mBank S.A.

Annual / Quarterly Financial Statement • Feb 28, 2020

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Grupy mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok

Wybrane dane finansowe

Poniższe wybrane dane finansowe stanowią informację uzupełniającą do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za 2019 rok.

		w tys. zł		w tys. EUR
		Rok kończący się 31.12.2019	Rok kończący się 31.12.2018 -przekształcone	Rok kończący się 31.12.2019	Rok kończący się 31.12.2018 - przekształcone
I.	Przychody z tytułu odsetek	5 071 664	4 518 190	1 178 963	1 058 893
II.	Przychody z tytułu opłat i prowizji	1 704 642	1 630 341	396 262	382 090
	III. Wynik na działalności handlowej	440 530	347 336	102 406	81 402
	IV. Wynik na działalności operacyjnej	2 013 703	2 200 834	468 107	515 792
V.	Zysk brutto	1 555 045	1 786 649	361 487	418 723
	VI. Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.	1 010 350	1 302 786	234 867	305 324
	VII. Zysk netto przypadający na udziały niekontrolujące	(98)	(82)	(23)	(19)
	VIII. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	1 129 056	1 132 740	262 461	265 471
	IX. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(449 578)	41 757	(104 509)	9 786
X.	Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej	(1 691 110)	(388 784)	(393 117)	(91 116)
	XI. Przepływy pieniężne netto, razem	(1 011 632)	785 713	(235 165)	184 141
	XII. Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR)	23,86	30,79	5,55	7,22
	XIII. Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR)	23,85	30,77	5,54	7,21
	XIV. Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję (w zł/EUR)	-	5,15	-	1,21

		w tys. zł Stan na dzień		w tys. EUR
				Stan na dzień
	31.12.2019	31.12.2018 - przekształcone	31.12.2019	31.12.2018 - przekształcone
I. Aktywa razem	158 720 583	145 780 558	37 271 477	33 902 455
II. Zobowiązania wobec banków	1 166 871	3 108 826	274 010	722 983
III. Zobowiązania wobec klientów	116 661 138	102 009 062	27 394 890	23 723 038
IV. Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	16 151 303	15 169 107	3 792 721	3 527 699
V. Udziały niekontrolujące	2 002	2 100	470	488
VI. Kapitał akcyjny	169 401	169 348	39 779	39 383
VII. Liczba akcji	42 350 367	42 336 982	42 350 367	42 336 982
VIII. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR)	381,37	358,29	89,56	83,32
IX. Łączny współczynnik kapitałowy	19,46	20,69	19,46	20,69

Do wyliczenia wybranych danych finansowych w EUR zastosowano następujące kursy:

• dla pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej kurs NBP z dnia 31 grudnia 2019 roku – 1 EUR = 4,2585 PLN oraz kurs z dnia 31 grudnia 2018 roku – 1 EUR = 4,3000 PLN
• dla pozycji rachunku zysków i strat kurs wyliczony jako średnia kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2019 i 2018 roku, odpowiednio: 1 EUR = 4,3018 PLN i 1 EUR = 4,2669 PLN.

Spis treści
		Skonsolidowany rachunek zysków i strat5
		Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów 6
		Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej7
		Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym 8
		Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych9
		Noty objaśniające do sprawozdania finansowego 10
1.		Informacje o Grupie mBanku S.A. 10
2.		Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości13
	2.1.	Podstawa sporządzenia13
	2.2.	Konsolidacja14
	2.3.	Przychody i koszty z tytułu odsetek 15
	2.4.	Przychody z tytułu opłat i prowizji 16
	2.5.	Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami 17
	2.6.	Sprawozdawczość dotycząca segmentów 18
	2.7.	Aktywa finansowe 18
	2.8.	Kompensowanie instrumentów finansowych 21
	2.9. 2.10.	Utrata wartości aktywów finansowych21 Umowy gwarancji finansowych 23
	2.11.	Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 23
	2.12.	Umowy sprzedaży i odkupu23
	2.13.	Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń 24
	2.14.	Zyski i straty w momencie początkowego ujęcia 26
	2.15.	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie27
	2.16.	Wartości niematerialne 27
	2.17.	Rzeczowe aktywa trwałe 28
	2.18.	Zapasy 29
	2.19.	Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana 29
	2.20.	Odroczony podatek dochodowy29
	2.21.	Aktywa przejęte za długi30
	2.22.	Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów31
	2.23.	Leasing31
	2.24.	Rezerwy 33
	2.25.	Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia i inne świadczenia pracownicze 33
	2.26.	Kapitał33
	2.27.	Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych34
	2.28.	Działalność powiernicza 35
	2.29.	Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów 36
	2.30.	Dane porównawcze 41
3.		Zarządzanie ryzykiem 45
	3.1.	Zarządzanie ryzykiem Grupy mBanku w 2019 roku – uwarunkowania zewnętrzne45
	3.2.	Zasady zarządzania ryzykiem 46
	3.3.	Ryzyko kredytowe50
	3.4.	Koncentracja aktywów, zobowiązań i pozycji pozabilansowych63
	3.5.	Ryzyko rynkowe 65
	3.6.	Ryzyko walutowe 68
	3.7.	Ryzyko stopy procentowej69
	3.8.	Ryzyko płynności 73
	3.9.	Ryzyko operacyjne80
	3.10.	Ryzyko biznesowe82
	3.11. 3.12.	Ryzyko modeli82 Ryzyko reputacji 82
	3.13.	Ryzyko kapitałowe 83
	3.14.	Ryzyko regulacyjne 83
	3.15.	Wartość godziwa aktywów i zobowiązań83
4.		Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości91
5.		Segmenty działalności 94
6.		Wynik z tytułu odsetek98

Grupa mBanku S.A.

	Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok	(w tys. zł)
7.	Wynik z tytułu opłat i prowizji 99
8.	Przychody z dywidend 100
9.	Wynik na działalności handlowej 100
10.	Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 101
11.	Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone 101
12.	Pozostałe przychody operacyjne 102
13.	Ogólne koszty administracyjne 103
14.	Pozostałe koszty operacyjne 104
15.	Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 104
16.	Podatek dochodowy 105
17.	Zysk na jedną akcję 105
18.	Pozostałe całkowite dochody 106
19.	Kasa, operacje z bankiem centralnym 107
20.	Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające 107
21.	Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik
	finansowy 118
22.	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody 119
23.	Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie 121
24.	Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży 130
25.	Wartości niematerialne 130
26.	Rzeczowe aktywa trwałe 132
27.	Inne aktywa 135
28.	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie 136
29.	Inne zobowiązania 142
30.	Rezerwy 143
31.	Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego 145
32.	Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej 148
33.	Zobowiązania pozabilansowe 151
34.	Aktywa zastawione 152
35.	Zarejestrowany kapitał akcyjny 154
36.	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej 155
37.	Zyski zatrzymane 155
38.	Inne pozycje kapitału własnego 156
39.	Dywidenda na akcję 156
40.	Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych 156
41.	Programy motywacyjne oparte na akcjach 159
42.	Transakcje z podmiotami powiązanymi 163
43.	Przejęcie i zbycie 166
44.	Konsolidacja ostrożnościowa 167
45.	Adekwatność kapitałowa 171
46.	Pozostałe informacje 176
47.	Zdarzenia po dniu bilansowym 176

Skonsolidowany rachunek zysków i strat

		Rok kończący się 31 grudnia
	Nota	2019	2018 - przekształcony
Przychody z tytułu odsetek, w tym:	6	5 071 664	4 518 190
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej		4 523 483	3 868 051
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy		548 181	650 139
Koszty odsetek	6	(1 068 892)	(1 021 716)
Wynik z tytułu odsetek		4 002 772	3 496 474
Przychody z tytułu opłat i prowizji	7	1 704 642	1 630 341
Koszty z tytułu opłat i prowizji	7	(740 039)	(654 491)
Wynik z tytułu opłat i prowizji		964 603	975 850
Przychody z tytułu dywidend	8	4 220	3 558
Wynik na działalności handlowej, w tym:	9	440 530	347 336
Wynik z pozycji wymiany		381 547	323 472
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu		50 788	30 571
Zyski lub straty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń		8 195	(6 707)
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	10	69 259	(160 041)
Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, w tym:	11	34 832	14 495
Wynik na dłużnych papierach wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody		34 995	16 465
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone		(277)	(4 034)
Wynik z tytułu usunięcia z bilansu		114	2 064
Pozostałe przychody operacyjne	12	234 487	404 994
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	15	(712 337)	(527 573)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	30	(387 786)	(20 349)
Ogólne koszty administracyjne	13	(1 953 657)	(1 911 340)
Amortyzacja	25, 26	(375 498)	(252 592)
Pozostałe koszty operacyjne	14	(307 722)	(169 978)
Wynik działalności operacyjnej		2 013 703	2 200 834
Podatki od pozycji bilansowych Grupy		(458 658)	(415 425)
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności		-	1 240
Zysk brutto		1 555 045	1 786 649
Podatek dochodowy	16	(544 793)	(483 945)
Zysk netto		1 010 252	1 302 704
Zysk netto przypadający na:
- akcjonariuszy mBanku S.A.		1 010 350	1 302 786
- udziały niekontrolujące		(98)	(82)
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.		1 010 350	1 302 786
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	17	42 340 263	42 318 253
Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	17	23,86	30,79
Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych	17	42 358 529	42 343 775
Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	17	23,85	30,77

Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów

	Nota	Rok kończący się 31 grudnia
		2019	2018 - przekształcone
Zysk netto		1 010 252	1 302 704
Pozostałe dochody całkowite netto, w tym:	18	(38 128)	109 366
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (netto)		32	60
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (netto)	20	35 499	88 841
Zmiana wyceny dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (netto)		(71 657)	23 013
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (netto)		(2 002)	(2 548)
Dochody całkowite netto, razem		972 124	1 412 070
Dochody całkowite netto, razem przypadające na:
- akcjonariuszy mBanku S.A.		972 222	1 412 152
- udziały niekontrolujące		(98)	(82)

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

AKTYWA	Nota	31.12.2019	31.12.2018 - przekształcone	01.01.2018 - przekształcone
Kasa, operacje z bankiem centralnym	19	7 897 010	9 199 264	7 384 869
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	20	2 866 034	2 134 741	2 499 349
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo
w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym:	21	2 267 922	2 836 060	3 745 933
Kapitałowe papiery wartościowe		162 616	72 775	41 087
Dłużne papiery wartościowe		133 774	58 130	46 538
Kredyty i pożyczki udzielone klientom		1 971 532	2 705 155	3 658 308
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	22	22 773 921	24 338 284	23 491 032
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	23	118 779 885	103 564 317	91 160 239
Dłużne papiery wartościowe		11 234 873	9 000 539	8 520 172
Należności od banków		4 341 758	2 546 346	1 707 223
Kredyty i pożyczki udzielone klientom		103 203 254	92 017 432	80 932 844
Inwestycje w jednostki stowarzyszone		-	-	28 680
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży	24	10 651	-	42 134
Wartości niematerialne	25	955 440	776 175	710 642
Rzeczowe aktywa trwałe	26	1 262 397	785 026	758 738
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego		12 662	9 336	9 688
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	31	937 712	959 076	698 639
Inne aktywa	27	956 949	1 178 279	771 013
AKTYWA RAZEM		158 720 583	145 780 558	131 300 956
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	20	948 764	981 117	1 095 365
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w	28	137 763 369	125 641 634	113 173 991
tym: Zobowiązania wobec banków		1 166 871	3 108 826	5 073 351
Zobowiązania wobec klientów		116 661 138	102 009 062	91 619 645
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych		17 435 143	18 049 583	14 322 852
Zobowiązania podporządkowane		2 500 217	2 474 163	2 158 143
Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczeniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej		136	-	44 854
Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży	24	1 315	-	-
Rezerwy	30	739 296	258 283	235 299
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego		161 534	352 962	179 685
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	31	82	83	81
Inne zobowiązania	29	2 952 782	3 375 272	2 604 919
ZOBOWIĄZANIA RAZEM		142 567 278	130 609 351	117 334 194
KAPITAŁY
Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.		16 151 303	15 169 107	13 964 576
Kapitał podstawowy:		3 579 818	3 574 686	3 564 176
Zarejestrowany kapitał akcyjny	35	169 401	169 348	169 248
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	36	3 410 417	3 405 338	3 394 928
Zyski zatrzymane, w tym:	37	12 394 775	11 379 583	10 294 928
- Wynik finansowy z lat ubiegłych		11 384 425	10 076 797	10 294 928
- Wynik roku bieżącego		1 010 350	1 302 786	-
Inne pozycje kapitału własnego	38	176 710	214 838	105 472
Udziały niekontrolujące		2 002	2 100	2 186
KAPITAŁY RAZEM		16 153 305	15 171 207	13 966 762
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM		158 720 583	145 780 558	131 300 956
Łączny współczynnik kapitałowy	45	19,46	20,69
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I	45	16,51	17,47
Wartość księgowa Liczba akcji	35	16 151 303 42 350 367	15 169 107 42 336 982	13 964 576 42 312 122
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)		381,37	358,29	330,04

Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Zmiany w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku

		Kapitał podstawowy	Zyski zatrzymane					Inne pozycje kapitału własnego
	Zarejestrowany kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	Pozostały kapitał zapasowy	Pozostałe kapitały rezerwowe	Fundusz ogólnego ryzyka	Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	Wynik roku bieżącego przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	Kapitały przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	Udziały niekontrolujące	Razem
Stan na 1 stycznia 2019 r.	169 348	3 405 338	9 826 282	93 448	1 153 753	306 100	-	(5 467)	145 978	83 643	(9 316)	15 169 107	2 100	15 171 207
Dochody całkowite razem	-	-	-	-	-	-	1 010 350	32	(71 657)	35 499	(2 002)	972 222	(98)	972 124
Emisja akcji zwykłych	53	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	53	-	53
Inne zwiększenia lub zmniejszenia kapitału własnego	-	-	-	-	-	(26)	-	-	-	-	-	(26)		(26)
Program opcji pracowniczych	-	5 079	-	4 868	-	-	-	-	-	-	-	9 947	-	9 947
- wartość usług świadczonych przez pracowników	-	-	-	9 947	-	-	-	-	-	-	-	9 947	-	9 947
- rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych	-	5 079	-	(5 079)	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Stan na 31 grudnia 2019 r.	169 401	3 410 417	9 826 282	98 316	1 153 753	306 074	1 010 350	(5 435)	74 321	119 142	(11 318)	16 151 303	2 002	16 153 305

Zmiany w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku

		Kapitał podstawowy			Zyski zatrzymane				Inne pozycje kapitału własnego
	Zarejestrowany kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	Pozostały kapitał zapasowy	Pozostałe kapitały rezerwowe	Fundusz ogólnego ryzyka	Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	Wynik roku bieżącego przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	Kapitały przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	Udziały niekontrolujące	Razem
Stan na 1 stycznia 2018 r.	169 248	3 394 928	7 727 317	93 634	1 153 753	1 599 590	-	(5 527)	168 393	(5 198)	(6 768)	14 289 370	2 186	14 291 556
Efekty korygowania błędów	-	-	-	-	-	(31 208)	-	-	-	-	-	(31 208)	-	(31 208)
Efekty wdrożenia MSSF 9	-	-	-	-	-	(248 158)	-	-	(45 428)	-	-	(293 586)	-	(293 586)
Skorygowany kapitał na 1 stycznia 2018 r.	169 248	3 394 928	7 727 317	93 634	1 153 753	1 320 224	-	(5 527)	122 965	(5 198)	(6 768)	13 964 576	2 186	13 966 762
Dochody całkowite razem	-	-	-	-	-	-	1 302 786	60	23 013	88 841	(2 548)	1 412 152	(82)	1 412 070
Emisja akcji zwykłych	100	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	100	-	100
Dywidendy wypłacone	-	-	-	-	-	(217 907)	-	-	-	-	-	(217 907)	-	(217 907)
Transfer na kapitał zapasowy	-	-	2 098 965	-	-	(2 098 965)	-	-	-	-	-	-	-	-
Inne zwiększenia lub zmniejszenia kapitału własnego	-	-	-	-	-	(38)	-	-	-	-	-	(38)	(4)	(42)
Program opcji pracowniczych	-	10 410	-	(186)	-	-	-	-	-	-	-	10 224	-	10 224
- wartość usług świadczonych przez pracowników	-	-	-	10 224	-	-	-	-	-	-	-	10 224	-	10 224
- rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych	-	10 410	-	(10 410)	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Stan na 31 grudnia 2018 r.	169 348	3 405 338	9 826 282	93 448	1 153 753	(996 686)	1 302 786	(5 467)	145 978	83 643	(9 316)	15 169 107	2 100	15 171 207

Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych

		Rok kończący się 31 grudnia
	Nota	2019	2018 - przekształcone
Zysk przed opodatkowaniem		1 555 045	1 786 649
Korekty:		(425 989)	(653 909)
Zapłacony podatek dochodowy		(705 191)	(600 098)
Amortyzacja, w tym amortyzacja środków trwałych oddanych w leasing operacyjny	25, 26	423 463	299 326
(Zyski) straty z tytułu różnic kursowych z działalności finansowej		107 844	375 493
(Zyski) straty z działalności inwestycyjnej		(37 663)	(309 106)
Dywidendy otrzymane	8	(4 220)	(3 558)
Przychody odsetkowe (rachunek zysków i strat)	6	(5 071 664)	(4 518 190)
Koszty odsetkowe (rachunek zysków i strat)	6	1 068 892	1 021 716
Odsetki otrzymane		5 358 232	4 755 576
Odsetki zapłacone		(1 096 272)	(1 212 902)
Zmiana stanu należności od banków		(2 122 441)	(1 377 115)
Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających		(43 652)	(7 312)
Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom		(10 535 348)	(10 280 705)
Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite		1 127 294	(1 311 909)
Zmiana stanu papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie		(2 234 334)	(276 849)
Zmiana stanu papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo przez wynik finansowy		(154 430)	(408)
Zmiana stanu pozostałych aktywów		216 394	(390 131)
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków		(1 399 697)	635 989
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów		14 874 358	11 464 952
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych		(224 425)	280 813
Zmiana stanu rezerw		481 013	22 984
Zmiana stanu innych zobowiązań		(454 142)	777 525
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej		1 129 056	1 132 740
Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach stowarzyszonych		-	54 759
Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych, po odliczeniu zbytych środków pieniężnych		-	100
Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych		72 599	115 083
Dywidendy otrzymane	8	4 220	3 558
Inne wpływy inwestycyjne		-	466 734
Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych		(25 636)	(39 907)
Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych		(500 761)	(558 570)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej		(449 578)	41 757
Wpływy z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od banków		-	187 200
Wpływy z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od innych podmiotów		544 735	648 378
Emisja dłużnych papierów wartościowych	28	2 318 586	4 644 681
Emisja zobowiązań podporządkowanych	28	-	750 000
Wpływy z tytułu emisji akcji zwykłych		53	100
Spłaty kredytów i pożyczek otrzymanych od banków		(560 027)	(2 945 100)
Spłaty kredytów i pożyczek otrzymanych od innych podmiotów-		(1 058 369)	(1 501 535)
Wykup dłużnych papierów wartościowych	28	(2 723 575)	(1 355 830)
Wykup lub spłata zobowiązań podporządkowanych	28	-	(500 000)
Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego		nd	(520)
Płatności zobowiązań z tytułu leasingu		(122 539)	nd
Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli		-	(217 907)
Odsetki zapłacone od kredytów otrzymanych od banków i od pożyczek podporządkowanych		(89 974)	(98 251)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej		(1 691 110)	(388 784)
Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem (A+B+C)	40	(1 011 632)	785 713
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych		(9 408)	20 996
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego		10 630 969	9 824 260
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	40	9 609 929	10 630 969

Noty objaśniające do sprawozdania finansowego

1. Informacje o Grupie mBanku S.A.

Grupę kapitałową mBanku S.A. ("Grupa", "Grupa mBanku") stanowią podmioty, nad którymi mBank S.A. ("Bank", "mBank") sprawuje kontrolę i mające dla Banku charakter:

• strategiczny akcje i udziały w spółkach wspierających poszczególne piony biznesowe mBanku S.A. (pion korporacji i rynków finansowych, bankowości detalicznej oraz pozostałe) o horyzoncie inwestowania nie krótszym niż 3 lata. Utworzenie lub nabycie tych spółek miało na celu rozszerzenie oferty dla klientów Banku;
• inny akcje i udziały spółek nabyte za wierzytelności, powstałe w wyniku ugód i układów ^z dłużnikami, mające na celu odzyskanie części lub całości należności kredytowych oraz spółek postawionych w stan likwidacji lub upadłości.

Jednostką dominującą Grupy jest mBank S.A. będący spółką akcyjną zarejestrowaną w Polsce, wchodzącą w skład Grupy Commerzbank AG.

Siedziba centrali Banku mieści się w Warszawie przy ul. Senatorskiej 18.

Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa Kapitałowa mBanku S.A. objęta skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym składała się z następujących podmiotów:

mBank S.A.; podmiot dominujący

mBank S.A. został powołany pod nazwą Bank Rozwoju Eksportu SA uchwałą nr 99 Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 1986 roku. Bank został zarejestrowany na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy, XVI Wydział Gospodarczy - Rejestrowy w dniu 23 grudnia 1986 roku w Rejestrze Handlowym pod numerem RHB 14036. IX Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy z dnia 4 marca 1999 roku podjęło uchwałę o zmianie nazwy Banku na BRE Bank SA. Nowa firma Banku została wpisana do rejestru w dniu 23 marca 1999 roku. W dniu 11 lipca 2001 roku Sąd Rejonowy w Warszawie wydał postanowienie o wpisie Banku do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000025237.

W dniu 22 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego dokonał rejestracji zmian Statutu Banku wynikających z uchwał nr 26 oraz 27 XXVI Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A., które odbyło się dnia 11 kwietnia 2013 roku. Wraz z rejestracją zmian w Statucie zmianie uległa nazwa Banku z dotychczasowej BRE Bank Spółka Akcyjna na mBank Spółka Akcyjna (w skrócie mBank S.A.).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności Bank posiada numer 6419Z "Pozostałe pośrednictwo pieniężne". Zgodnie z Cedułą Giełdową Bank zaklasyfikowany jest do makrosektora "Finanse", sektor "Banki".

Zgodnie ze Statutem Banku, przedmiotem jego działalności jest świadczenie usług bankowych i konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych oraz prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie określonym w Statucie. Bank prowadzi działalność w zakresie obsługi klientów korporacyjnych, instytucjonalnych i detalicznych (w tym private banking) na terenie całego kraju oraz prowadzi działalność handlową i inwestycyjną, a także działalność maklerską.

Bank świadczy usługi na rzecz osób prawnych i fizycznych, krajowych i zagranicznych, zarówno w złotych jak i w walutach obcych.

Bank może otwierać i posiadać rachunki w bankach polskich i zagranicznych oraz ma prawo posiadania wartości dewizowych i dokonywania obrotu nimi.

W ramach bankowości detalicznej mBanku działalność prowadzą oddziały zagraniczne w Czechach i na Słowacji.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku zatrudnienie w mBanku S.A. wynosiło 6 072 etaty, a w Grupie 6 771 etatów (31 grudnia 2018 roku: Bank 5 839 etatów; Grupa 6 524 etaty).

Na dzień 31 grudnia 2019 roku zatrudnienie w mBanku S.A. wynosiło 7 106 osób, a w Grupie 9 352 osoby (31 grudnia 2018 roku: Bank 6 766 osób; Grupa 8 823 osoby).

Działalność Grupy realizowana jest w następujących segmentach, szczegółowo opisanych w Nocie 5.

Segment Korporacji i Rynków Finansowych, w tym:

Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna

mBank Hipoteczny S.A. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki)

Przedmiotem działalności mBanku Hipotecznego S.A. jest zapewnienie stabilnego i długoterminowego finansowania Grupy poprzez emisję listów zastawnych. Na koniec 2019 roku spółka nie prowadziła samodzielnej działalności kredytowej, lecz wykorzystywała model poolingowy we współpracy z mBankiem. Spółka wykonuje analizy rynku i świadczy usługi doradcze, adresowane do inwestorów i podmiotów branży nieruchomości komercyjnych.

mFaktoring S.A. – podmiot zależny

Spółka prowadzi działalność na rynku polskim w zakresie usług faktoringowych, obsługując transakcje krajowe oraz w eksporcie i imporcie. Jest członkiem Polskiego Związku Faktorów oraz Factors Chain International.

mLeasing Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki)

Przedmiotem działalności spółki jest głównie leasing ruchomości, takich jak: maszyny, urządzenia, linie technologiczne, samochody osobowe, samochody ciężarowe oraz dostawcze, ciągniki siodłowe, naczepy, przyczepy, autobusy, pojazdy, sprzęt specjalistyczny, statki, samoloty, tabor kolejowy, wyposażenie biurowe, sprzęt komputerowy. Szczególne miejsce w ofercie mLeasing dla klientów korporacyjnych zajmuje leasing nieruchomości, przede wszystkim nieruchomości biurowych, hoteli, magazynów i centrów logistycznych, stacji benzynowych, budynków użyteczności publicznej, infrastruktury komunalnej. Spółka posiada sieć oddziałów zlokalizowanych w największych miastach Polski.

Asekum Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki).

Spółka prowadzi działalność jako agent ubezpieczeniowy, głównie w zakresie ubezpieczeń przedmiotów leasingu. Bank posiada pośrednio przez mLeasing Sp. z o.o. 100% udziałów w spółce. Spółka Asekum Sp. z o.o. nabyła we wrześniu 2018 roku zorganizowaną część przedsiębiorstwa od spółki mFinanse Sp. z o.o. W związku z tym Grupa począwszy od października 2018 roku rozpoczęła konsolidację spółki.

Garbary Sp. z o.o. – podmiot zależny

Jedyną działalnością spółki było administrowanie nieruchomością gruntową położoną przy ul. Garbary 101/111 w Poznaniu, zabudowaną kompleksem zakładów mięsnych obecnie nie użytkowanych. W dniu 27 kwietnia 2018 roku została podpisana ostateczna umowa sprzedaży tej nieruchomości. Od dnia sprzedaży nieruchomości spółka nie prowadzi działalności.

Tele-Tech Investment Sp. z o.o. – podmiot zależny

Przedmiotem działania spółki jest lokowanie środków w papiery wartościowe i obrót wierzytelnościami, transakcje w zakresie obrotu papierami wartościowymi dokonywane na własny rachunek, zarządzanie przedsiębiorstwami kontrolowanymi, doradztwo w zakresie działalności związanej z prowadzeniem interesów i zarządzaniem. Spółka nie zatrudnia pracowników.

Rynki Finansowe

mFinance France S.A. – podmiot zależn^y

Przedmiotem działalności spółki jest pozyskiwanie dla Banku środków finansowych z rynków międzynarodowych poprzez emisje euroobligacji.

• mBank Hipoteczny S.A. podmiot zależny (w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania)
• mLeasing Sp. z o.o. podmiot zależny (w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania)

Segment Bankowości Detalicznej (w tym Private Banking)

mFinanse S.A. – podmiot zależny

mFinanse S.A. oferuje produkty mBanku S.A. oraz banków trzecich. Oferta obejmuje kredyty hipoteczne, produkty biznesowe, kredyty gotówkowe, produkty ubezpieczeniowe i leasing. Dystrybucja odbywa się na terenie całego kraju w 44 placówkach mFinanse i 166 mKioskach ulokowanych w centrach handlowych.

• mBank Hipoteczny S.A. podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki)
• mLeasing Sp. z o.o. podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki)
• Asekum Sp. z o.o. podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki)
• LeaseLink Sp. z o.o. podmiot zależny

LeaseLink Sp. z o.o. to spółka działająca w obszarze fintech w sektorach leasingu przedmiotów niskocennych oraz e-commerce, specjalizująca się w dostarczaniu leasingu jako metody płatności w handlu elektronicznym. Bank posiada pośrednio przez mLeasing Sp. z o.o. 100% udziałów w spółce. W związku z tym, że spółka mLeasing Sp. z o.o. nabyła dniu 8 marca 2019 roku 100% udziałów w LeaseLink Sp.z o.o., Grupa począwszy od marca 2019 roku rozpoczęła konsolidację spółki. Szczegółowe informacje dotyczące nabycia udziałów w spółce zostały zaprezentowane w Nocie 43.

Pozostałe

mCentrum Operacji Sp. z o.o. w likwidacji – podmiot zależny

Przedmiotem działania spółki było między innymi świadczenie usług z zakresu zarządzania danymi i dokumentami, a także archiwum elektronicznego, archiwum tradycyjnego oraz obsługi procesów biznesowych i bankowości transakcyjnej.

W listopadzie 2019 roku spółka została zlikwidowana, co zostało opisane w Nocie 43.

BDH Development Sp. z o.o. – podmiot zależny

Przedmiotem działalności spółki jest realizacja i dokończenie przedsięwzięć deweloperskich na bazie nieruchomości mieszkaniowych przejętych przez podmioty z Grupy mBanku S.A. w drodze restrukturyzacji i windykacji kredytów inwestycyjnych, w celu odzyskania jak największej wartości z przejętych nieruchomości.

W dniu 7 listopada 2019 roku mBank S.A., w ramach realizacji planu Grupy mBanku o wycofaniu się z działalności deweloperskiej i koncentracji na głównej działalności z branży finansowej, podpisał warunkową umowę sprzedaży udziałów w spółce. W związku z tym, na dzień 31 grudnia 2019 roku spółka BDH Development S.A. została zaklasyfikowana do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, co zostało szczegółowo opisane w Nocie 24.

Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – podmiot zależny

Fundusz powstał jako wehikuł inwestycyjny w ramach projektu mAccelerator, którego celem jest rozwijanie, a następnie komercjalizacja projektów o wysokim potencjale w dziedzinie nowoczesnych technologii wspierających sektor usług finansowych (fin-tech). Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku Bank posiadał 98,04% certyfikatów inwestycyjnych Funduszu, a pozostałe 1,96% stanowiło własność udziałowców mniejszościowych. Organem zarządzającym Funduszem jest Quercus Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Pozostałe informacje o spółkach Grupy

Informacje dotyczące rodzaju prowadzonej przez spółki działalności znajdują się w Nocie 5 Segmenty działalności niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym Bank obejmuje następujące spółki:

	31.12.2019			31.12.2018
Nazwa spółki	Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio)	Metoda konsolidacji	Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio)	Metoda konsolidacji
mBank Hipoteczny S.A.	100%	pełna	100%	pełna
mLeasing Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
mFinanse S.A.	100%	pełna	100%	pełna
mFaktoring S.A.	100%	pełna	100%	pełna
mFinance France S.A.	99,998%	pełna	99,998%	pełna
Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty	98,04%	pełna	98,04%	pełna
Tele-Tech Investment Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
mCentrum Operacji Sp. z o.o. w likwidacji	-	-	100%	pełna
BDH Development Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
Garbary Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
Asekum Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
LeaseLink Sp. z o.o.	100%	pełna	-	-

Na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa zaklasyfikowała spółkę BDH Development Sp. z o.o. do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży (Nota 24). W listopadzie 2019 roku spółka mCentrum Operacji Sp. z o.o. została zlikwidowana. Proces likwidacji został opisany w Nocie 43. Począwszy od marca 2019 roku Grupa rozpoczęła konsolidację spółki LeaseLink Sp. z o.o. Począwszy od października 2018 roku Grupa rozpoczęła konsolidację spółki Asekum Sp. z o.o.

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd mBanku S.A. w dniu 26 lutego 2020 roku.

2. Opis ważniejszych stosowanych zasad rachunkowości

Najważniejsze zasady rachunkowości zastosowane przy sporządzaniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały przedstawione poniżej. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych okresach w sposób ciągły, za wyjątkiem zasad rachunkowości zastosowanych w związku z wdrożeniem MSSF 16 z dniem 1 stycznia 2019 roku, co zostało szerzej opisane w Nocie 2.29.

2.1. Podstawa sporządzenia

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy mBanku S.A. sporządzono za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku. Zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane porównawcze dotyczą okresu 12 miesięcy zakończonego 31 grudnia 2018 roku.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy mBanku S.A. sporządzone zostało zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej według zasady kosztu historycznego, za wyjątkiem kontraktów pochodnych, innych aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz aktywów i zobowiązań finansowych wyznaczonych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, jak również dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody oraz zobowiązań z tytułu rozliczanych w środkach pieniężnych płatności w formie akcji własnych, które są wyceniane w wartości godziwej. Składniki aktywów trwałych lub grupy do sprzedaży zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, wykazywane są w kwocie niższej z dwóch, tj. ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.

Prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy mBanku S.A. dane za rok 2018 były przedmiotem badania biegłego rewidenta.

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga użycia określonych szacunków księgowych. Wymaga również od Zarządu stosowania własnego osądu przy stosowaniu przyjętych przez Grupę zasad rachunkowości. Zagadnienia, w odniesieniu do których w istotnym zakresie wymagany jest profesjonalny osąd, zagadnienia bardziej złożone lub takie, przy których założenia i szacunki są znaczące z punktu widzenia sprawozdania finansowego, ujawnione są w Nocie 4.

Sprawozdanie finansowe sporządzane jest zgodnie z zasadą istotności. Pominięcia lub zniekształcenia pozycji sprawozdania finansowego są istotne, jeżeli mogą, pojedynczo lub łącznie, wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników sprawozdania finansowego Grupy. Istotność uzależniona jest od wielkości i rodzaju pominięcia lub zniekształcenia pozycji w sprawozdaniu finansowym oraz od kombinacji obu tych czynników. Każdą istotną kategorię podobnych pozycji Grupa prezentuje odrębnie. Pozycje odmienne pod względem rodzaju lub funkcji Grupa prezentuje odrębnie, chyba że są one nieistotne.

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy.

2.2. Konsolidacja

Jednostki zależne:

Jednostki zależne to wszelkie jednostki, niezależnie od charakteru zaangażowania w danej jednostce (w tym jednostki specjalnego przeznaczenia), w odniesieniu do których Grupa sprawuje kontrolę nad jednostką, w której dokonano inwestycji. Kontrola ta ma miejsce wtedy i tylko wtedy, gdy Grupa sprawuje władzę nad jednostką, podlega ekspozycji na zmienne wyniki finansowe, lub gdy ma prawo do zmiennych wyników finansowych oraz ma możliwość wywierania wpływu na wysokość tych wyników finansowych poprzez sprawowanie władzy nad tą jednostką. W przypadku, gdy Grupa nie posiada większości praw głosu w jednostce, w której dokonano inwestycji, bierze pod uwagę inne fakty i okoliczności ustalając czy sprawuje władzę nad jednostką, ze szczególnym uwzględnieniem ustaleń umownych pomiędzy Grupą a innymi posiadaczami praw głosu, praw wynikających z innych ustaleń umownych, praw głosu posiadanych przez Grupę oraz potencjalnych praw głosu. Jeżeli fakty i okoliczności wskazują, że nastąpiły zmiany w przypadku co najmniej jednego z trzech elementów kontroli wymienionych powyżej, Grupa ponownie ocenia czy sprawuje kontrolę nad daną jednostką. Grupa zaczyna konsolidować jednostkę zależną, kiedy rozpoczyna sprawowanie kontroli nad tą jednostką i zaprzestaje konsolidacji jednostki zależnej, gdy traci kontrolę nad tą jednostką. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe łączy pozycje aktywów, zobowiązań, kapitału własnego, przychodów i kosztów jednostki dominującej i jednostek zależnych wyłączając wartość bilansową inwestycji jednostki dominującej w każdej z jednostek zależnych oraz tej części kapitału własnego każdej z jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej. Stąd powstaje wartość firmy. Jeżeli wartość firmy jest ujemna, ujmuje się ją bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zysk lub strata i każdy składnik pozostałych całkowitych dochodów jest przypisywany do właścicieli Grupy oraz do udziałów niekontrolujących nawet wtedy, gdy w rezultacie udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną. Jeżeli Grupa utraci kontrolę nad jednostką zależną, to rozlicza wszelkie kwoty ujęte w pozostałych całkowitych dochodach związane z tą jednostką zależną na takich zasadach, jakie byłyby wymagane w przypadku, gdy Grupa bezpośrednio zbyła odnośne aktywa lub zobowiązania. W związku z tym, jeżeli zysk lub strata poprzednio ujęte w pozostałych całkowitych dochodach zostałyby przeklasyfikowane do wyniku w momencie zbycia odnośnych aktywów lub zobowiązań, to Grupa dokonuje przeklasyfikowania zysku lub straty z kapitału własnego do wyniku (jako korektę wynikającą z przeklasyfikowania) w momencie utraty kontroli nad jednostką zależną. Jeżeli nadwyżkę z przeszacowania poprzednio ujętą w pozostałych całkowitych dochodach przeniesiono by bezpośrednio do zysków zatrzymanych w momencie zbycia odnośnych aktywów, to Grupa przenosi tę nadwyżkę z przeszacowania bezpośrednio do zysków zatrzymanych w momencie utraty kontroli nad jednostką zależną.

Udziały nie dające kontroli to kapitał własny jednostki zależnej, którego nie można przyporządkować, bezpośrednio lub pośrednio, do jednostki dominującej. Grupa prezentuje udziały nie dające kontroli w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w ramach kapitału własnego, oddzielnie od kapitału własnego właścicieli jednostki dominującej. Zmiany udziału jednostki dominującej w jednostce zależnej, które nie skutkują utratą kontroli nad jednostką zależną, są ujmowane jako transakcje kapitałowe (tj. jako transakcje z właścicielami działającymi w ramach uprawnień właścicieli). W takich przypadkach w celu odzwierciedlenia zmian we względnych udziałach w jednostce zależnej Grupa dokonuje korekty wartości bilansowej udziałów kontrolujących oraz udziałów niekontrolujących. Wszelkie różnice pomiędzy kwotą korekty udziałów niekontrolujących a wartością godziwą kwoty zapłaconej lub otrzymanej odnoszone są na kapitał własny i przypisywane do właścicieli jednostki dominującej.

W przypadku gdy jednostka przejmująca dokonała okazyjnego nabycia, które jest połączeniem przedsięwzięć, w wyniku którego powstaje zysk, na dzień przejęcia jednostka przejmująca ujmuje powstały zysk w wyniku. Przed ujęciem zysku z tytułu okazyjnego nabycia jednostka przejmująca ponownie ocenia, czy poprawnie zidentyfikowała wszystkie nabyte aktywa i wszystkie przejęte zobowiązania i ujmuje wszelkie dodatkowe aktywa i zobowiązania, które zidentyfikowała w wyniku tego przeglądu. Jednostka przejmująca dokonuje następnie przeglądu procedur stosowanych do określenia wartości, których ujęcie na dzień przejęcia jest wymagane, aby zapewnić, że wycena odzwierciedla wszystkie informacje dostępne na dzień przejęcia.

Transakcje, rozrachunki i niezrealizowane zyski na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy zostały w całości eliminowane. Niezrealizowane straty również podlegają eliminacji, chyba że transakcja dostarcza dowodów na utratę wartości przekazanego składnika aktywów. Zasady rachunkowości stosowane przez jednostki zależne zostały zmienione, tam gdzie było to konieczne, dla zapewnienia zgodności z zasadami rachunkowości stosowanymi przez Grupę.

Połączenia jednostek gospodarczych dotyczące jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą rozlicza się tzw. metodą poprzednika polegającą na tym, że aktywa i zobowiązania przejmowanych przedsięwzięć nie są wyceniane do wartości godziwej lecz jednostka przejmująca włącza je do swojego sprawozdania finansowego według wartości nabytych przedsięwzięć, wynikających ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki wyższego szczebla, która sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe, pod której wspólną kontrolą transakcja ma miejsce.

Konsolidacją nie objęto spółek, których rozmiary działalności nie są istotne w stosunku do rozmiarów działalności Grupy.

2.3. Przychody i koszty z tytułu odsetek

W rachunku zysków i strat ujmowane są wszystkie przychody odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych wycenianych w koszcie zamortyzowanym przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej oraz przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą obliczania zamortyzowanej wartości początkowej aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu odsetek do właściwego okresu. Efektywna stopa procentowa to stopa, za pomocą której szacowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego dyskontowane są dokładnie do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego. Obliczając efektywną stopę procentową, Grupa szacuje oczekiwane przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie warunki umowne danego instrumentu finansowego, nie biorąc jednak pod uwagę oczekiwanych strat kredytowych. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie zapłacone lub otrzymane między stronami umowy prowizje i punkty, które są integralną częścią efektywnej stopy procentowej, oraz koszty transakcji i wszystkie inne premie lub dyskonta.

Grupa oblicza przychód odsetkowy przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, za wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W momencie przeklasyfikowania do koszyka 3 aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są od wartości netto aktywa finansowego i wykazywane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.

Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje otrzymane lub należne z tytułu kredytów, lokat międzybankowych oraz inwestycyjnych papierów wartościowych ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej.

Przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek od kredytów, ujmowane są w rachunku zysków i strat oraz drugostronnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik należności od banków lub pozostałych klientów.

W kalkulacji efektywnej stopy procentowej uwzględniane są przepływy pieniężne wynikające tylko z takich wbudowanych instrumentów pochodnych, które są ściśle powiązane z umową zasadniczą.

Przychody i koszty dotyczące elementu odsetkowego wyniku na instrumentach pochodnych stopy procentowej oraz wynikające z bieżącego naliczania punktów swapowych walutowych instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej wykazywane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej. Do portfela bankowego zalicza się transakcje, które nie są dokonywane w celach handlowych tj. nie mające na celu uzyskania korzyści finansowych w krótkim okresie czasu (do 6 miesięcy) oraz takie, które nie stanowią zabezpieczenia ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego.

Przychody i koszty odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.

Przychody odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

2.4. Przychody z tytułu opłat i prowizji

Przychody z tytułu prowizji i opłat ujmuje się zgodnie z MSSF15 stosując 5 stopniowy model ujmowania przychodów, na który składa się:

Etap I – Identyfikacja umowy z klientem:

W ramach tego etapu następuje identyfikacja umów z klientami poprzez analizę spełnienia następujących kryteriów:

• 1. strony umowy zawarły umowę (w formie pisemnej, ustnej lub zgodnie z innymi zwyczajowymi praktykami handlowymi) i są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków,
• 1. istnieje możliwość zidentyfikowania prawa każdej ze stron dotyczące dóbr lub usług, które mają zostać przekazane,
• 1. istnieje możliwość zidentyfikowania warunków płatności za dobra lub usługi, które mają zostać przekazane,
• 1. umowa ma treść ekonomiczną (tzn. można oczekiwać, że w wyniku umowy ulegnie zmianie ryzyko, rozkład w czasie lub kwota przyszłych przepływów pieniężnych), oraz
• 1. jest prawdopodobne, że Grupa otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi. Oceniając, czy otrzymanie kwoty wynagrodzenia jest prawdopodobne, Grupa uwzględnia zdolność i zamiar zapłaty kwoty wynagrodzenia przez klienta w odpowiednim terminie, z uwzględnieniem wszelkich upustów cenowych.

Etap II – Identyfikacja odrębnych zobowiązań do wykonania świadczenia:

Zobowiązanie do wykonania świadczenia to przyrzeczenie (domniemane lub sprecyzowane) do przekazania klientowi dóbr lub usług, które identyfikowane są w momencie zawarcia umowy na bazie warunków kontraktowych, jak również zwyczajowej praktyki biznesowej. Grupa w momencie zawarcia umowy dokonuje oceny dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie z klientem i identyfikuje jako zobowiązanie do wykonania świadczenia każde przyrzeczenie do przekazania na rzecz klienta:

• 1. dobra lub usługi (lub pakietu dóbr lub usług), które można wyodrębnić; lub
• 1. grupy odrębnych dóbr lub usług, które są zasadniczo takie same i w przypadku, których przekazanie na rzecz klienta ma taki sam charakter.

Dobro lub usługa przyrzeczona klientowi są odrębne, jeżeli są spełnione oba poniższe warunki:

• 1. klient może odnosić korzyści z dobra lub usługi albo bezpośrednio, albo poprzez powiązanie z innymi zasobami, które są dla niego łatwo dostępne (tj. dobro lub usługa mogą być odrębne); oraz
• 1. zobowiązanie jednostki do przekazania dobra lub usługi na rzecz klienta można zidentyfikować jako odrębne w stosunku do innych zobowiązań określonych w umowie (tj. dobro lub usługa są odrębne w ramach samej umowy).

Grupa identyfikuje opcje zakupu dodatkowych dóbr lub usług dla klienta (punkty lojalnościowe) jako odrębne zobowiązania do wykonania świadczeń, jeżeli dają one klientowi istotne prawa (prawo materialne, którego klient nie uzyskałby, jeżeli nie zawarłby przedmiotowej umowy).

W przypadku, gdy w procesie dostarczania wybranych usług dla klienta zaangażowany jest podmiot trzeci, Grupa dokonuje oceny, czy występuje w roli agenta czy zleceniodawcy, biorąc poda uwagę przede wszystkim możliwość kontrolowania danej usługi przed jej przekazaniem klientowi (zasada kontroli).

Etap III – Określenie ceny transakcyjnej:

Grupa na moment zawarcia umowy ustala cenę transakcyjną odrębnego dobra lub odrębnej usługi będącej przedmiotem każdego zobowiązania do wykonania świadczenia, uwzględniając warunki umowy oraz stosowane przez nią zwyczajowe praktyki handlowe.

Cena transakcyjna to kwota wynagrodzenia, które zgodnie z oczekiwaniem Grupy – będzie przysługiwać w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta, z wyłączeniem kwot pobranych w imieniu osób trzecich.

Przy ustalaniu ceny transakcyjnej uwzględniane są następujące komponenty: wynagrodzenie zmienne, wartość pieniądza w czasie, wynagrodzenie niegotówkowe oraz wynagrodzenie płatne klientowi. W zakresie wynagrodzenia zmiennego (np. rabaty od organizacji płatniczych) Grupa oszacowuje kwotę wynagrodzenia, do którego będzie uprawniony w zamian za przekazanie przyrzeczonych usług.

Etap IV – Alokowanie ceny transakcyjnej do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia:

Grupa przypisuje cenę transakcyjną do każdego zobowiązania do wykonania świadczenia (lub do odrębnego dobra lub odrębnej usługi) w kwocie, która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – przysługuje w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi. Grupa dokonuje alokacji ceny transakcyjnej na podstawie modelu względnej wartości godziwej.

Etap V – Ujęcie przychodu w momencie realizacji zobowiązania wynikającego z umowy:

Grupa ujmuje przychody w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi. Dobro zostaje przekazane, a usługa wykonana w momencie uzyskania przez klienta kontroli. Do przychodów zaliczane są jednorazowo opłaty pobierane przez Bank za wykonanie czynności niezwiązanych bezpośrednio z powstaniem kredytów, pożyczek i innych należności, a także rozliczane liniowo opłaty za świadczenie usług przez Grupę w okresie dłuższym niż 3 miesiące. Do przychodów prowizyjnych zalicza się także opłaty i prowizje rozliczane w czasie metodą liniową, otrzymane od udzielonych kredytów i pożyczek o nieustalonych harmonogramach przyszłych przepływów pieniężnych, dla których nie można ustalić efektywnej stopy procentowej. Metoda liniowa dla tego typu usług zapewnia rzetelny obraz przekazania dóbr i usług, ponieważ usługi te świadczone są równomiernie w czasie.

Zasady rachunkowości dotyczące ujęcia przychodów prowizyjnych z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami opisane zostały w Nocie 2.5.

Opłaty za uruchomienie kredytu dotyczące kredytów, które prawdopodobnie zostaną wykorzystane, są odraczane (wraz z odnośnymi kosztami bezpośrednimi) i uwzględniane w kalkulacji efektywnej stopy procentowej kredytu. Opłaty z tytułu udostępnienia kredytów konsorcjalnych wykazuje się jako przychód w momencie zakończenia procesu organizacji konsorcjum, jeżeli Grupa nie zachowała dla siebie żadnej części ryzyka kredytowego lub zachowała część ryzyka o poziomie zbliżonym jak inni uczestnicy. Prowizje i opłaty z tytułu negocjowania lub uczestnictwa w negocjowaniu transakcji na rzecz osoby trzeciej, takiej jak nabycie akcji/udziałów lub innych papierów wartościowych bądź nabycie lub zbycie przedsiębiorstwa, ujmuje się z chwilą zrealizowania odnośnej transakcji. Opłaty z tytułu zarządzania portfelem i inne opłaty za usługi zarządzania, doradztwa i inne są ujmowane na podstawie umów o świadczenie usług, zazwyczaj proporcjonalnie do upływu czasu. Tę samą zasadę stosuje się przy usługach zarządzania majątkiem klientów, planowania finansowego i powiernictwa, które świadczy się nieprzerwanie przez dłuższy okres.

Prowizje i opłaty pobierane przez Grupę z tytułu wydania, odnowienia i zmiany limitu kart kredytowych i płatniczych, udzielonych gwarancji oraz z tytułu otwarcia, przedłużenia i podwyższenia akredytyw rozliczane są metodą liniową.

Prowizje i opłaty pobierane przez Grupę z tytułu operacji gotówkowych, prowadzenia rachunków klientów, realizacji przekazów oraz z tytułu działalności maklerskiej rozpoznawane są w rachunku zysków i strat jednorazowo.

Dodatkowo przychody z tytułu opłat i prowizji obejmują przychody z tytułu opłaty pobieranej od produktów ubezpieczeniowych sprzedawanych poprzez platformę internetową za rozłożenie składki na raty. Opłata za rozłożenie składki na raty jest rozliczana w czasie zgodnie z okresem trwania polisy.

Do wyniku z tytułu opłat i prowizji Grupa zalicza także wynagrodzenie uzyskane z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych podmiotów trzecich. W przypadku sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które nie są powiązane z produktami kredytowymi, przychody te są rozpoznawane jednorazowo lub, w przeważającej większości przypadków, rozliczane na bazie miesięcznej.

2.5. Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami

Grupa traktuje sprzedawane produkty ubezpieczeniowe jako powiązane z kredytami w szczególności, gdy produkt ubezpieczeniowy jest oferowany klientowi wyłącznie z kredytem, tj. nie ma możliwości zakupu w Grupie produktu ubezpieczeniowego identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej bez zakupu kredytu.

Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów.

Wynagrodzenie zaliczane do przychodów odsetkowych rozliczane jest w czasie w ramach kalkulacji efektywnej stopy procentowej dla powiązanego kredytu. Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi, zgodnie z modelem 5-ciu kroków opisanym powyżej.

Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktu ubezpieczeniowego są rozliczane w analogiczny sposób do rozliczania przychodów, z zachowaniem zasady współmierności przychodów i kosztów. Część kosztów jest traktowana jako element korygujący wyliczenie przychodów odsetkowych przy użyciu efektywnej stopy procentowej, a pozostała część tych kosztów rozpoznawana jest jednorazowo lub jest rozliczana czasie w ramach kosztów prowizyjnych.

Grupa dokonuje również szacunku wynagrodzenia, które będzie w przyszłości zwracane z tytułu wcześniejszego zakończenia umowy ubezpieczeniowej i odpowiednio pomniejsza rozpoznawane przychody odsetkowe lub prowizyjne.

W związku z wejściem w życie Rekomendacji U dotyczącej dobrych praktyk w zakresie bancassurance, począwszy od 31 marca 2015 roku Grupa nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które byłyby traktowane jako produkty powiązane z kredytami.

2.6. Sprawozdawczość dotycząca segmentów

Segment operacyjny jest częścią składową Grupy, która angażuje się w działalność gospodarczą, w związku z którą może uzyskiwać przychody i ponosić koszty (w tym przychody i koszty związane z transakcjami z innymi częściami składowymi Grupy), oraz której wyniki działalności są regularnie przeglądane przez główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych w Grupie oraz wykorzystujący te wyniki przy podejmowaniu decyzji o zasobach alokowanych do segmentu i przy ocenie wyników działalności segmentu, jak również w przypadku której są dostępne oddzielne informacje finansowe.

Sprawozdawczość segmentów działalności jest przedstawiana na tej samej podstawie, co zastosowana do celów sprawozdawczości wewnętrznej (kierownictwa). Kierownictwo oznacza funkcję, która polega na alokacji zasobów do segmentów działalności i przeprowadzaniu oceny ich wyników. Grupa przyjęła, iż rolę "kierownictwa" zgodnie z definicją MSSF 8 pełni Zarząd Banku.

Zgodnie z MSSF 8 Grupa wyodrębniła następujące segmenty operacyjne: "Korporacje i Rynki Finansowe", w skład którego wchodzą podsegmenty Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna oraz Rynki Finansowe, "Bankowość Detaliczna" (w tym private banking) oraz "Pozostałe".

2.7. Aktywa finansowe

Grupa klasyfikuje swoje aktywa finansowe do następujących kategorii: aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody z możliwością reklasyfikacji zysków i strat na instrumencie do rachunku zysków i strat w momencie zaprzestania ujmowania aktywa, aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody bez możliwości reklasyfikacji zysków i strat na instrumencie do rachunku zysków i strat w momencie zaprzestania ujmowania aktywa, oraz aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Zaliczenie dłużnego składnika aktywów finansowych do jednej z kategorii odbywa się w momencie jego początkowego ujęcia na podstawie modelu biznesowego Banku w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki wynikających z umowy przepływów pieniężnych składnika aktywów finansowych. Kapitałowy składnik aktywów finansowych zalicza się do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat chyba, że w momencie początkowego ujęcia Grupa dokonała nieodwołalnego wyboru odnośnie określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, aby ujmować późniejsze zmiany wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody.

Standaryzowane transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się na dzień rozliczenia transakcji - dzień, w którym Grupa dostarcza lub otrzymuje dany składnik aktywów. Zmiany w wartości godziwej pomiędzy datą zawarcia transakcji a datą jej rozliczenia w przypadku aktywów wycenianych w wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat lub w innych pozycjach kapitału własnego. Kredyty wykazywane są w momencie wypłaty lub udostępnienia środków na rachunek kredytobiorcy. Pochodne instrumenty finansowe są ujmowane począwszy od dnia zawarcia transakcji.

Składnik aktywów finansowych zostaje usunięty z bilansu, gdy Grupa traci kontrolę nad prawami umownymi składającymi się na dany instrument finansowy; zazwyczaj ma to miejsce w przypadku sprzedaży instrumentu lub gdy wszystkie przepływy środków pieniężnych przypisane danemu instrumentowi przechodzą na niezależną stronę trzecią.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Składnik aktywów finansowych wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy chyba, że jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Rozchód dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu następuje według średniej ważonej metody rozchodu.

Grupa dokonuje nieodwołalnej klasyfikacji do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat w momencie początkowego ujęcia, gdy klasyfikacja taka prowadzi do uzyskania bardziej przydatnych informacji, gdyż:

• eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami jako "niedopasowanie księgowe"), która w przeciwnym razie powstałaby z powodu innego sposobu wyceny aktywów lub zobowiązań bądź innego ujęcia związanych z nimi zysków i strat, lub
• grupa aktywów finansowych, zobowiązań finansowych lub obu tych kategorii jest zarządzana, a jej wyniki oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowanymi zasadami zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, natomiast informacje na temat grupy są na tej podstawie przekazywane wewnątrz jednostki kluczowym członkom kierownictwa.

W prezentowanych w niniejszym sprawozdaniu okresach sprawozdawczych Grupa nie wyznaczyła żadnych instrumentów finansowych w momencie ich początkowego ujęcia jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat celem zmniejszenia niedopasowania księgowego.

W momencie początkowego ujęcia aktywa zaklasyfikowane do tej kategorii wyceniane są w wartości godziwej.

Po początkowym ujęciu aktywa finansowe zaklasyfikowane do tej kategorii wyceniane są na koniec okresu sprawozdawczego według wartości godziwej.

Zyski i straty wynikające ze zmian wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat są wykazywane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym powstały.

Przychody z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej (Nota 2.4), za wyjątkiem instrumentów pochodnych, których sposób ujęcia jest opisany w Nocie 2.13, ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wycena i wynik ze sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy ujęte są w wyniku na działalności handlowej jeśli dotyczą aktywów przeznaczonych do obrotu lub w pozycji zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie to aktywa finansowe spełniające oba poniższe warunki, o ile Bank nie wyznaczył ich do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego cel zakłada utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie są wprowadzane do ksiąg w dniu zawarcia transakcji.

W momencie początkowego ujęcia aktywa finansowe zaklasyfikowane do tej kategorii wyceniane są w wartości godziwej, którą powiększa się o koszty transakcyjne, które można bezpośrednio przypisać do nabycia aktywów finansowych. Po początkowym ujęciu aktywa te są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Przez aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody rozumie się aktywa finansowe spełniające oba poniższe warunki, o ile jednostka nie wyznaczyła ich do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego cel zakłada zarówno utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Przychody/koszty z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wynik ze sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w wyniku na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody są na koniec okresu sprawozdawczego wyceniane według wartości godziwej.

Zyski i straty z tytułu zmiany wartości godziwej dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody są odnoszone bezpośrednio na pozostałe całkowite dochody do czasu usunięcia danego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej lub wystąpienia utraty wartości – wówczas łączna kwota zysków lub strat ujmowanych dotychczas w pozostałych dochodach całkowitych wykazywana jest w rachunku zysków i strat. Jednakże odsetki naliczane według efektywnej stopy procentowej ujmowane są w rachunku zysków i strat.

Wartość godziwa inwestycji notowanych na aktywnym rynku wynika z ich bieżącej wartości rynkowej. Jeżeli rynek na dany składnik aktywów finansowych nie jest aktywny, Bank ustala wartość godziwą stosując techniki wyceny. Obejmują one wykorzystanie niedawno przeprowadzonych transakcji na normalnych zasadach rynkowych, odwołanie się do innych instrumentów, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych oraz modele wyceny opcji oraz inne metody wyceny powszechnie stosowane przez uczestników rynku.

Instrumenty kapitałowe

Inwestycje w instrumenty kapitałowe wycenia się według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. W momencie początkowego ujęcia Grupa może dokonać nieodwołalnego wyboru dotyczącego ujmowania w innych dochodach całkowitych późniejszych zmian wartości godziwej (opcja wyceny wartości godziwej przez inne całkowite dochody) inwestycji w instrument kapitałowy, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą przez Grupę w ramach połączenia jednostek zgodnie z MSSF 3.

W przypadku instrumentów kapitałowych dla których zastosowano opcję wyceny do wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody wszystkie zyski i straty z tytułu zmiany wartości godziwej, z uwzględnieniem różnic kursowych, ujmowane są w pozostałych całkowitych dochodach. Brak jest możliwości reklasyfikacji do rachunku wyników w momencie sprzedaży instrumentu. Jedynie dywidendy otrzymywane z tych instrumentów są rozpoznawane w rachunku zysków i strat w momencie ustanowienia prawa jednostki do otrzymania płatności.

Modyfikacja warunków kontraktowych aktywów finansowych

Grupa dokonuje rozliczenia ujmowanego dotychczas aktywa finansowego oraz ponownej wyceny zgodnej z zasadami stosowanymi w momencie początkowego ujęcia w przypadku stwierdzenia znaczącej modyfikacji warunków umowy w okresie finansowania. Przez znaczącą modyfikację Grupa definiuje taką zmianę warunków która spełnia jedno z następujących kryteriów:

• podwyższenie kwoty finansowania o więcej niż 10% w stosunku do kwoty oryginalnej
• wydłużenie okresu finansowania o ponad 12 miesięcy w stosunku do poprzedniego okresu finansowania
• przewalutowanie, które nie było przewidziane warunkami umowy. Przy czym aby przewalutowanie mogło być uznane za przewidziane warunkami umowy, musiałaby ona definiować zarówno kurs po którym miałoby ono nastąpić jak również oprocentowanie kredytu po przewalutowaniu.
• zmiana kredytobiorcy jedynie w przypadku kiedy dotychczasowy kredytobiorca jest zwolniony z długu
• zmiana warunków umownych wpływająca na wynik testu SPPI
• zmiana przedmiotu finansowania w przypadku finansowania typu object finance oraz project finance.

W przypadku zidentyfikowania zdarzenia znaczącej modyfikacji następuje rozpoznanie w rachunku wyników odroczonych przychodów i kosztów związanych z tym aktywem oraz rozwiązanie rezerw. Jednocześnie następuje ponowna wycena zgodna z zasadami wyceny na datę początkowego ujęcia. Wszelkie inne modyfikacje warunków umownych, które nie prowadzą do zaprzestania ujmowania składnika aktywów traktowane są jako nieznaczące modyfikacje i powodują rozpoznawanie zysku lub straty z tytułu modyfikacji. Efekt wszystkich zidentyfikowanych nieznaczących modyfikacji przepływów pieniężnych traktowane są jako niezwiązane z ryzykiem kredytowym i ujmowane w wyniku z tytułu odsetek. Wynik na modyfikacji stanowi różnicę pomiędzy wartością bieżącą zmodyfikowanych przepływów zdyskontowanych starą stopą efektywną, a zaangażowaniem efektywnym kredytu. Prowizje otrzymywane związane z nieznaczącą modyfikacją są rozliczane w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Wszystkie znaczące modyfikacje ujmowane są jako związane z ryzykiem kredytowym. W przypadku znaczącej modyfikacji ekspozycji w koszyku drugim, dla których w konsekwencji modyfikacji

nastąpiło przesunięcie do koszyka pierwszego, powstała na datę początkowego ujęcia korekta z tytułu wycena do wartości godziwej takiej ekspozycji koryguje wynik odsetkowy w kolejnych okresach.

Zakupione lub utworzone aktywa finansowe dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (aktywa POCI)

POCI to aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, które w momencie początkowego ujęcia są dotknięte utratą wartości. Do kategorii tej zaliczane są również te aktywa finansowe, które były dotknięte utratą wartości w momencie zidentyfikowanej znaczącej modyfikacji. W momencie początkowego ujęcia aktywa POCI ujmowane są w wartości godziwej. Wartość godziwa aktywów POCI na datę początkowego ujęcia liczona jest jako wartość bieżąca szacowanych przyszłych przepływów uwzględniających ryzyko kredytowe zdyskontowanych stopą wolną od ryzyka. Po początkowym ujęciu aktywa POCI wyceniane są wg zamortyzowanego kosztu. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych bank stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do ustalania wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych oraz przychodów odsetkowych generowanych przez te aktywa – stopę CEIR. W przypadku ekspozycji POCI zmiana oczekiwanych strat kredytowych w stosunku do szacowanych na datę ich początkowego ujęcia ujmowana jest jako odpis z tytułu utraty wartości. Przy czym jego wartość może zarówno pomniejszać wartość brutto ekspozycji POCI jak również ją powiększać w przypadku zmniejszenia oczekiwanych strat w stosunku do ich wartości na datę początkowego ujęcia.

Przeklasyfikowanie aktywów finansowych

Dłużne aktywa finansowe podlegają przeklasyfikowaniu wtedy i tylko wtedy, gdy Grupa zmienia model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi. W takim przypadku przeklasyfikowaniu podlegają te aktywa, na który zmiana modelu biznesowego miała wpływ.

Grupa nie dokonuje przeklasyfikowania żadnych zobowiązań finansowych.

2.8. Kompensowanie instrumentów finansowych

Aktywa i zobowiązania finansowe kompensuje się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto, jeżeli występuje możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawo do skompensowania ujętych kwot oraz zamiar rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesnej realizacji danego składnika aktywów i uregulowania zobowiązania. Powyższe warunki uznaje się za niespełnione, a dokonanie kompensaty za niewłaściwe, gdy: różne instrumenty finansowe łączy się tak, aby naśladowały cechy pojedynczego instrumentu, aktywa i zobowiązania finansowe wynikają z instrumentów finansowych obciążonych takim samym ryzykiem ale dotyczą różnych kontrahentów, aktywa finansowe lub inne aktywa stanowią zabezpieczenie zobowiązań finansowych bez prawa regresu, aktywa finansowe są wnoszone przez dłużnika na rachunek powierniczy w celu wywiązania się ze zobowiązania ale nie zostały jeszcze przyjęte przez wierzyciela jako spłata zobowiązania lub gdy oczekuje się, że obowiązki powstałe na skutek zdarzeń powodujących straty zostaną rozliczone przez stronę trzecią na podstawie roszczenia zgłoszonego z tytułu umowy ubezpieczeniowej.

2.9. Utrata wartości aktywów finansowych

Instrumenty finansowe podlegające wymogom szacowania kosztów z tytułu ryzyka kredytowego to: aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, aktywa finansowe wyceniane przez inne całkowite dochody, zobowiązania do udzielania pożyczek jeżeli nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek wyników, umowy gwarancji finansowej jeżeli nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek wyników, należności leasingowe ujmowane zgodnie z MSSF 16, składniki aktywów kontraktowych z tytułu umów ujmowane zgodnie z MSSF 15, a także należności handlowe.

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący zasad wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych został zamieszczony w Nocie 3.3.6.

Zasady klasyfikacji ekspozycji do koszyków

Logika transferu jest to algorytm klasyfikacji ekspozycji do jednego z czterech Koszyków (ang. stage): 1, 2, 3, POCI.

Koszyk 1 zawiera ekspozycje, dla których kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych odbywa się w horyzoncie 12 miesięcy.

Koszyk 2 zawiera ekspozycje, dla których na datę raportową zidentyfikowano istotne pogorszenie jakości kredytowej w stosunku do daty początkowego ujęcia ekspozycji - kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych odbywa się w horyzoncie dożywotnim (ang. lifetime).

Koszyk 3 zawiera ekspozycje, dla których została stwierdzona przesłanka utraty wartości.

Koszyk POCI zawiera aktywa, dla których przesłanka utraty wartości została zidentyfikowana na moment początkowego ujęcia.

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący zasad klasyfikacji ekspozycji do koszyków został zamieszczony w Nocie 3.3.6.1.

Istotne pogorszenie jakości kredytowej

Identyfikacja istotnego pogorszenia jakości kredytowej aktywa odbywa się na bazie kryterium ilościowego i kryteriów jakościowych, przy czym o klasyfikacji aktywa do Koszyka 2 decyduje wystąpienie przynajmniej jednego z kryteriów jakościowych lub kryterium ilościowego.

Odrzucenie założenia o istotnym pogorszeniu jakości kredytowej

Podejście Banku do odrzucenia założenia o istotnym pogorszeniu jakości kredytowej w przypadku wystąpienia DPD>=31 dni (ang. Rebuttable presumption) polega na wprowadzeniu progu materialności (progu aktywacji) zaległej wobec Banku kwoty. Kryterium DPD>=31 dni (jedno z jakościowych kryteriów Logiki Transferu) nie jest brane pod uwagę, gdy:

• 1. dla ekspozycji detalicznych w przypadku ekspozycji kredytowych suma kapitału wymagalnego i niewymagalnego nie przekracza 500 PLN lub zaangażowanie pozabilansowe ekspozycji nie przekracza 500 PLN (na datę raportową),
• 1. dla ekspozycji korporacyjnych na datę raportową suma kapitału wymagalnego i niewymagalnego nie przekracza 3 000 PLN lub zaangażowanie pozabilansowe ekspozycji nie przekracza 3 000 PLN.

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący istotnego pogorszenia jakości kredytowej został zamieszczony w Nocie 3.3.6.1.1.

Niskie ryzyko kredytowe

Zgodnie z zapisami Standardu MSSF 9, Bank wyodrębnia kategorię aktywów z niskim ryzykiem kredytowym (ang. Low Credit Risk, LCR). Aktywa oznaczone jako LCR nie podlegają procesowi identyfikacji przesłanek istotnego pogorszenia jakości kredytowej (jeżeli nie są w statusie default, to znajdują się w Koszyku 1).

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący kryterium niskiego ryzyka kredytowego został zamieszczony w Nocie 3.3.6.1.2.

Utrata wartości

Bank stosuje jednolitą definicję niewykonania zobowiązania (default) we wszystkich obszarach zarządzania ryzykiem kredytowym, w tym dla celów kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych i wymogu kapitałowego. Podstawą przyjętej definicji default jest definicja niewykonania zobowiązania zawarta w Rozporządzeniu CRR.

Przeklasyfikowanie klienta do kategorii default dokonywane jest w przypadku wystąpienia przesłanki utraty wartości. Przeklasyfikowanie co najmniej jednego zobowiązania kredytowego klienta do kategorii default powoduje przeklasyfikowanie wszystkich zobowiązań kredytowych i niekredytowych klienta do kategorii default.

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący przesłanek utraty wartości został zamieszczony w Notach 3.3.6.1.3 (należności korporacyjne) oraz 3.3.6.1.4 (należności detaliczne).

Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych

Kalkulacja oczekiwanej straty kredytowej odbywa się dla ekspozycji, które na datę raportową są aktywne oraz posiadają niezerowe zaangażowanie (bilansowe i pozabilansowe). Oszacowanie wartości oczekiwanej straty kredytowej odbywa się odrębnie dla bilansowej, jak też pozabilansowej części ekspozycji. W kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych stosowane jest:

• podejście portfelowe: dotyczy ekspozycji, dla których na datę raportową nie stwierdzono przesłanki utraty wartości oraz ekspozycji z portfela detalicznego ze stwierdzoną przesłanką utraty wartości (z wyłączeniem ekspozycji, dla których stosowane jest podejście indywidualne),
• podejście indywidualne: dotyczy wszystkich ekspozycji korporacyjnych oraz wszystkich ekspozycji klientów Private Banking rejestrowanych w systemach korporacyjnych, dla których stwierdzono przesłankę utraty wartości, a także w określonych przypadkach ekspozycji mikrofirm detalicznych, dla których stwierdzono przesłankę utraty wartości.

Szczegółowy opis zagadnień dotyczący szacowania oczekiwanych strat kredytowych został zamieszczony w Nocie 3.3.6.2.

Spisanie należności kredytowej

Spisanie należności kredytowej może dotyczyć całości bądź części składnika aktywów finansowych.

W przypadku bankowości detalicznej, odpisanie wierzytelności może być zrealizowane w sytuacji:

• 1. Braku możliwości dochodzenia wierzytelności, np.:
  2. a. przedawnienie roszczenia Banku,
  3. b. wyłudzenie kredytu uniemożliwiające ustalenie tożsamości dłużnika,
  4. c. ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców,
  5. d. zakwestionowania wierzytelności przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.
• 1. Braku lub wyczerpania możliwości odzysku, w szczególności:
  2. a. umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na jego bezskuteczność,
  3. b. oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości albo zakończenia postępowania upadłościowego z uwagi na brak majątku dłużnika wystarczającego na pokrycie kosztów postepowania,
  4. c. uznania wierzytelności za nieściągalną koszty dochodzenia wierzytelności przewyższają potencjalny odzysk.

Z uwagi na cykliczną sprzedaż wierzytelności niepracujących systematycznym odpisom podlegają tylko przypadki wyłudzeń. Pozostałe przypadki objęte są procesem portfelowej sprzedaży wierzytelności.

W przypadku bankowości korporacyjnej, odpisywanie wierzytelności jest realizowane w sytuacji gdy zostały wyczerpane wszelkie możliwości odzysku. Dzieje się tak w sytuacji gdy:

• 1. zostało zakończone postępowanie upadłościowe, dłużnik został wykreślony z KRS i nie odzyskano całości długu – wtedy część nieodzyskana zostaje odpisana,
• 1. zostało wszczęte postepowanie restrukturyzacyjne, a warunki układu zakładają umorzenie części długu – wtedy także następuje odpisanie tej części,
• 1. jest prowadzone postepowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do spłaty długu wtedy także część nieodzyskana jest odpisywana,
• 1. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego. Zgodnie z decyzją sądu wierzytelność jest umarzana.

2.10. Umowy gwarancji finansowych

Umową gwarancji finansowych jest umowa zobowiązująca wystawcę do dokonania określonych płatności rekompensujących posiadaczowi stratę, jaką poniesie z powodu nie dokonania przez określonego dłużnika płatności w przypadającym terminie zgodnie z pierwotnymi lub zmienionymi warunkami instrumentu dłużnego.

W momencie początkowego ujęcia umowę gwarancji finansowej wycenia się w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu, wystawca takiej umowy w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości:

• kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe, określonej zgodnie z MSSF 9,
• początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15.

2.11. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych

Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują pozycje zapadalne w ciągu trzech miesięcy od dnia nabycia, w tym: kasę i środki w banku centralnym o nieograniczonych możliwościach dysponowania, bony skarbowe oraz inne kwalifikujące się bony, kredyty i pożyczki udzielone innym bankom, należności od innych banków oraz zakupione z intencją sprzedaży w krótkim terminie papiery wartościowe Skarbu Państwa.

2.12. Umowy sprzedaży i odkupu

Transakcje repo i reverse repo określane są jako operacje sprzedaży lub kupna papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i określonej umownej cenie i są ujmowane na dzień przekazania środków.

Papiery wartościowe sprzedawane przy jednoczesnym zawarciu powiązanej umowy odkupu (ang. Repos lub sell/buy back) są reklasyfikowane w sprawozdaniu finansowym jako aktywa, na których ustanowiono zabezpieczenie, jeżeli jednostka przejmująca ma wynikające z umowy lub zwyczaju prawo do sprzedaży lub ponownego zastawienia zabezpieczenia. Zobowiązanie wobec kontrahenta ujmuje się w zobowiązaniach wobec innych banków, depozytach innych banków, innych depozytach lub zobowiązaniach wobec klientów z tytułu depozytów, w zależności od jego charakteru. Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (ang. reverse repos lub buy/sell back) ujmuje się jako kredyty i pożyczki udzielone innym bankom lub klientom, w zależności od ich charakteru.

Przy zawieraniu transakcji repo lub sell/buy back i reverse repo lub buy/sell back Grupa mBanku S.A. sprzedaje lub nabywa papiery wartościowe z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i po określonej umownej cenie. Transakcje te są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy lub przez pozostałe całkowite dochody oraz zobowiązania w przypadku dokonania transakcji repo lub sell/buy back i jako należności w przypadku transakcji typu reverse repo lub buy/sell back wyceniane według zamortyzowanego kosztu.

Pożyczonych przez Grupę w transakcjach reverse repo lub buy/sell back papierów wartościowych nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, chyba że zostały sprzedane osobom trzecim. W takim wypadku, transakcje sprzedaży ujmuje się w sprawozdaniu finansowym a przychody ze sprzedaży uwzględnia się w wyniku na działalności handlowej, a obowiązek zwrotu pożyczonych papierów ujmuje się według wartości godziwej jako zobowiązania wobec klientów. Nie rozpoznaje się jako aktywów finansowych papierów wartościowych pożyczonych w transakcjach buy/sell back oraz ponownie wypożyczonych w transakcjach sell/buy back.

W wyniku zawierania transakcji repo lub sell/buy back na papierach posiadanych przez Grupę, dokonuje się przeniesienia aktywów finansowych w taki sposób, że nie kwalifikują się one do wyłączenia, ponieważ Grupa zachowuje zasadniczo wszystkie ryzyka i korzyści związane z posiadaniem aktywów finansowych.

