów trwałych (grup do zbycia) przeznaczonych do sprzedaży.

5.20. Korekty błędów poprzednich okresów

W I półroczu 2017 roku nie dokonywano korekty błędów poprzednich okresów.

5.21. Niespłacenie lub naruszenie umowy pożyczki i niepodjęcie działań naprawczych

W I półroczu 2017 roku powyższe zdarzenia nie wystąpiły w Banku.

5.22. Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników za dany rok, w świetle wyników zaprezentowanych w raporcie półrocznym w stosunku do danych prognozowanych

mBank S.A. nie podawał do publicznej wiadomości prognozy wyników finansowych za 2017 rok.

5.23. Zarejestrowany kapitał akcyjny

Łączna liczba akcji zwykłych na dzień 30 czerwca 2017 roku wyniosła 42 285 676 sztuk (31 grudnia 2016 r.: 42 280 127 sztuk, 30 czerwca 2016 r.: 42 238 924 sztuki) o wartości nominalnej 4 zł na akcję. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.

ZAREJESTROWANY KAPITAŁ AKCYJNY (STRUKTURA) NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2017 ROKU
Rodzaj akcji	Rodzaj uprzywilejowania akcji	Rodzaj ograniczenia praw do akcji	Liczba akcji	Wartość serii / emisji wg wartości nominalnej (w zł)	Sposób pokrycia kapitału	Rok rejestracji
zwykłe na okaziciela*	-	-	9 988 000	39 952 000	w całości opłacone gotówką	1986
imienne zwykłe*	-	-	12 000	48 000	w całości opłacone gotówką	1986
zwykłe na okaziciela	-	-	2 500 000	10 000 000	w całości opłacone gotówką	1994
zwykłe na okaziciela	-	-	2 000 000	8 000 000	w całości opłacone gotówką	1995
zwykłe na okaziciela	-	-	4 500 000	18 000 000	w całości opłacone gotówką	1997
zwykłe na okaziciela	-	-	3 800 000	15 200 000	w całości opłacone gotówką	1998
zwykłe na okaziciela	-	-	170 500	682 000	w całości opłacone gotówką	2000
zwykłe na okaziciela	-	-	5 742 625	22 970 500	w całości opłacone gotówką	2004
zwykłe na okaziciela	-	-	270 847	1 083 388	w całości opłacone gotówką	2005
zwykłe na okaziciela	-	-	532 063	2 128 252	w całości opłacone gotówką	2006
zwykłe na okaziciela	-	-	144 633	578 532	w całości opłacone gotówką	2007
zwykłe na okaziciela	-	-	30 214	120 856	w całości opłacone gotówką	2008
zwykłe na okaziciela	-	-	12 395 792	49 583 168	w całości opłacone gotówką	2010
zwykłe na okaziciela	-	-	16 072	64 288	w całości opłacone gotówką	2011
zwykłe na okaziciela	-	-	36 230	144 920	w całości opłacone gotówką	2012
zwykłe na okaziciela	-	-	35 037	140 148	w całości opłacone gotówką	2013
zwykłe na okaziciela	-	-	36 044	144 176	w całości opłacone gotówką	2014
zwykłe na okaziciela	-	-	28 867	115 468	w całości opłacone gotówką	2015
zwykłe na okaziciela	-	-	41 203	164 812	w całości opłacone gotówką	2016
zwykłe na okaziciela	-	-	5 549	22 196	w całości opłacone gotówką	2017
Liczba akcji, razem			42 285 676
Zarejestrowany kapitał akcyjny, razem				169 142 704
Wartość nominalna jednej akcji (w zł)		4
* Stan akcji na dzień bilansowy
S.A. osobom biorącym udział w programach motywacyjnych.					W związku z rejestracją w dniu 22 czerwca 2017 roku przez KDPW 5 549 akcji mBanku S.A. kapitał zakładowy mBanku S.A. wzrósł z dniem 22 czerwca 2017 roku o kwotę 22 196 zł. Akcje zostały wyemitowane w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji akcji z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy, w celu umożliwienia objęcia akcji mBanku
	W dniu 30 marca 2017 roku XXX Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. podjęło uchwałę w sprawie zmiany Statutu mBanku S.A. i upoważnienia Zarządu mBanku S.A. do podwyższenia kapitału zakładowego mBanku S.A., za zgodą Rady Nadzorczej mBanku S.A., o kwotę nie wyższą niż 60 000 000 złotych poprzez emisję akcji na okaziciela wraz z możliwością wyłączenia prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy mBanku S.A. w całości lub części.
5.24.	Znaczące pakiety akcji
					W I półroczu 2017 roku nie było zmian w strukturze własności znaczących pakietów akcji Banku.
na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.					Akcjonariuszem posiadającym powyżej 5% kapitału zakładowego i ogółu głosów na walnym zgromadzeniu jest Commerzbank AG, który na dzień 30 czerwca 2017 roku posiadał 69,42% kapitału zakładowego i głosów
mBanku S.A. powyżej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A.					W dniu 20 marca 2015 roku Bank otrzymał od ING Otwarty Fundusz Emerytalny (obecnie Nationale Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny) (Fundusz) zawiadomienie o zwiększeniu stanu posiadania akcji

5.24. Znaczące pakiety akcji

Przed nabyciem akcji Fundusz posiadał 2 110 309 akcji mBanku S.A., co stanowiło 4,99% kapitału zakładowego mBanku S.A. i uprawniało do 2 110 309 głosów na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A. W dniu 18 marca 2015 roku na rachunku Funduszu znajdowało się 2 130 699 akcji mBanku S.A., co stanowiło 5,05% kapitału zakładowego mBanku S.A. Akcje te uprawniały do 2 130 699 głosów na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A., co stanowiło 5,05% ogólnej liczby głosów.

5.25. Zysk na akcję

za okres	od 01.01.2017 do 30.06.2017	od 01.01.2016 do 30.06.2016
Podstawowy:
Zysk netto	489 528	698 913
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	42 280 403	42 238 924
Podstawowy zysk netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję)	11,58	16,55
Rozwodniony:
Zysk netto zastosowany przy ustalaniu rozwodnionego zysku na akcję	489 528	698 913
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	42 280 403	42 238 924
Korekty na:
- opcje na akcje	25 434	60 123
Ważona średnia liczba akcji zwykłych dla potrzeb rozwodnionego zysku na akcję	42 305 837	42 299 047
Rozwodniony zysk netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję)	11,57	16,52

5.26. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Na dzień 30 czerwca 2017 roku Bank nie prowadził postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, dotyczących zobowiązań emitenta lub jednostki od niego zależnej, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych emitenta. Ponadto łączna wysokość roszczeń we wszystkich toczących się na dzień 30 czerwca 2017 roku postępowaniach przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej dotyczących zobowiązań emitenta lub jednostki od niego zależnej również nie przekroczyła 10% kapitałów własnych emitenta.

Bank monitoruje status wszystkich spraw sądowych wniesionych przeciwko Bankowi oraz poziom wymaganych rezerw.

