Grupa Azoty S.A.

Grupa LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonych przez Unię Europejską wraz ze sprawozdaniem niezależnego biegłego rewidenta z badania 2 SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW...................................................................................................................................................... 4 SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ ............................................................................................................................................................. 5 SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH .................................................................................................................................................... 6 SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ................................................................................................................................................ 7 DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA .............................................................................................................................................................. 8 1. Informacje ogólne ................................................................................................................................................................................................. 8 2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe .............................................................................................................................................................................................................. 8 2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym Orlen S.A. ............................................................................................................. 8 3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych .............................................................................................................................................. 9 4. Nowe standardy i interpretacje ............................................................................................................................................................................. 9 5. Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Spółki ....................................................................................................................................................... 9 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach ..................................................................................................................... 10 7. Zasady rachunkowości ....................................................................................................................................................................................... 12 7.1 Przychody ze sprzedaży ............................................................................................................................................................................... 12 7.2 Przychody z tytułu dywidend ........................................................................................................................................................................ 14 7.3 Przychody z odsetek ..................................................................................................................................................................................... 14 7.4 Podatki .......................................................................................................................................................................................................... 14 7.4.1 Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................ 14 7.4.2 Podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, opłata paliwowa i opłata emisyjna .............................................................. 15 7.5 Transakcje w walucie obcej .......................................................................................................................................................................... 15 7.6 Rzeczowe aktywa trwałe............................................................................................................................................................................... 16 7.7 Aktywa niematerialne .................................................................................................................................................................................... 16 7.8 Leasing .......................................................................................................................................................................................................... 16 7.9 Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych .......................................................................................................................... 18 7.10 Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych ....................................................................................................................................... 18 7.11 Zapasy........................................................................................................................................................................................................... 18 7.12 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ............................................................................................................................................................... 19 7.13 Kapitały własne ............................................................................................................................................................................................. 19 7.14 Kredyty .......................................................................................................................................................................................................... 19 7.15 Świadczenia pracownicze ............................................................................................................................................................................. 19 7.15.1 Odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne świadczenia ........................................................................................................ 19 7.15.2 Podział zysku na cele pracownicze oraz fundusze specjalne ............................................................................................................ 19 7.16 Koszty finansowania zewnętrznego.............................................................................................................................................................. 19 7.17 Aktywa i zobowiązania finansowe ................................................................................................................................................................ 20 7.18 Utrata wartości aktywów finansowych .......................................................................................................................................................... 21 7.19 Pochodne instrumenty finansowe ................................................................................................................................................................. 22 7.20 Rachunkowość zabezpieczeń ...................................................................................................................................................................... 23 7.21 Rezerwy ........................................................................................................................................................................................................ 23 7.22 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe ........................................................... 23 7.23 Dotacje .......................................................................................................................................................................................................... 24 7.24 Zobowiązania i aktywa warunkowe .............................................................................................................................................................. 24 7.25 Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO 2 )....................................................................................................................................................... 24 7.26 Certyfikaty energetyczne .............................................................................................................................................................................. 24 8. Segmenty działalności ........................................................................................................................................................................................ 24 9. Przychody i koszty .............................................................................................................................................................................................. 25 9.1 Przychody ze sprzedaży ............................................................................................................................................................................... 25 9.2 Koszty według rodzaju .................................................................................................................................................................................. 25 9.3 Koszty świadczeń pracowniczych ................................................................................................................................................................. 26 9.4 Pozostałe przychody ..................................................................................................................................................................................... 26 9.5 Pozostałe koszty ........................................................................................................................................................................................... 26 9.6 Przychody finansowe .................................................................................................................................................................................... 26 9.7 Koszty finansowe .......................................................................................................................................................................................... 27 9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych ........................................................................................... 27 10. Podatek dochodowy ........................................................................................................................................................................................... 27 10.1 Obciążenia podatkowe .................................................................................................................................................................................. 27 10.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem do podstawy opodatkowania .............................................................................................................................................................................................. 27 10.3 Odroczony podatek dochodowy ................................................................................................................................................................... 28 11. Zysk/(Strata) netto przypadający na jedną akcję ............................................................................................................................................... 28 12. Dywidendy .......................................................................................................................................................................................................... 28 13. Rzeczowe aktywa trwałe .................................................................................................................................................................................... 28 13.1 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania ......................................................................................................................................................... 30 14. Aktywa niematerialne.......................................................................................................................................................................................... 30 15. Udziały i akcje ..................................................................................................................................................................................................... 31 15.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach ......................................................................................... 32 16. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa................................................................................................................................. 33 16.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności ........................................................................................................................ 33 17. Zapasy ................................................................................................................................................................................................................ 34 17.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów ........................................................................................................................... 34 18. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ..................................................................................................................................................................... 34 19. Kapitał podstawowy ............................................................................................................................................................................................ 34 20. Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji ................................................................................................................................. 34 21. Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych ............................................................................................................... 35 22. Zyski zatrzymane ................................................................................................................................................................................................ 35 23. Kredyty, leasing .................................................................................................................................................................................................. 35 23.1 Kredyty .......................................................................................................................................................................................................... 36 23.2 Leasing .......................................................................................................................................................................................................... 37 24. Pochodne instrumenty finansowe ...................................................................................................................................................................... 37 25. Świadczenia pracownicze .................................................................................................................................................................................. 38 25.1 Zobowiązania z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych ...................................................................................................................... 38 25.2 Łączna kwota kosztów ujętych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych ............. 38 25.3 Założenia aktuarialne .................................................................................................................................................................................... 38 25.4 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy ........................................................................................................................................ 38 25.5 Analiza wrażliwości zmian założeń aktuarialnych na świadczenia pracownicze ......................................................................................... 39 26. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy.................................................................................................. 40 3 26.1 Dotacje .......................................................................................................................................................................................................... 40 27. Instrumenty finansowe ........................................................................................................................................................................................ 41 27.1 Wartość bilansowa ........................................................................................................................................................................................ 41 27.2 Ustalenie wartości godziwej .......................................................................................................................................................................... 42 27.3 Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych .................................................................................................................................................................................................. 43 28. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym .............................................................................................................................................. 44 28.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych ............................................................................................................................................. 44 28.1.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych............................................ 45 28.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) ............................................................................................................................ 45 28.2.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) .......................... 46 28.3 Ryzyko walutowe .......................................................................................................................................................................................... 46 28.3.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut ................................................................................... 47 28.4 Ryzyko stopy procentowej ............................................................................................................................................................................ 48 28.4.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych ......................................................................... 49 28.5 Ryzyko płynności .......................................................................................................................................................................................... 49 28.6 Ryzyko kredytowe ......................................................................................................................................................................................... 51 29. Zarządzanie kapitałem ....................................................................................................................................................................................... 51 30. Zobowiązania i aktywa warunkowe .................................................................................................................................................................... 52 30.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach ............................................................................................................................... 52 30.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe ............................................................................................................................................................ 52 31. Informacje o podmiotach powiązanych .............................................................................................................................................................. 52 31.1 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały i akcje ......................... 52 31.2 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spółką ..................................................................................................................................................... 53 31.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ .... 53 31.4 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej ................................................................................................................................................. 54 31.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki .................................................................. 55 32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego ....................................................................................................................................... 55 33. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje .................................................................................... 55 33.1 Przychody i koszty ........................................................................................................................................................................................ 61 33.1.1 Przychody ze sprzedaży...................................................................................................................................................................... 61 33.1.2 Koszty według rodzaju......................................................................................................................................................................... 62 33.1.3 Pozostałe przychody operacyjne......................................................................................................................................................... 63 33.1.4 Pozostałe koszty operacyjne ............................................................................................................................................................... 63 ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .............................................................................................................................................. 64 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 w milionach złotych Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część 4 SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW Nota 2020 2019 Przychody ze sprzedaży 9.1 17.736,9 26.313,0 Koszt własny sprzedaży 9.2 (18.202,4) (24.509,4) Zysk/(Strata) na sprzedaży (465,5) 1.803,6 Koszty sprzedaży 9.2 (743,2) (775,8) Koszty ogólnego zarządu 9.2 (279,0) (262,8) Pozostałe przychody 9.4 42,9 15,7 Pozostałe koszty 9.5 (69,6) (5,4) (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych 9.8 1,9 (30,8) Zysk/(Strata) operacyjny/(a) (1.512,5) 744,5 Przychody finansowe 9.6 425,2 376,7 Koszty finansowe 9.7 (41,6) (166,0) (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych 9.8 (9,4) - Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem (1.138,3) 955,2 Podatek dochodowy od osób prawnych 10.1 256,9 (120,9) Zysk/(Strata) netto (881,4) 834,3 Inne całkowite dochody/(straty) Pozycje, które w przyszłości mogą zostać zreklasyfikowane do wyniku: 179,2 84,6 Zabezpieczenia przepływów pieniężnych 21 221,2 104,5 Podatek dochodowy dotyczący zabezpieczenia przepływów pieniężnych 10.1; 21 (42,0) (19,9) Pozycje, które w przyszłości nie zostaną zreklasyfikowane do wyniku: (2,8) (3,3) Zyski/(Straty) aktuarialne z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia 25.1; 25.2 (3,5) (4,1) Podatek dochodowy dotyczący zysków/(strat) aktuarialnych z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia 10.1 0,7 0,8 Inne całkowite dochody/(straty) netto 176,4 81,3 Całkowite dochody/(straty) ogółem (705,0) 915,6 Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w złotych) Średnia ważona liczba akcji w milionach sztuk 11 184,9 184,9 - podstawowy/(a) 11 (4,77) 4,51 - rozwodniony/(a) 11 (4,77) 4,51 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 w milionach złotych Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część 5 SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 AKTYWA Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 13 5.474,6 5.707,3 Aktywa niematerialne 14 77,7 92,9 Udziały i akcje 15 3.293,0 2.993,0 Pochodne instrumenty finansowe 24 1,2 0,1 Udzielone pożyczki 16 198,9 2,5 Pozostałe aktywa długoterminowe 16 26,2 26,3 Aktywa trwałe razem 9.071,6 8.822,1 Aktywa obrotowe Zapasy 17 3.193,7 4.526,2 - w tym zapasy obowiązkowe 2.151,4 3.026,6 Należności z tytułu dostaw i usług 16 1.445,4 2.598,0 Należności z tytułu podatku dochodowego 180,0 84,3 Pochodne instrumenty finansowe 24 65,9 24,3 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 16 121,3 101,7 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 1.072,0 319,0 Aktywa obrotowe razem 6.078,3 7.653,5 Aktywa razem 15.149,9 16.475,6 KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA Kapitał własny Kapitał podstawowy 19 184,9 184,9 Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji 20 2.228,3 2.228,3 Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych 21 (24,4) (203,6) Zyski zatrzymane 22 7.060,6 8.129,7 Kapitał własny razem 9.449,4 10.339,3 Zobowiązania długoterminowe Kredyty, leasing 23 1.027,2 1.340,2 Pochodne instrumenty finansowe 24 1,0 3,0 Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego 10.3 112,5 328,8 Świadczenia pracownicze 25 85,3 75,5 Pozostałe zobowiązania i rezerwy 26 13,4 14,0 Zobowiązania długoterminowe razem 1.239,4 1.761,5 Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty, leasing 23 740,3 580,1 Pochodne instrumenty finansowe 24 10,3 12,4 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 1.657,6 1.968,6 Świadczenia pracownicze 25 76,0 57,7 Pozostałe zobowiązania i rezerwy 26 1.976,9 1.756,0 Zobowiązania krótkoterminowe razem 4.461,1 4.374,8 Zobowiązania razem 5.700,5 6.136,3 Kapitał własny i zobowiązania razem 15.149,9 16.475,6 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 w milionach złotych Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część 6 SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (sporządzone metodą pośrednią) Nota 2020 2019 Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(Strata) netto 11 (881,4) 834,3 Korekty: 2.446,4 486,3 Podatek dochodowy 10.1 (256,9) 120,9 Amortyzacja 9.2 403,3 393,6 (Zyski)/Straty z tytułu różnic kursowych 213,3 138,1 Odsetki i dywidendy (294,1) (203,3) (Zyski)/Straty z tytułu działalności inwestycyjnej 19,4 0,3 Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych 9.6 (78,8) (32,2) Zmniejszenie/ (Zwiększenie) stanu należności z tytułu dostaw i usług 1.152,6 (782,6) (Zwiększenie)/Zmniejszenie stanu pozostałych aktywów (39,2) 40,3 Zmniejszenie stanu zapasów 1.332,1 3,2 (Zmniejszenie)/Zwiększenie stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług (311,0) 67,9 Zwiększenie stanu pozostałych zobowiązań i rezerw 281,1 724,6 Zwiększenie stanu świadczeń pracowniczych 24,6 15,5 Podatek dochodowy zapłacony (194,7) (312,7) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 1.370,3 1.007,9 Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Dywidendy otrzymane 318,9 312,9 Odsetki otrzymane 0,3 8,7 Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych 16,6 - Spłata udzielonych pożyczek 31.1 19,5 95,6 Zakup rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych (171,3) (100,2) Nabycie udziałów i akcji 15 (300,0) (338,5) Udzielone pożyczki 16; 31.1 (201,2) (103,3) Depozyt zabezpieczający 1,7 (49,9) Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych 34,0 55,6 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (281,5) (119,1) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wydatki z tytułu spłaty kredytów 23 (309,2) (1.030,0) Zapłacone odsetki 23 (61,1) (96,9) Zapłacone dywidendy 12 (184,9) (554,6) Płatności z tytułu leasingu 23 (2,8) (7,1) Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych (0,7) (71,3) Środki pieniężne netto z działalności finansowej (558,7) (1.759,9) Przepływy pieniężne netto razem 530,1 (871,1) Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych 0,7 (0,6) Zmiana stanu środków pieniężnych netto 530,8 (871,7) Środki pieniężne na początek okresu 319,0 1.190,7 Środki pieniężne na koniec okresu 18 849,8 319,0 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 w milionach złotych Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część 7 SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM Nota Kapitał podstawowy Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych Zyski zatrzymane Kapitał własny razem 1 stycznia 2020 184,9 2.228,3 (203,6) 8.129,7 10.339,3 Strata netto 11 - - - (881,4) (881,4) Inne całkowite dochody/(straty) netto - - 179,2 (2,8) 176,4 Całkowite dochody/(straty) ogółem - - 179,2 (884,2) (705,0) Dywidenda 12 - - - (184,9) (184,9) 31 grudnia 2020 184,9 2.228,3 (24,4) 7.060,6 9.449,4 1 stycznia 2019 184,9 2.228,3 (288,2) 7.853,3 9.978,3 Zysk netto 11 - - - 834,3 834,3 Inne całkowite dochody/(straty) netto - - 84,6 (3,3) 81,3 Całkowite dochody/(straty) ogółem - - 84,6 831,0 915,6 Dywidenda - - - (554,6) (554,6) 31 grudnia 2019 184,9 2.228,3 (203,6) 8.129,7 10.339,3 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 8 DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA 1. Informacje ogólne Grupa LOTOS Spółka Akcyjna („Grupa LOTOS S.A.”, „Spółka”) została utworzona 18 września 1991 roku. Siedziba Spółki mieści się w Polsce pod adresem: 80-718 Gdańsk, ul. Elbląska 135. Grupa LOTOS S.A. prowadzi działalność produkcyjną, usługową i handlową. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej. Według klasyfikacji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Grupa LOTOS S.A. zakwalifikowana jest do sektora paliwowego. 2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupa LOTOS S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS Spółki Akcyjnej („Grupa Kapitałowa Grupy LOTOS S.A.”, „Grupa Kapitałowa LOTOS”, „Grupa Kapitałowa”, „Grupa”), w skład której na dzień 31 grudnia 2020 roku wchodzą: Grupa LOTOS S.A. („Jednostka Dominująca”) oraz podmioty o profilu produkcyjnym, usługowym i handlowym (spółki zależne oraz spółki pośrednio zależne od Grupy LOTOS S.A.). Grupa LOTOS S.A. sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe uwzględniając dane finansowe jednostek zależnych konsolidowanych metodą pełną oraz wspólnych przedsięwzięć wycenianych metodą praw własności. Sprawozdanie skonsolidowane Grupy Kapitałowej LOTOS za rok 2020 zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu 2 kwietnia 2021 roku. 2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym Orlen S.A. W dniu 14 lipca 2020 roku Komisja Europejska wydała pozytywną warunkową decyzję w przedmiocie zgody na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu przez Polski Koncern Naftowy Orlen S.A. („PKN Orlen”) kontroli nad Grupą LOTOS S.A. Decyzja Komisji została wydana na podstawie art. 8 ust. 2 akapit drugi Rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. UE. L Nr 24, str. 1). W związku z powyższym PKN Orlen jest zobowiązany wykonać określone w treści tej decyzji środki zaradcze, które mają na celu zapobieżenie wystąpieniu negatywnych skutków planowanej koncentracji dla konkurencji na właściwych rynkach („Środki Zaradcze”). Środki Zaradcze obejmują zobowiązania o charakterze strukturalnym oraz behawioralnym, odnoszące się do struktury oraz polityki przedsiębiorstw uczestniczących w koncentracji – PKN Orlen i Grupy LOTOS S.A. Grupa LOTOS S.A. w raporcie bieżącym nr. 21/2020 z 14 lipca 2020 roku poinformowała o zaciągniętych zobowiązaniach w stosunku do Komisji Europejskiej. Zobowiązania te miałyby obowiązywać do czasu zakończenia transakcji zbycia aktywów zbywanych w ramach Środków Zaradczych („Zbywane Aktywa Lotos”): • Zobowiązaniu do utrzymania wartości i konkurencyjności Zbywanych Aktywów Lotos zgodnie z dobrymi praktykami rynkowymi i zminimalizowaniu ryzyka utraty potencjału konkurencyjnego przez Zbywane Aktywa Lotos; • • Zobowiązaniu do wprowadzenia i utrzymywania rozdzielności Zbywanych Aktywów Lotos od działalności, które PKN Orlen i Grupa LOTOS S.A. zachowują (tzw. „hold-separate obligations”), które polegają w szczególności na tym, że kierownictwo i personel zaangażowane w części działalności, które Grupa LOTOS S.A. zachowuje, nie będą zaangażowane w działalność Zbywanych Aktywów Lotos, a personel (w tym kluczowy personel) Zbywanych Aktywów Lotos wskazany w zobowiązaniach nie będzie zaangażowany w działalność, którą Grupa LOTOS S.A. zachowa i nie będzie podlegał żadnym osobom spoza Zbywanych Aktywów Lotos. Niezwłocznie po dniu wydania decyzji przez Komisję Grupa LOTOS S.A. powoła osobę lub osoby na funkcję niezależnego zarządcy (Hold Separate Manager, „Niezależny Zarządca”). Niezależny Zarządca będzie częścią kluczowego personelu Zbywanych Aktywów Lotos. Niezależny Zarządca będzie zarządzał Zbywanymi Aktywami Lotos niezależnie i będzie podlegał osobie powoływanej przez PKN Orlen odpowiedzialnej za nadzór nad wykonaniem Środków Zaradczych (tzw. Monitoring Trustee). Powyższe zobowiązanie nie będzie obejmowało rafinerii w Gdańsku; • Zobowiązaniu do niezatrudniania kluczowego personelu Zbywanych Aktywów Lotos w okresie 12 miesięcy po zamknięciu transakcji dezinwestycyjnych w wykonaniu Środków Zaradczych; • Zobowiązaniu do współpracy z Monitoring Trustee i udzielania mu pomocy w rozsądnym zakresie przez niego wymaganym. W decyzji Komisji Europejskiej zostały wskazane do zbycia następujące obszary biznesowe Grupy LOTOS S.A. (dalej jako „Zbywane Aktywa Lotos”): • Produkcja paliw oraz działalność hurtowa, • Logistyka paliw, • Działalność detaliczna, • Paliwa lotnicze, • Asfalt. W dniu 12 marca 2021 roku w raporcie bieżącym nr 20/2021 Grupa LOTOS S.A. poinformowała, że Zarząd Spółki przyjął kierunkową akceptację działań wewnątrzorganizacyjnych, której celem jest optymalizacja struktury grupy kapitałowej oraz przygotowanie do wdrożenia modelu realizacji środków zaradczych niezbędnych do przejęcia kontroli kapitałowej nad Spółką przez PKN Orlen. Zarząd Spółki przeprowadził analizę wymagań MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana” biorąc pod uwagę stopień zaawansowania realizacji poszczególnych środków zaradczych ujętych w tejże decyzji. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Zbywane Aktywa Lotos nie były gotowe do sprzedaży według stanu na ten dzień. Proces przygotowania poszczególnych Zbywanych Aktywów Lotos do sprzedaży obejmuje szereg istotnych, innych niż zwyczajowe, działań w 2021 roku takich jak m.in. pełne wyodrębnienie i określenie szczegółowego zakresu majątku planowanego do zbycia, uzyskanie odpowiednich zgód zewnętrznych od właściwych organów regulacyjnych oraz uzyskanie wewnętrznych zgód korporacyjnych w tym Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Grupy LOTOS S.A. Zarząd Spółki rozpoczął proces aktywnego poszukiwania inwestorów w pierwszym kwartale 2021 roku. Zarówno na dzień 31 grudnia 2020 roku jak i na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania wyniku negocjacji z inwestorami nie da się wiarygodnie określić w związku z czym w 2021 roku może zajść konieczność wprowadzenia istotnych zmian w planie sprzedaży. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 9 Na dzień sporządzania niniejszego sprawozdania według oceny Zarządu Grupy LOTOS S.A. nie nastąpiło spełnienie warunków do reklasyfikacji Zbywanych Aktywów Lotos jako aktywa przeznaczone do sprzedaży (oraz powiązanych z nimi zobowiązań) ani związanych z tymi aktywami działalności jako działalności zaniechanej. 3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) zatwierdzonymi przez Unię Europejską, opublikowanymi i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2020 roku. Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Spółkę. Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji sprawozdania finansowego jest złoty polski („złoty”, „zł”, „PLN”). Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w milionach złotych i wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w milionach złotych. 4. Nowe standardy i interpretacje Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które zostały przyjęte przez Unię Europejską („UE”): • Zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych zawartych w MSSF (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później), • Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” i MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” - definicja istotności (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później), • Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później), • Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” - definicja przedsięwzięcia (obowiązujące w odniesieniu do połączeń, w przypadku których data przejęcia przypada na początek pierwszego okresu rocznego rozpoczynającego się 1 stycznia 2020 r. lub później oraz w odniesieniu do nabycia aktywów, które nastąpiło w dniu rozpoczęcia w/w okresu rocznego lub później), • Zmiany do MSSF 16 „Leasing” ulgi w spłatach czynszu w związku z Covid-19 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 czerwca 2020 roku lub później), • Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” - odroczenie MSSF 9 „Instrumenty finansowe” (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później). Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które nie zostały przyjęte przez Unię Europejską: • MSSF 14 „Odroczone salda z regulowanej działalności” (data wejścia w życie zmian została odroczona), • Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach” - sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia prac badawczych nad metodą praw własności), • MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), • Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych: klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe oraz klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe - odroczenie terminu wejścia w życie” (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), • Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”, MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”, zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później), • Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej - Faza 2 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później). Daty wejścia w życie są datami wynikającymi z treści standardów ogłoszonych przez Radę ds. Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej. Daty stosowania standardów w UE mogą różnić się od dat stosowania wynikających z treści standardów i są ogłaszane w momencie zatwierdzenia do stosowania przez UE. Spółka nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnego z przyjętych przez UE standardów, interpretacji lub zmian, które na dzień 31 grudnia 2020 roku nie miały zastosowania. 5. Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Spółki W 2020 roku na wyniki Spółki istotnie wpłynęła pandemia COVID-19, głównie poprzez wycenę zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania. Począwszy od marca 2020 roku otoczenie rynkowe Spółki zaczęło wykazywać znaczną zmienność i nieprzewidywalność. Spółka działała w środowisku podlegającym dynamicznym zmianom pod wpływem pandemii oraz ograniczania jej skutków zarówno wewnątrz kraju jak i w perspektywie globalnej. Naruszona została równowaga i płynność w relacjach międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym towarów i usług oraz znacznemu zmniejszeniu uległo natężenie ruchu osobowego. Restrykcjom podlegał transport lotniczy i samochodowy. Wiele krajów wprowadziło ograniczenia w poruszaniu się osób, korzystaniu z usług i sklepów, instytucji kultury i szkół. Granice zostały zamknięte dla ruchu turystycznego i pracowników z innych krajów. W dniu 14 marca 2020 roku w Polsce został wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego, skutkujący opisanymi wyżej obostrzeniami. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 10 Odpisy wartości zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania Na skutek spadku cen ropy i gazu związanego z destabilizacją rynku w wyniku pandemii COVID-19, nastąpił spadek popytu oraz cen sprzedaży produktów Grupy. W 1 kwartale 2020 roku Grupa dokonała wyceny wartości zapasów do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania i rozpoznała odpisy aktualizujące z tego tytułu w kwocie 866,4 mln zł. W 2 kwartale 2020 roku Grupa wykorzystała rozpoznane w 1 kwartale 2020 roku odpisy. Miało to związek ze wzrostem cen ropy oraz wzrostem sprzedaży produktów wynikającym ze stopniowej poprawy sytuacji popytowej jako efekt odmrażania gospodarki. Ocena oczekiwanej straty kredytowej (ECL) Występowanie zakłóceń w działalności na dużą skalę, które potencjalnie powodują problemy z płynnością dla niektórych podmiotów, może również mieć negatywny wpływ na jakość kredytową podmiotów w łańcuchu dostaw. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka przeprowadziła analizę w celu oceny potencjalnego wpływu pandemii COVID-19 na kalkulację oczekiwanych strat kredytowych i związanymi z nią odpisami aktualizującymi należności. Polityka kredytowa Spółki, stosowane zabezpieczenia oraz umowy faktoringowe pozwalają na przypuszczenie, że szkodowość należności rozpoznanych na dzień sprawozdawczy pozostanie na niezmienionym istotnie poziomie. Spółka na bieżąco monituje sytuację rynkową oraz informacje dotyczące kontrahentów mogące wskazywać na pogorszenie ich sytuacji finansowej. Na bazie przeprowadzonej analizy Spółka nie zmieniła założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej na dzień 31 grudnia 2020 roku w stosunku do założeń przyjętych na dzień 31 grudnia 2019 roku. Spółka przeprowadzi aktualizację analizy i założeń na potrzeby sporządzenia sprawozdania finansowego za rok 2021, gdy w toku dalszych analiz wystąpi taka konieczność. Płynność Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Spółka zachowuje płynność, utrzymując jednocześnie finansowanie działalności operacyjnej i inwestycyjnej. W 2020 roku, mimo niesprzyjających okoliczności wynikających z pandemii COVID-19, Spółka w optymalny sposób zarządzała swoimi zasobami finansowymi. Wskaźnik płynności bieżącej (1,4 wobec 1,7 na koniec poprzedniego roku) oraz wskaźnik płynności szybkiej (0,6 do zanotowanego w roku 2019: 0,7), jak również wskaźnik ogólnego zadłużenia (37,6% w porównaniu do roku 2019: 37,2%) pozostały na bezpiecznych poziomach, dzięki czemu zobowiązania były obsługiwane na bieżąco. Wygenerowane przepływy z działalności operacyjnej pozwoliły pokryć potrzeby inwestycyjne i spłacić część zadłużenia. W wyniku obniżenia poziomu kapitału pracującego o 1.661,5 mln zł udział kapitału pracującego w aktywach wyniósł 10,7% wobec 19,9% w 2019 roku. Cykl rotacji zapasów w dniach wydłużył się o 16,8 wobec roku poprzedzającego i ukształtował się na poziomie 79,6. W wyniku spadku średniego stanu należności z tytułu dostaw i usług o 8,4% i przy spadku przychodów ze sprzedaży o 32,6% cykl obrotu należności w dniach również został wydłużony i wyniósł 41,7 do 30,6 zanotowanego w 2019 roku. Z powodu spadku średniego stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług o 6,3% oraz przy spadku kosztu własnego sprzedaży (-25,7%) cykl zobowiązań w dniach wyniósł 36,5, będąc o 7,7 dłuższym niż w roku porównawczym. W konsekwencji tych zmian cykl konwersji gotówki wyniósł 84,9 dnia w stosunku do 64,6 dnia zanotowanego w 2019 roku. W ramach umowy kredytowej zaciągniętej na refinansowanie kredytów zaciągniętych na realizację Programu 10+ został przekroczony wskaźnik dług netto/EBITDA. W związku z przewidywanym nieutrzymaniem wskaźnika na określonym poziomie Grupa LOTOS S.A. wystąpiła do banków finansujących z wnioskiem o tzw. waiver, w odpowiedzi na który Spółka otrzymała pismo potwierdzające zgodę banków na jego niespełnienie na dzień 31 grudnia 2020 roku. W ramach Grupy Kapitałowej funkcjonuje system zarządzania środkami pieniężnymi w Grupie Rachunków (cash pool), którego uczestnikami jest większość spółek Grupy Kapitałowej. Funkcjonowanie tego systemu pozwala efektywnie wykorzystywać nadwyżki z jednoczesnym zmniejszeniem zapotrzebowania na finansowanie bieżące uczestników. Ponadto Grupa LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku dysponuje niewykorzystanymi limitami kredytów w rachunkach bieżących i rachunkach kredytowych oraz limitami faktoringowymi. Obecnie wyniki ekonomiczne, sytuacja płynnościowa oraz poziom zadłużenia Spółki są na odpowiednim poziomie i na dzień publikacji niniejszego sprawozdania finansowego nie zidentyfikowano znaczących ryzyk, które mogłyby tę sytuację zmienić na niekorzyść. 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym. Założenia i szacunki są oparte na najlepszej wiedzy kierownictwa na temat bieżących i przyszłych zdarzeń oraz działań, jednak rzeczywiste wyniki mogą się różnić od przewidywanych. Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest rozpoznawana w okresie, w którym zostały one zmienione, jeśli dotyczy to wyłącznie tego okresu, lub w okresie bieżącym i przyszłym, jeśli zmiany dotyczą zarówno okresu bieżącego jak i przyszłego. Przyjmując założenia, dokonując szacunków i osądów zarząd Spółki (Zarząd) może kierować się własnym doświadczeniem i wiedzą a także opiniami, analizami i rekomendacjami niezależnych ekspertów. W procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, istotne znaczenie, oprócz szacunków, miał profesjonalny osąd kierownictwa. Świadczenia pracownicze Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych zostały oszacowane za pomocą metod aktuarialnych. Założenia aktuarialne i wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych opisana została w nocie 25. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 11 Amortyzacja Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego oraz aktywów niematerialnych. Spółka corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ich ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków. Aktualizacja szacunków w tym zakresie, która miała wpływ na sprawozdanie finansowe Spółki za rok 2020 spowodowała zmniejszenie amortyzacji z tego tytułu o 0,8 mln zł. Wartość godziwa instrumentów finansowych Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy doborze odpowiednich metod i założeń do wyceny Spółka kieruje się profesjonalnym osądem. Założenia dotyczące wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych opisano w notach 7.17 oraz 7.19. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Zarząd Spółki weryfikuje przyjęte szacunki dotyczące prawdopodobieństwa odzyskania aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje oraz doświadczenia z przeszłości. Informacje dotyczące aktywów z tytułu podatku odroczonego przedstawiono w nocie 10.3. Utrata wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne oraz pojedynczych składników aktywów Każdorazowo na dzień kończący okres sprawozdawczy, zgodnie z postanowieniami standardu MSR 36 „Utrata wartości aktywów”, przeprowadza się analizę pod kątem przesłanek, które mogłyby wskazywać na ewentualną utratę wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne oraz pojedynczych składników aktywów. Przesłanki mogą pochodzić z zewnątrz i dotyczyć na przykład zmiennych rynkowych (w tym: zmiany cen, notowań kursów walut, notowań giełdowych, stóp procentowych, innych zmiennych związanych z bieżącymi trendami gospodarczymi), jak również wynikać z planów, działań i zdarzeń mających miejsce w Spółce, związanych na przykład z decyzjami o zmianie, zaniechaniu, ograniczaniu, czy rozwoju działalności, a także zmianie technologii, działaniach efektywnościowych i inwestycyjnych. Stwierdzenie utraty wartości wymaga oszacowania wartości odzyskiwalnej składników aktywów lub ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Do istotnych założeń uwzględnianych przy szacunkach tej wartości należą takie zmienne jak: stopy dyskontowe, stopy wzrostu, wskaźniki cenowe. Przeprowadzona analiza przepływów pieniężnych dla poszczególnych ośrodków wypracowujących środki pieniężne nie wykazała przesłanek, które w opinii Zarządu wymagałyby dokonania testów na utratę wartości aktywów Spółki, w wyniku których konieczne byłoby dokonanie korekt. Informacje dotyczące składników aktywów przedstawiono w notach 13, 14 oraz 15. Leasing Stopa dyskonta Dla każdego rodzaju umów Spółka szacuje wysokość stopy dyskontowej, która będzie wpływać na ostateczną wartość wyceny tych umów. Spółka bierze pod uwagę charakterystykę umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść na rzecz zewnętrznych instytucji finansowych, gdyby chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym. Proces ustalenia aktualnej krańcowej stopy procentowej obejmuje następujące kroki: • analiza aktualnej struktury finansowania leasingobiorcy (np. jakie instrumenty dłużne posiada leasingobiorca i jakie są warunki tych instrumentów); • ustalenie odpowiedniej stopy referencyjnej – (przy założeniu konkretnej waluty, warunków gospodarczych i okresu obowiązywania umowy leasingu; • analiza pozostałych istotnych warunków leasingu, w tym charakter aktywów bazowych. W celu obliczenia stóp dyskonta dla potrzeb leasingu Spółka przyjmuje, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi. Spółka zawiera umowy leasingu w oparciu o 3 główne waluty, dla których przypisała bazową stopę dyskonta. Są to PLN ze stopą bazową WIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych, EUR ze stopą bazową EURIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych oraz USD ze stopą bazową LIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych. Ustalenie aktualnych stóp dyskonta jest wykonywane cyklicznie co kwartał, a stopy dyskonta wówczas ustalone wykorzystywane są do kalkulacji leasingowych zgodnie z MSSF16 przez okres trwający do momentu kolejnej aktualizacji stóp dyskontowych. Identyfikacja leasingu w ramach inwestycji EFRA Grupa LOTOS S.A. wraz ze swoją spółką zależną LOTOS Asfalt Sp. z o.o. dokonały realizacji projektu inwestycyjnego o nazwie EFRA, w ramach którego zawarto szereg umów obejmujących m.in. dostarczanie surowca i mediów do LOTOS Asfalt Sp. z o.o., sprzedaż wyrobów z instalacji EFRA do Grupy LOTOS S.A., wykonanie usług utrzymania ruchu czy obsługi zbiorników. Spółka dokonała analizy, czy grupa tych umów zawiera leasing. Proces oceny obejmował następujące kroki analizy: • ustalenie zidentyfikowanego składnika aktywów, • analiza prawa Spółki do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów, • ustalenie, że Spółka ma prawo do kierowania tym, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów przez cały okres użytkowania. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 12 Na podstawie analizy istniejących faktów i okoliczności Spółka oceniła ustalenia umowne jako spełniające definicję leasingu zgodną z MSSF16. Biorąc pod uwagę, że opłaty leasingowe związane z użytkowaniem instalacji mają zmienny charakter i nie zawierają elementu zasadniczo stałego, nie są uwzględnione w początkowej kwocie zobowiązania z tytułu leasingu oraz początkowej wycenie składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania. 7. Zasady rachunkowości Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem tych instrumentów finansowych, które są zaklasyfikowane jako wyceniane według wartości godziwej. Najważniejsze zasady rachunkowości stosowane przez Spółkę przedstawione zostały poniżej. 7.1 Przychody ze sprzedaży Przychody z umów z klientami ujmowane są w momencie spełnienia przez Spółkę zobowiązania do wykonania świadczenia, poprzez przekazanie przyrzeczonego towaru lub usługi klientowi, gdzie przekazanie to stanowi jednocześnie uzyskanie przez nabywcę kontroli nad tym składnikiem aktywów. W przychodach z umów z klientami w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane są przychody powstające ze zwykłej działalności operacyjnej Spółki (tj. przychody ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów) skorygowane o wynik z rozliczenia instrumentów zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej przedstawiana jest umowa (zależnie od stosunku pomiędzy spełnieniem zobowiązania przez Spółkę, a płatnością dokonywaną przez klienta) jako składnik aktywów z tytułu umowy lub zobowiązania z tytułu umowy. Oddzielnie, jako należności z tytułu dostaw i usług prezentowane są wyłącznie bezwarunkowe prawa Spółki do otrzymania wynagrodzenia (np. gdy wystawiono już klientowi faktury lub inny tytuł zobowiązujący prawnie do zapłaty w określonym terminie czasu). Prawa o charakterze warunkowym (innym niż tylko upływ czasu) są prezentowane jako składnik aktywów z tytułu umowy. Jeżeli z tytułu jednej umowy wynika kilka obowiązków, w odniesieniu do których rozpoznano zarówno aktywa jak i zobowiązania z tytułu umowy, to w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są one prezentowane w wartości netto. Składnik aktywów z tytułu umowy podlega ujęciu i wycenie zgodnie z wytycznymi MSSF 9 „Instrumenty finansowe”. Identyfikacja umowy z klientem Spółka zanim uzna kontrakt jako „umowę z klientem” przeprowadza analizę, czy poniższe określone kryteria łącznie zostały spełnione: • Umowa między dwiema lub więcej stronami została zawarta w formie pisemnej, ustnej lub innej zgodnej ze zwyczajowymi praktykami handlowymi i została zaakceptowana przez strony; • Umowa identyfikuje prawa i obowiązki każdej ze stron w zakresie towarów lub usług oraz warunków płatności - kontrakt powinien zawierać jasne zapisy dotyczące momentu przekazania kontroli klientowi nad sprzedanymi dobrami lub wyświadczonymi usługami. W przypadku sprzedaży dóbr, moment przekazania kontroli jest zwykle momentem przekazania dobra klientowi. W przypadku świadczenia usług, szczególnie przez dłuższy okres, moment przekazania kontroli może nie być łatwy do zidentyfikowania. Jeśli moment przekazania kontroli nie został określony w umowie bądź nie jest zdefiniowany praktyką rynkową, wówczas umowa nie spełnia kryterium, ponieważ sprzedawca nie jest w stanie określić czasu rozpoznania przychodu ze sprzedaży. Kontrakt musi precyzować także sposób, kwotę oraz termin płatności; • Każda ze stron oczekuje wykonania swoich obowiązków wynikających z umowy oraz jest prawdopodobne, że za przekazane dobra lub usługi zostanie otrzymane wynagrodzenie, które Spółka jest w stanie określić. Oceniając prawdopodobieństwo zapłaty na tym etapie Spółka rozważa wyłącznie zdolność kontrahenta oraz jego intencję zapłaty w dacie wymagalności zobowiązania, nie oceniając wysokości kwoty jaką uzyska od kontrahenta (kwota ta może się różnić od wysokości ceny kontraktu np. o późniejsze rabaty, upusty czy inne elementy wynagrodzenia zmiennego). • Umowa posiada treść ekonomiczną, czyli w rezultacie jej wykonania zmienia się ryzyko, czas oraz kwota przyszłych przepływów pieniężnych Spółki. W przypadku, gdy nie przewiduje się zmiany tych parametrów, jest mało prawdopodobne, że kontrakt posiada treść ekonomiczną. Zmiana wielkości planowanych przepływów pieniężnych nie musi ulegać zmianie tylko poprzez dodatkowe przepływy pieniężne otrzymywane od klienta ale także zmniejszenie wielkości przepływów pieniężnych wychodzących od sprzedawcy, na przykład poprzez otrzymanie od klienta wynagrodzenia w formie niepieniężnej. • Jest prawdopodobne, że Spółka otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi. Identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczenia W momencie zawarcia umowy Spółka dokonuje oceny dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie z klientem i identyfikuje jako zobowiązanie do wykonania świadczenia każde przyrzeczenie do przekazania na rzecz klienta dobra lub usługi (lub pakietu dóbr lub usług), które można wyodrębnić lub grupy odrębnych dóbr lub usług, które są zasadniczo takie same i w przypadku których przekazanie na rzecz klienta ma taki sam charakter. Dobro lub usługa przyrzeczone klientowi są odrębne, jeżeli spełnione są obydwa następujące warunki: • klient może odnosić korzyści z dobra lub usługi albo bezpośrednio, albo poprzez powiązanie z innymi zasobami, które są dla niego łatwo dostępne, oraz • zobowiązanie Spółki do przekazania dobra lub usługi na rzecz klienta można zidentyfikować jako odrębne w stosunku do innych zobowiązań określonych w umowie. Spółka rozpoznaje przychód z tytułu umowy z klientem w punkcie czasu w momencie, kiedy przekaże klientowi kontrolę nad dobrem. Kontrola oznacza zdolność do bezpośredniego rozporządzania składnikiem aktywów i uzyskiwania z niego zasadniczo wszystkich pozostałych korzyści. Spółka rozważa następujące czynniki świadczące o wykonaniu zobowiązania do wykonania świadczenia: • bieżące prawo Spółki do zapłaty za składnik aktywów, • przekazanie klientowi tytułu prawnego do składnika aktywów, • przekazanie fizycznego posiadania aktywa klientowi, • przekazanie klientowi istotnego ryzyka i istotnych korzyści, • przyjęcie przez klienta składnika aktywów. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 13 Ustalenie ceny transakcji Przy ustalaniu ceny transakcyjnej Spółka uwzględnia nie tylko wynagrodzenie stałe, ale również inne elementy wynagrodzenia jak wynagrodzenie zmienne (tj. kwota wynagrodzenia uwarunkowana wystąpieniem lub nie jakiegoś niepewnego zdarzenia w przyszłości), wynagrodzenie niepieniężne, wynagrodzenie należne klientowi oraz istotny czynnik finansowania. Cena ta nie obejmuje kwot pobranych w imieniu innego podmiotu tj. podatek VAT i inne podatki związane ze sprzedażą (podatek akcyzowy, opłata paliwowa). Zmienne wynagrodzenie Niektóre umowy z klientami mogą zawierać kwoty zmienne wynagrodzenia w związku z udzielaniem upustów, rabatów, zwrotu wynagrodzenia, kredytów, ustępstw cenowych, dodatków, premii za wyniki lub nakładaniem kar. W wartości ceny transakcyjnej Spółka uwzględnia taką kwotę wynagrodzenia zmiennego, co do której istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi konieczność znacznego odwrócenia ujętego wcześniej przychodu (zasada ostrożności) i dokonuje szacunku stosując jedną z następujących metod, w zależności od tego, która z nich pozwoli dokładniej przewidzieć kwotę wynagrodzenia, do którego jest uprawniona: • metodę oczekiwanych wartości (sumie iloczynów kwot wynagrodzenia i prawdopodobieństw ich wystąpienia), którą stosuje się w przypadku zawierania dużej liczby podobnych umów, a w danej umowie przewiduje się więcej niż dwa możliwe wyniki; • metodę wartości najbardziej prawdopodobnej (czyli najbardziej prawdopodobnej kwoty z możliwych) w przypadku gdy umowa ma tylko dwa możliwe wyniki (np. z premią lub bez). Raz wybrana metoda stosowana jest do danej umowy konsekwentnie. Szacunek aktualizuje się na każdy dzień sprawozdawczy. Ewentualne korekty rozpoznanego przychodu ujmowane są w okresie, w którym ma miejsce aktualizacja – łączna kwota rozpoznanych przychodów powinna odpowiadać kwocie, która byłaby rozpoznana, gdyby nowe informacje były znane Spółce od początku. Wynagrodzenie niepieniężne Spółka wycenia w wartości godziwej, a w przypadku braku możliwości jej racjonalnego szacunku, w sposób pośredni przez odniesienie do indywidualnej ceny sprzedaży przyrzeczonych dóbr lub usług. Wynagrodzenie płatne klientowi, o ile tylko nie stanowi zapłaty za wyodrębnione dobro lub usługę nabywaną od klienta, powoduje obniżenie ceny transakcyjnej. Obniżenie przychodów następuje w chwili wystąpienia późniejszego z poniższych zdarzeń: • ujęcie przez Spółkę przychodów z tytułu przekazania powiązanych dóbr lub usług klientowi; oraz • zapłata lub zobowiązanie się Spółki do zapłaty wynagrodzenia (nawet jeżeli zapłata ta jest uzależniona od wystąpienia niepewnego zdarzenia w przyszłości). Na koniec każdego okresu sprawozdawczego mającego miejsce w trakcie trwania umowy Spółka dokonuje aktualizacji swoich szacunków mających wpływ na cenę transakcyjną. Każda zmiana w cenie transakcyjnej jest alokowana do wszystkich zobowiązań do wykonania świadczenia, chyba że wynagrodzenie zmienne dotyczy tylko jednego lub kilku (a nie wszystkich) takich zobowiązań. Przypisanie ceny transakcyjnej do zobowiązań do wykonania świadczenia Spółka przypisuje cenę transakcyjną do każdego zobowiązania do wykonania świadczenia (lub do odrębnego dobra lub odrębnej usługi) w kwocie, która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Spółki – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi. Spełnianie zobowiązań do wykonania świadczenia Jeśli obowiązek świadczenia wypełniany jest w danym punkcie czasu przychód ujmuje się w momencie przekazania kontroli nad produktem, towarem lub usługą (tzn. przekazania możliwości kierowania wykorzystaniem i uzyskiwania praktycznie wszystkich korzyści z tego produktu, towaru lub usługi). Przesłankami wskazującymi na przekazanie kontroli do klienta są: • Spółka posiada bieżące prawo do wynagrodzenia, • klient posiada prawo własności do aktywa, • klient posiada fizyczne władanie nad aktywem, • klient przejął istotne ryzyka i korzyści związane z aktywem, • klient zaakceptował rezultat obowiązku świadczenia. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ujmuje się w wyniku finansowym jednorazowo, w określonym momencie czasu, zgodnym z momentem spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia (w szczególności określanym w oparciu o reguły sprzedaży INCOTERMS). W odniesieniu do umów dotyczących usług ciągłych, na podstawie których Spółka ma prawo do otrzymania od klienta wynagrodzenia w kwocie, która odpowiada bezpośrednio wartości, jaką dla klienta ma świadczenie dotychczas wykonane, Spółka ujmuje przychód w kwocie, którą ma prawo zafakturować. Wynagrodzenie zleceniodawcy a wynagrodzenie pośrednika W przypadku, gdy w dostarczanie dóbr lub usług klientowi zaangażowany jest inny podmiot, Spółka określa czy charakter przyrzeczenia Spółki stanowi zobowiązanie do wykonania świadczenia polegającego na dostarczeniu określonych dóbr lub usług (w tym przypadku Spółka jest zleceniodawcą) czy też na zleceniu innemu podmiotowi dostarczenia tych dóbr lub usług (w tym przypadku Spółka jest pośrednikiem). Spółka jest zleceniodawcą, jeśli sprawuje kontrolę nad przyrzeczonym dobrem lub usługą przed ich przekazaniem klientowi. Jednostka nie musi jednak działać jako zleceniodawca, jeśli uzyskuje tytuł prawny do produktu tylko chwilowo, zanim zostanie on przeniesiony na klienta. Jednostka występująca w umowie jako zleceniodawca może sama wypełnić zobowiązanie do wykonania świadczenia lub może powierzyć wypełnienie tego zobowiązania lub jego części innemu podmiotowi (np. podwykonawcy) w jej imieniu. W takiej sytuacji Spółka ujmuje przychody w kwocie wynagrodzenia brutto, do którego – zgodnie z jej oczekiwaniem – będzie uprawniona w zamian za przekazane dobra lub usługi. Spółka działa jako pośrednik, jeśli jej zobowiązanie do wykonania świadczenia polega na zapewnieniu dostarczenia dóbr lub usług przez inny podmiot. W takim przypadku Spółka ujmuje przychody w kwocie jakiejkolwiek opłaty lub prowizji, do której – zgodnie z jej oczekiwaniem – będzie uprawniona w zamian za zapewnienie dostarczenia dóbr lub usług przez inny podmiot. Istotny komponent finansowania W przypadku umów z klientami, dla których okres pomiędzy przekazaniem przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi a momentem zapłaty za dobro lub usługę przekracza jeden rok Spółka ocenia, czy umowy zawierają istotny element finansowania. W celu ustalenia ceny transakcyjnej, Spółka koryguje przyrzeczoną kwotę wynagrodzenia o istotny komponent finansowania stosując stopę dyskontową, która zostałaby zastosowana w przypadku zawarcia oddzielnej transakcji finansowania pomiędzy jednostką a jej klientem w momencie zawarcia umowy. Spółka zdecydowała się nie korygować przyrzeczonej kwoty wynagrodzenia o wpływ istotnego elementu finansowania, jeżeli w momencie zawarcia umowy oczekuje, że okres od momentu przekazania przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi do momentu zapłaty za dobro lub usługę przez klienta wyniesie nie więcej niż jeden rok. Dlatego też, dla krótkoterminowych zaliczek Spółka nie wydziela istotnego elementu finansowania. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 14 Wynagrodzenie niepieniężne W przypadku umów, w których klient zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia w formie innej niż pieniężna, Spółka w celu ustalenia ceny transakcyjnej wycenia wynagrodzenie niepieniężne (lub przyrzeczenie zapłaty wynagrodzenia niepieniężnego) w wartości godziwej. W sytuacji, gdy Spółka nie może racjonalnie oszacować wartości godziwej wynagrodzenia niepieniężnego, wycenia je pośrednio przez odniesienie do indywidualnej ceny sprzedaży dóbr lub usług przyrzeczonych klientowi (lub klasie klientów) w zamian za wynagrodzenie. Gwarancje Spółka udziela gwarancji na sprzedane produkty, które stanowi zapewnienie klienta, że dany produkt jest zgodny z ustaloną przez strony specyfikacją. Spółka ujmuje takie gwarancje zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”. Niektóre niestandardowe umowy z klientami mogą zawierać gwarancje rozszerzone. Gwarancje takie stanowią oddzielną usługę – ujmowaną jako zobowiązanie do wykonania świadczenia, do której przypisuje się część ceny transakcyjnej. Aktywowane koszty doprowadzenia do zawarcia umowy Spółka ujmuje dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy z klientem jako składnik aktywów, jeżeli spodziewa się, że koszty te odzyska. Dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy to koszty ponoszone przez jednostkę w celu doprowadzenia do zawarcia umowy z klientem, których jednostka nie poniosłaby, jeżeli umowa nie zostałaby zawarta. Koszty doprowadzenia do zawarcia umowy ponoszone bez względu na to, czy umowa została zawarta, ujmuje się jako koszty w momencie ich poniesienia, chyba że koszty te wyraźnie obciążają klienta bez względu na to, czy umowa zostanie zawarta. Spółka ujmuje dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy jako koszty w momencie ich poniesienia, jeśli okres amortyzacji składnika aktywów, który w przeciwnym razie zostałby ujęty przez Spółkę, wynosi jeden rok lub krócej. Składnik aktywów jest systematycznie amortyzowany, z uwzględnieniem okresu przekazywania klientowi dóbr lub usług, z którymi jest powiązany. Spółka dokonuje aktualizacji okresu amortyzacji, aby odzwierciedlić istotną zmianę oczekiwanego okresu przekazywania klientowi dóbr lub usług, z którymi powiązany jest składnik aktywów. Aktywa z tytułu umowy W ramach aktywów z tytułu umowy Spółka ujmuje prawa do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które przekazała klientowi, jeżeli prawo to jest uzależnione od warunku innego niż upływ czasu (na przykład od przyszłych świadczeń jednostki). Spółka ocenia, czy nie nastąpiła utrata wartości składnika aktywów z tytułu umowy na takiej samej zasadzie jak w przypadku składnika aktywów finansowych zgodnie z MSSF 9. Należności W ramach należności Spółka ujmuje prawa do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które przekazała klientowi, jeżeli prawo to jest bezwarunkowe (jedynym warunkiem wymagalności wynagrodzenia jest upływ określonego czasu). Spółka ujmuje należność zgodnie z MSSF 9. W momencie początkowego ujęcia należności z tytułu umowy wszelkie różnice pomiędzy wyceną należności zgodnie z MSSF 9, a odpowiadającą jej wcześniej ujętą kwotą przychodów Spółka ujmuje jako koszt (strata z tytułu utraty wartości). Zobowiązania z tytułu umowy W ramach zobowiązań z tytułu umowy Spółka ujmuje otrzymane lub należne od klienta wynagrodzenie, z którym wiąże się obowiązek przekazania klientowi dóbr lub usług. Aktywa z tytułu prawa do zwrotu W ramach aktywów z tytułu prawa do zwrotu Spółka ujmuje prawo do odzyskania produktów od klientów po wywiązaniu się ze zobowiązania do zwrotu zapłaty. Zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia Spółka ujmuje zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia, jeżeli po jego otrzymaniu oczekuje, że zwróci jego część lub całość klientowi. Zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia wycenia się w kwocie otrzymanego wynagrodzenia (lub należności), do którego – zgodnie z oczekiwaniem jednostki – nie jest ona uprawniona (tj. w wysokości kwot nieujętych w cenie transakcyjnej). Zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia (oraz odpowiednia zmiana ceny transakcyjnej oraz wynikająca z niej zmiana zobowiązania z tytułu umowy) jest aktualizowane na koniec każdego okresu sprawozdawczego w związku ze zmianami okoliczności. 7.2 Przychody z tytułu dywidend Należne dywidendy zalicza się do przychodów finansowych na dzień powzięcia przez właściwy organ jednostki wypłacającej dywidendę uchwały o podziale zysku chyba, że w uchwale określono inny dzień prawa do dywidendy. 7.3 Przychody z odsetek Przychody z tytułu odsetek są rozpoznawane w momencie ich naliczenia (przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej). 7.4 Podatki 7.4.1 Podatek dochodowy Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku (straty) netto z powodu występowania tzw. różnic przejściowych między przychodami i kosztami w ujęciu księgowym i podatkowym, tj. przychodów podlegających opodatkowaniu i kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów w innym okresie niż bieżący okres sprawozdawczy oraz tzw. różnic trwałych wynikających z faktu, iż część z pozycji kosztów i przychodów, ujętych księgowo nigdy nie będzie uwzględniona w rozliczeniu podatkowym. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym. Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego ustalane jest z uwzględnieniem wszystkich różnic przejściowych występujących na dzień kończący okres sprawozdawczy między wartością podatkową aktywów i pasywów, a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 15 Zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego ujmowane jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych: • z wyjątkiem sytuacji, gdy zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz • w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu. Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych aktywów podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty: • z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu podatku odroczonego dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz • w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych. Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego jest weryfikowana na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do jego częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów lub zobowiązań zostanie zrealizowany, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień kończący okres sprawozdawczy lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na dzień kończący okres sprawozdawczy. Wpływ podatku odroczonego dotyczący pozycji ujmowanych bezpośrednio w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale własnym poprzez inne całkowite dochody. Spółka kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ze zobowiązaniami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności z zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym. 7.4.2 Podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, opłata paliwowa i opłata emisyjna Przychody, koszty, aktywa i zobowiązania są ujmowane po pomniejszeniu o wartość podatku od towarów i usług (VAT), podatku akcyzowego, opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej, z wyjątkiem: • gdy podatek od towarów i usług (VAT) zapłacony przy zakupie aktywów lub usług nie jest możliwy do odzyskania od organów podatkowych (wtedy jest on ujmowany odpowiednio, jako część ceny nabycia składnika aktywów lub jako część pozycji kosztowej) oraz • należności i zobowiązań, które są wykazywane z uwzględnieniem kwoty podatku od towarów i usług (VAT), akcyzy, opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej. Kwota netto podatku od towarów i usług (VAT), podatku akcyzowego, opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz organów podatkowych jest ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jako część należności lub zobowiązań. 7.5 Transakcje w walucie obcej Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w walucie funkcjonalnej Spółki (polski złoty) na dzień ich zawarcia odpowiednio po kursie: • faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut, • średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski („NBP”) z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w punkcie powyżej, a także w przypadku pozostałych operacji. Kursem dla faktur zakupu jest średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień wystawienia faktury, a dla faktur sprzedaży – średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym datę sprzedaży. Wszelkie zyski lub straty kursowe powstałe z tytułu przeliczenia są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, z wyjątkiem różnic kursowych traktowanych jako część kosztów finansowania zewnętrznego kapitalizowanych w wartości rzeczowych aktywów trwałych (różnice kursowe od odsetek i prowizji). Pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia początkowej transakcji. Pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia ustalenia takiej wartości godziwej. Spółka osobno ustala wynik z tytułu różnic kursowych dla różnic zrealizowanych i niezrealizowanych, prezentując ostatecznie wynik na łącznych różnicach kursowych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako zyski lub straty: • działalności operacyjnej: w odniesieniu do różnic kursowych dotyczących rozliczenia należności i zobowiązań handlowych, • działalności finansowej: w odniesieniu między innymi do pozycji kredytów i pożyczek, zobowiązań inwestycyjnych, środków pieniężnych i ich ekwiwalentów. Różnice kursowe powstałe w związku z wyceną na dzień kończący okres sprawozdawczy inwestycji krótkoterminowych (np. udzielonych pożyczek, środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych) oraz należności i zobowiązań w walutach obcych zalicza się do kosztów lub przychodów działalności finansowej i operacyjnej. Dla potrzeb wyceny pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zastosowano następujące kursy walut obcych ustalone na podstawie notowań ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski (NBP): Średni kurs NBP na dzień 31 grudnia 2020 (1) 31 grudnia 2019 (2) USD 3,7584 3,7977 EUR 4,6148 4,2585 (1) Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2020 roku. (2) Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2019 roku. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 16 7.6 Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe, z wyjątkiem gruntów, są wyceniane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Grunty wyceniane są w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po wprowadzeniu rzeczowych aktywów trwałych do użytkowania, jak koszty napraw, przeglądów, opłaty eksploatacyjne, wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Rzeczowe aktywa trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów. Rzeczowe aktywa trwałe (w tym ich komponenty), z wyjątkiem gruntów, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ich ekonomicznej użyteczności, który kształtuje się następująco: Budynki, budowle 1 rok – 80 lat Urządzenia techniczne i maszyny 1 rok – 25 lat Pozostałe 1 rok – 15 lat Dany składnik rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięty ze sprawozdania z pozycji finansowej po dokonaniu jego zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danego składnika aktywów) są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. Wartość końcowa, okres użytkowania oraz metoda amortyzacji składników aktywów poddawane są corocznej weryfikacji i w razie konieczności korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego. Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy są wyceniane w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, w tym kosztów finansowych, pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy nie są amortyzowane do momentu osiągnięcia przydatności do użytkowania. Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy dotyczą rzeczowych aktywów trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Koszty finansowe aktywowane na rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy obejmują koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich sfinansowania zgodnie z zasadami opisanymi w nocie 7.16. 7.7 Aktywa niematerialne Aktywa niematerialne są rozpoznawane, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości spowodują one wpływ do Spółki korzyści ekonomicznych, które mogą być bezpośrednio powiązane z tymi aktywami. Początkowe ujęcie aktywów niematerialnych następuje według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, jeśli są nabyte w ramach oddzielnej transakcji. Po ujęciu początkowym aktywa niematerialne są wyceniane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Aktywa niematerialne obejmują licencje na programy komputerowe, patenty, znaki towarowe, nabyte prawa do emisji CO 2 oraz aktywa niematerialne w realizacji. Aktywa niematerialne, za wyjątkiem wartości firmy, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ich ekonomicznej użyteczności. Przewidywany okres użytkowania posiadanych przez Spółkę aktywów niematerialnych wynosi od 2 do 40 lat. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Okresy użytkowania są poddawane corocznej weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego. Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. 7.8 Leasing Spółka jako leasingobiorca Spółka stosuje jednolity model księgowego ujęcia leasingu, który zakłada rozpoznanie przez leasingobiorcę aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań z tytułu leasingu w odniesieniu do wszystkich umów leasingowych, poza umowami wyłączonymi z zastosowania tj.: leasingów krótkoterminowych oraz leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość. Przez leasing krótkoterminowy rozumie się umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres krótszy niż 12 miesięcy od momentu rozpoczęcia. W szczególności jako leasing krótkoterminowy Spółka traktuje umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy) terminem wypowiedzenia, bez znaczących kar dla jednej ze stron. Poziom istotności zdefiniowany przez Spółkę w celu identyfikacji leasingów niskocennych wynosi 20 tys. zł. Wartość bazowego składnika aktywów wyceniana jest w oparciu o wartość nowego składnika aktywów, bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem. Identyfikacji składnika aktywów dokonuje się zazwyczaj poprzez wyraźne określenie go w umowie. Składnik aktywów można jednak zidentyfikować również w sposób dorozumiany w momencie, w którym składnik aktywów udostępnia się do użytkowania klientowi. Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązania z tytułu leasingu w momencie rozpoczęcia umowy, w ramach której następuje przeniesienie kontroli nad użytkowaniem określonych aktywów przez pewien okres czasu. Datą rozpoczęcia umowy jest data udostępnienia Spółce jako leasingobiorcy przez leasingodawcę przedmiotu leasingu. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 17 Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest początkowo wyceniany według kosztu, który obejmuje: • kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, • wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, • wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę, • szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów lub przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w ramach rzeczowych aktywów trwałych. Prawo wieczystego użytkowania gruntów zarówno nabyte odpłatnie, jak i otrzymane nieodpłatnie ujmowane jest analogicznie jak pozostałe umowy leasingu (jako aktywa z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania z tytułu leasingu). W celu kalkulacji aktywów i zobowiązań dotyczących prawa wieczystego użytkowania Spółka przeprowadza analizę w celu ustalenia przewidywanego horyzontu czasowego korzystania z prawa wieczystego użytkowania. Po ustaleniu planowanego okresu użytkowania aktywa, zobowiązanie z tytułu leasingu kalkulowane jest na zasadach ogólnych. Po dacie rozpoczęcia leasingu, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania wycenia się według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości. W przypadku wystąpienia modyfikacji umowy leasingowej, wartość aktywa z tytułu prawa do użytkowania korygowana jest odpowiednio do nowej wyceny zobowiązania leasingowego (zgodnie ze zmianami wynikającymi z modyfikacji umowy lub aktualizacji stopy dyskonta). Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzowany jest liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ekonomicznego użytkowania danego aktywa. W przypadku prawa wieczystego użytkowania gruntów, dla którego obliczenia wysokości aktywów z tytułu prawa do użytkowania aktywów dokonano według formuły renty wieczystej, amortyzacja nie jest naliczana. W odniesieniu do pozostałych praw wieczystego użytkowania gruntów amortyzacja jest naliczana zgodnie z okresem trwania umowy. W przypadku, gdy umowa leasingowa przenosi na Spółkę tytuł własności danego składnika przed końcem okresu leasingu lub gdy koszt aktywa z tytułu prawa do użytkowania odzwierciedla fakt, że Spółka zrealizuje opcję wykupu wartości końcowej przedmiotu leasingu, Spółka amortyzuje aktywo z tytułu prawa do użytkowania od momentu rozpoczęcia umowy leasingu do końca okresu szacowanego ekonomicznego użytkowania danego aktywa. W innych przypadkach Spółka amortyzuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania od daty rozpoczęcia umowy do wcześniejszej z dwóch dat – daty zakończenia okresu ekonomicznego użytkowania aktywa lub daty końca umowy leasingu. Koszty z tytułu obowiązku wycofania z eksploatacji aktywów trwałych są aktywowane w ramach składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz amortyzowane przez szacowany okres ekonomicznego użytkowania odnośnego składnika aktywów. Wartość godziwa kosztów z tytułu obowiązku wycofania z eksploatacji aktywów trwałych jest szacowana przez Spółkę zgodnie z metodologią określoną w KIMSF 1. Zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie, obejmujące: • stałe opłaty pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe; • zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem indeksu lub stawki obowiązujących na datę rozpoczęcia; • kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej; • cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji; • kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu. Z opłat leasingowych wyłączone są zmienne opłaty, które uzależnione są od czynników zewnętrznych. Zmienne opłaty leasingowe niezawarte w początkowej wycenie zobowiązania z tytułu leasingu są rozpoznawane bezpośrednio w zysku lub stracie. Po początkowym ujęciu Spółka wycenia zobowiązania z tytułu leasingu poprzez: • zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, • zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz • zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia ponownej oceny lub modyfikacji umowy leasingu, lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych, w tym podwyżek lub obniżek wynikających ze zmian indeksów w przypadku umów indeksowanych współczynnikami rynkowymi. Po dacie rozpoczęcia leasingu, o ile koszty nie zostały uwzględnione w wartości bilansowej innego składnika aktywów zgodnie z innymi niż MSSF 16 obowiązującymi standardami, leasingobiorca ujmuje w wyniku zarówno odsetki od zobowiązania z tytułu leasingu jak i zmienne opłaty leasingowe nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu w okresie, w którym ma miejsce zdarzenie lub zachodzi warunek, które uruchamiają te płatności. Płatności leasingowe są dyskontowane przy użyciu stopy procentowej umowy leasingu lub krańcowej stopy procentowej Spółki, gdy stopa procentowa umowy leasingu nie jest możliwa w łatwy sposób do wyznaczenia. W celu określenia krańcowej stopy procentowej Spółka bierze pod uwagę rodzaj umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść na rzecz zewnętrznych instytucji finansowych, gdyby chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym. Spółka ustanowiła krańcowe stopy pożyczkowe w podziale na waluty występujące w umowach oraz przy uwzględnieniu ich okresu trwania według przedziałów czasowych zaprezentowanych poniżej: • umowy krótkoterminowe (12 miesięcy lub mniej), • umowy na okres od 1 do 2 lat (włącznie), • umowy na okres od 2 do 5 lat (włącznie), • umowy na okres od 5 do 10 lat (włącznie), • umowy na powyżej 10 lat. Proces ustalenia aktualnej krańcowej stopy procentowej obejmuje następujące kroki: • analiza aktualnej struktury finansowania leasingobiorcy (np. jakie instrumenty dłużne posiada leasingobiorca i jakie są warunki tych instrumentów); • ustalenie odpowiedniej stopy referencyjnej – przy założeniu konkretnej waluty, warunków gospodarczych i okresu obowiązywania umowy leasingu; • analiza pozostałych istotnych warunków leasingu, w tym charakter aktywów bazowych. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 18 W celu obliczenia stóp dyskonta na potrzeby MSSF 16 Spółka przyjmuje, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi. Spółka zawiera umowy leasingu głownie w oparciu o walutę PLN, dla której przypisała WIBOR dla określonego terminu jako bazową stopę dyskonta. 7.9 Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o utworzone odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Informacja na temat wyceny udziałów oraz akcji w jednostkach niepowiązanych opisana została w nocie 7.17. 7.10 Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Spółka dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. Wartość odzyskiwalna składnika aktywów odpowiada wartości godziwej tego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość tę ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które są generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej. Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych składników majątkowych używanych w działalności ujmuje się jako pozostałe koszty. Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony. Jeżeli takie przesłanki występują, Spółka szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku, podwyższa się wartość bilansową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika niefinansowych aktywów trwałych ujmuje się niezwłocznie jako pozostałe przychody. Po odwróceniu odpisu aktualizującego, w kolejnych okresach odpis amortyzacyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób, który pozwala w ciągu pozostałego okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego zweryfikowanej wartości bilansowej pomniejszonej o wartość końcową. Spółka dokonuje kompensaty odpowiadających sobie tytułów pozostałych przychodów i kosztów zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” (pkt. 34) i wykazuje w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w wartości netto. 7.11 Zapasy Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i ceny sprzedaży netto. Koszty poniesione w celu doprowadzenia składników zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu ujmowane są w następujący sposób: • materiały i towary – według ceny nabycia ustalonej metodą średniej ważonej, • produkty gotowe i produkty w toku – według kosztu bezpośrednich materiałów i robocizny oraz uzasadnionej części pośrednich kosztów produkcji, ustalonej przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, ustalonych metodą średniej ważonej. Wycena rozchodu zapasów dokonywana jest metodą średniej ważonej. Cena sprzedaży netto jest to możliwa do uzyskania na dzień kończący okres sprawozdawczy cena sprzedaży bez podatku od towarów i usług, podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, pomniejszona o rabaty, opusty i tym podobne oraz koszty związane z przystosowaniem składnika do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży. Grupa LOTOS S.A. stosuje obowiązujące od dnia 7 kwietnia 2007 roku zasady funkcjonowania systemu zapasów obowiązkowych, wprowadzone ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343, z dnia 23 marca 2007 roku z późniejszymi zmianami). Ustawa, o której mowa powyżej określa zasady tworzenia, utrzymywania oraz finansowania zapasów ropy naftowej i produktów naftowych. Zapasy obowiązkowe obejmują ropę naftową, produkty naftowe (paliwa ciekłe), gaz płynny LPG. Spółka wykazuje zapasy obowiązkowe jako aktywa krótkoterminowe ze względu na rotację w krótkim okresie. Odpisy aktualizujące wartość produktów lub półproduktów, wynikające z wyceny według cen sprzedaży netto korygują koszt wytworzenia. Odpisy aktualizujące wartość towarów obciążają wartość sprzedanych towarów. Na dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ustala szacunkowo (na podstawie indywidualnej analizy przydatności zapasów dla celów prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej) wartość odpisu aktualizującego zapas materiałów zgromadzonych w magazynach. W przypadku obniżki notowań cen ropy i produktów rafineryjnych, Spółka zawiązuje odpis aktualizujący bilansową wartość zapasów z uwagi na różnicę między kosztem wytworzenia, a cenami możliwymi do uzyskania (ang. „net realisable value”) zgodnie z MSR 2. Odpisy aktualizujące wartość zapasów materiałów dokonane w związku z utratą ich wartości, obciążają koszty wytworzenia. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizacyjnego zapasu – rozwiązanie odpisu, równowartość całości lub części zwiększa wartość składnika zapasów. W przypadku wykorzystania odpisu, ze względu na czystość zapisu i treść ekonomiczną, odwrócenie odpisu znajduje odzwierciedlenie poprzez podstawową działalność operacyjną. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 19 7.12 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe przechowywane do terminu zapadalności wyceniane są według zamortyzowanego kosztu. Wykazana w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych pozycja środki pieniężne i ich ekwiwalenty składa się z gotówki w kasie, kredytów w rachunku bieżącym oraz lokat bankowych o terminie zapadalności nie dłuższym niż 3 miesiące, które nie zostały potraktowane jako działalność lokacyjna. 7.13 Kapitały własne Kapitały własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami Statutu Spółki. Kapitał podstawowy Grupy LOTOS S.A. jest wykazywany według wartości nominalnej, w wysokości zgodnej ze Statutem Spółki oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. 7.14 Kredyty W momencie początkowego ujęcia wszystkie kredyty bankowe są ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu. Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty są następnie wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu oraz dyskonta lub premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania. Zyski i straty są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z chwilą usunięcia zobowiązania ze sprawozdania z sytuacji finansowej, a także w wyniku naliczania odpisu z tytułu utraty wartości. 7.15 Świadczenia pracownicze 7.15.1 Odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne świadczenia Zgodnie z obowiązującym Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy, Spółka realizuje wypłaty nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i rentowych oraz odpraw pośmiertnych. Ponadto, objętym przez Spółkę opieką socjalną pracownikom, emerytom i rencistom, przysługują świadczenia w ramach odrębnego funduszu socjalnego, który tworzony jest zgodnie z obowiązującymi krajowymi przepisami ustawowymi w tym zakresie (Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, ZFŚS). Według MSR 19 „Świadczenia pracownicze” odprawy emerytalne, rentowe oraz odpisy na fundusz socjalny tytułem przyszłych świadczeń dla pracowników, w związku z programem socjalnym dla emerytów i rencistów, Spółka kwalifikuje jako programy określonych świadczeń po okresie zatrudnienia, natomiast nagrody jubileuszowe, odprawy pośmiertne oraz świadczenia wypłacane obecnym emerytom i rencistom z funduszu socjalnego zaliczane są do pozostałych świadczeń pracowniczych. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych wypłat świadczeń po okresie zatrudnienia na dzień kończący okres sprawozdawczy jest obliczana przez niezależnego aktuariusza z zastosowaniem tzw. metody prognozowanych uprawnień jednostkowych i stanowi zdyskontowaną kwotę przewidywanych przyszłych płatności, których dokonanie jest wymagane celem wywiązania się pracodawcy z zobowiązań wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresach ubiegłych (do dnia kończącego okres sprawozdawczy), określoną dla każdego pracownika indywidualnie, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia (prawdopodobieństwo odejść pracowników), bez uwzględnienia osób, które zostaną w przyszłości przyjęte do pracy. Wartość zobowiązania z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych obejmuje nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe oraz świadczenia z funduszu socjalnego na rzecz emerytów i rencistów, a także kwotę szacowanych wypłat z tytułu odpraw pośmiertnych. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. Odprawy emerytalne i rentowe są wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz nagród jubileuszowych zależy od stażu pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. Wysokość odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia zmarłego pracownika, a wypłata przysługuje jego rodzinie, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Kwoty zysków i strat aktuarialnych z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia Grupa rozpoznaje w innych całkowitych dochodach. Pracownikom Spółki przysługuje ponadto prawo do urlopów na warunkach określonych w przepisach Kodeksu pracy. Spółka kalkuluje koszty urlopów pracowniczych memoriałowo, stosując metodę zobowiązań. Wartość szacowanego w ten sposób ekwiwalentu z tytułu niewykorzystanych urlopów pracowniczych ujmowana jest w księgach Spółki w oparciu o różnicę pomiędzy faktycznym stanem wykorzystania urlopów przez pracowników a stanem, jaki wynikałby z proporcjonalnego wykorzystania urlopu w czasie i wykazywana w sprawozdaniu finansowym odpowiednio jako krótkoterminowe lub długoterminowe zobowiązanie z tytułu pozostałych świadczeń pracowniczych w okresie zatrudnienia. Zobowiązania z tytułu pozostałych świadczeń pracowniczych w okresie zatrudnienia obejmują ponadto premie i nagrody, które wynikają z funkcjonujących w Spółce płacowych systemów motywacyjnych. Szczegółowe informacje dotyczące świadczeń pracowniczych zawiera nota 25, gdzie poza ujawnieniami poszczególnych pozycji zobowiązań i kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych, przedstawiono założenia aktuarialne, a także analizę wrażliwości szacunków na zmianę tych założeń. Spółka ujmuje koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w kosztach finansowych. 7.15.2 Podział zysku na cele pracownicze oraz fundusze specjalne Zgodnie z polską praktyką gospodarczą akcjonariusze jednostek mogą dokonać podziału zysku na cele pracownicze w formie zasilenia funduszu socjalnego oraz na inne fundusze specjalne, jednakże w sprawozdaniu finansowym ta część podziału zysku jest zaliczana do kosztów działalności okresu, w którym podział zysku został zatwierdzony przez Zgromadzenie Akcjonariuszy. 7.16 Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego ujmuje się jako koszty w okresie, w którym je poniesiono, z wyjątkiem kosztów, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów (w tym różnice kursowe od odsetek i prowizji), które aktywuje się jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. W zakresie, w jakim środki pożycza się specjalnie w celu pozyskania dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, którą można aktywować jako część tego składnika GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 20 aktywów, ustala się jako różnicę między rzeczywistymi kosztami finansowania zewnętrznego poniesionymi z tytułu danej pożyczki lub kredytu w danym okresie, a przychodami z tytułu tymczasowego zainwestowania pożyczonych środków. W stopniu, w jakim środki pożycza się bez ściśle określonego celu, a następnie przeznacza na pozyskanie dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, które mogą być kapitalizowane, ustala się poprzez zastosowanie stopy kapitalizacji do nakładów poniesionych na ten składnik majątku. 7.17 Aktywa i zobowiązania finansowe Aktywa finansowe Grupa LOTOS S.A. klasyfikuje aktywa finansowe do następujących kategorii wyceny: • wyceniane według zamortyzowanego kosztu; • wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody; • wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Klasyfikacja jest uzależniona od przyjętego przez Spółkę modelu zarządzania aktywami finansowymi oraz warunków umownych przepływów pieniężnych. Grupa LOTOS S.A. dokonuje reklasyfikacji inwestycji w instrumenty dłużne jedynie wówczas gdy zmienia się model zarządzania tymi aktywami. Spółka dokonuje oceny modelu zarządzania dłużnymi aktywami finansowymi (w tym należności handlowych) według trzech możliwych kryteriów: • utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych, • utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych i sprzedaży, • model inny niż powyższe (efektywnie oznaczający aktywa w celu zbycia). Wycena na moment początkowego ujęcia Na moment początkowego ujęcia, Grupa LOTOS S.A. wycenia składnik aktywów finansowych według wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu składnika aktywów finansowych, w przypadku składnika aktywów finansowych, który nie wycenia w wartości godziwej przez wynik finansowy. Koszty transakcji dotyczących aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy są ujmowane w wyniku finansowym. Zaprzestanie ujmowania Aktywa finansowe ujmuje się, gdy Spółka staje się stroną postanowień umownych instrumentu. Aktywa finansowe wyłącza się z ksiąg rachunkowych, gdy prawa do uzyskania przepływów pieniężnych z aktywów finansowych wygasły lub zostały przeniesione, a Spółka dokonała przeniesienia zasadniczo całego ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu ich własności. Wycena po początkowym ujęciu Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Instrumenty dłużne utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów, które obejmują wyłącznie spłaty kapitału i odsetek („SPPI”), są wyceniane według zamortyzowanego kosztu. Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej i wykazuje w pozycji przychody z tytułu odsetek w wyniku finansowym. Odpisy z tytułu utraty wartości ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości wskazaną w rozdziale 7.18 i prezentuje w pozycji Strata z tytułu utraty wartości aktywów finansowych. W szczególności, w tej kategorii Spółka klasyfikuje: • należności handlowe poza portfelem należności podlegających faktoringowi w ramach przyznanego Spółce limitu, • pożyczki, które spełniają test klasyfikacyjny SPPI i które zgodnie z modelem biznesowym są wykazywane jako „utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych”, • środki pieniężne i ich ekwiwalenty, • lokaty, depozyty zabezpieczające, należności inwestycyjne i inne należności finansowe. Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu kwalifikowane są jako aktywa długoterminowe, jeżeli ich zapadalność przekracza 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Instrumenty dłużne, z których przepływy stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek, a które są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży, wyceniane są według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Zmiany wartości bilansowej są ujmowane przez inne całkowite dochody, za wyjątkiem zysków i strat z tytułu utraty wartości, przychodów z tytułu odsetek oraz różnic kursowych, które ujmuje się w wyniku finansowym. W przypadku zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych łączny zysk lub stratę poprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach przenosi się z kapitału własnego do wyniku finansowego i ujmuje jako pozostałe zyski/(straty). Przychody z tytułu odsetek od takich aktywów finansowych wylicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „przychody z tytułu odsetek”. Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses „ECL”) ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości dotyczącej utraty wartości aktywów finansowych i prezentuje w pozycji: Odpis na oczekiwane straty kredytowe. Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy Aktywa, które nie spełniają kryteriów wyceny według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy. W szczególności Grupa LOTOS S.A. zalicza do kategorii wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy instrumenty dłużne - pożyczki, które nie spełniają testu SPPI (tj. przepływy pieniężne z tych pożyczek nie stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek). Wartość godziwą należności handlowych podlegających faktoringowi w ramach dostępnego na dzień kończący okres sprawozdawczy limitu, ustala się w oparciu o warunki umowy faktoringowej zawartej z faktorem. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 21 Zysk lub stratę z wyceny inwestycji dłużnych do wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Zyski/(straty) z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów finansowych” w okresie, w którym wystąpiły. Zyski/(straty) z wyceny do wartości godziwej zawierają wynikające z umowy otrzymane odsetki od instrumentów finansowych zaliczonych do tej kategorii. Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które zostały opisane w nocie 7.19. Instrumenty kapitałowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody Udziały w kapitale innych jednostek obejmują instrumenty kapitałowe innych jednostek, które nie dają kontroli, współkontroli ani znaczącego wpływu na te jednostki. Udziały w innych jednostkach są początkowo ujmowane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcyjne. W późniejszych okresach są one ujmowane w wartości godziwej. Dla wszystkich posiadanych inwestycji Spółka wybrała opcję prezentowania zysków i strat z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów kapitałowych w innych całkowitych dochodach, ponieważ udziały te nie są utrzymywane w celach uzyskiwania krótkoterminowych zwrotów. W przypadku dokonania takiego wyboru, zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej nie podlegają późniejszej reklasyfikacji do wyniku finansowego w momencie zaprzestania ujmowania inwestycji. Dywidendy z takich inwestycji ujmuje się w wyniku finansowym w momencie ustanowienia prawa Spółki do otrzymania płatności. Zobowiązania finansowe Zobowiązania finansowe są początkowo ujmowane w wartości godziwej pomniejszonej o koszty transakcyjne, a następnie według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które są opisane w nocie 7.19. Grupa LOTOS S.A. jako zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie klasyfikuje przede wszystkim zobowiązania handlowe, zobowiązania inwestycyjne oraz pozostałe zobowiązania, kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych. Zobowiązania te wykazywane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycjach: Kredyty, pożyczki, obligacje oraz zobowiązania z tytułu leasingu, Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, Pozostałe zobowiązania i rezerwy. Zobowiązania finansowe wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych zobowiązań oraz przeliczenia według kursów obowiązujących na dzień bilansowy ujmuje się w wyniku finansowym, o ile nie odracza się ich w innych całkowitych dochodach, gdy kwalifikują się do uznania za zabezpieczenie przepływów pieniężnych. W przypadku modyfikacji warunków umownych zobowiązania finansowego, która nie powoduje zaprzestania ujmowania istniejącego zobowiązania, zysk lub stratę ujmuje się niezwłocznie w wyniku finansowym. Zysk lub stratę oblicza się jako różnicę pomiędzy wartością bieżącą zmodyfikowanych i oryginalnych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem oryginalnej efektywnej stopy procentowej zobowiązania. 7.18 Utrata wartości aktywów finansowych Grupa LOTOS S.A. na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy dokonuje oceny oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses – „ECL”) związanych z instrumentami dłużnymi wycenianymi według zamortyzowanego kosztu i w wartości godziwej przez inne całkowite dochody niezależnie od wystąpienia przesłanek utraty wartości. Grupa LOTOS S.A. stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości: • model ogólny (podstawowy), • model uproszczony. W odniesieniu do krótkoterminowych należności handlowych, które nie mają znaczącego elementu finansowania, Spółka stosuje podejście uproszczone i wycenia odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości strat kredytowych oczekiwanych w całym okresie życia należności od momentu jej początkowego ujęcia. Grupa LOTOS S.A. stosuje matrycę odpisów, w której odpisy oblicza się dla należności handlowych zaliczonych do różnych przedziałów wiekowych lub okresów przeterminowania. Na potrzeby ustalenia oczekiwanych strat kredytowych należności grupuje się na podstawie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego. W celu określenia ogólnego współczynnika niewypełnienia zobowiązania przeprowadza się analizę nieściągalności za ostatnie 3 lata. Współczynniki niewypełnienia zobowiązania oblicza się dla następujących przedziałów: • do 30 dni; • od 30 do 90 dni; • od 90 do 180 dni; • powyżej 180 dni. W celu określenia współczynnika niewypełnienia zobowiązania dla danego przedziału wiekowania, saldo należności spisanych porównuje się z saldem należności niespłaconych. W kalkulacji uwzględnia się wpływ czynników przyszłych na kwotę strat kredytowych. Odpis z tytułu utraty wartości oblicza się uwzględniając współczynniki niewypełnienia zobowiązania skorygowane o wpływ czynników przyszłych oraz wysokość salda należności niespłaconych na dzień bilansowy dla każdego przedziału analizy wiekowej. Należności indywidualnie istotne (powyżej 5% wartości całkowitego salda należności) testuje się indywidualnie. Należności wewnątrzgrupowe mają inne ryzyko kredytowe niż należności od stron trzecich ze względu na istniejące powiązanie i istnienie kontroli. W przypadku trudności finansowych Grupa LOTOS S.A. zwykle wspiera swoją spółkę zależną, w związku z czym słabe wyniki finansowe i sytuacja finansowa powiązanego podmiotu niekoniecznie muszą oznaczać zwiększone ryzyko kredytowe. W takim przypadku Spółka opiera szacunek utraty wartości na analizie indywidualnej. W innych przypadkach, gdy ilość pozycji jest znacząca, mogą one tworzyć oddzielny portfel należności wewnątrzgrupowych z zastosowaniem analizy portfelowej. Grupa LOTOS S.A. stosuje trzystopniowy model utraty wartości dla aktywów finansowych innych niż należności handlowe: • Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy); • Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez cały umowny okres życia danego aktywa; • Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 22 W zakresie w jakim zgodnie z podejściem ogólnym konieczna jest ocena czy nastąpił znaczący wzrost ryzyka kredytowego, Grupa LOTOS S.A. uwzględnia następujące przesłanki przy dokonaniu tej oceny: • przeterminowanie co najmniej 30 dni; • nastąpiły zmiany legislacyjne, technologiczne lub makroekonomiczne, które mają znaczący negatywny wpływ na dłużnika; • pojawiły się informacje o znaczącym niekorzystnym zdarzeniu dotyczącym pożyczki lub innej pożyczki tego samego dłużnika od innego pożyczkodawcy, np. wypowiedzenie umowy pożyczki, naruszenie jej warunków czy renegocjacja warunków ze względu na trudności finansowe itp.; • dłużnik stracił znaczącego klienta lub dostawcę albo doświadczył innych niekorzystnych zmian na swoim rynku. Spółka uznaje, że dla składnika aktywów finansowych istnieje ryzyko niewykonania zobowiązania, jeśli wewnętrzne i zewnętrzne informacje wskazują, że jest mało prawdopodobne, iż Spółka otrzyma w całości pozostałe przepływy pieniężne wynikające z umowy. Następuje to, gdy składnik aktywów jest przeterminowany co najmniej 90 dni. Aktywa finansowe są spisywane w całości lub w części, kiedy Spółka wyczerpie praktycznie wszystkie działania w zakresie ściągnięcia i uzna, że nie można już racjonalnie oczekiwać odzyskania składnika aktywów. Należności handlowe zaliczane są do Stopnia 2 lub Stopnia 3: • Stopień 2 – obejmuje należności handlowe, do których zastosowano podejście uproszczone do oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności, za wyjątkiem należności handlowych zaliczonych do Stopnia 3; • Stopień 3 – obejmuje należności handlowe przeterminowane o ponad 90 dni lub zidentyfikowane indywidualnie jako nieobsługiwane i ze stwierdzoną utratą wartości. 7.19 Pochodne instrumenty finansowe Instrumenty pochodne, z których korzysta Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami kursów wymiany walut, to przede wszystkim kontrakty walutowe typu forward. Ponadto, Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym z ryzykiem cen surowców oraz produktów naftowych dopuszcza wykonanie z transakcji full barrel swap oraz commodity swap, a w przypadku sprzedaży produktów po cenach stałych z wbudowaną opcją również commodity option. Spółka korzysta z transakcji typu futures w celu zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ). Grupa LOTOS S.A. w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianą stóp procentowych korzysta z swapów procentowych (IRS) oraz terminowych transakcji stopy procentowej (FRA). Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe są wyceniane w wartości godziwej, zgodnie z hierarchią wartości. W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów i zobowiązań finansowych Spółka klasyfikuje do następujących poziomów (tzw. hierarchia wartości godziwej): • Poziom 1: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio o ceny notowane (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań. • Poziom 2: Aktywa i zobowiązana finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośrednio (bazujące na cenach). • Poziom 3: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne). Wartość godziwa swapów towarowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między średnią ceną rynkową, a ceną transakcyjną. Do wyznaczenia wartości godziwej zostały przyjęte ceny notowane z aktywnych rynków przekazane przez firmę zewnętrzną. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2. Wartość godziwa spotów, forwardów oraz swapów walutowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o fixing NBP i krzywą stóp procentowych implikowaną z transakcji fxswap. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2. Wartość godziwa transakcji terminowych na stopę procentową ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o zerokuponową krzywą stóp procentowych opartą o LIBOR 6M lub 3M w zależności od zawartych transakcji. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2. Wartość godziwa transakcji futures zabezpieczających ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) ustalana jest w oparciu o różnicę między ceną rynkową publikowaną na dzień wyceny przez ICE (Intercontinental Exchange), a ceną transakcyjną. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 1. Wartość godziwa instrumentów pochodnych nie uwzględnia ryzyka kredytowego kontrahentów ani własnego Spółki. Z przeprowadzonej analizy wynika, że korekta wartości wyceny instrumentów pochodnych o wartość CVA (credit value adjustment) w przypadku ryzyka kredytowego kontrahenta oraz DVA (debit value adjustment) w przypadku Spółki, nie wpłynęłaby istotnie na wartość otrzymanej wyceny. Analizę wpływu ryzyka kredytowego na wycenę instrumentów pochodnych przeprowadzono w oparciu o ostrożnościowe założenia. W tym celu wykorzystano metodę polegającą na szacowaniu CVA jako hipotetycznego kosztu zakupu transakcji zabezpieczających ryzyko kredytowe (CDS - credit default swap) dla prognozowanej ekspozycji instrumentów pochodnych zawartych z danym kontrahentem. Prognoza ekspozycji jest dokonywana w oparciu o bieżący poziom cen terminowych bez uwzględnienia ich zmienności. W przypadku gdy na rynku nie są publikowane CDSy dla danego podmiotu, w pierwszej kolejności pobierane są spready niezabezpieczonych obligacji w stosunku do obligacji rządowych, a w drugiej kolejności (jeżeli takie spready nie są publikowane) pobierane są ratingi określane przez agencje Fitch, S&P and Moodies celem wyznaczenia hipotetycznego poziomu CDS. W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla, Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego niedoboru uprawnień przyznawanych nieodpłatnie w ramach systemu ograniczenia emisji dwutlenku węgla i zarządza ryzykiem cen uprawnień do emisji notowanych na aktywnym rynku. Dla celów zabezpieczenia ryzyka cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) Spółka zawiera transakcje futures EUA, CER i ERU. W roku 2019 wyceny transakcji futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla, ze względu na plany rozliczenia transakcji w drodze dostawy fizycznej, nie podlegały ujęciu w aktywach / zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym, niemniej jednak Spółka wewnętrznie monitorowała i przeprowadzała wycenę transakcji w ramach oceny efektywności zarządzania ryzykiem CO 2 , pozabilansowo. W roku 2020, w odróżnieniu od roku 2019, zmieniono klasyfikację transakcji futures zabezpieczających ryzyko cen uprawnień do emisji CO 2 , nie są one już kwalifikowane jako transakcje na potrzeby własne (own-use). W związku z powyższym zostały ujęte w aktywach / zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym. Informacje na temat limitu nieodpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla dla Spółki oraz opis zarządzania ryzykiem znajdują się w nocie 28.2. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 23 W sprawozdaniu z sytuacji finansowej pochodne instrumenty finansowe prezentowane są odrębnie jako pozycje krótkoterminowe lub długoterminowe z uwzględnieniem przewidywanego okresu realizacji aktywów i zobowiązań. Jeśli ich wartość jest nieistotna ujmowane są w ramach pozostałych aktywów i zobowiązań. Spółka stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Zmiany wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie odnosi się bezpośrednio na inne całkowite dochody. Dodatkowe informacje na temat rachunkowości zabezpieczeń znajdują się w nocie 7.20. 7.20 Rachunkowość zabezpieczeń Spółka skorzystała z możliwości kontynowania wymogów dotychczasowego standardu MSR 39 od 1 stycznia 2019 roku i nie wdrażania nowych wymogów MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń do momentu, gdy Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zakończy prace dotyczące tzw. makro hedgingu. Grupa LOTOS S.A. stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do kredytów denominowanych w USD wyznaczonych na instrument zabezpieczający dla przyszłych, wysoce prawdopodobnych przychodów ze sprzedaży surowców i produktów naftowych denominowanych w USD narażonych na ryzyko walutowe dla kursu USD/PLN. Celem rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest zagwarantowanie określonego poziomu wartości złotowej generowanych przez nią przychodów ze sprzedaży denominowanej w USD. Zabezpieczaną pozycją jest szereg wysoce prawdopodobnych, planowanych transakcji sprzedaży produktów rafineryjnych denominowanych w USD, w szczególności pierwszy wolumen przychodów (do wysokości desygnowanej raty kapitałowej) z tytułu sprzedaży denominowanej w USD, generowanych w trakcie danego miesiąca kalendarzowego lub w przypadku gdy kwota przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu będzie niewystarczająca w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, pierwszy wolumen przychodów generowany w trakcie trzech kolejnych miesięcy. W przypadku desygnowania kolejnego wolumenu przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu kalendarzowym, pozycją zabezpieczaną będzie pierwszy wolumen przychodów ze sprzedaży następujący po uprzednio desygnowanym wolumenie przychodów z tytułu sprzedaży denominowanej w USD w danym miesiącu lub w przypadku gdy kwota przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu będzie niewystarczająca w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, kolejny wolumen przychodów generowany w trakcie trzech kolejnych miesięcy. Pozycja zabezpieczana zostanie przypisana odpowiednio do każdego instrumentu zabezpieczającego zgodnie z indywidualnym dokumentem ustanowienia powiązania zabezpieczającego. Wyznaczone do rachunkowości zabezpieczeń instrumenty zabezpieczające obejmują zobowiązanie do spłaty zaciągniętego kredytu w walucie USD z datami rozliczenia przypadającymi w dniach roboczych określonego miesiąca kalendarzowego zgodnie z harmonogramem spłat rat kapitałowych. Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych Spółka odnosi: • w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie bezpośrednio na inne całkowite dochody, • w części nie stanowiącej efektywnego zabezpieczenia zalicza się do pozostałych przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego. W momencie ustanowienia zabezpieczenia Spółka formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem. Oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia jest oceniania na moment ustanowienia zabezpieczenia oraz na bieżąco w celu sprawdzenia, czy jest wysoce efektywne we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zostało ustanowione. 7.21 Rezerwy Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. Utworzone rezerwy zalicza się odpowiednio do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą. 7.22 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług wykazywane są w kwocie wymagającej zapłaty. Spółka wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło – to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach dokonywane pomiędzy tymi samymi podmiotami Spółka ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Spółka ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości bilansowych wykazuje się w zysku lub stracie. Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku od towarów i usług, akcyzy i opłaty paliwowej oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub rzeczowych aktywów trwałych. Pozostałe zobowiązania niefinansowe ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dokonywane są w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy. Spółka wykazuje bierne rozliczenia międzyokresowe w pozycji pozostałych zobowiązań niefinansowych, bądź w przypadku rozliczeń dotyczących świadczeń pracowniczych w pozycjach zobowiązań wykazywanych w ramach tych świadczeń. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 24 7.23 Dotacje Jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki, wówczas dotacje są ujmowane według ich wartości godziwej. Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować. Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów, wówczas jej wartość godziwa jest ujmowana jako przychody przyszłych okresów, a następnie stopniowo, drogą równych odpisów rocznych, odpisywana do sprawozdania z całkowitych dochodów przez szacowany okres użytkowania związanego z nią składnika aktywów. 7.24 Zobowiązania i aktywa warunkowe Zgodnie ze stosowanymi przez Spółkę zasadami określonymi standardem MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” przez zobowiązania warunkowe rozumie się: • możliwy obowiązek, który powstanie na skutek przeszłych zdarzeń, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki, lub • obecny obowiązek, który powstaje na skutek przeszłych zdarzeń, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu ponieważ: (i) nie jest prawdopodobne, aby wypełnienie obowiązku spowodowało konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne, bądź (ii) kwoty obowiązku (zobowiązania) nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe nie są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o zobowiązaniu warunkowym, chyba że prawdopodobieństwo wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest znikome. Stosując się do zasad MSSF, Spółka definiuje warunkowy składnik aktywów jako możliwy składnik aktywów, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych zdarzeń przyszłych, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki. Należności warunkowe nie są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o należności warunkowej, jeżeli wpływ środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest prawdopodobny. Przykładem aktywów i zobowiązań warunkowych są zobowiązania lub należności wynikające z prowadzonych sporów sądowych, których przyszły wynik nie jest przez jednostkę znany, ani w pełni kontrolowany. Spółka przedstawiła informacje na temat prowadzonych spraw sądowych w nocie 30.1 oraz informacje na temat pozostałych zobowiązań warunkowych w nocie 30.2. 7.25 Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) są przez Spółkę prezentowane w sprawozdaniu finansowym zgodnie z metodą zobowiązań netto. Oznacza to, że w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka rozpoznaje tylko zobowiązania wynikające z przekroczenia przez Spółkę przyznanych limitów praw do emisji. Spółka analizuje przyznane limity w okresach rocznych. Zobowiązanie to jest rozpoznawane dopiero w momencie przekroczenia przyznanego Spółce limitu. Przychody z tytułu sprzedaży niewykorzystanych przez Spółkę praw do emisji ujmowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w momencie sprzedaży. Zakupione dodatkowo uprawnienia do emisji wyceniane są w koszcie nabycia pomniejszonym o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości, uwzględniając wartość rezydualną tych praw i prezentowane jako wartości niematerialne. W przypadku wykorzystania zakupionych praw w celu pokrycia nimi niedoboru zaistniałego na dzień rozliczenia rocznego limitu, wykorzystane prawa według wartości księgowej rozliczane są ze zobowiązaniem wykazanym uprzednio na pokrycie niedoboru. 7.26 Certyfikaty energetyczne Prawa majątkowe wynikające z certyfikatów energetycznych prezentowane są jako towary. Zakupione certyfikaty energetyczne ujmuje się w cenie nabycia. Przyznane nieodpłatnie certyfikaty energetyczne ujmuje się jako towary w wartości godziwej, a drugostronnie jako zobowiązania/rozliczenia międzyokresowe przychodów w pozycji Dotacje. Wartość rozchodów certyfikatów energetycznych wyceniana jest wg ceny średniej ważonej i odnoszona w koszty operacyjne proporcjonalnie do ilości sprzedanej i zużytej energii elektrycznej. W przypadku świadectw otrzymanych nieodpłatnie następuje proporcjonalne rozliczenie dotacji i uznanie pozostałych przychodów. Sprzedaż certyfikatów energetycznych ujmuje się jako sprzedaż towarów i prezentuje w ramach przychodów ze sprzedaży towarów. Odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości certyfikatów energetycznych dokonywane są na dzień bilansowy i obciążają pozostałe koszty. W celu zapewnienia współmierności kosztów i przychodów z tytułu zużycia i sprzedaży energii elektrycznej oraz braku nabytych lub przyznanych praw majątkowych tworzona jest rezerwa na certyfikaty energetyczne. Kwota rezerwy obciąża koszty operacyjne. 8. Segmenty działalności Wyniki segmentów operacyjnych za rok 2020 zostały zaprezentowane w Nocie 8 Dodatkowych informacji i objaśnień do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za rok 2020, z uwagi na identyfikację segmentów i alokację spółek do poszczególnych segmentów Grupy. Grupa LOTOS S.A. wchodzi w skład segmentu produkcji i handlu. Podstawą oceny wyników działalności jest wynik na działalności operacyjnej na poziomie Spółki. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 25 9. Przychody i koszty 9.1 Przychody ze sprzedaży Rodzaj dobra lub usługi 2020 2019 Przychody z umów z klientami Sprzedaż produktów i usług: 18.030,9 26.077,0 Sprzedaż produktów 17.808,9 25.902,9 Sprzedaż usług 222,0 174,1 Sprzedaż towarów i materiałów 312,9 386,5 Razem przychody z umów z klientami 18.343,8 26.463,5 Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych (240,2) (131,2) Leasing (366,7) (19,3) Razem przychody ze sprzedaży 17.736,9 26.313,0 - w tym do jednostek powiązanych 10.575,1 16.437,6 Struktura asortymentowa sprzedaży 2020 2019 Benzyny 2.818,8 4.160,2 Benzyna surowa 753,5 938,9 Olej napędowy 11.121,3 15.526,4 Lekki olej opałowy 472,7 603,3 Ciężki olej opałowy 198,2 1.416,6 Paliwo lotnicze 418,1 1.114,2 Paliwo bunkrowe 111,9 161,7 Komponenty do produkcji asfaltów 502,1 756,0 Oleje bazowe 467,1 583,9 Gaz płynny 334,0 356,1 Ropa naftowa 37,6 - Frakcja ksylenowa 140,1 235,4 Gacz parafinowy 158,3 140,1 VGO 345,0 67,4 Pozostałe produkty, towary i materiały rafineryjne 218,6 204,3 Pozostałe towary i materiały 24,6 24,9 Usługi 221,9 174,1 Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych (240,2) (131,2) Leasing (366,7) (19,3) Razem 17.736,9 26.313,0 Struktura geograficzna sprzedaży 2020 2019 Polska 16.370,9 22.501,3 Belgia 280,4 329,9 Czechy 67,5 175,6 Dania 68,7 167,6 Francja 159,9 82,0 Holandia 548,5 1.726,6 Niemcy 308,0 141,1 Szwecja 220,7 529,6 Wielka Brytania 141,2 359,4 Pozostałe kraje 178,0 450,4 Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych (240,2) (131,2) Leasing (366,7) (19,3) Razem 17.736,9 26.313,0 Głównym odbiorcą, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem Grupy LOTOS S.A. w 2020 roku oraz 2019 roku wynosił ponad 50% była spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.). W obu tych okresach Spółka nie posiadała żadnego innego odbiorcy, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem przekroczył 10%. 9.2 Koszty według rodzaju Nota 2020 2019 Amortyzacja 403,3 393,6 Zużycie materiałów i energii (1) 15.930,1 22.707,4 Usługi obce 974,1 1.021,2 Podatki i opłaty 652,6 497,5 Koszty świadczeń pracowniczych 9.3 314,0 294,5 Pozostałe koszty rodzajowe 117,3 93,0 Wartość sprzedanych towarów i materiałów 272,5 349,1 Razem koszty według rodzaju 18.663,9 25.356,3 Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego 560,7 191,7 Razem 19.224,6 25.548,0 w tym: Koszt własny sprzedaży 18.202,4 24.509,4 Koszty sprzedaży 743,2 775,8 Koszty ogólnego zarządu 279,0 262,8 (1) W tym kwota 4,2 mln zł ujemnych różnic kursowych dotyczących działalności operacyjnej, ujętych w koszcie własnym sprzedaży (w roku 2019: 66,1 mln zł dodatnich różnic kursowych). GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 26 9.3 Koszty świadczeń pracowniczych Nota 2020 2019 Koszty bieżących wynagrodzeń 237,2 220,0 Koszty ubezpieczeń społecznych i pozostałych świadczeń pracowniczych 66,0 58,8 Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych świadczeń po okresie zatrudnienia 25.2 10,8 15,7 Razem koszty świadczeń pracowniczych 9.2 314,0 294,5 Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego 9,6 1,0 Razem 323,6 295,5 w tym: Koszt własny sprzedaży 137,5 121,2 Koszty sprzedaży 14,4 13,9 Koszty ogólnego zarządu 171,7 160,4 9.4 Pozostałe przychody 2020 2019 Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych 0,3 - Dotacje 2,1 13,6 Kary i odszkodowania 1,0 1,2 Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19 37,2 (1) Pozostałe 2,3 0,9 Razem 42,9 15,7 (1) Na postawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa (patrz nota 31.2). 9.5 Pozostałe koszty 2020 2019 Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych - 0,3 Darowizny na cele społeczne 15,9 0,1 Składki członkowskie związane z przynależnością do organizacji branżowych 3,3 3,0 Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19 48,7 (1) - Pozostałe 1,7 2,0 Razem 69,6 5,4 (1) Na postawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa (patrz nota 31.2). 9.6 Przychody finansowe Nota 2020 2019 Dywidendy: 319,5 313,3 - od jednostek powiązanych 31.1 316,5 310,7 - od jednostek pozostałych 27.3 3,0 2,6 Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej: 2,7 29,3 - od lokat 27.3 1,8 24,5 - od udzielonych pożyczek 27.3 0,8 3,5 - pozostałe 0,1 1,3 Różnice kursowe: 17,4 - - od kredytów 27.3 27,6 - - od prowizji od pożyczki warunkowej 27.3 (0,2) - - od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych 27.3 (9,5) - - od środków pieniężnych 0,7 - - od zobowiązań inwestycyjnych 27.3 (1,2) - Aktualizacja wartości pochodnych instrumentów finansowych: 78,8 32,2 - wycena 27.3 45,5 47,8 - rozliczenie 27.3 33,3 (15,6) Prowizje od pożyczki warunkowej 31.1 1,9 1,9 Prowizja od udzielonej pożyczki 4,9 - Razem 425,2 376,7 Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, pkt 34 i pkt 35. Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli powyżej. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 27 9.7 Koszty finansowe Nota 2020 2019 Odsetki: 36,1 96,7 ● odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej: 34,1 94,4 - od kredytów 27.3 26,2 86,4 - od leasingu 27.3 7,4 7,5 - pozostałe 0,5 0,5 ● pozostałe odsetki: 2,0 2,3 - koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych 25.2 1,6 1,8 - pozostałe 0,4 0,5 Różnice kursowe: - 37,3 - od kredytów 27.3 - 21,7 - od udzielonych pożyczek 27.3 - 3,2 - od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych 27.3 - 12,0 - od środków pieniężnych - 0,6 - od zobowiązań inwestycyjnych 27.3 - (0,2) Prowizje bankowe 1,2 27,7 Rezerwa na ryzyko podatkowe 30.1 4,2 4,1 Pozostałe 0,1 0,2 Razem 41,6 166,0 Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, pkt 34 i pkt 35. Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli powyżej. 9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych Nota 2020 2019 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności 27.3 1,9 (30,8) - odpis (1,2) (38,7) - odwrócenie odpisów 3,1 7,9 (Strata) z tytułu utraty wartości pożyczki 27.3 (9,4) - Razem (7,5) (30,8) 10. Podatek dochodowy 10.1 Obciążenia podatkowe Nota 2020 2019 Podatek bieżący 0,7 72,1 Podatek odroczony 10.3 (257,6) 48,8 Razem podatek dochodowy wykazany w wyniku netto 10.2 (256,9) 120,9 Obciążenie podatkowe wykazane w innych całkowitych dochodach/(stratach) netto, w tym z tytułu: 10.3 41,3 19,1 - zabezpieczeń przepływów pieniężnych 21 42,0 19,9 - zysków/(strat) aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (0,7) (0,8) Obciążenie podatkowe ustalone zostało według stawki równej 19% dla podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. 10.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem do podstawy opodatkowania 2020 2019 Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem (1.138,3) 955,2 Podatek dochodowy według stawki 19% (216,3) 181,5 Efekt podatkowy otrzymanych dywidend (60,7) (59,5) Efekt podatkowy pozostałych różnic 20,1 (1,1) Podatek dochodowy (256,9) 120,9 Efektywna stawka podatkowa 22,6% 12,7% GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 28 10.3 Odroczony podatek dochodowy Sprawozdanie z sytuacji finansowej Sprawozdanie z całkowitych dochodów Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 1 stycznia 2019 2020 2019 Aktywa z tytułu podatku odroczonego: Świadczenia pracownicze 34,0 26,2 21,6 7,8 4,6 Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych 1,0 2,9 5,4 (1,9) (2,5) Strata podatkowa rozliczana w czasie 262,6 - - 262,6 - Zabezpieczenia przepływów pieniężnych 5,8 47,8 67,7 (42,0) (19,9) Rezerwy 46,6 23,6 16,2 23,0 7,4 Pozostałe 27,1 18,1 13,1 9,0 5,0 377,1 118,6 124,0 258,5 (5,4) Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego: Różnice przejściowe dotyczące rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych 446,7 411,6 379,9 35,1 31,7 Różnica z tytułu księgowej i podatkowej wyceny umów leasingu 28,7 29,5 - (0,8) 29,5 Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych 9,1 0,3 2,6 8,8 (2,3) Pozostałe 5,1 6,0 2,4 (0,9) 3,6 489,6 447,4 384,9 42,2 62,5 Obciążenie z tytułu podatku odroczonego wykazane: 216,3 (67,9) - w wyniku netto 10.1 257,6 (48,8) - w innych całkowitych (dochodach)/stratach netto 10.1 (41,3) (19,1) Aktywa / (Zobowiązania) netto z tytułu podatku odroczonego (112,5) (328,8) (260,9) Przewidywany termin wygaśnięcia dodatnich różnic przejściowych przypada na lata 2021 - 2098. 11. Zysk/(Strata) netto przypadający na jedną akcję 2020 2019 Zysk/(Strata) netto w mln zł (A) (881,4) 834,3 Średnia ważona liczba akcji w mln sztuk (B) 184,9 184,9 Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w zł) (A/B) (4,77) 4,51 Zysk/(Strata) netto przypadający/(a) na jedną akcję dla każdego okresu sprawozdawczego jest obliczony/(a) poprzez podzielenie zysku/(straty) netto za dany okres sprawozdawczy przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. Rozwodniony zysk/(strata) netto na jedną akcję jest równy/(a) zyskowi/(stracie) podstawowemu/(ej), ponieważ nie występują instrumenty rozwadniające zysk/(stratę) netto na jedną akcję. 12. Dywidendy Na dzień 31 grudnia 2020 roku w Grupie LOTOS S.A. występowały ograniczenia do przekazywania funduszy w postaci dywidend wynikające z zapisów zawartej w dniu 2 lipca 2019 roku umowy kredytowej związanej z refinansowaniem kredytów zaciągniętych na finansowanie Programu 10+ (patrz nota 22.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2019). Umowa kredytowa ogranicza możliwość wypłaty dywidendy przez Grupę LOTOS S.A. i uzależnia ją od osiągnięcia określonych poziomów wskaźników finansowych. W dniu 30 czerwca 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku Spółki za rok 2019. Zgodnie z treścią uchwały zysk netto za rok 2019 w wysokości 834,3 mln zł zostanie przeznaczony na: • wypłatę dywidendy - kwota w wysokości 184,9 mln zł, • kapitał zapasowy - kwota w wysokości 649,4 mln zł. Dywidenda została wypłacona w dniu 28 września 2020 roku. Wysokość dywidendy przypadająca na jedną akcję wyniosła 1,0 zł brutto. 13. Rzeczowe aktywa trwałe 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Grunty 324,2 328,3 Budynki, budowle 2.018,6 2.144,8 Urządzenia techniczne i maszyny 2.736,6 2.926,9 Środki transportu, pozostałe 63,5 47,9 Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy 331,7 259,4 Razem 5.474,6 5.707,3 w tym: Własne 5.171,1 5.401,2 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 303,5 306,1 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 29 Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych Nota Grunty Budynki, budowle Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu, pozostałe Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy Razem Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020 334,9 3.666,0 5.473,5 159,2 260,2 9.893,8 Nakłady inwestycyjne - - - 21,7 127,7 149,4 Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy - 6,1 55,0 0,1 (61,2) - Leasing 13.1 0,4 (0,1) - 3,5 - 3,8 Koszty finansowania zewnętrznego - - - - 5,8 5,8 Zbycie - - (0,5) (0,1) - (0,6) Pozostałe - - - (0,4) - (0,4) Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020 335,3 3.672,0 5.528,0 184,0 332,5 10.051,8 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020 6,6 1.521,2 2.546,6 111,3 - 4.185,7 Amortyzacja 4,5 132,3 245,3 9,9 - 392,0 Zbycie - - (0,5) (0,1) - (0,6) Leasing 13.1 - (0,1) - (0,2) - (0,3) Pozostałe - - - (0,4) - (0,4) Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020 11,1 1.653,4 2.791,4 120,5 - 4.576,4 Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2020 - - - - 0,8 0,8 Utworzenie - - - - - - Wykorzystanie / Rozwiązanie - - - - - - Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020 - - - - 0,8 0,8 Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020 324,2 2.018,6 2.736,6 63,5 331,7 5.474,6 Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019 334,4 3.500,3 5.409,4 147,4 386,1 9.777,6 Nakłady inwestycyjne - - - 10,6 97,7 108,3 Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku budowy - 166,1 70,2 0,3 (236,6) 0,0 Leasing 13.1 0,5 - - 1,2 - 1,7 Koszty finansowania zewnętrznego - - - - 13,0 13,0 Zbycie - (0,4) (6,1) (0,3) - (6,8) Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019 334,9 3.666,0 5.473,5 159,2 260,2 9.893,8 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019 2,0 1.391,6 2.311,4 103,3 - 3.808,3 Amortyzacja 4,6 129,9 241,2 8,3 - 384,0 Zbycie - (0,3) (6,0) (0,3) - (6,6) Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019 6,6 1.521,2 2.546,6 111,3 - 4.185,7 Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019 - - - - 0,8 0,8 Utworzenie - - - - - - Wykorzystanie / Rozwiązanie - - - - - - Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2019 - - - - 0,8 0,8 Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019 328,3 2.144,8 2.926,9 47,9 259,4 5.707,3 W 2020 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 149,4 mln zł głównie na budowę nalewaka kolejowego, instalacji Węzła Odzysku Wodoru (WOW) oraz odzysku oparów węglowodorowych (VRU), a także zakup części zamiennych (w roku 2019: 108,3 mln zł). Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła 28,1 mln zł (31 grudnia 2019 roku: 24,5 mln zł). W 2020 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła 5,8 mln zł (w roku 2019: 13,0 mln zł). Alokacja amortyzacji 2020 2019 Koszt własny sprzedaży 379,2 363,3 Koszty sprzedaży 10,0 9,8 Koszty ogólnego zarządu 14,5 13,7 Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego (11,7) (2,8) Razem 392,0 384,0 Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 73,4 mln zł i związane były głównie z projektem budowy nalewaka kolejowego oraz projektem modernizacji instalacji Clausa (odzysku siarki). Na dzień 31 grudnia 2019 nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 61,7 mln zł i związane były głównie z projektem budowy nalewaka kolejowego. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 30 13.1 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania Zmiana stanu aktywów z tytułu prawa do użytkowania Grunty Budynki, budowle Środki transportu, pozostałe Razem Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020 309,3 3,1 1,4 313,8 Nowe umowy leasingu - 0,1 3,7 3,8 Modyfikacje umów leasingowych 0,4 (0,2) - 0,2 Zakończenie umów leasingowych - - (0,2) (0,2) Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020 309,7 3,0 4,9 317,6 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020 6,5 1,0 0,2 7,7 Amortyzacja 4,5 1,1 1,1 6,7 Modyfikacje umów leasingowych - (0,1) - (0,1) Zakończenie umów leasingowych - - (0,2) (0,2) Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020 11,0 2,0 1,1 14,1 Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020 298,7 1,0 3,8 303,5 Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019 128,8 3,1 0,2 132,1 Nowe umowy leasingu - - 1,2 1,2 Modyfikacje umów leasingowych 0,5 - - 0,5 Przeklasyfikowanie na aktywa z tytułu prawa do użytkowania 180,0 - - 180,0 Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019 309,3 3,1 1,4 313,8 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019 - - - - Amortyzacja 4,6 1,0 0,2 5,8 Przeklasyfikowanie na aktywa z tytułu prawa do użytkowania 1,9 - - 1,9 Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019 6,5 1,0 0,2 7,7 Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019 302,8 2,1 1,2 306,1 Koszty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów 2020 2019 Amortyzacja Koszty według rodzaju 6,7 5,8 Leasing krótkoterminowy Koszty według rodzaju: Usługi obce 34,2 34,6 Odsetki z tytułu leasingu Koszty finansowe 7,4 7,5 Razem 48,3 47,9 Alokacja amortyzacji 2020 2019 Koszt własny sprzedaży 3,9 3,8 Koszty sprzedaży 0,8 0,7 Koszty ogólnego zarządu 2,0 1,3 Razem 6,7 5,8 Zobowiązania z tytułu leasingu zostały przedstawione w nocie 23.2. Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych, zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w części finansowej i operacyjnej wyniosła w roku 2020 44,1 mln zł (w roku 2019: 43,6 mln zł). 14. Aktywa niematerialne 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Licencje, patenty, znaki towarowe 69,9 71,5 Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) - 10,2 Pozostałe 4,2 4,6 Aktywa niematerialne w realizacji 3,6 6,6 Razem 77,7 92,9 Alokacja amortyzacji 2020 2019 Koszt własny sprzedaży 4,9 4,0 Koszty sprzedaży 0,2 0,2 Koszty ogólnego zarządu 6,5 5,4 Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego (0,3) - Razem 11,3 9,6 Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na aktywa niematerialne wynosiły 3,2 mln zł i dotyczyły licencji do rozbudowy systemu optymalizacji i komponowania benzyn i olejów napędowych oraz licencji związanych z projektem modernizacji instalacji Clausa (odzysku siarki). Na dzień 31 grudnia 2019 roku nie wystąpiły nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na aktywa niematerialne. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 31 Zmiana stanu aktywów niematerialnych Licencje, patenty, znaki towarowe Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) Pozostałe Aktywa niematerialne w realizacji Razem Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020 194,9 10,2 14,9 6,6 226,6 Nakłady inwestycyjne - - 0,2 6,0 6,2 Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji 9,0 - 0,1 (9,1) - Koszty finansowania zewnętrznego - - - 0,1 0,1 Wykorzystanie - (10,2) - - (10,2) Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020 203,9 - 15,2 3,6 222,7 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020 123,4 - 10,3 - 133,7 Amortyzacja 10,6 - 0,7 - 11,3 Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020 134,0 - 11,0 - 145,0 Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019 - - - - - Utworzenie - - - - - Wykorzystanie / Rozwiązanie - - - - - Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020 - - - - - Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020 69,9 - 4,2 3,6 77,7 Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019 180,2 10,2 14,9 5,2 210,5 Nakłady inwestycyjne - - - 15,8 15,8 Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji 14,7 - - (14,7) - Koszty finansowania zewnętrznego - - - 0,3 0,3 Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019 194,9 10,2 14,9 6,6 226,6 Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019 114,5 - 9,6 - 124,1 Amortyzacja 8,9 - 0,7 - 9,6 Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019 123,4 - 10,3 - 133,7 Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019 - - - - - Utworzenie - - - - - Wykorzystanie / Rozwiązanie - - - - - Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2019 - - - - - Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019 71,5 10,2 4,6 6,6 92,9 15. Udziały i akcje Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Udziały i akcje w jednostkach powiązanych 15.1 2.986,7 2.986,7 - w tym inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu (1) 15.1 6,9 6,9 Udziały i akcje w jednostkach pozostałych 27.1; 28.6 306,3 (2) 6,3 Razem 3.293,0 2.993,0 (1) Umowa joint venture Grupy LOTOS S.A. z BP Europe SE na prowadzenie działalności w zakresie dostaw paliwa lotniczego w ramach spółki LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o. (2) Dnia 16 listopada 2020 roku Spółka objęła 15.967.352 sztuk akcji spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. o wartości nominalnej 10 zł każdy. Udziały zostały pokryte wkładem pieniężnym w kwocie 300,0 mln zł. W wyniku nabycia akcji Spółka stałą się akcjonariuszem spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. z udziałem w kapitale zakładowym wynoszącym 17,3%. Wydatki z tytułu nabycia akcji zostały zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Nabycie udziałów i akcji. Na dzień 31 grudnia 2020 roku akcje Grupy LOTOS S.A. w spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. były w całości objęte zastawem finansowym i rejestrowym na zabezpieczenie wierzytelności finansujących, wynikających z dokumentacji finansowania Projektu „Polimery Police”. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka przeprowadziła analizę pod kątem przesłanek na utratę wartości udziałów i akcji. W wyniku przeprowadzonej analizy nie stwierdzono konieczności przeprowadzania testów na utratę wartości udziałów i akcji posiadanych przez Spółkę, poza udziałami w spółce LOTOS Upstream Sp. z o.o. Dla celów analizy utraty wartości udziałów Spółki LOTOS Upstream Sp. z o.o., potraktowano jako CGU sumę każdej jej jednostki zależnej generującej przepływy pieniężne. Przepływy generowane przez aktywa na terenie Norwegii dyskontowano stopą 7,6%, odpowiednio przepływy generowane przez aktywa na terenie Litwy stopą 7,9%. Test przeprowadzono z wykorzystaniem tych samych założeń, jak dla aktywów związanych z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego w poszczególnych spółkach, przyjmując, iż na dzień 31 grudnia 2020 roku: • okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji złóż, • stopa dyskonta odpowiada kosztowi kapitału własnego, • wolumeny produkcji i sprzedaży, poziom nakładów inwestycyjnych, poziom kosztów operacyjnych oraz kosztów likwidacji zgodnie z prognozami. Na potrzeby szacunków testu na dzień 31 grudnia 2020 roku przyjęto następujące założenia cenowe: - dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy, ang. barrel of oil equivalent): • na lata 2021 – 2025 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy, • od roku 2026 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony z rokiem 2025 skorygowany o indeks inflacji. Przeprowadzone testy z tytułu utraty wartości udziałów w spółce LOTOS Upstream Sp. z o.o. nie wykazały konieczności dokonania odpisu. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 32 Poniżej przedstawiono szacowany poziom utworzenia (-) i odwrócenia (+) odpisów aktualizujących testowane udziały w 4 kwartale 2020 roku przy zmianie kluczowych założeń: Czynnik Zmiana Szacowany poziom utworzenia i odwrócenia odpisów w mln zł cena ropy naftowej i gazu ziemnego +/- 15% - -203,1 wolumen produkcji +/- 15% - -194,3 kurs USD/NOK +/- 15% - -130,2 stopa dyskonta +/- 0,5 p.p. - - Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku odpisy aktualizujące udziały i akcje wynosiły 16,6 mln zł, w tym udziały i akcje w jednostkach powiązanych 16,3 mln zł. Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach powiązanych dotyczyły spółki LOTOS Gaz S.A. w likwidacji, której udziały zostały w całości objęte odpisem aktualizującym w 2008 roku. Udział w kapitale jednostek pozostałych jest wyceniany w wartości godziwej z ujęciem zysków/strat w innych całkowitych dochodach. Dywidendy otrzymane od jednostek pozostałych zostały ujawnione w notach 9.6 oraz. 27.3. 15.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach Nazwa podmiotu Siedziba Przedmiot działalności Procentowy udział Spółki w kapitale podstawowym Wartość bilansowa udziałów/akcji 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Inwestycje w jednostkach zależnych LOTOS Petrobaltic S.A. (spółka posiada swoją grupę kapitałową: GK LOTOS Petrobaltic S.A.) Gdańsk Pozyskiwanie oraz eksploatacja złóż ropy naftowej i gazu ziemnego 99,99% 1.049,4 1.049,4 LOTOS Upstream Sp. z o. o. (spółka posiada swoją grupę kapitałową: GK LOTOS Upstream Sp. z o.o.) Gdańsk Działalność firm centralnych (head offices) i holdingów 100% 1.224,5 1.224,5 LOTOS Paliwa Sp. z o.o. Gdańsk Sprzedaż hurtowa, detaliczna paliw, lekkiego oleju opałowego, zarządzanie siecią stacji paliw LOTOS 100% 114,7 114,7 LOTOS Oil Sp. z o.o. Gdańsk Produkcja i sprzedaż olejów smarowych i smarów oraz sprzedaż olejów bazowych 100% 0,5 0,5 LOTOS Asfalt Sp. z o.o. Gdańsk Produkcja i sprzedaż asfaltów 100% 450,1 450,1 LOTOS Kolej Sp. z o.o. Gdańsk Transport kolejowy 100% 0,2 0,2 LOTOS Serwis Sp. z o.o. Gdańsk Działalność w zakresie utrzymania ruchu mechanicznego, elektrycznego i automatyki, usługi remontowe 100% 4,0 4,0 LOTOS Lab Sp. z o.o. (spółka posiada swoją grupę kapitałową: GK LOTOS Lab Sp. z o.o.) Gdańsk Wykonywanie analiz laboratoryjnych 100% 98,1 98,1 LOTOS Straż Sp. z o.o. Gdańsk Ochrona przeciwpożarowa 100% 3,9 3,9 LOTOS Ochrona Sp. z o.o. Gdańsk Ochrona mienia i osób 100% 0,4 0,4 LOTOS Terminale S.A. (spółka posiada swoją grupę kapitałową: GK LOTOS Terminale S.A.) Czechowice- Dziedzice Magazynowanie i dystrybucja paliw 100% 28,2 28,2 LOTOS Infrastruktura S.A. (spółka posiada swoją grupę kapitałową: GK LOTOS Infrastruktura S.A.) Jasło Magazynowanie i dystrybucja paliw, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi 66,95% 5,8 5,8 Inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o. Gdańsk Handel paliwem lotniczym oraz usługi logistyczne 50% 6,9 6,9 Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku udziały w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. były w całości objęte zastawem finansowym i rejestrowym. Zastawy te zostały ustanowione tytułem zabezpieczenia umowy kredytowej zawartej przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych, w związku z finansowaniem Projektu EFRA. Informacje o istotnych transakcjach z podmiotami powiązanymi zostały ujawnione w nocie 31.1. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 33 16. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Długoterminowe aktywa finansowe: 224,3 27,9 Udzielone pożyczki 27.1 198,9 2,5 - w tym jednostkom powiązanym 31.1 3,0 2,5 Rozrachunki z giełdą ICE - depozyt 27.1 15,4 17,1 Prowizje od pożyczki warunkowej z LOTOS Asfalt Sp. z o.o. 27.1; 31.1 10,0 8,3 Krótkoterminowe aktywa finansowe: 1.448,8 2.620,7 Należności z tytułu dostaw i usług 27.1 1.445,4 2.598,0 - w tym od jednostek powiązanych 31.1 876,5 1.545,6 Pożyczki udzielone podmiotom powiązanym 27.1; 31.1 0,9 19,5 Depozyt na zabezpieczenie gwarancji bankowej 27.1 0,4 0,4 Depozyt zabezpieczający związany z korzystaniem z systemu dystrybucji i przesyłu paliwa gazowego 27.1 1,3 1,2 Pozostałe 27.1 0,8 1,6 Aktywa finansowe 1.673,1 2.648,6 Długoterminowe aktywa niefinansowe 0,8 0,9 Krótkoterminowe aktywa niefinansowe: 117,9 79,0 Pozostałe należności budżetowe inne niż podatek dochodowy 3,4 2,1 Ubezpieczenia majątkowe i inne 60,8 0,9 Akcyza od przesunięć międzymagazynowych 34,2 60,6 Zaliczki na dostawy i usługi 6,8 5,0 Opłaty za dostęp do specjalistycznych serwisów informacyjnych 2,0 1,4 Opłata z tytułu usług informatycznych 6,1 5,8 Pozostałe 4,6 (1) 3,2 Aktywa niefinansowe 118,7 79,9 Razem 1.791,8 2.728,5 w tym: część długoterminowa 225,1 28,8 część krótkoterminowa: 1.566,7 2.699,7 - z tytułu dostaw i usług 1.445,4 2.598,0 - pozostałe 121,3 101,7 (1) W tym środki przeznaczone na budowę szpitala tymczasowego dla chorych na COVID-19 w kwocie 0,7 mln zł Okres spłaty należności z tytułu dostaw i usług związany z normalnym tokiem sprzedaży wynosi 7- 35 dni. Charakterystyka instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 7.17. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano w nocie 28. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych została przedstawiona w nocie 28.6. Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1. Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1. Pożyczka udzielona spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. Dnia 31 maja 2020 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę udzielenia spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. pożyczki w wysokości 200,0 mln zł w ramach udziału Spółki w finansowaniu realizowanego Projektu „Polimery Police”. Warunkiem udzielenia pożyczki było spełnienie warunków zawieszających uwzględnionych w Dokumentacji Transakcyjnej. Dnia 22 grudnia 2020 roku wyżej wymieniona pożyczka została wypłacona. Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki. Termin spłaty pożyczki został ustalony na dzień 15 grudnia 2037 roku. Zabezpieczeniem spłaty pożyczki stanowi cesja wierzytelności. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne, określone w oparciu o stawkę WIBOR. 16.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności 2020 2019 Stan na początek okresu 57,1 26,9 Utworzenie 13,0 38,8 Wykorzystanie - (0,6) Rozwiązanie (3,2) (8,0) Stan na koniec okresu 66,9 57,1 Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej 31 grudnia 2020 Wartość brutto Oczekiwana strata kredytowa Średnioważona stopa oczekiwanej straty kredytowej Wartość netto Należności bieżące 1.433,3 0,6 0,0004 1.432,7 Należności przeterminowane: 50,0 37,3 - 12,7 Do 30 dni 10,4 0,0 0,0000 10,4 Od 30 do 90 dni 2,1 0,0 0,0000 2,1 Powyżej 90 dni 37,5 37,3 0,9947 0,2 Należności z tytułu dostaw i usług 1.483,3 37,9 1.445,4 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 34 Analiza wiekowania należności przeterminowanych nieobjętych odpisem aktualizującym 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Do 1 miesiąca 10,4 5,0 Od 1 do 3 miesięcy 2,1 0,5 Od 3 do 6 miesięcy 0,1 0,1 Od 6 miesięcy do 1 roku - 0,3 Powyżej 1 roku 0,1 0,8 Razem 12,7 6,7 Udział należności z tytułu dostaw i usług największego odbiorcy Spółki, jakim jest spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.) na dzień 31 grudnia 2020 roku nie przekroczył 50% salda tych należności ogółem (31 grudnia 2019: 54%). Na dzień 31 grudnia 2020 roku udział należności z tytułu dostaw i usług kolejnego największego odbiorcy, jakim była spółka ANWIM S.A. wyniósł 14% (na dzień 31 grudnia 2019 roku były to podmioty Grupy Kapitałowej BP, których udział wyniósł 20%). Na dzień 31 grudnia 2020 roku udział należności z tytułu dostaw i usług innych odbiorców nie przekroczył znacząco 10%. W ocenie Spółki, w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług, z wyjątkiem należności od ww. odbiorcy, nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego. Maksymalna ekspozycja Spółki na ryzyko kredytowe na dzień kończący okres sprawozdawczy jest najlepiej reprezentowana przez wartość księgową tych instrumentów. 17. Zapasy 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Wyroby gotowe 739,2 1.108,4 Półprodukty i produkty w toku 297,6 494,8 Towary 141,0 187,3 Materiały 2.015,9 2.735,7 Razem 3.193,7 4.526,2 Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość zapasów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań Grupy LOTOS S.A. z tytułu kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów, o którym mowa w nocie 23.1, wynosiła 2.671,5 mln zł (31 grudnia 2019: 4.073,5 mln zł). 17.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów 2020 2019 Stan na początek okresu 1,9 31,0 Utworzenie 1.006,7 - Wykorzystanie / Rozwiązanie (1.002,2) (29,1) Stan na koniec okresu 6,4 1,9 Efekt aktualizacji wartości zapasów prezentowany jest w koszcie własnym sprzedaży. Zapasy wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem odpisów aktualizujących tę wartość do poziomu ceny sprzedaży netto możliwej do realizacji pomniejszonej o koszty sprzedaży, jeśli cena ta jest niższa. 18. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej 1.072,0 319,0 Kredyty w rachunku bieżącym (222,2) - Razem środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych 849,8 319,0 Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są zakładane na różne okresy, od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności od aktualnego zapotrzebowania Spółki na środki pieniężne i są oprocentowane według ustalonych dla nich stóp procentowych. W lipcu 2018 roku Spółka rozpoczęła stosowanie mechanizmu podzielonej płatności („split payment”) w zakresie podatku VAT. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość środków pieniężnych na wydzielonych rachunkach VAT wynosiła 127,5 mln zł (31 grudnia 2019: 35,1 mln zł). Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka dysponowała niewykorzystanymi przyznanymi środkami kredytowymi w wysokości 153,6 mln zł (31 grudnia 2019: 379,8 mln zł) związanymi z kredytami obrotowymi w odniesieniu do których wszystkie warunki zawieszające zostały spełnione. Na dzień 31 grudnia 2020 oraz 31 grudnia 2019 roku Spółka nie posiadała środków pieniężnych na rachunkach bankowych, na których ustanowiono zastaw rejestrowy. 19. Kapitał podstawowy 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Akcje serii A 78,7 78,7 Akcje serii B 35,0 35,0 Akcje serii C 16,2 16,2 Akcje serii D 55,0 55,0 Razem 184,9 184,9 Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku kapitał podstawowy składał się z 184.873.362 akcji zwykłych o wartości nominalnej 1 zł za każdą akcję mających pełne pokrycie w kapitale podstawowym. Jedna akcja jest równoważna pojedynczemu głosowi na Walnym Zgromadzeniu i posiada prawo do dywidendy. 20. Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji obejmuje nadwyżkę ceny emisyjnej akcji serii B, C i D nad ich wartością nominalną z uwzględnieniem kosztów bezpośrednio związanych z emisją akcji. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 35 Seria B Seria C Seria D Razem Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji 980,0 340,8 940,5 2.261,3 Koszty bezpośrednio związane z emisją akcji (9,0) (0,4) (23,6) (33,0) Razem 971,0 340,4 916,9 2.228,3 21. Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych obejmuje zmiany wyceny kredytów w walutach obcych, wykorzystywanych jako instrumenty zabezpieczające do zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu sprzedaży denominowanej w USD, pomniejszone o wpływ odroczonego podatku dochodowego. Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie ujmuje się w kapitale rezerwowym z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych, natomiast część nieefektywną zalicza się do przychodów/kosztów finansowych okresu sprawozdawczego. Nota 2020 2019 Stan na początek okresu (203,6) (288,2) Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne: 27.3 221,2 104,5 - część skuteczna 221,2 107,3 - część nieskuteczna (1) - (2,8) Podatek dochodowy dotyczący wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne 10.1 (42,0) (19,9) Stan na koniec okresu (24,4) (203,6) (1) Część stanowiąca nieefektywne zabezpieczenie ujęta w przychodach/kosztach finansowych. 22. Zyski zatrzymane Na zyski zatrzymane składają się kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami Statutu Spółki oraz wyniki bieżącego okresu sprawozdawczego. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku w Grupie LOTOS S.A. wystąpiły ograniczenia do przekazywania funduszy w postaci dywidend, szerzej opisane w nocie 12. Ponadto Spółka prezentuje w zyskach zatrzymanych zyski/straty aktuarialne z wyceny określonych świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia z uwzględnieniem efektu podatkowego, które w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane są w pozycji Inne całkowite dochody/(straty) netto. 23. Kredyty, leasing 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Kredyty: 1.612,6 1.730,7 - kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów 188,2 190,1 - kredyty inwestycyjne 1.202,2 1.540,6 - kredyty obrotowe 222,2 - Leasing 154,9 189,6 Razem 1.767,5 1.920,3 w tym: część długoterminowa 1.027,2 1.340,2 część krótkoterminowa 740,3 580,1 Kredyty Leasing Razem 31 grudnia 2019 1.730,7 189,6 1.920,3 Wydatki netto (309,2) (2,8) (312,0) Zapłacone odsetki i prowizje (54,0) (7,1) (61,1) Nowe umowy leasingu - 3,8 3,8 Naliczone odsetki i prowizje 31,5 7,4 38,9 Różnice kursowe (8,6) - (8,6) Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym 222,2 - 222,2 Pozostałe - (36,0) (36,0) 31 grudnia 2020 1.612,6 154,9 1.767,5 Kredyty Leasing Razem 1 stycznia 2019 2.285,9 132,1 2.418,0 Wydatki netto (1.030,0) (7,1) (1.037,1) Zapłacone odsetki i prowizje (95,0) (1,9) (96,9) Nowe umowy leasingu - 1,3 1,3 Naliczone odsetki i prowizje 104,9 7,5 112,4 Koszty rozliczane w czasie 19,1 - 19,1 Różnice kursowe 30,0 - 30,0 Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym (3,0) - (3,0) Zmiana stanu lokat zabezpieczonych na spłatę odsetek oraz rat kapitałowych 418,8 - 418,8 Pozostałe - 57,7 57,7 31 grudnia 2019 1.730,7 189,6 1.920,3 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 36 23.1 Kredyty Kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów W dniu 2 grudnia 2020 roku podpisany został aneks do umowy na finansowanie i refinansowanie zapasów, zawartej dnia 10 października 2012 roku, skutkujący przedłużeniem okresu obowiązywania umowy do dnia 17 grudnia 2021 roku. Zmianie uległ skład konsorcjum bankowego będącego stroną umowy oraz udział poszczególnych banków w kwocie kredytu. Zmianie uległa również lista rachunków bankowych objętych zastawem rejestrowym, stanowiących jedno z zabezpieczeń kredytu. Ponadto wprowadzono lub zaktualizowano zapisy dotyczące sankcji, FATCA, schematów podatkowych, przepisów antykorupcyjnych czy przypadków naruszeń. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wykorzystanie kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów, w kwocie nominalnej wynosiło 187,9 mln zł (50 mln USD). Na dzień 31 grudnia 2019 roku było to 189,9 mln zł (50 mln USD). Grupa LOTOS S.A. w ramach kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów zobowiązana jest do utrzymywania wskaźnika określonego jako Tangible Consolidated Net Worth (TCNW) na poziomie nie niższym niż zapisany w umowie kredytowej. Dodatkowo Spółka w ramach ww. umowy kredytowej zobowiązana jest do utrzymywania wartości wskaźnika finansowego określonego jako Loan to Pledged Inventory Value Ratio na poziomie nie wyższym niż określony umową kredytową. Spółka na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku spełniała opisane powyżej wytyczne. Refinansowanie kredytów zaciągniętych na finansowanie Programu 10+ W dniu 2 lipca 2019 roku Grupa LOTOS S.A. oraz konsorcjum banków podpisały umowy kredytowe na łączną kwotę 500 mln USD, w celu refinansowania kredytów zaciągniętych w 2008 roku na finansowanie Programu 10+. Na mocy podpisanych umów konsorcjum banków udzieliło Spółce: • kredytu terminowego w wysokości 400 mln USD, • kredytu obrotowego w wysokości 100 mln USD, z możliwością wykorzystania w USD, EUR lub PLN. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wynikające z powyższych umów kredyty wykorzystane były w kwocie nominalnej 1.424,9 mln zł, z czego 1.202,7 mln zł (320 mln USD) przypadało na kredyt terminowy, a 222,2 mln zł na kredyt obrotowy. Na dzień 31 grudnia 2019 wykorzystanie kredytu terminowego wynosiło w kwocie nominalnej 1.519,1 mln zł (400 mln USD). Grupa LOTOS S.A. w ramach powyższych umów kredytowych zobowiązana jest do utrzymywania wskaźników dług netto / EBITDA na określonym poziomie. Na dzień 31 grudnia 2020 roku doszło do przekroczenia poziomu jednego ze wskaźników zapisanego w ww. umowach kredytowych. W związku z przewidywanym niespełnieniem wskaźników Spółka wystąpiła do banków finansujących z wnioskiem o tzw. waiver. W dniu 29 grudnia 2020 roku Spółka otrzymała pismo potwierdzające zgodę banków na niedotrzymanie wskaźników na dzień 31 grudnia 2020 roku. Pozostałe umowy kredytowe W dniu 5 grudnia 2019 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała z bankiem PKO BP S.A. umowę kredytową na kwotę 2,0 mln EUR. Celem umowy jest finansowanie projektu Pure H2, którego przedmiotem jest budowa i uruchomienie infrastruktury do produkcji i sprzedaży wodoru o wysokiej czystości. Na dzień 31 grudnia 2020 roku ani 31 grudnia 2019 roku Spółka nie wykazywała zobowiązań z tytułu tego kredytu. Ponadto, poza wykazanymi w nocie 18 niewykorzystanymi środkami kredytowymi, przyznanymi w formie kredytów w rachunkach bieżących, Spółka ma możliwość korzystania z kredytów obrotowych w łącznej kwocie 150 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2020 roku ani 31 grudnia 2019 roku Spółka nie wykazywała zobowiązań z tego tytułu. Wpływy i wydatki z tytułu kredytów bankowych W 2020 roku wydatki z tytułu spłaty kredytów wynosiły 309,2 mln zł i dotyczyły kredytów inwestycyjnych. Powyższa kwota została zaprezentowana w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności finansowej w pozycji: Wydatki z tytułu spłaty kredytów. W latach 2019 - 2020 w Spółce nie wystąpiły zdarzenia dotyczące niespłacenia kredytów. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 37 Kredyty bankowe wg waluty finansowania Waluta kredytu udzielonego Spółce Razem USD EUR 31 grudnia 2020 1.585,6 27,0 1.612,6 31 grudnia 2019 1.730,7 - 1.730,7 Oprocentowanie kredytów jest oparte o: • dla kredytów zaciągniętych w USD - LIBOR USD 3M lub 6M, w zależności od wybranego w danym momencie okresu odsetkowego, • dla kredytów zaciągniętych w EUR - EURIBOR 1M. Na dzień 31 grudnia 2020 roku efektywna stopa procentowa kredytów uwzględniająca fakt finansowania w USD oraz EUR kształtowała się na średnim poziomie około 1,35% (31 grudnia 2019: 3,18%). Zabezpieczenie spłaty powyższych kredytów stanowią: • zastawy rejestrowe na rachunkach bankowych, • zastawy rejestrowe na zapasach, • cesje z umów ubezpieczenia zapasów oraz umów na przechowywanie zapasów, • oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1. Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1. Analiza wymagalności zobowiązań z tytułu kredytów została przedstawiona w nocie 28.5. 23.2 Leasing Opłaty leasingowe Wartość bieżąca opłat leasingowych 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Nie dłużej niż jeden rok 31,7 66,6 29,7 64,7 Od 1 roku do 5 lat 33,3 32,7 3,3 2,8 Od 5 do 10 lat 38,7 38,5 1,6 1,5 Od 10 do 30 lat 144,9 152,2 10,1 9,6 Od 30 do 50 lat 151,2 150,9 31,7 30,4 Od 50 do 90 lat 140,8 140,8 78,5 80,6 Razem 540,6 581,7 154,9 189,6 Minus koszty finansowe (385,7) (392,1) - - Wartość bieżąca opłat leasingowych 154,9 189,6 154,9 189,6 w tym: część długoterminowa 125,2 124,9 część krótkoterminowa 29,7 64,7 Zobowiązania z tytułu leasingu dotyczą głównie prawa wieczystego użytkowania gruntu. Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu leasingu na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1, natomiast analiza wymagalności w nocie 28.5. 24. Pochodne instrumenty finansowe Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Długoterminowe aktywa finansowe: 1,2 0,1 Swap towarowy (surowce i produkty naftowe) 1,2 0,1 Krótkoterminowe aktywa finansowe: 65,9 24,3 Swap towarowy (surowce i produkty naftowe) 31,8 1,5 Forwardy i spoty walutowe 1,0 13,2 Swap walutowy 18,3 9,6 Futures (emisja CO 2 ) 14,8 - Aktywa finansowe 27.1 67,1 24,4 Długoterminowe zobowiązania finansowe: 1,0 3,0 Swap towarowy (surowce i produkty naftowe) 1,0 3,0 Krótkoterminowe zobowiązania finansowe: 10,3 12,4 Swap towarowy (surowce i produkty naftowe) 4,1 12,3 Swap walutowy 6,2 0,1 Zobowiązania finansowe 27.1 11,3 15,4 Charakterystyka pochodnych instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 7.19. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano w nocie 28. Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych została przedstawiona w nocie 28.1.1. Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) została przedstawiona w nocie 28.2.1. Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1. Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1. Analiza wymagalności pochodnych instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie 28.5. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe pochodnych instrumentów finansowych (aktywa finansowe) została przedstawiona w nocie 28.6. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 38 25. Świadczenia pracownicze Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Długoterminowe zobowiązania 25.1 85,3 75,5 Świadczenia po okresie zatrudnienia 25.1 22,1 18,0 Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia 25.1 63,2 57,5 Krótkoterminowe zobowiązania 76,0 57,7 Świadczenia po okresie zatrudnienia 25.1 3,1 3,6 Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia 25.1 5,3 5,5 Zobowiązania z tytułu premii, nagród i niewykorzystanych urlopów 55,1 37,6 Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 12,5 11,0 Razem 161,3 133,2 25.1 Zobowiązania z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych Grupa LOTOS S.A. wypłaca pracownikom przechodzącym na emerytury kwoty świadczeń po okresie zatrudnienia zgodnie z zakładowymi systemami wynagradzania. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. W związku, z tym Spółka na podstawie wyceny dokonanej przez profesjonalną firmę aktuarialną lub na podstawie własnych szacunków ujmuje zobowiązanie z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia na poziomie wartości bieżących. Kwotę tego zobowiązania oraz uzgodnienie przedstawiające zmiany stanu w ciągu okresu sprawozdawczego przedstawiono poniżej: Nota Świadczenia po okresie zatrudnienia Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia Razem 2020 2019 2020 2019 2020 2019 1 stycznia 21,6 17,5 63,0 51,3 84,6 68,8 Koszty bieżącego zatrudnienia 25.2 1,3 1,0 5,2 3,9 6,5 4,9 Koszty dyskonta 9.7; 25.2 0,4 0,4 1,2 1,4 1,6 1,8 Wypłacone świadczenia (1,6) (1,4) (5,2) (4,4) (6,8) (5,8) (Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w wyniku 25.2 - - 4,3 10,8 4,3 10,8 (Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w innych całkowitych dochodach 25.2 3,5 4,1 - - 3,5 4,1 31 grudnia 25,2 21,6 68,5 63,0 93,7 84,6 w tym: część długoterminowa 25 22,1 18,0 63,2 57,5 85,3 75,5 część krótkoterminowa 25 3,1 3,6 5,3 5,5 8,4 9,1 25.2 Łączna kwota kosztów ujętych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych Nota 2020 2019 Pozycje ujęte w wyniku: 12,4 17,5 Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych świadczeń po okresie zatrudnienia: 9.3 10,8 15,7 - koszty bieżącego zatrudnienia 25.1 6,5 4,9 - (zyski)/straty aktuarialne 25.1 4,3 10,8 Koszty dyskonta 9.7; 25.1 1,6 1,8 Pozycje ujęte w innych całkowitych (dochodach)/stratach: 3,5 4,1 (Zyski)/Straty aktuarialne 25.1 3,5 4,1 Całkowite dochody ogółem 15,9 21,6 25.3 Założenia aktuarialne Główne założenia przyjęte przez aktuariusza 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Stopa dyskontowa (%) 1,40% 2,00% Przewidywany wskaźnik inflacji (%) 2,60% 2,50% Wskaźnik rotacji pracowników (%) 4,40% 3,35% Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w kolejnym roku (%) 3,30% 5,00% Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w latach następnych (%) 2,50% 2,50% • Prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji zatrudnienia w Spółce oraz danych statystycznych dotyczących rynku pracy w Polsce. Wskaźniki rotacji przyjęte przez aktuariusza zostały ustalone w podziale na kategorie wiekowe w przedziałach dziesięcioletnich. Obecnie, wskaźnik rotacji pracowników jest prezentowany w wartości uśrednionej. • Umieralność i prawdopodobieństwo dożycia przyjęto zgodnie z Tablicami Trwania Życia 2019, publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, przyjmując, że populacja zatrudnionych w Spółce odpowiada średniej dla Polski pod względem umieralności (31 grudnia 2019: Tablicami Trwania Życia 2016). • Przyjęto normalny tryb przechodzenia pracowników na emeryturę według szczegółowych zasad zawartych w ustawie emerytalnej, z wyjątkiem tych zatrudnionych, którzy wg informacji dostarczonych przez spółkę spełnią warunki wymagane do przejścia na wcześniejszą emeryturę. • Do dyskontowania przyszłych wypłat świadczeń przyjęto stopę dyskontową w wysokości 1,4%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym na poziomie korporacyjnym (31 grudnia 2019: 2,0%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym na poziomie korporacyjnym). 25.4 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy Wartość kosztów świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w 2020 roku wynosiła łącznie 6,5 mln zł (w 2019 roku: 5,9 mln zł). GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 39 25.5 Analiza wrażliwości zmian założeń aktuarialnych na świadczenia pracownicze Saldo początkowe zobowiązania Stopa wzrostu wynagrodzeń Stopa dyskonta finansowego Nagrody jubileuszowe Odprawy emerytalne i rentowe Odprawy pośmiertne Fundusz socjalny Razem bazowa bazowa 61,2 20,4 4,6 7,5 93,7 bazowa + 1% bazowa 67,4 23,0 5,1 9,4 104,9 bazowa - 1% bazowa 55,8 18,2 4,2 6,1 84,3 bazowa bazowa + 0,5% 58,4 19,2 4,4 6,8 88,8 bazowa bazowa - 0,5% 64,2 21,6 4,9 8,4 99,1 Prognozowane na rok 2021 koszty bieżącego zatrudnienia Stopa wzrostu wynagrodzeń Stopa dyskonta finansowego Nagrody jubileuszowe Odprawy emerytalne i rentowe Odprawy pośmiertne Fundusz socjalny Razem bazowa bazowa 5,3 1,3 0,4 0,5 7,5 bazowa + 1% bazowa 6,0 1,6 0,5 0,7 8,8 bazowa - 1% bazowa 4,7 1,1 0,4 0,4 6,6 bazowa bazowa + 0,5% 5,0 1,2 0,4 0,4 7,0 bazowa bazowa - 0,5% 5,6 1,4 0,4 0,6 8,0 Prognozowane na rok 2021 koszty dyskonta Stopa wzrostu wynagrodzeń Stopa dyskonta finansowego Nagrody jubileuszowe Odprawy emerytalne i rentowe Odprawy pośmiertne Fundusz socjalny Razem bazowa bazowa 0,8 0,2 0,1 0,1 1,2 bazowa + 1% bazowa 0,9 0,3 0,1 0,1 1,4 bazowa - 1% bazowa 0,8 0,2 0,1 0,1 1,2 bazowa bazowa + 0,5% 1,1 0,3 0,1 0,1 1,6 bazowa bazowa - 0,5% 0,6 0,2 - 0,1 0,9 Łącznie prognozowane na rok 2021 koszty bieżącego zatrudnienia oraz koszty dyskonta Stopa wzrostu wynagrodzeń Stopa dyskonta finansowego Nagrody jubileuszowe Odprawy emerytalne i rentowe Odprawy pośmiertne Fundusz socjalny Razem bazowa bazowa 6,1 1,5 0,5 0,6 8,7 bazowa + 1% bazowa 6,9 1,9 0,6 0,8 10,2 bazowa - 1% bazowa 5,5 1,3 0,5 0,5 7,8 bazowa bazowa + 0,5% 6,1 1,5 0,5 0,5 8,6 bazowa bazowa - 0,5% 6,2 1,6 0,4 0,7 8,9 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 40 26. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Długoterminowe zobowiązania finansowe: 11,3 13,3 Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej 27.1 11,3 13,3 Krótkoterminowe zobowiązania finansowe: 1.709,8 2.009,7 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 27.1 1.657,6 1.968,6 - w tym wobec jednostek powiązanych 31.1 260,9 281,5 Zobowiązania inwestycyjne 27.1 47,7 35,9 - w tym wobec jednostek powiązanych 31.1 4,4 1,7 Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej 27.1 2,5 2,5 Zobowiązania wobec Fundacji LOTOS 27.1 1,0 1,0 Pozostałe 27.1 1,0 1,7 Zobowiązania finansowe 1.721,1 2.023,0 Długoterminowe zobowiązania niefinansowe 2,1 0,7 Krótkoterminowe zobowiązania niefinansowe: 1.924,7 1.714,9 Zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług (VAT) 470,6 507,5 Zobowiązania z tytułu akcyzy i opłaty paliwowej 938,8 877,0 Zobowiązania z tytułu opłaty emisyjnej 57,9 55,5 Pozostałe zobowiązania budżetowe inne niż podatek dochodowy 46,0 47,7 Dotacje 26.1 19,8 20,9 Rezerwa na pokrycie niedoboru uprawnień do emisji CO 2 28.2 142,0 70,3 Rezerwa Narodowy Cel Redukcyjny 75,1 - Rezerwa na opłatę zastępczą (NCW) 62,6 29,6 Rezerwa na ryzyko podatkowe 87,3 83,1 Rezerwa na opłaty OZE 17,2 14,1 Pozostałe 7,4 9,2 Zobowiązania niefinansowe 1.926,8 1.715,6 Razem 3.647,9 3.738,6 w tym: część długoterminowa 13,4 14,0 część krótkoterminowa: 3.634,5 3.724,6 - z tytułu dostaw i usług 1.657,6 1.968,6 - pozostałe 1.976,9 1.756,0 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług są nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w terminach w przedziale 14 - 30 dni. Pozostałe zobowiązania są nieoprocentowane, ze średnim 1 miesięcznym terminem płatności. Kwota wynikająca z różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami z tytułu podatku od towarów i usług jest płacona właściwym organom podatkowym w okresach miesięcznych. Zobowiązania z tytułu odsetek są zazwyczaj rozliczane w okresie 14 dni od daty wystawienia noty odsetkowej przez kontrahenta. Analiza wrażliwości zobowiązań finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1. Analiza wymagalności zobowiązań finansowych została przedstawiona w nocie 28.5. 26.1 Dotacje Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Stan na początek okresu 21,6 28,8 Dotacje otrzymane w okresie 2,8 7,4 Dotacje rozliczone w czasie (2,8) (14,6) Stan na koniec okresu 21,6 21,6 w tym: część długoterminowa 1,8 0,7 część krótkoterminowa 26 19,8 20,9 Dotacje dotyczą głównie nieodpłatnie otrzymanych licencji. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 41 27. Instrumenty finansowe 27.1 Wartość bilansowa MSSF 9 poza MSSF 9 Razem Wycena wg zamortyzowanego kosztu Wycena wg wartości godziwej przez: Razem Wynik finansowy Inne całkowite dochody Nota 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 Aktywa finansowe Należności z tytułu dostaw i usług 16 1.445,4 2.598,0 - - - - 1.445,4 2.598,0 - - 1.445,4 2.598,0 Pochodne instrumenty finansowe 24 - - 67,1 24,4 - - 67,1 24,4 - - 67,1 24,4 Inwestycje kapitałowe 15 - - - - 306,3 6,3 306,3 6,3 - - 306,3 6,3 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 1.072,0 319,0 - - - - 1.072,0 319,0 - - 1.072,0 319,0 Pozostałe aktywa finansowe: 16 227,7 50,6 - - - - 227,7 50,6 - - 227,7 50,6 Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym 199,8 22,0 - - - - 199,8 22,0 - - 199,8 22,0 Depozyty zabezpieczające 17,1 18,7 - - - - 17,1 18,7 - - 17,1 18,7 Prowizje od pożyczki warunkowej 10,0 8,3 - - - - 10,0 8,3 - - 10,0 8,3 Pozostałe 0,8 1,6 - - - - 0,8 1,6 - - 0,8 1,6 Razem 2.745,1 2.967,6 67,1 24,4 306,3 6,3 3.118,5 2.998,3 - - 3.118,5 2.998,3 Zobowiązania finansowe Kredyty 23 1.612,6 1.730,7 - - - - 1.612,6 1.730,7 - - 1.612,6 1.730,7 Leasing 23 - - - - - - - - 154,9 189,6 154,9 189,6 Pochodne instrumenty finansowe 24 - - 11,3 15,4 - - 11,3 15,4 - - 11,3 15,4 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 1.657,6 1.968,6 - - - - 1.657,6 1.968,6 - - 1.657,6 1.968,6 Pozostałe zobowiązania finansowe 26 63,5 54,4 - - - - 63,5 54,4 - - 63,5 54,4 Razem 3.333,7 3.753,7 11,3 15,4 - - 3.345,0 3.769,1 154,9 189,6 3.499,9 3.958,7 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 42 27.2 Ustalenie wartości godziwej Wartość księgowa Wartość godziwa Hierarchia wartości godziwej 31 grudnia 2020 Nota Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Aktywa finansowe Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 15 306,3 306,3 - - 306,3 Udzielone pożyczki 16 199,8 199,8 - 199,8 - Pochodne instrumenty finansowe 24 67,1 67,1 14,8 52,3 - Razem 573,2 573,2 14,8 252,1 306,3 Zobowiązania finansowe Kredyty 23 1.612,6 1.617,3 - 1.617,3 - Pochodne instrumenty finansowe 24 11,3 11,3 - 11,3 - Razem 1.623,9 1.628,6 - 1.628,6 - Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej. Wartość księgowa Wartość godziwa Hierarchia wartości godziwej 31 grudnia 2019 Nota Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Aktywa finansowe Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 15 6,3 6,3 - - 6,3 Udzielone pożyczki 16 22,0 22,0 - 22,0 - Pochodne instrumenty finansowe 24 24,4 24,4 - 24,4 - Razem 52,7 52,7 - 46,4 6,3 Zobowiązania finansowe Kredyty 23 1.730,7 1.736,4 - 1.736,4 - Pochodne instrumenty finansowe 24 15,4 15,4 - 15,4 - Razem 1.746,1 1.751,8 - 1.751,8 - Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 43 27.3 Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych MSSF 9 poza MSSF 9 Razem Wycena wg zamortyzowanego kosztu Wycena wg wartości godziwej przez: Razem Wynik finansowy Inne całkowite dochody Nota 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 Należności z tytułu dostaw i usług: Zyski z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie własnym sprzedaży 9.2 4,8 8,4 - - - - 4,8 8,4 - - 4,8 8,4 Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych 9.8 1,9 0,5 - - - - 1,9 0,5 - - 1,9 0,5 Inwestycje kapitałowe: Przychody z tytułu dywidend 9.6 - - - - 3,0 2,6 3,0 2,6 - - 3,0 2,6 Pozostałe aktywa finansowe: Przychody z tytułu odsetek od lokat, udzielonych pożyczek 9.6 2,6 28,0 - - - - 2,6 28,0 - - 2,6 28,0 Straty z tytułu różnic kursowych od pożyczek, od prowizji od pożyczki warunkowej ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych 9.6; 9.7 (0,2) (3,2) - - - - (0,2) (3,2) - - (0,2) (3,2) Strata z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych 9.8 (9,4) (31,3) - - - - (9,4) (31,3) - - (9,4) (31,3) Pochodne instrumenty finansowe (aktywa/zobowiązania finansowe): Zyski z tytułu wyceny do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych 9.6 - - 45,5 47,8 - - 45,5 47,8 - - 45,5 47,8 Zyski/(Straty) z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych 9.6 - - 33,3 (15,6) - - 33,3 (15,6) - - 33,3 (15,6) Kredyty: Koszty z tytułu odsetek 9.7 (26,2) (86,4) - - - - (26,2) (86,4) - - (26,2) (86,4) Straty z tytułu rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych korygujące przychody ze sprzedaży 9.1 (240,2) (131,2) - - - - (240,2) (131,2) - - (240,2) (131,2) Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od kredytów ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych 9.6; 9.7 27,6 (21,7) - - - - 27,6 (21,7) - - 27,6 (21,7) Straty z tytułu różnic kursowych od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych 9.6; 9.7 (9,5) (12,0) - - - - (9,5) (12,0) - - (9,5) (12,0) Zyski z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne ujęte w innych całkowitych dochodach 21 221,2 104,5 - - - - 221,2 104,5 - - 221,2 104,5 Leasing: Koszty z tytułu odsetek 9.7 - - - - - - - - (7,4) (7,5) (7,4) (7,5) Zobowiązania z tytułu dostaw i usług: Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie własnym sprzedaży 9.2 (9,0) 57,7 - - - - (9,0) 57,7 - - (9,0) 57,7 Pozostałe zobowiązania finansowe: Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od zobowiązań inwestycyjnych ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych 9.6; 9.7 (1,2) 0,2 - - - - (1,2) 0,2 - - (1,2) 0,2 Razem (37,6) (86,5) 78,8 32,2 3,0 2,6 44,2 (51,7) (7,4) (7,5) 36,8 (59,2) GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 44 28. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko finansowe obejmujące przede wszystkim: • ryzyko rynkowe (ryzyko cen surowców i produktów naftowych, ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla, ryzyko walutowe, ryzyko stóp procentowych), • ryzyko płynności, • ryzyko kredytowe związane z transakcjami finansowymi oraz handlowymi. W ramach struktury organizacyjnej Spółki funkcjonują odpowiednie komórki (Biuro Zarządzania Finansami, Biuro Analiz i Kontroli Ryzyka Finansowego) podlegające Dyrektorowi ds. Finansowych, który koordynuje oraz sprawuje bieżący nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem finansowym Grupy Kapitałowej LOTOS. Ponadto powołany przez Zarząd Komitet Ryzyka Cenowego i Tradingu nadzoruje prace nad opracowaniem polityk i procedur oraz monitoruje realizację strategii Grupy Kapitałowej w obszarze swoich kompetencji. W szczególności komitet opiniuje i podejmuje kluczowe inicjatywy z zakresu zarządzania ryzykiem cenowym oraz w działalności tradingowej, przedstawia rekomendacje oraz wnioskuje w zakresie działań wymagających zgody Zarządu. Dodatkowo, w celu efektywnego zarządzania płynnością, strukturą zadłużenia oraz procesem pozyskiwania finansowania zewnętrznego przez spółki Grupy Kapitałowej LOTOS Zarząd powołał Zespół ds. optymalizacji płynności i koordynacji finansowania. Podstawowymi celami realizowanymi poprzez zarządzanie ryzykiem finansowym są: • zwiększenie prawdopodobieństwa realizacji celów budżetowych i strategicznych, • ograniczenie zmienności przepływów pieniężnych, • zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej, • optymalizacja wartości oczekiwanej przepływów pieniężnych i ryzyka, • wspieranie procesów operacyjnych, inwestycyjnych i finansowych i budowanie wartości firmy w długim okresie czasu. W związku z realizacją wymienionych wyżej celów Grupa LOTOS S.A. wdrożyła odpowiednie narzędzia i opracowała szereg dokumentów, zatwierdzonych na odpowiednich szczeblach decyzyjnych, które określają ramy konieczne do efektywnego i bezpiecznego funkcjonowania Spółki w obszarze finansowym, w tym: • metodologię wyznaczania ekspozycji w poszczególnych kategoriach ryzyk, • horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka, • dopuszczone instrumenty finansowe, • sposób oceny zarządzania ryzykiem finansowym, • limity w zarządzaniu ryzykiem, • sposób raportowania, • limity kredytowe, • standardy dokumentacyjne i operacyjne, • rozdział odpowiedzialności w zakresie wykonywania transakcji, analizy i kontroli ryzyka oraz dokumentacji i rozliczania transakcji pomiędzy różne komórki organizacyjne. Grupa LOTOS S.A. monitoruje oraz raportuje w sposób ciągły wszystkie ryzyka rynkowe będące przedmiotem zarządzania. Spółka używa płynnych instrumentów pochodnych, które jest w stanie wycenić za pomocą stosowanych powszechnie modeli wyceny. Wycena instrumentów pochodnych odbywa się na podstawie danych rynkowych otrzymywanych od wiarygodnych dostawców. Nie jest dopuszczone otwieranie pozycji w ramach ryzyk, które nie wynikają z podstawowej działalności Spółki. W związku z refinansowaniem kredytów walutowych przeznaczonych na finansowanie Programu inwestycyjnego 10+ w lipcu 2019 roku jednocześnie rozwiązano dotychczasowe powiązania zabezpieczające i utworzono nowe na bazie nowego finansowania zachowując rodzaj stosowanej rachunkowości zabezpieczeń (zabezpieczenie przepływów pieniężnych) oraz wyznaczając jako pozycję zabezpieczaną przyszłe transakcje sprzedaży produktów naftowych denominowanych w USD. 28.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych Szczególne znaczenie dla Spółki ma zarządzanie ryzykiem cen surowców i produktów naftowych. Grupa LOTOS S.A. identyfikuje następujące czynniki tego ryzyka: • zmienność marży rafineryjnej, rozumianej jako różnica pomiędzy płynnymi indeksami referencyjnego koszyka produktów naftowych (np. paliwa lotniczego, benzyn, olejów napędowych, olejów opałowych) a płynnym indeksem referencyjnego surowca (np. ropa Ural), • zmienność poziomu cen w zakresie ilości zapasów surowców i produktów odbiegających od wymaganego poziomu zapasów obowiązkowych i operacyjnych, • zmienność dyferencjałów pomiędzy indeksami referencyjnymi a indeksami używanymi w kontraktach handlowych (np. dyferencjał Brent / Ural czyli różnica pomiędzy różnymi gatunkami ropy), • stosowanie niestandardowych formuł cenowych w kontraktach handlowych. W Grupie LOTOS S.A. obowiązuje „Polityka zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych w Grupie LOTOS S.A.” w ramach której zdefiniowano systematykę portfeli transakcyjnych i ich funkcje biznesowe, opisano sposób rozumienia ryzyka i wyznaczania ekspozycji w zakresie portfeli, dopuszczone instrumenty finansowe wraz z ograniczeniami w ich wykorzystywaniu, standardy zawierania transakcji, wytyczne w zakresie kalkulacji wyników na zarządzaniu ryzykiem oraz sposób wyznaczania stosownych limitów. W zakresie objętym niniejszą polityką, Zarząd Grupy LOTOS S.A. ceduje limity transakcyjne na niższe szczeble decyzyjne. W celu wsparcia realizacji celów przyjętej polityki Spółka użytkuje jeden z wiodących na rynku systemów klasy Energy Trading and Risk Management (Allegro). Na bazie zatwierdzonej polityki Spółka utrzymała możliwość oferowania swoim odbiorcom zakupu produktów naftowych po cenach stałych. W powiązaniu ze sprzedażą komponentów asfaltowych po cenach stałych, w celu zachowania pierwotnego profilu ryzyka cenowego, w roku 2020 Spółka zawierała swapy towarowe. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 45 Na dzień 31 grudnia 2020 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco: Typ transakcji Indeks bazowy Okres wyceny Ilość w tonach w okresie wyceny Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Swap towarowy 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam III '2021 - XI '2022 196.939 29,6 (2,8) Swap towarowy Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA III '2021 - XI '2022 (18.203) 3,4 (2,3) Razem 33,0 (5,1) Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 196.939 ton w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca 2021 roku do listopada 2022 oraz (18.203) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych. Na dzień 31 grudnia 2019 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco: Typ transakcji Indeks bazowy Okres wyceny Ilość w tonach w okresie wyceny Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Swap towarowy 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam III '2020 - IX '2021 171.422 1,1 (14,3) Swap towarowy Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA III '2020 - IX '2021 (15.839) 0,5 (1,0) Razem 1,6 (15,3) Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 171.422 tony w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca 2020 roku do września 2021 roku oraz (15.839) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych. 28.1.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku transakcji finansowych narażonych na ryzyko zmiany cen surowców i produktów naftowych przedstawiała się następująco: 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Wartość Zmiana procentowa Wartość Zmiana procentowa bilansowa +zm. implikowana -zm. implikowana bilansowa +zm. implikowana -zm. implikowana Aktywa finansowe 33,0 67,3 (67,3) 1,6 9,0 (9,0) Zobowiązania finansowe 5,1 (12,1) 12,1 15,3 (54,9) 54,9 Wpływ na wynik 79,4 (79,4) 63,9 (63,9) * Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną zmienność indeksu, o który oparte są zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 44,93%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 34,67%. ** Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2019 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną zmienność indeksu, o który oparte są zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2019 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 45,12%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 22,98%. Zbadano wpływ zmian cen indeksów bazowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut. 28.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) Zarządzanie ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla w Spółce odbywa się w sposób ciągły zgodnie z założeniami strategii zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) zatwierdzonej przez Zarząd Grupy LOTOS S.A. Spółka podejmuje decyzje co do sposobu zbilansowania przyszłych niedoborów lub nadwyżek uprawnień do emisji CO 2 w zależności od sytuacji rynkowej i w ramach ustalonych limitów. W ramach zatwierdzonej strategii i posiadanych limitów Spółka zawiera transakcje finansowe na jednostki: • EUA - (ang. „Emission Unit Allowance”) oznacza uprawnienie do emisji jednej tony CO 2 , • CER - (ang. „Certified Emission Reduction Unit”) oznacza ekwiwalent skutecznej redukcji emisji jednej tony ekwiwalentu CO 2 (tCO 2 e). Certyfikat redukcji emisji uzyskiwany jest w związku z realizacją inwestycji w krajach rozwijających się, gdzie nie określono limitów emisji CO 2 , • ERU - (ang. „Emission Reduction Unit”) oznacza ekwiwalent skutecznej redukcji emisji jednej tony ekwiwalentu CO 2 (tCO 2 e). Jest to poświadczona jednostka emisji uzyskiwana w związku z realizacją inwestycji w krajach o niższych kosztach redukcji CO 2 . Na dzień 31 grudnia 2020 roku szacowany niedobór uprawnień w okresie rozliczeniowym przypadającym na lata 2013-2020 (tzw. III faza) wynosił 954.887 ton, jednakże biorąc pod uwagę wykonane transakcje pochodne na łączną ilość 1.555.000 ton, Spółka posiadała nadwyżkę uprawnień w wysokości 600.113 ton, które zostały nabyte z uwzględnieniem sytuacji rynkowej i w kontekście strategicznego charakteru niedoboru uprawnień przewidywanego po roku 2021. Na dzień 31 grudnia 2019 roku szacowany niedobór uprawnień w okresie rozliczeniowym przypadającym na lata 2013-2020 (tzw. III faza) wynosił 1.033.226 ton, jednakże biorąc pod uwagę wykonane transakcje pochodne na łączną ilość 1.595.000 ton, Spółka posiadała nadwyżkę uprawnień w wysokości 561.774 ton, które zostały nabyte z uwzględnieniem sytuacji rynkowej i w kontekście strategicznego charakteru niedoboru uprawnień przewidywanego po roku 2020. W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego niedoboru nieodpłatnych uprawnień przyznawanych w ramach Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień („KPRU”). Zaprezentowane poniżej wielkości uprawnień do emisji CO 2 na lata 2013 - 2020 uwzględniają uprawnienia przyznane według rozporządzeń Rady Ministrów, jak również dodatkowe bezpłatne uprawnienia przyznane przez Komisję Europejską. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 46 Liczba nieodpłatnych uprawnień do emisji CO 2 na lata 2013 - 2020 oraz rzeczywista emisja CO 2 : w milionach ton 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Razem Uprawnienia przyznane KPRU (1) 1,7 1,6 1,6 1,6 1,6 1,5 1,5 1,4 12,5 Rzeczywista emisja CO 2 1,7 1,8 1,9 1,9 1,7 1,9 1,8 1,8 (2) 14,5 (1) Ilość bezpłatnych uprawnień do emisji CO 2 dla Grupy LOTOS S.A. na lata 2013 – 2020, wg Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień („KPRU”), na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 roku (Dz. U. 2014 poz. 439) jak również Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2014 roku (Dz. U. 2014 poz. 472) zawierających wykaz instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych wraz z przyznana im liczbą uprawnień do emisji. Ponadto w zestawieniu uwzględniono przydział dodatkowych bezpłatnych uprawnień z rezerwy Komisji Europejskiej w związku ze zwiększeniem zdolności produkcyjnych rafinerii, wynikających z zastosowania gazu ziemnego jako wsadu do produkcji wodoru. (2) Emisja CO 2 wyliczona na podstawie danych produkcyjnych dla instalacji objętych systemem handlu emisjami. Dane są weryfikowane zgodnie z art. 59 Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku, biorąc pod uwagę limit uprawnień na rok 2020 do przyznania w ramach systemu EU ETS (ang. „European Union Emissions Trading System/Scheme”) oraz wielkość emisji dwutlenku węgla w Spółce występował niedobór przyznanych uprawnień do emisji CO 2 . W związku z tym na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka ujęła kwotę 142,0 mln zł zobowiązań z tego tytułu (31 grudnia 2019: 70,3 mln zł.). Wpływ utworzonej rezerwy na wynik operacyjny w kwocie 71,7 mln zł zaprezentowano w koszcie własnym sprzedaży (w roku 2019: 29,6 mln zł). W razie konieczności, Spółka decyduje o rozliczeniu zawartych, otwartych na dzień kończący okres sprawozdawczy transakcji terminowych na zakup uprawnień do emisji CO 2 poprzez ich fizyczną dostawę z zamiarem ich ewentualnego umorzenia jako rozliczenie rzeczywistej emisji CO 2 . Wycena transakcji planowanych do zrealizowania dostawą fizyczną w roku 2020, w odróżnieniu do lat ubiegłych, podlega ujęciu w aktywach/zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym. Poniżej zaprezentowano informacje na temat pozycji transakcyjnej na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku. Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: Typ transakcji Okres rozliczenia transakcji Ilość uprawnień w tonach Faza Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Futures EUA III '2021 1.555.000 III faza 14,8 - Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: Typ transakcji Okres rozliczenia transakcji Ilość uprawnień w tonach Faza Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Futures EUA XII '2020 1.595.000 III faza 3,3 (1,1) Wycena pozabilansowa, wyłącznie dla celów statystycznych i monitoringu w zarządzaniu ryzykiem. 28.2.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO 2 ) Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku Spółka posiadała kontrakty futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Na dzień 31 grudnia 2020 analiza wrażliwości dla wartości godziwej kontraktów futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla przedstawiała się następująco: 31 grudnia 2020 Wartość Zmiana procentowa bilansowa +zm. implikowana -zm. implikowana Aktywa finansowe 14,8 109,4 (109,4) Wpływ na wynik 109,4 (109,4) Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen uprawnień do emisji CO 2 wykorzystano roczną implikowaną zmienność kontraktów futures EUA, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives, która wynosiła 46,79% W związku z faktem, że w roku 2019 transakcje futures na zakup uprawnień do emisji CO 2 nie podlegały ujęciu w aktywach/zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym, na dzień 31 grudnia 2019 nie przeprowadzono analizy wrażliwości dla posiadanych instrumentów futures EUA. 28.3 Ryzyko walutowe W ramach prowadzonej działalności Grupa LOTOS S.A. narażona jest na zmiany kursów walutowych z tytułu: • handlu surowcami i produktami naftowymi oraz innymi towarami, • przepływów inwestycyjnych, • przepływów finansowych w tym lokat i kredytów, • wyceny instrumentów pochodnych, indeksowanych do lub denominowanych w walucie innej niż waluta funkcjonalna. Zarządzanie ryzykiem walutowym w Spółce odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Polityce zarządzania ryzykiem walutowym w Grupie LOTOS S.A.”. W ramach polityki ekspozycję stanowią istotne pozycje narażone na ryzyko walutowe, które oddziałują na poziom płynności w horyzoncie zarządzania zgodnie z momentem powstawania ryzyka. Centralną miarą ryzyka jest Cash-Flow-at-Risk (CFaR), która obliczana jest na bazie metodologii CorporateMetrics™ zaś podstawowymi limitami jest limit na wielkość CFaR i maksymalny współczynnik zabezpieczenia. Horyzont zarządzania ekspozycją jest związany z cyklem prognozowania budżetu Spółki i w zależności od momentu w roku obejmuje od 3 do 6 kolejnych kwartałów. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 47 Grupa LOTOS S.A. aktywnie zarządza swoją ekspozycją walutową, optymalizując wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych i ryzyka w ramach obowiązujących limitów i w zależności od przewidywanego rozwoju sytuacji rynkowej. Waluta USD jest używana w kwotowaniach cen rynkowych ropy i produktów naftowych. Z tego też względu uznano, że najwłaściwszą walutą do zaciągania i spłaty długoterminowych kredytów jest USD, ponieważ efektem takiego działania będzie zmniejszenie strukturalnie długiej pozycji i w konsekwencji strategicznego ryzyka walutowego. Strukturalnie Grupa LOTOS S.A. posiada długą ekspozycję w USD (zyskuje w przypadku wzrostu kursu USD/PLN) ze względu na to, iż wpływy zależne od kursu USD (głównie z tytułu sprzedaży produktów naftowych) przewyższają odpowiednie wypływy (np. z tytułu zakupu ropy, spłaty kredytu) oraz krótką ekspozycję w EUR wynikającą głównie z realizowanych zakupów surowców oraz płatności inwestycyjnych. Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: Typ transakcji Kupno/sprzedaż Okres rozliczenia transakcji Para walut (bazowa/zmienna) Kwota w walucie bazowej (w mln) Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Spot walutowy Kupno I ' 2021 USD/PLN 29,5 1,0 - Spot walutowy Kupno I ' 2021 EUR/PLN 0,4 - - Forward walutowy Sprzedaż IV ' 2021 USD/PLN (0,5) - - SWAP walutowy Sprzedaż I -V ' 2021 USD/PLN (192,8) 18,3 (3,0) SWAP walutowy Sprzedaż I -II ' 2021 EUR/PLN (19,8) - (3,2) Razem 19,3 (6,2) Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: Typ transakcji Kupno/sprzedaż Okres rozliczenia transakcji Para walut (bazowa/zmienna) Kwota w walucie bazowej (w mln) Wycena w wartości godziwej Aktywa finansowe Zobowiązania finansowe Spot walutowy Kupno I ' 2020 USD/PLN 20,8 - - Spot walutowy Sprzedaż I ' 2020 EUR/PLN (0,1) - - Forward walutowy Kupno VI ' 2020 EUR/USD 17,0 0,3 - Forward walutowy Sprzedaż I -IV ' 2020 USD/PLN (130,0) 12,9 - SWAP walutowy Kupno I -III ' 2020 EUR/USD 70,0 0,6 - SWAP walutowy Sprzedaż I -IV ' 2020 USD/PLN (225,4) 8,5 - SWAP walutowy Sprzedaż I -III ' 2020 EUR/PLN (19,5) 0,5 - Razem 22,8 - 28.3.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiała się następująco: 31 grudnia 2020 mln USD USD przeliczone na PLN mln EUR EUR przeliczone na PLN Wartość bilansowa w walucie przeliczona na PLN na dzień bilansowy Aktywa finansowe Należności z tytułu dostaw i usług 31,7 119,0 0,6 2,8 121,8 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 6,2 23,2 28,5 131,3 154,5 Pozostałe aktywa finansowe: 3,4 12,6 3,3 15,4 28,0 Depozyty zabezpieczające - - 3,3 15,4 15,4 Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym 0,7 2,6 - - 2,6 Prowizje od pożyczki warunkowej 2,7 10,0 - - 10,0 Razem 41,3 154,8 32,4 149,5 304,3 Zobowiązania finansowe Kredyty 421,9 1.585,6 5,8 27,0 1.612,6 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 301,7 1.134,0 14,3 65,9 1.199,9 Pozostałe zobowiązania finansowe 3,3 12,5 3,6 16,5 29,0 Razem 726,9 2.732,1 23,7 109,4 2.841,5 Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiała się następująco: 31 grudnia 2019 mln USD USD przeliczone na PLN mln EUR EUR przeliczone na PLN Wartość bilansowa w walucie przeliczona na PLN na dzień bilansowy Aktywa finansowe Należności z tytułu dostaw i usług 48,7 185,1 0,5 2,3 187,4 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 3,0 11,3 6,2 26,3 37,6 Pozostałe aktywa finansowe: 2,9 10,9 4,0 17,1 28,0 Depozyty zabezpieczające - - 4,0 17,1 17,1 Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym 0,7 2,6 - - 2,6 Prowizje od pożyczki warunkowej 2,2 8,3 - - 8,3 Razem 54,6 207,3 10,7 45,7 253,0 Zobowiązania finansowe Kredyty 455,7 1.730,7 - - 1.730,7 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 373,5 1.418,5 13,1 55,8 1.474,3 Pozostałe zobowiązania finansowe 3,4 13,1 1,2 5,0 18,1 Razem 832,6 3.162,3 14,3 60,8 3.223,1 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 48 Poza wymienionymi wyżej instrumentami finansowymi Spółka może posiadać także wyrażone w walutach obcych pochodne instrumenty finansowe takie jak: swapy towarowe, swapy procentowe, a także spoty, forwardy i swapy walutowe. Spółka stosuje odpowiednie metody ustalania wartości godziwej dla poszczególnych rodzajów instrumentów pochodnych, które jednocześnie determinują technikę ustalenia wpływu zmiany kursów walut na wartość tych instrumentów (metody wyceny pochodnych instrumentów finansowych szerzej opisano w nocie 7.19). Zamieszczone poniżej tabele z analizą wrażliwości instrumentów finansowych na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku prezentują także wpływ zmiany kursów walut na wartość bilansową instrumentów pochodnych. Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2020 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/-9,188% i EUR/PLN o +/-5,475% przedstawiała się następująco: Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2020 31 grudnia 2020 +9,188% +5,475% -9,188% -5,475% USD EUR USD EUR Aktywa finansowe Pochodne instrumenty finansowe (21,8) 0,9 21,8 (0,9) Należności z tytułu dostaw i usług 10,9 0,2 (10,9) (0,2) Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 2,1 7,2 (2,1) (7,2) Pozostałe aktywa finansowe: 1,1 0,8 (1,1) (0,8) Depozyty zabezpieczające - 0,8 - (0,8) Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym 0,2 - (0,2) - Prowizje od pożyczki warunkowej 0,9 - (0,9) - Razem aktywa finansowe (7,7) 9,1 7,7 (9,1) Zobowiązania finansowe Kredyty 35,2 (1) 1,5 (35,2) (1,5) Pochodne instrumenty finansowe 32,5 5,0 (32,5) (5,0) Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 104,2 3,6 (104,2) (3,6) Pozostałe zobowiązania finansowe 1,1 0,9 (1,1) (0,9) Razem zobowiązania finansowe 173,0 11,0 (173,0) (11,0) Razem (180,7) (1,9) 180,7 1,9 (1) W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycję bilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ zastosowania rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 9,188% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości godziwej kredytów o (110,5) 110,5 mln zł. Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej implikowanej zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2020 roku wynoszącej 9,188% dla kursu USD/PLN i 5,475% dla kursu EUR/PLN, publikowanej przez Reuters. Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku. Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2019 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/-7,088% i EUR/PLN o +/-3,975% przedstawiała się następująco: Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2019 31 grudnia 2019 +7,088% +3,975% -7,088% -3,975% USD EUR USD EUR Aktywa finansowe Pochodne instrumenty finansowe (115,9) 13,2 115,9 (13,2) Należności z tytułu dostaw i usług 13,1 0,1 (13,1) (0,1) Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 0,8 1,0 (0,8) (1,0) Pozostałe aktywa finansowe: 0,8 0,7 (0,8) (0,7) Depozyty zabezpieczające - 0,7 - (0,7) Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym 0,2 - (0,2) - Prowizje od pożyczki warunkowej 0,6 - (0,6) - Razem aktywa finansowe (101,2) 15,0 101,2 (15,0) Zobowiązania finansowe Kredyty 15,0 (1) - (15,0) - Pochodne instrumenty finansowe 1,1 0,2 (1,1) (0,2) Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 100,5 2,2 (100,5) (2,2) Pozostałe zobowiązania finansowe 0,9 1,8 (0,9) (1,8) Razem zobowiązania finansowe 117,5 4,2 (117,5) (4,2) Razem (218,7) 10,8 218,7 (10,8) (1) W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycję bilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ zastosowania rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 7,088% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości godziwej kredytów o (107,7) 107,7 mln zł. Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej implikowanej zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2019 roku wynoszącej 7,088% dla kursu USD/PLN i 3,975% dla kursu EUR/PLN, publikowanej przez Reuters. Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2019 roku. 28.4 Ryzyko stopy procentowej Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające z posiadanych aktywów oraz pasywów dla których przychody oraz koszty odsetkowe są uzależnione od zmiennych stóp procentowych, w szczególności z tytułu przewidywanego harmonogramu spłat kredytów oraz wysokości odsetek ustalanych na podstawie zmiennej stopy LIBOR USD. Spółka zarządza ryzykiem stopy procentowej w ramach przyznanych limitów przy wykorzystaniu swapów stóp procentowych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku podobnie jak na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa LOTOS S.A. nie posiadała otwartych transakcji na stopę procentową. W związku z przeprowadzaną obecnie reformą wskaźników referencyjnych stóp procentowych IBOR, która będzie skutkować zaprzestaniem publikacji obecnie obowiązujących stawek stóp procentowych (między innymi zaprzestaniem publikacji stawek LIBOR, GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 49 które planowane jest na koniec roku 2021) i zastąpieniem ich innymi wskaźnikami, Grupa LOTOS S.A. aktywnie monitoruje stan zaawansowania wprowadzanej reformy w zakresie dotyczącym Spółki oraz podejmuje wszelkie konieczne decyzje i działania, aby przygotować się do przejścia na nowe wskaźniki stóp procentowych. W roku 2021 Spółka planuje podjęcie rozmów ze swoimi partnerami finansowymi, tak aby najpóźniej w IV kwartale 2021 roku wprowadzić do posiadanych umów zapisy związane z nowymi wskaźnikami referencyjnymi stóp procentowych. Ponadto Spółka może stosować dotychczas stosowane wskaźniki stóp procentowych w kalkulacjach związanych z rachunkowością zabezpieczeń do momentu, gdy niepewność wynikająca z reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej nie będzie już występować (zgodne z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2020/34 z dnia 15 stycznia 2020 roku, załącznik „Reforma wskaźnika referencyjnego stopy procentowej” opisującego tymczasowe odstępstwa od stosowania szczególnych wymogów rachunkowości zabezpieczeń) i zamierza przejść na nowe wskaźniki stóp procentowych, gdy tylko zaistnieją przesłanki zapisane w rozporządzeniu. 28.4.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych 31 grudnia 2020 Wartość bilansowa Zmiana procentowa Nota +0,11% -0,11% Aktywa finansowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 1.072,0 1,2 (1,2) Pozostałe aktywa finansowe: 215,6 0,2 (0,2) Pożyczki udzielone 16 199,8 0,2 (0,2) Depozyty zabezpieczające 15,8 - - Razem 1.287,6 1,4 (1,4) Zobowiązania finansowe Kredyty 23 1.612,6 1,8 (1,8) Leasing 23 154,9 0,2 (0,2) Razem 1.767,5 2,0 (2,0) 31 grudnia 2019 Wartość bilansowa Zmiana procentowa Nota +0,37% -0,37% Aktywa finansowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 319,0 1,2 (1,2) Pozostałe aktywa finansowe: 39,5 0,2 (0,2) Pożyczki udzielone 16 22,0 0,1 (0,1) Depozyty zabezpieczające 17,5 0,1 (0,1) Razem 358,5 1,4 (1,4) Zobowiązania finansowe Kredyty 23 1.730,7 6,4 (6,4) Leasing 23 189,6 0,5 (0,5) Razem 1.920,3 6,9 (6,9) Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku. Zbadano wpływ zmian stóp procentowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut. W przypadku instrumentów pochodnych posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku w analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Spółka zastosowała przesunięcie krzywej stóp procentowych o roczną zmienność historyczną z dnia odpowiednio 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku, wyliczoną na podstawie publikowanych przez Reuters danych o historycznej zmienności dla oprocentowania IRS z 1-rocznym okresem wygaśnięcia. 28.5 Ryzyko płynności Proces zarządzania ryzykiem płynności przez Spółkę polega na monitorowaniu prognozowanych przepływów pieniężnych oraz portfela aktywów i zobowiązań finansowych, a następnie dopasowywaniu ich zapadalności, analizie kapitału obrotowego i optymalizacji przepływów w ramach Grupy Kapitałowej. Proces ten wymaga ścisłej współpracy z jednostkami funkcjonującymi w różnych obszarach biznesowych w celu bezpiecznej i efektywnej alokacji posiadanej płynności. Większość krajowych podmiotów zależnych w ramach Grupy Kapitałowej jest uczestnikiem cash-poolingu rzeczywistego. Struktura podmiotów jest na bieżąco zarządzana przez Grupę LOTOS S.A. pod kątem optymalizacji płynności i salda odsetek. Płynność w horyzoncie budżetowym monitorowana jest w przekroju Grupy Kapitałowej na bieżąco w ramach zarządzania ryzykiem finansowym. Płynność w okresie średnio i długoterminowym monitorowana jest w ramach procesu planowania, który wspomaga tworzenie wieloletniej strategii finansowej. W obszarze ryzyka finansowego obok aktywnego zarządzania ryzykiem rynkowym, Spółka stosuje następujące zasady w zakresie płynności: • brak depozytów zabezpieczających w handlu instrumentami pochodnymi na rynku pozagiełdowym, • ograniczenie możliwości wcześniejszego rozwiązania transakcji finansowych, • limity w zakresie mało płynnych kasowych instrumentów finansowych, • limity ryzyka kredytowego dla partnerów transakcji finansowych i handlowych, • zapewnienie odpowiedniej dostępności zdywersyfikowanych źródeł finansowania o odpowiedniej strukturze i jakości, • procesy kontroli wewnętrznej oraz efektywność organizacyjna zapewniająca szybkie działanie w warunkach awaryjnych. Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiała się następująco: GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 50 Analiza wymagalności zobowiązań finansowych Nota Wartość bilansowa Kontraktowe przepływy pieniężne Do 6 miesięcy 6 - 12 miesięcy 1 - 2 lata 2 - 5 lat Powyżej 5 lat 31 grudnia 2020 Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym) 23 1.390,4 1.421,0 348,3 156,1 614,8 301,8 - Kredyty w rachunku bieżącym 23 222,2 222,2 222,2 - - - - Leasing 23 154,9 540,6 30,3 1,4 9,4 23,8 475,7 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 1.657,6 1.657,6 1.657,6 - - - - Pozostałe zobowiązania finansowe 26 63,5 63,5 52,2 - 2,1 6,8 2,4 Razem 3.488,6 3.904,9 2.310,6 157,5 626,3 332,4 478,1 31 grudnia 2019 Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym) 23 1.730,7 1.867,0 388,5 174,1 672,0 632,4 - Leasing 23 189,6 581,7 65,8 0,8 9,3 23,4 482,4 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 1.968,6 1.968,6 1.968,6 - - - - Pozostałe zobowiązania finansowe 26 54,4 54,4 41,1 - 2,0 8,9 2,4 Razem 3.943,3 4.471,7 2.464,0 174,9 683,3 664,7 484,8 Analiza wymagalności pochodnych instrumentów finansowych Nota Wartość bilansowa Kontraktowe przepływy pieniężne Do 6 miesięcy 6 - 12 miesięcy 1 - 2 lata 2 - 5 lat Powyżej 5 lat 31 grudnia 2020 Swap towarowy 27,9 27,9 7,5 20,3 0,1 - - Forwardy i spoty walutowe 24 1,0 1,0 1,0 - - - - Swap walutowy 12,1 12,1 12,1 - - - - Futures (emisja CO 2 ) 14,8 14,8 14,8 - - - - Razem 55,8 55,8 35,4 20,3 0,1 - - 31 grudnia 2019 Swap towarowy (13,7) (13,9) (2,8) (8,1) (3,0) - - Forwardy i spoty walutowe 24 13,2 13,2 13,2 - - - - Swap walutowy 9,5 9,5 9,5 - - - - Razem 9,0 8,8 19,9 (8,1) (3,0) - - * Wartość bilansowa (dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych minus ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych) prezentuje wartość godziwą pochodnych instrumentów finansowych ujętych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 51 28.6 Ryzyko kredytowe Zarządzanie ryzykiem kredytowym partnerów transakcji finansowych polega na kontroli wiarygodności finansowej obecnych i potencjalnych partnerów tych transakcji oraz na monitorowaniu ekspozycji kredytowej w stosunku do przyznanych limitów. Na ekspozycję kredytową składają się depozyty bankowe, stany środków na rachunkach bankowych, wycena instrumentów pochodnych oraz wystawione zabezpieczenia. Partnerzy transakcji muszą posiadać odpowiedni rating przyznany przez wiodące agencje ratingowe, bądź posiadać gwarancje instytucji spełniających wymóg minimalnego akceptowalnego ratingu. Spółka zawiera transakcje finansowe z renomowanymi firmami o dobrej zdolności kredytowej oraz stosuje dywersyfikację instytucji, z którymi współpracuje. Na dzień 31 grudnia 2020 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji finansowych Grupy LOTOS S.A. nie przekraczała wartości 577,5 mln zł (6,11% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2019 roku była to kwota 399,0 mln zł (3,86% kapitałów własnych Spółki). W zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów transakcji handlowych Spółka poddaje wszystkich klientów, którzy wnioskują o przyznanie limitów kredytowych procedurom weryfikacji ich wiarygodności finansowej i w zależności od jej oceny przyznawane są odpowiednie limity. Spółka posługuje się wewnętrznym modelem ratingowym, który wspiera proces przyznawania limitów partnerom handlowym. Spółka określa wytyczne w zakresie procesu zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów handlowych w celu utrzymywania odpowiednich standardów w zakresie analizy kredytowej oraz bezpieczeństwa operacyjnego procesu w przekroju całej Grupy Kapitałowej. Na dzień 31 grudnia 2020 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji handlowych Spółki nie przekraczała wartości 206,8 mln zł (2,19% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2019 roku była to kwota 531,0 mln zł (5,14% kapitałów własnych Spółki). Miarą ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego narażenia na ryzyko dla poszczególnych klas aktywów finansowych. Wartości księgowe aktywów finansowych reprezentują maksymalną ekspozycję kredytową. Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Udziały i akcje 15 306,3 6,3 Pochodne instrumenty finansowe (aktywa) 24 67,1 24,4 Należności z tytułu dostaw i usług 16 1.445,4 2.598,0 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 1.072,0 319,0 Pozostałe aktywa finansowe: 16 227,7 50,6 Udzielone pożyczki 199,8 22,0 Depozyty zabezpieczające 17,1 18,7 Prowizje od pożyczki warunkowej 10,0 8,3 Pozostałe 0,8 1,6 Razem 3.118,5 2.998,3 W ocenie Zarządu, ryzyko zagrożonych aktywów finansowych jest odzwierciedlone poprzez dokonanie odpisów aktualizujących ich wartość. Informacje na temat wartości odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych zostały przedstawione w notach 9.8 oraz 16.1. Analiza pod kątem koncentracji ryzyka kredytowego w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług została przedstawiona w nocie 16.1. Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej została przedstawiona w nocie 16.1. Analiza wiekowania należności przeterminowanych, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości, została przedstawiona w nocie 16.1. 29. Zarządzanie kapitałem Celem polityki finansowej Grupy LOTOS S.A. jest zapewnienie długoterminowej płynności przy jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej dźwigni finansowej, wspomagającej realizację celu nadrzędnego, jakim jest maksymalizacja stopy zwrotu na kapitale przynależnym akcjonariuszom. Realizacja powyższego celu dokonuje się poprzez dążenie do osiągnięcia pożądanej struktury finansowania. Grupa LOTOS S.A. monitoruje strukturę finansowania stosując wskaźnik relacji długu do kapitału własnego, który jest liczony jako stosunek zadłużenia netto do kapitału własnego. Do zadłużenia netto Spółka wlicza kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu pomniejszone o środki pieniężne i ich ekwiwalenty. Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Zobowiązania długoterminowe Kredyty 23 902,0 1.215,3 Leasing 23 125,2 124,9 Razem 1.027,2 1.340,2 Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty 23 710,6 515,4 Leasing 23 29,7 64,7 Razem 740,3 580,1 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 (1.072,0) (319,0) Zadłużenie netto 695,5 1.601,3 Kapitał własny razem 9.449,4 10.339,3 Stosunek zadłużenia netto do kapitału własnego 0,07 0,15 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 52 30. Zobowiązania i aktywa warunkowe 30.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach Rozliczenia podatkowe Rozliczenia podatkowe Spółki są przedmiotem kontroli celno-skarbowych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje rezerwę na ryzyko podatkowe, utworzoną w związku z tymi postępowaniami, w wysokości 87,3 mln zł. W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 października 2019 roku, w sprawie C-189/18 Glencore, w dniu 15 stycznia 2020 roku Spółka złożyła wnioski o wznowienie postępowań, w sprawach, w których wydane zostały decyzje: • Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2010 roku w łącznej kwocie 48,4 mln zł, • Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 lutego 2016 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2011 roku w łącznej kwocie 112,5 mln zł, • Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 25 października 2018 roku, utrzymująca w mocy decyzję Naczelnika Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Gdyni z dnia 19 stycznia 2018 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług za styczeń 2012 roku w łącznej kwocie 7,3 mln zł, a po wznowieniu postępowań o: • uchylenie decyzji organów podatkowych obu instancji i umorzenie postępowań podatkowych w sprawie – w zakresie postępowań za lata 2010 – 2011, • zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego – w zakresie postępowania za rok 2012, w związku z toczącym się przed NSA postępowaniem ze skargi kasacyjnej Spółki. W dniu 8 października 2020 roku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku utrzymał w mocy decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku oraz z dnia 29 lutego 2016 roku. W dniu 23 listopada 2020 roku Spółka złożyła odwołania od niekorzystnych decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku. W dniu 23 grudnia 2020 roku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku wydał decyzje odmawiające uchylenia decyzji z dnia 8 października 2020 roku, na które Spółka złożyła skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. 30.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe Od dnia kończącego poprzedni rok finansowy, tj. 31 grudnia 2019 roku do dnia publikacji niniejszego sprawozdania finansowego nie wystąpiły zmiany w zakresie pozostałych istotnych zobowiązań warunkowych Spółki, z wyjątkiem poręczeń udzielonych spółkom zależnym, o których mowa w nocie 31.1. 31. Informacje o podmiotach powiązanych 31.1 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały i akcje Nota 2020 2019 Jednostki zależne Sprzedaż 9.1 10.436,0 15.955,8 Zakupy 2.162,9 1.771,7 Sprzedaż uprawnień do emisji CO 2 16,6 - Zakupy rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych 16,9 14,3 Otrzymane dywidendy 9.6 316,5 308,9 Przychody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek 0,4 3,5 Prowizje od pożyczki warunkowej 9.6 1,9 1,9 Wspólne przedsięwzięcia Sprzedaż 9.1 139,1 481,8 Otrzymane dywidendy 9.6 - 1,8 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Jednostki zależne Należności z tytułu dostaw i usług 16 870,0 1.507,3 Należności z tytułu pożyczek 16 3,9 22,0 Prowizje od pożyczki warunkowej 16 10,0 8,3 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania 265,3 340,4 Wspólne przedsięwzięcia Należności z tytułu dostaw i usług 16 6,5 38,3 W roku 2020 Spółka udzieliła pożyczki spółce LOTOS Straż Sp. z o.o. w wysokości 1,2 mln zł. Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki. W roku 2020 spółki Energobaltic Sp. z o.o. oraz LOTOS Upstream Sp. z o.o. spłaciły udzielone pożyczki w kwocie odpowiednio 10,0 mln zł oraz 9,5 mln zł (w roku 2019 spółki LOTOS Exploration & Production Norge AS oraz LOTOS Upstream Sp. z o.o. spłaciły pożyczki udzielone w kwocie odpowiednio 86,8 mln zł oraz 8,8 mln zł). Spłata pożyczek została zaprezentowana w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Spłata pożyczek. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 53 Poniżej przedstawiono informacje na temat udzielonych przez Grupę LOTOS S.A. pożyczek jednostkom powiązanym według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku: Jednostka powiązana Kwota pożyczki według umowy Termin spłaty pożyczki Zabezpieczenie Warunki finansowe (warunki oprocentowania) PLN (mln) Waluta (mln) SPV Petro sp. z o.o. (1) 2,5 0,7 USD 31.12.2022 weksel własny "in blanco" z klauzulą bez protestu wraz z deklaracją wekslową oraz zabezpieczenie na aktywach trwałych oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne, określone w oparciu o stawkę LIBOR 1M powiększoną o marżę LOTOS Straż Sp. z o.o. 0,3 - 30.04.2026 weksel własny "in blanco" z klauzula " bez protestu wraz z deklaracją wekslową oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne, określone w oparciu o stawkę WIBOR 1M powiększoną o marżę 0,9 - 31.12.2021 (1) Dnia 4 stycznia 2021 roku spółka SPV Petro sp. z o.o. dokonała spłaty pożyczki udzielonej w kwocie 2,5 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2020 oraz 31 grudnia 2019 roku obowiązywały poręczenia udzielone: • spółce B8 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością BALTIC spółka komandytowo - akcyjna („B8”) na rzecz obligatariusza: Bank Gospodarstwa Krajowego S.A. w związku z programem emisji obligacji spółki B8 do maksymalnej kwoty 91,5 mln USD, • spółce LOTOS Kolej Sp. z o. o z tytułu zabezpieczenia środków finansowych w kwocie 51,8 mln zł na zakup nowoczesnego taboru do obsługi połączeń intermodalnych. W 2020 roku Spółka nie udzielała poręczeń jednostkom powiązanym. W 2019 Spółka udzieliła zabezpieczenia w postaci cesji wierzytelności na zabezpieczenie wierzytelności finansujących wynikających z umowy pożyczki z dnia 20 lutego 2019 roku zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. i LOTOS Exploration and Production Norge AS oraz ewentualnych przyszłych umów pożyczek. Na dzień 31 grudnia 2019 roku ww. pożyczka została spłacona. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku udziały Grupy LOTOS S.A. w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. były w całości objęte zastawem finansowym i rejestrowym. Zastawy te zostały ustanowione tytułem zabezpieczenia umowy kredytowej zawartej przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych, w związku z finansowaniem Projektu EFRA. Zabezpieczeniem powyższej umowy kredytowej spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. jest również oświadczenie Grupy LOTOS S.A. o poddaniu się egzekucji oraz cesja praw z umowy pożyczki zawartej w czerwcu 2015 roku pomiędzy Grupą LOTOS S.A. (pożyczkodawca) a spółką LOTOS Asfalt Sp. z o.o. (pożyczkobiorca). Powyższa umowa dotyczy pożyczki odnawialnej, warunkowej do kwoty 53 mln USD z terminem spłaty do dnia 17 stycznia 2026 roku. Zabezpieczenie pożyczki stanowi weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne, określone w oparciu o stawkę LIBOR 6M USD powiększoną o marżę. Przeznaczeniem pożyczki jest zapewnienie finansowania Projektu EFRA na wypadek niewypracowania przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. środków własnych w zakładanej wysokości, a także zapewnienie spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. płynności finansowej. 31.2 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spółką Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku Skarb Państwa był właścicielem 53,19% akcji Grupy LOTOS S.A. W związku z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19, Grupa LOTOS S.A. w roku 2020 wykonała polecenie Prezesa Rady Ministrów wydane na podstawie art. 11 ust. 2 Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 roku, poz. 1842) i zakupione środki ochrony indywidualnej służące zwalczaniu pandemii COVID-19 przekazała do składnic Agencji Rezerw Materiałowych. W związku z powyższym, na podstawie umowy zawartej dnia 16 kwietnia 2020 roku pomiędzy Skarbem Państwa – Prezesem Rady Ministrów a Grupą LOTOS S.A., Spółka wykazuje sprzedaż na kwotę 37,2 mln zł (patrz nota 9.4). Nierozliczone saldo należności od Skarbu Państwa z tytułu tych transakcji na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosło 45,8 mln zł. Ponadto, na podstawie decyzji administracyjnej Grupa LOTOS S.A. otrzymała polecenie budowy szpitala tymczasowego jako kolejny element wsparcia społeczeństwa przez podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa. Koszty poniesione w roku 2020 w związku z zaangażowaniem Grupy LOTOS S.A. w budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala, które są zagwarantowane do zwrotu przez Skarb Państwa, wyniosły 0,7 mln zł (patrz nota 16). W roku 2019 nie wystąpiły istotne transakcje pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a Skarbem Państwa. 31.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ W roku 2020 oraz 2019 Grupa LOTOS S.A. przeprowadziła transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez Skarb Państwa, których łączna wartość była istotna. Spółka zidentyfikowała transakcje z jednostkami powiązanymi poprzez Skarb Państwa w oparciu o „Wykaz Spółek z udziałem Skarbu Państwa” ze strony internetowej Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej. Transakcje były przeprowadzone na zasadach rynkowych i związane były z bieżącą działalnością operacyjną Spółki. Transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży paliw, zakupu ropy naftowej, gazu ziemnego, energii oraz usług transportowych. 2020 2019 Sprzedaż 942,8 472,3 Zakupy 1.362,6 1.428,1 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Należności 75,1 51,6 Zobowiązania 158,9 191,0 Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje zobowiązania z tytułu kredytów wobec banków, nad którymi Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ na łączną kwotę 380,2 mln zł (PKO BP S.A. i PEKAO S.A.) (31 grudnia 2019 roku: 305,5 mln zł). W roku 2020 Grupa LOTOS S.A. nabyła akcje spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. za łączną kwotę 300 mln zł (patrz nota 15) oraz udzieliła spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. pożyczki w wysokości 200,0 mln zł (patrz nota 16). GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 54 31.4 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej Wynagrodzenie wypłacone członkom Zarządu oraz członkom Rady Nadzorczej Spółki 2020 2019 Zarząd Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia): 5,39 6,42 Zofia Paryła 0,85 0,24 Piotr Walczak 0,17 - Artur Cieślik 0,20 - Marian Krzemiński 0,84 0,22 Jarosław Wittstock 0,71 0,81 Paweł Majewski 0,60 - Jarosław Kawula 0,94 (1) 1,42 Mateusz Bonca 0,47 (2) 1,63 (3) Patryk Demski 0,18 (2) 0,97 (1) Robert Sobków 0,26 (2) 0,75 (1) Mariusz Machajewski 0,17 - Marcin Jastrzębski - 0,38 Rada Nadzorcza Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia): 0,55 0,66 Piotr Ciach 0,08 0,08 Dariusz Figura 0,08 0,08 Mariusz Golecki - 0,07 Beata Kozłowska-Chyła 0,10 0,10 Katarzyna Lewandowska 0,08 0,08 Adam Lewandowski 0,08 0,08 Grzegorz Rybicki 0,08 0,08 Agnieszka Szklarczyk-Mierzwa 0,05 0,09 Razem (4) 5,94 7,08 w tym wypłacone wynagrodzenie zmienne: 1,34 2,17 Zarząd Zofia Paryła 0,12 - Marian Krzemiński 0,12 - Jarosław Wittstock - 0,12 Jarosław Kawula 0,28 0,73 Mateusz Bonca 0,28 0,70 Patryk Demski 0,15 0,24 Robert Sobków 0,22 - Mariusz Machajewski 0,17 - Marcin Jastrzębski - 0,38 Pozostałe świadczenia pracownicze 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Zarząd Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego (5) : 2,91 (6) 2,87 (7) Zofia Paryła 0,46 0,22 Marian Krzemiński 0,42 0,22 Piotr Walczak 0,17 - Artur Cieślik 0,21 - Jarosław Wittstock 0,70 0,51 Paweł Majewski 0,38 - Jarosław Kawula 0,30 0,51 Mateusz Bonca - 0,50 Patryk Demski - 0,27 Robert Sobków 0,27 0,47 Mariusz Machajewski - 0,17 Razem 2,91 2,87 (1) W tym wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania i odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. (2 W tym wypłacone odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji. (3) W tym wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania. (4) Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki. (5) Zgodnie z ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Wypłata wynagrodzenia zmiennego uzależniona jest od realizacji celów postawionych przed członkami Zarządu oraz wymaga zgody Rady Nadzorczej. (6) Kwota uwzględnia niewypłacone krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego za 2019 rok. (7) Kwota uwzględnia niewypłacone krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego za 2018 rok. W latach 2019 - 2020 Spółka nie zawierała żadnych znaczących transakcji z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, nie udzielała wymienionym osobom żadnych pożyczek, zaliczek, gwarancji, ani nie zawierała żadnych innych umów o charakterze nierynkowym, bądź o istotnym wpływie na niniejsze sprawozdanie finansowe. W latach 2019 - 2020, na podstawie złożonych oświadczeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, Spółka nie uzyskała wiedzy o transakcjach zawartych przez ich małżonków, krewnych lub powinowatych w linii prostej do drugiego stopnia lub związanymi z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli, bądź z innymi osobami, z którymi mają osobiste powiązania ze Spółką lub z podmiotem Grupy Kapitałowej LOTOS. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 55 Wynagrodzenie wypłacone głównej kadrze kierowniczej (za wyjątkiem członków Zarządu Spółki) 2020 2019 Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia) (1) , w tym: 15,9 24,4 - wypłacona nagroda roczna 2,2 (2) 3,7 (3) - wypłacona nagroda jubileuszowa 0,1 0,4 Pozostałe świadczenia pracownicze 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Świadczenia po okresie zatrudnienia, nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia 10,0 6,2 Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu nagrody rocznej 4,4 5,4 Razem 14,4 11,6 (1) Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. (2) Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2019. (3) Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2018. W roku 2020 i 2019 Spółka nie udzielała pożyczek i świadczeń o podobnym charakterze członkom głównej kadry kierowniczej. 31.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki W 2020 roku Grupa LOTOS S.A. przeprowadzała transakcje ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej Spółki. Transakcje te związane były głównie z zakupem ubezpieczeń cywilno-prawnych i majątkowych (79,0 mln zł), zakupem usługi transportowej związanej z nabyciem środków ochrony osobistej (6,4 mln zł) oraz zakupem chemikaliów (1,4 mln zł). Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie wystąpiło saldo z tytułu wymienionych transakcji. Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje zobowiązanie z tytułu kredytu wobec banku powiązanego poprzez członka Rady Nadzorczej w kwocie 290,7 mln zł. Wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi przez członków Rady Nadzorczej były przeprowadzane na zasadach rynkowych. W 2019 roku Grupa LOTOS S.A. nie przeprowadzała istotnych transakcji ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej Spółki. W roku 2020 i 2019 Grupa LOTOS S.A. nie przeprowadzała istotnych transakcji ze stronami powiązanymi poprzez członków Zarządu Spółki. 32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego Dnia 4 stycznia 2021 roku spółka SPV Petro sp. z o.o. dokonała spłaty pożyczki udzielonej w kwocie 2,5 mln zł (patrz nota 31.1). Dnia 25 lutego 2021 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała ze spółką LOTOS Lab Sp. z o.o. umowę przeniesienia na rzecz spółki LOTOS Lab Sp. z o.o. 196.000 sztuk udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy. Łączna kwota zbywanych przez Grupę LOTOS S.A. udziałów spółki LOTOS Lab Sp. z o.o. wyniosła 98,0 mln zł. 33. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje Grupa LOTOS S.A. jako przedsiębiorstwo energetyczne, zgodnie z art.44 Ustawy z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r poz.984) wyodrębnia sześć rodzajów działalności energetycznej, dla których, ewidencjonuje odrębnie przychody i koszty oraz zyski i straty a także pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej. Działalność energetyczna Spółki, zgodnie z przyznanymi koncesjami, obejmuje: • obrót paliwami gazowymi, • dystrybucję paliw gazowych, • wytwarzanie energii w postaci ciepła, • przesyłanie energii w postaci ciepła, • przesyłanie energii elektrycznej, • obrót energią elektryczną. Przychody ze sprzedaży i koszty sprzedanych produktów z działalności energetycznej przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów tej działalności, natomiast koszty ogólnozakładowe, pozostałe koszty i przychody operacyjne oraz koszty i przychody finansowe są alokowane odpowiednimi kluczami podziałowymi. Koszty dzielone są proporcjonalnie do kosztu sprzedanych produktów, a przychody odpowiednio do przychodów netto ze sprzedaży. Pozycje bilansowe przypisane są bezpośrednio do rodzajów działalności lub wyliczone kluczami podziałowymi. Rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne odnoszą się bezpośrednio do majątku, wykorzystywanego do produkcji lub przesyłu energii i paliw gazowych. Ich wartość została przypisana do rodzajów działalności energetycznej przy wykorzystaniu wskaźnika ilości sprzedanej energii do ilości energii wyprodukowanej oraz ilości sprzedanych paliw gazowych do ilości zakupionych paliw gazowych. Aktywa lub rezerwy z tytułu podatku odroczonego obejmują podatek odroczony z tytułu rezerw pracowniczych oraz różnicy amortyzacji podatkowej i bilansowej majątku, wykorzystywanego do produkcji energii. Pozycje te zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu o podany wyżej wskaźnik ilościowy. Zapasy przypisane działalności energetycznej obejmują materiały. Kluczem podziału ich wartości jest stosunek kosztu sprzedanych produktów z działalności energetycznej do kosztu sprzedanych produktów ogółem. Należności przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur sprzedaży. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 56 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały przypisane do rodzajów działalności energetycznej proporcjonalnie do przychodów ze sprzedaży z tej działalności. W pozycji Zyski zatrzymane prezentowane są wyniki z rodzajów działalności wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, skumulowane wyniki z lat ubiegłych oraz elementy bilansujące pozycje aktywów i pasywów. Świadczenie pracownicze oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu o wskaźnik ilościowy energii sprzedanej do wyprodukowanej oraz wskaźnik ilościowy sprzedanych paliw gazowych do zakupionych paliw gazowych. Kluczem podziałowym dla zobowiązań z tytułu dostaw i usług jest stosunek kosztu sprzedanych produktów z działalności energetycznej do kosztu sprzedanych produktów ogółem. W przypadku obrotu energią elektryczną i paliwami gazowymi zobowiązania z tytułu dostaw i usług przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur zakupu. Spółka za rok 2020 oraz porównywalny rok 2019 nie osiągnęła przychodów z tytułu wykonywania prawa własności do sieci przesyłowej. Sporządzone odrębnie sprawozdanie z całkowitych dochodów za rok 2020 oraz sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2020 roku według rodzajów działalności energetycznej wraz z wybranymi notami dodatkowymi przedstawiono poniżej. GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 57 Nota 2020 2019 Przychody ze sprzedaży 9.1 17.736,9 26.313,0 - z działalności podstawowej 17.623,0 26.215,2 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 49,8 63,0 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 6,1 5,5 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 27,2 10,6 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 3,0 1,2 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 6,5 4,9 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 21,3 12,6 Koszt własny sprzedaży 9.2 (18.202,4) (24.509,4) - z działalności podstawowej (18.093,8) (24.416,5) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi (48,8) (60,6) - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych (5,3) (5,1) - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła (26,5) (11,7) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (3,6) (1,9) - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej (5,8) (3,5) - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną (18,6) (10,1) Zysk/(Strata) na sprzedaży (465,5) 1.803,6 - z działalności podstawowej (470,8) 1.798,7 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 1,0 2,4 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,8 0,4 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,7 (1,1) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (0,6) (0,7) - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,7 1,4 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 2,7 2,5 Koszty sprzedaży 9.2 (743,2) (775,8) - z działalności podstawowej (743,2) (775,8) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Koszty ogólnego zarządu 9.2 (279,0) (262,8) - z działalności podstawowej (277,3) (261,9) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi (0,7) (0,6) - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych (0,1) (0,1) - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła (0,4) (0,1) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (0,1) - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej (0,1) - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną (0,3) (0,1) Pozostałe przychody operacyjne 44,8 15,7 - z działalności podstawowej 44,8 15,7 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Pozostałe koszty operacyjne (69,6) (36,2) - z działalności podstawowej (69,6) (36,2) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Zysk (Strata) operacyjna (1.512,5) 744,5 - z działalności podstawowej (1.516,1) 740,5 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 0,3 1,8 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,7 0,3 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,3 (1,2) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (0,7) (0,7) - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,6 1,4 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 2,4 2,4 Przychody finansowe 9.6 425,2 376,7 - z działalności podstawowej 422,9 375,3 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 1,0 0,8 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,1 0,1 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,6 0,2 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,1 0,1 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 0,5 0,2 Koszty finansowe (51,0) (166,0) - z działalności podstawowej (50,8) (165,4) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi (0,1) (0,4) - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła (0,1) (0,1) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - (0,1) GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 58 Nota 2020 2019 Zysk (Strata) przed opodatkowaniem (1.138,3) 955,2 - z działalności podstawowej (1.144,0) 950,4 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 1,2 2,2 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,8 0,4 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,8 (1,1) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (0,7) (0,7) - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,7 1,5 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 2,9 2,5 Podatek dochodowy 10.1 256,9 (120,9) - z działalności podstawowej 258,0 (119,5) - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi (0,2) (0,4) - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych (0,1) (0,1) - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła (0,1) - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej (0,1) (0,4) - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną (0,6) (0,5) Zysk (Strata) netto (881,4) 834,3 - z działalności podstawowej (886,0) 830,9 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 1,0 1,8 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,7 0,3 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,7 (1,1) - z działalności w zakresie przesyłu ciepła (0,7) (0,7) - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,6 1,1 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 2,3 2,0 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 59 Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 AKTYWA Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 13 5.474,6 5.707,3 - działalność podstawowa 5.439,8 5.685,4 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,2 2,3 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 10,5 4,6 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 8,4 3,6 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 15,7 11,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Aktywa niematerialne 14 77,7 92,9 - działalność podstawowa 77,6 92,9 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,1 - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Udziały i akcje 15 3.293,0 2.993,0 Aktywa z tytułu podatku odroczonego - - - działalność podstawowa - - - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Pochodne instrumenty finansowe 24 1,2 0,1 Udzielone pożyczki 16 198,9 2,5 Pozostałe aktywa długoterminowe 16 26,2 26,3 Aktywa trwałe razem 9.071,6 8.822,1 - działalność podstawowa 9.036,7 8.800,2 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,2 2,3 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 10,5 4,6 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 8,5 3,6 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 15,7 11,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Aktywa obrotowe Zapasy 17 3.193,7 4.526,2 - działalność podstawowa 3.193,2 4.526,1 - w tym zapasy obowiązkowe 2.151,4 3.026,6 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,1 - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,3 0,1 - działalność w zakresie przesyłu ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,1 - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Należności z tytułu dostaw i usług 16 1.445,4 2.598,0 - działalność podstawowa 1.430,4 2.585,1 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 7,6 6,0 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,7 0,6 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 3,3 3,2 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,4 0,4 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,7 0,7 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 2,3 2,0 Należności z tytułu podatku dochodowego 180,0 84,3 Pochodne instrumenty finansowe 24 65,9 24,3 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 16 121,3 101,7 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 18 1.072,0 319,0 - działalność podstawowa 1.063,2 310,5 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 4,4 6,6 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,5 0,5 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 1,6 0,1 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,2 - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,3 0,2 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 1,8 1,1 Aktywa obrotowe razem 6.078,3 7.653,5 - działalność podstawowa 6.054,0 7.632,0 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 12,0 12,6 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 1,3 1,1 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 5,2 3,4 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,6 0,4 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 1,1 0,9 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 4,1 3,1 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży (lub grupy do zbycia) - - Aktywa razem 15.149,9 16.475,6 - działalność podstawowa 15.090,7 16.432,2 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 12,0 12,6 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 1,5 3,4 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 15,7 8,0 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 9,1 4,0 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 16,8 12,3 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 4,1 3,1 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 60 Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA Kapitał własny Kapitał podstawowy 19 184,9 184,9 Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji 20 2.228,3 2.228,3 Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych 21 (24,4) (203,6) Zyski zatrzymane 22 7.060,6 8.129,7 - działalność podstawowa 7.012,0 8.102,6 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 7,6 0,9 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,9 2,5 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 14,6 7,5 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 9,1 4,0 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 15,7 11,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 0,7 0,8 Kapitał własny razem 9.449,4 10.339,3 - działalność podstawowa 9.400,8 10.312,2 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 7,6 0,9 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,9 2,5 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 14,6 7,5 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 9,1 4,0 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 15,7 11,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 0,7 0,8 Zobowiązania długoterminowe Kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu 23 1.027,2 1.340,2 Pochodne instrumenty finansowe 24 1,0 3,0 Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego 10.3 112,5 328,8 - działalność podstawowa 111,6 328,2 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,3 0,1 - działalność w zakresie przesyłu ciepła (0,1) - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,7 0,5 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Świadczenia pracownicze 25 85,3 75,5 - działalność podstawowa 84,8 75,3 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,4 0,2 - działalność w zakresie przesyłu ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,1 - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Pozostałe zobowiązania i rezerwy 26 13,4 14,0 Zobowiązania długoterminowe razem 1.239,4 1.761,5 - działalność podstawowa 1.238,0 1.760,7 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,7 0,3 - działalność w zakresie przesyłu ciepła (0,1) - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,8 0,5 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i zobowiązania z tytułu leasingu 23 740,3 580,1 Pochodne instrumenty finansowe 24 10,3 12,4 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 26 1.657,6 1.968,6 - działalność podstawowa 1.648,3 1.953,0 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 4,4 11,7 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,6 0,9 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,4 0,1 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,1 0,2 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,4 0,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 3,4 2,3 Świadczenia pracownicze 25 76,0 57,7 - działalność podstawowa 75,9 57,7 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,1 - - działalność w zakresie przesyłu ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - Pozostałe zobowiązania i rezerwy 26 1.976,9 1.756,0 - działalność podstawowa 1.976,8 1.756,0 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,1 - - działalność w zakresie przesyłu ciepła - - - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną - - GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 61 Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Zobowiązania krótkoterminowe razem 4.461,1 4.374,8 - działalność podstawowa 4.451,6 4.359,2 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 4,4 11,7 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,6 0,9 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 0,6 0,1 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 0,1 0,2 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,4 0,4 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 3,4 2,3 Zobowiązania razem 5.700,5 6.136,3 - działalność podstawowa 5.689,6 6.119,9 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 4,4 11,7 - działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,6 0,9 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 1,3 0,4 - działalność w zakresie przesyłu ciepła - 0,2 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 1,2 0,9 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 3,4 2,3 Kapitał własny i zobowiązania razem 15.149,9 16.475,6 - działalność podstawowa 15.090,4 16.432,1 - działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi 12,0 12,6 - działalność w zakresie dystrybucji paliwami gazowymi 1,5 3,4 - działalność w zakresie wytwarzania ciepła 15,9 7,9 - działalność w zakresie przesyłu ciepła 9,1 4,2 - działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej 16,9 12,3 - działalność w zakresie obrotu energia elektryczną 4,1 3,1 33.1 Przychody i koszty 33.1.1 Przychody ze sprzedaży Nota 2020 2019 Sprzedaż produktów 9.1 17.808,9 25.902,9 Sprzedaż usług 9.1 222,0 174,1 - w zakresie wytwarzania ciepła 27,2 10,6 - w zakresie przesyłu ciepła 3,0 1,2 - w zakresie przesyłu energii elektrycznej 6,5 4,9 - w zakresie dystrybucji paliw gazowych 6,1 5,5 - pozostałych 179,2 151,9 Sprzedaż produktów i usług razem 9.1 18.030,9 26.077,0 Sprzedaż towarów i materiałów - paliwa gazowe 49,8 63,0 - energia elektryczna 21,3 12,6 - pozostałe towary i materiały 241,8 310,9 Sprzedaż towarów i materiałów razem 9.1 312,9 386,5 Razem przychody z umów z klientami 18.343,8 26.463,5 Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych 9.1 (240,2) (131,2) Leasing (366,7) (19,3) Razem przychody ze sprzedaży 9.1 17.736,9 26.313,0 - w tym do jednostek powiązanych 9.1 10.575,1 16.437,6 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 62 33.1.2 Koszty według rodzaju Nota 2020 2019 Amortyzacja 9.2 403,3 393,6 - z działalności podstawowej 400,7 392,1 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,1 0,2 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,8 0,3 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 0,4 0,2 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 1,3 0,8 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Zużycie materiałów i energii 9.2 15.930,1 22.707,4 - z działalności podstawowej 15.910,7 22.698,8 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 18,7 8,3 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 0,4 0,3 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,3 - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Usługi obce 9.2 974,1 1.021,2 - z działalności podstawowej 955,8 1.009,6 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 0,2 0,2 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 5,0 4,8 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 6,7 3,0 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 2,5 1,3 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 3,8 2,3 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 0,1 - Podatki i opłaty 9.2 652,6 497,5 - z działalności podstawowej 652,1 497,3 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,1 0,1 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 0,2 - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,2 0,1 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Koszty świadczeń pracowniczych 9.2; 9.3 314,0 294,5 - z działalności podstawowej 311,9 293,4 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 0,5 0,4 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 0,2 0,1 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 0,7 0,2 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 0,2 0,1 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 0,3 0,2 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 0,2 0,1 Pozostałe koszty rodzajowe 9.2 117,3 93,0 - z działalności podstawowej 117,3 93,0 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - Wartość sprzedanych towarów i materiałów 9.2 272,5 349,1 - z działalności podstawowej 205,1 278,4 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 48,8 60,6 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 18,6 10,1 Razem koszty według rodzaju 9.2 18.663,9 25.356,3 - z działalności podstawowej 18.553,6 25.262,6 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 49,5 61,2 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 5,4 5,2 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 26,9 11,8 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 3,7 1,9 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 5,9 3,4 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 18,9 10,2 Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego 560,7 191,7 Razem 9.2 19.224,6 25.548,0 - z działalności podstawowej 19.114,3 25.454,3 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi 49,5 61,2 - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych 5,4 5,2 - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła 26,9 11,8 - z działalności w zakresie przesyłu ciepła 3,7 1,9 - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej 5,9 3,4 - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną 18,9 10,2 GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 Dodatkowe informacje i objaśnienia w mln zł 63 33.1.3 Pozostałe przychody operacyjne 2020 2019 Pozostałe przychody operacyjne 44,8 15,7 - z działalności podstawowej 44,8 15,7 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - 33.1.4 Pozostałe koszty operacyjne 2020 2019 Pozostałe koszty operacyjne 69,6 36,2 - z działalności podstawowej 69,6 36,2 - z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi - - - z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych - - - z działalności w zakresie wytwarzania ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu ciepła - - - z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej - - - z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną - - GRUPA LOTOS S.A. Sprawozdanie finansowe za rok 2020 ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 2 kwietnia 2021 roku. Podpisy członków Zarządu oraz osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg rachunkowych Grupy LOTOS S.A. Prezes Zarządu Zofia Paryła Wiceprezes Zarządu ds. Inwestycji i Innowacji Jarosław Piotr Wróbel Wiceprezes Zarządu ds. Produkcji i Handlu Piotr Aleksander Walczak Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych Jarosław Wittstock Wiceprezes Zarządu ds. Fuzji i Przejęć Dyrektor Centrum Finansowo-Księgowego - Główny Księgowy Krzysztof Nowicki Tomasz Południewski

AI Terminal

5631_rns_2021-04-06_f5bb45cc-876f-4cd1-a190-f382d065bbf3.xhtml

More from Grupa Azoty S.A.

Talk to a Data Expert