Pre-Annual General Meeting Information • Apr 12, 2010
Pre-Annual General Meeting Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
De veranderingen in de wereld ga sneller dan ooit. Vele vernieuwing worden gedreven door maatschappeli ontwikkelingen en trends. Door op de ontwikkelingen en trends in te spelen onstaa de innovaties bij TKH. Door signalen die vanuit de maatschappij op ons afkomen.
i dit jaarverslag laten we daaron verschillende partijen aan het woord ^ igrijk zijn voor het komen tot voor m e vraagstukken waarvoor TKH-oplosswigen •ntwikkelt op het gebied van zorg, veiligheid, duurzaamheid, communicatie en efficiency, tt tt
Haaksbergen, april 2010
Geachte heer/mevrouw,
Hierbij hebben wij het genoegen u het jaarverslag 2009 toe te zenden.
De snelveranderende economische omstandigheden hebben een grote impact gehad op TKH. Door alert hierop in te spelen heeft TKH een gezonde uitgangspositie voor 2010 gecreëerd.
Het jaarverslag staat in het teken van het doel van innovatie; een belangrijke pijler voor het succes van TKH. Innovaties geven TKH onderscheidend vermogen op basis waarvan een bovengemiddeld groeiperspectief aanwezig is.
We hopen dat het jaarverslag uw interesse zal hebben en spreken de wens uit onze wederzijdse contacten in het komende jaar op een plezierige wijze te mogen voortzetten.
M et vriendelijke groet, Raad van Bestuur
Alexan Elling de La
TKH Group NV P.O. Box 5, 7480 AA Haaksbergen, the Netherlands T +31 53 573 29 00, F +31 53 573 21 80, E info@tkhgroup.com, I www.tkhgroup.com, KVK 06045666
A q- irlijkse Algemene Vergade i g 27 apnl 2010 om veg 36 te Restaurant 't Hagen,
al uitgifte '•.in gewone aandelen
• .'u-l.i.-ll.llUll> ;
N3"-de agendapunten 2b /iiiu-n iet Remmiii inchi
Ter vergadering wordt een toelichting gegeven mol betiekking ioi de hooldlijnen van de Corporate Govcrnancesinuiimr van de vennootschap en do naleving van de geactualiseerde Nederlandse Corporalo Govoi nance Code
(Staatscourant 3 december 2009. nr. i8499i, Hei hoofdstuk Corporale Governance in lu-i Jaarverslag 2009 diem als basis voor de besproking van dii agendapunt
IVr lui einde van dc AlgemeneVergadering 2010 treden nwviuiu ir. Ml van I ier I els en de hoer P. Morley M.Sc. af op grond van hel geldende rooster van ali roden. Heide komen vom- herbenoeming in aanmerking en stellen zich vooreen volgende periode van vier jaar beschikbaar.
Voor de bethenoeming van mevrouw Van Lier Leis geldl het versterkte aanbevelingsrecbi van do Comrale iinderaeming-MM.UI De Centrale Ondernemingsraad is over do ontstane vacatures cn bijhorende profielen op de hoogte gesteld en heefi 10 konnon gegevon haar versterkte aanbevelingsrecht te doen gelden voorde voordracht toi hetbenoeming van mevrouw Van Lier Leis.
Voordo voordracht tot herbenoeming van de heer Mörley hi-c-ii de Centrale Ondernemingsraad aangegeven geen gebruik tc zullen maken van het aan hem toekomende (niet versterkte) recht van aanbeveling.
De Algemene Vergadering kan aan de Raad van Commiss.n isen personen aanbevelen, met Inachtneming van de geldende profielschets, om als commissaris ce worden voorgediagen, Indien de Algemene Vergadering geen gebruik maakt van haar rechl van aanbeveling luidt de voordradii van de Raad van Commissarissen aan do Aljiomeno Vergadering als volgt.
De Raad van Commissarissen draagt - modo op basis van de profielschets Raad van Commissarissen - nu vrouw Van I let I di en de heer Morley voor als kandidaten voor herbenoeming tol
commissaris. De herbenoemingen gelden voor oen periode tot na afloop van de eerste Algemene Vergadering die wordl ge houden nadat vier jaren na de herbenoeming zijn verstreken. De Raad van Commissarissen hoefi do lierbonoomingen besproken en is unaniem van mening dai betrokkenen naar behoren hebben gefunctioneerd. De spedfieke experl mevrouw Van lier Leis op onder moer loohnologisch gebied on human resources evenals dc specilieke loihnologische cn marketing expertise van do hoer Morley zijn zeer nuttig gebleken voor hoi Iniuiinneren van dc totale Raad van Commissarissen. De bestuurlnke kennis en ervaringen van betrokkenen zijn tn overeenstemming mei do «ewenvte. in dc proiuKi hels van de Raad van Commissarissen vastgelegde deskundigheden,
Mevrouw Van Lier Leis is 50 jaar. is voormalig COO van Schiphol Group on is lid Raad van Commissarissen van Royal Kl'N NV. USG People NV. Reed Elsevier We n Maersk BV. Ze i-. levens lid van hot Audil Committee van de Algemono Rekenkamer, lid Raad vooi Verkeei on Waterstaai. lid Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid, lid Commiltoi Cenlraal Planbureau en voorzitter Raad van
Toezicht Stiditing Natuur en Milieu. Mevrouw van Lier Leis houdt geen aandelen TKH.
De heer Morley is 53 jaar en is lid van de Raad van Bestuur van Telegraaf Media Group NV. Do heer Morley is tevens lid Raad van Commissarissen van Trans link Systems BV, lid Raad van Toezidu van Centre forTelemaiics and Information Technology. TU Twente en lid Adviesraad voor hel Weten-Si liaps- cn Technologiebeleid. De heer Morley houdl geen aandelen TKH.
Een curriculum vitae en de gegevens als bedoeld in artikel 142 lid 3 hoek 2 BW van mevrouw Van Lier Iels en de hoer Morlov liggen levens tet inzage ten kantore van i KH vanaf heden lol en mei de dag van de Algemene Vergadering on zijn le downloaden via de websilo van TKH (www.tkhgroup. ooml.
Ook n noemde mulaties is do Raad van Commissarissen zodanig samengesteld dai allo leden van de Raad van Commissarissen onafhankelijk zijn in dc zin van de best practicehepaling lil..!.-!, uit de Corporate Governano
( onlorm arlikel 32.1 van dc staiutcn wordl aan de Algemene Vergadering voorgesteld om aan Deloitte Accounlanis de opdrachl te verlenen voor de conirole van de jaarrekening 2010 van de TKH Group NV.
Voorstel om de Raad van Bestuur voor een periode vun 18 maanden vanaf 27 april 2010 bevoegd le verklaren om bmnen de grenzen van de wel en statuten, ter beurze of anderszins, ondor bezwarende mol [certificaten van) aandelen in TKH lo verkrijgen met een maxinunu van 10% van hel geplaatste kapitaal van TKH op het momenl van verkrijgin prijs van de in te kopen (certificaten vam gewone aandelen zal gelegen zijn lussen enerzijds het bedrag gelijk aan de nominale .-. aaide die /i| vertegenwoordigen en anderzijds hel bedrag gelijk aan hondcrdiicn 1110",i proc eni van do beursprijs,
Ondor beursprijs zal worden verslaan: hei gemiddelde van dc per elk v.m de vijl beursdagen. voorafgaande aan dc dag van de verkrijjjinj; vasi ie sullen hoogsie prijs van oen : blijkens de OfiBdële Prijscourant van NYS1 Euronext Amsterdam NV. De prijs van de prioriteitsaandelen en van de cumulatief preferente bescherminpaandelen zal gelijk zijn aan de nominale waarde. De prijs van dc cumulatief preferente Snanderingsaandelen zal gelijk zijn aan hei bedrag dat TKH op grond van het bepaalde in de statuten van TKH zou moeien belalen indien hei de intrekking van die aandelen betrof.
VbOrstel om de Raad van Bestuur voor een periode van 18 maanden, mol Ingang van 27 april 2010, aan le wijzen als hol Qtgaan dal bevoegd is om. mei goedkeuring van do Raad van Commissarissen, ie besluiten tol uitgifte van gewone aandelen, cumulatiel preferente Bnanderingsaandelen en tumulaiiel prelerenie besdiermingsaalidelen. daaronder i lenen van rechten tol het nemen van aandelen, met inachtneming van hel volgende. : i, lanwijzing geldt
De verlenging van dc aanwijzing van de Raad van Besiiun aan dal bevoegd is te bosluilen lol uii:.>ilie daaronder begrepen hel verlenen van rechten loi hel nemen van aandelen, zal per soorl aandelen apart in Stemming worden gebracht. Datzelfde geldt ten aanzien van de bevoegdheid tot het uitsluiten van hoi voorkeursrecht,
TKH wil een innovatieve toonaangevende niche-speler zijn met Telecom, Building en Industrial Solutions, gebaseerd op technologisch geavanceerde systeemconcepten, producten en gerelateerde dienstverlening.
| Missie | 3 |
|---|---|
| Voorwoord | 5 |
| Kerncijfers en Highlights 2009 | 6 |
| Profiel | 8 |
| Doelstellingen en strategie | 9 |
| Het aandeel TKH | 10 |
| Bericht van de Raad van Commissarissen | 12 |
| Raad van ( ommiss,nissen | 14 |
| Verslag Raad van Bestuur | 15 |
| Algemeen | 16 |
| Financiële gang van zaken | 17 |
| Dividendvoorstel | 18 |
| Acquisities, investeringen en desinvesteringen | 19 |
| Personeel en organisatie | 20 |
| SWOT-analyse | 22 |
| Maatschappelijk verantwoord ondernemen | 23 |
| VooruilzKhlon | 25 |
| Overzicht per business-segment | 26 |
| Telecom Solutions | 28 |
| Building Solutions | 30 |
| Industrial Solutions | 32 |
| 1 Ie Corporate Governance Code van TKH | 34 |
| Risicobeheersing | 39 |
| Jaarrekening 2009 | 67 |
|---|---|
| Geconsolideerde balans | 68 |
| Geconsolideerde winst- en verliesrekening | |
| Verkori goeonsolideerd overzichl van hol | |
| loiaalresullaal | 7 0 |
| Geconsolideerd overzichl van mutaties in | |
| lui eigen vermogen | 71 |
| Geconsolideerd kasstroomoverzicht | |
| Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening | |
| Vennooischappelijke balans | 104 |
| Vennootschappelijke winsi- en verliesrekening | |
| roelichting op de vennootschappelijke jaarrekening | 106 |
| Overige gegevens | 112 |
| Statutaire regeling betreffende de | |
| bestemming van de winst | 112 |
| Vonrsiel winsibestemming | 11 2 |
| Accountantsverklaring | 113 |
| Slichiing Administratiekantoor TKH Group | 114 |
| Stichting Coniinuiioii TKH | 116 |
| i iv.'./u hi persberichten 2009 | 117 |
| Werkmaatschappijen | 118 |
| Deelnemingen | 120 |
| Tien-jaren overzichl | 1 22 |
| Verklarende begrippenlijst | 1 24 |
De snol veranderende economische omstandigheden hebhen een grote impact gehad op TKH. Door alert op de situatie in te spelen is hel jaar 2009 voor TKH een bijzonder jaar geworden. I-en jaar waarin TKH daarentegen ook op vele (romen sterker is geworden en kans heell gezien om zich snel aan te passen aan de veranderende omstandigheden. In het vierde kwartaal van 2009 kon zelfs een ROS gerealiseerd worden van 8."
Getracht is een juiste balans ie vindon lussen kostenreductie en strategische positionering om daarmee TKH Sterker ie maken. Sterker door het in stand houden van een oin.randcrd hoog kostenniveau voor innovaties. Sterker door een uiizonderlijke albouw van de schuldpositie. En sterker door te investeren in de organisatie, dom hel vasthouden en aantrekken van getalenteerde medewerkers om toekomstige groeimogelijkheden zeker le Stellen. Maatregelen die niet alleen weerstand bieden aan een economisch moeilijk klimaai maar ook om do uitgangspositie vooi groei te optimaliseren
Wij zijn onze medewerkers, opdrachtgevers, samenwerkingspartners. Raad van Commissarissen en aandeelhouders erkeniolijk voor dc- inzet, hot vertrouwen en vooral voorde mogelijkheid om de basis van 1 Kil u- lubben kunnen vorslorken. Mei deze gezonde uitgangspositie gaan wij graag de uildaginj; aan om verder te bouwen aan een mooi en succesvol bedrijf.
Raad van Bosiuin
Alexander van der lol. voorzitter Elling de Lange
lento euro'*
| 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Exploitatie | ||||||
| Omzet 1 | 726 | 997 | 838 | 685 | 548 | |
| EBITA 6 | 41 | 76 | 66 | 54 | $40^{\circ}$ | |
| Nettoresultaat | $\overline{3}$ | 50 | 45 | 35 | 34 | |
| Nettoresultaat voor bijzondere baten en | ||||||
| lasten en amortisatie 6 | 18 | 47 | 46 | 35 | 26 | |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 6 | 53 | 46 | 35 | 26 | |
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 152 | 53 | 38 | 19 | 30 | |
| Investeringen 2 | 11 | 32 | 29 | 18 | 12 | |
| Afschrijvingen op materiële vaste activa 3 | 17 | 17 | 13 | 12 | 12 | |
| Balans | ||||||
| Eigen vermogen 4 | 282 | 293 | 266 | 221 | 187 | |
| Vreemd vermogen | 360 | 428 | 396 | 244 | 209 | |
| Vaste activa | 329 | 343 | 303 | 177 | 167 | |
| Vlottende activa | 305 | 375 | 357 | 286 | 229 | |
| Verhoudingsgetallen | ||||||
| Eigen vermogen/totaal vermogen % | 43.9 | 40.7 | 40.2 | 47.5 | 47.2 | |
| Eigen vermogen/vaste activa | 0.9 | 0.9 | 0.9 | 1,3 | 1.1 | |
| EBITA / totaal bedrijfsopbrengsten % (ROS) 6 | 5.6 | 7.6 | 7.9 | 7.8 | 7.2 | |
| EBITA / gem.geïnvesteerd vermogen % (ROCE) 3 | 9.8 | 16.5 | 15.3 | 17.1 | 14.3 | |
| Nettoresultaat/totaal bedrijfsopbrengsten % 6 | 2.1 | 5,0 | 4.9 | 5,2 | 4.8 | |
| Nettoresultaat/eigen vermogen % 6 | 5,3 | 16.3 | 15.5 | 16.0 | 13.9 | |
| Medewerkers | ||||||
| Aantal ultimo | 3.564 | 3.882 | 3.577 | 2.961 | 2.723 | |
| in euro's | ||||||
| Per gewoon aandeel van € 0,25 7 | ||||||
| Eigen vermogen | 7,77 | 8.32 | 7.67 | 6,56 | 5.72 | |
| Nettoresultaat | 0.07 | 1.43 | 1.30 | 1.06 | 0.80 | |
| Nettoresultaat voor bijzondere baten en | ||||||
| lasten en amortisatie | 0,49 | 1,34 | 1.34 | 1.06 | 0.80 | |
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 4.20 | 1.51 | 1.09 | 0.56 | 0.92 | |
| Dividend | 0,50 | 0.66 | 0.66 | 0.53 | 0,41 | |
| Hoogste koers | 13,95 | 17.41 | 23.41 | 16,48 | 10,36 | |
| Laagste koers | 6,35 | 7.04 | 13.62 | 9,28 | 7.43 | |
| Koers ultimo | 13.95 | 8,00 | 14.96 | 16.03 | 9,30 | |
| Aantal uitstaande gewone aandelen | ||||||
| ultimo (x 1.000) 7 | 36.293 | 35.290 | 34.638 | 33.715 | 32.732 |
| 1. Omzet incl. wijziging voorraad |
|---|
| gereed product, onderhanden |
| werk en overige bedrijfs- |
| opbrengsten. |
| 2. In vaste bedrijfsmiddelen |
| (materiele vaste activa). |
| 3. Exclusief terugname bijzondere |
| waardevermindering in 2008 |
| van € 4 miljoen. |
| 4. Inclusief minderheidsbelang |
| derden. |
| 5. Indien de acquisities op basis van |
| een volledig jaar zouden worden |
| meegenomen, dan bedraagt |
| ultimo 2007 de ROCE 16,5%. |
| 6. Voor bijzondere baten en lasten. |
| Dit betreft in 2009 de bijzondere |
| waardevermindering van $\in$ 3.7 |
| miljoen voor belastingen en de |
| herstructureringslasten van |
| € 12.2 miljoen. In 2008 betreft dit |
| de gedeeltelijke terugname van |
| de impairment van per saldo |
| $E$ 3,6 miljoen (voor belastingen) |
| en de bijzondere belastingbate |
| van $E$ 2.5 miljoen. |
| 7. Kengetallen zijn berekend op basis |
| van bij derden uitstaande gewone |
aandrl' r.ini; gehouden met de tplitsing van de i,.-iiii i l l ia. i J007
€ 4
ROS
Versterkte marktpos
Prioriteit
InhnologiebedrijCTKH Group NV|TK1I| ls een Inu rn.uion.ial opererende groep ondernemingen, die zich lieefl gespedaQseerd in hel CRfren en leveren van innovatieve'Mecom, lUiildingen Industrial Solutions
Bij TKH staan niet de soort van activiteiten maar de oplossingen centraal in de business-segmenoenTtetecom Solutions, Building Solutions en Industrial Solutions worden basis-Cecbaologieën op hei gebied van ICTen elektrotechniek uil de diverse werkmaatschappijen, veelal in partnership met leveranciers, samengevoegd loi inlaaloplossingen.
Specialisten op het gebied van markeling. procesontwikkeling. 1 : ,:i. engineering en logisliek voegen advisering en projectimplementatie loe om uiteindelijk een op maai gesneden oplossing aan te bieden. Deze op lokaal niveau ontwikkelde concepten bieden we vervolgens internationaal aan, zodat de ervaring en kennis binnen TKH oplimaal worden benut
Telecom Solulions omwikkelt, produceert en leven systemen voor outdoor basisinfrastructuur voor telecom- en CATVnetwerken lol aan indoor home networking-toepassingen. De focus ligt hierbij op hei leveren van systemen waarbij de Klanl volledig wordt ontzorgd door de systeemgaranties die worden wiMieki. Ongeveer 40% van hei portfolio bestaai uu glasvezelen koperkabel ten behoeve van verbindingen van knooppunt naar knooppunt. De overige 60%. beslaande uit componenten in svsu-iiun op hei gebied van connectivity en randapparatuur, wordt hoofdzakelijk ingezet in de knooppunten van het netwerk.
Building Solutions ontwikkeli. produceert en levert oplossingen op het gebied van efficiënte elekirotechniek voor toepassing binnen gebouwen tol aan technische systemen die. geknppi-Ki aan software, erticiency-oplossingen aanbieden voor de zorg- en de security-sector. Dc kennis concentren i zich op connectivity systemen in samenhang met effuii mv oplossingen voor hel verkorten van de doorlonpiijd van lui realiseren van installaties binnen gebouwen. Daarnaast wordl gefocust op intelligente video», intercom-en Eoegangsconuolesystemen vooreen aantal specifieke sectoren, waarandei ouderenzorg, parkeren en beveiliginy v.in gebouwen en terreinen.
Imlu-lnal Solutions, onlwikkell. produceeil en leveii oplossingen van speciaalkabel, "plug and play'-kabelsystcmen lol geïntegreerde systemen voor de productie van auto-en vrachiwagenbanden. Dc kennis op hel gebied van automatisering van productieprocessen en het verbeteren van de betrouwbaarheid van productiesystemen geefi TKH onderscheidend vermogen om in te spelen op ii<- wens van een aanlal gespecialiseerde industriële sectoren zoali de bandenbouw-, robot-, medische en machinebouwindusnu' om de bouw van productiesystemen of modules in toenemende mate uit te besteden.
Continue aandacht voor onderzoek en ontwikkeling zorgi vooreen producten-cn dienstenpakket dat technolog geavanceerde oplossingen waarborgt. TKH is met haar bedriiven wereld wijd ai lid. De groei concenlreiii zich op Noordwest-. Midden- en Oosi-F.uropa en Azië. Over 2009 behaalde IKH mei ;).5f)4 medewerkers een omzet van E 726 miljoen.
De doelstelling van TKH is een gezonde jaarlijkse winsigroei per aandeel te bereiken. Dit realiseren we door omzetgroei en het oastreven van ecn sterke positie in de kansrijke segmenten Telecom Solulions. Building Solutions en Industrial Solutions. Communicatie, veiligheid, zorg en efficiency zien we als belangrijke giueimaiklen binnen deze segmenten.
Hel aanbieden van oplossingen staat in deTKHrëtrategie cemraal. Daarbij wordt een hoog rendemenl op de investering bij onze klanten nagestreefii. In belangrijke mate wordl gestuurd op een eflicienle wijze waarop oplossingen binnen de groep, maar vooral ook in samenwerking mei derden, tot stand worden gebrachl De basisiechnologieën en kennis binnen de IKIl groep spelen bierbij een belangrijke rol. TKH concentreert zich op een loonaangevende posilie in nicheii;
Innovalu krac lu [s één van de pijlers voor verdere groei. We Streven ernaar tenminste 15% van deomzel Ie lalen beslaan uil Innovaties die in ile twee vn nde jaren zijn geïntroduceerd. Continue aandacht vom vernieuwing zorgt voor een producten-en dienstenpakket dal technologisch geavanceerde oplossingen waarborg!
Omzetgroei realiseren we zowel autonoom als door middel van acquisities. Hel geografisch uilbouwen van succesvolle TKil-aciiviieiieii en hei vaiuni competence centers overdragen van kennis bieden hierbij perspectief voor extra groei. TKH Streeft er naar de geografische overlap in activiteiten te vergroten van 55% naar 70%.
Ooor overnames én succesvolle autonome -roei in Europa no.-nil het aandeel van de activileilen builen Nederland steeds verder toe. De nadruk bij acquisities ligt op structureel gezonde bed lijven mol een Sterke posilie in segmenten die voor TKH belangrijk zijn. In haar streven naar cen hogere toegevoegde waarde is 'IKH aclief om haar portfolio ie versterken mei bedrijven die interessante technologie kunnen bieden in de groeimarkten: communicatie, veiligheid, zorg en efficiency.
TKH ziel hel belang in van spreiding - ook geografisch van haar activiteiten. Geografisch ligl de focus voor groei op Noordwest-. Midden- en Oost-Europa en Azië. Binnen de iKH-'-naiegie benutten we mogelijkheden voor groei doelgerfcht en beperken we (financiëlel risico's, Gezonde balansverhoudingen en een sterke operationele cash flow hebben een hoge prioriteit in de ontwikkeling van de onderneming TKH streef) een solvabiliteitsratio na van tenminste 35%,
De verschuiving naar activiteiten met men toegevoegde waarde en dus een hosier margepotentieel, gecombineerd mei het toenemende aandeel van activiteiten dal innen het huidige gemiddelde presteert, geefl TKH hei verirouwen de langetermijn ROS-doelstelIing te sullen op een bandbreedte van ;n Gezien de nog onzekere economische omstandigheden wordt vooralsnog geen spedfieke ïerrnijn aangegeven waarop deze langetermijn doelstelling gerealiseerd zal worden. Voorde ROCl i1 - de langetermijn doelslelling een bandbreedte van 18 a 20%.
TKH is zich bij het bereiken van deze doelstellingen en de implementatie van de siralegie bewusl van haar maatschap pelijke verantwoordelijkheden en verplichtingen ten opzichte van alle relevanie belangengroepen van de onderneming.
Realive is een flexibel platform waarop een breed scala van diensten op hel gebied van comfort, veiligheid en zorg kan worden aangeboden TKH i i zowel op de reguliere zorg. de woningbouw als tp naar de kl. De pyramide-vormige opbouw van het platform omvat een breed concept van zowel Infrastructuur als technologie voor in de woning maar ook interactieve zorgdiensten. Realive vormt daarmee tevens een ideale basis voor levensloopbestendig bouwen en is een onbeperkt groeipad voor de toekomst.
De aandelen TKH ziin genoteerd aan de elïecienbeurs van NYSf Buronext Amsterdan Bet TKH-aandeel is ingedeeld in de Small Cap-index (AScX|. Daarnaast maakt hel TKH-aandeel deel Uil van de door I umne.xi omwikkelde Nexl 150-index.
De gewone aandelen in de veminolschap zijn, mei uitzondering WB de registeraandelen, bij nolaricK' akie overgedragen aan de Slichiing Admimslraliekanloor IKH Group. In ruil voor die aandelen geeft de Slichiing certificaten van die aandelen lenig Nadere infonnatie over de certificate van aandelen Staal vermeld op pagina 37 en 110.
De prioriteitsaandelen worden beheerd door de Stichting Prioriteit, beslaande uil besiuurders van de vennootschap, De Stichting mau de aandelen niet vervreemden, verpanden of anderszins bezwaren. Aan de prioriteitsaandelcn zijn geen bijzondere rechten toegekend.
/.oals onk vermeld op pagina Ul is aan de Slichiing Continuïteit TKH een optie verleend tot het verkrijgen van prelerenie beschermmgsaandelen waardoor deze Slichting. indien de optie wordl uitgeoefend, een belang van maximaal 50",, van bel loiale geplaaisie kapitaal kan verwerven.
Ultimo 2009 waren 37,008.201 gewone aandelen geplaatst met een nominale waarde van € 0.25, waarvan dc vennootschap er 715,001 in eigen bezit had, en -t.000 priorileilsaandelen mei een nominale waarde van € 1,-.
| ^K££l | 2008 | |
|---|---|---|
| Aanlal gewone aandelen ' | •.h'j»:'jw | 35,289.566 |
| Jaaromzet in stuks | 9.279.530 | 12.159.349 |
| Hoogste koers | t 15.95 | € 17.41 |
| Laagste to< rs | €6.35 | €7.04 |
| Nettoresultaat per aandeel | €0.07 | € 1,43 |
| ; lt,i .Ii-ril,-n uimaanil |
ln lul kader van de meldingen inzake zeggenschap- en kapilaalbelang wordt door di- Autoriteit Hnanctële Markien (AFM] dc volgende opgave gepubliceerd van dc gemelde belangen in TKH.
| ASR Nederland N V. | Belang |
|---|---|
| 5.11% | |
| te iva plc, | |
| Breedinvesl B.V. | 5.20% |
| Darlin N.V, | 5.29% |
| Delia Deelnemingen londs N.v. | 10.09% |
| Fidelity hwestraents | 9.34% |
| Kempen Oranje Participaties | 5.02% |
| Navilas H.V. | 5.75% |
Uitgifte van aandelen geschiedt ingevolge een brsluil win de Raad van Besiuur. Hei beshm is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen De omvang van deze bevoegdheid van de Raad van Bestuur wordt vasigesield bij besluit can de Algemene Vergadering en betref) ten hoogste alle nog mei uitgegeven aandelen van het inaalM happelijk kapitaal mals dit luidt of zal luiden. Tijdens de Algemene Vergadering op 28 april 2009 werd de/L' bevoegdheid veriengd uu 28 oktober 2010, mei dien verstande dal de/e bevoegdheid bel rekking heefi op Uitgifte van aandelen, ongeacht van welke soort of serie, daaronder begrepen hei verlenen van rechten tot het nemen van aandelen. De aanwijzing geldl vom de gewone aandelen en cumulatiel pielerente linancienngsaandelen. tol en met in totaal Hen procent (10";,| van het totale nominale bedrag van JL- geplaatste aandekn op hel momem van uilgilte. vermeerderd mei nen procent (10"i) van hei totale nominale bedrag van de geplaaisie aandelen op hel moment van uiigilie indien de uitgifte plaatsvindt m het kader van een fusie of overname. Voor cumulaiiel preferente beschermmgsaandelen geldl de aanwijzing ten hoogste hel aanlal cumulatief preferente beschermingsaandelen opgenomen in het maatschappelijk kapitaal zoals dii luidt ofte eniger lijd zal luiden. Daarnaast geldt beperking of uitsluiting van hei voor keursrechl van aandeelhouders, ien aanzien van uitgifte van de gewone en cumulatief preferente linancieringsaandclen.
De vennoolsihap mau in.ue' 11 besluil van de Raad van Bestuur onder bepaalde m de Statuten opgesomde voorwaarden onder bezwarende titel (certificaten van| aandelen in de vennootschap verkrijg* n vooreen prijs van enerzijds het bedrag gdCyk aan de nominale waarde die zij vertegenwoordigen en aiuler/ijds het bedrag gelijk aan honderdlien 1II11 - van de beursprijs. Hel besluil is onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen Tijdens de Algemem- . cgadering van 2* april 2009 werd aan de Raad van Bestuurde dbeid tol verkrijging van eigen aandelen verleend voor een periode van 18 maanden vanaf genoemde daium.
TKH streeft naar een aanlrekkelijk rendement voor aandeelhouders hetgeen ondersteund wordl door een passend dividendbeleid. Voor de continuïteil van de onderneming zijn gezonde balansverhoudingen van groot belang. Overweging bij het bepalen van hei uil le keren dividend is hoeveel winsl de onderneming dienl in ie houden om de middellange termijnplannen le realiseren mei in achl name van een solvabiliteit van tenminsle ;v , iip basis van de groeidoelstellingen voor de komende jaren zal een pay-oul lussen de 40% en 70% •ireefd worden
Aan hel management van TKH en haai groepsmadischappijen worden jaarlijks personeelsoptierechten op (certificaten van) aandelen TKH loegekend. Nadere informatie hierover is uilel op pagina 112 van dil jaarverslag. Voor de Raad van Besiuur is een aandelenregeling van kracht (Zie pagina 102).
Voorkomin g misbruik van voorwetenscha p \i- gevolg van dc- notering aan de effectenbeurs van NYSI Euronext Amsterdam is TKH verplidit een regeling te treffen om gebruik van voorwetenschap door haar bestuurders en werknemers, alsmede zgn, 'Insiders' te voorkomen. De in Nederland van kracht zijnde weiulijke bepalingen op het 'Zrbied van voorwetenschap en marktmanipulatie zijn samengebracht in t\f Wft op hel I niancieel toezicht. TKH heeft een reglement Voorwetenschap opgesteld overeenkomstig hei model van de VEI 0 (Vereniging van Bffecten Uitgevende Organisaiiesi. De uroep personen waarop dii reglenu-ni van toepassing is in verband met hun ter beschikking slaande informatie, hebben er schriftelijk mee ingestemd te handelen
volgens dit reglement. Mevrouw R. Dieptimk. secretaris van de vennootschap, treedt op als compliance officer en riet toe op imsie naleving van de wei- en regelgeving op hei terrein van voorwetenschap en andere compliance-iisu o's
Hei Investor Relationsbeleid van TKH is gericht op het onder houden van de contacten mei (potentiële) aandeelhouders van TKH, institutionele beleggers, analisten en financiële journalisten. Het doel hien'an is om deze doelgroepen zo goed en tijdig mogelijk van relevanie finandële en andersoortige informalie le voorzien, om een breder inzicht in hel bedrijf en in de sector le geven Hieibij worden de van toepassing zijnde beperkingen in acht genomen en wordl erop gelet dal relevante informatie gelijkelijk en geiyktijdig aan alle belanghebbenden wordr verschaft en dal deze voor hen loegankelijk is. Behalve via het jaarverslag, hei haifjaaibericht, de website en door middel van de finandële berichtgeving worden contacten onderhouden via biieenkomsten. roadshows en bedrijfsbezoeken.
27 april MW 29 april 2010 I mei 2010 6 rn.'i 2010 i--; ni.-i 2010
25 mei 2010 i gUStUI 2010 II nmvnilv 17 mei 21111
Ugemeiu Vergadering • ilividend Record date Kenzcperiode Trading update Ql 2010 Bekendmaking omwissH wtitoudi Idend BetaalbaantetUng dividend Publicatie balQaarcfffen 2010 Trading upilaU-QJ 2010 Algemene Vergadering
ul wm BMUUT
ilurm.iiir "V,-r IKH BB haat «vrki n I icijris van
TKH I POstl ; A Kaafebeigen om
Wij bieden de aandeelhouders de door de Raad van Bestuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2009 ter vaststelling aan. De jaarrekening hebben we ter controle voorgelegd aan Deloitte Accountants. De goedkeurende verklaring kunt u vinden op pagina 115 van het verslag.
De Raad van Commissarissen adviseerl de Algenune Vergadering de jaarrekening wast te stellen en akkoord te gaan met dc voorgestdde winstbestemnüng, die is opgenomen op pagina IH van hel iaarversla.u. De jaarrekening is door de Raad van Commissarissen met de Raad van Besiuur in aanwezigheid van de externe accouniani besproken. De Raad van Commissarissen is van oordeel dai de jaarrekening een goede basis vormt voor de verantwoording die de Raad van Besiuur aflegt voor hel gevoerde besiuur en de Raad van ( ommissarissen voor het gehouden toezicht op hel gevoerde bestuur
Vergaderingen gedurende het verslagjaar ln het verslagjaar hebben vijl reguliere vergaderingen plaatsgemnden voor overleg niet de Raad van Bestuur, In alle vergaderingen is ruime aandacht geschonken aan de snel veranderende economische omstandigheden en de door de Raad van Bestuur geiniiieerde maatregelen. Daarbij is specifiek aandacht besteed aan de te nemen maatregden Un aanzien van hel terugdringen van de schuldpositie, het winsiherstel. de kostenbesparingen en de organis.uieaanpassingen evenals de keuze om op een onveranderd hoog niveau tc blijven investeren in innovaties. Naast deze onderwerpen zijn gedurende het jaar de gebruikelijke onderwerpen behandeld zoab de linanciële kwariaalrapponages. Het strategische plan en de financiële ratio's die hierbij als randvoorwaarden gelden, zijn in de decembervcrgadering van de Raad behandeld evenals hei budget- en investeringsplan 2010. In deze vel ring is ook specilieke aandacht geschonken aan de gewijzigde ( orporaie Governance Code en de feilelijke aanpassingen die bei gevolg waren van deze gewijzigde Code in dc reglementen van de Kaad van Bestuur, de Raad van Commissarissen en zijn commisries. Het Management Development-programma bij TKH is nader toegelicht evenals bel beleid van TKH rondom Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Hel onderwerp acquisities heefi ook ln 2009aand,uhi gehad, waarbij het at lag op het iweede halfjaar. Daarnaast zijn autonome groeimogelijkheden besproken middels uitbreidiog van het aamal eigen vestigingen
ln oktober heell de Raad van Commissarissen een bezoek gebracht aan hei Realive Experience Center in Capelle aan den IJssel. In dil demonsiratiecenirum worden in verschillende prak!ijkcases de meest actuele toepassingen van TKH op hel gebied van zorg. wonen en welzijn gepresenteerd onder de
naam Realive. De Raad heefi mei hel bezoek nader inzichl verkregen hoe de eleiiu-nlaire bouwslenen van hel Reahvrconcepi in de praktijk samenwerken en leiden tot gerichte innovatieve oplossingen op basis van informalie- en comnuinicalielechnologie. lijdens alle vergaderingen was de Kaad van ( ommissarissen voltallig aanwezig.
Naasi hiervoor omschreven regulier ovei lei; mei de Kaad van Besiuur hebben individuele leden van de Raad van Commissarissen overleg gehad mei de leden van de Raad van Besiuur over actuele onderwerpen maar ook over meer spedfieke thema's zoals innovaties.
De Raad van ( ommissarissen is tevens bijeen geweest in een buitengewone vergadering waarin bei eigen functioneren, hel lunclioneren van de alzonderli|ke commissies m dal van ile Raad van Besiuur is besproken. Tilde ns deze vergadering zijn de aandachtspunten zoals verwoord in de best prai bepaling III.1.7. van de Corporate Governance Code getoetst Vastgesteld werd dat alle leden van de Raad van Commissarissen onalliankelijk zijn in de zin van de best pradicebepaling 111.2.2. uit de Code. De Raad heeft levens vaslgesteld dai ien aanzien van hel profiel, de samenstelling en de competenties van de Raad van Commissarissen, deze in lijn zijn met de gestelde vereisten. Deze vereisten zijn verder toegdichi in op pagma i5 van het jaarverslag. De Raad heeft levens vasigesield dal sprake is van een goede Werkrelatie lussen Raad van Commissarissen en Raad van Besiuur. len overleg-vergadering van de Centrale Ondernemingsra.ui. waarin hel jaarvi-rslag 2008 is behandeld, heeft in aanwezig in id van een delegatie van de Raad van Conunissarissen plaatsgevonden.
Per het einde van de Algemene Vergadering 2009 ziin de heren ir, A.J, Driessen, H.J. Hazewinkel RA en ir. A. van der Velden algeireden op grond van hei geldende rooster van alireden. De heren Hazewinkel en Van der Velden zijn voor een volgende periode van vier jaar door de Algemene Vergadering IKT benoemd. De heer Driessen kwam niei voor herbenoeming in aanmerking gezien hel verslrijken van de zillmgsperiodc van drie maal vier jaren. Wij zijn de heer Driessen ved dank verschuldigd voor /ijn inzet en bijdrage aan de ontwikkeling van de'I Kil-groep. Daarbij hebben wij veel profijl mogen hebben van zijn brede ervanne in hel bedriitsleven en zijn
specifieke kennis en deskundigheid op hel gebied van HRM en •operalional excellence'. In de ontstane vacalure is de beer drs. Ph. Houben. CEO van Wavin NV. door de Algemene Vergadering benoemd. De heer Van der Velden is door de-Raad benoemd tot vice-voorzitter.
In juli 2009 hebben wij het droevige berichi omvangen van het plotselinge overlijden van de heer jonkbeer mr. Si:. Beelaerts van Blokland, voorzitter van de Slichting Continuïteit van TKH Group. De heer Beelaens van Blokland had vanaf 2002 zitting in de Slichiing. Wij herinneren bem ,ils .vn beirokken en kundige bestuurder en zijn hem zeer dankbaar voor zijn bijdragen
Per bei dnde van dc Algemene Vergadering van 27 april 2010 treden mevrouw ir. M.1-.. van Lier Leis en de heer P. Morlev M s, af op grond van hel geldende rooster van alireden. Beide komen voor herbenoeming in aanmerking cn slellen zich voor een volgende periode van vier jaar beschikbaar. Voor de herbenoeming .i'.\ mevrouw Van lier Iels geldt het versterkte aanbevellngsrechl van de Centrale Ondernemingsraad. De l enirali' I 'ndemeiiiingsiaad is ovei de ontstane vacatures en bijhorende profielen op de hoogte gesteld en heeft le kennen gegeven haar versterkte aanbcvdlngsrechi te doen gi Iden voor de voordracht lol herbenoeming van mevrouw Van tier I eis Voor de voordracht toi benoeming van de heer Morley heefi de ' enirale Ondernemingsraad aangegeven geen gebruik le /uilen maken van hei hem toekomende (niel versterkte] recht van aanbeveling. Dc Algemene Vergadering is in de gelegenheid gesteld aan de Raad van Commissarissen personen aan le bevelen, mei inachlneming van de geldende profielschets, om als commissaris ie worden voorgedragen.
lli- Kaad van Commissarissen lu-i-li de herbenoemingen besproken en is unaniem van mening dat de bestuurlijke kennis en ervaringen van betrokkenen overeenstemmen mei het gestelde in de profielschets van de Raad, De Raad van Commissarissen draagt derhalve mevrouw Van Lier Leis en de heer Morley voor als kandidaten voor dc benoeming tol commissaris. De benoemingen gelden voor ccn periode van vier iaar.
Dc Raad van Commissarissen voldoet ook na bovengenoemde mutaties aan de eis dal haar leden onafhankelijk zijn in de zin van de best praclice-bepaling 111.2.2. uil de Corporale Governance Code.
De Audil ( onunissie ts In het verslagjaar twee teer bun D geweest. Beide vergaderingen hebben plaatsgevonden in aanwezigheid van de externe accountant. Het risicobeheerring-
systeem en de control mechanismen zijn belangrijke vaste aandachtspunten van de Audit Commissie. In het afgelopen jaar is hieraan exlra aandacht besteed vanwege de snel veranderende economische omslandigheden in relatie tot de mogelijke effecten hiervan op de resullaaloniwikkelingen bij TKH. levens zijn de bevindingen van dc externe accouniani mei belrekking lol de conirole van de jaarcijfers en de review van de interne coniroleprocedures besproken. In de augustusvergadering is het internal audit plan toegelicht, waarin ondei meel de werkverdeling lussen de externe accouniani en de inlernal audiior is besproken.
De Audit Commissie heefi de Kaad van Conunissarissen onder meer geadviseerd, de herbenoeming van Deloitte Accountants als onalliankelijk aivonniani voor het boekjaar 2009 bij de aandeelhouders aan te bevelen. De Audil Commissie besiaai uit de heren ir. A. van der Velden (voorzitter) en H.J. Hazewinkel RA en mevrouw ir. M.I-. van lier fels. IK- beer EJJ.H. de Lange MBA. Chief financial Officer van TKH, treedt op als adviseur.
De Benoemings- en Remunerauecommissie is het algelopen verslagjaar [wee keer bijeengekomen. Daann sielde dccommissie onder meer aan de orde dc samenwerking en communicatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, het functioneren cn het K-ioningsbeleid van de Raad van Besiuur. Hel remuneralievi'isliy. waarin bei beloningsbeleid en de rcmuneralie van de leden van de Raad van Bestuur wordt beschreven, treft u aan op pagina 102 en 103. De Benoemings-i-n Remuneratiecommissie wordt gevormd door mevrouw ir. M.L. van Lier Leis (voorzitter) en de heer I'. Morley M.Sc.
De Raad van Commissarissen spreekt zijn waardering uil aan il<- Kaad van Besiuur en de medewerkers van TKII Group voor de alerte en adequate wijze waarop gereageerd is op de moeilijke economische omslandigheden waardoor in korte lijd rcsultaaiverbeienng werd gerealiseerd. Door de grote aandacht VOOr afbouw van de schuldposiiie is de financiële posilie van TKII aanzienlijk verbeierd. De grote bereidheid cn betrokkenheid in de groep onder alle medewerkers om onder dc snel verslechterende marktomstandigheden in te zetten op verbetcringsmaairegelen is bewonderenswaardig en geen vertrouwen voor de toekomst.
Nanu-ns de Raad van Commissanssen 11 | Hazewinkel RA. voorzitter
H.J. (Herman) Hazewinkel RA (26-07-1949)
• voormalig voorzitter Raad van Bestuur VolkcrWesscls
Ir. A. (Aad) van der Velden (02-09-1940)
rlandse nalionalik-n
• voormalig Executive Director Corus Group plc.
drs. P.P.F.C. (Philip) Houben (09-06-1950)
• voorzitter Raad van Besiuur Wavin NV
ir. M.E. (Marike) van Lier Leis 119-10-1959)
voormalig COO Schiphol Group NV
lid Raad van Commissarissen Royal KPN NV
• lid Raad v.m Besiuur IVU-yraal Media Group NV
De wereldwijde * en de gevolgen daarvan voor de econom ontwikkeling een grote impact gehad op de omzet, het resultaat en de organisatie van de TKH-groep.
De beperkte financiële ruimte beeft bij vele klanten van TKH ertoe geleid dat zij belemmerd werden in hel doen van investeringen. Ook vraaguitval bij een aantal van onze klanten leidde tot een zeer voorzichtig investeringsbeleid en in een urooi aanlal gevallen tol uilsiel van reeds lopende orders. Daarnaast leidde initiatieven tot voorraadafbouw bij zowel klanten alsTKN zelftot een additioned negatiefeSect op de omzet en de productiewaarde. Vanaf medio 2009 hcrsielde zich het vraagniveau enigszins doordal de effeclcn van de voonaadaibouw verminderden en klanten weer meer financiële ruimte kregen voor hel doen van investeringen.
Sedert medio 2007, locn de eersle lekenen v.m de financiële crisis zicb aankondigden, heefi TKII inge/vi Of een beperking van de schulden cn is dc focus gezet op verdere succesvolle ontwikkeling van dc innovaties. Doordat de financiële ratio's begin 2009 gezond waren heeft TKH zich volledig kunnen richten op haar eigen agenda en heeti ze zeker kunnen slellen dal er geen maalregelen genomen moesien worden die len koste van de lanueiennijn kansen van TKII zouden zijn .
Door de sterke terugval in omzet werden stevige maatregelen genomen om de kosten fors te verlagen. Maatregelen die ook tot een structured lager kostenniveau hebben geleid door hel aanlal productielocaties binnen de groep te venninderen " door een grotere eCBdëntie voor de toekomsl gewaarborgd werd. Kansen die geboden weiden door een lagere bezettingsgraad, Zodal door optimale benuiting van capai Ueiien. verplaatsingen van productiecapadtdt konden worden
georganiseerd. Mei een grooi aantal van de maatregelen kon een versnelling worden gerealiseerd van dc omwikkeling van de K' 'S naar de in maai l 2009 aangekondigde verhoogde dor! Stelling van een bandbreedie van 9 . .1 10 - Ook werd in bel kader van de verhoogde ROS-doelsielling verder gesneden ln bel TKI1-.K nviieiienporllolio. Hel verlagen van de werkkapitaalbchoefie van 19,1% naar 9.0% van de omzet mede als gevolg van do in 2008 ingezette specifieke programma's op hel gebied van Theory of Constraints (TOC) had een positief effect op hel verlagen van lu 1 capital employed" Hiermee werd voorbereid dat de ROCE, een belangrijke doelslelling voor TKH, de komende jaren bij winsibersiel sterk zal kunnen stijgen, waarmee een belangrijke slap werd gezel op weg naar de doelstelling om voor de ROCE een bandbreedte van 18% tol 11 n- cealiseren.
De strategische agenda had ook in 2009 veel aandacht, wat enoe leidde dal niel gesneden werd in de innovaiickosu-n Hierdoor kon TKH haar posilie op vele terreinen verder versterken en werd onk slraleglsüi gezien een versnelling in haar omwikkeling gereaiiseeid, De samenwerking binnen de solulions-scgrnenlen. geslimuleerd vanuil de Solution Boards, verliep goed De hierdoor onlslane synergie bad een positief elfecl op lu-l resullaal De 'iompenleiue centers' binnen de solutions-segmenlen hadden een bdangrijke Inidrage in hel overdragen van kennis om zodoende de positionering van de innovaties binnen de TKH-groep ic vergroten, in het sneven naai een grotere geografische spreidinu 111 de kei nmarklen waarin TKH opereert.
Raad vsn Bestuur 1 M 1 ran dei Lal MBAfredittl :,lm-Officer r n u deLaag« MUAifinks)
Tnlttcom Soluli.D.U. de Lange M11A
Building J.MA van ik-r l.nl MBA
i M.A. van der Lof MBA TKH (51] 1- mi ,k- Uo 1. Kliek -EW ir.J.J. Spanjpi VM i' s, breittei 1 IB is») 11 MOttlc - laironli l; I' Inn.-ni,-,- TKII (BO] n. Mai CAEGroupp R. Dii-IH-iink-Cii'link MBA-rKII i-llii R Diepi
. iki-n
ivisiMii-.-i .-11 Organisatie 1 nn m/i K |)i.-|..Ti.ik-i,ii'linli MBA
1 l i 1,111 de i.-iini'oiM hap
De autonome omzetdaling werd beperkt door het hoge aandeel innovaties in de omzet, wat vooral zichtbaar was in .nu-ni Building Solutions. In dit segment daalde de omzet beperkt, terwijl de markt een sterke daling liel zien. Doorde innovaties kon in een aanlal marktsegmenten cen hoger marktaandeel gerealiseerd worden en profileerde IKH bij een aanlal klanten van een vroeg hersiel doordal dc TKH-innovaiies liij de/c klanten een hoge prioriteil kregen.
De auionome omzetdaling werd verder beperkl door het openen van ein aanlal nieuwe vestigingen in Duitsland. Finland, Litouwen en hei Midden-Oosien. Vooral de uitbouw van de securiiy- en de zorgsvsleemaclivileiten kree.u hierbij iindachl.
Dooreen Etodbele opstelling naar klanien werd geaccepteerd dai orders weiden uitgesteld. Ook werd door TKH in een aanlal
gevallen bewust gestuurd op verschuiving van orders naar de tweede helft van 2009 en naar 2010 om daarmee enerzijds een hogere bezellingsgraad le verzekeren in dc toekomst en anderzijds een betere spreiding van de bezel lingsgraad le creeun Hiermee kon worden voorkomen dal in het vierde kwartaal verdere maalregelen genomen moesien worden in lui kader van albouw van personeel en deeltijd-WW, De daling van de omzet in het eersie halfjaar was daarmee wel groter, waardoor de dekking van de kosien in lui eerste halfjaar ook aanzienlijk lager was met als gevolg cen lager resullaal.
Hel om/cl.landed in Nederland nam sinds vele jaren weer toe. doordal de om/el builen Nederland barder terugliep. Dit effect ontsiond doordal het segment Industrial Solulions. waar de omzetdaling bei grootst was, voornamelijk buiten Nederland haar omzet realiseert.
VDG Security uit Zoetermeer omwikkelt en leven hoogwaardige, intelligente IP-videomanagementsystemen onder de merknaam DIVA (Digital Intelligent Video Arcbilr Hiermee heeft VDG een belangrijke positie ingenomen m de intelligente video securitymarkt over de gehele wereld. Een traai voorbeeld biervan is de zet' die VDG heelt bemachtigd, via baar exclusieve parlner Atlas Telecom in Abu Dbabi: het Formule 1-circuit in Abu Dbabi. Meer dan 350 camera's met bet DIVA-systeem zijn er eind 2009 geïnstalleerd.
De omzei daalde mei € 270.6 miljoen i- 27,1 %) naar € 726.4 miljoen (2008: €. 997,0 miljoen), De auionome omzetdaling gecorrigeerd voor grondsioipiijseffet ten bedroeg 26,4%. De omzetdaling in het vierde kwartaal 200'> bedroeg 20,9% ten opzichte van hei vierde kwartaal 2008, waarmee de omzetdaling verminderde ten opzichte van de vorige kwartalen in 2009, terwijl hel vierde kwartaal 2008 nog een relaliel ItOOg omzetniveau liet zien.
De omzetdaling binnen industrial Solutions was het sterkst met ï8,9 -. Dc omzet binnen Telecom Solulions daalde met n di- oni/ri binnen Building Solutions daalde met 15.6%. Mei name binnen Building Solulions verbeterde de situatie in lui iweede halljaar 2009 doordal de omzetdaling zich in deze periode beperkte tot 7.9%. terwijl er in het eersie halfjaar 2009 nog sprake was van ecn daling van 22,7%. Hel aandeel in de omzel van Industrial Solulions daalde van 48% naar 4t',. lerwijl lu-i aandeel Telecom Solulions steeg van t&K naar 20% en Building Solulions van 14". naar '.')..
De brutomarge in procenten van de omzet sleeg door een verbeterde producimix, doorgevoerde prijsverhogingen vanwege lagere volumes en een effect van lagere grondstofprijzen. De brutomarge Steeg van t7.1 in 2008 naar 40,8% in 2009. De bedrijfskosten, exclusiel eenmalige lasien. daalden lors met € 37.6 miljoen (12.8%) door een gericht koslenbespanngsprogramma. In hei vierde kwartaal 2009 werd besloien om een deel van dc koslenbesparingsmaatregelen in de vorm van deeltijd-WW en arfoeidstydverkorting ie schrappen doordal de orderintake zich in een aantal segmenten deels berstelde. Geduiende bei jaar werd een bijzondere lasl genomen van € 16.0 miljoen voor herstructurering voornamelijk gericht op hei aanpassen v.m de productiecapaciteit en vergroting van de efficiency in de organisatie, waarvan € 5.1 miljoen in hei vierde kwartaal 2009. Hiervan werd € 3.7 miljoen genomen voor een bijzondere waardevermindering wegens hel beëindigen van aciiviieiien met een te geringe winstbijdrage.
De afschrijvingen lagen met 6 16.2 miljoen iels onder hel niveau van 2008 12008: t 16.8 miljoen).
Hei bedi-ijlsi-i'sniiaai vóór amortisalie en bijzondere bal IftSten (EBITA] daalde in 2009 mei 46.6% naar € 40.7 miljoen (2008: € 76,2 miljoen), ln het tweede halljaai weid bijna een verdubbeling van de EBITA gerealiseerd van € 13,8 miljoen m hel eersle halfjaar naar f 26.9 miljoen in hel iweede halfjaar 2009. De ROS steeg dan ook in hei tweede baUjaar naar 7,2% ilil: 1,9%) en in hel vierde kwanaal naai
Hei bedrijfsresultaal na amortisatie en bijzondere balen en lasten in 2009 daalde mei 78
Omzetverdeling geografisch 2009
De amonisaiielasi nam loe mei € 2.5 miljoen naart 9,0 miljoen (2008: f. 6.5 miljoen) door investeringen in R&D alsmede door acquisities. Daarnaast was er een büzondere waardevermindering van € 3.7 miljoen op licenties en geactiveerde goodwill verbandhoudend mei beëindigde acuviteiten.
De linanciële lasien Stegen v.m fc 7.8 miljoen in 2008 naar €9.4 miljoen in 2009. Deze siijuinu uas voomamelijk het gevolg van cen nadelig valuta-effect van t 0.4 miljoen in 2009 ien op/uhle van een posinef effect van € 1.6 miljoen in 2008. Voorts heell de afbouw van de schulden voornamelijk in de tweede belli van het jaar plaatsgevonden. Hel resultaat deelnemingen (fc 1,3 miljoen negatief) werd sterk beïnvloed door eenmalige lasien voor doorgevoerde reorganisaties bij enkele overige deelnemingen en getroffen afwaarderingen.
De genormaliseerde belastingdruk sleeg naar 31,2% 12008: 26.7%) door een boger aandeel winsten in hel buiienland met een hogere belaslingdruk en relatief hogere lisiaal niel aftrekbare kosten.
De nettowinst voor amortisatie en bijzondere balen en lasten bedroeg in 2009 € 18,1 miljoen, een daling van 61.9% (2008: € 47,5 miljoen). De aettowinst over 2009 daalde naar €3,1 miljoen, een daling van 93.3% |2008: € 50.3 miljoen). De winst pei aandeel bedroeg € 0.07 (2008 t 1.43)
De kasstroom nit operationele activiteiten steeg fors naar € 152.3 miljoen (2008: € 53.4 miljoen). Met name de afbouw van het werkkapitaal mcl fc 116,'» miljoen bad een grote invloed op ik- loenamcvan dc kasstroom. Het werkkapiiaal daalde als percentage van de omzei naar 9,0% 12008: l' Deze daling is gerealiseerd door albouw van voorraden, hei inzetten van non-recourse facloring-instrumenten mei € 17.8 miljoen en hel optimaliseren van betaaltermijnen met leveranciers en klanten.
De netto-investeringen in 2009 lagen op € 8,9 miljoen. van cuca fc 4 miljoen beirekking heelt op investeringsbeslissingen 1" 2008.
Dc fmancieii- positie werd door de sterke kasstroom substantieel versterkt. De netto-bankschulden namen ten opzichte van ultimo 2008 al met fc 117,4 miljoen naar € 69.4 miljoen, voornanu-lijk als gevolg van de afbouw van hel werkkapiiaal en ecn lager investeringsniveau mei belrekking lol maleriële vasie activa. De solvabiliteit steeg naar 43.9% (2008:40.7%). TKII opereeri ruim binnen de met dc banken oveivengekonien financiële ratio's. De net debt/EBTTDA-ratio kwam un op 1,5 en de Interest coverage-ratio op 5,6 (inclusief bijzondere lasten).
Hel aamal pi rsoneelsleden (ITI') ultimo 2009 bedroeg 3.564 12008: 3.882).
Vanwege de Sterke linaiuiek- posiiu- en hel bijzondere jaar 2009. wijki TKH eenmalig al van haar dividendbeleid om 40% lot 70" van de winsl uil te keren. Aan de op 27 april 2010 te houden Algemene Vergadering zal derhalve worden voorgesteld een dividend van € 0.50 uit te keren per (certificaat van) aandeel (2008: € 0.66). Voorgesteld wordt om het dividend naar keuze in conlanlen of in aandelen len lasle van de
reserves uit tc keren. De vaslsielling van hel dividend In aandelen zal plaatsvinden één dag na afloop van de keuze periode op basis van de gemiddelde koers van hel aandeel gedurende de laatste vijf beursdagen van die keuzeperiode welke op 17 mei 2010 eindigt. De belaalbaaisielling van hel dividend, contant dan wel in aandelen, vindt plaals op 25 mei 2010,
'Digital signage' is er • • iisplay dat wordt geïnstalleerd voor publieke doeleinden. C&C Partners Telecom in Polen, In samenwerking met dc Nederlandse zusteronderneming Intronics uit Barneveld. hebben in 2009 succesvol deze markt bona.:; Het Poolse Silesia Tram was op zoek naar een kwalitatief hoogwaardig en betrouwbaar audio-video cat.5 netwerkdistributiesysteem voor LCD-displays, die geïnstalleerd zouden worden in trams. C&C Partners bood uitkomst en leverde de systemen voor de eerste 18 trams. Op de displays wordt relevanie reisinformatie weergegeven en worden commerciële informatie en advertenties getoond
Onderdeel van de TKH-siraiegie is om zowel autonoom als door middel van acquisities groei tc realiseren. De nadruk bii acquisities ligt op structureel gezonde bedrijven mei een sterke posilie in de voor ons belangrijke segmenten Telei om, Building en Industrial Solulions. Hei acquisitiebeleid is gebaseerd op het invullen van 'witte vlekken', waarbij geo- , h de focus ligt op Noordwest-, Midden en Oost-Europa en Az.ie. In toenemende mate wordl ook gericht gezocht naar acquisitiemogelijkheden waarrace interessante cecfanotO] kunnen worden toegevoegd aan het bestaande TKH-poriliilio en de positie in de beslaande sohilions-segmenten kan worden versterkt. TKH streefi ernaar ora op jaarbasis gemiddeld i uu 3 acquisities ie doen mei een omvang per acquisitie tussen f 10 miljoen en € 50 miljoen omzet,
Door de snelveranderende economische omstandigheden en marktomstandiglu-di-n heefi IKH in 2009 een wal lagere prioriteit gegeven aan acquisities en is volop aandacht ges< honken aan autonome groeimogelijkheden door middel van hei toevoegen van beschikbare tei hnologieen uil het portfolio aan bestaande vestigingen en het opzetten van nieuwe vestigingen om dit portfolio in nieuwe markien ce posii ioneren.
Per I januari 2009 werd een 100 -belang verworven in Capassy tc I tten-Leur. De aciiviieiien van Capassy richten zich op kabelassemblage voorde indusiriéle markl. De aciiviieiien zijn ondergebracht in het sub-segment connectivitj systems, behorende tot Industrial Solulions. De jaarijkse om/el van Capassy bedraagt € 1 miljoen.
In juli 2009 is het minderheidsbelang van 49% in Observision tc Heteren uitgebreid naar ecn 100%-belang. Na de overnanu is i Ibservision volledig geïntegreerd in VDG Securiiy. waarmee de oniwikkelingscapacileit van beide bedrijven is samengevoegd en een helere benutting hiervan is gerealiseerd.
In juli 2009 werd ecn belang van 49% verworven in Scanton Parking* te Houlen, Scanion Parking4 lu-eli een breed product pon folio voor de parkeermarkl en heell onder de naam i Proleet «PMS een parkeermanagemenisysteem dat alle nood- /aki hike funclionaliteiten bezil voor hel beheer van betaald en regulaiu-i parkeren voor grote en kleinere parkeerobjivu-n Scanion Parking'1 ' is ontstaan uit de samenwerking lussen Scanton Engineering en Keyprocessor, dal smds maan 2008 onderdeel uitmaakt van de TKH-groep, Scanion Parking* realist eri een jaarlijkse omzei van ongevei r < .', miljoen.
In 2009 bedroegen de netto-investeringen in maleriële vasle activa fc 8,9 miljoen (2008: fe" 32.5 miljoen). De voomaamste investeringen in materiële vasle activa belrolfen afronding van in 2008 geïnitieerde uitbreidingsinvesienngen in gebouwen voor dc productie van bandenbouwsystemen en voor dc productie van hoogwaardige speciaalkabels evenals effkk-no investeringen in zowel productie als ICT. De afschrijvingen op materiele vaste activa bedroegen in 2009 € 16.2 miljoen (2008: € 16.8 miljoen).
Na negen maanden van voorbereidingen en bouwen, vond op 19 mei 2009 de officiële opening plaats van de derde fabriek van VMI Yantai. Met een uitbreiding van 11.000 nv productieruimte, tezamen met de uitbreiding van de verkoopaldeling. Is VMI klaar voor de toekomst. De officiële openingshandeling werd verricht doorde heer C, Cornieljo, Commissaris van de Koningin van de provincie Gelderland, mevrouw M. van Haaren, Gedeputeerde van de provincie Gelderland en mevrouw C. Abbenhues, Gedeputeerde van de provincie Ovwijssel
De kwalileil van zowel de organisatie als die van de medewerkers vormen cen bepalende factor in hei succes cn de groei van dc TKH-groep. De TKH-strattgie, met daarvan afgeleid uitdagende maar realiseerbare doelen, richt zich op een marktgerichte, innovatieve benadering. Wij stimuleren ondernemerschap bij onze werkmaatschappijen en stellen hoge eisen aan onze mensen. De marktgerichte benadering leidt ioi bundeling van krachien mssen de werkmaatschappijen en een duidelijke samenhang in BCth iieiun. Om synergie en samenwerking te Stimuleren is hel belangrijk om een prettig werkklimaat te creëren mei een open communicatie. Door de kennis binnen de groep onderling te delen, is het mogelijk de gehele groep naar ecn hoger niveau te tillen. Onze medewerkers lu-hhcn een duidelijk beeld wal van hen verwacht wordl en waaraan zij aclief hun bijdrage kunnen leveren.
De TKH-groep staat steeds bettt bekend als een interessante onderneming om voor ie werken. Hei ondernemerschap binnen di- I Kil-groep en de schaal van de business units maakt hel voor vele mensen aantrekkelijk om met een grote mate van zelf-Standigheid en vcranrwoordclijkheid zich tó ontplooien. Ook hei in nova lieve karakler van de TKH-groep heell een grote aanlrekkiiT-lskrai. hl
De rapportagcstrucluur van TKH is gebaseerd op de busiiussegmenten Telecom, Buildingen Industrial Solulions, De organisatie en aciiviieiien zijn eveneens in deze structuur ingericht, Vbor de werkmaatschappijen leidt dit tot meer tzansparantie, Hei bevordert de inteme synergie waardoor kennis en ervaring binnen de groep oplimaal worden uilgewisseld zodat marktkansen beter worden benut De vorming van Solutions Boards. bestaande Uit managers van werkmaatschappijen, leidt tol een verdere aanscherping van dc soluiions-strategie. Deze Solution Hoards i'.ihn n /iih luiofd/akelijk op het portlbliomanagemcnt. de businessontwikkeling en de optimalisatie van de winstgevendheid van hel solutions-segment door onder meer vergroting van de samenhang.
De verder verslechierende marktomstandigheden lubben in 2009 ook invloed gehad op hel auiviieilennivcau van IKH waardooi uaj eeiioodzaaki waren onze inganisalu daar waar nodig hierop aan te passen vvi: betreuren het dat dit gepaard is gegaan met banenverlies Daartegenover hcefi TKH geiawesteeid in versterking van de commerciële organisatie, om alert en adequaat op marktkansen in te kunnen spelen.
I l\H vindt hel belangrijk dat bedrijven van elkaar kunnen leien en si. li afzonderlijke werkmaatschappijen of clusters van bedrijven als benchmark naar de totale uroep. Daanoe is onder meer een award in het leven geroepen voor hei 'best presterende
TKH-hcdrijr. In 2009 werd de award uilgereikl aan CTC nil Zhangjiagang (China) vanwege onder meer de oitsttkende prestaties In hei 'operalional excellencc'-programma. De criteria om in aanmerking le komen voor deze award zijn de lin,nu iele prestaties, buriness development, hei innovatieve vermogen van de onderneming evenals hel geloonde ondernemerschap
Binnen de DCH-organisatie is hei 'operational excelleiuprogramma op veel gebieden ingevoerd. Onderdeel van dit programma is ecu 'customer value performance-programma waarbij hel doel is om in alle opzichten de kwalileil van de operaiie ie verbeteren naast een verbetering van de loyaliteit rn uvredenheid van klanien en medewerkers Aan de hand van de eerste analyse en nu-tmi; in 2007 zijn verbeterplannen opgesteld per werkmaatschappij die in 2008 en 2009 zijn geïmplementeerd I it de tweede meting is gebleken dat verbeteringen zijn gereaUseeid en dat de score naar een gemiddeld hoger niveau is gebracht. I lectio Uraad BV uil Ittervoort is in 2009 oitgeroepea als hetTKH-bedrijfdai de beste relatieve verbetering heeft weten te realiseren. Ilij de productiebcdrijven heeft het T.O.C. (Theory of Constraints) •programma mik In 2009 volop aandacht gehad. Dii lu-eli onder meer geleid tot een verdere reductie van de levertijden, een verbeiering van de leveringsbetrouwbaarheid en een reductie van bet werkkapiiaal Ook is hel Six Sigmakwaliioitsprogramma bij de productiebedrijven verder uitgerold. Hel Six Sigmaprogramma lieefl binnen TKH geleid uu redm tic van afval evenals lol het terugdringen van lui aanlal loiiu-n in het productieproces.
In 2009 is blijvend geïnvesteerd in kennis eO vaaidigluden van onze medewerkers. Mei Nyenrode Business School is een Management Developmenl iMH-lpiogramma iiityewerkt
In vier verschillende modules worden onderwerpen zoals strategie, waardecreatie en business development, operationen projectmanagement en managemeiu en organisatie behandeld. Als rode draad lopen persoonlijke omwikkeling en leiderschap door het programma. Naast het volgen van colleges zullen de deelnemers in groepen werken aan TKH-business -. Doel van hel MD-programma is ora high potentials in beeld te krijgen en ze voor te bereiden op cen volgende carrièrestap, Tevens vormt teambuilding een belangrijk onderdeel van het programma In het kader van synergie en samenwerking tussen Werkmaatschappijen. Hel MD-programma heelt een imernationaal karakler en wordl door 26 medewerkers gevolgd. De Raad van Bestuur is /di verantwoordelijk voor dit programma en zal aan delen van hel programma deelnemen en gastcolleges verzorgen. Elevens hebben de solution Hoards een ondersteunende, adviserende rol naar de deelnemers toe. TKH sdmuleen opleidingen en irainingen en wil medewerkers helpen hun ambities te realiseren Om nieuwe talenten binnen te kunnen halen onderhoudt TKH nauwe contacten met business schools en universiteiten.
IKH is ren van dt- In-drijven die deelneemt aan hel Scholarship l'rogramma van de l'niveisiteil Twente. Op deze manier hopen we hoogopgeleid talent aan le kunnen trekken. Tegelijkeiiiid kan de universiteit verder bouwen aan de Internationalisering van de universiteit
In dc jaarlijkse managementbijeenkomst voor directieleden en Het aamal medewerkers in vaste dienst ultimo 2009 bedroeg hogi r management is stilgestaan bij de Strategieontwikkeling 3,564 FTI' (2008: 3.882 FEE), van TKH, innovaties, "operalional excellence' en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
fijdens de bijeenkomsten met de leden van het Strategü Committee ts dit |aar met name aandacht besteed aan de cesultaatontwikkelingen en de daarbij behorende actieplannen om te komen tot winstherstel, schuldafbouw. innovatieprioriteiten en het portfoliomanagemem. Binnen itrategic Committee heefl tevens de af&emming plaatsgevonden lussen de verschillende solulions-segmenten in hei kader van de lopende actieplannen evenals de synergie tussen de solutions-segmenlen.
Hel ziekteverzuim in 2009 lag op 3,2% (2008: 3,3%), Naast hel voorkomen van verzuim doorziekte, hebben ui veel aandacht besteed aan de terugkeer van medewerkers die (tijdclijki niet aan hei arbeidsproces konden deelnemen.
In 2009 is er goed en intensief overleg geweest mei de Centrale Ondernemingsraad. Veel onderwerpen zijn behandeld en de Raad van Best uut waardeen de positieve en constructieve wijze waarop dit overleg is gevoerd I én vergadering van de Centrali- ('ml.-memingsraad heefi plaatsgevonden in aanwezigheid van een delegatie van d.- Raad van Commissarissen. TKH acht het overleg met de Centrale Ondernemingsraad van grOOt belang en hecht veel waarde aan een open dialoog. Wij zijn van mening dai een ondernemende opstelling van medezeggenschap de bedrijfsvoering oplettend houdt.
i • Ondernemingsraad De Centrale Ondcrncminssraail ran beitaat uil de volgende leden:
0e heei i ! 'r' 'm-rr \ U, lliissi hem • i -\ -\ i, M i.-r ii Hennen 't Idral De heer K Ooyerau it-KKi , i., ,,nTl"i-liJk •.i-ilvuuv
Voor TKH geldt de volgende analyse van sierke en zwakkeire) punien, kansen en bedreiginm'ii
In de vertaling van deze SWOT-analyse naar concrete uitdagingen geldl hel volgende:
l'KH hecht grote waaide aan het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Wij zijn ons bewust van onze maatschappelijke taak en hebben Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) als één van de siraiegisc he speerpunten voor de komende jaren benoemd. MVO betekent voor TKH dat wij rekening houden met hel effect van onze activileilen en bedrijfsvoering op vier onderdelen. People. Planet, Profil en Positioning.
Cebalanceerde aandacht voor deze vier P's zorgt ervoor dat duurzaamheid zowel intern als extern rendenu-nl oplevert en maatschappelijk nul heeft. Kenmerkend voor IKH is onze realistische en pragmai isi he aanpak hierin. V\ ij zien MVO als integraal onderdeel van de bedrijfsvoeriiiK Wij willen ccn duidelijke bijdrage leveren aan een verantwoorde samenleving maar wel op onze eigen, verantwoorde Wijze Door deze aanpak worden reeds Inganggezette programma's gecontinueerd en -indien wensel^k- aangescherpt op MVO-uitgaogspunten. Voorbeeld is hel 'operalional excellencc'-programma. waarbij een overlap aan onderwerpen aanwezig is ten opzichte van MVO-llU'ina's. Hel 'customer value |HTfonnanci.' -promanima is hiervan een voorbeeld, dal zich richt op klant- en medewerkcrtevredenheid (Foritioning). Maar ook programma's die zijn . hl op .-II K u-ncv in productieprocessen en hel realiseren van afvalrcductie (Planetl. De verslei blèrende economische omstandigheden leidde in 2009 lol alen en daadkrachtig inspelen op ingrijpende veianderingen met een hoge prioi iteil voor winstherstel ofwel •Profit'. Productiecapaciteiten zijn hierdoor op een andere wijze aanui.-wi.-nd en organisaties /im noodgedwongen aangepasi aan deze omstandigheden. Paradox aan deze veranderende omstandigheden is. dai hientooi op bepaalde gebieden wij eerder onze ambities in het kader van efficiency en duurzaamheid kunnen verwezenlijken.
TKH heell als uitgangspunt geformuleerd om een 'runner-up' te willen zijn op hel gebied van MVO: voldoen aan relevante MVl I thema's op middellange termijn met een goede balans mssen korte-en langetermijn resultaten en daarbij de bedrif&belangen niei nii hei oog verliezend. Na een grondige verkenning in 2008, is in 2009 hei MVO-beleid geconcretiseerd en zijn MVO-projecten gedefinieerd dieIKH-breed worden geïmplementeerd.
Aan de hand van de 4 P's wordi hierna aangegeven waarop de nadruk ligl.
door middel van ecn intern verbeterprogiamma waarmee VMI "slank" en zuinig' wil zijn, zonder verspillingen. Hij dit verbeterprogramma ontstaan de innovaties op de werkvloer en bestaan deze veelal uit kleine verbeteringen in het productieproces. De medewerkers initiëren ze sell en spelen vervolgens een actieve rol bij het realiseren ervan, l'u leidt nut alleen tm een enorme verbelerslag maar ook tot bewustwording rondom duurzaamheid.
een lagere prioriteit aan verhoudingsgetallen ten aanzien van fulltimers parttimers en vrouw/man.
Voor overige initiatieven en doelstellingen op het gebied van People verwijzen wij naar hel hoofdstuk Personeel en Organisatie op pagina 20 en 21 van dit jaarverslag.
Positioning H
mark. l'KH zal ook in 2010 hoge prioriieii geven aan klanivnheid. om daardoor een hogeie score dan de benchmark te kunnen realiseren en de binding met onze klanten verder te vergroten
MVO heeft een vaste plaats gekregen in de 1 Kll-oruanisaiu en vormt een onderdeel bij hei Opstelten Van de busmess-plannen van de werkmaatschappijen. Het komende jaar wordt verder gewerki aan de uitbouw van het MVl) N-leid. De vier P's blijven onverminderd van kracht en zullen de basis vormen voor deze verdere uitbouw.
Kinnen leU-ioin Solutions is nou geen herstel zichtbaar voor investeringen In het onderhoud van kopernetwerkeo. Op hel gebied van glasvezelnetwerken zijn er binnen Europa investeringen in voorbereiding vooreen verdere verglaz.ing van de netwerken tm aan het huis. De financiële ruimte voor investeringen zal bepalen in hoeverre deze voorbereidingen daadwerkelijk in investeringen kunnen worden omgezet.
Binnen Building Solulions wordl ermee rekening gehouden dal het investeringsniveau voor gebouwen binnen Europa als geheel nog zal afnemen IKII zet daarentegen vooral in op infrastructuur-projecten waar. mede door overheid stimuleringsmaatregelen, compens,ui,'mogelijkheden zijn. De strenge wintel periode in lui eerste kwartaal 2010 zal echter een negatiel efiècl op de omzet hebben. De innovaties op het gebied van security, energiezuinige syslemen en systemen voor een efficiëntere zorg op afstand bic den perspectiel voor groei in deze sei toren
Binnen Industrial Solulions zijn sedert hei vierde kwanaal 2009 tekenen te zien van een gedeeltelijk herstel. De prioriteil voorefficiency-investeringen is toegenomen in de industriële sector IKH i- met haar innovatieve oplossingen goed gepositioneerd om van dli herstel ie profiteren. Onduidelijk is echter of in de komende kwartalen het hogere investeringsniveau zal doorzetten.
De marktomstandigheden in de meeste marktsegmenten waarin TKH opereert blijven onzeker. De gerealiseerde kostenbesparingen, de overige genomen maatregelen event onveranderende aandachi voor innovatie! en de sierke financiéle positie geven TKH een goede uitgangspositie om de omzet en hei resultaat hij gelijkblijvende economische omslandigheden ien opzichte van 2009 le kunnen verbeteren
ntatie volledi ns en Industi dtt tot meer transpar?' e groep of business-segme-De business-segmenten iarbij naar een c ; . . ./,'i . • l,- •'•.-.- ? <, • ., r • ' .. j r d zodat marktkanst
nchte' de OD van werkmaatschappi; jie Deze Solution Boards ontwikkeling en -segment door onder meer
IKIl heefl wereldwild i.-,6-i ITI Hel liooldkanloor van IKH is gevestigd in Haaksbergen. TKH heefl 65 werktiiaals^iappiien in 20 landen.
In de TKH business-segmenten Telecom, Building en Industrial Sc inologieën op het gebied van ICT en elektrotechniek uit de I samengevoegd tot totaaloplossingen.
I KH streeft ernaar om basistechnologieën en kennis van deze technologieën en werkwijzen in meerdere husiness^egmenten toe le passen. Daarnaast worden capaciteiten op het gebied van systeemintegratie, engineering, service en onderhoud. logistiek, assemblage en productie gedeeld door de drie business-segmenten als ook toegepast binnen de businesssegmenten. In toenemende mate maakt software onderdeel uit van de geiniegreerde oplossingen.
productiecapadteil in eigen huis te hebben wordt hieraan prioriteit gegeven, Dil geldt voor de productie van spei iaalkabcl. glasvezel en glasvezelkabel. Ongeveer M . van de kapitaalintensieve productie vindt in eigen huis plaals.
TKH oniwikkeli zelf maar ook samen met toeleveranciers onderscheidende technologie. Daar waar met derden woidi samengewerkt streelt TKH ernaar om zoveel mogelijk eigenaar le zijn van de tt< hnologie ofwel exclusiviteil te bedingen voor de levering van technologie door derden in de landen waarin TKH opereert.
Indoor telecom systems
Copper network systems
Teiecomoperators
Woningbouwverenigingen
Building technologies
Connectivity systems
Utilrteitsmarkt
Energiebedrijven
Connectivity systems
Manufacturing systems
Machinebouwtndustrie
| Profiel | i^oor outdoor Telecom Solutions basismfr.- indoor home van systemen netwoi iij de klam volledig . die worden veistrekt. tfolio bestaat uit glasvi -\be\ verbindingen van knooppunt naar knoopp net .erk. |
|---|---|
| 2 0% totale omzet TKH | jost-turopa |
| Telecom Solutions zijl | |
| Indoor telecom systems | I TV-st ngen. |
| Fibre network systems | en en co eve |
| Copper network systems | K< leve randapparatuur. |
| Verschil | |||
|---|---|---|---|
| Omzei | IMM, | -17.4 | |
| EBITA voor bhzondete baten en lasten | 23.0 | - 2%3 | |
| ROS voor blizondere balen en lasten | 10.') | 12.7% |
De omzet binnen het segment Telecom Solutions daalde naar t 149.2 miljoen. Door lagere grondstolprijzcn was er een negatiel effect op de omzet van 0.6' ,. De daling van de omzet was met name merkbaar binnen indoor telecom systemen en outdoor koperneiwerksvstemen. Dil was hei gevolg van terughoudendheid voor investeringen vanuit consunicnien en teiecomoperators, De daling binnen glmvezelnetwerksystemen was beperkt.
De I UFTA voor bijzondere baten en lasien daalde naar € 16,3 miljoen. De daling van de I l'.II \ was voornamelijk hei gevol;.. van de daling van de omzei. De hogere arscbtijviiigskoslen door de gedeeltelijke terugname van de bijzondere waarde vermindering Op de glasvez.elacliviieiten in 2008 werd gl i ompenseerd met een verlaging van de overige ttosfien Dc ROS kon hiermee gehandhaafd blijven op een goed niveau. Voor hersiruciurering werd een bijzondere lasi genomen van € 1.7 miljoen.
De Omzei daalde met 22.8X waarbij de daling in het tweede halljaai u is lager was dan in hei eerste halljaar. De omzeidaling werd veroorzaakl door hel lagere activiteitenniveau in de P.uropese bouwsector evenals een lager bestedingsniveau bij consununti-n soor opwaardering van randapparatuur voor brcedbandaanslttilingen. De omzet van de ll'TV'oplossiiuMi groeide De ontwilckeling van het BTV-compactsysteem werd afgerond, waarmee nieuwe posities ingenomen konden worden voor kleinschalige oplossingen in de hospitality- en iiarkl.
De omzet daalde met ^4 . In Huropa daalde dc vraag naar glasvezel mei ruim 2556, terwijl in China de vraag naar glasvezel toenam. De investeringsprioriteit vooi glasvezelnetwerken
2009
649
nam verder toe, waardoor er een verdere versi. huiving optrad van investeringen van kopernetwerken naar glasvezelnetwerken. De investeringen in glasvezelnetwerken in Europa werden enjgszios Ivli'innuTd doorde beperking in rin.mcieringsmouilijkheden. Diverse nieuwe projecten werden verworven mei hel ACI concept voor ITni-oplossingeii. Innovaties werden geïntroduceerd op hei gebied van connectivity om de dooi* looptild van installatie van projecten te kunnen verkorten en de installatie te kunnen vereenvoudigen. De bend insensiiive' u A-I. die ongevoelig is voor kleine buigstralen werd succesvol geïntroduceerd. Door de ontwikkeling van nieuwe diensten op het gebied van onder andeie zorgloepassingen. kregen investeringen in FlTH-aansIuilingen meer priorileil bij operators Binnen hitropa werden vanuil de overheid diverse inilialieven genomen om investeringen in glasvezelnetwerken te stimuleren.
Dc gestegen waarde van de Aziatische valuta leidde met name m hel eerste halliaar tm een stijging van de inkoopkosten van grondstoffen en componenten vom-glasvezelnetwerken. Door encwerbeiei ingen werd dil gecompenseerd.
De omzet in dit segment daalde met 25,9%, nu-t name doordat lelecombedrijven hun invesieringsniveaus beperklen en er een imiving van investeringen in de richting van glasvezel' netwerken plaatsvond. Met name de uitrol van breedbandnetwerken in de vonn van AI1SI j - ,-n VI1SI. werd hierdoor sterk beperkt. Ook de sterke locus binnen telecomoperatoren om de operationele koslen tc beperken leidde ertoe dat onderlunulsiinvstei ingen in de knooppunten van de netwerken op ecn aanzienlijk lager niveau lagen. Dit had een negatieve invloed op de omzei voor connectivilv componenten. De omzet in het tweede halljaar herstelde zu h licht, maar bleel'op een relatiel laag niveau.
Aantal medewerkers Telecom Solutions 2008
Profiel
Building Solutions ontwikkelt, produceert en levert oplossingen op het gebied van efficiënte elektrotechniek voor toepassing binnen gebouwen tot aan technische systemen die, gekoppeld aan software, efficiency-oplosslngen aanbieden voor de zorg- en de security-sector. De kennis concentreert zich op connectivity systemen in samenhang met efficiency-oplossingen voor het verkorten van de doorlooptijd van het realiseren van installaties binnen gebouwen. Daarnaast wordt gefocust op intelligente video-, intercom- en toegangscontrolesystemen voor een aantal specifieke sectoren, waaronder ouderenzorg, parkeren, en beveiliging van gebouwen en terreinen.
39% totale omzet TKH Het aandeel Building Solutions in de totale TKH-omzet bedraagt 39%. Geografisch ligt hef accent op Noordwest-, Midden- en Oost-Europa en Azië.
Building technologies
Security systems
Connectivity systems
Building Solutions zijn te onderscheiden in drie subsegmenten: Energiezuinige licht- en lichtschakelsystemen, energiebeheersystemen, zorgsystemen, gestructureerde bekabelingsystemen. Systemen voor CCTV, video/audio-analyse en detectie, intercom, toegangscontrole en -registratie, centrale controle kamer integratie controlekamer integratie. Speciaalkabel en connectivity componenten (systemen) voor scheepsbouw, spoorwegen, infrastructuur, solar- en windenergie evenals installatie- en energiekabel voor nichemarkten.
| '«enen euro s | |||
|---|---|---|---|
| 2008 | Verschil | ||
| Omzet | 283.1 | 335.3 | - 15.G |
| EBITA voor bijzondere baten en lasten | 19.8 | 27.1 | -27.2 |
| ROS voor bijzondere balen en lasien | 8.1 "•" |
De omzet binnen het segment Building Solulions daalde naar € 283.1 miljoen. Gedaalde grondstofpr^zen hadden een negatief effect op de omzei van 3,2%. De omzet in hei tweede halljaar hcrsielde zich deels, waardoor de omzetdaling in hei tweede halfjaar beperkl Meel tol 7,9 Hel hersiel was hel gevolg van een toename in de omzet van innovaties, vooral in het segment security systems en building technologies. Verder had In dc eerste helft van 2009 de strenge winterperiode binnen luropa nog een negatiel effect op de "inzet binnen connectivity systems door beperkte uitleveringen van infrasiriiciuurkabels in de eerste maanden van hel jaar. In dc tweede helft van 2009 slee;; de omzet binnen connectivity systems door investeringsimpulsen vanuil de Europese overheid voor infrastructuurprojecten.
De EBITA voor bijzondere baten en lasien daalde naar fe" 19.8 miljoen. Deze daling vond mcl name plaais in de snbsegmenien connectivity systems en building technologies. In hei tweede halljaar herstelde de EBITA zicfa sterk met een forse stijging ten opzichte van het eerste halljaar Ton opzichte van hel tweede halljaar 2008 steeg de EBITA in het tweede halljaar mei 15.4%. Deze stijging was het gevolg van een Forse daling van de kosten in hel tweede lialljaar. ecn toename van dc marge door prijsstijgingen evenals een beperktere afname van dc omzet. In 2009 werd een bijzondere lasi genomen van € 3.7 miljoen, waarvan € 3.0 miljoen in hel tweede halfjaar. len bijzondere waardevermindering werd verantwoord van f 1.4 miljoen in verband met beëindiging van activileilen.
Duur de genomen maatregel* n en gedeeltetyk herstel van de omzei sleeg de Kus in hei iweede halfjaar naar 10.1%. terwijl in hei eersie halljaar nog ecn ROS werd gerealiseerd van 3.5%.
De omzet daalde mei 11.8%. De omzei hcrsielde zich grotendeels m hel iweede halliaar [omzetdaling Iweede halljaar ' I Hei herstel ontstond door een beperkl aant rek-
kend bouwacliviteilennivean m Ue-l I uropa en vooral door een toename van marktaandeel door de geïntroduceerde innovaties en uitbreiding van de commerciële organisatie. De gebieden die zich het sterkst ontwikkelden waren de zorgsector, energiezuinige svsleinen voor verlichting en eleklricileitmanagement.
I ii omzet sleeg met 11.7%. De acquisities van Keyprocr VDG. Ithaca in 2008 en Observision in 2009 hadden een belangrijke bijdrage in de omzetgroei. Daarnaast fc het markiaamleel in dii segment toegenomen door dc onderscheidende technologische innovaties. Met name de videoanalysc- en detectiesystemen en het security-platform T-proiect' hadden een bijdrage in de groet. Ook de nieuwe posities die door opening van de nieuwe vestigingen konden worden ingenomen hadden een positie! ellect op de omzet, terwijl de markl voor securily-systemen een daling liet zien. Het aandeel securitysystemen in de totale omzet steeg naar I [,l% (2008: 7,2%l wa irmee opnieuw een stap werd gezet in het vergroten van hel aandeel in dc omzet naar tenminsle 20% m 2012.
De omzet daalde mei 27.8%. Van deze daling was ï.7 hei gevolg van gedaalde grondsiolprijzen. Doordat oen groot deel van de aciiviieiien in dil segment verbonden is aan intra structurele projecten had dc strenge winterperiode een stel k negatiel cflecl in hel eersie halljaar. Ook voona.ulalboiiw bij klanien had in hel eersle halljaar een negalie! ellect In de tweede belli van 2009 herstelde de omzet deels dooreen groeiende vraag naar inlïasitiicHiuroplossingen, mede door stimuleringsmaatregelen vanuit de Europese overheid. De omzei in hel iweede halljaar daalde hierdoor minder sterk I Het lagere activileilennivcau In de bouwsector binnen I u i-opa had een negatief effect op de omzet. Door groei van de activileilen in de solarsector kon een deel van dit elle. i gecompenseerd worden.
systemen.
Profiel Industrial Solutions, ontwikkelt, produceert en levert oplossingen van speciaalkabel, "plug and play"-kabelsystemen tot geïntegreerde systemen voor de productie van auto- en vrachtwagenbanden. De kennis op het gebied van automatisering van productieprocessen en het verbeteren van de betrouwbaarheid van productiesystemen geeft TKH onderscheidend vermogen om in te spelen op de wens van een aantal gespecialiseerde industriële sectoren zoals de bandenbouw-, robot-, medische en machinebouwindustrie, om de bouw van productiesystemen of modules in toenemende mate uit te besteden.
4 1 % totale omzet TKH Het aandeel Industrial Solutions in de totale TKH-omzet bedraagt 41% . Geografisch ligt hei p Noordwest-. Midden- en Oost-Europa en A
Connectivity systems Manufacturing systems Industrial Solutions bestaan uit twee subsegmenten: Speciaalkabelsystemen en modules voor de medische, de robot-, de automotive en machinebouwindustrie. Geavanceerde bandenbouwproductiesystemen voor de auto- en truckbandenbouwindustne, canwashers, producthandlingsystemen en machinebesturings-
| Verschil | |||
|---|---|---|---|
| i n% | |||
| Omzet | 294.1 | IM1 | -38.9 |
| I.I'd IA voor bijzondere balen en lasien | 12.2 | 34.6 | •i.l. s |
| ROS voor bijzondere baten en lasten | 7.2% |
De omzei binnen hei segment Industrial Solutions daalde naar C 294,1 miljoen Gedaalde grondstofprijzen hadden een negai-ri effet t op de omzet van .' • i ••. omzetdaling vond bij zowel connectivttv svsiems ais manufacturing systems plaats, waarbij dc daling bij de laalste met 40.0% het grootst was Dc activiteiten binnen Industrial Solutions zijn sterk gerelateerd aan kapiiaalgocderen. mei name in de robot-, de machinebouw-en de bandenbouwindustrie. Binnen de/e sectoren werd hei investeringsniveau door klanten drastisch teruggebracht
De I-BIÏA voor bijzondere baten en lasten daalde naar 6 12.2 miljoen. Door de zeer sierke en abrupte omzetdaling kon het kostenniveau niet volledig aan het tagere activiteitenniveau worden aangepast, waardoor hel elfecl van de omzeldaling op het resullaal meer dan evenredig was. Het resullaal verbeterde in hel rwcede halfjaar door de genomen maalregelen. liet resullaal in het tweede halljaar 2009 daalde met 32,6" ten opzichte van hel iweede halljaar 2008 (III 2009 ten opzichte van III 2008: 81,6 |. I en ingrijpend programma voor kostenbesparingen werd doorgevoerd, mei .-en bijzondere last van C 6.8 miljoen, grolendeels gen lal. erd aan liel onderdeel manufacturing systems. Daarnaast werd een bijzondere waardevermindering verantwoord van € 2.3 miljoen voor geactiveerde licentiekosten verbonden aan activiteiten die zijn beëindigd. Een tweetal productielocaties In Duitsland werd gesloten, waarmee dc productie voor manufacturing systems werd geconecnireerd in Nederland en China.
De omzet daalde met 37.9%. De omzetdaling nam aliu het tweede halljaar door een aantrekkende markl mede doordat klanten niei langer hun voorraad afbouwden. De omzetdaling in hel tweede halljaar bedroeg 13,1 fen grool deel van de klanien is verbonden aan de automobielindustrie waardoor deze klanten met een bijna volledige vraaguitval ten aanzien van investeringsgoederen werden geconfronteerd. Mei name •. iteiten gerelateerd aan de robotindustrie en de machinebouwindustrie in Duitsland werden hard geraakt door het zee-, lage investeringsniveau en uitstel van de uitleveringen in deze ren. In een aanlal segmenten daalde de omzei mei meer dan 70%. Mei arbeidsiijdverkoriing werd de lagere capadteitsbehoefte grotendeels opgevangen.
De omzei daalde mei 40.0%. De omzeldaling nam toe in het tweede halljaar, maar de orderintake steeg belangrijk ten opzichte van het eersie halljaar. In het vierde kwartaal lag de orderintake voor het segment bandenbouwsystemen voor 80 • van de activileilen in dit segment, zells weer op bei niveau van 2008 met een omvang van ruim € 50 miljoen In de eerste helft van 2009 werd door klanien vooral inge/el op cashmanagement. waardoor het investeringsniveau tot een minimum werd gereduceerd. De korte lerugverdlenlijd voor de technologie van TKH, In relatie tot de druk om ioi efficiencyverbeteringen te komen, leidde erloe dal de prioriteit bij een aamal klanien in het tweede halljaar weer kuam tfi ligf investeringen. De innovaties bmnen dit segment slaan goed um in de markt, waardoor marktaandeel werd gewonnen in een zeer moeilijke markl
Aantal medewerkers Industrial Solutions 2008
1.540
De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hechten eraan de beginselen van integriteit, verantwoording en transparantie na te leven bij het besturen van de vennootschap. De Corporate Governance Code geldt hierbij als belangrijke leidraad van Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen.
Op 10 december 2008 heefl de Monitoring Commissie Corporale Governance ide 'Commissie') de geactualiseerde Nederlandse Corporate Govcrance Code gepubliceerd iSi.iat.scourant 3 december 2009, nr. I8499|. gebaseerd op de Nederlandse Corporate Govemance Code die was gepubliceerd op 9 december 2003. De geactualiseerde Code (de 'Code') vervangt de Nederlandse Corporale Governance Code uil 2003 en is in werking getreden op I ianuari 2009.
Een analyse van de wijzigingen in dc Code. afgezet tegen de IKIl-situaiie heelt plaatsgevonden. IKH ziel de geactualiseerde code als een meuwe doelslelling voor de verdere uitbouw en verdieping van de bestaande (orporaie Govemance-structuur van de vennootschap.
'l'KH voldoet aan hel merendeel van de aanbevelingen uil de Code. TKH geefl in het jaarverslag .landachl aan de leiteliike invulling die door TKH wordl gegeven aan de wijzigingen en aanvullingen die in dc Code zijn aangebracht ten opzit hie van de Nederlandse Corporate Governance Code 2003. Tevens heefl 1 Kil aandacht gegeven aan de feilelijke invulling van de Code dOOT aanpassing van het reglement van de Raad van nest uur. hel reglemenl van de Kaad van ( ommissarissen. de profielsi luis voor leden van de Raad van Commissarissen, hei reuU-ment van de Audit Commissie, het reglemenl van de Benoemings- en Remunetadecoiiimissie en de Gedragscode. In dit hooldstuk wordl daarom volslaan met ecn korte si luis van de liooldlijnen van de ( orporaie (.oveniance-slmcluur. vermelding van die onderwerpen waaibij de vennoolsihap afwijkl un opzichte van de Code met een zorgvuldige motivatie daarbij en lu-i Inijving van de voorgenomen (Implementatie-) maalregelen om de (orporaie Coveinance-slrucluur nog verder le verbeteren.
Hoofdlijnen Corporate Governance structuur TKII (.roup NV' (hiema le noemen 'TKH'j is een naanilo/, vennootschap naar Nederlands recht. Het beheer van de onderneming ligt bij de Raad van Besiuur onder loezichl van dc Raad van Commissarissen. Door de groei van de onderneming zijn de aciiviieiien in het buiienland de afgelopen jaren naar verhouding meer locgenomen dan die in Nederland, zodal hei nieiendeel van de medewerkers werkzaam is in hel buitenland. Hierdoor is de vennoolsihap niel langer verpluhl onderworpen aan liet slruciuurregime (art. 2:153 lid 3 sub b BW|. Dc Algemene Vergadering heefl in de vergadering van 28 april
2009 ermee ingestemd dat TKH vrijwillig het volledige slruciuurregime toepast laitikelen 2:l'ï.H tol en met 2:164 van hel Burgerlijk Welhoek), onder toezi gging van IKH dat op hei momenl dal gedurende ecn aaneengesloien periode van twee jaar het aantal medewerkers in Nederland op ol onderde 45% zit vnn hei totaal aanlal medewerkers, dit onderwerp weer opnieuw geagendeerd zal worden.
TKl I hecht er aan de waarde van het structuurregime VOOT dc vennootschap - cn de daaraan verbonden onderneming - Ce benadrukken. Het structuurregime biedt bij uitstek ruimte een goede balans tussen de velschillende bij de vennootschap betrokken partijen en belangen. De Kaad van llesiuuren de Raad van Commissarissen hebben een iniegrale veraniwoordelijkhcid voor de afweging van deze belangen, gein. lu op de continuïteil van de vennootschap. Tevens draagt deze situatie bij aan de eenheid van beleid nissen dc internationale holding en de onderlinge Nederlandse weikmaalschappijen.
De Raad van Bestuur is belasi met hel besturen van de vennootschap, belgeen onder meer inhoudt dal hei bestuur w rantwooidelijk is voor de realisalie van de doelsullingen van de vennootschap, de strategie mei het bijbehorende risicoprol ul. de resitltaalontwikkeling en de voor de onderneming relevante maatschappelijke aspecten van ondernemen, levens is het bestuur veranl woordelijk voor de naleving van alle i-i-le\anle wet en regelgeving, het bebeer.sen van de risico's verbonden aan de onderneniinus.ietiviteiten en voor de linanciering van de vennootschap.
De Raad van Besiuur zal ien hoogste uit vi|l leden beslaan. Op basis van de huidige slrucluur van l'KH besiaai de Raad van Bestuur uil iwee leden: de (hiel fxecutive Officer, tevens voorzitter van de Kaad van Besiuur. en dc I hiel Iïnancial Officer, Om praktisi he redenen heefl de Kaad van Besiuur een inlerne laakverdehng gemaakt, vsaarbij de verantwoordelijkheden van de individuele leden voor bepaalde functionele en bedrijis -•ehieden is aangegeven. De Raad van Besiuur alsmede ieder lid van de Raad van Beauur afzonderlijk is z.ellsiandig bevoegd de vennootschap te vertegenwoordigen.
Overeenkomstig de doelstellingen van de vennootschap en het Nederlands recht, iuiu de Kaad van Besiuur zich naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderaemin] binnen de TKH-groep. daarbij rekening houdend niet de belangen
van de bij de vennootschap betrokkenen. Dc Raad van Bestuur legl de Raad van Commissarissen rekening en verantwoording al over ztjn taakuitoefening. De Raad van Bestuur handelt volgens een reglement, waarin de procedures vóórvergaderingen, commimicatie mei de Kaad van Commissarissen, de taakverdeling en de besluitvorming zijn vastgelegd.
IKIl onderschrijft de principes met betrekking tot "Taak en werkwijze" |I1.I|. "Bezoldiging" (11.2) en "Tegenstrijdige belangen" (II.3) zoals die zijn geformuleerd in dc Code. voor zover hierna niet anders vermeld. Ouk sluit TKII zicb aan bij de bijbehorende best practice-bepalingen.TKH plaatst daarbij de volgende kanttekeningen:
stellen van hei bezoldigingsbeleid als eleiiu-nt is toegevoegd. \ooi de Kaad van Bestuur is cen aandelenregeling van kracht in plaats van cen optieregeling (zie best praclice-bepaling 11.2.4.|. Ten aanzien van besl praclice-bepaling 11.2.8. bedraagt de vemoedmu bij ontslag maximaal 1 maal een jaarsalaris. In de beslaande arbeidscomracten van de leden van de Kaad san Bestuur is geen "change of contror-clausule opgenomen (best practice bepaling II.2.14).
Ten aanzien van dc bepalingen onder hoofdstuk 11.2.. betrek-Idng hebbende op het remuneratiebeleid en -verslag tbesi piaclice-bep.illngen 11 2.10 t/m 11.2.151 volslaan wij Ien aan/ien van een loelichling op deze bepalingen mei een verwijzing naar het remiineiatieverslag, dal opgenomen is op pagn-Indien een aanpassing wordt doorgevoerd van dc waarde van een toegekende vooi waardeliike variabele bezoldigingscomponent voor de Raad van Bestuur (best praclice-bepalim; II.2.10). of wanneer de "da» back"clau.sule van kr.uhl wordt ibest practice bepaling 11.2.iu, zal hiervan melding worden gemaakt m het remuneratieverslag.
Dc Raad van Commissarissen heelt tot laak loezichl te houden op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen en siaat de Kaad van Bestuur mei raad ler zijde. De Raad van i ommissarissen richt zich bij de vervulling van zijn laak naar hel belang van dc vennootschap en de met haai verbonden onderneming en weegi daartoe de in aanmerking komende belangen van de bij de vennootschap betrokkenen al De Kaad v.m (ominiss.11 issen betrekt daarbij ook de voorde onderneming relevante maatschappelijke aspeden van ondernemen. Dc Raad van Commissanssen ontvangt van dc Raad van Besiuur vroegtijdig alle inlbrmatie die voor uiloefening van hel takenpakket nodig is.
De Kaad van (ommissarissen bepaalt in overleg mei de Raad
"Toen ik werd benaderd voor een mogeli)ke commissans-positie bi| TKH. had ik daar meteen al een goed gevoel bij. Ik kende het bedrijf, volgde het al enige jaren vanuit de ooghoeken en had affiniteit met de afzetmarkten on aandeelhouders van de onderneming. Die positieve grondhouding werd alleen maar versterkt tijdens de kennismakingsrondes met collega's, bestuur en een afvaardiging van de Centrale Ondernemingsraad Een bedrijf is meer dan de optelsom van producten en markten. Minstens zo belangrijk Is 1 ijl, saambo heid en cultuur. Ik herkende die "zachte" kenmerken van de Ol mij 'iaiti thuis bij en heb de benoeming met enthousiasme aanvaard. Ik hoop, en ga er vanuil dal mijn ervaring op het gebied van internationaal zakendoen, acquisities en Cof| en mijn kennis van bouwgerelateerde markien voor TKH nuttig zullen blljl
van Besiuur hei aamal commissarissen, hetwelk tenminste dne en ten hoogste ZCVCn zal belopen. Momenteel bestaat de Raad van Commissarissen uit vijf leden. De commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering, op voordrachl van de Kaad van Commissarissen, waarbij een rechl van aanbeveling ligt bij Raad van Bestuur, de Centrale Ondernemingsraad en de Algemene Vergadering. Bij de voordracht van kandidaten wordt tekening gehouden met de in de profielschets genoemde criteria. Dc commissarissen worden benoemd voor een periode van vier jaar, waarna al dan niei herbenoeming volgt. Een commissaris is na een eerste zjiiingsiermijn ski.hts twee maal vooreen volle leinilin herbenoembaar Hel moment van alireden van commissansseti is vasigeleud in ven rooster van altreden. De Raad van Commissarissen benoemt uil zijn midden een voorzitter en een vice-voorzitter. De Raad van Commissarissen wordt bijgesia.m door de sei :ei.iris van dc vennootschap van TKH, die tevens verantwoordelijk is voor het opmaken van de notulen van de vergaderingen van de Raad van Commissarissen.
Voor cen overzichl van de huidige samenstelling van de Raad van Commissarissen wordl verwezen naar pagina 14 van het jaarverslag en naar do website van TKH.
TKH onderschrijft de principes en onderliggende best practicebepalingen zoals die zijn gelbnmileerd in hoofdstuk III in de '. odi en betiekking hebbende op de Raad van Commissarissen en pasi deze loe, voor zover hierna niet anders vermeld. De reglementen Van de Kaad van Commissarissen en de afzonderlijke kerncommissies /un aangepasi aandegewq bepalingen in de Code. Daarbij is hei uitgangspunt gehandhaafd dat ook de nieuwe bepalingen integraal onderdeel uilmaken van de desbetreffende reglementen. TKH hecht eraan daarbig nog her volgende ie vermelden.
• Tenminste eenmaal per jaar evalueert de Kaad van Commissarissen zijn eigen Iuiutioneien, hel lunctioneren van de afzonderlijke commissies van de Raad van
Commissarissen en dal van de individuele commissi levens bespreekt de Raad van Commissarissen éénmaal per jaar builen aanwezigheid van de Raad van Besiuur zowel hei functioneren van dat bestuur als college als dat van de nulivi duele besiuurders en de coneliisies die hieraan verbonden moeten worden. Het verslag van de Raad van ( oimuissai issen in hei jaarverslag vermeldt op welke wijze de evaluatie van de Raad van Commissarissen, dc afzonderlijke commissies en dc mdividiielecommissansseii heeft plaatsgevonden (best practicebcpaling III.l.7|.
TKH Logistics in Haaksbergen is specialist op het gebied van warehousing De dienstverlening bestaat uit opslag, transport & distributie en Value Added Logistics (VAL). Deze logistieke diensten worden zowel 'stand-alone' of als onderdeel van geïntegreerde logistieke totaaloplossing aangeboden Naast externe opdr.; maken inmiddels zeven TKH-bodrijven gebruik van de diensten van TKH Logistics. Enkele voordelen: geen investering in eigen logistieke omgeving, hoge servicegraad en excellente logistieke performance.
beide commissies gecombineerd in een commissie iBenoemings- en Remuneraiiecommissiel gezien de huidige omvang van de Raad van Commissarissen cn de verdeling van taken onderde leden.Ten aanzien van dc best practice-bepaling 111.5.13 met betrekking lol hel eventueel gebruikmaken van diensten van een remuneraiie.idviscur vergewis! de Benoemings-en Remuneraliccomtnissie zich ervan dat de bettef lende adviseur geen advies verstrekt aan de bestuurders van de vennootschap.
[aarlijks vindt een AlgemeneVergadering plaais. Buiiengewonc Algemene Vergaderingen worden gehouden, zo dikwijls de Raad van Besiuur of Raad van Commissarissen het wenselijk achl en Voorts zo dikwijls aandeelhouders en/of cerlificadihoiulers. vertegenwoordigende cenminsu 10 van hei geplaatste kapitaal zulks schriftelijk, onder opgave van de te behandelen ondervvcipen. aan de Raad van Besiuur en Raad van Commissarissen verzoeken.
TKH onderschiijft de principes en onderliggende best practice bepalingen zoals die zijn geformuleerd in hoofdstuk IV ln de Code en betrekking hebbende op de aandeelhouders en jiasl deze toe, voor zover hierna niel anders vermeld.
• Certificering van aandelen (principe IV.2): Dc gewone aandelen in de vennoolschap zijn, met uitzondering van dc registeraandelen. bij notariële akte overgedragen aan de Slichiing Administratiekantoor TKH Group rsiichimg Administradekantoor"). ln ruil voor die aandelen geefl de Mii hting Adminisiraiiekanioor certificaten van die aandelen terug.
Het stemrecht op de aandelen berust bij de Stichling Admimslraliekanloor. Op hun verzoek dient de Slichiing Administratie kanioor aan de certificaathouders volm.u ht te verlenen om mei uitsluiting van de vojmai htgever slem le kunnen liitbrengen op de aandelen waan'an de certificaathouder dc certificaten heefl in een in de volmacht aangegeven Algemene Vergadering. Ue volinaclit is onbeperkt en wordt derhalve niet begrensd dooreen beperking van de royerinjpmogeliikheid. i ie sin hting Administratiekantoor behoefl volgens wetgeving artikel BW 2:118a de volmacht niel Ie verlenen ot k.m een gegeven volinachl inlrekken ingeval ai een viiandig openbaar bod is aangekondigd of uitgebracht ofde veruat hting bestaat dal hel zal worden uitgebracht, b) één of meer personen ten minste 25! van de certificaten en/of aandelen bezitten, ofc] naar hei oordeel van de Stichling hel stemrechi van cen certificaathouder wezenlijk in strijd is met het belang van de vennootschap. Indien de Stichting Adminisoattekantoor
gebruik maakt van éen van deze mogelijkheden, dient zij dil gemotiveerd ter kennis van de certificaathouders te brengen. TKH volgt de ingediende weiswijzigingeti nauwlettend, maar verkiesi om de wetgeving in dezen leidend le lalen zijn voor de ioepassing van dit arlikel Het huidige bestuur van dc Stichting Administratiekantoor bestaat geheel uit onafhankelijke bestuursleden. De Stichling dient de aan de aandelen verbonden rechten op zodanige wijze uit te oefenen dal dc belangen van de vennootschap en de met haai verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen zo goed mogeliik worden gewaarborgd. De cumulaliel preferente financierings aandelen, de cumulatief preterente beschermingsaandelen en de prioriteitsaandelen zijn niei gecertificeerd.
De jaarrekening van de vennooischap. zoals opgesteld door de Raad van Bestuur, dienl, alvorens deze ter goedkeuring aan de Kaad van Commissarissen wordt aangeboden en ter vaststelling aan de Algemene Vergadering, door een externe accountant te worden onderzocht. De Algemene Vergadering verleent de opdrachl aan de externe accountant. De externe accouniani woonl de vergadering van de Raad van Conunissarissen bij waarin bel verslag van de externe accountant over hel onderzoek van de jaarrekening wordl besproken. Ter voorbereulmg hierop vindt een bespreking hierover plaats met het Audil Commissie en de exteme accountant De externe accouniani ontvangt de linaiutele inlormane die ten grondslag ligl aan ikeuiing en vaststelling van dejaarcijfeis en i
tussentijdse financiële berkhten, en wordt in de gelegenheid gesteld om op alle informatie tc reageren.
TKH onderschrijli de principes len de daarbij behorende besl practice-bepalingen] met betrekking tol 'Finandële verslag geWng" (prindpe V.l.), "Rol, benoeming, beloning en beoordeling van het luncuoneren van de externe accouniani" (prindpe v.2.1 en "Relatie en communicatie van de externe accouniani met de organen van de vennoolschap" (principe V.4.), en pasi deze toe. IKH heefi een internal audiior benoemd. De intemal auditor functioneert onder de verantwoordelijkheid van de Raad van llestuur en heelt toegang lol de externe accountant en ioi de voorzittel van de Audit Commissie (principe V.3. cn best practice-bepaling V.3.2).
Dit is een Verklaring Inzake Corporale Govemance zoals bedoeld in arlikel 2a van hel VasisicIIingsbesliiit nadere voorschriften inhoud jaarverslag van (effectief) 1 ianuari 2010 rV'asislellingsbeshiir'). De vereiste mlormatie die in deze Corporate Govemance verklanng moet worden opgenomen zoab bedoeld in dc arlikelen 3. 3a en 3b van hel teQingsbesluit, kan in de volgende hoofdslukken, onder, delen en pagina's van dit jaarverslag lOO'J worden gevonden en dienl als hier ingelast en herhaald le worden beschouwd:
belangrijlate kenmerken van hei interne risicobeheersingsen controlesysteem in verband met het proces van linanciële verslaggeving van de groep larlikel 3a sub a Vaststellingsbesluitl slaan in hel hoofdstuk Risicobeheersing';
Informatie over het lunclioneren van dc Algemene Vergadering cn de voornaamste bevoegdheden en de rechten van de aandeelhouders en certificaathouders (artikel 3a sub b Vaslslellingsbesluil) staan in hel hoofdstuk "Corporale Governance van 'IKH':
Deze ( orporaie Governance verklaring staal ook op de website van TKH: www.tkhgroup.com
Het risicobeheersingsbeleid van TKH is een integraal onderdeel van haar strategisch beleid en heeft continue aandar'
Risicobeheersings- en controlesystemen De belangrijkste componenten van onze interne risicobeheersings-en controlesystemen in hel verslagjaar waren:
gesteld. Minimaal eenmaal per kwartaal worden de resullaten, financiële positie, vooruitzichten en gesignaleerde risico's per werkmaatschappij besproken lussen de Kaad van Bestuur en de lokale direclie.
De directies en controllers van de werkmaatschappijen bevestigen hierin naar beste welen:
TKH ziet milieubeleid evenals de zorg voor veiligheid, gezondheid en welzijn als een onderdeel van het ondernemingsbeleid. Het miheubt- oorkomen van lu water- en bodemverontreiniging en het beperken van geluids- en andere hinder. Ook de milieueffecten van bet gebruik van grondstoffen en energie vormen een belangrijke leidraad i beleid. Om daadwerkelijk en gericht uitvoering te geven aan dit milieubeleid, heeft TKH gesteld dat alle productlegerelateerde activiteiten in 2011 voldoen aan o inde norm NEN-ISO 14001:2004; inclusief de daaraan gekoppelde certificering. Hierdoor wordt voorzien in een goede, verantwoorde borging van een milieuzorgsysteem in de totale bedrijfsvoering.
Strategische, operationele, financiële en compliance risico's
De strategie van IKII richt zich op hei leveren van innovatieve oplossingen aan opdrachtgevers ln de segmenten Telecom, Building en industrial Solulions. Wij richten ons hierbij op niche-markten in Noordwest-. Midden- en Oost-Europa en Azië. Groei realiseren we zowel aiilonoom als door middel van acquisities. Deze straieiiie met de kernactiviteiten in genoemde business-segmenten. de geografische spreiding en dc diveisileii aan opdrachtgevers en leveranciers matigen de invloed van conjunclutele en itu idenlele mee- en j vallende ontwikkelingen. Door weloverwogen keuzes en spreiding van activiteiten over diverse markien maakt TKH risico's zoveel mogelijk beheersbaar.
TKH voert een aclief beleid inzake hel handhaven van solide balansvcrhoudingen. Dit blijkt onder andere un de financiële ratio's en de aandacht die besteed wordt aan het werkkapitaalbeheer. IKH beschikt over gecommilteerde kredielfaciliteilen van ••: 125,0 miljoen en ongecommineerde kredietfaciliteiten van f.' 165.8 miljoen. I'er 31 december 2009 heefl TKH vrij beschikbare kredietfaciliteiten van totaal f 196,2 miljoen. Hierbij is rekening gehouden met verslrekle bankgaiaiities De beschikbare kredietruimte per werkmaatschapp^ wordl cenlraal bepaald. In de kredietovereenkomslen zijn per 31 december 2009 de volgende linanciële convenanlen ovcreengekomen. welke op halfjaarlijkse basis worden gemeten:
| Bank | ||
|---|---|---|
| convenanten | ratio's' | |
| Net debt EBITDA |
< 3.25-3.5 | 1.5 |
| Inierest coverage rado | >4.0 | 5.6 |
el hii.-c-nJ.-ii- Ijiirn
IKII opereert ruim binnen de gestelde bankconvenanten Het blijven voldoen aan de gestelde convenanten wordt frequent beoordeeld, waarbij diverse forecast-scenario's worden doorgerekend.
Vanwege hel internal ionale karakler van inkoop, afzet en productie, alsmede de toegenomen volatiliteit van de valuta's, zijn valutarisico's een belangrijk aandachtspunt, Dil geldt vooral voor de Chinese Renminbi, de Amerikaanse Dollar en de Japanse Ven De ontvangsten in vreemde valuta worden, indien mogelijk, gebruiki voor betalingen in dezelfde valuta. Ten aanzien van inkopen in vreemde valuta wordt zoveel
mogelijk getracht de verkoopcondilies daarop al te lt« nmien. Ter beperking van de resterende Valutarisico's Wordt gebruik gemaakt van afgeleide tmaiuu-le insiruiiu.-nlen. Zowel het beleid als de uiivoering vinden in nauw overleg met de Kaad van Bestuur plaais. Hei streven is buitenlandse investeringen in lokale valuta le financieren om translatierisico's zo veel li|k te vermijden.
Hel renierisicobeleid wordl op IKH niveau bepaald. Hierbij is het doel een evenwichtige balans u vinden mssen de ontwikkeling van de linancicringsbehoefte en de verwachie omwikkeling van renle op korte en (middelllange termijn. Daarnaast vindt compcnsaiie plaats van saldo's bij kredietinstellingen om de rentekosten te minimaliseren. De uitvoeringvan dil beleid vindt binnen strikte regels plaats in nauw overleg met de Raad van Bestuur.
Voor iie nlet-hedrijfstakgehonden pensioenregelingen heelt IKII voor de Nederlandse vveikniaatsehappijen een eolleciu-l pensioencontract gesloten met Nationale Nederlanden op basis van een /ogenaanid uaianlieeont i .u l. j en onderdeel hieivan is dat retilevvinsldeling plaatsvindt op basis van een eigen gesepareerd beleggingsdepot. De ontwikkeling van de rentestand en dc koersontwikkeling van dc aandelenK ging vonnen de basis voor de over-rente die TKH toekomt Nationale Nederlanden garandeert de opgebouwde pensioenen levenslang utt te keren aan de belrelleiule deelnemers, uiteraard onder dc voorwaarde dat TKH heelt voldaan aan de premiebetalingsverplichiiiui I-en tegenvallende ontwikkelinu van de beleggingsportefeuille last deze iiiikenngsgarantte van Nationale Nederlanden niel aan. De bedrijfslakgebonden pensioenregelingen vallen voornamelijk onder .h l', nsiocnfonds van de Melalekiro en Pensioenfonds Metaal en Techniek. Deze pensioenfondsen hebben eind 2009 dekki:- van respectievelijk 10056 en 101
De risico's van beschikbaarheid cn prijsontwildEelingvan grondstoffen worden zo veel mogelijk beperkl. Dil wordt gedaan door grondslolfen bij meerdere, zorgvuldiu geselecteerde leveranciers te betrekken en dooi iu i afsluiten van meerjarige overeenkomsten voor de levering van belangrijke grondslolfen. Hei prijsrisico ligl voornamelijk in de economische voonaadpositics. Grondstofprijsrisico's worden beheerst dooi de volgende maatregelen:
de economische voorraadposities, vDorraadprijzen, omloopsnelheid en verwachte samenhang tussen koperprijzen en verkoopprijzen IprijselasI ici teil |,
In Noordwest-. Midden- en Oost-Europa en in Azië treden vve in toenemende mate op als leverancier van totaaloplossingen. Hierdoor ontstaan steeds meer StrategiS( he relaties met alnemers en leveranciers, wat resulteert in een beperking van marktrisico. Deze tendens vloeii voorl uil hel streven van afnemers om hei aantal toeleveranciers te beperken, vanwege de mogelijkheden tot kostenbesparingen en effectievere productontwikkelingen. De economische omwikkelingen hebben grote aandacht binnen TKH. Trends en ontwikkelingen worden voondurend getoetst aan de business-plannen. Daaibij gebruiki l'KH een wekelijkse dashboard voorde belangrijkste prestatie-indicatoren, waaronder omzet en orderbook. om voortijdig risico's te kunnen signaleren en actie te kunnen ondernemen.
De riuaneiële activa van de groep beslaan voorn.miei ijk uil kas-en banksaldi, handelsdebileuren en overige vorderingen Hei kredielrisico voor liquiditeiten is gering omdat cash jiooling-overeenkomsicn zijn afgesloten en per saldo voornamelijk netto-bankschulden uitstaan. De kredietrisico's betreffen mei name handelsdebileuren. Hel betreft echter een
risico verspreid overeen groot aantal klanien. Een deel van hel is verzekerd bij kredieiverz.ekeringsbedrijven. Daarnaasi worden voor grote projectmatige leveringen aan veelal buitenlandse alnemers gebmik gemaakt van bankgaranties, voorschotbetalingen (tegenover een bankgarantie) ol geconfirmeerde onherroepelijke letter Of Credits'. De werkmaatschappijen voeren een actief debiteurenbeleid, waarbij intern kredietlimieten worden gehanteerd. Voorts wordt maandelijks op groepsniveau de ontwikkeling van de dcbiieuibei.iallei-miiuen pet werkmaatschappij geanalyseerd
Bén van de doelstellingen van IKH is het realiseren van groei zowel autonoom als door middel van acquisities. TKH zoekt continue naar potentiële overnamekandidaten die passen in de snateiiie van IKII en die lelden tol een groei van de winst per aandeel. Hoewel IKH voel eiv.ning heell mei ovei name - en de daarbij behorende finandëie, integratie- en andere risico's, blijven aan groei door overnames, ondanks een uilvoen. diligence-pmees vooraf, meer risico's verbonden dan aan autonome groei bij bestaande werkmaatschappijen, Uitgangspunt is dal overgenomen bedrijven binnen twee maanden na overname worden geïntegreerd in de rapportage- en beheersingssystemen van TKH.
Het milieubeleid van TKH richt zieh iu eerste instantie op het voorkomen of beperken van de negatieve effecten van haar activileilen en producten op de omgeving. l'KH ziel er nauwlettend Op loe dal aan de milieuwetgeving wordl voldaan Dc productiebedrijven sneven een actiel beleid na volgens iso 14001. Dil bevesiigt de ambitie om niet alleen een kwalitatief goed piodiu t le maken en Ie leveren, maar legelijkeitijd het milieu zoveel mogelijk te sparen
De Kaad van l'.esiuur Is veraniwoordelijk voor de inrichting en de eiieLiiviteit van de inteine svstemen voor risicobeheersing en -controle. Deze svstemen hebben lot doel de significante risico's waaraan de onderneming blootstaai ie onderkennen en eliëuiel te beheersen /t| vormen echier nooit een absolute waarborg voor hel behalen van de concerndoelstellingcn cn kunnen belangrijke fouten of verliezen, gevallen van fraude of handelingen ta sirijd met wet-en regelgeving nooit geheel voorkomen.
De Kaad van Besiuur beoordeelt en analyseert met regelmaai:
hike analyses hebben onder meer plaatsgevonden mei werkmaatschappijen tijdens busincssplannings-cn kwartaalreview-processen. Daarnaast worden trends en ontwikkelingen -.u-moniioord en geanalyseerd m bijeenkomsten van Raad van Bestuur. Strategie Committee en Solulions Boards. De uil komsten uil deze analyses zijn gedeeld mei de Audil Commissie en Kaad van Commissarissen,
Rekening houdend niet de hiervoor beschreven risico's en daarop gerichle beheersingsmaatregelen, en ln overeenstem ming met de best pi ,K tue-hepaliiig 11,1,5. van di i oiporal.e Governance Code (Staatscourant 3 december 2009. nr. 18499). verklaarl de Raad van Bestuur naar beste weten dat:
Verwijzend naar artikel 5.25c lid 2c van de Wfi verklaarl de Raad van Bestuur naar beste weien dal:
Haaksbergen, 9 maan 2010
J.M.A. van der Lof MBA Chl^f Executive OJJker
I I ) 11. de fangcMBA Chief f-moiiriülOJTiicr
USE System Engineering in Haaksbergen heeft een dynamisch verlichiingssysteem ontwikkeld dat zich permanent aanpast aan de omstandigheden Is er overdag behoefte aan straatverlichting, bijvoorbeeld vanwege mist. dan kunnen d e lampen (harder) gaan branden Is er 's avonds of 's nachts geen verkeer, dan worden de lampen gedimd, om weer o p te lichten zodra er een auto nadert. Deze nieuwe techniek bespaart uiteraard energie en de lampen gaan langer mee. Daamaast scheelt hel in de lichtoverlast in bijvoorbeeld natuurgebieden. Bovendien voor een geleidingsfunctie gezorgd worden: weggebruikeis zien de weg honde meter voor zich oplichten, waardoor ze weten welke kant ze o p moeten Het streven is de combinatie tussen camerabeveiliging met lantaarnpalen of verantwoord energiegebruik met veilige verlichting.
'Het is een kwestie van tijdig investeren, zodat je op het juiste moment de beste technol is he
TKH Group heeft als kernstrategie dat het bovengemiddeld wil presteren door zich te richten op groeisectoren. Dat vraagt om een permanente oriëntatie wat de belangrijkste maatschappelijke vraagstukken zijn.
'Innoveren doe je niet alleen', vertelt Alexander van der Lof. CEO van TKH Group. 'Dal doe je vooral in sarnenwer-Idag. In ons geval zijn dat natuurlijk deTKlTwerkmaaischappiien. in twintig landen. Maar het /ijn ook externe partners met wie we samenwerken, klanten en maatschappelijke panijen.' Dii- externe panijen zijn belangrijk gezien de kernstvategie van TKH. aldus Van der lof. 'We willen bovenuemiddcld presteren door ons tc richten op groeisectoren.' Dc basis voor dal beleid stamt uit 2003. toen het concern als speerpunten onder meer zorg. veiligheid en communiiatie detin leerde, sectoren die een perm.iin-nle groei laten /ien. I.aler kwam daar efficiency bij. En ook duurzaamheid geldl inmiddels als ecn van dc speerpunten.
"We identificeren ontwikkelingen en trends liaatbij kijken we niet /.o zeer naar de korieiermijn. maar naar de middellange cn langcicrmijn. Hel is een kwestie van anticiperen en lijdig investeren, zodal je op het juiste moment de beste technologie in huis hebt.'
Dat is ook de reden dat TKH in dit katern vooral externe partijen aan het woord laat: vooraanstaande mensen uit de politiek, maatschappelijke Olganisaties en ondernemingen waarmee het concern s.iineiivverkt. Zij leveren belangrijke input, maatschappelijke signalen die bepalend /ijn bij hei ontwikkelen van strategie en beleid. /"fj. op afstand is een voorbeeld, TKH heeft daarvoor talloze oplossingen in ponefeuille. Ofde toenemende beboette aan veiligheid en communicatie (denk aan glasvezel!. Bij al die secioren speelt
ook de groeiende behoefte aan efficiency 'Veiligheid in de samenteviQg kan veel beier worden georganiseerd, aldus Van der Lof. 'maar het is ook een gegeven dat het met minder mensen moei. Onze geavanceerde technische concepten maken dat mogelijk, bijvoorbeeld doordal onze hoogwaardige video* systemen zaken kunnen detecteren en analyseren, waardoor ter plekke geen beveiligers aanwe/ig hoeven te /.ijn. Of door onze oplossingen voor slim sleutelbeheer in de vorm van loegangsconirolcsyslemen. die veel praktische problemen in de zorgsector de wereld uil helpen.'
Met deze speerpunten heeft TKH een zekere onalb.inkeliiklieul yi-i leeercl ten opzichte van kortdurende economische trends. Maar natuurlijk is hei concern niel ongevoelig gebleken voor de economische crisis. De industrie bijvoorbeeld is een belangrijke afnemer, daar liep de vraag in 2009 mei lieniallen procenten terug, veelal omdat klanten ie maken kregen mei sterke vraaguitval en zich fb( nsten op voorraad reductie en overleven. 'In 2007 zagen wij al de eerste signalen van de crisis op ons alkomen', aldus Van der Lof. 'Daar hebben wc toen meteen op gereageerd. We hebben een eigen koers gevaren cn gezorgd voor een sterke balans en een goede uitgangsposilie om een crisis te lijfte kunnen gaan. Daardoor hoefden we in 2009 geen aandelen uil Ie geven om hel kapitaal te versterken, zoals veel andere bedrijven wel gedwiuigen waren om dat le doen.'
Het concern heefl bovendien meteen gesneden in dc kosten, vertelt hij. en gebruik gemaakl van de kansen die een crisis ook biedt, 'Als in een bepaalde vestiging de productie terugloopt.
Alexander van der Lof MBA, voorzitter Raad van Bestuur
'We hebben niet gesneden in de innovatiekosten. Dat maakt ons sterker voor de toekomst.'
kan dal een goed momenl zijn om de productie te verplaatsen. Dat lukt je niel in drukke tijden.' lien crisis inspireert, s Indt hij. hei geeft adn. oaline en leidt tot acties die in andere lijden niet zo snel 'op je radarscherm' zullen staan.
Naiuurlijk was 2009 in persone-, I opzicht geen leuk jaar. lir zijn moeilijke beslissingen genomen, met name in de eerste helli, De tweede helft van het jaar kon vooral weer ingezet worden op hei bouwen aan de strategische ontwikkeling van TKH, 'Over het geheel zijn wij het crisisjaar 2009 goed doorgekomen', meent Van der Lof. 'We hebben niel gesneden in de innovatie kosten Dal maakt ons sterker voor de toekomst.'
COMMUNICATIE INTERVIEW CARRY ABBENHUES
Carry Abbenhues, gedeputeerde van de provincie Overijssel
De provincie Overijssel heeft ingezet op technologie als speerpunt. Dat vraagt om een snelle uitrol van glasvezelverbindingen.
'O nze economie is in ir.insiiie'. aldus Carry Abbenhues. gedeputeerde van de provincie Ovenjssel voor liconomie, Toerisme en Arbeidsmarkt. 'Wc gaan van een maak-economie steeds meet naar een kenniseconomie. Daar zijn allerlei panijen bij betrokken: overheden, ondernemets, onderwijv en oiKler/oeksinslellingeii en andere maal schappelijke groeperingen.' Onderwijsinstellingen moeten bijvoorbeeld zorgen voor hoger gekwalificeerd personeel, dal in siaat is met geavanceerde apparatuur om lc gaan. Ondernemets /ijn degenen die zorgen voor innovatie en werkgelegenheid, vooi euinotnische .u liMteiien. En de overheid, zegi ze. probeert te lai iliteren en tc siitmtleren. 'Mijn verantwoordelijkheid is te zorgen dat cr werkgelegenheid is in
• Bedrijven zullen niet snel hun productie verplaatsen: en ze c e p e <; c an zijn ze ook hun netwerk kwijt. •
de regio en een duurzame economische structuur.' Dal betekent dat er diversiteit moet /ijn binnen het bedrijfsleven - hoe meer diversiieit. des tc minder kwetsbaar is de regio voor vraagschommelingen. En cr moet een keten /tin van bedrijven die elkaar nodig hebben. Het is goed als ze elkaar producien leveren, als er een verwevenheid is binnen de regio. Dan zullen bedriiven niei snel hun produciic verplaatsen: \ ei lalen ze de plek. dan zijn ze ook hun netwerk kunt.' Hel stimuleren van die regionale economie is in ieders belang: 'Hoe groter de laan. des ie groter is de punl die iedereen krijgt."
47
ledere regio heeft behoefte aan een focus, vindt /e. Daarover is binnen hel oosten van Nederland een goede taakverdeling afgesproken Wageningen houdt zich bezig met voedsel. Nijmegen richt zich op gezondheid en Twente heeft techniek mei IKH als een goed voorbeeld. 1 laait nssen zijn dan weer allerlei verbanden mogelijk. Sensoren die kunnen zien of vlees nog vers is. communicalielechnologie die op afstand contact met een arts mogelijk maakt cn natuurlijk allerlei vindingen op het gebied van medische technologie: bijvoorbeeld zelf je bloed melen mei een naaldje en een nano-chip ('lab on a chip'). Weel nieuwe ontwikkelingen vragen om breedband: glasvezel in plaais van koper "Mensen leven tegenwoordig langer. Op hun zesiigstc beginnen ze nog aan een nieuwe fase in hun leven, ze /im k\ leker. /.e willen ook langer thuis blijven wonen, wat betekeni dat huizen m levensloopbestctulig moeien /ijn.' TKH-dm liter Isolectra speelt daar goed op in. vindt /e. mei hel Realive-ioncepl, dal onder meer 'zorg op alsiand" en bewaking mogelijk maakl. 'Hel is hel passende anlwoord op een vraag uil de samenleving. Voorzie een huis van allerlei infrasirucluur. die je naar believen kunt aanpassen. Misse hien heb je
niet alles meieen nodig, maar de basis is er.' Absolute randvoorwaarde voor dil soort ontwikkelingen is glas - Fiber lo the Home. "In Ovei ijsse zijn tot nu loe zo'n zestigduizend aansluilingcn gerealiseerd. Dal is nog veel le weinig, we willen er vijfhonderdduizend realiseren. Als iedereen op glas /it, geefl dat enonn veel kansen. Wal ons betreft wordl elk huis en elk bedrijf aangesloten.
De aanleg van glasvezel is nadrukkelijk een taak van hei bedrijfsleven ('subsidie is te kostbaar"), maar de provincie probeert dit wel ie stitmileren. 'De afgelopen jaren hebben we ons ingespannen voor vtaagbundeling. Veel dingen worden pas betaalbaar en realiseerbaar, als er voldoende vraag is. Dan ontstaat er massa. Dus gaan wij knU-n: wie profiieerl ervan de aanleg, wie wil er meeliflen bij een project?" Dal heefl onder meer geleid tot de aanleg van ecn glasvezel-backbotuin Overijssel, die verbonden is met de Amsterdam Iniernet I xchnnge. Hei budget vanuit de provincie voor deze vraagbnndeling was vijl miljoen euro.
De komende laren ligl de nadruk op het stimuleren van diensten, '(.las alleen is niks. je hebt diensten nodig.' Daarom heelt de provincie /es miiiuen euro uitgetrokken raoreen innovatieregeling. Ondernemers uil hei MKB mei een goed plan kunnen ondcrsieuning krijgen voor onderzoek, ontwikkeling en iinplemeniatie van hun vinding.
'Wat lechnisch kan. is nog mei auiomatisch ook realiseerbaar', concludeerl Abbenhues, 'Kijk maar eens naar wind- en zonne-energie. of naar CO^ opslag. Hel kan allemaal, maar het gebeurt niet, ofte weinig, omdat het te duur is. Hetzelfde geldt voor breedband, je moei /ütgen dal je de business op gang krijgt. Wij proberen dat ie ondersteunen. de economie werkelijk wilt verd u u r/a men, heb je modernere infrasirucluur nodig.'
'Als je de economie werkelijk wilt verduurzamen, heb je modernere infrastructuur nodig.'
«•KTCI 8k»;l'ik'i' HERREKINGMA
irijzing zullen de idszorg enorm oplopen. Deze wordt enzij mensen langer thuis kunnen won goede zorg op afstand. Dat willen ze ze
Bestuur Medisch Spectrum Twente
'Als een kwart of de helft later instroomt in een verpleeg- of verzorgingshuis, kan het zomaar zijn dat je tientallen procenten bespaart op de totale zorgcapaciteit.'
n de westerse wereld rekenen mensen niel alleen op hoogwaardige medische /org U verw:u hten ook dal. die /org /o weinig mogelijk tngnipeiul il . vertelt liet re Kingma, voor- /.Mei van de kaad van llesluut bij Medisch Spec trum Twente (MST) ln Enschede, 'Dai betekent dat te u-i een /lekeiilinisopname hel liefst zo snel mogeliik weer naar luns gaan.' Het kan ook steeds vaker dat mensen snel naar huis gaan. 'Dat is een groot verschil met dertig oi veertig iaar geleden. toen mensen zelfs vooreen kleine ingreep al snel een paai naihlen in hel /iekenhuis verbleven.' Maar /o n ultra korte opname betekent wel dal die mensen ook thuis aangesloten moeien /im op (na)zorg. 'Daardoor neemt de behoefie tOC aan moderne lei hnieketi voor comimitikatie en be-Waking.' OOk voor patiënten niet een chfoiiisehe aandoening kunnen dergel^ke te< hnteken ved betekenen. 'Vroeger was de reflex; naar een vvivorgingshnts' Maar er /i|ti goede ledenen om dii- tellex te doorbreken', meenl Kingiiia. die /.ell cardioloog was en in hel verleden ondei nee r voorzitter was van de Orde van Medisch Spet talisteti en mspedeiii generaal voor de gezondheidszorg. De eerste reden is dal mensen /ell graag iluns willen blijven wonen, in hun eigen vertrouwde omgeving. Daarnaasi is er de noodzaak van efüdency. "We worden steeds ouder. Dat betekent dal er nzaks meer oud< mensen /uilen /i|n. /ondiTdai er voldoende personeel is om voor die mensen te zorgen 1 Ie zorg wordt daardoor duurder, of je nu wel ol marktwerking hebt in ée /org. wie ziek is moei .lus met hulp - meer voor zichzelf gaan zorgen.'
Wal Kingma de kometule jaren /iet gebeuren is dat steeds meer nietisen in een mielligenier huis wonen, met voorzieningen die zorg op afstand mogelijk maken mei iiatne apparatuur voor com municalie en bewaking, je kum hei vergeliiken met iie inaniet waarop veel gehandicapten nu een aangepaste woning hebben. Geen drempels, een m hoogte verstelbaar aanrechl - kortom, een gepersonaliseerd buil'
Concreet betekent du bijvoorbeeld een beeld g( henn dal Is aangesloten op internei, voor geiiiakkelijke communiiatie. later eventueel uil le breiden niel een tnedii nnendispeiiser. haitbew.iking (wal nu al kan mei bepaalde typen pacemakers) en permanenie cametaobsen alle 'Naluiitliik vergt dal afspraken over privacy, maai du ilspiaken moei ie m een verpleeghuis ook maken
Welke vorm van ondersteuning gepast is hangt al van lui tv pe patient. Alzheimerpatienien bnvooi beeld hebben in hel beginstadium van hun ziekte baat bij observatie, zodat iemand del oi /, ;,. ii gekke dingen doen. l'.ilienten mei een Ivsieke aandoening vragen vaak om prakt i-.. lu ondersteuning
Hei zal enorm schelen als mensen een paar iaat langer thuis wonen, denkt Kingma Ir /tm zo'n tweehonderdduizend Alzheimerpatienten in Nederland, ongeveer tien procent v.m bel toi,de aantal oiidetvn. Als een kwarl ofde helll daarvan later msiroomi En eea verpleeg-oi verzotgingshuis. kan het /omaar /tin dat je tientallen piot enten bespaai | op de totale /orgi ap,u Heil,'
De uitdaging is volgens hem om nu een 'vl wiel' op gang te kt fygen. 'Deze voorzieningen werken pas goed tit wel mensen ze gebruiken Pas dan koml er een omslag.' Patiënten hebben al v ,mal de eerste dag voordeel, omdat ze snel naar
• • Cameraobservatie vergt afspraken over privacy, maar die afspraken moetje in een verpleeghuis ook maken, tt*
huis kunnen. Voor de zorginstellingen dtitirt het langer voordal ze de efficicnlievoordelen echt merken. Zorginstellingen zullen bijvoorbeeld moeten investeren in dc 'onlvangerkanl'. 'Iemand kan thuis wel alle apparatuur hebben ingesteld, maar er moet een partij zijn die kijki en reageert op signalen. Dat is het/elfde als bij een alat minstallaiie thuis. Als hei alarm afgaat en de politie komi niet. dan heeft die hele installatie geen /in.' Wie gaal die 'opvolging', zoals dat heet in de beveiligingswereld, voor /ijn tekening nemen? Krijgen ihuiszorginstellingen en ziekenluii/.en straks een callcenter,uhtige voorziening? Hel MST is momenteel bezig met de Oprichting van een dochteronderneming. PLATO, wat staat voor plaals- en lijdonafhankelijke zorg. Daarvoor is Kingma onder meei m gesprek met TKH Group, dat onder de naam Realive een compleet pakket oplossingen aanbiedt voor zorg op afstand l/ie kader pagina 531. De andere belangrijke vraag is wie de voorzieningen thuis gaal belalen. 'I-r is een topsegment in de samenleving dal dit soort uitgaven makkelijk doei. Het middensegiiunt kan dal in principe ook doen, maar mensen zijn gewend dat alles voor ze wordl betaald. Zorg in hel ziekenhuis valt gewoon onder de verzekering. dus je moei een drempel over ora dan zelf ie betalen voor zorg thuis.' Kingma zon op dii punl wel iets voelen voor fiscale maatregelen, zodal mensen een prikkel krijgen voor hel zelf doen van dergelijke uiigaven. Of wellicht is het mogelijk dal ze geld omtrekken aan hun eigen huis - bij veel ouderen is dit volledig albetaald. In hij ziet veelbelovende ontwikkelingen bij pensioenfondsen, die niet alleen in geld uitbetalen. Steeds vaker keren ze ook uit in de vorm van ondersleuning in natura. 1-igenlijk denkt hij dat het lin.ineiei-inv;sprobleem wel meevalt. •.Mensen willen graag thuis blijven wonen en niet vaker een beroep doen op hun omgeving dan redelijk is. I laar hebben /e veel voor over.'
TKH Group heeft talloze oplossingen op het gebied van communicatie. Vele daarvan zijn vooral business-to-business, zoals bijvoorbeeld de glasvezeltechnologie die dochterbedrijf TKF levert.
om te voorzien in de behoefte aan standaardisatie heelt 'IKI hel V I concept ontwikkeld, dat onder andere compatibiliteit tussen diverse componenten garandeen en een optimale uitrol van glasvezel naar woningen ('Fiber to the Home'). Daarnaasi leven TKII ook toepassingen die gebruik maken van breedband, zoals voor de
Zorgset tot i/ie pagina s:!! en - sinds kon - voor de consumentenmarkt Ben voorbeeld hiervan is de e Domolicalijn van dochierbedrijl I nittutit. Kern van dit concept is hei utre. een klein apparaatje mei loiu IwTeeii, dat de gebruiker ergens m luns ophangt. Hieraan zijn diverse apparaten gekoppeld, via draadloze verbindingen, met als
doel het huis oplimaal te beveiligen energie te besparen en hei comiori te verhogen. Zo is hel mogelijk bewegingsmelders, videocamera's en rookdetectoren aan xe sluiten. Is er reden tol alarm, dan kan de bewonei een signaal n op zijn mobiele teleloon: een HOS ol zeltii een lelelooiuie K de hevvoner /ell HUI beleikhaar, d.lll llll -1 meerl decentrale de buren ol vrienden • al naai gelang de contactinformatie die is ingeprogranuneerd. Zo zyn er meer scenario's mogeliik Bij een lookmelding gaan alle lampen in bel buis voluit branden. Bij het aanzetten van de televisie dimmen de iu bien Gebruikers kunnen naar hanen hisi /elf scenario's program iiu-ivii Uiteraard is het systeem geïntegreerd met intemet. Wie
op vakantie een Inhraakmelding krijgt, kan via een breed bandverbinding alle camerabeelden opvragen en kijken wat er aan de hand is.
i 'm de zichtbaarheid van de/e activiteiten nu te vergroten, is hel bestaande ! ui t ureerde bekabelingsysteem Multimedia Connect van CAF. Groupe nu | rankrijk un TKH-merk uitgeroepen BD is dil succesvol uitgerold binnen andere IKH-bedriiven. De bestaande R&D, marketing en prodin tie-aciivileiun /ijn nu gelnindeld zodat ecn krach-
i iu en sterk merk is ontstaan. Op die manier kan TKII haar ambities beier waarmaken en verder bouwen aan de groei die we ingezet hebben. Gestructureerde bekabelingsystemen zijn tenslotte de 'backbone' van onze safety- en sei urity-oplossingen en een belangrijke pijler binnen Building Solutions.
7* I O r - O cn Z O m
Het Realive-concept van Isolectra is sinds kort ook beschikbaar voor de consumentenmarkt.
Realive HulpZoeker is een persoonsalarmsvsieem waarmee hei mogelijk is altijd en overal in huis direct contact ie maken mei familieleden, vrienden of buren. Het alarm- -\ sieem wordl aangesloten op de beslaande lelefoonlijn en kan snel en eenvoudig worden geinsialleerd in elke woning, zonder dal daarvoor een Indicatie van een zorginstantie nodig is. Naasi dil alarmsysteem, inuoduceeri Isolectra tevens cen kant-en-klaar systeem voor 'beeldbellen' via de TV of PC in de huiskamer. Alleenwonende Ouderen kunnen mei dit Realive l!eeldHe/.oek-svsteeni op elk gewenst nnimenl Contact maken en in beeld en geluid communiceren mei lamilie. vrienden of bekenden. Hierdoor levert hei Realivesvsieem een belangrijke bijdrage aan een vermindering van het sociaal isolenieiil en verhoging van het welzijn van alleenwonende ouderen en hulpbehoevenden. Beide Realive- thuissystemen zijn gebaseerd op de systemen die in de professionele zorg worden toegepast. De systemen zijn eenvoudig en /onder Ingewikkelde handelingen ce bedienen, niet grote en duidelijke loetsen.
Technologie bepaalt voor een groot gedeelte ons dagelijks leven. We kunnen ons geen leven meer voorstellen zonder tv, pc, mobiele telefoon of pda.
Hoor middel van mieniet en netwerken ir. on/e woning /ijn vve -leeds nul elkaar verbonden. Tei hnologie betekent belaas ook nogal eens complexe producten. Eminem Europe streeft ernaar oplossingen te mala n waarin de u-c bnologie op ccn zo'n eenvoudig mogelijke manier wordt ingezet < e kijken naar hoe de gebruiker met bei produi en niel alken naai wat het product lechnisch kan 1 en nvlleiid voor beeld is de rowerline van Eminent: misschien wei de Uehik-ie manier otn hot lluiisiielwvrk uil le breiden, slim de Powerline-adapter aan op ecu stopcontacl ui de huurt van traal dat |e wilt verbinden niet het netwerken hel netwerk is gerealiseerd. Dus geen ingewikkelde install.iiteprocedutv maar wel het gemak van een ra/endsnel en betrouwbaar nei .. via het licbtnet. Met andere I iiiineiit-oplossingen worden naadloos multimediale netwerken, IP-lelevisie en alles wat de toekomst op tC< hnol i'hJ in petto heett gecombineerd. Doorde geavanceerde QOS-te» bniek wordt bepaald aan welk signaal in je neivverk de pnoritcti gegeven wordt, /ndat jij altijd kimt geuit te van optimale ll'-TV. ll'h Fanden digitale wonderen in [e \^^•.-'-•
7s
O "0 i— O tn tn Z m Z
DUURZAAMHEID INTERVIEW BERT JONGSMA
1 Het gaat erom dat we samen de markt ontwikkelen, dat we andere partijen zo ver krijgen op een zelfde manier te gaan denken. J J
De bouwplaats is steeds meer een plek voor montage, voor het assembleren van kant-en-klare wanden, vloeren en bekabeling. Dat scheelt in de kosten en in overlast. En het reduceert de complexiteit van het bouwproces.
Bert Jongsma, directeur verkoopmaatschappij bij VBI
B ij de traditionele manier van bouwen maakl de metselaar eerst een mooie wand. Vervolgens komt cr een installateur, die met een potlood leidingen op die wand aftekent. En dan gaai die hele muur er weer aan. Bij negentig procent van dc woningbouw gaat het nog steeds zo en hel is pure verspilling.'
Bert Jongsma. direcieur van VBI Verkoop Maat- ••.- happij is een overiuigd pleitbe/orger van conceptueel bouwen, je zou hem een geesiverwanl kunnen noemen van TKH. "We realiseren ons allebei dat we aan de vooravond slaan van belangrijke veranderingen', zegt hij over de samenwerking, die onder meer gestalte krijgt binnen het Netwerk Conceptueel Bouwen. Kern van de ontwikkeling: de bouwplaats wordt een montageplaats. een plaats van assemblage. De onderdelen worden mei steeds meer "affabriek toegevoegde waarde" geleverd - onder meer door VBI. een van de grootste leveranciers in Europa van kanaalplaatvloeren en inmiddels ook leverancier van wanden. TKl 1 verzorgt onder meer bekabeling in die wanden en vloeren. Wonderlijk genoeg koml de vraag naar integratie van hel bouwproces niet bij zijn klanien vandaan. vertelt jongsma. 'Veel aannemers vragen hei/elfde als wal 2e vorige keer hadden: dan weten ze wat hen le doen slaal en kunnen /e een beinnivvbate calculatie maken. Alleen willen ze het wel voor een lagere priis
VBI bedenkt vervolgens oplossingen die niet alleen geld besparen, doordat ze de ellii ieiu v verhogen, maar meteen ook diiiti/atiier /ijn. Vaak gaan die twee hand in hand. Holle vloeren schelen bijvooibeeld in het nialeriaalgebruik: dat bespaart geld en grondstoffen. Ze /.ijn bovendien lichter en dus makkelijket te transporteren en te handelen Op de bouw plaats.
Ue werkelijke winsl zit volgens jongsma in hel aanleveren van 'grotere bouwdelen'. 'Stenen stapelen duurt behoorlijk lang. dus je wint veel
Bij de alhottw geldt het/ellde. 'Kr staan zo dertig busjes van onderaannemers voor de den i I lal kan een sluk minder als je de verschillende onderdelen voorafslimmer op elkaar afstemt.' Bovendien zijn de ptoductieomstandigbeden in een fabriek wel beier. Misschien nog wvl hei allerbelangrijkste is het reduceren vande coniplexiieii bij hei bouwproces, 'De bouwkolom zit lastig m elkaar, omdal ei een sclu-iding is tussen ontwerp en realisatie. Dat betekent dal je in de bouw allijd ie maken hebl met gelegetiluidscoaliiies. Het is alsof je mei een ongetraind team het WK wilt winnen, waarbij veel pariijen elkaar niel eens de bal willen toespelen ' Bij sommige bouwprojecten zijn wel honderd ver-
schillende partijen betrokken, allemaal met hun eigen belangen 'Dal vergt een enorme afstemming ' 1 en zekere male van Standaardisatie kan daarbij helpen.
Ben ander punt waar elliaeiuv cn duur/aatnheid elkaar raken is dfi llexibiliieit van gebouwen. Dat Speelt ondei meer In de zorg, waar meer beboette is aan aanpasbare woningen dan elders - ze moeten levensloopbeslendigzijn, dai wil zeggen ges< hikt voor verschillende typen bewoners. De vraag speelt ook in andere sectoren, i-rzijn voorbeelden van scholen die na %'erloop van tijd, als er in een nieuwbouwwijk minder kinderen wonen, worden omgetoverd tot woningen. I n bedrijfspanden zijn natuurlijk ook makkelijker te verhuren naarmate ze llexibeler zijn - even wal wandjes verpl.taisen en de nieuwe huurder kan erin.
'We realiseren ons allebei dat we aan de vooravond staan van belangrijke veranderingen.'
VBI heeft daarvoor het ElexCasco ontwikkeld, een prefab-syslccm met onder meer leidingsleuven in v loeren en wanden, waarbij er een scheiding is tussen casco en de flexibele inbouwcomponenu n Groot voordeel: er is cen maximale overspanning mogelijk tot wel achttien meier, zonder kolom men en dragende muren. Dat geeft vrijheid bij het indelen van ruimtes.
Samenwerken mei een partij als TKII is volgens hem van grooi belang om dil soorl mnovaiiev te kunnen realiseren. 'Hel gaal dan niet alleen om de maal van de siekkerijes. Het gaat er ook om dal we samen de markt ontwikkelen, dal we andere partijen zo ver krijgen op eenzelfde manier le gaan denken. Daarvoor heb je ggesl vet wanten nodig. TKH is niet be/ig nu I een of ander probeerseltie. /e /ijn vastbesloten om zich in de/e richting verder te ontwikkelen. Daarmee delen vve een beeld van de toekomsl.'
INTERVIEW ESA ERONEN
De Finse bandenbouwer Nokian Tyres plc is permanent gespitst op mogelijke verbeteringen van het productieproces. Daarbij is TKHdochter VMI, dat bandenbouwmachines ontwerpt en produceert, een belangrijke samenwerkingspartner. 'VMI snapt wat we nodig hebben.'
Esa Eronen, vice-president Nokian Tyres
D e recessie is maar een van de redenen dal Nokian Tv res. een klam van TKHdochter VMI. zo veel waarde hecht aan elTidency. Hel is wel de meesi actuele reden. 'De competitie is eeti stuk zwaarder geworden', vertelt vice-president Isa 1 ionen, onder meer veraniwoordelijk voor produciie, techniek en onderhoud. "De prijzen zijn gedaald. de marges zijn geringer en veel van onze concurrenten hebben produciieladhieit over. Daardoor begeven ze zich plots in sectoren waar wij normaal gesproken de enige partij zijn.' Nokian. dat in 1988 afsplitste van het eveneens Finse Nokia. is de enige bandenproducenl In de wereld die zich richt op de klantwensen voor 'noordelijke' omstandigheden. De onderneming levert
innovatieve banden voor auto's, vrachtwagens en speciaal zwaar vervoer en heefl zich gespecialiseerd in de vervangingsmarkt. Hei bedt ijk leven geen banden aan de aulo-indusirie maar - via een netwerk van distributeurs - aan autobe/.illers die een nieuwe, luiere of speciale band willen, \ de winlerbanden van Nokian genieten een bijzondere reputatie, omdat ze geschikt zijn vooralle lastige weercondities, zoals sneeuw, ijzel, modder en regen
Volgens kronen zijn de marges in de vervangingsmarkt hoger dan bij rechtstreekse levering aan de auiomobielinduslrie. Bovendien zijn er exlra diensten mogelijk in de vervangingsmarkt. Nokian biedt via zijn eigen Vianor' disitilnitie netwerk (zo'n zeshonderd punten in 19 landen) bijvoorbeeld de mogelijkheid om banden op te slaan. 'Aiitobe/iiters komen twee keer per jaar langs. In de herfst zeilen we winlerbanden onder de auto; de zomerbaiulen stallen we in een "bandenholel". In de lente doen we hel omgekeerde. We willen zoveel mogelijk full-service /.ijn.' Despecialisatie m de vervangingsmarkt is voor Nokian een permanente prikkel voor innovatie. 'Klanten kiezen bewust voor ons. omdat ze de allerbeste banden willen. Daarom hebben we hieiin het noorden van l-'inland uitgebreide lesifaciliteiien. waar we banden lesten onder de zwaarste omstandigheden.'
I 11 hei is een prikkel voor efficiency. 'We willen de beste technologie hebben. We zijn altijd op zoek naar wat we verder kunnen verbeteren.'
1 ionen vertelt dal besparen op de kosten van arbeid voor Nokian hoge prioriteil heeft. "De kosien van levensonderhoud in 1 inland /ijn hoog. i-n de salarissen ook.' Automatisering is daarom belangrijk, onder meer via de bandenbouwmachines die VMI levert. Ook besparen op
technologie hebben. We zijn altijd op zoek naar wat we verder kunnen verbeteren. J J
materiaal en energie is belangrijk - vanuil een oogpunt van duurzaamheid én vanwege het kosienaspeit.
'De beste manierom grondstoffen uil te sparen is ie zorgen dal je machinepark betrouwbaar is. via goede automatisering, ledere onderbreking van het productieproces leidt tot materiaalverlies en onnodig energiegebruik.'
Ben derde punt is llexibiliieil; snel kunnen schakelen tussen verschillende typen banden. Er /ijn tegenwoordig meer soorten banden dan vroeger en niemand wil nog grote voorraden aanhouden. Dal betekent; kleine series produceren. Ook dat doe je mei goede automatisering.
ln VMI heeft Nokian een betrouwbare partner gevonden, aldus Eronen. een partij met wie ze samen kitmien werken aan innovatie en efficiency. VMI levert al vele jaren het machinepark voor hel produceren van de \okian banden 'We hebben permanent projecten lopen voor het verhogen van de efficiency en hei verbeteren van de automatisering. Al onze leveranciers moeten aansluiting hebben bij dal plalform: de werkmethoden moeten samen komen, VMI kent onze standaarden, ze snappen wal we nodig hebben en daar helpen ze ons mee.' len goed voorbeeld is de sameiiwei kmg bii de omwikkeling van de MAXX-bandenbouwmachine. die aulomalisering en ilexibilkeit naar een hoger plan uli en daarvoor vorig jaar werd bekroond: innovalie van lui jaar op de inlernal ionale lv re lei h-beurs. Nokian was de eerste klant die de machine afnam, begin 2009.
Tijdens de ontwikkeling van de machine leverde de l-inse bandenbouwer al veel Input en feedback. Na de ingebruikname waren de i (inladen /o mogelijk nog inniger: technici van VMI zaten een halljaar in l-inland. om het productieproces en de machine optimaal op elkaar afle stellen. Ook daarna is VMI nauw belrokken gebleven: de lei h niei in Epe zijn permanent beschikbaar voor ondersleuning. 'De samenwerking heeft voordelen voor beide partijen', aldus Eronen. 'VMI verbeu-n zijn techniek, wij verbeuren ons bandenbouwproces. Het is een gezamenlijk proces om via innovalie voorldurciul de efftcieiuv te v erhogen.'
Industriële automatisering is het terrein van EKB Groep, dat onder meer actief is op het gebied van energiemanagement, engineering, software en panelenbouw.
Ke. etileltik heelt hel bedrijl een nirn-kev projeci opgeleverd voor Euroliquids te Rotterdam, met als resultaat een dertig proeenl hogere OUtpUt, die van hogere kwaliteit is dan voorheen, mei verbeterde
managementinformatie, (.root voordeel van de nieuwe iiesibele aansturing is dat de producttechnologen /ellliel proces kunnen inregel, n met behulp van modulaire receptopbouw en ruim zeshonderd parameters pei recept De managementlnlbr malie is bovendien /eer nauwkeurig Zo is lu-i mogelijk permanent d( kostprijs pei product te monitoren en de levertijden precies te voorspellen. Dal helpt im het plannen van tran» porten. De EKB Groep waa verantwooulelijk voor ondel meer ontwerp. N-Miii ingsiiiMallalle, elektrole. bnische installatie, software, testen. ingebruikname en documentatie.
Duurzaam was BB-LightConcepts altijd al. De lightpipe van BB-LightConcepts is een ideaal alternatief voor de tl-lamp.
Met als verschil dat de lightpipe een kleine lichtbron ,1.111 hei einde van een lange bui tndelichtngsi v ia een Spedaal foüe over vele meiers wordl verspreid, D.H scheelt in het energiegebruik; hel zorgl voor gelijktliallger licht, wat hel gevoel van veiligheid vvi in bijvoorbeeld parkeergarages, en hel licht isook ce dimmen - Wat nog meer energie bespaart SiiuK 2009 isde lightpipe ook verkrijgbaar met led-verlichting Dat scheelt nog meer energie en hei verlengt de levensduur van de lamp Dal is vooral praktisch op plekken waar lampen
verwisselen lastig is. zoals bijvoorbeeld in tunnels. RBl.ighiCotKepis is in hei eindstadium voor het cradle-to eradle-predikaat. wal belekenl dal het bedrilf voldoet aan de hoogste eisen Op bet gebied van duur/a,imlu ul alle onderdelen /ijn volledig rei vi U baat. Daar w.is n voor nodig dan overgaan op led. BB-I igbtConcepts beef) de afgelopen jaren hel gehele produi tieproces moeten aanpassen. Onder meer pvc en rubber /ipi volledig tn de ban gedaan, omdat deze materialen met honderd proeenl
recyclebaar /ijn Bo dien beidt het bedrijf transportroutes verkort dooi bewuste ken,--. maken voor leveranciers till de regio.
Schneider Intercom uit de Duitse plaats Erkrat, heeft recentelijk een systeem- en bedieningsplatform gerealiseerd dat allerlei beveiligings- en communicatieoplossingen integreert.
Het pa l daarbij om onder meer intercom, toegangscontrole, videobewaking, alarmering en vluchtwegaanduiding, Schoeidet intercom past hei systeem Inmiddels succesvol toe m si hoolgebouwen. Keyprocessor werki • neen-, aan verdele integratie van Ivveili gingscomponenten Zo heefl hel bedrijf de open jaren een security-managementsysteem geïmplementeerd in het i Itret htse Diakonessenhuis: IProt ankeiyii hei daarbij om een parkeersysteem, mei ,u hl in- en ttitriivlu-rminaK en v ijl kassa's. Inmul delS is el ook eell 1 oe-: ,l lease i ml I c.lesv sl ,-,111 aan gekoppeld, met onder meer [ntt video-dat ui staat is tol -e/ulits en keniekenherkenning en Intercom
BÜZOttder aan hel svsieem is dal een lnn. I [O naris hel kan bedienen ,-n dal el eeilvou : samenh.-. Btrapport /ijn op te stellen, met van teder nu idem een volledig dossier Het systeem is bovendien te koppelen aan een personeelsinlormaltesysleem. ll'roteil is -ebase.-rd o|i ov-erdracht via ei /oals andere oplossingen van Kevprocessor. Elierdoor /un ei geen nieuwe • werken nodig. Bovendien ts het moi;eli|k v ia een Standaard I'TI'-kalni nok data te leveren voor Vl lir-telelootis. web! ams ,-n kaalt le/eiv
Meer automatisering, grotere flexibiliteit en een hogere output - dat zijn de meest in het oog springende verbeteringen die de VMI MAXX bandenbouwmachine weet te realiseren in vergelijking met voorgaande machines.
I Ie M VVV inmiddels bekroond, heelt slechts veertig seconden nodig voor het produceren van een band: de lotale dagcapadteil komi daarmee op achtiienhondetd stuks en dal aanlal kan in de toekomsl nog omhoog. De MAXX is een lotaal opnieuw ontworpen machine, waarvoor hei hele bandenbouwproces tegen hel lit hl is gehouden. Niel alleen ligl de siandaardproduciietijd daardoor lager, ook de om sieltijden zijn drastisch bekort, waardoor de machine minder Stilstaat Dankzij ondermeerde aanwezigheid van lasers en camera"s is het mogelijk de kwalileit van de productie permanent te bewaken, lüj de omwikkeling van de MAXX heell VMI veel pioiiji gehad van ecn andere recente innovatie: de Modular Inv Vl.mnla,turer(MTM). Deze machine Integreert de verschillende lasen van hei bandenbouwproces. Dal levert ongekende llexibiliieit op. waardoor liet mogelijk is op ellku-nle wij/e kleine series le produceren Veel van de technieken die daar bij zijn gebruikt, hebben inmiddels ook hun weg gevonden naar
de MAXX. i en verwante VMIinnovatie is dc- MAXX ( nttei Gebruikmakend van de nteiivvsie technologieën is hel met de MAXX Cuttet tnogelnk om het rubberm,iten,tal met ge, alandreerd staalkoord. mei een hoge nanvvkeiirigheid. een hoge kwalileil en een hoge productiviteit te snijden. Da,ir waai de tradiitonele systemen een werking hebben die vergelnkba.ii is met de welk van een guillotine voor plaatstaal. isde MAXXCtillei'vetgeliikbaat nui een papierrolsn^jder i>ai vergroot de nauw keiinglieid - hel materiaal hoell ntet te Wolden verplaatst omdat hel mes in-weegt - cn hel verhoogt de ontpiit
A
O
In 1998 is Eldra al gestart met de ontwikkeling van bekabeling voor de solarmarkt. Als trendsetter voor deze specifieke markt heeft Eldra sinds 2009 een uniek totaalsysteem voor solarinstallaties op de markt gebracht ^ onder de naam Solinq"'.
De oplossing besiaai mi bekabeling, gereedsehapeti jmulionboxes mei eoiineclors van hoge kwalileil. Met Soliiuj antiupeei l Fldra op hel aanwenden van aliernalieve energiebronnen. De lat wordl hoog gelegd ten aanzien van het installatiegemak, • 'dat de eindgebruiker zekerheid geboden kan worden. 1 Uiur/aam heid is een kwestie van kijken naarde lange tetinnn, aldus I Idra Solinq realiseert oplos-11 die een betrouwbare
constante kwaliteit hebben, üodat een klam er ook In de loekomst mee mi de voelen kan. Dat duurzaamheid en innovalie ook de svnergie bevordert, blijkt int het Ieit dal TKH-werkmaats, happij I Al (.roii|ie de Solinijoplossing in de I-ranse mark l positioneert. Zodoende is duur/.lamheid ook een kwestie van innovatiefdenken •m,•nwerken!
Op het gebied van beveiliging heeft TKH Group een volledig pakket aan oplossingen in huis.
D.n begint bg camerabewaking en inbraakdetectie, en omvat üèUs complete concepten voor parkeergarages, waarbij alle toezicht Op alsiand is te realiseren Vanuit een centrale meldkamer kunnen een .il iwee medewer kers zichl houden op lieniallen locaties. Meerdeie malen bekroond, ook algelopen jaar weer. is de techniek van VDG/Observision: de videonnnei Deze methode maakt hel mogelijk om ra/en,Knel opnames lc analyseren die zijn gemaakt met bewakings, amera's. De videomhier maakt hel mogeliik gerichle'obieet analyses' uil te voeren, onder nu-ei Op basis van vorm, snelheid, kleuren leMiiui De tiidvvinst kan makkelijk een la, lor dm/end ol meer zijn, als |e bet vergelijkt met hel stuk voor stuk alkijken van alle banden Ook bij live observatie biedt de techniek voordelen. De observant kan een semi ie kingen bij gedragingen die als verdacht /III I ..' i'elinieerd. bijvoorbeeld hel rondliatigen bij een auto. De eanu-ra /ooml vervolgens in op de situatie en de observant kan eventueel aiite ondertiemeii.
ECURITY INTERVIEW AD RU
mging worden steeds hoger, zonder 0^?re n daarmee uit beeld verdwijnen. Het enige at erop zit is steeds slimmere oplossingen bedenken.
"e zijn ons altijd aan het voorbereiden op een incident dat al achter ons ligt.' Dat is een van de belangrijkste dilemma's bij security, aldus Ad Rutten. vice-president cn Chief Operational Officer (COO) van luchthaven Schiphol. "Beveiliging in de luchtvaart is cen issue geworden sinds de kapingen en bomaanslagen in de jaren zestig', vertelt hij. Inmiddels weten we dat sommige terroristen bereid zijn hun leven te offeren'. En daar hebben ze niet per se bommen voor nodig of metalen wapens. Dat betekent dat er veel nauwkeuriger op personen gescreend moet worden, met alle complicaties vandien. 'Je kunt nooit alles weten', verzucht Rutten. 'Als iemand morgen springstof in zijn lichaam meeneemt, dan zullen wij dat niet ontdekken.' Zelfs niet met de nieuwste bodyscanners, die door middel van radiogolven op het lichaam kunnen kijken.
Beveiliging is een nauwelijks bij te houden wedloop geworden, met steeds hogere kosien Schiphol heefl vierduizend beveiligingsmedewerkers m diensi. De kosten voor beveiliging van de luchthaven bedragen een kwart van de lotale exploitatiekosten - geld dat Ruiten liever 'aan iels anders' had uitgegeven.
Behalve lot hogere koslen leidt de beveiliging ook lol overlast Passagiers ergeren /tch aan de lange rijen bij security checks, mensen vinden hei vervelend om hun schoenen uil te doen. om nog maar ie zwijgen over de eindeloze vertragingen bij een (terecht) alarm. Techniek is bei belangt iik sie middel om de overlast en de kosten te ln per ken. Verder is het enorm moeilijk goed personeel te vinden cn vast te houden, 'We hebben 25 procent verloop per jaar. Dat betekent dal we ieder laar duizend nieuwe menseti moeten vinden: daarvoor moeten we iwaaUdiiizend solliciiaiiegespivkken voeren, wam slechls eon op de twaalf k.valiliceert. Ik roep de industrie dan ook op om meer geavanceerde apparatuur te omwikkelen, want de vijver voor beveiligingspersoneel is gewoon leeg.'
kigenlijk /ouden we op een heel andere manier naar beveiliging moeten kijken, vindt Rullen. 1 i ligt te veel nadruk op de regels en niel op de risico's. Dat betekent dat er permanent discussie is ovet dt,- tegels. Moeten we standaard iedereen controleren op wit poeder1 Als iemand 'medicijnen' bij zich heelt, is een doktersverklaring llll willekeurig welk land dan loeieikend.' Is het wel zinnig om brie en cametiibert in te delen bij de gels, een gevaarlijke categorie, terwijl Nederlandse kaas daar niel onder vall?
Smart camera's kunnen gedrag interpreteren. Bij afwijkingen leven ze een waarschuwing, zodat we precies weten wie we nader moeten controleren. • J
Natuurlijk hebben die regels voordelen, wam je kunt altijd aantonen datje precies volgens de regels hebl gecontroleerd. Maar je loopt achter de lellen aan. Dc terrorist van morgen kent de regels ook. Daarom is Ruiten een voorstander van riskbased security nn plaats van rule-based): kijken mei wie je te maken hebt en daar de controle op afstemmen. Hel is een gevoelig onderwerp, ook politiek, want het risico van discriniinaiie ligl op de loer. Hel grote voordeel van profiling is dat je niet in iedereen dezelfde energie stopt. Een groep vakantiegangers die maanden van tevoren heelt geboekt, hoefje dan mitulei intensui te controleren. 'Het risico-assessmeni kan legen die tijd allang /ijn voltooid.'
Wic controleer je dan wel? Die methoden moeten we nog verdet ontwikkelen, onder meer met behulpvan sociale wetenschappen.' I-n met techniek. Betere irisscans bijvoorbeeld, die op vier meter afstand een persoon kunnen idenliliceren die geregistreerd staat als verdacht. Kuilen verwacht op dil punt veel van smart camera's: camera's die niet alleen observatie mogelijk maken - hel personeel om die beelden te bekijken is er niet - maar meteen de beelden analyseren "Die camera's kunnen gedrag inietpreieren. Bij afwijkend gedrag geven ze een waarschuwing, zodat we precies weten wie wc nader moeien (.oniroleren.'
'Ik roep de industrie op om meer geavanceerde apparatuur te ontwikkelen, want de vijver voor beveiligingspersoneel is qewoon leeq.'
TKH Group heeft zich goed staande gehouden in de kredietcrisis, vindt een van de grootste aandeelhouders: Delta Lloyd. De langetermijnstrategie is robuust gebleken.
TKH heelt zich tijdig voorbereid op de kredietcrisis, lang voordal deze in beeld was. Dat is een van de redenen waarom Alex Olio, direcieur beleggingen bij Delia Uoyd Assel Managemeiu. zoveel TKll-.iandelen in portefeuille heelt: maar lielsl zeventien procent van hel lolaal (zo'n ell procent via het Delta Lloyd Deelnemingen londs. een kleine zes procent als eigen vermogen van Delta Lloyd).
'Als TKH Group nog 'Twentsche kabel' was geweest, hadden ze het veel moeilijker gehad in deze crisis', verteli hij. 'Dan waren ze te afhankelijk geweest van een paar producten. Maar ze hebben een enorme transformatie doorgemaakt, van een bedrijf dal producten levert tot een concern dal oplossingen biedt. Daarmee creëren ze veel toegevoegde waarde, waardoor de marges hoog zijn. Dal doen ze bovendien in sectoren die niel al te afhankelijk zijn van economische cycli. Zorg, veiligheid, communicatie - dai z.ijn geen thema's die snel onderuit gaan bij een daling van de macro-economische groei. Daardoor hebben wij het gevoel dat ze met de miste dingen bezig /ijn.' Bedrijven die afhankelijk zijn van een enkele sector, zoals bijvoorbeeld dc bouw, kregen het veel zwaarder te verduren, aldus Otto. Daardoor moesten ze extra vermogen aantrekken, TKH was goed gekapitaliseerd en is goed 'op de winkel blijven passen'. Toch is ook de aandelenkoers van TKH op een gegeven moment gaan dalen, uu een dieptepunt in januari 2009. Dat was voor Otto het uitgelezen momenl
om bii te kopen. I en bedrijf waarvan de winst redelijk goed voorspelbaar is. zoals bij TKH. verdient ecn hogere waardering. Dat weerspiegelt zich niet altijd in de beurskoers, omdal die nogal eens wordt bepaald door speculatief kortctennijngedrag. Wij kijken
naar de lange termijn, lin dankzij on/e goede kaspositie konden we profileren van de crisis. We hebben geld in kas en beschikken overeen ruim mandaat van de Raad van Besiuur. Wij raken niel in de war als de koels daalt.'
Een bedrijf zien en voelen Delta Uoyd belegt niet in aandelen maar in bedrifven, ZO verwoordt Otto dc eigen strategie. 'We willen een bedrijf zien en voelen, we willen zeker weten dat er ecn management zii waar wij achter staan. Het kost natuurlek tijd om dal bij le houden, maar het is beter dan vanaf je kantoor alleen maar naar koersschommelingen te kijken.' Daarbij helpl hei dal TKII niet de grootte heelt van bijvoorbeeld Philips. 'We kunnen de Raad van Besiuur van TKII altijd bellen. We spreken elkaar zeker een paar keer per jaar. bijvoorbeeld na de presentatie van de cijfers. En soms gaan wc lussendoor langs, als er lastige viagen zijn.'
Wat ook helpl: TKH heefl een ruim hartig dividendbeleid. 'Wij zijn gek op dividend, dat is als een baken in e, n wilde zee. Tijdens een crisis ga je af op dergelijke zekerheden.' Hel concern maakt wal dal bei relt een goede afweging: niet allc winsl besteden aan wilde ovet names, maar een goede uitkering verstrekken aan de aandeelhouders, vaak wel veertig ol viittig procent. Een deel van het dividend stopt Otto meestal weer terug in hel concern. In 2009 heeft Delta Lloyd een fantastisch rendement behaald op de aandelen TKH. Zo heeft de langetermijnstra tegie ook op korte lermljn tol een goed resultaat geleid. Dat is verdiend. 'Wij volgen de ontwikkelingen bij 1 Kl 1 zeer nauwlettend. Hel is een concern dat geen wilde dingen doet - wij ook niet. Daarom zijn ze ons op hei lijl geschreven.'
Alex Otto, directeur beleggingen Delta Lloyd Asset Management
'Wij hebben het gevoel dat TKH met de juiste dingen bezig is.'
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro s | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2008 | ||||
| Activa | |||||
| Vaste activa | |||||
| Immateriële vaste activa | 4 | 167.273 | 168.895 | ||
| Materiële vaste activa | 5 | 147.929 | 161.427 | ||
| Vastgoedbeleggingen | 6 | 3.334 | 3.512 | ||
| Financiële vaste activa | 7 | 2.112 | 3.417 | ||
| Actieve belastinglatentie | 16 | 7.858 | 5.868 | ||
| Totaal van de vaste activa | 328.506 | 343.119 | |||
| Vlottende activa | |||||
| Voorraden | 8 | 114.957 | 140.405 | ||
| Vorderingen | 9 | 146.263 | 225.255 | ||
| Liquide middelen | 11 | 43.554 | 9.519 | ||
| Totaal van de vlottende activa | 304.774 | 375.179 | |||
| Voor verkoop aangehouden activa | 12 | 8,850 | 3.261 | ||
| Totaal activa | 642.130 | 721.559 | |||
| Passiva | |||||
| Groepsvermogen | |||||
| Eigen vermogen | 13 | 280.536 | 292.404 | ||
| Minderheidsbelang derden | 1.324 | 1.089 | |||
| Totaal van het groepsvermogen | 281.860 | 293.493 | |||
| Langlopende verplichtingen | |||||
| Langlopende schulden | 18 | 72.000 | 125.689 | ||
| Voorziening voor latente belastingen | 16 | 29.968 | 31.795 | ||
| Voorzieningen voor pensioenen | 17 | 12.613 | 13.643 | ||
| Overige voorzieningen | 15 | 8.668 | 11.092 | ||
| Totaal van de langlopende verplichtingen | 123,249 | 182.219 | |||
| Kortlopende verplichtingen | |||||
| Schulden aan kredietinstellingen | 19 | 40.944 | 70.623 | ||
| Handelsschulden en overige te betalen posten | 20 1 | 179.866 | 166.724 | ||
| Te betalen vennootschapsbelasting | 3.483 | 4.691 | |||
| Voorzieningen | 15 | 12.728 | 237.021 | 3.809 | 245.847 |
| Totaal van de kortlopende verplichtingen | |||||
| Totaal passiva | 642.130 | 721.559 | |||
| Netto-omzet ' | 724 161 | 995.178 | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Overige bedrijlsopbrengsten | 1.858 | ||||
| lotaal bedrijfsopbrengsten | 726436 | 997.036 | |||
| Kosten grond-, hulpstoffen, handels | |||||
| producten en uitbesteed werk | -I 10 | 627.625 | |||
| Personeelskosten | 170.487 | 186.023 | |||
| rijvingen | 27 | 249 | 16.806 | ||
| Amortisatie | 28 | 9.015 | 6.489 | ||
| Uil zondere waardeverminderingen | 29 | 3.742 | -3.478 | ||
| -- bedrijfskosten | Bl.0 | 90.399 | |||
| : lotaal bedrijfslasten |
923.864 | ||||
| 710.693 | |||||
| Bedrijfsresultaat | 15.743 | 73.172 | |||
| Financiële baten en lasten | -7.826 | ||||
| Resultaat deelnemingen | 9,185 | H | |||
| Resultaat voor belasi | 65 | ||||
| llij/ondere belastingbale | •293 | -2.502 | |||
| Belastingen ovei- lopend boekjaai | 279 | 17.478 | |||
| Belastingen over resultaat | 1.986 | l i | |||
| Nettoresultaat | 3.050 | 50.316 | |||
| loerekenbaar aan. | |||||
| Aandeelhouders van de vennootschap | |||||
| Minderheidsbelang derden in het resultaai | 398 | ||||
| 3.050 | 50.316 | ||||
| Cewogen gemiddeld aantal aandelen (x 1,000) | 35.027 | ||||
| Gi wogen gemiddeld aantal aandelen vermeerderd met | |||||
| potentiële aantal aandelen welke tót Verwatering lelden (.\ LOOO] | 16 | 35.154 | |||
| Gewone winst per aandeel vom amortisatie (in €) | 0.18 | 1.52 | |||
| Gewone winsl per aandeel tin 6) | 1.43 | ||||
| Verwaterde winsl per aandeel | 0.07 |
t. Inclusiel wii/iinni; voornod sereed produi i onderhanden wert en projecten 1.9 miljoen 12008 t-30. 2 mihiH-ni
2 In rf,- l'.-.lniM.^ii-n 2009 /IIM IUUM l'ii/eiul.-rp waardrvermmdenngc-n .vn • jn € 12.2 miljiK'ii veranTOioord als gevolg van hei-inuiuivringen. Deze r.' TKH GROUP JAARVERSLAG 2009
in duizemioi'
| ^^ET^iT*^ | 2008 | |
|---|---|---|
| Resultaat over periode | 3.050 | 50.316 |
| Valuta-omrekeningsverschillen | -1.921 | |
| I llec lief deel van veranderingen in reële waarde van | ||
| kasstroomafdekkingen [na belastingen) | -646 | •7.548 |
| Herwaardering van onroerend | 2.037 | -169 |
| Afwaarderini: op activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop | ||
| Netto baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen | •981 | •9.638 |
| Totaal resultaat over periode | 2.069 | 40.678 |
| Toerekenbaar aan: | ||
| Aandeelhouders van de vennootschap | 1.671 | 40.296 |
| Minderheidsbelang derden in hel resultaat | 3S2 | |
| Totaal resultaat over periode | 2.069 | 40.678 |
| in duizenden euro's | Reserve | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Geplaatst | Herwaar- | om- | Cash-flow | Onver- | Minder- | Totaal | |||||
| aandelen- kapitaal |
Agio | Wettelijke reserve |
reserve | derings- rekenings- verschillen |
hedge reserve |
Algemene reserve |
deelde winst |
Totaal | heids- belang |
groeps- vermogen |
|
| Stand per 1 januari 2008 | 8.851 | 12.849 | 6.319 | 24.069 | 5.966 | 1.368 | 160.308 | 44.578 | 264.308 | 1.205 | 265.513 |
| Resultaat boekjaar | 49.934 | 49.934 | 382 | 50,316 | |||||||
| Reclassificatie voor putopties gehouden | |||||||||||
| door minderheidsaandeelhouders | 476 | $-476$ | $\Omega$ | $\theta$ | |||||||
| Mutatie cash-flow hedges | $-7.548$ | $-7,548$ | $-7.548$ | ||||||||
| Herwaardering van onroerend goed | $-169$ | $-169$ | $-169$ | ||||||||
| Vrijval gerealiseerde herwaardering | $-448$ | 448 | $\theta$ | $\Omega$ | |||||||
| Omrekeningsverschillen | $-1.921$ | $-1.921$ | $-1.921$ | ||||||||
| Totaal resultaat | $\bf{0}$ | $\theta$ | 476 | $-617$ | $-1.921$ | $-7.548$ | $-28$ | 49.934 | 40.296 | 382 | 40.678 |
| Bestemming resultaat voorgaand | |||||||||||
| boekjaar | 32.773 | $-32.773$ | $\theta$ | $\theta$ | |||||||
| 166 | $-166$ | $-11.805$ | |||||||||
| Dividenduitkeringen | $-11.805$ | $-11.805$ | |||||||||
| Dividenduitkeringen aan | |||||||||||
| minderheidsaandeelhouders | $-438$ | $-438$ | $-81$ | $-519$ | |||||||
| Aandelen- en optieregelingen (IFRS 2) | 1.112 | 1.112 | 1.112 | ||||||||
| Ingekochte aandelen tby aandelen- | |||||||||||
| en optieregelingen | $-2.572$ | $-2.572$ | $-2.572$ | ||||||||
| Verkochte aandelen tby aandelen- | |||||||||||
| en optieregelingen | 1.277 | 1.277 | 1.277 | ||||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 3.196 | $-3.196$ | $\theta$ | $\theta$ | |||||||
| Acquisities | 175 | 51 | 226 | $-417$ | $-191$ | ||||||
| Stand per 31 december 2008 | 9.017 | 12.683 | 9.728 | 23.452 | 4.045 | $-6.180$ | 189.725 | 49.934 | 292.404 | 1.089 | 293.493 |
| Resultaat boekjaar | 2.652 | 2.652 | 398 | 3.050 | |||||||
| Reclassificatie voor putopties gehouden | |||||||||||
| door minderheidsaandeelhouders | 1.047 | $-1.047$ | 0 | $\Omega$ | |||||||
| Mutatie cash-flow hedges | $-646$ | $-646$ | $-646$ | ||||||||
| Herwaardering van onroerend goed | 2.037 | 2.037 | 2.037 | ||||||||
| Afwaardering op activa geclassificeerd | |||||||||||
| als aangehouden voor verkoop | $-1.989$ | $-1.989$ | $-1.989$ | ||||||||
| Vrijval gerealiseerde herwaardering | 270 | $-270$ | $\Omega$ | $\theta$ | |||||||
| Omrekeningsverschillen | $-405$ | 29 | $-376$ | $-7$ | $-383$ | ||||||
| Totaal resultaat | $\bf{0}$ | $\overline{0}$ | 1.047 | 318 | $-405$ | $-646$ | $-1.288$ | 2.652 | 1.678 | 391 | 2.069 |
| Bestemming resultaat voorgaand | |||||||||||
| boekjaar | 36.048 | $-36.048$ | $\theta$ | $\Omega$ | |||||||
| Dividenduitkeringen | 239 | $-239$ | $-13.886$ | $-13.886$ | $-13,886$ | ||||||
| Dividenduitkeringen aan | |||||||||||
| minderheidsaandeelhouders | $-324$ | $-324$ | $-199$ | $-523$ | |||||||
| Acquisitie van minderheidsbelangen | $\theta$ | 43 | 43 | ||||||||
| Aandelen- en optieregelingen (IFRS 2) | 747 | 747 | 747 | ||||||||
| Ingekochte aandelen tbv aandelen- | |||||||||||
| en optieregelingen | $-758$ | $-758$ | $-758$ | ||||||||
| Verkochte aandelen tbv aandelen- | |||||||||||
| en optieregelingen | 675 | 675 | 675 | ||||||||
| Geactiveerde ontwikkelingskosten | 3.217 | $-3.217$ | $\theta$ | $\bf{0}$ | |||||||
| Stand per 31 december 2009 | 9.256 | 12.444 | 13.668 | 23.770 | 3.640 | $-6.826$ 221.932 | 2.652 280.536 | 1.324 | 281.860 |
euro's
| ^^^HHEEl | 2008 | |
|---|---|---|
| Kasstroom uit operationele activiteiten | ||
| Bedrijfsresultaal | 15.743 | 73,172 |
| Alschrijvingen, amortisatie en bijzondere waardeverminderingen | 29.257 | 19.970 |
| Aandelen-en optieregelingen niet resulterend in een kasstroom | 747 | 1.112 |
| Resultaai desinvesteringen | -251 | -153 |
| Mutatie in voorzieningen | 5.723 | •10.855 |
| Mutatie in werkkapitaal | 116.893 | •4.353 |
| Kasstroom uil bedrijfsoperaties | 168.112 | 78.893 |
| Betaalde interesi | -9 i • | •9.421 |
| Betaalde vennootschapsbelasting | •6.809 | -16.117 |
| Nello-kasslroom uit operationele activiteiten (A) |
152.290 | 53.355 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | ||
| Dividend ontvangen van aiet-geconsolideerdedeelnemingen | 0 | 3 28 |
| Investeringen in materiële vaste activa | ')37 | -32.472 |
| Desinvesteringen in materiele vaste activa | L573 | 718 |
| Saldo van investeringen en desinvesteringen in vastgoedbeleggingen | -922 | |
| Desinvesteringen in voor verkoop aangehouden activa | 300 | 0 |
| Verwerving van dochterondernemingen 35 |
•802 | •20.708 |
| Verwerving van overige deelnemingen | -1.009 | -273 |
| Investering in Immateriële vaste activa | -5.863 | •5,756 |
| Verwerving van overige linanciële vaste activa | II | -8 |
| Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten | -16.552 | •59.093 |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
| Betaald dividend | •14.409 | -12.324 |
| In- en verkoop eigen aandelen tb.v. aandelen- en optieregelingen | -83 | -1.295 |
| Opgenomen langlopende selullden | 0 | 38.174 |
| Aflossingen van langlopende schulden | -57.275 | 0 |
| Mutatie kortlopend bancair krediet | 19.679 | -17.241 |
| Netto-kasstroom uit nnancicringsactiviteilen | -101.446 | 7.314 |
| Nello-toename in liquide middelen (A+B+C) |
14.292 | 1.576 |
| Omrekeningsven» billen | -257 | -1.710 |
| Mutatie liquide middelen | 34.035 | 134 |
| Saldo liquide middelen per i januari | 9.519 | 9.653 |
| Saldo liquide middelen per 31 december | 43.554 | 9.519 |
De jaarrekening van TKH Group N.V. (hierna TKHI is opgesteld in overeenstemming met de dom- de Europese Commissie goedgekeurde International Finandal Reporting stand.nds ril KS'i, dii- van toepassing zijn op 31 december 2009. De vennooisvhappelijke jaarrekening maakt deel nit van de jaarrekening 2009 van TKH, Ten aanzien van de vennootschappelijke resultatenrekening is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 Boek 2 RW, De jaarrekening is opgesteld op basis v-an historische kosten, met uilzondering van iie waardering op reële waarde van onroerend goed. derivate financiële instrumenten en op aandelen gebaseerde betalingen. Alle transacties in Bnanciële instrumenten worden verantwoord op transactiedatum.
Bij de opstart van een nieuwe productielocatie en de sluiting van een bestaande productielocatie is gebleken dal het machinepark een langere economische levensduur kent dan ootspronkelijk aangenomen. M« Ingang van i januari 2009 is de afschrijviagstennijn op productiemachines - hoofdzakelijk voor kabelproduilie -verhoogd van 7.5 jaar naar 15 jaar, hetgeen in lijn is mei het huidige Inzii hl In de ei onomiscfae levensduur. Voor onderdelen van machines die een kortere levensduur kennen, worden de betreffende onderdelen over de kortere levensduur aijjesi luwen iv boekwaarde op t januari wordt afgeschreven over de resterende economische levensduur. De schallingswijziging heefl een lagere afschrijving van € 2.3 miljoen tot gevolg gehad in 2009, ln de toekomst zal de/e lagere afschrijving geleidelijk afnemen.
In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de jaarrekeningen van alle dochterondernemingen, waarover CKH de beslissende zeggenschap heeft. Van zeggenschap ls sprake indien TKII het Bnanciële en operationele beleid van een eiiiiieit kan sturen teneinde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Voor een oveizicht van geconsolideerde entiteiten wordt verwezen naar pagina 122 en 123. De resultaten van de verworven doi bn i-ondernemingen worden in hel jaar van verwerving verantwoord vanaf het moment dat feitelijke zeggenschap i en tot de datum waarop de/e eindigt. Onderlinge i rans,ui ies en balanssaldi zijn geëlimineerd In de consolidatie.
De informatie wordt gesegmenteerd naar de operationele segmenten Telecom. Building en Industrial Solutions waarover afzonderlijke Bnanciële infoimatie beschikbaar is die regelmatig wordt geëvalueerd doorde hoogste operationele besluitvop mer De Raad van Bestuur beslist over de toewijzing van middelen en beoordeelt de prestaties van de Solulions. Deze prestalies worden gerapporteerd en beoordeeld tot aan het niveau van het bedrijfsresultaat. De Solutions /im gebaseerd op de product-Zmarktcombinaties die door de TKH-ondememingen bediend wonlen. De waarderingsgrondslagen die voor ^consolideerde overzichten zijn gehanteerd gelden ook voorde bedrijfssegmenten. De transactieprijzen voor leveringen tussen segmenten worden bepaald op zakelijke basis. De resultaten, activa en verplichtingen van een segment omvallen zowel posten die rechtstreeks tol dal segment behoren als posten die redelijkerwijs en consisteni aan dat segment kunnen worden toegerekend. Naast de informatie over de bedlij&segmenten wordt selccliel intormaiie verseliali per geografische regio
Transacties in vreemde valuta wonlen omgerekend naar de respectievelijke functionele valuta's van de entiteiten van de groep, tegen de geldende wisselkoers per iransai tieilauim. In vreemde valuta luidende monelaiie aetiva en vcrplii bl worden per balansdatum omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De bij omrekening opiredende valutakoersverschillen op monetaire posten worden in dc winst- en verliesrekening opgenomen. Niel monetaire activa en verplichtingen die m een vreemde valuta luiden en op basis van historische kostprijs worden gewaardeerd, worden omiu re kend tegen de wisselkoers per transactiedatum. Niet monetaire activa en verplichtingen in vreemde valuta die legen reële waarden worden opgenomen, worden omgerekend tegen de wisselkoersen die golden op dc datum dat de teële waarden werden bepaald, Dc omrekening van de activa en passiva van buitenlandse dochterondernemingen naar euro's geschiedt tegen ik- per balansdatum geldende valutakoersen. De winsten verliesrekeningen van buitenlandse dochterondernemingen worden omgerekend tenen de over het verslagjaar geldende gewogen gemiddelde maandkoersen. De bij de omrekening ontstane verschillen worden len minste often lasle van de reserve omrekeningsverschillen (eigen vermogen) gemuteerd Deze omrekeningsverschillen worden in de winst- en verliesrekening als opbrengst of kosten verwerkt in de periode dal de activileilen worden gedesinvesteerd.
Nieuw verworven dochterondernemingen worden verantwoord tegen de reële waarde, rekening houdend met de reële waarde van de activa, passiva en de voorwaardelijke verplichtingen Separeetbare iinmatetiele activa worden afzonderlijk geïdentificeerd en gewaardeerd. Een positief Iiii tussen de kosten van de overname en de verkregen netto reële waaide van de activa minus verplichtingen wordt verwerkt als goodwill. Een negatiel verschil wordl verwerkt als bate (korting op de overname] in de winst- en verliesrekening. MintleilieiiMulangen In het groepsresultaat en het vermogen van de groep worden afzonderlijk venneld. Indien de minderheidsaandeelhouder een techt heelt om haar aandelen aan TKH Ie verkopen volgens een 'contractueel oveieengekonien lonnule ('puioptie'1 en het is waarschijnlijk dat hiervan uebniik wordt gemaakt.' wordt een verplkhling opgenomen voor de te kopen aandelen. De verplichting is bepaald op de verwachte contante waarde van de loekomslige kasuiislioom. De consolidatie wordt opgesteld op basis van het economisch adom dal CKH heeti verworven. Bi Is een wettelijke reserve gevormd voor het aandeel m hei eigen vermogen van de deelneming waarvoor hei economist h eigendom wel is verworven, maar hel juridische eigendom nog ntet. Aanpassingen na balansdatum op de waarde van dc verplichting uu hooide van de putopiies. maar ook voor earn-outverpUchtingen worden direct in de goodwill veiwerki.
Goodwill, zijnde het verschil tusson de verkrijgingsprijs en het aandeel in de nettovermogenswaarde lop basis van reële waarde van veikregen aetiva minus passiva) van verworven deelnemingen, wordl geacliveerd. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden. Goodwill wordt niet breven, maar minimaal jaarlijks beoordeeld op eventuele bijzondere waardeverminderingen, Ben bijzondere waardevermindering wordt in de winst- en verliesrekening Verwerkt zodra deze zich VOOcdoet, en woidt nadien niet meer teruggedraaid, Ilij verkoop van een deelneming wordt de goodwill meegenomen in de bepaling van dc winsl of verlies op iie verkoop.
I Higaven voor onderzoek worden als lasi in de winst- en verliesrekening genomen wanneer zij worden gemaakt. De Uitgaven voor omwikkeling worden geactiveerd indien aan de volgende voorwaarden is voldaan
üntwikkelingskosten worden niet geacliveerd indien deze rechtstreeks door derden wonlen vergoed.
Dc overige immateriële vaste activa worden gewaardeerd op historische kosten minus afs< hrijvingen, De afschrijvingen /i|n lineair op basis van de vervvaihle econoniisi lu- levens duur. De verwachte economische levensduur is als volgt:
Een lease-oveieenkoinst wordt geclassificeerd als financiële lease indien de overeenkomst vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden nsiio's en voordelen overdraagl. Alle andere lease-ovei-eenkonisten worden geclassificeerd als operationele lease. Activa die als iinaneiele lease zijn verworven, worden gewaardeerd op de laagste van de reële waarde en de contante waarde van de minimale leasebetalituMi bij aanvang van de lease, verminderd mei cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen, 1 e betalingen onder een operationele lease worden in de w mst- en verliesrekening veraniwoord in de periode waarop /ij belrekking hebben Balen voollvloeiend uit het aangaan van een operationele lease worden verantwoord over de contractduür.
(.rond en gebouwen, dienstbaar aan de bedrijlsuitoeieninu, worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde is gebaseerd op de vervangingswaarde verminderd met de alselirijvingen of lagere markiwaarde Devervan rde cn markiwaarde worden ontleend aan de meesl recenle taxatierapporten. Waarderingen worden met voldoende regelmaai verricht zodat de opgenomen waarde Biel materieel afwijkl van de reële waarde per balansdatum, In de taxatie wordl de resierende verwachte economische levensduur bepaald. De hervvaanlering wordt afgeschreven over de verwachte resierende economische levensduur. De herwaardering van vasle bedrijismiddelen wordl verwerkt in de herwaarderingsreserve, rekening houdend met een voorziening voor
latente belastingen. Indien de herwaarderingsreserve van een specifiek actief negatiel zal worden, dan wordl hei saldo als kosten verantwoord, len herwaardering die een afwaardering, die ten lasle van de winst- en verlies is verwerkt, doet opheffen wordl rechtstreeks in de winsl- en verliesrekening verantwoord. De afschrijvingen op geherwaardeerde bediijfsgebouw-en en terreinen zijn lineair en worden in de winst- en verliesrekening veraniwoord.
Onder dc overige vaste bedrijfsmiddelen zijn machines. inventarissen, iranspoitmiddelen en materiële vaste activa in uitvoering opgenomen. Deze bedrijlsmiildelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs minus de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen, De andere vasle bedrijfsmiddelen worden afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname.
I le verwachte economische levensduur is als volgt:
De vastgoedbeleggingen betreffen bedrijfspanden en woonhuizen die niel voor de eigen bedrijfsuitoefening worden gebruikt. De/e ,1. iiv,i /ijn gewaardeerd op reële waarde. Winsten en verliezen door verandering in de reële waarde worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord in de periode dat de waardeverandering zich voordoet.
Deelneminiien waarin TKH invloed van betekenis heelt op hel linanciële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heefl. worden gewaardeerd volgens de 'equitynu-thode", maar niet lager dan nihil, tenzij TKH verplicht is verliezen len dele of geheel aan tc zuiveren lie 'equitv-methode" houdt in dat hei aandeel in de winsl oi lm verlies van de deelneming wordt opgenomen in hel resultaat. Het belang in dl il' elneming wordl bepaald op het TKH-aandeel in de netto-activa van de deelneming, samen met de bij overname betaalde goodwill, en verminderd met een eventuele bijzondere waardevermindering. Dividend van deelnemingen wordt opgenomen wanneer de aandeelhouder het recht heefl verkregen om de dividendbeialing ie ontvangen.
Materiele en immateriële activa worden minimaal jaarlijks beoordeeld op indicaties van eventuele bijzondere waardever
minderingen. Bij een dergelijke indicatie woidt de realiseerbare waarde van het actief bepaald om de boogie van de bijzondere waardevermindering vast te stellen. Indien hei ai tief niet zelfstandig kasstromen genereert, dan wordt de realiseerbare waarde van de kleinste kasstroomgenererende eenheid bepaald waartoe het actief behoort. De realiseerbare waarde is hei hoogsie van de direcle opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gebaseerd op de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De hierbij gehanteerde dlsconteringsvoel is gebaseerd op een marktrente voorbelastingen! rekening houdend met de inherente onzekerheid verbonden aan het actiel. Indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde, dan wordl het actiel tegen dc lagere realiseerbare waarde opgenomen. De opgetreden bijzondere waardevermindering Wordl direct in de winst-en verliesrekening als last verantwoord, tenzij de waardevermindering betrekking heefi op een geherwaardeerd aclief. In dal geval wordl de waardevermindering eerst in mindering gebracht op de herwaarderings reserve.
Wanneer een bijzondere waardevermindering ophoudt te bestaan, dan wordt de boekwaarde van het aclief verhoogd naar de herziene realiseerbare waarde - met uitzondering van de goodwill -, maar nooit hoger dan de boekwaarde die ZOU zijn imen indien de bijzondere waardevermindering niel had plaatsgevonden. De verhoging wordt direct in de winsl- en verliesrekening verwerkt. Indien de/e verhoging betrekking heefi op een geherwaardeerd aclief waarbij de afwaardering niel in de winst- en verliesrekening is verwerkt, dan wordl de verhoging in de herwaarderingstvsetve verwerkt.
De voorraden /.nn gewaardeerd tegen kostprijs, of-indien lager- legen de neiioophrengsiwaarde. De netto-opbrengstvvaanle is de uesehalle verkoopprijs in hel kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de gesehalle kosien van voltooiing en de verkoopkosten. De kostprijs voor grond en hulpstoffen is gebaseerd op de gemiddelde inkoopprijs vermeerderd mei de koslen om de voorraden in de betreffende staat le krijgen. De kostprijs van halffabrikaten cn gereed product besiaai uil de dim te inatcriaal- en loonkosten, alsmede een opslag voor de indirecte productiekosten.
Indien de uitkomsten van een onderhanden project in opdrachl van derden op bei rouw-bare wij/e kan worden bepaald, dan worden de opbrengsten en kosien verantwoord naar rato van voltooiing op balansdatum. De mate van
voltooiing wordt berekend op basis van de gemaakte en aan het project gerelateerde kosten voor verrichte prestaties ten opzichte van de lotale verwachte projectkosten, behalve indien dit niel represenlatlef is voor de male waarin de prestaties zijn verricht. Meer-en minderwerk zijn inbegrepen indien deze betrouwbaar kunnen worden bepaald en verrekening waarschijnlijk is. Voor zover de uitkomsten van een onderhanden project niet betrouwbaar kan worden gemeten, worden de opbrengsten verantwoord voorde gemaakte projectkosten mils het waarschijnlijk is dat de voordelen gerealiseerd zullen worden. Projectkosten worden als kosten veraniwoord in de periode dat deze voordoen. Indien de vei vvachle projectkosten hoger zijn dan de projectopbrengst, dan wordi het verwachte verlies direct voorzien en in mindering gebrachl op hel onderhanden werk. Onderhanden projecten, bestaande uil het saldo van gemaakte kosien, genomen winsten en verliezen verminderd mei gefactureerde bedragen, worden als vordering gepresenteerd indien dil saldo positiel is. Indien het saldo van gemaakte kosten. genomen winsten en verliezen verminderd met gefactureerde bedragen op een project negatief is, dan wordt deze voor het betreffende project als verplichting gepresenteerd.
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde Ondel aftrek van voorzieningen voor oninbaarheid. De/e waardering benadert de rede waarde van dc vorderingen.
Liquide middelen bestaan uil kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito's.
Vaste activa worden gerubriceerd als 'voor verkoop aangehouden' indien hun boekwaarde hoofdzakelijk zal worden gerealiseerd door middel van een vei kooptransactie In plaats v.m door voortgezet gebruik. De hemibrlcering vindt plaats wanneer de activa beschikbaar zijn voor onmiddellijke verkoop en verkoop zeer waarschijnlijk is. Voor verkoop aangehouden vaste activa worden gewaardeerd tegen boekvvaanleol Ledere n-ele waarde verminderd met de verkoop-Kosien, Op voor verkoop aangehouden vaste activa wordl niet afgeschreven,
liet gerealiseerde deel mei betrekking tot de afschrijvingen op de herwaardering op materiële vaste a< uva valt vrii ten gunste van de overige reserves. Bij verkoop van het geherwaardeerde ,u ini. wordi de herwaarderingsreserve eveneens overgeboekt naar de overige resi
Dc voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen voortvloeiend nii gebeurtenissen uil het verleden die waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden en waarvan de hoogte redelijkerwijs en betrouwbaar kan worden ingeschat. Voorzieningen wonlen opgenomen legen de beste inschatting van het manageinetit. langlopende voorzieningen worden tegen contanle waarde opgenomen, mei uit/.ondering van dc voorziening voor belastingen.
Premies voor toegezegde-bijdragenregclingcn worden als lasten veraniwoord in de periode waarop zij belrekking lubben. De neiioverplichting uit hoofde van loegezegdpensioenrcgelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting ie maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De pensioenaanspraken worden gedisconteerd nm de contante waarde te bepalen en de reële waarde van de londsbeleggingen wordt hierop in mindering gebrachl. De pensioenaanspraken en de kosten van de loegezegd-pensioenen zijn gebaseeid op de 'projected unit credit method', waarbij per balansdatum actuariële berekeningen worden opgesteld. Actuariële winsten en verliezen worden niel opgenomen, tenzij de BettO-opgebOttWde [liet-opgenomen actuariële winsten en verliezen aan het eind van het vorige verslagjaar groter zijn dan de hoogste van
Hei gedeelte dal groter is dan de limiet wordt naar rato over de verwachie gemiddelde resierende dienstperiode van de deelnemers in de winsl- en verliesrekening verwerkt. Wanneer de pensioenaanspraken uit hooide van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaan spraken dat betrekking heelt op de verstreken diensttijd van werknemers lineair als last in de resultatenn-kenme. opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden.
De ncttoverplichting uit hoofde van jubileumuitkei ingen ts het bediag van de loekomslige beloning dal moet worden loegerekend aan de arbeidsprestatie van de werknemers tn de verslagperiode en voorgaande perioden. De verpiichiing wordt berekend mei behulpvan de "projected unit credit*-methode en wordt gediseoiileerd lol de contante waarde. De discontei ingsvoet is gelijk aan die van de loege/egd pensioenregeling.
Latente belastingen hebben betrekking op tijdelijke verschillen lussen de commerciële en fiscale waardebepalingen ir is geen voorziening gevormd voor fiscaal niet-afnekbangoodwill en voor deelnemingen die onder de deelnemingsvrijstelling vallen latente belastingvonlermgen worden uitsluitend gewaardeerd indien het waarsehijnlijk is dat de/e kunnen worden gerealiseerd. De latente belasi mgen zijn berekend legen de belasnnglarieven waarvnoi ze naar vervv.uiiting worden gerealiseerd. Wijzigingen in de latente belastingen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verwerkt. Uitzondering hierop vormen wijzigingen in de belastingtarieven op gevormde lalenlies op herwaarderingen, die rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt.
Rentedragende schulden wonlen bij opname gewaardeerd leven reële vvaanle onder afirek van toerekenbare ti.ms.ii liekosten. Daarna vindt waardering plaats legen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode.
De/e zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Deze benadert de reële waarde van de overige si hulden
Financiële activa en iinaneiele verplichtingen worden in de balans opgenomen wanneer TKH een contract aisluii vooreen dergelijk instrument. Afgeleide Iinaneiele instrumenten worden opgenomen tegen de n-ele waarde op com RU tdai um en worden op navolgende rapporteringsdata eveneens ngen de dan gekiende n-ele waarde opgenomen. Veranderingen in de reëli waarde van derivaten, die zijn aangewezen en cffei I lel zijn als afdekkings-instrument voor loekomslige kasstromen, worden direct in hei eigen vermogen vcrwerki. Hel ineffectieve deel wordt in de winst- en verliesrekening veraniwoord. Wanneer de kasstroom van een vaststaande toezegging of een verwachte toekomstige transactie leidt tot de opname van een actief of verpiichiing, dan wordt op hel momenl van opnamede hieraan verbonden winsten oiverliezen van bet atdekkingsinsiniment, dat was opgenomen onder het eigen vermogen, verwerkt in de waardering van hel aclief of de verpiichiing.
Bij afdekkingstransacties die niei leiden tot de opname van ecn aclief oi verpiichiing worden de in hei eigen vermogen verwerkte winsten ol verliezen in de winst- en verliesrekening verwerkt in dezelfde periode waarin ook de onderliggende afgedekte transactie in de winsl- en verliesrekening wordt Verwerkt Veranderingen in de reële waarde van derivaten die niet zijn ie kwalificeren als afdekkingsinstrument worden
direct in de winst- en verliesrekening verwerkt. Hedge accounting wordt niel langer meer toegepast indien hel afdekkingsinstrument is beëindigd, verkocht of uitgeoefend of niet langer meer kwalifii een als afdekkingsinstrument De tol dat moment in hel eigen vermogen opgenomen cumulatieve winsten ol verliezen op dat aldekkingsinstniment worden tn de winst- en verliesrekening veraniwoord vvanneer de verwachte transactie piaatsvindi. Indien de afgedekte transactie naar verwachting Hiel meer zal plaatsvinden, dan worden de cumulatieve winsten of verliezen vanuil het eigen vermogen overgeboekt naar de winst- en verliesrekening
Dc bedrijfsopbrengsten van TKH beslaan uil goederen, projecten en diensten die binnen Telecom, Building en Industrial •solutions aan klanten kunnen worden aangeboden als afzonderlijk product / diensl of als lot aaloplossing. De bedrijfsopbrengsten omvatten de netto-omzet, de mutatie in dc voorraad gereed product en onderhanden projecten alsmede overige bedrijfsopbrengsten. Netto-omzei is de opbrengst van in hel verslagjaar aan derden geleverdegoederen en diensten onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven belastingen. De mutatie m de voorraad gereed product en onderhanden projei ten hebben betrekking op de productiebedrijven en projecten binnen TKH. De levering van goederen wordt als omzet verantwoord indien de volgende voorwaarden zijn vervuld:
Omzet op onderhanden projei ten in opdrachl van derden wordt verantwoord conlorm de waarderingsgrondslag zoals opgenomen onder "onderhanden projecten in opdrachl van derden" Izie hiervoor). Diensten betretien voornamelijk projectmanagement, installatie, service en onderhoud. Indien het resultaat van een iransaclie waarbij diensten worden verrichl betrouwbaar kan worden geschat, dan worden de opbrengsten met betrekking lot die Iransaclie opgenomen naar rato van de verrichte prestal ies op balansdatum. Het resultaai van een transactie k.m beirouwbaar worden geschat indien alle volgende voorwaarden zijn vervuld:
De winstneming naar rato van verrichte prestaties wordt als volgt bepaald.
He ,1,111 de productie bestede kosten en de overige mei de gewone bedrijfsuitoefening verband houdende koslen. die ten grondslag liggen aan de bedt-ijisopbrengsien, worden als bedrijfslasten verantwoord.
Overheidssubsidies worden in de winsl- en verliesrekening verantwoord over dezelfde periode als de hieraan gerelateerde kosien. De subsidie wordt in mindering gebracht op de hieraan gerelateerde kosten. Subsidies verband houdend met vasie activa worden verwerkt als vooruitontvangen bedragen en ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht over de verwachte economische levensduur van het betreffende actief
De op aandelen gebaseerde betalingen worden in eigen vvrinogensiiisirumenien afgewikkeld en worden op de daium van toekenning gewaardeerd op reéle waarde. De reële waarde wordt bepaald met behulpvan een optievvaarderingsmodel dal rekening houdt met markigerelateerde voorwaarden verbonden aan dc toekenning en beperkingen in de uitoefen baarheid. De reële waarde wordl ten lasle van de winsl- en verliesrekening gebracht, verdeeld over de periode lussen toekenning en hel moment dal de aandelenopties onvoorvvaardelijk worden, waaibij aanpassing plaatsvindt voor het verwachie aanlal uit te oefenen opties.
Als Iinaneiele baten en lasten wonlen opgenomen de op hel verslagjaar belrekking hebbende rente van en aan derden. Rente wordt opgenomen volgens de effectieve rentemethode. De rentebaten cn rentelasten van bankrekeningen die behoren tot ëén en dezelfde rentecombinatie worden gesaldeerd. Hel rentesaldo van de rentecombinatie wordt verantwoord onder rentebaten cq. rentelasten, Koersverschillen op verkoop- en inkooptransacties worden onder financiële balen en lasten gepresenteerd. Rentelasten direct verband houdende mei de constructie van materiële vaste activa worden geactiveerd.
De belasting is berekend over hei resultaai voorbelastingen. rekening houdend met de in de verschillende landen geldende belastingtarieven en fiscale regelgeving. De winstbelasting wordt in dc resultatenrekening opgenomen, tenzij deze betrekking heell op posten die rei bist reeks in hel vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting m hel eigen vermogen wordl verwerkt. Naast de owr het verslagjaar direct verschuldigde ofte vorderen belastingen, zijn levens de mutaties in de latente belastingvorderingen en •verplichtingen begrepen, alsmede correi lu ver voorgaande jaren verschuldigde belasting.
Hieronder wordl opgenomen hel aandeel van derden in de resultaten en het Vermogen van de dot hlerondernemincen volgens de grondslagen van TKH,
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirei tt methode. Bij de/e methode wordt het neltoivsult.i.u aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten cn uitgaven in het verslagjaar en mutaties in balansposten en posten van dc winsl en verlies rekening waarvan de ontvangsten en uiigaven niel worden beschouwd als behorende tol de operationele ai ttviteiten-. De liquidileilsposilie in het kasstroomoverzicht beslaat uit de liquide middelen.
De verkrijgingsprijs van acquisities wordt opgenomen onder de kasstroom uil investeringsactiviteiten. Transacties waarbij geen ruil van liquiditeiten plaatsvindt, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.
De volgende aanpassingen van standaarden en nieuwe Interpretaties zijn van kracht sinds 1 januari -MIO'):
De toepassing van deze nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe iFRlC-itiurptviaiies hebben materiële gevolgen voor haar jaarrekening, behoudens een uitgebreidere toelichting op financiële inslrumenlen uil hoofde van IFRS 7.
TKH heefi niet gekozen voor een vroege invoering van de volgende nieuwe standaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRlC-intcrprciaties waarvan de Ioepassing verpliiht is voor boekjaren die beginnen op of na I januari 2010: Verbeteringen in IFRS luitgave doorde IASB op 16 april 2009),
• Aanpassing op IAS 24 Related Party Disclosure.
TKH verwacht dat de toepassing van de/e nieuwe sumdaarden, aanpassingen van standaarden en nieuwe IFRlC-interprelaties in loekomstige boekjaren geen matei uh gevolgen zullen hebben voor haar jaarrekening, met uitzondering van de volgende wijzigingen die na toepassing van dc aanpassingen in IFRS 3 optreden. Onder de gev nende advieskosten voor loekomslige aequisilies direct ,i|s koslen le n Verantwoord en komen dus niet meer voor activering in aanmerking. Voorts dienen voor nieuwe acquisities wijzigingen in de reserveringen voor te betalen earn-oul en afwikkeling van de putoptie via het resultaat te worden vcrwerki in plaats van de goodwill.
Bij de totstandkoming van de geconsolideerde jaarrekening van TKH moet hei management bepaalde schattingen maken en aannames doen. Deze schattingen en aannames zijn van invloed op de gerapporteerde activa en passiva, de vermelding van niel uit de balans blijkende activa cn passiva op balansdalum en op de balen en lasten in de verslagperiode waarover wordl gerapporteerd. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen en veronderstellingen. Alle verondersiellingcn, verwachtingen en prognoses die gebruiki worden als basis voor schallingen in de geconsolideerde jaarrekening vormen cen zo goed mogelijke afspiegeling van de vooruitzichten van TKH. Hel management is van mening dai voor de veronderstellingen, verwachtingen en prognoses een redelijke basis bestaai. Schal lingen hebben betrekking op bekende en onbekende risuo's, onzekerheden en andere en die ertoe kunnen leiden dat de loekomslige resultaten en prestalies wezenlijk verschillen van die welke geraamd waren
Belangrijke schallingen betreffen:
Prijs-, krediet-, rente- en valutarisico
loelichling 21 beval informatie over deze risii O'S
ln toelichting 1 en 4 ls informatie opgenomen over de waardering van goodwill en het toetsen daarvan op bijzondere waardeveriiiindenng.
In de jaarrekening is een materieel bedrag opgenomen voor aan acquisitie gerelateerde immateriële activa. De eerste waardering tegen reële waarde van deze activa wordt bepaald aan de hand van waarderingsmodellen. De uilkomsten zijn voornamelijk afhankelijk van de gehanteerde uitgangspunten i/n.ils groeipercentages, royalty fees, economische levensduur) en toekomstverwachtingen.
TKH beschikt over onroerend goed in zowel eigen gebruik als aangehouden voor verkoop. Het onroerend goed is gewaardeerd tegen reële waarde op basis van laxaiies door onalliankelijke taxateurs.
loelichling 1 en 17 bevatten dc veronderstellingen die gehanteerd zijn voor de berekening van de pensioenlasten en de pensioenvoorziening. Wijziging van de veronderstellingen zoals disconteringsvoet en verwacht rendemenl kunnen een substantiële invloed hebben op deze posten. Fen verhoging van de disconleringsvoel met 1 , /ou een verlaging van de i oniante waarde van de bruio-verplichting met drca betekenen
ln de jaarrekening zijn voorzieningen opgenomen voor onder meer verplichtingen uit hoofde van garanties, claims, earn-out-overeenkomslen, versit-ekte puiopties aan minderheidsaandeelhouders, activa van deelnemingen, jubileum uit keringen en bijzondere waardeverminderingen Deze voorzieningen zijn gebaseerd op schattingen ontleend aan aanwezige informalie.
in dui/enden euro's
| Goodwill | Oniwikltetings kosten |
Merknamen, klant bestanden en intel lectual property |
Patenten, licenties en handelsrechten |
Totaal | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2008 | 2008 | 2008 | 2008 | ||||||
| Stand per 1 januari | 122.468 | 110.879 | 8.776 | 5.580 | 34,232 | 30.215 | i.419 | 2,912 | 168.895 | 149.586 |
| Activeringen en toevoegingen | 4.965 | 4.373 | 898 | 1.383 | 5.863 | 5.756 | ||||
| Aequisilies | 2.510 | 13.958 | 1.336 | 134 | 1,858 | 8.856 | 5.704 | 22.948 | ||
| Amortisatie | •2.629 | -774 | -5.544 | -4.839 | •SI,' | -876 | -9.015 | -f-, 189 | ||
| Bijzondere waanlevermmderingen | 1 .-1 lt | -458 | -537 | -851 | -537 | |||||
| Aanpassing i,v.m. earn-oui | ||||||||||
| vei ['lichting | 529 | .3.214 | 529 | -3.214 | ||||||
| Aanpassing i,v.m. verplichting | ||||||||||
| voor putopiies gehouden door | ||||||||||
| minderheidsaandeelhouders | -1.989 | 835 | -1.989 | 835 | ||||||
| Omrekeningsverschillen | 8 | 10 | 8 | 10 | ||||||
| Stand per 31 december | 122.113 122.468 | 11.990 | 8.776 | 30.546 | 34.232 | 2.624 | 3.419 | 167.273 168.895 |
||
| Som der afschrijvingen en | ||||||||||
| bijzondere waardeverminderingen | 2.891 | 1.478 | 5.005 | 1.918 | 12.058 | 6.514 | 2.144 | 1.302 | 22.098 | 11.212 |
| Cumulatieve verkrijgingsprijs | 125.004 | 123.946 | 16.995 | 10.694 | 42.604 | 40.746 | 4.768 | 4.721 189.371 | 180.107 |
De toevoeging voor merknamen en klantbestanden betreft de reële waarde die is toegekend aan deze immateriële activa van geaci|uireerde ondernemingen.
De goodwill is toegerekend aan kasstroomgenerende eenheden op basis van de operationele entiteiten. Op businesssegmeniniveau is de goodwill als volgt verdeeld:
Telecom Solutions Building Solutions Industrial Solutions
31,997 61,093 29,023 122,113 2008 31,997 60.169 30.302 122.468
De realiseerbare waarde van de kassiroomgencrerende onderdelen waarin goodwill is geactiveerd is de hogere van de ueie waarde minus verkoopkosten ofde bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt bepaald op grond van de toekomstige kassiroomprognoses. Deze prognoses zijn onileend aan de interne businessplannen die jaarlijks worden opgesteld en een horizon van drie tot vijfjaar kennen. De/c businessplannen bevallen linanciële budgetten en worden opgesteld door lokaal management en goedgekeurd doorde Raad van Bestuur. Kasstromen na de linanciële budgetteringsperiode
worden geexirapoleerd rekening houdend met een jaarlijks groeipercentage van 3%. Een disconteringsvoet vóór belastingen variërend van 8.8% lol 11,396 is gebruiki om de toekomstige kasstromen te berekenen. De disconteringsvoet is gebaseerd op de WACC van TKH aangevuld met risico-opslagen geldend voor hel kasstroomgenererende onderdeel, In hel boekjaar is een impairment van € 2.7 miljoen verantwoord die betrekking heeft op productenportfolio in Building Solulions voor € 1,4 miljoen en in Industrial Solutions voor € 1,3 miljoen, dal niel zal worden voorlgezel.
| Bedrijfs- gebouwen en terreinen installaties |
Machines en |
Andere vaste bedrijfs- middelen uitvoering |
Bedrijls mrddtflen ln |
Tolaal | |
|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2008 | |||||
| Actuele boekwaarde | 92.666 | 24.542 | 18.044 | 7.221 | 142.47:» |
| Mutaties over 2008 | |||||
| Investeringen | 8,913 | 13,802 | 13.860 | •llll ! | |
| Acquisities | U9 | 29 | 980 | 11 | l.l 19 |
| Desinvcsteiingi'n | -12 | -146 | •718 | ||
| Mideringen | |||||
| !--i hnivingen | -3,701 | -5,726 | •16,953 | ||
| Terugname blizondere waardevermindennuen | 4,015 | ||||
| Omrekeningsverschillen | 919 | 412 | -28 | ' 1 | 1.289 |
| Reelassilieatie naar voor verkoop aangehouden activa | -2.021 | -2.021 | |||
| Tolaal van de mutaties | 3.938 | 12,386 | 6.736 | -4.106 | I.S Te l |
| Stand per 31 decembe r 2008 | |||||
| I listoi iscfai aan» hafwaarde | 167,358 | un 629 | 3.115 | ||
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | 33.053 | 33,053 | |||
| Som der afschrijvingen op de historische aanschafwaarde | -56.907 - | 130,430 | 264.186 | ||
| Actuele boekwaarde | 96,604 | 36,928 | 24.780 | 3.115 | 161.427 |
| Mutaties over 2009 | |||||
| Investeringen | 4.095 | 2.443 | 5.820 | -1.421 | IG |
| Acquisities | KM | 104 | |||
| De-investeringen | -804 | -326 | -131 | ||
| Herwaarderingen | •17 | 47 | |||
| Afschriivingen | -3 709 | -4 740 | -8.066 | 16.515 | |
| Omrekeningsverschillen | -124 | -91 | -3 | -2 | -220 |
| Redassifit atie naar voor verkoop aangehouden act iva | -6.278 | -6.278 | |||
| Totaal van dc mutaties | -6.773 | -2.714 | -2.457 | -1.554 | -13.498 |
| Stand per 31 december 2009 | |||||
| Historische aanschafwaanle | 2 : 698 | 169.380 | 1.593 | 39 | |
| Som der ongerealiseerde herwaarderingen | 32.742 | 1 1 |
|||
| Som der aNi hrijvingen op de historische aanschalwaarde | «6.609 | 115.166 | -76.320 | -32 -278 | |
| Actuele boekwaarde | 89.831 | 34.214 | 22.323 | 1,561 | 147.929 |
1 Dil betrefi een gedi • H- lyicc li-rui; na me van de in 2003 atii.u-.iardccrde mach uu-- VOOI : tiviteiteo De u-ni,mi,iiiu ll veieisl wegeiu een structureel verbeterde winvigovendheid van de aan deze macliinei gerelateerde actn il
Gebouwen cn terreinen worden een- per 3-5 jaar gelaxeerd door onafhankelijke laxateurs De waarderingsmethode stemt overeen met internationaal aanvaardbare waarderingsmethoden. De getaxeerde waarden zijn bepaald aan de band van de volgende methoden:
• Comparatieve methode
De/e mei bode vergelijkt het objeel met soortgelijke verkoop en/of verhuurlransai des indien voldoende iransacliegevens ln ki ml zijn. De met luide sim lt op de beoordeling van de markt, de locatie en de onroerende zaak zeil
De/e methode bepaalt dc onderhandse verkoopwaarde aan ik hand van de bnito markthuurwaarde van de verhuurbare vloeroppervlakten van de gebouwen en/ol terreinen, verminderd mei onroerende /aakgebotulen /akelijke lasten cn rel,iii ert dit aan een onderde huidige iiiarkloin^taiuiigbeden rm I geachl netto rendemenl. Dil renileineni Etoeh op de beoordeling van dc markt, de tocade en de onroerende /aak /.li l kt rendemenl voor de onroerende zaken varieert tussen de 8 en 10 • i-n de huurw,lardelai tor ligt lussen de 9 en 12,
Bij de bepaling van de vervangingswaarde wordl rekening gehouden met de aard en bestemming van de gebouwen en/ ol ti i reinen en de opgetreden technische en ftinctionele veroudering alsmede de invloed van wijzigingen.
Onderde materiele vaste activa bevinden /idi .miva gehouden onder financiële lease niet een boekwaarde van C 2.1 miljoen. De bijbehorende financiële schuld, opgenomen onder schulden aan kredietinslellingen, bedraagt € 1.8 miljoen. Gebouwen en terreinen met ecn boekwaarde van € 0.3 miljoen zijn als onderpand verst nkt ui zekerheidstelling van bancaire faciliteiten.
Stand per 1 januari Investeringen llesinvesleringell Waardeveranderingen in de reële waarde Omrekeningsverschillen Stand per 31 december
| 2008 | |
|---|---|
| 2.549 | J.512 |
| 987 | |
| -65 | -186 |
| -6 | 15 |
| 47 | -7 |
| 3.512 | 3.334 |
ze v.m ta.satie is vergelijkbaar mei bedrijfegebouwen en terreinen.
| 2008 | |
|---|---|
| 3.417 | 3.517 |
| 509 | 273 |
| 1 | |
| 500 | |
| -54 | |
| -328 | |
| -1,000 | |
| 8 | 8 |
| 2,112 | 3.417 |
De volgende van belang zijnde overige deelnemingen worden rechtstreeks of indirect door TKH gehouden:
| Naam deelneming | Plaatj | Land | Eigendom en 2 | eggonschap | Activiteit |
|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | |||||
| Speed Elektronik Vertrieb GmbH | Sihwelm | Duitsland | 25 | 2S« | Telecom Solulions |
| l( Ud. |
Taipei | Taiwan | 33% | 33% | Telecom / Building Solulions |
| I.iniaior AB | Visby | Zweden | -iii | 40% | Telecom Solutions |
| Star IndiMi v | Hong Kong | PR China | Ml | -Hl'., | Building Solutions |
| Observision B.V. ' | Heteren | Nederland | 100 | ; • | Building Solutions |
| Collmann GmbH | fübeck | Duitsland | ,!5':" | Industrial Solutions | |
| Scanion B.V. | Houten | \ederland | is | 0% | Building Solutions |
1 iti-i belang In dcdeelitémingObservision B.V is In MO1 ) uitgebreid
naat toivv en dientengevolge vanaf 1 iuli ln iie coiuolldade opgenomen.
In onderstaand overzichl zijn de samengevaite Iinaneiele gegevens weergegeven op basis van de meest recent beschikbare informatie.
| Vorplich | Netto | |||
|---|---|---|---|---|
| Activa | tingen | Omzet | resultaat | |
| Samengevatte linaiKiele gegevens van de materiele overige deelnemingen | 4.774 | 734 | 11.734 | 56 |
| 2008 | ||
|---|---|---|
| Grond- en hulpstoffen | 20,547 | 24.965 |
| ren in bewerking | 13,600 | 15.249 |
| (lereed product en handelsgoederen | 80,810 | 100.191 |
| 114.957 | 140.405 |
Ken deel van de voorraden is afgewaardeerd naar lagere nettoopbrengsiwa.irde De boekwaarde van deze afgewaardeerde voorraad bedraagt € 13 miljoen. De totale afwaardering op de voorraden die in 2009 in de winst- en verliesrekening is veraniwoord, bedraagt € 2,0 miljoen (2008: € 11,0 miljoen).
| 2008 | |||
|---|---|---|---|
| Handelsdebileuren | 115.583 | 162.238 | |
| Voorziening dubieuze debiteuren | -4.547 | -3.751 | |
| 111,036 | 158.487 | ||
| Onderhanden projecten in opdracht van derden | 10 | 20,014 | 45.788 |
| Afgeleide financiële instrumenten | 21 | 78 | 109 |
| Overige vorderingen en overlopende activa | IS 135 | 20.871 | |
| 146263 | 225.255 | ||
| Hel verloop van de voorziening kan als volgt worden weergegeven: | |||
| Stand per 1 januari | 3.751 | 3.909 | |
| Toevoeging | 680 | ||
| Vrijval | -905 | -72 | |
| Acquisitie | 17 | 37 | |
| Ontirekking | -464 | -870 | |
| Koersverschillen | -5 | ||
| Sland per 31 december | 4.547 | 3.751 |
| 2008 | |||
|---|---|---|---|
| in duizenden euro's | |||
| Nog Ie vorderen van opdrachtgevers, opgenomen | |||
| onder vorderingen | 9 | J0.0H | 45.788 |
| -i huldigd aan opdrachtgevers, opgenomen onder | |||
| kortlopende schulden | 20 | -25.237 | -21.398 |
| -5.223 | 24.390 | ||
| Onderhanden projecten inclusief genomen winsten en verliezen | 120.423 | 164.765 | |
| Af: gefaciureerde bedragen | 125.646 | -140.375 | |
| -5.223 | 24.390 |
De bedragen zullen naar verwachting binnen 12 maanden worden afgewikkeld. I'er 31 december 2009 zijn aanbetalings-en performancegaranties verstrekt aan opdrachtgevers ten bedrage van € 16.3 miljoen 12008: f, 19.ft miljoen). Deze garanties zijn opgenomen onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen (toelichting 22),
| 2008^ | |
|---|---|
| 43.554 | 9.519 |
Kas- en banksaldi
De kas- en banksaldi zijn direct opvraagbaar.
| MO e | ||
|---|---|---|
| Stand per 1 januari | 1.261 | 1.240 |
| Rcclassilicnies | 6.278 | 2.021 |
| litl zondere waardeveminderi ngen | -396 | |
| Desinvesleringen | •300 | |
| Koersverschillen | 7 | |
| Stand per 31 december | 8.850 | 3.261 |
De voor verkoop aangehouden activa betreffen bedrijfspanden in Nederland, Verenigde Staten en Zweden, De betreffende panden slaan te koop. vanwege verhuizing van de activiteiten. Hel is de verwachting dat verkoop binnen een jaar wordt afgewikkeld.
Het geconsolideerd eigen vermogen is gelijk aan het enkelvoudige eigen vermogen. Voor de specificatie wordt verwezen naar hei geconsolideerde overzicht van de mutaties in hel groepsvermogen en de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke balans.
Voor nadere details wordt verwezen naar de vennootschappelijke jaarrekening;.
| rms | 2008 | |
|---|---|---|
| -den euro's | ||
| Latente belastingen 16 |
29.968 | 31,795 |
| Pensioenen 17 |
12.613 | 13,643 |
| Overige langlopende voorzieningen | B.668 | 11,092 |
| ('v ei ige kortlopende voorzieningen | 12,728 | 3.809 |
| 63,977 | 60,339 |
De voorzieningen voor belastingen en pensioenen zijn overwegend langlopend.
De specificatie cn bei verloop van de overige voorzieningen is als volgt:
| Garantie | Earn-oul | Pulopties minderheids Personeels aandeel- houders |
verphclv tingen |
Verlies laiende contracten |
Reorgani satie |
Oveng | Tolaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2009 | 1,688 | 2.486 | 7.937 | 1.856 | 636 | 298 | 14.901 | |
| Toevoi | 1.445 | 82 | 624 | 15 | ||||
| Acquisitie | 372 | 206 | 578 | |||||
| Onttrekking | -1.265 | -385 | -190 | -5.780 | ||||
| Vrijval | -536 | -261 | -226 | •1.023 | ||||
| Correctie op de betaalde goodwill | -1.989 | .4i Q | ||||||
| Kei lassilicalie | 2.676 | 2.676 | ||||||
| Stand per 31 december 2009 | 1,332 | 3,002 | 5.948 | 1.677 | 5.604 | 2.763 | 21.396 |
1 oopiiid van de overige voorzieningen korter dan 1 jaar I.ooplijil langer dan 5 jaar
De voorzieningen mei een langlopend karakter zijn contant gemaakt. De toename van de voorziening als gevolg van hel verstrijken van lijd en wijziging in disconteringsvoet is gering. De kortlopende voorzieningen /ijn niet contant
gemaakt, omda l hel ellecl niel materiee! is
De voorziening voot garanlieverplichlingen is gerelateerd aan contractueel versi rekte garanties bij geleverde producten en ilienslen. De voorziening dient om mogelijke lasten te dekken als geleverde producten en diensten niei beantwoorden aan dc overeengekomen kwaltleilen, bij normaal gebntik. De voorziening is gebaseerd op schallingen die aan de hand van historische garanliegegevens nui betrekking lot vergelijkbare producten en diensten zijn gemaakl. Over hel algemeen wordl verwacht dat de vooi/lene verpiichiing zich in de komende één IOI twee jaar zal voordoen
Bij diverse avi|uisilies /ijn contraetuele afspraken gemaakl over een te betalen earn-out indien bepaalde targets worden gerealiseerd, De verplichting uit hoofde van de earn-out is bepaald op de verwachte reële waarde van de toekomsl ige kastiitstroom. Van deze verplichting is € 2.7 miljoen kortlopend.
12,72S
2008 3.809 1.853
TKH bezit optierechten op een aantal minderheidsbelangen van hei lokaal management in deelnemingen van TKH. Daarnaast heelt TKH een verplichting de aandelen al te nemen indien hel lokaal management deze aandelen
aanbiedt. Voor deze veiplicht ing is een voorziening getroffen. De verpiichiing is bepaald op de verwachte contanle waarde van de toekomstige kasuitstroom. Het betreffen de volgende optierechten en -verpUchtingen:
| Naam dochteronderneming | Percentage | Uiloefenbaai vanaf |
|---|---|---|
| Schneider Intercom GmbH | 1 uli 2009 |
|
| 1 tansinea B.V. | in | I januari 2010 |
| seiitritvWorks B.V. | 10% | 1 januari 2011 |
| rani.itlex B.V. | B% | I januari 2013 |
| USE System Engineering B.V. | 25% | 1 januari 2014 |
| Keyprocessor B V. | 10% | I april 2010 |
| Bekker & Business Holding B.V. | 20% | 1 januari 2011 |
| AVO Techniek B.V. | 15;. | I januari 2011 |
| Ithaca | 49 | 24.5 vanaf 1 november 2011 en 24,5% vanaf 1 november 2016 |
De verwachte looplijd van de bovengenoemde verplichtingen is gelijkgesteld aan de periode vanaf 31 december 2009 tol aan de eersie mogelijkheid van uitoefening.
lorzienlng voor personeeisverplichtingen heefl voornamelijk belrekking op toegezegde jubileum- en beloningsregelingen en heell een langele looptijd.
Dil betrelt een inkoopcontraci van grondstoflen, een huurcontract mei een lagere onderverhuurprijs en ecn licenlieovereenkomst voor Intellectual property. De voorziening heefl een looplijd van 1 tot 3 jaar.
De reorganisatievoorziening heeft betrekking op de afvloeiing van werknemers. De looplijd is korter dan 1 jaar.
De overige posten betreffen voorzieningen voor claims. geschillen, garantstellingen die naar verwachting wonlen aangesproken en overige contractuele verplichtin! beslaan uit bediagen waarbij bei aannemelijk is dat veroordeling door een onafhankelijke partij tot schadeloosstelling zal leiden. De opgenomen voorzieningen /ijn gebaseerd op -i nn,ite. gemaakt Op basis van de aanwe/ige inlormalie en zullen grotendeels binnen een ïerrnijn van maximaal I jaar aflopen.
De actieve en passieve belastinglatentie hebben betiekking
op de onderslaande posten liet verloop is eveneens weergegeven:
| Herwaar dering onroerend goed |
mmateriete vane activa |
Voorraad en OHW |
Verschil isca'e/conv morciêle afwaar deringen |
Jubileum en pensioen voor/ienmg |
Ver rekenbare veiliezen |
Financiële mslru memen |
Overig | Tolaal | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stand per 1 januari 2008 | •8.338 | -12.544 | -4.537 | -3.887 | 2.506 | 246 | -493 | 264 | -26.783 |
| Mutatie (t,l,v. / t.g.v. eigen vennogen | 100 | .: "U i | 2.816 | ||||||
| Mulatieit.l.v.i t.g.v. resultaat |
96 | 1.571 | -1.345 | 351 | •403 | 203 | |||
| Acquisities | -2.163 | •2.163 | |||||||
| Stand per 31 december 2008 | •8.142 | -13.136 | -5.232 | 2.240 | 597 | 2.223 | -139 | -25.927 | |
| Mutatie t,l,v.) / l.g.v. eigen vermogen | I | l i l | I t t | ||||||
| Mulalie tt.l.v.i I.g.v. resullaal | •116 | 2.565 | 585 | 379 | 178 | . e l | |||
| Acquisities | -474 | 564 | 90 | ||||||
| Stand per 31 december 2009 | -8.257 | -11.045 | -4.861 | -4.647 | 2.619 | 1.708 | 2.334 2.334 |
39 | -22.1111 |
Bepaalde actieve en passieve belastinglaienties zijn gesaldeerd in overeenstemming met de binnen IFRS hiervoor geldende grondslagen.
De belastinglatenties zijn als volgt in de balans Verwerkt;
Actieve belastinglatentie opgenomen onder financiële vaste aetiva Passieve belastinglatentie opgenomen onder voorzieningen
TKII heeft in hei buiienland fiscaal verrekenbare verliezen die niei /nn gewaardeerd omdat realisalie onzeker is. Deze Bscaal verrekenbare verliezen kunnen worden venekend mei loekomslige winsl en. Op basis van de huidige liscale regelgeving hebben de/e compensabele verliezen de volgende looptijden:
Looptijd onbeperkt Looptijd langer dan 10 jaar Looplijd tussen de '.; en 10 jaar Looptijd korter dan 5 jaar
| I^^^^^KSS | 2008 |
|---|---|
| --.sss | 5 868 |
| -29.968 | -31.795 |
| -22.1111 | •25.927 |
| 2.830 | |
| 522 | 700 |
| 1.979 | 1.955 |
| 1.109 | a ii, |
| 6.321 |
In Nederland valt het merendeel van de werknemers onderde bedrijfstakpensioenregelingen van Melalekiro en Pensioenfonds Metaal en Techniek, Deze regelingen kwalificeren zich als een toege/eud-pensioemegelmg I le bedt ijfstakpensioen fondsen /im echter niet in staat de benodigde tnfut-maiie ie leveren. Als redenen hiervoor noemen /.i| ondei andere dat een betrouwbare en eonsistenle basis oin de verpiichiing, de fondsbeleggingen en kosten aan de aangesloten ondernemingen toe te rekenen ontbreekt en dal de at mai léli rish o's i ao beperkte omvang /nn Hierdoor bestaai geen inzichl InTKH's aandeel m liel oversihoi ot tekort v.in bel bedrijfstak] oenfonds. De regeling is om hienooigenoeinde redenen
Voor ti le-bijdragenregelingen Is een lasl vcrwerki van:
roep heefi toegezegd-pensioenregelingen en excedentregelingen voor voornamelijk Nederlandse werknemers elingen versi billen per onderneming en int iet ten voornamelijk middelloonregelingi n Dl uitvoering van de oen rege lingen is otn in IMI een pensioen verzekeraar. Dc ai cuarièle berekeningen zijn uitgi door actuarissen van Towers Watson. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd bij hel opstellen van de actuariële berekeningen: /UDH
Veiwacht rendement op fondsbeleu Verwachte procentuele salarisstijgingen Toekomstige procentuele stijging van soi ialc lasten Toekomstige procentuele pensioenstijgingen
ln de balans zijn de volgende bedragen nul betrekking tol gezegd-pensioenregelingen opgenomen:
I ontanl e waarde van de Imiiovvi plu hting Keele waarde van de fondsbeleggingen
Netto actuariële winsten die niet In de balans ïijn opgenomen Netto-pensioenverplichting opgenomen onder voorzieningen
kt als loegezegde-bijdragenregeling l'n de vierde kwartaalberichten van Melalekiro en Metaal en Techniek bliikt dat ultimo 2009 sprake ts van dekkingsgraden van respeclievelijk 1Q0 , en llll op basis van de door hen gehanteerde grondslagen Deze bedrüfstakpensioenfondsen hebben aangekondigd de pensioenen op i ianuari 2010 niel te indexeren. De werknemers in de buitenlandse dochteronder nemingen zijn over bel algemeen aangesloten bij een doorde Industrie ofde lokale overheid uilgevoerde pensioenregeling. De dochtermaatsi li.ippnen /ijn alleen veiplicht een bepaald percentage van de lalarUkosten aan de lokale pensioenbeheer der al te dl
| 2005 | |
|---|---|
| 6.125 | 4.892 |
| 5.2% | ifi |
|---|---|
| 4.8% | 4.5% |
| 3.5% | |
| 2.0% | 2.0% |
| M l | 2,0% |
| • | |
| -43,698 | sn |
| 7,863 | 6.649 |
| 4,750 | 6,994 |
| 13.643 |
| .'OOS | |
|---|---|
| In de winst- en verliesrekening zijn de volgende bediagen mei | |
| betrekking toi de toegezegd-pensioenregelingen opgenomen: | |
| Aan bel dienstjaar toegerekende pensioenkosten 1,213 |
1.435 |
| Rentekosten | 2.464 |
| Verwacht rendemenl op londsbeleggingen -1.716 |
-2.007 |
| .riek- winsten -221 |
-87 |
| Aan vorige dienstjaren toegerekende pensioenkosten 17 |
84 |
| 1.792 | 1.889 |
| De mulalie in de contanle waarde van de bruto-verplicbiing | |
| is als volgl | |
| Stand per I januari | |
| 45.460 Aan hel dienstjaar toegerekende pensioenkosten 1.2 IJ |
46.793 |
| Rentekosten | 1.435 |
| Bijdragen van deelnemers | 2AM |
| Actuariële winsten | 549 |
| Betaalde vergoedingen | -4.572 |
| Nieuwe regelingen | -1.239 |
| Sland per 31 december 51.561 |
30 45.460 |
| De mulalie In de reële waarde van de londsbeleggingen | |
| is als volgt: | |
| Stand per 1 januari 38.811 |
37.306 |
| Verwacht rendemenl op fondsbeleggiugen 1.716 |
2.007 |
| Actuariële winsten en (verliezen] 1.115 |
-1.235 |
| Bijdragen van werkgever | 1.201 |
| Bijdragen van deelnemers 606 |
549 |
| Betaalde vergoedingen •1.221 |
•1 050 |
| Nieuwe regelingen | 3 i |
| Stand per 31 december 43.698 |
38.811 |
| De bedragen over het boekjaar en de voorafgaande | |
| verslagperioden zijn als volgl | |
| 2008 2007 |
2006 |
| Coulante waarde van de bruto-vei plu hting 51.561 45,-160 46.793 |
47.972 |
| Keele waarde van de londsheleggingeii -43.698 -37.306 -38.811 |
-37.228 |
| Tekon 9.487 ó 649 |
10.744 |
| > van ervaringsaanpassingen op de bruto-verplichting 4.564 4.155 |
8.197 |
1.198
-2.001
•2.281
•1.232
I lli (t van ervaringsaanpassingen op de fondsbelcggingen
Dc fondsbelcggingen worden beheerd door ecn pensioenverzekeraar cn kunnen als volgl worden gespecificeerd:
Hei vei vv,ii Tn rendement is berekend op basis van hel gewogen gemiddelde van de individuele verwachte rendementen over de verschillende categorieën fondsbeleggingen, rekening houdend met hel aandeel in de beleggingsporteleuille. liet werkelijk rendemenl op fondsbeleggingen bedroeg f 2.S miljoen (2008: (•'. n,« miljoen). TKH verwacht in 2010 bijdragen van f 2,0 miljoen (inclusief werknemerstHJdragen) aan de toegezegdrpensioenregelingen te betalen.
Schulden aan kredietinstellingen 19 1 ^iivvikkelingskredieten
De ontwikkelitigskivdieien zijn onivangen van dc Ministerie van Economist lu- /aken en dragen gemiddeld 6';, rente. De aflossing geschiedt naar raio van de verkoop van de ontwikkelde producien waarvoor ontwikkelingskrediet is onivangen.
| Looptijd | Rente | Bedrag | ||
|---|---|---|---|---|
| 2008 | ||||
| Omwikkelingskrediel | 6.00 | 689 | ||
| Krcdiei faciliteit | 0.6 jaa r | Luribor - op | 25.000 | |
| Kredici faciliteit | 2,6 jaa r | 1-uribor + opslag | 72.000 | 100.000 |
| Leningen opgenomen onder | ||||
| langlopende schulden | 72.000 | 125.689 | ||
| Bancair krediet opgenomen onder | ||||
| kortlopende schulden | < 1 jaa r | Euribor * opslag | 40.944 | 70.623 |
| liquide middelen | •9.519 | |||
| Nello rentedragende schulden | 59.390 | 186.793 |
de verkregen linatu leringen /ijn geen bij/ondere zekerheden verleend.
| 2008 | |
|---|---|
| 20% | |
| BO | so |
| i e | t n. |
| 1' | 0% |
| Ilili i | 100% |
| 2008 | |
|---|---|
| 72.000 | 125.000 |
| 689 | |
| 72.000 | 125.589 |
| 2008 | |||
|---|---|---|---|
| euro's | |||
| Schulden aan leveranciers | 95.160 | 89.453 | |
| Verschuldigd inzake onderhanden projecten in | |||
| opdracht van derden | 10 | 25.237 | 21.398 |
| Vooruitontvangen bedragen | 4.577 | 167 | |
| Overige belastingen en premies sociale verzekeringen | 12.220 | 8.134 | |
| Afgeleide financiële Instrumenten | 21 | 9.230 | 8.538 |
| Overige schulden en overlopende passiva | 33.44 : | 39,(1 ;-i | |
| 179.866 | 166.724 |
Belangrijke financiële risico's waaraan TKH onderhevig is, zijn het renlerisico. valutarisico en prijsrisico. Het financiële beleid van TKH is erop gericht om op de korte termijn de effecten van koets- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de maiklwisselkoersen en niarktrentes te volgen, TKH maakt gebruik van financiële derivaten om de financiële risico"s die verbonden zijn aan bedrijfsactiviteiten le beheersen. De onderneming neemt mei linatu iele derivaten geen spei iilatieve posities in. Voor de linatu iele risico's en de beheersing daarvan wordt levens verwezen naar hel verslag van de Raad van Bestuur op pagina 19.
TKH hanteert voor solvabiliteit (groepsverinogcn/balansintaah als doelslelling minimaal 35%, Hier wordt ultimo 2009 ruimschoots aan voldaan, TKH beschikt over gecommitieerde kredietfaciliteiten van f 125.0 miljoen en ongecommineerde kredietfaciliteiten van € 165.8 miljoen. I'er il dn ember 20119 heeft TKH vrij beschikbare kredietfaciliteiten van lotaal € 196.2 miljoen (2008: € 173.6 miljoen). Hierbij is rekening gehouden met verstrekte bankgar.inücs. De beschikbare kredietrüimte per dochteronderneming wordt cenlraal bepaald, In de kredietovereenkomslen zijn per 31 december 2009 de volgende Iinaneiele convenanten overeengekomen, welke op halfjaarlijkse basis worden gemeten: Nel debt / EBITDA < 3.25 - 3,5 Interest coverage ratio > 4.0
TKH opereert binnen deze gestelde ratio's.
Het onderstaand overzicht geefl het liquidiieiisnsico weer van de financiële verplichtingen van TKII,
Langlopende schulden Schulden aan kredietinslellingen Handelsschulden Overige schulden exclusiel den, ttl n Renteswaps (derivaten) Valtitatermijncontraclen (derivaten)
De cash flows in dil overzichl zijn niet contant gemaakt, l',;i de bepaling van de kasstiomen ts rekening gehouden met de rentestanden en wisselkoersen uliimo hel boekjaar.
Het renierisicobeleid heeft tot doel de renlerisico's die voortkomen un de linanciering van de onderneming te beperken en daarmee tevens de netto-rentelasten te optimaliseren. I anglopende linanciering is aangetrokken tegen
| Gemiddel- | Boek waarde |
Contrac tuele kas stromen |
- 3 m a ,i,iir-r |
> 3 maanden < 1 jaar |
1 - 5 jaar | > 5 jaar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1.0% | 72.000 | -75.720 | -360 | -1.080 | -74.640 | |
| 1,5% | 40.944 | -41.367 | -16.367 | •25.000 | ||
| 95.160 | -95.160 | -95.160 | ||||
| 33.443 | -33.443 | -33.443 | ||||
| 4.3% | 9.230 | -14.476 | -1.123 | •3.370 | -9.982 | |
| -78 | -78 | |||||
| 250.699 -260.244 -146.454 | -29.450 | -84.622 | (1 |
variabele n nte en wordt eventueel gelixeetd door middel van renteswaps, Dc volgende tabel geeft een overzichl van de voor afdekkingsdoeleinden afgesloten ren
looptijd korter dan 1 jaar Looptijd tussen I en 2 jaar Looptijd lussen 2 en 5 jaar Looptijd langer dan 5 jaar
Op deze swaps is cash flow hedge accounting toegepast. Er werd vastgesteld dat geen van de/e afdekkingen in belangrijke mate ineffectief waren. In onderstaande analyse van de gevoeligheid van opgenomen leningen en daaraan gerelateerde renteswaps voor rentebewegingen wordt uitgegaan van een onmiddellijke verandering van 1% in de rentetarieven voor alle valuta en looptijden ten op/ichte van hel niveau op 31 december 2009. waarbij alle andere variabelen consiant worden gehouden. I-en verhoging van de centetarieven met r zou resulteren in:
TKH's beleid is om de valutarisico's die voortvloeien uit inkopen af te dekken indien deze risico's niel in de markl kunnen worden doorberekend, Hei valutarisico dal voortvloeit uit de omrekening van TKH's nctto-inveslcringen in entiteiten die in andere valuta luiden dan in Euro. worden voor zover mogelijk afgedekt door Investeringen in lokale valiita te linancieren. Het reslanl wordl niet afgedekt. Verkooptransacties in vreemde valuta worden volledig afgedekt indien het materiele transacties betreffen. De voornaamste valuta die dit risico veroorzaakt is de USD. Valulalermijnconlracten. worden gebruikt om de invloed van schommelingen in wisselkoersen te beperken. De instrumenten hebben een looplijd van minder dan eenjaar. De boekwaarden van monetaire activa en passiva zijn als volgl naar valuta le specificeren:
| EUR | USD | Overige valuta's | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2008 | 2008 | ||||||
| Vorderingen | 123.916 | 189.554 | 4.369 | 13.676 | 17.978 | 22.025 | i-li,'i . ; | 225.255 |
| Liquide middelen | 36.061 | 3.196 | i | 1,162 | G | 5.161 | 43.554 | 9.519 |
| langlopende schulden | -72.000 | 125.689 | •72.000 | -125.689 | ||||
| Kortlopende schulden aan kredietinstellingen | •28.226 | -43.325 | -7.666 | -21.482 | -5,052 | -5.816 | •40.944 | -70.623 |
| llatulelssi hulden en overige te belalen posten | -156.174 -137,652 | -3.653 | -5,594 | -20.039 | -23,478 | -179.866 | -166.724 | |
| •96.423 -113.916 | -5.875 | -12.238 | -695 | •2,108 | -102.993 | -128.262 |
Per balansdatum heeft TKH de volgende valulalermijnconlracten afgesloten:
Koop IISD mei afWikkellng binnen 3 maanden Verkoop JPY met afwikkeling binnen 3 maanden
Koop USD mei afwikkeling lussen 3 maanden en 1 jaar Koop USD nut aiwikkeling tussen 1 en 2 jaar
| Gemiddelde termijnkoen |
Nominale waarde En vreemde valuta (« 1.000) Reële waard* |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2008 | |||||||
| 1,44 | 1.38 | 802 | 16 | -i | 0 | |||
| 137,50 | 165.90 | 155.550 | 106.700 | 40 | 190 | |||
| 1.42 | 1.51 | 10.207 | 23.470 | -1.508 | ||||
| 1.43 | 4.305 | 2 | ||||||
| 78 | 1 JLS |
riidsversi billen mssen de afwikkeling van termijntransaclies en verkoop-en in koopcontracten worden ondervangen dooi gebruik te maken van vreemde valuta bankrekeniniien of door bel iloorrollen van termijncontracten. Hel iranslalierisico op de Iinaneiele instrumenten bij een daling van de spolkoers van de USD len opzichle van de EUR met 10 per Jl decembei 2009. waarbij alle andere variabelen umsiaiii worden gehouden, ZOU naar verwachting geen maleiieel ellecl hebben op het resullaal en eigen vermogen. Bij deze berekening is rekening gehouden met afgesloten valutatermijncontracien.
Hen belangrijke grondstof in de producten van TKH betrefi kopn Hei prijsrisico op koper wordl beperkl door verkoopprijzen continu af ie stemmen met de ontwikkeling in de inkoopprijzen, waarbij prijsontwikkelingen worden doorberekend naar klanien. Belangrijke grondstoflen zoals koper, staal, aluminium en pvi worden op termijn ingekocht om prijsrisico op de verkoop van gereed product te lopen, indien:
TKII maakt geen gebruik van Iinaneiele derivaten om prijsrisico's af Ie dekken.
Stand per I januari Verliezen op cash How hedges Overboeking naar resultatenrekening Stand per 31 december
Voor de afgeleide Iinaneiele inslrumenlen wordt cash llow hedge accounting toegepast. Er werd vasigesield dat geen van deze afdekkingen in belangrijke mate inetlei lief waren.
Renteswaps Valuta lermijnconir.H ten
De financiële ai tiva van de groep bestaan voornamelijk uit kas- ui banksaldi, handelsdebileuren en overige vorderingen, Hei kredielrisico voor liquiditeiten is gering omdat per saldo
sprake is van een netto-schuld bij de belangrijkste banken De kredielrisico"s betreffen met name handelsdebileuren. Hel betrelt eihtei een risico dal verspreid is over een grooi aantal klanten die opereren in diverse landen en in verschillende industrieën Op balansdatum waren er geen concentraties van kredietrisico bij debiteuren voor materiele bedragen. Ben deel van hei risico is verzekerd bij kredietverzekeringsbedrijven. Dii bet rel len voornamelijk vorderingen aan afnemers in het sitbsegemenl manufacturing systems, afnemers in Frankrijk cn Duitsland. Daarnaast worden voor leveringen aan veelal builenlamlse alnemers gebruik gemaakl van bankgaranties, voorschoibetalingen llegenover een bankgarantui ol gei oiiiii-meerde onherroepelijks 'Letter of Credits'. Het maximale kredielrisico waaraan TKH onderhevig is. konit overeen mei de boekwaarde van de in de balans opgenomen Bnanciële activa, inclusief afgeleide Bnanciële instrumenten met ecn positieve marktwaarde. Lr zijn geen significante overschrijdingen van deblteurbeiaaltertnijnen waarvoor geen voorziening is opgenomen.
| 2008 | |
|---|---|
| -6.180 | 1.368 |
| -8.788 | |
| 1.472 | 1 240 |
| •6.826 | •6.180 |
Per balansdatum bedraagt dc reële waarde van de derivate financiële mstruinetiicn als volgl:
| Vorderingen | Verplichtingen | ||
|---|---|---|---|
| 2008 ] | 2008 | ||
| 'l.JKI | 7.1 II | ||
| 78 | 109 | 1 427 | |
| 78 | 109 | 9.230 | 8.538 |
De boekwaarde van dc vorderingen op handelsdebileuren en ovenge vorderingen benaden de teële waarde, omdat de eventuele oninbaarheid tol uildrukking wordt gebrachl in een verantwoorde reèle waarde-aanpassing. De boekwaarde van de liquide middelen, bandelsschulden en overige te betalen posten benadert dc reële waarde. De reële waarde van de rentedragende langlopende schulden benaden de
geamortiseerde kostprijs omdat het een variabele renle draagt en de renteswap op reële waarde is gewaardeerd. De reële waarde en boekwaarde van linanciële derivaten is gebaseerd op berekeningen, marktprijsnoteringen of prijsopgaven verkregen van Iinaneiele instellingen. Voor dc gebruikte derivaten bestaan actieve markten. De valutatermijncontracten kwalificeren als level i instrumenten. De renteswaps lui lellen level 2 inslrumenlen
Mei betrekking tot de beschikbaarheid van enkele belangrijke grondslolfen zijn raamovereenkomsten afgesloten. Hiervoor gelden geen langetermijn afnamevetplubtingen.
Bankgaranties algegeven aan derden Investeringsverplichllng uit hoofde van materiële vaste activa in bestelling
TKII heeft verplichtingen inzake de operationi Ie lease van auto's cn de huur van bedrijfspamlen. Minimale operationele lease-en huurverplichimui P opgenomen als kosten in het jaar
Per balansdatum heefl TKH de volgende uitstaande operationele lease-en huurverplichtingen: Vervaltermijn binnen 1 jaar Tussen 2 tot en met 5 jaar Vervaltermijn na 5 jaar
TKH en haar geconsolideerde deelnemingen ziju bij enkele rechtsgedingen betrokken. Op grond van thans beschikbare informatie en ingewonnen juridisch advies verwacht TKH dat
Verkoop van goederen cn producten Omzet uil projecten in opdracht van derden en diensten Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten
| 2008 | H^^^^^ESïfl |
|---|---|
| 23.406 | 20,616 |
| 192 | 250 |
| 12.325 | 11,908 |
| 4.983 | 5,967 |
| 12.232 | 12.790 |
| 1.063 | |
| 18,277 | 20,510 |
eventuele nadelige invloeden uil de alloop van deze rei lus gedingen in voldoende mate in de overige voorzieningen zijn opgenomen of door verzekeringen zijn gedekt.
| =590 ir. | 797.051 |
|---|---|
| 133.846 | 198.127 |
| • 175 | 1.858 |
| 726.4 M | 997.036 |
'l'KH is georganiseerd in 1 operationele segmenten' Telecom Solutions. Building Solulions en Industrial Solutions. De Solulions zijn gebaseerd op de product/markicombinai ies die door de TKH-ondernemingen bediend worden. Op pagina 122 en 123 is voor de dochterondernemingen weergegeven in welke Solutions zij opereren. In het jaarverslag op pagina 26 en 27 is een nader overzicht van dc activiteiten per business segnient weergegeven. Op basis van de segmenten rapporteen TKH haar business-segmenlinformalie.
| Telecom Solutions | Building Solutions | Industrial Solutions | Eliminatie en oveng | Totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | |||||||||
| Operationele segmenten | |||||||||
| Bedrijfsopbrengsten | |||||||||
| l-.xterne bedrijl'sopbrengMen | 149,228 | 180.571 283.137 335.312 294.071 | 481.153 | 16 997,036 | |||||
| Intersegment bedrijfsopbrengsten | 0 | 0 | |||||||
| Totaal bedrijfsopbrengsten | 481.153 | 726,436 | 997,036 | ||||||
| Resultaat | |||||||||
| EBITA (genormaliseerd | M 583 | 84.716 | |||||||
| Bijzoiuleie tasten | -i2,2ir. | 0 | |||||||
| Bijzondere waardeverminderingen | -3,742 | 3.478 | |||||||
| Amonisatie | -8 | 9 o i . | «.489 | ||||||
| Segmenl bedrijfsresultaat | -8 | 23.239 | 81.705 | ||||||
| Niei gealloceerde opbrengsten | |||||||||
| en kosien | -7.496 | -8.533 | |||||||
| Bedrijfsresultaal | 15,743 | 73.172 | |||||||
| Financiële baten en lasien | •9.385 | -7.826 | |||||||
| Resultaat deelnemingen | •1.122 | -54 | |||||||
| Belastingen over resultaat | -14.976 | ||||||||
| Nettoresultaat | J.0S0 | 50.316 |
| Telecom Solutions | Building Solutions | Industrial Solutions | Eliminatie en overig Totaal |
||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2008 | 2008 | |||||||||
| Overige informatie | |||||||||||
| Investeringen ' | 4,751 | 13.489 | 30.339 | 6.475 | 28.046 | 166 | 22.608 | 63.302 | |||
| Alsehnivingen en atnonisatie ' | 3.096 | 10.431 | 10.117 | 10.584 | 9.953 | 173 | 129 | 25.264 | 23.295 | ||
| (Terugname vanj bijzondere | |||||||||||
| waardeverminderingen opgenomen | |||||||||||
| in de winst- en verliesrekening | 537 | •3.478 | |||||||||
| Medewerken | 1.540 | 1.886 | f i | 18 | 3.564 | ; ss.: | |||||
| Balans | |||||||||||
| Activa | 113.244 130.285 234.785 255.693 251.641 323.382 | 31.498 | 5.521 631.168 | 714.881 | |||||||
| Voor verkoop aangehouden activa | 8.850 | 3.261 | 8.850 | 3.261 | |||||||
| Overige deelnemingen | 542 | 168 | 1.392 | 2.964 | 178 | 285 | U12 | t.417 | |||
| Geconsolideerde totale aciiva | 642,130 721,559 | ||||||||||
| Verplichtingen | 38.101 | 38.107 | 69.857 | 57.787 | 107.015 142.695 145.297 189.477 360.270 428.1 |
I In immateriële en malerifle vaste m ttva
| V«t» Kliva' | ||||
|---|---|---|---|---|
| :-'ÜOB | 2008 | |||
| Geografische gebieden | ||||
| Nederland | I | 1 IK. 125 238.006 289.301 | ||
| Europa (overig) | 18 163.980 357,624 528,702 | |||
| A/l e | 06 | 78.386 | 97.287 | |
| USA | 409 | 452 | 26.053 | 58.229 |
| Oveiige en eliminaties | 1.936 | 1.489 | 26.367 | 23.517 |
| i2IU>48 337.252 726.436 | 997.036 |
1 v,isii- aedva exclusief acticvt bdasttnglatratie
| 2008 | |||
|---|---|---|---|
| I.onen en salarissen | 135.384 | 150.045 | |
| Sociale la-ten | 27.186 | 28.564 | |
| Pensioenlasten | 17 | 7.917 | 7,414 |
| 170.487 | 186.023 |
D liieliehling op de op aaiulelen gebaseerde betalingen wordl verwezen oaar de vennootscbappel^jke jaarrekening.
| 2008 | ||
|---|---|---|
| MM hrijvingen op materiele vaste activa | Ifi 515 | 16.953 |
| Resultaai op desinvestering van materiële vaste activa | 153 | |
| Veranderingen in reële waarde van vastgoedbeleggingen | •15 | 6 |
| 16.249 | 16.806 |
Amortisatie van immateriële vaste aci iva Amortisatie van i nima ter iele vaste ,u 1 iva uil acquisities als gevolg van 'purchase price allocations'
| 2008 | |
|---|---|
| f -17 1 | |
| 4,839 | |
| 9.015 | 6,489 |
Bijzondere waardeverminderingen op immaiet iele vaste activa Terugname bii/ondere waardeverminderingen op materiele vaste activa BUzondere waardeverminderingen op voor verkoop aangehouden activa Vi i lieslan ndi contracten
| 2.722 | 537 |
|---|---|
| -4.015 | |
| 3.742 | -3.478 |
in duijenden euro's
Onder overige bedrijfskosien zijn o.a. opgenomen algemene, verkoop-, huisvestings-en rabrieagekosten. In de lotale bedrijlslasten over het boekjaar zijn de volgende posten opgenomen;
| Koers-en omrekeningsverschillen. Inclusief hel elfect van | |
|---|---|
| gerealiseerde cash-flow hedges | |
| Rentebaten | |
| Rentelasten |
Acute belasting l atente belasting Totaal belastingen over resultaat
De belastingdruk wordl berekend volgens de per land geldende tarieven De belastinglast over ttel jaar kan alsvolgt wonlen aangesloten mei hel resullaal voorbelastingen:
| 2008 | |||
|---|---|---|---|
| 5.036 | 65.292 | ||
| I.2S4 | 25.5% | ||
| 337 | -727 | -l.l | |
| 339 | 297 | (l.S | |
| -376 | -7.5'- | ||
| 237 | 713 | 1.1% | |
| -30 | 0.0% | ||
| -29 1 | -2.532 | •3.9% | |
| 742 | 606 | 0.8% | |
| 1.986 | 39,3% | 14.976 | 22.9% |
| 2008 | |
|---|---|
| 9.018 | .S.SIO |
| 1. 159 | -595 |
| 1.595 | |
|---|---|
| 139 | 2.717 |
| -9.152 | -12.138 |
| -9.385 | -7.826 |
| 2008 | |
|---|---|
| 5 | 15.179 |
| 1.615 | |
| 1.986 | 14.976 |
%
| 2008 | ||
|---|---|---|
| ii | ||
| n gemiddeld aantal (certificaten vani aandelen ix 1.0001 | 35,894 | 35.027 |
| I ileci van aandelenopties (x 1,0001 | 192 | 127 |
| Gewogen gemiddeld aantal (certificaten van aandelen | ||
| (verwaterd: x 1.000) | 36.086 | 35.154 |
| Winst toekomend aan de aandeelhouder (in € "0001 | 2.652 | |
| Amortisalie van aan acc uisitie gerelateerde immateriële vaste aciiva | 5.544 | 4.839 |
| ngen over de amortisatie | •1.716 | -1.537 |
| Winst voor amortisatie | 6.480 | 53.236 |
| Gewone winsl per aandeel voor amortisatie (in 6) | 0.18 | 1.52 |
| Gewone winst per aandeel (in (i) | 0.07 | 1.43 |
| Verwaterde winsl per aandeel (in f) | l.l.! |
Gedurende het jaar hebben geen belangrijke handelsttansaclies mei niel-geconsolideerde verbonden pariijen plaatsgevonden. Voor zover deze transacties zich hebben voorgedaan, zijn ze afgerekend tegen marktprijzen, rekening houdend mei kortingen voor volumes en de beslaande relatie lussen de
pariijen. Voor product- en conceptontwikkeling buiten TKII die van stialegisch belang kunnen zijn, is, in ruil voor exclusiviteit, in sommige gevallen een ,u hiergestelde financiering ler beschikking gesteld. De reële waarde van de/e leningen bedraagt ultimo 2009€ nihil (2008: €2,2 miljoen).
| TVI | Bonus (STI) | Aandelen regeling (LTl)' |
Pensioen | Tolaal | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2008 | 2008 | 2008 | |||||||
| Bezoldiging Raad va | ||||||||||
| Bestuurders: | ||||||||||
| j.MA. van der Lof MBA | 371 | 361 | lil | 144 | 493 | 802 | 81 | 1.112 | 1.388 | |
| drs. J.E. Vaandrager ' | 153 | 61 | 682 | 78 | 0 | 974 | ||||
| I- n H.de Lange MBA-' | 278 | 176 | 83 | 70 | 217 | 72 | 40 | 650 | 286 | |
| Totaal bezoldiging | f.49 | 690 | 194 | 275 | 710 | 1.484 | 209 | 199 | 1.762 | 2.648 |
1 lm i n mei 30 iuni 2008
2 \ mal 7 mei 2008
i ,'K- dc toelli hting onder 'undelenKgeliiig' Do opgenomen UI in lejaar beef) beuekktng op de realisatie vjn d« doebteUingen ill bCI : .,.Uul .1,111 ll.-l liiiek|,.,H
Dil rapporl van de Remuneratie Commissie beschrijft hel beloningsbeleid en de remuneratie van de leden van de Raad van Besiuur. Het beloningsbeleid wordl opgesteld door de Remuneratie Commissie en goedgekeurd door de Raad van Conunissarissen. In de Algemene Vergadering van 28 april 2005 is het beloningsbeleid vastgesteld. Toekomstige maleriële wijzigingen in het beleid zullen aan dc Algemene .dering worden voorgelegd. De Remuneratie Commissie kent een reglement waarbinnen zij handell, ln dit reglement is onder andeie ueiegeld dat voldaan wordl aan de bepalingen zoals gesteld in de Nederlandse Corporale Governance Code.
Hel beleid is gericht op hel markiconform belonen ten behoeve van bel aantrekken, moiiveren en binden van gekwallliieerde leidinggevenden van een beursgenoteerde onderneming, rekening houdend met de omvang en de speciale kenmerken van TKH. Het beloningspakket wordl op basis van door externe deskundigen verstrekte gegevens periodiek getoetst op marktcoiifonniteit. De samenstelling van hei beloningspakket is zodanig dat zowel de korte als de lange termijn doelstellingen van de onderneming worden ondersteund. De Remuneratie Commissie maakt met ingang van 2010 aan de hand van de gestelde targets scenario analyses mei belrekking tot de le realiseren STI en LTl,
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur bestaai uit een basissalaris |TV1), pensioen, een variabel deel dal bestaai uil een jaarlijkse preslatiebonus (STI), en een lange ter iiiiiii bonusregeling (LTl) beslaande uil een aandelenregeling,
De remuneratie voor de leden van de Raad van Bestuur is in 2006 extern getoetst aan marktconformiteit en hieraan aangepast. Het TVI is in 2009 verhoogd met 3.0%.
De variabele beloning vorml een belangrijk onderdeel van het beloningspakket voor de Raad van Besiuur. De prestatiebonus is gericht op le realiseren doelstellingen, jaarlijks worden doelstellingen en criteria geformuleerd op basis waarvan de ilebonus kan worden behaald. De mate waarin doelstellingen en criteria worden gerealiseerd bepalen de hoogte van de preslatiebonus. De prestatiebonus is gemaximaliseerd op 50% van het basissalaris ilVh De Raad van Commissarissen stelt op basis van de gerealiseerde doelen en criteria, op voordracht van de Remuneralie Commissie, de hoogte van de prestaiiebonus vast. De realisalie van 50 van de maximum bonus is gebaseerd op KBITA-largets en 31) is gebaseerd op
autonome omzetgroei-targets. De overige 20 van de maximale bonus wordt bepaald door de realisalie van persoonlijke doclstellingen. Realisatie 'at target' leidt tot uitkering van een bonus van 35% van hel TVL De Raad van Commissai Issen heelt iie discreiionaire bevoegdheid om van de gestelde targets afle wijken indien bijzondere omsiatuhghedcn aan dc orde zijn. Dc realisatie van doelstellingen over 2009 heefl geleid lot uitkering van 20% van de maximale preslatiebonus voor de leden van de Raad van Bestuur gelijk aan 10% van hel basissalaris (TVI). Daarnaasi heefl de Raad van Commissarissen van haar discretionaire bevoegdheid gebruik gemaakl om op basis van de bijzondere externe omslandigheden en de geleverde preslatie len aanzien van herstel van de vv-instgivendhcid in het 2e halljaar en de bijzondere wijze waarop schulden ziin afgebouwd. De discretionaire bevoegdheid heeft geleid tol een additionele toekenning van een prestatiebontu van 20% van het TVI. waarmee de totale prestal iebomis is uil gekomen op 30% van hel TVI,
'Er is geen "change of control" paragraaf opgenomen in de ai^ beidsovereenkomsten van de leden van de Raad van Bestuur'
In hei kader van de meerjarendoelstellingen is een aandelenregeling geïntroduceerd die voor/iet in een lange termijn bonusregeling. De regeling maakt hel mogelijk voor de leden van de Raad van Besiuur om op basis van vooraf gestelde meerjarendoelstellingen aandelen om niei ie verkrijgen. op voorwaarde dal de leden van de Raad van Bestuur eenzelfde aanlal aandelen vooreigen rekening aanschaffen tegen de dan geldende beurskoers. De ontwikkeling van de ROCE en de ROS evenals de koersontwikkelingvan hel aandeel TKH ten opzichte van de voor TKH relevante Asc-index leiden ertoe dal tot toekenning van aandelen kan worden overgegaan. De gelbrmuleerde meerjarendoclsicllingen voor de Raad van Bestuur hangen samen met de in dit iaarveislag geformuleerde TKH-doelstellingen (pag. 9). Bepaald is dat jaarlijks maximaal 32.000 (ceriilicaten van) aandelen per lid van de Raad van Bestuur kunnen worden toegekend. De betreffende aandelen dienen als lange termijn belegging te worden aangehouden en mogen gedurende een periode van driejaar niet worden verkocht. De toekenning van de aandelen gesi biedt binnen een maand na bekendmaking van de jaarcijfers. Met ingang van 2004 worden er geen personeelsopties meer loegekend aan de leden van de Raad van Bestuni en is de optieregeling vervangen door voornoemde aandelenreueling. Op grond van gerealiseerde doelstellingen over 2008 zijn in maan 2009 aan de heer J.M.A. van der Lof 32.000 (ceriilicaten van) aandelen toegekend en aan de heer 1 D.H. de lange 18.670 (certificaten van) aandelen, waar tegenover de Raad
van Bestuur eenzelfde aanlal aandelen heefl aatigesehali tegen de op dat momenl geldende beurskoers, (zie levens pag. 112), De toekenning aan de heer E.D.H, de Lange heefi plaatsgevonden naar rato vanaf zijn toetreden tot de Raad van Bestuur vanal mei 2008, Voor de periode tot mei 2008 zijn op basis van performance criteria opties loegekend, ln de label op pag, 101 zijn de toegekende aandelen omgerekend naat" de waarde van de toekenning op basis van de beurskoers op momenl van toekenning en vervolgens gebrutcerd voor de af te dragen inkomstenbelasting
Dc Remuneratie- en Benoemingscommissie raadpleegt onafhankelijke heloningsadviseurs om de beloningsgegevens van ondernemingen uil de referentiegroep af te stemmen op de omvang van TKII 11e afbeldsiiiarkti-elerentiegroep beslaat uil de volgende ondernemingen: Aalberts, Accel, Draka, Briks. Group Schneider tirankrijk), imtech. Leoni (Duitsland), Stork, li nf ate en Wavin,
Hei doel van de Remuneratie Commissie is het pensioen van de leden van de Raad van Bestuur in lijn ie brengen en te houden met wat algemeen gangbaar is en dat deze consistent is met de voorzieningen die worden geboden voor vergelijkbare lunciies. Daarnaast omvatten de pensioenvoorzieningen liet recht op uitkering in bet geval wan slechte gezondheid of invaliditeit en een weduwen-en wezenpensioen in hel geval van overlijden, Ben cn ander op voorwaarden die vergelijkbaar zijn mei die welke van toepassing zijn voor deelnemen aan Int collectieve pensioensfonds zijnde medewerkers van de ondememing.
De vennootschap verstrekt geen persoonlijke leningen of garanties aan leden van de Raad van Bestuur.
| Vasie vergoeding | Vergoeding lidmaat schap commissies |
v.e>.,l | ||
|---|---|---|---|---|
| B^m | 2008 | |||
| i ommissai | ||||
| H.J. Hazewinkel RA | 35,000 | 5.000 | .MI ooo | 40.000 |
| ir. A. van der Velden | 25,000 | 7.000 | 32.000 | LMIIIIl |
| P. Morley M.Sc. | 25.000 | 5.000 | 30.000 | 30.000 |
| dis, l'.P.RC. Houben ' | 18.750 | 18.750 | 0 | |
| ir. M.E. van Lier Iels | 25.000 | 10.250 | 35.250 | 30.000 |
| Ir, AJ Driessen ' | 12.500 | l.50fl | 16.000 | 32.000 |
| Totaal bezoldiging | 141.250 | 30.750 | 172.000 | 164.000 |
I.Vanar28 april 2009 2 Tul on nn-l 2» april 2009
De AlgemeneVergadering heelt m 200S de bezoldiging van de commissarissen vastgesteld. De bezoldiging van een cotnmissaris ls niet afhankelijk van de resultaten van de vennootsi hap. De bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Commissarissen bedraagt € 35,000,- en die van de leden van de Kaad van Commissarissen € 25.000.-. De jaarlijkse vergoedjng voor ieder lidmaatsebap van een commissie van de Raad van Commissarissen bedraagt € 7,000.- voor de voorzit ier BB € 5,000,- voor ieder lid. Aan de leden van de Raad van Commisen worden geen optierechten toegekend.
Van de Raad van Besiuur hield uliimo 2009 de heet J.MA van der Lof 189.028 (ceriilicaten van) aandelen en de heet- l-.D.IL de Lange 37.340 (certificaten van) aandelen. Gedurende hel boekjaar heeft de heer J,M,A. van der Lof 64.000 (certificaten van) aandelen verkocht tegen een koers van € 7.40 in overeenstemming mei de regeling. Daan: hebben de de heren J.M.A. van der lol en h.U.H. de Lange lespeetlevelijk 32,000 en 18,670 (certificaten van) aandelen, gekocht tegen een koers van € 7,40 uit hoofde van de aandelenregeling. Van de Raad van Commissarissen hield niemand ultimo 2009 (certificaten van) aandelen I Kil
Dc leden van de Raad van Besiuur wotden, met inachtneming van artikel 2:162 Burgerlijk Wetboek, welk artikel op de vennootschap van toepassing is, benoemd door de Raad van Commissarissen, De Raad van Commissarissen geeft de Algemene Vergadering kennis van een voorgenomen benoeming van een lid van de Raad van Bestuur. De Raad van Comi sen ontslaat een bestuurder niel dan nadat de Algemene Vergadering over het voorgenomen ontslag is gehoord De commissarissen worden op voordrachl van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering. Voor een derde van hel aantal leden van de Raad van Commis-
sarissen geldt dat dc Raad van Commissarissen een door de
Gedurende 2009 heeft TKH de volgende belangen verworven:
| Naam deelneming | Land | Juridische eigendom en jeggenschap | Consolidatie vanal | Activitei! |
|---|---|---|---|---|
| Capassy B.V. | Nederland | 1011 | 1 Januari 2009 | Connectivity Systems (Industrial) |
| Observision B.V. | Nederland | too | 1 juli 2009 | Security Systems (Building) |
Ds transacties waarbij een meerderheidsbelang is verkregen zijn veraniwoord volgens de "purchase method of accounting De samenstelling van de verworven gecombineerde netto-activa is als volgt:
| .-.',l.,r,!, | Aan passingen |
Verkregen reèle ,., i.i-.-ii-- |
|
|---|---|---|---|
| Immateriële vaste aetiva | 1,336 | 1.858 | 3.194 |
| Materiele vaste .miva | 104 | 104 | |
| Voorraden | 454 | 454 | |
| Vorderingen | 384 | ||
| Kortlopende bankschulden | -549 | ||
| langlopende schulden | \$86 | -3.586 | |
| ;, voorzieningen | -206 | •206 | |
| I Menie belastingen | 564 | -474 | 90 |
| Overige si hulden | •770 | -770 | |
| Verkregen nelto-activa | !69 | 1.384 | 885 |
| Betaalde goodwill | 2,510 | ||
| Koopsom | |||
| Liquiditeiten verkregen | |||
| 'sei to betaling | 2,174 | ||
| i n-oul voorzien maar nog niet uitbetaald | -372 | ||
| Af: Reeds in bezit zijnde minderheidsbelang | -1.000 | ||
| Betaling in liquiditeiten | 802 |
De bovengenoemde i uiers /un gecombineerd weergegeven in verband mei de beperkte oinvanu van de geanpiireerde ondernemingen ten opzichte van TKH,
i, quireerde en meegeconsolideerde ondei nemingen liebben m 2009 met •: 0.2 niil|oeii netr jgedragen aan hei resultaai van TKH.
Indien de acquisities pet i ianuari hadden plaatsgevonden dan zou de som de bedrijfsopbrengsten van IKH C 727.3 miljoen en de nettowinst f 2,2 tnlljoen hebben bedragen In de genoemde nettowinstbedragen li rekening gehouden mei amorlisalie van ,1,111 de anpiisitie uerelateerde immatetiele vaste activa.
fr hebben geen materiële transacties m naiura plaatsgevonden.
Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die van wezenl(jk belang zijn voor hel inzicht in de Jaarrekening en de afgelopen lussent(jdse penode.
sten van de externeaccountani Deloitte zijn verantwoord onder overige bedrijfskosten en kunnen als volei worden gespecificeerd:
Onderzoek van de laarrekening Andere controlcopdrachten Adviesdiensten op liseaal terrein Andere mei-i ont ruled iensteti
| Overige onderelelen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Oelome | Delo.ne | Tottrt | |||
| 297 | 317 | 171 | 173 | 170 | 490 |
| 10 | 3 | 10 | i | ||
| 307 | 320 | 173 | 173 | 480 | 4 93 |
Per 31 december voor winstbestemming
| in duizenden euro's | ||
|---|---|---|
| 2009 | 2008 | |
| Activa | ||
| Vaste activa | ||
| $\mathfrak{D}$ Immateriële vaste activa |
34.822 | 34.524 |
| 3 Materiele vaste activa |
526 | 565 |
| 4 Financiële vaste activa |
312,931 | 325,561 |
| Totaal van de vaste activa | 348.279 | 360.650 |
| Vlottende activa | ||
| Vorderingen op groepsmaatschappijen | 57.887 | 130.765 |
| Overige vorderingen | 3.224 | 4.172 |
| Liquide middelen | 5.664 | |
| Totaal van de vlottende activa | 61.111 | 140.601 |
| Totaal activa | 409.390 | 501.251 |
| Passiva | ||
| Eigen vermogen | ||
| Geplaatst kapitaal | 9.256 | 9.017 |
| Agio | 12.444 | 12.683 |
| Wettelijke reserve | 13.668 | 9.728 |
| Herwaarderingsreserve | 23.770 | 23.452 |
| Omrekeningsreserve | $-5.262$ | 4.045 |
| Hedging reserve | $-6.826$ | $-6.180$ |
| Overige reserves | 230.834 | 189.725 |
| Onverdeelde winst | 2.652 | 49.934 |
| 5 Totaal van het eigen vermogen |
280.536 | 292.404 |
| Langlopende verplichtingen | ||
| Langlopende schulden | 72.000 | 125,000 |
| Voorzieningen | 11.790 | 18.840 |
| Totaal van de langlopende schulden | 83.790 | 143.840 |
| Kortlopende verplichtingen | ||
| Schulden aan kredietinstellingen | 29.456 | 53.593 |
| Overige kortlopende schulden 8 |
11.460 | 11.414 |
| Voorzieningen | 4.148 | |
| Totaal van de kortlopende schulden | 45.064 | 65.007 |
| Totaal passiva | 409.390 | 501.251 |
in dui^endee
| Vennootschappelijk resul iaat | -4 " | |
|---|---|---|
| Resultaat deelnemingen | 7.430 | |
| Nettoresultaat | 2.652 | |
2008
1.427 48.507
49.934
TKH maakt voor de bepaling v.m de grondslagen VOOI de waardering van aetiva en passiva en resultaalbepaling van baar vennooischappelijke jaanekening gebruik van de optie die wordl geboden m anikel 2;,162 lid 8 BW. Dil houdt m dal de grondslagen voorde waai n ai tiva en passiva en resiillaalbepaling van de vennooisi liappeli|ke jaai rekeninu van TKH geli|k /tm aan die van de geconsolideerde jaanekening.
Hierbij worden deelnemingen, waarop invloed van betekenis wordt uitgeoefend, gewaardei rd volgens de nettovermögens waardeniel bode.
Voor een beschrijving van dezi grondslagen wordt verwezen naarde grondslagen bij de geconsolideerde jaarrekening Het aandeel in liet result.i.n van ondel nemingen waarin wordl deelgenomen omvat hel aandeel in de resultaten van deze deelnemingen.
| Stand per 1 januari | |
|---|---|
| Acquisities | |
| Amortisatie | |
| llil/i'iiilen uaardeverminden | |
| Aanpassing i vm. earn-oul-verplii hting | |
| Aanpassing i.v.m. verpiichiing voor putopties gehouden | |
| door minderheiilsaandeelhouilei) | |
| Stand per 31 december |
Som der afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Cuniulaiieve verkrijgingsprijs
De toevoeging voor merknamen en klantbestanden betrelt de n-eie waarde die is toegekend a.m deze Immateriële ,R nva van geacquireerde ondememingen.
| Goodwill | Merknamen «n kl«ntb«iBOden |
Totaal | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 22527 | I 1 | 11.997 | 5.422 | 34.524 | 18,843 |
| 2.641 | 7,795 | 4.499 | 16.945 | ||
| 1.2211 | 18 | -1.220 | |||
| -888 | 0 | ||||
| 399 | •607 | 399 | -607 | ||
| 1.864 | 563 | 1 864 | 563 | ||
| 22.815 | 22.527 | 12.009 | 11.997 | 34.822 | 34.524 |
| 3.068 | 1.2211 | ||||
| 23.703 | 22.527 | 15.075 | 13.217 | 38.778 | 35.744 |
| Andere vasie bedrijfsmiddelen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | |||||
| Actuele boekwaarde per 1 januari | 565 | 470 | |||
| Mutaties | |||||
| Investeringen | 198 | 263 | |||
| Desinvesleringen | -9 | ||||
| Alschrijvingen | 4 45 | -159 | |||
| Totaal van de mutaties | -39 | 95 | |||
| Sland per 31 december | |||||
| Historische aansi li.itwaarde | 1,7111 | 1.604 | |||
| Som der afschrijvingen op de historische aanschalwaarde | -1.1,84 | •1.039 | |||
| Actuele boekwaarde | 526 | 565 | |||
| Deel- | deel- nemingen nemingen groepsmij |
ringen op | belasting latentie |
IfatM | |
|---|---|---|---|---|---|
| Stand per 1 januari 2008 | 168.077 | 1.814 | 102.028 | 1.146 | 273.065 |
| Mutaties uit hoofde van: | |||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | 3.864 | 1.864 | |||
| Resultaat | 48.507 | -419 | 48.088 | ||
| Onivangen dividend | -9.574 | -9.574 | |||
| Kapitaalstortingen | 17.512 | -17.000 | 512 | ||
| Herwaarderingen | 169 | •169 | |||
| Mulalie in cash llow hedge reserves | •883 | -883 | |||
| Acquisities | 3.722 | 3.722 | |||
| \eisirekte linaniiering minus | 7.902 | 7.902 | |||
| Overige mulaties | 6 3 4 | ||||
| Omrekeningsverschillen | -1.600 | -1.600 | |||
| Stand per 31 december 2008 | 229.456 | 1.395 | 92.930 | 1.780 325.561 | |
| Mutaties uit hoofde van: | |||||
| Verwerving en oprichting van nieuwe deelnemingen | |||||
| Resultaat | 8.022 | -592 | 7.430 | ||
| Ontvangen dividend | •15.956 | -15.956 | |||
| K.ipitaalstorling | 3.288 | ||||
| Hei waarderingen | 75 | 75 | |||
| Mm,nie in cash flow hedge reserves | 932 | 933 | |||
| Acquisities | •2347 | -498 | • | ||
| I Uiiiulali e | -158 | 458 | |||
| Verstrekte linaneieting minus aflossingen | -(-.,478 | -6.47» | |||
| ige mulaties | 868 | 868 | |||
| Omrekeningsverschillen | -lll l | -1 | |||
| Sland per 31 december 2009 | 223.527 | 304 | 86.452 | 2.648 | 312.931 |
üp pagina 122 en 123 is een overzichl opgenomen van de rechtstreeks ol indiieu gehouden belangen In dochterondernemingen.
Ovefigo Vorde- Actieve
in duizenden euro's
Voor hel verloopoverzicht wordl verwezen naar het geconsolideerde over/ichl van de mulaties in het eigen vermogen op pagina 73.
| •i^HIHiSS | 2008 | ||
|---|---|---|---|
| Maatschappelijk kapitaal | x 1.000 | €-000 | ۥ000 |
| liet maatschappelijk kapitaal besiaai uit; | |||
| gewone aandelen | 59.984 | ||
| cuinulaiief prelerenie linancieringsaandelen | 10.000 | ||
| converteerbare cumulatief preferente iinancienngsaanilelen | 10.000 | ||
| cumulatief prelerenie beschermingsaandelen | 60.000 | ||
| l-ll< nominaal € 0.25 | I 19M4 | 34.996 | 34.996 |
| priorileilsaandelen | -1 | ||
| lilk nominaal € 1.00 | 4 | 4 | 4 |
| 1100 | 35.000 | ||
| Waarvan niei geplaatst | 25.744 | ||
| Geplaatst kapitaal | 9.256 | 9.017 |
l. 4,000 priorlieiis- on J7.008.201 (certificaten v.ini aandelen.
In 2009 is een stock-dividend van 957.106 (certificaten van) aandelen ten laste van hel agio uitgekeerd. Het geplaaist kapitaal is mei het/ellde aanlal (ceriilicaten van) aandelen toegenomen,
De op naam gestelde gewone aandelen in de vennootschap zijn, met uitzondering van de registeraandelen. overgedragen aan hel Administratiekantoor dat certificaten van aandelen ititgeelt aan de nlieindelijke kapitaalverschaffers. Hei Administratiekantoor is de rechthebbende tot uiteindelijke kapitaalverschaffers. Het Administratiekantoor is de rechthebbende tot de aandelen en oefent ook het siemrechi uit, lenzij het Administratiekantoor hiertoe volmacht heefl gegeven aan de certificaathouders. Bij de wijziging van boek 2 BW (d.d. 1 oktober 2004) is cen bepaling ingevoerd op grond waarvan certificaathouders het recht hebben om een volmacht te kiijgen om op dc aandelen waartegenover de door ben gehouden i ei till eaten staan, stem uil te brengen. Hel Administratiekantoor biillt stemgerechtigd ten aanzien van de aandelen waarvan de ierttlicaathouders niet ler vergadering aanwezig ofvertegl Q woordigd zijn. De hiervoor bedoelde volmacht kan door het bestuur van het administratiekantoor in verschillende in de
wet genoemde gevallen worden beperkt, uitgesloten ol herroepen (zie tevens Corporate Goverance Code TKH), ln dat geval kan het besiuur van hel Administratiekantoor besluiten de volmachten te beperken, uit te sluiten ofte herroepen, waardoor het (weer) het stemrecht op alle geien iliieerde aandelen kan uitoefenen. De verhouding nissen hel Administratiekantoor en de certificaathouders wordt beheerst door de administratiev den. De beschermende werking van de certificering berust op dc 1 regeling. De ceriilicaten mogen voor gewone aandelen worden verwisseld, maar niet voor meer clan 1 % per houder van hel tolaal in de vorm van gewone aandelen iitste kapitaal. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar onmiddellijk, maar ook naar middellijk gehouden aandelen Dil overigens niet bij de overdrachl van gewone aandelen aan de vennoolschap zelf. Voor elke overdracht van preferenie ftnani lerincsaamU-len, eonverteerbarc preferenie financieringsaandelen en prelerenie beschermingsaandelen is goedkeuring vereist van de Raad van Bestuur, De Raad van Besiuur kan zodanige goedkeuring slechts verlenen onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen,
Aan de prioriteitsaandelen zijn geen bijzondere rechten loegekend.
Door de vennootschap is aan de Stichting Contimtiteit TKM cen optie verleend lot hel nemen van preferenie besihermingsaandelen tol maximaal 50% van tel bedrag van ten tijde v 'm de plaatsingvan preferente beschermingsaandelen uitstaande overige aandelen respectievelijk 100% van het bedrag van de ten lijde van de plaatsing van preferente beschermingsaandelen uitstaande overige aandelen indien de
De wettelijke reserve is gevormd voor:
Het aandeel in het eigen vermogen van de deelneming waarvoor het economisch eigendom wel is verworven, maar het jiiiidisi he eigendom nog niet.
De wenelijke reserve is niet uitkeerbaar.
De herwaarderingsreserve is niet uitkeerbaar.
Het dividend over 2008 werd djdens de AlgemeneVergadering vastgesteld op € 0.66 per (certificaat van) gewoon aandeel. Hel dividend werd naar keuze in conlanlen of (certificaten van) aandelen vastgesteld. Het dividend op de prioriteitsaandelcn werd vasigesield op fi 0.05 per aandeel.
In mtaal werd in hel eerste halfjaar van 2009 fi 13.885.630 dividend betaald en ten laste gebracht van de overige reserves.
Dc agioreserve is fiscaal geheel vrij uitkeerbaar.
| 2008 | |
|---|---|
| 8.776 | 11.990 |
| 952 9.728 |
1.678 13.668 |
De reserve omrekeningsverschillen is een wenelijke reserve die niel uiikeerbaar is
Daarnaasi is uit hoofde van stoekdividetul een bedrag van fi 239.276 ten laste van de agioreserve gebrachl. Na de balansdatum il december 2009 is door de Raad van Besiuur een voorstel winslbestemmlng gedaan, waar voor wordl verwezen naar de 'Overige gegevens" op pagina 114, Het voorstel winstbestemming is niet in de balans verwerkt en er zijn geen gevolgen voor de winstbelasting.
Aan bel management van de vonnootse hap en de groepsmaatschappijen worden optierechten op (certificaten vani gewone aandelen TKH toegekend. De rechten kunnen nooit eerder worden uitgeoefend dan na bekendmaking van de jaarcijfers van de vennooisi hap na een wachttijd van drie kalenderjaren, volgend op het jaar waarin de rechten ziin loegekend. Ue voonvaarden voor deelname zijn, mede ler voorkoming van
misbruik van voorwetenschap, in een intern reglemenl vastgelegd en zijn door de deelnemers sehrltK-iljk geaccepteerd. Ultimo 2009 heelt de vennootschap 715.001 (certificaten van) aandelen tn portefeuüle Iet aldekkltig van de optierei hten. Deze (certificaten vani aandelen zijn ingekmin tegen een gemiddelde koers van fi 11,05, De lotale inkoopwaarde bedraagt biet mee €7,900,761.
Overzicht van de uitstaande optierechten ma splitsing) van di- leden van de Raad van Besiuur en ovei ige geret lingden:
| Jaar van toekenning |
Uitoefen- prijs in € |
Aantal per 01.01.09 |
Toekenning gedurende het jaar |
het jaar | Verlopen Ingetrokken gedurende gedurende gedurende gedurende het jaar |
het jaar | Vervallen Uitoefening het jaar |
Aantal per 31.12.09 |
Uitoefenperiode | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| E.D.H. de Lange | 2004 | 5,06 | 5.800 | $-5.800$ | $\Omega$ | 2007-2009 | ||||
| 2005 | 8.04 | 7.200 | 7.200 | 2008-2010 | ||||||
| 2006 | 11.63 | 8.800 | 8.800 | 2009-2011 | ||||||
| 2007 | 16.33 | 8.800 | 8.800 | 2010-2012 | ||||||
| 2008 | 15.21 | 4.500 | 4.500 | 2011-2013 | ||||||
| 2009 | 7.42 | $\mathbf{0}$ | 6.000 | 6.000 | 2012-2014 | |||||
| 35.100 | 6.000 | $\overline{0}$ | $\overline{0}$ | $\sqrt{0}$ | $-5.800$ | 35.300 | ||||
| Overige gerechtigden | 2004 | 5.06 | 19.700 | $-10.400$ | $-9.300$ | $\Omega$ | 2007-2009 | |||
| 2005 | 8,04 | 94.700 | $-9.200$ | $-16.800$ | 68.700 | 2008-2010 | ||||
| 2006 | 11,63 | 167.600 | 167.600 | 2009-2011 | ||||||
| 2007 | 16.33 193.540 | $-3.600$ | 189.940 | 2010-2012 | ||||||
| 2008 | 15,21 | 102.143 | $-5.080$ | 97.063 | 2011-2013 | |||||
| 2009 | 7.42 | $\mathbf{0}$ | 134.961 | $-1.820$ | 133,141 | 2012-2014 | ||||
| 577.683 | 134.961 | $\theta$ | $\theta$ | $-30.100$ | $-26.100$ | 656.444 | ||||
| Totaal | 612.783 | 140.961 | $\mathbf{0}$ | $\bf{0}$ | $-30.100$ | $-31.900$ | 691.744 |
Aan de leden van dc Raad van Besiuur en Raad van Commissa lissen worden neen optierechlen toegekend De opties loegekend aan l-.D.H, de Lange zijn toegekend voor prest,mes in de de voorafgaand aan de benoeming tol lul van de Raad van Bestuur De gemiddelde aandelenkoers op de iiiloelendalimi van de aandelenopties gedurende het boekiaar was € 8.91,
Keele waarde op de vvaarilenngsdaniin Vei vv,ii hu- vulaiilileit Vi i wachi dividend Risicovrije centevoet Verwachte looptijd van de optie (in
Hn de verwachte looptijd van de opties is rekening gehouden uieiuie restricties ten aanzien van de uitoefening. verirekkansen van werknemers, alsmede niet mogelijke overwegingen van optiehouders.
IKII heell in lotaal een last v.m f 172.00012008: fi 400.000) verantwoord voor deze op aandelen gebaseerde betalingen die ziin afgewikkeld in eigen vermogensinstrumenten.
Gedurende het boekiaar zijn opties toegekend op 11 maan 2009, De geschatte reële waarde van dc opties toegekend ln 2009 bedraagt € 289,000. Deze reële waarde is bepaald aan de hand van een binomiaal waarderingsmodel en op basis van de volgende uitgangspunten:
| 2009 | 2008 |
|---|---|
| 2.05 | 3,55 |
| 43.2% | 32,1% |
| 3.5% | 3,5% |
| 2.5% | 3,5% |
| 4.0 | 4.0 |
tip viromi van ib- aandelenregeUng /nn aan de Raad van Bestuur (certificaten vam aandelen o n niet toegekend, liet aantal toegekende (certificaten vani aandelen bedroeg voor J.M.A. van der Lof 32.000 stuks en voor | p ||. de Lange 18.670 stuks I le kaad van llesliun heelt op hel/eltd. tiiiislip een gelijk aanlal iceililii aten vani aandelen legen de actuele beiiiskoers van fi 7,40 aangeschaft, een en andei volgens de regeling Ten gevolge van de/e aandelenregeling heelt IKIl een last van «710.000 (200S f 1-184.000) in de winst- en verliesrekenm., veraniwoord.
Belastingen en sociale premies Overige schulden en overlopende passiva
| 2008 | |
|---|---|
| 280 | 2.855 |
| 11.180 | 8.559 |
| Il 460 | 11.414 |
De vennootschap heeft zich op grond van artikel 2:403. lul 11 HW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uil rechtshandelingen voortvloeiende schulden van ali, Nederlandse dochterondernemingen waarvan de vennootschap 100% van de aandelen zowel direct als indirect houdl. De daartoe strekkende verklaringen zijn ler inzage gelegd len kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied, zijn zetel heeft
De onderneming heeft zich voor een totaal bedrag van fi 36.9 miljoen 12008: € 37,8 miljoen) formeel garant gesteld voor bankkredieifacilileiten. verstrekt aan enkele buitenlandse deelnemingen. Op deze kredieilu iliielt is ultimo 2009 voorfi 10,8 miljoen (2008: fi 20,5 miljoen) een beroep gedaan
Haaksbergen, 9 maart 2010
J.M.A. van der Lof MliA, voorzitter f.D.H. de Lange MliA
H.J. Hazewinkel RA, voorzitter ir. A, van der Velden, vice-voomtic P, Morley Msc, drs. P.P.F.C. Houben ir. M.E. van Lier Leis
Aangezien in het verslagjaar geen preferenie beschermingsaandelen en prelerenie lin.iiuieiingsaandelen hebben uitgestaan noch zijn uitgegeven, zoals bedoeld in artikelen 33.1. 3. 4. 5. 6 lid ben c. 8. 9 en 12 staan hieronder slevhts weeigegeven de artikelen onilient de vvinstbesteinniini; die betiekking hebben op de uitstaande aandelen.
l-eiliag gelijk aan hei in de vorige /in bedoelde tekort uit le keren ten laste van de reserves, niet iiit/oiulenng van de reserves die als agio gevormd zijn bij de uilgilte van preferenie linanciet ingsaandelen respeclievelijk converteerbare preferente Bnancieringsaandelen, Bii de toepassing van het bepaalde in dit lid worden de houders van de series prelerente financieringsaandelen en convetleerbare pnlerente linancieringsaandelen geliik behandeld,
Voor overige bepalingen uit de staluten verwij/en wij naarde website van TKII: www.ckhgroup.com. Een besluil toi wijziging van de statuten of tot ontbinding van de vennoolschap kan door de Algemene Vergadering slechts wonlen genomen op voorstel van de Raad van Bestuur, welk voorstel de goedkeuring van de Raad van Commissarissen behoeft en met een meerderheid van ten minste twee/derde van de niigebi-.u hustemmen in een algemene vergadering, waarin ten minste de helft van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigd is.
m duizenden euro's
Nettowinsl toerekenbaar aan aandeelhouders € 2,652,
Met inachtneming van artikel 33 van de statuten slellen wij voor aan de hoiulers van (certificaten vam aandelen een
dividend uil le keren van fi 0.50 per (cerlilii aai vamaandeel De betaalbaarstelling van het dividend vindt plaals op 25 mei 2010, Hei dividend op 4,000 prioriteitsaandelen is vastgesteld op fi 0.05 per aandeel van € 1.00,
Wij hebben de in dit rapporl opgenomen jaarrekening 2009 van l'KH Group N.V', te Haaksbergen gecontrol eerd. De jaan i inval de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per ;ii december 2009. geconsolideerde winsl- en verliesrekening, overzicht van hei loiaalresullaal. overzicht van mutaties in het groepsvermogen en een kasstroomoverzichl over 2009 alsmede de loelichling. beslaande uit een overzichl van de belangnjkste gehanteerde grondslagen voor Iinaneiele verslaggeving cn andere toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit dc enkelvoudige balans per il december 2009 en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2009 met de toelichting.
Het besiuur van de vennootschap is veraiiivvoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die bei vermogen en het resultaai getrouw dient weer le geven in overeenstemming met Inlernalional financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen dc Kuropese Unie en mei Titel 9 Hoek 2 HW, alsmede voor bel opsiellen van bet Verslag Raad van liestuur in overeenstemming met Tilel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omval onder meer: hel ontwerpen, invoeren en m stand houden van een Intern beheeisin^ssv sieem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in dc jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, hel kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en hei maken van schattingen die ouder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Onze verantwoordelijkheid is hel geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenslemming mei Nederlands rechl. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dal de jaarrekening geen ,iiw iikingeii van materieel belang bevat,
Hen controle omvat hel uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van conirolc-informatie over de bedragen en de Coelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de nit te n werkzaamheden ls alhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten, In die beoordeling iieenit de accountant in aanmeiking het voor het opmaken van en geitouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resullaal relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze le kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omslandigheileii adequaat zijn maar die niet tol doel hebben een oordeel tegeven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van dc vennootschap. Tevens omval een conirole onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijk heid van schattingen die het bestuur van de vennoolschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende cn geschikt is als basis voor ons oordeel
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de groot te en de samenstelling van hel vermogen van TKH Group N.V, per 31 december 2009 en van hel resullaal en de kasstromen over 2009 in overeenstemming mei International financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Linie en met Titel 9 Boek 2 BW.
Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling vnn het vermogen van IKH Group N.V. per 31 december 2009 en van het resullaal over 2009 in overeenstemming mei Titel 9 Boek 2 BW.
Bestuur, vom /over wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar js metdejaarrekeningzoals vereist in artikel : IVM lid 4 BW
Enschede. 9 maart 2010
Deloitte Accountants B,V, drs. A.j.li. jansman RA
i )ve!-eenkomsiigdc bepalingen van artikel 9 van de Administratievoorwaarden voor de aandelen van TKH Group N.V.. laatstelijk gewijzigd d.d. 14 mei 2007, berichten wij:
De Slichting Administratiekantoor TKH Group (hierna: 'de Stichting) heelt tot doel het tegen toekenning van royeerbare certificaten op naam ten niel van beheer verwerven en administreren van gewone aandelen in hei kapitaal van de le -bergen gevestigde naamloze vennootschap TKII Group N,V, De Stichting dient de aan de aandelen verbonden rechten op zodanige wijze uit te oefenen dat de belangen van de vennoolschap en de mei haar verbonden onderneming en alle daarbij betrokkenen ZO goed mogelijk worden gewaarborgd. Administrateur van de stichting is hei Hollandsch Administratiekantoor B.V. le Amsterdam.
Het besiuur van dc Stichting is in hel boekjaar drie maal bijeen geweest, In de vergadering van 18 maart 2009 heelt hel besiuur een toelichting gekregen van de Raad van Bestuur van de vennoolschap op het jaarverslag 2008 en zijn de agendapunten van de op 28 april 2009 gehouden Algemene Vergadering aangekondigd. De voorgenomen siaiuienwijziging van de vennoolschap is daarbij expliciet toegelicht. In deze vergade ring is tevens ingegaan op de Nederlandse Corporate Governance Code en specifiek de bepalingen die de eerlilicering raken Wederom is de coaclnsie bereikt dat hei onder allc omstandigheden verlenen van een stemvoimachi aan certificaathouders niel in overeenslemming is mcl de doclomschiijving van de Slichiing, In dit verband is vastgesteld dal de wet - in casu artikel 2:118a BW, prevaleert boven de desbetreffende bepalingen van de Code.
In lijn met deze wettelijke bepaling zal aan een certificaathouder, die hierom verzoekt, een volmailu worden gegeven om Zl llsi.indig en naar eigen inzichl zijn slem uil le brengen op een aandeelhoudersvergadering, maar beeft bei bestuur hel rechi de volmacht te beperken, uit ie sluiten ofte herroepen in de door de wel omschreven gevallen.
Voorafgaand aan de Algemene Vergadering 2009 is de Slichiing op 28 april 2009 bijeengeweest ter voorbereiding op de voornoemde aandeelhoudersvergadering. In de Algemene Vergadering zijn de houders van cenilicaien van aandelen in het kapitaal van de vennootschap in de gelegenheid gesield zelfstandig slem uil te brengen op de met de door hen gehouden certificaten corresponderende aandelen, rekening houdende mei de wenelijke bepalingen. Ier vergadering was 99.2% van hel geplaatst kapitaal veriegenwoordigd, 43.4% van de certificaathouders heefl aan de Slichiing volmacht aagd voor hei zelfstandig uitbrengen van een slem op de met de door hen gehouden cerlificaien corresponderende aandelen. De Slichiing heefi tijdens de Algenune Vergadering 2009 stem uitgebracht op de resterende 55.8% van hel ler vergadering vertegenwoordigde geplaatsie kapitaal. Op voornoemde Ugemene Vergadering was hel bestuur van de stichting voltallig aanwezig cn heefl hel na overweging van alle relevanie facioren Ien gunste van alle agendapunten die ter siemming zijn gebrachl gesiemd.
In de vergadering van 23 sepiember 2009 heeft de Stichting een toelichting gekregen van de Raad van Bestuur over de hall jaarcijfers 2009 en is de website van de Stichting geëvalueerd. De Stichting heefl geconstateerd dat de website informatiel is en dat deze regelmatig wordt be/m ht Tevvus is hel Rooster van Aftreden 2010 besproken. De Stichting heefi eveneens een be/.oek gebracht aan het 'Realive Experience ( enter' in Capelle a d Ijssel, waar een demonstratie is gegeven van de zorgoplossingen van TKH.
De bezoldiging voor de onafliankelijke leden van de Stichting Is li.itsieliik in 2007 gewijzigd. De bezoldiging voor de voorzitter is f. lO.OOO.- per jaar en die van ecn besmurder « K mill, pel i.i.ir. len exlra honorarium wordl loegekend milieu van hel bestuur extra inspanningen worden gevergd. De kosten van de Stichling hebben in 2009 € 31.011.- bedragen.
Ingevolge hei rooster van altreden liep de iermi]n van de heer prof. mr. M.W. den Boogerl in 2009 af. De heer Den Boo was beschikbaar voor herbenoeming. Confonn de si.nuu-n van de Stichting worden bestuurders door bei hi'siuur van do Stichting benoemd. Hel besiuur van de Stichting heefi de heer Den Boogerl voor een periode van vier jaar benoemd.
Hei bestuur van de Slichiing besiaai uit 3 onafhankelijke bestuursleden cn wordt thans gevormd door: de heer 1 II. Sehreve. vomviriiT de heer mr. J,W, Termijtelen, de heer prol mr M,W, den Boogerl
De bestuursleden oefenen de hierna vermelde functies uil: De voorzitter van het bestuur, de beer f,H, Sehreve (1942) is onafhankelijk bestuurslid De heer Sehreve is onder meer voormalig voorzitter van de Raad van Besiuur van Koninklijke Ten Cate N.V. voorzitter Raad van Bestuur van Heidemij; Arcadis en van Rabobank Inlernalional. Dc heer Sehreve ls vooivitier van de Raad van Commissarissen bij hei beursgenoteerde fonds l-'ugro N.V. waar hij tevens bestuurlid is van de Stichting fugro Preferente Aandelen evenals bestuurlid Slichting Continuïteit fugro. Daarnaasi is de heet Sehreve onder meer voorzitler Raad van loezichl van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam, lid Raad van Commiss.ins sen HVC N.V. voorzitter van de Stil hting Preferenie Aaiulelen II I .s Helieer N.V. en voorzitter van het bestuur van het Universiteiisionds Universiteit Twente,
De heer mr. J,W. Termijielen (1942) is onafhankelijk bestuurslid De heer Termijtelen, voormalig bestuurder van Hanque Paribas Nederland N.V. en Nidera Mandelscompagnie B.V., Is onder meer commissaris bij l'iamedico Holding B.V., NMKW N.V. (voorzitten en de franse vennootschap Sedis S.A. (voorzitten, bestuurslid van de Slichiing Continuïteit BESI en bestuurslid van de Slichiing Coniinuiieii OcioPlus. Hij is levens voorzitler van Stichling "De Opkikker'.
De heer prol. mr. M.W. den Boogerl (1943). is onalliankelijk bestuurslid. De heer Den Hoogen is (emeritus) hoogleraar Effectenrecht, Rijksuniversiteit Groningen, lid bestuur Nederlands Arbitrage Insliluul, voorzitter Arbilragecommissie DSI, lid Raad van Toe/.iehl Slichiing Communicatiekanaal Aandeelhouders, lid Commissie Kapilaalmarkten Aiiiotiteii Financiële Markien, lid Commissie Vennootschapsrecht Ministerie van Justitie, plaatsvervangend lid Fusiecommissie SER en bestuurslid van een aantal stichtingen met een beschermingsfunctie bij een beursvennootschap.
De Stii hting houdt kantoor op het adres van de vennootschap. Tevens is de Stichling via haar website te bereiken: www.stkhtingadministradekantoortkh.com
De Raad van Besiuur van TKH Group NV cn het besiuur van de Stichting Administraliekantoor TKH Group verklaren hiermede dal naar hun gezamenlijk oordeel de Slichiing Administratiekantoor TKH Group een van TKH Group NV onafhankelijke rechlspersoon is in de zin van arlikel 5:71 lid 1 sub d Wei op hei financieel toezicht;
Haaksbergen, maart 2010
De siuhiing Continuïteit 'IKH. gevestigd ie Haaksbergen heeft len doel het behartigen van de belangen van de vennoolschap en alle aan de vennootschap verbonden ondernemingen, op zodanige wijze dat deze belangen zo goed mogelijk worden gewaarborgd, en dal invloeden welke de zelfstandigheid en/of de conlinuiteit en/ol idenliteit van de vennooisi hap en haar ondernemingen in strijd met die belangen zouden kunnen aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd, zomeiie hel verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.
De Stichting Continuïteil I KH heelt in 2009 twee keetvergaderd, waarbij • op uitnodiging van het bestuur van Stichting Continuïteit TKH - ook vertegenwoordigers van de vennoolsehap aanwezig waren.
'fijdens de besiuursvergadei ing van maart 2009 is onder meet aandacht besteed aan de Corporale Governance Code van TKH, het Rooster van Aftreden van de Slichiing en de gang van zaken bij 'l'KH Group, De vergadering stond levens in het teken van de maatschappelijke discussies over beschermingsconstructies. Hei besiuur heefl in deze vergadering opnieuw geconstateerd dat het gezien de ontwikkelingen hei wenselijk is de bestaande structuur le handhaven. Daarbij is tn aanmerking genomen dat er zowel bescherming is door middel van 11 nnii ering van aandelen alsook bescherming door muldel van de calloptie die aan Stichting Continuïteit TKH is verleend tot het nemen van beschermingspreferente aandelen tol maximaal 50% van het bedrag len tijde van dc plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitslaande overige aandelen, respectievelijk Hifi", van hel bedrag van de len lijde van de plaatsing van beschermingspreferente aandelen uitstaande overige aandelen indien de beperking van de rovementsmogelijkheid komt Ie vervallen.
In juli 2009 ontving de Stichling het droevige bericht van hel plotselinge ovei lijden van haar voorzitler. jonkheer mr. Brik Beelaerts van Blokland. De heer Beelaerts van Blokland bad vanal 2002 zitting in de Stichting Conlinuiieii. waarvan vanaf medio 2004 als voorzitter. De heer Beelaerls van Blokland heeft op zijn eigen, professionele en toegewijde wijze invulling gegeven aan het voorzitterschap met moderne opvaningen over Corporale Governance en maatschappelijke belangen. Daarbij maakte hij professionele afwegingen tussen maatschappelijke verantvvoordelijkheilen en de belangen van de vennoolsehap en de met de vennoolschap verbonden onderne mingen. Wij hebben mcl hem een zeer kundig en betrokken bestuurder verloren.
In de vergadering van september 2009 is stilgestaan bij hel overlijden van de heer Beelaerls van Blokland en de ontstane vacature. Daarbij is de onafhankelijkheid van hei bestuur van di stichling nogmaals aan de orde gesteld en is geconstateerd dat in hel licht van recente Ontwikkelingen hel wenselijk is om over te gaan op een volledig onalliankelijk besiuur. Hierdoor wordl er met langer onderselu-ul gemaakt tussen bestuurder A en B. De heer H.j. Hazewinkel RA zal in de vergadering van maart 2010 derhalve als bestuurder A terugtreden uil het besiuur van de Slichiing. De heer drs. I 1' I.M. (Leon) van den Boom is bereid gevonden om zitting te nemen in bet besiuur van de Slichiing. De heer Schonis is bereid gevonden om hel voorzitterschap te vervullen. Tevens is in de vergadering van sepiember jl. de mogelijkheid besproken om aan de Slichiing Continuïteit het recht toe ie kennen tot het instellen van een eiu|uêieverzoek. De Stichling is hierdoor bevoegd een verzoek in te dienen tot het instellen van een enquéteprocedure bij de vennoolsehap. indien de Stichting van mening is dal er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan hel beleid en de gang van zaken van de vennoolschap en de Stichting van mening is dat hij door voormeld reilu in u roepen handelt ter behartiging van de belangen als vermeld in de doelomschrijving van de Stichting, liesloien is om hii over le gaan welk besluit bekrachtigd zal worden dooreen overeenkomsi nissen de vennoolschap en dc Slichiing Continuïteit. De Raad van Commissarissen van de vennootschap heeft het aangaan van deze overeenkomst door de vennootschap goedgekeurd.
Conform het roosier van altreden was in 2009 de beer prof. mr. H.M.N. Schonis aftredend en herbenoembaar. De heer Schonis is voor een periode van vier jaar hei benoemd.
Hei Stichtingsbestuur zal vanaf maart 2010 worden gevormd door: de heer prol. mr. II.M.N. Schonis. voorzitter mevrouw mr. S. Drion de heer mr. P.M. Runderkamp de heer drs. L.P.L.M. van den Boom
De Raad van Bestuur van TKH Group NV en het liestuur van de Stichting Continuïteil TKH verklaren hiermede dal naar hun gezamenlijk oordeel de Slichting Continuïteit een van IKII Group NV'onalliankelijk re. hlspers 1 i-, iu de /,in van artikel 5:71 lid 1 sub t Wel op hei 1 inan. : hl.
Haaksbergen, maart 2010
Het besiuur
De omzet is in 2008 met € 159,2 miljoen gestegen naar € 997.0 miljoen. Hel bedtijlsresultaai vóór amortisatie (EBITA) steeg met 21.7% naar € 80,2 miljoen in 2008, De uitzonderlijke koperprijsdaling had een negaiief effect op het bedrijfsresultaat in hel vierde kwartaal van € 12 miljoen. Daartegenover Stond een éénmalige bate in dai kwartaal voor het gedeeltelijk terugnemen van de impairment op telecom-acttva van 6 4.0 miljoen. De groei van de HBITA gecorrigeerd voor de/e ei u-i ien bedroeg 11.8 - waarvan 15,7% autonoom werd gerealiseerd De net low inst voor amorlisalie en bij/otiilere belastingbate m 2008 bedroeg f 51,1 miljoen, een siiiging van 22.'!% len opzichte van 2007, De nettowinst over 2008 steeg naar f- 50.3 miljoen, een stijging van 12.4'., ien opzichte van 2007. De winst per aandeel bedroeg € 1.43.
De om/et in het eersie kwartaal 2009 daalde met 26,1%. De omzeldaling gecorrigeerd voor de effecten van de gedaalde grondslofprijzen bedroeg I8.8',i, De daling werd voor 2,8 petisecrd door de in 2008 geacquireerde bedrijven. Met name door de omzetdaling en hei daarmee wegvallen van de kostendekking daalde de EBITA mei 72.6% naar € 5,5 miljoen in het eerste kwartaal 2009. De nettowinst daalde met 90.8% naar€ 1.1 miljoen in het eerste kwartaal 2009.
De Algemene Vergadering heeft het dividend over het boekjaar 2008 vastgesteld op € 0.66 per (certificaat van) gewoon aandeel van nominaal C 0.25, Tevens heeft de Algemene Vergadering de heren HJ. Hazewinkel RA en ir. A. van der Velden herbenoemd in de Raad van Commissanssen en de heer drs. Ph. Houben benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen van TKH (,roup NV. Na alloop van de Algemene Vergadering is de heer ir. A.J. Driessen (vice-voorziitcti conform het rooster afgetreden. De heer ir. A. van der Velden volei de heer Driessen op als vice-voor/.itlei van de Raad van Commissarissen. Tevens heefl de Algemene Vergadering ingestemd mei de statutenwijziging TKH Group.
28 april 2009
De om/et is in hel eersle halljaar 2009 met t 151.3 miljoen gedaald naar € 353.5 miljoen. Van deze daling was 4,5% hel gevolg van doorberekende gedaalde grondsiolprijzen. De bijdrage in de omzet van de in 2008 geacc|iiireerde bedrijven bedn- De bedrijfskosten exclusief bijzondere lasten daalden in hei eerste halljaar mei € 13.4 miljoen, waarvan € 9.3 miljoen in hel tweede kwartaal werd gerealiseerd. Hel bedrijfsresultaat vóór amortisatie van immateriële activa (1 l'.II.Vien bijzondere lasien daalde mei 68,7% naar € 13.8 miljoen in de eersle helft van 2009. In het tweede kwartaal werd. in lijn mei hel in april voor hel heli- jaar aangekondigde rcorganlsaticprogramma van € 15 miljoen, een bijzondere last genomen van € 7.2 miljoen, lie I 1111.\ na bijzondere lasten bedroeg C 6.IJ miljoen. De neliowinsl voor amorlisalie en exclusief bijzondere lasten over het eerste halljaar 2009 bedroeg 6 -i.-l miljoen. De netlowiiisl vooi amortisatie m inclusief bijzondere lasien bedroeg €0,8 miljoen negatiel De neliowinsl na amorlisalie en bijzondere lasten ovei hel eerste halljaar 2009 bedroeg € 2.6 miljoen negatief. De gewone winst per ,i.indeel ivdroeu negalielf 0,08 (111 2008: € 0.72),
27 augustus 2009
Deomzet tn het derde kwartaal 2009 daalde met 27,5% naar € 179.2 miljoen. Van deze daling was 3,7% hel gevolg van doorberekende lagere grondstofprijzen. De bijdrage in de om/et van de in 2008 geacquireerde bedrijven beili De lüilTA voorbijzondere lasien daalde mei -14,l.. naar€ 10.9 miljoen. In lijn met het eerder aangekondigde reorganisatieprogramma van f. 15 miljoen voor in heel 2009. werd in bel derde kwartaal een reorganisalielast genomen van €4.4 miljoen, waarvan € 3.6 miljoen onder I HU A verantwoord is De koslen daalden in hel derde kwanaal met € 10,1 miljoen. De nettowinsl vooi amortisatie en bijzondere lasten bedroeg € 4.6 miljoen. De nettowinst na amortisatie en bijzondere lasien daalde in h€t derde kwartaal naar f' 1,1 miljoen. Over de eerste negen maanden 2009 daalde de omzet met 29.2% naar € 532.7 miljoen en de 1 H11A met 61.114 naar € 24.7 miljoen. De nettowinst voor amorlisalie en bij/ondere lasien daalde over de eersie negen maanden met 77,1% naar € 9.1 miljoen lu- luitovvinst na amortisatie en bijzondere lasten daalde over de eerste negen maanden naar £ 1.6 miljoen negatief.
12 iwwmhcr 2009
• .1-1 l.ilMU'kMrjjl 16-04 700S AK Di iel uu Iuni (MU 392 348 E inloSfbb-lighu-oiKvpls nl WWW hh !ii;huii:i
:::hur% Wridehek 109 1 Brodj S41 64 56 • cjpible.nl I www.capjblr nl
J Bresiers td 1 4S-11 kl T 076 20 00 100 E www.tomniend.nl I Info^i-omnii'ml nl
big, SISA v.in l.ouvcn MIM weg 31 IMI NT Bi'vrrwljk T 0251 26 <• E infoftekb nl I www.rkbgroepjil
ïTU DI) somorrn T 0493 49 66 65 E mfoOavoifchmck nl www jvmcchnii-k nl
1 M i vtin der Sanden llransk.nrip 3 ii liu-rvoorl 1 0475 56 67 67 - ivrkoopnin'ldra.nl t www.cldn.coin
ngaelc (Cg 14 U i * PX De Kwakvl T 0297 31 03 00 E MlnsupPrlipec.nl -• wwweljpec.nl
Funea Broadband Services BV k KncISih KijdiTsiraal I 490 l KI) Ooslerhoui 47 58 00 i www-Tuncacom
3772 Ml Bameveld
/ VUll ,\ill M i lektmtttat t^
0 4 0 E mfo
i ww-v-,
JAM . 6191 Ni 174 65 56 m l n i |,IM.IOII I nl
i www livocom nl
• Intronics Espana SA. Spanje
• tydrs HJ ..', Kivinm BmiUvaril 101 2909 11 I QtMl « n -..
H.P vun ; -,11 k IS .••ii IIK BMibulMn r 079 1319313 Info 1 WWVVl.ih.i e
(. vdn ilcn Hoek uv.-lwrg 20 1I05B| AmMiiit.iin t. 0 T 020 4620700 keyproce»- I WWM
4 N M l i Weg en Bosch 86 2661 CXI nhuek T 010 52 49 249 I WWW p.llll..ll.-s Ml
TR- Asslf! M.-lkniitrr I5il 381,1 Sl-T 03J . si-illlllVU i i www lei iiiliivwi.iks nl
R. Rietveld Vlcugclbool 20 Heulen T 030 21 92 050 E infoOscamon nl | wwwsunto n nl
1 tvsmynl ütlcru' 9000 Gent, h. 932 58212 , www lalt tii-
•\ Kot-m. tl. M.i/ilil-.t.-ki 10.11,1,11 17 7483 PC. Haal T 053 57 33 333 E intWt-lexim-eure; I www.tcxim-eure|
• Texim Europa GmbH, Duitsland • Texim Europe BVBA, Betgii
f BO M Bektroitna i IT VtSSFGHaaM T 053 85 05 000 :;.|lis "1
ILA.R LUI I • Spinnentraai 15 7-ISI Kl Haaksbergen T 053 57 32 i i ww-v-,
(HM van drr kuil Induslneslraat 77
j . van den Berg. K mn Jen Berg Kjdonsiraal 10-14 2718 TA Zoel. r 079 36 3» i 11 lilli . JVlI-M- i IIIUV , .HU
WWM vih,'-<-i UI''
Il / | S[i,in|eT, C VV Borghuil, HJ Voortman NH.I Rl T 0578 67 91 11 iip.com WWW vini yoaip.com
•...er. V Meyer • Bielefeld Duttslaad Jl 40 418 0 ellvelfktronitde i w-wwrlhekklmnik il.
• EFB Istanbul, Turkije • Advanced Network Services. Hong Kong
Ernst & Engbring GmbH & Co. KG i KUdt iniiii-i 45739 Ocr-nrkensihwick Dttitaland
i ind T M9 3562 69241180
11' Hrtm i n , h. nl iiiiiiiin : ! md B 06 923 40 ml,, ml ninl'li .'mi
u u u net miihii,oin
• NET USA .nc, USA
.•..•her .«•Idorf • iiie40 kralh Duiulaad sj 115 333
• TKD KABEL GmbH R. Domei, J. Nfumunn
• Standort Iserlohn ZoIlhaiissii.iKi- ii 58640 Iserlohn Duitsland T *49 2371 43 50 •lui ltkd-kabel.de l wwwtkil-k
• Standort Pliezhausen Karl-Hen,--sn 72124 Pliezhausen Dutaland T -49 71 27 81 04 01 pUMluiuenOtkd-kalicl.de
I wwvv.lkil-kiiliol tli-
Tevens vestigingen in: • Kaweflex Wire and Cable inc, USA • HPM Cables Sari, Frankrijk
• TKD Polska. Polen
• Schrade Kabel und Elektrotechnik GmbH M, Schrade Garl-Benx-Strassc i 89604 Allmendingen Duitsland 391 70 74 0 E InfoStchrade-kabel de I www,schradc-kahi-l il.-
TKH Security Solutions Deutschland GmbH H,IVcbcr Zentrale Düsseldorf lli-iiimh-lk-ri/. si 40699 I rkr.nli Duitsland T -49 211 21 02 J3 50 U.-IH-I li,ir,ilil^ll-:li-seiii|-jlv.ilr WWW.tlcb-secilrtl?.de
C&C Partners Telecom Sp. 2.0.0. .vt \i ul 17Slycznia 119. 121 c-i-tiiii Leszno l'o len .52 5 55 55 . 1 pai nu-i - i'l
Tevens vestigingen in-
Ruc> du Chcmin Blanc 91165 Longjumeau Ceiet Prüiikrijk ' • 33 1G9 79 14 14 E coutactficae-gioupe.fV I »ww.i-ac-groupc.fr
• Axilogic
P Pltilmt 8, Rm- det 1 p rankrijk . : -150 92 82 24 E infrusiiKilogi..- Ir I vvww.axilogic.lr
• Ithaca
ITOKoutederOasis ju mn (asablanca Mirnkki) 22 98 66 66 satesOithacaman
0' Amii.li-i Via Danle Alighieri 21 Tor • 21 Qtiatei 29010 Villanovo siiHAritj il'( 1 Italic • l'l 52 383 78 99 -. nulusIniMl wwwJicindu
. , ., II BaUak ut. 17 Siv-i/ni,i l-'t 64-100 l.iwiu-Polen ; -48 65 525 5528 klik.itii-lli-ihiiiik pl 1 www.tkbkabelteclniiek.pl
l
, CriVün<, ( BóüTtmünS Anncbergsvlgen 1 - Zweden • TKH Finland Oy
Mvvniuii'lllli' 211 01600 l Finland T •358 10 666 21 40 E intoStkhfinland.fi www.tkbflnland.fl
TKH Asia J. Buurrmuns 60 Alexandra IVrr.ui' *02-10 TIn-( umli-ili il.ubby B| Singapore 1118502)
• Isolectra Far East Pte.Ltd A liinih l 60 Akxaiulr.i lirracc «02-IÜT1U-(.I.IIII.-III it.ibbyBl Singapore (118502) T «65 6 27 22 371 I-1K|1I!|- , iMili- i H M www.isotectrax
Zainal Abidin Bin 18, lalan Asuka U8;83 Scksycn U8 Bukil Jelulong 40150 Shah Alam 11 Danil l lisan. Maleisië I «60 378 46 99 88 i-.ni isolectra com my
TKH Middle East fi Zljlr l'.O. Box 261167 Jebel AN Dubai UAB I -971 48862162
.Vl,i ( 1 Unke 4 Road New 81 High Technology ie Developm,.; Pukou Nanjing 210061 China r .86 25 58H E marketingsSlfo.coiii cn I wrww.iro.com .cn
A. Kroczf 4485. Allen Road Slow, Ohii) -1 I USA T «1 330 929 68 00 tales lv ml •• 1 www.vmi-group.com
Condominio Industrial Sergio Rodovia Presidente Datra KM 316. seiiiuloKJ. CEP375804)00. Itatiaia-RJ Brazil :4 21089425
C. Sun Internal 41. No.so Beijing Zfaong Road Vanl.u I 111/ Shandong 264006 China T -f86 535 694 89 70 viniv vmi.vonviii I www.vmi.com.cn
Xu k'tinijyiiiin Kbngfo '111,111 Road 886 l-ushan High 81 New Tech Industrial Part v.iiiiin Shandong 265500, ( In 11.1 S3S 63 001 39 . vini- iivnii.com.cn I www.vmi 11 un.1 n
M. Chra Jiangsu Vaiiu'ize Iniernaiinnii Meiellurgical Indiisirul Park niii,ini!ve Road. |int rfiagang -15625 Jiangsu Province China 1 •86 512 585 711 88
E sales&i.ibleinakernei
vv'vvvv.cibleinaker.iiei
| Naam | Plaats | Land | Zeggenschap ' | Telecom Solutions Solutions |
Building | Industrial Solutions |
|---|---|---|---|---|---|---|
| AVO Techniek B.V.1 | Someren | Nederland | 85% | • | ||
| Bekker & Business Holding B.V. -' | Doetinchem | Nederland | so | |||
| B.V. Twentsche Kabelfabriek | Haaksbergen | Nederland | 100% | • | • | • |
| bv Els pee | De Kwakel | Nederland | IOOM | • | • | • |
| Capable B.V. | Breda | Nederland | 100'>,. | • | ||
| Capassy B.V. | Etten-Leur | Nederland | 100% | |||
| Commend Nederland B.V. | Prinsenbeek | Nederland | 75% | • | ||
| EKB groep B.V. | Beverwijk | Nederland | 100% | • | • | • |
| Electro-Draad B.V. | Ittervoort | Nederland | 100% | • | ||
| Punea Broadband Services B.V. | Oosterhout | Nederland | 100% | • | • | • |
| Intronics Barneveld B.V, | Barneveld | Nederland | 100% | • | • | • |
| Isolectra B,V, | Capelle aan den IJssel | Nederland | 100% | • | ||
| Javocom B,V, | Beek | Nederland | 100% | • | ||
| Jobarco B,V, | Bent hui zen | Nederland | 100% | |||
| Keyprocessor B.V.! | Amsterdam | Nederland | 90% | |||
| l'aniaflex B.V. • | Bergschenhoek | Nederland | 92% | • | ||
| SecuriivWorks B.V. | Nijkerk | Nederland | 'in | |||
| Texim Europe B.V. | Haaksbergen | Nederland | 100% | • | • | |
| TKH Logistics B.V, | Haaksbergen | Nederland | 100% | • | • | |
| Transmea B.V,J | li'lystail | Nederland | 90% | |||
| USE System Engineering B.V, | Haaksbergen | Nederland | 75% | |||
| VUG Securilv B.V. | Zoetermeer | Nederland | 100% | |||
| VMI Holland B.V | Epe | Nederland | 100% | • | ||
| Inec N.V. | Sint-Antonius Zoersel | België | 100% | • | • | • |
| Techno Specials | Gent | België | 100% | • | ||
| Texim Europe BVBA | Brussel | België | 100% | • | • | |
| VMC Klan A/S | Ballerup | Denemarken | 100% | • | • | |
| EEB GmbH 8. Co. KG | Forst | Duiisland | 100% | • | ||
| EFB Elektronik GmbH | Bielefeld | Duitsland | 100% | • | • | • |
| Ernst & Engbring GmbH & Co, KG | Oer-Erkenschwick | Duitsland | 100% | • | ||
| New Electronic Technology GmbH | Pinning | Duitsland | 84% | |||
| Schneider Intercom GmbH ' | Erkraili | Duitsland | 85% | |||
| Schrade Elektrotechnik GmbH | Allmendingen | Duitsland | 100'!:. | • | ||
| Schreinermacher Kabelamfekiionen GmbH | Kaarsl-Bullgen | Duitsland | 100% | • | • | |
| Texim Europe GmbH | Quickborn | Duitsland | 100% | • | • | |
| TKD Kabel GmbH | Neiieial | Duitsland | 100% | • | ||
| TKH Security Solutions Deutschland GmbH | Erkrat h | Duiisland | 100% | |||
| VMI-AZ Extrusion GmbH | Runding | Duitsland | 100% | • |
| Naam | Plaats | Land | Zeggenschap 1 | Telecom Solutions |
Building Solutions |
Industria) Solutions |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TKH Finland | Vantaa | Finland | 100% | it. | $\alpha$ | |
| Axilogic SA | Ville la Grand | Frankrijk | 100% | $\alpha$ | ||
| CAE Data SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | o. | o | $\alpha$ |
| CAE Distribution SAS | Champlan | Frankrijk | 100% | $\circ$ | o. | $\circ$ |
| HPM Cables Sarl. | Chaon | Frankrijk | 100% | $\circ$ | o. | o: |
| KC Industrie Sarl | Villanova sull' Arda | Italië | 95% | $\frac{1}{2}$ | ||
| UAB C & C Partners Lt | Vilnius | Litouwen | 100% | ۰ | ||
| C&C Partners Telecom Sp. z o.o. | Leszno | Polen | 100% | o. | $\alpha$ | |
| TKD Polska Sp. z o.o. | Warschau | Polen | 100% | × | ||
| TKH Kabeltechniek Polska Sp. z o.o. | Leszno | Polen | 100% | $\circ$ | o. | × |
| Intronics Espana SA | Malaga | Spanje | 100% | 市 | $\circ$ | $\alpha$ |
| EFB Elektronik Ltd | Istanbul | Turkije | 100% | $\circ$ | $\Phi$ | |
| Intronics Sweden AB | Tierp | Zweden | 100% | $\alpha$ | a. | o. |
| VMC Elteknik AB | Mariefred | Zweden | 100% | $\circ$ | o. | |
| VMI South America Ltda. | Sao Paulo | Brazilië | 100% | × | ||
| Isolectra Malaysia Sdn Bhd | Shah Alam | Maleisië | 100% | $\alpha$ | a. | |
| Ithaca | Casablanca | Marokko | 51% | $\alpha$ | ||
| Advanced Network Services Hong Kong Ltd. | Hong Kong | PR China | 100% | W. | ۰ | |
| Twentsche (Nanjing) Fibre Optics Co. Ltd. | Nanjing | PR China | 100% | $\alpha$ | ||
| VMI (Yantai) Machinery Co. Ltd. | Yantai | PR China | 100% | a. | ||
| VMI Ltd. | Yantai | PR China | 100% | $\circ$ | ||
| Zhangjiagang Twentsche Cable Co. Ltd. | Zhangjiagang | PR China | 100% | $\alpha$ | ||
| CMF Taiwan | Taipei | Taiwan | 60% | $\otimes$ | ||
| Isolectra Far East Pte Ltd. | Singapore | Singapore | 100% | $\alpha$ | $\theta$ | |
| Kaweflex Wire and Cable Inc. | Cincinnati | USA | 100% | $\circ$ | ||
| NET USA Inc. | Highland | USA | 77% | $\circ$ | ||
| VMI Americas Inc. | Stow | USA | 100% | $\alpha$ | ||
| TKH Middle East | Dubai | VAE | 100% | $\circ$ | ۰ | a. |
i l conomfceh eigendom tecelljk aan dc tfiggenn bap, lenzij andets wimeld.
I, t conomlscti eigendom
enen euro's
| IFRS | DUTCH GAAP | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 OOP | 200? | 200-1 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | |||||
| Geconsolideerd e winst | |||||||||||
| e n verliesrekenin g | |||||||||||
| Lolaal van de bedrijlsopbrengsu-n | 7 26 | 9 97 | 838 | 6 85 | 548 | 460 | 384 | 390 | 586 | 586 | |
| Kosien grond-, hulpstolfen. | |||||||||||
| handelsproduclen en uitbesteed | |||||||||||
| vve iL | 430 | 628 | SM | 421 | 320 | 265 | 229 | 347 | |||
| Personeelskosten | 170 | 186 | 158 | 136 | 120 | 104 | 90 | 98 | 118 | 122 | |
| Alvi hrijvingen | 16 | 17 | 12 | 10 | 12 | 13 | l-l | 19 | 20 | IH | |
| Overige bedrijfskosten | Hl | 90 | 74 | 64 | 56 | 45 | 43 | 52 | IN | ||
| Toiaal bedrijfslasten | 697 | 921 | 772 | 631 | 508 | 427 | 360 | 389 | 552 | 535 | |
| IIIII A | 29 | 76 | 66 | 54 | 40 | 33 | .M | 1 | 51 | ||
| Bijzondere waardevermindering | •1 | -3 | |||||||||
| Amorlisalie | 9 | 6 | 3 | ||||||||
| Bedrijfsresultaat | 16 | 73 | 63 | ^ | 40 | 33 | 24 | 1 | 34 | 51 | |
| Financiële baten en lasten | -11 | -8 | -5 | -4 | -3 | •3 | -4 | -5 | -7 | -5 | |
| Resultaat uit gewone bedt ijls | |||||||||||
| uitoefening voor belastingen | 5 | 65 | 58 | 50 | 37 | 30 | 20 | -4 | 27 | 46 | |
| Belastingen | 2 | 15 | 12 | 15 | 3 | 10 | 8 | i | B | 15 | |
| Resultaat uil gewon e bedrijfs | |||||||||||
| iniiiilening na belasting | 3 | 50 | 46 | 35 | 34 | 20 | 12 | -7 | 19 | 31 | |
| Buitengewoon resullaal | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | -48 | -9 | 0 | |
| Nettoresultaa t | 3 | 50 | 46 | 35 | 34 | 20 | 12 | -55 | 10 | 31 | |
| Minderheidsbelang derden | 0 | 0 | 1 | 0 | -1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Toerekenbaar aan aandeelhouders | 3 | 50 | 45 | 35 | 33 | 20 | \2 | •55 | 10 | 31 | |
| Kengetallen | |||||||||||
| ERFTA in ';, van hel totaal van de | |||||||||||
| bedrijfsopbrengsien (ROS) ' | 5,6 | 7,6 | 7.9 | 7,8 | 7.2 | 7.2 | 6.2 | 0.3 | 5.8 | 8.6 | |
| Rentabiliteit in ' van het eigen | |||||||||||
| : vennogen (ROEI |
6.4 | 16.3 | 15.5 | 16.0 | 13.9 | 12.3 | 8.0 | -3.9 | 9,8 | 17,1 | |
| EBITA in ',, van hel gem , | |||||||||||
| geïnvesteerd vermogen (ROCE) | 9.8 | 16,5 | Iï i | 17,1 | M : | 13,4 | 10,4 | 0.4 | 10.1 | 17,1 | |
| Nettoresultaat in % van hel tolaal | |||||||||||
| van de bedrijIsophn-ngMen ' | 2,5 | 5,0 | 4.9 | 5.2 5.2 |
4.3 | 3.1 | -1,7 | 3.2 | 5,2 |
byzondere baten oflailea Dil betrefi In 200'J de bijzondere waardevermindenni: van € 3.7 miljoen vom belastingen i-n de hoi-n m tunringslasien v.in f: 12.2 müjoen. in 2008 bettef) 'in ie gedeetteiyke terugnomi van di Impalmeai van pei -..ilitc f :i 6 null l't-l;iMiiigi'ni IMI iti- hij/ondcre belastingbiilc van l 2 5 nulioen
| IFRS | DUTCH GAAP | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | ||
| Geconsolideerde balans | |||||||||||
| Immateriële vaste activa | 167 | 169 | 149 | 45 | 24 | 24 | $\mathbf{3}$ | 6 | 5 | $\theta$ | |
| Materiële vaste activa | 151 | 165 | 146 | 124 | 125 | 123 | 119 | 126 | 197 | 174 | |
| Financiële vaste activa | 10 | 9 | 8 | 7 | 18 | 16 | $\theta$ | $\mathbf{1}$ | Ŧ | ||
| Totaal vaste activa | 328 | 343 | 303 | 176 | 167 | 163 | 122 | 133 | 203 | 175 | |
| Voorraden | 115 | 140 | 145 | 120 | 104 | 85 | 71 | 87 | 124 | 117 | |
| Vorderingen | 146 | 225 | 202 | 156 | 119 | 92 | 80 | 95 | 109 | 134 | |
| Effecten en liquide middelen | 44 | 10 | 10 | 10 | 6 | $\overline{7}$ | 8 | 7 | 8 | $\frac{4}{3}$ | |
| Totaal vlottende activa | 305 | 375 | 357 | 286 | 229 | 184 | 159 | 189 | 241 | 255 | |
| Voor verkoop aangehouden activa | 9 | $\overline{3}$ | $\mathbf{1}$ | $\overline{\mathbf{3}}$ | |||||||
| Totaal activa | 642 | 721 | 661 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | |
| Eigen vermogen | 281 | 292 | 264 | 221 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | |
| Minderheidsbelang derden | 1 | 1 | $\overline{2}$ | $\theta$ | $\theta$ | $\mathbf{0}$ | $\theta$ | $\theta$ | $\Omega$ | ||
| 282 | 293 | 265 | 223 | 187 | 160 | 156 | 143 | 204 | 187 | ||
| Groepsvermogen | |||||||||||
| Voorzieningen | 64 | 60 | 68 | 37 | 46 | 41 | 19 | 22 | 22 | 10 | |
| Langlopende schulden | 72 | 126 | 86 | 26 | 26 | 26 | 27 | 74 | 70 | 42 | |
| Kredietinstellingen | 41 | 71 | 88 | 53 | 29 | 37 | 19 | $\theta$ | 62 | 74 | |
| Overige kortlopende schulden | 183 | 171 | 154 | 126 | 108 | 83 | 60 | 83 | 86 | 117 | |
| Totaal passiva | 642 | 721 | 661 | 465 | 396 | 347 | 281 | 322 | 444 | 430 | |
| Overige gegevens | |||||||||||
| Solvabiliteit (in%) | 44 | 41 | 40 | 48 | 47 | 46 | 56 | 44 | 46 | 43 | |
| Investeringen materiële | |||||||||||
| vaste activa | 11 | 32 | 29 | 18 | $12\,$ | 11 | 11 | 22 | 26 | 59 | |
| Afschrijvingen op materiële | |||||||||||
| vaste activa | 17 | 17 | 13 | 12 | 12 | 13 | 14 | 20 | 21 | 21 | |
| Kasstroom uit operationele | |||||||||||
| activiteiten | 152 | 53 | 38 | 19 | 30 | 17 | 42 | 49 | 30 | 41 | |
| Aantal bij derden uitstaande aan- | |||||||||||
| delen ultimo boekjaar (x 1.000) | 36.293 | 35,290 | 34.638 | 33.715 | 32.732 | 32.364 | 32.276 | 32.276 | 32.448 | 31.808 | |
| Nettoresultaat per aandeel | |||||||||||
| van € 0,25 | |||||||||||
| Nettoresultaat voor bijzondere | 0.07 | 1,43 | 1,30 | 1,06 | 0.80 | 0.61 | 0,37 | $-0.21$ | 0,58 | 0.97 | |
| baten en lasten en amortisatie | |||||||||||
| per aandeel | 0,49 | 1.34 | 1,34 | 1.06 | 0.80 | 0.61 | 0,37 | $-0.21$ | 0.58 | 0.97 | |
| Dividend per aandeel | 0.50 | 0,66 | 0,66 | 0,53 | 0,41 | 0,31 | 0.25 | 0,08 | 0,23 | 0,34 | |
| Hoogste koers in het verslagjaar | 13,95 | 17.41 | 23,41 | 16,48 | 10,36 | 7,85 | 4,86 | 5,38 | 9,61 | 12,13 | |
| Laagste koers in het verslagjaar | 6.35 | 7.04 | 13.62 | 9.28 | 7.43 | 4,28 | 1,27 | 1,50 | 4.25 | 8,00 | |
| Slotkoers | 13,95 | 8,00 | 14,96 | 16,03 | 9,30 | 7,50 | 4,48 | 2.40 | 4,65 | 8,75 |
kabcltnlrasiriiiiuiif tussen de lelelbonv ent tale en de abonnee,
i.ocleni technologie waarbij gebruik wordl .yemaakt van de infrasirucluur van het standaard telefoonnetwerk dueen gewone analoge ol ISDN-telefooniyn omvormt tot een hoge snelheid digitale lijn voor ultra-snelle internel toegang en waarbij de analoge en ISDN-liJD beschik1 haar blijft.
lystemen ten behoeve van de productie van auto- en vrai Imv.menbanden.
Overdtachtscapaciteil vanee n ineiliuin Uitgedrultt m het aantal bits per set niuli- De best hikbare liansintssiieapactteit i> voor koper maximaal I gigabit per seconde en voor glasvezel maximaal 600 gigabit per seconde
systemen voor het sturen, regelen en beheersen van industriële processen, waarvan de intelligentie van l m systeem bestaat uil computers. PLC's (Programmable Logical GontioUen (Computerised Nommerical Controllers]
een verzamelnaam voor een verbinding nu-t een hoge transportcapai iteil Techniscll kan een dergelijke verbinding worden opgebouwd m.b.v een coax-modein, een adsl-modem of mei behulp van een fiber To llu-Home-a.insluilmv;. Dr/. laatsle oplossing biedt op dit moment de snelste (internet)verbinding mei trassportsoelheid van minimaal 10 megabits por seconde symmetrisch !•. bet Balen sneller dan verbindingen met ADSL- en COAX-modenis
In-siaan un oplossingen op hei gebied van iTliuenle ek'kn-olechniek tol a.m itemen voot de zorgsector
Datacommunicatie: . ommunicatie van digitale informatie computers.
innenshuis auiomaiiscring voor bijvoorbeeld licht, telefoon, televisie iM-t-iop-box) en beveiliging. HM -techniek (Digital Subscriber i ine) DSI is een breedbandtechnologie die gebruik maakt van de beslaande knpi-rdrailen waa rover telefoonverkeer momenteel plaatsvindt. Door hel plaatsen van een modem op de locatie van de eindgebruiker en dex.e te vet bin den mei de du htsthii/ijnile vviikii-iitial. wordl de bestaande telefoonlijn opgewaardeerd naai een zogeheten breedbandverbinding.
het gedeelte van dc techniek dat zich bezighoud! mei hesiuringstechnol en automatisering.
In t gedeelte van di- techniek dal /u h bezighoud! mei energie-distributie en voorziening.
..t n ERP-systeem ondersteunt alle bedriilspriH i-sM-n in i-en or^aimalu- /oals de inkoop, verkoop en de boekhon- .vaarblj tussen alle afdelingen ns worden uitgewisseld.
hei laatste stuk van bel netwerk naar de gebruiker wordt voor/.ien van glasvezelkabel (dasve/elkabel: kabel mei een of meet gecoate geleiders van /eer /uiver ulas voor de overdrachl van signalen op een draadgoll van licht; toegepast in de data en telecommunicatie.
glasvezel wordt geproduceerd in ven 25 meter luny Hektoren onde r geconditmnevrde ulira/uivere omslandigheden.
Wereldstandaard vuor mobiele telefonie
er vindt inonu-nti-il een snel voort-SChrijdende integratie plaats tussen de informaiietechn vel de compu- ;i de data- cn telecommunicatie.
relet ommunii adeüu lllteiten binnen» luns
In-siaan un geavanceerde oplossingen vooi productieautomatisering, auto-en iruckbandenbou n evenals industriële toepassingen op het gebied van spei la.ilkabel i n kabelloebehoren.
kabel voor nistallalies voor stroomvoorziening uui een spanning van maximaal 1.000 vol!
• r miei nel Techniek om gecomprimeerde streaming-video via internei te transporteren Deze technologie /al de komende jaren worden geïntroduceerd 111 de Triple l'l.lV-sliali-uii' van lui vv erk- -lors,
produi ten me ! een rechtstreekse relatie tot kabel en het installeren van kabel Hierbij kan gedacht worden aan bevesii gingsmaterialen ikabelrupsbanden, wartels, kabelsi boenen, verbinders), coderingsen markeringssystemen (merkers, krimpkousen, verbindersien .Ni hap (knippen, strippen, verpersen van kabelschoenen).
Mobiele communicatie lvan spraak en daia) via een vast netwerk vun onderling nui elkaar verbonden zend- en ontvangstinstallaties
een apparaat voor modulatie/demodulatie. Di! is een kaait in, ofeen kastje bij uw computer waarmee u een verbinding tussen uw computer en een gewone telefoonlijn kunt maken. Op deze manier kunt u vanaf uw computer verbinding maken met het iniernet ofeen netwerk.
Telecommunicatiefaciliielten builensllllis.
Passieve en actieve componenten : in de iele- en datacommunicatie wordt een onderscheid gemaakt tussen componenten die al dan niet een elektrische voeding nodig hebben,
Geautomatiseerde flexibele verpakkingsmachines.
een band waarmee, bij bel lek gaan ervan, nog circa 100 km gereden kan worden (geen reservewiel meer nodig).
kabel voor specilieke toepassingen of voor de klam op maal gemaakt. Dergelijke kabels /ijn vaak hoogf lexihel. chemisch bestendig of combineren verschillende soorten glasvezels met koperen aders.
TKH specialiseert zich in toenemende ui,iu op het integreren van losse componeiilen tol lotale systemen. Dergelijke systemen bieden de klanl een grote toegevoegde waarde cn bedrijfszekerheid.
Netwerken voor het transport van spraak en digitale informatie tussen computers,
Telecommunicatie-inf rastructuur: Het geheel van kabels, stekkers, kasten, enzovoort dal nodig is vom- lui verbinden van lelefoon-, internel-, gsm-cenltales.
bestaan tilt oplossingen vanaf basisinlVastructuur lot aan home networkingtoepassingen. voor zowel de outdoor telecom als indoor telecom (ICTl-markien.
cen funciie in ip-TV concepten, waarbij de gebruiker zelf programma's uil hei verleden kan oproepen Welke opgeslagen /ijn in centrale geheugens bij de operator. 'De video-recorder op alstatuf.
door op te treden als one-siop shopping leverancier voor projecten leveren de weikmaalschappijen van TKH een compleet pakket aan producten, inclusief advies, projectmanagement. installatie, scholing en onderhoud.
het aantal intormatie-eenheden dat door een ader ol een vezel kan worden verzonden
de naam voor de strategie van telecommunieatie-operalois om video-, interneten leleloniedienslen over hei/el Idi l!1 netwerk te leveren.
Disiribulieactivileit waarbij er gebruik gemaakl wordl van waarde toevoeging als onderscheidend vermogen.
de totale inlrasiriu lintr van kabels die een operator (aanbieder van telecomdiensteni heell gebOUWd.
geelt nog hogere doorvoersnelheden dan ADSL. Het theoretische maximum bij ADSL van dc telefooncentrale naai de gebruiker is 8 megabit per seconde (Mbps), Bij VDSL daarentegen kan in de ptakiijk liefst 30 tot 40 Mbps worden gehaald. Da! is ongeveer duizend keer meer dan bij een inbelverbindinu over een gewone telefoonlijn.
beeldcommunicaiie. VODSL (Voice over DSL): de techniek om telefoongespn te kunnen voeren over een breedband DSL-aansliiiting, een variant voor VOU'.
VOU' maakt gebruik van het IP-protocol om voicepackcts te transponeren over ren [p-netwerk.
Standaard vom draadlo/e datacommunicatie met relatiel grote bandbreedte en bereik. Wordt toegepast in kanioor en huis,
Technologieën geven mobiele gebruikers een breder bereik van dienslen met geavanceerde mogelijkheden, en aan een grotere netwerk snelheid. Deze diensten bevatten o.m. VoIP (internet telefonie). Videoconferenlie en breedband internetloegang. in een mobiele omgeving.
Hollandse Hoogte, Amsterdam Christel RouvvlioC, l-ns, lu-diiiii-ti-r sihutie, Rotterdam iiijkstia b.v. (pa David ütannigan (pag. 66)
Drukwerk Drukkerij Tesink. Zutphen
lm verslag is gedrukt op isi gecertificeerd papier: omslag Matterliorn. binnenwerk GoMatt.
Mixed Sources Producl group from «fl l mjinagpd forests vind othfr controlled sources w ww he org CffI no CU COC 805008 O 1 W« rotfi t Sl»w*.rt*hip Coumil
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.