Informacje na temat największych postępowań dotyczących zobowiązań warunkowych emitenta

1. Sprawa z powództwa Pekao SA (wcześniej Banku BPH SA) przeciwko Garbary Sp. z o.o. ("Garbary")

Powództwo zostało wniesione w dniu 17 lutego 2005 roku przez BPH. Wartość przedmiotu sporu określona została na kwotę 42 854 tys. zł. Przedmiotem sporu jest uznanie za bezskuteczne czynności związanych z zawiązaniem spółki Garbary oraz wniesieniem do niej aportu. Spór koncentruje się na określeniu wartości użytkowania wieczystego gruntu wraz z posadowionymi na nim budynkami, które zostały wniesione przez ZM Pozmeat SA jako aport do spółki Garbary na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym o wartości 100 000 tys. zł. W dniu 6 czerwca 2006 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział IX Gospodarczy wydał wyrok oddalający w całości powództwo powoda. Od wyroku Sądu Okręgowego powód wniósł apelację. Sąd Apelacyjny w dniu 6 lutego 2007 roku oddalił apelację powoda. Powód wniósł od wyroku Sądu Apelacyjnego skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy w dniu 2 października 2007 roku uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny w dniu 4 marca 2008 roku uchylił wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. W dniu 16 września 2010 roku Sąd Okręgowy w całości oddalił powództwo. W dniu 19 października 2010 roku BPH złożył apelację od przedmiotowego wyroku. W dniu 24 lutego 2011 roku Sąd Apelacyjny wydał postanowienie o uchyleniu wyroku i umorzeniu postępowania z udziałem Banku Pekao SA (przystąpił do postępowania jako następca prawny BPH SA) z uwagi na brak legitymacji procesowej po stronie tego banku. Sprawa została zwrócona do sądu pierwszej instancji, w której była kontynuowana z udziałem Pekao SA (wcześniej BPH SA) w charakterze powoda. Bank Pekao SA (wcześniej BPH SA) wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego na wyżej wymienione postanowienie. W dniu 25 kwietnia 2012 roku Sąd Najwyższy uchylił wyżej wymienione postanowienie Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W dniu 9 kwietnia 2014 roku Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego i uznał za bezskuteczne w stosunku do Banku Pekao S.A. czynności związane z zawiązaniem spółki Garbary oraz wniesieniem do niej aportu. Bank wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego od wyżej wymienionego wyroku. W dniu 5 sierpnia 2015 roku Sąd Najwyższy wydał postanowienie o nieprzyjęciu skargi do rozpoznania. Analizowane są możliwości ugodowego zakończenia sporu, z uwzględnieniem uwarunkowań prawnych skutecznej egzekucji przedmiotowego orzeczenia.

1. Sprawa z powództwa Banku Pekao SA (wcześniej BPH SA) przeciwko Bankowi oraz Tele-Tech Investment Sp. z o.o. ("TTI")

Powództwo zostało wniesione w dniu 17 listopada 2007 roku przez BPH o zapłatę odszkodowania w kwocie 34 880 tys. zł z odsetkami ustawowymi od dnia 20 listopada 2004 roku do dnia zapłaty, z tytułu rzekomych czynów niedozwolonych polegających na tym, iż w sytuacji grożącej ZM Pozmeat SA niewypłacalności doszło do wyzbycia się przez ten podmiot na rzecz TTI istotnego składnika majątku w postaci wszystkich udziałów w kapitale zakładowym Garbary Sp. z o.o. (poprzednio Milenium Center Sp. z o.o.).

Bank złożył odpowiedź na pozew, w którym wniósł o oddalenie pozwu z powodu braku podstaw prawnych do jego uwzględnienia. Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2009 roku Sąd zawiesił postępowanie do czasu zakończenia postępowania upadłościowego spółki Pozmeat. W dniu 26 stycznia 2011 roku Sąd wydał postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania z uwagi na zakończenie postępowania upadłościowego. W dniu 5 czerwca 2012 roku Sąd ponownie zawiesił postępowanie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy z powództwa Pekao SA (wcześniej BPH SA) przeciwko Garbary Sp. z o.o. W listopadzie 2015 roku zostało wydane postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania.

3. Roszczenia klientów Interbrok

Od dnia 14 sierpnia 2008 roku do Banku zwróciło się 170 podmiotów, które były w przeszłości klientami spółki Interbrok Investment E. Dróżdż i Spółka Spółka jawna (dalej zwana Interbrok), i za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Warszawie zawezwały Bank do próby ugodowej na łączną kwotę 385 520 tys. zł. Do Banku wpłynęło 9 pozwów o odszkodowania. Osiem z dziewięciu pozwów zostało złożonych przez byłych klientów Interbrok na łączną kwotę 800 tys. zł, z zastrzeżeniem iż roszczenia mogą ulec rozszerzeniu do łącznej kwoty 5 950 tys. zł. Powodowie zarzucili Bankowi pomocnictwo w sprzecznym z prawem działaniu Interbrok, które wyrządziło Powodom szkodę. W siedmiu z wymienionych spraw powództwa przeciwko Banku zostały oddalone i sprawy zostały prawomocnie zakończone. W ósmej sprawie powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia i Sąd Okręgowy umorzył postępowanie. W dziewiątej sprawie wartość przedmiotu sporu wynosi 275 423 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Suma ta według żądania pozwu ma obejmować nabyte przez Powoda w drodze cesji wierzytelności przysługujące poszkodowanym w stosunku do Interbrok z tytułu pomniejszenia (wskutek upadłości Interbrok) wierzytelności o zwrot wpłaconych przez poszkodowanych depozytów przeznaczonych na inwestowanie na rynku forex. Powód odpowiedzialność Banku opiera na pomocnictwie Banku do czynu niedozwolonego Interbrok, polegającego na prowadzeniu działalności maklerskiej bez zezwolenia. Aktualnie postępowanie w sprawie znajduje się na etapie postępowania przed sądem pierwszej instancji.

Bank wnosi o oddalenie powództwa w całości nie zgadzając się z zawartymi w pozwie zarzutami. Analiza prawna wskazuje, iż brak jest istotnych przesłanek, które pozwalałyby na przyjęcie odpowiedzialności Banku w przedmiotowej sprawie.

1. Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzuli zmiany oprocentowania

W dniu 4 lutego 2011 roku doręczono Bankowi pozew zbiorowy wniesiony do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 20 grudnia 2010 roku przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów jako reprezentanta grupy 835 osób fizycznych - klientów bankowości detalicznej Banku. W pozwie zażądano ustalenia odpowiedzialności Banku za nienależyte wykonywanie umów o kredyty hipoteczne. W szczególności zarzucono, iż Bank niewłaściwe stosował postanowienia umów dotyczących zmiany oprocentowania, a mianowicie, że Bank nie obniżał oprocentowania kredytu, mimo iż zdaniem powoda był do tego zobowiązany. Bank nie zgadza się z powyższymi zarzutami. W dniu 18 lutego 2011 roku została złożona odpowiedź na pozew, w której Bank wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W dniu 6 maja 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił oddalić wniosek mBanku S.A. o odrzucenie pozwu oraz postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym. Na to postanowienie mBank S.A. w dniu 13 czerwca 2011 roku złożył zażalenie do Sądu Apelacyjnego w Łodzi. W dniu 28 września 2011 roku Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie mBanku S.A. Sprawa obecnie toczy się w trybie właściwym dla postępowania grupowego. W marcu 2012 roku zakończył się etap przystępowania nowych członków do postępowania grupowego. Na dzień 17 października 2012 roku skład grupy uprawomocnił się w liczbie 1247 członków. Sąd Okręgowy w Łodzi nie ustanowił również kaucji na rzecz mBanku S.A., o którą Bank wnosił. Bank w tej kwestii złożył zażalenie na to postanowienie. W dniu 29 listopada 2012 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił zażalenie Banku dotyczące ustanowienia kaucji. Postanowienie jest prawomocne i Powód nie ma obowiązku wnoszenia kaucji. W styczniu 2013 roku została wysłana ostateczna odpowiedź na pozew, a w dniu 15 lutego 2013 roku Powód odniósł się w piśmie procesowym do odpowiedzi na pozew. Postanowieniem z dnia 18 lutego 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił skierować strony do mediacji. Pismem z dnia 26 lutego 2013 roku Miejski Rzecznik Konsumentów złożył sprzeciw wobec skierowania sprawy do mediacji. W dniu 22 czerwca 2013 roku odbyła się rozprawa, a w dniu 3 lipca 2013 roku Sąd ogłosił wyrok, w którym uwzględnił w całości powództwo uznając, iż Bank nienależycie wykonywał umowę przez co konsumenci ponieśli szkodę. W dniu 9 września 2013 roku Bank od powyższego wyroku wniósł apelację. Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2014 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację mBanku S.A. podtrzymując w zasadzie stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w zaskarżonym wyroku. Po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia wyroku mBank S.A. złożył skargę kasacyjną. Skarga kasacyjna została wniesiona do Sądu Najwyższego przez mBank S.A. 3 października 2014 roku. Postanowieniem z dnia 7 października 2014 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi wstrzymał skuteczność wyroku Sądu Okręgowego do czasu rozpoznania skargi kasacyjnej mBanku S.A. W dniu 18 lutego 2015 roku Sąd Najwyższy przyjął do rozpoznania Skargę kasacyjną złożoną przez mBank S.A. W dniu 14 maja 2015 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi. Postanowieniem z dnia 24 września 2015 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi dopuścił dowód z opinii biegłego w celu weryfikacji poprawności wykonywania przez mBank S.A. zmian oprocentowania kredytów hipotecznych objętych pozwem zbiorowym w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 28 lutego 2010 roku.

