ENDA ENERJ1 HOLD1NG A._.

Karaisalı / ADANA

(E lence-I Hidroelektrik Santrali)

GAYR1MENKUL DEĞERLEME RAPORU

Rapor No: 2021 / 1795

1.	RAPOR ÖZET! 4
2.	RAPOR B!LG!LER! 5
3.	"!RKET B!LG!LER! 6
4.	MÜ"TER! B!LG!LER! 6
5.	DEERLEME RAPORUNUN TEBL!!N 1. MADDES!N!N 2. FIKRASI KAPSAMINDA HAZIRLANIP
	HAZIRLANMADII HAKKINDA AÇIKLAMA 7
6.	MÜ"TER! TALEPLER!N!N KAPSAMI VE VARSA GET!R!LEN SINIRLAMALAR 7
7.	DEERLEME !"LEM!N! SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETK!LEYEN FAKTÖRLER 7
8.	DEER TANIMI VE GEÇERL!L!K KO"ULLARI 8
9.	UYGUNLUK BEYANI VE KISITLAYICI KO"ULLAR 9
10.	TA"INMAZIN TAPU KAYITLARI 10
10.1.	TAPU KAYITLARI 10
10.2.	TAPU TAKY!DATI 10
11.	BELED!YE !NCELEMELER! 10
11.1.	!MAR DURUMU 10
11.2.	!MAR DOSYASI !NCELEMES! 10
11.3.	ENCÜMEN KARARLARI, MAHKEME KARARLARI, PLAN !PTALLER! V.B. KONULAR 10
11.4.	YAPI DENET!M F!RMASI 10
11.5.	SON ÜÇ YIL !Ç!NDEK! HUKUK! DURUMDAN KAYNAKLANAN DE!"!M 10
12.	TES!S!N ÇEVRE VE KONUMU 11
12.1.	KONUM VE ÇEVRE B!LG!LER! 11
12.2.	BÖLGE ANAL!Z! 12
12.1.	DÜNYA EKONOMISINE GENEL BAKI" 19
12.2.	TÜRKIYE'NIN MAKROEKONOMIK GÖRÜNÜMÜ 21
12.3.	MEVCUT EKONOMIK KO"ULLARIN, GAYRIMENKUL PIYASASININ ANALIZI, MEVCUT 25
	TRENDLER VE DAYANAK VERILER 25
12.4.	TÜRKIYE GAYRIMENKUL PIYASASINI BEKLEYEN FIRSAT VE TEHDITLER 27
13.	DÜNYA'DA VE TÜRK!YE'DE ENERJ! SEKTÖRÜ 28
13.1.	DÜNYADA VE TÜRKIYE'DE ENERJI TALEBI 28
13.2.	TÜRKIYE'DE ELEKTRIK TÜKETIMI 36
13.3.	ENERJI SANTRALLERININ ÜLKEMIZDEKI DAILIMI 41
14.	H!DROELEKTR!K ENERJ! SANTRALLER! HAKKINDA KISA B!LG! 44
14.1.	TÜRKIYEDE ELEKTRIK ÜRETIMI VE HIDROELEKTRIK ENERJISININ ÜRETIMDEKI
	PAYI: 44

14.3.	TÜRKIYEDE YER ALAN HIDROELEKTRIK SANTRALLERI
15.	YASAL İZİNLER VE TESİSİN ÖZELLİKLERİ
16.	ACIKLAMALAR
17.	EN VERİMLİ KULLANIM ANALİZİ
18.	TESİSİN FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜŞ
19.	DEĞERLENDİRME
20.	DEĞERLEME YAKLAŞIMLARI
20.1.	PAZAR YAKLAŞIMI
20.2.	MALİYET YAKLASIMI
20.3.	GELİR YAKLAŞIMI
21.	FİYATLANDIRMA
21.1.	GELİR İNDİRGEME YAKLAŞIMI
22.	ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRMESİ
22.1.	FARKLI DEĞERLEME METOTLARININ VE ANALIZ SONUÇLARININ UYUMLAŞTIRILMASI VE BU
	AMAÇLA İZLENEN YÖNTEMIN VE NEDENLERININ AÇIKLAMASI
22.2.	KIRA DEĞERI ANALIZI VE KULLANILAN VERILER
22.3.	GAYRIMENKUL VE BUNA BAĞLI HAKLARIN HUKUKI DURUMUNUN ANALIZI 65
22.4.	GAYRIMENKUL ÜZERINDEKI TAKYIDAT VE İPOTEKLER İLE İLGILI GÖRÜŞ
22.5.	DEĞERLEME KONUSU GAYRIMENKULÜN, ÜZERINDE İPOTEK VEYA GAYRIMENKULÜN
	DEĞERINI DOĞRUDAN ETKILEYECEK NITELIKTE HERHANGI BIR TAKYIDAT BULUNMASI
	DURUMLARI HARIÇ, DEVREDILEBILMESI KONUSUNDA BIR SINIRLAMAYA TABI OLUP
	OLMADIĞI HAKKINDA BILGI
22.6.	BOŞ ARAZI VE GELIŞTIRILMIŞ PROJE DEĞERI ANALIZI VE KULLANILAN VERI VE
	VARSAYIMLAR İLE ULAŞILAN SONUÇLAR
22.7.	MÜŞTEREK VEYA BÖLÜNMÜŞ KISIMLARIN DEĞERLEME ANALIZI
22.8.	HASILAT PAYLAŞIMI VEYA KAT KARŞILIĞI YÖNTEMI İLE YAPILACAK PROJELERDE, EMSAL
	PAY ORANLARI
22.9.	ASGARI BILGILERDEN RAPORDA VERILMEYENLERIN NIÇIN YER ALMADIKLARININ
	GEREKCELERI
	22.10. YASAL GEREKLERIN YERINE GETIRILIP GETIRILMEDIĞI VE MEVZUAT UYARINCA ALINMASI
	GEREKEN İZIN VE BELGELERIN TAM VE EKSIKSIZ OLARAK MEVCUT OLUP OLMADIĞI
	HAKKINDA GÖRÜŞ
	22.11. DEĞERLEME KONUSU ARSA VEYA ARAZI ISE, ALIMINDAN İTIBAREN BEŞ YIL GEÇMESINE
	RAĞMEN ÜZERINDE PROJE GELIŞTIRMESINE YÖNELIK HERHANGI BIR TASARRUFTA
	BULUNUP BULUNULMADIĞINA DAIR BILGI
23.	SONUÇ

1.RAPOR ÖZET!

DEERLEMEY! TALEP EDEN	ENDA ENERJI HOLDING A.".
DEERLEMES! YAPILAN GAYR!MENKULÜN ADRES!	Etekli Köyü Yolu, Elence Çayı, Elence-I Hidroelektrik Santrali Karaisali / ADANA
DAYANAK SÖZLE"ME	01 Aralık 2021 tarih ve 889 - 2021/060 no ile
DEERLEME TAR!H!	31 Aralık 2021
RAPOR TAR!H!	06 Ocak 2022
DEERLENEN TA"INMAZIN TÜRÜ	Hidroelektrik Santrali
DEERLENEN MÜLK!YET HAKLARI	1`letme hazine arazileri üzerinde yer almakta olup 27.12.2007 tarihli 49 yıl sureli üretim lisansı bulunmaktadır.
TAPU B!LG!LER! ÖZET!	1`letme hazine arazileri ve akarsu yataı üzerinde konumlanmaktadır.
!MAR DURUMU ÖZET!	Tesis <hidroelektrik Santral Alanı= üzerinde yer almaktadır. (Bkz. <1mar Durumu=)</hidroelektrik
RAPORUN KONUSU	Bu rapor, yukarıda adresi belirtilen tesisin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmı`tır.
RAPORUN TÜRÜ	Konu deerleme raporu, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri kapsamında <deerleme Raporlarında Bulunması Gereken Asgari Hususları= içerecek `ekilde<br/>hazırlanmı`tır.</deerleme

GAYR!MENKULLER !Ç!N TAKD!R OLUNAN TOPLAM DEER (KDV HAR!Ç)

ADANA !L!, KARA!SALI !LÇES!NDE YER ALAN ELENCE-I H!DROELEKTR!K SANTRAL TES!S!N!N DEER! 652.875.000,-TL

2021/1795

RAPORU HAZIRLAYANLAR

Sorumlu De erleme Uzmanı	Sorumlu De erleme Uzmanı
M. KIVANÇ KILVAN	Uygar TOST
(SPK Lisans Belge No: 400114)	(SPK Lisans Belge No: 401681)

2. RAPOR B!LG!LER!

DEERLEMEY! TALEP EDEN	ENDA ENERJI HOLDING A.".
DEERLEMES! YAPILAN GAYR!MENKULÜN ADRES!	Etekli Köyü Yolu, Elence Çayı, Elence-I Hidroelektrik Santrali Karaisali / ADANA
MÜ"TER! NO	889
RAPOR NO	2021/1795
DEERLEME TAR!H!	31 Aralık 2021
RAPOR TAR!H!	06 Ocak 2022
RAPORUN KONUSU	Bu rapor, yukarıda adresi belirtilen tesisin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmı`tır.
RAPORU HAZIRLAYANLAR	M. Kıvanç KILVAN - Sorumlu Deerleme Uzmanı Lisans No: 400114 Uygar TOST - Sorumlu Deerleme Uzmanı Lisans No: 401681
RAPORA KONU GAYR!MENKUL !Ç!N "!RKET!M!Z TARAFINDAN YAPILAN SON ÜÇ DEERLEMEYE !L!"K!N B!LG!LER	A`aıdaki tabloda sunulmu`tur.

RAPOR TARİHİ	27.02.2019	07.01.2020	05.02.2021
RAPOR NUMARASI	2018/463	2019/1906	2021/076
RAPORU HAZIRLAYANLAR	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)
TAKDİR OLUNAN DEĞER (TL) (KDV HARİÇ)	340.415.000	419.965.000	448.080.000

3. "!RKET B!LG!LER!

"!RKET ADI	Lotus Gayrimenkul Deerleme ve Danı`manlık A._.
"!RKET MERKEZ!	1stanbul
"!RKET ADRES!	Gömeç Sokak, No: 37 Akgün 1` Merkezi Kat 3/8- 34718 Acıbadem – Kadıköy / 1STANBUL
TELEFON	(0216) 545 48 66 / (0216) 545 48 67 (0216) 545 95 29 / (0216) 545 88 91 (0216) 545 28 37
FAKS	(0216) 339 02 81
EPOSTA	[email protected]
WEB	www.lotusgd.com
KURULU" (TESC!L) TAR!H!	10 Ocak 2005
SERMAYE P!YASASI KURUL KAYDINA ALINI" TAR!H VE KARAR NO	07 Nisan 2005 – 14/462
BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUL KAYDINA ALINI" TAR!H VE KARAR NO	12 Mart 2009 - 3073
T!CARET S!C!L NO	542757/490339
KURULU" SERMAYES!	75.000,-YTL
"!MD!K! SERMAYES!	1.000.000,-TL

4. MÜ"TER! B!LG!LER!

"!RKET ADI	Enda Enerji Holding A._.
"!RKET MERKEZ!	1zmir
"!RKET ADRES!	_ehit Nevres Bulvarı, No:10, Deren Plaza, Kat:, Konak / 1zmir
TELEFON	(232) 463 98 11
KURULU" (TESC!L) TAR!H!	06.01.2010
ÖDENM!" SERMAYES!	300.000.000,-TL
FAAL!YET KONUSU	Elektrik Enerjisi Üretim ve Satı`ı.

5. DEERLEME RAPORUNUN TEBL!!N 1. MADDES!N!N 2. FIKRASI KAPSAMINDA HAZIRLANIP HAZIRLANMADII HAKKINDA AÇIKLAMA

Bu rapor, aaıda belirtilen tebli ve düzenlemelere göre hazırlanmı olup, Sermaye Piyasalarında Faaliyette bulunacak Gayrimenkul Deerleme Kurulu`ları Hakkında Tebliin (III-62.3)

Maddesinin 2. Fıkrası kapsamındadır.
Sermaye Piyasası Kurulu9nun III-62.3 sayılı <Sermaye Piyasalarında Faaliyette bulunacak Gayrimenkul Deerleme Kurulu`ları Hakkında Tebli= ekinde yer alan <Deerleme Raporlarında Bulunması Gereken Asgari Hususular=
Sermaye Piyasası Kurulu9nun III-62.1 sayılı <Sermaye Piyasasında Deerleme Standartları Hakkında Tebli=
Sermaye Piyasası Kurul Karar Organı9nın 22.06.2017 tarih ve 25/856 sayılı kararı ile uygun görülen Uluslar Arası Deerleme Standartları (2017)

6. MÜ"TER! TALEPLER!N!N KAPSAMI VE VARSA GET!R!LEN SINIRLAMALAR

Bu rapor ENDA ENERJI HOLDING A._.9nin talebiyle yukarıda adresi belirtilen ve irket portföyünde yer alan gayrimenkullerin Türk Lirası cinsinden pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıtır. Müteri tarafından getirilmi herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.

7. DEERLEME !"LEM!N! SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETK!LEYEN FAKTÖRLER

Herhangi bir sınırlayıcı ve olumsuz faktör bulunmamaktadır.

8. DEER TANIMI VE GEÇERL!L!K KO"ULLARI

Bu rapor, müterinin talebi üzerine adresi belirtilen gayrimenkullerin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıtır.

Pazar de eri:

Bir mülkün, istekli alıcı ve istekli satıcı arasında, tarafların herhangi bir ilikiden etkilenmeyeceiartlar altında, hiçbir zorlama olmadan, basiretli ve konu hakkında yeterli bilgi sahibi kiiler olarak, uygun bir pazarlama sonrasında deerleme tarihinde gerçekletirecekleri alım satım ileminde el deitirmesi gerektii takdir edilen tahmini tutardır.

Bu deerleme çalımasında aaıdaki hususların geçerlilii varsayılmaktadır.

Analiz edilen gayrimenkullerin türü ile ilgili olarak mevcut bir pazarın varlıı peinen kabul edilmitir.
Alıcı ve satıcı makul ve mantıklı hareket etmektedirler.
Taraflar gayrimenkuller ile ilgili her konuda tam bilgi sahibidirler ve kendilerine azami faydayı salayacak `ekilde hareket etmektedirler.
Gayrimenkullerin satıı için makul bir süre tanınmıtır.
Ödeme nakit veya benzeri araçlarla pe`in olarak yapılmaktadır.
Gayrimenkullerin alım satım ilemi sırasında gerekebilecek finansman, piyasa faiz oranları üzerinden gerçekletirilmektedir.

9. UYGUNLUK BEYANI ve KISITLAYICI KO"ULLAR

Bilgi ve inançlarımız dorultusunda a`aıdaki hususları teyit ederiz.

a. Raporda yer alan görüve sonuçlar, sadece belirtilen varsayımlar ve koullarla sınırlıdır. Tümü kiisel, tarafsız ve önyargısız olarak yapılmı çalı`maların sonucudur.
b. _irketimizin deerleme konusunu oluturan tesis ve mülklere ilikin güncel veya gelecee dönük hiçbir ilgisi yoktur. Bu iin içindeki taraflara karı herhangi bir çıkarı ya da önyargısı bulunmamaktadır.
c. Verdiimiz hizmet, herhangi bir tarafın amacı lehine sonuçlanacak bir yöne veya önceden saptanmıolan bir deere; özel koul olarak belirlenen bir sonuca ulamaya ya da sonraki bir olayın olumasına balı deildir.
d. _irketimiz deerlemeyi ahlâki kural ve performans standartlarına göre gerçekletirmitir.
e. _irketimiz, ekspertiz raporu tarihinden sonra gayrimenkulde meydana gelebilecek fiziksel deiikliklerin ve ekonomide yaanabilecek olumlu ya da olumsuz gelimelerin raporda belirtilen fikir ve sonuçları etkilemesinden ötürü sorumluluk taımaz.
f. Mülkün takdir edilen deerde deiiklilie yol açabilecek zemin altı (radyoaktivite, kirlilik, depremsellik vb.) veya yapısal sorunları içermedii varsayılmıtır. Bu hususlar, zeminde ve binada yapılacak aletsel gözlemlemeler ve statik hesaplamaların yanı sıra uygulama projelerindeki incelemeler sonucu açıklık kazanabilecek olup uzmanlıımız dıındadır. Bu tür mühendislik ve etüt gerektiren koullar veya bunların tespiti için hiçbir sorumluluk alınmaz.

10. TA"INMAZIN TAPU KAYITLARI

10.1. Tapu kayıtları

Tesisin üzerinde konumlu olduu arazilerin mülkiyetleri Hazine9ye aittir.

10.2. Tapu Takyidatı

Herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11. BELED!YE !NCELEMELER!

11.1. !mar Durumu

Karaisalı Belediyesi Fen 1`leri Büdürlüü9nden alınan bilgiye göre rapora konu tesis imar planında Hidroelektrik Santrali Alanında kalmaktadır.

11.2. !mar Dosyası !ncelemesi

Tesis bünyesindeki yapılar yapı ruhsatından muaf olduundan herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11.3. Encümen Kararları, Mahkeme Kararları, Plan !ptalleri v.b. konular

Herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11.4. Yapı Denetim Firması

Yapılar ruhsata tabi olmayıp yapı denetimle ilgili herhangi bir durumu bulunmamaktadır.

11.5. Son Üç Yıl !çindeki Hukuki Durumdan Kaynaklanan De i#im

11.5.1.Tapu Müdürlü ü Bilgileri

11.5.1.1. Son Üç Yıl !çersisinde Gerçekle#en Alım Satım Bilgileri

Son üç yıl içerisinde gerçekleen herhangi bir alım-satım ilemi bulunmamaktadır. Tesis 2013 yılı ortalarında faaliyete alınmı`tır.

11.5.2. Belediye Bilgileri

11.5.2.1. !mar Planında Meydana Gelen De i#iklikler, Kamula#tırma !#lemleri v.b. !#lemler

Tesisin üzerinde konumlu olduu alanın tamamı kamu arazisidir. EPDK tarafından Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca 27.12.2007 tarih – EÜ/1435-2/1038 sayılı kurul kararı ile iletmeciirkete üretim lisansı verilmi`tir.

11.5.3. Gayrimenkulün Enerji Verimlilik Sertifikası Hakkında Bilgi

Ta`ınmazın enerji verimlilik sertifikası bulunmamaktadır.

11.5.4. Ruhsat Alınmı# Yapılarda Yapılan De i#ikliklerin 3194 Sayılı !mar Kanunu'nun 21. Maddesi Kapsamında Yeniden Ruhsat Alınmasını Gerektirir De i#iklikler Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

Tesis bünyesindeki yapılar yapı ruhsatından muaf olduundan herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

12. TES!S!N ÇEVRE VE KONUMU

12.1. Konum ve Çevre Bilgileri

Deerlemeye konu tesis, Adana 1li, Karaisalı 1lçesi, Etekli Köyü sınırları içerisinde yer alan

Enda Enerji E lence-I Hidroelektrik Santralidir.

Santral Tesisi Elence Çayı üzerinde yer almakta olup, Adana – Karaisalı - Etekli Köyü Yolu üzerinden ula`ımı salanmaktadır.

Tesis, Etekli Köyü yoluna 3 km., Karaisalı-Adana yoluna 25 km., Karaisalı 1lçe Merkezi9ne 35 km., Adana 1l Merkezi9ne ise yakla`ık 85 km. mesafededir.

Uydu Görüntüsü

2021/1795

Regülatör – Santral Binası

12.2. Bölge Analizi

Adana 1li:

Türkiye'nin güneyinde Akdeniz Bölgesinde yer almaktadır. 1l merkezinin adı da Adana olup; Seyhan, Yüreir, Çukurova, Sarıçam ve Karaisalı 1lçelerinin birleimi ile oluur. Adana kent merkezi 5 ilçeden, Adana ili ise toplam 15 ilçeden olumaktadır. Adana ilinin nüfusu, 2010 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kayıtları itibariyle 2.085.225, Büyükehir nüfusu ise 1.591.518'dir. Adana ilinin yüzölçümü 17.253 km² dir. Adana Türkiye'nin 5. büyük ilidir. Ayrıca Adana Türkiye'nin en yüksek sıcaklık ortalamasına sahip illerinden birisidir.

1lkçada Adana, Anadolu'yu batan baa geçerek Gülek boazından Tarsus'a inen yol üzerinde bir konak yeriydi. Hitit tabletlerinden Hititler döneminde kent ve çevresinde Kizzuvatna Krallıı'nın egemen olduu anlaılmaktadır. Yöre, M.Ö. 16. yy'da Hitit Federasyonu'na, Hitit Devleti yıkıldıktan sonra Çukurova'da kurulan Kue Krallıı'na balandı. M.Ö. 9. yy sonlarına doru Asur, M.Ö. 6. yy'da Pers, M.Ö. 333'te Büyük Iskender'in egemenliine girdi. Iskender'in ölümünden (MÖ. 323) sonra da Selefkiler'e balandı. M.Ö. 66'da Romalı konsül Pompeius tarafından ele geçirildi. Roma ve Bizans dönemlerinde, elverili konumu nedeniyle önemli bir ticaret merkezi durumuna gelen ehir, 704'de Halife Abdülmelik tarafından Emevi topraklarına katıldı. Abbasi halifesi Harun Reit eski ilkça kalesini (Adana kalesi) yeniden yaptırdı. IX. yy'da Adana Çukurova'nın önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumundaydı. Aynı yy'da Yazman adlı bir Türk komutan bölgeyi yarı baımsız yönetti. Bölge daha sonra Mısır'daki Tolunoulları'nın eline geçti.

Bizanslılar, Abbasiler'in zayıf dümesinden yararlanarak 10. yüzyılın balarında kenti yeniden topraklarına kattılar. Alparslan'ın Malazgirt Zaferi'ni (1071) izleyen yıllarda Adana, Selçuklular'ın egemenliine girdi (1083-1097). Bu dönemde Çukurova'ya Dou'dan gelen bir çok Türk boyu yerleti. 1097 Haçlı seferiyle Adana'da Selçuklu egemenlii sona erdi. 14. yy'in ilk yarısında Memluklular'ın eline geçen Çukurova'ya çok sayıda Türkmen oymaı yerletirildi. 1352'de yöreye Memluklullara balı Türkmen Beylerinden Yüregirolu Ramazan Bey egemen oldu. Ramazanoulları adını alan Beyliin merkezi Adana'ydı. Ramazanoulları'nın yönetiminde kent geniledi, camiler, hanlar, kamu binalarıyla süslendi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi (1517) sırasında Osmanlı topraklarına katılan Adana'yı 1608'e kadar yine Ramazanoulları yönetti. Adana, 19. yy'ın ortalarına doru Osmanlı Devleti'ne karı ayaklanan Mısır Valisi

Kavalalı Mehmet Ali Paa tarafından ele geçiridi ve Mısır Ordusu'nun karargahı olarak kullanıldı. Londra antlamasıyla (1840) Osmanlılar'a geri verildi. 1867'deki yönetsel düzenlemede vilayet oldu. 1886'da Mersin-Adana demiryolunun açılması, pamuk tarımının ve kentin ekonomisinin canlanmasına ve nüfusun artmasına neden oldu. Birinci Dünya Savaı sırasında (1914-1918) Toros ve Gavurdaı tünelleri ve Badat demiryoluyla kent 1stanbul ve Suriye'ye balandı. Birinci Dünya Savaı sonrasında 24 Aralık 1918'de Fransız birlikleri, ibirlikçi Ermeni çeteleriyle Adana'yı igal etti. Türk milis kuvvetlerinin iddete direnmesi, igalcilerin önemli kayba uramalarına neden oldu. 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Itilafnamesi hükümleri uyarınca 5 Ocak 1922'de Fransız igal kuvvetleri kentten çekildi. Bu tarih, halen Adana'nın kurtulu günü olarak kutlanmaktadır.

Adana, ilk sanayileenehirlerden biri olmutur. [Seyhan Barajı'](https://tr.wikipedia.org/wiki/Seyhan_Baraj%C4%B1)nın inasıyla ve tarım tekniklerindeki geliimlerle beraber 1950'li yıllarda tarımsal verimde büyük gelimeler yaanmıtır.

Adana; pamuk, buday, soya fasulyesi, arpa, üzüm ve narenciyenin büyük miktarlarda üretildii Çukurova tarım bölgesinin pazarlama ve daıtım merkezidir. Türkiye yetilen mısır ve soya fasulyesinin yarısını Adana'da üretilmektedir. Türkiye'deki yerfıstıının %34'ü ve portakalın %29'u Adana'da yetitirilmektedir. Bölgedeki çiftçilik ve tarım kaynaklıirketlerin çou genel müdürlüklerini Adana'da açmı`tır.

Tekstil ve deri sanayi Adana'nın üretiminin %29'unu oluturan büyük sanayi kollarıdır ve bitkisel ya ile ilenmiyiyecek üreten tesisler de sayıca fazladır. 2008 itibarıyla Adana'da Türkiye'de en üst sıralarda yer alan 500 sanayi firmasının 11'ine ev sahiplii yapar. Otomotiv sanayide Adana'nın en büyük firması olan [Temsa](https://tr.wikipedia.org/wiki/Temsa)'nın 2.500'den fazla çalıana sahip olup yıllık 4.000 otobüs üretmektedir. Marsan-Adana, Türkiye'deki en büyük margarin ve bitkisel ya fabrikasıdır. Advansa Sasa, 2.650 ki`iye istihdam salamakta olup Avrupa'nın en büyük polyester üreticisidir. Adana Organize Sanayi Bölgesi'nin 1,225 hektar alan üzerine kuruludur ve küçük-orta ölçekli 300 civarı tesise ev sahiplii yapmaktadır.

2021/1795

Adana kentinin bulunduu Çukurova Deltası, Akdeniz kıyılarından kuzeyde Toros Dalari'nın yüksek tepelerine uzanır. Yeryüzü ekilleri bakımından farklı iki bölümden oluur. Güneyde, il alanının yaklaık %27'sini kaplayan alçak, sıcak ve verimli ovalar yayılır. Bunların balıcaları, Seyhan, Ceyhan ve Tarsus ırmaklarının yüzyıllardan beri sürükledii alüvyonlarla oluan Çukurova Deltası (Adana Ovası olarak bilinir) ve Ceyhan ırmaının açtıı boaz ile Adana Ovası'ndan ayrılan Ceyhan Ovasıdır. 1lin kuzeyi tepelikler, yaylalar ve büyük bir bölümü Toros sistemine balı dalarla kaplı çok engebeli bir bölgedir. 1l topraklarının yaklaık %73'ü kaplayan bu bölümün batısında Karanfildaı (3059 m), Güzeller Tepesi (3461 m) ve il sınırının biraz dıında Demirkazık Tepesi (3756 m) gibi Orta Toros'ların, Aladalar adıyla bilinen, yer yer sürekli kar ve küçük buzulların görüldüü en yüksek dorukları yer alır. Doudaki dalar, Dou Toroslar adıyla, Kuzey-Dou yönünde birbirine kout ve yer yer 2500 - 3000 m'yi aan sıralar halinde uzanır. 1lin kuzey ve güney bölümleri arasında yerekillerindeki bu ayrılık iklim, bitki örtüsü, tarım etkinliklerinin nitelii, nüfus younluu, kentleme derecesi gibi bir çok konuda farlılıklara yol açar. Denizden uzaklatıkça karasal bir nitelik kazanan Akdeniz iklim etkisi egemendir. Adana, nüfus sayısı, younluu, artıı, kentleme ve ekonomik gelime hızı bakımlarından bata gelen illerdendir. Nüfus younluu, Türkiye ortalamasının iki katına yakındır (95 kii/km²). Nüfusun yaklaık %66'sı (1/3'den fazlası il merkezinde) kentsel; %34'ü de kırsal yerlemelerde yaar. Ilçe merkezlerinden kimileri (Kadirli, Kozan, Ceyhan) nüfus sayıları ve ilevleri bakımından birer orta boylu kent niteliindedir. Adana ili, nüfus artı hızı bakımından Türkiye'de 3. sırayı alır (yılda yaklaık %0.36). Çalıan nüfusun genel nüfusa oranı %40'ın üstündedir. Bunun yaklaık %65'i tarım, %15 ileme endüstrisi kollarında çalıır. Türkiye'nin iç ve dı ticaretinde önemli rol oynayan kimi tarım ürünleri büyük ölçüde Adana'da yetitirilir. 1l topraklarının yaklaık %36'sı tarıma ayrılmı`tır.

Tarımda makineleme ve sulama çok gelimitir. Ekili alanın yaklaık %20'sinde sulu tarım yapılır. Bu, Türkiye ortalamasının iki katından fazladir. 19. Yüzyil'in ikinci yarısında ABD'indeki uzun iç savaın pamuk üretimini aksatmasıyla artan dı istem, tarımın gelimesinde etkili olmutur. Bunun sonucunda göçerlerin bir bölümü kılakları olan ovalarda yerleik yaama geçirildi. Böylece bir çok yeni yerleme kuruldu.

Komu Mersin ve Hatay illerinde de, Adana'nın güneyindeki bu ovalarda ekonomik bir bütünlük içinde aynı gelime sürecini yaadı. 1950'den sonraki yıllarda yolların, liman ve sulama tesislerinin yapılması, takınlıklara karı önlem alınması, bataklıkların kurutulması, yeni endüstri alanlarının kurulması giderek artan ve çeitlenen tarımsal ürünlerin yetitirilip ilenmesi sonucu buraya baka bölgelerden gelip yerleenlerin sayısı arttı. Her yıl özellikle pamuk hasadı sırasında onbinlerce tarım içisi, geçici olarak Adana'ya gelir ve bunların birçou yerleir. Son yıllarda Güneydou terörü nedeniyle göç alımı daha da younlamı durumdadır. Adana'da ileme endüstrisi özellikle tarımsal ürünleri ileyen kollar 1950'den sonra büyük gelime gösterdi. Balıcaları çırçır, pamuk iplii, pamuklu dokuma, besin maddeleri (un ve bitkisel ya), sabun, kereste, çimento endüstrileridir. 1lde ayrıca bir çok tamirhane ve dökümhane de vardır. Türkiye'deki endüstri içilerinin yaklaık %7'si Adana'dadır. 1lin, 1ç Anadolu'dan Suriye ve Mezopotamya'ya uzanan yollar üzerindeki konumu önemlidir.

Toroslar ve Amanos Daları Birinci Dünya Savaı yıllarında demir yoluyla aıldı. 1950'den sonra iç Anadolu, Güneydou ve Dou Anadolu'ya stratejik önemi de olan düzenli kara yollarıyla balandı.

Adana, tipik Akdeniz iklimine sahiptir. Kıları ılık ve yaılı, yazları ise sıcak ve kuraktır. En yüksek sıcaklık 12 Haziran 2012'de nemle birlikte 53,0 °C, nemsiz 45.7 olarak ölçülmütür. En düük sıcaklıksa 28 Ocak 2012'de −6,3 °C olarak kayıtlara geçmi`tir.

LEADERS BALIKESIR PERMIT PERMIT	Ocak	Subat	Mart	Nisan	Mayes	Haziran	Temmuz	Agustos	Eylul	Ekim	Kasım	Aralık	Yillik
		Ölçüm Periyodu (1938 - 2018)
Ortalama Sicaklık (°C)	4.8	5.9	8.2	12.9	17.8	22.4	24.8	24.6	20.7	15.7	10.5	6.6	14.6
Ortalama En Yüksek Sıcaklık (°C)	8.8	10.5	13.6	19.3	24.5	29.2	31.2	31.2	27.7	22.0	15.9	10.6	20.4
Ortalama En Düşük Sıcaklık ("C)	1.3	1.9.	3.3	6,9	13.0	15,0	17.7	17.9	14.1	10.2.	6,0	3.1	9.0
Ortalama Güneşlenme Süresi (saat)	2.9	3.9	5.1	6.5	8.7	10.3	11.4	10.4	8.1	6.0	4,1	2.8	80.2
Ortalama Yağışlı Gün Sayısı	14.0	11.9	11.4	9.5	7.5	4.8	1.4	1.4	3.8	7.1	9.1	13.2	95.1
Aylık Toplam Yağış Miktan Ortalaması (mm)	84,4	69.0	61.3	49.7	41.1	25.3	8.6	5.9	21.8	45.4	75.5	95.2	583.2

Günlük Toplam En Yüksek Yağış Miktarı	Günlük En Hızlı Rüzgar	En Yüksek Kar
16.11.2004 126.8 mm	14.12.1966 103.0 km/sa .	14,02,2004 32.0 cm

		JOSE FLEMMANN

	Highcereteoreksi Sube Maduriogu

METEGROLOJI BÖLGELERIN ALANSAL YAĞIS DURUMLARI (1 Ocak 2020 - 31 Aralık 2020)
BÖLGELER	2020 Yılı Yağış (mm)	Normali $(1981 - 2010)$ (mm)	2019 Yılı Yağış (mm)		Normale Göre Değişim (%)		2019 Yılına Göre Değişim (%)
Marmara	546.7	662.3	565.5	$-17.5$	Azalma	$-3.3$	Azalma
Ege	468.7	592.2	599.5	$-20.9$	Azalma	$-21.8$	Azalma
Akdeniz	593.4	666.5	859.9	$-11.0$	Azalma	$-31.0$	Azalma
Ic Anadolu	321.2	406.5	377.3	$-21.0$	Azaima	$-14.9$	Azalma
Karadeniz	604.9	696.5	628.6	$-13.2$	Azalma	$-3.8$	Azalma
Doğu Anadolu	512.9	558.3	509.1	$-8.1$	Azalma	0.7	Civari
Güneydoğu Anadolu	530.6	532.2	730.0		-0.3 Normali Civari	$-27.3$	Azalma

Sıcaklık ve Ya ı# Analizleri

Havzaların Toplam Yağış Alanı	88 021 km ² (Türkiye'nin %11'i)
Yıllık Ortalama Yağış	812 mm
Ortalama Akış Verimi (Bölge)	9,14 l/s/km ³
Yıllık Toplam Yağış (Havza Toplamı)	68 480 hm ³ /yil
Yıllık Toplam Yağış (Bölge Toplamı)	29 960 hm ³ /yil
Ortalama Akış / Yağış Oranı (Bölge)	0.37
Havza Yerüstü Su Potansiyeli	22 000 hm ³ /yil (Türkiye'nin %12'si)
Yeraltı suyu	1 292 hm ^s /yil (Türkiye'nin %9'u)
HAVZALARIN TOPLAM SU POTANSIYELI	23 292 hm ³ /yil (Türkiye'nin %12,5'i

	Kurulu Güç (MW)	Enerji Üretimi (GWh/yil)
İşletme Halinde	2812,90	10 206,14	(%65)
İnşaat Aşamasında	504.46	1836.42	$(*612)$
Planlama Aşamasında	972.54	3 188,43	(%21)
Ön İnceleme Aşamasında	81,25	343,70	(%2)
TOPLAM	4 3 7 1 , 1 5	15 574,68	(%100)

Adana Bölgesi (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) Su Kaynakları ve Hidroelektrik Enerji

Verileri

12.3. Dünya ekonomisine genel bakı#

Küresel Ekonomik büyüme 2018 yılında salam bir görüntü çizmitir. 2018 yılı, nispeten senkronize bir eilim izleyen büyüme trendlerinin bölgesel olarak büyük deiimler izledii bir dönem olmutur. 2017 yılındaki güçlü toparlanmadan sonra toplam gayrisafi yurtiçi hasılattaki büyüme hızının azaldıı ve %3,6 - %3,7 seviyesinde gerçekletii gözlenmitir. Büyüme hızındaki yavalama, OECD ülkelerinde özellikle Avrupa bölgesi ve Japonya9da hissedilmiolup Amerika Birleik devletleri bu trendin dıında kalmıtır. Ancak Amerika9nın yaadıı ekonomik büyümenin pek çok mali tevik ile desteklenmesini de göz ardı etmemek gerekir. Gelimekte olan ekonomilerde ise Hindistan güçlü bir toparlanma yaamı, bu esnada Rusya ve Brezilya da nispeten daha iyi performanslar göstermitir. Çin ekonomisi ise yavalama eilimini kıramamıtır.

2019 yılının Aralık ayında Çin9in Wuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü 20209nin ikinci ayından itibaren tüm Dünya9ya yayılamaya balamı olup salgının kontrol altına alınması için alınan önlemler ekonomilerin yavalamasına yol açmıtır. Finansal piyasalar salgının olası olumsuz etkilerinden dolayı önemli düüler yaamı olup Bata FED olmak üzere merkez bankalarının parasal genileme sinyalleri vermesi üzerine kısmen toparlanma yaanmı. 2019 yılında %2,9 oranında gerçekleen global ekonomik büyümeyi 2020 yılında %3,3 daralma takip etmitir. IMF tahminlerine göre küresel ekonominin 2021 yılında %6 oranında büyüme yakalaması beklenmektedir.

2021 yılı aılamaların hızla yapılmaya çalııldıı seyahat kısıtlamalarının büyük oranda kalktıı bir dönem olmutur. Yılın son çeyreinde gelimiülkeler pandeminin etkisinden kurtulup normalleme yönünde adımlar atarken pek çok gelimekte olan ve az gelimiülkede vaka sayıları artamaya devam etmektedir. Virüsün yayılmaya devam etmesi, aılamanın beklenilen hızda yapılamaması ve virüsün geçirdii mutasyonlar sebebiyle tam anlamıyla bir toparlanmanın ne zaman yaanacaı konusu hala belirsizliini korumaktadır. Bu süreçte gelimiülkelerde dahil olmak üzere artan enflasyon oranlarının, pandemi kaynaklı gelimelerden, arz-talep dengesizliklerinden, tedarik zincirlerindeki sorunlardan, artan teknolojik ürün-hizmet talebinden ve Amerika ile Çin arasındaki Ticari çeki`meden kaynaklandıı söylenebilir.

Ülke	2020	2021(Öngörü)

Çin	2.3	8.1
ABD	-4.6	7.0

Rusya	-3	4.4
Suudi Arabistan	-4.1	8.1
Fransa	-8	5.8
Almanya	-4.8	3.6
!talya	-8.9	4.9
Japonya	-4.7	2.8
Meksika	-8.3	6.3
!spanya	-10.8	-6.2
!ngiltere	-9.8	7.0
Türkiye	1.8	9
Brezilya	-4.1	5.3
Kanada	-5.3	6.3
Güney Afrika	-7	4
Nijerya	-1.8	2.5
Hindistan	-7.3	9.5

Bazı Ülkelerin 2020 ve 2021 yılların Büyüme Oranları

12.4. Türkiye'nin Makroekonomik Görünümü

2008 yılındaki küresel ekonomik krizden sonra Türkiye ekonomisi ciddi bir toparlanma sürecine girmiolup 2014, 2015 yıllarında GYSH bir önceki yıla göre % 5,2 ve %6,1 seviyelerinde artmıtır. 2016 yılı, pek çok farklı etkenin de etkisiyle büyüme hızının yavaladıı bir dönem olmu 2017 yılında %7,5, 2018 yılında ise %2,8 lik büyüme oranları yakalanmıtır. 2019 yılında büyüme oranı 0,9 olarak gerçeklemi`tir.

2020 yılında Covid-19 salgınının olumsuz etkisiyle yılın ikinci çeyreinde %9,9 oranında daralma kaydedilmi`tir. 2020 yılı itibariyle GSYH büyüklüüne göre Türkiye, Dünya9nın 19. Avrupa9nın 7. Büyük ekonomisidir.

2004 yılından itibaren çift haneli seviyelerin altında seyreden enflasyon oranı 2017 yılında % 11,1, 2018 yılında %16,3, 2019 yılında %15,18, 2020 yılında ise %12,8 oranında gerçeklemitir. 2020 yılı Ekim Tüketici Fiyat Endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %19,89 dur. TÜFE bir önceki aya göre dei`im oranı %2,39 dur.

Kaynak: TÜ1K

1sizlik oranları ise son 4 yılda %11-%13 aralıında seyretmekteydi. 2021 yılı Eylül ayı itibariyle mevsim etkisinden arındırılmı isizlik oranı %11,7 seviyesinde gerçeklemitir. 1siz sayısı bir önceki yılın aynı çeyreine göre 282 bin kii azalmıtır. Tarım dıı isizlik oranı 2,9 puanlık azalıile %18,3 oldu. 1stihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 288 bin kii 29 milyon 652 bin kii, istihdam oranı ise 2,8 puanlık artı ile %46,4 oldu.

Ödemeler dengesi tarafında ise 2018 yılında %75 olan ihracatın ithalatı karılama oranı 2019 yılında %77,2, 2020 yılında ise %86 olarak gerçeklemitir. 2021 yılı Eylül ayı itibariyle 12 aylık cari ilemler açıı 18.444.000.000 USD olarak gerçeklemitir.

Ki#i Ba#ına Dü#en GSYH (USD)

	2000	2010	2015	2016	2017	2018	2019	2020
GSYH ARTIŞI, 2009 Fiyatlarıyla, %	6,9	8,4	6,1	3,3	7,5	3,0	0,9	1,8
GSYH, Cari Fiyatlarla, Milyar TL	171	1.168	2.351	2.627	3.134	3.759	4.318	5.047
GSYH, Cari Fiyatlarla, Milyar \$	273	777,5	867	869	859	797	760,4	716,9
NUFUS, Bin Kişi	64,269	73.142	78.218	79.278	80.313	81.407	82.579	83.385
KİŞİ BAŞINA GSYH, Cari Fiyatlarla, \$	4.249	10.629	11.085	10.964	10.696	9.793	9.208	8.597
HRACAT (GTS, F.O.B.), Milyon \$			151,0	149,2	164,5	177,2	180,8	169,6
11İHRACAT(GTS)/GSYH,%			17,4	17,2	19,2	22,2	23,8	23,7
THALAT (GTS, C.I.F.), Milyon \$			213,6	202,2	238,7	231,2	210,3	219,5
THALAT(GTS)/GSYH, %			24,6	23,3	27,8	29,0	27,6	30,6
HRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI (%, GTS)			70,7	73,8	68,9	76,6	86,0	77,3
SEYAHAT GELİRLERİ, Milyar S	7,6	22,6	26,6	18,7	22,5	25,2	29,8	10,2
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR (GİRİŞ), Milyar \$	1,0	9,1	19,3	13,8	11,0	12,8	9,3	7,7
CARI ISLEMLER DENGESI/GSYH, %	$-3,6$	$-5,7$	$-3,2$	$-3,1$	$-4,7$	$-2,6$	1,2	$-5,2$
SGÜCÜNE KATILMA ORANI, %		46,5	51,3	52,0	52,8	53,2	53,0	49,3
ISSIZLIK ORANI, %		11,1	10,3	10,9	10,9	11,0	13,7	13,2
STIHDAM ORANI, %		41,3	46,0	46,3	47,1	47,4	45,7	42,8
TÜFE, (On iki aylık ortalamalara göre değişim) (%)		8,6	7.7	7,8	11,1	16,3	15,2	12,28

Dönemler !tibariyle Büyüme Oranları

Türkiye ekonomisi, 2021'nin ikinci çeyreinde geçen yılın aynı dönemine göre %21,7 oranında büyümütür. 2003-2020 döneminde Türkiye Ekonomisinde yıllık ortalama %5,2 oranında büyüme kaydedilmitir.

Kaynak: TÜ1K

2021-2022 Büyüme Tahminleri:

					Bazı Ülke-Ülke Gruplarına İlişkin Büyüme Tahminleri (%)
		Dünya	Avro Bölgesi	ABD	Brezilya	Rusya	Hindistan	CHC	Japonya
	2020	$-3,1$	$-6,3$	$-3,4$	$-4,1$	$-3,0$	$-7,3$	2,3	$-4,6$
IMF	2021	5,9	5,0	6,0	5,2	4,7	9,5	8,0	2,4
	2022	4,9	4,3	5,2	1,5	2,9	8,5	5,6	3,2
	2020	$-3,4$	$-6,5$	$-3,4$	$-4,4$	$-2,5$	$-7,3$	2,3	$-4,6$
OECD	2021	5,7	5,3	6,0	5,2	2,7	9,7	8,5	2,5
	2022	4,5	4,6	3,9	2,3	3,4	7,9	5,8	2,1
	2019	2,5	1,3	2,2	1,4	2,0	4,0	6,0	0,0
Dünya Bankası	2020	$-3,5$	$-6,6$	$-3,5$	$-4,1$	$-3,0$	$-7,3$	2,3	$-4,7$
	2021	5,6	4,2	6,8	4,5	3,2	8,3	8,5	2,9

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlıı Ekonomik Görünüm (Ekim 2021)

Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekle#meleri

2021 yılı Eylül ayında merkezi yönetim bütçe gelirleri 117,9 milyar TL olarak gerçekleirken, bütçe giderleri 141,5 milyar TL olmu ve bütçe 23, milyar TL açık vermi`tir.

Do rudan Yabancı Yatırımlar (Milyon USD)

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlıı Ekonomik Görünüm (Ekim 2021)

12.5. Mevcut Ekonomik Ko#ulların, Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler

Ülkemizde özellikle 2001 yılında yaanan ekonomik krizle balayan dönem, yaanan dier krizlere paralel olarak tüm sektörlerde olduu gibi gayrimenkul piyasasında da önemli ölçüde bir daralmayla sonuçlanmıtır. 2001-2003 döneminde gayrimenkul fiyatlarında eskiye oranla ciddi düüler yaanmı, alım satım ilemleri yok denecek kadar azalmıtır.

Sonraki yıllarda kaydedilen olumlu gelimelerle, gayrimenkul sektörü canlanmaya balamı; gayrimenkul ve inaat sektöründe büyüme kaydedilmitir. Ayrıca 2004-2005 yıllarında oluan arz ve talep dengesindeki tutarsızlık, yüksek talep ve kısıtlı arz, fiyatları hızla yukarı çekmitir. Bu dengesiz büyüme ve artıların sonucunda 2006 yılının sonuna doru gayrimenkul piyasası sıkıntılı bir sürece girmi`tir.

2007 yılında Türkiye için iç siyasetin aır bastıı ve seçim ortamının ekonomiyi ve gayrimenkul sektörünü durgunlatırdıı gözlenmitir. 2008 yılı ilk yarısında iç siyasette yaanan sıkıntılar, dünya piyasasındaki daralma, Amerikan Mortgage piyasasındaki olumsuz gelimeler devam etmitir. 2008 yılında ise dünya ekonomi piyasaları çok ciddi çalkantılar geçirmitir. Yıkılmaz diye düünülen birçok finansal kurum devrilmi ve global dengeler deimitir.

Daha önce Türkiye9ye oldukça talepkar davranan birçok yabancı gayrimenkul yatırım fonu ve yatırım kuruluu, faaliyetlerini bekletme aamasında tutmaktadır. Global krizin etkilerinin devam ettii dönemde reel sektör ve ülkemiz olumsuz etkilenmi`tir.

Öte yandan 2009 yılı gayrimenkul açısından dünyada ve Türkiye9de parlak bir yıl olmamıtır. 1çinde bulunduumuz yıllar gayrimenkul projeleri açısından finansmanda seçici olunan yıllardır. Finans kurumları son dönemde yava yavagayrimenkul finansmanı açısından kaynaklarını kullandırmak için aratırmalara balamılardır.

2010 içerisinde ise siyasi ve ekonomik verilerin inaat sektörü lehine gelimesiyle gayrimenkul yatırımlarında daha çok nakit parası olan yerli yatırımcıların gayrimenkul portföyü edinmeye çalıtıı bir yıl olmu ve az da olsa daha esnek bir yıl yaanmıtır. Geçmidönem bize gayrimenkul sektöründe her dönemde ihtiyaca yönelik gayrimenkul ürünleri <eriilebilir fiyatlı= olduu sürece satılabilmekte mesajını vermektedir. Bütün verilere bakıldıında 2010 yılındaki olumlu gelimeler 2011 ilâ 2016 yıllarında da devam etmitir.

2017 yılından itibaren, beeri ve jeopolitik etkenlerin etkisi, döviz kurlarında yaanan dalgalanmalar ve finansman imkânlarının daralmasına ek olarak artan enerji ve igücü maliyetleri gelitiricilerin ödeme zorluu yaamasına neden olmutur.

Ülkemizdeki ekonomik dinamikleri önemli ölçüde etkileyen ve çok sayıda yan sektöre destek olan inaat sektöründe yaanan bu zorluklar gayrimenkullerin fiyatlamalarında optimizasyona ve üretilen toplam ünite sayısı ile proje gelitirme hızında düüe yol açmıtır. Banka faiz oranlarının yükselmesi ve yatırımcıların farklı enstrümanlara yönelmesi de yatırım amaçlı gayrimenkul alımlarını azaltmı`tır.

Kaynak: TÜİK, 2021 yılı verisi 9 aylıktır

2018 yılında düük bir performans çizen inaat sektörü 2019 yılını son çeyrei itibariyle toparlanma sürecine girmitir. Bu hareketlenme 2020 yılının ilk 2 aylık döneminde de devam etmitir. Ancak 2019 yılının Aralık ayında Çin9de ortaya çıkan Covid-19 salgınının 2020 yılı Mart ayında ülkemizde yayılmaya balamasıyla ekonomi olumsuz etkilenmi ve gayrimenkul sektörü bu durgunluktan payını almıtır. Karantina süreci sonrası TCMB ve BDDK tarafından açıklanan kararlar ve destekler sektöre olumlu yansımı, konut kredisi faizlerindeki düü ve kampanyalar Temmuz ve Austos aylarında konut satılarını rekor seviyelere ulatırmı`tır.

Ticari hareketliliin salanması amacıyla piyasaya aktarılan ucuz likidite döviz kurlarında ve fiyatlar genel seviyesinde büyük artılara yol açmı, sonrasında Merkez Bankası parasal sıkılama politikası uygulamaya balarken parasal sıkılama kararları sonrasında bankaların likidite kaynakları kısılmı, bu da faiz oranlarında yükselie yol açmıtır. 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %3,2 oranında artan Konut Fiyat Endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak %35,5, reel olarak ise %13,3 oranında artmı`tır.

1naat maliyetlerinin arttıı ve risk itahının azaldıı süreçte yeni inaat sayısı azalmı bu da konut arzında düüe yol açmıtır. Konut arzındaki bu düüe karın Türk halkının gayrimenkule olan doal ilgilisinin canlı kalması, döviz kurlarında yaanan artılar ve enflasyon oranındaki artı2020- 2021 döneminde fiyatların yükselmesine sebep olmutur. Ayrıca yabancılara yapılan satılar bölgesel fiyat artılarına yol açmı`tır.

12.6. Türkiye Gayrimenkul Piyasasını Bekleyen Fırsat ve Tehditler

Tehditler:

Covid-19 Salgınının küresel anlamda yarattıı belirsizlik,
Döviz kurunda yaanan yükselilerin maliyetler üzerinde olu`turduu baskı,
Türkiye9nin mevcut durumu itibariyle jeopolitik risklere açık olması sebebiyle mevcut ve gelecekteki yatırımları yava`laması ve talebin azalması.

Fırsatlar:

Türkiye9deki gayrimenkul piyasasının uluslararası standartlarda gelen taleplere cevap verecek düzeyde olması,
Son dönemde gayrimenkule olan yabancı ilgisinin artıyor olması,
Özellikle kentsel dönüümün hızlanmasıyla daha modern yapıların ina ediliyor olması,
Genç bir nüfus yapısına sahip olmanın getirdii doal talebin devam etmesi.

13. DÜNYA'DA ve TÜRK!YE'DE ENERJ! SEKTÖRÜ

13.1. Dünyada ve Türkiye'de Enerji Talebi

Enerji ve enerji kaynaklarına sahip olma ihtiyacı, Sanayi Devrimi itibariyle uluslararası güç dengesini belirleyen en önemli parametrelerden biri haline gelmive bu dönem itibariyle devletlerarası ilikilerdeki etkisini artırarak devam ettirmitir. Enerji kaynaklarına sahip olmanın bu kadar önemli olmasının sebebi, enerjinin aynı zamanda ülkelerin kalkınması, refahı ve gelimesi için olmazsa olmaz unsurların baında gelmesinden kaynaklanmaktadır. Ekonomik kalkınma, refah ve gelime için artık insan hayatının ayrılmaz parçası haline gelen makine, tesis ve fabrikaların çalıabilmesi ve insan hayatına katkı sunabilmesi için sürekli olarak enerjiye ihtiyaç vardır. Dünya üzerindeki enerji tüketimi, nüfus artıı, ehirleme, sanayileme ve teknolojinin yaygınlamasına paralel olarak gün geçtikçe artmaktadır. Sınırlı olan enerji kaynakları ise, enerji talebi ile ters orantılı olarak, dünya üzerinde sürekli azalmaktadır. Bununla beraber, ülkelerin nüfus artıı, iktisadi büyüme ve yüksek hayat standartlarını yakalama çabalarındaki farklılıklar, devletlerarası enerji ihtiyaç oranlarının da birbirinden farklı olmasını beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, gelimi, gelimekte olan ve az gelimi ülkelerin enerji taleplerinde farklılıklar gözlemlenmektedir.

Yılllık Enerji Talepleri Göstergeleri

Yılda yaklaık % 2 oranında artı gösteren küresel enerji ihtiyacı, gelimekte olan ülkeler arasında olan Türkiye9de, dünya ortalama enerji ihtiyacının yaklaık 3 - 4 katı seviyesinde, % 6 ile % 8 seviyesinde seyretmektedir. Bu rakamlar, kalkınma ve büyüme için Türkiye9nin dier ülkelere göre daha agresif enerji politikaları takip etmesini ve kalkınmanın sürdürülebilirlii için kısa, orta ve uzun vadeli enerji yatırımlarının gerçekletirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu kapsamda, enerjinin sürekli, güvenli ve asgari maliyetle temini ve üretimi; en verimli ve çevre konusundaki duyarlılıkları dikkate alacakekilde tüketimi büyük önem ta`ımaktadır.

Bununla beraber, üretilen enerjinin daıtımı ve kullanılmasında da altyapı ve bilinçlendirme çalımalarının yapılması dier gereklilikler arasında öne çıkmaktadır. Günümüzde enerji kaynakları, kaynaın yenilenebilir olup olmamasına göre sınıflandırılmaktadır. Genel olarak, yenilenemeyen enerji kaynakları ifadesiyle, kömür, petrol, doalgaz ve nükleer enerji; yenilenebilen enerji kaynakları ifadesiyle ise, güne, rüzgâr, dalga enerjisi, biyoenerji ve jeotermal enerji gibi kaynaklar ifade edilmektedir.

Küresel enerji tüketimi 2019 yılında %1,3 artmıtır. Büyümenin lokomotifi yenilenebilir enerji kaynakları ve doalgaz olmutur. Petrol, Afrika, Avrupa ve Amerika9da en çok kullanılan yakıt olurken Baımsız Devletler Topluluu, Orta Asya9da doalgaz çok tercih edilmektedir. Asya-Pasifikte kömürün kullanımının fazla olduu görülmektedir. 2019 da kömürün kullanımının Kuzey Amerika ve Avrupa9da tarihsel düük seviyelere indii görülmütür. <Covid Yılı= olarak nitelenen 2020 yılında küresel enerji talebi % 4,5 düzeyinde, enerji kaynaklı küresel karbon salınımı ise % 6,3 düzeyinde dümütür. Küresel enerji tüketimindeki bu düü, 2. Dünya Savaından beri en büyük düüolmutur.

Dünya üzerinde enerji tüketiminin kaynaklara göre daılımına bakıldıında, tüketimin 39te 29sinden fazlasının kömür, petrol, doalgaz gibi fosil kaynaklardan elde edildii görülmektedir. Türkiye9de de birincil enerji tüketiminin hemen hemen tamamı, dünya üzerinde olduu gibi fosil kaynaklardan karılanmaktadır. Enerji sektöründe fosil kaynaklara olan bu baımlılık, yeterli miktarda petrol ve doalgaz rezervi bulunmayan Türkiye için baka bir baımlılıa, yani enerji talebinde dıa baımlılıa sebep olmaktadır. 2021 yılı Ocak-Ekim Döneminde toplam enerji ithalatı 22,3 milyar dolar olarak gerçeklemitir. Bu tutarın 5 milyar 427 milyon 439 bin dolarlık kısmını, enerji ithalatı olarak özetlenen "mineral yakıtlar, mineral yalar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar" oluturmu`tur.

2021 yılı Dünya Enerji Talebi (2019 yılına göre)

Kaynak: IEA (Global Energy Review 2021)

Konu Ba#lı ı	Birim	2021 Eylül Dönemi	2021 Ocak-Eylül Dönemi
Lisanslı Üretim*	MWh	26.725.285	239.538.845
Lisanslı Kurulu Güç*	MW	91.441	-
En Yüksek Ani Puant	MW	50.550	56.304
En Dü#ük Ani Puant	MW	26.559	20.611
Lisanssız Kurulu Güç	MW	7.348	-
!htiyaç Fazlası Satın
Alınan Lisanssız Üretim	MWh	1.148.389	9.629.556
Miktarı **
Brüt Lisanssız Üretim Miktarı**	MWh	1.193.621	9.837.474
YEKDEM Üretim	MWh	5.749.919	57.814.765
YEKDEM Ödeme Tutarı	TL	4.793.177.082	44.140.482.735
Fiili Tüketim	MWh	27.419.673	247.055.815
Faturalanan Tüketim	MWh	22.422.293	189.960.197
Tüketici Sayısı	Adet	46.985.329	-
!thalat	MWh	223.836	1.301.275
!hracat	MWh	472.570	3.087.756
Ortalama YEKDEM fiyatı	TL/MWh	833,61	763,48
YEKDEM Ek Maliyeti***	TL/MWh	79,81	110,60
A ırlıklı Ortalama PTF	TL/MWh	522,394	400,095
A ırlıklı Ortalama SMF	TL/MWh	429,487	406,452

2021 Yılı Eylül Ayı Elektrik Piyasasının Genel Görünümü

	2020 EYLÜL		2021 EYLÜL
KAYNAK TÜRÜ	KURULU GÜÇ	ORAN	KURULU GÜÇ	ORAN	DE!"!M (%)
	(MW)	(%)	(MW)	(%)
DOAL GAZ	25.629,66	29,61	25.473,16	27,86	-0,61
BARAJLI H!DROL!K	21.877,15	25,27	23.277,54	25,46	6,40
L!NY!T	10.097,31	11,66	10.119,92	11,07	0,22
RÜZGÂR	8.006,21	9,25	10.094,41	11,04	26,08
!THAL KÖMÜR	8.966,85	10,36	8.993,80	9,84	0,30
AKARSU	7.904,02	9,13	8.158,45	8,92	3,22
JEOTERMAL	1.514,69	1,75	1.650,17	1,80	8,94
B!YOKÜTLE	786,63	0,91	1.408,83	1,54	79,10
TA" KÖMÜRÜ	810,77	0,94	810,77	0,89	0,00
GÜNE"	258,85	0,30	788,94	0,86	204,78
ASFALT!T	405,00	0,47	405,00	0,44	0,00
FUEL O!L	305,93	0,35	251,93	0,28	-17,65
NAFTA	4,74	0,01	4,74	0,01	0,00
LNG	1,95	0,00	1,95	0,00	0,00
MOTOR!N	1,04	0,00	1,04	0,00	0,00
TOPLAM	86.570,79	100,00	91.440,63	100,00	5,63

Kaynak: EPDK

Yıllar !tibariyle Lisanslı Kurulu Gücün Kaynak Bazında Geli#imi

Kaynak: EPDK

	2020 EYLÜL		2021 EYLÜL
KAYNAK TÜRÜ	KURULU GÜÇ	ORAN	KURULU	ORAN	DE!"!M (%)
	(MW)	(%)	GÜÇ (MW)	(%)
DOAL GAZ	25.629,66	29,61	25.473,16	27,86	-0,61
BARAJLI H!DROL!K	21.877,15	25,27	23.277,54	25,46	6,40
L!NY!T	10.097,31	11,66	10.119,92	11,07	0,22
!THAL KÖMÜR	8.006,21	9,25	10.094,41	11,04	26,08
RÜZGÂR	8.966,85	10,36	8.993,80	9,84	0,30
AKARSU	7.904,02	9,13	8.158,45	8,92	3,22
JEOTERMAL	1.514,69	1,75	1.650,17	1,80	8,94
TA" KÖMÜRÜ	786,63	0,91	1.408,83	1,54	79,10
B!YOKÜTLE	810,77	0,94	810,77	0,89	0,00
ASFALT!T	258,85	0,30	788,94	0,86	204,78
FUEL O!L	405,00	0,47	405,00	0,44	0,00
GÜNE"	305,93	0,35	251,93	0,28	-17,65
NAFTA	4,74	0,01	4,74	0,01	0,00
LNG	1,95	0,00	1,95	0,00	0,00
MOTOR!N	1,04	0,00	1,04	0,00	0,00
TOPLAM	86.570,79	100,00	91.440,63	100,00	5,63

Eylül 2021 Sonu !tibariyle Lisanslı Elektrik Kurulu Gücünün Kaynak Bazında Da ılımı ve 2020 Yılı Eylül Ayı De eriyle Kar#ıla#tırılması (MW-%)

Eylül 2021 Sonu !tibariyle Lisanslı Elektrik Üretiminin Kaynak Bazında Da ılımı (%) Kaynak: EPDK

Türkiye9nin birincil enerji tüketiminin geliimi incelendiinde, son 30 yılda hidrolik ve kömür enerjisinin tüketiminde yatay bir seyir gerçekletii; petrole baımlılıın kısmen düürülebildii; odun ve çöpün enerji kaynaı olarak tüketiminin ciddi seviyelerde azaldıı; doalgaza baımlılıın son 20 yıl içinde hızla arttıı ve rüzgâr-güne enerjisi ile ilgili ise son yıllarda mesafe kat edilmeye balandıı görülmektedir. Bununla beraber, son 30 yıllık zaman dilimi içinde, Türkiye9nin dıa baımlı olan enerji kurgusunda pek fazla deiiklik bulunmadıı tespit edilmektedir. Bu baımlılıı azaltmak için, yerli kaynakların azami ölçüde kullanılmasına; yeni enerji sahalarının tespit edilmesine; temin edilen enerjinin verimliekilde kullanılmasını salayan teknolojilerin kullanılmasının tevik edilmesine; dünya üzerinde tespit edilen yeni enerji kaynaklarının yakından takip edilmesine ve ülke potansiyelinin aratırılmasına öncelik verilmeye balanmıtır. Bu balamda, Türkiye9nin en büyük ekonomik sorunlarından olan cari açıın, büyük ölçüde enerji ithalatından kaynaklanması, enerjide dıa baımlı olan Türkiye9yi alternatif çözüm arayılarına itmive itmeye devam etmektedir. Bu amaçla takip edilmekte olan yöntemlerden bir dieri de Türkiye9nin jeopolitik konumunun faydaya dönütürülmesidir. Hazar Havzası ve Ortadou Enerji Bölgesine, son yıllarda önemli miktarda doalgaz rezervlerinin tespit edildii Akdeniz Havzası9nın ekleniyor olması, Türkiye9nin jeopolitik konumundan kaynaklanan enerji koridoru rolünü peki`tirmektedir.

Bu konumu Türkiye9ye hem kendi enerji arz güvenliini salayacak tedarikçi çeitlendirmesini salamakta, hem de uluslararası öneme sahip bir enerji koridoru haline getirmektedir. Saladıı lojistik hizmeti ve bu sayede eritii kaynak çeitlilii sayesinde, Türkiye9nin jeopolitik konumunun Türkiye9nin ödemekte olduu yüksek enerji faturasını daha aaı çekmesi beklenmektedir. Bakü-Tiflis Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, Nabucco Doalgaz Boru Hattı, Türkiye-Yunanistan-1talya Doalgaz Boru Hattı, Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Trans Anadolu Doalgaz Boru Hattı gibi stratejik projeler, yukarıda belirtilen amaca hizmet etmekte olan projelerdir.

2020-2029 Yılları Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri

Kaynak: TE1A_

		PUANT TALEP	ENERJİ TALEBİ
YIL	MW	Artış $(\% )$	GWh	Artış $(\%)$
2020	50.845		329,600
2021	53.128	4.5	344.400	4.5
2022	55.473	4,4	359.600	4,4
2023	57.972	4,5	375.800	4,5
2024	60.487	4,3	392.100	4,3
2025	62.770	3,8	406.900	3,8
2026	65.068	3,7	421.800	3,7
2027	67.352	3.5	436.600	3,5
2028	69.681	3,5	451.700	3,5
2029	72.010	3.3	466.800	3,3

13.2. Türkiye'de Elektrik Tüketimi

2019 yılında Türkiye'nin yıllık elektrik tüketimi 290.446.923,91 MW olarak hesaplanmı`tır.

^28.10.2020 Tüketimi

Tüketimdeki en büyük artı%18,4 ile 1976 yılında gerçekleirken, 2009 yılında ise %2 düü ile en büyük düü yaanmıtır. 1971 yılından günümüze elektrik tüketimi sadece 2001 ve 2009 yıllarında önceki yıla göre dümütür. 1971'den 2015'e ortalama alındıında tüketimin her yıl %8,0 arttıı, 2006-2015 yıllarını kapsayan son 10 yıl dikkate alındıında ise tüketimin her yıl % 5,1 arttıı görülmektedir. Son 10 yıl, her yıl için önceki 5 yılın ortalama elektrik tüketimi hesaplandıında da tüketimin her yıl ortalama yüzde 5,78 arttıı görülmektedir. Tüketim 2016 yılında %6, 2017 yılında %7,7, 2018 yılında %2,3 artmı; 2019 yılında bir önceki yıla göre %0,9 oranında azalmı, 2020 yılında ise bir önceki yıla göre %0,18 oranında artmı`tır.

									KİŞİ BAŞINA
									PER CAPITA
		KURULU	BRÜT		BRÜT TALEP⁽²⁾	NET	KURULU	BRÜT		BRÜT TALEP	NET
YILLAR	NÜFUS ⁽⁴⁾	GÜÇ	ÜRETİM	ARZ ⁽¹⁾	GROSS	TÜKETİM ⁽³⁾	GÜÇ	ÜRETIM	ARZ	GROSS	TÜKETİM
	POPULATION ⁽⁴⁾	INS. CAPACITY	GROSS GEN.	SUPPLY ⁽¹⁾	DEMAND ⁽²⁾	NET CON. ⁽³⁾	INS. CAPACITY	GROSS GEN.	SUPPLY	DEMAND	NET CON.
YEARS	(x1000)	(MW)	(GWh)	(GWh)	(GWh)	(GWh)	(Watt)	(kWh)	(kWh)	(kWh)	(kWh)
1975	40348	4186,6	15622,8	15126,9	15719,0	13491.7	104	387	375	390	334
1980	44737	5118,7	23275,4	23222,7	24616,6	20398,2	114	520	519	550	456
1990	56473	16317,6	57543	53500,3	56811,7	46820,0	289	1019	947	1006	829
2000	67845	27264,1	124921,6	122051,6	128275,6	98295,7	402	1841	1799	1891	1449
2007	70586	40835,7	191558.1	181781.8	190000,2	155135,2	579	2714	2575	2692	2198
2008	71517	41817,2	198418.0	189429,1	198085,2	161947,6	585	2774	2649	2770	2264
2009	72561	44761,2	194812,9	185885.5	194079,1	156894,1	617	2685	2562	2675	2162
2010	73723	49524,1	211207,7	202272,3	210434,0	172050,6	672	2865	2744	2854	2334
2011	74724	52911,1	229395,1	218468,9	230306,3	186099,5	708	3070	2924	3082	2490
2012	75627	57059,4	239496,8	230580,4	242369,9	194923,4	754	3167	3049	3205	2577
2013	76668	64007.5	240154,0	235179.7	246356,6	198045.2	835	3132	3068	3213	2583
2014	77696	69519.8	251962.8	244706.1	257220,1	207375,1	895	3243	3150	3311	2669
2015	78741	73146.7	261783.3	253840,6	265724.4	217312,2	929	3325	3224	3375	2760
2016	79814	78497.4	274407,7	266829,5	279286,4	231203,7	984	3438	3343	3499	2897
2017	80811	85200,0	297277,5	283682.1	296702.1	249022,7	1054	3679	3510	3672	3082
2018	82004	88500,8	304801,9	289867.2	304166,9	254863,0*	1079	3717	3535	3709	3108

																	ommqving. ovvr
								SEBEKE KAYBI		$\overline{\phantom{000000000000000000000000000000000000$			NETWORK LOSSES
YILLAR YEARS	BRÜT ÜRETIM GROSS GEN.	ARTIS % INCREASE	ic ihtiyac INTERNAL CONSUMPTION	%	NET ÜRETIM NET GEN.	İTHALAT IMPORTS	SEBEKEYE VERİLEN ⁽¹⁾ SUPPLIED TO THE NETWORK ⁽¹⁾	İLETİM TRANSMISSION	%	DAĞITIM DISTRIBUTION		%	TOPLAM TOTAL	%	IHRACAT⁽²⁾ EXPORTS⁽²⁾	NET TÜKETİM NET CONS.	ARTIS % INCREASE
2002	129399.5	5.4	5672.7	4,4	123726,8	3588.2	127315,0	3440.7	2,7	20491.2	$\star$	16,1	23931,9	18,8	435.1	102948.0 *	6,1
2003	140580,5	8,6	5332,2	3,8	135248.3	1158.0	136406,3	3330.7	2,4	20722,0		15.2	24052.7	17.6	587,6	111766.0 *	8,6
2004	150698.3	7.2	5632,6	3,7	145065.7	463.5	145529,2	3422,8	2,4	19820.2		13,6	23243.0	16.0	1144.3	121141.9 *	8,4
2005	161956.2	7.5	6487.1	4.0	155469.1	635.9	156105.0	3695.3	2.4	20348,7		13,0	24044,0	15.4	1798.1	130262,9 *	7,5
2006	176299.8	8,9	6756,7	3,8	169543.1	573.2	170116.3	4543,8	2,7	19245.4		11.3	23789.2	14.0	2235.7	144091.4 *	10,6
2007	191558.1	8,7	8218,4	4,3	183339.7	864,3	184204,0	4523,0	2,5	22123,6		12,0	26646,6	14.5	2422,2	155135,2 *	7,7
2008	198418,0	3.6	8656.1	4,4	189761,9	789.4	190551.3	4388.4	2,3	23093.1	$\boldsymbol{\mathbf{x}}$	12.1	27481,5	14.4	1122.2	161947,6 *	4,4
2009	194812.9	$-1,8$	8193.6	4,2	186619.3	812.0	187431.3	3973,4	2,1	25018.0		13.3	28991.4	15.5	1545.8	156894.1 *	$-3,1$
2010	211207,7	8,4	8161,6	3,9	203046,1	1143.8	204189,9	5690,5	2,8	24531,2		12,0	30221,7	14.8	1917,6	172050,6 *	9,7
2011	229395.1	8.6	11837.4	5,2	217557,7	4555.8	222113.5	4189,3	1.9	28180.1		12.7	32369.4	14.6	3644.6	186099.5 *	8,2
2012	239496.8	4.4	11789,5	4,9	227707.3	5826,7	233534.0	6024,7	2,6	29632.3		12,7	35657.0	15.3	2953.6	194923,4 *	4,7
2013	240154,0	0.3	11177,0	4,7	228977,0	7429.4	236406,4	5639,4	2.4	31495,1		13,3	37134,5	15,7	1226,7	198045,2 *	1,6
2014	251962.8	4.9	12513.9	5,0	239448.8	7953.3	247402.2	6271.2	2,5	31059.9	$\boldsymbol{\mathbf{x}}$	12.6	37331.1	15.1	2696.0	207375.1 *	4,7
2015	261783.3	3,9	11883.8	4,5	249899.5	7135.5	257035.0	5338.1	2,1	31190.2		12.1	36528.3	14.2	3194.5	217312.2 *	4,8
2016	274407,7	4,8	12471,0	4,5	261936,8	6330.3	268267,1	5607,6	2,1	30004,1		11,2	35611,7	13.3	1451.7	231203,7 *	6,4
2017	297277,5	8.3	13020,0	4,4	284257.5	2728,3	286985.8	5503.3	1,9	29156.2		10.2	34659.5	12.1	3303.7	249022.7 *	7,7
2018	304801.9	2.5	14299.7	4.7	290502.2	2476.9	292979.0	5120.3	1.7	29883.9	默	10.2	35004.2	11.9	3111.9	254863.0 *	2,3

Dõnem	Serbest Tüketici Hakkını Kullanan Tüketicilerin Tüketim Miktarı	Serbest Tüketici Hakkını Kullanmayan Tüketicilerin Tüketim Miktan	Profil Abone Grubu
图-2020	100653478	6,265,2769	AYDINLATMA
EV-2020	5295597,0517	929062853	DGER
图-2020	13872098	8724209893	MESKEN
E4 - 2020	3.833.8083439	202323672	SANAY
图-2020	248910.4335	1909995911	TARINSAL SULAMA
$E_1 + 2020$	1592695.026	Contract Profits 81287,459	TCARETHANE

Eylül 2020 Dönemi Serbest Tüketici Elektrik Tüketimi

	TÜRKİYE BRÜT ELEKTRİK ÜRETİMİNİN BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE AYLIK DAĞILIMI
		MONTHLY DISTRIBUTION OF TURKEY'S GROSS ELECTRICITY GENERATION BY PRIMARY ENERGY RESOURCES.
						2021
												Birim (Unit): GWh
	OCAK	SUBAT	MART	NISAN	MAYIS	HAZİRAN	TEMMEZ	AGUSTOS	FYLÜL	TKİM	KASIM	ARALIK	TOPLAM
	SAMUARY.	FEBRUARY	MARCH	APRIL	MAT	元次图:	流压室	ACIOUST	SEPTEMBER	OCTOBER	MOVEMENT.	DOCEMBER.	JULAL
Taskömürü + İthal Kömür+Astalısı
Hard Coal + Imported Coal	E.973.5	A.857.8	8.197.3	3,902.8	3,957.8	4.484.7	K.274.B	8.011.1	4.692.8	3.199.6			45.451.3
Linvit
Lignita	3.431.9	3.094.3	3.461.2	3,487.6	3,441.	3,895.0	3.630.9	3.782.1	3.828.7	3.683.9			35.496.9
Sin Yakıdar
Liquid Fuels	25.3	15.1	28.4	26,7	48.7	29.8	36.8	16,7	29.6	31.7			182.5
Dogal Gaz +Lag
Naturi Gas - Lne	8,332.2	6,638.3	8,149.3	5.650.9	6,949.9	9,885.5	11.023.3	12,673.9	18,505.7	10.706.7			90.709.7
Yenilenebilir + Ank Renew and Wastes	559.5	547.8	601.0	593.3	621,688	617,892	637,822	669.6	670.9	689.7			6.289.1
TERMIN
THERMAL	18.322.3	16.193.3	17,337.1	13,630.8	14,959.2	16,612.6	10.897.7	13,064,4	20.026.8	18,506.6			181.089,8
HIDROLIK
HYDRO	4,306,3	4,007.6	6,200.2	8.059.1	5,510.0	4,817.3	5.047.6	4.826.1	2.862.8	3.274.7			48.911,4
JEOTERMAL + RUZGAR+GUNES
GEOTHERMAL + WIND +5OLAR	4,389.8	4.224.8	4.469.2	4.329.8	4,481.7	3.783,4	5.391.7	4.894.1	5,019.6	4.764.5			48.719,9
BRÚT ÚRFTÍM
GROSS GENERATION	27.018.0	24.425,4	27.997.5	26.019.4	25.260.8	26.913.2	31.038.1	32.784.6	27.918.9	26.344.8			275.720.8
DIS ALIM
BJPORTS	66.6	35.8	91.3	88.8	213.5	222.1	115.4	197.0	223,8	361.6			1.663.8
DIS SATIM
EXPORTS	164,3	224.4	367.8	301.7	333.9	324.1	459.2	440.1	472.6	414.0			3.501,8
BRUT TALEP GROSS DEMAND			27.721.3						27.670.2	26,293,3
	26,919.4	24.284.8		25.806,4	25.140,4	26.811.2	30.694.3	32.541.6					273.882.8

Kaynak:TE1A_

							Birim (Unit): GWh
		2020			2021
AVLAR	ECAS	CRETIM SRK. + ISLETAIE HAKKI DEVIR	TOPLAM	EŬAS	URETIM SRK. + İSLETME HAKKI DEVİR	TOPLAM	ARTIS %
MONTH	ECAS.	PRODUCTION COMP + AUTOPRODUCERS - TOOR	TOTAL	STIAS	PRODUCTION COMP + AUTOPRODUCERS - TOOR	TOTAL	*DICREASE %*
OCAK JANUARY	5.512.8	21.619.0	27.131.9	4,494,8	22.523.2	27.018.0	$-0.4$
SUBAT FEBRUARY	4.192.9	20.817.3	25,010.2	3.175.5	21.249.9	24.425.4	$-2.3$
MART MARCH	4.430.1	20.324.0	24.754.1	4,659.0	23.338.5	27.997.5	13.1
NISAN APRIL	3.526,3	16.836.9	20.363.3	4.635,6	21.383.8	26.019.4	27,8
MAYIS MAY	2.713.3	18.224.6	20.937.8	4,331.3	20.929.6	25.260.8	20,6
HAZIRAN ANE	2.963,8	20.574.5	23.537.4	4.543,9	22,369.3	26.913.2	14.3
TEMMUZ JULY.	4.993.4	23.657.4	28.650.8	5.293.7	25.744.3	31.038.1	\$3
AGUSTOS AUGUST	5.983,5	23.360.1	29.343,5	5.826.2	26.958.5	32.784.6	11,7
IYLU. SEPTEMBER	5.917.8	21.825.2	27.743.0	4.320.4	23.598.5	27,918.9	0.6
EKIM DCTOBER	5,685.4	19.989.7	25.675.0	4.217.7	22.127.1	26.344.8	2.6
KASIM NOVEMBER ARALIK
DECEMBER TOPLAM TOTAL	45,918.4		207.228.7 253.147.1	45.498.0	230.222.8	275.720.8	8,9

Kaynak:TE1A_

YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE NET ELEKTRİK TÜKETIMININ SEKTÖRLERE DAĞILIMI											Birm: GWh
YIL	MESKEN	鲇	KÖY	%	TICARET VE KAMU HİZ	贴	SANAYI	贴	AYDINLATMA	弘	DİĞER	%	TOPLAM
2000	23.888	24.3			17.939	18.3	48.842	49.7	4,558	4.6	3.070	3.1	98.296
2001	23.557	24.3			18.432	19.0	46.989	48.4	4.888	5,0	3.203	3,3	97.070
2002	23.559	22.9			20.305	19.7	50.489	49.0	5.104	5.0	3.490	3.4	102,948
2003	25,195	22.5			22,840	20.4	55.099	49.3	4.975	4.5	3.657	3.3	111,766
2004	27.619	22.8			25.829	21,2	59.566	49.2	4.433	3.7	3.895	3.2	121.142
2005	30.935	23.7			28.777	22.1	62.294	47.6	4.143	3,2	4.113	3.2	130.263
2006	34.466	24.1			32.186	22.5	68 027	47.5	3,950	2.8	4.441	3.1	143.070
2007	36.476	23.5			35 831	23.1	73.795	47.6	4.053	2.6	4.981	3.2	155.135
2008	39.584	24.4			37.737	23.3	74.850	46.2	3.970	2.5	5.806	3.6	161,948
2009	39.148	26.0			38.553	24.6	70.470	44.9	3.845	2.5	4.879	3.1	156,894
2010	41.411	24.1			41.965	24.4	79.331	46.1	3.768	2.2	5.586	3.2	172.051
2011	44.271	23.8			44.715	24,0	87.980	47.3	3.986	2.1	5.147	2.8	186,100
2012	45.375	23.3			47.512	24,4	92.302	47.4	3.885	2,0	5.850	3.0	194.923
2013	44.971	22.7			51.072	25.8	93.252	47.1	3.836	1.9	4.915	2.5	198,045
2014	46.190	22.3			54,304	26.2	97.777	47.2	3.943	1.9	5.161	2.5	207,375
2015	47.901	22.0			56.922	26.2	103.535	47.6	4.074	1,9	4,881	22	217,312
2016	51.204	22.1			60.668	26,2	108.298	46.8	4.229	1,8	6.805	29	231,204
2017	54.251	21.8			67.094	26.9	116,483	46.8	6.049	2.4	5.146	2.1	249.023
2018	54.591	21.1			71.927	27.9	117.712	45.6	4.725	1.8	9.278	36	258,232
2019	56.194	21.8			70.757	27.5	115.675	45.0	5.075	2.0	9.571	3.7	257,273

Eylül 2021 Döneminde Faturalanan Elektrik Tüketiminin Tüketici Türü Bazında Da ılımı (%)

Kaynak: EPDK

13.3. Enerji Santrallerinin Ülkemizdeki Da ılımı

Türkiye'de bulunan lisanslı santrallerin kurulu gücü 92.798 MW'dır. Kurulu güç olarak en yüksek kapasiteli 1zmir, en düük kapasiteli il ise hiç üretim santrali bulunmayan Arı'dır. Rüzgar santralleri Ege kıyıları ile Akdeniz'in dousu, hidroelektrik santraller Fırat-Dicle havzası ile Çoruh havzası, yerli kömür santralleri kömür madeni bulunan bölgelerde, ithal kömür santralleri kıyıehirlerinde, doalgaz santralleri yüksek elektrik tüketimi olan bölgelerde, ülkemizde yeni yeni kurulmaya balayan güne elektrii santralleri ise Türkiye'nin güney bölgelerinde younlamıtır.

Aaıdaki tabloda Eylül 2021 yılı itibariyleehirlerimizdeki santrallerin toplam kurulu güçleri ve tüketimi karılama oranları verilmitir.

İLLER	KURULU GÜÇ (MW) ORAN (%) İLLER			KURULU GÜÇ(MW) ORAN (%)
IZMIR	5.403,44	5,91	SINOP	581,06	0,64
CANAKKALE	4.495,11	4,92	GAZIANTEP	545,88	0,60
KAHRAMANMARAS	4.407,29	4,82	ESKİSEHİR	538,52	0,59
ADANA	3.760,69	4,11	ORDU	501,73	0.55
ZONGULDAK	3.377,11	3,69	BOLU	495,10	0,54
SANLIURFA	3.292,68	3,60	MUS	462,66	0,51
SAMSUN	3.228,94	3,53	SIRNAK	416,07	0,46
İSTANBUL	3.150,89	3,45	AFYONKARAHISAR	403,89	0,44
BALIKESIR	3.057,79	3,34	CORUM	402,43	0,44
MANISA	2.902,84	3,17	RİZE	364,73	0,40
HATAY	2.822,44	3,09	KIRSEHIR	322,09	0,35
BURSA	2.787,17	3,05	ERZÍNCAN	320,45	0,35
SAKARYA	2.647,53	2,90	AMASYA	314,66	0.34
ELAZIĞ	2.462,57	2,69	ISPARTA	290,65	0,32
ANKARA	2.457,92	2,69	YALOVA	280,43	0,31
MUĞLA	2.283,95	2,50	ADIYAMAN	258,64	0,28
DIYARBAKIR	2.260,86	2,47	KARS	251,66	0,28
KOCAELI	2.063,27	2,26	ARDAHAN	235,90	0,26
KIRIKKALE	1.971,17	2,16	VAN	202,57	0,22
KIRKLARELİ	1.896,69	2,07	BİLECİK	158,38	0,17
ANTALYA	1.816,70	1,99	EDIRNE	150,61	0,16
ARTVIN	1.815,57	1,99	KARABÜK	149,85	0,16
DENIZLI	1.749,50	1,91	DÜZCE	124,91	0,14
TEKIRDAĞ	1.491,08	1,63	KASTAMONU	121,28	0,13
AYDIN	1.477,03	1,62	BURDUR	116,71	0,13
MARDIN	1.373,53	1,50	TUNCELI	106,95	0,12
BINGÖL	1.323,34	1,45	MALATYA	102,55	0,11
KÜTAHYA	1.067,82	1,17	USAK	91,42	0,10
OSMANIYE	1.064,28	1,16	NEVSEHIR	89,13	0,10
MERSIN	994.74	1.09	BATMAN	60.12	0.07
SİVAS	980,56	1,07	NIGDE	58,86	0,06
GIRESUN	949,56	1,04	HAKKARI	58,17	0,06
KONYA	934,06	1,02	YOZGAT	55,93	0,06
ERZURUM	816,80	0,89	BITLIS	53,05	0,06
SHRT	793,91	0,87	BARTIN	34,33	0,04
TOKAT	681,73	0,75	AKSARAY	33,51	0,04
GÜMÜŞHANE	679,33	0.74	BAYBURT	29,26	0,03
KARAMAN	638,35	0,70	IGDIR	23,79	0,03
TRABZON	611,95	0,67	AGRI	19,91	0.02
KAYSERİ	604,09	0,66	CANKIRT	18,57	0,02
			Genet Tents	01 440 F2	100.00

Kaynak: EPDK

2021 Yılı Eylül Ayı !tibariyle Lisanslı Elektrik Kurulu Gücünün Kaynak Bazında Da ılımı (Türkiye)

Bölgelere göre kurulu güç,elektrik üretim kapasitesi ve Üretim – Tüketim Oranları aaıda verilmitir.

s.	Bölge	Kurulu Güç	Yıllık Üretim Tahmini	Üretim/Tüketim Oranı
1.	Karadeniz Bölgesi	14.029 MW	41.426 GWh	211 %
	2 Ege Bölgesi	13.299 MW	57.095 GWh	147%
з.	Akdeniz Bölgesi	15.953 MW	51.303 GWh	130 %
4	Doğu Anadolu Bölgesi	5.304 MW	14.892 GWh	133 %
6.	Güneydoğu Anadolu Bölgesi	7.725 MW	24.050 GWh	81 %
5.	Marmara Bölgesi	20.739 MW	77.843 GWh	82%
	İc Anadolu Bölgesi	8.180 MW	27.723 GWh	85 %

Adana 1li toplam kurulu güç kapasitesi sıralamasına göre ülke genelinde 4. sırada yer almaktadır. Elektrik santrali kurulu gücü 3.852 MW'dır. Toplam 51 adet elektrik enerji santrali bulunan Adana9daki elektrik santralleri yıllık yakla`ık 18.781 GW elektrik üretimi yapmaktadır. Adana'nın elektrik daıtım hizmeti TOROSLAR EDA\_ tarafından salanmaktadır.

Aaıdaki Tabloda Adana9da bulunan bazı Elektrik Santralleri ve yapım aamasındaki santraller yer almaktadır.

İşletmedeki Elektrik Santralleri
Santral Adı	Firma	Güc
İSKEN Sugözü Termik Santrali	Steag Enerji	1.308 MW
Tufanbeyli Termik Santrali	Enerjisa Elektrik	450 MW
Yedigöze Sanibey Barajı	Sanko Enerji	311 MW
Göktas Barajı ve HES	Aydem Enerji	276 MW
Kavsak Bendi ve HES	Enerjisa Elektrik	191 MW
Catalan Barajı ve HES	EÜAS	169 MW
Köprü Barajı ve HES	Enerjisa Elektrik	156 MW
Menge Barajı ve HES	Enerjisa Elektrik	89 MW
Yamanlı 2 HES	Enerjisa Elektrik	82 MW
Karakuz Barajı ve HES	Alarko Enerji	76 MW
Feke 2 Barajı ve HES	Akenerji	69 MW
Doğancay Hidroelektrik Santrali	Enerjisa Elektrik	62 MW
Seyhan Barajı ve HES	EÜAS	60 MW
Toros HES	Aydem Enerji	50 MW
Mentas HES	Aydem Enerji	50 MW
Eğlence HES	Enda Enerji	44 MW
Feke 1 HES	Akenerji	29 MW
Gökkaya Barajı ve HES	Akenerji	29 MW
Eğlence 2 HES	Enda Enerji	27 MW
Himmetli HES	Akenerji	27 MW
Kiy HES	Arsan Enerji	24 MW
Cakit HES	Statkraft	20 MW
Kuşaklı HES	Enerjisa Elektrik	20 MW
Sofulu Cöplüğü Biyogaz Santrali	ITC Katı Atık Enerji	16 MW
Amylum Nişasta Doğalgaz Santrali	Amylum Nişasta	14 MW
Ahmetli HES	Ahmetli HES Elektrik Üretim	12 MW
Seyhan 2 HES	EÜAS	7,50 MW
Bossa Adana Fabrikası Enerji Tesisi	Bossa	6,70 MW
Kıvanc Tekstil Termik Santrali	Kivanç Tekstil	6,06 MW

Santral Adı	Firma	Güc
Tekno Enerji Adana Güneş Enerji Santrali	Tekno Ray Solar	3,00 MW
Kilicli 2 HES		2,14 MW

Adana'da yapım a#amasındaki santraller

14. H!DROELEKTR!K ENERJ! SANTRALLER! HAKKINDA KISA B!LG!

14.1. Türkiyede Elektrik Üretimi ve Hidroelektrik Enerjisinin Üretimdeki payı:

Türkiye Elektrik Üretimi üretimdeki paylarına göre sırasıyla doalgaz, hidroelektrik, takömürü ve linyit, ithal kömür, rüzgar, motorin ve fuel-oil gibi sıvı yakıtlar jeotermal, biyogaz ve güne enerjisi ile yapılmaktadır. Kaynaklara ve Kurumlara yıllık/aylık/günlük elektrik üretimi aaıdaki grafiklerde verilmitir.

Yıl	Toplam	Kömür	Sivi yakıtlar	Doğal gaz	Hidrolik	Yenilenebilir Enerji ve Atıklar ⁽¹⁾
Year	Total	Coal	Liquid fuels	Natural Gas	Hydro	Renewable Energy and wastes ⁽¹⁾
	(GWh)			(%)
2000	124.922	30,6	7,5	37,0	24,7	0,3
2001	122.725	31,3	8,4	40.4	19,6	0,3
2002	129.400	24,8	8,3	40.6	26,0	0,3
2003	140.581	22.9	6,6	45.2	25,1	0,2
2004	150.698	22,8	5,0	41.3	30,6	0,3
2005	161.956	26,6	3,4	45,3	24,4	0,3
2006	176.300	26,4	2,4	45,8	25.1	0,3
2007	191.558	27,9	3,4	49.6	18,7	0.4
2008	198.418	29,1	3,8	49,7	16,8	0,6
2009	194.813	28,6	2,5	49.3	18,5	1,2
2010	211.208	26,1	1,0	46,5	24,5	1,9
2011	229.395	28,8	0,4	45,4	22,8	2,6
2012	239.497	28,4	0.7	43.6	24,2	3,1
2013	240.154	26,6	0,7	43.8	24,7	4,2
2014	251.963	30,2	0,9	47,9	16,1	4,9
2015	261.783	29.1	0.9	37.9	25,6	6,5
2016	274.408	33,7	0.7	32,5	24,5	8,6
2017	297.278	32,8	0.4	37.2	19,6	10,0
2018	304.802	37,2	0,1	30,3	19,7	12,7

2021/1795

Kaynak: TÜ1K

Türkiye Kurulu Güç ve Üretiminin Yıllar !tibariyle Geli#imi

30.11.2021 Gerçek Zamanlı Üretim

Kaynak: TÜ1K, EP1A_

KAYNAK TÜRÜ	DEVREYE GIREN KURULU GÜÇ(MW)	DEVREDEN ÇIKAN KURULU GÜÇ(MW)	NET DEĞİŞİM (MW)
RÜZGAR	151,170		151,170
GÜNES	35,834		35,834
BİYOKÜTLE	65,074		65,074
AKARSU	1,424		1,424
BARAJLI	4,619		4,619
DOGALGAZ	0,400	22,680	$-22,280$
İTHAL KÖMÜR		1,550	$-1,550$
Toplam	258,521	24,230	234,291

2021 Yılı Eylül Döneminde Devreye Giren ve Çıkan Lisanslı Kurulu Güç

Eylül 2021 !tibariyle Elektrik Tüketiminin Gün Bazında Da ılımı

Kaynak: EPDK

İLLER	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)	İLLER	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)
CANAKKALE	2.369.125,15	8,86	AFYONKARAHİSAR	98.761,71	0,37
İZMİR	1.877.678,72	7,03	RİZE	91.840,58	0,34
BALIKESIR	1.446.943,87	5,41	MUS	70.848,67	0,27
HATAY	1.404.985,76	5,26	ORDU	69.194,07	0,26
MANISA	1.178.687,52	4,41	AMASYA	62.108,06	0,23
BURSA	1.137.743,26	4,26	GAZIANTEP	60.530,43	0,23
ADANA	1.118.626,83	4,19	SHRT	56.125,18	0,21
İSTANBUL	1.118.273,40	4,18	CORUM	54.351,67	0,20
KIRIKKALE	1.108.759,40	4,15	KARABÜK	50.366,70	0,19
SAMSUN	1.037.148,42	3,88	KIRSEHIR	50.194,16	0,19
SAKARYA	936.059,21	3,50	EDIRNE	44.159,03	0,17
MUĞLA
	923.113,85	3,45	ESKISEHIR	33.054,18	0,12
ZONGULDAK	917.370,79	3,43	SINOP	30.872,58	0,12
KIRKLARELİ	872.778,81	3,27	GÜMÜŞHANE	30.420,35	0,11
ANKARA	779.744,31	2,92	ERZÍNCAN	30.107,00	0,11
TEKÍRDAĞ	769.708,32	2,88	NEVSEHIR	26.284,92	0,10
KAHRAMANMARAS	709.828,51	2,66	ARDAHAN	24.138,74	0,09
DENÍZLÍ	705.633,55	2,64	ERZURUM	23.877,97	0,09
KOCAELI	650.591,60	2,43	ISPARTA	22.320,75	0,08
AYDIN	517.130,12	1,93	BILECIK	21.633,68	0,08
ANTALYA	440.211,78	1,65	BURDUR	21.035,83	0,08
KÜTAHYA	376.127,66	1,41	VAN	20.342,66	0,08
SANLIURFA	342.091,01	1,28	ADIYAMAN	19.985,06	0,07
SİVAS	311.557,78	1,17	DÜZCE	19.960,73	0,07
ELAZIĞ	284.581,64	1,06	USAK	14.598,21	0,05
MERSIN	242.985,83	0,91	MALATYA	13.442,61	0,05
SIRNAK	209.427,11	0,78	BITLIS	12.130,84	0,05
BOLU	200.672,21	0,75	NIĞDE	9.422,86	0,04
KONYA	198.179,19	0,74	KARS	8.722,71	0,03
OSMANÍYE	196.076,84	0,73	TUNCELI	5.571,02	0,02
ARTVIN	173.233,39	0,65	KASTAMONU	4.592,02	0,02
DIYARBAKIR	156.911,25	0,59	YOZGAT	3.965,85	0,01
MARDIN	117.325,43	0,44	BATMAN	3.844,05	0,01
TRABZON	116.548,62	0,44	HAKKARI	3.373,96	0,01
BINGOL	115.519,30	0,43	CANKIRI	3.369,24	0,01
YALOVA	115.384,20	0,43	AKSARAY	3.222,31	0,01
KAYSERI	112.872,82	0,42	BAYBURT	2.266,69	0,01
GIRESUN	106.442,12	0,40	IGDIR	2.108,40	0,01
KARAMAN	104.125,86	0,39	BARTIN	1.281,82	0,00
TOKAT	99.530,98	0,37	AĞRI	1.121,43	0,00

Eylül 2021 Döneminde Lisanslı Elektrik Üretiminin !l Bazında Da ılımı

14.2. Hidroelektrik Santraller Hakkında Kısa Bilgi:

Hidroelektrik santraller (HES) su gücünün kullanılmasıyla elektrik enerjisinin üretildii santrallerdir.

Hidroelektrik santralleri prensip olarak suyun potansiyel enerjisinin kullanılarak elektrik üretilmesi esasına dayanır. Barajlarda depolanan su yüksekten akıtılarak türbine çarptırılır ve türbin dönmeye balar. Suyun potansiyel enerjisi türbinde mekanik enerjiye dönümü`tür. Mekanik enerji yardımıyla generatör mili döndürülür ve generatörden gerilim üretilir.

Hidroelektrik santraller su düüsüne göre ve sudan yararlanmaekline göre sınıflandırılırlar.

Hidroelektrik santraller su dü`üsüne göre Alçak Basınçlı, Orta Basınçlı ve Yüksek Basınçlı santraller olarak sınıflandırılırlar.

Suyun türbine olan yükseklii (H) 1m (metre) ile 10m arasında ise bu santral alçak basınçlı santraldir. Basıncın dü`ük olmasından dolayı debi fazladır. Alçak basınçlı santrallerde genellikle kaplan ve francis tipi türbinler kullanılır.

Suyun türbine olan yükseklii 10-100 m. arasında ise bu santrala orta basınçlı santral denir. Orta basınçlı santrallerde genellikle francis tipi türbin kullanılırken yüksekliin 20m9den dü`ük olduu santrallerde kaplan tipi türbin kullanılır.

Suyun türbine olan yükseklii 100m9den fazlaysa bu santral yüksek basınçlı santraldir. Yüksek basınçlı santrallerde 100m≤H≤300m olması durumunda francis tipi türbin, yüksekliin 300m9den fazla olması durumunda ise pelton tipi türbin kullanılır.

Hidroelektrik santraller sudan yararlanma `ekline göre Akarsu, Barajlı, Hazneli Pompalı santraller olmak üzere 3 gruba ayrılır.

Akarsu santralleri alçak basınçlı santrallerdir. Akarsunun yataının dei`tirilmesiyle daha çok debi elde edilir ve türbin döner. Bu santrallere nehir tipi santraller de denir.

Barajlı su santralleri suyun barajda toplanması esasına dayanır. Yüksek basınçlı santrallerdir. Bir baraj gölünde biriken su kontrollü bir `ekilde belirli yükseklikten akıtılarak türbine çarptırılır ve türbin döner.

Hazneli pompalı su santrallerinde yukarıdaki haznede biriken su aaı düürülerek türbin döndürülürken, türbine çarpan su alt tarafta yapılan bir haznede biriktilrilir ve biriken bu su bir pompayla tekrar yukarıya pompalanır.

14.2.1. Hidroelektrik Santrallerin Ana Bölümleri:

Su Tutma Yapısı: Rezervuarlı santrallarda baraj, kanal tipi santrallerde tünel ya da açık kanal, nehir tipi santrallerde ise regülatör şeklinde olabilir.
Su Alma Yapısı: 1letim hattına suyun giriş yaptıı yapıdır. Izgaralar, kapak ve kapak açma-kapama mekanizmalarından oluşur. Rezervuarlı santrallarda su girişi, yüzen cisimlerin borulara girmemesi için baraj gövdesinin orta kotlarında yapılırlar.
!letim Kanalı: Hidroelektrik tesisin işletmede öngörülen debideki suyu iletmesinde kullanılır. Trapez, duvarlı, kapalı duvarlı, tünel, veya dorudan cebri borularla iletilebillir. Kanal sonu yükleme odasına balanır. Kanal boyunca sanat yapıları mevcuttur.
Cebri (Basınçlı) Borular: 1letim hattı ile santral arasında , ölçüleri debi ve düşü ye göre hesaplanan kalın etli büyük çaplı çelik ya da CTP (Cam elyaf Takviyeli Plastik) borulardır. Santralın jeolojik yapısına göre gömülü oldukları gibi, görünür olanlarıda vardır. Türbin çarkını çeviren suyun geçişine olanak salar. 1letim hattı bulunan HES lerde genellikle 1letim Hattı ile Cebri boru arasında regülatörün yaptıı su dengelemesi gibi görev alan Yükleme Havuzu yapısı bulunur. 1letim hattından gelen ve burada bulunan su iletim hattında oluşabilecek su seviyesi düşüklüü durumunda cebri boruda basınç eksiklii oluşmasını engellemek amacıyla dengeleme işlevini yerine getirir.
Salyangoz: Cebri boru sonuna monte edilen, salyangoz biçimindeki basınçlı su haznesi, suyun çarka çevresel olarak ve her bir noktadan eşit debide girmesini salar. Çevresel olarak sabit kanatçıkları suya yön verir, açılıp-kapanabilir kanatçıkları ise çarka verilen suyun debisini ayarlar. Çou santralda, cebri boru ile salyangoz birleşme noktasında kelebek ya da küresel tabir edilen, hidrolik basınç ile çalışan, cebri boru çapına uygun vanalar bulunur. Bazı santrallarda bu vana tesis edilmeyebilir.
Türbin: Türbin çarkı, türbin şaftı, türbin kapaı, hız regülatör sistemi, basınçlı ya sistemi, türbin yataı, soutma sistemi, kumanda panosu ve yardımcı teçhizattan oluşur. Türbin şaftı, suyun kanatlarına çarparak döndürdüü türbin çarkı ile generatör rotoru arasında akuple olup generatör rotorunun dönmesini salar.
Jeneratör: Generatör rotoru, statoru, yataı, ikaz(uyartım), soutma sistemi, koruma sistemi, kumanda ve işletim sistemi, doru akım sistemi, kesici ve ayırıcılar ile yardımcı organlardan oluşur. Rotor, çok güçlü tesis edilmiş yatak üzerinde sabit hızla döner. Dönüş sayısı, frekans ve kutup sayısı ile doru orantılıdır. Devir sayısı, frekans ve kutup sayıısı arasındaki balantı aşaıdaki gibidir; d/d=f*60/(kutup sayısı)*2 Enerji stator sargılarından alınır.
Transformatörler: Gerilimi yükseltme ya da alçaltma işlevini üstlenmişlerdir. Tek fazlı, üç fazlı olabilirler. Her üniteye bir transformatör olabilecei gibi birden fazla üniteye bir transformatör de olabilir. Ana gövde, soutma sistemi, yangın sistemi, koruma sistemi bölümlerinden oluşur.
"alt Alanı: Transformatörlerden çıkan yüksek gerilim enerjinin iletim hatlarına balantı noktasıdır. Kesiciler, ayırıcılar, topraklama sistemi, koruma sistemi, basınç sistemi, ölçü sistemi, iletim hatları üzerinden haberleşme sistemi kısımları vardır.
Di er Teçhizat: Ana teçhizatlardan ayrı olarak; alternatif akım acil enerji (dizel generatör) sistemleri, sızıntı toplama havuzları, besleme pompaları , drenaj boşaltma pompaları, haberleşme sistemleri, kompresörve tanklar gibi basıçlı hava sistemleri, yangın koruma ve söndürme sistemleri, bakım, onarım ve küçük imalat atölyeleri, montaj demontaj sahaları, vinçler, krenler gibi taşıma, kaldırma sistemleri, arıtma sistemleri, ilk yardım bölümü, batardo kapakları, laboratuarlar vb. bölümlerdir.

14.3. Türkiyede Yer Alan Hidroelektrik Santralleri

Ülkemizde 685 adet aktif hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Bu santrallerin toplam kurulu gücü 31.336 MWe dır. Hidroelektrik santrallerin yıllık elektrik üretimi ise yaklaık 80.030 GW dır. Bu santrallerin ürettikleri elektrik enerjisi, yıllık toplam tüketimin yaklaık %329sine tekabül etmektedir. Kurulu güç büyüklüüne göre ülkemizdeki ilk 30 HES aaıdaki tabloda verilmi olup 43,5 MW toplam kurulu gücüyle Elence-1 HES 123. sırada yer almaktadır.

s.	Santral Adı	İI	Firma	Kurulu Güç
1)	Atatürk Barajı ve HES	Sanlıurfa	EÜAS	2.405 MW
2)	Karakaya Barajı ve HES	Diyarbakır	EÜAS	1.800 MW
3)	Keban Barajı ve HES	Elazığ	EÜAS	1.330 MW
4)	Ilısu Barajı ve HES	Mardin	EÜAS	1.209 MW
5).	Altınkaya Barajı ve HES	Samsun	EÜAS	703 MW
6)	Birecik Barajı ve HES	Sanlıurfa	EÜAS	672 MW
7)	Deriner Barajı ve HES	Artvin	EÜAS	670 MW
8)	Yukarı Kaleköy Barajı ve HES	Bingöl	Cengiz Enerji	627 MW
9)	Beyhan Barajı ve HES	Elazığ	Cengiz Enerji	582 MW
10)	Oymapınar Barajı ve HES	Antalya	Cengiz Enerji	540 MW
11)	Boyabat Barajı ve HES	Sinop	Boyabat Elektrik	513 MW
12)	Berke Barajı ve HES	Osmaniye	EÜAS	510 MW
13)	Aşağı Kaleköy Barajı ve HES	Bingöl	Cengiz Enerji	500 MW
14)	Hasan Uğurlu Barajı ve HES	Samsun	EÜAS	500 MW
15)	Cetin Barajı ve HES	Siirt	Limak Enerji	420 MW
16)	Artvin Barajı ve HES	Artvin	Doğuş Enerji	332 MW
17)	Yedigöze Sanibey Barajı	Adana	Sanko Enerji	311 MW
18)	Ermenek Barajı ve HES	Karaman	EÜAS	302 MW
19)	Borcka Barajı ve HES	Artvin	EÜAS	301 MW
20)	Sır Barajı ve HES	Kahramanmaras EÜAS		284 MW
21)	Alpaslan 2 Barajı ve HES	Mus	Enerjisa Elektrik	280 MW
22)	Gökçekaya Barajı ve HES	Eskişehir	EÜAS	278 MW
23)	Göktaş Barajı ve HES	Adana	Aydem Enerji	276 MW
24)	Alkumru Barajı ve HES	Siirt	Limak Enerji	276 MW
25)	Arkun Barajı ve HES	Erzurum	Enerjisa Elektrik	245 MW
26)	Akköy 2 Barajı ve HES	Gümüşhane	Kolin Enerji	230 MW
27)	Obruk Barajı ve HES	Corum	EÜAS	211 MW
28)	Kandil Barajı ve HES		Kahramanmaraş Enerjisa Elektrik	208 MW
29)	Batman Barajı ve HES	Divarbakır	EÜAŞ	198 MW
30)	Kavşak Bendi ve HES	Adana	Enerjisa Elektrik	191 MW

2021/1795

Ülkemizde Kurulu Güç Büyüklü ü'ne göre !lk 30 Hidroelektrik Santral

15. YASAL !Z!NLER VE TES!S!N ÖZELL!KLER!

ÜRET!M L!SANSI	: 27.12.2007 tarih – EÜ/1435-2/1038 nolu (*)
!"YER! AÇMA VE ÇALI"MA RUHSATI	: 04.03.2014 tarih – 591 nolu (**)
TOPLAM KURULU GÜÇ	: 43,5 MWe (***)
YILLIK ÜRET!M KAPAS!TES!	: 129 GW (***)
BENT T!P!	: Regülatör/nehir tipi
TOPLAM CEBR! BORU UZUNLUU/ÇAPI	: 1,146 km. / 2.400 mm.
DÜ"Ü MESAFES!	: 285 m.
"ALT SAHASI T!P!	: Açık tip
TÜRB!N T!P!	: Francis/Dü`ey Eksenli
ÜN!TE SAYISI	: 3
TRAFO ADED!	: 1
TRAFO NOM!NAL GÜCÜ – GER!L!M!	: 50 MVA – 11/154 kV
AC!L DURUM JENERATÖRLER!	: Mevcut
SU DEPOSU	: Yok
YANGIN TES!SATI	: Yangın algılama sistemi ve yangın tüpleri mevcut
SATI"
KAB!L!YET!	: <satılabilirlik= özelliine sahiptir.</satılabilirlik=

(*) 49 yıl sürelidir

(**) Adana 1l Özel 1daresi tarafından verilmi`tir.

2021/1795

(***) Tesisin kurulu gücü 43,5 MW olarak revize edilmive yıllık üretim kapasitesi de yaklaık 129 GW olarak güncellenmitir. Bu durum EPDK Elektrik Piyasası Üretim Lisansı sorgulama ekranından da teyit edilmitir.

16. AÇIKLAMALAR

Genel !#letme bilgileri

Elence-1 HES, Etekli köyü yolu üzerinde, Karaisalı 1lçesi sınırlarında yer almaktadır.
Tesis ticari faaliyete 2013 yılı ortalarında balamıtır.
Elence-1 HES toplamda 43,5 MW kuru gücünde 3 adet düey eksenli Francis tipi türbin ve 20,236 MVA nominal çıkı güçlü jeneratörlerden olu`maktadır.
Santral 154 kV Ulusal enterkonnekte elektrik ebekesine balıdır. Balantı Karaisalı Trafo Merkezine yapılmıtır.
Su kullanım hakkı anla`ması lisans tarihi sonuna kadar geçerlidir.
Fizibilite raporuna göre yıllık üretim kapasitesi yakla`ık 129 GWh dir.
Açık sahalar saha betonu ile kaplıdır.
Tesis bünyesinde atık sahası ve güvenlik kulübesi bulunmaktadır. Ayrıca Elence-II HES9in regülatör yapısı tesisin yanında yer almaktadır.

Regülatör ve Enerji Tüneli:

Elence I Hidrolektrik Santrali, Elence Çayı üzerinde yer alan regülatör tipi gövde ve su alma yapısına sahiptir.
Regülatör yapısı, santral tesisine kuuçuu 6 km. mesafede konumlu olup Posyabasan köyü sınırları içerisindedir.
Dolu gövdeli ve kapaklı tiptedir.
Regülatör bünyesinde 4 su giri` kapaı, 3 dolu savak kapaı, 1 çakıl kapaı, 1 balık geçidi, 2 savak kapaı ve 1 adet ızgara temizleme makinası bulunmaktadır.
Su 5.648 m. uzunluundaki enerji tüneli vasıtasıyla yükleme havuzuna ve 1.146 m. uzunluundaki cebri boruya ula`tırılmaktadır.

Gövde, Su Alma Yapısı ve Kuyruk Suyu Teknik Verileri
Regülatör Tipi	Dolu gövdeli-kapaklı
	Sepet kulplu tünel ve dikdörtgen
İletim yapısı tipi	kesitli kanal
Maksimum Su Kotu	702,03 m
Talveg kotu	693 m.

Cebri borulardan 276,81 m. lik net düüyle türbin ünitelerine giri yapılmaktadır.
Regülatör bünyesinde kapakların kontrolünü salayan hidrolik üniteler ve 110 kV gücünde dizel jeneratör bulunmaktadır.

Cebri Borular:

Tesis bünyesindeki cebri boru tünel tipi olup toprak altından santral tesisindeki türbin ünitelerine ilerlemektedir.

Cebri Boru
Çap	2400 mm
Uzunluğu	1.146 m.
Et kalınlığı	14 mm.
Net Düşü	66 m.

Santral Binası ve tesis:

Tesis, santral binası, atık sahası, trafolar, alt sahası, drenaj kuyusu ve güvenlik biriminden olumaktadır.
Elence-II HES9in regülatör yapısı Elence-I santral binasının yanında yer almaktadır.
Santral binasında kontrol odası, mutfak, trafo odası, ofisler, jeneratör holü, akü odası, depo, soyunma odaları, mühendis odası, kontrol panoları, uyarı trafoları, `alt panoları, koruma hücreleri bulunmaktadır.
Santral tesisinde içerisinde 50 tonluk tavan vinçi, dı`arısında 10 tonluk kule vinç bulunmaktadır.
275 kV gücünde acil durum dizel jeneratörü bulunmaktadır.

2021/1795

Türbin, jeneratörler ve iç ihtiyaç trafosuna ilikin teknik veriler aaıda verilmi`tir.

Türbinler
Üretici	FLOVEL Energy Pvt. Ltd.
Kapasitesi	43,5
	1000 bvb-devir/dk.-
Nominal Hızı	720 devir/dk.-720 devir/dk.
Türbin Tipi	Francis/Düşey Eksenli
Türbinlenen su debisi	3,4 m3 /sn-7 m3 /sn-7 m3 /sn

Türbinlere İlişkin Teknik Veriler

Jeneratörler
Üretici	WEG Industries Pvt. Ltd.
Nominal Gücü	9,706 MVA-20,236 MVA-20,236 MVA
Nominal Gerilimi	Beheri 11 kV
Nominal Akımı	509,4 A-1.062 A-1.062 A
Güç Faktörü	0,85
Faz Sayısı – Frekans	Beheri 3 - 50 Hz.
İkaz Gerilimi	96,5 V -97,7 V-97,7 V
Devir sayısı	1000 rpm - 750 rpm - 750 rpm

Francis Türbin Kesiti

(*) Türbin giriinden akan su çarka çarpar ve çevrime balar. _afta balı olan pervane dönü` yapar ve manyetik alan meydana getirir. Böylece strator kanatlarına voltaj yüklenir.

"alt Sahası ve Trafolar:

154 kV çıkıgerilimli açık tipalt sahası santral binasının yanında konumludur.
Tesiste nominal gücü 50 MVA 1 adet Trafo bulunmaktadır.
Ayrıca santralin iç ihtiyacını kar`ılamak için 160 kVa nominal gücünde iç ihtiyaç trafosu mevcuttur.
Hava hattı ile Karaisalı Trafo Merkezine balanılmaktadır.

Güç Trafosu
Üretici	BEST
Nominal Gücü	50000 kVA
Nominal Gerilim	154/11 kV
Tip	YTR 50000/170 K
Trafo Bağlantı Grubu	Ynd-5
Soğutma tipi	ONAN

Trafo ve İç İhtiyaç Trafolarına İlişkin Teknik Veriler

İç İhtiyaç Trafosu
Üretici	Eltaş Transformatör San.
Nominal Gücü	160 kVA
Tip	Elt-160
Trafo Bağlantı Grubu	Dyn-5
Soğutma tipi	ONAN

17. EN VER!ML! KULLANIM ANAL!Z!

<Bir mülkün fiziki olarak mümkün, finansal olarak gerçekletirilebilir olan, yasalarca izin verilen ve deerlemesi yapılan mülkü en yüksek deerine ulatıran en olası kullanımdır=. (UDS Madde 6.3)

<Yasalarca izin verilmeyen ve fiziki açıdan mümkün olmayan kullanım yüksek verimlilie sahip en iyi kullanım olarak kabul edilemez. Hem yasal olarak izin verilen hem de fiziki olarak mümkün olan bir kullanım, o kullanımın mantıklı olarak niçin mümkün olduunun deerleme uzmanı tarafından açıklanmasını gerektirebilir. Analizler, bir veya birkaç kullanım olası olduu belirlediinde, finansal fizibilite bakımından test edilirler. Dier testlerle birlikte en yüksek deerle sonuçlanan kullanım en verimli ve en iyi kullanımdır. (UDS madde 6.4)

Tesisin mevcut kullanım fonksiyonunun devam etmesinin en uygun kullanım ekli olduu düünülmektedir.

18. TES!S!N FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜ"

Bilindii üzere hidroelektrik santral maliyetlerinin çok büyük kısmını inai yatırımlar oluturmaktadır. Bu yatırımların kullanım ömürlerinin en az lisans süresi kadar olacaı (gerek teknik açıdan, gerekse dünyada ve ülkemizde 50 yıl ve ötesinde çalıabilen hidroelektrik santrallerin mevcut olması nedeniyle) kabul edilmitir. Yanı sıra HES tesislerinde kullanılan ana makina ekipmanlar (türbinler, generatörler, trafolar, soutma sistemi, AG ve OG sistemleri, alt sahası, cebri boru gibi) için de durum aynıdır. Normalartlar altında gerekli bakım onarım faaliyetleri düzenli olarak yerine getirildii sürece türbinlerin, alt ekipmanlarının ve dier ana sistemlerin santral lisans süresi boyunca kullanılabilir olacaı, bakım-onarım maliyetlerinde ciddi artılar olmayacaı kanaatindeyiz.

19. DEERLEND!RME

Tesisin deerine etki eden özet faktörler:

Olumlu etkenler:

Enerji talebinin hızla artması,
Devlet (TE1A_) tarafından belirlenen alım fiyatları üzerinden alım garantisi bulunması,
Yasal izinlerin alınmı` olması,
Tesisin bölgedeki büyük ölçekli hidroelektrik santrallerden biri olması,
Onaylanmıprosedürlerle, mevzuatlara uygun iletme ve bakımın gerektii `ekilde yapılması,
Yaı` alan bir bölgede yer alması,
Son dönemdeki yaı` miktarının geçtiimiz yıllara oranla yüksek olması,
Birim maliyete kıyasla enerji sat` fiyatının yüksek olması.

Olumsuz etkenler:

1n`aat süresinin uzun ve yatırım maliyetinin yüksek olması,

Üretimin yüksek olduu bahar aylarında enerji talebinin ve fiyatın dü`ük olması,
Üretimin dü`ük olduu yaz aylarında enerji talebinin ve fiyatın yüksek olması,
Yaımiktarlarındaki dönemsel deiikliklerin üretime yansıması,
Ülkemizde nükleer santrallerin ileriki dönemde faaliyete geçmesi ile enerji arzının artmasına paralel olarak enerji fiyatlarının dü`mesi ihtimalinin bulunması.

20. DEERLEME YAKLA"IMLARI

Deerleme yaklaımlarının uygun ve deerlenen varlıklarının içerii ile ilikili olmasına dikkat edilmesi gerekir. Aaıda tanımlanan ve açıklanan üç yaklaım deerlemede kullanılan temel yaklaımlardır. Bunların tümü, fiyat dengesi, fayda beklentisi veya ikame ekonomi ilkelerine dayanmaktadır. Temel deerleme yaklaımları Pazar Yakla#ımı, Gelir Yakla#ımı ve Maliyet Yakla#ımıdır. Bu temel deerleme yakla`ımlarının her biri farklı, ayrıntılı uygulama yöntemlerini içerir.

Bir varlıa ilikin deerleme yaklaımlarının ve yöntemlerinin seçiminde amaç belirli durumlara en uygun yöntemin bulunmasıdır. Bir yöntemin her duruma uygun olması söz konusu deildir. Seçim sürecinde asgari olarak a`aıdakiler dikkate alınır:

(a) deerleme görevinin ko`ulları ve amacı ile belirlenen uygun deer esas(lar)ı ve varsayılan kullanım(lar)ı,

(b) olası deerleme yaklaımlarının ve yöntemlerinin güçlü ve zayıf yönleri, (c) her bir yöntemin varlıın nitelii ve ilgili pazardaki katılımcılar tarafından kullanılan yaklaımlar ve yöntemler bakımından uygunluu,

(d) yöntem(ler)in uygulanması için gereken güvenilir bilginin mevcudiyeti.

20.1. Pazar Yakla#ımı

Pazar yaklaımı varlıın, fiyat bilgisi elde edilebilir olan aynı veya karılatırılabilir (benzer) varlıklarla karılatırılması suretiyle gösterge niteliindeki deerin belirlendii yaklaımı ifade eder.

Aaıda yer verilen durumlarda, pazar yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıın deer esasına uygun bir bedelle son dönemde satılmı` olması,

(b) deerleme konusu varlıın veya buna önemli ölçüde benzerlik taıyan varlıkların aktif olarak ilem görmesi, ve/veya

Yukarıda yer verilen durumlarda pazar yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, pazar yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Pazar yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve pazar yaklaımı ile belirlenen gösterge niteliindeki deeri pekitirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklıklandırılamayacaı dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıa veya buna önemli ölçüde benzer varlıklara ilikin ilemlerin, pazardaki oynaklık ve hareketlilik dikkate almak adına, yeteri kadar güncel olmaması,

(b) deerleme konusu varlıın veya buna önemli ölçüde benzerlik taıyan varlıkların aktif olmamakla birlikte ilem görmesi,

(c) pazar ilemlerine ilikin bilgi elde edilebilir olmakla birlikte, karılatırılabilir varlıkların deerleme konusu varlıkla önemli ve/veya anlamlı farklılıklarının, dolayısıyla da sübjektif düzeltmeler gerektirme potansiyelinin bulunması,

(d) güncel ilemlere yönelik bilgilerin güvenilir olmaması (örnein, kulaktan dolma, eksik bilgiye dayalı, sinerji alıcılı, muvazaalı, zorunlu satı içeren i`lemler vb.),

(e) varlıın deerini etkileyen önemli unsurun varlıın yeniden üretim maliyeti veya gelir yaratma kabiliyetinden ziyade pazarda i`lem görebilecei fiyat olması.

Birçok varlıın benzer olmayan unsurlardan oluan yapısı, pazarda birbirinin aynı veya benzeyen varlıkları içeren ilemlere ilikin bir kanıtın genelde bulunamayacaı anlamına gelir. Pazar yaklaımının kullanılmadıı durumlarda dahi, dier yakla`ımların uygulanmasında pazara dayalı girdilerin azami kullanımı gerekli görülmektedir (örnein, etkin getiriler ve getiri oranları gibi pazara dayalı deerleme ölçütleri).

Karılatırılabilir pazar bilgisinin varlıın tıpatıp veya önemli ölçüde benzeriyle ilikili olmaması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin karılatırılabilir varlıklar ile deerleme konusu varlık arasında niteliksel ve niceliksel benzerliklerin ve farklılıkların karılatırmalı bir analizini yapması gerekir. Bu karılatırmalı analize dayalı düzeltme yapılmasına genelde ihtiyaç duyulacaktır. Bu düzeltmelerin makul olması ve deerlemeyi gerçekletirenlerin düzeltmelerin gerekçeleri ile nasıl sayısallatırıldıklarına raporlarında yer vermeleri gerekir.

Pazar yaklaımında genellikle her biri farklı çarpanlara sahip karıla`tırılabilir varlıklardan elde edilen pazar çarpanları kullanılır. Belirlenen aralıktan uygun çarpanın seçimi niteliksel ve niceliksel faktörlerin dikkate alındıı bir deerlendirmenin yapılmasını gerektirir.

20.2. Maliyet Yakla#ımı

Maliyet yaklaımı, bir alıcının, gereksiz külfet douran zaman, elverisizlik, risk gibi etkenler söz konusu olmadıkça, belli bir varlık için, ister satın alma, isterse yapım yoluyla edinilmiolsun, kendisine eit faydaya sahip baka bir varlıı elde etme maliyetinden daha fazla ödeme yapmayacaı ekonomik ilkesinin uygulanmasıyla gösterge niteliindeki deerin belirlendii yaklaımdır. Bu yaklaımda, bir varlıın cari ikame maliyetinin veya yeniden üretim maliyetinin hesaplanması ve fiziksel bozulma ve dier biçimlerde gerçekleen tüm yıpranma paylarının dü`ülmesi suretiyle gösterge niteliindeki deer belirlenmektedir.

Aaıda yer verilen durumlarda, maliyet yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) katılımcıların deerleme konusu varlıkla önemli ölçüde aynı faydaya sahip bir varlıı yasal kısıtlamalar olmaksızın yeniden oluturabilmesi ve varlıın, katılımcıların deerleme konusu varlıı bir an evvel kullanabilmeleri için önemli bir prim ödemeye razı olmak durumunda kalmayacakları kadar, kısa bir sürede yeniden oluturulabilmesi,

(b) varlıın dorudan gelir yaratmaması ve varlıın kendine özgü niteliinin gelir yaklaım ını veya pazar yaklaımını olanaksız kılması, ve/veya

2021/1795

Yukarıda yer verilen durumlarda maliyet yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, maliyet yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Maliyet yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve maliyet yaklaımı ile belirlenen gösterge niteliindeki deeri pekitirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklandırılamayacaını dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) katılımcıların aynı faydaya sahip bir varlıı yeniden oluturmayı düündükleri, ancak varlıın yeniden olu`turulmasının önünde potansiyel yasal engellerin veya önemli ve/veya anlamlı bir zaman ihtiyacının bulunması,

(b) maliyet yaklaımının dier yaklaımlara bir çapraz kontrol aracı olarak kullanılması (örnein, maliyet yaklaımının, deerlemesi iletmenin süreklilii varsayımıyla yapılan bir i`letmenin tasfiye esasında daha deerli olup olmadıının teyit edilmesi amacıyla kullanılması), ve/veya

Kısmen tamamlanmıbir varlıın deeri genellikle, varlıın oluturulmasında geçen süreye kadar katlanılan maliyetleri (ve bu maliyetlerin deere katkı yapıp yapmadıını) ve katılımcıların, varlıın, tamamlandıındaki deerinden varlıı tamamlamak için gereken maliyetler ile kâr ve riske göre yapılan uygun düzeltmeler dikkate alındıktan sonraki deerine ili`kin beklentilerini yansıtacaktır.

20.3. Gelir Yakla#ımı

Gelir yaklaımı, gösterge niteliindeki deerin, gelecekteki nakit akılarının tek bir cari deere dönütürülmesi ile belirlenmesini salar. Gelir yaklaımında varlıın deeri, varlık tarafından yaratılan gelirlerin, nakit akı`larının veya maliyet tasarruflarının bugünkü deerine dayanılarak tespit edilir.

Aaıda yer verilen durumlarda, gelir yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) varlıın gelir yaratma kabiliyetinin katılımcının gözüyle deeri etkileyen çok önemli bir unsur olması,

(b) deerleme konusu varlıkla ilgili gelecekteki gelirin miktarı ve zamanlamasına ili`kin makul tahminler mevcut olmakla birlikte, ilgili pazar emsallerinin varsa bile az sayıda olması.

Yukarıda yer verilen durumlarda gelir yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, gelir yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Gelir yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve gelir yakla`ımı ile belirlenen

2021/1795

gösterge niteliindeki deeri peki`tirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklandırılamayacaını dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıın gelir yaratma kabiliyetinin katılımcının gözüyle deeri etkileyen birçok faktörden yalnızca biri olması,

(b) deerleme konusu varlıkla ilgili gelecekteki gelirin miktarı ve zamanlamasına ili`kin önemli belirsizliklerin bulunması,

(c) deerleme konusu varlıkla ilgili bilgiye eriimsizliin bulunması (örnein, kontrol gücü bulunmayan bir pay sahibi geçmi tarihli finansal tablolara ulaabilir, ancak tahminlere/bütçelere ulaamaz), ve/veya

(d) deerleme konusu varlıın gelir yaratmaya henüz balamaması, ancak balamasının planlanmı` olması.

Gelir yaklaımının temelini, yatırımcıların yatırımlarından getiri elde etmeyi beklemeleri ve bu getirinin yatırıma ilikin algılanan risk seviyesini yansıtmasının gerekli görülmesi tekil eder. Genel olarak yatırımcıların sadece sistematik risk (<pazar riski= veya <çeitlendirmeyle giderilemeyen risk= olarak da bilinir) için ek getiri elde etmeleri beklenir.

21. F!YATLANDIRMA

Tesisin satı(pazar) deerinin tespiti, kullanımı mümkün olan yöntemlerle saptanmı olup deerleme prosesi aaıda ayrıntılı olarak verilmitir.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun 01.02.2017 tarih Seri III-62.1 sayılı <Sermaye Piyasasında Değerleme Standartları Hakkında Tebliğ= doğrultusunda Sermaye Piyasası Kurulu Karar Organı'nın 22.06.2017 tarih ve 25/856 sayılı kararı ile Uluslar Arası Değerleme Standartları 2017 UDS 105 Değerleme Yaklaşımları ve Yöntemleri 10.4. maddesinde; <Değerleme çalışmasında yer alan bilgiler ve şartlar dikkate alındığında, özellikle tek bir yöntemin doğruluğuna ve güvenirliğine yüksek seviyede itimat duyulduğu hallerde, değerlemeyi gerçekleştirenlerin bir varlığın değerlemesi için birden fazla değerleme yöntemi kullanılması gerekmez= yazmaktadır.

Tek bir yöntem ile güvenilir bir karar verilebilmesi için yeterli bulgu bulunduundan tesisin Pazar deerinin tespitinde <Gelir 1ndirgeme Yaklaımı= kullanılmıtır.

21.1. Gelir !ndirgeme Yakla#ımı

Bu yaklaımda, *Dorudan 1ndirgeme (Direkt Kapitalizasyon) ve Gelir 1ndirgeme (en önemli örnei 1ndirgenmi Nakit Akımları analizidir)* olarak adlandırılan iki yöntem kullanılmaktadır. Rapor konusu tesisin deer tesbitinde kira bedelinin ve kapitalizasyon oranının tesbit edilememesi sebebiyle ve sürekli gelir üreten bir iletme olması dikkate alınarak 1ndirgenmi Nakit Akımları yöntemi kullanılmı`tır.

Bu çalımaya konu deerleme, bir taınmazın mevcut durumu itibariyle olan kıymetinin tespitinden çok kendi sektörel tablosu içinde uygun bir lokasyona, ülkemizde zorlukla elde edilebilen önemli bir iletme hakkına ve makul ticari büyüklüklere sahip olan bir HES tesisinin optimize deerini ifade etmektedir. Deer tespitine ilikin projeksiyonun verileri (kapasite, üretim miktarları, maliyetler ve satı` bedelleri gibi) firmandan ve sektörden temin edilen verilerdir.

Bu yöntem, taınmaz deerinin gayrimenkulün gelecek yıllarda üretecei serbest nakit akımlarının bugünkü deerlerinin toplamına eit olacaı esasına dayalı olup santralin 49 yıllık iletme hakkının rapor tarihi itibariyle kalan yaklaık 35 yıllık kısmının projeksiyonunu kapsar biçimde uygulanmı`tır.

Projeksiyonlardan elde edilen nakit akımları, ekonominin, sektörün ve taınmazın taıdıı risk seviyesine uygun bir iskonto oranı ile bugüne indirgenmekte ve tesisin bugünkü deeri hesaplanmaktadır. Bu deer taınmazın, mevcut piyasa koullarından baımsız olarak finansal yöntemlerle hesaplanan (olması gereken) deeridir.

Varsayımlar:

Reel 1skonto Oranı :

Reel iskonto oranı, sektörün özellikleri ve mevcut piyasa koulları ile uzun süreli iletme hakkı bulunmasının yanı sıra Ülkemizin her geçen gün artan enerji ihtiyacı/talep fazlası ile % 7 – 7,5 mertebesindeki orta-uzun vadeli Eurobond faizleri dikkate alınarak % 9,38 olarak belirlenmi`tir.

Yıllık Üretim Miktarları:

Tesisin fizibilite deerlerine göre yıllık ortalama toplam enerji üretimi yaklaık 129 GW olup geçmi dönemdeki fiili üretim miktarları ile firmanın gelecek dönemlere ilikin tahminlerinden hareketle 2022 yılı ve sonrası için yıllık ortalama üretimin 110 GW mertebesinde olacaı varsayılmıtır.

Satış Gelirleri:

KWh baına satı tutarları sayfa 63'deki tabloda sunulmuolup 2023 yılı sonuna kadar EPDK tarafından belirlenmi olan 0,0730 USD sabit fiyat alınmıtır. 2024 yılı ve sonrasında ise tablodaki fiyatlarla realize olacaı kabul edilmitir.

Üretim Maliyetleri ve Yıllık Amortisman Tutarları :

Tesisin üretim maliyetlerinin, geçmiyıllardaki fiili üretim maliyetleri ile gelecek yıllar için firma yetkilileri tarafından tahmin edilen verilerden hareketle 2022 yılı ve sonrası için yıllık 1.800.000 USD mertebesinde olacaı varsayılmıtır. Bu bedellere yıllık bakım-onarım masrafları da dahildir. Bilindii üzere hidroelektrik santral maliyetlerinin çok büyük kısmını inai yatırımlar oluturmaktadır. Bu yatırımların kullanım ömürlerinin en az lisans süresi kadar olacaı (gerek teknik açıdan, gerekse dünyada ve ülkemizde 50 yıl ve ötesinde çalıabilen hidroelektrik santrallerin mevcut olması nedeniyle) kabul edilmitir. Yanı sıra HES tesislerinde kullanılan ana makina ekipmanlar için de durum aynıdır. Her nekadar türbinler ve ana ekipmanlar için 25 yıl mertebesinde teorik bir kullanım ömrü öngörülmekle birlikte normal artlar altında gerekli bakım onarım faaliyetleri düzenli olarak yerine getirildii sürece türbinlerin,alt ekipmanlarının santral lisans süresi boyunca kullanılabilir olduu yaanmı örneklerle sabittir. Bu sebeple 25. Yıl ve sonrası için ayrıca bir yatırım maliyeti ve bakım onarım artıı öngörülmemitir. Sabit kıymetler için belirlenen amortisman miktarları sayfa 63'deki tabloda sunulmu`tur.

Nakit Ödenen Vergiler:

Etkin vergi oranı 2022 yılı için % 23 (yirmiüç), 2023 ve sonrası için % 20 (yirmi) kabul edilmi`tir.

Özet olarak:

Yukarıdaki varsayımlar altında, bugünden sonraki nakit giriçıkıları ile (sayfa 63'te sunulan indirgenminakit akımları tablosundan da görülecei üzere) tesisin deeri **~ 652.875.000 TL** olarak bulunmutur.

Bu deerin, ekonomideki gelişmelere balı olarak satışların gerçekleşme oranlarındaki ve birim fiyatlardaki deişimlere, yanı sıra üretim miktarlarına göre artabilecei ya da azalabilecei tabiidir.

ELENCE-1 H!DROELEKTR!K SANTRAL!
---------------------------------	--

(USD)
Varsayımlar
Kurulu Güç (MW)	43,5
Fizibiliteye Göre Yıllık Ortalama Elektrik
Üretim Miktarı (GWh)	129
2022 Yılı ve Sonrası Tahmini Gider	1.800.000
		2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033
Elektrik Satış Fiyatı (KWh/USD)		0,0730	0,0730	0,0742	0,0708	0,0714	0,0708	0,0677	0,0650	0,0628	0,0621	0,0603	0,0612
Ortalama Yıllık Üretim Miktarı (GWh)		110	110	110	110	110	110	110	110	110	110	110	110
31/12/2021 USD/TL	13,3290
Reel !skonto Oranı	9,38%

Reel !skonto Oranı		9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%
1 / !skonto Faktörü		1,05	1,14	1,25	1,37	1,50	1,64	1,79	1,96	2,14	2,34	2,56	2,80
Etkin Vergi Oranı		23%						20%
Toplam Satış Geliri		8.030.000		8.030.000 8.165.317 7.788.084 7.856.705 7.792.864 7.448.293 7.147.309 6.905.805 6.833.213 6.636.042 6.734.580
Toplam Elektrik Üretim Maliyeti		1.800.000		1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000
!şletme Nakit Akımı		6.230.000		6.230.000 6.365.317 5.988.084 6.056.705 5.992.864 5.648.293 5.347.309 5.105.805 5.033.213 4.836.042 4.934.580
Amortisman		358.559	358.559	358.559	358.559	358.559	358.559	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969
Serbest Nakit Akımı		4.879.568		5.055.712 5.163.965 4.862.179 4.917.076 4.866.003 4.565.828 4.325.041 4.131.837 4.073.764 3.916.028 3.994.858
Serbest Nakit Akımının Bugünkü De eri		4.665.653		4.419.523 4.127.039 3.552.615 3.284.629 2.971.760 2.549.312 2.207.780 1.928.284 1.738.144 1.527.558 1.424.673

31/12/2021 !tibarı !le Toplam De er (USD)	48.981.684
31/12/2021 !tibarı !le Toplam De er (TL)	652.875.000

2034	2035	2036	2037	2038	2039	2040	2041	2042	2043	2044	2045
0,0633	0,0636	0,0650	0,0660	0,0655	0,0657	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667
110	110	110	110	110	110	110	110	110	110	110	110

9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%
3,07	3,35	3,67	4,01	4,39	4,80	5,25	5,74	6,28	6,87	7,52	8,22

6.966.240	6.995.271	7.147.511	7.257.339	7.209.708	7.230.637	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621
1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000
5.166.240	5.195.271	5.347.511	5.457.339	5.409.708	5.430.637	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621
235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969

4.180.185	4.203.411	4.325.202	4.413.065	4.374.960	4.391.704	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690
1.362.924	1.252.968	1.178.709	1.099.519	996.548	914.575	852.897	779.756	712.887	651.753	595.861	544.762


2046	2047	2048	2049	2050	2051	2052	2053	2054	2055	2056
0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667	0,0667
110	110	110	110	110	110	110	110	110	110	110

9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%	9,38%
8,99	9,84	10,76	11,77	12,87	14,08	15,40	16,85	18,43	20,16	22,05

7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621	7.340.621
1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000	1.800.000
5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621	5.540.621
235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969	235.969
4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690	4.479.690

22. ANAL!Z SONUÇLARININ DEERLEND!RMES!

22.1. Farklı De erleme Metotlarının ve Analiz Sonuçlarının Uyumla#tırılması ve Bu Amaçla !zlenen Yöntemin ve Nedenlerinin Açıklaması

Tek bir yöntem ile güvenilir bir karar verilebilmesi için yeterli bulgu bulunduundan tesisin pazar deerinin tespitinde <Gelir 1ndirgeme Yaklaımı Yöntemi= kullanılmıtır. Buna göre tesisin deeri için 652.875.000,-TL kıymet takdir edilmi`tir.

22.2. Kira De eri Analizi ve Kullanılan Veriler

Tesis için kira deeri analizi yapılmamı`tır.

22.3. Gayrimenkul ve Buna Ba lı Hakların Hukuki Durumunun Analizi

Deerlemeye konu tesisin herhangi bir hukuki soru bulunmamaktadır.

22.4. Gayrimenkul Üzerindeki Takyidat ve !potekler !le !lgili Görü#

Ta`ınmaz üzerinde gayrimenkul deerini dorudan ve önemli ölçüde etkileyecek nitelikte herhangi bir takyidat bulunmamaktadır.

22.5. De erleme Konusu Gayrimenkulün, Üzerinde !potek veya Gayrimenkulün De erini Do rudan Etkileyecek Nitelikte Herhangi Bir Takyidat Bulunması Durumları Hariç, Devredilebilmesi Konusunda Bir Sınırlamaya Tabi Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

Rapora konu ta`ınmazın devredilmesinde sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde herhangi bir engel bulunmadıı kanaatindeyiz.

22.6. Bo# Arazi Ve Geli#tirilmi# Proje De eri Analizi Ve Kullanılan Veri Ve Varsayımlar !le Ula#ılan Sonuçlar

Deerleme, proje geli`tirme niteliinde deildir.

22.7. Mü#terek Veya Bölünmü# Kısımların De erleme Analizi

Taınmazın müterek veya bölünmü` kısmı yoktur.

22.8. Hasılat Payla#ımı Veya Kat Kar#ılı ı Yöntemi !le Yapılacak Projelerde, Emsal Pay Oranları

Hasılat paylaımı veya kat karılıı yöntemi söz konusu deildir.

22.9. Asgari Bilgilerden Raporda Verilmeyenlerin Niçin Yer Almadıklarının Gerekçeleri

Asgari bilgilerden verilmeyen herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

22.10. Yasal Gereklerin Yerine Getirilip Getirilmedi i Ve Mevzuat Uyarınca Alınması Gereken !zin Ve Belgelerin Tam Ve Eksiksiz Olarak Mevcut Olup Olmadı ı Hakkında Görü#

Tesisin Hidroelektrik Santral olarak iletilmesi için gerekli yasal izinler alınmı durumda olup ruhsat lisans süresi 27.12.2056 tarihinde sona ermektedir.

22.11. De erleme Konusu Arsa veya Arazi ise, Alımından !tibaren Be# Yıl Geçmesine Ra men Üzerinde Proje Geli#tirmesine Yönelik Herhangi Bir Tasarrufta Bulunup Bulunulmadı ına Dair Bilgi

Ta`ınmaz arsa veya arazi niteliinde deildir.

23. SONUÇ

Rapor içeriinde özellikleri belirtilen E lence I Hidroelektrik Santrali Tesisinin yerinde yapılan incelemelerinde konumuna, büyüklüüne, elektrik üretim kapasitesine ve i`letme verilerine göre de eri için,

652.875.000,-TL (Altıyüzelliikimilyonsekizyüzyetmibebin Türk Lirası) kıymet takdir edilmi`tir.

(652.875.000,-TL ÷ 15,0867 TL/Euro (*) 43.275.000,-Euro)

(652.875.000,-TL ÷ 13,3290 TL/USD (*) 48.982.000,-USD)

(*) 31.12.2021 tarihli TCMB Döviz Alı` Kuru 1,-Euro = 15,0867 TL; 1,- USD = 13,3290 TL'dir. Döviz bazındaki deerler yalnızca bilgi içindir.

Tesisin KDV dahil toplam deeri 770.392.500,-TL9dir.

1bu rapor, **Enda Enerji Holding A.".**9nin talebi üzerine ve *e-imzalı* olarak düzenlenmi

olup kopyaların kullanımları halinde ortaya çıkabilecek sonuçlardan `irketimiz sorumlu deildir.

Bilgilerinize sunulur. 06 Ocak 2022

(Deerleme tarihi: 31 Aralık 2021)

Saygılarımızla, Lotus Gayrimenkul De erleme ve Danı#manlık A.".

Eki:

Uydu Fotorafları
Fotoraflar
Üretim Lisansı
Yapı Ruhsatı Muafiyet Yazısı
Deerleme uzmanlıı lisans belgeleri
Mesleki tecrübe belgeleri

M. Kıvanç KILVAN Sorumlu De erleme Uzmanı (Lisans No: 400114)

Uygar TOST Sorumlu De erleme Uzmanı (Lisans No: 401681)

Uydu Görüntüleri

Tesisin Görünümleri

Üretim Lisansı

AI Terminal

TACİRLER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.

9133_rns_2025-01-29_db45c829-da2b-48ad-9db1-3615309300cd.pdf

ENDA ENERJ1 HOLD1NG A._.

Karaisalı / ADANA

GAYR1MENKUL DEĞERLEME RAPORU

1.RAPOR ÖZET!

ADANA !L!, KARA!SALI !LÇES!NDE YER ALAN ELENCE-I H!DROELEKTR!K SANTRAL TES!S!N!N DEER! 652.875.000,-TL

RAPORU HAZIRLAYANLAR

2. RAPOR B!LG!LER!

3. "!RKET B!LG!LER!

4. MÜ"TER! B!LG!LER!

5. DEERLEME RAPORUNUN TEBL!!N 1. MADDES!N!N 2. FIKRASI KAPSAMINDA HAZIRLANIP HAZIRLANMADII HAKKINDA AÇIKLAMA

6. MÜ"TER! TALEPLER!N!N KAPSAMI VE VARSA GET!R!LEN SINIRLAMALAR

7. DEERLEME !"LEM!N! SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETK!LEYEN FAKTÖRLER

8. DEER TANIMI VE GEÇERL!L!K KO"ULLARI

Pazar de eri:

9. UYGUNLUK BEYANI ve KISITLAYICI KO"ULLAR

10. TA"INMAZIN TAPU KAYITLARI

10.1. Tapu kayıtları

10.2. Tapu Takyidatı

11. BELED!YE !NCELEMELER!

11.1. !mar Durumu

11.2. !mar Dosyası !ncelemesi

11.3. Encümen Kararları, Mahkeme Kararları, Plan !ptalleri v.b. konular

11.4. Yapı Denetim Firması

11.5. Son Üç Yıl !çindeki Hukuki Durumdan Kaynaklanan De i#im

11.5.1.Tapu Müdürlü ü Bilgileri

11.5.1.1. Son Üç Yıl !çersisinde Gerçekle#en Alım Satım Bilgileri

11.5.2. Belediye Bilgileri

11.5.2.1. !mar Planında Meydana Gelen De i#iklikler, Kamula#tırma !#lemleri v.b. !#lemler

11.5.3. Gayrimenkulün Enerji Verimlilik Sertifikası Hakkında Bilgi

11.5.4. Ruhsat Alınmı# Yapılarda Yapılan De i#ikliklerin 3194 Sayılı !mar Kanunu'nun 21. Maddesi Kapsamında Yeniden Ruhsat Alınmasını Gerektirir De i#iklikler Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

12. TES!S!N ÇEVRE VE KONUMU

12.1. Konum ve Çevre Bilgileri

Enda Enerji E lence-I Hidroelektrik Santralidir.

12.2. Bölge Analizi

Adana 1li:

Adana Bölgesi (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) Su Kaynakları ve Hidroelektrik Enerji

12.3. Dünya ekonomisine genel bakı#

Bazı Ülkelerin 2020 ve 2021 yılların Büyüme Oranları

12.4. Türkiye'nin Makroekonomik Görünümü

Kaynak: TÜ1K

Ki#i Ba#ına Dü#en GSYH (USD)

Dönemler !tibariyle Büyüme Oranları

2021-2022 Büyüme Tahminleri:

Do rudan Yabancı Yatırımlar (Milyon USD)

12.5. Mevcut Ekonomik Ko#ulların, Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler

12.6. Türkiye Gayrimenkul Piyasasını Bekleyen Fırsat ve Tehditler

Tehditler:

Fırsatlar:

13. DÜNYA'DA ve TÜRK!YE'DE ENERJ! SEKTÖRÜ

13.1. Dünyada ve Türkiye'de Enerji Talebi

Yılllık Enerji Talepleri Göstergeleri

2021 yılı Dünya Enerji Talebi (2019 yılına göre)

2021 Yılı Eylül Ayı Elektrik Piyasasının Genel Görünümü

13.2. Türkiye'de Elektrik Tüketimi

Eylül 2020 Dönemi Serbest Tüketici Elektrik Tüketimi

13.3. Enerji Santrallerinin Ülkemizdeki Da ılımı

Adana'da yapım a#amasındaki santraller

14. H!DROELEKTR!K ENERJ! SANTRALLER! HAKKINDA KISA B!LG!

14.1. Türkiyede Elektrik Üretimi ve Hidroelektrik Enerjisinin Üretimdeki payı:

14.2. Hidroelektrik Santraller Hakkında Kısa Bilgi:

14.2.1. Hidroelektrik Santrallerin Ana Bölümleri:

14.3. Türkiyede Yer Alan Hidroelektrik Santralleri

Ülkemizde Kurulu Güç Büyüklü ü'ne göre !lk 30 Hidroelektrik Santral

15. YASAL !Z!NLER VE TES!S!N ÖZELL!KLER!

16. AÇIKLAMALAR

Genel !#letme bilgileri

Regülatör ve Enerji Tüneli:

Cebri Borular:

Santral Binası ve tesis:

Türbinlere İlişkin Teknik Veriler

Francis Türbin Kesiti

"alt Sahası ve Trafolar:

Trafo ve İç İhtiyaç Trafolarına İlişkin Teknik Veriler

17. EN VER!ML! KULLANIM ANAL!Z!

18. TES!S!N FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜ"

19. DEERLEND!RME

Olumlu etkenler: