Annual Report • Jun 27, 2024
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
2023/2024 MALİ YILI 1 NİSAN 2023 – 31 MART 2024 HESAP DÖNEMİ
DO & CO Aktiengesellschaft'ın fonksiyonel para birimi Avro'dur. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayınlanan 23 Ekim 2013 tarih ve VII.128.4 sayılı "Yabancı Sermaye Piyasası Araçları ve Depo Sertifikaları ile Yabancı Yatırım Fonu Payları Tebliği" hükümlerine uygun olarak, aslen Avro cinsinden hazırlanmış olan finansal tablolarımız anılan tebliğ maddesi (14.2) gereklerine uygun şekilde Türk Lirası'na çevrilmiştir.
Çevrim işleminde kullanılan EUR/TRY kuru 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla 34,8490'tür. Bu kur DO & CO Aktiengesellschaft'ın Avrupa Birliği'nde uygulandığı şekli ile UFRS'ye göre hazırlanmış finansal tablolarında gösterilen tutarların Türk Lirası'na çevrilmesinde kullanılmıştır. DO & CO Aktiengesellschaft'ın fonksiyonel para biriminin Avro olması sebebiyle, konsolide finansal tablolara dair denetçi raporu sadece Avro cinsinden hazırlanmış bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal tablolarla ilgilidir.
Ayrıca, ekteki rapor Almanca dilinde hazırlanmış olan ve tek başına geçerli rapor olan orijinal raporun tercümesidir.
UFRS'ye göre hazırlanmış DO & CO Aktiengesellschaft'a ait söz konusu bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal rapor aşağıda belirtilen internet adreslerinde yer almaktadır;
İngilizce Finans Raporu: https://www.doco.com/Portals/8/berichte/jahres-und-quartalsberichte/de/q4\_2324.pdf
Almanca Finans Raporu:
https://www.doco.com/Portals/8/berichte/jahres-und-quartalsberichte/en/q4\_2324.pdf
| 2023/2024 Mali Yılı Konsolide Faaliyet Raporu | 1 |
|---|---|
| 1. Öne Çıkan Gelişmeler | 1 |
| 2. DO & CO Grubu'nun UFRS'ye Göre Temel Göstergeleri | 5 |
| 3. Ekonomik Ortam | 6 |
| 4. İş Gelişimi | 10 |
| 4.1. Satışlar | 10 |
| 4.2. Gelir | 11 |
| 4.3. Bilanço | 12 |
| 4.4. Çalışanlar | 13 |
| 4.5. Araştırma ve Geliştirme | 13 |
| 4.6. Finansal Olmayan Performans Göstergeleri | 13 |
| 4.7. Havayolu İkram Hizmetleri | 13 |
| 4.8. Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri | 15 |
| 4.9. Restoranlar, Yolcu Salonları & Oteller | 17 |
| 4.10. Hisse Senedi / Yatırımcı İlişkileri / Avusturya Şirketler Yasası 243 (a) bendine göre Açıklamalar |
19 |
| 5. Genel Görünüm | 27 |
| 6. Fırsat ve Risk Yönetimi | 29 |
| 7. İç Kontrol Sistemi | 40 |
| Kurumsal Yönetim Raporu | 42 |
| 1. Kurumsal Yönetim Kanunu'na Dair Taahhüt | 42 |
| 2. Yönetim Kurulu | 42 |
| 3. Gözetim Kurulu | 43 |
| 4. Çeşitlilik | 47 |
| 5. Kadınların Yönetim Kurulu'nda, Gözetim Kurulu'nda ve Yönetim Kadrosunda Yer Almasının Teşvik Edilmesine İlişkin Alınan Tedbirler |
47 |
| Gözetim Kurulu Raporu | 48 |
| Anahtar Figürler Sözlüğü | 51 |
#sürdürülebilirbüyüme - DO & CO başarı hikayesini bu yıl da sürdürerek üst üste ikinci kez satışlarda güçlü bir artışı elde etmiştir. 2023/2024 mali yılında satışlar 28,2% oranında artarak 63.405,86 milyon TL'ye ulaşmıştır. Bir önceki mali yılda Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri sektörünün Covid-19 pandemisinden kurtulma sürecine odaklanılmışken, 2023/2024 mali yılında ana odak noktası uzun vadeli karlılık ve sürdürülebilir satış büyümesi olmuştur. DO & CO, FVÖK marjını 1,4 yüzde puan artırarak %7,5'e çıkarmış ve böylece şirket tarihindeki en iyi sonucu elde etmiştir.
Ayrıca 9.642,98 milyon TL'ye yükselen nakit ve nakit benzerleri tutarından da bahsetmek gerekmektedir.
2023/2024 mali yılında daha da gerileyen ve 31 Mart 2024 itibarıyla 1,07 (önceki yıl: 1,92) oranında gerçekleşen net borcun FAVÖK'e oranı oldukça memnuniyet vericidir.
DO & CO Aktiengesellschaft, hisse fiyatında etkileyici bir artış kaydetmiştir. Hisse fiyatı, 2022/2023 mali yılının sonunda 107,60 Avro iken, mevcut mali yıl boyunca 149,80 Avro ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmış ve 138,40 Avro seviyesinde kapanmıştır. Başarılı mali yıl nedeniyle Yönetim Kurulu, Yıllık Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda hisse başına 1,50 Avro temettü ödenmesini önerecektir.
Gelirlerdeki olumlu performans devam etmektedir. DO & CO, 2023/2024 mali yılında 7.043,68 milyon TL ile şirket tarihindeki en yüksek FAVÖK'e ulaşmıştır.
2023/2024 mali yılı sonuçları, TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardının Türkiye'deki bağlı ortaklıkların finansal tablolarına uygulanmasından büyük ölçüde etkilenmiştir. Bu durum sadece ölçüm etkileri ile ilgili olup herhangi bir nakit çıkışına yol açmamaktadır. TMS 29 uygulanmasaydı, konsolide sonuçlar 353,54 milyon TL daha yüksek ve 2.661,34 milyon TL tutarında olacaktı.
DO & CO Aktiengesellschaft'ın hissedarlarına dağıtılabilir konsolide karı 2.307,80 milyon TL olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: 1.172,48 milyon TL). Bunun sonucunda hisse başına kar 217,61 TL olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: 119,90 TL).
Türk Lirası'ndaki değer kaybı 2023/2024 mali yılında da devam etmiştir. Türk Lirası 2023/2024 mali yılının başında Avro karşısında 20,86 TL/Avro değerindeyken, Mart 2024 sonunda kur %38,3'lük bir değer kaybıyla 34,85 TL/Avro olmuştur. Maliyetlerin önemli bir kısmı yerel para birimi cinsinden gerçekleştiği için marjlar büyük ölçüde etkilenmemiştir.
Ocak 2021'de ihraç edilen 100 milyon Avro tutarındaki tahvil için, kalan 81,1 milyon Avro tutarındaki tahviller 2023/2024 mali yılı içinde hisseye dönüştürülmüştür. DO & CO böylece şirket tahvilinin büyük bir kısmını kısa bir süre içerisinde başarılı bir şekilde kapatmıştır.
DO & CO Aktiengesellschaft Gözetim Komitesi, güçlü uluslararası büyüme nedeniyle Yönetim Kurulu'nu beş üyeye çıkarmış ve Mag. Bettina Höfinger, M. Serdar Erden MBA, ve Mag. Johannes Echeverria'yı Yönetim Kurulu'na atamıştır. Atamalar, 1 Eylül 2023 tarihinde üç yıllık bir süre için yürürlüğe girmiş olup, iki yıl daha uzatma imkanı bulunmaktadır. Bu bağlamda, mevcut Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri de aynı dönem için uzatılmıştır. Yeni Yönetim Kurulu aşağıdaki şekilde oluşmuştur.
2020/2021 mali yılındaki krizden sonra, Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri sektörünün krizin etkilerinden kurtulması neredeyse üç yıl sürmüştür. Bu süre zarfında DO & CO, "İnovasyon- Kalite - İnsan" kurumsal değerlerine odaklanmaya devam etmiş ve krizden daha güçlü bir şekilde çıkmıştır. Müşteri odaklılık, yenilikçilik, mükemmeliyetçilik, kalite odağı ve kârlılık, DO & CO'nun faaliyetlerinin ilkelerini ve tüm önemli iş kararlarının ana hatlarını oluşturmaktadır. DO & CO için gurme ürün yelpazesi ve birinci sınıf hizmet ile benzersiz bir müşteri deneyimi yaratmak en önemli önceliktir ve her zaman odağında olmuştur. Bu ilkeler sayesinde DO & CO, 2023/2024 mali yılını oldukça başarılı bir şekilde geride bırakmıştır.
Havayolu İkram Hizmetleri bölümündeki pazar ortamı bu mali yılda da zorlu olmuştur. DO & CO'nun 39.000 feet üzerinde en iyi restoran olma misyonu, bu zorlu zamanlarda bile Şirket'in hedefi olmaya devam etmektedir.
Havacılık sektöründeki küresel yolcu sayıları 2023 yılında geniş kapsamlı bir toparlanma göstermiş ve 2019'a kıyasla %94 artış ile neredeyse kriz öncesi seviyelerine ulaşmıştır (2022: 2019'a kıyasla %74) (IATA Study 2023). DO & CO, 2023/2024 mali yılında yeni müşterilerle ilişkiler kurmayı ve geliştirmeyi başarmış ve lider premium Havayolu İkram Hizmetleri sağlayıcısı olarak konumunu güçlendirmiştir. Çeşitli lokasyonlarda yer alan mevcut ve yeni kazanılan önemli müşterilere alfabetik sıraya göre aşağıda yer verilmiştir:
2022/2023 mali yılında, DO & CO'nun A.B.D.'deki altıncı şubesi, Kuzey, Orta ve Güney Amerika'daki Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri faaliyetleri için bir lojistik merkezi olarak faaliyete geçmiştir. Kısa bir süre sonra, bu lokasyonda bazı yeni müşteriler kazanılmıştır. Eylül 2023'ten bu yana Miami çıkışlı tüm Delta uçuşları için ikram hizmeti verilmektedir. Bunu Şubat 2024'ten itibaren Qatar Airways'in ikram hizmetleri takip etmiş olup Mart 2024'ten bu yana Emirates'in Miami çıkışlı uçuşlarına da ikram hizmeti verilmektedir.
2023 sezonunda Formula 1 bir kez daha dünya çapında yoğun ilgi ve yüksek küresel müşteri talebi görmüştür. DO & CO, bu sezon Formula 1 için 17 ülkede 19 yarışta ikram hizmetleri sunmuştur. DO & CO ilk kez Las Vegas ve Miami Grand Prix'lerinde ikram hizmetleri sunmuştur. Las Vegas'taki Grand Prix, sezonun en önemli etkinliklerinden biri olmuştur. Formula 1, 40 yıldan uzun bir süre sonra "Eğlence Şehri"ne geri dönmüştür. DO & CO, tüm zamanların en büyük spor etkinliklerinden biri olan bu olağanüstü yarış hafta sonunda yaklaşık 70.000 VIP konuğa ikram hizmeti sunmuştur.
DO & CO, bu mali yılda da yurt içinde ve yurt dışında birçok prestijli spor ve eğlence etkinliğinde misafirlere ikram hizmeti sunmuştur. İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda Manchester City ile Inter Milan arasında oynanan UEFA Şampiyonlar Ligi finalinin yanı sıra DO & CO, Madrid'de düzenlenen Masters 1000 serisi ATP Masters tenis turnuvasında, Viyana'da düzenlenen ATP World Tour 500 turnuvasında ve Madrid'de düzenlenen İspanya Acciona Open de Espana'da ikram hizmetleri sunmuştur.
DO & CO, Allianz Arena'da da çok başarılı bir yılı geride bırakmıştır. FC Bayern Münih maçlarında sunulan ikram hizmetlerinin yanı sıra, diğer spor etkinliklerinde de binlerce konuğa lezzetli ikram hizmetleri sunulmuştur.
DO & CO, futbol, tenis ve golf etkinliklerinin yanı sıra bu yıl da Kitzbühel'deki Hahnenkamm yarışı gibi dünyaca ünlü kayak yarışlarında VIP konuklara ikram hizmetleri sunmuştur.
DO & CO, Münih Olympiapark ve Olympiahalle'de düzenlenen çok sayıda üst düzey konsere de ev sahipliği yapmıştır. Bunlar arasında konser başına yaklaşık 70.000 kişinin izlediği "Bruce Springsteen" ve "Pink" konserleri de yer almaktadır.
Viyana'daki Kohlmarkt'ta bulunan Demel satış alanlarının ve kafesinin yeniden düzenlenmesi müşteriler ve misafirler tarafından son derece olumlu karşılanmıştır. Satış ve kafe alanlarının birbirinden ayrılması, ilgili alanların genişletilmesi ve bir "to-go" alanının devreye sokulması, müşteri sayılarında önemli bir artışa, satışlarda ve marjlarda belirgin bir yükselişe yol açmıştır.
DO & CO'nun iş stratejisi, çeşitli paydaşları için sürdürülebilir bir katma değer yaratmaya yöneliktir. Şirket, sürdürülebilir uygulamalar, sürekli iyileştirme ve etik bütünlük yoluyla ekonomik ve ekolojik olarak sorumlu bir şekilde hareket etmektedir. "İkiz Dönüşüm", verimliliği artırmak ve riskleri en aza indirmek için dijitalleşme ve sürdürülebilirlik ilkelerini birleştirmektedir. Sera gazlarını azaltmak amacıyla binalarımızın ve işletme ekipmanlarımızın verimliliğini sürekli olarak optimize etmek için çevre yönetim sistemleri (EMS) ve bina enerji yönetim sistemleri (BEMS) kullanmaktayız. EMS, su yönetimi stratejimizin merkezi bir bileşenidir ve kaynak verimliliğini artırmada bizi destekler. İsraftan kaçınmak öncelikli bir hedef olup, bunun mümkün olmadığı durumlarda döngüsel bir ekonomi için çaba göstermekteyiz. Gıda tedariki alanında amaç, israfı azaltmak ve yerel, mevsimlik ürünleri kullanmaktır. Ürünlerin yaklaşık %59'unun 500 kilometre yarıçapındaki kaynaklardan temin edilmesi sayesinde karbon ayak izi azaltılmakta ve taze malzemelerin kullanımı garanti altına alınmaktadır. Ayrıca yenilenebilir elektrik payımızı bir önceki yıla göre iki katına çıkardık.
Başarımız, çalışanlarımızın bağlılığının ve yeteneklerinin sonucudur. Olumlu bir çalışma kültürünü teşvik ediyor ve sürekli eğitimi destekliyoruz. Sağlık ve güvenliğin sağlanması en önemli önceliğimizdir. DO & CO, sektör lideri olarak gıda sağlığı ve güvenliği ile ilgili yönergeler ve ilgili eğitim programları oluşturmuştur. Sıkı kalite kontrollerinin uygulanması, dünya standartlarını aşan yüksek kaliteli gıda ve hizmetlerin sunulmasını sağlamaktadır.
DO & CO Aktiengesellschaft, faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde en yüksek etik ve yasal standartlara ulaşmaya çalışmaktadır. Bunu yaparken, adil ve sosyal bir piyasa ortamına katkıda bulunmak için tüm yasal gerekliliklere uymaya özen gösterilmektedir. İhbar sistemimiz web sitemize entegre edilmiştir ve herkesin erişimine açıktır. Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) gibi yeni yönergelere uyum sağlamak sürdürülebilirlik çalışmalarımızın önemli bir parçasıdır.
DO & CO, sürdürülebilirlik stratejileri ve pozitif çalışma kültürü ile yeni standartlar belirlemekte, inovasyonu teşvik etmekte ve daha sürdürülebilir bir gelecek için verimlilik, kalite ve etik davranışlara odaklanmaktadır.
Kısaltmalar ve hesaplamalar "Anahtar Figürler Sözlüğü"nde açıklanmıştır.
| Mali Yıl | Mali Yıl | ||
|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2022/2023 | ||
| Satışlar | milyon TL | 63.405,86 | 49.463,09 |
| FAVÖK | milyon TL | 7.043,68 | 4.995,02 |
| FAVÖK Marjı | % | %11,1 | %10,1 |
| FVÖK1 | milyon TL | 4.732,28 | 2.986,85 |
| FVÖK Marjı | % | %7,5 | %6,0 |
| Vergi Öncesi Kar | milyon TL | 3.592,56 | 1.717,93 |
| Konsolide Kar | milyon TL | 2.307,80 | 1.172,48 |
| Net Kar Marjı | % | %3,6 | %2,4 |
| Faaliyetlerden Kaynaklanan Nakit Akışları (Net Nakit Akış) | milyon TL | 6.261,87 | 3.976,94 |
| Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları | milyon TL | -2.209,97 | -1.112,23 |
| Serbest Nakit Akışları | milyon TL | 4.051,90 | 2.864,71 |
| Hisse Başına FAVÖK3 | TL | 664,18 | 510,79 |
| Hisse Başına FVÖK3 | TL | 446,23 | 305,44 |
| Seyreltilmemiş Hisse Başına Kazanç | TL | 217,61 | 119,90 |
| Seyreltilmiş Hisse Başına Kazanç | TL | 212,77 | 117,38 |
| Satış Getiri Oranı | % | %5,7 | %3,5 |
| 31 Mart 2024 | 31 Mart 2023* | ||
|---|---|---|---|
| Özkaynak | milyon TL | 11.378,61 | 6.906,50 |
| Özkaynak Oranı | % | %27,4 | %19,8 |
| Net Borçlar (Finansal Borçlar) | milyon TL | 7.540,55 | 9.578,91 |
| Net Borçlar / FAVÖK Oranı4 | 1,07 | 1,92 | |
| Borç / Özkaynak Oranı | % | %66,3 | %138,7 |
| Net İşletme Sermayesi | milyon TL | -5.923,81 | -520,06 |
| Nakit ve Nakit Benzerleri | milyon TL | 9.642,98 | 8.195,22 |
| Hisse Başına Kayıtlı Sermaye3 | TL | 975,06 | 609,33 |
| Yüksek2 | TL | 5.220,38 | 3.868,24 |
| Düşük2 | TL | 3.491,87 | 2.359,28 |
| Dönem Sonu Değeri2 | TL | 4.823,10 | 3.749,75 |
| Dönem Sonu Hisse Senedi Adedi | Bin Adet | 10.961 | 9.950 |
| Dönem Sonu Ağırlıklı Ortalama Hisse Adedi | Bin Adet | 10.605 | 9.779 |
| Dönem Sonu Piyasa Değeri | milyon TL | 52.865,79 | 37.309,56 |
| Personel Sayısı | 13.346 | 11.411 |
1… FVÖK önemli olmayan bir ölçüde finansman bileşeni içermektedir.
2… Viyana Borsası'ndaki kapanış fiyatı 29 Mart 2024 Cuma günü tarihli döviz kuru (34,8490 EUR/TRY) kullanılarak TL'ye çevrilmiştir.
3… Ağırlıklı hisse sayısı ile hesaplanmıştır.
4… FAVÖK son dört çeyreği kapsamaktadır (LTM FAVÖK)
*Önceki yılın rakamları UMS 8 uyarınca yeniden düzenlenmiştir. Daha fazla bilgi için lütfen konsolide finansal tablolara ilişkin notların 4. bölümüne bakınız.
Yıllık mali tablolarda yer alan rakamların doğru bir düzleme oturtulabilmesi için ekonomik çevrenin anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, DO & CO Grubunun çevresindeki gelişmeler, çeşitli perspektifler (küresel, bölgesel, yerel) ve bakış açıları (jeopolitik, sosyokültürel, ekonomik vb.) ile aşağıda özetlenmiştir.
İlk adım olarak, yetkili ulusal ve uluslararası kurumların projeksiyon ve tahminlerine atıfta bulunarak 2024 yılına bakmadan önce küresel ve bölgesel düzeydeki gelişmelere bakılacaktır.
IMF'ye göre, küresel ekonomi 2023 yılında %3,0 oranında büyümüş olup, bu oran 2022 yılındaki büyümeye (%3,5) kıyasla bir gerileme anlamına gelmektedir. Fon, 2024 yılı için %2,9'luk bir büyüme beklemekte ve dolayısıyla küresel bir yavaşlama öngörmektedir. 2022'de dünya genelinde %9,2 olan enflasyonun 2023'te %5,9'a gerilemesi ve 2024'te daha da düşerek küresel ortalamanın %4,8 olması beklenmektedir.
2023 yılı, farklı yönlerdeki gelişmelerle karakterize edilmiş olup hiçbir şekilde küresel bir kriz meydana gelmemiştir. IMF, gelişmiş ekonomilerin, gelişmekte olan ülkelere ve hatta olumsuz koşullara karşı son derece dirençli olarak tanımlanabilecek gelişmekte olan ekonomilere kıyasla ekonomik krizden büyük ölçüde daha fazla etkilendiğini gözlemlemiştir.
Bunun bir istisnası, yatırımlar ve tüketici davranışları açısından beklenmedik derecede güçlü bir gelişme gösteren A.B.D.'dir. Buna karşın, Avro bölgesine ilişkin beklentiler aşağı yönlü revize edilmek zorunda kalınmış ve 2024 yılı için sadece %1,2'lik bir büyüme öngörülmüştür. Çin de gelişmekte olan piyasalar arasında olumsuz bir istisna olarak listelenmiştir, çünkü burada aynı direnç düzeyi gözlemlenememiştir. Bu nedenle büyüme tahmini de 2024'te %4,2'ye aşağı yönlü revize edilmek zorunda kalınmıştır.
Hizmet sektörü ve dolayısıyla turizm endüstrisi 2023 yılında güçlü bir taleple karşılaşmıştır ve bu talebin 2024 yılında da devam etmesi beklenmektedir. Diğer taraftan imalat sektöründeki gerileme hizmet sektörünü de olumsuz etkilemeye başlamıştır ve bu durum talebin azalmasına yol açacaktır. Özellikle turizmin GSYH'de önemli bir paya sahip olduğu ülkelerde, salgın öncesi seviyelere geri dönülmesi nedeniyle 2023 yılında gerçek bir toparlanma etkisi yaşanmıştır. Bu etkinin 2024 yılına kadar zirve yapacağı ve dolayısıyla daha yavaş büyümeye yol açacağı varsayılmaktadır.
Grup için en önemli pazarlar aşağıda ele alınmıştır. Bölgesel ve yerel pazarların da dalgalanmalara ve karşılıklı bağımlılıklara tabi olduğu unutulmamalıdır. Ortaya çıkan karmaşıklık stratejik karar alma süreçlerinde de dikkate alınmalıdır, ancak bunu analiz etmek ve öngörmek bu noktada oldukça zordur.
Avusturya Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, ekonominin 2023 yılında %-0,8 oranında küçülmesini beklerken, 2024 yılında %0,9 oranında hafif bir büyüme öngörmekte ve 2025 yılında %2,0 oranında büyüme tahmin etmektedir. 2023'te %7,4'e ulaşan fiyat artışının 2024'te %4'e, 2025'te ise %3'e düşmesi beklenmektedir. Avrupa pazarında gaz fiyatlarındaki
1 Kaynak ekonomik veriler:
IMF World Economic Outlook Oct. 2023
(https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2023/10/10/world-economic-outlook-october-2023)
WIFO Konjunkturprognose 04/2023
(https://www.wifo.ac.at/jart/prj3/wifo/resources/person_dokument/person_dokument.jart?
publikationsid=71307&mime_type=application/pdf) OECD Economic Outlook, Interim Report Feb. 2024
(https://www.oecd-ilibrary.org/sites/0fd73462-en/index.html?itemId=/content/publication/0fd73462-en)
düşüş, elektrik fiyat indirimi gibi ulusal çabalar gibi bu gelişmeye önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır, ancak fiyatlar özellikle hizmet sektöründe yüksek seviyede kalmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, özellikle 2024 ve 2025 yıllarında hizmetler sektöründe güçlü bir büyüme beklenirken, imalat sektörü 2025 yılında güçlü büyüme oranları yaşamadan önce 2024 yılında daha fazla daralmayala karşılaşacaktır. Bu durum, 2023 yılında sağlıklı bir gelişme gösteren ihracat üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir, ancak imalat sektörü daha fazla toparlanana kadar bu sektörde önemli bir yatırım beklenmemektedir. Özel hane halkı tüketimi 2023 yılında durgunlaşmıştır, ancak zayıflayan fiyat ivmesinin bir sonucu olarak reel gelirleri artarsa sonraki yıllarda artması muhtemeldir.
Türkiye'nin GSYH'si 2023 yılında %4,5 oranında büyümüştür, ancak büyümenin 2024 yılında %4,0'e ve 2025 yılında %5,0'e gelmesi beklenmektedir. Türkiye Merkez Bankası'na göre 2023 yılında %64,8 olan enflasyonun 2024 yılı sonunda sadece %36 olması ve 2025 yılı sonunda %14'e düşmesi beklenmektedir.
A.B.D. 2023 yılında %2,1 oranında GSYH büyümesi kaydetmiştir ve 2024 yılında %1,5 oranında bir daralma beklemektedir.
Birleşik Krallık ise 2023 yılında %0,5 oranında büyümüştür ve 2024 yılında %0,6 oranında GSYH büyümesi beklemektedir.
IMF analistleri Ukrayna'nın 2023'teki %2'lik büyümenin ardından 2024'te %3,2 ve 2025'te %6,5 oranında büyümesini beklemektedir. Ancak mevcut durum göz önüne alındığında gerçek gelişmeyi tahmin etmek zordur ve önemli ölçüde belirsizliğe tabidir.
IMF, Güney Kore için 2023 yılında %1,4 büyüme öngörürken, 2024 yılı için %2,2 ve 2025 yılında %2,3'e yükseleceğini tahmin etmektedir.
Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi 2023 yılında toplam sekiz kez toplanmış ve ana refinansman kolaylığının temel faiz oranını altı adımda %3'ten (Şubat 2023) %4,5'e (Eylül 2023'ten itibaren) yükseltmiştir. ABD Federal Rezerv Sistemi de 2023 yılında faiz oranını birkaç adımda arttırmıştır. Şubat 2023'te %4,50 - 4,75'ten Temmuz 2023'ten bu yana geçerli olan %5,25 - 5,50'ye yükseltmiştir. 2024'ün, bir yandan enflasyonu düşürecek, diğer yandan da krediler, yatırım kararları, emlak piyasaları ve kurumsal genişleme planları üzerinde olumsuz bir etki yaratacak olan daha sıkı para politikası önlemleriyle karakterize olmaya devam edeceği varsayılmaktadır. Merkez bankalarının çabaları 2024 yılında da devam edecek olsa da, bu durum sıkı işgücü piyasaları, bazı ülkelerdeki yüksek rezervler ve merkez bankalarının daha da güçlü müdahaleci önlem paketlerine yol açabilecek olumsuz enerji fiyatı gelişmeleri ile dengelenecektir.
Emtia fiyatları 2022'de pandeminin ve Rus ordusunun Ukrayna'yı işgalinin ardından toparlanmanın bir sonucu olarak keskin bir şekilde yükselirken, 2023'te beklenenden daha yavaş ve daha az keskin bir şekilde de olsa düşmüştür. Özellikle enerji ve elektrik fiyatları yüksek seviyelerde seyretmeye devam etmekte ve uluslararası gerilimlerin artması halinde daha fazla bozulma riski taşımaktadır. OPEC+'nın üretim kesintileri nedeniyle Haziran ayından bu yana %25 oranında artan petrol fiyatı, Ukrayna'dan kaynaklanan buğday arzı darboğazları ile birlikte fiyatları yukarı yönlü yükseltebilir. Bugüne kadar hakim olan küreselleşmeye karşı bir hareket olarak artan jeo-ekonomik parçalanma, fiyat dağılımını ve eşitsizliği artırmaya devam edecektir.
Avusturya gösterge endeksi ATX, 2023/2024 mali yılında 326,35 puanlık artışla 3.209,44'den 3.535,79'e yükselmiştir ki bu da 10,2%'lik bir artışa tekabül etmektedir. Aynı dönemde, Türkiye endeksi BIST 4.812,93'ten 9.142,40'a yükselerek 4.329,47 puan artmıştır. Söz konusu artış 90,0%'lık bir artışa karşılık gelmektedir.
2023/2024 mali yılında Avro, ABD Doları karşısında 1,05 ile 1,11 EUR/USD arasında değişim göstermiştir. Döviz kuru 31 Mart 2024 itibarıyla 1,08 EUR/USD olarak gerçekleşmiştir; bu da raporlama döneminde ABD dolarının Avro karşısında değer kazandığı anlamına gelmektedir (önceki yıl: 31 Mart 2023 itibarıyla 1,09 EUR/USD). İngiliz Sterlini 31 Mart 2023'te 0,88 EUR/ GBP iken 31 Mart 2024'te 0,85 EUR/GBP'e yükselmiştir. 31 Mart 2023'te 20,86 EUR/TRY olan Türk lirası 31 Mart 2024'te 34,85'e düşmüştür. 31 Mart 2024'te EUR/CHF döviz kuru bir önceki yıl 1,00 iken 0,98 olmuştur. Ukrayna Grivnası raporlama döneminde değer kaybetmiş ve 31 Mart 2024 itibarıyla döviz kuru 42,50 EUR/UAH olmuştur (31 Mart 2023 itibarıyla 39,78 EUR/ UAH).
Siyasi, ekonomik, sosyo-kültürel, teknolojik, ekolojik ve hukuki boyutlardaki en önemli küresel eğilimlere genel bir bakış bu bölümü tamamlamaktadır. DO & CO için birden fazla pazarın katılımcısı olarak, ilgili gelişmelerin farkında olmak, bunları öngörmek ve etkilerini stratejik kararlara dahil etmek önemlidir. Bu gelişmelerin hiçbiri tek başına gerçekleşmez; tüm alanlar kendi içinde karmaşık bir yapıya sahip olup, birbirlerini farklı şekillerde etkilemektedir. Bu da stratejiyi etkileyen hem öngörülebilir hem de öngörülemeyen gelişmelerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı, İsrail-Gazze çatışması ve Güney Çin Denizi'nde artan gerilim gibi jeopolitik çalkantıların yanı sıra pandemi, enflasyon, enerji fiyat şoklarının sonuçlarını hafifletmek ve konut ve işgücü piyasalarının istikrarını sağlamak için hükümet müdahalelerinin bir sonucu olarak, hükümetlerin sektörleri ve piyasaları düzenlemede daha da aktif bir rol üstlenmesi beklenmektedir. Bu nedenle şirketler, yaklaşan değişikliklere hazırlanmak için aktif olarak çalışmalıdır. Özellikle tedarik zincirlerinin esenkliği, kaynakların erişilebilirliği ve küresel ekonomik istikrar üzerindeki etkiler dikkate alınmalıdır. Bir başka sonuç olarak, uluslararası ortaklıklar, ittifaklar ve ticari ilişkilerdeki değişiklikler de dikkate alınmalıdır.
Daha önce de belirtildiği üzere, küresel ekonomi yakın geçmişte yaşanan çok sayıda krizin ardından halen toparlanma aşamasındadır. Bu nedenle büyük belirsizlikler söz konusudur ve farklı gelişmelerin yaşanma olasılığı hiç de azımsanacak gibi değildir. Bu nedenle, ekonomik gerileme dönemlerinde bile başarılı olabilmek için stratejileri mevcut koşullara uyarlama isteği daha önemli hale gelmektedir. Mikroekonomik düzeyde, enflasyon, yükselen faiz oranları ve olası durgunluklar, tüketici davranışlarını ve iş ortamını etkileyen birçok olası faktörden yalnızca en önemlileridir. Jeopolitik gerilimler, salgın hastalıklar veya iklimle ilgili felaketler nedeniyle tedarik zincirlerinde meydana gelen aksaklıkları en aza indirmek için yapılan değişiklikler de artan gelir eşitsizliğinin neden olduğu talepteki değişiklikler gibi odak noktası haline gelmektedir.
Müşterilerin tutumları ve değerleri satın alma kararlarını giderek daha fazla etkilemekte ve toplumun kendisi gibi demografik değişime tabi olmaktadır. (Ürün ve hizmetlerin) sürdürülebilirliği, çeşitlilik, kapsayıcılık ve sosyal adalet gibi konular, büyüyen müşteri grupları için daha önemli hale geldikçe önem kazanmaktadır; bu da şirketlerin tüketicilerdeki bu değişimi karşılayabilmek için ürün ve değerlerini de uyarlamaları gerektiği anlamına gelmektedir. Kentleşme ve geleneksel aile yapısındaki değişiklikler gibi diğer eğilimler de talepte değişikliklere yol açacaktır.
Yapay zeka, otomasyon, Endüstri 4.0 ve IoT alanlarındaki teknolojik ilerlemeler zamanın gelişmelerindendir. Sinerjilerden yararlanmak, geride kalmamak ve çalışanların becerilerini mümkün olan en iyi şekilde geliştirmek için bu gelişmelerin şirketlerin ihtiyaçları için en iyi şekilde nasıl kullanılabileceğine dair bilinçli kararlar verilmelidir. Burada önemli olan, gerçekten sürdürülebilir bir rekabet avantajı yaratmak için sadece çoğunluğa hitap etmenin ötesine geçen bilinçli bir seçim ve mantıklı bir uygulamadır. Aynı derecede önemli bir konu da teknolojik ilerlemelerin ve atılımların fosil yakıtlardan uzaklaşmayı daha da hızlandırabileceği yenilenebilir enerjilere geçiştir.
Devam etmekte olan iklim değişikliği 2023/24 yıllarında da önemini kaybetmeyecektir. Bununla mücadeleye giderek daha fazla odaklanılması ve sürdürülebilirlik raporlamasının artan önemi bu gelişmenin kanıtıdır. Şirketler için bu, sürdürülebilirliğin artık sadece bir pazarlama aracı olmadığı, gelecekte de varlıklarını ve başarılarını sürdürebilmeleri için stratejilerinin ve kültürlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Dolayısıyla şirketin kendi karbon ayak izi ve diğer ölçüm araçları kaçınılmaz olarak kamuoyunun daha fazla dikkatini çekmekte ve bu nedenle yönetim stratejilerinde de daha önemli hale gelmelidir. Döngüsel ekonomiye dayalı yeni iş modellerinin geliştirilmesi, bunun rekabet gücünü kaybetmeden nasıl yapılabileceğinin örneklerinden sadece biridir.
Hukuki alanlarındaki değişiklikler, ilgili gelişmelerin bir yansımasıdır. Bu nedenle, siber güvenlik, veri koruma, sürdürülebilirlik ve fikri mülkiyet konularına ilişkin yeni ulusal ve uluslararası yönetmeliklerin ve yasaların kabul edileceği varsayılabilir. Bu konuların hızı ve yoğunluğu, doğal olarak hükümetlerin ilgili siyasi yönelimiyle bağlantılıdır. İşe alım stratejileri ve İK yönetimi stratejileri, asgari ücret, çalışan hakları ve uzaktan çalışma gibi trendler alanındaki gelişmelerden önemli ölçüde etkilenmektedir. Diğer alanlardaki gelişmelere paralel olarak, kurumsal davranış ve etik bilince daha fazla odaklanılması, daha dikkatli bir kamu gözetimi altında kurumsal davranışların düzenlenmesine yol açabilir.
| Grup | Mali Yıl | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 2022/2023 | Değişim | Yüzdesel Değişim (%) |
||||
| Satışlar | milyon TL | 63.405,86 | 49.463,09 | 13.942,77 | 28,2 % | |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler | milyon TL | 501,90 | 636,08 | -134,18 | %-21,1 | |
| Ticari Mal Maliyeti | milyon TL | -26.776,97 | -21.044,72 | -5.732,25 | -%27,2 | |
| Personel Giderleri | milyon TL | -20.455,09 | -16.196,98 | -4.258,11 | -%26,3 | |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler | milyon TL | -9.695,95 | -7.931,15 | -1.764,79 | -%22,3 | |
| Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar |
milyon TL | 63,94 | 68,71 | -4,77 | -%6,9 | |
| FAVÖK -Faiz, Amortisman / İtfa Payları / Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri ve Vergi Öncesi Kar |
milyon TL | 7.043,68 | 4.995,02 | 2.048,66 | %41,0 | |
| Amortisman/İtfa Payları ve Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri | milyon TL | -2.311,41 | -2.008,18 | -303,23 | %-15,1 | |
| FVÖK - Esas Faaliyet Karı | milyon TL | 4.732,28 | 2.986,85 | 1.745,43 | %58,4 | |
| Finansman Gelir / Gideri | milyon TL | -1.139,72 | -1.268,91 | 129,20 | %10,2 | |
| Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Kar | milyon TL | 3.592,56 | 1.717,93 | 1.874,63 | %109,1 | |
| Dönem Vergi Gideri | milyon TL | -1.019,63 | -469,02 | -550,61 | -%117,4 | |
| Dönem Karı | milyon TL | 2.572,93 | 1.248,92 | 1.324,02 | %106,0 | |
| Azınlık Payı | milyon TL | 265,14 | 76,44 | 188,69 | %246,8 | |
| DO&CO AG Hissedarlarına Dağıtabilir Konsolide Kar / Zarar |
milyon TL | 2.307,80 | 1.172,48 | 1.135,32 | %96,8 | |
| FAVÖK Marjı | % | %11,1 | %10,1 | |||
| FVÖK Marjı | % | %7,5 | %6,0 | |||
| Personel Sayısı | 13.346 | 11.411 | 1.935 | %17,0 |
| Satışlar | Mali Yıl | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 2022/2023 | Değişim | Yüzdesel Değişim (%) |
2023/2024 UMS 29 hariç |
|||
| Havayolu İkram Hizmetleri | milyon TL | 48.150,15 | 37.277,98 | 10.872,18 | %29,2 | 44.612,92 |
| Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri | milyon TL | 10.015,75 | 7.605,05 | 2.410,69 | %31,7 | 10.015,75 |
| Restoranlar, Yolcu Salonları & Oteller | milyon TL | 5.239,96 | 4.580,06 | 659,90 | %14,4 | 5.052,74 |
| Grup Satışları | 63.405,86 | 49.463,09 | 13.942,77 | %28,2 | 59.681,41 |
DO & CO Grubu, 2023/2024 mali yılında 63.405,86 milyon TL satış gerçekleştirdi (önceki yıl: 49.463,09 milyon TL). Bu durum, Türk Lirası'nın değer kaybına rağmen bu yıl satışlarda önceki yıla göre tutarsal olarak 13.942,77 milyon TL, yüzdesel olarak %28,2'lik bir artışı ifade etmektedir. Kurlarda meydana gelen düşüş ve yıllık ortalama döviz kurlarındaki değişim nedeniyle grup hasılatı, 2023/2024 mali yılının ortalama döviz kuru üzerinden Türk Lirası'na çevrimine kıyasla 11.193,15 milyon TL daha düşüktür.
Havayolu İkram Hizmetleri bölümündeki satışlar, 2023/2024 mali yılında 37.277,98 milyon TL'den 10.872,18 milyon TL artışla 48.150,15 milyon TL'ye yükseldi. Bu durum, %29,2'lik bir artışa tekabül etmektedir. Havayolu İkram Hizmetleri toplam konsolide satışlar içerisindeki payı %75,9'dur (önceki yıl: %75,4). Daha fazla bilgi için lütfen 4.7. Havayolu İkram Hizmetleri bölümüne bakınız.
Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri bölümündeki satışlar, 2023/2024 mali yılında 7.605,05 milyon TL'den 2.410,69 milyon TL artışla 10.015,75 milyon TL'ye yükseldi. Bu durum, %31,7'lik bir artışa tekabül etmektedir. Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri bölümü satışlarının toplam satışlar içindeki payı %15,8'dir (önceki yıl: %15,4). Daha fazla bilgi için lütfen 4.8. Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri bölümüne bakınız.
Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller bölümündeki satışlar, 2023/2024 mali yılında 4.580,06 milyon TL'den 659,90 milyon TL artışla 5.239,96 milyon TL'ye yükseldi. Bu durum, %14,4%'lük bir artışa tekabül etmektedir. Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller bölümünde satışların toplam satışlar içindeki payı %8,3'tür (önceki yıl: %9,3). Daha fazla bilgi için lütfen 4.9. Restoranlar, Yolcu Salonları & Oteller bölümüne bakınız.