mBank S.A. otrzymał opinię biegłego w kwietniu 2016 roku. Obydwie strony złożyły pisma procesowe w których ustosunkowały się do wydanej opinii. Pismem z dnia 22 czerwca 2016 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi zobowiązał biegłego do złożenia uzupełniającej opinii, dotyczącej uwag wniesionych przez strony. Opinia uzupełniająca została wydana we wrześniu 2016 roku. Biegły podtrzymał wszystkie argumenty i stanowisko prezentowane w pierwotnej opinii.

W dniu 24 lutego 2017 roku odbyła się rozprawa, na której sąd dopuścił dowód z ustnej uzupełniającej opinii biegłego, a uwagi na fakt, iż nie rozwiała ona wątpliwości Sądu, postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2017 roku Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z kolejnej pisemnej uzupełniającej opinii biegłego.

1. Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzul waloryzacyjnych

Dnia 4 kwietnia 2016 roku Miejski Rzecznik Konsumentów reprezentujący grupę 390 osób – klientów bankowości detalicznej, którzy zawarli umowy kredytów hipotecznych waloryzowane kursem CHF, złożył przeciwko mBankowi S.A. pozew zbiorowy w Sądzie Okręgowym w Łodzi. W kolejnych pismach procesowych powód rozszerzył listę osób, które przystąpiły do pozwu zbiorowego i na dzień dzisiejszy jest to 1 442 osoby (960 kontraktów).

Pozew zawiera alternatywne roszczenia dotyczące orzeczenia częściowej nieważności umów kredytowych, tj. pod względem postanowień dotyczących waloryzacji, lub orzeczenia, że umowy te są nieważne w całości, lub orzeczenia, że postanowienia umowy dotyczące waloryzacji są nieważne ze względu na fakt, że dopuszczają waloryzację kredytu powyżej 20% i poniżej 20% według kursu CHF z tabeli kursów walut mBanku S.A. obowiązującej w dniu zawarcia każdej z tych umów kredytowych.

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi dopuścił sprawę do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Na przedmiotowe postanowienie mBank S.A. złożył zażalenie, jednak Sąd Apelacyjny w Łodzi w dniu 15 marca 2017 roku zażalenie oddalił.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2017 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zarządził ogłoszenie o wszczęciu postępowaniu grupowego i wyznaczył termin 3 miesięcy od daty publikacji ogłoszenia na przystępowanie do grupy osób, których roszczenia mogą być objęte przedmiotowym powództwem.

Na dzień 30 czerwca 2017 roku Bank nie prowadził postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej dotyczących wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych emitenta. Natomiast łączna wysokość roszczeń we wszystkich toczących się na dzień 30 czerwca 2017 roku postępowaniach przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej dotyczących wierzytelności emitenta również nie przekroczyła 10% kapitałów własnych emitenta.

Informacje o przeprowadzonych kontrolach podatkowych

W okresie od 1 stycznia 2016 roku do 30 czerwca 2017 roku w mBanku nie miały miejsca kontrole podatkowe.

Organy podatkowe mogą przeprowadzać kontrole i weryfikować zapisy operacji gospodarczych ujętych w księgach rachunkowych w ciągu 5 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym złożono deklaracje podatkowe, dokonać ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego i nałożyć związane z tym kary. W opinii Zarządu nie istnieją okoliczności wskazujące na możliwość powstania istotnych zobowiązań podatkowych w tym zakresie.

5.27. Zobowiązania pozabilansowe

Zobowiązania pozabilansowe na dzień 30 czerwca 2017 roku, 31 grudnia 2016 roku i 30 czerwca 2016 roku.

	30.06.2017	31.12.2016	30.06.2016
1. Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane:	39 151 367	37 656 294	32 932 860
Zobowiązania udzielone	36 255 257	35 069 332	31 081 083
- finansowe	21 905 164	21 695 678	20 633 633
- gwarancje i inne produkty finansowe	14 350 093	13 373 654	10 447 450
Zobowiązania otrzymane	2 896 110	2 586 962	1 851 777
- finansowe	200 277	779	11 626
- gwarancyjne	2 695 833	2 586 183	1 840 151
2. Pochodne instrumenty finansowe (wartość nominalna kontraktów)	413 001 699	431 926 772	435 898 177
Instrumenty pochodne na stopę procentową	315 425 819	335 475 955	335 544 606
Walutowe instrumenty pochodne	87 647 499	89 992 538	93 872 371
Instrumenty pochodne na ryzyko rynkowe	9 928 381	6 458 279	6 481 200
Pozycje pozabilansowe razem	452 153 066	469 583 066	468 831 037

5.28. Transakcje z podmiotami powiązanymi

mBank S.A. jest jednostką dominującą Grupy mBanku S.A., a Commerzbank AG jest jednostką dominującą najwyższego szczebla i jednocześnie bezpośrednią jednostką dominującą wobec mBanku S.A.

Wszystkie transakcje pomiędzy Bankiem a podmiotami powiązanymi były transakcjami typowymi i rutynowymi, zawartymi na warunkach nie odbiegających od warunków rynkowych, a ich charakter i warunki wynikały z bieżącej działalności operacyjnej, prowadzonej przez Bank. Transakcje z podmiotami powiązanymi przeprowadzone w ramach zwykłej działalności operacyjnej obejmują kredyty, depozyty oraz transakcje w walutach obcych.

Wartości transakcji, tj.: salda należności i zobowiązań oraz związane z nimi koszty i przychody według stanu na dzień 30 czerwca 2017 roku, 31 grudnia 2016 roku i 30 czerwca 2016 roku przedstawia poniższe zestawienie.

(w tys. zł)	Spółki zależne od mBanku		Commerzbank AG			poza spółkami zależnymi od mBanku	Pozostałe spółki Grupy Commerzbank AG
Stan na koniec okresu									30.06.2017 31.12.2016 30.06.2016 30.06.2017 31.12.2016 30.06.2016 30.06.2017 31.12.2016 30.06.2016
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Aktywa	14 852 059	13 390 749	12 066 544	720 673	698 299	541 650	8 463	1 783	13 815
Zobowiązania	8 204 048	7 800 587	5 615 611	7 290 602	9 570 604	12 547 359	28 059	34 643	0
Rachunek zysków i strat
Przychody z tytułu odsetek	122 445	192 094	86 510	58 367	125 233	66 671	199	785	373
Koszty z tytułu odsetek	(77 289)	(136 306)	(64 655)	(58 319)	(129 296)	(65 551)	(145)	(359)	(28)
Przychody z tytułu prowizji	6 563	10 671	7 002	550	-	-	23	-	-
Koszty z tytułu prowizji	(48 004)	(99 261)	(55 289)	(3)	-	-	-	-	-
Pozostałe przychody operacyjne	3 646	12 244	5 282	10	18	11	-	-	-
Ogólne koszty administracyjne, amortyzacja i pozostałe koszty operacyjne	(4 460)	(20 120)	(9 564)	(6 067)	(9 503)	(4 518)	-	-	-
Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane
Zobowiązania udzielone	9 302 988	8 906 259	6 482 801	1 597 257	1 295 444	1 304 339	7 151	12 923	10 559
Zobowiązania otrzymane	-	-	-	1 522 806	1 442 052	852 493	9 017	12 422	12 425

Łączny koszt wynagrodzeń Członków Rady Nadzorczej Banku, Członków Zarządu Banku oraz pozostałych członków kluczowego personelu kierowniczego Banku pełniących funkcje od 1 stycznia do 30 czerwca 2017 roku rozpoznany w rachunku zysków i strat w tym okresie wyniósł: 16 615 800 zł (w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 roku: 15 770 829 zł).

