AI Terminal
Ackermans & van Haaren NV
Earnings Release • Feb 28, 2020
3903_er_2020-02-28_4b5f4a46-538a-48f5-aa0b-0dc032cd57c5.pdf
Earnings Release
Open in ViewerOpens in native device viewer
Gereglementeerde informatie in de zin van het koninklijk besluit van 14 november 2007.
Ackermans & van Haaren in 2019
- Ackermans & van Haaren behaalt over het volledige jaar 2019 een recordwinst van 394,9 miljoen euro (2018: 289,6 miljoen euro), mede dankzij een belangrijke meerwaarde op de verkoop van Residalya.
- AvH realiseert een rendement op eigen vermogen van 11,3%.
- Aan de algemene vergadering van aandeelhouders wordt een verhoging van het dividend voorgesteld met 7,8% tot 2,50 euro per aandeel.
"Reeds bij de aankondiging van onze halfjaarcijfers was duidelijk dat Ackermans & van Haaren op koers lag om het jaar 2019 met een recordresultaat af te sluiten, dankzij de meerwaarde van 105,7 miljoen euro die wij toen al hadden gerealiseerd op de verkoop van onze deelneming in Residalya. Onze investering in Residalya, die wij sinds 2007 in partnership met het management hebben uitgebouwd tot een middelgrote speler in de Franse ouderenzorg, illustreert perfect hoe wij op een duurzame manier waarde willen opbouwen in onze portefeuille.
Maar de groep kende ook een sterke tweede jaarhelft, mede dankzij een hogere winstbijdrage uit onze Growth Capital-portefeuille. Wij zijn verheugd dat we, na het afsluiten van enkele moeilijkere dossiers, terug kunnen aanknopen met duidelijk positieve resultaten in deze activiteit.
Wij zijn ook in 2019 blijven doorgaan met investeren. In groeikapitaal, met nieuwe deelnemingen in enkele kleinere, maar beloftevolle jonge ondernemingen zoals Biolectric Group, Biotalys (voorheen AgroSavfe) en Medikabazaar (India), maar ook in de versterking van onze deelnemingen in CFE, DEME, Rent-A-Port, Green Offshore, SIPEF en Sagar Cements. Met een nettokaspositie van 267 miljoen euro op einde 2019 hebben wij niet alleen de ambitie, maar ook de financiële middelen om in 2020 door te gaan met ondernemen."
Jan Suykens, CEO - Voorzitter van het executief comité
Samenstelling van het geconsolideerd nettoresultaat (deel van de groep)
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting | 91,9 | 118,1 |
| Private Banking | 127,3 | 121,3 |
| Real Estate & Senior Care | 50,2 | 65,3 |
| Energy & Resources | -1,5 | 7,7 |
| Bijdrage van de kernsectoren | 267,9 | 312,4 |
| Growth Capital | 17,6 | -6,9 |
| AvH & subholdings | -3,5 | -13,7 |
| Netto meer/minderwaarden en waardeverminderingen |
112,9 | -2,2 |
| Geconsolideerd nettoresultaat | 394,9 | 289,6 |
- • Op een ongeveer gelijke (hoge) omzet realiseerden zowel DEME als CFE lagere operationele resultaten, mede onder invloed van enkele niet-recurrente elementen. Dankzij nieuwe contracten werden hun orderboeken op een hoog niveau gehandhaafd.
- • Zowel Delen Private Bank als Bank J.Van Breda & Co hebben in 2019 een sterk jaar gerealiseerd. Met een winstbijdrage van 127,3 miljoen euro was 2019 het beste jaar ooit voor 'Private Banking' in de portefeuille van AvH.
- • Extensa, Leasinvest Real Estate en Anima Care kenden alle 3 een sterk jaar 2019. Zonder rekening te houden met de verkoop van Residalya steeg de recurrente bijdrage van 'Real Estate & Senior Care'.
- • Voor SIPEF was 2019 een slecht jaar: lage marktprijzen voor palmolie gedurende het grootste deel van het jaar, tegenvallende producties en bovendien de schade aangericht door 3 vulkaanuitbarstingen zorgden ervoor dat 'Energy & Resources' in 2019 een verliescontributie opleverde voor AvH.
- • De goede resultaten van de meeste deelnemingen in 'Growth Capital' leverden een winstbijdrage op van 17,6 miljoen euro. Hiermee werd na 6 moeilijkere jaren terug een duidelijk beter resultaat behaald.
- • Meerwaarden groeiden nog aan tot 112,9 miljoen euro (inclusief de 105,7 miljoen euro op de verkoop van Residalya).
- • Gunstige financiële markten hadden een positieve impact op het resultaat van 'AvH & subholdings'.
Algemene toelichting bij de cijfers
- • Het eigen vermogen van AvH (deel groep) is gestegen tot 3.456,1 miljoen euro op 31 december 2019, wat na correctie voor de eigen aandelen in portefeuille overeenstemt met 104,32 euro per aandeel. Per 31 december 2018 bedroeg het eigen vermogen 3.176,5 miljoen euro of 95,81 euro per aandeel. In 2019 werd een dividend uitgekeerd van 2,32 euro per aandeel. Inclusief dividend is het eigen vermogen per aandeel AvH over het jaar 2019 dus met 11,3% gestegen.
- • Eind 2019 beschikte AvH over een nettocashpositie van 267,4 miljoen euro, tegenover 102,9 miljoen euro eind 2018. Naast liquide middelen en deposito's op korte termijn bestaat deze positie onder meer uit korte termijnschulden onder de vorm van commercial paper van 12,0 miljoen euro, geldbeleggingen voor 55,7 miljoen euro en eigen aandelen.
- • AvH investeerde 63,2 miljoen euro in haar portefeuille. Naast nieuwe deelnemingen in Biolectric Group (60%), Biotalys (voorheen AgroSavfe) en Medikabazaar, kocht AvH aandelen bij in SIPEF, Sagar Cements en CFE (waardoor ook de deelnemingspercentages in DEME, Green Offshore en Rent-A-Port mechanisch toenamen). AvH en CFE samen verhoogden hun deelneming in Rent-A-Port tot elk 50% en verhoogden het kapitaal met het oog op de realisatie van de volgende ontwikkelingsfases in Vietnam.
- • AvH verkocht in de loop van 2019 haar deelnemingen in o.a. Residalya en in Henschel Engineering (eigenaar van vastgoed in Wilrijk dat voorheen door de Telemond-groep industrieel werd gebruikt). Op de verkoop van de deelneming in Ogeda (transactie van 2017) kon een bijkomend resultaat worden gerealiseerd. In totaal hebben desinvesteringen 196,1 miljoen euro cash opgeleverd in 2019.
(€ mio) 31.12.2019 31.12.2018 Eigen vermogen (deel van de groep - voor winstverdeling) 3.456,1 3.176,5
Nettothesaurie van AvH 267,4 102,9
• AvH kocht in 2019 65.500 eigen aandelen in ter indekking van aandelenopties ten gunste van het personeel. 36.500 eigen aandelen werden verkocht als gevolg van het uitoefenen van opties. Binnen het kader van de liquiditeitsovereenkomst met Kepler Cheuvreux werden over het volledige jaar 2019 89.238 eigen aandelen gekocht, maar ook 93.125 verkocht. Per saldo resulteerde dit dus in een verkoop van 3.887 eigen aandelen.
Dividend
De raad van bestuur stelt aan de gewone algemene vergadering van 25 mei 2020 voor om het dividend per aandeel te verhogen tot 2,50 euro, een stijging met 7,8% ten opzichte van het dividend van 2,32 euro dat werd uitgekeerd in 2019. Dit voorstel komt neer op een totale uitkering van 83,7 miljoen euro.
Vooruitzichten 2020
Ackermans & van Haaren heeft de ambitie om ook in 2020 haar portefeuille verder uit te bouwen, zowel door het verwerven van nieuwe participaties als door het versterken van bestaande deelnemingen.
Dankzij de goede positionering van de kernparticipaties van de groep en de herwonnen rentabiliteit in Growth Capital ziet de raad van bestuur het jaar 2020 dan ook met vertrouwen tegemoet.
Kerncijfers per aandeel
| 2019 | 2018 | |
|---|---|---|
| Aantal aandelen | ||
| Aantal aandelen | 33.496.904 | 33.496.904 |
| Nettoresultaat per aandeel (€) | ||
| Nettoresultaat per aandeel | ||
| Basic | 11,92 | 8,74 |
| Diluted | 11,89 | 8,71 |
| Dividend per aandeel | ||
| Bruto | 2,50 | 2,32 |
| Netto | 1,75 | 1,62 |
| Eigen vermogen per aandeel (€) | ||
| Eigen vermogen per aandeel | 104,32 | 95,81 |
| Evolutie van de koers van het aandeel (€) | ||
| Hoogste (17 april) | 144,9 | 160,5 |
| Laagste (15 augustus) | 125,2 | 127,7 |
| Slot (31 december) | 139,7 | 131,8 |
Kerncijfers geconsolideerde balans
Ackermans & van Haaren
Marine Engineering & Contracting
Bijdrage tot het geconsolideerd nettoresultaat AvH
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| DEME | 73,9 | 92,8 |
| CFE | 13,5 | 17,3 |
| Rent-A-Port | 0,5 | 5,3 |
| Green Offshore | 4,0 | 2,7 |
| Totaal | 91,9 | 118,1 |
DEME
DEME (AvH 60,91%) heeft in 2019 een omzet gerealiseerd van 2.622 miljoen euro, waarmee het hoge niveau van 2018 (2.645,8 miljoen euro) nagenoeg werd geëvenaard.
In haar traditionele baggeractiviteit kon DEME een omzetgroei met ongeveer 10% laten optekenen tot 1.084,5 miljoen euro. Zo was DEME onder andere actief op onderhoudswerken op de Schelde en aan de Belgische kust, werden de verdiepingswerken aangevat op de Elbe in Duitsland en nam het deel aan enkele grote infrastructuurprojecten in Nederland samen met haar infrastructuurdochter DIMCO. Buiten Europa, komt het grote TTP1-project in Singapore stilaan in zijn eindfase. Andere belangrijke werven situeerden zich in Rusland, in Qatar en op verschillende locaties in Afrika.
De omzet van DEME Offshore viel in 2019 terug tot 1.141,1 miljoen euro, inclusief een belangrijke component aan 'procurement'. DEME
DEME: Orderboek
Offshore vertegenwoordigde 43% van de totale omzet van DEME, waardoor dit het grootste segment blijft. In België werd de installatie van het project MOG (Modular Offshore Grid of stopcontact op zee) succesvol afgerond en de installatie van de funderingen van het Belgische offshore windpark SeaMade voltooid. In het Verenigd Koninkrijk werden reeds 101 van de 103 funderingen voor het Moray East windpark geïnstalleerd en werd het project Hornsea One volledig afgewerkt.
De drie grote infrastructuurprojecten (Sluis van Terneuzen, Rijnlandroute en Blankenburgverbinding) die DIMCO, de infra-dochter van DEME, uitvoert in Nederland zorgden voor een aanzienlijke omzetstijging, terwijl de milieu- en andere activiteiten ongeveer gelijk bleven.
Over het volledige jaar 2019 heeft DEME een EBITDA behaald van 437,0 miljoen euro, hetzij een marge van 16,7% (2018: 17,3%). Naast de wijzigende samenstelling van de omzet werd deze marge nog door verschillende elementen beïnvloed. De toegenomen concurrentie in de activiteiten van DEME Offshore leidde tot lagere marges, en het installatieschip Innovation was, zoals eerder aangekondigd, verschillende maanden buiten dienst als gevolg van een (gepland) groot onderhoud. Bovendien werd een waardevermindering geboekt van 10,8 miljoen euro als gevolg van de insolventie van Senvion, voor wie DEME Offshore onderhoudswerkzaamheden uitvoerde op offshore windparken en wogen in de baggerdivisie een technisch complexe werf in India op de winstgevendheid. Tot slot werden alle kosten (13,2 miljoen euro) van onderzoek en ontwikkeling die in 2019 werden gemaakt met het oog op het oogsten van mineralen op grote diepte in zee, in kosten genomen.
In de loop van 2019 werden volgende belangrijke baggercontracten binnengehaald:
- Ok Tedi-rivier (Papoea-Nieuw-Guinea): verlenging (voor 5 jaar) van het langjarig baggercontract,
- Elbe (Duitsland): verdieping van de rivier (ongeveer 200 miljoen euro), en
- Schelde en de Belgische kust: verlenging van het contract voor de onderhoudsbaggerwerken (2020-2021).
DEME
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Omzet | 2.622,0 | 2.645,8 |
| EBITDA | 437,0(1) | 458,9 |
| Nettoresultaat | 125,0 | 155,6 |
| Eigen vermogen | 1.435,5 | 1.401,4 |
| Netto financiële positie | -708,5(2) | -555,8 |
(1) Incl. IFRS16-effect van € 17,0 mio
(2) Incl. IFRS16-effect van € 86,1 mio
- DEME - Scheldt River - Elbe 2. DEME - Innovation 3. DEME - Apollo - Moray East
Daarnaast tekende DEME ook een groot aantal contracten voor offshore windparken over de hele wereld:
- Hornsea Two (VK): transport en installatie van 165 funderingen en turbines (meer dan 200 miljoen euro),
- Saint-Nazaire (Frankrijk, 480 MW): EPCI-contract voor het ontwerp, de productie en de installatie van 80 funderingen (in joint venture, totale waarde van het contract: meer dan 500 miljoen euro),
- Hai Long 2 en 3 (Taiwan): Preferred Bidder Agreement (PBA) voor het eerste grootschalige 'Balance of Plant (BOP)'-project in Taiwan met EPCI voor de funderingen, inter-arraykabels, exportkabels en het transport en de installatie voor de turbines,
- Zhong Neng (Taiwan, 300 MW): transport en installatie van funderingen, naast een Preferred Bidder Agreement (PBA) voor het transport en de installatie van turbines, en
- Neart na Gaoithe (Schotland, 450 MW): EPCI-contract voor de inter-arraykabels en interconnectors.
Het orderboek van DEME bedroeg 3.750 miljoen euro eind 2019, tegenover 4.010 miljoen euro eind 2018. Het Fehmarnbelt-project (700 miljoen euro), dat de bouw betreft van 's werelds grootste afgezonken weg- en spoortunnel tussen Denemarken en Duitsland, werd nog niet in dit orderboek opgenomen in afwachting van definitieve vergunningen, evenmin als de hierboven vermelde verwachte projecten in Taiwan.
DEME zette de investeringen in haar vloot onverminderd voort en investeerde in 2019 434,7 miljoen euro (2018: 441,3 miljoen euro). In 2019 werd de nieuwe sleephopperzuiger Bonny River (15.000 m³) in gebruik genomen. Het schip is uitgerust met een 'dual fuel'-motor, die zowel op LNG als op diesel kan varen. Bovenop de kosten verbonden met de grote reparaties, waaronder in het bijzonder het installatieschip Innovation, hadden de investeringen voornamelijk betrekking op de 4 grote schepen in aanbouw, namelijk de Spartacus, de krachtigste cutterzuiger ter wereld, het offshore installatieschip Orion en de sleephopperzuigers Meuse River en River Thames. Als gevolg van vertragingen die door de scheepswerven werden opgelopen, werden een aantal betalingen verschoven naar 2020. In het geval van de Orion, Meuse River en River Thames gaat het om relatief beperkte vertragingen, want de levering wordt nog steeds in de loop van het eerste semester verwacht. De levering van de megacutter Spartacus werd opnieuw met enkele maanden vertraagd (tot het einde van het 3e trimester 2020) door de Nederlandse werf IHC, waarvan de situatie op de voet wordt opgevolgd. Als gevolg van de vertraging die in 2019 werd opgelopen, zal het te verwachten investeringsbedrag voor het jaar 2020 ongeveer gelijk zijn aan dat van het jaar 2019.
In 2019 heeft DEME bovendien een nieuwe investering aangekondigd in een SOV (Service Operation Vessel). Deze catamaran is speciaal ontworpen voor het onderhoud van offshore windparken en kan een bemanning van 24 personen vervoeren en huisvesten. De oplevering van dit schip wordt verwacht in 2021. Het zal worden ingezet op een lange termijnsonderhoudcontract voor de windparken Rentel en SeaMade voor Siemens Gamesa Renewable Energy.
De netto financiële schuld van DEME bedroeg 708,5 miljoen euro per einde 2019 (inclusief een effect van de eerste toepassing van de nieuwe boekhoudnorm IFRS 16 van 86,1 miljoen euro), in vergelijking tot 555,8 miljoen euro op jaareinde 2018. Ten opzichte van 30 juni 2019 is de netto financiële positie van DEME met ongeveer 100 miljoen euro verbeterd, mede dankzij aanzienlijke terugbetalingen van financieringen die waren verstrekt aan de vennootschappen die de offshore windparken Merkur en Rentel ontwikkelen.
Permanente aandacht voor innovatie en duurzaamheid is cruciaal voor DEME. In 2019 werden diverse nieuwe initiatieven gestart zoals het partnership met SABCA over het inzetten van drones voor inspecties van offshore windturbines, de overeenkomst met Equinor voor een studie rond drijvende betonnen substructuren voor het windmolen-
park Hywind Tampen, het expertenconsortium onder leiding van Tractebel over zonnetechnologie op zee, het duurzaam diepzeeonderzoek via GSR, het project voor de zelfvarende plastiekvanger op de Schelde, de Hyport groene-waterstoffabriek in Oostende en het project rond het transport van waterstof in Antwerpen.
In de context van onzekere geopolitieke en economische omstandigheden gaat DEME voor het jaar 2020 uit van een bescheiden stijging van haar omzet. Gegeven de eerder opgemerkte margedruk in offshore windprojecten, wordt een EBITDA verwacht van dezelfde grootte-orde als die van 2019. Normalerwijze zal DEME een meerwaarde van minstens 50 miljoen euro kunnen realiseren op de verkoop van haar 12,5%-deelneming in het Duitse offshore windproject Merkur, waardoor behoudens onvoorziene omstandigheden voor het jaar 2020 een hoger nettoresultaat in het vooruitzicht kan worden gesteld. DEME stelt bovendien een verhoging van de tenderactiviteit vast, wat perspectieven opent op het aantrekken van de activiteit in de komende jaren.
CFE
CFE (AvH 60,91%) overschreed in 2019 de kaap van 1 miljard euro en realiseerde een omzet van 1.002,8 miljoen euro (2018: 994,9 miljoen euro).
Bij CFE Contracting steeg de omzet met 7% tot 998,7 miljoen euro (2018: 934,6 miljoen euro). Dit is vooral te danken aan de bouwactiviteiten in Vlaanderen en Polen, aan de multitechnieken bij VMA en aan rail en infrastructuur bij MOBIX. De belangrijkste lopende projecten zijn de Gare Maritime op de site van Tour & Taxis, het residentieel complex Riva in Brussel, het ZNA-ziekenhuis in Antwerpen en het ondergrondse depot voor de Brusselse metro. In Brussel, Wallonië en Luxemburg hadden de aanhoudend moeilijke marktomstandigheden, gekenmerkt door een druk op de prijzen en hogere kosten voor onderaanneming, een negatieve impact op de omzet en het operationeel resultaat. Met uitzondering van een klein project dat in 2021 moet worden opgeleverd, zijn alle projecten in Tunesië nu afgerond. CFE Contracting realiseerde een nettoresultaat van 9,5 miljoen euro, tegenover 15,2 miljoen euro in 2018. Het orderboek steeg met 5% tot 1.386 miljoen euro. In december sleepte CFE Contracting het contract van meer dan 100 miljoen euro in de wacht voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud van de wooneenheden voor Shape (Wallonië).
In de pool Vastgoedontwikkeling bedroeg het vastgoedbestand eind 2019 143 miljoen euro (2018: 139 miljoen euro). BPI ontwikkelt momenteel een veertigtal projecten op 545.000 m² (deel groep) waarvan
CFE Contracting - Gare Maritime - Brussel CFE - BPI - Livingstone (artist impression)
103.000 m² in aanbouw. De belangrijkste lopende projecten zijn Ernest The Park, Erasmus Gardens, Les Hauts Prés, Park West en Renaissance (België), Livingstone (Luxemburg) en 4 residentiële projecten in Polen. De projecten Voltaire en Zen Factory (België) en Domaine de l'Europe en Fussbann (Luxemburg) werden in 2019 opgeleverd. Het nettoresultaat steeg tot 11,6 miljoen euro (2018: 9,3 miljoen euro).
In het vierde kwartaal van 2019 hebben CFE Contracting en BPI Woodshapers opgericht voor het uitvoeren van Design & Build-projecten en vastgoedontwikkelingen (< 5.000 m²) in hout en geprefabriceerde duurzame materialen. Deze nieuwe entiteit past in de strategie voor een duurzame ontwikkeling van de groep.
Bij de niet-gefilialiseerde activiteiten van CFE beperkt de activiteit zich voornamelijk tot de bouw van het waterzuiveringsstation Brussel Zuid. De oplevering zal in het eerste kwartaal van 2021 plaatsvinden.
In toepassing van IFRS 9 werden alle openstaande vorderingen op de overheid van Tsjaad afgeschreven. Deze boekhoudkundige verwerking wijzigt de beslissing van CFE niet om de betaling van haar vorderingen te bekomen. De onderhandelingen daaromtrent met de Afreximbank en de overheid van Tsjaad zijn nog steeds lopende.
De omzet van CFE Contracting zou in 2020 stabiel moeten blijven terwijl het bedrijfsresultaat zou moeten groeien. De pool Vastgoedontwikkeling zou haar goed nettoresultaat van 2019 moeten kunnen bestendigen in 2020.
CFE: Verdeling per pool (excl. DEME)
| Omzet | Nettoresultaat(1) | |||
|---|---|---|---|---|
| (€ mio) | 2019 | 2018 | 2019 | 2018 |
| Bouw | 733,5 | 692,5 | ||
| Multitechnieken | 179,6 | 170,6 | ||
| Spoorinfra | 85,6 | 71,5 | ||
| Contracting | 998,7 | 934,6 | 9,5 | 15,2 |
| Vastgoedontwikkeling | 59,1 | 94,7 | 11,6 | 9,3 |
| Holding, niet-over gedragen activiteiten en eliminaties |
-55,0 | -34,4 | -9,1 | -6,6 |
| Totaal | 1.002,8 | 994,9 | 12,0 | 17,9 |
(1) Inclusief bijdrage van Rent-A-Port en Green Offshore
- Rent-A-Port - Dinh Vu 2. Green Offshore - SeaMade 3. Green Offshore 4. DEME - Green Offshore
Rent-A-Port
Rent-A-Port (AvH 80,46%) plooide zich in 2019 terug op haar ontwikkelingen in Vietnam, meer bepaald de DEEP C Industrial Zones in Haiphong. De gronden in de eerste industriële zone, Dinh Vu Industrial Zone, zijn reeds grotendeels ontwikkeld en verkocht. Mede dankzij de financiële ondersteuning van haar aandeelhouders konden de industriële zones verder worden ontwikkeld. Tevens werden voor de twee industriële zones in Quang Ninh sterke partners gezocht die de ontwikkeling mee kunnen ondersteunen en versnellen. Hierdoor, en tevens omwille van een aantal geopolitieke ontwikkelingen, wordt volgend jaar een aanzienlijke stijging van de verkoop van terreinen verwacht.