2.13. Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń

Pochodne instrumenty finansowe wykazywane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji. Wartość godziwą ustala się w oparciu o notowania instrumentów na aktywnych rynkach, w tym w oparciu o ceny niedawno zawartych transakcji, oraz w oparciu o techniki wyceny, w tym modele bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych oraz modele wyceny opcji, w zależności od tego, który ze sposobów jest w danym przypadku właściwy. Wszystkie instrumenty pochodne o dodatniej wartości godziwej wykazuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa, a o wartości ujemnej – jako zobowiązania.

Najlepszym wskaźnikiem wartości godziwej instrumentu pochodnego w momencie jego początkowego ujęcia jest cena zawarcia transakcji (czyli wartość godziwa zapłaconej lub otrzymanej zapłaty). Jeżeli wartość godziwa tego instrumentu może być określona poprzez porównanie z innymi aktualnymi transakcjami rynkowymi dotyczącymi tego samego instrumentu (nie poddanego modyfikacji) lub na podstawie technik wyceny opartych wyłącznie na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych, wówczas Grupa wykazuje zyski lub straty pierwszego dnia zgodnie z zasadami opisanymi w Nocie 2.14.

Instrument pochodny wbudowany w kontrakt hybrydowy, którego umowę zasadniczą stanowi składnik aktywów finansowych objęty zakresem MSSF 9, nie jest wydzielany a cały kontrakt hybrydowy jest ujmowany zgodnie z wymogami dotyczącymi klasyfikacji aktywów finansowych.

Instrument pochodny wbudowany w kontrakt hybrydowy, którego umowa zasadnicza nie jest składnikiem aktywów finansowych objętych zakresem MSSF 9, podlega ocenie pod kątem konieczności jego wydzielenia.

Instrumenty pochodne, które są wyznaczone i stanowią efektywne instrumenty zabezpieczające, nie są klasyfikowane do żadnej z kategorii wymienionych powyżej i podlegają zasadom rachunkowości zabezpieczeń.

Zgodnie z zapisami MSSF 9: (i) opcja wcześniejszej spłaty nie musi być wydzielana z instrumentu dłużnego i wyceniana na potrzeby skonsolidowanego sprawozdania finansowego, ponieważ wartość wykonania opcji wcześniejszej spłaty jest w przybliżeniu równa wartości zamortyzowanego kosztu instrumentu dłużnego na każdy dzień rozliczania. W przypadku, gdyby wartość opcji wcześniejszej spłaty nie była ściśle związana z instrumentem dłużnym, byłaby ona wyceniona oraz ujawniona w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy; (ii) cena wykonania opcji przedpłaty daje pożyczkodawcy zwrot w kwocie w przybliżeniu równej wartości bieżącej utraconych odsetek za pozostały do końca okres zasadniczej umowy. Utracone odsetki są rezultatem pomnożenia kwoty nominału objętej przedpłatą, przez różnicę stóp procentowych. Różnica stóp procentowych jest to nadwyżka efektywnej stopy procentowej umowy zasadniczej nad efektywną stopą procentową, którą jednostka uzyskałaby na dzień przedpłaty, gdyby dokonała reinwestycji kwoty nominału objętej przedpłatą w ramach podobnej umowy obejmującej okres pozostały do końca umowy zasadniczej.

Ocena tego, czy opcja kupna lub sprzedaży jest ściśle powiązana z zasadniczym instrumentem dłużnym, dokonywana jest przed wydzieleniem składnika kapitałowego z zasadniczego instrumentu dłużnego zgodnie z MSR 32.

Sposób ujmowania zmian wartości godziwej zależy od tego, czy dany instrument pochodny jest wyznaczony jako instrument zabezpieczający, a jeżeli tak, to także od rodzaju zabezpieczanej pozycji. Grupa wyznacza niektóre instrumenty pochodne albo jako (1) zabezpieczenie wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązań albo wiążącej umowy (zabezpieczenie wartości godziwej), albo (2) zabezpieczenie przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów pieniężnych z tytułu ujętego składnika aktywów lub zobowiązania, lub prognozowanej transakcji (zabezpieczenie przepływów pieniężnych).

Grupa podjęła decyzję, że będzie kontynuowała stosowanie wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9.

W odniesieniu do instrumentów pochodnych zabezpieczających pozycje Grupy stosuje się rachunkowość zabezpieczeń pod warunkiem spełnienia określonych w MSR 39 kryteriów tzn.:

• w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązani^e zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem przez jednostkę oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób, w jaki jednostka będzie oceniała efektywność instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej pozycji zabezpieczanej lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem;
• oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego;
• w przypadku zabezpieczeń przepływów pieniężnych, planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia musi być wysoce prawdopodobna oraz musi podlegać zagrożeniu zmianami przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na rachunek zysków i strat;
• efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. wartość godziwa lub przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione;
• zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione.

Grupa dokumentuje cele zarządzania ryzykiem i strategię zawierania transakcji zabezpieczających oraz w momencie zawarcia transakcji, relację między instrumentem zabezpieczającym a zabezpieczaną pozycją. Grupa dokumentuje również własną ocenę efektywności transakcji zabezpieczających przed zmianami wartości godziwej lub przepływów pieniężnych, mierzoną zarówno prospektywnie jak i retrospektywnie od momentu ustalenia oraz przez cały okres trwania relacji instrumentu zabezpieczającego z zabezpieczaną pozycją.

Ze względu na podział instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej oraz zaklasyfikowanych do księgi handlowej, Grupa stosuje odmienne podejście do prezentowania przychodów/kosztów odsetkowych dla każdej z tych grup instrumentów pochodnych, które zostało opisane w Nocie 2.3 Przychody i koszty z tytułu odsetek. Pozostały wynik z wyceny do wartości godziwej instrumentów ujmuje się w wyniku na działalności handlowej.

Zabezpieczenie wartości godziwej

Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako zabezpieczenia wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat wraz z odpowiadającymi im zmianami wartości godziwej zabezpieczanego składnika aktywów lub zobowiązania odnoszącego się do ryzyka, przed którym Grupa się zabezpiecza. Zysk lub strata z tytułu zabezpieczenia pozycji zabezpieczanej korygują wartość bilansową pozycji zabezpieczanej.

W przypadku, gdy zabezpieczenie przestało spełniać kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń, korektę wartości bilansowej instrumentu zabezpieczanego, wycenianego według efektywnej stopy procentowej, rozlicza się w czasie w rachunku zysków i strat w okresie pozostałym do terminu wymagalności/zapadalności. Korekta wartości bilansowej zabezpieczanego kapitałowego papieru wartościowego jest wykazywana w pozostałych całkowitych dochodach do czasu zbycia tego papieru wartościowego.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Efektywną część zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako zabezpieczenia przepływów pieniężnych ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach. Zysk lub stratę dotyczącą części nieefektywnej wykazuje się w rachunku zysków i strat bieżącego okresu.

Kwoty ujęte w pozostałych całkowitych dochodach przenosi się do rachunku zysków i strat oraz zalicza do przychodów lub kosztów tych samych okresów, w których zabezpieczana pozycja wpłynie na rachunek zysków i strat (np. w momencie zawarcia prognozowanej transakcji sprzedaży, która jest przedmiotem zabezpieczenia).

W przypadku, gdy instrument zabezpieczający wygasł albo został sprzedany, lub gdy zabezpieczenie przestało spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń, wszelkie łączne zyski lub straty wykazywane w tym momencie w pozostałych całkowitych dochodach pozostają w pozostałych całkowitych dochodach, do momentu ujęcia w rachunku zysków i strat prognozowanej transakcji. Jeżeli zawarcie prognozowanej transakcji nie jest już uznawane za prawdopodobne, łączne zyski lub straty wykazane w pozostałych całkowitych dochodach są niezwłocznie przenoszone do rachunku zysków i strat.

Instrumenty pochodne nie desygnowane do rachunkowości zabezpieczeń

Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych nie desygnowane do rachunkowości zabezpieczeń wykazywane są w rachunku zysków i strat bieżącego okresu.

Grupa posiada w portfelu następujące instrumenty pochodne:

Instrumenty na ryzyko rynkowe:

• Kontrakty futures na obligacje, na indeks
• Opcje na papiery wartościowe i indeksy giełdowe
• Opcje na kontrakty futures
• Transakcje terminowe na papiery wartościowe
• Swapy towarowe

Instrumenty na ryzyko stopy procentowej:

• Forward Rate Agreement (FRA)
• Interest Rate Swap (IRS), Overnight Index Swap (OIS)
• Opcje na stopę procentową

Instrumenty na ryzyko kursu walutowego:

• Walutowe transakcje terminowe, fx swap, fx forward
• Cross Currency Interest Rate Swap (CIRS)
• Opcje walutowe.

2.14. Zyski i straty w momencie początkowego ujęcia

Najlepszym dowodem wartości godziwej instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu jest cena transakcji (tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty), chyba że wartość godziwa tego instrumentu jest udowodniona poprzez porównanie z innymi możliwymi do obserwacji bieżącymi transakcjami rynkowymi dla tego samego instrumentu (tj. bez modyfikacji lub przepakowania) lub oparta jest na technice wyceny, której zmienne obejmują wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.

W przypadku transakcji, których wartość początkowa uzyskana z modelu wyceny (uwzględniającego zarówno dane obserwowane na rynku jak i dane nierynkowe) oraz cena transakcyjna różnią się, początkowe ujęcie następuje według ceny transakcyjnej. Grupa zakłada, że cena taka jest najlepszym przybliżeniem wartości godziwej, pomimo faktu, iż wartość otrzymana z modelu wyceny może być różna. Różnica pomiędzy ceną transakcji a wartością uzyskaną z modelu, zwyczajowo nazywana zyskami i stratami z początkowego ujęcia ("day one profit and loss"), jest rozliczana w czasie.

Moment ujęcia odroczonych zysków i strat z początkowego ujęcia jest oceniany indywidualnie. Są one amortyzowane przez okres trwania transakcji, odraczane do momentu, kiedy wartość instrumentu może być ustalona na podstawie obserwowalnych rynkowych danych wejściowych, lub realizowane przez płatności. Instrument finansowy jest od tego momentu wyceniany w wartości godziwej, skorygowanej o zyski i straty z początkowego ujęcia. Dalsze zmiany wartości godziwej są niezwłocznie ujmowane w rachunku zysków i strat bez odwracania odroczonych zysków i strat z początkowego ujęcia.

2.15. Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie obejmują kredyty i pożyczki otrzymane, depozyty przyjęte, zobowiązania tytułu emisji dłuższych papierów wartościowych i zobowiązania podporządkowane. Powyższe zobowiązania finansowe ujmuje się początkowo według wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu, zobowiązania te wykazuje się według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej). Wszelkie różnice pomiędzy otrzymaną kwotą (pomniejszoną o koszty transakcyjne) a wartością wykupu ujmuje się w rachunku zysków i strat przez okres obowiązywania odnośnych umów metodą efektywnej stopy procentowej.

2.16. Wartości niematerialne

Przy początkowym ujęciu Grupa wycenia wartości niematerialne w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Po początkowym ujęciu wartości niematerialne wykazane są według ceny nabycia skorygowanej o koszty ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji lub modernizacji) oraz naliczone umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Umorzenie naliczane jest metodą liniową przy uwzględnieniu oczekiwanych okresów ekonomicznej użyteczności wartości niematerialnych.

Wartość firmy

Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki jest początkowo ujmowana według ceny nabycia stanowiącej kwotę nadwyżki sumy przekazanej zapłaty, kwoty wszelkich niekontrolujących udziałów w jednostce przejmowanej oraz w przypadku połączenia jednostek realizowanego etapami wartości godziwej na dzień przejęcia udziału w kapitale jednostki przejmowanej, należącego poprzednio do jednostki przejmującej nad kwotą netto ustaloną na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań.

Wartość firmy z przejęcia jednostek zależnych ujmuje się w ramach wartości niematerialnych. Wartość firmy nie jest amortyzowana, lecz jest testowana corocznie pod kątem utraty wartości oraz gdy istnieją przesłanki na to wskazujące i wykazywana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie występują, Grupa szacuje wartość odzyskiwaną tego składnika aktywów. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do wartości firmy nie podlega odwróceniu.

Zyski i straty ze zbycia działalności uwzględniają wartość bilansową wartości firmy dotyczącą sprzedanej działalności. W celu przeprowadzenia testu pod kątem możliwej utraty wartości wartość firmy jest alokowana do ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Alokację robi się na dzień nabycia dla takich ośrodków bądź grup ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które według oczekiwań będą czerpać korzyści z połączenia, dzięki któremu ta wartość firmy powstała, nie większych niż segmenty operacyjne zgodnie z MSSF 8 bez względu na to, czy zostały do nich przypisane także inne składniki aktywów lub zobowiązania jednostki przejmowanej.

Oprogramowanie komputerowe

Zakupione licencje na oprogramowanie komputerowe aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania konkretnego oprogramowania komputerowego. Aktywowane koszty odpisuje się przez szacowany okres użytkowania oprogramowania (2-11 lat). Wydatki związane utrzymaniem programów komputerowych spisywane są w koszty z chwilą poniesienia. Wydatki bezpośrednio związane z wytworzeniem dających się zidentyfikować i unikatowych programów komputerowych kontrolowanych przez Grupę, które prawdopodobnie wygenerują korzyści gospodarcze przekraczające te koszty i będą uzyskiwane przez więcej niż jeden rok, ujmuje się jako wartości niematerialne. Koszty bezpośrednie obejmują koszty osobowe bezpośrednio przypisane do oprogramowania.

Aktywowane koszty związane z tworzeniem oprogramowania amortyzowane są przez szacowany okres użytkowania (2-11 lat).

Oprogramowanie komputerowe bezpośrednio związane z funkcjonowaniem określonego sprzętu informatycznego jest wykazywane w pozycji "Rzeczowe aktywa trwałe".

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Grupa identyfikuje koszty zakończonych prac rozwojowych jako wartości niematerialne w związku z uzyskaniem przyszłych korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem warunków określonych w MSR 38, tj. Grupa ma możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, posiada stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowaniu wytwarzanego składnika oraz może wiarygodnie ustalić wysokość nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzonemu składnikowi wartości niematerialnych.

Ekonomiczny okres użyteczności "Kosztów zakończonych prac rozwojowych" jest określony i nie przekracza 3 lat. Stawki amortyzacyjne są dostosowane do okresu ekonomicznej użyteczności. Grupa wykazuje osobno te koszty, które wynikają z prac rozwojowych we własnym zakresie i z transakcji połączenia jednostek gospodarczych.

Na nakłady na prace rozwojowe składają się wszystkie nakłady, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom rozwojowym.

Wartości niematerialne są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania.

2.17. Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Koszt historyczny uwzględnia wydatki bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.

Późniejsze nakłady uwzględnia się w wartości bilansowej danego środka trwałego lub ujmuje jako odrębny środek trwały (tam, gdzie jest to właściwe) tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że z tytułu tej pozycji nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Grupy, zaś koszt danej pozycji można wiarygodnie zmierzyć. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie obrotowym, w którym je poniesiono.

Grunty nie podlegają amortyzacji. Amortyzację innych środków trwałych nalicza się metodą liniową w celu rozłożenia ich wartości początkowej, pomniejszonej o wartość końcową, przez okresy ich użytkowania, które dla poszczególnych grup środków trwałych wynoszą:

- Budynki i budowle	25-40 lat,
- Urządzenia techniczne i maszyny	2-10 lat,
- Środki transportu	5 lat,
- Sprzęt informatyczny	2-5 lat,
- Inwestycje w obce środki trwałe	10-40 lat nie dłużej niż okres najmu/ dzierżawy/ leasingu,
- Sprzęt biurowy, meble	5-10 lat.

Grunty i budynki obejmują głównie oddziały i biura. Weryfikacji wartości końcowej i okresów użytkowania środków trwałych oraz metod amortyzacji dokonuje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego i w razie potrzeby dokonuje się ich korekty prospektywnie.

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości środków trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie występują, Grupa szacuje wartość odzyskiwaną tych środków trwałych. Amortyzowane środki trwałe są badane pod kątem utraty wartości zawsze, gdy występują zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazujące, że wartość bilansowa może być niemożliwa do odzyskania. Wartość bilansowa środka trwałego jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej, jeżeli wartość bilansowa przewyższa szacunkową wartość odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna jest wyższą z dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego pomniejszonej o koszty jego sprzedaży i wartości użytkowej.

Jeżeli oszacowanie wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów nie jest możliwe, Grupa ustala wartość odzyskiwalną ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego należy dany składnik aktywów (ośrodek wypracowujący środki pieniężne danego składnika aktywów).

Wartość bilansowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych zostaje usunięta z bilansu w momencie zbycia lub wówczas, gdy nie przewiduje się osiągnięcia przyszłych korzyści ekonomicznych z jego użytkowania i następującego po nim zbycia. Zyski i straty wynikające z faktu usunięcia pozycji rzeczowych aktywów trwałych z bilansu ujmuje się w rachunku zysków i strat w momencie usunięcia z bilansu.

Zyski i straty z tytułu zbycia środków trwałych ustala się drogą porównania wpływów ze sprzedaży z ich wartością bilansową i ujmuje w rachunku zysków i strat.

2.18. Zapasy

Zapasy wyceniane są według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia bądź kosztu wytworzenia lub ceny sprzedaży netto. Do kosztu wytworzenia zapasów zalicza się koszty bezpośrednie produkcji, odnośną część ponoszonych w procesie wytwarzania stałych pośrednich kosztów produkcji oraz koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu danego składnika. Cena sprzedaży netto to oszacowana cena sprzedaży w normalnym toku działalności, pomniejszona o odnośne zmienne koszty sprzedaży. Kwotę wszelkich odpisów wartości zapasów do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania oraz wszelkie straty w zapasach ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis lub strata miały miejsce zaliczając do kosztu pozostałych kosztów operacyjnych. Odwrócenie odpisu wartości zapasów, wynikające ze zwiększenia ich wartości netto możliwej do uzyskania zostaje ujęte jako zmniejszenie kwoty zapasów ujętych jako koszt okresu, w którym odwrócenie odpisu wartości miało miejsce. Wartość rozchodu pozycji zapasów wycenia się w drodze szczegółowej identyfikacji poszczególnych cen nabycia lub kosztów wytworzenia składników, które dotyczą realizacji konkretnych wydzielonych przedsięwzięć. W szczególności do zapasów zalicza się grunty oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów przeznaczone do zagospodarowania w ramach realizowanych inwestycji budownictwa. Obejmują one także środki trwałe przeznaczone do leasingu oraz środki trwałe przejęte z wypowiedzianych umów leasingu.

2.19. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana

Do aktywów trwałych do zbycia klasyfikowane są aktywa trwałe w przypadku, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Sytuacja taka ma miejsce, gdy pojedynczy składnik aktywów (lub grupa) jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego bieżącym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów oraz jego sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o wypełnieniu planu sprzedaży danego składnika aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto taki składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej kategorii.

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w kwocie niższej z dwóch: wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Dla aktywów zaklasyfikowanych do tej kategorii nie nalicza się amortyzacji.

W przypadku, gdy kryteria klasyfikacji do grupy aktywów trwałych do zbycia nie są spełnione Grupa zaprzestaje ich ujmowania w tej kategorii i dokonuje reklasyfikacji do odpowiedniej kategorii aktywów. W takim przypadku Grupa wycenia składnik aktywów, który nie jest dłużej klasyfikowany jako przeznaczony do zbycia (lub nie wchodzi już w skład grupy przeznaczonej do zbycia) w kwocie niższej z dwóch:

• jego wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację składnika aktywów (lub grupy do zbycia) jako przeznaczony do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację lub aktualizację wyceny, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów (lub grupa do zbycia) nie został zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży;
• jego wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o braku jego sprzedaży.

Działalność zaniechana to element przedsięwzięcia Grupy, który został zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży, jak również stanowi odrębną, ważną dziedzinę działalności jednostki lub jej geograficzny obszar działalności, albo jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży.

Klasyfikacja do działalności zaniechanej następuje w momencie zbycia lub w momencie, gdy działalność spełnia kryteria działalności przeznaczonej do sprzedaży, jeśli ten moment nastąpił wcześniej. Grupa do zbycia, która ma zostać wycofana z użytkowania, również może się kwalifikować jako działalność zaniechana.

2.20. Odroczony podatek dochodowy

Grupa tworzy rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną różnicą między wartością bilansową danego składnika aktywów lub zobowiązań wykazywaną w sprawozdaniu finansowym a jego wartością podatkową. Dodatnią różnicę netto wykazuje się w pasywach jako "Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego". Ujemną różnicę netto ujmuje się w pozycji "Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego". Zmianę stanu rezerwy na odroczony podatek dochodowy oraz aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w stosunku do poprzedniego okresu obrotowego zalicza się do pozycji "Podatek dochodowy". Do wyliczenia podatku odroczonego stosuje się metodę bilansową.

Zobowiązania lub aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w pełnej wysokości, metodą bilansową, w związku z istnieniem różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową. Zobowiązania lub aktywa z tego tytułu ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, i które to stawki zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji aktywów lub regulowania zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Główne różnice przejściowe powstają z tytułu odpisów tworzonych na utratę wartości kredytów i udzielonych gwarancji spłaty kredytów, amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych, leasingu finansowego podatkowo traktowanego jako operacyjny, aktualizacji wyceny niektórych aktywów i zobowiązań finansowych, w tym kontraktów na instrumenty pochodne oraz transakcje terminowe, rezerw na świadczenia emerytalne i inne świadczenia po okresie zatrudnienia, a także strat podatkowych przysługujących do odliczenia.

Grupa weryfikuje wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Grupa obniża wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie, w jakim nie jest prawdopodobne osiągnięcie zysku do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Takie obniżki koryguje się w górę w zakresie, w jakim uzyskanie wystarczającego zysku do opodatkowania staje się prawdopodobne.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego są ujmowane w księgach w wysokości możliwej do zrealizowania. Jeżeli prognozowana kwota dochodu ustalonego dla celów podatkowych nie pozwala na realizację aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w całości lub w części, aktywa te są tworzone w odpowiedniej wysokości. Powyższa zasada dotyczy także ujmowanych w aktywie odroczonym kwot strat podatkowych.

Aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego Grupa wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po skompensowaniu na poziomie każdej ze spółek podlegającej konsolidacji. Aktywa i rezerwy można kompensować, jeżeli Grupa ma tytuł uprawniający do ich jednoczesnego uwzględniania przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego.

W przypadku Banku aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensowaniu na poziomie każdego z krajów, w którym Bank prowadzi działalność i rozlicza się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

Grupa ujawnia oddzielnie kwotę ujemnych różnic przejściowych (głównie z tytułu nierozliczonych strat podatkowych lub niewykorzystanych ulg podatkowych), w związku z którymi nie ujęto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, a także kwotę różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych i stowarzyszonych, na które nie utworzono rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Grupa ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic przejściowych powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone, chyba że na podstawie posiadanych dowodów realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez Grupę i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu.

Odroczony podatek dochodowy z tytułu aktualizacji wartości instrumentów finansowych wycenianych przez pozostałe całkowite dochody i aktualizacji transakcji zabezpieczeń przepływów pieniężnych ujmuje się, tak jak aktualizację wyceny, bezpośrednio w innych pozycjach kapitału własnego, a następnie przenosi do rachunku zysków i strat w momencie, gdy dana inwestycja lub pozycja zabezpieczana wpływa na rachunek zysków i strat.

2.21. Aktywa przejęte za długi

Aktywa przejęte za długi to finansowe i niefinansowe aktywa przejęte przez Grupę w celu rozliczenia przeterminowanych należności kredytowych. Aktywa te wycenia się w momencie początkowego ujęcia w kwocie odpowiadającej ich wartości godziwej i klasyfikuje jako rzeczowe aktywa trwałe, aktywa finansowe lub inne aktywa w zależności od rodzaju aktywów i intencji Grupy odnośnie sposobu realizacji korzyści z tych aktywów. W przypadku, gdy wartość godziwa przejętych aktywów jest wyższa od kwoty długu, różnica stanowi zobowiązanie wobec kredytobiorcy.

W późniejszym okresie aktywa przejęte za długi są ujmowane i wyceniane zgodnie z polityką przewidzianą dla aktywów danej kategorii.

2.22. Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów ujmuje się, jeśli wydatki dotyczą miesięcy następujących po miesiącu, w którym je poniesiono. Czynne rozliczenia międzyokresowe ujmowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji "Inne aktywa".

Do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów zalicza się koszty z tytułu świadczeń wykonywanych na rzecz Grupy, lecz jeszcze nie stanowiących jej zobowiązań. Przychody przyszłych okresów stanowią między innymi otrzymane kwoty przyszłych świadczeń. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz przychody przyszłych okresów prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji "Pozostałe zobowiązania".

2.23. Leasing

Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Grupa ponownie ocenia, czy umowa jest leasingiem lub czy zawiera leasing tylko wtedy, gdy warunki umowy ulegną zmianie.

Przekazanie prawa do użytkowania ma miejsce wówczas, gdy mamy do czynienia ze zidentyfikowanym składnikiem aktywów, w odniesieniu do którego leasingobiorca ma prawo do praktycznie wszystkich korzyści ekonomicznych i kontroluje wykorzystanie danego składnika aktywów w danym okresie.

Grupa mBanku S.A. jako leasingobiorca

W przypadku gdy definicja leasingu jest spełniona, ujmuje się prawo do użytkowania składnika aktywów wraz z odpowiednim zobowiązaniem z tytułu leasingu ustalonym w wysokości zdyskontowanych przyszłych płatności w okresie trwania leasingu.

Grupa mBanku jako leasingobiorca stosuje uproszczenia i nie stosuje wymogów dotyczących ujmowania, wyceny i prezentacji w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego do 12 miesięcy dla danej klasy bazowego składnika aktywów oraz w odniesieniu do umów leasingowych, dla których bazowy składnik aktywów ma niską wartość tzn. poniżej 20 000 PLN w odniesieniu do poszczególnych leasingów. W odniesieniu do umów, dla których Grupa stosuje uproszczenia, opłaty leasingowe ujmuje się jako koszty metodą liniową w trakcie okresu leasingu.

Prawo wieczystego użytkowania jest klasyfikowane jako leasing zgodnie z MSSF 16 ze względu na występowanie przyszłych opłat za korzystanie z tego prawa. Grupa przyjęła, że okres leasingu dla tego typu umów to pozostały okres przyznanego prawa od momentu przejścia na MSSF 16.

Grupa ustala okres leasingu dla leasingów nieodwołalnych uwzględniając:

• opcję przedłużenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa jako leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
• opcję wypowiedzenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa jako leasingobiorca nie skorzysta z tej opcji.

Grupa ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. Grupa uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystać z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu. Grupa ponownie ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu w przypadku wystąpienia znaczącego zdarzenia albo znaczącej zmiany w okolicznościach, które Grupa jako leasingobiorca kontroluje, oraz które wpływają na to, że można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa skorzysta z opcji, która nie została wcześniej uwzględniona w ustaleniach dotyczących okresu leasingu, lub że nie skorzysta z opcji, która została wcześniej uwzględniona w tych ustaleniach. Grupa aktualizuje okres leasingu, gdy zaszła zmiana dotycząca nieodwołalnego okresu leasingu.

W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania powinien obejmować:

• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Grupę jako leasingobiorcę, oraz
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Grupę jako leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca,

w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu:

• pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości; oraz
• skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

Grupa stosuje wymogi w zakresie amortyzacji zgodnie z MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe oraz MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu określenia, czy składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania utracił wartość.

W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. W dacie rozpoczęcia opłaty leasingowe ujęte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty:

• stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
• zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia,
• kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

Zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki obejmują na przykład opłaty powiązane z indeksem cen konsumpcyjnych, opłaty powiązane z referencyjną stopą procentową (taką jak LIBOR) lub opłaty, które zmieniają się, aby odzwierciedlić zmiany w stawkach czynszów na wolnym rynku.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

• zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,
• zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych, oraz
• zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych.

Grupa dyskontuje opłaty leasingowe z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli tę stopę można z łatwością ustalić. W przeciwnym razie Grupa stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy. Grupa jako leasingobiorca szacuje wartość stopy dyskonta, biorąc pod uwagę okres trwania oraz walutę umowy.

Wszystkie aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazane są w rzeczowych aktywach trwałych (Nota 26).

Płatności pieniężne zobowiązania z tytułu leasingu wykazane są w sprawozdaniu z przepływów w ramach działalności finansowej. Opłaty z tytułu leasingu krótkoterminowego, opłaty za leasingi obejmujące aktywa o niskiej wartości oraz zmienne opłaty leasingowe nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu ujęte są w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w działalności operacyjnej.

Grupa mBanku S.A. jako leasingodawca

W leasingu operacyjnym

Grupa ujmuje opłaty leasingowe z leasingów operacyjnych jako dochód metodą liniową albo w inny systematyczny sposób. Grupa ujmuje w kosztach poniesione w celu uzyskania dochodów z tytułu leasingu koszty, łącznie z amortyzacją. Grupa dodaje początkowe koszty bezpośrednie poniesione w celu uzyskania leasingu operacyjnego do wartości bilansowej bazowego składnika aktywów i ujmuje te koszty jako koszty poniesione w okresie leasingu na tej samej podstawie co dochody z tytułu leasingu. Sposób amortyzowania oddanych w leasing składników aktywów podlegających amortyzacji powinien być zgodny ze zwykłymi zasadami amortyzacji przyjętymi przez Grupę w odniesieniu do podobnych aktywów, a odpisy amortyzacyjne powinny być obliczane zgodnie z MSR 16 i MSR 38. W celu określenia czy nastąpiła utrata wartości przedmiotu leasingu, Grupa stosuje MSR 36.

W leasingu finansowym

W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy jako należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto. Początkowe koszty bezpośrednie są ujęte w początkowej wycenie inwestycji leasingowej netto oraz zmniejszają kwotę przychodu ujmowanego w okresie leasingu. Grupa ujmuje dochody finansowe przez okres leasingu w systematyczny i racjonalny sposób. Opłaty leasingowe dotyczące danego okresu zmniejszają inwestycję leasingową brutto, obniżając zarówno należność główną, jak i kwotę niezrealizowanych dochodów finansowych. Grupa stosuje do inwestycji leasingowej netto wymogi w zakresie zaprzestania ujmowania oraz wymogi w zakresie utraty wartości przewidziane w MSSF 9.

2.24. Rezerwy

Wymogom szacowania odpisów i rezerw zgodnie z MSSF 9 Instrumenty Finansowe podlegają zobowiązania do udzielenia pożyczki oraz umowy gwarancji finansowych.

Rezerwy zgodnie z MSR 37 są tworzone wówczas, gdy na Grupie ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków oraz gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.

2.25. Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia i inne świadczenia pracownicze

Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia

Grupa tworzy rezerwy na przyszłe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia ustalone w oparciu o oszacowania tego typu zobowiązań, na podstawie modelu aktuarialnego. Grupa stosuje zasadę ujmowania zysków i strat aktuarialnych z wyceny świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia dotyczących zmian w założeniach aktuarialnych w pozostałych całkowitych dochodach, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat. Natomiast koszty zatrudnienia oraz odsetki netto od zobowiązania z tytułu określonych świadczeń Grupa ujmuje odpowiednio w "Ogólnych kosztach administracyjnych" i w pozostałych kosztach z tytułu odsetek.

Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych

Grupa prowadzi programy wynagrodzeń opartych na i regulowanych akcjami własnymi. Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych są rozliczane zgodnie z MSSF 2 "Płatności związane z akcjami". Wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie opcji i akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z kapitałami własnymi. Łączną kwotę, jaką należy rozliczyć w koszty przez okres nabywania uprawnień przez pracowników do realizacji opcji i akcji, ustala się w oparciu o wartość godziwą przyznanych opcji i akcji. Nie występują warunki rynkowe nabywania uprawnień, które byłyby uwzględnione przy szacowaniu na dzień wyceny wartości godziwej opcji na akcje oraz akcji. Warunki nabycia uprawnień inne niż warunki rynkowe nie są uwzględniane przy szacowaniu wartości godziwej opcji na akcje i akcji, lecz są uwzględniane przez korektę liczby instrumentów kapitałowych. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa koryguje szacunek co do poziomu liczby opcji i akcji, co do których oczekuje się, że będą możliwe do wykorzystania. Zgodnie z MSSF 2, w trakcie trwania programów nie jest konieczne ujmowanie zmiany wartości godziwej płatności opartej na akcjach.

Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w środkach pieniężnych

W przypadku transakcji opartych na akcjach jednostki dominującej najwyższego szczebla rozliczanych w środkach pieniężnych, wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie praw do opcji i akcji/praw do udziału we wzroście akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z zobowiązaniami. Do czasu, gdy zobowiązanie wynikające z transakcji opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych zostanie uregulowane, Grupa na każdy dzień sprawozdawczy, a także na dzień rozliczenia wycenia zobowiązanie w wartości godziwej, a ewentualne zmiany wartości ujmuje w zysku lub stracie danego okresu.

Inne świadczenia pracownicze

W mBanku Hipotecznym od września 2012 roku funkcjonuje program motywacyjny, oparty na akcjach fantomowych tego banku, który traktowany jest jako program motywacyjny zgodnie z MSR 19.

2.26. Kapitał

Kapitały stanowią kapitały i fundusze własne przypadające na akcjonariuszy Banku i kapitały przypadające na udziały niekontrolujące, tworzone zgodnie z określonymi przepisami prawa, tj. właściwymi ustawami, statutem lub umową Spółek Grupy.

Zarejestrowany kapitał akcyjny

Zarejestrowany kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego.

Akcje własne

W przypadku nabycia akcji Banku przez Bank, zapłacona kwota pomniejsza kapitał własny jako akcje własne do momentu ich umorzenia. W przypadku sprzedaży lub powtórnego przydziału tych akcji, otrzymana zapłata wykazywana jest w kapitale własnym.

Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej

Kapitał ten tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane.

Koszty bezpośrednio związane z emisją nowych akcji, emisją opcji, pomniejszają ujęte w kapitale własnym wpływy z emisji.

Ponadto kapitał zapasowy uwzględnia rozliczenia z tytułu programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku.

Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane obejmują:

• pozostały kapitał zapasowy,
• pozostałe kapitały rezerwowe,
• fundusz ogólnego ryzyka,
• niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych,
• wynik roku bieżącego.

Pozostały kapitał zapasowy, pozostały kapitał rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa.

Ponadto w pozostałym kapitale rezerwowym ujmuje się wycenę programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku.

Dywidendy za dany rok, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie, ale nie zostały wypłacone na koniec okresu sprawozdawczego, ujawnia się w pozycji zobowiązania z tytułu dywidendy w ramach "pozostałych zobowiązań".

Inne pozycje kapitałów

Inne pozycje kapitałów tworzone są w wyniku:

• wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody,
• różnic kursowych z przeliczenia jednostek zagranicznych,
• zysków i strat aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia,
• wyceny instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do efektywnej części zabezpieczenia.

2.27. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych

Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych poszczególnych jednostek Grupy, w tym oddziałów zagranicznych Banku, wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność ("waluta funkcjonalna"). Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych, które są walutą prezentacji Grupy i walutą funkcjonalną Banku.

Transakcje i salda

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, takich jak aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, wykazuje się w ramach zysków i strat z tytułu zmian wartości godziwej. Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, uwzględnia się w pozostałych całkowitych dochodach.

Na koniec każdego okresu sprawozdawczego pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia zawarcia transakcji, natomiast pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została wyceniona.

W przypadku, gdy zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w pozostałych całkowitych dochodach, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach. I odwrotnie, jeżeli zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w wyniku, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w wyniku.

Zmiana wartości godziwej pieniężnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody obejmuje różnice kursowe wynikające z wyceny według zamortyzowanego kosztu, które ujmowane są w rachunku zysków i strat.

Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej oddziałów zagranicznych przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej z zastosowaniem kursu średniego na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje rachunku zysków i strat tych jednostek przelicza się na walutę prezentacji z zastosowaniem kursów średnich z końca poszczególnych miesięcy okresu sprawozdawczego. Powstałe w ten sposób różnice kursowe ujmowane są w pozostałych całkowitych dochodach.

Spółki wchodzące w skład Grupy

Wyniki i sytuację finansową wszystkich jednostek Grupy, z których żadna nie prowadzi działalności w warunkach hiperinflacji, których waluty funkcjonalne różnią się od waluty prezentacji, przelicza się na walutę prezentacji w następujący sposób:

• aktywa i zobowiązania w każdym prezentowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przelicza się według kursu średniego NBP obowiązującego na koniec tego okresu sprawozdawczego,
• przychody i koszty w każdym rachunku zysków i strat przelicza się według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów NBP na ostatni dzień każdego z 12 miesięcy prezentowanych okresów obrachunkowych,
• wszystkie wynikające stąd różnice kursowe ujmuje się jako odrębny składnik pozostałych całkowitych dochodów.

Przy konsolidacji, różnice kursowe z tytułu przeliczenia inwestycji netto w jednostkach działających za granicą ujmuje się pozostałych całkowitych dochodach. Przy sprzedaży jednostki prowadzącej działalność za granicą, takie różnice kursowe ujmuje się w rachunku zysków i strat jako część zysku lub straty ze sprzedaży.

Działalność leasingowa

W przypadku Grupy mBanku jako leasingobiorcy do rachunku zysków i strat w pozycji wyniku z tytułu wymiany zalicza się ujemne bądź dodatnie różnice kursowe z tytułu przeliczenia zobowiązania z tytułu leasingu oraz aktywa z tytułu prawa do użytkowania wyrażonych w walucie obcej po przeliczeniu na złote na moment początkowego ujęcia.

W przypadku Grupy mBanku jako leasingodawcy w leasingu finansowym różnice kursowe z wyceny należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto w walucie obcej, na koniec okresu sprawozdawczego odnosi się na rachunek zysków i strat.

W przypadku Grupy mBanku jako leasingodawcy w leasingu operacyjnym różnice kursowe z wyceny oddanego w leasing składnika aktywów podlegającego leasingowi w walucie obcej na moment początkowego ujęcia, na koniec okresu sprawozdawczego odnosi się na rachunek zysków i strat.

2.28. Działalność powiernicza

mBank S.A. prowadzi działalność powierniczą w zakresie krajowych i zagranicznych papierów wartościowych oraz obsługi funduszy inwestycyjnych i emerytalnych.

Bank świadczy usługi przechowywania aktywów, powiernictwa, zarządzania przedsiębiorstwami, zarządzania inwestycyjnego oraz usługi doradcze na rzecz osób trzecich. Przychody z tytułu prowizji i opłat z działalności powierniczej ujmuje się zgodnie z MSSF 15 stosując 5 stopniowy model ujmowania przychodów opisany w Nocie 2.5. W związku z wykonywaniem tych usług Bank podejmuje decyzje dotyczące alokacji oraz kupna i sprzedaży wielu różnych instrumentów finansowych. Aktywa przechowywane na zasadach powierniczych nie zostały wykazane w niniejszym sprawozdaniu finansowym, ponieważ nie należą do Grupy.

Pozostałe spółki Grupy Kapitałowej nie prowadzą działalności powierniczej.

2.29. Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów

Niniejsze sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi wszystkich zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji, które zostały wydane i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2019 roku.

MSSF 16 Leasing

Standard został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 13 stycznia 2016 roku i został przyjęty przez Unię Europejską 31 października 2017 roku. MSSF 16 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie. Nowy standard zastąpił obowiązujący do końca 2018 roku MSR 17 Leasing oraz interpretacje KIMSF 4, SKI 15 i SKI 27.

Nowy standard wprowadził jeden model ujęcia leasingu w księgach rachunkowych leasingobiorcy. Zgodnie z MSSF 16 umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeśli przekazuje prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie.

Przeniesienie prawa do użytkowania ma miejsce wówczas, gdy mamy do czynienia ze zidentyfikowanym składnikiem aktywów, w odniesieniu do którego leasingobiorca ma prawo do praktycznie wszystkich korzyści ekonomicznych i kontroluje wykorzystanie danego składnika aktywów w danym okresie.

W przypadku, gdy definicja leasingu jest spełniona, ujmuje się prawo do użytkowania składnika aktywów wraz z odpowiednim zobowiązaniem z tytułu leasingu ustalonym w wysokości zdyskontowanych przyszłych płatności w okresie trwania leasingu, za wyjątkiem krótkoterminowych umów leasingowych do 12 miesięcy oraz umów leasingowych dotyczących nieistotnych kwotowo składników aktywów.

Wydatki związane z wykorzystywaniem aktywów będących przedmiotem leasingu, uprzednio ujęte w większości w ogólnych kosztach administracyjnych, są obecnie klasyfikowane jako koszty amortyzacji oraz koszty odsetek.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są amortyzowane liniowo, natomiast zobowiązania z tytułu umów leasingowych rozliczane są z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej.

Wpływ MSSF 16 na sprawozdania finansowe

Grupa w I kwartale 2019 roku zakończyła projekt wdrożenia MSSF 16 (projekt), który został zaplanowany w trzech etapach:

• etap I analiza wszystkich realizowanych umów zakupu usług, bez względu na kwalifikację, której celem było wyselekcjonowanie tych umów, na podstawie których Grupa użytkuje składniki aktywów należące do dostawców,
• etap II poddanie każdej zidentyfikowanej w etapie I umowy ocenie pod kątem spełnienia kryteriów uznania za leasing zgodnie z MSSF 16,
• etap III wdrożenie MSSF 16 na bazie wypracowanej koncepcji.

Przedmiotem przeprowadzanych analiz były wszystkie umowy leasingu finansowego, leasingu operacyjnego, najmu, dzierżawy, a także prawa wieczystego użytkowania gruntów. Ponadto zostały przeanalizowane transakcje nabytych usług (koszty usług obcych w ramach działalności operacyjnej) pod kątem występowania korzystania ze zidentyfikowanego składnika aktywów.

W ramach projektu Grupa dokonała stosownych zmian w polityce rachunkowości i procedurach operacyjnych. Zostały opracowane i wdrożone metodyki prawidłowej identyfikacji umów, które są leasingiem, oraz zbierania danych niezbędnych do prawidłowego ujęcia księgowego tych transakcji. Dodatkowo Grupa wdrożyła odpowiednie zmiany w systemach informatycznych spółek z Grupy, tak aby były dostosowane do zbierania i przetwarzania odpowiednich danych.

Grupa podjęła decyzję o wdrożeniu standardu z dniem 1 stycznia 2019 roku. Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w MSSF 16 nowe zasady zostały przyjęte retrospektywnie z odniesieniem skumulowanego efektu początkowego zastosowania nowego standardu do kapitałów własnych na dzień 1 stycznia 2019 roku. W związku z tym dane porównawcze za rok obrotowy 2018 nie zostały przekształcone (zmodyfikowane podejście retrospektywne).

Poniżej opisano poszczególne korekty bilansu otwarcia na dzień 1 stycznia 2019 roku wynikające z wdrożenia MSSF 16.

Opis korekt

(a) Ujęcie zobowiązań z tytułu leasingu

Po przyjęciu MSSF 16 Grupa ujmuje zobowiązania z tytułu leasingu w związku z leasingiem, który wcześniej został sklasyfikowany jako leasing operacyjny zgodnie z zasadami MSR 17 Leasing. Zobowiązania wynikają przede wszystkich z umów najmu nieruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów. Zobowiązania te zostały wycenione w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w dacie rozpoczęcia stosowania MSSF 16, zdyskontowanych z zastosowaniem stopy procentowej leasingu na dzień 1 stycznia 2019 roku, obliczonej na bazie krańcowej stopy procentowej Banku.

Na datę początkowego ujęcia opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące rodzaje opłat za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów przez okres trwania leasingu:

• stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
• zmienne opłaty leasingowe uzależnione od indeksów rynkowych,
• kwoty, których zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu,
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że zostanie ona zrealizowana,
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia umowy.

W celu obliczenia stóp dyskonta na potrzeby MSSF 16 Grupa przyjęła, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi.

Na dzień 1 stycznia 2019 roku obliczone przez Grupę stopy dyskonta wyniosły:

• dla umów w PLN: 1,95%
• dla umów w EUR: 0,02%
• dla umów w USD: 2,93%
• dla umów w CZK: 2,19%

(b) Ujęcie aktywów z tytułu prawa do użytkowania

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania wycenia się według kosztu i prezentuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej łącznie z aktywami stanowiącymi własność Grupy wraz z rozbiciem dodatkowych informacji w notach objaśniających.

Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji.

(c) Zastosowanie szacunków

Wdrożenie MSSF 16 wymagało dokonania pewnych szacunków i wyliczeń, które mają wpływ na wycenę zobowiązań z tytułu leasingu finansowego oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Obejmują one między innymi:

• ustalenie okresu obowiązywania umów (dla umów z nieokreślonym terminem lub z możliwością przedłużenia Grupa przyjęła zakładany z wystarczającą pewnością okres najmu, z uwagi na istotne czynniki ekonomiczne zniechęcające Grupę do wypowiedzenia umowy),
• ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych,
• ustalenie stawki amortyzacji.

(d) Zastosowanie praktycznych uproszczeń

Stosując po raz pierwszy MSSF 16, Grupa zastosowała następujące praktyczne uproszczenia dopuszczone przez standard:

• zastosowanie jednej stopy dyskontowej do portfela umów leasingowych o podobnych cechach,
• umowy z tytułu leasingu operacyjnego z pozostałym okresem leasingu krótszym niż 12 miesięcy na dzień 1 stycznia 2019 roku potraktowane zostały jako leasing krótkoterminowy,
• dla umów z tytułu leasingu operacyjnego, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość (poniżej 20 000 zł) Grupa nie ujęła zobowiązań finansowych i odnośnych aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Opłaty leasingowe z tego tytułu są ujmowane jako koszty w trakcie okresu leasingu,
• wykluczenie początkowych kosztów bezpośrednich w zakresie pomiaru aktywów związanych z prawem do użytkowania w dniu początkowego zastosowania, oraz
• wykorzystanie perspektywy czasu (wykorzystanie wiedzy zdobytej po fakcie) w określaniu okresu leasingu, jeżeli umowa zawiera opcje przedłużenia lub rozwiązania umowy najmu.

Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy

Wpływ wdrożenia MSSF 16 na ujęcie dodatkowych zobowiązań finansowych i odnośnych aktywów z tytułu prawa do użytkowania przedstawia poniższa tabela:

	31 grudnia 2018 r. bez efektu wdrożenia MSSF 16	Efekt wdrożenia MSSF 16	1 stycznia 2019 r. z uwzględnieniem efektu wdrożenia MSSF 16
AKTYWA
Rzeczowe aktywa trwałe	785 026	562 375	1 347 401
w tym: Prawo do użytkowania aktywów	-	562 375	562 375
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁ WŁASNY
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie	125 641 634	563 360	126 204 994
w tym: Zobowiązania z tytułu leasingu	-	563 360	563 360

Poniżej przedstawiono uzgodnienie różnicy pomiędzy kwotami przyszłych opłat leasingowych z tytułu nieodwołalnego leasingu operacyjnego na koniec 2018 roku, a zobowiązaniami z tytułu leasingu ujętymi na dzień pierwszego zastosowania MSSF 16:

	01.01.2019
Zobowiązania z tytułu leasingu operacyjnego na 31 grudnia 2018 r. (bez dyskonta)	603 248
Wpływ dyskonta przy użyciu krańcowej stopy procentowej Grupy	(39 888)
Zobowiązania finansowe z tytułu leasingu na 1 stycznia 2019 r.	563 360
Inne korekty wpływające na wartość prawa do użytkowania	(985)
Prawo do użytkowania na 1 stycznia 2019 r.	562 375

Wpływ na rachunek zysków i strat

W rachunku zysków i strat Grupy pojawiła się od 2019 roku zmiana w klasyfikacji kosztów (czynsze związane z wynajmem zostały zastąpione amortyzacją oraz kosztami odsetkowymi) oraz momencie ich rozpoznania (ujęcie kosztów związanych z leasingiem będzie szybsze ze względu na rozpoznanie kosztu odsetkowego metodą efektywnej stopy procentowej, która poprzednio nie była stosowana dla umów innych niż klasyfikowane jako leasing finansowy zgodnie z MSR 17).

Wpływ na kapitał własny

Wdrożenie MSSF 16 nie miało wpływu na zyski zatrzymane i kapitały własne Grupy na dzień 1 stycznia 2019 roku.

Wpływ na współczynniki kapitałowe

Ze względu na ujęcie w bilansie Grupy umów leasingu na dzień 1 stycznia 2019 roku zwiększeniu uległa łączna kwota ekspozycji na ryzyko, a tym samym łączny współczynnik kapitałowy Grupy zmniejszył się o około 15 punków bazowych.

Standardy i interpretacje, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską

Opublikowane Standardy i Interpretacje, które zostały wcześniej zastosowane

Zmiany do MSSF 9, MSR 39 i MSSF 7, Reforma wskaźników stóp procentowych, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 26 września 2019 roku, zatwierdzone przez Unię Europejską 16 stycznia 2020 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie.

Zmiany do MSSF 9, MSR 39 i MSSF 7 kończą pierwszą fazę prac Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w odpowiedzi na wpływ reformy stawek międzybankowych (IBOR) na sprawozdawczość finansową. Zmiany wprowadzają tymczasowe ulgi, które umożliwiają kontynuację rachunkowości zabezpieczeń w okresie niepewności przed zastąpieniem istniejącego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej alternatywną stopą procentową pozbawioną ryzyka. W wyniku reformy wskaźnika referencyjnego stóp procentowych może wystąpić niepewność co do momentu w czasie i wielkości opartych na wskaźnikach przepływów pieniężnych pozycji zabezpieczanej lub instrumentu zabezpieczającego w okresie przed zastąpieniem istniejącego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej alternatywną stopą procentową pozbawioną ryzyka. Może to prowadzić do niepewności, czy prognozowana transakcja jest wysoce prawdopodobna i czy oczekuje się, że prospektywne powiązanie zabezpieczające będzie wysoce skuteczne.

Grupa skorzystała z prawa umożliwiającego wcześniejsze zastosowanie zmian w standardach i w związku z tym nie dokonała weryfikacji efektywności relacji zabezpieczających.

Opublikowane Standardy i Interpretacje, które zostały wydane, ale jeszcze nie obowiązują i nie zostały wcześniej zastosowane

Zmiany do MSR 1 i MSR 8, Definicja terminu "istotny", zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 31 października 2018 roku, zatwierdzone przez Unię Europejską 10 grudnia 2019 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie.

Zmiany do MSR 1 i MSR 8 wyjaśniają definicję terminu "istotny" i jego zastosowanie poprzez ujednolicenie sformułowania definicji istotności w ramach Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej i w pozostałych publikacjach oraz poprzez wprowadzenie drobnych poprawek do tego sformułowania, jak również wprowadzenie dodatkowych wymogów w MSR 1 "Prezentacja Sprawozdań Finansowych" w definicji, aby nadać im większą wagę. Wyjaśnienia towarzyszące definicji terminu "istotny" zostały również doprecyzowane. Zmiany mają na celu pomóc jednostkom dokonywać lepszych ocen istotności bez istotnej zmiany istniejących wymogów.

Grupa uważa, że zastosowanie zmienionych standardów nie będzie miało istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich początkowego zastosowania.

Zmiany do Odniesień do Założeń Koncepcyjnych zawartych w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej (opublikowane dnia 29 marca 2018 roku), zatwierdzone przez Unię Europejską 6 grudnia 2019 roku, mające zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2020 roku lub później.

Zmiany w zakresie referencji do Założeń Koncepcyjnych w MSSF jest dokumentem, który określa cel sprawozdawczości finansowej, jakościowe cechy przydatnych informacji finansowych, opis jednostki sprawozdawczej, definicje składnika aktywów, zobowiązania, kapitału własnego, przychodów i kosztów, kryteria rozpoznania aktywów i pasywów w sprawozdaniach finansowych oraz wskazówki kiedy je zaprzestać ujmować, podstawy pomiaru i wskazówki kiedy je stosować, a także koncepcje i wskazówki dotyczące prezentacji i ujawniania.

Grupa uważa, że zastosowanie zmian nie będzie miało wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich początkowego zastosowania.

Standardy i interpretacje, które nie są jeszcze zatwierdzone przez Unię Europejską

Niniejsze sprawozdanie finansowe nie uwzględnia wymienionych poniżej standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską, ale weszły lub wejdą w życie dopiero po dniu bilansowym.

MSSF 17, Kontrakty ubezpieczeniowe, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości ("RMSR") 18 maja 2017 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.

MSSF 17 definiuje nowe podejście do rozpoznawania, wyceny, prezentacji i ujawniania umów ubezpieczeniowych. Głównym celem MSSF 17 jest zagwarantowanie przejrzystości oraz porównywalności sprawozdań finansowych ubezpieczycieli. W tym celu jednostka będzie ujawniała szereg informacji ilościowych i jakościowych umożliwiających użytkownikom sprawozdania finansowego ocenę wpływu umów ubezpieczeniowych na sytuację finansową, wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki. MSSF 17 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych wymogów MSSF 4. Dotyczą one między innymi: poziomów agregacji na jakim wykonywane są obliczenia, metody wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych, rozpoznawania zysku lub straty w czasie, ujmowania reasekuracji, wydzielania komponentu inwestycyjnego, sposobu prezentacji poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat jednostek sprawozdawczych, w tym oddzielnej prezentacji przychodów z ubezpieczeń, kosztów usług ubezpieczeniowych, a także przychodów lub kosztów finansowych.

Grupa uważa, że zastosowanie zmienionych standardów nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Zmiany do MSSF 3, Definicja przedsięwzięcia, zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 22 października 2018 roku i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2020 lub po tej dacie.

Zmiana do MSSF 3 precyzuje definicję przedsięwzięcia celem wsparcia jednostek przy ustalaniu czy transakcja powinna zostać zaksięgowana jako połączenie jednostek, czy jako nabycie aktywów. Główne zmiany odnoszą się do wyjaśnienia, że aby zostać uznanym za przedsięwzięcie, nabyte czynności i aktywa muszą zawierać co najmniej wkład i proces stosowany do tych wkładów, które razem znacząco przyczyniają się do możliwości wytworzenia produktów. Została usunięta ocena dotycząca tego, czy uczestnicy rynku są zdolni do zastąpienia jakichkolwiek brakujących wkładów bądź procesów stosowanych do tych wkładów i kontynuowania wytwarzania produktów. Ponadto, zostały dodane wskazówki i przykłady ilustrujące, aby pomóc jednostkom ocenić, czy proces został zastosowany, a także zostały zawężone definicje przedsięwzięcia i produktów wyjściowych poprzez skoncentrowanie się na produktach i usługach świadczonych klientom i poprzez usunięcie odniesienia do możliwości zmniejszenia kosztów. Został też dodany opcjonalny test koncentracji pozwalający na uproszczoną ocenę, czy nabyta grupa działań i aktywów nie jest przedsięwzięciem.

Grupa uważa, że zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego początkowego zastosowania.

Zmiany do MSR 1, Klasyfikacja zobowiązań na krótko i długoterminowe, został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 23 stycznia 2020 roku i obowiązuje za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie.

Zmiany do MSR 1 mają wpływ na wymogi dotyczące prezentacji zobowiązań w sprawozdaniu finansowym. W szczególności wyjaśniają one jedno z kryteriów klasyfikacji zobowiązania jako długoterminowe.

Grupa uważa, że zastosowanie standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich początkowego zastosowania.

Zmiany do MSSF 10 i MSR 28 Transakcje sprzedaży lub wniesienia aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem (opublikowano dnia 11 września 2014 roku) – prace prowadzące do zatwierdzenia niniejszych zmian zostały przez UE odłożone bezterminowo - termin wejścia w życie został odroczony przez RMSR na czas nieokreślony.

2.30. Dane porównawcze

Prezentacja wyniku z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi

Od końca 2019 roku Grupa wyodrębniła nową pozycję w rachunku zysków i strat, w której prezentuje wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi. Poprzednio koszty tworzenia rezerw na sprawy sądowe dotyczące kredytów walutowych prezentowane były jako pozostałe koszty operacyjne, a przychody związane z rozwiązaniem tych rezerw prezentowane były w pozycji pozostałe przychody operacyjne. Zmiana prezentacji jest istotna dla zrozumienia wyników finansowych Grupy. Dane porównawcze zostały odpowiednio skorygowane, co spowodowało zmniejszenie pozostałych przychodów operacyjnych w 2018 roku o 2 626 tys. zł i zmniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych o 22 975 tys. zł. Wynik na rezerwach na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi w 2018 roku był ujemny i wyniósł 20 349 tys. zł.

Ujęcie niektórych transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych

W IV kwartale 2019 roku Grupa skorygowała ujęcie transakcji na skarbowych papierach wartościowych, które w poprzednich latach zostały nieprawidłowo zakwalifikowane jako transakcje standardowego nabycia lub sprzedaży papierów wartościowych, a nie jako transakcje buy/sell back (dalej: "BSB") lub sell/buy back (dalej: "SBB").

W ramach prowadzonej działalności finansowej Grupa przeprowadza transakcje, których przedmiotem są papiery wartościowe wyemitowane przez Skarb Państwa. Oprócz standardowych transakcji kupna i sprzedaży, Grupa zawiera transakcje typu BSB i SBB, których przedmiotem są bony oraz obligacje skarbowe. Przez standardowe transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych rozumie się transakcje bezwarunkowego nabycia bądź transakcje bezwarunkowego zbycia papierów wartościowych. Transakcja BSB jest transakcją warunkowego zakupu papierów wartościowych, w której Grupa kupując papier wartościowy zobowiązuje się jednocześnie do jego odsprzedaży po określonej cenie, w przyszłym terminie. Transakcja SBB polega na sprzedaży papieru wartościowego przy jednoczesnym zobowiązaniu się do jego odkupienia po określonej cenie, w terminie przyszłym.

Niektóre zawarte transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych które, traktowane łącznie, z perspektywy ekonomicznej były równoważne transakcjom BSB lub SBB, do grudnia 2018 roku Grupa nieprawidłowo ujmowała zgodnie z ich charakterem prawnym jako transakcje bezwarunkowej sprzedaży bądź bezwarunkowego zakupu. W związku z powyższym, w myśl zasady przewagi treści ekonomicznej nad formą prawną, Grupa skorygowała sposób ujęcia transakcji na obligacjach skarbowych, co na dzień 31 grudnia 2018 roku skutkowało zwiększeniem wartości bilansowej dłużnych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu oraz zobowiązań wobec banków z tytułu transakcji SBB o 30 439 tys. zł, natomiast na dzień 1 stycznia 2018 roku zwiększeniem należności z tytułu transakcji BSB wykazywanych w pozycji Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie o 385 954 tys. zł, zwiększeniem zobowiązań wobec klientów o 123 618 tys. zł i zmniejszeniem wartości dłużnych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu o 262 336 tys. zł.

Skutkiem korekty było również ujęcie dodatkowego obciążenia z tytułu podatku od instytucji finansowych. W okresie od 1 lutego 2016 roku do 31 grudnia 2017 roku obciążenie podatkiem od instytucji finansowych (uwzględniając odsetki za zwłokę) powinno być większe o 31 208 tys. zł, a w okresie od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku o 13 665 tys. zł. W związku z powyższym Grupa skorygowała zyski zatrzymane o powyższe kwoty w korespondencji z zobowiązaniami wobec organów podatkowych. Tym samym Grupa skorygowała także wstępne ujęcie rezerwy na podatek bankowy przez rachunek zysków i strat za rok 2019.

Netowanie przychodów i kosztów z tytułu opłat i prowizji związanych z zarządzaniem flotą

W związku z wdrożeniem MSSF 15 "Przychody z umów z klientami" Grupa dokonała zmian prezentacji przychodów i kosztów, które wymagały korekty błędu lat ubiegłych i przekształcenia danych porównawczych za 2018 rok zamieszczonych w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Zgodnie z wymogami MSSF 15 Grupa pomniejszyła koszty z tytułu opłat i prowizji za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku o kwotę 11 441 tys. zł, tj. o kwotę przychodów z tytułu opłat i prowizji związanych z zarządzaniem flotą samochodów leasingowych, które stanowiły zwrot kosztów ponoszonych przez Grupę. Zmiana nie miała wpływu na wynik z tytułu opłat i prowizji.

Wpływ wprowadzonych korekt na prezentowane w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane porównawcze dla odpowiednich okresów sprawozdawczych przedstawiają poniższe zestawienia.

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Przekształcenia w skonsolidowanym rachunku zysków i strat za 2018 rok

	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 po przekształceniu
Przychody z tytułu odsetek, w tym:	4 518 190	-	4 518 190
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	3 868 051	-	3 868 051
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	650 139	-	650 139
Koszty odsetek	(1 021 716)	-	(1 021 716)
Wynik z tytułu odsetek	3 496 474	-	3 496 474
Przychody z tytułu opłat i prowizji	1 641 782	(11 441)	1 630 341
Koszty z tytułu opłat i prowizji	(665 932)	11 441	(654 491)
Wynik z tytułu opłat i prowizji	975 850	-	975 850
Przychody z tytułu dywidend	3 558	-	3 558
Wynik na działalności handlowej, w tym:	347 336	-	347 336
Wynik z pozycji wymiany	323 472	-	323 472
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu	30 571	-	30 571
Zyski lub straty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń	(6 707)	-	(6 707)
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(160 041)	-	(160 041)
Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, w tym:	14 495	-	14 495
Wynik na dłużnych papierach wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	16 465	-	16 465
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	(4 034)	-	(4 034)
Wynik z tytułu usunięcia z bilansu	2 064	-	2 064
Pozostałe przychody operacyjne	407 620	(2 626)	404 994
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(527 573)	-	(527 573)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	-	(20 349)	(20 349)
Ogólne koszty administracyjne	(1 911 340)	-	(1 911 340)
Amortyzacja	(252 592)	-	(252 592)
Pozostałe koszty operacyjne	(192 953)	22 975	(169 978)
Wynik działalności operacyjnej	2 200 834	-	2 200 834
Podatki od pozycji bilansowych Grupy	(401 760)	(13 665)	(415 425)
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności	1 240	-	1 240
Zysk brutto	1 800 314	(13 665)	1 786 649
Podatek dochodowy	(483 945)	-	(483 945)
Zysk netto	1 316 369	(13 665)	1 302 704
Zysk netto przypadający na:
- akcjonariuszy mBanku S.A.	1 316 451	(13 665)	1 302 786
- udziały niekontrolujące	(82)	-	(82)
- Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	31,11	(0,32)	30,79
- Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w zł)	31,09	(0,32)	30,77

Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów za 2018 rok

	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 po przekształceniu
Zysk netto	1 316 369	(13 665)	1 302 704
Pozostałe dochody całkowite netto	109 366	-	109 366
Dochody całkowite netto	1 425 735	(13 665)	1 412 070
Dochody całkowite netto, razem przypadające na:
- akcjonariuszy mBanku S.A.	1 425 817	(13 665)	1 412 152
- udziały niekontrolujące	(82)	-	(82)

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2018 roku

AKTYWA	31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	31.12.2018 po przekształceniu
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	2 104 302	30 439	2 134 741
Pozostałe pozycje aktywów	143 645 817	-	143 645 817
AKTYWA RAZEM	145 750 119	30 439	145 780 558
ZOBOWIĄZANIA	31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	31.12.2018 po przekształceniu
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	125 611 195	30 439	125 641 634
- Zobowiązania wobec banków	3 078 387	30 439	3 108 826
Inne zobowiązania	3 330 399	44 873	3 375 272
Pozostałe pozycje zobowiązań	1 592 445	-	1 592 445
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	130 534 039	75 312	130 609 351
KAPITAŁY	31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	31.12.2018 po przekształceniu
Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	15 213 980	(44 873)	15 169 107
Kapitał podstawowy	3 574 686	-	3 574 686
Zyski zatrzymane	11 424 456	(44 873)	11 379 583
- Wynik finansowy z lat ubiegłych	10 108 005	(31 208)	10 076 797
- Wynik roku bieżącego	1 316 451	(13 665)	1 302 786
Inne pozycje kapitału własnego	214 838	-	214 838
Udziały niekontrolujące	2 100	-	2 100
KAPITAŁY RAZEM	15 216 080	(44 873)	15 171 207
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM	145 750 119	30 439	145 780 558

Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych za 2018 rok

	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 przed przekształceniem	Korekty	Okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 po przekształceniu
Zysk przed opodatkowaniem	1 800 314	(13 665)	1 786 649
Korekty, w tym:	(667 574)	13 665	(653 909)
Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających	285 463	(292 775)	(7 312)
Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom	(10 666 659)	385 954	(10 280 705)
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków	605 550	30 439	635 989
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów	11 588 570	(123 618)	11 464 952
Zmiana stanu innych zobowiązań	763 860	13 665	777 525
Pozostałe korekty	(3 244 358)	-	(3 244 358)
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej	1 132 740	-	1 132 740
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej	41 757	-	41 757
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej	(388 784)	-	(388 784)
Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem (A+B+C)	785 713	-	785 713
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych	20 996	-	20 996
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego	9 824 260	-	9 824 260
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	10 630 969	-	10 630 969

Powyżej opisane i zaprezentowane w zestawieniach zmiany danych porównawczych zostały uwzględnione w niniejszym sprawozdaniu finansowym we wszystkich notach, których te zmiany dotyczyły. Dane dotyczące współczynników wypłacalności dla okresów porównawczych nie podlegały przekształceniu.

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2018 roku

AKTYWA	01.01.2018 przed przekształceniem	Korekty	01.01.2018 po przekształceniu
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	2 761 685	(262 336)	2 499 349
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	90 774 285	385 954	91 160 239
- Kredyty i pożyczki udzielone klientom	80 546 890	385 954	80 932 844
Pozostałe pozycje aktywów	37 641 368	-	37 641 368
AKTYWA RAZEM	131 177 338	123 618	131 300 956
ZOBOWIĄZANIA	01.01.2018 przed przekształceniem	Korekty	01.01.2018 po przekształceniu
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	113 050 373	123 618	113 173 991
- Zobowiązania wobec klientów	91 496 027	123 618	91 619 645
Inne zobowiązania	2 573 711	31 208	2 604 919
Pozostałe pozycje zobowiązań	1 555 284	-	1 555 284
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	117 179 368	154 826	117 334 194
KAPITAŁY	01.01.2018 przed przekształceniem	Korekty	01.01.2018 po przekształceniu
Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	13 995 784	(31 208)	13 964 576
Kapitał podstawowy	3 564 176	-	3 564 176
Zyski zatrzymane	10 326 136	(31 208)	10 294 928
- Wynik finansowy z lat ubiegłych	10 326 136	(31 208)	10 294 928
Inne pozycje kapitału własnego	105 472	-	105 472
Udziały niekontrolujące	2 186	-	2 186
KAPITAŁY RAZEM	13 997 970	(31 208)	13 966 762
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM	131 177 338	123 618	131 300 956

3. Zarządzanie ryzykiem

Grupa mBanku zarządza ryzykiem w oparciu o wymagania nadzorcze oraz najlepsze praktyki rynkowe, formułując strategie, polityki oraz wytyczne w zakresie zarządzania ryzykiem. Funkcje i zadania związane z zarządzaniem ryzykiem występują na wszystkich szczeblach struktury organizacyjnej począwszy od Rady Nadzorczej a na jednostkach biznesowych Grupy skończywszy. Zarządzanie ryzykiem jest ujęte w jednolity proces realizowany przez wyspecjalizowane jednostki organizacyjne.

3.1. Zarządzanie ryzykiem Grupy mBanku w 2019 roku – uwarunkowania zewnętrzne

Bank jest w trakcie wprowadzania zmian, które wynikają z Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2018/1620 z 13 lipca 2018 roku w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji i ich wpływu na stosowany sposób kalkulacji wskaźnika LCR. Bank stosuje wskaźnik LCR jako kluczowy wskaźnik pomiaru ryzyka płynności w kontekście planu naprawy.

W związku z publikacją Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z 20 maja 2019 roku oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/878 z 20 maja 2019 roku zmieniających pakiet regulacji CRR/CRD IV (Capital Requirements Regulation & Capital Requirements Directive), Grupa mBanku prowadzi prace mające na celu analizę nowych wymagań regulacyjnych oraz ich implementację. Większość zmian do Rozporządzenia CRR będzie miała zastosowanie po upływie 2 lat od daty wejścia w życie regulacji.

W ramach zmian są między innymi nowe metody kalkulacji wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta, a także z tytułu ryzyka rynkowego, które zastąpią metody stosowane dotychczas. Zaproponowano zmianę podejścia do traktowania ekspozycji wobec kontrahenta centralnego, rozszerzenie "zachęt" kapitałowych dla banków finansujących podmioty MŚP i wprowadzono minimalną wysokość wskaźnika dźwigni finansowej na poziomie 3%. Bank analizuje zmiany, które wpływają na kalkulację wskaźnika stabilnego finansowania netto (NSFR), wprowadzając między innymi wymóg dla wskaźnika na poziomie 100%, obowiązujący od 28 czerwca 2021 roku.

W 2019 roku opublikowano zmianę Rozporządzenia CRR, która ma na celu ograniczanie ryzyka, jakie niosą wysokie wolumeny kredytów zagrożonych. Wprowadza ona minimalny poziom pokrycia strat z tytułu kredytów niepracujących. W przypadku, gdy wymóg ten nie będzie spełniony, wprowadza karę w postaci pomniejszenia kapitału podstawowego Tier 1 o różnicę między poziomem minimalnego a faktycznego pokrycia kredytów niepracujących. Nowe wymaganie wprowadzane jest stopniowo, a wpływ nowych przepisów będzie widoczny dopiero po kilku latach od ich wejścia w życie.

W ramach zmian przepisów Dyrektywy CRD IV, opublikowanych w 2019 roku, uszczegółowiono wytyczne w zakresie ograniczenia wypłat z zysków. Doprecyzowano zapisy dotyczące stosowania narzędzi nadzorczych w celach mikro - oraz makroostrożnościowych oraz zmiany w zakresie kalibracji buforów kapitałowych. Zaadresowano oczekiwania nadzorcze co do konieczności wystandaryzowania metodologii zarządzania ryzykiem stopy procentowej w portfelu bankowym w celu identyfikacji, oceny, zarządzania oraz mitygowania ryzyka. Zmiany Dyrektywy CRD IV powinny zostać wdrożone w Polsce przed końcem 2020 roku.

W związku z publikacją Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/879 z 20 maja 2019 roku zmieniły się także przepisy Dyrektywy BRRD (Bank Recovery & Resolution Directive). Nowe przepisy wymagają transpozycji do przepisów prawa krajowego. W dyrektywie o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zaproponowano zmiany dotyczące konstrukcji wskaźnika minimalnych wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań podlegających umorzeniu lub konwersji mające na celu spójność tej normy z miarą TLAC (ang. total loss absorbing capacity). Zmiany dyrektywy BRRD mają zostać wdrożone do przepisów w Polsce przed końcem 2020 roku.

Na zasady zarządzania ryzykiem w Banku wpływ mogą mieć również zmiany regulacyjne projektowane przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB):

• W latach 2016-2019 EUNB w ramach szerszej inicjatywy regulacyjnej dotyczącej rewizji metody wewnętrznych ratingów (AIRB) opublikował dokumenty, które zawierają:
  • a. wytyczne dotyczące zastosowania spójnej definicji defaultu, w tym określenia progów materialności dla ekspozycji kredytowych, których dotyczy niewykonanie zobowiązania,
  • b. projekt metodyki oceny przez organy nadzoru, czy banki spełniają wymogi regulacyjne dotyczące stosowania metody wewnętrznych ratingów (AIRB),
  • c. wytyczne dotyczące szacowania wartości parametrów ryzyka PD, LGD oraz postępowania z ekspozycjami cechującymi się niewykonaniem zobowiązania,

d. wytyczne dotyczące estymacji parametru LGD dla okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej oraz standard dotyczący szacowania i identyfikacji okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej w modelowaniu IRB.

W związku z potencjalnie szerokim zakresem zmian, jakie będą konieczne w celu implementacji regulacji przez banki, ich wdrożenie odbędzie się zgodnie z terminami przewidzianymi przez EUNB.

• Od 30 czerwca 2019 roku obowiązują wytyczne EUNB dotyczące zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi oraz restrukturyzowanymi. Towarzyszą im zmiany dotyczące raportowania oraz ujawnień w tym zakresie, które będą miały zastosowanie począwszy od 2020 roku.
• W lutym 2019 roku EUNB opublikował zmienione wytyczne w sprawie outsourcingu, które są zgodne z wymogami dyrektywy o usługach płatniczych (PSD2) i dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID II); oraz mają zapewnić, że banki mogą stosować jednolite ramy outsourcingu dla wszystkich działań i usług bankowych, inwestycyjnych i płatniczych. Nadzór bankowy oczekuje dostosowania się banków do nowych wymagań do 30 czerwca 2020 roku.
• W czerwcu 2019 roku EUNB opublikował projekt wytycznych dotyczących procesu kredytowego w bankach do konsultacji. Publikacja ostatecznej wersji planowana jest na 30 czerwca 2020 roku. Wytyczne mają na celu zagwarantowanie, że banki posiadają solidne i ostrożne normy w zakresie podejmowania ryzyka kredytowego, zarządzania i monitorowania ryzyka oraz, że nowo udzielane kredyty charakteryzują się wysoką jakością kredytową. Banki powinny także dostosować swoje praktyki do zasad ochrony konsumentów i wymogów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy.
• W listopadzie 2019 roku EUNB opublikował wytyczne dotyczące zarzadzania ryzykiem związanym z bezpieczeństwem oraz ryzykiem związanym z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, które mają mieć zastosowanie począwszy od 30 czerwca 2020 roku. Wytyczne mają zapewnić, że banki stosują ostrożne zasady zarządzania tymi rodzajami ryzyka.

W celu aktualizacji dobrych praktyk, jakie obowiązują banki, w tym również w kontekście nowych zaleceń i wymagań definiowanych przez europejskie organy nadzoru, uwzględniając rozwiązania regulacyjne oraz praktyki stosowane w innych państwach, KNF zakończył lub prowadzi prace nad:

• aktualizacją Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie, w zakresie rozszerzenia jej o zasady dotyczące kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową. Rekomendacja powinna zostać wprowadzona przez banki do 31 grudnia 2020 roku.
• nową Rekomendacją Z dotyczącą zasad ładu wewnętrznego w bankach,
• aktualizacją Rekomendacji R dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem kredytowym oraz ujmowania oczekiwanych strat kredytowych,
• aktualizacją Rekomendacji G dotyczącej zarządzania ryzykiem stopy procentowej.

Bank monitoruje także zmiany regulacyjne wynikające z prac Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego, w szczególności te związane z przeglądem oraz rewizją metodyk kalkulacji wymogów kapitałowych (tzw. Basel 4). W miarę pojawiania się kolejnych propozycji legislacyjnych, które implementują przepisy standardów bazylejskich do przepisów Unii Europejskiej, Bank analizuje projektowane zmiany regulacyjne oraz ocenia ich wpływ na Grupę.

3.2. Zasady zarządzania ryzykiem

3.2.1. Kultura zarządzania ryzykiem

Fundamenty wdrożonej w Banku i Grupie mBanku kultury zarządzania ryzykiem zostały określone w Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku oraz strategiach zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka (ryzykiem koncentracji, ryzykiem kredytowym portfela detalicznego i korporacyjnego, ryzykiem rynkowym, ryzykiem płynności, ryzykiem operacyjnym, ryzykiem reputacji), zatwierdzonych przez Zarząd i Radę Nadzorczą mBanku.

W Grupie mBanku role i zadania w zakresie zarządzania ryzykiem zorganizowano w oparciu o schemat trzech linii obrony:

Pierwszą linię obrony stanowi Biznes (linie biznesowe), którego zadaniem jest uwzględnianie aspektów związanych z ryzykiem i kapitałem przy podejmowaniu wszystkich decyzji w granicach apetytu na ryzyko określonego dla Grupy.

• Druga linia obrony, przede wszystkim obszar zarządzania ryzykiem, Bezpieczeństwo oraz funkcja Compliance, jest odpowiedzialna za tworzenie ram i wytycznych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, wspieranie Biznesu w ich wdrażaniu oraz za nadzorowanie funkcji kontrolnych i ekspozycji na ryzyko. Aby zapewnić, że Biznes jest wspierany i nadzorowany w obiektywny sposób, druga linia obrony działa niezależnie od Biznesu.
• Trzecią linią obrony jest Audyt Wewnętrzny dokonujący niezależnych ocen działań związanych z zarządzaniem ryzykiem realizowanych zarówno przez pierwszą, jak i drugą linię obrony.

3.2.2. Podział ról w procesie zarządzania ryzykiem

Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Banku w obszarze przyjmowania ryzyka, co obejmuje zatwierdzanie Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku i nadzorowanie jej realizacji.

Komisja ds. Ryzyka Rady Nadzorczej sprawuje stały nadzór nad ryzykiem. W szczególności wydaje rekomendacje dotyczące zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą strategii z obszaru zarządzania ryzykiem, w tym Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku.

Zarząd Banku przyjmuje Strategię Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku. Jest także odpowiedzialny za określanie i wdrażanie zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka oraz za ich spójność ze Strategią. Zarząd określa strukturę organizacyjną Banku, dbając o właściwy podział ról kluczowych z punktu widzenia zarządzania ryzykiem oraz przydziela zadania i obowiązki poszczególnym jednostkom organizacyjnym. Ponadto odpowiada za opracowanie, wdrożenie, skuteczność i aktualizację pisemnych strategii, polityk i procedur, które dotyczą: systemu kontroli wewnętrznej, systemu zarządzania ryzykiem, procesu szacowania kapitału wewnętrznego, zarządzania kapitałem i planowania kapitału.

Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem (Chief Risk Officer – CRO) jest odpowiedzialny za zintegrowane zarządzanie ryzykiem i kapitałem Banku oraz Grupy w zakresie: definiowania strategii i polityk, pomiaru, kontroli i niezależnego raportowania w zakresie wszystkich rodzajów ryzyka (w szczególności ryzyka kredytowego, rynkowego, płynności oraz niefinansowego, w tym ryzyka operacyjnego), zatwierdzania limitów (zgodnie z regulacjami wewnętrznymi) oraz za procesy zarządzania ryzykiem detalicznego portfela kredytowego i portfela korporacyjnego.

Komitety:

• Komitety Forum Biznesu i Ryzyka Grupy mBanku, tj. Komitet Ryzyka Bankowości Detalicznej (KRD), Komitet Ryzyka Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (KRK) oraz Komitet Ryzyka Rynków Finansowych (KRF) są platformą podejmowania decyzji oraz dialogu między jednostkami organizacyjnymi linii biznesowych i obszaru zarządzania ryzykiem w mBanku, jak również między Bankiem a spółkami Grupy. W szczególności Komitety podejmują decyzje oraz wydają rekomendacje w zakresie zasad zarządzania ryzykiem, polityk ryzyka, apetytu na ryzyko, definicji i wartości limitów ryzyka w odniesieniu do działalności danej linii biznesowej.
• Komitet Ryzyka Modeli jest odpowiedzialny za nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem modeli, pełniąc w tym zakresie funkcje: informacyjną, dyskusyjną, decyzyjną oraz legislacyjną.
• Komitet Zarządzania Bilansem (BSM) jest odpowiedzialny za systematyczne monitorowanie struktury bilansu banku oraz alokację funduszy w granicach dopuszczalnych ryzyk w celu optymalizacji wyniku finansowego. W szczególności Komitet: wprowadza zasady zarządzania bilansem banku, realizuje działania zapewniające odpowiedni poziom finansowania w banku, rekomenduje zarządowi banku zmiany w podejścia strategicznym do zarządzania bilansem.
• Komitet ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami Grupy mBanku (ALCO) jest komitetem eksperckim odpowiedzialnym za monitorowanie struktury aktywów i pasywów oraz rekomendowanie jej optymalizacji do Komitetu BSM. ALCO jest również odpowiedzialne za przygotowanie materiałów do dyskusji na Komitecie BSM.
• Komitet ds. Zarządzania Kapitałem jest w szczególności odpowiedzialny za zarządzanie kapitałem. Na podstawie podjętych decyzji Komitet wydaje rekomendacje dla Zarządu Banku w sprawie: działań z zakresu zarządzania kapitałem oraz poziomu i struktury kapitału, zwiększania efektywności wykorzystania kapitału, procedur wewnętrznych dotyczących zarządzania kapitałem i planowania kapitału.
• Komitet Kredytowy Grupy mBanku jest w szczególności odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru nad ryzykiem koncentracji i dużymi zaangażowaniami na poziomie Grupy mBanku, poprzez podejmowane decyzje oraz wydawane rekomendacje. W ramach funkcjonowania Banku Komitet

podejmuje decyzje kredytowe, a także decyzje dotyczące między innymi konwersji długu na akcje, udziały oraz przejęcia nieruchomości w zamian za długi.

• Komitet Bankowości Inwestycyjnej jest w szczególności odpowiedzialny za sprawowanie kontroli i zarządzanie ryzykiem (między innymi rynkowym, kredytowym, reputacyjnym, operacyjnym) transakcji Biura Maklerskiego oraz podejmowanie decyzji dotyczących realizacji tych transakcji.
• Komitet ds. Nadzoru nad Oddziałami Zagranicznymi mBanku między innymi wydaje rekomendacje w sprawie zatwierdzenia strategii działania oraz zasad stabilnego i ostrożnego zarządzania danego oddziału zagranicznego Banku, w szczególności w odniesieniu do ryzyka kredytowego.

Funkcja zarządzania na poziomie strategicznym i funkcja kontroli ryzyka kredytowego, rynkowego, płynności, operacyjnego i ryzyka modeli wykorzystywanych do kwantyfikacji wymienionych rodzajów ryzyka jest realizowana w ramach obszaru zarządzania ryzykiem nadzorowanego przez Wiceprezesa Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem.

3.2.3. Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego i płynności (ICAAP/ILAAP)

Grupa mBanku stosuje proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego (ICAAP), który służy utrzymaniu funduszy własnych na poziomie adekwatnym do profilu i poziomu ryzyka ponoszonego w jej działalności. Proces ICAAP obejmuje:

• inwentaryzację ryzyka w działalności Grupy mBanku,
• szacowanie kapitału wewnętrznego i regulacyjnego na pokrycie ryzyka,
• agregację kapitału,
• testy warunków skrajnych,
• ustalanie limitów dotyczących wykorzystania zasobów kapitałowych,
• planowanie i alokację kapitału,
• monitorowanie polegające na stałej identyfikacji ryzyka występującego w działalności Grupy mBanku oraz analizie poziomu kapitału na pokrycie ryzyka.

Wdrożony w Grupie mBanku proces oceny adekwatności płynności (ILAAP) odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ciągłości działania Banku i Grupy przez zapewnienie odpowiedniej pozycji płynnościowej i finansowej. Proces ILAAP obejmuje między innymi:

• inwentaryzację ryzyka płynności i finansowania w działalności Grupy,
• kalkulację miar płynności, w tym modelowanie wybranych produktów bankowych,
• planowanie bilansu i ustalanie limitów zgodnych z apetytem na ryzyko,
• zarządzanie uwzględniające testy warunków skrajnych, miary ryzyka, plan awaryjny, wskaźniki wczesnego ostrzegania (EWI), wskaźniki recovery (RI) oraz monitorowanie limitów,
• przegląd i ocenę procesu,
• system Ceny Transferowej Funduszy (FTP),
• walidację modeli.

Procesy ICAAP i ILAAP podlegają regularnym przeglądom realizowanym przez Zarząd Banku. Przeglądy tych procesów nadzoruje Rada Nadzorcza Banku.

Istotne rodzaje ryzyka w działalności Grupy mBanku

Zarząd Banku podejmuje działania, aby zapewnić, że Bank zarządza wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka, wynikającymi z realizacji przyjętej strategii Grupy mBanku. W tym celu w Grupie mBanku przeprowadzany jest corocznie proces identyfikacji i oceny istotności ryzyka. Wszystkie istotne rodzaje ryzyka są uwzględniane w Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku, w szczególności w procesie zarządzania zdolnością absorpcji ryzyka.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku za istotne w działalności Grupy mBanku uznawane były następujące rodzaje ryzyka: ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe (w tym strategiczne), ryzyko płynności, ryzyko reputacji, ryzyko modeli, ryzyko kapitałowe (w tym ryzyko nadmiernej dźwigni) oraz ryzyko regulacyjne.

3.2.4. Apetyt na ryzyko

Grupa mBanku definiuje apetyt na ryzyko jako maksymalny poziom ryzyka, pod względem zarówno wartości, jak i struktury, jaki Grupa jest skłonna i zdolna zaakceptować w toku realizacji przyjętych celów biznesowych w ramach scenariusza kontynuacji działalności gospodarczej.

Bufory kapitałowe i płynnościowe

Apetyt na ryzyko jest ustalony z uwzględnieniem dostępnych zasobów na pokrycie ryzyka, określonych na podstawie wymagań nadzorczych w zakresie adekwatności kapitałowej i płynności przyjętych w przepisach europejskich i polskich. Ma to zapewnić niezakłócone funkcjonowanie Grupy w razie niekorzystnych zmian w samej Grupie lub jej otoczeniu, tak aby możliwe było utrzymanie zdolności do absorpcji ryzyka. Zasoby na pokrycie ryzyka i apetyt na ryzyko określa się z uwzględnieniem źródeł finansowania i pozycji kapitałowej Grupy, zarówno w perspektywie regulacyjnej, jak i ekonomicznej. Bank utrzymuje kapitał i aktywa płynne na poziomach zapewniających spełnianie wymogów regulacyjnych w warunkach normalnych oraz w warunkach skrajnych, ale prawdopodobnych. Aby wyznaczyć odpowiednią wielkość bufora płynności ustanowiony został minimalny poziom wskaźnika LCR powyżej wymogu regulacyjnego.

Apetyt na ryzyko Grupy mBanku uwzględnia wszystkie istotne rodzaje ryzyka i ich kluczowe koncentracje wynikające z przyjętej strategii biznesowej, poprzez ustalenie odpowiednich buforów kapitałowych dla ryzyka wynikającego z potencjalnej materializacji wybranych czynników ryzyka, dotyczących istniejących portfeli oraz planowanej działalności, a także uwzględniających nowe wymagania regulacyjne, jak również potencjalne niekorzystne zmiany makroekonomiczne.

W wyniku wewnętrznych dyskusji o apetycie na ryzyko określane są docelowe współczynniki kapitałowe i wewnętrzne bufory płynności dla Grupy mBanku.

Zdolność absorpcji ryzyka

Zdolność absorpcji ryzyka jest wyrażona w kapitale i źródłach finansowania, które mogą być alokowane celem zapewnienia bezpieczeństwa w scenariuszu normalnym i scenariuszu ryzyka. Maksymalne ryzyko, jakie Grupa mBanku jest skłonna i zdolna ponieść, przy akceptacji zagrożeń wynikających ze strategii biznesowej Grupy mBanku, określa się z uwzględnieniem następujących warunków:

• zapewnienie adekwatnej zdolności absorpcji ryzyka (przestrzeganie limitów obowiązujących w normalnych warunkach) zgodnie z zasadami ICAAP (ang. Internal Capital Adequacy Assessment Process),
• przestrzeganie celów wewnętrznych określonych powyżej poziomu regulacyjnych wskaźników kapitałowych,
• zapewnienie zachowania płynności finansowej oraz adekwatnej płynności strukturalnej Grupy zgodnie z zasadami ILAAP (ang. Internal Liquidity Adequacy Assessment Processs).

Podejście Grupy mBanku do oceny i kontroli zdolności do absorpcji ryzyka Grupy uwzględnia wymogi wewnętrzne i regulacyjne.

System limitów ryzyka

Aby zapewnić efektywną alokację apetytu na ryzyko Grupa mBanku wdrożyła system limitów ryzyka. Struktura limitów przekłada apetyt na ryzyko na konkretne ograniczenia dotyczące rodzajów ryzyka występujących w działalności Grupy. Oprócz limitów w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Grupy stosowane są również liczby kontrolne oraz wskaźniki wczesnego ostrzegania.

3.2.5. Testy warunków skrajnych w ramach ICAAP i ILAAP

Testy warunków skrajnych są wykorzystywane w zarządzaniu oraz planowaniu kapitałowym i płynnościowym Banku i Grupy. Pozwalają ocenić odporność Grupy w kontekście dotkliwych, ale jednocześnie prawdopodobnych scenariuszy wydarzeń zewnętrznych i wewnętrznych.

Testy warunków skrajnych są przeprowadzane przy założeniu scenariusza niekorzystnych warunków makroekonomicznych, które mogą negatywnie wpłynąć na sytuację finansową i płynnościową Grupy.

W ramach ICAAP Grupa przeprowadza testy warunków skrajnych z wykorzystaniem różnych scenariuszy, między innymi scenariuszy historycznych, scenariuszy makroekonomicznych dla pogarszającej się koniunktury gospodarczej, scenariuszy, które uwzględniają zdarzenia o charakterze idiosynkratycznym, w kontekście specyficznych koncentracji ryzyka w Banku i Grupie. Analizy takie uwzględniają różne poziomy dotkliwości scenariuszy, które charakteryzują się różnym poziomem prawdopodobieństwa ich realizacji.

Scenariusze w ramach ILAAP obejmują negatywne zdarzenia o charakterze idiosynkratycznym, zdarzenia dotyczące całego rynku oraz scenariusze połączone. Scenariusze te uzupełniane są przez scenariusz odwrócony pozwalający na identyfikację czynników ryzyka. Dodatkowo przeprowadzany jest scenariusz zintegrowany, w którym uwzględnia się również wpływ czynników pochodzących z innych rodzajów ryzyka.

Przyjmowane do analizy scenariusze makroekonomiczne umożliwiają kompleksową analizę wszystkich istotnych rodzajów ryzyka oraz analizę jego wpływu na adekwatność kapitałową i płynność Banku oraz Grupy.

Dla Banku i Grupy przeprowadzane są tzw. odwrócone testy warunków skrajnych, których celem jest identyfikacja zdarzeń mogących spowodować zagrożenie dla kontynuacji funkcjonowania Banku i Grupy. Odwrócone testy warunków skrajnych służą do podejmowania decyzji strategicznych dotyczących akceptowanego profilu ryzyka Grupy.

3.3. Ryzyko kredytowe

3.3.1. Organizacja zarządzania ryzykiem

Grupa aktywnie zarządza ryzykiem kredytowym mając na celu optymalizację poziomu zysku uwzględniającą koszt ponoszonego ryzyka. Analiza ryzyka występującego w funkcjonowaniu Grupy ma charakter ciągły. W celu identyfikacji i monitorowania ryzyka kredytowego, w strukturze Banku oraz spółek zależnych stosuje się jednolite zasady zarządzania ryzykiem kredytowym, których podstawą jest między innymi oddzielenie funkcji oceny ryzyka kredytowego od funkcji sprzedażowych na wszystkich szczeblach do poziomu Zarządu włącznie. Analogiczne podejście Bank stosuje w odniesieniu do administrowania ekspozycjami niosącymi ryzyko kredytowe, które jest realizowane w obszarze zarządzania ryzykiem oraz w obszarze operacyjnym, w pełnej niezależności od funkcji sprzedażowych. Przyjęty model zarządzania ryzykiem w ramach Grupy zakłada uczestnictwo w tym procesie jednostek organizacyjnych Banku wchodzących w skład obszaru zarządzania ryzykiem, a także Komitetu Kredytowego Grupy (KKG).

Podejmowanie decyzji w odniesieniu do ekspozycji kredytowych w obszarze korporacyjnym.

Decyzje kredytowe podejmowane są zgodnie z przyjętymi zasadami Polityki Ryzyka Kredytowego. Poziom kompetencji decyzyjnych określony jest w postaci macierzy decyzyjnej. Na jej podstawie, w zależności od EL-ratingu (ratingu oczekiwanej straty) oraz łącznego zaangażowania na klienta/grupę podmiotów powiązanych, ustalany jest szczebel decyzyjny odpowiedzialny za podjęcie decyzji kredytowej. W łącznym zaangażowaniu uwzględniane są również zaangażowania spółek Grupy mBanku na klienta/grupę podmiotów powiązanych.

Podejmowanie decyzji w odniesieniu do ekspozycji kredytowych w obszarze detalicznym. Ze względu na profil klientów detalicznych, wielkość dopuszczalnych ekspozycji na pojedynczego klienta oraz standaryzację oferowanych produktów, proces podejmowania decyzji jest inny niż w przypadku klientów korporacyjnych. Proces decyzyjny w znacznej mierze jest zautomatyzowany, zarówno w zakresie pozyskiwania danych o kredytobiorcy z wewnętrznych oraz zewnętrznych źródeł danych jak i oceny ryzyka wykonywanej przy użyciu technik scoringowych oraz wystandaryzowanych kryteriów decyzyjnych. Obszar uznaniowości dotyczy głównie czynności związanych z weryfikacją dokumentacji kredytowej oraz obsługi ewentualnych odstępstw, kiedy to decyzja podejmowana jest z zastosowaniem reguł podwyższenia poziomu decyzyjnego. W przypadku kredytowania hipotecznego dodatkowo dokonywana jest wycena wartości zabezpieczenia (w standardowych przypadkach dokonywana wewnętrznie, w pozostałych polegająca na wewnętrznej weryfikacji wyceny dostarczonej z zewnątrz).

3.3.2. Polityka kredytowa

Bank zarządza ryzykiem kredytowym w oparciu o wymagania nadzorcze, najlepsze praktyki rynkowe oraz własną wiedzę i doświadczenie. W procesie zarządzania ryzykiem kredytowym główną rolę odgrywają polityki kredytowe, ustalane osobno dla obszaru bankowości detalicznej i korporacyjnej. Polityki kredytowe określają między innymi:

• docelowe grupy klientów,
• akceptowalne poziomy ratingów definiowane wielkością oczekiwanej straty,
• kryteria akceptacji przedmiotów finansowania oraz zabezpieczeń,
• zasady ograniczania ryzyka koncentracji,
• reguły odnoszące się do wybranych branż lub segmentów klientów.

3.3.3. Stosowane zabezpieczenia

Zabezpieczenia stosowane w ramach udzielania produktów kredytowych. Ważnym elementem polityki kredytowej są stosowane zabezpieczenia. Podstawową rolą zabezpieczenia jest obniżenie ryzyka kredytowego transakcji i zapewnienie Bankowi realnej możliwości zwrotu należności. Bank, podejmując decyzję o przyznaniu produktu obarczonego ryzykiem kredytowym, dąży do uzyskania zabezpieczenia adekwatnego do podejmowanego ryzyka. Bank przyjmuje zabezpieczenia tylko po dokonaniu ich oceny i pod warunkiem, że spełniają one warunek braku istotnej korelacji między ich wartością a wiarygodnością dłużnika. Rodzaj wymaganego zabezpieczenia zależy od produktu obciążonego ryzykiem kredytowym, okresu finansowania oraz ryzyka klienta.

Do najczęściej stosowanych zabezpieczeń należą:

• hipoteka na nieruchomości,
• zastaw rejestrowy,
• przelew wierzytelności (cesja praw),
• kaucja pieniężna,
• gwarancje i poręczenia,
• depozyt gwarancyjny lub blokada pieniężna,
• przewłaszczenie środka transportu.

Wartość środków trwałych stanowiących zabezpieczenie (innych niż środki transportu) ustalana jest na podstawie wyceny, sporządzanej przez uprawnionego rzeczoznawcę. Przedłożony w Banku operat jest weryfikowany przez zespół specjalistów usytuowany w obszarze zarządzania ryzykiem, który sprawdza poprawność przyjęcia wartości rynkowej oraz ocenia płynność zabezpieczenia. Każde zabezpieczenie podlega monitoringowi.

W obszarze bankowości korporacyjnej, w przypadku zabezpieczeń na środkach trwałych i aktywach finansowych finalna wartość zabezpieczenia tzw. MRV (ang. Most Realistic Value) wyznaczana jest przy użyciu wskaźnika ECF (ang. Empirical Coverage Factor), który odzwierciedla pesymistyczny wariant odzysku wierzytelności z zabezpieczenia rzeczowego w drodze wymuszonej sprzedaży. Ocena zabezpieczeń osobowych dokonywana jest na podstawie kondycji finansowej dostawcy. Bank wyznacza tzw. parametr PSW (będący odpowiednikiem wartości MRV dla zabezpieczeń rzeczowych). W sytuacji gdy parametr PD dostawcy zabezpieczenia jest równy lub gorszy od PD klienta, PSW równe jest zero.

Bank posiada dedykowaną politykę dotyczącą zabezpieczeń w obszarze bankowości korporacyjnej. Najważniejsze jej elementy to:

• wskazanie zabezpieczeń preferowanych i niezalecanych,
• rekomendacje w zakresie stosowania zabezpieczeń w określonych sytuacjach,
• określenie częstotliwości monitoringu zabezpieczeń,
• określenie podejścia do zabezpieczeń z zerowym MRV.

Zabezpieczenia stosowane w ramach obrotu instrumentami pochodnymi. Bank zarządza ryzykiem związanym z instrumentami pochodnymi. Ekspozycjami kredytowymi wynikającymi z zawartych transakcji pochodnych zarządza się w ramach ogólnych limitów kredytowych dla klientów, uwzględniając potencjalny wpływ na wartość ekspozycji zmian parametrów rynkowych. Stosowane umowy ramowe z kontrahentami zobowiązują Bank do codziennego monitorowania wartości ekspozycji wobec kontrahenta i wprowadzają konieczność dodatkowego zabezpieczania ekspozycji przez klienta lub mBank zgodnie z podpisanymi umowami zabezpieczającymi. Jednocześnie wspomniane umowy ramowe w przypadku naruszenia warunków umowy pozwalają na przedterminowe rozliczenie transakcji z klientem. mBank wykorzystuje Proces Wczesnego Ostrzegania (Early Warning) w celu monitorowania wykorzystania limitu na transakcje pochodne i możliwości reakcji Banku w stosunku do klienta, w przypadku gdy ekspozycja z tytułu otwartych transakcji pochodnych zbliża się do maksymalnego poziomu limitu. Ponadto, uwzględniając ryzyko kredytowe związane z limitem na transakcje pochodne konkretnego klienta, Bank może stosować dodatkowe zabezpieczenia tego limitu, w ramach standardowego katalogu zabezpieczeń produktów ryzyka kredytowego.

Zabezpieczenia akceptowane przez Spółki Grupy mBanku. Spółki Grupy mBanku akceptują różne formy prawnych zabezpieczeń produktów obarczonych ryzykiem kredytowym. Ich katalog uzależniony jest od specyfiki prowadzonej działalności, rodzaju oferowanych produktów i ryzyka transakcji.

mBank Hipoteczny jako podstawowe zabezpieczenie stosuje hipotekę na finansowanej nieruchomości. Dodatkowymi zabezpieczeniami mogą być poręczenia wekslowe lub cywilne właścicieli spółki kredytobiorcy, bądź zastaw na akcjach lub udziałach w spółce kredytobiorcy. Na okres niezbędny do skutecznego ustanowienia zabezpieczenia może zostać przyjęte ubezpieczenie kredytu w zaakceptowanym przez Bank zakładzie ubezpieczeniowym.

mFaktoring akceptuje jedynie formy zabezpieczeń o dużej płynności. Obok weksli własnych in blanco są to przede wszystkim poręczenia wekslowe właścicieli spółki klienta, cesje wierzytelności z rachunków bankowych (głównie prowadzonych przez mBank), ubezpieczenia należności, cesje praw z polis ubezpieczeniowych należności zawartych przez klientów.

mLeasing stosuje katalog zabezpieczeń najbardziej zbliżony do katalogu zabezpieczeń stosowanych w mBanku. Akceptuje zarówno standardowe zabezpieczenia osobiste: poręczenia wekslowe i według prawa cywilnego, listy patronackie, gwarancje, przystąpienia i przejęcia długu, jak i rzeczowe: hipoteki, zastawy rejestrowe, przewłaszczenia na zabezpieczenie, przelewy wierzytelności, cesje należności i cesje praw z polis ubezpieczeniowych oraz kaucje. Spółka zarządza ryzykiem wartości resztowej poprzez stosowanie dodatkowych opłat za ponadnormatywne zużycie leasingowanego przedmiotu oraz za przekroczenie limitów przebiegu określonych w umowie. Te opłaty pobierane są na końcu umowy leasingu. Dodatkowo, w trakcie trwania umowy, w przypadku, gdy dla okresów półrocznych, licząc od daty przekazania pojazdu, proporcjonalny przebieg pojazdu różni się od ustalonego przez strony o więcej niż 10%, finansującemu przysługuje prawo do rekalkulacji wysokości rat wynagrodzenia w oparciu o nowy przewidywany przebieg pojazdu. Kalkulacja wartości resztowej uwzględniają okres leasingu, szacowany przebieg, szacowany stan pojazdu po okresie leasingu. Przy wartości resztowej uwzględniane są również takie czynniki jak kolor oraz rok produkcji (jeśli pojazd został wyprodukowany w latach wcześniejszych niż rok przekazania w leasing). Kalkulacja wartości resztowej opiera się o prognozy Eurotax. Otrzymana wartość jest obniżana o współczynnik bezpieczeństwa tak by pokryć ryzyka związane z osiągnięciem oszacowanego poziomu. Na końcowym etapie kalkulacja jest weryfikowana z cenami obserwowanymi na rynku używanych samochodów i zatwierdzana przez autoryzowany personel.

3.3.4. System ratingowy

Kluczowym elementem procesu zarządzania ryzykiem kredytowym w obszarze bankowości korporacyjnej jest system ratingowy, oparty na następujących podstawowych elementach:

• rating dłużnika (PD-rating) określający prawdopodobieństwo zaniechania regulowania zobowiązań,
• model straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) obejmujący portfel ekspozycji bez przesłanki niewykonania zobowiązania (w przypadku niewykonania zobowiązania odzyski są ustalane metodą indywidualną). Model składa się z komponentów: odzysku z części niezabezpieczonej (oparty na czynnikach ze sprawozdania finansowego, charakterystykach ekspozycji oraz klienta) oraz odzysku z części zabezpieczonej (oparty na czynnikach związanych z przedmiotem zabezpieczenia),
• model ekspozycji w przypadku niewykonania zobowiązania (EAD), którego składowymi są model współczynnika konwersji kredytowej CCF oraz komponent zużycia limitu. Komponenty oparte są o czynniki kontraktowe oraz klienckie,
• rating kredytowy (EL-rating) określający oczekiwaną stratę (EL) i biorący pod uwagę zarówno ryzyko związane z klientem (PD) jak i specyfikę transakcji (LGD – strata na skutek zaniechania regulowania zobowiązań). EL wyrażone jest w postaci iloczynu PD*LGD. Wskaźnik EL wykorzystywany jest głównie na etapie podejmowania decyzji kredytowej.

Rating dostarcza względne miary ryzyka kredytowego zarówno w skali procentowej (PD% i EL%) jak też według umownej skali od 1.0 do 6.5 (PD-rating, EL-rating) dla korporacji (obroty powyżej 50 mln zł) i SME (obroty nieprzekraczające 50 mln zł). Kalkulacja PD jest ściśle zdefiniowanym procesem obejmującym siedem elementów tj. analizę finansową raportów rocznych, analizę finansową danych śródrocznych, ocenę terminowości składania sprawozdań finansowych, ocenę ryzyk jakościowych, wskaźniki ostrzegawcze, ocenę stopnia integracji grupy dłużnika oraz dodatkowe kryteria uznaniowe. Rating kredytowy oparty na oczekiwanej stracie (EL) powstaje poprzez nałożenie na ocenę ryzyka klienta analizy ryzyka transakcyjnego wynikającego z wielkości zaangażowania (EAD) oraz z charakteru i stopnia zabezpieczenia transakcji zawartych z danym klientem (LGD). LGD wyrażone jako procent EAD jest funkcją możliwej do realizacji wartości zabezpieczeń rzeczowych i finansowych, zależnej od typu oraz wartości zabezpieczenia, typu transakcji oraz współczynnika odzysku należności z innych źródeł, niż zabezpieczenia.

System ratingowy generuje prawdopodobieństwo zaniechania regulowania zobowiązań przez kredytobiorców bezpośrednio w postaci PD wyrażonych w procentach (skala ciągła). Klasy ratingowe tworzone są w oparciu o procedury dzielenia na grupy PD wyrażonego w procentach na podstawie drabinki geometrycznej. W sprawozdawczości zewnętrznej Bank stosuje mapowanie wewnętrznej skali ratingowej PD do ratingów zewnętrznych. Sposób mapowania przedstawiony jest w poniższej tabeli.

Pod portfel		1 2			3 4		5		6	7	8
PD rating 1,0 - 1,2 1,4			1,6	1,8	2	2,2	2,4 - 2,6	2,8	3	3,2 - 3,4	3,6	3,8	4	4,2 - 4,6	4,8	5	5,2 - 5,8	Brak ratingu	6,1 - 6,5
S&P	AAA	AA+	AA, AA-	A+, A	A-	BBB+	BBB	BBB-	BB+	BB	BB-	B+	B+	B	B-	B-	CCC+ do C Nie dotyczy		D
				Stopień inwestycyjny					Stopień subinwestycyjny		Stopień nieinwestycyjny							Default

W obszarze bankowości detalicznej funkcjonują następujące modele, wchodzące w skład systemu ratingowego:

• model straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) obejmujący cały portfel detaliczny. Finalny poziom straty określany jest na podstawie integracji trzech komponentów:
  • o poziom odzysku dla przypadków uzdrowionych (oparte na średnich osiąganych poziomach odzysku dla przypadków uzdrowionych),
  • o poziom odzysku dla przypadków nieuzdrowionych (oparty na czynnikach kontraktowych, dotyczących relacji klienta z kontraktem oraz charakterystykę zabezpieczenia),
  • o prawdopodobieństwo uzdrowienia (oparte na czynnikach socjo-demograficznych oraz pełnej strukturze produktowej właściciela kontraktu).

Szacowanie poziomu straty LGD przebiega w homogenicznych segmentach uwzględniających typ produktu oraz rodzaj zabezpieczenia. Funkcjonują oddzielne modele dla przypadków charakteryzujących oraz nie charakteryzujących się niewykonaniem zobowiązania

• model ekspozycji w przypadku niewykonania zobowiązania (EAD), którego składowymi jest model współczynnika konwersji kredytowej CCF, komponent zużycia limitu oraz przedpłat. Komponenty oparte są na czynnikach kontraktowych oraz klienckich,
• model parametru PD o konstrukcji modułowej integrujący funkcjonujące w obszarze detalicznym karty skoringowe:
  • o aplikacyjne (oparte na czynnikach: socjo-demograficznych, opisujących charakterystykę prowadzonej działalności gospodarczej oraz związanych ze specyfiką posiadanych/wnioskowanych produktów kredytowych),
  • o behawioralne (oparte na informacjach dotyczących historii relacji kredytowej i depozytowej z Bankiem),
  • o biurowe (bazujące na danych z Biura Informacji Kredytowej dotyczących relacji i sposobu obsługi przez klienta zobowiązań posiadanych poza Bankiem).

Wszystkie spółki Grupy mBanku, których działalność obarczona jest ryzykiem kredytowym, przed zawarciem transakcji i w trakcie jej trwania – w trybie monitoringu – przeprowadzają ocenę ryzyka opierając się przy tym na systemach ratingowych stosowanych przez Grupę mBanku. Zastosowany system ratingowy wynika z charakteru prowadzonej działalności, przy czym spółka faktoringowa i leasingowa używają ratingu dłużnika (PD-rating), zaś leasingowa dodatkowo ratingu kredytowego (EL-rating). W przypadku kredytów hipotecznych i leasingu nieruchomości stosowany jest rating oparty na miarach nadzorczych (slotting approach).

3.3.5. Monitoring i walidacja modeli

Wszystkie modele parametrów ryzyka w mBanku oraz w spółkach Grupy, w tym między innymi modele prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD) oraz ich składowe, straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD), oraz współczynnika konwersji kredytowej (CCF) podlegają szczegółowemu i corocznemu procesowi monitoringu przez jednostki modelujące. Ponadto modele te są przedmiotem cyklicznej walidacji przez niezależną jednostkę walidacyjną mBanku.

W trakcie monitoringu przeprowadzane są testy sprawdzające moc dyskryminacyjną modeli lub poszczególnych ich komponentów, stabilność w czasie, istotność poszczególnych odchyleń empirycznych realizacji od wartości teoretycznych oraz wpływ na parametry portfelowe. Jednostka modelująca przeprowadza rekalibracje przedmiotowych modeli między innymi w przypadku identyfikacji pewnych niedopasowań.

Raporty z przeprowadzonych monitoringów/backtestów przedstawiane są do wiadomości użytkowników modelu oraz niezależnej jednostki walidacyjnej.

Walidacja

Walidacja jest wewnętrznym, kompleksowym procesem niezależnej i obiektywnej oceny funkcjonowania modelu, spełniającym wymogi Rekomendacji W, a także - w przypadku metody AIRB - wytyczne nadzoru określone w Rozporządzeniu CRR. Zasady walidacji zostały ramowo określone w Polityce Zarządzania Modelami (PZM) i uszczegółowione w innych regulacjach wewnętrznych Banku. Walidacji podlegają modele bezpośrednio lub pośrednio wykorzystywane w ocenie adekwatności kapitałowej z wykorzystaniem metody AIRB oraz inne wskazane w prowadzonym w Banku Wykazie Modeli PZM.

W przypadku modeli AIRB zachowana jest niezależność Jednostki Walidacyjnej w strukturach organizacyjnych Banku lub spółki Grupy w stosunku do jednostek zaangażowanych w proces budowy/utrzymania modelu, tzn. jego właściciela oraz użytkowników. W mBanku za walidację odpowiedzialny jest Wydział Walidacji (Jednostka Walidacyjna).

Walidacja przeprowadzana przez Jednostkę Walidacyjną obejmuje ocenę modeli, ich implementacji oraz procesu ich stosowania.

W zależności od istotności i złożoności modelu, a także rodzaju przeprowadzanego badania, walidacja ma charakter zaawansowany (obejmuje zarówno elementy ilościowe, jak i jakościowe) lub podstawowy (jest skoncentrowana głównie na analizach ilościowych oraz wybranych elementach jakościowych). Wyniki walidacji są udokumentowane w formie raportu walidacyjnego, który zawiera ocenę modelu między innymi na potrzeby dalszego zatwierdzenia modelu oraz ewentualne zalecenia, w postaci działań zaradczych bądź naprawczych, dotyczące stwierdzonych nieprawidłowości.

Zadania walidacyjne realizowane są zgodnie z rocznym planem walidacji. Zarówno plan walidacji, jak i wyniki przeprowadzonych zadań walidacyjnych zatwierdzane są przez Komitet Ryzyka Modeli.

Polityka zmian metody IRB

Bank posiada zatwierdzoną przez Zarząd i wdrożoną "Politykę zmian metody IRB". Zawiera ona wewnętrzne zasady zarządzania zmianami w ramach stosowanej metody IRB, oparte na wytycznych władz nadzorczych i uwzględniające własną specyfikę organizacyjną. Polityka określa etapy procesu zarządzania zmianami, definiuje role i odpowiedzialności, szczegółowo charakteryzuje zasady klasyfikacji zmian, w szczególności kryteria klasyfikacji w oparciu o wytyczne Europejskiego Banku Centralnego.

3.3.6. Zasady wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych

Sposób wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych zgodny jest z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej. Wszystkie zasady i definicje dotyczące wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych w mBanku są zgodne z polskim prawem bankowym i wymaganiami Komisji Nadzoru Finansowego.

3.3.6.1 Zasady klasyfikacji ekspozycji do koszyków

Bank realizując postanowienia Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej klasyfikuje ekspozycje kredytowe do koszyków (ang. stage):

• 1. Koszyk 1 ekspozycje, dla których ryzyko nie zwiększyło się istotnie od momentu początkowego ujęcia w portfelu kredytowym (sytuacja normalna),
• 1. Koszyk 2 ekspozycje, dla których na datę raportową stwierdzono istotne pogorszenie jakości kredytowej w stosunku do daty początkowego ujęcia,
• 1. Koszyk 3 ekspozycje, dla których została stwierdzona przesłanka utraty wartości,
• 1. POCI (ang. purchased or originated credit-impaired asset) aktywa, dla których przesłanka utraty wartości została zidentyfikowana na moment początkowego ujęcia.

Przypisanie ekspozycji do koszyka 2 odbywa się w Banku zgodnie z algorytmem tzw. Logiki Transferu, określającym przesłanki jakościowe oraz ilościową, mówiące o znaczącym wzroście ryzyka kredytowego, zaś o klasyfikacji do koszyka 3 decydują przesłanki utraty wartości.

Po ustaniu przesłanki ilościowej lub przesłanek jakościowych, na podstawie których ekspozycja została zaklasyfikowana do Koszyka 2 na datę raportową (klient i przypisana do niego ekspozycja nie ma aktywnej żadnej z przesłanek jakościowych Logiki Transferu ani przesłanki ilościowej), ekspozycja zmieni kwalifikację z Koszyka 2 na Koszyk 1. Dodatkowo, w przypadku kredytów, wobec których zastosowano narzędzia pomocowe (forborne) warunkiem przeklasyfikowania do Koszyka 1 jest upłynięcie okresu 24 miesiący, w trakcie których kredyt jest prawidłowo obsługiwany (ang. performing).

Możliwe jest również przeklasyfikowanie klienta z koszyka 3 do koszyka 2 lub koszyka 1 dla detalicznej części portfela w momencie ustania przesłanki niewykonania zobowiązania (za wyjątkiem przesłanki restrukturyzacja), a w przypadku klienta korporacyjnego, w momencie gdy:

• 1. ustały przesłanki niewykonania zobowiązania (loss event-y), które powodowały klasyfikację klienta do koszyka 3, oraz
• 1. nastąpiła poprawa sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, w stopniu dającym wysokie prawdopodobieństwo spłaty całości zobowiązań kredytowych, według warunków wynikających z umowy pierwotnej lub z umowy określającej warunki restrukturyzacji, oraz
• 1. nastąpiła spłata zadłużenia przeterminowanego, oraz
• 1. zadłużenie jest terminowo obsługiwane przez co najmniej 12 miesięcy po zmianie warunków umownych, lub

• saldo zobowiązań kredytowych i niekredytowych klienta wynosi zero, na skutek: całkowitej ich spłaty przez klienta, odzyskania wierzytelności Banku na skutek podjętych działań windykacyjnych lub spisania wierzytelności.

3.3.6.1.1. Istotne pogorszenie jakości kredytowej (klasyfikacja do koszyka 2)

Identyfikacja istotnego pogorszenia jakości kredytowej aktywa odbywa się na bazie kryteriów ilościowych i jakościowych, przy czym o klasyfikacji aktywa do koszyka 2 decyduje wystąpienie przynajmniej jednego z kryteriów jakościowych lub kryterium ilościowego.

Kryteria jakościowe to:

• Przeterminowanie należności o więcej niż 30 dni, przy uwzględnieniu progu materialności (liczba dni opóźnienia w spłacie najstarszej kwoty zaległości danej ekspozycji jest większa lub równa 31 dni. Jednocześnie saldo kapitałowe bądź zaangażowanie pozabilansowe jest równe co najmniej 500 zł w przypadku ekspozycji detalicznej lub co najmniej 3 000 zł w przypadku ekspozycji korporacyjnej).
• Występowanie flagi Forborne (status klienta wskazujący na jego trudności w spłacie zobowiązania kredytowego zgodnie z definicją Forborne stosowaną w Banku).
• Występowanie flagi Watch (wewnętrzny proces Banku wskazujący klientów korporacyjnych podlegających szczególnej obserwacji pod względem zmian ich jakości kredytowej, zgodnie z zasadami klasyfikacji na Watch Listę przyjętymi w Banku).

Kryterium ilościowe Logiki Transferu wykorzystuje miarę istotnego pogorszenia jakości kredytowej bazującej na względnej zmianie długookresowej wartości PD określonej dla ekspozycji na datę raportową w stosunku do miary długookresowego PD określonej na datę początkowego ujęcia. Miara ta jest wyznaczana odrębnie dla portfela detalicznego oraz korporacyjnego w ramach segmentów homogenicznych ze względu na prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia default. W przypadku gdy wartość względnej zmiany długookresowego PD przekroczy tzw. próg przejścia, wówczas dana ekspozycja trafia do Koszyka 2. Istotną kwestią w procesie kalkulacji miary pogorszenia jakości kredytowej jest spójne na poziomie całego Banku wyznaczanie daty początkowego ujęcia, względem której badane jest pogorszenie jakości kredytowej. Ponowna data początkowego ujęcia wyznaczana jest dla ekspozycji, dla których nastąpiła znacząca modyfikacja warunków kontraktowych. Każdorazowa zmiana daty początkowego ujęcia skutkuje ponowną kalkulacją, zgodnie z obowiązującymi na nową datę początkowego ujęcia charakterystykami ekspozycji, parametru inicjalnego PD, względem którego badane jest istotne pogorszenie jakości kredytowej ekspozycji.

3.3.6.1.2. Niskie ryzyko kredytowe

W przypadku ekspozycji, których charakterystyki wskazują na niskie ryzyko kredytowe (ang. Low Credit Risk - LCR), oczekiwane straty kredytowe wyznaczane są zawsze w horyzoncie 12 miesięcy. Dla ekspozycji oznaczonych jako LCR, nie zakłada się transferu z Koszyka 1 do Koszyka 2, choć nadal możliwe jest przejście z Koszyka 1 do Koszyka 3 w momencie stwierdzenia przesłanki utarty wartości. Bank stosuje kryterium LCR dla klientów korporacyjnych z segmentu K1 o PD-ratingu lepszym lub równym klasie 2.8. Kryterium LCR jest stosowane również w przypadku klientów z segmentów Banki i Rządy, Jednostek Samorządu Terytorialnego oraz NBFI (ang. Non Banking Financial Institution). Kryterium LCR nie jest stosowane wobec ekspozycji detalicznych.

3.3.6.1.3. Przesłanki utraty wartości - należności korporacyjne

W przypadku ekspozycji korporacyjnych Bank wyróżnia następujące przesłanki utraty wartości:

• 1. Okres przeterminowania którejkolwiek ekspozycji o charakterze zobowiązania kredytowego dłużnika przekracza 90 dni (dla ekspozycji podmiotów sektora bankowego - 14 dni) oraz kwota przeterminowania przekracza 3 000 zł, dla klientów korporacyjnych, a 500 zł dla klientów Private Banking.
• 1. Zbycie przez Bank ekspozycji ze znaczną stratą ekonomiczną związaną z obniżeniem wiarygodności kredytowej dłużnika.
• 1. Dokonanie przez Bank wymuszonej restrukturyzacji ekspozycji, czego następstwem jest zmiana harmonogramu obsługi kredytu/transakcji z uwagi na brak możliwości wywiązania się przez dłużnika z umowy kredytowej/transakcji według jej pierwotnych założeń, prowadząca do:
  2. a. zmniejszenie zobowiązań finansowych poprzez umorzenia części zobowiązania, lub
  3. b. odroczenia istotnej części spłaty kwoty głównej, odsetek lub (jeżeli dotyczy) prowizji, pod warunkiem, że brak zgody na restrukturyzację skutkowałby opóźnieniem dłużnika w płatności powyżej 90 dni kalendarzowych dotyczącym istotnej części zobowiązania.
• 1. Złożenie przez dłużnika wniosku o upadłość lub złożenie przez Bank, podmiot dominujący wobec Banku lub podmiot zależny od Banku wniosku o postawienie dłużnika w stan upadłości lub podobnego wniosku w odniesieniu do zobowiązań kredytowych dłużnika wobec Banku, podmiotu dominującego wobec Banku lub podmiotu zależnego Banku.
• 1. Postawienie dłużnika w stan upadłości lub uzyskanie przez niego podobnej ochrony prawnej, powodującej uniknięcie lub opóźnienie spłaty zobowiązań kredytowych wobec Banku, podmiotu dominującego wobec Banku lub podmiotu zależnego Banku.
• 1. Wypowiedzenie przez Bank umowy w części lub całości i wszczęcie procedur restrukturyzacyjnych /windykacyjnych.
• 1. Oszustwo (wyłudzenie) ze strony klienta.
• 1. Bank spodziewa się realizacji straty na kliencie.

Dodatkowo Bank identyfikuje tzw. miękkie przesłanki utraty wartości, mające na celu zasygnalizowanie sytuacji, które mogą prowadzić do niemożności wywiązania się dłużnika w pełni ze swoich zobowiązań kredytowych wobec Banku. W przypadku ich wystąpienia dokonywana jest pogłębiona analiza uwzględniająca specyfikę obszaru działalności podmiotu, w wyniku której podejmowana jest indywidualna decyzja o klasyfikacji ekspozycji do jednego z koszyków.

3.3.6.1.4. Przesłanki utraty wartości – należności detaliczne

W Polsce przesłanki utraty wartości rozpoznawane są na poziomie klienta, tj. z uwzględnieniem wszystkich jego zobowiązań wobec Banku. W oddziałach zagranicznych Banku (w Czechach i na Słowacji) stosuje się podejście transakcyjne, w którym każda ekspozycja kredytowa klienta analizowana jest niezależnie od innych.

W przypadku ekspozycji detalicznych Bank wyróżnia następujące przesłanki utraty wartości:

• 1. Najczęściej występującą przesłanką utraty wartości jest opóźnienie w spłacie, które wyznaczane jest w różny sposób w zależności od wyżej wymienionego podejścia. W oddziale polskim przesłanka utraty wartości ma miejsce, gdy kwota wymagalna wszystkich ekspozycji klienta, przeterminowanych powyżej 30 dni, przekracza 500 zł, a największe opóźnienie w spłacie jest większe niż 90 dni. W oddziałach Banku w Czechach i na Słowacji przesłankę utraty wartości stanowi zaległość przekraczająca odpowiednio 3 000 CZK lub 120 EUR, opóźniona powyżej 90 dni.
• 1. Restrukturyzacja danego zobowiązania kredytowego.
• 1. Upadłość dłużnika.
• 1. Uznanie przez Bank danej transakcji jako wyłudzenie.
• 1. Sprzedaż wierzytelności kredytowej ze znaczną stratą ekonomiczną.
• 1. Stwierdzenie przez Bank nieściągalności zobowiązania.
• 1. Wypłata przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (NWW).

3.3.6.2. Wyznaczanie oczekiwanych strat kredytowych

Kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych (ECL) odbywa się na poziomie pojedynczego kontraktu lub ekspozycji (umowy). W podejściu portfelowym, oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD, a ostateczna wartość strat oczekiwanych jest sumą strat oczekiwanych w poszczególnych okresach zdyskontowanych efektywną stopą procentową. W kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych nie jest stosowane podejście kolektywne (przypisanie jednej wartości parametru dla wybranych portfeli). Jeżeli, na datę sprawozdawczą, ryzyko kredytowe ekspozycji nie wzrosło znacznie od momentu początkowego ujęcia, oczekiwane straty kredytowe kalkulowane są w horyzoncie 12-miesięcznym (12m ECL). Jeżeli ryzyko kredytowe ekspozycji wzrosło znacznie od momentu początkowego ujęcia (ekspozycja znajduje się w koszyku 2), Bank kalkuluje oczekiwane straty kredytowe w horyzoncie dożywotnim (Lt ECL). Parametry wykorzystane w celu kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej w Koszyku 1 są identyczne z parametrami wyznaczanymi w celu wyliczenia długookresowej straty kredytowej w Koszyku 2 dla t=1, gdzie t oznacza pierwszy rok prognozy.

W przypadku gwarancji niefinansowych Grupa stosuje podejście polegające na tym, że oczekiwane straty kredytowe zawsze ujmowane w horyzoncie dożywotnim (Lt ECL).

Podejście indywidualne obejmuje wszystkie bilansowe i pozabilansowe ekspozycje kredytowe z przesłanką utraty wartości w portfelu kredytów korporacyjnych oraz w portfelu kredytów segmentu Private Banking rejestrowanego w systemach korporacyjnych, a także wybrane ekspozycje kredytowe z przesłanką utraty wartości w portfelu kredytów mikrofirm detalicznych (stosowane w przypadku ekspozycji z zabezpieczeniem hipotecznym o saldzie zadłużenia powyżej 300 tys. zł oraz zaległości powyżej 1 roku). Oczekiwane straty kredytowe są kalkulowane jako różnica pomiędzy wartością bilansową brutto danego aktywa, a bieżącą wartością szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Sposób kalkulacji oczekiwanych odzysków odbywa się w scenariuszach i zależy od wybranej strategii postępowania Banku wobec klienta. W przypadku strategii restrukturyzacja, rozważane scenariusze przygotowywane są dla ekspozycji i zakładają istotny udział odzysków z wpłat własnych klienta. W strategii windykacja, scenariusze są opracowywane z uwzględnieniem źródeł odzysku (zabezpieczenia). Bank przyjmuje scenariusze per ekspozycja/źródło odzysku, przy czym warunkiem niezbędnym jest opracowanie minimum 2 scenariuszy, z których jeden przewidywać będzie wystąpienie co najmniej częściowej straty na ekspozycji/źródle odzysku. Waga poszczególnych scenariuszy wynika z eksperckiej oceny prawdopodobieństwa scenariuszy opartej na istotnych okolicznościach faktycznych sprawy w szczególności dotyczących istniejących zabezpieczeń i ich rodzaju, sytuacji finansowej klienta, jego chęci współpracy, ryzykach mogących wystąpić w sprawie oraz czynnikach mikroi makroekonomicznych.

Do wyceny oczekiwanych strat kredytowych Bank wykorzystuje dane zawarte w systemach transakcyjnych Banku oraz dedykowanych narzędziach zaimplementowanych na potrzeby MSSF 9.

3.3.6.2.1. Wykorzystanie scenariuszy makroekonomicznych w szacowaniu ECL

Bank jest zobowiązany do wyznaczania oczekiwanej straty kredytowej w sposób, który odzwierciedla oczekiwania w zakresie różnych scenariuszy kształtowania się przyszłej sytuacji makroekonomicznej. W przypadku portfelowego szacowania ECL, Bank wyznacza parametr NLF (ang. non-linearity factor), który ma za zadanie korygować wartość oczekiwanej straty kredytowej (wyznaczanej co miesiąc). Wartość NLF jest wyznaczana co najmniej raz do roku, odrębnie dla segmentów detalicznych i korporacyjnych. Wartości współczynnika NLF są stosowane jako czynniki skalujące dla indywidualnych wartości ECL wyznaczanych na poziomie pojedynczych ekspozycji w poszczególnych segmentach na podstawie wyników 3 przeliczeń symulacyjnych wartości oczekiwanej straty kredytowej na identyczną datę raportową, wynikających z przyjętych scenariuszy makroekonomicznych. W szczególności parametr NLF dla danego segmentu jest wyznaczony jako iloraz:

• 1. ważonej prawdopodobieństwem realizacji scenariuszy, średniej wartości oczekiwanej straty z 3 scenariuszy makroekonomicznych (tzw. oszacowanie średnie), w skład których wchodzi: scenariusz bazowy, optymistyczny, pesymistyczny. Wagi tych scenariuszy odpowiadają prawdopodobieństwu realizacji każdego z nich i wynoszą odpowiednio 60% dla bazowego, 20% dla optymistycznego i 20% dla pesymistycznego.
• 1. wartości oczekiwanej straty wyznaczonej w scenariuszu bazowym (oszacowanie referencyjne).

Przetwarzania symulacyjne, których wyniki są wykorzystywane do kalkulacji współczynnika NLF są wykonywane na podstawie tych samych danych wejściowych dotyczących charakterystyk ekspozycji, ale z wykorzystaniem różnych wektorów parametrów ryzyka, w przypadku gdy oczekiwania makroekonomiczne zdefiniowane w scenariuszach wpływają na wartości tych parametrów.

Dodatkowo uwzględnienie informacji dotyczących przyszłości (forward-looking information) ma miejsce w modelach wszystkich trzech parametrów ryzyka kredytowego szacowanych w dożywotnim horyzoncie (LtPD, LtEAD, LtLGD). Dane dotyczące przyszłości są wykorzystywane do wyznaczenia wartości parametrów w okresie powyżej 12 miesięcy do 3 lat, co pozwala na zachowanie spójności z prognozami makroekonomicznymi wykonywanymi przez Bank i planowaniem średniorocznym. W oszacowaniach Bank wykorzystuje między innymi ogólnodostępne wskaźniki makroekonomiczne (zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, stopa bezrobocia, poziom exportu/importu, płace, rentowność obligacji, należności monetarnych instytucji finansowych od gospodarstw domowych), oczekiwania względem kształtowania się stóp procentowych i kursów walutowych, a także względem zmian cen nieruchomości.

W przypadku indywidualnego szacowania ECL, zakładane scenariusze odzysków uwzględniają różne warunki kształtowania się otoczenia makroekonomicznego.

3.3.6.2.2. Istotne zmiany modelowe

W III kwartale 2019 roku w związku ze znaczącymi zmianami w poziomie uzdrowień, odpowiedniemu dostosowaniu uległ model LT LGD dla segmentu detalicznego. Zmiany polegały na dostosowaniu modeli do obecnie obserwowanych poziomów uzdrowień, zmianie w założeniach dotyczących metod szacowania oraz skróceniu okna kalibracji na potrzeby podkreślenia charakteru PIT modelu. Wpływ wyżej wymienionych zmian na poziom oczekiwanej straty kredytowej wyniósł 45 mln PLN (negatywny wpływ na wynik).

W IV kwartale 2019 roku Bank przeprowadził rekalibrację poziomu alokacji do koszyka 2 dla portfela detalicznego, skutkującą zmianą poziomu alokacji do 8% dla portfela detalicznych kredytów niezabezpieczonych hipotecznie oraz 5% dla portfela detalicznych kredytów zabezpieczonych hipotecznie. Zmiana podyktowana była poprawą adekwatności dla przesłanki ilościowej algorytmu Logiki Transferu, a w konsekwencji podniesieniem precyzji oszacowań oczekiwanej straty kredytowej. Wpływ wyżej wymienionej zmiany na poziom oczekiwanej straty kredytowej wyniósł 21 mln PLN (pozytywny wpływ na wynik).

3.3.6.3. Pokrycie kosztami ryzyka kredytowego poszczególnych pod-portfeli

Poniższe tabele prezentują udział procentowy pozycji bilansowych i pozabilansowych Grupy, odnoszących się do kredytów i pożyczek oraz gwarancji i akredytyw udzielonych klientom indywidualnym, korporacyjnym i budżetowym oraz pokrycia ekspozycji kosztami ryzyka kredytowego dla każdej kategorii wewnętrznego ratingu stosowanego przez Bank (opis modelu ratingu jest przedstawiony w Nocie 3.3.4).

	31.12.2019		31.12.2018
Pod - portfel	Udział zaangażowania (%)	Pokrycie rezerwą (%)	Udział zaangażowania (%)	Pokrycie rezerwą (%)
1	14,32	0,01	13,36	0,01
2	28,13	0,06	31,63	0,06
3	16,61	0,15	14,52	0,16
4	25,05	0,48	24,56	0,42
5	6,17	1,62	5,95	1,33
6	0,76	3,43	0,48	3,25
7	2,00	7,84	1,86	7,07
8	0,69	0,49	1,41	0,03
pozostałe	3,19	0,04	2,95	0,04
kategoria default	3,08	60,57	3,28	61,74
Total	100,00	2,31	100,00	2,40

Portfel wyceniany w zamortyzowanym koszcie

Na dzień 31 grudnia 2019 roku 42,45% portfela kredytów i pożyczek (dla zaangażowania bilansowego i pozabilansowego) jest klasyfikowane do dwóch najwyższych poziomów wewnętrznego systemu oceny (31 grudnia 2018 roku – 44,99%).

3.3.7. Zasady wyznaczania wartości godziwej dla aktywów kredytowych

Jeżeli nie są spełnione warunki umożliwiające wycenę ekspozycji kredytowej w zamortyzowanym koszcie (MSSF 9 par. 4.1.2), wówczas jest ona wyceniana w wartości godziwej przez wynik finansowy (ang. FVtPL: Fair Value through Profit & Loss) lub przez "inne całkowite dochody" (ang. FVOCI: Fair Value through Other Comprehensive Income).

3.3.7.1. Wycena do wartości godziwej aktywów kredytowych bez przesłanki utraty wartości

Wycena dla ekspozycji nie posiadających przesłanki utraty wartości, odbywa się na podstawie zdyskontowanych oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych.

Przyszłe przepływy z tytułu ekspozycji kredytowej wyznaczane są z uwzględnieniem:

• harmonogramu spłaty, a w przypadku braku harmonogramu (produkty odnawialne) na podstawie statystycznej prognozy stopnia wykorzystania limitu kredytowego w poszczególnych okresach życia ekspozycji,
• wartości pieniądza w czasie, poprzez wykorzystanie w procesie prognozy przepływów odsetkowych projekcji oprocentowania aktywów wolnych od ryzyka,
• wahań kwoty i terminów przepływów wynikających z opcji przedpłaty (wcześniejszej częściowej lub całkowitej spłaty kwoty głównej) zawartej w umowie kredytowej, poprzez zastosowanie współczynników przedpłat,
• niepewności przepływów w całym prognozowanym okresie życia ekspozycji, wynikającej z ryzyka kredytowego, poprzez modyfikację przepływów kontraktowych przy pomocy wieloletnich parametrów ryzyka kredytowego LT PD i LT LGD,
• innych czynników, które byłyby brane pod uwagę przez potencjalnego nabywcę ekspozycji (narzutów kosztowych oraz oczekiwanej przez uczestników rynku marży zysku), kalibrując stopę dyskontową wykorzystywaną w procesie wyceny.

Zgodnie z wymogiem MSSF 13 dla ekspozycji, dla których nie są dostępne kwotowania z aktywnego rynku, Bank kalibruje stopę dyskontową w oparciu o wartość godziwą na datę początkowego ujęcia (tj. o cenę "nabycia" ekspozycji). Marża kalibracyjna odzwierciedla wycenę kosztów związanych z utrzymywaniem ekspozycji w portfelu oraz rynkowe oczekiwania, co do marży zysku realizowanej na aktywach podobnych do wycenianej ekspozycji.

3.3.7.2. Wycena do wartości godziwej aktywów kredytowych posiadających przesłankę utraty wartości

Aktywa kredytowe posiadające przesłankę utraty wartości wyceniane są w oparciu o przewidywane odzyski. W przypadku ekspozycji detalicznych odzwierciedlane są one za pomocą parametru LGD, natomiast dla ekspozycji korporacyjnych – w indywidualnych scenariuszach odzysków.

3.3.8. Przejęte zabezpieczenia

Grupa klasyfikuje przejęte zabezpieczenia jako aktywa przejęte za długi i wycenia zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości opisanymi w Nocie 2.21. Aktywa przejęte za długi zaklasyfikowane jako aktywa do zbycia zostaną wystawione na sprzedaż na właściwym dla nich rynku oraz zbyte w najszybszym możliwym terminie. Proces sprzedaży przejętych przez Bank zabezpieczeń jest zorganizowany zgodnie z polityką i procedurami określonymi dla poszczególnych rodzajów przejmowanych zabezpieczeń.

Polityką spółek Grupy jest sprzedaż przejętych aktywów lub – jak to ma miejsce w przypadku leasingu – oddanie w ponowny leasing innemu klientowi. Do rzadkości należą przypadki zagospodarowania przejętych aktywów na potrzeby własne – czynność taka musi być ekonomicznie uzasadniona i odzwierciedlać pilną potrzebę spółek Grupy oraz musi uzyskać każdorazowo aprobatę ich Zarządów. W 2019 roku i w 2018 roku Grupa nie posiadała żadnych trudnozbywalnych aktywów przejętych jako zabezpieczenia. Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość przejętych zabezpieczeń wyniosła 70 262 tys. zł i obejmowała głównie przedmioty leasingu (31 grudnia 2018 rok – 33 211 tys. zł). Wartość przejętych zabezpieczeń została ujęta w pozycji zapasy (Nocie 27).

3.3.9. Polityka Grupy mBanku w zakresie forbearance

Definicja

Polityka Grupy mBanku w zakresie forbearance oznacza zdefiniowany regulacjami wewnętrznymi zestaw działań związanych z renegocjacją i restrukturyzacją warunków umów kredytowych.

Grupa oferuje klientom, którzy są tymczasowo lub trwale w trudnej sytuacji finansowej i nie są w stanie sprostać pierwotnym warunkom spłaty, łagodniejsze warunki obsługi zobowiązań, pozwalające na utrzymanie bieżącej ich obsługi, bez których problemy finansowe klientów uniemożliwiłyby spłatę w terminie określonym pierwotną umową. Umowy te mogą być inicjowane przez klienta lub podmiot finansujący z Grupy.

Typ oferowanej ulgi jest dostosowywany do charakteru i przewidywanego czasu trwania trudnej sytuacji finansowej klienta. Do zawarcia porozumienia z klientem konieczne jest przekonanie po stronie podmiotu finansującego z Grupy o zdolności i gotowości klienta do spłaty. Przed udzieleniem ulgi przeprowadzana jest ocena jej wpływu na poprawę zdolności klienta do spłaty.

Grupa renegocjuje umowy kredytowe z klientami mającymi trudności finansowe w celu maksymalizacji możliwości odzyskania należności oraz minimalizacji ryzyka defaultu (niewywiązania się klienta ze swoich zobowiązań).

Ekspozycje ze zmodyfikowanymi warunkami podlegającymi polityce forbearance (dalej - ekspozycje forborne) są przedmiotem raportowania regulacyjnego oraz wewnętrznego.

Stosowane instrumenty

Grupa prowadzi otwartą komunikację z klientem w celu jak najwcześniejszego rozpoznania trudności finansowych oraz poznania ich przyczyn. Działania pomocowe oferowane klientom indywidualnym, których trudności finansowe w ocenie Banku mają krótkoterminowy charakter, koncentrują się na czasowej redukcji wysokości rat i mogą mieć charakter między innymi zawieszenia spłat kapitału przy utrzymaniu spłat odsetek.

Klientom, których problemy finansowe mają charakter długoterminowy, może być oferowane wydłużenie terminu spłaty zobowiązań, które może obejmować zmniejszenie wysokości spłacanych rat.

Wobec klientów korporacyjnych będących w trudnej sytuacji finansowej ulgi oferowane przez Grupę, począwszy od standstill (zaniechania działań, do których bank jest upoważniony w przypadku naruszenia warunków umownych bądź covenantów) a na restrukturyzacji umów kończąc, mają na celu wsparcie procesu biznesowego. Umowy restrukturyzacyjne mogą zwiększyć bezpieczeństwo Grupy poprzez zamianę finansowania otwartego (kredyt w rachunku bieżącym) na faktoring lub dyskonto faktur. Umowy restrukturyzacyjne mogą uchylać lub łagodzić warunki dodatkowe zawarte w umowie pierwotnej, jeżeli jest to optymalna strategia przetrwania biznesu klienta.

Poniższa lista nie wyczerpuje wszystkich dostępnych ulg (działań forbearance) podlegających polityce forbearance, ale obejmuje te najczęściej stosowane:

• wydłużenie terminu spłaty kredytu,
• restrukturyzacja (średnio lub długoterminowe refinansowanie),
• kapitalizacja odsetek,
• odroczenia spłat odsetek,
• odroczenia spłat rat kapitałowych,
• zawieszenie, odstąpienie od realizacji działań wynikających z dodatkowych warunków zawartych w umowie (tzw. covenantów),
• standstills.

Zarządzanie ryzykiem

Działania forbearance są w Grupie od wielu lat integralną częścią działalności obszaru zarządzania ryzykiem. Portfel klientów w statusie forborne podlega regularnemu przeglądowi i raportowaniu do kierownictwa obszaru. Ocenie podlega skuteczność podejmowanych działań, regularność obsługi zrestrukturyzowanych transakcji w zależności od typu produktu oraz segmentu klienta. Analiza ryzyka związanego z detalicznym portfelem forborne ma charakter portfelowy, zaś portfela korporacyjnego oparta jest na podejściu indywidualnym.

W bankowości korporacyjnej, każda ekspozycja kredytowa Banku wobec klientów z rozpoznaną przesłanką utraty wartości (loss event) jest klasyfikowana do kategorii default i poddawana testowi impairmentowemu na utratę wartości. Każda ekspozycja w kategorii default jest przejmowana do obsługi przez wyspecjalizowaną jednostkę ds. restrukturyzacji i windykacji. Wszystkie ekspozycje kredytowe Banku wobec klientów w trudnej sytuacji finansowej (w tym: w kategorii default), wobec których Bank zastosował ulgi, mają status forborne. Klienci non-default w trudnej sytuacji finansowej, tj.: bez rozpoznanej przesłanki utraty wartości, którzy otrzymali ulgę, podlegają szczególnemu monitoringowi (Watch List – WL) przez wszystkie jednostki uczestniczące w procesie kredytowania. Monitorowana jest ich bieżąca sytuacja finansowa oraz kontrolowane jest wystąpienie przesłanek utraty wartości należności Grupy.

Grupa nie stosuje odrębnych modeli do wyznaczania poziomu rezerwy portfelowej bądź celowej na produktach pomocowych podlegających polityce forbearance.

Warunki wyjścia ekspozycji z forborne - obszar bankowości korporacyjnej

Grupa zaprzestaje wykazywania ekspozycji jako forborne w przypadku spełnienia łącznie wszystkich poniższych warunków:

• nastąpiła poprawa sytuacji finansowej klienta, ekspozycja została uznana za niezagrożoną i została przeklasyfikowana z kategorii zagrożonej,
• ekspozycja pozostaje niezagrożona co najmniej 24 miesiące od daty uznania ekspozycji za niezagrożoną (okres próby),
• występują regularne wpływy (przeterminowanie nie przekracza 30 dni) z tytułu należności lub odsetek w istotnej wysokości przez okres min. 12 ostatnich miesięcy okresu próby,
• żadna ekspozycja dłużnika nie jest przeterminowana powyżej 30 dni na koniec okresu próby.

Warunki wyjścia ekspozycji z forborne - obszar bankowości detalicznej

Kontrakt przestaje być klasyfikowany jako ekspozycja forborne, gdy spełnione są łącznie poniższe warunki:

• kontrakt jest uważany za niezagrożony (performing),
• minęły co najmniej 2 lata próby od uznania ekspozycji za niezagrożoną (performing),
• wystąpiły regularne wpływy z tytułu należności lub odsetek (opóźnienia w spłacie na kontrakcie nie przekraczające 31 dni w istotnej wysokości), co najmniej od połowy okresu próby, o którym mowa powyżej,
• na koniec 2-letniego okresu próby żadna z ekspozycji dłużnika nie jest przeterminowana powyżej 31 dni i jednocześnie kwota wymagalna nie przekracza 500 zł.

Charakterystyka portfela

		31.12.2019		31.12.2018
		Wartość brutto Skumulowana utrata wartości	Wartość netto/ wartość godziwa	Wartość brutto	Skumulowana utrata wartości	Wartość netto/ wartość godziwa
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie	106 393 532	(3 190 278)	103 203 254	95 059 979	(3 042 547)	92 017 432
w tym: ekspozycje forborne	2 118 673	(626 254)	1 492 419	1 810 116	(577 912)	1 232 204
w tym: w kategorii default	1 232 518	(603 456)	629 062	1 203 040	(564 052)	638 988
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy			1 971 532			2 705 155
w tym: ekspozycje forborne			123 818			144 476
w tym: w kategorii default			103 286			98 902
Ekspozycje forborne, razem			1 616 237			1 376 680
w tym: w kategorii default			732 348			737 890

Zmiany wartości bilansowej ekspozycji forborne	31.12.2019	31.12.2018
Saldo na początek okresu	1 376 680	1 365 850
Wyjścia z forbearance	(301 593)	(407 971)
Wejścia do forbearance	664 882	509 526
Zmiana salda na kontynuowanych umowach	(123 732)	(90 725)
Saldo na koniec okresu	1 616 237	1 376 680

Przeprowadzona dla powyższych okresów raportowych analiza wykazała znikomy udział ekspozycji, które w ciągu jednego roku opuszczają status forbearance, a następnie do niego wracają.

Ekspozycje forborne według segmentów klienta	31.12.2019	31.12.2018
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Klienci indywidualni	609 041	743 817
w tym: kredyty hipoteczne i mieszkaniowe	537 252	552 442
Klienci korporacyjni	1 007 196	632 863
Klienci budżetowi	-	-
Razem	1 616 237	1 376 680
Ekspozycje forborne według charakteru udzielonej ulgi	31.12.2019	31.12.2018
Refinansowanie	159 214	112 168
Zmiana warunków	1 457 023	1 264 512
Razem	1 616 237	1 376 680
Ekspozycje forborne według struktury geograficznej	31.12.2019	31.12.2018
Polska	1 561 030	1 332 903
Zagranica	55 207	43 777
Razem	1 616 237	1 376 680

Ekspozycje forborne według przeterminowania	31.12.2019	31.12.2018
Nieprzeterminowane	1 071 540	785 376
do 30 dni	176 597	209 224
od 31 dni do 90 dni	73 577	88 199
powyżej 90 dni	294 523	293 881
Razem	1 616 237	1 376 680

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Ekspozycje forborne według struktury branżowej	31.12.2019	31.12.2018
Osoby fizyczne	609 040	683 604
Budownictwo	195 145	159 560
Obsługa rynku nieruchomości	148 249	145 772
Działalność profesjonalna	103 741	5 123
Branża finansowa	101 841	34 087
Branża spożywcza	86 417	45 162
Tkaniny i odzież	65 377	4 338
Transport i logistyka	62 130	14 891
Drewno, meble i wyroby papiernicze	51 759	53 645
Materiały budowlane	41 954	14 932
Pozostałe branże	150 584	215 566
Razem	1 616 237	1 376 680

3.3.10. Ryzyko kontrahenta wynikające z transakcji na instrumentach pochodnych

Ekspozycja kredytowa na portfelu mBanku jest kalkulowana jako suma kosztu zastąpienia poszczególnych transakcji (netowanie pozycji kredytowej - NPV) i potencjalnej zmiany wyceny w przyszłości (Add-on). Bank korzysta z metod ograniczania ryzyka takich jak kompensowanie (netting) i kolateralizacja (uwzględnienie zabezpieczeń). Netowanie ekspozycji kredytowej jest stosowane po podpisaniu z kontrahentem tzw. umowy kompensacyjnej (netting agreement), zaś kolateralizacja wymaga podpisania umowy CSA (Credit Support Annex) lub zawarcia stosownej klauzuli w obowiązującej z klientem umowie ramowej. Umowa CSA pozwala na wezwanie klienta do wpłacenia zabezpieczenia (variation margin) jeśli wycena portfela transakcji klienta przekroczy określony poziom kwotowy (tzw. threshold). Dodatkowo w zakresie obowiązujących umów możliwa jest wymiana dodatkowego zabezpieczenia (initial margin, itp.). Ekspozycja kredytowa na instrumentach pochodnych jest korygowana o otrzymane lub wniesione zabezpieczenie (variation margin) i może być ponadto korygowana o dodatkowe zabezpieczenia zgodnie z podpisanymi umowami między Bankiem a kontrahentami. W celu kalkulacji ekspozycji kredytowej na potrzeby ryzyka kontrahenta uwzględnia się jedynie pozytywną wycenę portfela transakcji pochodnych.

Kontrola tej ekspozycji dokonywana jest systemowo w czasie rzeczywistym. Kontrolowane jest na bieżąco wykorzystanie przyznanych limitów kontrahenta z tytułu transakcji na instrumentach pochodnych. Dodatkowo kontrolowane jest przestrzeganie restrykcji wynikających z poszczególnych decyzji kredytowych, regulacji nadzorczych i decyzji biznesowych. Limity na ekspozycję kredytową z tytułu transakcji pochodnych są dekomponowane na określone grupy produktów i tenory transakcji.

Rozkład ekspozycji kredytowej mBanku z tytułu zawartych transakcji pochodnych w podziale na typ kontrahenta przedstawia się w następujący sposób:

• 36% z bankami,
• 9% z kontrahentami centralnymi (CCP),
• 6% z instytucjami finansowymi,
• 49% z korporacjami, private banking i pozostałymi.

Rozkład ekspozycji kredytowej z tytułu zawartych transakcji pochodnych w podziale na typ klienta został przedstawiony w poniższej tabeli:

Typ klienta	Ekspozycja kredytowa 2019 (w mln zł)	Ekspozycja kredytowa 2018 (w mln zł)
Banki z umową zabezpieczającą	1 169	1 222
Banki bez umowy zabezpieczającej	1	2
Kontrahenci centralni	282	229
Korporacje z limitem	1 616	919
Niebankowe instytucje finansowe	205	274
Klienci Private Banking	(2)	(4)
Korporacje z ekspozycją zabezpieczoną gotówka i pozostali	(15)	(18)

*ujemna ekspozycja oznacza overcollateralizację

Pozytywna wycena transakcji pochodnych (z uwzględnieniem netowania) oraz wniesione/otrzymane zabezpieczenie zostało przedstawione w poniższej tabeli:

	Banki		CCP*		Korporacje i pozostali kontrahenci
(w mln zł)					CSA	bez CSA	CSA	bez CSA**
	2019	2018	2019	2018	2019		2018
NPV	32,11	26,78	-	5,87	1,23	129,73	38,45	127,48
zabezpieczenie otrzymane (z uwzględnieniem zabezpieczenia złożonego u depozytariusza)	154,86	86,93	-	-	-	51,31	-	41,26
zabezpieczenie wpłacone (z uwzględnieniem zabezpieczenia złożonego u depozytariusza)	55,30	0,64	256,45	194,97	-	-	-	-

*collateral nie uwzględnia variation margin and default fund (zabezpieczenie składane w CCP na wypadek niewykonania zobowiązania przez któregoś z członków izby)

**collateral skalkulowany w oparciu o bieżącą wycenę i jej potencjalną zmianę w przyszłości

W celu odzwierciedlenia ryzyka kredytowego zawartego w instrumentach pochodnych Grupa stosuje korektę ich wartości godziwej, która uwzględnia ryzyko kredytowe kontrahenta. Korekta z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta bazuje na oczekiwanej stracie do terminu zapadalności instrumentu i jest wyliczana na poziomie Banku zgodnie z przyjętą metodyką kalkulacji CVA/DVA. Kwota korekty jest następnie alokowana na poszczególne transakcje. Wartość tej korekty ujęta jest w rachunku zysków i strat w wyniku na działalności handlowej.