W odniesieniu do Członków Zarządu Banku oraz pozostałych członków kluczowego personelu kierowniczego koszt wynagrodzeń obejmuje również koszt wynagrodzeń regulowanych w formie akcji i opcji na akcje.

5.29. Udzielone poręczenia kredytu, pożyczki lub udzielone gwarancje o wartości powyżej 10% kapitałów własnych

Na dzień 30 czerwca 2017 roku zaangażowanie Banku z tytułu udzielonych gwarancji przekraczające 10% funduszy własnych dotyczyło gwarancji płatności wszystkich kwot, jakie mają być płatne z tytułu papierów dłużnych wyemitowanych przez mFinance France SA (mFF), spółkę zależną od mBanku S.A.

W dniu 25 września 2013 roku spółka mFF dokonała emisji transzy euroobligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. CHF o terminie wykupu w dniu 8 października 2018 roku. W związku z emisją, w dniu 25 września 2013 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 8 października 2018 roku.

W dniu 22 listopada 2013 roku spółka mFF dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. CZK o terminie wykupu w dniu 6 grudnia 2018 roku. W związku z emisją, w dniu 22 listopada 2013 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 6 grudnia 2018 roku.

W dniu 24 marca 2014 roku spółka mFF dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR o terminie wykupu w dniu 1 kwietnia 2019 roku. W związku z emisją, w dniu 24 marca 2014 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 1 kwietnia 2019 roku.

W dniu 20 listopada 2014 roku spółka mFF dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR o terminie wykupu w dniu 26 listopada 2021 roku. W związku z emisją, w dniu 20 listopada 2014 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 26 listopada 2021 roku.

W dniu 21 września 2016 roku spółka mFF dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR o terminie wykupu w dniu 26 września 2020 roku. W związku z emisją, w dniu 21 września 2016 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 26 września 2020 roku.

W dniu 14 marca 2017 roku spółka mFF dokonała emisji kolejnej transzy euroobligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. CHF o terminie wykupu w dniu 28 marca 2023 roku. W związku z emisją, w dniu 14 marca 2017 roku Bank udzielił gwarancji na okres trwania Programu, tj. do dnia 28 marca 2023 roku.

5.30. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań

Wartość godziwa jest rozumiana jako cena, która byłaby otrzymana ze sprzedaży składnika aktywów, bądź zapłacona w celu przeniesienia zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny. Wycena wartości godziwej opiera się na założeniu, że transakcja sprzedaży składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania odbywa się:

• na głównym rynku dla danego składnika aktywów bądź zobowiązania,
• w przypadku braku głównego rynku, na najkorzystniejszym rynku dla danego składnika aktywów lub zobowiązania.

Zarówno główny jak i najbardziej korzystny rynek muszą być dostępne dla Banku.

Zgodnie z praktykami rynkowymi Bank wycenia instrumenty finansowe, w których utrzymuje otwarte pozycje, stosując ceny rynkowe (wycena do rynku) lub uznane w praktyce rynkowej modele wyceny (wycena z modelu) zasilane cenami lub parametrami rynkowymi, a w nielicznych przypadkach parametrami estymowanymi wewnętrznie przez Bank. Wszystkie istotne otwarte pozycje w instrumentach pochodnych (walutowych i stopy procentowej) są wyceniane modelami rynkowymi, które są zasilane cenami lub parametrami obserwowalnymi przez rynek. Papiery komercyjne emitentów krajowych są wyceniane z modelu (dyskontowanie przepływów finansowych), który oprócz rynkowej krzywej stóp procentowych używa spreadów kredytowych wyznaczonych wewnętrznie.

Bank przyjął założenie, że wartość godziwa zobowiązań finansowych krótkoterminowych (poniżej 1 roku) jest równa ich wartości bilansowej.

Ponadto Bank przyjął założenie, że szacunkowa wartość godziwa aktywów finansowych oraz zobowiązań finansowych powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp procentowych.

W tabeli poniżej przedstawiono podsumowanie wartości bilansowych i godziwych dla każdej grupy aktywów i zobowiązań finansowych, które nie zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku według ich wartości godziwej.

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

		30.06.2017	31.12.2016			30.06.2016
	Wartość	księgowa Wartość godziwa	Wartość	księgowa Wartość godziwa	Wartość	księgowa Wartość godziwa
Aktywa finansowe
Należności od banków	7 113 557	7 111 624	7 308 769	7 305 171	4 785 219	4 786 057
Kredyty i pożyczki udzielone klientom Klienci indywidualni	73 169 273 41 975 756	74 236 925 43 007 861	72 304 131 43 195 950	73 328 021 44 244 310	72 677 379 43 367 721	73 021 998 43 841 591
należności bieżące	6 439 749	6 485 822	5 843 990	5 885 276	5 584 612	5 613 759
kredyty terminowe, w tym:	35 536 007	36 522 039	37 351 960	38 359 034	37 783 109	38 227 832
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe	28 078 212	28 839 745	30 446 487	31 254 411	31 223 708	31 509 169
Klienci korporacyjni	30 006 190	30 045 279	27 792 724	27 773 747	27 811 208	27 690 121
należności bieżące	5 025 333	5 005 246	3 995 482	3 972 501	4 718 424	4 688 055
kredyty terminowe - udzielone dużym klientom	24 719 402 13 116 504	24 778 578 13 121 967	23 574 294 12 704 969	23 578 298 12 696 003	22 799 893 12 560 421	22 709 175 12 523 237
- udzielone średnim i małym klientom	11 602 898	11 656 611	10 869 325	10 882 295	10 239 472	10 185 938
transakcje reverse repo /buy sell back	93 825	93 825	56 676	56 676	131 734	131 734
pozostałe	167 630	167 630	166 272	166 272	161 157	161 157
Klienci budżetowi	947 842	944 300	1 087 033	1 081 540	1 202 412	1 194 248
Inne należności	239 485	239 485	228 424	228 424	296 038	296 038
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania wobec innych banków Zobowiązania wobec klientów	8 654 205 96 113 526	8 716 504 96 499 715	8 503 014 98 960 320	8 525 938 99 283 334	12 035 643 90 418 073	11 910 532 90 541 511
Zobowiązania podporządkowane	2 232 839	2 154 362	3 943 349	3 853 900	3 910 457	3 831 183
Poniżej zaprezentowane są główne założenia i metody wykorzystane przez Bank podczas szacowania wartości godziwej instrumentów finansowych: Należności od banków oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom. Wartość godziwa należności od banków oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom została wyliczona jako wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniając wysokość spreadu kredytowego oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Poziom spreadu
kredytowego został wyznaczony w oparciu o notowania rynkowe mediany spreadów kredytowych dla systemu ratingowego Moody's. Przypisanie spreadu kredytowego nastąpiło w wyniku zmapowania systemu ratingowego Moody's z wewnętrznym systemem ratingowym Banku. W celu odzwierciedlenia faktu, że większość ekspozycji Banku jest zabezpieczona podczas gdy mediana kwotowań rynkowych jest skoncentrowana wokół emisji niezabezpieczonych, Bank dokonał korekty z tego tytułu. systemowych dotyczących portfela kredytów hipotecznych w CHF. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Notowane instrumenty finansowe Banku sprzedaży są wyceniane według wartości godziwej. Wartość godziwa dłużnych papierów wartościowych nienotowanych na aktywnym rynku ustalana jest przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych z uwzględnieniem spreadu kredytowego dla odpowiedniego emitenta.		Wycena nie uwzględnia ryzyka skutków potencjalnych propozycji rozwiązań				do danej ekspozycji kredytowej dostępne do
Zobowiązania finansowe. Instrumenty finansowe po stronie zobowiązań to:
 Kredyty zaciągnięte
 Depozyty
 Emisje dłużnych papierów wartościowych
 Zobowiązania podporządkowane
Wartość godziwa dla powyższych zobowiązań finansowych powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych z tytułu kapitału i odsetek przy zastosowaniu czynnika dyskontującego. Dla zaciągniętych kredytów od Commerzbanku w CHF Bank zastosował krzywą opartą o kwotowania CDS dla Commerzbanku dla ekspozycji w EUR oraz kwotowania wyemitowanych obligacji w ramach programu EMTN w EUR i CHF. Dla kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w EUR zastosowano krzywą rentowności EBI.
W przypadku depozytów Bank międzybankowego, a także kontraktów FRA i kontraktów IRS dla odpowiednich walut i terminów zapadalności. W przypadku wyceny zobowiązań podporządkowanych Bank zastosował krzywe oparte na stawkach swapowych cross currency z uwzględnieniem pierwotnego spreadu na zobowiązaniach podporządkowanych oraz ich terminu zapadalności.		zastosował krzywą zbudowaną w oparciu o kwotowania stóp rynku
Bank przyjął, że wartość godziwa dla powyższych instrumentów poniżej 1 roku jest równa ich wartości bilansowej.
W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych, które zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku według wartości godziwej.