In februari 2019 werd een nieuwe aandeelhoudersovereenkomst vastgelegd m.b.t. Infra Asia Investments Ltd (IAI), de vennootschap die instaat voor de ontwikkeling van industriële zones in de haven van Haiphong in Vietnam en waarin Rent-A-Port een deelneming bezit van 60%. Als gevolg hiervan worden IAI en haar voornaamste dochtervennootschappen vanaf 2019 integraal geconsolideerd.
In augustus 2019 heeft Rent-A-Port haar dochtervennootschappen die de ontwikkelingen in Oman beheren, overgedragen aan DEME Concessions.
AvH en CFE hebben begin 2019 allebei hun participatie in Rent-A-Port verhoogd van 45% tot 50%. Inclusief de indirecte deelneming via CFE bedraagt het economisch belang van AvH in Rent-A-Port daarmee 80,46% op 31 december 2019.
Green Offshore
Green Offshore (AvH 80,46%) bezit participaties in de Belgische offshore windparken Rentel (12,5%) en SeaMade (8,75%), evenals een deelname in de overkoepelende vennootschap Otary (12,5%). AvH bezit een economisch belang (directe en indirecte deelneming via CFE) van 80,46% in Green Offshore.
Het Rentel offshore windpark, met een capaciteit van 309 MW, produceerde in 2019 bijna 1 TWh aan groene energie.
De bouwwerken voor het SeaMade windpark lopen volop. In 2019 werden alle 60 monopile funderingen geïnstalleerd en werden de exportkabels gelegd. In 2020 komen er op deze funderingen 2 offshore transformatorstations, die verbonden worden met het Elia Modular Offshore Grid, en 58 windturbines van 8,4 MW. SeaMade wordt verwacht volledig operationeel te zijn tegen eind 2020. Het wordt met een totale capaciteit van 487 MW het grootste offshore windturbinepark in België.
Rentel en SeaMade zullen samen hernieuwbare energie leveren aan meer dan 700.000 huishoudens, wat een reductie van 1.200.000 ton CO2 -uitstoot op jaarbasis mogelijk maakt.
Naast Green Offshore bezit ook DEME Concessions deelnemingen van respectievelijk 18,89% in Rentel en van 13,22% in SeaMade, zoals hierboven vermeld. Deze participaties zijn opgenomen in de geconsolideerde financiële cijfers van DEME. Wanneer SeaMade operationeel zal zijn (voor eind 2020) zal de totale rechtstreekse en onrechtstreekse deelneming van AvH in Rentel en SeaMade economisch goed zijn voor een productiecapaciteit van 140 MW hernieuwbare energie.
Private Banking
Bijdrage tot het geconsolideerd nettoresultaat AvH
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| FinAx | -0,2 | -0,4 |
| Delen Private Bank | 93,4 | 88,5 |
| Bank J.Van Breda & C° | 34,1 | 33,2 |
| Totaal | 127,3 | 121,3 |
Dankzij sterke commerciële volumes groeiden de gecombineerde, door het cliënteel toevertrouwde, vermogens van Delen Private Bank en Bank J.Van Breda & Cº tot 51,9 miljard euro per 31 december 2019, tegenover 45,4 miljard euro per 31 december 2018 (+14%).
Delen Private Bank
De vermogens onder beheer van Delen Private Bank (AvH 78,75%) piekten op het einde van 2019 geconsolideerd (Delen Private Bank, JM Finn, Oyens & Van Eeghen) op een recordniveau van 43.566 miljoen euro (eind 2018: 37.713 miljoen euro).
De aangroei van beheerd vermogen in 2019 werd voornamelijk verklaard door de waardestijging van de onderliggende activa. De volatiliteit op de financiële markten eind 2018 en begin 2019 heeft bijgedragen tot een afwachtende houding vanwege de beleggers. De bruto-instroom van beheerd vermogen was nog steeds belangrijk,
Delen Private Bank: Geconsolideerd beheerd vermogen
maar lag wel lager dan het recordniveau van de laatste twee jaren. Daarnaast droegen de koersevolutie van het Britse pond ten opzichte van de euro (+5,1%) en de overname van Nobel Vermogensbeheer eveneens bij tot deze stijging.
Delen Private Bank: Beheerd vermogen
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Delen Private Bank | 31.489 | 27.673 |
| JM Finn | 11.448 | 9.563 |
| Oyens & Van Eeghen | 629 | 476 |
| Totaal | 43.566 | 37.713 |
De instroom van kapitalen bij Delen Private Bank - zowel van bestaande als van nieuwe klanten - betrof bijna uitsluitend discretionair vermogensbeheer. De bank past haar criteria van verantwoord investeren, dit is investeren in bedrijven die naast financieel rendement ook aandacht hebben voor klimaat, mens en goed bestuur, toe op 100% van de fondsen die discretionair beheerd worden. Delen Private Bank kreeg hiervoor in 2019 de maximale score A+ van UN PRI.
In september 2019 nam Delen Private Bank via een asset deal bepaalde activa over van Nobel Vermogensbeheer, een onafhankelijke vermogensbeheerder in Nederland. Op 31 augustus 2019 bedroeg het beheerd vermogen bij Nobel Vermogensbeheer ruim 260 miljoen euro. Op 31 december 2019 waren ongeveer de helft van de tegoeden van klanten van Nobel Vermogensbeheer reeds getransfereerd naar Oyens & Van Eeghen, volgens plan.
Het gemiddeld beheerd vermogen van Delen Private Bank over 2019 lag licht boven het gemiddelde van 2018. Hierdoor verbeterden de ge-
Delen Private Bank
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Brutobedrijfsopbrengsten | 388,6 | 384,3 |
| Nettoresultaat | 118,6 | 112,4 |
| Eigen vermogen | 809,6 | 742,9 |
| Beheerd vermogen | 43.566 | 37.713 |
| Core Tier1-kapitaalratio (%) | 32,0 | 30,9 |
| Cost-income ratio (%) | 55,3 | 55,3 |
consolideerde brutobedrijfsopbrengsten met 388,6 miljoen euro licht ten opzichte van 384,3 miljoen euro in 2018. De bedrijfskosten stegen slechts licht met 0,3%, dankzij een focus op het inperken van de kosten bij Delen Private Bank in België. De cost-income ratio daalde tot 55,3% (43,5% bij Delen Private Bank, 85,5% bij JM Finn), een mooi cijfer vergeleken met de concurrenten. De nettowinst nam in 2019 toe tot 118,6 miljoen euro (tegenover 112,4 miljoen euro in 2018), inclusief de bijdrage van JM Finn ten belope van 7,8 miljoen euro en een negatieve bijdrage van Oyens & Van Eeghen.
Het geconsolideerd eigen vermogen van Delen Private Bank bedroeg 809,6 miljoen euro op 31 december 2019 (tegenover 742,9 miljoen euro eind 2018). De Core Tier1-kapitaalratio van 32,0% ligt ruim boven het sectorgemiddelde.
Bank J.Van Breda & C°
Ook Bank J.Van Breda & C° zette in 2019 een recordresultaat neer. Dankzij sterke commerciële resultaten, zowel in het doelgroepbankieren voor ondernemers en vrije beroepen als bij Van Breda Car Finance, steeg de geconsolideerde nettowinst met 3% tot 43,4 miljoen euro (42,2 miljoen euro in 2018).
Ondersteund door het positieve beursklimaat steeg het door cliënten belegd vermogen met 1,8 miljard euro of 13% tot 16,1 miljard euro, waarvan 10,7 miljard euro buitenbalansproducten (+13%) en 5,4 miljard euro cliëntendeposito's (+11%). De buitenbalansproducten
Bank J.Van Breda & C°: Door cliënten belegd vermogen
Delen Private Bank - Gent Bank J.Van Breda & C° - Antwerpen
bedroegen voor het eerst meer dan 10 miljard euro. Delen Private Bank beheerde 6,5 miljard euro van de vermogens aangebracht door het netwerk van Bank J.Van Breda & C°. De totale kredietportefeuille steeg met 9% tot 5,2 miljard euro. De waardeverminderingen op kredieten bedroegen slechts 0,03% van de gemiddelde kredietportefeuille of 1,4 miljoen euro.
Het geconsolideerd bankproduct nam met 4% toe tot 150 miljoen euro, waarvan 51% rente-inkomsten en 46% fee-inkomsten. Dit is bijna volledig commercieel gedreven. De kosten stegen met 4% tot 91,7 miljoen euro. Het investeringstraject van de afgelopen jaren werd onverminderd voortgezet, zowel op het vlak van digitalisering, commerciële slagkracht als de vernieuwing en upgrade van kantoren. De cost-income ratio bleef evenwel stabiel op 61%. Bank J.Van Breda & C° behoort hiermee nog steeds tot de meer performante Belgische banken.
Het eigen vermogen (deel groep) steeg van 550 miljoen euro eind 2018 naar 573 miljoen euro eind 2019. De Core Tier1-kapitaalratio van 13,1% moet gezien worden in het licht van de sterke solvabiliteit uitgedrukt als eigen vermogen op activa (leverage of hefboomratio) van 8,5%. Dit is een veelvoud van de vereiste 3% die bindend zal worden bij de publicatie van de Capital Requirements Regulation 2 (CRR2).
Bank J.Van Breda & C°
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Bankproduct | 149,6 | 143,8 |
| Nettoresultaat | 43,4 | 42,2 |
| Eigen vermogen | 573,3 | 549,8 |
| Buitenbalansproducten | 10.651 | 9.392 |
| Cliëntendeposito's | 5.416 | 4.877 |
| Kredietportefeuille | 5.233 | 4.797 |
| Core Tier1-kapitaalratio (%) | 13,1 | 13,6 |
| Cost-income ratio (%) | 61,3 | 61,0 |
Real Estate & Senior Care
Bijdrage tot het geconsolideerd nettoresultaat AvH
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Leasinvest Real Estate | 15,7 | 11,9 |
| Extensa Group | 29,5 | 27,2 |
| Anima Care | 5,0 | 4,7 |
| HPA | - | 21,5 |
| Totaal | 50,2 | 65,3 |
Leasinvest Real Estate
De resultaten van Leasinvest Real Estate (LRE, AvH 30,0%) vertoonden een mooie stijging ten opzichte van 2018, ook omdat de 84 miljoen euro opgehaald bij de kapitaalverhoging van oktober 2018 reeds kort daarna volledig geïnvesteerd werd. Het nettoresultaat over 2019 bedroeg 49,9 miljoen euro tegenover 38,2 miljoen euro in 2018.
Eind 2019 bedroeg de reële waarde ('fair value') van de geconsolideerde vastgoedportefeuille, inclusief projectontwikkelingen, 1,1 miljard euro (tegenover 1,0 miljard euro per eind 2018). In 2019 werden de volgende panden aan de portefeuille toegevoegd:
- Twee belangrijke retailpanden (Retailpark SCS en Retailpark Pittarello) aan Shopping City Süd te Vösendorf, nabij Wenen (investering: 71,8 miljoen euro).
- De gebouwen B en E in het EBBC Business Park te Luxemburg (aankoopprijs: 47,3 miljoen euro), waardoor LRE nu eigenaar is van 5 van de 6 gebouwen op de site.
Inclusief de participatie in GVV Retail Estates NV bereikte de reële waarde 1,2 miljard euro per eind 2019.
LRE: Vastgoedportefeuille (% op basis van de reële waarde)
Het huurrendement bedroeg 5,84% eind 2019 tegenover 6,45% eind 2018. De huurinkomsten zijn sterk toegenomen tot 65,3 miljoen euro (2018: 56,2 miljoen euro), dankzij Montoyer 63 en Treesquare die in de loop van 2018 in gebruik werden genomen en in 2019 voor een volledig jaar bijdroegen, de volledige verhuring van De Mot en de acquisities gerealiseerd in 2018 en 2019. De bezettingsgraad is gedaald tot 90,5% (eind 2018: 94,3%).
De financieringskost daalde van 2,59% per eind december 2018 naar 2,14% eind 2019. Dit is het gevolg van de diverse herstructureringen in de derivatenportefeuille en van de goedkopere herfinanciering van de in oktober vervallen retailobligatie. In november heeft LRE de private plaatsing van obligaties, met een looptijd van 7 jaar, voor een bedrag van 100 miljoen euro afgesloten, ter vervanging van deze in oktober op eindvervaldag gekomen eerdere obligatielening van 75 miljoen euro.
LRE: Vastgoedportefeuille
| 2019 | 2018 | |
|---|---|---|
| Vastgoedportefeuille reële waarde (€ mio) |
1.110,2 | 1.037,1 |
| Huurrendement (%) | 5,84 | 6,45 |
| Bezettingsgraad (%) | 90,46 | 94,26 |
Extensa - Tour & Taxis - Gare Maritime - Brussel Anima Care - Alegria - Anderlecht
Extensa
Extensa Group (AvH 100%) realiseerde over het boekjaar 2019 een nettoresultaat van 29,5 miljoen euro, tegenover 27,2 miljoen euro in 2018.
Op Tour & Taxis in Brussel worden in het voormalige goederenstation Gare Maritime 50.000 m² kantoren en retail gebouwd, verdeeld over 10 houten modules die aansluiten op de historische structuur. Het geheel voldoet niet alleen aan de recentste milieunormen, maar is tevens een voorbeeldproject wat betreft circulair bouwen. In oktober 2019 werd de eerste van deze modules in gebruik genomen door huurder Accenture. In de loop van 2020 zullen de volgende huurders hun intrek nemen.
De nieuwe ondergrondse parkeergarage (908 auto's) zal in gebruik worden genomen in het tweede kwartaal van 2020. Anima Care verwierf een zakelijk recht om bovenop deze parking een woonzorgcentrum (197 bedden) te realiseren. Extensa startte eveneens de verkoop op plan en de bouw van de volgende fase van de residentiële wijk Park Lane (319 appartementen). De beschikbare appartementen in het project Riva (139 units) zijn uitverkocht en worden opgeleverd in het eerste semester van 2020.
Op de Cloche d'Or-site (Luxemburg) is de eerste residentiële fase 'îlot A' (72.500 m², 909 appartementen) zo goed als volledig verkocht. De oplevering van de laatste appartementen is gepland voor 2020. Binnen de nieuwe residentiële ontwikkeling 'îlot D' (26.800 m²) werd gestart met de verkoop op plan van 'îlot D Sud' (151 appartementen), waarvan de bouw reeds is opgestart. Het nieuwe kantoorgebouw voor Deloitte Luxemburg werd in het eerste kwartaal 2019 opgeleverd en verkocht aan institutionele investeerders. Verschillende andere kantoorprojecten, waaronder 'Bijou', 'Spaces' en 'Banca Intesa Sanpaolo' zijn in ontwikkeling (in totaal circa 30.000 m²).
Anima Care
Anima Care (AvH 92,5%) realiseerde in 2019 een omzet van 89,3 miljoen euro. De stijging met 5 miljoen euro (+6%) t.o.v. 2018 is o.a. te danken aan de woonzorgcentra in Aalst en Berlare, waar de capaciteit terug volledig wordt benut na uitbreidingswerken en verbouwingen. Villa 34 en Le Rossignol (beide in Braine-l'Alleud, samen 125 rusthuisbedden), die in oktober 2019 werden overgenomen, droegen enkel in het laatste kwartaal bij tot de geconsolideerde resultaten. De resultaatsverbetering van de bestaande exploitaties werd deels gecompenseerd door de opstartkosten van de nieuw-
bouwprojecten. De EBITDA en de nettowinst bedroegen in 2019 respectievelijk 19,5 miljoen euro inclusief een IFRS16-effect van 2,0 miljoen euro (2018: 16,2 miljoen euro) en 5,4 miljoen euro (2018: 5,1 miljoen euro).
In 2019 werden 3 kwaliteitsvolle nieuwbouwprojecten voltooid. Bij de realisatie werd getracht om de impact van de ontwikkeling en uitbating van deze zorgcentra op het milieu zo beperkt mogelijk te houden, o.a. door het installeren van fotovoltaïsche cellen, een zonweringssysteem en een gebouwenbeheersysteem.
- Kristallijn (Bilzen) verwelkomde in september 57 bewoners. In het eerste kwartaal van 2020 worden 49 bijkomende woongelegenheden in gebruik genomen.
- Ravelijn (Zoutleeuw) werd eveneens in september in gebruik genomen. Het biedt plaats aan 43 bewoners in het rusthuis en kortverblijf en heeft daarnaast 30 bedden herstelverblijf en 20 assistentiewoningen.
- Alegria (Anderlecht), met een capaciteit van 159 rusthuisbedden en 34 assistentiewoningen, opende eind oktober de deuren op de site Erasmus Gardens.
Begin 2020 werd Nuance (Vorst), met een capaciteit van 121 rusthuisbedden, voltooid. De eerste bewoners namen midden januari 2020 hun intrek in de nieuwbouw.
In 2019 werden overeenkomsten gesloten voor de bouw van nieuwe zorgcentra te Oudenaarde en te Putte met een capaciteit van respectievelijk 64 en 98 rusthuisbedden, telkens aangevuld met een twintigtal assistentiewoningen. Daarnaast werd een bouwaanvraag ingediend voor een nieuw zorgcentrum op de site van Parc de l'Alliance te Braine-l'Alleud, met een capaciteit van 129 rusthuisbedden en 32 assistentiewoningen. In februari 2020 werd gestart met de bouw van een woonzorgcentrum met een capaciteit van 197 bedden op de site van Tour & Taxis te Brussel.
Anima Care heeft 2.353 bedden in uitbating per 31 december 2019, waarvan 1.957 rusthuisbedden, 137 bedden herstelverblijf en 259 assistentiewoningen, verspreid over 22 zorgcentra (9 in Vlaanderen, 7 in Brussel, 6 in Wallonië).
HPA
AvH heeft eind juni de verkoop gefinaliseerd van haar participatie (71,72%) in HPA, de moedermaatschappij van Residalya, aan DomusVi. Deze transactie leverde AvH een cashopbrengst op van 165 miljoen euro en een meerwaarde van 105,7 miljoen euro.
Energy & Resources
Bijdrage tot het geconsolideerd nettoresultaat AvH
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| SIPEF | -2,3 | 7,8 |
| Sagar Cements | 0,8 | -0,1 |
| Totaal | -1,5 | 7,7 |
SIPEF
SIPEF (AvH 32,33%) produceert duurzame en traceerbare palmolie die gecertificeerd is volgens de voorschriften van RSPO. De andere producten van SIPEF (rubber, bananen en thee) zijn gecertificeerd door The Rainforest Alliance. AvH heeft door aankopen van aandelen op de beurs haar deelneming verhoogd van 31,59% in het begin van het jaar tot 32,33% op jaareinde.
De totale palmolieproductie van SIPEF daalde in 2019 met 11,2% tot 312.514 ton (2018: 351.757 ton). De daling van de volumes geproduceerd in Papoea-Nieuw-Guinea met 26,9% is voornamelijk het gevolg van een nat regenseizoen, later in het jaar gevolgd door drie vulkaanuitbarstingen van Mount Ulawun. Bijna de helft van de aangeplante hectare heeft hierdoor schade opgelopen. De oliepalmplantages herstellen geleidelijk, maar zullen minstens twee jaar nodig hebben om terug hun optimale productieomstandigheden te bereiken. Daarnaast kenden ook de Indonesische plantages een algemene productiedaling (-0,7%).
SIPEF: Productie
| (Ton)(1) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| 312.514 | 351.757 | |
| 6.326 | 7.982 | |
| 2.331 | 2.422 | |
| 32.849 | 27.788 |
(1) Eigen + uitbesteed
Ondanks een sterke stijging van de palmolieprijs in het vierde kwartaal noteerde de gemiddelde wereldmarktprijs voor ruwe palmolie in 2019 aan 566 USD per ton CIF Rotterdam, wat 32 USD per ton of 5% lager is dan in 2018. Door de combinatie van deze lagere productievolumes en de lagere palmolieprijs daalde de omzet van palmolie met 12,4%. Ook rubber en thee kenden een daling van de omzet, terwijl de hogere productievolumes dan weer leidden tot een stijging van de omzet van bananen. De totale omzet daalde naar 248 miljoen USD (-9,8% tegenover 2018). Na belastingen en een negatieve bijdrage van de deelneming in Verdant Bioscience (research-activiteiten) bedroeg het nettoresultaat -8,0 miljoen USD, tegenover een winst van 30,1 miljoen USD in 2018 (inclusief meerwaarde van 7,4 miljoen USD op de verkoop van BDM-Asco).
De totale investeringen bleven quasi identiek (66,7 miljoen USD) en de uitbouw van de activiteiten in Zuid-Sumatra werd gestaag verdergezet. De beplante hectare per eind 2019 stegen hierdoor met 2.427 hectare tot 82.967 hectare (waarvan 76.302 hectare deel groep).
Dankzij de gunstigere prijsomgeving voor palmolie vanaf eind 2019, met prijzen die 750 USD tot 800 USD per ton bereiken, is er vooruitzicht op duidelijk betere resultaten in 2020.
SIPEF
| (USD mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Omzet | 248,3 | 275,3 |
| EBIT | 4,9 | 50,1 |
| Nettoresultaat | -8,0 | 30,1 |
| Eigen vermogen | 628,7 | 644,5 |
| Netto financiële positie | -164,6 | -121,4 |
- SIPEF - Jonge palmbomen 2. SIPEF - Rubberplantage 3. SIPEF - Jonge palmbomen 4. SIPEF - Volgroeide palmbomen 5. Sagar Cements 6. SIPEF - Jonge palmbomen
6
Sagar Cements
Sagar Cements (AvH 19,86%) heeft haar omzet over het kalenderjaar 2019 met 8% (in INR) verhoogd, van 11,5 miljard INR (142 miljoen euro) in 2018 tot 12,4 miljard INR (157 miljoen euro) in 2019. Deze omzetstijging is voornamelijk te danken aan de capaciteitsuitbreiding van de maalinstallatie in Vizag (van 0,3 miljoen ton naar 1,5 miljoen ton). Sagar slaagde er ook in om haar kosten per ton licht te verminderen door maatregelen ter verbetering van de energie-efficiëntie en van de gemiddelde transportafstanden. Sagar's nettoresultaat bedroeg 5,6 miljoen euro (2018: -0,1 miljoen euro).
In januari 2019 kondigde Sagar haar plannen aan om haar cementproductiecapaciteit verder uit te breiden tot 8,25 miljoen ton per jaar, door de bouw van een 1,5 miljoen ton maalstation in Oost-India (Orissa) en een 1 miljoen ton cementfabriek in Centraal-India (Madya Pradesh). Dit past in de strategie van Sagar Cements om haar capaciteit tegen 2025 te verhogen tot 10 miljoen ton en haar marktbereik verder uit te breiden naar regio's met een sterk groeipotentieel.
Deze uitbreiding zal gefinancierd worden door een mix van schulden en een preferentiële toekenning van converteerbare warrants voor een bedrag van 2,26 miljard INR (28 miljoen euro). AvH neemt deel aan de preferentiële toewijzing op 50/50-basis, samen met de Reddy familie, en heeft in 2019 de helft van haar warrants uitgeoefend. Hierdoor verhoogde haar belang tot 19,86%. Na de uitoefening van de tweede schijf (voorzien in mei 2020) zal het belang van AvH stijgen tot 21,85%. De totale operatie vertegenwoordigt een investering van 14 miljoen euro voor AvH.
