Audit Report / Information • Jan 29, 2025
Audit Report / Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA HAZIRLANAN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE ÖZEL BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. Maslak No1 Plaza Eski Büyükdere Caddesi Maslak Mahallesi No:1 Maslak, Sarıyer 34485 İstanbul, Türkiye
Tel: +90 (212) 366 60 00 Fax: +90 (212) 366 60 10 www.deloitte.com.tr
Mersis No :0291001097600016 Ticari Sicil No: 304099
Enda Enerji Holding A.Ş. Genel Kurulu'na
Enda Enerji Holding A.Ş.'nin ("Şirket") ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte "Grup" olarak anılacaktır) 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal durum tabloları ile aynı tarihlerde sona eren hesap dönemlerine ait; konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tabloları, konsolide özkaynaklar değişim tabloları ve konsolide nakit akış tabloları ile önemli muhasebe politikalarının özeti de dahil olmak üzere finansal tablo dipnotlarından oluşan finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Görüşümüze göre ilişikteki konsolide finansal tablolar, Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla konsolide finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemlerine ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akışlarını, Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na ("TFRS"lere) uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır.
Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri çerçevesinde kabul edilen ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları'nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları'na ("BDS"lere) uygun olarak yürütülmüştür. Bu Standartlar kapsamındaki sorumluluklarımız, raporumuzun Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. KGK tarafından yayımlanan Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar ("Etik Kurallar") ile Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatında ve ilgili diğer mevzuatta konsolide finansal tabloların bağımsız denetimiyle ilgili olarak yer alan etik hükümlere uygun olarak Grup'tan bağımsız olduğumuzu beyan ederiz. Etik Kurallar ve mevzuat kapsamındaki etiğe ilişkin diğer sorumluluklar da tarafımızca yerine getirilmiştir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
© 2024. Daha fazla bilgi için Deloitte Türkiye (Deloitte Touche Tohmatsu Limited üye şirketi) ile iletişime geçiniz.
Deloitte; İngiltere mevzuatına göre kurulmuş olan Deloitte Touche Tohmatsu Limited ("DTTL") şirketini, üye firma ağındaki şirketlerden ve ilişkili tüzel kişiliklerden bir veya birden fazlasını ifade etmektedir. DTTL ve üye firmalarının her biri ayrı ve bağımsız birer tüzel kişiliktir. DTTL ("Deloitte Global" olarak da anılmaktadır) müşterilere hizmet sunmamaktadır. Global üye firma ağımızla ilgili daha fazla bilgi almak için www.deloitte.com/about adresini ziyaret ediniz.
KGK tarafından yayımlanan 23 Kasım 2023 tarihli "Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Finansal Tablolarının Enflasyona Göre Düzeltilmesi Hakkında Duyuru" kapsamında 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tablolar TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardı kapsamında enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur. Bu kapsamda enflasyon muhasebesine geçişle ilgili açıklamaların yer aldığı 2 No'lu dipnota dikkat çekeriz. Bu husus tarafımızca verilen görüşü etkilememektedir.
Kilit denetim konuları, mesleki muhakememize göre cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konulardır. Kilit denetim konuları, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların bağımsız denetimi çerçevesinde ve konsolide finansal tablolara ilişkin görüşümüzün oluşturulmasında ele alınmış olup, bu konular hakkında ayrı bir görüş bildirmemekteyiz.
| Kilit Denetim Konusu | Denetimde Bu Konu Nasıl Ele Alındı | |||
|---|---|---|---|---|
| Maddi Duran Varlıkların Gerçeğe Uygun | ||||
| Değer Tespiti | ||||
| Konsolide finansal tablolarda, TMS 16 "Maddi Duran Varlık" standardının ilgili hükümlerine göre gerçeğe uygun değerleri üzerinden taşınan ve indirgenmiş nakit akış yöntemi kullanılarak gerçeğe uygun değerleri tespit edilen arsalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri, binalar, tesis, makine ve cihazlar ile özel maliyetlerin 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla taşınan değerlerinin toplamı 7.749.193.838 TL'dir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bağımsız bir değerleme kuruluşunun yaptığı değerleme çalışmaları sonucunda söz konusu varlıkların değerindeki artış 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 42.914.242 TL olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu değer artışı diğer kapsamlı gelir tablosunda ertelenmiş vergi etkisi ile beraber muhasebeleştirilmiştir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla arsalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri, binalar, tesis, makine ve cihazlar ile özel maliyetlerin toplam değerinin Grup'un varlıkları içerisindeki payının %87 olması ve yapılan değerleme çalışmalarında kullanılan indirgenmiş nakit akış yönteminin piyasa koşullarına oldukça duyarlı olan elektrik fiyatları ve elektrik üretim maliyetleri gibi önemli yönetim tahmin ve varsayımları içermesinden dolayı maddi duran varlıkların gerçeğe uygun değer tespiti kilit denetim konusu olarak belirlenmiştir. |
Denetimimiz sırasında maddi duran varlıkların gerçeğe uygun değer tespiti ile ilgili aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır: • Grup yönetimi tarafından atanan bağımsız profesyonel değerleme kuruluşunun yetkinliği, yeterliliği ve bağımsızlığı ilgili denetim standartları uyarınca değerlendirilmiştir. • Nakit akış projeksiyonlarında kullanılan elektrik üretim miktarları, elektrik fiyatları, karlılık oranları gibi tahmin ve varsayımların uygunluğu Grup yönetimi ile yapılan görüşmeler, Grup yönetiminin geleceğe yönelik planları, pazar ve makroekonomik veriler çerçevesinde değerlendirilmiştir. • Her bir nakit yaratan birim için hazırlanmış nakit akış tahminleri, geçmiş finansal performanslar ile karşılaştırılarak söz konusu tahmin ve varsayımların uygunluğu değerlendirilmiştir. • Grup yönetiminin ve Grup yönetimi tarafından atanmış bağımsız profesyonel değerleme kuruluşunun kullandığı varsayım ve yöntemlerin değerlendirilmesi için uzman dahil edilmiştir. Buna istinaden; |
| Kilit Denetim Konusu | Denetimde Bu Konu Nasıl Ele Alındı |
|---|---|
| Maddi Duran Varlıkların Gerçeğe Uygun | |
| Değer Tespiti (devamı) |
|
| • Kullanılan değerleme tekniği, indirgenmiş nakit akış modelinin matematiksel doğruluğu ve kullanılan nakit akışlarının bugüne iskonto oranı uzman ile birlikte değerlendirilmiş, bu iskonto oranının ve bileşenlerinin hesaplaması kontrol edilmiştir. |
|
| • Nakit akış projeksiyonlarında kullanılan elektrik üretim miktarları, elektrik fiyatları gibi tahmin ve varsayımların uygunluğu uzman ile birlikte Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması ("YEKDEM") fiyatları, pazar verileri ile karşılaştırılarak verilmiştir. |
|
| • 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla değerleme modelinde kullanılan ileriye dönük elektrik fiyatları, kapasite kullanım oranları, iskonto oranı ve üretim maliyeti tahminleri kullanılarak duyarlılık analizleri yapılmıştır. |
|
| Söz konusu maddi duran varlıkların gerçeğe uygun değer tespitine ilişkin konsolide finansal tablo dipnotlarında yer alan açıklamaların TFRS'lere göre uygunluğu ve yeterliliği değerlendirilmiştir. |
| Kilit Denetim Konusu | Denetimde Bu Konu Nasıl Ele Alındı | |||
|---|---|---|---|---|
| Nakit Akış Riskinden Korunma İşlemleri | ||||
| Grup, kullanmış olduğu yabancı para kredilerinden dolayı yabancı para kur riskine maruz kalmaktadır. Not 2 ve Not 31'de açıklandığı üzere, Grup ABD Doları kredilerini, gerçekleşme olasılığı yüksek elektrik satış gelirleri nedeniyle maruz kalınan ABD Doları kur riskine karşı korunma aracı olarak kullanmakta ve bu kapsamda yapılan 'etkinlik testi' neticesinde nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır. Grup, etkin olarak nitelendirilen kredi işlemlerine ilişkin kur farkı kazanç ve kayıplarını, özkaynaklarda "nakit akış riskinden korunma fonu" altında muhasebeleştirmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla özkaynaklar altındaki "nakit akış riskinden korunma fonu" hesabının ana ortaklığa ait kısmı vergi sonrası 477.248.978 TL tutarında kayıptır. Son yıllarda makro-ekonomik koşullardan kaynaklanan döviz kurlarındaki dalgalanmalar, Grup'un konsolide finansal tablolarındaki kur riskini ve nakit akış riskinden korunma işlemlerini önemli derecede etkilemektedir. Grup'un nakit akış riskinden korunma işlemlerinin etkinlik testleri için yapılan hesaplamalar; kapasite kullanım oranları ve elektrik üretim miktarları ve fiyatları gibi yönetimin önemli yargı ve tahminlerini içermektedir. İlgili yönetim tahminlerinin doğası gereği, önemli belirsizlikler içermesi ve etkinlik testlerinin uzmanlık gerektirmesi sebebiyle, "nakit akış riskinden korunma işlemleri" kilit denetim konusu olarak belirlenmiştir. |
Nakit akış riskinden korunma işlemleri için uyguladığımız denetim prosedürleri aşağıda özetlenmiştir: • Nakit akış riskinden korunma işlemlerinin muhasebeleştirilmesi süreci yönetimle yapılan toplantılar vasıtasıyla anlaşılmıştır. • Grup tarafından hazırlanan riskten korunma muhasebesi dokümantasyonun ve etkinlik testinin uygunluğu uzman desteği ile değerlendirilmiştir. • Etkinlik testinde kullanılan ileriye dönük bütçe tahminlerinin temelinde yer alan elektrik üretim miktarı beklentileri ve kapasite kullanım oranları gibi önemli yönetim varsayımlarının makul olup olmadığı; geçmiş dönem performansları ve bağımsız veri kaynakları ile karşılaştırılarak ve üst düzey yönetimle yapılan toplantılarla değerlendirilmiştir. Ayrıca, bütçelerde kullanılan elektrik satış fiyatı tahminleri, EPDK tarafından onaylanmış ve YEKDEM vasıtasıyla belirlenmiş olan elektrik fiyatları ile karşılaştırılarak kontrol edilmiştir. • Etkinlik hesaplamalarında kullanılmış olan riskten korunma ilişkisi içerisinde bulunan ABD Doları cinsinden yatırım kredileri tutarları ve şartlar, finansal kuruluşlardan alınan mutabakatlarla teyit edilmiş, cari yıla ait kur farklarının yeniden hesaplamaları gerçekleştirilmiş ve matematiksel doğrulukları, uzman desteği ile test edilmiştir. Nakit akış riskinden korunma işlemlerine ilişkin konsolide finansal tablo dipnotlarında yer alan açıklamaların TFRS'lere uygunluğu ve yeterliliği değerlendirilmiştir. |
Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların TFRS'lere uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyecek şekilde hazırlanması için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Konsolide finansal tabloları hazırlarken yönetim; Grup'un sürekliliğini devam ettirme kabiliyetinin değerlendirilmesinden, gerektiğinde süreklilikle ilgili hususları açıklamaktan ve Grup'u tasfiye etme ya da ticari faaliyeti sona erdirme niyeti ya da mecburiyeti bulunmadığı sürece işletmenin sürekliliği esasını kullanmaktan sorumludur.
Üst yönetimden sorumlu olanlar, Grup'un finansal raporlama sürecinin gözetiminden sorumludur.
Bir bağımsız denetimde, biz bağımsız denetçilerin sorumlulukları şunlardır:
Amacımız, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içerip içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek ve görüşümüzü içeren bir bağımsız denetçi raporu düzenlemektir. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine ve BDS'lere uygun olarak yürütülen bir bağımsız denetim sonucunda verilen makul güvence; yüksek bir güvence seviyesidir ancak, var olan önemli bir yanlışlığın her zaman tespit edileceğini garanti etmez. Yanlışlıklar hata veya hile kaynaklı olabilir. Yanlışlıkların, tek başına veya toplu olarak, konsolide finansal tablo kullanıcılarının bu konsolide tablolara istinaden alacakları ekonomik kararları etkilemesi makul ölçüde bekleniyorsa bu yanlışlıklar önemli olarak kabul edilir.
Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine ve BDS'lere uygun olarak yürütülen bir bağımsız denetimin gereği olarak, bağımsız denetim boyunca mesleki muhakememizi kullanmakta ve mesleki şüpheciliğimizi sürdürmekteyiz. Tarafımızca ayrıca:
Diğer hususların yanı sıra, denetim sırasında tespit ettiğimiz önemli iç kontrol eksiklikleri dahil olmak üzere, bağımsız denetimin planlanan kapsamı ve zamanlaması ile önemli denetim bulgularını üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmekteyiz.
Bağımsızlığa ilişkin etik hükümlere uygunluk sağladığımızı üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmiş bulunmaktayız. Ayrıca bağımsızlık üzerinde etkisi olduğu düşünülebilecek tüm ilişkiler ve diğer hususları ve -varsa- ilgili önlemleri üst yönetimden sorumlu olanlara iletmiş bulunmaktayız.
Üst yönetimden sorumlu olanlara bildirilen konular arasından, cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konuları yani kilit denetim konularını belirlemekteyiz. Mevzuatın konunun kamuya açıklanmasına izin vermediği durumlarda veya konuyu kamuya açıklamanın doğuracağı olumsuz sonuçların, kamuya açıklamanın doğuracağı kamu yararını aşacağının makul şekilde beklendiği oldukça istisnai durumlarda, ilgili hususun bağımsız denetçi raporumuzda bildirilmemesine karar verebiliriz.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun ("TTK") 402'nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Grup'un 1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 1 Ocak – 31 Aralık 2022 hesap dönemlerinde defter tutma düzeninin, finansal tablolarının, TTK ile Şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.
TTK'nın 402'nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri vermiştir.
Bu bağımsız denetimi yürütüp sonuçlandıran sorumlu denetçi Ali Çiçekli'dir.
DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU LIMITED
Ali Çiçekli, SMMM Sorumlu Denetçi
İstanbul, 29 Mart 2024
| KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU | 1-3 |
|---|---|
| KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU | 4 |
| KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU | 5 |
| KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU | 6 |
| KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU | 7 |
| KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR | 8-92 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| VARLIKLAR | Dipnotlar | Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2023 |
Bağımsız Denetimden Geçmiş Geçmiş Dönem 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|---|
| Dönen Varlıklar | |||
| Nakit ve Nakit Benzerleri | 4 | 370.043.428 | 844.286.267 |
| Finansal Yatırımlar | 27 | 345.823.018 | 169.658.394 |
| Ticari Alacaklar | 1.296.030 | 1.471.120 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar | 6 | 1.296.030 | 1.471.120 |
| Diğer Alacaklar | 6.619 | 33.864 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar | 7 | 6.619 | 33.864 |
| Stoklar | 8 | 8.288.551 | 8.762.445 |
| Peşin Ödenmiş Giderler | 9 | 34.456.259 | 27.913.533 |
| Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar | 25 | 5.983.271 | 8.176.344 |
| Diğer Dönen Varlıklar | 17 | 957.119 | 666.190 |
| TOPLAM DÖNEN VARLIKLAR | 766.854.295 | 1.060.968.157 | |
| Duran Varlıklar | |||
| Diğer Alacaklar | 2.424.756 | 3.156.997 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar (UV) | 7 | 2.424.756 | 3.156.997 |
| Finansal Yatırımlar (UV) | 27 | 3.260.920 | 3.260.920 |
| Kullanım Hakkı Varlıkları | 13 | 66.403.886 | 51.442.410 |
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller | 10 | 136.600.000 | 98.303.523 |
| Maddi Duran Varlıklar | 11 | 7.837.683.282 | 7.992.483.822 |
| Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 12 | 32.197.550 | 31.855.179 |
| Peşin Ödenmiş Giderler (UV) | 9 | 47.164.320 | - |
| Ertelenmiş Vergi Varlığı | 25 | 15.365.586 | 24.288.354 |
| TOPLAM DURAN VARLIKLAR | 8.141.100.300 | 8.204.791.205 | |
| TOPLAM VARLIKLAR | 8.907.954.595 | 9.265.759.362 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| KAYNAKLAR | Dipnotlar | Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2023 |
Bağımsız Denetimden Geçmiş Geçmiş Dönem 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|---|
| Kısa Vadeli Yükümlülükler | |||
| Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları | 27 | 200.934.165 | 397.892.421 |
| Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 27 | 916.476 | 1.404.679 |
| Ticari Borçlar | 104.111.857 | 452.833.393 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar | 6 | 104.111.857 | 452.833.393 |
| Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar | 16 | 1.515.117 | 1.160.021 |
| Diğer Borçlar | 215.627 | 1.650.063 | |
| - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar | 5, 7 | 25.079 | - |
| - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar | 7 | 190.548 | 1.650.063 |
| Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü | 25 | 1.396.113 | 30.869.099 |
| Kısa Vadeli Karşılıklar | 3.902.702 | 3.981.450 | |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar | 16 | 2.805.929 | 2.281.658 |
| - Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar | 14 | 1.096.773 | 1.699.792 |
| Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler | 17 | 6.232.211 | 9.426.691 |
| TOPLAM KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | 319.224.268 | 899.217.817 | |
| Uzun Vadeli Yükümlülükler | |||
| Uzun Vadeli Borçlanmalar | 27 | 299.871.874 | 524.014.394 |
| Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 27 | 30.782.076 | 24.732.102 |
| Ticari Borçlar | 185.519.987 | 124.035.246 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar (UV) | 6 | 185.519.987 | 124.035.246 |
| Uzun Vadeli Karşılıklar | 13.760.941 | 12.116.422 | |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar | 16 | 13.760.941 | 11.815.414 |
| - Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar | 14 | - | 301.008 |
| Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü | 25 | 836.654.576 | 498.161.894 |
| TOPLAM UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | 1.366.589.454 | 1.183.060.058 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem |
Bağımsız Denetimden Geçmiş Geçmiş Dönem |
||
|---|---|---|---|
| ÖZKAYNAKLAR | Dipnotlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
| Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar | 5.328.054.238 | 5.277.480.116 | |
| Ödenmiş Sermaye | 18 | 345.477.486 | 345.477.486 |
| Sermaye Düzeltme Farkları | 18 | 2.276.579.105 | 2.276.579.105 |
| Geri Alınmış Paylar (-) | 18 | (1.848.376) | (1.848.376) |
| Paylara İlişkin Primler | 29.792.222 | 29.792.222 | |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak | |||
| Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler | |||
| Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları | 18 | 197.153.018 | 191.184.329 |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden | |||
| Ölçüm Kayıpları | 18 | (4.097.296) | (2.761.994) |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak | |||
| Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler | |||
| Riskten Korunma Araçları | 18 | (477.248.978) | (475.623.140) |
| Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler | 18 | 37.793.105 | 37.125.346 |
| Geçmiş Yıllar Karları / Zararları | 2.860.576.053 | 1.744.730.397 | |
| Net Dönem Karı | 63.877.899 | 1.132.824.741 | |
| Kontrol Gücü Olmayan Paylar | 18 | 1.894.086.635 | 1.906.001.371 |
| TOPLAM ÖZKAYNAKLAR | 7.222.140.873 | 7.183.481.487 | |
| TOPLAM KAYNAKLAR | 8.907.954.595 | 9.265.759.362 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Bağımsız Denetimden Geçmiş |
Bağımsız Denetimden Geçmiş |
||
|---|---|---|---|
| Cari dönem | Geçmiş Dönem | ||
| 1 Ocak | 1 Ocak | ||
| Dipnotlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Hasılat | 19 | 1.090.972.660 | 1.747.116.002 |
| Satışların Maliyeti (-) | 19 | (910.821.995) | (1.089.964.040) |
| Brüt Kar | 180.150.665 | 657.151.962 | |
| Genel Yönetim Giderleri (-) | 20 | (31.432.111) | (32.509.828) |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler | 21 | 2.521.497 | 1.077.096 |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) | 21 | (7.235.270) | (20.537.609) |
| Esas Faaliyet Karı | 144.004.781 | 605.181.621 | |
| 22 | 274.259.413 | 34.429.159 | |
| Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler | 22 | ||
| Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) FİNANSMAN GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI |
- 418.264.194 |
(129.597.473) 510.013.307 |
|
| Finansman Gelirleri | 24 | 553.245.647 | 329.537.649 |
| Finansman Giderleri (-) | 24 | (545.214.425) | (582.614.336) |
| Net Parasal Pozisyon (Kayıpları)/ Kazançları | (24.941.912) | 472.361.915 | |
| VERGİ ÖNCESİ KAR | 401.353.504 | 729.298.535 | |
| 767.198.621 | |||
| Vergi (Gideri)/ Geliri | (359.468.135) | ||
| Dönem Vergi Gideri | 25 | (6.663.509) | (45.281.549) 812.480.170 |
| Ertelenmiş Vergi (Gideri)/ Geliri | 25 | (352.804.626) | |
| DÖNEM KARI | 41.885.369 | 1.496.497.156 | |
| Pay Başına Kazanç | 26 | 0,1849 | 3,2790 |
| Dönem Karı Dağılımı | |||
| - Kontrol Gücü Olmayan Paylar | (21.992.530) | 363.672.415 | |
| - Ana Ortaklık Payları | 63.877.899 | 1.132.824.741 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Dipnotlar | Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari dönem 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
Bağımsız Denetimden Geçmiş Geçmiş Dönem 1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|---|
| Dönem Karı | 41.885.369 | 1.496.497.156 | |
| DİĞER KAPSAMLI GELİR | 14.595.741 | 174.380.237 | |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler |
|||
| Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Ölçüm Kazançları |
11,18 | 42.914.242 | 277.322.067 |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları | 16,18 | (1.891.943) | (4.348.583) |
| Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme | |||
| Ertelenmiş Vergi Etkisi | (24.578.671) | (55.018.324) | |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları | |||
| Ertelenmiş Vergi Etkisi | 333.566 | 684.922 | |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak | |||
| Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler | |||