• Kredyty zaciągnięte
• Depozyty
• Emisje dłużnych papierów wartościowych
• Zobowiązania podporządkowane

W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych,

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ AKTYWA FINANSOWE Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, w tym: 3 343 084 3 075 717 - 267 367 Dłużne papiery wartościowe: 3 339 048 3 071 681 - 267 367 - obligacje rządowe 3 063 677 3 063 677 - - - bony skarbowe 4 987 4 987 - - - certyfikaty depozytowe 12 093 - - 12 093 - listy zastawne 18 966 - - 18 966 - obligacje bankowe 82 352 - - 82 352 - obligacje korporacyjne 156 973 3 017 - 153 956 Kapitałowe papiery wartościowe 4 036 4 036 - - - notowane 4 036 4 036 - - Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 331 117 - 1 331 117 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu: 1 206 623 - 1 206 623 - - instrumenty odsetkowe 819 681 - 819 681 - - instrumenty walutowe 370 580 - 370 580 - - instrumenty na ryzyko rynkowe 16 362 - 16 362 - Pochodne instrumenty zabezpieczające: 124 494 - 124 494 - - instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej 115 965 - 115 965 - - instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych 8 529 - 8 529 - Inwestycyjne papiery wartościowe 29 607 690 28 253 956 99 971 1 253 763 Dłużne papiery wartościowe: 29 557 773 28 252 931 99 971 1 204 871 - obligacje rządowe 27 018 950 27 018 950 - - - bony skarbowe 498 722 498 722 - - - bony pieniężne 99 971 - 99 971 - - certyfikaty depozytowe 220 656 - - 220 656 - listy zastawne 176 466 - - 176 466 - obligacje bankowe 135 729 - - 135 729 - obligacje korporacyjne 1 369 404 735 259 - 634 145 - obligacje komunalne 37 875 - - 37 875 30.06.2017 w tym:

AKTYWA FINANSOWE, RAZEM	34 281 891	31 329 673	1 431 088	1 521 130
		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
		Ceny kwotowane	Techniki wyceny	Inne techniki
30.06.2017	w tym:	na aktywnych	oparte na	wyceny
		rynkach	obserwowalnych
			danych rynkowych

Kapitałowe papiery wartościowe 49 917 1 025 - 48 892 - nie notowane 49 917 1 025 - 48 892

ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	1 154 083	-	1 154 083	-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu:	1 152 843	-	1 152 843	-
- instrumenty odsetkowe	803 245	-	803 245	-
- instrumenty walutowe	330 516	-	330 516	-
- instrumenty na ryzyko rynkowe	19 082	-	19 082	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające:	1 240	-	1 240	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	18 001	-	18 001	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	(16 761)	-	(16 761)	-
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE RAZEM	1 154 083	-	1 154 083	-

POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ OGÓŁEM
AKTYWA FINANSOWE	34 281 891	31 329 673	1 431 088	1 521 130
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE	1 154 083	-	1 154 083	-

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

Aktywa finansowe wycenione do wartości godziwej na poziomie 3 - zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2017 roku	Dłużne papiery przeznaczone do obrotu	Dłużne inwestycyjne papiery wartościowe	Kapitałowe inwestycyjne papiery wartościowe
Bilans otwarcia	328 190	1 125 379	50 244
Łączne zyski lub straty za okres	3 471	(2 416)	(2 252)
Ujęte w rachunku zysków i strat:	3 471	(7 511)	(4 751)
- Wynik na działalności handlowej	3 471	-	-
- Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	-	(7 511)	(4 751)
Ujęte w pozostałych całkowitych dochodach:	-	5 095	2 499
- Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	-	5 095	2 499
Nabycie	635 748	566 429	900
Wykupy	(96 509)	(72 092)	-
Sprzedaże	(6 179 051)	(641 941)	-
Emisje	5 575 518	229 512	-
Bilans zamknięcia	267 367	1 204 871	48 892

W I półroczu 2017 roku nie odnotowano przeniesień instrumentów finansowych pomiędzy poszczególnymi poziomami hierarchii wartości godziwej.

W odniesieniu do instrumentów finansowych wycenianych w sposób powtarzalny do wartości godziwej, sklasyfikowanych na poziomie 1 i 2 hierarchii wartości godziwej, ewentualne przypadki, w których mogłoby nastąpić przeniesienie pomiędzy tymi poziomami są monitorowane przez Departament Ryzyka Rynków Finansowych na podstawie wewnętrznych zasad. W przypadku jeśli wystąpi brak ceny rynkowej, służącej do wyceny bezpośredniej, przez okres ponad 5 dni roboczych następuje zmiana sposobu wyceny tego instrumentu, czyli przejście z wyceny bezpośredniej na wycenę z modelu, o ile dostępna jest zatwierdzona metoda wyceny z modelu dla tego instrumentu. Powrót do metody wyceny bezpośredniej następuje po okresie co najmniej 10 dni roboczych, w których cena rynkowa była dostępna w sposób ciągły. W przypadku braku ceny rynkowej dla skarbowych papierów dłużnych powyższe terminy wynoszą odpowiednio 2 i 5 dni roboczych.