AvH & Growth Capital
| Bijdrage tot het geconsolideerd nettoresultaat AvH | |||
|---|---|---|---|
| -- | ---------------------------------------------------- | -- | -- |
| (€ mio) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Bijdrage van de deelnemingen | 17,6 | -6,9 |
| AvH & subholdings | -3,5 | -13,7 |
| Netto meer/minderwaarden en waardeverminderingen |
112,9 | -2,2 |
| AvH & Growth Capital | 127,0 | -22,8 |
Agidens (AvH 86,2%, incl. indirecte deelneming via AXE Investments) kende een sterk jaar in al haar divisies. De groep sloot 2019 af met een omzet van 92,9 miljoen euro en een nettowinst van 1,3 miljoen euro (2018: -6,2 miljoen euro). Het orderboek blijft goed gevuld met ongeveer 50 miljoen euro. Met haar '20/20 Vision' blijft Agidens sterk inzetten op productinnovatie, recurrente activiteiten en het aanboren van nieuwe markten en klanten.
Bij AXE Investments (AvH 48,3%) bepaalden de resultaten van de participatie in Xylos en de huurinkomsten van het Ahlers-gebouw samen het jaarresultaat (-0,1 miljoen euro) van deze investeringsmaatschappij.
In februari 2019 heeft AvH een participatie van 60% verworven in Biolectric Group, naast de oprichter en CEO Philippe Jans. Biolectric is marktleider in de productie en verkoop van compacte biogasinstallaties (11 tot 74 kW) bestemd voor vee- en varkenshouderijen en waterzuiveringsstations. Dankzij de techniek van anaërobe vergisting wordt het methaangas uit mest en slib omgezet in duurzame elektriciteit en warmte en wordt de uitstoot van schadelijke broeikasgassen vermeden. Biolectric verkocht 56 installaties in 2019 (meer dan 50% groei t.a.v. 2018) en realiseerde een omzet van 5,8 miljoen euro. Naast de verkoop van installaties aan landbouwers is Biolectric gestart met het aanbieden van onderhoudscontracten en de plaatsing met behoud van eigendom van installaties bij landbouwers. 2019 was voor Biolectric een overgangsjaar. Biolectric leed een beperkt verlies (-0,1 miljoen euro) te wijten aan het overnameproces en de kosten verbonden aan de belangrijke versterking van haar productie- en verkoopsteam.
Euro Media Group (EMG, AvH 22,5%) slaagde er in een oneven jaar, zonder grote sportevenementen, in om een hogere omzet (337,5 miljoen euro tegenover 306,6 miljoen euro in 2018) te realiseren dankzij haar acquisities. In 2019 nam EMG Telegenic over in het Verenigd Koninkrijk en Global Production in Italië. Het nettoresultaat daalde tot -9,6 miljoen euro (2018: 0,8 miljoen euro), waarvan 5,6
miljoen euro toe te schrijven aan niet-recurrente kosten en 8,3 miljoen euro non-cash interest op converteerbare obligaties.
Bij Manuchar (AvH 30,0%) waren de operationele resultaten goed ondanks politieke en economische instabiliteit in de opkomende markten die een impact had op de omzet. Nagenoeg alle filialen leverden een positieve bijdrage tot het nettoresultaat. Ook de positieve uitkomst van een geschil in Brazilië kwam het resultaat ten goede. Manuchar sloot het jaar dan ook af met een recordresultaat van 28,5 miljoen USD (2018: -10,6 miljoen USD). In 2019 werden de resterende productieactiviteiten in Mexico (productie natriumsulfaat) en Frankrijk (houtexploitatie) gedeconsolideerd of verkocht, waardoor Manuchar meer focus brengt op haar kernactiviteiten van chemicaliëndistributie en internationale handel in opkomende markten.
Mediahuis (AvH 13,5%) realiseerde in 2019 een geconsolideerde omzet van 857,9 miljoen euro en, ondanks belangrijke niet-recurrente kosten als een gevolg van reorganisaties en acquisities, toch nog een nettoresultaat van 14,7 miljoen euro (2018: 28,3 miljoen euro). 2019 was voor Mediahuis het jaar van de verdere internationale ontwikkeling. Met de overname van het Ierse Independent News & Media (o.a. The Irish Independent, The Sunday Independent en de Belfast Telegraph), zette Mediahuis de eerste stappen binnen de Engelstalige markt. Mediahuis bleef in 2019 ook onverminderd inzetten op de digitale transformatie van haar nieuwsmerken, waardoor het aantal betalende lezers voor het eerst in jaren toenam. Deze digitalisering maakte dat ook een versnelde herstructurering van de 'print'-business noodzakelijk was om de rendabiliteit opnieuw te herstellen.
Telemond Groep (AvH 50,0%) boekte in 2019 een omzetgroei van 7% tot 98,6 miljoen euro. Deze groei werd gedreven door een hoger marktaandeel en de verdere diversificatie van het klantenbestand. Telemond kon haar marges verhogen dankzij de aanhoudende focus op innovatie en procesoptimalisatie en de sterke effecten van schaalvergroting. Alle segmenten droegen positief bij tot de verdubbeling van het nettoresultaat van 8,2 miljoen euro (2018: 4,1 miljoen euro).
Turbo's Hoet Groep (THG, AvH 50,0%) realiseerde in 2019 een belangrijke stijging van de omzet tot 602,0 miljoen euro (2018: 532,6 miljoen euro), voornamelijk dankzij de overname van 50% van EVW Holding, dat met meer dan 400 medewerkers de enige DAF-dealer is in Roemenië (11 sites) en Moldavië (1 site). THG realiseerde hiermee de grootste acquisitie sedert haar oprichting in 2006. In Minsk, Wit-Rusland, werd in november een state-of-the-art nieuwbouw garage geopend. Het nettoresultaat bleef quasi stabiel op 10,0 miljoen euro, tegenover 10,1 miljoen euro in 2018.
- Biotalys 2. Turbo's Hoet Groep - Minsk 3. Manuchar 4. Telemond
Niet-geconsolideerde participaties
AvH heeft in juli 2019 de investering aangekondigd van 10 miljoen euro in Biotalys, in het kader van een kapitaalronde van in totaal 35 miljoen euro. AvH verwierf hierdoor een belang in het kapitaal van 14,6%. Biotalys, opgericht in 2013 onder de naam AgroSavfe als spinoff van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, is een snelgroeiend voedsel- en gewasbeschermingsbedrijf dat beschikt over een uniek en veelzijdig technologisch platform gericht op de ontwikkeling van 'biocontrols'. Biocontrols zijn nieuwe, op eiwit-gebaseerde middelen die een veilige, duurzame en efficiënte voedsel- en gewasbescherming bieden. Biotalys verwacht in 2022 een eerste fungicide te kunnen lanceren op de Amerikaanse markt. AvH gelooft sterk in de verduurzaming van de voedings- en landbouwsector.
AvH heeft in november 2019 ingetekend op de kapitaalverhoging van Medikabazaar, en verwierf hierdoor een directe participatie van 5,4% en een beneficial aandeel van 8,6%, rekening houdend met haar participatie in het HealthQuad I-fonds (AvH 36,3%). Medikabazaar is marktleider in de levering van medische apparatuur en benodigdheden aan ziekenhuizen in India via een online model en heeft een sterke en consistente groei gerealiseerd. Medikabazaar realiseert run-rate bedrijfsopbrengsten van 50 miljoen USD per annum.
OncoDNA (AvH 12,26%) heeft in 2019 diverse mijlpalen bereikt, zoals een internationale samenwerkingsovereenkomst met een Amerikaans farmaceutisch bedrijf voor één van hun fase 3 klinische studies en de grootschalige uitrol van OncoKDM, het SaaS-platform voor de interpretatie van kankergegevens. In februari 2020 heeft OncoDNA een kapitaalverhoging doorgevoerd, waardoor het deelnemingspercentage van AvH 11,96% (fully diluted) bedraagt.
Netto meer/minderwaarden en waardeverminderingen
AvH heeft eind juni de verkoop gefinaliseerd van haar participatie (71,72%) in HPA, de moedermaatschappij van Residalya, aan DomusVi. Deze transactie leverde AvH een cashopbrengst op van 165 miljoen euro en een meerwaarde van 105,7 miljoen euro.
AvH verkocht in de loop van 2019 ook haar deelneming in Henschel Engineering (eigenaar van vastgoed in Wilrijk dat voorheen door de Telemond-groep industrieel werd gebruikt). Op de verkoop van de deelneming in Ogeda (transactie van 2017) kon een bijkomend resultaat worden gerealiseerd.
Gebeurtenissen na balansdatum
In februari 2020 heeft AvH deelgenomen aan een kapitaalverhoging van MRM Health. Met haar inbreng van 4 miljoen euro verwerft AvH een belang van ruim 15%. MRM Health, gevestigd in de Gentse biotech-cluster, ontwikkelt innovatieve geneesmiddelen op basis van het menselijke microbioom. Een eerste product is gericht op de behandeling van chronische darmontsteking (colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn) en zal eind 2020 in klinische fase worden gebracht. Er wordt tevens onderzoek verricht naar de behandeling van spondyloarthritis (reumatische ziekten), diabetes en de ontwikkeling van bepaalde probiotica.
Eind februari 2020 heeft AvH haar deelneming van 50% in de Indische vennootschap Oriental Quarries & Mines, die was opgenomen in 'bestemd voor verkoop' overgedragen aan de mede-aandeelhouder, met een meerwaarde van 3,0 miljoen euro voor gevolg.
ESG-beleid
Ackermans & van Haaren heeft in 2019 een vernieuwd ESG-beleid uitgewerkt en haar ESG-aanpak meer gestructureerd. Dit moet een beter beeld geven van haar continue aandacht voor duurzame groei.
Partners for sustainable growth
Als investeringsmaatschappij concentreert AvH zich op een beperkt aantal strategische participaties met een belangrijk groeipotentieel. AvH handelt als partner van haar deelnemingen bij het bewerkstelligen van duurzame groei, en hanteert hierbij een gedecentraliseerde visie op het vlak van verantwoordelijkheid. Daarnaast voert AvH een actief (des)investeringsbeleid, waarbij ESG-aspecten steeds onderdeel uitmaken van het evaluatie- en beslissingsproces. De groep waakt erover dat de samenstelling van de portefeuille evolueert in lijn met een aantal duurzame maatschappelijke of economische trends.
De bedrijfswaarden van AvH en haar baseline 'Partners for sustainable growth' weerspiegelen de aandacht voor het brede spectrum van ESG en focussen niet enkel op milieu. Er is een permanente aandacht voor de belangrijke 'stakeholders' (belanghebbenden), waaronder aandeelhouders, deelnemingen, strategische partners, werknemers, overheid en lokale gemeenschappen. Daarnaast worden ook relevante socio-economische uitdagingen zoals klimaatverandering, energietransitie, grondstoffenschaarste, het vrijwaren van internationale vrije handel en de vergrijzing, opgevolgd.
Materialiteitsanalyse
In 2019 voerde AvH een analyse uit om haar materiële ESG-risico's en -opportuniteiten te bepalen. Uit de materialiteitsmatrix bleek dat 4 thema's zowel een hoge impact op de activiteit hebben als hoog scoren bij de stakeholders.
- • Verantwoord aandeelhouderschap: interactie met de deelnemingen om de ESG-impact te verhogen
- • Bedrijfsethiek: naleven van de toepasselijke wet- en regelgeving (met inbegrip van het wettelijk kader inzake corruptiebestrijding), interne richtlijnen, groepswaarden zoals mensenrechten, integriteit, partnership, teamwork, onafhankelijkheid, ondernemerschap, duurzaamheid en een langetermijnvisie
- • Solvabiliteit en lange termijn rentabiliteit: focus op financieel duurzame bedrijfsmodellen met aangepaste balansstructuren
- • Deugdelijk bestuur: een georganiseerde sturing en opvolging van de gevoerde strategie
Internationaal erkend referentiemodel
Vanaf 2019 hanteert AvH het internationaal erkend referentiemodel 'Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen' (Sustainable Development Goals, SDG) van de Verenigde Naties voor haar duurzaamheidsrapportering. Op basis van de aspecten die in de materialiteitsanalyse werden geïdentificeerd als materieel voor AvH als investeringsmaatschappij, werden de volgende specifieke SDG's voor AvH geselecteerd:
- • 'SDG 3 Goede Gezondheid en Welzijn': goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers
- • 'SDG 8 Eerlijk Werk en Economische Groei': financieel duurzame bedrijfsmodellen en strategieën
'SDG 9 Industrie, Innovatie en Infrastructuur': een duurzaam beleid ondersteund door permanente innovatie
• 'SDG 16 Vrede, Justitie en Sterke Publieke Diensten': prioritaire aandachtspunten rond bedrijfsethiek, inclusief het preventiebeleid.
In het duurzaamheidsverslag, dat deel uitmaakt van het jaarverslag dat eind maart beschikbaar wordt, zal hierop meer in detail worden ingegaan.
AvH is een maatschappelijk verantwoorde investeringsmaatschappij (good citizen)
AvH investeert via haar participaties in duurzame activiteiten
- WAARDIG 50% omzet in hernieuwbare energie en milieu bij DEME
- 100% verantwoord investeringsbeleid voor eigen fondsen van Delen Private Bank (UN PRI rating: A+)
- 100% duurzame (RSPO) palmolie bij SIPEF
- 50.000 m² kantoorproject met houten modules en geothermische energie op Tour & Taxis
Verslag van de commissaris
De commissaris heeft bevestigd dat zijn controlewerkzaamheden van de geconsolideerde jaarrekening ten gronde zijn afgewerkt en dat deze geen betekenisvolle correcties aan het licht hebben gebracht die in de boekhoudkundige gegevens, opgenomen in het persbericht, zouden moeten doorgevoerd worden.
Antwerpen, 27 februari 2020
EY Bedrijfsrevisoren BV vertegenwoordigd door Patrick Rottiers(1) & Wim Van Gasse(1) Vennoten
(1) Handelend in naam van een BV
Ackermans & van Haaren is een gediversifieerde groep actief in 4 kernsectoren: Marine Engineering & Contracting (DEME, één van de grootste baggerbedrijven ter wereld - CFE, een bouwgroep met hoofdkantoor in België), Private Banking (Delen Private Bank, één van de grootste onafhankelijke privé-vermogensbeheerders in België, en vermogensbeheerder JM Finn in het VK - Bank J.Van Breda & C°, niche-bank voor de ondernemer en de vrije beroepen in België), Real Estate & Senior Care (Leasinvest Real Estate, een genoteerde vastgoedvennootschap - Extensa, een belangrijke gronden- en vastgoedontwikkelaar met zwaartepunt in België en Luxemburg) en Energy & Resources (SIPEF, een agro-industriële groep in tropische landbouw).
De AvH-groep vertegenwoordigde in 2019 op economisch vlak, via haar aandeel in de participaties, een omzet van 5,6 miljard euro en stelt 21.522 mensen tewerk. De groep concentreert zich op een beperkt aantal strategische participaties met een belangrijk groeipotentieel. AvH is genoteerd op Euronext Brussel en is opgenomen in de BEL20-index, de Private Equity NXT-index en in de Europese DJ Stoxx 600.
Website
Alle persberichten van AvH en haar belangrijkste groepsvennootschappen evenals de 'Investor Presentation' kunnen geraadpleegd worden op de AvH website: www.avh.be. Geïnteresseerden die de persberichten via e-mail wensen te ontvangen, kunnen zich inschrijven via deze website.
Financiële kalender
| 20 mei 2020 | Tussentijdse verklaring Q1 2020 |
|---|---|
| 25 mei 2020 | Algemene vergadering |
| 28 augustus 2020 | Halfjaarresultaten 2020 |
| 23 november 2020 | Tussentijdse verklaring Q3 2020 |
Contact
Voor bijkomende informatie kunt u terecht bij:
Jan Suykens CEO - Voorzitter executief comité Tel. +32.3.897.92.36
Tom Bamelis CFO - Lid executief comité Tel. +32.3.897.92.42
| 1. | Geconsolideerde resultatenrekening 20 | |
|---|---|---|
| 2. | Geconsolideerde staat van gerealiseerde en | |
| niet-gerealiseerde resultaten 21 | ||
| 3. | Geconsolideerde balans 22 | |
| 4. | Geconsolideerd kasstroomoverzicht 24 | |
| 5. | Mutatieoverzicht - geconsolideerd eigen vermogen 25 | |
| 6. | Segmentrapportering 26 | |
| • Geconsolideerde resultatenrekening per segment | ||
| • Geconsolideerde balans per segment | ||
| • Geconsolideerd kasstroomoverzicht per segment | ||
| 7. | Toelichting bij de financiële staten 39 | |
| 8. | Voornaamste risico's en onzekerheden 42 | |
| 9. | Belangrijke feiten na balansdatum 42 | |
| 10. Lexicon 43 |
1. Geconsolideerde resultatenrekening
| (€ 1.000) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Bedrijfsopbrengsten | 4.270.398 | 4.458.181 |
| Verrichting van diensten | 89.270 | 207.745 |
| Leasingopbrengsten | 10.866 | 10.239 |
| Vastgoedopbrengsten | 217.181 | 316.576 |
| Rente-opbrengsten bancaire activiteiten | 92.243 | 95.126 |
| Vergoedingen en commissies bancaire activiteiten | 69.131 | 61.224 |
| Opbrengsten uit onderhanden projecten in opdracht van derden | 3.695.290 | 3.626.080 |
| Overige bedrijfsopbrengsten | 96.416 | 141.192 |
| Overige exploitatiebaten | 6.609 | 14.290 |
| Rente op vorderingen financiële vaste activa | 0 | 7.858 |
| Dividenden | 6.547 | 5.677 |
| Overheidssubsidies | 0 | 0 |
| Overige exploitatiebaten | 62 | 754 |
| Exploitatielasten (-) | -3.974.839 | -4.127.873 |
| Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-) | -2.263.227 | -2.272.906 |
| Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) | 59.431 | -16.488 |
| Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) | -24.597 | -24.841 |
| Personeelslasten (-) | -809.938 | -842.070 |
| Afschrijvingen (-) | -342.950 | -297.044 |
| Bijzondere waardeverminderingen (-) | -27.225 | -40.533 |
| Overige exploitatielasten (-) | -600.850 | -658.139 |
| Voorzieningen | 34.516 | 24.149 |
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening | 23.531 | 3.704 |
| Financiële activa - Fair value through P/L (FVPL) | 18.182 | 2.974 |
| Vastgoedbeleggingen | 5.348 | 730 |
| Winst (verlies) op de overdracht van activa | 121.899 | 50.421 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa | 6.379 | 7.510 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen | -308 | 0 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa | 113.216 | 42.168 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa | 2.613 | 743 |
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 447.598 | 398.723 |
| Financieringsopbrengsten | 45.586 | 59.867 |
| Renteopbrengsten | 20.708 | 10.414 |
| Diverse financiële opbrengsten | 24.878 | 49.454 |
| Financieringslasten (-) | -71.582 | -99.305 |
| Rentelasten (-) | -35.333 | -36.295 |
| Diverse financiële lasten (-) | -36.248 | -63.010 |
| Afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening | -5.370 | 114 |
| Aandeel in de winst (verlies) van ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast | 154.952 | 153.853 |
| Overige niet-exploitatiebaten | 4.442 | 716 |
| Overige niet-exploitatielasten (-) | 0 | 0 |
| Winst (verlies) vóór belasting | 575.627 | 513.968 |
| Winstbelastingen | -61.756 | -72.195 |
| Uitgestelde belastingen | 12.537 | 6.452 |
| Belastingen | -74.292 | -78.647 |
| Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten | 513.871 | 441.773 |
| Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd | 0 | 0 |
| Winst (verlies) van het boekjaar | 513.871 | 441.773 |
| Aandeel van het minderheidsbelang | 118.971 | 152.134 |
| Aandeel van de groep | 394.900 | 289.639 |
| Winst per aandeel (€) | ||
| 1. Gewone winst (verlies) per aandeel | ||
| 1.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten | 11,92 | 8,74 |
| 1.2. Uit de voortgezette activiteiten | 11,92 | 8,74 |
| 2. Verwaterde winst (verlies) per aandeel | ||
| 2.1. Uit de voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten | 11,89 | 8,71 |
| 2.2. Uit de voortgezette activiteiten | 11,89 | 8,71 |
Voor de eerste toepassing van IFRS 16 Leases verwijzen we naar Toelichting 7.1 Nieuwe en gewijzigde IFRS standaarden en interpretaties.
2. Geconsolideerde staat van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
| (€ 1.000) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| Winst (verlies) van het boekjaar | 513.871 | 441.773 |
| Aandeel van het minderheidsbelang | 118.971 | 152.134 |
| Aandeel van de groep | 394.900 | 289.639 |
| Niet-gerealiseerde resultaten | -51.862 | 1.904 |
| Elementen die naar de resultatenrekening kunnen geherklasseerd worden in toekomstige periodes | ||
| Netto-wijziging herwaarderingsreserve: obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 2.426 | 31 |
| Netto-wijziging herwaarderingsreserve: afdekkingsreserve | -48.434 | -6.793 |
| Netto-wijziging herwaarderingsreserve: omrekeningsverschillen | 7.088 | 8.816 |
| Elementen die niet naar de resultatenrekening kunnen geherklasseerd worden in toekomstige periodes | ||
| Netto-wijziging herwaarderingsreserve: aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | -205 | -156 |
| Netto-wijziging herwaarderingsreserve: actuariële winsten (verliezen) te bereiken doel-pensioenplannen | -12.737 | 6 |
| Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten | 462.009 | 443.677 |
| Aandeel van het minderheidsbelang | 97.392 | 149.061 |
| Aandeel van de groep | 364.618 | 294.615 |
Voor de opbouw van het aandeel in het resultaat van het minderheidsbelang en van de groep wordt verwezen naar de segmentrapportering vanaf pagina 26 van dit rapport.
Als gevolg van de toepassing sinds 2018 van de nieuwe boekhoudregel "IFRS 9 Financiële instrumenten" zijn financiële activa sinds die datum balansmatig opgesplitst in 3 categorieën. De toepassing van deze nieuwe regel heeft ook voor gevolg dat, vanaf 2018, schommelingen in de "reële waarde" van financiële activa worden opgenomen in de geconsolideerde resultatenrekening. De enige uitzondering hierop vormen de waardeschommelingen op de beleggingsportefeuille van Bank J.Van Breda & C° en Delen Private Bank, die in de tabel hierboven zijn opgesplitst in aandelen en obligaties.
Afdekkingsreserves ontstaan door schommelingen in de marktwaarde van indekkingsinstrumenten die door verschillende groepsmaatschappijen werden afgesloten om zich in te dekken tegen risico's. Zo hebben meerdere groepsmaatschappijen zich ingedekt tegen een mogelijke stijging van de interestvoeten. Over de hele groep genomen is de totale niet-gerealiseerde minderwaarde op indekkingen van hoofdzakelijk interestvoeten en wisselkoersen in 2019 toegenomen met 48,4 miljoen euro (inclusief aandeel van derden). Voornamelijk DEME, Leasinvest Real Estate en Rentel/SeaMade hebben zich ingedekt tegen een wijziging van interestvoeten. Als gevolg van de evolutie van de marktinterestvoeten is de marktwaarde van deze indekkingen negatief geëvolueerd.
Omrekeningsverschillen ontstaan als gevolg van schommelingen in de wisselkoersen van de deelnemingen die in vreemde munt rapporteren. In 2019 is de waarde van de euro gedaald in vergelijking tot de meeste relevante deviezen, wat zich per saldo vertaalt in positieve omrekeningsverschillen van 7,1 miljoen euro (inclusief aandeel van derden).