Wartość instrumentów pochodnych, stanowiących składnik aktywów finansowych dla każdej kategorii wewnętrznego ratingu stosowanego przez Grupę (opis modelu ratingu jest przedstawiony w Nocie 3.3.4) została zaprezentowana w Nocie 20.

3.4. Koncentracja aktywów, zobowiązań i pozycji pozabilansowych

Ryzyko koncentracji geograficznej

W celu aktywnego zarządzania ryzykiem koncentracji na kraje Grupa:

• przestrzega sformalizowanych procedur mających na celu identyfikację, pomiar oraz monitorowanie tego ryzyka,
• przestrzega sformalizowanych limitów ograniczających ryzyko na kraje oraz zasad postępowania w przypadku przekroczenia tych limitów,
• posiada system sprawozdawczości zarządczej umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka na kraje, wspierający proces decyzyjny dotyczący zarządzania,
• utrzymuje kontakty z wyselekcjonowaną grupą największych banków o dobrym ratingu, aktywnych w obsłudze transakcji zagranicznych. Na niektórych rynkach, których ryzyko jest trudne do oszacowania, Bank korzysta z usług swoich zagranicznych banków korespondentów, na przykład Commerzbanku, oraz z ubezpieczenia w KUKE pokrywającego ryzyko ekonomiczne i polityczne.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku nie występował istotny poziom koncentracji geograficznej w portfelu kredytowym Grupy mBanku. W zakresie ekspozycji odnoszących się do krajów innych niż Polska nie stwierdzono istotnego udziału ekspozycji z utratą wartości.

Ryzyko koncentracji branżowej

Monitoring zaangażowań w branże, zdefiniowane zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności, dokonywany jest w poszczególnych spółkach Grupy, zgodnie z wewnętrznymi przepisami.

mBank analizuje ryzyko koncentracji branżowej w celu bezpiecznego i efektywnego budowania portfela korporacyjnego i zarządza ryzykiem koncentracji branżowej między innymi poprzez limity branżowe.

Limitowaniu podlegają branże, na które Bank posiada zaangażowanie powyżej 5% łącznej kwoty zaangażowania w portfelu korporacyjnym na koniec danego okresu sprawozdawczego, a także branże wskazane przez Komitet Ryzyka Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (KRK).

mBank ustalił limit zaangażowania mBanku w dowolną branżę na poziomie nie wyższym niż:

• 12% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku niskim, ale nie więcej niż 60% wartości kapitału Tier 1,
• 10% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku średnim, ale nie więcej niż 50% wartości kapitału Tier 1,

7% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku wysokim, ale nie więcej niż 35% kapitału Tier 1.

W przypadku gdy wykorzystanie limitu wynosi co najmniej 90%, wprowadzane są działania zapobiegające przekroczeniu limitu; decyzje w tym zakresie podejmuje KRK.

Poniższa tabela prezentuje strukturę koncentracji zaangażowania bilansowego Grupy mBanku S.A. w poszczególne branże. Podział branżowy jest zbudowany na podstawie koncepcji łańcucha wartości, gdzie w ramach jednej branży skupione są podmioty które prowadzą działalność związaną z danym rynkiem (dostawcy, producenci, sprzedawcy).

Poniższa tabela dotyczy kredytów wycenianych zamortyzowanym kosztem i nie obejmuje kredytów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Lp	Branże	Wartość brutto		Wartość brutto	%
		31.12.2019	%	31.12.2018
1.	Osoby fizyczne	58 674 891	55,15	50 554 503	53,18
2.	Obsługa rynku nieruchomości	6 305 974	5,93	5 781 986	6,08
3.	Budownictwo	5 160 496	4,85	4 367 250	4,59
4.	Branża spożywcza	3 017 507	2,84	2 854 184	3,00
5.	Transport i logistyka	2 825 670	2,66	2 729 735	2,87
6.	Metale	2 331 810	2,19	2 512 155	2,64
7.	Motoryzacja	2 240 037	2,11	2 019 772	2,12
8.	Materiały budowlane	2 178 231	2,05	1 897 015	2,00
9.	Chemia i tworzywa	1 915 441	1,80	1 913 025	2,01
10.	Drewno, meble i wyroby papiernicze	1 782 443	1,68	1 378 926	1,45
11.	Branża finansowa	1 766 892	1,66	3 379 316	3,55
12.	Handel hurtowy	1 427 747	1,34	1 362 759	1,43
13.	Działalność profesjonalna	1 406 065	1,32	1 216 481	1,28
14.	Handel detaliczny	1 231 428	1,16	835 071	0,88
15.	Informatyka (IT)	1 172 087	1,10	1 024 833	1,08
16.	Energetyka i ciepłownictwo	1 126 577	1,06	1 011 767	1,06
17.	Leasing i wynajem ruchomości	1 116 106	1,05	1 131 910	1,19
18.	Paliwa	1 033 659	0,97	1 286 179	1,35
19.	Informacja i komunikacja	944 929	0,89	887 843	0,93
20.	Farmacja	894 470	0,84	342 945	0,36

Struktura koncentracji zaangażowania Grupy mBanku

Łączne zaangażowanie Grupy na dzień 31 grudnia 2019 roku w wyżej wymienione branże (poza osobami fizycznymi) wynosi 37,50% portfela kredytowego (31 grudnia 2018 roku – 39,87%).

Poniższa tabela przedstawia ryzyko branż limitowanych na koniec 2019 roku i na koniec 2018 roku.

Lp.	Branża	31.12.2019	31.12.2018
1.	Finansowa	niskie	niskie
2.	Paliwowa	średnie	średnie
3.	Spożywcza	średnie	średnie
4.	Budowlana	wysokie	wysokie
5.	Motoryzacyjna	średnie	średnie
6.	Metale	wysokie	średnie
7.	Chemia i tworzywa	średnie	średnie

Ryzyko koncentracji dużych ekspozycji

Celem procesu zarządzania ryzykiem koncentracji dużych ekspozycji jest bieżący monitoring poziomu limitów określonych w Rozporządzeniu CRR. W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem przekroczenia regulacyjnych limitów w Banku:

• ustalane są limity wewnętrzne, mniejsze niż określone w Rozporządzeniu CRR,
• prowadzony jest codzienny monitoring dużych ekspozycji oraz obowiązuje niezwłoczne informowanie uczestników procesów, kredytowego i inwestycyjnego, w przypadku zanotowania przekroczeń limitów wewnętrznych.

Działania te mają bezpośredni wpływ na decyzje podejmowane w Banku dotyczące nowych ekspozycji lub zwiększania ekspozycji istniejących.

mBank przykłada szczególną wagę do prawidłowej identyfikacji skali ryzyka wobec znaczących ekspozycji kredytowych, które są zdefiniowane w wewnętrznych przepisach Banku. W przypadku przekroczenia określonej kwoty ekspozycji/limitu na klienta/GPP identyfikowanej jako "bulk risk" finansowanie wymaga dodatkowej decyzji Zarządu Banku niezależnie od PD-ratingu i poziomu szczebla decyzyjnego.

Bank monitoruje duże zaangażowania podlegające limitowi koncentracji, tj. ekspozycje po uwzględnieniu skutków ograniczenia ryzyka kredytowego (art. 401-403 Rozporządzenia CRR) oraz wyłączeń (art. 390 ust. 6, art. 400, art. 493 ust. 3 Rozporządzenia CRR), które są równe lub przekraczają 10% uznanego kapitału. Według stanu na koniec 2019 roku nie zanotowano żadnego dużego zaangażowania podlegającego limitowi koncentracji.

W Banku funkcjonuje Komitet Kredytowy Grupy mBanku, który jest odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru na ryzykiem koncentracji i dużymi ekspozycjami na poziomie spółek zależnych mBanku.

3.5. Ryzyko rynkowe

W prowadzonej działalności Grupa jest narażona na ryzyko rynkowe, czyli ryzyko niekorzystnej zmiany bieżącej wyceny instrumentów finansowych znajdujących się w portfelach Grupy, następującej w wyniku zmian czynników ryzyka rynkowego, takich jak:

• stopy procentowe,
• kursy walutowe,
• ceny akcji i kwotowania indeksów,
• implikowane zmienności instrumentów opcyjnych,
• spready kredytowe (w części odpowiadającej za rynkową fluktuację cen papierów dłużnych, odzwierciedlając wartość spreadu kredytowego dla obligacji korporacyjnych oraz wartość spreadu pomiędzy krzywą rentowności obligacji rządowych a krzywą swap - dla obligacji rządowych).

W zakresie księgi bankowej Grupa wyróżnia ryzyko stopy procentowej, które definiuje jako ryzyko niekorzystnej zmiany zarówno bieżącej wyceny pozycji księgi bankowej, jak i wyniku odsetkowego, na skutek zmian stóp procentowych.

3.5.1. Organizacja zarządzania ryzykiem

Organizując procesy zarządzania ryzykiem rynkowym mBank przestrzega wymogów wynikających z przepisów prawa oraz uwzględnia rekomendacje nadzorcze, w szczególności Rekomendacje KNF (między innymi A, C, G, I) oraz wytyczne EBA, które dotyczą zarządzania ryzykiem rynkowym.

Naczelną zasadą organizacji procesu zarządzania ryzykiem rynkowym jest oddzielenie funkcji monitoringu i kontroli ryzyka rynkowego od funkcji związanych z podejmowaniem i utrzymywaniem otwartych pozycji ryzyka rynkowego.

3.5.2. Narzędzia i miary

Na potrzeby wewnętrznego zarządzania Bank kwantyfikuje ekspozycję na ryzyko rynkowe, zarówno dla księgi bankowej, jak i handlowej, poprzez pomiar:

• wartości zagrożonej (VaR),
• oczekiwanej straty pod warunkiem, że strata przekracza wartość zagrożoną (ES Expected Shortfall),
• wartości zagrożonej w niekorzystnych warunkach rynkowych (Stressed VaR),
• kapitału ekonomicznego na pokrycie ryzyka rynkowego,
• wartości testów warunków skrajnych,
• wrażliwości portfela na zmiany cen i parametrów rynkowych (IR BPV Interest Rate Basis Point Value, CS BPV – Credit Spread Basis Point Value).

Bank przypisuje ryzyko rynkowe pozycjom księgi bankowej, niezależnie od zasad kalkulacji wyniku na tych pozycjach stosowanych na potrzeby sprawozdawczości finansowej. Miary ryzyka rynkowego pozycji odsetkowych księgi bankowej są wyznaczane modelami wartości bieżącej (NPV – net present value).

Bank monitoruje ryzyko rynkowe w trybie dziennym. Dla wybranych miar ryzyka pomiar prowadzony jest w trybie tygodniowym (Stressed VaR, CS BPV według klas ratingowych) lub miesięcznym (kapitał ekonomiczny).

Dla księgi bankowej Bank stosuje dodatkowo następujące miary (szerzej opisane w rozdziale dotyczącym ryzyka stopy procentowej):

• wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (delta EVE),
• wrażliwość wyniku odsetkowego netto (delta NII),
• luka przeszacowania.

Wartość zagrożona (VaR) wyznaczana jest dla poszczególnych czynników ryzyka za pomocą metody historycznej, dla 1-dniowego i 10-dniowego horyzontu czasowego, dla poziomów ufności 95%, 97,5% oraz 99%, zakładając utrzymywanie niezmienionej struktury portfela. W metodzie symulacji historycznej brane są pod uwagę dane historyczne dotyczące czynników ryzyka z ostatnich 254 dni roboczych.

Na podstawie kalkulacji wartości zagrożonej obliczana jest oczekiwana wartość straty pod warunkiem, że strata przekracza wartość zagrożoną (ES), jako średnia z sześciu hipotetycznych największych strat.

Wartość zagrożona w niekorzystnych warunkach rynkowych (Stressed VaR) jest miarą potencjalnej straty portfela w niekorzystnych warunkach rynkowych odbiegających od typowego zachowania rynku. Kalkulacja jest analogiczna do kalkulacji wartości zagrożonej, a jedyną różnicą jest okres występowania warunków skrajnych, który wyznaczany jest na podstawie szeregu wartości zagrożonej, opartego na kolejnych dwunastomiesięcznych oknach zmian czynników ryzyka od 2007 roku.

Kapitał ekonomiczny na pokrycie ryzyka rynkowego to kapitał na pokrycie strat w skali jednego roku z tytułu zmian wyceny instrumentów finansowych tworzących portfele Grupy mBanku, wynikających ze zmian cen i wartości parametrów rynkowych.

Dodatkowymi miarami ryzyka rynkowego, uzupełniającymi pomiar wartości zagrożonej, są testy warunków skrajnych. Pokazują hipotetyczną zmianę bieżącej wyceny portfeli Grupy mBanku, która nastąpiłaby wskutek wystąpienia tzw. scenariuszy testów warunków skrajnych, czyli przyjęcia przez czynniki ryzyka wyszczególnionych skrajnych wartości, przy założeniu utrzymywania statycznego portfela.

Testy warunków skrajnych składają się z dwóch części: standardowych testów warunków skrajnych wyznaczonych dla standardowych czynników ryzyka (kursy wymiany walut, stopy procentowe, ceny akcji oraz ich zmienności), a także testów warunków skrajnych, które obejmują zmiany spreadów kredytowych. W ten sposób zaadresowano między innymi potrzebę pokrycia w analizach testów warunków skrajnych niezależnego wpływu ryzyka bazowego (spreadu pomiędzy krzywą rentowności obligacji rządowych oraz krzywą swap), na które wyeksponowana jest Grupa z tytułu utrzymywania portfela obligacji Skarbu Państwa.

IR BPV jest miarą wrażliwości bieżącej wyceny portfeli na wzrost stóp procentowych o 1 punkt bazowy, a CS BPV na wzrost spreadu kredytowego o 1 punkt bazowy.

W celu odwzorowania ryzyka stopy procentowej produktów obszarów bankowości detalicznej i korporacyjnej o nieokreślonym terminie przeszacowania odsetek lub o stopach administrowanych przez mBank, Bank stosuje modele tak zwanych portfeli replikujących. Podejście do rachunków bieżących uwzględnia podział części stabilnej na część salda wrażliwą i niewrażliwą na zmiany stóp procentowych. Przyjęta dla części stabilnych kapitału oraz rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych, struktura tenorowa odzwierciedla przyjętą strategię banku w zakresie stabilizowania wyniku odsetkowego.

Pomiar i analiza ryzyka rynkowego odbywa się w dwóch ujęciach (z uwzględnieniem i bez uwzględnienia modelowania stabilnych części kapitału i rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych), co pozwala kontrolować wpływ na poziom ryzyka rynkowego przyjętej strategii stabilizowania wyniku odsetkowego. Przedstawione w dalszej części raportu wyniki pomiaru VaR i IR BPV prezentują ujęcie z uwzględnieniem modelowania. W 2019 roku nastąpiła zmiana w prezentacji w stosunku do roku 2018, gdy wartości były podane w ujęciu bez uwzględnienia modelowania stabilnych części kapitału i rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych.

Metodologia pomiaru podlega wstępnej i okresowej walidacji, prowadzonej przez Jednostkę Walidacyjną, oraz kontroli przez Departament Audytu Wewnętrznego.

W celu ograniczenia ekspozycji na ryzyko rynkowe ustanawiane są limity na:

• VaR na poziomie ufności 97,5% w 1-dniowym horyzoncie czasowym,
• wyniki testów warunków skrajnych,
• miary wrażliwości IR BPV i CS BPV.

Decyzje w zakresie wartości limitów ryzyka rynkowego podejmują:

Rada Nadzorcza (w odniesieniu do portfela Grupy mBanku),

• Zarząd Banku (w odniesieniu do portfela mBanku),
• Komitet Ryzyka Rynków Finansowych (w odniesieniu do portfeli jednostek biznesowych).

3.5.3. Profil ryzyka rynkowego

Zasadniczym źródłem ryzyka rynkowego Grupy mBanku są pozycje mBanku.

Wartość zagrożona

W 2019 roku ryzyko rynkowe mierzone wartością zagrożoną VaR (w horyzoncie jednodniowym, na poziomie ufności 97,5%) utrzymywało się na umiarkowanym poziomie w relacji do limitów VaR.

W tabeli przedstawione zostały wartości VaR dla portfela Grupy i mBanku:

tys. zł		2019			2018
		Grupa mBanku	mBank		Grupa mBanku		mBank
	31.12.2019	średnia	31.12.2019	średnia	31.12.2018	średnia	31.12.2018	średnia
VaR IR	4 294	3 840	3 778	3 759	3 223	3 439	3 248	3 443
VaR FX	767	957	728	961	317	427	341	421
VaR EQ	0	0	0	0	0	51	0	51
VaR CS	21 908	21 927	20 989	21 241	18 234	13 674	17 839	13 255
VaR	22 494	21 999	21 978	21 344	18 155	13 768	17 776	13 436
Stressed VaR	97 073	108 369	94 229	104 269	106 235	93 723	104 743	90 316

VaR IR – ryzyko stopy procentowej (bez wyodrębnionego spreadu kredytowego)

VaR FX - ryzyko walutowe

VaR EQ – ryzyko akcyjne

VaR CS – ryzyko spreadu kredytowego

Wyniki pomiaru prezentują ujęcie z uwzględnieniem modelowania stabilnych części kapitału i rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych. W 2019 roku nastąpiła zmiana w prezentacji w porównaniu do 2018 roku, w którym wartości były podane bez uwzględnienia powyższego modelowania.

Na poziom wartości zagrożonej (VaR) miały wpływ w przeważającej mierze portfele instrumentów wrażliwych na stopę procentową oraz na wyodrębniony spread kredytowy - głównie portfele skarbowych papierów dłużnych (na księdze bankowej i handlowej) oraz pozycje wynikające z transakcji wymiany stóp procentowych.

Miary wrażliwości

W tabeli przedstawione zostały wartości IR BPV i CS BPV (+1 p.b.) dla portfela Grupy i mBanku w podziale na księgę bankową i handlową:

mln zł		IR BPV			CS BPV
	Grupa mBanku		mBank		Grupa mBanku		mBank
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Księga bankowa	257	(306)	263	(237)	(8 302)	(8 131)	(8 075)	(7 957)
Księga handlowa	56	33	56	33	(504)	21	(504)	21
Suma	313	(273)	319	(204)	(8 806)	(8 110)	(8 579)	(7 936)

Prezentowana wrażliwość na zmiany spreadu kredytowego (CS BPV) dla księgi bankowej mBanku w około 40% wynika z pozycji w papierach dłużnych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Wahania cen rynkowych nie mają wpływu na poziom rezerwy rewaluacyjnej i rachunek zysków i strat dla tych pozycji.

Kapitał ekonomiczny na pokrycie ryzyka rynkowego

Bank kalkuluje kapitał ekonomiczny na pokrycie ryzyka rynkowego w ujęciu bez uwzględnienia modelowania stabilnych części kapitału i rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych.

Dla Grupy mBanku średnie wykorzystanie limitu na kapitał ekonomiczny na pokrycie ryzyka rynkowego w 2019 roku wyniosło 59% (1 057,2 mln zł). Średni poziom kapitału ekonomicznego dla mBanku wynosił 1 041,0 mln zł.

Na koniec 2019 roku kapitał ekonomiczny na ryzyko rynkowe wynosił dla Grupy mBanku 1 162,8 mln zł, natomiast dla Banku 1 134,8 mln zł. Dla porównania na koniec 2018 roku wartości tej miary kształtowały się odpowiednio na poziomie 925,6 mln zł oraz 912,7 mln zł. Kapitał ekonomiczny wzrósł w 2019 roku głównie z powodu zmiany obserwacji w 12-miesięcznym oknie przyjętym do kalkulacji (wzrost zmienności stóp procentowych), a także wzrostu wolumenu oraz duracji portfela obligacji.

3.6. Ryzyko walutowe

Grupa jest narażona na wpływ zmian kursów walutowych z tytułu posiadanych aktywów finansowych i zaciągniętych zobowiązań w walutach innych niż PLN. Poniższe tabele przedstawiają ekspozycję Grupy na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku. Tabele te przedstawiają aktywa i zobowiązania Grupy według wartości bilansowej, w podziale walutowym.

31.12.2019	PLN	EUR	USD	CHF	CZK	INNE	Razem
AKTYWA
Kasa, operacje z bankiem centralnym	6 830 666	826 679	34 340	6 883	184 482	13 960	7 897 010
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające	2 643 346	164 803	53 957	3 926	2	-	2 866 034
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym:	1 984 096	150 052	133 774	-	-	-	2 267 922
Kapitałowe papiery wartościowe	161 577	1 039	-	-	-	-	162 616
Dłużne papiery wartościowe	-	-	133 774	-	-	-	133 774
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	1 822 519	149 013	-	-	-	-	1 971 532
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	21 893 509	549 880	76 748	-	253 784	-	22 773 921
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	80 080 299	16 139 899	1 127 263	13 945 654	7 352 302	134 468	118 779 885
Dłużne papiery wartościowe	11 234 873	-	-	-	-	-	11 234 873
Należności od banków	239 794	498 310	91 344	1 019	3 485 083	26 208	4 341 758
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	68 605 632	15 641 589	1 035 919	13 944 635	3 867 219	108 260	103 203 254
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży	10 651	-	-	-	-	-	10 651
Wartości niematerialne	955 188	38	-	-	214	-	955 440
Rzeczowe aktywa trwałe	1 223 158	7 828	-	-	31 411	-	1 262 397
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego	784	-	-	-	11 878	-	12 662
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	935 335	-	-	-	2 377	-	937 712
Inne aktywa	817 799	22 445	90 855	-	25 850	-	956 949
AKTYWA RAZEM	117 374 831	17 861 624	1 516 937	13 956 463	7 862 300	148 428	158 720 583
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające	736 540	163 102	40 685	-	8 437	-	948 764
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	93 572 790	27 665 133	3 655 467	4 971 109	7 394 510	504 360	137 763 369
Zobowiązania wobec banków	439 154	513 210	214 463	-	-	44	1 166 871
Zobowiązania wobec klientów	86 862 884	16 460 938	3 441 004	1 997 486	7 394 510	504 316	116 661 138
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	4 751 306	10 690 985	-	1 992 852	-	-	17 435 143
Zobowiązania podporządkowane	1 519 446	-	-	980 771	-	-	2 500 217
Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej	-	-	-	-	136	-	136
Zobowiązania uwzględnione w grupach do zbycia sklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży	1 315	-	-	-	-	-	1 315
Rezerwy	698 444	37 215	1 451	1 435	701	50	739 296
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego	135 549	-	-	-	25 985	-	161 534
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	-	82	-	-	-	-	82
Inne zobowiązania	2 504 654	165 482	144 432	4 436	107 598	26 180	2 952 782
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	97 649 292	28 031 014	3 842 035	4 976 980	7 537 367	530 590	142 567 278
Pozycja bilansowa netto	19 725 539	(10 169 390)	(2 325 098)	8 979 483	324 933	(382 162)	16 153 305
Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe	26 264 641	2 026 955	331 737	2	510 904	696	29 134 935
Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy	6 528 126	1 405 314	955 210	-	1 667	48 110	8 938 427

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018	PLN	EUR	USD	CHF	CZK	INNE	Razem
AKTYWA
Kasa, operacje z bankiem centralnym	5 924 554	516 028	44 148	10 499	2 670 180	33 855	9 199 264
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające	1 802 868	254 866	61 362	15 272	373	-	2 134 741
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym:	2 587 940	189 990	58 130	-	-	-	2 836 060
Kapitałowe papiery wartościowe	71 704	1 071	-	-	-	-	72 775
Dłużne papiery wartościowe	-	-	58 130	-	-	-	58 130
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	2 516 236	188 919	-	-	-	-	2 705 155
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	23 397 111	682 448	-	-	258 725	-	24 338 284
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	67 026 378	16 203 235	1 618 899	14 829 912	3 758 829	127 064	103 564 317
Dłużne papiery wartościowe	9 000 539	-	-	-	-	-	9 000 539
Należności od banków	1 202 544	868 828	377 184	4 313	42 047	51 430	2 546 346
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	56 823 295	15 334 407	1 241 715	14 825 599	3 716 782	75 634	92 017 432
Wartości niematerialne	775 762	253	-	-	160	-	776 175
Rzeczowe aktywa trwałe	765 953	3 115	-	-	15 958	-	785 026
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego	-	-	-	-	9 336	-	9 336
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	957 159	-	-	-	1 917	-	959 076
Inne aktywa	1 041 179	94 365	24 541	18	18 131	45	1 178 279
AKTYWA RAZEM	104 278 904	17 944 300	1 807 080	14 855 701	6 733 609	160 964	145 780 558
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające	706 868	204 624	61 415	-	8 210	-	981 117
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	82 165 495	28 627 561	3 384 888	3 779 559	7 190 096	494 035	125 641 634
Zobowiązania wobec banków	1 848 691	1 040 035	212 094	563	416	7 027	3 108 826
Zobowiązania wobec klientów	74 049 582	15 745 425	3 172 794	1 364 573	7 189 680	487 008	102 009 062
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	4 747 743	11 842 101	-	1 459 739	-	-	18 049 583
Zobowiązania podporządkowane	1 519 479	-	-	954 684	-	-	2 474 163
Rezerwy	205 610	49 634	898	320	1 765	56	258 283
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego	338 122	-	-	-	14 840	-	352 962
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	-	83	-	-	-	-	83
Inne zobowiązania	2 958 775	180 467	135 076	3 998	80 972	15 984	3 375 272
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	86 374 870	29 062 369	3 582 277	3 783 877	7 295 883	510 075	130 609 351
Pozycja bilansowa netto	17 904 034	(11 118 069)	(1 775 197)	11 071 824	(562 274)	(349 111)	15 171 207
Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe	24 573 772	2 350 470	415 703	-	521 964	2 483	27 864 392
Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy	6 374 884	1 371 605	763 694	-	5 472	25 778	8 541 433

3.7. Ryzyko stopy procentowej

mBank S.A.

W procesie zarządzania ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej zapewniona została w Grupie niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej zajmowaniem pozycji przez Grupę.

Ryzyko stopy procentowej księgi bankowej to ryzyko wynikające z narażenia wyniku odsetkowego oraz kapitału Banku na niekorzystny wpływ zmian stóp procentowych. Kierując się rekomendacjami KNF, w szczególności Rekomendacją G, oraz wytycznymi EBA (EBA/GL/2018/02), Bank monitoruje strukturę księgi bankowej w zakresie ryzyka niedopasowania terminów przeszacowania, ryzyka bazowego, ryzyka krzywej dochodowości oraz ryzyka opcji klienta.

Podstawowymi miarami ryzyka stopy procentowej księgi bankowej stosowanymi przez Bank są:

• luka przeszacowania, tj. różnica między aktywami, pasywami oraz pozycjami pozabilansowymi księgi bankowej, wrażliwymi na zmiany stóp procentowych, wyznaczana w określonych przedziałach przeszacowania w oparciu o najbliższą datę możliwej zmiany oprocentowania produktów odsetkowych,
• wrażliwość wyniku odsetkowego (delta NII), tj. różnica wyniku odsetkowego netto pomiędzy scenariuszem bazowym i scenariuszem alternatywnym, zakładającym różne możliwości przesunięcia krzywej rentowności oraz zmian struktury bilansu,
• wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (delta EVE), tj. różnica wartości bieżącej przepływów pieniężnych pomiędzy scenariuszem bazowym a scenariuszem alternatywnym, zakładającym różne przesunięcia krzywej rentowności, w tym zgodne z wytycznymi EBA dotyczącymi regulacyjnego testu wartości odstających.

Ryzyko stopy procentowej na portfelu bankowym jest zabezpieczane i zarządzane w oparciu o limity luki przeszacowania dla całego portfela, w tym osobno dla walut istotnych, limity dla ryzyka rynkowego – nałożonymi na wartość zagrożoną (VaR), testy warunków skrajnych oraz na BPV i CS BPV. Raporty powyższych miar są przygotowywane w trybie dziennym.

Bank kalkuluje w trybie miesięcznym i raportuje kwartalnie poziom wrażliwości dochodu odsetkowego netto, wyliczanego dla 22 scenariuszy zmian stóp procentowych, uwzględniających zmiany poziomu krzywej dochodowości (w tym równoległe przesunięcie krzywej, jej wystromienie oraz spłaszczenie) oraz ryzyka bazowego, zarówno w ujęciu statycznym, dynamicznym jak i dla bilansu odpływów w horyzoncie 5 lat. Główne założenia przyjęte do kalkulacji miary to:

• stosowanie stawek klientowskich, dekomponowanych na marżę handlową oraz stawkę rynkową,
• dla produktów bez określonej daty zapadalności przypisywanie terminów przeszacowania na podstawie modelu portfeli replikujących,
• zastosowane ograniczenia poziomu dolnego zmiany stóp procentowych do 0%,
• opcje behawioralne obejmujące zerwania depozytów oraz przedpłaty kredytów obliczane są na bazie średniej historycznej.

Dodatkowo Bank kalkuluje w trybie miesięcznym i raportuje kwartalnie wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału dla 14 scenariuszy (w tym szokowe scenariusze regulacyjne opisane w wytycznych EBA) uwzględniających zmiany poziomu i nachylenia krzywej dochodowości oraz spreadów walutowych i kredytowych, w podziale na wartości w walutach razem oraz osobno dla walut istotnych, w oparciu o następujące założenia:

• uwzględnienie przepływów z aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych, z uwzględnieniem marż komercyjnych,
• użycie krzywych wolnych od ryzyka, z wyjątkiem papierów dłużnych, gdzie zastosowana została krzywa zawierająca spread kredytowy,
• wyłączenie kapitału z pasywów,
• brak nowej produkcji (run-off balance sheet).

W przypadku kalkulowanych miar wrażliwości dochodu odsetkowego netto oraz wartości ekonomicznej kapitału Bank uwzględnia ryzyko częściowej lub całkowitej spłaty kredytu przed terminem jego zapadalności. Stosowany algorytm przedpłat bazuje na średniej historycznej a jego wynikiem jest roczna stopa przedpłat kredytów w podziale na waluty istotne (PLN, CHF, EUR, CZK) oraz portfel klientów detalicznych i korporacyjnych. Według stanu na 31 grudnia 2019 roku procentowa roczna wysokość przedpłat szacowanych na potrzeby wyżej wymienionych miar ryzyka kształtowała się następująco: klienci detaliczni (8,7%), klienci korporacyjni (18%).

Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku wrażliwość dochodu odsetkowego netto (na podstawie bilansu statycznego w horyzoncie 12 miesięcy) oraz wartości ekonomicznej kapitału (dla bilansu odpływów) w standardowych (regulacyjnych) scenariuszach szokowych dla ryzyka stopy procentowej przedstawia poniższa tabela:

		∆ NII	∆ EVE
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Nagły równoległy wzrost o 200 pb	193 591	100 352	(597 790)	(534 376)
Nagły równoległy spadek o 200 pb	(857 302)	(649 544)	659 163	574 611
Równoległy wzrost szoku	184 864	83 148	(621 015)	(557 863)
Równoległy spadek szoku	(1 229 657)	(756 903)	683 062	598 575
Gwałtowniejszy szok	(639 348)	(298 938)	27 127	88 247
Bardziej umiarkowany szok	(53 429)	(160 831)	(129 019)	(180 644)
Wzrost szoku dla stóp krótkoterminowych	(9 013)	(130 320)	(305 383)	(333 653)
Spadek szoku dla stóp krótkoterminowych	(1 426 397)	(185 353)	116 267	127 634
Maximum	(1 426 397)	(756 903)	(621 015)	(557 863)
Kapitał Tier 1	14 053 467	13 419 690	14 053 467	13 419 690

Bezwzględny wzrost wartości ∆NII w większości scenariuszy wynikał z kilku nakładających się na siebie przyczyn. Pierwszą z nich była coroczna aktualizacja szoków w scenariuszach warunków skrajnych. Na koniec 2019 roku zastosowano bardziej konserwatywne, tj. bezwzględnie wyższe, wartości dla większości scenariuszy, szczególnie dla waluty PLN. Miało to znaczący wpływ na wzrost wartości ∆NII w scenariuszu spadek szoku dla stóp krótkoterminowych. Kolejną przyczyną wzrostów były zmiany metodologiczne wprowadzone w procesie kalkulacji miary ∆NII w trakcie 2019 roku, do najważniejszych z nich należało uwzględnienie ryzyka opcji klienta (przedpłaty kredytów, zerwania depozytów). Dodatkowo zmiany poziomów ∆ NII mogły wynikać ze wzrostu sumy bilansowej, którą obserwujemy pomiędzy 2018 i 2019 rokiem.

mBank Hipoteczny S.A.

Podstawowymi miarami ryzyka stopy procentowej w mBanku Hipotecznego S.A. są luka niedopasowania terminów przeszacowania oraz liczony na jej bazie dochód odsetkowy narażony na ryzyko ("EaR").

Nagła zmiana rynkowych stóp procentowych o 100 bp dla wszystkich terminów zapadalności w przypadku, gdyby miała charakter trwały i o niekorzystnym kierunku spowodowałaby zmniejszenie rocznego dochodu odsetkowego o:

EaR (w tys. zł)	31.12.2019	31.12.2018
dla pozycji wyrażonych w PLN	8 002	6 487
dla pozycji wyrażonych w USD	20	2
dla pozycji wyrażonych w EUR	510	705

Przy wyliczaniu tych wartości, przyjęto założenie, że struktura aktywów i zobowiązań ujętych w sprawozdaniach finansowych według stanu na 31 grudnia 2019 roku i według stanu na 31 grudnia 2018 roku nie ulegnie zmianie w trakcie najbliższego roku, ani że Bank nie podejmie żadnych działań w celu zmiany ekspozycji narażonej na ryzyko.

mLeasing Sp. z o.o.

Ryzyko rynkowe oznacza dla Spółki potencjalną stratę wywołaną niekorzystnymi zmianami cen rynkowych lub parametrów, na które ceny rynkowe mają wpływ. Spółka jest narażona w tym zakresie na ryzyko wynikające z otwartych pozycji walutowych oraz z niedopasowania produktów obciążonych ryzykiem stopy procentowej w zakresie terminów zapadalności i/lub terminów przeszacowań.

Spółka stosuje globalną miarę dla mierzenia wartości portfela bankowego zagrożonego ryzykiem walutowym i stopy procentowej jaką jest VaR.

Suma VaR ryzyka stopy procentowej oraz VaR ryzyka kursowego stanowi VaR globalny Spółki. VaR ryzyka stopy procentowej prezentuje wpływ zmian stopy procentowej na wartość portfela Spółki. VaR ryzyka kursowego prezentuje wpływ zmian kursów walut na wycenę pozycji bilansowych zobowiązań i aktywów do dnia ich przeszacowania (zmiany oprocentowania).

Zgodnie z decyzją Komitetu Ryzyka mBanku S.A. dotyczącą zasad monitorowania poziomu ryzyka rynkowego w podmiotach zależnych należących do Grupy mBanku, mBank przekazuje wyznaczone wartości miar ryzyka dla portfela mLeasing.

Wysokość VaR (97,5% poziom ufności, okres przetrzymania 1 dzień) nie może przekraczać podstawowego limitu VaR na mLeasing stosowanego przez mBank S.A. w danym okresie (600 tys. zł na koniec 2019 roku).

Poniższa tabela przedstawia wartości VaR na dzień 31 grudnia 2019 roku oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku, wyliczone przy zastosowaniu opisanych powyżej parametrów.

w tys. zł	VaR
	31.12.2019	31.12.2018
Ryzyko stopy procentowej	70	64
Ryzyko walutowe	4	6
VaR ogółem	74	70

Ryzyko stopy procentowej Grupy mBanku S.A.

Poniższe tabele przedstawiają ekspozycję Grupy na ryzyko stopy procentowej. Tabele te przedstawiają instrumenty finansowe Grupy według wartości bilansowej, w podziale według wcześniejszego z dwóch terminów: zmiany oprocentowania przewidzianego w umowie lub terminu wymagalności.

31.12.2019	Do 1 miesiąca	Od 1 do 3 miesięcy	Od 3 do12 miesięcy	Od 1 do 5 lat	Powyżej 5 lat	Pozycje nieodsetkowe	Razem
Aktywa
Kasa, operacje z bankiem centralnym	3 773 915	-	-	-	-	4 123 095	7 897 010
Należności od banków	4 080 164	253	74 699	-	-	186 642	4 341 758
Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz inwestycje w jednostki zależne	8 338 555	1 547 699	7 552 578	17 646 331	657 201	296 389	36 038 753
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	65 919 348	33 600 772	2 540 545	2 844 928	193 622	248 260	105 347 475
Inne aktywa oraz pochodne instrumenty finansowe	167 091	133 930	169 852	257 799	24 000	1 164 053	1 916 725
Aktywa razem	82 279 073	35 282 654	10 337 674	20 749 058	874 823	6 018 439	155 541 721
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków	966 951	189 901	-	-	-	10 019	1 166 871
Zobowiązania wobec klientów	99 748 135	9 296 587	4 256 380	2 616 421	2 071	741 544	116 661 138
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	1 071 199	4 050 378	2 877 871	6 406 116	3 029 579	-	17 435 143
Zobowiązania podporządkowane	763 355	980 771	756 091	-	-	-	2 500 217
Pozostałe zobowiązania oraz pochodne instrumenty finansowe	376 119	121 995	197 518	186 144	19 807	2 999 964	3 901 547
Zobowiązania razem	102 925 759	14 639 632	8 087 860	9 208 681	3 051 457	3 751 527	141 664 916
Luka bilansowa	(20 646 686)	20 643 022	2 249 814	11 540 377	(2 176 634)
31.12.2018	Do 1 miesiąca	Od 1 do 3 miesięcy	Od 3 do12 miesięcy	Od 1 do 5 lat	Powyżej 5 lat	Pozycje nieodsetkowe	Razem
Aktywa
Kasa, operacje z bankiem centralnym	3 314 448	-	-	-	-	5 884 816	9 199 264

Luka bilansowa	(15 554 051)	13 055 046	4 413 646	7 972 790	(555 060)
Zobowiązania razem	90 104 646	14 788 746	9 651 606	9 927 747	1 921 691	3 558 714	129 953 150
Pozostałe zobowiązania oraz pochodne instrumenty finansowe	356 118	159 780	264 576	209 898	25 736	3 295 408	4 311 516
Zobowiązania podporządkowane	763 318	954 684	756 161	-	-	-	2 474 163
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	1 408 019	3 359 216	2 736 927	8 705 679	1 839 742	-	18 049 583
Zobowiązania wobec klientów	85 656 253	9 419 449	5 604 957	1 012 170	56 213	260 020	102 009 062
Zobowiązania wobec banków	1 920 938	895 617	288 985	-	-	3 286	3 108 826
Zobowiązania
Aktywa razem	74 550 595	27 843 792	14 065 252	17 900 537	1 366 631	7 524 138	143 250 945
Inne aktywa oraz pochodne instrumenty finansowe	241 548	152 350	178 789	252 602	30 226	1 328 843	2 184 358
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	62 235 515	25 963 158	3 086 287	3 271 202	44 799	164 792	94 765 753
Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz inwestycje w jednostki zależne	6 366 921	1 719 955	10 712 438	14 361 468	1 291 606	102 836	34 555 224
Należności od banków	2 392 163	8 329	87 738	15 265	-	42 851	2 546 346
Kasa, operacje z bankiem centralnym	3 314 448	-	-	-	-	5 884 816	9 199 264

3.8. Ryzyko płynności

Źródła ryzyka płynności

Ryzyko płynności jest rozumiane jako ryzyko utraty zdolności finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań płatniczych, wynikających z posiadanych przez Bank pozycji bilansowych i pozabilansowych na dogodnych dla Banku warunkach i po cenie rynkowej zobowiązań.

Przyczyny problemów z płynnością mogą pojawić się po dwóch stronach bilansu oraz zobowiązań pozabilansowych.

Po stronie aktywnej ich głównym źródłem jest ryzyko płynności rynku oraz ryzyko nieterminowej spłaty kredytów. Ryzyko płynności rynku jest to rodzaj zagrożenia, którego objawem jest całkowity bądź częściowy brak możliwości upłynnienia posiadanych aktywów lub możliwość zbycia tych aktywów jedynie po niekorzystnej cenie.

Po stronie pasywnej najczęstszym źródłem ryzyka płynności jest ryzyko finansowania i ryzyko wycofania środków przez klientów. Pierwsze z nich jest rodzajem zagrożenia, w którym w przypadku kryzysu pozyskanie środków finansujących może odbyć się jedynie po znacznie wyższej cenie, a w sytuacji skrajnej pozyskanie lub odnowienie zapadającego finansowania wcale nie jest możliwe. Drugi rodzaj zagrożenia jest związany z niepewnością w zakresie zachowania klientów, których decyzje (np. dotyczące wycofania zdeponowanych środków) mogą zachwiać zdolnością Banku do bieżącej obsługi zobowiązań.

Źródłem ryzyka dla zobowiązań pozabilansowych są, związane z zachowaniem klientów, niespodziewane ciągnienia przyznanych linii. Odnosi się to również do wykorzystywania przyznanych linii intraday i overdraft dla klientów powierniczych i korporacyjnych. Materializacja tego rodzaju ryzyka może być szczególnie dotkliwa w sytuacji występowania wysokich koncentracji zobowiązań. W odniesieniu do instrumentów pochodnych zawartych w ramach umów ramowych lub rozliczanych przez centralnego kontrahenta, ryzyko płynności może materializować się na skutek niekorzystnych, skrajnych zmian w warunkach rynkowych powodujących zmianę wyceny instrumentów pochodnych i związanej z tym konieczności uzupełnienia zabezpieczenia.

Bieżąca działalność Banku wymaga rozliczania operacji płatniczych. Tego typu działalność generuje wysokie zapotrzebowanie na płynność w ciągu dnia.

Biorąc pod uwagę Grupę mBanku ryzyko płynności identyfikowane jest również jako możliwość nieoczekiwanego wzrostu istotnych potrzeb płynnościowych spółek zależnych mBanku. W Grupie wprowadzono scentralizowane podejście do zarządzania finansowaniem w celu zwiększenia efektywności wykorzystywanych zasobów płynnościowych oraz bardziej efektywnego dopasowania struktury terminowej zapadalności finansowania i aktywów.

Ryzyko płynności może ujawnić się także w wyniku stosowania nieadekwatnych modeli na potrzeby analiz płynności (np. modelu osadu bazy depozytowej) i może w konsekwencji polegać na niedoszacowaniu ryzyka płynności. Jest ono monitorowane poprzez weryfikację i back-testy zgodnie z Polityką Zarządzania Modelami.

Organizacja zarządzania ryzykiem

W celu zapewnienia efektywnego procesu zarządzania ryzykiem płynności Zarząd Banku określa adekwatną strukturę organizacyjną oraz deleguje kompetencje na dedykowane jednostki i Komitety. Zarządzanie ryzykiem płynności odbywa się w oparciu o model trzech linii obrony.

Zarządzanie ryzykiem płynności ma na celu zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku i Grupy do wywiązywania się zarówno z bieżących, jak i przyszłych zobowiązań, z uwzględnieniem kosztów pozyskania płynności. Na proces zarządzania płynnością składa się zbiór działań mających na celu identyfikację, pomiar, kontrolę, monitorowanie, redukowanie oraz określenie akceptowanego poziomu ekspozycji na ryzyko. W procesie tym można wydzielić, w sensie operacyjnym, dwa podstawowe elementy – składnik obejmujący wszelkie formy zarządzania oraz składnik kontroli i monitorowania ryzyka płynności.

mBank S.A.

Celem zarządzania ryzykiem płynności jest zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku do wywiązywania się zarówno z bieżących, jak i przyszłych zobowiązań. Bank realizuje ten cel poprzez dywersyfikację stabilnych źródeł finansowania w odniesieniu do grup klientów (od których pozyskuje depozyty), produktów i walut, utrzymywanie bufora płynności, przy jednoczesnej optymalizacji bilansu pod kątem rentowności. Długoterminowe działania mBanku w tym zakresie realizowane są przy uwzględnieniu uwarunkowań co do możliwości pozyskania finansowania oraz dochodowości biznesu.

W 2019 roku sytuacja płynnościowa była monitorowana i utrzymywana na adekwatnym do potrzeb poziomie poprzez dostosowywanie poziomu bazy depozytów i uruchamianie dodatkowych źródeł finansowania w postaci pożyczek od banków i emisji obligacji w zależności od rozwoju akcji kredytowej i pozostałych potrzeb płynnościowych.

Proces samooceny adekwatności płynności (ILAAP)

W celu dokonywania przeglądu systemu zarządzania ryzykiem płynności w Banku oraz całej Grupie został wypracowany proces ILAAP. W ramach tego procesu przeglądowi podlegają wszystkie elementy systemu zarządzania ryzykiem płynności w tym:

• strategia zarządzania ryzykiem płynności,
• testy warunków skrajnych,
• plan awaryjny płynności,
• bufor płynności,
• zarządzania ryzykiem płynności śróddziennej,
• system wczesnego ostrzegania,
• identyfikacja i pomiar ryzyka płynności,
• system raportowania.

Przegląd dokonywany jest raz w roku. Wnioski z przeprowadzanego przeglądu służą dalszemu ulepszaniu i rozwojowi systemu zarządzania ryzykiem płynności.

Narzędzia i miary wykorzystywane w pomiarze ryzyka płynności

W ramach zarządzania ryzykiem płynności analizie poddawany jest szereg miar ryzyka, z których podstawową jest luka niedopasowania. Obejmuje ona wszystkie aktywa, pasywa oraz pozycje pozabilansowe Banku dla wszystkich walut w horyzontach czasowych ustalonych przez Bank. W 2019 roku Bank utrzymywał poziom nadwyżki płynnościowej adekwatny do prowadzonej działalności operacyjnej i aktualnej sytuacji rynkowej w postaci portfela płynnych papierów skarbowych i pieniężnych, dla których istnieje możliwość zastawu bądź sprzedaży w dowolnym momencie bez istotnej utraty ich wartości.

Zgodnie z Uchwałą KNF nr 386/2008 w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności oraz zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 roku, Bank kalkuluje nadzorcze miary płynności. W 2019 roku nadzorcze limity nie były przekraczane. Ponadto, Bank dokonuje pogłębionej analizy płynności długoterminowej oraz ustala wewnętrzne limity (o charakterze poziomów kontrolnych) zaangażowania w aktywa długoterminowe. Na miary nadzorcze nakładane są również limity wewnętrzne oraz wyznaczane odpowiednie bufory. Badana jest również stabilność i struktura źródeł finansowania, w tym poziom osadu i koncentracji dla depozytów terminowych i rachunków bieżących. Dodatkowo, Bank przeprowadza analizy zmienności pozycji bilansowych i pozabilansowych, w szczególności otwartych linii kredytowych i wykorzystania limitów w rachunkach.

Bieżącej analizie podlega płynność w warunkach normalnych i stresowych, mogących skutkować potencjalnym zagrożeniem jej utraty. W celu określenia wytrzymałości Banku na niekorzystne, istotne zdarzenia mogące prowadzić do utraty płynności przeprowadzane są analizy scenariuszowe obejmujące skrajne założenia dotyczące funkcjonowania rynków finansowych i/lub zjawisk behawioralnych dotyczących klientów Banku.

W tym celu regularnie kalkulowane są scenariusze testów warunków skrajnych w horyzoncie krótkoterminowym i długoterminowym, w scenariuszu bank, market i połączonym.

Dodatkowo, raz do roku w Banku przeprowadzany jest scenariusz odwrócony dla ryzyka płynności (reverse stress test) oraz z częstotliwością miesięczną scenariusz kryzysowy dla ryzyka płynności śróddziennej.

Testy warunków skrajnych są wykorzystywane w Banku do bieżącego zarządzania ryzykiem płynności.

Bank posiada ustalone procedury działania na wypadek zagrożenia utraty płynności finansowej. W zależności od dotkliwości występujących czynników oraz stopnia zagrożenia utratą płynności zdefiniowane są odpowiednie działania w Planie Awaryjnym na wypadek zagrożenia utraty płynności przez Grupę mBanku (Plan Awaryjny) lub w Planie Naprawy Grupy mBanku (Plan Naprawy). Scenariusze wykorzystywane w obu planach są spójne z powyższymi testami warunków skrajnych.

Realizacja strategii zapewnienia płynności polega na aktywnym zarządzaniu strukturą bilansu, przyszłych przepływów pieniężnych oraz utrzymywaniu rezerw płynności adekwatnych do potrzeb płynnościowych, wynikających z aktywności Banku i struktury bilansu, zobowiązań wobec spółek zależnych i aktualnej sytuacji rynkowej oraz zapotrzebowania na środki płynne wynikające z przeprowadzanych testów warunków skrajnych. W tym celu Bank utrzymuje zapas nieobciążonych aktywów płynnych stanowiących rezerwy płynności, dla których istnieje możliwość zastawu, transakcji na rynku repo bądź sprzedaży w dowolnym momencie bez istotnej utraty ich wartości. W skład rezerw płynności wchodziły polskie obligacje skarbowe w PLN i EUR, bony pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski oraz czeskie obligacje skarbowe i bony emitowane przez Narodowy Bank Czeski w CZK. Wartości tych rezerw wynosiły:

Wartość rezerw płynności (w mln zł)
31.12.2019	31.12.2018
32 750	25 700

W ramach Grupy Rezerwy Płynności utrzymuje również mBank Hipoteczny Rezerwy Płynności mBanku Hipotecznego składały się z polskich obligacji skarbowych w PLN oraz bonów pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski i wynosiły:

Wartość rezerw płynności (w mln zł)
31.12.2019	31.12.2018
1 010	1 051

W celu wsparcia procesu zarządzania ryzykiem płynności został wypracowany system wskaźników wczesnego ostrzegania i wskaźników recovery. Składa się on ze wskaźników monitorujących poziom wykorzystania limitów regulacyjnych i wewnętrznych oraz dodatkowo wskaźników monitorujących istotne zmiany czynników rynkowych, a także zmiany struktury bilansu Banku. Przekroczenie wartości progowych przez zdefiniowane wskaźniki może być przesłanką do uruchomienia Planu Awaryjnego lub Planu Naprawy.

W związku ze stosowaniem przez Bank instrumentów FX swap i CIRS do zamiany nadwyżek walut lokalnych na waluty obce, w Banku obowiązują wewnętrzne limity na wykorzystanie tych instrumentów. Dodatkowo, w celu ograniczenia ryzyka koncentracji transakcji FX swap monitorowana jest wielkość pozyskiwanych kwot w okresie do 1 roku w przedziałach miesięcznych.

W Banku obliczane są i raportowane również inne miary ryzyka płynności obejmujące:

• koncentrację źródeł finansowania,
• stabilność bazy depozytowej,
• zrywalność depozytów,
• wskaźnik finansowania rynku nieruchomości,
• wskaźnik koncentracji ryzyka płynności w obrębie pozycji pozabilansowych dotyczących zobowiązań o charakterze finansowym i gwarancyjnym.

Bank w zarządzaniu ryzykiem płynności uwzględnia również ryzyko płynności produktu. Odzwierciedlone jest ono w zakresie pomiaru płynności rynku papierów wartościowych, które tworzą rezerwy płynności. Bank, w odstępach miesięcznych, analizuje płynność rynkową obligacji Skarbu Państwa, uwzględniając determinanty płynności rynkowej takie jak: obrót rynkowy, głębokość arkusza zleceń, spread transakcji kupna/sprzedaży i wielkość emisji. Badanie płynności rynkowej odzwierciedlone jest w wewnętrznych miarach płynności, w których konstrukcja scenariuszy uwzględnia upłynnianie obligacji Skarbu Państwa będących w posiadaniu Banku na poszczególnych seriach obligacji. Badanie potencjału rynkowego wykonywane jest również w kontekście potencjału zastawienia poszczególnych serii obligacji.

Pomiar, limitowanie i raportowanie ryzyka płynności

W Banku funkcjonuje proces cyklicznego raportowania ryzyka płynności. Obejmuje ono zarówno dostarczanie informacji dziennej dla jednostek zajmujących się zarządzaniem ryzykiem płynności oraz osób kontrolujących zarządzanie ryzykiem płynności na poziomie operacyjnym, jak i cykliczne raportowanie dla wyższych szczebli zarządzania na potrzeby podejmowania decyzji strategicznych dotyczących ryzyka płynności.

W cyklu dziennym raportowane są:

• miary regulacyjne,
• luki płynności w scenariuszach kryzysowych dla mBanku, Grupy mBanku oraz istotnych z punktu widzenia ryzyka płynności spółek zależnych wraz z wykorzystaniem limitów nałożonych na te miary,
• płynność śróddzienna,
• inne miary wewnętrzne ryzyka płynności.

W cyklu tygodniowym raportowane są:

wskaźniki wczesnego ostrzegania (EWI).

W cyklu miesięcznym raportowane są:

• miary regulacyjne i wewnętrzne miary płynności dla członków Zarządu Banku i Komitetu Ryzyka Rynków Finansowych (KRF),
• miary regulacyjne, wewnętrzne miary płynności oraz prognozy miar płynności uwzględniające prognozy rozwoju biznesu dla Komitetu ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami Grupy mBanku (ALCO) i Komitetu ds. Zarządzania Bilansem.

W cyklu kwartalnym raportowane są miary regulacyjne i wewnętrzne miary płynności dla Rady Nadzorczej Banku.

Dla potrzeb bieżącego monitorowania płynności Bank kalkuluje wartości urealnionej, skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych. Luka urealniona jest kalkulowana na bazie przepływów kontraktowych (Nota 3.8.1). Urealniane są przede wszystkim przepływy w portfelu depozytów klientów niebankowych, w portfelu kredytów w rachunkach bieżących oraz przepływy portfela kredytów terminowych. Przy kalkulacji miar płynności Bank bierze pod uwagę potencjalne możliwości uzyskania środków finansowych z tytułu upłynnienia bądź zastawienia papierów wartościowych należących do Rezerw Płynności Banku.

W metodyce LAB miara LAB Base Case jest podstawową miarą zarządczą i na jej podstawie limitowane są luki płynności w poszczególnych walutach obcych.

Wartość urealnionej, przedziałowej i skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych (w mln zł)
Przedział czasowy	luka LAB Base Case - 31.12.2019		luka LAB Base Case - 31.12.2018
	przedziałowa	skumulowana	przedziałowa	skumulowana
do 1 dnia roboczego	18 801	18 801	19 207	19 207
do 3 dni roboczych	(1 210)	17 591	417	19 624
do 7 dni kalendarzowych	0	17 591	(2 987)	16 637
do 15 dni kalendarzowych	(568)	17 023	64	16 701
do 1 miesiąca	(2 340)	14 683	(330)	16 371
do 2 miesięcy	1 979	16 662	1 937	18 308
do 3 miesięcy	(6)	16 656	(574)	17 734
do 4 miesięcy	(94)	16 562	(2 218)	15 516
do 5 miesięcy	(476)	16 086	(1 105)	14 411
do 6 miesięcy	(13)	16 073	(933)	13 478
do 7 miesięcy	(225)	15 848	(12)	13 466
do 8 miesięcy	(335)	15 513	(366)	13 100
do 9 miesięcy	(2 318)	13 195	150	13 250
do 10 miesięcy	(565)	12 630	761	14 011
do 11 miesięcy	(142)	12 488	(109)	13 902
do 12 miesięcy	361	12 849	349	14 251

Powyższe wartości należy interpretować jako nadwyżki/niedobory płynności w wymienionych przedziałach czasowych. Pozytywny wpływ na poziom luki płynności miała dynamika rozwoju depozytów terminowych i rachunków bieżących (13,8 mld zł, w przeliczeniu po kursie z dnia 31 grudnia 2019 roku) przewyższająca dynamikę rozwoju działalności kredytowej (10,1 mld zł, w przeliczeniu po kursie z dnia 31 grudnia 2019 roku).

Negatywnie na poziom luki płynności wpłynął rozwój finansowania hurtowego - spłaty finansowania przewyższały wartość finansowania pozyskanego, wynikający ze spłaty 500 mln EUR finansowania niezabezpieczonego, spłaty 376 mln EUR finansowania zabezpieczonego oraz pozyskania 263 mln CHF.

Bank oblicza kwotę dodatkowego wymogu depozytów zabezpieczających, wynikającego z zawartych umów z kontrahentami, które musiałby dostarczyć kontrahentom w przypadku potencjalnego obniżenia ratingu kredytowego. Według stanu na 31 grudnia 2019 roku Bank nie musiałby wnosić dodatkowego zabezpieczenia.

W 2019 roku płynność Banku kształtowała się na bezpiecznym poziomie, co było odzwierciedlone w kwocie nadwyżki środków płynnych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi w terminach miar LAB oraz w poziomach miar regulacyjnych.

Niedopasowanie luk LAB w terminach do 1 miesiąca oraz do 1 roku w 2019 roku oraz wartości miar regulacyjnych M3-M4 oraz LCR przedstawia poniższa tabela:

	31.12.2019	31.12.2018
LAB Base Case 1M	14 683	16 371
LAB Base Case 1Y	12 849	14 251
M3	4,30	4,95
M4	1,38	1,38
LCR	169%	190%

* Miary LAB są wyrażone w mln zł, podczas gdy M3, M4 i LCR są miarami relatywnymi wyrażonymi w postaci ułamka dziesiętnego.

Nadzorcze miary pokrycia długoterminowego (M3, M4) odznaczały się wysoką stabilnością na bezpiecznym poziomie, powyżej minimum określonego przez regulatora równego 1. Miara LCR pozostawała na bezpiecznym poziomie, znacznie przekraczającym 100%.

Źródła finansowania

Założenia strategiczne dotyczące dywersyfikacji źródeł finansowania i rentownej struktury bilansu odzwierciedlone są w planie finansowym Grupy mBanku za pomocą wybranych mierników, między innymi wskaźnika L/D (Loans to Deposits). Mierzy on określoną relację kredytów do depozytów w celu utrzymania stabilnej struktury bilansu. W ciągu roku 2019 wartość wskaźnika L/D uległa nieznacznej zmianie z poziomu 75,9% do poziomu 76,4% dla Banku oraz zmianie z poziomu 92,9% do poziomu 90,3%% dla Grupy. Bank buduje stabilną bazę depozytową poprzez oferowanie klientom produktów depozytowych, inwestycyjnych oraz programów regularnego i celowego oszczędzania. Środki pozyskiwane od klientów Banku stanowią główne źródło finansowania działalności obok portfela długoterminowych pożyczek od banków i emisji obligacji (powyżej 1 roku) (Nota 28). Wspomniane pożyczki i obligacje łącznie z pożyczkami podporządkowanymi (Nota 28) stanowią źródło finansowania portfela kredytów hipotecznych w CHF. W związku z zawieszeniem sprzedaży kredytów hipotecznych w CHF następuje sukcesywne zmniejszanie się należności Banku w tej walucie wynikające ze stopniowego spłacania się portfela.

Ponadto do finansowania się (w tym w walutach obcych) Bank wykorzystuje średnioterminowe i długoterminowe instrumenty, w tym finansowanie w postaci linii kredytowych na rynku międzynarodowym, emisje niezabezpieczone, pożyczki bilateralne oraz transakcje FX swap i CIRS.

W ramach Grupy poza mBankiem z finansowania zewnętrznego korzystają mBank Hipoteczny za pośrednictwem emisji listów zastawnych oraz krótkoterminowych papierów dłużnych i mLeasing za pośrednictwem krótkoterminowych papierów dłużnych.

Przy podejmowaniu decyzji co do finansowania, mając na celu optymalne dostosowanie struktury terminowej źródeł finansowania do struktury długoterminowych aktywów, Grupa bierze pod uwagę poziomy nadzorczych miar płynności oraz wewnętrznie ustanowione limity płynności.

Grupa mBanku S.A.

Ryzyko płynności w Grupie mBanku generowane jest głównie przez pozycje mBanku. Niemniej jednak monitorowaniu podlega również poziom ryzyka płynności w spółkach Grupy mBanku, gdzie ryzyko płynności zostało uznane za istotne. W spółkach generujących największe ryzyko płynności (mHipoteczny i mLeasing) Bank monitoruje poziom ryzyka płynności w trybie dziennym. Dane przekazywane przez powyższe spółki pozwalają na raportowanie kontraktowego niedopasowania przepływów pieniężnych jak również kalkulację urealnionej luki przepływów pieniężnych konstruowanej na bazie modelu LAB opartej o założenia modelowania wybranych produktów zgodnie z profilami ryzyka, możliwościami finansowania i specyfiką produktów danej spółki.

Kształtowanie się poziomów urealnionej, skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych dla Grupy mBanku przedstawione zostały w poniższej tabeli:

Wartość urealnionej, przedziałowej i skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych (w mln zł)
	luka LAB Base Case - 31.12.2019		luka LAB Base Case - 31.12.2018
Przedział czasowy	przedziałowa	skumulowana	przedziałowa	skumulowana
do 1 dnia roboczego	20 626	20 626	19 809	19 809
do 3 dni roboczych	(1 189)	19 437	624	20 434
do 7 dni kalendarzowych	0	19 437	(2 950)	17 484
do 15 dni kalendarzowych	(498)	18 939	(10)	17 474
do 1 miesiąca	(2 403)	16 536	(387)	17 087
do 2 miesięcy	2 224	18 760	2 503	19 589
do 3 miesięcy	83	18 843	(269)	19 320
do 4 miesięcy	(98)	18 745	(1 707)	17 613
do 5 miesięcy	(578)	18 167	(570)	17 043
do 6 miesięcy	(128)	18 039	(665)	16 378
do 7 miesięcy	(405)	17 634	516	16 895
do 8 miesięcy	(162)	17 472	(157)	16 738
do 9 miesięcy	(2 682)	14 790	504	17 243
do 10 miesięcy	(394)	14 396	608	17 851
do 11 miesięcy	(2)	14 394	(254)	17 597
do 12 miesięcy	531	14 925	716	18 313

Niedopasowanie luk LAB w terminach do 1 miesiąca oraz do 1 roku w ciągu 2019 i 2018 roku oraz wartości miary regulacyjnej LCR na poziomie Grupy przedstawia poniższa tabela:

	31.12.2019	31.12.2018
LAB Base Case 1M	16 536	17 087
LAB Base Case 1Y	14 925	18 313
LCR Grupa	190%	231%

* Miary LAB są wyrażone w mln zł, podczas gdy LCR jest miarą relatywną wyrażoną w postaci ułamka dziesiętnego.

Dla pozostałych spółek z uwagi na mniejsze sumy bilansowe i prostsze produkty bilansowe wypracowany został sposób monitoringu w oparciu o dwa kryteria: wielkość sumy bilansowej i, w przypadku gdy spółka jest objęta kalkulacją miary LCR dla Grupy zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 roku, jej udział w wypływach ogółem. W przypadku przekroczenia nałożonych wartości progowych, podejmowana jest decyzja o ewentualnym włączeniu spółki do systemu pomiaru ryzyka płynności.

3.8.1. Przepływy środków pieniężnych z transakcji na niepochodnych instrumentach finansowych

Poniższa tabela zawiera wartości przepływów środków pieniężnych wymaganych do zapłacenia przez Grupę, wynikających z zobowiązań finansowych. Przepływy zaprezentowano na datę bilansową w podziale według pozostałego umownego terminu wymagalności. Kwoty denominowane w walutach obcych zostały przeliczone na złote według średniego kursu NBP z dnia bilansowego. Kwoty ujawnione w analizie terminów wymagalności to umowne niezdyskontowane przepływy środków pieniężnych.

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Zobowiązania (według umownych terminów wymagalności)
Zobowiązania wobec banków	1 045 928	1 301	3 932	192 315	-	1 243 476
Zobowiązania wobec klientów	100 159 708	8 758 198	4 643 196	1 857 214	1 684 193	117 102 509
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	199 186	600 907	3 527 303	10 852 325	3 152 488	18 332 209
Zobowiązania podporządkowane	34 828	5 068	57 163	307 123	2 684 908	3 089 090
Pozostałe zobowiązania	1 605 558	1 763	487 420	-	-	2 094 741
Zobowiązania razem	103 045 208	9 367 237	8 719 014	13 208 977	7 521 589	141 862 025
Aktywa (według oczekiwanych terminów zapadalności)
Aktywa razem	21 707 301	9 576 282	24 333 627	71 286 197	53 415 447	180 318 854
Luka płynności netto	(81 337 907)	209 045	15 614 613	58 077 220	45 893 858	38 456 829

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Zobowiązania (według umownych terminów wymagalności)
Zobowiązania wobec banków	2 286 677	47 156	672 106	197 996	-	3 203 935
Zobowiązania wobec klientów	85 556 018	7 477 488	6 153 475	2 249 094	1 605 173	103 041 248
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	379 019	355 806	3 410 614	13 142 018	2 223 770	19 511 227
Zobowiązania podporządkowane	34 918	4 814	56 440	303 605	2 732 251	3 132 028
Pozostałe zobowiązania	2 051 526	1 378	438 963	-	-	2 491 867
Zobowiązania razem	90 308 158	7 886 642	10 731 598	15 892 713	6 561 194	131 380 305
Aktywa (według oczekiwanych terminów zapadalności)
Aktywa razem	19 750 626	7 335 020	26 213 788	60 915 168	48 321 843	162 536 445
Luka płynności netto	(70 557 532)	(551 622)	15 482 190	45 022 455	41 760 649	31 156 140

Aktywa, zapewniające realizację wszystkich zobowiązań oraz zobowiązań do udzielenia kredytów, obejmują gotówkę, środki pieniężne w banku centralnym, środki w drodze oraz obligacje skarbowe i inne uznane obligacje, należności od banków, kredyty i pożyczki udzielone klientom.

W normalnej działalności część z kredytów udzielonych klientom, których umowny termin spłaty przypadał w ciągu roku, zostanie przedłużona. Ponadto, część dłużnych papierów wartościowych została zastawiona jako zabezpieczenie zobowiązań. Grupa mogłaby zapewnić środki pieniężne na nieoczekiwane wypływy netto sprzedając papiery wartościowe oraz korzystając z innych źródeł finansowania, takich jak rynek papierów zabezpieczonych aktywami.

Zobowiązania z tytułu leasingu według terminów wymagalności (niezdyskontowane) zostały przedstawione w Nocie 28.

Pozostałe umowne terminy wymagalności wystawionych gwarancji przedstawiono w Nocie 33.

3.8.2. Przepływy środków pieniężnych z pochodnych instrumentów finansowych

Pochodne instrumenty finansowe rozliczane w kwotach netto

Do pochodnych instrumentów finansowych rozliczanych przez Grupę na bazie netto należą:

• pochodne transakcje futures,
• kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA),
• opcje,
• warranty,
• kontrakty swap na stopę procentową (IRS),
• kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS),
• kontrakty forward na papiery wartościowe.

W poniższej tabeli przedstawiono zobowiązania finansowe Grupy z tytułu transakcji na powyższych instrumentach finansowych, dla których wycena na koniec 2019 roku jest ujemna, pogrupowane w odpowiednich pozostałych umownych terminach zapadalności na datę bilansową, prezentowane w wartości nominalnej (niezdyskontowanej) poza pozycjami Inne do 1 miesiąca oraz pozycją Pochodne transakcje futures, które przedstawione zostały w wartościach bieżących (zdyskontowanych). Kwoty denominowane w walutach obcych zostały przeliczone na złote według średniego kursu NBP z dnia bilansowego.

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	597	338	242	27	-	1 204
Kontrakty swap na stopę procentową (IRS)	43 637	189 639	337 406	1 409 739	159 838	2 140 259
- Kontrakty IRS zabezpieczające	131	611	1 548	-	-	2 290
Kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS)	(1 213)	(7 053)	(17 266)	12 699	1 415	(11 418)
Opcje	2 863	8 875	21 751	8 177	3	41 669
Inne	2 309	87 475	171 391	184 307	-	445 482
Pochodne instrumenty finansowe, które będą rozliczone na bazie netto razem	48 193	279 274	513 524	1 614 949	161 256	2 617 196

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	31	284	2 814	700	-	3 829
Kontrakty swap na stopę procentową (IRS)	13 853	142 352	389 687	1 142 976	77 461	1 766 329
- Kontrakty IRS zabezpieczające	-	361	3 576	20 206	19 908	44 051
Kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS)	7 652	(15 228)	(41 909)	(49 193)	(6 424)	(105 102)
Opcje	3 696	3 211	16 929	7 024	(50)	30 810
Inne	5 226	3 735	15 765	18 833	-	43 559
Pochodne instrumenty finansowe, które będą rozliczone na bazie netto razem	30 458	134 354	383 286	1 120 340	70 987	1 739 425

Pochodne instrumenty finansowe rozliczane w kwotach brutto

Do pochodnych instrumentów finansowych rozliczanych przez Grupę na bazie brutto należą pochodne walutowe instrumenty finansowe: walutowe kontrakty forward oraz walutowe kontrakty swap.

W poniższej tabeli przedstawiono zobowiązania/należności z tytułu instrumentów pochodnych Grupy, które będą rozliczone na bazie brutto, pogrupowane w odpowiednich pozostałych umownych terminach zapadalności na datę bilansową. Kwoty denominowane w walutach obcych zostały przeliczone na złote według średniego kursu NBP z dnia bilansowego.

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Pochodne instrumenty walutowe:
- wypływy	13 637 448	4 902 487	5 672 219	3 916 331	1 304 587	29 433 072
- wpływy	13 620 463	4 886 803	5 636 831	3 714 444	1 280 639	29 139 180

31.12.2018	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Pochodne instrumenty walutowe:
- wypływy	16 914 479	4 086 705	4 678 672	2 018 037	-	27 697 893
- wpływy	16 911 612	4 074 380	4 655 793	1 987 573	-	27 629 358

Kwoty ujawnione w tabeli to niezdyskontowane umowne wypływy/wpływy pieniężne.

Wartości zaprezentowane w powyższej tabeli to nominalne kwoty przepływów pozostające do rozliczenia z tytułu pochodnych walutowych instrumentów finansowych, podczas gdy w Nocie 20 zostały zaprezentowane wartości nominalne wszystkich umownie otwartych transakcji pochodnych.

Szczegółowe informacje dotyczące ryzyka płynności pozycji pozabilansowych przedstawiono w Nocie 33.

3.9. Ryzyko operacyjne

Przez ryzyko operacyjne mBank rozumie możliwość poniesienia straty wynikającą z nieadekwatnych lub wadliwych wewnętrznych procesów, systemów, błędów lub działań podjętych przez pracownika Banku oraz ze zdarzeń zewnętrznych. Ryzyko operacyjne obejmuje w szczególności następujące istotne podkategorie: ryzyko prawne, ryzyko IT, ryzyko cyberzagrożeń, ryzyko braku zgodności, ryzyko prowadzenia działalności ("conduct risk"), ryzyko oszustw zewnętrznych, ryzyko outsourcingu. Ryzyko operacyjne nie obejmuje ryzyka reputacji, jednak materializacja ryzyka operacyjnego może powodować wzrost ryzyka reputacji.

Zarządzanie ryzykiem operacyjnym realizowane jest w mBanku oraz na poziomie skonsolidowanym w Grupie mBanku. Organizując proces zarządzania ryzykiem operacyjnym Bank bierze pod uwagę wymogi regulacyjne, które stanowią punkt wyjścia dla przygotowania ram systemu kontroli i zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku i Grupie.

Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym w Grupie jest ograniczenie przyczyn występowania zdarzeń operacyjnych, zmniejszanie prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz dotkliwości potencjalnych skutków. Przy podejmowaniu decyzji o akceptowalnym poziomie ryzyka operacyjnego rozważana jest analiza: koszty vs. korzyści.

Na kontrolę i zarządzanie ryzykiem operacyjnym składa się zbiór działań mających na celu identyfikację, monitorowanie, pomiar, ocenę, raportowanie, a także redukcję, unikanie, transfer lub akceptację ryzyka operacyjnego, na które Bank jest narażony w poszczególnych obszarach działalności. Podstawą są metody oraz narzędzia ilościowe i jakościowe, służące kontroli ryzyka operacyjnego. Stosowane narzędzia zmierzają do ukierunkowanego na przyczynę zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz koncentrują się na podejściu oddolnym w celu identyfikacji ryzyka.

Celem narzędzi jakościowych jest ustanowienie w ramach Banku i Grupy mBanku spójnej oceny jakościowej czynników środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mających wpływ na proces zarządzania ryzykiem operacyjnym. Podstawowym narzędziem jakościowym jest Samoocena Efektywności Zarządzania Ryzykiem, która pozwala na ocenę najważniejszych ryzyk, mechanizmów kontrolnych i niezależnych monitorowań mechanizmów kontrolnych, a następnie opracowanie i wdrożenie niezbędnych planów działań naprawczych.

Ponadto, Bank prowadzi rejestr zdarzeń i strat operacyjnych Grupy, zbiera i monitoruje kluczowe wskaźniki ryzyka, a także tworzy i analizuje scenariusze ryzyka operacyjnego w celu identyfikacji zdarzeń, które potencjalnie mogą spowodować bardzo duże straty o charakterze operacyjnym. Jednocześnie utrzymywana jest komunikacja z wszystkimi obszarami działania Banku (zarówno biznesowymi, jak również wsparcia) w celu monitorowania i podejmowania działań zapobiegawczych w momencie zasygnalizowania ryzyka krytycznych zdarzeń w jakimkolwiek obszarze działania.

Straty operacyjne

Zdecydowana większość strat operacyjnych Grupy dotyczy następujących linii biznesowych (wyodrębnionych zgodnie z Rozporządzeniem CRR): bankowość komercyjna i bankowość detaliczna.

W podziale strat na kategorie ryzyka, największe straty Grupa ponosi z tytułu dwóch kategorii ryzyka operacyjnego: (i) przestępstw popełnionych przez osoby z zewnątrz; (ii) klientów, produktów i praktyk biznesowych.

Poniższa tabela przedstawia rozkład według strat rzeczywistych netto (po uwzględnieniu odzysków) poniesionych w 2019 roku przez Grupę mBanku wg kategorii ryzyka operacyjnego:

Kategorie zdarzeń operacyjnych	Rozkład	Wartość strat do wartości zysku brutto
Przestępstwa popełnione przez osoby z zewnątrz	9,59%	2,81%
Klienci, produkty i praktyki biznesowe	89,60%	26,30%
Pozostałe	0,81%	0,24%
Razem	100,00%	29,35%

Wysoki udział strat w kategorii "Klienci, produkty i praktyki biznesowe" w 2019 roku wynikał z utworzenia rezerw na ryzyko prawne dotyczące kredytów walutowych. Więcej informacji na temat powyższych rezerw znajduje się w Nocie 4 oraz w Nocie 32.

Poziom strat z tytułu ryzyka operacyjnego jest na bieżąco monitorowany i regularnie raportowany do kierownictwa oraz Rady Nadzorczej Banku. Monitorowanie odbywa się na poziomie pojedynczych transakcji oraz na poziomie wielkości sumy strat. W przypadku pojedynczych zdarzeń operacyjnych z wysoką stratą lub sumy strat przekraczającej ustalone progi wymagane jest przeprowadzenie analizy przyczyn i opracowanie planów naprawczych, które ograniczą wystąpienie podobnych strat w przyszłości.

3.9.1. Ryzyko braku zgodności

Zarządzanie ryzykiem braku zgodności w mBanku jest realizowane w szczególności zgodnie z postanowieniami Polityki zgodności w mBanku S.A., która zawiera ogólne zasady zapewniania zgodności działania Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi.

Przez ryzyko braku zgodności należy rozumieć skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów rynkowych. Celem zarządzania ryzykiem braku zgodności jest minimalizowanie ryzyka związanego z nieprzestrzeganiem i niedostosowaniem działalności Banku do przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów rynkowych. Przez niedostosowanie działalności Banku do przepisów, o których mowa powyżej, należy rozumieć niedostosowanie regulacji wewnętrznych do przepisów prawa i standardów rynkowych przyjętych przez Bank, w tym niewykonywanie zaleceń i rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz innych organów nadzoru realizujących swoje zadania wobec instytucji finansowych.

Zapewnianie celów systemu kontroli wewnętrznej w zakresie zapewniania zgodności odbywa się w ramach trzech linii obrony. Na pierwszy poziom składa się zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej. Na drugi poziom składa się co najmniej zarządzanie ryzykiem przez pracowników na specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w jednostkach organizacyjnych, niezależnie od zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie oraz działalność Departamentu Compliance. Na trzeci poziom składa się działalność Departamentu Audytu Wewnętrznego. Na wszystkich trzech poziomach pracownicy Banku stosują mechanizmy kontrolne i niezależnie monitorują przestrzeganie tych mechanizmów.

Zapewnienie zgodności regulacji wewnętrznych banku z przepisami prawa (krajowego i międzynarodowego) i ze standardami rynkowymi przyjętymi przez bank, a także przestrzeganie regulacji wewnętrznych przez pracowników Banku zapewnia osiąganie celów systemu kontroli wewnętrznej i niweluje ryzyko braku zgodności oraz minimalizuje możliwość wystąpienia bądź eliminuje następujące ryzyka: prawne, reputacji, nałożenia sankcji i powstania strat finansowych oraz ryzyka wynikającego z rozbieżności przy interpretacji przepisów prawa.

Za realizację procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności są odpowiedzialni wszyscy pracownicy Banku, stosownie do wykonywanego przez nich zakresu obowiązków oraz nadanych im uprawnień. Za koordynację i nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem braku zgodności jest odpowiedzialny Departament Compliance.

Nadzór nad wdrażaniem w podmiotach zależnych Grupy mBanku wspólnych standardów w obszarze compliance jest realizowany w sposób nienaruszający obowiązujących przepisów prawa, regulacji ostrożnościowych i niezależności pracowników realizujących funkcję compliance w podmiotach zależnych, w szczególności na podstawie porozumień zawartych z podmiotami zależnymi.

3.10. Ryzyko biznesowe

Ryzyko biznesowe oznacza ryzyko strat z tytułu odchyleń rzeczywistego wyniku operacyjnego Grupy mBanku od planowanego poziomu. Kalkulacja odchyleń wartości rzeczywistych od planowanych jest rozłączna dla części przychodowej i kosztowej. Ryzyko biznesowe obejmuje w szczególności ryzyko strategiczne, związane z możliwością wystąpienia negatywnych konsekwencji finansowych spowodowanych podjęciem błędnych lub niekorzystnych decyzji lub też wadliwą ich realizacją. Zakłada się przy tym, że skutki realizowanych decyzji strategicznych są odzwierciedlone w odchyleniach wyniku operacyjnego od poziomu planowanego w horyzoncie rocznym.

Ryzyko biznesowe jest uwzględniane w procesie kalkulacji kapitału ekonomicznego mBanku i Grupy mBanku.

W celu efektywnego zarządzania i ograniczania ryzyka biznesowego podejmowane są między innymi. następujące działania:

• koordynacja procesu planistycznego przez Departament Controllingu i Informacji Zarządczej obejmująca weryfikację zaplanowanych danych,
• regularna analiza przyczyn obserwowanych odchyleń bieżących wyników finansowych jednostek organizacyjnych Grupy mBanku od poziomu zaplanowanego i informowanie Zarządu Banku o wynikach tych analiz,
• okresowa weryfikacja przyjętej strategii,
• regularna analiza działań konkurencji.

3.11. Ryzyko modeli

Ryzyko modeli jest rozumiane jako ryzyko negatywnych konsekwencji związanych z decyzjami podejmowanymi na podstawie danych wyjściowych modeli, które zostały nieprawidłowo zbudowane lub są niewłaściwie administrowane. Ryzyko modeli może skutkować stratami finansowymi, błędnymi decyzjami biznesowymi lub strategicznymi, bądź też niekorzystnie zaważyć na renomie Banku.

W ryzyku modeli można wyodrębnić w szczególności następujące specyficzne podkategorie: ryzyko immanentne nierozerwalnie związane z ograniczeniami w modelowaniu danego zjawiska, ryzyko założeń, ryzyko danych, ryzyko administrowania oraz ryzyko współzależności.

Ryzyko modeli jest zarządzane w Banku w sposób systemowy poprzez odpowiednie regulacje wewnętrzne dotyczące procesu zarządzania modelami i ich ryzykiem, w szczególności monitorowania i walidacji modeli.

Istotną rolę w procesie zarządzania modelami i ich ryzykiem odgrywa Komitet Ryzyka Modeli. Rekomenduje on między innymi poziom tolerancji na ryzyko modeli, który jest następnie zatwierdzany przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą Banku.

3.12. Ryzyko reputacji

Celem zarządzania ryzykiem reputacji, definiowanym jako ryzyko wynikające z negatywnego postrzegania mBanku lub jego spółek zależnych przez interesariuszy, jest identyfikacja, ocena i ograniczanie ryzyka reputacji w ramach szczególnych procesów, aby chronić i wzmacniać dobre imię mBanku i Grupy mBanku.

Wszystkie jednostki organizacyjne Banku, oddziały zagraniczne oraz spółki zależne są bezpośrednio odpowiedzialne za ryzyko reputacji wynikające z ich działalności operacyjnej.

W celu monitorowania i zarządzania ryzykiem reputacji mBank wykorzystuje takie narzędzia jak:

• wartości mBanku (zorientowanie na klienta, prostota, profesjonalizm, zaangażowanie i myślenie zorientowane na przyszłość), które są kodem Banku podczas budowania relacji biznesowych zarówno w ramach Grupy, jak i poza nią,
• badanie kultury zaangażowania postrzeganie Banku przez pracowników,
• Społeczna Odpowiedzialność Biznesu podejmowanie odpowiedzialnych działań na rzecz klientów, pracowników, środowiska naturalnego i społeczności lokalnych (w tym wolontariat pracowniczy) oraz udział w projektach Fundacji mBanku,
• monitoring publikacji prasowych, komentarzy w internecie i mediach społecznościowych,
• analiza satysfakcji klientów bankowości detalicznej i korporacyjnej,
• proces wdrażania nowych produktów, gdzie ryzyko reputacji jest jednym z aspektów analizowanych podczas procesu implementacji nowych produktów,
• analiza reklamacji klientów.

Strategia Zarządzania Ryzykiem Reputacji Grupy mBanku określa zasady i poszczególne elementy procesu zarządzania ryzykiem reputacji.

3.13. Ryzyko kapitałowe

W Grupie mBanku funkcjonuje proces zarządzania kapitałem w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kapitałowym, rozumianym jako ryzyko wynikające z niezapewnienia kapitału, jak i braku możliwości osiągnięcia poziomu kapitału adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka prowadzonej działalności, niezbędnego do pokrycia nieoczekiwanych strat oraz spełniającego wymogi nadzorcze umożliwiające dalsze samodzielne funkcjonowanie Banku. Ryzyko kapitałowe obejmuje ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej.

Zarządzanie ryzykiem kapitałowym realizowane jest na poziomie jednostkowym w mBanku oraz na poziomie skonsolidowanym w Grupie mBanku.

Zarządzanie kapitałem w Grupie mBanku jest zorganizowane jako proces obejmujący planowanie, zarządzanie i monitorowanie kapitału regulacyjnego oraz kapitału wewnętrznego. W ramach procesu zarządzania kapitałem prowadzony jest regularny monitoring adekwatności i efektywności kapitałowej w celu zapewnienia adekwatnego i optymalnego poziomu kapitału w Grupie mBanku. Wsparciem dla tego procesu są analizy testów warunków skrajnych, których celem jest przedstawienie dokładnego obrazu aktualnej pozycji kapitałowej oraz możliwych przyszłych zmian wynikających z przyjętych do analizy scenariuszy warunków skrajnych.

Więcej informacji na temat adekwatności kapitałowej Grupy mBanku znajduje się w Nocie 45.

3.14. Ryzyko regulacyjne

Ryzyko regulacyjne jako ryzyko zmian w regulacjach prawnych lub wprowadzenia nowych regulacji dotyczących określonego obszaru działalności Banku i Grupy mających wpływ na obszar adekwatności kapitałowej lub płynności, jest w Grupie uwzględnione w ramach procesu zarządzania ryzykiem kapitałowym oraz płynności.

3.15. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań

Wartość godziwa jest rozumiana jako cena, która byłaby otrzymana ze sprzedaży składnika aktywów, bądź zapłacona w celu przeniesienia zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny. Wycena wartości godziwej opiera się na założeniu, że transakcja sprzedaży składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania odbywa się:

• na głównym rynku dla danego składnika aktywów bądź zobowiązania,
• w przypadku braku głównego rynku, na najkorzystniejszym rynku dla danego składnika aktywów lub zobowiązania.

Zgodnie z MSSF 9 w celach księgowych Grupa wycenia aktywa i zobowiązania finansowe według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej. Ponadto dla pozycji wycenianych księgowo według zamortyzowanego kosztu przeprowadzana jest na potrzeby ujawnień w sprawozdaniach finansowych zgodnie z wymaganiami MSSF 7 - wycena w wartości godziwej.

Podejście do księgowej wyceny aktywów kredytowych w wartości godziwej - zgodnie z wymaganiami MSSF 9 - zostało opisane w rozdziale 3.3.7.

Zgodnie z praktykami rynkowymi Grupa wycenia instrumenty finansowe, w których utrzymuje otwarte pozycje, stosując ceny rynkowe (wycena do rynku) lub uznane w praktyce rynkowej modele wyceny (wycena z modelu) zasilane cenami lub parametrami rynkowymi, a w nielicznych przypadkach parametrami estymowanymi wewnętrznie przez Grupę. Wszystkie istotne otwarte pozycje w instrumentach pochodnych są wyceniane modelami rynkowymi, które są zasilane cenami lub parametrami obserwowalnymi przez rynek. Papiery komercyjne emitentów krajowych są wyceniane głównie z modelu (dyskontowanie przepływów finansowych), który oprócz rynkowej krzywej stóp procentowych używa spreadów kredytowych wyznaczonych wewnętrznie.

Dla potrzeb ujawnień Grupa przyjęła założenie, że wartość godziwa krótkoterminowych zobowiązań finansowych (poniżej 1 roku) jest równa ich wartości księgowej. W przypadku zobowiązań finansowych powyżej 1 roku wartość godziwa szacowana jest na podstawie zdyskontowanych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp procentowych.

Pozycje wyceniane księgowo do zamortyzowanego kosztu

W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie wartości księgowych oraz wartości godziwych dla każdej grupy aktywów i zobowiązań finansowych, które nie zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy w wartości godziwej.

	31.12.2019		31.12.2018
	Wartość	Wartość	Wartość	Wartość
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie	księgowa	godziwa	księgowa	godziwa
Dłużne papiery wartościowe	11 234 873	11 409 164	9 000 539	9 148 798
Należności od banków	4 341 758	4 338 448	2 546 346	2 521 793
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym:	103 203 254	103 538 180	92 017 432	91 924 443
Klienci indywidualni	56 999 856	58 296 285	48 924 332	49 612 551
Należności bieżące	6 828 579	7 011 607	5 809 899	5 972 042
Kredyty terminowe	49 809 251	50 922 652	42 754 960	43 281 036
Inne należności	362 026	362 026	359 473	359 473
Klienci korporacyjni	45 819 083	44 854 574	42 456 817	41 673 943
Należności bieżące	5 657 614	5 522 094	5 331 403	5 217 161
Kredyty terminowe, w tym leasing finansowy	37 301 706	36 472 717	33 581 972	32 913 340
Transakcje reverse repo lub buy/sell back	13 398	13 398	1 146 263	1 146 263
Pozostałe należności kredytowe	2 596 454	2 596 454	2 382 247	2 382 247
Inne należności	249 911	249 911	14 932	14 932
Klienci budżetowi	384 315	387 321	636 283	637 949
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Zobowiązania wobec banków	1 166 871	1 166 836	3 108 826	3 107 261
Zobowiązania wobec klientów	116 661 138	116 661 251	102 009 062	101 932 151
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	17 435 143	17 711 082	18 049 583	18 236 156
Zobowiązania podporządkowane	2 500 217	2 519 770	2 474 163	2 492 101

Poniżej zaprezentowane są główne założenia i metody wykorzystane przez Grupę podczas szacowania wartości godziwej instrumentów finansowych:

Należności od banków oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom. Wartość godziwa należności od banków oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom została wyliczona jako wartość szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych (z uwzględnieniem efektu przedpłat) przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych, uwzględniając wysokość spreadu kredytowego, kosztu płynności oraz kosztu kapitału. Poziom spreadu kredytowego został wyznaczony w oparciu o notowania rynkowe mediany spreadów kredytowych dla systemu ratingowego Moody's. Przypisanie spreadu kredytowego do danej ekspozycji kredytowej nastąpiło poprzez zmapowanie systemu ratingowego Moody's z wewnętrznym systemem ratingowym Banku. W celu odzwierciedlenia faktu, że duża część ekspozycji Grupy jest zabezpieczona, podczas gdy mediana kwotowań rynkowych jest skoncentrowana wokół emisji niezabezpieczonych, Grupa dokonała korekty z tego tytułu.

Zobowiązania finansowe. Instrumenty finansowe po stronie zobowiązań stanowią:

• Kredyty zaciągnięte
• Depozyty
• Emisje dłużnych papierów wartościowych
• Zobowiązania podporządkowane

Wartość godziwa dla powyższych zobowiązań finansowych powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu czynnika dyskontującego z uwzględnieniem oszacowania spreadu odzwierciedlającego spread kredytowy mBanku i marżę płynności. Dla kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w EUR i CHF zastosowano krzywą rentowności EBI. W odniesieniu do emisji własnych w ramach programu EMTN zastosowano cenę rynkową z odpowiednich serwisów finansowych.

W przypadku depozytów Grupa zastosowała krzywą zbudowaną w oparciu o kwotowania stóp rynku międzybankowego, a także kontraktów FRA i kontraktów IRS dla odpowiednich walut i terminów zapadalności. W przypadku wyceny zobowiązań podporządkowanych Grupa zastosowała krzywe oparte na stawkach swapowych cross currency z uwzględnieniem pierwotnego spreadu na zobowiązaniach podporządkowanych oraz ich terminu zapadalności.

Z kolei dla listów zastawnych i obligacji emitowanych przez mBank Hipoteczny do wyceny na potrzeby ujawnień wykorzystano krzywe kontraktów swap oraz prognozowany poziom spreadu emisyjnego dla odpowiednich emisji.

Grupa przyjęła, że wartość godziwa dla powyższych instrumentów o wymagalności poniżej 1 roku jest równa ich wartości księgowej.

Na podstawie stosowanych przez Grupę metod ustalania wartości godziwej, aktywa i zobowiązania finansowe klasyfikuje się do następujących kategorii:

• Poziom 1: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla tego samego instrumentu (bez modyfikacji);
• Poziom 2: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla podobnych instrumentów lub inne metody wyceny, dla których wszystkie istotne dane wejściowe bazują na obserwowalnych danych rynkowych;
• Poziom 3: metody wyceny, dla których przynajmniej jedna istotna dana wejściowa nie bazuje na obserwowalnych danych rynkowych.

W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych, wycenianych do wartości godziwej zgodnie z założeniami i metodami opisanymi powyżej, wyłącznie na potrzeby ujawnień, według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku.

		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
31.12.2019	w tym:	Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
WYCENY WYŁĄCZNIE NA POTRZEBY UJAWNIEŃ
Aktywa finansowe
Dłużne papiery wartościowe	11 409 164	11 409 164	-	-
Należności od banków	4 338 448	-	-	4 338 448
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	103 538 180	-	-	103 538 180
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania wobec banków	1 166 836	-	189 885	976 951
Zobowiązania wobec klientów	116 661 251	-	7 158 593	109 502 658
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	17 711 082	8 461 410	-	9 249 672
Zobowiązania podporządkowane	2 519 770	-	2 519 770	-
Aktywa finansowe razem	119 285 792	11 409 164	-	107 876 628
Zobowiązania finansowe razem	138 058 939	8 461 410	9 868 248	119 729 281

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

(w	zł) tys.
----	-------------

		Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
31.12.2018	w tym:	Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
WYCENY WYŁĄCZNIE NA POTRZEBY UJAWNIEŃ
Aktywa finansowe
Dłużne papiery wartościowe	9 148 798	9 148 798	-	-
Należności od banków	2 521 793	-	-	2 521 793
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	91 924 443	-	-	91 924 443
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania wobec banków	3 107 261	-	474 235	2 633 026
Zobowiązania wobec klientów	101 932 151	-	4 251 823	97 680 328
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	18 236 156	10 114 558	-	8 121 598
Zobowiązania podporządkowane	2 492 101	-	2 492 101	-
Aktywa finansowe razem	103 595 034	9 148 798	-	94 446 236
Zobowiązania finansowe razem	125 767 669	10 114 558	7 218 159	108 434 952

Poziom 1

Poziom 1 aktywów finansowych obejmuje wartość skarbowych papierów wartościowych oraz obligacji EBI, których wycena polega na bezpośrednim wykorzystaniu rynkowych bieżących cen tych instrumentów pochodzących z aktywnych i płynnych rynków finansowych.

W poziomie 1 zobowiązań Grupa wykazała wartość godziwą obligacji wyemitowanych przez Bank oraz spółkę zależną od Banku mFinance France (Nota 28). Dla wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych Grupa zastosowała ceny bezpośrednio z rynku dla tych papierów.

Poziom 2

Poziom 2 obejmuje wartość godziwą kredytów długoterminowych otrzymanych od banków, wartość godziwą depozytów długoterminowych złożonych przez klientów oraz wartość godziwą kredytów otrzymanych z EBI (Nota 28). Ponadto, w poziomie 2 Grupa wykazała zobowiązania podporządkowane.

Wartość godziwa dla ujętych w poziomie 2 zobowiązań finansowych powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu czynnika dyskontującego. W odniesieniu do kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wykorzystano krzywą rentowności EBI oraz wartość marży, jaką Bank otrzymał w ostatniej zawartej transakcji. Na tej podstawie oszacowano następnie wartość spreadu dla zobowiązań Banku zaciągniętych w EBI w stosunku do rynkowej krzywej swap. W przypadku depozytów Bank zastosował krzywą zbudowaną w oparciu o kwotowania stóp rynku międzybankowego, a także kontraktów FRA i kontraktów IRS dla odpowiednich walut i terminów zapadalności. W przypadku wyceny zobowiązań podporządkowanych Bank zastosował krzywe oparte na stawkach swapowych cross currency z uwzględnieniem pierwotnego spreadu na zobowiązaniach podporządkowanych oraz ich terminu zapadalności.

Poziom 3

Poziom 3 obejmuje:

• (i) wartość godziwą należności od banków oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom, wyliczoną w opisany wcześniej sposób wykorzystujący notowania mediany spreadów kredytowych dla ratingów Moody's;
• (ii) wartość godziwą listów zastawnych i obligacji emitowanych przez mBank Hipoteczny. Do wyceny Grupa zastosowała technikę estymacji przepływów odsetkowych w oparciu o model krzywej swapowej oraz dyskontowania przy użyciu stopy dyskontowej skorygowanej o wartość spreadu jaki jest możliwy do uzyskania w przypadku emisji w uzależnieniu od waluty oraz zapadalności instrumentu finansowego;
• (iii) zobowiązania wobec banków oraz wobec klientów o terminie wymagalności do 1 roku, dla których Grupa przyjęła, że ich wartość godziwa jest równa wartości bilansowej;
• (iv) wartość godziwą tych zobowiązań wobec banków oraz wobec klientów o terminie wymagalności powyżej 1 roku, w przypadku których w ich wycenie posłużono się metodami wyceny wykorzystującymi przynajmniej jedną istotną daną wejściową nie bazującą na obserwowalnych danych rynkowych.

Pozycje wyceniane księgowo do wartości godziwej

W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych, które zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy według wartości godziwej.

		Poziom 1		Poziom 3
31.12.2019	w tym:	Ceny kwotowane na aktywnych rynkach	Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych	Inne techniki wyceny
Powtarzalne pomiary wartości godziwej
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	2 866 034	1 330 541	959 776	575 717
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	172 689	-	-	172 689
Dłużne papiery wartościowe	1 733 569	1 330 541	-	403 028
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	959 776	-	959 776	-
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu	1 016 808	-	1 016 808	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające	504 219	-	504 219	-
Efekt kompensowania	(561 251)	-	(561 251)	-
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy	2 267 922	825	-	2 267 097
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	1 971 532	-	-	1 971 532
Dłużne papiery wartościowe	133 774	-	-	133 774
Papiery kapitałowe	162 616	825	-	161 791
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	22 773 921	18 521 925	3 219 627	1 032 369
Dłużne papiery wartościowe	22 773 921	18 521 925	3 219 627	1 032 369
Aktywa finansowe, razem	27 907 877	19 853 291	4 179 403	3 875 183
Zobowiązania finansowe
Pochodne instrumenty finansowe, w tym:	948 764	-	941 240	7 524
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu	1 061 547	-	1 061 547	-
Pochodne instrumenty zabezpieczające	19 411	-	11 887	7 524
Efekt kompensowania	(132 194)	-	(132 194)	-
Zobowiązania finansowe razem	948 764	-	941 240	7 524
Aktywa finansowe wycenione do wartości godziwej na poziomie 3 - zmiana stanu w 2019 roku	Dłużne papiery przeznaczone do obrotu	Dłużne papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy	Kapitałowe papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy	Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Bilans otwarcia	306 763	58 130	72 005	1 266 558
Łączne zyski lub straty za okres	429	75 644	75 041	(8 352)
Ujęte w rachunku zysków i strat:	429	75 644	75 041	-
Wynik na działalności handlowej	429	320	(8)	-
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	-	75 324	75 326	-
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	-	-	(277)	-
Ujęte w pozostałych całkowitych dochodach:	-	-	-	(8 352)
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	-	-	-	(8 352)
Nabycie	1 330 096	-	11 055	1 098 460
Wykupy	(233 141)	-	-	(274 629)
Sprzedaże
Emisje	(3 246 823) 2 245 704	- -	(10 891) 14 581	(1 838 078) 788 410

Bilans zamknięcia 403 028 133 774 161 791 1 032 369

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018 w tym: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny Powtarzalne pomiary wartości godziwej Aktywa finansowe Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 2 134 741 778 733 1 006 079 349 929 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 43 166 - - 43 166 Dłużne papiery wartościowe 1 085 496 778 733 - 306 763 Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 006 079 - 1 006 079 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 997 486 - 997 486 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 372 317 - 372 317 - Efekt kompensowania (363 724) - (363 724) - Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy 2 836 060 770 - 2 835 290 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 2 705 155 - - 2 705 155 Dłużne papiery wartościowe 58 130 - - 58 130 Papiery kapitałowe 72 775 770 - 72 005 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody 24 338 284 22 481 825 589 901 1 266 558 Dłużne papiery wartościowe 24 338 284 22 481 825 589 901 1 266 558 Aktywa finansowe, razem 29 309 085 23 261 328 1 595 980 4 451 777 Zobowiązania finansowe Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 981 117 - 981 117 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 1 070 142 - 1 070 142 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 10 660 - 10 660 - Efekt kompensowania (99 685) - (99 685) - Zobowiązania finansowe razem 981 117 - 981 117 - Aktywa finansowe wycenione do wartości godziwej na poziomie 3 zmiana stanu w 2018 roku Dłużne papiery przeznaczone do obrotu Dłużne papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy Kapitałowe papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody Kapitałowe papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody Bilans otwarcia 288 676 - - 1 214 940 86 639 Przeniesienie między kategoriami aktywów w związku z wdrożeniem MSSF 9 na dzień 01.01.2018 r. - 46 538 40 101 - (86 639) Skorygowany bilans otwarcia 288 676 46 538 40 101 1 214 940 - Łączne zyski lub straty za okres 2 065 11 592 (7 388) 3 791 - Ujęte w rachunku zysków i strat: 2 065 11 592 (7 388) - - Wynik na działalności handlowej 2 065 4 564 - - - Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy - 7 028 - - - Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone - - (7 388) - - Ujęte w pozostałych całkowitych dochodach: - - - 3 791 - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody - - - 3 791 - Nabycie 1 244 432 - 42 454 1 629 915 - Wykupy (439 375) - - (251 779) - Sprzedaże (5 472 304) - (3 162) (1 586 363) - Emisje 4 683 269 - - 256 054 - Bilans zamknięcia 306 763 58 130 72 005 1 266 558 -

W 2019 roku ani w 2018 roku nie odnotowano przeniesień instrumentów finansowych pomiędzy poszczególnymi poziomami hierarchii wartości godziwej.

W odniesieniu do instrumentów finansowych wycenianych w sposób powtarzalny do wartości godziwej, sklasyfikowanych na poziomie 1 i 2 hierarchii wartości godziwej, ewentualne przypadki, w których mogłoby

Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3

nastąpić przeniesienie pomiędzy tymi poziomami są monitorowane przez Departament Zarządzania Ryzykiem Bilansu na podstawie wewnętrznych zasad. W przypadku jeśli wystąpi brak ceny rynkowej, służącej do wyceny bezpośredniej, przez okres ponad 5 dni roboczych następuje zmiana sposobu wyceny tego instrumentu, czyli przejście z wyceny bezpośredniej na wycenę z modelu, o ile dostępna jest zatwierdzona metoda wyceny z modelu dla tego instrumentu. Powrót do metody wyceny bezpośredniej następuje po okresie co najmniej 10 dni roboczych, w których cena rynkowa była dostępna w sposób ciągły. W przypadku braku ceny rynkowej dla skarbowych papierów dłużnych powyższe terminy wynoszą odpowiednio 2 i 5 dni roboczych.

Poziom 1

Na dzień 31 grudnia 2019 roku na poziomie 1 hierarchii wartości Grupa wykazała wartość godziwą obligacji rządowych przeznaczonych do obrotu w kwocie 1 330 541 tys. zł (patrz Nota 20) oraz wartość godziwą obligacji rządowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody w kwocie 17 537 697 tys. zł (31 grudnia 2018 rok: odpowiednio: 778 733 tys. zł i 21 251 235 tys. zł). Poziom 1 obejmuje wartość godziwą obligacji korporacyjnych w kwocie 984 228 tys. zł (31 grudnia 2018 rok – 1 230 590 tys. zł).

Ponadto na dzień 31 grudnia 2019 roku poziom 1 obejmuje wartość akcji imiennych uprzywilejowanych Giełdy Papierów Wartościowych w kwocie 825 tys. zł (31 grudnia 2018 rok: 770 tys. zł).

Instrumenty te zostały sklasyfikowane do poziomu 1, ponieważ ich wycena polega na bezpośrednim wykorzystaniu rynkowych bieżących cen tych instrumentów pochodzących z aktywnych i płynnych rynków finansowych.

Poziom 2

Poziom 2 hierarchii obejmuje głównie wartość godziwą bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w kwocie 3 219 627 tys. zł (31 grudnia 2018 rok: 589 901 tys. zł), których wycena oparta jest na modelu NPV (dyskontowania przyszłych przepływów finansowych), który zasilany jest krzywymi stóp procentowych wyznaczonymi w drodze transformacji kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych.

Ponadto do poziomu 2 Grupa zalicza wycenę pochodnych instrumentów finansowych, do wyceny których stosowane są modele, zgodne ze standardami i praktykami rynkowymi w tym zakresie, które są zasilane parametrami pochodzącymi bezpośrednio z rynków (np. kursami wymiany walut, zmiennościami implikowanymi opcji walutowych, wartościami indeksów i akcji giełdowych) lub parametrami będącymi transformacjami kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych (np. krzywe stóp procentowych).

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku poziom 2 obejmuje również wartość opcji na indeks WIG-20. Do wyceny opcji giełdowych na indeks WIG20 stosowany jest model wewnętrzny Banku (bazujący na modelu zmienności implikowanej) zasilany parametrami rynkowymi.

Poziom 3

Na poziomie 3 hierarchii wykazana jest wartość godziwa dłużnych komercyjnych papierów wartościowych emitowanych przez krajowe banki i przedsiębiorstwa (obligacje i certyfikaty depozytowe) w kwocie 1 532 889 tys. zł (31 grudnia 2018 rok - 1 595 063 tys. zł), obejmującej między innymi wartość godziwą instrumentu dłużnego wycenionego w wartości godziwej przez wynik finansowy, powstałego z przeklasyfikowania akcji uprzywilejowanych Visa Inc.

Poziom 3 obejmuje również wartość godziwą obligacji emitowanych przez jednostki budżetu terenowego w kwocie 36 282 tys. zł (31 grudnia 2018 rok – 36 388 tys. zł).

Wycena z modelu dla tych pozycji zakłada wycenę w oparciu o rynkową krzywą stóp procentowych skorygowaną o poziom spreadu kredytowego. Parametr spreadu kredytowego odzwierciedla ryzyko kredytowe emitenta papieru wartościowego i jest wyznaczany zgodnie z modelem wewnętrznym Banku. Model ten wykorzystuje parametry ryzyka kredytowego (np. PD, LGD) oraz informacje pozyskane z rynku (w tym spready implikowane z transakcji). Parametry PD i LGD nie są obserwowane na aktywnych rynkach i w związku z tym zostały wyznaczone na podstawie analiz statystycznych. Oba modele – wyceny instrumentów dłużnych oraz model spreadu kredytowego zostały zbudowane wewnętrznie w jednostkach ryzyka, zostały zaakceptowane przez Komitet Ryzyka Modeli i podlegają okresowemu monitoringowi oraz walidacji przeprowadzanej przez jednostkę niezależną od jednostek odpowiedzialnych za budowę i utrzymanie modelu.

W poniższej tabeli przedstawiono wpływ zmiany spreadów kredytowych na wycenę papierów dłużnych zaklasyfikowanych do poziomu 3. Wielkość ta odzwierciedla zmianę ryzyka kredytowego w stosunku do dnia zakupu papierów przez Grupę.

	Zmiana wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego
Emitent	31.12.2019	31.12.2018
Instytucje kredytowe	141	631
Przedsiębiorstwa niefinansowe	(664)	(2 120)
Razem	(523)	(1 489)

Poziom 3 na dzień 31 grudnia 2019 roku obejmuje wartość kredytów i pożyczek udzielonych klientom w kwocie 2 144 221 tys. zł (31 grudnia 2018 rok - 2 748 321 tys. zł).

Wartość godziwa kredytów i pożyczek udzielonych klientom została wyliczona na podstawie zdyskontowanych oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu ekspozycji kredytowej wyznaczonych z uwzględnieniem między innymi:

• harmonogramu spłaty,
• wartości pieniądza w czasie, poprzez wykorzystanie w procesie prognozy przepływów odsetkowych projekcji oprocentowania aktywów wolnych od ryzyka,
• niepewności przepływów w całym prognozowanym okresie życia ekspozycji, wynikającej z ryzyka kredytowego, poprzez modyfikację przepływów kontraktowych przy pomocy wieloletnich parametrów ryzyka kredytowego Lt PD i Lt LGD,
• innych czynników, które byłyby brane pod uwagę przez potencjalnego nabywcę ekspozycji (narzutów kosztowych oraz oczekiwanej przez uczestników rynku marży zysku), kalibrując stopę dyskontową wykorzystywaną w procesie wyceny.

Zgodnie z wymogiem MSSF 13 dla ekspozycji, dla których nie są dostępne kwotowania z aktywnego rynku, Bank kalibruje stopę dyskontową w oparciu o wartość godziwą na datę początkowego ujęcia (tj. o cenę "nabycia" ekspozycji). Marża kalibracyjna odzwierciedla wycenę kosztów związanych z utrzymywaniem ekspozycji w portfelu oraz rynkowe oczekiwania, co do marży zysku realizowanej na aktywach podobnych do wycenianej ekspozycji.

Ponadto poziom 3 obejmuje wartość godziwą kapitałowych papierów wartościowych w kwocie 161 791 tys. zł (31 grudnia 2018 roku: 72 005 tys. zł). Kapitałowe papiery wartościowe wykazane w poziomie 3 wyceniane są metodą mnożników rynkowych. Wycena metodą mnożników rynkowych polega na określeniu wartości kapitałów własnych wycenianej spółki poprzez zastosowanie relacji wartości rynkowych kapitałów własnych lub wartości całości zaangażowanych kapitałów (wartości spółki) porównywalnych spółek do wybranych wielkości ekonomiczno-finansowych.

Poniższa tabela prezentuje wrażliwość wyceny do wartości godziwej na zmianę nieobserwowalnych parametrów stosowanych w modelach dla dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej na poziomie 3.

Portfel	Wartość godziwa	Wrażliwość na zmianę parametru nieobserwowalnego		Opis
	31.12.2019	(-)	(+)
Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	1 032 369	(25 793)	25 793	Parametrem nieobserwowalnym jest spread kredytowy. Wrażliwość policzona przy założeniu zmiany spreadu kredytowego o 100 bp. Przy
Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	403 028	(10 451)	10 451	wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę (-), przy spadku spodziewany jest zysk (+).
Kredyty i pożyczki udzielone klientom przeznaczone do obrotu	172 689	(130)	137	Model wyceny wykorzystuje parametry ryzyka kredytowego (PD oraz LGD). Wrażliwość policzona
Kredyty i pożyczki udzielone klientom obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	1 971 532	(29 063)	28 962	przy założeniu zmiany PD i LGD +/- 10%. Przy wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę, przy spadku spodziewany jest zysk.

4. Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości

Grupa dokonuje oszacowań i przyjmuje założenia, które mają wpływ na wartości aktywów i zobowiązań wykazywanych w następnym okresie. Szacunki i założenia, które podlegają ciągłej ocenie, oparte są o doświadczenia historyczne i inne czynniki, w tym oczekiwania co do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się uzasadnione.

Utrata wartości kredytów i pożyczek

Grupa przeprowadza przegląd swojego portfela kredytowego pod kątem utraty wartości przynajmniej raz na kwartał. Aby ustalić, czy należy wykazać utratę wartości w rachunku zysków i strat, Grupa ocenia czy istnieją jakiekolwiek dane wskazujące na możliwe do zmierzenia zmniejszenie szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dotyczących portfela kredytowego. Metodologia i założenia, na podstawie których określa się szacunkowe kwoty przepływów pieniężnych i okresy, w których one nastąpią, są poddawane regularnym przeglądom. Gdyby wartość bieżąca szacowanych przepływów pieniężnych (zdyskontowane odzyski z wpłat własnych z kapitału, zdyskontowane odzyski z odsetek, zdyskontowane odzyski z zobowiązań pozabilansowych i zdyskontowane odzyski z zabezpieczeń przypadających na należności bilansowe i pozabilansowe, ważone prawdopodobieństwem realizacji określonych scenariuszy) dla portfela kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych z rozpoznaną utratą wartości na dzień 31 grudnia 2019 roku uległa zmianie o +/- 10% to szacowana wielkość oczekiwanej straty kredytowej dla kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych uległaby odpowiednio zmniejszeniu o 49,7 mln zł lub zwiększeniu o 59,4 mln zł (na dzień 31 grudnia 2018 roku odpowiednio: 51,3 mln zł i 64,2 mln zł). Szacunek ten został przeprowadzony dla portfela kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych, w przypadku których utrata wartości rozpoznawana jest w oparciu o indywidualną analizę przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu spłat i odzysków zabezpieczeń - koszyk 3. Zasady wyznaczania odpisów aktualizujących oraz rezerw z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych zostały opisane w Nocie 3.3.6.

Rezerwy na ryzyko prawne

Rezerwy na postępowania sądowe tworzy się na każdy dzień sprawozdawczy biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu i inne koszty oraz oszacowanie prawdopodobieństwa straty. Ostateczne zobowiązanie Grupy może jednak różnić się od ujętych rezerw, ponieważ ocenie prawdopodobieństwa straty w postępowaniach sądowych i kwantyfikacji rezerw towarzyszy wysoki stopień osądu. Szacunki te mogą okazać się niedokładne na późniejszym etapie postępowania.

Grupa uważnie obserwuje wyniki orzeczeń sądowych w postępowaniach sądowych dotyczących kredytów hipotecznych i mieszkaniowych we frankach szwajcarskich, w tym wpływ orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) opisanego w Nocie 32 "Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej". W IV kwartale 2019 roku Grupa postanowiła zmienić metodologię kalkulacji rezerw na ryzyko prawne dotyczące indywidualnych spraw sądowych dotyczących klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych we frankach szwajcarskich, w wyniku zaobserwowanego wzrostu całkowitej liczby indywidualnych spraw sądowych, jak również zmiany orzecznictwa w takich sprawach sądowych. Na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa obliczyła rezerwy na kredyty hipoteczne i mieszkaniowe we frankach szwajcarskich, stosując metodę "wartości oczekiwanej" dopuszczoną przez MSR 37 "Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe", w której zobowiązanie jest szacowane poprzez uwzględnienie wszystkich możliwych wyników oraz odpowiadających im prawdopodobieństw. Wysokość rezerw na indywidualne sprawy sądowe dotyczące klauzul indeksacyjnych obliczona przy zastosowaniu nowej metodologii wyniosła 417 653 tys. zł, co stanowi wzrost o 387 088 tys. zł w porównaniu do stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku.

Metodologia stosowana przez Bank jest uzależniona od wielu założeń, opierających się w znacznym stopniu na ocenie eksperckiej Banku, wśród których najważniejsze to: prognozowana populacja kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko Bankowi, prawdopodobieństwo prawomocnego przegrania spraw, rozkład oczekiwanych wyroków, które zostaną wydane przez sądy oraz strata poniesiona przez Bank w przypadku przegrania sprawy w sądzie.

Populacja kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko Bankowi, jest prognozowana na okres kolejnych 5 lat na podstawie historii spraw sądowych Banku w przeszłości i zakłada znaczny wzrost napływu nowych spraw. Bank zakłada, że zdecydowana większość prognozowanych spraw zostanie wniesiona do sądu w ciągu pierwszych 3 lat. Gdyby prognozowana liczba nowych spraw zmieniła się o +/- 20% to, przy wszystkich innych istotnych założeniach niezmienionych, kwota rezerwy zmieniłaby się o +/- 48,2 mln PLN.

Prawdopodobieństwo przegranej obliczono na podstawie dostępnej na dzień 31 grudnia 2019 roku historii pozytywnych i negatywnych prawomocnych wyroków dotyczących Banku. Dotychczasowe prawomocne orzeczenia w indywidualnych postępowaniach dotyczących klauzul indeksacyjnych są w większości przypadków korzystne dla Grupy. Ponieważ liczba prawomocnych wyroków nie jest statystycznie reprezentatywna (w sprawach dotyczących mBanku wydano zbyt mało prawomocnych wyroków), założenie prawdopodobieństwa przegranej uwzględnia także ekspercki osąd dotyczący przyszłych tendencji w decyzjach sądów. Gdyby zakładane prawdopodobieństwo przegranej zmieniło się o +/- 10%, to przy wszystkich innych istotnych założeniach niezmienionych, kwota rezerwy zmieniłaby się o +/- 41,8 mln PLN.

Metodologia uwzględnia również oczekiwany poziom strat w przypadku przegrania sprawy przez Bank. Prognozowany wskaźnik strat obliczono na podstawie prawdopodobieństwa wydania różnych wyroków. Ponieważ obecnie nadal nie ma jednolitej linii wyroków wydanych przez sądy w takich przypadkach, Bank wziął pod uwagę trzy możliwe scenariusze przegranej w postępowaniach sądowych: (i) częściowa nieskuteczność umowy; umowa kredytu nie jest nieważna, jednak zostaje wyeliminowany mechanizm indeksacji, co prowadzi do przekształcenia kredytu indeksowanego do CHF w kredyt złotowy z oprocentowaniem właściwym dla kredytu indeksowanego do CHF, (ii) nieważność umowy w całości, przyjmując, że norma kursowa określa główny przedmiot umowy kredytu, a więc jej usunięcie powodowałoby zbyt daleko idącą zmianę umowy i (iii) umowa kredytu indeksowanego nie jest nieważna i pozostaje kredytem indeksowanym do CHF; powstałą w umowie lukę należy uzupełnić w drodze wykładni umowy o kurs średni NBP. Każdy z tych scenariuszy wiąże się z innym poziomem prognozowanych strat dla Banku. Bank obliczył średni poziom straty ważony prawdopodobieństwem wystąpienia tego scenariusza w przypadku prawomocnej przegranej Banku. Prawdopodobieństwa zastosowanych przez Bank scenariuszy zostały oparte na ocenie Banku skonsultowanej z zewnętrznym doradcą prawnym. Gdyby zakładana średnia ważona strata zmieniła się o +/- 5% to, przy wszystkich innych istotnych założeniach niezmienionych, kwota rezerwy zmieniłaby się o +/- 20,9 mln PLN.

Metodologia zastosowana do obliczenia rezerwy oparta jest na parametrach, które są wysoce subiektywne i mają szeroki zakres możliwych wartości. Możliwe jest, że w przyszłości rezerwa będzie musiała zostać istotnie korygowana, szczególnie że ważne parametry wykorzystywane w obliczeniach są współzależne.

Przedterminowe spłaty kredytów detalicznych

Wyrokiem z dnia 11 września 2019 roku w sprawie dotyczącej kredytu konsumenckiego spłaconego w całości przedterminowo TSUE orzekł, że "prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta". Interpretacja zawarta w wyroku stanowi odpowiedź na pytanie prejudycjalne w sprawie z udziałem kilku banków, w tym mBanku.

Stanowisko TSUE dotyczy kredytów konsumenckich, których banki udzieliły od dnia 18 grudnia 2011 roku, na kwotę nie większą niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska oraz kredytów hipotecznych udzielonych od dnia 22 lipca 2017 roku bez ograniczenia kwoty kredytu, które są spłacone w całości lub w części.

W 2019 roku Grupa rozpoznała w pozostałych kosztach operacyjnych (Nota 14) kwotę 25,0 mln PLN na potencjalne zwroty prowizji z tytułu wcześniejszych spłat kredytów dokonanych przed dniem wydania wyroku przez TSUE. Na dzień 31 grudnia 2019 roku rezerwa wykazana w ramach innych rezerw (Nota 30) dotycząca tych kosztów wynosiła 16,5 mln zł.

W przypadku kredytów przedpłaconych po dacie wyroku prowizje, które są należne klientom, zostały ujęte jako zobowiązania wobec klientów w kwocie 20,7 mln zł.

Ponadto w związku z orzeczeniem TSUE Grupa zmieniła swoje szacunki dotyczące kwot i terminów przepływów pieniężnych związanych z kredytami udzielonymi przed datą wyroku TSUE, co do których oczekuje się, że zostaną spłacone przed terminem umownym. Skumulowany efekt zmiany szacunków został rozpoznany zgodnie z MSSF 9 poprzez pomniejszenie przychodów z tytułu odsetek o kwotę 48,0 mln zł. Kwota została drugostronnie ujęta w pozycji Inne rezerwy (Nota 30).

Całkowity negatywny wpływ przedterminowych spłat kredytów detalicznych na zysk brutto Grupy w 2019 roku wyniósł 93,7 mln zł, z czego 68,7 mln zł zmniejszyło przychody odsetkowe, a 25,0 mln zł zwiększyło pozostałe koszty operacyjne.

Powyższe szacunki obciążone są istotną niepewnością w zakresie liczby klientów, którzy zwrócą się do Banku o zwrot prowizji dotyczących wcześniejszych spłat dokonanych przed wyrokiem TSUE, jak i oczekiwanej stopy przedpłat kredytów w przyszłości.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych i innych instrumentów finansowych

Wartość godziwą instrumentów finansowych nie notowanych na aktywnych rynkach, ustala się stosując techniki wyceny. Wszystkie modele są zatwierdzane przed użyciem, a także kalibrowane w celu zapewnienia, że otrzymane wyniki odzwierciedlają faktyczne dane i porównywalne ceny rynkowe. W miarę możliwości w modelach wykorzystywane są wyłącznie dane możliwe do zaobserwowania, pochodzące z aktywnego rynku. Metody ustalania wartości godziwej instrumentów finansowych zostały opisane w Nocie 2.8.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikający ze straty podatkowej ujmuje się w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że będzie zrealizowany przyszły zysk do opodatkowania, od którego można odpisać straty podatkowe. Oszacowanie jest wymagane do określenia kwoty aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, które może być rozpoznane w oparciu o prawdopodobny moment wystąpienia i poziom przyszłych zysków do opodatkowania.

Przychody i koszty dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami

Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów.

Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi.

Grupa uwzględnia obecnie jako przychód rozpoznawany jednorazowo mniej niż 10% przychodów z działalności bancassurance związanych z kredytami gotówkowymi i samochodowymi oraz od 0% do około 25% przychodów z działalności bancassurance związanych z kredytami hipotecznymi. Pozostała część przychodów rozpoznawana jest w czasie przez okres ekonomicznego życia odpowiednich kredytów. Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych rozliczane są w analogiczny sposób.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia

Koszty świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia są określone przy użyciu metody wyceny aktuarialnej. Wycena aktuarialna wymaga dokonywania założeń dotyczących stóp dyskontowych, przyszłego wzrostu płac, wskaźnika śmiertelności i innych czynników. Ze względu na długoterminowy charakter tych zobowiązań takie szacunki są obarczone dużym stopniem niepewności.

Leasing

Grupa jako leasingodawca dokonuje osądu klasyfikując umowy leasingowe jako leasing finansowy bądź leasing operacyjny na podstawie analizy treści ekonomicznej transakcji opartej na profesjonalnym osądzie, czy zasadniczo wszystkie ryzyka i pożytki wynikające z tytułu posiadania przedmiotu leasingu zostały przeniesione, czy też nie.

Osądy dotyczące leasingu, gdzie Grupa jest leasingobiorcą, w obszarach takich jak ustalenie okresu obowiązywania umów, ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych, ustalenie stawki amortyzacji praw do użytkowania, zostały przedstawione w nocie 2.29.

5. Segmenty działalności

Zgodnie z wymogiem MSSF 8 "podejścia zarządczego", informacje o segmentach są przedstawiane na tej samej podstawie, co zastosowana do celów sprawozdawczości wewnętrznej dostarczanej Zarządowi Banku (główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych), którego zadaniem jest alokacja zasobów do segmentów działalności i przeprowadzanie oceny ich wyników.

Segmenty wyodrębnione zostały z punktu widzenia określonych grup klientów oraz produktów według jednorodnych cech transakcji. Ten sposób podziału obszarów biznesu jest spójny ze sposobem zarządzania sprzedażą i oferowania klientowi kompleksowej oferty produktowej obejmującej zarówno tradycyjne produkty bankowe jak również bardziej złożone produkty o charakterze inwestycyjnym. Powiązanie sposobu prezentowania wyników z modelem zarządzania biznesem zapewnia koncentrację działań Banku na kreowaniu wartości dodanej w relacjach z klientami Banku oraz spółek Grupy i jest podstawowym podziałem służącym do sterowania i postrzegania biznesu przez Grupę.

Działalność Grupy jest realizowana w ramach różnych segmentów biznesowych, które oferują określone produkty i usługi adresowane do konkretnych grup klientów i segmentów rynku. Grupa obecnie prowadzi swoją działalność w ramach następujących segmentów:

• Segment Bankowości Detalicznej, który dzieli swoich klientów na klientów mBanku i klientów Private Banking, oferuje pełną gamę produktów i usług Banku oraz wyspecjalizowanych produktów kilku podmiotów zależnych zaliczanych do Segmentu Bankowości Detalicznej. Najistotniejszymi produktami w tym segmencie są rachunki bieżące i oszczędnościowe (w tym rachunki w walutach obcych), lokaty terminowe, produkty kredytowe (detaliczne kredyty hipoteczne oraz kredyty pozahipoteczne, takie jak kredyty na zakup samochodów, kredyty gotówkowe, kredyty w rachunku bieżącym, karty kredytowe i inne produkty kredytowe), karty debetowe, produkty ubezpieczeniowe, usługi maklerskie, doradztwo inwestycyjne, usługi zarządzania aktywami oraz usługi leasingowe oferowane zarówno klientom indywidualnym jak i mikroprzedsiębiorstwom. Wyniki Segmentu Bankowości Detalicznej obejmują wyniki oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji. Bankowość Detaliczna obejmuje wyniki spółek mFinanse S.A. i LeaseLink Sp. z o.o. oraz wyniki segmentów detalicznych spółek mLeasing Sp. z o.o., Asekum Sp. z o.o. oraz mBank Hipoteczny S.A.
• Segment Korporacji i Rynków Finansowych podzielony na dwa podsegmenty:
• Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna, podsegment skupiający się na małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach oraz podmiotach sektora finansów publicznych. Główne produkty oferowane tym klientom to produkty i usługi bankowości transakcyjnej, w tym rachunki bieżące, wielofunkcyjna bankowość internetowa, dostosowane do indywidualnych potrzeb usługi zarządzania płynnością finansową (ang. cash management) i operacje finansowania transakcji handlowych (ang. trade finance), lokaty terminowe, transakcje walutowe, kompleksowa oferta finansowania krótkoterminowego i kredytów inwestycyjnych, kredyty transgraniczne, produkty project finance, finansowanie strukturalne i finansowanie typu mezzanine, produkty bankowości inwestycyjnej, w tym opcje walutowe, kontrakty forward, instrumenty pochodne na stopę procentową, swapy i opcje towarowe, strukturyzowane produkty depozytowe z wbudowanymi opcjami (oprocentowanie strukturyzowanych produktów depozytowych uzależnione jest bezpośrednio od wyniku na określonych instrumentach finansowych, takich jak opcje walutowe, opcje na stopę procentową i opcje na akcje), organizowanie emisji akcji (IPO, SPO) oraz instrumentów dłużnych dla klientów korporacyjnych, obligacje i bony skarbowe, zadłużenie pozarządowe, transakcje buy/sell back i sell/ buy back oraz transakcje repo, jak również usługi leasingowe, faktoringowe i maklerskie. Podsegment Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej obejmuje wyniki spółek: mFaktoring S.A., Garbary Sp. z o.o, Tele-Tech Investment Sp. z o.o. oraz wyniki segmentów korporacyjnych spółek mLeasing Sp. z o.o., Asekum Sp. z o.o. oraz mBank Hipoteczny S.A.
• Rynki Finansowe, podsegment, który obejmuje głównie działalność w zakresie operacji skarbowych (ang. treasury), rynków finansowych, zarządzania płynnością, ryzykiem stóp procentowych i walutowym Banku oraz jego portfelem handlowym i inwestycyjnym, a także organizowanie rynku dla instrumentów pieniężnych i pochodnych denominowanych w PLN. Bank prowadzi współpracę z wieloma bankami-korespondentami, a także nawiązuje relacje z innymi bankami oferując produkty takie jak konta bieżące, zadłużenie w rachunku bieżącym, kredyty udzielane samodzielnie i w ramach konsorcjum oraz kredyty ubezpieczane przez KUKE, mające na celu wspieranie polskiego eksportu. W ramach tego podsegmentu są wykazywane wyniki spółki mFinance France S.A. oraz wyniki segmentów spółek mLeasing Sp. z o.o. i mBank Hipoteczny S.A. w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania.
• Działalność niesklasyfikowana w ramach Segmentu Bankowości Detalicznej oraz Segmentu Korporacji i Rynków Finansowych została wykazana w pozycji "Pozostałe". Segment ten obejmuje również wyniki spółek mCentrum Operacji Sp. z o.o. w likwidacji, BDH Development Sp. z o.o., Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.

Poniżej przedstawiono zasady przyjęte przy dokonywaniu podziału działalności Grupy na segmenty.

Transakcje pomiędzy segmentami działalności odbywają się na normalnych, komercyjnych warunkach.

Zaangażowania w spółki Grupy przydzielane do poszczególnych segmentów powodują transfer kosztów finansowania kapitału. Rozliczenia zaalokowanego kapitału oparte są o średni ważony koszt kapitału Grupy i wykazywane w przychodach operacyjnych.

Wewnętrzny transfer funduszy pomiędzy jednostkami Banku oparty jest o stawki transferowe bazujące na stopach rynkowych. Stawki transferowe są określane według tych samych zasad dla wszystkich jednostek organizacyjnych Banku, a ich zróżnicowanie wynika jedynie ze struktury walutowej i terminowej aktywów i zobowiązań. Rozliczenia wewnętrzne z tytułu wewnętrznej wyceny transferu funduszy są uwzględnione w wynikach każdego segmentu.

Aktywa i zobowiązania segmentu obejmują aktywa i zobowiązania operacyjne, stanowiące większą część sprawozdania z sytuacji finansowej, nie obejmują natomiast pozycji takich jak podatki lub pożyczki.

Wydzielenia aktywów i zobowiązań segmentu oraz przychodów i kosztów dokonano na podstawie wewnętrznych informacji przygotowywanych w Banku dla potrzeb zarządczych. Poszczególnym obszarom biznesu zostały przypisane aktywa i pasywa poszczególnych segmentów klientów i związane z tymi aktywami i zobowiązaniami przychody i koszty. Wynik segmentu uwzględnia wszystkie możliwe do alokacji pozycje przychodów i kosztów.

Działalność poszczególnych spółek Grupy została (uwzględniając korekty konsolidacyjne) w całości przypisana do odpowiednich segmentów.

Podstawowym podziałem jest podział na linie biznesowe. Dodatkowo działalność Grupy prezentowana jest w podziale geograficznym na Polskę i zagranicę ze względu na miejsce powstawania przychodów i kosztów. Segment zagraniczny obejmuje działalność oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji oraz działalność spółki zagranicznej mFinance France S.A. Działalność spółki mFinance France S.A., po wyeliminowaniu przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań związanych z emisją obligacji w ramach programu EMTN, zaprezentowana jest w segmencie Zagranica. Koszt programu EMTN oraz aktywa i zobowiązania z nim związane zaprezentowane są w segmencie Polska.

Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku – dane dotyczące skonsolidowanego rachunku zysków i strat

	Korporacje i Rynki Finansowe
	Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna	Rynki Finansowe	Bankowość Detaliczna	Pozostałe	Razem Grupa
Wynik z tytułu odsetek	1 066 640	235 534	2 696 814	3 784	4 002 772
- sprzedaż klientom zewnętrznym	1 078 555	731 266	2 192 790	161	4 002 772
- sprzedaż innym segmentom	(11 915)	(495 732)	504 024	3 623	-
Wynik z tytułu opłat i prowizji	513 855	(16 349)	486 732	(19 635)	964 603
Przychody z tytułu dywidend	-	-	-	4 220	4 220
Wynik na działalności handlowej	275 909	34 794	141 271	(11 444)	440 530
Wynik na aktywach finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wyniki finansowy	119	-	21 383	47 757	69 259
Wynik na aktywach i zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	1 348	36 073	(130)	(2 459)	34 832
Pozostałe przychody operacyjne	91 661	90	75 787	66 949	234 487
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(282 268)	833	(428 769)	(2 133)	(712 337)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	-	-	(387 786)	-	(387 786)
Ogólne koszty administracyjne	(688 171)	(87 982)	(1 175 363)	(2 141)	(1 953 657)
Amortyzacja	(102 829)	(13 387)	(262 863)	3 581	(375 498)
Pozostałe koszty operacyjne	(72 683)	(957)	(122 532)	(111 550)	(307 722)
Wynik działalności operacyjnej	803 581	188 649	1 044 544	(23 071)	2 013 703
Podatki od pozycji bilansowych Grupy	(174 489)	(36 832)	(240 318)	(7 019)	(458 658)
Wynik segmentu (brutto)	629 092	151 817	804 226	(30 090)	1 555 045
Podatek dochodowy					(544 793)
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.					1 010 350
Zysk netto przypadający na udziały niekontrolujące					(98)

Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. – dane dotyczące skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

	Finansowe	Korporacje i Rynki
31.12.2019	Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna	Rynki Finansowe	Bankowość Detaliczna	Pozostałe	Razem Grupa
Aktywa segmentu	44 805 002	46 845 014	64 989 636	2 080 931	158 720 583
Zobowiązania segmentu	35 685 057	25 498 967	79 052 093	2 331 161	142 567 278
Nakłady na środki trwałe i wartości niematerialne	251 106	16 324	266 773	2	534 205

Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku

	Korporacje i Rynki Finansowe
	Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna	Rynki Finansowe	Bankowość Detaliczna	Pozostałe	Razem Grupa
Wynik z tytułu odsetek	922 829	253 535	2 310 513	9 597	3 496 474
- sprzedaż klientom zewnętrznym	931 528	671 346	1 886 643	6 957	3 496 474
- sprzedaż innym segmentom	(8 699)	(417 811)	423 870	2 640	-
Wynik z tytułu opłat i prowizji	456 746	(10 050)	538 818	(9 664)	975 850
Przychody z tytułu dywidend	-	4	-	3 554	3 558
Wynik na działalności handlowej	252 755	(32 091)	127 263	(591)	347 336
Wynik na aktywach finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wyniki finansowy	(54 142)	-	(112 711)	6 812	(160 041)
Wynik na aktywach i zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	181	18 181	-	(3 867)	14 495
Pozostałe przychody operacyjne	83 025	1 613	307 025	13 331	404 994
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(183 907)	161	(343 399)	(428)	(527 573)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	-	-	(20 349)	-	(20 349)
Ogólne koszty administracyjne	(647 635)	(98 438)	(1 159 946)	(5 321)	(1 911 340)
Amortyzacja	(81 123)	(10 818)	(159 726)	(925)	(252 592)
Pozostałe koszty operacyjne	(49 070)	(2 157)	(98 280)	(20 471)	(169 978)
Wynik działalności operacyjnej	699 659	119 940	1 389 208	(7 973)	2 200 834
Podatki od pozycji bilansowych Grupy	(153 919)	(36 533)	(205 899)	(19 074)	(415 425)
Udział w zyskach (stratach) inwestycji wycenianych metodą praw własności	-	-	-	1 240	1 240
Wynik segmentu (brutto)	545 740	83 407	1 183 309	(25 807)	1 786 649
Podatek dochodowy					(483 945)
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.					1 302 786
Zysk netto przypadający na udziały niekontrolujące					(82)

Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. – dane dotyczące skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

	Finansowe	Korporacje i Rynki
31.12.2018	Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna	Rynki Finansowe	Bankowość Detaliczna	Pozostałe	Razem Grupa
Aktywa segmentu	42 262 523	45 272 136	56 475 056	1 770 843	145 780 558
Zobowiązania segmentu	32 620 034	28 814 237	67 336 104	1 838 976	130 609 351
Nakłady na środki trwałe i wartości niematerialne	228 759	16 396	270 194	17 001	532 350

Informacja dotycząca geograficznych obszarów działalności Grupy mBanku S.A. za okres 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku i za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku

	od 1 stycznia do 31 grudnia 2019		od 1 stycznia do 31 grudnia 2018
	Polska	Zagranica	Razem	Polska	Zagranica	Razem
Wynik z tytułu odsetek	3 746 395	256 377	4 002 772	3 308 372	188 102	3 496 474
Wynik z tytułu opłat i prowizji	948 772	15 831	964 603	953 989	21 861	975 850
Przychody z tytułu dywidend	4 220	-	4 220	3 558	-	3 558
Wynik na działalności handlowej	430 589	9 941	440 530	338 557	8 779	347 336
Wynik na aktywach finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wyniki finansowy	69 259	-	69 259	(160 041)	-	(160 041)
Wynik na aktywach i zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	34 832	-	34 832	14 495	-	14 495
Pozostałe przychody operacyjne	229 078	5 409	234 487	402 450	2 544	404 994
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(706 028)	(6 309)	(712 337)	(507 719)	(19 854)	(527 573)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	(387 786)	-	(387 786)	(20 349)	-	(20 349)
Ogólne koszty administracyjne	(1 819 080)	(134 577)	(1 953 657)	(1 779 253)	(132 087)	(1 911 340)
Amortyzacja	(362 370)	(13 128)	(375 498)	(247 951)	(4 641)	(252 592)
Pozostałe koszty operacyjne	(303 212)	(4 510)	(307 722)	(167 590)	(2 388)	(169 978)
Wynik działalności operacyjnej	1 884 669	129 034	2 013 703	2 138 518	62 316	2 200 834
Podatki od pozycji bilansowych Grupy	(432 114)	(26 544)	(458 658)	(391 729)	(23 696)	(415 425)
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności	-	-	-	1 240	-	1 240
Wynik segmentu (brutto)	1 452 555	102 490	1 555 045	1 748 029	38 620	1 786 649
Podatek dochodowy			(544 793)			(483 945)
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.			1 010 350			1 302 786
Zysk netto przypadający na udziały niekontrolujące			(98)			(82)

Sprawozdawczość według segmentów geograficznych Grupy mBanku S.A. – dane dotyczące skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

	31.12.2019			31.12.2018
	Polska	Zagranica	Razem	Polska	Zagranica	Razem
Aktywa segmentu, w tym:	149 957 094	8 763 489	158 720 583	138 370 344	7 410 214	145 780 558
- aktywa trwałe	2 188 996	39 492	2 228 488	1 541 714	19 487	1 561 201
- aktywa z tytułu podatku odroczonego	935 335	2 377	937 712	957 159	1 917	959 076
Zobowiązania segmentu	131 757 088	10 810 190	142 567 278	120 383 897	10 225 454	130 609 351

6. Wynik z tytułu odsetek

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Przychody z tytułu odsetek
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	4 523 483	3 868 051
Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, w tym:	4 050 646	3 379 450
- Kredyty i pożyczki	3 761 757	3 116 363
- Dłużne papiery wartościowe	232 177	203 518
- Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe	56 204	55 687
- Pozostałe	508	3 882
Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	472 837	488 601
- Dłużne papiery wartościowe	472 837	488 601
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym:	548 181	650 139
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	52 996	73 693
- Kredyty i pożyczki	4 434	1 324
- Dłużne papiery wartościowe	48 562	72 369
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym:	187 712	271 239
- Kredyty i pożyczki	187 712	271 239
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej	181 834	180 409
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej	75 135	84 441
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych	50 504	40 357
Przychody z tytułu odsetek, razem	5 071 664	4 518 190

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Koszty odsetek
Koszty odsetkowe od zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, w tym:	(1 057 925)	(1 007 267)
- Depozyty	(661 228)	(576 285)
- Otrzymane kredyty	(13 615)	(29 243)
- Wyemitowane dłużne papiery wartościowe	(294 266)	(318 870)
- Zobowiązania podporządkowane	(76 167)	(75 300)
- Zobowiązania z tytułu leasingu	(2 959)	nd
- Inne zobowiązania finansowe	(9 690)	(7 569)
Pozostałe	(10 967)	(14 449)
Koszty odsetek, razem	(1 068 892)	(1 021 716)

Przychody z tytułu odsetek związane z aktywami finansowymi, które utraciły wartość, wyniosły 139 074 tys. zł (za okres zakończony 31 grudnia 2018 roku: 110 512 tys. zł).

Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie obejmują odsetki z działalności leasingowej w kwocie 414 221 tys. zł (za okres zakończony 31 grudnia 2018 roku: 348 341 tys. zł).

Na przychody z tytułu odsetek w 2019 roku wpływ miało ujęcie skumulowanego efektu zmiany szacunków kwot i terminów przepływów pieniężnych związanych z kredytami, co do których oczekuje się, że zostaną spłacone przed terminem umownym. Kwestia została szerzej opisana w Nocie 4 "Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości".

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Wynik z tytułu odsetek w podziale na poszczególne sektory przedstawia się następująco:

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Przychody z tytułu odsetek
Od sektora bankowego	380 416	421 394
Od pozostałych podmiotów, w tym:	4 691 248	4 096 796
- od klientów indywidualnych	2 322 835	1 995 135
- od klientów korporacyjnych	1 733 943	1 461 832
- od sektora budżetowego	634 470	639 829
Przychody z tytułu odsetek, razem	5 071 664	4 518 190
Koszty odsetek
Od sektora bankowego	(57 906)	(62 337)
Od pozostałych podmiotów, w tym:	(640 553)	(565 209)
- od klientów indywidualnych	(333 100)	(284 255)
- od klientów korporacyjnych	(266 132)	(241 688)
- od sektora budżetowego	(41 321)	(39 266)

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (294 266) (318 870) Zobowiązania podporządkowane (76 167) (75 300)

Koszty odsetek, razem (1 068 892) (1 021 716)

7. Wynik z tytułu opłat i prowizji

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Przychody z tytułu opłat i prowizji
Prowizje za obsługę kart płatniczych	435 878	389 950
Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej	417 888	370 554
Prowizje za prowadzenie rachunków	210 930	207 941
Prowizje za realizację przelewów	145 841	133 297
Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych	100 424	100 639
Prowizje z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji	86 996	104 494
Prowizje z tytułu udzielonych gwarancji oraz operacji dokumentowych	93 017	84 727
Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży innych produktów zewnętrznych podmiotów finansowych	82 151	103 189
Prowizje z działalności powierniczej	28 027	26 478
Opłaty związane z zarządzaniem portfelem oraz pozostałe opłaty związane z zarządzaniem	14 161	11 594
Prowizje z tytułu obsługi gotówkowej	48 570	54 788
Pozostałe	40 759	42 690
Przychody z tytułu opłat i prowizji, razem	1 704 642	1 630 341

W odniesieniu do leasingów finansowych, przychody ze zmiennych opłat leasingowych nieuwzględnionych w wycenie inwestycji leasingowej netto w 2019 roku wyniosły 3 003 tys. zł. W odniesieniu do leasingów operacyjnych, przychody ze zmiennych opłat leasingowych, które nie są zależne od indeksu lub stopy, wyniosły 2 663 tys. zł.

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Koszty z tytułu opłat i prowizji
Koszty obsługi i ubezpieczenia kart płatniczych	(241 198)	(213 566)
Koszty prowizji płacone na rzecz podmiotów zewnętrznych za sprzedaż produktów Banku	(190 636)	(141 527)
Koszty prowizji za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych	(8 635)	(5 147)
Koszty sprzedaży produktów zewnętrznych podmiotów finansowych	(21 520)	(18 987)
Uiszczone opłaty maklerskie	(28 846)	(26 772)
Koszty z tytułu obsługi gotówkowej	(41 944)	(50 060)
Koszty opłat na rzecz NBP i KIR	(14 706)	(13 456)
Uiszczone pozostałe opłaty	(192 554)	(184 976)
Koszty z tytułu opłat i prowizji, razem	(740 039)	(654 491)

8. Przychody z dywidend

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	-	4
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	4 220	3 554
Przychody z tytułu dywidend, razem	4 220	3 558

9. Wynik na działalności handlowej

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Wynik z pozycji wymiany	381 547	323 472
Różnice kursowe netto z przeliczenia	347 956	388 092
Zyski z transakcji minus straty	33 591	(64 620)
Zyski lub straty z tytułu aktywów oraz zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu	50 788	30 571
Instrumenty pochodne, w tym:	16 903	27 699
- Instrumenty odsetkowe	9 013	18 732
- Instrumenty na ryzyko rynkowe	7 890	8 967
Instrumenty kapitałowe	-	(823)
Dłużne papiery wartościowe	34 026	3 558
Kredyty i pożyczki	(141)	137
Zyski lub straty z rachunkowości zabezpieczeń	8 195	(6 707)
Wynik z wyceny pozycji zabezpieczanych	(80 277)	(76 367)
Wynik z wyceny instrumentów zabezpieczających wartość godziwą	90 700	66 268
Nieefektywna część rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych	(2 228)	3 392
Wynik na działalności handlowej, razem	440 530	347 336

Wynik z pozycji wymiany obejmuje zyski i straty z transakcji spot i kontraktów terminowych, opcji, kontraktów typu futures i przeliczonych aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych. Wynik z operacji pochodnymi instrumentami odsetkowymi obejmuje wynik z kontraktów swap dla stóp procentowych, opcji i innych instrumentów pochodnych. Wynik z operacji instrumentami na ryzyko rynkowe obejmuje wynik z kontraktów futures na obligacje, na indeks, opcji na papiery wartościowe, indeksy giełdowe i kontrakty futures, wynik z transakcji terminowych na papiery wartościowe oraz wynik z kontraktów futures towarowy i swap towarowy. Wynik z operacji instrumentami kapitałowymi obejmuje wycenę oraz wynik z tytułu obrotu kapitałowymi papierami wartościowymi przeznaczonymi do obrotu.

Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Szczegółowe informacje na ten temat zostały zawarte w Nocie 20 "Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające".

10. Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Instrumenty kapitałowe	75 382	(217)
Dłużne papiery wartościowe	75 324	7 028
Kredyty i pożyczki	(81 447)	(166 852)
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, razem	69 259	(160 041)

W pozycji zysków z tytułu instrumentów kapitałowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa ujęła zysk w kwocie 45 058 tys. zł wynikający z aktualizacji wyceny spółki Polski Standard Płatności Sp. z o.o., dokonanej w związku z rozpoczęciem strategicznej współpracy z Mastercard.

Kwota 75 324 tys. zł zysków z dłużnych papierów wartościowych dotyczy wyceny akcji uprzywilejowanych VISA (prezentowanych jako dłużne papiery wartościowe, ponieważ nie spełniają one definicji instrumentu kapitałowego), z tego 48 369 tys. zł Grupa ujęła w związku z weryfikacją wartości akcji i zmianą podejścia do uwzględnianych w modelu wyceny poziomów dyskonta.

11. Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Wynik ze sprzedaży dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	34 995	16 465
Wynik ze sprzedaży inwestycji w jednostki zależne i stowarzyszone	(277)	(4 034)
Wynik z tytułu usunięcia z bilansu, w tym:	114	2 064
- Aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie	114	2 064
Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne	34 832	14 495

Zyski lub straty z tytułu usunięcia z bilansu aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy według instrumentów

	Rok kończący się 31 grudnia 2019		Rok kończący się 31 grudnia 2018
	Zyski	Straty	Zyski	Straty
Kredyty i pożyczki	29 069	(28 955)	7 266	(5 202)
Zyski lub straty z tytułu usunięcia z bilansu aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	29 069	(28 955)	7 266	(5 202)

12. Pozostałe przychody operacyjne

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów	131 947	68 363
Przychody ze sprzedaży usług	10 577	21 980
Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego	2 030	2 215
Przychody z tytułu rozwiązania rezerw na przyszłe zobowiązania	11 162	4 717
Przychody z tytułu odzyskanych należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych	5 264	448
Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny	718	333
Rozwiązanie odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych	5 657	-
Przychody netto ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki mFinanse S.A.	26 600	255 536
Pozostałe	40 532	51 402
Pozostałe przychody operacyjne, razem	234 487	404 994

Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów obejmują głównie przychody spółki mLeasing Sp. z o.o. z tytułu sprzedaży przedmiotów leasingu i spółki BDH Development Sp. z o.o. uzyskane z działalności deweloperskiej.

Przychody netto ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki mFinanse S.A. dotyczą transakcji sprzedaży w 2018 roku przez mBank S.A. 100% akcji w spółce Latona S.A. na rzecz Phoebe IVS z siedzibą w Danii, a następnie sprzedaży przez mFinanse S.A. zorganizowanej części przedsiębiorstwa mFinanse na rzecz spółki Latona S.A. Zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła wydzieloną działalność, w ramach której na podstawie umów agencyjnych mFinanse wykonywała jako agent ubezpieczeniowy czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie grupowych umów ubezpieczenia.

Maksymalne łączne wynagrodzenie z tytułu transakcji wyniesie około 434,9 mln zł. W efekcie transakcji, do 31 grudnia 2019 roku Grupa mBanku rozpoznała zysk brutto w wysokości 282,1 mln zł. Przepływy pieniężne z tytułu tej transakcji w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych zostały zaprezentowane w pozycji "Inne wpływy inwestycyjne". Ze względu na charakter transakcji, rozpoznanie części wynagrodzenia w przyszłości będzie uzależnione od wyników sprzedanej części biznesu. Skutkiem tego może być rozpoznanie dodatkowego zysku brutto w maksymalnej kwocie do 119,8 mln zł w okresie około 4 lat od końca 2019 roku.

Przychody ze sprzedaży usług dotyczą usług niebankowych.

Na kwotę przychodów netto z tytułu leasingu operacyjnego składają się przychody z tytułu leasingu operacyjnego oraz towarzyszące im koszty amortyzacji środków trwałych oddanych przez Grupę w leasing operacyjny, poniesione w celu uzyskania tych przychodów.

Poniżej przedstawiono przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania za 2019 rok i za 2018 rok.

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania, w tym:
- Przychody z tytułu leasingu operacyjnego	42 697	48 949
- Przychody z subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania	7 298	nd
- Koszty amortyzacji środków trwałych oddanych w leasing operacyjny oraz aktywów z tytułu praw do użytkowania w subleasingu	(47 965)	(46 734)
Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego razem	2 030	2 215

13. Ogólne koszty administracyjne

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Koszty pracownicze	(1 019 340)	(952 291)
Koszty rzeczowe, w tym:	(639 101)	(744 903)
- koszty administracji i obsługi nieruchomości	(254 211)	(366 005)
- koszty IT	(163 419)	(164 335)
- koszty marketingu	(141 802)	(135 282)
- koszty usług konsultingowych	(67 030)	(68 606)
- pozostałe koszty rzeczowe	(12 639)	(10 675)
Podatki i opłaty	(31 226)	(25 971)
Składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny	(255 710)	(180 434)
Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych	(8 280)	(7 741)
Ogólne koszty administracyjne, razem	(1 953 657)	(1 911 340)

W 2019 roku pozycja "Koszty rzeczowe" obejmuje koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi w kwocie 2 690 tys. zł, koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi w kwocie 3 011 tys. zł oraz koszty związane ze zmiennymi elementami zobowiązań leasingowych nie ujęte w zobowiązaniu leasingowym (ujęte w ogólnych kosztach administracyjnych w kwocie 3 130 tys. zł).

W 2018 roku pozycja "Koszty rzeczowe" obejmuje koszt rat leasingu operacyjnego środków trwałych (głównie nieruchomości) w wysokości 27 997 tys. zł.

Poniżej przedstawiono koszty pracownicze poniesione za 2019 rok i 2018 rok.

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Koszty wynagrodzeń	(825 389)	(776 676)
Koszty ubezpieczeń społecznych	(136 657)	(126 303)
Koszty świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	(16)	(26)
Wynagrodzenie dotyczące płatności w formie akcji, w tym:	(10 702)	(10 703)
- płatności w formie akcji rozliczane w opcjach na akcje mBanku S.A.	(9 947)	(10 224)
- płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych	(755)	(479)
Pozostałe świadczenia na rzecz pracowników	(46 576)	(38 583)
Koszty pracownicze, razem	(1 019 340)	(952 291)

Płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych dotyczą kosztów programów motywacyjnych funkcjonujących w spółkach Grupy. Szczegółowe informacje na temat programów motywacyjnych, których dotyczą płatności w formie akcji, znajdują się w Nocie 41 "Programy motywacyjne oparte na akcjach".

14. Pozostałe koszty operacyjne

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Koszty z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów	(115 961)	(42 497)
Odpisy z tytułu rezerw na przyszłe zobowiązania	(51 647)	(27 166)
Koszty z tytułu utworzonych rezerw na pozostałe należności (poza kredytowymi)	(1 196)	(1 686)
Przekazane darowizny	(6 009)	(14 539)
Koszty sprzedaży usług	(602)	(391)
Zapłacone odszkodowania, kary i grzywny	(4 246)	(2 197)
Koszty z tytułu spisanych należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych	(9)	(138)
Koszty tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych wynikające z umów leasingu finansowego oraz najmu	(337)	-
Koszty windykacji należności	(41 829)	(36 941)
Pozostałe koszty operacyjne	(85 886)	(44 423)
Pozostałe koszty operacyjne, razem	(307 722)	(169 978)

W pozycji "Odpisy z tytułu rezerw na przyszłe zobowiązania" w 2019 roku Grupa ujęła rezerwy na koszty potencjalnych zwrotów prowizji w wysokości 25 048 tys. zł w związku z przedterminowymi spłatami kredytów detalicznych. Kwestia została szerzej opisana w Nocie 4 "Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości".

W 2019 roku pozycja "Pozostałe koszty operacyjne" obejmuje koszty w kwocie 26 283 tys. zł, ujęte w rezultacie decyzji Banku o wyborze alternatywnej metody opodatkowania podatkiem dochodowym odsetek wypłacanych przez Bank w związku z obligacjami wyemitowanymi przed 1 stycznia 2019 roku na zagranicznych rynkach publicznych w ramach programu EMTN.

Koszty z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów obejmują głównie koszty spółki mLeasing Sp. z o.o. z tytułu sprzedaży przedmiotów leasingu oraz spółki BDH Development Sp. z o.o. uzyskane z działalności deweloperskiej.

Koszty sprzedaży usług dotyczą usług niebankowych.

15. Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	(670 273)	(537 931)
- Dłużne papiery wartościowe	8	(52)
Koszyk 1	8	(52)
- Kredyty i pożyczki	(670 281)	(537 879)
Koszyk 1	(89 505)	(64 034)
Koszyk 2	(37 722)	(41 355)
Koszyk 3	(549 106)	(441 675)
POCI	6 052	9 185
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, w tym:	171	95
- Dłużne papiery wartościowe	171	95
Koszyk 1	927	408
Koszyk 2	(756)	(313)
Udzielone zobowiązania i gwarancje	(42 235)	10 263
Koszyk 1	(5 104)	(753)
Koszyk 2	(5 114)	(3 596)
Koszyk 3	(28 227)	14 379
POCI	(3 790)	233
Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(712 337)	(527 573)

16. Podatek dochodowy

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Podatek dochodowy bieżący	(532 719)	(767 217)
Podatek dochodowy odroczony (Nota 31)	(12 074)	283 272
Podatek dochodowy, razem	(544 793)	(483 945)
Zysk przed opodatkowaniem	1 555 045	1 786 649
Podatek zgodnie ze stawką obowiązującą w Polsce w danym roku podatkowym (19%)	(295 459)	(339 463)
Wpływ różnych stawek opodatkowania obowiązujących w innych krajach	(165)	163
Dochody nie podlegające opodatkowaniu	4 396	4 915
Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów*	(252 684)	(149 399)
Inne pozycje wpływające na wysokość obciążenia podatkowego	(1 325)	6 816
Nieaktywowane straty podatkowe	444	(6 977)
Obciążenie podatkowe, razem	(544 793)	(483 945)
Kalkulacja efektywnej stopy podatkowej

Zysk (strata) brutto	1 555 045	1 786 649
Podatek dochodowy	(544 793)	(483 945)
Efektywna stopa podatkowa	35,03%	27,09%

* Pozycja zawiera wpływ między innymi wpływ podatku od niektórych instytucji podatkowych regulowanego przez ustawę z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 68), zawiązanych rezerw na ryzyko prawne związanych z portfelem kredytów hipotecznych i mieszkaniowych w CHF oraz innych wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2019 r. poz.865).

Poniżej przedstawiono podatek bieżący w podziale na kraje działalności.

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Polska	(505 556)	(751 946)
Czechy	(27 163)	(15 271)
Podatek dochodowy, razem	(532 719)	(767 217)

Informacje na temat podatku dochodowego odroczonego przedstawiono w Nocie 31. Podatek dochodowy od dochodów Grupy przed opodatkowaniem różni się od jego teoretycznej wysokości, która powstałaby przy zastosowaniu podstawowej stawki opodatkowania jednostki dominującej tak jak to przedstawiono powyżej.

17. Zysk na jedną akcję

Zysk na jedną akcję za 12 miesięcy

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Podstawowy:
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A.	1 010 350	1 302 786
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	42 340 263	42 318 253
Podstawowy zysk netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję)	23,86	30,79
Rozwodniony:
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A., zastosowany przy ustalaniu rozwodnionego zysku na akcję	1 010 350	1 302 786
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	42 340 263	42 318 253
Korekty na:
- opcje na akcje	18 266	25 522
Ważona średnia liczba akcji zwykłych dla potrzeb rozwodnionego zysku na akcję	42 358 529	42 343 775
Rozwodniony zysk netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję)	23,85	30,77

Zgodnie z MSR 33 Bank sporządza kalkulację rozwodnionego zysku na jedną akcję, uwzględniając akcje emitowane warunkowo w ramach programów motywacyjnych opisanych w Nocie 41 "Programy motywacyjne oparte na akcjach" niniejszego sprawozdania finansowego. W kalkulacjach nie uwzględniono tych elementów programów motywacyjnych, które miały działanie antyrozwadniające w prezentowanych okresach sprawozdawczych, a które w przyszłości potencjalnie mogą wpłynąć na rozwodnienie zysku na akcję.

Podstawowy zysk na akcję wylicza się jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w trakcie roku.

Rozwodniony zysk na akcję wylicza się w oparciu o stosunek zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku do średniej ważonej liczby akcji zwykłych skorygowanych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na akcje wszystkich powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. Bank posiada jedną kategorię powodującą rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych: opcje na akcje. Akcje rozwadniające wylicza się jako liczbę akcji, które zostałyby wyemitowane gdyby nastąpiła realizacja wszystkich opcji na akcje po cenie rynkowej ustalonej jako średnioroczna cena zamknięcia akcji Banku.

18. Pozostałe całkowite dochody

Ujawnienia efektu podatkowego dotyczącego	Rok kończący się 31 grudnia 2019 r.			Rok kończący się 31 grudnia 2018 r.
poszczególnych elementów pozostałych dochodów całkowitych	Kwota brutto	Podatek dochodowy	Kwota netto	Kwota brutto	Podatek dochodowy	Kwota netto
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat	(25 269)	(10 857)	(36 126)	141 211	(29 297)	111 914
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	32	-	32	60	-	60
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	43 825	(8 326)	35 499	109 681	(20 840)	88 841
Wycena dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	(69 126)	(2 531)	(71 657)	31 470	(8 457)	23 013
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat	(2 483)	481	(2 002)	(3 135)	587	(2 548)
Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	(2 483)	481	(2 002)	(3 135)	587	(2 548)
Dochody całkowite netto, razem	(27 752)	(10 376)	(38 128)	138 076	(28 710)	109 366

Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące pozostałych całkowitych dochodów netto za lata 2019 i 2018.

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat	(36 126)	111 914
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	32	60
Zyski lub straty z tytułu różnic kursowych z przeliczenia jednostek zagranicznych odnoszone na kapitał własny	32	60
Niezrealizowane zyski (dodatnie różnice kursowe) ujęte w roku obrotowym (netto)	1 870	117
Niezrealizowane straty (ujemne różnice kursowe) ujęte w roku obrotowym (netto)	(1 838)	(57)
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych [efektywna część]	35 499	88 841
Zyski lub straty z tytułu wyceny odnoszone na kapitał własny	75 289	121 530
Niezrealizowane zyski ujęte w roku obrotowym (netto)	79 415	121 530
Niezrealizowane straty ujęte w roku obrotowym (netto)	(4 126)	-
Przeniesione do rachunku zysków i strat (netto)	(39 790)	(32 689)
Wycena dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	(71 657)	23 013
Zyski lub straty z tytułu wyceny odnoszone na kapitał własny	(43 311)	36 350
Niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych ujęte w roku obrotowym (netto)	53 769	62 966
Niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych ujęte w roku obrotowym (netto)	(97 080)	(26 616)
Przeniesione do rachunku zysków i strat (netto)	(28 346)	(13 337)
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat	(2 002)	(2 548)
Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	(2 002)	(2 548)
Zyski aktuarialne	29	-
Straty aktuarialne	(2 031)	(2 548)
Pozostałe całkowite dochody ogółem za dany rok (netto)	(38 128)	109 366

W 2018 roku niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych ujęte w roku obrotowym w kwocie 62 966 tys. zł dotyczą głównie dodatniej wyceny dłużnych papierów wartościowych księgi bankowej, spowodowanej spadkiem stóp procentowych w ostatnim kwartale 2018 roku, będącej pochodną spadków stóp na rynkach globalnych.

19. Kasa, operacje z bankiem centralnym

	31.12.2019	31.12.2018
Gotówka w kasie	1 271 472	1 724 452
Środki w bankach centralnych	6 625 538	7 474 812
Kasa, operacje z bankiem centralnym, razem	7 897 010	9 199 264

Na podstawie Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, mBank S.A. utrzymuje rezerwę obowiązkową. Średnia arytmetyczna dziennych stanów środków rezerwy obowiązkowej, którą mBank S.A. zobligowany był utrzymać w danym okresie na rachunkach bieżących w NBP, wynosiła:

• ^{3 562 715} tys. zł dla okresu od 31 grudnia 2019 roku do 30 stycznia 2020 roku,
• ^{3 129} 048 tys. zł dla okresu od 31 grudnia 2018 roku do 30 stycznia 2019 roku.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku środki rezerwy obowiązkowej w banku centralnym oprocentowane były stawką 0,50% (31 grudnia 2018 - 0,50%).

20. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające

	31.12.2019	31.12.2018
Instrumenty pochodne	959 776	1 006 079
- Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi bankowej	138 882	81 480
- Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi handlowej	877 926	916 006
- Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą	230 937	175 649
- Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne	273 282	196 668
- Efekt kompensowania	(561 251)	(363 724)
Dłużne papiery wartościowe	1 733 569	1 085 496
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych	1 330 541	778 733
zastawione papiery wartościowe	162 038	538 345
- Instytucje kredytowe	170 953	166 305
- Inne instytucje finansowe	122 429	72 626
- Przedsiębiorstwa niefinansowe	109 646	67 832
Kredyty i pożyczki	172 689	43 166
- Klienci korporacyjni	172 689	43 166
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające, razem	2 866 034	2 134 741

Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu obejmują papiery wartościowe stanowiące poręczenie umów odkupu zawartych z klientami (transakcje sell/buy back), których wartość rynkowa na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 162 038 tys. zł (31 grudnia 2018 r.: 538 345 tys. zł).

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające

	31.12.2019	31.12.2018
Instrumenty pochodne, w tym:	948 764	981 117
- Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi bankowej	104 161	74 986
- Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi handlowej	957 386	995 156
- Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą	6 451	10 660
- Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne	12 960	-
- Efekt kompensowania	(132 194)	(99 685)
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające, razem	948 764	981 117

Pochodne instrumenty finansowe

Grupa posiada następujące rodzaje instrumentów pochodnych:

Walutowe transakcje terminowe to zobowiązania do kupna walut obcych i lokalnych, obejmujące nie zrealizowane transakcje spot. Kontrakty typu futures dla walut i stóp procentowych to zobowiązania w formie umowy do otrzymania lub zapłacenia określonej wartości netto, zależnie od zmian kursów wymiany walut lub stóp procentowych, bądź do kupna lub sprzedaży waluty obcej lub instrumentu finansowego w ustalonym terminie w przyszłości po ustalonej cenie, określonej na zorganizowanym rynku finansowym. Z uwagi na fakt, że kontrakty futures są zabezpieczone środkami pieniężnymi lub papierami wartościowymi wycenianymi według wartości godziwej, zaś zmiany wartości nominalnej tych kontraktów rozliczane są codziennie w odniesieniu do notowań giełdowych, ryzyko kredytowe jest nieznaczne.

Kontrakty FRA to kontrakty analogiczne do futures, tyle że negocjowane indywidualnie i wymagające gotówkowego rozliczenia w określonym terminie w przyszłości różnicy pomiędzy określoną w umowie stopą procentową a aktualną stopą rynkową, na bazie teoretycznej kwoty kapitału.

Walutowe i procentowe kontrakty swap to zobowiązania do zamiany jednego strumienia przepływów pieniężnych na inny. Rezultatem takiej transakcji jest zamiana walut lub stóp procentowych (na przykład, oprocentowania stałego na zmienne) lub połączenia wszystkich tych czynników (na przykład, międzywalutowe kontrakty swap stóp procentowych). Z wyjątkiem określonych walutowych kontraktów swap, nie następuje w przypadku tych transakcji zamiana kapitału. Ryzyko kredytowe Grupy stanowi potencjalny koszt zastąpienia kontraktów swap, jeżeli strony nie wywiążą się ze swoich zobowiązań. Ryzyko to jest monitorowane na bieżąco przez odniesienie do aktualnej wartości godziwej, proporcji wartości nominalnej kontraktów oraz płynności rynkowej. W celu kontrolowania poziomu podejmowanego ryzyka kredytowego Grupa ocenia strony umowy przy pomocy tych samych metod, które stosuje się w działalności kredytowej.

Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Szczegółowe informacje dotyczące rachunkowości zabezpieczeń zostały zaprezentowane w niniejszej nocie poniżej.

Opcje walutowe i na stopy procentowe to umowy, na mocy których sprzedający przyznaje kupującemu prawo, ale nie obowiązek, nabycia (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży) w ustalonym dniu, do ustalonego dnia lub też w ustalonym okresie – konkretnej ilości waluty obcej lub instrumentu finansowego po z góry ustalonej cenie. W zamian za powzięcie ryzyka walutowego lub ryzyka zmiany stóp procentowych, sprzedający otrzymuje od kupującego premię. Opcje mogą być opcjami znajdującymi się w obrocie giełdowym lub negocjowanymi pomiędzy Grupą a klientem (w transakcji pozagiełdowej). Grupa jest narażona na ryzyko kredytowe z tytułu zakupionych opcji tylko i wyłącznie do wysokości ich wartości bilansowej, którą stanowi ich wartość godziwa.

Transakcje na ryzyko rynkowe obejmują kontrakty futures i opcje na towary oraz opcje na akcje i indeksy giełdowe.

Nominalne wartości niektórych rodzajów instrumentów finansowych stanowią podstawę do ich porównania z instrumentami ujmowanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ale niekoniecznie wskazują, jaka będzie wartość przyszłych przepływów pieniężnych, bądź jaka jest bieżąca wartość godziwa instrumentów. Z tego względu nie pokazują, jaki jest stopień narażenia Grupy na ryzyko kredytowe lub ryzyko zmiany cen. Instrumenty pochodne mogą mieć wycenę dodatnią (aktywa) lub ujemną (zobowiązania) w zależności od wahań rynkowych stóp procentowych lub kursów wymiany walut. Łączna wartość godziwa pochodnych instrumentów finansowych może podlegać znacznym wahaniom.

Wartości godziwe posiadanych instrumentów pochodnych przedstawiono w poniższej tabeli.

	Wartość kontraktu		Wartość godziwa
31.12.2019	Kupno	Sprzedaż	Aktywa	Zobowiązania
Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu
Walutowe instrumenty pochodne
- Walutowe transakcje terminowe (FX forward)	16 797 817	17 079 476	44 518	184 798
- Kontrakty FX swap	12 503 301	12 342 221	133 030	51 519
- Kontrakty CIRS	11 659 765	11 697 787	36 749	51 859
- Opcje walutowe kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym	4 018 320	4 324 731	30 626	56 647
Razem instrumenty pochodne z transakcji pozagiełdowych	44 979 203	45 444 215	244 923	344 823
- Walutowe kontrakty futures	282 677	283 586	-	-
Razem walutowe instrumenty pochodne	45 261 880	45 727 801	244 923	344 823
Pochodne na stopę procentową
- Kontrakty IRS, OIS	213 857 628	213 857 629	658 860	607 837
- Kontrakty FRA	7 150 000	5 725 850	42	24
- Opcje na stopę procentową kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym	422 692	414 647	108	230
Razem instrumenty pochodne na stopę procentową	221 430 320	219 998 126	659 010	608 091
Transakcje na ryzyko rynkowe	2 611 910	2 860 643	112 875	108 633
Razem pochodne aktywa/zobowiązania przeznaczone do obrotu	269 304 110	268 586 570	1 016 808	1 061 547
Instrumenty pochodne zabezpieczające
Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	12 505 040	12 505 040	230 937	6 451
- Kontrakty IRS	12 505 040	12 505 040	230 937	6 451
Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	16 642 550	16 643 930	273 282	12 960
- Kontrakty IRS	15 365 000	15 365 000	273 282	5 436
- Kontrakty CIRS	1 277 550	1 278 930	-	7 524
Razem instrumenty pochodne zabezpieczające	29 147 590	29 148 970	504 219	19 411
Efekt kompensowania			(561 251)	(132 194)
Razem	298 451 700	297 735 540	959 776	948 764
Krótkoterminowe (do 1 roku)	100 535 135	99 691 990	243 638	597 022
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	197 916 565	198 043 550	716 138	351 742

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

	Wartość kontraktu		Wartość godziwa
31.12.2018	Kupno	Sprzedaż	Aktywa	Zobowiązania
Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu
Walutowe instrumenty pochodne
- Walutowe transakcje terminowe (FX forward)	16 612 859	16 730 475	48 959	83 547
- Kontrakty FX swap	12 618 508	12 664 389	43 967	39 092
- Kontrakty CIRS	14 303 665	14 385 388	19 317	76 435
- Opcje walutowe kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym	2 682 292	2 653 710	28 815	36 688
Razem instrumenty pochodne z transakcji pozagiełdowych	46 217 324	46 433 962	141 058	235 762
- Walutowe kontrakty futures	214 746	214 838	(2 028)	-
Razem walutowe instrumenty pochodne	46 432 070	46 648 800	139 030	235 762
Pochodne na stopę procentową
- Kontrakty IRS, OIS	180 292 858	180 292 858	695 672	663 013
- Kontrakty FRA	3 950 000	4 160 000	94	62
- Opcje na stopę procentową kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym	442 582	627 381	430	602
Razem instrumenty pochodne na stopę procentową	184 685 440	185 080 239	696 196	663 677
Transakcje na ryzyko rynkowe	1 616 088	2 669 503	162 260	170 703
Razem pochodne aktywa/zobowiązania przeznaczone do obrotu	232 733 598	234 398 542	997 486	1 070 142
Instrumenty pochodne zabezpieczające
Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej	13 615 516	13 615 516	175 649	10 660
- Kontrakty IRS	13 615 516	13 615 516	175 649	10 660
Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych	11 530 000	11 530 000	196 668	-
- Kontrakty IRS	11 530 000	11 530 000	196 668	-
Razem instrumenty pochodne zabezpieczające	25 145 516	25 145 516	372 317	10 660
Efekt kompensowania			(363 724)	(99 685)
Razem	257 879 114	259 544 058	1 006 079	981 117
Krótkoterminowe (do 1 roku)	80 901 241	81 921 038	88 402	320 223
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	176 977 873	177 623 020	917 677	660 894

Efekt kompensacji poza wyceną transakcji pochodnych obejmuje 4 503 tys. zł zabezpieczeń złożonych oraz 364 947 tys. zł zabezpieczeń otrzymanych w związku z zawartymi transakcjami na instrumentach pochodnych podlegającymi kompensacji (w 2018 roku odpowiednio: 7 210 tys. zł i 246 348 tys. zł).

W obu prezentowanych okresach transakcje na ryzyko rynkowe obejmują wartość godziwą opcji na indeks giełdowy, akcje i inne papiery kapitałowe, kontraktów futures na towary, kontraktów swap na towary.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku Grupa nie posiadała żadnych aktywów i zobowiązań finansowych wyznaczonych przy początkowym ujęciu jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Jakość kredytowa aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów finansowych według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego

	31.12.2019		31.12.2018
Pod-portfel	Pochodne instrumenty finansowe	Kredyty i pożyczki udzielone klientom	Pochodne instrumenty finansowe	Kredyty i pożyczki udzielone klientom
1	801 848	-	718 194	-
2	286 591	85 408	313 999	-
3	316 716	38 423	256 684	43 166
4	39 797	48 858	60 931	-
5	11 136	-	10 158	-
6	121	-	-	-
7	1 183	-	-	-
8	63 388	-	9 556	-
default	247	-	281	-
Efekt kompensowania	(561 251)		(363 724)
Wartość bilansowa	959 776	172 689	1 006 079	43 166

Rating	31.12.2019	31.12.2018
	Dłużne papiery wartościowe	Dłużne papiery wartościowe
1,0 - 1,2	1 330 541	778 733
1,4 - 1,6	21 854	-
1,8 - 2,0	91 569	83 232
2,2 - 2,8	151 336	176 169
3,0 - 3,8	138 269	47 362
Razem	1 733 569	1 085 496

Rachunkowość zabezpieczeń

Zgodnie z postanowieniami MSSF 9, Grupa wyłącznie w dniu wdrożenia MSSF 9 miała możliwość podjęcia decyzji stanowiącej element polityki rachunkowości o kontynuowaniu stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9.

MSSF 9 wymaga aby Grupa zapewniła spójność stosownych powiązań zabezpieczających ze strategią zarządzania ryzykiem stosowaną przez Grupę oraz jej celami. MSSF 9 wprowadza nowe postanowienia w zakresie, między innymi, oceny efektywności powiązania zabezpieczającego oraz mechanizmu przywracania równowagi powiązania zabezpieczającego (ponownego bilansowania powiązania zabezpieczającego), jak również znosi możliwość zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w wyniku subiektywnej decyzji Grupy (tzn. przy braku przesłanek do zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń, określonych w Standardzie).

Grupa podjęła decyzję o kontunuowaniu od 1 stycznia 2018 roku stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39.

Grupa wyznacza wskaźnik zabezpieczenia na podstawie wartości nominalnych pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego i wynosi on 1:1 (za wyjątkiem listów zastawnych wyemitowanych przez mBank Hipoteczny na poziomie relacji zabezpieczającej Grupy mBanku, dla której wskaźnik zabezpieczenia został wyznaczony na bazie miary wrażliwości stopy procentowej).

Źródła nieefektywności dla powiązań zabezpieczających, dla których nieefektywność się pojawia, to niedopasowanie terminów przepływów pieniężnych oraz terminów przeszacowania, niedopasowanie bazy (np. inny WIBOR), niedopasowanie nominałów w przypadku, gdy wskaźnik zabezpieczenia jest inny niż 1:1, niedopasowanie z tytułu korekty CVA/DVA, która jest uwzględniona w wycenie instrumentu zabezpieczającego, a nie ma jej w wycenie pozycji zabezpieczanej oraz niedopasowanie z tytułu początkowej wyceny instrumentów pochodnych, jeśli do relacji zabezpieczającej został wzięty instrument pochodny zawarty przed ustanowieniem relacji.

Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej

Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej, w ramach której jedynym rodzajem zabezpieczanego ryzyka jest ryzyko zmiany stóp procentowych.

Na koniec każdego miesiąca Grupa dokonuje oceny efektywności stosowanego zabezpieczenia analizując zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczanego oraz instrumentu zabezpieczającego z tytułu zabezpieczanego ryzyka w celu potwierdzenia, że relacje zabezpieczające są efektywne zgodnie z polityką rachunkowości opisaną w Nocie 2.13.

Opis relacji zabezpieczającej

Grupa zabezpiecza ryzyko zmiany wartości godziwej:

• euroobligacji o stałym oprocentowaniu, wyemitowanych przez mFinance France (mFF), podmiot zależny od mBanku. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych,
• listów zastawnych wyemitowanych przez mBank Hipoteczny (mBH), podmiot zależny od mBanku. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych,
• kredytów otrzymanych przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych,
• obligacji o stałym oprocentowaniu, wyemitowanych przez mBank. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych,
• części portfela kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową udzielonych przez oddział zagraniczny mBanku w Czechach. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych.

Pozycje zabezpieczane

Pozycjami zabezpieczanymi są:

• dwie transze euroobligacji wyemitowanych przez mFF o wartości nominalnej 1 ⁰⁰⁰ 000 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu,
• jedna transza euroobligacji wyemitowanych przez mFF o wartości nominalnej 200 000 tys. CHF, o stałym oprocentowaniu,
• listy zastawne wyemitowane przez mBH o wartości nominalnej 576 900 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu,
• kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o wartości nominalnej odpowiednio 100 000 tys. EUR, 113 110 tys. CHF, 175 560 tys. CHF i 138 388 tys. CHF, o stałym oprocentowaniu,
• obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o wartości nominalnej 305 000 tys. CHF, o stałym oprocentowaniu,
• obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu,
• część portfela kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, denominowanych w CZK, udzielonych przez oddział zagraniczny mBanku w Czechach.

Instrumenty zabezpieczające

Instrumentami zabezpieczającymi są transakcje Interest Rate Swap, zamieniające stałą stopę procentową na zmienną.

Prezentacja wyniku na transakcjach zabezpieczanych i zabezpieczających

Korekta do wartości godziwej zabezpieczanych aktywów i zobowiązań oraz wyceny instrumentów zabezpieczających ujmowana jest w rachunku zysków i strat w wyniku na działalności handlowej za wyjątkiem przychodów i kosztów odsetkowych elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów zabezpieczających, które prezentowane są w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.

Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie wartości godziwej

31.12.2019	Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanych	Skumulowana kwota korekty zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczanej zawarta w wartości bilansowej pozycji zabezpieczanej	Pozycja w bilansie która zawiera pozycję zabezpieczaną	Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie
Kredyty hipoteczne denominowane w CZK na stałą stopę procentową	23 981	(136)	Aktywa finansowe wycenione według zamortyzowanego kosztu - Kredyty i pożyczki udzielone klientom	(136)
Euroobligacje wyemitowane przez mFF o stałym oprocentowaniu	(5 097 329)	(44 953)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	2 251
Obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o stałym oprocentowaniu	(3 361 997)	(33 373)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	(15 068)
Kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o stałym oprocentowaniu	(2 128 603)	(25 753)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec klientów – kredyty otrzymane	(21 590)
Listy zastawne wyemitowane przez mBH o stałym oprocentowaniu	(2 567 861)	(97 283)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	(45 734)
RAZEM				(80 277)

31.12.2018	Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanych	Skumulowana kwota korekty zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczanej zawarta w wartości bilansowej pozycji zabezpieczanej	Pozycja w bilansie która zawiera pozycję zabezpieczaną	Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie
Euroobligacje wyemitowane przez mFF o stałym oprocentowaniu	(7 302 746)	(47 204)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	(6 227)
Obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o stałym oprocentowaniu	(2 857 724)	(18 305)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	(18 305)
Kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o stałym oprocentowaniu	(1 537 999)	(4 163)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec klientów – kredyty otrzymane	(18 095)
Listy zastawne wyemitowane przez mBH o stałym oprocentowaniu	(2 491 064)	(51 549)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	(33 740)
RAZEM				(76 367)

Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających - zabezpieczenie wartości godziwej

	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
31.12.2019	-	-	2 129 250	7 219 211	3 156 579	12 505 040
31.12.2018	-	-	2 150 000	8 330 308	3 135 208	13 615 516

Łączny wynik na rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej ujęty w rachunku zysków i strat

Za okres	od 01.01.2019 do 31.12.2019	od 01.01.2018 do 31.12.2018
Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (Nota 6)	75 135	84 441
Wynik z wyceny pozycji zabezpieczanych (Nota 9)	(80 277)	(76 367)
Wynik z wyceny instrumentów zabezpieczających wartość godziwą (Nota 9)	90 700	66 268
Łączny wynik na rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej ujęty w rachunku zysków i strat	85 558	74 342

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych

rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych części portfela kredytów na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej, udzielonych przez Bank

Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych części portfela kredytów na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej, udzielonych przez Bank. Instrumentem zabezpieczającym jest Interest Rate Swap (IRS) zamieniający stopę zmienną na stałą. Zabezpieczanym ryzykiem w ramach stosowanej przez Grupę rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest ryzyko stopy procentowej. Nieefektywna część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym zaprezentowana jest w pozycji "Zyski lub straty z rachunkowości zabezpieczeń" w Nocie 9. Część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie, zaprezentowana jest w Sprawozdaniu z całkowitych dochodów w pozycji "Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (netto)".

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki, to okres od stycznia 2020 roku do sierpnia 2029 roku.

Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie przepływów pieniężnych

	Wartość nominalna pozycji zabezpieczanych		Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie		Saldo rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla kontynuowanych zabezpieczeń
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Kredyty i pożyczki udzielone klientom - kredyty na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej	15 365 000	11 530 000	161 352	111 872	122 150	83 643

Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających - zabezpieczenia przepływów pieniężnych

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ
Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN
Wartość nominalna (tys. PLN)	-	200 000	3 590 000	11 375 000	200 000	15 365 000
Średnie oprocentowanie nogi stałej	-	1,865%	1,967%	2,095%	1,928%
31.12.2018	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ
Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN
Wartość nominalna (tys. PLN)	150 000	750 000	300 000	10 330 000	-	11 530 000
Średnie oprocentowanie nogi stałej	1,965%	1,822%	2,013%	2,189%	-

Wartość godziwa (równa wartości księgowej) instrumentów pochodnych zabezpieczających została zaprezentowana wyżej w niniejszej Nocie.

Poniżej podany został harmonogram prezentujący okresy, w jakich Grupa spodziewała się przepływów z kredytów zabezpieczonych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych i ich wpływu na rachunek zysków i strat.

	okres do 3 miesięcy	okres od 3 miesięcy do 1 roku	okres od 1 roku do 5 lat
31.12.2019	65 461	161 170	439 290
31.12.2018	47 130	136 956	401 142

rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych portfela kredytów hipotecznych oraz listów zastawnych emitowanych przez mBank Hipoteczny

Grupa rozpoczęła stosowanie rachunkowości zabezpieczeń w zakresie przepływów pieniężnych portfela kredytów hipotecznych w PLN oraz listów zastawnych w listopadzie 2019 roku. Celem strategii zabezpieczającej jest eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez kredyty hipoteczne w PLN z tytułu zmian referencyjnych stóp procentowych oraz przez listy zastawne denominowane w walucie wymienialnej z tytułu zmian kursu walutowego z wykorzystaniem walutowych transakcji swapów stóp procentowych (CIRS).

W ramach rachunkowości zabezpieczeń Grupa desygnuje pozycję zabezpieczaną składająca się z:

• części portfela kredytów mieszkaniowych dla klientów detalicznych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych, denominowanych w PLN o oprocentowaniu indeksowanym do stawki 3M WIBOR; marża kredytowa jest wyłączona z zabezpieczenia;
• wyemitowanych przez mBank Hipoteczny listów zastawnych denominowanych w EUR o stałym oprocentowaniu.

Jako instrumenty zabezpieczające Grupa stosuje transakcje pochodne CIRS, w których jako strona transakcji płaci zmienne przepływy odsetkowe w PLN powiększone o marżę, a otrzymuje przepływy odsetkowe o stałej stopie w walucie EUR oraz następuje wymiana nominałów na początku i na końcu transakcji. Jako transakcje zawarte przez bank hipoteczny transakcje CIRS podlegają wpisowi do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. Ponadto w przypadku ogłoszenia przez sąd upadłości banku hipotecznego nie zostaną one natychmiast zakończone, lecz będą trwały do końca pierwotnego terminu zapadalności na warunkach określonych w dniu zawarcia transakcji (nie będą podlegały wydłużeniu poza pierwotny termin zapadalności).

Zgodnie z przyjętą metodologią Grupa zabezpiecza ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe w ramach jednego powiązania ekonomicznego pomiędzy zawartymi transakcjami CIRS a częścią portfela kredytowego w PLN oraz finansującymi je listami zastawnymi w EUR. Dla celów rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych Grupa zawiązuje równocześnie dwie relacje zabezpieczające:

• poprzez dekompozycję części rzeczywistej transakcji CIRS zabezpieczającej portfel kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu (zabezpieczenie przed ryzykiem stopy procentowej) oraz
• poprzez dekompozycję części rzeczywistej transakcji CIRS zabezpieczającej zobowiązanie w EUR (zabezpieczenie przed ryzykiem walutowym).

Dla celów kalkulacji zmian wartości godziwej przyszłych przepływów pieniężnych pozycji będących przedmiotem zabezpieczenia, Grupa stosuje metodę "derywatu hipotetycznego", która zakłada możliwość odzwierciedlenia pozycji zabezpieczanej i charakterystyki zabezpieczanego ryzyka w postaci instrumentu pochodnego. Zasady wyceny są analogiczne jak zasady wyceny instrumentów pochodnych stopy procentowej.

Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie przepływów pieniężnych

31.12.2019	Wartość nominalna pozycji zabezpieczanych	Pozycja w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanych od desygnacji
kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu		1 278 930 Kredyty i pożyczki udzielone klientom
listy zastawne wyemitowane w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu	1 277 550	Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	5 227

Pozycje zabezpieczające - zabezpieczenie przepływów pieniężnych

31.12.2019	Wartość nominalna pozycji zabezpieczających	Pozycja w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczających od desygnacji
CIRS noga stała EUR	1 277 550
CIRS noga zmienna PLN	1 278 930	Inne pozycje kapitału własnego	(5 094)

Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających - zabezpieczenia przepływów pieniężnych

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 roku do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ
Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN
Wartość nominalna (tys. PLN)	-	-	-	-	1 278 930	1 278 930
Średnie oprocentowanie nogi stałej	-	-	-	-	2,4199%	2,4199%
RYZYKO WALUTOWE
Transakcje swapów walutowych (CIRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z wyemitowanych listów zastawnych

Wartość nominalna (tys. PLN)	-	-	-	-	1 277 550	1 277 550
Średnie oprocentowanie nogi stałej	-	-	-	-	0,242%	0,242%

Wartość godziwa (równa wartości księgowej) instrumentów pochodnych zabezpieczających została zaprezentowana wyżej w niniejszej nocie.

W przypadku zawiązanych relacji okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki, to okres od listopada 2019 roku do września 2025 roku.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych oraz różnice kursowe od nominału transakcji zabezpieczających. Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

Głównymi źródłami nieefektywności zabezpieczenia mogą być:

• uwzględnienie korekty CVA/DVA jedynie po stronie instrumentu zabezpieczającego,
• występujące minimalne różnice w zakresie sposobu konstrukcji oraz podstawowych parametrów transakcji zabezpieczających oraz pozycji zabezpieczanych.

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane są bezpośrednio w innych dochodach całkowitych w części stanowiącej efektywną część zabezpieczenia. Część nieefektywną zabezpieczenia ujmuje się w rachunku zysków i strat w pozycji "Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej" lub "Wynik z pozycji wymiany". Ponadto kwoty odniesione bezpośrednio na inne dochody całkowite przenoszone są do rachunku zysków i strat odpowiednio do pozycji "Wynik z tytułu odsetek" oraz "Wynik z pozycji wymiany", w tym samym okresie lub okresach, w których wpływ zabezpieczanej transakcji jest odnoszony do rachunku zysków i strat.

W poniższej nocie zaprezentowano pozostałe całkowite dochody z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku i od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku.

Za okres	od 01.01.2019 do 31.12.2019	od 01.01.2018 do 31.12.2018
Pozostałe dochody całkowite brutto z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na początek okresu	103 263	(6 418)
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia, ujęte w pozostałych całkowitych dochodach w ciągu okresu sprawozdawczego (brutto)	92 949	150 038
Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat:	(49 124)	(40 357)
- wynik z tytułu odsetek	(50 504)	(40 357)
- wynik z pozycji wymiany	1 380	-
Skumulowane pozostałe dochody całkowite brutto na koniec okresu sprawozdawczego	147 088	103 263
Podatek odroczony z tytułu skumulowanych pozostałych dochodów całkowitych na koniec okresu sprawozdawczego	(27 946)	(19 620)
Skumulowane pozostałe dochody całkowite netto na koniec okresu sprawozdawczego	119 142	83 643
Wpływ w okresie sprawozdawczym na pozostałe dochody całkowite (brutto)	43 825	109 681
Podatek odroczony z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych	(8 326)	(20 840)
Wpływ w okresie sprawozdawczym na pozostałe dochody całkowite (netto)	35 499	88 841

Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Za okres	od 01.01.2019 do 31.12.2019	od 01.01.2018 do 31.12.2018
Zyski/straty odniesione na dochody całkowite brutto w okresie sprawozdawczym, w tym:
Niezrealizowane zyski/straty ujęte w pozostałych dochodach całkowitych brutto	43 825	109 681
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych ujęty w rachunku zysków i strat	46 896	43 749
- kwota ujęta w okresie sprawozdawczym w przychodach z tytułu odsetek w rachunku zysków i strat (Nota 6)	50 504	40 357
- nieefektywna część zabezpieczenia ujęta w rachunku zysków i strat w wyniku na pozostałej działalności handlowej (Nota 9)	(2 228)	3 392
- wynik z pozycji wymiany	(1 380)	-
Wpływ w okresie sprawozdawczym na dochody całkowite brutto	90 721	153 430

Wpływ reformy IBOR

W związku ze zmianami do standardów MSSF 9, MSR 39 i MSSF 7, Reforma wskaźników stóp procentowych, opisanych w Nocie 2.29, Grupa skorzystała z możliwości wcześniejszego zastosowania tych zmian w 2019 roku i nie dokonała weryfikacji efektywności relacji zabezpieczających w ramach rachunkowości zabezpieczeń. Zmiany wprowadzają tymczasowe ulgi, które pozwalają na kontynuowanie rachunkowości zabezpieczeń Banku w okresie niepewności przed zastąpieniem istniejącego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej alternatywną stopą procentową wolną od ryzyka.

W wyniku toczącej się reformy wskaźnika referencyjnego stóp procentowych i zastąpienia go alternatywną stopą procentową pozbawioną ryzyka, Bank powołał projekt mający na celu zarządzanie zmianą dla którejkolwiek ze swoich umów, na którą może mieć to wpływ. Tabela poniżej wskazuje wartości nominalne oraz średni ważony termin zapadalności instrumentów pochodnych w powiązaniach zabezpieczających, na które będzie miała wpływ reforma IBOR, analizowana według stopy procentowej. Pochodne instrumenty zabezpieczające zapewniają ścisłe przybliżenie zakresu ekspozycji na ryzyko zarządzane przez Bank poprzez powiązania zabezpieczające.

31.12.2019	Wartość nominalna	Średni ważony termin zapadalności (w latach)
Kontrakty swap na stopę procentową (IRS)
LIBOR CHF (3 miesiące)	3 654 877	6,3
EURIBOR (3 miesiące)	8 721 408	6,0
EURIBOR (6 miesiące)	106 037	7,0
WIBOR (1 miesiąc)	2 000 000	3,5
WIBOR (3 miesiące)	12 965 000	4,4
WIBOR (6 miesięcy)	400 000	2,7
PRIBOR (3 miesiące)	22 718	5,0
Kontrakty swap na stopę procentową (IRS), razem	27 870 040
Kontrakty swap na stopę prcentową w walucie obcej (CIRS)
LIBOR EUR (3 miesiące)	1 277 550	5,8
Kontrakty swap na stopę prcentową w walucie obcej (CIRS), razem	1 277 550

Razem	29 147 590

	31.12.2019	31.12.2018
Kapitałowe papiery wartościowe	162 616	72 775
- Inne instytucje finansowe	106 250	12 934
- Przedsiębiorstwa niefinansowe	56 366	59 841
Dłużne papiery wartościowe	133 774	58 130
- Inne instytucje finansowe	133 774	58 130
Kredyty i pożyczki	1 971 532	2 705 155
- Klienci indywidualni	1 685 799	2 370 872
- Klienci korporacyjni	279 062	321 380
- Klienci budżetowi	6 671	12 903
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, razem	2 267 922	2 836 060
Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	1 382 155	1 705 855
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	885 767	1 130 205

Jakość kredytowa aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego

	31.12.2019	31.12.2018
Rating	Dłużne papiery wartościowe	Dłużne papiery wartościowe
1,8 - 2,0	133 774	58 130
Wartość bilansowa, razem	133 774	58 130
	31.12.2019	31.12.2018
Pod-portfel	Kredyty i pożyczki udzielone klientom	Kredyty i pożyczki udzielone klientom
1	94 707	113 769
2	358 725	541 462
3	333 443	490 355
4	520 878	779 991
5	302 544	358 643
6	35 206	43 171
7	141 973	176 974
default	184 056	200 790
Wartość bilansowa, razem	1 971 532	2 705 155

22. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody

31.12.2019	Wartość bilansowa	Wartość bilansowa brutto				Skumulowana utrata wartości
		Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI
Dłużne papiery wartościowe	22 773 921	22 737 162	41 121	-	-	(3 242)	(1 120)	-	-
- Banki centralne	3 219 627	3 219 627	-	-	-	-	-	-	-
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym:	17 573 979	17 574 048	-	-	-	(69)	-	-	-
zastawione papiery wartościowe	1 232 295	1 232 295	-	-	-	-	-	-	-
- Instytucje kredytowe	263 460	264 583	-	-	-	(1 123)	-	-	-
- Inne instytucje finansowe	1 162 968	1 163 964	-	-	-	(996)	-	-	-
- Przedsiębiorstwa niefinansowe	553 887	514 940	41 121	-	-	(1 054)	(1 120)	-	-
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, razem	22 773 921	22 737 162	41 121	-	-	(3 242)	(1 120)	-	-

Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	4 031 311
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	18 746 972

31.12.2018	Wartość bilansowa	Wartość bilansowa brutto				Skumulowana utrata wartości
		Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI
Dłużne papiery wartościowe	24 338 284	24 321 098	21 721	-	-	(4 171)	(364)	-	-
- Banki centralne	589 901	589 901	-	-	-	-	-	-	-
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym:	21 287 623	21 287 701	-	-	-	(78)	-	-	-
zastawione papiery wartościowe	2 207 051	2 207 051	-	-	-	-	-	-	-
- Instytucje kredytowe	361 980	363 632	-	-	-	(1 652)	-	-	-
- Inne instytucje finansowe	1 488 643	1 478 557	11 333	-	-	(1 059)	(188)	-	-
- Przedsiębiorstwa niefinansowe	610 137	601 307	10 388	-	-	(1 382)	(176)	-	-
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, razem	24 338 284	24 321 098	21 721	-	-	(4 171)	(364)	-	-

Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	6 694 165
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	17 648 654

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość bilansowa brutto dłużnych papierów wartościowych opartych na stałej stopie procentowej wynosiła 11 974 479 tys. zł natomiast opartych na stopie zmiennej 10 803 804 tys. zł (31 grudnia 2018 roku odpowiednio: 13 140 147 tys. zł i 11 202 672 tys. zł).

Powyższa nota obejmuje obligacje rządowe pod zastaw Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, obligacje rządowe będące przedmiotem zastawu w transakcjach sell/buy back oraz obligacje rządowe stanowiące zabezpieczenie kredytu otrzymanego z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Zgodnie z Ustawą z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, z późniejszymi zmianami (BFG), systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa posiadała obligacje skarbowe ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie 634 764 tys. zł o wartości nominalnej 625 660 tys. zł, które stanowiły zabezpieczenie funduszu ochrony środków gwarantowanych w ramach BFG i były zdeponowane na wydzielonym rachunku w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (31 grudnia 2018 roku odpowiednio: 547 895 tys. zł i 541 169 tys. zł).

Dodatkowo Bank posiada obligacje skarbowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty na fundusz gwarancyjny i fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w wysokości 56 244 tys. zł (31 grudnia 2018 roku – 58 603 tys. zł).

Zmiana stanu oczekiwanych strat kredytowych, dotyczących aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	(4 535)	-	-	-	(963)	2 518	(1 382)	(4 362)
Koszyk 1	(4 171)	(214)	72	-	(963)	2 367	(333)	(3 242)
Koszyk 2	(364)	214	(72)	-	-	151	(1 049)	(1 120)
Skumulowana utrata wartości, razem	(4 535)	-	-	-	(963)	2 518	(1 382)	(4 362)

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	(4 655)	-	-	-	(757)	1 838	(961)	(4 535)
Koszyk 1	(4 655)	-	51	-	(757)	1 838	(648)	(4 171)
Koszyk 2	-	-	(51)	-	-	-	(313)	(364)
Skumulowana utrata wartości, razem	(4 655)	-	-	-	(757)	1 838	(961)	(4 535)

Wyjaśnienie przełożenia się znacznych zmian wartości bilansowej brutto instrumentów finansowych podczas okresu na zmiany oczekiwanych strat kredytowych

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	24 342 819	-	-	-	15 882 431	(18 387 362)	940 395	22 778 283
Koszyk 1	24 321 098	12 952	(40 218)	-	15 882 431	(18 378 592)	939 491	22 737 162
Koszyk 2	21 721	(12 952)	40 218	-	-	(8 770)	904	41 121
Wartość bilansowa brutto, razem	24 342 819	-	-	-	15 882 431	(18 387 362)	940 395	22 778 283

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	23 495 687	-	-	-	17 796 819	(17 882 894)	933 207	24 342 819
Koszyk 1	23 495 687	-	(21 472)	-	17 796 819	(17 882 894)	932 958	24 321 098
Koszyk 2	-	-	21 472	-	-	-	249	21 721
Wartość bilansowa brutto, razem	23 495 687	-	-	-	17 796 819	(17 882 894)	933 207	24 342 819

Jakość kredytowa aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego

31.12.2019	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	RAZEM
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
1,0 - 1,2	21 517 703	-	-	-	21 517 703
1,4 - 1,6	27 709	-	-	-	27 709
1,8 - 2,0	496 788	-	-	-	496 788
2,2 - 2,8	256 391	-	-	-	256 391
3,0 - 3,8	438 571	-	-	-	438 571
4,0 - 5,0	-	41 121	-	-	41 121
Wartość bilansowa brutto	22 737 162	41 121	-	-	22 778 283
Skumulowana utrata wartości	(3 242)	(1 120)	-	-	(4 362)
Razem	22 733 920	40 001	-	-	22 773 921

31.12.2018	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	RAZEM
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
1,0 - 1,2	22 662 959	-	-	-	22 662 959
1,8 - 2,0	547 751	-	-	-	547 751
2,2 - 2,8	578 615	-	-	-	578 615
3,0 - 3,8	431 396	21 721	-	-	453 117
4,0 - 5,0	60 887	-	-	-	60 887
bez ratingu	39 490	-	-	-	39 490
Wartość bilansowa brutto	24 321 098	21 721	-	-	24 342 819
Skumulowana utrata wartości	(4 171)	(364)	-	-	(4 535)
Razem	24 316 927	21 357	-	-	24 338 284

23. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

		Wartość bilansowa brutto			Skumulowana utrata wartości
31.12.2019	Wartość bilansowa	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI
Dłużne papiery wartościowe		11 234 873 11 234 952	-	-	-	(79)	-	-	-
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym:	9 975 484	9 975 484	-	-	-	-	-	-	-
zastawione papiery wartościowe	1 799 235	1 799 235	-	-	-	-	-	-	-
- Inne instytucje finansowe	1 259 389	1 259 468	-	-	-	(79)	-	-	-
Należności od banków	4 341 758	4 342 890	-	-	-	(1 132)	-	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom		103 203 254 94 130 201	7 920 046	4 105 697	237 588	(313 118)		(258 035) (2 603 391)	(15 734)
- Klienci indywidualni	56 999 856	52 456 328	4 076 251	2 039 606	102 706	(189 868)	(198 492)	(1 284 124)	(2 551)
- Klienci korporacyjni	45 819 083	41 290 212	3 843 795	2 065 043	134 882	(122 923)	(59 543)	(1 319 200)	(13 183)
- Klienci budżetowi	384 315	383 661	-	1 048	-	(327)	-	(67)	-
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, razem		118 779 885 109 708 043	7 920 046	4 105 697	237 588	(314 329)		(258 035) (2 603 391)	(15 734)

Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	42 975 941
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	78 995 433

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018 Wartość bilansowa Wartość bilansowa brutto Skumulowana utrata wartości Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Dłużne papiery wartościowe 9 000 539 9 000 626 - - - (87) - - - - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 7 742 000 7 742 000 - - - - - - zastawione papiery wartościowe 2 137 273 2 137 273 - - - - - - - - Inne instytucje finansowe 1 258 539 1 258 626 - - - (87) - - - Należności od banków 2 546 346 2 547 864 - - - (1 518) - - - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 92 017 432 82 159 668 8 714 545 3 976 749 209 017 (214 875) (220 963) (2 599 882) (6 827) Klienci indywidualni 48 924 332 42 757 830 5 588 684 2 103 477 104 512 (110 937) (171 820) (1 345 048) (2 366) Klienci korporacyjni 42 456 817 38 765 918 3 125 861 1 872 269 104 505 (103 368) (49 143) (1 254 764) (4 461) Klienci budżetowi 636 283 635 920 - 1 003 - (570) - (70) - Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, razem 103 564 317 93 708 158 8 714 545 ³ 976 749 209 017 (216 480) (220 963) (2 599 882) (6 827)

Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	37 578 214
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	69 030 255

Powyższa nota obejmuje obligacje rządowe pod zastaw Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) oraz obligacje rządowe stanowiące zabezpieczenie kredytu otrzymanego z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Dodatkowo Grupa posiada obligacje skarbowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty na fundusz gwarancyjny i fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w wysokości 155 531 tys. zł (31 grudnia 2018 roku – 70 312 tys. zł).

Należności od banków

	31.12.2019	31.12.2018
Rachunki bieżące	336 178	417 968
Lokaty w innych bankach do 3 miesięcy	46 200	265 443
Ujęte w ekwiwalentach środków pieniężnych (Nota 40)	382 378	683 411
Kredyty i pożyczki	150 251	138 483
Transakcje reverse repo lub buy/sell back	3 362 331	1 217 595
Inne należności	447 930	508 375
Należności (brutto) od banków, razem	4 342 890	2 547 864
Rezerwa utworzona na należności od banków (wielkość ujemna)	(1 132)	(1 518)
Należności (netto) od banków, razem	4 341 758	2 546 346
Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	4 324 618	2 331 361
Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto	18 272	216 503

Pozycja "Inne należności" obejmuje zabezpieczenia gotówkowe w kwocie 390 464 tys. zł, złożone w bankach pod transakcje pochodne zawarte przez Grupę (Nota 34) (31 grudnia 2018 roku – 372 352 tys. zł).

Na dzień 31 grudnia 2019 roku kredyty udzielone bankom o zmiennej stopie wyniosły 130 968 tys. zł (31 grudnia 2018 roku – 109 591 tys. zł), a o stałej stopie 19 283 tys. zł (31 grudnia 2018 roku – 28 892 tys. zł).

Na dzień 31 grudnia 2019 roku oraz 31 grudnia 2018 roku lokaty w bankach były oprocentowane stałą stopą. Średnie oprocentowanie lokat w innych bankach oraz kredytów udzielonych innym bankom wynosiło 1,70% (2018 rok – 1,66%).

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Należności od banków w podziale na banki polskie i zagraniczne przedstawiają się następująco:

31.12.2019	Należności od banków krajowych	Należności od banków zagranicznych
Wartość bilansowa brutto	233 294	4 109 596
Skumulowana utrata wartości	(58)	(1 074)
Należności od banków, netto	233 236	4 108 522

31.12.2018	Należności od banków krajowych	Należności od banków zagranicznych
Wartość bilansowa brutto	398 161	2 149 703
Skumulowana utrata wartości	(102)	(1 416)
Należności od banków, netto	398 059	2 148 287

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Kredyty i pożyczki udzielone klientom	Wartość	w tym:
31.12.2019	bilansowa brutto	Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Należności bieżące	13 455 553	7 493 468	5 958 926	3 159
Kredyty terminowe, w tym:	78 051 279	50 819 397	26 850 332	381 550
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	38 979 040	38 979 040
Transakcje reverse repo lub buy/sell back	13 398	-	13 398	-
Leasing finansowy	11 631 675	-	11 631 675	-
Pozostałe należności kredytowe	2 629 690	-	2 629 690	-
Inne należności	611 937	362 026	249 911	-
Wartość bilansowa brutto, razem	106 393 532	58 674 891	47 333 932	384 709

Kredyty i pożyczki udzielone klientom 31.12.2019	Skumulowana		w tym:
	utrata wartości	Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Należności bieżące	(966 201)	(664 889)	(301 312)	-
Kredyty terminowe, w tym:	(1 901 009)	(1 010 146)	(890 469)	(394)
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	(414 932)	(414 932)
Leasing finansowy	(289 832)	-	(289 832)	-
Pozostałe należności kredytowe	(33 236)	-	(33 236)	-
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 190 278)	(1 675 035)	(1 514 849)	(394)
Wartość bilansowa brutto, razem	106 393 532	58 674 891	47 333 932	384 709
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 190 278)	(1 675 035)	(1 514 849)	(394)
Wartość bilansowa netto, razem	103 203 254	56 999 856	45 819 083	384 315
Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	36 875 519
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	69 518 013

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Kredyty i pożyczki udzielone klientom	w tym: Wartość
31.12.2018	bilansowa brutto	Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Należności bieżące	12 073 809	6 474 555	5 598 673	581
Kredyty terminowe, w tym:	68 498 140	43 720 475	24 141 323	636 342
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	34 696 807	34 696 807
Transakcje reverse repo lub buy/sell back	1 146 263	-	1 146 263	-
Leasing finansowy	10 555 560	-	10 555 560	-
Pozostałe należności kredytowe	2 411 802	-	2 411 802	-
Inne należności	374 405	359 473	14 932	-
Wartość bilansowa brutto, razem	95 059 979	50 554 503	43 868 553	636 923

Kredyty i pożyczki udzielone klientom 31.12.2018	Skumulowana utrata wartości	w tym:
		Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Należności bieżące	(931 926)	(664 656)	(267 270)	-
Kredyty terminowe, w tym:	(1 837 896)	(965 515)	(871 741)	(640)
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	(453 300)	(453 300)
Leasing finansowy	(243 170)	-	(243 170)	-
Pozostałe należności kredytowe	(29 555)	-	(29 555)	-
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 042 547)	(1 630 171)	(1 411 736)	(640)
Wartość bilansowa brutto, razem	95 059 979	50 554 503	43 868 553	636 923
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 042 547)	(1 630 171)	(1 411 736)	(640)
Wartość bilansowa netto, razem	92 017 432	48 924 332	42 456 817	636 283

Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto	34 577 060
Długoterminowe (ponad 1 rok) brutto	60 482 919

Na dzień 31 grudnia 2019 roku kredyty o zmiennej stopie procentowej wyniosły 104 907 634 tys. zł, a o stałej stopie procentowej wyniosły 1 485 898 tys. zł (31 grudnia 2018 roku odpowiednio: 93 800 372 tys. zł i 1 259 607 tys. zł). Średnie oprocentowanie kredytów udzielonych klientom (z wyłączeniem transakcji reverse repo) wynosiło 3,55% (31 grudnia 2018 roku – 3,44%).

Kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym obejmują również kredyty udzielone mikroprzedsiębiorstwom obsługiwanym przez Bankowość Detaliczną Banku.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku powyższa nota obejmuje należności od KDPW CCP w kwocie 49 898 tys. zł w związku z działalnością Biura Maklerskiego (31 grudnia 2018 roku – 174 563 tys. zł).

Ponadto, na dzień 31 grudnia 2019 roku pozycja "pozostałe należności kredytowe" obejmuje zabezpieczenia złożone przez Grupę pod transakcje pochodne w kwocie 27 234 tys. zł (Nota 34) (31 grudnia 2018 roku – 15 844 tys. zł).

Kredyty i pożyczki obejmują należności z tytułu leasingu finansowego.

	31.12.2019	31.12.2018
Inwestycja leasingowa brutto z tytułu leasingu finansowego o terminie zapadalności:	12 548 843	11 361 707
- do 1 roku	4 477 115	4 095 825
- powyżej 1 roku do 2 lat	3 028 537	2 756 293
- powyżej 2 roku do 3 lat	2 447 779	1 909 696
- powyżej 3 roku do 4 lat	1 281 767	1 311 850
- powyżej 4 roku do 5 lat	665 683	669 222
- powyżej 5 lat	647 962	618 821
Niezrealizowane przyszłe przychody finansowe z tytułu leasingu finansowego (wielkość ujemna)	(917 168)	(806 147)
Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego	11 631 675	10 555 560
Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego o terminie zapadalności:	11 631 675	10 555 560
- do 1 roku	4 108 257	3 783 358
- powyżej 1 roku do 2 lat	2 793 006	2 552 601
- powyżej 2 roku do 3 lat	2 296 320	1 789 443
- powyżej 3 roku do 4 lat	1 213 184	1 231 100
- powyżej 4 roku do 5 lat	630 089	639 834
- powyżej 5 lat	590 819	559 224
Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego	11 631 675	10 555 560
Wartość odpisów z tytułu utraty wartości należności z tytułu leasingu finansowego	(289 832)	(243 170)
Wartość bilansowa netto należności z tytułu leasingu finansowego	11 341 843	10 312 390
Niegwarantowane wartości końcowe przypadające leasingodawcy	1 325 027	1 292 750

Struktura walutowa kredytów hipotecznych i mieszkaniowych

	31.12.2019	31.12.2018
Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe netto udzielone osobom fizycznym (w tys. zł), w tym:	38 564 108	34 243 507
- PLN	18 624 049	13 358 719
- CHF	13 561 831	14 409 167
- EUR	3 120 555	3 171 106
- CZK	3 024 539	3 053 157
- USD	206 635	227 414
- pozostałe waluty	26 499	23 944
Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe netto udzielone osobom fizycznym, w oryginalnych walutach (główne waluty, w tysiącach jednostek)
- PLN	18 624 049	13 358 719
- CHF	3 458 504	3 775 394
- EUR	732 783	737 467
- CZK	18 046 175	18 249 594
- USD	54 411	60 487

Jakość kredytowa aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego

31.12.2019	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	RAZEM
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1,0 - 1,2	11 234 952	-	-	-	11 234 952
Wartość bilansowa brutto	11 234 952	-	-	-	11 234 952
Skumulowana utrata wartości	(79)	-	-	-	(79)
Razem	11 234 873	-	-	-	11 234 873
Należności od banków wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1	4 015 073	-	-	-	4 015 073
2	180 326	-	-	-	180 326
3	5 146	-	-	-	5 146
4	66 160	-	-	-	66 160
5	5 336	-	-	-	5 336
6	-	-	-	-	-
7	-	-	-	-	-
8	63 855	-	-	-	63 855
pozostałe	6 994	-	-	-	6 994
default	-	-	-	-	-
Wartość bilansowa brutto	4 342 890	-	-	-	4 342 890
Skumulowana utrata wartości	(1 132)	-	-	-	(1 132)
Wartość bilansowa	4 341 758	-	-	-	4 341 758
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1	13 510 433	170 361	-	-	13 680 794
2	32 498 006	1 461 030	-	4 382	33 963 418
3	12 736 011	541 592	-	1 081	13 278 684
4	25 434 263	1 717 653	-	75 811	27 227 727
5	5 661 994	1 683 335	-	2 531	7 347 860
6	381 476	527 024	-	371	908 871
7	768 670	1 767 932	-	15 331	2 551 933
8	776 116	7 730	-	-	783 846
pozostałe	2 363 232	43 389	-	-	2 406 621
default	-	-	4 105 697	138 081	4 243 778
Wartość bilansowa brutto	94 130 201	7 920 046	4 105 697	237 588	106 393 532
Skumulowana utrata wartości	(313 118)	(258 035)	(2 603 391)	(15 734)	(3 190 278)
Wartość bilansowa	93 817 083	7 662 011	1 502 306	221 854	103 203 254

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

31.12.2018	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	RAZEM
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1,0 - 1,2	9 000 626	-	-	-	9 000 626
Wartość bilansowa brutto	9 000 626	-	-	-	9 000 626
Skumulowana utrata wartości	(87)	-	-	-	(87)
Razem	9 000 539	-	-	-	9 000 539
Należności od banków wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1	893 874	-	-	-	893 874
2	325 879	-	-	-	325 879
3	5 231	-	-	-	5 231
4	59 152	-	-	-	59 152
5	3 697	-	-	-	3 697
6	-	-	-	-	-
7	-	-	-	-	-
8	1 257 281	-	-	-	1 257 281
pozostałe	2 750	-	-	-	2 750
default	-	-	-	-	-
Wartość bilansowa brutto	2 547 864	-	-	-	2 547 864
Skumulowana utrata wartości	(1 518)	-	-	-	(1 518)
Wartość bilansowa	2 546 346	-	-	-	2 546 346
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie
1	11 534 632	201 345	-	-	11 735 977
2	27 589 499	2 082 781	-	2 661	29 674 941
3	13 029 134	728 754	-	1 072	13 758 960
4	20 626 287	1 775 307	-	4 809	22 406 403
5	4 766 727	1 753 110	-	4 435	6 524 272
6	244 921	332 892	-	322	578 135
7	543 371	1 780 967	-	12 973	2 337 311
8	1 644 959	88	-	-	1 645 047
pozostałe	2 180 138	59 301	-	-	2 239 439
default	-	-	3 976 749	182 745	4 159 494
Wartość bilansowa brutto	82 159 668	8 714 545	3 976 749	209 017	95 059 979
Skumulowana utrata wartości	(214 875)	(220 963)	(2 599 882)	(6 827)	(3 042 547)
Wartość bilansowa	81 944 793	8 493 582	1 376 867	202 190	92 017 432

Zmiana stanu oczekiwanych strat kredytowych

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Zmniejszenia odpisu z tytułu spisania	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	(87)	-	-	-	-	-	8	-	-	(79)
Koszyk 1	(87)	-	-	-	-	-	8	-	-	(79)
Należności od banków	(1 518)	-	-	-	(1 560)	1 529	417	-	-	(1 132)
Koszyk 1	(1 518)	-	-	-	(1 560)	1 529	417	-	-	(1 132)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	(3 042 547)	-	-	-	(265 758)	144 356	(623 937)	597 253	355	(3 190 278)
Koszyk 1	(214 875)	(382 332)	102 610	4 397	(119 016)	50 598	245 500	-	-	(313 118)
Koszyk 2	(220 963)	333 478	(130 698)	128 900	(21 970)	21 901	(368 616)	-	(67)	(258 035)
Koszyk 3	(2 599 882)	48 854	28 088	(133 297)	(124 522)	76 222	(488 828)	589 552	422	(2 603 391)
POCI	(6 827)	-	-	-	(250)	(4 365)	(11 993)	7 701	-	(15 734)
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 044 152)	-	-	-	(267 318)	145 885	(623 512)	597 253	355	(3 191 489)

Zmiany oczekiwanych strat kredytowych wynikające ze zmian w modelach zostały opisane w Nocie 3.3.6.2.2.

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Zmniejszenia odpisu z tytułu spisania	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	(35)	-	-	-	(23)	-	(29)	-	-	(87)
Koszyk 1	(35)	-	-	-	(23)	-	(29)	-	-	(87)
Należności od banków	(1 536)	-	-	-	(606)	880	(494)	238	-	(1 518)
Koszyk 1	(1 309)	-	-	-	(606)	880	(483)	-	-	(1 518)
Koszyk 3	(227)	-	-	-	-	-	(11)	238	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	(3 078 070)	-	-	-	(188 648)	137 779	(560 901)	648 915	(1 622)	(3 042 547)
Koszyk 1	(149 633)	(149 649)	42 082	3 743	(96 559)	36 778	98 591	-	(228)	(214 875)
Koszyk 2	(174 334)	137 521	(73 792)	62 750	(16 648)	9 850	(166 154)	-	(156)	(220 963)
Koszyk 3	(2 754 103)	12 128	31 710	(64 187)	(82 226)	90 215	(481 096)	648 915	(1 238)	(2 599 882)
POCI	-	-	-	(2 306)	6 785	936	(12 242)	-	-	(6 827)
Skumulowana utrata wartości, razem	(3 079 641)	-	-	-	(189 277)	138 659	(561 424)	649 153	(1 622)	(3 044 152)

Wyjaśnienie przełożenia się znacznych zmian wartości bilansowej brutto instrumentów finansowych podczas okresu na zmiany oczekiwanych strat kredytowych

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Spisania	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	9 000 626	-	-	-	1 952 008	(486 122)	-	768 440	11 234 952
Koszyk 1	9 000 626	-	-	-	1 952 008	(486 122)	-	768 440	11 234 952
Należności od banków	2 547 864	-	-	-	3 517 663	(1 696 413)	-	(26 224)	4 342 890
Koszyk 1	2 547 864	-	-	-	3 517 663	(1 696 413)	-	(26 224)	4 342 890
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	95 059 979	-	-	-	34 350 790	(18 991 377)	(597 253)	(3 428 607)	106 393 532
Koszyk 1	82 159 668	3 406 464	(3 116 956)	(626 902)	32 103 237	(16 817 502)	-	(2 977 808)	94 130 201
Koszyk 2	8 714 545	(3 253 951)	3 189 531	(450 634)	1 916 470	(1 861 076)	-	(334 839)	7 920 046
Koszyk 3	3 976 749	(152 513)	(72 575)	992 776	318 861	(302 412)	(589 552)	(65 637)	4 105 697
POCI	209 017	-	-	84 760	12 222	(10 387)	(7 701)	(50 323)	237 588
Wartość bilansowa brutto, razem	106 608 469	-	-	-	39 820 461	(21 173 912)	(597 253)	(2 686 391)	121 971 374

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	Bilans otwarcia	Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Spisania	Inne korekty	Bilans zamknięcia
Dłużne papiery wartościowe	8 520 207	-	-	-	2 036 547	(1 480 189)	-	(75 939)	9 000 626
Koszyk 1	8 520 207	-	-	-	2 036 547	(1 480 189)	-	(75 939)	9 000 626
Należności od banków	1 708 759	-	-	-	1 790 086	(964 901)	(238)	14 158	2 547 864
Koszyk 1	1 708 532	-	-	-	1 790 086	(964 901)	-	14 147	2 547 864
Koszyk 3	227	-	-	-	-	-	(238)	11	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	83 624 960	-	-	-	26 053 153	(12 413 576)	(648 917)	(1 555 641)	95 059 979
Koszyk 1	70 925 605	1 710 111	(2 068 766)	(276 865)	24 060 991	(10 721 825)	-	(1 469 583)	82 159 668
Koszyk 2	8 339 503	(1 654 938)	2 171 992	(274 141)	1 491 510	(1 287 334)	-	(72 047)	8 714 545
Koszyk 3	4 153 483	(55 173)	(103 226)	543 889	395 366	(271 463)	(648 917)	(37 210)	3 976 749
POCI	206 369	-	-	7 117	105 286	(132 954)	-	23 199	209 017
Wartość bilansowa brutto, razem	93 853 926	-	-	-	29 879 786	(14 858 666)	(649 155)	(1 617 422)	106 608 469

Finansowy efekt zabezpieczeń

31.12.2019	Wartość brutto	Skumulowana utrata wartości	Skumulowana utrata wartości bez uwzględnienia przepływów z zabezpieczeń	Finansowy efekt zabezpieczeń
Dane bilansowe
Należności od banków	4 342 890	(1 132)	(1 146)	14
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym:	106 393 532	(3 190 278)	(4 060 928)	870 650
Klienci indywidualni	58 674 891	(1 675 035)	(1 855 688)	180 653
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	38 979 040	(414 932)	(570 703)	155 771
Klienci korporacyjni	47 333 932	(1 514 849)	(2 204 846)	689 997
Klienci budżetowi	384 709	(394)	(394)	-
Razem dane bilansowe	110 736 422	(3 191 410)	(4 062 074)	870 664
Dane pozabilansowe
Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe	29 134 935	(63 864)	(66 500)	2 636
Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy	8 938 427	(89 568)	(93 446)	3 878
Razem dane pozabilansowe:	38 073 362	(153 432)	(159 946)	6 514

31.12.2018	Wartość brutto	Skumulowana utrata wartości	Skumulowana utrata wartości bez uwzględnienia przepływów z zabezpieczeń	Finansowy efekt zabezpieczeń
Dane bilansowe
Należności od banków	2 547 864	(1 518)	(1 531)	13
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym:	95 059 979	(3 042 547)	(3 694 415)	651 868
Klienci indywidualni	50 554 503	(1 630 171)	(1 821 699)	191 528
- kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym	34 696 807	(453 300)	(582 009)	128 709
Klienci korporacyjni	43 868 553	(1 411 736)	(1 872 036)	460 300
Klienci budżetowi	636 923	(640)	(680)	40
Razem dane bilansowe	97 607 843	(3 044 065)	(3 695 946)	651 881
Dane pozabilansowe
Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe	27 864 392	(57 914)	(59 752)	1 838
Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy	8 541 433	(51 495)	(55 163)	3 668
Razem dane pozabilansowe:	36 405 825	(109 409)	(114 915)	5 506

24. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

W dniu 7 listopada 2019 roku mBank S.A., w ramach realizacji planu wycofania się Grupy mBanku z działalności deweloperskiej i koncentracji na głównej działalności z branży finansowej, podpisał warunkową umowę sprzedaży udziałów w spółce zależnej BDH Development Sp. z o.o. (BDH) na rzecz spółki Archicom Polska S.A. Zawarcie umowy przyrzeczonej sprzedaży udziałów nastąpi po spełnieniu wszystkich warunków zawieszających w postaci zbycia przez BDH udziałów posiadanych w spółce CSK Sp. z o.o. (warunek spełniony), zarejestrowania przez sąd rejestrowy obniżenia kapitału zakładowego BDH związanego z umorzeniem udziałów, oraz wydania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgody na koncentrację polegającą na przejęciu przez Archicom Polska S.A. kontroli nad BDH. Strony zobowiązały się podpisać umowę przyrzeczoną, przenoszącą wartość udziałów BDH nie później niż 31 grudnia 2020 roku.

W związku z powyższą umową, zgodnie z zasadami rachunkowości opisanymi w Nocie 2.19, na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa zaklasyfikowała BDH do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży.

Poniżej przedstawiono dane finansowe dotyczące aktywów i zobowiązań przeznaczonych do sprzedaży.

AKTYWA	31.12.2019
Inne aktywa	10 651
AKTYWA RAZEM	10 651
ZOBOWIĄZANIA	31.12.2019
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	96
Zobowiązania wobec banków	96
Inne zobowiązania	1 219
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	1 315

25. Wartości niematerialne

	31.12.2019	31.12.2018
Wartość firmy	27 760	3 532
Patenty, licencje i podobne wartości, w tym:	696 491	440 636
- oprogramowanie komputerowe	576 535	367 822
Inne wartości niematerialne	1 199	1 968
Wartości niematerialne w toku wytwarzania	229 990	330 039
Wartości niematerialne, razem	955 440	776 175

W 2019 roku i w 2018 roku Grupa wykonała testy na utratę wartości wartości niematerialnych w toku wytworzenia oraz wartości firmy. W wyniku testów nie stwierdzono utraty wartości.

W 2019 roku wzrost wartości firmy wynika z nabycia spółki LeaseLink Sp. z o.o., co zostało opisane w Nocie 43.