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
31.12.2016	w tym:	Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ
AKTYWA FINANSOWE
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, w tym:	3 837 606	3 509 416	-	328 190
Dłużne papiery wartościowe:	3 834 103	3 505 913	-	328 190
- obligacje rządowe	3 503 029	3 503 029	-	-
- certyfikaty depozytowe	16 146	-	-	16 146
- listy zastawne	19 034	-	-	19 034
- obligacje bankowe	128 516	-	-	128 516
- obligacje korporacyjne	167 378	2 884	-	164 494
Kapitałowe papiery wartościowe	3 503	3 503	-	-
- notowane	3 503	3 503	-	-
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	1 818 306	-	1 818 306	-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu:	1 635 609	-	1 635 609	-
- instrumenty odsetkowe	1 215 427	-	1 215 427	-
- instrumenty walutowe	378 840	-	378 840	-
- instrumenty na ryzyko rynkowe	41 342	-	41 342	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające:	182 697	-	182 697	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	154 511	-	154 511	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	28 186	-	28 186	-
Inwestycyjne papiery wartościowe	30 467 780	27 707 542	1 584 615	1 175 623
Dłużne papiery wartościowe:	30 416 697	27 706 703	1 584 615	1 125 379
- obligacje rządowe	27 348 734	27 348 734	-	-
- bony pieniężne	1 584 615	-	1 584 615	-
- certyfikaty depozytowe	50 466	-	-	50 466
- listy zastawne	223 494	-	-	223 494
- obligacje bankowe	140 880	-	-	140 880
- obligacje korporacyjne	1 031 538	357 969	-	673 569
- obligacje komunalne	36 970	-	-	36 970
Kapitałowe papiery wartościowe	51 083	839	-	50 244
- nie notowane	51 083	839	-	50 244
AKTYWA FINANSOWE, RAZEM	36 123 692	31 216 958	3 402 921	1 503 813

		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
31.12.2016 w tym:		Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	1 644 250	-	1 644 250	-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu:	1 625 897	-	1 625 897	-
- instrumenty odsetkowe	1 237 989	-	1 237 989	-
- instrumenty walutowe	356 947	-	356 947	-
- instrumenty na ryzyko rynkowe	30 961	-	30 961	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające:	18 353	-	18 353	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	19 309	-	19 309	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	(956)	-	(956)	-
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE RAZEM	1 644 250	-	1 644 250	-

POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ OGÓŁEM

AKTYWA FINANSOWE	36 123 692	31 216 958	3 402 921	1 503 813
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE	1 644 250	-	1 644 250	-

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

Aktywa finansowe wycenione do wartości godziwej na poziomie 3 - zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 roku		Dłużne papiery Dłużne inwestycyjne przeznaczone do papiery wartościowe obrotu			Kapitałowe inwestycyjne papiery wartościowe
Bilans otwarcia		377 310		827 986	181 449
Łączne zyski lub straty za okres		4 415		(14 343)	85 169
Ujęte w rachunku zysków i strat:		4 415		-	252 015
- Wynik na działalności handlowej		4 415		-	7 959
- Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone		-		-	244 056
Ujęte w pozostałych całkowitych dochodach:		-		(14 343)	(166 846)
- Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży				(14 343)	(166 846)
Nabycie		3 314 524		1 549 259	5 238
Wykupy		(589 093)		(54 750)	-
Sprzedaże		(11 442 434)		(1 774 404)	(221 612)
Emisje		8 662 494		552 540	-
Transfery do poziomu 3		974		39 091	-
Bilans zamknięcia		328 190		1 125 379	50 244
Transfery pomiędzy poziomami w 2016 roku	Transfer do		Transfer z	Transfer do	Transfer z

Transfery pomiędzy poziomami w 2016 roku	Transfer do poziomu 1	Transfer z poziomu 1	Transfer do poziomu 2	Transfer z poziomu 2
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	-	(974)	-	-
Dłużne	-	(974)	-	-
Inwestycyjne papiery wartościowe	-	(39 091)	-	-
Dłużne	-	(39 091)	-	-

W 2016 roku miały miejsce dwa przeniesienia z poziomu 1 do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej. Jedno przeniesienie było efektem braku ceny rynkowej obligacji komunalnych, a drugie wynikało z niskiej płynności obligacji bankowych.

		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
30.06.2016	w tym:	Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ
AKTYWA FINANSOWE
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, w tym:	3 345 350	2 964 701	-	380 649
Dłużne papiery wartościowe:	3 339 387	2 958 738	-	380 649
- obligacje rządowe	2 954 760	2 954 760	-	-
- certyfikaty depozytowe	1 009	-	-	1 009
- listy zastawne	88 670	-	-	88 670
- obligacje bankowe	184 243	1 056	-	183 187
- obligacje korporacyjne	110 705	2 922	-	107 783
Kapitałowe papiery wartościowe	5 963	5 963	-	-
- notowane	5 963	5 963	-	-
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	2 423 129	-	2 423 129	-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu:	2 174 922	-	2 174 922	-
- instrumenty odsetkowe	1 746 924	-	1 746 924	-
- instrumenty walutowe	406 935	-	406 935	-
- instrumenty na ryzyko rynkowe	21 063	-	21 063	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające:	248 207	-	248 207	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	212 961	-	212 961	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	35 246	-	35 246	-
Inwestycyjne papiery wartościowe	30 784 494	28 074 127	1 349 957	1 360 410
Dłużne papiery wartościowe:	30 739 597	28 073 434	1 349 957	1 316 206
- obligacje rządowe	28 032 443	28 032 443	-	-
- bony pieniężne	1 349 957	-	1 349 957	-
- listy zastawne	224 297	-	-	224 297
- obligacje bankowe	184 487	-	-	184 487
- obligacje korporacyjne	907 422	-	-	907 422
- obligacje komunalne	40 991	40 991	-	-
Kapitałowe papiery wartościowe	44 897	693	-	44 204
- nie notowane	44 897	693	-	44 204
AKTYWA FINANSOWE, RAZEM	36 552 973	31 038 828	3 773 086	1 741 059

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

		Poziom 1 Ceny kwotowane na aktywnych rynkach		Poziom 2	Poziom 3
30.06.2016	w tym:			Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych		Inne techniki wyceny
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	2 209 098		-	2 209 098		-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu:	2 209 044		-	2 209 044		-
- instrumenty odsetkowe	1 717 252		- 1 717 252			-
- instrumenty walutowe	473 776		-		473 776	-
- instrumenty na ryzyko rynkowe	18 016	-		18 016	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające:	54		-		54	-
- instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	54		-		54	-
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE RAZEM	2 209 098		-	2 209 098		-
POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ OGÓŁEM AKTYWA FINANSOWE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE	36 552 973 2 209 098		31 038 828 -	3 773 086 2 209 098		1 741 059 -
Aktywa finansowe wycenione do wartości godziwej na poziomie 3 - zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 roku	Dłużne papiery przeznaczone do obrotu			Dłużne inwestycyjne papiery wartościowe		Kapitałowe inwestycyjne papiery wartościowe
Bilans otwarcia		377 310		827 986		181 449
Łączne zyski lub straty za okres		(2 139)		(17 073)		81 489
Ujęte w rachunku zysków i strat:		(2 139)		-		250 176
- Wynik na działalności handlowej		(2 139)		-		6 120
- Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone		-		-		244 056
Ujęte w pozostałych całkowitych dochodach:		-		(17 073)		(168 687)
- Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży		-		(17 073)		(168 687)
Nabycie		1 571 500		1 175 836		2 878
Wykupy		(105 234)		(54 250)		-
Sprzedaże		(5 281 959)		(848 493)		(221 612)
Emisje		3 821 171		232 200		-

W I półroczu 2016 roku nie odnotowano przeniesień instrumentów finansowych pomiędzy poszczególnymi poziomami hierarchii wartości godziwej.

Bilans zamknięcia 380 649 1 316 206 44 204

Na podstawie stosowanych przez Bank metod ustalania wartości godziwej, aktywa i zobowiązania finansowe klasyfikuje się do następujących kategorii:

• Poziom 1: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla tego samego instrumentu (bez modyfikacji);
• Poziom 2: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla podobnych instrumentów lub inne metody wyceny, dla których wszystkie istotne dane wejściowe bazują na obserwowalnych danych rynkowych;
• Poziom 3: metody wyceny, dla których przynajmniej jedna istotna dana wejściowa nie bazuje na obserwowalnych danych rynkowych.