Sinds de invoering van de gewijzigde IAS19 boekhoudnorm in 2013, worden de actuariële winsten en verliezen op bepaalde pensioenplannen rechtstreeks via de nietgerealiseerde resultaten verwerkt. De daling van de discontovoet verklaart de actuariële verliezen.
3. Geconsolideerde balans - Activa
| (€ 1.000) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| I. Vaste activa | ||
| Immateriële vaste activa | 10.478.704 126.902 |
9.768.821 176.802 |
| Goodwill | 331.550 | 339.738 |
| Materiële vaste activa | 2.909.167 | 2.711.097 |
| Terreinen en gebouwen | 403.032 | 348.592 |
| Installaties, machines en uitrusting | 1.899.461 | 1.865.980 |
| Meubilair en rollend materieel | 53.457 | 29.372 |
| Overige materiële vaste activa | 5.245 | 4.518 |
| Activa in aanbouw en vooruitbetalingen | 547.971 | 462.635 |
| Vastgoedbeleggingen | 1.336.093 | 1.137.531 |
| Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast | 1.202.477 | 1.184.765 |
| Financiële vaste activa | 254.824 | 296.467 |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 154.418 | 113.526 |
| Vorderingen en borgtochten | 100.406 | 182.941 |
| Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar | 1.213 | 2.000 |
| Vorderingen op meer dan één jaar | 194.739 | 185.495 |
| Handelsvorderingen | 0 | 0 |
| Vorderingen uit financiële lease | 183.386 | 178.971 |
| Overige vorderingen | 11.353 | 6.524 |
| Uitgestelde belastingvorderingen | 111.004 | 108.297 |
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar | 4.010.736 | 3.626.628 |
| II. Vlottende activa | 4.782.119 | 4.371.576 |
| Voorraden | 458.096 | 332.385 |
| Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten | 99.893 | 85.755 |
| Geldbeleggingen | 476.513 | 494.420 |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 55.717 | 37.291 |
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 420.628 | 456.813 |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 168 | 316 |
| Financiële activa - at amortised cost | 0 | 0 |
| Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar | 911 | 451 |
| Vorderingen op ten hoogste één jaar | 1.201.722 | 1.449.334 |
| Handelsvorderingen | 938.560 | 1.138.482 |
| Vorderingen uit financiële lease | 70.706 | 64.367 |
| Overige vorderingen Terug te vorderen belastingen |
192.456 25.927 |
246.485 29.516 |
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar | 1.595.849 | 1.424.040 |
| Banken - interbancaire vorderingen | 141.306 | 127.693 |
| Banken - leningen en vorderingen (exclusief leasing) | 999.823 | 936.664 |
| Banken - tegoeden centrale banken | 454.720 | 359.683 |
| Geldmiddelen en kasequivalenten | 887.985 | 513.588 |
| Termijndeposito's tot drie maand | 217.717 | 56.661 |
| Liquide middelen | 670.268 | 456.927 |
| Overlopende rekeningen | 35.221 | 42.088 |
| III. Activa bestemd voor verkoop | 40.724 | 25.067 |
| Totaal der activa | 15.301.547 | 14.165.464 |
Voor de impact van de eerste toepassing van IFRS 16 Leases verwijzen we naar Toelichting 7.1 Nieuwe en gewijzigde IFRS-standaarden en interpretaties.
De uitsplitsing van de geconsolideerde balans per segment is opgenomen op de pagina's 30-31 van dit rapport. Zoals daaruit blijkt, heeft de integrale consolidatie van Bank J.Van Breda & C° (segment Private Banking) een betekenisvolle impact op zowel het balanstotaal als de balansstructuur van AvH. Bank J.Van Breda& C° draagt 6.380,9 miljoen euro bij tot het balanstotaal van 15.301,5 miljoen euro en ondanks het feit dat deze bank sterk gekapitaliseerd is met een Core Tier 1-ratio van 13,1% zijn haar balansverhoudingen, verklaard vanuit haar activiteit, verschillend van die van de andere bedrijven in de consolidatiekring. Om de leesbaarheid van de geconsolideerde balans te verhogen zijn bepaalde posten afkomstig uit de balans van Bank J.Van Breda & C° in de geconsolideerde balans samengevat.
Geconsolideerde balans - Eigen vermogen en verplichtingen
| (€ 1.000) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| I. Totaal eigen vermogen | 4.681.834 | 4.357.996 |
| Eigen vermogen - deel groep | 3.456.109 | 3.176.447 |
| Geplaatst kapitaal | 113.907 | 113.907 |
| Aandelenkapitaal | 2.295 | 2.295 |
| Agio | 111.612 | 111.612 |
| Geconsolideerde reserves | 3.439.322 | 3.124.841 |
| Herwaarderingsreserves | -64.472 | -34.190 |
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 3.469 | 1.569 |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 41 | 228 |
| Afdekkingsreserve | -43.889 | -13.529 |
| Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doel-pensioenplannen | -23.019 | -14.996 |
| Omrekeningsverschillen Ingekochte eigen aandelen (-) |
-1.074 -32.648 |
-7.462 -28.111 |
| Minderheidsbelang | 1.225.725 | 1.181.549 |
| II. Langlopende verplichtingen | 3.100.095 | 2.435.214 |
| Voorzieningen | 45.541 | 80.048 |
| Pensioenverplichtingen | 75.990 | 62.904 |
| Uitgestelde belastingverplichtingen | 164.694 | 191.983 |
| Financiële schulden | 1.906.344 | 1.340.204 |
| Leningen van banken | 1.466.076 | 1.120.304 |
| Obligatieleningen | 204.152 | 143.356 |
| Achtergestelde leningen | 37.422 | 18.916 |
| Financiële en operationele lease schulden (incl. IFRS 16) | 151.984 | 53.927 |
| Overige financiële schulden | 46.710 | 3.700 |
| Langlopende afdekkingsinstrumenten | 96.874 | 59.203 |
| Overige schulden | 31.429 | 32.543 |
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties | 779.224 | 668.329 |
| Banken - deposito's van kredietinstellingen | 0 | 0 |
| Banken - deposito's van klanten | 729.872 | 594.294 |
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schuld | 0 | 0 |
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 49.352 | 74.035 |
| III. Kortlopende verplichtingen | 7.519.619 | 7.372.201 |
| Voorzieningen | 37.701 | 50.760 |
| Pensioenverplichtingen | 331 | 358 |
| Financiële schulden | 625.560 | 672.919 |
| Leningen van banken | 279.208 | 214.864 |
| Obligatieleningen | 49.969 | 275.826 |
| Achtergestelde leningen | 13.216 | 4.580 |
| Financiële en operationele lease schulden (incl. IFRS 16) | 42.707 | 9.924 |
| Overige financiële schulden | 240.460 | 167.724 |
| Kortlopende afdekkingsinstrumenten | 10.563 | 12.569 |
| Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten | 169.751 | 224.540 |
| Overige schulden op ten hoogste één jaar | 1.569.197 | 1.734.272 |
| Handelsschulden | 1.305.836 | 1.487.232 |
| Ontvangen vooruitbetalingen | 861 | 1.270 |
| Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten | 197.967 | 189.210 |
| Overige schulden | 64.533 | 56.559 |
| Te betalen belastingen | 59.441 | 56.212 |
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties | 4.946.466 | 4.551.832 |
| Banken - deposito's van kredietinstellingen | 27.825 | 27.634 |
| Banken - deposito's van klanten | 4.650.623 | 4.232.779 |
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schulden | 241.367 | 275.208 |
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 26.651 | 16.211 |
| Overlopende rekeningen | 100.608 | 68.739 |
| IV. Verplichtingen bestemd voor verkoop | ||
| Totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen | 0 15.301.547 |
54 14.165.464 |
4. Geconsolideerd kasstroomoverzicht (indirecte methode)
| (€ 1.000) | 2019 | 2018 |
|---|---|---|
| I. Geldmiddelen en kasequivalenten, openingsbalans | 513.588 | 637.027 |
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 447.598 | 398.723 |
| Reclass Winst (verlies) op de overdracht van activa naar cashflow uit desinvesteringen | -121.899 | -50.421 |
| Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast | 62.192 | 67.565 |
| Overige niet-exploitatiebaten (lasten) | 4.442 | 716 |
| Winstbelastingen (betaald) | -69.274 | -84.563 |
| Aanpassingen voor niet-geldelijke posten | ||
| Afschrijvingen | 342.950 | 297.044 |
| Bijzondere waardeverminderingen | 28.628 | 40.661 |
| Aandelenoptieplannen | -144 | -362 |
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening | -23.531 | -3.704 |
| (Afname) toename van voorzieningen | -35.823 | -21.268 |
| Andere niet-kaskosten (opbrengsten) | -2.425 | -2.091 |
| Cashflow | 632.713 | 642.299 |
| Afname (toename) van het bedrijfskapitaal | -41.361 | -213.822 |
| Afname (toename) van voorraden en onderhanden projecten | -123.584 | -58.347 |
| Afname (toename) van vorderingen | 211.038 | -308.384 |
| Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) | -530.741 | -336.488 |
| Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) | -95.940 | 96.120 |
| Toename (afname) van schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties (banken) | 507.257 | 379.047 |
| Afname (toename) overige | -9.392 | 14.230 |
| Operationele cashflow | 591.352 | 428.478 |
| Investeringen | -1.040.894 | -1.103.222 |
| Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa | -503.154 | -505.916 |
| Investering in vastgoedbeleggingen | -212.713 | -182.707 |
| Verwerving van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsacquisities) | -76.049 | -52.612 |
| Liquide middelen verworven via bedrijfsacquisities | 38.212 | 72.454 |
| Nieuwe leningen toegestaan | -22.315 | -54.112 |
| Verwerving van geldbeleggingen | -264.875 | -380.329 |
| Desinvesteringen | 625.524 | 538.011 |
| Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa | 14.456 | 16.027 |
| Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen | 42.350 | 3.500 |
| Overdracht van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsverkopen) | 202.698 | 159.945 |
| Liquide middelen overgedragen via bedrijfsverkopen | -26.483 | 0 |
| Terugbetaalde leningen | 96.889 | 9.241 |
| Overdracht van geldbeleggingen | 295.615 | 349.297 |
| Investeringscashflow | -415.370 | -565.211 |
| Financiële operaties | ||
| Ontvangen interesten | 18.708 | 10.412 |
| Betaalde interesten | -43.749 | -40.343 |
| Diverse financiële opbrengsten (lasten) | -11.157 | -12.852 |
| Afname (toename) van eigen aandelen | -6.108 | 768 |
| (Afname) toename van financiële schulden | 389.404 | 158.592 |
| (Des)investeringen in controleparticipaties | -7.478 | 48.641 |
| Winstverdeling | -76.741 | -73.019 |
| Dividenden uitgekeerd aan derden | -65.960 | -76.820 |
| Financieringscashflow | 196.919 | 15.379 |
| II. Netto toename (afname) in geldmiddelen en kasequivalenten | 372.901 | -121.355 |
| Wijziging consolidatiekring of -methode | 0 | -2.794 |
| Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten | 1.496 | 709 |
| III. Geldmiddelen en kasequivalenten, slotbalans | 887.985 | 513.588 |
De eerste toepassing IFRS 16 Leases heeft geen impact op het kasstroomoverzicht.
De presentatie van het kasstroomoverzicht werd met een aantal lijnen uitgebreid (o.m. om de link met de toelichting 'Bedrijfsacquisities & -verkopen' transparanter te maken) en dit werd ook in de 2018-voorstelling verwerkt.
5. Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen
| (€ 1.000) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aandelenkapitaal & agio |
Geconsolideerde reserves |
Fair value through Obligaties - OCI (FVOCI) |
Fair value through Aandelen - OCI (FVOCI) |
Afdekkings reserves |
(verliezen) te bereiken doel-pensioenplannen Actuariële winsten |
Omrekenings verschillen |
eigen aandelen Ingekochte |
Eigen vermogen - deel groep |
Minderheids belang |
eigen vermogen Totaal |
|
| Beginsaldo, 1 januari 2018 | 113.907 | 2.908.037 | 1.544 | 351 | -10.204 | -15.083 | -15.774 | -29.828 | 2.952.951 | 1.211.448 | 4.164.398 |
| Winst | 289.639 | 289.639 | 152.134 | 441.773 | |||||||
| Niet-gerealiseerde resultaten | 24 | -123 | -3.325 | 87 | 8.312 | 4.976 | -3.072 | 1.904 | |||
| Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten |
0 | 289.639 | 24 | -123 | -3.325 | 87 | 8.312 | 0 | 294.615 | 149.061 | 443.677 |
| Uitkering dividend vorig boekjaar | -73.019 | -73.019 | -76.820 | -149.839 | |||||||
| Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen |
1.716 | 1.716 | 1.716 | ||||||||
| Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) |
184 | 184 | -102.141 | -101.957 | |||||||
| Eindsaldo, 31 december 2018 | 113.907 | 3.124.841 | 1.569 | 228 | -13.529 | -14.996 | -7.462 | -28.111 | 3.176.447 | 1.181.549 | 4.357.996 |
(€ 1.000)
| Aandelenkapitaal & agio |
Geconsolideerde reserves |
Fair value through Obligaties - OCI (FVOCI) |
Fair value through Aandelen - OCI (FVOCI) |
Afdekkings reserves |
(verliezen) te bereiken doel-pensioenplannen Actuariële winsten |
Omrekenings verschillen |
eigen aandelen Ingekochte |
Eigen vermogen - deel groep |
Minderheids belang |
eigen vermogen Totaal |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eindsaldo, 31 december 2018 | 113.907 | 3.124.841 | 1.569 | 228 | -13.529 | -14.996 | -7.462 | -28.111 | 3.176.447 | 1.181.549 | 4.357.996 |
| Impact IFRS 16 - Leases | 0 | 0 | |||||||||
| Beginsaldo, 1 januari 2019 | 113.907 | 3.124.841 | 1.569 | 228 | -13.529 | -14.996 | -7.462 | -28.111 | 3.176.447 | 1.181.549 | 4.357.996 |
| Winst | 394.900 | 394.900 | 118.971 | 513.871 | |||||||
| Niet-gerealiseerde resultaten | 1.901 | -187 | -30.360 | -8.023 | 6.388 | -30.282 | -21.580 | -51.862 | |||
| Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten |
0 | 394.900 | 1.901 | -187 | -30.360 | -8.023 | 6.388 | 0 | 364.618 | 97.392 | 462.009 |
| Uitkering dividend vorig boekjaar | -76.741 | -76.741 | -65.960 | -142.702 | |||||||
| Verrichtingen met ingekochte eigen aandelen |
-4.537 | -4.537 | -4.537 | ||||||||
| Andere (vnl. wijzigingen consolidatiekring / Belangen %) |
-3.678 | -3.678 | 12.745 | 9.067 | |||||||
| Eindsaldo, 31 december 2019 | 113.907 | 3.439.322 | 3.469 | 41 | -43.889 | -23.019 | -1.074 | -32.648 | 3.456.109 | 1.225.725 | 4.681.834 |
Voor commentaren bij de niet-gerealiseerde resultaten wordt verwezen naar Toelichting 2 op pagina 21 van dit rapport. De impact van de nieuwe boekhoudregel "IFRS 16 Leases" op het eigen vermogen is nihil en wordt toegelicht in Rubriek 7.1 Nieuwe en gewijzigde IFRS Standaarden en interpretaties op pagina 39 van dit verslag.
Op 5 juni 2019 heeft AvH een dividend uitgekeerd van 2,32 euro per aandeel.
AvH heeft in 2019 65.500 eigen aandelen ingekocht ter indekking van toegekende opties ten gunste van het personeel. Over diezelfde periode werden door begunstigden van het aandelenoptieplan opties uitgeoefend op 36.500 aandelen AvH. Eind 2019 staan in totaal opties uit op 343.000 aandelen AvH. Ter indekking van deze (en toekomstige) verplichtingen bezit AvH op diezelfde datum 363.000 eigen aandelen.
Daarnaast werden in het kader van het contract dat AvH met Kepler Cheuvreux afsloot ter ondersteuning van de liquiditeit van het aandeel AvH in 2019 89.238 aandelen AvH gekocht en 93.125 verkocht. Deze transacties worden volledig autonoom door Kepler Cheuvreux aangestuurd, maar aangezien ze voor rekening van AvH plaatsvinden, heeft de netto-verkoop van 3.887 aandelen AvH in dit kader een impact op het eigen vermogen van AvH. Eind 2019 bedraagt het aantal eigen aandelen in portefeuille in het kader van deze liquiditeitsovereenkomst 5.528.
De post "Andere" in de kolom "Minderheidsbelang" vloeit o.m. voort uit de wijzigingen in de consolidatiekring van AvH (o.a. verkoop Residalya, hoger belang in CFE en Rent-A-Port en controleverwerving/integrale consolidatie van Infra Asia Investments). Voor meer details verwijzen we naar Toelichting 6. Segmentrapportering pagina 26).
Voorts bevat de post "Andere" in de kolom "Geconsolideerde reserves" o.a. de eliminaties van resultaten op verkopen van eigen aandelen, de impact van uitkoop van minderheidsbelangen, alsook de impact van de waardering van de aankoopverplichting die op bepaalde aandelen rust.
6. Segmentrapportering
Segment 1
Marine Engineering & Contracting:
DEME (integrale consolidatie 60,91%), CFE (integrale consolidatie 60,91%), Rent-A-Port (integrale consolidatie 80,46%) en Green Offshore (integrale consolidatie 80,46%).
In het eerste kwartaal 2019 hebben AvH en CFE elk hun deelneming in Rent-A-Port verhoogd van 45% naar 50%. Zij bezitten nu samen 100% van het kapitaal van deze vennootschap.
De aankoop in 2019 van 118.000 aandelen CFE (+0,47%) op de beurs leidde mechanisch tot een hoger deelnemingspercentage van AvH in DEME (60,91%), Rent-A-Port (80,46%) en Green Offshore (80,46%).
Segment 2
Private Banking:
Delen Private Bank (vermogensmutatiemethode 78,75%), Bank J.Van Breda & C° (integrale consolidatie 78,75%) en FinAx (integrale consolidatie 100%).
Segment 3
Real Estate & Senior Care:
Extensa (integrale consolidatie 100%), Leasinvest Real Estate (integrale consolidatie 30%), Leasinvest Real Estate Management (integrale consolidatie 100%) en Anima Care (integrale consolidatie 92,5%).
In maart 2019 heeft AvH, samen met Hervé Hardy, oprichter en CEO, een akkoord bereikt over de verkoop van 100% van het aandelenkapitaal van HPA, de moedermaatschappij van Residalya, aan DomusVi. De transactie werd eind juni 2019 gefinaliseerd. In de geconsolideerde rekeningen werd de deelneming in Residalya in Q1 2019 overgeboekt naar "bestemd voor verkoop" en vervolgens uitgeboekt op 28 juni 2019.
Segment 4
Energy & Resources:
SIPEF (vermogensmutatiemethode 32,33%), AvH India Resources (integrale consolidatie 100%) en Sagar Cements (vermogensmutatiemethode 19,86%).
De deelneming van AvH in SIPEF is in 2019 verhoogd van 31,59% tot 32,33%.
Een buitengewone algemene vergadering van Sagar Cements heeft in januari 2019 3.100.000 in aandelen converteerbare warrants uitgegeven. AvH India Resources heeft ingetekend op 1.550.000 converteerbare warrants en er daarvan reeds 775.000 omgezet. Het deelnemingspercentage van AvH India Resources in Sagar Cements is daarmee gestegen naar 19,86%.
AvH India Resources bezit geen andere deelnemingen dan in Sagar Cements.
Segment 5
AvH & Growth Capital:
- AvH & subholdings (integrale consolidatie 100%)
- Integraal geconsolideerde participaties: Agidens (86,2%) en Biolectric Group (60,0%)
- Participaties opgenomen volgens vermogensmutatiemethode: Axe Investments (48,3%), Amsteldijk Beheer (50%), Mediahuis Partners (26,7%), Mediahuis (13,5%), MediaCore (49,9%), Financière EMG (22,5%), Manuchar (30,0%), Turbo's Hoet Groep (50%), Consortium Telemond (50%) en GIB (50%)
- Niet-geconsolideerde participaties: Biotalys (14,56%), Health Quad Fund I (36,24%), Medikabazaar (5,37%), OncoDNA (12,26%) en Transpalux (45%).
AvH verwierf in februari 2019 een belang van 60% in Biolectric Group, aan de zijde van CEO Philippe Jans. Deze deelneming wordt integraal geconsolideerd sinds 1 januari 2019.
AvH verkocht in Q1 2019 haar 50%-deelneming in Henschel Engineering NV, een vennootschap die geen industriële activiteiten uitoefende en eigenaar is van grond en gebouwen gelegen te Wilrijk. Als gevolg van deze verkoop wordt Henschel Engineering niet meer opgenomen in de perimeter van het Consortium Telemond, waarin AvH onveranderd 50% aanhoudt.
In de loop van het eerste semester 2019 steeg het deelnemingspercentage van AvH in Mediahuis Partners van 26,21% tot 26,72%. Deze evolutie is het gevolg van kleine wijzigingen in de aandeelhoudersstructuur, niet van bijkomende rechtstreekse investeringen door AvH. Mediahuis Partners bezit een participatie van 50,57% in Mediahuis. Het transitieve belang van AvH in Mediahuis komt zo uit op 13,51%.
AvH verwierf in de loop van 2019 nieuwe deelnemingen in Biotalys (voorheen Agrosavfe) en Medikabazaar (rechtstreeks 5,37%, naast een indirect belang via Health Quad I Fund).
6. Segmentrapportering - Geconsolideerde resultatenrekening 2019
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen segmenten |
Totaal 2019 |
|
| Bedrijfsopbrengsten | 3.731.484 | 172.944 | 264.448 | 33 | 103.520 | -2.032 | 4.270.398 |
| Verrichting van diensten | 89.221 | 1.931 | -1.883 | 89.270 | |||
| Leasingopbrengsten | 9.270 | 1.596 | 10.866 | ||||
| Vastgoedopbrengsten | 59.065 | 158.116 | 217.181 | ||||
| Rente-opbrengsten bancaire activiteiten | 92.243 | 92.243 | |||||
| Vergoedingen en commissies bancaire activiteiten | 69.131 | 69.131 | |||||
| Opbrengsten uit onderhanden projecten | 3.596.586 | 98.705 | 3.695.290 | ||||
| Overige bedrijfsopbrengsten | 75.834 | 2.300 | 15.514 | 33 | 2.884 | -149 | 96.416 |
| Overige exploitatiebaten | 0 | 450 | 5.068 | 0 | 1.867 | -776 | 6.609 |
| Rente op vorderingen financiële vaste activa | 0 | ||||||
| Dividenden | 450 | 5.068 | 1.029 | 6.547 | |||
| Overheidssubsidies | 0 | ||||||
| Overige exploitatiebaten | 838 | -776 | 62 | ||||
| Exploitatielasten (-) | -3.577.267 | -117.942 | -164.630 | -166 | -117.641 | 2.808 | -3.974.839 |
| Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-) | -2.138.039 | -77.428 | -47.759 | -2.263.227 | |||
| Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) | 35.575 | 23.701 | 155 | 59.431 | |||
| Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) | -24.597 | -24.597 | |||||
| Personeelslasten (-) | -655.795 | -45.512 | -66.811 | -41.820 | -809.938 | ||
| Afschrijvingen (-) | -320.853 | -7.708 | -9.587 | -4.802 | -342.950 | ||
| Bijzondere waardeverminderingen (-) | -25.629 | -1.365 | -145 | -86 | -27.225 | ||
| Overige exploitatielasten (-) | -507.498 | -37.046 | -34.940 | -166 | -24.008 | 2.808 | -600.850 |
| Voorzieningen | 34.971 | -1.714 | 580 | 679 | 34.516 | ||
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
0 | 0 | 15.491 | 0 | 8.040 | 0 | 23.531 |
| Financiële activa - Fair value through P/L (FVPL) | 10.143 | 8.040 | 18.182 | ||||
| Vastgoedbeleggingen | 5.348 | 5.348 | |||||
| Winst (verlies) op de overdracht van activa | 7.400 | 738 | 49 | 0 | 113.711 | 0 | 121.899 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa | 6.135 | 294 | -45 | -5 | 6.379 | ||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen | -308 | -308 | |||||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa | 729 | 403 | 112.083 | 113.216 | |||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa | 536 | 444 | 1.633 | 2.613 | |||
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 161.618 | 56.190 | 120.426 | -133 | 109.497 | 0 | 447.598 |
| Financieringsopbrengsten | 39.600 | 12 | 5.527 | 3 | 1.806 | -1.361 | 45.586 |
| Renteopbrengsten | 15.495 | 12 | 4.896 | 1.666 | -1.361 | 20.708 | |
| Diverse financiële opbrengsten | 24.104 | 631 | 3 | 140 | 24.878 | ||
| Financieringslasten (-) | -50.658 | -1 | -20.646 | -1 | -1.636 | 1.361 | -71.582 |
| Rentelasten (-) | -22.098 | -13.974 | -622 | 1.361 | -35.333 | ||
| Diverse financiële lasten (-) | -28.560 | -1 | -6.673 | -1 | -1.014 | -36.248 | |
| Afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
0 | -781 | -4.589 | 0 | 0 | -5.370 | |
| Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast |
36.551 | 93.406 | 8.824 | -1.272 | 17.444 | 154.952 | |
| Overige niet-exploitatiebaten | 2.042 | 2.400 | 0 | 0 | 0 | 4.442 | |
| Overige niet-exploitatielasten (-) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Winst (verlies) vóór belasting | 189.152 | 151.226 | 109.541 | -1.404 | 127.111 | 0 | 575.627 |
| Winstbelastingen | -40.109 | -15.465 | -6.010 | 0 | -171 | 0 | -61.756 |
| Uitgestelde belastingen | 10.735 | 65 | 1.649 | 88 | 12.537 | ||
| Belastingen | -50.844 | -15.530 | -7.659 | -259 | -74.292 | ||
| Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten |
149.043 | 135.761 | 103.531 | -1.404 | 126.940 | 0 | 513.871 |
| Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Winst (verlies) van het boekjaar | 149.043 | 135.761 | 103.531 | -1.404 | 126.940 | 0 | 513.871 |
| Aandeel van het minderheidsbelang | 57.128 | 8.422 | 53.340 | 110 | -29 | 118.971 | |
| Aandeel van de groep | 91.915 | 127.339 | 50.192 | -1.514 | 126.969 | 394.900 | |
Commentaar bij de geconsolideerde resultatenrekening
De geconsolideerde bedrijfsopbrengsten zijn in 2019 met 187,8 miljoen euro gedaald (4%) in vergelijking tot vorig jaar. Deze daling situeert zich nagenoeg volledig (183,7 miljoen euro) in het segment "Real Estate & Senior Care". Ze is het gevolg van enerzijds de verkoop in 2019 van de franse rusthuisgroep Residalya (die in 2018 nog 123,5 miljoen euro bedrijfsopbrengsten bijdroeg) en anderzijds van 75,5 miljoen euro lagere bedrijfsopbrengsten (vnl. lagere verkopen van residentieel vastgoed door Extensa). De activiteiten van Leasinvest Real Estate en van Anima Care groeiden daarentegen wel in 2019.
In "Marine Engineering & Contracting" realiseert DEME een licht lagere omzet (1%) en lagere overige bedrijfsopbrengsten. Bij CFE stijgt de omzet uit de bouwactiviteit, doch dalen de verkopen uit de vastgoedontwikkeling in 2019. In Rent-A-Port wordt met ingang van 2019 de deelneming in Infra Asia Investments integraal geconsolideerd (in plaats van via vermogensmutatie in voorgaande jaren). Hierdoor wordt de omzet van Rent-A-Port uit haar ontwikkelingsactiviteiten in Vietnam vanaf 2019 in het omzetcijfer opgenomen. In het segment "Private Banking" vertaalt de groei van de kredietverlening door Bank J.Van Breda & C° zich niet in een evenredige groei van de rente-opbrengsten als gevolg van de lage interestomgeving. De commissie-opbrengsten daarentegen stijgen wel stevig en vertegenwoordigen in 2019 reeds 40% van de totale bedrijfsopbrengsten.
In het segment "AvH & Growth Capital" draagt met ingang van 2019 ook Biolectric Group bescheiden (5,8 miljoen euro) bij tot de bedrijfsopbrengsten. Agidens realiseert een omzetgroei van 12,5%.
De overige exploitatiebaten bestaan in 2019 voornamelijk uit de dividenden (5,1 miljoen euro) die Leasinvest Real Estate ontvangt op haar aandelen Retail Estates en voor 1,0 miljoen euro uit dividenden op niet-geconsolideerde deelnemingen en op de beleggingsportefeuille van AvH.
De exploitatielasten worden uiteraard beïnvloed door dezelfde gebeurtenissen en ontwikkelingen als hierboven reeds beschreven met betrekking tot de bedrijfsopbrengsten. Daarenboven vertalen de aangehouden investeringen van de laatste jaren van DEME in de modernisering en uitbreiding van haar vloot (o.a. met de schepen Living stone, Apollo, Omalius en de Medco-tuigen) en de eerste toepassing van IFRS 16 zich in een duidelijke verhoging (met 39,0 miljoen euro) van de afschrijvingslasten. De toepassing van de nieuwe boekhoudnorm IFRS 16, als gevolg waarvan huurcontracten worden opgesplitst in een financierings- en een afschrijvingscomponent, zorgt voor een toename van de afschrijvingslast met 31,2 miljoen euro in de geconsolideerde rekeningen van 2019 van AvH. De bijzondere waardeverminderingen bleven in 2019 beperkt tot 27,2 miljoen euro (2018 : 40,5 miljoen euro). Ze bestaan voornamelijk uit waardeverminderingen op vorderingen bij DEME ten belope van 8,6 miljoen euro (o.a. als gevolg van het concordaat Senvion voor 10,8 miljoen euro), bij CFE voor 16,9 miljoen euro (inclusief een waardevermindering op oude vorderingen op Tsjaad) en op beperkte voorzieningen voor kredietverliezen bij Bank J.Van Breda & C° (1,4 miljoen euro).
Bij CFE konden in vorige boekjaren aangelegde provisies worden teruggenomen voor 35,5 miljoen euro. Een bedrag van 12,9 miljoen euro daarvan heeft betrekking op de terugname op de voorziening voor voorwaardelijke verbintenissen die AvH had aangelegd na de controleverwerving over CFE einde 2013 en die in 2019 vrijvallen naar aanleiding van het verwerken door CFE zelf van de financiële gevolgen van de desbetreffende risico's. 22,5 miljoen euro betreffen netto terugnames van provisies door CFE zelf, o.a mbt algemene risico's en kosten, garanties en herstructureringen.
De winst die wordt geboekt op de herwaardering van activa/passiva aan reële waarde valt in 2019 23,5 miljoen euro positief uit (2018 : 3,7 miljoen euro). Het betreft voor 10,1 miljoen euro de herwaardering aan beurskoers per jaareinde 2019 van de aandelen Retail Estates die Leasinvest Real Estate in portefeuille houdt, de waardestijging met 8,0 miljoen euro van de beleggingsportefeuille van AvH en de herwaardering van vastgoedinvesteringen van Extensa en Leasinvest Real Estate.
AvH heeft in 2019 121,9 miljoen euro winst op de overdracht van activa gerealiseerd. Het gros hiervan wordt verklaard door de aanzienlijke meerwaarde van 105,7 miljoen euro op de verkoop van het belang in de franse rusthuizengroep Residalya. In het segment "AvH & Growth Capital" wordt het saldo verklaard door o.a. de meerwaarde van 1,9 miljoen euro op de verkoop van de deelneming van 50% in Henschel Engineering, een Belgisch onderdeel van de Telemond-groep dat eigenaar is van een niet langer industrieel gebruikt pand in Wilrijk en door een bijkomende meerwaarde van 3,1 miljoen euro op de verkoop (gerealiseerd in 2017) van het belang in Ogeda. Onder meerwaarden gerealiseerd op andere activa valt onder meer de vergoeding (eerste deel) van 1,6 miljoen euro die AvH heeft ontvangen uit de Fortis-dading. In het segment "Marine Engineering & Contracting" realiseerde DEME beperkte meerwaarden op de verkoop van o.a de oude schepen Buzzard, Zenne en Atlantico Due.
Het saldo van financieringsopbrengsten en financieringslasten valt over 2019 13,4 miljoen euro minder negatief uit. De geconsolideerde netto-interestlast blijft beperkt tot 14,6 miljoen euro (2018 : 25,9 miljoen euro). Ook hierin speelt het verdwijnen uit de consolidatiekring van Residalya een rol.
Verschillende groepsmaatschappijen dekken de impact van eventuele schommelingen van rente of wisselkoersen in aan de hand van financiële instrumenten. De impact op de resultaten van dergelijke afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening viel over 2019 5,4 miljoen euro negatief uit (2018 : 0,1 miljoen euro positief). De verklaring hiervoor ligt hoofdzakelijk bij de evolutie van de markwaarde van indekkingsinstrumenten bij Leasinvest Real Estate. Meerdere groepsmaatschappijen hebben ook indekkingsinstrumenten waarvan de waardeschommelingen rechtstreeks in eigen vermogen worden verwerkt en waarvoor wordt verwezen naar de toelichting op pagina 21 van dit rapport.
Het aandeel in de winst van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast bedraagt 155,0 miljoen euro, nagenoeg ongewijzigd ten opzichte van vorig boekjaar (153,9 miljoen euro). Op deze lijn is de volledige resultaatscontributie samengevat van de bedrijven die niet integraal worden geconsolideerd (gezamenlijke controle en geassocieerde deelnemingen). Daarbij dient opgemerkt dat als gevolg van de herstructurering van de aandeelhoudersstructuur boven Bank J.Van Breda & C° en Delen Private Bank, zoals toegelicht in het 2018 jaarverslag, de contributie van Delen Private Bank in 2019 rechtstreeks ten belope van 78,75% via vermogensmutatie wordt verwerkt en niet langer aan 100% gevolgd door een correctie van 21,25% voor het minderheidsbelang, zoals dat nog het geval was in 2018.
De overige niet-exploitatiebaten in 2019 komen voort uit de overname van aandelen IPEM Reclamation door Rent-A-Port en ABK door Bank J.Van Breda & C°.
De winstbelastingen bedragen 61,8 miljoen euro voor het boekjaar 2019 (2018 : 72,2 miljoen euro). Daarbij dient, zoals ook reeds het geval was in voorgaande boekjaren, rekening te worden gehouden met de bijdrage tot de winst van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast. Hun bijdrage wordt immers samengevat op 1 enkele lijn, na belastingen. De belastingen die door deze bedrijven worden gedragen, zijn dus niet zichtbaar in de geconsolideerde rekeningen van AvH, wat voor een onderschatting leidt van de echte belastingkost. Bovendien is in 2019 een aanzienlijk deel van het resultaat afkomstig van gerealiseerde meerwaarden (zoals 105,7 miljoen euro op de verkoop van Residalya) die vrijgesteld zijn van belastingen.
Segmentrapportering - Geconsolideerde resultatenrekening 2018
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen segmenten |
Totaal 2018 |
|
| Bedrijfsopbrengsten | 3.757.557 | 167.429 | 448.113 | 13 | 87.057 | -1.989 | 4.458.181 |
| Verrichting van diensten | 3.180 | 204.574 | 1.833 | -1.843 | 207.745 | ||
| Leasingopbrengsten | 8.656 | 1.583 | 10.239 | ||||
| Vastgoedopbrengsten | 94.696 | 221.880 | 316.576 | ||||
| Rente-opbrengsten bancaire activiteiten | 95.126 | 95.126 | |||||
| Vergoedingen en commissies bancaire activiteiten | 61.224 | 61.224 | |||||
| Opbrengsten uit onderhanden projecten | 3.543.530 | 82.550 | 3.626.080 | ||||
| Overige bedrijfsopbrengsten | 116.151 | 2.423 | 20.076 | 13 | 2.674 | -146 | 141.192 |
| Overige exploitatiebaten | 7.670 | 701 | 4.402 | 0 | 2.712 | -1.194 | 14.290 |
| Rente op vorderingen financiële vaste activa | 7.619 | 110 | 1.254 | -1.124 | 7.858 | ||
| Dividenden | 50 | 701 | 4.293 | 634 | 5.677 | ||
| Overheidssubsidies | 0 | ||||||
| Overige exploitatiebaten | 824 | -70 | 754 | ||||
| Exploitatielasten (-) | -3.537.890 | -116.061 | -358.598 | -74 | -117.308 | 2.059 | -4.127.873 |
| Grondstoffen en gebruikte hulpstoffen (-) | -2.078.801 | -150.385 | -43.720 | -2.272.906 | |||
| Voorraadwijziging handelsgoederen, grond- en hulpstoffen (-) | -27.361 | 10.836 | 38 | -16.488 | |||
| Rentelasten Bank J.Van Breda & C° (-) | -24.841 | -24.841 | |||||
| Personeelslasten (-) | -637.476 | -42.857 | -124.631 | -37.106 | -842.070 | ||
| Afschrijvingen (-) | -272.495 | -4.446 | -17.131 | -2.972 | -297.044 | ||
| Bijzondere waardeverminderingen (-) | -19.802 | -3.011 | -4.438 | -13.283 | -40.533 | ||
| Overige exploitatielasten (-) | -528.755 | -37.102 | -74.007 | -74 | -20.261 | 2.059 | -658.139 |
| Voorzieningen | 26.799 | -3.804 | 1.158 | -4 | 24.149 | ||
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
0 | 0 | 6.285 | 0 | -2.581 | 0 | 3.704 |
| Financiële activa voor handelsdoeleinden | 5.555 | -2.581 | 2.974 | ||||
| Vastgoedbeleggingen | 730 | 730 | |||||
| Winst (verlies) op de overdracht van activa | 7.879 | 482 | 30.692 | 0 | 11.368 | 0 | 50.421 |
| Gerealiseerde meer(min)waarde op immateriële en materiële vaste activa | 7.530 | -29 | 9 | 7.510 | |||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op vastgoedbeleggingen | 0 | ||||||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op financiële vaste activa | 349 | -27 | 30.721 | 11.125 | 42.168 | ||
| Gerealiseerde meer(min)waarde op andere activa | 509 | 234 | 743 | ||||
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 235.215 | 52.551 | 130.894 | -61 | -18.752 | -1.124 | 398.723 |
| Financieringsopbrengsten | 55.233 | 8 | 4.375 | 0 | 339 | -88 | 59.867 |
| Renteopbrengsten | 7.501 | 8 | 2.661 | 332 | -88 | 10.414 | |
| Diverse financiële opbrengsten | 47.732 | 1.714 | 8 | 49.454 | |||
| Financieringslasten (-) | -71.945 | 0 | -26.951 | -6 | -1.616 | 1.212 | -99.305 |
| Rentelasten (-) | -20.638 | -16.482 | -388 | 1.212 | -36.295 | ||
| Diverse financiële lasten (-) | -51.307 | -10.469 | -6 | -1.228 | -63.010 | ||
| Afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
0 | -10 | 124 | 0 | 0 | 114 | |
| Aandeel in de winst (verlies) van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast |
21.910 | 107.089 | 18.860 | 8.040 | -2.047 | 153.853 | |
| Overige niet-exploitatiebaten | 0 | 716 | 0 | 0 | 0 | 716 | |
| Overige niet-exploitatielasten (-) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Winst (verlies) vóór belasting | 240.413 | 160.355 | 127.302 | 7.973 | -22.075 | 0 | 513.968 |
| Winstbelastingen | -49.769 | -11.465 | -9.618 | 0 | -1.343 | 0 | -72.195 |
| Uitgestelde belastingen | 91 | 916 | 5.774 | -328 | 6.452 | ||
| Belastingen | -49.860 | -12.381 | -15.392 | -1.015 | -78.647 | ||
| Winst (verlies) na belasting uit voortgezette bedrijfsactiviteiten |
190.644 | 148.890 | 117.685 | 7.973 | -23.418 | 0 | 441.773 |
| Winst (verlies) na belasting uit bedrijfsactiviteiten die worden beëindigd |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Winst (verlies) van het boekjaar | 190.644 | 148.890 | 117.685 | 7.973 | -23.418 | 0 | 441.773 |
| Aandeel van het minderheidsbelang | 72.563 | 27.589 | 52.405 | 266 | -689 | 152.134 | |
| Aandeel van de groep | 118.081 | 121.300 | 65.279 | 7.707 | -22.729 | 289.639 |
Segmentrapportering - Geconsolideerde balans 2019 - Activa
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen | Totaal 2019 |
|
| Contracting | segmenten | ||||||
| I. Vaste activa | 3.263.140 | 5.003.045 | 1.728.076 | 234.027 | 260.684 | -10.267 | 10.478.704 |
| Immateriële vaste activa | 94.871 | 1.680 | 30.120 | 231 | 126.902 | ||
| Goodwill | 177.127 | 134.247 | 8.449 | 11.727 | 331.550 | ||
| Materiële vaste activa | 2.633.912 | 52.061 | 192.993 | 30.201 | 2.909.167 | ||
| Terreinen en gebouwen | 156.881 | 44.385 | 179.713 | 22.053 | 403.032 | ||
| Installaties, machines en uitrusting | 1.892.734 | 2.003 | 3.535 | 1.189 | 1.899.461 | ||
| Meubilair en rollend materieel | 39.821 | 3.458 | 4.000 | 6.179 | 53.457 | ||
| Overige materiële vaste activa | 308 | 1.038 | 3.335 | 563 | 5.245 | ||
| Activa in aanbouw en vooruitbetalingen | 544.168 | 1.177 | 2.409 | 217 | 547.971 | ||
| Vastgoedbeleggingen | 1.336.093 | 1.336.093 | |||||
| Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast | 151.821 | 638.067 | 12.495 | 234.027 | 166.067 | 1.202.477 | |
| Financiële vaste activa | 97.942 | 1.323 | 119.651 | 46.175 | -10.267 | 254.824 | |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 5.563 | 113.376 | 35.479 | 154.418 | |||
| Vorderingen en borgtochten | 92.379 | 1.323 | 6.275 | 10.696 | -10.267 | 100.406 | |
| Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar | 381 | 832 | 1.213 | ||||
| Vorderingen op meer dan één jaar | 7.018 | 161.986 | 21.842 | 3.892 | 194.739 | ||
| Handelsvorderingen | 0 | ||||||
| Vorderingen uit financiële lease | 161.986 | 21.400 | 183.386 | ||||
| Overige vorderingen | 7.018 | 443 | 3.892 | 11.353 | |||
| Uitgestelde belastingvorderingen | 100.449 | 2.564 | 5.600 | 2.391 | 111.004 | ||
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op meer dan één jaar |
4.010.736 | 4.010.736 | |||||
| II. Vlottende activa | 2.014.225 | 2.147.323 | 317.423 | 231 | 309.835 | -6.918 | 4.782.119 |
| Voorraden | 305.713 | 151.330 | 1.053 | 458.096 | |||
| Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten | 57.344 | 31.032 | 11.517 | 99.893 | |||
| Geldbeleggingen | 3 | 420.796 | 55.713 | 476.513 | |||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 3 | 55.713 | 55.717 | ||||
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 420.628 | 420.628 | |||||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 168 | 168 | |||||
| Financiële activa - at amortised cost | 0 | ||||||
| Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar | 751 | 160 | 911 | ||||
| Vorderingen op ten hoogste één jaar | 960.941 | 102.809 | 89.521 | 11 | 54.660 | -6.220 | 1.201.722 |
| Handelsvorderingen | 886.539 | 100 | 29.293 | 23.772 | -1.145 | 938.560 | |
| Vorderingen uit financiële lease | 70.086 | 620 | 70.706 | ||||
| Overige vorderingen | 74.402 | 32.623 | 59.607 | 11 | 30.888 | -5.075 | 192.456 |
| Terug te vorderen belastingen | 23.307 | 1.458 | 1.163 | 25.927 | |||
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten op ten hoogste één jaar |
1.595.849 | 1.595.849 | |||||
| Banken - interbancaire vorderingen | 141.306 | 141.306 | |||||
| Banken - leningen en vorderingen (excl. leasing) | 999.823 | 999.823 | |||||
| Banken - tegoeden centrale banken | 454.720 | 454.720 | |||||
| Geldmiddelen en kasequivalenten | 644.971 | 18.270 | 41.008 | 220 | 183.517 | 887.985 | |
| Termijndeposito's tot drie maand | 57.000 | 4.804 | 155.913 | 217.717 | |||
| Liquide middelen | 587.970 | 18.270 | 36.204 | 220 | 27.604 | 670.268 | |
| Overlopende rekeningen | 21.196 | 9.439 | 3.074 | 2.211 | -698 | 35.221 | |
| III. Activa bestemd voor verkoop | 40.280 | 444 | 40.724 | ||||
| Totaal der activa | 5.317.645 | 7.150.368 | 2.045.942 | 234.258 | 570.519 | -17.185 | 15.301.547 |
Segmentrapportering - Geconsolideerde balans 2019 - Eigen vermogen en verplichtingen
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen segmenten |
Totaal 2019 |
|
| I. Totaal eigen vermogen | 1.815.178 | 1.331.613 | 798.452 | 234.245 | 502.346 | 4.681.834 | |
| Eigen vermogen - deel groep | 1.086.037 | 1.211.241 | 428.478 | 234.245 | 496.109 | 3.456.109 | |
| Geplaatst kapitaal | 113.907 | 113.907 | |||||
| Aandelenkapitaal | 2.295 | 2.295 | |||||
| Agio | 111.612 | 111.612 | |||||
| Geconsolideerde reserves | 1.148.384 | 1.206.906 | 440.443 | 221.350 | 422.238 | 3.439.322 | |
| Herwaarderingsreserves | -62.348 | 4.335 | -11.965 | 12.895 | -7.388 | -64.472 | |
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 3.469 | 3.469 | |||||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 41 | 41 | |||||
| Afdekkingsreserve | -31.693 | -9 | -12.225 | 40 | -1 | -43.889 | |
| Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doelpensioenplannen | -22.592 | -1.294 | -951 | 1.818 | -23.019 | ||
| Omrekeningsverschillen | -8.063 | 2.129 | 260 | 13.806 | -9.205 | -1.074 | |
| Ingekochte eigen aandelen (-) | -32.648 | -32.648 | |||||
| Minderheidsbelang | 729.141 | 120.372 | 369.974 | 6.238 | 1.225.725 | ||
| II. Langlopende verplichtingen | 1.430.129 | 850.224 | 816.504 | 13.505 | -10.267 | 3.100.095 | |
| Voorzieningen | 31.765 | 10.640 | 2.485 | 651 | 45.541 | ||
| Pensioenverplichtingen | 70.269 | 5.539 | 40 | 142 | 75.990 | ||
| Uitgestelde belastingverplichtingen | 105.253 | 57.818 | 1.623 | 164.694 | |||
| Financiële schulden | 1.202.741 | 3.231 | 699.871 | 10.767 | -10.267 | 1.906.344 | |
| Leningen van banken | 937.911 | 520.465 | 7.701 | 1.466.076 | |||
| Obligatieleningen | 60.049 | 144.103 | 204.152 | ||||
| Achtergestelde leningen | 37.414 | 7 | 37.422 | ||||
| Financiële en operationele lease schulden (incl. IFRS 16) | 114.131 | 3.231 | 31.563 | 3.060 | 151.984 | ||
| Overige financiële schulden | 53.236 | 3.741 | -10.267 | 46.710 | |||
| Langlopende afdekkingsinstrumenten | 9.251 | 40.427 | 47.196 | 96.874 | |||
| Overige schulden | 10.850 | 11.163 | 9.095 | 322 | 31.429 | ||
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties | 779.224 | 779.224 | |||||
| Banken - deposito's van kredietinstellingen | 0 | ||||||
| Banken - deposito's van klanten | 729.872 | 729.872 | |||||
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schuld | 0 | ||||||
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 49.352 | 49.352 | |||||
| III. Kortlopende verplichtingen | 2.072.339 | 4.968.531 | 430.986 | 13 | 54.668 | -6.918 | 7.519.619 |
| Voorzieningen | 30.564 | 22 | 7.020 | 95 | 37.701 | ||
| Pensioenverplichtingen | 331 | 331 | |||||
| Financiële schulden | 278.743 | 2.449 | 327.785 | 21.658 | -5.075 | 625.560 | |
| Leningen van banken | 199.258 | 72.899 | 7.051 | 279.208 | |||
| Obligatieleningen | 49.969 | 49.969 | |||||
| Achtergestelde leningen | 13.208 | 7 | 13.216 | ||||
| Financiële en operationele lease schulden (incl. IFRS 16) | 36.471 | 2.449 | 2.006 | 1.781 | 42.707 | ||
| Overige financiële schulden | 29.805 | 202.911 | 12.819 | -5.075 | 240.460 | ||
| Kortlopende afdekkingsinstrumenten | 9.356 | 1.207 | 10.563 | ||||
| Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten | 164.999 | 4.752 | 169.751 | ||||
| Overige schulden op ten hoogste één jaar | 1.460.660 | 11.906 | 71.078 | 10 | 26.688 | -1.145 | 1.569.197 |
| Handelsschulden | 1.240.371 | 46 | 52.635 | 10 | 13.920 | -1.145 | 1.305.836 |
| Ontvangen vooruitbetalingen | 10 | 851 | 861 | ||||
| Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten | 170.407 | 8.432 | 8.105 | 11.023 | 197.967 | ||
| Overige schulden | 49.883 | 3.428 | 10.328 | 894 | 64.533 | ||
| Te betalen belastingen | 49.922 | 1.253 | 7.320 | 4 | 943 | 59.441 | |
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Banken - deposito's van kredietinstellingen |
4.946.466 27.825 |
4.946.466 27.825 |
|||||
| Banken - deposito's van klanten | 4.650.623 | 4.650.623 | |||||
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schuld | 241.367 | 241.367 | |||||
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 26.651 | 26.651 | |||||
| Overlopende rekeningen | 78.093 | 4.897 | 17.784 | 532 | -698 | 100.608 | |
| IV. Verplichtingen bestemd voor verkoop | 0 | ||||||
| Totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen | 5.317.645 | 7.150.368 | 2.045.942 | 234.258 | 570.519 | -17.185 | 15.301.547 |
Commentaar bij de geconsolideerde balans
De sterke commerciële dynamiek van Bank J.Van Breda & C° zorgt op zich reeds voor een stijging van het balanstotaal van de geconsolideerde AvH-groep met 558 miljoen euro. De kredietverlening aan cliënteel groeit verder aan tot meer dan 5 miljard euro (+436 miljoen euro), gefinancierd door bijkomende deposito's ontvangen van cliënten van 553,4 miljoen euro.
De rest van de stijging van het balanstotaal komt voor rekening van de segmenten "Marine Engineering & Contracting" (+314,7 miljoen euro) en van "AvH & Growth Capital" (+194,1 miljoen euro). In Marine Engineering & Contracting is deze toename voornamelijk het gevolg van de integrale consolidatie door Rent-A-Port van haar deelneming in Infra Asia Investments (voorheen via vermogensmutatie) en van de balansverlenging bij DEME (+118,7 miljoen euro). In "AvH & Growth Capital" wordt de deelneming in Biolectric Group integraal geconsolideerd met ingang van het jaar 2019, wat voor een stijging met 15,7 miljoen euro zorgt. Bovendien verkocht AvH in 2019 haar deelneming in de franse rusthuizengroep Residalya voor 165 miljoen euro.
De immateriële vaste activa zijn in vergelijking tot jaareinde 2018 met 49,9 miljoen euro gedaald tot 126,9 miljoen euro. Deze daling wordt voor 59,9 miljoen euro verklaard door de verkoop in H1 2019 van de deelneming in de franse rusthuisgroep Residalya. Deze verkoop heeft trouwens ook gezorgd voor een afname van goodwill met 21,3 miljoen euro. De integrale consolidatie van Biolectric Group (AvH 60%) heeft dan weer aanleiding gegeven tot het erkennen in 2019 van een goodwill van 11,7 miljoen euro in "AvH & Growth Capital". Anima Care breidde haar netwerk aan rusthuizen uit met de overname van 2 woonzorgcentra 'Villa 34' en 'Rossignol', gelegen te Eigenbrakel en erkende daarop een beperkte goodwill. Het saldo van de stijging van de immateriële vaste activa valt nagenoeg volledig te verklaren door de eerste integrale consolidatie van Infra Asia Investments door Rent-A-Port.
De stijging van de materiële vaste activa met 198,1 miljoen euro situeert zich voor 251,6 miljoen euro in "Marine Engineering & Contracting". Niet alleen heeft DEME in de loop van 2019 fors (434,7 miljoen euro) bijkomend geïnvesteerd in de modernisering en uitbreiding van haar vloot, bovendien zorgt de eerste toepassing van IFRS 16 in boekjaar 2019 voor de opname van een nieuwe categorie van vaste activa bij DEME voor een bedrag van 107,0 miljoen euro. Over de hele groep leidt de toepassing van deze nieuwe boekhoudnorm tot het opnemen van een actief van 127,3 miljoen euro per eind 2019. Uiteraard zorgt de verkoop van Residalya ook op deze post voor een daling met 106,4 miljoen euro, die evenwel deels wordt gecompenseerd door 30,7 miljoen euro bijkomende investeringen van Anima Care o.a. in nieuwe rusthuizen in Anderlecht, Zoutleeuw en Bilzen.
Vastgoedbeleggingen vertegenwoordigen een waarde van 1.336,1 miljoen euro op jaareinde 2019, een stijging met 198,6 miljoen euro een jaar voordien. Dit wordt voor 88 miljoen euro verklaard door de uitbreiding van de vastgoedportefeuille van Leasinvest Real Estate in Oostenrijk en Luxemburg verminderd met de desinvesteringen en voor het saldo door de toename van de investeringen van Extensa voornamelijk op de site Tour & Taxis (Gare Maritime, Parking Maritime en Hotel de la Poste).
Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast zijn ten opzichte van vorig jaar gestegen met 17,7 miljoen euro. Aangezien AvH zelf geen nieuwe deelnemingen heeft verworven of verkocht in 2019 die via vermogensmutatie worden verwerkt, wordt de evolutie verklaard door de resultaten van deze deelnemingen (154,9 miljoen euro), verminderd met de dividenden die door deze ondernmingen werden uitbetaald (62,2 miljoen euro). Het saldo wordt dan verklaard door bijkomende investeringen (zoals bijvoorbeeld in SIPEF, Sagar Cements) en door kringwijzigingen.
De financiële vaste activa bedragen 254,8 miljoen euro op jaareinde 2019, een daling met 41,6 miljoen euro ten opzichte van 2018. Nochtans heeft Leasinvest Real Estate bijkomende aandelen Retail Estates verworven, is ook de marktwaarde positief geëvolueerd in de loop van 2019 tot een totaal bedrag van 113,4 miljoen euro en zijn ook de financiële vaste activa bij AvH & Growth Capital gestegen na de investeringen van 2019 in o.a. Biotalys, Medikabazaar, Onco DNA en de overboeking vanuit "bestemd voor verkoop" van de 45%-deelneming in de franse groep Transpalux. De daling komt dan ook voort uit de terugbetaling in de loop van 2019 van financieringen die waren
verstrekt voor de aanleg van de offshore windparken door respectievelijk Merkur (DEME), Rentel (DEME, AvH, CFE).
De vorderingen uit financiële lease komen voort uit de activiteit van Van Breda Car Finance (segment "Private Banking ") en van Extensa en Leasinvest Real Estate in "Real Estate & Senior Care". De rekeningen bevatten zowel een component op lange als op korte termijn.
De voorraden nemen ten opzichte van vorig jaar toe met 125,7 miljoen euro. Hiervan valt evenwel 108,4 miljoen euro te verklaren door de integrale consolidatie van Infra Asia Investments door Rent-A-Port sinds 2019, waardoor diens grondposities (terreinen) uitgedrukt worden in de geconsolideerde balans. De rest van de stijging volgt uit de toegenomen grondposities bij CFE (+28,3 miljoen euro) en de variatie van de voorraden grondstoffen bij zowel DEME als CFE.
Geldbeleggingen nemen in AvH & Growth Capital toe met 18,5 miljoen euro dankzij de gunstige evolutie van de marktwaardes, maar ook dankzij bijkomende investeringen. De obligatieportefeuille van Bank J.Van Breda & C° is afgebouwd tot 420,6 miljoen euro (2018 : 456,8 miljoen euro).
De geldmiddelen en kasequivalenten zijn met 374,4 miljoen euro gestegen ten opzichte van einde 2018. AvH beschikt over een comfortabele cashpositie, die nog met 165 miljoen euro is versterkt met de verkoop van de participatie in Residalya. In "Marine Engineering & Contracting" is er een aangroei van de liquiditeiten met 254,2 miljoen euro. DEME heeft in de loop van 2019 haar bedrag aan opgenomen financieringen duidelijk opgedreven en deze bedragen dienen dan ook netto te worden ge-analyseerd.
De activa bestemd voor verkoop bedragen 40,7 miljoen euro op jaareinde 2019 en bestaan uit de deelneming van DEME in het Duitse offshore windpark Merkur, de deelneming van Rent-A-Port in een projectvennootschap die (een deel van de) terreinen ontwikkelt in Vietnam en een eigendom van Anima Care die niet meer operationeel wordt gebruikt. De einde 2018 als bestemd voor verkoop opgenomen vastgoedeigendommen "Kennedy" (bij Leasinvest Real Estate) en "Luchthavenlaan" (bij Extensa) werden in 2019 ook effectief verkocht. De geplande verkoop van de 45%-deelneming in Transpalux is daarentegen niet gerealiseerd, bij gebrek aan financiering in hoofde van de kandidaat-koper.
De evolutie van het geconsolideerde eigen vermogen wordt toegelicht onder punt 5 op pagina 25.
De langlopende voorzieningen dalen met 34,5 miljoen euro in 2019. 12,9 miljoen euro hiervan betreft de vrijval van een deel van de door AvH bij de overname van CFE in 2013 aangelegde voorziening voor voorwaardelijke verbintenissen. Deze vrijval wordt veroorzaakt doordat de overeenkomstige risico's inmiddels in de geconsolideerde rekeningen van CFE zelf werden verwerkt of verdwenen zijn. Voorts heeft 11,0 miljoen euro (2018 : 25,1 miljoen euro) betrekking op projectvennootschappen van DEME/CFE/ Extensa die per einde 2019 over een negatief eigen vermogen beschikken.
De financiële schulden van de groep op lange termijn zijn met 566,1 miljoen euro toegenomen. Op de korte termijn is daarentegen een daling merkbaar met 47,4 miljoen euro en zoals eerder opgemerkt zijn de liquiditeiten met 374,4 miljoen euro toegenomen. De eerste toepassing van IFRS 16 doet de financiële schuld geconsolideerd toenemen met 133,2 miljoen euro. De stijging van de netto financiële schulden situeert zich voornamelijk (165,3 miljoen euro) in "Marine Engineering & Contracting" als gevolg van de investeringen bij DEME, het opnemen in de consolidatiekring van Infra Asia Investments bij Rent-A-Port en algemeen een belangrijk effect van de eerste verwerking van IFRS 16. De verkoop van Residalya zorgde, naast de 165 miljoen euro cashopbrengst nog voor het verdwijnen uit de groep van een netto-financiële schuld van 77,4 miljoen euro. In februari 2019 heeft DEME haar obligatielening van 200 miljoen euro terugbetaald en door klassieke bankfinancieringen vervangen.
Segmentrapportering - Geconsolideerde balans 2018 - Activa
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine | Private | Real Estate & | Energy & | AvH & | Eliminaties | Totaal | |
| Engineering & Contracting |
Banking | Senior Care | Resources | Growth Capital | tussen segmenten |
2018 | |
| I. Vaste activa | 3.127.131 | 4.554.231 | 1.662.897 | 221.606 | 220.361 | -17.405 | 9.768.821 |
| Immateriële vaste activa | 89.603 | 1.528 | 85.197 | 475 | 176.802 | ||
| Goodwill | 177.127 | 134.247 | 28.363 | 339.738 | |||
| Materiële vaste activa | 2.382.353 | 44.401 | 257.420 | 26.923 | 2.711.097 | ||
| Terreinen en gebouwen | 77.134 | 42.203 | 206.860 | 22.395 | 348.592 | ||
| Installaties, machines en uitrusting | 1.860.603 | 6 | 4.474 | 896 | 1.865.980 | ||
| Meubilair en rollend materieel | 13.040 | 294 | 12.657 | 3.380 | 29.372 | ||
| Overige materiële vaste activa | 552 | 1.809 | 1.905 | 252 | 4.518 | ||
| Activa in aanbouw en vooruitbetalingen | 431.023 | 89 | 31.523 | 462.635 | |||
| Vastgoedbeleggingen | 1.137.531 | 1.137.531 | |||||
| Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast | 194.547 | 585.540 | 32.765 | 221.606 | 150.307 | 1.184.765 | |
| Financiële vaste activa | 181.135 | 1.054 | 95.159 | 36.524 | -17.405 | 296.467 | |
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 3.255 | 91.824 | 18.447 | 113.526 | |||
| Vorderingen en borgtochten | 177.880 | 1.054 | 3.335 | 18.077 | -17.405 | 182.941 | |
| Afdekkingsinstrumenten op meer dan één jaar | 9 | 1.295 | 696 | 2.000 | |||
| Vorderingen op meer dan één jaar | 2.448 | 156.875 | 22.618 | 3.554 | 185.495 | ||
| Handelsvorderingen | 0 | ||||||
| Vorderingen uit financiële lease | 156.875 | 22.096 | 178.971 | ||||
| Overige vorderingen | 2.448 | 522 | 3.554 | 6.524 | |||
| Uitgestelde belastingvorderingen | 99.909 | 2.663 | 3.147 | 2.578 | 108.297 | ||
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & cliënten | 3.626.628 | 3.626.628 | |||||
| op meer dan één jaar | |||||||
| II. Vlottende activa | 1.875.800 | 1.992.452 | 362.626 | 412 | 150.736 | -10.451 | 4.371.576 |
| Voorraden | 181.451 | 150.415 | 519 | 332.385 | |||
| Bedrag verschuldigd door klanten voor onderhanden projecten | 50.943 | 26.042 | 8.770 | 85.755 | |||
| Geldbeleggingen | 3 | 457.129 | 113 | 37.175 | 494.420 | ||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through P/L (FVPL) | 3 | 113 | 37.175 | 37.291 | |||
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 456.813 | 456.813 | |||||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 316 | 316 | |||||
| Financiële activa - at amortised cost | 0 | ||||||
| Afdekkingsinstrumenten op ten hoogste één jaar | 275 | 176 | 451 | ||||
| Vorderingen op ten hoogste één jaar | 1.200.042 | 93.266 | 114.678 | 50.150 | -8.801 | 1.449.334 | |
| Handelsvorderingen | 1.093.581 | 30.895 | 15.123 | -1.116 | 1.138.482 | ||
| Vorderingen uit financiële lease | 63.682 | 685 | 64.367 | ||||
| Overige vorderingen | 106.461 | 29.584 | 83.097 | 35.028 | -7.685 | 246.485 | |
| Terug te vorderen belastingen | 24.257 | 881 | 3.282 | 4 | 1.092 | 29.516 | |
| Banken - vorderingen kredietinstellingen & | 1.424.040 | 1.424.040 | |||||
| cliënten op ten hoogste één jaar | |||||||
| Banken - interbancaire vorderingen | 127.693 | 127.693 | |||||
| Banken - leningen en vorderingen (excl. leasing) | 936.664 | 936.664 | |||||
| Banken - tegoeden centrale banken | 359.683 | 359.683 | |||||
| Geldmiddelen en kasequivalenten | 390.746 | 9.355 | 62.785 | 409 | 50.293 | 513.588 | |
| Termijndeposito's tot drie maand | 28.240 | 1 | 4.552 | 23.868 | 56.661 | ||
| Liquide middelen | 362.506 | 9.354 | 58.234 | 409 | 26.425 | 456.927 | |
| Overlopende rekeningen | 28.083 | 7.605 | 5.312 | 2.738 | -1.649 | 42.088 | |
| III. Activa bestemd voor verkoop | 19.753 | 5.314 | 25.067 | ||||
| Totaal der activa | 5.002.931 | 6.546.683 | 2.045.277 | 222.018 | 376.412 | -27.856 | 14.165.464 |
Segmentrapportering - Geconsolideerde balans 2018 - Eigen vermogen en verplichtingen
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine | Private | Real Estate & | Energy & | AvH & | Eliminaties | Totaal | |
| Engineering & Contracting |
Banking | Senior Care | Resources | Growth Capital | tussen segmenten |
2018 | |
| I. Totaal eigen vermogen | 1.726.910 | 1.265.115 | 830.804 | 222.012 | 313.154 | 4.357.996 | |
| Eigen vermogen - deel groep | 1.044.472 | 1.149.019 | 450.091 | 222.012 | 310.853 | 3.176.447 | |
| Geplaatst kapitaal | 113.907 | 113.907 | |||||
| Aandelenkapitaal | 2.295 | 2.295 | |||||
| Agio | 111.612 | 111.612 | |||||
| Geconsolideerde reserves | 1.071.973 | 1.147.315 | 457.491 | 212.576 | 235.486 | 3.124.841 | |
| Herwaarderingsreserves | -27.501 | 1.704 | -7.400 | 9.436 | -10.429 | -34.190 | |
| Financiële activa : obligaties - Fair value through OCI (FVOCI) | 1.569 | 1.569 | |||||
| Financiële activa : aandelen - Fair value through OCI (FVOCI) | 228 | 228 | |||||
| Afdekkingsreserve | -3.501 | -71 | -10.281 | 117 | 208 | -13.529 | |
| Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doelpensioenplannen | -15.427 | -145 | -9 | -871 | 1.455 | -14.996 | |
| Omrekeningsverschillen | -8.573 | 123 | 2.891 | 10.190 | -12.092 | -7.462 | |
| Ingekochte eigen aandelen (-) | -28.111 | -28.111 | |||||
| Minderheidsbelang | 682.439 | 116.096 | 380.713 | 2.301 | 1.181.549 | ||
| II. Langlopende verplichtingen | 962.984 | 707.047 | 773.470 | 9.118 | -17.405 | 2.435.214 | |
| Voorzieningen | 66.913 | 8.874 | 2.836 | 1.425 | 80.048 | ||
| Pensioenverplichtingen Uitgestelde belastingverplichtingen |
57.553 | 4.528 | 823 | 62.904 | |||
| Financiële schulden | 119.441 703.997 |
70.884 647.804 |
1.657 5.808 |
-17.405 | 191.983 1.340.204 |
||
| Leningen van banken | 598.767 | 516.311 | 5.227 | 1.120.304 | |||
| Obligatieleningen | 29.805 | 113.552 | 143.356 | ||||
| Achtergestelde leningen | 18.902 | 14 | 18.916 | ||||
| Financiële lease-overeenkomsten | 37.997 | 15.363 | 567 | 53.927 | |||
| Overige financiële schulden | 18.528 | 2.578 | -17.405 | 3.700 | |||
| Langlopende afdekkingsinstrumenten | 9.354 | 14.048 | 35.801 | 59.203 | |||
| Overige schulden | 5.725 | 11.268 | 15.322 | 228 | 32.543 | ||
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties | 668.329 | 668.329 | |||||
| Banken - deposito's van kredietinstellingen | 0 | ||||||
| Banken - deposito's van klanten | 594.294 | 594.294 | |||||
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schuld | 0 | ||||||
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 74.035 | 74.035 | |||||
| III. Kortlopende verplichtingen | 2.313.036 | 4.574.521 | 440.950 | 6 | 54.139 | -10.451 | 7.372.201 |
| Voorzieningen | 44.205 | 18 | 6.536 | 50.760 | |||
| Pensioenverplichtingen | 358 | 358 | |||||
| Financiële schulden | 357.997 | 296.612 | 25.679 | -7.367 | 672.919 | ||
| Leningen van banken | 137.010 | 76.480 | 1.374 | 214.864 | |||
| Obligatieleningen | 200.137 | 75.689 | 275.826 | ||||
| Achtergestelde leningen | 4.573 | 7 | 4.580 | ||||
| Financiële lease-overeenkomsten | 8.325 | 1.301 | 299 | 9.924 | |||
| Overige financiële schulden | 7.952 | 143.141 | 23.999 | -7.367 | 167.724 | ||
| Kortlopende afdekkingsinstrumenten | 10.990 | 1.546 | 33 | 12.569 | |||
| Bedragen verschuldigd aan klanten voor onderhanden projecten | 216.222 | 740 | 7.579 | 224.540 | |||
| Overige schulden op ten hoogste één jaar | 1.601.027 | 13.764 | 101.105 | 2 | 19.490 | -1.116 | 1.734.272 |
| Handelsschulden | 1.412.207 | 15 | 66.434 | 2 | 9.689 | -1.116 | 1.487.232 |
| Ontvangen vooruitbetalingen | 1.270 | 1.270 | |||||
| Schulden mbt bezoldigingen & sociale lasten | 150.717 | 9.892 | 20.221 | 8.381 | 189.210 | ||
| Overige schulden | 38.103 | 3.857 | 13.180 | 1.420 | 56.559 | ||
| Te betalen belastingen | 43.666 | 75 | 11.569 | 4 | 899 | 56.212 | |
| Banken - schulden aan kredietinstellingen, cliënten & obligaties Banken - deposito's van kredietinstellingen |
4.551.832 27.634 |
4.551.832 27.634 |
|||||
| Banken - deposito's van klanten | 4.232.779 | 4.232.779 | |||||
| Banken - in schuldbewijzen belichaamde schuld | 275.208 | 275.208 | |||||
| Banken - achtergestelde verplichtingen | 16.211 | 16.211 | |||||
| Overlopende rekeningen | 38.930 | 6.928 | 24.355 | 493 | -1.967 | 68.739 | |
| IV. Verplichtingen bestemd voor verkoop | 54 | 54 | |||||
| Totaal van het eigen vermogen en de verplichtingen | 5.002.931 | 6.546.683 | 2.045.277 | 222.018 | 376.412 | -27.856 | 14.165.464 |
Segmentrapportering - Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2019
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen segmenten |
Totaal 2019 |
|
| I. Geldmiddelen en kasequivalenten, | |||||||
| openingsbalans | 390.746 | 9.355 | 62.785 | 409 | 50.293 | 513.588 | |
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 161.618 | 56.190 | 120.426 | -133 | 109.497 | 447.598 | |
| Reclass Winst (verlies) op de overdracht van activa naar cashflow uit desinvesteringen |
-7.400 | -738 | -49 | -113.711 | -121.899 | ||
| Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast | 12.018 | 44.525 | 600 | 111 | 4.938 | 62.192 | |
| Overige niet-exploitatiebaten (lasten) | 2.042 | 2.400 | 4.442 | ||||
| Winstbelastingen (betaald) | -45.826 | -15.530 | -7.659 | -259 | -69.274 | ||
| Aanpassingen voor niet-geldelijke posten | |||||||
| Afschrijvingen | 320.853 | 7.708 | 9.587 | 4.802 | 342.950 | ||
| Bijzondere waardeverminderingen | 26.827 | 1.522 | 193 | 86 | 28.628 | ||
| Aandelenoptieplannen | -1.398 | 80 | 1.174 | -144 | |||
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
-15.491 | -8.040 | -23.531 | ||||
| (Afname) toename van voorzieningen | -36.636 | 1.000 | 492 | -679 | -35.823 | ||
| Andere niet-kaskosten (opbrengsten) | -2.146 | -1.205 | 926 | -2.425 | |||
| Cashflow | 431.348 | 94.474 | 108.180 | -22 | -1.267 | 632.713 | |
| Afname (toename) van het bedrijfskapitaal Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen |
14.384 -103.272 |
-40.305 | -10.836 -13.973 |
0 | -1.994 -6.339 |
-2.610 | -41.361 -123.584 |
| vooruitbetalingen | |||||||
| Afname (toename) van vorderingen Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) |
215.782 | -13.772 -530.741 |
14.420 | -8 | -2.775 | -2.610 | 211.038 -530.741 |
| Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) | -94.578 | 1.720 | -9.629 | 8 | 6.540 | -95.940 | |
| Toename (afname) van schulden aan krediet-instellingen, cliënten & obligaties (banken) |
507.257 | 507.257 | |||||
| Afname (toename) overige | -3.549 | -4.769 | -1.653 | 579 | -9.392 | ||
| Operationele cashflow | 445.731 | 54.169 | 97.344 | -23 | -3.261 | -2.610 | 591.352 |
| Investeringen | -467.162 | -263.330 | -268.447 | -12.207 | -30.206 | 458 | -1.040.894 |
| Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa | -460.505 | -8.324 | -32.342 | -1.984 | -503.154 | ||
| Investering in vastgoedbeleggingen | -212.713 | -212.713 | |||||
| Verwerving van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsacquisities) | -27.910 | -18.028 | -12.207 | -17.904 | -76.049 | ||
| Liquide middelen verworven via bedrijfsacquisities | 36.652 | 867 | 692 | 38.212 | |||
| Nieuwe leningen toegestaan | -15.400 | -296 | -6.232 | -846 | 458 | -22.315 | |
| Verwerving van geldbeleggingen | -254.710 | -10.165 | -264.875 | ||||
| Desinvesteringen | 112.441 | 294.344 | 44.660 | 0 | 181.806 | -7.727 | 625.524 |
| Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa | 13.889 | 362 | 188 | 17 | 14.456 | ||
| Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen | 42.350 | 42.350 | |||||
| Overdracht van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsverkopen) | 1.663 | 28.605 | 172.429 | 202.698 | |||
| Liquide middelen overgedragen via bedrijfsverkopen | -26.483 | -26.483 | |||||
| Terugbetaalde leningen Overdracht van geldbeleggingen |
96.889 | 293.982 | 7.727 1.633 |
-7.727 | 96.889 295.615 |
||
| Investeringscashflow | -354.721 | 31.014 | -223.788 | -12.207 | 151.600 | -7.269 | -415.370 |
| Financiële operaties | |||||||
| Ontvangen interesten | 15.495 | 12 | 2.896 | 1.666 | -1.361 | 18.708 | |
| Betaalde interesten | -30.236 | -14.252 | -622 | 1.361 | -43.749 | ||
| Diverse financiële opbrengsten(lasten) | -4.169 | -1 | -6.041 | 2 | -947 | -11.157 | |
| Afname (toename) van eigen aandelen | -6.108 | -6.108 | |||||
| (Afname) toename van financiële schulden | 226.175 | -2.890 | 163.901 | -7.661 | 9.878 | 389.404 | |
| (Des)investeringen in controleparticipaties | 6.811 | -14.289 | -7.478 | ||||
| Winstverdeling | -76.741 | -76.741 | |||||
| Dividenden uitgekeerd intragroep | -36.916 | -68.000 | -7.949 | 112.865 | 0 | ||
| Dividenden uitgekeerd aan derden | -26.692 | -5.481 | -33.787 | -65.960 | |||
| Financieringscashflow | 150.469 | -76.360 | 104.767 | 2 | 8.163 | 9.878 | 196.919 |
| II. Netto toename (afname) in geldmiddelen en kasequivalenten |
241.479 | 8.824 | -21.676 | -12.228 | 156.502 | 372.901 | |
| Transfert tussen segmenten | 11.250 | 12.030 | -23.280 | 0 | |||
| Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten | 1.495 | 91 | -101 | 9 | 2 | 1.496 | |
| III. Geldmiddelen en kasequivalenten, | |||||||
| slotbalans | 644.971 | 18.270 | 41.008 | 220 | 183.517 | 887.985 |
Commentaar bij het geconsolideerd kasstroomoverzicht
De cashflow van de groep komt over het volledige jaar 2019 uit op 632,7 miljoen euro, licht (1,5%) lager dan 642,3 miljoen euro van vorig jaar.
Nochtans realiseerde de groep in 2019 een 48,9 miljoen euro hogere winst uit de bedrijfsactiviteiten. Voor commentaren bij de samenstelling daarvan, wordt verwezen naar de toelichting op pagina 28 van dit verslag.
In vergelijking tot vorig jaar is de herclassering van de winst die werd gegenereerd op de overdracht van activa naar de desinvesteringscashflow omvangrijker : dit heeft alles te maken met de aanzienlijke meerwaarden die werden geboekt in "AvH & Growth Capital" op voornamelijk de verkopen van de deelnemingen in Residalya, Henschel Engineering en Ogeda (positieve prijsaanpassing op de transactie van 2017).
In de loop van 2019 ontving de groep voor 62,2 miljoen euro dividenden van deelnemingen die via vermogensmutatie zijn verwerkt. Dit is weliswaar 5,4 miljoen euro minder dan in 2018, doch daarbij dient opgemerkt dat de deelneming in Delen Private Bank na de herschikking van diens aandeelhoudersschap rechtstreeks voor 78,75% wordt verwerkt in de plaats van voor de volle 100% verminderd met een minderheidsaandeel van 21,25%, zoals dat nog het geval was in 2018.
Winstbelastingen zorgden in 2019 voor een cash-outflow van 69,3 miljoen euro. De daling (-15,3 miljoen euro) ten opzichte van vorig jaar situeert zich enerzijds in "Marine Engineering & Contracting" in lijn met de lagere bedrijfswinst in dit segment en anderzijds in "Real Estate & Senior Care" als gevolg van het verdwijnen van Residalya uit de consolidatiekring.
De aanpassingen voor niet-geldelijke posten zijn globaal genomen nagenoeg gelijk aan die van 2018 : de toegenomen afschrijvingslasten op materiële en immateriële vaste activa (+45,9 miljoen euro) worden gecompenseerd door een 12,0 miljoen euro lagere correctie voor bijzondere waardeverminderingen, door een 19,8 miljoen euro grotere correctie voor winst op activa gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening en door een 14,6 miljoen euro grotere vrijval van voorzieningen.
De afschrijvingslasten dalen in "Real Estate & Senior Care" door het verdwijnen uit de kring van Residalya. Dit wordt evenwel meer dan gecompenseerd door de toename in de overige segmenten en vooral in "Marine Engineering & Contracting", waar de aangehouden inspanningen van DEME in het vernieuwen en uitbreiden van haar vloot zich vertaalt in 33,0 miljoen euro hogere afschrijvingen, die opliepen tot 295,9 miljoen euro.
Bijzondere waardeverminderingen bleven in 2019 beperkt tot 28,6 miljoen euro (2018 : 40,7 miljoen euro). Met uitzondering van de beperkte waardevermindering op kredieten bij Bank J.Van Breda & C° en kleine posten in de andere segmenten, situeren deze zich voornamelijk in "Marine Engineering & Contracting". DEME boekte immers waardeverminderingen op vorderingen ten belope van 8,6 miljoen euro (o.a. als gevolg van het concordaat Senvion voor 10,8 miljoen euro) terwijl ook CFE voor 16,9 miljoen euro waardeverminderingen heeft verwerkt (inclusief een waardevermindering op oude vorderingen op Tsjaad).
De bedrijfsresultaten van het jaar 2019 bevatten 23,5 miljoen euro winsten die voortkomen uit het opnemen aan reële waarde van activa : deze bestaan voor 8,0 miljoen euro uit de positieve herwaardering van de beleggingsportefeuille en financiële vaste activa bij AvH & subholdings, voor 10,1 miljoen euro uit de positieve herwaardering (stijgende beurskoers) van de aandelen Retail Estates die in het bezit zijn van Leasinvest Real Estate, voor 4,1 miljoen euro uit de herwaardering van de vastgoedportefeuille van Leasinvest Real Estate en het saldo wordt verklaard door positieve aanpassingen van de reële waarde van vastgoedactiva van Extensa.
In 2019 is 35,8 miljoen euro van het bedrijfsresultaat te verklaren door afname van provisies. Vooral CFE liet in totaal voor 22,5 miljoen euro vrijvallen als gevolg van de gunstige juridische evolutie van een vastgoeddossier, maar ook een in voorgaande boekjaren opgebouwde voorziening voor geopolitieke risico's werd tegengeboekt. Aangezien CFE ten laste van haar resultaten 2019 waardeverminderingen heeft geboekt, diende in de geconsolideerde rekeningen van AvH voor een bedrag van 12,9 miljoen euro van de
voorziening voor voorwaardelijke verbintenissen die door AvH was aangelegd in 2013 bij de verwerving van de controle over CFE om bepaalde door AvH destijds ingeschatte risico's te anticiperen, vrij te vallen.
Na een forse stijging met 213,8 miljoen euro in 2018, is ook in 2019 de behoefte aan bedrijfskapitaal gestegen met 41,4 miljoen euro. In tegenstelling tot 2018 was deze stijging niet afkomstig uit "Marine Engineering & Contracting", doch vooral uit het segment "Private Banking". Bank J.Van Breda & C° realiseerde in 2019 inderdaad een bijzonder sterke groei van haar commerciële volumes, waarbij per saldo de groei van de kredietverlening die van de ontvangen deposito's en financieringen licht overtrof.
De combinatie van een weliswaar 9,6 miljoen euro lagere cashflow met een 172,5 miljoen euro lagere aangroei van de behoefte aan werkkapitaal, resulteert in een duidelijk hogere operationele cashflow in 2019, die uitkomt op 591,4 miljoen euro, wat een stijging is met 38% in vergelijking tot verleden jaar.
De AvH-groep bleef ook in 2019 fors investeren : in totaal voor 1.040,9 miljoen euro, slechts licht lager dan het recordjaar 2018 (1.103,2 miljoen euro). Daarbij dient opgemerkt dat deze beperkte daling dan nog meer dan volledig wordt verklaard door een kleiner bedrag aan investeringen in geldbeleggingen door Bank J.Van Breda & C° in het kader van haar normaal ALM-beleid.
De investeringen van de groep in immateriële en materiële vaste activa bleven met 503,2 miljoen euro nagenoeg gelijk op hoog niveau (2018 : 505,9 miljoen euro). Ook in 2019 was het vooral DEME dat sterk (434,7 miljoen euro) investeerde in de modernisering en in de uitbreiding van haar vloot. In dit bedrag is niet inbegrepen het bedrag van 107,0 miljoen euro dat voortkomt uit huurcontracten die in toepassing (sinds 2019) van de nieuwe boekhoudnorm IFRS 16 op de balans worden opgevoerd. Wel inbegrepen daarentegen zijn de 75,5 miljoen euro onderhouds- en reparatiekosten die de levensduur van het betreffende tuig verlengen en bijgevolg in toepassing van IAS 16 op de balans worden geactiveerd. Ook Anima Care kende in 2019 een jaar van intense investeringen (30,7 miljoen euro) : naast diverse kleinere aanpassingswerken aan verschillende woonzorgcentra, ging dit bedrag voornamelijk naar de 3 nieuwbouwresidenties in respectievelijk Anderlecht (Erasmussite), Zoutleeuw en Bilzen die reeds in het laatste trimester van 2019 in gebruik werden genomen.
Vastgoedbeleggingen : Extensa investeerde 107,7 miljoen euro en Leasinvest Real Estate 105,0 miljoen euro in de uitbouw van hun vastgoedpatrimonium. Extensa investeerde voort in de renovatie van verschillende historische gebouwen op de site van Tour & Taxis, waarvan het leeuwendeel in het complex Gare Maritime en de bijhorende ondergrondse parking. Leasinvest Real Estate verwierf in 2019 2 retailpanden bij Shopping City Süd in Vösendorf nabij Wenen in Oostenrijk en kocht eveneens 2 bijkomende kantoorgebouwen in het EBBC Business Park te Luxemburg.
Bijkomende financiële vaste activa werden in "Marine Engineering & Contracting" verworven door DEME en door CFE door middel van investeringen in het kapitaal van meerdere projectvennootschappen en door Rent-A-Port dat bijkomend investeerde in het kapitaal van de ontwikkelingsvennootschappen van 2 economische zones in de omgeving van de haven van Haiphong (Vietnam). In "Real Estate & Senior Care" verwierf Leasinvest Real Estate in totaal voor 11,4 miljoen euro bijkomende aandelen in de genoteerde vastgoedvennootschap Retail Estates. AvH verhoogde haar participatie in SIPEF door voor 3,3 miljoen euro bijkomende aandelen te verwerven en investeerde ook bijkomend 8,9 miljoen euro in Sagar Cements. "AvH & Growth Capital" investeerde in nieuwe deelnemingen zoals Biolectric, Biotalys en Medikabazaar.
Desinvesteringen leverden in 2019 625,5 miljoen euro kasmiddelen op (2018 : 538,0 miljoen euro).
In "Real Estate & Senior Care" verkocht Leasinvest Real Estate in 2019 haar gebouw Kennedy in Luxemburg en het Riverside Business Park in België. Het saldo van de desinvesteringen van vastgoedbeleggingen (in totaal 42,4 miljoen euro) betreft de verkoop van een kleinere eigendom door Extensa.
De kasmiddelen gegenereerd uit de verkoop van financiële vaste activa piekten op
202,7 miljoen euro dankzij de verkoop door AvH van haar deelnemingen in voornamelijk Residalya (165,0 miljoen euro), Henschel Engineering (3,5 miljoen euro) en de nagekomen prijs op Ogeda (3,1 miljoen euro). Maar ook de verkoop van het in Luxembourg op de Cloche d'Or-site in Luxemburg ontwikkelde kantoorgebouw voor Deloitte, dat via een ontwikkelingsvennootshap voor 50% in handen was van Extensa, droeg hiertoe bij.
De offshore windparken Rentel (in België) en Merkur (in Duitsland) waren in 2019 allebei operationeel. DEME (Rentel en Merkur) en Green Offshore (Rentel) hadden tijdens de ontwikkelingsfase van deze windparken ook belangrijke financieringen verstrekt, die in de loop van 2019 grotendeels werden terugbetaald vanuit operationele kasstromen en herfinancieringen. Verschillende vastgoedontwikkelingsvennootschappen waarin CFE participeert, betaalden eveneens 13,5 miljoen euro aan eerder verstrekte financieringen terug.
De overdracht van geldbeleggingen viel 53,7 miljoen euro lager uit dan vorig jaar. Deze beweging dient samen te worden bekeken met de verwerving van geldbeleggingen. Deze beide posten hebben immers uitsluitend betrekking op de beleggingsportefeuille die Bank J.Van Breda & C° op lange termijn aanhoudt.
De financieringscashflow levert per saldo 196,9 miljoen euro op in 2019, tegenover slechts 15,4 miljoen euro in 2018. De voornaamste verklaring hiervoor ligt in het opnemen van 389,4 miljoen euro bijkomende financiële schulden (2018 : 158,6 miljoen euro). Daarbij dient opgemerkt dat deze stijging van financiële schulden met 389,4 miljoen euro nagenoeg volledig wordt gecompenseerd door de stijging van geldmiddelen en kasequivalenten met 374,4 miljoen euro.
Het saldo van interestopbrengsten min interestlasten valt trouwens over het volledige jaar 2019 4,9 miljoen euro minder negatief uit dan in 2018.
De toename van de financiële schulden situeert zich voor 226,2 miljoen euro in "Marine Engineering & Contracting". DEME nam immers 254,2 miljoen euro extra financiële schulden op. Maar ook in "Real Estate & Senior Care" vertaalden de bijkomende investeringen zich in extra opgenomen financieringen (Extensa : 85,0 miljoen euro ; Leasinvest Real Estate 62,1 miljoen euro en Anima Care 18,5 miljoen euro).
Dividenden uitgekeerd aan derden hebben betrekking op dividenden die in 2019 werden uitgekeerd aan de minderheidsaandeelhouders van o.m. CFE (23,8 miljoen euro), Bank J.Van Breda & C° (5,5 miljoen euro), Leasinvest Real Esate (18,5 miljoen euro) en deelnemingen van Extensa (15,2 miljoen euro).
Evolutie financiële schulden (cash & non-cash)
| (€ 1.000) | |
|---|---|
| Financiële schulden (31-12-2018) | 2.013.123 |
| Beweging in Cashflow statement | 389.404 |
| Overige bewegingen : | |
| - IFRS 16 Leases (openingsbalans 2019) | 131.448 |
| - IFRS 16 Leases (2019) | 30.068 |
| - Wijzigingen in de consolidatiekring - acquisities | 70.911 |
| - Wijzigingen in de consolidatiekring - desinvesteringen | -103.949 |
| - Wisselkoers-effecten | 345 |
| - Overige | 552 |
| Financiële schulden (31-12-2019) | 2.531.904 |
Segmentrapportering - Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2018
| (€ 1.000) | Segment 1 | Segment 2 | Segment 3 | Segment 4 | Segment 5 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Marine Engineering & Contracting |
Private Banking |
Real Estate & Senior Care |
Energy & Resources |
AvH & Growth Capital |
Eliminaties tussen segmenten |
Totaal 2018 |
|
| I. Geldmiddelen en kasequivalenten, | |||||||
| openingsbalans | 524.994 | 3.762 | 48.930 | 402 | 58.939 | 637.027 | |
| Winst (verlies) uit de bedrijfsactiviteiten | 235.215 | 52.551 | 130.894 | -61 | -18.752 | -1.124 | 398.723 |
| Reclass Winst (verlies) op de overdracht van activa naar cashflow uit | -7.879 | -482 | -30.692 | -11.368 | -50.421 | ||
| desinvesteringen | |||||||
| Dividenden van vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast | 5.825 | 52.263 | 1.766 | 73 | 7.638 | 67.565 | |
| Overige niet-exploitatiebaten (lasten) | 0 | 716 | 716 | ||||
| Winstbelastingen (betaald) | -55.776 | -12.381 | -15.392 | 0 | -1.015 | -84.563 | |
| Aanpassingen voor niet-geldelijke posten | |||||||
| Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen |
272.495 19.802 |
4.446 3.148 |
17.131 4.429 |
2.972 13.283 |
297.044 40.661 |
||
| Aandelenoptieplannen | -1.498 | 163 | 973 | -362 | |||
| Winst (verlies) op activa/passiva gewaardeerd aan reële waarde via resultatenrekening |
-6.285 | 2.581 | -3.704 | ||||
| (Afname) toename van voorzieningen | -24.250 | 4.304 | -1.126 | -196 | -21.268 | ||
| Andere niet-kaskosten (opbrengsten) | -3.070 | 269 | -120 | 830 | -2.091 | ||
| Cashflow | 442.363 | 103.336 | 100.768 | 12 | -3.054 | -1.124 | 642.299 |
| Afname (toename) van het bedrijfskapitaal | -213.714 | 10.645 | 9.511 | 18 | -26.446 | 6.165 | -213.822 |
| Afname (toename) van voorraden, onderhanden projecten & ontvangen vooruitbetalingen |
-64.473 | 10.631 | -4.505 | -58.347 | |||
| Afname (toename) van vorderingen | -289.957 | -28.245 | -1.824 | 19 | 5.459 | 6.165 | -308.384 |
| Afname (toename) van vorderingen kredietinstellingen & cliënten (banken) | -336.488 | -336.488 | |||||
| Toename (afname) van schulden (andere dan financiële schulden) | 134.724 | -2.394 | -9.905 | -1 | -26.304 | 96.120 | |
| Toename (afname) van schulden aan krediet-instellingen, cliënten & obligaties (banken) |
379.047 | 379.047 | |||||
| Afname (toename) overige | 5.993 | -1.275 | 10.608 | -1.096 | 14.230 | ||
| Operationele cashflow | 228.649 | 113.981 | 110.279 | 30 | -29.500 | 5.041 | 428.478 |
| Investeringen | -450.192 | -368.096 | -239.731 | -7.360 | -39.780 | 1.937 | -1.103.222 |
| Aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa | -453.483 | -5.867 | -43.084 | -3.482 | -505.916 | ||
| Investering in vastgoedbeleggingen | -182.707 | -182.707 | |||||
| Verwerving van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsacquisities) | -18.489 | -289 | -12.990 | -7.360 | -13.485 | -52.612 | |
| Liquide middelen verworven via bedrijfsacquisities | 72.454 | 72.454 | |||||
| Nieuwe leningen toegestaan | -50.674 | -236 | -950 | -4.188 | 1.937 | -54.112 | |
| Verwerving van geldbeleggingen | -361.704 | -18.625 | -380.329 | ||||
| Desinvesteringen | 34.152 | 330.654 | 107.664 | 65.541 | 538.011 | ||
| Desinvesteringen van immateriële en materiële vaste activa | 15.834 | 155 | 38 | 16.027 | |||
| Desinvesteringen van vastgoedbeleggingen | 3.500 | 3.500 | |||||
| Overdracht van financiële vaste activa (inclusief via bedrijfsverkopen) | 9.564 | 103.477 | 46.904 | 159.945 | |||
| Liquide middelen overgedragen via bedrijfsverkopen | 0 | ||||||
| Terugbetaalde leningen Overdracht van geldbeleggingen |
8.755 | 330.654 | 486 45 |
18.598 | 9.241 349.297 |
||
| Investeringscashflow | -416.039 | -37.442 | -132.067 | -7.360 | 25.760 | 1.937 | -565.211 |
| Financiële operaties | |||||||
| Ontvangen interesten | 7.501 | 8 | 2.659 | 332 | -88 | 10.412 | |
| Betaalde interesten | -23.934 | -17.234 | -388 | 1.212 | -40.343 | ||
| Diverse financiële opbrengsten(lasten) | -3.605 | -8.196 | -6 | -1.045 | -12.852 | ||
| Afname (toename) van eigen aandelen | 768 | 768 | |||||
| (Afname) toename van financiële schulden | 136.537 | 50.704 | -20.548 | -8.102 | 158.592 | ||
| (Des)investeringen in controleparticipaties | 52.317 | -3.676 | 48.641 | ||||
| Winstverdeling | -73.019 | -73.019 | |||||
| Dividenden uitgekeerd intragroep | -36.695 | -55.913 | -7.410 | 100.017 | 0 | ||
| Dividenden uitgekeerd aan derden | -24.060 | -15.161 | -37.600 | -76.820 | |||
| Financieringscashflow | 55.745 | -71.065 | 35.241 | -6 | 2.442 | -6.977 | 15.379 |
| II. Netto toename (afname) in geldmiddelen en kasequivalenten |
-131.646 | 5.474 | 13.452 | -7.336 | -1.298 | -121.355 | |
| Transfer tussen segmenten | 7.360 | -7.360 | 0 | ||||
| Wijziging consolidatiekring of -methode | -3.314 | 119 | 401 | -2.794 | |||
| Wisselkoerswijzigingen op geldmiddelen en kasequivalenten | 712 | 2 | -17 | 12 | 709 | ||
| III. Geldmiddelen en kasequivalenten, | |||||||
| slotbalans | 390.746 | 9.355 | 62.785 | 409 | 50.293 | 513.588 |
De presentatie van het kasstroomoverzicht werd met een aantal lijnen uitgebreid (o.m. om de link met de toelichting 'Bedrijfsacquisities & -verkopen' transparanter te maken) en dit werd ook in de 2018-voorstelling verwerkt.