2022/2023 mali yılının ilk çeyreğinden itibaren Türkiye, UMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ülkelerde Finansal Raporlama" uyarınca hiper enflasyonist bir ülke olarak sınıflandırılmaktadır. UMS 29 standardının uygulanmasının konsolide gelir tablosu üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
| Grup | Mali Yıl | UMS 29 uygulaması |
Mali Yıl UMS 29 hariç |
Mali Yıl | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2023/2024 | 2022/2023 | |||
| Satışlar | milyon TL | 63.405,86 | 3.724,45 | 59.681,41 | 49.463,09 |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler | milyon TL | 501,90 | 78,13 | 423,77 | 636,08 |
| Ticari Mal Maliyeti | milyon TL | -26.776,97 | -1.810,89 | -24.966,09 | -21.044,72 |
| Personel Giderleri | milyon TL | -20.455,09 | -1.032,52 | -19.422,58 | -16.196,98 |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler | milyon TL | -9.695,95 | -506,00 | -9.189,94 | -7.931,15 |
| Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar |
milyon TL | 63,94 | 0,00 | 63,94 | 68,71 |
| FAVÖK -Faiz, Amortisman / İtfa Payları / Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri ve Vergi Öncesi Kar |
milyon TL | 7.043,68 | 453,18 | 6.590,51 | 4.995,02 |
| Amortisman/İtfa Payları ve Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri |
milyon TL | -2.311,41 | -159,23 | -2.152,18 | -2.008,18 |
| FVÖK - Esas Faaliyet Karı | milyon TL | 4.732,28 | 293,95 | 4.438,32 | 2.986,85 |
| Finansman Gelir / Gideri | milyon TL | -1.139,72 | -727,78 | -411,94 | -1.268,91 |
| Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Kar | milyon TL | 3.592,56 | -433,83 | 4.026,39 | 1.717,93 |
| Dönem Vergi Gideri | milyon TL | -1.019,63 | -200,67 | -818,96 | -469,02 |
| Dönem Karı | milyon TL | 2.572,93 | -634,49 | 3.207,43 | 1.248,92 |
| Azınlık Payı | milyon TL | 265,14 | -280,95 | 546,09 | 76,44 |
| DO&CO AG Hissedarlarına Dağıtabilir Konsolide Kar / Zarar |
milyon TL | 2.307,80 | -353,54 | 2.661,34 | 1.172,48 |
| FAVÖK Marjı | % | %11,1 | %0,1 | %11,0 | %10,1 |
| FVÖK Marjı | % | %7,5 | %0,0 | %7,4 | %6,0 |
| Net Kar Marjı | % | %3,6 | -%0,8 | %4,5 | %2,4 |
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 501,90 milyon TL tutarındadır (önceki yıl: 636,08 milyon TL). Bu durum 134,18 milyon TL tutarında bir azalışa tekabül etmektedir.
Satışların maliyeti 5.732,25 milyon TL artarak 21.044,72 milyon TL'den 26.776,97 milyon TL'ye (%27,2) yükselmiş ve satışlarda %28,2'lik bir artış yaşanmıştır. Bununla birlikte satışların maliyetinin satışlara oranı ise %42,5'den %42,2'ye gerilemiştir. Dolayısıyla, malzeme giderlerinin satışlara oranı yine Korona öncesi seviyeyle uyumludur.
Personel giderleri 2023/2024 mali yılında 20.455,09 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. (önceki yıl: 16.196,98 milyon TL). Bununla birlikte personel giderlerinin satışlara oranı ise %32,3 olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: %32,7).
Esas faaliyetlerden diğer giderler 2023/2024 mali yılında 1.764,79 milyon TL yükseliş göstermiştir (%22,3). Bununla birlikte diğer işletme giderlerinin satışlara oranı %15,3'tür (önceki yıl: %16,0).
Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımların dönem karı 63,94 TL olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: 68,71 TL).
FAVÖK Marjı, 2023/2024 mali yılında %11,1 olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: %10,1).
Amortisman / itfa payları ve değer düşüklüğü testlerinin etkileri 2.311,41 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup bu tutar bir önceki yılın üzerindedir (önceki yıl: 2.008,18 milyon TL).
FVÖK Marjı, 2023/2024 mali yılında %7,5 olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: %6,0).
Finansman giderleri 2023/2024 mali yılında 1.268,91 milyon TL'den 1.139,72 milyon TL'ye gerilemiştir. Faiz ve benzeri giderler, Ocak 2021'de ihraç edilen dönüştürülebilir tahvile ait 39,04 milyon TL (önceki yıl: 151,76 milyon TL) tutarındaki faiz giderleri ile, kredilerin ve çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıkların 237,06 milyon TL tutarındaki faiz giderinden (önceki yıl: 173,96 milyon TL) ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan 656,56 milyon TL tutarındaki yükümlülüklere ilişkin faiz giderlerinden oluşmaktadır (önceki yıl: 368,65 milyon TL). Finansman giderleri ayrıca, UMS 29 ile bağlantılı olarak parasal kayıp/kazanca ilişkin net -574,24 milyon TL'lik pozisyonu da içermektedir.
2023/2024 mali yılında dönem vergi gideri 1.019,63 milyon TL (önceki yıl: 469,02 milyon TL) tutarındadır. Vergi oranı (vergi giderlerinin vergilendirilmemiş kazançlara oranı) 2023/2024 mali yılında %28,4'tür (önceki yıl: %27,3).
Grubun 2023/2024 mali yılında vergi sonrası kazancı 2.572,93 milyon TL'dir (önceki yıl: 1.248,92 milyon TL). Vergi sonrası kazançların 265,14 milyon TL'lik kısmı (önceki yıl: 76,44 milyon TL) kontrol gücü olmayan payları içermektedir.
DO & CO Aktiengesellschaft'ın hissedarlarına düşen konsolide kar 2.307,80 milyon TL (önceki yıl: 1.172,48 milyon TL). Dolayısıyla seyreltilmemiş hisse başına kazanç 217,61 TL (önceki yıl: 119,90 TL) ve seyreltilmiş hisse başına kazanç 212,77 TL tutarındadır (önceki yıl: 117,38 TL).
Fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan iştiraklerin UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ülkelerde Finansal Raporlama standardı uyarınca muhasebeleştirilmesi sadece konsolide gelir tablosunda değil, aynı zamanda konsolide bilanço üzerinde de etkilere neden olmuştur. UMS 29'un uygulanmasından önceki 31 Mart 2024 tarihli konsolide bilanço ile karşılaştırıldığında, duran varlıklar geçen seneye göre 612,94 milyon TL tutarında artış göstermiştir. Bu artış esas olarak maddi duran varlıkların ve yatırım amaçlı elde tutulan gayrimenkullerin endekslenmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca stokların endekslenmesi dönen varlıklarda 94,23 milyon TL'lik artışa neden olmuştur. Bilanço toplamındaki 707,17 milyon TL'lik artış, pasif tarafta konsolide özkaynaklarda 441,42 milyon TL'lik artışa yol açmıştır. Ayrıca varlıkların endekslenmesi, 129,62 milyon TL'lik ertelenmiş vergi yükümlülüğü yaratmıştır.
31 Mart 2024 itibarıyla bilanço toplamı 11.378,61 milyon TL'dir. Bu durum, 31 Mart 2024 itibariyle özsermaye oranının %27,4 oranında olmasına tekabül etmektedir (önceki yıl: %19,8).
Ortalama çalışan sayısı (tam zamanlı) 2023/2024 mali yılında 13.346 kişidir (önceki yıl: 11.411 kişi). 31 Mart 2024 itibarıyla çalışan sayısı (tam zamanlı) 13.291 kişidir (önceki yıl: 12.273 kişi).
Şirket müşterilere yönelik hizmet anlayışının tasarlanmasının ve optimizasyonun bir parçası olarak yemek ve ambalaj malzemeleri ile servis ekipmanların tasarımı konusunda araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmaktadır.
Sürdürülebilirlik ve Çeşitlilik İyileştirme Yasası (NaDiVeG) uyarınca, DO & CO'nun 2023/2024 mali yılı için finansal olmayan bir rapor yayınlaması gerekmektedir. Bu, rapora Grup'un ana sayfasından (www.doco.com) ulaşılabilir.
| Havayolu İkram Hizmetleri | Mali Yıl | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2022/2023 | Değişim | Yüzdesel Değişim (%) |
2023/2024 UMS 29 hariç |
||
| Satışlar | milyon TL | 48.150,15 | 37.277,98 | 10.872,18 | %29,2 | 44.612,92 |
| FAVÖK | milyon TL | 5.230,63 | 3.889,94 | 1.340,68 | %34,5 | 4.800,87 |
| Amortisman/İtfa Payları ve Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri |
milyon TL | -1.867,22 | -1.581,29 | -285,92 | %-18,1 | -1.715,49 |
| Amortisman/İtfa Payları | milyon TL | -1.878,72 | -1.578,95 | -299,77 | %-19,0 | -1.726,99 |
| Değer Düşüklüğü | milyon TL | -21,72 | -2,34 | -19,38 | -%826,9 | -21,72 |
| Değer Artışı | milyon TL | 33,22 | 0,00 | 33,22 | %0,0 | 33,22 |
| FVÖK | milyon TL | 3.363,41 | 2.308,65 | 1.054,76 | %45,7 | 3.085,38 |
| FAVÖK Marjı | % | %10,9 | %10,4 | %10,8 | ||
| FVÖK Marjı | % | %7,0 | %6,2 | %6,9 | ||
| Grup Satışları İçerisindeki Payı | % | %75,9 | %75,4 | %74,8 |
Farklı, yenilikçi ve rekabetçi ürün portföyüyle Havayolu İkram Hizmetleri bölümü, DO & CO Grubu'nun satışlarında en büyük paya sahiptir.
Dünya çapında üç kıtada on iki ülkede faaliyet gösteren 33 gurme mutfağı bulunmaktadır.
DO & CO'nun müşteri portföyünde 60'tan fazla havayolu şirketi bulunmaktadır. Bunlar arasında Austrian Airlines, British Airways, Cathay Pacific, China Airlines, Delta Air Lines, Emirates, Etihad Airways, EVA Air, Egypt Air, Iberia, Iberia Express, JetBlue, Korean Air, LOT Polish Airlines, Umman. Air, Pegasus Havayolları, Qatar Airways, Singapore Airlines, Thai Airways ve Türk Hava Yolları gibi tanınmış müşteriler bulunmaktadır.
Uluslararası hava yolculuğuna olan talep pandemiden sonra büyük ölçüde toparlanmıştır. DO & CO, Havayolu İkram Hizmetleri Bölümü'nde olağanüstü bir mali yıl geçirmiştir. Toplam 19 gurme lokasyonunda yeni ve mevcut olmak üzere 14 müşteri kazanılmıştır. DO & CO, bu mali yılda da 142 milyondan fazla yolcuya (önceki yıla göre +%13) 837 binden fazla uçuşta (önceki yıla göre +%19) lezzetli ikram hizmetleri sunmuştur.
Havayolu İkram Hizmetleri bölümü, 2023/2024 mali yılında önceki yıla kıyasla satışlarında %29,2 oranında bir artış kaydetmiştir. Satışlar 48.150,15 milyon TL'dir (önceki yıl: 37.277,98 milyon TL). Bu, havayolu ikram hizmetlerinde birinci sınıf çözümlere olan büyük talebin altını çizmektedir. FAVÖK 5.230,63 milyon TL ile bir önceki yılın aynı döneminin 1.340,68 milyon TL üzerinde gerçekleşmiştir. FVÖK 3.363,41 milyon TL'dir (önceki yıl: 2.308,65 milyon TL). 2023/2024 mali yılında FAVÖK marjı %10,9'dur (önceki yıl: %10,4). FVÖK marjı %7,0'dır (önceki yıl: %6,2).
Havayolu İkram Hizmetleri veren lokasyonlardaki gelişmelere ilişkin olarak aşağıdaki noktaların vurgulanması gerekmektedir:
A.B.D., DO & CO için gelecekteki önemli bir pazardır ve Şirket, 2023/2024 mali yılında A.B.D.'deki pazar konumunu daha da genişletmeyi başarmıştır. DO & CO'nun A.B.D.'deki altıncı merkezi olan Miami, 2022/2023 mali yılında özellikle Kuzey, Orta ve Güney Amerika'daki Uluslararası Havayolu İkram hizmetleri organizasyonları için bir lojistik merkezi olarak faaliyete geçmiştir. Bu lokasyon için çeşitli ihalelere başarılı bir şekilde katılım sağlanmış ve ilk faaliyet yılında üç yeni premium havayolu müşterisi kazanılmıştır. DO & CO Gourmet Catering, Miami'de Delta Air Lines, Emirates ve Qatar Airways'e hizmet vermektedir. DO & CO şu anda A.B.D.'deki kapasitesini New York JFK'de genişletmektedir. Şu anda tamamlanmakta olan yeni bina, kapasiteyi önemli ölçüde artıracak ve 2024/2025 mali yılının ilk çeyreğinden itibaren ek müşterilere hizmet vermeye başlayacaktır.
Miami'nin yanı sıra New York JFK, Detroit ve Boston'da da iş hacmi genişletilmiştir. Genel olarak DO & CO, A.B.D.'de dokuz noktada yedi yeni veya mevcut müşteriyle iş ilişkilerini genişletmeyi başarmıştır. DO & CO ilk kez Qantas'a New York JFK çıkışlı tüm uçuşlarda hizmet vermekten memnuniyet duymaktadır. Ayrıca DO & CO New York JFK ve Detroit'te Air France'dan, Boston'da Aeroméxico'dan ve Detroit'te Türk Hava Yolları'ndan ihaleler kazanmıştır.
DO & CO lokasyonlarındaki müşteri çeşitliliği, DO & CO'nun performansının oldukça önemli bir göstergesi olmasının yanı sıra, bu müşterilerle kurulan iş ilişkilerini güçlendirmek ve böylece özellikle ABD'de daha da büyümek için bir fırsattır.
Londra Heathrow Havalimanı'ndaki DO & CO Havayolu İkram Hizmetleri segmenti başarılı bir yıl geçirmiştir. Satışlar Hasılat 2021/2022 mali yılından bu yana güçlü bir şekilde artmıştır. Bu olumlu gelişme, British Airways'in kısa ve uzun mesafeli uçuşlarındaki uçuş hacimlerini ve uçuş kapasitelerini Covid-19 öncesi seviyelere geri döndüren nitelikteki artıştan kaynaklanmaktadır. Diğer mevcut müşterilerde de olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. DO & CO ayrıca mali yıl içerisinde üç yeni müşteri kazanmıştır. Kuwait Airlines'a Nisan 2023'ten beri, Qantas Airlines'a Kasım 2023'ten beri ve China Air'e Mart 2024'ten beri DO & CO tarafından hizmet verilmektedir.
Geçtiğimiz mali yılda Iberia ile olan faaliyetlerin genişletilmesiyle beraber satışlarda artış kaydedilmiştir. Hem uçuş sayısı hem de doluluk oranları olumlu bir şekilde ilerlemiştir.
Türk Hava Yolları, tüm uçuş sınıflarında "Sınıfının En İyisi" olarak kabul edilmektedir. DO & CO, ağırlıklı olarak yerli olarak üretilen piyasadaki taze ürünleri kullanarak küresel bir endüstri standardı belirlemektedir. DO & CO, uçuş hacmindeki güçlü artıştan ve Türk Hava Yolları'nın uçak filosunun genişlemesinden faydalanmakta olup, Türkiye'de güçlü bir satış büyümesi kaydetmektedir. İstanbul'daki yeni modern gurme mutfağı ile DO & CO, Avrupa'daki en büyük gurme mutfağına sahip olmakta ve daha fazla büyüme ve verimlilik için temel oluşturmaktadır.
Avusturya, Almanya, Polonya, Güney Kore ve İtalya'daki diğer lokasyonlarda da hasılat önemli ölçüde artış göstermiştir. DO & CO, bugüne kadar yakaladığı büyüme hacmini başarıyla sürdürmek için çeşitli büyüklükteki ihalelerde de yer almaya devam edecektir.
| Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri |
Mali Yıl | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2022/2023 | Değişim | Yüzdesel Değişim (%) |
2023/2024 UMS 29 hariç |
||
| Satışlar | milyon TL | 10.015,75 | 7.605,05 | 2.410,69 | %31,7 | 10.015,75 |
| FAVÖK | milyon TL | 1.192,30 | 784,24 | 408,06 | %52,0 | 1.192,30 |
| Amortisman/İtfa Payları ve Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri |
milyon TL | -176,33 | -140,22 | -36,10 | -%25,7 | -176,33 |
| FVÖK | milyon TL | 1.015,97 | 644,02 | 371,95 | %57,8 | 1.015,97 |
| FAVÖK Marjı | % | %11,9 | %10,3 | %11,9 | ||
| FVÖK Marjı | % | %10,1 | %8,5 | %10,1 | ||
| Grup Satışları İçerisindeki Payı | % | %15,8 | %15,4 | %16,8 |
Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri bölümü, 2023/2024 mali yılında 10.015,75 milyon TL hasılat kaydetmiştir. DO & CO'nun üstün hizmet ve ürün kalitesi ve belirgin esnekliği, müşteri tabanının sürekli olarak genişlemesine ve sadık bir müşteri kitlesinin oluşmasına yol açmıştır. Bu faktörler, bu iş kolu için kilit büyüme faktörleri olduğunu kanıtlamıştır.
Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri Bölümünün 2023/2024 mali yılındaki hasılatı 10.015,75 milyon TL (önceki yıl: 7.605,05 milyon TL) tutarındadır. FAVÖK 2023/2024 mali yılında 1.192,30 milyon TL tutarındadır (önceki yıl: 784,24 milyon TL). FAVÖK marjı %11,9'dur (önceki yıl: %10,3). 2023/2024 mali yılında FVÖK 1.015,97 milyon TL'dir (önceki yıl: 644,02 milyon TL). FVÖK marjı %10,1'dir (önceki yıl: %8,5).
Motor sporlarının önde gelen sınıfı olan Formula 1, özel bir popülerliğe sahiptir ve dünya çapında büyük ilgi uyandırmaktadır. Kapalı gişe yarış pistleri ve rekor satışlar, güçlü talebin kanıtıdır. DO & CO, 1992 yılından bu yana Formula 1'in uzun soluklu bir ortaktır ve bu nedenle, özellikle VIP alanı Paddock Club'daki misafir sayısındaki artıştan da anlaşılacağı üzere, popülaritedeki artıştan faydalanmaktadır. 2023 yarış sezonunda Paddock Club'daki kapasite kullanımı çok memnuniyet vericidir. 17 ülkedeki 19 yarışta, yaklaşık 230.000 Paddock Club misafirine DO & CO'nun lezzetleri sunulmuştur. Bu sezonun en önemli etkinlikleri arasında, DO & CO'nun ilk kez ikram hizmetleri sunduğu Miami Grand Prix'si ve özellikle Formula 1'in 40 yıldan uzun bir süre sonra "Eğlence Şehri "ne dönüşünü simgeleyen Las Vegas Grand Prix'si yer almıştır. DO & CO, tüm zamanların en büyük spor etkinliğinde yaklaşık 70.000 VIP konuğa ikram hizmetleri sunmuştur.
2024 Formula 1 sezonu Şubat sonu ve Mart başında Bahreyn'de gerçekleşen test sürüşleri ve Bahreyn ve Suudi Arabistan'da düzenlenen sezonun ilk yarışlarıyla başladı.
DO & CO, 2023/2024 mali yılı boyunca diğer birçok üst segment spor etkinliğinde yer almıştır. Madrid'de düzenlenen Masters 1000 serisi ATP turnuvasında, on gün boyunca her zamankinden daha fazla olmak üzere 37.000 misafir ağırlanmıştır. DO & CO ayrıca Viyana'da düzenlenen World Tour Series 500 ATP Vienna ve Madrid'de düzenlenen Spanish Golf Open Acconia'da da kalitesini kanıtlamıştır.
2023/2024 mali yılının bir diğer önemli etkinliği de İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda düzenlenen UEFA Şampiyonlar Ligi finali olmuştur. DO & CO, Manchester City ve Inter Milan'ın finalde karşı karşıya geldiği dünyanın en önemli kulüp maçında 17. kez ikram hizmetleri sunmuştur. DO & CO, premium VIP alanlarında 11.000'den fazla VIP misafir için en iyi gurme hizmetleri sunmuştur.
Kitzbühel'deki popüler Hahnenkamm yarışı, Schladming'deki gece slalomu ve Saalbach-Hinterglemm'deki Kayak Dünya Kupası finali gibi kış sporları etkinlikleri de başarıyla gerçekleşmiştir. Toplamda yaklaşık 12.000 kış sporu izleyicisine, birinci sınıf lezzetler çekici bir atmosferde sunulmuştur.
Alman futbol şampiyonu FC Bayern Münih'in stadyumu Allianz Arena'da düzenlenen maçlarda hem VIP hem de genel alanlarda memnuniyet verici kapasite kullanım oranları kaydedilmiştir. Manchester United, Galatasaray İstanbul, FC Kopenhag ve Lazio Roma ile oynanan Şampiyonlar Ligi maçlarının tamamı kapalı gişe oynanan Allianz Arena'da gerçekleşmiştir.
DO & CO ayrıca Münih Olympiapark'ta düzenlenen birçok üst düzey konsere de ev sahipliği yapmıştır. Bunlar arasında her birini yaklaşık 70.000 kişinin izlediği "Bruce Springsteen", "The Weeknd" ve "Pink "in yanı sıra 90.000'den fazla ziyaretçinin katıldığı iki günlük Superbloom müzik festivali de yer almaktadır. Olympiapark ayrıca çok sayıda başka konsere de ev sahipliği yapmıştır. "50 Cent" ve "Jason Derulo" gibi sanatçıları Olympiapark'ta yaklaşık 500.000 seyirci izlemiştir.
Olymipahalle aynı zamanda DO & CO'nun altı gün boyunca yaklaşık 145.000 sporsevere ikram hizmeti sunduğu Avrupa Hentbol Şampiyonası'na ve DO & CO'nun hem VIP hem de genel alanlardaki konuklara sunulan ikram hizmetlerinden sorumlu olduğu 28 buz hokeyi oyununa ev sahipliği yapmıştır.
| Restoranlar, Yolcu Salonları & Oteller |
Mali Yıl | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2022/2023 | Değişim | Yüzdesel Değişim (%) |
2023/2024 UMS 29 hariç |
||
| Satışlar | milyon TL | 5.239,96 | 4.580,06 | 659,90 | %14,4 | 5.052,74 |
| FAVÖK | milyon TL | 620,76 | 320,84 | 299,92 | %93,5 | 597,34 |
| Amortisman/İtfa Payları ve Değer Düşüklüğü Testlerinin Etkileri |
milyon TL | -267,86 | -286,66 | 18,79 | %6,6 | -260,37 |
| Amortisman/İtfa Payları | milyon TL | -267,86 | -286,66 | 18,79 | %6,6 | -260,37 |
| Değer Düşüklüğü | milyon TL | 0,00 | 0,00 | 0,00 | %0,0 | 0,00 |
| FVÖK | milyon TL | 352,90 | 34,18 | 318,71 | %932,4 | 336,98 |
| FAVÖK Marjı | % | %11,8 | %7,0 | %11,8 | ||
| FVÖK Marjı | % | %6,7 | %0,7 | %6,7 | ||
| Grup Satışları İçerisindeki Payı | % | %8,3 | %9,3 | %8,5 |
Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller bölümü, DO & CO Grubunun inovasyon faaliyetlerinin merkezini ve başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Ayrıca, bu bölümün faaliyetleri sadece Grup için bir marka ve imaj taşıyıcısı olmanın da ötesinde, aynı zamanda Havayolu İkram Hizmetleri segmentinde ve kısmen Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetlerinde menüler ve hizmet prosedürleri için yenilikçi fikirlerin oluşturulmasını sağlamaktadır. Bölüm; Restoranlar, Demel Café, Yolcu Salonları, Butik Oteller, Personel Restoranları, Gurme Perakende ve Havaalanı Gastronomisi birimlerinden oluşmaktadır.
Bu bölümdeki hasılat ve gelirler de bir önceki yıla kıyasla önemli ölçüde artış göstermiştir. 2023/2024 mali yılında Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller bölümü 5.239,96 milyon TL (önceki yıl: 4.580,06 milyon TL) satış gerçekleştirmiştir. Bu durum, tutarsal olarak 659,90 milyon TL ve yüzdesel olarak %14,4'lük bir artışa tekabül etmektedir. FAVÖK 620,76 milyon TL ile bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 299,92 milyon TL ve yüzdesel olarak %93,5 daha yüksek gerçekleşmiştir. FAVÖK marjı %11,8'dir (önceki yıl: 7,0%). FVÖK 352,90 milyon TL olarak gerçekleşmiştir (önceki yıl: 34,18 milyon TL). FVÖK marjı %6,7'dir (önceki yıl: %0,7).
Bu bölümün tüm birimleri, artan seyahat hacminden ve bunun sonucunda artan ziyaretçi sayısından faydalanmış olup, özellikle de yeme-içme ve otelcilik sektörünü olumlu yönde etkilemiştir. Bu bağlamda, Viyana ve Münih'teki iki butik otelin devam eden yüksek doluluk oranından bahsetmek gerekir.
DO & CO portföyünde 2002 yılından bu yana yer alan Viyana'daki ünlü Demel Café'den özellikle bahsetmek gerekir. 2023/2024 mali yılında gerçekleştirilen kapsamlı tadilat çalışmaları, müşteriler tarafından son derece olumlu karşılanmış olup, çok güçlü satış büyümesine ve marjlarda önemli bir artışa yol açmıştır. Satış alanının iki katına çıkarılması, zemin kattaki satış alanı ile birinci ve ikinci katlardaki kafenin ayrıştırılması ve bir "to-go" alanı müşteri sayılarını artırmış ve müşteri deneyimini daha da güçlendirmiştir. Buna ek olarak, misafirlerin önünde taze olarak hazırlanan Kaiserschmarrn yerli ve yabancı pek çok misafirin ilgisini çekmeye devam etmektedir.
Havalimanı gastronomisi de artan yolcu sayısından faydalanmakta olup, hem DO & CO tarafından dünya çapına işletilen yolcu salonlarında hem de Viyana Havalimanı'ndaki DO & CO restoran ve mağazalarındaki satışlarda artış meydana gelmiştir. DO & CO, 2023/2024 mali yılında yeni restoranlar açarak Viyana Havalimanı'ndaki alanını genişletmiştir. Ayrıca, konuklara seçkin bir atmosferde daha da geniş bir yemek yelpazesi sunmak için modernizasyon çalışmaları yapılmıştır. DO & CO tarafından dünya çapında işletilen havalimanı yolcu salonlarına olan talep de artmıştır. Bir önceki yıla kıyasla yaklaşık %14'lük bir artışla, yaklaşık 5,5 milyon yolcuya lezzetli yemekler sunulmuştur.
Avrupa hisse senedi endeksi EuroStoxx 50, raporlama döneminde %17,8'lik bir artış göstermiştir. ABD Borsa Endeksi Dow Jones Industrial %19,6'lık artış kaydetti. Almanya Ticaret Endeksi (DAX) ise raporlama döneminde %18,3'lük bir artış kaydetmiştir.
31 Mart 2023 tarihinde 3.209,44 olan Viyana öncü endeksi ATX, 31 Mart 2024 tarihinde %10,2'lik artış ile 3.535,79 puana yükselmiştir.
Borsa İstanbul da raporlama döneminde güçlü bir yükseliş eğilimi kaydetmiştir. Türkiye gösterge endeksi BIST 100, raporlama döneminde %90,0 artarak 31 Mart 2024'te 9.142,40 puan ile kapanmıştır.
DO & CO'nun hisseleri 2023/2024 mali yılında Viyana Borsası'nda %28,6'lik değer kazancı yaşamış ve 31 Mart 2024 tarihinde kapanış fiyatı 138,40 Avro olarak gerçekleşmiştir.
DO & CO hisseleri Borsa İstanbul'da da %120,6'lık önemli bir artış kaydetmiş ve 31 Mart 2024 tarihinde kapanış fiyatı 4.910,00 TL olarak gerçekleşmiştir.
Hem Viyana hem de İstanbul borsalarında hisse fiyatının yükselmesinde şirketin organik büyümesi, kârlılığının artması ve ticari faaliyetlerinin Covid-19 öncesi seviyeye dönmesi etkili olmuştur. Önemli yeni müşterilerin kazanılması ve kapasitelerin genişletilmesi de hisse fiyatı üzerinde olumlu bir etki yaratmıştır.
DO & CO Aktiengesellschaft'ın Yönetim Kurulu, 25 Temmuz 2024 tarihli Genel Kurul toplantısında pay başına 1,50 Avro kar payı ödenmesini teklif edecektir.
DO & CO hisselerinin Viyana Borsası'ndaki günlük ortalama işlem hacmi 2023/2024 mali yılında 54.439 bin TL oldu. DO & CO hisselerinin İstanbul Borsası'nda günlük ortalama işlem hacmi 2023/2024 mali yılında 55.919 bin TL oldu. Bu durum, İstanbul Borsası'ndaki işlem hacminin Viyana Borsası'ndakinden yüksek olduğunu göstermektedir. İki borsanın toplam işlem hacmi günlük ortalama 110.359 bin TL veya 25.579 hissedir. Bu da bin Avro cinsinden günlük işlem hacminin bir önceki yılın aynı dönemine göre daha yüksek olduğu anlamına gelmektedir.
| Viyana Borsası | Borsa İstanbul | Toplam | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mali Yıl | Mali Yıl | Mali Yıl | |||||
| 2023/2024 | 2022/2023 | 2023/2024 | 2022/2023 | 2023/2024 | 2022/2023 | ||
| İşlem Hacmi (Adet)* | 12.864 | 15.646 | 12.715 | 19.179 | 25.579 | 34.825 | |
| İşlem Hacmi (Bin TL)* | 54.439 | 46.913 | 55.919 | 55.433 | 110.359 | 102.346 |
* DO & CO hisse senedinin günlük ortalama işlem hacmi
* İşlem Hacmi - Adet
| Mali Yıl | Mali Yıl | ||
|---|---|---|---|
| 2023/2024 | 2022/2023 | ||
| Yüksek1 | TL | 5.220,38 | 3.868,24 |
| Düşük1 | TL | 3.491,87 | 2.359,28 |
| Dönem Sonu Değeri1 | TL | 4.823,10 | 3.749,75 |
| Dönem Sonu Hisse Senedi Adedi | Bin Adet | 10.961 | 9.950 |
| Dönem Sonu Piyasa Değeri | milyon TL | 52.865,79 | 37.309,56 |
1… Viyana Borsası'ndaki kapanış fiyatı 29 Mart 2024 Cuma günü tarihli döviz kuru (34,8490 EUR/TRY) kullanılarak TL'ye çevrilmiştir.
31 Mart 2024 tarihi itibarıyla %69,90 oranında halka açık hisse bulunmaktadır. %30,10 oranındaki kalan hisse Atilla Doğudan Privatstiftung'a aittir.
| AT0000818802 |
|---|
| DOCO.VI, DOCO.IS |
| DOC AV, DOCO. TI |
| ATX, ATX Prime, BIST TÜM, BİST Sürdürülebilirlik |
| 081880 |
| Viyana, İstanbul |
| Avro, TL |
| 25.07.2024 | 2023/2024 Mali Yılı Genel Kurul Toplantısı |
|---|---|
| 08.08.2024 | 2024/2025 Mali Yılı İlk Çeyreği Sonuçları |
| 14.11.2024 | 2024/2025 Mali Yılı İlk Yarı Yılı Sonuçları |
| 12.02.2025 | 2024/2025 Mali Yılı İlk Üç Çeyreği Sonuçları |
DO & CO Aktiengesellschaft şirket yönetimi, 2023/2024 mali yılında birçok kurumsal yatırımcı ve finansal analistle görüşmelerini sürdürmüştür.
DO & CO hisseleri ile ilgili hazırlanan analiz ve raporlar, aşağıda yer verilen altı uluslararası kurum tarafından yayınlanmaktadır:
Analistlerin ortalama fiyat hedefi 169,28 Avro'dur (31 Mart 2024 itibariyle).
Tüm duyuruları, kurumsal yönetim raporunu ve hisse senedine ilişkin bilgileri www.doco.com isimli web sayfamızda, "Yatırımcı İlişkileri" başlığı altında bulabilirsiniz.
Daha fazla bilgi için, aşağıdaki e-posta adresi yoluyla iletişime geçebilirsiniz:
Yatırımcı İlişkileri E-posta: [email protected]
Ortaklığın esas sermayesi, Anonim Şirketler Yasası'nın 159. maddesi 2. Fırkası 1. Satırı uyarınca 15 Ocak 2021 tarihli Genel Kurul kararı ("Şartlı Sermaye 2021") gereğince 2.700.000,00 Avro'ya kadar artırılarak, itibari değeri olmayan (nominal hisse senedi olmayan) 1.350.000 adet yeni hamiline yazılı hisse senetlerinin, dönüştürülebilir tahvil alacaklılarına ihraç edilmesi suretiyle artırılmıştır. Sermaye artırımı, ancak dönüştürülebilir tahvil alacaklılarının şirketteki hisseler için taahhüt ve / veya değiştirme haklarını kullandıkları ölçüde gerçekleştirilebilir. Grup'un 31 Mart 2024 tarihinde sona eren mali yılında, şirkette taahhüt veya hisse senedi dönüştürme hakkını kullanan hisse senedine dönüştürülebilir tahvil sahiplerine 2021 yılı şartlı sermayesinden toplam 1.011.081 adet yeni hisse ihraç edilmiştir. Bu 1.011.081 yeni hissenin ihracı, şirketteki hisse sayısını 9.949.872 hisseden toplam 10.960.953 hisseye ve şirketin sermayesini 19.899.744 Avro'dan 21.921.906 Avro'ya yükseltmiştir. Bilanço tarihi (31 Mart 2024) ile raporun düzenlendiği 21 Haziran 2024 tarihleri arasında şirkette taahhüt veya hisse senedi dönüştürme hakkını kullanan hisse senedine dönüştürülebilir tahvil sahiplerine 2021 yılı şartlı sermayesinden toplam 16.254 adet daha itibari değeri olmayan pay ihraç edilmiştir. Bu ilave 16.254 yeni hissenin ihracı, Şirket'teki hisse sayısını 10.960.953 hisseden toplam 10.977.207 hisseye ve Şirket'in sermayesini 21.921.906 Avro'dan 21.954.414 Avro'ya yükseltmiştir.
Yönetim Kurulu, 27 Ağustos 2020 tarihinden itibaren beş yıllık bir süre için aşağıdaki hususlarda yetkili kılınmıştır,
a) Anonim Şirketler Kanunu'nun 169. Maddesi uyarınca Gözetim Kurulu'nun onayı ile ana sermayeyi, 974.400 adete kadar nominal değeri olmayan, hamiline, yeni hisse senedi ihraç ederek ilave 1.948.800,00 Avro'ya kadar nakit ve / veya katkı payını artırmak için ayni - muhtemelen birkaç dilim halinde - ve ihraç fiyatını, ihraç koşullarını ve Gözetim Kurulunun onayı ile sermaye artırımının uygulanmasına ilişkin diğer ayrıntıları belirlemek için,
b) yasal satın alma hakkının, Anonim Şirketler Kanunu'nun 153. maddesi 6. Fıkrası c) bendi uyarınca muhafaza edilmesi suretiyle yeni hisse senetlerinin dolaylı satın alma hakkı yöntemiyle satın almak üzere teklif edilmesi,
c) Gözetim kurulunun onayı ile pay sahiplerinin alım haklarını hariç tutulması, (i) Nakit karşılığı sermaye artırımının bir veya daha fazla dilimde yapılması ve yeni payların bir veya daha fazla kurumsal yatırımcıya tahsis olarak teklif edilmesi halinde, satın alma hakkı hariç olmak üzere ihraç edilen hisseler ve tahsis edilen paylar, esas sözleşmede yapılan bu değişikliğin yapıldığı tarihte şirketin ticaret siciline kayıtlı sermayesinin %10'u (yüzde on) veya (ii) Almanya ve yurtdışındaki bir veya daha fazla şirkette şirket ve işletmelerin veya bunların bir kısmının veya hisselerinin satın alınması amacıyla ayni katkı payları karşılığında sermaye artırımı veya (iii) pay sahiplerinin taahhüt hakkından küsuratlı miktarların çıkarılması veya (iv) ihraç eden bankalara tahsis seçeneği tanınmıştır.
a) Şirket'in nominal sermayesinin azami %10'una kadar Şirket'in nominal değeri olmayan hamiline yazılı hisselerini borsa veya halka arz yoluyla veya başka herhangi bir şekilde, ancak sadece münferit hissedarlardan veya tek bir hissedardan hisse başına asgari 2,00 € (iki Avro) ve azami 150,00 € (yüz elli Avro) fiyatla satın alabilir. Satın alma amacı olarak hazine hisselerinin alım satımı hariç tutulmuştur. Yetki, şirket tarafından, bir bağlı şirket tarafından (UGB madde 189a no. 7) veya şirket hesabına üçüncü şahıslar tarafından bir veya birden fazla amaç doğrultusunda tamamen veya kısmen veya birkaç kısmi miktarda kullanılabilir.
b) Yönetim Kurulu, hisselerin borsada veya halka arz yoluyla satın alınmasına karar verebilir, ancak bu karar Gözetim Kurulu'na daha sonra bildirilmelidir. Diğer her türlü satın alma, Gözetim Kurulu'nun önceden onayına tabidir. Borsa veya halka arz dışında bir yolla iktisap durumunda, bu, hissedarların orantılı tasarruf haklarının hariç tutulmasıyla da gerçekleştirilebilir (tersi pay alma hakkının hariç tutulması).
c) Yönetim Kurulu, AktG Madde 65 (1b) uyarınca karar tarihinden itibaren beş yıl süreyle, Gözetim Kurulu'nun onayıyla, Şirket'teki hazine hisselerini borsada satış veya halka arz dışında bir şekilde satmaya veya kullanmaya ve ayrıca hissedarların orantılı satın alma hakkını hariç tutmaya (rüçhan haklarının hariç tutulması) ve satış koşullarını belirlemeye yetkilidir. Bu yetki Şirket tarafından, bir bağlı Şirket tarafından (UGB madde 189a no. 7) veya Şirket hesabına üçüncü şahıslar tarafından bir veya birden fazla amaç doğrultusunda tamamen veya kısmen veya birkaç kısmi miktarda kullanılabilir.
d) Yönetim Kurulu ayrıca, Gözetim Kurulu'nun onayı ile, gerektiğinde bu hazine hisselerini, 192. madde ile bağlantılı olarak 65. madde 1. fıkra 8. son cümle uyarınca Yıllık Genel Kurul tarafından başka bir karar alınmaksızın geri çekerek sermayeyi azaltma yetkisine sahiptir. Gözetim Kurulu, hisselerin itfasından kaynaklanan Ana Sözleşme değişikliklerini kabul etme yetkisine sahiptir.
DO & CO Grubu ile tedarikçileri arasında, ortaklıkta meydana gelebilecek değişikliklerde, müşterilere sözleşmeleri kısmen veya tümüyle feshetme hakkını tanıyan sözleşmeler mevcuttur. Söz konusu anlaşmalar yapılacak bu bildirinin ortaklığa önemli ölçüde zarar vereceği sebebiyle ismen bildirilmemiştir.
Şirket ile Yönetim ve Gözetim Kurulu üyeleri ya da çalışanlar arasında, şirket hisselerinin alımına yönelik herhangi bir tazminat anlaşması bulunmamaktadır.
DO & CO, sürdürülebilir marj iyileştirmelerine güçlü bir şekilde odaklanarak niteliksel büyümeye büyük önem vermektedir. Bu, ancak birinci sınıf markalar ve DO & CO'nunki gibi benzersiz ve yenilikçi bir sunum ile sağlanabilir. Koronavirüs salgınının etkilerini tamamen atlatan şirket, iç verimlilik iyileştirmelerine giderek daha fazla odaklanmaktadır. Süreç optimizasyonu ve maliyet yönetimi alanlarında alınan önlemler sayesinde gelirlerde ilk iyileştirmeler sağlanmıştır. Yönetim Kurulu, gelirlerin daha da büyümesini sağlamak için gelecekte bu başarıları devam ettirmeyi amaçlamaktadır.
Müşterilerin yüksek kaliteli ve tercihen bölgesel ve yerinde taze içeriklere daha fazla odaklanması gibi trendler DO & CO'nun tüm birimlerinde büyümeyi desteklemektedir. DO & CO Grubu'nun istikrarlı büyümesinin diğer itici güçleri, müşteri portföyünün sürekli genişlemesi, düzenli müşterilerin yüksek sadakati ve yeni pazarlara açılmasıdır.
DO & CO, stratejik yatırımları ve benzersiz bir hizmet anlayışına sahip motive çalışanları sayesinde daha da büyümek için ideal bir konuma sahiptir.
Yönetim Kurulu, 2024/2025 mali yılında, son yıllardaki başarılı gidişatı sürdürebileceğinden emindir.
Aşağıdaki gelişmeler özellikle dikkat çekicidir:
Jeopolitik ve ekonomik belirsizliklere rağmen yolcu talebinin istikrarlı olması nedeniyle havayolu sektörünün görünümü son derece olumludur. Havayolu şirketlerinin hizmet kalitesi ile farklılaşmaya daha fazla odaklanması ve özellikle First ve Business Class ile Premium Economy sınıflarının bir büyüme segmenti olarak görülmesi nedeniyle DO & CO'nun ürün portföyüne olan talebin artması beklenmektedir. Bu nedenle, sadece mevcut müşterilerin uçuş noktalarındaki ve uçuş sayılarındaki artıştan değil, aynı zamanda yeni müşterilerin kazanılmasından dolayı Havayolu İkram Hizmetleri bölümündeki satışların daha da artması beklenmektedir. DO & CO ayrıca Mailano çıkışlı Singapore, Seul çıkışlı Swiss Air ve West Jet Airlines ve Viyana çıkışlı Hainan Airlines ihalelerini kazanmıştır.