Poziom 1

Na dzień 30 czerwca 2017 roku na poziomie 1 hierarchii wartości Bank wykazał wartość godziwą obligacji rządowych przeznaczonych do obrotu w kwocie 3 068 664 tys. zł oraz wartość godziwą inwestycyjnych obligacji rządowych i bonów skarbowych w kwocie 27 517 672 tys. zł (31 grudnia 2016 r. odpowiednio: 3 503 029 tys. zł i 27 348 734 tys. zł; 30 czerwca 2016 r. odpowiednio: 2 954 760 tys. zł i 28 023 443 tys. zł). Poziom 1 obejmuje wartość godziwą obligacji korporacyjnych w kwocie 738 276 tys. zł (31 grudnia 2016 r. – 360 853 tys. zł; 30 czerwca 2016 r. – 2 922 tys. zł). Na dzień 30 czerwca 2016 roku poziom 1 obejmował również wartość godziwą obligacji emitowanych przez jednostki budżetu terenowego w kwocie 40 991 tys. zł oraz wartość godziwą obligacji emitowanych przez banki w kwocie 1 056 tys. zł.

Ponadto na dzień 30 czerwca 2017 roku poziom 1 obejmuje wartość akcji imiennych uprzywilejowanych Giełdy Papierów Wartościowych w kwocie 1 025 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 839 tys. zł; 30 czerwca 2016 r: 693 tys. zł) oraz wartość akcji spółek giełdowych w kwocie 4 036 tys. zł, (31 grudnia 2016 r.: 3 503 tys. zł; 30 czerwca 2016 r.: 5 963 tys. zł).

Instrumenty te zostały sklasyfikowane do poziomu 1, ponieważ ich wycena polega na bezpośrednim wykorzystaniu rynkowych bieżących cen tych instrumentów pochodzących z aktywnych i płynnych rynków finansowych.

Poziom 2

Poziom 2 hierarchii obejmuje głównie wartość godziwą bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w kwocie 99 971 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 1 584 615 tys. zł; 30 czerwca 2016 r.: 1 349 957 tys. zł), których wycena oparta jest na modelu NPV (dyskontowania przyszłych przepływów finansowych), który zasilany jest krzywymi stóp procentowych wyznaczonymi w drodze transformacji kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych.

Ponadto do poziomu 2 Bank zalicza wycenę pochodnych instrumentów finansowych, do wyceny których stosowane są modele, zgodne ze standardami i praktykami rynkowymi w tym zakresie, które są zasilane parametrami pochodzącymi bezpośrednio z rynków (np. kursami wymiany walut, zmiennościami implikowanymi opcji walutowych, wartościami indeksów i akcji giełdowych) lub parametrami będącymi transformacjami kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych (np. krzywe stóp procentowych).

Na dzień 30 czerwca 2017 roku, 31 grudnia 2016 roku i 30 czerwca 2016 roku poziom 2 obejmuje również wartość opcji na indeks WIG-20. Do wyceny opcji giełdowych na indeks WIG20 stosowany jest model wewnętrzny banku (bazujący na modelu zmienności implikowanej) zasilany parametrami rynkowymi.

Poziom 3

Na poziomie 3 hierarchii wykazana jest wartość godziwa dłużnych komercyjnych papierów wartościowych emitowanych przez krajowe banki i przedsiębiorstwa (obligacje, certyfikaty depozytowe i listy zastawne) w kwocie 1 434 363 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 1 416 599 tys. zł; 30 czerwca 2016 r.: 1 696 855 tys. zł).

Poziom 3 obejmuje również wartość godziwą obligacji emitowanych przez jednostki budżetu terenowego w kwocie 37 875 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 36 970 tys. zł, 30 czerwca 2016 r.: 0).

Powyższe instrumenty dłużne zostały zaklasyfikowane do poziomu 3, ponieważ do ich wyceny, oprócz parametrów będącymi transformacjami kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych (krzywe stóp procentowych), wykorzystuje się również tzw. spread kredytowy, który jest szacowany przez Bank przy użyciu wewnętrznego modelu ryzyka kredytowego i odzwierciedla ryzyko kredytowe emitenta papieru. Model ten wykorzystuje parametry (np. stopy zwrotu z zabezpieczeń, migracje ratingów, zmienności stóp defaultowości), które nie są obserwowane na aktywnych rynkach i w związku z tym zostały wyznaczone na podstawie analiz statystycznych. W 2016 r. wspomniany model został zmodyfikowany poprzez uwzględnienie dodatkowego czynnika kalibrującego poziom spreadu do poziomów rynkowych.

Ponadto poziom 3 obejmuje również wartość godziwą kapitałowych papierów wartościowych w kwocie 48 892 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 50 244 tys. zł; 30 czerwca 2016 r.: 44 204 tys. zł). Na dzień 30 czerwca 2017 roku kwota ta obejmuje wartość uprzywilejowanych akcji Visa Inc. w wysokości 40 911 tys. zł (31 grudnia 2016 r.: 38 392 tys. zł; 30 czerwca 2016 r.: 34 759 tys. zł). Pozostałe kapitałowe papiery wartościowe wykazane w poziomie 3 wyceniane są metodą mnożników rynkowych. Wycena metodą mnożników rynkowych polega na określeniu wartości kapitałów własnych wycenianej spółki poprzez zastosowanie relacji wartości rynkowych kapitałów własnych lub wartości całości zaangażowanych kapitałów (wartości spółki) porównywalnych spółek do wybranych wielkości ekonomiczno-finansowych.

5.31. Inne informacje, które zdaniem jednostki są istotne dla oceny jego sytuacji kadrowej, majątkowej, finansowej, wyniku finansowego i ich zmian, oraz informacje, które są istotne dla oceny możliwości realizacji zobowiązań przez jednostkę

Zmiany w Zarządzie mBanku S.A.

• W dniu 1 marca 2017 roku Wiceprezes Zarządu mBanku S.A., Pan Hans-Dieter Kemler, złożył rezygnację z pełnionych w Banku funkcji. Rezygnacja nastąpiła z dniem 30 kwietnia 2017 roku. Powodem rezygnacji Pana Kemlera był zamiar podjęcia współpracy z niemieckim bankiem Landesbank Hessen Thueringen (Helaba) poprzez objęcie funkcji członka Zarządu odpowiedzialnego za rynki kapitałowe, skarb i zarządzanie aktywami.

• W dniu 30 marca 2017 roku Wiceprezes Zarządu mBanku S.A., Pan Jarosław Mastalerz, złożył rezygnację z pełnionych w Banku funkcji. Rezygnacja nastąpiła z dniem 31 marca 2017 roku. Powodem rezygnacji Pana Mastalerza jest zamiar osobistego zaangażowania się w rozwijanie i komercjalizowanie nowoczesnych technologii w sektorze finansów, w ramach projektu realizowanego we współpracy z Bankiem.

• W dniu 30 marca 2017 roku Wiceprezes Zarządu mBanku S.A. ds. Finansów, Pan Christoph Heins, złożył rezygnację z pełnionych w Banku funkcji. Rezygnacja nastąpiła z dniem 30 czerwca 2017 roku.

• Uchwałą Rady Nadzorczej mBanku S.A. z dnia 30 marca 2017 roku Pan Krzysztof Dąbrowski został powołany na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mBanku S.A. ds. Operacji i Informatyki z dniem 1 kwietnia 2017 roku na okres do czasu zakończenia obecnej kadencji Zarządu.
• Uchwałą Rady Nadzorczej mBanku S.A. z dnia 30 marca 2017 roku Pan Frank Bock został powołany na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mBanku S.A. ds. Rynków Finansowych z dniem 1 maja 2017 roku na okres do czasu zakończenia obecnej kadencji Zarządu.
• Uchwałą Rady Nadzorczej mBanku S.A. z dnia 30 marca 2017 roku Pan Andreas Böger został powołany na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mBanku S.A. ds. Finansów z dniem 1 lipca 2017 roku na okres do czasu zakończenia obecnej kadencji Zarządu.

