AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

TÜPRAŞ-TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş.

Interim / Quarterly Report Nov 5, 2024

5963_rns_2024-11-05_d6e9f422-18bc-4d18-bab4-e1b6beadaf2b.pdf

Interim / Quarterly Report

Open in Viewer

Opens in native device viewer

1 OCAK- 30 EYLÜL 2024 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR

İÇİNDEKİLER SAYFA
ARA DÖNEM KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU 1
ARA DÖNEM KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER
KAPSAMLI GELİR TABLOSU2
ARA DÖNEM KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU 3
ARA DÖNEM KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU 4
ARA DÖNEM ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT
AÇIKLAYICI NOTLAR 5 – 55
NOT 1 GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 5
NOT 2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 7
NOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ 15
NOT 4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 16
NOT 5 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 18
NOT 6 FİNANSAL YATIRIMLAR 19
NOT 7 BORÇLANMALAR 20
NOT 8 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 23
NOT 9 STOKLAR 24
NOT 10 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 25
NOT 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26
NOT 12 DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27
NOT 13 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER 28
NOT 14 DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 28
NOT 15 KARŞILIKLAR 30
NOT 16 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR 32
NOT 17 DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR 33
NOT 18 TÜREV ARAÇLAR 34
NOT 19 TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 35
NOT 20 ÖZKAYNAKLAR 36
NOT 21 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ 38
NOT 22 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME
GİDERLERİ 39
NOT 23 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/(GİDERLER) 40
NOT 24 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/(GİDERLER) 40
NOT 25 FİNANSMAN GELİRLERİ/(GİDERLERİ) 40
NOT 26 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 41
NOT 27 PAY BAŞINA KAZANÇ/(ZARAR) 43
NOT 28 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 44
NOT 29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 48
NOT 30 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 55

30 EYLÜL 2024 TARİHİ İTİBARIYLA ARA DÖNEM KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız denetimden geçmemiş Bağımsız denetimden geçmiş
Varlıklar Notlar 30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Dönen varlıklar 230.879.254 273.281.602
Nakit ve nakit benzerleri 5 102.526.798 132.221.321
Finansal yatırımlar 6 512.379 953.498
Ticari alacaklar 8 40.361.157 54.941.013
İlişkili taraflardan ticari alacaklar
İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
8, 28 8.519.657
31.841.500
8.872.131
46.068.882
Diğer alacaklar 17 426.800 173.401
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar 426.800 173.401
Türev araçlar 18 3.996.617 2.804.633
Stoklar
Peşin ödenmiş giderler
9
13
63.775.223
2.517.314
60.408.800
1.736.459
Diğer dönen varlıklar 14 16.762.966 20.042.477
Duran varlıklar 221.707.428 225.044.280
Finansal yatırımlar 534.869 474.736
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 10 11.129.454 11.268.071
Maddi duran varlıklar 11 181.583.231 181.833.938
Kullanım hakkı varlıkları
Maddi olmayan duran varlıklar
882.488
5.587.576
940.885
5.781.138
Şerefiye 2.922 2.922
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 12 5.584.654 5.778.216
Türev araçlar 18 28.326 50.168
Peşin ödenmiş giderler 13 4.080.222 2.465.393
Ertelenmiş vergi varlığı
Diğer duran varlıklar
26
14
2.203.062
15.678.200
8.784.693
13.445.258
Toplam varlıklar 452.586.682 498.325.882
Kaynaklar
Kısa vadeli yükümlülükler 190.710.926 210.951.146
Kısa vadeli borçlanmalar 7 5.702.644 3.203.037
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 7 26.709.776 37.511.538
Ticari borçlar 8 106.048.479 133.083.249
İlişkili taraflara ticari borçlar 8, 28 455.331 1.338.294
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
16 105.593.148
720.299
131.744.955
1.083.062
Diğer borçlar 17 10.959.404 669.336
İlişkili taraflara diğer borçlar 17, 28 - 494.172
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar 10.959.404 175.164
Türev araçlar 18 971.333 723.743
Ertelenmiş gelirler
Dönem karı vergi yükümlülüğü
26 1.215.217
1.158.919
212.247
1.838.853
Kısa vadeli karşılıklar 15 4.281.530 1.666.219
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar 1.255.697 81.515
Diğer kısa vadeli karşılıklar
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
14 3.025.833
32.943.325
1.584.704
30.959.862
Uzun vadeli yükümlülükler 16.766.659 11.659.412
Uzun vadeli borçlanmalar
Uzun vadeli karşılıklar
7
15
12.971.450
1.901.620
7.279.489
2.817.829
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 1.901.620 2.817.829
Ertelenmiş gelirler 39.083 18.697
Türev araçlar 18 444.070 637.519
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Diğer uzun vadeli yükümlülükler
26 1.396.981
13.455
890.032
15.846
Toplam yükümlülükler 207.477.585 222.610.558
Özkaynaklar 245.109.097 275.715.324
Ödenmiş sermaye 20 1.926.796 1.926.796
Sermaye düzeltme farkları 20 34.141.340 34.141.340
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş
diğer kapsamlı gelirler (giderler)
518.825 179.787
Yeniden değerleme ve ölçüm kazançları (kayıpları) (88.405) (427.443)
Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları) 155.951 155.951
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) (244.356) (583.394)
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirinden
kar/zararda sınıflandırılmayacak paylar
607.230 607.230
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş
diğer kapsamlı gelirler (giderler) 3.829.011 2.902.119
Yabancı para çevrim farkları (84.919) 488.277
Riskten korunma kazançları (kayıpları)
Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları)
2.523.975
2.523.975
1.048.721
1.048.721
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı
gelirinden kar/zararda sınıflandırılacak paylar 1.389.955 1.365.121
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler 20 13.274.469 8.696.794
Geçmiş yıllar karları veya zararları
Net dönem karı veya zararı
174.445.442
13.572.731
152.119.948
72.790.169
Ana ortaklığa ait özkaynaklar 241.708.614 272.756.953
Kontrol gücü olmayan paylar 3.400.483 2.958.371
Toplam kaynaklar 452.586.682 498.325.882

30 Eylül 2024 tarihi ve bu tarihte sona eren hesap dönemi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolar, yayınlanmak üzere 5 Kasım 2024 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır.

İlişikteki notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız Bağımsız
denetimden denetimden
geçmemiş geçmemiş
1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
Notlar 30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Hasılat 21 599.332.001 196.222.650 681.835.607 292.611.680
Satışların maliyeti 21 (546.004.515) (177.437.979) (569.051.907) (239.814.160)
Brüt kar (zarar) 53.327.486 18.784.671 112.783.700 52.797.520
Genel yönetim giderleri 22 (12.575.085) (4.169.845) (11.535.829) (3.513.167)
Pazarlama giderleri 22 (7.495.124) (1.721.114) (6.402.801) (2.716.815)
Araştırma ve geliştirme giderleri
Esas faaliyetlerden diğer gelirler
22
23
(320.071)
10.782.289
(115.003)
2.660.424
(295.594)
11.546.857
(69.365)
3.873.921
Esas faaliyetlerden diğer giderler 23 (15.914.482) (3.855.756) (29.865.656) (8.755.161)
Esas faaliyet karı (zararı) 27.805.013 11.583.377 76.230.677 41.616.933
Yatırım faaliyetlerinden gelirler / (giderler) 24 (13.374) (9.535) 232.693 235.429
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların
karlarından (zararlarından) paylar 10 820.579 487.039 2.269.518 1.259.569
Finansman geliri (gideri) öncesi
faaliyet karı (zararı)
28.612.218 12.060.881 78.732.888 43.111.931
Finansman gelirleri 25 23.534.743 7.965.499 20.740.905 5.618.635
Finansman giderleri 25 (16.057.578) (5.514.193) (30.073.907) (9.254.417)
Parasal kayıp/kazanç (12.598.785) (3.049.036) (12.278.941) (7.250.525)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 23.490.598 11.463.151 57.120.945 32.225.624
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (9.622.576) (3.609.091) (33.357.588) (22.225.988)
Dönem vergi (gideri) geliri 26 (2.944.866) (740.613) (13.486.597) (6.658.067)
Ertelenmiş vergi (gideri) geliri 26 (6.677.710) (2.868.478) (19.870.991) (15.567.921)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 13.868.022 7.854.060 23.763.357 9.999.636
Diğer kapsamlı gelirler:
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar 339.038 - 40.279 40.279
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) 452.051 - - -
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer
kapsamlı gelire ilişkin vergiler (113.013) - 40.279 40.279
Ertelenmiş vergi (gideri) geliri (113.013) - 40.279 40.279
Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar 1.073.713 3.977.249 (2.457.321) (1.009.158)
Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim farkları (573.196) (161.486) (53.126) (617.229)
Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim
farklarından kazançlar (kayıplar)
(573.196) (161.486) (53.126) (617.229)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların diğer kapsamlı
gelirinden kar veya zararda sınıflandırılacak paylar 24.834 90.598 (169.037) (392.487)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların yabancı para
çevrim farkları kazançları (kayıpları) 10 24.834 90.598 (169.037) (392.487)
Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir (gider) 1.919.932 5.326.701 (3.243.399) (402.669)
Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) 1.919.932 5.326.701 (3.243.399) (402.669)
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak diğer
kapsamlı gelire ilişkin vergiler (297.857) (1.278.564) 1.008.241 403.227
Ertelenmiş vergi (gideri) geliri 26 (297.857) (1.278.564) 1.008.241 403.227
Diğer kapsamlı gelir (gider) 1.412.751 3.977.249 (2.417.042) (968.879)
Toplam kapsamlı gelir (gider) 15.280.773 11.831.309 21.346.315 9.030.757
Dönem karının (zararının) dağılımı:
Kontrol gücü olmayan paylar 295.291 110.016 360.117 97.034
Ana ortaklık payları 13.572.731 7.744.044 23.403.240 9.902.602
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar 442.112 152.717 476.834 176.255
Ana ortaklık payları 14.838.661 11.678.592 20.869.481 8.854.502
Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç (zarar)
Nominal değeri 1 kr. olan
pay başına kazanç (zarar) (kr.) 27 7,04 4,02 12,15 5,14

İlişikteki notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak
birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler)
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak
birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler)
Maddi Yeniden değerleme ve
ölçüm kazançları (kayıpları)
Özkaynak yöntemi ile Riskten
korunma
kazançları
(kayıpları)
Birikmiş karlar
Ödenmiş
sermaye
Sermaye
düzeltme
farkları
duran
varlık
yeniden
değerleme
artışları
(azalışları)
Tanımlanmış
fayda planları
yeniden
ölçüm
kazançları
(kayıpları)
değerlenen
yatırımların diğer
kapsamlı gelirlerinden
kar/zararda
sınıflandırılamayacak
paylar
Yabancı
para
çevrim
farkları
Nakit akış
riskinden
korunma
kazançları
(kayıpları)
Özkaynak yöntemi ile
değerlenen yatırımların
diğer kapsamlı gelirlerinden
kar/zararda sınıflandırılacak
paylar
Kardan
ayrılan
kısıtlanmış
yedekler
Geçmiş
yıllar karları
veya
zararları
Net dönem
karı veya
zararları
Ana
ortaklığa ait
özkaynaklar
Kontrol
gücü
olmayan
paylar
Özkaynaklar
Bağımsız denetimden geçmemiş
1 Ocak 2023 275.257 35.196.088 - (669.219) 133.328 242.323 (2.433.004) 986.161 4.046.601 120.595.795 83.300.962 241.674.292 2.076.066 243.750.358
Transferler
Sermaye arttırımı
Kar payları
-
-
-
1.651.539 (1.054.748)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
4.650.193
-
-
78.650.769
(596.791)
(46.529.507)
(83.300.962)
-
-
-
-
(46.529.507)
-
-
-
-
-
(46.529.507)
- Dönem karı (zararı)
- Diğer kapsamlı gelir (gider)
Toplam kapsamlı gelir (gider)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
40.279
40.279
-
-
-
-
(53.126)
(53.126)
-
(2.351.876)
(2.351.876)
-
(169.037)
(169.037)
-
-
-
-
-
-
23.403.241
-
23.403.241
23.403.241
(2.533.760)
20.869.481
360.117
116.717
476.834
23.763.358
(2.417.043)
21.346.315
30 Eylül 2023 1.926.796 34.141.340 - (628.940) 133.328 189.197 (4.784.880) 817.124 8.696.794 152.120.266 23.403.241 216.014.266 2.552.900 218.567.166
Bağımsız denetimden geçmemiş
1 Ocak 2024 1.926.796 34.141.340 155.951 (583.394) 607.230 488.277 1.048.721 1.365.121 8.696.794 152.119.948 72.790.169 272.756.953 2.958.371 275.715.324
Transferler
Kar payları
- Dönem karı (zararı)
- Diğer kapsamlı gelir (gider)
Toplam kapsamlı gelir (gider)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
339.038
339.038
-
-
-
-
-
-
-
-
(573.196)
(573.196)
-
-
-
1.475.254
1.475.254
-
-
-
24.834
24.834
4.577.675
-
-
-
- (45.887.000)
-
-
-
68.212.494 (72.790.169)
-
13.572.731
-
13.572.731
-
(45.887.000)
13.572.731
1.265.930
14.838.661
-
-
295.291
146.821
442.112
-
(45.887.000)
13.868.022
1.412.751
15.280.773
30 Eylül 2024 1.926.796 34.141.340 155.951 (244.356) 607.230 (84.919) 2.523.975 1.389.955 13.274.469 -
174.445.442
13.572.731 241.708.614 3.400.483 245.109.097

İlişikteki notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız Bağımsız
denetimden denetimden
geçmemiş geçmemiş
1 Ocak- 1 Ocak
Notlar 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023
İşletme faaliyetlerinden nakit akışları 20.091.442 105.027.415
Dönem karı (zararı) 13.868.022 23.763.357
Dönem net karı (zararı) mutabakatı ile ilgili düzeltmeler 24.516.985 39.220.814
Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler 11, 12 7.198.407 6.125.990
Değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler (113.067) (1.046.294)
Stok değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler 9 (113.067) (1.046.294)
Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler
Faiz (gelirleri) ve giderleri ile ilgili düzeltmeler
15
25
3.624.315
(15.370.837)
4.064.926
(4.215.902)
Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler 2.937.845 10.008.354
Gerçeğe uygun değer kayıpları (kazançları) ile ilgili düzeltmeler 5.172.332 (13.550.284)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler 10 (820.579) (2.269.518)
Vergi gideri (geliri) ile ilgili düzeltmeler 26 9.622.576 33.357.588
Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler 24 4.483 (101.460)
Yatırım ya da finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına neden olan diğer
kalemlere ilişkin düzeltmeler 25 282.426 6.118.825
Kar (zarar) mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler 214.561 868.814
Parasal kayıp/kazanç 11.764.523 (140.225)
İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler (13.710.764) 51.197.530
Ticari alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler 14.638.461 (14.982.821)
Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler 140.667 (3.195.211)
Türev varlıklardaki azalış (artış) (1.170.142) 5.162.695
Stoklardaki azalışlar (artışlar) ile ilgili düzeltmeler (3.253.356) 3.642.549
Ticari borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler (27.406.340) 33.832.698
Faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler 3.285.805 21.182.049
Türev yükümlülüklerdeki artış (azalış) 54.141 5.555.571
Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları 24.674.243 114.181.701
Vergi iadeleri (ödemeleri) 26 (3.327.161) (7.154.892)
Diğer nakit girişleri (çıkışları) (1.255.640) (1.999.394)
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları (7.026.885) (7.944.524)
Alınan temettüler
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri
10, 24 984.239
39.690
497.413
154.282
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları (8.482.833) (8.796.055)
Diğer nakit girişleri (çıkışları) 432.019 199.836
Finansman faaliyetlerinden nakit akışları (15.324.521) (58.377.180)
Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 7 33.202.637 9.653.535
Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 7 (28.077.535) (27.782.586)
Türev araçlardan nakit girişleri 503.745 2.681.691
Türev araçlardan nakit çıkışları (3.728.718) (177.419)
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 7 (80.004) (87.549)
Ödenen temettüler (35.109.595) (46.529.507)
Ödenen faiz (5.075.356) (4.699.134)
Alınan faiz 23.040.305 8.563.789
Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit benzerlerindeki net artış
(azalış) (2.259.964) 38.705.711
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki enflasyon etkisi (27.006.641) (27.951.900)
Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 2.013.813 8.080.708
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış (azalış) (27.252.792) 18.834.519
Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 116.894.232 92.491.788
Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 5 89.641.440 111.326.307

İlişikteki notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

1. Grup'un organizasyonu ve faaliyet konusu

Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. ("Tüpraş" veya "Şirket") 16 Kasım 1983 tarihinde kurulmuştur. Şirket'in ana faaliyet konuları aşağıdaki gibidir:

  • Her çeşit ham petrol, petrol ürünleri ve kimyasal ürünleri temin ve rafine etmek, üretilen ve ithal edilen ham petrol, petrol ve kimyasal ürünlerin ihracat dahil her türlü ticari faaliyeti ile beraber üretim ve satış aşamasında depolama ve taşıma faaliyetlerinde bulunmak ve bu maksatla yurt içinde ve dışında petrol rafinerileri kurmak ve işletmek,
  • Petrokimya sanayi ve ilgili diğer sanayi alanında fabrikalar, tesisler kurmak ve işletmek,
  • Petrokimyasal maddeler ve ilgili diğer maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler, yardımcı maddeler, malzeme ve kimyasal maddeleri tedarik ederek işlemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
  • Üretim faaliyetinin her aşamasında elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, atık, yan ürün ve standart dışı maddeleri değerlendirmek ve/veya satmak, değerlendirme olanağı bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve işletmek,
  • Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alanında santraller, tesisler kurmak ve işletmek. Bunun için gerekli her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi maddeyi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
  • Her türlü petrol ürünleri, LPG ve doğalgazın yurtiçi, yurtdışı toptan ve perakende alımı, satımı, ithali, ihracı, depolanması, pazarlanması, bu amaç ve konularda kısmen ya da tamamen faaliyet göstermek üzere diğer gerçek ve tüzel kişilerle dağıtım ve pazarlama şirketi veya benzeri diğer ortaklıklar kurmak veya mevcut ortaklıkların hisse senetlerini ve hisseyi temsil eden evraklarını temellük etmek, gerektiğinde satmak, iştirak paylarını almak veya devretmektir.