| Nakit Akış Riskinden Korunma Kayıpları | 18 | (6.258.337) | (55.324.807) |
| Nakit Akış Riskinden Korunma Kayıpları Ertelenmiş Vergi Etkisi |
4.076.884 | 11.064.962 | |
| Toplam Kapsamlı Gelir | 56.481.110 | 1.670.877.395 | |
| Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı | |||
| Azınlık Pavlar | (10.404.339) | 386.317.674 | |
| Ana Ortaklık Payları | 66.885.449 | 1.284.559.720 |
(Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler |
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler |
Birikmiş Karlar | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yeniden | Tanımlanmış Fayda | Kardan | ||||||||||||
| Sermaye | Geri | Paylara | Değerleme ve | Planlarının Birikmiş | Riskten | Ayrılan | Ana Ortaklığa | |||||||
| Ödenmiş | Düzeltme | Alınmış | İlişkin | Ölçüm Kazanç / | Yeniden Ölçüm | Korunma | Kısıtlanmış | Geçmiş Yıllar | Ait | Kontrol Gücü | ||||
| Not | Sermaye | Farkları | Paylar | Primler | Kayıpları | Kazançları/Kayıpları | Kayıpları | Yedekler | Karları /Zararları Net Dönem Karı | Özkaynaklar | Olmayan Paylar | Özkaynaklar | ||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla bakiyeler | 345.477.486 | 2.276.579.105 (1.848.376) 29.792.222 | - | - | (438.935.784) | 35.678.077 1.752.427.514 | - 3.999.170.244 1.523.085.557 5.522.255.801 | |||||||
| Transferler | - | - | - | - | - | - | - | 1.447.269 | (1.447.269) | - | - | - | - | |
| Toplam Kapsamlı Gelir | - | - | - | - | 191.184.329 | (2.761.994) | (36.687.356) | - | - | 1.132.824.741 1.284.559.720 | 386.317.674 1.670.877.394 | |||
| Kar Dağıtımı | 18 | - | - | - | - | - | - | - | - | (6.249.848) | - | (6.249.848) | (3.401.860) | (9.651.708) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla bakiyeler | 345.477.486 | 2.276.579.105 | (1.848.376) | 29.792.222 | 191.184.329 | (2.761.994) | (475.623.140) | 37.125.346 | 1.744.730.397 | 1.132.824.741 | 5.277.480.116 | 1.906.001.371 | 7.183.481.487 | |
| 1 Ocak 2023 itibarıyla bakiyeler | 345.477.486 | 2.276.579.105 | (1.848.376) | 29.792.222 | 191.184.329 | (2.761.994) | (475.623.140) | 37.125.346 | 1.744.730.397 | 1.132.824.741 | 5.277.480.116 | 1.906.001.371 | 7.183.481.487 | |
| Transferler | - | - | - | - | - | - | - | 667.759 | 1.132.156.982 | (1.132.824.741) | - | - | - | |
| Toplam Kapsamlı Gelir | - | - | - | - | 5.968.689 | (1.335.302) | (1.625.838) | - | - | 63.877.899 | 66.885.448 | (10.404.339) | 56.481.109 | |
| Kar Dağıtımı | 18 | - | - | - | - | - | - | - | - | (16.311.326) | - | (16.311.326) | (1.510.397) | (17.821.723) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla bakiyeler | 345.477.486 | 2.276.579.105 | (1.848.376) | 29.792.222 | 197.153.018 | (4.097.296) | (477.248.978) | 37.793.105 | 2.860.576.053 | 63.877.899 | 5.328.054.238 | 1.894.086.635 | 7.222.140.873 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Bağımsız Denetimden | Bağımsız Denetimden | |||
|---|---|---|---|---|
| Geçmiş | Geçmiş | |||
| Cari Dönem | Geçmiş Dönem | |||
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |||
| Dipnot | 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| Referansları | 2023 | 2022 | ||
| A. İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit Akışları | ||||
| Dönem Karı | 41.885.369 | 1.496.497.156 | ||
| Dönem Net Karı/Zararı Mutabakatı ile ilgili Düzeltmeler | ||||
| - Amortisman ve İtfa Gideri ile İlgili Düzeltmeler | 11,12,13 | 329.633.840 | 358.209.941 | |
| - Değer Düşüklüğü/ İptali ile İlgili Düzeltmeler | 22 | (114.030.996) | 129.597.473 | |
| - Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler | 6,14,16 | 3.521.529 | 7.281.373 | |
| - Faiz Gelirleri ile İlgili Düzeltmeler | 22, 24 | (373.988.930) | (30.354.319) | |
| - Faiz Giderleri ile İlgili Düzeltmeler | 24 | 283.863.330 | 304.042.895 | |
| - Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevrim Farkları ile İlgili Düzeltmeler | 27 | 247.119.933 | 312.110.125 | |
| - Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları/Kazançları ile İlgili Düzeltmeler | 22 | |||
| 25 | (38.296.477) | (23.868.775) | ||
| - Vergi Gideri/Geliri ile İlgili Düzeltmeler | 359.468.135 | (767.198.621) | ||
| - Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıp/Kazançlar | ||||
| ile İlgili Düzeltmeler | 22 | - | (10.560.384) | |
| - Parasal Kazanç | (1.292.732.269) | (1.550.451.014) | ||
| İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler | ||||
| - Ticari Alacaklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler | (1.251.708) | 11.965.502 | ||
| - Faaliyetlerle ilgili Diğer Alacaklardaki Artış /Azalışla İlgili Düzeltmeler | (710.744) | 955.655 | ||
| - Stoklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler | (2.077.202) | (1.168.270) | ||
| - Peşin Ödenmiş Giderlerdeki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler | (17.515.651) | (6.704.597) | ||
| - Ticari Borçlardaki Artış /Azalışla İlgili Düzeltmeler | 91.342.028 | 134.800.452 | ||
| - Faaliyetlerle ilgili Diğer Borçlardaki Artış /Azalışla İlgili Düzeltmeler | 235 | 2.828.918 | ||
| (483.769.578) | 367.983.510 | |||
| Vergi Ödemeleri | 25 | (32.642.195) | (18.310.091) | |
| Diğer Nakit Girişleri/ Çıkışları | 14,16 | (4.673.988) | (549.574) | |
| İşletme Faaliyetlerinde (Kullanılan)/ Elde Edilen Nakit Akışları | (521.085.761) | 349.123.845 | ||
| B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları | ||||
| Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkları Alımından Kaynaklanan | ||||
| Nakit Çıkışları | 11,12 | (14.704.913) | (65.529.006) | |
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satımından Kaynaklanan Nakit Girişleri | - | 90.625.105 | ||
| Verilen Nakit Avans ve Borçlar | 9 | (47.164.320) | - | |
| Alınan Faiz | 119.392.422 | - | ||
| Diğer Nakit Çıkışları | (148.756.653) | - | ||
| (91.233.464) | 25.096.099 | |||
| C. Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları | ||||
| Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları | 27 | (305.830.885) | (439.851.727) | |
| Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları | (3.155.276) | (5.928.034) | ||
| Ödenen Temettüler | 18 | (17.821.723) | (9.651.708) | |
| Alınan Faiz | 57.970.509 | 29.628.582 | ||
| Ödenen Faiz | (76.126.558) | (83.690.472) | ||
| (344.963.933) | (509.493.359) | |||
| YABANCI PARA ÇEVİRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ/AZALIŞ (A+B+C) |
(957.283.158) | (135.273.415) | ||
| D. YABANCI PARA ÇEVİRİM FARKLARININ NAKİT VE NAKİT | ||||
| BENZERLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ | 201.469.621 | 224.768.894 | ||
| E. NAKİTTEKİ ENFLASYON ETKİSİ | 300.024.867 | 219.362.779 | ||
| NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ/ AZALIŞ (A+B+C+D+E) | (455.788.670) | 308.858.258 | ||
| F. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ | 4 | 1.013.218.924 | 704.360.666 | |
| DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ (A+B+C+D+E+F) | 4 | 557.430.254 | 1.013.218.924 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Enda Enerji Holding Anonim Şirketi ("Şirket" veya "Enda Enerji"), 1993 yılında İzmir, Türkiye'de kurulmuştur. Şirket'in ana faaliyet konusu yenilenebilir enerji kaynaklarından yatırımcı sıfatı ile her türlü üretim teknolojilerini kullanarak projeleri geliştirmek, yatırımları gerçekleştirmek ve üretim santrallerini işletmeye alarak elektrik ticareti yapmaktır. Şirket merkezinin adresi Şehit Nevres Bulvarı No: 10 Kat: 7 Montrö, Konak, İzmir, Türkiye'dir.
Şirket'in, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla en büyük ortakları %30,39 pay oranı ile Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve %10,22 pay oranı ile FİBA Yenilenebilir Enerji Holding A.Ş.'dir (Not 18).
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup bünyesinde istihdam edilen ortalama personel sayısı 92'dir (31 Aralık 2022: 91 kişi).
1 Ocak - 31 Aralık 2023 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 29 Mart 2024 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmış olup, söz konusu konsolide finansal tablolar üzerinde Genel Kurul'un değişiklik yapma yetkisi bulunmaktadır. Genel Kurul tarafından onaylanması sonucu finansal tablolar kesinleşecektir.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Enda Enerji'nin bağlı ortaklıklarının (bundan sonra toplu olarak "Grup" ya da "Enda Grup" olarak anılacaktır), faaliyet konuları ve konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda ilgili faaliyet bölümleri aşağıdaki gibidir:
| Grup'un sermayedeki pay oranı ve oy kullanma hakkı |
|||
|---|---|---|---|
| oranı (%) | |||
| 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| Bağlı Ortaklıklar | Faaliyet konusu | 2023 | 2022 |
| Egenda Ege Enerji Üretim A.Ş | Hidroelektrik ve rüzgar enerji santrali | 74,53 | 74,53 |
| Akçay HES Elektrik Üretim A.Ş | Hidroelektrik enerji santrali | 95,00 | 95,00 |
| Tuzla Jeotermal Enerji A.Ş | Jeotermal enerji santrali | 74,53 | 74,53 |
| Res İyte Elektrik Üretim A.Ş | Rüzgar enerji santrali | 66,33 | 66,33 |
| Tirenda Tire Enerji Üretim A.Ş (*) | Elektrik üretimi (faal değil) | - | 100,00 |
| Yaylaköy RES Elektrik Üretim A.Ş | Rüzgar enerji santrali | 59,62 | 59,62 |
| Su Enerji Elektrik Üretim A.Ş | Hidroelektrik enerji santrali | 74,53 | 74,53 |
| Ensat Elektrik Enerjisi Ticaret A.Ş | Toptan satış | 100,00 | 100,00 |
(*) Enda Enerji'nin bağlı ortaklıklarından Tirenda Tire Enerji Üretim A.Ş. ("Tirenda") ile Enda Enerji 12 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla birleşmiş olup, İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından onaylanan bu birleşme işlemi 17 Temmuz 2023 tarihinde ticaret sicil gazetesinde yayımlanmıştır. 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla Tirenda'nın %100 hisse sahibi Enda Enerji olduğundan ve Tirenda'nın finansal tabloları Enda Enerji'nin finansal tablolarına konsolide edildiğinden, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolarda ve 1 Ocak 2022 açılış bilançolarında herhangi bir yeniden düzenleme yapılmamıştır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Enda Enerji'nin iştirakinin faaliyet konusu ve konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda ilgili faaliyet bölümleri aşağıdaki gibidir:
| Grup'un sermayedeki pay | |||
|---|---|---|---|
| oranı ve oy kullanma hakkı | |||
| oranı (%) | |||
| 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| İştirakler | Faaliyet konusu | 2023 | 2022 |
| Antalya Enerji Üretim A.Ş | Elektrik üretimi (faal değil) | 49,77 | 49,77 |
Grup'un yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten tesisler için oluşturulan ve ABD Doları bazında sabit fiyat garantisi veren Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması'ndan (YEKDEM) faydalanabilmesi adına Akçay, Tuzla, Yaylaköy ve Egenda bünyesinde bulunan hidroelektrik, jeotermal ve rüzgar santralleri için önceki yıllarda Enerji Piyasası Denetleme Kurulu'na ("EPDK") yapmış olduğu başvurular kabul edilmiştir. Akçay hidroelektrik santralinin 2020 yılında, Tuzla jeotermal santralinin ise 2021 yılında YEKDEM kapsamında satışları sonlanmıştır. Yaylaköy rüzgar santrali, Egenda hidroelektrik santralleri ve Egenda rüzgar santralleri üretecekleri elektriğin tamamını YEKDEM kapsamında sırasıyla 2027, 2024 ve 2027 yıllarına kadar satmaya devam edecektir.
Egenda Ege Enerji Üretim A.Ş. ("Egenda"): Egenda bünyesindeki, Eğlence-I ve Eğlence-II HES projeleri için; Nisan 2005 tarihinde Devlet Su İşleri'ne ("DSİ") fizibilite raporu sunulmuştur. Bu iki proje toplam olarak; 70,7 MW kurulu gücünde ve yıllık ortalama 205 GWh enerji üretim kapasitelidir. Söz konusu projeler için DSİ tarafından yapılmış olan ihale sonucunda, EPDK'ya lisans başvurusunda bulunulmuş ve Eğlence (I-II) için 27 Aralık 2007 tarihinde 49 yıl süreli üretim lisansı alınmıştır. Eğlence-II HES projesi 10 Nisan 2013 tarihi itibarıyla, Eğlence-I HES projesi ise 13 Haziran 2013 tarihi itibarıyla ticari faaliyete başlamıştır.
Egenda bünyesinde bulunan Mordoğan, Alaçatı, Germiyan ve Urla Rüzgâr Enerjisi santralleri için EPDK'ya yapılan lisans başvurusu neticesinde 29 Mayıs 2008 tarihinde 49 yıl süreli üretim lisansı alınmıştır. Bu santrallerin kurulu güçleri sırasıyla, 13,8 MW, 16 MW, 10,8 MW ve 13 MW olup, santraller sırasıyla 24 Haziran 2016, 3 Haziran 2016, 6 Mayıs 2016 ve 27 Mayıs 2016 tarihlerinde faaliyete geçmiştir.
Akçay HES Elektrik Üretim A.Ş. ("Akçay"): Akçay HES Elektrik Üretim A.Ş. 10 Ocak 2002 tarihinde kurulmuştur. Şirket bünyesinde başvurusu yapılmış ve 24 Kasım 2003 tarihinde 40 yıl süreli Üretim Lisansı alınmış olan Akçay Hidroelektrik Santrali, Nazilli'de Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce inşa edilmiş olan Bozdoğan-Akçay sulama kanalı sonunda tesis edilmiş olup santralın kurulu gücü 28,78 MW, yıllık enerji üretim kapasitesi ise 77 GWh'dir. Akçay HES 14 Ağustos 2009 yılında faaliyete başlamıştır. Başlangıçta 40 yıllık süre ile alınan lisansın uzatımı gerçekleştirilerek lisans süresi 49 yıla çıkartılmıştır.
Su Enerji Elektrik Üretim A.Ş. ("Su Enerji"): Su Enerji, Çaygören hidroelektrik santralinin işletilmesi için kurulmuştur. Balıkesir ili, Sındırgı ilçesinde ve Simav çayı üzerinde sulama amaçlı olarak tesis edilmiş ve halen aynı amaçla işletilmekte olan mevcut Çaygören barajı mansabında yer alan Çaygören Hidroelektrik Santrali için EPDK'ya 20 Şubat 2003 tarihinde üretim lisansı almak üzere başvurulmuş ve 5 Eylül 2003 tarihinde 35 yıl süreli üretim lisansı alınmıştır. Kurulu gücü 4,5 MW, yıllık üretimi 20,7 GWh olan Çaygören HES tesisi 27 Haziran 2006 tarihinde ticari işletmeye alınmıştır. 35 yıl süreyle alınan lisans 49 yıla uzatılmıştır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Tuzla Jeotermal Enerji A.Ş. ("Tuzla"): Tuzla JES Çanakkale İli, Ayvacık İlçesi Tuzla mevkiinde kurulmuş olan 7,5 MW gücünde ve 56 GWh enerji üretim kapasitesine sahip proje için EPDK'dan 11 Mayıs 2004 tarihli 318/12 sayılı kurul kararı ile 40 yıl süreli üretim lisansı bulunmaktadır ve 13 Ocak 2010 tarihinde üretime başlamıştır.
Res İyte Elektrik Üretim A.Ş. ("Res İyte"): Res İyte Elektrik Üretim A.Ş. 2009 yılında İzmir ili, Urla ilçesi Sinekli ve Çiftlik Dağı mevkilerinde rüzgâr enerji santrali kurmak, işletmek ve toptan veya perakende satış lisansına sahip tüzel kişilere ve serbest tüketicilere ikili anlaşmalar yoluyla elektrik satmak amacıyla kurulmuştur. Egenda ve İ.Y.T.E. İzmir Yüksek Teknolojisi Enstitüsü arasında imzalanan sözleşmeye istinaden Egenda'nın lisans almasından sonra gerekli yatırım ve yasal süreçler tamamlanarak Santral ve işletme lisansları İ.Y.T.E'ye devredilecektir. Santral faaliyete geçmiş ancak yasal süreçler devam ettiğinden henüz devir işlemleri sonuçlanmamıştır. Bununla birlikte, söz konusu sözleşme Grup yönetimi, hukuk danışmanları ve bağımsız değerleme uzmanı tarafından değerlendirilmiş olup 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla tespit edilen gerçeğe uygun değer çalışmalarında sözleşme şartları dikkate alınmıştır.
Yaylaköy RES Elektrik Üretim A.Ş. ("Yaylaköv RES"): İzmir ili, Karaburun ilçesi sınırları içinde, Yaylaköy mevkiinde yer alan santral, 15 MW kurulu gücünde ve yıllık ortalama 38,6 GWh enerji üretim kapasitesine sahiptir. 29 Mayıs 2008 tarihinde 49 yıllık üretim lisansı alınmış olup tesis 25 Mart 2016 tarihinde işletmeye girmiştir.
Ensat Elektrik Enerjisi Tedarik Ticaret A.Ş. ("Ensat"): Ensat elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun olarak elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapmak/ilgili mevzuat çerçevesinde toptan satış, perakende satış ile ithalat ve ihracat faaliyeti göstermek üzere 25 Kasım 2016 tarihinde kurulmuştur. EPDK'dan 29 Aralık 2016 tarihinden itibaren 20 yıl süreyle, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapmak üzere tedarik lisansı alınmıştır.
Antalya Enerji Üretim A.Ş. ("Antalya Enerji"): Aralık 2004'te kurulan ve Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla %49,77 hissesine sahip olduğu Antalya Enerji Üretim A.Ş. ("Antalya Enerji"), EPDK lisansının iptali için başvuruda bulunmuş ve 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla, 2005 yılında 20 yıl süre için alınan üretim lisansı iptal edilmiş olup faaliyeti durdurulmuştur.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup için önemlilik arz eden kontrol gücü olmayan payların bulunduğu bağlı ortaklıkları olan Egenda'nın ve Yaylaköy'ün özet finansal bilgileri aşağıdaki gibidir:
| Egenda: | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Toplam varlıklar | 6.614.206.436 | 6.782.895.420 |
| Toplam yükümlülükler | (1.124.096.480) | (1.255.542.283) |
| Net varlıklar | 5.490.109.956 | 5.527.353.137 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Net dönem (zararı)/ karı | (142.293.460) | 1.238.174.125 |
| Diğer kapsamlı gelir | 69.963.573 | 180.546.512 |
| Toplam kapsamlı (gider)/ gelir | (72.329.887) | 1.418.720.637 |
| Yaylaköy: | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
| Toplam varlıklar | 781.119.181 | 702.069.292 |
| Toplam yükümlülükler | (112.630.931) | (69.783.640) |
| Net varlıklar | 668.488.250 | 632.285.652 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Net dönem karı/ (zararı) | 34.449.536 | (5.464.154) |
| Diğer kapsamlı gider | - | (25.467.958) |
| Toplam kapsamlı gelir/ (gider) | 34.449.536 | (30.932.111) |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
İlişikteki finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden SPK tarafından kabul edilen ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ile bunlara ilişkin ek ve yorumları esas alınmıştır.
Ayrıca finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak ve SPK'nın finansal tablo ve dipnot formatları esas alınarak sunulmuştur.
Finansal tablolar, arsalar, binalar, tesis, makina ve cihazlar ve özel maliyetlerin gerçeğe uygun değerlerinden sunulması ve finansal araçların yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır.
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi
Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır. Grup, Not 2'de belirtilen ve muhasebe politikası değişikliklerine istinaden önceki dönem finansal tablolarını yeniden düzenlemiştir.
Konsolide finansal tablolar, Grup'un önümüzdeki bir yılda ve faaliyetlerinin doğal akışı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır. Grup'un elektrik satışlarının büyük kısmının Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması ("YEKDEM") kapsamında Amerikan Doları bazında garantili fiyatlardan yapılması, brüt karlılığı olumlu etkilemektedir. Ayrıca, YEKDEM kapsamında satış yapan şirketlerin yabancı para kredilerinden doğan kur farkından kaynaklanan risk büyük ölçüde, dövize endeksli satış gelirleriyle doğal yolla bertaraf edilmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket'in aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır:
Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Şirket yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir.
Şirket'in yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde kontrol gücü vardır. Şirket, aşağıdaki unsurlar da dahil olmak üzere, ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur:
Bir bağlı ortaklığın konsolidasyon kapsamına alınması Şirket'in bağlı ortaklık üzerinde kontrole sahip olmasıyla başlar ve kontrolünü kaybetmesiyle sona erer. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alım tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.
Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır.
Gerekli olması halinde, Grup'un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Tüm grup içi varlıklar ve yükümlülükler, özkaynaklar, gelir ve giderler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlere ilişkin nakit akışları konsolidasyonda elimine edilir.
Grup'un bağlı ortaklıklarındaki sermaye payında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler özkaynak işlemleri olarak muhasebeleştirilir. Grup'un payı ile kontrol gücü olmayan payların defter değerleri, bağlı ortaklık paylarındaki değişiklikleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynaklarda Grup'un payı olarak muhasebeleştirilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un bir bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybetmesi durumunda, satış sonrasındaki kar/zarar, i) alınan satış bedeli ile kalan payın gerçeğe uygun değerlerinin toplamı ile ii) bağlı ortaklığın varlık (şerefiye dahil) ve yükümlülüklerinin ve kontrol gücü olmayan payların önceki defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Diğer kapsamlı gelir içinde bağlı ortaklık ile ilgili önceden muhasebeleştirilen ve özkaynakta toplanan tutarlar, Şirket'in ilgili varlıkları satmış olduğu varsayımı üzerine kullanılacak muhasebe yöntemine göre kayda alınır (örneğin; konuyla ilgili TFRS'ler uyarınca, kar/zarara aktarılması ya da doğrudan geçmiş yıl karlarına transfer). Bağlı ortaklığın satışı sonrası kalan yatırımın kontrolünün kaybedildiği tarihteki gerçeğe uygun değeri, TFRS 9 Finansal Araçlar standardı kapsamında belirlenen başlangıç muhasebeleştirmesinde gerçeğe uygun değer olarak ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir iştirak ya da müşterek olarak kontrol edilen bir işletmedeki yatırımın başlangıç muhasebeleştirmesindeki maliyet bedeli olarak kabul edilir.
Finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili tutarlar, fonksiyonel para biriminin genel satın alma gücündeki değişiklikler için yeniden düzenlenmiştir ve sonuç olarak, TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardı uyarınca raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir.
TMS 29, konsolide finansal tablolar da dahil olmak üzere, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan her işletmenin finansal tablolarına uygulanır. Bir ekonomide yüksek enflasyonun mevcut olması durumunda TMS 29, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir işletmenin finansal tablolarının raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmesini gerektirir.
Raporlama tarihi itibarıyla, Tüketici Fiyat Endeksi ("TÜFE") rakamına göre son üç yılın genel satın alma gücündeki kümülatif değişim %100'ün üzerinde olduğundan, Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra sona eren raporlama dönemlerinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamaları gerekmektedir.