7. Toelichting bij de financiële staten
7.1. Basis voor de presentatie van de verkorte financiële staten
De verkorte geconsolideerde financiële staten van AvH m.b.t. het boekjaar 2019 zijn opgesteld overeenkomstig IAS 34.
Nieuwe en gewijzigde standaarden en interpretaties
Volgende nieuwe standaarden en wijzigingen aan bestaande standaarden gepubliceerd door de IASB worden per 1 januari 2019 toegepast.
- IFRS 16 Leases, van toepassing per 1 januari 2019
- Wijzigingen in IFRS 9 Financiële instrumenten kenmerken van vervroegde terugbetaling met negatieve compensatie, van toepassing per 1 januari 2019
- IFRIC 23 Onzekerheid over fiscale behandelingen van inkomsten, van toepassing per 1 januari 2019
- Wijzigingen in IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures - lange termijnbelangen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures, van toepassing per 1 januari 2019
- Wijzigingen in IAS 19 Personeelsbeloningen wijzigingen, inperking of afwikkeling van een plan, van toepassing per 1 januari 2019
- Jaarlijkse verbeteringen cyclus 2015 2017, van toepassing per 1 januari 2019
IFRS 16 Leases
Deze nieuwe standaard bepaalt de opname, waardering en informatieverstrekking met betrekking tot leasing contracten (1/1/2019) en vervangt IAS 17. Als gevolg hiervan komen lease- en huurverplichtingen (zoals huurcontracten met betrekking tot vastgoed) op de balans.
Onder de nieuwe standaard worden een actief (het recht om het geleasde goed te gebruiken) en een financiële verplichting om huur te betalen opgenomen. De enige uitzonderingen hierop zijn kortlopende of laagwaardige huurcontracten. De groep heeft de vereenvoudigde overgangsbenadering toegepast, waarbij het cumulatieve effect van de eerste toepassing van de norm in aanmerking werd genomen per 1 januari 2019 en, bijgevolg, werden de vergelijkende cijfers (boekjaar 2018) niet herwerkt.
In overeenstemming met IFRS 16 C8(b) ii, heeft de Groep ervoor gekozen om het gebruiksrecht van het actief te waarderen tegen een bedrag gelijk aan de leaseverplichting, aangepast met het bedrag van vooruitbetaalde of lopende leasebetalingen met betrekking tot die lease die onmiddellijk vóór de datum van eerste toepassing in de balans zijn opgenomen. Aangezien de Groep het gebruiksrecht van de activa heeft opgenomen voor een bedrag gelijk aan de leaseverplichtingen, is er geen impact op de begintoestand van het eigen vermogen.
Impact IFRS 16 Leases
| (€ 1.000) | 31-12-2018 | IFRS 16 | 01-01-2019 |
|---|---|---|---|
| Activa | |||
| Materiële vaste activa | 2.711.097 | 126.790 | 2.837.887 |
| Terreinen en gebouwen | 348.592 | 92.876 | 441.468 |
| Installaties, machines en uitrusting | 1.865.980 | 5.311 | 1.871.291 |
| Meubilair en rollend materieel | 29.372 | 28.603 | 57.974 |
| Overige materiële vaste activa | 4.518 | 4.518 | |
| Activa in aanbouw en vooruitbetalingen | 462.635 | 462.635 | |
| Operationele leasing - als leasinggever (IAS 17) | 0 | 0 | |
| Vastgoedbeleggingen | 1.137.531 | 4.659 | 1.142.190 |
| Totale impact op actiefzijde | 131.448 | ||
| Passiva | |||
| Eigen vermogen - deel groep | 3.176.447 | 0 | 3.176.447 |
| Financiële schulden | 2.013.123 | 131.448 | 2.144.572 |
| Financiële schulden op LT | 1.340.204 | 106.622 | 1.446.826 |
| Financiële schulden op KT | 672.919 | 24.826 | 697.746 |
| Totale impact op passiefzijde | 131.448 |
| (€ 1.000) | |
|---|---|
| Operationele lease buitenbalansverplichtingen (31-12-2018) | 177.435 |
| - Minus - korte termijn lease contracten (vrijstelling) | -924 |
| - Minus - lage waarde lease contracten (vrijstelling) | -18 |
| - Plus - verlengingen en aankoopopties | 0 |
| - Overige | -6.831 |
| Totale lease schuld (voor verdiscontering) | 169.661 |
| Impact verdiscontering | -38.213 |
| Lease schuld (01-01-2019) | 131.448 |
De rubriek 'Overige' slaat op het buiten beschouwing laten van service componenten die niet vervat zitten in de lease schuld (verzekeringspremies en onderhoud vervat in huurcontracten van wagens) alsook het uitsluiten van contracten getekend in 2018 mbt activa beschikbaar na 1 januari 2019.
| (€ 1.000) | 2019 |
|---|---|
| Resultatenrekening | |
| - geannuleerde huur | 32.474 |
| - afschrijvingen | -31.220 |
| Winst(verlies) uit de bedrijfsactiviteiten (EBIT) | 1.254 |
| EBITDA | 32.474 |
| Intrestlasten | -2.406 |
| Netto resultaat | -1.152 |
| Balans | |
| Geactiveerde gebruiksrechten | 127.292 |
| Lease schuld | 133.249 |
7.2. Bedrijfsverkopen - Residalya
| (€ 1.000) | impact per 01-01-2019 |
|---|---|
| Immateriële vaste activa & goodwill | 79.436 |
| Materiële vaste activa | 106.396 |
| Liquide middelen | 26.596 |
| Overige activa | 27.657 |
| Totaal der activa | 240.085 |
| Eigen vermogen (deel groep) | 80.029 |
| Minderheidsbelang | 3.019 |
| Financiële schulden op lange en korte termijn | 103.949 |
| Overige schulden | 53.088 |
| Totaal van het eigen vermogen en verplichtingen | 240.085 |
| Totaal activa (inclusief PPA goodwill-allocatie op niveau AvH) | 242.653 |
| Totaal verplichtingen | -157.037 |
| Minderheidsbelangen | -3.019 |
| Netto actief (100%) | 82.597 |
| Belangenpercentage | 71,72% |
| Netto actief - deel van de groep | 59.242 |
| Gerealiseerde meerwaarde | 105.710 |
| Verkoopprijs | 164.952 |
In maart 2019 heeft AvH, samen met Hervé Hardy, oprichter en CEO, een akkoord bereikt over de verkoop van 100% van het aandelenkapitaal van HPA, de moedermaatschappij van Residalya, aan DomusVi. De transactie werd eind juni 2019 gefinaliseerd. In de geconsolideerde rekeningen werd de deelneming in HPA in Q1 2019 overgeboekt naar "bestemd voor verkoop" en vervolgens uitgeboekt op 28 juni 2019.
7.3. Bedrijfscombinaties
| Infra Asia Investments (USD 1.000) |
Biolectric Group (EUR 1.000) |
door Anima Care (EUR 1.000) |
|
|---|---|---|---|
| Goodwill en immateriële vaste activa | 5.155 | 11.924 | 4.481 |
| Materiële vaste activa | 19.743 | 1.100 | 5.619 |
| Voorraad | 92.694 | 938 | 0 |
| Liquide middelen | 38.067 | 692 | 867 |
| Overige activa | 53.423 | 326 | 751 |
| Totaal der activa | 209.081 | 14.981 | 11.719 |
| Eigen vermogen (deel groep) | 75.855 | 10.026 | 6.612 |
| Minderheidsbelang | 14.460 | 0 | 0 |
| Financiële schulden op lange en korte termijn (incl. IFRS 16) | 87.863 | 3.778 | 2.797 |
| Overige schulden | 30.904 | 1.176 | 2.311 |
| Totaal eigen vermogen en verplichtingen | 209.081 | 14.981 | 11.719 |
| Totaal activa | 209.081 | 14.981 | 11.719 |
| Totaal verplichtingen | -118.766 | -4.954 | -5.107 |
| Minderheidsbelangen | -14.460 | 0 | 0 |
| Netto actief (100%) | 75.855 | 10.026 | 6.612 |
| Belangenpercentage Rent-A-Port in IAI | 60,02% | ||
| Belangenpercentage AvH in Rent-A-Port per 01-01-2019 | 72,20% | ||
| Belangen% AvH | 43,33% | 60,00% | |
| Netto actief - deel AvH | 32.870 | ||
| Aankoopprijs | 0 | 6.016 | 6.612 |
Controleverwerving Infra Asia Investments Ltd
Infra Asia Investment Ltd, met als aandeelhouders Rent-A-Port (60%) en partner IPEI (40%), overkoepelt de ontwikkeling van verschillende concessies in Vietnam en werd in het verleden, tengevolge de gezamenlijke controle, in de geconsolideerde rekeningen van Rent-A-Port verwerkt via de vermogensmutatiemethode.
Als gevolg van een nieuwe aandeelhoudersovereenkomst tussen Rent-A-Port en IPEI die begin 2019 werd afgesloten, verwierf Rent-A-Port begin 2019 de exclusieve controle over Infra Asia Investment Ltd (IAI), waarvan het aandeelhouderschap ongewijzigd bleef.
Deze controleverwerving beantwoordt aan de definitie van een bedrijfscombinatie (IFRS 3) waarbij de activa en passiva van IAI aan reële waarde dienen erkend te worden alsook het historische belang van 60% dient ge(her)waardeerd te worden aan reële waarde.
De toetsing van de reële waarde heeft tot de conclusie geleid dat de reële waarde van de betrokken activa/passiva reeds in lijn ligt met de huidige boekwaarde van deze activa/passiva in de boeken van Rent-A-Port.
Controleverwerving Biolectric Group
Eind februari 2019 heeft AvH een participatie van 60% genomen in Biolectric, naast de oprichter en CEO Philippe Jans. Biolectric, opgericht in 2011, is marktleider in het segment van de productie en verkoop van compacte biogasinstallaties (< 100 kW) bestemd voor vee- en varkenshouderijen en waterzuiveringsstations. Biolectric Group wordt met ingang van 1-1-2019 integraal geconsolideerd. De purchase price allocation werd in de 2e jaarhelft gefinaliseerd en resulteerde in de erkenning van een goodwill van 11,9 miljoen euro.
Bedrijfsacquisities door Anima Care
Anima Care breidde haar netwerk aan rusthuizen uit met de overname van 2 woonzorgcentra 'Villa 34' en 'Rossignol', gelegen te Eigenbrakel (samen 125 rusthuisbedden). Na
7.4. Seizoensgebonden of cyclische activiteiten
Ackermans & van Haaren is actief in diverse sectoren, elk in meer of mindere mate onderhevig aan cyclische conjunctuurgevoeligheid: bagger- en infrastructuurwerken, olie- & energiemarkten (DEME, Rent-A-Port, Green Offshore), bouwsector (CFE), rentecurve en evolutie op de financiële markten (Delen Private Bank en Bank
7.5. Winst per aandeel
allocatie van de overnameprijs aan immateriële en materiële activa bedraagt de goodwill 1,4 miljoen euro. De overnames vonden plaats in oktober 2019 en droegen aldus enkel in het laatste kwartaal bij tot de geconsolideerde resultaten.
J.Van Breda & C°), vastgoedmarkt en rentecurve (Extensa & Leasinvest Real Estate), evolutie van grondstofprijzen (SIPEF, Sagar Cements). Ook de sectoren waarin de Growth Capital participaties actief zijn, worden geconfronteerd met seizoensgebonden of cyclische activiteiten.
| 2019 | 2018 | |
|---|---|---|
| I. Voortgezette en beëindigde activiteiten | ||
| Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000) | 394.900 | 289.639 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) | 33.140.933 | 33.144.068 |
| Winst per aandeel (€) | 11,92 | 8,74 |
| Netto geconsolideerd resultaat, aandeel van de groep (€ 1.000) | 394.900 | 289.639 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) | 33.140.933 | 33.144.068 |
| Impact aandelenopties | 79.304 | 96.122 |
| Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen | 33.220.236 | 33.240.190 |
| Verwaterde winst per aandeel (€) | 11,89 | 8,71 |
| 2019 | 2018 | |
| II. Voortgezette activiteiten | ||
| Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) | 394.900 | 289.639 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) | 33.140.933 | 33.144.068 |
| Winst per aandeel (€) | 11,92 | 8,74 |
| Netto geconsolideerd resultaat van voortgezette activiteiten, aandeel van de groep (€ 1.000) | 394.900 | 289.639 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen(1) | 33.140.933 | 33.144.068 |
| Impact aandelenopties | 79.304 | 96.122 |
| Aangepast gewogen gemiddeld aantal aandelen | 33.220.236 | 33.240.190 |
| Verwaterde winst per aandeel (€) | 11,89 | 8,71 |
(1) Op basis van uitgegeven aandelen, gecorrigeerd voor eigen aandelen in portefeuille
7.6. Evolutie eigen aandelen
| 2019 | 2018 | |
|---|---|---|
| Eigen aandelen in het kader van het aandelenoptieplan |
||
| Beginsaldo | 334.000 | 357.000 |
| Inkoop eigen aandelen | 65.500 | |
| Verkoop eigen aandelen | -36.500 | -23.000 |
| Eindsaldo | 363.000 | 334.000 |
AvH heeft in 2019 65.500 eigen aandelen ingekocht ter indekking van toegekende opties ten gunste van het personeel. Over diezelfde periode werden door begunstigden van het aandelenoptieplan opties uitgeoefend op 36.500 aandelen AvH. Eind 2019 staan in totaal opties uit op 343.000 aandelen AvH. Ter indekking van deze (en toekomstige) verplichtingen bezit AvH op diezelfde datum 363.000 eigen aandelen.
| 2019 | 2018 | |
|---|---|---|
| Eigen aandelen in het kader van de liquiditeitsovereenkomst |
||
| Beginsaldo | 9.415 | 5.257 |
| Inkoop eigen aandelen | 89.238 | 304.867 |
| Verkoop eigen aandelen | -93.125 | -300.709 |
| Eindsaldo | 5.528 | 9.415 |
Daarnaast werden in het kader van het contract dat AvH met Kepler Cheuvreux afsloot ter ondersteuning van de liquiditeit van het aandeel AvH in 2019 89.238 aandelen AvH gekocht en 93.125 verkocht. Deze transacties worden volledig autonoom door Kepler Cheuvreux aangestuurd, maar aangezien ze voor rekening van AvH plaatsvinden, heeft de netto-verkoop van 3.887 aandelen AvH in dit kader een impact op het eigen vermogen van AvH. Eind 2019 bedraagt het aantal eigen aandelen in portefeuille in het kader van deze liquiditeitsovereenkomst 5.528.
7.7. Bijzondere waardeverminderingen
De bijzondere waardeverminderingen bleven in 2019 beperkt tot 27,2 miljoen euro (2018 : 40,5 miljoen euro). Ze bestaan voornamelijk uit waardeverminderingen op vorderingen bij DEME ten belope van 8,6 miljoen euro (o.a. als gevolg van het concordaat Senvion voor 10,8 miljoen euro) en bij CFE voor 16,9 miljoen euro, inclusief een waardevermindering op oude vorderingen op Tsjaad.
Bank J.Van Breda & C° boekt waardeverminderingen op uitstaande vorderingen op basis van strikte procedures. Dankzij rigoureus risicobeheer en goede kwaliteit van de kredietportefeuille bleven de voorzieningen beperkt tot 1,4 miljoen euro.
7.8. Voorwaardelijke verplichtingen of voorwaardelijke activa
AvH heeft het einde 2013 aangelegde bedrag aan voorwaardelijke verplichtingen met betrekking tot haar deelneming in CFE in 2019 verder verminderd met 12,9 miljoen (deel AvH 7,8 miljoen euro) tot 16,0 miljoen euro (deel AvH 9,7 miljoen euro). Deze terugname is verantwoord door het verdwijnen van de onderliggende risico's waarvoor de voorziening einde 2013 was aangelegd, of door het aanleggen van voorzieningen ervoor binnen de rekeningen van CFE zelf.
8. Voornaamste risico's en onzekerheden
Voor een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden, wordt verwezen naar het jaarverslag mbt het boekjaar afgesloten op 31/12/2018. De samenstelling van de portefeuille van AvH is sinds die datum slechts in beperkte mate gewijzigd, zodat de risico's en de spreiding ervan niet ingrijpend gewijzigd zijn in vergelijking tot de toestand op het einde van vorig jaar.
Verschillende deelnemingen van AvH (o.a. DEME, CFE, Rent-A-Port, SIPEF, Telemond, Manuchar, Turbo's Hoet Groep, Agidens,....) zijn ook internationaal actief en zijn daarom blootgesteld aan politieke- en kredietrisico's die daarmee samenhangen.
AvH en haar dochterondernemingen dienen in het kader van verkopen van deelnemingen en/of activiteiten geregeld bepaalde waarborgen en verklaringen te verstrekken. Deze kunnen desgevallend aanleiding geven tot, al dan niet terechte, verzoeken vanwege kopers om op basis daarvan schadevergoeding te bekomen. In 2019 heeft AvH geen dergelijke verzoeken ontvangen.
Diverse integraal geconsolideerde ondernemingen hebben in hun kredietovereenkomsten bepaalde ratio's (covenants) afgesproken en deze werden op jaareinde 2019 gerespecteerd.
Biolectric is de enige nieuwe geconsolideerde deelneming die in 2019 werd opgenomen in de portefeuille. De dochterbedrijven van AvH investeerden in de verdere uitbouw van hun activiteiten. AvH is van mening dat die investeringen het risicoprofiel niet fundamenteel wijzigen, aangezien het gaat om opvolginvesteringen door bedrijven waarin de Groep reeds langere tijd aandeelhouder is.
Verschillende deelnemingen van AvH (o.a. DEME, CFE, Agidens...) zijn actief in het uitvoeren van projecten. Dit houdt steeds een bepaald operationeel risico in, maar vereist tevens dat bepaalde inschattingen moeten worden gemaakt inzake de winstgevendheid op het einde van een project. Dat is inherent aan dergelijke activiteit, net zoals het risico dat met klanten discussie kan ontstaan over afwijkende kosten, gewijzigde uitvoering en over de inning van overeenkomstige vorderingen. Zo is DEME sinds 2018 in een dispuut verwikkeld in Nederland met Rijkswaterstaat over de uitvoering van het project Julianakanaal. Op basis van de momenteel beschikbare informatie is het voor DEME nog steeds niet betrouwbaar in te schatten welke financiële gevolgen dit zal hebben.
In de huidige marktomstandigheden legt AvH zich meer dan ooit toe op haar rol als proactieve aandeelhouder in de bedrijven waarin zij participeert. Door deelname aan risicocomités, auditcomités, technische comités en dergelijke bij DEME, CFE, Rent-A-Port en Agidens volgt AvH specifiek de risico's in haar contractingpoot op in een zo vroeg mogelijk stadium.
Voor wat betreft de risico's op mogelijke waardecorrecties op activa, wordt verwezen naar de tekst onder 7.8. Bijzondere waardeverminderingen.
AvH ziet er in haar rol als pro-actieve aandeelhouder eveneens op toe dat de bedrijven waarin wordt geparticipeerd zich zo organiseren dat geldende wet-en regelgeving wordt gerespecteerd, met inbegrip van allerhande internationale en zgn "compliance"-regels.
DEME verleent haar volledige medewerking aan een gerechtelijk onderzoek dat in 2018 werd opgestart naar de omstandigheden bij de toekenning van een inmiddels uitgevoerd contract. In de huidige omstandigheden kan niet betrouwbaar worden ingeschat welke financiële impact dit zal hebben op DEME.
9. Belangrijke feiten na balansdatum
In februari 2020 heeft AvH deelgenomen aan een kapitaalverhoging van MRM Health. Met haar inbreng van 4 miljoen euro verwerft AvH een belang van ruim 15%. MRM Health, gevestigd in de Gentse biotech-cluster, ontwikkelt innovatieve geneesmiddelen op basis van het menselijke microbioom. Een eerste product is gericht op de behandeling van chronische darmontsteking (colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn) en zal eind 2020 in klinische fase worden gebracht. Er wordt tevens onderzoek verricht naar de behandeling van Spondyloarthritis (reumatische ziekten), diabetes en de ontwikkeling van bepaalde probiotica.
Eind februari 2020 heeft AvH haar deelneming van 50% in de Indische vennootschap Oriental Quarries & Mines, die was opgenomen in 'bestemd voor verkoop' overgedragen aan de mede-aandeelhouder, met een meerwaarde van 3,0 miljoen euro voor gevolg.
Lexicon
- • Cost-income ratio: De relatieve kostenefficiëntie (kosten ten opzichte van opbrengsten) van de bankactiviteiten.
- • Core Tier1-kapitaalratio: Een kapitaalratio van de buffers aangehouden door de banken om eventuele verliezen te kunnen opvangen, gezien vanuit het perspectief van de toezichthouder. Het vermogen van de bank bestaat uit aandelenkapitaal en niet eerder uitgekeerde winsten. Het vermogen is nodig om verliezen op leningen te kunnen opvangen.
- • EBIT: Bedrijfsresultaat vóór intresten en belastingen.
- • EBITDA: EBIT vermeerderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen op vaste activa.
- • EBITDAR: EBITDA vermeerderd met de huurkost.
- • Huurrendement op basis van reële waarde: Voor de berekening van het huurrendement worden enkel de gebouwen in exploitatie in aanmerking genomen, exclusief de projecten en de activa bestemd voor verkoop.
- • Netto financiële positie: Geldmiddelen, kasequivalenten en geldbeleggingen min korte en lange termijn financiële schulden.
- • REBITDA (Recurring Earnings Before Interest Taxes Depreciation and Amortisation): EBITDA uitgezuiverd voor eventuele niet-recurrente elementen.
- • Rendement op eigen vermogen (ROE): De relatieve rentabiliteit van de groep, meer bepaald de verhouding van het nettoresultaat op de ingezette eigen middelen.