Tüpraş ve bağlı ortaklıklarının (topluca "Grup" olarak adlandırılacaktır) temel faaliyetlerinin önemli bölümü Türkiye'de olup, Grup'un faaliyetleri rafinaj sektörü, petrol ürünleri ticaret ve taşımacılığı, elektrik üretimi ve tedariği altında toplanmıştır.

Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'na ("SPK") kayıtlıdır ve hisseleri 1991 yılından beri Borsa İstanbul A.Ş.'de ("BİST") işlem görmektedir. 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Şirket'in hisselerini elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir (Not 20):

(%)
Enerji Yatırımları A.Ş. 46,40
Koç Holding A.Ş. 6,35
Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler 0,47
Halka açık kısım 46,78
100,00

Şirket ana ortağı; Koç Holding A.Ş., Koç Ailesi ve Koç Ailesi tarafından sahip olunan şirketler tarafından kontrol edilmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

1. Grup'un organizasyonu ve faaliyet konusu (Devamı)

Tüpraş'ın konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklık ve iş ortaklıkları ve faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir:

Faaliyet
Bağlı Ortaklıklar gösterdiği
ülke Faaliyet konusu
Ditaş Deniz İşletmeciliği ve Tankerciliği A.Ş. ("Ditaş") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Üsküdar Tankercilik A.Ş. ("Üsküdar") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
T Damla Denizcilik A.Ş. ("Damla") Türkiye Palamar ve römorkör hizmeti
Kadıköy Tankercilik A.Ş. ("Kadıköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Beykoz Tankercilik A.Ş. ("Beykoz") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Sarıyer Tankercilik A.Ş. ("Sarıyer") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Kartal Tankercilik A.Ş. ("Kartal") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Maltepe Tankercilik A.Ş. ("Maltepe")
Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Salacak Tankercilik A.Ş. ("Salacak") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Karşıyaka Tankercilik A.Ş. ("Karşıyaka") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Bakırköy Tankercilik A.Ş. ("Bakırköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Karaköy Tankercilik A.Ş. ("Karaköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Çengelköy Tankercilik A.Ş. ("Çengelköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Pendik Tankercilik A.Ş. ("Pendik") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Tuzla Tankercilik A.Ş. ("Tuzla") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Göztepe Tankercilik A.Ş. ("Göztepe") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Kuruçeşme Tankercilik A.Ş. ("Kuruçeşme") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Balat Tankercilik A.Ş. ("Balat") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Florya Tankercilik A.Ş. ("Florya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Tarabya Tankercilik A.Ş. ("Tarabya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Adalar Tankercilik A.Ş. (''Adalar'') Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Körfez Ulaştırma A.Ş. ("Körfez") Türkiye Hava, deniz, kara ve demiryolu taşımacılığı
Tupras Trading Ltd. ("Tupras Trading") İngiltere Ham petrol ve petrol ürünleri ticareti
Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ("Entek") Türkiye Elektrik ve buhar üretimi ve ticareti
Eltek Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. ("Eltek") Türkiye Elektrik ticareti
Enspire Enerji Yatırımları ve Hizmetleri A.Ş. ("Enspire") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma
Enkar Doğal Enerji Üretim ve Sanayi Ticaret A.Ş. ("Enkar") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma
Esinti Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi A.Ş. ("Esinti") Türkiye Elektrik üretimi ve ticareti
Tüpraş Enerji Girişimleri A.Ş. ("Tüpraş Ventures") Türkiye Teknoloji ve girişim yatırımları
Faaliyet
gösterdiği
İş Ortaklıkları ülke Faaliyet konusu
OPET Petrolcülük A.Ş. ("Opet") Türkiye Petrol ürünleri perakende satışı
THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. Türkiye Jet yakıtı ikmal hizmeti
Opet International Limited İngiltere Petrol ürünleri ticareti
Opet Trade B.V. Hollanda Petrol ürünleri ticareti
Tasfiye halinde Opet Trade Singapore (*) Singapur Petrol ürünleri ticareti
Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti ve perakende
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Madeni yağ ticareti
Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti. Türkiye Petrol ürünleri ticareti
Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti
Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş. Türkiye Gayrimenkul
WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. Türkiye Elektrikli araç şarj istasyonları
Demre 7 Tankercilik A.Ş. Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Demre 8 Tankercilik A.Ş. Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı

(*) 15 Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.

Grup'un bünyesinde çalışan ortalama personel sayısı 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde 6.251'dir (31 Aralık 2023 – 6.055).

Şirket'in tescil edilmiş adresi aşağıdaki gibidir:

Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Gülbahar Mahallesi Büyükdere Caddesi No:101/A Şişli, İstanbul

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar

2.1.1. Uygulanan muhasebe standartları

Grup'un konsolide finansal tabloları, Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmî Gazete' de yayınlanan Seri II, 14.1 no'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine göre Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TFRS'ler") esas alınmıştır.

Konsolide finansal tablolar, KGK tarafından 3 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.

Grup ile Grup'a bağlı Türkiye'de yerleşik şirketler, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, KGK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ("Maliye Bakanlığı") tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen arsa ve araziler ile türev araçlar dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir.

Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama

Grup, KGK tarafından 23 Kasım 2023 tarihinde yapılan duyuru ve yayınlanan "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Hakkında Uygulama Rehberi"ne istinaden 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tablolarını TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" Standardını uygulayarak hazırlamıştır. Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tablolar, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanır ve önceki dönem finansal tablolar karşılaştırma amacıyla raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Grup bu nedenle, 30 Eylül 2023 ve 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tablolarını 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur.

SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan SPK finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.

TMS 29 uyarınca yapılan yeniden düzenlemeler, Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Türkiye'deki Tüketici Fiyat Endeksi'nden ("TÜFE") elde edilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır. 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, konsolide finansal tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıdaki gibidir:

Tarih Endeks Düzeltme Katsayısı Üç Yıllık Bileşik Enflasyon Oranı
30 Eylül 2024 2.526,16 1,00000 %343
31 Aralık 2023 1.859,38 1,35860 %268
30 Eylül 2023 1.691,04 1,49385 %254

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.1. Uygulanan muhasebe standartları (Devamı)

Grup'un yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama amacıyla yaptığı düzeltme işleminin ana unsurları aşağıdaki gibidir:

  • TL cinsinden hazırlanmış cari dönem konsolide finansal tablolar, bilanço tarihindeki satın alma gücü ile ifade edilmekte olup önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar da yine raporlama dönemi sonundaki satın alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir.
  • Parasal varlık ve yükümlülükler, hali hazırda, bilanço tarihindeki cari satın alma gücü ile ifade edildiğinden düzeltilmemektedir. Parasal olmayan kalemlerin enflasyona göre düzeltilmiş değerlerinin, geri kazanılabilir tutarı ya da net gerçekleşebilir değeri aştığı durumda, sırasıyla TMS 36 ''Varlıklarda Değer Düşüklüğü'' ve TMS 2 ''Stoklar'' hükümleri uygulanmıştır.
  • Bilanço tarihindeki cari satın alma gücüyle ifade edilmemiş olan parasal olmayan varlık ve yükümlülükler ile özkaynak kalemleri, ilgili düzeltme katsayıları kullanılarak düzeltilmiştir.
  • Finansal durum tablosundaki parasal olmayan kalemlerin kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki bu tabloda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının finansal tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
  • Enflasyonun Grup'un cari dönemdeki net parasal varlık pozisyonu üzerindeki etkisi, konsolide kar veya zarar ve diğer gelir tablosunun kar veya zarar bölümünde Parasal kayıp/kazanç kaleminde kaydedilmiştir.

Fonksiyonel ve sunum para birimi

Grup bünyesinde yer alan şirketlerin finansal tablolarındaki her bir kalem, şirketlerin operasyonlarını sürdürdükleri temel ekonomik ortamda geçerli olan para birimi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir ('fonksiyonel para birimi'). Konsolide finansal tablolar, Tüpraş'ın fonksiyonel ve sunum para birimi olan TL para birimi kullanılarak sunulmuştur.

2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler

Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK (TFRS Yorumlama Komitesi) yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

    1. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)

a) 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar:

  • TMS 1, Yükümlülüklerin kısa ve uzun vade olarak sınıflandırılması; Mart 2020 ve Ocak 2023'te KGK, yükümlülüklerin kısa ve uzun vadeli sınıflandırılmasına yönelik esasları belirlemek üzere TMS 1'de değişiklikler yapmıştır. Ocak 2023'te yapılan değişikliklere göre, işletmenin bir yükümlülüğü ödemeyi erteleme hakkı, raporlama döneminden sonraki bir tarihte kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlamasına bağlıysa, raporlama dönemi sonu itibarıyla söz konusu yükümlülüğü erteleme hakkı bulunmaktadır (raporlama dönemi sonunda ilgili şartlara uygunluk sağlamıyor olsa bile). Kredi sözleşmesinden doğan bir yükümlülük uzun vadeli olarak sınıflandırıldığında ve işletmenin ödemeyi erteleme hakkı 12 ay içinde kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlamasına bağlı olduğunda, Ocak 2023 değişiklikleri işletmelerin çeşitli açıklamalar yapmasını istemektedir. Bu açıklamalar kredi sözleşme şartları ve ilgili yükümlülükler hakkındaki bilgileri içermelidir. Ayrıca, söz konusu değişiklikler, sözleşme şartlarına uyumun raporlama tarihinde ya da sonraki bir tarihte test edilecek olmasına bakılmaksızın, uzun vadeli sınıflama için ödemeyi erteleme hakkının raporlama dönemi sonu itibarıyla bulunması gerektiğini açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklilerde, ödemeyi raporlama döneminden sonraki en az on iki ay sonraya erteleme hakkını işletmenin kullanmama ihtimalinin yükümlülüğün sınıflandırılmasını etkilemeyeceği açıkça ifade edilmiştir. Yapılan değişiklikler TMS 8'e göre geriye dönük olarak uygulanmaktadır.
  • TFRS 16, Satış ve geri kiralama işlemlerinde kira yükümlülükleri; Ocak 2023'te KGK TFRS 16'ya yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Söz konusu değişiklikler, elde kalan kullanım hakkıyla ilgili herhangi bir kazanç ya da zarar muhasebeleştirilmemesini sağlayacak şekilde, satıcı-kiracı tarafından satış ve geri kiralama işleminden doğan kira yükümlülüklerinin ölçümünde uygulanacak hükümleri belirlemektedir. Bu kapsamda, satıcı-kiracı satış ve geri kiralama işleminin fiilen başladığı tarihten sonra "Kira yükümlülüğünün sonraki ölçümü" başlığı altındaki TFRS 16 hükümlerini uygularken, elde kalan kalan kullanım hakkıyla ilgili herhangi bir kazanç ya da zarar muhasebeleştirmeyecek şekilde "kira ödemeleri"ni ya da "revize edilmiş kira ödemeleri"ni belirleyecektir. Değişiklikler, geri kiralamadan ortaya çıkan kira yükümlülüklerinin ölçümüne yönelik spesifik bir hüküm içermemektedir. Söz konusu kira yükümlülüğünün ilk ölçümü, TFRS 16'da yer alan kira ödemeleri tanımına dahil edilenlerden farklı ödemelerin kira ödemesi olarak belirlenmesine neden olabilecektir. Satıcı-kiracının TMS 8'e göre güvenilir ve ihtiyaca uygun bilgi sağlayacak muhasebe politikası geliştirmesi ve uygulaması gerekecektir. Satıcı-kiracı, değişiklikleri TFRS 16'nın ilk uygulama tarihinden sonra girdiği satış ve geri kiralama işlemlerine TMS 8'e göre geriye dönük uygulamaktadır.
  • TMS 7 ve TFRS 7, Tedarikçi finansmanı anlaşmaları; KGK tarafından Eylül 2023'te yayımlanan değişiklikler, tedarikçi finansmanı anlaşmalarının işletmenin yükümlülükleri, nakit akışları ve maruz kaldığı likidite riskleri üzerindeki etkilerinin finansal tablo kullanıcıları tarafından anlaşılmasına katkı sağlamak üzere, mevcut hükümlerde iyileştirmeler yapan açıklamalar getirmektedir. Tedarikçi finansmanı anlaşmaları; bir ya da daha fazla finansman sağlayıcısının işletmenin tedarikçisine olan borcunu ödemeyi üstlendiği ve işletmenin de tedarikçiye ödeme yapıldığı gün ya da sonrasında ödemeyi kabul ettiği anlaşmalar olarak tanımlanmıştır. Söz konusu değişiklikler, bu tür anlaşmaların hüküm ve koşulları, raporlama dönemi başı ve sonu itibarıyla bunlardan ortaya çıkan yükümlülüklerle ilgili nicel bilgiler ile bu yükümlülüklerin defter değerinde meydana gelen nakit dışı değişikliklerin niteliği ve etkileri hakkında açıklamalar yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, TFRS 7'de öngörülen likidite riskine yönelik niceliksel açıklamalar kapsamında, tedarikçi finansmanı anlaşmaları, açıklanması gerekli olabilecek diğer faktörlere örnek olarak gösterilmiştir.

Söz konusu standart, değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

    1. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)

b) Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar:

Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır.

  • TFRS 10 ve TMS 28, Yatırımcı işletmenin iştirak veya iş ortaklığına yaptığı varlık satışları veya katkıları; KGK, özkaynak yöntemi ile ilgili devam eden araştırma projesi çıktılarına bağlı olarak değiştirilmek üzere, Aralık 2017'de TFRS 10 ve TMS 28'de yapılan söz konusu değişikliklerin geçerlilik tarihini süresiz olarak ertelemiştir. Ancak, erken uygulamaya halen izin vermektedir.
  • TFRS 17, Yeni sigorta sözleşmeleri standardı; KGK Şubat 2019'da sigorta sözleşmeleri için muhasebeleştirme ve ölçüm, sunum ve açıklamayı kapsayan kapsamlı yeni bir muhasebe standardı olan TFRS 17'yi yayımlamıştır. TFRS 17 hem sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerin güncel bilanço değerleri ile ölçümünü hem de karın hizmetlerin sağlandığı dönem boyunca muhasebeleştirmesini sağlayan bir model getirmektedir. KGK tarafından yapılan duyuruyla Standardın zorunlu yürürlük tarihi 1 Ocak 2025 ya da sonrasında başlayan hesap dönemleri olarak ertelenmiştir.
  • TMS 21, Takas edilebilirliğin bulunmaması; Mayıs 2024'te KGK, TMS 21'e yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Değişiklikler bir para biriminin takas edilebilirliğinin olup olmadığının nasıl değerlendirileceği ile para biriminin takas edilebilirliğinin olmadığı durumda geçerli kurun ne şekilde tespit edileceğini belirlemektedir. Değişikliğe göre, bir para biriminin takas edilebilirliği olmadığı için geçerli kur tahmini yapıldığında, ilgili para biriminin diğer para birimiyle takas edilememesinin işletmenin performansı, finansal durumu ve nakit akışını nasıl etkilediğini ya da nasıl etkilemesinin beklendiğini finansal tablo kullanıcılarının anlamasını sağlayan bilgiler açıklanır. Değişiklikler 1 Ocak 2025 tarihinde ya da sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinde uygulanır. Erken uygulamaya izin verilmekte olup bu durumda dipnotlarda bilgi verilir. Değişiklikler uygulandığında, karşılaştırmalı bilgiler yeniden düzenlenmez.

Söz konusu standart, değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmekte olup TFRS 17'nin Grup'un konsilde finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

    1. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)
  • c) Yayınlandığı andan itibaren geçerli olan değişiklikler:
  • TMS 12, Uluslararası Vergi Reformu İkinci Sütun Modeli Kuralları; Eylül 2023'te KGK, İkinci Sütun gelir vergileriyle ilgili ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin muhasebeleştirilmesi ve açıklanmasına zorunlu bir istisna getiren TMS 12'ye yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Söz konusu değişiklikler, Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından yayımlanan İkinci Sütun Modeli Kurallarının uygulanması amacıyla yürürlüğe girmiş ya da yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi kanunlarından ortaya çıkan gelir verilerine TMS 12'nin uygulanacağını açıklığa kavuşturmuştur. Bu değişiklikler ayrıca bu tür vergi kanunlarından etkilenen işletmeler için belirli açıklama hükümleri getirmektedir. Bu kapsamdaki ertelenmiş vergiler hakkındaki bilgilerin muhasebeleştirilmeyeceğine ve açıklanmayacağına yönelik istisna ile istisnanın uygulanmış olduğuna yönelik açıklama hükmü değişikliğin yayımlanmasıyla birlikte uygulanır.

d) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (''UMSK'') tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış değişiklikler:

Aşağıda belirtilen TFRS 9 ve TFRS 7'ye yönelik değişiklikler ile TFRS 18 ve TFRS 19 Standartları UMSK tarafından yayınlanmış ancak henüz KGK tarafından TFRS'ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır. Bu sebeple TFRS'nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu Standart ve değişiklikler TFRS'de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır.

  • TFRS 9 ve TFRS 7 Değişiklikleri, Finansal araçların sınıflandırılması ve ölçümü; Mayıs 2024'te UMSK, finansal araçların sınıflandırılmasına ve ölçümüne yönelik (TFRS 9 ve TFRS 7'ye ilişkin) değişiklikler yayımlamıştır. Değişiklik finansal yükümlülüklerin "teslim tarihi"nde finansal tablo dışı bırakılacağını açıklığa kavuşturmuştur. Bununla birlikte değişiklikle, belirli koşulların sağlanması durumunda, elektronik ödeme sistemiyle yerine getirilen finansal yükümlülüklerin teslim tarihinden önce finansal tablo dışı bırakılmasına yönelik muhasebe politikası tercihi getirilmektedir. Ayrıca yapılan değişiklik, Çevresel, Sosyal Yönetimsel (ESG) bağlantılı ya da koşula bağlı benzer diğer özellikler içeren finansal varlıkların sözleşmeye bağlı nakit akış özelliklerinin nasıl değerlendirileceği ile geri çağrılabilir olmayan varlıklar ve sözleşmeyle birbirine bağlı finansal araçlara yönelik uygulamalar hakkında açıklayıcı hükümler getirmektedir. Bunun yanı sıra bu değişiklik ile birlikte, koşullu bir olaya (ESG bağlantılı olanlar dahil) referans veren sözleşmesel hükümler içeren finansal varlık ve yükümlülükler ile gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen özkaynağa dayalı finansal araçlar için TFRS 7'ye ilave açıklamalar eklenmiştir.
  • TFRS Muhasebe Standartlarına İlişkin Yıllık İyileştirmeler 11. Değişiklik; UMSK tarafından, Temmuz 2024'te "TFRS Muhasebe Standartlarına İlişkin Yıllık İyileştirmeler / 11. Değişik", aşağıda belirtilen değişiklikleri içerek şekilde yayınlanmıştır:

TFRS 1 Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması – TFRS'leri ilk kez uygulayan bir işletme tarafından gerçekleştirilen korunma muhasebesi: Değişiklik, TFRS 1'de yer alan ifadeler ile TFRS 9'daki korunma muhasebesine ilişkin hükümler arasındaki tutarsızlığın yaratacağı muhtemel karışıklığın ortadan kaldırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar – Finansal tablo dışı bırakmaya ilişkin kazanç ya da kayıplar: TFRS 7'de, gözlemlenemeyen girdilerin ifade edilişinde değişikliğe gidilmiş ve TFRS 13'e referans eklenmiştir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

    1. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)
  • d) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış değişiklikler: (Devamı)
  • TFRS Muhasebe Standartlarına İlişkin Yıllık İyileştirmeler 11. Değişiklik (Devamı)

TFRS 9 Finansal Araçlar – Kira yükümlülüğünün kiracı tarafından finansal tablo dışı bırakılması ile işlem fiyatı: Kiracı açısından kira yükümlülüğü ortadan kalktığında, kiracının TFRS 9'daki finansal tablo dışı bırakma hükümlerini uygulaması gerekliliği ile birlikte ortaya çıkan kazanç ya da kaybın kar veya zararda muhasebeleştirileceğini açıklığa kavuşturmak amacıyla TFRS 9'da değişikliğe gidilmiştir. Ayrıca, "işlem fiyatı"na yapılan referansın kaldırılması amacıyla TFRS 9'da değişiklik gerçekleştirilmiştir. TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar – "Fiili vekilin" belirlenmesi: TFRS 10 paragraflarındaki tutarsızlıkların giderilmesi amacıyla Standartta değişiklik yapılmıştır. TMS 7 Nakit Akış Tablosu – Maliyet yöntemi: Daha önceki değişikliklerle "maliyet yöntemi" ifadesinin kaldırılması sonrası Standartta geçen söz konusu ifade silinmiştir.

  • TFRS 18, Yeni finansal tablolarda sunum ve açıklamalar standardı; Nisan 2024'te UMSK, TMS 1'in yerini alan TFRS 18 Standardını yayımlamıştır. TFRS 18 belirli toplam ve alt toplamların verilmesi dahil, kar veya zarar tablosunun sunumuna ilişkin yeni hükümler getirmektedir. TFRS 18 işletmelerin, kar veya zarar tablosunda yer verilen tüm gelir ve giderleri, esas faaliyetler, yatırım faaliyetleri, finansman faaliyetleri, gelir vergileri ve durdurulan faaliyetler olmak üzere beş kategoriden biri içerisinde sunmasını zorunlu kılmaktadır. Standart ayrıca yönetim tarafından belirlenmiş performans ölçütlerinin açıklanmasını gerektirmekte ve bunun yanı sıra asli finansal tablolar ile dipnotlar için tanımlanan rollere uygun şekilde finansal bilgilerin toplulaştırılmasına ya da ayrıştırılmasına yönelik yeni hükümler getirmektedir. TFRS 18'in yayımlanmasıyla beraber TMS 7, TMS 8 ve TMS34 gibi diğer finansal raporlama standartlarında da belirli değişiklikler meydana gelmiştir.
  • TFRS 19, Yeni kamuya hesap verilebilirliği bulunmayan bağlı ortaklıklar: açıklamalar standardı; Mayıs 2024 tarihinde UMSK, belirli işletmeler için, TFRS'lerdeki finansal tablolara alma, ölçüm ve sunum hükümlerini uygularken azaltılmış açıklamalar verilmesi opsiyonunu sunan TFRS 19'u yayımlamıştır. Aksi belirtilmedikçe, TFRS 19'u uygulamayı seçen kapsam dahilindeki işletmelerin diğer TFRS'lerdeki açıklama hükümlerini uygulamasına gerek kalmayacaktır. Bağlı ortaklık niteliğinde olan, kamuya hesap verilebilirliği bulunmayan ve kamunun kullanımına açık şekilde TFRS'lerle uyumlu konsolide finansal tablolar hazırlayan ana ortaklığı (ara ya da nihai) bulunan bir işletme TFRS 19'u uygulamayı seçebilecektir.

Söz konusu standart, değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmekte olup TFRS 19'un Grup'un finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

2.1.3. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıklarının finansal tabloları

Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar ve İş Ortaklıklarının finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltmeler yansıtılarak düzenlenmiştir. Bu kapsamda Grup'un yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ve iş ortaklıkları, ABD Doları fonksiyonel para biriminden finansal tablolarını hazırlamaktadır. Varlık ve yükümlülükler konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları ve TMS 29 uyarınca karşılaştırmalı tutarlar ile gelir ve giderlerin endekslenmesi sonucu ortaya çıkan endeks etkileri diğer kapsamlı gelir tablosu ve özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları hesabı altında takip edilmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.4. Konsolidasyon esasları

  • a) 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren ara döneme ait konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolarda belirtilen esaslarla tutarlı olarak hazırlanan ana şirket olan Tüpraş'ın ve Bağlı Ortaklıklarının finansal tablolarını kapsamaktadır.
  • b) 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar ve İş Ortaklıklarının oy hakları ve etkin ortaklık payları aşağıdaki gibidir.
30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Şirket tarafından Etkin Şirket tarafından Etkin
sahip olunan doğrudan ortaklık sahip olunan doğrudan ortaklık
ve dolaylı oy hakkı (%) payı (%) ve dolaylı oy hakkı (%) payı (%)
Bağlı Ortaklık
Ditaş 79,98 79,98 79,98 79,98
Üsküdar 79,98 79,98 79,98 79,98
Damla 79,98 79,98 79,98 79,98
Beykoz 79,98 79,98 79,98 79,98
Kadıköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Sarıyer 79,98 79,98 79,98 79,98
Kartal 79,98 79,98 79,98 79,98
Maltepe 79,98 79,98 79,98 79,98
Salacak 79,98 79,98 79,98 79,98
Karşıyaka 79,98 79,98 79,98 79,98
Bakırköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Karaköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Çengelköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Pendik 79,98 79,98 79,98 79,98
Tuzla 79,98 79,98 79,98 79,98
Göztepe 79,98 79,98 79,98 79,98
Kuruçeşme 79,98 79,98 79,98 79,98
Balat (***) 79,98 79,98 79,98 79,98
Florya (***) 79,98 79,98 79,98 79,98
Tarabya (***) 79,98 79,98 79,98 79,98
Adalar (**) 79,98 79,98 - -
Körfez 100,00 100,00 100,00 100,00
Tupras Trading 100,00 100,00 100,00 100,00
Entek 99,23 99,23 99,23 99,23
Eltek 99,23 99,23 99,23 99,23
Menzelet Kılavuzlu (*) - - 99,23 99,23
Enspire 99,23 99,23 99,23 99,23
Enkar (***) 99,23 99,23 99,23 99,23
Esinti (***) 85,33 83,26 85,33 83,26
Tüpraş Ventures 100,00 100,00 100,00 100,00

(*) Menzelet Kılavuzlu Elektrik Üretimi A.Ş'nin Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ile birleşmesi 31 Mayıs 2024 tarihinde tescil edilmiştir. (**) Adalar Tankercilik A.Ş. 28 Şubat 2024 tarihinde kurulmuştur.

(***) Balat Tankercilik A.Ş. 04 Ekim 2023 tarihinde, Florya Tankercilik A.Ş ve Tarabya Tankercilik A.Ş ise 21 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur. Enkar Doğal Enerji Üretim A.Ş., Entek Elektrik Üretim A.Ş. tarafından 7 Kasım 2023 tarihinde satın alınmıştır. Esinti hisselerinin %73,77'sini Grup'un bağlı ortaklığı olan Entek; %24,27'sini Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklığı olan Opet 7 Kasım 2023 tarihinde satın almıştır.

Bağlı Ortaklıklara ait finansal durum tabloları ve kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup, Şirket'in sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değeri, ilgili özkaynak ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmektedir. Şirket'in sahip olduğu bağlı ortaklık hisselerinin kayıtlı değerleri ve bu hisselerden kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynak ve kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tabloları hesaplarından netleştirilmiştir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.4. Konsolidasyon esasları (Devamı)

c) İş ortaklıkları, Grup'un müşterek kontrolüne sahip olduğu işletmelerdir. Müşterek kontrol, bir anlaşma üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrol, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumda vardır. Özkaynak yöntemine göre, iş ortaklıkları başlangıçta elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilir. Edinme tarihinden sonra ise, yatırımcının yatırım yapılan işletmenin kar veya zararındaki payı yatırımın defter değeri artırılarak ya da azaltılarak kar veya zarar tablosuna yansıtılır.

Aşağıdaki tabloda 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen iş ortaklıklarının oranları gösterilmiştir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Şirket tarafından Etkin Şirket tarafından Etkin
sahip olunan ortaklık sahip olunan ortaklık
doğrudan ve dolaylı payı doğrudan ve dolaylı payı
oy hakkı (%) (%) oy hakkı (%) (%)
Özkaynaktan pay alma yöntemi kullanılarak değerlenen iş ortaklıkları
Opet 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet International Limited (*) 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet Trade B.V. (*) 50,00 41,67 50,00 41,67
Tasfiye halinde Opet Trade Singapore () (**) 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. (*) 50,00 41,67 50,00 41,67
THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. (**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti. (**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş. (**) 16,67 13,89 16,67 13,89
Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş. (**) 25,00 20,84 25,00 20,84
WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. (**) 21,92 19,92 21,92 19,92
Demre 7 Tankercilik A.Ş. () (***) 50,00 41,67 - -
Demre 8 Tankercilik A.Ş. () (***) 50,00 41,67 - -

(*) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında konsolidasyon kapsamına alınarak muhasebeleştirilmektedir.

(**) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir.

(***) 15 Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.

(****) Demre 7 ve Demre 8 Tankercilik A.Ş. şirketleri 21 Şubat 2024 tarihinde kurulmuştur.

d) Bağlı Ortaklıkların net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide finansal tablolarda 'kontrol gücü olmayan paylar' olarak gösterilmektedir.

2.2. Muhasebe politikalarında değişiklikler

2.2.1. Karşılaştırmalı bilgiler

Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir.

Grup, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla konsolide finansal durum tablosunu 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla hazırlanmış konsolide finansal durum tablosu ile 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren yıla ait konsolide kapsamlı gelir tablosunu, nakit akış tablosunu ve özkaynak değişim tablosunu ise 30 Eylül 2023 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tablolar ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir.

2.2.2. Netleştirme/Mahsup

Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.3. Önemli muhasebe politikalarının özeti

30 Eylül 2024 tarihinde sona eren döneme ilişkin özet ara dönem konsolide finansal tablolar, TFRS'nin ara dönem finansal tabloların hazırlanmasına yönelik TMS 34 standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan muhasebe politika değişiklikleri dışında 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında uygulanan muhasebe politikalarıyla tutarlı olan muhasebe politikalarının uygulanması suretiyle hazırlanmıştır. Dolayısıyla, bu özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir.

3. İşletme birleşmeleri

Grup'un bağlı ortaklığı olan Entek ve Menzelet Kılavuzlu birleşmesi 31 Mayıs 2024 tarihinde tescil edilmiştir. Her iki şirketin birleşme öncesi Grup'un bağlı ortaklığı olması nedeniyle birleşme işleminin Grup'un konsolide finansal tabloları üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

4. Bölümlere göre raporlama

Grup yönetimi Grup'un risk ve getirilerinin enerji sektöründeki gelişmelerden etkilendiğini dikkate alarak faaliyet bölümlerine ilişkin raporlama formatı olarak endüstriyel bölümleri kullanma kararı almıştır. Grup yönetimi, Grup'un faaliyet alanının rafinaj ve Entek hisselerinin satın alım tarihinden itibaren elektrik sektörleri olmasından dolayı, Grup'un bu iki sektörün oluşturduğu endüstriyel bölümler altında faaliyet gösterdiğini düşünmektedir. Grup, rafinaj ve elektrik sektörleri için hazırlamış olduğu bölüm raporlamasını konsolide finansal tablolarda sunmuştur. Bölümlerin performansında faiz, amortisman ve vergi öncesi kar dikkate alınmaktadır.

a) Bölümlere göre bilgi analizi

1 Ocak- 30 Eylül 2024 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Hasılat 591.886.596 7.445.405 599.332.001
Satışların maliyeti (540.185.346) (5.819.169) (546.004.515)
Brüt kar 51.701.250 1.626.236 53.327.486
Faaliyet giderleri (19.767.875) (622.405) (20.390.280)
Diğer faaliyetlerden gelirler 10.742.297 39.992 10.782.289
Diğer faaliyetlerden giderler (15.890.273) (24.209) (15.914.482)
Faaliyet karı 26.785.399 1.019.614 27.805.013
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler (4.000) (9.374) (13.374)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar 820.579 - 820.579
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 27.601.978 1.010.240 28.612.218
Finansman gelirleri 22.871.844 662.899 23.534.743
Finansman giderleri (15.399.235) (658.343) (16.057.578)
Parasal kayıp/kazanç (12.703.321) 104.536 (12.598.785)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 22.371.266 1.119.332 23.490.598
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (9.028.658) (593.918) (9.622.576)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 13.342.608 525.414 13.868.022
1 Temmuz- 30 Eylül 2024 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Hasılat 193.511.698 2.710.952 196.222.650
Satışların maliyeti (175.441.657) (1.996.322) (177.437.979)
Brüt kar 18.070.041 714.630 18.784.671
Faaliyet giderleri (5.812.949) (193.013) (6.005.962)
Diğer faaliyetlerden gelirler 2.638.882 21.542 2.660.424
Diğer faaliyetlerden giderler (3.845.368) (10.388) (3.855.756)
Faaliyet karı 11.050.606 532.771 11.583.377
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler (4) (9.531) (9.535)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar 487.039 - 487.039
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 11.537.641 523.240 12.060.881
Finansman gelirleri 7.729.642 235.857 7.965.499
Finansman giderleri (5.337.828) (176.365) (5.514.193)
Parasal kayıp/kazanç (3.034.641) (14.395) (3.049.036)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 10.894.814 568.337 11.463.151
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (3.349.647) (259.444) (3.609.091)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 7.545.167 308.893 7.854.060

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

4. Bölümlere göre raporlama (Devamı)

a) Bölümlere göre bilgi analizi (Devamı)

1 Ocak- 30 Eylül 2023 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Hasılat
Satışların maliyeti
673.490.593
(562.749.712)
8.345.014
(6.302.195)
681.835.607
(569.051.907)
Brüt kar 110.740.881 2.042.819 112.783.700
Faaliyet giderleri
Diğer faaliyetlerden gelirler
Diğer faaliyetlerden giderler
(17.716.199)
11.518.457
(29.832.987)
(518.025)
28.400
(32.669)
(18.234.224)
11.546.857
(29.865.656)
Faaliyet karı 74.710.152 1.520.525 76.230.677
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar
203.730
2.269.518
28.963
-
232.693
2.269.518
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 77.183.400 1.549.488 78.732.888
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Parasal kayıp/kazanç
19.265.101
(28.005.010)
(12.279.333)
1.475.804
(2.068.897)
392
20.740.905
(30.073.907)
(12.278.941)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 56.164.158 956.787 57.120.945
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (32.259.616) (1.097.972) (33.357.588)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 23.904.542 (141.185) 23.763.357
1 Temmuz- 30 Eylül 2023 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Hasılat
Satışların maliyeti
290.019.102
(238.128.263)
2.592.578
(1.685.897)
292.611.680
(239.814.160)
Brüt kar 51.890.839 906.681 52.797.520
Faaliyet giderleri
Diğer faaliyetlerden gelirler
Diğer faaliyetlerden giderler
(6.096.298)
3.870.286
(8.745.834)
(203.049)
3.635
(9.327)
(6.299.347)
3.873.921
(8.755.161)
Faaliyet karı 40.918.993 697.940 41.616.933
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar
210.703
1.259.569
24.726
-
235.429
1.259.569
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 42.389.265 722.666 43.111.931
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Parasal kayıp/kazanç
5.292.169
(8.647.636)
(7.185.236)
326.466
(606.781)
(65.289)
5.618.635
(9.254.417)
(7.250.525)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 31.848.562 377.062 32.225.624
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (21.831.760) (394.228) (22.225.988)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 10.016.802 (17.166) 9.999.636

b) Bölüm varlıkları

Bölüm varlıkları 30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Rafinaj
Elektrik
426.684.797
25.901.885
472.638.693
25.687.189
Toplam 452.586.682 498.325.882

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

5. Nakit ve nakit benzerleri

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Bankalar
Vadesiz mevduat 4.896.337 2.096.916
Vadeli mevduat 84.745.103 114.797.316
Vadesiz bloke mevduat 4.798.444 5.630.003
Vadeli bloke mevduat 2.039 3.951
Gelir payı (bloke) 6.589.922 6.558.159
Vadeli mevduat faiz tahakkukları 1.494.953 3.134.976
Toplam 102.526.798 132.221.321

Şirket tarafından, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde belirlendiği üzere, müşterilerden alınan gelir payı bankalarda tutulmakta ve Şirket kayıtlarında bloke mevduat olarak değerlendirilmektedir. Gelir payları 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmiştir (Not 14). Yurtdışı borsalarda gerçekleştirilen türev işlemleri için 4.798.444 bin TL tutarında vadesiz bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 5.630.003 bin TL). Vadeli elektrik piyasası ve yenilenebilir enerji kaynakları garanti sistemi için 2.039 bin TL tutarında vadeli bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 3.951 bin TL).

Vadeli mevduat ve diğer hazır değerler

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla vadeli mevduatların detayı aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024
Etkin faiz oranı (%) 1 aydan kısa 1 - 3 ay arası Toplam
TL 50,67 47.803.160 2.860.000 50.663.160
ABD Doları 4,87 31.955.551 - 31.955.551
Avro 2,75 252.482 1.866.583 2.119.065
İngiliz Sterlini 0,01 7.327 - 7.327
Vadeli mevduat 80.018.520 4.726.583 84.745.103

31 Aralık 2023

Etkin faiz oranı (%) 1 aydan kısa 1-3 ay arası Toplam
TL 44,62 59.848.411 16.391.437 76.239.848
ABD Doları 4,49 38.025.146 111.214 38.136.360
Avro 3,31 414.960 - 414.960
İngiliz Sterlini 0,05 6.148 - 6.148
Vadeli mevduat 98.294.665 16.502.651 114.797.316

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablosunda yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 30 Eylül 2023
Hazır değerler 102.526.798 124.687.088
Eksi: Bloke mevduatlar (Gelir payı) (6.589.922) (6.552.745)
Eksi: Vadesiz bloke mevduat (4.798.444) (6.039.129)
Eksi: Vadeli bloke mevduat (2.039) (4.005)
Eksi: Vadeli mevduat faiz tahakkukları (1.494.953) (764.902)
Nakit ve nakit benzeri değerler 89.641.440 111.326.307

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

6. Finansal yatırımlar

Kısa vadeli finansal yatırımlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Yatırım fonu
Vadeli mevduat
512.379
-
4.021
681.846
Kur korumalı mevduat (*) - 267.631
Toplam 512.379 953.498

(*) Kur korumalı mevduat hesabı, TL cinsinden ABD Doları kurunun vade sonunda faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı koruması sunan bir mevduat ürünüdür. Kur korumalı mevduat hesapları gerçeğe uygun değeri kar veya zararda muhasebeleştirilen finansal varlıklar olarak muhasebeleştirilmiştir.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal varlıkların nominal tutarı ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023
Nominal tutar (orijinal para birimi) Gerçeğe uygun değeri (TL karşılığı) Vade
TL 257.050 267.631 1-3 ay arası
267.631

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal yatırımların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 267.631 4.779.826
Dönem içinde tahsil edilen anapara (196.990) (3.344.495)
Dönem içinde alınan anapara - 4.730.735
Gerçeğe uygun değer farkı - 131.233
Parasal kayıp/kazanç (70.641) (1.590.191)
30 Eylül - 4.707.108

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Kısa vadeli borçlanmalar:
Kısa vadeli banka kredileri 5.512.828 3.194.118
Kredi faiz tahakkukları 189.816 8.919
Toplam 5.702.644 3.203.037
Uzun vadeli borçlanmaların
kısa vadeli kısımları:
Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları 1.202.036 8.606.850
Çıkarılmış tahviller 23.894.448 28.046.816
Kredi faiz tahakkukları 440.087 535.206
Tahvil faiz tahakkukları 1.070.348 204.968
Kiralama işlemlerinden borçlar 102.857 117.698
Toplam 26.709.776 37.511.538
Uzun vadeli borçlanmalar:
Uzun vadeli banka kredileri 5.665.054 6.675.660
Çıkarılmış tahviller 6.800.000 -
Kredi faiz tahakkukları - 12.572
Kiralama işlemlerinden borçlar 506.396 591.257
Toplam 12.971.450 7.279.489
Toplam borçlanmalar 45.383.870 47.994.064

Tüpraş, 12 Ekim 2017 tarihinde Londra Borsasına kote, 700 milyon ABD doları nominal değerde, 7 yıl vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, yıllık %4,5 faiz oranlı tahvil ihraç etmiştir.

Tüpraş, 23 Temmuz 2024 tarihinde, 4.000 milyon TL nominal değerde, 727 gün vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, TLREF referans oran üzerine 100 bps ek getirili tahvil ihraç etmiştir. 12 Ağustos 2024 tarihinde, 2.800 milyon TL nominal değerde, 730 gün vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, TLREF referans oran üzerine 100 bps ek getirili tahvil ihraç etmiştir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli borçlanmaların para birimi ve etkin faiz oranı bilgileri aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024
Etkin faiz oranı Orijinal Bin
(%) bakiyeler TL
Kısa vadeli borçlanmalar:
TL krediler (*) 45,41 1.187.142.680 1.187.143
ABD doları krediler - 126.890.156 4.325.685
5.512.828
Faiz tahakkukları 189.816
Toplam kısa vadeli borçlanmalar 5.702.644
Uzun vadeli borçlanmaların
kısa vadeli kısımları:
TL krediler 22,65 571.807.271 571.807
ABD doları krediler 6,54 15.394.888 524.812
ABD doları tahviller 4,50 700.000.000 23.863.000
Avro krediler 4,36 3.600.030 136.866
TL kiralama borçları 24,08 67.803.000 67.803
Avro kiralama borçları 3,20 332.237 12.631
GBP kiralama borçları 4,55 492.350 22.422
25.199.341
Faiz tahakkukları 1.510.435
Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 26.709.776
-
Uzun vadeli borçlanmalar:
TL krediler 58,40 2.957.681.237 2.957.681
TL tahviller 58,68 6.800.000.000 6.800.000
ABD doları krediler 5,90 65.366.455 2.228.342
Avro krediler 4,36 12.600.104 479.031
TL kiralama borçları 27,71 225.262.150 225.262
Avro kiralama borçları 3,23 5.678.284 215.877
GBP kiralama borçları 4,55 1.432.935 65.257
12.971.450
Faiz tahakkukları -
Toplam uzun vadeli borçlanmalar 12.971.450

(*) 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, ÖTV ve SGK borçlarının ödenmesinde bankalar tarafından Grup'a 192.143 bin TL tutarında faizsiz kredi sağlanmıştır (31 Aralık 2023 – Yoktur)

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

31 Aralık 2023
Etkin faiz oranı
(%)
Orijinal
bakiyeler
Bin
TL
Kısa vadeli borçlanmalar:
TL krediler 39,82 292.370.720 292.371
ABD doları krediler - 98.393.316 2.901.747
3.194.118
Faiz tahakkukları 8.919
Toplam kısa vadeli borçlanmalar 3.203.037
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları:
TL krediler 19,08 1.130.325.316 1.130.325
ABD doları krediler 6,59 248.185.278 7.317.206
ABD doları tahviller 4,55 951.020.000 28.046.816
Avro krediler 4,67 4.891.001 159.319
TL kiralama borçları 27,96 83.369.130 83.369
Avro kiralama borçları 3,20 440.853 14.386
GBP kiralama borçları 4,55 532.602 19.943
36.771.364
Faiz tahakkukları 740.174
Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 37.511.538
Uzun vadeli borçlanmalar: -
TL krediler 21,51 2.475.308.741 2.475.308
ABD doları krediler 7,74 118.318.038 3.483.074
Avro krediler 4,67 22.020.024 717.278
TL kiralama borçları 28,03 241.260.010 241.260
Avro kiralama borçları 3,23 8.054.403 262.836
GBP kiralama borçları 4,55 2.327.876 87.161
7.266.917
Faiz tahakkukları 12.572
Toplam uzun vadeli borçlanmalar 7.279.489

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla uzun vadeli borçlanmaların vade analizi aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
1-2 yıl arası 10.346.379 3.379.147
2-3 yıl arası 1.089.352 692.819
3-4 yıl arası 391.906 712.792
4-5 yıl arası 214.048 677.724
5 yıl ve üzeri 929.765 1.817.007
Toplam 12.971.450 7.279.489

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla borçlanmaların hareketi aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 47.994.064 74.476.168
Alınan yeni finansal borçlar 33.092.914 9.408.185
Anapara ödemeleri (28.077.535) (27.782.586)
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan artışlar 109.723 245.350
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları (80.004) (87.549)
Faiz tahakkukları değişimi 954.089 (127.490)
Kur farkları değişimi 4.951.658 18.089.067
Parasal kayıp/kazanç (13.561.039) (24.393.953)
30 Eylül 45.383.870 49.827.192

8. Ticari alacaklar ve borçlar

Kısa vadeli ticari alacaklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Ticari alacaklar 32.167.598 46.451.155
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 28) 8.519.657 8.872.131
Şüpheli ticari alacaklar 7.736 10.154
Diğer ticari alacaklar 13 25
Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan
ertelenen finansman geliri (326.111) (382.298)
Eksi: Beklenen kredi zararları (7.736) (10.154)
Toplam kısa vadeli ticari alacaklar (net) 40.361.157 54.941.013

Tüpraş, yurtiçi alacaklarını devlet iç borçlanma senetleri faiz oranlarını kullanarak, yurtdışı alacaklarını aylık libor oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla gayri kabili rücu faktoring kapsamında, faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu 9.635.000 bin TL'yi ticari alacaklardan düşmüştür (31 Aralık 2023- 8.824.107 bin TL).

Beklenen kredi zararlarının 30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemler içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 10.154 12.586
Dönem içerisindeki artış 262 2.841
Dönem içerisindeki tahsilatlar - (36)
Parasal kayıp/kazanç (2.680) (4.224)
30 Eylül 7.736 11.167

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

8. Ticari alacaklar ve borçlar (Devamı)

Kısa vadeli ticari borçlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Ticari borçlar
İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 28)
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan
106.101.103
455.331
132.624.480
1.338.294
ertelenen finansman gideri (507.955) (879.525)
Toplam kısa vadeli ticari borçlar (net) 106.048.479 133.083.249

Tüpraş, kısa vadeli ticari borçlarını aylık libor oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.

9. Stoklar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
İlk madde ve malzeme 7.421.967 10.006.476
Yarı mamuller 14.177.062 13.383.933
Mamuller 12.467.937 16.638.608
Ticari mallar 1.103.530 800.839
Yoldaki mallar (*) 28.202.332 19.311.640
Diğer stoklar 488.165 466.141
Toplam 63.860.993 60.607.637
Stok değer düşüklüğü karşılığı (85.770) (198.837)
Toplam 63.775.223 60.408.800

(*) Yoldaki mallar ağırlıklı olarak ham petrol stoklarından oluşmaktadır.

Stok değer düşüklüğü karşılığının 30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 dönemleri itibarıyla hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak
Dönem içerisindeki artışlar
Dönem içerisindeki iptaller
198.837
85.770
(198.837)
1.048.378
2.084
(1.048.378)
30 Eylül 85.770 2.084

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

10. Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
İştirak oranı (%) Tutar İştirak oranı (%) Tutar
OPET Petrolcülük A.Ş. 41,67 11.129.454 41,67 11.268.071
Toplam 11.129.454 11.268.071

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardaki değişimler aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 11.268.071 10.286.169
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların;
Mali dönem kar/zararlarındaki pay
820.579 2.269.518
Dağıttığı temettü (984.030) (497.413)
Yabancı para çevrim farkları 24.834 (169.037)
30 Eylül 11.129.454 11.889.237

Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların özet mali tabloları (etkin ortaklık payı öncesi) aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Dönen varlıklar 37.270.931 42.878.377
Duran varlıklar 29.954.845 29.613.969
Toplam varlıklar 67.225.776 72.492.346
Kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Özkaynaklar
33.226.386
7.303.712
26.695.678
38.565.680
6.885.458
27.041.208
Toplam kaynaklar 67.225.776 72.492.346
1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Satış gelirleri (net) 265.879.444 87.490.806 278.479.718 152.821.808
Brüt kar 9.537.038 3.848.721 10.838.331 5.557.691
Faaliyet karı 2.347.776 1.836.468 4.658.857 3.247.645
Net dönem karı 1.969.233 1.168.801 5.446.407 3.509.240

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

11. Maddi duran varlıklar

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla maddi duran varlıklar ve ilgili amortisman giderlerinde gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak 2024 Yabancı Para
Çevrim Farkı
İlaveler Çıkışlar 30 Eylül 2024
Maliyet:
Arazi ve arsalar 35.119.604 - 47.904 - 35.167.508
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 53.640.668 - 146.619 - 53.787.287
Binalar 12.861.573 - 13.886 - 12.875.459
Makine, tesis ve cihazlar 199.579.731 1.675 93.629 (3.757) 199.671.278
Taşıt araçları 23.525.462 - 57.343 (76.937) 23.505.868
Döşeme ve demirbaşlar 2.341.613 2.986 149.869 (2.539) 2.491.929
Yapılmakta olan yatırımlar 11.710.748 118 5.981.697 - 17.692.563
Özel maliyetler 365.945 9.035 10.424 (14.126) 371.278
Diğer maddi duran varlıklar 483.415 - 694 - 484.109
339.628.759 13.814 6.502.065 (97.359) 346.047.279
Birikmiş amortisman:
Yeraltı ve yerüstü düzenleri (33.091.650) - (1.248.998) - (34.340.648)
Binalar (5.379.633) - (177.366) - (5.556.999)
Makine, tesis ve cihazlar (112.105.768) (1.007) (4.158.729) 1.816 (116.263.688)
Taşıt araçları (5.507.987) - (872.601) 55.352 (6.325.236)
Döşeme ve demirbaşlar (1.433.309) (1.007) (214.187) 501 (1.648.002)
Özel maliyetler (192.556) (3.120) (19.351) - (215.027)
Diğer maddi duran varlıklar (83.918) - (30.530) - (114.448)
(157.794.821) (5.134) (6.721.762) 57.669 (164.464.048)
Net defter değeri 181.833.938 181.583.231
1 Ocak 2023 Yabancı Para
Çevrim Farkı
İlaveler Transferler Çıkışlar 30 Eylül 2023
Maliyet:
Arazi ve arsalar 34.699.243 - - - - 34.699.243
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 51.960.464 - 217.851 - (2.804) 52.175.511
Binalar 12.474.917 - 55.839 - (3) 12.530.753
Makine, tesis ve cihazlar 194.279.160 339 408.256 - (5.313) 194.682.442
Taşıt araçları 19.659.344 - 2.891.229 - (599.754) 21.950.819
Döşeme ve demirbaşlar 2.121.424 124 137.068 - (10.929) 2.247.687
Yapılmakta olan yatırımlar 9.247.675 1.812 5.015.898 (8.842) - 14.256.543
Özel maliyetler 310.809 574 2.240 - - 313.623
Diğer maddi duran varlıklar 276.987 - 2.069 - (6.411) 272.645
325.030.023 2.849 8.730.450 (8.842) (625.214) 333.129.266
Birikmiş amortisman:
Yeraltı ve yerüstü düzenleri (31.622.517) - (1.037.212) - 1.322 (32.658.407)
Binalar (4.957.471) - (130.300) - 3 (5.087.768)
Makine, tesis ve cihazlar (107.569.684) (272) (3.268.139) - 4.390 (110.833.705)
Taşıt araçları (4.749.781) - (595.561) - 558.616 (4.786.726)
Döşeme ve demirbaşlar (1.253.309) (106) (363.216) - 9.655 (1.606.976)
Özel maliyetler (125.715) (430) (70.674) - - (196.819)
Diğer maddi duran varlıklar (51.445) - (62.453) - - (113.898)
(150.329.922) (808) (5.527.555) - 573.986 (155.284.299)
Net defter değeri 174.700.101 177.844.967

30 Eylül 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda maddi duran varlıklarla ilgili 6.721.762 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 5.527.555 bin TL) amortisman giderinin 3.697.648 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 3.048.461 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde, 2.300.466 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 1.750.856 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 530.255 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 579.666 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 193.393 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 148.572 bin TL) kısmı arge giderlerinde yer almaktadır.

30 Eylül 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda kullanım hakkı varlıkları ile ilgili 140.470 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 293.177 bin TL) amortisman giderinin 89.012 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 151.355 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 21.895 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 76.877 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 29.563 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 64.945 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde herhangi bir ipotek bulunmamaktadır (31 Aralık 2023 – Yoktur).

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

12. Diğer maddi olmayan duran varlıklar

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla diğer maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili itfa paylarında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak 2024 İlaveler Çıkışlar 30 Eylül 2024
Maliyet:
Haklar ve yazılımlar 1.585.330 57.871 (48) 1.643.153
Geliştirme giderleri 1.450.571 82.236 - 1.532.807
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar 6.050.813 2.506 (1.455) 6.051.864
9.086.714 142.613 (1.503) 9.227.824
Birikmiş itfa payları:
Haklar ve yazılımlar (1.171.400) (149.309) 48 (1.320.661)
Geliştirme giderleri (1.162.297) (93.521) - (1.255.818)
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar (974.801) (93.345) 1.455 (1.066.691)
(3.308.498) (336.175) 1.503 (3.643.170)
Net defter değeri 5.778.216 5.584.654
1 Ocak 2023 İlaveler Transferler Çıkışlar 30 Eylül 2023
Maliyet:
Haklar ve yazılımlar 1.358.208 23.192 - (8.883) 1.372.517
Geliştirme giderleri 1.255.541 91.568 - - 1.347.109
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar 4.252.287 2.912 8.842 (3) 4.264.038
6.866.036 117.672 8.842 (8.886) 6.983.664
Birikmiş itfa payları:
Haklar ve yazılımlar (1.097.993) (135.313) - 7.291 (1.226.015)
Geliştirme giderleri (1.076.543) (98.572) - - (1.175.115)
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar (878.228) (71.373) - 1 (949.600)
(3.052.764) (305.258) - 7.292 (3.350.730)
Net defter değeri 3.813.272 3.632.934

30 Eylül 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda 336.175 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 305.258 bin TL) itfa payı giderinin 253.502 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 239.939 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 82.673 bin TL'lik (30 Eylül 2023 – 65.319 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

13. Peşin ödenmiş giderler

Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Peşin ödenen sigorta ve diğer giderler
Verilen sipariş avansları
İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları
2.003.481
513.833
-
1.178.754
551.358
6.347
Toplam 2.517.314 1.736.459

Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları
İlişkili taraflara verilen maddi duran varlık avansları (Not 28)
Peşin ödenen diğer giderler
2.616.076
1.185.556
278.590
1.926.209
41.751
497.433
Toplam 4.080.222 2.465.393

14. Diğer varlıklar ve yükümlülükler

Diğer dönen varlıklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Tecil edilen Katma Değer Vergisi ("KDV") 10.020.317 12.681.410
Devreden KDV 2.048.603 78.762
Tecil edilen Özel Tüketim Vergisi ("ÖTV") 1.732.149 846.245
Mahsup edilecek vergi ve fonlar 1.109.826 653.317
Yedek parça ve malzeme stokları 706.852 410.232
Gelir tahakkukları 412.128 251.213
İade alınacak KDV 143.441 4.354.286
Vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkuku (*) - 327.092
Diğer çeşitli dönen varlıklar 589.650 439.920
Toplam 16.762.966 20.042.477

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkukları Tüpraş'ın riskten korunma amacı ile yaptığı türev işlemler gelir tahakkuklarından oluşmaktadır. Bu gelir tahakkukları satılan malın maliyeti hesabında muhasebeleştirilmiş olup 8 Ocak 2024 tarihinde tamamı tahsil edilmiştir.

Diğer duran varlıklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Yedek parça ve malzeme stokları
Diğer
15.673.345
4.855
13.443.749
1.509
Toplam 15.678.200 13.445.258

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

14. Diğer varlıklar ve yükümlülükler (Devamı)

Diğer kısa vadeli yükümlülükler:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Ödenecek ÖTV 10.175.606 8.757.219
Tecil edilen KDV 10.020.317 12.681.410
Gelir payı 6.639.341 6.599.465
Ödenecek KDV 3.344.653 471.763
Tecil edilen ÖTV 1.732.149 846.245
Ödenecek vergi ve yükümlülükler 394.602 999.525
Gider tahakkukları 15.653 21.266
Diğer 621.004 582.969
Toplam 32.943.325 30.959.862

Tecil edilen ÖTV ve KDV, ihraç kayıtlı satışların ÖTV ve KDV tutarından oluşmaktadır ve aynı zamanda varlıklarda "Diğer Dönen Varlıklar" içerisinde ve yükümlülüklerde "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde yer almaktadır. Söz konusu satışların ihracat işlemlerinin gerçekleştiği belgelendiğinde, tecil edilen bu vergiler vergi dairesi tarafından terkin edilerek "Diğer Dönen Varlıklar" da yer alan ÖTV ve KDV tutarları, "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" ile karşılıklı olarak mahsuplaştırılmaktadır.

Petrol Piyasası Kanunu gereğince, rafinericilerin ulusal stok bulundurma yükümlülüğü kapsamındaki sorumluluğu nedeniyle oluşabilecek kaynak ihtiyacı, finansman giderleri ve bu mahiyetteki stokların depolama ve idame maliyeti, tüketici fiyatlarına ilave edilen, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ("EPDK") tarafından azami 10 ABD dolar/ ton'a kadar belirlenecek olan ve değerlendirilmesi EPDK tasarrufunda olan gelir payı ile karşılanır. Rafinericilerin haricinde petrol ürünlerinin ithalatı durumunda ise bu gelir payı rafinericiye ithalatçı tarafından ödenir.

Grup, bu konuyu düzenleyen Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin ilgili maddesinin yürürlüğe girdiği tarih olan 1 Ocak 2005'ten itibaren akaryakıt satışları ve dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin yaptığı akaryakıt ithalatı üzerinden gelir payı toplamaktadır.

Grup, akaryakıt üzerinden toplanan gelir payına ek olarak Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Yönetmeliği gereğince 16 Eylül 2005 tarihinden itibaren LPG için de gelir payı toplamaya başlamıştır.

Petrol Piyasası Kanunu uyarınca oluşturulan Ulusal Petrol Stoku Komisyonu, toplanan gelir paylarının banka hesabında bloke edilerek muhasebesinin Tüpraş Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmesi ve hesapta biriken tutarın devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmesi kararını almıştır.

Bu kararlara istinaden 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla hesaplanan 6.639.341 bin TL (31 Aralık 2023 – 6.599.465 bin TL) tutarında gelir payları kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilmeksizin "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde muhasebeleştirilmektedir. Hesaplanan Gelir Payı'na ilişkin olarak bankalarda bloke devlet iç borçlanma faiz oranları ile vadeli mevduat ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilen 6.589.922 bin TL'lik tutar, "Nakit ve Nakit Benzerleri" içerisinde "Gelir payı (bloke)" olarak sınıflandırılmaktadır (31 Aralık 2023 – 6.558.159 bin TL) (Not 5).

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar:

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Personel prim tahakkukları
Kıdeme teşvik primi karşılığı
1.210.635
45.062
47.394
34.121
Toplam 1.255.697 81.515

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Kıdem tazminatı karşılığı
Kullanılmamış izin günleri karşılığı
Kıdeme teşvik primi karşılığı
1.387.991
353.680
159.949
2.438.404
291.539
87.886
Toplam 1.901.620 2.817.829

Kıdeme teşvik primi karşılığı:

Şirket belli bir kıdemin üzerindeki saat ücretli çalışanlarına "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında fayda sağlamaktadır. Kıdeme Teşvik Primi, çalışanların işlerine ve işyerlerine bağlılıklarını teşvik etmek amacıyla saat ücretli çalışanlardan 5 yıllık kıdeme ulaşanlara 45 günlük, 10 yıllık kıdeme ulaşanlara 55 günlük, 15 yıllık kıdeme ulaşanlara 70 günlük, 20 yıllık kıdeme ulaşanlara 80 günlük, 25 yıllık kıdeme ulaşanlara 90 günlük, 30 yıllık kıdeme ulaşanlara 100 günlük, 35 yıllık kıdeme ulaşanlara 105 günlük ve 40 yıllık kıdeme ulaşanlara 110 günlük çıplak ücretleri tutarında her kıdem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere kıdemlerini doldurdukları ayın ücretleriyle birlikte ödenir.

Kıdeme teşvik primi karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak
Dönem içerisindeki artışlar
Dönem içerisindeki ödemeler
Parasal kayıp/kazanç
122.007
166.065
(36.809)
(46.252)
114.528
166.540
(108.788)
(49.203)
30 Eylül 205.011 123.077

Kıdem tazminatı karşılığı:

İş Kanunu'na göre, Grup, bir senesini doldurmuş olan ve Grup ile ilişkisi kesilen veya emekli olan, kadınlarda 20 erkeklerde 25 hizmet yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. 23 Mayıs 2002'deki mevzuat değişikliğinden sonra emeklilikten önceki hizmet süresine ilişkin bazı geçiş süreci maddeleri çıkartılmıştır.

Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır.

Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminiyle hesaplanır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar (Devamı)

Kıdem tazminatı karşılığı (devamı)

TMS 19, Grup'un kıdem tazminatı karşılığını tahmin etmek için aktüer değerleme yöntemlerinin geliştirilmesini öngörmektedir. Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer öngörüler kullanılmıştır:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
İskonto oranı (%) 2,90 2,90
Emeklilik olasılığına ilişkin kullanılan oran (%) 98,46 99,13

Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Grup'un Türkiye'de kayıtlı bağlı ortaklıklarının kıdem tazminatı karşılığı, 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 41.828,42 TL üzerinden hesaplanmaktadır (1 Ocak 2024 – 35.058,58 TL).

Kıdem tazminatı karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 2.438.404 2.355.803
Faiz giderleri 57.745 155.755
Aktüeryal (karlar)/zararlar (452.051) -
Dönem içerisindeki artışlar 155.974 526.645
Dönem içerisindeki ödemeler (214.662) (310.187)
Parasal kayıp/kazanç (597.419) (888.837)
30 Eylül 1.387.991 1.839.179

Kullanılmamış izin günleri karşılığı:

Kullanılmamış izin günleri karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 291.539 277.613
Dönem içerisindeki artışlar 201.862 216.846
Dönem içerisindeki ödemeler (46.679) (54.326)
Parasal kayıp/kazanç (93.042) (122.926)
30 Eylül 353.680 317.207

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar (Devamı)

Diğer kısa vadeli karşılıklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Sürastarya karşılığı 1.767.418 1.200.305
EPDK katılma payı (*) 256.940 253.508
Dava karşılığı 30.923 33.894
Diğer 970.552 96.997
Toplam 3.025.833 1.584.704

(*) EPDK katılma payı, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği uyarınca, rafinericilik lisansı sahiplerinin yıllık gelir tablolarında yer alan lisans kapsamında yürütülen piyasa faaliyetlerine ilişkin net satışlar tutarının EPDK tarafından her yıl belirlenen katılma payı oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplayarak ödemesi gereken katkı payı tutarını ifade etmektedir.

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren ara dönemler için kısa vadeli borç karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir:

Dava
karşılığı
EPDK
katılma
payı
Sürastarya
karşılığı
Diğer Toplam
1 Ocak 2024 33.894 253.508 1.200.305 96.997 1.584.704
Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net
Dönem içerisindeki ödemeler
Parasal kayıp/kazanç
7.573
(993)
(9.551)
183.595
(104.672)
(75.491)
1.843.552
(851.825)
(424.614)
1.007.949
-
(134.394)
3.042.669
(957.490)
(644.050)
30 Eylül 2024 30.923 256.940 1.767.418 970.552 3.025.833
1 Ocak 2023 75.705 269.018 600.516 135.839 1.081.078
Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net
Dönem içerisindeki ödemeler
Parasal kayıp/kazanç
(12.445)
(475)
(22.703)
240.502
(111.116)
(114.369)
1.363.740
(633.310)
(340.183)
1.407.343
(781.193)
(165.548)
2.999.140
(1.526.094)
(642.803)
30 Eylül 2023 40.082 284.035 990.763 596.441 1.911.321

16. Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Personele borçlar
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
420.720
299.579
658.088
424.974
Toplam 720.299 1.083.062

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

17. Diğer alacaklar ve borçlar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Sigorta tazminat alacakları 185.821 11.335
Personelden alacaklar 155.324 88.957
Verilen depozito ve teminatlar 85.655 73.109
Şüpheli diğer alacaklar 3.678 5.021
Eksi: Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (3.678) (5.021)
Toplam diğer alacaklar 426.800 173.401
30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
İlişkili olmayan taraflara temettü borçları
Alınan depozito ve teminatlar
İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 28)
10.777.405
181.999
-
683
174.481
494.172
Toplam diğer borçlar 10.959.404 669.336

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

18. Türev araçlar

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Rayiç değerler Rayiç değerler
Alım Kontrat
Tutarı
Satım Kontrat
Tutarı
Varlıklar Yükümlülükler Alım Kontrat
Tutarı
Satım Kontrat
Tutarı
Varlıklar Yükümlülükler
Nakit akış riskinden korunma amaçlı
Faiz haddi swap işlemleri
Vadeli mal alım-satım işlemleri
742.621
48.949.622
742.621
48.949.622
44.925
3.924.298
-
152.840
605.778
43.322.705
605.778
43.322.705
53.829
2.723.937
-
150.235
Alım satım amaçlı
Vadeli döviz işlemleri
Yabancı para swap işlemleri
19.034.742
1.317.677
19.934.443
1.317.677
2.090
-
645.781
9.831
47.412.633
-
51.441.650
-
13.468
-
502.672
-
Vadeli mal alım-satım işlemleri 4.813.701 4.813.701 25.304 - 6.579.590 6.579.590 13.399 -
Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri 50.684 204.836 - 162.881 27.004 95.351 - 70.836
Kısa vadeli türev araçlar 3.996.617 971.333 2.804.633 723.743
Nakit akış riskinden korunma amaçlı
Faiz haddi swap işlemleri 1.806.226 1.806.226 28.326 3.689 627.381 627.381 50.136 -
Alım satım amaçlı
Vadeli döviz işlemleri - - - - 2.857 862.203 32 -
Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri 137.050 553.815 - 440.381 243.032 858.151 - 637.519
Uzun vadeli türev araçlar 28.326 444.070 50.168 637.519
Toplam türev araçlar 4.024.943 1.415.403 2.854.801 1.361.262

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla vadeli döviz işlemleri, toplam 434.225 bin ABD doları karşılığında 15.702.430 bin TL ve 458.546 bin BAE dirhemi karşılığında 124.141 bin ABD doları (31 Aralık 2023 – 1.185.543 bin ABD doları karşılığında, 30 Eylül 2024 satın alma gücüne getirilmiş 52.303.853 bin TL) satım yükümlülüğü doğuran forward işlemlerinden oluşmaktadır.

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla faiz haddi swap işlemleri, 30.767 bin ABD doları ve 1.500.000 bin TL (31 Aralık 2023 – 30.833 bin ABD doları) tutarlarındaki tahvil ve kredilerin değişken faizli taksit ödemelerinin nakit akış riskinden korunma amacıyla sabit faizli taksit ödemeleri ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla çapraz kur sabit faiz swap işlemleri, 5.507 bin ABD doları (31 Aralık 2023 – 6.752 bin ABD doları) tutarındaki dövize endeksli değişken faizli borçlanmaların toplam 758.651 bin TL (31 Aralık 2023 – 30 Eylül 2024 satın alma gücüne getirilmiş 953.502 bin TL) tutarındaki ve sabit faizli ödemeler ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

18. Türev araçlar (Devamı)

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla vadeli mal alım-satım işlemleri mal alım satım işlemlerinden oluşmaktadır. Mal alım satım işlemleri, Grup'un gerçekleşmesi oldukça muhtemel ileri vadeli satışlarındaki ham petrol fiyat değişim riskinden korunmak amacı ile çeşitli vadelerde gerçekleştirdiği 56.992 bin varil (31 Aralık 2023 – 43.549 bin varil) ham petrol alış ve satış işlemlerinden oluşmaktadır.

Söz konusu riskten korunma muhasebesi işlemlerinde etkin olmayan kısım bulunmamaktadır.

19. Taahhütler, koşullu varlık ve yükümlülükler

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Orijinal Orijinal
Alınan teminatlar: bakiye (*): TL karşılığı: bakiye (*): TL karşılığı:
Alınan teminat mektupları 9.992.258 8.997.306
- TL Teminat mektupları 4.281.953 4.281.953 3.945.096 3.945.096
- ABD Doları Teminat mektupları 126.885 4.325.507 90.051 3.601.572
- Avro Teminat mektupları 35.546 1.351.372 31.258 1.383.309
- Diğer para cinslerinden teminat mektupları - 33.426 - 67.329
Teminat senetleri 350 6.294
- TL Teminat senetleri 350 350 575 575
- ABD Doları Teminat senetleri - - 143 5.719
Alınan garanti mektupları 1.733.495 2.033.754
- ABD Doları Garanti mektupları 50.851 1.733.495 50.851 2.033.754
Teminat akreditifleri 7.804.685 7.537.653
- ABD Doları Teminat akreditifleri 228.944 7.804.685 188.466 7.537.653
Doğrudan borçlandırma limitleri 1.203.188 1.536.086
- TL doğrudan borçlandırma limitleri 1.203.188 1.203.188 1.536.086 1.536.086
Toplam alınan teminatlar 20.733.976 20.111.093
Verilen teminatlar:
Teminat akreditifleri 28.115.736 38.485.217
- ABD Doları Teminat akreditifleri 824.750 28.115.736 917.680 36.702.391
- Avro Teminat akreditifleri - - 52 2.287
- Diğer para cinslerinden teminat akreditifleri - - 63.170 1.780.539
Teminat mektupları 15.362.590 8.521.567
- TL Teminat mektupları 14.727.568 14.727.568 8.513.563 8.513.563
- ABD Doları Teminat mektupları 338 11.527 200 8.004
- Avro Teminat mektupları 16.400 623.495 - -
Gümrüklere verilen teminat
mektupları ve kefaletler 2.493.763 4.068.277
- TL Teminat mektupları 2.265.655 2.265.655 3.802.748 3.802.748
- Avro Teminat mektupları 6.000 228.108 6.000 265.529
Teminat Senetleri 279.722 27.184
- TL Teminat senetleri 163.928 163.928 262 262
- ABD Doları Teminat senetleri 3.322 113.247 599 23.957
- Avro Teminat senetleri 67 2.547 67 2.965
Bankalara verilen kefaletler 565.529 1.144.199
- ABD Doları Kefaletler 16.589 565.529 28.609 1.144.199
Garantörlükler 3.655.672 3.989.827
- ABD Doları Garantörlükler 105.900 3.610.131 98.487 3.938.959
- Diğer para cinsinden garantörlükler 1.000 45.541 1.000 50.868
Toplam verilen teminatlar 50.473.012 56.236.271

(*) Orijinal bakiye tutarları bin para birimi olarak belirtilmiştir.

(**) Orijinal bakiye tutarları yabancı para cinsinden olan teminatların geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 30 Eylül 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla alınan teminatlar müşteri ve satıcılardan alınan teminatlardan oluşmaktadır. Verilen teminatlar ise akreditifler ile kamu kuruluşlarına ve gümrük dairelerine verilen teminatlardan oluşmaktadır. 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla bankalara verilen kefaletler, Grup'un konsolidasyon kapsamında olan şirketlerinin kullandığı 524.134 bin TL (31 Aralık 2023 – 1.067.638 bin TL) tutarındaki krediler ve 41.395 bin TL (31 Aralık 2023 – 76.561 bin TL) tutarındaki türev işlemler için verilmiştir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

19. Taahhütler, koşullu varlık ve yükümlülükler (Devamı)

Grup'un 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla teminat/rehin/ipotek/kefalet (TRİK) pozisyonu aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
A.Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı 46.251.811 51.102.245
- TL 17.157.151 12.316.573
- ABD Doları 28.240.510 36.734.352
- Avro 854.150 270.781
- Diğer - 1.780.539
B.Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine
vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı 4.221.201 5.134.026
- ABD Doları 4.175.660 5.083.158
- Avro - -
- Diğer 45.541 50.868
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer
3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu
TRİK'lerin toplam tutarı - -
D.Diğer verilen TRİK'lerin toplam tutarı - -
i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri
lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
Toplam 50.473.012 56.236.271

20. Özkaynaklar

Şirket'in 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 Ortaklık
payı (%)
31 Aralık 2023 Ortaklık
payı (%)
Enerji Yatırımları A.Ş.
Koç Holding A.Ş.
Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler
Halka açık kısım
893.997
122.298
9.153
901.348
46,40
6,35
0,47
46,78
893.997
122.298
9.153
901.348
46,40
6,35
0,47
46,78
Ödenmiş Sermaye 1.926.796 100,00 1.926.796 100,00
Sermaye düzeltme farkları (*) 34.141.340 34.141.340
Toplam Sermaye 36.068.136 36.068.136

(*) Sermaye düzeltme farkları ödenmiş sermayeye yapılan nakit ve nakit benzeri ilavelerin enflasyona göre düzeltilmiş toplam tutarları ile enflasyon düzeltmesi öncesindeki tutarları arasındaki farkı ifade eder.

Şirket'in özkaynaklar altında yer alan aşağıdaki hesapların tarihi değerleri ve enflasyon düzeltme etkileri TFRS ve VUK finansal tabloları uyarınca 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 (TFRS) Tarihi Değer Enflasyon düzeltmesi etkisi Endekslenmiş değer
Sermaye 1.926.796 34.141.340 36.068.136
Yasal Yedekler 7.492.332 5.782.137 13.274.469
30 Eylül 2024 (VUK) Tarihi Değer Enflasyon düzeltmesi etkisi Endekslenmiş değer
Sermaye 1.926.796 8.825.833 10.752.629
Yasal Yedekler 7.492.332 8.449.849 15.942.181

Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 500.000 bin TL olup, işbu sermaye, her birinin nominal değeri 1 kr. olmak üzere 50.000.000.000 adet hisseye bölünmüştür ("kr."). Şirket'in çıkarılmış sermayesi her biri 1 kuruş (31 Aralık 2023- 1 kr.) kayıtlı nominal bedeldeki 192.679.559.799 (31 Aralık 2023: 192.679.559.799) adet A grubu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait bir adet C grubu imtiyazlı hisse senedinden oluşmaktadır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

20. Özkaynaklar (Devamı)

Şirket Ana Sözleşmesi gereği C grubu hissedarının bir üye atama hakkı bulunmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin akaryakıt ihtiyacının karşılanmasını etkileyebilecek herhangi bir kararın alınması, C grubu hissedarının onayına bağlıdır. Kanuni değerlerdeki birikmiş karlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.

Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler

Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5'i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5'ini aşan dağıtılan karın %10'udur. Türk Ticaret Kanunu'na göre yasal yedekler, ödenmiş sermayenin %50'sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.

Yukarıda bahsi geçen tutarların Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca "Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler" içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Şirket'in 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklerinin tutarı 13.274.469 bin TL'dir (31 Aralık 2023 – 8.696.794 bin TL).

Kâr payı dağıtımı

Halka açık şirketler, kâr payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kâr Payı Tebliği'ne göre yaparlar.

Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kâr payı öderler. Ayrıca, kar payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtabilecektir.

TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, Yönetim Kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.

30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla sona eren ara dönem içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2023 yılı net dağıtılabilir dönem karının genel kanuni yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan bakiyesi üzerinden 20.000.000 bin TL'nin nakit temettü olarak dağıtılması önerisi 1 Nisan 2024 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında onaylanmıştır. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef ortaklara, %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 10,380 TL net temettü ödemesi, diğer hissedarlara %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 9,342 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

Şirket, 24 Eylül 2024 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında SPK ("TFRS") mevzuatına göre oluşan geçmiş yıl karlarından karşılanmak üzere genel kanuni yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan bakiye üzerinden toplam nominal 23.000.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılmasına karar vermiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %1.193,69 oranında ve 11,937 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %1.193,69 oranında ve 11,937 TL brüt %1.074,32 oranında ve 10,743 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır. Borsada işleme kapalı paylar 27 Eylül 2024 tarihinde ödenirken, borsada işleme açık paylar için ödeme 1 Ekim 2024 tarihinde yapılmıştır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

20. Özkaynaklar (Devamı)

Kâr payı dağıtımı (Devamı)

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıl içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2022 yılı net dağıtılabilir dönem karından ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 12.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılması taahhüt edilmiş ve Mart ayı içerisinde ödenmiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında 45,412 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında ve 45,412 TL brüt, %4.087,10 oranında ve 40,871 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

Şirket, 26 Eylül 2023 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında SPK ("TFRS") mevzuatına göre oluşan geçmiş yıl karlarından ve yasal kayıtlara göre oluşan olağanüstü yedeklerden karşılanmak üzere ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 14.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılmasına karar vermiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt %677,29 oranında ve 6,773 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Yurtiçi satışlar
Yurtdışı satışlar
491.372.020
114.251.812
173.546.467
25.173.055
581.086.500
111.136.469
242.274.931
54.993.521
Brüt satışlar 605.623.832 198.719.522 692.222.969 297.268.452
Eksi: Satış iskontoları
Eksi: Satıştan iadeler
(6.011.248)
(280.583)
(2.285.597)
(211.275)
(9.613.191)
(774.171)
(4.265.811)
(390.961)
Net satış gelirleri 599.332.001 196.222.650 681.835.607 292.611.680
Satışların maliyeti (546.004.515) (177.437.979) (569.051.907) (239.814.160)
Brüt kar 53.327.486 18.784.671 112.783.700 52.797.520
Satışların maliyeti:
1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Kullanılan hammadde ve sarf malzemeleri
Enerji giderleri
Personel giderleri
Amortisman giderleri (Not 11-12)
Diğer üretim giderleri
506.023.844
13.801.457
6.699.284
3.809.884
15.670.046
166.138.595
4.132.733
2.557.573
1.146.984
3.462.094
532.743.221
15.047.393
6.152.431
3.178.725
11.930.137
228.443.550
3.231.687
2.880.651
953.026
4.305.246
Satışların maliyeti 546.004.515 177.437.979 569.051.907 239.814.160

21. Hasılat ve satışların maliyeti

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

22. Genel yönetim giderleri, pazarlama giderleri, araştırma ve geliştirme giderleri

Genel yönetim giderleri:

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Personel giderleri 5.293.908 1.723.239 4.039.641 1.370.619
Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11-12) 2.642.980 872.062 2.142.150 457.456
Sigorta giderleri 1.276.124 433.706 1.160.091 410.565
Dışarıdan alınan hizmetler 742.942 219.978 744.046 247.953
Vergi, resim ve harç giderleri 632.252 306.674 732.518 203.416
Bağış ve yardımlar 491.893 175.694 1.183.419 257.492
Ofis giderleri 364.780 112.982 407.705 115.895
Aidat giderleri 290.419 111.599 272.483 89.323
Dava, takip ve müşavirlik giderleri 279.973 85.594 249.521 113.762
Seyahat ve ulaşım giderleri 87.918 29.362 58.505 21.382
Diğer 471.896 98.955 545.750 225.304
Toplam genel yönetim giderleri 12.575.085 4.169.845 11.535.829 3.513.167

Pazarlama giderleri:

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz- 1 Ocak-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Nakliye, depolama ve sigorta giderleri 4.627.711 818.217 3.993.645 2.019.874
Personel giderleri 1.077.492 354.275 839.463 228.804
Amortisman giderleri (Not 11) 552.150 137.694 656.543 123.904
Reklam giderleri 352.766 127.729 153.076 31.890
Enerji giderleri 134.557 37.698 195.563 47.526
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 10.589 3.192 140.619 109.586
Diğer 739.859 242.309 423.892 155.231
Toplam pazarlama giderleri 7.495.124 1.721.114 6.402.801 2.716.815

Araştırma ve geliştirme giderleri:

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Amortisman giderleri (Not 11)
Personel giderleri
193.393
103.763
67.920
36.436
148.572
99.036
24.329
32.217
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 2.522 359 1.946 793
Enerji giderleri 930 342 1.373 407
Vergi, resim ve harç giderleri 25 25 20.884 26
Diğer 19.438 9.921 23.783 11.593
Toplam araştırma ve geliştirme giderleri 320.071 115.003 295.594 69.365

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

23. Esas faaliyetlerden diğer gelirler/(giderler)

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
Esas faaliyetlerden diğer gelirler: 30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Vadeli satışlardan kaynaklanan vade farkı geliri 7.365.333 1.881.703 4.482.511 2.541.490
Ticari alacaklardan oluşan kur farkı geliri 2.941.636 697.075 6.570.297 1.211.344
Kira geliri 29.652 8.248 25.699 8.218
Diğer 445.668 73.398 468.350 112.869
Toplam esas faaliyetlerden diğer gelirler 10.782.289 2.660.424 11.546.857 3.873.921
1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
Esas faaliyetlerden diğer giderler: 30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Ticari borçlardan oluşan kur farkı gideri (9.823.253) (2.437.363) (24.885.765) (6.407.553)
Vadeli alışlardan kaynaklanan vade farkı gideri (4.617.913) (954.964) (4.106.910) (2.494.292)
Diğer (1.473.316) (463.429) (872.981) 146.684
Toplam esas faaliyetlerden diğer giderler (15.914.482) (3.855.756) (29.865.656) (8.755.161)

24. Yatırım faaliyetlerinden gelirler/(giderler)

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Finansal yatırımlar gerçeğe uygun değer değişimi
Maddi ve maddi olmayan
(9.100) (9.100) 131.233 127.215
duran varlık satış (karları)/zararları, net
Temettü gelirleri
(4.483)
209
(644)
209
101.460
-
108.214
-
Toplam yatırım faaliyetlerinden (giderler)/gelirler (13.374) (9.535) 232.693 235.429

25. Finansman gelirleri/(giderleri)

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Finansman gelirleri:
Mevduat faiz geliri 21.400.282 7.391.098 8.787.546 3.639.845
Mevduatlardan oluşan kur farkı karı 2.013.813 563.441 8.080.708 874.174
Türev araçlardan kaynaklanan karlar 120.648 10.960 3.872.651 1.104.616
Toplam finansman gelirleri 23.534.743 7.965.499 20.740.905 5.618.635
Finansman giderleri:
Faiz gideri (6.029.445) (2.560.925) (4.571.644) (1.850.196)
Finansal borçlardan oluşan kur farkı zararı (5.234.084) (1.156.955) (24.207.887) (6.730.023)
Türev araçlardan kaynaklanan zararlar (4.498.661) (1.604.219) (1.048.315) (552.854)
Diğer (295.388) (192.094) (246.061) (121.344)
Toplam finansman giderleri (16.057.578) (5.514.193) (30.073.907) (9.254.417)

Türev araçlardan kaynaklanan kar ve zararlar vadeli döviz işlemleri, faiz haddi swap işlemleri, çapraz kur sabit faiz işlemleri ve yabancı para swap işlemlerinden oluşan kazanç ve kayıpları içermektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Cari dönem ödenecek kurumlar vergisi (*)
Peşin ödenen vergiler
2.647.227
(1.488.308)
11.612.458
(9.773.605)
Dönem karı vergi yükümlülüğü 1.158.919 1.838.853

(*) 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" uyarınca, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanması gerekmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ilgili vergi için Şirket'in kurumlar vergisine ek olarak tahakkuk eden 30 Eylül 2024 satın alma gücüne göre 5.161.236 bin TL olup iki eşit taksit ile ödenmiştir.

Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.

Türkiye'de kurumlar vergisi oranı 30 Eylül 2024 itibarıyla %25'tir (2023: %25). Kurumlar vergisi oranı, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (arge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır.

30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla sona eren yıllara ait kar veya zarar tablolarına yansıtılmış vergi tutarları aşağıda özetlenmiştir:

1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
1 Ocak- 1 Temmuz-
Vergi geliri/(gideri):
Cari dönem vergi gideri
Ertelenen vergi gideri
(2.944.866)
(6.677.710)
(740.613)
(2.868.478)
(13.486.597)
(19.870.991)
(6.658.067)
(15.567.921)
Toplam vergi geliri/(gideri) (9.622.576) (3.609.091) (33.357.588) (22.225.988)

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri (Devamı)

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergiye konu olan birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin etkileri, bilanço tarihi itibarıyla geçerli vergi oranları kullanılarak aşağıda özetlenmiştir:

Birikmiş geçici Ertelenmiş vergi
farklar
30 Eylül 2024
31 Aralık 2023 (yükümlülüğü)/ varlığı
30 Eylül 2024
31 Aralık 2023
Yatırım teşvikleri (*) (37.588.780) (51.796.774) 9.397.195 10.359.355
İndirilebilir birikmiş mali zararlar (**) (138.167) (332.733) 34.542 83.183
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı
değerleri ile vergi matrahları arasındaki fark 19.187.188 953.486 (4.882.181) (400.062)
Kıdem tazminatı ve kıdeme teşvik primi karşılığı (1.209.780) (1.707.677) 302.446 427.267
Stoklar (9.679.304) (13.925.041) 2.419.826 3.513.064
Kullanılmamış izin ücretleri karşılığı (295.423) (243.318) 73.856 60.830
Ertelenmiş finansal gelirler (giderler), (net) (440.308) 79.219 110.077 (19.804)
Dava karşılıkları (29.240) (33.894) 7.310 6.779
Türev araçlar gerçeğe uygun değer farkı 2.560.446 1.455.201 (640.111) (363.800)
Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları 34.658.850 34.658.632 (6.498.534) (6.498.494)
Diğer (1.926.619) (4.540.146) 481.655 726.343
Ertelenmiş vergi varlığı - net 806.081 7.894.661

(*) Şirket Fuel Oil Dönüşüm Projesi (RUP) için, 2011 yılı 1. çeyreğinde 14/07/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Bu belge kapsamında yapılan harcamalar %30 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %50 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. 7 Ekim 2013 tarihinde ise Fuel Oil Dönüşüm Projesi (RUP), T.C. Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından 19 Ekim 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere stratejik yatırım kapsamına alınmıştır. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan harcamalar %50 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %90 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. Şirket, her iki teşvik belgesi kapsamında kullanılmayan yatırım indirimleri için Maliye Bakanlığı'nın 2024 yılı üçüncü geçici vergi dönemi için yayınlamış olduğu %34,14 değerleme oranı ile endeksleme yapmıştır. Şirket, Stratejik Yatırım Teşviki kapsamında, devlet katkısına ilaveten KDV istisnası, KDV iadesi, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.

Şirket iştiraklerinden Körfez'in yaptığı tevsi yatırımları için aldığı iki tane öncelikli, bir tane de bölgesel kapsamlı teşvik belgesi bulunmaktadır. Söz konusu 3 adet teşvik belgeleri kapsamında esas faaliyetlerini sürdürebilmek için lokomotif ve vagon yatırımı yanı sıra teknik makineler için yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Bu belgeler ile şirket, %40 yatırıma katkı oranı ve %80 kurumlar vergisi indirimi KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.

(**) İndirilebilir mali zararların ertelenmiş vergi etkisi, konsolidasyon kapsamındaki her şirket için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Grup'un 30 Eylül 2024 tarihinde gerçekleşen 138.167 bin TL (31 Aralık 2023 – 332.733 bin TL) indirilebilir mali zararlarından gelecek 5 yıl içerisinde kullanılmak üzere 34.542 bin TL (31 Aralık 2023 – 83.183 bin TL) tutarında ertelenen vergi varlığı oluşmaktadır.

Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen Vergi Avantajları:

Grup'un teşvik belgesine bağlanan yatırımlarından elde ettiği kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. Bu kapsamda, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un öngörülebilir gelecekte faydalanacağı 9.397.195 bin TL (31 Aralık 2023 – 10.359.355 bin TL) tutarında vergi avantajı, ertelenmiş vergi varlığı olarak konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu vergi avantajının 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla muhasebeleştirilmesi neticesinde 1 Ocak – 30 Eylül 2024 dönemine ilişkin konsolide kar veya zarar tablosunda 962.160 bin TL tutarında ertelenmiş vergi gideri oluşmuştur.

Ertelenmiş vergi varlıkları gelecek yıllarda vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğunun tespiti halinde kayıtlara alınmaktadır. Vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğu durumlarda ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farklar, mali zararlar ve indirimli kurumlar vergisi ödemesine imkân sağlayan sınırsız ömre sahip yatırım indirimleri nedeniyle hak kazanılan vergi avantajları üzerinden hesaplanmaktadır. Bu kapsamda Grup yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının konsolide finansal tablolara yansıtılmasını uzun süreli planlara dayandırmakta olup, söz konusu yatırım indirimlerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliğini, vergilendirilebilir kar tahminlerini içeren iş modellerini baz alarak her bilanço tarihi itibarıyla değerlendirmektedir. Söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarının bilanço tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde geri kazanılması öngörülmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri (Devamı)

30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla gerçekleştirilen duyarlılık analizinde, iş planlarını oluşturan temel makroekonomik ve sektörel varsayımlarda yer alan girdiler %10 arttırılarak/azaltılarak yapıldığında yatırım teşviklerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının 5 yıl olarak öngörülen geri kazanım sürelerinde bir değişiklik olmamıştır.

Ertelenmiş vergi hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:

2024 2023
Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü), net
1 Ocak 7.894.661 (87.504)
Gelir tablosu ile ilişkilendirilen (6.677.710) (19.870.991)
Özkaynaklar ile ilişkilendirilen:
- Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) (297.857) 1.008.241
- Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) (113.013) 40.279
30 Eylül 806.081 (18.909.975)

27. Pay başına kazanç/(zarar)

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Ana ortaklığa ait dönem karı
Beheri 1 kr. nominal değerli
hisse senetlerinin ağırlıklı
13.572.731 7.744.044 23.403.240 9.902.602
ortalama adedi
Nominal değeri 1 kr. olan
192.679.559.800 192.679.559.800 192.679.559.800 192.679.559.800
pay başına kazanç (zarar) (kr.) 7,04 4,02 12,15 5,14

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları

İlişkili taraflarla işlemler aşağıdaki gruplara göre sınıflandırılmış olup, bu dipnottaki tüm ilişkili taraf açıklamalarını içermektedir.

  • (1) İş ortaklıkları
  • (2) Koç Topluluğu şirketleri
  • (3) Ortak, nihai ortak

a) Mevduatlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) 7.815.228 19.281.109
Toplam 7.815.228 19.281.109

b) Ticari alacaklar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 7.222.059 7.236.389
THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) 901.996 832.467
Aygaz A.Ş. (2) 262.929 536.859
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 53.038 85.487
Diğer (2) 79.635 180.929
Toplam 8.519.657 8.872.131

Tüpraş'ın, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu ilişkili taraflardan ticari alacağı bulunmamaktadır. (31 Aralık 2023- 2.581.340 bin TL).

c) Ticari borçlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 219.685 247.295
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 96.486 449.640
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) 32.224 143.417
RAM Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) 30.919 33.803
Defaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (2) 17.450 25.246
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 11.055 17.285
Setur Servis Turistik A.Ş. (2) 10.347 28.914
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 6.316 14.608
KocDigital Çözümler A.Ş. (2) 6.105 99.564
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) 4.655 65.508
Divan Turizm İşletmeleri A.Ş. (2) 619 44.078
Aygaz A.Ş. (2) - 58.700
Diğer (2) 19.470 110.236
Toplam 455.331 1.338.294

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

d) Diğer borçlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Koç Holding A.Ş. (3)
Enerji Yatırımları A.Ş. (3)
-
-
494.171
1
Toplam - 494.172

e) Verilen sabit kıymet avansları:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. (2)
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2)
1.142.893
42.663
41.751
-
Toplam 1.185.556 41.751

f) Kiralama işlemlerinden borçlar:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 151.487 169.696
Koç Ailesi (3) 57.421 44.923
Temel Ticaret ve Yatırım A.Ş. (3) 6.123 8.321
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 5.721 5.979
Toplam 220.752 228.919

g) Ürün ve hizmet satışları:

1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
1 Ocak- 1 Temmuz-
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 87.418.486 30.395.232 153.927.153 69.757.069
THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) 13.271.580 4.837.610 15.918.524 7.054.258
Aygaz A.Ş. (2) 2.235.707 940.222 3.950.232 1.758.378
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 367.632 106.943 493.242 227.301
Demir Export (2) 129.670 37.553 110.558 81.472
Diğer (2) 1.734.485 668.364 2.183.558 2.129.558
Toplam 105.157.560 36.985.924 176.583.267 81.008.036

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

h) Mal ve hizmet alımları:

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 4.014.108 1.032.814 9.018.749 3.802.551
Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) (*) 1.561.390 920.979 1.955.595 584.606
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 829.092 164.667 820.854 230.045
Aygaz A.Ş. (2) 443.126 149.506 1.262.068 164.872
Koç Holding A.Ş. (3) (**) 273.794 75.344 182.002 47.491
Arçelik Pazarlama A.Ş. (2) 206.977 87.323 216.837 216.837
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) 193.486 42.697 341.344 61.018
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 77.005 15.152 96.098 34.894
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 75.112 17.954 88.830 38.103
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) 47.631 3.364 369.437 243.355
Diğer (2) 425.015 139.911 709.563 17.695
Toplam 8.146.736 2.649.711 15.061.377 5.441.467

(*) Sigorta acentesi olarak faaliyet gösteren Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. aracılığı ile ilişkili taraf olmayan sigorta şirketleri ile imzalanan poliçeler kapsamında, ödenen ve tahakkuk eden prim tutarlarını da içermektedir.

(**) Nihai ortağımız Koç Holding A.Ş.'nin bünyesindeki şirketlere finans, hukuk, planlama, vergi, üst yönetim gibi konularda sunduğu hizmetlerin karşılığı olarak, personel ve üst yönetim giderleri dahil olmak üzere Koç Holding A.Ş. nezdinde hizmet sunulan şirketlerle ilgili olarak oluşan giderlerin, Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 Seri No.lu Genel Tebliğin "11- Grup İçi Hizmetler" düzenlemesi çerçevesinde dağıtımı sonucunda Şirketimize fatura edilen hizmet bedelini içermektedir.

i) Sabit kıymet alımları:

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) 342.339 55.601 129.679 101.693
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) 273.090 135.733 - -
Aygaz A.Ş. (2) - - 32.931 32.931
Diğer (2) 20.470 12.623 2.977 1.316
Toplam 635.899 203.957 165.587 135.940

j) Yönetim Kurulu üyeleri ve üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar:

Şirket'in üst düzey yöneticileri, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve Genel Müdüre doğrudan bağlı olan Direktörler olarak belirlenmiştir. 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönemde, Şirket'in üst düzey yöneticilerine sağlanan faydaların toplamı 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücüyle 75.835 bin TL'dir (30 Eylül 2023 – 84.519 bin TL).

k) İlişkili taraflara ödenen finansman giderleri:

1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz-
30 Eylül 2024 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 30 Eylül 2023
Yapı Kredi Faktoring A.Ş. (2) - - 59.871 12.058
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) - - 6.264 6.264
Toplam - - 66.135 18.322

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

l) Vadeli mevduat faiz gelirleri:

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz-
30 Eylül 2023
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) 6.354.926 1.428.875 1.475.674 246.357
Toplam 6.354.926 1.428.875 1.475.674 246.357

m) Yapılan bağışlar:

30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde ilişkili taraflara yapılan toplam nakdi bağış tutarı 58.958 bin TL'dir (30 Eylül 2023 – 65.295 bin TL).

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi

Grup faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatları, döviz kurları ve faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetim programı, mali piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup Grup'un mali performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.

Kredi Riski:

Grup, vadeli satışlarından kaynaklanan ticari alacakları ve bankalarda tutulan mevduatları dolayısıyla kredi riskine maruz kalmaktadır. Grup yönetimi müşterilerden alacakları ile ilgili kredi riskini her bir müşteri için ayrı ayrı olmak kaydıyla kredi limitleri belirleyerek ve gerektiği takdirde teminat alarak riskli gördüğü müşterilerine ise sadece nakit tahsilat yoluyla satış yaparak azaltmaktadır. Grup'un tahsilat riski esas olarak ticari alacaklarından doğabilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun miktarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra konsolide bilançoda net olarak gösterilmektedir.