KGK'nın 23 Kasım 2023 tarihinde yayımladığı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Finansal Tablolarının Enflasyona Göre Düzeltilmesi Hakkında Duyuru kapsamında Türkiye Finansal Raporlama Standartları'nı uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarının TMS 29'da yer alan ilgili muhasebe ilkelerine uygun olarak enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulması gerektiği belirtilmiştir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Bununla birlikte, SPK'nın 28 Aralık 2023 tarihli ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları'nı uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
Bu çerçevede 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolar TMS 29'da belirtilen muhasebe ilkeleri kapsamında enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulmuştur.
Aşağıdaki tabloda Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Tüketici Fiyat Endeksleri dikkate alınarak hesaplanan ilgili yıllara ait enflasyon oranları yer almaktadır:
| Üç yıllık kümülatif enflasyon |
|||
|---|---|---|---|
| Tarih | Endeks | Düzeltme katsayısı | oranları |
| 31 Aralık 2023 |
1.859,38 | 1,00000 | %268 |
| 31 Aralık 2022 |
1.128,45 | 1,64773 | %156 |
| 31 Aralık 2021 |
686,95 | 2,70672 | %74 |
TMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardının uygulanmasının etkileri aşağıda özetlenmiştir:
Finansal durum tablosunda yer alan tutarlardan raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimiyle ifade edilmemiş olanlar yeniden düzenlenir. Buna göre, parasal kalemler raporlama dönemi sonunda cari olan para birimi cinsinden ifade edildikleri için yeniden düzenlenmezler. Parasal olmayan kalemler, raporlama dönemi sonunda cari tutarları üzerinden gösterilmedikleri sürece, yeniden düzenlenmeleri gerekmektedir. Parasal olmayan kalemlerin yeniden düzenlenmesinden kaynaklanan net parasal pozisyondaki kazanç veya kayıp kar veya zarara dahil edilir ve kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda ayrıca sunulur.
Kar veya zarar tablosundaki tüm kalemler raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Bu nedenle, tüm tutarlar aylık genel fiyat endeksindeki değişiklikler uygulanarak yeniden düzenlenmiştir.
Amortisman ve itfa giderleri, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve kullanım hakkı varlıklarının yeniden düzenlenmiş bakiyeleri kullanılarak düzeltilmiştir.
Nakit akış tablosundaki tüm kalemler, raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmektedir.
Geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir bağlı ortaklığın finansal tabloları, ana ortaklık tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolara dahil edilmeden önce genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir.
Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tablolar, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanmıştır. Önceki dönem finansal tablolar da karşılaştırma amacıyla karşılaştırmalı bilgiler raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir. Grup bu nedenle, 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal tablolarını da, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Grup, cari yıl içerisinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamış olup geçmiş dönem konsolide finansal tablolarını yeniden düzenlemiştir.
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup'un cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.
Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenir.
a) 2023 yılından itibaren geçerli olan değişiklikler ve yorumlar
| TMS 1 (Değişiklikler) | Muhasebe Politikalarının Açıklanması |
|---|---|
| TMS 8 (Değişiklikler) |
Muhasebe Tahminleri Tanımı |
| TMS 12 (Değişiklikler) |
Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve Yükümlülüklerle İlgili Ertelenmiş Vergi |
| TMS 12 (Değişiklikler) |
Uluslararası Vergi Reformu – İkinci Sütun Modeli |
| Kuralları |
Bu değişiklik muhasebe politikalarının açıklanmasında işletmelerin önemliliği (materiality) esas almalarını gerektirmektedir.
TMS 1'de yapılan bu değişiklik 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya izin verilmektedir.
Bu değişiklikle "muhasebe tahminlerindeki değişiklik" tanımı yerine "muhasebe tahmini" tanımına yer verilerek, tahminlere ilişkin örnek ve açıklayıcı paragraflar ilâve edilmiş, ayrıca tahminlerin ileriye yönelik uygulanması ile hataların geçmişe dönük düzeltilmesi hususları ve bu kavramlar arasındaki farklar netleştirilmiştir.
TMS 8'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
a) 2023 yılından itibaren geçerli olan değişiklikler ve yorumlar (devamı)
Bu değişiklikler ile bir varlık ya da yükümlülüğün ilk defa finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin muafiyetin varlık ile yükümlülüğün ilk kayda alındığı sırada eşit tutarlarda vergiye tabi ve indirilebilir geçici farkların oluştuğu işlemlerde geçerli olmadığı hususuna açıklık getirilmiştir.
TMS 12'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Değişiklikler, İkinci sütun gelir vergisiyle ilgili ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerine ilişkin gerekliliklere geçici bir istisna sağlamaktadır. TMS 12'de yapılan bu değişiklik, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
Söz konusu değişikliklerin Grup'un konsolide finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır.
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar
Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır:
| TFRS 17 |
Sigorta Sözleşmeleri | |||
|---|---|---|---|---|
| TFRS 17 (Değişiklikler) | Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk |
|||
| Uygulaması – Karşılaştırmalı Bilgiler |
||||
| TMS 1 (Değişiklikler) | Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak | |||
| Sınıflandırılması | ||||
| TFRS 16 (Değişiklikler) | Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü | |||
| TMS 1 (Değişiklikler) | Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli |
|||
| Yükümlülükler | ||||
| TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) | Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları | |||
| TSRS 1 | Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin |
|||
| Açıklanmasına İlişkin Genel Gereklilikler |
||||
| TSRS 2 | İklimle İlgili Açıklamalar |
TFRS 17, sigorta yükümlülüklerinin mevcut bir karşılama değerinde ölçülmesini gerektirir ve tüm sigorta sözleşmeleri için daha düzenli bir ölçüm ve sunum yaklaşımı sağlar. Bu gereklilikler sigorta sözleşmelerinde tutarlı, ilkeye dayalı bir muhasebeleştirmeye ulaşmak için tasarlanmıştır. TFRS 17, sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 yıl daha ertelenmiş olup 1 Ocak 2025 itibarıyla TFRS 4 Sigorta Sözleşmelerinin yerini alacaktır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır.
Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir.
Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.
Bu değişikliklerin amacı finansal durum tablosunda yer alan ve belirli bir vadesi bulunmayan borç ve diğer yükümlülüklerin kısa vadeli mi (bir yıl içerisinde ödenmesi beklenen) yoksa uzun vadeli mi olarak sınıflandırılması gerektiği ile ilgili şirketlerin karar verme sürecine yardımcı olmak suretiyle standardın gerekliliklerinin tutarlı olarak uygulanmasını sağlamaktır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, bir yıl ertelenerek 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TFRS 16'daki bu değişiklikler, bir satıcı-kiracının, satış olarak muhasebeleştirilmek üzere TFRS 15'teki gereklilikleri karşılayan satış ve geri kirala işlemlerini sonradan nasıl ölçtüğünü açıklamaktadır.
TFRS 16'da yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TMS 1'deki değişiklikler, bir işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde sağlaması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırılmasını nasıl etkilediğini açıklamaktadır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TMS 7 ve TFRS 7'de yapılan değişiklikler, işletmelerin tedarikçi finansmanı anlaşmaları ve açıklama gereklilikleri hakkında mevcut açıklama gerekliliklerine niteliksel ve niceliksel bilgi sağlamalarını isteyen yol işaretleri eklemektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
TSRS 1, bir işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarının işletmeye kaynak sağlama ile ilgili karar vermelerinde faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmak amacıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalara ilişkin genel gereklilikleri belirler. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024- 5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
TSRS 2, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlama ile ilgili kararlarında faydalı olacak iklim ile ilgili risk ve fırsatların tanımlanması, ölçülmesi ve açıklanması ile ilgili gereklilikleri ortaya koymaktadır. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.
(a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır. Söz konusu kişinin,
(iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
(b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde.
(v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir planının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Grup'un elektrik satış gelirleri, hidroelektrik, rüzgar ve jeotermal elektrik santralleri aracılığı ile üretip sattığı elektrik ile perakende enerji ticaretinden elde ettiği gelirlerden oluşmaktadır. Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe hasılatı finansal tablolara alır. Bir varlığın kontrolü müşterinin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) varlık devredilmiş olur.
Grup, aşağıda yer alan beş temel prensip doğrultusunda hasılatı finansal tablolara almaktadır:
Grup, aşağıdaki şartların tamamının karşılanması durumunda müşterisi ile yaptığı bir sözleşmeyi hasılat olarak muhasebeleştirir:
Grup, bir bedelin tahsil edilebilirliğinin muhtemel olup olmadığını değerlendirirken, sadece müşterinin bu bedeli vadesinde ödeyebilme kabiliyetini ve buna ilişkin niyetini dikkate alır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Sözleşme başlangıcında Grup, müşteriyle yaptığı sözleşmede taahhüt ettiği hizmetleri değerlendirir ve müşteriye devretmek için verdiği her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak tanımlar.
a) Farklı mal veya hizmet (mal veya hizmetler paketi) veya,
b) Büyük ölçüde benzerlik gösteren ve müşteriye devrinde aynı yöntem izlenen bir seri farklı mal veya hizmet.
Bir seri birbirinden farklı mal veya hizmet, aşağıdaki şartların birlikte karşılanması durumunda aynı devir şekline tabidir:
a) Grup'un müşterisine devretmeyi taahhüt ettiği seri içerisindeki her bir farklı mal veya hizmetin gerekli şartları karşılayarak zamanla tamamlanacak bir edim yükümlülüğü teşkil etmesi ile,
b) Standardın ilgili paragrafları uyarınca, Grup'un seriyi oluşturan her bir farklı mal veya hizmetin müşteriye devrinde edim yükümlülüğünün tam olarak ifa edilmesine yönelik ilerlemesini ölçmede aynı yöntemin kullanılması.
Grup, EPİAŞ'ın işlettiği elektrik piyasasında oluşan dengesizliklerin yönetimi için "Dengeleme Grubu" anlaşması imzalamıştır. Dengeleme Grubu'nu yöneten firma elektriğin teslimat gününden bir gün öncesinde Gün Öncesi Piyasa (GÖP) sistemine girdiği üretim tahminlerinin artı, eksi (-) yönde dengesizliğe düşmesi halinde Grup adına Gün İçi Piyasa (GİP)'da alış satış işlemi gerçekleştirebilmektedir. Yapılan bu işlemler nedeniyle aylık Uzlaştırma sonucuna göre EPİAŞ tarafından Grup'a yansıtılan GİP işlemlerinden gelir ya da maliyet faturaları doğrudan Dengeleme Grubu'nu yöneten firmaya yansıtılmaktadır. Tüm diğer dengesizlik maliyetlerini Dengeleme Grubu'nu yöneten firma sistem üzerinde üstlendiğinden Grup'un başka bir dengesizlik maliyeti bulunmamaktadır. Uzlaştırma sonucu EPİAŞ'tan maliyet olarak gelen GİP tutarı Grup tarafından Dengeleme Grubu'nu yöneten firmaya yansıtılmakta, gelir olarak gelen GİP alacak tutarı ise Dengeleme Grubu'nu yöneten firma tarafından Grup'a fatura edilmektedir.
Stoklar elde etme maliyeti veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, işin normal akışı içinde tahmini satış fiyatından satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyetinin indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stoklar, Grup'un elektrik üretimi işleri ile ilgili olan elektrik ekipman ve malzemelerinden oluşmakta, kullanıldıkça gider yazılmaktadır. Stokların birim maliyeti ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile hesaplanmaktadır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, TMS 16 "Maddi Duran Varlıklar" standardına uygun olarak yeniden değerleme modelini uygulamakta olup, arazi ve arsalar, yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar, makine, tesis ve cihazlar ile özel maliyetler için bir bağımsız profesyonel değerleme şirketi tarafından 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen gerçeğe uygun değerleri üzerinde taşınmaktadır. Söz konusu maddi duran varlıkların dışındaki diğer varlıklar elde etme maliyetleri üzerinden, birikmiş amortisman ve mevcutsa değer düşüklüğünün indirilmesi sonrasında oluşan değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır.
Bir varlığın kayıtlı değeri, varlığın tahmini geri kazanılabilir değerinden daha yüksekse, kayıtlı değer derhal geri kazanılabilir değerine indirilir.
Egenda bünyesinde yer alan santrallerdeki arsaların gerçeğe uygun değer tespitlerinde "Emsal Karşılaştırma" yöntemi kullanılırken, Akçay, Egenda, Tuzla, Yaylaköy RES ve Su Enerji bünyesinde yer alan santrallerdeki bina, makina, tesis ve cihazlar ve özel maliyetler için gerçeğe uygun değerin tespitinde "Gelirlerin Kapitalizasyonu – İndirgenmiş Nakit Akımları analizi" yöntemi kullanılmıştır. Yeniden değerlemenin yapıldığı tarih itibarıyla, değerlemeye konu olan ilgili maddi duran varlığın birikmiş amortismanı varlığın maliyeti ile netleştirilmekte olup müteakip dönemlerde yeniden değerlenmiş net defter değeri üzerinden takip edilmektedir.
Söz konusu varlıkların yeniden değerlemesinden kaynaklanan artış, özkaynaktaki yeniden değerleme fonuna kaydedilir. Yeniden değerleme sonucu oluşan değer artışı, maddi duran varlıkla ilgili daha önceden kar veya zarar tablosunda gösterilen bir değer düşüklüğünün olması durumunda öncelikle söz konusu değer düşüklüğü nispetinde kar veya zarar tablosuna kaydedilir. Bahse konu varlıkların yeniden değerlemesinden oluşan defter değerindeki azalış, söz konusu varlığın daha önceki yeniden değerlemesine ilişkin yeniden değerleme fonunda bulunan bakiyesini aşması durumunda kar veya zarar tablosuna kaydedilir. Eğer bir varlığın defter değeri yeniden değerleme sonucunda artmışsa, bu artış diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmelidir ve doğrudan özkaynak hesap grubunda yeniden değerleme değer artışı adı altında toplanmalıdır. Ancak, bir yeniden değerleme değer artışı, aynı varlığın daha önce kar ya da zarar ile ilişkilendirilmiş bulunan yeniden değerleme değer azalışını tersine çevirdiği ölçüde gelir olarak muhasebeleştirilir.
Yeniden değerlenen varlıkların amortismanı kar veya zarar tablosunda yer alır. Yeniden değerlenen gayrimenkul satıldığında veya hizmetten çekildiğinde yeniden değerleme fonunda kalan bakiye doğrudan dağıtılmamış karlara transfer edilir. Varlık bilanço dışı bırakılmadıkça, yeniden değerleme fonundan dağıtılmamış karlara transfer yapılmaz.
Arsalar ekonomik ömürleri sonsuz olarak kabul edildiği için amortismana tabi tutulmamıştır. Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların, maliyet veya değerlenmiş tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Bir maddi duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Söz konusu varlıkların 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, tahmin edilen kalan faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
| Ekonomik ömür | |
|---|---|
| Binalar | 8-38 yıl |
| Yer altı ve yerüstü düzenleri | 4-38 yıl |
| Tesis, makine ve cihazlar | 2-38 yıl |
| Taşıtlar | 3-5 yıl |
| Demirbaşlar | 3-15 yıl |
| Özel maliyetler |
5-38 yıl |
| Diğer maddi duran varlıklar | 2-40 yıl |
Her raporlama tarihinde, varlıkların hurda değeri ve faydalı ömürleri gözden geçirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
Bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemin kar veya zarar tablosuna gider olarak kaydedilirler. Grup, yapılan yenilemeler doğrultusunda değiştirilen parçaların diğer bölümlerden bağımsız bir şeklide amortismana tabi tutulup tutulmadığına bakmaksızın taşınan değerlerini bilançodan çıkarır. Başlıca yenilemeler, ilgili maddi duran varlığın kalan ömrünün veya yenilemenin kendisinin ekonomik ömrünün kısa olanı baz alınarak amortismana tabi tutulurlar.
Maddi olmayan duran varlıklar, elde etme maliyetleri üzerinden, birikmiş itfa payı ve kalıcı değer düşüklüğünün indirilmesi sonrasında oluşan değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar altında bulunan haklar ve lisansların itfa payları, tahmini faydalı ömürleri boyunca (2-43 yıl) maliyet değerleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır.
Bir maddi olmayan duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılır. Bir maddi olmayan duran varlığın finansal durum tablosu dışı bırakılmasından kaynaklanan kar ya da zarar, varsa, varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan net tahsilatlar ile defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Bu fark, ilgili varlık finansal durum tablosu dışına alındığı zaman kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Grup, sözleşmenin başlangıcında bir sözleşmenin kiralama sözleşmesi olması ya da kiralama şartlarını içermesi durumunu değerlendirir. Grup, kısa vadeli kiralamalar (12 ay veya daha az süreli kira dönemi bulunan kiralamalar) ve düşük değerli varlıkların kiralaması haricinde kiracısı olduğu tüm kira sözleşmelerine ilişkin kullanım hakkı varlığı ve ilgili kiralama yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kiralanan varlıklardan elde edilen ekonomik faydalarının kullanıldığı zamanlama yapısını daha iyi yansıtan başka bir sistematik temelin bulunmaması durumunda bu kiralamalar için Grup, kira ödemelerini kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile faaliyet gideri olarak muhasebeleştirir.
İlk muhasebeleştirmede kiralama yükümlülükleri, sözleşme başlangıç tarihinde ödenmemiş olan kira ödemelerinin kiralama oranında iskonto edilip bugünkü değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Bu oranın önceden belirtilmemiş olması halinde Grup, kendi tespit edeceği alternatif borçlanma oranını kullanır.
Kiralama yükümlülüğünün ölçümüne dahil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşur:
Kiralama yükümlülüğü, konsolide finansal durum tablolarında ayrı bir kalem olarak sunulmaktadır. Kiralama yükümlülükleri sonradan kiralama yükümlülüğü üzerindeki faizin yansıtılması için net defter değeri arttırılarak (etkin faiz yöntemini kullanarak) ve yapılan kira ödemesini yansıtmak için net defter değeri azaltılarak ölçülür. Grup, aşağıdaki durumlarda kira yükümlülüğünü yeniden ölçer (ve ilgili kullanım hakkı varlığı üzerinde uygun değişiklikleri yapar):
Grup, finansal tablolarda sunulan dönemler boyunca bu tür bir değişiklik yapmamıştır.
Kullanım hakkı varlıkları, karşılık gelen kiralama yükümlülüğünün, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan kira ödemelerinin ve diğer doğrudan başlangıç maliyetlerinin ilk ölçümünü kapsar. Bu varlıklar sonradan birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararları düşülerek maliyet değerinden ölçülmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kullanım hakkı varlıkları, ana varlığın kiralama süresi ve faydalı ömründen kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Kiralamada ana varlığın sahipliği devredildiğinde ya da kullanım hakkı varlığının maliyetine göre Grup, bir satın alma seçeneğini uygulamayı planladığında ilişkili kullanım hakkı varlığı, ana varlığın faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman, kiralamanın fiilen başladığı tarihte başlar.
Kullanım hakkı varlıkları, konsolide finansal durum tablosunda ayrı bir kalemde sunulur.
Grup, kullanım hakkı varlıklarının değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığını belirlemek için TMS 36 standardını uygular ve tüm belirlenen değer düşüklüğü zararlarını, 'Maddi Duran Varlıklar' politikasında belirtildiği üzere muhasebeleştirir.
Bir endeks ya da orana bağlı olmayan değişken kiralar, kiralama yükümlülüğü ve kullanım hakkı varlığının ölçümüne dahil edilmez. İlişkili ödemeler, bu ödemelere zemin hazırlayan durum veya olayların meydana geldiği dönemde gider olarak muhasebeleştirilir ve kar veya zarar tablosuna kaydedilir.
Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yılda değişken kira ödemeli sözleşmeleri bulunmamaktadır.
Grup, her raporlama tarihinde varlıklarında değer düşüklüğü olup olmadığını belirlemek için maddi olan ve olmayan duran varlıklarının defter değerini inceler. Varlıklarda değer düşüklüğü olması durumunda, değer düşüklüğü tutarının belirlenebilmesi için varlıkların, varsa, geri kazanılabilir tutarı ölçülür. Bir varlığın geri kazanılabilir tutarının ölçülemediği durumlarda Grup, varlıkla ilişkili nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarını ölçer. Makul ve tutarlı bir tahsis esası belirlenmesi halinde şirket varlıkları nakit yaratan birimlere dağıtılır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, Grup varlıkları makul ve tutarlı bir tahsis esasının belirlenmesi için en küçük nakit yaratan birimlere dağıtılır.
Geri kazanılabilir tutar, bir varlığın veya nakit yaratan birimin, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, bir varlık veya nakit yaratan birimden elde edilmesi beklenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeridir. Kullanım değerinin hesaplanmasında mevcut dönemdeki piyasa değerlendirmesine göre paranın kullanım değerini ve gelecekteki nakit akımları tahminlerinde dikkate alınmayan varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılır.
Bir varlığın (ya da nakit yaratan birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, varlığın (ya da nakit yaratan birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. İlgili varlığın yeniden değerlenen tutarla ölçülmediği hallerde değer düşüklüğü zararı doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Bu durumda değer düşüklüğü zararı yeniden değerleme değer azalışı olarak dikkate alınır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Değer düşüklüğü zararının sonraki dönemlerde iptali söz konusu olduğunda, varlığın (ya da ilgili nakit yaratan birimin) defter değeri geri kazanılabilir tutar için yeniden güncellenen tahmini tutara denk gelecek şekilde artırılır. Arttırılan defter değer, ilgili varlık (ya da ilgili nakit yaratan birimi) için önceki dönemlerde varlık için değer düşüklüğü zararının ayrılmamış olması durumunda ulaşacağı defter değeri aşmamalıdır. Varlık yeniden değerlenmiş bir tutar üzerinden gösterilmedikçe, değer düşüklüğü zararına ilişkin iptal işlemi doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Yeniden değerlenmiş bir varlığın değer düşüklüğü zararının iptali, yeniden değerleme artışı olarak dikkate alınır.
Alınan krediler alındıkları tarihlerdeki gerçeğe uygun değerlerinden, işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki net değerleriyle kaydedilir. Alınan krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden gösterilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, etkin faiz yöntemi kullanılarak kapsamlı gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır. Alınan kredilerden kaynaklanan finansman maliyeti oluştuğunda konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılır. Alınan kredilerin vadeleri finansal durum tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise, kısa vadeli yükümlülükler içerisinde, 12 aydan fazla ise uzun vadeli yükümlülükler içerisinde gösterilmektedir. Grup'un raporlama tarihinden itibaren 12 ay içerisinde geri ödemeyi erteleme gibi koşulsuz hakkı bulunmuyorsa finansal borçlar, kısa vadeli yükümlülükler olarak sınıflandırılır.
Kredi sözleşmeleri ve limitleri için ödenen ücretler, söz konusu sözleşme kapsamında ilgili limitin kısmen veya tamamen kullanılmasının kuvvetle muhtemel olduğu durumlarda, işlem maliyeti olarak yukarıdaki esaslar çerçevesinde konsolide mali tablolara yansıtılır. Söz konusu limitin kullanılmasının muhtemel olmadığı durumlarda ise, ödenen ücret likidite hizmetleri için ödenen bir hizmet olarak peşin ödenen gider olarak değerlendirilir ve ilgili kredi limitinin geçerlilik süresi boyunca konsolide gelir tablosuyla ilişkilendirilir.
Amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi (bir yıl ve üzeri) gerektiren varlıklar özellikli varlıklar olarak tanımlanmaktadır. Özellikli varlığın iktisabı, yapımı ya da üretimi ile ilgili genel veya belirli borçlanma maliyetleri, ilgili yönetimin amaçları doğrultusunda faaliyet gösterebilmesi amacıyla gerekli duruma ve yere getirildiği ana kadar, söz konusu varlığın maliyetinin bir parçası olarak aktifleştirilir.
Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, Grup finansal aracın sözleşmeden doğan karşılıklarına taraf olduğunda Grup'un finansal durum tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar ve yükümlülükler ilk olarak gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin (gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler hariç) edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri, uygun bir şekilde ilk muhasebeleştirmede o finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerine eklenir veya bu değerden çıkarılır. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri direkt olarak kar veya zarara yansıtılır.
Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem tarihinde kayıtlara alınır veya çıkartılır.
Grup, finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dahil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar sonradan itfa edilmiş maliyetleri üzerinden ölçülür:
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar ise gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:
Bir finansal varlık, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmüyorsa, gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.
İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Finansal varlıkların sınıflandırılması (devamı)
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden gösterilen finansal varlıklara ilişkin faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanır. Etkin faiz yöntemi bir borçlanma aracının itfa edilmiş maliyetini hesaplama ve faiz gelirini ilgili döneme dağıtma yöntemidir. . Bu gelir, aşağıdakiler dışında, finansal varlığın brüt defter değerine etkin faiz oranı uygulanarak hesaplanır:
(a) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, ilk defa finansal tablolara alınmasından itibaren, finansal varlığın itfa edilmiş maliyetine krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranını uygular.
(b) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlık olmayan ancak sonradan kredi-değer düşüklüğüne uğramış finansal varlık haline gelen finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, sonraki raporlama dönemlerinde, varlığın itfa edilmiş maliyetine etkin faiz oranını uygular.
Faiz geliri, sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetleri ve gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılmış borçlanma araçları için etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.
Faiz geliri kar veya zararda muhasebeleştirilir ve "finansman gelirleri – faiz gelirleri" kaleminde gösterilir.
İtfa edilmiş maliyetleri üzerinden veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülme kriterini karşılamayan finansal varlıklar gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülürler.
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar her dönem sonunda gerçeğe uygun değerlerinden ölçülür ve tüm gerçeğe uygun değer değişimleri, ilgili finansal varlıklar finansal riskten korunma işlemlerinin bir parçası olmadıkları sürece, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Finansal varlıkların yabancı para cinsinden gösterilen defter değeri, ilgili yabancı para birimiyle belirlenir ve her raporlama döneminin sonunda geçerli kurdan çevrilir. Özellikle,
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Grup, itfa edilmiş maliyetleri üzerinden gösterilen ticari alacaklar için finansal tablolarında değer düşüklüğü karşılığı ayırır. Beklenen kredi zararı tutarı her raporlama döneminde ilgili finansal varlığın ilk kez finansal tablolara alınmasından bu yana kredi riskinde oluşan değişiklikleri yansıtacak şekilde güncellenir.
Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak değer düşüklüğü karşılıklarını, ilgili finansal varlıkların ömürleri boyunca beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplar.
Grup diğer tüm finansal araçları için, ilk muhasebeleştirmeden bu yana eğer kredi riskinde önemli bir artış olduysa ömür boyu beklenen kredi zararlarını muhasebeleştirir. Ancak finansal aracın kredi riski ilk muhasebeleştirmeden bu yana önemli bir artış göstermemişse Grup o finansal araç için 12 aylık beklenen kredi zararı tutarında zarar karşılığını muhasebeleştirir.
Beklenen kredi zararlarının ölçümü, temerrüt ihtimali, temerrüt halinde kayıp (örneğin temerrüt varsa kaybın büyüklüğü) ve temerrüt halinde riske esas tutarın bir fonksiyonudur. Temerrüt olasılığı ve temerrüt halinde kaybın değerlendirilmesi, ileriye dönük bilgilerle düzeltilmiş geçmişe ait verilere dayanır. Finansal varlıkların temerrüt halinde riske esas tutarı, ilgili varlıkların raporlama tarihindeki brüt defter değeri üzerinden yansıtılır.
Finansal varlıkların beklenen kredi zararı, Grup'un sözleşmeye dayalı olarak vadesi geldikçe gerçekleşecek nakit akışlarının tamamı ile Grup'un tahsil etmeyi beklediği nakit akışlarının tamamı arasındaki farkın (tüm nakit açıklarının) başlangıçtaki etkin faiz oranı (ya da satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranı) üzerinden hesaplanan bugünkü değeridir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Grup yalnızca finansal varlıktan kaynaklanan nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya finansal varlığı ve finansal varlığın sahipliğinden kaynaklanan her türlü risk ve getirileri önemli ölçüde başka bir işletmeye devrettiğinde o finansal varlığı finansal tablo dışı bırakır. İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen bir finansal varlık finansal tablo dışı bırakılırken varlığın defter değeri ve tahsil edilen ve edilecek bedel arasındaki fark kar veya zararda muhasebeleştirilir.
İşletme, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.
İşletme, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırır:
(a) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dahil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
(b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
İşletme, herhangi bir finansal yükümlülüğü yeniden sınıflandırmaz.
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler.
Grup finansal yükümlülükleri yalnızca Grup'un yükümlülükleri ortadan kalktığında, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal tablo dışı bırakır. Finansal tablo dışı bırakılan finansal yükümlülüğün defter değeri ve devredilen nakit dışı varlıklar veya üstlenilen yükümlülükler dahil olmak üzere ödenen veya ödenecek tutar arasındaki fark, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Döviz kuru ve faiz oranıyla ilişkilendirilen riskleri kontrol altında tutabilmek için Grup, döviz forward sözleşmelerinin dahil olduğu türev niteliğinde olan çeşitli finansal araçlar kullanmaktadır. Türev araçlar, ilgili türev sözleşmesinin yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir ve takip eden tarihlerde de her raporlama döneminde gerçeğe uygun değerlerinden yeniden ölçülür. Sonuçta ortaya çıkan kazanç veya kayıp, eğer ilgili türev finansal riskten korunma aracı olarak belirlenmemiş ve etkinliği kanıtlanmamışsa kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Pozitif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç, finansal varlık olarak muhasebeleştirilirken negatif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç, finansal yükümlülük olarak muhasebeleştirilir. Türev araçlar, Grup'un bu araçları netlemeye ilişkin yasal hakkı ve niyeti olması dışında net olarak gösterilmezler. Türev aracın vadesine kalan sürenin 12 aydan uzun olması ve 12 ay içerisinde gerçekleşmesinin veya sonuçlandırılmasının beklenmediği durumlarda duran varlık ya da uzun vadeli yükümlülük olarak finansal tablolarda gösterilir. Kalan türev araçlar, dönen varlık ya da kısa vadeli yükümlülük olarak sunulur.
Grup bazı türev araçları, gerçeğe uygun değer değişiminden korunma, nakit akış riskinden korunmaya ilişkin olarak finansal riskten korunma aracı olarak tanımlamaktadır.
Korunma ilişkisinin başlangıcında, Grup, korunma aracı ve korunan kalem arasındaki ilişkiyi, risk yönetimi amaçları ve çeşitli korunma işlemlerini yönetme stratejileriyle birlikte belgelendirir. Buna ek olarak, Grup korunma işleminin başlangıcında ve devamında, ilgili aracın etkinliğine ilişkin aşağıda belirtilen değerlendirmeleri yapar:
Korunma ilişkisinin, korunma oranı için korunma işleminin etkinliğine ilişkin oranları karşılamadığı ancak bu tanımlanmış korunma ilişkisi için risk yönetimi amaçlarının aynı kalması durumunda Grup, gerekli kriterleri yeniden karşılamak için korunma ilişkisinin korunma oranını değiştirir (korunmayı yeniden dengelenmesi gibi). Grup, ileriye dönük sözleşmelerin gerçeğe uygun değerinde (yani ileriye dönük unsurlar da dahil olmak üzere) tüm değerleme riskini, ileriye dönük sözleşmeleri içeren tüm riskten korunma ilişkileri için riskten korunma aracı olarak belirler.
Grup, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren ABD Doları cinsinden olan finansal borçlarının belirli kısmını gerçekleşme olasılığı yüksek YEKDEM kapsamında yapılan ABD Doları bazlı satış gelirleri nedeniyle maruz kalınan kur riskine karşı korunma aracı olarak kullanmakta ve bu kapsamda nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
İşletme satın alımları, satın alım yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın alıma ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir.
Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alım tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez:
Şerefiye, satın alım için transfer edilen bedelin, satın alınan işletmedeki varsa kontrol gücü olmayan payların ve varsa, aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletmenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak paylarının gerçeğe uygun değeri toplamının, satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarını aşan tutar olarak hesaplanır. Yeniden değerlendirme sonrasında satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarının, devredilen satın alma bedelinin, satın alınan işletmedeki kontrol gücü olmayan payların ve varsa, satın alma öncesinde satın alınan işletmedeki payların gerçeğe uygun değeri toplamını aşması durumunda, bu tutar pazarlıklı satın almadan kaynaklanan kazanç olarak doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir.
Hissedar paylarını temsil eden ve sahiplerine tasfiye durumunda işletmenin net varlıklarının belli bir oranda pay hakkını veren kontrol gücü olmayan paylar, ilk olarak ya gerçeğe uygun değerleri üzerinden ya da satın alınan işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının kontrol gücü olmayan paylar oranında muhasebeleştirilen tutarları üzerinden ölçülür. Ölçüm esası, her bir işleme göre belirlenir. Diğer kontrol gücü olmayan pay türleri gerçeğe uygun değere göre ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir başka TFRS'lerde belirtilen yöntemler uyarınca ölçülür.
Bir işletme birleşmesinde Grup tarafından transfer edilen bedelin, koşullu bedeli de içerdiği durumlarda, koşullu bedel satın alım tarihindeki gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür ve işletme birleşmesinde transfer edilen bedele dahil edilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Ölçme dönemi içerisinde ortaya çıkan ek bilgilerin sonucunda koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde düzeltme yapılması gerekiyorsa, bu düzeltme şerefiyeden geçmişe dönük olarak düzeltilir. Ölçme dönemi, birleşme tarihinden sonraki, edinen işletmenin işletme birleşmesinde muhasebeleştirdiği geçici tutarları düzeltebildiği dönemdir. Bu dönem satın alım tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olamaz.
Ölçme dönemi düzeltmeleri olarak nitelendirilmeyen koşullu bedelin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler için uygulanan sonraki muhasebeleştirme işlemleri, koşullu bedel için yapılan sınıflandırma şekline göre değişir. Özkaynak olarak sınıflandırılmış koşullu bedel yeniden ölçülmez ve buna ilişkin sonradan yapılan ödeme, özkaynak içerisinde muhasebeleştirilir. Diğer koşullu bedellerin gerçeğe uygun değeri yeniden ölçülür ve değişiklikler kar veya zarar içerisinde muhasebeleştirilir.
Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde Grup'un satın alınan işletmede önceden sahip olduğu özkaynak payı gerçeğe uygun değere getirmek için satın alım tarihinde (yani Grup'un kontrolü ele aldığı tarihte) yeniden ölçülür ve varsa, ortaya çıkan kazanç/zarar kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Satın alım tarihi öncesinde diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilen satın alınan işletmenin payından kaynaklanan tutarlar, söz konusu payların elden çıkarıldığı varsayımı altında kar/zarara aktarılır.
İşletme birleşmesi ile ilgili satın alma muhasebesinin birleşmenin gerçekleştiği raporlama tarihinin sonunda tamamlanamadığı durumlarda, Grup muhasebeleştirme işleminin tamamlanamadığı kalemler için geçici tutarlar raporlar. Bu geçici raporlanan tutarlar, ölçüm döneminde düzeltilir ya da satın alım tarihinde muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde etkisi olabilecek ve bu tarihte ortaya çıkan olaylar ve durumlar ile ilgili olarak elde edilen yeni bilgileri yansıtmak amacıyla fazladan varlık veya yükümlülük muhasebeleştirilir.
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir.
Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL'ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeleştirilirler:
Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur. Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
Raporlama döneminden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, raporlama tarihi ile raporun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Grup, raporlama tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, raporlama tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Bir faaliyet bölümünün, raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için, işletme dışı müşterilere yapılan satışlar ve bölümler arası satışlar veya transferler de dahil olmak üzere, hasılatının, işletme içi ve dışı tüm faaliyet bölümlerinin toplam hasılatının %10'unu veya daha fazlasını oluşturması, raporlanan kâr veya zararının %10'u veya daha fazlası olması veya varlıklarının, tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının %10'u veya daha fazlası olması gerekmektedir. Yönetimin bölüme ilişkin bilgilerin finansal tablo kullanıcıları için faydalı olacağına inanması durumunda, yukarıdaki sayısal alt sınırlardan herhangi birini karşılamayan faaliyet bölümleri de raporlanabilir bölümler olarak değerlendirilebilir ve bunlara ilişkin bilgiler ayrı olarak açıklanabilir.
Grup'un, yönetim tarafından performanslarını değerlendirme ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içeren hidroelektrik ("HES"), rüzgar enerjisi ("RES") ve jeotermal ("JES") olmak üzere üç adet faaliyet bölümü bulunmaktadır. Bu bölümler risk ve getiri açısından farklı ekonomik durumlardan ve farklı coğrafi konumlardan etkilendikleri için ayrı ayrı yönetilmektedir. Grup, faaliyet bölümlerini yönetim kurulu tarafından incelenen ve stratejik kararların alınmasında etkili olan raporlara dayanarak belirlemiştir. Grup yönetimi, faaliyet bölümlerinin performansını TFRS'ye göre hazırlanan finansman geliri/gideri öncesi faaliyet karına göre değerlendirmektedir.
Herhangi bir Grup şirketi, ana ortaklığın hisselerini bedelini ödeyerek satın aldığında, el değiştiren hisselerin nominal tutarına denk gelen ödeme tutarı, hisse senedinin iptaline veya yeniden ihraç edilmesine kadar özkaynaklardan düşülmekte ve karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi kalemi altında gösterilmektedir. Bu hisse senetlerinin müteakip dönemlerde yeniden ihraç edilmesi veya satılması durumunda tahsil edilen tutar yine özkaynaklarda gösterilir.
Şirket'in kendi paylarını alması durumunda, bu paylara ilişkin alım bedelleri özkaynaktan düşülerek "Geri Alınmış Paylar (-)" kaleminde gösterilir. Finansal tablo dipnotlarında elde bulundurulan geri alınmış payların alım bedelleri ve ilgili dönemde yapılan alım satım işlemlerine ilişkin alım ve satım bedelleri açıklanır.
Devlet teşviki, işletmenin teşvikin elde edilmesi için gerekli koşulları yerine getireceğine ve teşvikin elde edileceğine dair makul bir güvence olmadan finansal tablolara yansıtılmaz. Devlet teşvikleri, bu teşviklerle karşılanması amaçlanan maliyetlerin gider olarak muhasebeleştirildiği dönemler boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılır. Bir finansman aracı olan devlet teşvikleri, finanse ettikleri harcama kalemini netleştirmek amacıyla kar veya zararda muhasebeleştirilmek yerine, kazanılmamış gelir olarak finansal durum tablosu ile ilişkilendirilmeli ve ilgili varlıkların ekonomik ömrü boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılmalıdır. Önceden gerçekleşmiş gider veya zararları karşılamak ya da işletmeye gelecekte herhangi bir maliyet gerektirmeksizin acil finansman desteği sağlamak amacıyla verilen devlet teşvikleri, tahsil edilebilir hale geldiği dönemde kar ya da zararda muhasebeleştirilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Devletten piyasa faiz oranından düşük bir oranla alınan kredinin faydası, devlet teşviki olarak kabul edilir. Düşük faiz oranının yarattığı fayda, kredinin başlangıçtaki defter değeri ile elde edilen kazanımlar arasındaki fark olarak ölçülür.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup ilk olarak maliyet değerleri ve buna dahil olan işlem maliyetleri ile ölçülürler. Başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkuller, raporlama tarihi itibarıyla piyasa koşullarını yansıtan gerçeğe uygun değer ile değerlenirler. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç veya zararlar oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilirler.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kar/zarar, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Transferler, yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanımında bir değişiklik olduğunda yapılır. Gerçeğe uygun değer esasına göre izlenen yatırım amaçlı gayrimenkulden, sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul sınıfına yapılan bir transferde, transfer sonrasında yapılan muhasebeleştirme işlemindeki tahmini maliyeti, anılan gayrimenkulün kullanım şeklindeki değişikliğin gerçekleştiği tarihteki gerçeğe uygun değeridir. Sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkulün, gerçeğe uygun değer esasına göre gösterilecek yatırım amaçlı bir gayrimenkule dönüşmesi durumunda, işletme, kullanımdaki değişikliğin gerçekleştiği tarihe kadar "Maddi Duran Varlıklar"a uygulanan muhasebe politikasını uygular.
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır.
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kar, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, kar veya zarar tablosunda yer verilen kardan farklılık gösterir. Grup'un cari vergi yükümlülüğü raporlama tarihi itibarıyla yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir.
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup'un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen ve raporlama tarihi itibarıyla yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Grup'un raporlama tarihi itibarıyla varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup'un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.
Vergi, doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, kar veya zarar tablosuna dahil edilir. Aksi takdirde vergi de ilgili işlemle birlikte özkaynaklar altında muhasebeleştirilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türkiye'de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı ("TMS 19") uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir.
Bilançoda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiştir.
Grup, bazı düzeltmeler sonrası şirket hissedarlarına ait karı dikkate alan bir yönteme dayanarak hesaplanan kar payı ve ikramiyeyi yükümlülük ve gider olarak kaydetmektedir. Grup, sözleşmeye bağlı bir zorunluluk ya da zımni bir yükümlülük yaratan geçmiş bir uygulamanın olduğu durumlarda karşılık ayırmaktadır.
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır.
Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, temettü kararının alındığı dönemde birikmiş kardan indirilerek kaydedilir.
Not 2.5'te belirtilen muhasebe politikalarının uygulanması sürecinde yönetim, finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde önemli etkisi olan (aşağıda ele alınan tahminler dışındaki) aşağıdaki yorumları yapmıştır:
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Grup'un bağlı ortaklıklarının gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek kullanılmamış mali zararları ve diğer indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmiştir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un muhasebe politikalarını uygularken aldığı kritik kararlar (devamı)
Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan zararlar, kullanılmamış zararların ve diğer vergi varlıklarının son kullanılabileceği tarihler ve gerektiğinde kullanılabilecek vergi planlama stratejileri göz önünde bulundurulmuştur. Elde edilen veriler ışığında, Grup'un gelecekte elde edilecek vergiye tabi kar ertelenmiş vergi varlıklarının tamamını karşılamaya yetmiyorsa, ertelenmiş vergi varlığının tamamı ve bir kısmına karşılık ayrılır.
Yapılan çalışmalar neticesinde, Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 391.035.927 TL (31 Aralık 2022: 356.186.148 TL) tutarında kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları üzerinden 97.758.982 TL tutarında (31 Aralık 2022: 71.236.949 TL) ertelenmiş vergi varlığı ayrılmıştır. Bununla birlikte, 15.792.265 TL (31 Aralık 2022: 59.389.814 TL) tutarındaki devreden geçmiş yıl mali zararlarından faydalanılamayacağı düşünüldüğünden 3.948.066 TL (31 Aralık 2022: 11.877.962 TL) tutarındaki ertelenmiş vergi varlığı karşılığı konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. Kar beklentilerinin gerçekleşmemesi halinde, ayrılan söz konusu ertelenmiş vergi varlıkları konsolide kar veya zarar tablosunda gider olarak kaydedilecektir.
Bir sonraki döneme ait varlık ve yükümlülüklerin defter değerinde büyük düzeltmelere neden olacak önemli risklere sahip geleceğe yönelik önemli varsayımlar ile raporlama tarihindeki hesaplama belirsizliğinin diğer ana kaynakları aşağıda belirtilmiştir.
Grup bünyesindeki arazi ve arsalar, yer altı ve yer üstü düzenleri, binalar, makine, tesis ve cihazlar ile özel maliyetlerinin gerçeğe uygun değerlerinin tespiti için yeniden değerleme modelini muhasebe politikası olarak uygulamaktadır. Grup'un santralleri 31 Aralık 2023 tarihinde yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olup, çalışmalar SPK'nın yetkilendirdiği bir bağımsız profesyonel değerleme şirketi tarafından yürütülmüştür.
Grup'un aktifinde yer alan arsaların gerçeğe uygun değerinin tespitinde emsal karşılaştırma yöntemi, Akçay, Egenda, Tuzla, Yaylaköy RES ve Su Enerji bünyesinde yer alan santrallerdeki bina, makina, tesis ve cihazlar ile özel maliyetler için gerçeğe uygun değerlerin tespitinde "Gelirlerin Kapitalizasyonu-İndirgenmiş Nakit Akımları analizi" yöntemi uygulanmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırılmış olan Tirenda'nın arsa ve binası için sırasıyla "İkame Maliyet Yaklaşımı" yöntemi kullanılmıştır. İlgili yöntem ve varsayımların detayları aşağıdaki gibidir:
Gerçeğe uygun değer hesaplamalarında en etkin ve verimli kullanım değerlendirmesi yapılmıştır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Hesaplama belirsizliğinin ana kaynakları (devamı)
Maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer tespiti (devamı)
Emsal karşılaştırma yönteminde mevcut pazar bilgilerinden ve bölgede faaliyet gösteren emlak firmaları ile yapılan görüşmelerden faydalanılmış; bölgede yakın dönemde pazara çıkarılmış benzer gayrimenkuller dikkate alınarak, pazar değerini etkileyebilecek konu taşınmazın konumu, büyüklüğü, imar durumu gibi kriterler çerçevesinde fiyat ayarlaması yapılmış ve konu gayrimenkul için birim fiyat belirlenmiştir.
Gelirlerin Kapitalizasyonu – İndirgenmiş Nakit Akımları analizi yönteminde, elektrik fiyatları santrallerin YEKDEM mekanizmasından faydalanacakları süre boyunca geçerli olan ABD Doları cinsinden sabit fiyatlar olarak kullanılmıştır. YEKDEM mekanizmasından faydalanma süresinin bitiminden sonraki dönemlerdeki elektrik fiyatları için bağımsız bir kuruluş tarafından tespit edilen fiyatlar da kullanılarak ileriye dönük fiyat tahminleri yapılmıştır. Uzun dönemli elektrik fiyatları belirlenirken, modeldeki en önemli girdiler; talebin önümüzdeki yıllardaki seyri, yeni santrallerin devreye girişleri ve eski santrallerin devreden çıkışları, yenilenebilir enerji kapasitesi ve kapasite faktörünün gelişimi, doğal gaz ve kömür fiyatları, elektrik ihracat ve ithalat gelişimi ve termik santrallerin verimliliklerinin gelişimi olmuştur.
