Annual Report • Apr 6, 2017
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
Alternatieve prestatiemaatstaven zijn maatstaven die Intervest hanteert om haar operationele performantie te meten en op te volgen. De maatstaven worden gebruikt in dit Jaarverslag 2016 maar zijn niet gedefinieerd in een wet of in algemeen aanvaarde boekhoudprincipes (GAAP). De European Securities and Markets Authority (ESMA) heeft richtlijnen uitgevaardigd die van toepassing zijn vanaf 3 juli 2016 voor het gebruik en de toelichting van de alternatieve prestatiemaatstaven. De begrippen die Intervest beschouwt als een alternatieve prestatiemaatstaf zijn opgenomen in het laatste hoofdstuk van dit Jaarverslag 2016, genaamd "Begrippenlijst en alternatieve prestatiemaatstaven". De alternatieve prestatiemaatstaven zijn gemarkeerd met ★ en voorzien van een definitie, doelstelling en reconciliatie zoals vereist volgens de ESMA richtlijn.
Ten gevolge van deze richtlijn is de voorheen gehanteerde term "operationeel uitkeerbaar resultaat" niet langer bruikbaar. De benaming is daarom veranderd in "EPRA resultaat". Inhoudelijk is er geen verschil met de voorheen gehanteerde term "operationeel uitkeerbaar resultaat".
EPRA (European Public Real Estate Association) is een organisatie die de Europese beursgenoteerde vastgoedsector promoot, helpt ontwikkelen en vertegenwoordigt om zo het vertrouwen in de sector te bevorderen en investeringen in beursgenoteerd vastgoed in Europa te vergroten. Voor meer informatie over EPRA wordt verwezen naar www.epra.com.
| Risicofactoren | 4 |
|---|---|
| Geschiedenis en mijlpalen | 18 |
| Kerncijfers | 22 |
| Brief aan de aandeelhouders | 35 |
| Verslag van de raad van bestuur | 40 |
| Profiel Investeringsstrategie Corporate governance verklaring |
41 44 49 |
| Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen |
68 |
| Verslag van het directiecomité | 78 |
| De markt van kantoren en logistiek vastgoed Belangrijke ontwikkelingen in 2016 Financiële resultaten 2016 Financiële structuur Winstbestemming 2016 EPRA Best Practices Vooruitzichten |
79 89 106 112 120 121 128 |
| Verslag betreffende het aandeel | 132 |
| Beursgegevens Dividend en aantal aandelen Aandeelhouders |
133 137 138 |
| Informatie krachtens artikel 34 van het koninklijk besluit van 14 november 2007 Financiële kalender 2017 |
140 143 |
| Vastgoedverslag | 146 |
|---|---|
| Samenstelling van de portefeuille Overzicht van de portefeuille |
147 161 |
| Waardering van de portefeuille door de vastgoeddeskundigen Beschrijving van de kantorenportefeuille Beschrijving van het logistiek vastgoed |
164 167 181 |
| Financieel verslag | 198 |
| Index Geconsolideerde resultatenrekening Geconsolideerd globaalresultaat Geconsolideerde balans |
199 200 201 202 |
| Mutatieoverzicht van het geconsolideerd eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht |
204 206 |
| Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Verslag van de commissaris |
207 250 |
| Enkelvoudige jaarrekening Intervest Offices & Warehouses nv |
252 |
| Algemene inlichtingen | 264 |
| Identificatie Uittreksel uit de statuten Commissaris Liquidity provider Vastgoeddeskundigen Vastgoedbeheerders GVV — wettelijk kader GVV — fiscaal stelsel Informatie m.b.t. het jaarlijks financieel verslag 2014 en 2015 Verantwoordelijken voor de inhoud van het registratiedocument |
265 268 270 271 271 271 271 272 273 273 |
| Begrippenlijst en alternatieve | |
prestatiemaatstaven 276
4
De raad van bestuur van Intervest Offices & Warehouses (hierna 'Intervest' genoemd) heeft in 2016 zoals steeds aandacht besteed aan de risicofactoren waaraan Intervest onderhevig is: marktrisico's, operationele, financiële en reglementaire risico's.
De permanente evoluties op de vastgoed- en de financiële markten vereisen een continue opvolging van de marktrisico's, operationele, financiële en reglementaire risico's ter bewaking van de resultaten en de financiële situatie van Intervest.
In dit hoofdstuk worden de belangrijkste risico's beschreven waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd. Op de volgende pagina's wordt in de eerste kolom het risico benoemd. De tweede kolom beschrijft de mogelijke invloed op de activiteit van Intervest die kan voortvloeien uit het zich realiseren van het risico. In de derde kolom wordt een overzicht gegeven van de maatregelen die Intervest in acht neemt om de eventuele negatieve impact van deze risico's zo veel mogelijk te beperken en te beheersen1 .
De maatregelen die worden genomen en de cijfermatige impact van deze risico's worden verder in aparte hoofdstukken van dit Jaarverslag in detail beschreven.
De lezers worden erop gewezen dat deze risico's constant worden geëvalueerd en dat nieuwe risico's kunnen worden geïdentificeerd. Deze lijst is bijgevolg niet-exhaustief en gebaseerd op de informatie die gekend was bij de publicatie van dit verslag.
Daarnaast wordt er op gewezen dat risicobeheer geen oefening is met een bepaalde frequentie, maar dat dit integraal deel uitmaakt van de wijze waarop de vennootschap wordt geleid. Dit gaat van het dagelijks financieel en operationeel beheer, de analyse van nieuwe investeringsdossiers, het formuleren van de strategie en de objectieven tot het verankeren van strakke procedures voor de besluitvorming. Het begrijpen en afschermen van risico's die voortvloeien uit zowel interne als externe factoren is essentieel voor het behalen van een totale return op lange termijn.
1 De nummering bij Beperkende factoren en beheersing verwijst naar de Potentiële impact in de kolom ernaast.
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Economische conjunctuur Materiële verslechtering van de economische conjunctuur. |
1. Vermindering van de vraag naar kantoren en opslag- en distributie ruimten. 2. Hogere leegstand en/of lagere huurprijzen bij herverhuring. 3. Daling van de reële waarde van het vastgoed en als gevolg ook van de nettowaarde. 4. Mogelijke faillissementen van huurders. |
• Uitstekende locatie van de panden. (2/3) • Lange looptijd van de huurovereenkomsten. (1/2/3) • Sectorale diversificatie van huurders en een lage gemiddelde contractuele huurprijs. (4) • Kwaliteit huurdersbestand met vooral grote nationale en internationale bedrijven en een beperkte jaarlijkse provisie voor dubieuze debi teuren. (1/4) |
Vastgoed verslag » 1.Samen stelling van de portefeuille |
| Verhuurmarkt voor kantoor gebouwen en logistiek vastgoed Afzwakkende vraag naar kan toorgebouwen en logistiek vastgoed, overaanbod, ver zwakking financiële toestand huurders. |
1. Huurinkomsten en cashflow aangetast door een verhoging van de leegstand en kosten voor herverhuring. 2. Vermindering solvabiliteit huurdersbestand en stijging dubieuze debiteuren waardoor de incassograad van de huurinkom sten daalt. |
• Gediversifieerde huurdersbasis met een beper king van de maximale blootstelling aan één huurder en een goede sectorale spreiding van de huurders. (1/2) • Diepe verankering in de markt door jarenlange ervaring en eigen commerciële teams. (1) • Enkel sites op strategische logistieke knooppunten of op secundaire locaties met groeipotentieel. (1/3) |
Vastgoed verslag » 1.Samen stelling van de portefeuille |
| 3. Daling reële waarde van de vast goedportefeuille en als gevolg ook de nettowaarde. |
• Hoge graad van bouwtechnische kwaliteit en duurzaamheid en overeenkomstig wettelijke normen en standaarden, wat polyvalentie en multifunctionaliteit impliceert. (1/3) • Flexibele vastgoedspeler die tegemoet wil komen aan de veranderende noden van huur ders. (1) |
Verslag van de raad van bestuur » 2.Investe ringsstra tegie |
|
| Type vastgoed Vermindering van de aantrekkelijkheid van de vastgoedbeleggingen door o.a. verslechterende eco nomische omstandigheden, overaanbod op bepaalde vastgoedmarktsegmenten |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door neerwaartse her ziening van huurprijzen, verhoging van leegstand en commerciële kosten voor herverhuring. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toen ame van de schuldgraad. |
• Adequate sectorale en regionale spreiding. Stra tegische keuze voor investeringen in de kantoor sector en de logistieke sector. Bij het nemen van investeringsbeslissingen wordt gestreefd naar een adequate sectorale spreiding met een vol doende percentage aan investeringen in liquide vastgoedmarkten, alsook naar een beperking qua exposure van investeringen in een bepaalde plaats/regio. (1/2/3) |
Vastgoed verslag » 1.Samen stelling van de porte feuille |
| of wijzigende gebruiken in de duurzaamheidsstandaard van de gebouwen of in de samenleving. |
3. Het niet behalen van beoogde rendementen van de vastgoed beleggingen. |
• Proactieve opvolging en jarenlange ervaring. De vastgoedbeleggingen worden op kwartaal basis gewaardeerd door onafhankelijke vast goeddeskundigen. Op deze manier zijn trends in de vastgoedmarkt snel zichtbaar en kunnen er proactief maatregelen genomen worden. Boven dien is er een diepe verankering in en kennis van de markt door jarenlange ervaring en eigen commerciële teams. (1/2/3) |
Vastgoed verslag » 3.Waarde ring van de portefeuille door de vastgoed deskundigen |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Tijdstip van investeren en desinvesteren Het tijdstip van een transactie (investeren of desinvesteren van vastgoed) houdt het risico in dat bij een foute timing van een transactie in de conjunctuurcyclus, vastgoed gekocht kan worden aan een te hoge prijs t.o.v. de reële waarde, respectievelijk verkocht kan worden aan een te lage prijs t.o.v. de reële waarde. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door neerwaartse her ziening van huurprijzen, verhoging van leegstand en commerciële kosten voor herverhuring. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toe name van de schuldgraad. 3. Het niet behalen van beoogde rendementen van de vastgoed beleggingen. |
• Periodes van uitgesproken hoogconjunctuur geven aanleiding tot hogere marktprijzen die op een later tijdstip onderhevig kunnen zijn aan negatieve correcties. Tijdens deze periode van hoogconjunctuur zal een eerder gematigd beleid inzake investeringen gevoerd worden. In perio des van teruglopende conjunctuur daalt de reële waarde en de bezettingsgraad van de vast goedbeleggingen veelal. Zodra de conjunctuur echter opnieuw aantrekt wordt een meer actief investeringsbeleid gevoerd, waarbij geantici peerd wordt op stijgende reële waarden van de vastgoedbeleggingen en op een meer actieve huurmarkt. Hierbij wordt er gepaste waakzaam heid aan de dag gelegd om de schuldgraad van de vennootschap niet te laten oplopen boven de wettelijk toegestane niveaus. (1/2/3) • Adequate sectorale en regionale spreiding. (1/2/3) • Aan te kopen en te verkopen vastgoed dient te worden geschat voor de acquisitie of verkoop door een onafhankelijke vastgoeddeskundige. (1/2/3) |
Verslag van de raad van bestuur » 2.Investe ringsstra tegie Vastgoed verslag » 1.Samen stelling van de vastgoed portefeuille |
| Deflatie Een vermindering in de economische activiteit die een algemene prijsdaling tot |
1. Daling van de huurinkomsten, onder andere via neerwaartse druk op markthuurniveaus en een vermin derde of negatieve indexatie. |
• Clausule in de meeste huurcontracten die een ondergrens instelt op het niveau van de basis huur of die stelt dat er geen negatieve indexatie kan plaatsvinden. (1) |
/ |
| gevolg heeft. | |||
| Volatiliteit van de interest voeten Toekomstige schommelingen in de toonaangevende korte en/of langetermijnrentes op de internationale financiële markten. |
1. Negatieve invloed op de financiële lasten en bijgevolg op de cashflow in geval van een stijging van de interestvoeten. 2. Waardeschommelingen van de financiële instrumenten die dienen ter indekking van de schulden. 3. Mogelijke negatieve invloed op de nettowaarde. |
• Hoge graad van indekking tegen schommelingen in interestvoeten via afgeleide financiële instru menten (zoals Interest Rate Swaps). (1) • Opvolging van de evolutie van de interestvoeten en monitoring van de impact ervan op de effecti viteit van de indekkingen. (1) • De schommelingen in de reële waarde van de afdekkingsinstrumenten betreffen een niet-ge realiseerd en non-cash-item (indien de produc ten worden aangehouden tot vervaldag en niet voortijdig worden afgewikkeld). (2/3) |
Verslag van het directie comité » Financiële structuur » 4.5 Indek kingsratio Financieel verslag » Toelichting 18 Financiële instrumen ten |
| Volatiliteit op de financiële markten Externe volatiliteit en onzekerheid op de internatio nale markten. |
1. Moeizamere toegang tot de aandelenmarkten om nieuw kapi taal/ eigen vermogen op te halen en reductie in de opties met betrek king tot schuldfinanciering. 2. Schommelingen in de beurskoers van het aandeel. 3. Minder liquiditeit beschikbaar in de debt capital markets met betrekking tot herfinancieren van uitstaande obligatieleningen. |
• Frequente dialoog met de kapitaalmarkten en financiële tegenpartijen en transparante com municatie met duidelijke targets. (1/2/3) • Opvolging en beheer van alle risico's die een negatieve impact kunnen hebben op de per ceptie van investeerders en financiers naar het bedrijf toe. (1/3) • Streven naar het opbouwen van langetermijn relaties met financiële partners en investeerders. (1/3) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur |
| Liquiditeit van het aandeel Verkoop van een groot aantal aandelen op korte termijn. |
1. Daling van de beurskoers van het aandeel. |
• Overeenkomst met een liquidity provider die permanent inspanningen levert om de liquiditeit van het aandeel te verhogen (1). |
Algemene inlichtingen » 4.Liquidity provider |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Investeringsrisico Risico op foutieve investeringsbeslissingen en ongeschikte beleidskeuzes. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door neerwaartse her ziening van huurprijzen, verhoging van leegstand en commerciële kosten voor herverhuring. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen voornamelijk veroorzaakt door toenemende leegstand, onbetaalde huren, daling van de huurprijzen bij het afsluiten van nieuwe huurcontracten of bij verlengingen van bestaande huur contracten en vastgoedtechnische kenmerken zoals bodemverontrei niging en energieprestatie. 3. Daling van de nettowaarde en toe name van de schuldgraad. |
• Interne controlemaatregelen: zorgvuldige inschatting van het risicoprofiel op basis van marktonderzoek, inschatting van toekomstige rendementen, screening van bestaande huur ders, studie van milieu- en vergunningsvereisten, analyse van fiscale risico's, enz. (1/2/3) • Constante monitoring van wijzigingen in eco nomische, vastgoedspecifieke en regelgevende trends (o.a. met betrekking tot fiscaal recht, regelgeving inzake GVV's, enz.). (1/2/3) • Overeenkomstig artikel 49, §1 van de GVV-Wet waardeert een onafhankelijke vastgoeddes kundige elke acquisitie of vervreemding van vastgoed. (2) • Voor elke vervreemding vormt de expertise waarde bepaald door de onafhankelijke vast goeddeskundige, een belangrijke leidraad voor de transactiewaarde. (2) • Nauwlettend toezicht op de bij de transactie gestelde waarborgen zowel qua looptijd als qua waarde. (1) • Technische, administratieve, juridische, boek houdkundige en fiscale "due diligence" voor elke acquisitie op basis van constante analyseproce dures, meestal met ondersteuning van externe, gespecialiseerde consulenten. (1/2/3) • Ervaring van het management en supervisie door de raad van bestuur, waarbij een duidelijke investeringsstrategie gedefinieerd is met een langetermijnvisie en consequent beheer van de kapitaalstructuur. (1/2/3) |
Verslag directie comité » 2.Belangrijke ontwik kelingen in 2016 » 2.2 Inves teringen en projecten |
| Negatieve variaties in de reële waarde van de gebouwen Negatieve herwaardering van de vastgoedportefeuille. |
1. Negatieve beïnvloeding van het nettoresultaat en de nettowaarde. 2. Negatieve evolutie van de schuld graad 3. Impact op het vermogen om een dividend uit te keren indien de ge cumuleerde variaties de uitkeerba re reserves overschrijden. |
• De vastgoedportefeuille wordt op kwartaalbasis geschat door onafhankelijke experts waardoor trends snel zichtbaar zijn en proactief maat regelen kunnen worden genomen. (1/2) • Investeringsbeleid dat gericht is op kwalitatief hoogstaand vastgoed op strategische logistieke knooppunten en op locaties met groeipotentieel. (1) • Goed gediversifieerde portefeuille. (1) • Duidelijk gedefinieerd en voorzichtig beheer van de kapitaalstructuur. (2/3) • De schommelingen in de reële waarde van de vastgoedbeleggingen betreffen een niet-gereali seerd en non-cash-item. (3) |
Verslag van de raad van bestuur » 2.Investe ringsstra tegie Vastgoed verslag » 3.Waarde ring van de portefeuille door de vastgoed |
deskundigen
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Verhuurrisico Het risico dat een gebouw niet kan worden verhuurd tegen de vooraf ingeschatte huurprijs (al dan niet resulte rend in leegstand). Dit risico wordt beïnvloed door de aard en ligging van het vastgoed, de mate waarin het moet concurreren met nabijgelegen gebouwen, de beoogde doelgroep en gebruikers, de kwaliteit van het vastgoed, de kwaliteit van de huurder en het huurcontract. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door neerwaartse her ziening van huurprijzen, verhoging van leegstand en commerciële kosten voor herverhuring, stijging van de vastgoedkosten die de eige naar dient ten laste te nemen, zoals niet-doorberekende servicekosten en onroerende voorheffing. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toe name van de schuldgraad. 3. Het niet behalen van de beoogde rendementen. |
• Tempering van de impact van de conjunctuur op de resultaten door: Spreiding looptijd van de huurcontracten en periodieke analyse van het leegstandsrisico d.m.v. vervaldagenkalender van de huur contracten. Binnen de regels van de geldende huurwetgeving wordt gestreefd naar een evenwichtige spreiding van de looptijd van de huurcontracten en het tijdig anticiperen op toekomstige huuropzeggingen en contract herzieningen. (1/3) Risicospreiding naar huurders en kwaliteit van de huurders om het debiteurenrisico in te perken en de stabiliteit van de inkomsten te bevorderen. (1/3) Sectorale spreiding van de vastgoed beleggingen waarbij de huurders goed verspreid zijn over een groot aantal verschil lende economische sectoren. (1/2/3) Locatie en kwaliteit van de vastgoed beleggingen, met kantoren gelegen op de as Antwerpen-Brussel, zijnde de belangrijkste en meest liquide kantoorregio in België en een logistieke portefeuille op strategische logistieke knooppunten in België. (1/2/3) • Toekenning aan elke vastgoedbelegging van een risicoprofiel dat op regelmatige basis wordt geëvalueerd (op basis van de lokale eigen kennis en gegevens van externen en/of vastgoedschat ters). Afhankelijk van het risicoprofiel dient over een bepaalde periode een bepaald rendement gerealiseerd te worden dat afgezet wordt tegen het verwachte rendement op basis van het in terne rendementsmodel. Op basis hiervan wordt geanalyseerd in welke objecten additioneel geïn vesteerd dient te worden, waar de huurdersmix aangepast moet worden en welke panden in aanmerking komen voor verkoop. (1/2/3) • Huurovereenkomsten bevatten beschermende elementen zoals huurwaarborgen en/of bank garanties van de huurders, clausules voor auto matische jaarlijkse indexatie van de huurprijzen |
Vastgoed verslag » 1.Samen stelling van de vastgoed portefeuille Financieel verslag » Toelichting 4 Recuperatie |
| conform de gezondheidsindex en veelal een verplichte schadevergoeding betaalbaar door de huurder bij een vroegtijdige beëindiging van het contract. (1/3) |
van vastgoed kosten |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Kostenbeheersingsrisico Risico van onverwachte volatiliteit en toename in de operationele kosten en inves teringen voor onderhoud. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast, onverwachte schomme lingen in de vastgoedkosten. |
• Periodieke vergelijking van onderhouds budgetten met de werkelijkheid. (1) • Goedkeuringsprocedures bij het aangaan van onderhouds- en investeringsverplichtin gen waarbij in functie van het bedrag, één of meerdere offertes gevraagd worden aan diverse aannemers. De technische afdeling maakt hierbij een vergelijking van prijs, kwaliteit en timing van de werken. Afhankelijk van de hoogte van het bedrag van de uit te voeren werken gelden verschillende goedkeuringsniveaus binnen de vennootschap. (1) • Proactief beleid inzake het onderhoud van de gebouwen en constante screening van de gebouwen door de technische managers en de commerciële teams in hun dagelijkse dialoog met de huurders. (1) • Tijdig opstellen en nauwgezet opvolgen van investeringsbudgetten op lange termijn voor grondige renovaties en vernieuwingen. (1) |
Financieel verslag » Toelichting 5 Vastgoed kosten |
| Risico verbonden aan de verslechterde staat van de gebouwen en het risico van grote werken Risico op bouwkundige en technische achteruitgang in de levenscyclus van de gebouwen: de staat van de gebouwen verslechtert omwille van slijtage van diverse onderdelen als gevolg van gewone veroudering en bouwkundige en technische veroudering. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door neerwaartse her ziening van huurprijzen, verhoging van leegstand en commerciële kosten voor herverhuring, stijging van de vastgoedkosten die de eige naar dient ten laste te nemen, zoals niet-doorberekende servicekosten en onroerende voorheffing. 2. Onderhouds- en renovatiekosten en investeringen zijn nodig om de vooraf ingeschatte huurprijs te realiseren. 3. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toe name van de schuldgraad. |
• Proactief beleid inzake het onderhoud van de gebouwen. (1) • Constante monitoring van het investeringsplan om de kwaliteit van de portefeuille te garande ren. (1/2/3) • Ad hoc herontwikkeling en renovatie van verou derde panden naast regelmatige investeringen in kwaliteit en duurzaamheid.(1/2/3) • Bij het beëindigen van de huurovereenkomst dient de huurder (conform de contractuele afspraken gemaakt in de huurovereenkomst) een wederinstaatstellingsvergoeding voor huurschade te betalen aan de vennootschap. De huurschade wordt bepaald door een onaf hankelijke expert die de ingaande plaatsbeschrij ving vergelijkt met de uitgaande plaatsbeschrij ving. Deze schadevergoedingen kunnen gebruikt worden om de vrijgekomen ruimte opnieuw klaar te maken voor ingebruikname door de volgende huurder.(1) • Verkoop van verouderde gebouwen. (1/2/3) |
Verslag van het directie comité » 2.Belangrijke ontwikkelin gen in 2016 » 2.2 Inves teringen en projecten 2.3 Desinves teringen |
| Destructie van de gebouwen Het risico dat gebouwen worden vernield door brand of andere rampen. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door wegvallen van huurinkomsten door verlies van huurders. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toename van de schuldgraad. |
• De vastgoedportefeuille is verzekerd voor reconstructiewaarde, exclusief de terreinen waarop de gebouwen staan. (1/2) • De verzekeringen omvatten eveneens bijko mende waarborgen voor de onbruikbaarheid van de onroerende goederen zoals huurderving, de instandhoudings- en opruimingskosten, het verhaal van huurders en gebruikers en het verhaal van derden. De gederfde huur wordt vergoed zolang het gebouw niet heropgebouwd is, zonder tijdsbeperking. (1/2) |
Vastgoed verslag » Overzicht van de porte feuille » Verzekerde waarde |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Debiteurenrisico Het risico dat de vennoot schap een gebouw niet wenst te verhuren tegen de vooraf ingeschatte huurprijs aan een bepaalde huurder (resulte rend in een hogere leegstand) of dat de huur niet (meer) kan worden geïnd wegens solvabi liteitsproblemen. |
1. Operationeel resultaat en cashflow aangetast door wegvallen van huurinkomsten en afboeking van niet geïnde handelsvorderingen, alsook door stijging van de niet-doorberekende servicekosten door leegstand en gerechtskosten. 2. Daling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en als gevolg ook van de nettowaarde en toe name van de schuldgraad. |
• Duidelijke procedures voor het screenen van huurders bij het sluiten van nieuwe huur contracten. (1/2) • Bij het afsluiten van huurcontracten worden steeds waarborgsommen of bankgaranties bedongen. In het standaardhuurcontract voor kantoren wordt een huurwaarborg of bank garantie ter waarde van 6 maanden huur voor zien en voor logistieke gebouwen ter waarde van 4 maanden. (1) • Strikt debiteurenbeheer om een tijdige inning van huurvorderingen te waarborgen alsook de adequate opvolging van huurachterstanden. (1) • Huren zijn vooraf betaalbaar op maandelijkse of driemaandelijkse basis. Voor huurlasten en taksen die contractueel kunnen doorgerekend worden aan de huurders, wordt een driemaan delijkse provisie gevraagd. (1) |
Financieel verslag » Toelichting 14 Vlottende activa » Handels vorderingen en Toe lichting 4 Vastgoed resultaat » Met verhuur verbonden kosten |
| Juridische en fiscale risico's: contracten en vennoot schapsrechterlijke reorga nisaties Inadequate contracten afge sloten met derde partijen. |
1. Negatieve impact op operationeel resultaat, cashflow en nettowaarde. 2. Het niet behalen van beoogde rendementen van de vastgoed beleggingen. 3. Reputatieschade. |
• Met derden af te sluiten contracten worden, als de complexiteit het vereist, getoetst met externe adviseurs.(1/2/3) • Verzekering tegen aansprakelijkheid voort komend uit de activiteiten of investeringen middels een burgerlijke aansprakelijkheids verzekering die lichamelijke schade en stoffelijke schade dekt. Verder zijn de bestuurders en leden van het directiecomité verzekerd voor bestuurdersaansprakelijkheid. (1/2) • Vennootschapsrechtelijke reorganisaties (fusie, splitsing, partiële splitsing, inbreng in natura, enz.) worden steeds onderworpen aan "due diligence"-werkzaamheden, begeleid door externe adviseurs om het risico op juridische en financiële onjuistheden te minimaliseren. (1/2/3) |
Vastgoed verslag » 2.Overzicht van de porte feuille » 2.2 Verzeker de waarde |
| Verloop van sleutel personeel Risico dat sleutelpersoneel de onderneming verlaat. |
1. Negatieve invloed op bestaande professionele relaties. 2. Verlies aan daadkracht en efficiën tie in het managementbeslissings proces. |
• Marktconform remuneratiepakket. (1/2) • Het werken met teams, waarbij vermeden wordt dat individuen verantwoordelijk zijn voor belang rijke en strategische taken. (1/2) • Duidelijke en consistente procedures en com municatie. (1/2) |
Financieel verslag » Toelichting 7 Personeels beloningen |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Compliance risico Risico dat de relevante wet- en regelgeving niet adequaat wordt nageleefd en dat medewerkers niet integer handelen. |
1. Negatieve beïnvloeding van de gehele business en de operationele werking, het resultaat, de winst gevendheid, de financiële toestand en de vooruitzichten. 2. Reputatieschade. |
• Bij de aanwerving van medewerkers wordt extra aandacht besteed aan het screenen van integriteit. Er wordt bij de medewerkers een bewustzijn gecreëerd omtrent dit risico en er wordt voor gezorgd dat zij voldoende kennis heb ben over veranderingen in de relevante wet- en regelgeving, daarbij ondersteund door externe juridische adviseurs. Om een integere bedrijfs cultuur te waarborgen is een interne gedragscode ("code of conduct") en een klokkenluidersregeling opgesteld. (1/2) • Adequate interne controlemechanismen, geba seerd op het vier-ogen-principe, die het risico op niet integer handelen moeten beperken. (1/2) • Aanwezigheid van een onafhankelijke compliance functie (conform artikel 17, §4 van de GVV-Wet) gericht op het onderzoek naar en het bevorderen van de naleving van de regels die verband houden met de integriteit van de activiteiten van de vennootschap. De regels betreffen zowel deze die voortvloeien uit het beleid van de onderneming, het statuut van de onderneming, alsmede andere wettelijke en reglementaire bepalingen. Het gaat met andere woorden om een onderdeel van de bedrijfscultuur, waarbij de nadruk wordt gelegd op eerlijkheid en integriteit en het naleven van hoge ethische normen bij het zakendoen. Daarbij dienen zowel de onderneming als haar medewer kers zich integer te gedragen, d.i. eerlijk, betrouw baar en geloofwaardig. (1/2) |
Verslag van de raad van bestuur » 3.Corporate Governance verklaring » 3.4 Andere betrokken partijen » Onafhankelijke controle functies |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Financieringsrisico Een relatieve toename van het vreemd vermogen ten opzichte van het eigen vermogen kan resulteren in een hoger rende ment (zogenaamde "leverage"), maar tegelijkertijd ook in een verhoogd risico. |
1. Het niet meer kunnen voldoen aan rente- en aflossingsverplichtingen van vreemd vermogen en overige betalingsverplichtingen in geval van tegenvallende rendementen uit vastgoed en bij daling van de reële waarde van de vastgoed beleggingen. 2. Het niet verkrijgen van financie ring met nieuw vreemd vermogen of slechts tegen zeer ongunstige condities. 3. De gedwongen verkoop van vastgoedbeleggingen aan minder gunstige voorwaarden om aan de betalingsverplichtingen te kunnen blijven voldoen met een negatieve impact op de resultaten en de nettowaarde. |
• Een evenwichtige verhouding tussen eigen en vreemd vermogen voor de financiering van het vastgoed met het handhaven van de schuld graad tussen 45% en 50%. Hiervan kan tijdelijk afgeweken worden indien specifieke marktom standigheden het vereisen. (1/2/3) • Een evenwichtige spreiding van herfinancieringsdata van de langetermijnfinan cieringen met een gewogen gemiddelde looptijd tussen de 3,5 en 5 jaar. Hiervan kan tijdelijk afgeweken worden indien specifieke marktom standigheden het vereisen. (1/2) • Streven naar het veilig stellen van de toegang tot de kapitaalmarkt door transparante informatie verschaffing, regelmatige contacten met financiers en (potentiële) aandeelhouders en het verhogen van de liquiditeit van het aandeel. (1/2/3) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur |
| Bancair convenantenrisico Risico op het niet respec teren van vereisten om aan bepaalde financiële parame ters te voldoen in het kader van de kredietovereenkom sten en de wettelijke regimes waaronder de vennootschap valt: de bankkredietovereen komsten zijn onderworpen aan de naleving van financiële ratio's, die vooral verband houden met het geconsolideerde financiële schuldenniveau of de financi ële interestlast. Deze ratio's beperken het bedrag dat nog zou kunnen geleend worden. Tevens is er een beperking qua ontleningscapaciteit door de maximum schuldgraad die de regelgeving op de GVV's toestaat. |
1. Annulering, heronderhandeling, opzegging of vervroegde opeis baarheid van de financieringsover eenkomsten door de financiële instellingen bij het niet meer res pecteren van de opgelegde ratio's. |
• Omzichtig financieel beleid met een constante monitoring om aan financiële parameters te voldoen. (1) • Opvolging op regelmatige tijdstippen van de evolutie van de schuldgraad en voorafgaan delijke analyse van de invloed van iedere voor genomen investeringsoperatie op de schuld graad. (1) • Opstellen van een financieel plan met een uitvoeringsschema zodra de geconsolideerde schuldgraad, zoals gedefinieerd in het GVV-KB meer dan 50% bedraagt, conform art. 24 van dit GVV-KB. (1) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Liquiditeitsrisico Risico van onvoldoende kas stromen om aan de dagelijkse betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. |
1. EPRA resultaat en cashflow aan getast door stijging van de kosten van schulden door hogere bancaire marges. 2. Het niet beschikbaar zijn van finan ciering ter betaling van interesten, kapitaal of operationele kosten. 3. Onmogelijkheid om acquisities of ontwikkelingen te financieren. |
• Beperking van dit risico door de maatregelen genoemd onder operationele risico's, waardoor het risico van het wegvallen van kasstromen door bijvoorbeeld leegstand of faillissementen van huurders wordt beperkt. (1) • Voldoende kredietruimte bij financiers om schommelingen in liquiditeitsbehoeften op te vangen. Om beroep te kunnen doen op deze kredietruimte dient continu aan de voorwaarden van de kredietfaciliteiten te worden voldaan. (1/2/3) • Constante dialoog met financieringspartners om met hen een duurzame relatie op te bouwen. (2) • Conservatieve en voorzichtige financieringsstra tegie met evenwichtige spreiding van de verval data, diversificatie van de financieringsbronnen en financieringspartners. (1/2) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur » 4.1 Kenmer ken van de Financiële structuur |
| Renterisico Als gevolg van het financieren met vreemd vermogen wordt het EPRA resultaat en het rendement tevens afhankelijk van de toekomstige ontwikke lingen van de rente. |
1. EPRA resultaat en cashflow aange tast door stijging van de kosten van schulden. |
• Een verhouding een derde vreemd vermogen met variabele rente en twee derde vreemd vermo gen met vaste rente bij de samenstelling van de kredietenportefeuille. (1) • Bescherming tegen het risico van stijgende rentevoeten door het gebruik van indekkingsin strumenten. Afhankelijk van de ontwikkelingen in de rente kan hiervan tijdelijk worden afgeweken. (1) • Bij de langetermijnfinancieringen streven naar een evenwichtige spreiding van renteherzienings data en een looptijd van minimaal 3 jaar. Hiervan kan tijdelijk afgeweken worden indien specifieke marktomstandigheden het vereisen. (1) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur Financieel verslag » Toelichting 18 Financiële instrumen ten |
| Risico verbonden aan het gebruik van financiële derivaten Bij een ongunstige marktont wikkeling (bijvoorbeeld een sterke daling van de rente) krijgen derivaten ter afdek king van het renterisico een negatieve waarde. |
1. Complexiteit en volatiliteit van de reële waarde van de indekkings instrumenten en daardoor ook van het nettoresultaat en de netto waarde. 2. Tegenpartijrisico tegenover wie de financiële derivaten zijn afgesloten (zie 'Risico verbonden aan de ban caire tegenpartijen'). |
• Schommelingen in de reële waarde van de toegelaten afdekkingsinstrumenten hebben geen impact op de cash flow aangezien deze financiële derivaten worden aangehouden tot vervaldag van deze contracten. Enkel een vroegtijdige afwikke ling zou extra kosten met zich meebrengen. (1) • Alle financiële derivaten worden louter voor indekkingsdoeleinden aangehouden. Er worden geen speculatieve instrumenten aangehouden. (1) |
Verslag van het directie comité » Financiële structuur Financieel verslag » Toelichting 18 Financiële instrumen ten |
| Risico verbonden aan de bancaire tegenpartijen Het sluiten van financierings contracten of het gebruik van indekkingsinstrumenten met een financiële instelling doet een tegenpartijrisico ontstaan in geval van het in gebreke blijven van deze instelling. |
1. EPRA resultaat en cashflow aan getast door bijkomende financiële kosten en in sommige extreme omstandigheden stopzetting van het financieringscontract of indek kingsinstrument. 2. Verlies van deposito's. |
• Beroep op verschillende referentiebanken op de markt om een zekere diversificatie van de herkomst van financieringen en rente-indek kingsinstrumenten te waarborgen waarbij een bijzondere aandacht uitgaat naar de prijs-kwa liteitverhouding van de geleverde diensten. (1/2) • Regelmatige herziening van de bankrelaties en de blootstelling aan elk. (1/2) • Strakke thesauriepositie zodat de positie van contanten bij een financiële instelling in prin cipe vrij beperkt is en het overschot aan cash aangewend wordt ter afbouw van de financiële schulden, tenzij reeds aangewend voor nieuwe investeringen. (2) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur Financieel verslag » Toelichting 17 Lang lopende en kortlopende financiële schulden |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Risico verbonden aan de schuldkapitaalmarkten Risico om uitgesloten te worden van de internationale schuldkapitaalmarkt indien beleggers zouden vrezen dat de kredietwaardigheid van de vennootschap onvoldoende is om de jaarlijkse rente betalingsverplichting en de terugbetalingsverplichting op vervaldatum van het uit te geven financieel instrument te voldoen. Risico dat de schuldkapitaal markt te volatiel zou zijn om beleggers er toe aan te zetten obligaties van de vennoot schap te verwerven. |
1. Niet beschikbaar zijn van financie ring voor de dagdagelijkse werking en voor de verdere groei van de onderneming. |
• Op proactieve basis goede relaties onderhouden met haar huidige en potentiële obligatiehouders en aandeelhouders, alsook met haar huidige en potentiële bankiers door middel van een trans parante informatieverschaffing, regelmatige contacten met financiers en (potentiële) aan deelhouders en het verhogen van de liquiditeit van het aandeel. (1) • Beleid om de schuldgraad te handhaven tussen 45% en 50% (niettegenstaande wettelijk statuut van GVV's een schuldgraad van 65% toelaat). (1) |
Verslag van het directie comité » 4.Financiële structuur |
| Financieel verslaggevingsrisico Risico dat de financiële ver slaggeving van de vennoot schap onjuistheden van mate rieel belang bevat waardoor stakeholders foutief zouden geïnformeerd worden over de operationele en financiële resultaten van de vennoot schap. Risico dat de door de regel geving opgelegde timing in zake financiële verslaggeving niet wordt gerespecteerd. |
1. Reputatieschade. 2. Stakeholders die beleggingsbeslis singen nemen die niet op de juiste gegevens gebaseerd zijn, wat kan resulteren in claims ten aanzien van de vennootschap. |
• Elk kwartaal wordt een volledige boekhoud kundige afsluiting en consolidatie opgesteld en gepubliceerd. Deze kwartaalcijfers worden steeds uitgebreid geanalyseerd en intern gecon troleerd. (1/2) • Bespreking van deze cijfers binnen het directiecomité en controle van hun juistheid en volledigheid door onder andere analyses van huurinkomsten, operationele kosten, leegstand, verhuuractiviteiten, de evolutie van de waarde van de gebouwen, openstaande debiteuren, enz. Vergelijkingen met forecasts en budgetten worden besproken. (1/2) • Het directiecomité rapporteert elk kwartaal de financiële staten aan het auditcomité met verge lijking van jaarcijfers, budget en verklaringen bij afwijkingen. (1/2) • Controle van de halfjaarcijfers en de jaarcijfers door de commissaris. (1/2) |
Financieel verslag » 7.Verslag van de commis saris |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Statuut van openbare GVV (onderworpen aan de bepa lingen van de wet van 12 mei 2014 betreffende de geregle menteerde vastgoedvennoot schappen en het KB van 13 juli 2014 met betrekking tot gereglementeerde vastgoed vennootschappen) Risico op verlies van de erkenning van het statuut van openbare GVV. Blootstelling aan het risico van toekomstige wijzigingen van de wetgeving inzake GVV's. |
1. Verlies van het voordeel van het gunstig fiscaal stelsel van GVV. 2. Verlies van de erkenning wordt gezien als een gebeurtenis waar door kredieten vervroegd opeisbaar worden. 3. Negatieve impact op de beurskoers van het aandeel Intervest |
• Voortdurende aandacht van de raad van bestuur en het directiecomité voor de regelgeving van de GVV en het behoud van de status van openbare GVV. Zo worden onder andere de uitkeringsver plichting en de financieringslimieten periodiek en ad hoc bij herfinanciering, bij investeringen en bij opmaak van het dividendvoorstel berekend respectievelijk bepaald. (1/2/3) |
Algemene inlichtingen » 7.GVV — wettelijk kader |
| Juridische en fiscale risico's: fiscaliteit Niet-naleving of wijzigingen van de regels vereist door het fiscaal transparante regime van de GVV. |
1. Verlies van fiscaal statuut en ver plichte terugbetaling van bepaalde kredieten bij niet-naleving van de regels. 2. Negatieve impact op de resultaten en de nettowaarde bij eventuele wijzigingen in het regime. 3. Reputatieschade. |
• Constante monitoring van de wettelijke vereisten en de naleving ervan, bijgestaan door externe gespecialiseerde adviseurs. (1/2/3) |
Algemene inlichtingen » 7.GVV — wettelijk kader 8.GVV — fiscaal stelsel |
| Juridische en fiscale risico's: regelgeving en administra tieve procedures Wijzigingen in de regelgeving inzake stedenbouw en milieubescherming kunnen een ongunstige invloed hebben op de mogelijkheden om een gebouw op termijn te exploiteren. |
1. De strikte toepassing en naleving van de stedenbouwkundige regel geving door de gemeentelijke overheden kan de aantrekkelijkheid van een vastgoedbelegging en haar reële waarde negatief beïnvloeden. 2. De invoering van nieuwe of strengere normen inzake bodemvervuiling of energieverbruik kan invloed hebben op de kosten die moeten worden gemaakt om het gebouw te kunnen blijven exploiteren. 3. Negatieve impact op de resultaten en de nettowaarde. 4. Het niet behalen van beoogde rendementen van de vastgoed beleggingen. |
• Constante monitoring van de wettelijke vereis ten en de naleving ervan waarbij, indien vereist, externe specialisten geraadpleegd worden. (1/2/3/4) |
/ |
| Omschrijving van de risico's | Potentiële impact | Beperkende factoren en beheersing | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Veranderingen in internatio nale boekhoudregels (IFRS) Wijzigingen in internationale rapporeringsstandaarden (IFRS). |
1. Mogelijke invloed op rapportering, kapitaalvereisten, gebruik van afgeleide financiële producten, organisatie van de onderneming. 2. Als gevolg daarvan impact op de transparantie, op de behaalde rendementen en mogelijk de waardering. |
• Continue evaluatie van de veranderingen met betrekking tot wettelijke vereisten en de nale ving ervan, bijgestaan door externe gespeciali seerde adviseurs en het sectororgaan. (1/2) |
Financieel verslag » Toelichting 2 Grondslagen voor de financiële verslag geving |
| Onteigeningsrisico's Onteigening in het kader van openbare onteigeningen door bevoegde overheidsinstanties. |
1. Verlies in waarde van de investering en gedwongen verkoop met verlies. 2. Verlies aan inkomsten bij gebrek aan herinvesteringsopportuniteiten. |
• Continue dialoog met de overheid om construc tieve oplossingen uit te werken in het belang van alle aandeelhouders. (1/2) |
/ |
| Veranderingen in diverse wetgeving Nieuwe wetgevingen en regel gevingen zouden in werking kunnen treden of mogelijke veranderingen in bestaande wetgevingen en regelge vingen1 of hun interpretatie en applicatie door agent schappen (inclusief de fiscale administratie) of rechtbanken zouden kunnen optreden. |
1. Negatieve beïnvloeding van de activiteiten, het resultaat, de winstgevendheid, de financiële toestand en de vooruitzichten. |
• Constante monitoring van bestaande, potentieel wijzigende of toekomstige nieuwe wetgevin gen, regelgevingen en vereisten en de naleving ervan, bijgestaan door externe gespecialiseerde adviseurs. (1) |
/ |
| Dividendrisico Artikel 617 van het Wet boek van Vennootschappen bepaalt dat geen uitkering mag geschieden indien het nettoactief is gedaald of tengevolge van de uitkering zou dalen beneden het bedrag van het gestorte of, indien dit hoger is, van het opgevraagde kapitaal, vermeerderd met alle reserves die volgens de wet of de statuten niet mogen |
1. Gedeeltelijk of totaal onvermo gen om een dividend uit te keren indien de gecumuleerde negatieve variaties in de reële waarde van de vastgoedbeleggingen de beschik bare reserves overtreffen. Dit leidt tot een minder dan verwacht of geen dividend(rendement) voor de aandeelhouder. 2. Volatiliteit in de beurskoers van het aandeel. 3. Algemene daling van het vertrou wen in het aandeel of de vennoot schap in het algemeen. |
• Intervest beschikt over voldoende uitkeerbare reserves om de dividenduitkering te verzekeren (1) • Ten minste 80% van het gecorrigeerd positief nettoresultaat, verminderd met de netto-daling van de schuldenlast in de loop van het boekjaar, moet worden uitgekeerd als vergoeding van het kapitaal. (2/3) • Het uitbouwen van solide lange termijn relaties met investeerders en financiële instellingen waardoor op regelmatige basis dialoog kan plaatsvinden. (2/3) |
Financieel verslag » 8.Enkel voudige jaar rekening » Toelichting 8.6 |
1 Zoals bestaande praktijken binnen de fiscale administratie, in het bijzonder die waarvan sprake binnen de circulaire Ci.RH.423/567.729 van 23 december 2004 van het Belgische Ministerie van Financiën met betrekking tot de berekening van de exit taks, dewelke, onder andere, bepaalt dat de werkelijke waarde van de onroerende goederen waarvan sprake voor de berekening van de basis van de exit taks, bepaald wordt door de registratierechten of de BTW in acht te nemen die zouden worden toegepast bij een verkoop van de onroerende goederen in kwestie, dewelke kan verschillend zijn (inclusief lager) van de reële waarde (fair value) van deze activa zoals bepaald voor IFRS-doeleinden in de financiële staten.
worden uitgekeerd.
Oprichting
Verwerving kantoorgebouwen Atlas Park en Airway Park in Brusselse periferie
Verwerving kantoorgebouwen op Mechelen Campus (fase 2)
Verwerving kantoorgebouwen in Antwerpen, Mechelen (oa Mechelen Business Tower) en Brusselse periferie (oa Woluwe Garden)
Verwerving kantoorgebouwen op Mechelen Campus (fase 3)
Verwerving kantoorgebouw in Brusselse periferie, Exiten
Desinvestering 6 kantoorgebouwen (oa Atlas Park en Airway Park)
Verwerving logistieke site Herentals Logistics 1
Verkoop kantoorgebouwen in Gent
Investering in logistieke sites in Huizingen, Oevel en Houthalen
Bouw van ontwikkelingsproject Herentals Logistics 2
Desinvestering semi-industrieel gebouw Eigenlo in Sint-Niklaas
Naamswijziging, toevoeging: "& Warehouses"
Verwerving logistieke site in Opglabbeek
Desinvestering semi-industrieel gebouw in Meer
Verwerving logistieke site in Luik
Desinvestering semi-industrieel gebouw in Duffel
Verwerving logistieke portefeuille met 18 panden
Verwerving kantoorgebouwen in Brusselse periferie en op Mechelen Campus (fase 1)
Verwerving logistieke sites in Puurs en Merchtem
Verwerving logistieke site
Gedeeltelijke herontwikkeling van Wilrijk 1 in showroom Peugeot
Verwerving tweede logistieke site in Oevel
Bouw in Oevel van nieuw aanpalend gebouw dat bestaande logistieke sites verbindt
Desinvestering semi-industrieel gebouw in Kortenberg
Opening Greenhouse Antwerp met 2E RE:flex
Desinvestering 5 nietstrategische panden in de Brusselse periferie
Verwerving Generaal de Wittelaan 11C, Intercity Business Park
Permanent INSPELEN op wijzigende omstandigheden "Intervest is voor ons een meedenkende vastgoedpartner met respect voor onze eigenheid en oog voor onze toekomstplannen."
Hugo Van Herck - Director Contract Logistics Yusen Logistics Benelux - Herentals Logistics 1
In de Benelux heeft Yusen Logistics zich ontwikkeld tot een belangrijke logistieke speler. Daarnaast is het bedrijf actief met vestigingen in Zweden en in het noorden van Frankrijk. Voor verschillende sectoren en services heeft Yusen Logistics de juiste logistieke specialisten in huis. De geleverde diensten kunnen fungeren als stand-alone producten of als onderdeel van het bredere aanbod als supply chain provider. Als dienstverlener beheert Yusen Logistics deze elementen met een focus op het ontwikkelen van sterke relaties met haar klanten om op lange termijn succes te garanderen voor hun transportactiviteiten.
▼ Herentals Logistics 1
Intervest Offices & Warehouses (hierna Intervest genoemd) is een openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap (GVV) naar Belgisch recht. Sinds 1999 is de vennootschap genoteerd op Euronext Brussel (INTO). Intervest is gespecialiseerd in investeringen in kantoorgebouwen (49%) en logistiek vastgoed (51%) van prima kwaliteit. Dit vastgoed is strategisch gelegen op goede locaties: het logistiek vastgoed op de belangrijke logistieke assen en de kantoren zowel in de binnenstad als op campussen buiten de stad.
De totale verhuurbare oppervlakte bedraagt 705.068 m² en vertegenwoordigt een reële waarde van € 611 miljoen. De portefeuille heeft een bezettingsgraad van 91%.
Intervest positioneert zich als een vastgoedvennootschap die verder gaat dan het louter verhuren van vierkante meters. Intervest gaat "beyond real estate". Door te luisteren naar de klanten, mee te denken en vooruit te denken, zorgt Intervest voor het 'ontzorgen' van de klant en het bieden van meerwaarde.
De vennootschap is gekenmerkt door een hoog dividendrendement en voorzien van een gedegen financiële structuur.
Intervest wil de vastgoedportefeuille laten groeien tot € 800 miljoen tegen eind 2018 en handhaaft hierbij de eerder ingezette strategische accentverschuiving naar een verhouding van 60% logistiek vastgoed en 40% kantoorgebouwen.
De investeringsstrategie van Intervest is gebaseerd op 2 pijlers: toenemende focus op logistiek vastgoed en een stevige verankering in de kantorenmarkt.
De strategie van Intervest voor het logistieke segment is gericht op het investeren in moderne geclusterde logistieke sites op multimodaal bereikbare locaties. Dit met een brede geografische oriëntatie om de synergievoordelen voor zowel de klanten als Intervest te maximaliseren.
De strategie van Intervest in de kantorenmarkt is gericht op het investeren in inspirerende multitenant kantoren op goed bereikbare locaties in grote agglomeraties in Vlaanderen. Gebouwen waar werken en beleving samen gaan met een servicegerichte en flexibele benadering van de huurders.
Aankondiging van stevige groei in de komende drie jaar, gestoeld op een heroriëntering in de kantorenportefeuille en een verdere uitbreiding in het logistiek vastgoed.
▼ Mechelen Business Tower
Aard van de vastgoedportefeuille
Strategische accentverschuiving in de portefeuille naar logistiek vastgoed: op 31 december 2016 bestaat 49% van de portefeuille uit kantoren en 51% uit logistiek vastgoed.
Verbetering van de totale bezettingsgraad met 1% in 2016: 91% op 31 december 2016 (90% op 31 december 2015); de bezettingsgraad van de kantorenportefeuille is toegenomen met 1% tot 86%, de bezettingsgraad van de logistieke portefeuille is gestegen met 1% tot 96%.
Totale verhuurbare oppervlakte
De totale verhuurbare oppervlakte bedraagt 705.068 m2 op 31 december 2016 (717.073 m2 op 31 december 2015).
Evolutie van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen
◀ Greenhouse Antwerp
Gemiddelde resterende looptijd van de huurcontracten1
In 2016 zijn 50 huurovereenkomsten afgesloten of verlengd, goed voor 24% van de huurinkomsten, voornamelijk in de logistieke portefeuille.
Beyond real estate: Turnkey solutions
Het "turnkey solutions" concept is verder uitgerold, zowel bij nieuwe verhuringen als bij verlengingen van huurovereenkomsten. Een evolutie die duidelijk past in het zgn. 'ontzorgen' van de klant.
Beyond real estate: RE:flex
Uitbreiding van het RE:flex concept in Mechelen en opening in 2016 van RE:flex Berchem in Greenhouse Antwerp.
▲ Mechelen Campus - Galápagos ▲ RE:flex Berchem
1 Berekeningen exclusief vertrekkende huurder Deloitte in Greenhouse BXL.
| KERNCIJFERS | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Eigen vermogen (€ 000) | 326.085 | 321.736 |
| Vreemd vermogen (€ 000) | 299.078 | 326.663 |
| Schuldgraad (%) | 45,7% | 48,2% |
| Marktkapitalisatie (€ 000) | 401.150 | 395.753 |
Versterking van het eigen vermogen met € 11,6 miljoen door een keuzedividend voor het boekjaar 2015 waarbij 57% van de aandeelhouders voor aandelen heeft gekozen.
| KERNCIJFERS PER AANDEEL | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Nettowaarde (reële waarde) (€) | 19,43 | 19,81 |
| Nettowaarde (investeringswaarde) (€) | 20,37 | 20,75 |
| Beurskoers op afsluitingsdatum (€) | 23,90 | 24,37 |
| Premie t.o.v. reële nettowaarde (%) | 23% | 23% |
Daling van de gemiddelde rentevoet van de financieringen van 3,5% in 2015 naar 3,1% in 2016.
Vervaldagenkalender financiering
| RESULTATEN (€ 000) | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| EPRA resultaat | 29.044 | 30.859 |
| Portefeuilleresultaat | -10.009 | -5.465 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
1.547 | 558 |
| Nettoresultaat | 20.582 | 25.952 |
| RESULTATEN PER AANDEEL | 2016 | 2015 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA resultaat (€) | 1,73 | 1,90 |
| Uitkeringspercentage (%) | 81% | 90% |
| Brutodividend (€) | 1,40 | 1,71 |
* De roerende voorheffing op dividenden van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschappen is ten gevolge de Programmawet van 25 december 2016 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, vanaf 1 januari 2017 verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen).
Dividenduitkering: € 1,40 per aandeel
1 De European Securities and Markets Authority (ESMA) heeft richtlijnen uitgevaardigd die van toepassing zijn vanaf 3 juli 2016 voor het gebruik en de toelichting van de alternatieve prestatiemaatstaven. Ten gevolge van deze richtlijn is de voorheen gehanteerde term "operationeel uitkeerbaar resultaat" gewijzigd in " EPRA resultaat". Inhoudelijk is er geen verschil.
Het brutodividend van Intervest bedraagt € 1,40 per aandeel voor het boekjaar 2016 waarmee het op basis van de slotkoers op 31 december 2016 een brutodividendrendement van 5,9% biedt.
Het uitkeringspercentage voor het dividend is 81% in 2016.
| EPRA KERNCIJFERS PER AANDEEL | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| EPRA resultaat (€) | 1,73 | 1,90 |
| EPRA NAW (€) | 19,60 | 20,09 |
| EPRA NNNAW (€) | 19,08 | 19,47 |
| EPRA Netto Initieel Rendement (NIR) (%) | 6,4% | 6,6% |
| EPRA aangepast NIR (%) | 6,6% | 7,0% |
| EPRA huurleegstandspercentage (%) | 9,4% | 11,5% |
| EPRA kost ratio (inclusief directe leegstandskosten) (%) | 16,8% | 15,4% |
| EPRA kost ratio (exclusief directe leegstandskosten) (%) | 15,8% | 13,7% |
1 Eventuele wijzigingen in de financiële kalender zullen bekend gemaakt worden via een persbericht, dat desgevallend te raadplegen zal zijn op de website van de vennootschap, www.intervest.be.
KWALITATIEVE en FLEXIBELE huisvesting in een groeiscenario "Intervest zorgde voor de realisatie van onze nieuwe demonstratieruimte, waar we onze hogeprecisie diagnoseproducten voorstellen. Een cleane en moderne ruimte, helemaal in lijn met wat onze producten uitstralen."
Renate Degrave - Corporate Communications & Investor Relations Manager Biocartis - Intercity Business Park - Mechelen
Een innovatief bedrijf actief op het vlak van moleculaire diagnose (MDx). Het verschaft vooruitstrevende diagnostische oplossingen om de klinische praktijk te verbeteren voor patiënten, clinici, kostendragers en de sector. Biocartis' MDx Idylla™ platform is een volautomatisch systeem dat accurate, zeer betrouwbare moleculaire informatie biedt van nagenoeg elk biologisch staal in nagenoeg elke setting. Biocartis ontwikkelt en brengt een zeer snel uitbreidend testmenu op de markt waarbij tot nu toe onvoldane klinische behoeften in kanker en infectieziekten aangepakt worden.
| Naar € 800 miljoen |
Intervest Offices & Warehouses (hierna 'Intervest' genoemd) heeft in maart 2016 een stevig groeiplan aangekondigd. Tegen eind 2018 wil de vennoot schap zorgen voor een groei van de vastgoedportefeuille tot circa € 800 miljoen, om dan € 500 miljoen in logistiek vastgoed en € 300 miljoen in kantoren te vertegenwoordigen. Hierbij zal de strategische accentverschui ving die enkele jaren geleden ingezet is naar een verhouding van 60% logistiek vastgoed en 40% kantoorgebouwen gehandhaafd blijven. Dit logistiek vastgoed zal bij voorkeur gelegen zijn op de belangrijke logistieke assen waar Intervest reeds actief is, met name de as Antwerpen – Brussel – Nijvel en de as Antwerpen – Limburg – Luik. Andere locaties in België, Nederland en Duitsland komen eveneens in aanmerking. |
|---|---|
| Verschuiving van | De verhouding tussen de beide segmenten is op jaareinde 2016 49% kantoren en 51% logistieke gebouwen. Eind 2015 was deze verhouding nog 51% kanto ren en 49% logistiek vastgoed. |
| 2% richting logistiek vastgoed |
Over de laatste 5 jaar betekent dit een verschuiving van 15% van de kantoren portefeuille richting de markt van het logistiek vastgoed. |
| Multifunctionaliteit, architectuur, duur |
De strategie van Intervest voor het logistieke segment is gericht op het investeren in moderne geclusterde logistieke sites op multimodaal bereikbare locaties of op herontwikkelingen. Dit met een brede geografische oriëntatie om de synergievoordelen voor zowel de klanten als Intervest te maximaliseren. De strategie van Intervest in de kantorenmarkt is gericht op het investeren in inspirerende multi-tenant kantoren op goed bereikbare locaties in grote agglomeraties in Vlaanderen. Gebouwen waar werken en beleving samen gaan met een service gerichte en flexibele benadering van de huurders. Verdere investeringen in logistiek vastgoed op strategische locaties vinden plaats in parallel met een heroriëntering in de kantorenportefeuille, door de desinvestering van niet-strategische panden en de herinvestering in gebouwen |
| zaamheid en kwaliteit Actief asset management |
met een bijzonder karakter zowel op vlak van multifunctionaliteit, architec tuur, duurzaamheid als kwaliteit. Dit, in combinatie met het reeds bestaande actief asset management, zal leiden tot een verbetering van de fundamenten van de vastgoedportefeuille. |
| Desinvestering 5 gebouwen |
In april 2016 heeft Intervest de herschikking in haar vastgoedportefeuille inge zet met de desinvestering van vier kantoorgebouwen en een semi-industrieel pand in de Brussels periferie. |
| Investeringen en uitbreidingen |
Op vlak van investeringen heeft Intervest in 2016 haar kantorenpark Intercity Business Park in Mechelen uitgebreid met de aankoop van 2 aanpalende gebouwen, om zo de mogelijkheid te creëren om voor haar bestaande klanten op langere termijn de gepaste faciliteiten aan te bieden. |
| Meer dan vierkante meters |
Intervest positioneert zich in haar beide marktsegmenten "beyond real estate" en treedt op als een real estate partner die verder gaat dan het louter verhuren van vierkante meters kantoren of logistieke ruimte. Door te luisteren naar de wensen van de klanten, mee te denken en vooruit te denken kan Intervest de klanten 'ontzorgen' en meerwaarde bieden. De vele positieve reacties van de klanten op deze turnkey solutions sterken Intervest dan ook in het verder uitbouwen van deze aanpak. |
| Logistieke ruimtes aanpassen op maat van de klant |
In het logistieke segment vertaalt dit zich in het meedenken met de klant op het vlak van huidige en toekomstige ruimtenoden. Zo zijn o.m. met Toyota Material Handling Europe Logistics en Rogue Fitness, in nauwe samenwerking met de klant, projecten uitgewerkt om aan hun specifieke behoeften qua inrichting, indeling, combinatie met kantoren e.d. te beantwoorden. Voor de ontwikkeling van Herentals Logistics 3 met de nieuwbouw van een distributiecentrum van ongeveer 12.200 m², is in nauw overleg met Schrauwen Sanitair en Verwarming de complete inrichting van deze nieuwe logistieke site bepaald. Deze ontwikkeling zal in de loop van 2017 opgeleverd worden. |
Greenhouse Antwerp is geopend in september 2016. Het is een innoverend gerenoveerd kantoorgebouw van Intervest in Berchem. In het oog springend is de groene gevel. Met zo'n 50.000 levende planten heeft het kantoorgebouw één van de grootste groene gevels op een kantoorgebouw in België. Greenhouse Antwerp is afgestemd op het huidige nieuwe werken, met een RE:flex ruimte voor start-ups en co-working, een ruim aanbod aan flexibele vergaderruimtes en een restaurant, het "Greenhouse Café".
Ook de plannen voor Greenhouse BXL, de renovatie van de huidige Diegem Campus, zijn toonaangevend voor de richting waarin Intervest haar kantorenportefeuille wil laten evolueren. Vernieuwende, inspirerende en servicegerichte concepten waar werken een aangename beleving is, vormen daarbij de leidraad.
In 2016 zijn 50 huurovereenkomsten afgesloten of verlengd, goed voor 24% van de huurinkomsten. De huuractiviteit situeert zich voornamelijk in het logistieke segment.
Op 31 december 2016 bedraagt de bezettingsgraad van de vastgoedportefeuille van Intervest 91% wat 1% hoger is dan op jaareinde 2015. Voor de logistieke portefeuille is de bezettingsgraad in 2016 met 1% gestegen tot 96% en voor de kantorenportefeuille is de bezettingsgraad eveneens gestegen met 1% tot 86%.
Voor boekjaar 2016 bedraagt het EPRA resultaat van Intervest € 29,0 miljoen. De daling met € 1,9 miljoen ten opzichte van vorig boekjaar is hoofdzakelijk te wijten aan de desinvestering van vijf gebouwen in de Brusselse periferie, gecombineerd met lagere (éénmalige) wederinstaatstellingsvergoedingen van vertrekkende huurders, dit deels gecompenseerd door lagere financieringskosten. Rekening houdend met 16.784.521 dividendgerechtigde aandelen, betekent dit een EPRA resultaat per aandeel van € 1,73 voor het boekjaar 2016 ten opzichte van € 1,90 vorig jaar.
Zonder rekening te houden met de éénmalige wederinstaatstellingsvergoeding van vertrekkende huurder Deloitte ten belope van € 2,5 miljoen in 2015, zou het EPRA resultaat voor boekjaar 2015 € 28,4 miljoen bedragen hebben. Dit zou neergekomen zijn op € 1,74 per aandeel. Bijgevolg is het EPRA resultaat per aandeel, zonder wederinstaatstellingsvergoeding van € 1,73 voor boekjaar 2016 1 eurocent lager dan voor boekjaar 2015.
In het kader van haar aangekondigde groeistrategie heeft Intervest in maart 2016 besloten een brutodividend voor boekjaar 2016, 2017 en 2018 te voorzien van minimum € 1,40 per aandeel. Voor boekjaar 2016 kunnen wij u bijgevolg een brutodividend van € 1,40 aanbieden (€ 1,71 voor boekjaar 2015). Dit komt neer op een pay-out ratio van 81% van het EPRA resultaat. Op basis van de slotkoers op 31 december 2016 (€ 23,90) biedt dit de aandeelhouders een brutodividendrendement van 5,9%.
Groene gevel
Heroriëntering kantoren naar inspirerende, vernieuwende omgevingen
Bezettingsgraad
EPRA resultaat per aandeel
91%
Brutodividend
€ 1,40
Freefloat naar
82%
57% kiest voor keuzedividend
45,7% schuldgraad
3,1% gemiddelde financieringskost
Dedicated management
De aandeelhoudersstructuur van Intervest heeft in de loop van 2015 en begin 2016 belangrijke wijzigingen ondergaan. De free float is gestegen van 45% begin 2015 naar 82% op 31 december 2016, door de stelselmatige verkoop van de aandelenparticipatie aangehouden door NSI (voorheen meerderheidsaandeelhouder met 55%). De aandelen zijn geplaatst bij een brede basis van institutionele investeerders. Deze wijzigingen hebben de liquiditeit van het aandeel verhoogd en geven Intervest een betere toegang tot de kapitaalmarkten en schuldfinancieringen.
Het resultaat van het keuzedividend in mei 2016 waarbij 57% van de aandeelhouders kiest voor aandelen zorgt voor een versterking van het eigen vermogen en weerspiegelt het vertrouwen van de markt in Intervest.
Op vlak van financieringen bestaat het beleid van Intervest uit het handhaven van een schuldgraad tussen 45% en 50%. Op jaareinde 2016 bedraagt de schuldgraad 45,7% en is daarmee 2,5% gedaald ten opzichte van jaareinde 2015 ten gevolge van de desinvesteringen van vastgoedbeleggingen en het succes van het keuzedividend. De gemiddelde interestvoet van de financieringen is in 2016 gedaald en bedraagt 3,1% voor het boekjaar 2016 ten opzichte van 3,5% voor vorig boekjaar. In de loop van 2017 dienen slechts 4% van de kredietlijnen van Intervest geherfinancierd te worden.
Als gevolg van de gewijzigde aandeelhoudersstructuur en om haar groeiplannen uit te voeren heeft Intervest in april 2016 een herschikking van haar raad van bestuur doorgevoerd. Op vlak van het directiecomité zijn Jean-Paul Sols, ceo en Inge Tas, cfo, volledig en exclusief beschikbaar voor Intervest sinds augustus 2016. Vanaf 1 mei is Marco Hengst als chief investment officer opgenomen in het directiecomité. Eind november 2016 heeft Luc Feyaerts te kennen gegeven na 8 jaar zijn functie en zijn mandaat als chief operating officer neer te leggen. Vanaf 31 maart 2017 zal het directiecomité bestaan uit de ceo, de cfo en de cio.
U kan op ons rekenen om de vennootschap op het uitgestippelde pad verder te laten groeien. Daarbij is het vertrouwen dat u en de klanten ons blijvend schenkt van uitzonderlijk belang, net zoals de onafgebroken inzet van onze medewerkers. We maken graag van de gelegenheid gebruik om aan iedereen onze oprechte waardering en dank hiervoor aan te bieden.
De raad van bestuur
Jean-Pierre Blumberg
Voorzitter van de raad van bestuur
EIGENHEID van klanten begrijpen en oppakken
"In de retailmarkt is het efficiënt en snel bedienen van de shops cruciaal. Dat vergt een voorraadbeheer dat zo juist mogelijk afgestemd is op de vraag in de winkel. Intervest heeft zeer goed deze noden helpen vertalen in de inrichting van onze magazijnen."
Tom Vermeylen - coo Zeb Logistics - Merchtem
Als op en top Belgisch modebedrijf in volle expansie is ZEB de multi-merkenspecialist bij uitstek voor mannen en vrouwen. Momenteel zijn er 60 winkels verspreid over Vlaanderen en Wallonië en staan er nog heel wat op de agenda. Ook online is ZEB heel actief en mee met de nieuwste ontwikkelingen. Bij ZEB willen ze met veel goesting hun klanten een uitzonderlijk fijne shoppingervaring geven. 'Hooray, it's today' is niet voor niets hun slogan. Vanuit Merchtem zorgt een semi-volautomatisch supply chain systeem voor de bediening van de 60 winkels in gans België.
▼ Merchtem - Zeb Logistics
Intervest Offices & Warehouses nv (hierna 'Intervest' genoemd) werd opgericht in 1996 en is een openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap (GVV) waarvan de aandelen genoteerd zijn op Euronext Brussels (INTO) sinds 1999.
Intervest investeert in België in kantoorgebouwen en in logistieke panden van prima kwaliteit, die verhuurd worden aan eersterangshuurders. Het onroerend goed waarin geïnvesteerd wordt, betreft vooral up-to-date gebouwen, gelegen op strategische locaties. Het kantoorgedeelte concentreert zich op de as Antwerpen - Mechelen - Brussel en ligt zowel in de binnenstad als op campussen buiten de stad; het logistieke gedeelte concentreert zich op de as Antwerpen - Brussel - Nijvel en Antwerpen - Limburg - Luik.
De portefeuille bestaat op 31 december 2016 voor 49% uit kantoren en 51% uit logistiek vastgoed. De totale reële waarde van de vastgoedbeleggingen bedraagt op 31 december 2016 € 611 miljoen.
Op 31 december 2016 is de reële waarde van de vastgoedportefeuille € 611 miljoen en bestaat ze voor 49 % uit kantoren en 51 % uit logistiek vastgoed.
De investeringsstrategie van Intervest heeft respect voor de criteria van risicospreiding in de vastgoedportefeuille, zowel qua type pand, als qua geografische ligging, als qua sectorale spreiding van de huurders.
Op 31 december 2016 is de risicospreiding als volgt:
Sectorale spreiding van de huurders2
Intervest tracht het risico op verschillende manieren te spreiden. Zo zijn de huurders vaak actief in sterk uiteenlopende economische sectoren, zoals onder meer logistiek, gezondheid, handel, technologie, onderzoek en ontwikkeling. Verder wordt er gewaakt over een goede spreiding van de tussentijdse en eindvervaldagen van de huurovereenkomsten.
1 Percentages op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op jaareinde.
2 Percentages op basis van de jaarlijkse huurinkomsten.
1 Percentages op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op 31 december 2016.
Intervest is een kwalitatieve en gespecialiseerde speler in zowel de kantorenmarkt als in het logistieke vastgoedsegment. Een unieke combinatie op de Belgische markt, met voldoende kritische massa, die het voordeel heeft van een sterke risicospreiding en die streeft naar een aantrekkelijk en blijvend rendement voor de aandeelhouders.
In maart 2016 heeft Intervest in lijn met deze strategie een stevig groeiplan aangekondigd. Over een periode van 3 jaar wil de vennootschap zorgen voor een groei van de vastgoedportefeuille tot circa € 800 miljoen, om tegen eind 2018 circa € 500 miljoen in logistiek vastgoed en circa € 300 miljoen in kantoren te vertegenwoordigen. Hierbij zal de strategische verschuiving naar een verhouding van circa 60% logistiek vastgoed en 40% kantoorgebouwen gehandhaafd blijven. Verdere investeringen in logistiek vastgoed op strategische locaties vinden plaats in parallel met een heroriëntering in de kantorenportefeuille door de desinvestering van niet-strategische panden en de herinvestering in gebouwen met een bijzonder karakter zowel op vlak van multifunctionaliteit, architectuur, duurzaamheid als kwaliteit.
De huurmarkten en investeringsmarkten van kantoorgebouwen en logistiek vastgoed zijn onderhevig aan een onderscheiden dynamiek. De huurmarkt van kantoren is laat-cyclisch, logistiek vastgoed reageert sneller op conjunctuurevoluties. De waarde-evoluties van kantoren en logistiek vastgoed kennen hierdoor andere bewegingen waarbij eveneens structurele maatschappelijke evoluties aan de basis liggen.
De combinatie van beide segmenten heeft in het verleden reeds bewezen een hoog dividendrendement te genereren. Dit blijft ook in de toekomst één van de focusgebieden van Intervest, naast het creëren van waarde op lange termijn, zowel in het kantoorsegment als in het logistiek vastgoed.
Intervest gaat hierbij als real estate partner verder dan het investeren in en het verhuren van louter vierkante meters. De vennootschap richt zich op dienstverlening en flexibele oplossingen zodat de klanten zich kunnen focussen op hun kernactiviteiten. Door te luisteren naar de wensen van de klanten, mee te denken en vooruit te denken, kan Intervest de klanten 'ontzorgen' en meerwaarde bieden.
Intervest gaat beyond real estate, verder dan de m2 kantoren of logistieke ruimte.
Een proactieve klantgerichtheid weerspiegelt zich in de volledige organisatie. Alle cruciale functies nodig voor het beheer van vastgoedklanten en vastgoed zijn in huis voorzien: verhuur, financiën en administratie, operationele dienstverlening en facility management. Een helpdesk staat 24 u, 7 op 7 klaar voor het dagelijks beheer van het vastgoed ten behoeve van de klant.
Logistieke vastgoedportefeuille: groei in logistieke corridors in een straal van 150 km rond Antwerpen, ook richting Nederland en Duitsland
België en haar buurlanden zijn geografisch optimaal gelegen als logistieke uitvalsbasis in Europa, gezien de aanwezigheid van de grote Europese mainports in de Rijndelta en de nabijheid van een koopkrachtig verzorgingsgebied binnen een straal van 500 km. Hierdoor is ook de logistieke vastgoedmarkt sterk ontwikkeld. De vraag naar logistiek vastgoed zal in de toekomst verder toenemen door de algemene groei van de Europese economie en de groei van e-commerce.
Voor nieuwe acquisities of ontwikkelingen zal Intervest in België prioritair blijven focussen op de twee belangrijkste logistieke assen van België: Antwerpen-Brussel-Nijvel en Antwerpen-Limburg-Luik. De vennootschap heeft reeds een uitgesproken sterke aanwezigheid op deze assen, waardoor ze voor deze deelmarkten een belangrijke
gesprekspartner is voor haar klanten. Door de posities op deze assen verder uit te bouwen, kan optimaal ingespeeld worden op de wijzigende behoeften van de bestaande en nieuwe klanten inzake oppervlakte of locatie. Andere locaties in België, Nederland en Duitsland, aansluitend op deze assen, worden eveneens overwogen.
Intervest streeft naar gebouwenclusters, zijnde verschillende locaties in elkaars nabijheid, om klanten een efficiënte en optimale dienstverlening te kunnen aanbieden. Deze clustering geldt niet enkel voor de bestaande locaties, maar zal ook een rol spelen bij een geografische groei van de portefeuille als logische aanvulling op de bestaande kerngebieden.
◀ Opglabbeek
De groei van Intervest in dit segment zal gerealiseerd worden door de verwerving van hoog kwalitatief vastgoed, ontwikkelingen op grondposities op multimodaal bereikbare locaties en door ontwikkelingen binnen de eigen portefeuille. Zo is de vennootschap in 2016 ontwikkelingen gestart op haar eigen terreinen in Herentals en Luik en zijn er nog uitbreidingsmogelijkheden op verschillende logistieke sites, onder meer in Opglabbeek in samenwerking met derden. Dergelijke uitbreidingen bieden immers zowel voor Intervest als voor de huidige huurders belangrijke synergievoordelen, waardoor extra toegevoegde waarde kan worden gerealiseerd.
De strategie van Intervest voor het logistieke segment is gericht op het investeren in moderne geclusterde logistieke sites op multimodaal bereikbare locaties. Dit met een brede geografische oriëntatie om de synergievoordelen voor zowel de klanten als Intervest te maximaliseren.
Kantorenportefeuille: efficiënt inspelen op een wijzigende huurmarkt en heroriëntering van type gebouwen
De kantorenmarkt in Brussel kampt, zowel in het centrum als in de periferie waar Intervest actief is, sinds een aantal jaren met een overaanbod met als gevolg een moeilijke verhuurmarkt. De voorbije jaren is slechts een zeer beperkt aantal projecten
toegevoegd aan de markt en zet de reconversie van kantoren naar andere functies zich gestadig verder. Dit heeft voor de markt als geheel een positief effect op de leegstand, ondanks de grote regionale verschillen. Het overaanbod, voornamelijk in verouderde en leegstaande kantoorgebouwen, weegt echter negatief op de gemiddelde huurprijs terwijl het aantal heronderhandelde verhuringen toeneemt. De evoluties in het zgn. 'nieuwe werken' zorgen daarenboven bij verhuizing voor een
inkrimping van de totaal opgenomen oppervlakte voor eenzelfde aantal werknemers. Hoewel in de laatste 2 jaar een lichte verbetering merkbaar is, valt niet te verwachten dat de kantorenmarkt opnieuw de niveaus zal halen van vóór 2008.
In het sterk competitieve klimaat van de kantorenmarkt onderscheidt Intervest zich door aandacht te besteden aan de voortdurend evoluerende noden van de klant. Huisvesting is voor sommige bedrijven minder en minder een verhaal van vierkante meters. Zij zijn niet louter meer op zoek naar ruimte. Ze zijn eerder vragende partij voor een totaaloplossing waarbij een dienstverlening centraal staat die rekening houdt met de evoluerende manieren van werken en technologische evoluties. Met de turnkey solutions verschaft Intervest de klanten de mogelijkheid hun ruimte in te richten rekening houdend met de evoluerende manieren van werken, technologische evoluties en de veranderende dynamiek in hun marktaanpak. Een eigen innovatieteam zorgt voor het aanbieden van totaaloplossingen op maat gaande van plannen, inrichten, coördinatie van de werkzaamheden tot budgetopvolging. Naast het verschaffen van een aangename en toegankelijke werkomgeving is ook het voorzien van de nodige ondersteunende dienstverlening in zowel de bedrijfs- als de privésfeer, een ankerpunt in het 'ontzorgen' van de klant.
Intervest speelt ook actief in op de nieuwe trends in de arbeidsmarkt zoals met de RE:flex, hub voor mobiel en flexibel werken. Vele werkgevers
komen terug van het zuivere thuiswerken en zoeken naar mengvormen waarbij het sociale contact van de werkvloer gecombineerd wordt met de vereisten op het vlak van mobiliteit en flexibiliteit. Met RE:flex biedt Intervest een laagdrempelige en flexibele toegang tot een inspirerende kantooromgeving. RE:flex is zowel gericht op kleine, startende bedrijven als grote bedrijven die voor tijdelijke projecten nood hebben aan vergaderruimtes of werkplekken. Verder is RE:flex een praktische en stimulerende omgeving voor opleidingen, seminaries en events.
Voor de heroriëntering op portefeuilleniveau zal Intervest zich in de toekomst focussen op strategische locaties, zowel in de binnenstad als op campussen buiten de stad, voornamelijk op de as Antwerpen-Mechelen-Brussel. Nieuwe investeringen in de kantorenmarkt zullen gericht zijn op gebouwen met een bijzonder karakter waar werken een beleving is.
In het hoogrenderend kantorensegment wenst Intervest een minimale kritische massa te behouden om deze op termijn verder uit te bouwen. De huidige kantorenportefeuille ondergaat hierbij een herschikking, waarbij de vennootschap geleidelijk de kantoren desinvesteert die onvoldoende beantwoorden aan de verwachtingen van de huurmarkt van de toekomst. De stevig uitgebouwde marktpositie in Mechelen zal behouden blijven, gezien Mechelen door de groeiende mobiliteitsproblematiek meer en meer wordt gezien als een alternatieve locatie voor Brussel.
De strategie van Intervest in de kantorenmarkt is gericht op het investeren in inspirerende multi-tenant kantoren op goed bereikbare locaties in grote agglomeraties in Vlaanderen. Gebouwen waar werken en beleving samen gaan met een service gerichte en flexibele benadering van de huurders.
▼ Greenhouse Antwerp - Carlson Wagonlit Travel
Een omvangrijke portefeuille biedt onmiskenbaar een aantal voordelen.
In 2016 is de free float van het aandeel van Intervest toegenomen van 75% naar 82% op 31 december 2016.
De liquiditeit wordt bepaald door de mate waarin de aandelen verhandeld kunnen worden op de beurs. Bedrijven met een hoge liquiditeit trekken sneller grote investeerders aan, wat de groeimogelijkheid bevordert.
Een goede liquiditeit vergemakkelijkt de uitgifte van nieuwe aandelen (bij kapitaalverhogingen, inbrengen of fusies), wat eveneens van groot belang is om te kunnen groeien. Om haar liquiditeit te verbeteren, heeft Intervest een liquiditeitsovereenkomst afgesloten met ING Bank. De liquiditeit
Elke acquisitie dient getoetst te worden aan vastgoed- en financiële criteria.
van de meeste Belgische GVV's is eerder laag. Een belangrijke reden hiervoor is dat GVV's vaak vrij klein zijn om de aandacht te krijgen van internationale en professionele beleggers en dit zowel in termen van marktkapitalisatie als van free float.
Bovendien wordt het aandeel van een GVV meestal gekocht voor een langere investeringsperiode en minder als speculatie, wat het aantal transacties doet verminderen.
De corporate governance verklaring kadert in de toepassing van de bepalingen van de Belgische Corporate Governance Code 2009 ('Code 2009') en van de wet van 6 april 2010 tot wijziging van het Wetboek van Vennootschappen. Het KB van 6 juni 2010 heeft bepaald dat de Code 2009 de enige van toepassing zijnde code is. Deze Code is terug te vinden op de website van het Belgisch Staatsblad, en op www.corporategovernancecommittee.be.
Intervest hanteert de Belgische Corporate Governance Code 2009 als referentiecode. De corporate governance principes van Intervest zijn door de raad van bestuur vastgelegd in een aantal richtlijnen:
Het volledige Corporate Governance Charter dat de belangrijke interne reglementen van de bestuursorganen van Intervest beschrijft, is voor de laatste maal herzien in juli 2016. Het Corporate Governance Charter, alsook de overige richtlijnen, kunnen geraadpleegd worden op www.intervest.be.
Van de bepalingen van de Belgische Corporate Governance Code 2009 wordt enkel afgeweken wanneer specifieke omstandigheden dit vereisen. In dit geval wordt de afwijking in overeenstemming met het 'comply or explain'-principe toegelicht in het jaarverslag. De raad van bestuur heeft geoordeeld dat het soms gerechtvaardigd is dat de vennootschap een aantal bepalingen van de Corporate Governance Code 2009 niet navolgt. Volgens het 'comply or explain'-principe is het
inderdaad toegestaan om rekening te houden met de relatief kleine omvang en de eigen kenmerken van de vennootschap en in het bijzonder met de reeds rigide wetgeving op GVV's.
In 2016 is van onderstaande codebepalingen van de Belgische Corporate Governance Code 2009 afgeweken ('explain'):
De raad van bestuur heeft besloten geen benoemingscomité en geen remuneratiecomité op te richten vermits de vennootschap aan twee (gemiddeld aantal werknemers < 250 personen en jaarlijkse netto omzet < € 50 miljoen) van de drie criteria bepaald door artikel 526quater van het Wetboek van Vennootschappen voldoet. De raad van bestuur ziet de taken van deze comités als taken van de voltallige raad van bestuur, en dit in afwijking van bepaling 5.4./1 zoals opgenomen in Bijlage E van de Code 2009 die bepaalt dat het remuneratiecomité uitsluitend bestaat uit niet-uitvoerende bestuurders. Het remuneratiecomité van de raad van bestuur bestaat bijgevolg uit alle leden van de raad van bestuur. De beperkte omvang van de raad maakt een efficiënte beraadslaging over deze onderwerpen mogelijk.
De raad van bestuur heeft conform bepaling 2.9 geen vennootschapssecretaris aangeduid die de raad adviseert over alle bestuurszaken en zorg draagt voor de communicatie binnen en tussen de bestuursorganen van de vennootschap. De beperkte omvang van de vennootschap en de raad van bestuur maakt een dergelijke functie overbodig.
| Adres | Mandaat | Begin | Einde | Aanwezigheid | |
|---|---|---|---|---|---|
| Jean-Pierre Blumberg Voorzitter, onafhankelijk bestuurder |
Plataandreef 7 2900 Schoten België |
Eerste mandaat |
April 2016 | April 2019 | 8/9 |
| Chris Peeters Onafhankelijk bestuurder |
August Van Landeghemstraat 72 2830 Willebroek België |
Tweede mandaat |
April 2016 | April 2019 | 12/13 |
| Marleen Willekens Onafhankelijk bestuurder |
Koning Leopold I straat 22 3000 Leuven België |
Eerste mandaat |
April 2016 | April 2019 | 8/9 |
| Jacqueline de Rijk - Heeren Onafhankelijk bestuurder |
Stationsstraat 33 2910 Essen België |
Eerste mandaat |
April 2016 | April 2019 | 8/9 |
| Johan Buijs Bestuurder |
IJsseldijk 438 2921 BD Krimpen a/d Ijssel Nederland |
Tweede mandaat |
April 2015 | April 2018 | 13/13 |
| Gunther Gielen Bestuurder |
Korte Welvaart 57 3140 Keerbergen België |
Eerste mandaat |
April 2016 | April 2019 | 8/9 |
De raad van bestuur bestaat op 31 december 2016 uit zes leden, waarvan vier onafhankelijke bestuurders die alle vier voldoen aan de voorwaarden van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen.
De bestuurders zijn benoemd voor een periode van drie jaar, doch hun benoeming kan te allen tijde door de algemene vergadering worden herroepen.
De bestuurders zijn niet-uitvoerende bestuurders.
Eerste mandaat April 2016 - april 2019 Aanwezigheid: 8/9
Jean-Pierre Blumberg werd benoemd tot onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij besluit van de algemene jaarvergadering van 27 april 2016, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2019 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2018.
Jean-Pierre Blumberg, geboren in 1957, behaalde aan de KU Leuven een licentie in de rechten en aan Cambridge University een Master of Laws, LLM. Hij startte zijn loopbaan in 1982 als medewerker bij De Bandt, van Hecke, Lagae (het huidige Linklaters) waar hij in 1990 vennoot geworden is. Vervolgens was hij van 2001 tot 2008 National Managing Partner bij Linklaters. Van 2008 tot 2012 was hij lid van het Executive Committee Linklaters LLP en Managing Partner Europe. Tot 2016 was hij lid van de International Board van Linklaters LLP. Verder is hij ook Senior Partner in de Corporate en M&A Practice Group in België en Co-head of global M&A, docent aan de Universiteit Antwerpen, gastdocent aan de KU Leuven, ad hoc docent aan de AMS Management School en lid van het High Level Expert Group on the Future of the Belgian Financial Sector. Jean-Pierre Blumberg is auteur en co-auteur van diverse artikelen in nationale en internationale juridische en fiscale tijdschriften en heeft verschillende onderscheidingen in de wacht gesleept.
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
Tweede mandaat April 2016 - april 2019 Aanwezigheid: 12/13
Chris Peeters werd benoemd, ten persoonlijke titel, tot onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij besluit van de algemene jaarvergadering van 27 april 2016, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2019 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2018.
Prof. dr. Chris Peeters is geboren in 1960. Hij behaalde in 1982 het diploma van licentiaat in de toegepaste economische wetenschappen (TEW) en in 1990 de graad van doctor in de TEW. Hij is verbonden aan de Universiteit Antwerpen waar hij de cursussen Overheidsbeleid, Transporteconomie en Logistiek doceert, en treedt op als adviseur van bedrijven en overheden binnen en buiten Europa. Prof. dr. Peeters is auteur en co-auteur van meer dan 30 boeken en vele artikels inzake strategie en beleid. Hij is een internationaal erkend expert inzake strategische besluitvorming en beleidsadvisering. Hij is voorzitter/gedelegeerd bestuurder en senior partner van Policy Research Corporation bv.
Lopende mandaten:
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
Chris Peeters heeft in de voorgaande 5 jaar geen andere dan de hierboven opgesomde mandaten uitgeoefend.
EMSO bvba, vast vertegenwoordigd door Chris Peeters, werd gecoöpteerd tot bestuurder ingevolge beslissing van de raad van bestuur van 21 december 2007. Bij beslissing van de algemene jaarvergadering van 2 april 2008 werd het besluit tot coöptatie van de raad van bestuur van 21 december 2007 bekrachtigd en werd EMSO bvba, vast vertegenwoordigd door Chris Peeters, benoemd tot onafhankelijk bestuurder van Intervest met ingang vanaf 1 januari 2008 om te eindigen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2011 werd gehouden en waarop besloten werd tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2010. Vervolgens werd EMSO bvba, vast vertegenwoordigd door Chris Peeters, herbenoemd tot onafhankelijk bestuurder van Intervest bij beslissing van de algemene jaarvergadering van 24 april 2013, waarbij dit mandaat een einde heeft genomen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2016 werd gehouden.
Nadere bijzonderheden over faillissementen waarbij een bestuurder betrokken was in de voorgaande 5 jaren:
Chris Peeters is als gedelegeerd bestuurder betrokken bij het faillissement van Asopus Corporation nv (datum faillissement: 26 september 2014) en Asopus Institute nv (datum faillissement: 26 september 2014). De handelsactiviteit van beide voormelde vennootschappen betrof adviesbureau op het gebied van bedrijfsbeheer en -voering. Voormelde vennootschappen hadden reeds een zogenaamd "track record" van bijna 20 jaar wat in principe wees op een succesvol business model. Een dalende omzet en een steeds zwaarder doorwegende kostenstructuur, heeft evenwel geleid tot het faillissement van voormelde vennootschappen. Het faillissement van Asopus Corporation nv en Asopus Institute nv heeft tot op redactiedatum van huidig jaarverslag niet geleid tot enige aansprakelijkheid in hoofde van de raden van bestuur van voormelde vennootschappen. Chris Peeters heeft aan de vennootschap bij wijze van verklaring onder ede bevestigd dat er in het kader van de faillissementen van Asopus Corporation nv en Asopus Institute nv geen enkele fout kan aangerekend worden aan de respectieve raden van bestuur als college in het algemeen of aan hem persoonlijk als lid van de respectieve raden bestuur in het bijzonder en dat hij geen kennelijke grove fout heeft begaan die tot het faillissement van de voormelde vennootschappen heeft bijgedragen.
Chris Peeters is als vaste vertegenwoordiger van de gedelegeerd bestuurder van nv EM, Achelos Enterprises bv ook betrokken bij het faillissement van nv EM. Dit faillissement werd uitgesproken op 19 november 2015. Door de economische crisis is de koop/verkoop van luxe motorboten sterk achteruit gegaan hetgeen uiteindelijk tot het faillissement van de vennootschap heeft geleid. Ook in het kader van dit faillissement werd op redactiedatum van huidig verslag geen enkele aansprakelijkheid geformuleerd in hoofde van Chris Peeters en/of de bestuurders van deze vennootschap. Chris Peeters heeft aan de vennootschap bij wijze van verklaring onder ede bevestigd dat er in het kader van faillissement van nv EM hem geen enkele fout kan worden aangerekend, ook niet als lid van de raad van bestuur.
▼ RE:flex Berchem
Eerste mandaat April 2016 - april 2019 Aanwezigheid: 8/9
Marleen Willekens werd benoemd tot onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij besluit van de algemene jaarvergadering van 27 april 2016, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2019 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2018.
Prof. dr. Marleen Willekens, geboren in 1965, behaalde aan de Universiteit Gent een licentie in bedrijfseconomische wetenschappen (1987) en startte daarna haar loopbaan in de financiële sector als stagiaire bij de Bank Brussel Lambert. In 1989 besliste zij aan de slag te gaan in de academische wereld wat leidde tot het behalen van een Ph.D. in "industrial and business studies" aan de University of Warwick. Na het behalen van haar doctoraat werd zij in 1995 benoemd als jong docent aan de KU Leuven in de onderzoeksgroep Accountancy van de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen waar zij sedert 2009 gewoon hoogleraar is. Van 2006 tot 2008 was zij hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg, en sedert 2012 is zij ook deeltijds professor Auditing aan de BI Norwegian Business School in Oslo. Marleen Willekens doceert o.m. Auditing, Financial Accounting en Accounting voor managers aan de KU Leuven, en geeft ook gastcolleges aan tal van buitenlandse universiteiten, in MBA's en executive programma's. Zij is tevens auteur en co-auteur van diverse artikelen en boeken in het domein van auditing en accounting. In binnen- en buitenland ontving zij verscheidene awards voor haar onderzoek in dit domein.
Lopende mandaten:
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
▼ Greenhouse Antwerpen - Mercuri Urval
Eerste mandaat April 2016 - april 2019 Aanwezigheid: 8/9
Jacqueline de Rijk - Heeren werd benoemd tot onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij besluit van de algemene jaarvergadering van 27 april 2016, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2019 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2018.
Jacqueline de Rijk - Heeren is geboren in 1952. Zij volgde de opleiding vakbekwaamheid voor nationaal en internationaal beroepsgoederenvervoer en vervolgens de opleiding tot specialist vervoer van gevaarlijke stoffen bij de Stichting Scheepvaart en Transportonderwijs. Vanaf 1994 vervult zij de functie van directeur bij Jan de Rijk Logistics en sinds 1995 is ze eveneens directeur bij Euroute Holding NV Beheermij JDR. Sinds 2005 is zij eveneens directeur bij Europand.
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
• directeur Europand Eindhoven BV.
Tweede mandaat April 2015 - april 2018 Aanwezigheid: 13/13
Johan Buijs werd benoemd tot niet-onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij besluit van de buitengewone algemene vergadering van 27 oktober 2011, en dit voor een termijn die een einde heeft genomen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die op 29 april 2015 werd gehouden. Vervolgens werd Johan Buijs herbenoemd tot niet-onafhankelijk bestuurder van de vennootschap bij beslissing van de algemene jaarvergadering van 29 april 2015, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2018 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2017. Tot april 2016 was Johan Buijs niet-onafhankelijk, uitvoerend bestuurder en effectieve leider van Intervest.
Johan Buijs, geboren in 1965, studeerde civiele techniek aan de Technische Universiteit Delft. Hij startte zijn loopbaan in 1989 als constructeur bij adviesbureau D3BN Civiel Ingenieurs. Daarna was hij werkzaam als constructeur/projectleider bij Royal Haskoning en projectmanager en directeur bij D3BN Rotterdam en directeur bij D3BN infrastructuur. Hij vervolgde zijn carrière als hoofd afdeling bouwzaken en, vanaf januari 2005, als statutair directeur bij Wereldhave Management Holding bv. In 2006 werd Johan Buijs aangesteld als statutair directeur bij Wereldhave nv. Tot augustus 2016 gaf hij als algemeen directeur leiding aan NSI nv. Momenteel is hij actief als ceo en co-founder van Spark Real Estate bv.
Lopende mandaten:
• lid van de raad van bestuur van Intervest (beursgenoteerd).
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
• bestuurder bij IVBN, de Vereniging van Institutionele Beleggers in Vastgoed, Nederland.
▼ Luik
Eerste mandaat April 2016 - april 2019 Aanwezigheid: 8/9
Gunther Gielen werd benoemd tot bestuurder van de vennootschap als vertegenwoordiger van de aandeelhouder Belfius. De benoeming werd vastgesteld bij besluit van de algemene jaarvergadering van 27 april 2016, waarbij dit mandaat een einde zal nemen onmiddellijk na de algemene jaarvergadering die in het jaar 2019 gehouden wordt en waarop zal worden besloten tot de goedkeuring van de jaarrekening per 31 december 2018.
Gunther Gielen, geboren in 1973, behaalde aan de KU Leuven een diploma handelsingenieur en vervolgens een master of Finance aan de Universiteit Antwerpen. Van 1997 tot 1999 was hij analist geavanceerde financiële producten en derivaten bij Bacob. Van 1999 tot 2002 was hij equity analist bij Artesia Banking Corporation. Van 2002 tot 2006 was hij bij Dexia senior risk manager equities en real estate en vervolgens van 2006 tot 2010 principal risk manager ALM equities en real estate. Van 2010 tot 2013 was hij head of expertise center risk management equities en real estate bij Dexia conso (later Belfius conso). Van 2013 tot 2014 was hij head of portfolio management bij Belfius Insurance Invest. Sinds mei 2014 vervult hij de functie van afgevaardigd bestuurder bij Belfius Insurance Invest.
Lopende mandaten:
Vroegere mandaten gedurende de laatste 5 jaar:
Voor zover als nodig wordt gepreciseerd dat geen enkele bestuurder de laatste vijf jaar:
Tussen de leden van de raad van bestuur bestaan geen familiebanden tot de tweede graad.
De raad van bestuur heeft in het jaar 2016 dertien maal vergaderd. De belangrijkste agendapunten waarover de raad van bestuur heeft vergaderd en beslist in 2016 zijn:
Sinds de wet van 28 juli 20111 zijn er quota in België ingevoerd om te garanderen dat vrouwen zitting hebben in de raad van bestuur van beursgenoteerde vennootschappen (art. 518 bis van het Wetboek van Vennootschappen). Hierdoor heeft Intervest er voor gezorgd dat minstens één derde van het aantal leden van de raad van bestuur vrouwelijk is. In 2016 is de samenstelling van haar raad van bestuur grondig geanalyseerd naar aanleiding van de gewijzigde aandeelhoudersbasis. Op basis hiervan zijn de benodigde en gewenste profielen en competenties vastgesteld en is de selectie van geschikte kandidaten uitgevoerd.
In het auditcomité zetelen in 2016 drie onafhankelijke bestuurders:
Deze onafhankelijke bestuurders voldoen in 2016 allen aan de negen onafhankelijkheidscriteria van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen. De looptijd van hun benoeming in het auditcomité is niet gespecificeerd maar valt samen met de termijn van het bestuurdersmandaat.
Het auditcomité is belast met de volgende taken:
De leden van het auditcomité zijn deskundig. Tenminste één lid van het comité is onderlegd op het vlak van boekhouding en audit (Marleen Willekens). Daarnaast is het auditcomité collectief deskundig. Dit op twee vlakken: op het gebied van de activiteiten van Intervest en op het gebied van boekhouding en audit.
Het auditcomité heeft in het jaar 2016 vijf maal vergaderd. De belangrijkste agendapunten van het auditcomité in 2016 zijn geweest:
Het comité rapporteert zijn bevindingen en aanbevelingen rechtstreeks aan de raad van bestuur.
1 Wet van 28 juli 2011 tot wijziging van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, het Wetboek van Vennootschappen en de wet van 19 april 2002 tot rationalisering van de werking en het beheer van de Nationale Loterij teneinde te garanderen dat vrouwen zitting hebben in de raad van bestuur van de autonome overheidsbedrijven, de genoteerde vennootschappen en de Nationale Loterij.
Het directiecomité is op 31 december 2016 als volgt samengesteld:
Jean-Paul Sols bvba, vast vertegenwoordigd door Jean-Paul Sols, en Inge Tas hebben eveneens een directiemandaat uitgeoefend in Vastned Retail Belgium nv, openbare GVV naar Belgisch recht, tot 1 augustus 2016.
Bvba Luc Feyaerts, vast vertegenwoordigd door Luc Feyaerts, heeft beslist om zijn directiemandaat te beëindigen tegen eind maart 2017.
Conform artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen en artikel 15 van de statuten van de vennootschap, heeft de raad van bestuur bestuursbevoegdheden overgedragen. De regels in verband met de samenstelling en werking van het directiecomité worden nader beschreven in het Corporate Governance Charter van de vennootschap dat kan geraadpleegd worden op www.intervest.be.
Hoofdstuk 6 van het Corporate Governance Charter geeft toelichting over de samenstelling van het directiecomité, alsook over de taakverdeling, het voorzitterschap, de wijze van vergaderen, beraadslagen en stemmen, de bevoegdheden, de rapporteringsplicht en de evaluatiemethode.
De leden van het directiecomité zijn tevens de effectieve leiders van de vennootschap in de zin van artikel 14, §3 van de GVV-Wet.
De leden van het directiecomité worden benoemd voor onbepaalde duur.
(vanaf de aanname van het GVV-statuut) kan bedragen.
Onder leiding van de voorzitter evalueert de raad van bestuur periodiek zijn omvang, samenstelling, werking en doeltreffendheid, alsook die van het auditcomité en de interactie met het directiecomité. De raad van bestuur kan zich hierbij laten bijstaan door externe deskundigen.
Bij dit evaluatieproces wordt:
Indien voormelde evaluatieprocedures bepaalde zwakheden aan het licht brengen zal de raad van bestuur hiervoor de gepaste maatregelen treffen. Dit kan leiden tot aanpassingen aan de samenstelling of de werking van de raad van bestuur of het auditcomité.
Wat preventie van belangenconflicten aangaat, is de vennootschap enerzijds onderworpen aan wettelijke regels (artikelen 523 en 524 van het Wetboek van Vennootschappen en artikelen 36 tot 38 van de GVV-Wet) en anderzijds aan de regels in haar statuten en haar Corporate Governance Charter.
Artikel 17 van de statuten van de vennootschap bepaalt dienaangaande het volgende: "De bestuurders, de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur en de lasthebbers van de vennootschap zullen de regels met betrekking tot de belangenconflicten voorzien in de artikelen 36, 37 en 38 van de GVV-Wet en in het Wetboek van Vennootschappen eerbiedigen, zoals zij in voorkomend geval kunnen worden gewijzigd."
Tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard in hoofde van bestuurders en leden van het directiecomité
De raad van bestuur, het directiecomité en elk lid afzonderlijk leggen zich de strenge discipline op om elk mogelijk belangenconflict uit te sluiten, ongeacht of het van patrimoniale, professionele of enige andere aard is, en willen nauwkeurig voldoen aan de wettelijke regel van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen inzake belangenconflicten tussen de vennootschap en een bestuurder.
Indien bijvoorbeeld een bestuurder van de vennootschap omwille van zijn andere bestuursmandaten, of om een andere reden, een belang van vermogensrechtelijke aard heeft dat strijdig is met een beslissing of verrichting die tot de bevoegdheid van de raad van bestuur behoort, wordt artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen toegepast en wordt de betreffende bestuurder verzocht niet deel te nemen aan de beraadslaging over de beslissingen of verrichtingen, noch aan de stemming (artikel 523, §1 in fine).
Wanneer een bestuurder of een lid van het directiecomité, rechtstreeks of onrechtstreeks, een belang heeft van vermogensrechtelijke aard dat strijdig is met een verrichting of beslissing die tot de bevoegdheid van de raad van bestuur of het directiecomité behoort, brengt het betrokken lid de voorzitter en de leden bijgevolg hier vooraf van op de hoogte. Het betreffende lid kan dan niet aan de beraadslagingen en aan de stemming over de betrokken verrichting deelnemen.
De verklaring, net als de rechtvaardigingsgronden betreffende het belangenconflict, worden opgenomen in de notulen. Met het oog op de publicatie ervan in het jaarverslag wordt in de notulen de aard van de beslissing of verrichting verantwoord. Daarenboven vermelden de notulen de vermogensrechtelijke gevolgen voor de vennootschap voortvloeiend uit deze beslissing. Het rapport van de commissaris dat opgesteld moet worden overeenkomstig artikel 143 van het Wetboek van Vennootschappen, bevat een afzonderlijke beschrijving van de financiële gevolgen voor de vennootschap.
Ingeval van een mogelijk belangenconflict met een grootaandeelhouder van de vennootschap wordt de procedure van artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen toegepast. Artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen verplicht onder meer operaties met verbonden vennootschappen behoudens bepaalde uitzonderingen - voor te leggen aan het advies van een comité van onafhankelijke bestuurders, bijgestaan door een onafhankelijk expert.
Tevens voorziet artikel 37 van de GVV-Wet dat de Financial Services and Markets Authority (FSMA) voorafgaandelijk door de GVV ter kennis moet worden gebracht van geplande verrichtingen door de GVV of één van haar dochtervennootschappen wanneer één of meer van de volgende personen rechtstreeks of onrechtstreeks als tegenpartij bij die verrichtingen optreden of er enig vermogensvoordeel uit halen: de personen die de openbare GVV controleren of er een deelneming in bezitten; de promotor van de openbare GVV; de andere aandeelhouders van alle dochtervennootschappen van de openbare GVV; en de bestuurders, de zaakvoerders, de leden van het directiecomité, de personen belast met het dagelijks bestuur, de effectieve leiders of de lasthebbers; en de met al deze partijen verbonden personen.
Deze geplande verrichtingen moeten een belang vertegenwoordigen voor de openbare GVV, moeten passen binnen haar strategie en moeten tegen normale marktvoorwaarden worden uitgevoerd. Deze verrichtingen moeten onmiddellijk bekend worden gemaakt.
Conform artikel 49, §2 van de GVV-Wet is de vennootschap, wanneer er een vastgoedtransactie plaatsvindt met de hierboven vermelde personen, gebonden aan de waardering van de vastgoeddeskundige.
De bepalingen van de artikelen 36 en 37 van de GVV-Wet gelden niet voor:
In dit kader wenst de raad van bestuur te vermelden dat de procedure ter voorkoming van belangenconflicten is toegepast in januari 2016, betreffende het verzoek van de toenmalige grootaandeelhouder NSI nv (via haar dochteronderneming VastNed Offices Benelux Holding bv), om medewerking te verlenen bij de voorbereiding van een mogelijke verkooptransactie van haar aandelen in Intervest.
Voor een gedetailleerde beschrijving van de gevolgde procedures conform artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen, wordt verwezen naar Toelichting 24 in het Financieel verslag.
◀ Wilrijk 1 - Peugeot
Intervest heeft geen benoemings- en remuneratiecomité. De raad van bestuur van de vennootschap is de mening toegedaan dat de betreffende opdrachten van het benoemings- en het remuneratiecomité als taken van de voltallige raad van bestuur dienen beschouwd te worden. Hiermee wijkt Intervest af van de aanbevelingen van de Belgische Corporate Governance Code 2009 (zie eveneens paragraaf 'comply or explain'-principe). De beperkte omvang van de raad maakt immers een efficiënte beraadslaging over deze onderwerpen mogelijk. Anderzijds vereist de problematiek van de benoemingen of de remuneratie bij de vennootschap te weinig bijkomende aandacht om een afzonderlijke comitéwerking en de daaraan verbonden extra kosten te kunnen rechtvaardigen.
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het te voeren bezoldigingsbeleid voor haar leden en voor de leden van de directie. De vergoeding van de bestuurders dient ter goedkeuring te worden voorgelegd aan de algemene vergadering.
Het beleid is gebaseerd op volgende uitgangspunten:
Onder gelijkblijvende omstandigheden is het remuneratiebeleid ook voor de twee komende boekjaren van toepassing, met uitzondering van een lange termijn variabele vergoeding die ingevoerd zal worden in 2017 voor de leden van het directiecomité. De raad van bestuur analyseert hiervoor momenteel de mogelijkheden.
De jaarlijkse vaste vergoeding voor de bestuurders bedraagt in 2016 als lid van de raad van bestuur € 20.000 per jaar (€ 25.000 per jaar als voorzitter van de raad van bestuur, exclusief BTW).
Uitzondering hierop is Johan Buijs die in 2016 zijn mandaat als bestuurder onbezoldigd heeft uitgeoefend. Hij ontving een vergoeding voor zijn werkzaamheden in een interne werkgroep die investeringsbeslissingen voorbereidt, voor een bedrag van € 20.000.
Er worden geen bijkomende vergoedingen toegekend voor het lidmaatschap van een comité noch voor de uitoefening van het voorzitterschap van een comité.
Er werd geen arbeidsovereenkomst afgesloten met één van de bestuurders en er is geen opzegvergoeding van kracht. De vergoeding van de bestuurders houdt conform artikel 35 §1 van de GVV-Wet rechtstreeks noch onrechtstreeks verband met de door de vennootschap verwezenlijkte verrichtingen. De bestuurders bezitten geen aandelen van de vennootschap noch werden aan de bestuurders opties verleend op aandelen van de vennootschap.
Sinds 1 augustus 2016 heeft de vennootschap een volledig dedicated management. De ceo, Jean-Paul Sols bvba, vast vertegenwoordigd door Jean-Paul Sols en de cfo, Inge Tas, hebben hun samenwerking met de openbaar gereglementeerde vastgoedvennootschap Vastned Retail Belgium beëindigd en zijn sinds 1 augustus 2016 volledig beschikbaar voor Intervest. Op 1 mei 2016 is het directiecomité uitgebreid met een cio (chief investment officer) en is Marco Hengst toegetreden in deze functie.
Het bedrag van de vaste vergoeding dat in 2016 als remuneratie is toegekend aan de leden van het directiecomité, bedraagt € 709.470 waarvan € 243.361 voor de voorzitter van het directiecomité, tevens ceo van Intervest, en in totaal € 495.961 voor de andere drie bezoldigde leden van het directiecomité (onkostenvergoeding en pensioenplan voor de cfo en cio inbegrepen).
Aan de leden van het directiecomité zijn geen opties verleend op aandelen van de vennootschap.
Er is geen BTW van toepassing op deze vergoedingen, met uitzondering op een gedeelte van de vergoeding van Luc Feyaerts bvba.
De drie leden van het directiecomité (bvba Jean-Paul Sols, vast vertegenwoordigd door Jean-Paul Sols, en bvba Luc Feyaerts, vast vertegenwoordigd door Luc Feyaerts (coo), en Inge Tas (cfo)) konden in 2015 in aanmerking komen voor een jaarlijkse bonus van gezamenlijk maximaal € 83.000. In 2015 lagen de bonuscriteria op het gebied van operationeel vastgoedresultaat (20%), bezettingsgraad van de vastgoedportefeuille (20%), strategische accentverschuiving naar logistiek vastgoed door groei van de portefeuille (20%), het verlagen van de financieringskost (20%), het uitbouwen van turnkey solutions en RE:flex (10%), duurzaamheid en corporate social responsibility (10%).
Op basis van de in 2015 gerealiseerde doelstellingen werd in 2016 een bonus toegekend van in totaal € 60.000. Er is geen terugvorderingsrecht van de variabele remuneratie voorzien.
Naast deze reguliere bonus kan een directielid in aanmerking komen voor een bijkomende jaarlijkse bonus die toegekend kan worden voor exceptionele prestaties. Over 2015 is geen bijkomende bonus uitgekeerd.
| BESTUURDERS in duizenden € | 2016 (uit te beta len in 2017) |
2015 (uitbetaald in 2016) |
|---|---|---|
| Jean-Pierre Blumberg | 25 | 01 |
| Chris Peeters | 20 | 01 |
| Marleen Willekens | 20 | 01 |
| Jacqueline De Rijk - Heeren | 20 | 01 |
| Gunther Gielen | 20 | 01 |
| Johan Buijs | 05 | 04 |
| Paul Christiaens | 0 | 25 |
| Nick van Ommen | 0 | 20 |
| Emso bvba, vast vertegenwoordigd door Chris Peeters | 0 | 242 |
| Thomas Dijksman | 0 | 20 |
| Nico Tates | 0 | 20 |
| Daniel van Dongen | 0 | 03 |
| TOTAAL | 105 | 109 |
1 Mandaat vanaf 27 april 2016
2 Vergoeding inclusief BTW
3 Vertegenwoordiger van de meerderheidsaandeelhouder
4 Vertegenwoordiger van de meerderheidsaandeelhouder tot 27 april 2016
5 Exclusief de vergoeding voor werkzaamheden in een interne werkgroep,
opgenomen in de rubriek algemene kosten.
| LEDEN DIRECTIECOMITÉ in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Jean-Paul Sols bvba, ceo (60% tot 1/8/2016, daarna 100%) | 263 | 171 |
| Vaste vergoeding | 243 | 147 |
| Variabele vergoeding (over vorig boekjaar) | 20 | 24 |
| Pensioenverplichtingen | 0 | 0 |
| Inge Tas, cfo (60% tot 1/8/2016, daarna 100%) | 202 | 161 |
| Vaste vergoeding | 164 | 120 |
| Variabele vergoeding (over vorig boekjaar) | 20 | 24 |
| Pensioenverplichtingen | 18 | 17 |
| Luc Feyaerts bvba, coo (100%) | 223 | 222 |
| Vaste vergoeding (inclusief niet-aftrekbare BTW) | 203 | 186 |
| Variabele vergoeding (over vorig boekjaar) | 20 | 35 |
| Pensioenverplichtingen | 0 | 0 |
| Marco Hengst, cio (100% vanaf 1/5/2016) | 112 | 0 |
| Vaste vergoeding | 99 | 0 |
| Pensioenverplichtingen | 13 | 0 |
| TOTAAL | 800 | 554 |
De jaarlijkse vaste vergoeding voor de bestuurders blijft ongewijzigd ten opzichte van de hierboven genoemde vergoedingen over 2016.
De jaarlijkse vaste vergoeding voor de leden van het directiecomité wordt per 1 januari van elk jaar (i) geïndexeerd overeenkomstig de normale index van de consumptieprijzen, waarbij de basisindex deze is van de voorafgaande maand aan de inwerkingtreding van de overeenkomst en de nieuwe index van de maand voorafgaand aan de maand waarin de indexatie plaatsvindt (ii) verhoogd met 1 procent. Dit komt neer op een verhoging van 1,45% per 1 januari 2017.
De leden van het directiecomité kunnen in aanmerking komen voor een jaarlijkse bonus van gezamenlijk maximaal € 250.000. In het kader van de uitbreiding en ruimere beschikbaarheid van het directiecomité is de variabele vergoeding van alle leden van het directiecomité verhoogd voor boekjaar 2016. In 2016 liggen de bonuscriteria op het gebied van uitvoering van de groeistrategie (10%), bewaking van de schuldgraad (10%), optimalisatie van de werking van de organisatie (10%), het behalen van gebudgetteerde cijfers op het vlak van EPRA resultaat en resultaat per aandeel (25%), brutohuurinkomsten (10%), operationeel resultaat vóór resultaat op de portefeuille (10%). Elk directielid heeft verder individuele doelstellingen (25%) die verbonden zijn aan specifieke aspecten van de uitrol van de strategie van de vennootschap.
Op basis van de in 2016 gerealiseerde doelstellingen werd een bonus toegekend van in totaal € 197.591. Er is geen terugvorderingsrecht van de variabele remuneratie voorzien.
De leden van de raad van bestuur zijn benoemd voor een periode van drie jaar, doch hun benoeming kan te allen tijde door de algemene vergadering van aandeelhouders worden herroepen. Er is geen opzegvergoeding van kracht.
De leden van het directiecomité worden benoemd voor onbepaalde duur en de opzegvergoeding bedraagt de tegenwaarde van twaalf maanden vaste vergoeding (behoudens grove nalatigheid of opzettelijke fout in welke gevallen geen vergoeding verschuldigd zal zijn).
De commissaris, aangesteld door de algemene vergadering van aandeelhouders, is Deloitte Bedrijfsrevisoren bv o.v.v.e. CVBA en wordt vertegenwoordigd door Rik Neckebroeck, bedrijfsrevisor.
De vastgoedportefeuille wordt elk kwartaal gewaardeerd door twee onafhankelijke deskundigen, te weten: Cushman & Wakefield en Stadim, ieder voor een gedeelte van de vastgoedportefeuille, gebaseerd op een rotatieprincipe.
Elke openbare GVV dient in het kader van haar interne controle, invulling te geven aan interne auditprocedures, een risk managementbeleid en een integriteitsbeleid. Daarop wordt toegezien door de persoon belast met, respectievelijk, de interne auditfunctie, de risicobeheerfunctie en de compliancefunctie conform artikel 17, §3, 4 en 5 van de GVV-Wet (dit zijn samen de "onafhankelijke controlefuncties").
In het kader van de omvorming van het statuut van Intervest naar GVV zijn op 27 oktober 2014 dan ook personen aangesteld die zijn belast met de interne auditfunctie, de risicobeheerfunctie en de compliancefunctie.
De interne audit kan worden begrepen als een onafhankelijke beoordelingsfunctie, ingebed in de organisatie, gericht op het onderzoek en de beoordeling van de goede werking, de doeltreffendheid en de efficiëntie van de door de vennootschap gehanteerde processen en procedures bij de uitoefening van haar activiteiten. De persoon verantwoordelijk voor de interne audit kan de verschillende leden van de organisatie in het kader van de uitoefening van hun verantwoordelijkheden voorzien van analyses, aanbevelingen, adviezen, evaluaties en informatie omtrent de onderzochte activiteiten.
Deze interne audit heeft onder meer betrekking op de werking, doeltreffendheid en efficiëntie van processen, procedures en activiteiten inzake:
▼ Houthalen
Intervest heeft de externe consulent BDO (vertegenwoordigd door haar vaste vertegenwoordiger Lieven Van Brussel – Partner (BDO Risk & Assurance Services)), aangesteld als de persoon die belast is met de interne audit, waarbij Johan Buijs, niet-uitvoerende bestuurder van Intervest, is aangesteld om de controle vanuit de vennootschap op de interne auditfunctie zoals waargenomen door BDO uit te voeren. Aldus is hij te beschouwen als de eindverantwoordelijke voor de interne audit. Het mandaat van BDO als externe consulent heeft een duur van 4 jaar en eindigt in 2017.
In het kader van het risicobeheerbeleid zal de vennootschap erover waken dat de hierboven beschreven risico's waaraan ze is blootgesteld (marktrisico's, operationele, financiële en reglementaire risico's) op een doeltreffende manier worden ingeschat, gecontroleerd en opgevolgd.
Intervest heeft met dit doel een persoon belast met de risicobeheerfunctie die verantwoordelijk is voor o.a. het opstellen, uitwerken, bewaken, actualiseren en implementeren van het risicobeheerbeleid en de risicobeheerprocedures.
De onafhankelijke risicobeheerfunctie wordt vanaf de omvorming van het statuut van de vennootschap naar openbare GVV waargenomen door Inge Tas, lid van het directiecomité en cfo. Het mandaat is voor onbepaalde duur.
Regels betreffende compliance en integriteit zijn bevat in de functie van de compliance officer. Overeenkomstig principes 3.7 en 6.8 evenals Bijlage B van de Belgische Corporate Governance Code 2009 van de Commissie Corporate Governance, heeft de vennootschap Inge Tas, lid van het directiecomité en cfo, aangesteld als compliance officer, belast met het toezicht op de naleving van de regels inzake marktmisbruik, zoals deze regels onder meer opgelegd worden door de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en Richtlijn 2003/6/EC betreffende de handel met voorwetenschap en marktmanipulatie.
De compliance officer ziet er eveneens op toe dat de vennootschap de wetten, de reglementen en de gedragsregels die van toepassing zijn op de vennootschap, naleeft. Om een integere bedrijfscultuur te waarborgen heeft Intervest Offices & Warehouses nv een interne gedragscode en een klokkenluidersregeling opgesteld.
Artikel 17, §4 van de GVV-Wet bepaalt dat de openbare GVV "de nodige maatregelen dient te nemen om blijvend te kunnen beschikken over een passende onafhankelijke compliancefunctie, om de naleving door de openbare GVV, haar bestuurders, effectieve leiding, werknemers en gevolmachtigden te verzekeren van de rechtsregels in verband met de integriteit van het bedrijf van openbare GVV". In artikel 6 van het GVV-KB is bepaald dat de openbare GVV "de nodige maatregelen dient te nemen om permanent te kunnen beschikken over een passende onafhankelijke compliancefunctie. De compliancefunctie is passend wanneer zij met een redelijke zekerheid de naleving verzekert door de openbare GVV, haar bestuurders, effectieve leiders, werknemers en lasthebbers van de rechtsregels in verband met de integriteit van het bedrijf van openbare GVV".
De "onafhankelijke compliancefunctie" kan worden begrepen als een onafhankelijke functie binnen de vennootschap, gericht op het onderzoek naar, en het bevorderen van, de naleving door de onderneming van de regels die verband houden met de integriteit van de activiteiten van de vennootschap. De regels betreffen zowel deze die voortvloeien uit het beleid van de onderneming, het statuut van de onderneming, alsmede andere wettelijke en reglementaire bepalingen. Het gaat met andere woorden om een onderdeel van de bedrijfscultuur, waarbij de nadruk wordt gelegd op eerlijkheid en integriteit en het naleven van hoge ethische normen bij het zakendoen. Daarbij dienen zowel de onderneming als haar medewerkers zich integer te gedragen, d.i. eerlijk, betrouwbaar en geloofwaardig.
Inge Tas, lid van het directiecomité en cfo, werd benoemd tot verantwoordelijke van de onafhankelijke compliancefunctie. Het mandaat is voor onbepaalde duur
Intervest streeft vanuit de huidige maatschappelijke context naar een samenhangend en duurzaam maatschappelijk beleid in lijn met de verwachtingen van alle belanghebbenden: klanten, medewerkers, aandeelhouders, leveranciers en andere stakeholders.
Intervest heeft hiervoor diverse maatregelen geïmplementeerd op het vlak van vrijwaring van het milieu, de zorg voor het welzijn van klanten en personeel en dit met oog voor maatschappelijk engagement en deugdelijk bestuur.
Sinds 2009 certificeert Intervest stelselmatig en stapsgewijs de gebouwen binnen haar portefeuille op hun milieuprestaties. Dit gebeurt op basis van de BREEAM-In-Use methodiek ('Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology'-In-Use, of kort 'BIU'). BREEAM-In-Use beoordeelt bestaande gebouwen op hun duurzaamheid, zowel op bouwfysische aspecten, bedrijfsvoering en beheer, als op het gebruik van het gebouw.
Door enkele belangrijke aanpassingen aan de BIU-auditmethodiek specifiek voor de eigenheid van vastgoed in continentaal Europa, dienden verschillende sites opnieuw geauditeerd te worden. In 2016 zijn de reeds eerder gecertificeerde gebouwen herzien en is de certificering opnieuw uitgevoerd op basis van deze BIU-methodiek en is bijkomend het certificeringsproces verder uitgebreid. Zo is eind 2016 nu 38% van de totale portefeuille van Intervest gecertificeerd (27% van de kantoren, 5 gebouwen; 50% van het logistiek
vastgoed, 7 gebouwen). Bij vergelijking van de reeds BIU-gecertificeerde gebouwen binnen de portefeuille van Intervest, blijkt dat met name grootschalige gebouwen met één enkele huurder goed scoren. De duurzaamheidsprestatie van een gebouw wordt immers in belangrijke mate bepaald door de aandacht van de gebruiker hiervoor. Een voorbeeld hiervan is de zeer goede score van het logistiek gebouw te Boom, dat wordt uitgebaat door CEVA Logistics.
De interne kwaliteitsverantwoordelijke van Intervest verwerkt deze analyses en zet ze om in zinvolle, concrete maatregelen en aanpassingen die bijdragen tot het verbeteren van de kwaliteit en efficiëntie van het gebouw. Deze maatregelen verhogen het welzijn van de huurder en tegelijk worden door de hogere performantie van het gebouw (betere energie-efficiëntie) de operationele kosten voor de huurders aantoonbaar verminderd.
Voor de realisatie van haar turnkey-solutionsprojecten heeft Intervest partners geselecteerd die werken met duurzame producten of materialen. Zo wordt onder andere samengewerkt met Steelcase voor het meubilair. Deze wereldwijd actieve producent van o.m. kantoormeubilair, met een vermaarde reputatie op het vlak van duurzaamheid, volgt de EMAS-werkwijze om een zo duurzaam mogelijk product af te leveren. EMAS berust op drie pijlers: Material Chemistry, Life-Cycle Assessment en Designing for Disassembly. Deze werkwijze garandeert een keten die van grondstof tot recycling een zo klein mogelijke negatieve impact heeft op mens en milieu. Dit wordt voor elk product van Steelcase gedocumenteerd met een EPD (Environmental Product Declaration). Intervest gebruikt ook de Cradle-tocradletapijten van Desso. 'Cradle to cradle' is een businessmodel met als streefdoel producten zo te ontwerpen dat ze van begin tot einde veilig en herbruikbaar zijn.
Bij de renovatiewerken van Greenhouse Antwerp waren het ontwerp, de studie en de coördinatie in handen van een team van eigen Intervest mensen. Eén van de opvallende elementen is de groene gevel of verticale plantentuin. Om dit te realiseren is de gevel eerst bijkomend geïsoleerd. Nadien werden de Flexipanels van Sempergreen aangebracht. Dit zijn zachte panelen gevuld met rotswol. In deze panelen worden de voorgekweekte planten ingeplant. Door middel van een automatisch gestuurd irrigatiesysteem worden de planten voorzien van de nodige voedingsstoffen en water. De planten (50.000 stuks) hebben ongeveer 3 liter/m²/dag nodig. Het benodigde water wordt gerecupereerd van het dak en ondergronds opgeslagen in 2 citernes. Een beheerssysteem meet continu de vochtigheid in de wand via vochtsensoren en stuurt de irrigatie-unit aan. Dit systeem wordt van op afstand gemonitord en in geval van storing of defect wordt er onmiddellijk ingegrepen.
Verticale tuinen of groene gevels hebben veel positieve effecten. Zo toont onderzoek1 aan dat binnensteden met groen 's zomers als snel enkele graden koeler zijn. Groene gevels dragen bij tot het terugdringen van het urban heat island effect. Bovendien zorgen ze voor meer biodiversiteit en nemen de planten luchtverontreinigende stoffen op, met name ultrafijne deeltjes die normaal gesproken diep in de luchtwegen ingeademd worden.
◀ Gateway House -Sundio Group Belgium, Cradle to cradle tapijten van Desso
1 Hop, M.E.C.M.; Hiemstra, J.A. Ecosysteemdiensten van groene daken en gevels : een literatuurstudie naar diensten op het niveau van wijk en stad.
▲ RE:flex Mechelen - Steelcase kantoormeubilair ▲ Greenhouse Antwerp - Plaatsing groene gevel
Ook bij nieuwbouwprojecten kiest Intervest voor duurzame en energiezuinige oplossingen. Zo zijn bij het logistieke nieuwbouwproject in Luik (uitbreiding voor huurder Vincent Logistics) door Intervest een aantal duurzame uitvoeringstechnieken in het project geïntegreerd, die verder gaan dan de wettelijke verplichtingen.
Zo werd onder meer voor de dakopbouw gekozen voor betonnen TT-elementen, die naast een grotere sterkte ook een grote inertie bezitten. Zo worden schommelingen van temperatuur en vochtigheid vermeden, waardoor logistieke (crossdock-)operaties van gevoelige voedingsproducten probleemloos kunnen worden uitgevoerd zonder bijkomende klimatisatietechnieken.
Verder werd onder meer ook ledlijnverlichting in het gebouw toegepast met een bewegings– en daglichtsensor voor iedere individuele armatuur, waardoor de verlichting intelligent en optimaal kan worden aangestuurd. Deze moderne efficiënte verlichting van TriLED, die integraal in België wordt geëngineerd en geassembleerd, is in 2016 eveneens toegepast bij een relightingproject in het logistiek gebouw in Houthalen verhuurd aan Neovia Logistics.
Om de energie-efficiëntie van de bestaande gebouwen te verbeteren en tegelijk het comfort voor de gebruikers te verbeteren, heeft Intervest in 2016 verschillende relightingprojecten uitgevoerd. Hierbij wordt de oorspronkelijke verlichting (in oudere logistieke gebouwen veelal
kwikdamplampen, in oudere kantoren veelal TL8armaturen), vervangen door meer energie-efficiënte verlichting zoals ledsystemen. Bij dergelijke relighting-projecten worden de nieuwe systemen gecombineerd met aanwezigheidssensors en daglichtdetectie, waardoor het energieverbruik van de verlichting met meer dan 75% kan worden gereduceerd. Tegelijk hebben deze systemen een veel langere levensduur, waardoor de onderhoudskosten van deze verlichting sterk worden gereduceerd.
Binnen de portefeuille van Intervest zijn al relightingprojecten gerealiseerd in de kantoorgebouwen Gateway House en Greenhouse Antwerp en in de logistieke sites in Boom, Luik en Houthalen.
In het kader van een turnkey-solutionsproject zijn in de vergaderzalen van het kantoorgebouw Gateway House de bestaande TL8-armaturen bij de klant Q8 (Kuwait Petroleum) vervangen door nieuwe ledarmaturen met aanwezigheidssensoren. Bijkomend is de bestaande verlichting in de liftsassen door ledspots vervangen. Door deze investering wordt een energiebesparing van 40% vooropgesteld. Door de veel langere levensduur kan bovendien bespaard worden op de onderhoudskosten. In het kantoorgebouw in Aartselaar werd de bestaande TL8-verlichting vervangen door een volledige ledoplossing. Hierdoor werd een besparing van meer dan 50% gerealiseerd. Bij de realisatie van Greenhouse Café en RE:flex in Greenhouse Antwerp heeft Intervest ook gekozen voor energiezuinige ledverlichting.
Naast verlichting heeft ook de verwarming en de koeling van de gebouwen van Intervest een belangrijke milieutechnische impact. Bij het vervangen van technische installaties, wordt daarom zo veel mogelijk gebruik gemaakt van moderne technologieën, om het verbruik te verminderen en de efficiëntie te verbeteren. Zo worden bij de vervanging van HVAC-systemen in de kantoren steeds systemen met warmtewisselaars geïntroduceerd en worden bij de logistieke gebouwen energie-management-systemen toegepast om de efficiëntie van de bestaande systemen te verbeteren.
In Greenhouse Berchem en RE:flex Berchem is geopteerd voor een koeling –en verwarmingsinstallatie met warmterecuperatie. In het kantoorgebouw De Arend heeft Intervest de koelmachine vervangen door een energie-efficiënt toestel met scroll-compressoren wat een energiewinst oplevert van circa 25% bij hetzelfde afgegeven vermogen. In het kantoorgebouw Exiten heeft Intervest de verwarmingsketel vervangen door modulerende hoogrendementsketels (condenserend).
Intervest heeft een actief aankoopbeleid op het vlak van energie (elektriciteit en gas). Hierdoor kan er ten volle ingespeeld worden op de energiemarkten, waarbij de prijs de laatste jaren in een dalende trend zit. De aangekochte elektriciteit is 100% groene stroom, waarvan de oorsprong via de nodige garanties door de leverancier wordt aangetoond. Naast het verlagen van de kostprijs van energie zet Intervest zich ook in om het verbruik van energie steeds verder te laten dalen. In de eerste helft van 2016 is elektriciteit aangekocht voor 2017 en deels ook reeds voor 2018 en 2019, gebruikmakend van de lage prijzen. Door haar proactief energiebeleid slaagt de vennootschap erin voor haar klanten interessante prijzen te bekomen.
Op verschillende daken van de logistieke gebouwen van Intervest zijn installaties gerealiseerd voor de opwekking van elektriciteit door middel van zonne-energie. In de meeste gevallen heeft de vennootschap hiervoor aan gespecialiseerde partijen langdurige opstalrechten verleend op de daken, zonder dat de vennootschap zelf eigenaar is van de PV-installatie. Daarnaast baat Intervest sinds de acquisitie van de logistieke site in Luik zelf een installatie uit. Verdeeld over 8 sites zijn op een dakoppervlakte van in totaal 240.000 m² fotovoltaïsche installaties geplaatst met een totaal geïnstalleerd vermogen van 12,0 megawatt piek (MWp). Dit levert een totale CO2-reductie op van ongeveer 3.100 ton per jaar.
Ook door haar ver doorgedreven aanpak van afvalverwijdering geeft Intervest invulling aan haar duurzaamheidsstreven. Zo bestaat de mogelijkheid om enerzijds restafval, PMD en anderzijds papier- en kartonafval te scheiden. Verder zijn er mogelijkheden voorzien voor de recyclage van minder standaard afvalsoorten zoals batterijen, inktpatronen, vertrouwelijke documenten, hout, glas en tl-lampen.
▲ Puurs ▲ Luik - Plaatsing dakisolatie nieuwbouw crossdock magazijn
Met alle stakeholders is op regelmatige basis overleg gepland. Op deze manier beoogt Intervest met haar stakeholders een goede relatie die gebaseerd is op vertrouwen en voortdurende optimalisatie.
Ieder kwartaal rapporteert een uitgebreid persbericht over de operationele en financiële toestand van de vennootschap. De raad van bestuur vergadert minimaal 4 keer per jaar. Met de medewerkers zijn er op frequente basis overlegmomenten voorzien.
Meerdere keren per jaar peilt Intervest naar de tevredenheid van de klanten en dit zowel rechtstreeks via de medewerkers als via een online bevraging. Hierbij komen o.m. vragen aan bod met betrekking tot de uitstraling van de gebouwen, de aangeboden diensten, de bereikbaarheid, het uitgevoerde onderhoud, de behandeling en de opvolging van interventies en de klantvriendelijkheid van de medewerkers. Globaal genomen zijn de reacties van de klanten zeer positief, waarbij het persoonlijk contact en de klantgerichtheid, zowel online als offline, als zeer goed worden beoordeeld.
De zorg voor het maatschappelijk welzijn vertaalt zich voor de klanten en hun medewerkers ook in de voorzieningen in de omgeving van de gebouwen en in de gebouwen zelf.
Voor alle 'multi-tenant' kantoor- en logistieke gebouwen organiseert Intervest gemeenschappelijke evacuatie-oefeningen met als doel desgevallend snel en efficiënt het gebouw te kunnen evacueren. Deze aangekondigde oefeningen worden aangestuurd door Intervest in samenspraak met de verantwoordelijke van het bedrijf dat aangesteld is voor het facilitair gebeuren. Na afloop analyseert Intervest de evacuatie en bezorgt haar klanten een verslag met eventuele aanbevelingen of actiepunten. Daarnaast zal in 2017 bijzondere aandacht geschonken worden aan de assistentie van de klanten/huurders bij het opstellen van zogenaamde interne noodplannen.
Erg gewaardeerd is de 24 uur op 24, 7 dagen op 7 dienstverlening voor het dagelijks beheer van de gebouwen. Intervest heeft een modulair aanbod met onder andere schoonmaakdiensten, bewaking, energie, receptiediensten, kleine klusjes, technische interventies, enz.
Ondersteund door Planon, een onlinetool, zorgt Intervest voor het efficiënt verwerken van de verschillende aanvragen voor allerhande interventies. Met de 'Planon self service' heeft de klant rechtstreeks de mogelijkheid om een melding in te geven in het systeem. De klant kan in de webtool zelf de status van de gevraagde interventie mee opvolgen. Leveranciers en partners kunnen op deze manier goed opgevolgd worden en bijgestuurd worden waar nodig. In 2017 is een upgrade van Planon voorzien evenals een verdere uitbreiding van de dienstverlening.
▼ Mechelen Campus broodjesbar, strijkatelier, tuin
Op haar site Mechelen Campus heeft Intervest een 60 m hoge toren omringd door 10 lagere kantoorgebouwen, alle verbonden via een ondergrondse parking. Tussen de gebouwen bevindt zich een prachtige tuin met een picknickruimte en een waterpartij, ideaal voor een ontspannen adempauze. In totaal biedt Mechelen Campus ongeveer 50.000 m² aan kantoorruimte. Mechelen Campus is opgevat als een interactieve community waarbij Intervest en Quares, de on-site beheerder, zorgen voor een ruim aanbod van voorzieningen om het dagdagelijkse leven van de kantoorgebruikers zo aangenaam en comfortabel mogelijk te maken. Zo is er een broodjesbar/restaurant, strijkatelier, klusjesdienst, kindercrèche, fitnesscenter, seminarieruimte met vergaderzalen, enz.
Deze dienstverlening is in 2016 ook succesvol geïntroduceerd bij de renovatie van Greenhouse Antwerp. Daar is eveneens een afhaalpunt voor leveringen van onlinebestellingen geïnstalleerd. Dit valt erg in de smaak. Niet alleen bij de gebruikers van het gebouw, ook vanuit de gebouwen in de omgeving kent deze dienstverlening succes.
▼ Greenhouse Antwerp - Bringme Box afhaalpunt
▲ Sinterklaasfeest
Intervest voorziet per team en individueel opleidingsmogelijkheden in functie van de noden van het individu of het team en de werkzaamheden. Daarnaast werkt de vennootschap aan een specifiek traject op maat voor de zgn. oudere werknemers aangepast aan de noden van de betrokken medewerker.
Naast de regelmatige functioneringsgesprekken is er voor elke medewerker jaarlijks een evaluatiemoment voorzien. Het is de gelegenheid bij uitstek om de wederzijdse verwachtingen op mekaar af te stemmen.
Intervest streeft een gezonde balans na tussen werk en persoonlijke levenssfeer en biedt voldoende flexibiliteit in het werk rekening houdend met individuele omstandigheden.
Omdat de boog niet altijd moet gespannen staan, wordt ook de nodige aandacht besteed aan sociale aspecten van samenwerken zoals teambuilding, incentives e.d. wat ook tot uiting komt in het sociaal engagement van de vennootschap zoals hierna beschreven.
▲ Intervest team - deelname 10 miles Antwerpen
Intervest hecht veel belang aan eerlijkheid, integriteit en openheid in haar bedrijfsvoering zowel in de interne omgeving als extern in de relaties met de diverse stakeholders.
In het hoofdstuk over corporate governance staat in detail wat op dit vlak is voorzien.
Intervest heeft over de jaren heen op talrijke momenten blijk gegeven van haar sociaal engagement op diverse terreinen.
To Walk Again, een stichting die voor mensen met een fysieke beperking fondsen verzamelt om het aanbieden van postrevalidatie en sportfaciliteiten mogelijk te maken, kon in 2016 eveneens op de steun rekenen van Intervest. Het team Jasper on Wheels wordt voor de 4e maal gesponsord voor haar deelname aan de Run To Walk Again, een estafettetour over een afstand van 8 marathons (337 km) voor teams van 8 tot 15 lopers met minimum 1 handbiker. Jasper on Wheels is het team dat zich vormde rond een basketbalspeler die door een ongelukkige val tijdens een wedstrijd een dwarslaesie in de hals opliep en verlamd is van borst tot teen. De ingezamelde fondsen dienen o.m. voor het aanschaffen van een staprobot die ingeschakeld wordt in het postrevalidatietraject van personen met een fysieke beperking.
OP.RECHT.MECHELEN, het 2 jaar durende Mechelse stadsfestival ter ere van 400 jaar rechtspraak in het Hof van Savoye, wil via een rijk cultuuraanbod in al haar diversiteit de begrippen "recht" en "rechtvaardigheid" emotioneel vertalen voor het grote publiek. Intervest steunt dit initiatief door leegstaande ruimten ter beschikking te stellen van de organisatie van het festival als opslagruimte, repetitieruimte, atelier, enz. en door bij elke concrete vraag of probleem van de organisatie mee te denken aan efficiënte en pragmatische oplossingen. Zo engageert Intervest zich als facilitator in een ondersteunende rol bij één van de belangrijkste gebeurtenissen van de stad Mechelen, een regio waar Intervest sterk aanwezig is met diverse kantoren en logistieke sites.
▲ Mechelen 1 -Opslag materiaal van OP.RECHT.MECHELEN
"Door de constructieve relatie met Intervest hebben we besloten om in het kader van onze groei uit te breiden en de overeenkomst te verlengen. Intervest heeft een belangrijke toegevoegde waarde geleverd met de professionele aanpak van de uitbreiding."
Carl Van Himbeeck - General Manager Cochlear Technology Centre Belgium - Mechelen Campus
Cochlear, opgericht in 1981, is wereldleider op het gebied van innovatieve, implanteerbare hooroplossingen. Cochlear zet zich volledig in om mensen overal ter wereld te laten ervaren wat geluid is. Dankzij de Cochlear hoorsystemen kunnen meer dan 500.000 mensen in meer dan 100 landen opnieuw verstaan wat hun familie en vrienden tegen hen zeggen.
▼ Mechelen Campus - Cochlear
De opname van kantoorruimte in Brussel en in de periferie van Brussel lag in 2016 gevoelig hoger dan in 2015 met eens stijging van circa 50% (van circa 300.000 m² in 2015 naar ongeveer 450.000 m² over 2016), weliswaar voornamelijk door de aanzienlijke opname van de publieke sector. De opname door de privésector is relatief beperkt gebleven in 2016.
De tophuren zijn vrij stabiel gebleven en er wordt verwacht dat deze voor de klasse A gebouwen in het CBD (Central Business District) nog licht kunnen stijgen. Klasse A gebouwen zijn gebouwen die nieuw zijn of vergelijkbaar na renovatie. Voor de deelmarkten buiten het CBD met een grote beschikbaarheid van kantoren (actueel circa 14% tot bijna 19% afhankelijk van de zone) wordt geen huurgroei verwacht, zelfs bij een verder aantrekkende arbeidsmarkt en aantrekkende verhuurmarkt blijft het aanbod immers groot. Uitzondering hierop zijn de klasse A gebouwen waar het aanbod relatief beperkt is en die eerder een specifiek segment van gebruikers (grote bedrijven of overheid) aanspreken.
Door de verkoop van een aantal gebouwen in de Brusselse periferie in 2016 is de globale aanwezigheid van Intervest in deze regio gevoelig afgenomen. De resterende gebouwen van Intervest in de Brusselse periferie zijn overwegend klasse B gebouwen. Dit zijn degelijke gebouwen, veelal ongeveer tien tot vijftien jaar oud, die inzake algemeen comfort en uitstraling beantwoorden aan de noden van een gemiddeld bedrijf. De professionele verhuurders besparen kosten noch moeite om de gebouwen in een goede staat te houden en deze aan zeer competitieve voorwaarden aan te bieden. De gemiddelde netto-huurprijs van dit soort gebouwen in de Brusselse periferie bedraagt ongeveer € 100/m²/jaar voor recente verhuringen, met opportunistische prijzen voor minder performante gebouwen tot € 80/m²/jaar of lager.
Met het project Greenhouse BXL (voormalige Diegem Campus) zet Intervest in op een gewijzigde kantooromgeving, met het aanbieden van veel meer diensten (zie hierna 'de verwachtingen van de huurders') waar prijsdiscussies veel minder aan de orde zijn.
Opname per kwartaal, in 000 m²
Opname per gebouwklasse, in 000 m²
Bron: Cushman & Wakefield Bron: Cushman & Wakefield
1 Bronnen: Cushman & Wakefield, Marketbeat, Belgium Office Markets, Q4 2016; Cushman & Wakefield, Marketbeat, Flemish Office Markets, Q4 2016.
De opname van kantoorruimte in de regionale Vlaamse deelmarkten (voornamelijk Antwerpen, Gent, Mechelen en Leuven) bedroeg in 2016 196.000 m² wat het beste resultaat is sinds 2012. In de regionale deelmarkten waarin Intervest specifiek actief is, zijnde de periferie van Antwerpen en Mechelen, kende 2016 eveneens de beste opname sinds 2012, met respectievelijk 105.000 m² (Antwerpen) en 28.000 m² (Mechelen).
Bron: Cushman & Wakefield
Bron: Cushman & Wakefield
◀ Gateway House - Kuwait Petroleum (Q8)
Er is in 2016 opnieuw sprake geweest van hoogconjunctuur op de investeringsmarkt. De toprendementen voor kantoren zijn dan ook het afgelopen jaar reeds gedaald tot circa 4,5% (toprendement – CBD) en er mag worden verwacht dat deze nog verder zullen dalen in de nabije toekomst. Rendementen voor topgebouwen zijn ondertussen historisch laag en terug op het niveau van voor 2008. De markt trekt opnieuw, zoals in de periode 2005-2007 investeringsmanagers aan, uit bijvoorbeeld het VK en de VS. Daarbij komt ook, in tegenstelling tot vroeger, verhoogde interesse van investeerders uit het Midden-Oosten.
Ook voor niet-top kantoorgebouwen is de belangstelling in 2016 verder toegenomen. Rendementen liggen hier substantieel hoger en de condities waaraan deze dossiers worden verhandeld blijven opportunistisch. Ook banken komen in dit segment in beweging om gebruik te maken van de gunstige marktomstandigheden om zich te ontdoen van moeilijkere gebouwen en dito kredieten op hun balans. Naar verwachting kan de algemene vraag naar kantoren op de investeringsmarkt in 2017 nog verder toenemen.
| Huurmarkt | Investeringsmarkt | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Locatie | Tophuur | Gemiddelde huur |
Leegstand | Toprendementen | ||||
| Q4/2015 | Q4/2016 | Q4/2015 | Q4/2016 | |||||
| Brussel – Centraal |
275 €/m² | 275 €/m² | 190 €/m² | 6,2% | 5,70% | 4,50% | ||
| Brussel – Gedecentra liseerd |
195 €/m² | 190 €/m² | 140 €/m² | 14,1% | 7,50% | 7,50% | ||
| Brussel – Periferie |
165 €/m² | 185 €/m² | 115 €/m² | 15,2% | 7,75% | 7,50% | ||
| Antwerpen | 140 €/m² | 150 €/m² | 107 €/m² | 8,8% | 7,00% | 7,00% | ||
| Mechelen | 130 €/m² | 150 €/m² | 120 €/m² | 12,7% | 7,00% | 7,00% | ||
| Leuven | 135 €/m² | 135 €/m² | 115 €/m² | 13,3% | ||||
| Gent | 155 €/m² | 150 €/m² | 124 €/m² | 5,4% |
Er is internationaal een sterke trend ingezet naar meer flexibiliteit en dienstverlening met betrekking tot kantoren. Meerdere vastgoedspelers zetten hier echter al op in en richten hun business model hierop. Business centers (zoals Regus) waren gedurende lange tijd uniek, echter sedert enkele jaren evolueren tal van kantoorinvesteerders in een gelijkaardige richting. De kantorenmarkt is duidelijk in volle transitie van het traditioneel aanbieden van m² kantoorruimte, naar het aanbieden van meer servicegerichte oplossingen voor kantoorgebruikers. Binnen deze oplossingen is het verhuren van m² kantoorruimte slechts één van de elementen, naast het bieden van een toegankelijke en aangename leef- en werkkwaliteit en de nodige ondersteunende dienstverlening in zowel het bedrijfs- als in het privékader. Door echter te excelleren in zowel het aanbieden van aantrekkelijke omgevingen (levenskwaliteit), turnkey solutions, flexibiliteit als dienstverlening meent Intervest het verschil te kunnen maken en aan een prijzenslag te kunnen ontkomen.
Deze trend wordt aangestuurd door wijzigende functies van de kantooromgeving. Technologie maakt het mogelijk om van op eender welke plek te werken. Er is een trend waarneembaar (voornamelijk bij kleinere en innovatieve groeibedrijven) waarbij kantoren meer en meer een netwerkomgeving worden. Vooral kleinere huurders die op zoek zijn naar groei, blijken geïnteresseerd in mogelijke synergie-effecten.
Flexibiliteit in tijd en ruimte speelt vooral bij kleine startende bedrijven. Geen lange engagementen, weinig of geen eigen investeringen en zo weinig mogelijk kopzorgen. Dit gaat van co-working
ruimtes tot managed offices. Dit blijft in termen van huurinkomsten voorlopig een beperkt deel van de markt. Dit is wel een sterk groeiend deel van de markt en bovendien maken traditionele grote bedrijven er in toenemende mate gebruik van.
Het overgrote deel van de bedrijven blijft tot op heden vrij traditioneel denken m.b.t. huisvesting zowel conceptueel als inzake huurtermijnen. Huurtermijnen van 3/6/9 jaar, 6/9 of langere termijn (bij grote bedrijven) komen nog steeds het meest voor. Er zullen dus nog steeds kantoren op 'traditionele wijze' verhuurd worden, want het verhuren en rentabiliseren van m² kantoorruimte blijft de hoofdactiviteit van de meeste eigenaar-verhuurders. De wijziging in wat klanten zoeken, betekent wel dat in de toekomst kantoorhuurders steeds vaker een palet aan services aangeboden zal worden, waaruit iedere klant de voor hem interessante elementen kan kiezen. In dit kader kan de verhuurder dus duidelijk een rol spelen door het aanleveren van turnkey solutions inzake inrichting van kantoren en het ontzorgen door het aanbieden van bijkomende dienstverlening à la carte. Afhankelijk van de aard van het gebouw zijn er soms bijkomend mogelijkheden om meer impact te hebben op het algemeen concept (bijvoorbeeld het gelijkvloers wordt een inspirerende lobby, lounge, horeca).
Naast inspelen op deze nieuwe tendensen blijft kwalitatief property management echter primordiaal in de relatie met de huurder. Intervest is ervan overtuigd dat het belangrijk is, in de directe relatie met de klant, om deze dienstverlening met eigen mensen aan te sturen.
Uit onderzoek van CBRE (To stay or not to stay, augustus 2015; onderzoek in het VK en NL) blijkt dat de overweging van een kantoorgebruiker om al dan niet te verhuizen hoofdzakelijk (60% van de gevallen) wordt genomen omwille van wijzigende ruimtebehoeften. Daarnaast blijkt de kwaliteit van de technische dienstverlening belangrijker te zijn dan de kwaliteit van de commerciële dienstverlening van de verhuurder.
De meest kritische elementen van de technische dienstverlening (property management) zijn:
De meest kritische elementen van de commerciële dienstverlening (asset management) zijn:
Uit een recente studie van het ULI (Urban Land Institute) komen bijkomende volgende besluiten:
▼ Mechelen Campus - Cochlear
De logistieke vastgoedmarkt is een gezonde markt, waarvan wordt verwacht dat deze in de toekomst verder zal groeien met de groei van de Europese economie (omwille van de grotere transportstromen) en de groei van de e-commerce faciliteiten. De logistieke hotspots in België blijven Antwerpen en de as Brussel-Antwerpen, terwijl Limburg-Luik een toenemende interesse voor grootschalige distributie centra kent. Door trends als schaalvergroting en e-commerce verschuift de markt echter steeds meer richting nieuwbouw, omdat de huidige eisen van de gebruikers slechts beperkt kunnen worden ingevuld in de bestaande gebouwen.
De logistieke vastgoedmarkt in België beleefde in 2016 een absoluut topjaar, met een take-up van circa 1.000.000 m². Dit is ruim 1/3 hoger dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaren en meer dan een verdubbeling ten opzichte van het voorgaande jaar. De grootste transacties vonden bovendien allemaal plaats in de huidige kerngebieden van Intervest. Dit waren op de as Antwerpen-Limburg-Luik de transacties met Domus Logistics in Olen (50.000 m²), Ceva Logistics in Grobbendonk (45.500 m²) en Lock'O in Alleur (45.000 m²); voor de as Atwerpen-Brussel-Nijvel vonden de grootste transacties beide plaats op Park De Hulst in Willebroek: Nedcargo Logistics (44.600 m²) en Decathlon (40.400 m²).
Over het algemeen blijven de tophuren in de markten binnen een straal van 150 kilometer rond Antwerpen stabiel met een lichte nominale groei omwille van stijgende grond- en constructiekosten. De huurgroei bleef de laatste 10 jaar echter beduidend achter op de evolutie van de index en evolueert verschillend voor huren van korte duur en voor huren van lange duur. De korte termijn huren kennen immers een lichte opwaartse stijging, terwijl de huren voor contracten van langere duur (hoofdzakelijk nieuwbouw) dalen omwille van de rendement-compressie.
België kent nog altijd gemiddeld lagere huren dan de ons omringende landen, in bijzonder Duitsland en Nederland, wat in belangrijke mate te wijten is aan de hoge loonkosten in België. De loonkosten van een logistieke operatie zijn in België immers 15% duurder dan in Nederland en zelfs 20% duurder dan in Duitsland (benchmark studie Buck Consultants sept. 2016). Indien logistieke dienstverleners op kostenniveau competitief en winstgevend willen blijven in België dient te worden gecompenseerd op hun kosten voor de huur van gebouwen.
De toekomstige vraag naar logistieke oppervlakte wordt verwacht te stijgen door enerzijds de Europese economische groei (waardoor de transportbehoeften ook toenemen) en anderzijds door de toenemende vraag voor e-commerce activiteiten. Dit heeft met name een impact op grootschalige nieuwbouw projecten, omdat er (i) bij 3PL'ers (third party logistics) een trend is om verschillende klanten te concentreren op een beperkt aantal grotere campussen of clusters en (ii) retailers hun traditionele logistieke activiteiten op grootschalige sites steeds vaker willen combineren met e-commerce activiteiten.
Door de zeer beperkte speculatieve ontwikkeling blijft het aanbod van moderne logistiek op middellange termijn schaars. De korte bouwtijd van de logistieke plots en de specifieke eisen van de gebruiker voor grootschalige plots werkt dit in de hand. De sterke interesse van investeerders zou speculatieve ontwikkeling echter kunnen versterken, omdat hierdoor de exit-rendementen voor nieuwe ontwikkelingen verder dalen. Van de totale opname wordt inmiddels het merendeel gerealiseerd in nieuwbouwontwikkeling. Het aandeel van deze built-to-suits in de totale opname bedraagt inmiddels 58% in België, ruim 40% in Nederland en meer dan 60% in Duitsland.
Hoewel de economie en vooral de e-commerce activiteiten groeien, heeft dit nog altijd een beperkt effect op de opname in België in tegenstelling tot de rest van Europa. Door een groot verschil in arbeidskosten ten opzichte van de omringende landen, slaagt België er tot nu toe immers nauwelijks in om nieuwe logistieke activiteiten aan te trekken. Door wijzigende regelgeving, het regeerakkoord voorziet een verlaging van de werkgeversbijdragen van 32% naar 25% en een sterke vereenvoudiging, wordt een stijging van de opname voor e-commerce logistiek wel verwacht de komende jaren. Voor bedrijven die reeds in België waren gevestigd (zoals onder meer Nike en Decathlon) vormen e-commerce activiteiten echter wel een belangrijke driver voor hun oppervlakte groei.
Bij vergelijking van de hoeveelheid logistieke ruimte per inwoner blijft Europa sterk achter ten opzichte van de VS. Aannemende dat de Europese logistieke vastgoedmarkt zich in dezelfde richting zal ontwikkelen als de VS, kan men verwachten dat deze markt ook in de toekomst verder zal groeien.
1 CW 2016-Q3 Belgium Industrial, JLL 2016 Invest in Belgium, BNP Logistics Markets at a glance 2016-Q3, Colliers Logistikkennzahlen Deutschland 2016; Dynamis Sprekende cijfers Bedrijfsruimtemarkten 2016, Dynamis Marktscan Logistiek 2016
| Rent – Occupier market | Investeringsmarkt | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Plaats | Prime rent (€/m²) | Average rent (€/m²) |
New building (%) |
Take-up Q1-Q3 (1000 m²) |
Land prices (€/m²) |
Prime yield (%) |
Volume | ||
| Q3/2016 | Q3/2015 | Q3/2016 | Q3/2015 | in miljoen € | |||||
| Brussel (as Brussel-Antwerpen) |
47 | 47 | 40 | 58 | 192 | 130-160 | 6,20 | 6,60 | 40 M |
| Antwerpen | 45 | 46 | 120-150 | 6,30 | 6,90 | 25 M | |||
| Gent (as Antwerpen - Gent) |
39 | 39 | 36 | 58 | 50 | 60-100 | 6,75 | 7,50 | 10 M |
| Hasselt-Genk (as Antwerpen - Limburg - Luik) |
38 | 38 | 35 | 58 | 158 | 30-80 | 6,30 | 6,75 | 40 M |
| Luik | 39 | 38 | 35 | 50 | 30-60 | 6,50 | 7,70 | 25 M | |
| Waalse as | 39 | 38 | 30 | 58 | 24 | 20-40 | 10 M | ||
| Amsterdam | 58 | 58 | 47 | 40 | 173 | 220-250 | 6,20 | 6,80 | |
| Schiphol | 88 | 88 | 40 | 250-325 | 6,10 | 6,75 | |||
| Rotterdam | 63 | 63 | 50 | 20 | 174 | 180-270 | 5,90 | 6,75 | |
| Roosendaal | 50 | 50 | 42 | 70 | 25 | 90-145 | |||
| Tilburg-Waalwijk | 48 | 48 | 38 | 70 | 247 | 120-140 | 5,75 | 6,90 | 500 M |
| Eindhoven | 55 | 55 | 45 | 40 | 129 | 150-175 | 5,75 | 6,80 | |
| Venlo-Venray | 45 | 45 | 38 | 70 | 220 | 120-130 | 6,10 | 6,80 | |
| Maastricht-Heerlen | 45 | 45 | 39 | 50 | 10 | 75-100 | |||
| Rhein-Ruhr-regio | 53 | 53 | 41 | 95 | 737 | 90-100 | 5,10 | 5,30 | |
| Düsseldorf | 65 | 65 | 54 | 47 | 233 | 180-190 | 5,30 | 100 M | |
| Mönchengladbach | 56 | 56 | 41 | 60-70 | 5,10 | ||||
| Köln-Bonn | 60 | 60 | 48 | 72 | 145 | 120-130 | 5,10 | 5,30 | 20 M |
| Frankfurt | 76 | 76 | 58 | 66 | 469 | 240-260 | 5,10 | 5,30 | 50 M |
| Saarland | 50 | 50 | 33 | 86 | 50-70 |
▼ Luik - CooperVision
Duffel ▶
De interesse van internationale investeerders in het Europese logistieke vastgoedsegment is in 2016 opnieuw sterk toegenomen. Rendementen voor kwalitatieve logistieke gebouwen staan in alle Europese landen op een historisch laag niveau door de sterke belangstelling van grote investeerders. Deze sterke belangstelling wordt in belangrijke mate ondersteund door de beschikbaarheid van grote hoeveelheden (goedkoop) geld en door het gegeven dat de vraag van gebruikers naar moderne logistieke ruimte stijgt met een toename van de Europese economische groei.
In 2016 was het totale volume voor investeringen in professioneel vastgoed in België ongeveer € 4,0 miljard, wat ruim hoger is dan het gemiddelde van de afgelopen jaren, maar niet uitzonderlijk. Van dit totale volume werd ongeveer € 200 miljoen geïnvesteerd in logistiek vastgoed in België. In Nederland was 2016 wel uitzonderlijk met een record investeringsvolume van € 14,8 miljard voor alle segmenten samen.
De toprendementen voor kwalitatieve gebouwen en contracten met een duurtijd van 10 jaar situeren zich in België momenteel tussen 6,20% en 6,30%. In Nederland is dit inmiddels gezakt tot een niveau richting 5,50% en in Duitsland richting 5,10%.
De yields zouden mogelijk nog verder kunnen dalen, gezien de stijgende competitie van investeerders voor top kwalitatieve gebouwen. In de VS zijn de rendementen voor top logistieke locaties immers zeer vergelijkbaar met de rendementen voor perifere retail locaties. De stijgende rente en politieke onzekerheid (Trump, Brexit, diverse aankomende Europese verkiezingen) maakt een verdere yieldcompressie evenwel minder waarschijnlijk.
De verwachtingen van de huurders zijn sterk afhankelijk van de specifieke activiteit of de huurdertypologie.
De internationale 3PL organisaties zijn sterk gefocust op efficiëntie en kostenreductie om commercieel zo slagvaardig mogelijk te zijn ten opzichte van hun concullega's. Dit resulteert in een neerwaartse druk op de huurprijzen voor bestaande gebouwen, omdat hun activiteiten in nieuwbouw omwille van hun moderne layout en energie-efficiëntie vaak goedkoper kunnen worden gerealiseerd. Zij zijn over het algemeen zeer risico avers en proberen de financiële risico's steeds volledig af te dekken binnen de minimale (vaak 3 jaar of minder) contracttermijn met hun klanten. Door meerdere klanten te clusteren op één locatie proberen zij de efficiëntie en de kostenreductie verder te verbeteren.
Retailers en retailproducenten (zoals Michael Kors, VF Europe, Nike, Estée Lauder, Sketchers, enz.) zijn met name gericht op het verzekeren van de continuïteit van hun logistieke keten binnen een uniforme logistieke omgeving. Zij kiezen vaak voor nieuwbouwoplossingen voor hun specifieke taille en hebben een meer langetermijn focus.
De ruimtebehoefte van industriële producenten die zelf hun logistiek verzorgen is omwille van de techniciteit van hun product vaak specifieker dan dat van de retailers. De focus op het verzekeren van de langetermijn continuïteit van hun operaties is echter eveneens primordiaal.
Verladers en distributeurs hebben over het algemeen een beperkte oppervlaktebehoefte, maar zij hebben een zeer groot aantal laadpoorten nodig aan de gebouwen. Typisch bedienen zij een zeer groot aantal klanten vanuit één enkele locatie, waardoor zij hun business op middellange termijn benaderen.
Atypische showroomgebruikers (zoals bijv. Peugeot, Facq, Van Marcke en Metro) zoeken locaties met een uitstekende visibiliteit.
Door diverse trends als schaalvergroting en e-commerce worden evenwel steeds hogere en andere eisen gesteld aan logistiek vastgoed. Deze eisen kunnen slechts beperkt worden ingevuld in bestaande gebouwen, waardoor de behoefte naar nieuwbouw groeit. Dit heeft tot gevolg, dat ondanks de forse toename van de opname van logistiek vastgoed, de leestand van verouderd bestaand vastgoed toeneemt. Dit komt omdat een substantieel deel van de bestaande voorraad niet meer voldoet aan de huidige eisen van de eindgebruikers.
Omwille van efficiëntie zullen distributiecentra steeds vaker op multimodaal bereikbare locaties gevestigd worden in de buurt van containerterminals (barge) en grote waterwegen (Albertkanaal, Rijn). Zo kunnen de inkomende goederen immers worden gebundeld en in dikke stromen vanuit de mainports aangevoerd worden en kunnen de goederen vervolgens ('file vrij') meer fijnmazig gedistribueerd worden naar de koopkrachtigste Europese regio's (Ruhrgebied, Parijs, Benelux). Rekening houdend met de congestieproblematiek zullen nationale distributiecentra in de Benelux op de as Amsterdam-Brussel gevestigd worden en zullen Europese distributiecentra in het oosten van de Benelux (Nederlands en Belgisch Limburg en Luik) worden gevestigd.
Omwille van schaalvergroting zullen steeds meer logistieke clusters ontstaan voor meerdere klanten. Hierdoor kunnen veranderende behoeften van individuele klanten op een locatie worden opgevangen.
Omwille van de groeiende e-commerce logistiek zullen in toenemende mate cross-dock en stadsdistributiecentra aan de rand van de stedelijke agglomeraties worden gevestigd. Indien afleversnelheid van e-commerce activiteiten echter nog verder toeneemt, zullen meer kleinschalige (en milieuvriendelijkere) magazijnen ook binnen het stadscentrum worden gerealiseerd. Gezien wordt verwacht dat over 5 jaar ongeveer 30% van de totale consumenten bestedingen via e-commerce zal verlopen (ten opzichte van 10% nu), is een groei van beide types logistieke centra onafwendbaar.
Op 31 december 2016 bedraagt de totale bezettingsgraad van de vastgoedportefeuille van Intervest 91%, een toename met 1% ten opzichte van de situatie op 31 december 2015. De bezettingsgraad bedraagt 86% in de kantorenportefeuille of een stijging met 1% ten opzichte van 31 december 2015 en 96% in de logistieke portefeuille of eveneens een stijging met 1% ten opzichte van jaareinde 2015.
Intervest heeft opnieuw een erg actief jaar gekend in 2016 op vlak van verhuringen: 24% van de jaarlijkse nettohuurinkomsten zijn verlengd of vernieuwd. In totaal zijn 50 verhuurtransacties afgesloten voor 216.980 m² met nieuwe of zittende huurders. De huuractiviteit situeert zich
voornamelijk in het logistiek segment. In 2015 was dit 19% van de jaarlijkse nettohuurinkomsten in 62 transacties, goed voor 117.612 m².
De verhuuractiviteit van Intervest heeft zich ook in 2016 vooral toegespitst op verlengingen van bestaande huurovereenkomsten. In totaliteit zijn in 2016 circa 20% van de jaarlijkse nettohuurinkomsten van de vastgoedvennootschap verlengd ten opzichte van 15% in 2015.
Verhuringen aan nieuwe huurders in 2016 bedragen 4% van de totale nettohuurinkomsten van de vennootschap ten opzichte van eveneens 4% in 2015.
In 2016 zijn 50 huurovereenkomsten afgesloten of verlengd, voornamelijk in de logistieke portefeuille, goed voor 24% van de huurinkomsten.
In de kantorenportefeuille heeft de activiteit zich voornamelijk geconcentreerd op verlengingen met bestaande huurders en dit vooral in de kantoorparken in Mechelen. Er zijn nieuwe huurders aangetrokken voor 1% van de jaarlijkse huurinkomsten van dit segment en verlengingen met bestaande huurders voor 6%. In totaal is voor circa 13.000 m² aan huurtransacties afgesloten (op een totale kantorenportefeuille van ongeveer 209.000 m²).
In 2016 zijn in de kantorenportefeuille van Intervest voor een totale oppervlakte van 3.431 m² nieuwe huurovereenkomsten afgesloten en zijn hiermee 11 nieuwe huurders aangetrokken voornamelijk in Mechelen en Antwerpen (in jaar 2015, 12 nieuwe huurders voor een totale oppervlakte van 4.693 m²).
De belangrijkste transacties in 2016 zijn:
Vernieuwingen bij einde huur, uitbreidingen en verlengingen van huurovereenkomsten
In de kantorenportefeuille zijn in 2016 voor een oppervlakte van 9.944 m² lopende huurovereenkomsten heronderhandeld of verlengd in 21 transacties. Over dezelfde periode in 2015 is een oppervlakte van 33.475 m² heronderhandeld in 36 transacties.
De belangrijkste transacties in 2016 zijn:
UITBREIDING GALÁPAGOS, MECHELEN CAMPUS
1.732 m2
DELHAIZE BELGIE, PUURS
16.536 m2
In de logistieke portefeuille van Intervest is in 2016 veel activiteit geweest op het vlak van verhuringen. Er zijn nieuwe huurders aangetrokken voor 7% van de jaarlijkse huurinkomsten van dit segment en verlengingen met bestaande huurders voor 35%. In totaal is voor circa 204.000 m² aan huurtransacties afgesloten (op een totale logistieke portefeuille van circa 500.000 m²).
In de logistieke portefeuille van Intervest zijn in 2016 voor een oppervlakte van 38.029 m² nieuwe huurovereenkomsten afgesloten in 6 transacties. Vergeleken met 2015 is dit een stijging toen er voor een oppervlakte van 24.966 m² huurovereenkomsten afgesloten zijn in 5 transacties.
De belangrijkste transacties in 2016 zijn verhuringen aan:
Vernieuwingen bij einde huur, uitbreidingen en verlengingen van huurovereenkomsten
In de logistieke portefeuille zijn in 2016 voor een oppervlakte van 165.575 m² huurovereenkomsten verlengd of uitgebreid in 12 transacties. Over dezelfde periode in 2015 is een oppervlakte van 54.478 m² heronderhandeld in 9 transacties.
De belangrijkste transacties in 2016 zijn:
Met België als belangrijke logistieke draaischijf binnen Europa, wil Intervest het accent in de portefeuille verschuiven naar logistiek vastgoed in parallel met een heroriëntering in het kantorensegment. Bij deze verschuiving staat het investeren in up-to-date logistieke gebouwen van prima kwaliteit op de belangrijke logistieke assen momenteel voorop samen met het herinvesteren in kantoorgebouwen met een bijzonder inspirerend karakter en een kwaliteitsvolle uitstraling.
In 2016 heeft Intervest gefocust op de groei van de logistieke vastgoedportefeuille met als strategische doelstelling de logistieke portefeuille op termijn te laten groeien tot deze circa 60% van de totale vastgoedportefeuille zal uitmaken. In Luik is de logistieke site uitgebreid met de nieuwbouw van een crossdockmagazijn van circa 3.600 m². In Herentals zijn de werken gestart voor de nieuwbouw van circa 12.200 m² magazijn. Investeringen in het kantorensegment zijn in 2016 gebeurd ter versteviging en verankering van haar positie in Mechelen door de aankoop van twee gebouwen op Intercity Business Park. In Berchem is Greenhouse Antwerp met een tweede RE:flex geopend. De werkzaamheden voor Greenhouse BXL met een derde RE:flex, zijn in het eerste kwartaal van 2017 gestart.
Intervest heeft in 2016 haar kantorenpark Intercity Business Park in Mechelen uitgebreid met de aankoop van 2 aanpalende gebouwen.
In augustus 2016 heeft Intervest het gebouw gelegen aan de Generaal de Wittelaan 11C in Mechelen aangekocht ter uitbreiding van haar bestaande investeringen in Intercity Business Park. Het gebouw grenst aan de bestaande gebouwen van Intervest op deze locatie. In Intercity Business Park is Intervest reeds eigenaar van circa 42.500 m² bedrijfsruimte die verhuurd is aan een 40-tal bedrijven waaronder een aantal grote bedrijven in de biomedische sector zoals Biocartis, Galápagos, SGS Belgium en LabCorp. Het gebouw op Generaal de Wittelaan 11C in Mechelen omvat 6.990 m² opslag, 1.358 m² kantoren en sociale ruimtes en 135 parkings. De grondoppervlakte bedraagt 13.578 m².
De investering inclusief aankoopkosten bedraagt circa € 5,9 miljoen. Het gebouw is volledig verhuurd aan Spring Global Mail (Post NL) en genereert jaarlijkse huurinkomsten van circa € 0,4 miljoen.
Intervest heeft in december 2016 een verdere uitbreiding van Intercity Business Park gerealiseerd door de aankoop van een klein naastgelegen pand gelegen op Generaal de Wittelaan. Dit pand heeft een gemengde functie met 1.382 m² opslag, 1.850 m² kantoren en 23 parkeerplaatsen. Het gebouw is momenteel niet verhuurd. Deze investering inclusief aankoopkosten bedraagt circa € 1,4 miljoen.
Deze investeringen creëren de mogelijkheid om bestaande klanten op langere termijn de gepaste faciliteiten te blijven aanbieden en om deze locatie verder op te waarderen.
In totaliteit liggen deze investeringen in lijn met de reële waarde zoals bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundige van de vennootschap. De financiering van deze investeringen gebeurt uit de beschikbare kredietlijnen van de vennootschap.
◀ Intercity Business Park - Generaal de Wittelaan 11C
▼ Intercity Business Park - grondplan
"De uitbreidingen in Intercity Business Park in Mechelen zijn strategisch belangrijk om onze bestaande klanten op langere termijn verder de gepaste faciliteiten te kunnen aanbieden. Ze bieden tevens kansen om deze locatie verder op te waarderen."
– Jean-Paul Sols, ceo
In september 2016 heeft Intervest Greenhouse Antwerp met een tweede RE:flex officieel geopend.
Met de inhuldiging van Greenhouse Antwerp en de tweede RE:flex heeft Intervest een volgende stap gezet in de heroriëntering in de kantorenportefeuille. De innoverende renovatie van dit gebouw gelegen aan de Uitbreidingstraat 66 in Berchem, een gebouw uit 1988, past volledig in de strategie van de herschikking in de kantorenportefeuille.
Greenhouse Antwerp is afgestemd op het huidige nieuwe werken. Op de eerste twee verdiepingen biedt RE:flex ruimte voor start-ups, co-working, overflowruimte voor klanten en gemeenschappelijke vergaderruimtes. Naast de renovatie van de technische installaties en de binneninrichting heeft ook de buitenkant van het gebouw een compleet vernieuwd en uniek uitzicht gekregen.
De gehele voorgevel is nu voorzien van een 'groene gevel' of verticale plantentuin met 50.000 levende planten, één van de grootste groene gevels op een kantoorgebouw in België. De groene gevel helpt de luchtverontreinigende stoffen zoals fijnstofdeeltjes en koolstofdioxide te verminderen. Daarnaast vermindert de vegetatie de windsnelheid langs gevels. Studies tonen aan dat verticaal groen een positief effect heeft op de isolerende eigenschappen van gebouwen. Deze eigenschappen leiden met de combinatie van substraat, planten en de ingebedde lucht in het groene gevelsysteem tot een goede geluidsisolatie.
Greenhouse Antwerp is zowel qua technische voorzieningen als qua inrichting compleet gerenoveerd. Het gebouw heeft een verhuurbare oppervlakte van 5.727 m². De totale investering, gespreid over boekjaar 2015 en 2016 bedraagt circa € 4 miljoen. De financiering van deze investering gebeurt uit de beschikbare kredietlijnen van de vennootschap. ▶
Greenhouse Antwerp ▶
"Met dit verticaal groen brengt Intervest de eerste echte levende wand in de stad Antwerpen. Naast het aangename visuele aspect biedt verticaal groen enkele pertinente voordelen.
Het terugdringen van het urban-heat-island-effect, meer biodiversiteit in de stad en betere isolerende eigenschappen van gebouwen, zijn de voornaamste maatschappelijke voordelen.
Dat daarnaast meer groen in een stad stress verlagend werkt, is een reden te meer om in verticaal groen te investeren.
Intervest neemt hier een voortrekkersrol op, die door de stad erg wordt gesmaakt, aangezien anderen nu snel zullen volgen."
Rob Van de Velde, Volksvertegenwoordiger en Antwerps Schepen voor Ruimtelijke Ordening, Erfgoed en Groen
van Sky Building ◀ naar Greenhouse Antwerp
"Het nieuwe werken kan zorgen voor een betere balans tussen werk en privéleven. Uiteraard hebben we dan aangename en inspirerende omgevingen nodig. RE:flex speelt hier helemaal op in. Bovendien kunnen er ook startende ondernemers terecht die nood hebben aan professionele én flexibele werkplekken, ook dat kan ik als Minister van Economie alleen maar toejuichen."
Philippe Muyters, Vlaams Minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport
◀▲ RE:flex Berchem
◀ Greenhouse BXL artist impression
Na de succesvolle en vernieuwende heroriëntering van Greenhouse Antwerp voorziet Intervest eveneens een heroriëntering van Diegem Campus waarbij deze zich als Greenhouse BXL duidelijk zal onderscheiden van het klassieke kantorenaanbod.
Begin 2017 zijn met het vertrek van huurder Deloitte de kantoorgebouwen van Diegem Campus, gelegen op Berkenlaan 6, 8a en 8b, vrij gekomen. Het gebouw op Berkenlaan 6 is in het eerste semester van 2016 gedesinvesteerd. De kantoorgebouwen op Berkenlaan 8a en 8b bieden gezien de locatie en de kwaliteit van de gebouwen, een uitstekende opportuniteit voor herpositionering en een multi-tenant benadering.
Het uitgewerkte concept is erop gericht om ontmoeting en interactie te stimuleren. Het straalt professionaliteit uit, stimuleert kruisbestuiving, laat een hoge mate van flexibiliteit toe, brengt rust, stelt service centraal, is energie-efficiënt en zet in op bereikbaarheid.
Een nog te bouwen patio zal fungeren als een levendige ontmoetingsplek met mogelijkheden voor het organiseren van events. Het "nieuwe werken" wordt in het complex geïntegreerd door een co-working lounge en inspiratieplekken te combineren. De inrichting is er ook op gericht om interactie tussen bezoekers en gebruikers onderling te stimuleren. Er zijn onder meer een Grand Café, een restaurant, grotere gemeenschappelijke vergaderzalen en een auditorium voorzien. De gebruikers kunnen ook beroep doen op een service desk die zal garant staan voor een persoonlijke benadering in functie van de behoeften van de klant.
De bouwvergunning voor deze herontwikkeling is ontvangen en de werkzaamheden starten in het eerste kwartaal van 2017. Het budget voor de totale geplande investering, voorzien voor boekjaar 2017 bedraagt circa € 8 miljoen. De werken aan de nog te bouwen patio belemmeren de verhuurbaarheid van de kantoorgebouwen niet. De financiering van deze investering zal gebeuren uit de beschikbare kredietlijnen van de vennootschap.
In 2016 is Intervest gestart met de herontwikkeling van de kantoorsite Diegem Campus tot Greenhouse BXL met een 3E RE:flex.
Logistiek ontwikkelingsproject Herentals Logistics 3
Intervest ontwikkelt Herentals Logistics 3 met de nieuwbouw van een distributiecentrum van circa 12.200 m2 , voor Schrauwen Sanitair en Verwarming.
Deze geplande investering van circa € 4 miljoen kadert in de groeistrategie van Intervest om haar portefeuille in logistiek vastgoed verder uit te bouwen op een klantgedreven wijze door o.m. ontwikkelingen op multimodaal bereikbare plaatsen. Intervest toont hiermee meer te zijn dan een aanbieder van louter m², ook in logistiek vastgoed.
De site is gelegen op één van de belangrijkste logistieke corridors in België, naast de oprit van de E313, met zichtlocatie. Het nieuwe distributiecentrum omvat circa 9.000 m² magazijn, 2.000 m² mezzanine en 1.500 m² sociale ruimten en kantoren. De site biedt bovendien verdere uitbreidingsmogelijkheden voor een bijkomend magazijn van ongeveer 8.000 m².
Met de huurder, Schrauwen Sanitair en Verwarming, is een langetermijnhuurovereenkomst getekend voor 15 jaar met een eerste opzegmogelijkheid na 9 jaar. Met deze belangrijke uitbreiding van de magazijnruimte worden de activiteiten van Schrauwen Sanitair en Verwarming verankerd in Herentals. Vanaf de oplevering zal het project een huurinkomen opleveren.
Verwacht wordt dat het project kan opgeleverd worden medio 2017. De nodige vergunning is verkregen en de werken zijn begin 2017 gestart. Het project wordt gefinancierd met bestaande kredietlijnen van Intervest bij financiële instellingen.
"Dit project sluit naadloos aan bij de strategie om in het segment van het logistiek vastgoed ook te groeien door ontwikkelingen in de eigen portefeuille.
Deze investering is bovendien uitgewerkt in nauwe samenwerking met de toekomstige klant, waarmee Intervest eens te meer aantoont verder te kijken dan het louter aanbieden van m2 en oplossingen zoekt op maat van haar klanten."
▲ Herentals Logistics 3 artist impression van het ontwikkelingsproject
98
– Jean-Paul Sols, ceo
Uitbreiding van logistieke site in Luik met crossdocknieuwbouw
Intervest breidt haar logistieke site in Luik uit voor haar bestaande huurders.
In het tweede semester van 2016 heeft Intervest haar bestaande logistieke site in Luik uitgebreid met een nieuwbouwontwikkeling. Deze uitbreiding was noodzakelijk om de groei van de reeds aanwezige huurders CooperVision en Vincent Logistics op de bestaande locatie te faciliteren.
De nieuwbouw is een crossdockmagazijn met een beperkte opslagcapaciteit van circa 3.600 m².
De werken zijn afgerond voor jaareinde 2016 en het gebouw is opgeleverd en in gebruik genomen.
De investering bedraagt circa € 2,3 miljoen. Dit project levert huurinkomsten op vanaf 1 januari 2017. Tegelijkertijd zijn ook de termijnen van de huurcontracten voor de andere gebouwen op de site verlengd voor lange termijn.
▲ Luik - constructie crossdockmagazijn
In lijn met haar geplande strategie tot heroriëntering van haar kantorenportefeuille heeft Intervest in het eerste semester van 2016 vier kantoorgebouwen en een semi-industrieel gebouw in de Brusselse periferie verkocht.
Intervest heeft deze vijf gebouwen gedesinvesteerd gezien deze panden een uitzonderlijk risicoprofiel hadden in vergelijking met andere gebouwen in de portefeuille. De gebouwen hebben een leeftijd tussen 15 en 25 jaar en zouden renovatiewerken vereisen in de toekomst, zonder dat deze renovatiewerken uitzicht gaven op hogere huurprijzen in de toekomst omwille van de aanzienlijke leegstand in deze delen van de Brusselse periferie. Verder waren deze gebouwen voor Intervest arbeidsintensieve gebouwen op vlak van asset management door het aantal huurders en de lage bezettingsgraad.
De desinvestering betreft de kantoorgebouwen "Brussels 7" in Strombeek-Bever, "Park Station" en "Hermes Hills" in Diegem en "3T Estate" in Vilvoorde. Het semi-industrieel gebouw "Berchem Technology Center" is gelegen in Sint-Agatha-Berchem.
De totale oppervlakte van de gedesinvesteerde gebouwen bestond uit circa 32.900 m² kantoren, 4.000 m² opslagruimte, 2.500 m² archiefruimte en 770 parkeerplaatsen. De bezettingsgraad van deze vijf gedesinvesteerde gebouwen was op het ogenblik van desinvestering 67%. De gedesinvesteerde kantoorgebouwen hadden een gemiddelde bezettingsgraad van 65%, die per 1 januari 2017 gedaald zijn tot 60% na het vertrek van huurder Deloitte in Hermes Hills. De bezettingsgraad van het
semi-industrieel gebouw in Sint-Agatha-Berchem was 84% op het ogenblik van desinvestering.
Intervest heeft deze gebouwen gedesinvesteerd met een aanzienlijke minderwaarde ten opzichte van de taxatiewaarde. De verkoopprijs bedraagt € 27 miljoen (exclusief taksen en aankoopkosten) wat 32% lager is dan de boekwaarde (reële waarde) van deze panden op 31 december 2015 die € 40 miljoen bedroeg zoals bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundige van de vennootschap.
Deze verkooptransactie heeft het aandeel kantoren doen dalen met 2% tot 49%. Het logistiek vastgoed maakt 51% uit van de portefeuille (51% kantoren en 49% logistiek vastgoed op 31 december 2015).
De impact van deze transactie op de taxatiewaarde van de resterende kantoren in de portefeuille van Intervest blijft beperkt tot een waardedaling van € 1,2 miljoen die in de jaarcijfers van 2016 verwerkt is.
De gebouwen maakten 6% uit van de reële waarde van de vastgoedportefeuille en vertegenwoordigden een jaarlijks huurinkomen van circa € 2,9 miljoen. Door het vertrek van Deloitte in Hermes Hills zou dit voor boekjaar 2017 teruggevallen zijn tot circa € 2,3 miljoen op jaarbasis.
Het effect van deze verkoopstransactie op het EPRA resultaat is circa 9 eurocent per aandeel negatief op jaarbasis voornamelijk door het wegvallen van de huurinkomsten. Voor boekjaar 2016 bedraagt dit effect 6 eurocent. Het negatieve effect van deze transactie op de nettowaarde (reële waarde) per aandeel is circa 80 eurocent.
▲ Innovatieteam
Intervest is een vastgoedpartner die verder gaat dan het verhuren van vierkante meters kantoren of logistieke ruimte. De vennootschap richt zich op dienstverlening en reikt flexibele oplossingen aan zodat klanten zich kunnen focussen op wat voor hen echt belangrijk is. Door te luisteren naar de wensen van de klanten, mee te denken en vooruit te denken, krijgen de klanten meerwaarde en wordt de missie, de klanten te 'ontzorgen', geconcretiseerd.
Met de turnkey solutions verschaft Intervest de klanten de mogelijkheid hun ruimte in te richten rekening houdend met de evoluerende manieren van werken, technologische evoluties en de veranderende dynamiek in hun marktaanpak. Een eigen innovatieteam zorgt voor het aanbieden van totaaloplossingen op maat gaande van plannen, inrichten, coördinatie van de werkzaamheden tot budgetopvolging. Naast het verschaffen van een aangename en toegankelijke werkomgeving is ook het voorzien van de nodige ondersteunende dienstverlening in zowel de bedrijfs- als de privésfeer, een ankerpunt in het 'ontzorgen' van de klant.
Vele werkgevers komen ook terug van het zuivere thuiswerken en zoeken naar mengvormen waarbij het sociale contact van de werkvloer gecombineerd wordt met de vereisten op het vlak van mobiliteit en flexibiliteit. Met RE:flex, flexible business hub, komt Intervest tegemoet aan deze noden.
▼ RE:flex Berchem
▼ Intercity Business Park - Biocartis
▼ Mechelen Campus - Rens Accountants
Door de gewijzigde manieren van werken en het toenemend gebruik van nieuwe technologieën in de bedrijfsvoering, zijn organisaties meer en meer vragende partij voor het uitbesteden van de inrichting van hun kantooromgeving tegen een marktconforme vergoeding. Een gelijkaardige evolutie is merkbaar in het logistieke segment waar klanten eveneens een beroep doen op de ervaring en de kennis van Intervest op het vlak van dienstverlening op maat.
Een gespecialiseerd en op elkaar afgestemd team zorgt met de turnkey solutions voor een volledig op maat gemaakte oplossing gaande van inrichting, werfopvolging tot coördinatie van de ingebruikname, en volgt nauwlettend de afgestemde timing en het voorziene budget op.
Zowel bij nieuwe verhuringen als bij verlengingen maken klanten meer en meer gebruik van deze turnkey solutions voor de optimalisatie van het gebruik van hun kantoorruimte of hun logistieke ruimte. Een evolutie die duidelijk past in het zgn. 'ontzorgen' van de klant.
Ook in 2016 heeft het team van Intervest een behoorlijk aantal turnkeysolutionsprojecten afgewerkt. Voor Biocartis werd voor een volledig nieuwe demo-ruimte uitgetekend en uitgevoerd. Daarnaast werd Biocartis geassisteerd in een project voor de ontwikkeling van een tweede productielijn voor het Idylla-platform, hun moleculair diagnostisch systeem voor de opsporing van aandoeningen.
Daarnaast deden ook in 2016 een aantal nieuwe klanten een beroep op de turnkey-solutionsaanpak zoals Bluebee en Sundio Group. Specifiek voor Sundio Group werd een project uitgewerkt 'from start to finish' in minder dan één maand. De belangrijkste elementen die hierin meespeelden waren budgetvriendelijkheid maar vooral tijd, gezien het hele project in minder dan één maand diende gerealiseerd te worden. In dat opzet werd besloten om de bestaande wanden zoveel als mogelijk te recupereren. Om een jonge sfeer te creëren werd gekozen voor een fris kleurenpallet met verschillende groentinten voor het tapijt, ook voor de afbakening van verschillende zones, en een egaal wit kleurenpalet op de wanden. Deze look en feel leunt perfect aan bij het jonge en dynamische team van Sundio Group. Door het hergebruik van wanden, de afstemming van de positie van de bureaus op bestaande elektrisch voorzieningen, gebruik van standaard tapijt maar in een hippe lay-out, … werd op erg korte termijn een trendy interieur verwezenlijkt dat ook nog eens bijzonder budgetvriendelijk is.
Verder werden in 2016 turnkey-solutionsprojecten uitgewerkt of afgerond voor bestaande klanten zoals onder meer Q8, Edwards Lifesciences en Rens Accountants.
In het logistiek segment zijn projecten uitgewerkt voor Toyota Material Handling Europe Logistics en Rogue Fitness. Op de site in Wilrijk is voor Toyota Material Handling een uitbreiding gerealiseerd en zijn drie heringerichte warehouse units en een kantorenblok in gebruik genomen. De site kreeg in samenwerking met de klant een gevoelige upgrade waarbij rekening is gehouden met de huidige en toekomstige noden en wensen van Toyota Material Handling Europe Logistics.
In de bestaande logistieke ruimte van Rogue Fitness Benelux in Schelle werd een demonstratieruimte en showroom voor de producten van Rogue uitgetekend, in combinatie met de nodige voorzieningen voor de klassieke opslagactiviteiten. Kantoren en sanitaire ruimten werden uitgebreid en opgefrist. Verder heeft Intervest eveneens meegedacht met de langetermijnplanning van de klant en zijn bijkomende uitbreidingsmogelijkheden voorzien.
Bedrijven zijn naast de turnkey solutions vragende partij voor een heel aantal bijkomende diensten in hun werkomgeving. Waar traditioneel de eigenaar/ beheerder reeds de gemeenschappelijke dienstverlening verzorgt (bijvoorbeeld technisch beheer, groenonderhoud, schoonmaak en glaswas gemeenschappelijke delen, etc) gaat Intervest nog een stap verder en heeft voor haar klanten een heel pallet aan bijkomende diensten ontwikkeld. Voorbeelden van zulke bijkomende individuele dienstverlening zijn de organisatie van een strijkdienst, individuele schoonmaak, bestelling van sanitaire artikelen, klusjesdienst, levering van kantoormateriaal, binnenbeplanting, etc.
Het aanbieden van diensten op klant-, gebouw-, site- en portefeuilleniveau vereenvoudigt voor de klanten het dagdagelijkse beheer van de werkomgeving. Intervest zorgt voor de coördinatie, de planning, de communicatie en de opvolging van de verschillende diensten, is het centrale aanspreekpunt, en garandeert hierbij een zeer goede prijs/kwaliteitsverhouding met garantie. Intervest neemt hierdoor de 'vastgoedzorg' van de klanten gedeeltelijk of geheel over en voorziet ook bijkomende diensten voor de medewerkers van de klanten zodat de klanten zich kunnen concentreren op hun kernactiviteiten.
In 2016 is de klusjesdienst, waar een groot deel van de klanten regelmatig een beroep op doen, op alle kantoorsites uitgebreid. Voor een 20-tal nieuwe en bestaande klanten is de schoonmaakservice, inclusief het leveren van sanitaire artikelen en aanverwante, opgestart. Verder zorgde Intervest voor de coördinatie van een 'recupel'-actie in Mechelen en de lancering van een groepsaankoop voor kopieer- en printpapier. Bringme Box, een oplossing voor de levering van pakjes, is geïnstalleerd in Greenhouse Antwerp en Mechelen Campus. Reeds bestaande dienstverlening zoals de strijkdienst is uitgebreid in Gateway House, Greenhouse Antwerp en Mechelen Campus.
In 2017 staat een verdere uitbreiding van de dienstverlening, waarbij ook wordt ingespeeld op nieuwe en actuele noden van klanten en hun medewerkers, op het programma. Deze dienstverlening zal in 2017 ook verder geïntegreerd worden in een online platform (gekoppeld aan de helpdesk Planon), waardoor de organisatie en de opvolging zowel voor de klanten als Intervest zal vergemakkelijken.
'RE:flex, flexible business hub' past volledig in de strategie van Intervest om actief in te spelen op de nieuwe trends inzake mobiel en flexibel werken. Deze co-working lounge met seminariecentrum staat voor een hoogtechnologisch vernieuwend concept rond werken, vergaderen en het organiseren van evenementen. Met RE:flex speelt Intervest in op de groeiende behoeften rond flexibiliteit en samenwerking in een professionele omgeving. Meerdere formules bieden toegang tot een flexibele "(derde) werkplek" en een waaier aan faciliteiten en diensten die volgens werkelijk gebruik worden afgerekend. Elke RE:flex is tevens voorzien van state-of-the-art conferentie- en vergaderfaciliteiten, die bovendien ook geschikt zijn voor seminaries, recepties, productpresentaties, team meetings, en dergelijke.
De eerste RE:flex werd geïnstalleerd in Mechelen Campus midden 2012. Daar is de centrale ligging van Mechelen een bijkomende troef gebleken (bereikbaarheid, parkeerfaciliteiten, minder fileproblemen, enz). Om aan de groeiende vraag te voldoen werd in RE:flex Mechelen medio 2015 een bijkomende verdieping ingericht, met extra werkplekken en vergaderfaciliteiten.
Koffie
High speed internet
Vergaderzalen seminariefaciliteiten
Toegekend telefoonnummer
Postbehandeling
24/7 toegang RE:flex GOLD-leden
▲ RE:flex - een waaier aan faciliteiten en diensten
In Greenhouse Antwerp (het gerenoveerde kantoorgebouw in Berchem) is in 2016 een tweede RE:flex geopend op het gelijkvloers en een deel van de eerste verdieping, met zowel een co-working omgeving als een ruime keuze aan vergaderruimtes. Ook hier is RE:flex zowel gericht op kleine, startende bedrijven als grote bedrijven die voor tijdelijke projecten nood hebben aan vergaderruimtes of werkplekken in Antwerpen. In 2017 wordt nog een bijkomende uitbreiding voorzien met individuele kantoorruimtes ('managed offices') die op een flexibele basis kunnen gehuurd worden.
De opening van een derde RE:flex staat tegen eind 2017 gepland in Greenhouse BXL, de herontwikkeling van de site in Diegem.
RE:flex is bovendien een mooi voorbeeld van de turnkey-solutionsaanpak van Intervest. Elke RE:flex is immers volledig intern uitgetekend en ontworpen. Voor het meubilair is via een partnership samengewerkt met Steelcase, één van de grootste producenten wereldwijd van kantoormeubilair en tevens klant in Mechelen Campus.
Mechelen Campus Toren huisvest ook een business center op de elfde, twaalfde en veertiende verdieping waar MC Square kleine kantoorruimtes met full service omkadering doorverhuurt aan startende of kleinere ondernemingen.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Huurinkomsten | 45.280 | 46.147 |
| Met verhuur verbonden kosten | -157 | 30 |
| Met beheer verbonden kosten en opbrengsten | 490 | 2.848 |
| Vastgoedresultaat | 45.613 | 49.025 |
| Vastgoedkosten | -5.242 | -5.319 |
| Algemene kosten en andere operationele opbrengsten en kosten | -2.145 | -1.624 |
| Operationeel resultaat vóór het resultaat op de portefeuille | 38.226 | 42.082 |
| Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | -12.798 | 125 |
| Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 2.425 | -5.347 |
| Ander portefeuilleresultaat | 363 | -243 |
| Operationeel resultaat | 28.216 | 36.617 |
| Financieel resultaat (excl. variaties in reële waarde van financiële activa en passiva) | -9.147 | -10.913 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
1.547 | 558 |
| Belastingen | -34 | -310 |
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.952 |
| Toelichting: | ||
| EPRA resultaat* | 29.044 | 30.859 |
| Portefeuilleresultaat | -10.009 | -5.465 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
1.547 | 558 |
* Voor de berekening van het EPRA resultaat wordt verwezen naar de Begrippenlijst.
Voor het boekjaar 2016 bedragen de huurinkomsten van Intervest € 45,3 miljoen en zijn hiermee met 2% verminderd ten opzichte van het boekjaar 2015 (€ 46,1 miljoen). De afname met € 0,9 miljoen volgt voornamelijk uit de heroriëntering van de kantorenportefeuille die geleid heeft tot de desinvestering van een portefeuille van vijf niet strategische gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016. Deze desinvestering heeft gezorgd voor een afname van de huurinkomsten van de vennootschap met € 1,5 miljoen in 2016. Deze daling is deels gecompenseerd door nieuwe investeringen in vastgoedbeleggingen en indexaties van bestaande huurovereenkomsten.
Vermindering van de huurinkomsten in 2016 door de desinvestering van een portefeuille van vijf niet strategische gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016.
De met beheer verbonden kosten en opbrengsten vertonen in 2016 een opbrengst van € 0,5 miljoen (€ 2,8 miljoen). De afname van € 2,3 miljoen ten opzichte van vorig boekjaar heeft betrekking op de eenmalige inresultaatname in 2015 van de wederinstaatstellingsvergoeding voor een bedrag van € 2,5 miljoen, van vertrekkende huurder Deloitte in de kantorenportefeuille.
De vastgoedkosten bedragen voor boekjaar 2016 € 5,2 miljoen en zijn daarmee op hetzelfde niveau gebleven als in 2015 (€ 5,3 miljoen). Hierbij zijn de leegstandskosten voor niet-verhuurde gebouwen afgenomen in 2016 met € 0,3 miljoen door de desinvestering van vijf gebouwen met een beduidende leegstand. De beheerskosten van het vastgoed zijn in 2016 toegenomen met € 0,2 miljoen door een uitgebreider personeelsbestand voor het beheer van het vastgoed.
De algemene kosten en andere operationele opbrengsten en kosten belopen € 2,1 miljoen voor boekjaar 2016 (€ 1,6 miljoen). De toename met € 0,5 miljoen is voornamelijk het gevolg van een uitgebreider directiecomité en personeelsbestand, alsook van hogere huisvestingskosten en toegenomen marketing- en publiciteitsactiviteiten.
De daling van de huurinkomsten ten gevolge van de heroriëntering van de kantorenportefeuille, gecombineerd met de lagere wederinstaatstellingsvergoedingen van vertrekkende huurders en de toename van de algemene kosten, zorgen ervoor dat het operationeel resultaat vóór het resultaat op de portefeuille in 2016 daalt met € 3,9 miljoen of circa 9% tot € 38,2 miljoen (€ 42,1 miljoen). Hierdoor bedraagt de operationele marge van Intervest 84% voor boekjaar 2016 (91%).
Het resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen bedraagt in 2016 € -12,8 miljoen en bevat de minderwaarde gerealiseerd op de desinvestering van vijf gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016.
De variaties in de reële waarde van de vastgoedbeleggingen zijn in 2016 positief en bedragen € 2,4 miljoen in vergelijking met negatieve variaties van € -5,3 miljoen in 2015. Deze toename met 0,4% van de reële waarde van de bestaande vastgoedportefeuille (zonder rekening te houden met nieuwe acquisities en met desinvesteringen) is voornamelijk het gevolg van:
Het financiële resultaat (excl. variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges)) bedraagt in 2016 € -9,1 miljoen (€ -10,9 miljoen). De daling van de financieringskosten met € 1,8 miljoen volgt hoofdzakelijk uit de desinvestering van vijf gebouwen in juni 2016 voor een bedrag van € 27 miljoen en uit de terugbetaling van de obligatielening van € 75 miljoen in juni 2015.
Voor het boekjaar 2016 bedraagt de gemiddelde rentevoet van de uitstaande kredieten van de vennootschap 3,1% inclusief bankmarges (3,5%).
De variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) bevatten de wijziging in marktwaarde van de interest rate swaps die conform IAS 39 niet als cash-flow hedginginstrument kunnen geklasseerd worden, voor een bedrag van € 1,5 miljoen (€ 0,6 miljoen).
De daling van de belastingen met € 0,3 miljoen is het gevolg van de fusie door overneming in februari 2016 van de dochtervennootschap Stockage Industriel, eigenaar van de logistieke site in Luik.
Het nettoresultaat van Intervest van het boekjaar 2016 bedraagt € 20,6 miljoen (€ 26,0 miljoen) en kan opgedeeld worden in:
Voor het boekjaar 2016 betekent dit voor Intervest een EPRA resultaat van € 29,0 miljoen (€ 30,9 miljoen). Rekening houdend met 16.784.521 aandelen geeft dit een EPRA resultaat per aandeel van € 1,73 ten opzichte van € 1,90 per aandeel voor boekjaar 2015.
Zonder rekening te houden met de éénmalige toegekende wederinstaatstellingsvergoeding van vertrekkende huurder Deloitte ten belope van € 2,5 miljoen in 2015, zou het EPRA resultaat voor boekjaar 2015 € 28,4 miljoen bedragen hebben. Dit zou neergekomen zijn op € 1,74 per aandeel. Bijgevolg is het EPRA resultaat per aandeel van € 1,73 voor boekjaar 2016 1 eurocent lager dan voor boekjaar 2015 zonder éénmalige wederinstaatstellingsvergoeding.
In het kader van haar aangekondigde groeistrategie heeft Intervest in maart 2016 besloten een brutodividend voor boekjaar 2016, 2017 en 2018 te voorzien van minimum € 1,40 per aandeel.1
Voor boekjaar 2016 zal aan de aandeelhouders bijgevolg een brutodividend van € 1,40 aangeboden worden (€ 1,71 voor boekjaar 2015). Dit komt neer op een pay-out ratio van 81%2 van het EPRA resultaat. Op basis van de slotkoers op 31 december 2016 (€ 23,90) biedt dit de aandeelhouders een brutodividendrendement van 5,9%.
| RESULTAAT PER AANDEEL | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | 16.784.521 | 16.200.911 |
| Nettoresultaat (€) | 1,23 | 1,60 |
| EPRA resultaat (€) | 1,73 | 1,90 |
| Uitkeringspercentage (%) | 81% | 90% |
| Brutodividend (€) | 1,40 | 1,71 |
| Percentage roerende voorheffing* | 30% | 27% |
| Nettodividend (€) | 0,9800 | 1,2483 |
* De roerende voorheffing op dividenden van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschappen is ten gevolge van de Programmawet van 25 december 2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, vanaf 1 januari 2017 verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen).
1 Onder voorbehoud van goedkeuring van de jaarlijkse algemene vergaderingen te houden in 2017, 2018 en 2019.
2 Intervest Offices & Warehouses is een gereglementeerde vastgoedvennootschap met een wettelijke uitkeringsverplichting van minimaal 80% van het nettoresultaat, aangepast voor niet-kasstroomelementen, gerealiseerde meer- en minderwaarden op vastgoedbeleggingen en schuldverminderingen.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| ACTIVA | ||
| Vaste activa | 612.373 | 635.218 |
| Vlottende activa | 12.790 | 13.181 |
| Totaal activa | 625.163 | 648.399 |
| EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN | ||
| Eigen vermogen | 326.085 | 321.736 |
| Kapitaal | 152.948 | 147.980 |
| Uitgiftepremies | 90.821 | 84.220 |
| Reserves | 61.734 | 63.549 |
| Nettoresultaat van het boekjaar | 20.582 | 25.954 |
| Minderheidsbelangen | 0 | 33 |
| Verplichtingen | 299.078 | 326.663 |
| Langlopende verplichtingen | 223.953 | 231.467 |
| Kortlopende verplichtingen | 75.125 | 95.196 |
| Totaal eigen vermogen en verplichtingen | 625.163 | 648.399 |
| BALANSGEGEVENS PER AANDEEL1 | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Aantal aandelen in omloop op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Nettowaarde (reële waarde) (€) | 19,43 | 19,81 |
| Nettowaarde (investeringswaarde) (€) | 20,37 | 20,75 |
| Nettoactiefwaarde EPRA(€) | 19,60 | 20,09 |
| Beurskoers op afsluitingsdatum (€) | 23,90 | 24,37 |
| Premie t.o.v. reële nettowaarde (%) | 23% | 23% |
| Schuldgraad (max. 65%) | 45,7% | 48,2% |
1 De definitie van enkele parameters in de tabel wordt weergegeven in de Begrippenlijst.
De vaste activa bestaan voornamelijk uit de vastgoedbeleggingen van Intervest. De reële waarde van de vastgoedportefeuille van de vennootschap is in 2016 verminderd met € 23 miljoen en bedraagt op 31 december 2016 € 611 miljoen (€ 634 miljoen). Onderliggend heeft de reële waarde van de vastgoedportefeuille in 2016 volgende evoluties gekend.
De vlottende activa bedragen € 13 miljoen en bestaan hoofdzakelijk voor € 7 miljoen uit handelsvorderingen (waarvan € 4 miljoen voor vooruitfacturaties van huren voor het boekjaar 2017 voor de logistieke portefeuille), € 4 miljoen uit belastingvorderingen en andere vlottende activa en € 2 miljoen uit overlopende rekeningen.
Het eigen vermogen van de vennootschap is in 2016 gestegen met € 4 miljoen en bedraagt op 31 december 2016 € 326 miljoen (€ 322 miljoen). Deze toename in het eigen vermogen komt hoofdzakelijk voort uit het nettoresultaat van boekjaar 2016 en het keuzedividend over boekjaar 2015.
De aandeelhouders van Intervest hebben voor de uitkering van het dividend over het boekjaar 2015 voor 57% van hun aandelen geopteerd voor de inbreng van hun dividendrechten in ruil voor nieuwe aandelen in plaats van de uitbetaling van het dividend in cash. Dit heeft op 25 mei 2016 geleid tot een versterking van het eigen vermogen met € 11,6 miljoen (kapitaalverhoging en uitgiftepremie) door middel van de creatie van 545.171 nieuwe aandelen, waardoor het totaal aantal aandelen vanaf 25 mei 2016, 16.784.521 bedraagt. De nieuw gecreëerde aandelen zijn deelgerechtigd in de resultaten van de vennootschap met ingang op 1 januari 2016. Het totaal aantal dividendgerechtigde aandelen beloopt 16.784.521 stuks op 31 december 2016 (16.239.350 stuks).
Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap is in 2016 door deze kapitaalverhoging gestegen met € 5 miljoen tot € 153 miljoen (€ 148 miljoen) en de uitgiftepremies met € 7 miljoen tot € 91 miljoen (€ 84 miljoen). De reserves van de vennootschap bedragen € 62 miljoen (€ 64 miljoen) en bestaan voornamelijk uit:
Op 31 december 2016 bedraagt de nettowaarde (reële waarde) van het aandeel € 19,43 (€ 19,81). Aangezien de beurskoers van het Intervest aandeel (INTO) op 31 december 2016 € 23,90 is, noteert het aandeel op afsluitdatum met een premie van 23% ten opzichte van de reële nettowaarde.
De langlopende verplichtingen bedragen € 224 miljoen (€ 231 miljoen) en bevatten enerzijds de langlopende financiële schulden voor een bedrag van € 220 miljoen (€ 226 miljoen) die voor € 160 miljoen bestaan uit langetermijnbankfinancieringen waarvan de vervaldatum zich situeert na 31 december 2017 en de in maart 2014 uitgegeven obligatieleningen voor € 60 miljoen. Anderzijds bevatten de langlopende verplichtingen ook de andere langlopende financiële verplichtingen wat de negatieve marktwaarde van € 3 miljoen vertegenwoordigt van de cash flow hedges die de vennootschap heeft afgesloten ter indekking van de variabele rentevoeten op de financiële schulden.
De kortlopende verplichtingen bedragen € 75 miljoen (€ 95 miljoen) en bestaan hoofdzakelijk voor € 62 miljoen uit kortlopende financiële schulden, i.e. bankleningen met een vervaldag vóór 31 december 2017 (€ 80 miljoen), voor € 3 miljoen uit handelsschulden en voor € 10 miljoen uit overlopende rekeningen.
Het financieringsbeleid van Intervest is gericht op het optimaal financieren van de groeistrategie van de vennootschap. Hierbij wordt een evenwichtige verhouding van schulden en eigen vermogen nagestreefd, waarbij het de bedoeling is om de schuldgraad tussen 45% en 50% te behouden. Intervest zorgt voor voldoende beschikbare middelen om de lopende projecten te financieren en om te kunnen ingaan op groeiopportuniteiten. Een goede diversificatie van verschillende financieringsbronnen wordt beoogd, alsook een adequate spreiding van de vervaldagen van de financieringen. Intervest besteedt blijvend aandacht aan het actief beheer van de financiële risico's waaronder renterisico, liquiditeitsrisico en financieringsrisico.
De belangrijkste kenmerken van de financiële structuur op jaareinde 2016 zijn:
Op 31 december 2016 zijn 81% van de beschikbare kredietlijnen van Intervest langetermijnfinancieringen en 19% kortetermijnfinancieringen, voor 15% bestaande uit financieringen met een onbeperkte looptijd (€ 48 miljoen) en voor 4% uit kredieten die in 2017 op vervaldatum komen en dienen verlengd of geherfinancierd te worden (€ 13 miljoen).
4.3. Looptijd en spreiding van de vervaldata van langetermijnfinancieringen
De gewogen gemiddelde resterende looptijd van de langetermijnkredieten is 2,9 jaar op 31 december 2016.
Het is de strategie van Intervest om de gemiddelde looptijd van de langetermijnfinancieringen tussen 3,5 en 5 jaar te houden maar hiervan kan tijdelijk afgeweken worden indien specifieke marktomstandigheden het vereisen.
In 2016 heeft Intervest verder gewerkt aan de optimalisatie van de spreiding van de vervaldagen van haar kredietlijnen. In dit kader zijn er in 2016 twee kredietovereenkomsten verlengd aan marktconforme voorwaarden voor een totaalbedrag van € 37,5 miljoen bij dezelfde financiële instellingen, elk met een looptijd van 4 jaar.
De gewogen gemiddelde resterende looptijd van de langetermijnkredieten bedraagt 2,9 jaar op 31 december 2016.
Op 31 december 2016 geeft de vervaldagenkalender van de financieringen het in de grafiek getoonde beeld. In boekjaar 2017 dient Intervest slechts één krediet voor een bedrag van € 13 miljoen te herfinancieren.
In 2017 dient slechts 4% van de kredietlijnen geherfinancieerd te worden.
Op 31 december 2016 beschikt de vennootschap nog over € 38 miljoen niet-opgenomen kredietlijnen bij haar financiers om schommelingen in liquiditeitsbehoeften op te vangen, ter financiering van toekomstige investeringen en voor de betaling van het dividend over het boekjaar 2016.
Intervest houdt een strakke thesauriepositie aan zodat de positie van contanten bij een financiële instelling in principe vrij beperkt is en het overschot aan cash aangewend wordt ter afbouw van de financiële schulden. De cashpositie van de vennootschap bedraagt slechts € 0,4 miljoen op 31 december 2016.
Het is de strategie van Intervest om bij de samenstelling van de leningenportefeuille te streven naar een verhouding een derde vreemd vermogen met variabele rente en twee derde vreemd vermogen met vaste rente.
Op 31 december 2016 hebben de obligatieleningen ten belope van in totaal € 60 miljoen een vaste rentevoet en heeft de vennootschap interest rate swaps afgesloten voor een totaal notioneel bedrag van € 190 miljoen. Verder heeft de vennootschap een kredietovereenkomst met een vaste rentevoet voor een bedrag van € 7 miljoen met een initiële looptijd van 10 jaar.
Op 31 december 2016 bestaat bijgevolg 80% van de kredietlijnen van de vennootschap uit financieringen met een vaste rentevoet of financieringen gefixeerd door middel van renteswaps, 20% heeft een variabele rentevoet. Van de opgenomen financieringen heeft 91% een vaste rentevoet of is gefixeerd door renteswaps en heeft 9% een variabele rentevoet.
Op 2 januari 2017 zijn interest rate swaps op vervaldatum gekomen voor een notioneel bedrag van € 60 miljoen. Hierdoor heeft 70% van de opgenomen kredieten vanaf 2 januari 2017 een vaste rentevoet of is gefixeerd door renteswaps. 30% heeft een variabele rentevoet.
Op 31 december 2016 is de gewogen gemiddelde rentevoet van de interest rate swaps 1,3%. Door het aflopen van de interest rate swaps op 2 januari 2017 daalt dit naar 0,9% (zie Toelichting 18 van het Financieel verslag).
Het rentebeleid van Intervest bestaat erin om steeds een derde van haar kredieten af te sluiten met een variabele rentevoet.
De vennootschap heeft in 2016 voor € 30 miljoen nieuwe indekkingsovereenkomsten (interest rate swaps) afgesloten met looptijden tussen de 5 en 6 jaar (zie Toelichting 18 van het Financieel verslag voor het overzicht en de reële waarde van de financiële derivaten op 31 december 2016).
De rentevoeten op de kredieten van de vennootschap liggen hierdoor op 31 december 2016 vast voor een resterende looptijd van gemiddeld 2,8 jaar.
Op 2 januari 2017 zijn interest rate swaps op vervaldatum gekomen voor een notioneel bedrag van € 60 miljoen. Deze hebben dus op jaareinde 2016 nog een looptijd van 2 dagen. Door het aflopen van deze indekkingen stijgt de resterende looptijd van de vastliggende rentevoeten naar 3,7 jaar.
Tijdens het boekjaar 2016 is de gemiddelde rentevoet van de financieringen van Intervest 3,1% inclusief bankmarges (3,5% in 2015). Deze daling is voornamelijk het gevolg van de terugbetaling van de obligatielening van € 75 miljoen op 29 juni 2015.
De gemiddelde interestvoet van de langlopende financiële schulden bedraagt 3,2% in 2016 (3,8% in 2015). De gemiddelde interestvoet van de kortlopende financiële schulden bedraagt 3,0% in 2016 (3,0% in 2015).
Gemiddelde rentevoet van de financieringen bedraagt 3,1% in 2016 (3,5% in 2015).
De interestcover ratio is de verhouding tussen het operationeel resultaat voor het resultaat op de portefeuille en het financieel resultaat (exclusief variaties in reële waarde van financiële derivaten conform IAS 39). Deze ratio bedraagt voor Intervest 4,2 voor het boekjaar 2016 (3,9 voor het boekjaar 2015) wat hoger is dan het vereiste minimum 2 tot 2,5 die als convenant vastgelegd is in de financieringsovereenkomsten van de vennootschap.
Voor het boekjaar 2016 bedraagt het effect op het EPRA resultaat van een (hypothetische) stijging van de rentetarieven met 1% ongeveer € 0,5 miljoen negatief (€ 0,4 miljoen in 2015).
De kredietenportefeuille van Intervest is gespreid over 6 Europese financiële instellingen en obligatiehouders.
Intervest onderhoudt handelsrelaties met:
Om een proactief beleid van de schuldgraad te waarborgen, dient een GVV met een schuldgraad hoger dan 50%, als gevolg van artikel 24 van het GVV-KB, een financieel plan op te stellen. Dit plan bevat een uitvoeringsschema waarin een beschrijving wordt gegeven van de maatregelen die zullen worden genomen om te verhinderen dat de schuldgraad boven 65% van de geconsolideerde activa zou stijgen.
Het beleid van Intervest bestaat uit het trachten te handhaven van een schuldgraad tussen 45% en 50%.
Op 31 december 2016 bedraagt de schuldgraad van Intervest 45,7% waardoor de drempel van 50% niet overschreden is. Een overschrijding heeft een eerste maal op 30 september 2011 plaatsgevonden met een schuldgraad van 50,5%. Daarna heeft de schuldgraad steeds gefluctueerd tussen 46% en 52%. In de loop van haar geschiedenis oversteeg de schuldgraad van Intervest nooit de wettelijke drempel van 65%.
De daling van de schuldgraad met 2,5% van 48,2% op 31 december 2015 tot 45,7% op 31 december 2016 is voornamelijk het gecombineerd effect van de verkopen van vastgoedbeleggingen in juni 2016 en het succes van het keuzedividend in mei 2016.
Op basis van de huidige schuldgraad van 45,7% per 31 december 2016 heeft Intervest nog een bijkomend investeringspotentieel van circa € 345 miljoen, zonder hierbij de maximale schuldgraad van 65% te overschrijden. De ruimte voor verdere investeringen bedraagt circa € 225 miljoen alvorens de 60% schuldgraad te overschrijden en € 54 miljoen tot de drempel van 50%.
De waarderingen van de vastgoedportefeuille hebben eveneens een impact op de schuldgraad. Rekening houdend met de huidige kapitaalstructuur zou de maximale schuldgraad van 65% pas overschreden worden bij een mogelijke waardedaling van de vastgoedbeleggingen van ongeveer € 186 miljoen of 30% ten opzichte van de vastgoedportefeuille van € 611 miljoen op 31 december 2016. Bij gelijkblijvende lopende huren betekent dit een stijging van de yield, gebruikt voor de bepaling van de reële waarde van het vastgoed, met gemiddeld 3,3% (van 7,6% gemiddeld naar 10,9% gemiddeld). Bij gelijkblijvende yield, gebruikt voor de bepaling van de reële waarde van het vastgoed, betekent dit een daling van de lopende huren met € 14,1 miljoen of 30%.
Intervest is hier van oordeel dat de huidige schuldgraad zich op een aanvaardbaar niveau bevindt en voldoende marge biedt om eventuele waardedalingen van het vastgoed op te vangen.
Op basis van het huidige opgestelde financieel plan wordt verwacht dat de schuldgraad van Intervest in de loop van 2017 zal fluctueren tussen 45% en 50%, dit ten opzichte van 45,7% op 31 december 2016.
Bij deze inschatting zijn de volgende theoretische assumpties genomen:
Deze inschatting kan echter beïnvloed worden door het zich voordoen van onvoorziene gebeurtenissen. In dit opzicht wordt specifiek verwezen naar het hoofdstuk Risicofactoren.
De raad van bestuur stelt voor om het resultaat van het boekjaar 2016 van Intervest Offices & Warehouses nv als volgt te bestemmen:
in duizenden €
| Nettoresultaat van het boekjaar 20161 | 20.582 |
|---|---|
| TOEVOEGING/ONTTREKKING RESERVES | 2.916 |
| Toevoeging aan/onttrekking van de reserves voor het saldo van de variaties in de reële waarde2 van vastgoed: |
|
| • Boekjaar |
-3.194 |
| • Vorige boekjaren |
5.384 |
| • Realisatie vastgoed |
13.790 |
| Toevoeging aan de reserve van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van de vastgoedbeleggingen |
-587 |
| Toevoeging aan de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding |
-1.547 |
| Toevoeging aan de andere reserve | -5.384 |
| Toevoeging aan overgedragen resultaten van vorige boekjaren | -5.546 |
| Vergoeding van het kapitaal | 23.498 |
Aan de algemene vergadering van aandeelhouders zal op 26 april 2017 voorgesteld worden om een brutodividend van € 1,40 per aandeel uit te keren.
Aan de aandeelhouders zal voor het boekjaar 2016 een brutodividend aangeboden worden van € 1,40 per aandeel. Dit komt neer op een nettodividend van € 0,98 na aftrek van 30% roerende voorheffing3. Rekening houdend met 16.784.521 aandelen die zullen delen in het volledige resultaat van het boekjaar 2016 betekent dit een uit te keren dividend van € 23.498.329.
De uitkering van het EPRA resultaat is conform de GVV-Wet.
Het dividend is betaalbaar vanaf 23 mei 2017.
1 De huidige winstverdeling is gebaseerd op de enkelvoudige cijfers
3 De roerende voorheffing op dividenden van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschappen is ten gevolge van de Programmawet van 25 december 2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, vanaf 1 januari 2017 verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen).
In december 2014 heeft EPRA's Reporting and Accounting Committee de geactualiseerde EPRA Best Practices Recommendations ('BPR')2 gepubliceerd. Deze BPR bevatten de aanbevelingen betreffende de bepaling van belangrijke prestaties-indicatoren voor de prestaties van de vastgoedportefeuille. Intervest onderschrijft het belang van standaardisering van de rapportage van prestatie-indicatoren uit oogpunt van vergelijkbaarheid en verbetering van de kwaliteit van de informatie aan beleggers en andere gebruikers van het jaarverslag. Om deze reden heeft Intervest er voor gekozen om de belangrijkste prestatie-indicatoren op te nemen in een apart hoofdstuk van het jaarverslag.
Ook voor haar jaarverslag 2015 krijgt Intervest een 'Gold award' van EPRA.
EPRA is de European Public Real Estate Association die aanbevelingen formuleert om de transparantie en consistentie van financiële rapportering te verhogen, de zgn. BPR, Best Practices Recommendations. Voor het afgelopen jaar heeft EPRA zo'n 117 jaarverslagen van beursgenoteerde vastgoedondernemingen uit gans Europa onder de loep genomen en aan 65% een award toegekend. 46 vennootschappen hebben een Gold award in de wacht gesleept.
Een erkenning voor de inspanningen die Intervest onafgebroken levert voor een consistente en transparante financiële verslaggeving.
1 Deze cijfergegevens werden niet geauditeerd door de commissaris met uitzondering van het EPRA resultaat, de EPRA NAW en de EPRA NNNAW.
2 Het verslag kan geraadpleegd worden op de website van EPRA: www.epra.com.
De commissaris heeft nagegaan of het "EPRA resultaat", de "EPRA NAW" en "EPRA NNNAW" ratio's berekend zijn volgens de definities van de EPRA BPR van december 2014, en of de financiële gegevens die voor de berekening van deze ratio's worden gebruikt, overeenstemmen met de boekhoudgegevens van de geconsolideerde financiële staten.
| Tabel | EPRA-indicatoren | Definities EPRA* | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | EPRA resultaat | Resultaat afkomstig van de strate gische operationele activiteiten. Doelstelling: meet het resultaat van de strategische operationele activiteiten, met uitsluiting van (i) de variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges), en (ii) het portefeuilleresultaat (de al dan niet gerealiseerde winst of verlies op vastgoedbeleggingen). |
in duizenden € | 29.044 | 30.861 |
| €/aandeel | 1,73 | 1,90 | |||
| 2 | EPRA NAW | Netto Actief Waarde (NAW) aangepast om rekening te houden met de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en met uitsluiting van bepaalde elementen die niet kaderen in een financieel model van vastgoedinvesteringen op lange termijn. Doelstelling: na aanpassingen aan de nettowaarde (reële waarde) voorziet de EPRA NAW de aandeelhouder met relevante informatie over de reële waarde van activa en passiva binnen een vastgoedvennootschap met een langetermijn strategie. |
in duizenden € | 329.046 | 326.210 |
| €/aandeel | 19,60 | 20,09 | |||
| 3 | EPRA NNNAW | EPRA NAW aangepast om rekening te houden met de reële waarde van de financiële instrumenten, de schulden en de uitgestelde belastingen. Doelstelling: na aanpassingen aan de EPRA NAW voorziet de EPRA NNNAW de aandeelhouder met relevante informatie over de reële waarde van activa en passiva binnen een vastgoed vennootschap. |
in duizenden € | 320.246 | 316.191 |
| €/aandeel | 19,08 | 19,47 |
| 4 | (i) EPRA Netto Initieel Rendement (NIR) |
Geannualiseerde brutohuurinkomsten op basis van de contractuele huren op afsluitingsdatum van de jaarrekeningen, met uitsluiting van de vastgoedkos ten, gedeeld door de marktwaarde van de portefeuille verhoogd met de geschatte mutatierechten en –kosten bij hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen. Doelstelling: een indicator om vast goedportefeuilles te vergelijken op basis van rendement. |
6,4% | 6,6% |
|---|---|---|---|---|
| (ii) EPRA aangepast NIR |
Deze ratio voert een correctie uit op de EPRA NIR voor de afloop van huurvrije periodes (of andere niet-vervallen huurincentives zoals een huurperiode met korting en getrapte huurprijzen). Doelstelling: een indicator om vast goedportefeuilles te vergelijken op basis van rendement. |
6,6% | 7,0% | |
| 5 | EPRA huurleegstands percentage |
Geschatte huurwaarde (GHW) van leegstaande oppervlakte, gedeeld door de GHW van de totale portefeuille. Doelstelling: meet de leegstand van de portefeuille vastgoedbeleggingen op basis van de GHW (ERV). |
9,4% | 11,5% |
| 6 | EPRA kost ratio (inclusief directe leegstandskosten) |
EPRA kosten (inclusief directe leegstandskosten) gedeeld door de brutohuurinkomsten verminderd met de vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht. Doelstelling: meet betekenisvolle ver anderingen in de algemene en operatio nele kosten van de vennootschap. |
16,8% | 15,4% |
| EPRA kost ratio (exclusief directe leegstandskosten) |
EPRA kosten (exclusief directe leeg standskosten) gedeeld door de bruto huurinkomsten verminderd met de vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht. Doelstelling: meet betekenisvolle veranderingen in de algemene en operationele kosten van de vennoot schap zonder effect van wijzigingen in |
15,8% | 13,7% |
Tabel EPRA-indicatoren Definities EPRA* 31.12.2016 31.12.2015
* Bron: EPRA Best Practices (www.epra.com).
leegstandskosten.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Nettoresultaat IFRS (groepsaandeel) | 20.582 | 25.954 |
| Aanpassingen voor de berekening van het EPRA resultaat | ||
| Uit te sluiten: | ||
| I. Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen |
-2.425 | 5.347 |
| II. Resultaat op verkoop van vastgoedbeleggingen |
12.798 | -125 |
| VI. Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva |
-1.547 | -558 |
| Ander portefeuilleresultaat | -363 | 243 |
| EPRA resultaat (groepsaandeel) | 29.044 | 30.861 |
| Gewogen gemiddelde aantal aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA resultaat (€/aandeel) (groepsaandeel) | 1,73 | 1,90 |
Het EPRA resultaat bedraagt € 29,0 miljoen voor boekjaar 2016 ten opzichte van € 30,9 miljoen voor boekjaar 2015 of een daling met € 1,9 miljoen of 6%. Deze daling is voornamelijk het gevolg de desinvestering van vijf gebouwen in de Brusselse periferie ten gevolge van de heroriëntering van de kantorenportefeuille, gecombineerd met de lagere wederinstaatstellingsvergoedingen van vertrekkende huurders en een uitgebreider personeelsbestand, dit deels gecompenseerd door nieuwe investeringen, lagere financieringskosten en een daling van de belastingkost. Het EPRA resultaat per aandeel bedraagt hierdoor € 1,73 voor boekjaar 2016 in vergelijking met € 1,90 voor boekjaar 2015.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Nettoactiefwaarde (groepsaandeel) | 326.085 | 321.703 |
| Nettoactiefwaarde/aandeel (€) (groepsaandeel) | 19,43 | 19,81 |
| Verwaterde nettowaarde na effect van de lichting van opties, converteerbare schulden en andere eigen-vermogensinstrumenten |
326.085 | 321.703 |
| Uit te sluiten: | ||
| IV. Reële waarde van financiële instrumenten |
2.960 | 4.507 |
| EPRA NAW (groepsaandeel) | 329.046 | 326.210 |
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA NAW/aandeel (€) (groepsaandeel) | 19,60 | 20,09 |
| Toe te voegen: | ||
| I. Reële waarde van financiële instrumenten |
-2.960 | -4.507 |
| II. Herwaarderingen van de reële waarde van financieringen met vaste rentevoet |
-5.839 | -5.512 |
| EPRA NNNAW (groepsaandeel) | 320.247 | 316.191 |
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA NNNAW/aandeel (€) (groepsaandeel) | 19,08 | 19,47 |
De EPRA NAW per aandeel bedraagt op 31 december 2016 € 19,60 in vergelijking met € 20,09 op 31 december 2015. De afname met € 0,49 per aandeel is hoofdzakelijk het gevolg van de minderwaarde gerealiseerd op de desinvestering van vijf gebouwen in de Brusselse periferie.
De EPRA NNNAW per aandeel bedraagt op 31 december 2016 € 19,08 in vergelijking met € 19,47 op 31 december 2015.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Vastgoedbeleggingen en vastgoed bestemd voor verkoop | 610.944 | 634.416 |
| Uit te sluiten: | ||
| Grondreserve, met het oog op verhuring* | -3.062 | -5.556 |
| Vastgoed beschikbaar voor verhuring | 607.882 | 628.860 |
| Toe te voegen: | ||
| Geschatte mutatierechten en –kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
15.197 | 15.721 |
| Investeringswaarde van het vastgoed beschikbaar voor verhuring (B) | 623.079 | 644.581 |
| Geannualiseerde brutohuurinkomsten | 45.011 | 47.502 |
| Uit te sluiten: | ||
| Vastgoedkosten** | -5.414 | -4.679 |
| Geannualiseerde nettohuurinkomsten (A) | 39.597 | 42.823 |
| Aanpassingen: | ||
| Huur bij afloop van huurvrije periodes of andere huurkortingen | 1.325 | 2.347 |
| Geannualiseerde 'topped-up' nettohuurinkomsten (C) | 40.922 | 45.170 |
| (in %) | ||
| EPRA NETTO INITIEEL RENDEMENT (A/B) | 6,4% | 6,6% |
| EPRA AANGEPAST NETTO INITIEEL RENDEMENT (C/B) | 6,6% | 7,0% |
* Op 31 december 2016 heeft de vennootschap in Herentals op haar site Herentals Logistics 3 een grondreserve die verdere uitbreidingsmogelijkheden biedt voor een bijkomend magazijn van ongeveer 8.000 m². Op jaareinde 2016 is deze grondreserve gewaardeerd als bouwrijp terrein.
Op 31 december 2015 bedroeg deze oppervlakte voor een potentiële nieuwbouw nog circa 19.000 m². De daling is te verklaren door het ontwikkelingsproject op deze site.
** De perimeter van de uit te sluiten vastgoedkosten voor de berekening van het EPRA Netto Initieel Rendement wordt vastgelegd in de EPRA Best Practices en stemt niet overeen met de "Vastgoedkosten" zoals ze in de geconsolideerde IFRS-rekeningen worden voorgesteld.
Het EPRA Netto Initieel Rendement en het EPRA Aangepast Netto Initieel Rendement op 31 december 2016 zijn licht gedaald ten opzichte van 31 december 2015, hoofdzakelijk door de desinvestering van een portefeuille van vijf niet strategische gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016.
| Segment | Verhuurbare oppervlakte |
Geschatte huurwaarde (ERV) voor de leegstand |
Geschatte huurwaarde (ERV) |
EPRA huurleeg stand |
EPRA huurleeg stand |
|---|---|---|---|---|---|
| (in m²) | (in duizenden €) | (in duizenden €) | (in %) | (in %) | |
| 31.12.2016 | 31.12.2015 | ||||
| Kantoren | 208.716 | 3.628 | 26.308 | 14% | 16% |
| Logistiek vastgoed | 496.352 | 905 | 21.866 | 4% | 5% |
| Totaal vastgoed beschik baar voor verhuring |
705.068 | 4.533 | 48.174 | 9% | 11% |
Het EPRA huurleegstandspercentage op 31 december 2016 is met 2% gedaald ten opzichte van 31 december 2015, hoofdzakelijk door de desinvestering van een portefeuille van vijf niet-strategische gebouwen in de Brusselse periferie en de verhuuractiviteit van 2016.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|
| Algemene kosten | 2.232 | 1.768 |
| Waardeverminderingen op handelsvorderingen | 136 | 14 |
| Vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht | 21 | 21 |
| Vastgoedkosten | 5.242 | 5.319 |
| Uit te sluiten: | ||
| Vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht | -21 | -21 |
| EPRA kosten (inclusief leegstandskosten) (A) | 7.610 | 7.101 |
| Leegstandskosten | -475 | -783 |
| EPRA kosten (exclusief leegstandskosten) (B) | 7.135 | 6.318 |
| Huurinkomsten verminderd met vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht (C) |
45.259 | 46.126 |
| (in %) | ||
| EPRA kost ratio (inclusief leegstandskosten) (A/C) | 16,8% | 15,4% |
| EPRA kost ratio (exclusief leegstandskosten) (B/C) | 15,8% | 13,7% |
De stijging van de algemene kosten en de daling van de huurinkomsten zorgen ervoor dat de EPRA kost ratio (inclusief leegstandskosten) en de EPRA kost ratio (exclusief leegstandskosten) op 31 december 2016 licht toegenomen zijn ten opzichte van 31 december 2015.
| in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment | Gelijkblijvende samen stelling van de portefeuille gedurende twee jaar |
Acquisities | Desinves teringen |
Totale nettohuur inkomsten |
Gelijkblijvende samen stelling van de portefeuille gedurende twee jaar |
Evolutie nettohuur inkomsten (in %) |
| Kantoren | 22.335 | 175 | 1.231 | 23.740 | 22.604 | -1% |
| Wijzigingen ten gevolge van indexatie | 1% | |||||
| Wijzigingen in de bezettingsgraad | 0% | |||||
| Wijzigingen door heronderhandeling met bestaande of nieuwe huurders | -3% | |||||
| Wijziging in ontvangen schadevergoedingen | 1% | |||||
| Andere wijzigingen | 0% | |||||
| Logistiek | 18.674 | 2.685 | 180 | 21.540 | 18.209 | 3% |
| Wijzigingen ten gevolge van indexatie | 1% | |||||
| Wijzigigen in de bezettingsgraad | 3% | |||||
| Wijzigingen door heronderhandeling met bestaande of nieuwe huurders | 0% | |||||
| Wijzigingen in ontvangen schadevergoedingen | -1% | |||||
| Andere wijzigingen | -1% | |||||
| TOTAAL HUURINKOMSTEN bij gelijkblijvende samen stelling |
41.009 | 2.860 | 1.411 | 45.280 | 40.813 | 0% |
| Reconcilatie met de geconsolideerde netto huurinkomsten | ||||||
| Met verhuur verbonden kosten | -157 | |||||
| NETTOHUURRESULTAAT | 45.123 |
De like for like van de EPRA huurinkomsten vertoont voor de kantorenportefeuille een daling van 1%. De heronderhandeling met bestaande of nieuwe huurders geeft 3% daling die hoofdzakelijk te wijten is aan één specifieke huurheronderhandeling.
De like for like van de EPRA huurinkomsten in de logistieke portefeuille vertoont een stijging van 3%. Deze is hoofdzakelijk het gevolg van nieuwe verhuringen van leegstaande ruimtes in Opglabbeek, Schelle en Wilrijk Geleegweg.
Intervest zal haar aangekondigde groeiplan en investeringsstrategie onverminderd verder zetten. Hierbij is het de bedoeling om de vastgoedportefeuille te laten groeien tot € 800 miljoen tegen eind 2018. De strategische accentverschuiving, die enkele jaren geleden ingezet is, naar een verhouding van 60% logistiek vastgoed en 40% kantoorgebouwen, zal gehandhaafd blijven.
Dit logistiek vastgoed zal bij voorkeur gelegen zijn op de belangrijke logistieke assen waar Intervest reeds actief is, met name de as Antwerpen – Brussel – Nijvel en de as Antwerpen – Limburg – Luik. Andere locaties in België, Nederland en Duitsland komen eveneens in aanmerking. Locaties die potentieel hebben voor de toekomst en trimodaal ontsloten terreinen genieten de voorkeur, hoewel dit niet steeds mogelijk of noodzakelijk is.
Gezien de grote belangstelling van investeerders voor de logistieke investeringsmarkt en de relatief hoge prijzen die daarvan het gevolg zijn, beoogt Intervest een combinatie van built-to-suitprojecten (zoals bijvoorbeeld de huidige ontwikkeling in Herentals Logistics 3 voor Schrauwen Sanitair en Verwaming), sale-and-leasebackoperaties en klassieke investeringen om een voldoende attractief rendement te realiseren.
Investeringen in de kantorenmarkt zullen eerder opportunistisch plaatsvinden, zoals in 2016, toen Intervest twee gebouwen in Mechelen aangekocht heeft om te anticiperen op een mogelijke groei van haar klanten om zo de mogelijkheid te creëren om voor haar bestaande klanten op langere termijn de gepaste faciliteiten aan te bieden. Investeringen in de kantorenmarkt waarbij de gebouwen en locaties afgestemd zijn op een inspirerende unieke werkomgeving, en die een bijzonder karakter hebben zowel op vlak van multifunctionaliteit, architectuur, duurzaamheid als kwaliteit, zullen zeker onderzocht worden.
Desinvesteringen in de kantorenmarkt zijn op korte termijn minder waarschijnlijk nadat in 2016 reeds een belangrijke heroriëntering in dit segment heeft plaatsgevonden.
Eind januari 2017 zijn met het vertrek van huurder Deloitte de kantoorgebouwen van Diegem Campus vrijgekomen. Deze kantoorgebouwen bieden gezien de locatie en de kwaliteit van de gebouwen, een uitstekende opportuniteit voor herpositionering en een multi-tenant benadering. De nodige voorbereidingen zijn in 2016 reeds getroffen om aan te vangen met de herontwikkeling naar een vernieuwend, inspirerend en servicegericht concept, Greenhouse BXL. De bouwwerken vatten aan in het eerste kwartaal van 2017 en zullen naar het jaareinde toe beëindigd zijn. Het is de ambitie van Intervest om hier in 2017 de eerste huurders aan te trekken.
Naast deze verhuringen in Diegem streeft Intervest ernaar het volume aan nieuwe verhuringen, verlengingen en uitbreidingen in de kantorenportefeuille minimaal stabiel te houden.
Voor boekjaar 2017 verwacht Intervest dat het EPRA resultaat zal dalen door het wegvallen van de huurinkomsten van Deloitte in Diegem vanaf eind januari 2017. Er wordt voorzien dat deze daling gedeeltelijk kan gecompenseerd worden door nieuwe investeringen, bijkomende verhuringen en door de verdere daling van de gemiddelde interestvoet van de financieringen1 doordat € 60 miljoen interest rate swaps met een interestvoet boven 2% op vervaldatum zijn gekomen op 2 januari 2017. In de loop van 2017 dienen ook slechts 4% van de kredietlijnen van Intervest geherfinancierd te worden.
1 In de veronderstelling dat de renteverwachtingen ongewijzigd blijven
In het kader van haar aangekondigde groeistrategie heeft Intervest reeds in maart 2016 besloten een brutodividend voor boekjaar 2016, 2017 en 2018 te voorzien van minimum € 1,401 per aandeel.
In de strategische evolutie van het louter verhuren van m² naar het aanbieden van flexibele oplossingen en een complete dienstverlening gaat Intervest met de concepten van RE:flex en turnkey solutions verder op de ingeslagen weg: beyond real estate. Door te luisteren naar de wensen van de klanten, mee te denken en vooruit te denken, zorgt Intervest voor het 'ontzorgen' van de klanten en het bieden van meerwaarde. Ook in 2017 zal Intervest er naar streven om bij nieuwe verhuringen of verlengingen van bestaande huurovereenkomsten turnkey solutions te implementeren: een compleet op maat gemaakte oplossing gaande van inrichtingsplannen, werfopvolging tot coördinatie van verhuis, binnen een vooropgestelde timing en budget.
Met RE:flex komt Intervest tegemoet aan de noden van mobiele en flexibele werkers om te werken en te vergaderen in een professionele en gemakkelijk toegankelijke omgeving. Daarnaast is RE:flex als seminariecentrum tevens een goede aanvulling op het reeds bestaande aanbod van dienstverlening voor de klanten op Mechelen Campus en in Greenhouse Antwerp. Ook in Greenhouse BXL is een RE:flex voorzien met ruimte voor start-ups, co-working, overflowruimte en een ruim aanbod vergaderruimtes. Greenhouse BXL voorziet ook een auditorium met een capaciteit van 200 personen. Verder bouwend op het succes van RE:flex in Mechelen en Berchem worden de mogelijkheden bestudeerd om dit succesvolle concept voor mobiel en flexibel werken uit te breiden naar andere locaties.
Net zoals in de voorgaande jaren zet Intervest haar inspanningen verder op het vlak van duurzaamheid en aandacht voor het milieu. De vennootschap zal verder de gebouwen in haar portefeuille voor certificatie aan BREEAM voorleggen. Het is de bedoeling in 2017 een aantal bijkomende sites op basis van de BREEAM-In-Use methodiek te laten beoordelen. Deze methodiek ('Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology'-In-Use, of kort 'BIU') beoordeelt bestaande gebouwen op hun duurzaamheid, zowel op bouwfysische aspecten, bedrijfsvoering en beheer, als op het gebruik van het gebouw. Energiemonitoring wordt verder uitgerold in de portefeuille. Relighting en andere duurzaamheids- en milieuaspecten blijven verder nauwgezet onder de aandacht. Waar nodig en kostefficiënt mogelijk zullen de nodige aanpassingswerken uitgevoerd worden.
Intervest blijft oog hebben voor lokale ontwikkelingsinitiatieven m.b.t. mobiliteit en flexibiliteit, het zgn. 'nieuwe werken', stadsontwikkeling enz. Intervest zal steun blijven verlenen aan lokale activiteiten om zich in de commerciële regio's waar de vennootschap aanwezig is, te profileren als een partner met oog voor maatschappelijke evoluties.
AFSPRAKEN nakomen, ZORGELOOS (her-)inrichten en opleveren
"De projectcoördinator kwam geregeld langs en stuurde bij waar nodig, met een vlotte communicatie doorheen het hele proces. De werken werden netjes opgeleverd binnen het vooropgestelde budget. Een vlotte samenwerking en een aangename ervaring."
Davy Casaert - Finance Manager Benelux Edwards Lifesciences - Inter Access Park - Dilbeek
Edwards Lifesciences is wereldwijd marktleider in patiëntgerichte medische innovaties met betrekking tot structurele hart-en vaatziekten, intensive care en chirurgische monitoring. Gedreven door een passie om patiënten te helpen, werkt het bedrijf samen met 's werelds vooraanstaande clinici en onderzoekers om onvervulde medische behoeften aan te pakken, resultaten voor de patiënten te verbeteren en levenskwaliteit te verhogen.
1.1. Evolutie beurskoers in 2016
Het aandeel van Intervest Offices & Warehouses (hierna 'Intervest' genoemd) is sinds 1999 genoteerd op de continumarkt van Euronext Brussel (INTO).
Het aandeel is opgenomen in o.a. de beursindexen EPRA/NAREIT Developed Europe, EPRA/NAREIT Europe REIT's en GPR 250 Europe.
Het aandeel van Intervest heeft op 31 december 2016 het boekjaar afgesloten op een beurskoers van € 23,90 ten opzichte van € 24,37 op 31 december 2015. De gemiddelde beurskoers van het boekjaar 2016 bedraagt € 24,23 ten opzichte van € 23,36 in het boekjaar 2015. Het aandeel heeft als laagste slotkoers € 22,565 (21 januari 2016) en als hoogste slotkoers € 25,99 (14 juli 2016) genoteerd.
Rekening houdend met de herinvestering van het dividend dat in mei 2016 werd uitgekeerd (€ 1,71 bruto per aandeel), biedt het aandeel een return op beurskoers van 5,1% op 1 jaar.
NSI nv, een Nederlandse vastgoedbeleggingsvennootschap, was één van de referentieaandeelhouders van Intervest met 15,25% aandeelhouderschap op 31 december 2015. In de loop van het eerste kwartaal van 2016 heeft NSI nv al haar aandelen in Intervest verkocht. De aandelen zijn geplaatst bij een brede basis van Belgische en internationale investeerders. Deze bredere aandeelhoudersbasis van Intervest, gesteund door meerdere referentieaandeelhouders, zorgt voor een betere toegang tot de kapitaalmarkten en verhoogt de liquiditeit van het aandeel. Hierdoor kan de vennootschap verder groeien en kan het aandeel logistiek vastgoed in de portefeuille verder uitbreiden.
De ex-dividend date voor het dividend over boekjaar 2015 was op 3 mei 2016.
De marktkapitalisatie van Intervest bedraagt op 31 december 2016 € 401 miljoen.
Op 31 december 2016 bedraagt de beurskoers van het aandeel € 23,90 ten opzichte van € 18,15 op 31 december 2011. Gedurende de laatste 5 jaar is de koers van het aandeel bijgevolg gestegen met 32%.
Rekening houdend met de herinvestering van de dividenden, die in deze 5 jaar werden uitgekeerd, biedt het aandeel een return op beurskoers van 12% op jaarbasis over deze 5 jaar.
Het aandeel van Intervest heeft gedurende het boekjaar 2016 met een premie genoteerd van gemiddeld 27% ten opzichte van de nettowaarde (reële waarde) en 25% ten opzichte van EPRA NAW.
Op jaareinde 31 december 2016 bedraagt de premie 24% ten opzichte van de nettowaarde (reële waarde) en 22% ten opzichte van EPRA NAW. De nettowaarde is inclusief het dividend over boekjaar 2016.
Het aandeel van Intervest heeft in 2016 beter gepresteerd dan de BEL 20.
1.5. Vergelijking Intervest met
Tijdens 2016 heeft het aandeel van Intervest beter gepresteerd dan de FTSE EPRA/NAREIT Developed Europe REITs-index en lager gepresteerd dan de EPRA/NAREIT Belgium-index.
Uit deze grafiek blijkt dat Intervest in 2016 gemiddeld genomen beter gepresteerd heeft dan de GPR 250 Europe-index en lager dan de GPR 250 Belgium-index.
Bijkomende informatie over de indexen kan aangevraagd worden bij Euronext Brussels voor wat de Euronext 100 en BEL 20 betreft en bij Global Property Research voor wat de GPR 250 Europe (www.propertyshares.com) en GPR 250 Belgium betreft.
De verhandelde volumes liggen in 2016 met een gemiddelde van 18.194 aandelen per dag op hetzelfde niveau als in 2015 (gemiddeld 18.847 stuks per dag). De omloopsnelheid van het aandeel bedraagt 27,9% in 2016 ten opzichte van 29,6% in 2015.
Met ING Bank is een liquiditeitsovereenkomst afgesloten om de verhandelbaarheid van de aandelen te bevorderen. In de praktijk gebeurt dit door regelmatig aan- en verkooporders in te dienen binnen bepaalde marges.
| AANTAL AANDELEN | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 |
|---|---|---|---|
| Aantal aandelen op het einde van de periode | 16.784.521 | 16.239.350 | 16.143.906 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 | 14.777.342 |
| Free float (%) | 81,8% | 74,4% | 49,8% |
| BEURSGEGEVENS | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 |
| Hoogste slotkoers (€) | 25,99 | 27,48 | 23,59 |
| Laagste slotkoers (€) | 22,57 | 20,02 | 19,12 |
| Beurskoers op afsluitingsdatum (€) | 23,90 | 24,37 | 22,50 |
| Premie t.o.v. de reële nettowaarde (%) | 23% | 23% | 16% |
| Gemiddelde beurskoers (€) | 24,23 | 23,36 | 21,91 |
| Verhandeld aantal aandelen per jaar | 4.675.888 | 4.806.037 | 1.444.552 |
| Gemiddelde verhandeld aantal aandelen per dag | 18.194 | 18.847 | 5.665 |
| Omloopsnelheid van het aandeel (%) | 27,9% | 29,6% | 8,9% |
| GEGEVENS PER AANDEEL (€) | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 |
| Nettowaarde (reële waarde)* | 19,43 | 19,81 | 19,46 |
| Nettowaarde (investeringswaarde) | 20,37 | 20,75 | 20,36 |
| Nettoactiefwaarde EPRA | 19,60 | 20,09 | 19,77 |
| Marktkapitalisatie (miljoen) | 401 | 396 | 363 |
| Uitkeringspercentage (%) | 81% | 90% | 90% |
| Brutodividend | 1,40 | 1,71 | 1,40 |
| Percentage roerende voorheffing (%) | 30% | 27% | 25% |
| Nettodividend | 0,9800 | 1,2483 | 1,0500 |
| Brutodividendrendement (%) | 5,9% | 7,0% | 6,2% |
| Nettodividendrendement (%) | 4,1% | 5,1% | 4,7% |
* De nettowaarde (reële waarde) stemt overeen met de nettowaarde zoals gedefinieerd in artikel 2, 23° van de GVV-Wet.
Wijziging van het percentage roerende voorheffing op dividenden
De roerende voorheffing op dividenden van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschappen is ten gevolge van de Programmawet van 25 december 2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, vanaf 1 januari 2017 verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen).
Per 31 december 2016 is het volgende aandeelhoudersschap bekend bij de vennootschap.
| Naam | Aantal aandelen |
Datum transparantie kennisgevingen |
% |
|---|---|---|---|
| FPIM/SFPI (inclusief Belfius Groep) | 1.788.821 | 24 augustus 2016 | 10,66% |
| Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij nv/ Société Fédérale de Participations et d'Investissement S.A. (FPIM/SFPI) Louizalaan 32-46A, 1050 Brussel (moederonderneming van Belfius Bank nv) |
0 | 0,00% | |
| Belfius Verzekeringen nv | 1.778.821 | 10,60% | |
| Belfius Bank nv | 10.000 | 0,06% | |
| Allianz Koenigingstrasse 28 - 80802 München, Duitsland (Allianz SE heeft de controle over Allianz Europe BV die op haar beurt de controle heeft over Allianz Benelux S.A.) |
1.258.474 | 19 februari 2016 | 7,50% |
| Allianz SE | 0 | 0,00% | |
| Allianz Europe BV | 1.163.236 | 6,93% | |
| Allianz Benelux S.A. | 95.238 | 0,57% | |
| Foyer Finance S.A. Rue Léon Laval 12 - 3372 Leudelange, Groot-Hertogdom Luxemburg |
678.235 | 16 augustus 2016 | 4,04% |
| Foyer Finance S.A. | 0 | 0,00% | |
| Foyer S.A. | 30.000 | 0,18% | |
| Foyer Vie S.A. | 100.000 | 0,60% | |
| IWI International Wealth Insurer S.A. | 508.235 | 3,03% | |
| Foyer Assurances S.A. | 40.000 | 0,24% | |
| BlackRock | 493.742 | 30 juni 2015 | 2,94% |
| BlackRock, Inc 55 East 52nd Street, New York, NY 10055, U.S.A. (dewelke de ultieme controle heeft over onderstaande vennootschappen) |
0 | 0,00% | |
| BlackRock Asset Management Canada Limited | 7.643 | 0,05% | |
| BlackRock Asset Management Ireland Limited | 239.651 | 1,43% | |
| BlackRock Asset Management North Asia Limited | 321 | 0,00% | |
| BlackRock Fund Advisors | 134.143 | 0,80% | |
| BlackRock Fund Managers Limited | 10.513 | 0,06% | |
| BlackRock Institutional Trust Company, National Association |
96.868 | 0,58% | |
| BlackRock International Limited | 4.603 | 0,03% | |
| Andere aandeelhouders onder de statutaire drempel | 12.565.249 | 74,86% | |
| TOTAAL | 16.784.521 | 100,00% |
1 Situatie op basis van de transparantiekennisgevingen ontvangen tot en met 31 december 2016.
Intervest heeft in februari en maart 2016 transparantiekennisgevingen ontvangen waaruit blijkt dat referentieaandeelhouder NSI nv haar aandeelhouderschap in de vennootschap verminderd heeft van 15,25% naar 0%. Intervest werd ervan op de hoogte gebracht dat de aandelen werden geplaatst bij institutionele investeerders.
In dit kader heeft Intervest een op 19 februari 2016 gedateerde transparantiekennisgeving ontvangen van Allianz SE waaruit blijkt dat deze ingevolge een verwerving van 1.258.474 aandelen per 19 februari 2016 7,75% van de aandelen Intervest aanhield.
Verder heeft de vennootschap een op 16 augustus 2016 gedateerde transparantiekennisgeving ontvangen van Foyer Finance SA die aangeeft dat deze 4,04% van de aandelen Intervest aanhoudt ingevolge een verwerving van aandelen per 9 augustus 2016.
Tenslotte heeft Intervest een op 24 augustus 2016 gedateerde transparantiekennisgeving ontvangen van FPIM/SFPI (inclusief Belfius Groep) waaruit blijkt dat deze 10,66% van de aandelen aanhoudt ten gevolge van verwervingen en overdrachten van aandelen Intervest.
De volledige kennisgevingen alsook de aandeelhoudersstructuur kunnen tevens geraadpleegd worden op de website van Intervest onder de rubrieken:
Overeenkomstig de wettelijke voorschriften ter zake is elke natuurlijke of rechtspersoon die aandelen of andere verleende financiële instrumenten van de vennootschap met stemrecht, die al dan niet het kapitaal vertegenwoordigen, verwerft of afstaat, verplicht zowel de vennootschap als de Financial Services and Markets Authority (FSMA) kennis te geven van het aantal financiële instrumenten dat hij bezit, telkens wanneer de stemrechten verbonden aan deze financiële instrumenten vijf procent (5%) of een veelvoud van vijf procent bereiken van het totale aantal stemrechten op dat ogenblik of op het ogenblik dat zich omstandigheden voordoen op grond waarvan zulke kennisgeving verplicht wordt.
Naast de in vorige paragraaf vermelde wettelijke drempels voorziet de vennootschap tevens in een statutaire drempel van drie procent (3%).
De aangifte is eveneens verplicht in geval van overdracht van aandelen, wanneer ingevolge deze overdracht het aantal stemrechten stijgt boven of daalt onder de drempels zoals bepaald hierboven.
| Aantal | Kapitaal (in €) | % |
|---|---|---|
| 16.784.521 | € 152.947.620,35 | 100% |
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 152.947.620,35 en is verdeeld over 16.784.521 volledig volgestorte aandelen die elk een gelijk deel ervan vertegenwoordigen. Het zijn 16.784.521 gewone aandelen zonder vermelding van nominale waarde.
Er bestaan geen wettelijke of statutaire beperkingen van overdracht van effecten, noch voor de uitoefening van de stemrechten.
Er zijn geen effecten waaraan bijzondere zeggenschapsrechten verbonden zijn.
Aandeelhoudersovereenkomsten
Er zijn geen aandeelhouders die in onderling overleg handelen.
Er zijn geen aandeelhoudersovereenkomsten bekend die aanleiding kunnen geven tot beperking van de overdracht van effecten en/of van de uitoefening van het stemrecht.
Het is de raad van bestuur uitdrukkelijk toegelaten het maatschappelijk kapitaal te verhogen in één of meerdere keren met een maximumbedrag van € 126.728.870,79 door inbreng in geld of in natura, desgevallend, door incorporatie van reserves of uitgiftepremies, in overeenstemming met de regels voorgeschreven door het Wetboek van Vennootschappen, artikel 7 van de statuten en het artikel 26 van de GVV-Wet.
Deze toelating geldt voor een duur van vijf jaar te rekenen vanaf de publicatie in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van het proces-verbaal van
de algemene vergadering dd. 24 april 2013, i.e. vanaf 26 juni 2013. Deze toelating geldt tot 26 juni 2018. De machtiging om toegestaan kapitaal aan te wenden als een eventueel verweermiddel bij een overnamebod is overeenkomstig artikel 607, tweede lid van het Wetboek van Vennootschappen slechts geldig voor drie jaar en dit tot 26 juni 2016. Deze toelating is hernieuwbaar. Aan de buitengewone algemene vergadering te houden in april 2017 wordt de hernieuwing van deze machtiging voorgesteld.
Bij elke kapitaalverhoging stelt de raad van bestuur de prijs, de eventuele uitgiftepremie en de voorwaarden van uitgifte van de nieuwe aandelen vast tenzij de algemene vergadering daar zelf over zou beslissen. De kapitaalverhogingen kunnen aanleiding geven tot de uitgifte van aandelen met of zonder stemrecht.
Wanneer de kapitaalverhogingen, door de raad van bestuur beslist ingevolge deze toelating, een uitgiftepremie bevatten, moet het bedrag van deze uitgiftepremie op een speciale onbeschikbare rekening geplaatst worden, genoemd "Uitgiftepremies", die zoals het kapitaal de waarborg uitmaakt voor derden en die niet zal kunnen worden verminderd of afgeschaft mits een beslissing van de algemene vergadering die vergadert volgens de voorwaarden van aanwezigheid en meerderheid voorzien voor een kapitaalvermindering, behoudens de omzetting in kapitaal zoals hierboven voorzien.
Tot nu toe heeft de raad van bestuur gebruik gemaakt van de hem verleende machtiging om bedragen van het toegestaan kapitaal te benutten in het kader van:
1 Met betrekking tot de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten voor verhandeling op de gereglementeerde markt – zie ook de wet van 1 april 2007 inzake het openbare overnamebod.
• de kapitaalverhoging door inbreng in natura van de dividendrechten die op 25 mei 2016 werd beslist ten belope van € 4.967.827,63, exclusief een uitgiftepremie van € 6.600.700,99.
Aldus kan de raad van bestuur het geplaatste kapitaal in het kader van het toegestaan kapitaal nog verhogen met € 115.629.039,97.
Elke kapitaalverhoging zal worden uitgevoerd in overeenstemming met de artikelen 581 t.e.m. 607 van het Wetboek van Vennootschappen, onder voorbehoud van wat hierna is vermeld met betrekking tot het voorkeurrecht.
Bovendien moet de vennootschap zich schikken naar de bepalingen betreffende de openbare uitgifte van aandelen voorzien in de artikelen 26 en 27 van de GVV-Wet.
Bij een kapitaalverhoging door inbreng in geld en onverminderd de toepassing van de artikelen 592 tot 598 van het Wetboek van Vennootschappen, kan het voorkeurrecht enkel worden beperkt of opgeheven als aan de bestaande aandeelhouders een onherleidbaar toewijzingsrecht wordt verleend bij de toekenning van nieuwe effecten. Dit onherleidbaar toewijzingsrecht voldoet aan de volgende voorwaarden:
De kapitaalverhogingen door middel van inbrengen in natura zijn onderworpen aan de bepalingen van de artikelen 601 en 602 van het Wetboek van Vennootschappen. Bovendien, en overeenkomstig artikel 26 §2 van de GVV-Wet, moeten de volgende voorwaarden worden nageleefd:
gemiddelde slotkoers gedurende de dertig kalenderdagen voorafgaand aan diezelfde datum
Bovenstaand is niet van toepassing bij de inbreng van het recht op dividend in het kader van de uitkering van een keuzedividend, voor zover dit effectief voor alle aandeelhouders betaalbaar wordt gesteld.
De mandaten van de bestuurders zijn ad nutum herroepbaar. Indien één of meerdere mandaten vacant worden verklaard, kunnen de overblijvende bestuurders, bijeengekomen in een vergadering van de raad van bestuur, voorlopig in diens vervanging voorzien tot aan de eerstvolgende bijeenkomst van de algemene vergadering van aandeelhouders die dan tot de definitieve aanstelling overgaat.
Voor de wijziging van de statuten is er geen andere reglementering dan deze bepaald door het Wetboek van Vennootschappen.
Conform artikel 9 van de statuten, kan de raad van bestuur overgaan tot de inkoop van eigen volgestorte aandelen door middel van aankoop of omwisseling binnen de wettelijk toegestane beperkingen, wanneer die aankoop noodzakelijk is om de vennootschap een ernstig en dreigend nadeel te besparen.
Deze toelating is drie jaar geldig vanaf de publicatie in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van de notulen van de algemene vergadering dd. 24 april 2013, i.e. vanaf 26 juni 2013. Deze toelating gold tot 26 juni 2016. Aan de buitengewone algemene vergadering te houden in april 2017 wordt de hernieuwing van de machtiging voorgesteld.
Op 31 december 2016 heeft Intervest, noch haar dochtervennootschappen, eigen aandelen in bezit.
Overeenkomsten bij gewijzigde controle na openbaar overnamebod
Er zijn geen belangrijke overeenkomsten waarbij Intervest partij is en die in werking treden, wijzigingen ondergaan of aflopen in geval van een wijziging van controle over de vennootschap na een openbaar overnamebod, met uitzondering van de gangbare clausules in de financieringsovereenkomsten.
▼ Intercity Business Park
Eventuele wijzigingen in de financiële kalender zullen bekend gemaakt worden via een persbericht, dat desgevallend te raadplegen zal zijn op de website van de vennootschap, www.intervest.be.
VOORTDUREND mee-evolueren, vastgoedervaring toepassen
"Intervest is voor ons een meedenkende vastgoedpartner met respect voor onze eigenheid en oog voor onze toekomstplannen."
Luc Hermans - Director Parts Logistics Toyota Material Handling Europe Logistics- Wilrijk
Toyota Material Handling Europe Logistics (TMHE) beheert de interne transportactiviteiten van Toyota en BT in Europa. Met meer dan 60 jaar ervaring is het bedrijf actief in meer dan 30 Europese landen en biedt het een breed scala aan heftrucks, magazijnuitrusting en bijhorende diensten. TMHE is de Europese regionale tak van de Toyota Material Handling Group (TMHG). TMHG is een onderdeel van Toyota Industries Corporation, de grootste producent van intern transportmaterieel ter wereld.
▼ Wilrijk 2 - Toyota Material Handling Europe Logistics
De activiteiten en de resultaten van Intervest Offices & Warehouses (hierna 'Intervest' genoemd) hangen voor een deel samen met de evolutie van de algemene economische conjunctuur. Deze wordt gemeten aan de hand van het groei- of dalingsniveau van het bruto binnenlands product van België en heeft een onrechtstreekse invloed op de bezetting van bedrijfsgebouwen door de private sector.
De impact van de conjunctuur op de resultaten van Intervest wordt evenwel getemperd door de samenstelling van de portefeuille, de looptijd van de huurcontracten, de risicospreiding naar huurders en kwaliteit van de huurders, de sectorale spreiding van de portefeuille en de locatie en de kwaliteit van de gebouwen.
Het operationeel- en vastgoedbeheer van alle gebouwen van Intervest gebeurt volledig intern om een continue relatie met de klanten te waarborgen. Dankzij de knowhow van haar eigen asset en property management teams die exclusief ten dienste staan van haar klanten-huurders1 , wordt de strategie in alle investeringssegmenten uitgevoerd. De vennootschap kan verder een beroep doen op interne commerciële, boekhoudkundige, financiële, human resources en communicatiediensten.
Op 31 december 2016 heeft de vastgoedportefeuille een oppervlakte van 705.068 m2 (717.073 m2 op 31 december 2015).
De daling van de totale verhuurbare oppervlakte met 12.005 m² of 2% ten opzichte van jaareinde 2015 is het gevolg van de desinvestering van vier kantoorgebouwen en een semi-industrieel gebouw in de Brusselse periferie deels gecompenseerd met de aankoop van twee gebouwen in het kantorenpark Intercity Business Park in Mechelen, het ontwikkelingsproject in Herentals Logistics 3 door de geplande nieuwbouw van een distributiecentrum voor Schrauwen Sanitair en Verwarming en de uitbreiding in Luik met een logistiek complex grenzend aan het bestaande logistieke gebouw.
| Gebouwen | Bouwjaar | Verhuurbare |
|---|---|---|
| (laatste renovatie/ | oppervlakte | |
| uitbreiding/investering in | (m2) | |
| duurzaamheid) | ||
| E 19 (incl Mechelen) | 125.809 | ||
|---|---|---|---|
| Mechelen - Intercity Business Park Generaal De Wittelaan 9 - 21 2800 Mechelen |
1993 - 2000 (2014) |
54.123 | |
| Mechelen - Mechelen Business Tower Blarenberglaan 2C 2800 Mechelen |
2001 (2014) |
13.574 | |
| Mechelen - Mechelen Campus Schaliënhoevedreef 20 A - J en T 2800 Mechelen |
2000 - 2007 (2014) |
58.112 | |
| Brussel | 54.940 | ||
| Diegem - Greenhouse BXL Berkenlaan 8b en 8a 1831 Diegem |
2000 - 2002 | 17.632 | |
| Dilbeek - Inter Access Park Pontbeekstraat 2 & 4 1700 Dilbeek (Groot-Bijgaarden) |
2000 (2014) |
6.391 | |
| Hoeilaart - Park Rozendal Terhulpsesteenweg 6A 1560 Hoeilaart |
1994 (2006) |
2.830 | |
| Woluwe - Woluwe Garden Woluwedal 18-22 1932 Sint-Stevens-Woluwe |
2000 (2014) |
24.459 | |
| Zellik - Exiten Zuiderlaan 91 1731 Zellik |
2002 | 3.628 | |
| Antwerpen | 27.967 | ||
| Aartselaar Kontichsesteenweg 54 2630 Aartselaar |
2000 (2016) |
4.140 | |
| Antwerpen - Gateway House Brusselstraat 59 / Montignystraat 80 2018 Antwerpen |
1993 -1994 (2016) |
11.171 | |
| Berchem - Greenhouse Antwerp Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem |
1988 (2016) |
5.727 | |
| Edegem - De Arend Prins Boudewijnlaan 45 - 49 2650 Edegem |
1997 | 6.929 | |
Totaal kantoren 208.716 22.510 22.680 26.308 86%
| Bezettingsgraad 2 (%) |
Geschatte huurwaarde verhuurde en niet-verhuurde ruimtes (€ 000) |
Geschatte huurwaarde1 verhuurde ruimtes (€ 000) |
Ontvangen huur in 2016 (€ 000) |
|---|---|---|---|
| A/B | B | A | |
| 83% | 15.317 | 12.652 | 12.010 |
| 91% | 5.394 | 4.924 | 4.767 |
| 89% | 1.968 | 1.743 | 1.955 |
| 75% | 7.955 | 5.985 | 5.288 |
| 96% | 7.373 | 7.077 | 7.912 |
| 100% | 2.244 | 2.244 | 3.270 |
| 95% | 787 | 749 | 815 |
| 65% | 333 | 218 | 247 |
| 96% | 3.511 | 3.370 | 2.999 |
| 100% | 498 | 496 | 581 |
| 82% | 3.618 | 2.951 | 2.588 |
| 94% | 396 | 372 | 324 |
| 57% | 1.494 | 851 | 823 |
| 100% | 824 | 824 | 573 |
| 100% | 904 | 904 | 868 |
Totaal kantoren 208.716 22.510 22.680 26.308 86%
1 De geschatte huurwaarde is de huurwaarde die wordt bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen. Voor de bepaling van de geschatte huurwaarde wordt rekening gehouden met de markt, de locatie en enkele karakteristieken van het onroerend goed .
2 De bezettingsgraad wordt berekend als de verhouding tussen de geschatte huurwaarde van de verhuurde ruimtes en de geschatte huurwaarde van de totale portefeuille.
| Gebouwen | Bouwjaar (laatste renovatie/ uitbreiding/investering in duurzaamheid) |
Verhuurbare oppervlakte (m2) |
|
|---|---|---|---|
| Logistiek vastgoed | |||
| Antwerpen-Limburg-Luik | 310.768 | ||
| Herentals - Herentals Logistics 1 | 1977 | 17.346 | |
| Atealaan 34b 2200 Herentals | (2010 - 2012) | ||
| Herentals - Herentals Logistics 2 Atealaan 34c 2200 Herentals |
2008 en 2011 | 50.912 | |
| Herentals - Herentals Logistics 31 Atealaan 34b 2200 Herentals |
In aanbouw | 12.188 | |
| Luik | 2000 - 2009 | 55.571 | |
| Première Avenue 32 4040 Luik | (2016) | ||
| Houthalen Europark 1026 3530 Houthalen |
2001 (2016) |
26.995 | |
| Oevel 1, 2 en 3 Nijverheidsstraat 9 - 9a -11 2260 Oevel |
2004 - 2007 - 2013 | 46.134 | |
| Opglabbeek Weg naar Zwartberg 231 3660 Opglabbeek |
1999 - 2012 | 77.442 | |
| Wommelgem Koralenhoeve 25 2160 Wommelgem |
1998 (2004) |
24.180 | |
| Antwerpen-Brussel-Nijvel | 185.584 | ||
| Aartselaar Dijkstraat 1A 2630 Aartselaar |
1994 | 9.865 | |
| Boom - Krekelenberg Industrieweg 18 2850 Boom |
2000 (2015) |
24.881 | |
| Duffel | 1998 | 23.386 | |
| Stocletlaan 23 2570 Duffel | |||
| Mechelen 1 Oude Baan 12 2800 Mechelen |
2004 | 15.341 | |
| Mechelen 2 Dellingstraat 57 2800 Mechelen |
1998 (2010) |
5.969 | |
| Puurs Koning Leopoldlaan 5 2870 Puurs |
2001 | 43.534 | |
| Schelle | 1993 | 8.323 | |
| Molenberglei 8 2627 Schelle | (2016) | ||
| Wilrijk 1 Boomsesteenweg 801 - 803 2610 Wilrijk |
1986 (2013) |
5.021 | |
| Wilrijk 2 Geleegweg 1 - 7 2610 Wilrijk |
1989 (2016) |
24.518 | |
| Huizingen Gustave Demeurslaan 69 - 71 1654 Huizingen |
1987 (1993) |
17.478 | |
| Merchtem Preenakker 20 - 1785 Merchtem |
1992 (2002) |
7.268 | |
| Totaal logistiek vastgoed | 496.352 | ||
| TOTAAL VASTGOEDBELEGGINGEN | 705.068 | ||
1 Op 31 december 2016 heeft de vennootschap in Herentals op haar site Herentals Logistics 3 een grondreserve die verdere uitbreidingsmogelijkheden biedt voor een bijkomend magazijn van ongeveer 8.000 m². Op jaareinde 2016 is deze grondreserve gewaardeerd als bouwrijp terrein.
| Bezettingsgraad 2 (%) |
Geschatte huurwaarde verhuurde en niet-verhuurde ruimtes (€ 000) |
Geschatte huurwaarde1 verhuurde ruimtes (€ 000) |
Ontvangen huur in 2016 (€ 000) |
|---|---|---|---|
| A/B | B | A | |
| 99% | 13.586 | 13.493 | 13.828 |
| 92% | 903 | 834 | 681 |
| 100% | 2.220 | 2.220 | 2.306 |
| 100% | 574 | 574 | NVT |
| 100% | 2.421 | 2.421 | 2.685 |
| 100% | 1.119 | 1.119 | 985 |
| 100% | 2.227 | 2.227 | 2.715 |
| 99% | 3.050 | 3.026 | 3.241 |
| 100% | 1.072 | 1.072 | 1.215 |
| 90% | 8.280 | 7.468 | 7.486 |
| 100% | 356 | 356 | 385 |
| 100% | 1.117 | 1.117 | 1.190 |
| 82% | 905 | 746 | 778 |
| 29% | 670 | 196 | 212 |
| 100% | 280 | 280 | 371 |
| 100% | 2.000 | 2.000 | 1.928 |
| 61% | 396 | 243 | 250 |
| 100% | 417 | 417 | 627 |
| 100% | 1.086 | 1.086 | 864 |
| 100% | 734 | 734 | 656 |
| 92% | 319 | 293 | 225 |
| 96% | 21.866 | 20.961 | 21.314 |
| 91% | 48.174 | 43.641 | 43.824 |
1 De geschatte huurwaarde is de huurwaarde die wordt bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen. Voor de bepaling van de geschatte huurwaarde wordt rekening gehouden met de markt, de locatie en enkele karakteristieken van het onroerend goed .
2 De bezettingsgraad wordt berekend als de verhouding tussen de geschatte huurwaarde van de verhuurde ruimtes en de geschatte huurwaarde van de totale portefeuille.
49% Per 31 december 2016 bestaat de portefeuille voor 49% uit kantoren en 51% uit logistiek vastgoed, wat een verschuiving is in het kader van de strategie van de vennootschap ten opzichte van de situatie op 31 december 2015 (51% kantoren en 49% logistiek vastgoed). Deze verschuiving van 2% wordt voornamelijk verklaard door de desinvestering van een portefeuille van vijf niet strategische gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016.
| Segment | Reële waarde | Contractuele huur |
Aandeel in de portefeuille |
Aanschaffings waarde* |
Verzekerde waarde |
|---|---|---|---|---|---|
| (€ 000) | (€ 000) | (%) | (€ 000) | (€ 000) | |
| Kantoren | 301.926 | 23.179 | 49% | 293.939 | 318.491 |
| Logistiek | 309.018 | 23.158 | 51% | 274.944 | 187.581 |
| TOTAAL | 610.944 | 46.337 | 100% | 568.883 | 506.072 |
* Inclusief geactiveerde investeringen.
1 Percentages op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op jaareinde.
◀ Opglabbeek
De as Antwerpen-Brussel is nog steeds de belangrijkste en meest liquide kantoorregio van België. De volledige kantorenportefeuille van Intervest situeert zich in deze regio.
39% van de logistieke portefeuille bevindt zich op de as Antwerpen-Brussel-Nijvel (A12,E19) en 61% op de as Antwerpen-Limburg-Luik (E313) die voor logistiek de belangrijkste assen in België zijn.
1 Percentages op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op 31 december 2016.
De huurders zijn goed verspreid over een groot aantal verschillende economische sectoren, wat het risico op aanzienlijke leegstand reduceert in geval van lagere conjunctuur die sommige sectoren harder zou kunnen treffen.
Ongeveer 45% van de logistieke portefeuille is verhuurd aan bedrijven buiten de logistieke sector wat de stabiliteit van de huurinkomsten bevordert, met name in periodes van minder gunstige conjunctuur.
Op 31 december 2016 is de bezettingsgraad van Intervest 91%, wat een verbetering is ten opzichte van 31 december 2015 met 1%. Voor de kantorenportefeuille, die 49% van de reële waarde van de vastgoedportefeuille vertegenwoordigt (51% op 31 december 2015), bedraagt de bezettingsgraad op 31 december 2016 86% (85% eind 2015). Voor de logistieke portefeuille die 51% van de reële waarde van de vastgoedportefeuille vertegenwoordigt (49% op 31 december 2015), bedraagt de bezettingsgraad op 31 december 2015 96% (95% eind 2015).
De gemiddelde bezettingsgraad van de vastgoedportefeuille van Intervest gedurende de 10-jarige periode van 2007 tot 2016 is 89% met als maximum 94% (op 31 december 2008) en als minimum 85% (op 31 december 2010).
1.6. Looptijd huurcontracten in portefeuille1
De eindvervaldagen zijn goed verspreid over de komende jaren. 22% van de contracten heeft, op basis van de jaarhuur, een eindvervaldatum in het jaar 2017. Hiervan is 7% toe te schrijven aan het aflopen van de contracten van Deloitte in Diegem op 31 januari 2017. Er lopen met meerdere van de huurders gesprekken en onderhandelingen voor de verlenging van de overeenkomsten.
In 2018 komt slechts 1% van de contracten op eindvervaldatum en in 2019 slechts 6%.
Gezien de meeste contracten van het type 3/6/9 zijn, hebben deze huurders elke drie jaar de mogelijkheid om hun contract te beëindigen. De grafiek toont het verloop van de eerstvolgende vervaldag van alle huurovereenkomsten (dit kan een eindvervaldag zijn of een tussentijdse vervaldag). Daar Intervest diverse langetermijnovereenkomsten heeft, zijn weliswaar niet alle contracten opzegbaar binnen de drie jaar.
De grafiek toont het hypothetische scenario op 31 december 2016 waarbij elke huurder zijn huurcontract zou opzeggen bij eerstkomende tussentijdse vervaldag. Dit is een worst case scenario dat verder wordt geanalyseerd en toegelicht in de hiernavolgende grafieken.
In 2017 komt 25% van de contracten op tussentijdse- of eindvervaldatum, waarvan 12% in de kantorenportefeuille en 13% in het logistiek vastgoed. Een deel daarvan heeft te maken met het aflopen van de contracten van Deloitte in Diegem, gezien dit 7% van de totale portefeuille uitmaakt. Voor de overige contracten op tussentijdse of eindvervaldatum (5% in de kantorenportefeuille verspreid over verschillende kleinere huurcontracten en 13% in de logistieke portefeuille) worden met meerdere huurders gesprekken en onderhandelingen gevoerd voor de verlenging van de overeenkomsten en/of worden verhuismogelijkheden binnen de portefeuille bestudeerd.
Volledige portefeuille
Op 31 december 2016 is de gemiddelde resterende looptijd van de contracten in de volledige portefeuille 3,9 jaar en is gelijk aan deze op 31 december 2015.
1 In de berekeningen van de resterende contractduur wordt geen rekening gehouden met de contracten van Deloitte die op 31 januari 2017 eindigen (7% van de huurinkomsten op jaarbasis). Om de vergelijkbaarheid met vorig boekjaar te waarborgen zijn de cijfers van 2015 ook zonder de contracten van Deloitte toegevoegd.
Kantoren
Logistiek vastgoed
Voor de kantoren bedraagt de gemiddelde resterende huurperiode tot de eerstvolgende vervaldag 3,6 jaar op 31 december 2016 ten opzichte van 3,9 jaar op 31 december 2015. Uit de grafiek kan duidelijk worden afgeleid dat de gemiddelde resterende huurperiode stijgt naarmate de huurder een grotere oppervlakte heeft. Voor de grote huurders van kantoren (deze boven 2.000 m²) die 60% van de kantorenportefeuille uitmaken en dus een grote impact hebben op de totale huurinkomstenstroom, ligt de eerstvolgende vervaldag (per 1 januari 2017) gemiddeld pas over 4,1 jaar.
Voor de logistieke panden bedraagt de gemiddelde contractduur tot eerstvolgende vervaldag 4,1 jaar op 31 december 2016, ten opzichte van 4,0 jaar op 31 december 2015. Deze stijging is voornamelijk afkomstig door de verlenging van enkele grote contracten en de verhuring aan Schrauwen Sanitair en Verwarming op Herentals Logistics 3 met een eerstvolgende breakdatum binnen 9 jaar.
Voor grote huurders (boven 10.000 m² opslagruimte) ligt de eerstvolgende vervaldag gemiddeld over 4,0 jaar (4,0 jaar op 31 december 2015).
Op 31 december 2016 is de gemiddelde resterende looptijd van de contracten in de kantorenportefeuille 3,6 jaar ten opzichte van 3,9 jaar op 31 december 2015. Voor oppervlakten groter dan 2.000 m2 is dit 4,1 jaar ten opzichte van 4,5 jaar op 31 december 2015.
Voor de logistieke portefeuille is de gemiddelde looptijd van de contracten 4,1 jaar op 31 december 2016 ten opzichte van 4,0 jaar op 31 december 2015.
Hoewel de meeste huurcontracten van de vennootschap van het type 3/6/9 zijn, dient er op gewezen te worden dat een aantal grote contracten een langere effectieve looptijd heeft.
In 2016 zijn in totaal 59 contracten op vervaldatum gekomen (einde contract of tussentijdse vervaldag). Hiervan zijn 39 contracten verlengd of 66%, wat een daling inhoudt ten aanzien van 2015 toen 79% verlengd werd. Echter, in huurinkomsten gerekend, is het percentage dat verlengd is, 89% terwijl dit in 2015 slechts 83% bedroeg. Voor de contracten met meer dan € 50.000 huurinkomsten is 74% verlengd (90% in huurinkomsten), wat in aantal licht lager is dan in 2015 (83%) maar hoger is in huurinkomsten (84% in 2015).
Specifiek voor 2016 zijn 29 contracten op een eerste vervaldag gekomen (33 in 2015). Hiervan heeft slechts 14% opgezegd (met name 4 huurders op een totaal van 29 huurders). Dit is gelijkaardig met 2015 (5 op 33 huurders of 15%).
In 2016 zijn er 11 contracten op tweede of latere vervaldag gekomen. Hiervan heeft in absolute aantallen 63% opgezegd (7 op een totaal van 11 contracten) maar wel slechts 17% op basis van de huurinkomsten. In 2015 werden 36% van de contracten die op tweede of latere vervaldag gekomen zijn, opgezegd (8 van de 22 contracten) voor 20% van de huurinkomsten.
Bij de huurders wiens huurovereenkomst contractueel ten einde is gekomen in 2016 zijn 10 van de 19 huurovereenkomsten verlengd of 53% (maar
wel 90% op basis van huurinkomsten). Voor 2015 was dit 13 van de 15 huurovereenkomsten of 96% op basis van huurinkomsten.
De vermelde cijfers geven aan dat m.n. de kantorenmarkt nog steeds erg competitief is, maar dat ondanks dit gegeven, de retentiegraad in de portefeuille van Intervest zeer goed stand houdt.
Een aantal huurders maakt in de huidige omstandigheden nog steeds gebruik van de opportuniteiten die zich momenteel voordoen op de markt, waarbij sommige eigenaars (met name in de Brusselse periferie) bereid zijn aan een lage prijs hun pand te verhuren, in een aantal gevallen zelfs tegen prijzen die economisch niet in verhouding staan tot de bouwkosten. Intervest wenst scherpe huurprijsniveaus aan te bieden en past hiermee haar verhuurbeleid aan de marktomstandigheden aan maar kijkt er wel op toe om gezonde huurniveaus te bewaren.
Daarenboven heeft Intervest ook in 2016 in een heel aantal gevallen nieuwe en bestaande huurders bijgestaan bij de volledige inrichting van hun kantoren (zgn. turnkey-solutionsprojecten). Daarbij wil Intervest haar rol aanzienlijk ruimer zien dan die van louter eigenaar-verhuurder van kantoorgebouwen of logistieke ruimten. Het aanbieden van één huisvestingsoplossing, dus niet alleen het verhuren van oppervlakte, maar tevens het leveren van een globale dienstverlening, door een eigen gespecialiseerd team van een 20-tal personen, staat hierbij centraal.
Intervest hanteert een proactief beleid inzake het onderhoud van de gebouwen en via een constante monitoring van het investeringsplan wordt de kwaliteit van de portefeuille gegarandeerd. Naast regelmatige investeringen in kwaliteit en duurzaamheid worden herontwikkelingen en renovaties van de panden uitgevoerd om zowel de kantoorgebouwen als de logistieke panden steeds hoog kwalitatief te houden.
1 Percentages zijn berekend op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op 31 december 2016. De leeftijd is uitgedrukt ten opzichte van het bouwjaar, de kleinere renovaties worden niet in rekening gebracht. Een volledige renovatie daarentegen zorgt voor een aanpassing van de leeftijd.
Intervest streeft ernaar een optimale risicospreiding te bekomen en tracht de omvang van de gebouwen en complexen te beperken.
Mechelen Campus is met een oppervlakte van 58.107 m² het grootste complex bestaande uit elf gebouwen. Woluwe Garden en Intercity Business Park zijn eveneens complexen die bestaan uit verschillende gebouwen.
De tien belangrijkste huurders vertegenwoordigen 42% van de huurinkomsten. Dit zijn steeds vooraanstaande bedrijven in hun sector en maken vaak deel uit van internationale concerns. Voor 21% zijn het huurders die behoren tot het kantoorsegment en 21% huurders behorend tot het logistieke segment.
De huurinkomsten van Intervest zijn verspreid over 183 verschillende huurders wat het debiteurenrisico beperkt en de stabiliteit van de huurinkomsten bevordert.
1 Percentages op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen op 31 december 2016.
2 Percentages op basis van contractuele huren.
| TOTALE PORTEFEUILLE | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 | 31.12.2013 | 31.12.2012 |
|---|---|---|---|---|---|
| Reële waarde vastgoedbeleggingen (€ 000) | 610.944 | 634.416 | 609.476 | 580.709 | 581.280 |
| Contractuele huren (€ 000) | 46.337 | 49.849 | 46.556 | 43.499 | 45.359 |
| Rendement op reële waarde (%) | 7,6% | 7,9% | 7,6% | 7,5% | 7,8% |
| Contractuele huren verhoogd met de geschatte huurwaarde op leegstand (€ 000) |
50.871 | 55.689 | 53.807 | 50.868 | 52.674 |
| Rendement bij volledige verhuring op reële waarde (%) |
8,3% | 8,8% | 8,8% | 8,8% | 9,1% |
| Totale verhuurbare oppervlakte (m²) | 705.068 | 717.073 | 674.156 | 604.428 | 614.308 |
| Bezettingsgraad (%) | 91% | 90% | 87% | 86% | 86% |
| KANTOREN | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 | 31.12.2013 | 31.12.2012 |
|---|---|---|---|---|---|
| Reële waarde vastgoedbeleggingen (€ 000) | 301.926 | 326.371 | 332.966 | 337.503 | 351.854 |
| Contractuele huren (€ 000) | 23.179 | 27.311 | 27.254 | 26.902 | 28.344 |
| Rendement op reële waarde (%) | 7,7% | 8,4% | 8,2% | 8,0% | 8,1% |
| Contractuele huren verhoogd met de geschatte huurwaarde op leegstand (€ 000) |
26.808 | 32.059 | 32.652 | 32.693 | 33.544 |
| Rendement bij volledige verhuring op reële waarde (%) |
8,9% | 9,8% | 9,8% | 9,7% | 9,5% |
| Totale verhuurbare oppervlakte (m²) | 208.716 | 229.669 | 229.669 | 229.669 | 231.109 |
| Bezettingsgraad (%) | 86% | 85% | 83% | 82% | 85% |
| LOGISTIEK VASTGOED | 31.12.2016 | 31.12.2015 | 31.12.2014 | 31.12.2013 | 31.12.2012 |
| Reële waarde vastgoedbeleggingen (€ 000) | 309.018 | 308.045 | 276.510 | 243.206 | 229.426 |
| Contractuele huren (€ 000) | 23.158 | 22.538 | 19.302 | 16.597 | 17.015 |
| Rendement op reële waarde (%) | 7,5% | 7,3% | 7,0% | 6,8% | 7,4% |
| Contractuele huren verhoogd met de geschatte huurwaarde op leegstand (€ 000) |
24.063 | 23.630 | 21.155 | 18.175 | 19.130 |
| Rendement bij volledige verhuring op reële waarde (%) |
7,8% | 7,7% | 7,7% | 7,5% | 8,3% |
| Totale verhuurbare oppervlakte (m²) | 496.352 | 487.404 | 444.487 | 374.759 | 383.199 |
De vastgoedportefeuille van Intervest wordt verzekerd voor een totale reconstructiewaarde van € 506 miljoen, exclusief de terreinen waarop de gebouwen staan, tegenover een reële waarde van de vastgoedbeleggingen van € 611 miljoen op 31 december 2016 (weliswaar gronden inbegrepen). De verzekerde waarde bedraagt voor de kantoren € 318 miljoen en voor de logistieke portefeuille € 188 miljoen.
De verzekeringen omvatten eveneens bijkomende waarborgen voor de onbruikbaarheid van de onroerende goederen zoals huurderving, de instandhoudings- en opruimingskosten, het verhaal van huurders en gebruikers en het verhaal van derden. De gederfde huur wordt vergoed zolang het gebouw niet heropgebouwd is, zonder tijdsbeperking. Inclusief deze bijkomende waarborgen is de verzekerde waarde € 861 miljoen. Deze verzekerde waarde wordt gesplitst in € 627 miljoen voor de kantoren en € 234 miljoen voor de logistieke portefeuille.
Intervest is verzekerd tegen aansprakelijkheid voortkomend uit haar activiteiten of haar investeringen middels een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering die lichamelijke schade dekt tot een bedrag van € 12,4 miljoen en stoffelijke schade (andere dan door brand en ontploffing) tot € 0,6 miljoen. Verder zijn de bestuurders en leden van het directiecomité verzekerd voor bestuurdersaansprakelijkheid waarbij schade wordt gedekt tot een bedrag van € 15 miljoen.
In geval van een hypothetische negatieve aanpassing van het rendement dat gebruikt wordt door de vastgoeddeskundigen bij de bepaling van de reële waarde van de vastgoedportefeuille van de vennootschap (yield of kapitalisatievoet) met 1% (van 7,6% naar 8,6% gemiddeld), zou de reële waarde van het vastgoed verminderen met € 71 miljoen of 12%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap stijgen met 6% tot circa 52%.
In het omgekeerde geval van een hypothetische positieve aanpassing van dit gebruikte rendement met 1% (van 7,6% naar 6,6% gemiddeld), zou de reële waarde van het vastgoed toenemen met € 93 miljoen of 15%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap dalen met 6% tot circa 40%.
▼▶ Gateway House - Sundio Group Belgium
De waardering van de vastgoedportefeuille van Intervest is op 31 december 2016 uitgevoerd door de volgende vastgoeddeskundigen:
De vastgoeddeskundigen analyseren op een permanente basis verhuringen, verkoop- en aankooptransacties. Dit laat toe de vastgoedtrends correct in te schatten op basis van de werkelijk gerealiseerde prijzen en over te gaan tot het samenstellen van marktstatistieken.
Voor de beoordeling van het onroerend goed wordt rekening gehouden met de markt, de locatie en enkele karakteristieken van het onroerend goed.
Vervolgens zijn er 4 belangrijke waarderingsmethoden die gehanteerd worden: actualisatie van de geschatte huurinkomsten, eenheidsprijzen, discounted cash flow analysis en kostenmethode.
De investeringswaarde is de resultante van het toegepaste rendement (yield of kapitalisatievoet, die het door een koper vereist brutorendement vertegenwoordigt) op de geschatte huurwaarde
(ERV), gecorrigeerd met de geactualiseerde waarde (NPV) van het verschil tussen de huidige actuele huur en de geschatte huurwaarde op datum van de evaluatie en dit voor de periode tot aan de volgende opzegmogelijkheid van de lopende huurcontracten.
Voor gebouwen die deels of volledig onbezet zijn, wordt de waardering berekend aan de hand van de geschatte huurwaarde, met afhouding van de leegstand en de kosten (verhuurkosten, publiciteitskosten, enz.) voor de leegstaande delen. Voor gebouwen waar de vastgoeddeskundige het correcter acht, wordt de kostenmethode gehanteerd.
Te renoveren gebouwen, gebouwen onder renovatie of geplande projecten worden geëvalueerd aan de hand van de waarde na renovatie of einde werken, verminderd met het bedrag van de resterende werken, de erelonen van architecten en ingenieurs, tussentijdse interesten, de geschatte leegstand en een risicopremie.
De investeringswaarde wordt bepaald op basis van eenheidsprijzen van het goed per m² voor kantoorruimte, opslagruimte, archief, aantal parkeerplaatsen, enz. en dit op basis van de hiervoor reeds beschreven markt- en gebouwanalyse.
De investeringswaarde wordt berekend op basis van de geactualiseerde waarde van de netto toekomstige huuropbrengsten van elke eigendom. Zo wordt per eigendom rekening gehouden met de jaarlijks te verwachten kosten en provisies, de lopende huurovereenkomsten, de realisatietermijn van de (ver)bouwwerken, hun weerslag op de effectieve inning van de huurgelden. Deze inkomstenstroom, evenals de herverkoopwaarde exclusief transactiekosten, wordt geactualiseerd (discounted cash flow) op basis van de interestvoeten op de kapitaalmarkten, en vermeerderd met een marge, eigen aan de specifieke vastgoedbelegging (liquiditeitsmarge). De impact van wijzigende rentevoeten en te verwachten inflatie wordt aldus op conservatieve wijze mee verrekend in de schatting.
Dit geeft een waarde op basis van de geschatte actuele kosten voor het reproduceren of maken van een eigendom van dezelfde kwaliteit, utiliteit en verhandelbaarheid, maar met moderne vervaardigingstechnieken.
| Vastgoeddeskundige | Reële waarde (€ 000) | Investeringswaarde (€ 000) |
|---|---|---|
| Cushman & Wakefield | 371.865 | 381.162 |
| Stadim | 239.079 | 245.055 |
| TOTAAL | 610.944 | 626.217 |
Cushman & Wakefield heeft voor het door Cushman & Wakefield gewaardeerde deel van de vastgoedportefeuille van Intervest een investeringswaarde, bepaald op 31 december 2016, van € 381.162.000 en een reële waarde van € 371.865.000.
Ardalan Azari Associate Valuation & Advisory Cushman & Wakefield
Arnaud de Bergeyck Partner Head of Capital Markets Group Retail Cushman & Wakefield
Stadim heeft voor het door Stadim gewaardeerde deel van de vastgoedportefeuille van Intervest een investeringswaarde, bepaald op 31 december 2016, van € 245.055.000 en een reële waarde van € 239.079.000.
Katrien Van Grieken Schatter-Adviseur Stadim cvba
Philippe Janssens FRICS Afgevaardigd Bestuurder Stadim cvba
BRUSSEL
GHB Greenhouse BXL
WG Woluwe Garden
IAP Inter Access Park
PR Park Rozendal
Ex Exiten
| GHA | Greenhouse Antwerp |
|---|---|
| GH | Gateway House |
| Ar | De Arend |
| Aa | Aartselaar |
| MC | Mechelen Campus |
|---|---|
| IBP | Intercity Business Park |
| MBT | Mechelen Business Tower |
1 Rangschikking per regio op de as Antwerpen - Mechelen - Brussel.
Adres Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem Oppervlakte 5.727 m2 Bezettingsgraad
100%
Greenhouse Antwerp is afgestemd op het huidige nieuwe werken. Op de eerste twee verdiepingen biedt RE:flex ruimte voor startups, co-working, overflowruimte voor klanten en gemeenschappelijke vergaderruimtes. Naast de renovatie van de technische installaties en de binneninrichting heeft ook de buitenkant van het gebouw een compleet vernieuwd en uniek uitzicht gekregen. De gehele voorgevel is nu voorzien van een 'groene gevel' met 50.000 levende planten, één van de grootste groene gevels op een kantoorgebouw in België. In het gebouw is geheel in de stijl van de renovatie door Intervest eveneens een restaurant voorzien, Greenhouse Café, uitgebaat door Cook & Style.
GREENHOUSE ANTWERP GREENHOUSE CAFÉ
Meet, eat, work and get inspired.
Adres Kontichsesteenweg 54 2630 Aartselaar Oppervlakte 4.140 m2 Bezettingsgraad 94%
In 2016 heeft Intervest de bestaande verlichting in de kantoren vervangen door een ledverlichting, in overleg met de gebruikers.
De lichtkwaliteit is sterk toegenomen met een mooie egale verspreiding en beter afgestemd op de kantoorinrichting.
De levensduur van de lampen is aanzienlijk langer, met minder onderhoudskosten tot gevolg en er wordt tevens een aanzienlijke besparing gerealiseerd op de energiekosten.
Gemiddeld 4 maal meer licht en dus een gelukkige klant met tevreden werknemers!
Adres Prins Boudewijnlaan 45 - 49 2650 Edegem Oppervlakte 6.929 m2 Bezettingsgraad 100%
Adres Brusselstraat 59 2018 Antwerpen Oppervlakte 11.171 m2 Bezettingsgraad 57%
Nieuwe huurder Sundio Group Belgium.
Adres Schalïenhoevedreef 20 A - J en T 2800 Mechelen Oppervlakte 58.112 m2 Bezettingsgraad 75%
In 2016 zijn 3 nieuwe huurders aangetrokken: Bluebee Belgium, VIBA en DPS Engineering en hebben Imperial Tobacco Benelux en Haskoning DHV Belgium hun huur verlengd.
Mechelen Campus is opgevat als een interactieve community waarbij een ruim aanbod van faciliteiten is voorzien om het dagdagelijkse leven van de kantoorgebruikers zo aangenaam en comfortabel mogelijk te maken.
Zo is er een broodjesbar/restaurant, strijkatelier, klusjesdienst, kindercrèche, fitnesscenter, seminarieruimte met vergaderzalen, etc.
Community building, summerbar EK voetbal ▶
In 2016 werd RE:flex Mechelen uitgebreid met een tweede verdieping om tegemoet te komen aan de toegenomen vraag van flexwerkers.
RE:flex: een ideale mix van aangepaste ruimtes: kantoren, vergaderzalen, ruimtes voor evenementen inclusief een uitgebreide dienstverlening.
Voor BlueBee, een nieuwe klant op Mechelen Campus werd een volledig plan op maat uitgewerkt. Bij Cochlear is het turnkey-solutionsproject afgerond in 2016 met de aanpassing van de receptie, de demoruimte en de cafetaria. Voor Galápagos zijn extra kantoren ingericht op de 9e en 10e verdieping van het Torengebouw.
Receptie Cochlear ▶
Galápagos Uitbreiding naar 9e en 10e verdieping in het torengebouw ▶
Adres Generaal De Wittelaan 9 - 21 2800 Mechelen Oppervlakte 54.123 m2 Bezettingsgraad 91%
Maakt 12% uit van de totale vastgoedportefeuille. Uitbreiding in 2016 door verwerving van 2 gebouwen op Intercity Business Park.
Intervest heeft ter uitbreiding van haar bestaande investeringen in Intercity Business Park in augustus 2016 het gebouw Generaal de Wittelaan 11C verworven en in december 2016 het nummer 9/5. De gebouwen grenzen aan de bestaande gebouwen van Intervest op deze locatie. In Intercity Business Park is Intervest intussen eigenaar van circa 54.000 m² bedrijfsruimte die verhuurd is aan een 40-tal bedrijven waaronder een aantal grote bedrijven in de life sciences sector zoals Biocartis, Galápagos, SGS Belgium en LabCorp.
▼ Intercity Business Park - Aankoop 11C
▲ Intercity Business Park - Aankoop 9/5
TURNKEY SOLUTION VOOR BIOCARTIS
▲ Biocartis - demoroom
Adres Blarenberglaan 2C 2800 Mechelen Oppervlakte 13.574 m2 Bezettingsgraad 89%
Mechelen Business Tower is een landmark langs de E19 ter hoogte van Mechelen. Maakt 4% uit van de totale vastgoedportefeuille, huisvest Hewlett Packard Enterprise Services Belgium, één van de top 10 huurders (4%).
Adres
Berkenlaan 8A + 8B Diegem Oppervlakte 17.632 m2 Bezettingsgraad 100% (leegstand vanaf 1 februari 2017)
De kantoorgebouwen op Berkenlaan 8a en 8b bieden gezien de locatie en de kwaliteit van de gebouwen, een uitstekende opportuniteit voor herpositionering en een multi-tenant benadering. De bouwvergunning voor deze herontwikkeling is verkregen in het vierde kwartaal van 2016, de werkzaamheden zijn in het eerste kwartaal van 2017 gestart en zijn verwacht klaar te zijn tegen eind 2017.
Intervest wil een inspirerende omgeving aanreiken waarin bedrijven en talent kunnen groeien.
Een nog te bouwen patio zal fungeren als een levendige ontmoetingsplek met mogelijkheden voor het organiseren van events. De inrichting is er ook op gericht om interactie tussen bezoekers en gebruikers onderling te stimuleren. Er zijn onder meer een Grand Café, een restaurant, grotere gemeenschappelijke vergaderzalen en een auditorium voorzien. De gebruikers kunnen ook beroep doen op een service desk die zal garant staan voor een persoonlijke benadering in functie van de behoeften van de klant.
▲ Plattegrond bij te bouwen patio
Het "nieuwe werken" wordt in het complex geïntegreerd door een co-working lounge en inspiratieplekken te combineren. Greenhouse BXL voorziet in alle functionaliteiten van het gekende RE:flex-concept van Intervest: flexibele kantoren, vergaderruimtes en overflowruimte voor medewerkers van klanten.
Adres Woluwedal 18 - 22 1932 Sint-Stevens-Woluwe Oppervlakte 24.459 m2 Bezettingsgraad 96%
Woluwe garden maakt 6% van totale vastgoedportefeuille uit en huisvest PricewaterhouseCoopers, één van de top 10 huurders (6%).
Adres
Zuiderlaan 91 1731 Zellik Oppervlakte 3.628 m2 Bezettingsgraad 100%
Adres Pontbeekstraat 2 & 4 1700 Dilbeek Oppervlakte 6.391 m2 Bezettingsgraad 95%
Adres
Terhulpsesteenweg 6A 1560 Hoeilaart Oppervlakte 2.830 m2 Bezettingsgraad 65%
| Antwerpen - Limburg - Luik | Antwerpen - Brussel - Nijvel | ||
|---|---|---|---|
| HL | Herentals Logistics | Bo | Boom |
| Oe | Oevel | Pu | Puurs |
| Lu | Luik | M1 | Mechelen 1 |
| Wo | Wommelgem | Wi | Wilrijk |
| Ho | Houthalen | Aa | Aartselaar |
| Op | Opglabbeek | Me | Merchtem |
| Hu | Huizingen | ||
| M2 | Mechelen 2 | ||
| Sc | Schelle | ||
| Du | Duffel |
1 Rangschikking per logistieke as: Antwerpen-Limburg-Luik en Antwerpen-Brussel-Nijvel
Herentals Logistics 1 en 3 - Atealaan 34b, 2200 Herentals Herentals Logistics 2 - Atealaan 34c, 2200 Herentals
Herentals Logistics 1 - 17.346 m2 Herentals Logistics 2 - 50.912 m2 Herentals Logistics 3 - 12.188m2
92% - 100% - 100%
Omvat verschillende typologieën van gebouwen: crossdock magazijnen, een Europees distributiecentrum en faciliteiten voor nationale distributie. Voorzien van grote parkeerruimte. Beschikt over verdere uitbreidingsmogelijkheden.
Maakt 9% van de totale vastgoedportefeuille uit en is op basis van de reële waarde van de vastgoedportefeuille de grootste logistieke site van Intervest. Huisvest Nike Europe Holding, de grootste logistieke huurder (5%) en Yusen Logistics.
Op Herentals Logistics 3 is voor Schrauwen Sanitair en Verwarming een nieuw distributiecentrum voorzien van 12.200 m² (incl. kantoren en sociale ruimtes).
▼ HERENTALS LOGISTICS 2 ▶
Op Herentals Logistics 2 is in 2016 een aangepaste trailerparking aangelegd en zijn de kantoren en sociale ruimtes uitgebreid.
Grootste logistieke site van Intervest op basis van de reële waarde van de vastgoedportefeuille.
Adres Nijverheidsstraat 9 - 9a -11 2260 Oevel Oppervlakte 46.134 m2 Bezettingsgraad 100%
3e grootste logistieke site, goed voor 6% van de reële waarde van de vastgoedportefeuille, met zichtlocatie langs de E313 op de as Antwerpen-Limburg-Luik, in de cluster met Herentals. Faciliteiten voor wereldwijde distributie.
De site heeft een hoge graad van automatisering. In 2016 zijn bijkomende units gerealiseerd met een geautomatiseerd goods-to-personsysteem.
Ze huisvest DSV en Estée Lauder, en ligt vlakbij één van haar produktiefaciliteiten. Ze sluit nauw aan op de cluster met Herentals Logistics.
Er is een PV-installatie op het dak.
Adres Première Avenue 32 4040 Luik Oppervlakte 51.182 m2 logistiek, 4.389 m2 kantoren Bezettingsgraad 100%
Site heeft een goede ligging in Luik, richting Europees hinterland en maakt 5% uit van de reële waarde van de vastgoedportefeuille. In 2016 is de nieuwbouw van 3.600 m2 crossdock magazijn afgewerkt.
In 2016 zijn de contracten met Vincent Logistics en CooperVision Distribution verlengd. Voor deze bedrijven is de efficiëntie van de magazijnen een doorslaggevende factor. Zo heeft CooperVision Distribution in het kader van haar groeiplannen intussen haar operaties geconsolideerd in Luik.
De site beschikt over een ruime parking en heeft een PV-installatie op één van de magazijnen.
▼ Luchtfoto site Luik
▲ CooperVision Distribution ▲ Vincent Logistics
▼ Crossdock magazijn - eindresultaat
In het tweede semester van 2016 heeft Intervest haar bestaande logistieke site in Luik uitgebreid met een nieuwbouwontwikkeling. Deze uitbreiding was noodzakelijk om de groei van de reeds aanwezige huurders CooperVision Distribution en Vincent Logistics op de bestaande locatie te faciliteren. De nieuwbouw is een crossdock magazijn van circa 3.600 m² met een beperkte opslagcapaciteit. De werken zijn afgerond voor jaareinde 2016 en het gebouw is opgeleverd en in gebruik genomen.
▼ Nieuwbouw crossdock magazijn - verschillende fases
Adres
Koralenhoeve 25 2160 Wommelgem Oppervlakte 24.180 m2 Bezettingsgraad 100%
Zichtlocatie langs de E313, grootschalig magazijn aan de rand van Antwerpen.
Adres
Europark 1026 3530 Houthalen Oppervlakte 26.995 m2 Bezettingsgraad 100%
Modulair magazijn voor Europese distributie met ruime personen- en trailerparking. In 2016 omgeschakeld naar ledverlichting.
Weg naar Zwartberg 231 3660 Opglabbeek Oppervlakte 77.442 m2 Bezettingsgraad 99%
Huisvest Medtronic, 2e grootste huurder van het logistieke segment (4%) met Europees distributiecentrum. Site beschikt over een PV-installatie en heeft grote uitbreidingsmogelijkheden.
2e grootste logistieke site, 6% van de reële waarde van de vastgoedportefeuille, met hoge graad van automatisering, vooral op het vlak van fine picking.
Industrieweg 18 2850 Boom Oppervlakte 24.881 m2 Bezettingsgraad 100%
De site in Boom is in 2015 technisch en duurzaam volledig aangepast met o.a. een complete relighting en heeft daarbij een moderne lay-out gekregen. Is ook voorzien van een PV-installatie.
Een TAPA-A gecertificeerde site met een modern en efficiënt beheersysteem, gericht op nationale en Benelux distributie.
TURNKEY SOLUTION VOOR CEVA LOGISTICS
Koning Leopoldlaan 5 2870 Puurs Oppervlakte 43.534 m2 Bezettingsgraad 100%
De site in Puurs maakt 5% uit van de reële waarde van de vastgoedportefeuille en huisvest het fresh food e-commerce platform van Delhaize België en de logistieke dienstverleningsactiviteiten voor snel roterende consumentenprodukten van Fiege.
Toplocatie langs de A12, met single- en multi-tenantmogelijkheden, uitermate geschikt voor nationale distributie.
Adres Oude Baan 12 2800 Mechelen Oppervlakte 14.930 + 411 m2 Bezettingsgraad 29%
De site is uitgerust met een PV-installatie.
Opsplitsbare en temperatuurgecontroleerde magazijnen voor farmaceutische producten.
Adres Boomsesteenweg 801 - 803 Oppervlakte 5.021 m2
Bezettingsgraad 100%
Toplocatie voor autodistributeur, met showroom aan de A12, ingericht in nauw overleg met de klant, Peugeot.
Adres Geleegweg 1 - 7 Oppervlakte 24.518 m 2 Bezettingsgraad 100%
Ideale locatie voor stads distributie gelegen aan de rand van Antwerpen. Samen met Wilrijk 1 goed voor 4% van de reële waarde van de vastgoedportefeuille. Kreeg in 2016 een gevoelige upgrade.
In partnership met Toyota Material Handling Europe Logistics is een turnkey-solutions project gerealiseerd waarbij een groot deel van de magazijnen gemoderniseerd is, ledverlichting voorzien werd en de kantoren tevens een hip en trendy karakter kregen.
Dijkstraat 1A 2630 Aartselaar Oppervlakte 9.865 m2 Bezettingsgraad 100%
Ideaal gelegen tussen A12 en E19, 2 belangrijke logistieke assen.
Adres Preenakker 20
1785 Merchtem Oppervlakte 7.268 m2
Bezettingsgraad 92%
Site huisvest Zeb Logistics, kledingdistributie met hoge graad van automatisering.
| Adres | |
|---|---|
| Gustave Demeurslaan 69 - 71 | |
| 1654 Huizingen | |
| Oppervlakte | |
| 17.478 m2 | |
| Bezettingsgraad | Gekoeld |
| 100% | farmamagazijn. |
Adres Dellingstraat 57 2800 Mechelen Oppervlakte 5.969 m2 Bezettingsgraad 100%
Multi-functioneel gebouw nabij stadscentrum van Mechelen.
Adres
Molenberglei 8 2627 Schelle Oppervlakte 8.323 m2 Bezettingsgraad 61%
In het kader van een turnkey-solutionsproject is een demonstratieruimte en showroom voor de producten van Rogue Benelux uitgetekend in combinatie met de nodige voorzieningen qua opslagcapaciteit.
Stocletlaan 23 2570 Duffel Oppervlakte 23.386 m2 Bezettingsgraad 82%
Site verbonden met ernaast gelegen productiefaciliteit, met PV-installatie op het dak.
Activiteiten van de klant CENTRAAL stellen bij het uitwerken van oplossingen "Onze specifieke activiteiten in de markt van verse voeding stellen aan een distributiecentrum bijzondere eisen. Het Intervest team heeft daar zeer flexibel op ingespeeld."
Kris Van Strydonck - Senior Vice President Real Estate & Expansion Delhaize België - Puurs
Delhaize is een toonangevende voedingsretailer die leidende posities op vlak van voedingsretail bekleedt in haar voornaamste markten. De operationele ondernemingen hebben deze posities verworven dankzij specifieke commerciële strategieën. Delhaize engageert zich ertoe haar klanten een lokaal gedifferentieerde winkelervaring te bieden, een goede prijs/kwaliteit te bieden en sociale, milieuvriendelijke en ethische maatstaven van hoog niveau toe te passen. De sterkte van Delhaize wordt ondersteund door de nauwe samenwerking met haar operationele ondernemingen op regionaal en wereldniveau.
| 1. Geconsolideerde resultatenrekening | 200 | Toelichting 12. Belastingen |
226 |
|---|---|---|---|
| 2. Geconsolideerd globaalresultaat | 201 | ||
| Toelichting 13. | |||
| 3. Geconsolideerde balans | 202 | Vaste activa | 227 |
| 4. Mutatieoverzicht van het | Toelichting 14. | ||
| geconsolideerd eigen vermogen | 204 | Vlottende activa | 233 |
| 5. Geconsolideerd kasstroomoverzicht | 206 | Toelichting 15. | |
| Eigen vermogen | 235 | ||
| 6. Toelichting bij de geconsolideerde | |||
| jaarrekening | 207 | Toelichting 16. | |
| Toelichting 1. | Kortlopende verplichtingen | 238 | |
| Jaarrekeningschema voor | Toelichting 17. | ||
| gereglementeerde | Langlopende en kortlopende | ||
| vastgoedvennootschappen | 207 | financiële schulden | 239 |
| Toelichting 2. | Toelichting 18. | ||
| Grondslagen voor de | Financiële instrumenten | 241 | |
| financiële verslaggeving | 207 | ||
| Toelichting 19. | |||
| Toelichting 3. | Berekening schuldgraad | 245 | |
| Gesegmenteerde informatie | 215 | Toelichting 20. | |
| Toelichting 4. | Verbonden partijen | 245 | |
| Vastgoedresultaat | 216 | ||
| Toelichting 21. | |||
| Toelichting 5. | Lijst van de geconsolideerde | ||
| Vastgoedkosten | 219 | ondernemingen | 246 |
| Toelichting 6. | Toelichting 22. | ||
| Algemene kosten | 221 | Honorarium aan de commissaris en met | |
| de commissaris verbonden entiteiten | 246 | ||
| Toelichting 7. | |||
| Personeelsbeloningen | 222 | Toelichting 23. | |
| Voorwaardelijke rechten en verplichtingen 247 | |||
| Toelichting 8. | |||
| Resultaat op verkopen van | Toelichting 24. | ||
| vastgoedbeleggingen | 223 | Belangenconflictregeling | 248 |
| Toelichting 9. | Toelichting 25. | ||
| Variaties in de reële waarde | Gebeurtenissen na balansdatum | 249 | |
| van vastgoedbeleggingen | 224 | ||
| 7. Verslag van de commissaris | 250 | ||
| Toelichting 10. | |||
| Ander portefeuilleresultaat | 224 | 8. Enkelvoudige jaarrekening | |
| Intervest Offices & Warehouses nv | 252 | ||
| Toelichting 11. | |||
| Netto-interestkosten | 225 |
| in duizenden € | Toelichting | 2016 | 2015 |
|---|---|---|---|
| Huurinkomsten | 4 | 45.280 | 46.147 |
| Met verhuur verbonden kosten | 4 | -157 | 30 |
| NETTOHUURRESULTAAT | 45.123 | 46.177 | |
| Recuperatie van vastgoedkosten | 4 | 683 | 3.183 |
| Recuperatie van huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
4 | 7.880 | 9.388 |
| Kosten van de huurder en gedragen door de eigenaar op huur schade en wederinstaatstelling |
-412 | -409 | |
| Huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
4 | -7.880 | -9.388 |
| Andere met verhuur verbonden inkomsten en uitgaven | 4 | 219 | 74 |
| VASTGOEDRESULTAAT | 45.613 | 49.025 | |
| Technische kosten | 5 | -1.084 | -1.211 |
| Commerciële kosten | 5 | -337 | -263 |
| Kosten en taksen van niet-verhuurde gebouwen | 5 | -475 | -783 |
| Beheerskosten van het vastgoed | 5 | -2.979 | -2.791 |
| Andere vastgoedkosten | 5 | -367 | -271 |
| Vastgoedkosten | -5.242 | -5.319 | |
| OPERATIONEEL VASTGOEDRESULTAAT | 40.371 | 43.706 | |
| Algemene kosten | 6 | -2.232 | -1.768 |
| Andere operationele opbrengsten en kosten | 87 | 144 | |
| OPERATIONEEL RESULTAAT VÓÓR RESULTAAT OP DE PORTEFEUILLE |
38.226 | 42.082 | |
| Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | 8 | -12.798 | 125 |
| Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 9 | 2.425 | -5.347 |
| Ander portefeuilleresultaat | 10 | 363 | -243 |
| OPERATIONEEL RESULTAAT | 28.216 | 36.617 | |
| Financiële opbrengsten | 196 | 105 | |
| Netto-interestkosten | 11 | -9.329 | -11.011 |
| Andere financiële kosten | -14 | -7 | |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
18 | 1.547 | 558 |
| Financieel resultaat | -7.600 | -10.355 | |
| RESULTAAT VÓÓR BELASTINGEN | 20.616 | 26.262 | |
| Belastingen | 12 | -34 | -310 |
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.952 |
| in duizenden € | Toelichting | 2016 | 2015 |
|---|---|---|---|
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.952 | |
| Toelichting: | |||
| EPRA resultaat | 29.044 | 30.859 | |
| Portefeuilleresultaat | 8-10 | -10.009 | -5.465 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
18 | 1.547 | 558 |
| Toerekenbaar aan: | |||
| Aandeelhouders van de moedermaatschappij | 20.582 | 25.954 | |
| Minderheidsbelangen | 0 | -2 |
| RESULTAAT PER AANDEEL | Toelichting | 2016 | 2015 |
|---|---|---|---|
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 | |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 | |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | 16.784.521 | 16.200.911 | |
| Nettoresultaat (€) | 1,23 | 1,60 | |
| Verwaterd nettoresultaat (€) | 1,23 | 1,60 | |
| EPRA resultaat (€) | 1,73 | 1,90 |
| in duizenden € | Toelichting | 2016 | 2015 |
|---|---|---|---|
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.952 | |
| Andere componenten van het globaalresultaat (recycleerbaar in resultatenrekening) |
|||
| Variaties in het effectieve deel van de reële waarde van toegela ten afdekkingsinstrumenten voor kasstroomafdekkingen |
18 | 0 | 0 |
| GLOBAALRESULTAAT | 20.582 | 25.952 | |
| Toerekenbaar aan: | |||
| Aandeelhouders van de moedermaatschappij | 20.582 | 25.954 | |
| Minderheidsbelangen | 0 | -2 |
| ACTIVA in duizenden € | Toelichting | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|---|
| VASTE ACTIVA | 612.373 | 635.218 | |
| Immateriële vaste activa | 331 | 3 | |
| Vastgoedbeleggingen | 13 | 610.944 | 634.416 |
| Andere materiële vaste activa | 702 | 792 | |
| Financiële vaste activa | 18 | 383 | 0 |
| Handelsvorderingen en andere vaste activa | 13 | 7 | |
| VLOTTENDE ACTIVA | 12.790 | 13.181 | |
| Handelsvorderingen | 14 | 6.601 | 6.957 |
| Belastingsvorderingen en andere vlottende activa | 14 | 3.913 | 3.593 |
| Kas en kasequivalenten | 412 | 598 | |
| Overlopende rekeningen | 14 | 1.864 | 2.033 |
| TOTAAL ACTIVA | 625.163 | 648.399 |
| EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN in duizenden € | Toelichting | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|---|
| EIGEN VERMOGEN | 326.085 | 321.736 | |
| Eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij |
326.085 | 321.703 | |
| Kapitaal | 15 | 152.948 | 147.980 |
| Uitgiftepremies | 15 | 90.821 | 84.220 |
| Reserves | 15 | 61.734 | 63.549 |
| Nettoresultaat van het boekjaar | 20.582 | 25.954 | |
| Minderheidsbelangen | 21 | 0 | 33 |
| VERPLICHTINGEN | 299.078 | 326.663 | |
| Langlopende verplichtingen | 223.953 | 231.467 | |
| Langlopende financiële schulden | 17 | 219.703 | 226.054 |
| Kredietinstellingen | 160.142 | 166.625 | |
| Obligatielening | 59.561 | 59.426 | |
| Financiële leasing | 0 | 3 | |
| Andere langlopende financiële verplichtingen | 18 | 3.330 | 4.507 |
| Andere langlopende verplichtingen | 920 | 906 | |
| Kortlopende verplichtingen | 75.125 | 95.196 | |
| Kortlopende financiële schulden | 17 | 62.012 | 79.158 |
| Kredietinstellingen | 62.012 | 79.157 | |
| Financiële leasing | 0 | 1 | |
| Andere kortlopende financiële verplichtingen | 18 | 13 | 0 |
| Handelsschulden en andere kortlopende schulden | 16 | 2.655 | 6.335 |
| Andere kortlopende verplichtingen | 16 | 232 | 186 |
| Overlopende rekeningen | 16 | 10.213 | 9.517 |
| TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN | 625.163 | 648.399 |
| SCHULDGRAAD in % | Toelichting | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|---|
| Schuldgraad (max. 65%) | 19 | 45,7% | 48,2% |
| NETTOWAARDE PER AANDEEL in € | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
| Nettowaarde (reële waarde) | 19,43 | 19,81 | |
| Nettowaarde (investeringswaarde) | 20,37 | 20,75 | |
| Nettoactiefwaarde EPRA | 19,60 | 20,09 |
| In duizenden € | Reserves | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed |
||||||
| Kapitaal | Uitgiftepremies | Wettelijke reserves | saldo van de variaties waarde van vastgoed in de investerings Reserve voor het |
impact op de reële Reserve voor de waarde* |
||
| Balans op 31 december 2014 | 147.110 | 82.785 | 90 | 80.030 | -14.517 | |
| Globaalresultaat 2015 | ||||||
| Overboekingen door resultaatverdeling 2014: | ||||||
| • Overboeking naar reserve voor het saldo van de variaties in de investeringswaarde van vastgoed |
-5.685 | |||||
| • Overboeking van de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-719 | |||||
| • Overboeking van de variatie in de reële waarde van finan ciële activa en passiva naar de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings instrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdek kingsboekhouding |
||||||
| • Toevoeging aan de overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
||||||
| Aandelenuitgifte naar aanleiding van keuzedividend boekjaar 2014 |
870 | 1.435 | ||||
| Dividenden boekjaar 2014 | ||||||
| Balans op 31 december 2015 | 147.980 | 84.220 | 90 | 74.345 | -15.236 | |
| Globaalresultaat 2016 | ||||||
| Overboekingen door resultaatverdeling 2015: | ||||||
| • Overboeking naar reserve voor het saldo van de variaties in de investeringswaarde van vastgoed |
-4.839 | |||||
| • Overboeking van de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-625 | |||||
| • Overboeking van de variatie in de reële waarde van finan ciële activa en passiva naar de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings instrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdek kingsboekhouding |
||||||
| • Toevoeging aan de overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
||||||
| Aandelenuitgifte naar aanleiding van keuzedividend boekjaar 2015 |
4.968 | 6.601 | ||||
| Verwerving resterend minderheidbelang in dochtervennoot schappen |
||||||
| Dividenden boekjaar 2015 | ||||||
| Balans op 31 december 2016 | 152.948 | 90.821 | 90 | 69.506 | -15.861 | |
| TOTAAL EIGEN VERMOGEN |
Minderheidsbelangen | Nettoresultaat van het boekjaar | Totaal reserves | Overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
Andere reserves | Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding instrumenten die niet |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 35 314.167 |
16.292 | 67.945 | 6.414 | 650 | -4.722 | ||
| -2 25.952 |
25.954 | ||||||
| 0 | 5.685 | -5.685 | |||||
| 0 | 719 | -719 | |||||
| 0 | 344 | -344 | -344 | ||||
| 0 | -2.352 | 2.352 | 2.352 | ||||
| 2.305 | |||||||
| -20.688 | -20.688 | ||||||
| 33 321.736 |
25.954 | 63.549 | 8.766 | 650 | -5.066 | ||
| 20.582 | 20.582 | ||||||
| 0 | 4.839 | -4.839 | |||||
| 0 | 625 | -625 | |||||
| 0 | -558 | 558 | 558 | ||||
| 0 | -3.091 | 3.091 | 3.091 | ||||
| 11.569 | |||||||
| -33 -33 |
|||||||
| -27.769 | -27.769 | ||||||
| 0 326.085 |
20.582 | 61.734 | 11.857 | 650 | -4.508 |
| in duizenden € | Toelichting | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|---|
| KAS EN KASEQUIVALENTEN BEGIN BOEKJAAR | 598 | 1.259 | ||
| 1. | Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten | 30.112 | 23.937 | |
| Operationeel resultaat | 28.216 | 36.617 | ||
| Betaalde interesten | -9.229 | -12.534 | ||
| Andere niet-operationele elementen | 1.695 | 346 | ||
| Aanpassing van het resultaat voor niet-kasstroom verrichtingen |
11.612 | 2.216 | ||
| • activa |
Afschrijvingen op immateriële en andere materiële vaste | 274 | 165 | |
| • | Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | 8 | 12.798 | -125 |
| • | Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 9 | -2.425 | 5.347 |
| • | Spreiding van huurkorting en huurvoordelen toegekend aan huurders |
10 | 375 | -356 |
| • | Ander portefeuilleresultaat | 10 | -363 | 243 |
| • | Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
18 | -1.547 | -558 |
| • | Toegekende wederinstaatstellingsvergoeding | 2.500 | -2.500 | |
| Variatie in de behoefte van het werkkapitaal | -2.182 | -2.708 | ||
| Beweging van activa | -2.301 | -2.105 | ||
| Beweging van verplichtingen | 119 | -603 | ||
| 2. | Kasstroom uit investeringsactiviteiten | 9.387 | -21.941 | |
| Investeringen in bestaande vastgoedbeleggingen | 13 | -5.343 | -3.845 | |
| Uitbreidingen van bestaande vastgoedbeleggingen | 13 | -1.159 | 0 | |
| Opbrengsten uit de verkoop van vastgoedbeleggingen | 8 | 26.920 | 3.619 | |
| Betaalde exit taks bij fusie van vastgoedvennootschappen | -3.173 | 0 | ||
| Verwerving van vastgoedbeleggingen | -7.319 | 0 | ||
| Aankopen van immateriële en andere materiële vaste activa | -518 | -728 | ||
| Verwerving van aandelen van vastgoedvennootschappen | -21 | -20.987 | ||
| 3. | Kasstroom uit financieringsactiviteiten | -39.685 | -2.657 | |
| Terugbetaling van leningen | 17 | -83.628 | -12.229 | |
| Opname van leningen | 17 | 60.135 | 102.664 | |
| Terugbetaling/uitgifte obligatielening | 17 | 0 | -75.000 | |
| Aflossing/opname van financiële leaseverplichtingen | 17 | -4 | -6 | |
| Ontvangen langlopende verplichtingen als waarborg | 13 | 297 | ||
| Betaling van dividenden | -16.201 | -18.383 | ||
| KAS EN KASEQUIVALENTEN EINDE BOEKJAAR | 412 | 598 |
Intervest heeft in 2016 een kasstroom van € 30 miljoen uit bedrijfsactiviteiten gegenereerd. Er is € 27 miljoen kasstroom gegenereerd uit de verkoop van vastgoedbeleggingen en deze is voor € 18 miljoen aangewend, voornamelijk voor investeringen, uitbreidingen en verwervingen van vastgoedbeleggingen. Het saldo van de netto kasstroom van € 39 miljoen is aangewend voor de uitbetaling van het dividend over boekjaar 2015 voor € 16 miljoen en de nettoterugbetaling van kredieten voor € 23 miljoen.
Intervest Offices & Warehouses nv heeft als beursgenoteerde openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap naar Belgisch recht haar geconsolideerde jaarrekening opgesteld in overeenstemming met de "International Financial Reporting Standards" (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie. In het KB van 13 juli 2014 met betrekking tot de gereglementeerde vastgoedvennootschappen is als Bijlage C een schema voor zowel de enkelvoudige als de geconsolideerde jaarrekening van de GVV's gepubliceerd.
Het schema houdt voornamelijk in dat in de resultatenrekening het resultaat op de portefeuille afzonderlijk wordt weergegeven. Dit resultaat op de portefeuille omvat alle bewegingen in de vastgoedportefeuille en bestaat voornamelijk uit:
Het resultaat op de portefeuille wordt niet uitgekeerd aan de aandeelhouders, maar wordt overgeboekt naar, of van, de reserves.
Intervest is een openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap met maatschappelijke zetel in België. De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap op 31 december 2016 omvat de vennootschap en haar dochtervennootschappen (de "Groep"). De jaarrekening van Intervest is opgesteld en vrijgegeven voor publicatie door de raad van bestuur op 14 maart 2017 en zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders op 26 april 2017.
De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld in overeenstemming met de "International Financial Reporting Standards" (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie en volgens het KB van 13 juli 2014. Deze standaarden omvatten alle nieuwe en herziene standaarden en interpretaties gepubliceerd door de International Accounting Standards Board ('IASB') en de International Financial Reporting Interpretations Committee ('IFRIC'), voor zover van toepassing op de activiteiten van de Groep en effectief op boekjaren aanvangend vanaf 1 januari 2016.
Nieuwe of gewijzigde standaarden en interpretaties die van kracht zijn voor het boekjaar dat een aanvang neemt op 1 januari 2016
Volgende door het IASB gewijzigde standaarden en door het IFRIC uitgegeven interpretaties zijn van toepassing in de huidige periode maar hebben geen materiële impact op de presentatie, de toelichting of de resultaten van de vennootschap: IFRS 14 Regulatory Deferral Accounts (1/1/2016); Amendments to IFRS 11 Joint Arrangements - Accounting for Acquisitions of Interests in Joint Operations (1/1/2016); Amendments to IAS 16 and IAS 38 Property, Plant and Equipment and Intangible Assets – Clarification of Acceptable Methods of Depreciation and Amortisation (1/1/2016); Amendments to IAS 16 and IAS 41 Agriculture: Bearer Plants (1/1/2016); Annual Improvements to IFRSs (2012-2014) (1/1/2016); Amendments to IFRS 10, IFRS 12 and IAS 28 Investment Entities: Applying the Consolidation Exception (1/1/2016); Amendments to IAS 1 Presentation of Financial Statements – Disclosure Initiative (1/1/2016); Amendments to IAS 27 Separate Financial Statements - Equity Method (1/1/2016).
Gepubliceerde standaarden en interpretaties, die nog niet van toepassing zijn in 2016
De volgende wijzigingen die vanaf volgend jaar of later van toepassing zijn, worden verwacht geen materiële impact te hebben op de presentatie, de toelichting of de resultaten van de GVV: IFRS 9 Financial Instruments and subsequent amendments (1/1/2018); IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers (1/1/2018); IFRS 16 Leases (1/1/2019); IAS 7 Statement of cash flows - Amendments as result of the Disclosure initiative (1/1/2017); IAS 12 Income Taxes - Amendments regarding the recognition of deferred tax assets for unrealised losses (1/1/2017); Amendments resulting from Annual Improvements 2014–2016 Cycle (removing short-term exemptions) (1/1/2018).
De geconsolideerde jaarrekening wordt uitgedrukt in duizenden €, afgerond naar het dichtstbijzijnde duizendtal. De geconsolideerde jaarrekening wordt vóór winstverdeling opgesteld.
De boekhoudprincipes worden consistent toegepast.
Dochterondernemingen
Een dochteronderneming is een entiteit waarover een andere entiteit de zeggenschap (exclusief of gezamenlijk) heeft. Zeggenschap is de macht
hebben over de entiteit, de rechten hebben op de veranderlijke opbrengsten uit hoofde van de betrokkenheid bij de entiteit en over de mogelijkheid beschikken de macht over de entiteit te gebruiken om de omvang van de opbrengsten te beïnvloeden. De jaarrekening van een dochteronderneming wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening volgens de integrale consolidatiemethode vanaf het ontstaan tot het verdwijnen van de zeggenschap. Indien nodig worden de grondslagen voor financiële verslaggeving van de dochterondernemingen gewijzigd om te komen tot consistente grondslagen binnen de Groep. De verslagperiode van de dochteronderneming komt overeen met deze van de moedermaatschappij.
Alle transacties tussen de groepsondernemingen, saldi en niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties tussen ondernemingen van de Groep worden bij opmaak van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd. De lijst van dochterondernemingen is in Toelichting 21 opgenomen.
Wanneer de Groep zeggenschap verkrijgt over een geïntegreerde combinatie van activiteiten en activa die overeenstemmen met de definitie van bedrijf overeenkomstig IFRS 3 – Bedrijfscombinaties, worden activa, verplichtingen en alle voorwaardelijke verplichtingen van het aangeschafte bedrijf, apart opgenomen aan reële waarde op de aanschaffingsdatum. De goodwill vertegenwoordigt de positieve variatie tussen enerzijds de som van de aanschaffingswaarde, het voormalig aangehouden belang in de entiteit die voorheen niet gecontroleerd was (indien van toepassing) en de erkende minderheidsbelangen (indien van toepassing) en anderzijds de reële waarde van de aangeschafte netto-activa. Indien dit verschil negatief is ("negatieve goodwill"), wordt het onmiddellijk opgenomen in het resultaat na bevestiging van de waarden. Alle transactiekosten worden onmiddellijk ten laste genomen en vormen geen onderdeel van de bepaling van de aanschaffingswaarde.
Overeenkomstig IFRS 3, kan de goodwill bepaald worden op voorlopige basis op de aanschaffingsdatum en aangepast worden binnen de 12 volgende maanden.
Na zijn eerste opname, wordt de goodwill niet afgeschreven maar onderworpen aan een waardeverminderingtest (impairment test) die ten minste elk jaar wordt uitgevoerd voor kasstroomgenererende entiteiten waaraan de goodwill was toegekend. Indien de boekwaarde van een kasstroomgenererende entiteit haar gebruikswaarde overschrijdt, wordt de daaruit voortvloeiende waardevermindering opgenomen in het resultaat en eerst toegewezen als vermindering van de eventuele goodwill en dan toegewezen aan de andere activa van de entiteit, in verhouding tot
hun boekwaarde. Een waardeverminderingsverlies geboekt op goodwill wordt niet teruggeboekt tijdens een volgende jaar.
In het geval van de verkoop of in het geval van verlies van controle bij een gedeeltelijke verkoop van een dochteronderneming, wordt het bedrag van de goodwill dat is toegekend aan deze entiteit inbegrepen in de bepaling van het resultaat op de verkoop.
Wanneer de Groep een bijkomend belang verwerft in een dochteronderneming die voorheen reeds gecontroleerd werd of wanneer de Groep een deel van een belang in een dochteronderneming verkoopt zonder de controle te verliezen, wordt de goodwill erkend op het moment van het verwerven van controle niet beïnvloed. De transactie met de minderheidsbelangen beïnvloedt de overgedragen resultaten van de Groep.
Transacties in vreemde valuta worden tegen de wisselkoers geldig op de transactiedatum geboekt. Monetaire activa en verplichtingen in vreemde valuta worden gewaardeerd aan de slotkoers van kracht op balansdatum. Wisselkoersverschillen die voortvloeien uit transacties in vreemde valuta en uit omzetting van monetaire activa en verplichtingen in vreemde valuta, worden in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarin ze zich voordoen. Niet monetaire activa en verplichtingen in vreemde valuta worden tegen de wisselkoers geldig op de transactiedatum omgezet.
Opbrengsten worden gewaardeerd tegen de reële waarde van de vergoeding die is ontvangen of waarop recht is verkregen. Opbrengsten worden slechts opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen zullen toekomen aan de entiteit en met voldoende zekerheid kunnen worden bepaald.
De huurinkomsten, de ontvangen operationele leasebetalingen en de andere inkomsten en kosten worden in de resultatenrekening opgenomen in de perioden waarop ze betrekking hebben.
De huurkortingen en –voordelen (incentives) worden gespreid over de periode die loopt vanaf de aanvang van de huurovereenkomst tot de eerstvolgende opzegmogelijkheid van een contract.
De vergoedingen ontvangen voor vroegtijdig verbroken huurcontracten worden onmiddellijk in resultaat genomen in de periode waarin ze definitief verworven zijn.
De kosten worden gewaardeerd tegen de reële waarde van de vergoeding die is betaald of die
verschuldigd is en worden in de resultatenrekening opgenomen in de perioden waarop ze betrekking hebben.
Het resultaat als gevolg van de verkoop van vastgoedbeleggingen is gelijk aan het verschil tussen de verkoopprijs en de boekwaarde (i.e. de reële waarde bepaald door de vastgoeddeskundige op het einde van het vorige boekjaar), verminderd met de verkoopkosten.
De variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen zijn gelijk aan het verschil tussen de huidige boekwaarde en de vorige reële waarde (zoals geschat door de onafhankelijke vastgoed-deskundige). Dergelijke vergelijking gebeurt minstens vier maal per jaar voor de hele portefeuille van vastgoedbeleggingen. Bewegingen in de reële waarde van het vastgoed worden in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarin ze ontstaan.
Het financieel resultaat bestaat uit de interestkosten op leningen en bijkomende financieringskosten, verminderd met de opbrengsten van beleggingen.
De belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de over de verslagperiode en vorige verslagperioden verschuldigde en verrekenbare belastingen, de uitgestelde belastingen alsmede de verschuldigde exit taks. De belastinglast wordt in de resultatenrekening opgenomen tenzij ze betrekking heeft op elementen die onmiddellijk in het eigen vermogen worden opgenomen. In dit laatste geval wordt ook de belasting ten laste van het eigen vermogen genomen.
Voor de berekening van de belasting op de fiscale winst van het jaar worden de op het ogenblik van afsluiting van kracht zijnde belastingtarieven gebruikt.
Voorheffingen op het dividend worden opgenomen in het eigen vermogen als een deel van het dividend tot het ogenblik dat ze ter betaling worden gesteld.
De exit taks, verschuldigd door vennootschappen die door de vastgoedvennootschap overgenomen worden, komen in mindering van de vastgestelde herwaarderingsmeerwaarde bij fusie en worden opgenomen als verplichting.
Belastingvorderingen en –verplichtingen worden gewaardeerd tegen het belastingtarief geldig in de periode waarop ze betrekking hebben.
Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden geboekt op basis van de schuldmethode ('liability methode') voor alle tijdelijke verschillen tussen de belastbare basis en de boekwaarde voor financiële rapporteringdoeleinden en dit zowel voor activa als verplichtingen. Uitgestelde belastingvorderingen worden slechts erkend indien het waarschijnlijk is dat er belastbare winsten zullen zijn waartegen de uitgestelde belastingvordering kan worden afgezet.
IFRIC 21 – Levies (van toepassing vanaf 1/7/2014) geeft aan in welke omstandigheden een heffing opgelegd door de overheid moet worden geboekt in overeenstemming met IAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets. Deze interpretatie heeft geen belangrijke invloed op de geconsolideerde jaarrekening van de Groep maar beïnvloedt wel de evolutie van het resultaat tijdens het boekjaar door het moment van erkenning van de onroerende voorheffing: met de toepassing van IFRIC 21 wordt de onroerende voorheffing volledig als schuld en kost erkend op 1 januari van elk boekjaar en wordt tevens de doorrekening van deze onroerende voorheffing aan de huurders en de recuperatie van onroerende voorheffing op leegstaande panden bij de overheid volledig als vordering en opbrengst erkend op 1 januari van elk boekjaar. De netto impact op de resultatenrekening blijft aldus beperkt tot de niet doorrekenbare / recupereerbare onroerende voorheffing die op 1 januari erkend wordt als kost in de plaats van gespreid over het boekjaar.
Het gewoon nettoresultaat per aandeel wordt berekend door het nettoresultaat zoals blijkt uit de resultatenrekening, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande gewone aandelen (i.e. het totaal aantal uitgegeven aandelen min de eigen aandelen) gedurende het boekjaar.
Voor de berekening van het verwaterd nettoresultaat per aandeel wordt het nettoresultaat dat aan de gewone aandeelhouders toekomt en het gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen aangepast voor het effect van potentiële gewone aandelen die tot verwatering leiden.
Immateriële vaste activa worden opgenomen tegen kostprijs, verminderd met de eventuele geaccumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen, als het waarschijnlijk is dat de verwachte toekomstige economische voordelen die kunnen worden toegerekend aan het actief naar de entiteit zullen vloeien en dat de kostprijs van het actief betrouwbaar kan worden bepaald. Immateriële activa worden lineair afgeschreven over hun verwachte gebruiksduur. De afschrijvingsperiodes worden tenminste aan het einde van elk boekjaar herzien.
Vastgoedbeleggingen omvatten alle gebouwen en terreinen die verhuurbaar zijn en (geheel of gedeeltelijk) huurinkomsten genereren, met inbegrip van de gebouwen waar een beperkt gedeelte wordt aangehouden voor eigen gebruik.
De eerste opname in de balans gebeurt aan de aanschaffingswaarde met inbegrip van transactiekosten zoals professionele erelonen, wettelijke diensten, registratierechten en andere overdrachtsbelastingen. Ook de exit taks, verschuldigd door vennootschappen die door de vastgoedvennootschap worden opgeslorpt, maakt deel uit van de aanschaffingswaarde.
De commissielonen betreffende de aankopen van gebouwen worden beschouwd als bijkomende kosten van die aankopen en worden toegevoegd aan de aanschaffingswaarde.
Indien de aankoop gebeurt via de verwerving van de aandelen van een vastgoedvennootschap, via de inbreng in natura van een gebouw tegen uitgifte van nieuwe aandelen of via de fusie door overname van een vastgoedvennootschap, worden de aktekosten, audit- en consultingkosten, wederbeleggingsvergoedingen en handlichtingskosten van de financieringen van de opgeslorpte vennootschappen en andere fusiekosten eveneens geactiveerd.
Na initiële opname worden vastgoedbeleggingen gewaardeerd aan reële waarde (fair value) in overeenstemming met IAS 40. De reële waarde is gelijk aan het bedrag waaraan een gebouw zou kunnen worden geruild tussen goed geïnformeerde partijen, instemmend en handelend in omstandigheden van normale concurrentie. Vanuit het standpunt van de verkoper moet zij worden begrepen mits aftrek van de registratierechten. Aldus wordt de reële waarde verkregen door van de investeringswaarde een aangepaste quotiteit van de registratierechten af te trekken:
• De investeringswaarde is de prijs waartegen de site waarschijnlijk zal verhandeld worden tussen kopers en verkopers die goed geïnformeerd zijn in afwezigheid van informatie-asymmetrieën en die een dergelijke verrichting wensen te realiseren, zonder dat er rekening wordt gehouden met enige bijzondere overeenkomst tussen hen. Deze waarde is de investeringswaarde wanneer deze overeenkomt met de totale door de koper te betalen prijs, vermeerderd met de eventuele registratierechten of BTW als het om een aankoop gaat die aan de BTW is onderworpen.
• Aangaande de omvang van de registratierechten publiceerde de Belgische Vereniging van Asset Managers (BEAMA) op 8 februari 2006 een persbericht dienaangaande (zie www.beama.be – publicaties – persberichten: "Eerste toepassing van de IFRS boekhoudregels").
Een groep van onafhankelijke vastgoeddeskundigen, die de periodieke waardering van de gebouwen van GVV's uitvoeren, oordeelden dat voor transacties m.b.t. gebouwen in België met een globale waarde lager dan € 2,5 miljoen, rekening moet worden gehouden met de registratierechten van 10,0% tot 12,5% naargelang het gewest waar deze goederen zich bevinden. Voor transacties m.b.t. gebouwen met een globale waarde hoger dan € 2,5 miljoen en gezien de waaier van methodes van eigendomsoverdracht die in België worden gebruikt, hebben diezelfde deskundigen - op basis van een representatief staal van 220 transacties die in de markt tussen 2002 en 2005 werden gerealiseerd en die in totaal € 6,0 miljard vertegenwoordigen - het gewogen gemiddelde van de rechten gewaardeerd op 2,5%.
Op dat moment werd eveneens beslist dat dit percentage per schijf van 0,5% zou herzien worden. In de loop van 2016 heeft een panel van vastgoeddeskundigen1 en de BE-REIT vereniging2 gezamenlijk beslist om deze berekening te actualiseren in overeenstemming met de methodologie die toegepast werd in 2006. Het werkelijke globale effect is berekend van transacties uitgevoerd door institutionele partijen en vennootschappen. De analyse omvat 305 grotere of institutionele transacties van meer dan € 2,5 miljoen over de periode 2013, 2014, 2015 en Q1 2016. In volume beslaan de geanalyseerde transacties meer dan 70% (€ 8,2 miljard) van het geschatte totale investeringsvolume in die periode. Het panel van vastgoeddeskundigen heeft besloten dat de drempel van 0,5% niet overschreden werd. Bijgevolg zal het percentage van 2,5% gehandhaafd blijven. Het percentage zal elke 5 jaar herbekeken worden of in geval de fiscale context aanzienlijk zou veranderen. Het percentage zal enkel aangepast worden als de drempel van 0,5% overschreden wordt.
In concreto betekent het dat de reële waarde van de vastgoedbeleggingen gelijk is aan de investeringswaarde gedeeld door 1,025 (voor gebouwen met een waarde hoger dan € 2,5 miljoen) of de investeringswaarde gedeeld door 1,10/1,125 (voor gebouwen met een waarde lager dan € 2,5 miljoen).
Het verschil tussen de reële waarde van het vastgoed en de investeringswaarde van het vastgoed zoals bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen, wordt bij het verwerven van het vastgoed geboekt in de resultatenrekening in de rubriek XVIII. "Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen."
Na de goedkeuring van de resultaatverwerking door de algemene vergadering van aandeelhouders (in april van het volgende boekjaar) wordt dit verschil tussen de reële waarde van het vastgoed en de investeringswaarde van het vastgoed toegewezen aan de reserve "c. Reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en –kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen" in het eigen vermogen.
Vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen aan investeringswaarde. De vastgoedbeleggingen worden hiervoor trimestrieel gewaardeerd op basis van contante waarde van markthuren en/of effectieve huurinkomsten, desgevallend na aftrek van verbonden kosten in overeenstemming met de International Valuation Standards 2001 opgesteld door het International Valuation Standards Committee. Waarderingen worden opgesteld door het actualiseren van de jaarlijkse nettohuur ontvangen van de huurders, verminderd met de verbonden kosten. De actualisatie gebeurt op basis van de yield facto die afhankelijk is van het inherente risico van het betrokken pand.
Winsten of verliezen die voortvloeien uit de variatie in de reële waarde van een vastgoedbelegging worden opgenomen in de resultatenrekening in de rubriek XVIII. "Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen" in de periode waarin ze ontstaan en worden bij de winstverdeling in het daaropvolgende jaar toegewezen aan de reserve "b. Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed". Bij deze toewijzing wordt binnen deze reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed het onderscheid gemaakt tussen de variaties in de investeringswaarde van het vastgoed en de geschatte mutatierechten bij hypothetische vervreemding zodat deze laatste rubriek steeds overeenkomt met het verschil tussen de investeringswaarde van het vastgoed en de reële waarde van het vastgoed.
Bij verkoop van een vastgoedbelegging worden de gerealiseerde winsten of verliezen op de verkoop opgenomen in de resultatenrekening van de verslagperiode onder de rubriek "Resultaat verkoop vastgoedbeleggingen". De mutatierechten worden in de resultatenrekening tegengeboekt bij verkoop. Commissies betaald aan makelaars bij het verkopen van gebouwen en verplichtingen aangegaan naar aanleiding van transacties worden in mindering gebracht van de verkregen verkoopsprijs om de gerealiseerde winst of verlies te bepalen.
Tot en met boekjaar 2016 werden deze gerealiseerde winsten of verliezen toegewezen aan de reserve "b. Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed" bij de resultaatsbestemming van het daaropvolgende jaar. Bij deze toewijzing werd binnen deze reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed het onderscheid gemaakt tussen de variaties in de investeringswaarde van het vastgoed en de geschatte mutatierechten bij hypothetische vervreemding zodat deze laatste rubriek steeds overeenkomt met het verschil tussen de investeringswaarde van het vastgoed en de reële waarde van het vastgoed.
Vanaf boekjaar 2017 zullen bij de resultaatsbestemming (winstverdeling over boekjaar 2016) deze gerealiseerde winsten of verliezen op de verkoop van vastgoedbeleggingen ten opzichte van de originele aanschaffingswaarde van die vastgoedbeleggingen overgeboekt worden naar de rubriek "m. Andere reserves". Op deze wijze worden de gerealiseerde winsten of verliezen op de verkoop van vastgoedbeleggingen beschouwd als beschikbare reserves i.p.v. onbeschikbare reserves.
Activa bestemd voor verkoop betreft onroerende goederen waarvan de boekwaarde zal worden gerealiseerd door desinvestering en niet door het voortgezet gebruik ervan. De gebouwen bestemd voor verkoop worden gewaardeerd conform IAS 40 aan reële waarde.
De vaste activa onder zeggenschap van de entiteit die niet aan de definitie van een vastgoedbelegging voldoen, worden geclassificeerd als "Andere materiële vaste activa".
De andere materiële vaste activa worden initieel opgenomen tegen kostprijs en daarna gewaardeerd in overeenstemming met het kostprijsmodel.
Bijkomende kosten worden slechts geactiveerd indien de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het materieel vast actief toenemen.
Andere materiële vaste activa worden afschreven op basis van de lineaire afschrijvingsmethode. De afschrijving vangt aan op het moment dat het actief klaar is voor gebruik zoals voorzien door het management. De volgende percentages zijn van toepassing op jaarbasis:
| • | installaties, machines en uitrusting | 20% |
|---|---|---|
| • | meubilair en rollend materieel | 25% |
| • | informaticamaterieel | 33% |
| • | vastgoed voor eigen gebruik | |
| • terreinen |
0% | |
| • gebouwen |
5% | |
| • | andere materiële vaste activa | 16% |
Indien er indicaties zijn dat een actief mogelijk een bijzonder waardeverminderingsverlies heeft ondergaan, wordt de boekwaarde vergeleken met de realiseerbare waarde. Indien de boekwaarde hoger is dan de realiseerbare waarde wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies opgenomen.
Op het ogenblik van de verkoop of van de buitengebruikstelling van materiële vaste activa wordt de boekwaarde niet langer opgenomen in de balans en wordt de winst of het verlies in de resultatenrekening opgenomen.
De boekwaarde van de activa van de onderneming wordt periodiek geanalyseerd om te onderzoeken of er een aanleiding tot waardeverminderingen bestaat. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de resultatenrekening opgenomen als de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde.
Handelsvorderingen worden initieel geboekt aan reële waarde, en worden vervolgens gewaardeerd aan de geamortiseerde kostprijs berekend op basis van de effectieve-rentemethode. Passende bijzondere waardeverminderingsverliezen worden opgenomen in de resultatenrekening voor geschatte niet-realiseerbare bedragen indien er objectieve aanwijzingen zijn dat er een bijzonder waardeverminderingsverlies is opgetreden. Het verliesbedrag wordt bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van toekomstige, geschatte kasstromen contant gemaakt tegen de oorspronkelijk effectieve rentevoet bij de eerste opname.
Beleggingen worden opgenomen of niet langer opgenomen op de transactiedatum indien de in- of verkoop van de belegging gebonden is aan een contract waarvan de voorwaarden de levering van het actief voorschrijven binnen de termijn die op de desbetreffende markt algemeen voorgeschreven of overeengekomen is. Initieel worden zij gewaardeerd aan de reële waarde, vermeerderd met de direct toerekenbare transactiekosten.
Schuldbewijzen waarvan de Groep stellig voornemens is en in staat is ze aan te houden tot het einde van de looptijd (tot einde looptijd aangehouden schuldbewijzen) worden gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs berekend met behulp van de effectieve-rentemethode en verminderd met de eventuele afboekingen wegens bijzondere waardeverminderingsverliezen ten einde rekening te houden met niet-realiseerbare bedragen. Dergelijke bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de resultatenrekening opgenomen als en alleen als er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingsverliezen. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden teruggenomen in volgende periodes wanneer de stijging in de realiseerbare waarde objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die na de afboeking plaatsvond. De terugname kan niet de geamortiseerde kostprijs overtreffen zoals deze zou zijn geweest als de bijzondere waardevermindering niet was opgenomen.
Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten contanten, direct opvraagbare deposito's en andere kortlopende, uiterst liquide beleggingen die onmiddellijk kunnen worden omgezet in geldmiddelen waarvan het bedrag gekend is en die geen materieel risico van waardevermindering in zich dragen.
Financiële verplichtingen en eigen-vermogensinstrumenten uitgegeven door de Groep worden geclassificeerd op basis van de economische realiteit van de contractuele afspraken en de definities van een financiële verplichting en een eigen-vermogensinstrument. Een eigen-vermogensinstrument is elk contract dat het overblijvende belang omvat in de activa van de Groep, na aftrek van alle verplichtingen. De grondslagen voor financiële verslaggeving met betrekking tot specifieke financiële verplichtingen en eigen-vermogensinstrumenten worden hieronder beschreven.
Interestdragende bankleningen en kredietoverschrijdingen worden initieel gewaardeerd aan reële waarde en worden vervolgens gewaardeerd volgens de geamortiseerde kostprijs berekend op basis van de effectieve-rentemethode. Elk verschil tussen de ontvangsten (na transactiekosten) en de vereffening of aflossing van een lening wordt opgenomen over de leningstermijn en dit in overeenstemming met de grondslagen voor financiële verslaggeving met betrekking tot financieringskosten, die toegepast worden door de Groep.
Handelsschulden worden initieel gewaardeerd aan reële waarde en worden vervolgens gewaardeerd volgens de geamortiseerde kostprijs berekend op basis van de effectieve-rentemethode.
Eigen-vermogensinstrumenten uitgegeven door de onderneming, worden opgenomen voor het bedrag van de ontvangen sommen (na aftrek van direct toewijsbare uitgiftekosten).
De Groep gebruikt derivaten teneinde risico's te beperken met betrekking tot ongunstige schommelingen van interestvoeten die voortvloeien uit de operationele, financiële en investeringsactiviteiten. De Groep gebruikt deze instrumenten niet voor speculatieve doeleinden en houdt geen derivaten aan en geeft geen derivaten uit voor handelsdoeleinden (trading).
Derivaten worden niet geclassificeerd als afdekkingstransacties omdat ze aan de IAS 39 maatstaf niet beantwoorden. Ze worden initieel
Wanneer eigen aandelen ingekocht worden, wordt dit bedrag inclusief direct toerekenbare kosten, geboekt in mindering van het eigen vermogen.
Een voorziening is een verplichting van een onzekere omvang of een onzeker tijdstip. Het bedrag dat wordt opgenomen is de beste schatting van de uitgaven die vereist zijn om de bestaande verplichting op balansdatum af te wikkelen.
Voorzieningen worden slechts opgenomen als er een bestaande (in rechte afdwingbare of feitelijke) verplichting ontstaat ten gevolge van gebeurtenissen uit het verleden, die waarschijnlijk zal leiden tot een uitstroom van middelen en waarbij het bedrag van de verplichting op een betrouwbare wijze kan worden geschat.
Bijdragen aan het groepsverzekeringscontract van het type "toegezegde bijdrage" worden opgenomen als een last van de verslagperiode waarin de gerelateerde prestaties worden verricht door de werknemers. Volgens de wet dient de werkgever een minimale rente te garanderen waarbij de vennootschap de verplichting heeft bijkomende bijdragen te betalen indien het pensioenfonds niet over voldoende activa zou beschikken om de pensioenen van alle werknemers te betalen met betrekking tot de diensten die zij hebben geleverd.
Dividenden maken deel uit van de reserves tot wanneer de algemene vergadering van aandeelhouders de dividenden toekent. Dividenden worden bijgevolg erkend als een verplichting in de jaarrekening in de periode waarin de dividenduitkering goedgekeurd wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders.
Gebeurtenissen na balansdatum zijn gebeurtenissen, zowel gunstige als ongunstige, die plaatsvinden tussen de balansdatum en de datum waarop de jaarrekening wordt goedgekeurd voor uitgifte. Voor gebeurtenissen die informatie verstrekken over de feitelijke situatie op balansdatum wordt het resultaat in de resultatenrekening verwerkt.
De reële waarde van de vastgoedbeleggingen van Intervest wordt driemaandelijks gewaardeerd door onafhankelijke vastgoeddeskundigen. Deze waardering van de vastgoeddeskundigen is bedoeld om de marktwaarde van een gebouw te bepalen op een bepaalde datum in functie van de evolutie van de markt en de kenmerken van de desbetreffende gebouwen. De vastgoeddeskundigen hanteren de principes beschreven in het hoofdstuk "Waardering van de portefeuille door de vastgoeddeskundigen" in het Vastgoedverslag en in "Toelichting 13. Vaste activa: vastgoedbeleggingen" van het Financieel verslag. De vastgoedportefeuille wordt in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen tegen de reële waarde die door de vastgoeddeskundigen wordt bepaald.
De reële waarde van de financiële derivaten van Intervest wordt driemaandelijks geschat door de emitterende financiële instelling. Een uitgebreide beschrijving bevindt zich in "Toelichting 18. Financiële instrumenten" in het Financieel verslag.
De vennootschap is op heden verwikkeld, en kan in de toekomst verwikkeld zijn, in gerechtelijke procedures. Intervest is op 31 december 2016 betrokken bij een procedure voor het Hof van Beroep te Antwerpen, fiscale kamer, alsmede in bezwaarprocedures voor de gewestelijke directeur van het controlecentrum grote ondernemingen met betrekking tot aanrekening van de exit taks aanslagjaar 1999 speciaal (zie Toelichting 23. Voorwaardelijke rechten en verplichtingen" in het Financieel verslag"). De vennootschap is van oordeel dat deze procedure geen belangrijke weerslag zal hebben op de resultaten van de vennootschap.
De twee bedrijfssegmenten omvatten de volgende activiteiten.
De categorie "corporate" omvat alle niet aan een segment toewijsbare vaste kosten die op groepsniveau gedragen worden.
| BEDRIJFS SEGMENTERING |
Kantoren | Logistiek vastgoed | Corporate | TOTAAL | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden € | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 |
| Huurinkomsten | 23.740 | 25.112 | 21.540 | 21.035 | 45.280 | 46.147 | ||
| Met verhuur verbonden kosten |
-31 | 17 | -126 | 13 | -157 | 30 | ||
| Nettohuurresultaat | 23.709 | 25.129 | 21.414 | 21.048 | 45.123 | 46.177 | ||
| Met beheer verbonden kosten en opbrengsten |
402 | 2.685 | 88 | 163 | 490 | 2.848 | ||
| Vastgoedresultaat | 24.111 | 27.814 | 21.502 | 21.211 | 45.613 | 49.025 | ||
| Operationeel resultaat vóór resultaat op portefeuille |
20.955 | 24.238 | 19.284 | 19.562 | -2.013 | -1.718 | 38.226 | 42.082 |
| Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen |
-11.296 | 172 | -1.502 | -47 | -12.798 | 125 | ||
| Variaties in de reële waarde van vastgoed beleggingen |
-1.354 | -9.347 | 3.779 | 4.000 | 2.425 | -5.347 | ||
| Ander portefeuille resultaat |
195 | -714 | 168 | 471 | 363 | -243 | ||
| Operationeel resultaat van het segment |
8.500 | 14.349 | 21.729 | 23.986 | -2.013 | -1.718 | 28.216 | 36.617 |
| Financieel resultaat | -7.600 | -10.355 | -7.600 | -10.355 | ||||
| Belastingen | -34 | -310 | -34 | -310 | ||||
| NETTORESULTAAT | 8.500 | 14.349 | 21.729 | 23.986 | -9.647 | -12.383 | 20.582 | 25.952 |
Voor de beschrijving van de risicospreiding naar de huurders per segment wordt verwezen naar het Vastgoedverslag.
| BEDRIJFSSEGMENTERING | Kantoren | Logistiek vastgoed | TOTAAL | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden € | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 |
| Reële waarde van het vastgoed | 301.926 | 326.371 | 309.018 | 308.045 | 610.944 | 634.416 |
| Investeringen tijdens het boekjaar (reële waarde) |
3.824 | 2.752 | 2.678 | 1.094 | 6.502 | 3.846 |
| Verwerving van vastgoedbeleggingen | 7.319 | 0 | 0 | 0 | 7.319 | 0 |
| Verwerving van aandelen van vast goedvennootschappen |
0 | 0 | 0 | 30.107 | 0 | 30.107 |
| Desinvesteringen tijdens het boekjaar (reële waarde) |
34.234 | 0 | 5.484 | 3.666 | 39.718 | 3.666 |
| Investeringswaarde van het vastgoed | 309.474 | 334.530 | 316.743 | 315.746 | 626.217 | 650.276 |
| Totaal verhuurbare oppervlakte (m²) | 208.716 | 229.669 | 496.352 | 487.404 | 705.068 | 717.073 |
| Bezettingsgraad (%) | 86% | 85% | 96% | 95% | 91% | 90% |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Huur | 47.688 | 48.960 |
| Gegarandeerde inkomsten | 0 | 0 |
| Huurkortingen | -2.695 | -3.100 |
| Huurvoordelen ('incentives') | -36 | -42 |
| Vergoedingen voor vroegtijdig verbroken huurcontracten | 323 | 329 |
| Totaal huurinkomsten | 45.280 | 46.147 |
De huurinkomsten bevatten huren, inkomsten van operationele leaseovereenkomsten en opbrengsten die hier direct verband mee houden zoals verleende huurgaranties door promotoren en vergoedingen voor vroegtijdig verbroken huurcontracten, verminderd met de toegekende huurkortingen en huurvoordelen (incentives). De huurkortingen en huurvoordelen worden gespreid over de periode die loopt vanaf de aanvang van de huurovereenkomst tot de eerstvolgende opzegmogelijkheid van het huurcontract door de huurder.
De huurinkomsten van Intervest zijn verspreid over 183 verschillende huurders wat het debiteurenrisico beperkt en de stabiliteit van de inkomsten bevordert. De tien belangrijkste huurders maken 42% (45% in 2015) van de jaarhuur uit, zijn vaak vooraanstaande bedrijven in hun sector en maken vaak deel uit van internationale concerns. De belangrijkste huurder, die tot het kantoorsegment behoort, vertegenwoordigt op 31 december 2016 7% van de jaarhuur (8% in 2015). In 2016 zijn er 3 huurders waarvan de jaarhuur op individuele basis meer dan 5% vertegenwoordigt van de totale jaarhuur van Intervest (4 huurders in 2015). Voor meer toelichting van de belangrijkste huurders wordt verwezen naar het Vastgoedverslag - Risicospreiding naar huurders.
Voor het boekjaar 2016 bedragen de huurinkomsten van Intervest € 45,3 miljoen en zijn hiermee met 2% verminderd ten opzichte van het boekjaar 2015 (€ 46,1 miljoen). De afname met € 0,9 miljoen volgt voornamelijk uit de heroriëntering van de kantorenportefeuille die geleid heeft tot de desinvestering van een portefeuille van vijf niet-strategische gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016. Deze desinvestering heeft gezorgd voor een afname van de huurinkomsten van de vennootschap met € 1,5 miljoen in 2016. Deze daling is deels gecompenseerd door nieuwe investeringen in vastgoedbeleggingen en indexaties van bestaande huurovereenkomsten.
Bij het afsluiten van nieuwe huurovereenkomsten in het boekjaar 2016 is bij 91% van de contractwaarde een huurkorting toegekend (81% in 2015) van gemiddeld 8% van de jaarlijkse huurinkomsten (11% in 2015).
Ook wordt veelal bedongen dat de huurder de huurkortingen geheel of gedeeltelijk dient terug te betalen indien hij het contract zou verbreken bij de eerste break van de overeenkomst.
Bij het uitbreiden en/of verlengen van een huurcontract is in het boekjaar 2016 gemiddeld bij 23% van de contractwaarde een huurkorting toegekend (71% in 2015). Deze huurkorting bedraagt gemiddeld 2% van de jaarlijkse huurinkomsten (11% in 2015).
De contante waarde van de toekomstige minimum huurinkomsten tot aan de eerste vervaldag van de niet-opzegbare contracten heeft onderstaande inningstermijnen:
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Vorderingen met een resterende looptijd van: | ||
| Hoogstens één jaar | 42.449 | 45.399 |
| Tussen één en vijf jaar | 97.969 | 100.410 |
| Meer dan vijf jaar | 28.965 | 31.788 |
| Totaal van de toekomstige minimum huurinkomsten | 169.383 | 177.597 |
De daling van de toekomstige minimum huurinkomsten met € 8 miljoen ten opzichte van 31 december 2015 is voornamelijk het gevolg van de desinvestering van een portefeuille van vijf niet-strategische gebouwen.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Te betalen huur op gehuurde activa en erfpachtvergoedingen | -21 | -21 |
| Waardeverminderingen op handelsvorderingen | -136 | -14 |
| Terugnemingen van waardeverminderingen op handelsvorderingen | 0 | 65 |
| Totaal met verhuur verbonden kosten | -157 | 30 |
De verliezen op huurvorderingen (met recuperatie) vertegenwoordigen voor de periode 2007-2016 slechts 0,1% van de totale omzet. Een sterke verslechtering van de algemene economische conjunctuur kan de verliezen op huurvorderingen vergroten. De vastgoedvennootschap beperkt dit risico door middel van huurwaarborgen en bankgaranties van de huurders. Het eventuele faillissement van een belangrijke huurder kan voor de vennootschap een aanzienlijk verlies vertegenwoordigen, evenals een onverwachte huurleegstand en zelfs een herverhuring van de vrijgekomen oppervlakte tegen een prijs die lager is dan de prijs van het niet-gerespecteerde contract.
De met verhuur verbonden kosten betreffen voornamelijk de waardeverminderingen en terugnemingen van waardeverminderingen op handelsvorderingen die in het resultaat genomen worden indien de boekwaarde hoger is dan de geschatte realisatiewaarde. Deze rubriek bevat ook de kosten voor de huur van terreinen en gebouwen door de vennootschap voor verdere verhuring aan haar huurders.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Verkregen vergoedingen op huurschade | 119 | 2.579 |
| Andere | 564 | 604 |
| Ontvangen beheersvergoedingen van huurders | 564 | 604 |
| Totaal recuperatie van vastgoedkosten | 683 | 3.183 |
De recuperatie van de vastgoedkosten betreft voornamelijk de inresultaatname van schadevergoedingen ontvangen van huurders voor huurschade bij het verlaten van de gehuurde ruimten alsook de beheersvergoeding die de Groep ontvangt van haar huurders voor het beheer van de verhuurde gebouwen en de doorrekening van de huurlasten aan de huurders, zoals weergegeven in onderstaande tabellen.
Recuperatie van huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen
| Totaal recuperatie van huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
7.880 | 9.388 |
|---|---|---|
| Recuperatie van voorheffingen en belastingen op verhuurde gebouwen | 3.714 | 4.087 |
| Recuperatie van huurlasten gedragen door de eigenaar | 4.166 | 5.301 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
Huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Huurlasten gedragen door de eigenaar | -4.166 | -5.301 |
| Voorheffingen en belastingen op verhuurde gebouwen | -3.714 | -4.087 |
| Totaal huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
-7.880 | -9.388 |
| Totaal saldo van gerecupereerde huurlasten en belastingen | 0 | 0 |
De huurlasten en belastingen op verhuurde gebouwen en de recuperatie van deze lasten betreffen kosten die volgens de wet of volgens de gebruiken ten laste vallen van de huurder of lessee.
Deze kosten omvatten voornamelijk onroerende voorheffing, elektriciteit, water, schoonmaak, onderhoud van ramen en vensters, technisch onderhoud, groenonderhoud, enz. De eigenaar staat zelf in voor het beheer van de gebouwen (kantoorgebouwen) of heeft dit uitbesteed aan externe vastgoedbeheerders (voor Mechelen Campus).
De eigenaar zal deze kosten overeenkomstig de contractuele afspraken met de huurder wel of niet aan hem doorrekenen. De afrekening gebeurt op halfjaarbasis (met uitzondering van enkele kantoorgebouwen waar de afrekening op kwartaalbasis plaatsvindt). Gedurende het boekjaar worden voorschotten gefactureerd aan de huurders.
De afname van de huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen is voornamelijk het gevolg van de desinvestering van vijf panden in de Brusselse periferie in juni 2016.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Ontvangen coördinatievergoedingen turnkey solutions | 22 | 32 |
| Kosten en opbrengsten m.b.t. uitbating RE:flex | -41 | -87 |
| Andere | 238 | 129 |
| Totaal andere met verhuur verbonden opbrengsten en kosten | 219 | 74 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Recurrente technische kosten | -1.087 | -1.205 |
| Onderhoud en herstellingen | -998 | -1.131 |
| Verzekeringspremies | -89 | -74 |
| Niet-recurrente technische kosten | 3 | -6 |
| Schadegevallen | 3 | -6 |
| Schadegevallen (kosten) | -129 | -155 |
| Schadegevallen (opbrengsten) | 132 | 149 |
| Totaal technische kosten | -1.084 | -1.211 |
De technische kosten dalen met € 0,1 miljoen en omvatten onder meer onderhoud en herstellingskosten en verzekeringspremies.
Onderhoud en herstellingskosten die als renovatie van een bestaand gebouw kunnen worden beschouwd omdat ze een verbetering van het rendement of de huur veroorzaken, worden niet in kost genomen maar geactiveerd.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Makelaarscommissies | -115 | 0 |
| Publiciteit | -136 | -145 |
| Erelonen van advocaten en juridische kosten | -86 | -118 |
| Totaal commerciële kosten | -337 | -263 |
Commerciële kosten omvatten onder meer makelaarscommissies. De commissies betaald aan makelaars na een periode van leegstand worden geactiveerd aangezien de vastgoeddeskundigen, na een periode van leegstand, geschatte commissies in mindering brengen van de geschatte waarde van het vastgoed. De commissies betaald aan makelaars na een onmiddellijke herverhuring, zonder leegstandsperiode, worden niet geactiveerd en komen ten laste van het resultaat aangezien de vastgoeddeskundigen met deze commissies geen rekening houden bij hun waardering.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Leegstandslasten van het boekjaar | -612 | -730 |
| Leegstandslasten van het vorig boekjaar | -32 | 21 |
| Onroerende voorheffing leegstand | -521 | -602 |
| Recuperatie onroerende voorheffing leegstand | 484 | 481 |
| Recuperatie onroerende voorheffing leegstand vorig boekjaar | 206 | 47 |
| Totaal kosten en taksen van niet-verhuurde gebouwen | -475 | -783 |
De kosten en taksen van niet-verhuurde gebouwen zijn tijdens het boekjaar 2016 gedaald ten opzichte van boekjaar 2015 door de desinvestering van vijf gebouwen met leegstand in juni 2016 en door de hogere recuperatie van onroerende voorheffing op leegstaande ruimten. De leegstandskosten maken voor het boekjaar 2016 circa 1,0% van de totale huurinkomsten van de vennootschap uit (1,7% in 2015).
Intervest recupereert grotendeels de onroerende voorheffing die aangerekend wordt op leegstaande delen van gebouwen via bezwaarschriften ingediend bij de Belastingsdienst Vlaanderen.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Externe beheersvergoedingen | -14 | -10 |
| Kosten van het (intern) beheer van het patrimonium | -2.965 | -2.781 |
| Personeelsbeloningen | -2.001 | -1.897 |
| Vastgoeddeskundige | -140 | -156 |
| Overige kosten | -824 | -728 |
| Totaal beheerskosten van het vastgoed | -2.979 | -2.791 |
De beheerskosten van het vastgoed zijn kosten die verband houden met het beheer van de gebouwen. Hieronder worden begrepen de personeelskosten en de indirecte kosten van de directie en het personeel (zoals kosten van kantoor, werkingskosten, enz.) die zorgen voor het beheer van de portefeuille en de verhuringen, alsook afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële activa die gebruikt worden voor dit beheer en andere bedrijfskosten die aan het beheer van het vastgoed kunnen worden toegewezen.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Kosten ten laste van de eigenaar | -141 | -79 |
| Onroerende voorheffing contractueel ten last van eigenaar | -210 | -172 |
| Overige andere vastgoedkosten | -16 | -20 |
| Totaal andere vastgoedkosten | -367 | -271 |
De andere vastgoedkosten betreffen vaak uitgaven die op basis van contractuele of commerciële afspraken met huurders ten laste van de Groep vallen. Het zijn veelal beperkingen op de betaling van de gemeenschappelijke lasten. Voor het boekjaar 2016 bedragen deze commerciële tussenkomsten circa € 0,4 miljoen op jaarbasis of 0,8% van de totale huurinkomsten van de vennootschap (€ 0,3 miljoen of 0,5% in boekjaar 2015).
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Belasting ICB | -298 | -291 |
| Ereloon commissaris | -77 | -74 |
| Bezoldigingen bestuurders | -51 | -54 |
| Liquidity provider | -15 | -15 |
| Financiële dienst | -40 | -18 |
| Personeelsbeloningen | -1.052 | -854 |
| Advieskosten | -190 | -145 |
| Overige kosten | -509 | -317 |
| Totaal algemene kosten | -2.232 | -1.768 |
Algemene kosten zijn alle kosten die verband houden met het beheer van de vennootschap en de kosten die niet kunnen worden toegewezen aan het beheer van het vastgoed. Deze operationele kosten zijn onder andere algemene administratieve kosten, kosten van het personeel dat zich met het beheer van de vennootschap als zodanig bezighoudt, afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële activa die gebruikt worden voor dit beheer en andere bedrijfskosten.
De algemene kosten belopen € 2,2 miljoen en zijn ruim € 0,4 miljoen gestegen ten opzichte van 2015 (€ 1,8 miljoen) voornamelijk door een uitgebreider directiecomité en personeelsbestand, alsook van hogere huisvestingskosten en toegenomen marketing- en publiciteitsactiviteiten.
Voor verdere details van het ereloon van de commissaris wordt verwezen naar Toelichting 22.
Een overzicht van de uitbetaalde vergoedingen aan de bestuurders wordt weergegeven in het Verslag van de raad van bestuur - Remuneratieverslag. 50% van de bezoldigingen aan de bestuurders wordt opgenomen onder de algemene kosten, de overige 50% van hun werkzaamheden worden beschouwd als beheerskosten van het vastgoed.
| 2016 | 2015 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden € | intern beheer van het patrimonium Kosten van het |
aan het beheer van de Kosten verbonden vennootschap |
TOTAAL | Kosten van het intern beheer van het patrimonium |
aan het beheer van de Kosten verbonden vennootschap |
TOTAAL |
| Vergoedingen werknemers en zelfstandige medewerkers |
1.535 | 718 | 2.253 | 1.590 | 607 | 2.197 |
| Bezoldigingen en andere beloningen betaald binnen de 12 maanden |
1.100 | 593 | 1.693 | 926 | 472 | 1.398 |
| Pensioenen en beloningen na uitdiensttreding |
42 | 17 | 59 | 36 | 9 | 45 |
| Sociale zekerheid | 248 | 99 | 347 | 249 | 59 | 308 |
| Variabele vergoedingen | 62 | 25 | 87 | 82 | 19 | 101 |
| Ontslagvergoedingen | 0 | 0 | 0 | 122 | 0 | 122 |
| Overige lasten | 83 | -16 | 67 | 175 | 48 | 223 |
| Vergoedingen directiecomité | 466 | 334 | 800 | 307 | 247 | 554 |
| Voorzitter directiecomité | 131 | 132 | 263 | 85 | 86 | 171 |
| Vaste vergoeding | 121 | 122 | 243 | 73 | 74 | 147 |
| Variabele vergoeding | 10 | 10 | 20 | 12 | 12 | 24 |
| Andere leden directiecomité | 335 | 202 | 537 | 222 | 161 | 383 |
| Vaste vergoeding | 302 | 164 | 466 | 187 | 120 | 307 |
| Variabele vergoeding | 20 | 20 | 40 | 35 | 24 | 59 |
| Pensioenverplichtingen | 13 | 18 | 31 | 0 | 17 | 17 |
| Totaal personeelsbeloningen | 2.001 | 1.052 | 3.053 | 1.897 | 854 | 2.751 |
Het aantal werknemers en zelfstandige medewerkers op jaareinde 2016, uitgedrukt in voltijdse equivalenten bedraagt 20 personeelsleden voor het intern beheer van het patrimonium (18 in 2015) en 10 personeelsleden voor het beheer van de vennootschap (7 in 2015). Het aantal directieleden bedraagt 4 personen op 31 december 2016 (4 personen op jaareinde 2015, waarvan 1 onbezoldigd.)
Voor het personeel in vast dienstverband worden de bezoldigingen, de supplementaire beloningen, de vergoedingen bij uitdiensttreding, de ontslag- en verbrekingsvergoedingen geregeld door de wet op de arbeidsovereenkomsten van 4 juli 1978, de wet op de jaarlijkse vakantie van 28 juni 1971, het paritair comité waaronder de vennootschap ressorteert en de toepasselijke CAO's in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarop ze betrekking hebben.
Pensioenen en beloningen na uitdiensttreding, bevatten pensioenen, bijdragen voor groepsverzekeringen, levens- en invaliditeitsverzekeringen en hospitalisatieverzekeringen. Intervest heeft, voor haar personeelsleden in vast dienstverband, een groepsverzekeringscontract van het type "toegezegde bijdrage" bij een externe verzekeringsmaatschappij afgesloten. Als gevolg van de gewijzigde wetgeving eind december 2015 (op 18 december 2015 werd de wet tot waarborging van de duurzaamheid en het sociale karakter van de aanvullende pensioenen en tot versterking van het aanvullende karakter ten opzichte van de rustpensioenen goedgekeurd), dient de werkgever een minimum rendement te garanderen en bijgevolg dient dit contract geclassificeerd
te worden als een "defined benefit" plan. De vennootschap doet bijdragen aan dit fonds dat onafhankelijk is van de vennootschap. De bijdragen van het verzekeringsplan worden gefinancierd door de onderneming. Dit groepsverzekeringscontract volgt de wet-Vandenbroucke op de pensioenen. De bijdrageverplichtingen worden in de resultatenrekening, in de periode waarop ze betrekking hebben, opgenomen. Voor het boekjaar 2016 bedragen deze bijdragen € 89.000 (€ 62.000 in 2015). De verzekeringsmaatschappij heeft op 31 december 2016 bevestigd dat het tekort om het minimum rendement te garanderen niet materieel is.
De vergoedingen van het directiecomité worden toegelicht in het Verslag van de raad van bestuur - Remuneratieverslag.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Aanschaffingswaarde | 41.300 | 5.225 |
| Geaccumuleerde meerwaarden en bijzondere waardeverminderingsverliezen | -1.582 | -1.559 |
| Boekwaarde (reële waarde) | 39.718 | 3.666 |
| Verkoopprijs | 27.000 | 3.700 |
| Verkoopkosten | -80 | -81 |
| Terugneming voorziening huurgaranties (Toelichting 16) | 0 | 172 |
| Netto verkoopopbrengst | 26.920 | 3.791 |
| Totaal resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | 12.798 | 125 |
Het resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen bedraagt in 2016 € -12,8 miljoen en bevat de minderwaarde gerealiseerd op de desinvestering van vijf gebouwen in de Brusselse periferie in juni 2016. De desinvestering betreft de kantoorgebouwen "Brussels 7" in Strombeek-Bever, "Park Station" en "Hermes Hills" in Diegem en "3T Estate" in Vilvoorde. Het semi-industrieel gebouw "Berchem Technology Center" is gelegen in Sint-Agatha-Berchem. De totale oppervlakte van de gedesinvesteerde gebouwen is circa 32.900 m² kantoren, 4.000 m² opslagruimte, 2.500 m² archiefruimte en 770 parkeerplaatsen.
Intervest heeft deze vijf gebouwen gedesinvesteerd gezien deze panden een uitzonderlijk risicoprofiel hadden in vergelijking met andere gebouwen in de portefeuille. De gebouwen hebben een leeftijd tussen 15 en 25 jaar en zouden renovatiewerken vereisen in de toekomst, zonder dat deze renovatiewerken uitzicht gaven op hogere huurprijzen in de toekomst omwille van de aanzienlijke leegstand in deze delen van de Brusselse periferie. Verder waren deze gebouwen voor Intervest arbeidsintensieve gebouwen op vlak van asset management door het aantal huurders en de lage bezettingsgraad.
Intervest heeft deze gebouwen gedesinvesteerd met een aanzienlijke minderwaarde ten opzichte van de taxatiewaarde. De verkoopprijs bedraagt € 27 miljoen (exclusief taksen en aankoopkosten) wat 32% lager is dan de boekwaarde (reële waarde) van deze panden op 31 december 2015 die € 40 miljoen bedroeg (zoals bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundige van de vennootschap).
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Positieve variaties op vastgoedbeleggingen | 10.020 | 5.592 |
| Negatieve variaties op vastgoedbeleggingen | -7.595 | -10.939 |
| Totaal variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 2.425 | -5.347 |
De variaties in de reële waarde van de vastgoedbeleggingen zijn in 2016 positief en bedragen € 2,4 miljoen in vergelijking met negatieve variaties van € -5,3 miljoen in 2015. Deze toename met 0,4% van de reële waarde van de bestaande vastgoedportefeuille (zonder rekening te houden met nieuwe acquisities en met desinvesteringen) is voornamelijk het gevolg van:
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Portefeuilleresultaat als gevolg van fusieverrichtingen en daarmee gelijkgestelde verrichtingen |
-12 | 114 |
| Overige | 375 | -357 |
| Variaties spreiding huurkortingen en tegemoetkomingen aan huurders | 437 | -357 |
| In resultaatname van toekomstige spreidingen van huurkorting en tegemoetkomingen aan huurders door verkoop van vastgoedbeleggingen |
-62 | 0 |
| Totaal ander portefeuilleresultaat | 363 | -243 |
Het ander portefeuilleresultaat bevat in 2016 voornamelijk de variaties in de spreiding van huurkortingen en tegemoetkomingen aan huurders.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Nominale interestlasten op leningen | -6.188 | -8.299 |
| Leningen bij financiële instellingen | -3.553 | -3.740 |
| Vastrentend | -320 | -319 |
| Variabel | -3.233 | -3.421 |
| Obligatieleningen | -2.277 | -4.164 |
| Interestkosten op niet opgenomen kredieten | -358 | -395 |
| Kosten van toegelaten afdekkingsinstrumenten | -2.876 | -2.317 |
| Toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding zoals gedefinieerd in IFRS |
-2876 | -2.317 |
| Andere interestkosten | -265 | -395 |
| Totaal netto-interestkosten | -9.329 | -11.011 |
De netto-interestkosten bedragen in 2016 € -9,3 miljoen ten opzichte van € -11,0 miljoen in 2015. De daling van de financieringskosten volgt hoofdzakelijk uit de desinvestering van vijf gebouwen in juni 2016 voor een bedrag van € 27 miljoen en de terugbetaling van de obligatielening van € 75 miljoen in juni 2015.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Netto-interestkosten op langlopende financiële schulden | -6.364 | -7.860 |
| Netto-interestkosten op kortlopende financiële schulden | -2.965 | -3.151 |
| Totaal netto-interestkosten | -9.329 | -11.011 |
De totale gemiddelde interestvoet bedraagt in 2016 3,1% inclusief bankmarges en renteafdekkingsinstrumenten vergeleken met 3,5% in 2015. De totale gemiddelde interestvoet vóór impact van de renteafdekkingsinstrumenten bedraagt in 2016 2,1%.
De gemiddelde interestvoet van de langlopende financiële schulden is voor 2016 3,2% inclusief bankmarges (3,7% in 2015). De gemiddelde interestvoet van de kortlopende financiële schulden is voor 2016 3,0% inclusief bankmarges (3,0% in 2015).
De (hypothetische) toekomstige cash outflow voor 2016 van de interestlasten van de op 31 december 2016 opgenomen leningen aan vaste rentevoet of aan de variabele rentevoet op 31 december 2016 bedraagt € 7,2 miljoen (€ 8,3 miljoen in 2015). Deze daling is voornamelijk het gevolg van de herfinanciering van financiële derivaten eind 2016, begin 2017.
Voor het boekjaar 2016 bedraagt het effect op het EPRA resultaat van een (hypothetische) stijging van de rentetarieven met 1% ongeveer € 0,5 miljoen negatief (€ -0,4 miljoen in 2015).
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Vennootschapsbelasting | -34 | -310 |
| Totaal belastingen | -34 | -310 |
Met de GVV-Wet (voorheen het KB van 7 december 2010 en het KB van 10 april 1995) heeft de wetgever een voordelig fiscaal statuut gegeven aan de GVV's. Indien een vennootschap overstapt naar het statuut van GVV, of indien een (gewone) vennootschap fuseert met een GVV, moet zij een éénmalige belasting betalen (exit taks). Daarna is de GVV enkel nog onderworpen aan belastingen op heel specifieke bestanddelen, zoals op "verworpen uitgaven". Op het gros van de winst die voortkomt uit verhuringen en meerwaarden op verkopen van vastgoedbeleggingen wordt dus geen vennootschapsbelasting betaald.
De vennootschapsbelasting is tijdens het boekjaar 2016 gedaald ten opzichte van het boekjaar 2015. De vennootschapsbelasting voor 2015 was voornamelijk het gevolg van de verwerving van de aandelen van Stockage Industriel nv, die de site in Luik bevat. Deze vennootschap was onderworpen aan vennootschapsbelasting en is op 17 februari 2016 gefuseerd met Intervest Offices & Warehouses nv.
Op gebied van research en ontwikkeling werden door de vennootschap geen eigen activiteiten ontwikkeld.
| in duizenden € | 2016 | 2015 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kantoren | Logistiek vastgoed |
Totaal | Kantoren | Logistiek vastgoed |
Totaal | |
| Balans op 1 januari | 326.371 | 308.045 | 634.416 | 332.966 | 276.510 | 609.476 |
| • Verwerving van vastgoedbeleggingen |
7.319 | 0 | 7.319 | 0 | 0 | 0 |
| • Verwerving van vastgoedvennootschappen |
0 | 0 | 0 | 0 | 30.107 | 30.107 |
| • Investeringen in bestaande vastgoedbeleggingen |
3.824 | 1.519 | 5.343 | 2.752 | 1.094 | 3.846 |
| • Uitbreidingen van bestaande vastgoedbeleggingen |
0 | 1.159 | 1.159 | 0 | 0 | 0 |
| • Verkopen van vastgoedbeleggingen |
-34.234 | -5.484 | -39.718 | 0 | -3.666 | -3.666 |
| • Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen |
-1.354 | 3.779 | 2.425 | -9.347 | 4.000 | -5.347 |
| Balans op 31 december | 301.926 | 309.018 | 610.944 | 326.371 | 308.045 | 634.416 |
| OVERIGE INFORMATIE | ||||||
| Investeringswaarde van het vastgoed |
309.474 | 316.743 | 626.217 | 334.530 | 315.746 | 650.276 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Vastgoed bestemd voor verhuring | 607.882 | 628.860 |
| Andere: grondreserves | 3.062 | 5.556 |
| Totaal vastgoedbeleggingen | 610.944 | 634.416 |
Intervest heeft op 31 december 2016 geen projectontwikkelingen noch activa voor eigen gebruik, met uitzondering van de ruimte in Greenhouse Antwerp waar de maatschappelijke zetel van Intervest gevestigd is. Conform IAS 40.10 wordt deze ruimte opgenomen als een vastgoedbelegging. Voor de verdere verklaring van de variaties in de reële waarde van de vastgoedbeleggingen wordt verwezen naar Toelichting 9.
De reële waarde van de vastgoedportefeuille van de vennootschap is in 2016 verminderd met € 23 miljoen en bedraagt op 31 december 2016 € 611 miljoen (€ 634 miljoen). Onderliggend heeft de reële waarde van de vastgoedportefeuille in 2016 volgende evoluties gekend:.
Op 31 december 2015 had de vennootschap in Herentals op haar site Herentals Logistics 3 een grondreserve met een oppervlakte van 32.100 m² voor de toekomstige potentiële nieuwbouw van een kwalitatief nieuw logistiek vastgoed in de vorm van een opsplitsbare logistieke hal met een oppervlakte van circa 19.000 m². In de loop van 2016 werden plannen tot gedeeltelijke ontwikkeling van deze reserve geconcretiseerd tot een nieuwbouw distributiecentrum van circa 12.200 m² voor Schrauwen Sanitair en Verwarming. Op jaareinde 2016 is de resterende grondreserve van circa 8.000m² die een bijkomende uitbreidingsmogelijkheid voor een bijkomend magazijn biedt, gewaardeerd als bouwrijp terrein.
Op 31 december 2016 zijn er geen vastgoedbeleggingen die het voorwerp uitmaken van hypothecaire zekerheden die werden verstrekt in het kader van opgenomen leningen en kredietfaciliteiten bij financiële instellingen. Voor de beschrijving van de wettelijke hypotheek gevestigd ter waarborging van de openstaande fiscale schuld op het logistiek pand gelegen te Aartselaar, Dijkstraat wordt verwezen naar Toelichting 23.
IFRS 13 is van toepassing op boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2013 en introduceert een uniform raamwerk voor waardering tegen reële waarde en informatieverschaffing over waardering tegen reële waarde waar deze waarderingsgrondslag op grond van andere IFRS-standaarden verplicht of toegestaan is. Daarbij wordt de reële waarde specifiek gedefinieerd als de prijs die zou worden ontvangen bij de verkoop van een actief of die betaald zou moeten worden bij het overdragen van een verplichting in een ordelijke transactie tussen marktpartijen op de waarderingsdatum. De vereiste informatieverschaffing in IFRS 13 inzake waarderingen tegen reële waarde dient ook ter vervanging van of als uitbreiding op de vereisten in andere IFRS-standaarden, waaronder IFRS 7 Financiële instrumenten: Informatieverschaffing.
Vastgoedbeleggingen worden opgenomen tegen reële waarde. De reële waarde is vastgesteld op basis van één van de volgende niveaus van de hiërarchie:
De in de balans opgenomen reële waarde van vastgoedbeleggingen is uitsluitend het resultaat van de waardering van de portefeuille door onafhankelijke vastgoeddeskundigen.
Voor de waardebepaling van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen werden de aard, de kenmerken en de risico's van deze gebouwen en de beschikbare marktgegevens onderzocht.
Omwille van de liquiditeit van de markt en de moeilijkheid om transactiegegevens te bekomen die op een onbetwistbare manier vergelijkbaar zijn, is het evaluatieniveau van de reële waarde van de Intervest' gebouwen overeenkomstig de IFRS 13 norm, gelijk aan niveau 3 en dit voor de volledige portefeuille.
Alle vastgoedbeleggingen van de vennootschap worden ieder kwartaal gewaardeerd aan reële waarde door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen. De reële waarde is gebaseerd op de marktwaarde (dus gecorrigeerd voor 2,5% aankoopkosten zoals beschreven in de "Grondslagen voor de financiële verslaggeving – Vastgoedbeleggingen" – zie supra), wat wil zeggen het geschatte bedrag waarvoor een vastgoedbelegging op waarderingsdatum kan worden verhandeld tussen een tot een transactie bereid zijnde koper en een verkoper in een zakelijke, objectieve transactie voorafgegaan door gedegen onderhandeling waarbij de partijen goed geïnformeerd en tot een transactie bereid zijn.
Wanneer geen actuele marktprijzen in een actieve markt beschikbaar zijn, komen de waarderingen tot stand op basis van een brutorendementsberekening, waarbij de brutomarkthuren worden gekapitaliseerd. Deze bekomen waarderingen worden gecorrigeerd met de geactualiseerde waarde (NPV) van het verschil tussen de huidige actuele huur en de geschatte huurwaarde op datum van de evaluatie en dit voor de periode tot aan de volgende opzegmogelijkheid van de lopende huurcontracten. Ook huurkortingen worden in rekening gebracht. Voor gebouwen die deels of volledig onbezet zijn, wordt de waardering berekend aan de hand van de geschatte huurwaarde, met afhouding van de leegstand en de kosten (verhuurkosten, publiciteitskosten, enz.) voor de leegstaande delen.
De gehanteerde rendementen zijn specifiek voor het type vastgoed, de locatie, de staat van onderhoud en de verhuurbaarheid van ieder pand. De basis voor de bepaling van de rendementen wordt gevormd door vergelijkbare transacties, aangevuld met markt- en gebouwspecifieke kennis. Bij de waardebepaling is ook rekening gehouden met vergelijkbare transacties in de markt.
De rendementen beschreven in het Vastgoedverslag worden berekend door de contractuele huur verhoogd met de geschatte huurwaarde op leegstand van het vastgoed te delen door de reële waarde van de vastgoedbeleggingen uitgedrukt in een percentage. Het gemiddelde brutorendement bij volledige verhuring van de totale vastgoedportefeuille per 31 december 2016 bedraagt 8,3% (8,8% op 31 december 2015).
Er worden per pand, per huurder en per leegstaande ruimte veronderstellingen gemaakt van de kans op (her)verhuur, aantal maanden leegstand, incentives en verhuurkosten.
| 2016 | 2015 | |
|---|---|---|
| Gemiddelde contractuele huur verhoogd met de geschatte huurwaarde op leegstand per m² (€) |
||
| • Kantoren |
128 | 140 |
| • Logistiek vastgoed |
48 | 48 |
| Gemiddeld brutorendement bij volledige verhuring (%) |
8,3% | 8,8% |
| • Kantoren |
8,9% | 9,8% |
| • Logistiek vastgoed |
7,8% | 7,7% |
| Gemiddeld nettorendement (%) | 7,4% | 7,8% |
| • Kantoren |
7,8% | 8,4% |
| • Logistiek vastgoed |
7,0% | 7,1% |
| Leegstandspercentage (%) | 9% | 10% |
De meest belangrijke hypotheses met betrekking tot de waardering van de vastgoedbeleggingen zijn:
In geval van een hypothetische negatieve aanpassing van het rendement dat gebruikt wordt door de vastgoeddeskundigen bij de bepaling van de reële waarde van de vastgoedportefeuille van de vennootschap (yield of kapitalisatievoet) met 1% (van 7,6% naar 8,6% gemiddeld), zou de reële waarde van het vastgoed verminderen met € 71 miljoen of 12%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap stijgen met 6% tot circa 52%.
In het omgekeerde geval van een hypothetische positieve aanpassing van dit gebruikte rendement met 1% (van 7,6% naar 6,6% gemiddeld), zou de reële waarde van het vastgoed toenemen met € 93 miljoen of 15%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap dalen met 6% tot circa 40%.
In geval van een hypothetische daling van de contractuele huren van de vennootschap (bij gelijkblijvend rendement) met € 1 miljoen (van € 46,3 miljoen naar € 45,3 miljoen), zou de reële waarde van het vastgoed verminderen met € 13 miljoen of 2%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap stijgen met 1% tot circa 47%. In het omgekeerde geval van een hypothetische stijging van de lopende huren van de vennootschap (bij gelijkblijvend rendement) met € 1 miljoen (van € 46,3 miljoen naar € 47,3 miljoen), zou de reële waarde van het vastgoed toenemen met € 13 miljoen of 2%. Hierdoor zou de schuldgraad van de vennootschap dalen met 1% tot circa 45%.
Er bestaat een correlatie tussen de evoluties van de contractuele huren en de in de vastgoedschatting gehanteerde rendementen. Deze is echter buiten beschouwing gelaten in bovenstaande sensitiviteitsanalyse.
Vastgoedbeleggingen worden in de boekhouding opgenomen op basis van schattingsverslagen opgesteld door onafhankelijke en deskundige vastgoedschatters. Deze verslagen zijn gebaseerd op informatie die door de vennootschap aangeleverd wordt en op door de vastgoeddeskundigen gehanteerde assumpties en waarderingsmodellen.
Informatie die door de vennootschap aangeleverd wordt, omvat lopende huren, termijnen en voorwaarden van huurovereenkomsten, service lasten, investeringen, enz. Deze informatie is afkomstig van het financieel- en beheerssysteem van de vennootschap en is onderworpen aan het algemeen geldende controlesysteem van de vennootschap.
De door de vastgoeddeskundigen gehanteerde assumpties en waarderingsmodellen hebben voornamelijk betrekking op de marktsituatie, zoals rendementen en discontovoeten. Ze zijn gebaseerd op hun professionele beoordeling en waarneming van de markt.
Voor een gedetailleerde beschrijving van de methode van waardering toegepast door de vastgoeddeskundigen wordt verwezen naar het hoofdstuk "Waardering van de portefeuille door de vastgoeddeskundigen" in het Vastgoedverslag.
De informatie die ter beschikking gesteld wordt van de vastgoeddeskundigen, alsook de assumpties en de waarderingsmodellen worden intern nagekeken. Dit houdt een nazicht in van de variaties in de reële waarde tijdens de betreffende periode.
| Niet observeerbare parameters | Bandbreedte | Gewogen gemiddelde | ||
|---|---|---|---|---|
| (input op 31.12) | 2016 | 2015 | 2016 | 2015 |
| Geschatte huurwaarde (in €/m²) | ||||
| • Kantoren |
96 – 145 €/m² | 93 – 147 €/m² | 126 € /m² | 127 € /m² |
| • Logistiek vastgoed |
36 – 83 €/m² | 39 – 83 €/m² | 44 € /m² | 45 € /m² |
| Rendement gehanteerd door de vastgoeddeskundigen (in %)* |
||||
| • Kantoren |
7,8% – 9,9% | 7,9% – 10,6% | 8,7% | 8,9% |
| • Logistiek vastgoed |
6,1% – 8,2% | 6,5% – 8,3% | 7,1% | 7,1% |
* In de weergave van de bandbreedte is telkens het hoogste en laagste getal geëlimineerd.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Handelsvorderingen | 2.050 | 1.018 |
| Vooruitfacturaties huren | 3.823 | 2.921 |
| Op te stellen facturen | 640 | 465 |
| Dubieuze debiteuren | 425 | 236 |
| Voorziening dubieuze debiteuren | -372 | -236 |
| Niet ontvangen wederinstaatstellingsvergoedingen | 0 | 2.500 |
| Andere handelsvorderingen | 35 | 53 |
| Totaal handelsvorderingen | 6.601 | 6.957 |
Begin 2015 is Intervest tot een akkoord gekomen met haar huurder Deloitte om de vertrekdata voor de 3 betreffende gebouwen (Diegem Campus 1 en 2 en Hermes Hills, in totaal circa 20.000 m²) die oorspronkelijk liepen tot 2016 en 2017, samen te laten vallen en vast te leggen op 31 december 2016. In dit kader is de wederinstaatstellingsvergoeding die ten laste valt van de huurder zoals voorzien in de huurcontracten, bepaald op € 2,5 miljoen. Deloitte heeft dit bedrag betaald in 2016.
Intervest hanteert duidelijke procedures voor het screenen van huurders bij het sluiten van nieuwe huurcontracten. Ook worden bij het afsluiten van huurcontracten steeds waarborgsommen of bankgaranties bedongen. Op 31 december 2016 bedraagt de effectieve gewogen gemiddelde looptijd van de huurwaarborgen en bankgaranties voor kantoren ongeveer 5,6 maanden (of circa € 10,9 miljoen). Voor de logistieke portefeuille op 31 december 2016 bedraagt de effectieve gewogen gemiddelde looptijd van de huurwaarborgen en bankgaranties 4,3 maanden (of circa € 8,1 miljoen).
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Vorderingen < 30 dagen | 1.164 | 488 |
| Vorderingen 30-90 dagen | 446 | 214 |
| Vorderingen > 90 dagen | 440 | 316 |
| Totaal openstaande handelsvorderingen | 2.050 | 1.018 |
Voor de opvolging van het debiteurenrisico dat Intervest hanteert, wordt verwezen naar de beschrijving van het hoofdstuk "Risicofactoren" (Operationele risico's - debiteurenrisico's).
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Belastingen (ingehouden ten gevolge van de fiscale situatie van de Groep) | 3.893 | 3.485 |
| Terug te vorderen BTW | 408 | 0 |
| Terug te vorderen vennootschapsbelasting | 215 | 215 |
| Terug te vorderen exit taks | 459 | 459 |
| Terug te vorderen roerende voorheffing op uitgekeerde dividenden en op liquidatieboni |
2.811 | 2.811 |
| Andere | 20 | 108 |
| Totaal belastingsvorderingen en andere vlottende activa | 3.913 | 3.593 |
Voor de toelichting bij de fiscale situatie van de Groep wordt verwezen naar Toelichting 23.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Gelopen, niet vervallen vastgoedopbrengsten | 921 | 1.626 |
| Te recupereren onroerende voorheffing | 871 | 1.593 |
| Te recupereren schadegevallen | 50 | 33 |
| Voorafbetaalde vastgoedkosten | 534 | 12 |
| Voorafbetaalde interesten en andere financiële kosten | 288 | 304 |
| Andere | 121 | 91 |
| Totaal overlopende rekeningen | 1.864 | 2.033 |
Intervest recupereert grotendeels de onroerende voorheffing die aangerekend wordt op leegstaande delen van gebouwen via bezwaarschriften ingediend bij de Belastingsdienst Vlaanderen.
| beweging Kapitaal |
kapitaal na de verrichting uitstaand Totaal |
gecreëerde aandelen Aantal |
Totaal aantal aandelen |
||
|---|---|---|---|---|---|
| Datum | Verrichting | in duizenden € | in eenheden | ||
| 08.08.1996 | Oprichting | 62 | 62 | 1.000 | 1.000 |
| 05.02.1999 | Kapitaalverhoging door inbreng in natura (Atlas Park) |
4.408 | 4.470 | 1.575 | 2.575 |
| 05.02.1999 | Kapitaalverhoging door incorporatie van uitgiftepremies en reserves en kapitaal vermindering door incorporatie van over gedragen verliezen |
-3.106 | 1.364 | 0 | 2.575 |
| 05.02.1999 | Splitsing van het aandeel | 0 | 1.364 | 1.073.852 | 1.076.427 |
| 05.02.1999 | Kapitaalverhoging door inbreng in speciën | 1.039 | 2.403 | 820.032 | 1.896.459 |
| 29.06.2001 | Fusie door opslorping van de naamloze vennootschappen Catian, Innotech, Greenhill Campus en Mechelen Pand |
16.249 | 18.653 | 2.479.704 | 4.376.163 |
| 21.12.2001 | Fusie door opslorping van vennootschap pen die behoorden tot VastNed Groep |
23.088 | 41.741 | 2.262.379 | 6.638.542 |
| 21.12.2001 | Kapitaalverhoging door inbreng in natura (De Arend, Sky Building en Gateway House) |
37.209 | 78.950 | 1.353.710 | 7.992.252 |
| 31.01.2002 | Inbreng van 575.395 aandelen Siref | 10.231 | 89.181 | 1.035.711 | 9.027.963 |
| 08.05.2002 | Inbreng van max 1.396.110 aandelen Siref in het kader van het bod |
24.824 | 114.005 | 2.512.998 | 11.540.961 |
| 28.06.2002 | Fusie met Siref nv; ruil van 111.384 aandelen Siref |
4.107 | 118.111 | 167.076 | 11.708.037 |
| 23.12.2002 | Fusie door opslorping van de naamloze vennootschappen Apibi, Pakobi, PLC, MCC en Mechelen Campus |
5.016 | 123.127 | 1.516.024 | 13.224.061 |
| 17.01.2005 | Fusie door opslorping van de naamloze vennootschappen Mechelen Campus 2, Mechelen Campus 4, Mechelen Campus 5 en Perion 2 |
3.592 | 126.719 | 658.601 | 13.882.662 |
| 18.10.2007 | Fusie door opslorping van de naamloze vennootschappen Mechelen Campus 3 en Zuidinvest |
6 | 126.725 | 18.240 | 13.900.902 |
| 01.04.2009 | Fusie door overneming van de naamloze vennootschap Edicorp |
4 | 126.729 | 6.365 | 13.907.267 |
| 25.05.2012 | Kapitaalverhoging door keuzedividend boekjaar 2011 |
2.666 | 129.395 | 292.591 | 14.199.858 |
| 23.05.2013 | Kapitaalverhoging door keuzedividend boekjaar 2012 |
2.051 | 131.447 | 225.124 | 14.424.982 |
| 28.05.2014 | Kapitaalverhoging door keuzedividend boekjaar 2013 |
3.211 | 134.657 | 352.360 | 14.777.342 |
| 22.12.2014 | Kapitaalverhoging door inbreng in natura in het kader van een met splitsing gelijk gestelde verrichting of partiële splitsing (artikel 677 Wetboek van Vennootschappen) |
12.453 | 147.110 | 1.366.564 | 16.143.906 |
| 28.05.2015 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 870 | 147.980 | 95.444 | 16.239.350 |
| 25.05.2016 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 4.968 | 152.948 | 545.171 | 16.784.521 |
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt op 31 december 2016 € 152.947.620,35 en is verdeeld in 16.784.521 volgestorte aandelen zonder vermelding van nominale waarde.
| in duizenden € | EVOLUTIE UITGIFTEPREMIES | Kapitaal verhoging |
Opleg in geld |
Waarde inbreng |
Uitgifte premies |
|---|---|---|---|---|---|
| Datum | Verrichting | ||||
| 05.02.99 | Kapitaalverhoging door inbreng in speciën | 1.039 | 0 | 20.501 | 19.462 |
| 21.12.01 | Aanzuivering van boekhoudkundige verliezen naar aanleiding van de fusie door opslorping van vennootschappen die behoorden tot VastNed Groep |
0 | 0 | 0 | -13.747 |
| 31.01.02 | Inbreng van 575.395 aandelen Siref | 10.231 | 1.104 | 27.422 | 16.087 |
| 08.05.02 | Inbreng van max 1.396.110 aandelen Siref in het kader van het bod |
24.824 | 2.678 | 66.533 | 39.031 |
| 25.05.12 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 2.666 | 0 | 5.211 | 2.545 |
| 23.05.13 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 2.051 | 0 | 3.863 | 1.812 |
| 28.05.14 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 3.211 | 0 | 7.075 | 3.864 |
| 22.12.14 | Kapitaalverhoging door inbreng in natura in het kader van een met splitsing gelijk gestelde verrichting of partiële splitsing (artikel 677 Wetboek van Vennootschap pen) |
12.453 | 0 | 26.183 | 13.730 |
| 28.05.15 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 870 | 0 | 2.305 | 1.435 |
| 25.05.16 | Kapitaalverhoging door keuzedividend | 4.968 | 0 | 11.569 | 6.601 |
| Totaal uitgiftepremies | 90.821 |
De uitgiftepremies bedragen op 31 december 2016 € 91 miljoen.
Voor de beweging van de reserves tijdens het boekjaar 2016 wordt verwezen naar het mutatieoverzicht van het eigen vermogen.
De reserves zijn als volgt samengesteld:
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Wettelijke reserves | 90 | 90 |
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van het vastgoed | 53.643 | 59.109 |
| Reserve voor het saldo van de variaties in de investeringswaarde van het vastgoed |
69.506 | 74.345 |
| Reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en – kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-15.861 | -15.236 |
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkings boekhouding zoals gedefinieerd in IFRS |
-4.508 | -5.066 |
| Andere reserves | 650 | 650 |
| Overgedragen resultaten van vorige boekjaren | 11.857 | 8.766 |
| Totaal reserves | 61.734 | 63.549 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Saldo per einde van het vorige boekjaar | -15.236 | -14.517 |
| Variaties in de investeringswaarde van vastgoedbeleggingen | 36 | 21 |
| Aankopen van vastgoedbeleggingen vorig boekjaar | -753 | -806 |
| Verkoop van vastgoedbeleggingen vorig boekjaar | 92 | 66 |
| Totaal reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierech ten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-15.861 | -15.236 |
Het verschil tussen de reële waarde van het vastgoed (conform IAS 40) en de investeringswaarde van het vastgoed zoals bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen, wordt opgenomen in deze post.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Exit taks | 0 | 3.157 |
| Andere | 2.655 | 3.178 |
| Leveranciers | 2.205 | 1.451 |
| Huurders | 82 | 690 |
| Belastingen, bezoldigingen en sociale lasten | 368 | 1.037 |
| Totaal handelsschulden en andere kortlopende schulden | 2.655 | 6.335 |
De daling van de handelsschulden en andere kortlopende schulden van € 3,6 miljoen is voornamelijk het gevolg van de exit taks, voorzien per jaareinde 2015, die in de loop van boekjaar 2016 als gevolg van de fusie met Stockage Industriël nv op 17 februari 2016 werd betaald.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Te betalen dividenden over vorige boekjaren | 183 | 186 |
| Overige schulden | 49 | 0 |
| Totaal andere kortlopende verplichtingen | 232 | 186 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Vooraf ontvangen vastgoedopbrengsten | 5.774 | 5.036 |
| Verplichtingen verbonden aan vergoedingen voor vroegtijdig verbroken huurcontracten |
1.250 | 1.250 |
| Ontvangen schadevergoedingen voor wederinstaatstelling | 21 | 21 |
| Vooruitgefactureerde huurinkomsten | 4.503 | 3.765 |
| Gelopen, niet vervallen interesten en andere kosten | 2.699 | 2.748 |
| Interesten m.b.t obligatieleningen | 1.710 | 1.710 |
| Andere interesten en financiële kosten | 989 | 1.038 |
| Andere | 1.740 | 1.733 |
| Overige toe te rekenen kosten | 891 | 735 |
| Overige over te dragen opbrengsten | 849 | 998 |
| Totaal overlopende rekeningen | 10.213 | 9.517 |
De overlopende rekeningen omvatten op 31 december 2016 voor € 5,8 miljoen vooraf ontvangen vastgoedopbrengsten, waaronder € 1,3 miljoen verplichtingen verbonden aan vergoedingen ontvangen naar aanleiding van de vroegtijdige beëindiging van huurcontracten door Tibotec-Virco in 2010 in Intercity Business Park in Mechelen en de vooruitfacturatie van de huurinkomsten voor het eerste kwartaal van het volgende boekjaar die € 4,5 miljoen bedraagt.
De gelopen, niet vervallen interesten en andere kosten bedragen in 2016 € 2,7 miljoen, en omvatten oa. de interesten op de obligatielening die verschuldigd zijn op 1 april 2017 op de obligatielening die uitgegeven is in maart 2014.
Voor de beschrijving van de Financiële structuur van de vennootschap wordt verwezen naar het Verslag van het directiecomité.
| in duizenden € | 2016 | 2015 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Schulden met een resterende looptijd van |
Schulden met een resterende looptijd van |
|||||||||
| < 1 jaar | > 1 jaar en < 5 jaar |
> 5 jaar | Totaal | Procentueel aandeel |
< 1 jaar | > 1 jaar en < 5 jaar |
> 5 jaar | Totaal | Procentueel aandeel |
|
| Kredietinstellingen: opgenomen kredieten |
62.012 | 152.475 | 7.667 | 222.154 | 79% | 79.157 | 159.092 | 7.533 | 245.782 | 81% |
| Obligatielening | 0 | 59.561 | 0 | 59.561 | 21% | 0 | 24.443 | 34.983 | 59.426 | 19% |
| Financiële leasing | 0 | 0 | 0 | 0 | 0% | 1 | 3 | 0 | 4 | 0% |
| TOTAAL | 62.012 | 212.036 | 7.667 | 281.715 | 100% | 79.158 | 183.538 | 42.516 | 305.212 | 100% |
| Procentueel aandeel |
22% | 75% | 3% | 100% | 26% | 60% | 14% | 100% |
De kredietovereenkomsten van Intervest zijn, naast de vereiste tot het behoud van het GVV-statuut en het voldoen aan de financiële ratio's zoals opgelegd door de GVV-Wet, onderworpen aan de naleving van financiële ratio's, die vooral verband houden met het geconsolideerde financiële schuldenniveau van de vennootschap of haar financiële interestlast, het verbod tot hypothekeren of verpanden van vastgoedbeleggingen en de pari passu behandeling van de schuldeisers. De financiële ratio's beperken het bedrag dat Intervest nog zou kunnen lenen.
Ten behoeve van de financiering van de vennootschap zijn er op 31 december 2016 geen hypothecaire inschrijvingen genomen, noch hypothecaire volmachten toegestaan.
Voor de meeste financieringen wordt door de kredietinstellingen veelal een rentedekkingsverhouding van meer dan 2 vereist (zie beschrijving van de Financiële structuur in het Verslag van het directiecomité).
Deze ratio's zijn gerespecteerd op 31 december 2016. Indien Intervest deze ratio's niet meer zou respecteren, zou door de financiële instellingen kunnen worden geëist dat de financieringsovereenkomsten van de vennootschap worden geannuleerd, heronderhandeld, opgezegd of vervroegd terugbetaald.
| in duizenden € | 2016 | 2015 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Schulden met een resterende looptijd van |
Schulden met een resterende looptijd van |
|||||||||
| < 1 jaar | > 1 jaar en < 5 jaar |
> 5 jaar | Totaal | Procentueel aandeel |
< 1 jaar | > 1 jaar en < 5 jaar |
> 5 jaar | Totaal | Procentueel aandeel |
|
| Kredietinstellin gen: opgenomen kredieten |
62.012 | 152.475 | 7.667 | 222.154 | 69% | 79.157 | 159.092 | 7.533 | 245.782 | 72% |
| Niet-opgenomen kredietlijnen |
0 | 38.175 | 0 | 38.175 | 12% | 35.225 | 0 | 0 | 35.225 | 10% |
| Obligatielening | 0 | 59.561 | 0 | 59.561 | 19% | 0 | 24.443 | 34.983 | 59.426 | 18% |
| TOTAAL | 62.012 | 250.211 | 7.667 | 319.890 | 100% | 114.382 | 183.535 | 42.516 | 340.433 | 100% |
| Procentueel aandeel |
19% | 78% | 3% | 100% | 34% | 54% | 12% | 100% |
Bovenstaande tabel "Opdeling volgens de vervaldag van de kredietlijnen" bevat een bedrag van € 38 miljoen aan niet-opgenomen kredietlijnen (€ 35 miljoen op 31 december 2015). Deze vormen op afsluitingsdatum geen effectieve schuld maar zijn enkel een potentiële schuld onder de vorm van een beschikbare kredietlijn. Het procentueel aandeel wordt berekend als de verhouding van iedere component ten opzichte van de som van de opgenomen kredietlijnen, niet-opgenomen kredietlijnen en de uitstaande obligatielening.
| in duizenden € | 2016 | 2015 | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | Procentueel aandeel |
Totaal | Procentueel aandeel |
||
| Kredieten met variabele rentevoet | 25.154 | 9% | 78.782 | 26% | |
| Kredieten ingedekt door interest rate swaps en/of floors | 190.000 | 67% | 160.000 | 52% | |
| Kredieten met vaste rentevoet | 66.561 | 24% | 66.426 | 22% | |
| TOTAAL | 281.715 | 100% | 305.208 | 100% |
In bovenstaande tabel "Opdeling volgens het variabel of vastrentend karakter van de opgenomen kredieten bij kredietinstellingen en van de obligatielening" wordt het procentuele aandeel berekend als de verhouding van iedere component ten opzichte van de som van de opgenomen kredieten.
Op 19 maart 2014 heeft Intervest een private plaatsing van obligaties gerealiseerd voor een totaalbedrag van € 60 miljoen. De obligaties hebben een looptijd van respectievelijk 5 jaar (€ 25 miljoen) en 7 jaar (€ 35 miljoen) en vervallen op respectievelijk 1 april 2019 en 1 april 2021. De obligaties met vervaldatum 1 april 2019 genereren een vast jaarlijks brutorendement van 3,430%, de obligaties met vervaldatum 1 april 2021 een vast jaarlijks brutorendement van 4,057%.
De uitgifteprijs van de obligaties is gelijk aan hun nominaal bedrag, hetzij € 100.000. De obligaties zijn geplaatst bij institutionele investeerders.
De belangrijkste financiële instrumenten van Intervest bestaan uit financiële en commerciële vorderingen en schulden, geldmiddelen en kasequivalenten evenals financiële instrumenten van het type interest rate swap (IRS) en floor.
| SAMENVATTING FINANCIËLE INSTRUMENTEN | 2016 | 2015 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden € | Categorieën | Niveau | Boek waarde |
Reële waarde |
Boek waarde |
Reële waarde |
| FINANCIËLE INSTRUMENTEN OP ACTIEF | ||||||
| Vaste activa | ||||||
| Financiële vaste activa | C | 2 | 383 | 383 | 0 | 0 |
| Handelsvorderingen en andere vaste activa |
A | 2 | 13 | 13 | 7 | 7 |
| Vlottende activa | ||||||
| Handelsvorderingen | A | 2 | 6.601 | 6.601 | 6.957 | 6.957 |
| Belastingsvorderingen en andere vlottende activa |
A | 2 | 3.913 | 3.913 | 3.593 | 3.593 |
| Kas en kasequivalenten | B | 2 | 412 | 412 | 598 | 598 |
| FINANCIËLE INSTRUMENTEN OP PASSIEF | ||||||
| Langlopende verplichtingen | ||||||
| Langlopende financiële schulden (rentedragend) |
A | 2 | 219.703 | 225.542 | 226.054 | 231.566 |
| Andere langlopende financiële verplichtingen |
C | 2 | 3.330 | 3.330 | 4.507 | 4.507 |
| Andere langlopende verplichtingen | A | 2 | 920 | 920 | 906 | 906 |
| Kortlopende verplichtingen | ||||||
| Kortlopende financiële schulden | A | 2 | 62.012 | 62.012 | 79.158 | 79.158 |
| Andere kortlopende financiële verplichtingen |
C | 2 | 13 | 13 | 0 | 0 |
| Handelsschulden en andere kortlopende schulden |
A | 2 | 2.655 | 2.655 | 6.335 | 6.335 |
| Andere kortlopende verplichtingen | A | 2 | 232 | 232 | 186 | 186 |
De categorieën komen overeen met de volgende financiële instrumenten:
Financiële instrumenten worden opgenomen tegen reële waarde. De reële waarde is vastgesteld op basis van één van de volgende niveaus van de hiërarchie van de reële waarden:
• niveau 1:
waardering op basis van genoteerde marktprijzen in actieve markten • niveau 2:
De financiële instrumenten van Intervest stemmen overeen met niveau 2 in de hiërarchie van de reële waarden. De waarderingstechnieken betreffende de reële waarde van de financiële instrumenten van niveau 2 zijn de volgende:
Intervest hanteert interest rate swaps en floors ter indekking van de mogelijke wijzigingen van de interestkosten op een gedeelte van de financiële schulden met een variabele rentevoet (de kortetermijn Euribor). De interest rate swaps en floors worden als een kasstroomafdekking geclassificeerd. Intervest past geen hedge-accounting toe. De schommelingen in de reële waarde van de financiële instrumenten worden opgenomen in de resultatenrekening op de lijn "Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (nieteffectieve hedges)" in het financieel resultaat.
Op 31 december 2016 bezit de vennootschap de volgende financiële derivaten:
| Startdatum | Einddatum | Rentevoet | Contractueel notioneel bedrag |
Hedge accounting |
Reële waarde | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| in duizenden € | Ja/Nee | 2016 | 2015 | |||||
| 1 | IRS | 02.01.2012 | 02.01.2017 | 2,3350% | 50.000 | Nee | -11 | 0 |
| 2 | IRS | 02.01.2012 | 01.01.2017 | 2,1400% | 10.000 | Nee | -2 | 0 |
| Toegelaten afdekkingsinstrumenten | -13 | 0 | ||||||
| Andere kortlopende financiële verplichtingen | -13 | 0 | ||||||
| 1 | IRS | 02.01.2012 | 02.01.2017 | 2,3350% | 50.000 | Nee | 0 | -1.280 |
| 2 | IRS | 02.01.2012 | 01.01.2017 | 2,1400% | 10.000 | Nee | 0 | -236 |
| 3 | IRS | 02.01.2012 | 01.01.2018 | 2,3775% | 10.000 | Nee | -274 | -515 |
| 4 | IRS | 02.01.2012 | 01.01.2018 | 2,3425% | 10.000 | Nee | -271 | -509 |
| 5 | IRS | 30.04.2014 | 30.04.2019 | 1,2725% | 10.000 | Nee | -362 | -437 |
| 6 | IRS | 30.04.2014 | 30.04.2019 | 1,2725% | 10.000 | Nee | -362 | -437 |
| 7 | IRS | 18.06.2015 | 18.06.2022 | 0,7800% | 15.000 | Nee | -661 | -361 |
| 8 | IRS | 30.06.2015 | 30.06.2020 | 0,4960% | 15.000 | Nee | -368 | -249 |
| 9 | IRS | 18.06.2015 | 18.06.2021 | 0,6300% | 15.000 | Nee | -506 | -306 |
| 10 | IRS | 26.06.2015 | 26.06.2019 | 0,3300% | 15.000 | Nee | -219 | -177 |
| 11 | IRS | 01.12.2016 | 01.12.2021 | 0,1200% | 15.000 | Nee | -143 | 0 |
| 12 | IRS | 01.12.2016 | 01.12.2022 | 0,2200% | 15.000 | Nee | -164 | 0 |
| Toegelaten afdekkingsinstrumenten | -3.330 | -4.507 | ||||||
| Andere langlopende financiële verplichtingen | -3.330 | -4.507 | ||||||
| 1 | Floor | 01.12.2016 | 01.02.2021 | 0,0% | 27.500 | Nee | 383 | 0 |
| Financiële vaste activa | 383 | 0 | ||||||
| Totaal reële waarde van de financiële derivaten | -2.960 | -4.507 | ||||||
| Boekhoudkundige verwerking op 31 december: | ||||||||
| • | In het eigen vermogen: Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkings boekhouding |
-4.507 | -5.066 | |||||
| • | (niet-effectieve hedges) | In resultatenrekening: Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva | 1.547 | 558 | ||||
| Totaal reële waarde financiële derivaten | -2.960 | -4.507 |
De interest rate swaps hebben op 31 december 2016 een negatieve marktwaarde van € -3,0 miljoen (contractueel notioneel bedrag € 190 miljoen) wat op kwartaalbasis wordt vastgelegd door de emitterende financiële instelling.
De voornaamste financiële risico's van Intervest zijn het financieringsrisico, het liquiditeitsrisico en het renterisico.
Voor de beschrijving van dit risico en het beheer ervan wordt verwezen naar het hoofdstuk "Financieringsrisico" in de beschrijving van de Belangrijkste risicofactoren en interne controleen risicobeheerssystemen in het Verslag van de raad van bestuur.
Intervest streeft voor de financiering van het vastgoed steeds naar een evenwichtige verhouding tussen eigen en vreemd vermogen. Daarnaast streeft Intervest ernaar door transparante informatieverschaffing, regelmatige contacten met financiers en (potentiële) aandeelhouders en het verhogen van de liquiditeit van het aandeel, de toegang tot de kapitaalmarkt veilig te stellen. Tenslotte wordt ten aanzien van de langetermijnfinancieringen gestreefd naar een evenwichtige spreiding van herfinancieringsdata en naar een gewogen gemiddelde looptijd tussen de 3,5 en 5 jaar. Hiervan kan tijdelijk afgeweken worden indien specifieke marktomstandigheden het vereisen. De gemiddelde resterende looptijd van de langetermijnkredietovereenkomsten op 31 december 2016 is 2,9 jaar. Ook heeft Intervest haar financieringsbronnen gediversifieerd door het gebruik van 6 Europese financiële instellingen en de uitgifte van obligatieleningen.
Verdere toelichting over de samenstelling van de kredietenportefeuille van Intervest kan gevonden worden in het hoofdstuk "Financiële structuur" in het Verslag van het directiecomité alsook in "Toelichting 17. Langlopende en kortlopende financiële schulden" in het Financieel verslag.
Voor de beschrijving van dit risico en het beheer ervan wordt verwezen naar het hoofdstuk "Liquiditeitsrisico" in de beschrijving van de Belangrijkste risicofactoren en interne controleen risicobeheerssystemen in het Verslag van de raad van bestuur.
De bankkredietovereenkomsten van Intervest zijn onderworpen aan de naleving van financiële ratio's, die vooral verband houden met het geconsolideerde financiële schuldenniveau van Intervest of haar financiële interestlast. Om een beroep te kunnen doen op deze kredietruimte dient continu aan de voorwaarden van de kredietfaciliteiten te worden voldaan. Op 31 december 2016 beschikt de vennootschap nog over € 38 miljoen niet-opgenomen kredietlijnen bij haar financiers om schommelingen in liquiditeitsbehoeften op te vangen.
Verdere toelichting over de samenstelling van de kredietenportefeuille van Intervest kan gevonden worden in het hoofdstuk "Financiële structuur" in het Verslag van het directiecomité alsook in "Toelichting 17. Langlopende en kortlopende financiële schulden" in het Financieel verslag.
Voor de beschrijving van dit risico en het beheer ervan wordt verwezen naar het hoofdstuk "Renterisico" in de beschrijving van de Belangrijkste risicofactoren en interne controle- en risicobeheerssystemen in het Verslag van de raad van bestuur.
Als gevolg van het financieren met vreemd vermogen wordt het rendement tevens afhankelijk van de ontwikkelingen van de rente. Om dit risico te beperken wordt bij de samenstelling van de leningenportefeuille gestreefd naar een verhouding een derde vreemd vermogen met variabele rente en twee derde vreemd vermogen met vaste rente. Afhankelijk van de ontwikkelingen in de rente kan hiervan tijdelijk worden afgeweken. Verder wordt binnen het vreemd vermogen op lange termijn gestreefd naar een evenwichtige spreiding van renteherzieningsdata en een looptijd van minimaal 3 jaar. Op 31 december 2016 liggen de rentevoeten op de kredieten van de vennootschap vast voor een resterende looptijd van gemiddeld 2,8 jaar.
Verdere toelichting over de samenstelling van de kredietenportefeuille van Intervest kan gevonden worden in het hoofdstuk "Financiële structuur" in het Verslag van het directiecomité alsook in "Toelichting 17. Langlopende en kortlopende financiële schulden" en "Toelichting 11. Nettointerestkosten" in het Financieel verslag.
| in duizenden € | Toelichting | 2016 | 2015 |
|---|---|---|---|
| Langlopende financiële schulden | 17 | 219.703 | 226.054 |
| Andere langlopende verplichtingen | 920 | 906 | |
| Kortlopende financiële schulden | 17 | 62.012 | 79.158 |
| Handelsschulden en andere kortlopende schulden | 16 | 2.655 | 6.335 |
| Andere kortlopende verplichtingen | 16 | 232 | 186 |
| Totaal verplichtingen voor schuldgraadberekening | 285.522 | 312.639 | |
| Totaal activa (excl. financiële derivaten) | 624.780 | 648.399 | |
| Schuldgraad | 45,7% | 48,2% |
Voor de verdere toelichting over de evolutie van de schuldgraad wordt verwezen naar de bespreking van de Financiële structuur in het Verslag van het directiecomité.
De verbonden partijen waarmee de vennootschap handelt zijn haar aandeelhouders, en de daarmee verbonden ondernemingen, alsook haar dochterondernemingen (zie Toelichting 21) en haar bestuurders en directieleden.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Interest betaald op rekening courant | 3 | 5 |
De vergoeding voor de bestuurders en directieleden is opgenomen in de posten "Beheerskosten van het vastgoed" en "Algemene kosten" (zie Toelichting 5 en 6). Verdere detaillering van de samenstelling van de vergoeding van de directieleden kan gevonden worden in "Toelichting 7. Personeelsbeloningen".
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Bestuurders | 105 | 109 |
| Directieleden | 800 | 554 |
| Totaal | 905 | 663 |
De bestuurders en directieleden ontvangen bijkomend geen voordelen ten laste van de vennootschap. Uitzondering hierop is Johan Buijs die in 2016 zijn mandaat als bestuurder onbezoldigd heeft uitgeoefend. Hij ontving een vergoeding voor zijn werkzaamheden in een interne werkgroep die investeringsbeslissingen voorbereidt, voor een bedrag van € 20.000.
Onderstaande ondernemingen worden opgenomen in de consolidatie volgens de methode van de integrale consolidatie:
| vennootschap Naam |
Adres | Ondernemings nummer |
Waarde van de deelneming in enkelvoudige jaarrekening |
van het kapitaal Gehouden deel (in %) |
Minderheids belangen |
(in duizenden €) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 2015 | |||||
| Aartselaar Business Center nv |
Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem |
BE 0466.516.748 | € -287.891 | 100% | 0 | -1 |
| Mechelen Business Center nv |
Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem |
BE 0467.009.765 | € 3.081.360 | 100% | 0 | 32 |
| Mechelen Research Park nv |
Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem |
BE 0465.087.680 | € 1.865.037 | 100% | 0 | 2 |
| Stockage Industriël nv |
Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem |
BE 0438.634.295 | 100% | 0 | 0 | |
| Totaal minderheidsbelangen | 0 | 33 |
Op 17 februari 2016 is de vennootschap Stockage Industriël nv gefuseerd met Intervest.
Gedurende het boekjaar 2016 werd het resterend minderheidbelang in de drie dochtervennootschappen Aartselaar Business Center nv, Mechelen Business Center nv en Mechelen Research Park nv dat nog in handen was van een derde partij verworven binnen de groep. Bijgevolg heeft Intervest geen minderheidsbelangen op jaareinde 2016.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Excl. BTW | ||
| Bezoldiging van de commissaris | 65 | 66 |
| Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris m.b.t. |
||
| Andere controleopdrachten | 4 | 4 |
| Belastingadviesopdrachten | 8 | 15 |
| Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten | 0 | 35 |
| Totaal honorarium commissaris en met de commissaris verbonden entiteiten | 77 | 120 |
Met de GVV-Wet (voorheen het KB van 7 december 2010 en het KB van 10 april 1995) heeft de wetgever een voordelig fiscaal statuut gegeven aan de GVV's. Indien een vennootschap overstapt naar het statuut van GVV, of indien een (gewone) vennootschap fuseert met een GVV, moet zij een éénmalige belasting betalen (exit taks). Daarna is de GVV enkel nog onderworpen aan belastingen op heel specifieke bestanddelen, zoals op "verworpen uitgaven". Op het gros van de winst die voortkomt uit verhuringen en meerwaarden op verkopen van onroerend goed wordt dus geen enkele vennootschapsbelasting betaald. Het tarief van deze exit taks bedraagt sinds 1 januari 2005 16,995% (16,5% + 3% crisisbelasting).
Volgens de fiscale wetgeving dient de belastbare grondslag berekend te worden als het verschil tussen de werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen en de (fiscale) boekwaarde. De Minister van Financiën heeft via een omzendbrief (dd. 23 december 2004) beslist dat er bij de bepaling van de werkelijke waarde geen rekening dient gehouden te worden met de overdrachtskosten verbonden aan de transactie, maar stipuleert wel dat effectiseringspremies onderhevig blijven aan vennootschapsbelasting. Belastingaanslagen op basis van een effectiseringspremie zouden dus wel verschuldigd zijn. Intervest betwist deze interpretatie en heeft dienaangaande nog bezwaarschriften lopen ten bedrage van circa € 4 miljoen.
Thans bedraagt de nog te betalen belasting plus nalatigheidsinteresten circa € 6,7 miljoen conform de ingekohierde aanslagen. Weliswaar is er nog geen ontlasting toegekend wat betreft de vaststaande bepaling (sinds de omzendbrief dd. 23 december 2004) dat voor de berekening van de exit taks de waarde Kosten Koper moet worden toegepast i.p.v. de waarde Vrij op Naam. Het echte fiscaal dispuut heeft dan volgens Intervest enkel betrekking op het standpunt dat de effectiseringspremie mee in aanmerking genomen moet worden bij de bepaling van de exit taks (de totale fiscale schuld bedraagt dan circa € 4 miljoen i.p.v. circa € 6,7 miljoen).
Op 2 april 2010 heeft de Rechtbank van Eerste Aanleg in Leuven in een rechtszaak tussen een andere Belgische openbare GVV (toen vastgoedbevak) en de Belgische Staat aangaande deze problematiek, geoordeeld dat er geen reden is "waarom de werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen op datum van de erkenning als vastgoedbevak door de Financial Markets and Services Authority (FSMA) niet lager zou kunnen zijn dan de prijs van de aandelen die aan het publiek werden aangeboden".
Deze bijkomende belastingschulden ten belope van circa € 4 miljoen worden gewaarborgd door de twee vroegere promotoren van Siref die naar aanleiding van de erkenning van deze vastgoedbevak alsook in het kader van goedkeuring van het prospectus van de vastgoedbevak Siref met het oog op het bekomen van de toelating tot de notering ervan op de beurs een eenzijdige verklaring dd. 8 februari 1999 hebben overhandigd aan de FSMA waarin zij verklaren dat zij de exit taks, verschuldigd bij een eventuele wijziging van de aangifte, zullen betalen. Weliswaar betwist één van deze promotoren bij schrijven dd. 24 mei 2012 dat Intervest uit deze verklaring rechten kan putten.
In 2008 heeft de fiscale overheid (Ontvanger der directe belastingen) op één logistiek pand gelegen te Aartselaar, Dijkstraat, een wettelijke hypotheek gevestigd ter waarborging van de openstaande fiscale schuld. Er werd voor deze betwiste aanslagen geen voorziening aangelegd.
In de loop van 2013 heeft de fiscale overheid één van de bezwaarschriften afgewezen en heeft Intervest in juli 2013 een verzoekschrift voor de Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen ingediend. Bij vonnis van 3 april 2015 heeft de Rechtbank van Eerste Aanleg Intervest in het ongelijk gesteld. Tegen dit vonnis is door de vennootschap beroep aangetekend waarbij de pleitdatum vastgelegd is in maart 2017.
De afhandeling van de andere bezwaarschriften is opgeschort in afwachting van de beslissing van het Hof van Beroep.
Intervest heeft voorwaardelijke rechten aangaande te ontvangen wederinstaatstellingsvergoedingen en schadevergoedingen bij het vertrek van huurders. Het bedrag van de vergoedingen is sterk afhankelijk van een aantal opschortende voorwaarden die zich al dan niet kunnen realiseren in de loop van de komende jaren. De totale vergoeding zou zich kunnen situeren tussen € 2 miljoen en maximaal € 3 miljoen. Deze vergoedingen zullen zoveel mogelijk aangewend worden voor de wederinstaatstelling en renovatie van gebouwen.
Intervest heeft in het kader van haar nieuwbouwprojecten en uitbreidingen voor circa € 3 miljoen investeringsverplichtingen. Het betreft investeringsuitgaven die zijn afgesloten maar op balansdatum nog niet zijn uitgevoerd.
Ingeval van een mogelijk belangenconflict met een grootaandeelhouder van de vennootschap wordt de procedure van artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen toegepast. Tevens moet hier verwezen worden naar artikel 37 van de GVV-Wet.
NSI nv (via haar dochteronderneming VastNed Offices Benelux Holding bv), op dat ogenblik referentie-aandeelhouder van de vennootschap, heeft aan de raad van bestuur in januari 2016 het verzoek voorgelegd medewerking te verlenen bij de voorbereiding van een mogelijke verkoopstransactie van (een deel van) haar aandelen in Intervest.
Het verzoek hield in dat de vennootschap de kantoor- en logistieke gebouwen in haar portefeuille zou laten bezichtigen (een property tour) en een ontmoeting met het management zou organiseren voor één potentiële investeerder.
De vennootschap achtte het aangewezen het verzoek in een bredere context te bekijken en bij uitbreiding ook reeds andere vormen van medewerking in het kader van het verzoek te beoordelen, bijvoorbeeld voor het organiseren van managementpresentaties over de vennootschap aan andere potentiële investeerders of het beantwoorden van due diligence vragenlijsten bij een versnelde orderplaatsing.
Wat betreft het ter beschikking stellen aan potentiële aandeelhouders van bepaalde niet-publieke informatie betreffende de vennootschap in het kader van de bezichtiging van de kantoor- en logistieke gebouwen in haar portefeuille (een property tour) en de ontmoeting met het management, sloot dit verzoek aan bij eerdere verzoeken van NSI waarop de raad van bestuur is ingegaan in 2013 en 2015. Deze transactie had een andere draagwijdte dan diegene waarvan de achtergrond werd uiteengezet in de eerdere besluiten van 2013 en 2015. In elk geval kon de transactie omwille van de grootte van NSI's resterende belang niet uitmonden in een openbaar bod op de aandelen van de vennootschap.
De raad van bestuur heeft bijgevolg bij beslissing van 20 januari 2016 een comité van drie onafhankelijke bestuurders aangesteld, in de persoon van Paul Christiaens, Nick van Ommen en de bvba EMSO, vast vertegenwoordigd door Chris Peeters, die op hun beurt een expert aanstelden in de persoon van Linklaters LLP. Dat comité stelde aldus, in samenspraak met en bijgestaan door Linklaters LLP, een advies op, waarvan het besluit als volgt luidt:
"Het Comité is van oordeel dat het op grond van het belang van de vennootschap kan worden verantwoord om gevolg te geven aan het verzoek van VastNed Offices Benelux Holding BV (en bij uitbreiding ook reeds andere vormen van medewerking in
het kader van het verzoek te beoordelen, bijvoorbeeld voor door middel van het organiseren van management presentaties over de vennootschap aan andere potentiële investeerders of het beantwoorden van due diligence vragenlijsten bij een versnelde orderplaatsing), en dat de vennootschap hierdoor niet wordt benadeeld, op voorwaarde dat deze informatie wordt vrijgegeven onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten bepaald onder [4 - zie hierna, tekst hernomen in het besluit van de raad van bestuur]."
De raad van bestuur heeft vervolgens op 20 januari 2016 beslist:
"In het kader van de transactie wordt het volgende toegestaan:
aangezien het principieel kan worden verantwoord op grond van het belang van de vennootschap.
Hoewel (i) het toestaan van een bezichtiging van de kantoor- en logistieke gebouwen in haar portefeuille (property tour) en een ontmoeting met het management ten aanzien van één potentiële investeerder, en (ii) indien dit gevraagd wordt, door haar medewerking te verlenen, andere vormen van medewerking in het kader van het verzoek te beoordelen, bijvoorbeeld door middel van het organiseren van management presentaties over de vennootschap aan andere potentiële investeerders of het beantwoorden van due diligence vragenlijsten bij een versnelde orderplaatsing in het kader van de transactie principieel kan worden verantwoord op grond van het belang van de vennootschap, meent het comité dat deze toelating moet worden onderworpen aan strikte voorwaarden en modaliteiten.
De potentiële investeerders of de investeringsbanken die VastNed bij de Transactie zouden begeleiden, alsook de te benaderen potentiële aandeelhouders, dienen er zich toe te verbinden, om de confidentialiteit te bewaren van niet-publieke informatie betreffende de vennootschap die zij ontvangen in het kader van de property tour, de ontmoeting met het management, eventuele managementpresentaties of anderszins, en deze informatie niet te gebruiken voor andere doeleinden dan deze van de transactie. Enkel de gevraagde informatie vereist voor de begeleiding van de transactie kan gegeven worden zonder vrijgave van informatie die de voorzitter van het directiecomité als commercieel gevoelig beschouwt. Indien de vennootschap over voorkennis zou beschikken, en zij conform
de toepasselijke regels inzake marktmisbruik zou beslissen om de openbaarmaking van deze voorkennis uit te stellen, dan mag de achtergehouden informatie niet worden meegedeeld."
De raad van bestuur heeft tevens de commissaris van de vennootschap, Deloitte Bedrijfsrevisoren, Burgl. Venn. ovv CVBA, vertegenwoordigd door Kathleen De Brabander, bedrijfsrevisor, bij toepassing van artikel 524 §3 van het Wetboek van Vennootschappen, verzocht om een oordeel te vellen over de getrouwheid van de gegevens die vermeld staan in het advies van het comité van drie onafhankelijke bestuurders, bijgestaan door de onafhankelijke expert. Het besluit van de commis saris dienaangaande luidde:
"Op basis van bovenstaande werkzaamheden kunnen wij besluiten dat de gegevens die vermeld staan in het advies van het comité en in de notulen van de raad van bestuur getrouw zijn weergegeven. Dit houdt evenwel niet in dat wij een opportuni teitsbeoordeling over het advies van het comité en de beslissing van de raad van bestuur hebben uitgebracht."
Er zijn geen noemenswaardige feiten te vermelden die zich hebben voorgedaan na de afsluiting van de balans op 31 december 2016, met uitzondering van de huurcontracten van huurder Deloitte in Greenhouse BXL die op 31 januari 2017 beëindigd zijn.
Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering over de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2016
Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons verslag over de geconsolideerde jaarrekening, en omvat tevens ons verslag over andere door wet- en regelgeving gestelde eisen. Deze geconsolideerde jaarrekening omvat de geconsolideerde balans op 31 december 2016, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde overzicht van het globaalresultaat, het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen en het geconsolideerde kasstroomoverzicht voor het boekjaar eindigend op die datum, alsmede een overzicht van de belangrijkste gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en toelichtingen.
Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening van Intervest Offices & Warehouses NV, Openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap naar Belgisch recht ("de vennootschap") en haar dochterondernemingen (samen "de groep"), opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften. De totale activa in de geconsolideerde balans bedragen 625.163 (000) EUR en de geconsolideerde winst van het boekjaar bedraagt 20.582 (000) EUR.
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een geconsolideerde jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften, alsook voor het implementeren van een interne controle die ze noodzakelijk acht voor het opstellen van een geconsolideerde jaarrekening die geen afwijking van materieel belang bevat, die het gevolg is van fraude of van fouten.
Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden (International Standards on Auditing - ISA) uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan de deontologische vereisten voldoen alsook de controle plannen en uitvoeren teneinde een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat.
Een controle omvat werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de beoordeling door de commissaris, met inbegrip van diens inschatting van de risico's van een afwijking van materieel belang in de geconsolideerde jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten.
Deloitte Bedrijfsrevisoren / Reviseurs d'Entreprises Burgerlijke vennootschap onder de vorm van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid / Société civile sous forme d'une société coopérative à responsabilité limitée Registered Office: Luchthaven Nationaal 1J, 1930 Zaventem VAT BE 0429.053.863 - RPR Brussel/RPM Bruxelles - IBAN BE 17 2300 0465 6121 - BIC GEBABEBB
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
1 De commissaris heeft ingestemd met de opneming van hun verslag in dit Jaarverslag. De informatie is correct weergegeven en, voorzover Intervest weet en heeft kunnen opmaken uit door de commissaris gepubliceerde informatie, zijn geen feiten weggelaten waardoor de weergegeven informatie onjuist of misleidend zou worden.
Bij het maken van die risico-inschatting neemt de commissaris de interne controle van de groep in aanmerking die relevant is voor het opstellen van een geconsolideerde jaarrekening die een getrouw beeld geeft, teneinde controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn maar die niet gericht zijn op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne controle van de groep. Een controle omvat tevens een evaluatie van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving, de redelijkheid van de door de raad van bestuur gemaakte schattingen, alsmede de presentatie van de geconsolideerde jaarrekening als geheel. Wij hebben van de aangestelden en van de raad van bestuur van de groep de voor onze controle vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om daarop ons oordeel te baseren.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening van Intervest Offices & Warehouses, Openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap naar Belgisch recht een getrouw beeld van het vermogen en van de financiële toestand van de groep per 31 december 2016, en van haar resultaten en kasstromen over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften.
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen en voor de inhoud van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening.
In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internationale controlestandaarden, is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en reglementaire verplichtingen na te gaan. Op grond hiervan doen wij de volgende bijkomende verklaring die niet van aard is om de draagwijdte van ons oordeel over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen:
• Het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening behandelt de door de wet vereiste inlichtingen, stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening en bevat geen van materieel belang zijnde inconsistenties ten aanzien van de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat.
Zaventem, 14 maart 2017
De commissaris
________________________________ DELOITTE Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Rik Neckebroeck
Deloitte Bedrijfsrevisoren / Reviseurs d'Entreprises Burgerlijke vennootschap onder de vorm van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid / Société civile sous forme d'une société coopérative à responsabilité limitée Registered Office: Luchthaven Nationaal 1J, 1930 Zaventem VAT BE 0429.053.863 - RPR Brussel/RPM Bruxelles - IBAN BE 17 2300 0465 6121 - BIC GEBABEBB
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
De enkelvoudige jaarrekening van Intervest Offices & Warehouses nv is opgesteld op basis van de IFRS-normen en conform het GVV-KB van 13 juli 2014. De volledige versie van de enkelvoudige jaarrekening van Intervest Offices & Warehouses nv zal, samen met het jaarverslag en het verslag van de commissaris, binnen de wettelijke termijn bij de Nationale Bank van België neergelegd worden en kan gratis verkregen worden via de website van de vennootschap (www.intervest.be) of op aanvraag bij de maatschappelijke zetel.
De commissaris heeft een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud gegeven op de enkelvoudige jaarrekening van Intervest Offices & Warehouses nv.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Huurinkomsten | 44.930 | 43.778 |
| Met verhuur verbonden kosten | -164 | 29 |
| NETTOHUURRESULTAAT | 44.766 | 43.807 |
| Recuperatie van vastgoedkosten | 700 | 3.302 |
| Recuperatie van huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
7.873 | 9.204 |
| Kosten van de huurder en gedragen door de eigenaar op huurschade en wederinstaatstelling |
-412 | -409 |
| Huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurder op verhuurde gebouwen |
-7.873 | -9.204 |
| Andere met verhuur verbonden inkomsten en uitgaven | 215 | 12 |
| VASTGOEDRESULTAAT | 45.269 | 46.712 |
| Technische kosten | -1.093 | -1.084 |
| Commerciële kosten | -336 | -261 |
| Kosten en taksen van niet-verhuurde gebouwen | -475 | -784 |
| Beheerskosten van het vastgoed | -2.978 | -2.791 |
| Andere vastgoedkosten | -301 | -89 |
| Vastgoedkosten | -5.183 | -5.009 |
| OPERATIONEEL VASTGOEDRESULTAAT | 40.086 | 41.703 |
| Algemene kosten | -2.218 | -1.753 |
| Andere operationele opbrengsten en kosten | 87 | 135 |
| OPERATIONEEL RESULTAAT VÓÓR RESULTAAT OP DE PORTEFEUILLE | 37.955 | 40.085 |
| Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | -12.798 | 125 |
| Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 2.424 | -5.396 |
| Ander portefeuilleresultaat | 368 | -464 |
| OPERATIONEEL RESULTAAT | 27.949 | 34.350 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| OPERATIONEEL RESULTAAT | 27.949 | 34.350 |
| Financiële opbrengsten | 419 | 464 |
| Netto-interestkosten | -9.327 | -10.979 |
| Andere financiële kosten | -10 | -6 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
1.547 | 558 |
| Variaties in de reële waarde van financiële vaste activa | 55 | 1.607 |
| Financieel resultaat | -7.316 | -8.356 |
| RESULTAAT VÓÓR BELASTINGEN | 20.633 | 25.994 |
| Belastingen | -51 | -40 |
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.954 |
| Toelichting: | ||
| EPRA resultaat | 29.044 | 29.330 |
| Portefeuilleresultaat | -10.009 | -5.735 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) en andere niet-uitkeerbare elementen |
1.547 | 2.359 |
| RESULTAAT PER AANDEEL | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Aantal aandelen op jaareinde | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | 16.784.521 | 16.200.911 |
| Nettoresultaat (€) | 1,23 | 1,60 |
| Verwaterd nettoresultaat (€) | 1,23 | 1,60 |
| EPRA resultaat (€) | 1,73 | 1,81 |
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.954 |
| Andere componenten van het globaalresultaat (recycleerbaar in resultatenrekening) |
||
| Variaties in het effectieve deel van de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten voor kasstroomafdekkingen |
0 | 0 |
| GLOBAALRESULTAAT | 20.582 | 25.954 |
| ACTIVA in duizenden € | Toelichting | 31.12.2016 | 31.12.2015 |
|---|---|---|---|
| VASTE ACTIVA | 608.223 | 623.002 | |
| Immateriële vaste activa | 331 | 3 | |
| Vastgoedbeleggingen | 602.136 | 595.081 | |
| Andere materiële vaste activa | 702 | 792 | |
| Financiële vaste activa | 8.6 | 5.041 | 27.119 |
| Handelsvorderingen en andere vaste activa | 13 | 7 | |
| VLOTTENDE ACTIVA | 16.865 | 20.172 | |
| Handelsvorderingen | 6.601 | 6.652 | |
| Belastingsvorderingen en andere vlottende activa | 7.989 | 10.960 | |
| Kas en kasequivalenten | 411 | 527 | |
| Overlopende rekeningen | 1.864 | 2.033 | |
| TOTAAL ACTIVA | 625.088 | 643.174 | |
| EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN in duizenden € | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
| EIGEN VERMOGEN | 326.085 | 321.704 | |
| Kapitaal | 152.948 | 147.980 | |
| Uitgiftepremies | 90.821 | 84.220 | |
| Reserves | 61.734 | 63.550 | |
| Nettoresultaat van het boekjaar | 20.582 | 25.954 | |
| VERPLICHTINGEN | 299.003 | 321.470 | |
| Langlopende verplichtingen | 223.953 | 231.467 | |
| Langlopende financiële schulden | 219.703 | 226.054 | |
| Kredietinstellingen | 160.142 | 166.625 | |
| Obligatielening | 59.561 | 59.426 | |
| Financiële leasing | 0 | 3 | |
| Andere langlopende financiële verplichtingen | 3.330 | 4.507 | |
| Andere langlopende verplichtingen | 920 | 906 | |
| Kortlopende verplichtingen | 75.050 | 90.003 | |
| Kortlopende financiële schulden | 62.012 | 78.013 | |
| Kredietinstellingen | 62.012 | 78.012 | |
| Financiële leasing | 0 | 1 | |
| Andere kortlopende financiële verplichtingen | 13 | 0 | |
| Handelsschulden en andere kortlopende schulden | 2.655 | 2.817 | |
| Andere kortlopende verplichtingen | 232 | 185 | |
| Overlopende rekeningen | 10.138 | 8.988 | |
| TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN | 625.088 | 643.174 | |
| SCHULDGRAAD in % | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
| Schuldgraad (max. 65%) | 45,7% | 47,9 % | |
| NETTOWAARDE PER AANDEEL in € | 31.12.2016 | 31.12.2015 | |
| Nettowaarde (reële waarde) | 19,43 | 19,81 | |
| Nettowaarde (investeringswaarde) | 20,36 | 20,73 | |
| Nettoactiefwaarde EPRA | 19,60 | 20,09 |
8.4. Resultaatverwerking (volgens het schema opgenomen in Afdeling 4 van Deel 1 van Hoofdstuk I van de Bijlage C van het GVV-KB van 13 juli 2014)
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| A. NETTORESULTAAT | 20.582 | 25.954 |
| B. TOEVOEGING/ONTTREKKING RESERVES | 2.916 | 1.815 |
| 1. Toevoeging aan/onttrekking van de reserves voor het saldo van de variaties in de reële waarde* van vastgoed (-/+): |
||
| • Boekjaar |
-3.194 | 5.906 |
| • Vorige boekjaren |
5.384 | 0 |
| • Realisatie vastgoed |
13.790 | -34 |
| 2. Toevoeging aan/onttrekking van de reserve van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van de vastgoedbeleggingen (-/+) |
-587 | -138 |
| 5. Toevoeging aan de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding (-) |
-1.547 | -558 |
| 10. Toevoeging aan/onttrekking van andere reserves (-/+) |
-5.384 | 0 |
| 11. Toevoeging aan/onttrekking van overgedragen resultaten van vorige boekjaren (-/+) |
-5.546 | -3.361 |
| C. VERGOEDING VAN HET KAPITAAL overeenkomstig artikel 13, §1, lid 1 van het GVV-KB |
0 | 21.426 |
| D. VERGOEDING VAN HET KAPITAAL, andere dan C | 23.498 | 6.343 |
* Gebaseerd op de variaties in de investeringswaarde van de vastgoedbeleggingen.
Naar aanleiding van de verkoop van vijf vastgoedbeleggingen in juni 2016 heeft Intervest een minderwaarde gerealiseerd ten opzichte van de historische aanschaffingswaarde van de gebouwen van € 14,4 miljoen.
Tot nu toe heeft de vennootschap gerealiseerde meer- en minderwaarden op de verkoop van vastgoedbeleggingen bij de resultaatsverwerking steeds geboekt op de reserverubriek "Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed". Op deze reserverubriek werden ook de jaarlijkse variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen geboekt (i.e. de niet gerealiseerde meer- en minderwaarden). Door deze methodiek bevat deze reservecategorie bijgevolg zowel niet-gerealiseerde als gerealiseerde meeren minderwaarden op vastgoedbeleggingen. Hierdoor bevat deze reservecategorie zowel beschikbare als onbeschikbare reserves.
Om het onderscheid tussen beschikbare en onbeschikbare reserves duidelijker te maken voor de toepassing van artikel 617 van het Wetboek van Vennootschappen en van Hoofdstuk IV van Bijlage C van het GVV-KB heeft Intervest de resultaatsverwerking van de gerealiseerde meer- en minderwaarden op verkopen van vastgoedbeleggingen verbeterd. In geval van een verkoop van vastgoedbeleggingen wordt vanaf boekjaar 2016 bij de resultaatsverdeling de gerealiseerde meer- of minderwaarde ten opzichte van de historische aanschaffingswaarde van de vastgoedbelegging toegewezen aan de rubriek "Andere reserves", die beschouwd wordt als een beschikbare reserve. De gerealiseerde minderwaarde van € 14,4 miljoen op de verkoop van vijf vastgoedbeleggingen in juni 2016 is bijgevolg toegewezen aan de rubriek "Andere reserves". Tegelijkertijd wordt een reclassificatie voorgesteld van de in het verleden gerealiseerde meerwaarden die zich momenteel nog bevinden in de reserverubriek "Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed". Een bedrag van € 19,8 miljoen (positief) wordt uit deze rubriek overgeboekt naar de rubriek "Andere reserves". Dit resulteert in € 5,4 miljoen.
Deze resultaatsverdeling van boekjaar 2016 zal ter goedkeuring voorgelegd worden aan de algemene vergadering van aandeelhouders van 26 april 2017.
| In duizenden € | Reserves | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed |
||||||
| Kapitaal | Uitgiftepremies | Wettelijke reserves | saldo van de variaties waarde van vastgoed in de investerings Reserve voor het |
impact op de reële Reserve voor de waarde* |
||
| Balans op 31 december 2014 | 147.110 | 82.785 | 90 | 79.379 | -14.293 | |
| Globaalresultaat 2015 | ||||||
| Overboekingen door resultaatverdeling 2014: | ||||||
| • Overboeking naar reserve voor het saldo van de variaties in de investeringswaarde van vastgoed |
-5.683 | |||||
| • Overboeking van de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-722 | |||||
| • Overboeking van de variatie in de reële waarde van finan ciële activa en passiva naar de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings instrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdek kingsboekhouding |
||||||
| • Toevoeging aan de overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
||||||
| Aandelenuitgifte naar aanleiding van keuzedividend boekjaar 2014 |
870 | 1.435 | ||||
| Dividenden boekjaar 2014 | ||||||
| Balans op 31 december 2015 | 147.980 | 84.220 | 90 | 73.695 | -15.015 | |
| Globaalresultaat 2016 | ||||||
| Overboekingen door resultaatverdeling 2015: | ||||||
| • Overboeking naar reserve voor het saldo van de variaties in de investeringswaarde van vastgoed |
-5.872 | |||||
| • Overboeking van de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
138 | |||||
| • Overboeking van de variatie in de reële waarde van finan ciële activa en passiva naar de reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings instrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdek kingsboekhouding |
||||||
| • Toevoeging aan de overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
||||||
| Aandelenuitgifte naar aanleiding van keuzedividend boekjaar 2015 |
4.968 | 6.601 | ||||
| Dividenden boekjaar 2015 | ||||||
| Fusie met dochtervennootschap Stockage Industriël nv | 1.033 | -763 | ||||
| Balans op 31 december 2016 | 152.948 | 90.821 | 90 | 68.856 | -15.640 |
| In duizenden € Reserves |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed saldo van de variaties waarde van vastgoed Wettelijke reserves impact op de reële in de investerings Reserve voor het Reserve voor de Uitgiftepremies waarde* Kapitaal |
Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkings onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding instrumenten die niet |
Andere reserves | Overgedragen resultaten van vorige boekjaren |
Totaal reserves | Nettoresultaat van het boekjaar | TOTAAL EIGEN VERMOGEN |
| Balans op 31 december 2014 147.110 82.785 90 79.379 -14.293 |
-4.722 | 427 | 7.101 | 67.982 | 16.257 | 314.134 |
| Globaalresultaat 2015 | 25.954 | 25.954 | ||||
| Overboekingen door resultaatverdeling 2014: Overboeking naar reserve voor het saldo van de variaties -5.683 |
-5.683 | 5.683 | 0 | |||
| in de investeringswaarde van vastgoed Overboeking van de impact op de reële waarde van -722 |
-722 | 722 | 0 | |||
| geschatte mutatierechten en -kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen Overboeking van de variatie in de reële waarde van finan |
-344 | -344 | 344 | 0 |
| 0 | -2.318 | 2.318 | 2.318 | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2.305 | ||||||
| -20.688 | -20.688 | |||||
| 321.704 | 25.954 | 63.550 | 9.419 | 427 | -5.066 | |
| 20.582 | 20.582 | |||||
| 0 | 5.872 | -5.872 | ||||
| 0 | -138 | 138 | ||||
| 0 | -558 | 558 | 558 | |||
| 0 | -3.361 | 3.361 | 3.361 | |||
| 11.569 | ||||||
| -27.769 | -27.769 | |||||
| 0 | 0 | -270 | ||||
| 326.085 | 20.582 | 61.734 | 12.510 | 427 | -4.508 | |
| 2016 | 2015 | |
|---|---|---|
| Aantal aandelen bij het begin van het boekjaar | 16.239.350 | 16.143.906 |
| Aantal uitgegeven aandelen bij keuzedividend | 545.171 | 95.444 |
| Aantal aandelen per einde van het boekjaar | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Aanpassingen voor de berekening van het gewogen gemiddeld aantal aandelen | 0 | -38.439 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | 16.784.521 | 16.200.911 |
| 2016 | 2015 | |
|---|---|---|
| Deelneming Stockage Industriel | 0 | 22.272 |
| Deelneming Aartselaar Business center | -288 | -207 |
| Deelneming Mechelen Research Park | 1.865 | 1.895 |
| Deelneming Mechelen Business Center | 3.081 | 3.159 |
| Reële waarde financiële derivaat | 383 | 0 |
| Totaal financiële vaste activa | 5.041 | 27.119 |
De financiële vaste activa bevatten de waarde van de deelnemingen in de dochterondernemingen op het einde van het boekjaar en de reële waarde van een financieel derivaat (floor) op 31 december 2016. In februari 2016 is de vennootschap Stockage Industriel nv gefuseerd met Intervest.
Het bedrag dat vatbaar is voor uitkering is bepaald conform artikel 13 §1 van het GVV-KB en Hoofdstuk III van bijlage C van het GVV-KB.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Nettoresultaat | 20.582 | 25.954 |
| Aan te passen niet-kasstroomverrichtingen begrepen in het nettoresultaat: | ||
| • Afschrijvingen |
274 | 165 |
| • Waardeverminderingen |
136 | 14 |
| • Terugnemingen van waardeverminderingen |
0 | -64 |
| • Andere niet-monetaire bestanddelen |
889 | -4.557 |
| • Resultaat verkoop vastgoedbeleggingen |
12.798 | -125 |
| • Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen |
-2.425 | 5.396 |
| Gecorrigeerd resultaat (A) | 32.254 | 26.783 |
| Tijdens het boekjaar gerealiseerde meer- en minderwaarden* op vastgoed | -14.378 | 0 |
| Nettomeerwaarden bij realisatie van vastgoed niet vrijgesteld van de verplichte uitkering (B) |
-14.378 | 0 |
| Totaal (A + B) x 80% | 14.301 | 21.426 |
| Schuldvermindering (-) | -22.453 | 0 |
| Uitkeringsplicht | 0 | 21.426 |
* Meer- en minderwaarden ten opzichte van de aanschaffingswaarde vermeerderd met de geactiveerde investeringskosten.
Intervest heeft voor boekjaar 2016 geen uitkeringsplicht door de schuldvermindering als gevolg van de verkoop van vastgoedbeleggingen.
| 2016 | 2015 | |
|---|---|---|
| Nettoresultaat (€ 000) | 20.582 | 25.954 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | 16.784.521 | 16.200.911 |
| Gewoon nettoresultaat per aandeel (€) | 1,23 | 1,60 |
| Verwaterd nettoresultaat per aandeel (€) | 1,23 | 1,60 |
| EPRA resultaat (€ 000) | 29.044 | 29.330 |
| Aantal dividendgerechtigde aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA resultaat per aandeel (€) | 1,73 | 1,81 |
Aan de aandeelhouders zal voor het boekjaar 2016 een brutodividend aangeboden worden van € 1,40 per aandeel ten opzichte van € 1,71 voor 2015. Dit brutodividend biedt de aandeelhouders een brutodividendrendement van 5,9% op basis van de slotkoers van het aandeel op 31 december 2016 (€ 23,90).
| 2016 | 2015 | |
|---|---|---|
| EPRA resultaat per aandeel (€) | 1,73 | 1,81 |
| Dividenduitkering uitgedrukt in procent van het enkelvoudig EPRA resultaat (%) | 81% | 95% |
| Brutodividend per aandeel (€) | 1,40 | 1,71 |
| Vergoeding van het kapitaal (€ 000) | 23.498 | 27.769 |
Na afsluiting van het boekjaar is deze dividenduitkering voorgesteld door de raad van bestuur. Deze zal ter goedkeuring voorgelegd worden aan de algemene vergadering van aandeelhouders op 26 april 2017. De dividenduitkering wordt, conform IAS 10, niet opgenomen als verplichting en heeft geen effect op de winstbelasting.
Het bedrag als bedoeld in artikel 617 van het Wetboek van Vennootschappen, van het gestort kapitaal of als dit bedrag hoger ligt, van het opgevraagd kapitaal, verhoogd met al de reserves die volgens de wet of de statuten niet verdeeld mogen worden, is bepaald in Hoofdstuk IV van bijlage C van het GVV-KB.
| in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Niet-uitkeerbare elementen van het eigen vermogen voor resultaatverdeling | ||
| Gestort kapitaal | 152.948 | 147.980 |
| Volgens de statuten niet-beschikbare uitgiftepremies | 90.821 | 84.220 |
| Reserve voor het positieve saldo van de variaties in de reële waarde van vastgoed | 53.216 | 58.680 |
| Reserve voor het positieve saldo van de variaties in de investeringswaarde van vastgoed |
68.856 | 73.695 |
| Reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en –kosten bij hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen |
-15.640 | -15.015 |
| Reserve voor het saldo van de variaties in de reële waarde van toegelaten afdekkingsinstrumenten die niet onderworpen zijn aan een afdekkingsboekhouding |
-4.508 | -5.066 |
| Wettelijke reserves | 90 | 90 |
| Resultaatverdeling dat conform Hoofdstuk I van bijlage C van het KB van 13 juli 2014 aan de niet-uitkeerbare reserves dient toegewezen te worden |
||
| Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen* | -2.190 | -5.906 |
| Boekjaar | 3.194 | -5.906 |
| Vorige boekjaren | -5.384 | 0 |
| Variaties in de reële waarde** van vastgoedbeleggingen tgv realisatie van vastgoedbeleggingen |
-13.791 | 34 |
| Geschatte mutatierechten en –kosten bij de hypothetische vervreemding van de vastgoedbeleggingen |
587 | 138 |
| Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
1.547 | 558 |
| Totaal eigen vermogen dat niet uitkeerbaar is | 278.720 | 280.728 |
| Eigen vermogen enkelvoudig | 326.085 | 321.704 |
| Geplande dividenduitkering | 23.498 | 27.769 |
| Aantal aandelen | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Brutodividend per aandeel (€) | 1,40 | 1,71 |
| Eigen vermogen na dividenduitkering | 302.587 | 293.935 |
| Overblijvende reserve na uitkering | 23.867 | 13.207 |
* Gebaseerd op de variaties in de investeringswaarde van de vastgoedbeleggingen.
** Gebaseerd op de variaties in de investeringswaarde van de vastgoedbeleggingen.
Voor het boekjaar 2016 wordt € 1,40 per aandeel uitgekeerd. De overblijvende reserve na uitkering kent een toename met € 5,5 miljoen ten opzichte van het vorig boekjaar. De overige toename is te verklaren door de reclassificatie in de resultaatsverwerking van de gerealiseerde meer- en minderwaarden op verkopen van vastgoedbeleggingen. Voor de toelichting van deze reclassificatie wordt verwezen naar 8.4 Resultaatverwerking.
AANGENAME werksfeer stimuleren los van omvang en budget
"Het team van Intervest is erin geslaagd een open en beperkte oppervlakte om te bouwen tot een niet-klassieke en aangename werkomgeving."
André De Vulder - Algemeen Directeur Elma Multimedia - Intercity Business Park - Mechelen
Mediaprofessionals met een focus op branche- en beroepsverenigingen met meer dan 30 jaar ervaring in het ontwikkelen, realiseren en exploiteren van vakgerichte media. Als dé mediapartner voor verenigingen ondersteunt en helpt Elma Multimedia bij het werven, inspireren en binden van de leden van beroepsorganisaties.
▼ Intercity Business Park - Elma Multimedia
Intervest Offices & Warehouses nv is een openbare GVV naar Belgisch recht.
De naam van de vennootschap is op 27 oktober 2011 gewijzigd van "Intervest Offices" in "Intervest Offices & Warehouses".
In het Jaarverslag 2016 wordt Intervest Offices & Warehouses ingekort tot 'Intervest' om de vennootschap aan te duiden.
Uitbreidingstraat 66, 2600 Antwerpen-Berchem.
Telefonisch bereikbaar op het nummer 03/287 67 67.
De vennootschap is ingeschreven bij de Kruispuntbank voor ondernemingen onder het ondernemingsnummer 0458.623.918.
Intervest Offices & Warehouses nv (hierna 'Intervest' genoemd) is op 8 augustus 1996 opgericht als naamloze vennootschap onder de naam "Immo-Airway", bij akte verleden voor Meester Carl Ockerman, notaris te Brussel en gepubliceerd in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 22 augustus 1996 onder nummer BBS 960822-361.
Bij akte, verleden voor Meester Eric Spruyt, notaris te Brussel en Meester Max Bleeckx, notaris te Sint-Gillis-Brussel, verleden op 5 februari 1999 en gepubliceerd in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 24 februari 1999 onder nummer BBS 990224-79, is de rechtsvorm omgezet van een naamloze vennootschap in een
commanditaire vennootschap op aandelen en is de naam gewijzigd in "PeriFund".
Bij akte, verleden voor Meester Eric De Bie, notaris te Antwerpen-Ekeren, met tussenkomst van Meester Carl Ockerman, notaris te Brussel, verleden op 29 juni 2001 en gepubliceerd in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 24 juli 2001 onder nummer BBS 20010724-935, is de rechtsvorm omgezet van een commanditaire vennootschap op aandelen naar een naamloze vennootschap en is de naam gewijzigd in "Intervest Offices". Op 27 oktober 2011 is bij akte verleden voor Meester Eric De Bie, notaris te Antwerpen-Ekeren, en bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad op 21 november 2011 onder nummer 2011-11- 21/0174565, de naam gewijzigd in "Intervest Offices & Warehouses".
De statuten zijn gewijzigd bij akte verleden voor notaris Eric De Bie op 27 oktober 2014, bekend gemaakt in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad onder nummer 2014-11-14/0207173 waarbij het maatschappelijk doel werd gewijzigd daar de vennootschap een openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap is geworden zoals bedoeld in artikel 2, 2° van de GVV-Wet (en dus niet langer een openbare vastgoedbevak is) en waarbij tevens andere wijzigingen aan de statuten zijn doorgevoerd om te verwijzen naar de GVV-Wet in plaats van naar de vastgoedbevakwetgeving.
Op 15 maart 1999 werd Intervest Offices erkend als "openbare vastgoedbeleggingsvennootschap met vast kapitaal naar Belgisch recht", afgekort "vastgoedbevak naar Belgisch recht". Rekening houdend met de inwerkingtreding van de wet van 19 april 2014 betreffende de alternatieve instellingen voor collectieve belegging en hun beheerders (de "AIFMD-wet")1 , heeft de vennootschap ervoor geopteerd om het statuut van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap, zoals ingevoerd door de GVV-Wet, aan te vragen in plaats van het statuut van openbare vastgoedbevak. In dit kader heeft de vennootschap op 17 juli 2014 haar vergunningsaanvraag als openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap ingediend bij de FSMA. Vervolgens werd de vennootschap conform de artikelen 9, §3 en 77 van de GVV-Wet door de FSMA als openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap vergund op 9 september 2014, en dit onder de opschortende voorwaarde van de aanpassing van de statuten van de vennootschap en het naleven van de bepalingen van artikel 77, §2 en volgende van de GVV-Wet. Op 27 oktober 2014 tenslotte heeft de buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap de doelwijziging met het oog op de verandering van statuut van vastgoedbevak naar openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap, overeenkomstig de GVV-Wet, met 99,99% van de stemmen goedgekeurd. Aangezien op voormelde buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders
1 De wet vormt de omzetting naar Belgisch recht van de Europese richtlijn met betrekking tot de beheerders van alternatieve beleggingsfondsen (in het Engels, "alternative investment funds managers", zodat deze richtlijn de "AIFMD-richtlijn" wordt genoemd en dat deze wet de "AIFMD-wet" wordt genoemd).
geen enkel recht van uittreding werd uitgeoefend, en alle opschortende voorwaarden waaraan de statutenwijzing door de buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders en de vergunning verleend door de FSMA werden onderworpen, werden vervuld, geniet Intervest vanaf 27 oktober 2014 van het statuut van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap. Als openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap is de vennootschap niet langer onderworpen aan de bepalingen van het KB van 7 december 2010 met betrekking tot vastgoedbevaks en de wet van 3 augustus 2012 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, maar bestaat de toepasselijke regelgeving sinds 27 oktober 2014 uit de GVV-Wet en het GVV-KB.
Bij besluit van 2 mei 2016, vastgesteld bij akte verleden door notaris Eric De Bie en bekendgemaakt in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad onder nummer 2016-05- 19/0068515, heeft de raad van bestuur van Intervest het kapitaal voorwaardelijk verhoogd in uitvoering van het besluit tot toekenning van een keuzedividend. De statuten zijn voor het laatst gewijzigd bij besluit van 25 mei 2016, vastgesteld bij akte verleden door notaris Eric De Bie en neergelegd op de griffie van de rechtbank van koophandel te Antwerpen voor bekendmaking in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad onder nummer 2016-06-07/078190, waarbij de verwezenlijking van de kapitaalverhoging in het kader van het toegestaan kapitaal werd vastgesteld.
De vennootschap is ingeschreven bij de Financial Services and Markets Authority (FSMA).
De vennootschap doet een openbaar beroep op het spaarwezen in de zin van artikel 438 van het Wetboek van Vennootschappen.
De vennootschap is opgericht voor onbepaalde duur.
Het boekjaar begint op 1 januari en eindigt op 31 december van elk jaar.
leden van de organen worden bekendgemaakt in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad.
De andere voor het publiek toegankelijke documenten liggen ter inzage op de maatschappelijke zetel van de vennootschap.
4.1. De vennootschap heeft tot uitsluitend doel:
Onder vastgoed in de zin van artikel 2, 5° van de GVV-Wet wordt begrepen:
gevestigd en niet zijn ingeschreven op de in artikel 260 van de wet van 19 april 2014 betreffende de alternatieve instellingen voor collectieve belegging en hun beheerders bedoelde lijst, voor zover zij aan een gelijkwaardig toezicht zijn onderworpen als de openbare vastgoedbevaks;
IX. aandelen uitgegeven door vennootschappen (i) met rechtspersoonlijkheid; (ii) die ressorteren onder het recht van een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte; (iii) waarvan de aandelen zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt en/of die onderworpen zijn aan een regime van prudentieel toezicht; (iv) waarvan de hoofdactiviteit bestaat uit de verwerving of de oprichting van onroerende goederen in het vooruitzicht van de terbeschikkingstelling ervan aan gebruikers, of het rechtstreekse of onrechtstreekse bezit van deelnemingen in vennootschappen met een soortgelijke activiteit; en (v) die zijn vrijgesteld van de belasting op de inkomsten uit de winst die uit de in de bepaling onder (iv) hierboven bedoelde activiteit voortvloeit, mits naleving van bepaalde wettelijke verplichtingen, en die minstens verplicht zijn om een deel van hun inkomsten onder hun aandeelhouders te verdelen (hierna "Real Estate Investment Trusts" (verkort "REIT's") genoemd);
X. vastgoedcertificaten als bedoeld in artikel 5, §4, van de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt.
In het kader van de terbeschikkingstelling van onroerende goederen, kan de vennootschap alle activiteiten uitoefenen die verband houden met de oprichting, de verbouwing, de renovatie, de ontwikkeling, de verwerving, de vervreemding, het beheer en de exploitatie van onroerende goederen.
De vennootschap ontwikkelt een strategie zodat zij zich kan plaatsen in alle stadia van de waardeketen van de vastgoedsector. Daartoe verwerft en vervreemdt de vennootschap onroerende goederen en zakelijke rechten met betrekking tot onroerende goederen met het doel deze ter beschikking te stellen van haar gebruikers maar kan de vennootschap eveneens de ontwikkeling (de renovatie, de ontwikkeling, de uitbreiding, de oprichting, …) beheren en het dagelijks beheer van het in bezit zijnde vastgoed. Zij kan syndicus zijn van een onroerend goed waarvan zij mede-eigenaar is of "property manager" van een gebouwencomplex waar zij één van de eigenaars is. In dit kader kan zij ook alle andere activiteiten uitvoeren die een meerwaarde betekenen voor haar onroerende goederen of voor haar gebruikers (facility management, organisatie van evenementen, conciërgediensten, verbouwingswerken aangepast aan de specifieke behoeften van de huurder, …). De vennootschap kan ook op maat gemaakte vastgoedoplossingen aanbieden waarbij de onroerende goederen worden aangepast aan de specifieke behoeften van hun gebruikers.
4.2. De vennootschap kan bijkomend of tijdelijk beleggen in effecten die geen vastgoed zijn in de zin van de toepasselijke wetgeving op de gereglementeerde vastgoedvennootschappen. Deze beleggingen zullen uitgevoerd worden in overeenstemming met het risicobeheerbeleid aangenomen door de vennootschap en zullen gediversifieerd zijn, zodat zij een passende risicodiversificatie verzekeren. De vennootschap mag eveneens niet-toegewezen liquide middelen aanhouden in alle munten in de vorm van zicht- of termijndeposito's of in de vorm van enig ander gemakkelijk verhandelbaar monetair instrument.
De vennootschap mag bovendien verrichtingen betreffende afdekkingsinstrumenten aangaan, voor zover deze er uitsluitend toe strekken het rente- en wisselkoersrisico te dekken in het kader van de financiering en het beheer van het vastgoed van de vennootschap en met uitsluiting van elke verrichting van speculatieve aard.
4.3. De vennootschap mag één of meer onroerende goederen in leasing nemen of geven (waarvan sprake in de IFRS-normen). De activiteit van het met aankoopoptie in leasing (waarvan sprake in de IFRS-normen) geven van onroerende goederen mag alleen als bijkomstige activiteit worden uitgeoefend, tenzij deze onroerende goederen bestemd zijn voor een doel van algemeen belang met inbegrip van sociale huisvesting en onderwijs (in dit geval mag de activiteit als hoofdactiviteit worden uitgeoefend).
4.4. In overeenstemming met de toepasselijke wetgeving op de gereglementeerde vastgoedvennootschappen, mag de vennootschap zich inlaten met:
4.5. De vennootschap mag alle roerende of onroerende goederen, materialen en benodigdheden, verwerven, huren of verhuren, overdragen of ruilen, en in het algemeen en in overeenstemming met de toepasselijke wetgeving op de gereglementeerde vastgoedvennootschappen, alle commerciële of financiële handelingen verrichten die rechtstreeks of onrechtstreeks in verband staan met haar doel en de uitbating van alle intellectuele rechten en commerciële eigendommen die er betrekking op hebben.
Voor zover verenigbaar met het statuut van gereglementeerde vastgoedvennootschap, kan de vennootschap door middel van inbreng in speciën of in natura, van fusie, inschrijving, deelneming, financiële tussenkomst of op een andere wijze, een aandeel nemen in alle bestaande of op te richten vennootschappen of ondernemingen, in België of het buitenland, waarvan het maatschappelijk doel identiek is met het hare, of van aard is de uitoefening van haar doel te bevorderen.
Het is de raad van bestuur uitdrukkelijk toegelaten het maatschappelijk kapitaal te verhogen in een of meerdere keren met een bedrag van € 126.728.870,79; dit voor een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf de bekendmaking in de Bijlagen bij het Belgische Staatsblad van het desbetreffende machtigingsbesluit van de algemene vergadering. Deze machtiging kan worden hernieuwd.
De raad van bestuur is gemachtigd om het kapitaal te verhogen door inbreng in geld of in natura, desgevallend door incorporatie van reserves of uitgiftepremies, of door de uitgifte van converteerbare obligaties of warrants, mits naleving van de regels voorgeschreven door het Wetboek van Vennootschappen, door deze statuten en door de toepasselijke wetgeving op de gereglementeerde vastgoedvennootschappen. Deze machtiging heeft slechts betrekking op het bedrag van het maatschappelijk kapitaal en niet op de uitgiftepremie.
Bij elke kapitaalverhoging stelt de raad van bestuur de prijs, de eventuele uitgiftepremie en de uitgiftevoorwaarden van de nieuwe aandelen vast, tenzij de algemene vergadering daar anders over zou beslissen.
De aandelen zijn op naam of in de vorm van gedematerialiseerde effecten. Op de maatschappelijke zetel wordt een register bijgehouden van de aandelen op naam, waarvan elke aandeelhouder kennis kan nemen. Inschrijvingscertificaten op naam zullen aan de aandeelhouders afgeleverd worden.
Elke overdracht onder levenden of naar aanleiding van overlijden, alsook elke omruiling van effecten worden in voormeld register ingeschreven.
De aandeelhouders kunnen op elk ogenblik schriftelijk en op hun kosten de omzetting vragen van aandelen op naam in gedematerialiseerde aandelen en omgekeerd.
Overeenkomstig de wettelijke voorschriften ter zake is elke natuurlijke of rechtspersoon die aandelen of andere verleende financiële instrumenten van de vennootschap met stemrecht, die al dan niet het kapitaal vertegenwoordigen, verwerft of afstaat, verplicht zowel de vennootschap als de Financial Services and Markets Authority (FSMA) kennis te geven van het aantal financiële instrumenten dat hij bezit, telkens wanneer de stemrechten verbonden aan deze financiële instrumenten vijf procent (5%) of een veelvoud van vijf procent bereiken van het totale aantal stemrechten op dat ogenblik of op het ogenblik dat zich omstandigheden voordoen op grond waarvan zulke kennisgeving verplicht wordt.
Naast de in vorige paragraaf vermelde wettelijke drempels voorziet de vennootschap tevens in een statutaire drempel van drie procent (3%).
De aangifte is eveneens verplicht in geval van overdracht van aandelen, wanneer ingevolge deze overdracht het aantal stemrechten stijgt boven of daalt onder de drempels bepaald in de eerste of tweede alinea.
De vennootschap wordt bestuurd door een raad van bestuur van minstens drie bestuurders, al dan niet aandeelhouders, die voor maximum zes jaar worden benoemd door de algemene vergadering van de aandeelhouders, en te allen tijde door deze laatste kunnen worden herroepen. Ingeval een of meer plaatsen van bestuurders openvallen, hebben de overblijvende
1 Deze artikels zijn niet de volledige, noch de letterlijke weergave van de statuten. De volledige statuten zijn te consulteren op de zetel van de vennootschap en op www.intervest.be.
bestuurders het recht voorlopig in de vacature te voorzien tot aan de volgende algemene vergadering, die tot de definitieve benoeming zal overgaan.
Overeenkomstig hetgeen bepaald is in artikel 13 van de GVV-Wet, wordt de raad van bestuur van de vennootschap zo samengesteld dat de vennootschap conform artikel 4 van de GVV-Wet kan worden bestuurd.
Er dienen minstens drie onafhankelijke bestuurders in de zin van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen te zetelen in de raad van bestuur van de vennootschap.
De effectieve leiding van de openbare gereglementeerde vastgoedvennootschap moet worden toevertrouwd aan ten minste twee personen.
Alle bestuurders moeten permanent over de voor de uitoefening van hun functie vereiste professionele betrouwbaarheid en passende deskundigheid beschikken, zoals bepaald in artikel 14 §1 van de GVV-Wet. Zij mogen zich niet in één van de in het artikel 20 van de wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen voorziene gevallen bevinden.
De leden van de raad van bestuur en de personen belast met de effectieve leiding dienen te voldoen aan de artikelen 14 en 15 van de GVV-Wet.
Onverminderd de overgangsbepalingen zoals voorzien in artikel 38, zijn de leden van de raad van bestuur en de personen belast met de effectieve leiding uitsluitend natuurlijke personen.
De raad van bestuur kan bij toepassing van artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen een directiecomité samenstellen waarvan de leden gekozen worden binnen of buiten de raad. De over te dragen bevoegdheden aan het directiecomité zijn alle bestuursbevoegdheden met uitzondering van de bestuursbevoegdheden die betrekking kunnen hebben op het algemeen beleid van de vennootschap, op handelingen die op grond van wettelijke bepalingen aan de raad van bestuur zijn voorbehouden of op handelingen en verrichtingen die aanleiding zouden kunnen geven tot de toepassing van artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen. Wanneer een directiecomité is aangesteld is de raad van bestuur belast met het toezicht op dit comité.
De raad van bestuur bepaalt de voorwaarden voor de aanstelling van de leden van het directiecomité, hun ontslag, hun bezoldiging, hun eventuele ontslagvergoeding, de duur van hun opdracht en de werkwijze.
Indien een directiecomité werd aangesteld, kan enkel deze het dagelijks bestuur van de vennootschap delegeren.
Indien geen directiecomité werd aangesteld, kan de raad van bestuur het dagelijks bestuur van de vennootschap delegeren zoals voorzien in artikel 13, vierde lid van de huidige statuten.
De raad, het directiecomité evenals de gedelegeerd bestuurders belast met het dagelijks bestuur binnen het kader van dit dagelijks bestuur, mogen eveneens specifieke bevoegdheden aan één of meer personen van hun keuze toekennen, binnen hun respectieve bevoegdheden.
De raad kan de vergoeding vaststellen van elke mandataris aan wie speciale bevoegdheden werden toegekend dit alles conform de toepasselijke wetgeving op de gereglementeerde vastgoedvennootschappen.
Onverminderd de overgangsbepalingen zoals voorzien in artikel 38, zijn de leden van het directiecomité uitsluitend natuurlijke personen en dienen zij te voldoen aan de artikelen 14 en 15 van de GVV-Wet.
De bestuurders, de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur en de lasthebbers van de vennootschap zullen de regels met betrekking tot de belangenconflicten voorzien in de artikelen 36, 37 en 38 van de GVV-Wet en in het Wetboek van Vennootschappen eerbiedigen, zoals zij in voorkomend geval kunnen worden gewijzigd.
De controle op de verrichtingen van de vennootschap wordt opgedragen aan één of meer commissarissen, benoemd door de algemene vergadering onder de leden van het Instituut der Bedrijfsrevisoren voor een vernieuwbare termijn van drie jaar. De bezoldiging van de commissaris wordt op het ogenblik van zijn benoeming door de algemene vergadering vastgesteld.
De commissaris(sen) controleert (controleren) en certifieert (certifiëren) eveneens de boekhoudkundige gegevens opgenomen in de jaarrekening van de vennootschap.
De opdracht van commissaris mag enkel worden toevertrouwd aan één of meer erkende revisoren of één of meer revisorenvennootschappen die door de FSMA zijn erkend. Voor de aanstelling van commissarissen bij de vennootschap is de voorafgaande instemming van de FSMA vereist. Deze instemming is ook vereist voor de hernieuwing van een opdracht.
De gewone algemene vergadering van aandeelhouders, jaarvergadering genoemd, moet ieder jaar worden bijeengeroepen op de laatste woensdag van de maand april om zestien uur dertig.
Indien deze dag een wettelijke feestdag is, wordt de vergadering gehouden op de eerstvolgende werkdag.
Te allen tijde kan een bijzondere algemene vergadering worden bijeengeroepen om te beraadslagen en te besluiten over enige aangelegenheid die tot haar bevoegdheid behoort en die geen wijziging van de statuten inhoudt. Te allen tijde kan ook een buitengewone algemene vergadering worden bijeengeroepen om over enige wijziging van de statuten te beraadslagen en te besluiten, ten overstaan van de notaris.
De algemene vergaderingen worden gehouden op de zetel van de vennootschap of op een andere plaats in België, aangewezen in de oproeping.
Het recht om aan een algemene vergadering deel te nemen en er het stemrecht uit te oefenen, is afhankelijk van de boekhoudkundige registratie van de aandelen op naam van de aandeelhouder op de veertiende dag vóór de algemene vergadering om vierentwintig uur (Belgische tijd) (hierna de 'registratiedatum' genoemd), hetzij door hun inschrijving in het register van de aandelen op naam van de vennootschap, hetzij door hun inschrijving op de rekeningen van een erkende rekeninghouder of van een vereffeningsinstelling, ongeacht het aantal aandelen in het bezit van de aandeelhouder op de dag van de algemene vergadering.
De eigenaars van gedematerialiseerde aandelen die aan de vergadering wensen deel te nemen, moeten een attest overleggen dat door hun financiële tussenpersoon of erkende rekeninghouder werd afgegeven en waaruit blijkt, naargelang het geval, hoeveel gedematerialiseerde aandelen er op de registratiedatum in hun rekeningen zijn ingeschreven op naam van de aandeelhouder en waarvoor de aandeelhouder heeft aangegeven te willen deelnemen aan de algemene vergadering van de vennootschap. Deze neerlegging moet ten laatste op de zesde dag vóór de datum van de algemene vergadering worden verricht op de maatschappelijke zetel of bij de in de uitnodiging genoemde instellingen.
De eigenaars van aandelen op naam die aan de vergadering wensen deel te nemen, moeten de vennootschap per gewone brief, fax of e-mail uiterlijk de zesde dag vóór de datum van de vergadering op de hoogte brengen van hun voornemen.
Wanneer één of meer aandelen aan verscheidene personen toebehoren in onverdeeldheid of aan een rechtspersoon met een collegiaal orgaan van vertegenwoordiging, kan de uitoefening van de daaraan verbonden rechten ten aanzien van de vennootschap slechts uitgeoefend worden door één enkele persoon die daartoe schriftelijk is aangewezen door alle gerechtigden. Zolang zodanige aanwijzing niet gedaan is, blijven alle aan deze aandelen verbonden rechten geschorst.
Is een aandeel met vruchtgebruik bezwaard, dan wordt de uitoefening van het aan dat aandeel verbonden stemrecht uitgeoefend door de vruchtgebruiker behoudens verzet van de blote eigenaar.
Bij toepassing van artikel 45, 2° van de GVV-Wet verdeelt de vennootschap als kapitaal jaarlijks minstens 80% van het resultaat zoals gedefinieerd krachtens de GVV-Wet en de ter uitvoering ervan genomen besluiten en reglementen. Deze verplichting doet evenwel geen afbreuk aan artikel 617 van het Wetboek van Vennootschappen.
Op 27 april 2016 is Deloitte Bedrijfsrevisoren, bv onder de vorm van een CVBA, lid van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Rik Neckebroeck met IBR lidmaatschap A01529, met kantoor te 1930 Zaventem, Luchthaven Nationaal 1 J, herbenoemd als commissaris van Intervest voor de boekjaren 2016, 2017 en 2018. Het mandaat van de commissaris zal een einde nemen onmiddellijk na de jaarvergadering in 2019.
De vergoeding van de commissaris wordt bepaald op basis van marktconforme tarieven en onafhankelijk van Intervest conform de deontologie en de normen van het Instituut van de Bedrijsfrevisoren en in overeenstemming met de toepasselijke bepalingen met betrekking tot de onafhankelijkheid van de commissaris omschreven in het Wetboek van Vennootschappen.
De vergoeding van de commissaris bedraagt € 65.100 (excl. BTW) voor het boekjaar dat een aanvang nam op 1 januari 2016 voor het onderzoek van de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening.
In 2003 is met ING Bank, Marnixlaan 24, 1000 Brussel een liquiditeitsovereenkomst afgesloten om de verhandelbaarheid van de aandelen te bevorderen. In de praktijk gebeurt dit door regelmatig aan- en verkooporders in te dienen binnen bepaalde marges.
De vergoeding hiervoor is vastgesteld op een vast bedrag van € 15.000 per jaar.
De vastgoeddeskundigen van de vastgoedvennootschap zijn op 31 december 2015:
Conform de GVV-Wet waarderen zij vier maal per jaar de portefeuille. De vergoedingen van de vastgoeddeskundigen staan los van de waarde van het vastgoed en zijn gebaseerd op een jaarlijks vast bedrag per gebouw.
Intervest oefent haar activiteiten zelf uit en delegeert de uitoefening niet aan een derde, met uitzondering van het facility management van Mechelen Campus dat wordt beheerd door de externe beheerder Quares Property and
Facility Management nv. Dit facility management staat weliswaar onder het toezicht van de coo van Intervest en vanaf maart 2017 van de technische afdeling, die de nodige interne controles heeft ingebouwd.
Het statuut van gereglementeerde vastgoedvennootschap (GVV) is geregeld in de wet van 12 mei 2014 betreffende gereglementeerde vastgoedvennootschappen (de GVV-Wet) en in het KB van 13 juli 2014 betreffende gereglementeerde vastgoedvennootschappen (het GVV-KB) ten einde publieke investeringen in vastgoed aan te moedigen. Het concept lijkt sterk op dat van de Real Estate Investment Trusts (REIT – USA), de Fiscale Beleggingsinstellingen (FBI – Nederland), de Sociétés d'Investissement Immobilier Côtées (SIIC - Frankrijk) en de REIT in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.
De GVV is als publieke vastgoedvennootschap met een apart REIT statuut onderworpen aan een strikte wetgeving met het oog op de bescherming van de aandeelhouders en de financiers. Het statuut geeft zowel financiers als privébeleggers de mogelijkheid om op een gebalanceerde, kostenefficiënte en fiscaaltransparante manier toegang te krijgen tot een gediversifieerde vastgoedportefeuille.
De bedoeling van de wetgever is dat een GVV een optimale transparantie van de vastgoedbeleggingen garandeert en de uitkering van een maximum aan cash flow verzekert, terwijl de aandeelhouder een hele reeks voordelen geniet.
De GVV staat onder controle van de Financial Services and Markets Authority (FSMA) en is onderworpen aan een specifieke regelgeving waarvan de meest markante bepalingen de volgende zijn:
de openbare GVV heeft tot uitsluitend doel (a) rechtstreeks of via een vennootschap waarin zij een deelneming bezit conform de bepalingen van de GVV-Wet en de ter uitvoering ervan genomen besluiten en reglementen, onroerende goederen ter beschikking te stellen van gebruikers en, (b) in voorkomend geval en binnen de grenzen van artikel 7, b) van de GVV-Wet, vastgoed te bezitten zoals vermeld in artikel 2, 5°, vi tot x van de GVV-Wet; de GVV heeft aldus geen statutair verankerd beleggingsbeleid, maar ontwikkelt een strategie, waarbij haar activiteiten zich over de hele waardeketen van de vastgoedsector kunnen uitstrekken
beperkte mogelijkheid tot het afsluiten van hypotheken
Deze regels hebben als doel het risico voor de aandeelhouders te beperken.
Met de GVV-Wet heeft de wetgever een voordelig fiscaal statuut gegeven aan de GVV's.
Een GVV is onderworpen aan de vennootschapsbelasting tegen het normale tarief, doch slechts op een beperkte belastbare grondslag, bestaande uit de som van (1) de door haar ontvangen abnormale of goedgunstige voordelen en (2) de niet als beroepskosten aftrekbare uitgaven en kosten, andere dan waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen. De resultaten (huurinkomsten en meerwaarden uit verkoop verminderd met de operationele uitgaven en financiële lasten) zijn dus vrijgesteld van vennootschapsbelasting op voorwaarde dat het bedrag van de verplichte dividenduitkering conform artikel 13 §1 van het GVV-KB en Hoofdstuk III van bijlage C van het GVV-KB uitgekeerd wordt. Daarnaast kan de GVV worden onderworpen aan de bijzondere aanslag geheime commissielonen van 309% op de uitgekeerde commissies en bezoldigingen die niet worden verantwoord door individuele fiches en een samenvattende opgave.
De roerende voorheffing op de dividenden die uitgekeerd worden door een openbare GVV is vanaf 1 januari 2017 gelijk aan 30%, af te houden bij de betaalbaarstelling van het dividend (behoudens bepaalde vrijstellingen). Deze roerende voorheffing is ten gevolge van de Programmawet van 25 december 2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016 vanaf 1 januari 2017 verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen).
Deze roerende voorheffing is bevrijdend voor particulieren die inwoner van België zijn.
Indien een vennootschap overstapt naar het statuut van GVV, of indien een (gewone) vennootschap fuseert met een GVV of een deel van haar onroerend vermogen afsplitst met overdracht naar een GVV of inbrengt in een GVV, moet zij een éénmalige belasting betalen (de zogenaamde exit taks) van 16,995% (16,5% vermeerderd met de crisisbijdrage van 3%). Daarna is de GVV enkel nog onderworpen aan belastingen op heel specifieke bestanddelen, zoals op verworpen uitgaven en abnormale voordelen. Deze exit taks is de fiscale prijs die dergelijke vennootschappen moeten betalen om het gemeenrechtelijk belastingregime te verlaten. Fiscaal wordt deze overgang behandeld als een (gedeeltelijke) verdeling van het maatschappelijk vermogen door de vennootschap aan de GVV. Bij een verdeling van het maatschappelijk vermogen moet een vennootschap het positieve verschil tussen de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm, en de gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal (met andere woorden de meerwaarde die in de vennootschap aanwezig is) behandelen als een dividend.
Het Wetboek Inkomstenbelastingen stelt dat de uitgekeerde som gelijk is aan de werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen op de datum waarop deze verrichting heeft plaatsgevonden (art. 210, §2 W.I.B. 1992). Het verschil tussen de werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen en de gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal wordt gelijkgesteld met een uitgekeerd dividend. Van dat verschil mogen de reeds belaste reserves afgetrokken worden. Wat daarna overblijft, vormt aldus in de regel de belastbare basis die onderhevig is aan het tarief van 16,995%.
De exit taks wordt berekend rekening houdend met Circulaire Ci.RH.423/567.729 van de Belgische belastingadministratie van 23 december 2004, waarvan de interpretatie op praktische toepassing steeds zou kunnen wijzigen. De "fiscale werkelijke waarde" zoals bedoeld in deze circulaire wordt berekend met aftrek van registratierechten of BTW (die van toepassing zou zijn in geval van een verkoop van de activa) en kan verschillen van de reële waarde van het vastgoed zoals opgenomen in de balans van de openbare GVV conform IAS 40.
Weliswaar is de fiscus wel nog steeds van oordeel (zie punt 3 van de omzendbrief van 23 december 2004) dat de werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen op datum van de erkenning als GVV niet lager kan liggen dan een bedrag dat overeenstemt met de waarde van het maatschappelijk vermogen zoals dat zou bepaald zijn in vergelijking met de waarde van de uitgeven aandelen of de prijs van de aandelen die werden verworven of aangeboden aan het publiek, verminderd met de registratierechten en BTW die in de vastgoedschattingsverslagen zijn opgenomen. Bedoeling is de zogenaamde effectiseringspremie in de belastbare basis van de exit taks op te nemen. De effectiseringspremie is de premie
die beleggers in de GVV bereid zijn te betalen bovenop het netto-actief die de verwachte meerwaarde weerspiegelt die voortvloeit uit de erkenning van de GVV door de FSMA. Zoals nader omschreven in Toelichting 24 van het Financieel verslag betwist Intervest deze interpretatie.
Overeenkomstig artikel 13, §2 van het KB van 14 november 2007, verklaart de raad van bestuur, samengesteld uit Jean-Pierre Blumberg (voorzitter), Marleen Willekens, Chris Peeters, Jacqueline de Rijk - Heeren, Johan Buijs en Gunther Gielen, dat na het treffen van alle redelijke maatregelen en voor zover hem bekend:
FLEXIBELE oplossingen aanreiken, SAMEN uitbreiden "Onze vraag naar een extra ruimte werd heel snel en nauwgezet opgevangen."
Robert Smulders - Logistics Director Medtronic - Opglabbeek
Medtronic is een van 's werelds grootste bedrijven op het gebied van de medische technologie. Door innovatie en samenwerking met partners helpt Medtronic bij het verlichten van pijn, het herstellen van de gezondheid en het verlengen van levens. Het afgelopen jaar hebben wereldwijd meer dan 62 miljoen mensen baat gehad bij de medische therapieën ter behandeling van meer dan 70 belangrijke aandoeningen.
Alternatieve prestatiemaatstaven zijn maatstaven die Intervest hanteert om haar operationele performantie te meten en op te volgen. De maatstaven worden gebruikt in dit Jaarverslag 2016 maar zijn niet gedefinieerd in een wet of in algemeen aanvaarde boekhoudprincipes (GAAP). De European Securities and Markets Authority (ESMA) heeft richtlijnen uitgevaardigd die van toepassing zijn vanaf 3 juli 2016 voor het gebruik en de toelichting van de alternatieve prestatiemaatstaven. De begrippen die Intervest beschouwt als een alternatieve prestatiemaatstaf zijn opgenomen in dit hoofdstuk van het Jaarverslag 2016, genaamd "Begrippenlijst en alternatieve prestatiemaatstaven". De alternatieve prestatiemaatstaven zijn gemarkeerd met ★ en voorzien van een definitie, doelstelling en reconciliatie zoals vereist volgens de ESMA richtlijn.
Dit is de te gebruiken term voor de waarde van een vastgoed bij de aankoop of verwerving. Indien er overdrachtskosten betaald worden, zijn deze inbegrepen in de aanschaffingswaarde.
De bezettingsgraad wordt berekend als de verhouding tussen de geschatte huurwaarde (GHW) van de verhuurde ruimtes en de geschatte huurwaarde van de totale portefeuille beschikbaar voor verhuring, op afsluitingsdatum.
Brutodividend per aandeel is het EPRA resultaat gedeeld door het aantal dividendgerechtigde aandelen.
Het brutodividendrendement is het brutodividend gedeeld door de beurskoers op afsluitingsdatum.
Het brutorendement wordt berekend als de verhouding tussen de contractuele huren en de reële waarde van de vastgoedbeleggingen.
Dit zijn de geïndexeerde brutohuren op jaarbasis, zoals contractueel bepaald, in de huurovereenkomsten, op de datum van afsluiting, vóór aftrek van huurkortingen of andere aan de huurders toegestane voordelen.
Deugdelijk bestuur (corporate governance) is een belangrijk instrument om voortdurend het bestuur van de vastgoedvennootschap te verbeteren en om over de belangen van de aandeelhouders te waken.
EPRA (European Public Real Estate Association) is een organisatie die de Europese beursgenoteerde vastgoedsector promoot, helpt ontwikkelen en vertegenwoordigt om zo het vertrouwen in de sector te bevorderen en investeringen in beursgenoteerd vastgoed in Europa te vergroten.
In december 2014 heeft EPRA's Reporting and Accounting Committee de geactualiseerde EPRA Best Practices Recommendations ('BPR')1 gepubliceerd. Deze BPR bevatten de aanbevelingen betreffende de bepaling van belangrijke prestaties-indicatoren voor de prestaties van de vastgoedportefeuille. Een aantal van deze indicatoren worden beschouwd als alternatieve prestatiemaatstaven conform de ESMA-richtlijn. De cijfermatige reconciliatie van deze alternatieve prestatiemaatstaven is terug te vinden in een volledig apart hoofdstuk in dit jaarverslag, i.e. hoofdstuk 6 van het Verslag van het directiecomité.
| EPRA resultaat * | Resultaat afkomstig van de strategische operationele activiteiten. |
|---|---|
| EPRA Nettoactiefwaarde * | Netto Actief Waarde (NAW) aangepast om rekening te houden met de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en met uitsluiting van bepaalde elemen ten die niet kaderen in een financieel model van vastgoedinvesteringen op lange termijn. In concreto: totaal eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeel houders van de moedermaatschappij, gecorrigeerd voor de reële waarde van de financiële instrumenten en de uitgestelde belastingen, gedeeld door het aantal aandelen op jaareinde. |
| EPRA NNNAW * | EPRA NAW aangepast om rekening te houden met de reële waarde van de financiële instrumenten, de schulden en de uitgestelde belastingen. |
| EPRA Netto Initieel Rendement (NIR) |
Geannualiseerde brutohuurinkomsten op basis van de contractuele huren op afsluitingsdatum van de jaarrekeningen, met uitsluiting van de vastgoedkosten, gedeeld door de marktwaarde van de portefeuille verhoogd met de geschatte mutatierechten en –kosten bij hypothetische vervreemding van vastgoedbe leggingen. |
| EPRA aangepast NIR | Deze ratio voert een correctie uit op de EPRA NIR voor de afloop van huurvrije periodes (of andere niet-vervallen huurincentives zoals een huurperiode met korting en getrapte huurprijzen). |
| EPRA huurleegstands percentage |
Geschatte huurwaarde (GHW) van leegstaande oppervlakte, gedeeld door de GHW van de totale portefeuille beschikbaar voor verhuring |
| EPRA kost ratio (inclusief directe leegstandskosten) * |
EPRA kosten (inclusief directe leegstandskosten) gedeeld door de bru tohuurinkomsten verminderd met de vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht. |
| EPRA kost ratio (exclusief directe leegstandskosten) * |
EPRA kosten (exclusief directe leegstandskosten) gedeeld door de bruto huurinkomsten verminderd met de vergoedingen voor recht van opstal en erfpacht. |
| EPRA netto huurgroei bij gelijkblijvende samenstelling van de portefeuille* |
Wordt ook EPRA Like-for-like Net Rental Growth genoemd. EPRA netto huur groei bij gelijkblijvende samenstelling van de portefeuille vergelijkt de groei van de nettohuurinkomsten van de vastgoedbeleggingen die de hele periode beschikbaar waren voor verhuring, en niet in ontwikkeling, en dit gedurende de twee volledige jaren voorafgaand aan de afsluitingsdatum van het boekjaar. De wijzigingen in brutohuurinkomsten op een like-for-like basis geven inzicht in de wijzigingen van de brutohuurinkomsten die niet het gevolg zijn van wijzigingen in de vastgoedportefeuille (investeringen, desinvesteringen, grote renovatiewerken, …). |
1 Het verslag kan geraadpleegd worden op www.epra.com.
Definitie - Het EPRA resultaat is het operationeel resultaat vóór het resultaat op de portefeuille minus het financieel resultaat en de belastingen, en exclusief variaties in reële waarde van financiële derivaten (die niet als hedge accounting behandeld worden conform IAS 39) en andere niet-uitkeerbare elementen op basis van de enkelvoudige jaarrekening van Intervest nv.
Toepassing - Het EPRA resultaat meet het resultaat van de strategische operationele activiteiten, met uitsluiting van (i) de variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges), en (ii) het portefeuilleresultaat (de al dan niet gerealiseerde winst of verlies op vastgoedbeleggingen). Dit komt neer op het resultaat dat rechtstreeks wordt beïnvloed door het vastgoed- en financieel beheer van de vennootschap, met uitsluiting van de impact gekoppeld aan de volatiliteit van de vastgoed- en financiële markten.
| Reconciliatie in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Nettoresultaat | 20.582 | 25.952 |
| Elimineren uit het nettoresultaat (+/-) : | ||
| • Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen |
12.798 | -125 |
| • Variaties in de reële waarde van vastgoed beleggingen |
-2.425 | 5.347 |
| • Ander portefeuilleresultaat |
-363 | 243 |
| • Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva (niet-effectieve hedges) |
-1.547 | -558 |
| • Andere niet-uitkeerbare elementen op basis van de enkelvoudige jaarrekening van Intervest nv. |
0 | 0 |
| EPRA resultaat | 29.044 | 30.859 |
Definitie - Het EPRA resultaat per aandeel is het EPRA resultaat gedeeld door het gewogen gemiddelde aantal aandelen op jaareinde.
Toepassing - Het EPRA resultaat per aandeel meet het EPRA resultaat per gewogen gemiddeld aantal aandeel en maakt de vergelijking met het brutodividend per aandeel mogelijk.
| Reconciliatie | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|
| EPRA resultaat (in duizenden €) | A | 29.044 | 30.859 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | B | 16.784.521 | 16.239.350 |
| EPRA resultaat per aandeel (in €) | =A/B | 1,73 | 1,90 |
De free float is het percentage van de aandelen in het bezit van het publiek. Volgens de definitie van EPRA en Euronext gaat het om alle aandeelhouders die individueel minder dan 5% van het totaal aantal aandelen bezitten.
Definitie - De gemiddelde rentevoet van de financieringen van de vennootschap wordt berekend door de netto-interestkosten (op jaarbasis) te delen door de gewogen gemiddelde schuld van de periode (op basis van de dagelijkse opnames van de financieringen (kredieten bij financiële instellingen, obligatieleningen, enz)).
Toepassing - De gemiddelde rentevoet van de financieringen meet de gemiddelde financieringskost van de schulden en laat toe om de evolutie er van in de tijd op te volgen, in functie van de evoluties van de vennootschap en van de financiële markten.
| Reconciliatie in duizenden € | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|
| Netto-interestkosten | A | 9.329 | 11.011 |
| Gewogen gemiddelde schuld van de periode | B | 293.098 | 310.034 |
| Gemiddelde rentevoet van de financieringen (op basis 360/365) (%) |
=A/B | 3,1% | 3,5% |
De geschatte huurwaarde is de huurwaarde die wordt bepaald door de onafhankelijke vastgoeddeskundigen.
Het statuut van gereglementeerde vastgoedvennootschap is geregeld in de wet van 12 mei 2014 betreffende de gereglementeerde vastgoedvennootschappen (de GVV-Wet) en in het KB van 13 juli 2014 met betrekking tot gereglementeerde vastgoedvennootschappen (het GVV-KB) met als doel gemeenschappelijke investeringen in vastgoed aan te moedigen.
De wet van 12 mei 2014 betreffende de gereglementeerde vastgoedvennootschappen.
Het koninklijk besluit van 13 juli 2014 met betrekking tot gereglementeerde vastgoedvennootschappen.
Intervest is de ingekorte naam voor Intervest Offices & Warehouses, de volledige juridische naam van de vennootschap.
De interestcover ratio is de verhouding tussen het operationeel resultaat voor het resultaat op de portefeuille en het financieel resultaat (exclusief variaties in reële waarde van financiële derivaten).
Dit is de waarde van een gebouw geschat door de onafhankelijke vastgoeddeskundige met inbegrip van de overdrachtskosten en waarvan de registratierechten niet zijn afgetrokken. Deze waarde komt overeen met de vroegere gehanteerde term "waarde vrij op naam".
Verhouding tussen het aantal verhandelde aandelen op één dag en het aantal aandelen.
Het nettodividend is gelijk aan het brutodividend na inhouding van 30% roerende voorheffing. De roerende voorheffing op dividenden van openbare gereglementeerde vastgoedvennootschappen is ten gevolge van de Programmawet van 25 december 2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2016, verhoogd van 27% naar 30% (behoudens bepaalde vrijstellingen) met ingang vanaf 1 januari 2017.
Het nettodividendrendement is het nettodividend gedeeld door de beurskoers op afsluitingsdatum.
Het nettorendement wordt berekend als de verhouding tussen de contractuele huur verhoogd met geschatte huurwaarde op leegstand, verminderd met de toewijsbare vastgoedkosten, en de reële waarde van de vastgoedbeleggingen.
Definitie - Het nettoresultaat per aandeel wordt berekend door het nettoresultaat zoals blijkt uit de resultatenrekening, te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal aandelen (i.e. het totaal aantal uitgegeven aandelen min de eigen aandelen) gedurende het boekjaar.
| Reconciliatie | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|
| Nettoresultaat (in duizenden €) | A | 20.582 | 25.952 |
| Gewogen gemiddeld aantal aandelen | B | 16.784.521 | 16.200.911 |
| Nettoresultaat per aandeel (in €) | =A/B | 1,23 | 1,60 |
Definitie - Totaal eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij (dus na aftrek van de minderheidsbelangen) vermeerderd met de reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en –kosten bij de hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen, gedeeld door het aantal aandelen op jaareinde (eventueel na aftrek van de eigen aandelen).
Toepassing - De nettowaarde (investeringswaarde) per aandeel meet de waarde van het aandeel op basis van investeringswaarde van de vastgoedbeleggingen en maakt een vergelijking met de beurskoers mogelijk.
| Reconciliatie | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|
| Eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeel houders van de moedermaatschappij (in duizenden €) |
A | 326.085 | 321.703 |
| Reserve voor de impact op de reële waarde van geschatte mutatierechten en –kosten bij de hypothetische vervreemding van vast goedbeleggingen (in duizenden €) |
B | 15.862 | 15.236 |
| Eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de moeder maatschappij - investeringswaarde (in duizenden €) |
C=A+B | 341.947 | 336.939 |
| Aantal aandelen op jaareinde | D | 16.784.521 | 16.239.350 |
| Nettowaarde (investeringswaarde) per aandeel (in €) |
=C/D | 20,37 | 20,75 |
Totaal eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij (dus na aftrek van de minderheidsbelangen) gedeeld door het aantal aandelen op jaareinde (eventueel na aftrek van de eigen aandelen). Het stemt overeen met de nettowaarde zoals gedefinieerd in artikel 2, 23° van de GVV-Wet.
De nettowaarde (reële waarde) per aandeel meet de waarde van het aandeel op basis van de reële waarde van de vastgoedbeleggingen en maakt een vergelijking met de beurskoers mogelijk.
De omloopsnelheid van het aandeel wordt berekend als de verhouding van het verhandeld aantal aandelen per jaar, gedeeld door het totaal aantal aandelen op het einde van de periode.
Definitie - De operationele marge is het operationeel resultaat vóór resultaat op de portefeuille gedeeld door de huurinkomsten.
Toepassing - De operationele marge geeft een indicatie over de mogelijkheid van de vennootschap om winst te genereren uit haar operationele activiteiten, zonder rekening te houden met het financieel resultaat, de belastingen en het portefeuilleresultaat.
| Reconciliatie in duizenden € | 2016 | 2015 | |
|---|---|---|---|
| Operationeel resultaat vóór resultaat op de portefeuille |
A | 38.226 | 42.082 |
| Huurinkomsten | B | 45.280 | 46.147 |
| Operationele marge (%) | =A/B | 84% | 91% |
Definitie - Het portefeuilleresultaat omvat (i) het resultaat op verkoop van vastgoedbeleggingen, (ii) de variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen, en (iii) het ander portefeuilleresultaat.
Toepassing - Het portefeuilleresultaat meet de gerealiseerde en niet-gerealiseerde winst en verlies verbonden aan de vastgoedbeleggingen, in vergelijking met de waardering van de onafhankelijke vastgoeddeskundigen op het einde van het vorige boekjaar.
| Reconciliatie in duizenden € | 2016 | 2015 |
|---|---|---|
| Resultaat op verkopen van vastgoedbeleggingen | -12.798 | 125 |
| Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen | 2.425 | -5.347 |
| Ander portefeuilleresultaat | 363 | -243 |
| Portefeuilleresultaat | -10.009 | -5.465 |
Deze waarde is gelijk aan het bedrag waaraan een gebouw zou kunnen worden geruild tussen goed geïnformeerde partijen, instemmend en handelend in omstandigheden van normale concurrentie. Vanuit het standpunt van de verkoper moet zij worden begrepen mits aftrek van de registratierechten.
In concreto betekent het dat de reële waarde gelijk is aan de investeringswaarde gedeeld door 1,025 (voor gebouwen met een waarde hoger dan € 2,5 miljoen) of de investeringswaarde gedeeld door 1,10/1,125 (voor gebouwen met een waarde lager dan € 2,5 miljoen).
Het rendement wordt berekend als de verhouding tussen de contractuele huren (al dan niet verhoogd met de geschatte huurwaarde van de niet-bezette verhuurlocaties) en de reële waarde van de vastgoedbeleggingen.
De return van een aandeel in een bepaalde periode is gelijk aan het brutorendement. Dit brutorendement is de som van (i) het verschil tussen de koers van het aandeel op het einde en in het begin van de periode en (ii) het brutodividend (dus het dividend vóór aftrek van de roerende voorheffing).
De schuldgraad wordt berekend als de verhouding van alle verplichtingen (exclusief voorzieningen en overlopende rekeningen) exclusief de negatieve variaties in de reële waarde van de indekkingsinstrumenten, ten opzichte van het totaal der activa. De berekeningsmethode van de schuldgraad is conform artikel 13, §1 tweede lid van het KB van 13 juli 2014. Middels dit KB is de maximale schuldgraad voor de vastgoedvennootschap vastgesteld op 65%.
Het verwaterd nettoresultaat per aandeel is het nettoresultaat zoals in de resultatenrekening gepubliceerd, gedeeld door het gewogen gemiddelde aantal aandelen aangepast voor het effect van potentiële gewone aandelen die tot verwatering leiden.
Intervest Offices & Warehouses nv Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem
T +32 3 287 67 67 F +32 3 287 67 89
R.P.R. Antwerpen
BTW BE 0458.623.918
www.intervest.be
Opmerkingen? Vragen? [email protected]
Dit jaarlijks financieel verslag is een registratiedocument in de zin van art. 28 van de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt.
Intervest Offices & Warehouses heeft haar jaarverslag in het Nederlands opgesteld. Intervest Offices & Warehouses heeft ook een Franse en Engelse vertaling van dit jaarverslag gemaakt. Zowel de Nederlandse, Franse als Engelse versie van dit jaarverslag zijn juridisch bindend. Intervest Offices & Warehouses, vertegenwoordigd door haar raad van bestuur, is verantwoordelijk voor de vertaling en de conformiteit van de Nederlandse, Franse en Engelse taalversies. Echter, in geval van tegenstrijdigheden tussen de taalversies, heeft de Nederlandse versie steeds voorrang.
De Nederlandstalige versie van het registratiedocument werd goedgekeurd door de FSMA, overeenkomstig art. 23 van de voormelde wet, op 21 maart 2017. Deze goedkeuring houdt geen enkel oordeel in van de FSMA over de toestand van de vennootschap. De Nederlandse versie en de Franse en Engelse vertaling van dit jaarverslag zijn beschikbaar op de website van de vennootschap (www.intervest.be).
Ce rapport annuel est également disponible en français.
This annual report is also available in English.
Uitbreidingstraat 66 2600 Berchem
T + 32 3 287 67 67 F + 32 3 287 67 69
[email protected] www.intervest.be
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.