Zmiany w Radzie Nadzorczej mBanku S.A.

W dniu 30 marca 2017 roku XXX Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. dokonało wyboru 12 osobowej Rady Nadzorczej mBanku S.A. na wspólną kadencję trzech lat, w następującym składzie:

• 1. Maciej Leśny Przewodniczący Radny Nadzorczej,
• 1. Stephan Engels Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej,
• 1. Tomasz Bieske Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Andre Carls Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Marcus Chromik Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Janusz Fiszer Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Mirosław Godlewski Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Jörg Hessenmüller Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Thorsten Kanzler Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Ralph Michael Mandel Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Teresa Mokrysz Członek Rady Nadzorczej,
• 1. Agnieszka Słomka-Gołębiowska Członek Rady Nadzorczej.

5.32. Pozostałe informacje

Propozycje dotyczące restrukturyzacji hipotecznych kredytów walutowych

W ostatnim czasie prowadzone były dyskusje dotyczące propozycji restrukturyzacji kredytów hipotecznych udzielonych w walutach obcych klientom indywidualnym, w tym rozwiązań przedstawionych przez Kancelarię Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Na posiedzeniu rozpoczynającym się w dniu 19 października 2016 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rozpoczął prace nad trzema projektami ustaw regulujących w różny sposób powyższą kwestię: przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektem ustawy o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki oraz poselskimi projektami ustawy o restrukturyzacji kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty innej niż waluta polska oraz o wprowadzeniu zakazu udzielania takich kredytów i ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej. Na dzień publikacji niniejszego sprawozdania ostateczny kształt przedstawionych rozwiązań nie jest znany. W związku z tym Bank nie jest w stanie na chwilę obecną wiarygodnie oszacować prawdopodobieństwa wdrożenia powyższych rozwiązań jak również potencjalnego wpływu docelowych rozwiązań na sprawozdania finansowe Banku i Grupy mBanku.

Zalecenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w sprawie dodatkowego wymogu kapitałowego

W dniu 4 października 2016 roku KNF zidentyfikowała mBank S.A. jako inną instytucję o znaczeniu systemowym oraz nałożyła, na zasadzie indywidualnej i skonsolidowanej, bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym w wysokości równoważnej 0,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 Rozporządzenia CRR.

W dniu 20 października 2016 r. Bank otrzymał decyzję KNF dotyczącą utrzymywania przez mBank S.A. na poziomie jednostkowym funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, w wysokości 3,81 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c Rozporządzenia CRR, który powinien składać się co najmniej w 75% z kapitału Tier I (co odpowiada wymogowi kapitałowemu na poziomie 2,86 p.p. ponad wartość współczynnika kapitału Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. b Rozporządzenia CRR) oraz co najmniej w 56% z kapitału podstawowego Tier I (co odpowiada wymogowi kapitałowemu na poziomie 2,13 p.p. ponad wartość współczynnika kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a Rozporządzenia CRR). Wcześniej mBank S.A. w ujęciu jednostkowym utrzymywał fundusze własne na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych na poziomie 4,39 p.p., który składa się co najmniej w 75% z kapitału Tier I (co odpowiada 3,29 p.p).

W dniu 15 grudnia 2016 r. Bank otrzymał decyzję KNF dotyczącą utrzymywania przez mBank S.A. na poziomie skonsolidowanym funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, w wysokości 3,25 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego. Jednocześnie dla współczynnika kapitału Tier I oraz współczynnika kapitału podstawowego Tier I dodatkowy wymóg kapitałowy wynosi odpowiednio 2,44 p.p. oraz 1,82 p.p. Wcześniej mBank S.A. w ujęciu skonsolidowanym utrzymywał fundusze własne na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych na poziomie 3,72 p.p., który składał się co najmniej w 75% z kapitału Tier I (co odpowiada 2,79 p.p.). W decyzji tej KNF poinformowała również, że rekomendowane przez KNF minimalne współczynniki kapitałowe dla mBanku S.A. na poziomie indywidualnym wynosiły 13,61% dla współczynnika kapitału Tier I oraz 17,56% dla łącznego współczynnika kapitałowego. Natomiast na poziomie skonsolidowanym rekomendowane minimalne współczynniki kapitałowe wynosiły 13,19% dla współczynnika kapitału Tier I oraz 17,00% dla łącznego współczynnika kapitałowego.

Na dzień publikacji niniejszego sprawozdania mBank S.A. spełnia wymogi KNF w zakresie minimalnych współczynników kapitałowych, zarówno w ujęciu jednostkowym, jak i skonsolidowanym.

Rekomendacja Komitetu Stabilności Finansowej (KSF) dotycząca restrukturyzacji portfela kredytów mieszkaniowych w walutach obcych

W dniu 13 stycznia 2017 roku KSF przyjął uchwałę w sprawie rekomendacji dotyczącej restrukturyzacji portfela kredytów mieszkaniowych w walutach obcych. Uchwała ta zawiera szereg rekomendacji, z których najważniejsze to:

• podniesienie przez Ministra Finansów w drodze dedykowanego rozporządzenia wartości parametru LGD dla ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej, których zakup finansowany był kredytem w walucie obcej (narzędzie to będzie dotyczyło banków stosujących do kalkulacji wymogów kapitałowych metodę ratingów wewnętrznych, w tym mBanku S.A.);

• podniesienie przez KNF dodatkowych wymogów kapitałowych na pokrycie ryzyka wynikającego z portfela walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych w wyniku uwzględnienia kolejnych czynników ryzyka przy wyznaczaniu wysokości tego wymogu: ryzyka operacyjnego, ryzyka rynkowego oraz ryzyka zbiorowego niewykonywania zobowiązań;

• nałożenie przez Ministra Finansów bufora ryzyka systemowego w wysokości 3% z zastosowaniem do wszystkich ekspozycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• podniesienie do poziomu 150% wagi ryzyka stosowanej przez banki do kalkulacji wymogów kapitałowych przy zastosowaniu metody standardowej dla walutowych ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach poprzez dedykowane rozporządzenie Ministra Finansów.

Na dzień publikacji niniejszego sprawozdania ostateczny sposób realizacji przedstawionych przez KSF rekomendacji nie jest znany. W związku z tym Bank nie jest w stanie na chwilę obecną oszacować potencjalnego wpływu docelowych rozwiązań na współczynniki kapitałowe oraz sprawozdania finansowe Banku i Grupy mBanku.

Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące dywidendy za rok 2016

W dniu 13 marca 2017 roku mBank S.A. otrzymał pismo KNF dotyczące indywidualnego zalecenia zwiększenia funduszy własnych poprzez zatrzymanie przez Bank całości zysku wypracowanego w okresie od 1 stycznia 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku. W dniu 30 marca 2017 roku XXX Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. podjęło uchwałę, zgodnie z którą zysk netto Banku za 2016 rok w kwocie 1 219 339 249,57 złotych zostanie przeznaczony w kwocie 20 000 000,00 zł na fundusz ogólnego ryzyka mBanku S.A., a pozostałą część zysku w kwocie 1 199 339 249,57 zł pozostawia się niepodzieloną.

Skrócone Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za I półrocze 2017 roku (w tys. zł)

Podpisy Członków Zarządu mBanku S.A.

Data	Imię i nazwisko	Stanowisko	Podpis
27.07.2017	Cezary Stypułkowski	Prezes Zarządu
27.07.2017	Lidia Jabłonowska-Luba	Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem
27.07.2017	Frank Bock	Wiceprezes Zarządu ds. Rynków Finansowych
27.07.2017	Andreas Böger	Wiceprezes Zarządu ds. Finansów
27.07.2017	Krzysztof Dąbrowski	Wiceprezes Zarządu ds. Operacji i Informatyki
27.07.2017	Przemysław Gdański	Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej
27.07.2017	Cezary Kocik	Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej