Environmental & Social Information • Oct 31, 2025
Environmental & Social Information
Open in ViewerOpens in native device viewer

Genel Hükümler Rehberlik Kaynakları Açıklamaların Yeri Raporlama Zamanı Karşılaştırmalı Bilgi Uygunluk Beyanı Muhakemeler, Belirsizlikler, Hatalar ve Geçiş Hükümleri Raporu Kapsamı
4 - 7
İş Modeli ve Değer Zinciri Paydaş İletişimi
8 - 13
Sürdürülebilirlik Komitesi Üyeleri ve Görevleri
14 - 17
İklimle İlgili Fiziksel Riskler İklimle İlgili Geçiş Riskleri İklimle İlgili Fırsatlar İklim Dirençliliği İklim Senaryoları Senaryo Analizleri
18 - 35
İklimle İlgili Risk ve Fırsat Yönetimi Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Risk ve Fırsatların Önceliklendirilmesi Risk ve Fırsatların İzlenmesi İklimle Bağlantılı Risk ve Fırsatların Genel Risk Yönetimi Sürecinde Enteg-
36 - 40
rasyonu
Sektörler Arası Metrikler Sektör Bazlı Metrikler Sürdürülebilirlik Açıklama Konuları ve Metrikler- Cilt 28: Sağlık Hizmet Sunumu Faaliyet Metrikleri-Cilt 28 Sağlık Hizmet Sunumu Hedefler Raporlama Döneminden Sonraki Önemli Olaylar Ekler Denetçi Görüşü
41 - 53
Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık, Turizm, Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. ("Lokman Hekim" veya "Şirket"), sürdürülebilirlik raporlamasında Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) esas alınarak raporlama yapmaktadır. Bu kapsamda sağlık hizmeti sunumu faaliyet alanına uygun olarak TSRS 2 Sektör Bazlı Rehberlik Cilt 28 Sağlık Hizmeti Sunumu esas alınmış; metriklerin oluşturulmasında ilgili standarttan yararlanılmıştır.

Bu raporda yer alan sürdürülebilirlik ve iklime ilişkin açıklamalar, Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık, Turizm, Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. ile bağlı ortaklıkları ve iştirakleri için hazırlanmış olup, konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir.
Rapor, Şirket'in 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla 12 aylık dönemi kapsayan konsolide finansal durumu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal performansı ve konsolide nakit akışlarını, Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na (TFRS) uygun olarak hazırlanan konsolide finansal tablolarla uyumlu şekilde sunmaktadır.

Bu rapor, 1 Ocak 2024 – 31 Aralık 2024 tarihleri arasındaki dönemi kapsamaktadır.
2024 yılı, Lokman Hekim'in ilk raporlama dönemi olması nedeniyle karşılaştırmalı bilgilere yer verilmemiştir. İlerleyen dönemlerde, sürdürülebilirlikle ilgili metrik ve hedeflere ilişkin karşılaştırmalı bilgilere raporun ilgili bölümlerinde yer verilecektir.
29 Aralık 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), 1 Ocak 2024 ve sonrasında başlayan hesap dönemleri için yürürlüğe girmiştir. Lokman Hekim olarak, Sermaye Piyasası Kurulu'nun düzenleme ve denetimine tabi olunması ve belirlenen ölçütlerden en az ikisinin ardışık iki raporlama döneminde aşılması nedeniyle TSRS'ye uygun olarak raporlama yapma yükümlülüğümüz bulunmaktadır.

Bu rapor, TSRS 1: Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler ve TSRS 2: İklimle İlgili Açıklamalar standartlarında belirtilen gerekliliklere uygun olarak hazırlanmıştır. Lokman Hekim, ana faaliyet alanı olan sağlık hizmetini içeren tüm değer zincirini değerlendirmiş ve rapor kapsamına dahil etmiştir.
Bu rapordaki tüm bilgiler ve beyanlar, aksi belirtilmedikçe, Lokman Hekim ile tam konsolidasyona tabi bağlı ortaklıklarının tamamını kapsamaktadır. TSRS çerçevesinin yanı sıra, raporda iklimle ilgili riskler ve fırsatlar hakkındaki bilgileri belirleme, ölçme ve açıklamanın muhtemel yollarını ortaya koyan ve TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber'in bir parçası olan "Cilt 28 — Sağlık Hizmeti Sunumu" cildinden yararlanılmıştır.
Raporun 6. Bölümü olan "Metrikler ve Hedefler" kısmında, bu ciltte yer alan sektör bazlı açıklama konularına ve metriklerine atıfta bulunulmuştur.
Lokman Hekim, bu raporda sunulan tüm bilgilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Rehberlik kaynaklarının seçiminde kullanılan bilgilerin bilimsel temellere dayanması, uluslararası standartlar ve en iyi uygulamalarla uyumlu olması gibi kriterler dikkate alınarak titiz bir değerlendirme ve muhakeme süreci yürütülmüştür.
TSRS 1'de belirtilen E3, E4, E5 ve E6 maddeleri ile TSRS 2'de belirtilen C3, C4 ve C5 maddeleri uyarınca ilk raporlama yılına özel bazı geçiş muafiyetleri bulunmaktadır. Lokman Hekim'in farklı geçiş muafiyetleri yararlanmış ve muafiyet hakkını yararlanmadığı durumlar bulunmaktadır.
• Lokman Hekim, ilk yıllık raporlama döneminde açıkladığı iklim ile ilgili riskler ve fırsatlar için önceki dönemlerle karşılaştırılabilir bilgi sunma zorunluluğu bulunmadığından, geçiş muafiyetinden yararlanarak işbu raporda önceki yıllara ait iklimle ilgili finansal açıklamalara yer vermemiştir.
• İlk yıllık raporlama döneminin önceki yıllık dönemlerinde küresel olarak kabul edilen Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004) dışında farklı bir yöntemle ölçmüş olması durumunda, işletmenin diğer yöntemi kullanmaya devam etmesine izin verilir. Lokman Hekim geçiş muafiyetinden yararlanmamış ve emisyonlarını Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004)'e uygun olarak hesaplamıştır.
• Lokman Hekim geçiş muafiyetinden yararlanmış ve işbu raporda kapsam 3 sera gazı emisyon verileri rapora dahil edilmemiştir.
Bu rapor; Lokman Hekim'in sürdürülebilir yönetişim yapısını, stratejisini, risk ve fırsat belirleme ile yönetim süreçlerini, performans metriklerini ve hedeflerini kapsamaktadır. Emisyon hesaplamaları ve enerji tüketimi verilerinde kullanılan katsayılar, mevcut kaynaklara dayandırılmıştır. Emisyon hesaplamaları ve enerji tüketimi verilerinde kullanılan katsayılar, IPCC (2021) Emission Factors Database ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Emisyon Katsayıları (2024) kaynaklarına dayanmaktadır. Olası ölçüm belirsizlikleri, kullanılan yöntemlerin doğasından kaynaklanmakta olup makul sınırlar içerisindedir. Bu raporda açıklanan veriler, ölçüm belirsizliği içerebilir. Ancak söz konusu belirsizlikler raporun bütününde sunulan bilgilerin güvenilirliğini önemli ölçüde etkilememektedir.
Lokman Hekim, iklimle bağlantılı belirli risk ve fırsatların mevcut veya öngörülen etkilerine ilişkin bu raporlama döneminde nicel bilgi sunmamıştır. Bu durumun gerekçeleri aşağıda açıklanmıştır:
Bu nedenlerle, değerlendirmeler mevcut projeksiyonlara dayansa da belirli ölçüm belirsizlikleri içermektedir. TSRS S2'nin 19. ve 20. maddeleri uyarınca, bu dönemde nicel bilgi sunulamamış olmakla birlikte, iklim riskleri ve fırsatlarının sağlık hizmetleri üzerindeki etkileri nitel olarak değerlendirilmiş ve ilgili açıklamalar raporun ilgili bölümlerinde sunulmuştur.
İlk raporlama dönemi olması nedeniyle, önceki dönemlere ilişkin bir raporlama yapılmamış olup hata düzeltmesi bulunmamaktadır.
Lokman Hekim'in bağlı ortaklık ve iştirakleri; Lokman Hekim Van Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş., Lokman Hekim İstanbul Sağlık Yatırımları A.Ş., Lokman Hekim Tıp Merkezleri A.Ş., Lokman Hekim Lojistik A.Ş., Engürüsağ Genel Ticaret Ltd. Şti. (Erbil), Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ve HYS Turizm İnşaat Tic. A.Ş. olup bu şirketlerin finansal tabloları, tam konsolidasyona tabidir.
Lokman Hekim, Türkiye genelinde faaliyet gösteren sağlık kurumlarının yanı sıra Irak Erbil'de bulunan tanı merkezi ile yurt dışı operasyonlarını da sürdürmektedir. Türkiye'nin çeşitli illerinde bulunan hastaneler, tıp merkezi, çiftlik ve lojistik birimleriyle birlikte Şirket toplamda 7 sağlık tesisi ve 2 destek tesisi (çiftlik ve lojistik) ile hizmet sunmaktadır. İlgili kısım için bkz. Lokman Hekim 2024 Faaliyet Raporu, sf. 37. Bu kapsamda, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla Lokman Hekim'in Türkiye'de ve yurtdışında faaliyet gösteren tüm sağlık ve destek tesisleri ile merkez ofisine ait sera gazı emisyonları (Kapsam 1 ve Kapsam 2), Sera Gazı Protokolü Kurumsal Standardı uyarınca metrik ton CO₂ eşdeğeri olarak ölçülmüş ve %100 hesaplamalara dahil edilerek raporlanmıştır.
Böylelikle, Lokman Hekim'in finansal tablolarında uyguladığı konsolidasyon yönetimi, sera gazı emisyonları, su, enerji ve atık tüketimleri dahil olmak üzere çevresel verilerin raporlanmasında da tutarlı biçimde kullanılmıştır.

Lokman Hekim'in bağlı ortaklıkları ve iştirakleri aşağıda sunulmuştur.
Tablo 1. Lokman Hekim Bağlı Ortaklıkları ve İştirakleri
| Şirket Adı | Faaliyet Konusu | Faaliyete Bulunduğu Şehir |
İştirak Oranı (%) |
Şirketin Sermayedeki Payı |
|---|---|---|---|---|
| Lokman Hekim Van Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. |
Sağlık Hizmeti | Van | 51 | 2.040.000 TL |
| Engürüsağ Genel Ticaret Ltd. Şti. (Erbil) |
Sağlık Hizmeti | Erbil | 100 | 15.000.000 IQD |
| Lokman Hekim Tıp Merkezleri A.Ş. * |
Sağlık Hizmeti | Ankara | 49 | 24.500 TL |
| Her Yerde Sağlık ve Elek tronik Ticaret A.Ş. |
E-Sağlık Hizmeti | Ankara | 100 | 500.000 TL |
| HYS Turizm İnşaat Tic. A.Ş. |
İnşaat ve Turizm Hizmetleri |
Ankara | 100 | 300.000 TL |
| Lokman Hekim İstanbul Sağlık Yatırımları A.Ş. |
Sağlık Hizmeti | İstanbul | 100 | 20.000.000 TL |
| Lokman Hekim Lojistik A.Ş. |
Lojistik Hizmetleri | Ankara | 100 | 1.000.000 TL |
* Lokman Hekim Tıp Merkezleri A.Ş., sahip olunan %49 oranındaki imtiyazlı A grubu paylar sayesinde %66 yönetim temsili ve %100 kâr payı hakkı sağladığından tam konsolidasyona dahil edilmiştir.
Şirket, Türkiye ve Dünya piyasalarında meydana gelebilecek dalgalanmalar nedeniyle, "BİST" te işlem gören hisse fiyatının piyasa koşullarından olumsuz etkilenmesini ve ciddi değer kayıplarını önlemek, pay sahiplerini korumak, hisse fiyatının istikrarlı ve gerçek değerine uygun oluşumunu sağlamak, şirkete olan güveni korumak amacıyla 16 Mart 2025 tarihli genel kurul toplantısında yeni geri alım programını onaylamıştır. Yönetim kurulu 2024 yılı olağan genel kurul toplantısında aldığı yetkiyle sermayenin %10'una ulaşıncaya kadar hisseyi 120 TL üst fiyat limitinde 3 yıl süresince almaya yetkilidir.
| Dönem | Pay Adeti | Sermaye Oranı |
|---|---|---|
| 31.12.2024 | 6.238.048 Adet |
%2,89 |
Tablo 2. Bağlı Ortalık ve İştiraklerin Lokasyonları

Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No: 164/306 Çankaya /ANKARA

Demetevler Vatan Cad. No: 81 Yenimahalle /ANKARA

Büklüm Sok. No: 4 Kavaklıdere /ANKARA

Gn. Dr. Tevfik Sağlam Cad. No: 119 Etlik /ANKARA

Cumhuriyet Mahallesi Zübeyde Hanım Cad.

Serhat Mahallesi Milli Egemenlik Caddesi No: 38 VAN

Yenişehir, Kardelen Sk. D. No: 2, 34912 Pendik / İSTANBUL

Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No: 164/306 Çankaya / ANKARA

Bala-Haymana ANKARA
Lokman Hekim, entegre bir sağlık hizmeti sağlayıcısı olarak hasta odaklı ve bilimsel temelli çözümleri üretmektedir. Şirket, Türkiye'nin farklı illerinde faaliyet gösteren genel hastaneler, tıp merkezi ve tanı merkezinden oluşan geniş bir sağlık ağı aracılığıyla tanı, tedavi, rehabilitasyon ve sağlık hizmetleri sunar.
Lokman Hekim'in iş modeli, yüksek kaliteli sağlık hizmeti sunumunu finansal sürdürülebilirlikle birleştiren üç ana unsur üzerine kuruludur:

Hasta güvenliği ve etik değerlere dayalı klinik uygulamalar; nitelikli hekim kadrosu, ileri tıbbi teknoloji yatırımları ve güçlü kalite yönetim sistemiyle desteklenmektedir.
Lokman Hekim, medikal hizmetlerin yanı sıra lojistik destek, laboratuvar ve görüntüleme hizmetleri gibi tamamlayıcı alanlarda da faaliyet göstermekte; böylece değer zincirinin tüm halkalarını kendi bünyesinde yönetmektedir.
Şirket, halka arz sonrası düzenli temettü politikası, etkin maliyet yönetimi ve yenilenebilir enerji yatırımları (ör. Eskişehir GES projesi) ile finansal sürdürülebilirliği güçlendirmekte; enerji maliyetlerini azaltarak karbon ayak izini düşürmeyi hedeflemektedir.
Tablo 3. Lokman Hekim Değer Zinciri
| Değer Zinciri Konumu | Değer Zinciri Basamakları | Açıklama ve Tanım | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Tedarik Zinciri Yönetimi | Medikal ve Medikal Olmayan Malzemelerin Tedariği · |
||||
| Yukarı Yönlü Operasyon | Altyapının Sağlanması | · Fiziki Altyapı Dijital Altyapı · |
|||
| lar | İnsan Kaynakları Yönetimi | İşe Alım · · Eğitim ve Gelişim İş Gücü Planlaması · İlgili Süreçlerin Etkin Yönetimi · |
|||
| Ana Operasyonlar | Temel Operasyonlarımız | · Sağlık hizmetlerinin sunumu Hasta kabul · · Vaka teşhis ve tedavi süreçleri Tesis yönetimi · Cihaz ve ekipman bakım-onarım süreçleri · |
|||
| Destek Hizmetleri | · Temizlik, sterilizasyon, yemek, çamaşırhane ve teknik hizmetlerin yürü tülmesi (Lokman Hekim Lojistik) |
||||
| Atık Yönetimi | · Tehlikeli, tehlikesiz ve tıbbi atıkların yönetimi |
||||
| Aşağı Yönlü Operasyonlar | Faturalandırma ve Sigorta İşlem leri |
· Sunulan sağlık hizmetlerinin ücretlendirilmesi Misafirlerin ödeme işlemleri · · Sigorta şirketleri ile kurulan iş birliklerinin yürütülmesi Sigorta işlemleri · |
Lokman Hekim, sürdürülebilirlik stratejisinin oluşturulmasında paydaşların aktif katılımını temel bir unsur olarak görmektedir. Şirket, sağlık hizmetlerinde toplumsal etkiyi artırmak ve paydaş güvenini pekiştirmek amacıyla düzenli iletişim mekanizmaları yürütmektedir. Paydaş grupları; çalışanlar, hastalar ve müşteriler, tedarikçiler, yatırımcılar ve hissedarlar, kamu kurumları, düzenleyici kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları (STK'lar), akademik kurumlar ve medya olarak belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda Lokman Hekim'in her bir paydaş grubuyla kullandığı iletişim araçları ve iletişim sıklığı yer almaktadır.
Tablo 4. Paydaş İletişimi
| Paydaş Grubu | İletişim Araçları | İletişim Araçları |
|---|---|---|
| Toplantılar ve geri bildirim oturumları Çalışanlar Kurumsal iç bültenler İç portal ve e-posta duyuruları |
Gerekli durumlarda Gerekli durumlarda Gerekli durumlarda |
|
| Hastalar ve Müşteriler | Çağrı merkezi / hasta ilişkileri birimi Memnuniyet anketleri Etik hat ve şikayet kanalları Sosyal medya hesapları Web sitesi / online iletişim formları |
Sürekli / Takip üzerine 6 ayda bir Sürekli talep üzerine Sürekli güncel Sürekli erişim |
| Tedarikçi değerlendirme toplantıları Kalite denetimleri Tedarikçiler Faaliyet raporları ve bilgilendirme e-postaları |
Yılda bir / gerekli durumlarda Yılda bir / resmi denetim takvimine göre Yılda bir |
|
| Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) Yatırımcılar ve Hissedarlar açıklamaları |
Gerekli durumlarda Gerekli durumlarda |


| Paydaş Grubu | İletişim Araçları | İletişim Araçları |
|---|---|---|
| Genel kurul toplantıları Finansal raporlar ve sunumlar Web sitesi / Yatırımcı ilişkileri portalı |
Yılda bir 3 ayda bir Sürekli güncel |
|
| Kamu Kurumları ve Düzenleyici Kuruluşlar | Faaliyet raporları Denetim ve ruhsat süreçleri kapsamında resmi yazışmalar Yerinde ziyaretler Proje bazlı iş birlikleri |
3 ayda bir Gerekli durumlarda Gerekli durumlarda Proje süresine bağlı/gerekli durumlarda |
| STK'lar, Dernekler ve Meslek Odaları | Ortak projeler ve toplumsal sorumluluk faali yetleri Faaliyet raporları Etkinlik ve konferans katılımları |
Yılda bir/proje bazlı 3 ayda bir Gerekli durumlarda |
| Akademik Kurumlar ve Üniversiteler | Akademik iş birlikleri Staj ve araştırma projeleri Ortak seminer ve paneller |
Proje veya dönemsel bazda Her eğitim döneminde Gerekli dönemlerde |
| Medya | Basın bültenleri Basın toplantıları ve röportajlar Sosyal medya paylaşımları |
Gerektiğinde / Sürekli Gerekli durumlarda Sürekli/haftalık |
| Danışmanlık ve Denetim Firmaları | Periyodik denetim toplantıları Bağımsız denetim raporları Geri bildirim ve uyum toplantıları |
3 ayda bir Yılda bir 6 ayda bir/gerekli durumlarda |
| Toplum ve Yerel Yönetimler | Sosyal sorumluluk projeleri Yerel etkinlikler ve destek programları Bilgilendirme toplantıları |
Yılda bir /proje bazlı Gerekli durumlarda 3 ayda bir/gerekli durumlarda |
2024 yılında sürdürülebilirlik yönetişimi kapsamında önemli hazırlık adımları atılmıştır.
Bu doğrultuda, Sürdürülebilirlik Komitesi'nin kurulması için gerekli ön çalışmalar yürütülmüş olup, ilgili görev tanımları, üyelik yapısı ve alt çalışma gruplarına ilişkin hazırlıklar tamamlanma aşamasına getirilmiştir.
2025 yılı içerisinde Yönetim Kurulu kararı alınarak Komite'nin resmi olarak kurulması ve Şirket'in sürdürülebilirlik stratejisinin koordinasyonundan sorumlu merkezi yapı olarak faaliyete geçmesi planlanmaktadır.
Lokman Hekim'in sürdürülebilirlik yönetişim yapısı üç aşamadan oluşacak şekilde tasarlanmaktadır. Operasyonel seviyeden başlayarak üst yönetime ve Yönetim Kurulu'na doğru bir iletişim akışı kurulması; risk ve fırsatların tanımlanması, değerlendirilmesi ve mevcut strateji kapsamında gerekli aksiyonların verilmesini sağlamak amacıyla planlanmaktadır. Yönetim Kurulu'nun gözetiminde ve ona bağlı komitelerin katkısıyla yapılandırılması planlanan bu sistem, risk ve fırsatların etkin bir şekilde izlenmesi, denetlenmesi ve yönetilmesi için gerekli kurumsal yönetişim altyapısını oluşturmayı hedeflemektedir.
Komitenin belirlemiş olduğu Sürdürülebilirlik Çalışma Gruplarının çalışmalarıyla, şirketin risk yönetimi yaklaşımı ve sürdürülebilirlik stratejisinin operasyonel düzeye entegrasyonu; buna paralel olarak operasyonel düzeyde belirlenen risk ve fırsatların yönetim seviyesine raporlanması hedeflenmektedir.
Lokman Hekim Yönetim Kurulu, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili stratejilerin belirlenmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinden sorumlu en üst yönetim organı olarak yapılandırılacaktır. Sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatların, Yönetim Kurulu tarafından en üst düzeyde izlenmesi ve değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Kurulun, sürdürülebilirlik ve iklim konularını kısa, orta ve uzun vadeli iş hedefleri, politikaları ve stratejileri açısından ele alması planlanmaktadır. Ayrıca sürdürülebilirlik stratejisinin, şirketin genel iş modeli ve uzun vadeli hedefleriyle entegrasyonunun sağlanması amaçlanmaktadır.
Yönetim Kurulu'nun, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatları düzenli olarak incelemesi ve bu unsurları stratejik karar alma süreçlerine entegre etmesi planlanmaktadır. Finansman ve kaynak tahsisine ilişkin kararların (örneğin yeşil enerji yatırımları gibi) alınması, karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik stratejik adımların belirlenmesi ve bu süreçlerin onaylı eylem planlarıyla gözetiminin sağlanması hedeflenmektedir.
Lokman Hekim, sürdürülebilirlik çalışmalarını hizmet sunduğu bireylerin ihtiyaçlarına yanıt verebilecek şekilde, sistematik ve kurumsal iş stratejisiyle uyumlu biçimde yürütmeyi planlamaktadır. Bu kapsamda hazırlanacak sürdürülebilirlik stratejisinde, risk ve fırsatların değerlendirilmesi; sağlık sektörünün ve Lokman Hekim'in kısa ve uzun vadede maruz kalabileceği tehditlerin ve fırsatların göz önünde bulundurulması hedeflenmektedir.
Sürdürülebilirliğin, Lokman Hekim'de ayrı bir faaliyet alanı değil, iş yapış biçiminin ayrılmaz bir parçası olarak ele alınması planlanmaktadır. Bu doğrultuda sürdürülebilirlik stratejisinin, kurumsal iş stratejisiyle uyumlu şekilde yapılandırılması ve şirketin genel hedeflerini destekleyecek biçimde kurgulanması amaçlanmaktadır.


Şirket operasyonlarının yönetim ilkelerine uyumunu gözetmek, sürdürülebilirlik, etik, şeffaflık ve kamusal raporlama süreçlerinin geliştirilmesini sağlamakla görevlendirilecektir.
Şirketin varlığını ve gelişimini tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisini yapmak, uygun risk yönetim stratejilerini geliştirmek ve bu kapsamda sürdürülebilirlik risklerini değerlendirmek üzere çalışacaktır.
İç ve dış denetim süreçlerinin etkinliğini artırmak, mevzuata uyumu gözetmek ve sürdürülebilirlik raporlamasının doğruluğunu sağlamaya yönelik çalışmalarda bulunacaktır.
Şirketin sürdürülebilirlik stratejisini yönetmek, iklimle bağlantılı risk ve fırsatları izlemek, hedefleri belirlemek ve alt çalışma gruplarının koordinasyonun sağlamakla görevlendirilecektir.
Sürdürülebilirlik Çalışma Grupları, Sürdürülebilirlik Komitesi altında yapılandırılacak olup şu alanlarda faaliyet göstermesi planlanmaktadır:
Bu grupların, ilgili birimlerden temsilcilerin katılımıyla faaliyet göstermesi; risklerin erken tespitini sağlaması, sürdürülebilirlik performansını izleyerek Sürdürülebilirlik Komitesi'ne düzenli raporlama yapması planlanmaktadır.

Tablo 5. Sürdürülebilirlik Komitesi Üyeleri ve Görevleri
| Başlık | Planlanan Rol ve Açıklama | Üye Atama Şekli (Planlanan) |
Toplanma Sıklığı ve Katı - lımcı Yapısı (Planlanan) |
|---|---|---|---|
| Sürdürülebilirlik Komitesi |
ESG performansını yönetmek, stratejilerin uygulanmasını koordine etmek, TSRS kapsa - mında raporlama yapmak ve iklimle bağlantılı risk-fırsat - ların kurumsal stratejiye en - tegrasyonunu sağlamak üzere kurulması planlanmaktadır. |
Yönetim Kurulu kara - rıyla atanacaktır. |
Yılda en az 2 kez olağan top - lantı yapılması; toplantılara komite üyeleri, sürdürülebilir - lik yöneticisi, ilgili direktörler ve çalışma grubu temsilcileri - nin katılması planlanmaktadır. Gerekli hallerde çevrim içi ek toplantılar düzenlenebilir. |
| Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı |
Komite toplantılarını yönet - mek, gündem ve karar sü - reçlerini koordine etmek, Yönetim Kurulu ile iletişimi sağlamakla görevli olacaktır. |
Yönetim Kurulu ta - rafından 3 yıl süreyle atanacaktır. |
Komite toplantılarına başkan - lık edecek; gerektiğinde Yöne - tim Kurulu, Mali İşler Müdürü ve sürdürülebilirlik yönetici - siyle değerlendirme toplantıla - rı yapacaktır. |
| Sürdürülebilirlik Komitesi Üye / Üye - leri |
Şirketin sürdürülebilirlik stra - tejilerinin uygulanmasına kat - kı sağlamak, ESG performan - sının iyileştirilmesi ve TSRS kapsamında raporlamaya des - tek vermekle görevlendirile - cektir. Komite toplantılarına aktif olarak katılır. |
Yönetim Kurulu tara - fından atanacaktır. |
Kurulu ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grubuyla değerlen - dirme toplantıları yapacaktır. |
| Çevresel Atık Yönetimi Çalışma Grubu |
Enerji ve su verimliliği, atık yönetimi ve çevresel perfor - mans göstergelerinin izlenme - sinden sorumlu olacaktır. |
Komite tarafından ata - nacaktır. |
Yılda en az 2 kez, teknik hiz - metler, lojistik ve finans tem - silcileriyle toplantı yapılacak - tır. |
| Sosyal Sorumluluk ve İnsan Kaynakları Çalışma Grubu |
Çalışan hakları ve toplumsal katkı faaliyetlerini yönetecek - tir. |
Komite tarafından gö - revlendirilecektir. |
Yılda en az 2 kez, İnsan Kay - nakları Direktörlüğü ve Ku - rumsal İletişim temsilcileriyle toplantı yapılacaktır. |
| İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışma Grubu |
Çalışan sağlığı ve güvenliği süreçlerini yürütecek, İSG performansını raporlayacaktır. |
Komite tarafından gö - revlendirilecektir. |
Yılda en az 2 kez, İnsan Kay - nakları Direktörlüğü yönetici - leriyle ortak toplantılar düzen - lenecektir. |
Lokman Hekim, iklim değişikliğinin faaliyetleri üzerinde yaratabileceği etkileri bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmekte; çevresel, operasyonel ve finansal boyutlarıyla düzenli olarak analiz etmektedir. Şirket, bu kapsamda yürüttüğü risk değerlendirme süreci ile iklimle bağlantılı risk ve fırsatları tespit etmiş; bunların iş modeli, değer zinciri, hizmet sürekliliği ve kurumsal strateji üzerindeki potansiyel etkilerini tanımlamıştır.
İklimle ilgili risk ve fırsatlar, stratejik planlama süreçleriyle uyumlu zaman vadeleri esas alınarak sınıflandırılmaktadır:
Kısa vade: 0 - 3 Yıl
Orta vade: 3 - 5 Yıl
Uzun vade: 5 Yıl ve üzeri
Bu sınıflandırma, olası fiziksel ve geçiş risklerinin etkin biçimde yönetilmesini ve ortaya çıkan fırsatların kurumsal hedeflerle uyumlu şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Lokman Hekim ise iklim değişikliğinin sağlık sektörü üzerindeki etkilerini hem geçiş hem de fiziksel riskler çerçevesinde ele alarak, bu riskleri kurumsal risk yönetimi sistemine entegre etmektedir.
Tablo 6. Risk Türleri
| Risk Türü | Alt Kategori |
|---|---|
| Politika/ Hukuk | |
| Geçiş Riskleri | Teknoloji |
| Pazar | |
| İtibar | |
| Akut | |
| Fiziksel Riskler | Kronik |
Lokman Hekim, faaliyet gösterdiği sağlık sektörünün dinamiklerini, iş modelini ve iç süreçlerini dikkate alarak, kısa, orta ve uzun vadede finansal performansını makul ölçüde etkileyebilecek iklimle ilgili risk ve fırsatları belirlemiştir.
Bu kapsamda, söz konusu risk ve fırsatların iş modeli ve değer zinciri üzerindeki olası yansımaları, stratejik karar alma mekanizmalarına etkileri ve finansal sonuçlar üzerindeki muhtemel etkileri analiz edilmiştir.
Lokman Hekim, bu değerlendirmeleri düzenli olarak güncelleyerek, iklim değişikliğinin faaliyetleri üzerindeki etkilerini yönetmeyi ve sürdürülebilir büyümeyi desteklemeyi amaçlamaktadır.

2024 yılı, Lokman Hekim'in ilk raporlama dönemi olması nedeniyle karşılaştırmalı bilgilere yer verilmemiştir. İlerleyen dönemlerde, sürdürülebilirlikle ilgili metrik ve hedeflere ilişkin karşılaştırmalı bilgilere raporun ilgili bölümlerinde yer verilecektir.
Tablo 7. Fiziksel Riskler
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerindeki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Vektör Kaynaklı Has talıkların Yayılımı ve Salgın Yönetimi Yükü (Kronik Fiziksel Risk) |
Orta-Uzun Vade | İklim değişikliğine bağlı olarak sivrisinek, kene ve diğer vektörlerin yaşam alanı ve üreme dönemleri genişlemektedir. Bu durum, başta Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi olmak üzere Batı Nil Virüsü gibi hastalıkların artışına yol açabilir. |
Bu riskin etkisi tüm değer zincirine yayılmaktadır. Vektör kaynaklı hastalıkların artışı; hasta yoğunluğu, laboratuvar kapa sitesi ve tedarik süreçleri üzerinde baskı oluşturabilir. Koruyucu ekipman, ilaç ve test mal zemesi temininde gecikmeler yaşana bilir, enfekte atık miktarındaki artış sterilizasyon yükünü yükseltebilir. |
Vektör kaynaklı hastalık riski, Lokman Hekim'in stratejik planlamasında salgın yönetimi ve halk sağlığı öncelikleriyle ilişkilendirilmektedir. Erken uyarı sistemlerinin güçlendiril mesi, izolasyon alanlarının planlanması ve personelin periyodik eğitimlerinin artırılması hedeflenmektedir. Bölgesel sağlık müdürlükleriyle veri paylaşımı ve koordinasyonun güçlendi rilmesi, olası salgın dönemlerinde hızlı karar almayı ve hizmet sürekliliğini destekleyecektir |
Vektör kaynaklı hastalık ların yayılımı; laboratu var testleri, ilaç kullanı mı, koruyucu malzeme ve hijyen uygulamalarında ek maliyet artışlarına yol açabilir. Uzun süren salgın dö nemlerinde, artan hasta yoğunluğu ve personel yükü işletme giderlerini yükseltebilir. Bu nedenle Lokman Hekim, salgın yönetimi ve halk sağlığına yönelik altyapı yatırımlarını uzun vadeli finansal planlama sına dahil etmeyi hedefle mektedir. |
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerindeki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Hava Kalitesi Bozul ması (PM2.5 ve Ozon Artışı) (Kronik Fiziksel Risk) |
Uzun-Orta Vade | Türkiye'de özellikle yaz ay larında sıcak hava dalgaları, endüstriyel faaliyetler ve trafik yoğunluğu sonucunda yer seviyesi ozon ve ince partikül madde (PM2.5) konsantrasyonları yüksel mektedir. Kış aylarında ise özellikle büyük şehirlerde kömür ve biyokütle kulla nımı sonucu hava kirliliği artmaktadır. |
Bu riskin etkisi özellikle ana operas yonlar ve destek hizmetleri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Hava kirliliği, solunum ve kardiyo vasküler rahatsızlıklarda artışa neden olarak acil servis ve polikliniklerde hasta yoğunluğunu artırabilir. Bu durum, personel iş yükünü yük seltirken, solunum rahatsızlıkları olan çalışanlarda işe devamlılık sorunları na yol açabilir. Ayrıca, iç ortam hava kalitesinin bozulması; tıbbi cihaz performansını, steril ortam koşullarını ve hasta kon forunu olumsuz etkileyebilir. |
Hava kalitesi bozulması riski, Lokman Hekim'in stratejik planlamasında hasta ve çalışan sağlığının korunması açı sından öncelikli konular arasında yer almaktadır. Bu kapsamda, yerel hava kalitesi veri lerinin günlük takibi ve yüksek riskli günlerde önleyici uyarı sistemlerinin devreye alınması hedeflenmektedir. Kapalı alanlarda hava filtrasyon sistem lerinin PM2.5 ve ozon seviyelerine göre optimize edilmesi ve düzenli bakımının yapılması planlanır. Riskli dönemlerde, kronik solunum has taları için proaktif randevu planlaması ve tele-sağlık hizmetlerinin artırılması stratejik öncelikler arasındadır. Ayrıca, personelin yüksek kirlilik gün lerinde maske kullanması ve açık hava aktivitelerinin sınırlandırılması yönün de kurum içi uygulamaların geliştiril mesi amaçlanmaktadır. |
Artan hava kirliliği, hasta sayısındaki yükselme nedeniyle tıbbi sarf, ilaç ve enerji tüketiminde ek maliyetler yaratabilir. Filtrasyon sistemlerinin yenilenmesi, bakım giderlerinin artması ve personel izin maliyetleri operasyonel giderleri yükseltebilir. Ayrıca, iç ortam hava kalitesi yatırımları (filtre değişimi, izleme sensör leri, HVAC modernizas yonu) kısa vadede finan sal yük oluştursa da uzun vadede sağlık hizmetle rinin kalitesi ve çalışan verimliliğini artırarak kurumsal dayanıklılığı güçlendirecektir. |
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerindeki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Gıda Güvenliği ve Besin Kaynaklı Has talıklar (Kronik Fiziksel Risk) |
Orta-Uzun Vade | İklim değişikliği, sıcaklık ve nem değişimleri yoluyla gıda üretim, depolama ve taşıma süreçlerini olumsuz etkilemekte, bakteri ve patojen üremesini hızlandırmaktadır. Bu durum gıda kaynaklı hastalıkların (salmonella, E. coli vb.) artışına neden olmaktadır. |
Bu riskin etkisi, Lokman Hekim'in ana operasyonları olan hasta kabul, tedavi ve beslenme hizmetleri üzerin de yoğunlaşmaktadır. İklim değişikliğine bağlı sıcaklık ve nem artışı; gıda depolama ve taşıma süreçlerinde bozulma riskini artırarak gıda zehirlenmesi ve bağırsak enfek siyonlarına yol açabilir. Bu durum, özellikle bağışıklık sis temi zayıf hasta gruplarında komp likasyon riskini yükseltir ve acil servislerde hasta yoğunluğu artışına neden olabilir. |
Gıda güvenliği riski, Lokman Hekim'in stratejik planlamasında hasta sağlığı ve hijyen yönetimi açısından öncelikli olarak ele alınmaktadır. Bu kapsamda, hastane mutfaklarında ve tedarik zincirinde sıcaklık kontrollü depolama ve taşıma standartlarının sıkılaştırılması planlanmaktadır. Gıda tedarikçilerinin iklim değişikliği ne karşı uyum önlemlerinin periyodik olarak denetlenmesi ve personelin gıda hijyeni konusundaki eğitimlerinin sık laştırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, yüksek sıcaklık dönemlerinde menülerin bozulma riski düşük ürün lere göre planlanması ve gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesine yönelik erken uyarı ve kontrol mekanizmalarının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. |
Artan sıcaklık ve nem, gıda atıklarında artış ve tazeleme maliyetlerinde yükselme ile sonuçlana bilir. Soğuk depolama, taşıma ve hijyen kontrol yatırım ları kısa vadede ek mali yet yaratmakla birlikte, uzun vadede gıda kay naklı hastalık risklerinin azalması ve hasta güven liğinin korunması yoluyla operasyonel sürdürülebi lirliği destekleyecektir. |
Tablo 8. Geçiş Riskleri
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerinde ki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Enerji ve ETS Kaynaklı Karbon Maliyeti (Geçiş Riski – Politika/Hukuk + Pazar + Finansal) |
Orta- Uzun Vade | Türkiye'de 2026 itibarıyla devreye alınması planlanan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında elektrik ve doğalgaz tüketiminden kay naklanan emisyonlara karbon fiyatı yansıyacaktır. Lokman Hekim'in 7/24 faaliyet göste ren hastaneleri, enerji yoğun çamaşırhane ve catering tesis leri ile lojistik operasyonları bu durumdan doğrudan etkile necektir. |
Bu risk, Lokman He kim'in enerji yoğun faali yetlerinde maliyet artışına neden olabilir. Hasta nelerde yüksek elektrik tüketimi karbon fiyatla rının enerji faturalarına yansımasına yol açarken, çamaşırhane ve catering hizmetlerinde doğalgaz maliyetleri artabilir. Lo jistik operasyonlarında ise yakıt fiyatlarına Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kaynaklı ek maliyetlerin yansıması beklenmektedir. |
Enerji Verimliliği: Bina otomasyon sistemleri, ısı geri kazanım, verimli cihaz yatırımları. Aydın latmada LED tercih edil mesiyle enerji tüketiminin azaltılması hedeflenebilir. Yenilenebilir Enerji: Has tane ve lojistik tesislerde çatı tipi GES projeleri ile öz-tüketim elektrik üretimi. Yakıt Çeşitlendirme: Lojistik filoda elektrikli/ hibrit araç geçiş planı, do ğalgaz yerine ısı pompası veya biyogaz kullanımı. Karbon Yönetimi: Tesis bazında kapsam 1–2 emisyon envanteri, TS RS-S2 uyumlu karbon raporlaması, ETS'ye hazırlık için karbon mali yet senaryoları. |
Karbon fiyatlaması ve enerji mali yetlerindeki artış, Lokman Hekim'in faaliyet giderlerinde yükselişe yol açabilir. Elektrik, doğalgaz ve yakıt maliyetlerinin artması, özellikle hastane, çamaşırhane ve lojistik birimlerinin operasyonel bütçeleri üzerinde baskı oluşturabilir. Uzun vadede karbon maliyetlerinin artışı, finansal planlamada enerji verimli liği yatırımlarına daha fazla kaynak ayrılmasını gerektirebilir. Bu durum kısa vadede ek maliyet yaratmakla birlikte, uzun vadede karbon risk lerine karşı finansal dayanıklılığı artıracaktır. |
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerinde ki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Düşük Karbonlu Ürün ve Tedarik Zinciri Talebi (Geçiş Riski – Pazar/İtibar Riski) |
Orta – Uzun Vade | Yeşil kamu alımları, akreditas yonlar ve kurumsal alıcıların çevresel kriterleri nedeniyle sağlık sektöründe kullanılan sarf malzemeleri, tekstil ürün leri, tıbbi cihaz ve ambalajlar da düşük karbonlu ürün talebi artmaktadır. Lokman Hekim; tıbbi sarf, tekstil, temizlik ürünleri ve lojistik hizmetle rinde bu talebe bağımlıdır. |
Bu risk, Lokman He kim'in satın alma, hizmet sunumu ve marka yöne timi süreçlerinde etkili olabilir. İhalelerde düşük karbonlu veya çevre dostu ürün sunmayan hizmetlerin avantaj kaybı yaşaması, rekabet gücünü zayıfla tabilir. Kısa vadede eko-etiketli ve sürdürülebilir ürünle rin daha yüksek maliyeti operasyonel giderleri artırabilir. Ayrıca, sağlık turizminde artan "yeşil hastane" bek lentilerinin karşılanmama sı, itibar riski yaratabilir. |
Lokman Hekim, tedarik zincirinde çevresel etkile ri azaltmak amacıyla yeşil tedarikçi kodu oluştur mayı ve tedarikçilerden karbon ayak izi ile LCA belgeleri talep etmeyi planlamaktadır. Satın alma süreçlerinde eko-etiketli, düşük kar bonlu ve geri dönüştü rülmüş içerikli ürünlerin tercih edilmesi, tek kul lanımlık plastikler yerine geri dönüştürülebilir ambalajların kullanılması hedeflenmektedir. Ayrıca, tedarik zinciri sür dürülebilirlik politikasının yayımlanması ve "yeşil alım oranı" göstergesinin izlenmesi planlanmak tadır. |
Yeşil tedarik uygulamaları kısa vadede eko-etiketli ürün ve malzeme maliyetlerini artırabilir. Ancak uzun vadede enerji ve kaynak verimliliği, atık azal tımı ve itibar kazanımı sayesinde finansal fayda sağlaması beklenmektedir. Ayrıca, düşük karbonlu tedarik zincirine geçiş; ihale süreçlerinde rekabet avantajı yaratabilir ve sürdü rülebilirlik kriterlerine uyum sayesinde yatırımcı güvenini güçlendirebilir. |
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerinde ki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Sağlık Turizminde İtibar Riski (Geçiş Riski – İtibar Riski) |
Orta-Uzun Vade | Uluslararası hastaların özellik le Avrupa'dan gelenlerin "ye şil hastane" standartlarını ve sürdürülebilir sağlık hizmet lerini talep etmesi. Lokman Hekim'in sağlık turizminde büyüme stratejisi bu beklenti lere bağlıdır. |
Bu risk, Lokman He kim'in sağlık turizmi faa liyetleri ve marka değerini doğrudan etkileyebilir. Uluslararası hastaların "yeşil hastane" standart larına öncelik vermesi, çevre dostu uygulamaları sınırlı tesislerin tercih edilmemesine ve hasta kaybına yol açabilir. Bu durum, sağlık turizmi gelirlerinde azalma ve uluslararası pazarlarda re kabet gücünün zayıflaması riskini doğurabilir. |
Şirket, sağlık turizminde rekabet avantajını korumak amacıyla Yeşil Hastane Sertifikasyonu (ör. LEED, JCI çevresel modülleri) almayı hedeflemektedir. Enerji, su, atık ve karbon göstergelerini içeren sür dürülebilirlik KPI rapor lamasının güçlendirilmesi ve bu verilerin uluslarara sı hasta iletişiminde şeffaf biçimde paylaşılması planlanmaktadır. Ayrıca, uluslararası tanı tım ve pazarlama mater yallerinde "yeşil sağlık hizmeti" vurgusunun öne çıkarılması, stratejik iletişim yaklaşımının bir parçası olacaktır. |
Yeşil hastane yatırımları kısa vadede sertifikasyon ve altyapı iyileştirme maliyetlerini artırabilir. Ancak uzun vadede çevre dostu tesislerin daha yüksek hasta tercih oranı, uluslararası iş birlikleri ve itibar artışı sayesinde gelirleri desteklemesi beklen mektedir. Bu nedenle, sürdürülebilir turizm odaklı yatırımların Lokman Hekim'in sağlık turizminden elde ettiği gelirleri çeşitlendirmesi ve güçlendirmesi öngörül mektedir. |
| Risk Türü | Zaman Dilimi | Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerinde ki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Tıbbi Atık ve Sterilizasyon Yükümlülükleri (Geçiş Riski – Teknoloji ve Mevzuat) |
Kısa-Orta | Sağlık sektöründe kimyasal kullanım, tıbbi atıkların yöne timi ve sterilizasyon süreçleri, çevre ve iklim değişikliğiyle bağlantılı düzenlemeler kapsa mında çeşitli geçiş risklerine işaret edebilmektedir. Lokman Hekim'in faaliyetlerinde kul lanılan kimyasal maddeler, tıbbi cihazlar ve laboratuvar malzemeleri zaman içinde değişebilecek ulusal ve ulus lararası standartlara bağlı olarak ek izin ya da süreç uyarlamaları gerektirebilir. Benzer şekilde, tıbbi atıkların toplanması ve sterilizasyonu na dair yükümlülüklerin daha sıkı hale gelmesi, maliyetler ve operasyonel düzenlemeler açısından bazı zorluklar yarat ma potansiyeli taşımaktadır. Ayrıca sürdürülebilir atık yönetimine yönelik serti fikasyon ve belgelendirme uygulamalarının yaygınlaşma sıyla birlikte, geri dönüşüm ve ayrıştırma süreçlerinde yeni gerekliliklerin gündeme gel mesi söz konusu olabilir; bu da Lokman Hekim açısından ek altyapı veya süreç yatırım larını gündeme getirebilecek unsurlar arasında değerlendi rilmektedir. |
Bu düzenlemeler Lokman Hekim için, kimyasal maddeler ve tıbbi cihazlara yönelik ek izin ve lisans gereklilikleri nedeniyle idari yük ve işlem maliyetlerinin artmasına; tıbbi atık ve sterilizasyon süreçlerinde altyapı yatırımı ve operasyonel uyarlama zorunluluğu doğmasına yol açabilir. Ayrıca sertifikasyon ve belgelendirme süreçleri kapsamında ek finansal maliyetler oluşması, geri dönüşüm ve sürdürülebilir atık yönetimi standartları doğrultusunda tedarik zinciri ve süreç yönetiminde ek baskılar yaratması muhtemeldir. Uyumun sağlanmaması durumunda ise idari yaptırımların yanı sıra çevresel sorumlulukların ağırlaşması ve kurumsal itibarın zedelenmesi söz konusu olabilir. |
Lokman Hekim, çevre ve iklimle ilgili düzenlemeleri takip ederek gerekli uyum adımlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Su ve enerji verimliliğini artıracak uygulamaların süreçlere dahil edilmesi, emisyon ve su kullanımının izlenmesi, atık ve sterilizasyon yönetiminin güncel standartlara göre şekillendirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca sıfır atık yaklaşımı doğrultusunda ayrıştırma, geri dönüşüm ve raporlama süreçlerinin geliştirilmesi hedeflenmekte; bu alanlardaki performansın düzenli olarak değerlendirilmesi sürdürülebilirlik stratejisinin bir parçası olarak ele alınmaktadır. |
Tablo 9. Geçiş Riskleri
| Fırsat Başlığı | Zaman Dilimi |
Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerin deki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Yeşil Hastane Uygulamaları |
Kısa-Orta-U zun Vade |
Yeşil Hastane uygulamaları; enerji verimlili ği, atık yönetimi, karbon salınımı nın azaltılması, su tasarrufu, çevre dostu bina tasarımları ve sürdürülebilir sağlık hizmetleri sunmayı amaç layan bir yakla şımdır. Ulusal ve uluslararası sağ lık sektöründe artan çevresel so rumluluk bilinci, hasta ve çalışan memnuniyetini artırırken aynı zamanda marka değerine katkı sağlamaktadır. |
Yeşil Hastane yaklaşımı, Lokman Hekim'in sağlık hizmeti sunum zincirinin tüm aşamalarında çevresel verimliliği güçlendiren bir fırsattır. Enerji, su ve atık yönetiminde yapılacak iyileştirmeler uzun vadede işletme maliyetlerini azaltırken, hasta ve çalışan memnuniyetini artırarak kurumsal itibar ve rekabet gücünü destekler. |
Lokman Hekim'in Yeşil Hastane uygulamalarında başarı sağlaması için ku rumsal stratejiye sürdürüle bilirlik hedeflerinin entegre edilmesi ve kapsamlı bir "Yeşil Hastane Yol Harita sı" oluşturulması hedeflen mektedir. Bu kapsamda, enerji verim liliği, yenilenebilir enerji kullanımı ve atık su geri dönüşümü gibi alanlara yatırım yapılması; personel ve hasta yakınlarının çevre dostu uygulamalar konu sunda bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, uluslararası geçer liliğe sahip Yeşil Hastane, LEED ve BREEAM gibi sertifikasyon süreçlerine katılım planlanmakta, karbon ayak izi ve enerji tüketimi gibi performans göstergelerinin düzenli olarak izlenip raporlanması öngörülmektedir. Üniversiteler, çevre ku ruluşları ve teknoloji firmalarıyla kurulacak iş birlikleriyle stratejinin sür dürülebilirliğinin güçlendi rilmesi amaçlanmaktadır. |
Enerji verimliliği ve kay nak tasarrufu yatırımları kısa vadede ek sermaye gerektirse de uzun vadede işletme giderlerini azaltarak finansal sürdürülebilirliği güçlendirir. Ayrıca Yeşil Hastane sertifikasyonu, uluslararası hastalar nez dinde güvenilirlik sağlaya rak gelir artışı potansiyeli yaratır. |
| Fırsat Başlığı | Zaman Dilimi |
Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerindeki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Sağlık Turizmi ve Sürdürülebilir Marka Algısı |
Kısa-Orta-U- zun Vade |
Lokman Hekim aracılığıy- la yürütülen sağlık turizmi faaliyetleri, kurumun ulus- lararası hasta portföyünü genişletmesi için önemli bir fırsat sunmaktadır. Sağlık turizmi; yüksek kaliteli, güvenilir ve çev- reye duyarlı sağlık hizmet- lerinin yabancı hastalara ulaştırılmasıyla birlikte, Lokman Hekim'in sür- dürülebilir marka algısını güçlendiren stratejik bir alan haline gelmiştir. | Bu fırsatın etkisi hizmet sunumu, pazarlama ve müşteri ilişkileri aşamalarında yoğunlaşmaktadır. Sürdürülebilir ve çevre dostu sağlık hizmetleri; hasta deneyimi, kalite yönetimi, iletişim ve marka konumlandırma süreçlerinde fark yaratır. Uluslararası hastaların beklentilerine uyum sağlanması, gelir çeşitliliğini ve marka bilinirliğini artırır. Bu yaklaşım, Lokman Hekim'in sağlık turizmi değer zincirinde hem operasyonel hem de itibari rekabet avantajı sağlar. | Lokman Hekim'in sağlık turizmi alanında başarı sağlaması için uluslararası akreditasyon ve sağlık turizmi yetki belgelerinin artırılması, ayrıca JCI gibi kalite sertifikasyonlarının güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Yabancı hasta memnuniyetini artırmak amacıyla çok dilli personel, tercüme, transfer ve konaklama hizmetlerinin geliştirilmesi planlanmaktadır. Sürdürülebilirlik ve çevre dostu yaklaşımları öne çıkaran marka iletişim stratejileriyle global pazarlarda görünürlüğün artırılması ve tedavi hizmetlerini turizm, rehabilitasyon ve kültürel deneyimlerle birleştiren sağlık turizmi paketlerinin oluşturulması amaçlanmaktadır. Ayrıca, uluslararası sigorta şirketleri, seyahat acenteleri, üniversiteler ve sağlık turizmi kuruluşlarıyla stratejik iş birlikleri kurulması ve yabancı hasta sayısı, memnuniyet oranı ile finansal getirilerin düzenli izlenip raporlanması hedeflenmektedir. Bu şekilde, hizmet kalitesinin sürekli olarak geliştirilmesi ve Lokman Hekim'in sağlık turizminde sürdürülebilir bir marka konumuna ulaşması amaçlanmaktadır. | Sağlık turizmi faaliyetleri, döviz baz- lı gelir artışı ve marka değerindeki yükseliş yoluyla finansal performansa doğrudan katkı sağlar. Uluslararası sertifikasyonlara yapılan yatırımlar kısa vadeli maliyet yaratmakla birlik- te, uzun vadede rekabet avantajı ve itibar getirisi sağlar. |
| Fırsat Başlığı | Zaman Dilimi |
Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerin deki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Yenilenebilir Enerji Kullanımı |
Kısa-Orta-U zun Vade |
Lokman Hekim, faaliyet gösterdiği hastane ve tıp merkezlerinde yüksek enerji tüketimine sahip bir yapıya sahiptir. Bu kapsamda GES yatırım ları ve yenilenebilir enerji kullanımı; enerji verimliliğini artırmak, elektrik tüketiminden kaynaklı karbon salım larını azaltmak ve enerji arz güvenli ğini güçlendirmek açısından stratejik bir fırsat oluşturmaktadır. Yenilenebi lir enerji kaynaklarının devreye alın ması, hem operasyonel maliyetlerde azalma hem de çevresel sorumluluk bilincinin güçlenmesi yoluyla uzun vadeli rekabet avantajı sağlayacaktır. |
Bu fırsatın etkisi özellikle enerji yöne timi, altyapı ve tesis işletimi aşamalarında görülmektedir. Hastane ve tıp mer kezlerinde güneş enerjisi sistemlerinin kurulması ve enerji verimli teknolojilerin kullanılması, ope rasyonel maliyetleri ve karbon ayak izini azaltır. Lojistik ve destek hizmetlerinde enerji verimliliğinin ar tırılması, kaynak kullanımı ve sürdü rülebilir performans açısından önemli kazanımlar sağlar. Bu dönüşüm, Lok man Hekim'in değer zincirinde enerji bağımlılığını azalta rak uzun vadeli mali istikrar yaratır. |
Lokman Hekim'in yeni lenebilir enerji stratejisi, hastanelerde güneş panelle ri ve enerji verimli sistem lerin kullanılmasını hedef lemektedir. Enerji tüketimi ve karbon salınımı düzenli raporlanarak ESG kriterle rine entegre edilecek, so nuçlar şeffaf bir iletişimle paydaşlarla paylaşılacaktır. Enerji şirketleri, teknoloji sağlayıcıları ve üniversite lerle kurulacak iş birlikleri sayesinde kurum, sürdürü lebilir enerji alanında öncü bir kimlik kazanabilecektir. |
Güneş enerjisi yatırımları kısa vadede sermaye gerektirir ancak uzun vadede elektrik maliyetlerinde düşüş ve karbon maliyetlerine karşı korunma sağlar. Ay rıca yeşil finansman kaynaklarına erişim kolaylaşarak finansal sürdürülebilirlik güçlenir. |
| Fırsat Başlığı | Zaman Dilimi |
Tanım | İş Modeli ve Değer Zinciri Üzerindeki Etkiler |
Strateji ve Karar Alma Mekanizması Üzerin deki Etkiler |
Finansal Etkiler |
|---|---|---|---|---|---|
| Sürdürülebilir lik Yatırımları ve Finansman |
Orta-Uzun Vade |
ESG (Çevresel, Sosyal ve Yöne tişim) yatırımları; çevre dostu uy gulamalar, toplumsal sorumluluk projeleri ve kurumsal yönetişim standartlarının bütünleşik şekilde yönetilmesini ifade eder. Lokman Hekim, halka açık bir sağlık gru bu olarak sürdürülebilir büyüme ve kurumsal şeffaflık ilkelerine odaklanmakta, aynı zamanda sağ lık sektöründe çevresel ve sosyal etkilerini azaltacak projeler geliş tirmektedir. Ayrıca sürdürülebilir lik alanında yürüttüğü çalışmalar kapsamında TSRS (Türkiye Sür dürülebilirlik Raporlama Standart ları) raporlaması için profesyonel danışmanlık hizmeti almakta ve raporlamalarını bu standartlarla uyumlu şekilde yürütmektedir. ESG odaklı yatırımların artırıl ması hem finansman kaynakları na erişimi kolaylaştıracak hem de marka değerini güçlendirecektir. |
Bu fırsatın etkisi yatırım, finansman, tedarik ve raporla ma aşamalarında öne çıkmaktadır. ESG odaklı yatı rımlar, Lokman Hekim'in enerji verimliliği, su yö netimi, atık azal tımı ve sosyal etki alanlarında değer zinciri performan sını güçlendirir. Bu yaklaşım, ya tırımcı güvenini ve finansal kaynak çeşitliliğini artırır ken kurumsal iti barın sürdürülebi lirliğini destekler. Sürdürülebilir fi nansman araçları na erişim sayesin de Lokman Hekim, uzun vadede daha dirençli bir iş mo deli oluşturma po tansiyeline sahip tir. |
Lokman Hekim'in ESG yatırımlarına yönelik stratejisi, yeşil tahvil, sürdürülebilir kredi ve yatırım fonları gibi finansman kaynakla rından yararlanmayı hedeflemektedir. ESG performansının uluslara rası standartlara uygun olarak düzenli rapor lanması planlanmakta; yatırımlarda enerji ve rimliliği, yenilenebilir enerji, atık yönetimi ve sosyal projelere öncelik verilmesi öngörülmek tedir. Uluslararası yatı rımcılarla şeffaf iletişim kurulması, etik ilkelerin ve paydaş katılımının yö netim süreçlerine entegre edilmesiyle kurumsal yönetişimin güçlendiril mesi amaçlanmaktadır. |
ESG yatırımları, ulusla rarası yatırımcı güveni ni artırarak daha düşük maliyetli finansman ola naklarına erişimi sağlar. Uzun vadede sürdürü lebilir projelerden elde edilen tasarruf ve marka değeri artışı, finansal performansa olumlu yan sır. |

İklim değişikliğinin faaliyetler üzerindeki etkileri, Lokman Hekim'in ilk TSRS uyumlu sürdürülebilirlik raporunda kapsamlı biçimde değerlendirilmiş olup, bu değerlendirme her yıl düzenli olarak güncellenecektir. Senaryo analizlerinden elde edilen bulguları yılda en az bir kez gözden geçirerek alınacak aksiyonları ve dayanıklılık planlarını belirleyecektir.
Lokman Hekim'in iklim dirençliliği yaklaşımı, TSRS 2 ile uyumlu biçimde; senaryo analizleri, risk–fırsat değerlendirmesi ve hedefler etrafında yapılandırılmıştır. İklimle ilgili fiziksel ve geçiş riskleri, değer zincirinin tamamı için ele alınmış; iklim risk ve fırsatlarının etkilerini anlamak amacıyla küresel senaryo setleri esas alınarak şirketin sürdürülebilirliği ve dayanıklılığı analiz edilmiştir.
Senaryo analizleri yürütülürken, lokasyonlar, ekonomik faaliyetler, sosyal dinamikler ve teknolojik gelişmeler gibi makro eğilimler dikkate alınmıştır. Analiz sürecinde, IPCC'nin Temsili Konsantrasyon Yolları (RCP) ve Paylaşılan Sosyoekonomik Yollar (SSP) senaryoları ile Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 2050'ye Kadar Net Sıfır Emisyon (NZE2050), Açıklanan Taahhütler (APS) ve Belirtilen Politikalar (STEPS) senaryoları kullanılmıştır.
Uluslararası metodolojilere dayanan bu çerçeve, iklimle ilgili orta ve uzun vadeli potansiyel etkilerin tutarlı ve karşılaştırılabilir biçimde değerlendirilmesini amaçlamaktadır.
Lokman Hekim, iklimle ilgili karşı karşıya kaldığı riskler göz önüne alındığında, gelecekteki dirençliliği değerlendirmek için aşağıdaki senaryoların gerçekleşebileceği varsayımıyla hazırlanmıştır. İklim senaryo analizinde Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından geliştirilen senaryolar kullanılmıştır.
Net Sıfır Emisyon Yolu 2050 (Net Zero Emissions by 2050 Scenario – NZE)
Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) NZE Senaryosu, herhangi bir dengeleme olmaksızın 2050 yılına kadar net sıfır CO2 emisyonuna ulaşması için bir yol göstermektedir. Gelişmiş ekonomilerin diğerlerinden önce net sıfır emisyona ulaşacağı öngörülmektedir. Bu senaryoda özellikle 2030 yılına kadar evrensel enerji erişimi ve hava kalitesinde önemli iyileştirmeler olmak üzere, enerjiyle ilgili temel Sürdürülebilir.
Kalkınma Hedefleri (SKH) karşılanmaktadır. Küresel sıcaklık artışının sınırlı bir aşımla (en az %50 olasılıkla) 1,5 °C ile sınırlandırılmasıyla tutarlı olduğu belirtilmiştir (IEA, 2024).
IEA tarafından tanımlanmış ve düzenli olarak güncellenen Açıklanan Taahhütler Senaryosu, açıklanan hedef ve amaçların 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için gereken emisyon azaltımlarını ne ölçüde sağlayabildiğini göstermeyi amaçlamaktadır. APS'de ülkelerin ulusal hedeflerini tam olarak uyguladığı varsayılmaktadır. Fosil yakıtlar ve düşük emisyonlu yakıt ihracatçılarının geleceğini, tüm hedeflerin tam olarak uygulanmasının sonucuna göre öngörmektedir (IEA, 2024).
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından geliştirilen STEPS, hükümetlerin açıklanan tüm hedeflerin gerçekleştirileceğini peşinen kabul etmediği için, geleceğe yönelik daha temkinli bir kıyas ölçütü sunar. Bunun yerine, bu politikaların ve diğer enerjiyle ilgili hedeflerin belirtilen hedeflerine ulaşmak için uygulanan politikaların daha ayrıntılı, sektör bazında bir değerlendirmesini sunar ve yalnızca mevcut politika ve önlemleri değil, aynı zamanda geliştirilmekte olan politikaları da hesaba katar. STEPS, politika yapıcılardan önemli bir ek yönlendirme olmadan enerji sisteminin nereye gidebileceğini araştırır. STEPS'te değerlendirilen politikalar, Paris Anlaşması kapsamındaki Ulusal Katkı Beyanları (NDC) ve çok daha fazlası dahil olmak üzere geniş bir yelpazeyi kapsar (IEA, 2024).
Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından projeksiyonlarda kullanılmak üzere 21. yüzyılda sera gazı emisyonları ve atmosferik konsantrasyonlar, hava kirletici emisyonları ve arazi kullanımı için dört farklı Temsili Konsantrasyon Yolu (RCP) tanımlanmıştır. Senaryoların adlandırılmasında 2100 yılında ulaşılacak olan radyatif zorlama kullanılmıştır. RCP 2.6 senaryosunda küresel olarak sıkı azaltma önlemlerinin uygulandığı senaryodur. Emisyonlarda büyük bir azalma ile ısınmayı 2°C altında sınırlandırmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).
Bu senaryoda, küresel emisyonların yüzyılın ortalarında zirveye ulaşıp daha sonra düşüşe geçtiği varsayılmaktadır. İklim etkilerinin istikrara kavuştuğu ancak yine de önemli uyum önlemlerinin gerekli olduğu ılımlı bir yol sunmaktadır. Isınmayı 3°C ile sınırlandırmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).
İki ara senaryodan biridir. Emisyonları sınırlamak için bazı önlemlerin alındığı, ancak ek çabanın gösterilmediği varsayılmaktadır. Bu senaryoda küresel emisyonların artacağı, yüzyılın son çeyreğinde düşüşe geçeceği varsayımı bulunmaktadır. Isınmanın 3–4 °C arasında olması beklenmektedir (IPCC, 2014; IPCC, 2023).
Sera gazı emisyonlarının kontrolsüz bir şekilde artmaya devam ettiği senaryo olup, çok yüksek sera gazı emisyonları varsaymaktadır. Isınmanın 4°C'yi aştığı durumu temsil etmektedir. İklim değişikliğinin önemli derecede etkilediği yüksek riskli bir geleceği yansıtmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).
Ortak Sosyoekonomik Yollar (SSP'ler) RCP'lerden farklı olarak nüfus, ekonomik büyüme, eğitim düzeyi, teknolojik gelişim, şehirleşme ve iklim politikaları gibi sosyoekonomik faktörleri de değerlendirmektedir. SSP1 sürdürülebilir kalkınmaya odaklanan, çevresel kaygıları ön planda tutan bir dünyayı tanımlamaktadır. Çok düşük sera gazı emisyonları olup, 2050 civarında veya sonrasında net sıfıra düşeceği ve ardından farklı seviyelerde net negatif CO₂ emisyonlarının gerçekleşeceği varsayılmaktadır. Isınmayı 2°C'nin altında tutmak için tasarlanmıştır. RCP 2.6 ile uyumludur. Politikalar, kentleşen yaşam tarzlarıyla ilişkili kaynak kullanım verimliliğini optimize etmeye yönelmektedir. Yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası ölçeklerde ve kamu kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum arasında, yönetişimin tüm ölçeklerinde etkili ve kalıcı iş birliği ve dayanışma vardır. Daha sıkı çevre düzenlemeleri uygulanmaktadır (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).
Mevcut eğilimlerin büyük ölçüde devam ettiği durum değerlendirilmektedir. Yüzyılın ortalarına kadar orta düzey sera gazı emisyonları ve CO₂ emisyonlarının mevcut seviyelerde kaldığı senaryodur. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde yalnızca yavaş teknolojik ilerlemeye yol açmaktadır. Orta düzeydeki yolsuzluk, kalkınma politikalarının etkinliğini yavaşlatmaktadır. Çevresel endişeleri gidermek için ulusal ve uluslararası kurumlar, özel sektör ve sivil toplum arasında nispeten zayıf koordinasyon ve iş birliği vardır. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde yalnızca yavaş teknolojik ilerlemeye yol açmaktadır. Artan nüfus ve kaynak yoğunluğu, su kaynaklarının bozulmasını daha da kötüleştirmektedir. RCP 4.5 ile uyumludur (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).
Çevresel kaygılar geri plana itilir ve fosil yakıtlara olan bağımlılığın devam ettiği varsayılmaktadır. Çevre politikalarının önemi çok azdır. Küresel yönetişim ve kurumlar zayıftır. Kurumlar ve kuruluşlar arasında zayıf bir iş birliği vardır. Ülkeler arası havzaların rasyonel yönetimi, bölgesel rekabet ve ülkeler arası ortak su kaynaklarının artırılması konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle engellenmektedir. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde teknolojik ilerlemeyi engellemektedir. Ülkeler arasındaki ulusal rekabetler, kalkınma hedeflerine doğru ilerlemeyi yavaşlatmakta ve doğal kaynaklar için rekabeti artırmaktadır (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).

Hızlı ekonomik büyüme ve teknolojik ilerlemenin öncelikli olduğu, ancak bunun büyük ölçüde fosil yakıtlara dayandığı varsayılmaktadır. Teknolojik ilerlemelerin birkaç bölgede yoğunlaştığı ve eşitsiz gelişime yol açan yüksek eşitsizliğe sahip bir dünya varsayar. Gelecekteki emisyon miktarı kaynaklı çok yüksek ısınma durumunu temsil eder. Yüksek fosil yakıt tüketimini içermektedir. Bu yol, hem RCP 4.5 hem de RCP 8.5 senaryolarını etkileyerek iklim dayanıklılığında ve pazar erişiminde eşitsizlikler yaratabilir (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).
WWF (Doğal Hayatı Koruma Derneği) Water Risk Filter aracında yer alan Su Stresi Riski indikatörü kullanılarak su stresi analizleri gerçekleştirilmiştir. Lokman Hekim'in, iştirak ve bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği Ankara, İstanbul, Van ve Irak/Erbil lokasyonlarının su stresi seviyesinin "Yüksek ve Aşırı Yüksek" olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, WWF (Doğal Hayatı Koruma Derneği) Water Risk Filter aracı kullanılarak, temel su stresi indikatörünü içeren su kıtlığı riski için senaryo analizi gerçekleştirilmiştir (WWF, 2025). Yapılan analiz sonucunda, Lokman Hekim'in faaliyet gösterdiği lokasyonlardan Ankara, Van ve Erbil için su kıtlığı riskinin Yüksek, İstanbul için ise Çok Yüksek seviyede olduğu belirlenmiştir. Senaryo analizine göre, orta vadede (2030) su kıtlığı riski mevcut durum senaryosu ve iyimser senaryoda "Yüksek", kötümser senaryoda "Çok Yüksek" olarak belirlenmiştir. Uzun vadede (2024 ve sonrası) ise su kıtlığı riskinin mevcut durum senaryosunda "Çok Yüksek", iyimser senaryoda "Yüksek", kötümser senaryoda "Çok Yüksek" seviyesinde olacağı öngörülmektedir.
Uluslararası Enerji Ajansı'nın Küresel Enerji ve İklim Modeli Dokümantasyonu-2024 raporunda CO₂ fiyatlarının STEPS, APS ve NZE senaryoları altında projeksiyonları gerçekleştirilmiştir. IEA Global Energy and Climate Model (GEC) modeli kullanılarak 2030, 2040 ve 2050 yılları için tahminler yapılmıştır. GEC Modeli, enerji sisteminin zaman içinde nasıl gelişebileceğine dair farklı temel varsayımları içeren senaryoları incelemek için kullanılmaktadır. En son enerji piyasası ve maliyet verilerini içerecek şekilde tamamen güncellenen üç senaryonun farklı yönleri incelenmektedir (IEA, 2024). Avrupa Birliği için yapılan tahminlerde STEPS, APS ve NZE2 senaryolarında 2030 yılı için CO₂ fiyatı sırasıyla 140 USD/ton, 135 USD/ton ve 140 USD/ton olarak belirlenmiştir. Dolar kuru 2024 yılı ortalaması baz alınarak çeviri yapıldığında 4.939,24 TL/ton; 4.762,84 TL/ton ve 4.939,24 TL/ton fiyatları elde edilmektedir (IEA, 2024). Avrupa Birliği için yapılan tahminlerde STEPS, APS2 ve NZE2 senaryolarında 2050 yılı için CO₂ fiyatı sırasıyla 158 USD/ton, 200 USD/ton ve 250 USD/ton olarak belirlenmiştir. Dolar kuru 2024 yılı ortalaması baz alınarak çeviri yapıldığında 5.574,29 TL/ton; 7.056,06 TL/ton ve 8.820,08 TL/ton fiyatları elde edilmektedir (IEA, 2024).
yerel karbon fiyatı senaryolaştırılmıştır (EBRD, 2023). Bu kapsamda, Avrupa Birliği'ne ihraç edilen ürünlerin spesifik gömülü emisyonları için 2027 yılı için 75 EUR/tCO₂e fiyatı üzerinden senaryo oluşturulmuştur. Aynı raporda, Türkiye'nin kendi emisyon ticaret sistemini uygulaması halinde 2027 yılı için 20 EUR/ tCO₂e yerel karbon fiyatı senaryolaştırılmıştır. 2032 yılı için ise 150 EUR/tCO₂e ve 50 EUR/ tCO₂e olmak üzere iki farklı fiyatlandırma senaryosu öngörülmüştür (EBRD, 2023). Türkiye, yayımlamış olduğu İklim Kanunu ile yerel Emisyon Ticaret Sistemi'nin (ETS) kurulması için gerekli yasal çerçeveyi oluşturmuştur. Bu doğrultuda Emisyon Ticaret Sistemi Yönetmeliği Taslağı yayımlanarak sistemin kurulma süreci açıklanmıştır (ÇŞİB, 2025). Mevcut durumda karbon yoğun sektörlerin öncelikli olarak kapsanması öngörüldüğünden, Lokman Hekim 'in faaliyetlerinin kısa vadede doğrudan bu kapsamda olmayacağı değerlendirilmektedir.
Bununla birlikte, Avrupa Birliği'nde SKDM kapsamında yer alan sektörler arasında sağlık hizmetlerinin tedarik zincirinde kullanılan enerji ve medikal ekipman üretimi gibi alanlar dolaylı olarak etkilenmektedir. Avrupa Birliği ile uyumlu karbon fiyatlandırma mekanizmasının Türkiye'de yürürlüğe girmesi durumunda, Lokman Hekim'in tedarik zincirinde yer alan enerji ve malzeme temin süreçleri bu uygulamadan etkilenebilecektir. Etkinin boyutu, uygulamada kullanılacak üst sınır limitleri ve ücretsiz tahsisatların belirlenmemiş olması sebebiyle belirsizliğini korumaktadır.
Uluslararası piyasada mevcutta uygulanan karbon fiyatlandırmaları ve orta vadede Türkiye'de uygulanması beklenen karbon fiyatlandırma mekanizmalarına uyum amaçlı sera gazı emisyonlarını azaltma hedeflerinin, sağlık hizmetleri sektöründe enerji tüketim politikaları ve tedarik zinciri süreçleri üzerinde etkili olması beklenmektedir. Ancak, ülkemizdeki mevcut politikalar, ekonomik ve teknolojik belirsizlikler dahil olmak üzere, etkinin boyutu ve zamanlaması bakımından belirsizlikler devam etmektedir.

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda enerji, teknoloji ve emisyon yönetimini bütüncül bir çerçevede ele almaktadır. Bu kapsamda, 2050 yılına kadar yakıt tüketiminde fosil yakıtlara olan bağımlılığın kademeli biçimde azaltılması hedeflenmektedir. Karbon yönetimi alanında ise 2024 yılı temel alınarak, 2030 yılına kadar Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonlarında %20, 2050 yılına kadar ise aynı kapsamlar için %30 oranında azalma hedeflenmektedir. Bunlara ek olarak, elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji oranının 2030 yılına kadar %50'ye çıkarılması planlanmakta olup, bu hedef, Şirket'in düşük karbonlu ve iklim dirençli sağlık hizmetleri sunma stratejisinin temel bileşenlerinden birini oluşturmaktadır.

Lokman Hekim, sağlık hizmetlerinden lojistik faaliyetlerine kadar uzanan geniş faaliyet alanı nedeniyle iklim değişikliğinin etkilerine doğrudan ve dolaylı olarak maruz kalan bir kurumdur. İklimle bağlantılı risk ve fırsatlar, kurumun genel risk yönetimi sürecine entegre edilmiş olup, bu entegrasyon sayesinde finansal ve operasyonel risklerle birlikte bütüncül şekilde yönetilmektedir. Şirketin risk yönetim sistemi; risklerin tanımlanması, olasılık ve etki analizlerinin yapılması, önceliklendirilmesi, izlenmesi ve sürekli iyileştirme döngüsüne dayanır. Bu süreç, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından yürütülmekte, sonuçlar Yönetim Kurulu'na raporlanmaktadır. İklimle ilgili değerlendirmelerde küresel ve ulusal düzenlemeler (ör. Paris Anlaşması, İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı), sektör eğilimleri, paydaş beklentileri ve senaryo analizlerinden elde edilen bulgular dikkate alınmaktadır. Süreç, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ile uyumlu olarak yürütülmektedir.
Risk ve fırsatların belirlenmesi sürecinde, iç ve dış etkenlere dayalı sistematik bir tarama yapılmaktadır. Bu süreçte kullanılan girdiler ve veri kaynakları şunlardır:
Bu girdiler doğrultusunda, riskler; fiziksel (aşırı sıcaklık, sel, su stresi), geçiş (düzenleyici, piyasa, teknoloji) ve itibari risk kategorilerinde sınıflandırılmakta, fırsatlar ise yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve atık azaltımı gibi alanlarda tanımlanmaktadır. Belirleme süreci, senaryo analizleri aracılığıyla farklı zaman ufuklarında (kısa, orta, uzun vadede) olası etkileri dikkate alır ve kurumun stratejik planlarına entegre edilir.
Belirlenen iklimle bağlantılı risk ve fırsatlar, olasılık– etki matrisi kullanılarak nitel yöntemlerle analiz edilmektedir. Bu analiz süreci, "İklimle İlgili Risklerin ve Fırsatların Tanımlanması ile Ele Alınması" başlığı altında detaylandırılmıştır. Şirket, senaryo analizlerinden elde edilen bulguları, iklim risklerinin olasılığı ve potansiyel etkilerinin değerlendirilmesinde kullanmaktadır. Gerçekleştirilen değerlendirmeler, yıllık sürdürülebilirlik performans raporlaması ve iç denetim süreçleri aracılığıyla düzenli olarak gözden geçirilmekte ve doğrulanmaktadır.
Lokman Hekim, çevresel, iklimsel ve operasyonel faktörleri bütüncül bir yaklaşımla ele almakta ve bu kapsamda yüksek ile çok yüksek önem düzeyinde sınıflandırılan risk ve fırsatları, stratejik hedefleri doğrultusunda belirlenen kurumsal öncelikler ve kabul edilebilir etki düzeyleri çerçevesinde önceliklendirmektedir. Bu süreçte, yatırımcı duyarlılığı, finansal etkiler, operasyonel süreklilik ve kurumsal itibar üzerindeki olası sonuçlar dikkate alınmakta; elde edilen değerlendirme sonuçları stratejik karar alma mekanizmalarına entegre edilmektedir.
Risk ve fırsatların önceliklendirilmesi süreci, Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından yılda en az bir kez gözden geçirilmekte; yeni mevzuat, teknolojik gelişmeler ve sektör dinamikleri doğrultusunda güncellenmektedir. Değerlendirme sonuçları, Yönetim Kurulu'na raporlanarak stratejik planlama, yatırım ve operasyonel karar süreçlerine entegre edilmektedir.

| Olasılık-Etki Ha ritası |
OLASILIK | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Düşük | Düşük | Düşük | Düşük | Düşük | |
| E | 2 | Düşük | Düşük | Orta | Orta | Orta |
| T | 3 | Düşük | Orta | Orta | Yüksek | Yüksek |
| K İ |
4 | Düşük | Orta | Yüksek | Yüksek | Çok Yüksek |
| 5 | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
Çok Yüksek |
Şekil 10. Olasılık-Etki Haritası
1–5 ölçeğindeki olasılık ve etki puanlarının çarpımı, riskin toplam skorunu belirler; 1–5 arası Düşük, 6–10 arası Orta, 11–15 arası Yüksek, 16–25 arası Çok Yüksek olarak değerlendirilir.
Bu çerçevede, her bir risk; zaman içerisindeki etki düzeyi, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyetlerine doğrudan veya dolaylı etkisi ve stratejik öncelikleri dikkate alınarak kurumsal risk yönetimi ve sürdürülebilirlik stratejileri ile bütünleşik olarak değerlendirilmektedir.
| Risk Türü/Kategorisi | Etki (1-5) | Olasılık (1-5) | Risk Puanı |
|---|---|---|---|
| Vektör Kaynaklı Hastalıkların Yayılımı ve Salgın Yöne timi Yükü (Kronik Fiziksel Risk) |
3 | 3 | Orta |
| Hava Kalitesi Bozulması (PM2.5 ve Ozon Artışı) (Kronik Fiziksel Risk) |
3 | 3 | Orta |
| Gıda Güvenliği ve Besin Kaynaklı Hastalıklar (Kronik Fiziksel Risk) |
3 | 2 | Orta |
| Enerji ve ETS Kaynaklı Karbon Maliyeti (Geçiş Riski – Politika/Hukuk + Pazar + Finansal) |
2 | 4 | 8 |
| Düşük Karbonlu Ürün ve Tedarik Zinciri Talebi (Geçiş Riski – Pazar/İtibar Riski) |
3 | 3 | 9 |
| Sağlık Turizminde İtibar Riski (Geçiş Riski – İtibar Riski) |
4 | 4 | 16 |
| Tıbbi Atık ve Sterilizasyon Yükümlülükleri (Geçiş Ris ki – Teknoloji ve Mevzuat) |
4 | 4 | 16 |
| Fırsat Türü | Etki (1-5) | Olasılık (1-5) | Fırsat Puanı |
|---|---|---|---|
| Yeşil Hastane Uygulamaları | 3 | 3 | 9 |
| Sağlık Turizmi ve Sürdürülebilir Marka Algısı | 4 | 4 | 16 |
| Yenilenebilir Enerji Kullanımı | 4 | 5 | 20 |
| Sürdürülebilirlik Yatırımları ve Finansman | 3 | 3 | 9 |
Şekil 11. Risk - Fırsat Türleri Etki-Olasılık Puanlaması
1–5 ölçeğindeki olasılık ve etki puanlarının çarpımı, riskin toplam skorunu belirler; 1–5 arası Düşük, 6–10 arası Orta, 11–15 arası Yüksek, 16–25 arası Çok Yüksek olarak değerlendirilir.
Bu çerçevede, her bir risk; zaman içerisindeki etki düzeyi, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyetlerine doğrudan veya dolaylı etkisi ve stratejik öncelikleri dikkate alınarak kurumsal risk yönetimi ve sürdürülebilirlik stratejileri ile bütünleşik olarak değerlendirilmektedir.
İzleme süreci, Yönetim Kurulu'nun gözetimi altında yürütülmektedir.
İklimle bağlantılı risk ve fırsatların belirlenmesi, değerlendirilmesi, önceliklendirilmesi ve izlenmesine yönelik süreçler, Şirket'in genel risk yönetimi çerçevesine entegre edilmiştir. Bu entegrasyon; risk komitesi, iç denetim birimi ve sürdürülebilirlik komitesi arasındaki koordinasyon mekanizmaları aracılığıyla yürütülmektedir. Şirketin genel risk yönetim süreci, finansal ve operasyonel risklerin yanı sıra çevresel ve iklimle bağlantılı riskleri de kapsayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu kapsamda, iklim riskleri, kurumsal risk kayıtlarında ayrı bir kategori olarak ele alınmakta; olasılık–etki temelli değerlendirmeler yıllık olarak gözden geçirilmekte ve yönetim kurulu seviyesinde raporlanmaktadır.

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma sürecini ölçmek için enerji tüketimi, sera gazı emisyonları, atık yönetimi performansı ve yenilenebilir enerji kullanım oranı gibi metrikleri takip etmektedir. Bu göstergeler, Şirket'in kendi belirlediği azaltım hedeflerine yönelik ilerlemeleri izlemek amacıyla kullanılmaktadır.
Açıklanan metrikler; sürdürülebilirlikle bağlantılı risklerin yönetimi, kaynak kullanımının etkinliği ve çevresel performansın iyileştirilmesi açısından, genel amaçlı finansal rapor kullanıcılarının Lokman Hekim'in sürdürülebilirlik performansını daha iyi anlamasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Tablo 10. Sektörler Arası Metriklere İlişkin Açıklamalar
| Metrik | Uygulama Biçimi |
|---|---|
| Sera Gazı Emis | İşletmenin Kapsam 1, Kapsam 2 ve Kapsam 3'e ilişkin mutlak brüt sera gazı emisyon mik |
| yonları | tarları (tCO2e), GHG Protokolü'ne uygun olarak hesaplanmış olup; hesaplamalarda kul |
| lanılan ölçüm yaklaşımları, veri kaynakları, varsayımlar, ölçüm belirsizlikleri ve kapsam | |
| dışı bırakılan kategorilere ilişkin gerekçeler Sera Gazı Hesaplamaları başlığı altında detaylı | |
| biçimde açıklanmıştır. | |
| İklimle İlgili Ge | Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir. |
| çiş Riskleri | |
| İklimle İlgili Fi | Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir. |
| ziksel Riskler | |
| İklimle İlgili Fır | Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir. |
| satlar | Yenilenebilir enerji oranı, enerji verimliliği yatırımı ve yeşil finansman oranına ilişkin her |
| hangi bir niceliksel veri bulunmamaktadır. | |
| Sermaye Dağıtı | İklimle ilgili risk ve fırsatlara yönelik sermaye harcaması, finansman veya yatırım miktarına |
| mı | ilişkin nicel bilgi sunulamamıştır. Bu durum, söz konusu risk ve fırsatların nitel olarak de |
| ğerlendirilmesi ve bu raporlama döneminin ilk TSRS raporu olması nedeniyle nicel verilerin | |
| henüz ölçülebilir düzeyde olmamasından kaynaklanmaktadır. | |
| İç Karbon Fiyat | Türkiye'de şu an beyan edilen resmi bir karbon fiyatlandırması bulunmamaktadır. Faaliyet |
| ları | gösterilen sektör gereğince iç karbon fiyatlandırmasına yönelik herhangi bir öncelik tanım |
| lanmamıştır. Dolayısı ile bu bilgi beyan edilememektedir. | |
| Ücretlendirme | Lokman Hekim'de ücretlendirme politikası tüm çalışanları kapsamakta olup, Yönetim Ku |
| rulu'nun gözetimindedir. Politika sabit ücret esasına dayanmakta, kısa vadeli performans | |
| kriterleri ile doğrudan ilişkilendirilmemektedir. Bununla birlikte sürdürülebilirlik hedefleri | |
| nin belirlenmesi, izlenmesi ve raporlanması süreçleri Sürdürülebilirlik Komitesi aracılığıyla | |
| Yönetim Kurulu'na aktarılmakta ve yılda en az bir kez gözden geçirilmektedir. | |
| Ücretlendirme politikasına ilişkin bilgiler için bkz. Lokman Hekim Faaliyet Raporu, Sf. 67, | |
| Ücretlendirme Politikası başlığı. |
Lokman Hekim, faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını Kapsam 1 ve Kapsam 2 altında hesaplamakta ve raporlamaktadır. Lokman Hekim, Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004)'nı temel alarak hesaplamalarını gerçekleştirmiş, geçiş muafiyetinden yaralanmamıştır.
Hesaplamalar, uluslararası kabul görmüş metodolojiler (GHG Protocol) ve güncel emisyon faktörleri (IPCC 2006 vb.) kullanılarak yapılmıştır. TSRS raporlaması kapsamında, 2024 yılına ilişkin Kapsam 1 ve Kapsam 2 sera gazı emisyonları hesaplanmıştır. Ölçüm sonuçları, mevcut faaliyetlerin çevresel etkilerinin anlaşılması ve izlenmesi açısından temel bir veri seti oluşturmuştur. İlerleyen raporlama dönemlerinde emisyon takibine devam edilmesi ve bu verilere dayalı olarak azaltım hedeflerinin belirlenmesi planlanmaktadır.
Emisyon hesaplamalarında kullanılan veriler, enerji tüketimi, yakıt kullanımı, soğutucu gaz kapasite ve miktarları ile elektrik tüketim kayıtlarından elde edilmiştir. Emisyon faktörlerinin seçiminde sektörle uyumlu, uluslararası kaynaklardan alınmış katsayılar tercih edilmiştir. Lokman Hekim, TSRS 2 ve Sera Gazı Protokolü hükümleri uyarınca, emisyon hesaplamalarında operasyonel kontrol yaklaşımını benimsemiştir. Bu yaklaşım kapsamında, Şirket'in faaliyetleri üzerinde operasyonel karar alma ve yönetim yetkisine sahip olduğu tüm tesisler (hastaneler, tıp merkezleri, bağlı ortaklıklar ve lojistik birimleri) değerlendirmeye dahil edilmiştir.
Lokman Hekim Tıp Merkezi, her ne kadar iştirak statüsünde yer alsa da operasyonel kontrolün Şirket'e ait olması nedeniyle hesaplamalara dahil edilmiştir.
Buna karşılık, Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ile HYS Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. şirketlerine ilişkin emisyon hesaplaması yapmaya yönelik veri bulunmadığından, bu iki şirket için ilgili dönemde sera gazı hesaplaması gerçekleştirilememiştir. Lokman Hekim'in sera gazı hesaplamalarında operasyonel kontrol yaklaşımını seçmesinin başlıca nedeni, bu yöntemin faaliyetlerinin çevresel etkilerini en doğru şekilde yansıtması ve grup içi operasyonel karar alma yetkisinin yapısıyla uyumlu olmasıdır.
Emisyon faktörleri için: Ekler
Tablo 11. Kapsam 1 - 2 Sera Gazı Emisyonları
| Emisyonlar | 2024 |
|---|---|
| Kapsam 1 | 3.608,9 tCO e 2 |
| Kapsam 2 | 8.736,04 tCO e 2 |
| Toplam | 12.344,94095 tCO e 2 |
Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ile HYS Turizm İnşaat Tic. A.Ş. emisyonlarının göz ardı edilebilir düzeyde olması nedeniyle kapsam dışında bırakılmıştır.
Metrik belirleme sürecinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan TSRS Sektörel Sürdürülebilirlik Raporlama Rehberleri kapsamında yer alan Cilt 28: Sağlık Hizmeti Sunumu esas alınmıştır. Bu kapsamda, TSRS dışında ek bir metrik seti kullanılmamıştır.
İlgili rehberde yer alan metrikler, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyet alanlarıyla uyumlu olacak şekilde değerlendirilmiş; şirkete uygun bulunan metrikler seçilerek tabloya dahil edilmiştir. Şirket faaliyet kapsamına girmeyen metrikler için ise, neden açıklanamadığına ilişkin gerekli açıklamalar tabloya eklenmiştir.
Tablo 12. Lokasyonlara Göre Toplam Elektrik Tüketimi
| Lokasyon | Tüketilen Toplam Elektrik (GJ) |
Şebeke Elektriği Yüzdesi | Yenilenebilir Enerji Yüzdesi |
|---|---|---|---|
| Toplam | 71153,23 | %100 | %0 |
Tablo 13. Toplam Enerji Tüketimi
| Enerji Tüketimi | 2024 |
|---|---|
| Doğalgaz (GJ) | 51419,7 |
| Benzin (GJ) | 3668,3 |
| Dizel (GJ) | 14643,9 |
| Elektrik (GJ) | 71153,23 |
| Kömür (GJ) | 105 |
| LPG (GJ) | 9,75 |
| Toplam (GJ) | 140999,9 |
Tablo 14. Atık Yönetimi
| Konu | Metrik | 2024 | Kod | |
|---|---|---|---|---|
| Toplam Tıbbi Atık | 224,19 ton | - | ||
| Yakılan Atık Yüzdesi | 75,17 ton | %34 | ||
| Geri Dönüştürülen veya İşlenen Atık Yüzdesi | 149,02 ton | %66 | ||
| Düzenli Depolanan Atık Yüzdesi | 0 ton | %0 | ||
| Atık Yönetimi | Tehlikeli Farmasötik Atıklar | 0 ton | %0 | HC-DY |
| Tehlikesiz Farmasötik Atıklar | 2,574 ton | %100 | 150a.1 | |
| Yakılan Farmasötik Atık Yüzdesi | 0 ton | %0 | ||
| Geri Dönüştürülen veya İşlenen Farmasötik Atık | ||||
| Yüzdesi | 2,574 ton | %100 | ||
| Düzenli Depolanan Farmasötik Atık Yüzdesi | 0 ton | %0 |
Tablo 15. İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı ve Altyapı Üzerine Etkileri
| Konu | Metrik | Bölgesel Açıklama | Bölgesel Bazlı Uyum Aksi |
|---|---|---|---|
| yonları | |||
| İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı ve Altyapı Üzerindeki Etkileri |
(1) Aşırı hava olaylarının sıklığı ve yoğunluğunun artması nedeniyle fiziksel riskler Aşırı sıcaklıklar, kuvvetli yağışlar, şiddetli fırtınalar ve sel olayları sağlık tesislerinin faaliyet sürek liliğini tehdit etmektedir. Örneğin sel ve kuvvetli yağış durumlarında ulaşım erişimi, tesis dışı lojistik, mal zeme tedariki sorunları yaşanabilir. Artan hava nemi ve sıcaklık, bina içi or tamlar için konfor ve hijyen koşullarını olumsuz etkileyebilir; HVAC sistemleri yetersizse hastane içi enfeksiyon riski ve hasta konforu sorunları doğabilir. Ayrıca sıcaklık stresine bağlı kapa site baskısı; özellikle yoğun bakım, acil servis gibi birimlerde artan hasta yükü, lojistik ve enerji ihti yacının yükselmesi beklenmektedir. |
İstanbul: Aşırı sıcak dalgaları ve kentsel ısı adası etkisi yaz aylarında mortaliteyi artırabiliyor; bu durum sağlık hizmeti talebinde ani artış ve acil/yoğun bakım yükünde dalgalanmalara yol açabilir. Ayrıca kısa süreli şiddetli yağışlar ve ani su baskınları erişimi zorlaştırabilir. (İstan bul'da 2015–2017 sıcak dalgalarında fazladan ölüm riski %6–%21 aralığında raporlanmıştır.) Ankara: İç kesimlerde yaz sıcak dalgalarıyla birlikte kuraklık/azalan yağış dönemleri ve yaz fırtınaları görülebilir; ulaşım-lojistik aksamaları ve HVAC yüklerinde artış beklenir. Bölgesel sıcak dalgaları 2024–2025 yazlarında Türkiye genelinde sağlık uyarılarını tetiklemiştir. Van: Van Gölü havzasında iklim değişikliği etkileri (kurak dönemler, seviye ve ekosistem bas kıları) bölgesel su ve altyapı kırılganlığını artırabilir; yazın konvektif sağanaklar ani su baskın ları riski taşır. |
İstanbul Hastanesi: İstanbul'un yoğun yağış ve kısa süreli sel riskleri dikka te alındığında, giriş ve alt katlarda su baskınlarına karşı fiziksel bariyerler veya drenaj iyileştirmelerinin gelecekte gündeme alınması faydalı olabilir. Am bulans erişimi için alternatif güzergâh planlarının yapılması ve sıcak dalga larında özellikle acil servis ve gözlem alanlarında soğutma/havalandırma kapasitesinin artırılması da değerlen dirilebilir. Bu tür önlemler, İstanbul'da gözlenen ısı-mortalite ilişkisinin hasta güvenliği üzerindeki etkilerini azaltma ya katkı sağlayabilir. Ankara (Demet Tıp Merkezi, Akay ve Etlik Hastaneleri) Ankara'daki hasta neler, yaz sıcaklıklarının yoğunlaştığı dönemlerde HVAC sistemleri üzerin de yüksek yük yaşayabilmektedir. Bu nedenle, ilerleyen dönemlerde kritik alanlarda ısı stresini azaltmaya yöne lik kapasite yönetimi uygulamaları ve elektrik kesintilerine karşı yedek güç çözümleri üzerinde durulması düşünü lebilir. Yaz aylarında artan toz taşınımı ve fırtınalar nedeniyle solunum yolu ra hatsızlıklarının artabileceği göz önünde bulundurularak, klinik akışın buna uy gun şekilde yeniden düzenlenmesi ileri de faydalı bir adım olabilir. |
| Konu | Metrik | Bölgesel Açıklama | Bölgesel Bazlı Uyum Ak |
|---|---|---|---|
| siyonları | |||
| (2) Hastalık ve ölüm oran larındaki değişiklikler ve iklim değişikliğiyle ilişkili hastalıklar |
• Solunum sistemi yükü (tüm iller): Aşırı sıcak + hava kirliliği kombinasyonu astım/KOAH ve kardiyorespiratuvar olayları artırır; yaz dalgalarında morbidite artışı bildirilmiştir. • Mevsimsel viral solunum enfeksiyonları (tüm iller): Grip/RSV/COVID dalgaları özellikle kış dönemi baskın; 2023–2025 sezon verileri RSV ve influenza yükünün yüksek seyrettiğini gösteriyor. Bu, yatak yoğun bakım esnekliği ve personel planlamasında kritik bir parametredir. • Su/gıda kaynaklı enfeksiyon riski: Sel/ani yağış sonrası su kalitesi bozulmaları ishalli hastalık kümelerini tetikleyebilir; sağlık hizmeti talebi dalgalanır. • Vektör kaynaklı enfeksiyonlar (bölgesel gözetim): • Batı Nil Virüsü (WNV): 2024'te Türkiye genelinde vakalar bildirilmiş; yaz-erken sonbahar dönemi izleme gerektirir. • KKKA (kene): Sıcak dönemlerin uzamasıyla vektör sezonu genişleyebilir; İç ve Doğu Anadolu'da yaz artışları bildirilmektedir. (İklim değişikliği kene yayılımını destekleyebilir.) |
Van (Van ve Hayat Hastaneleri) Van bölgesinde iklim değişikliğine bağlı kurak dönemler ve ani sağa naklar su yönetimini kritik hale getirebilir. Bu kapsamda, acil su re zerv sistemlerinin oluşturulması ve su kalitesinin düzenli izlenmesi ile ride gündeme alınabilir. Sel sonrası ortaya çıkabilecek gastrointestinal enfeksiyon kümelenmeleri için hızlı triyaj ve izolasyon protokol lerinin geliştirilmesi düşünülebilir. Ayrıca yaz aylarında artan vektör kaynaklı enfeksiyon risklerine (ör. Batı Nil Virüsü, KKKA) karşı personel için KKD kullanımı ve enfeksiyon kontrol eğitimlerinin entegre edilmesi faydalı olabilir. |
|
| (3) Acil durum hazırlığı ve müdahale |
• Planlama: Aşırı sıcak, sel/ani yağış ve orman yangını dumanı senaryoları için kurum içi acil durum planları düzenli gözden geçirilir; yakıt-enerji-su yedekleri, alternatif tedarik ve personel vardiya planları olay bazlı güncellenir. (Ulusal afet stratejileri; sel, iklim değişikliği ve bulaşıcı hastalıklar için risk yönetimi önceliğini vurgular.) • Tatbikat & eğitim: Lokasyon-özel tatbikatlar (ör. İstanbul'da sel-erişim; Ankara'da sıcak dalgası/HVAC arızası; Van'da su/arazi-erişimi) ve iç eğitimlerle operasyonel müdahale kapasitesi artırılır. • Erken uyarı & izleme: Meteoroloji uyarıları ve yerel belediye/AFAD duyurularıyla entegre prosedür; acil/yoğun bakım dolulukları için eşik-tabanlı alarm seviyeleri. |
Tablo 16. Faaliyet Metrikleri
| Faaliyet Metriği | 2024 | Kod |
|---|---|---|
| Tesis sayısı | 7 | HC-DY-000.A |
| Yatak sayısı | Demet Tıp Merkezi: - Akay Hastanesi: 126 yatak Etlik Hastanesi: 100 yatak Van Hastanesi: 216 yatak Hayat Hastanesi: 69 yatak Erbil Tanı Merkezi: - İstanbul Hastanesi: 200 yatak |
HC-DY-000.A |
Lokman Hekim, tüm operasyonları için kısa vadede (0–3 yıl) emisyon yoğunluğunun azaltılmasını ve karbonsuzlaşma yol haritasının oluşturulmasını iki ana hedef olarak belirlemiştir. Bu hedefler, raporlama yılı kapsamında ele alınan öncelikli iklim eylemlerini temsil etmektedir.
Kapsam 1 ve Kapsam 2 brüt sera gazı emisyonlarının azaltımını hedefleyen bu strateji kapsamında:
kısa vadede (2030'ye kadar) %20 ve uzun vadede (2050) %30 azaltım hedefi belirlenmiştir.
Bunlara ek olarak, Lokman Hekim elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji payını artırmayı da öncelikli hedeflerinden biri olarak tanımlamıştır. Bu kapsamda orta vadede (2030'a kadar) toplam elektrik tüketiminin en az %50'sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması planlanmaktadır.
Lokman Hekim'in mevcut raporlama dönemi itibarıyla herhangi bir karbon kredisi bulunmamaktadır. Ancak Şirket, yenilenebilir enerji kullanım oranını artırmak ve Kapsam 2 emisyonlarını azaltmak amacıyla karbon kredisi mekanizmalarından yararlanmayı stratejik bir seçenek olarak değerlendirmektedir.
Bu doğrultuda, yol haritası kapsamında atılan ilk somut adım Eskişehir'deki Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımına yöneliktir. Projenin tamamlanmasıyla birlikte, elektrik tüketiminden kaynaklanan Kapsam 2 sera gazı emisyonlarında önemli bir azalma ve yenilenebilir enerji payında kayda değer bir artış sağlanması hedeflenmektedir. GES yatırımının faaliyete geçmesi, Lokman Hekim'in 2030 yılına kadar elektrik tüketiminin en az %50'sini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılama hedefini destekleyecek ve gelecekte olası karbon kredisi uygulamalarına temel oluşturacaktır.
Şirket, ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve gönüllü karbon piyasalarındaki gelişmeleri yakından takip ederek, doğrulanabilir ve şeffaf karbon dengeleme araçlarını sürdürülebilirlik stratejisine entegre etmeyi planlamaktadır.
Uzun vadeli vizyon ise, Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile uyumlu biçimde 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmaktır. Bu hedef doğrultusunda Lokman Hekim, öncelikli olarak Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonları çerçevesinde kurumsal karbonsuzlaşma yol haritasını hazırlamaya başlamıştır. Ulusal düzeyde bu vizyona katkı sağlarken, Lokman Hekim aynı zamanda Paris Anlaşması'nın 4. Maddesi kapsamında öngörülen sera gazı emisyonlarının azaltılması hedefine de katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Raporlama dönemi sonrasında, şirketin sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında iklimle bağlantılı fırsatlardan biri olarak değerlendirilen Eskişehir Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımına ilişkin finansman ve tedarik süreçleri tamamlanmıştır.
Projenin 2025 yılı içerisinde tamamlanarak devreye alınması planlanmakta olup, bu yatırımın elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji payını artırması ve karbon emisyonlarını azaltması beklenmektedir.
TSRS raporlama dönemi olan 2025 yılı itibarıyla, şirketin sürdürülebilirlik stratejilerinin üst düzeyde koordine edilmesi ve yönetimsel düzeyde sahiplenilmesinin sağlanması amacıyla, Yönetim Kurulu kararıyla Sürdürülebilirlik Komitesi kurulmuştur. Bu kapsamda, sürdürülebilirlik faaliyetlerinin stratejik hedeflerle uyumlu biçimde yürütülmesini destekleyecek kurumsal yönetişim yapısı oluşturulmuştur.
Tablo 17. Kapsam 1. Sabit Yanmalar
| Yakıt Cinsi | EF (kg CO /Tj) 2 CO 2 |
EF (kg CH /Tj) 4 CH 4 |
EF (kg N O/Tj) 2 N O 2 |
Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| Natural Gas | 56100 | 1 | 0,1 | IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu ring Industries and Construction |
| Lignite | 101000 | 10 | 1,5 | IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu ring Industries and Construction |
| Gas / Diesel Oil | 72 300 | 3 | 0,6 | IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu ring Industries and Construction |
| Gasoline | 69 300 | 3 | 0,6 | IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu ring Industries and Construction |
Tablo 18. Doğalgaz Yoğunluk ve NKD Değeri
| Yakıt Cinsi | Yoğunluk Kat Sayısı |
Kaynak | Net Kalorifik De ğer |
Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| Natural Gas | 0,75 | Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik |
48,0 TJ/Gg |
IPCC-2006 / Table 1.2 Defa ult Net Calorific Values |
Tablo 19. Kapsam 1. Hareketli Yanmalar
| Yakıt Cinsi | Yoğunluk Kat Sayısı |
Kaynak | Kalorifik De ğer |
Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| Gas / Diesel Oil | 0,83 | Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik |
43 | IPCC-2006 / Table 1.2 Defa ult Net Calorific Values |
| Gasoline | 0,735 | Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik |
IPCC-2006 / Table 1.2 Defa ult Net Calorific Values |
|
| LPG | 2,477 | Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik |
47,3 | IPCC-2006 / Table 1.2 Defa ult Net Calorific Values |
Tablo 20. Kapsam 1. Kaçak/Sızıntı Gazlar
| Gaz Tipi | KIP | Kaynak | |
|---|---|---|---|
| R134A | 1.430,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı: 32693 |
|
| R410A | 2.255,50 | https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_ AR6_WGI_Chapter_07_Supplementary_Material.pdf |
|
| R22 | https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_ 1.960,00 AR6_WGI_Chapter_07_Supplementary_Material.pdf |
||
| R32 | 675,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı: 32693 |
|
| FM200 | 3.220,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı: 32693 |
|
| CO2 | 1,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı: 32693 |
|
| R600A | 3,00 | UK Government GHG Conversion Factors for Company Reporting-2024 |
|
| R290 | 3,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı: 32780 |
Tablo 21. Kaçak Gaz Oranları
| Cihaz Türü | Kaçak Oranı (%) |
|---|---|
| Klima | 10 |
| Chiller | 15 |
| Su Sebili | 1 |
| Buz Dolabı | 0,50 |
| Ticari Soğutucu | 35 |
| Yangın Söndürme Tüpü | 4 |
| Yangın Söndürme Sistemi | 2 |
Tablo 22. Kapsam 2. Elektrik
| Enerji Türü | EF (kg CO e/kg) 2 |
Referans |
|---|---|---|
| Türkiye Elektrik Üretimi ve Elektrik Tüketim | ||
| Elektrik | 0,442 | Noktası Emisyon Faktörleri Bilgi Formu |
| 06.12.2024 |
Tablo 23. KIP Değerleri
| Parametre | KIP | Referans |
|---|---|---|
| CO 2 |
1,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete |
| Sayısı: 32693 | ||
| CH 4 |
27,90 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete |
| Sayısı: 32693 | ||
| N O 2 |
273,00 | Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete |
| Sayısı: 32693 |



LOKMAN HEKİM ENGÜRÜSAĞ SAĞLIK TURİZM EĞİTİM HİZMETLERİ VE İNŞAAT TAAHHÜT A.Ş. TÜRKİYE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMA STANDARTLARI KAPSAMINDA SUNULAN BİLGİLER HAKKINDA BAĞIMSIZ DENETÇİNİN SINIRLI GÜVENCE RAPORU
Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. Genel Kurulu'na
Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş.'nın (sözleşmenin bundan sonraki bölümlerinde "Şirket" olarak anılacaktır) 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standardı 1 Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler ve Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standardı 2 İklimle İlgili Açıklamalara uygun olarak hazırladığı sürdürülebilirlik bilgileri (Sürdürülebilirlik bilgileri) hakkında sınırlı güvence denetimi üstlenmiş bulunuyoruz.
Bu güvence denetimimiz, önceki dönemlere ilişkin bilgiler ve Sürdürülebilirlik Bilgileri ile ilişkili olmayan diğer bilgiler (örneğin web sitesi veya herhangi bir resim, ses dosyası, internet sitesi bağlantısındaki doküman veya yerleştirilen veya yerleşik videolar dâhil) kapsamında değildir.
"Güvence sonucuna dayanak olarak yürütülen çalışmanın özeti" başlığı altında açıklanan şekilde gerçekleştirdiğimiz prosedürlere ve elde ettiğimiz kanıtlara dayanarak, Şirket'in 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait Sürdürülebilirlik Bilgileri'nin, tüm önemli yönleriyle Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından 29 Aralık 2023 tarihli ve 32414 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS)'na göre hazırlanmadığına dair dikkatimize herhangi bir husus çekmemiştir.
Önceki dönemlere ilişkin bilgiler hakkında bir güvence sonucu açıklamamaktayız.
Sürdürülebilirlik Bilgileri, raporun ilgili sayfaları arasında yer alan Metriklere İlişkin Hesaplama Esasları bölümünde açıklandığı üzere iklim, çevre, bilimsel ve ekonomik belirsizliklerden kaynaklanan ölçüm belirsizlikleri içerebilir.
Sera gazı emisyonlarının hesaplanmasında kullanılan bilimsel yöntemlerdeki belirsizlikler bu kapsamda yer almaktadır. Ayrıca gelecekteki muhtemel fiziksel ve geçiş dönemi risklerinin etkilerinin zamanlaması ve büyüklüğüne ilişkin veri eksiklikleri nedeniyle açıklanan bilgilerin belirli ölçüde belirsizlik içerdiği kabul edilmiştir.



Denetimimiz, Güvence Denetimi Standardı (GDS) 3000 Tarihî Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Diğer Güvence Denetimleri ve GDS 3410 Sera Gazı Beyanlarına İlişkin Güvence Denetimleri standartlarına uygun olarak yürütülmüştür.
Bu standartlar uyarınca denetçi, mesleki etik kurallarına, bağımsızlık ilkelerine ve kalite yönetim sistemine uygun davranmakla yükümlüdür.
Deneyim Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş., denetim faaliyetlerini Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar (Bağımsızlık Standartları Dâhil) hükümlerine ve Kalite Yönetim Standardı 1 (KYS 1) gerekliliklerine uygun şekilde yürütmektedir.
Sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin güvence denetiminde tarafsızlık, dürüstlük, yeterlilik ve gizlilik ilkeleri esas alınmıştır.
Şirketimiz, denetim kalitesini sağlamak amacıyla bağımsız kalite kontrol sistemini yürütmekte olup, denetimin planlama ve yürütme aşamalarında bağımsızlık ilkelerine uygun hareket edilmiştir. Verdiğimiz sınırlı güvence sonucundan sorumluyuz.
Sürdürülebilirlik bilgilerinde önemli yanlışlıkların ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğunu belirlediğimiz alanları ele almak için çalışmalarımızı planlamamız ve yerine getirmemiz gerekmektedir.
Uyguladığımız prosedürler mesleki muhakememize dayanır. Sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin sınırlı güvence denetimini uygularken:

Sınırlı güvence denetiminde uygulanan prosedürler, nitelik ve zamanlama açısından makul güvence denetiminden farklıdır ve kapsamı daha dardır. Sonuç olarak sınırlı güvence denetimi sonucunda sağlanan güvence seviyesi, makul güvence denetimi yürütülmüş olsaydı elde edilecek güvence seviyesinden önemli ölçüde daha düşüktür.
Deneyim Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. Sorumlu Denetçi: Mehmet Oğuzkaya, YMM

Ankara, 30.10.2025

Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. Adres: Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No:164/306 Çankaya/Ankara Tel: 444 99 11

Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.