Zmiana stanu wartości niematerialnych

Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Koszty zakończonych	Patenty, licencje i podobne wartości		Inne wartości	Wartości niematerialne w		Wartości
	prac rozwojowych		Oprogramowanie komputerowe	niematerialne	toku wytwarzania	Wartość firmy	niematerialne razem
Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu	39	1 329 439	1 018 641	20 435	330 039	4 728	1 684 680
Zwiększenia z tytułu:	-	384 255	288 857	3 172	285 886	24 228	697 541
- zakupu	-	34 661	4 718	-	238 082	24 228	296 971
- przejęcia z wartości niematerialnych w toku wytwarzania	-	346 232	282 426	-	-	-	346 232
- poniesionych kosztów wytworzenia	-	-	-	-	25 830	-	25 830
- innych zwiększeń	-	3 362	1 713	3 172	21 974	-	28 508
Zmniejszenia z tytułu:	(39)	(103 703)	(33 429)	-	(385 598)	-	(489 340)
- likwidacji	-	(103 004)	(32 731)	-	-	-	(103 004)
- przekazania na wartości niematerialne oddane do użytku	-	-	-	-	(346 232)	-	(346 232)
- innych zmniejszeń	(39)	(699)	(698)	-	(39 366)	-	(40 104)
Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu	-	1 609 991	1 274 069	23 607	230 327	28 956	1 892 881
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	(39)	(888 803)	(650 819)	(18 467)	-	-	(907 309)
Amortyzacja za okres z tytułu:	39	(24 697)	(46 715)	(3 941)	-	-	(28 599)
- odpisów	-	(127 480)	(80 013)	(2 715)	-	-	(130 195)
- innych zwiększeń	-	-	-	(1 226)	-	-	(1 226)
- likwidacji	-	102 106	32 622	-	-	-	102 106
- innych zmniejszeń	39	677	676	-	-	-	716
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-	(913 500)	(697 534)	(22 408)	-	-	(935 908)
Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu	-	-	-	-	-	(1 196)	(1 196)
- zwiększenie	-	-	-	-	(337)	-	(337)
Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu:	-	-	-	-	(337)	(1 196)	(1 533)
Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu	-	696 491	576 535	1 199	229 990	27 760	955 440

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Zmiana stanu w okresie	Koszty zakończonych		Patenty, licencje i podobne wartości	Inne wartości	Wartości niematerialne w		Wartości niematerialne razem
od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	prac rozwojowych		Oprogramowanie komputerowe	niematerialne	toku wytwarzania	Wartość firmy
Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu	39	1 232 207	857 666	21 863	324 672	4 728	1 583 509
Zwiększenia z tytułu:	-	201 242	165 210	53	244 410	-	445 705
- zakupu	-	20 365	12 456	15	188 003	-	208 383
- przejęcia z wartości niematerialnych w toku wytwarzania	-	178 028	152 669	38	-	-	178 066
- poniesionych kosztów wytworzenia	-	-	-	-	22 727	-	22 727
- innych zwiększeń	-	2 849	85	-	33 680	-	36 529
Zmniejszenia z tytułu:	-	(104 010)	(4 235)	(1 481)	(239 043)	-	(344 534)
- sprzedaży	-	(4 099)	(3 116)	(700)	(684)	-	(5 483)
- likwidacji	-	(99 598)	(1 119)	-	(1)	-	(99 599)
- przekazania na wartości niematerialne oddane do użytku	-	-	-	-	(178 066)	-	(178 066)
- innych zmniejszeń	-	(313)	-	(781)	(60 292)	-	(61 386)
Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu	39	1 329 439	1 018 641	20 435	330 039	4 728	1 684 680
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	(39)	(852 919)	(592 902)	(18 713)	-	-	(871 671)
Amortyzacja za okres z tytułu:	-	(35 884)	(57 917)	246	-	-	(35 638)
- odpisów	-	(132 250)	(61 161)	(998)	-	-	(133 248)
- innych zwiększeń	-	(636)	(56)	-	-	-	(636)
- sprzedaży	-	2 718	2 709	700	-	-	3 418
- likwidacji	-	94 284	591	-	-	-	94 284
- innych zmniejszeń	-	-	-	544	-	-	544
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	(39)	(888 803)	(650 819)	(18 467)	-	-	(907 309)
Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu	-	-	-	-	-	(1 196)	(1 196)
Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu	-	-	-	-	-	(1 196)	(1 196)
Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu	-	440 636	367 822	1 968	330 039	3 532	776 175

26. Rzeczowe aktywa trwałe

	31.12.2019	31.12.2018
Środki trwałe, w tym:	698 634	668 460
- grunty	1 033	1 033
- budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	163 524	160 804
- urządzenia	188 496	177 868
- środki transportu	238 850	219 275
- pozostałe środki trwałe	106 731	109 480
Środki trwałe w budowie	75 416	116 566
Prawo do użytkowania, w tym:	488 347	nd
- nieruchomości	437 295	nd
- prawo wieczystego użytkowania gruntów	48 358	nd
- samochody	1 561	nd
- inne	1 133	nd
Rzeczowe aktywa trwałe, razem	1 262 397	785 026

Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych

Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Grunty	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	Urządzenia	Środki transportu	Pozostałe środki trwałe	Środki trwałe w budowie	Razem
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na początek okresu	1 033	321 532	766 305	333 804	409 582	116 566	1 948 822
Zwiększenia z tytułu:	-	11 341	97 689	136 241	29 911	84 219	359 401
- zakupu	-	13	37 864	135 601	7 470	60 989	241 937
- przejęcia ze środków trwałych w budowie	-	11 328	59 117	-	22 247	-	92 692
- innych zwiększeń	-	-	708	640	194	23 230	24 772
Zmniejszenia z tytułu:	-	(1 689)	(221 031)	(154 448)	(49 892)	(125 369)	(552 429)
- sprzedaży	-	(241)	(36 311)	(128 961)	(4 659)	-	(170 172)
- likwidacji	-	(1 064)	(122 884)	(1 200)	(10 537)	-	(135 685)
- przekazania na środki trwałe	-	-	-	-	-	(92 692)	(92 692)
- innych zmniejszeń	-	(384)	(61 836)	(24 287)	(34 696)	(32 677)	(153 880)
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	1 033	331 184	642 963	315 597	389 601	75 416	1 755 794
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-	(111 458)	(580 237)	(114 529)	(300 102)	-	(1 106 326)
Amortyzacja za okres z tytułu:	-	(6 932)	125 770	37 782	17 232	-	173 852
- odpisów	-	(7 973)	(85 904)	(43 951)	(29 117)	-	(166 946)
- innych zwiększeń	-	-	(126)	(78)	(6)	-	(210)
- sprzedaży	-	239	27 841	64 086	4 632	-	96 798
- likwidacji	-	778	122 307	841	9 937	-	133 863
- innych zmniejszeń	-	24	61 652	16 884	31 786	-	110 347
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-	(118 390)	(454 467)	(76 747)	(282 870)	-	(932 474)
Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu.	-	(49 270)	(8 200)	-	-	-	(57 470)
- zmniejszenie	-	-	8 200	-	-	-	8 200
Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu	-	(49 270)	-	-	-	-	(49 270)
Wartość netto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	1 033	163 524	188 496	238 850	106 731	75 416	774 050

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

(W	tys.	Zł)

Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.	Grunty	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	Urządzenia	Środki transportu	Pozostałe środki trwałe	Środki trwałe w budowie	Razem
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na początek okresu	1 038	331 062	715 308	338 785	430 954	135 646	1 952 793
Zwiększenia z tytułu:	-	10 513	96 051	88 654	67 617	136 896	399 731
- zakupu	-	433	41 605	88 634	4 837	105 079	240 588
- przejęcia ze środków trwałych w budowie	-	6 258	49 715	-	61 325	-	117 298
- innych zwiększeń	-	3 822	4 731	20	1 455	31 817	41 845
Zmniejszenia z tytułu:	(5)	(20 043)	(45 054)	(93 635)	(88 989)	(155 976)	(403 702)
- sprzedaży	(5)	(19 941)	(12 494)	(84 218)	(4 141)	-	(120 799)
- likwidacji	-	(102)	(31 833)	(799)	(84 820)	(17)	(117 571)
- przekazania na środki trwałe	-	-	-	-	-	(117 298)	(117 298)
- innych zmniejszeń	-	-	(727)	(8 618)	(28)	(38 661)	(48 034)
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	1 033	321 532	766 305	333 804	409 582	116 566	1 948 822
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-	(109 377)	(545 534)	(113 821)	(357 717)	-	(1 126 449)
Amortyzacja za okres z tytułu:	-	(2 081)	(34 703)	(708)	57 615	-	20 123
- odpisów	-	(6 948)	(75 010)	(54 725)	(29 395)	-	(166 078)
- innych zwiększeń	-	-	(147)	-	(458)	-	(605)
- sprzedaży	-	4 832	8 766	48 121	3 155	-	64 874
- likwidacji	-	35	31 587	537	84 313	-	116 472
- innych zmniejszeń	-	-	101	5 359	-	-	5 460
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-	(111 458)	(580 237)	(114 529)	(300 102)	-	(1 106 326)
Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu	-	(59 139)	(8 200)	-	(131)	(136)	(67 606)
- zmniejszenie	-	9 869	-	-	131	136	10 136
Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu	-	(49 270)	(8 200)	-	-	-	(57 470)
Wartość netto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	1 033	160 804	177 868	219 275	109 480	116 566	785 026

Wartość odzyskiwalną środków trwałych dotkniętych utratą wartości stanowi cena netto sprzedaży określona na podstawie ceny rynkowej podobnego aktywa.

	31.12.2019	31.12.2018
Minimalne opłaty leasingowe z tytułu nieodwołalnego leasingu operacyjnego
Do 1 roku	33 205	35 437
Powyżej 1 roku do 2 lat	19 060	18 717
Powyżej 2 lat do 3 lat	9 455	8 620
Powyżej 3 lat do 4 lat	3 186	2 037
Powyżej 4 lat do 5 lat	93	236
Razem	64 999	65 047

Grupa wykazuje koszty amortyzacji środków trwałych oddanych w leasing operacyjny oraz w subleasing w ramach przychodów netto z tytułu leasingu operacyjnego (Nota 12).

W ramach swojej działalności jako leasingodawca Grupa mBanku wykazuje w środkach trwałych przedmioty oddane przez Grupę w leasing operacyjny podmiotom trzecim. Przyszłe minimalne opłaty leasingowe z tytułu nieodwołalnego leasingu operacyjnego, gdzie Grupa jest leasingodawcą, przedstawione są w poniższej tabeli.

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Zmiana stanu praw do użytkowania

Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.	Nieruchomości	Prawo wieczystego użytkowania gruntów	Samochody	Inne	Razem
Wartość brutto praw do użytkowania na początek okresu	512 164	49 046	794	371	562 375
Zwiększenia z tytułu:	61 225	-	1 281	1 559	64 065
- nowych umów	9 935	-	1 281	-	11 216
- modyfikacji umów	49 495	-	-	1 559	51 054
- innych zwiększeń	1 795	-	-	-	1 795
Zmniejszenia z tytułu:	(9 490)	-	-	-	(9 490)
- zakończenia umów	(1 253)	-	-	-	(1 253)
- modyfikacji umów	(7 914)	-	-	-	(7 914)
- innych zmniejszeń	(323)	-	-	-	(323)
Wartość brutto praw do użytkowania na koniec okresu	563 899	49 046	2 075	1 930	616 950
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-	-	-	-	-
Amortyzacja za okres z tytułu	(126 604)	(688)	(514)	(797)	(128 603)
- odpisów	(124 324)	(688)	(514)	(797)	(126 323)
- innych zwiększeń	(3 306)	-	-	-	(3 306)
- modyfikacji umów	613	-	-	-	613
- zakończenia umów	294	-	-	-	294
- innych zmniejszeń	119	-	-	-	119
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	(126 604)	(688)	(514)	(797)	(128 603)
Wartość netto praw do użytkowania na koniec okresu	437 295	48 358	1 561	1 133	488 347

27. Inne aktywa

	31.12.2019	31.12.2018
Inne aktywa
- dłużnicy, w tym:	303 061	456 157
- rozliczenia z tytułu kart płatniczych	110 148	145 953
- należności od KDPW w ramach systemu rekompensat	12 825	11 745
- rozrachunki międzybankowe	18 003	20 432
- rozliczenia z tytułu operacji na papierach wartościowych	15 518	11 346
- pozostałe rozliczenia międzyokresowe czynne	161 988	187 196
- przychody do otrzymania	65 489	69 666
- zapasy	314 958	343 215
- inne	77 932	90 267
Inne aktywa, razem	956 949	1 178 279
Krótkoterminowe (do 1 roku)	893 406	1 053 791
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	63 543	124 488

W 2019 roku i w 2018 roku pozycja "rozliczenia z tytułu operacji na papierach wartościowych" dotyczy w całości rozliczeń w ramach działalności Biura Maklerskiego.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość zapasów wynika przede wszystkim z działalności prowadzonej przez spółkę mLeasing. Na dzień 31 grudnia 2018 roku wartość zapasów wynikała również z działalności prowadzonej przez spółkę BDH Development, która na koniec 2019 roku została wykazana w aktywach trwałych i grupach do zbycia sklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży, co zostało szczegółowo opisane w Nocie 24.

W ciągu 2019 roku i w ciągu 2018 roku Grupa nie aktywowała kosztów finansowania zewnętrznego.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku powyższa nota zawiera aktywa finansowe w kwocie 336 582 tys. zł (31 grudnia 2018 roku: 487 935 tys. zł).

Pozostałe aktywa finansowe ujęte w nocie powyżej

	31.12.2019	31.12.2018
Pozostałe aktywa finansowe brutto, w tym:	352 794	504 365
- nieprzeterminowane	342 746	493 982
- przeterminowane od 1 do 90 dni	3 304	5 702
- przeterminowane powyżej 90 dni	6 744	4 681
- rezerwy na pozostałe aktywa finansowe (wielkość ujemna)	(16 212)	(16 430)
Pozostałe aktywa finansowe netto	336 582	487 935

Zmiana stanu odpisów na inne aktywa finansowe

	31.12.2019	31.12.2018
Stan na początek okresu	(16 430)	(14 562)
Zmiana w okresie (z tytułu)	218	(1 868)
- odpis w koszty	(1 664)	(2 353)
- rozwiązanie rezerw	-	371
- spisanie w ciężar utworzonej rezerwy	1 878	132
- różnice kursowe	4	(18)
Stan na koniec okresu	(16 212)	(16 430)

28. Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Zobowiązania wobec banków i klientów

	Zobowiązania wobec banków	Zobowiązania wobec klientów	w tym:
31.12.2019			Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Depozyty	528 448	112 424 332	77 525 267	34 083 016	816 049
Rachunki bieżące	424 200	88 073 656	62 639 670	24 823 049	610 937
Depozyty terminowe	-	24 175 269	14 885 597	9 084 560	205 112
Transakcje repo / sell/buy back	104 248	175 407	-	175 407	-
Kredyty i pożyczki otrzymane	189 901	2 980 294	-	2 980 294	-
Pozostałe zobowiązania finansowe	448 522	1 256 512	139 105	1 074 601	42 806
Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych	301 021	423 059	43 854	377 593	1 612
Zobowiązania z tytułu leasingu	-	496 912	-	456 052	40 860
Inne	147 501	336 541	95 251	240 956	334
Wartość bilansowa depozytów oraz pozostałych zobowiązań finansowych	1 166 871	116 661 138	77 664 372	38 137 911	858 855
Krótkoterminowe (do 1 roku)	816 830	112 608 069
Długoterminowe (ponad 1 roku)	350 041	4 053 069

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

	Zobowiązania	Zobowiązania	w tym:
31.12.2018	wobec banków	wobec klientów	Klienci indywidualni	Klienci korporacyjni	Klienci budżetowi
Depozyty	1 851 562	97 798 992	65 766 024	31 294 333	738 635
Rachunki bieżące	864 189	74 122 771	52 064 464	21 595 872	462 435
Depozyty terminowe	156 391	22 963 140	13 701 560	8 985 380	276 200
Transakcje repo / sell/buy back	830 982	713 081	-	713 081	-
Kredyty i pożyczki otrzymane	747 381	3 457 264	-	3 457 264	-
Pozostałe zobowiązania finansowe	509 883	752 806	157 541	594 706	559
Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych	348 776	396 704	51 390	345 314	-
Inne	161 107	356 102	106 151	249 392	559
Wartość bilansowa depozytów oraz pozostałych zobowiązań finansowych	3 108 826	102 009 062	65 923 565	35 346 303	739 194
Krótkoterminowe (do 1 roku)	2 920 767	97 735 387
Długoterminowe (ponad 1 roku)	188 059	4 273 675

Na dzień 31 grudnia 2018 roku wartość depozytów innych banków o stałym oprocentowaniu wyniosła 156 391 tys. zł.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku kredyty i pożyczki otrzymane od banków były oprocentowane zmienną stopą procentową.

Średnie oprocentowanie depozytów i kredytów otrzymanych od banków w 2019 roku wynosiło 1,30% (31 grudnia 2018 roku – 1,09%).

mBank nie dostarczył zabezpieczeń kredytów innym bankom. Grupa nie zarejestrowała żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu zaciągniętych pożyczek.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku większość depozytów przyjętych od klientów indywidualnych i korporacyjnych stanowiły depozyty na stałą stopę procentową. Średnie oprocentowanie zobowiązań wobec klientów (z wyłączeniem transakcji repo) wynosiło 0,61% (31 grudnia 2018 roku - 0,67%).

Na dzień 31 grudnia 2019 kwota kredytów i pożyczek otrzymanych obejmuje kredyty otrzymane z EBI w kwocie 2 980 294 tys. zł (31 grudnia 2018 roku: 3 457 264 tys. zł). Zabezpieczeniem kredytów są obligacje rządowe, które są wykazywane w Nocie 22 i w Nocie 34 jako aktywa zastawione.

Zobowiązania z tytułu leasingu

Poniżej przedstawiono zobowiązania z tytułu leasingu według terminów wymagalności.

	31.12.2019
Zobowiązania z tytułu leasingu według terminów wymagalności (niezdyskontowane)
Poniżej 3 miesięcy	31 718
Od 3 miesięcy do 1 roku	91 137
Od 1 roku do 5 lat	243 730
Powyżej 5 lat	169 208
Razem	535 793

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

31.12.2019	Wartość nominalna	Wartość bilansowa zobowiązania według terminu wykupu	Wartość bilansowa
Dłużne instrumenty finansowe wg rodzaju	(w walucie emisji)	Do 3 miesięcy	Od 3 miesięcy do 1 roku	Od 1 do 5 lat	Powyżej 5 lat	zobowiązania razem
Obligacje, w tym:		707 456	2 439 775	6 431 890	-	9 579 121
- PLN	1 165 200	701 476	299 424	162 545	-	1 163 445
- EUR	1 500 000	-	2 140 351	4 282 473	-	6 422 824
- CHF	505 109	5 980	-	1 986 872	-	1 992 852
Listy zastawne (publiczne), w tym:		-	911 455	3 776 152	3 168 415	7 856 022
- PLN	3 700 800	-	569 282	3 072 759	161 725	3 803 766
- EUR	946 900	-	342 173	703 393	3 006 690	4 052 256
Razem		707 456	3 351 230	10 208 042	3 168 415	17 435 143

31.12.2018	Wartość nominalna	Wartość bilansowa zobowiązania według terminu wykupu	Wartość bilansowa
Dłużne instrumenty finansowe wg rodzaju	(w walucie emisji)	Do 3 miesięcy	Od 3 miesięcy do 1 roku	Od 1 do 5 lat	Powyżej 5 lat	zobowiązania razem
Obligacje, w tym:		631 768	2 698 551	7 977 091	-	11 307 410
- PLN	1 192 600	631 768	510 907	50 224	-	1 192 899
- EUR	2 000 000	-	2 187 644	6 467 128	-	8 654 772
- CHF	379 957	-	-	1 459 739	-	1 459 739
Listy zastawne (publiczne), w tym:		-	295 222	4 247 848	2 199 103	6 742 173
- PLN	3 679 100	-	80 061	3 294 353	309 697	3 684 111
- EUR	696 900	-	215 161	953 495	1 889 406	3 058 062
Razem		631 768	2 993 773	12 224 939	2 199 103	18 049 583

Szczegółowe informacje dotyczące emisji listów zastawnych znajdują się poniżej w niniejszej nocie.

Grupa nie zarejestrowała żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu wyemitowanych papierów dłużnych.

Zmiana stanu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych

Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia	2019	2018
Stan na początek okresu	18 049 583	14 322 852
Zwiększenia (emisja)	5 060 106	7 859 225
Zmniejszenia (wykup)	(5 669 688)	(4 594 996)
Różnice kursowe	(42 207)	309 692
Inne zmiany	37 349	152 810
Stan zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na koniec okresu	17 435 143	18 049 583

Emisje w 2019 roku

• W dniu 5 kwietnia 2019 roku mBank wyemitował w ramach Programu Emisji Euroobligacji (nowy program EMTN opisany poniżej) obligacje o wartości nominalnej 125 000 tys. CHF (równowartość 477 775 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 5 kwietnia 2019 roku), z terminem zapadalności w dniu 4 października 2024 roku.
• W 2019 roku mBank Hipoteczny S.A. (mBH) dokonał następujących emisji dłużnych papierów wartościowych:
• hipotecznych listów zastawnych w kwocie 100 000 tys. zł z polskiego programu emisji hipotecznych listów zastawnych;
• hipotecznych listów zastawnych w kwocie 300 000 tys. EUR z międzynarodowego programu emisji hipotecznych listów zastawnych (równowartość 1 283 640 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 12 listopada 2019 roku);
• obligacji długoterminowych o wartości nominalnej 165 000 tys. zł;
• obligacji długoterminowych o wartości nominalnej 300 000 tys. zł.

W 2019 roku spółka mLeasing Sp. z o.o. (mLeasing) dokonała emisji obligacji krótkoterminowych w kwocie 2 649 600 tys. zł.

Wykupy w 2019 roku

• W 2019 roku mBH dokonał następujących wykupów wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych:
• wykupu zgodnie z warunkami emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 80 000 tys. zł wyemitowanych w 2013 roku,
• wykupu zgodnie z warunkami emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 50 000 tys. EUR wyemitowanych w 2014 roku,
• wykupu zgodnie z warunkami emisji długoterminowych obligacji o wartości nominalnej 80 000 tys. zł wyemitowanych w 2014 roku,
• wykupu zgodnie z warunkami emisji krótkoterminowych obligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. zł wyemitowanych w 2018 roku.
• W 2019 roku spółka mFinance France S.A. (mFF) dokonała wykupu:
• obligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR wyemitowanych w dniu 24 marca 2014 roku.
• W 2019 roku spółka mLeasing dokonała wykupu obligacji krótkoterminowych w kwocie 2 ^{532 200} tys. zł.

Emisje w 2018 roku

Nowy program emisji papierów dłużnych (EMTN)

W dniu 11 kwietnia 2018 roku Zarząd mBanku S.A. podjął uchwałę, w której wyraził zgodę na ustanowienie nowego programu emisji papierów dłużnych (Euro Medium Term Note Programme) bezpośrednio przez Bank, w wielu transzach i walutach, o różnej strukturze odsetkowej i zapadalności, o maksymalnej wartości kwoty głównej 3 000 000 tys. EUR ("Nowy Program EMTN"), co jest równowartością 12 573 300 tys. zł według kursu średniego NBP z dnia 11 kwietnia 2018 roku.

Nowy Program EMTN został ustanowiony przez aktualizację istniejącego programu emisji papierów dłużnych mFinance France SA (mFF), spółki zależnej od mBanku S.A. Aktualizacja nie wpływa na istnienie już wyemitowanych przez mFF papierów wartościowych oraz ważność gwarancji udzielonej przez Bank co do tych papierów.

W ramach Nowego Programu EMTN, Bank dokonał dwóch emisji:

• w dniu 7 czerwca 2018 roku Bank wyemitował obligacje o łącznej wartości 180 000 tys. CHF (równowartość 660 906 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 7 czerwca 2018 roku), z terminem zapadalności w dniu 7 czerwca 2022 roku,
• w dniu 5 września 2018 roku Bank wyemitował obligacje o łącznej wartości 500 000 tys. EUR (równowartość 2 159 150 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 5 września 2018 roku), z terminem zapadalności w dniu 5 września 2022 roku.
• W 2018 roku mBank Hipoteczny S.A. (mBH) dokonał następujących emisji dłużnych papierów wartościowych:
• pierwszej emisji listów zastawnych w kwocie 300 000 tys. EUR z międzynarodowego programu emisji hipotecznych listów zastawnych (równowartość 1 271 760 tys. zł według średniego kursu NBP z dnia 26 kwietnia 2018 roku),
• emisji listów zastawnych w kwocie 310 000 tys. zł z polskiego programu emisji hipotecznych listów zastawnych,
• emisji obligacji krótkoterminowych o wartości nominalnej 622 000 tys. zł oraz obligacji długoterminowych o wartości nominalnej 250 000 tys. zł.

W 2018 roku spółka mLeasing dokonała emisji obligacji krótkoterminowych w kwocie 2 ^{657 900} tys. zł.

Wykupy w 2018 roku

• W 2018 roku spółka mFinance France S.A. (mFF) dokonała wykupu:
• obligacji o wartości nominalnej 500 000 tys. CHF wyemitowanych w dniu 8 października 2013 roku,
• obligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. CZK wyemitowanych w dniu 6 grudnia 2013 roku.
• W 2018 roku mBH dokonał następujących wykupów wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych:
  • wykupu zgodnie z warunkami emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 27 500 tys. EUR wyemitowanych w 2014 roku,
  • wykupu zgodnie z warunkami emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 50 000 tys. EUR wyemitowanych w 2013 roku,
  • wykupu zgodnie z warunkami emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 200 000 tys. zł wyemitowanych w 2012 roku,
  • wykupu krótkoterminowych obligacji o wartości nominalnej 322 000 tys. zł wyemitowanych w 2018 roku,
  • wykupu krótkoterminowych obligacji o wartości nominalnej 500 700 tys. zł wyemitowanych w 2017 roku.
• W 2018 roku spółka mLeasing dokonała wykupu obligacji krótkoterminowych w kwocie 2 630 300 tys. zł.

Zgodnie z ustawą o listach zastawnych i bankach hipotecznych ze środków uzyskanych z emisji listów zastawnych Bank może refinansować kredyty zabezpieczone hipoteką oraz nabyte wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką; refinansowanie w odniesieniu do pojedynczego kredytu lub pojedynczej wierzytelności nie może jednak przekroczyć kwoty odpowiadającej 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, a w przypadku nieruchomości mieszkalnych 80% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości.

Bank utrzymuje dla hipotecznych listów zastawnych utworzoną ze środków stanowiących Zabezpieczenie zastępcze, nadwyżkę w wysokości nie niższej niż łączna kwota nominalnych wartości odsetek od znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych przypadających do wypłaty w okresie kolejnych 6 miesięcy (zwaną dalej "Nadwyżką"). Środki stanowiące Nadwyżkę nie mogą stanowić podstawy emisji listów zastawnych.

Suma nominalnych kwot wierzytelności mBH z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz Zabezpieczenia zastępczego, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych nie może być niższa niż 110% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych, przy czym suma nominalnych kwot wierzytelności Banku zabezpieczonych hipoteką, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 85% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych.

W tabelach poniżej zostały przedstawione dane związane z emisją listów zastawnych.

	31.12.2019	31.12.2018
	Hipoteczne listy zastawne	Hipoteczne listy zastawne
1. Wartość nominalna listów zastawnych w obrocie	8 225 129	7 170 670
2. Wartość nominalna wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych stanowiących podstawę emisji listów zastawnych (wartość kapitału niezapadłego)	10 232 614	9 349 392
3. Środki Banku, w postaci obligacji skarbowych, wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, stanowiące dodatkową podstawę emisji listów zastawnych (Zabezpieczenie zastępcze)	118 409	119 500
4. Poziom zabezpieczenia listów zastawnych wierzytelnościami (2/1)	124,41%	130,38%
5. Łączny poziom zabezpieczenia listów zastawnych (2+3) / 1	125,85%	132,05%
6. Wartość wierzytelności stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych w części nieprzekraczającej 60% wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości w przypadku nieruchomości komercyjnych	3 301 729	3 502 082
7. Wartość wierzytelności stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych w części nieprzekraczającej 80% wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości w przypadku nieruchomości mieszkalnych	6 098 962	4 927 634

	31.12.2019	31.12.2018
	Hipoteczne listy zastawne	Hipoteczne listy zastawne
1. Środki ulokowane w obligacjach skarbowych	200 000	200 000
2. Odsetki od listów zastawnych w obrocie przypadające do wypłaty w okresie 6 miesięcy (Nadwyżka)	81 591	80 500
3. Dopuszczalna wysokość Zabezpieczenia zastępczego (1-2)	118 409	119 500

Transakcje dotyczące obligacji Banku zaliczanych do zobowiązań podporządkowanych zostały opisane poniżej.

Zobowiązania podporządkowane

31.12.2019	Wartość nominalna	Waluta	Warunki oprocentowania (%)	Efektywne oprocentowanie (%)	Termin wymagalności/ wykupu	Stan zobowiązania
- Commerzbank AG	250 000	CHF	3M LIBOR + 2,75%	2,02	21.03.2028	980 771
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	550 000	PLN	6M WIBOR + 1,8%	3,59	10.10.2028 1)	554 418
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	200 000	PLN	6M WIBOR + 1,95%	3,74	10.10.2030 1)	201 674
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	750 000	PLN	6M WIBOR + 2,1%	3,89	17.01.2025	763 354

31.12.2018	Wartość nominalna	Waluta	Warunki oprocentowania (%)	Efektywne oprocentowanie (%)	Termin wymagalności/ wykupu	Stan zobowiązania
- Commerzbank AG	250 000	CHF	3M LIBOR + 2,75%	2,01	21.03.2028	954 684
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	550 000	PLN	6M WIBOR + 1,8%	3,59	10.10.2028 1)	554 469
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	200 000	PLN	6M WIBOR + 1,95%	3,74	10.10.2030 1)	201 693
- Inwestorzy nie związani z mBankiem	750 000	PLN	6M WIBOR + 2,1%	3,91	17.01.2025	763 317
						2 474 163

1) Warunki emisji zakładają możliwość wcześniejszego wykupu obligacji o wartości nominalnej 550 000 tys. zł w dniu 10 października 2023 roku, oraz obligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. zł w dniu 10 października 2025 roku.

Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych

Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia	2019	2018
Stan na początek okresu	2 474 163	2 158 143
Zwiększenia (emisja)	-	1 655 125
Zmniejszenia (wykup)	-	(1 405 125)
Różnice kursowe	26 175	65 850
Inne zmiany	(121)	170
Stan zobowiązań podporządkowanych na koniec okresu	2 500 217	2 474 163
Krótkoterminowe (do 1 roku)	19 892	20 012
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	2 480 325	2 454 151

Efektywne oprocentowanie podane w tabelach powyżej oznacza oprocentowanie na dzień rozpoczęcia ostatniego okresu odsetkowego.

W dniu 21 marca 2018 roku Bank dokonał wcześniejszego wykupu dwóch serii wieczystych obligacji podporządkowanych o łącznej wartości nominalnej równej 250 000 tys. CHF (równowartość 905 125 tys. zł według kursu NBP z dnia 21 marca 2018 roku). Obligacje były w całości objęte przez Commerzbank AG. Z dniem wykupu obligacje zostały umorzone. Bank dokonał wcześniejszej spłaty, ponieważ środki pozyskane z tych obligacji nie były dłużej uwzględniane w kapitale Tier II, zgodnie z postanowieniami art. 490 Rozporządzenia CRR.

Dodatkowo w dniu 21 marca 2018 roku Bank dokonał ciągnienia pożyczki podporządkowanej w kwocie 250 000 tys. CHF (równowartość 905 125 tys. zł według kursu NBP z dnia 21 marca 2018 roku), na podstawie umowy pożyczki podporządkowanej zawartej z Commerzbankiem w dniu 27 listopada 2017 roku. Zgodnie z warunkami umowy wypłata środków z tytułu pożyczki oraz wykup obligacji podporządkowanych nastąpił w formie skompensowania wierzytelności.

W dniu 29 marca 2018 roku Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła zgody na zakwalifikowanie przez Bank środków pieniężnych w kwocie 250 000 tys. CHF z tytułu pożyczki podporządkowanej jako instrumentów w kapitale Tier II Banku. Kwota 250 000 tys. CHF według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia 29 marca 2018 roku stanowi równowartość 893 200 tys. zł.

W dniu 9 października 2018 roku mBank S.A. wyemitował dwie serie obligacji podporządkowanych o łącznej wartości nominalnej 750 000 tys. zł. Wyemitowano 1 100 sztuk 10-letnich obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 500 tys. zł każda, z terminem wykupu w dniu 10 października 2028 roku, oraz 400 sztuk 12-letnich obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 500 tys. zł każda, z terminem wykupu w dniu 10 października 2030 roku.

W odniesieniu do emisji z dnia 9 października 2018 roku Bank wystąpił do Komisji Nadzoru Finansowego o wyrażenie zgody na zaliczenie do funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 3 pkt 2 lit b) ustawy Prawo bankowe, zobowiązania pieniężnego w kwocie 750 000 tys. zł pozyskanego przez Bank z tytułu wyżej wymienionej emisji obligacji podporządkowanych i uzyskał taką zgodę w dniu 28 listopada 2018 roku.

W dniu 20 grudnia 2018 roku, po uzyskaniu stosownej zgody Komisji Nadzoru Finansowego, Bank dokonał wcześniejszego wykupu obligacji podporządkowanych wyemitowanych w dniu 3 grudnia 2013 roku o łącznej wartości nominalnej 500 000 tys. zł.

Zgodnie z decyzją z dnia 8 stycznia 2015 roku mBank uzyskał zezwolenie KNF na zaliczenie do kapitału Tier II kwoty 750 000 tys. zł, stanowiącej zobowiązanie podporządkowane z tytułu przeprowadzonej w dniu 17 grudnia 2014 roku przez mBank emisji obligacji podporządkowanych na warunkach spełniających wymagania wynikające z postanowień Rozporządzenia CRR o łącznej wartości nominalnej 750 000 tys. zł z terminem wykupu 17 stycznia 2025 roku.

W 2019 roku i w 2018 roku Grupa nie odnotowała żadnych opóźnień w płatnościach rat odsetkowych ani nie naruszyła żadnych innych postanowień umownych wynikających ze swoich zobowiązań podporządkowanych.

	31.12.2019	31.12.2018
Pozostałe zobowiązania
- zobowiązania z tytułu podatków	234 298	198 379
- rozrachunki międzybankowe	848 300	776 259
- wierzyciele, w tym:	968 567	1 478 745
- rozliczenia z tytułu kart płatniczych	167 642	586 308
- zobowiązania do zapłaty wobec BFG	175 632	105 021
- bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów	213 929	236 863
- przychody przyszłych okresów	401 479	426 325
- rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia	25 116	21 827
- rezerwa na niewykorzystane urlopy	30 870	28 842
- rezerwy na pozostałe zobowiązania wobec pracowników	186 103	178 419
- pozostałe	44 120	29 613
Pozostałe zobowiązania, razem	2 952 782	3 375 272

29. Inne zobowiązania

Na dzień 31 grudnia 2019 roku powyższa nota zawiera zobowiązania finansowe w kwocie 2 030 796 tys. zł (31 grudnia 2018 roku: 2 491 867 tys. zł), których wymagalność została zaprezentowana w Nocie 3.8.1. Pozostałe składniki omawianych zobowiązań, za wyjątkiem części rezerw na odprawy emerytalne wyliczanych aktuarialnie, mają, co do zasady, charakter krótkoterminowy.

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Zmiana stanu rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia

Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku	Rezerwa emerytalno rentowa	Rezerwa pośmiertna	Rezerwa na świadczenia ZFŚS	Razem
Rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia
Stan rezerw na początek okresu	11 106	4 714	6 007	21 827
Zmiana w okresie, z tytułu:	1 203	525	1 561	3 289
Odpis na rezerwę	717	128	269	1 114
Koszt odsetkowy	289	134	169	592
Zyski i straty aktuarialne ujmowane w pozostałych dochodach całkowitych (Nota 18), w tym:	608	266	1 609	2 483
- Zmiana założeń finansowych	905	421	1 286	2 612
- Zmiana założeń demograficznych	194	93	65	352
- Pozostałe zmiany	(491)	(248)	258	(481)
Świadczenia wypłacone	(411)	(3)	(486)	(900)
Stan rezerw na koniec okresu	12 309	5 239	7 568	25 116
Krótkoterminowe (do 1 roku)	1 572	312	84	1 968
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	10 737	4 927	7 484	23 148

Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku	Rezerwa emerytalno rentowa	Rezerwa pośmiertna	Rezerwa na świadczenia ZFŚS	Razem
Rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia
Stan rezerw na początek okresu	9 362	4 103	4 783	18 248
Zmiana w okresie, z tytułu:	1 744	611	1 224	3 579
Odpis na rezerwę	686	161	213	1 060
Koszt odsetkowy	290	127	150	567
Zyski i straty aktuarialne ujmowane w pozostałych dochodach całkowitych (Nota 18), w tym:	1 420	332	1 383	3 135
- Zmiana założeń finansowych	350	152	477	979
- Zmiana założeń demograficznych	123	(17)	25	131
- Pozostałe zmiany	947	197	881	2 025
Redukcja/ likwidacja planu	(230)	-	-	(230)
Świadczenia wypłacone	(422)	(9)	(522)	(953)
Stan rezerw na koniec okresu	11 106	4 714	6 007	21 827
Krótkoterminowe (do 1 roku)	9 063	305	76	9 444
Długoterminowe (powyżej 1 roku)	2 044	4 408	5 931	12 383

Stopa dyskonta jest jednym z kluczowych założeń używanych w wycenie aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia. W przypadku, gdyby stopa dyskonta użyta przy wyliczeniu tych rezerw na dzień 31 grudnia 2019 roku została obniżona o 0,5 p.p. wartość rezerw wzrosłaby o 1 777 tys. zł, a w przypadku podwyższenia stopy dyskonta o 0,5 p.p. wartość rezerw spadłaby o 1 573 tys. zł.

30. Rezerwy

	31.12.2019	31.12.2018
Rezerwy na sprawy sporne, w tym:	484 760	106 321
- rezerwy na indywidualne sprawy sądowe dotyczące klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF	417 653	30 565
- rezerwy na pozostałe sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi	61 103	67 258
- pozostałe rezerwy sprawy sporne	6 004	8 498
Pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje	153 432	109 409
Inne rezerwy	101 104	42 553
Rezerwy, razem	739 296	258 283

Szacunkowe terminy realizacji udzielonych zobowiązań warunkowych zostały zaprezentowane w Nocie 34.

Szacunkowe terminy ewentualnej realizacji przepływów dotyczących rezerw na sprawy sporne oraz pozostałych rezerw, co do zasady, wynoszą powyżej 1 roku.

Opis dotyczący indywidualnych spraw sądowych dotyczących klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF został przedstawiony w Nocie 32.

Metodologia kalkulacji rezerwy na indywidualne sprawy sądowe dotyczące klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF zostały przedstawione w Nocie 4.

Pozycja "Inne rezerwy" zawiera rezerwy ujęte związane z wyrokiem TSUE dotyczącym zwrotów prowizji w przypadku wcześniejszych spłat kredytów, które szczegółowo opisano w Nocie 4.

Zmiana stanu rezerw

	2019
Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia	Rezerwy na indywidualne sprawy sądowe dotyczące klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF	Rezerwy na pozostałe sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi	Pozostałe rezerwy na sprawy sporne	Inne rezerwy
Stan rezerw na początek okresu	30 565	67 258	8 498	42 553
Zmiana w okresie, z tytułu:	387 088	(6 155)	(2 494)	58 551
- odpis w koszty	387 855	3 776	2 114	136 179
- rozwiązanie rezerw	(339)	(3 506)	(2 894)	(5 947)
- wykorzystanie	(428)	(6 425)	(1 714)	(71 985)
- przeniesienie do innych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej	-	-	-	302
- różnice kursowe	-	-	-	2
Stan rezerw na koniec okresu	417 653	61 103	6 004	101 104

	2018
Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia	Rezerwy na indywidualne sprawy sądowe dotyczące klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w CHF	Rezerwy na pozostałe sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi	Pozostałe rezerwy na sprawy sporne	Inne rezerwy
Stan rezerw na początek okresu	14 696	72 701	7 885	19 978
Zmiana w okresie, z tytułu:	15 869	(5 443)	613	22 575
- odpis w koszty	19 544	3 431	613	27 890
- rozwiązanie rezerw	-	(2 626)	-	(649)
- spisanie w ciężar utworzonej rezerwy	(3 714)	(6 248)	-	(4 700)
- różnice kursowe	39	-	-	34
Stan rezerw na koniec okresu	30 565	67 258	8 498	42 553

Zmiana stanu rezerw na zobowiązania do udzielenia kredytu, gwarancje i inne produkty finansowe oraz pozostałe zobowiązania

Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. Bilans otwarcia		Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Bilans zamknięcia
Zobowiązania do udzielenia kredytu	57 914	-	-	-	36 450	(43 974)	13 474	63 864
Koszyk 1	32 575	32 226	(4 616)	(112)	22 736	(13 204)	(33 897)	35 708
Koszyk 2	18 247	(32 226)	4 688	(145)	10 844	(11 234)	33 465	23 639
Koszyk 3	6 231	-	(72)	257	1 695	(19 479)	13 504	2 136
POCI	861	-	-	-	1 175	(57)	402	2 381
Gwarancje i inne produkty finansowe	51 495	-	-	-	60 502	(28 484)	6 055	89 568
Koszyk 1	2 784	1 484	(674)	(3)	13 852	(7 847)	(4 815)	4 781
Koszyk 2	4 994	(1 484)	674	(189)	2 773	(1 755)	(300)	4 713
Koszyk 3	47 154	-	-	192	43 877	(20 477)	8 938	79 684
POCI	(3 437)	-	-	-	-	1 595	2 232	390
Pozostałe zobowiązania	-	-	-	-	109	(109)	-	-
Koszyk 1	-	-	-	-	109	(109)	-	-
Rezerwy dotyczące ekspozycji pozabilansowych	109 409	-	-	-	97 061	(72 567)	19 529	153 432

Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. Bilans otwarcia		Transfer do Koszyka 1	Transfer do Koszyka 2	Transfer do Koszyka 3	Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem	Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu	Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto)	Bilans zamknięcia
Zobowiązania do udzielenia kredytu	47 466	-	-	-	24 477	(16 989)	2 960	57 914
Koszyk 1	29 409	17 523	(2 846)	(4)	18 637	(9 198)	(20 946)	32 575
Koszyk 2	17 626	(17 523)	2 846	(11)	3 972	(6 353)	17 690	18 247
Koszyk 3	431	-	-	15	1 014	(1 438)	6 209	6 231
POCI	-	-	-	-	854	-	7	861
Gwarancje i inne produkty finansowe	72 426	-	-	-	11 156	(14 588)	(17 499)	51 495
Koszyk 1	5 130	322	(324)	(3)	4 994	(6 792)	(543)	2 784
Koszyk 2	1 806	(322)	419	-	1 860	(1 050)	2 281	4 994
Koszyk 3	65 490	-	(95)	3	5 313	(6 745)	(16 812)	47 154
POCI	-	-	-	-	(1 011)	(1)	(2 425)	(3 437)
Pozostałe zobowiązania	147	-	-	-	-	(152)	5	-
Koszyk 1	147	-	-	-	-	(152)	5	-
Rezerwy dotyczące ekspozycji pozabilansowych	120 039	-	-	-	35 633	(31 729)	(14 534)	109 409

31. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego obliczane są w stosunku do wszystkich różnic przejściowych zgodnie z metodą bilansową przy zastosowaniu stawki podatku dochodowego, która będzie obowiązywać w roku powstania obowiązku podatkowego (2019 rok i 2018 rok: 19%).

Aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie zalicza się do aktywów i zobowiązań krótkoterminowych.

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Poniżej przedstawiono zmiany dotyczące aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego:

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	Stan na 01.01.2019	Przez rachunek zysków i strat	Przez pozostałe całkowite dochody	Pozostałe zmiany	Stan na 31.12.2019
Odsetki naliczone	137 086	10 247	-	-	147 333
Wycena pochodnych instrumentów finansowych	1 274	(1 030)	745	-	989
Wycena papierów wartościowych	38 845	11 788	(375)	-	50 258
Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek	471 615	14 467	-	1 364	487 446
Rezerwy na świadczenia pracownicze	43 662	1 401	485	16	45 564
Pozostałe rezerwy	60 003	13 389	-	-	73 392
Rozliczenia międzyokresowe kosztów	67 913	(32 845)	-	148	35 216
Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach	-	2 123	-	2 308	4 431
Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu	449 658	8 418	-	-	458 076
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych*	-	91 601	-	-	91 601
Pozostałe ujemne różnice przejściowe	73 981	4 623	-	880	79 484
Razem	1 344 037	124 182	855	4 716	1 473 790

* pozycja zawiera wpływ MSSF 16 na podatek odroczony

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	Stan na 01.01.2019	Przez rachunek zysków i strat	Przez pozostałe całkowite dochody	Pozostałe zmiany	Stan na 31.12.2019
Odsetki naliczone	(76 721)	(13 066)	-	(2)	(89 789)
Wycena pochodnych instrumentów finansowych	(57 506)	(20 145)	(9 032)	-	(86 683)
Wycena papierów wartościowych	(110 804)	(20 428)	(2 194)	-	(133 426)
Odsetki i prowizje pobrane z góry	(6 962)	(9 451)	(5)	-	(16 418)
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych*	(42 795)	(79 211)	-	-	(122 006)
Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej	(18 657)	-	-	-	(18 657)
Pozostałe dodatnie różnice przejściowe**	(71 599)	6 045	-	(3 627)	(69 181)
Razem	(385 044)	(136 256)	(11 231)	(3 629)	(536 160)

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	Stan na 01.01.2018	Wpływ wdrożenia MSSF 9	Skorygowany stan na początek okresu	Przez rachunek zysków i strat	Przez pozostałe całkowite dochody	Pozostałe zmiany	Stan na 31.12.2018
Odsetki naliczone	114 653	-	114 653	22 433	-	-	137 086
Wycena pochodnych instrumentów finansowych	2 639	-	2 639	(1 365)	-	-	1 274
Wycena papierów wartościowych	32 282	-	32 282	6 324	239	-	38 845
Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek	279 631	109 632	389 263	82 352	-	-	471 615
Rezerwy na świadczenia pracownicze	39 221	-	39 221	3 842	599	-	43 662
Pozostałe rezerwy	33 164	-	33 164	26 839	-	-	60 003
Rozliczenia międzyokresowe kosztów	32 790	-	32 790	35 123	-	-	67 913
Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach	78	-	78	(78)	-	-	-
Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu	350 124	-	350 124	99 534	-	-	449 658
Pozostałe ujemne różnice przejściowe	76 096	-	76 096	(2 637)	134	388	73 981
Razem	960 678	109 632	1 070 310	272 367	972	388	1 344 037

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	Stan na 01.01.2018	Wpływ wdrożenia MSSF 9	Skorygowany stan na początek okresu	Przez rachunek zysków i strat	Przez pozostałe całkowite dochody	Pozostałe zmiany	Stan na 31.12.2018
Odsetki naliczone	(77 950)	-	(77 950)	1 229	-	-	(76 721)
Wycena pochodnych instrumentów finansowych	(26 124)	-	(26 124)	(10 542)	(20 840)	-	(57 506)
Wycena papierów wartościowych	(116 192)	9 582	(106 610)	2 218	(6 412)	-	(110 804)
Odsetki i prowizje pobrane z góry	(1 538)	-	(1 538)	(5 424)	-	-	(6 962)
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych	(45 749)	-	(45 749)	2 954	-	-	(42 795)
Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej	(18 657)	-	(18 657)	-	-	-	(18 657)
Pozostałe dodatnie różnice przejściowe	(45 299)	(49 825)	(95 124)	20 470	-	3 055	(71 599)
Razem	(331 509)	(40 243)	(371 752)	10 905	(27 252)	3 055	(385 044)

	31.12.2019	31.12.2018
Odsetki naliczone	(2 819)	23 662
Wycena pochodnych instrumentów finansowych	(21 175)	(11 907)
Wycena papierów wartościowych	(8 640)	8 542
Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek	14 467	82 352
Rezerwy na świadczenia pracownicze	1 401	3 842
Pozostałe rezerwy	13 389	26 839
Rozliczenia międzyokresowe kosztów	(32 845)	35 123
Odsetki i prowizje pobrane z góry	(9 451)	(5 424)
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych	12 390	2 954
Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu	8 418	99 534
Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach	2 123	(78)
Pozostałe różnice przejściowe	10 668	17 833
Razem podatek odroczony ujęty w rachunku zysków i strat (Nota 16)	(12 074)	283 272

Pozycja "Pozostałe dodatnie różnice przejściowe" zawiera między innymi wpływ utworzenia rezerwy z tytułu podatku odroczonego w wysokości 18 774 tys. zł na koniec 2019 roku (22 529 tys. zł na koniec 2018 roku) wynikającej z wdrożenia MSSF 9 w odniesieniu do rozpoznanych w latach ubiegłych kosztów uzyskania przychodów z tytułu rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe. Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 2017 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku, gdy Bank przed 1 stycznia 2018 roku zaliczył IBNR do kosztów uzyskania przychodów, po wejściu w życie Nowelizacji zobowiązany jest do rozpoznania przychodu do wysokości rozpoznanej uprzednio jako koszt podatkowy. Bank rozpoznaje przychody z tego tytułu proporcjonalnie przez okres 7 kolejnych lat podatkowych.

Grupa dokonała oceny odzyskiwalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Zgodnie z zasadami paragrafu 28 i 29 MSR 12 "Podatek dochodowy", Grupa rozpoznała aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie, w jakim jest prawdopodobne, że Grupa będzie miała wystarczający dochód do opodatkowania w przyszłych okresach lub ma możliwość planowania płatności podatkowych, które spowodują powstanie dochodu do opodatkowania w odpowiednich okresach.

Poziom aktywa z tytułu podatku odroczonego za rok 2019 i 2018 nie obejmuje strat podatkowych oddziału zagranicznego na Słowacji w wysokości odpowiednio: 1 986 tys. EUR (równowartość 8 457 tys. zł według kursu średniego NBP z dnia 31 grudnia 2019 roku) i 1 693 tys. EUR (równowartość 7 279 tys. zł według kursu średniego NBP z dnia 31 grudnia 2018 roku). Ewentualne uwzględnienie, w latach kolejnych, w kalkulacji aktywa z tytułu podatku odroczonego strat Oddziału poniesionych w latach ubiegłych, będzie zależało od oceny kształtowania się podstawy opodatkowania w podatku dochodowym w przyszłości (z uwzględnieniem okresów przewidzianych na rozliczenie strat podatkowych). Prawo do rozliczenia strat podatkowych wygasa w okresie między 2020 rokiem a 2023 rokiem.

Grupa nie uwzględnia w wyliczeniu aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego także niewykorzystanych strat podatkowych poniesionych przez Garbary Sp. z o.o. i BDH Development Sp. z o.o. z uwagi na fakt, że nie jest prawdopodobne, iż w przyszłości wystąpi dochód do opodatkowania umożliwiający ich rozliczenie. Łącznie kwota niewykorzystanych strat podatkowych nie ujętych w wyliczeniu aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w Grupie wynosiła 53 645 tys. zł na koniec 2019 roku oraz 59 115 tys. zł na koniec 2018 roku. Prawo do rozliczenia strat podatkowych wygasa w okresie między 2020 a 2024 rokiem.

Grupa ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic przejściowych powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone, chyba że realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez Grupę i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia w przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu. Na koniec 2019 Grupa nie ujęła w kalkulacji podatku odroczonego rozliczeń z tytułu różnic przejściowych w łącznej kwocie 1 449 790 tys. zł powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone oraz 1 443 977 tys. zł na koniec 2018 roku.

32. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Grupa monitoruje status wszystkich spraw sądowych wniesionych przeciwko podmiotom z Grupy, w tym stan orzecznictwa sądowego w sprawach dotyczących kredytów w walucie obcej pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych, jak również poziom wymaganych rezerw na sprawy sporne.

Grupa tworzy rezerwy na sprawy sporne prowadzone przeciwko podmiotom Grupy, które w wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka wiążą się z prawdopodobnym wypływem środków z tytułu wypełnienia zobowiązania oraz gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego zobowiązania. Wysokość rezerw ustala się biorąc pod uwagę między innymi kwoty wypływu środków wyliczone na podstawie scenariuszy potencjalnych rozstrzygnięć spraw spornych oraz ich prawdopodobieństwo oszacowane przez Grupę na podstawie dotychczasowego orzecznictwa sądów w podobnych sprawach oraz doświadczeń Grupy.

Wartość rezerw na sprawy sporne na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 484 760 tys. złotych (106 321 tys. złotych na dzień 31 grudnia 2018 roku). Ewentualny wypływ środków z tytułu wypełnienia zobowiązania następuje w momencie prawomocnego rozstrzygnięcia spraw przez sądy, co pozostaje poza kontrolą Grupy.

Informacje na temat największych postępowań dotyczących zobowiązań warunkowych emitenta

1. Roszczenia klientów Interbrok

Od dnia 14 sierpnia 2008 roku do Banku zwróciło się 170 podmiotów, które były w przeszłości klientami spółki Interbrok Investment E. Dróżdż i Spółka Spółka jawna (dalej zwana Interbrok), i za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Warszawie zawezwały Bank do próby ugodowej na łączną kwotę 386 086 tys. zł. Do Banku wpłynęło 9 pozwów o odszkodowania. Osiem z dziewięciu pozwów zostało złożonych przez byłych klientów Interbrok na łączną kwotę 800 tys. zł, z zastrzeżeniem iż roszczenia mogą ulec rozszerzeniu do łącznej kwoty 5 950 tys. zł. Powodowie zarzucili Bankowi pomocnictwo w sprzecznym z prawem działaniu Interbrok, które wyrządziło Powodom szkodę. W siedmiu z wymienionych spraw powództwa przeciwko Bankowi zostały oddalone i sprawy zostały prawomocnie zakończone. W ósmej sprawie powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia i Sąd Okręgowy umorzył postępowanie. W dziewiątej sprawie wartość przedmiotu sporu wynosi 275 423 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Suma ta według żądania pozwu ma obejmować nabyte przez Powoda w drodze cesji wierzytelności przysługujące poszkodowanym w stosunku do Interbrok z tytułu pomniejszenia (wskutek upadłości Interbrok) wierzytelności o zwrot wpłaconych przez poszkodowanych depozytów przeznaczonych na inwestowanie na rynku forex. Powód odpowiedzialność Banku opiera na pomocnictwie Banku do czynu niedozwolonego Interbrok, polegającego na prowadzeniu działalności maklerskiej bez zezwolenia. W dniu 7 listopada 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo w całości. Wyrok nie jest prawomocny. Powód wniósł apelację.

1. Pozew firmy LPP S.A.

W dniu 17 maja 2018 roku do mBanku S.A. wpłynął pozew firmy LPP S.A. z siedzibą w Gdańsku w sprawie roszczenia odszkodowawczego w kwocie 96 307 tys. zł z tytułu opłaty interchange. Firma LPP S.A. wnosi o zasądzenie kwoty odszkodowania solidarnie od mBanku S.A. i od innego banku krajowego.

Powód zarzuca obydwu pozwanym Bankom oraz innym bankom działającym w Polsce udział w bezprawnym porozumieniu naruszającym przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, tj. w porozumieniu ograniczającym konkurencję na rynku usług acquiringowych związanych z regulowaniem zobowiązań klientów wobec Powoda z tytułu płatności za nabywane przez nich towary za pomocą kart płatniczych na terytorium Polski.

mBank S.A. złożył odpowiedź na pozew i wniósł o oddalenie powództwa. Sąd uwzględnił wnioski Pozwanych o wezwanie szesnastu banków do udziału w sprawie oraz zarządził doręczenie bankom pism z wnioskiem o wezwanie.

1. Pozew firmy Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A.

W dniu 7 lutego 2020 roku do mBanku S.A. wpłynął pozew firmy Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. (Orlen) z siedzibą w Płocku w sprawie roszczenia odszkodowawczego w kwocie 635 681 tys. zł z tytułu opłaty interchange. Firma Orlen wnosi o zasądzenie kwoty odszkodowania solidarnie od mBanku S.A. i od innego banku krajowego oraz od Master Card Europe i VISA Europe Management Services.

Powód zarzuca obydwu pozwanym Bankom oraz innym bankom działającym w Polsce udział w bezprawnym porozumieniu naruszającym przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, tj. w porozumieniu ograniczającym konkurencję na rynku usług acquiringowych związanych z regulowaniem zobowiązań klientów wobec Powoda z tytułu płatności za nabywane przez nich towary i usługi za pomocą kart płatniczych na terytorium Polski.

Aktualnie w mBanku S.A. trwają prace nad przygotowaniem odpowiedzi na pozew.

1. Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzuli zmiany oprocentowania

W dniu 4 lutego 2011 roku doręczono Bankowi pozew zbiorowy wniesiony do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 20 grudnia 2010 roku przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów jako reprezentanta grupy 835 osób fizycznych - klientów bankowości detalicznej Banku. W pozwie zażądano ustalenia odpowiedzialności Banku za nienależyte wykonywanie umów o kredyty hipoteczne. W szczególności zarzucono, iż Bank niewłaściwie stosował postanowienia umów dotyczących zmiany oprocentowania, a mianowicie, że Bank nie obniżał oprocentowania kredytu, mimo iż zdaniem Powoda był do tego zobowiązany. Bank nie zgadza się z powyższymi zarzutami. mBank złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Na dzień 17 października 2012 roku skład grupy uprawomocnił się w liczbie 1247 członków. W dniu 3 lipca 2013 roku Sąd ogłosił wyrok, w którym uwzględnił w całości powództwo uznając, iż Bank nienależycie wykonywał umowę przez co konsumenci ponieśli szkodę. Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2014 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację mBanku S.A. podtrzymując w zasadzie stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w zaskarżonym wyroku. W dniu 14 maja 2015 roku na skutek skargi kasacyjnej mBanku Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi. Postanowieniem z dnia 24 września 2015 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi dopuścił dowód z opinii biegłego w celu weryfikacji poprawności wykonywania przez mBank S.A. zmian oprocentowania kredytów hipotecznych objętych pozwem zbiorowym w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 28 lutego 2010 roku. Sprawa jest w toku.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość przedmiotu sporu w ramach tego pozwu zbiorowego wyniosła 5,2 mln zł.

1. Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzul waloryzacyjnych

Dnia 4 kwietnia 2016 roku Miejski Rzecznik Konsumentów reprezentujący grupę 390 osób – klientów bankowości detalicznej, którzy zawarli umowy kredytów hipotecznych waloryzowane kursem CHF, złożył przeciwko mBankowi S.A. pozew zbiorowy w Sądzie Okręgowym w Łodzi.

Pozew zawiera alternatywne roszczenia dotyczące orzeczenia częściowej nieważności umów kredytowych, tj. pod względem postanowień dotyczących waloryzacji, lub orzeczenia, że umowy te są nieważne w całości, lub orzeczenia, że postanowienia umowy dotyczące waloryzacji są nieważne ze względu na fakt, że dopuszczają waloryzację kredytu powyżej 20% i poniżej 20% według kursu CHF z tabeli kursów walut mBanku S.A. obowiązującej w dniu zawarcia każdej z tych umów kredytowych.

Postanowieniem z dnia 13 marca 2018 roku Sąd ustalił skład grupy na 1 731 osób. W dniu 19 października 2018 roku Sąd wydał wyrok, w którym oddalił wszystkie roszczenia Powoda. W ustnym uzasadnieniu Sąd podniósł, że Powód nie wykazał, że przysługuje mu interes prawny w wytaczaniu przedmiotowego powództwa a także odniósł się do kwestii ważności umów kredytowych waloryzowanych kursem CHF podkreślając, że zarówno same umowy, jak i klauzula waloryzacyjna są zgodne zarówno z obowiązującymi przepisami jak i z zasadami współżycia społecznego. W dniu 11 stycznia 2019 roku do Banku została doręczona apelacja Powoda, na którą Bank złożył odpowiedź.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość przedmiotu sporu w ramach tego pozwu zbiorowego wyniosła 377 mln zł.

1. Indywidualne sprawy sądowe przeciwko Bankowi dotyczące kredytów indeksowanych do CHF

Poza pozwami zbiorowymi toczą się również indywidualne sprawy sądowe przeciwko Bankowi wytoczone przez klientów w związku z umowami kredytowymi w CHF. Na dzień 31 grudnia 2019 roku przeciwko Bankowi toczyło się 3 715 indywidualnych postępowań sądowych wszczętych przez klientów w związku z umowami kredytowymi w CHF (30 września 2019 roku: 3 371 postępowań) o łącznej wartości roszczeń w wysokości 443,2 mln zł (30 września 2019 roku: 366,6 mln zł). Wartość rezerw na wszystkie postępowania sądowe związane z umowami kredytowymi w CHF na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła 478,8 mln zł.

W ramach pozwów indywidualnych 2 902 postępowania (30 września 2019 roku: 2 478 postępowań) o łącznej wartości sporu w wysokości 430,1 mln zł (30 września 2019 roku: 352,5 mln zł) dotyczyły klauzul waloryzacyjnych i zawierały roszczenia dotyczące orzeczenia częściowej bezskuteczności lub częściowej nieważności umów kredytowych, tj. pod względem postanowień dotyczących waloryzacji, lub orzeczenia, że umowy te są nieważne w całości. Prawomocne orzeczenia wydane do dnia podpisania niniejszego sprawozdania finansowego w indywidualnych postępowaniach dotyczących klauzul indeksacyjnych są w większości przypadków korzystne dla Banku.

Wykazana w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy mBanku S.A. na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość bilansowa kredytów hipotecznych i mieszkaniowych udzielonych klientom indywidualnym w CHF wyniosła 13,6 mld zł (tj. 3,5 mld franków szwajcarskich), w porównaniu do 14,4 mld zł (tj. 3,8 mld franków szwajcarskich) na koniec 2018 roku. Ponadto wartość portfela pożyczek udzielonych w CHF, które na dzień 31 grudnia 2019 roku zostały w całości spłacone, wyniosła 6,3 mld zł.

Podejście Grupy do kalkulacji rezerw na ryzyko prawne związane z klauzulami waloryzacyjnymi w umowach kredytów w CHF zostało opisane w Nocie 4 "Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości".

Orzeczenie TSUE w sprawie dotyczącej kredytu w CHF

W dniu 3 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości UE wydał orzeczenie w trybie prejudycjalnym w sprawie kredytu indeksowanego we frankach szwajcarskich udzielonego przez jeden z krajowych banków. Celem pytań prejudycjalnych było ustalenie między innymi, czy można zastosować obowiązujący zwyczaj w sytuacji, gdy w prawie krajowym nie ma przepisu, który mógłby zastąpić klauzulę dotyczącą kursu walutowego uznaną za abuzywną. Zgodnie z orzeczeniem TSUE, kwestię abuzywności będą rozstrzygać polskie sądy. TSUE nie odniósł się do tej kwestii. TSUE nie zdecydował też ostatecznie w sprawie konsekwencji uznania klauzuli dotyczącej kursu walutowego za abuzywną przez sąd krajowy, wskazując jednak, że możliwość dalszego wykonywania umowy kredytu w PLN oprocentowanego stawką LIBOR wydaje się wątpliwa. W przypadku uznania klauzuli kursowej za abuzywną krajowy sąd ma zdecydować czy umowa może być nadal wykonywana czy też należy stwierdzić nieważność umowy, biorąc pod uwagę wolę klienta, jak i skutki nieważności dla klienta. TSUE zgodził się na stosowanie normy dyspozytywnej (w ocenie Banku art. 358 polskiego kodeksu cywilnego odnoszący się do średniego kursu NBP może być uznany za normę dyspozytywną), jeśli uznanie umowy za nieważną miałoby niekorzystny skutek dla klienta. Nie zgodził się natomiast na stosowanie przepisów o charakterze ogólnym, odwołujących się do zwyczaju czy zasad słuszności.

Informacje o przeprowadzonych kontrolach podatkowych

W dniu 9 kwietnia 2019 roku mBank Hipoteczny S.A. otrzymał wezwanie od Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie do przedłożenia dokumentacji podatkowej dotyczącej transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi, o której mowa w art. 9a ust. 1-3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz został poinformowany o rozpoczęciu czynnościach sprawdzających w zakresie prawidłowości sporządzania zeznania CIT-8 i CIT-8/O za rok 2017.

W dniu 24 września 2018 roku mBank S.A. otrzymał wezwanie od Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie do przedłożenia dokumentacji podatkowej dotyczącej transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi, o której mowa w art. 9a ust. 1-3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2016.

W dniu 24 września 2018 roku spółka mLeasing Sp. z o.o. otrzymała wezwanie od Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie do przedłożenia dokumentacji podatkowej dotyczącej transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi, o której mowa w art. 9a ust. 1-3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2016.

W dniach od 11 czerwca 2018 roku do 5 września 2018 roku w spółce CSK Sp. z o.o., w 100% zależnej od BDH Development Sp. z o.o., została przeprowadzona kontrola podatkowa prowadzona przez pracowników Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2016. Kontrola podatkowa nie wykazała nieprawidłowości.

Organy podatkowe mogą przeprowadzać kontrole i weryfikować zapisy operacji gospodarczych ujętych w księgach rachunkowych w ciągu 5 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym złożono deklaracje podatkowe, dokonać ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego i nałożyć związane z tym kary. W opinii Zarządu nie istnieją okoliczności wskazujące na możliwość powstania istotnych zobowiązań podatkowych w tym zakresie.

Kontrola Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF)

W okresie od października do grudnia 2018 roku pracownicy UKNF przeprowadzili w Banku kontrolę w celu sprawdzenia, czy działalność mBanku S.A. w zakresie wykonywania obowiązków depozytariusza jest zgodna z prawem oraz umową o wykonywaniu funkcji depozytariusza, a w szczególności z ustawą z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355, z późn. zm.).

Szczegółowe ustalenia kontroli zostały przedstawione w protokole przekazanym Bankowi w dniu 11 lutego 2019 roku. W dniu 25 lutego 2019 roku Bank przekazał UKNF zastrzeżenia do protokołu oraz dodatkowe wyjaśnienia w kwestiach podlegających kontroli.

W dniu 1 kwietnia 2019 roku Bank otrzymał odpowiedź UKNF na zastrzeżenia do protokołu kontroli oraz zalecenia UKNF w zakresie dostosowania działalności jako depozytariusz funduszy inwestycyjnych do przepisów prawa. Wszystkie zastrzeżenia Banku zostały odrzucone przez regulatora.

W dniu 25 kwietnia 2019 roku Bank przekazał UKNF deklarację działań w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych. Urząd pismem z dnia 4 września 2019 roku wniósł zastrzeżenia do realizacji wybranych zaleceń. W dniu 11 października 2019 roku Bank przekazał UKNF odpowiedź na zastrzeżenia, w której doprecyzował opis podejmowanych działań, jak również przedstawił nowe rozwiązania zmierzające do realizacji zaleceń. W dniu 5 grudnia 2019 roku UKNF przekazał Bankowi odpowiedź na pismo zawierające akceptację części działań Banku mających na celu realizację zaleceń pokontrolnych oraz doprecyzowanie innych oczekiwań, które są realizowane. O zakończeniu i zrealizowaniu zaleceń KNF Bank zawiadomi Urząd stosownym pismem.

33. Zobowiązania pozabilansowe

Zobowiązania pozabilansowe Grupy obejmują:

Zobowiązania do udzielenia kredytu

Kwoty oraz odpowiadające im terminy, w których Grupa zobowiązana będzie do zrealizowania pozabilansowych zobowiązań finansowych poprzez udzielenie kredytów lub innych świadczeń pieniężnych, zostały zaprezentowane w tabeli poniżej.

• Gwarancje i inne produkty finansowe
• Pozostałe zobowiązania

Zobowiązania do udzielenia kredytu, gwarancje i inne produkty finansowe oraz pozostałe zobowiązania

31.12.2019	Kwota nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9				Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9
	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI
Zobowiązania do udzielenia kredytu	27 971 352	1 146 727	14 041	2 815	35 708	23 639	2 136	2 381
Gwarancje i inne produkty finansowe	7 785 545	963 174	186 466	3 242	4 781	4 713	79 684	390

31.12.2018	Kwota nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9				Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9
	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI	Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	POCI
Zobowiązania do udzielenia kredytu	26 868 906	935 840	21 609	961	32 575	18 247	6 231	861
Gwarancje i inne produkty finansowe	7 543 787	872 767	119 779	5 100	2 784	4 994	47 154	(3 437)
Pozostałe zobowiązania	37 076	-	-	-	-	-	-	-

Poniższa tabela przedstawia zobowiązania pozabilansowe udzielone i otrzymane przez Grupę oraz wartość nominalną otwartych transakcji pochodnych Grupy na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku.

Gwarancje zostały przedstawione w poniższej tabeli na podstawie najwcześniejszej umownej daty zapadalności.

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Do 1 roku	Powyżej 1 roku do 5 lat	Powyżej 5 lat	Razem
32 479 904	6 033 390	3 554 723	42 068 017
30 083 806	4 876 925	3 112 631	38 073 362
24 635 711	2 824 772	1 674 452	29 134 935
24 635 711	2 824 772	1 674 452	29 134 935
5 448 095	2 052 153	1 438 179	8 938 427
5 448 095	2 052 153	1 438 179	8 938 427
2 396 098	1 156 465	442 092	3 994 655
392 130	-	-	392 130
2 003 968	1 156 465	442 092	3 602 525
200 227 125	350 824 493	45 135 622	596 187 240
133 642 008	323 965 761	39 560 757	497 168 526
62 798 352	25 661 914	5 085 895	93 546 161
3 786 765	1 196 818	488 970	5 472 553
232 707 029	356 857 883	48 690 345	638 255 257

31.12.2018	Do 1 roku	Powyżej 1 roku do 5 lat	Powyżej 5 lat	Razem
1. Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane	32 900 774	4 049 191	3 091 452	40 041 417
Zobowiązania udzielone	31 399 043	2 307 751	2 754 629	36 461 423
1. Finansowe	24 303 130	1 972 322	1 607 462	27 882 914
a) zobowiązania do udzielenia kredytu	24 253 840	1 967 925	1 605 551	27 827 316
b) pozostałe udzielone zobowiązania finansowe	49 290	4 397	1 911	55 598
2. Gwarancje i inne produkty finansowe	7 058 837	335 429	1 147 167	8 541 433
a) gwarancje i akredytywy stand by	7 058 837	335 429	1 147 167	8 541 433
3. Pozostałe zobowiązania	37 076	-	-	37 076
Zobowiązania otrzymane	1 501 731	1 741 440	336 823	3 579 994
- finansowe	-	381 660	-	381 660
- gwarancyjne	1 501 731	1 359 780	336 823	3 198 334
2. Pochodne instrumenty finansowe (wartość nominalna kontraktów)	162 822 205	312 067 363	42 533 604	517 423 172
Instrumenty pochodne na stopę procentową	90 331 695	291 197 062	38 527 954	420 056 711
Walutowe instrumenty pochodne	70 254 654	20 338 566	2 487 650	93 080 870
Instrumenty pochodne na ryzyko rynkowe	2 235 856	531 735	1 518 000	4 285 591
Pozycje pozabilansowe razem	195 722 979	316 116 554	45 625 056	557 464 589

Wartości nominalne instrumentów pochodnych zaprezentowane są w Nocie 20.

Największy wpływ na wielkość zobowiązań finansowych udzielonych, poza zobowiązaniami udzielonymi przez Bank, miały zobowiązania udzielone przez mFaktoring i mBank Hipoteczny w wysokości odpowiednio 1 194 564 tys. zł i 449 612 tys. zł na dzień 31 grudnia 2019 roku (31 grudnia 2018 rok odpowiednio: 1 644 421 tys. zł i 1 515 637 tys. zł).

W dniu 5 lipca 2019 roku mBank S.A zawarł umowę najmu powierzchni w budynku Mennica Legacy Tower, położonym przy ul. Pereca 21 w Warszawie, do którego zostanie przeniesiona warszawska centrala Banku. Przedmiot najmu zostanie wydany w dwóch fazach. Wydanie powierzchni w ramach pierwszej fazy nastąpi w dniu 1 października 2020 roku, natomiast druga faza zostanie wydana w dniu 1 lutego 2021 roku. Umowa najmu została zawarta na czas oznaczony 124 miesięcy, licząc od daty rozpoczęcia najmu dla pierwszej fazy.

34. Aktywa zastawione

Na aktywach ustanawia się zabezpieczenia w związku z umowami odkupu papierów wartościowych oraz transakcji pochodnych zawartymi z innymi bankami oraz ustanawia się depozyty zabezpieczające w związku z zawarciem kontraktów giełdowych typu futures, opcjami i członkostwem w giełdach.

Zabezpieczenie może być również złożone w różnej formie (gotówka, papiery wartościowe, zastaw na aktywach itp.).

Analogicznie, na rzecz Grupy kontrahenci ustanawiają zabezpieczenia transakcji na swoich aktywach. Jeśli przedmiotem takiego zabezpieczenia są papiery wartościowe (w transakcji buy/sell back), mogą one zostać ponownie użyte jako zabezpieczenie w transakcji przeciwstawnej (sell/buy back).

Ponadto Grupa przyjmuje zabezpieczenia o charakterze rzeczowym (w formie zastawu bądź hipoteki) związane z transakcjami o charakterze kredytowym, takich jak udzielone kredyty, linie kredytowe, gwarancje bankowe.

W tabeli poniżej zaprezentowano zestawienie środków możliwych do zastawienia w rozbiciu na główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy mBanku. Głównym składnikiem stanowiącym zabezpieczenie płynności Grupy mBanku z tytułu możliwych do ustanowienia zabezpieczeń są skarbowe papiery wartościowe.

		Aktywa		Zabezpieczenia przyjęte w formie	Środki możliwe do
31.12.2019	Aktywa ogółem	Aktywa zastawione	Aktywa możliwe do zastawienia	papierów wartościowych związane z transakcjami buy/sell back
				Przyjęte	Ponownie zastawione	Możliwe do zastawienia	zastawienia (3+6)
	1	2	3	4	5	6	7
Papiery dłużne (Nota 20, 21, 22 i 23), w tym:	35 876 137	3 193 568	31 141 370	3 362 331	-	3 362 331	34 503 701
- Bony pieniężne NBP	3 219 627	-	3 219 627	-	-	-	3 219 627
- Papiery skarbowe	28 880 004	3 193 568	25 686 436	3 362 331	-	3 362 331	29 048 767
- Pozostałe papiery nieskarbowe	3 776 506	-	2 235 307	-	-	-	2 235 307
Zabezpieczenie gotówkowe (pod transakcje pochodne) (Nota 23)	417 698	417 698	-	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	105 347 475	10 311 838	-	-	-	-	-
Zabezpieczenie rzeczowe	-	-	-	-	-	-	-
Pozostałe aktywa	17 079 273	-	-	-	-	-	-
Razem	158 720 583	13 923 104	31 141 370	3 362 331	-	3 362 331	34 503 701

		Aktywa		Zabezpieczenia przyjęte w formie	Środki możliwe do
31.12.2018	Aktywa ogółem	Aktywa zastawione	Aktywa możliwe do zastawienia	papierów wartościowych związane z transakcjami buy/sell back
				Przyjęte	Ponownie zastawione	Możliwe do zastawienia	zastawienia (3+6)
	1	2	3	4	5	6	7
Papiery dłużne (Nota 20, 21, 22 i 23), w tym:	25 393 341	2 745 396	22 369 638	1 480 632	599	1 480 033	23 849 671
- Bony pieniężne NBP	589 901	-	589 901	-	-	-	589 901
- Papiery skarbowe	22 035 917	2 745 396	19 290 521	1 480 632	599	1 480 033	20 770 554
- Pozostałe papiery nieskarbowe	2 767 523	-	2 489 216	-	-	-	2 489 216
Zabezpieczenie gotówkowe (pod transakcje pochodne) (Nota 23)	388 196	388 196	-	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	94 765 753	9 399 293	-	-	-	-	-
Zabezpieczenie rzeczowe	-	-	-	-	-	-	-
Pozostałe aktywa	25 202 829	-	-	-	-	-	-
Razem	145 750 119	12 532 885	22 369 638	1 480 632	599	1 480 033	23 849 671

mBank Hipoteczny S.A. zabezpiecza wyemitowane hipoteczne i publiczne listy zastawne wierzytelnościami z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość bilansowa netto kredytów wpisanych do rejestru hipotecznych i publicznych listów zastawnych, wykazanych powyżej jako aktywa zastawione, wynosiła 10 311 838 tys. zł (31 grudnia 2018 roku – 9 399 293 tys. zł).

Wartość papierów skarbowych wykazanych jako aktywa zastawione, poza zabezpieczeniem transakcji sell/buy back, obejmuje zabezpieczenie zobowiązań Grupy z tytułu kredytów otrzymanych z EBI, zabezpieczenie z tytułu depozytu przyjętego od klienta oraz zabezpieczenie funduszu ochrony środków gwarantowanych BFG i zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty na rzecz funduszu gwarancyjnego i funduszu przymusowej restrukturyzacji BFG.

35. Zarejestrowany kapitał akcyjny

Łączna liczba akcji zwykłych na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła 42 350 367 sztuki (31 grudnia 2018 roku: 42 336 982 sztuki) o wartości nominalnej 4 zł na akcję. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.

ZAREJESTROWANY KAPITAŁ AKCYJNY (STRUKTURA) NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2019 ROKU
Rodzaj akcji	Rodzaj uprzywilejowania akcji	Rodzaj ograniczenia praw do akcji	Liczba akcji	Wartość serii / emisji wg wartości nominalnej (w zł)	Sposób pokrycia kapitału	Rok rejestracji
zwykłe na okaziciela*	-	-	9 988 000		39 952 000 w całości opłacone gotówką	1986
imienne zwykłe*	-	-	12 000		48 000 w całości opłacone gotówką	1986
zwykłe na okaziciela	-	-	2 500 000		10 000 000 w całości opłacone gotówką	1994
zwykłe na okaziciela	-	-	2 000 000		8 000 000 w całości opłacone gotówką	1995
zwykłe na okaziciela	-	-	4 500 000		18 000 000 w całości opłacone gotówką	1997
zwykłe na okaziciela	-	-	3 800 000		15 200 000 w całości opłacone gotówką	1998
zwykłe na okaziciela	-	-	170 500		682 000 w całości opłacone gotówką	2000
zwykłe na okaziciela	-	-	5 742 625		22 970 500 w całości opłacone gotówką	2004
zwykłe na okaziciela	-	-	270 847		1 083 388 w całości opłacone gotówką	2005
zwykłe na okaziciela	-	-	532 063		2 128 252 w całości opłacone gotówką	2006
zwykłe na okaziciela	-	-	144 633		578 532 w całości opłacone gotówką	2007
zwykłe na okaziciela	-	-	30 214		120 856 w całości opłacone gotówką	2008
zwykłe na okaziciela	-	-	12 395 792		49 583 168 w całości opłacone gotówką	2010
zwykłe na okaziciela	-	-	16 072		64 288 w całości opłacone gotówką	2011
zwykłe na okaziciela	-	-	36 230		144 920 w całości opłacone gotówką	2012
zwykłe na okaziciela	-	-	35 037		140 148 w całości opłacone gotówką	2013
zwykłe na okaziciela	-	-	36 044		144 176 w całości opłacone gotówką	2014
zwykłe na okaziciela	-	-	28 867		115 468 w całości opłacone gotówką	2015
zwykłe na okaziciela	-	-	41 203		164 812 w całości opłacone gotówką	2016
zwykłe na okaziciela	-	-	31 995		127 980 w całości opłacone gotówką	2017
zwykłe na okaziciela	-	-	24 860		99 440 w całości opłacone gotówką	2018
zwykłe na okaziciela	-	-	13 385		53 540 w całości opłacone gotówką	2019
Liczba akcji, razem			42 350 367
Zarejestrowany kapitał akcyjny, razem				169 401 468
Wartość nominalna jednej akcji (w zł) 4

*Stan akcji na dzień bilansowy

W 2019 roku Krajowy depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) dokonał rejestracji 13 385 akcji mBanku wyemitowanych w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji akcji z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy, w celu umożliwienia objęcia akcji mBanku osobom biorącym udział w programach motywacyjnych. W wyniku rejestracji akcji Banku kapitał zakładowy mBanku wzrósł w 2019 roku o kwotę 53 540 zł.

Akcjonariuszem posiadającym powyżej 5% kapitału zakładowego i ogółu głosów na Walnym Zgromadzeniu jest Commerzbank AG, który na dzień 31 grudnia 2019 roku posiadał 69,31% kapitału zakładowego i głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.

Komunikat Commerzbank AG w sprawie zatwierdzenia strategii obejmującej między innymi potencjalne zbycie akcji mBank S.A.

W dniu 26 września 2019 roku Commerzbank AG opublikował komunikat, zgodnie z którym nowa strategia biznesowa Commerzbanku została zatwierdzona przez Zarząd i Radę Nadzorczą Commerzbanku. Strategia przewiduje między innymi zbycie posiadanego przez Commerzbank większościowego pakietu akcji mBanku. Potencjalne zbycie akcji Banku byłoby uzależnione od uzyskania wymaganych zgód regulacyjnych.

Zmiany w strukturze własności znaczących pakietów akcji Banku.

W dniu 30 września 2019 roku Bank otrzymał od Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. zawiadomienie o zwiększeniu udziału Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (Fundusz) w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A. powyżej 5% w wyniku nabycia akcji mBanku S.A. w transakcjach na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie, rozliczonych w dniu 24 września 2019 roku. W wyniku tej samej transakcji zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. fundusze: Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) i Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny (DEF) zwiększyły łączny stan posiadania akcji mBanku S.A. powyżej 5% na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.

Od dnia 24 września 2019 roku OFE i DEF łącznie są w posiadaniu 2 129 384 akcji mBanku S.A., co stanowi 5,030% kapitału zakładowego mBanku S.A. i uprawnia do 2 129 384 głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.

W dniu 23 września 2019 roku, przed nabyciem akcji mBanku S.A., Fundusz posiadał 2 116 439 akcji mBanku S.A., co stanowiło 4,999% kapitału zakładowego mBanku S.A. i uprawniało do 2 116 439 głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.

W dniu 25 października 2019 roku mBank S.A. otrzymał od Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. zawiadomienie o zmniejszeniu udziału Funduszu w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A. poniżej 5% w wyniku zbycia akcji mBanku S.A. w transakcjach na GPW w Warszawie w dniu 17 października 2019 roku. W wyniku tej samej transakcji zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. fundusze OFE i DEF zmniejszyły łączny stan posiadania akcji mBanku S.A. poniżej 5% na Walnym Zgromadzeniu mBanku S.A.

Od dnia 25 października 2019 roku OFE i DEF łącznie są w posiadaniu 2 092 050 akcji mBanku S.A., co stanowi 4,94% kapitału zakładowego mBanku S.A. i uprawnia do 2 092 050 głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A.

36. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej

Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej pozostałej po pokryciu kosztów emisji, z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku.

Zwiększenie kapitału zapasowego w 2019 roku i w 2018 roku wynika z emisji akcji w ramach realizacji programów motywacyjnych, opisanych w Nocie 41.

37. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane obejmują pozostały kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe, fundusz ogólnego ryzyka, niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych oraz wynik roku bieżącego.

Pozostały kapitał zapasowy, pozostały kapitał rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa.

	31.12.2019	31.12.2018
Pozostały kapitał zapasowy	9 826 282	9 826 282
Pozostałe kapitały rezerwowe	98 316	93 448
Fundusz ogólnego ryzyka	1 153 753	1 153 753
Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych	306 074	(996 686)
Wynik roku bieżącego	1 010 350	1 302 786
Zyski zatrzymane, razem	12 394 775	11 379 583

Zgodnie z polskimi przepisami prawa 8% zysku netto Banku przenosi się na niepodlegający podziałowi kapitał zapasowy tworzony ustawowo, aż do czasu, gdy osiągnie on poziom jednej trzeciej kapitału akcyjnego Banku.

Dodatkowo Grupa przenosi część zysku netto na fundusz ogólnego ryzyka na pokrycie nieprzewidzianych ryzyk oraz przyszłych strat. Fundusz ogólnego ryzyka podlega podziałowi wyłącznie za zgodą akcjonariuszy wyrażoną w trakcie walnego zgromadzenia.

38. Inne pozycje kapitału własnego

	31.12.2019	31.12.2018
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	(5 435)	(5 467)
Niezrealizowane zyski (dodatnie różnice kursowe)	1 133	2 971
Niezrealizowane straty (ujemne różnice kursowe)	(6 568)	(8 438)
Wycena dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	74 321	145 978
Niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych	117 938	189 614
Niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych	(7 778)	(10 328)
Podatek odroczony	(35 839)	(33 308)
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych	119 142	83 643
Niezrealizowane zyski	150 802	103 263
Niezrealizowane straty	(3 714)	-
Podatek odroczony	(27 946)	(19 620)
Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia	(11 318)	(9 316)
Zyski aktuarialne	29	-
Straty aktuarialne	(14 003)	(11 491)
Podatek odroczony	2 656	2 175
Inne pozycje kapitału własnego razem	176 710	214 838

W 2019 roku zmniejszenie wartości niezrealizowanych zysków na instrumentach dłużnych w porównaniu do 2018 roku wynika z realizacji wyniku na dłużnych papierach wartościowych zapadających w 2019 roku.

W 2018 roku niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych dotyczą głównie dodatniej wyceny dłużnych papierów wartościowych księgi bankowej, spowodowanej spadkiem stóp procentowych w ostatnim kwartale 2018 roku, będącej pochodną spadków stóp na rynkach globalnych.

39. Dywidenda na akcję

W dniu 28 marca 2019 roku XXXII Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku netto za rok 2018. Uzyskany w 2018 roku zysk netto mBanku S.A. w kwocie 1 317 484 tys. zł został przeznaczony w kwocie 248 158 tys. zł na pokrycie straty z lat ubiegłych. Pozostałą część zysku w kwocie 1 069 327 tys. zł pozostawiono niepodzieloną.

40. Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych

Dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych saldo środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych zawiera następujące salda o terminie zapadalności krótszym niż trzy miesiące.

	31.12.2019	31.12.2018
Kasa i operacje z bankiem centralnym (Nota 19)	7 897 010	9 199 264
Należności od banków (Nota 23)	382 378	683 411
Wyemitowane przez sektor instytucji rządowych i samorządowych dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu (Nota 20)	1 330 541	748 294
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych, razem	9 609 929	10 630 969

Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych.

Wyjaśnienie różnic pomiędzy zmianą stanu wynikającą z sald bilansowych a zmianą stanu wykazaną w przepływach środków pieniężnych z działalności operacyjnej

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Należności od banków - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	(1 795 412)	(839 123)
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(25 996)	(14 527)
Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(301 033)	(523 465)
Zmiana stanu należności od banków, razem	(2 122 441)	(1 377 115)
Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	(763 646)	250 360
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	93 922	116 868
Wycena ujęta w pozostałych dochodach całkowitych	43 825	109 681
Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	582 247	(484 221)
Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające, razem	(43 652)	(7 312)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	(10 452 199)	(10 131 435)
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(83 149)	(149 270)
Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom, razem	(10 535 348)	(10 280 705)
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody - zmiana wynikająca z sald bilansowych	1 564 363	(800 714)
Wycena ujęta w pozostałych dochodach całkowitych	(69 126)	(15 068)
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(367 943)	(496 127)
Zmiana stanu aktywa finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, razem	1 127 294	(1 311 909)
Papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie - zmiana wynikająca z sald bilansowych	(2 234 334)	(480 367)
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	-	203 518
Zmiana stanu papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, razem	(2 234 334)	(276 849)
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo przez wynik finansowy - zmiana wynikająca z sald bilansowych	(165 485)	(43 280)
Nabycie udziałów w jednostkach zależnych nie objętych konsolidacją	11 055	39 907
Sprzedaż udziałów w jednostkach zależnych nie objętych konsolidacją	-	(100)
Zmiana wyceny	-	3 065
Zmiana stanu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo przez wynik finansowy, razem	(154 430)	(408)
Inne aktywa (w tym przeznaczone do sprzedaży) - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	210 679	(407 266)
Niezrealizowane kasowo rozrachunki ujęte w rachunku zysków i strat	5 715	17 135
Zmiana stanu innych aktywów, razem	216 394	(390 131)
Zobowiązania wobec innych banków - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	(1 941 955)	(1 994 525)
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(14 842)	(14 183)
Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej	557 100	2 644 697
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków, razem	(1 399 697)	635 989
Zobowiązania wobec klientów - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	14 652 076	10 389 417
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(419 101)	341 171
Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej	641 383	734 364
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów, razem	14 874 358	11 464 952
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	(614 440)	3 726 731
Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym	(14 974)	(75 357)
Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej	404 989	(3 370 561)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, razem	(224 425)	280 813
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań (w tym przeznaczonych do sprzedaży) i rezerw - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych	58 523	793 337
Wycena programów motywacyjnych ujęta w wyniku (Nota 13)	10 702	10 703
Wyłączenie zobowiązań z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych	(39 871)	(396)
Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia ujęta w pozostałych dochodach całkowitych (Nota 18)	(2 483)	(3 135)
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań, razem	26 871	800 509

Odsetki otrzymane i zapłacone wykazane w działalności operacyjnej

		Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Odsetki otrzymane z tytułu:
Należności od banków	82 200	70 214
Kredytów i pożyczek udzielonych klientom	4 032 501	3 536 391
Dłużnych papierów wartościowych	1 029 120	962 394
Instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej	101 751	82 630
Instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń	107 602	98 261
Pozostałe odsetki otrzymane	5 058	5 686
Przychody z tytułu odsetek otrzymanych, razem	5 358 232	4 755 576

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018
Odsetki zapłacone z tytułu:
Rozliczeń z bankami z tytułu przyjętych depozytów	(17 781)	(11 114)
Rozliczeń z klientami z tytułu przyjętych depozytów	(725 432)	(951 393)
Z tytułu emisji papierów wartościowych	(329 380)	(243 513)
Pozostałe odsetki zapłacone	(23 679)	(6 882)
Przychody z tytułu odsetek otrzymanych, razem	(1 096 272)	(1 212 902)

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

W 2019 roku i w 2018 roku przepływy środków z działalności inwestycyjnej dotyczą głównie rozliczeń z tytułu nabycia wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych. Ponadto w 2018 roku przepływy z działalności inwestycyjnej dotyczą rozliczenia transakcji i sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa mFinanse S.A. (Nota 12).

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej dotyczą głównie rozliczeń z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz rozliczeń długoterminowych kredytów otrzymanych od innych banków (Nota 28) i z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (Nota 28). Ponadto przepływy z działalności finansowej obejmują rozliczenia z tytułu zobowiązań podporządkowanych.

Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu zobowiązań w ramach działalności finansowej.

	Stan na 31.12.2018	Przepływy środków pieniężnych	Zmiana stanu nie związana z przepływami środków pieniężnych	Stan na 31.12.2019
Kredyty i pożyczki otrzymane od banków (Nota 28)	747 381	(567 863)	10 383	189 901
Kredyty i pożyczki otrzymane od innych podmiotów (Nota 28)	3 457 264	(519 145)	42 175	2 980 294
Zobowiązania z tytułu leasingu (Nota 28)	-	(122 539)	619 451	496 912
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (Nota 28)	18 049 583	(404 989)	(209 451)	17 435 143
Zobowiązania podporządkowane (Nota 28)	2 474 163	(76 627)	102 681	2 500 217
Zobowiązania w ramach działalności finansowej, razem	24 728 391	(1 691 163)	564 378	23 601 606

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

	Stan na 31.12.2017	Przepływy środków pieniężnych	Zmiana stanu nie związana z przepływami środków pieniężnych	Stan na 31.12.2018
Kredyty i pożyczki otrzymane od banków (Nota 28)	3 394 340	(2 780 372)	133 413	747 381
Kredyty i pożyczki otrzymane od innych podmiotów (Nota 28)	4 142 944	(858 648)	172 968	3 457 264
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (Nota 28)	14 322 852	3 288 851	437 880	18 049 583
Zobowiązania podporządkowane (Nota 28)	2 158 143	179 712	136 308	2 474 163
Zobowiązania w ramach działalności finansowej, razem	24 018 279	(170 457)	880 569	24 728 391

W zmianie stanu nie związanej z przepływami środków pieniężnych ujęte zostały różnice kursowe oraz odsetki naliczone.

41. Programy motywacyjne oparte na akcjach

Program motywacyjny dla Członków Zarządu Banku z 2014 roku

W dniu 31 marca 2014 roku Rada Nadzorcza zgodnie z rekomendacją Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej uchwaliła Regulamin Programu Motywacyjnego w spółce mBank S.A., który zastąpił postanowienia Regulaminu Programu Motywacyjnego w Spółce mBank S.A. z 7 grudnia 2012 roku.

W ramach tego programu Członkowie Zarządu Banku mają prawo do premii, w tym do premii bezgotówkowej wypłacanej w akcjach Banku, w tym akcjach fantomowych.

Za podstawę nabycia prawa do premii oraz wyliczenia jej wysokości za dany rok obrotowy przyjmuje się wartość netto współczynnika zwrotu z kapitału ROE netto Grupy mBanku i miesięczne wynagrodzenie Członka Zarządu należne mu na dzień 31 grudnia roku obrotowego, za który premia jest przyznawana. Równowartość 50% wysokości wyliczonej na podstawie wskaźnika ROE kwoty bazowej stanowi tzw. pierwszą część premii bazowej. W ramach pozostałej 50%-wej kwoty bazowej Komisja ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej jeżeli uzna, że Członek Zarządu wykonał ustalony roczny/wieloletni cel biznesowo-rozwojowy, może przyznać drugą część premii. Decyzja o przyznaniu drugiej części premii leży w wyłącznej gestii Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej, która według własnej oceny i decyzji potwierdza osiągnięcie MBO, biorąc pod uwagę sytuację na rynkach finansowych w ostatnim/poprzednich okresach finansowych.

Suma pierwszej i drugiej części premii bazowej stanowi premię bazową dla Członka Zarządu za dany rok obrotowy. 40% kwoty premii bazowej stanowi premię nieodroczoną i zostaje wypłacone w roku ustalenia premii bazowej w następujący sposób: 50% w formie wypłaty gotówkowej i 50% w akcjach Banku lub obligacjach z prawem pierwszeństwa do objęcia akcji lub akcjach fantomowych.

60% kwoty premii bazowej stanowi premię odroczoną i zostaje wypłacone w trzech równych transzach w kolejnych trzech latach następujących po roku ustalenia wysokości premii bazowej w następujący sposób: 50% z każdej z odroczonych transz w formie wypłaty gotówkowej i 50% z każdej z odroczonych transz w formie wypłaty bezgotówkowej w akcjach Banku lub obligacjach z prawem pierwszeństwa do objęcia akcji lub akcjach fantomowych.

Rada Nadzorcza na podstawie Rekomendacji Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej może podjąć decyzję o wstrzymaniu w całości bądź zmniejszeniu kwoty odroczonej transzy z uwagi na późniejszą ocenę pracy Członka Zarządu w dłuższym horyzoncie czasowym niż 1 rok finansowy/obrotowy, tj. za okres co najmniej 3 lat, który bierze pod uwagę cykl biznesowy Banku, jak również ryzyko związane z prowadzeniem działalności przez Bank, ale tylko gdy działania bądź zaniechania Członka Zarządu miały bezpośredni i negatywny wpływ na wynik finansowy i pozycję rynkową Banku w okresie oceny oraz w przypadku gdy co najmniej jeden z elementów zawartych w karcie wyników nie zostanie spełniony.

Komisja ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej może podjąć decyzję o wstrzymaniu w całości bądź zmniejszeniu kwoty premii nieodroczonej i odroczonej za dany rok finansowy/obrotowy, w tym również w zakresie odroczonych transz jeszcze niewypłaconych, w sytuacji, o której mowa w art. 142 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe. Wstrzymanie w całości bądź zmniejszenie premii nieodroczonej i odroczonej, jak również jakiejkolwiek odroczonej transzy przez Komisję ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej dotyczyć może również premii odroczonej i nieodroczonej, w tym odroczonej transzy niewypłaconej Członkowi Zarządu po wygaśnięciu bądź rozwiązaniu umowy o zarządzanie.

Poniższa tabela przedstawia liczbę opcji na akcje w odniesieniu do programu motywacyjnego dla Członków Zarządu Banku z 2014 roku.

	31.12.2019		31.12.2018
	Liczba opcji	Średnia ważona cena wykonania (w zł)	Liczba opcji	Średnia ważona cena wykonania (w zł)
Występujące na początek okresu	12 229	-	15 542	-
Przyznane w danym okresie	-	-	8 021	-
Umorzone w danym okresie	-	-	-	-
Wykonane w danym okresie*	6 019	4	11 334	4
Wygasłe w danym okresie	-	-	-	-
Występujące na koniec okresu	6 210	-	12 229	-
Możliwe do wykonania na koniec okresu	-	-	-	-

*Średnia ważona cena akcji w roku 2019 wyniosła 388,23 zł (2018 rok – 430,59 zł).

Część gotówkowa premii

Premia w równowartości 50% kwoty bazowej stanowi płatność rozliczaną w gotówce. Ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników i odnoszona jest do rachunku zysków i strat w korespondencji z zobowiązaniami wobec pracowników.

Płatności oparte na akcjach - rozliczane w akcjach mBanku S.A.

Premia w równowartości 50% kwoty bazowej stanowi płatność rozliczaną w akcjach mBanku S.A. Koszty programu w tej części obciążają rachunek zysków i strat i ujmowane są w korespondencji z pozostałymi kapitałami rezerwowymi.

Program oparty jest na bazie akcji rozliczanych w instrumentach kapitałowych.

W dniu 2 marca 2015 roku Rada Nadzorcza zgodnie z rekomendacją Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej wydłużyła czas trwania programu z 31 grudnia 2018 roku do 31 grudnia 2021 roku.

Program pracowniczy dla kluczowej kadry Grupy mBanku z 2014 roku

W dniu 31 marca 2014 Rada Nadzorcza mBanku podjęła na podstawie rekomendacji Komisji ds. Wynagrodzeń uchwałę zmieniającą regulamin programu pracowniczego, który zastąpił pracowniczy program motywacyjny dla kluczowej kadry Grupy mBanku z 2013 roku, przy czym względem osób, które nabyły obligacje z prawem pierwszeństwa do objęcia akcji Banku, lub którym zostały przyznane prawa do nabycia obligacji w transzach III, IV, V i VI program miał być przeprowadzany na dotychczasowych zasadach.

W dniu 2 marca 2015 roku Rada Nadzorcza zgodnie z rekomendacją Komisji ds. Wynagrodzeń wydłużyła czas trwania programu z 31 grudnia 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku.

Celem programu jest zapewnienie wzrostu wartości akcji Spółki poprzez związanie interesu kluczowej kadry Grupy mBanku z interesem Spółki i jej akcjonariuszy oraz wdrożenie w Grupie mBanku polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Grupie mBank S.A.

Obligacje przyznane w ramach III, IV, V i VI transzy zostały nabyte przez osoby uprawnione, a wynikające z obligacji prawa do objęcia akcji w ramach warunkowego podwyższenia kapitału, zostały zrealizowane.

Ostatnie rozliczenia w/w transz zostały zrealizowane w 2017 roku.

Począwszy od VII Transzy przyznane osobie uprawnionej prawo do nabycia obligacji zostanie podzielone na cztery części, które będą mogły być realizowane odpowiednio: I część - obligacje nieodroczone, stanowiąca 50% z 60% kwoty premii uznaniowej przyznanej za dany rok obrotowy w roku ustalenia tego prawa, a następnie kolejne trzy równe części - obligacje odroczone, stanowiące 50% z 40% kwoty premii uznaniowej przyznanej za dany rok obrotowy po upływie 12, 24 i 36 miesięcy od dnia przyznania tego prawa, stosownie do przyjętych w Grupie mBanku regulacji wewnętrznych określających zasady zmiennego wynagradzania pracowników mających istotny wpływ na profil ryzyka podmiotów w Grupie mBanku S.A.

Zarząd Banku/Rada Nadzorcza spółki, w której jest prowadzony Program, może podjąć decyzję o wstrzymaniu realizacji Programu w całości bądź zmniejszeniu liczby obligacji nieodroczonych lub odroczonych w danej transzy dla osoby uprawnionej w przypadku wystąpienia sytuacji, o których mowa w art. 142 ust. 1 ustawy Prawo Bankowe, tj. powstania straty bilansowej bądź groźby jej nastąpienia, powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności lub utraty płynności, spełnienia przesłanek określonych w umowach z uczestnikami programu, będących podstawą świadczenia pracy lub innych usług na rzecz Banku oraz podmiotów zależnych.

Część gotówkowa premii

Premia w równowartości 50% kwoty premii przyznanej za dany rok stanowi płatność rozliczaną w gotówce i odnoszona jest do rachunku zysków i strat w korespondencji z zobowiązaniami wobec pracowników.

Płatności oparte na akcjach - rozliczane w akcjach mBanku S.A.

Premia w równowartości 50% kwoty premii przyznanej za dany rok stanowi płatność rozliczaną w akcjach mBanku S.A. Koszty programu w tej części obciążają rachunek zysków i strat i ujmowane są w korespondencji z pozostałymi kapitałami rezerwowymi.

Program oparty jest na bazie akcji rozliczanych w instrumentach kapitałowych.

W ramach tego programu (począwszy od VII transzy) została przyznana premia za lata 2014-2017. Ostatnie rozliczenia przypadają na 2021 rok.

Poniższa tabela przedstawia zmiany w liczbie opcji na akcje oraz średnie ważone ceny wykonania opcji w odniesieniu do programu motywacyjnego dla kluczowej kadry Grupy mBanku z 2014 roku.

	31.12.2019		31.12.2018
	Liczba opcji	Średnia ważona cena wykonania (w zł)	Liczba opcji	Średnia ważona cena wykonania (w zł)
Występujące na początek okresu	13 293	-	15 396	-
Przyznane w danym okresie	-	-	11 423	-
Umorzone w danym okresie	342	-	-	-
Wykonane w danym okresie*	7 366	4	13 526	4
Wygasłe w danym okresie	-	-	-	-
Występujące na koniec okresu	5 585	-	13 293	-
Możliwe do wykonania na koniec okresu	-	-	-	-

*Średnia ważona cena akcji w roku 2019 wyniosła 388,23 zł (2018 rok – 430,59 zł).

Program motywacyjny z 2018 roku dla Członków Zarządu i kluczowej kadry Grupy mBanku – pracowników mających wpływ na profil ryzyka mBanku

W dniu 7 czerwca 2018 roku Rada Nadzorcza zgodnie z rekomendacją Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej i decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A. z dnia 9 maja 2018 roku, uchwaliła Regulamin Programu Motywacyjnego w spółce mBank S.A.

Program motywacyjny zastąpił istniejące programy, tj. program pracowniczy wprowadzony na podstawie uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A. z dnia 27 października 2008 roku, z uwzględnieniem późniejszych zmian, oraz program dla Członków Zarządu wprowadzony na podstawie uchwały Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A. z dnia 14 marca 2008 roku, z późniejszymi zmianami. Przy czym prawa z obligacji nabytych w ramach istniejących programów będą realizowane na zasadach określonych w tych programach.

Nowy program będzie realizowany od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2028 roku. Osobami uprawnionymi do udziału w programie są osoby zajmujące stanowiska zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku zgodnie z polityką identyfikacji Risk Taker, określone jako Risk Taker I lub Risk Taker II, z wyłączeniem Risk Takers II – Członków Zarządu spółki mBank Hipoteczny S.A., w której realizowany jest inny program motywacyjny.

Risk Taker I oznacza Członka Zarządu Banku. Risk Taker II oznacza pracownika zajmującego stanowisko zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku zgodnie z polityką identyfikacji Risk Takers, w tym również osobę sprawującą funkcję Członka Zarządu w podmiocie z Grupy mBanku.

Na warunkach określonych w Regulaminie i Polityce Wynagradzania Risk Takers, Risk Takers będą mogli objąć nieodpłatnie Warranty, a w wykonaniu praw z Warrantów – Akcje.

Bonus dla Risk Taker I

Rada Nadzorcza ustala wysokość bonusu za dany rok kalendarzowy każdemu Członkowi Zarządu indywidualnie w oparciu o ocenę realizacji wyznaczonych celów MBO w odniesieniu do okresu co najmniej 3 lat, przy czym jego wysokość zależna jest od wysokości puli bonusów. Pula bonusów stanowi sumę kwot bazowych obliczonych dla każdego Członka Zarządu. Kwota bazowa wyliczana jest jako krotność wynagrodzenia zasadniczego, która uzależniona jest od poziomu Economic Profit (EP), przy czym EP liczony jest za okres 3 lat zgodnie z zasadami określonymi w Polityce Wynagradzania Risk Takers.

Bonus składa się z części nieodroczonej stanowiącej 40% bonusu i części odroczonej stanowiącej 60% bonusu.

Część odroczona i nieodroczona dzieli się po połowie na część gotówkową (50%) i część wypłacaną w postaci warrantów subskrypcyjnych (50%). Część nieodroczona gotówkowa podlega wypłacie w roku przyznania premii. Druga połowa części nieodroczonej (50%) jest wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A.

Część odroczona, zarówno gotówkowa jak i część wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, podlega wypłacie w 5 równych rocznych transzach. W każdej z transz część gotówkowa jest wypłacana po zatwierdzeniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za poprzedni rok kalendarzowy, a część wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Bonus dla Risk Taker II

Wysokość bonusu za dany rok kalendarzowy ustala Zarząd Banku w odniesieniu do Risk Taker'a II (pracownika Banku) lub Rada Nadzorcza spółki w odniesieniu do Risk Taker'a II (Członka Zarządu spółki z Grupy mBanku) w oparciu o: ocenę realizacji wyznaczonych celów MBO z trzech ostatnich lat kalendarzowych, wynik Economic Profit Grupy mBanku oraz odpowiednio wynik linii biznesowej/spółki/jednostki organizacyjnej.

Bonus składa się z części nieodroczonej stanowiącej 60% bonusu i części odroczonej stanowiącej 40% bonusu.

Część odroczona i nieodroczona dzieli się po połowie na część gotówkową (50%) i część wypłacaną w postaci warrantów subskrypcyjnych (50%). Część nieodroczona gotówkowa podlega wypłacie w roku przyznania premii. Druga połowa części nieodroczonej (50%) jest wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A.

Część odroczona, zarówno gotówkowa jak i część wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, podlega wypłacie w 3 równych rocznych transzach. W każdej z transz część gotówkowa wypłacana jest po zatwierdzeniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za poprzedni rok kalendarzowy, a część wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

W przypadku gdy wysokość bonusu ustalona dla Risk Taker'a II (pracownika Banku) za dany rok kalendarzowy nie przekracza 200 000 zł, bonus może zostać, na podstawie decyzji podjętej przez Zarząd Banku, wypłacony w całości w postaci pieniężnej w formie nieodroczonej.

Część odroczona bonusu Risk Taker I i Risk Taker II w zakresie ustalenia oraz wypłaty podlega ocenie. Odpowiednio, Rada Nadzorcza mBanku w stosunku do Risk Taker I, Zarząd Banku w odniesieniu do Risk Taker II (pracownika Banku) lub Rada Nadzorcza spółki w odniesieniu do Risk Taker II (Członka Zarządu spółki z Grupy mBanku), może podjąć decyzję o wstrzymaniu w całości bądź zmniejszeniu kwoty odroczonej transzy w przypadku gdy stwierdzi, że w dłuższym horyzoncie czasowym niż 1 rok finansowy/obrotowy, tj. za okres co najmniej 3 lat, Risk Taker miał bezpośredni i negatywny wpływ na wynik finansowy lub pozycję rynkową Banku/Spółki/Grupy, naruszył przyjęte w Grupie zasady i normy, bezpośrednio doprowadził do znaczących strat finansowych, gdy co najmniej jeden z elementów zawartych w karcie wyników nie został spełniony lub zaistniała którakolwiek z przesłanek o której mowa w art. 142 ust. 2 ustawy Prawo Bankowe.

W przypadku zaistnienia zdarzeń o których mowa powyżej na etapie ustalania wysokości bonusu dla Risk Taker'ów Rada Nadzorcza mBanku/Rada Nadzorcza spółki/Zarząd mBanku, może podjąć decyzję o nieprzyznaniu za dany rok kalendarzowy bonusu w całości lub jego redukcji.

Ponadto Risk Taker I i Risk Taker II może zostać zobowiązany na zasadach i w terminie określonym decyzją odpowiednio Rady Nadzorczej mBanku/Rady Nadzorczej spółki z Grupy/Zarząd mBanku, do zwrotu bonusu przyznanego i wypłaconego za dany rok kalendarzowy (tj.: części nieodroczonej i wszystkich części odroczonych), w przypadku gdy naruszył przyjęte w Grupie mBanku zasady i normy, dopuścił się istotnego naruszenia powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub bezpośrednio doprowadził do znaczących strat finansowych wynikających ze świadomego, negatywnego działania na szkodę Grupy mBanku/Spółki lub doprowadził do nałożenia na Bank/Spółkę przez organy nadzorcze sankcji finansowych na podstawie prawomocnej decyzji.

Decyzja o zaistnieniu wyżej opisanych zdarzeń może zostać podjęta do końca roku kalendarzowego, w którym nastąpi wypłata ostatniej transzy części odroczonej bonusu przyznanego za rok, w którym nastąpiło zdarzenie.

W przypadku uchwały Walnego Zgromadzenia mBanku S.A. o wypłacie za dany rok dywidendy Risk Taker I i Risk Taker II, któremu został przyznany bonus w ramach części nieodroczonej lub odroczonej jest uprawniony do otrzymania niezależnie od bonusu ekwiwalentu pieniężnego na zasadach określonych w Polityce Wynagradzania Risk Takers w związku z odroczeniem części bonusu wypłacanej w warrantach subskrypcyjnych.

Premia w ramach wyżej opisanego Programu po raz pierwszy została przyznana dla Risk Takers I i Risk Takers II w 2019 roku za rok 2018.

Poniższa tabela przedstawia zmiany w liczbie opcji na akcje w odniesieniu do programu motywacyjnego dla Członków Zarządu i kluczowej kadry Grupy mBanku – pracowników mających wpływ na profil ryzyka mBanku – z 2018 roku.

	31.12.2019
	Liczba opcji
Występujące na początek okresu	-
Przyznane w danym okresie	17 870
Umorzone w danym okresie	803
Wykonane w danym okresie	-
Wygasłe w danym okresie	-
Występujące na koniec okresu	17 067
Możliwe do wykonania na koniec okresu	-

Podsumowanie wpływu opisanych programów na sprawozdanie z sytuacji finansowej i rachunek zysków i strat Grupy

Płatności oparte na akcjach – rozliczane w akcjach

Poniższa tabela przedstawia zmiany stanu pozostałych kapitałów rezerwowych powstałych w związku z opisanymi powyżej programami motywacyjnymi dla płatności opartych na akcjach i rozliczanych w akcjach mBanku S.A.

	31.12.2019	31.12.2018
Programy motywacyjne
Stan na początek okresu	22 452	22 638
- wartość usług świadczonych przez pracowników	9 947	10 224
- rozliczenie zrealizowanych opcji	(5 079)	(10 410)
Stan na koniec okresu	27 320	22 452

Płatności gotówkowe

Koszty z tytułu części gotówkowej omawianych programów są zaprezentowane w Nocie 13 Ogólne koszty administracyjne.

42. Transakcje z podmiotami powiązanymi

mBank S.A. jest jednostką dominującą Grupy mBanku S.A., a Commerzbank AG jest jednostką dominującą najwyższego szczebla i jednocześnie bezpośrednią jednostką dominującą wobec mBanku S.A.

Wszystkie transakcje pomiędzy Bankiem a podmiotami powiązanymi były transakcjami typowymi i rutynowymi, zawartymi na warunkach nie odbiegających od warunków rynkowych, a ich charakter i warunki wynikały z bieżącej działalności operacyjnej, prowadzonej przez Bank. Transakcje z podmiotami powiązanymi przeprowadzone w ramach zwykłej działalności operacyjnej obejmują kredyty, depozyty oraz transakcje w walutach obcych.

Grupa świadczy na rzecz kluczowego personelu kierowniczego Banku, członków Rady Nadzorczej Banku oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące, między innymi, prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe. Zdaniem Banku transakcje te są zawierane na warunkach rynkowych.

Zgodnie z ustawą Prawo bankowe udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia Członkom Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobom zajmującym kierownicze stanowiska w Banku jak również podmiotom powiązanym z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, następuje na podstawie Regulaminów uchwalonych przez Radę Nadzorczą mBanku S.A.

Regulaminy określają szczegółowe zasady oraz limity zadłużenia z tytułu udzielonych kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń w stosunku do wyżej wymienionych osób i podmiotów, które są zgodne z przepisami wewnętrznymi Banku, określającymi kompetencje do podejmowania decyzji kredytowych, obowiązującymi dla klientów detalicznych i korporacyjnych Banku. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia Członkowi Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobie zajmującej kierownicze stanowiska w Banku jak również podmiotowi powiązanemu z nimi kapitałowo lub organizacyjnie w kwocie przekraczającej limity ustanowione przez Prawo Bankowe powoduje, że decyzja o udzieleniu takiego produktu jest podejmowana w formie uchwały Zarządu i uchwały Rady Nadzorczej.

Warunki takich kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń, w tym zwłaszcza w odniesieniu do oprocentowania oraz prowizji i opłat, nie mogą być korzystniejsze od warunków stosowanych przez Bank odpowiednio dla klientów detalicznych lub korporacyjnych.

Poniższa tabela przedstawia wartości transakcji Banku i spółek Grupy mBanku z Członkami Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowym personelem kierowniczym mBanku, Członkami Rady Nadzorczej i Zarządu Commerzbanku oraz innymi osobami i podmiotami powiązanymi, a także ze spółkami Grupy Commerzbank AG. Wartość transakcji obejmuje salda aktywów i zobowiązań oraz związane z nimi koszty i przychody według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku.

31.12.2019	Commerzbanku	Członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowy personel kierowniczy mBanku, Członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu	Inne osoby i podmioty powiązane*		Pozostałe spółki Grupy Spółki zależne mBanku Commerzbank AG Commerzbank AG
Stan na koniec okresu	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Aktywa	2 040	3 247	2 058	1 583	160 187	-	528 688	555 810	19	7 587
Zobowiązania	23 422	14 909	1 484	1 955	31 518	24 895	2 059 006	2 188 337	709 071	968 311
Rachunek zysków i strat
Przychody z tytułu odsetek	53	90	70	49	8 154	12 147	59 928	100 581	698	535
Koszty z tytułu odsetek	(158)	(77)	(3)	(2)	(89)	(817)	(26 238)	(70 586)	(4 612)	(6 216)
Przychody z tytułu prowizji	46	93	11	7	538	968	4 353	3 771	49	84
Koszty z tytułu prowizji	-	-	-	-	(1 249)	-	(1 030)	(4 828)	-	-
Pozostałe przychody operacyjne	-	-	-	-	5 987	9 231	1 468	1 458	-	-
Ogólne koszty administracyjne amortyzacja i pozostałe koszty operacyjne	-	-	-	-	(28)	(98)	(7 076)	(8 647)	-	-
Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane
Zobowiązania udzielone	957	583	407	462	355 716	352 182	2 124 709	1 842 625	3 502	-
Zobowiązania otrzymane	-	-	-	-	-	-	1 816 577	2 074 354	-	-

* Inne osoby i podmioty powiązane obejmują: bliskich członków rodzin Członków Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowego personelu kierowniczego mBanku, Członków Rady Nadzorczej i Zarządu Commerzbanku oraz podmioty kontrolowane lub współkontrolowane przez wyżej wymienione osoby.

W 2019 roku i w 2018 roku nie utworzono rezerw w związku z kredytami udzielonymi podmiotom powiązanym.

Wynagrodzenie Członków Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej

W dniu 12 kwietnia 2018 roku Rada Nadzorcza mBanku S.A. dokonała wyboru członków Zarządu mBanku S.A. na wspólną pięcioletnią kadencję, w następującym składzie:

• 1. Cezary Stypułkowski Prezes Zarządu,
• 1. Lidia Jabłonowska-Luba Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem,
• 1. Frank Bock Wiceprezes Zarządu ds. Rynków Finansowych,
• 1. Andreas Böger Wiceprezes Zarządu ds. Finansów,
• 1. Krzysztof Dąbrowski Wiceprezes Zarządu ds. Operacji i Informatyki,
• 1. Cezary Kocik Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej,
• 1. Adam Pers Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej.

Na koniec 2019 roku skład Zarządu mBanku S.A. pozostał niezmieniony.

Poniżej przedstawiono informacje o wartości wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych i należnych Członkom Zarządu Banku, którzy pełnili swoje funkcje na koniec 2019 roku i 2018 roku, wynagrodzeń byłych Członków Zarządu oraz Członków Rady Nadzorczej mBanku S.A.

Wynagrodzenie wypłacone w zł	2019	2018
Zarząd Banku
Wynagrodzenie zasadnicze	13 570 816	13 924 321
Pozostałe korzyści	1 891 377	1 282 195
Bonus na poprzedni rok	1 560 000	1 306 634
Bonus odroczony	1 762 899	1 892 082
Wynagrodzenia byłych Członków Zarządu Banku
Bonus na poprzedni rok	-	291 668
Bonus odroczony	980 834	1 385 000
Rada Nadzorcza

Wynagrodzenie zasadnicze	2 066 528	2 425 920

Łączne kwoty wynagrodzeń Członków Zarządu Banku obejmują: wynagrodzenia zasadnicze, nagrody, odprawy z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie, odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji, koszty polis oraz koszty mieszkań.

Wymienione wyżej świadczenia mają charakter krótkoterminowy.

Łączna kwota wynagrodzeń otrzymanych przez Członków Zarządu Banku pełniących funkcje w 2019 roku wyniosła 18 785 092 zł (2018 rok: 18 405 232 zł).

Zgodnie z obowiązującym w Banku systemem wynagrodzeń, Członkom Zarządu Banku może przysługiwać bonus za rok 2019, który byłby wypłacony w roku 2020. W związku z tym została utworzona rezerwa na wypłatę gotówkową bonusu za rok 2019 dla Członków Zarządu, która wynosiła 4 113 206 zł na dzień 31 grudnia 2019 roku. (na koniec 2018 r.: 4 752 541 zł). Ostateczną decyzję na temat wysokości tego bonusu podejmie Komisja ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej Banku do dnia 28 lutego 2020 roku.

W 2019 roku i w 2018 roku Członkowie Zarządu mBanku S.A. nie uzyskali wynagrodzenia z tytułu zasiadania w zarządach i radach nadzorczych spółek powiązanych.

Łączna kwota wynagrodzeń otrzymanych przez Członków Rady Nadzorczej Banku, Członków Zarządu Banku oraz pozostałych członków kluczowego personelu kierowniczego Banku pełniących funkcje w 2019 roku wyniosła 27 410 813 zł (2018 rok: 28 757 076 zł).

Szczegółowe informacje dotyczące wynagrodzeń poszczególnych Członków Zarządu i Rady Nadzorczej, jak również skład Rady Nadzorczej oraz informacje o byłych Członkach Zarządu zostały przedstawione w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy mBanku S.A. w Rozdziale 14.6. "Zarząd i Rada Nadzorcza – skład, kompetencje i zasady działania".

Informacje o stanie posiadania akcji Banku przez osoby zarządzające i nadzorujące

Na dzień 31 grudnia 2019 roku akcje Banku posiadało pięciu Członków Zarządu Banku: Pan Cezary Stypułkowski – 21 249 sztuk, Pan Frank Bock – 334 sztuki, Pan Andreas Böger - 270 sztuk i Pan Krzysztof Dąbrowski – 1 000 sztuk i Pan Cezary Kocik – 1 040 sztuk.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku akcje Banku posiadało czterech Członków Zarządu Banku: Pan Cezary Stypułkowski – 19 384 sztuki, Pan Frank Bock – 223 sztuki, Pan Andreas Böger - 180 sztuk i Pan Krzysztof Dąbrowski – 1 630 sztuk.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku akcje Banku posiadał jeden Członek Rady Nadzorczej mBanku, Pan Jörg Hessenmüller – 7 175 sztuk. Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień 31 grudnia 2018 roku pozostali Członkowie Rady Nadzorczej nie posiadali akcji Banku.

43. Przejęcie i zbycie

Nabycie udziałów w spółce LeaseLink Sp. z o.o.

W dniu 8 marca 2019 roku spółka mLeasing nabyła 100% udziałów w LeaseLink Sp. z o.o. ("LeaseLink"). LeaseLink to spółka działająca w obszarze fintech w sektorach leasingu przedmiotów niskocennych oraz e-commerce, specjalizująca się w usługach płatności leasingiem. Zakup spółki miał na celu rozszerzenie oferty Grupy dla małych i średnich przedsiębiorstw. Bank posiada pośrednio przez mLeasing 100% udziałów w spółce LeaseLink. Cena nabycia udziałów wyniosła 31 452 tys. zł i została w całości opłacona w środkach pieniężnych.

W związku z zakończeniem księgowego rozliczenia połączenia, na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, Grupa skorygowała retrospektywnie prowizoryczne kwoty ujęte na dzień przejęcia, aby odzwierciedlić informacje uzyskane o faktach i okolicznościach, które istniały na dzień przejęcia.

Ujęte wartości godziwe możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań na dzień nabycia zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Nazwa pozycji
Należności od banków	1 343
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	71 014
Wartości niematerialne	5 340
Rzeczowe aktywa trwałe	1 175
Inne aktywa	3 520
Aktywa razem	82 392
Zobowiązania wobec banków	72 340
Pozostałe zobowiązania	2 828
Zobowiązania razem	75 168
Aktywa netto	7 224

Na dzień nabycia 100% udziałów w LeaseLink Grupa rozpoznała wartość firmy w kwocie 29 955 tys. zł. Po zakończeniu księgowego rozliczenia połączenia Grupa skorygowała wartość firmy o kwotę 5 727 tys. zł do wartości 24 228 tys. zł.

Cena nabycia	31 452
Nabyte aktywa netto	7 224
Wartość firmy	24 228

Wartość brutto kredytów i pożyczek udzielonych klientom wyniosła 77 787 tys. zł. Na dzień przejęcia szacunek przepływów pieniężnych, których wpływu nie można oczekiwać wyniósł 6 773 tys. zł.

Przychody nabytej spółki z tytułu odsetek oraz opłat i prowizji ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy od dnia nabycia wyniosły 15 775 tys. zł, a wynik netto 2 175 tys. zł. Gdyby nabycie spółki miało miejsce w dniu 1 stycznia 2019 roku, przychody Grupy z tytułu odsetek oraz opłat i prowizji wyniosłyby 6 780 873 tys. zł, a wynik netto za 2019 rok wyniósłby 1 010 727 tys. zł.

Likwidacja spółki mCentrum Operacji Sp. z o.o.

W dniu 1 marca 2018 roku Grupa zakończyła proces reorganizacji spółki mCentrum Operacji Sp. z o.o. ("mCO"). W ramach procesu wydzielone zostały dwie zorganizowane części przedsiębiorstwa w postaci Pionu Rozwoju Procesów Automatycznych i Pionu Generalnego. W dniu 1 marca 2018 roku Pion Rozwoju Procesów Automatycznych został sprzedany do spółki Feronia S.A., której akcjonariuszem większościowym jest fundusz Future Tech FIZ, podmiot zależny od Banku, w celu robotyzacji procesów obsługiwanych przez tę część mCO, natomiast Pion Generalny, obejmujący większość dotychczas obsługiwanych przez mCO procesów, został sprzedany do Banku. W związku z opisanym powyżej procesem, spółka mCO została postawiona w stan likwidacji w maju 2019 roku. W grudniu 2019 roku spółka została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

44. Konsolidacja ostrożnościowa

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 648/2012 ("Rozporządzenie CRR"), mBank jest istotną jednostką zależną unijnej instytucji dominującej, sporządzającą skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe w celu wypełnienia wymagań opisanych w MSR 1.135 "Prezentacja sprawozdań finansowych".

Poniżej przedstawiono informacje finansowe, nie stanowiące miar regulowanych przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF").

Grupę Kapitałową mBanku S.A. ("Grupa") stanowią podmioty określone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej zawartymi w Rozporządzeniu CRR.

Podstawa sporządzenia skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych

Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe Grupy sporządzone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej określonymi w Rozporządzeniu CRR ("skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe") sporządzono za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku i za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2018 roku.

Wykazany w skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych skonsolidowany zysk z bieżącego okresu może być zaliczony do skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I w kalkulacji skonsolidowanego współczynnika kapitału podstawowego Tier I, skonsolidowanego współczynnika kapitału Tier I oraz skonsolidowanego łącznego współczynnika kapitałowego po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) lub po zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie.

Podczas sporządzania skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych Grupy zostały zastosowane te same zasady (polityki) rachunkowości, które zostały zastosowane podczas sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za 2018 rok, sporządzonego zgodnie z MSSF, za wyjątkiem zasad konsolidacji przedstawionych poniżej.

Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe obejmują Bank oraz następujące podmioty:

	31.12.2019		31.12.2018
Nazwa spółki	Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio)	Metoda konsolidacji	Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio)	Metoda konsolidacji
mBank Hipoteczny S.A.	100%	pełna	100%	pełna
mLeasing Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
mFinanse S.A.	100%	pełna	100%	pełna
mFinance France S.A.	99,998%	pełna	99,998%	pełna
mFaktoring S.A.	100%	pełna	100%	pełna
Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty	98,04%	pełna	98,04%	pełna
Tele-Tech Investment Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
mCentrum Operacji Sp. z o.o. w likwidacji	-	-	100%	pełna
Asekum Sp. z o.o.	100%	pełna	100%	pełna
Leaselink Sp. z o.o.	100%	pełna	-	-

W listopadzie 2019 roku spółka mCentrum Operacji Sp. z o.o. została zlikwidowana. Proces likwidacji został opisany w Nocie 43.

Począwszy od marca 2019 roku Grupa rozpoczęła konsolidację spółki LeaseLink Sp. z o.o. Począwszy od października 2018 roku Grupa rozpoczęła konsolidację spółki Asekum Sp. z o.o. Informacje dotyczące obu wymienionych wyżej spółek zostały umieszczone w Nocie 1.

Zakresem konsolidacji ostrożnościowej objęte są jednostki zdefiniowane w Rozporządzeniu CRR – jako instytucje, instytucje finansowe lub przedsiębiorstwa usług pomocniczych będące jednostkami zależnymi lub przedsiębiorstwami, w kapitale których utrzymywany jest udział kapitałowy, poza jednostkami, w których łączna kwota aktywów i pozycji pozabilansowych jest niższa od mniejszej z następujących dwóch kwot:

a) 10 mln EUR;

b) 1 % łącznej kwoty aktywów oraz pozycji pozabilansowych jednostki dominującej lub przedsiębiorstwa posiadającego udział kapitałowy.

Skonsolidowane dane finansowe łączą pozycje aktywów, zobowiązań, kapitału własnego, przychodów i kosztów jednostki dominującej i jednostek zależnych wyłączając wartość bilansową inwestycji jednostki dominującej w każdej z jednostek zależnych oraz tej części kapitału własnego każdej z jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej. Stąd powstaje wartość firmy. Jeżeli wartość firmy jest ujemna, ujmuje się ją bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zysk lub strata i każdy składnik pozostałych całkowitych dochodów jest przypisywany do właścicieli Grupy oraz do udziałów niekontrolujących nawet wtedy, gdy w rezultacie udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną. Jeżeli Grupa utraci kontrolę nad jednostką zależną, to rozlicza wszelkie kwoty ujęte w pozostałych całkowitych dochodach związane z tą jednostką zależną na takich zasadach, jakie byłyby wymagane w przypadku, gdy Grupa bezpośrednio zbyła odnośne aktywa lub zobowiązania.

Transakcje, rozrachunki i niezrealizowane zyski na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy są eliminowane. Niezrealizowane straty również podlegają eliminacji, chyba że transakcja dostarcza dowodów na utratę wartości przekazanego składnika aktywów. Zasady rachunkowości stosowane przez jednostki zależne zostały zmienione, tam gdzie było to konieczne, dla zapewnienia zgodności z zasadami rachunkowości stosowanymi przez Grupę.

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Skonsolidowany ostrożnościowo rachunek zysków i strat

	Rok kończący się 31 grudnia
	2019	2018 - przekształcony
Przychody z tytułu odsetek, w tym:	5 071 805	4 517 593
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	4 523 624	3 867 454
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	548 181	650 139
Koszty odsetek	(1 068 892)	(1 021 056)
Wynik z tytułu odsetek	4 002 913	3 496 537
Przychody z tytułu opłat i prowizji	1 704 637	1 630 341
Koszty z tytułu opłat i prowizji	(740 035)	(654 476)
Wynik z tytułu opłat i prowizji	964 602	975 865
Przychody z tytułu dywidend	22 673	3 558
Wynik na działalności handlowej, w tym:	440 530	347 336
Wynik z pozycji wymiany	381 547	323 472
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu	50 788	30 571
Zyski lub straty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń	8 195	(6 707)
Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	69 259	(160 041)
Wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone, w tym:	24 904	33 180
Wynik na dłużnych papierach wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	34 995	16 465
Wynik na inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone	(10 205)	14 651
Wynik z tytułu usunięcia z bilansu	114	2 064
Pozostałe przychody operacyjne	176 787	384 189
Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	(712 337)	(527 573)
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi	(387 786)	(20 349)
Ogólne koszty administracyjne	(1 952 630)	(1 909 214)
Amortyzacja	(375 498)	(252 589)
Pozostałe koszty operacyjne	(260 062)	(168 825)
Wynik działalności operacyjnej	2 013 355	2 202 074
Podatki od pozycji bilansowych Grupy	(458 658)	(415 425)
Zysk brutto	1 554 697	1 786 649
Podatek dochodowy	(544 445)	(483 945)
Zysk netto	1 010 252	1 302 704
Zysk netto przypadający na:
- akcjonariuszy mBanku S.A.	1 010 350	1 302 786
- udziały niekontrolujące	(98)	(82)

Skonsolidowane ostrożnościowo sprawozdanie z sytuacji finansowej

AKTYWA	31.12.2019	31.12.2018
		- przekształcone
Kasa, operacje z bankiem centralnym	7 897 010	9 199 264
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez	2 866 034	2 134 741
wynik finansowy, w tym:	2 275 772	2 940 396
Kapitałowe papiery wartościowe	170 466	177 111
Dłużne papiery wartościowe	133 774	58 130
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	1 971 532	2 705 155
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody	22 773 921	24 338 284
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	118 778 693	103 564 317
Dłużne papiery wartościowe	11 234 873	9 000 539
Należności od banków	4 341 723	2 546 346
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	103 202 097	92 017 432
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży	91 605	-
Wartości niematerialne	955 440	776 175
Rzeczowe aktywa trwałe	1 262 397	785 026
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego	12 662	9 336
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	937 712	959 076
Inne aktywa	956 928	1 123 938
AKTYWA RAZEM	158 808 174	145 830 553
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające	948 764	981 117
Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:	137 853 610	125 691 756
Zobowiązania wobec banków	1 168 178	3 108 826
Zobowiązania wobec klientów	116 750 072	102 059 184
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	17 435 143	18 049 583
Zobowiązania podporządkowane	2 500 217	2 474 163
Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej	136	-
Rezerwy	739 296	258 283
Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego	161 534	352 962
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	82	83
Inne zobowiązania	2 951 447	3 375 145
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	142 654 869	130 659 346
KAPITAŁY
Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A.	16 151 303	15 169 107
Kapitał podstawowy:	3 579 818	3 574 686
Zarejestrowany kapitał akcyjny	169 401	169 348
Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej	3 410 417	3 405 338
Zyski zatrzymane, w tym:	12 394 775	11 379 583
- Wynik finansowy z lat ubiegłych	11 384 425	10 076 797
- Wynik roku bieżącego	1 010 350	1 302 786
Inne pozycje kapitału własnego	176 710	214 838
Udziały niekontrolujące	2 002	2 100
KAPITAŁY RAZEM	16 153 305	15 171 207
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM	158 808 174	145 830 553

45. Adekwatność kapitałowa

Jedno z głównych zadań Banku polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu kapitału. W ramach polityki zarządzania kapitałem Grupy mBanku, mBank tworzy ramy i wytyczne dla jak najbardziej efektywnego planowania i wykorzystania bazy kapitałowej, które:

• są zgodne z obowiązującymi przepisami zewnętrznymi oraz regulacjami wewnętrznymi,
• zabezpieczają kontynuację realizacji celów finansowych zapewniających odpowiedni poziom zwrotu dla akcjonariuszy,
• zapewniają utrzymanie silnej bazy kapitałowej będącej podstawą wsparcia dla rozwoju biznesu.

Polityka zarządzania kapitałem w Grupie mBanku opiera się o dwa podstawowe filary:

• utrzymanie optymalnego poziomu i struktury funduszy własnych, przy wykorzystaniu dostępnych metod i środków, między innymi takich jak zatrzymanie zysku netto, pożyczka podporządkowana czy emisja akcji,
• efektywne wykorzystanie istniejącego kapitału, między innymi poprzez zastosowanie systemu mierników efektywności wykorzystania kapitału, ograniczenie działalności nie przynoszącej oczekiwanej stopy zwrotu oraz rozwój produktów o niższej absorpcji kapitału.

Efektywne wykorzystanie kapitału jest integralną częścią polityki zarządzania kapitałem zorientowanej na osiągnięcie optymalnej stopy zwrotu z kapitału i dzięki temu stworzenia stabilnych podstaw zasilania bazy kapitałowej w przyszłych okresach. Pozwala to na utrzymanie współczynnika kapitału podstawowego Tier I (wyliczanego jako iloraz kapitału podstawowego Tier I i łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko), współczynnika kapitału Tier I (wyliczonego jako iloraz kapitału Tier I i łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko) oraz łącznego współczynnika kapitałowego (wyliczanego jako iloraz funduszy własnych i łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko) na poziomie istotnie wyższym od wymaganego przez instytucję nadzorującą.

Kapitałowe cele strategiczne Grupy mBanku zorientowane są na utrzymanie zarówno łącznego współczynnika kapitałowego, współczynnika kapitału Tier I, jak i współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie odpowiednio wyższym niż poziom wymagany przez nadzór bankowy. Pozwala to na rozwój biznesu przy jednoczesnym spełnieniu norm nadzorczych w dłuższej perspektywie.

Współczynniki kapitałowe

Pomiar adekwatności funduszy własnych, w tym między innymi kalkulacja współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej, funduszy własnych oraz całkowitego wymogu kapitałowego Grupy mBanku odbywał się w oparciu o przepisy:

• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012, z późniejszymi zmianami (Rozporządzenie CRR),
• Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) NR 680/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku ustanawiającego wykonawcze standardy techniczne dotyczące sprawozdawczości nadzorczej instytucji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z późniejszymi zmianami (Rozporządzenie ITS),
• Ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665) z późniejszymi zmianami,
• Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku (Dz. U. 2015 poz. 1513) o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym,
• Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 roku w sprawie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach,
• Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 września 2017 roku w sprawie bufora ryzyka systemowego.

W procesie wyliczania skonsolidowanych funduszy własnych i wymogów w zakresie funduszy własnych uwzględniane są spółki objęte konsolidacją ostrożnościową zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu CRR.

W związku z wejściem w życie w 2015 roku Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Ustawa), która transponuje przepisy Dyrektywy CRD IV do polskiego porządku prawnego, na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa mBanku zobowiązana jest dodatkowo utrzymywać fundusze własne na poziomie, który pozwoli pokryć wyznaczony na mocy przepisów ustawy bufor zabezpieczający (conservation buffer) w wysokości 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko.

Wskaźnik bufora antycyklicznego dla ekspozycji kredytowych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, który miał zastosowanie na koniec 2019 roku, zgodnie z artykułem 83 Ustawy, wyniósł 0%. Wskaźnik bufora antycyklicznego specyficznego dla Grupy mBanku, wyznaczany zgodnie z przepisami Ustawy jako średnia ważona wskaźników bufora antycyklicznego mających zastosowanie w jurysdykcjach, w których odnośne ekspozycje kredytowe Grupy się znajdują, wyniósł 6 p.b. na dzień 31 grudnia 2019 roku. Na wartość wskaźnika wpływ miały przede wszystkim ekspozycje oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji, gdzie wskaźniki bufora antycyklicznego wynosiły na koniec 2019 roku odpowiednio: 1,5% i 1,5%.

W 2016 roku Bank otrzymał decyzję administracyjną KNF, zgodnie z którą Bank został uznany za inną instytucję o znaczeniu systemowym (O-SII). Na Bank został nałożony bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym, który zgodnie z decyzją KNF z dnia 14 października 2019 roku wyniósł 0,75% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 Rozporządzenia CRR. Bufor ten powinien być utrzymywany zarówno na poziomie indywidualnym, jak i skonsolidowanym. Określona w decyzji administracyjnej wartość bufora ma zastosowanie wg stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Z dniem 1 stycznia 2018 roku weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie bufora ryzyka systemowego. Rozporządzenie określa bufor ryzyka systemowego w wysokości 3% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko z zastosowaniem do wszystkich ekspozycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Biorąc pod uwagę, że nie wszystkie ekspozycje Grupy znajdują się na terytorium RP, a Grupa posiada oddziały zagraniczne, bufor ryzyka systemowego, jaki miał zastosowanie w przypadku Grupy mBanku w grudniu 2019 roku, wyniósł 2,83%.

Ostatecznie wymóg połączonego bufora wyznaczony dla Grupy na koniec 2019 roku wyniósł 6,14% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko.

Dodatkowo w wyniku przeprowadzonej przez Urząd KNF w 2019 roku oceny ryzyka w ramach procesu badania i oceny nadzorczej (BION), w szczególności oceny ryzyka związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, Bank otrzymał indywidualne zalecenie, aby utrzymywać fundusze własne na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego na poziomie skonsolidowanym w wysokości 3,11% na poziomie łącznego współczynnika kapitałowego oraz 2,33% na poziomie współczynnika kapitału Tier I (na poziomie jednostkowym odpowiednio 3,62% i 2,71%). Dodatkowy wymóg kapitałowy wyznaczony przez KNF w 2019 roku obejmował także dodatkowe czynniki ryzyka związane z walutowymi kredytami mieszkaniowymi w obszarze ryzyka operacyjnego, ryzyka rynkowego oraz ryzyka zbiorowego niewykonania zobowiązania przez kredytobiorców.

Ważny element składowy, który miał wpływ na poziom dodatkowego wymogu kapitałowego w ramach drugiego filara związany był z nadzorczą oceną BION kwantyfikującą ryzyko przypisane do portfela walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, gdzie biorąc pod uwagę specyfikę portfela Banku, brane były pod uwagę następujące czynniki:

• udział w portfelu kredytów o LTV > 100%,
• poziom realizowanej przez Bank marży z walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych,
• wrażliwość łącznego współczynnika kapitałowego Banku na zmiany kursów walut i stóp procentowych,
• przygotowanie Banku na przewalutowanie zadanej puli portfela kredytów.

Współczynniki kapitałowe w ujęciu skonsolidowanym oraz jednostkowym znajdowały się w 2019 roku powyżej wymaganych wartości uwzględniających opisanej wyżej składowe.

Grupa mBanku	31.12.2019		31.12.2018
Współczynnik kapitałowy	Poziom wymagany	Poziom zaraportowany	Poziom wymagany	Poziom zaraportowany
Łączny współczynnik kapitałowy (TCR)	17,25%	19,46%	16,88%	20,69%
Współczynnik kapitału Tier 1 (Tier 1 ratio)	14,47%	16,51%	13,97%	17,47%

Skonsolidowany wskaźnik dźwigni finansowej, liczony według przepisów Rozporządzenia CRR oraz Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/62 z dnia 10 października 2014 roku zmieniającego Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, z uwzględnieniem przejściowej definicji kapitału Tier I, na koniec 2019 roku wyniósł 8,25%.

Fundusze własne

Zgodnie z Rozporządzeniem CRR, na skonsolidowane fundusze własne składa się skonsolidowany kapitał podstawowy Tier I, skonsolidowany kapitał dodatkowy Tier I oraz skonsolidowany kapitał Tier II, przy czym w Grupie mBanku nie identyfikuje się pozycji, które kwalifikowałyby się jako dodatkowy kapitał Tier I.

Kapitał podstawowy Tier I Grupy mBanku obejmuje:

• opłacone instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne,
• zyski zatrzymane w poprzednich latach,
• niezależnie zweryfikowane zyski z bieżącego okresu,
• inne skumulowane całkowite dochody,
• pozostałe kapitały rezerwowe,
• fundusze ogólne ryzyka bankowego,
• pozycje pomniejszające kapitał podstawowy Tier I (zyski i straty wycenione według wartości godziwej wynikające z własnego ryzyka kredytowego instytucji związanego z instrumentami pochodnymi będącymi zobowiązaniami, korekty wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny, wartości niematerialne, niedobór korekt ryzyka kredytowego wobec oczekiwanych strat, instrumenty własne w kapitale podstawowym Tier I, korekty regulacyjne dotyczące innych skumulowanych całkowitych dochodów oraz odpisy netto).

Kapitał Tier II Grupy mBanku obejmuje instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne (zobowiązania podporządkowane o określonym terminie wymagalności).

Fundusze własne Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosły 16 363 190 tys. zł. Jednocześnie kapitał podstawowy Tier I Grupy mBanku wyniósł 13 882 865 tys. zł.

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Grupy mBanku obejmuje:

• kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rozmycia oraz dostaw z późniejszym terminem rozliczenia,
• kwotę ekspozycji na ryzyko rynkowe, obejmującą ryzyko pozycji, ryzyko walutowe i ryzyko cen towarów,
• kwotę ekspozycji na ryzyko operacyjne,
• kwotę ekspozycji na ryzyko korekty wyceny kredytowej,
• kwoty innych ekspozycji na ryzyko, obejmujące kwoty wynikające z zastosowania floora nadzorczego.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku metoda AIRB stosowana była do wyliczania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta dla:

• ekspozycji korporacyjnych mBanku,
• portfela detalicznych kredytów mBanku zabezpieczonych hipotecznie,
• ekspozycji mBanku z tytułu kredytowania specjalistycznego dla nieruchomości przychodowych (metoda IRB "slotting approach"),
• ekspozycji detalicznych mBanku niezabezpieczonych hipotecznie,
• ekspozycji detalicznych mBanku wobec mikrofirm zabezpieczonych hipotecznie (zgoda warunkowa),
• ekspozycji wobec banków komercyjnych (zgoda warunkowa),
• ekspozycji kredytowych spółki zależnej mLeasing S.A.,
• ekspozycji z tytułu kredytowania specjalistycznego w zakresie nieruchomości przychodowych w mBanku Hipotecznym S.A. – spółce zależnej mBanku (metoda IRB "slotting approach").

W przypadku portfeli objętych warunkową zgodą na stosowanie metody AIRB Grupa mBanku zobowiązana jest stosować tzw. floor nadzorczy, który oznacza konieczność uzupełnienia kwoty wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego do wartości wymogu obliczonej według metody standardowej w sytuacji, gdy wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego obliczony z wykorzystaniem metody AIRB byłby niższy niż wyliczony z wykorzystaniem metody standardowej.

W przypadku ekspozycji detalicznych mBanku zabezpieczonych hipotecznie (mikrofirmy) oraz ekspozycji wobec banków komercyjnych, określone przez nadzór warunki o istotności wysokiej zostały zrealizowane i Grupa aktualnie oczekuje na potwierdzenie ich realizacji ze strony nadzoru.

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła 84 105 802 tys. zł, w tym kwota ekspozycji na ryzyko z tytułu ryzyka kredytowego, kredytowego kontrahenta oraz floora nadzorczego stanowiła 75 013 807 tys. zł.

Kapitał wewnętrzny

Wdrożony w Grupie mBanku proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego, tzw. ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Process), ma na celu utrzymanie zasobów kapitałowych na poziomie adekwatnym do profilu i poziomu ryzyka wynikającego z działalności Grupy mBanku.

Zasoby te są na bezpiecznym poziomie. Wartość funduszy własnych Grupy w podejściu regulacyjnym kształtuje się znacznie powyżej wartości wymaganej w celu pokrycia całkowitego wymogu kapitałowego Grupy wyznaczonego zgodnie z Rozporządzeniem CRR. Podobnie w podejściu ekonomicznym zasoby kapitałowe w postaci potencjału pokrycia ryzyka, kształtują się znacznie powyżej wartości kapitału wewnętrznego oszacowanego dla Grupy zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach.

Kapitał wewnętrzny Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniósł 6 215 450 tys. zł.

Adekwatność kapitałowa	31.12.2019	31.12.2018
Kapitał podstawowy Tier I	13 882 865	13 317 233
Fundusze własne	16 363 190	15 771 383
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem na ryzyko kredytowe, kredytowe kontrahenta, rozmycia oraz dostaw z późniejszym terminem rozliczenia:	74 843 596	67 812 104
- w tym przy zastosowaniu metody standardowej	19 972 726	15 812 102
- w tym przy zastosowaniu metody AIRB	54 868 396	51 998 405
- w tym kwota ekspozycji na ryzyko z tytułu wkładu do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania	2 474	1 597
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko rozliczenia / dostawy	-	-
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko pozycji, ryzyko walutowe i ryzyko cen towarów	913 708	789 039
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne	7 993 942	7 245 932
Dodatkowa kwota ekspozycji na ryzyko stałych kosztów pośrednich	-	-
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko korekty wyceny kredytowej	184 345	221 288
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko dużych ekspozycji w portfelu handlowym	-	-
Kwoty innych ekspozycji na ryzyko	170 211	171 170
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko	84 105 802	76 239 533
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I	16,51%	17,47%
Łączny współczynnik kapitałowy	19,46%	20,69%
Kapitał wewnętrzny	6 215 450	5 529 271

FUNDUSZE WŁASNE	31.12.2019	31.12.2018
Fundusze własne	16 363 190	15 771 383
KAPITAŁ TIER I	13 882 865	13 317 233
Kapitał podstawowy Tier I	13 882 865	13 317 233
Instrumenty kapitałowe kwalifikujące się jako kapitał podstawowy Tier I	3 579 747	3 574 636
Opłacone instrumenty kapitałowe	169 330	169 330
Ażio	3 410 417	3 405 338
(-) Instrumenty własne w kapitale podstawowym Tier I	-	(32)
Zyski zatrzymane	553 874	(473 639)
Zyski zatrzymane w poprzednich latach	306 074	(965 478)
Uznany zysk lub uznana strata	247 800	491 839
Inne skumulowane całkowite dochody	176 710	214 838
Pozostałe kapitały rezerwowe	9 924 598	9 919 730
Fundusze ogólne ryzyka bankowego	1 153 753	1 153 753
Korekty w kapitale podstawowym Tier I z tytułu filtrów ostrożnościowych	(31 023)	(32 360)
Zyski i straty wycenione według wartości godziwej, wynikające z własnego ryzyka kredytowego instytucji związanego z instrumentami pochodnymi będącymi zobowiązaniami	(2 166)	(2 101)
(-) Korekty wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny	(28 857)	(30 259)
(-) Wartości niematerialne	(927 456)	(746 839)
(-) Kwota brutto innych wartości niematerialnych	(955 440)	(776 175)
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane z innymi aktywami niematerialnymi	27 984	29 336
(-) Niedobór korekt ryzyka kredytowego wobec oczekiwanych strat według metody IRB	(43 022)	(113 759)
Rezerwa z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne	(119 142)	(83 643)
Elementy kapitału podstawowego Tier I lub odliczenia od kapitału podstawowego Tier I – inne	(385 174)	(95 484)
Kapitał dodatkowy Tier I	-	-
KAPITAŁ TIER II	2 480 325	2 454 150
Instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane kwalifikujące się jako kapitał Tier II	2 480 325	2 454 150
Elementy kapitału Tier II lub odliczenia od kapitału Tier II – inne	-	-
Korekty w okresie przejściowym z tytułu instrumentów w kapitale Tier II podlegających zasadzie praw nabytych i pożyczki podporządkowane	-	-

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Grupa mBanku S.A.

Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Ryzyko kredytowe	31.12.2019	31.12.2018
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rozmycia oraz dostaw z późniejszym terminem rozliczenia	74 843 596	67 812 104
Metoda standardowa	19 972 726	15 812 102
Kategorie ekspozycji według metody standardowej z wyłączeniem pozycji sekurytyzacyjnych	19 972 726	15 812 102
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych	2 372 251	30 402
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych	84 303	130 188
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego	15 553	24 745
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju	-	-
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych	-	-
Ekspozycje wobec instytucji	331 063	270 382
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw	9 595 404	8 939 675
Ekspozycje detaliczne	2 357 298	1 924 644
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach	4 178 342	3 841 191
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	463 609	363 960
Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem	100 699	52 059
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych	-	-
Ekspozycje z tytułu należności od instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową	-	-
Ekspozycje związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania	-	-
Ekspozycje kapitałowe	418 468	219 827
Inne pozycje	55 736	15 029
Metoda AIRB	54 868 396	51 998 405
Metody IRB w przypadku gdy nie są stosowane oszacowania własne LGD ani współczynniki konwersji	-	-
Metody IRB w przypadku gdy stosowane są oszacowania własne LGD lub współczynniki konwersji	52 016 332	47 469 726
Ekspozycje wobec rządów centralnych i banków centralnych	-	-
Ekspozycje wobec instytucji	741 377	1 229 148
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw – MŚP	6 704 405	5 980 637
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw – kredytowanie specjalistyczne	6 799 726	6 029 173
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw – inne	18 152 484	16 652 554
Ekspozycje detaliczne – wobec MŚP zabezpieczone nieruchomością	1 002 315	901 557
Ekspozycje detaliczne – wobec przedsiębiorstw niebędących MŚP zabezpieczone nieruchomością	5 295 297	5 436 764
Kwalifikowane odnawialne ekspozycje detaliczne	-	-
Ekspozycje detaliczne – inne ekspozycje wobec MŚP	4 257 821	3 785 492
Ekspozycje detaliczne – inne ekspozycje wobec przedsiębiorstw niebędących MŚP	9 062 907	7 454 401
Ekspozycje kapitałowe według metody IRB	-	-
Pozycje sekurytyzacyjne według metody IRB	-	-
Inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego	2 852 064	4 528 679
Kwota ekspozycji na ryzyko z tytułu wkładu do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania	2 474	1 597

46. Pozostałe informacje

Komunikat Commerzbank AG w sprawie zatwierdzenia strategii obejmującej między innymi potencjalne zbycie akcji mBanku S.A.

W dniu 26 września 2019 roku Commerzbank AG opublikował komunikat, zgodnie z którym nowa strategia biznesowa Commerzbanku została zatwierdzona przez Zarząd i Radę nadzorczą Commerzbanku. Strategia przewiduje między innymi zbycie posiadanego przez Commerzbank większościowego pakietu akcji mBanku. Potencjalne zbycie akcji Banku byłoby uzależnione od uzyskania wymaganych zgód regulacyjnych.

47. Zdarzenia po dniu bilansowym

Podatkowa Grupa Kapitałowa mBank

Począwszy od 1 stycznia 2020 roku mBank S.A. oraz spółki mBank Hipoteczny S.A., mFinanse S.A. i mLeasing Sp. z. o o utworzyły, na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Podatkową Grupę Kapitałową mBank ("PGK"). Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych mBank, jako podmiot dominujący, reprezentuje PGK w zakresie przewidzianym przepisami prawa podatkowego. W roku poprzedzającym powstanie PGK w spółkach ją tworzących nie wystąpiły straty podatkowe. Umowa PGK została zawarta na 4 lata.

Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2019 rok (w tys. zł)

Podpisy Członków Zarządu mBanku S.A.

Data	Imię i nazwisko	Stanowisko	Podpis
26.02.2020	Cezary Stypułkowski	Prezes Zarządu	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Lidia Jabłonowska-Luba	Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Frank Bock	Wiceprezes Zarządu ds. Rynków Finansowych	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Andreas Böger	Wiceprezes Zarządu ds. Finansów	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Krzysztof Dąbrowski	Wiceprezes Zarządu ds. Operacji i Informatyki	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Cezary Kocik	Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej	(podpisano elektronicznie)
26.02.2020	Adam Pers	Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej	(podpisano elektronicznie)