Uzun dönemli yıllık üretim miktarları ve dolayısıyla kapasite kullanım oranları ile maliyetler belirlenirken ise, geçmiş dönemdeki fiili sonuçlar ile gelecek dönemlere ilişkin tahminlerden yararlanılmıştır.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla değerleme modellerinde kullanılan ileriye dönük elektrik fiyatlarının %10 oranında yüksek/düşük olması gerçeğe uygun değerinin 903.480.000 TL yüksek/ 903.560.000 TL düşük olmasına neden olacaktır. Ayrıca, %66,67 - %96,19 arasında değişen kapasite kullanım oranlarının %10 oranında yüksek/düşük olması 761.430.000 TL yüksek/903.560.000 TL düşük olmasına neden olacaktır.
ABD Doları baz alınarak hazırlanan değerleme modellerinde kullanılan iskonto oranı ise %10,31'dir (31 Aralık 2022: %12,50). İskonto oranının %10 oranından yüksek/düşük olması ise santrallerin gerçeğe uygun değerlerinin 573.295.000 TL düşük/666.930.000 TL yüksek olmasına neden olacaktır. Bunlara ek olarak, modellerde yapılan üretim maliyeti tahminlerinin %10 oranında yüksek/düşük olması gerçeğe uygun değerinin 178.605.000 TL düşük/ 178.650.000 TL yüksek olmasına neden olacaktır.
Grup raporlama tarihleri itibarıyla varlıkların faydalı ömürlerini gözden geçirmektedir. Grup yönetimi, faydalı ömürleri belirlerken sektör verilerini, ilgili santralin lisans sürelerini, yönetimin en iyi tahminlerini, maddi duran varlıkların amaçlanan kullanımlarını ve teknik özelliklerini göz önünde bulundurmaktadır. Bununla birlikte, 31 Aralık 2023 tarihinden itibaren SPK'nın yetkilendirdiği bir bağımsız profesyonel değerleme şirketi tarafından hazırlanan görüş yazılarını da kullanmaktadır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Hesaplama belirsizliğinin ana kaynakları (devamı)
Nakit akış riskinden korunma işlemleri
Not 31'de açıklandığı üzere, Grup ABD Doları orijinal bakiyeli kredilerini, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması ("YEKDEM") kapsamındaki USD cinsinden tahmini gelirleri nedeniyle maruz kalınan Amerikan Doları/TL spot kur riskine karşı korunma aracı olarak kullanmakta ve bu kapsamda yapılan 'etkinlik testi' neticesinde nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır. Söz konusu etkinlik testlerinde kullanılan YEKDEM satış gelirlerine ilişkin yapılan bütçe tahminlerinin temelinde satış miktarlarına ilişkin önemli tahmin ve varsayımlar bulunmaktadır. Grup, etkinlik testine baz olan satış miktarı tahminine ilişkin gerçekleştirmiş olduğu duyarlılık analizlerinin sonucunda, YEKDEM süresi boyunca öngörülen satış tahminlerinde gerçekleşecek %10 oranında artış/azalışın, etkinlik testlerinin değerlendirilmesinde önemli bir etkisi olmadığı sonucuna varmıştır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihinde sona eren hesap dönemine ait faaliyet bölümlerine göre bölüm raporlamaları aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 | Hidroelektrik santralleri Rüzgar enerjisi santralleri Jeotermal enerji santralleri Perakande satış | Diğer | Toplam Konsolidasyon düzeltmeleri | Konsolide | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hasılat | 304.129.658 | 599.684.124 | 90.241.969 | 92.155.704 | 58.846.539 | 1.145.057.994 | (54.085.334) | 1.090.972.660 |
| Satışların maliyeti (-) | (272.896.189) | (408.556.894) | (80.526.704) | (89.519.476) (67.204.599) | (918.703.862) | 7.881.867 | (910.821.995) | |
| Brüt kar | 31.233.469 | 191.127.230 | 9.715.265 | 2.636.228 | (8.358.060) | 226.354.132 | (46.203.467) | 180.150.665 |
| Genel yönetim giderleri (-) | (29.805.101) | (34.242.239) | (9.459.997) | - | (3.133.370) | (76.640.707) | 45.208.596 | (31.432.111) |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | 7.420.602 | 12.856.785 | 549.856 | - | 162.165 | 20.989.408 | (18.467.911) | 2.521.497 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderleri (-) | (5.820.704) | (9.986.346) | (242.445) | - | (166.911) | (16.216.407) | 8.981.137 | (7.235.270) |
| Faaliyet karı | 3.028.266 | 159.755.430 | 562.679 | 2.636.228 (11.496.176) | 154.486.426 | (10.481.645) | 144.004.781 | |
| Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) | 118.658.602 | 164.879.875 | 38.633.793 | - | 7.461.570 | 329.633.840 | - | 329.633.840 |
| Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) (*) | 121.686.868 | 324.635.305 | 39.196.472 | - | (4.034.606) | 481.484.038 | (10.481.645) | 471.002.393 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2022 | Hidroelektrik santralleri Rüzgar enerjisi santralleri Jeotermal enerji santralleri Perakande satış | Diğer | Toplam Konsolidasyon düzeltmeleri | Konsolide | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hasılat | 681.231.593 | 772.474.293 | 127.146.155 | 161.033.401 | 45.181.381 | 1.787.066.823 | (39.950.821) | 1.747.116.002 |
| Satışların maliyeti (-) | (302.013.957) | (614.434.501) | (75.443.547) (156.292.191) (39.484.614) (1.187.668.810) | 97.704.770 (1.089.964.040) | ||||
| Brüt kar | 379.217.636 | 158.039.792 | 51.702.608 | 4.741.210 | 5.696.767 | 599.398.013 | 57.753.949 | 657.151.962 |
| Genel yönetim giderleri (-) | (18.325.666) | (26.857.615) | (6.468.034) | (2.236.291) (12.612.978) | (66.500.584) | 33.990.756 | (32.509.828) | |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | 4.429.911 | 11.609.970 | 497.394 | 1.360 | 3.203.477 | 19.742.112 | (18.665.016) | 1.077.096 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderleri (-) | (5.120.059) | (26.856.972) | (190.170) | - | (1.128.027) | (33.295.228) | 12.757.619 | (20.537.609) |
| Faaliyet karı | 360.201.822 | 115.935.175 | 45.541.798 | 2.506.279 | (4.840.761) | 519.344.313 | 85.837.308 | 605.181.621 |
| Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) | 109.389.218 | 205.206.921 | 35.429.825 | - | 8.183.977 | 358.209.941 | - | 358.209.941 |
| Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) (*) | 469.591.040 | 321.142.096 | 80.971.623 | 2.506.279 | 3.343.216 | 877.554.254 | 85.837.308 | 963.391.562 |
(*) Esas faaliyet karına amortisman giderlerinin eklenmesi ile ulaşılmıştır.
Grup yönetimi bölümlere göre raporlamada finansman geliri/gideri öncesi faaliyet karı üzerinde durmaktadır, bu nedenle Grup finansman gelirleri ve giderlerini bölümler bazında dağıtmamaktadır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kasa | 11.117 | 20.057 |
| Bankadaki nakit | 370.032.311 | 844.266.210 |
| Vadesiz mevduatlar | 2.698.848 | 362.946.258 |
| Vadeli mevduatlar | 367.333.463 | 481.319.952 |
| 370.043.428 | 844.286.267 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un vadeli mevduatlarına uygulanan ortalama etkin faiz oranı ABD Doları mevduatlar için % 3,08 (31 Aralık 2022: %2,55) olup TL vadeli mevduatı bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: %13). 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadeli mevduatların vadelerine kalan süre 3 aydan kısadır (31 Aralık 2022: 3 aydan kısa).
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Nakit ve nakit benzerleri | 370.043.428 | 844.286.267 |
| Bloke mevduatlar (*) | 188.735.105 | 169.658.394 |
| Faiz tahakkukları(-) | (1.348.279) | (725.737) |
| 557.430.254 | 1.013.218.924 |
Nakit ve nakit benzerlerindeki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 28'de açıklanmıştır.
(*) 31 Aralık 2023 itibarıyla bloke mevduatların tutarı 188.735.105 TL (31 Aralık 2022: 169.658.394 TL)'dir. Grup'un 31 Aralık 2023 itibarıyla bloke mevduatları ağırlıklı olarak Devlet Su İşleri ile devam eden davasına ilişkindir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket ile Şirket'in ilişkili tarafları olan bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır.
Ortaklara borçlar, Şirket'in 2022 yılı kar dağıtımına ilişkin olarak ilgili ortakları tarafından tahsil edilmeyi bekleyen borçlardan oluşmaktadır.
Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır.
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Borçlar | Borçlar | |
| Kısa vadeli | Kısa vadeli | |
| İlişkili taraflarla olan bakiyeler |
Diğer | Diğer |
| Ortaklara borçlar | (25.079) | - |
| (25.079) | - | |
| 1 Ocak-31 Aralık 2023 | 1 Ocak-31 Aralık 2022 | |
| İlişkili taraflarla olan işlemler |
Kira gelirleri | Kira gelirleri |
| Antalya Enerji Üretim A.Ş |
14.046 | 9.874 |
| 14.046 | 9.874 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar:
Grup'un, üst düzey yönetim kadrosu Yönetim Kurulu üyeleri ve İcra Kurulu üyelerinden oluşmaktadır. Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar ise ücret, prim, sağlık sigortası ve ulaşım gibi faydaları içermektedir. Dönem içerisinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Ücretler ve diğer kısa vadeli faydalar |
6.799.770 | 5.816.484 |
| 6.799.770 | 5.816.484 |
Raporlama tarihi itibarıyla Grup'un ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli ticari alacaklar | 2023 | 2022 |
| Ticari alacaklar | 1.602.721 | 2.850.706 |
| Şüpheli ticari alacaklar karşılığı(-) | (306.691) | (1.379.586) |
| 1.296.030 | 1.471.120 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ticari alacakların vadesi üç aydan kısa olup kısa vadeli ticari alacak olarak sınıflandırılmaktadır.
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 |
|---|---|
| 1.379.586 | 2.148.241 |
| - | 71.833 |
| (530.574) | - |
| (542.321) | (840.488) |
| 306.691 | 1.379.586 |
Grup'un alacak hesaplarını tahsil etmekteki geçmiş deneyimi ayrılan karşılıklarda göz önünde bulundurulmuştur. Grup, olası tahsilat kayıpları için ayrılan karşılık dışında herhangi bir ek ticari alacak riskinin bulunmadığını düşünmektedir. Grup'un geçmiş deneyimleri ve geleceğe ilişkin tahminleri, ayrılan karşılığın belirlenmesinde dikkate alınmıştır. Grup'un vadesi geçmiş olduğu halde şüpheli olarak değerlendirilmemiş alacakları bulunmamaktadır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Raporlama tarihi itibarıyla Grup'un ticari borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli ticari borçlar | 2023 | 2022 |
| Diğer borçlar (*) | 60.267.198 | 241.486.777 |
| Satıcılar | 43.844.659 | 211.346.616 |
| 104.111.857 | 452.833.393 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Uzun vadeli ticari borçlar | 2023 | 2022 |
| Diğer borçlar (*) | 185.519.987 | 124.035.246 |
| 185.519.987 | 124.035.246 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla satıcılar hesabı altında sunulan ticari borçların ortalama vadesi 3 aydan kısa olup (31 Aralık 2022: 3 aydan kısa), diğer borçlar altında sunulan DSİ'ye olan ticari borçlar yılda tek taksit ile ödenmektedir.
(*) Grup, Akçay HES Projesi Su Kullanım Hakkına ilişkin DSİ Genel Müdürlüğü Etüt ve Plan Dairesi Başkanlığı ile Akçay HES Projesi kapsamında 3 Nisan 2003 tarihinde bir anlaşma imzalamıştır. Anlaşma gereğince yükümlülükler ÜFE ile endekslenerek hesaplanmakta ve ödemeler eşit taksitte yapılmaktadır. Söz konusu yükümlülüğe ilişkin ilk taksit 2016 yılında ödenmiş fakat ortak tesis katılım bedelinin hesaplama yöntemi ile ödenen taksitlerin iptali için Akçay HES tarafından davalar açılmış, DSİ tarafından da 2022 yılında Ankara 36. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde açılan davayla alacak takibi başlatılmıştır. Karşılıklı sürmekte olan bu davalar, 28 Temmuz 2023 tarihinde imzalanan Sulh Protokolü'nün T.C Cumhurbaşkanlığı tarafından 2 Ekim 2023 tarihli 7657 Karar sayısı ile onaylamasıyla sonlandırılmıştır. İmzalanan Sulh Protokolü çerçevesinde Akçay HES tarafından ödenecek katılım payı tutarları 31 Ekim 2027 ve 31 Ekim 2030 tarihlerine kadar her yıl ödenmek üzere yeniden yapılandırılmıştır. Bu kapsamdaki borçlar, Grup'un 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosunda yer alan 60.267.198 TL kısa vadeli ilişkili olmayan taraflara ticari borçlar ile 185.519.987 TL tutarındaki uzun vadeli ilişkili olmayan taraflara ticari borçlar kalemleri altında raporlanmaktadır (31 Aralık 2022: 241.486.777 TL kısa vadeli, 124.035.246 TL uzun vadeli). Söz konusu yapılandırma kapsamındaki borçların sabit ödemelere ilişkin ve değişken ödemeleri için 192.738.202 TL tutarında reeskont faiz geliri hesaplanmış olup ilgili tutar finansman gelirlerinde sunulmuştur (Not 24).
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
a) Diğer Alacaklar
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa Vadeli Diğer Alacaklar | 2023 | 2022 |
| Diğer alacaklar | 6.619 | 33.864 |
| 6.619 | 33.864 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Uzun Vadeli Diğer Alacaklar | 2023 | 2022 |
| Verilen depozito ve teminatlar | 2.424.756 | 3.156.997 |
| 2.424.756 | 3.156.997 | |
| b) Diğer Borçlar |
||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kısa Vadeli Diğer Borçlar | 2023 | 2022 |
| İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar |
190.548 | 1.650.063 |
| İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 5) |
25.079 | - |
| 215.627 | 1.650.063 | |
| STOKLAR | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Yedek parçalar | 8.288.551 | 8.762.445 |
| 8.288.551 | 8.762.445 | |
| PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kısa Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler |
2023 | 2022 |
| Gelecek aylara ait giderler | 32.828.740 | 27.347.066 |
| Verilen sipariş avansları | 1.627.519 | 566.467 |
| 34.456.259 | 27.913.533 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Uzun Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler |
2023 | 2022 |
| Verilen sabit kıymet avansları | 47.164.320 | - |
| 47.164.320 | - |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Arazi ve arsalar | Binalar | Toplam | |
|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | |||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 86.027.941 | 12.275.582 | 98.303.523 |
| Değer artışı (Not 22) | 36.172.059 | 2.124.418 | 38.296.477 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 122.200.000 | 14.400.000 | 136.600.000 |
| Arazi ve arsalar | Binalar | Toplam | |
| Maliyet Değeri | |||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 136.418.592 | 18.080.877 | 154.499.469 |
| Değer artışı (Not 22) | 22.149.394 | 1.719.381 | 23.868.775 |
| Çıkışlar | (72.540.045) | (7.524.676) | (80.064.721) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 86.027.941 | 12.275.582 | 98.303.523 |
(*) Grup, 2022 yılında Antalya Enerji'den Tirenda'ya aktarılan arsa ve binasını, 2022 yılı içerisinde 90.625.105 TL (Nominal: 55.000.000 TL) bedel karşılığında satmıştır.
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri, Grup'tan bağımsız bir değerleme şirketi olan Lotus Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından belirlenmiştir. İlgili değerleme şirketi, SPK tarafından yetkilendirilmiş olup sermaye piyasası mevzuatı uyarınca gayrimenkul değerleme hizmeti vermektedir ve ilgili bölgelerdeki emlakların gerçeğe uygun değer ölçümlemesinde yeterli tecrübeye ve niteliğe sahiptir. Sahip olunan arsa ve binaların gerçeğe uygun değeri "İkame Maliyet Yaklaşım" yöntemine göre belirlenmiştir.
Mevcut dönemde farklı bir değerleme tekniği kullanılmamıştır.
Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde, mevcut kullanım değerinin en yükseği ve en iyisi kullanılmıştır.
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkullerine ilişkin gerçeğe uygun değer hiyerarşisi Seviye 2'dir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Arazi ve arsalar |
Yer altı ve yerüstü düzenleri |
Binalar | Tesis makine ve cihazlar |
Taşıtlar | Demirbaşlar | Özel maliyetler |
Yapılmakta olan yatırımlar |
Toplam | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | |||||||||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 48.472.943 | 2.211.125.580 | 810.749.856 | 4.594.834.047 | 19.351.574 | 24.890.619 | 1.564.690.806 | 4.221.641 | 9.278.337.066 |
| Alımlar | 1.414.546 | 682.408 | - | 5.021.549 | - | 1.046.805 | 541.031 | 2.405.364 | 11.111.703 |
| Yeniden değerleme fonu değer (azalışı)/ artışı (Not 18) Yeniden değerleme değer artışları (Not 22) |
(1.698.847) - |
(22.416.528) 12.256.150 |
(2.982.878) 4.327.289 |
(28.787.780) 93.923.086 |
- - |
- - |
103.930.632 3.524.471 |
- - |
48.044.599 114.030.996 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 48.188.642 | 2.201.647.610 | 812.094.267 | 4.664.990.902 | 19.351.574 | 25.937.424 | 1.672.686.940 | 6.627.005 | 9.451.524.364 |
| Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi |
163.137.666 | 39.636.840 | 909.631.252 | 15.242.174 | 18.726.749 | 139.478.563 | 1.285.853.244 | ||
| Dönem gideri | - | 67.152.650 | 24.649.762 | 186.884.658 | 1.298.495 | 1.662.302 | 41.209.613 | - | 322.857.480 |
| Yeniden değerleme fonu (Not 18) | - - |
298.835 | 37.345 | 1.809.314 | - | - | 2.984.864 | - - |
5.130.358 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | - | 230.589.151 | 64.323.947 | 1.098.325.224 | 16.540.669 | 20.389.051 | 183.673.040 | - | 1.613.841.082 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri | 48.188.642 | 1.971.058.459 | 747.770.320 | 3.566.665.678 | 2.810.905 | 5.548.373 | 1.489.013.900 | 6.627.005 | 7.837.683.282 |
Banka kredileri nedeniyle maddi duran varlıklar üzerinde toplam 74.787.750 ABD Doları ve 37.490.500 TL (2022: 109.787.750 ABD Doları ve 61.774.191 TL) ipotek bulunmaktadır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Arazi ve arsalar |
Yer altı ve yerüstü düzenleri |
Binalar | Tesis makine ve cihazlar |
Taşıtlar | Demirbaşlar | Özel maliyetler |
Yapılmakta olan yatırımlar |
Toplam | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | |||||||||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 21.259.643 | 2.137.024.089 | 797.384.005 | 4.612.311.913 | 19.351.574 | 23.477.576 | 1.446.329.721 | 3.823.593 | 9.060.962.114 |
| Alımlar | 22.752.411 | 1.421.153 | - | 8.447.065 | - | 1.413.043 | 1.950.472 | 26.291.588 | 62.275.732 |
| Yeniden değerleme fonu değer artışı (Not 18) | 4.460.889 | 84.936.487 | 17.693.140 | 57.671.092 | - | - | 119.935.085 | - | 284.696.693 |
| Yeniden değerleme fonu değer azalışı (Not 22) | - | (12.256.149) | (4.327.289) | (109.489.563) | - | - | (3.524.472) | - | (129.597.473) |
| Yapılmakta olan yatırımlardan transferler | - | - | - | 25.893.540 | - | - | - | (25.893.540) | - |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | |||||||||
| 48.472.943 | 2.211.125.580 | 810.749.856 | 4.594.834.047 | 19.351.574 | 24.890.619 | 1.564.690.806 | 4.221.641 | 9.278.337.066 | |
| Birikmiş Amortismanlar | |||||||||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | - | 81.739.811 | 14.948.266 | 700.176.456 | 13.567.301 | 17.194.133 | 98.632.199 | - | 926.258.166 |
| Dönem gideri | - | 79.162.684 | 24.222.965 | 207.937.136 | 1.674.873 | 1.532.616 | 37.690.178 | - | 352.220.452 |
| Yeniden değerleme fonu değer artışı (Not 18) | - | 2.235.171 | 465.609 | 1.517.660 | - | - | 3.156.186 | - | 7.374.626 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | - | 163.137.666 | 39.636.840 | 909.631.252 | 15.242.174 | 18.726.749 | 139.478.563 | - | 1.285.853.244 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 48.472.943 | 2.047.987.914 | 771.113.016 | 3.685.202.795 | 4.109.400 | 6.163.870 | 1.425.212.243 | 4.221.641 | 7.992.483.822 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla sona eren yıllar içerisinde maddi duran varlıkların maliyetine dahil edilen borçlanma maliyeti bulunmamaktadır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde bulunan teminat, rehin ve ipotekler Not 15'te belirtilmiştir.
Amortisman giderlerinin 321.195.178 TL'si (2022: 350.687.836 TL) satılan mal veya hizmetin maliyetine, 1.662.302 TL'si (2022: 1.532.616 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
Grup'un sahip olduğu arsa, bina, makine, tesis ve cihazlar ile özel maliyetlerinin yeniden değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü karşılığı düşülmüş tutar olan yeniden değerlenme tutarlarıyla gösterilmiştir. 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un mülkiyetinde bulunan ilgili varlıkların gerçeğe uygun değeri, Grup'tan bağımsız bir değerleme şirketi olan Lotus Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından gerçekleştirilmiştir. İlgili değerleme şirketi SPK tarafından yetkilendirilmiş olup sermaye piyasası mevzuatı uyarınca gayrimenkul değerleme hizmeti vermektedir. Gerçeğe uygun değer ölçümlerine ilişkin detay bilgiler Not 2'de açıklanmıştır.
Mevcut dönemde farklı bir değerleme tekniği kullanılmamıştır.
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla bağımsız profesyonel değerleme şirketi tarafından dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri kullanılarak belirlenen gerçeğe uygun değerlerin seviyeleri, arsalar için seviye 2, yeraltı ve yerüstü düzenleri, binalar, tesis, makine ve cihazlar ile özel maliyetler seviye 3'tür.
| Haklar | Lisanslar (*) | Toplam |
|---|---|---|
| 37.591.204 | 21.180.787 | 58.771.991 |
| - | 3.593.210 | 3.593.210 |
| 37.591.204 | 24.773.997 | 62.365.201 |
| 9.484.957 | 17.431.855 | 26.916.812 |
| 1.094.797 | 2.156.042 | 3.250.839 |
| 10.579.754 | 19.587.897 | 30.167.651 |
| 27.011.450 | 5.186.100 | 32.197.550 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Haklar | Lisanslar (*) | Toplam | |
|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | |||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 37.591.204 | 17.927.513 | 55.518.717 |
| İlaveler | - | 3.253.274 | 3.253.274 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 37.591.204 | 21.180.787 | 58.771.991 |
| Birikmiş İtfa Payları | |||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 8.388.879 | 15.288.135 | 23.677.014 |
| Dönem gideri | 1.096.078 | 2.143.720 | 3.239.798 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 9.484.957 | 17.431.855 | 26.916.812 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 28.106.247 | 3.748.932 | 31.855.179 |
Cari ve geçmiş dönem itfa giderlerinin tamamı satışların maliyetine dahil edilmiştir.
(*) Lisanslar, satın alınan modül, iş geliştirme, vardiya, operasyon ve faaliyet programlarından oluşmaktadır.
Grup, binalar, tesisler, taşıtlar dahil olmak üzere birçok varlık kiralamaktadır. Ortalama kiralama süresi binalar için 7 yıl, taşıtlar için 3 yıl, araziler için ise 26-35 yıldır (2022: Binalar için 7 yıl, taşıtlar için 3 yıl, araziler için 26-35 yıldır).
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilen kullanım hakkı varlıklarının, varlık grupları bazında detayları aşağıdaki gibidir:
| Arsalar | Binalar | Taşıtlar | Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | ||||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 51.586.366 | 3.642.916 | 3.345.457 | 58.574.739 |
| İlaveler | 16.969.429 | 1.517.568 | - | 18.486.997 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 68.555.795 | 5.160.484 | 3.345.457 | 77.061.736 |
| Birikmiş İtfa Payları |
||||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 4.277.903 | 1.306.970 | 1.547.456 | 7.132.329 |
| Dönem gideri | 1.730.988 | 642.252 | 1.152.281 | 3.525.521 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 6.008.891 | 1.949.222 | 2.699.737 | 10.657.850 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri | 62.546.904 | 3.211.262 | 645.720 | 66.403.886 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Maliyet Değeri | Arsalar | Binalar | Taşıtlar | Toplam |
|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 38.311.337 | 3.058.821 | 3.117.003 | 44.487.161 |
| İlaveler | 13.275.029 | 584.095 | 228.454 | 14.087.578 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 51.586.366 | 3.642.916 | 3.345.457 | 58.574.739 |
| Birikmiş İtfa Payları |
||||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 3.003.182 | 917.646 | 461.810 | 4.382.638 |
| Dönem gideri | 1.274.721 | 389.324 | 1.085.646 | 2.749.691 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 4.277.903 | 1.306.970 | 1.547.456 | 7.132.329 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 47.308.463 | 2.335.946 | 1.798.001 | 51.442.410 |
Amortisman giderlerinin 3.525.521 TL'si (2022: 2.749.691 TL) satılan mal veya hizmetin maliyetine dahil edilmiştir.
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kar veya zararda muhasebeleşen | 2023 | 2022 |
| Kiralamaya konu varlıkların itfası | (3.525.521) | (2.749.691) |
| Kiralama işlemlerinden faiz giderleri (Not 24) | (2.325.011) | (1.899.618) |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Dava karşılığı (*) | 1.096.773 1.096.773 |
1.699.792 1.699.792 |
|---|---|---|
(*) Grup lehine veya aleyhine açılmış ve hali hazırda devam eden muhtelif davalar bulunmaktadır. Grup yönetimi, her dönem sonunda, ilgili davaların olası sonuçlarını ve finansal etkilerini değerlendirmekte ve bu değerlendirme sonucunda olası kazanç ve yükümlülüklere karşı gerekli karşılıkları ayırmaktadır. 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihi itibarıyla ayrılan dava karşılık tutarları işçi davalarından oluşmaktadır.
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Dava karşılığı hareket tablosu | ||
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 1.699.792 | 1.516.566 |
| Dönem içinde ayrılan karşılıklar (Not 21) | 65.176 | 983.305 |
| Ödeme | - | (206.731) |
| Parasal kazanç | (668.195) | (593.348) |
| 31 Aralık itibarıyla karşılık | 1.096.773 | 1.699.792 |
| Uzun vadeli karşılıklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| Diğer | - | 301.008 |
| - | 301.008 | |
| 2023 | 2022 | |
| Uzun vadeli karşılıklar hareket tablosu | ||
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 301.008 | 494.463 |
| Konusu kalmayan karşılıklar | (182.680) | - |
| Parasal kazanç | (118.328) | (193.455) |
| 31 Aralık itibarıyla karşılık | - | 301.008 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un teminat/rehin/ipotek pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | TL karşılığı | ABD Doları | Avro | TL |
|---|---|---|---|---|
| A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu | ||||
| TRİ'lerin Toplam Tutarı(*) | ||||
| -Teminat | 499.813.988 | 16.977.480 | - | 27.532 |
| -Rehin | 100.000.000 | - | - | 100.000.000 |
| -İpotek | - | - | - | - |
| B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen | ||||
| Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin | ||||
| Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | 590.907.070 | - | 10.000 | 590.581.331 |
| -Rehin | 509.786.456 | - | - | 509.786.456 |
| -İpotek | 499.786.456 | 16.977.480 | - | - |
| C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi | ||||
| Amacıyla Diğer 3. Kişilerin Borcunu Temin | ||||
| Amacıyla Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı | - | - | - | - |
| D. Diğer Verilen TRİ'lerin Toplam Tutarı | - | - | - | - |
| Toplam | 2.200.293.970 | 33.954.960 | 10.000 | 1.200.395.319 |
| 31 Aralık 2022 | TL karşılığı | ABD Doları | Avro | TL |
| A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu | ||||
| TRİ'lerin Toplam Tutarı(*) | ||||
| -Teminat | 892.326.755 | 28.962.494 | - | - |
| -Rehin | 169.221.787 | - | - | 169.221.787 |
| -İpotek | - | - | - | - |
| B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen | ||||
| Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin | ||||
| Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | 892.655.227 | - | 10.000 | 892.326.754 |
| -Rehin | 938.274.235 | - | - | 938.274.235 |
| -İpotek | 892.326.755 | 28.962.494 | - | - |
| C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi | ||||
| Amacıyla Diğer 3. Kişilerin Borcunu Temin | ||||
| Amacıyla Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı | - | - | - | - |
| D. Diğer Verilen TRİ'lerin Toplam Tutarı | - | - | - | - |
| Toplam | 3.784.804.759 | 57.924.988 | 10.000 | 1.999.822.776 |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un vermiş olduğu diğer TRİ'lerin özkaynaklara oranı, diğer TRİ olmaması nedeniyle %0'dır.
(*) 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibariyla Grup'un açık kredilerine istinaden ilgili finansal kuruluşlara sağlamış olduğu teminat, rehin ve ipoteklerin toplam tutarı sırasıyla 2.109.145.826 TL ve 3.784.476.288 TL'dir.
Egenda, Eğlence I&II HES, RES projelerinin finansmanı için aldığı krediye istinaden, doğmuş veya doğacak tüm kredi borçlarının teminatı olarak 1.000.000.000 TL tutarında varlığını, santralin devreye girmesiyle birlikte ticari işletme rehni olarak vermeyi kabul etmiştir. Banka, rehin temin edilemediği durumda, rehin miktarı kadar olan kısmı için ticari işletmeyi ve varlıklarını sattırmaya yetkilidir. Benzer şekilde, Yaylaköy de Egenda kredileri proje finansmanı için bankaya 119.000.000 TL tutarında ticari işletme rehni vermiştir.
Tuzla'nın önceki yıllarda kullanmış olduğu ve 2023 yılında ödenerek kapanan krediye istinaden şirket nezdinde doğmuş ve ileride doğacak olan alacakların ve diğer her türlü hak ve alacakların kredi veren bankaya devir ve temlik edilmesine ilişkin teminatlar 2023 yılında kaldırılmıştır (31 Aralık 2022: 165.000.000 TL). 2023 yılında sona eren bu krediye ilişkin 1. Derece ipotek de terkin edilmiştir (31 Aralık 2022: 35.000.000 ABD Doları). Ayrıca, kredinin teminatı olarak Tuzla'nın işletme adı, ticaret ünvanı ve makine-teçhizatı üzerindeki rehinler (31 Aralık 2022: 70.000.000 TL) ile şirketin tüm hisseleri üzerindeki rehinler de 2023 yılında kaldırılmıştır (31 Aralık 2022: Rehinli Hisse Nominal değeri 27.597.240 TL).
Enda'nın önceki yıllarda kullandığı ve 2023 yılında ödenerek kapanan kredinin teminatı olarak verilen Su Enerji'de sahip olunan hisselerin tamamı üzerindeki rehinler de 2023 yılında kaldırılmıştır.(31 Aralık 2022: Rehinli Hisse Nominal Değeri: 2.700.000 TL).
Egenda RES ve Eğlence I-II projeleri için Enda'nın sahip olduğu 100.000.000 adet 1 TL nominal değerli hisselerin tamamı üzerinde 100.000.000 TL tutarında hisse rehni tesis edilmiştir (31 Aralık 2022: 100.000.000 TL). Yaylaköy hisselerinin de tamamı Egenda kredileri için rehnedilmiş olup 10.000.000 TL (31 Aralık 2022: 10.000.000 TL) tutarındadır.
Kredilerinin teminatı amacıyla verilen ticari işletme ve hisse rehinleri ile alacak temliki ve ipotek tutarlarından dönem sonları itibariyla kalan kredi yükümlülüğü kadarı yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.
Verilen teminat mektuplarının 5.830.007 TL (31 Aralık 2022: 2.167.283 TL) tutarındaki kısmı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) a verilen teminat mektuplarından oluşmaktadır. Ayrıca Egenda, Akçay, Yaylaköy ve Ensat tarafından T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı'na 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 6.146.723 TL (31 Aralık 2022: 8.548.850 TL) tutarında teminat mektubu verilmiştir. Grup'un Akçay'ın DSİ ile devam etmekte olan davası için Ankara 36. Asliye Hukuk Mahkemesine verdiği 71.878.752 TL tutarında teminat mektubu bulunmaktadır. Söz konusu teminat mektubu DSİ ile imzalanan 28.07.2023 tarihli sulh protokolü kapsamında davanın sonlanması neticesinde 11.03.2024 tarihinde iade alınmıştır. Geriye kalan 7.022.664 TL (31 Aralık 2022: 8.148.429 TL) tutarındaki teminat mektupları ise diğer kuruluşlara aittir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un aldığı teminat mektuplarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | TL karşılığı | ABD Doları | Avro | TL |
|---|---|---|---|---|
| Alınan teminat mektupları | 131.850.000 | - | - | 131.850.000 |
| Toplam | 131.850.000 | - | - | 131.850.000 |
| 31 Aralık 2022 | TL karşılığı | ABD Doları | Avro | TL |
| Alınan teminat mektupları | 10.018.644 | 199.498 | - | 3.872.164 |
| Toplam | 10.018.644 | 199.498 | - | 3.872.164 |
Alınan teminat mektupları Grup faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan satışlara istinaden müşterilerden alınan teminat mektupları ve yapılan yatırımlar için yüklenici firmalardan alınan teminat mektuplarından oluşmaktadır.
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Ödenecek sosyal güvenlik primleri |
1.515.117 1.515.117 |
1.160.021 1.160.021 |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar |
||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Kullanılmayan izin karşılığı | 2.805.929 | 2.281.658 |
| 2.805.929 | 2.281.658 | |
| 2023 | 2022 | |
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 2.281.658 | 1.227.085 |
| Dönem gideri | 1.421.200 | 1.534.664 |
| Parasal kazanç | (896.929) | (480.091) |
| 31 Aralık itibarıyla karşılık | 2.805.929 | 2.281.658 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Kıdem tazminatı karşılığı | 13.760.941 | 11.815.414 |
| 13.760.941 | 11.815.414 |
Grup, Türk İş Kanunu'na göre, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak 25 yıllık çalışma hayatı ardından emekliye ayrılan (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş), iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmetleri için çağrılan veya vefat eden her çalışanına kıdem tazminatı ödemek mecburiyetindedir.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı, aylık 23.489,83 TL (31 Aralık 2022: 25.327,90 TL) tavanına tabidir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı karşılığı, Grup'un, çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar, Grup'un yükümlülüklerinin, tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir.
Ana varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülük tutarının enflasyona paralel olarak artacak olmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. Bu nedenle, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ekli finansal tablolarda karşılıklar, geleceğe ilişkin, çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. İlgili bilanço tarihlerindeki karşılıklar, yıllık % 23,2 enflasyon ve % 27,05 iskonto oranı varsayımlarına göre yaklaşık % 3,12 olarak elde edilen reel iskonto oranı kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır (31 Aralık 2022 % 2,85). İsteğe bağlı işten ayrılma oranları da 0-15 yıl çalışanlar için % 5, 16 ve üzeri yıl çalışanlar için %0 olarak dikkate alınmıştır. Grup'un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 35.058,58 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (1 Ocak 2023: 32.926,29 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü hesaplamasında kullanılan önemli tahminler iskonto oranı ve isteğe bağlı işten ayrılma olasılığıdır.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | ||
|---|---|---|---|
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 11.815.414 | 9.920.192 | |
| Hizmet maliyeti | 1.136.819 | 3.362.997 | |
| Faiz maliyeti | 1.611.588 | 1.328.574 | |
| Ödenen kıdem tazminatları |
(4.673.988) | (342.843) | |
| Aktüeryal kayıp (Not 18) | 1.891.943 | 4.348.583 | |
| Parasal kayıp/(kazanç) | 1.979.165 | (6.802.089) | |
| 31 Aralık itibarıyla karşılık | 13.760.941 | 11.815.414 | |
| 17. | DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| Diğer Dönen Varlıklar | 2023 | 2022 | |
| Devreden KDV | 835.506 | 629.591 | |
| İş avansları |
44.550 | 36.599 | |
| Personel avansları | 77.063 | - | |
| 957.119 | 666.190 | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler | 2023 | 2022 | |
| Ödenecek vergi ve fonlar |
1.990.017 | 9.426.691 | |
| Ödenecek KDV |
4.242.194 | - | |
| 6.232.211 | 9.426.691 |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket'in 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerindeki ödenmiş sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |||
|---|---|---|---|---|
| Ortaklar | % | 2023 | % | 2022 |
| Margün Enerji Üretim San.ve Tic. A.Ş. |
30,39 | 105.000.000 | - | - |
| Fiba Yenilenebilir Enerji Holding A.Ş. | 10,22 | 35.297.366 | 10,22 | 35.297.366 |
| Arkas Holding A.Ş | 3,65 | 12.623.705 | 3,65 | 12.623.705 |
| Meriç Bakioğlu | 2,90 | 10.004.837 | - | - |
| Ali Enver Bakioğlu | 2,90 | 10.004.834 | - | - |
| Sertaç Bakioğlu | 2,90 | 10.004.834 | - | - |
| Ahmet Metin Tarhan | 2,56 | 8.831.321 | 2,56 | 8.831.321 |
| Seza Baran | 1,83 | 6.333.754 | 1,83 | 6.333.754 |
| Bim Grup Holding A.Ş. | 1,71 | 5.913.421 | 1,71 | 5.913.421 |
| Investco Holding A.Ş. | 0,24 | 844.889 | 4,01 | 13.844.889 |
| Verusa Holding A.Ş. | 0,09 | 304.199 | 7,32 | 25.304.199 |
| Pamukova Elektrik Üretim A.Ş. |
0,00 | 368.110 | 19,5 | 67.368.110 |
| Cem Bakioğlu | 0,00 | 3.766 | 8,69 | 30.018.271 |
| Diğer(*) | 40,61 | 139.942.450 | 40,51 | 139.942.450 |
| Nominal sermaye | 100,00 | 345.477.486 | 100,00 | 345.477.486 |
| Geri alınmış paylar (-)(**) | (1.848.376) | (1.848.376) | ||
| Enflasyon düzeltmesi | 2.276.579.105 | 2.276.579.105 | ||
| Düzeltilmiş sermaye | 2.620.208.215 | 2.620.208.215 |
(*) Diğer ortaklar, %1'in altında hisseleri olan ortakları temsil etmektedir.
(**) Geri alınmış paylar Şirket'in diğer ortaklardan almış olduğu kendi hisselerinin elde etme maliyetinden oluşmaktadır.
Şirket, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Ticaret Bakanlığı tarafından 19 Ekim 2012 tarihli Resmî Gazete ile yayımlanan "Halka Açık Olmayan Şirketlerde Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ" hükümlerine göre ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın 5 Kasım 2012 tarih ve 6966 sayılı izni uyarınca kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiştir.
Şirket'in kayıtlı sermaye tavanı 600.000.000,00 TL olup her biri 1,00 TL itibari değerde 600.000.000 paya bölünmüştür. Kayıtlı sermaye tavanı 11 Kasım 2021 tarihli Olağanüstü Genel Kurul toplantısında 600.000.000 TL olarak kabul edilmiş ve tescili 12 Kasım 2021 tarihinde gerçekleşmiştir Şirketin çıkarılmış sermayesi 345.477.486 TL olup, her biri 1,00 (Bir) TL itibari değerde 221.896 adet (A) grubu ve 345.255.590 adet (B) grubu olmak üzere toplam 345.477.486 adet nama yazılı paya bölünmüştür.
11 Şubat 2021 tarihli 03 sayılı karar ile Şirket'in çıkarılmış sermayesi 300.000.000 TL'den 45.477.486 TL iç kaynaklardan (45.477.486 TL'nin; 6.600.000 TL'lik kısmı hisse senedi ihraç primlerinden, 29.413.242 TL'lik kısmı iştirak hissesi satış kazancı istisnasından ve 9.464.244 TL'lik kısmı serbest yedek akçelerin sermayeye ilavesi suretiyle) karşılanmıştır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul toplantılarında hazır bulunan hissedarların sahip oldukları her bir imtiyazlı (A) grubu hisseleri için 15, (B) grubu hisseleri için 1 oyu vardır.
Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak, gerekli gördüğü zamanlarda yeni pay senetleri ihraç ederek, çıkarılmış sermayeyi Şirket'in kayıtlı sermaye tavanına kadar artırmaya, pay senetlerini birden fazla payı temsil eden kupürler halinde birleştirmeye ve halka arz amacı ile sınırlı olmak üzere pay sahiplerinin yeni pay alma hakkının sınırlandırılması konularında karar almaya yetkilidir. Yönetim Kurulu, çıkarılmış sermayeyi, Şirket'in kayıtlı sermaye tavanına kadar artırma yetkisini 5 (beş) yıl süre ile haiz olup; bu süre tescil tarihinden itibaren başlamış olup 31 Aralık 2025 tarihinde sona erecektir.
Grup'un 7 Mart 2024 tarihinde yayımlanan Sermaye Piyasası Bülteni'ne istinaden hazırladığı TMS 29 uyarınca düzeltilmiş özsermaye hesapları ile ilgili açıklama aşağıdaki gibidir:
| Geçmiş Yıl | |||
|---|---|---|---|
| Üfe Endeksli Yasal |
Tüfe Endeksli | Karlarında Takip | |
| 31 Aralık 2023 | Kayıtlar | Kayıtlar | Edilecek Farklar |
| Sermaye Düzeltme Farkları | 3.799.562.239 | 2.276.579.105 | 1.522.983.134 |
| Yasal Yedekler | 40.853.508 | 37.793.105 | 3.060.403 |
| Geri Alınmış Paylar | (3.100.761) | (1.848.376) | (1.252.385) |
Grup'un 7 Mart 2024 tarihinde yayımlanan Sermaye Piyasası Bülteni'ne istinaden hazırladığı TMS 29 uyarınca düzeltilmiş geçmiş yıl karları hesapları ile ilgili açıklama aşağıdaki gibidir:
| Geçmiş Yıl Karları | Enflasyon Muhasebesi Öncesi Tutar |
Enflasyon Muhasebesi Sonrası Tutar |
|---|---|---|
| 1 Ocak 2022 | (273.553.183) | 1.752.427.514 |
| 1 Ocak 2023 | (124.208.400) | 1.744.730.397 |
| Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler b) |
||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Yasal Yedekler | 37.793.105 | 37.125.346 |
| 37.793.105 | 37.125.346 | |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türk Ticaret Kanunu'na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5'i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5'ini aşan dağıtılan karın %10'udur. Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50'sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.
Grup'un birikmiş karlar içerisinde sınıflandırılan olağanüstü yedekleri 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 559.768 TL (31 Aralık 2022: 7.361.718 TL)'dir.
Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kar Payı Tebliği'ne göre yaparlar. Seri: II, No: 19.1 "Kar Payı Tebliği" ne göre ortaklıklar, karlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Ortaklıklarda kar payı, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın payları oranında eşit olarak dağıtılır. TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kar dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kar payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kar aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kardan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kar payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kardan pay dağıtılamaz.
Grup, 2023 yılı içerisinde, ortaklara hisse başına 0,05 TL temettü (17.821.723 TL toplam temettü) ödenmiştir (2022: Hisse başına 0,02 TL, toplam 9.651.708 TL).
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Konsolide finansal tablolarda yer alan paylara ilişkin hisse senedi ihraç primleri, Şirket'in ilk kuruluşundan sonraki sermaye artışlarında ihraç edilen hisse senetlerinin nominal değerinin üzerinde bir bedelle ihraç edilmeleri sonucu, ihraç bedeli ile nominal değeri arasındaki farktan oluşmaktadır.
Şirket'in kendi paylarını alması durumunda, bu paylara ilişkin alım bedelleri özkaynaktan düşülerek "Geri Alınmış Paylar (-)" kaleminde gösterilir.
Grup'un maddi duran varlık yeniden değerleme artış fonundan ve aktüeryal kazanç / kayıplardan oluşan kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelir ve giderleri aşağıda özetlenmiştir.
1 Ocak 2023 - 31 Aralık 2023 ve 1 Ocak 2022 – 31 Aralık 2022 dönemleri için ana ortaklık ve kontrol gücü olmayan paylar için yeniden değerleme artış fonunun hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak tarihindeki bakiyeler | 191.184.329 | - |
| Yeniden değerleme artışı (Not 11) | 42.914.242 | 277.322.067 |
| Yeniden değerleme artış fonundan kaynaklanan ertelenmiş vergi | ||
| yükümlülüğü | (24.578.671) | (55.018.324) |
| Kontrol gücü olmayan paylar | (12.366.882) | (31.119.413) |
| 31 Aralık tarihli bakiyeler | 197.153.018 | 191.184.329 |
1 Ocak 2023 - 31 Aralık 2023 ve 1 Ocak 2022 – 31 Aralık 2022 dönemleri için ana ortaklık ve kontrol gücü olmayan paylar için tanımlanmış fayda planlarının yeniden ölçüm kayıplarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak tarihindeki bakiyeler | (2.761.994) | - |
| Toplam kapsamlı gelir (Not 16) | (1.891.943) | (4.348.583) |
| Toplam kapsamlı gelire ilişkin vergiler | 333.566 | 684.922 |
| Kontrol gücü olmayan paylar | 223.075 | 901.667 |
| 31 Aralık tarihli bakiyeler | (4.097.296) | (2.761.994) |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Nakit Akış Riskinden Korunma Kayıpları
1 Ocak 2023 - 31 Aralık 2023 ve 1 Ocak 2022 – 31 Aralık 2022 dönemleri için ana ortaklık ve kontrol gücü olmayan paylar için nakit akış riskinden korunma kayıplarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak tarihindeki bakiyeler | (475.623.140) | (438.460.963) |
| Toplam kapsamlı gider | (6.258.337) | (55.324.807) |
| Toplam kapsamlı gelire ilişkin vergiler | 4.076.884 | 11.064.962 |
| Kontrol gücü olmayan paylar | 555.615 | 7.097.668 |
| 31 Aralık tarihli bakiyeler | (477.248.978) | (475.623.140) |
Finansal riskten korunma fonu, gelecekteki nakit akımlarının finansal riskten korunması olarak belirlenen ve bu konuda etkin olan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerin doğrudan özkaynak içerisinde muhasebeleştirilmesi sonucu ortaya çıkar. Finansal riske karşı korunmadan elde edilen ertelenmiş kazanç/zarar toplamı, finansal riske karşı korunan işlemin etkisi kar/zararı etkilediğinde kar veya zararda muhasebeleştirilir.
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 1.906.001.371 | 1.523.085.555 |
| Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları | 12.366.884 | 31.119.413 |
| Riskten korunma muhasebesi | 555.615 | (7.097.668) |
| Aktüeryal kayıp kazanç | (223.075) | (901.667) |
| Net dönem (zararı)/ karı | (21.992.530) | 363.672.415 |
| Kar dağıtımı | (1.510.397) | (3.401.860) |
| Diğer değişimler | (1.111.233) | (474.817) |
| 31 Aralık itibarıyla kapanış bakiyesi | 1.894.086.635 | 1.906.001.371 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, mal ve hizmet devrederek edim yükümlülüklerini belirli bir anda yerine getirir. Bu durum, TFRS 8 kapsamında raporlanabilir her bir bölüm için açıklanan hasılat bilgileriyle tutarlıdır (Not 3):
| 1 Ocak- 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Hasılat | 1.090.972.660 | 1.747.116.002 |
| HES gelirleri | 304.129.658 | 681.231.593 |
| RES gelirleri | 599.684.124 | 772.474.293 |
| JES gelirleri | 90.241.969 | 127.146.155 |
| Perakende satış gelirleri | 92.155.704 | 161.033.401 |
| Diğer gelirler | 4.761.205 | 5.230.560 |
| 1.090.972.660 | 1.747.116.002 |
2023 ve 2022 yıllarına ilişkin satışların maliyeti detaylarına aşağıda yer verilmiştir;
| 1 Ocak- 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11,12,13) | 327.971.538 | 356.677.325 |
| Satılan ticari mallar maliyeti | 281.593.315 | 498.952.398 |
| Üretim sistem giderleri |
118.857.346 | 82.293.723 |
| Personel giderleri | 89.108.945 | 68.367.689 |
| Bakım onarım giderleri | 51.674.627 | 52.670.177 |
| Sigorta giderleri | 23.888.417 | 17.659.630 |
| Genel üretim giderleri | 10.877.048 | 7.500.769 |
| Kira giderleri | 6.697.991 | 5.566.851 |
| Satılan hizmet maliyeti | 152.768 | 275.478 |
| 910.821.995 | 1.089.964.040 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Genel Yönetim Giderleri | 1 Ocak- | 1 Ocak |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| 9.125.742 | 7.225.458 | |
| Danışmanlık giderleri Reklam giderleri |
3.139.244 | 87.455 |
| Avukatlık, noter, icra ve dava giderleri | 2.353.844 | 3.436.469 |
| Personel giderleri | 2.171.048 | 4.317.973 |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11,12,13) | 1.662.302 | 1.532.616 |
| Bağış ve yardımlar | 1.312.807 | 815.128 |
| Sigorta giderleri | 1.269.393 | 1.364.235 |
| Vergi ve harçlar | 1.021.641 | 2.837.874 |
| Kira giderleri | 958.570 | 1.001.145 |
| Ofis giderleri | 493.041 | 88.153 |
| Temsil ve ağırlama giderleri | 313.609 | 227.688 |
| İletişim giderleri |
218.959 | 103.757 |
| Diğer giderler | 7.391.911 | 9.471.877 |
| 31.432.111 | 32.509.828 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Konusu kalmayan karşılıklar (Not 6,14) | 713.254 | - |
| Sigorta ve diğer gelirler | 1.808.243 | 1.077.096 |
| 2.521.497 | 1.077.096 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Kur farkı gideri | (6.936.165) | (18.883.051) |
| Karşılık giderleri (Not 6, 14) | (65.176) | (1.055.138) |
| Diğer giderler | (233.929) | (599.420) |
| (7.235.270) | (20.537.609) |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul gerçeğe uygun değer farkı (Not 10) | 38.296.477 | 23.868.775 |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul satış karı (Not 10) | - | 10.560.384 |
| Maddi duran varlık değer artış karları (Not 11) | 114.030.996 | - |
| Kur korumalı mevduat faiz gelirleri | 121.931.940 | - |
| 274.259.413 | 34.429.159 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Sabit kıymet değer düşüklüğü (Not 11) | - | (129.597.473) |
| - | (129.597.473) |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait satılan malın maliyeti ile genel yönetim giderlerinin niteliklerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11,12,13) | 329.633.840 | 358.209.941 |
| Satılan ticari mallar maliyeti | 281.593.315 | 498.952.398 |
| Üretim sistem giderleri |
118.857.346 | 82.293.723 |
| Personel giderleri | 91.279.993 | 72.685.662 |
| Bakım onarım giderleri | 51.674.627 | 52.670.177 |
| Sigorta giderleri | 25.157.810 | 19.023.865 |
| Genel üretim giderleri | 10.877.048 | 7.500.769 |
| Kira giderleri | 7.656.561 | 6.567.996 |
| Danışmanlık giderleri | 9.125.742 | 7.225.458 |
| Reklam giderleri | 3.139.244 | 87.455 |
| Avukatlık, noter, icra ve dava giderleri | 2.353.844 | 3.436.469 |
| Bağış ve yardımlar | 1.312.807 | 815.128 |
| Vergi ve harçlar | 1.021.641 | 2.837.874 |
| Temsil ve ağırlama giderleri | 313.609 | 227.688 |
| Satılan hizmet maliyeti | 152.768 | 275.478 |
| Ofis giderleri | 493.041 | 88.153 |
| İletişim giderleri |
218.959 | 103.757 |
| Diğer giderler | 7.391.911 | 9.471.877 |
| 942.254.106 | 1.122.473.868 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Finansman giderleri | 2023 | 2022 |
| DSİ faiz gideri |
(207.651.469) | (219.717.368) |
| Kambiyo zararı | (261.351.095) | (278.571.441) |
| Faiz giderleri | (73.886.850) | (82.425.909) |
| Kiralama işlemlerine ilişkin faiz gideri (Not 13) | (2.325.011) | (1.899.618) |
| (545.214.425) | (582.614.336) |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman gelirlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| Finansman gelirleri | 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Kambiyo karları | 301.188.657 | 299.183.330 |
| Ticari borçlardan kaynaklanan reeskont faiz gelirleri (Not 6) | 192.738.202 | - |
| Faiz geliri | 59.318.788 | 30.354.319 |
| 553.245.647 | 329.537.649 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Cari dönem kurumlar vergisi gideri | 5.362.282 | 9.094.544 |
| Eksi: Peşin ödenen vergi ve fonlar | (9.949.440) | (16.393.984) |
| Diğer vergi karşılığı (*) | - | 29.992.195 |
| (4.587.158) | 22.692.755 |
(*) Diğer vergi karşılığı, Grup'un 7326 sayılı Kanun'dan faydalanması sonucunda 2023 yılında ödenen ancak 2022 yılında tahakkuk alınan vergilerden oluşmaktadır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait vergi gideri aşağıda detaylandırılmıştır:
| Cari vergi gideri | 1 Ocak- 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Cari kurumlar vergisi gideri | (6.663.509) | (45.281.549) |
| Ertelenmiş vergi (gideri)/ geliri | (352.804.626) | 812.480.170 |
| Toplam | (359.468.135) | 767.198.621 |
| Kurumlar Vergisi |
Grup, Türkiye'de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup'un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır. Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi yükümlülükleri, konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları ve tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
2023 yılında Türkiye'de, 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilecek beyannamelerde uygulanan kurumlar vergisi oranı %25'tir (2022: %23).
15 Temmuz 2023 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle %50 oranındaki gayrimenkul satış kazancı istisnası kaldırılmıştır. Ancak kanunun değişiklik tarihinden önce alınmış olan taşınmazlar için bu istisna %25 olarak uygulanmaya devam edilecektir.
Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka mali borca da mahsup edilebilir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türkiye'de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 30'uncu günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi tutarları değişebilir.
12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" uyarınca, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanması gerekmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, söz konusu düzenleme kapsamında hesaplanan ek vergi tutarlarının dönem vergi gideri etkisi 399.901 TL'dir. Söz konusu vergiye ilişkin ödemeler 2023 yılında gerçekleşmiştir.
29 Ocak 2022 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7352 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1'inci maddesiyle Vergi Usul Kanunu'na eklenen Geçici Madde 33 uyarınca vergi mevzuatına göre hazırlanan 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolar, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur. Söz konusu uygulama 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolara uygulanmış olup, yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar/zarar farkı geçmiş yıllar kar/zarar hesabında gösterilecek olup, vergiye tabi tutulmamıştır.
Türkiye'de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir.
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal tablolar ile TFRS'ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup, söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir.
Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı %25'tir (31 Aralık 2022: %20).
Türkiye'de işletmelerin konsolide vergi iadesi beyan edememeleri sebebiyle, ertelenmiş vergi varlıkları olan bağlı ortaklıklar, ertelenmiş vergi yükümlülükleri olan bağlı ortaklıklar ile netleştirilmez ve ayrı olarak gösterilir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Ertelenmiş vergi varlıkları | 15.365.586 | 24.288.354 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülükleri | 836.654.576 | 498.161.894 |
| Net ertelenmiş vergi yükümlülükleri | (821.288.990) | (473.873.540) |
Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren dönemlere ait hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Ertelenmiş vergi varlığı / (yükümlülüğü) hareketleri: | 2023 | 2022 |
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | (473.873.540) | (1.264.701.675) |
| Kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilen | (352.804.626) | 812.480.170 |
| Özkaynak altında muhasebeleştirilen |
(20.168.221) | (43.268.440) |
| Parasal kazanç | 25.557.397 | 21.616.405 |
| 31 Aralık itibarıyla kapanış bakiyesi | (821.288.990) | (473.873.540) |
9 Haziran 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7326 sayılı Sayılı Kanun 11.maddesi ile kanunun yürürlüğe girdiği tarihte aktifte kayıtlı taşınmazlar ile amortismana tabi iktisadi kıymetlere yeniden değerleme imkanı getirilmiştir. Grup bu düzenlenmeden 30 Eylül 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla faydalanmıştır. Kapsama giren kıymetler Yİ-ÜFE oranı ile değerlenmiş ve oluşan değer artış tutarı üzerinden %2 oranında 3 taksitte (ikişer ay ara ile) vergi ödenmiştir. Yeniden değerlenen kıymetler için değerleme farkı amortismana tabi tutularak gider yazılacaktır. Söz konusu kanun değişikliği kapsamında, yasal defterde sabit kıymetler için atılan yeniden değerleme kayıtlarına istinaden konsolide finansal durum tablosunda ertelenmiş vergi varlığı yaratılmış olup, bu varlığa ilişkin ertelenmiş vergi geliri konsolide özkaynaklar tablosunda muhasebeleştirilmiştir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, ertelenmiş vergiye konu olan ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
| Ertelenmiş vergi varlıkları/(yükümlülükleri) |
||
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Ertelenmiş vergi (varlıkları)/yükümlülükleri: | 2023 | 2022 |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı | ||
| değerleri ile vergi matrahı arasındaki net fark | 890.589.023 | 555.548.085 |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında düzeltemeler | (4.100.882) | (2.984.424) |
| Üzerinden ertelenmiş vergi varlığı hesaplanan geçmiş |
||
| yıl zararları | (97.758.982) | (71.236.949) |
| Ticari borçlara ilişkin yapılan düzeltmeler | 38.299.109 | - |
| Diğer | (5.739.278) | (7.453.172) |
| 821.288.990 | 473.873.540 |
Zararlar gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Yapılan çalışmalar neticesinde, Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 391.035.927 TL (31 Aralık 2022: 356.186.148 TL) tutarında kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları üzerinden 97.758.982 TL tutarında (31 Aralık 2022: 71.236.949 TL) ertelenmiş vergi varlığı ayrılmıştır. Bununla birlikte, 15.792.265 TL (31 Aralık 2022: 59.389.814 TL) tutarındaki devreden geçmiş yıl mali zararlarından faydalanılamayacağı düşünüldüğünden 3.948.066 TL (31 Aralık 2022: 11.877.962 TL) tutarındaki ertelenmiş vergi varlığı karşılığı konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. Kar beklentilerinin gerçekleşmemesi halinde, ayrılan söz konusu ertelenmiş vergi varlıkları konsolide kar veya zarar tablosunda gider olarak kaydedilecektir.
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergi varlığı hesapladığı mali zararları ve son kullanım yılları aşağıdaki gibidir:
| Geçerlilik tarihi | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| 2023 | - | 147.776.959 |
| 2026 | 72.589.627 | 119.608.047 |
| 2027 | 53.893.044 | 88.801.142 |
| 2028 | 264.553.256 | - |
| 391.035.927 | 356.186.148 | |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla üzerinden ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmayan mali zararları ile son kullanım yılları aşağıdaki gibidir:
| Geçerlilik tarihi | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| 2023 | - | 34.771.499 |
| 2025 | 13.736.829 | 22.634.575 |
| 2026 | 630.817 | 1.039.416 |
| 2027 | 573.106 | 944.324 |
| 2028 | 851.512 | - |
| 15.792.264 | 59.389.814 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Vergi karşılığının mutabakatı | 2023 | 2022 |
| Vergi öncesi kar | 401.353.504 | 729.298.535 |
| Gelir vergisi oranı | %25 | %23 |
| Etkin vergi oranı kullanılarak hesaplanan vergi | (100.338.376) | (167.738.663) |
| Mahsup edilen geçmiş yıl zararları | - | 3.858.837 |
| Yasal defter yeniden değerleme etkisi (*) | (169.342.190) | 932.440.880 |
| İndirim ve istisnalar |
31.507.214 | - |
| Üzerinden ertelenmiş vergi varlığı yaratılan zararlar |
26.522.033 | 17.999.136 |
| Kanunen kabul edilmeyen giderler | (10.986.186) | (1.794.048) |
| Parasal kazanç, vergi oranı değişimi ve diğer | (136.830.629) | (17.567.521) |
| Toplam vergi (gideri)/ geliri | (359.468.135) | 767.198.621 |
(*) Vergi Usul Kanunu'nun Geçici 32 ve mükerrer 298/Ç maddesinde yer alan fıkralar ile "Taşınmazlar ile Amortismana tabi Diğer İktisadi Kıymetlerin Yeniden Değerlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar" kapsamında yapılan düzeltmeler sonucu ortaya çıkan geçici farkların ertelenmiş vergi etkisinden oluşmaktadır.
Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur. Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
| 1 Ocak- 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Dönem boyunca mevcut olan hisselerin ortalama sayısı (tam değeri) |
345.477.486 | 345.477.486 |
| Ana ortaklık paylarına ait net dönem karı Ana ortaklık paylarına ait hisse başına kazanç |
63.877.899 0,1849 |
1.132.824.741 3,2790 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla finansal borçlanmaların detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Finansal Borçlar | ||
| a) Banka Kredileri | 500.806.039 | 921.906.815 |
| b) Kiralama İşlemlerinden Yükümlülükler |
31.698.552 | 26.136.781 |
| 532.504.591 | 948.043.596 |
Uzun vadeli finansal borçların gerçeğe uygun değeri raporlama tarihi itibarıyla geçerli olan borçlanma oranları ile iskonto edilmiş nakit akışlarına dayanır. İskonto işleminin etkisinin önemli olmamasından dolayı kısa vadeli kredilerin kayıtlı değeri ile gerçeğe uygun değeri birbirine eşit olarak alınmıştır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla banka kredilerinin dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Finansal borçlanmaların hareketleri: | 2023 | 2022 |
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 921.906.815 | 1.724.253.229 |
| Kredi geri ödemelerine ilişkin nakit çıkışları | (305.830.885) | (439.851.727) |
| Kur farkları | 247.119.933 | 312.110.125 |
| Nakit akış riskinden korunan tutar | 6.258.337 | 55.324.807 |
| Parasal kazanç | (368.648.161) | (729.929.619) |
| 31 Aralık itibarıyla kapanış bakiyesi | 500.806.039 | 921.906.815 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kiralama işlemlerinden yükümlülüklerin dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kiralama işlemlerinden borçlanmaların hareketleri: | 2023 | 2022 |
| 1 Ocak itibarıyla açılış bakiyesi | 26.136.781 | 21.592.716 |
| Kiralama yükümlülüklerine ilişkin nakit girişleri,(çıkışları), net | 7.153.516 | (5.928.034) |
| Faiz değişimi | 85.303 | 635.055 |
| Parasal (kazanç)/ kayıp | (1.677.048) | 9.837.044 |
| 31 Aralık itibarıyla kapanış bakiyesi | 31.698.552 | 26.136.781 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla finansal borçlanmalarının vade bazlı detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Yıldan kısa | 1 Yıldan uzun | 1 Yıldan kısa | 1 Yıldan uzun | ||
| Banka Kredileri | 200.934.165 | 299.871.874 | 397.892.421 | 524.014.394 | |
| Kiralama İşlemlerinden Yükümlülükler | 916.476 | 30.782.076 | 1.404.679 | 24.732.102 | |
| 201.850.641 | 330.653.950 | 399.297.100 | 548.746.496 |
Banka kredilerinin vadeleri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| 1 yıl içerisinde ödenecek | 200.934.165 | 397.892.421 |
| 1-2 yıl içerisinde ödenecek | 199.914.582 | 209.228.663 |
| 2 - 3 yıl içerisinde ödenecek | 99.957.292 | 209.228.663 |
| 3 - 4 yıl içerisinde ödenecek | - | 105.557.068 |
| 500.806.039 | 921.906.815 |
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla banka kredilerinin orijinal para birimi detayı aşağıdaki gibidir:
| Ağırlıklı ortalama | 31 Aralık 2023 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Para birimi | etkin faiz oranı | Kısa vadeli | Uzun vadeli | ||
| ABD Doları | %Libor + 4,35 | 7.610.739 | 10.186.488 | ||
| 7.610.739 | 10.186.488 |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Ağırlıklı ortalama | 31 Aralık 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Para birimi | etkin faiz oranı | Kısa vadeli | Uzun vadeli | ||
| ABD Doları | %Libor + 4,35 | 12.815.014 | 16.977.480 | ||
| 12.815.014 | 16.977.480 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, Grup'un değişken ve sabit faiz oranlı banka kredilerinin detayı aşağıdaki gibidir.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Değişken faiz oranlı finansal borçlar | 500.806.039 | 896.117.583 |
| Sabit faiz oranlı finansal borçlar | - | 25.789.232 |
| 500.806.039 | 921.906.815 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, Grup'un gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıkların detayı aşağıdaki gibidir.
| Kısa vadeli | Uzun vadeli | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| 2023 | 2022 | 2023 | 2022 | ||
| Kısa vadeli finansal yatırımlar | |||||
| Kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri | 188.735.105 | 169.658.394 | - | - | |
| 188.735.105 | 169.658.394 | - | - | ||
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar |
|||||
| Kur korumalı vadeli mevduat | 148.756.653 | - | - | - | |
| Yatırım fonu | 8.331.260 | - | - | - | |
| Borsada işlem görmeyen hisseler | - | - | 3.260.920 | 3.260.920 | |
| 157.087.913 | - | 3.260.920 | 3.260.920 | ||
| Toplam finansal yatırımlar | 345.823.018 | 169.658.394 | 3.260.920 | 3.260.920 | |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklarında kur korumalı vadeli mevduat hesabı yer almakta, ABD Doları kurunun vade sonunda faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı koruması, aksi durumda ise faiz geliri sağlayacaktır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal varlıkların nominal tutarı ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki gibidir:
| Faiz Oranı (%) | Vadesi | Nominal Tutar Faiz Tahakkuku | Gerçeğe Uygun Değer | ||
|---|---|---|---|---|---|
| ABD Doları | 35 | 14 Şubat 2024 | 5.000.000 | 53.184 | 5.053.184 |
| 147.191.012 | 1.565.641 | 148.756.653 | |||
| Türk Lirası karşılığı |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karını artırmayı hedeflemektedir. Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklarına getiri, diğer hissedarlarına fayda sağlamak ve sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Grup'un faaliyetlerinin devamını sağlayabilmektir.
Grup'un sermaye yapısı Not 27'de açıklanan kredileri de içeren borçlar ve sırasıyla nakit ve nakit benzerleri, çıkarılmış sermaye, yedekler ile geçmiş yıl kazançlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.
Sektördeki diğer şirketlerle paralel olarak Grup, sermayeyi kaldıraç oranını kullanarak takip etmektedir. Söz konusu oran, net borcun toplam sermayeye bölünmesi ile hesaplanır. Net borç ise toplam finansal borçlanmalardan nakit ve nakit benzerleri ile kısa vadeli finansal yatırımların çıkarılması suretiyle elde edilir. Toplam sermaye, konsolide finansal durum tablosundaki "öz kaynak" kalemi ile net borcun toplanması ile hesaplanır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, nakit ve nakit benzeri değerlerin ve kısa vadeli finansal yatırımların finansal borçlardan düşülmesiyle hesaplanan net borcun, toplam sermayeye bölünmesi ile bulunan borç sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Finansal Borçlar Eksi: Nakit ve Nakit Benzerleri ve |
532.504.591 | 948.043.596 |
| Kısa Vadeli Finansal Yatırımlar | (715.866.446) | (1.013.944.661) |
| Net Borç | (183.361.855) | (65.901.065) |
| Toplam Özkaynak | 7.222.140.873 | 7.183.481.487 |
| Toplam Sermaye | 7.038.779.018 | 7.117.580.422 |
| Net Borç/Toplam Sermaye Oranı | - | - |
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetimi programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır. Grup, çeşitli finansal risklerden korunmak amacı ile türev ürünleri kullanmaktadır.
Grup'un risk yönetim programı, finansal piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup, Grup'un finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamaktadır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kredi riski, nakit ve nakit benzeri değerlerden, bankalarda tutulan mevduatlardan ve tahsil edilmemiş alacakları kapsayan kredi riskine maruz kalan müşterilerden oluşmaktadır. Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Grup, müşterilerden alacakları ile ilgili kredi riskinin yönetimi için dahili kredi kontrol prosedürleri, kredi derecelendirme sistemi ve iç kontrol politikasını kullanmaktadır. Bu prosedürlere göre Grup, büyük bakiyeli müşteriler için (ilişkili taraflar hariç) ayrı ayrı olmak kaydıyla müşteri kredi limitlerini onaylar, artırır veya azaltır. Müşterilerin geçmişteki ödeme performansı, finansal gücü, ticari ilişkilerinin durumu, ticari büyüme potansiyeli ve yönetim anlayışı göz önünde bulundurularak kredi limitleri oluşturulur. Bu limitler her yıl gözden geçirilir, yüksek risk taşıdığı düşünülen müşteriler için banka teminatı, ipotek ve diğer teminatlar kullanılarak alacaklar güvence altına alınır.
Kredi riski, karşı tarafın sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirememesi sonucu Grup'un finansal zarara uğrama riskidir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Grup'un, karşı tarafların yükümlülüklerini yerine getirememesi sonucu maruz kalabileceği azami riskler aşağıda belirtilen şu unsurlardan kaynaklanmaktadır:
• Konsolide finansal durum tablosundaki finansal varlıkların kayıtlı değerleri.
Kredi riskini en aza indirgemek için Grup, karşı tarafların temerrüt risklerini göz önünde bulundurarak kredi derecelendirmeleri yapmış ve ilgili tarafları kategorilere ayırmıştır. Grup'un mevcut kredi riski derecelendirme metodolojisi aşağıdaki kategorileri içermektedir:
| Kategori | Açıklama | Beklenen kredi zararı |
|---|---|---|
| hesaplama yöntemi | ||
| Tahsil edilebilir | Karşı tarafın temerrüt riski düşüktür ve vadesi geçmiş herhangi bir bakiyesi yoktur. |
12 aylık beklenen kredi zararı |
| Tahsili şüpheli | Vadesi 30 günden fazla geçmiş tutarlar bulunmaktadır veya ilk kayıtlara alınma tarihinden itibaren kredi riskinde önemli artış gerçekleşmiştir. |
Ömür boyu beklenen kredi zararı – kredi değer düşüklüğüne uğramamış |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri | Alacaklar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | ||||
| 31 Aralık 2023 | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | Bankalardaki Mevduat (***) |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D) (*) |
- | 1.296.030 | - | 2.431.375 | 715.855.329 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) |
- | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri |
- | 1.296.030 | - | 2.431.375 | 715.855.329 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri |
- | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
| - Değer düşüklüğü (-) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
- - |
306.691 (306.691) |
- - |
- - |
- - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
- | - | - | - | - |
| D. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar |
- | - | - | - | - |
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
(**) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır.
(***) İlgili tutar bankalardaki mevduatlar ve fon bakiyelerini içermektedir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri | Alacaklar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | ||||
| 31 Aralık 2022 | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | Bankalardaki Mevduat (***) |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D) (*) |
- | 1.471.120 | - | 3.190.861 | 1.013.944.661 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) |
- | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri |
- | 1.471.120 | - | 3.190.861 | 1.013.944.661 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri |
- | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) |
- - - - - |
- 1.379.586 (1.379.586) - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - - |
| - Değer düşüklüğü (-) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
| D. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar |
- | - | - | - | - |
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
(**) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır.
(***) İlgili tutar bankalardaki mevduatlar, kur korumalı mevduat ve fon bakiyelerini içermektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli miktarda nakit ve menkul kıymet sağlamak, yeterli kredi imkanları yoluyla fonlamayı mümkün kılmak ve açık pozisyonu kapatabilme yeteneğinden oluşmaktadır. Grup, iş ortamının dinamik yapısından dolayı, kredi yollarının hazır tutulması yoluyla fonlamada esnekliği amaçlamıştır.
Aşağıdaki tablo, Grup'un türev niteliğinde olmayan ve olan finansal yükümlülüklerinin sözleşme uyarınca geri ödeme süreleriyle vade dağılımını göstermektedir. Türev olmayan finansal yükümlülükler iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir.
Grup likidite yönetiminde, ilgili yükümlülüklerin beklenen vadelerini dikkate almakta olduğundan, türev olmayan finansal yükümlülüklerden kaynaklanacak nakit akışlarının Grup'ça beklenen vadelere göre dağılımına ayrıca yer verilmektedir:
| Sözleşme uyarınca nakit |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | çıkışlar toplamı (I+II+III+IV) |
3 aydan kısa (I) |
3-12 ay arası (II) |
1-5 yıl arası (III) |
5 yıldan uzun (IV) |
|
| Türev olmayan finansal yükümlülükler |
|||||||
| Banka kredileri Kiralama işlemlerinden |
500.806.039 | 551.857.498 | - | 231.164.819 | 320.692.679 | - | |
| kaynaklanan yükümlülükler | 31.698.552 | 104.871.556 | 669.236 | 4.703.573 | 21.671.575 | 77.827.172 | |
| Ticari borçlar | 289.631.844 | 443.968.148 | - | 118.251.726 | 325.716.422 | - | |
| Diğer borçlar | 215.627 | 215.627 | 215.627 | - | - | - | |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | 1.515.117 | 1.515.117 | 1.515.117 | - | - | - | |
| Toplam yükümlülük | 823.867.179 | 1.102.427.946 | 2.399.980 | 354.120.118 | 668.080.676 | 77.827.172 |
| Sözleşme uyarınca nakit |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | çıkışlar toplamı (I+II+III+IV) |
3 aydan kısa (I) |
3-12 ay arası (II) |
1-5 yıl arası (III) |
5 yıldan uzun (IV) |
| Türev olmayan finansal yükümlülükler |
||||||
| Banka kredileri Kiralama işlemlerinden |
921.906.815 | 1.055.060.793 | 30.603.816 | 446.888.271 | 577.568.706 | - |
| kaynaklanan yükümlülükler | 26.136.781 | 51.613.581 | 248.201 | 2.155.991 | 7.671.186 | 41.538.203 |
| Ticari borçlar | 452.833.393 | 973.019.713 | - | 603.734.891 | 369.284.822 | - |
| Diğer borçlar | 1.650.063 | 1.650.062 | 1.650.062 | - | - | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | 1.160.021 | 1.160.021 | 1.160.021 | - | - | - |
| Toplam yükümlülük | 1.403.687.073 | 2.082.504.170 | 33.662.100 | 1.052.779.153 | 954.524.714 | 41.538.203 |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b.3) Piyasa riski yönetimi
Grup, döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların Türk Lirası'na çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Yabancı para cinsinden gösterilen varlıklar ve yükümlülükler alım satım taahhütleriyle beraber Grup'un kur riskine maruz kalmasına neden olmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, Grup'un kısa ve uzun vadeli döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmektedir.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) |
ABD Doları | Avro | |
|---|---|---|---|
| 1. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar | 552.725.445 | 18.758.985 | 15.187 |
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 3. Diğer | - | - | - |
| 4. DÖNEN VARLIKLAR | 552.725.445 | 18.758.985 | 15.187 |
| 5. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 7. Diğer |
- | - | - |
| 8. DURAN VARLIKLAR | - - |
- - |
- - |
| 9. TOPLAM VARLIKLAR | 552.725.445 | 18.758.985 | 15.187 |
| 10. Ticari Borçlar | 32.981.348 | 746.132 | 338.202 |
| 11. Finansal Yükümlülükler | 224.046.457 | 7.610.739 | - |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | 190.026 | 6.455 | - |
| 13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 14. Ticari Borçlar |
257.217.831 - |
8.363.326 - |
338.202 |
| 15. Finansal Yükümlülükler | 299.871.871 | 10.186.488 | - - |
| 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | 32.981.348 | 746.132 | 338.202 |
| 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | 9.874.952 | 335.447 | - |
| 17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | 342.728.171 | 11.268.067 | 338.202 |
| 18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | 599.946.002 | 19.631.394 | 676.404 |
| 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu (19a-19b) |
- | - | - |
| 19.a Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
(47.220.557) | (872.409) | (661.217) |
| 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
- | - | - |
| 20. Net yabancı para varlık yükümlülük pozisyonu | (47.220.557) | (872.409) | (661.217) |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) |
(47.220.557) | (872.409) | (661.217) |
| 22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri |
- | - | - |
| 23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı | - | - | - |
| 24. Döviz yükümlülüklerin hedge edilen kısmının tutarı | (523.918.328) | (17.797.227) | - |
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2022
| TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) |
ABD Doları | Avro | |
|---|---|---|---|
| 1. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar | 978.362.482 | 31.748.888 | 5.713 |
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 3. Diğer | - | - | - |
| 4. DÖNEN VARLIKLAR | 978.362.482 | 31.748.888 | 5.713 |
| 5. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 7. Diğer 8. DURAN VARLIKLAR |
- - |
- - |
- - |
| 9. TOPLAM VARLIKLAR | 978.362.482 | 31.748.888 | 5.713 |
| 10. Ticari Borçlar | 26.875.463 | 697.078 | 164.356 |
| 11. Finansal Yükümlülükler | 394.827.174 | 12.815.014 | - |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | 198.879 | 6.455 | - |
| 13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | 421.901.516 | 13.518.547 | 164.356 |
| 14. Ticari Borçlar | - | - | - |
| 15. Finansal Yükümlülükler | 523.071.660 | 16.977.480 | - |
| 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler 17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER |
10.335.029 | 335.447 | - |
| 533.406.688 | 17.312.927 | - | |
| 18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | 955.308.205 | 30.831.474 | 164.356 |
| 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu (19a-19b) |
- | - | - |
| 19.a Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
23.054.277 | 917.414 | (158.643) |
| 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
- | - | - |
| 20. Net yabancı para varlık yükümlülük pozisyonu (9-18+19) | 23.054.277 | 917.414 | (158.643) |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) |
23.054.277 | 917.414 | (158.643) |
| 22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri |
- | - | - |
| 23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı | - | - | - |
| 24. Döviz yükümlülüklerin hedge edilen kısmının tutarı | (917.898.835) | (29.792.494) | - |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
Grup, başlıca ABD Doları ve Avro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup'un ABD Doları ve Avro kurlarındaki %20'lik artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %20'lik oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yılsonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yılsonundaki %20'lik kur değişiminin etkilerini gösterir.
| 31 Aralık 2023 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kar / Zarar | Özkaynaklar | |||||
| Yabancı paranın | Yabancı paranın | Yabancı paranın | Yabancı paranın | |||
| değer kazanması | değer kaybetmesi | değer kazanması | değer kaybetmesi | |||
| ABD Doları'nın TL karşısında %20 değerlenmesi halinde | ||||||
| 1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü | (5.136.429) | 5.136.429 | (5.136.429) | 5.136.429 | ||
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) | 104.783.669 | (104.783.669) | 104.783.669 | (104.783.669) | ||
| 3- ABD Doları net etki (1 +2) | 99.647.240 | (99.647.240) | 99.647.240 | (99.647.240) | ||
| Avro'nun TL karşısında %20 değerlenmesi halinde | ||||||
| 4 - Avro net varlık / yükümlülük | (4.307.682) | 4.307.682 | (4.307.682) | 4.307.682 | ||
| 5 - Avro riskinden korunan kısım (-) | - | - | - | - | ||
| 6- Avro net etki (4+5) | (4.307.682) | 4.307.682 | (4.307.682) | 4.307.682 | ||
| TOPLAM (3 + 6) | 95.339.558 | (95.339.558) | 95.339.558 | (95.339.558) |
| 31 Aralık 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kar / Zarar | Özkaynaklar | |||||
| Yabancı paranın | Yabancı paranın | Yabancı paranın | Yabancı paranın | |||
| değer kazanması | değer kaybetmesi | değer kazanması | değer kaybetmesi | |||
| ABD Doları'nın TL karşısında %20 değerlenmesi halinde | ||||||
| 1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü | 3.430.815 | (3.430.815) | 3.430.815 | (3.430.815) | ||
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) | 111.413.798 | (111.413.798) | 111.413.798 | (111.413.798) | ||
| 3- ABD Doları net etki (1 +2) | 114.844.613 | (114.844.613) | 114.844.613 | (114.844.613) | ||
| Avro'nun TL karşısında %20 değerlenmesi halinde | ||||||
| 4 - Avro net varlık / yükümlülük | (632.506) | 632.506 | (632.506) | 632.506 | ||
| 5 - Avro riskinden korunan kısım (-) | - | - | - | - | ||
| 6- Avro net etki (4+5) | (632.506) | 632.506 | (632.506) | 632.506 | ||
| TOPLAM (3 + 6) | 114.212.107 | (114.212.107) | 114.212.107 | (114.212.107) |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, faiz oranlarındaki değişmelerin faiz getiren varlık ve yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolayı faiz riskine maruz kalmaktadır. Grup söz konusu faiz oranı riskini en aza indirmek için en uygun koşullardaki oranlardan borçlanmayı sağlamaya yönelik çalışmalar yürütmektedir. Borçlanma piyasa koşulları ve beklentiler gözetilerek sabit veya değişken bazlı faiz oranı üzerinden yapılabilmektedir. Grup, elinde bulundurduğu ve kullanmadığı nakit varlıklarını vadeli mevduat, fon ve kur korumalı mevduatlar ile değerlendirmektedir.
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Sabit Faizli Araçlar Nakit ve nakit benzerleri |
370.043.428 | 844.286.267 |
| Finansal borçlanmalar | - | 25.789.232 |
| Kiralama işleminden borçlar | 31.698.552 | 26.136.781 |
| Ticari borçlar | 289.631.844 | 452.833.393 |
| Değişken Faizli Finansal Araçlar | ||
| Finansal borçlanmalar | 500.806.039 | 896.117.583 |
Grup tarafından mevcut pozisyonların yenilenmesi, alternatif finansman ve riskten korunma dikkate alınarak değişken faizli banka kredileri için çeşitli senaryolar oluşturulmuştur. Bu senaryolara göre 31 Aralık 2023 tarihinde değişken faizli kredilerin yıllık faizi 100 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı; değişken faizli kredilerden oluşan faiz gideri sonucu vergi öncesi cari dönem zararı yaklaşık 6.417.218 TL (31 Aralık 2022: 6.453.921 TL) daha yüksek/düşük olacaktı.
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Gerçeğe uygun değer farkı | İtfa edilmiş | İtfa edilmiş | |||
|---|---|---|---|---|---|
| kar veya zarara | değerinden gösterilen | değerinden gösterilen | |||
| 31 Aralık 2023 | yansıtılan | finansal varlıklar | finansal yükümlülükler | Defter değeri (*) | Not |
| Finansal varlıklar | |||||
| Nakit ve nakit benzerleri | - | 370.043.428 | - | 370.043.428 | 4 |
| Finansal yatırımlar | 349.083.938 | - | - | 349.083.938 | 27 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflar dahil) | - | 1.296.030 | - | 1.296.030 | 6 |
| Diğer alacaklar (ilişkili taraflar dahil) | - | 6.619 | - | 6.619 | 7 |
| Finansal yükümlülükler | |||||
| Finansal borçlar | - | - | 500.806.039 | 500.806.039 | 27 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflar dahil) | - | - | 289.631.844 | 289.631.844 | 6 |
| Diğer borçlar (ilişkili taraflar dahil) | - | - | 215.627 | 215.627 | 7 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | - | - | 31.698.552 | 31.698.552 | 27 |
| Gerçeğe uygun değer farkı | İtfa edilmiş | İtfa edilmiş | |||
| kar veya zarara | değerinden gösterilen | değerinden gösterilen | |||
| 31 Aralık 2022 | yansıtılan | finansal varlıklar | finansal yükümlülükler | Defter değeri (*) | Not |
| Finansal varlıklar | |||||
| Nakit ve nakit benzerleri | - | 844.286.267 | - | 844.286.267 | 4 |
| Finansal yatırımlar | 3.260.920 | - | - | 3.260.920 | 27 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflar dahil) | - | 1.471.120 | - | 1.471.120 | 6 |
| Diğer alacaklar (ilişkili taraflar dahil) | - | 3.190.861 | - | 3.190.861 | 7 |
| Finansal yükümlülükler | |||||
| Finansal borçlar | - | - | 921.906.815 | 921.906.815 | 27 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflar dahil) | - | - | 576.868.639 | 576.868.639 | 6 |
| Diğer borçlar (ilişkili taraflar dahil) | - | - | 1.650.063 | 1.650.063 | 7 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | - | - | 26.136.781 | 26.136.781 | 27 |
Grup yönetimi, finansal araçların kayıtlı değerlerinin makul değerlerini yansıttığını düşünmektedir.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi tablosu 31 Aralık 2023 itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| Finansal durum tablosunda gerçeğe uygun | |||
|---|---|---|---|
| değerden taşınan finansal varlıklar | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 |
| Kısa vadeli finansal yatırımlar | 345.823.018 | - | - |
| Uzun vadeli finansal yatırımlar | - | - | 3.260.920 |
Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi tablosu 31 Aralık 2022 itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| Finansal durum tablosunda gerçeğe uygun | |||
|---|---|---|---|
| değerden taşınan finansal varlıklar | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 |
| Kısa vadeli finansal yatırımlar | 169.658.394 | - | - |
| Uzun vadeli finansal yatırımlar | - | - | 3.260.920 |
Grup'un 1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 1 Ocak – 31 Aralık 2022 dönemlerinde Bağımsız Denetim Kuruluşundan (BDK) aldığı hizmetlere ilişkin ücretler aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| BDK | Diğer BDK | Toplam | BDK | Diğer BDK | Toplam | |
| Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti |
3.400.000 | - | 3.400.000 | 1.375.854 | - | 2.751.708 |
| 3.400.000 | - | 3.400.000 | 1.375.854 | - | 2.751.708 |
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Yüksek Olasılıklı Tahmini İşlem Kur Riskine Yönelik Nakit Akış Riskinden Korunma Muhasebesi
Grup, aldığı ABD Doları cinsinden uzun vadeli kredileri, gerçekleşme olasılığı yüksek ABD Doları cinsinden taahhütlü elektrik satış gelirleri nedeniyle maruz kalınan ABD Doları/TL spot kur riskine karşı korunma aracı olarak tanımlamış olup; bu kapsamda, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır. Söz konusu kredilerin kur farkı gelir/gideri, ilgili riskten korunma konusu olan kalemin nakit akışları gerçekleşene kadar özkaynaklar altında "Nakit akış riskinden korunma kazanç/(kayıpları)" hesabında muhasebeleştirilmektedir. Özkaynaklarda muhasebeleştirilen kur farkı gideri vergi sonrası 477.248.978 TL'dir.
Grup, yapmış olduğu anlaşmalar ve kurumsal bütçe kapsamında gerçekleştirmesi yüksek olasılıklı yabancı para satış tutarlarından kaynaklanan kur risklerine karşı aynı para biriminde borçlanarak bilanço üzerinde kur riskinden korunma sağlamaktadır. Bu bağlamda, riskten korunma muhasebesine konu olan ve riskten korunma aracı olarak belirlenen yabancı para borçlanmaların geri ödemeleri, birbirine yakın tarihlerde gerçekleştirilecek ve riskten korunma muhasebesi kapsamında riskten korunan kalem olarak belirlenen yabancı para satış nakit akışlarıyla yapılmaktadır.
Grup, riskten korunma muhasebesi kapsamında %100 riskten korunma rasyosu ve %70 ile %130 arasında riskten korunma etkinliği sürdürmeyi hedeflemekte olup, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla riskten korunma rasyosu %98,6 (31 Aralık 2022: %98,4), riskten korunma etkinliği ise %100 (31 Aralık 2022: %100) olarak hesaplanmıştır.
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |||
|---|---|---|---|---|
| Özkaynaklarda | Özkaynaklarda | |||
| muhasebeleştirilen | muhasebeleştirilen | |||
| Orijinal tutar - ABD Doları | (TL)* | Orijinal tutar - ABD Doları | (TL)* | |
| Kur riskinden korunan tutar | 17.797.227 | 640.344.798 | 29.792.494 | 638.163.344 |
| Toplam | 17.797.227 | 640.344.798 | 29.792.494 | 638.163.344 |
(*) Grup, 46.760.100 ABD Doları tutarındaki yatırım kredilerini, gerçekleşme olasılığı yüksek YEKDEM kapsamında yapılan ABD Doları'na endeksli satış gelirleri nedeniyle maruz kalınan kur riskine karşı 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren korunma aracı olarak tanımlayarak kullanmakta ve bu kapsamda yapılan etkinlik testleri neticesinde gerçekleşme olasılığı yüksek YEKDEM satışları için nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaktadır.
Grup, 1 Ocak 2021 tarihi itibarıyla riskten korunma muhasebesi uygulamaya başlamıştır, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait kapsamlı gelir tablosunda "nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir/(gider)" hesabında ana ortaklığa ait özkaynaklar altında muhasebeleştirilen vergi sonrası toplam net kur farkı gideri 1.628.838 TL'dir (31 Aralık 2022: 36.687.356 TL).
Şirket'in bağlı ortaklıklarından Akçay HES'in DSİ ortak katılım bedeli davasına ilişkin olarak Ankara 36. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne verilen 71.878.751 TL tutarındaki teminat mektubu, 28 Temmuz 2023 tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü ile imzalanan T.C Cumhurbaşkanlığı tarafından da 2 Ekim 2023 tarih 7657 sayılı karar ile onaylanan sulh protokolü çerçevesinde tüm davalar karşılıklı sonlandırılmış olduğu için, 12 Mart 2024 tarihinde bankaya iade edilmiş ve banka nezdindeki hesap blokesi de kaldırılmıştır.
1 OCAK – 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket'in 3 Ocak 2024 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul toplantısında alınan, Şirket esas sözleşmesinin 9. maddesinin tadiline ve yönetim kurulu seçimine ilişkin kararların butlanın tespiti veya aksi halde iptali talepli olarak Pamukova Elektrik Üretim AŞ. tarafından İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde dava açılmış olup Mahkeme tarafından 24 Nisan 2024 tarihi ön inceleme duruşma günü olarak belirlenmiştir.
Şirket'in 16 Ocak 2024 tarihinde tescillenen esas sözleşme değişikliğine göre, yönetim kuruluna 2027 yılına kadar kayıtlı sermaye tavanı kapsamında sermaye artışı yapmasına yetki verilmiştir. Yine aynı tarihli kararda, A grubu nama yazılı pay sahiplerinin veya vekillerinin her bir pay için 15 olan oy hakkı 5'e düşürülmüştür.
Şirket'in bağlı iştiraklerinden Antalya Enerji Üretim AŞ.'nin 27 Mart 2024 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda Antalya Enerji Üretim AŞ.'nin tasfiye edilmesine, şirket unvanına "Tasfiye Halinde" ibaresinin eklenmesine ve tasfiye işlemlerinin yürütülmesi için tasfiye memuru atanmasına karar verilmiştir.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.