DO & CO şu anda A.B.D.'deki New York JFK lokasyonunda kapasitesini genişletmektedir. Şu anda tamamlanmakta olan yeni bina, kapasiteyi önemli ölçüde artıracak ve 2024/2025 mali yılının ilk çeyreğinden itibaren ilave müşterilere hizmet verecektir. DO & CO, A.B.D.'deki büyümesini daha da ileriye taşımak için şu anda çok sayıda önemli ihaleye katılmakta ve potansiyel müşterilerle aktif olarak görüşmektir.
DO & CO, Almanya'da düzenlenecek EURO 2024 ile altıncı kez bir Avrupa Futbol Şampiyonası'nda UEFA'nın ortağı olacak ve on stadyumdaki 51 maçta VIP misafirler ve ortaklar için ağırlama ve ikram hizmetlerinin sunulmasından sorumlu olacaktır. DO & CO ayrıca Münih'teki Allianz Arena'da halka açık alanın ikram hizmetlerinden de sorumlu olacaktır.
DO & CO için 33. Formula 1 sezonu 2024 Şubat ayının sonunda ve Mart ayının başında Bahreyn'deki test sürüşleri ve Bahreyn ve Suudi Arabistan'daki sezonun ilk yarışları ile başladı. Halihazırda düzenlenen yarışlar yüksek bir kapasite kullanımı ile yapılmış olup yüksek katılımlı bir F1 sezonu yaşanacağını şimdiden belli etmiştir. Formula 1'in Padock Club'daki uzun süreli ortağı olan DO & CO, bu sezon da 17 ülkedeki 22 yarışta birinci sınıf ikram hizmetleri sunacaktır. Özellikle Çin Grand Prix'sinin 5 yıl aradan sonra geri dönüşü dikkat çekicidir.
EHC Red Bull Munich'in yeni evi ve FC Bayern basketbol takımının ek mekanı olan Münih Olympiapark'taki SAP Garden, Avrupa'nın en modern ve yenilikçi çok fonksiyonlu salonlarından biri olacaktır. DO & CO, münhasır ikram hizmetleri sözleşmesini kazanmış olmaktan gurur duymaktadır. Özellikle de bu sözleşme şirketin Münih'teki köklü konumunun bir göstergesidir. Salonun Eylül 2024'te açılması planlanmaktadır.
2024 Dünya Kayak Kupası Finali sırasında, Saalbach-Hinterglemm'de gerçekleştirilecek olan 2025 Alp Dünya Kayak Şampiyonası'nda daha fazla iş birliği yapılması için temel atılmıştır. DO & CO, VIP konukların ikram hizmetlerinden sorumlu olmaktan memnuniyet duymaktadır. İki haftalık spor etkinliği boyunca yaklaşık 10.000 VIP misafirin ağırlanması beklenmektedir.
Sadık bir müşteri kitlesi ve yeni kazanılan çok sayıda müşteri, 2024/2025 etkinlik sezonunun dolu dolu geçeceğini vaat ederken, birçok etkinliğin hazırlıkları da şimdiden tüm hızıyla devam etmektedir. Madrid ve Viyana'daki ATP tenis turnuvaları, Avrupa Plaj Voleybolu Şampiyonası ve Kitzbühel'deki Hahnenkamm Yarışı bu yıl da sezonunun en önemli etkinlikleri arasında olacak. 2024/25 etkinlik takviminde öne çıkan diğer etkinlikler arasında FC Bayern Münih'in Allianz Arena'daki yeni sezonu ve Olympiapark'taki konserler yer almaktadır. "AC/DC", "Metallica", "Taylor Swift" ve "Coldplay" gibi sanatçıların büyük kalabalıkları çekmesi bekleniyor.
Her ikisi de Viyana'nın şehir merkezinde önemli bir konumda bulunan Haas Haus ve Albertina Restaurant kapsamlı bir tadilattan geçmektedir. Haas Haus'un her iki restoranında da yenileme çalışmalarının yanı sıra otel odalarının da modernize edilmesi planlanmaktadır. Yaz ayları boyunca Albertina Restaurant, paylaşım konseptinde en iyi Asya mutfağını sunacaktır.
DO & CO, ABD pazarındaki genişleme planlarını sürdürmeye devam etmektedir. Bu stratejinin bir parçası da, Manhattan'da Times Meydanı'nın hemen yakınında önemli bir konumda bir Demel şubesinin açılmasıdır. K.u.k. Hofzuckerbäckerei'nin geleneksel ürünlerinin ve özellikle de popüler Wiener Kaiserschmarrn'ın 2024/2025 mali yılının en geç dördüncü çeyreğine kadar New York'ta da satışa sunulması planlanmaktadır.
DO & CO'nun Viyana ve Münih'teki restoranları, kafeleri ve otelleri hem yerel hem de uluslararası misafirler tarafından tercih edilmeye devam etmektedir. Ayrıca, hava trafiğindeki artış nedeniyle gurme perakendede, havalimanı yolcu salonlarında ve Viyana Havalimanı'ndaki ikram hizmetlerinde de talep artış göstermektedir. Yönetim Kurulu, 2024/2025 mali yılı için son yıllardaki gelişmenin devam edeceğini varsaymaktadır ve buna bağlı olarak otel ve restoranlarda oldukça yüksek doluluk oranları beklemektedir.
DO & CO "nun Havayolu İkram Hizmetleri, Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri ve Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller olmak üzere üç bölümdeki küresel faaliyetleri, olumlu gelişim için çok sayıda fırsat sunmaktadır. Şirket, bu çeşitlendirmenin bir sonucu olarak çeşitli risklerle de karşı karşıyadır.
DO & CO, belirli riskleri veya bunların gerçekleşmesini öngöremez, ancak öngörülü davranıp ve sürekli değişen bir iş ortamına hazırlanabilir. Bu gelişim, iklim değişikliği, teknolojik gelişmeler ve bunların etkileri, gelişen düzenleyici ortam, jeopolitik riskler, tedarik zincirindeki finansal zorluklar ve siber suçlardan oluşmaktadır.
Ortaya çıkan fırsatlarla ilgili olarak, Grup'un olumlu gelişimini sürdürmesini sağlayacak aşağıdaki stratejiler vurgulanmalıdır.
DO & CO, her üç iş kolunda da pazardaki konumunu sürekli olarak güçlendirdiğinden, geniş bir yelpazede operasyonel gelişim fırsatları görmektedir.
Yeni müşterilerin kazanılması bir fırsat olarak görülmektedir. Mevcut müşterilerle tedarik kapsamının genişletilmesi de DO & CO için fırsatlar sunmaktadır. Bu, hem mevcut lokasyonlarda daha kapsamlı hizmetler sunarak hem de ilave lokasyonlarda hizmet sunarak gerçekleştirilebilir.
DO & CO'nun temel değerleri olan "Yenilik, Kalite, İnsan" temelinde Şirket, müşterilerinin gurme deneyimini sürekli olarak iyileştirmek ve genişletmek için ürün ve hizmetlerini sürekli olarak geliştirmeye çalışmaktadır.
DO & CO risk yönetimini önemli bir kurumsal yönetim aracı olarak görmektedir. Bir yandan Şirket'in uzun vadeli varlığını güvence altına alırken, diğer yandan da gelecekteki başarı ve büyüme potansiyelini kullanırken varlık, mali ve kazanç durumunu iyileştirme fırsatlarını tanımaya hizmet eder. Risk yönetimi, değişen çerçeve koşullarına ve bunun sonucunda ortaya çıkan fırsat ve risklere tepki vermeyi mümkün kılar.
DO & CO'da risk yönetimi, risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi, yönetilmesi ve azaltılması için disiplinli ve sürekli bir süreç tarafından yönlendirilir. Bu durum, iş döngülerinin ve piyasa değişikliklerinin yeterince dikkate alınmasını sağlamak için yönetim ile düzenli iş birliği yoluyla yapılır.
İş planlaması, organizasyon, maliyet kontrolü ve bütçeleme ile bu süreç, DO & CO'nun olası veya beklenen olayların farkında olmasını ve risk yönetimine proaktif bir yaklaşımla bunlara hazırlıklı olmasını sağlamaktadır.
Uygulanan risk ve fırsat yönetimi sistemi, fırsat ve risk politikasında belirtilen Grup çapındaki planlama ve kontrol süreçlerinin yanı sıra risk yönetimi ilkelerine ve COSO (Committee of Sponsoring Organisations of the Treadway Commission) ile uyumlu risk yapılarına karşılık gelen Grup çapındaki süreç ve raporlama sistemlerine dayanmaktadır.
DO & CO, risklerin ve fırsatların Şirket çapında ve stratejik bir bakış açısıyla değerlendirildiği bir risk yönetimi modeli ve yaklaşımı kullanmaktadır. Şirket, havayoluna özgü riskler, çalışanlar, hijyen, satın alma, yasal, finansal, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG), bilgi teknolojisi ve diğer ilgili hususlar dahil olmak üzere kurumsal riskleri tanımlar, değerlendirir ve bu riskleri azaltıcı aksiyonları uygular.
Risk ve fırsat yönetimi temel bir yönetim görevi olarak görülür ve tüm iş süreçlerinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu hem risklerin hem de fırsatların hızlı bir şekilde tanımlanmasını sağlar. Karar vericiler düzenli iç raporlama yoluyla risk yönetimine dahil edilir. Belirlenen riskler ve fırsatlar risk ve fırsat alanlarında özetlenir ve sorumluluklarına göre ilgili yönetim birimlerine dağıtılır. Belirlenen risk ve fırsatları yönetmek veya kullanmak için alınacak önlemler tanımlanır ve daha sonra sahadaki yerel yönetim tarafından uygulanır.
Risk faktörleri doğrultusunda her bir risk için uygun bir aksiyon planı oluşturulur. Bu, riskten kaçınmayı, somut önlemler ve planlar yoluyla riski en aza indirmeyi veya riski kabul etmeyi içermektedir.
Çeşitlendirme ilkesi özellikle önemlidir. Grup'un 12 ülkede küresel faaliyet göstermesi ve faaliyetlerini üç bölüme ayırması, münferit pazarlardaki belirli tehditleri azaltmaktadır. DO & CO'nun iş modeli bu sayede ek bir risk dengesi oluşturmaktadır.
DO & CO'nun müşteri portföyünü ve pazarlarını sürekli olarak genişletmesi ve çeşitlendirmesi, yoğunlaşma riskini azaltmaktadır.
Risk yönetimi faaliyetleri çok sayıda düzenleme ve önlem ile desteklenmektedir. Bunlar arasında merkezi yönetim, kontrol, hukuk departmanı ve iç denetim yer almaktadır. Sigorta şirketleri ile yakın iş birliği, sigortalanabilir risklerin uygun şekilde teminat altına alınmasını sağlamaktadır.
Özellikle aşağıdaki risk alanları 2023/2024 mali yılı için öncelikli olarak belirlenmiştir.
Ukrayna'daki satışlar, Grup satışlarının %0,01'inden daha azını oluşturduğundan, neredeyse tamamen kapanmanın Grup düzeyinde önemli bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır. DO & CO, 2021/2022 mali yılındaki değer düşüklüğünden sonra başka bir değer düşüklüğüne gerek olmayacağını varsaymaktadır.
DO & CO, bir gıda maddesi işleyicisi olarak, kullandığı hammaddeler için tedarik riskine maruz kalmaktadır. İklimsel, lojistik ve siyasi veya ekonomik krizler gibi diğer olaylar tedarik zincirinde zorluklara yol açabilir ve hammaddeler sadece daha az miktarlarda temin edilebilir. Üretim ve lojistik kısıtlamaları, nakliye iptalleri ve enflasyon nedeniyle hammadde kıtlığı ve tedarik zinciri zorlukları, müşterilere her zaman tam olarak yansıtılamayan fiyat artışlarına da yol açabilir. Ancak bu olumsuz etkilerin bir kısmı sabit fiyatlı sözleşmeler yapılarak hafifletilebilir.
Emtia fiyatları 2023/2024 mali yılında azalış göstermiştir, ancak beklenenden daha yavaş bir hızda ve daha az ölçüde azalmıştır. Özellikle enerji ve elektrik yüksek seviyelerde kalmaya devam etmiş olup daha fazla bozulma riski barındırmıştır. OPEC+ tarafından üretimin azaltılması nedeniyle Haziran ayından bu yana %25 oranında artan petrol fiyatı, Ukrayna'dan gelen buğday arzı darboğazları ile birlikte hala bir fiyat itici gücü olarak görülebilir. Artan işgücü maliyetleri ve genel işgücü açığı da emtia fiyatlarını yönlendirmektedir. Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) gıda fiyat endeksi ile ölçülen gıda fiyatları 2023 yılında 2021 seviyesine geri dönmüştür.
Uzun vadeli tedarik ilişkileri, tedarikçilerin çeşitlendirilmesi ve tedarik piyasalarının sürekli izlenmesi, gerekli hammaddelerin her zaman mümkün olan en yüksek kalitede ve rekabetçi fiyatlarla temin edilmesini sağlamaktadır.
Özellikle Türkiye'de, enflasyon oranında önemli bir artış görülmeye devam edilmektedir. Türkiye Merkez Bankası'na göre 2023 yılında %64,8 olan enflasyonun 2024 yılı sonunda %36 olması beklenmektedir. Bu gelişmeye bağlı olarak Türkiye, net varlıklar, finansal durum ve faaliyet sonuçları üzerinde etkisi olan yüksek enflasyonlu bir ülke olarak sınıflandırılacaktır (daha fazla bilgi için finansal rapora bakınız). Daha fazla bilgi için lütfen konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlarda 3. Yüksek Enflasyonlu Ülkelerde Finansal Raporlama Standardı bölümünde yer alan ilgili açıklamalara bakınız.
Mevcut likidite ihtiyacı, mevcut nakit ve nakit benzerleri ile bankalar tarafından sağlanan finansman imkanlarından karşılanabilmektedir.
DO & CO, 2019/2020 mali yılının dördüncü çeyreğinde 300 milyon Avro tutarında teminatsız kredi şeklinde ek likidite sağlamıştır. Finansal taahhüt her yıl, ilgili mali yıl için denetlenmiş net borç/FAVÖK oranına göre test edilmektedir. Net borcun FAVÖK'e oranının 5,5'i aşması durumunda, üç Avusturya bankasının kredileri geri çağırması ve DO & CO Grubu'ndan likiditeyi çekmesi riski bulunmaktadır. Yönetim, 1,07 olan mevcut net borç/FAVÖK oranına dayanarak, finansmanın fiili vadesine kadar finansal taahhütlerin yerine getirememe riskini görmemektedir.
İş birimlerimiz, kontrol ve hazine ekiplerimiz arasındaki yakın koordinasyon, likidite üzerindeki etkilerin anlaşılmasını, ölçülmesini ve uygun şekilde ve zamanında yönetilmesini sağlamaktadır.
Halihazırda mevcut likidite ihtiyaçları, mevcut nakit ve nakit benzerleri ile bankalar tarafından sağlanan kredi imkanları kullanılarak karşılanabilmektedir.
DO & CO'nun finansman portföyü hem sabit hem de değişken faizli yükümlülükleri içermektedir. Sabit faizli yükümlülüklerde, faiz oranlarındaki düşüşün piyasa değerinde olumsuz bir düzeltmeye yol açma riski bulunmaktadır. Değişken faizli yükümlülüklerde ise, faiz oranlarındaki artışın nakit akışını olumsuz etkilemesi ve likidite çıkışına yol açması riski bulunmaktadır. DO & CO ağırlıklı olarak sabit faiz oranları ile finanse edilmekte veya türev araçlar vasıtasıyla değişken faiz oranlarından sabit faiz oranlarına dönüştürülmektedir. Daha detaylı bilgi için lütfen Konsolide Finansal Tablolar Dipnotları 10.3. Finansal Araçlar Bölümünde yer alan ilgili açıklamalara bakınız.
DO & CO Grubu'nun yüksek likidite seviyesi göz önünde bulundurulduğunda, faiz ortamındaki son gelişmeler net faiz gelirlerine olumlu etki yapmıştır. Ancak faiz ortamındaki olumlu gelişmeler genellikle müşterilere gecikmeli olarak yansıtılmaktadır. Bu dezavantajdan kaçınmak için DO & CO Grubu, kısa ve orta vadede sabit vadeli mevduatlardan daha iyi faiz geliri elde etmek amacıyla karşı taraf riskini de dikkate alarak bankacılık ortamında likiditesini aktif bir şekilde yönetmektedir.
DO & CO, faaliyet alanlarının uluslararası niteliği nedeniyle satışlarının önemli bir kısmını yabancı para birimleri üzerinden gerçekleştirmektedir. Gözden geçirilen yılda DO & CO, satışlarının önemli bir kısmını TL, ABD Doları ve İngiliz Sterlini olmak üzere yabancı para cinsinden gerçekleştirmiştir.
Ancak yerel para birimi cinsinden fatura kesilmesi ve bu faturaların her zaman aynı para birimi cinsinden ve aynı vadede giderlerle dengelenmesi sayesinde DO & CO'nun marjı doğal bir hedge ile korunmaktadır. Kur dalgalanmalarının konsolide satışlar ve karlar üzerinde sadece mutlak bir etkisi olabilir.
Ayrıca, müşteriler ve tedarikçilerle yapılan uygun sözleşmeler yoluyla ek risklerin mümkün olduğunca bertaraf edilmesine özen gösterilmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla, Şirket'in kur riskinden korunmak amacıyla kullandığı türev ürünleri bulunmamaktadır.
Özellikle Türk Lirası, 2023/2024 mali yılı boyunca Avro karşısında keskin bir düşüş yaşamıştır. Türk Lirası, 2023/2024 mali yılının başında Avro karşısında 20,86 Avro/TL değerindeyken, Mart 2024 sonunda döviz kuru 34,85 Avro/TL olarak gerçekleşmiş ve %38,3'lük bir düşüş yaşanmıştır. Maliyetlerin önemli bir kısmı yerel para birimi cinsinden gerçekleştiğinden ve faturalama da Türk lirası cinsinden yapıldığından, marjlar büyük ölçüde etkilenmemiştir. 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren Türkiye, UMS 29 uyarınca yüksek enflasyonlu bir ekonomi olarak sınıflandırılmıştır.
Havayolu İkram Hizmetleri bölümü, müşteri talebinde güçlü bir artışa güvenmektedir. Müşteri temerrüdü riski düşük bir artık riske indirgenmiştir.
DO & CO, kısmen müşteri portföyünün kalitesi nedeniyle kredi sigortası yaptırmamaktadır.
DO & CO, alacak defterini mümkün olduğunca düşük tutmak için hızlı ve aktif bir şekilde izleyerek ödeme temerrüdü riskini en aza indirmektedir.
Müşterilerin kredi riski, açık pozisyonların günlük olarak raporlanması yoluyla hızlı bir şekilde izlenmekte ve bu da kilit müşteri yöneticilerinin ve alacak ekiplerinin durumdaki herhangi bir değişikliğe hızlı bir şekilde tepki vermesini sağlamaktadır.
Buna ek olarak, uygun sözleşme şartları ve müşteriler tarafından teminat sağlanması yoluyla büyük müşterilerin ödeme yapmama riskini kontrol etmek için çaba gösterilmektedir.
Bu önlemlere rağmen DO & CO, müşterilerin ödeme davranışlarının jeopolitik, ekonomik veya sektöre özgü gelişmelerden önemli ölçüde etkilenmesi riskine maruz kalmaktadır.
Kur, likidite, temerrüt ve faiz oranı riskleri hakkında daha detaylı bilgi dipnotlarda bulunabilir (bölüm 6.6. Ticari Alacaklar ve bölüm 10.3. Finansal Araçlar altında).
DO & CO, çalışanlarının öneminin ve doğru zamanda doğru yerde doğru kişilerin bulunmamasının yaratacağı risklerin farkındadır. DO & CO'yu DO & CO yapan, Şirket kültürünü şekillendiren ve piyasalarımızda lider olarak sürekli başarısı ve büyümesi için kritik öneme sahip olan çalışanlardır. DO & CO'nun gelecekteki gelişimi, yetenekli kişileri Şirket'in tüm operasyonel ve idari alanlarına çekebilmeye ve çalışanların kişisel ve kurumsal gelişimlerini en iyi şekilde destekleyebilmeye bağlıdır.
DO & CO değerlerini paylaşan yeteneklerin işe alınması ve elde tutulmasında yetersiz kalınması, Şirket için her zaman bir risk taşımaktadır ve DO & CO'nun tüm operasyonlarında tekrarlanan bir tartışma konusudur. Ancak son on iki ayda DO & CO, Grup bünyesindeki cazip fırsatları daha da erişilebilir kılmak için aktif adımlar atmaya ve özel ekipler kurmaya devam etmiştir.
Küresel bir Aday Takip Sistemi'nin kullanılmaya başlanması, DO & CO'nun işe alım süreçlerini kolaylaştırmanın yanı sıra, işveren markasını merkezileştirerek verimliliği ve detaylara gösterilen özeni sağlamıştır.
Geçtiğimiz mali yılda DO & CO, aşçılar, servis personeli ve sürücüler gibi kilit alanlarda kalifiye işgücü eksikliği sorunuyla karşı karşıya kalmaya devam etmiştir. Bu açıkları kapatmak amacıyla, Öğrenme ve Gelişim ekiplerindeki personel sayısı artırılmış ve her seviyedeki personel için beceri kazandırmaya odaklanan yapılandırılmış öğrenme programları geliştirilmiştir. Ayrıca, yöneticiler için yeni bir liderlik programı ABD'de uygulamaya konmuştur ve tüm dünyada uygulanacaktır.
DO & CO, artan hayat pahalılığı ve işgücü piyasasındaki aday sıkıntısını göz önünde bulundurarak, ücret paketlerini ve ek menfaatlerini sürekli olarak gözden geçirmekte ve yerel piyasalarda rekabetçi ve odak noktasında kalabilmek için gerekli düzenlemeleri yapmaktadır.
Aynı zamanda DO & CO'nun yeni değer sisteminin uygulamaya konulması, çalışan katılımı stratejisinin geliştirilmesi, misyon, vizyon ve değerlerin yeniden tanımlanması ve çalışan deneyiminin optimize edilmesi için bir platform sunmaktadır.
Şirket'in küresel operasyonları, farklı iş alanlarındaki çeşitliliği ve tüm kıtalardaki varlığı, Şirket içinde kişisel gelişim için değerli fırsatlar sunmaktadır. Bu rekabet avantajı, Şirket'in işe alım ekipleri tarafından geleneksel reklamlar, sosyal medya, işe alım etkinlikleri, ticaret fuarları, doğrudan yaklaşım ve diğerleri dahil olmak üzere çeşitli işe alım kanalları aracılığıyla vurgulanmaktadır.
Çalışan gelişiminde, çalışanlara kapsamlı bir eğitim sağlamak için çeşitli ulusal ve uluslararası işlevlerde geniş bir görev ve faaliyet yelpazesine de büyük önem verilmektedir.
Havayolu endüstrisinin büyümesi özellikle küresel siyasi duruma bağlıdır ve genel ekonomik gelişmeyle ilişkilidir. Orta Doğu'daki çatışmaların tırmanması, Ukrayna'daki savaş ve özellikle A.B.D. ile Çin arasındaki ticari rekabet havayolu sektörünü etkilemektedir. Hava sahasının kapatılmasının uçuş rotalarını önemli ölçüde etkilemesinin yanı sıra, savaşların uluslararası seyahatlerde neden olduğu belirsizlikler de talepte düşüşe neden olabilmektedir.
Yolcu hacimleri, Covid-19 pandemisinin sona ermesinden bu yana nedeniyle sürekli artmış olsa da pahalı bilet fiyatları ve yüksek enflasyon oranlarına rağmen, olası bir ekonomik yavaşlama / durgunluğun talep üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Uçuş hacimlerinde hala olumlu bir eğilim beklenmekle birlikte, büyümenin önemli ölçüde yavaşlaması muhtemeldir.
Ayrıca, iklim tartışmaları, hükümetlerin ve kamuoyunun CO₂ emisyonlarını azaltma ve alternatif yakıtlara yatırım yapma yönündeki baskıları, DO & CO'nun Havayolu İkram Hizmetleri segmenti üzerinde doğrudan veya dolaylı etkiye sahiptir.
2023/2024 yılı aynı zamanda işgücü sıkıntısıyla da karakterize edilmiştir. Sektörde kalifiye personel sıkıntısı yaşanmaktaydı, bu da uçuş iptallerine, gecikmelere ve yüksek işçilik maliyetlerine yol açmaktaydı. Ayrıca tedarik zincirlerinde kısıtlamalar ve arz tarafında darboğazlar bulunmaktaydı.
Satışların önemli bir kısmı Türk Hava Yolları, British Airways, Iberia ve Iberia Express, Delta Air Lines, Austrian Airlines, Emirates ve Qatar Airways gibi birkaç ana müşteri ile yapıldığından müşteri yoğunlaşma riski bulunmaktadır.
Bir yandan güvenlik durumunun sürekli izlenmesi ve diğer yandan kilit müşteri yönetimi ile müşteriler arasında sürekli iletişim kurulması sayesinde tüm değişikliklere anında yanıt verilebilmektedir DO & CO'nun coğrafi çeşitliliği ayrıca risk çeşitliliğine de katkıda bulunmaktadır.
DO & CO'nun faaliyetleri büyük ölçüde küresel ekonomik kalkınmaya bağlıdır; zira bunun turizm ve tüketicilerin davranışları ve dolayısıyla her üç bölüm üzerinde önemli bir etkisi vardır.
Enflasyonist baskıların azalmasına rağmen hane halkı yüksek faiz oranları ve tüketici enflasyonuyla karşı karşıya kalmaya devam ederken, makroekonomik düzeyde küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması öngörülmektedir.
Ancak Havayolu İkram Hizmetleri segmenti bir kez daha güçlü taleple karşılaşılmıştır. Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri, Restoranlar, Yolcu Salonları & Oteller segmentleri de Covid-19 salgını öncesi seviyelere dönmeyi başarmıştır.
DO & CO'nun daha da genişlemesine ve dolayısıyla satışlarına yönelik riskler arasında kalıcı küresel terör tehdidi, siyasi huzursuzluk, salgın hastalıklar ve salgın hastalıkların yanı sıra küresel siyasi görünümdeki değişim, özellikle de korumacı ekonomi politikalarının artması ve bireysel bölgedeki çalışmaların dünyaya yayılması sonucu artan askeri tehditler yer almaktadır. Terörizm, siyasi huzursuzluk, salgın hastalıklar ve pandemik hastalıklar gibi devam eden küresel tehdit ile küresel siyasi ve ekonomik manzaradaki değişiklikler, özellikle de korumacı ekonomi politikalarının artması ve artan terörizm tehdidi DO & CO'nun daha fazla genişlemesi ve satışları üzerinde risk oluşturmaktadır. Dünyanın farklı bölgelerindeki askeri çatışmalar Şirket'in operasyonlarını etkileyebilir.
Artan yaşam maliyetleri, harcanabilir gelirin azalmasına ve tüketici davranışında değişikliklere yol açarak tüketicileri etkilemektedir.
DO & CO, uluslararası çeşitlendirme ve üç farklı pazar segmentindeki faaliyetleri aracılığıyla iş alanlarıyla ilgili ekonomik risklerle mücadele etmeye devam etmektedir. Her bir "raporlama yapan kuruluşta" devam eden operasyonel işlerin analizi ve ön izlemesi de dahil olmak üzere sonuçların zamanında raporlanması (raporlama amacıyla, gruptaki şirketler kar merkezleriyle karşılaştırılabilir birimlere bölünmüştür), uygun kapasite ayarlamalarının hemen yapılmasını sağlamaktadır.
ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim) riskleri, şirketlerin finansal istikrarı ve uzun vadeli büyümesi için giderek daha önemli bir hale gelmektedir. İklim riski alanındaki en büyük zorluklardan biri, karbon vergisinin getirilmesi veya ofis binaları için enerji verimliliği gereklilikleri gibi düzenleyici değişikliklerden kaynaklanan maliyet artışlarıdır. Bu önlemlerin yanı sıra AB Döngüsel Ekonomi Düzenlemesi ve Birleşik Krallık Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR) Düzenlemesi gibi düzenlemeler, düşük karbonlu ve daha döngüsel bir ekonomiye geçişi destekliyor ancak kısa vadede önemli uyum maliyetleri gerektirmektedir. Gıda israfını en aza indirerek, yeniden kullanılabilir ambalajlar geliştirerek ve çevre yönetim sistemlerimizi iyileştirerek, bu düzenlemeler sürdürülebilir iyileştirmeler için temel olarak kullanılabilir.
Atıkları en aza indirmek ve kaynak geri kazanımını en üst düzeye çıkarmak için iş modelinin uyum sağlaması ve düşük karbonlu teknolojilere, enerji verimli altyapıya ve süreçlere yatırım yapılması gerekmektedir. Bu değişiklikler işletme maliyetlerini artırırken, düzenleyici kurumların ve kamuoyunun baskısının yanı sıra potansiyel kaynak kısıtlamaları da uyum sağlamak için güçlü bir teşvik yaratmaktadır.
Bir diğer finansal risk, enerji arzını ve fiyat artışlarını etkileyen, jeopolitik istikrarsızlıkla daha da kötüleşen yüksek enerji tüketimi ve artan enerji fiyatlarından kaynaklanmaktadır. Bu maliyetler özellikle beklenmedik fiyat artışları durumunda işletme maliyetlerine doğrudan etki etmektedir. Uzun vadede, artan enerji fiyatları ve sürekli yüksek enerji tüketimi karlılığı önemli ölçüde etkileyebilir. Operasyonel riskler, kaynak kısıtlamalarından ve tedarik zincirlerini bozan ve üretim maliyetlerini artıran, operasyonel verimliliği ve karlılığı etkileyen dalgalanan hammadde fiyatlarından kaynaklanmaktadır.
Kısa ve orta vadede bu riskler satışları, maliyetleri, finansal durumu ve nakit akışını doğrudan etkilemektedir. Uzun vadede, yatırımcılar ve kredi verenler ESG kriterlerini giderek daha fazla hesaba kattıkça, bunlar finansmana erişimi ve sermaye maliyetini etkilemektedir.
DO & CO'nun devam eden genişlemesi ve küresel faaliyetleri nedeniyle, ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda yasal gerekliliğin gözetilmesi gerekmektedir. Özellikle gıda kanunu, hijyen, atık yönetimi, insan kaynakları, veri koruma, vergiler ve harçlar, finansal piyasa kanunu ve uyumluluk alanlarında ilgili düzenlemeler izlenmeli ve bunlara uyulmalıdır. Ayrıca, özellikle Havayolu İkram Hizmetleri ve Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri alanlarında, müşterilerin özel yönergelerine ve gereksinimlerine uyulmalıdır. Şirket, tüm gereksinimlere uygunluğu sağlamak ve potansiyel riskleri zamanında tespit edip yönetmek için uygun yönetişim süreçlerini kullanır. Ayrıca Şirket, yasal düzenlemelerdeki değişikliklere anında reaksiyon vererek iş süreçlerine entegre etmektedir. Merkezi olarak organize edilen hukuk departmanı, hukuki gelişmeleri ve yenilikleri dış danışmanlarla birlikte takip etmektedir.
DO & CO'nun yasal düzenlemelere uymaması ve sözleşmeye dayalı anlaşmalara uymaması, Grup'a idari cezalar ve tazminat talepleri gibi ciddi yükler getirebilir. Ayrıca DO & CO, müşterilerin ekonomik nedenlerden dolayı uyumsuzluk veya sözleşme yükümlülüklerinde tek taraflı değişiklik yapma riskine de maruz kalmaktadır. Bu riskler, merkezi olarak organize edilmiş bir hukuk departmanı, yapılandırılmış sözleşme yönetimi ve sözleşmelerin düzenli olarak değerlendirilmesi ile önlenmektedir.
Hasarın önlenmesi için uygulanan tedbirlere rağmen önlenemeyen hasarlardan kaynaklanan sorumluluk riskleri, Grup genelinde özel sigorta poliçeleri yaptırılarak büyük ölçüde minimuma indirilmektedir.
Bilgi teknolojisinin uygulanması, Şirket'in pazarlama, operasyonel, finansal ve iş destek süreçlerini etkin bir şekilde yürütmesi için önemli bir faktördür. Bu nedenle BT sistemleri ve süreçlerindeki bir kesintinin, DO & CO'nun kritik iş süreçleri üzerinde önemli bir etki yaratma potansiyeli vardır.
Temel BT ortamının buluta taşınması, BT operasyonları için dayanıklı ve kurtarılabilir bir platform sağlayarak, ekipman ve bileşen arızalarından kaynaklanan altyapı kesintisi olasılığını ve etkisini önemli ölçüde azaltmıştır.
Tüm bilgi teknolojileri potansiyel siber suç riskleri taşır. Siber saldırılar, BT sistemleri ve verilerinin gizliliğini, bütünlüğünü ve kullanılabilirliğini tehlikeye atabilir ve tehlikeye atabilir. Siber olayların potansiyel etkileri arasında iş kesintileri, veri kaybı, sözleşme cezaları, itibar kaybı, para cezaları ve yasal sorumluluk yer almaktadır.
Ayrıca DO & CO, veri koruma ve siber güvenliğe ilişkin AB ve uluslararası düzenleyici gerekliliklere tabidir ve bunlara uyulmaması Şirket için ekonomik sonuçlar doğurabilir.
DO & CO, siber risklerin olasılığını ve etkisini azaltmak için çok sayıda siber güvenlik önlemi uygulamaktadır. Ayrıca, yapılandırılmış iletişim yoluyla organizasyonun her seviyesinde bir siber farkındalık kültürü oluşturulmaktadır.
COVİD-19 salgını ve daha önceki bölgesel salgınlar hem havacılık hem de konaklama ve turizm sektörlerinin sağlık krizlerine ve bunun sonucunda tüketiciler, yolcular ve çalışanlara yönelik alınan önlem ve kısıtlamalara karşı ne kadar hassas olduğunu ortaya koymuştur.
Halihazırda herhangi bir risk tehdidi mevcut olmasa da Şirket, salgın veya pandemik tehditleri erken aşamada tespit edebilmek ve mümkün olan en uygun önlemleri alabilmek amacıyla olası değişiklikleri yakından takip etmektedir.
DO & CO'nun markasına ve itibarına gelebilecek olası zararlar, uygun risk yönetimiyle önlenir. Bu, itibar risklerini tanımlamak, değerlendirmek ve kontrol etmek için tek tip bir standart sağlanmaktadır.
Çalışanlar DO & CO markasının ve kurum kültürünün en önemli elçileridir. Şirket, insanları beraberinde gelen sorumluluk konusunda bilinçlendirmeyi görevi olarak görmektedir. Ulusal ve uluslararası iş birimi yönetimi olası itibar risklerinin tanımlanması, değerlendirilmesi, kontrol edilmesi, izlenmesi ve raporlanmasından sorumludur. Potansiyel bir itibar riskinin tespit edilmesi durumunda, DO & CO'nun imajına ve buna bağlı hasarlara zarar gelmesini önlemek için gerekli tüm faaliyetleri içeren, merkezi olarak kontrol edilen bir risk yönetimi süreci başlatılır.
DO & CO, tüm lokasyonlarda en yüksek ulusal ve uluslararası gıda ve hijyen standartlarına uygun olarak çalışmaktadır.
DO & CO'nun tüm üretim birimlerinde, bu spesifikasyonlara uygunluğu sağlamak için eğitim veren, uygulayan, kontrol eden ve uygun önlemleri alan özel kalite güvence ekipleri bulunmaktadır.
DO & CO tarafından üretilen gıdaların yüksek hijyen standardını sağlamak amacıyla, mevcut HACCP sisteminin (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) daha da geliştirilmesi kapsamında tüm iş alanlarında risk analizleri gerçekleştirilmiş ve bu analizler temel alınmıştır. Analizler sonucunda risklerin kontrol altına alınması veya en aza indirilmesi için grup çapında hijyen kuralları şeklinde önlemler alınmıştır. Bu önlemlerin etkinliği, uluslararası düzeyde aktif bir kalite güvence ekibi tarafından sürekli olarak izlenmekte ve en son uluslararası bulgulara uygun olarak daha da geliştirilmektedir.
Yangın, fırtına, sel ve depremden kaynaklanan hasar potansiyeli, uygun güvenlik ve afet önleme tedbirlerinin yanı sıra düzenli olarak eğitilen ve uyarlanan acil durum planları ile bertaraf edilmektedir. Bu riskler uygun sigorta teminatı kapsamındadır.
Kritik üretim sistemlerinde (büyük mutfaklar, soğuk hava depoları) arıza riskini en aza indirmek amacıyla, hassas ünitelerin teknik optimizasyonuna yönelik hedefe yönelik, kapsamlı yatırımlar sürekli olarak yapılmaktadır. Tutarlı, önleyici bakım, yedek parçaların risk odaklı depolanması ve çalışanların kapsamlı eğitimi, üretim tesisi alanındaki risklerin azaltılmasına yönelik diğer önemli önlemlerdir.
Sıkı hijyen önlemleri, çalışanlara yönelik proaktif bilgilendirme, koruyucu ekipmanların sağlanması ve zorunlu periyodik sağlık kontrolleri, çalışanların devamsızlığı ve buna bağlı olarak üretim süreçlerindeki bozulma riskini en aza indirmektedir.
DO & CO Grubu'nun stratejik hedeflerinden biri, şirketin stratejik portföyüne uygun şirketleri satın alarak hem organik hem de inorganik olarak büyümektir. Bu amaçla şirketler satın alınmış ve DO & CO Grubu'na entegre edilmiştir. Bu süreçte, istenen hedeflere ulaşmak ve birleşme sonrası entegrasyon sırasında ilgili risklerden kaçınmak için çok sayıda zorluk ortaya çıkmaktadır.
Paylaşılan değerler ve güçlü bir kurum kültürü, yeni çalışanların ürün ve kişisel hizmetin yüksek kalite standartlarına alışmasına ve onları kalıcı olarak sağlamlaştırmaya yardımcı olur. Başarılı bir şekilde tamamlanmış şirket entegrasyonları, gelecekteki başarılı projelerin temelini oluşturmaktadır.
Siyasi huzursuzluk ve istikrarsızlık, terör saldırıları ve tehditleri, DO & CO'nun faaliyet gösterdiği iş alanlarında ve ülkelerde güvenlik risklerinin artmasına neden olmaktadır. Bu riskler, uçuş operasyonlarındaki kısıtlamalar ve değişiklikler yoluyla doğrudan, seyahat davranışındaki değişiklikler yoluyla da dolaylı olarak havacılık sektörünü etkilemektedir.
Ayrıca, büyük etkinliklerin gerçekleştiği alan, siyasi değişiklikler veya belirli terör uyarıları nedeniyle kısa süreli iptaller veya ertelemelerden potansiyel olarak etkilenebilir.
DO & CO, şirketin mali yapısının olumsuz etkilenmemesi amacıyla, DO & CO'nun faaliyet gösterdiği bölgelerdeki gelişmeleri önceden değerlendirebilmek ve olası olumsuzluklara karşı önleyici senaryolar tasarlayabilmek amacıyla aktif izleme faaliyetleri yürütmektedir. Gerekli güvenlik önlemleri, zarar verici bir olayın olasılığına ve etkisine bağlıdır.
DO & CO, şirket ve müşterileri için kapsamlı güvenlik analizleri oluştururken ulusal ve uluslararası güvenlik otoritelerinin sağladığı bilgilere güvenmektedir.
Geçmişteki olayların defalarca gösterdiği gibi, çevresel riskler aniden ve uyarı vermeden ortaya çıkabilir. Bu tür olaylar etkilenemez ve tüm bölgedeki hava trafiğini tamamen veya kısmen felç edebilir.
Uzun vadeli, büyük ölçekli bir hava sahasının kapatılması ve buna bağlı olarak sözleşme ortakları tarafından yapılan kapsamlı uçuş iptallerine ilişkin spesifik risk, havayolları, havacılık otoriteleri (EASA) ve uluslararası havacılık meteoroloji servisi ile yakın iş birliği içerisinde yakından izlenmektedir.
2023/2024 mali yılı daha fazla küresel genişlemeyle damgasını vurdu. Pandemi sürecinde yönetimin aldığı ihtiyatlı önlemler ve dünya genelindeki tüm çalışanların kararlılığı sayesinde değerlerini kanıtlamış ve Şirket'in yeni bir yapıda geleceğe iyi hazırlanmış girmesini ve sonraki adımları atmasını sağlamıştır.
Özellikle tedarik zincirleri üzerindeki enflasyonist baskı, en yüksek güvenlik ve hijyen standartlarının gereklilikleri ve hızlı dijital gelişmeden kaynaklanan yeni riskler nedeniyle riskler ve zorluklar mevcut olmaya devam etmektedir.
Her seviyedeki çalışanları çekmek, işe almak, elde tutmak ve geliştirmek, sürdürülebilir büyüme için kritik öneme sahiptir. İşgücü piyasaları her yerde oldukça zorlu olmaya devam etmektedir. Bu, Şirket'e en iyi çalışanları çekmek ve elde tutmak için yeni yaklaşımlar ve stratejiler gerektirir.
Sağlam bir finansal risk yönetimi kültürü ve çerçevesine rağmen döviz kuru, likidite, temerrüt ve faiz oranı riskleri gibi kalan finansal riskler varlığını sürdürmektedir.
En yüksek güvenlik önlemlerine rağmen siber saldırıların artması ve buna uygun yöntemlerin geliştirilmesi, BT risklerinin artmasına neden olmakta ve buna göre önlem alınması gerekmektedir.
Yönetim Kurulu prensip olarak fırsat ve risk yönetimi sisteminin etkinliği konusunda ikna olmuş durumda olup fırsatlar ve riskler arasında dengeli bir ilişki kurmaya çalışmaktadır.
Yönetim kurulu Şirket'in varlığının devamını risk altında görmemektedir.
Muhasebe ilkeleri ve yasal düzenlemelere uyum sağlamak amacıyla iç denetim ve risk yönetimi sistemlerinin oluşturulmasına ilişkin sorumluluk Yönetim Kurulu tarafından yerine getirilmektedir.
Muhasebe sürecine ilişkin iç kontrol sistemi (ICS), finansal bilgilerin, veri işleme ve raporlama sistemlerinin eksiksiz, güncel ve güvenilir olmasını sağlamaktadır.
DO & CO'nun politikalar, süreçler, görevler, kontroller, gözden geçirme ve davranışlar ile organizasyonun ve yönetimin diğer unsurlarını içeren bir iç kontrol sistemi vardır.
Etkin bir iç kontrol sistemi, DO & CO'nun merkez ofis ve idari departmanların operasyonlarının etkin bir şekilde tasarlamasına ve sürdürmesine yardımcı olmaktadır ve bu sayede şirketin ticari, operasyonel, BT, finansal, uyumluluk ve diğer riskleri yönetmesine, ortaya çıkabilecek sorunları belirlemesine, değerlendirmesine ve bunlara uygun şekilde yanıt vermesine olanak tanımaktadır.
Finans ve kontrol fonksiyonlarının bir parçası olarak iç kontrol sistemi, kayıtların ve hesapların hazırlanması ve sürdürülmesi ile finansal bilgilerin işlenmesinin eksiksiz ve doğru olmasını sağlayarak iç ve dış raporlamanın kalitesini, güncelliğini ve doğruluğunu sağlamaktadır.
İç kontrol sistemi aynı zamanda yürürlükteki tüm yasa ve yönetmeliklerin yanı sıra DO & CO yönergelerine de uyumu sağlamaktadır.
DO & CO, yıllık mali tabloların mevzuata uygun olmasını sağlamak amacıyla muhasebe ile ilgili etkin ve geliştirilmiş iç kontroller sağlamak için iç kontrol sistemini sürdürmekte ve güçlendirmektedir.
Ek olarak, iç kontrol sistemi, en önemli süreçlerin verimliliğini ve etkinliğini desteklemek ve tüm düzenlemelere (yasal ve diğer) uyumu sağlamak için sürekli olarak geliştirilmektedir.
Gereksinimleri karşılayan ve tatmin edici bir kontrol ortamını sağlamak için iç kontrol sisteminin sorumlulukları kurumsal yönetime sürekli olarak uyarlanmaktadır. Grup muhasebesinin ve Grup kontrolünün merkezi işlevleri, Grup çapındaki yönergelerin tasarımından ve Grup'taki muhasebenin organizasyonundan ve kontrolünden sorumludur.
Ticari işlemlerin kaydedilmesi ve muhasebeleştirilmesi prosedürlerine uygunluk, uygun kurumsal önlemler ve Yönetim Kurulu'na Grup içindeki iç kontrollerin eksiksizliği ve etkinliği hakkında bağımsız bir değerlendirme sağlayan İç Denetim departmanı tarafından yapılan objektif bir inceleme aracılığıyla düzenli olarak izlenmektedir.
Tüm kontroller, devam eden iş sürecinin tamamına uygulanır. Kontroller, yönetim tarafından çeşitli periyodik sonuçların gözden geçirilmesinden hesapların mutabakatına ve devam eden muhasebe süreçlerinin analizine kadar uzanmaktadır. Muhasebe süreci ile ilgili alanlar nitelik ve nicelik olarak yeterli donanıma sahiptir.
Kullanılan veri işleme sistemleri, hedefe yönelik olarak daha da geliştirilmekte ve sürekli olarak optimize edilmektedir. Bu kapsamda BT güvenliğine özel olarak önem verilmektedir. Kullanılan finansal sistemler alanında Grup verilerine erişim uygun yetkilendirme konseptleri ile korunmaktadır. Bu görevler ayrılığı, hassas faaliyetlerin birbirinden ayrılmasına izin vermektedir.
Verilere ve BT sistemlerine yönelik iç kontrol sistemi, DO & CO'daki tüm iç kontrol sistemine entegre edilmiştir ve COBIT çerçevesindeki BT kontrolleri gibi standartlara ve en iyi uygulamalara dayanmaktadır ve etkinliğinin bağımsız bir şekilde gözden geçirilmesine tabidir.
İşe uygun personel seçimi, uygun yazılım kullanımı ve anlaşılabilir yasal kılavuzlar, kurallara uygun, yeknesak ve süreklilik içinde yürütülen bir muhasebe sisteminin temelini oluşturmaktadır.
Gözetim Kurulu'na, Yönetim Kurulu'na ve orta kademe yönetime düzenli olarak, kapsamlı finansal raporlar zamanında hazırlanıp sunulmaktadır.
Grup Muhasebe Departmanı, ayrı ayrı şirketler ve konsolide mali tablolarına ilişkin tüm muhasebe sorularının muhatabıdır. Aynı zamanda kabul görmüş bir konsolidasyon programı yardımıyla konsolide mali tabloların hazırlanmasından sorumludur. Her bir mali tablonun yüklenmesi, konsolide mali tablolarının ve dipnotların hazırlanması tabloların tamlığını ve doğruluğunu sağlayan birçok kontrol mekanizması ile desteklenmektedir. Muhasebe ve değerleme politikalarını içeren DO & CO'nun sürekli güncellenen konsolide muhasebe politikaları şirket faaliyetlerinin standart bir şekilde muhasebeleşmesini ve değerlendirmesini sağlamakta olup, Grup şirketleri arasında farklı uygulamaların önüne geçmektedir. Güncel kurallara göre muhasebeleştirme çalışanların sürekli eğitimi ile sağlanmaktadır. Konsolide mali tabloların kurallara uygun olarak sunulması için DO & CO, şirket satın almalarının muhasebeleştirilmesinde, farklı muhasebe sistemlerinin birleşmesinden doğan risklerde, değerleme riskleri gibi karmaşık konuların muhasebeleştirilmesinde danışmanlardan faydalanmaktadır. Özel değerleme gerektiren konularda (Emeklilik ve kıdem yükümlülükleri gibi) ilgili uzmanlardan danışmanlık alınmaktadır.
Suiistimallerin önüne geçilmesi ve devam eden ve aşağı yönde kontrollerin birbirinden ayrılması için 'dört göz prensibi' uygulanmaktadır. İç kontrol tarafından yapılan düzenli denetimler süreçlerin iyileşmesini ve optimizasyonunu sağlamaktadır.
Tasarımından bağımsız olarak hiçbir kontrol sistemi hedeflere kesin ulaşılacağını garanti edemez. Uygulanan kontrol sistemlerinin tasarımı ve sürekli geliştirilmesi sayesinde DO & CO mali tabloların hatalı oluşma riskini sınırlandırmaktadır.
Avusturya Kurumsal Yönetim Kodeksi (ÖCGK), uluslararası standartlara göre Avusturya'da anonim şirketlerin sorumlu bir şekilde yönetilmesi ve idare edilmesi için hazırlanmış olan bir yönetmeliktir.
DO & CO, 2007 yılının Şubat ayından bu yana, kapsamlı bir şekilde Avusturya Kurumsal Yönetim Kodeksi'nin (www.corporate-governance.at sayfasında bulunmaktadır) kurallarını kabul etmektedir ve kodekste yazılı L-hükümlerini (Yasal Talepler) yasalara uygun şekilde yerine getirmektedir ve C-hükümlerinden (uymak ya da açıklamak) sapmayacağını beyan etmektedir.
DO & CO şirketi yönetiminin hedefi, şirket değerinin kalıcı ve uzun vadeli bir şekilde yükselmesidir. Katı prensiplerin, iyi bir şirket yönetiminin ve şeffaflığın ve de şirket kontrolüne ait etkin bir sisteminin sürekli gelişmesinin, güven oluşturan ve bu sayede uzun vadede katma değeri mümkün kılan bir şirket kültürüne yol açması beklenmektedir.
DO & CO, 2007/2008 mali yılından bu yana Kurumsal Yönetim Kodeksi'nin 62. kuralına riayet edilip edilmediğini değerlendirmekle, düzenli ve gönüllü olarak bağımsız bir harici kurumu görevlendirmektedir. 2023/2024 mali yılı için yapılan değerlendirme, hba Rechtsanwälte GmbH avukatlık bürosundan Avukat Dr. Ullrich Saurer tarafından gerçekleştirilmiştir. Harici değerlendirme raporuna, DO & CO şirketinin www.doco.com isimli web sitesinden ulaşılabilir.
Yönetim Kurulu Başkanı | Chief Executive Officer; 1959 doğumlu İlk atanması 3 Haziran 1997 tarihinde yapılmıştır Yürürlükte bulunan görev süresinin sonu: 31 Temmuz 2026 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır
Yönetim Kurulu Üyesi | Chief Commercial Officer; 1984 doğumlu İlk atanması 10 Haziran 2021 tarihinde yapılmıştır Yürürlükte bulunan görev süresinin sonu: 10 Haziran 2027 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır
Yönetim Kurulu Üyesi | Chief Financial Officer; 1982 doğumlu İlk atanması 1 Eylül 2023 tarihinde yapılmıştır Yürürlükte bulunan görev süresinin sonu: 31 Ağustos 2026 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır
Yönetim Kurulu Üyesi | Chief Operational Officer; 1974 doğumlu İlk atanması 1 Eylül 2023 tarihinde yapılmıştır Yürürlükte bulunan görev süresinin sonu: 31 Ağustos 2026 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır
Yönetim Kurulu Üyesi |Chief Legal Officer; 1973 doğumlu İlk atanması 1 Eylül 2023 tarihinde yapılmıştır Yürürlükte bulunan görev süresinin sonu: 31 Ağustos 2026 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır
Yönetim Kurulu Üyesi; 1977 doğumlu İlk atanması 16 Temmuz 2012 tarihinde yapılmıştır Görev süresinin sonu: 30 Haziran 2023 Denetim veya başka bir görevi bulunmamaktadır.
Esas sözleşmede ve iç tüzükte, Yönetim Kurulu'nun iş bölümü ve işbirliği düzenlenmiştir. İç tüzük özellikle sorumlulukları, karar alma gerekliliklerini ve iş alanlarının tahsisini düzenler. İç tüzük bunun haricinde, Yönetim Kurulu'nun bilgi verme ve raporlama yükümlülüklerini ve Gözetim Kurulu'nun onayına tabi olan çalışmaların bir kataloğunu içermektedir.
Yönetim Kurulu Başkanı, şirketin genel yönetiminden ve Yönetim Kurulu'nun faaliyetlerini koordine etmekten sorumludur. Yönetim Kurulu üyeleri, kendi sorumluluk alanlarındaki tüm önemli ticari işlemler hakkında birbirlerini bilgilendirir.
Mag. Bettina Höfinger bilançonun tanzim edildiği 31 Mart 2024 tarihinde DO & CO Aktiengesellschaft'a ait 500 adet hisse senedine sahiptir.
Başkan; bağımsız üye, 1971 doğumlu
Grup dışındaki halka açık şirketlerde Gözetim Kurulu görevi veya benzer işlevler yoktur
Başkan Vekili; bağımsız üye, 1955 doğumlu
olağan Genel Kurul'a (2027) kadar atanmıştır. İlk defa 27 Temmuz 2017 tarihinde seçilmiştir.
Grup dışındaki halka açık şirketlerde Gözetim Kurulu görevi veya benzer işlevler yoktur.
Halka arz edilen hisse senetlerinin temsilcisi
Gözetim Kurulu üyeliği veya benzer görevlerde bulunduğu borsada işlem gören diğer şirketler:
Üye; bağımsız üye, 1961 doğumlu
Grup dışındaki halka açık şirketlerde Gözetim Kurulu görevi veya benzer işlevler yoktur.
Gözetim Kurulu'nun faaliyetlerine, Avusturya Anonim Şirketler Kanunu, Esas Sözleşme, Gözetim Kurulu için düzenlenen iç tüzük ve Gözetim Kurulu'nun kesin olarak yükümlü olduğu Avusturya Kurumsal Yönetim Kanunu esas teşkil etmektedir.
2023/2024 mali yılında, Gözetim Kurulu, yasa ve Ana Sözleşme ile kendisine verilen görevleri dört toplantıda yerine getirmiştir. İki toplantı tüm Gözetim Kurulu üyelerinin fiziksel katılımıyla gerçekleştirilirken, diğer iki Gözetim Kurulu toplantısı video konferans şeklinde gerçekleştirilmiştir. Tüm Gözetim Kurulu üyelerinin genel katılım oranı %100 olup, her bir Gözetim Kurulu üyesi tüm toplantılara şahsen veya sanal olarak katılmıştır.
Devam eden koordinasyon ve şirketin stratejik yönüyle ilgili Yönetim Kurulu'na tavsiyeye ek olarak, raporlama yılında aşağıdaki konulara odaklanıldı:
31 Mart 2024 itibarıyla, Dr. Andreas Bierwirth, DO & CO Aktiengesellschaft'ta 2.280 adet hisseye sahiptir. Dr. Cem Kozlu 31 Mart 2024 itibarıyla, DO & CO Aktiengesellschaft'ta 7.617 adet hisseye sahiptir
DO & CO şirketinin Gözetim Kurulu'nda, eski Yönetim Kurulu üyeleri ve yöneticiler temsil edilmemektedir; ayrıca birbiri içine geçen yönetimler mevcut değildir. DO & CO Aktiengesellschaft şirketinde görev yapan Gözetim Kurulu üyelerinin faaliyet gösterdikleri şirketlerle mevcut olan ticari ilişkiler, üçüncü şirketlerle olağan koşullarda gerçekleşmektedir.
ÖCKG 1. ekinde bulunan 39. ve 53. kurallarla bağlantılı olarak Gözetim Kurulu'nun 14 Şubat 2007 tarihli oturumunda, Gözetim Kurulu üyelerinin ve komisyon üyelerinin bağımsızlıkları ile ilgili aşağıdaki ilkeler kararlaştırılmıştır:
Bir Gözetim Kurulu üyesi, şayet şirketle veya Yönetim Kurulu ile maddi menfaat çatışması oluşturabilecek ve bu nedenle üyenin davranışını etkilemeye müsait olan, ticari veya kişisel bir ilişki içerisinde bulunmuyorsa bağımsız olarak kabul edilebilir.
Bir Gözetim Kurulu üyesinin diğer bağımsızlık ilkelerine aşağıda yer verilmiştir:
Gözetim Kurulu üyesinin son beş yıl içerisinde yönetim kurulu üyesi olmaması veya şirketin yönetim kadrosunda ya da bağlı ortaklıkların birinde yönetim kadrosunda faaliyet göstermemiş olması gerekmektedir.
Gözetim Kurulu üyesinin, şirketle veya bağlı ortaklıklardan biriyle, üye için önem taşıyacak şekilde ticari bir ilişki yürütmemesi veya bir önceki yıl yürütmüş olmaması gerekmektedir. Aynı husus, Gözetim Kurulu üyesinin önemli ölçüde ekonomik menfaati bulunduğu kuruluşlarla olan ticari ilişkiler için de geçerlidir. Gözetim Kurulu tarafından 48. L hükmüne göre münferit işlemlere onay verilmesi, otomatikman bağımlı olarak nitelendirmeye yol açmaz.
Gözetim Kurulu üyesinin son üç yıl içerisinde şirketin bağımsız denetçisi veya denetimini yapan şirketin ortağı veya çalışanı olmaması gerekmektedir.
Hiçbir Gözetim Kurulu üyesinin, şirkette faaliyet gösteren bir Yönetim Kurulu üyesinin Gözetim Kurulu üyesi olduğu başka bir şirkette; Yönetim Kurulu üyesi olmaması gerekmektedir.
Gözetim Kurulu üyesinin, Yönetim Kurulu üyelerinden birinin veya yukarıda bulunan maddelerde tanımlanan pozisyonlarda bulunan şahıslara yakın bir aile bireyi (birinci derece akrabası, eşi, hayat arkadaşı, annesi/babası, amcası/dayısı, halası/teyzesi, kardeşi, yeğeni, kuzeni) olmaması gerekmektedir.
Gözetim Kurulu'nun her bir üyesi, kendilerinin yukarıda sayılan ilkeler uyarınca bağımsız olduklarını beyan ederler.
DO & CO Aktiengesellschaft'ın ayrı olarak hazırlanmış olan sürdürülebilirlik raporunda, Gözetim Kurulu Birinci Başkan Yardımcısı Dr. Peter HOFFMANN-OSTENHOF'un sürdürebilirlik raporunun dayandığı kriterlere göre Attila Dogudan Privatstiftung'taki Yönetim Kurulu Üyesi olarak görevine devam etmesi nedeniyle bağımsız olarak sınıflandırılmadığı belirtilmiştir.
DENETİM KOMİTESİ: Dr. Andreas BIERWIRTH: Başkan Dr. Peter HOFFMANN-OSTENHOF: 1. Başkan Vekili Mag. Daniela NEUBERGER: Üye
Denetim Kurulu Başkanı aynı zamanda Denetim Komitesinin Başkanı ve mali uzmanıdır. Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı aynı zamanda Denetim Komitesi Başkan Yardımcısıdır.
Denetim Komitesi'nin görevleri arasında, muhasebe sürecinin denetimi, Şirket'in iç kontrol, iç denetim ve risk yönetim sistemlerinin etkinliğini gözetmeyi içerir. Ayrıca, konsolide finansal tabloların ve konsolide finansal tabloların denetiminin yanı sıra Grup denetçisinin bağımsızlığının özellikle denetlenen şirkete verilen ek hizmetler açısından incelenmesini ve gözetilmesini içerir. Denetim Komitesi, denetimin finansal raporlamanın güvenilirliğine nasıl katkıda bulunduğunu belirten ve süreçteki kendi rolünü de içeren denetim sonuçları hakkında Yönetim Kurulu'na bir rapor sunmaktadır. Ayrıca Denetim Komitesi, her bir şirket için ayrı olarak hazırlanan mali tabloların kontrolünü, kar dağıtımının yapılmasına ilişkinin hazırlanan teklifin değerlendirilmesi, yönetim raporunu, konsolide kurumsal yönetim raporunu ve konsolide sürdürülebilirlik raporunu kontrol edip sonuçları hakkında Gözetim Kurulu'na bildirmektedir. Denetim Komitesi, konsolide mali tabloları ve denetim sonuçlarına ilişkin raporu Gözetim Kurulu'na sunup, Gözetim Kurulu'nun Grup denetçisinin atanmasına ilişkin teklifi hazırlamaktadır.
Denetim Komitesi 2023/2024 mali yılında iki kez denetçi ile beraber olmak üzere üç kez toplanmıştır. Bu toplantılarda Denetim Komitesi, Yönetim Kurulu toplantılarda yer almasa bile denetçi ile görüş alışverişinde bulunmuştur. Bu toplantıların odak noktası, iç kontrol sistemi (ICS), risk yönetimin işlevselliği, iç denetimin uygulanması ve Bölüm 92 (4) AktG uyarınca belirlenecek diğer denetim prosedürlerinin ele alınması olmuştur. Ayrıca Denetim Komitesi, yeni denetçinin atanması için ihale sürecini de ele almıştır.
DENETİM KOMİTESİ ALT KURULU Mag. Daniela Neuberger: Başkan Dr. Andreas Bierwirth: Üye
Denetim Komitesi'nin alt komitesi, denetçinin atanması için ihaleye davet edilmesine ilişkin yasal süreci izlemekle görevlendirilmiştir. Ayrıca alt komite, Denetim Komitesi tarafından alınması gereken kararlar için tavsiyeler hazırlamıştır. Yeni bir denetçinin atanmasına ilişkin kararın ardından, Denetim Komitesi'nin alt komitesi 2023/2024 mali yılında toplanmamıştır.
YÜRÜTME KOMİTESİ: Dr. Andreas BIERWIRTH: Başkan Dr. Peter HOFFMANN-OSTENHOF: Başkan Vekili
Yürütme Komitesi, Başkan ve Başkan Vekilinden oluşuyor.
Yürütme Komitesi aynı zamanda Aday Gösterme Komitesi, Ücretlendirme Komitesi ve Acil Konularda Karar Alma Komitesi'nin işlevlerinden de sorumludur.
Yürütme komitesi, atama komitesi sıfatıyla Gözetim Kurulu'na, Yönetim Kurulu'nda boşalan yerlere üye atanması üzerine öneriler sunar ve acil planlanması gereken konulardan sorumludur. 2023/2024 mali yılında aday komitesi bir toplantı düzenlemiştir. Belirlenen atama prosedürü uyarınca bireysel mesleki deneyimlerini, bugüne kadar verilen sorumluluk alanlarını ve performanslarını değerlendirdikten ve kişisel görüşmeler yaptıktan sonra, Aday Gösterme Komitesi Gözetim Kurulu'na Yönetim Kurulu üyesi olarak Sayın M. Serdar Erden, Sayın Johannes Echeverria ve Sayın Bettina Höfinger'in atanmasını ve Yönetim Kurulu üyeleri Attila Doğudan ve Attila Mark Doğudan'ın görev sürelerinin erken uzatılmasını teklif etmiştir.
Ücretlendirme Komitesi, Yürütme Komitesi, Şirket ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile olan ilişkiler, Yürütme Komitesi Üyelerinin ücretleri ve Yürütme Komitesi Üyeleri ile olan iş sözleşmelerinin içeriği ile ilgili konuları ele alır. Ücretlendirme Komitesi 2023/2024 mali yılında üç kez toplanmıştır ve 2023/2024 mali yılı için Yönetim Kurulu'nun yeni üyelerinin değişken ücretlerini ele almıştır.
2023/2024 mali yılında ait ücretlendirme raporu 25. Genel Kurul'a sunulacaktır.
Yürütme komitesi, acil durumlarda karar verme komitesi sıfatıyla, onaya tabi işlerde karar vermekle sorumludur.
ESG Komitesi:
Dr. Andreas Bierwirth: Başkan Mag. Daniela Neuberger: Üye
ESG Komitesi, Çevresel/Sosyal/Yönetişim alanında görev yapmak ve sorumlulukları gözden geçirmekle görevlidir. 2022/2023 mali yılında ESG Komitesi, Şirket'in düzenleyici çerçevesi ve konumu ile Şirket hedeflerinin ele alındığı bir toplantı gerçekleştirmiştir.
Yönetim Kurulu üyesi seçimlerinde mesleki yeterlilikler, kabiliyet, bağlılık, yönetim kademesindeki deneyim süresi dikkate alınmaktadır. Bunlar dışında üye seçiminde çeşitliliği sağlamak için farklı milliyetler ve farklı yaştan insanları da barındırmaya dikkat edilmektedir. Yönetim Kurulu üyeleri 51 ve 76 yaş arasında olup, iki üye Avusturya vatandaşı değildir ve Almanya ile Türkiye pazarında uzun yıllara dayanan deneyime sahiptir.
Gözetim Kurulu üyelerin belirlenmesinde şirketin kendine özgü ihtiyaçları ile yönetim ve gözetim kurulu üyelerinin yeterliliği dikkate alınmalıdır. DO & CO Aktiengesellschaft'ın kurumları DO & CO'nun faaliyet gösterdiği alanlarda yeterli bilgi ve birikime ve uluslararası faaliyet gösteren ve borsada işlem gören bir şirketin idare edilmesi için gerekli olan kişisel becerilere ve deneyime sahip olmalıdır. Şu anda gözetim kurulunda bir kadın üye bulunmaktadır. DO & CO grubunun yönetim kadrolarında çok sayıda kadın yönetici yer almaktadır (ilave açıklamalar için not 5'e bakınız).
Şirket, erkeklerin ve kadınların yönetim kadrosuna atanmaları konusunda olduğu kadar, yapılacak ödemelerde de eşit muamele görmelerine büyük önem vermektedir. Şirketlerin ve şirketler grubunun yönetim kadrosundan gözlemlenebildiği üzere, DO & CO Aktiengesellschaft ve bağlı ortaklıklarının yönetim kadrosunun istihdamı cinsiyetten bağımsız olarak dengeli bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Böylelikle, Grup içinde üst kademe yönetici pozisyonlarında yüksek oranda kadın çalışan görülebilmektedir. En son yapılan seçimlerde Gözetim Kurulu'nda boşalan bir pozisyon için bir kadın aday dikkate alındı ve Gözetim Kurulu'na seçildi.
Şirketin, özellikle kadınların doğum izninden ve izninden sonra yönetim kadrosuna tekrar geri dönmeleri için uygun koşulları oluşturmaktadır. Kadın çalışanlara, yarı zamanlı değişik iş modelleri aracılığıyla geçmişteki yönetim fonksiyonlarına geri dönme ve yönetim görevlerini yerine getirme imkanları tanınmaktadır.
Viyana, 21 Haziran 2024
Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi
Attila Doğudan M. Serdar Erden, MBA Mag. Johannes Echeverria
Mag. Bettina Höfinger e.h. Attila Mark Doğudan Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi
DO & CO Aktiengesellschaft Yönetim Kurulu, Gözetim Kurulu üyelerini Şirket'in mevcut durumu, gelişimi ve önemli ticari işlemler hakkında toplantılar sırasında ve toplantılar dışında düzenli olarak sözlü ve yazılı olarak bilgilendirmiştir. Gözetim Kurulu, bu raporlara ve bilgilere dayanarak Şirket yönetimini denetlemiş ve önemli ticari işlemleri açık görüşmelerde ayrıntılı olarak ele almıştır.
Gözetim Kurulu, 2023/2024 mali yılında yasal ve kanuni görevlerini dört toplantı ile yerine getirmiştir. Bu toplantılara Gözetim Kurulu üyelerinin tamamı katılmıştır. Yönetim Kurulu'na Şirket'in stratejik yönünün yanı sıra şirketin ekonomik ve sosyal çevresindeki genişleme ve değişiklikler hakkında tavsiyelerde bulunmaya özel önem verilmiştir.
Gözetim Kurulu, Şirket'in çok güçlü organik büyümesinin farkındadır. Gözetim Kurulu, toplantılarında bu büyümeyi ve etkilerini incelemiş, Havayolu İkram Hizmetleri, Uluslararası Organizasyon İkram Hizmetleri ve Restoranlar, Yolcu Salonları ve Oteller bölümlerindeki güçlü satış ve gelir performansının yanı sıra Yönetim Kurulu ile ilgili fırsatları ve zorlukları tartışmıştır. Özellikle DELTA Air Lines ile iş faaliyetlerinin genişletilmesi ve bu yıl ABD'de ilk kez Austin, Miami ve Las Vegas'ta üç Formula 1 Grand Prix'sinin düzenlenmesi nedeniyle şirketin A.B.D.'de daha da genişlemesine özellikle dikkat edilmiştir. Gözetim Kurulu ayrıca Yönetim Kurulu ile Viyana'daki Demel amiral gemisi mağazası için yeni perakende ve kahve evi konseptini görüşmüş olup, geliştirme fırsatlarını tartışmıştır. Yapay zeka alanındaki gelişmeler ve Şirket için ortaya çıkan fırsatlar ve riskler de tartışılmıştır.
1 Eylül 2023 tarihi itibariyle DO & CO Aktiengesellschaft Yönetim Kurulu, Gözetim Kurulu'nun aldığı karar doğrultusunda beş üyeye çıkarılmıştır. Gözetim Kurulu, Yönetim Kurulu'ndaki bu genişlemeyi, Şirket'in büyümesi ve küresel genişlemesi için geleceğe yönelik önemli bir adım olarak görmektedir.
Gözetim Kurulu Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanı düzenli olarak Şirket'in gelişiminin kilit yönlerini tartışmaktadır.
Denetim Komitesi, 2023/2024 mali yılında toplam üç kez toplanmıştır. Denetim Komitesi, 24 Haziran 2024 tarihli toplantısında DO & CO Aktiengesellschaft'ın yıllık finansal tablolarını, kar dağıtım teklifini, faaliyet raporunu, konsolide kurumsal yönetim raporunu ve konsolide sürdürülebilirlik raporunu, konsolide finansal tabloları ve Grup yönetim raporunu incelemiş ve yıllık finansal tabloları kabul edilmek üzere hazırlamıştır.
Denetim Komitesi özellikle muhasebe sürecini, iç kontrol sistemini, risk yönetim sisteminin etkinliğini ve iç denetim sistemini de izlemiş ve takip etmiştir.
Aday Gösterme Komitesi 2023/2024 mali yılında bir toplantı gerçekleştirmiştir. Aday Gösterme Komitesi, tanımlanan atama prosedürü doğrultusunda ve uygun değerlendirmelerin ardından M. Serdar Erden, Johannes Echeverria ve Bettina Höfinger'in Yönetim Kurulu üyesi olarak atanmasını ve Yönetim Kurulu üyeleri Attila Doğudan ve Attila Mark Doğudan'ın görev sürelerinin erken uzatılmasını Denetim Kuruluna teklif etmiştir.
Ücretlendirme Komitesi 2023/2024 mali yılında üç kez toplanmış ve İcra Kurulu üyelerinin sabit ve değişken ücretlerini ele almıştır.
Sürdürülebilirlik Komitesi, 2023/2024 mali yılında "Çevre, Sosyal ve Yönetişim" alanındaki sorumluluklarını yerine getirmek ve gözden geçirmek için iki toplantı gerçekleştirmiştir. DO & CO, geçtiğimiz mali yılda önemli bir ilerleme kaydetmiş ve bu ilerleme yatırımcı notlarına da önemli ölçüde yansımıştır. ESG Komitesi toplantılarında, Grubun mevcut ve gelecekteki faaliyetlerinin yanı sıra, yasal çerçeve, özellikle raporlama ile ilgili yeni düzenlemeler, Şirket'in rekabet gücü ve sosyal sorumluluk ile ilgili hedefleri ve bunların nasıl uygulanacağı da değerlendirilmiş ve tartışılmıştır.
DO & CO Aktiengesellschaft'ın 31 Mart 2024 tarihli yıllık finansal tabloları, dipnotları ve yönetim raporu ile birlikte Avusturya Muhasebe Mevzuatı'na uygun olarak hazırlanmış ve KPMG Austria GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft tarafından denetlenmiş ve olumlu görüş verilmiştir. Denetçi, Denetim Yönetmeliği'nin 11. maddesi uyarınca ek raporu Denetim Komitesi'ne sunmuş ve denetim sonuçlarını yazılı olarak bildirmiştir. Denetim Kurulu, Yönetim Kurulu'nun denetim bulgularına ilişkin raporunu kabul etmiş ve 2023/2024 yıllık mali tablolarını onaylamıştır. Bunlar böylece AktG Madde 96 (4) uyarınca kabul edilmiştir.
Notlar da dahil olmak üzere 31 Mart 2024 tarihli konsolide finansal tablolar, AB tarafından kabul edilen Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına (UFRS) ve Avusturya Ticaret Kanunu'nun (UGB) 245a maddesinin ek gerekliliklerine uygun olarak hazırlanmış ve Grup yönetim raporu ile birlikte KPMG Austria GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft tarafından denetlenmiştir. Denetçi, Denetim Yönetmeliği'nin 11. Maddesi uyarınca ek raporu Denetim Komitesi'ne sunmuş ve konsolide finansal tabloların denetim sonuçları hakkında yazılı olarak rapor vermiştir. Denetçinin görüşüne göre, konsolide finansal tablolar, DO & CO Aktiengesellschaft Grubu'nun 31 Mart 2024 tarihi itibariyle finansal durumunu ve 2023/2024 mali yılına ilişkin finansal performansını ve nakit akışlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir şekilde sunmaktadır. Gözetim Kurulu, denetim raporunu onaylamıştır.
Gözetim Kurulu ayrıca Yönetim Kurulu'nun DO & CO Aktiengesellschaft'ın karının dağıtılmasına ilişkin önerisini gözden geçirmiştir. Dağıtılabilir 16.499.388,59 Avro tutarındaki kardan, hisse başına 1,50 Avro temettü dağıtılması ve kalan dağıtılabilir karın yeni bir hesaba aktarılması için 25 Temmuz 2024 tarihinde yapılacak olan Yıllık Genel Kurul'a bir teklif sunulacaktır. Temettü ödeme tarihi 16 Ocak 2025 olarak önerilmiştir. Böylece COVID sübvansiyonlarının zarar telafisi veya zarar tazminatı olarak yeniden sınıflandırılmasına ilişkin üst sınır yönergelerinin gereklilikleri 31 Aralık 2024 tarihine kadar temettü dağıtılmayarak karşılanmış olacaktır. Önerilen kar dağıtımı, DO & CO Aktiengesellschaft'a, kar dağıtımının 2025 yılına kadar gerçekleşmeyeceği ve ılımlı bir temettü ve kar dağıtım politikasını temsil edeceği için, gerektiğinde ilgili yeniden sınıflandırma başvurusunu sunma imkanı verecektir. Kâr payı alma hakkına sahip hisse senedi sayısı, hisse senedine dönüştürülebilir tahvil sahiplerine hisse senedi ihraç edilmesi nedeniyle Genel Kurul tarihine kadar değişebilir. Bu durumda kâr dağıtımına ilişkin teklif, Genel Kurul tarihinde kâr payı alma hakkına sahip hisse senedi sayısına göre belirlenecektir.
UGB 267b maddesi uyarınca konsolide Kurumsal Yönetim Raporu'nun denetimi ve DO & CO Aktiengesellschaft'ın 2023/2024 mali yılında Avusturya Kurumsal Yönetim Kanunu kurallarına uygunluğunun değerlendirilmesi Dr. Ullrich Saurer, hba Rechtsanwälte GmbH tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu incelemeler, DO & CO'nun 2023/2024 mali yılında Avusturya Kurumsal Yönetim Kanunu'nun kurallarına uyduğunu göstermektedir.
Denetim Kurulu ayrıca faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme gerçekleştirmiştir. Bunun sonuçları 24 Haziran 2024 tarihli Denetim Kurulu toplantısında ayrıntılı olarak tartışılmıştır.
"Kalite, yenilikçilik ve çalışanlar" kurumsal değerleri, Şirket'in temellerini oluşturmaktadır ve 2023/2024 mali yılında da şirketin rakipsiz başarısının temelini oluşturmuştur. Gözetim Kurulu, DO & CO'nun tüm birimlerinin yönetimine ve özellikle çalışanlarına, üstün kişisel bağlılıkları ve vazgeçilmez kalite arayışları için teşekkür etmektedir.
Viyana, 24 Haziran 2024 Dr. Andreas Bierwirth
Gözetim Kurulu Başkanı
| Mali Yıl 2023/2024 |
Mali Yıl 2022/2023* |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| FAVÖK Marjı (%) | FAVÖK | milyon TL | 7.043,68 | %11,1 | %10,1 |
| Üçüncü Taraflardan Elde Edilen Gelirler FVÖK |
milyon TL milyon TL |
63.405,86 4.732,28 |
|||
| FVÖK Marjı (%) | Üçüncü Taraflardan Elde Edilen Gelirler | milyon TL | 63.405,86 | %7,5 | %6,0 |
| Satış Getiri Oranı (%) | Vergi Öncesi Kar | milyon TL | 3.592,56 | %5,7 | %3,5 |
| Üçüncü Taraflardan Elde Edilen Gelirler | milyon TL | 63.405,86 | |||
| Düzeltilmiş Özsermaye milyon TL |
+ Özsermaye - Teklif Edilen Temettü |
milyon TL milyon TL |
11.378,61 0,00 |
11.378,61 | 6.906,50 |
| Özkaynak Oranı (%) | Düzeltilmiş Özsermaye Toplam Sermaye |
milyon TL milyon TL |
11.378,61 41.539,44 |
%27,4 | %19,8 |
| Özkaynak Karlılık Oranı - % |
Vergi Sonrası Kar Ø Düzeltilmiş Sermaye 1 |
milyon TL milyon TL |
2.572,93 9.177,33 |
%28,0 | %20,8 |
| Borçlar milyon TL | + Tahviller + Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler + Kısa Vadeli Krediler + Kısa Vadeli Kiralama Borçları + doğrudan satış amaçlı elde tutulan varlıklara tahsis edilen yükümlülükler |
milyon TL milyon TL milyon TL milyon TL milyon TL |
75,61 10.237,03 5.986,63 884,26 0,00 |
17.183,52 | 17.774,13 |
| Net Borçlar milyon TL | + Ticari Borçlar - Nakit ve Nakit Benzerleri |
milyon TL milyon TL |
17.183,52 9.642,98 |
7.540,55 | 9578,91 |
| Net Borçlar / FAVÖK Oranı |
Net Borçlar FAVÖK |
milyon TL milyon TL |
7.540,55 7.043,68 |
1,07 | 1,92 |
| Borç / Özkaynak Oranı (%) |
Net Borçlar Düzeltilmiş Özsermaye |
milyon TL milyon TL |
7.540,55 11.378,61 |
%66,3 | %138,7 |
| Nakit ve Nakit Benzerleri Fazlası milyon TL |
+ Nakit ve Nakit Benzerleri - Satışların %2'si - Teklif Edilen Temettü |
milyon TL milyon TL milyon TL |
9.642,98 1.268,12 0,00 |
8.374,86 | 7.205,96 |
| Net İşletme Sermayesi milyon TL |
+ Dönen Varlıklar - Kısa Vadeli Borçlar - Nakit ve Nakit Benzerleri Fazlası Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar - Teklif Edilen Temettü |
milyon TL milyon TL milyon TL milyon TL milyon TL |
21.057,70 18.606,65 8.374,86 0,00 0,00 |
-5923,81 | -520,06 |
| Serbest Nakit Akışı milyon TL |
+ Faaliyetlerden Kaynaklanan Nakit Akımları (Net Nakit Akış) + Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akımları |
milyon TL milyon TL |
6.261,87 -2.209,97 |
4.051,90 | 2864,71 |
| Hisse Başına Kazanç TL |
Konsolide Kar Hisse Senedi Adeti |
milyon TL milyon adet |
2.307,80 10,61 |
217,61 | 119,90 |
| Diluted EPS (Earnings per Share) in € |
Net result (used to calculate diluted earnings) Weighted average of shares issued + weighted average of potential shares |
milyon TL milyon adet |
2.338.140.363 ,88 10.987.925,17 |
212,79 | 117,38 |
| Fiyat-Kazanç Oranı (P/E) |
Dönem Sonu Değeri (Kapanış Kuru) Hisse Başına Kar |
TL TL |
4.823,10 217,61 |
22,16 | 31,27 |
| Vergi Oranı - % | Dönem Vergi Gideri Vergi Öncesi Kar |
milyon TL milyon TL |
-1.019,63 3.592,56 |
%28,4 | %27,3 |
| Düzeltilmiş FVÖK milyon TL |
FVÖK - Yatırım Amaçlı Elde Tutulan Gayrimenkullerden Elde Edilen Kira Geliri + Yatırım Amaçlı Elde Tutulan Gayrimenkullerden Kaynaklanan Giderler |
milyon TL milyon TL milyon TL |
4.732,28 0,00 0,00 |
4732,28 | 2986,85 |
| Kullanılan Sermaye (KS) milyon TL |
+ Düzeltilmiş Özsermaye + Uzun Vadeli Borçlar - Nakit ve Nakit Benzerleri - Yatırım Amaçlı Elde Tutulan Gayrimenkuller |
milyon TL milyon TL milyon TL milyon TL |
11.378,61 11.554,18 9.642,98 74,36 |
13.215,46 | 16.183,08 |
| Kullanılan Sermayenin Getirisi (KSG) - % |
Düzeltilmiş FVÖK Ø Kullanılan Sermaye 1 |
milyon TL milyon TL |
4.732,28 15.889,53 |
%29,8 | %17,8 |
1 … Son dört çeyreğin dönem sonu bakiyeleri ve ilgili dönemin dönem başı bakiyesinin ortalaması alınarak hesaplanmıştır.
*Önceki yılın rakamları UMS 8 uyarınca yeniden düzenlenmiştir. Daha fazla bilgi için lütfen konsolide finansal tablolara ilişkin notların 4. bölümüne bakınız.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.