Grup'un 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:

Alacaklar Bankalardaki
Mevduat
Türev
Araçlar
Diğer
30 Eylül 2024 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili
Taraf
Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski 8.519.657 31.841.500 - 426.800 102.526.798 4.024.943 -
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
-
8.519.657
3.062.569
31.781.637
-
-
-
426.800
-
102.526.798
-
4.024.943
-
-
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net defter değeri
- 59.863 - - - - -
C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 7.736 - 3.678 - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (7.736) - (3.678) - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -
Alacaklar Bankalardaki
Mevduat
Türev
Araçlar
Diğer
31 Aralık 2023 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili
Taraf
Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
8.872.131
-
46.068.882
4.595.932
-
-
173.401
-
132.903.167
-
2.854.801
-
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
8.872.131 45.763.895 - 173.401 132.903.167 2.854.801 -
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net defter değeri
- 304.987 - - - - -
C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 10.154 - 5.021 - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (10.154) - (5.021) - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Kredi Riski (Devamı):

Vadesi geçmiş ve değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların vade analizi

Alacaklar Bankalardaki Türev
30 Eylül 2024 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Mevduat Araçlar Diğer
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 47.781 - - - -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 5.830 - - - -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 6.240 - - - -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 12 - - - -
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş - - - - -
Alacaklar Bankalardaki Türev
31 Aralık 2023 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Mevduat Araçlar Diğer
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 117.399 - - - -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 142.423 - - - -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 42.600 - - - -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 2.564 - - - -
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş - - - - -

Grup yukarıda belirtilen finansal varlıkların değer düşüklüğü testleri sırasında tahsil edilmesi gereken tutarların tahsil edilemeyecek olduğunu gösteren etkenlerin varlığını göz önünde bulundurmuştur. Grup'un vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar için almış olduğu 13.633 bin TL (31 Aralık 2023 – 141.804 bin TL) teminat bulunmaktadır. Grup'un teminatsız alacaklarının önemli bir kısmının düzenli satış yapılan devlet kuruluşlarından olması sebebiyle herhangi bir tahsilat riski öngörülmemektedir.

Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların kredi kalitesi

Grup, vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış veya koşulları yeniden görüşülmüş ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detayları dört grupta incelemektedir. 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla söz konusu ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detaylar aşağıda belirtilmiştir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Grup 1 2.911 10.230
Grup 2 9.157.317 5.042.944
Grup 3 31.136.758 49.565.663
Grup 4 4.308 17.189
Toplam 40.301.294 54.636.026

Grup 1- Yeni müşteriler (3 aydan kısa süredir müşteri olanlar)

Grup 2- Kamu kurum ve kuruluşları

Grup 3- Önceki dönemlerde tahsil gecikmesi yaşanmamış mevcut müşteriler (3 aydan uzun süredir müşteri olanlar)

Grup 4- Önceki dönemlerde tahsilat sıkıntısı yaşanmış, ancak gecikmeli olsa da tahsilat yapılmış mevcut müşteriler (Grup 1 ve 2 hariç)

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Piyasa riski:

Şirket emtia fiyatı, döviz kuru ve faiz haddi risklerini piyasa riskinin en önemli unsurları olarak görmektedir. Döviz kuru ve faiz haddi riskleri portföy ve ürün bazında ayrı ayrı değerlendirilmektedir.

Emtia fiyat riski

Tüpraş, üretimde kullanmak üzere edindiği ham petrol stokları ile ilgili olarak petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Şirket yönetimi söz konusu riskin bertaraf edilmesi için elde bulundurduğu stok miktarlarını düzenli olarak gözden geçirmektedir.

Tüpraş'ın ürün satış fiyatları ise 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlandığı üzere "en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu" olan, Akdeniz ürün fiyatları ve ABD Doları satış kuru takip edilerek belirlenmektedir. Yasal tanım çerçevesinde Akdeniz piyasasındaki petrol ürünleri fiyatlarında oluşan değişiklikler ve ABD Doları kurundaki değişim Şirket yönetimi tarafından günlük olarak değerlendirilmekte ve bu iki faktöre göre oluşturulan yeni fiyat, yürürlükteki satış fiyatlarından anlamlı bir şekilde yukarı ya da aşağı yönde farklılık gösterdiğinde ürün satış fiyatları güncellenmektedir.

Ham petrol fiyatlarındaki değişkenlik net kar ve nakit akımları üzerinde istenmeyen ve beklenmeyen dalgalanmalar yaratabileceğinden bu riski bertaraf etmek amacıyla Şirket tarafından riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde çeşitli türev enstrümanları kullanılarak kısa ve uzun vadeli hedge işlemleri yapılmaktadır (Not 18).

Ürün Kar Marjı Riski

Tüpraş, ham petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların yanı sıra, ürün fiyatlarındaki değişim sonucu ürün kar marjlarında oluşan dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Ürün kar marjlarındaki (crack) söz konusu dalgalanmaların etkilerini ortadan kaldırmak için; geçmiş dönemlerde gerçekleşen ürün fiyat seviyeleri, piyasa beklentileri ve öngörülen satış hacimleri dikkate alınarak riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde, ürün kar marjları çeşitli türev enstrümanlar kullanılarak hedge edilmektedir (Not 18).

Döviz kuru riski

Grup, döviz cinsinden yaptığı operasyonları nedeniyle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, bilançoda yer alan döviz cinsinden parasal varlık ve yükümlülüklerin analizi ile Grup'un kur riskini bertaraf etmek üzere yaptığı hazine işlemleri, doğal hedge uygulamaları ve benzeri unsurların içerisinde yer aldığı kapsamlı bir risk takip sistemi ile yönetilmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Aşağıdaki tablo 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un net bilanço yabancı para pozisyonunu ve risk takip sistemi içerisinde yönettiği unsurları özetlemektedir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
TL karşılığı Dolar karşılığı(*) TL karşılığı(**) Dolar karşılığı(*)
Parasal varlıklar
Parasal yükümlülükler
49.269.002
(125.413.346)
1.445.263
(3.678.890)
57.516.477
(165.713.841)
1.438.101
(4.135.931)
Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (76.144.344) (2.233.627) (108.197.364) (2.697.830)
Parasal olmayan varlıklar
Bilanço dışı türev araçlar net
448.416 13.154 1.269.504 31.742
yabancı para pozisyonu 14.044.081 411.971 46.461.988 1.161.491
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (61.651.847) (1.808.502) (60.465.872) (1.504.597)
Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar (**) 412.864 12.111 943.315 23.586
Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu (61.238.983) (1.796.391) (59.522.557) (1.481.011)
Doğal hedge
kapsamında değerlendirilen stoklar (***)
64.037.884 1.878.494 60.592.123 1.515.002
Nakit akış riskinden korunma sonrası ve doğal hedge sonrası net yabancı para pozisyonu 2.798.901 82.103 1.069.566 33.991

(*) Dolar karşılığı tutarlar toplam TL karşılığı pozisyonların bilanço tarihleri itibarıyla dolar kuruna bölünmesiyle bulunmuştur.

(**) Geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 30 Eylül 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

(***) Grup, net yabancı para finansal yükümlülüklerden ve ticari borçlardan ötürü ortaya çıkan kur riskini, ürün satış fiyatlarına döviz kuru değişimlerini yansıtmak suretiyle sınırlandırmaktadır. Grup risk yönetimi politikaları gereği stok değerinin ABD Doları cinsinden karşılığını tarihi stok maliyetleri üzerinden takip etmektedir. 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un sahip olduğu toplam ham petrol ve petrol ürünü stokları 64.037.884 bin TL (31 Aralık 2023 – 60.592.123 bin TL)'dir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

DÖVİZ POZİSYONU TABLOSU
30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Türk Lirası
Karşılığı
(Fonksiyonel para
birimi)
ABD Doları Avro GBP Diğer (TL karşılığı) Türk Lirası Karşılığı
(Fonksiyonel para
birimi)(*)
ABD Doları Avro GBP Diğer (TL karşılığı)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil)
Diğer
1.028.940
48.239.005
448.416
30.146
1.350.845
5.806
33
56.214
3.889
-
1.127
2.254
-
234
-
8.722.944
48.786.072
432.472
217.966
1.208.667
6.982
123
9.429
1.042
-
560
2.106
-
2
-
Dönen varlıklar 49.716.361 1.386.797 60.136 3.381 234 57.941.488 1.433.615 10.594 2.666 2
Parasal finansal varlıklar
Diğer
1.057
-
31
-
-
-
-
-
-
-
7.461
837.032
187
20.929
-
-
-
-
-
-
Duran varlıklar 1.057 31 - - - 844.493 21.116 - - -
Toplam varlıklar 49.717.418 1.386.828 60.136 3.381 234 58.785.981 1.454.731 10.594 2.666 2
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Diğer borçlar
90.594.073
29.410.435
2.224.954
182.493
2.628.254
857.522
64.538
4.731
24.642
4.079
989
88
1.319
492
(279)
392
7
-
-
-
97.027.878
38.895.756
24.995.972
216.292
2.373.486
965.518
622.463
5.176
40.259
4.356
933
203
2.066
392
1.129
6
171
-
-
-
Kısa vadeli yükümlükler 122.411.955 3.555.045 29.798 1.924 7 161.135.898 3.966.643 45.751 3.593 171
Finansal yükümlülükler 3.001.391 65.366 18.278 1.716 - 4.577.943 87.429 22.136 1.988 -
Uzun vadeli yükümlülükler 3.001.391 65.366 18.278 1.716 - 4.577.943 87.429 22.136 1.988 -
Toplam yükümlülükler 125.413.346 3.620.411 48.076 3.640 7 165.713.841 4.054.072 67.887 5.581 171
Finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev araçların net varlık /
(yükümlülük) pozisyonu
14.044.081 574.766 (34.659) - (4.232.009) 46.461.988 1.158.652 4.519 - -
Aktif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
Pasif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı
74.644.355
(60.600.274)
2.189.626
(1.614.860)
-
(34.659)
-
-
-
(4.232.009)
97.587.818
(51.125.830)
2.435.016
(1.276.364)
4.519
-
-
-
-
-
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (61.651.847) (1.658.817) (22.600) (259) (4.231.782) (60.465.872) (1.440.689) (52.774) (2.915) (169)
Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar 412.864 12.111 - - - 943.315 23.586 - - -
Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu (61.238.983) (1.646.706) (22.600) (259) (4.231.782) (59.522.557) (1.417.103) (52.774) (2.915) (169)
Parasal kalemler net yabancı para
varlık / (yükümlülük) pozisyonu
(75.961.851) (2.234.658) 8.259 (2.121) 227 (107.981.072) (2.622.076) (58.132) (5.015) (169)
Riskten korunma amaçlı sınıflandırılan
türev araçların gerçeğe uygun değeri
(643.691) (18.882) - - - (489.203) (12.210) - - -

(*) Geçmiş yıl Türk Lirası karşılığı tutarları 30 Eylül 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Aşağıdaki tabloda 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un finansal durum tablosundaki net döviz pozisyonunun döviz kurlarındaki değişimlere baz duyarlılık analizi özetlenmiştir.

30 Eylül 2024
Kar/ (Zarar) Özkaynaklar
Yabancı paranın değer
kazanması
Yabancı paranın değer
kaybetmesi
Yabancı paranın değer
kazanması
Yabancı paranın değer
kaybetmesi
ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde:
ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (7.617.948) 7.617.948 (214.602) 214.602
ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 2.174.530 (2.174.530) - -
ABD Doları Net Etki (5.443.418) 5.443.418 (214.602) 214.602
Avro kurunun % 10 değişmesi halinde:
Avro net varlık/yükümlülüğü 31.395 (31.395) - -
Avro riskinden korunan kısım (-) (131.768) 131.768 - -
Avro Net Etki (100.373) 100.373 - -
TOPLAM (5.543.791) 5.543.791 (214.602) 214.602
31 Aralık 2023
Kar/ (Zarar) Özkaynaklar
Yabancı paranın değer
kazanması
Yabancı paranın değer
kaybetmesi
Yabancı paranın değer
kazanması
Yabancı paranın değer
kaybetmesi
ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde:
ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (7.718.922) 7.718.922 (189.464) 189.464
ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3.623.665 (3.623.665) - -
ABD Doları Net Etki (4.095.257) 4.095.257 (189.464) 189.464
Avro kurunun % 10 değişmesi halinde:
Avro net varlık/yükümlülüğü (189.362) 189.362 - -
Avro riskinden korunan kısım (-) 13.302 (13.302) - -
Avro Net Etki (176.060) 176.060 - -
TOPLAM (4.271.317) 4.271.317 (189.464) 189.464

Grup, kullanmış olduğu yatırım kredilerini nakit akış riskinden korunma muhasebesi kapsamında değerlendirmekte ve bu kredilerden oluşan kur farkı gelir/giderini özkaynaklar altında muhasebeleştirmektedir. Döviz kurundaki %10 artış/azalış etkisi aynı yöntemle hesaplanmakta ve hesaplanan kur farkı döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır. Ayrıca vadeli döviz işlemleri ve çapraz kur sabit faiz swap işlemleri ile korunan kur farkı, döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

İthalat ve ihracat bilgileri

1 Ocak-
30 Eylül 2024
1 Temmuz-
30 Eylül 2024
1 Ocak-
30 Eylül 2023
1 Temmuz
30 Eylül 2023
İhracat
ABD Doları (Bin TL karşılığı)
EUR (Bin TL karşılığı)
111.973.648
4
25.105.028
4
90.365.544
2.736
34.710.614
-
Toplam 111.973.652 25.105.032 90.368.280 34.710.614
İthalat
ABD Doları (Bin TL karşılığı)
452.744.898 146.066.185 450.016.782 181.841.999
Toplam 452.744.898 146.066.185 450.016.782 181.841.999

Sermaye risk yönetimi

Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklarına getiri, diğer paydaşlarına fayda sağlamak ve sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Grup'un faaliyette bulunabilirliğinin devamını korumaktır.

Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Grup ortaklara ödenecek temettü tutarını belirlemekte, yeni hisseler çıkarabilmekte ve borçlanmayı azaltmak için varlıklarını satabilmektedir. 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı aşağıdaki gibidir:

30 Eylül 2024 31 Aralık 2023
Toplam finansal borçlar (Not 7) 45.383.870 47.994.064
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri (Not 5) (91.136.393) (120.029.208)
Eksi: Finansal yatrımlar (Not 6) (512.379) (953.498)
Net finansal borç (46.264.902) (72.988.642)
Özkaynaklar 245.109.097 275.715.324
Yatırılan sermaye 198.844.195 202.726.682
Net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı -%23,27 -%36,00

Finansal araçların gerçeğe uygun değeri

Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır. Finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerleri, Grup tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit olunmuştur. Ancak, gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup'un bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.

Parasal borçlar

Kısa vadeli banka kredileri ve diğer parasal borçların gerçeğe uygun değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir. Uzun vadeli değişken faizli banka kredilerinin faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için bu kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir.

30 EYLÜL 2024 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu:

Grup, finansal tablolarda gerçeğe uygun değer ile yansıtılan finansal araçların rayiç değer ölçümlerini her finansal araç sınıfının girdilerinin kaynağına göre, üç seviyeli hiyerarşi kullanarak, aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır.

  • Seviye 1: Belirlenen finansal araçlar için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan değerleme teknikleri
  • Seviye 2: Dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri: İlgili finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri, gözlemlenebilir aktif piyasa işlemlerinden elde edilen fiyatlar kullanılarak iskonto edilmiş nakit akış analizlerine dayalı genel kabul görmüş değerleme modellerine göre belirlenir. Değerleme modellerinde kullanılan varsayımlar ve tahminler; referans faiz oranları, kredi marjları, iskonto oranları, tahvil ve hisse senedi fiyatlarını ve beklenen fiyat korelasyonlarını tahmin etmede kullanılan diğer değişkenleri içerir.
  • Seviye 3: Gözlemlenebilir piyasa girdilerini içermeyen değerleme teknikleri

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 30 Eylül 2024 itibarıyla aşağıdaki gibidir:

Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Türev finansal varlıklar
Finansal yatırımlar
-
-
4.024.943
512.379
-
-
Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler
Türev finansal yükümlülükler - 1.415.403 -

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 31 Aralık 2023 itibarıyla aşağıdaki gibidir:

Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Türev finansal varlıklar
Finansal yatırımlar
-
-
2.854.801
953.498
-
-
Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler
Türev finansal yükümlülükler - 1.361.262 -

30. Bilanço tarihinden sonraki olaylar

Grup tarafından 18 Ekim 2017 tarihinde yurtdışında yerleşik yatırımcılara satışı tamamlanan 7 yıl vadeli, %4,50 sabit kupon faiz oranlı, 700 milyon ABD doları tutarındaki borçlanma aracının son kupon ödeme ve itfa işlemleri 18 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

TFS Akaryakıt Hizmetleri A.Ş. tarafından İstanbul Havalimanı Yakıt Tedarikine ilişkin düzenlenen ihale neticesinde, Grup, İstanbul Havalimanı'na ikinci defa 5 yıl süreyle yıllık 1,8 milyon ton jet yakıtı satışına hak kazanmıştır.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.