Jaarverslag 201

INHOUD

1. AAN ONZE AANDEELHOUDERS 3
2. GECONSOLIDEERD EN STATUTAIR JAARVERSLAG 2016 VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN OPTION NV 4
3. FINANCIEEL OVERZICHT 34
4. FINANCIEEL VERSLAG - IFRS 37
5. VERKLARING VAN DE COMMISSARIS 92
6. ENKELVOUDIGE JAARREKENING OPTION NV EN TOELICHTING (VERKORTE VERSIE) 96
7. INVESTOR RELATIONS EN FINANCIELE KALENDER 102
8. VERKLARING VERANTWOORDELIJKE PERSONEN 104
9. BEDRIJFSWIJZER, STAND PER EINDE 2016 105
10. VERKLARENDE WOORDENLIJST 106
11. SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID 107

1. AAN ONZE AANDEELHOUDERS

Beste aandeelhouders van Option,

De Vennootschap gaat door uitdagende tijden, met teleurstellende verkoopresultaten, operationele wijzigingen, verschuivingen binnen het management en het herstel van het vertrouwen en de levensvatbaarheid voor het komende jaar.

Om te kunnen omgaan met dit soms erg dringende liquiditeitsprobleem en om de schuldenlast te verlichten, ontstaan door de jarenlange substantiële investeringen in technologieplatformen die nog geen significante bedrijfswinsten hebben opgeleverd, is de Raad van Bestuur, in samenwerking met haar belangrijkste beleggers/obligatiehouders de 'levensvatbaarheid' van Option nagegaan. Er is dan besloten tot een snel en doortastend optreden om zo de Vennootschap weg te halen van het pad waar het faalt, om te evolueren naar een positie waar ze haar verplichtingen kan nakomen, en dat via een reddings- en herstructureringsplan over 7 stappen waarvan de kernelementen hierna worden opgesomd.

Als eerste stap besloten we om de meest dringende cashbehoeften van de Vennootschap aan te pakken middels de verkoop van haar LED-verlichtingsafdeling, beter bekend als Innolumis BV in Nederland (december 2016).

Ten tweede verzekerden we verder € 2,6 miljoen aan nieuwe overbruggingskredieten bij belangrijke investeerders om zo aan de financiële behoeften van het eerste halfjaar van 2017 te kunnen voldoen (inclusief sommige achterstallige herstructureringskosten en -verplichtingen).

Ten derde zijn we in een programma met meerdere fasen gestapt om de meeste historische schulden van het bedrijf om te zetten in aandelenkapitaal, om zo de balans te verlichten (voor € 23 miljoen aan obligatie- en schuldconversies zal zijn afgerond tegen eind juni 2017).

Ten vierde hebben we een 'reorganisatie' van de middelen van de Vennootschap doorgevoerd, om zo de bedrijfskosten beter in overeenstemming te brengen met het genereren van marges waardoor de Vennootschap beter geplaatst zal zijn om een positieve EBITDA te kunnen genereren vanaf de tweede jaarhelft van 2017.

Ten vijfde hebben we het bedrijf strategisch opnieuw geconcentreerd rond alleen nog haar kerncompetenties op vlak van IOT-communicatieplatformen, en daarnaast enkele belangrijke programma's van contractengineering voor de sectoren 'automotive' en 'slimme verlichting'.

Ten zesde zullen we de exploitatiekosten laten blijven dalen door alle activiteiten te elimineren of uit te stellen die niet leiden tot een snelle groei van de omzet, en tegelijkertijd zorgen we voor meer nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid binnen de organisatie via een meer betrokken senior managementteam dat over meer bevoegdheden kan beschikken, en we maken werk van een cultuur waarbij moeilijke knopen worden doorgehakt en onze beloften worden waargemaakt.

Het laatste en zevende punt houdt in dat we, van zodra we de herstelde levensvatbaarheid kunnen aantonen door operationele winstgevendheid, van plan zijn om een kredietlijn te verzekeren voor het financieren van extra behoeften aan 'werkkapitaal' en dat we werk maken van de resterende uitstaande verplichtingen, zodat het bedrijf beter georganiseerd dan ooit tevoren 2018 kan ingaan met een goed gezondheidsbilan en financiële stabiliteit. Pas vanaf dan zullen we verdere investeringen in nevenmarkten of in opkomende IOT-opportuniteiten beginnen te overwegen. Vandaar dat voor 2017 onze volledige focus zal liggen op het herstellen van 'geloofwaardigheid' als basis voor het creëren van aandeelhouderswaarde. De Raad van Bestuur blijft voorzichtig optimistisch dat we dit plan positief en succesvol kunnen afronden, in het voordeel van alle stakeholders.

Eric Van Zele Niet-uitvoerend Voorzitter

2. GECONSOLIDEERD EN STATUTAIR JAARVERSLAG 2016 VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN OPTION NV

Dames en Heren, Geachte Aandeelhouders,

Wij stellen u hierbij ons verslag voor inzake de statutaire en geconsolideerde resultaten van Option NV (verder ook de "Vennootschap" genoemd) betreffende het boekjaar dat op 31 december 2016 eindigde.

De geconsolideerde resultaten bevatten de financiële rekeningen van de moedervennootschap Option NV en al haar dochtervennootschappen gehouden tot het einde van de financiële periode: Option Wireless Ltd. (Cork, Ierland), Option Germany GmbH (Augsburg, Duitsland), Option Inc. (Carol Stream, IL, Verenigde Staten van Amerika), Option Wireless Japan KK (Tokyo, Japan), Option Wireless Hong Kong Limited (Hong Kong, China), Option Wireless Technology Co. Ltd. (Suzhou, China), Option Wireless Hong Kong Limited Taiwan Branch (Taipei, Taiwan) (gezamelijk "Option" of de "Groep"). Intragroep verrichtingen werden geëlimineerd bij de consolidatie van de Vennootschappen.

Innolumis Public Lighting BV en Public Lighting BV worden niet geconsolideerd in de jaarrekening van Option. De verkoop wordt gerapporteerd bij de stopgezette activiteiten (toelichting 27).

Overzicht van de resultaten en de resultatenverdeling van de Vennootschap

Geconsolideerde resultaten

Voor een gedetailleerd overzicht betreffende de geconsolideerde resultatenrekening en de balans, verwijzen we naar het financieel verslag dat volgt.

De meest opvallende elementen van het geconsolideerd resultaat kunnen als volgt worden samengevat in k€ (duizend EUR):

	2016	2015
Omzet voor het volledige jaar	4 210	4 698
Bruto marge:	2 165	1 328
Totale bedrijfskosten:	(7 754)	(13 082)
EBIT:	(5 589)	(11 754)
EBITDA:	(4 273)	(7 927)
Resultat voor belastingen:	(8 262)	(14 066)
Resultaat van stopgezette activiteiten	340	0
Net result:	(7 921)	(14 084)

De opbrengsten voor het jaar 2016 bedroegen € 4,2 miljoen in vergelijking met € 4,7 miljoen tijdens 2015. CloudGate realiseerde een stijging met 69% in de tweede helft van het jaar in vergelijking met de eerste jaarhelft en een stijging met 69% vergeleken met de tweede jaarhelft van 2015. Dit is het resultaat van een wijziging van de strategie, waarbij het op de markt brengen van CloudGate verschuift van een indirect naar een direct verkoopmodel. De opbrengsten van inbouwmodules en devices namen af en daalden daarom met € 0,9 miljoen. De inkomsten van enigneering services stegen met € 0,5 miljoen.

De brutowinstmarge van 2016 bedroeg 51,4 % ten opzichte van de opbrengsten in vergelijking met een brutowinstmarge van 28,3 % in 2015. Exclusief de waardeverminderingen op voorraden van k€ 440, zou de genormaliseerde brutowinstmarge 61,9 % bedragen in 2016, en dit vergeleken met een een genormaliseerde brutowinstmarge van 46,1 % in 2015 (toelichting 4).

Dankzij de blijvende kostenverminderingen daalden de operationele kosten met € 5,3 miljoen in 2016, gaande van € 13,1 miljoen in 2015 en resulterend in € 7,8 miljoen voor 2016. De bedrijfskosten in 2016 omvatten een bijzondere waardevermindering op overige financiële activa (toelichting 11) van € 0,3 miljoen (2015: € 0,7 miljoen) en een winst die resulteert uit het afhandelen van oude schulden en vorderingen binnen Option Wireless Ltd van € 0,3 miljoen (2015: € 0 miljoen).

In 2016 bedroeg EBITDA of winst uit bedrijfsactiviteiten plus afschrijvingen en waardeverminderingen € (4,3) miljoen tegenover € (7,9) miljoen in 2015.

EBIT in 2016 bedroeg € (5,6) miljoen vergeleken met € (11,8) miljoen in 2015.

Het financieel resultaat daalde van € (2,3) miljoen in 2015 naar € (2,6) miljoen in 2016, voornamelijk door de interesten op de converteerbare obligatieleningen en de overbruggingskredieten.

De cashpositie daalde van € 4,1 miljoen op jaareinde 2015 naar € 0,8 miljoen op het einde van 2016. In de loop van 2016 ontving de Vennootschap een overbruggingskrediet van € 2 miljoen.

De aankoop en verkoop van Innolumis Public Lighting BV en Public Lighting BV resulteerde in een winst van stopgezette bedrijfsactiviteiten van € 0,3 miljoen.

Het netto resultaat voor het volledige jaar 2016 bedroeg € (7,9) miljoen of € (0,08) per gewoon of verwaterd aandeel. Dit in vergelijking met een netto resultaat van € (14,1) miljoen of € (0,15) per gewoon of verwaterd aandeel in 2015.

Tijdens 2016 werden 1.546.492 nieuwe aandelen gecreëerd ten gevolge van de conversie van converteerbare obligatieleningen.

Statutaire jaarrekening van de Vennootschap

De bedrijfsopbrengsten voor het volledige jaar bedroegen € 4,7 miljoen, samengesteld uit een omzet van € 4,2 miljoen, geactiveerde ontwikkelingskosten van € 0,4 miljoen, een daling van de voorraden van afgewerkte producten, werk en lopende contracten € (0,6) miljoen en overige intragroeps opbrengsten en gerecupereerde kosten van € 0,8 miljoen. Deze bedrijfsopbrengsten daalden in vergelijking met 2014, toen de opbrengsten € 5,6 miljoen bedroegen (samengesteld uit een omzet van € 4,5 miljoen, geactiveerde ontwikkelingskosten van € 0,8 miljoen, een daling van voorraden van afgewerkte producten, werk en lopende contracten voor € (0,9) miljoen en en overige intragroeps opbrengsten van € 1,2 miljoen).

De operationele kosten daalden van € 16,8 miljoen naar € 10,2 miljoen, resulterend in een negatief operationeel resultaat of EBIT van € 5,5 miljoen in vergelijking met een negatieve EBIT van € 11,2 miljoen in 2015.

De financiële opbrengsten stegen van € 0,1 miljoen in 205 naar € 0,4 miljoen in 2016. De financiële kosten daalden van € 3,0 miljoen in 2015 naar € 2,8 miljoen in 2015, vooral te wijten aan de interesten op de converteerbare obligaties, bijzondere waardeverminderingen op de financiële activa en omrekeningsverschillen.

Ten gevolge van het bovenvermelde, wijzigde het nettoresultaat van een verlies van € 14,1 miljoen in 2015 naar een verlies van € 7,9 miljoen in 2016.

De immateriële vaste activa daalden van € 0,9 miljoen naar € 0,4 miljoen, vooral te wijten aan een lagere kapitalisatie van ontwikkelingskosten in 2016. De materiële vaste activa daalden van € 0,1 miljoen naar k€ 20 voornamelijk wegens de geboekte afschrijvingen. De financiële vaste activa daalden van € 0,6 miljoen in 2015 naar € 0,2 miljoen in 2016, vooral te wijten aan de afwaardering van € 0,3 miljoen op de participatie in Autonet Mobile, Inc.

De voorraden daalden van € 1,5 miljoen naar € 0,6 miljoen, voornamelijk door een strikter beheer van het werkkapitaal.

De handels- en overige vorderingen stegen van € 6,7 miljoen in 2015 naar € 7,4 miljoen in 2016. Deze stijging was te wijten aan openstaande vorderingen met klanten met een langere betalingstermijn dan in 2015.

De liquide middelen daalden tijdens het boekjaar van € 3,9 miljoen in 2015 naar € 0,7 miljoen op het einde van 2016, waarbij de bijkomende financiering van € 2 miljoen mee in rekening is genomen, wat een verdere cash burn van € 5,2 miljoen betekent.

De schulden op lange termijn stegen van € 27,2 miljoen in 2015 tot € 28 miljoen in 2016, hoofdzakelijk te wijten aan de kapitalisatie van de interestenvan de bestaande converteerbare obligatielening.

De schulden op ten hoogste één jaar stegen van € 14,6 miljoen in 2015 naar € 16,6 miljoen aan het einde van 2016, voornamelijk door het nieuwe overbruggingskrediet van € 2,0 miljoen.

Op een balanstotaal van € 9,5 miljoen bedroeg het totale eigen vermogen € (36,6) miljoen op 31 december 2016.

Bestemming van het resultaat

De enkelvoudige statutaire jaarrekening van de Vennootschap (volgens Belgische boekhoudregels) toont voor het boekjaar 2016 een nettoverlies van € 7,9 miljoen, ten opzichte van een nettoverlies van € 14,1 miljoen gerealiseerd in 2015.

De Raad van Bestuur stelt voor om het niet-geconsolideerde nettoverlies van € 7,9 miljoen over 2016 toe te voegen aan het overgedragen verlies van de vorige boekjaren.

Resultaatverwerking - verkort schema (conform de Belgische boekhoudnormen)
31 december - in k€ (duizend EUR) 2016 2015
Overgedragen winst / (overgedragen verlies) van het vorige boekjaar ( 38 020) ( 23 953)
Te bestemmen winst / (te verwerken verlies) van het boekjaar	( 7 894)	( 14 067)
Te bestemmen winstsaldo / (te verwerken verliessaldo) ( 45 914) ( 38 020)

ACTIVITEITEN OP HET GEBIED VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING EN DE POSITIE VAN HET BEDRIJF EN DE GROEP

Option verbindt Dingen via de Cloud. Met 30 jaar ervaring en met veel mijlpalen op haar actief binnen de draadloze markt, is de Vennootschap ideaal gepositioneerd om de meest efficiënte, betrouwbare en veilige draadloze oplossingen voor zakelijke markten (B2B) en industriële markten (M2M) op de markt te brengen. De Vennootschap heeft partnerships met industriële bedrijven, systeemintegratoren, resellers met toegevoegde waarde, applicatieplatformaanbieders, distributeurs met toegevoegde waarde en netwerkoperatoren om op maat gemaakte oplossingen op de markt te brengen. De kerncompetenties van het bedrijf zijn draadloze connectiviteit en draadloze engineering-diensten.

De CloudGate Gateway van Option is een intelligente gateway voor het "Internet of Things" (IoT) binnen het segment "Connected Applications & Services", een snel groeiende nichemarkt. CloudGate van Option ondersteunt geavanceerde en veilige computing die via de Cloud breed wordt uitgestuurd.

CloudGate is UNIEK, zowel of het vlak van de hardware- als software-architectuur. Geen enkele andere producent van intelligente gateways biedt de flexibiliteit van een breed scala van bedrade en draadloze interfaces die connecteren met toestellen op de industriële en consumentenmarkt. En geen enkel andere intelligente gateway biedt de mogelijkheid aan klanten om een eigen interface te ontwikkelen.

De Cloudgate Software Development Kit (SDK) laat ervaren klanten toe om hun eigen IoT-applicaties te encoderen door gebruik te maken van hun eigen software (bv. Grundfos, KoneCranes, Honeywell Elster, Honeywell Building Solutions, Dubai Electricity & Water Authority (DEWA)...)

Minder ervaren klanten kunnen de Option LuviRed toolbox gebruiken, een agent die visueel configureren mogelijk maakt voor het design en de ontwikkeling van slimme IoT-oplossingen. Met LuvitRed kunnen stabiele en betrouwbare IoT-applicaties worden gebouwd en in werking worden gesteld binnen enkele minuten in plaats van dagen of maanden.

Cloudgate heeft een uniek provisioneringssysteem via haar portal CloudGate Universe, wat een massale uitrol en provisionering mogelijk maakt, en daarnaast ook toelaat dat gebruikersgroepen maar bepaalde toegelaten applicaties kunnen gebruiken.

Samengevat heeft de Cloudgate architectuur bewezen robuust en betrouwbaar te zijn, en gaat het om EEN PRODUCT dat zich zowel leent voor minimale configuraties als voor configuraties met uitgebreide toepassingen.

De ontwikkeling van CloudGate en CloudGate uitbreidingskaarten bleef doorlopen tijdens het jaar. Dit werd vooral aangestuurd door een aantal verticale toepassingen zoals smart cities en energiemetingen, maar ook door updates van de WWAN-modems om de productlevenscyclus te verhogen.

CloudGate's eigen applicatieplatform, LuvitRED, werd ook voortdurend verder ontwikkeld om een breder pakket functionaliteiten te kunnen bieden, waardoor het product eenvoudig in een groot aantal toepassingen kan worden geïntegreerd.

Naast de ontwikkeling van producten die verkocht worden onder de eigen merknaam Option, biedt het bedrijf haar draadloze expertise ook aan in de vorm van een engineering consultancy service. Wij werken samen met organisaties in alle stadia van productontwikkeling - van de architectuur tot implementatie en verder tot de verificatie en oplossing van problemen. De consultancy service is voornamelijk gericht op RF en EMC engineering.

BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN DIE PLAATSVONDEN NA AFLOOP VAN HET BOEKJAAR

Op 8 maart 2017 heeft de Vennootschap aangekondigd dat er tussen Option en haar grote financiële schuldeisers overeenstemming is bereikt om de Vennootschap in staat te stellen haar bedrijfsplan in 2017 uit te voeren.

1. Herstructurering

In het kader van het genoemde bedrijfsplan heeft Option een herstructureringsplan ontwikkeld dat zich richt op drie gebieden:

een significante herstructurering van de schuld op de balans van Option door de conversie in het kapitaal, en dit met betrekking tot de bestaande obligaties, voor een bedrag van € 11.721.000 op een totaal nominaal bedrag van € 22.500.000, en met betrekking tot de bestaande overbruggingskredieten voor een bedrag van € 432.600.
Wijzigingen in de raad van bestuur en het management van de vennootschap; inclusief de benoeming van de heer Eric Van Zele als voorzitter van de Raad van Bestuur en de start van het zoeken naar een nieuwe CEO.
Nieuwe financiering voor de Vennootschap via een overbruggingskrediet van € 2,6 miljoen door de meeste bestaande obligatiehouders, die 12% bijdragen van de uitstaande waarde van hun bestaande obligaties.

2. Obligatie leningen

Option heeft voor een totaal van € 27.000.000 converteerbare obligaties uitgegeven, en dit als volgt:

Op 28 maart 2013 heeft Option 90 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 9.000.000 (de converteerbare obligaties 2013) waarvan € 5.000.000 nog steeds uitstaande is.
Op 11 april 2014 heeft Option 120 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 12.000.000 (de converteerbare obligaties 2014) waarvan € 11.500.000 nog steeds uitstaande is.
Op 6 november 2015 heeft Option 60 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 6.000.000 (de converteerbare obligaties 2015), waarvan € 6.000.000 nog steeds uitstaande is.

De meeste obligatiehouders, goed voor 95% van de uitstaande nominale waarde van de obligatieleningen van de Vennootschap, zijn akkoord gegaan om de obligatieleningen te herstructureren, op voorwaarde van goedkeuring door de Algemene Vergadering van aandeelhouders.

In het kader van de overeenkomst is in totaal € 11.721.000 aan vorderingen binnen de converteerbare obligatieleningen omgezet in aandelen door middel van een kapitaalverhoging binnen het kader van het toegestane kapitaal door een beslissing van de Raad van Bestuur op 6 maart 2017, waarvan de details zijn gepubliceerd op de website van Option (www.option.com/about) onder de rubriek financiële informatie / prospectus.

De obligatiehouders kregen de mogelijkheid om met het resterende deel van hun obligaties bij te dragen aan het kapitaal van de Vennootschap op een volgende Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders.

Op basis van de onderschrijvingsovereenkomsten met obligatiehouders en ontleners zal de Vennootschap de aandeelhouders op de volgende Buitengewone Vergadering van aandeelhouders voorstellen om het kapitaal te verhogen door een bijdrage van de vorderingen ten belope van € 12.146.400.

Het saldo van de vorderingen onder alle bestaande obligatieleningen bedraagt € 10.779.000, waarvan € 10.279.000 bevestigd is om te worden geconverteerd in juni 2017, op de datum van publicatie van dit rapport.

Details van de onderschrijvers en bedragen zijn gepubliceerd op de website van Option.

3. Overbruggingskredieten

Option heeft in de periode 2015-2016 in totaal € 4.650.000 aan overbruggingskredieten uitgegeven. De meeste ontleners van overbruggingskredieten, die meer dan 95% van de waarde van de overbruggingskredieten vertegenwoordigen, zijn ermee akkoord gegaan om hun overbruggingskredieten te verlengen, waardoor ze pas komen te vervallen op 28 februari 2019, en om de interesttarieven te verlagen.

In het kader van de overeenkomst werd een totaal van € 432.600 aan vorderingen binnen de overbruggingskredieten omgezet in aandelen door middel van een kapitaalverhoging binnen het toegestane kapitaal, en dit via een beslissing van de Raad van Bestuur op 6 maart 2017.

De ontleners zullen de mogelijkheid krijgen om met hun resterende vorderingen bij te dragen aan het kapitaal van de Vennootschap op een volgende Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders.

4.Warranten

Op 6 maart 2017 heeft de buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders de uitgifte goedgekeurd van 10.000.000 warranten "2017" binnen het kader van het toegestane kapitaal, om te worden aangeboden aan de leden van Uitvoerend Management Team, werknemers en bepaalde, op naam toegewezen, zelfstandige onderaannemers. Er werden geen warranten "2017" aangeboden of aanvaard door de begunstigden tot op datum van de uitgifte van dit rapport.

5. Aandelen en eigen vermogen

De bijdrage van een totaal van € 12.153.600 vorderingen onder brug- en obligatieleningen werd uitgevoerd op € 0,147 per aandeel, wat overeenkomt met de gemiddelde slotkoers over 30 dagen voor de dag van de transactie. Voor elk nieuw aandeel werd € 0,05 als nieuw kapitaal en € 0,097 als uitgiftepremie geboekt.

Als gevolg van de kapitaalverhoging werden 82.677.545 nieuwe aandelen gecreëerd, waardoor het totale aantal aandelen van 98.442.546 voor de kapitaalverhoging kwam op 181.120.091 aandelen na de transactie.

Het kapitaal van de Vennootschap is verhoogd met € 4.133.877,25, waardoor het aandelenkapitaal van € 4.922.127,30 voor de kapitaalverhoging kwam op € 9.056.004,55 na de kapitaalverhoging. Een totaal van € 8.019.722,75 is geboekt als uitgiftepremie.

6. Nieuwe financiering

Als deel van de overeenkomst zijn de meeste obligatiehouders, die meer dan 95% van de nominale waarde van obligatieleningen voor de laatste tranactie vertegenwoordigen, ermee akkoord gegaan om voor € 2,6 miljoen bij te dragen aan nieuwe financiering voor de Vennootschap.

Deze fondsen zijn gestructureerd als een nieuwe lening over 2 jaar met 1% rente in het eerste jaar en 2% in het tweede jaar.

Wijzigingen in het bestuur en het management

Tot slot kondigde Option de volgende wijzigingen aan binnen de Raad van Bestuur en het management team:

Qunova BVBA, vertegenwoordigd door de heer Jan Vorstermans, is vervangen door Crescemus BVBA, vertegenwoordigd door de heer Pieter Bourgeois. Option bedankt Jan Vorstermans voor de jarenlange inzet die hij aan de dag legde voor Option, de Raad van Bestuur en het management.

De heer Eric Van Zele vervoegde sinds 7 maart 2017 de Raad van Bestuur als nieuwe voorzitter.

Vanaf 7 maart 2017 bestaat de Raad van Bestuur van Option uit 6 bestuurders:

de heer Eric Van Zele, niet-uitvoerend voorzitter van de Raad van Bestuur
FVDH Beheer BVBA, vertegenwoordigd door de heer Francis Vanderhoydonck, niet-uitvoerend bestuurder
De heer Jan Callewaert, bestuurder
De heer Raju Dandu, niet-uitvoerend bestuurder
Vermec NV, vertegenwoordigd door de heer Peter Cauwels, niet-uitvoerend bestuurder
Crescemus BVBA, vertegenwoordigd door de heer Pieter Bourgeois, niet-uitvoerend bestuurder

De heer Jan Callewaert blijft 'managing director' tot een nieuwe CEO is aangesteld. Binnen het Uitvoerend Management Team betreurt Option het vertrek van Jan Luyckx als CFO. Edwin Bex, voormalige CFO van Telindus NV, is op 7 maart 2017 aangesteld tot nieuwe CFO.

Op 26 april 2017 nam de Raad van Bestuur kennis van de bereidheid van Jan Callewaert om op 31 mei 2017 terug te treden als CEO en een opdracht te aanvaarden die zich concentreert op de verkoop en business development. De Vennootschap organiseert de overdracht van specifieke dagdagelijkse taken naar het management, tot een nieuwe CEO is aangesteld. De managers zullen op regelmatige basis bijeenkomen in het Managementcomité en dit onder de tijdelijke leiding van de Voorzitter tot een nieuwe CEO is gevonden.

OP 23 mei 2017 nam de Raad van Bestuur kennis van de bereidheid van Francis Vanderhoydonck om op 27 mei 2017 terug te treden als lid van de Raad van Bestuur. Op 26 mei 2017 accepteerde de Raad van Bestuur zijn ontslag.

KRITISCHE BEOORDELINGEN

Continuïteit

Op datum van dit rapport beschikt de Vennootschap over erg beperkte financiële middelen.

Om te kunnen omgaan met dit erg dringende liquiditeitsprobleem en om de schuldenlast te verlichten, ontstaan door de jarenlange substantiële investeringen in technologieplatformen die nog geen significante bedrijfswinsten hebben opgeleverd, is de Raad van Bestuur, in samenwerking met haar belangrijkste beleggers/obligatiehouders de 'levensvatbaarheid' van Option nagegaan. Er is dan besloten tot een snel en doortastend optreden om zo de Vennootschap weg te halen van het pad waar het faalt, om te evolueren naar een positie waar ze haar verplichtingen kan nakomen, en dat via een reddings- en herstructureringsplan over 7 stappen waarvan de kernelementen hierna worden opgesomd. Sommige van deze acties werden al uitgevoerd of zijn geïmplementeerd, terwijl andere, waarover wel al een beslissing is genomen, nog in uitvoering zijn of worden opgestart.

Als eerste stap besloten we om in december 2016 de meest dringende cashbehoeften van de Vennootschap aan te pakken middels de verkoop van haar LED-verlichtingsafdeling, beter bekend als Innolumis BV in Nederland. Cash afkomstig van deze verkooptransactie werd volledig ontvangen per 31 december 2016 en is vandaag opgebruikt.
Ten tweede verzekerden we verder € 2,6 miljoen aan nieuwe overbruggingskredieten bij belangrijke investeerders/obligatiehouders om zo aan de financiële behoeften van het eerste halfjaar van 2017 te kunnen voldoen. Van dit bedrag werd al € 1,6 miljoen ontvangen en besteed voor algemene bedrijfsdoeleinden, inclusief de betaling van sommige achterstallige herstructureringskosten en overige verplichtingen. Het resterende € 1 miljoen wordt naar verwachting ontvangen in de komende weken en is cruciaal voor de verlichting van de kortetermijnbehoeften aan liquide middelen van de Vennootschap in de komende weken.
Ten derde zijn we in een programma met meerdere fasen gestapt om de meeste historische schulden van het bedrijf om te zetten in aandelenkapitaal, om zo de balans te verlichten (voor € 12 miljoen aan obligatie- en schuldconversies zijn al afgerond op datum van dit rapport en nog eens € 12 miljoen is voorzien tegen eind juni 2017).
Ten vierde hebben we een 'reorganisatie' van de middelen van de Vennootschap doorgevoerd, om zo de bedrijfskosten beter in overeenstemming te brengen met de te genereren marges (op basis van een versnelde groei van de omzet in de volgende kwartalen), waardoor de Vennootschap beter geplaatst zal zijn om een positieve EBITDA te kunnen genereren vanaf de tweede jaarhelft van 2017.
Ten vijfde hebben we het bedrijf strategisch opnieuw geconcentreerd rond alleen nog haar kerncompetenties op vlak van IOT-communicatieplatformen, en daarnaast enkele belangrijke programma's van contractengineering voor de sectoren 'automotive' en 'slimme verlichting'.
Ten zesde zullen we de exploitatiekosten verder doen dalen door alle activiteiten te elimineren of uit te stellen die niet leiden tot een snelle groei van de omzet, en tegelijkertijd zorgen we voor meer nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid binnen de organisatie via een meer betrokken senior managementteam dat over meer bevoegdheden kan beschikken, en we maken werk van een cultuur waarbij moeilijke knopen worden doorgehakt en onze beloften worden waargemaakt.
Het laatste en zevende punt houdt in dat we, van zodra we de herstelde levensvatbaarheid kunnen aantonen door operationele winstgevendheid, van plan zijn om een kredietlijn te verzekeren voor het financieren van extra behoeften aan 'werkkapitaal' en dat we werk maken van de resterende uitstaande verplichtingen, zodat het bedrijf beter georganiseerd dan ooit tevoren 2018 kan ingaan met een goed gezondheidsbilan en financiële stabiliteit. Tot op die datum, en zelfs na het overbruggingskrediet van € 1 miljoen waarvan hierboven sprake te hebben ontvangen, zal de Vennootschap op korte termijn opnieuw gesprekken moeten voeren met haar leveranciers en andere crediteuren om een positieve cashbalans te kunnen behouden in de komende maanden. Deze onderhandelingen moeten nog worden opgestart.

Vandaar dat voor 2017 onze volledige focus zal liggen op het herstellen van 'geloofwaardigheid' als basis voor het creëren van aandeelhouderswaarde. We blijven voorzichtig optimistisch dat we deze trip positief en succesvol kunnen afronden, met een beter resultaat voor iedereen.

Op basis van het hierboven aangehaalde actieplan en het businessplan dat dit ondersteunt, is de Raad van Bestuur van mening dat de continuïteit van de Vennootschap verzekerd is, minstens tot aan de volgende Algemene Vergadering van aandeelhouders in mei 2018. De individuele en de geconsolideerde jaarrekening op 31 december 2016 werden daarom onder het continuïteitsprincipe voorbereid.

VERKLARING VAN CORPORATE GOVERNANCE

De Belgische Corporate Governance Code

De belangrijkste aspecten van het beleid van de Vennootschap inzake corporate governance worden uiteengezet in het Corporate Governance Charter van Option NV (het 'Charter', dat beschikbaar is op www.option.com).

Option hanteert het "pas toe of leg uit" systeem met betrekking tot volgende onderwerpen:

De combinatie van het Benoemingscomité met het Remuneratiecomité: gelet op de omvang van de Groep besliste de Raad van Bestuur om deze twee comités te combineren zodat het Remuneratiecomité tevens de rol van Benoemingscomité uitoefent (Aanbeveling 5.4 van de Code 2009).
Uitvoerende Voorzitter: sinds de beëindiging van het mandaat van FDVV CONSULT BVBA, vertegenwoordigd door De heer Frank Deschuytere als bestuurder en CEO van de Vennootschap op 9 maart 2016, besliste de Raad van Bestuur om het dagelijkse management van de Vennootschap toe te vertrouwen aan de Voorzitter, gegeven zijn eerdere ervaring als CEO, waarover de Raad van Bestuur van mening is dat ze een duidelijk voordeel biedt om de Vennootschap te leiden doorheen de moeilijke periode waarin de Vennootschap momenteel verkeert. Rekening houdend met de huidige grootte van de Groep en de ervaring van de Voorzitter als eerdere CEO, besliste de Raad van Bestuur dat de Voorzitter in staat is om beide rollen te combineren en dus het dagelijkse management voor zijn rekening neemt tot er een nieuwe CEO is voorgedragen (principes 1.5 en 4.7). Op 18 november 2016 heeft de Raad besloten om FVDH Beheer BVBA, vertegenwoordigd door de heer Francis Vanderhoydonck, als nieuwe onafhankelijke voorzitter van de Vennootschap te benoemen. De heer Vanderhoydonck heeft deze rol op zich genomen tot 7 maart 2017, toen hij werd vervangen als Voorzitter door de heer Eric Van Zele, huidige Voorzitter van de Raad van Bestuur.
De heer Raju Dandu is aangesteld als bestuurder voor een maximale termijn van 6 jaar, dit in afwijking van de beginselen van de Code die stellen dat bestuurders worden benoemd voor een maximale termijn van vier jaar. Deze beslissing maakt deel uit van een totale investering waarbij Danlaw Inc heeft geïnvesteerd in Option, als onderdeel van een langetermijnstrategie (aanbeveling 4.6 van de Code 2009).

Samenstelling van de Raad van Bestuur

De statuten bepalen dat de Raad van Bestuur ten minste drie en hoogstens negen leden telt, die voor een termijn van hoogstens zes jaar door de Algemene Vergadering van aandeelhouders benoemd worden. In overeenstemming met de principes van de Code worden de bestuurders van de Vennootschap voor een maximumduur van vier jaar benoemd, met uitzondering van de heer Raju Dandu die voor een termijn van zes jaar is benoemd. De Raad van Bestuur dient ten minste drie onafhankelijke bestuurders te bevatten.

Op 31 december 2016 was de Raad van Bestuur samengesteld uit vijf leden, namelijk:

Jan Callewaert, uitvoerend Voorzitter
Raju Dandu, niet-uitvoerend bestuurder
FVDH Beheer BVBA, vertegenwoordigd door Francis Vanderhoydonck (vaste
vertegenwoordiger), niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurder
Qunova BVBA, vertegenwoordigd door Jan Vorstermans (vaste vertegenwoordiger), niet
uitvoerend onafhankelijk bestuurder
Vermec NV, vertegenwoordigd door Peter Cauwels (vaste vertegenwoordiger), niet-uitvoerend
onafhankelijk bestuurder

Sinds 7 maart 2017 is de Raad van Bestuur samengesteld uit zes leden, namelijk

De heer Eric Van Zele, aangesteld als niet-uitvoerend voorzitter van de Raad, voor een periode van 4 jaar door de beslissing tot coöptatie van 7 maart 2017, onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Vergadering van aandeelhouders van 30 juni 2017
FVDH Beheer BVBA, vertgenwoordigd door de heer Francis Vanderhoydonck, aangesteld als niet-uitvoerend bestuurder ad interim voor een periode van 4 jaar, bij beslissing van de Algemene Vergadering van aandeelhouders van 29 mei 2015
De heer Jan Callewaert, aangesteld als uitvoerend bestuurder bij beslissing van de Algemene Vergadering van aandeelhouders van 31 mei 2013 voor een periode van 4 jaar, eindigend op 31 mei 2017
De heer Raju Dandu, aangesteld bij beslissing van de Buitengewone Vergadering van aandeelhouders van 26 januari 2016, voor een periode van 6 jaar
Vermec NV, vertegenwoordigd door de heer Peter Cauwels, aangeseld als niet-uitvoerend bestuurder voor een peridoe van 4 jaar vanaf 1 juli 2016, door beslissing tot coöptatie van 3 juni 2016, onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Vergadering van aandeelhouders van 30 juni 2017
Crescemus BVBA, vertegenwoordigd door de heer Pieter Bourgeois, aangesteld als nietuitvoerend bestuurder door de beslissing tot coöptatie van 7 maart 2017, onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Vergadering van aandeelhouders van 30 juni 2017

De Raad stelt voor aan de Algemene Vergadering van aandeelhouders om de kwalificatie als nietonafhankelijk directeur te bevestigen en goed te keuren van:

De heer Jan Callewaert, uitvoerend bestuurder, omwille van de redenen vermeld in artikel 526ter, 2°
De heer Raju Dandu, niet-uitvoerend bestuurder, omwille van de redenen vermeld in artikel 526ter, 5° en 6°
De heer Eric Van Zele en Crescemus BVBA omwille van hun banden met belangrijke obligatieen aandeelhouders van de Vennootschap.

De Raad informeert de Algemene Vergadering van aandeelhouders dat FVDH Beheer BVBA de Raad verzocht heeft om zijn mandaat neer te leggen vanaf 27 mei 2017. De Raad heeft dit verzoek aanvaard en bedankt FVDH Beheer BVBA voor zijn jarenlange toewijding aan Option, haar Raad en haar management.

De Raad stelt aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om de beëindiging van het mandaat als bestuurder te bevestigen en goed te keuren van Sabina Everaert vanaf 12 juli 2016 en van Qunova BVBA vanaf 7 maart 2017, FVDH Beheer BVBA vanaf 27 mei 2017 en om de aanstelling als nieuwe bestuurder te bevestigen en goed te keuren van VERMEC NV voor een periode van 4 jaar met ingang van 1 juli 2016 en van de heer Eric Van Zele en Crescemus BVBA voor een periode van 4 jaar met ingang van 7 maart 2017.

Tot slot is de Raad van Bestuur zich bewust van de Wet van 28 juli 2011 die voorschrijft dat elke beursgenoteerde vennootschap gepaste maatregelen dient te nemen om te verzekeren dat binnen het wettelijke tijdsbestek de Raad van Bestuur samengesteld is uit ten minste één derde vrouwelijke bestuurders. In het kader van de gendergelijkheid is het de intentie van de Vennootschap om te gepasten tijde (uiterlijk tegen 2019) twee vrouwelijke bestuurders te benoemen. Verschillende stakeholders van de Vennootschap werden al benaderd om potentiële vrouwelijke kandidaatbestuurders af te vaardigen naar Option om zo aan deze criteria te kunnen voldoen.

Werking van de Raad van Bestuur

In 2016 kwam de Raad van Bestuur 18 keer samen.

Naam	Bijgewoonde raden van bestuur
	Aanwezigheid	%
Jan Callewaert	18/18	100%
FDVV Consult BVBA	4/4	100%
FVDH Beheer BVBA	16/18	88,89%
Vermec NV	8/11	72,73%
Qunova BVBA	17/18	94,44%
Sabine Everaet	2/8	25%
Raju Dandu	16/18	88,89%

In de loop van 2016 kwamen de niet-uitvoerende bestuurders regelmatig bijeen om de verhouding met de vroegere en nieuwe CEO en het Uitvoerend Management Team van de Vennootschap in zijn geheel te bespreken en permanent te evalueren. Dit evaluatieproces omvatte verschillende onderwerpen, zoals de werking van de raad en de comités, de bijdrage van elke bestuurder, de interactie met het uitvoerend management en de samenstelling van de raad of de comités.

Activiteitenrapport

De Raad van Bestuur oefende zijn bevoegdheden tijdens het boekjaar 2016 uit in overeenstemming met de beginselen die beschreven staan in het charter voor deugdelijk bestuur.

Naast zijn gewone activiteiten werkte de Raad van Bestuur intensief aan een verdere versterking van de strategie en diverse financieringsopties, ontwikkeld via een interactief proces tussen de raad en het management van Option.

Transacties met verbonden partijen – Belangenconflictprocedure

Tijdens 2016 paste de Raad van Bestuur de belangenconflictprocedure voorzien in artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen toe op 7 januari 2016 (uitgifte van een financiering door de heer Callewaert gerelateerd aan een transactie). Er werd als volgt genotuleerd:

Alvorens over te gaan tot verdere bespreking van dit onderwerp, informeert de heer Jan Callewaert de raad in overeenstemming met de bepalingen van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen, dat hij als potentiële ontlener mogelijks een tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard heeft met de Vennootschap met betrekking tot de besluiten die de raad hieromtrent kan nemen. Overeenkomstig de bepalingen van voornoemd artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen verlaat Jan Callewaert bijgevolg de vergadering en neemt hij geen deel aan de verdere discussie, beraadslaging en de stemming.

De Raad van Bestuur bespreekt de modaliteiten en voorwaarden van de leningsovereenkomst (substantieel in de vorm zoals eerder besproken en overeengekomen). De overbruggingskredietovereenkomst voorziet onder meer in een onmiddellijke betaling van EUR 1 miljoen, en de Vennootschap heeft een vaste looptijd van 12 maanden en een interest van 7% per jaar (te betalen op kwartaalbasis). De leningsovereenkomst zal een pandrecht op de aandelen van IPL toestaan als veiligheid voor de heer Callewaert en de bank voor de terugbetaling van de lening.

De Raad acht deze voorwaarden zeer gunstig voor de vennootschap, rekening houdend met de huidige marktomstandigheden. Verder is de Raad van Bestuur van mening dat het aangaan van de leningsovereenkomst aan de Vennootschap de liquiditeit zal bieden die nodig is om de transactie goed te keuren.

Daarom BESLUIT de Raad van Bestuur, na bespreking,

om de transactie en de financiering op korte termijn zoals hierboven beschreven goed te keuren.

In 2016 paste de Raad van Bestuur de procedure toe voor een belangenconflict zoals voorzien in artikel 523 van het Belgische Wetboek van vennootschappen op 24 februari 2016 (uitgifte van een financieringsupdate en status van de IPL-transactie). Er werd als volgt genotuleerd:

De Raad pleegt overleg over deze updates en keurt ze goed, bijvoorbeeld de garantie op een geblokkeerde rekening van k€ 300 die Option biedt en de maandelijkse terugbetaalverplichting aan de bank in plaats van de vooraf overeengekomen vaste termijn van 12 maanden.

De Raad is van mening dat deze voorwaarden nog steeds voordelig zijn voor de Vennootschap, rekening houdend met de beter dan de verwachte omzet in 2016 voor IPL en het vooruitzicht op de winstgevendheid van de IPL-activiteiten in de loop van 2016.

In 2016 paste de Raad van Bestuur de procedure toe voor een belangenconflict zoals voorzien in artikel 523 van het Belgische Wetboek van vennootschappen op 28 april 2016 (gerelateerd aan de financiering op korte termijn door de Voorzitter). Er werd als volgt genotuleerd:

Alvorens over te gaan tot verdere bespreking van dit onderwerp, informeert de heer Jan Callewaert de raad in overeenstemming met de bepalingen van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen, dat hij als potentiële ontlener mogelijks een tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard heeft met de Vennootschap met betrekking tot de besluiten die de raad kan nemen in verband met de financiële engagementen die hij ten behoeve van de Vennootschap heeft gedaan ten overstaan van de commissaris om de rapportage in verband met de continuïteit te ondersteunen. Overeenkomstig de bepalingen van voornoemd artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen verlaat Jan Callewaert bijgevolg de vergadering en neemt hij geen deel aan de verdere discussie, beraadslaging en de stemming.

De raad wordt op de hoogte gebracht van een financieel engagement dat de Voorzitter is aangegaan ten overstaan van de Vennootschap voor een maximumbedrag van € 2 miljoen, op te nemen in delen afhankelijk van de financiële behoeften van de Vennootschap.

De Raad heeft nu nieuwe financiële engagementen verzekerd die, samen met de meest recente verkoopvooruitzichten, het bedrijf in staat stellen om de komende 6 maanden te financieren en de continuïteit op korte termijn te verzekeren. De meest recente verkoopvooruitzichten schetsen een groei in vergelijking met de gerealiseerde verkopen in de eerste maanden. De Raad is ervan overtuigd dat het de vooruitzichten zal kunnen realiseren vermits die zijn gebaseerd op concrete onderhandelingen met klanten. Na deze periode van zes maanden zal nieuwe financiering nodig zijn. De Raad zal blijven zoeken naar middelen voor een kapitaalverhoging of partnerschappen op groeps- of dochterniveau.

De raad beschouwt het engagement van de Voorzitter om de Vennootschap financieel te ondersteunen als zeer gunstig voor de Vennootschap. Daarom BESLUIT de raad na bespreking deze verbintenis van de Voorzitter goed te keuren en het management het mandaat te geven om te doen wat nodig of nuttig is voor de uitvoering en de verdere implementatie van het bovengenoemde engagement.

Om deze reden BESLUIT de Raad om de jaarrekeningen op te maken volgens het principe van continuïteit.

In 2016 paste de Raad van Bestuur de procedure toe voor een belangenconflict zoals voorzien in artikel 523 van het Belgische Wetboek van vennootschappen op 28 april 2016 (gerelateerd aan de uitgife van waranten aan Danlaw Inc.). Er werd als volgt genotuleerd:

Alvorens over te gaan tot verdere bespreking van dit onderwerp, informeert de heer Raju Dandu de raad in overeenstemming met de bepalingen van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen, dat hij als potentiële ontlener mogelijks een tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard heeft met de Vennootschap met betrekking tot de besluiten die de raad kan in verband hiermee kan nemen. Overeenkomstig de bepalingen van voornoemd artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen verlaat Raju Dandu bijgevolg de conference call en neemt hij geen deel aan de verdere discussie, beraadslaging en de stemming.

OP vraag van de legal counsel van Danlaw Inc. Bevestigt de raad van Bestuur de uitgifte van warranten door de Buitengewone Vergadering van aandeelhouders gehouden op 26 janauari 2016, en het toekennen van warranten aan Danlaw bij de uitvoering daarvan.

In 2016 paste de Raad van Bestuur de procedure toe voor een belangenconflict zoals voorzien in artikel 523 van het Belgische Wetboek van vennootschappen op 3 juni 2016 (gerelateerd aan de financiering op korte termijn door de Voorzitter). Er werd als volgt genotuleerd:

Alvorens over te gaan tot verdere bespreking van dit onderwerp, informeert de heer Jan Callewaert de raad in overeenstemming met de bepalingen van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen, dat hij als potentiële ontlener mogelijks een tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard heeft met de Vennootschap met betrekking tot de besluiten die de raad kan nemen in verband met de financiële engagementen die hij ten behoeve van de Vennootschap heeft gedaan ten overstaan van de commissaris om de rapportage in verband met de continuïteit te ondersteunen. Overeenkomstig de bepalingen van voornoemd artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen verlaat Jan Callewaert bijgevolg de vergadering en neemt hij geen deel aan de verdere discussie, beraadslaging en de stemming.

In overeenstemming met de beslissing van de Raad van 28 april 2016 om het financiële engagement van de Voorzitter ten overstaan van de Vennootschap voor een maximumbedrag van € 2 miljoen, op te nemen in schijven afhankelijk van de financiële noden van de Vennootschap te aanvaarden, BESLUIT de Raad om de betalingen op de lopende rekening te accepteren tegen 7% interest per jaar, uiterlijk terug betaalbaar in maart 2017. In geval van discussie zullen dezelfde voorwaarden gelden als bij het laatste overbruggingskrediet.

De Raad BESLUIT het management het mandaat te geven om te doen wat nodig of nuttig is voor de uitvoering en de verdere implementatie van het bovengenoemde engagement.

Het beleid inzake de transacties tussen enerzijds de Vennootschap of één van haar verbonden vennootschappen en anderzijds de leden van de Raad van Bestuur of het Uitvoerend Management Team (of leden van hun directe families), die mogelijks zouden aanleiding kunnen geven tot belangenconflicten (andere dan deze gedefinieerd in het Belgische Wetboek van Vennootschappen) wordt gedefinieerd in het Corporate Governance Charter.

Auditcomité

Op 31 december 2016 was het Auditcomité van de Vennootschap samengesteld uit drie onafhankelijke bestuurders, FVDH Beheer BVBA, Qunova BVBA en Vermec NV.

Het Auditcomité kwam in 2015 drie maal samen: op 8 maart 2016, op 31 mei 2016, op 8 december 2016. Het Auditcomité rapporteerde aan de Raad van Bestuur over haar activiteiten en bevindingen. De individuele aanwezigheden (i.e. de aanwezigheid van een individueel lid van het Comité gedurende de periode dat hij lid van het Comité was) waren als volgt:

Naam	Bijgewoonde Audit Comités	%
FVDH Beheer BVBA	3/3	100 %
Vermec NV	2/2	100%
Qunova BVBA	2/2	100%
Sabine Everaet	1/1	100 %

Jinvest BVBA werd als lid van het Auditcomité vervangen door Qunova BVBA, vertegenwoordigd door de heer Jan Vostermans, en dit vanaf 26 januari 2016.

Sabine Everaet werd als lid van het Auditcomité vervangen door Vermec NV, vertegenwoordigd door de heer Peter Cauwels, en dit vanaf 31 augustus 2016.

Op 26 april 2017 werd Qunova BVBA vervangen door Crescemus BVBA als lid van het Auditcomité.

Activiteitenrapport

Het Audit comité begeleidt en controleert de boekhoudkundige en de financiële verslaggeving van de Vennootschap. Het comité draagt er zorg voor dat er voldoende interne controlemechanismen aanwezig zijn en onderzoekt in samenspraak met de commissaris van de Vennootschap alle vraagstukken inzake boekhouding en waardering. De voornaamste rol van het Audit comité bestaat erin de financiële verslaggeving, het boekhoudkundige proces en de administratieve documenten te leiden en te controleren. Elk halfjaar worden de financiële verslagen besproken, met bijzondere aandacht voor de waarderingsbeslissingen over portefeuilledeelnames en fondsen. Het audit comité volgt ook de efficiëntie van de interne controle en het risicobeheer binnen Option.

Remuneratie- en Benoemingscomité

Per 31 december 2016 bestond het Remuneratie- en Benoemingscomité uit drie niet-uitvoerende onafhankelijke bestuurders, FVDH Beheer BVBA, Qunova BVBA en Vermec NV.

Het Remuneratie- en Benoemingscomité heeft als rol om ervoor te zorgen dat de personeelsleden op correct wijze worden vergoed, en dat de beste internationale gebruiken worden nageleefd bij het bepalen van de vergoeding en incentives van bestuurders en het management, alsook de benoeming van laatstgenoemden. Het Remuneratie- en Benoemingscomité adviseert de CEO eveneens over de vergoeding van het Uitvoerend Management Team. Gelet op de omvang van de Groep oefent het Remuneratiecomité ook de functie uit van Benoemingscomité. Het Remuneratie- en Benoemingscomité kwam een maal samen op 24 mei 2017 en dit met betrekking tot de uitgifte van warranten, en het rapporteerde over haar activiteiten en bevindingen aan de Raad van Bestuur.

De individuele aanwezigheden (i.e. de aanwezigheid van een individueel lid van het Comité gedurende de periode dat hij/zij lid van het Comité was) waren als volgt:

Naam	Bijgewoonde Remuneratie comités	%
Sabine Everaet	0/1	0 %
FVDH Beheer BVBA	1/1	100 %
Qunova BVBA	1/1	100 %

Sabine Everaet werd als lid van het Remuneratie- en Benoemingscomité vervangen door Vermec NV, vertegenwoordigd door de heer Peter Cauwels, en dit vanaf 31 augustus 2016.

Op 26 april 2017 werd Qunova BVBA vervangen door Crescemus BVBA als lid van het Remuneratie- en Benoemingscomité.

Activiteitenverslag

Tijdens het boekjaar 2016 heeft het remuneratie- en benoemingscomité een aantal recurrente activiteiten zoals het remuneratiebeleid voor het uitvoerend management en verschillende scenario's om de personeelsretentie te verbeteren verder onderzocht en opgevolgd. Bovendien heeft het comité, de implementatie van een nieuw warrantenplan evenals het remuneratiebeleid van nieuw aangestelde leden van het uitvoerend management besproken, hieromtrent geadviseerd en besluiten genomen.

REMUNERATIEVERSLAG

De vergoeding van de niet-uitvoerende bestuurders wordt bepaald door de Algemene Vergadering op basis van een voorstel van de Raad van Bestuur na advies van het Remuneratiecomité. De vergoeding van de CEO wordt bepaald door de Raad na advies van het Remuneratiecomité. De vergoeding van het uitvoerend management wordt bepaald door de CEO na overleg met het Remuneratiecomité. Geen individu kan zijn/haar vergoeding zelf bepalen. Deze procedure wordt toegepast, zowel bij het bepalen van het remuneratiebeleid, als bij het bepalen van de individuele remuneratie van bestuurders en Uitvoerend Management, en zal, naar het oordeel van de Raad van Bestuur, niet worden gewijzigd in de komende twee boekjaren.

Wat betreft de hoogte van de vergoeding van de niet-uitvoerende bestuurders, biedt de Vennootschap een competitief pakket aan in lijn met hun functies in de Raad van Bestuur en de Comités, dat is samengesteld uit een vaste basisvergoeding plus aanwezigheidsvergoedingen.

In het bepalen van de hoogte van de vergoeding voor het Uitvoerend Management Team biedt de Vennootschap een competitieve totale vergoeding aan gebaseerd op een combinatie van een basissalaris, een variabel salaris, extralegale voordelen en warranten. De methodiek voor het bepalen van de targets voor en het evalueren van de prestaties en het variabel salaris van het Executive Managers wordt beoordeeld door het Remuneratiecomité.

Het Remuneratiecomité wordt bijgestaan door remuneratiespecialisten wanneer nodig en onderzoekt geregeld de beste gebruiken in de markt en vergelijkende marktinformatie om zo advies over competitieve vergoedingsniveaus te kunnen verlenen.

Vergoeding van de bestuurders

De bestuurders worden bezoldigd voor de uitvoering van hun mandaat overeenkomstig de beslissingen hieromtrent genomen door de Algemene Vergadering. De bezoldiging omvat zowel een vast bedrag voor het lidmaatschap van de Raad van Bestuur als een aanwezigheidsvergoeding per vergadering van de Raad van Bestuur en de vergaderingen van de Comités van de Raad.

Voor 2016 is de jaarlijkse vergoeding per bestuurder beperkt tot een maximaal bedrag van k€ 30 (2015: k€ 30), met uitzondering van de Voorzitter van het Audit Comité waarvan de vergoeding is beperkt tot k€ 32 (2015: k€ 32).

De vergoeding is samengesteld uit de volgende elementen:

een jaarlijkse vaste vergoeding van € 6.600 en € 8.600 voor de voorzitter;
een aanwezigheidsvergoeding van € 2.000 per vergadering van de Raad van Bestuur in persoon, op voorwaarde dat de maximale voormelde jaarlijkse vergoeding voor bestuurders niet is overschreden;
een aanwezigheidsvergoeding van € 500 per vergadering van de Raad van Bestuur via conference call, op voorwaarde dat de maximale voormelde jaarlijkse vergoeding voor bestuurders niet is overschreden;
een aanwezigheidsvergoeding van € 500 per vergadering van een Comité, op voorwaarde dat de maximale voormelde jaarlijkse vergoeding voor bestuurders niet is overschreden.

De vergoeding van de leden van de Raad van Bestuur in 2016 was als volgt:

Naam	Totale vergoeding (EUR)
Jan Callewaert	N/A (2015: N/A)
FDVV Consult BVBA	N/A (2015: N/A)
FVDH Beheer BVBA	24 600 (2015: 0k)
Qunova BVBA	22 600 (2015: 0k)
Sabine Everaet	4 800 (2015: 21 600)
Raju Dandu	N/A (2015: N/A)
Vermec NV	N/A (2015: N/A)

Aanvullend bij voornoemde vergoeding zijn bestuurders ook gerechtigd op terugbetaling van gedane "out-of-pocket" uitgaven overeenkomstig het vastgestelde beleid van de Vennootschap hieromtrent (inzonderheid inzake reisonkosten) en voor zover zulke uitgaven redelijk zijn en vereist voor de uitoefening van hun taken als bestuurder van de Vennootschap.

In 2016 bedroeg de totale vergoeding voor de Raad van Bestuur k€ 52 (2015: k€ 58).

Naam	Aanwezig Raad van Bestuur	Aanwezig audit comité	Aanwezig remuneratie comité	Totale vergoeding in duizenden EUR
Jan Callewaert	18/18	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)
FDVV Consult BVBA	4/4	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)
FVDH Beheer BVBA	16/18	3/3	1/1	24 600 (2015: 0k)
Vermec NV	8/11	2/2	N/A	N/A (2015: N/A)
Qunova BVBA	17/18	2/2	1/1	22 600 (2015: 0k)
Sabine Everaet	2/8	1/1	0/1	4 800 (2015: 21,6k)
Raju Dandu	16/18	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)

Op het jaareinde van 2016 werden de volgende "Warranten 2014 en 2015" aangehouden door uitvoerende leden van de Raad van Bestuur:

Jan Callewaert (via Mondo NV) 800.000 warranten (onder warrantenplan 2014) 300.000 warranten (onder warrantenplan 2015)

Hoewel Danlaw geen uitvoerend bestuurder is van de Raad van Bestuur, is Danlaw verbonden met Raju Dandu, die een niet-uitvoerend lid van de Raad van Bestuur is. Danlaw ontving 17.391.304 warranten 'warranten Danlaw' op 26 januari 2016.

Uitvoerend Management Team (EMT)

Het Corporate Governance Charter bepaalt de samenstelling van het Uitvoerend Management Team. Op 31 december 2016 was het Uitvoerend Management Team samengesteld uit de volgende leden:

Mondo NV, vertegenwoordigd door de heer Jan Callewaert, Chief Executive Officer (CEO) Finance Incorporated com.v, vertegenwoordigd door de heer Jan Luyckx, Chief Financial Officer (CFO)

ST Consult BVBA, vertegenwoordigd door de heer Steve Theunissen, General Counsel en Secretaris van de Raad van Bestuur

Bezoldiging van de leden van het uitvoerend management (Uitvoerend Management Team)

De managementvennootschap van Frank Deschuytere (FDVV Consult BVBA) trad tot 9 maart 2016 op als CEO van de Groep en ontving een vaste vergoeding voor een bedrag van k€ 49 en bijkomende voordelen voor een bedrag van k€ 3 met betrekking tot wagen-, brandstof- en forfaitaire onkostenvergoedingen. De CEO is niet gerechtigd op of begunstigde van enige pensioenregeling die door de Vennootschap wordt betaald.

In 2016 ontving Jan Callewaert via zijn managementvennootschap Mondo NV, een vaste vergoeding van k€ 310 voor advies en andere diensten verleend aan de Vennootschap in zijn hoedanigheid als uitvoerend voorzitter van de Raad van Bestuur en als CEO van de Vennootschap sinds 9 maart 2016.

De managementvennootschap van de heer Jan Luyckx (Finance Incorporated com.v) vervoegde de vennootschap in juli 2015 en trad op als CFO van de Groep sinds 30 september 2015. Hij ontving in 2016 een vaste vergoeding van k€ 157 zonder bijkomende voordelen.

De managementvennootschap van de heer Steve Theunissen (ST Consult BVBA) trad op als General Counsel van de Groep sinds 1 juni 2015 en ontving een vaste vergoeding van k€ 141 zonder bijkomende voordelen in 2016.

De managementvennootschap van de heer Jörg Palm (JP Consulting GmbH) trad op als Chief Marketing Officer van de Groep tot 13 oktober 2016 en ontving een vaste vergoeding van k€ 176 zonder bijkomende voordelen.

De uitvoerende managers hebben warranten ontvangen in het kader van het 2015 warrantenplan: Mondo NV: 300.000 warranten

Finance Incorporated com.v: 300.000 warranten waarvan 25% is teogekend en 75% is verbeurd omwillle van de beëindiging van het contract.

ST Consult BVBA: 300.000 warranten

De uitvoerende managers hebben geen recht op een speciale beëindigingsvergoeding, noch zijn zij begunstigde van enige pensioenregeling die door de Vennootschap wordt betaald.

Geen enkel lid van het Uitvoerend Management Team komt in aanmerking voor specifieke vertrekvergoedingen, bovenop de bestaande wettelijke regelingen. Er bestaan geen bijzondere rechten van herstel, in aanvulling op de bestaande wettelijke bepalingen, die speciale bevoegdheden toekennen aan de Vennootschap om op basis van onjuiste financiële gegevens toegekende of betaalde variabele vergoedingen terug te vorderen.

AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR

Voor een gedetailleerd overzicht van de aandeelhoudersstructuur, wordt verwezen naar toelichting 18 van het financiële IFRS-rapport dat hierna volgt.

RELEVANTE INFORMATIE IN HET GEVAL VAN EEN PUBLIEK OVERNAMEBOD

Overdrachtbeperkingen opgelegd door de wet of de statuten

Behoudens wat hierna gesteld wordt, zijn de door de Vennootschap uitgegeven kapitaalsaandelen niet onderworpen aan enige wettelijke of statutaire overdrachtsbeperkingen.

Houders van bijzondere rechten

Overeenkomstig artikel 14 van de statuten heeft de heer Jan Callewaert een bindend voordrachtrecht voor de benoeming van één bestuurder per schijf van 3% (drie procent) van het totaal aantal aandelen van de Vennootschap die hij rechtstreeks of onrechtstreeks bezit, met een maximum van vijf (5) bestuurders. Hij bezit dit recht op voorwaarde en zolang hij minstens 15% (vijftien procent) van het totaal aantal aandelen van de Vennootschap bezit. Deze clausule staat open tot herziening tijdens de volgende Buitengewone Vergadering van aandeelhouders die gepland is voor juni 2017.

Mechanismes voor de controle van enig aandelenplan voor werknemers wanneer de zeggenschapsrechten niet rechtstreeks door de werknemers worden uitgeoefend

Er bestaan geen zulke aandelenplannen voor werknemers binnen de Vennootschap.

Beperkingen van het stemrecht

De aandelen van de Vennootschap zijn niet onderworpen aan wettelijke of statutaire stemkrachtbeperkingen. Ieder aandeel geeft recht op één stem.

Het stemrecht verbonden aan de aandelen van de Vennootschap zal echter in de gevallen voorzien in het Wetboek van Vennootschappen worden geschorst.

Verder kan in principe niemand op een Algemene Vergadering van de Vennootschap aan de stemming deelnemen voor meer stemmen dan degene verbonden aan effecten waarvan hij/zij meer dan twintig (20) dagen vóór de datum van de Algemene Vergadering kennis heeft gegeven in overeenstemming met de wetgeving betreffende belangrijke deelnemingen (artikel 545 van het Wetboek van Vennootschappen).

Het stemrecht verbonden aan aandelen die met vruchtgebruik bezwaard zijn, wordt uitgeoefend door de vruchtgebruiker. Voor wat betreft in pand gegeven aandelen, komt het stemrecht toe aan de eigenaar-pandgever.

Houders van warranten en converteerbare obligaties hebben slechts een adviserende stem op de Algemene Vergadering van aandeelhouders.

Aandeelhoudersovereenkomsten

Er bestaan, naar het beste weten van de Raad van Bestuur van de Vennootschap, geen aandeelhoudersovereenkomsten die aanleiding kunnen geven tot beperkingen van overdracht van effecten en/of de uitoefening van het stemrecht.

Regels voor de benoeming en vervanging van de leden van het bestuursorgaan van de Vennootschap

De bestuurders van de Vennootschap worden benoemd door de Algemene Vergadering van aandeelhouders, die hiertoe besluit bij gewone meerderheid van stemmen. Er geldt geen aanwezigheidsquorum voor de benoeming van bestuurders.

Wanneer een rechtspersoon wordt benoemd tot bestuurder, dient deze onder haar aandeelhouders, bestuurders of werknemers een vaste vertegenwoordiger aan te stellen die gelast wordt met de uitvoering van de opdracht in naam en voor rekening van de rechtspersoon-bestuurder.

Minsten drie (3) leden van de Raad van Bestuur moeten aangeduid worden als "onafhankelijke bestuurder", welke moeten voldoen aan de criteria zoals bepaald in Artikel 524§4 van het Wetboek van vennootschappen. Momenteel beschikt de Vennootschap slecht over twee onafhankelijke bestuurders, maar de procedure is lopende om een derde bestuurder aan te stellen om te voldoen aan deze voorwaarden.

Bestuurders kunnen te allen tijde, bij gewone meerderheid van stemmen, worden ontslagen door de Algemene Vergadering van aandeelhouders. Voor het ontslag van bestuurders geldt geen aanwezigheidsquorum.

De statuten van de Vennootschap voorzien de mogelijkheid tot coöptatie van bestuurders door de Raad van Bestuur indien een plaats van bestuurder openvalt. In dit geval hebben de overblijvende bestuurders het recht om voorlopig in de vacature te voorzien. De eerstvolgende Algemene Vergadering van aandeelhouders beslist over de definitieve benoeming. De nieuw benoemde bestuurder vervolmaakt het mandaat van de bestuurder die hij/zij vervangt.

Regels voor de wijziging van de statuten van de Vennootschap

Met uitzondering van kapitaalverhogingen, beslist door de Raad van Bestuur binnen de voorwaarden van het toegestaan kapitaal, heeft enkel de (buitengewone) Algemene Vergadering van de Vennootschap het recht om wijzigingen aan te brengen in de statuten van de Vennootschap.

De Algemene Vergadering van aandeelhouders kan enkel beraadslagen over statutenwijzigingen – met inbegrip van het besluit tot fusie, splitsing en ontbinding – indien de helft van het kapitaal vertegenwoordigd is. Indien aan deze aanwezigheidsvereiste niet is voldaan, dient een nieuwe buitengewone Algemene Vergadering te worden bijeengeroepen die kan beraadslagen ongeacht het vertegenwoordigde kapitaal.

Statutenwijzigingen zijn in principe alleen aangenomen indien zij worden goedgekeurd door vijfenzeventig (75%) van de uitgebrachte stemmen.

Voor de volgende statutenwijzigingen geldt evenwel een bijzondere meerderheidsvereiste van tachtig procent (80%) van de uitgebrachte stemmen:

o wijzigingen aan de bepalingen inzake de benoeming en het ontslag van bestuurders (artikel 14 van de statuten)
o doelwijzigingen (artikel 559 van het Wetboek van vennootschappen)
o wijziging van de rechtsvorm (artikel 781 van het Wetboek van vennootschappen)

Bevoegdheden van de Raad van Bestuur voor wat betreft de uitgifte of inkoop van aandelen van de Vennootschap

Het kapitaal van de Vennootschap kan verhoogd worden ingevolge een besluit van de Raad van Bestuur, binnen de grenzen van het "toegestaan kapitaal". Een machtiging hiertoe dient verleend te worden door een buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders; de duurtijd en het bedrag van deze machtiging zijn beperkt, terwijl de machtiging tevens onderworpen is aan specifieke rechtvaardigingsgronden en doeleinden.

Overeenkomsten tussen de Vennootschap en haar bestuurders of werknemers die voorzien in vergoedingen in geval van ontslagneming, ontslag zonder grondige reden of indien hun tewerkstelling wordt beëindigd tengevolge van een overnamebod

Geen van de overeenkomsten die werden aangegaan met bestuurders van de Vennootschap of haar dochterondernemingen voorziet in een vergoeding (bovenop de normale opzegtermijn) indien zij ontslag nemen, ontslagen worden zonder grondige reden of indien hun tewerkstelling wordt beëindigd tengevolge van een overnamebod.

GEBEURTENISSEN DIE EEN INVLOED KUNNEN UITOEFENEN OP DE VERDERE ONTWIKKELING VAN DE GROEP: OVERZICHT VAN RISICO'S EN ONZEKERHEDEN

In overeenstemming met Artikel 96 van het Wetboek van vennootschappen moet het jaarverslag van de Raad van Bestuur de belangrijkste risico's en onzekerheden waarmee de onderneming geconfronteerd wordt omschrijven.

De meeste van deze risico's en onzekerheden worden bepaald door de evolutie van de markt waarin Option actief is. In het algemeen wordt deze markt gekenmerkt door snelle, opeenvolgende introducties van nieuwe technologieën. Als een gevolg daarvan is de markt erg dynamisch en moet de Groep reageren op belangrijke en elkaar opvolgende veranderingen. Specifiek worden onderstaande risico's en onzekerheden vermeld:

(1) Continuïteit

Op datum van dit rapport beschikt de Vennootschap over erg beperkte financiële middelen.

Als eerste stap besloten we om in december 2016 de meest dringende cashbehoeften van de Vennootschap aan te pakken middels de verkoop van haar LED-verlichtingsafdeling, beter bekend als Innolumis BV in Nederland. Cash afkomstig van deze verkooptransactie werd volledig ontvangen per 31 december 2016 en is vandaag opgebruikt.
Ten tweede verzekerden we verder € 2,6 miljoen aan nieuwe overbruggingskredieten bij belangrijke investeerders/obligatiehouders om zo aan de financiële behoeften van het eerste halfjaar van 2017 te kunnen voldoen. Van dit bedrag werd al € 1,6 miljoen ontvangen en besteed voor algemene bedrijfsdoeleinden, inclusief de betaling van sommige achterstallige herstructureringskosten en overige verplichtingen. Het resterende € 1 miljoen wordt naar verwachting ontvangen in de komende weken en is cruciaal voor de verlichting van de kortetermijnbehoeften aan liquide middelen van de Vennootschap in de komende weken.
Ten derde zijn we in een programma met meerdere fasen gestapt om de meeste historische schulden van het bedrijf om te zetten in aandelenkapitaal, om zo de balans te verlichten (voor € 12 miljoen aan obligatie- en schuldconversies zijn al afgerond op datum van dit rapport en nog eens € 12 miljoen is voorzien tegen eind juni 2017).
Ten vierde hebben we een 'reorganisatie' van de middelen van de Vennootschap doorgevoerd, om zo de bedrijfskosten beter in overeenstemming te brengen met de te genereren marges (op basis van een versnelde groei van de omzet in de volgende kwartalen), waardoor de Vennootschap beter geplaatst zal zijn om een positieve EBITDA te kunnen genereren vanaf de tweede jaarhelft van 2017.
Ten vijfde hebben we het bedrijf strategisch opnieuw geconcentreerd rond alleen nog haar kerncompetenties op vlak van IOT-communicatieplatformen, en daarnaast enkele belangrijke programma's van contractengineering voor de sectoren 'automotive' en 'slimme verlichting'.
Ten zesde zullen we de exploitatiekosten verder doen dalen door alle activiteiten te elimineren of uit te stellen die niet leiden tot een snelle groei van de omzet, en tegelijkertijd zorgen we voor meer nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid binnen de organisatie via een meer betrokken senior managementteam dat over meer bevoegdheden kan beschikken, en we maken werk van een cultuur waarbij moeilijke knopen worden doorgehakt en onze beloften worden waargemaakt.
Het laatste en zevende punt houdt in dat we, van zodra we de herstelde levensvatbaarheid kunnen aantonen door operationele winstgevendheid, van plan zijn om een kredietlijn te verzekeren voor het financieren van extra behoeften aan 'werkkapitaal' en dat we werk maken van de resterende uitstaande verplichtingen, zodat het bedrijf beter georganiseerd dan ooit tevoren 2018 kan ingaan met een goed gezondheidsbilan en financiële stabiliteit. Tot op die datum, en zelfs na het overbruggingskrediet van € 1 miljoen waarvan hierboven sprake te hebben ontvangen, zal de Vennootschap op korte termijn opnieuw gesprekken moeten voeren met haar leveranciers en andere crediteuren om een positieve cashbalans te kunnen behouden in de komende maanden. Deze onderhandelingen moeten nog worden opgestart.

(2) De broze financiële positie van de groep en haar negatieve eigen vermogen kunnen in het nadeel zijn van het realiseren van commerciële transacties indien een diepgaande financiële analyse door bestaande of potentiële leveranciers en klanten wordt uitgevoerd.

(3) Option is afhankelijk van derden die draadloze datacommunicatiediensten aanbieden. Als deze diensten niet worden ingezet zoals verwacht, zouden consumenten niet in staat zijn de innovatieve producten van Option te gebruiken en zouden de bedrijfsopbrengsten kunnen dalen. De verkoopbaarheid van de producten van de Vennootschap kan schade lijden indien draadloze Telecom operatoren niet voldoende en aanvaardbare draadloze diensten kunnen aanbieden of indien de prijs van zulke diensten te hoog wordt om deze toe te passen voor de massamarkt. Daar komt bij dat toekomstige groei afhankelijk is van de installatie van de volgende generatie draadloze datanetwerken die zullen geleverd worden door derde partijen, daaronder begrepen netwerken voor welke de Vennootschap thans producten ontwikkeld. Indien deze volgende generatie netwerken niet geïnstalleerd of algemeen aanvaard wordt of indien de installatie vertraagd wordt, dan zal er geen markt zijn voor de producten die de vennootschap ontwikkelt voor deze netwerken. Indien de Vennootschap de ontwikkeling van haar business niet behoorlijk beheert dan kan de Vennootschap belangrijke druk ervaren op haar operaties en management en ontwrichting van haar activiteiten.
(4) Option besteedt de productie van haar producten uit aan derden en kan bijgevolg afhankelijk zijn van de ontwikkeling en productiecapaciteit van deze derden en de algemene kwaliteit van hun werk. Als een leverancier of producent zijn verplichtingen tegenover Option niet kan nakomen op het gebied van leveringen of productievooruitzichten, kan dit de toekomstige resultaten aantasten. De afnameverplichtingen op korte termijn van de Vennootschap tegenover derden-producenten waar ze beroep op doet, berusten op de raming van de klanten marktvraag. Als de werkelijke resultaten afwijken van deze raming, door gebrekkige uitvoering door de Vennootschap of ten gevolge van marktomstandigheden, loopt Option mogelijk een commercieel risico. Leveranciers kunnen mogelijk stoppen met de levering aan aanvaardbare commerciële voorwaarden van producten aan de Vennootschap.
(5) Het is mogelijk dat Option moeilijkheden ondervindt bij het managen van haar strategische herpositionering, wat haar mogelijkheden om sleutelpersoneel te behouden en doeltreffend te concurreren, mogelijk schade toebrengt. Anderzijds is het mogelijk dat de Vennootschap haar activiteiten niet kan behouden of uitbreiden indien de Vennootschap niet bekwaam is om voldoende gekwalificeerd personeel aan te trekken, te behouden en te managen.
(6) De producten van de Vennootschap worden steeds complexer en kunnen fouten of defecten bevatten, die hun aanvaarding in de markt kunnen tegenhouden of verminderen en leiden tot onverwachte kosten of andere negatieve zakelijke gevolgen. De grotere complexiteit van de producten verhoogt het risico op niet-ontdekte fouten en defecten.
(7) Als Option niet in staat zou zijn nieuwe innovatieve producten te ontwerpen en te ontwikkelen die voldoende commercieel aanvaard werden, is de Vennootschap mogelijk niet in staat haar onderzoeks- en ontwikkelingsuitgaven te recupereren en is zij mogelijk niet in staat haar marktaandeel te behouden en kunnen de bedrijfsopbrengsten dalen. De overgang van pure hardwareproducten verkoop naar de verkoop van complexe draadloze oplossingen, kan een verdere impact hebben, gezien de typische verkoopcyclus voor een hardware product korter is dan deze voor een end-to-end oplossing. De mogelijkheid om nieuwe producten te ontwerpen en te ontwikkelen is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder, maar niet beperkt tot de volgende;
o de mogelijkheid van de Vennootschap om geschoold technisch personeel aan te trekken en te behouden;
o de beschikbaarheid van cruciale componenten van derden;
o de mogelijkheid van de Vennootschap om de ontwikkeling van producten tijdig te voltooien;
o de mogelijkheid van de Vennootschap om producten met een aanvaardbare prijs en van een aanvaardbare kwaliteit te produceren.

Indien de Vennootschap of haar leveranciers op één van deze gebieden mislukt, of indien deze producten er niet in slagen door de markt te worden aanvaard, kan dit betekenen dat de Vennootschap niet in staat is haar onderzoeks- en ontwikkelingsuitgaven te recupereren. Dit kan leiden tot een daling van haar marktaandeel en haar bedrijfsopbrengsten. Indien de Vennootschap er niet in slaagt om succesvol nieuwe producten te ontwikkelen en te verkopen, kan de Vennootschap belangrijke klanten of productorders verliezen en haar zakelijke activiteiten zouden kunnen beschadigd worden.

(8) Indien de Vennootschap er niet in slaagt strategische relaties te ontwikkelen en te behouden, kan de Vennootschap niet in de mogelijkheid zijn nieuwe markten aan te boren. Een belangrijk element van de strategie van de Vennootschap bestaat erin om nieuwe markten aan te boren door het ontwikkelen van nieuwe producten via strategische relaties met leidende bedrijven in de sector van draadloze communicatie (open innovatie). De Vennootschap is momenteel middelen aan het investeren, en zal dit blijven doen, om dergelijke relaties te ontwikkelen. De Vennootschap gelooft dat haar succes om nieuwe markten aan te boren voor haar producten gedeeltelijk zal afhangen van haar vermogen om dergelijke relaties te ontwikkelen en te behouden en om bijkomende of alternatieve relaties te onderhouden. Er bestaat echter geen zekerheid dat de Vennootschap erin zal slagen om bijkomende strategische relaties te ontwikkelen, bestaande relaties te behouden en succesvol haar doelen te bereiken, noch dat de bedrijven waarmee de Vennootschap strategische relaties heeft, geen concurrerende afspraken zullen maken met anderen of besluiten eenzijdig te concurreren met de Vennootschap. Het is mogelijk dat de Vennootschap bepaalde strategische partnerships niet kan identificeren of uitvoeren en, indien ze dergelijke partnerships niet nastreeft, dan is het mogelijk dat ze de verwachte voordelen ervan met betrekking tot haar bedrijfsactiviteit niet tijdig kan realiseren.
(9) Het is mogelijk dat de Vennootschap niet in staat is om producten te ontwikkelen die overeenstemmen met de voorschriften van regulatoren. De producten van de Vennootschap moeten voldoen aan de voorwaarden van de overheidsregulatoren. In vele landen is het bijvoorbeeld zo dat vele aspecten van communicatietoestellen geregeld worden, waaronder straling van elektromagnetische energie, biologische veiligheid en regels voor toestellen die op het telefonienetwerk worden aangesloten. De Vennootschap kan niet vooruitlopen op het effect op toekomstige producten van wijzigingen die door binnenlandse of buitenlandse overheden genomen worden. Indien de Vennootschap er niet in slaagt om conform te zijn met bestaande of toekomstige wetgeving of om op tijd goedkeuring te verkrijgen voor zijn producten dan kan dit een belangrijk negatief effect hebben op haar financiële toestand, operationele resultaten en kasstromen.
(10) De Vennootschap kan de vraag van de klanten verkeerd inschatten en daardoor te veel of te weinig van bepaalde producten laten produceren of de Vennootschap is afhankelijk van één belangrijke leverancier voor sommige componenten welke worden gebruikt in haar producten. De beschikbaarheid en verkoop van deze afgewerkte producten kan schade lijden indien één van deze leveranciers niet kan voldoen aan de vraag- en leveringstermijnen van de Vennootschap en alternatieve en bruikbare componenten niet voor handen zijn aan redelijke voorwaarden.
(11) De activiteiten van de Vennootschap zijn afhankelijk van haar blijvende mogelijkheid om toegang te krijgen tot de noodzakelijke technologie van derde partijen. Het kan zijn dat de Vennootschap hierop niet langer beroep kan doen ofwel dat de ervoor gevraagde prijs te hoog is. De Vennootschap heeft verschillende licentieovereenkomsten afgesloten met derde partijen voor de ontwikkeling van haar producten. Sommige van deze licentieovereenkomsten hebben geen specifieke termijn en kunnen door de Vennootschap of de andere partij opgezegd worden zonder redenen of indien zich bepaalde feiten voordoen. Er is geen zekerheid dat de Vennootschap in staat zal blijven om deze licentieovereenkomsten aan te houden of dat de technologie zoals beschreven in de licentieovereenkomsten niet zou betwist

worden of dat bijkomende licenties tegen een redelijke vergoeding ter beschikking zullen gesteld worden van de Vennootschap.

Indien de Vennootschap haar bestaande licentieovereenkomsten niet kan behouden of indien ze geen nieuwe licenties kan verkrijgen voor haar bestaande of toekomstige producten dan kan de Vennootschap verplicht worden om vervang technologie van een lagere kwaliteit te gebruiken, indien die al bestaat, ofwel aan een hogere kostprijs welke de competitieve situatie, inkomsten en vooruitzichten ernstig schaden.

(12) De Vennootschap zou inbreuken kunnen maken op de intellectuele eigendomsrechten van anderen. Derde partijen kunnen beweren dat de producten van de Vennootschap inbreuk plegen op hun intellectuele rechten. Deze claims kunnen aanzienlijke kosten, middelen en management aandacht vergen en ze kunnen de reputatie van de Vennootschap schaden en negatieve effecten hebben op huidige en toekomstige relaties met klanten of leveranciers. De markt waarin de Vennootschap opereert heeft verschillende deelnemers die intellectuele eigendomsrechten bezitten of hierop aanspraak maken. In het verleden hebben we, en in de toekomst kunnen we, verschillende claims en aanspraken ontvangen van derde partijen die beweren dat onze producten hun intellectuele eigendomsrechten zouden schenden. De Vennootschap kan rechtstreeks aangesproken worden of via vorderingen tot vrijwaring voor de producten die de Vennootschap aan bepaalde klanten bezorgde. Ongeacht of deze inbreuken al dan niet gegrond zijn, kunnen we aan het volgende onderworpen zijn:
o We zouden aansprakelijk kunnen zijn voor mogelijke aanzienlijke schade, aansprakelijkheden en procedurekosten, inclusief erelonen van raadslieden;
o Er kan ons het verbod opgelegd worden om nog verder gebruik te maken van de intellectuele eigendomsrechten en dienen mogelijks de verkoop van onze producten, die het voorwerp zijn van de claim, stop te zetten;
o We zouden mogelijks een licentieovereenkomst moeten afsluiten, waarbij een licentievergoeding betaald dient te worden en die commercieel niet of wel aanvaardbaar is. Bovendien is het niet zeker dat het mogelijk is om succesvol te onderhandelen en zulke overeenkomst af te sluiten met de derde partij;
o We zouden mogelijks een niet-inbreuk plegend alternatief moeten ontwikkelen, hetgeen kostelijk en vertragend kan zijn en kan resulteren in een verkoopsverlies. Bovendien is het niet zeker dat dergelijk alternatief mogelijk is;
o Een inbreuk kan veel aandacht, middelen en management tijd vragen;
o We zouden mogelijks onze klanten schadeloos moeten stellen voor bepaalde kosten en schade die zij opgelopen hebben in zulke claim.

FINANCIËLE INSTRUMENTEN EN RISICOFACTOREN

(1) Afgeleide financiële instrumenten worden gebruikt om fluctuaties van wisselkoersen te beheersen. Deze instrumenten zijn onderhevig aan het risico van wijzigende markttarieven volgend op de aanschaf. Het risico op dergelijke wijzigingen worden doorgaans gecompenseerd door de tegenovergestelde gevolgen van de hedging; niet alle risico's kunnen evenwel worden beheerst. In zoverre dat de Groep contracten aangaat in buitenlandse munten en geen adequate hedging overeenkomsten afsluit om die blootstelling te dekken, kunnen fluctuaties in wisselkoersen tussen de Euro en de buitenlandse munten het operationeel resultaat aantasten.
(2) Kredietanalyses worden uitgevoerd voor alle klanten die een bepaalde kredietbehoefte overschrijden. Het kredietrisico wordt continu opgevolgd.
(3) Enige wijzigingen aan bestaande boekhoudregelgevingen of belastingregels of gewoontes kunnen negatieve fluctuaties veroorzaken in de gerapporteerde operationele resultaten van de Vennootschap of de manier waarop de Vennootschap haar zakelijke activiteiten voert.
(4) De Groep is misschien niet in de mogelijkheid om de financiering benodigd voor haar toekomstige kapitaals- en herfinancieringsnoden te dekken. Er is geen garantie dat de financiering, indien nodig, beschikbaar of beschikbaar zal zijn aan attractieve voorwaarden. Daarenboven kan iedere schuldfinanciering, indien beschikbaar, voorwaarden bevatten die de vrijheid van de Vennootschap om zaken te doen beperkt en/of zou de Vennootschap in schending kunnen komen onder zulke voorwaarden in welk geval de schuldfinanciering beëindigd kan worden.
(5) De Vennootschap zal naar alle waarschijnlijkheid blijvend negatief beïnvloed worden door de impact van de recente economische crisis. De onzekerheid over de verdere evolutie van deze crisis en de impact ervan op de globale economische toestand, beperkt het zicht op de evolutie van de bedrijfsresultaten. De blijvende financiële crisis en de huidige onzekere economische toestand zouden een substantieel negatief effect kunnen hebben op de bedrijfsresultaten en financiële toestand van de Groep.
(6) De Groep is onderhevig aan een materieel wisselkoersrisico aangezien het merendeel van de aankopen in US Dollar plaatsvindt. Teneinde dit risico te beperken tracht de Groep om de inen uitgaande kasstromen in valuta, andere dan de Euro, met elkaar in lijn te brengen.
(7) Verder kunnen acquisities door de Vennootschap of de verkoop van haar divisies haar zakelijke activiteiten onderbreken en haar financiële toestand en operationele resultaten aantasten.
(8) Het is mogelijk dat de Groep bijkomend kapitaal nodig heeft in de toekomst, en dat dit niet beschikbaar is. Toekomstige financieringen om dergelijk kapitaal te voorzien kunnen het belang van investeerders in de Vennootschap doen verwateren. Elke bijkomende kapitaalronde voor deze of andere doeleinden door de verkoop van bijkomende aandelen kan het belang van Aandeelhouders in de Vennootschap doen verwateren en een invloed hebben op de marktprijs van de Aandelen.
(9) De kwartaalresultaten van de Vennootschap kunnen in belangrijke mate verschillen van kwartaal tot kwartaal en kunnen bijgevolg de aankoopprijs van de aandelen van de Vennootschap doen fluctueren. De toekomstige kwartaalresultaten kunnen significant verschillen en kunnen de verwachtingen van de financiële analisten, investeerders en het management overtreffen of niet nakomen.

BELANGENCONFLICTEN

De procedure inzake belangenconflicten zoals voorzien door artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen werd toegepast in 2016 zoals hiervoor werd uiteengezet in de verklaring van Deugdelijk Bestuur van dit jaarverslag.

RAPPORT IN VERBAND MET HET BEHEER VAN RISICO'S EN INTERNE CONTROLES

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de beoordeling van risico's die inherent zijn aan de Groep alsook de doeltreffendheid van deze interne controles. De Belgische Corporate Governance Code 2009 beveelt de risicofactoren en de maatregelen te benadrukken die de Raad van Bestuur heeft genomen om deze risico's op een aanvaardbaar niveau te houden. De organisatie van de Interne controle van de Groep is gebaseerd op de vijf pijlers van het COSO¹ - 2013 raamwerk:

¹ COSO (Committee of Sponsoring Organizations) is een private, niet-gouvernementele internationale organisatie die erkend is op het vlak van deugdelijk bestuur, interne controle, risicomanagement en financiële rapportering.

o Controle-omgeving;
o Risico-opvolging;
o Controle-activiteiten;
o Informatie en communicatie;
o Toezichtactiviteiten.

Controle-omgeving

De Raad van Bestuur heeft een Audit Comité en een Remuneratie Comité opgericht. Het Audit Comité geeft advies en controleert de financiële verslaggeving van de Groep. Het zorgt voor de aanwezigheid van voldoende interne controlemechanismen en, in samenwerking met de commissaris van de Groep, onderzoekt het vragen met betrekking tot de boekhouding en de waarderingsregels. De rol van het Remuneratie Comité is te zorgen voor een rechtvaardig beleid in verband met de vergoeding voor werknemers en Uitvoerend Management, alsook om de beste internationale gebruiken te waarborgen welke in acht worden genomen bij het bepalen van verloningen en prestatievergoedingen. Het Management bepaalt de stijl van leidinggeven en de waarden hieromtrent evenals de vaardigheden en taakomschrijvingen die nodig zijn voor alle functies en taken binnen de organisatie.

De Groep heeft het Corporate Governance Charter toegepast en de Raad van Bestuur heeft een "Code of Dealing" ingevoerd, welke het gebruik van voorkennis verbiedt betreffende het handelen in financiële instrumenten van Option.

De Groep beschikt over een duidelijk organogram, waarin de verschillende entiteiten die tot de Groep behoren zijn opgenomen. Voor alle functies zijn de verantwoordelijkheidsgebieden gedefinieerd.

Risico-opvolging

We verwijzen naar het deel "overzicht van risico's en onzekerheden" en "financiële instrumenten" in dit rapport welke de risico's beschrijven die verband houden met de evolutie van de markt en de business of zakelijke omgeving in welke de Groep opereert.

De Raad van Bestuur en het management bepalen de strategie, het budget en het middellangetot lange termijn businessplan voor de komende periodes. Tijdens dit proces worden risico's en onzekerheden besproken en worden deze in aanmerking genomen om de strategie van de Groep en het budget verder te finaliseren.

De volgende belangrijkste risicocategorieën werden onderscheiden:

Fysieke risico's

Om een onderbreking in de productie te vermijden heeft de Groep een gedeelte van de productie uitbesteed aan verschillende derden-fabrikanten (hierna ook 'productiepartners' genoemd). Niettemin stelt dit de Groep bloot aan een aantal risico's en onzekerheden die buiten zijn controle liggen. Indien één van deze derden-fabrikanten vertragingen, onderbrekingen, capaciteitsproblemen of kwaliteitsproblemen in zijn productie zou kennen, dan kan de levering van producten aan klanten vertraagd of geweigerd worden en kunnen de klanten opteren om hun aankooporder te schrappen of een boete voor late levering te eisen. De kosten, kwaliteit en beschikbaarheid van productiepartners zijn essentieel voor de succesvolle productie en verkoop van de producten van de Groep. Risico's met betrekking tot overmacht bij elk punt tijdens de productie of in de toeleveringsketen kunnen leiden tot schade aan onroerende goederen en materiële schade, cyberrisico's en onderbrekingen van de bedrijfsvoering.

Financiële risico's

Een gedetailleerde beschrijving van het beheer van de financiële risico's, zowel op vlak van krediet-, liquiditeits- als marktrisico, volgt lager.

Klantenrisico's

Het terugroepen van producten is een geïdentificeerd risico waarmee de Groep zou kunnen worden geconfronteerd. De producten van de Vennootschap zijn technologisch complex, bestaan uit meerdere componenten die aangekocht worden bij verschillende partijen en omvatten een belangrijke hardwarecomponent en een complexe softwarecomponent, en moeten voldoen aan strenge industriële voorwaarden, regelgeving en eisen van de klant. De producten die door de Groep worden geproduceerd, kunnen onopgemerkte fouten of gebreken bevatten, vooral wanneer deze voor het eerst worden geïntroduceerd of wanneer nieuwe modellen of versies worden vrijgegeven. De grotere complexiteit van de producten verhoogt het risico op dergelijke fouten. Dit kan leiden tot een afwijzing of het terugroepen van dit specifieke product.

Leveranciersrisico's

Kwaliteitsproblemen en de afhankelijkheid van één leverancier voor een specifiek product werden geïdentificeerd als een risico. De beschikbaarheid en de verkoop van afgewerkte producten kunnen schade lijden indien één van deze leveranciers niet kan voldoen aan de vraag- en leveringstermijnen van de Groep en alternatieve en bruikbare componenten niet voorhanden zijn tegen redelijke voorwaarden.

Organisatorische risico's

Aangezien de Groep actief is in een snel veranderende en competitieve technologische sector, dienen de strategische pijlers te worden geïdentificeerd en indien nodig te worden herbekeken. De Groep startte een industriële transformatie die nog steeds bezig is, want de Groep verliet de sterk gestandaardiseerde marktsegmenten.

Indien de Groep er niet in slaagt succesvol nieuwe producten te ontwikkelen en te introduceren in zijn productenportefeuille, kan de Groep belangrijke klanten of productbestellingen verliezen en kunnen daardoor de activiteiten van de Groep worden geschaad. Wanneer de Groep nieuwe producten of nieuwe versies van zijn bestaande producten introduceert, kunnen de huidige klanten de technologische vernieuwingen van deze producten niet nodig hebben of niet willen, en kunnen ze die mogelijk niet kopen of kopen in kleinere hoeveelheden dan de Vennootschap had verwacht. Net als de snel veranderende technologieën zou dit kunnen leiden tot een kortere levenscyclus van de producten.

De Groep heeft een ERP-systeem (SAP) dat wordt gebruikt in de belangrijkste entiteiten. Een storing zou kunnen leiden tot een grote impact met betrekking tot de financiële gegevens, stamgegevens, het toezicht op de productie, inkoop- en verkoopstromen.

Controle-activiteiten

De controle activiteiten omvatten de maatregelen die zijn genomen door de Groep om ervoor te zorgen dat de voornaamste risico's welke werden geïdentificeerd, worden beheerst of beperkt.

De Groep beheert haar risico met betrekking tot overmacht, zijnde schade aan onroerend goed, materiële schade, onderbreking van de bedrijfsvoering, cyber risico's, door het aangaan van verzekeringsovereenkomsten ter dekking van dergelijke risico's.

Vóór de commercialisering van haar producten, voert de Groep de nodige tests uit om het niveau van technische goedkeuring te bereiken. Om de best mogelijke kwaliteitsstandaarden tijdens de productie te garanderen, heeft de Vennootschap in-house eigen test- en kalibratie systemen ontwikkeld. Deze systemen worden gebruikt bij de productie van de meeste producten van de Vennootschap. De in-house ontwikkelde systemen laten de Vennootschap toe om de kwalitatieve parameters die worden gebruikt tijdens het productieproces, welke plaatsvindt in de fabriek van de onderaannemers van de Vennootschap, te controleren. De testresultaten worden automatisch opgeladen in een database van de Vennootschap, welke haar toelaat om de productiegeschiedenis van deze producten te controleren en na te kijken. Bovendien heeft de Groep een specifiek verzekeringscontract afgesloten, welke alle externe kosten als gevolg van een mogelijke terugroep (recall) risico dekt.

De Groep heeft haar inkoopproces gewijzigd dat wordt verwerkt door de derde partij producenten en dit onder toezicht van de Groep.

De Groep heeft haar strategische pijlers geïdentificeerd. Om de veranderende marktomstandigheden het hoofd te bieden hebben de Raad van Bestuur en het Management een aantal strategische vergaderingen met als doel de verdere strategie van de Groep te bepalen. De levenscyclus van de producten wordt nauwlettend opgevolgd.

Om de continuïteit van het ERP-systeem (SAP) te garanderen, worden op een regelmatige basis back-ups gemaakt en wordt het onderhoud uitgevoerd door een ervaren derde partij. Tijdens 2009 en 2010 werden de huidige SAP veiligheidsinstellingen en toegangsrechten nagekeken tijdens een 'SAP security project' waarbij nieuwe rollen werden vastgelegd. De drijvende factoren van dit project waren gebaseerd op de controle van de integriteit (scheiding van taken) en de volledigheid van cijfers/data.

Een belangrijk element om de activiteiten te controleren is de jaarlijkse budget oefening waarbij strategie, risico's, businessplannen en beoogde resultaten worden getest. De prestaties ten opzichte van de doelen worden maandelijks opgevolgd door het Finance team en worden besproken tijdens vergaderingen van het Management.

Informatie en communicatie

Om betrouwbare financiële informatie te garanderen werd een gestandaardiseerd informatieuitwisseling proces gedefinieerd, welke consistent is voor alle entiteiten die tot de Groep behoren. Deze proces flow omvat de specifieke taken die moeten worden uitgevoerd door alle entiteiten met betrekking tot elke maandelijkse afsluiting, alsmede de vooropgestelde deadlines. De Groep heeft een accounting manual (handleiding) en werkt met een uniform rapporteringformaat, welke wordt gebruikt door al haar entiteiten met het doel om de consistentie van gegevens te waarborgen alsook om potentiële afwijkingen op te sporen.

De financiële informatie wordt op kwartaalbasis voorgesteld aan het Audit Comité en de Raad van Bestuur. Na goedkeuring wordt een financieel persbericht of business update tijdig verzonden naar de markt. Na deze release wordt de volledige organisatie van de Groep op de hoogte gebracht. De informatie, welke op regelmatige tijdstippen wordt gedeeld met het personeel, is niet beperkt tot een financiële update, maar bevat ook zakelijke updates en in het geval dit nodig blijkt, strategische updates.

Toezichtactiviteiten

Het toezicht gebeurt door de Raad van Bestuur door middel van de activiteiten en verantwoordelijkheden van het Audit Comité. Het Audit Comité beoordeelt en bespreekt de driemaandelijkse financiële afsluitingen op basis van een presentatie van het financieel Management van de Groep. Notulen van de vergadering worden voorbereid met inbegrip van een opvolging van actiepunten. Gezien de structuur en de huidige omvang van de Groep, is er geen interne auditorfunctie.

VERKLARING

De Raad van Bestuur verklaart, naar het beste van haar kennis, het volgende:

a. de financiële staten werden voorbereid in overeenstemming met de toepasselijke boekhoudkundige standaarden en geven een ware en getrouwe weergave van de activa, de passiva, de financiële positie en de winst of het verlies van de Vennootschap en van haar entiteiten, inclusief de consolidatie als een geheel;
b. het jaarverslag bevat een getrouw overzicht van de ontwikkeling en de prestaties van het zaken doen en de positie van de Vennootschap en haar entiteiten, inclusief de consolidatie als een geheel, samen met een beschrijving van de belangrijke risicofactoren en onzekerheden die ze ondervinden.

Leuven, 31 mei 2017

De Raad van Bestuur

3. FINANCIEEL OVERZICHT

Het kapitaal van de Vennootschap bedraagt € 4.922.127 en wordt vertegenwoordigd door 98.442.546 aandelen. De aandelen zijn genoteerd op de beurs "NYSE Euronext Brussels" onder BE0003836534.

Op het jaareinde van 2016 waren alle aandelen gedematerialiseerd met uitzondering van 1 (één) welke in geregistreerde vorm bestond.

Eind 2016 maakte de Groep melding van de volgende aandeelhouders van betekenis:

Identiteit van de persoon, entiteit of	Aantal gewone aandelen in bezit	Percentage aangehouden financiële
groep van personen of entiteiten		instrumenten
Jan Callewaert Vrij verhandelbare aandelen	14 809 008 83 633 538	15,04% 84,96%
Totaal uitstaande aandelen (*)	98 442 546	100%

(*) Volgend op de recente herstructurering van de schuld in begin maart 2017 kan de bijgewerkte aandeelhoudersinformatie worden geraadpleegd op onze website.

BESPREKING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

De geconsolideerde jaarrekening omvat de volgende dochterondernemingen:

o Option Wireless Ltd, Cork (Ierland)
o Option Germany GmbH, Augsburg (Duitsland)
o Option Japan KK (Japan)
o Option Wireless Hong Kong Limited (China)
o Option Wireless Technology, (Suzhou) Co. Ltd. (China)
o Option Wireless Hong Kong Limited Taiwan Branch (Taiwan)
o Option Wireless USA Inc. (Verenigde Staten)

In het kader van kostenbesparingsplannen zijn de sites in Augsburg, Frankrijk en Cork overgebracht of gesloten in de voorbije jaren. De entiteiten in Frankrijk, in Japan en in Augsburg werden geliquideerd, maar deze liquidaties waren tegen eind 2016 niet afgerond.

De site in Cork is momenteel in een sluimerfase, de site in Parijs valt onder 'liquidation judiciaire'¹ sinds 30 december 2014. Option Frankrijk werd gedeconsolideerd vanaf december 2014 als gevolg van het verlies van controle.

OPBRENGSTEN

De totale opbrengsten voor 2016 daalden met 10 % tot k€ 4.210, in vergelijking met k€ 4.698 in 2015.

GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN DE VERKOPEN

Wij verwijzen naar toelichting 3: "Operationele segmenten en toelichting over de entiteit als geheel" in de toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening in dit jaarverslag voor verdere informatie betreffende de geografische spreiding van verkopen.

¹ Het gaat om een gerechtelijke vereffening waar een curator werd aangesteld.

BRUTOWINSTMARGE

De bruto winst voor 2016 bedraagt k€ 2.165 of 51 % van de totale verkopen, dit in vergelijking met een brutomarge van 28 % in 2015. Exclusief deze waardeverminderingen op voorraden, zou de genormaliseerde brutowinstmarge 62% bedragen in 2016.

BEDRIJFSKOSTEN

In 2016 bedroegen de bedrijfskosten, inclusief afschrijvingen, waardeverminderingen en bijzondere waardeverminderingskosten k€ 7.754 in vergelijking met k€ 13.082 in 2015. Dit komt overeen met een daling van 41% die hoofdzakelijk toe te schrijven is aan de daling van het personeelsbestand.

BEDRIJFSRESULTAAT (EBIT)

Tijdens het boekjaar 2016 bedroeg het bedrijfsresultaat k€ (5.589) in vergelijking met k€ (11.754) in 2015, wat een verbetering betekent van 52%.

EBITDA

In 2016 bedroeg de EBITDA k€ (4.273), vergeleken met k€ (7.927) voor 2015.

FINANCIEEL RESULTAAT

De Groep boekte een negatief financieel resultaat van k€ 2.875. (2015: negatief k€ 2.312), voornamelijk te wijten aan de intresten op de converteerbare obligatielening en het overbruggingskrediet (k€ 2.200). Het netto wisselkoersresultaat voor 2015 bedroeg k€ (40), voornamelijk te wijten aan de US dollar. In vergelijking met 2015 zijn de interesten met k€ 390 gestegen en zijn de wisselkoersresultaten gestegen met ongeveer k€ 168.

BELASTINGEN

Ten gevolge de IFRS richtlijn inzake uitgestelde belastingvorderingen, heeft de Groep in het boekjaar 2010 het voorzichtigheidsprincipe gehanteerd en besloten om de uitgestelde belastingvordering volledig terug te nemen. Er werden geen actieve belastinglatenties opgenomen in 2016.

De belastingkosten voor 2016 bedroegen k€ (1) (2015: k€ 18).

NETTORESULTAAT EN WINST PER AANDEEL

Het resultaat per aandeel voor 2016 was als volgt:

Het nettoresultaat in 2016 bedroeg k€ (7.921) of € (0,08) per uitstaand aandeel en per aandeel na verwatering. Ter vergelijking, in 2015 bedroeg het nettoresultaat k€ (14.084) of € (0,15) per uitstaand aandeel en per aandeel na verwatering.

BALANS

Het balanstotaal bedroeg k€ 3.108 op het einde van het boekjaar 2016, tegenover k€ 7.831 het jaar voordien.

De liquide middelen daalden tijdens het jaar van k€ 4.068 tot k€ 774 op het einde van 2016.

De handelsvorderingen en overige vorderingen stegen van k€ 732 tot k€ 1.103 op het einde van 2016. Deze stijging is voornamelijk toe te schrijven aan de handelsvorderingen die gestegen zijn door de gestegen inkomsten in 2016. De portfolio van handelsvorderingen is gezond. De meeste verkopen in niet-OESO-landen werden gedekt door kredietbrieven of door een kredietverzekering.

De voorraden daalden verder van k€ 1.501 tot k€ 619 op het einde van 2016. Deze daling is toe te schrijven aan de afname van de posities van het werk in uitvoering en grondstoffen. De totale waardevermindering voor de voorraden was goed voor een bedrag van k€ 440 in vergelijking met k€ 2.844 in 2015.

De nettoboekwaarde van immateriële vaste activa kwam eind 2016 uit op k€ 427, vergeleken met k€ 893 per 31 december 2015. De waarde van R&D projecten is vastgesteld op basis van een raming van de verwachte contributie van deze ontwikkelingsprojecten in de volgende kwartalen.

De nettoboekwaarde van materiële vaste activa was k€ 20 eind 2016, vergeleken met k€ 120 op 31 december 2015.

Tijdens het boekjaar namen de schulden op ten hoogste één jaar toe tot k€ 11.130 in 2016, in vergelijking met k€ 9.428 in 2015. Deze toename is hoofdzakelijk toe te schrijven aan het nieuwe overbruggingskrediet van k€ 1.975.

De schulden op meer dan een jaar stegen van k€ 26.105 tot k€ 27.076, voornamelijk omwille van de en kapitalisatie van de interesten.

Op een balanstotaal van k€ 3.108 bedroeg het totale eigen vermogen k€ (35.098). Eind 2016 kwam de solvabiliteitsratio van de Groep bijgevolg uit op (1.129 %), in vergelijking met (354 %) per einde 2015.

De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten bedroeg in 2016 k€ (4.860), in vergelijking met k€ (5.438) het vorige jaar.

Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen we naar de toelichtingen.

BESTEMMING VAN HET NIET-GECONSOLIDEERDE RESULTAAT

De enkelvoudige jaarrekening van Option NV (Belgische boekhoudnormen) heeft over 2016 een nettoverlies van € 7,9 miljoen, in vergelijking met een nettoverlies van € 14,1 miljoen in 2015.

De Raad van Bestuur stelt voor om het niet-geconsolideerde nettoverlies van € 7,9 miljoen over 2016 toe te voegen aan het overgedragen resultaat van de vorige boekjaren.

Resultaatverwerking - verkort schema (conform de Belgische boekhoudnormen)
31 december - in k€ (duizend EUR) 2016 2015
Overgedragen winst / (overgedragen verlies) van het vorige boekjaar	( 23 953)
Te bestemmen winst / (te verwerken verlies) van het boekjaar	( 7 894)	( 14 067)
Te bestemmen winstsaldo / (te verwerken verliessaldo)	( 45 914)	( 38 020)

4. FINANCIEEL VERSLAG - IFRS

4.1. Geconsolideerde Jaarrekening

4.1.1. Geconsolideerde Resultatenrekening

Voor het boekjaar afgesloten op 31 december In duizend EUR	Toelichting	2016	2015

Opbrengsten	3	4 210	4 698
Kostprijs verkochte goederen	4	( 2 045)	( 3 370)
Brutowinst		2 165	1 328
Onderzoeks- en ontwikkelingskosten	4-5	( 2 925)	( 4 956)
Kosten van verkoop, marketing en royalty's	4-5	( 1 394)	( 3 336)
Algemene en administratiekosten	4-5	( 3 435)	( 4 790)
Totale bedrijfskosten		( 7 754)	( 13 082)
Effect van deconsolidatie		-	-
Bedrijfsresultaat		( 5 589)	( 11 754)
Financiële kosten	6	( 3 013)	( 2 534)
Financiële opbrengsten	6	340	222
Financieel resultaat		( 2 673)	( 2 312)
Resultaat vóór belastingen		( 8 262)	( 14 066)
Belastingen	7	1	( 18)
Nettoresultaat van de periode		( 8 261)	( 14 084)
Resultaat van discontinue operaties		340
Nettoresultaat van de periode toerekenbaar aan de eigenaars van de Vennootschap		( 7 921)	( 14 084)
Resultaat per aandeel
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen		97 880 569	95 964 132
Verwaterd gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen		97 880 569	95 964 132
Resultaat per aandeel voor verwatering voor discontinue operaties	19	(0.08)	(0.15)
Resultaat per aandeel na verwatering voor discontinue operaties	19	(0.08)	(0.15)
Resultaat per aandeel voor verwatering	19	(0.08)	(0.15)
Resultaat per aandeel na verwatering	19	(0.08)	(0.15)

4.1.2. Geconsolideerd verslag van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

		2016	2015
Voor het boekjaar afgesloten op 31 december
In duizend EUR	Toelichting

Nettoresultaat		( 7 921)	( 14 084)
Andere gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten
Wisselkoersverschillen voortvloeiend uit valutaverschillen uit buitenlandse activiteiten		0	126
Andere gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten voor de periode (netto van belastingen)		0	126
Totale gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten voorde periode toewijsbaar aan de Groep		( 7 921)	( 13 958)

4.1.3. Geconsolideerde financiële positie

Voor het boekjaar afgesloten op 31 december		2016	2015
In duizend EUR	Toelichting

Activa
Immateriële vast activa	8	427	893
Materiële vaste activa	9	20	120
Overige financiële activa	11	137	490
Overige vorderingen	10	9	15
Totaal der niet-vlottende activa		593	1 518

Voorraden	12	619	1 501
Handels- en overige vorderingen	10	1 103	732
Liquide middelen	13	774	4 068
Belastingvorderingen		19	12
Totaal der vlottende activa		2 515	6 313
Totaal activa		3 108	7 831

schulden en eigen vermogen
Geplaatst kapitaal	18	4 922	4 845
Uitgiftepremies	18	5 466	5 076
Reserves	18	( 45 486)	( 37 623)
Overgedragen resultaat		( 35 098)	( 27 702)
Totaal eigen vermogen toerekenbaar aan de eigenaars van de
Vennootschap
Financiële schulden	14	27 076	26 105
Totaal schulden op meer dan een jaar		27 076	26 105

Financiële schulden	14	1 984	-
Handels- en overige schulden	15	8 554	9 124
Voorzieningen	16	422	295
Te betalen belastingen	7	170	9
Totaal schulden op ten hoogste een jaar		11 130	9 428

Totaal schulden en eigen vermogen		3 108	7 831

4.1.4. Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Voor het boekjaar afgesloten op 31 december		2016	2015
In duizend EUR	Note
BEDRIJFSACTIVITEITEN

Nettoresultaat (A)		( 7 921)	( 14 084)
Afschrijvingen op immateriële vaste activa	8	904	2 533
Afschrijvingen op materiële vaste activa	9	100	135
Waardeverminderingen op financiële vaste activa	11	311	746
Verlies / (winst) uit de verkoop van materiële vaste activa		( 19)	( 65)
Verlies / (winst) uit financiële vaste activa	27	( 378)	-
(Terugname van) waardeverminderingen op vlottende en niet vlottende activa		375	916
Bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa	8	-	413
Toename / (afname) in provisies	16	122	36
Niet gerealiseerde wisselkoers verliezen / (winsten)		49	42
Interest (opbrengsten)	6	( 3)	( 4)
Interestkosten	6	2 633	2 129
Kost van op aandelen gebaseerde betalingen	18	57	104
Belastingkost / (opbrengst)	7	( 1)	18
Totaal (B)		4 150	7 003
Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten voor mutaties in bedrijfskapitaal (C)=(A)+(B)		( 3 771)	( 7 081)
Afname / (toename) in voorraden	12	622	835
Afname / (toename) van handels- en overige vorderingen	10	( 445)	67
Toename / (afname) van handels- en overige schulden	15	( 409)	1 450
Toename / (afname) van uitgestelde opbrengsten		-	-
Aanwending van provisies	16	5	-
Totaal de mutaties in bedrijfskapitaal (D)		( 227)	2 352
Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten		( 3 998)	( 4 729)
(E)=(C) + (D)
(Betaalde) interesten (F)		( 862)	( 705)
Ontvangen interesten (G)		-	4
(Betaalde) / ontvangen belastingen (H)		-	( 8)
KASSTROOM UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN (i)=(e)+(f)+(g)+(h)		( 4 860)	( 5 438)

INVESTERINGSACTIVITEITEN
Uitgaven van productontwikkeling, na aftrek van ontvangen subsidies	8	( 438)	( 788)
Verwerving van materiële vaste activa	9	-	-
Opbrengsten uit de verkoop van materiële vaste activa	9	19	65
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN (j)		( 419)	( 723)
FINANCIERINGSACTIVITEITEN
Opbrengsten van leningen	14	2 485	8 675
Leasingschulden	15	-	-
Aflossingen van leningen	14	( 500)	-
KASSTROOM VERSTREKT / (GEBRUIKT) UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN (k)		1 985	8 675
Nettotoename/(afname) van liquide middelen = (I)+(J)+(K)		( 3 294)	2 514
Liquide middelen bij het begin van het boekjaar	13	4 068	1 554
Impact wisselkoersfluctuaties		-	-
Liquide middelen op het einde van het boekjaar	13	774	4 068
Verschil		( 3 294)	2 514

4.1.5. Mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen

In duizend EUR	Geplaatst kapitaal	Uitgifte-premies	Op aandelen ge-baseerde betalingen	Valuta-koers verschillen	Kosten uitgifte van nieuwe aandelen	Over-gedragen resultaat	Totaal
Op 1 januari 2015	4 739	3 763	26	73	( 2 617)	( 21 251)	( 15 267)
Nettoresultaat	-	-	-	-		- ( 14 084)	( 14 084)
Andere gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten voor de periode, netto van belastingen	-	-	-	126		- -	126
Totaal gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten voor de periode	-	-	-	126		- ( 14 084)	( 13 958)
Eigen vermogen component van de corverteerbare obligatie	-	812	-	-		- -	812
Overdracht van/naar	-	-	-	-		- -	-
Kapitaalsverhoging	106	501	-	-		- -	607
Kapitaalsverlaging	-	-	-	-		- -	-
Op aandelen gebaseerde betalingen	-	-	104	-		- -	104
Op 31 december 2015	4 845	5 076	130	199	( 2 617)	( 35 335)	( 27 702)
Nettoresultaat	-	-	-	-		- ( 7 921)	( 7 921)
Andere gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten voor de periode, netto van belastingen	-	-	-	-		- -	-
Totaal gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten voor de periode	-	-	-	-		- ( 7 921)	( 7 921)
Eigen vermogen component van de corverteerbare obligatie	-	11	-	-		- -	11
Overdracht van/naar	-	-	-	-		- -	-
Kapitaalsverhoging	77	379	-	-		- -	456
Kapitaalsverlaging	-	-	-	-		- -	-
Op aandelen gebaseerde betalingen	-	-	57	-		- -	57
Op 31 december 2016	4 922	5 466	187	199	( 2 617)	( 43 256)	( 35 098)

4.2. Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening

TOELICHTING 1: Omschrijving van de groep en de organisatie

Option NV (de Vennootschap) werd opgericht op 3 juli 1986 en stond initieel, sinds november 1997, genoteerd op de Europese contantmarkt ('Easdaq' later 'NASDAQ Europe') en staat sinds 2003 genoteerd op Eurolist van Euronext Brussel Continumarkt, trading groep A1 (Ticker: OPTI- code BE0003836534).

Option NV is een Naamloze Vennootschap (NV) naar Belgisch recht die haar aandelen in het openbaar te koop aanbiedt. Option NV is vertegenwoordigd in verschillende continenten. De belangrijkste vestiging is de hoofdzetel in Leuven (Gaston Geenslaan 14, 3001 Leuven). De volledige lijst van alle ondernemingen die deel uitmaken van de Groep is terug te vinden in Toelichting 25: Ondernemingen behorend tot Option.

De geconsolideerde jaarrekening van de Groep voor het boekjaar dat werd afgesloten op 31 december 2016 omvat Option NV en de bijhorende dochterondernemingen (waarnaar samen wordt verwezen met 'Option' of 'de Groep'). Op de Raad van Bestuur van 26 april 2017 werd het jaarverslag goedgekeurd voor vrijgave.

BASIS VAN DE OPSTELLING VAN DE FINANCIELE REKENINGEN

De geconsolideerde financiële rekeningen zijn opgesteld volgens de "historische kost overeenkomst". De geconsolideerde financiële rekeningen worden weergegeven in euro's en alle waarden zijn afgerond tot het dichtst bijzijnde duizendtal (€ 000), tenzij anders vermeld.

CONFORMITEITSVERKLARING

De jaarrekening werd opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals gepubliceerd door de International Accounting Standards Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Gemeenschap.

CONSOLIDATIEPRINCIPES

De geconsolideerde jaarrekening omvat de jaarrekeningen van alle dochterondernemingen die door de Groep worden gecontroleerd. Er is controle wanneer de Groep macht heeft over de deelneming, blootgesteld is aan of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van zijn betrokkenheid bij de deelneming en over de mogelijkheid beschikt zijn macht te gebruiken om zijn opbrengsten te beïnvloeden.

Option NV heeft een 100% deelneming in al haar dochterondernemingen (conform toelichting 25).

De resultaten van verworven of geliquideerde dochterondernemingen worden mee geconsolideerd vanaf de datum waarop de controle wordt verworven, of de consolidatie neemt een einde op de datum waarop de controle verdwijnt.

Alle transacties tussen de ondernemingen van de Groep, alle balansen en alle niet-gerealiseerde winsten op transacties tussen groepsondernemingen, worden bij consolidatie geëlimineerd. Nietgerealiseerde verliezen worden ook geëlimineerd op dezelfde manier als niet-gerealiseerde winsten tenzij een bijzondere waardevermindering van toepassing is op het activa dat onderwerp is van de transactie. De boekhoudprincipes van dochterondernemingen worden in lijn gebracht met die van de Groep om de consistentie te verzekeren in de rapportering.

WIJZIGINGEN IN BOEKHOUDPRINCIPES EN TOELICHTINGEN

Geen wijzigingen werden aangebracht, noch voor de presentatie, noch voor de classificatie en toelichtingen in de boekhoudprincipes.

Standaarden en interpretaties van toepassing in het huidige jaar

De Groep past dezelfde IFRS standaarden toe als voorgaande jaren, met uitzondering van enkele nieuwe standaarden en interpretaties die de Groep voor het eerst toepast in 2016.

Aanpassingen aan IFRS 10, IFRS 12 en IAS 28 Administratieve verwerking van investeringen in geassocieerde deelnemingen, van toepassing per 1 januari 2016;
Aanpassingen aan IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten Verwerking van overnames van deelnemingen in gezamenlijke bedrijfsactiviteiten, van toepassing per 1 januari 2016;
Aanpassingen aan IAS 1 Presentatie van de jaarrekening Initiatief rond informatieverschaffing, van toepassing per 1 januari 2016;
Aanpassingen aan IAS 16 Materiële en immateriële vaste activa en IAS 38 Immateriële activa Verduidelijking van aanvaardbare afschrijvingsmethodes, van toepassing per 1 januari 2016;
Aanpassingen aan IAS 16 Materiële en immateriële vaste activa en IAS 41 Biologische activa dragende planten, van toepassing per 1 januari 2016;
Aanpassingen aan IAS 19 Personeelsbeloningen toegezegde pensioenregelingen: Werknemersbijdragen, van toepassing per 1 februari 2015;
Aanpassingen aan IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening equity methode, van toepassing per 1 januari 2016;
Jaarlijkse verbeteringen van de IFRS 2010-2012 Cyclus (gepubliceerd in december 2013), van toepassing per 1 februari 2015;
Jaarlijkse verbeteringen van de IFRS 2012-2014 Cyclus (gepubliceerd in september 2014), van toepassing per 1 januari 2016.

Op voorhand aanwenden van standaarden en interpretaties

Lijst van standaarden en interpretaties die al verschenen zijn maar nog niet van kracht waren op de datum van uitgifte van de jaarrekening van de Groep.

Lijst van standaarden die nog niet in voege waren op 31 december 2016:

Aanpassingen aan IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen Classificatie en waardering van op aandelen gebaseerde betalingstransacties, van toepassing per 1 januari 2018;
Aanpassingen aan IFRS 4Verzekeringscontracten toepassen van IFRS 9 Financiële instrumenten binnen IFRS 41, van toepassing per 1 januari 2018;
IFRS 9 Financiële instrumenten, van toepassing per 1 januari 2018;
IFRS 15 en verduidelijkingen bij IFRS 15 Opbrengsten uit contracten met klanten, van toepassing per 1 januari 2018;
IFRS 16 Leases, van toepassing per 1 januari 2019;
Aanpassingen aan IAS 7 Het kasstroomoverzicht Initiatief rond informatieverschaffing, van toepassing per 1 januari 2017;
Aanpassingen aan IAS 12 Winstbelastingen Opname van uitgestelde belastingvorderingen voor niet-gerealiseerde verliezen, van toepassing per 1 januari 2017;
Aanpassingen aan IAS 40 Vastgoedbeleggingen Transfers van Vastgoedbeleggingen, van toepassing per 1 januari 2018;
IFRIC 22 Transacties in vreemde valuta en vooruitbetalingen, van toepassing per 1 januari 2018;
Jaarlijkse verbeteringen van de IFRS 2014-2016 Cyclus (gepubliceerd in december 2016), van kracht per 1 januari 2017 en 1 januari 2018;

De Groep heeft ervoor gekozen om geen standaarden of interpretaties voorafgaand aan hun inwerkingtreding toe te passen, en heeft ook de potentiële impact van geen enkele daarvan al ingeschat.

BOEKHOUDKUNDIGE BEOORDELINGEN, RAMINGEN EN VERONDERSTELLINGEN

Om deze jaarrekening op te stellen dient het management ramingen en veronderstellingen te maken die invloed hebben op de gepubliceerde bedragen in de jaarrekening en in de bijbehorende toelichtingen. Het gaat daarbij voornamelijk over de recupereerbaarheid van vaste activa, uitgestelde belastingen, immateriële vaste activa, garantieverplichtingen en andere waarschijnlijke verplichtingen op de afsluitingsdatum van de jaarrekening en het gepubliceerde bedrag van baten en lasten tijdens de gerapporteerde periode.

De Groep gebruikt deze ramingen voor de gewone bedrijfsuitoefening om garantieverplichtingen, verouderde stock en surplusvoorraden, dubieuze debiteuren, de economische levensduur van R&D projecten, de waardering van intellectuele eigendomsrechten, afgeleide financiële instrumenten en andere reserves te waarderen. De uiteindelijke resultaten kunnen afwijken van de gemaakte inschattingen.

Beoordelingen gemaakt door het management en de toepassingen onder IFRS, welke een belangrijke impact hebben op de bedragen opgenomen in de financiële rekeningen met een belangrijk risico op wijzigingen in het volgende jaar, worden hierna omschreven.

Continuïteit

Op datum van dit rapport beschikt de Vennootschap over erg beperkte financiële middelen.

Als eerste stap besloten we om in december 2016 de meest dringende cashbehoeften van de Vennootschap aan te pakken middels de verkoop van haar LED-verlichtingsafdeling, beter bekend als Innolumis BV in Nederland. Cash afkomstig van deze verkooptransactie werd volledig ontvangen per 31 december 2016 en is vandaag opgebruikt.
Ten tweede verzekerden we verder € 2,6 miljoen aan nieuwe overbruggingskredieten bij belangrijke investeerders/obligatiehouders om zo aan de financiële behoeften van het eerste halfjaar van 2017 te kunnen voldoen. Van dit bedrag werd al € 1,6 miljoen ontvangen en besteed voor algemene bedrijfsdoeleinden, inclusief de betaling van sommige achterstallige herstructureringskosten en overige verplichtingen. Het resterende € 1 miljoen wordt naar verwachting ontvangen in de komende weken en is cruciaal voor de verlichting van de kortetermijnbehoeften aan liquide middelen van de Vennootschap in de komende weken.
Ten derde zijn we in een programma met meerdere fasen gestapt om de meeste historische schulden van het bedrijf om te zetten in aandelenkapitaal, om zo de balans te verlichten (voor € 12 miljoen aan obligatie- en schuldconversies zijn al afgerond op datum van dit rapport en nog eens € 12 miljoen is voorzien tegen eind juni 2017).
Ten vierde hebben we een 'reorganisatie' van de middelen van de Vennootschap doorgevoerd, om zo de bedrijfskosten beter in overeenstemming te brengen met de te genereren marges (op basis van een versnelde groei van de omzet in de volgende kwartalen), waardoor de Vennootschap beter geplaatst zal zijn om een positieve EBITDA te kunnen genereren vanaf de tweede jaarhelft van 2017.
Ten vijfde hebben we het bedrijf strategisch opnieuw geconcentreerd rond alleen nog haar kerncompetenties op vlak van IOT-communicatieplatformen, en daarnaast enkele belangrijke programma's van contractengineering voor de sectoren 'automotive' en 'slimme verlichting'.
Ten zesde zullen we de exploitatiekosten verder doen dalen door alle activiteiten te elimineren of uit te stellen die niet leiden tot een snelle groei van de omzet, en tegelijkertijd zorgen we voor meer nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid binnen de organisatie via een meer betrokken senior managementteam dat over meer bevoegdheden kan beschikken, en we maken werk van een cultuur waarbij moeilijke knopen worden doorgehakt en onze beloften worden waargemaakt.
Het laatste en zevende punt houdt in dat we, van zodra we de herstelde levensvatbaarheid kunnen aantonen door operationele winstgevendheid, van plan zijn om een kredietlijn te verzekeren voor het financieren van extra behoeften aan 'werkkapitaal' en dat we werk maken van de resterende uitstaande verplichtingen, zodat het bedrijf beter georganiseerd dan ooit tevoren 2018 kan ingaan met een goed gezondheidsbilan en financiële stabiliteit. Tot op die datum, en zelfs na het overbruggingskrediet van € 1 miljoen waarvan hierboven sprake te hebben ontvangen, zal de Vennootschap op korte termijn opnieuw gesprekken moeten voeren met haar leveranciers en andere crediteuren om een positieve cashbalans te kunnen behouden in de komende maanden. Deze onderhandelingen moeten nog worden opgestart.

De ramingen en veronderstellingen worden continu herzien. Herzieningen op boekhoudkundige veronderstellingen worden opgenomen in de periode waarin de herziening heeft plaatsgevonden en als er een belangrijk risico bestaat tot een materiële correctie op de bedragen opgenomen in de activa en passiva van het volgende boekjaar.

Toegezegde pensioenregelingen

Bij wet bepaald moeten pensioenregelingen in België onderworpen zijn aan minimaal gegarandeerde rendementen. Als gevolg van de wet van 18 december 2015, zijn minimale rendementen als volgt door de werkgever gegarandeerd:

voor de bijdrage betaald vanaf 1 januari 2016 geldt een nieuw, variabel minimumrendement op basis van OLO-tarieven, met een minimum van 1,75% en een maximum van 3,75%. Gezien de lage stand van de OLO in de afgelopen jaren, is het rendement initieel bepaald op 1,75%;
voor de bijdrage betaald tot eind december 2015, blijft het eerder geldende wettelijke rendement (3,25% en 3,75% respectievelijk op de werkgevers- en werknemersbijdragen) gelden tot de pensioendatum van de deelnemers;

Gezien de garanties op minimale rendementen, worden deze plannen gekwalificeerd als toegezegde pensioenregelingen.

Een netto verplichting van k€ 42 (2015: k€ 42) werd opgenomen in de balans per 31 december 2016 op basis van de som van de positieve verschillen, bepaald door individueel plan deelnemer tussen de minimum gegarandeerde reserves en de geaccumuleerde bijdragen gebaseerd op de werkelijke tarieven van de terug te keren op de sluitingsdatum. Op basis van ondersteunende documenten van de verzekeringsmaatschappijen zou dit bedrag k€ 54 zijn.

Ontwikkelingskosten

Ontwikkelingskosten worden gekapitaliseerd in overeenstemming met de boekhoudprincipes opgenomen in toelichting 2. De initiële kapitalisatie van de kosten is gebaseerd op het oordeel van het management dat de technologische en economische haalbaarheid is bevestigd, indien een ontwikkelingsproject een welbepaalde mijlpaal heeft bereikt in overeenstemming met een project management model. Bij het bepalen van het de gekapitaliseerde bedragen maakt het management assumpties omtrent de toekomstige winstverwachtingen van het actief. Op 31 december 2016 bedroegen de gekapitaliseerde ontwikkelingskosten k€ 427 (2015: k€ 893). Voor verdere details verwijzen we naar toelichting 8.

Uitzonderlijke waardeverminderingen op niet financiële vaste activa

De Groep evalueert op elke afsluitdatum of er aanwijzingen zijn om een uitzonderlijke waardevermindering voor alle niet financiële vaste activa op te nemen. Indien er berekeningen op de gebruikswaarde worden toegepast, dient het management de toekomstige kasstromen van de vaste activa of de cash genererende eenheid in te schatten en dient zij een verdiscontering te berekenen op de actuele waarde van deze kasstromen. Op 31 december 2016 heeft de Groep geen uitzonderlijke waardeverminderingen opgenomen op de geactiveerde ontwikkelingsprojecten (2015: k€ 413). Voor verdere details, verwijzen we naar toelichting 8.

Op 31 december 2016 heeft de onderneming een extra waardevermindering van k€ 440 op de voorraden genomen. Deze analyse was gebaseerd op de verwachte volumes en verkoopprijzen in de begroting van het bedrijf voor 2017.

Financiële activa

De Vennootschap is sinds de tweede jaarhelft van 2011 aandeelhouder van Autonet Mobile, een in Californië (VS) gevestigd bedrijf dat actief is in de automotive sector. De waardering van de participatie in Autonet Mobile gebeurt tegen de aanschafwaarde en wordt op regelmatige basis geëvalueerd door het management en de Raad van Bestuur in functie van de vooruitgang (zowel commercieel en financieel) die Autonet Mobile heeft geboekt en de algemene evolutie vastgesteld op de automotive markt. De aandelen zijn niet verhandelbaar op de open markt en zijn daardoor gewaardeerd aan kost. Autonet Mobile ging naar een overgangsproces in 2015 gezien de start-up lager was dan verwacht. Er werd een waardevermindering genomen ter waarde van k€ 311 (2015: k€ 746) op de participatie op datum van 31 december 2016 op basis van de waarde van het aandeel bij een recent bod van Autonet Mobile. Option heeft een belang in Autonet Mobile dat kleiner is dan 5%.

Uitgestelde belastingsvorderingen

Uitgestelde belastingsvorderingen worden opgenomen voor alle niet gebruikte belastingverliezen en andere tijdelijke verschillen, in de mate dat het meer dan waarschijnlijk is dat toekomstige belastbare winsten zullen worden gegenereerd tegen dewelke de vorderingen kunnen worden gebruikt. Een belangrijke beoordeling van het management is vereist om het bedrag van de opgenomen belastingvorderingen te bepalen, gebaseerd op een ingeschatte timing alsook het bedrag van toekomstige belastbare winsten samen met toekomstige planningstrategieën.

De uitgestelde belastingverliezen worden niet opgenomen op de balans, omdat ze niet kunnen worden gecompenseerd met belastbare winsten in de nabije toekomst. Alhoewel deze belastingvorderingen niet meer werden opgenomen op de balans, vervallen deze niet en mogen evenmin gebruikt worden om ze af te zetten tegenover belastbare winsten in andere entiteiten van de Groep. Verdere informatie wordt gegeven in toelichting 7.

Garantieprovisie

De Groep raamt haar kosten voor de garantieprovisie door gebruik te maken van statistische gegevens op de verkopen. De garantieperiode is in overeenstemming met de geldende wetgeving en varieert van 12 tot 24 maanden, afhankelijk van waar de klant zich bevindt.

Op 31 december 2016 was er geen garantieprovisie (2015: k€ 0), aangezien er nauwelijks een product is teruggestuurd tijdens het afgelopen jaar, en voor elke verkoop zijn standaard extra gratis producten voorzien om dit in te dekken.

Voorziening voor herstructurering

Een voorziening voor herstructurering wordt aangelegd wanneer de Groep een gedetailleerd formeel plan ontwikkeld voor de herstructurering, zoals uiteengezet in de voornaamste boekhoudprincipes in toelichting 2.

Intellectuele eigendomsrechten (IPR)

De Groep herzag in 2013 haar royaltyvoorzieningen voor essentiële octrooien die het in het verleden had aangelegd in overeenstemming met courante gebruiken, maar voor FRAND-vereisten voor essentiële octrooilicenties (FRAND: Fair reasonable and non-discriminatory terms; faire, redelijke en nietdiscriminerende voorwaarden) wijd verspreid raakten en waarvan de geldigheid nog niet werd betwist voor rechtbanken of andere instanties. Om de royaltyvoorzieningen in overeenstemming te brengen met deze nieuwe ontwikkelingen, herzag de Groep deze provisies en verwijst daarvoor naar de volgende redenen:

De context voor essentiële octrooien is ingrijpend gewijzigd. Er zijn nu externe en objectieve criteria die een wijziging verantwoorden in de positie ten opzichte van essentiële octrooien en de royaltylast die houders van essentiële octrooien mogen opleggen voor het gebruik van hun essentiële octrooien.
Deze elementen zorgen voor substantiële wijzigingen in het wettelijk kader en in de markt, zoals:
1. De vereiste dat de verkoopsvoorwaarden voor licentieovereenkomsten over essentiële patenten nu in overeenstemming met FRAND-voorwaarden moeten zijn (FRAND: Fair, reasonable and non-discriminatory; fair, redelijk en niet-discriminerend);
1. De mogelijkheid om de verkoopsvoorwaarden voor licentie-overeenkomsten over essentiële patenten nu te toetsen bij rechtbanken en Antitrust-autoriteiten;
1. De mogelijkheid voor Option om te eisen op een niet-discriminerende manier behandeld te worden ten aanzien van zijn concurrenten (Chinese en andere), en dit zowel voor royaltybetalingen in het verleden als in de toekomst;
1. De algemene daling van prijzen en marges die volgde op de veralgemening voor de consumentenmarkt voor quasi alle 3G-producten.

De Groep kwam tot de conclusie dat hiervoor geen betrouwbare schatting kon worden gemaakt, en daarom besloot de Groep om haar voorzieningen te herzien in navolging van IAS 37 §14.

In 2016 werden geen nieuwe contracten getekend.

TOELICHTING 2: Voornaamste boekhoudprincipes

1. VREEMDE VALUTA

Functionele en rapporteringsvaluta

De jaarresultaten van de individuele entiteiten die tot de Groep behoren, worden uitgedrukt in de munteenheid van de voornaamste economische ruimte waarbinnen deze entiteiten opereren (functionele munteenheid). De geconsolideerde financiële rapportering wordt weergegeven in euro, de functionele en rapporteringmunteenheid van de Vennootschap. Alle ondernemingen binnen de Groep hebben de Euro als functionele munt, behalve:

o de Japanse dochteronderneming voor welke de functionele munt de Japanse yen is, en;
o de dochterondernemingen in Hong Kong, de Verenigde Staten en Taiwan voor welke de functionele munteenheden respectievelijk de US Dollar en de Nieuwe Taiwanese Dollar zijn.

Transacties in vreemde valuta

Bij het opstellen van de jaarrekeningen van de individuele entiteiten worden transacties andere dan in euro, geboekt tegen wisselkoersen die gelden op datum van de transacties. Op iedere balansdatum worden monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde valuta omgezet tegen de koers op de balansdatum. Niet-monetaire activa en passiva aan reële waarde, uitgedrukt in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de datum waarop de reële waarde werd bepaald. Winsten en verliezen afkomstig uit de vereffening van wisseltransacties en uit de omrekening van monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde valuta worden erkend in de resultatenrekening van die periode.

Omrekening van de resultaten en de financiële positie van de buitenlandse activiteiten

Voor doeleinden van de geconsolideerde jaarrekening worden activa en passiva van buitenlandse activiteiten (VS, Japanse, Hong Kong en Taiwanese dochterondernemingen) omgezet in euro tegen de wisselkoersen die gelden op balansdatum. Inkomsten en uitgaven worden omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoersen voor de periode, tenzij de wisselkoersen aanzienlijk schommelden tijdens die periode. Dan worden immers de wisselkoersen op datum van de transacties gebruikt. De componenten van het eigen vermogen worden aan historische koers omgezet. De wisselkoersverschillen die hieruit mogelijks voortvloeien uit de euro-omzetting van het eigen vermogen tegen de koers op rapporteringdatum, worden geboekt als 'verschillen in nettovalutakoers' onder de rubriek 'Eigen vermogen'. Dergelijke wisselkoersverschillen worden in resultaat genomen tijdens de periode waarin de buitenlandse activiteit afgestoten of beëindigd wordt.

2. TOEREKENING EN VERANTWOORDING VAN OPBRENGSTEN

De Groep genereert hoofdzakelijk opbrengsten uit de verkoop van haar producten, zoals intelligente M2M-gateways, routers, USB-apparaten, routers, ingebouwde draadloze modules en in mindere mate diensten zoals softwarelicenties of engineeringdiensten.

De klanten van de Groep zijn onder meer distributeurs, Value-Added Resellers (VAR's), systeemintegratoren, Original Equipment Manufacturers (OEM's), dienstverleners van draadloze communicatie, internationale operatoren en eindgebruikers.

Deze verkopen worden erkend als opbrengsten wanneer:

o Er voldoende bewijskracht omtrent de overeenkomst bestaat;
o De Vennootschap noch betrokkenheid in het beheer van de goederen die gewoonlijk verbonden worden aan eigendom noch effectieve controle over de verkochte goederen behoudt;
o Het waarschijnlijk is dat de economische voordelen verbonden aan de transactie aan de Vennootschap zullen toekomen;
o De opbrengst (de prijs) betrouwbaar kan gewaardeerd worden;
o De inbaarheid van de transactie is voldoende verzekerd (het is meer dan waarschijnlijk dat het economische voordeel, verbonden aan de transactie naar de onderneming zal vloeien);
o De opgelopen of op te lopen kosten met betrekking tot de transactie betrouwbaar kunnen gemeten worden.

Indien aan één of meer van deze criteria niet wordt voldaan, wordt de opbrengst overgedragen tot aan alle criteria wordt voldaan.

De opbrengsten worden opgenomen aan hun reële waarde, exclusief van betalingskortingen, toegekende kortingen en belastingen op opbrengsten.

De verkochte producten van de Groep worden over het algemeen niet verkocht met recht op teruggave, tenzij de producten defect zijn en gedekt zijn door de garantieclausule (zie ook toelichting 16).

De opbrengsten van de Groep omvatten ook samengestelde producten en/of diensten zoals o.a. technische ondersteuning van haar producten. In deze gevallen wordt de totale opbrengst toegewezen aan de reële waarde van de individuele elementen, die dan gewaardeerd worden op basis van de onderliggende boekhoudprincipes, van toepassing op dat element. Indien de marktwaarde van één of meer van de elementen niet kan worden bepaald, wordt de opbrengst gespreid over de verwachte resterende contractuele looptijd. Niettegenstaande de verkochte producten ingebouwde software hebben, gelooft de Groep dat deze software onontbeerlijk is aan de producten die ze levert.

Opbrengsten van diensten worden erkend als de diensten zijn geleverd en wanneer er geen belangrijke prestaties meer dienen te worden geleverd en indien de inbaarheid in belangrijke mate vaststaand is. Opbrengsten uit dienstenovereenkomsten, afhankelijk van een finale aanvaarding van de klant worden uitgesteld tot zulke aanvaarding is ontvangen en alle andere voorwaarden omtrent erkenning van opbrengsten zijn vervuld. De kosten met betrekking tot dergelijke overeenkomsten worden opgenomen wanneer ze zich voordoen.

Een gedeelte van de opbrengsten van de Groep zijn afgeleid uit samenwerkingsovereenkomsten. Als gevolg van zulke samenwerkingen verklaart de Groep zich akkoord om onderzoek naar en het testen van producten uit te voeren, zoals omschreven in dergelijke overeenkomst.

Het belangrijkste deel van deze overeenkomsten voorzien voorafbetalingen met betrekking tot toegang tot technologieën, licentiekosten en te bereiken mijlpalen. Overeenkomsten die specifiek betrekking hebben op licentie- en software inkomsten worden als opbrengst erkend over de periode van de licentie.

Definitief verworven voorafbetalingen worden slechts erkend als opbrengst voor zover er producten of diensten geleverd werden in een afzonderlijke transactie en de Groep aan alle voorwaarden en verplichtingen van de onderliggende overeenkomst heeft voldaan. In het geval van blijvende betrokkenheid van de Groep, zal de voorafbetaling niet beschouwd worden als een afzonderlijke transactie en zal de erkenning van de opbrengsten op basis van de marktwaarde gespreid worden over de looptijd van de overeenkomst.

Mijlpaalopbrengsten volgende uit onderzoek worden erkend als opbrengsten zodra deze definitief verworven zijn, tenzij de Groep betrokken blijft in het programma. In dit geval wordt de mijlpaalopbrengst slechts erkend in de mate er kosten werden opgelopen (en in het licht van de globale projectopbrengsten en -kosten).

Indien er in cash wordt voorafbetaald alvorens aan bovenvermelde criteria werd voldaan, worden deze als overgedragen opbrengsten erkend.

Een beperkt aantal contracten geeft de klant recht op een kredietnota in geval van prijserosie gedurende een bepaalde periode volgend op de initiële verkoop. De mogelijke kortingen volgend uit dergelijke inkomsten worden geschat op het ogenblik van de verkoop en worden in mindering gebracht van de opbrengsten.

Commerciële kortingen worden in mindering gebracht van de opbrengsten.

3. ROYALTY'S OP BASIS VAN DE VERKOOP VAN PRODUCTEN

In het kader van licentieovereenkomsten heeft de Groep zich ertoe verbonden royalty's te betalen voor het gebruik van bepaalde essentiële gepatenteerde technologieën in draadloze datacommunicatie, rekeninghoudend met faire marktomstandigheden.

Royaltyverplichtingen worden opgenomen als 'kosten voor verkoop, marketing en royalty's'.

4. BELASTINGEN

Belastingen op de winst of het verlies voor het boekjaar omvatten verschuldigde en uitgestelde belastingen. De belastingen worden geboekt in de resultatenrekening tenzij ze betrekking hebben op transacties die direct in het eigen vermogen werden opgenomen. In dat geval worden de belastingen rechtstreeks geboekt in het eigen vermogen.

Verschuldigde belastingen

Verschuldigde belastingen omvatten de verwachte belastingverplichtingen op het belastbare inkomen van het jaar. De belastbare basis verschilt van het resultaat voor belastingen zoals opgenomen in de jaarrekening omdat bepaalde elementen van de inkomsten of de uitgaven in andere boekjaren belast of vrijgesteld worden en andere elementen die definitief verworpen worden of aftrekbaar zijn. 'Enacted' (waarbij de letter van de wet wordt toegepast) of 'substantially enacted' (waarbij de geest van de wet wordt toegepast, d.w.z. bepaalde aspecten) belastingtarieven worden gebruikt om de verschuldigde belastingen op balansdatum te bepalen. Voor verdere details verwijzen we naar toelichting 7.

Uitgestelde belastingen

Uitgestelde belastingen zijn voorzien, gebruik makend van de passivamethode, voor alle tijdelijke verschillen die zich voordoen tussen de aanslagvoeten van activa en passiva en hun nettoboekwaarde ten behoeve van financiële verslaggeving. 'Enacted' (waarbij de letter van de wet wordt toegepast) of 'substantially enacted' (waarbij de geest van de wet wordt toegepast, d.w.z. bepaalde aspecten) belastingtarieven worden gebruikt om de uitgestelde belastingen te bepalen.

Uitgestelde belastingverplichtingen worden algemeen erkend voor alle tijdelijke belastingverschillen. Uitgestelde belastingvorderingen worden enkel opgenomen wanneer het management het waarschijnlijk acht dat er voldoende toekomstige belastbare winsten zullen zijn om het belastingvoordeel te kunnen genieten. Uitgestelde belastingvorderingen worden op iedere balansdatum geëvalueerd en worden afgeboekt in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat het gerelateerde belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.

Uitgestelde belastingsverplichtingen en -vorderingen worden tegenover elkaar afgezet indien wettelijk is toegelaten om de verschuldigde belastingen en vorderingen tegenover elkaar af te zetten en indien deze betrekking hebben op belastingen geheven door dezelfde belastingautoriteiten en indien de Groep de intentie heeft dit recht uit te voeren. Voor verdere details verwijzen we naar toelichting 7.

5. VOORRADEN

De voorraden grondstoffen (hoofdzakelijk elektronische componenten) en goederen in bewerking, worden geboekt tegen de kostprijs (FIFO-methode) of, indien die lager is, tegen de realisatiewaarde.

De voorraden van afgewerkte producten worden geboekt tegen de laagste van de kostprijs of de netto realiseerbare waarde. De kostprijs omvat directe materialen en, indien van toepassing, directe arbeidskosten en de overheadkosten die zijn gemaakt om de voorraden naar hun huidige locatie en in hun huidige toestand te brengen. De kostprijs wordt berekend volgens de FIFO methode.

De netto realiseerbare waarde is de geschatte verkoopprijs min de geschatte kosten om het product af te werken en om de verkoop te realiseren.

De Groep erkent voorraad in consignatie op haar balans tenzij er een aanzienlijke overdracht van de risico's en voordelen verbonden aan de eigendom heeft plaatsgevonden naar de geconsigneerde.

De Groep waardeert doorlopend de voorraden van verouderde artikelen of langzaam roterende artikelen, en legt waar nodig voorzieningen aan.

6. MATERIELE VASTE ACTIVA

De materiële vaste activa van de Groep omvatten specifieke productieapparatuur en worden gewaardeerd tegen de historische kost min de gecumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Kosten, opgelopen na initiële erkenning zullen deel uitmaken van de waarde van het activa of zullen als afzonderlijk activa worden behandeld in de mate dat de verbonden toekomstige economische voordelen aan de Groep toekomen en indien de gerelateerde kosten op een betrouwbare wijze kunnen worden bepaald. Indien er een belangrijk nazicht wordt uitgevoerd, wordt deze kost toegevoegd aan de boekwaarde van de materiële vaste activa als vervangingskost indien het aan de opnamecriteria voldoet. Alle andere kosten met betrekking tot onderhoud en herstelling worden ten laste genomen van de resultatenrekening op het ogenblik waarop ze zich voordoen.

De items met betrekking op materiële vaste activa worden niet meer opgenomen op het moment van buitengebruikstelling of indien er geen toekomstige economische voordelen meer worden verwacht van het gebruik ervan. De winst of verlies, voortvloeiend uit de buitengebruikstelling van het vast actief (berekend op basis van het verschil tussen de netto verkoop en de boekwaarde van het vast actief) worden opgenomen in het resultaat van het jaar van buitengebruikstelling.

De activa worden lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur, met name:

Machines en computeruitrusting	2 tot 10 jaar
Meubilair en rollend materieel	5 jaar
Inrichtingen	3 tot 9 jaar

De geschatte levensduur, de restwaarden en de afschrijvingsmethode worden steeds herzien op balansdatum zodat eventuele gewijzigde inschattingen verwerkt worden op vooruitziende basis.

Activa in aanbouw worden geboekt aan kostprijs. Die omvat de kosten voor de bouw en materiële vaste activa en andere directe kosten. Deze activa worden slechts afgeschreven vanaf het ogenblik waarop ze klaar zijn voor hun bestemd gebruik. Op dat ogenblik worden de activa naar de relevante rubrieken binnen de materiële vaste activa verplaatst

7. LEASING

Leasing operaties kunnen worden opgesplitst in twee soorten van leasing:

Financiële leasing

Leasing waarbij de Groep een aanzienlijk deel van de risico's en de opbrengsten van eigendom op zich neemt worden in de categorie 'financiële leasing' ondergebracht. Zij worden gemeten tegen het laagste bedrag van de reële waarde en de geraamde huidige waarde van de minimale huurbetalingen bij het begin van de huur, te verminderen met de gecumuleerde afschrijvingen en verliezen door bijzondere waardeverminderingen.

Elke leasingbetaling wordt toegekend aan het passief en aan de financieringskosten om te komen tot een constante periodieke rentevoet op het uitstaande financieringssaldo. De overeenstemmende leasingverplichtingen, zonder financieringskosten, zijn opgenomen onder de schulden die op minder en op meer dan één jaar vervallen. Het rente-element wordt geboekt ten laste van de resultatenrekening over de leasingtermijn. Activa onder financiële leasing worden afgeschreven over de gebruiksduur van de activa volgens de door de Groep uiteengezette regels. Als er geen zekerheid bestaat of de Groep eigenaar zal worden van het actief op het einde van de huurovereenkomst, dan gebeurt de afschrijving over de kortste periode: de huurtermijn of de gebruiksduur van de activa.

Operationele leasing

Leasing waarbij een aanzienlijk deel van de risico's en de opbrengsten van eigendom effectief door de verhuurder worden behouden, worden beschouwd als operationele leasing. Betalingen voor operationele leasing worden lineair ten laste genomen van de resultatenrekening over de duur van de overeenkomst. Voor verdere details verwijzen we naar toelichting 17.

8. IMMATERIELE VAST ACTIVA

Afzonderlijk verworven Immateriële vaste activa worden gewaardeerd bij de initiële opname op kostbasis verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en gecumuleerde waardeverminderingen. Intern gegenereerde immateriële vaste activa, met uitzondering van geactiveerde ontwikkelingsprojecten, worden niet geactiveerd en de kost wordt opgenomen in het resultaat van het jaar waarin de kost zich voordoet.

Immateriële vaste activa worden afgeschreven op basis van hun economische gebruiksduur en de nood van een uitzonderlijke waardevermindering wordt geanalyseerd wanneer zich een indicatie tot waardevermindering voordoet. De afschrijvingsmethode en periode van het immaterieel vast actief met een gedefinieerde levensduur wordt minstens herzien op elk financieel jaareinde.

Winsten of verliezen die hun oorzaak vinden in de buitengebruikstelling van een immaterieel vast actief worden berekend op basis van het verschil tussen de netto verkoop en de boekwaarde van het actief en worden opgenomen in het resultaat wanneer het actief wordt buiten gebruik gesteld.

(A) kosten voor onderzoek en ontwikkeling en gerelateerde overheidssubsidies

Uitgaven voor onderzoek worden als uitgave opgenomen wanneer ze worden opgelopen.

De Groep gebruikt de boekhoudkundige kostenverminderingmethode voor onderzoekssubsidies waarbij het voordeel van de subsidie wordt erkend als een vermindering van de kostprijs van de aanverwante uitgaven. Dit wanneer is voldaan aan bepaalde criteria die zijn bedongen in de voorwaarden van die subsidieovereenkomsten en voor zover de nodige garanties werden gegeven dat de subsidies effectief zullen worden ontvangen.

Kosten van ontwikkelingsprojecten (voor het ontwerpen en testen van nieuwe of verbeterde producten) worden opgenomen als immateriële activa conform IAS 38 Immateriële Activa, indien voldaan is aan de volgende criteria en de Groep de volgende zaken kan aantonen:

o de technische haalbaarheid om het immaterieel actief te voltooien zodat het beschikbaar zal zijn voor gebruik of verkoop;
o het voornemen van de Groep om het immaterieel actief te voltooien;
o de mogelijkheid voor de Groep om het immaterieel actief te gebruiken of te verkopen;
o op welke wijze het immaterieel actief toekomstige economische voordelen zal genereren (bijvoorbeeld het bestaan van een markt of, indien het intern zal worden gebruikt, het nut van het immaterieel actief;)
o de beschikbaarheid van geschikte technische, financiële en andere middelen om de ontwikkeling te voltooien en het immaterieel actief te gebruiken of te verkopen;
o de mogelijkheid voor de Groep om op betrouwbare wijze de uitgaven te meten die toe te rekenen zijn aan de ontwikkeling van het immaterieel actief.

Het initieel opgenomen bedrag voor intern ontwikkelde immateriële vaste activa bestaat uit het totaal van de opgelopen kosten vanaf het moment waarop het immaterieel vast actief aan de hierboven beschreven criteria voldeed. Indien geen intern ontwikkeld immaterieel vast actief kan worden erkend, worden ontwikkelingskosten opgenomen in de resultatenrekening van de periode tijdens dewelke ze werden opgelopen.

Na hun initiële opname op de balans worden deze intern ontwikkelde immateriële activa gewaardeerd aan kost min gecumuleerde afschrijvingen en gecumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen, op dezelfde manier als de overige immateriële vaste activa. De afschrijvingen van de geactiveerde ontwikkelingskosten worden geboekt in de resultatenrekening onder de rubriek 'Onderzoeks- en Ontwikkelingskosten'.

Andere ontwikkelingsuitgaven worden opgenomen als kost wanneer ze worden opgelopen. Onderzoeks- en ontwikkelingskosten die in het vorige boekjaar werden opgenomen als kost, kunnen in een volgende periode niet worden opgenomen als een actief. Ontwikkelingskosten met een vaste gebruiksduur die werden geactiveerd, worden rechtlijnig afgeschreven vanaf het begin van de commerciële verzending van het gecertificeerde product over de periode van zijn verwachte opbrengst die niet meer dan twee jaar bedraagt.

(B) Overige immateriële vaste activa

De overige immateriële vaste activa van de Groep omvatten:

o Concessies, patenten en licenties, en
o Software voor de planning van de materiaalvereisten (MRP) en voor consolidatiedoeleinden.

Deze worden gewaardeerd aan kostprijs verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en gecumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen. De afschrijvingen gebeuren lineair over de verwachte economische levensduur, die varieert tussen 1,5 en 5 jaar, afhankelijk van de specifieke licentie of software. De verwachte economische levensduur en de afschrijvingsperiode worden bij iedere rapporteringperiode geëvalueerd, waarbij het effect van eventuele aanpassingen op een prospectieve basis wordt opgenomen.

9. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN OP VASTE ACTIVA

De Groep evalueert in elke rapporteringsperiode de vaste activa en bepaald in geval van bijzondere gebeurtenissen of wijzigingen of er enige indicatie bestaat tot het nemen van een bijzondere waardevermindering. Indien die indicaties er zijn, wordt de realisatiewaarde van het actief geschat om

de bijzondere waardevermindering vast te leggen. Indien een individueel actief geen kasstromen genereert los van andere activa, dan zal de Groep een inschatting maken van de realisatiewaarde van de eenheid die de kasstromen genereert en waartoe het actief behoort.

Voor de immateriële vaste activa zal onmiddellijk een bijzondere waardevermindering worden geboekt zodra niet meer aan de vereiste criteria (zie boekhoudprincipe 8A) is voldaan. Immateriële vaste activa met een onbepaalde levensduur en immateriële vaste activa die nog niet klaar zijn voor ingebruikname worden jaarlijks getest op waardeverminderingen of telkens er een indicatie van waardevermindering is.

De realisatiewaarde is gelijk aan de hoogste van de marktwaarde verminderd met de verkoopkosten en de gebruikswaarde. De beoordeling van de gebruikswaarde gebeurt op basis van de huidige waarde van de verdisconteerde toekomstige kasstromen, gebruik makend van de discontovoet voor belastingen die de huidige marktcondities van de tijdswaarde van geld en de specifieke risico's verbonden aan het onderliggend activa voor zover de toekomstige kasstromen hier niet voor werden aangepast, weerspiegelt.

Indien de realisatiewaarde van het activa (of de kasstroom genererende eenheid) lager is dan de huidige boekwaarde, zal de boekwaarde verlaagd worden tot de realisatiewaarde. Deze waardeverminderingen worden opgenomen in de resultatenrekening.

Bijzondere waardeverminderingen kunnen worden teruggenomen indien er zich een wijziging voordoet bij de elementen die de bijzondere waardevermindering tot stand hebben gebracht. Deze terugname kan de eigenlijke boekwaarde voor bijzondere waardevermindering, min waardeverlies en afschrijvingen, niet overschrijden. Het terugnemen van de bijzondere waardevermindering heeft een onmiddellijk effect op het resultaat.

10. PROVISIES

Een provisie wordt opgenomen indien:

o er een huidige verplichting is (wettelijk of constructief) voortkomend uit een voorbije gebeurtenis;
o het waarschijnlijk een uitstroom van middelen die economische voordelen zal inhouden;
o een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de waarde van de verplichting.

Indien er niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, wordt geen provisie genomen.

Het bedrag dat als voorziening erkend wordt is de beste raming van de vereisten om de huidige verplichting op de balansdatum te vereffenen, rekening houdend met de risico's en de onzekerheden die eigen zijn aan de verplichting. Indien sommige of alle economische voordelen die worden vereist om een voorziening te vergoeden, van een derde kunnen worden teruggevorderd, wordt de vordering aanzien als een activa indien het nagenoeg zeker is dat de terugbetaling zal worden ontvangen en indien het bedrag van terugbetaling betrouwbaar kan worden gemeten.

Voorzieningen voor garanties

De Groep verleent garantie op haar producten vanaf de datum van verzending en/of verkoopdatum aan de eindklant. De garantietermijn is in overeenstemming met de geldende wetgeving en varieert van 12 tot 24 maanden afhankelijk van de plaats waar de klant zich bevindt. Het beleid van de Groep bestaat erin de geraamde kosten van garantieverlening te boeken op het ogenblik dat de verkoop wordt opgetekend. Op verkopen van de Groep buiten de Europese Unie is de garantietermijn beperkt tot ten hoogste één jaar.

Voorziening voor herstructureringen

Een herstructureringsprovisie wordt erkend wanneer de Groep een gedetailleerd en formeel plan voor de herstructurering heeft opgesteld en voor dewelke een gegronde verwachting kenbaar werd gemaakt aan de getroffenen, dat het plan zal worden uitgevoerd door de aanvang van de uitvoering ervan of door het bekendmaken van de belangrijkste kenmerken van het plan aan de getroffenen. De grootorde van een herstructureringsprovisie omvat enkel die uitgaven die noodzakelijkerwijs voortvloeien uit de herstructurering en welke niet worden geassocieerd met de lopende activiteiten van de onderneming.

11. PENSIOENVERPLICHTINGEN

De Groep heeft een aantal pensioenplannen voor haar personeelsleden op basis van vastgelegde bijdragen (defined contribution). De activa worden beheerd in afzonderlijke fondsen of groepsverzekeringen. De bijdragen worden ten laste genomen van de resultatenrekening in het jaar waarop ze betrekking hebben. De Groep koos voor een retrospectieve benadering waarbij de netto verplichting is opgenomen in de balans, gebaseerd op de som van de positieve verschillen, bepaald door de individuele pensioenspaarder, tussen de minimaal gegarandeerde reserves en de geaccumuleerde bijdragen op basis van de feitelijke rendementen op de sluitingsdatum.

Als gevolg van de wet van 18 december 2015, zijn minimale rendementen als volgt door de werkgever gegarandeerd:

voor de bijdrage betaald vanaf 1 januari 2016 geldt een nieuw, variabel minimumrendement op basis van OLO-tarieven, met een minimum van 1,75% en een maximum van 3,75%. Gezien de lage stand van de OLO in de afgelopen jaren, is het rendement initieel bepaald op 1,75%;
voor de bijdrage betaald tot eind december 2015, blijft het eerder geldende wettelijke rendement (3,25% en 3,75% respectievelijk op de werkgevers- en werknemersbijdragen) gelden tot de pensioendatum van de deelnemers;

Gezien de garanties op minimale rendementen, worden deze plannen gekwalificeerd als toegezegde pensioenregelingen.

12. OP AANDELEN GEBASEERDE VERGOEDINGEN

De Groep maakt gebruik van op aandelen gebaseerde vergoedingen waarbij aandelen opties (hierna vernoemd als "warranten") worden toegekend aan werknemers, zelfstandigen en bestuurders. De kost van deze op aandelen gebaseerde transacties met werknemers, worden berekend op basis van de reële waarde op de datum van verwerving. De op aandelen gebaseerde vergoedingen worden als kost in de resultatenrekening opgenomen over de periode van verwerving, met een overeenkomstige toename van het eigen vermogen.

Het bedrag dat ten laste van de resultatenrekening dient te worden genomen over de verwervingsperiode wordt bepaald volgens de reële waarde van de warranten, welke wordt berekend op basis van het Black Scholes-model. Daarbij wordt rekening gehouden met de voorwaarden die van toepassing waren bij het toekennen van de warranten. Op elke balansdatum herziet de Groep haar ramingen van het aantal warranten die vermoedelijk uitoefenbaar zullen worden tenzij de verbeuring van warranten plaatsvindt wegens het niet bereiken van de drempelwaarden. Eventuele correcties zullen worden uitgevoerd in de resultatenrekening en in het eigen vermogen over de resterende looptijd van de warranten. De direct toe te schrijven transactiekosten worden in mindering gebracht van het aandelenkapitaal (nominale waarde) en uitgiftepremie op het ogenblik waarop de warranten worden uitgeoefend.

Voor verdere details verwijzen we naar toelichting 18.

13. FINANCIELE ACTIVA EN PASSIVA

De financiële activa en de financiële passiva worden opgenomen in de balans van de Groep zodra de Groep de contractuele bepalingen van het instrument onderschrijft.

Handelsvorderingen en overige vorderingen

Handelsvorderingen en overige vorderingen zijn in de balans opgenomen aan nominale waarde (in het algemeen het gefactureerde bedrag), verminderd met een waardevermindering voor dubieuze debiteuren. Dergelijke waardevermindering wordt opgenomen in de resultatenrekening als het waarschijnlijk is dat de Groep de vordering niet zal kunnen innen.

Voor klanten waarbij de openstaande vorderingen resulteren uit commerciële discussies, worden kortingen geboekt ten opzichte van de bedrijfsopbrengsten. In die gevallen waarbij het kredietrisico resulteert uit de mogelijkheid dat individuele klanten niet langer in staat zouden blijken om aan hun financiële verplichtingen te voldoen, worden de waardeverminderingen geboekt als waardevermindering voor dubieuze debiteuren.

De overige vorderingen worden vermeld op basis van hun nominale waarde (over het algemeen het gefactureerde bedrag) verminderd met een voorziening voor dubieuze debiteuren mocht dit noodzakelijk blijken.

Handelsschulden en overige schulden

Handels- en overige schulden worden gewaardeerd tegen afgeschreven kostprijs. Deze is berekend, gebruik makend van de effectieve interest methode verminderd met eventuele waardeverminderingen.

Liquide middelen

Als liquide middelen zijn te beschouwen cash, termijndeposito's en de gemakkelijk realiseerbare beleggingen met een looptijd van ten hoogste drie maanden op moment van aankoop. Liquide middelen bestaan hoofdzakelijk uit termijndeposito's bij handelsbanken met een hoge kredietwaardigheidscore.

Met betrekking tot het geconsolideerde kasstroomoverzicht bevatten de liquide middelen cash en korte termijn deposito's, zoals hierboven omschreven.

14. KOSTEN VAN LENINGEN

Kosten van leningen worden opgenomen op het moment dat de kost zich voordoet.

15. AFGELEIDE FINANCIELE INSTRUMENTEN

In het geval de Groep gebruik zou maken van afgeleide financiële instrumenten zoals termijncontracten om haar wisselkoersrisico in te dekken, worden deze afgeleide financiële instrumenten initieel opgenomen aan hun reële waarde op datum van afsluiting van het contract en worden geregeld geherwaardeerd aan hun reële waarde, opgenomen in de resultatenrekening.

Voor financiële instrumenten, waarvoor er geen actieve markt bestaat, wordt een aanvaardbare waarderingstechniek gebruikt om de reële waarde te bepalen.

Derivaten worden opgenomen als een financieel actief indien de reële waarde positief is en als financieel passief indien de reële waarde negatief is.

Elke winst of verlies van de derivaten, voortvloeiend uit de wijziging in reële waarde gedurende het jaar en welke niet onder de classificatie vallen voor hedge accounting (indekkingen) worden onmiddellijk opgenomen als winst of verlies.

16. WINST PER AANDEEL

De winst per gewoon aandeel wordt berekend op basis van het gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen uitstaand tijdens de periode.

De winst per verwaterd aandeel wordt berekend op basis van het gewogen gemiddeld aantal verwaterde aandelen uitstaand tijdens de periode en de conversie van de converteerbare obligatie.

17. SEGMENTRAPPORTERING

Een segment is een autonoom deel van de Groep dat specifieke producten of diensten levert (operationeel segment), of producten of diensten levert binnen een bepaalde economische omgeving bezig is (geografisch segment), dat aan risico's onderhevig is en opbrengsten genereert die van andere segmenten te onderscheiden zijn.

Segmentresultaten omvatten de opbrengsten en kosten die direct toe te schrijven zijn aan het segment en het relevante gedeelte van de opbrengsten en kosten die op een redelijke wijze aan het segment kunnen worden toegewezen.

De operationele segmenten worden geïdentificeerd op basis van interne rapportering omtrent de onderdelen van de Groep en welke op regelmatige basis worden beoordeeld door de "chief operating decision maker" met het doel om de nodige middelen toe te wijzen aan de segmenten en om hun prestaties te beoordelen.

TOELICHTING 3: Operationele segmenten en toelichting over de entiteit als geheel

Segmentinformatie wordt voorgesteld met betrekking tot de operationele segmenten en geografische segmenten van de Groep. De Groep volgt haar activiteiten op projectbasis op waarbij elk project een verzameling van producten met gelijkaardige technologieën vertegenwoordigt.

IFRS 8 vereist dat de operationele segmenten worden geïdentificeerd op basis van de interne rapportering betreffende de componenten van de Groep welke op regelmatige basis worden besproken door het management van de Groep met als doel de nodige middelen toe te wijzen aan deze segmenten en om hun werking in te schatten.

Het primaire rapporteringssegment werd bepaald als zijnde het operationele segment, elk segment is een autonoom component van de Groep welke specifieke producten of diensten levert. In vergelijking met vorig jaar en rekening houdend met de gelimiteerde activiteiten heeft de groep besloten "Devices" en "Embedded" te combineren in een operationeel segment:

o Het "Devices & Embedded Solutions" operationele segment bestaat uit USB apparaten, routers, ingebouwde apparaten of modules, alsook het nieuwe end-to-end dienstenaanbod en bijbehorende integratie en certificatie diensten;
o Het "IOT Solutions" operationele segment dat gelinkt is aan de inkomsten die voortkomen uit Option's meest recente toestel, met name Cloudgate;
o Het "Engineering Services" operationele segment bestaat voornamelijk uit inkomsten gegenereerd uit Engineering Service overeenkomsten, afgesloten met derde partijen;

	Opbrengsten van externe klanten		Resultaat van het operationeel segment
In duizend EUR
	2016	2015	2016	2015
Devices & Embedded Solutions	626	1 559	( 202)	( 2 140)
IOT solutions	2 212	2 291	( 1 824)	( 4 083)
Engineering Services	1 372	848	897	381
Totalen	4 210	4 698	( 1 129)	( 5 842)
Niet toegewezen bedrijfskosten			( 4 150)	( 5 912)
Financiële (kosten) / opbrengsten			( 2 982)	( 2 312)
Resultaat van discontinue operaties			340	-
Belastingen			1	( 18)
Nettoresultaat			( 7 921)	( 14 084)

Hierna een analyse van de opbrengsten en de bedrijfsresultaten van de Groep per gerapporteerd segment:

Het resultaat van het operationele segment vertegenwoordigt het resultaat van elk segment met inbegrip van de bedrijfskosten welke toewijsbaar zijn aan het operationele segment. De bedrijfskosten die kunnen worden toegewezen zijn in hoofdzaak de waardeverminderingen, kosten in verband met royalty's en personeelsgebonden kosten welke werden toegewezen aan het operationele segment. De overige bedrijfskosten, met inbegrip van voornamelijk de algemene- en administratiekosten, afschrijvingen en personeelsgebonden kosten niet toewijsbaar aan een specifiek segment, werden gerapporteerd onder de "niet toegewezen bedrijfskosten".

De top 2 van de klanten vertegenwoordigen respectievelijk 27% en 11% van de totale omzet. De topklant bevindt zich in het segment "Engineering Services"en de tweede in "IoT Solutions". De top 10 is goed voor 69% van de totale verkopen.

Gegeven het beperkt aantal klanten, worden de verkopen wereldwijd opgevolgd in plaats van op regionaal niveau.

In 2016 zijn de top 3 landen: VS 58%, België 10% en Duitsland 9%. (In 2015 zijn de top 3 landen: VS 50%, België 8% en Duitsland 8%.)

Opbrengsten	2016	2015

Europa	34%	28%
Amerika	62%	55%
Azië	3%	11%
Andere	2%	6%

Aangezien de Groep geen segmenten rapporteert op balansniveau aan het management van de Groep, kan geen informatie over activa en passiva per segment worden bekendgemaakt. Alle vaste activa bevinden zich in België.

TOELICHTING 4: Bijkomende informatie betreffende bedrijfskosten volgens aard

Afschrijvingen, waardeverminderingen en bijzondere waardeverminderingen zijn opgenomen in volgende lijnen van de resultatenrekening:

In duizend EUR	Afschrijvingen op materiële vaste activa		Waarde verminderingen op activa	Afschrijvingen / immateriële vaste	financiële vaste activa	Bijzondere waarde verminderingen op immateriële en	Totaal
	2016	2015	2016	2015	2016	2015	2016	2015
Kostprijs verkochte goederen Bedrijfskosten, welke omvatten : - Onderzoeks- en ontwikkelingskosten - Kosten van verkoop, marketing en royalty's - Algemene en administratiekosten	- 92 7 1	- 94 5 37	- 905 - -	- 2 533 - -	- - - 311	- 413 - 746	- 997 7 312	- 3 040 5 783
Totaal	99	135	905	2 533	311	1 159	1 316	3 827

In 2016 heeft de Groep de geactiveerde ontwikkelingsprojecten herzien wat niet resulteerde in een waardevermindering (2015: k€ 413).

De onderzoeks- en ontwikkelingskosten die in het resultaat werden opgenomen bedroegen k€ 1.928 (2015: k€ 1.916).

In 2016 werd er een waardevermindering op het financieel vast actief geboekt voor een bedrag van k€ 311.

Personeelskosten en overige sociale voordelen zijn opgenomen in de volgende rubrieken van de resultatenrekening:

In duizend EUR	2016	2015

Kostprijs verkochte goederen	342	467
Onderzoeks- en ontwikkelingskosten	1 811	2 100
Kosten van verkoop, marketing en royalty's	872	1 869
Algemene en administratiekosten	733	1 091

Totaal	3 758	5 526

Kostprijs van de verkochte goederen

Op jaareinde had 93,5%, of k€ 1.912 van de kostprijs van de verkochte goederen betrekking op materialen (2015: 90,3% of k€ 3.044). In 2016 heeft de Groep in-house productie loonkosten in de hoofdzetel te Leuven met betrekking tot customisatie en rework.

In 2016 bedroegen de afschrijvingen op voorraden k€ 440 vergeleken met k€ 837 in 2015. De meerderheid daarvan, k€ 342, is te wijten aan de producten met een lage rotatie of aan het einde van hun levenscyclus binnen het operationele segment "Devices & Embedded Solutions".

TOELICHTING 5: Personeelskosten en overige sociale voordelen

In duizend EUR	2016	2015

Lonen en wedden	2 333	3 510
Sociale-zekerheidsbijdragen	950	1 363
Overige personeelskosten	336	408
Bijdrage in pensioenfondsen	138	245
Herstructureringskosten met betrekking op personeelskosten	-	-
	3 758	5 526
a) Totaal aantal ingeschreven personeelsleden per einde
boekjaar	52	61
b) Gemiddeld personeelsbestand in voltijdse equivalenten	57	67
Bedienden	53	63
Management	4	4

Sinds 2003 dragen de Vennootschap en twee van haar dochterbedrijven bij aan plaatselijke pensioenplannen, die worden beheerd door verzekeringsmaatschappijen met een hoge kredietwaardigheidsgraad. Delta Lloyd en Vivium. De bijdrages voor de werknemers betaald aan Delta Lloyd en Vivium zijn gebaseerd op een vast percentage van het salaris. De bijdragen aan de pensioenfondsen bedroegen k€ 116 (2015: k€ 219).

voor de bijdrage betaald vanaf 1 januari 2016 geldt een nieuw, variabel minimumrendement op basis van OLO-tarieven, met een minimum van 1,75% en een maximum van 3,75%. Gezien de lage stand van de OLO in de afgelopen jaren, is het rendement initieel bepaald op 1,75%;
voor de bijdrage betaald tot eind december 2015, blijft het eerder geldende wettelijke rendement (3,25% en 3,75% respectievelijk op de werkgevers- en werknemersbijdragen) gelden tot de pensioendatum van de deelnemers;

Gezien de garanties op minimale rendementen, worden deze plannen gekwalificeerd als toegezegde pensioenregelingen.

Een netto verplichting van k€ 42 werd in de balans gehouden per 31 december 2016 (2015: k€ 42), en dit op basis van de som van de positieve verschillen, bepaald door de individuele pensioenspaarders, tussen de minimaal gegarandeerde reserves en de geaccumuleerde bijdragen op basis van het huidige rendement op vervaldatum. Op basis van ondersteunende documenten van de verzekeringsmaatschappijen zou dit bedrag k€ 54 zijn.

TOELICHTING 6: Financiële resultaten

In duizend EUR	2016	2015

Interestopbrengsten	1	4
Nettowisselkoers winsten	339	194
Overige	-	24
Financiële opbrengsten	340	222
	-	-
Interestkosten	( 2 626)	( 2 130)
Nettowisselkoers verliezen	( 379)	( 402)
Overige, in hoofdzaak bankkosten en betalingsverschillen	( 8)	( 2)
Financiële kosten	( 3 013)	( 2 534)

Financieel netto resultaat	( 2 673)	( 2 312)

TOELICHTING 7: Belastingen

In duizend EUR	2016	2015

Belastingsinkomsten / (uitgaven) omvatten:
Verschuldigde/Terug te vorderen belastingen op het resultaat	1	( 18)
Uitgestelde belastingvorderingen / (uitgaven)	-	-
Totale belastingsinkomsten / (uitgaven)	1	( 18)
Resultaat voor belastingen	( 7 922)	( 14 066)
Belastinginkomst / (uitgave) berekend aan 33,99%	( 2 693)	( 4 781)
Effect van niet belastbare inkomsten	-	( 71)
Effect van niet aftrekbare uitgaven	142	325
Effect van concessies en andere fiscaal verrekenbare tegoeden	( 396)	( 88)
Effect van ongebruikte fiscale verliezen welke niet werden erkend in het jaar	3 017	4 332
Effect van eerder opgenomen fiscale verliezen en verrekenbare tijdelijke verschillen, afgeschreven in het lopende jaar	( 57)	109
Effect van de verschillende belastingtarieven van dochterondernemingen onder verschillende belastingregimes	( 14)	192
Belastinginkomsten / (uitgaven) opgenomen in de resultatenrekening	1	18

De belastingvoet die werd gebruikt in bovenstaande reconciliatie voor 2016 en 2015 is de vennootschapsbelastingvoet van 33,99% die van toepassing is op ondernemingen onderhevig aan het Belgische belastingregime.

Ten gevolge de IFRS richtlijn inzake uitgestelde belastingvorderingen, heeft de Groep in dit opzicht het voorzichtigheidsprincipe gehanteerd en besloten om de uitgestelde belastingvordering volledig terug te nemen in 2010. Alhoewel de uitgestelde belastingvorderingen niet meer werden opgenomen op de balans van de Groep, is het gebruik van deze fiscale verliezen en verrekenbare tijdelijke verschillen nog geldig en onbeperkt overdraagbaar in tijd, met uitzondering van het gedeelte dat betrekking heeft op de "notionele intrestaftrek" van 2012 en eerder, welke is gelimiteerd tot een periode van 7 jaar. In 2016 is er een daling van het verschil in waardevermindering ten belope van € 1,1 miljoen.

De totale niet-erkende belastingvorderingen bedroegen € 211 miljoen (2015: € 203 miljoen), die allemaal onbeperkt in de tijd overdraagbaar zijn. Uitgezonderd de notionele-interestaftrek, waarvoor k€ 935 vervalt in 2017 en k€ 22 in 2018.

Op 31 december 2016, werd er k€ 150 achterstallige roerende voorheffing gerapporteerd in te betalen belastingen.

TOELICHTING 8: Immateriële vaste activa

In duizend EUR	Geactiveerde ontwikkelings-kosten	Concessies, octrooien, licenties	Software	Totaal 2015
Aanschaffingswaarde
Saldo op 1 januari 2016	99 151	6 853	2 686	108 690
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Verwervingen	-	-	-	-
Uitgaven van productontwikkeling, na aftrek van ontvangen	438	-	-	438
subsidies
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overige bewegingen	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2016	99 589	6 853	2 686	109 128
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen	( 98 258)	( 6 853)	( 2 686)	( 107 797)
Saldo op 1 januari 2016	-	-	-	-
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Afschrijvingen	-	-	-	-
Afschrijving van gekapitaliseerde eigen ontwikkelingsprojecten	( 904)	-	-	( 904)
Bijzondere waardeverminderingen	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2016	( 99 162)	( 6 853)	( 2 686)	( 108 701)
Netto boekwaarde
Op 1 januari 2016	893	-	-	893
Op 31 december 2016	427	-	-	427

Aanschaffingswaarde
Saldo op 1 januari 2015	98 363	6 853	2 686	107 902
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Verwervingen	-	-	-	-
Uitgaven van productontwikkeling	788	-	-	788
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overige bewegingen	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2015	99 151	6 853	2 686	108 690
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
Saldo op 1 januari 2015	( 95 312)	( 6 853)	( 2 686)	( 104 851)
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Afschrijvingen	-	-	-	-
Afschrijving van gekapitaliseerde eigen ontwikkelingsprojecten	( 2 533)	-	-	( 2 533)
Bijzondere waardeverminderingen	( 413)	-	-	( 413)
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2015	( 98 258)	( 6 853)	( 2 686)	( 107 797)
Netto boekwaarde	-	-	-	-
Op 1 januari 2015	3 051	-	-	3 051
Op 31 december 2015	893	-	-	893

Uitzonderlijke waardeverminderingen met een gedefinieerde levensduur

Jaarlijks herziet de Groep de bestaande geactiveerde ontwikkelingsprojecten wat niet leidde tot een waardevermindering in 2016 (2014: k€ 413). Deze analyse was gebaseerd op "platform gerelateerde" projecten met een sneller dan verwacht einde van hun levensduur, projecten met een verminderde bijdrage en op projecten met weinig of geen zicht op opbrengsten na 2016. De waarde werd bepaald op basis van een raming van de verwachte contributie van deze projecten in de volgende kwartalen.

Deze uitzonderlijke waardevermindering werd in de geconsolideerde resultatenrekening opgenomen in de lijn "onderzoeks- en ontwikkelingskosten".

De geactiveerde ontwikkelingsprojecten omvatten enkel de IOT Solutions. Verder rapporteert de Groep geen netto-boekwaarde voor serverlicenties en software.

TOELICHTING 9: Materiële vaste activa

	Machines
	en
	computer	Meubilair en
In duizend EUR	uitrusting	rollend materieel	Inrichtingen	Totaal 2015

Aanschaffingswaarde
Saldo op 1 januari 2016	22 112	1 609	1 012	24 733
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Verwervingen	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overige bewegingen	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2016	22 112	1 609	1 012	24 733

Afschrijvingen
Saldo op 1 januari 2016	( 21 999)	( 1 602)	( 1 012)	( 24 613)
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Afschrijvingen	( 92)	( 7)	( 1)	( 100)
Uitzonderlijke waardeverminderingen	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overige bewegingen	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2016	( 22 091)	( 1 609)	( 1 013)	( 24 713)
Netto boekwaarde

Op 1 januari 2016 Op 31 december 2016	112 20	7 -	1 -	120 20


Aanschaffingswaarde
Saldo op 1 januari 2015	22 112	1 609	1 012	24 733
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Verwervingen	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2015	22 112	1 609	1 012	24 733
Afschrijvingen
Saldo op 1 januari 2015	( 21 896)	( 1 572)	( 1 010)	( 24 478)
Netto-valutakoersverschillen	-	-	-	-
Afschrijvingen	( 103)	( 30)	( 2)	( 135)
Uitzonderlijke waardeverminderingen	-	-	-	-
Buitengebruikstellingen	-	-	-	-
Overdracht naar andere activacategorieën	-	-	-	-
Saldo op 31 december 2015	( 21 999)	( 1 602)	( 1 012)	( 24 613)

Netto boekwaarde
Op 1 januari 2015	216	37	2	255
Op 31 december 2015	112	7	1	120

TOELICHTING 10: Handels- en overige vorderingen

HANDELS- EN OVERIGE VORDERINGEN OP KORTE TERMIJN

In duizend EUR	2016	2015
Handelsvorderingen	1 701	1 269
Waardeverminderingen voor dubieuze vorderingen	( 764)	( 656)
Subtotaal	937	613

Terugvorderbare BTW	48	73
Overige vorderingen	118	46
Subtotaal	166	119
Totaal	1 103	732

In verband met de voorwaarden met betrekking tot vorderingen op verbonden partijen, refereren we naar toelichting 23.

Handelsvorderingen zijn niet-rentegevend en hebben een gemiddelde termijn van 30 tot 40 dagen.

De overige vorderingen zijn voornamelijk recupereerbare belastingen en overgedragen kosten.

Vervaldagenbalans van handelsvorderingen:

	Bruto Bedrag		Waardeverminderingen
In duizend EUR	2016	2015	2016	voor dubieuze 2015
< 60 dagen	1 095	613	-	-
60 - 90 dagen	( 65)	-	-	-
90 - 120 dagen	( 68)	9	-	( 9)
> 120 dagen	739	647	( 764)	( 647)
	1 701	1 269	( 764)	( 656)

We verwijzen eveneens naar toelichting 21 voor verdere informatie omtrent kredietrisico.

OVERIGE VORDERINGEN OP LANGE TERMIJN

In duizend EUR	2016	2015
Kaswaarborgen	9	15
	9	15

Overige vorderingen op lange termijn zijn voornamelijk toe te wijzen aan huurwaarborgen in de belangrijkste vestigingen.

TOELICHTING 11: Overige financiële activa

In duizend EUR	2016	2015
Overige Financiële activa	137	490
	137	490

In september 2011 investeerde Option k€ 1.043 (oftewel 6,67%) in Autonet Mobile Inc. om de eerste mobiele IP-gebaseerde Telematics Control Unit (TCU) voor de autosector voort te brengen. Door dit strategisch partnership aan te gaan, combineert Option de kennis van de autosector met het ontwerpen en ontwikkelen van draadloze oplossingen.

In februari 2012 en 2013 participeerde de Groep in twee kapitaalverhogingen van Autonet voor een totaal van k€ 193, dat daarna verwaterde tot minder dan 5% door het niet volgen van de recente kapitaalsverhogingen.

Bovendien kocht Autonet Mobile, Inc in december 2016 59.970 aandelen terug tegen USD 0,74 per aandeel.

Er werd een waardevermindering genomen ter waarde van k€ 311 op de participatie op datum van 31 december 2016, op basis van de waarde van het aandeel bij een recent bod van Autonet.

In duizend EUR	2016	%	2015	%

Grondstoffen	657	106,1%	569	42,3%
Goederen in bewerking	570	92,1%	663	44,2%
Voorraden afgewerkte producten	2 373	383,4%	2 990	199,2%
Waardevermindering op voorraden	( 2 981)	( 481,6%)	( 2 721)	( 185,7%)
	619		1 501

TOELICHTING 12: Voorraden

Grondstoffen bestaan voornamelijk uit chipsets en componenten. Goederen in bewerking zijn geassembleerde gedrukte schakelingen (PCB's of printed circuit boards) en de voorraad afgewerkte producten betreft goederen klaar voor verzending naar de eindklant.

De voorraden daalden van k€ 1.510 tot k€ 619 op het einde van 2016. Op het einde van 2016 bedroeg de totale waardevermindering op voorraden k€ 2.981 (2015: k€ 2.721). Deze stijging is voornamelijk te wijten aan het in lijn brengen van de voorraadwaarden met hun netto realiseerbare waarde. De provisie voor voorraden is opgezet met als doel overtollige voorraadposities in te dekken en voorraadwaarden voor sommige producten in lijn te brengen met hun netto realiseerbare waarde.

Een afschrijving van k€ 440 werd genomen in de kosten van de verkochte goederen in 2016. Die vertegenwoordigt een impact van k€ 260 op de in-house voorraad en van k€ 180 op de aansprakelijkheid bij onderaannemers.

Er zijn geen voorraden als borg gegeven aan schuldeisers.

TOELICHTING 13: Liquide middelen

In duizend EUR	2016	2015

Korte termijnbeleggingen	-	-
Middelen bij financiële instellingen	766	4 061
Kasgeld	8	7
	774	4 068

Eind 2015 en 2016 heeft de Groep geen kortetermijndeposito's.

TOELICHTING 14: Financiële passiva

OVERIGE FINANCIËLE SCHULDEN

In 2013 werd een converteerbare obligatie uitgegeven voor een totaal bedrag van € 9 miljoen. De converteerbare obligatie over vijf jaar heeft een jaarlijkse intrestvoet van 5 %. De marktinterestvoet die gebruikt werd om de reële waarde van de obligatie te berekenen, bedraagt 8 %. In 2014 werd € 3,5 miljoen van de obligatie omgezet in eigen vermogen. In 2015 werd er € 0,5 miljoen van de obligatie omgezet in eigen vermogen.

Op 11 april 2014 maakte de Raad van Bestuur bekend dat een bedrag van € 12 miljoen was verzekerd via de uitgifte van een converteerbare obligatie die onderschreven werd door 16 partijen. Deze converteerbare obligatie over vijf jaar loopt af in april 2019. De converteerbare obligatie heeft een jaarlijkse intrestvoet van 9 % met een initiële conversieprijs van € 0,295. Dat stemt overeen met de gemiddelde koers van het aandeel gedurende de dertig dagen voorafgaand aan de uitgifte van de converteerbare obligatie. De oorspronkelijke conversieprijs zal worden aangepast in het geval van dilutieve kapitaaltransacties. De conversie kan voor het eerst gebeuren tussen 15 april 2015 en 30 april 2015. Daarna volgen nog conversieperiodes van 15 april tot 30 april en van 15 oktober tot 31 oktober. In de periode van 15 april 2015 tot 30 april 2015 heeft de naamloze vennootschap "P.M.V.", gevestigd te 1000 Brussel, Oude Graanmarkt 63 met ondernemingsnummer 0455.777.660, de conversie van één obligatie gevraagd voor € 100.000 in hoofdsom en € 6.901 intresten. Deze conversie resulteerde in de uitgifte van 362.379 nieuwe aandelen. In de periode van 15 april 2016 en 30 april 2016 heeft het bedrijf "Alychlo", gevestigd te 8570 Vichte (Anzegem), Waregemstraat 26, RPR Kortrijk met ondernemingsnummer 0895.140.645, vier obligaties omgezet voor een nominale waarde van € 400.000 en € 56.215 aan interesten. Deze conversie resulteerde in de uitgifte van 1.546.492 nieuwe aandelen.

De intresten worden gekapitaliseerd bij het uitstaande hoofdbedrag van de obligatie en dat op een halfjaarlijkse basis. Dit resulteerde in een schuldintrest op lange termijn van k€ 2.822 en een schuldinterest op korte termijn van k€ 289 op het jaareinde van 2016 (oktober, november en december 2016). Aan het einde van 2016 werd € 0,5 miljoen van de lening van 12 miljoen geconverteerd in aandelen.

Op 6 november 2015 heeft de Raad van Bestuur beslist tot de uitgifte van een converteerbare obligatielening van € 6 miljoen, aangeduid als "COL Option – 2015", vertegenwoordigd door zestig obligaties op naam, met een nominale waarde van elk € 100.000. Het voorkeurrecht van de bestaande aandeelhouders zal opgeheven worden in het voordeel van de buitenlandse vennootschap naar het recht van de Staat Michigan (Verenigde Staten van Amerika) "DANLAW Inc", gevestigd te Novi, Michigan 48375 (Verenigde Staten van Amerika), 41131 Vincenti Court, met vennootschapsidentificatienummer 089-014. Bij conversie van deze obligaties zal het kapitaal verhoogd worden binnen het kader van het toegestaan kapitaal. Deze converteerbare obligatielening heeft een jaarlijkse intrestvoet van 5 %. De interest wordt gekapitaliseerd en de conversiekoers bedraagt € 0,228.

De converteerbare obligaties werden verwerkt volgens de IFRS-standaarden zoals beschreven in IAS 39. IAS vereist dat de emittent van een samengesteld financieel instrument de schuldcomponent en de eigen vermogenscomponent afzonderlijk voorstelt in de financiële staten, met name als volgt:

De verplichting van de emittent om in de tijd vastgestelde interest- en hoofdsombetalingen te doen, is een financiële schuld die bestaat zolang het instrument niet geconverteerd wordt. Op deze schuld wordt intrest erkend, waarbij de oorspronkelijke marktinterestvoet geldt als de werkelijke interestvoet. Bij de oorspronkelijke verwerking wordt de waardering van de schuldcomponent bepaald als de huidige waarde van de contractueel bepaalde toekomstige kasstromen verdisconteerd tegen de marktconforme interestvoet voor vergelijkbare kredietinstrumenten die gelijkwaardige kasstromen geven, tegen dezelfde voorwaarden maar zonder de mogelijkheid tot conversie.

Lening EUR 9 miljoen
In duizend EUR	2016	2015
Opbrengst van de uitgifte op eind december	5 000	5 000
Verplichtingscomponent op eind december	( 4 196)	( 4 207)
Eigen vermogen component	804	793

Verplichtingscomponent op datum van uitgifte/ op eind december	4 196	4 207
Aangerekende interest berekend aan een effectieve rente van 8%	1 897	1 524
Aangerekende interest	( 1 227)	( 977)
Verplichtingscomponent 31 december	4 866	4 755

Lening EUR 12 miljoen
In duizend EUR	2016	2015
Opbrengst van de uitgifte op eind december	11 500	11 900
Verplichtingscomponent op eind december	( 11 500)	( 11 900)
Eigen vermogen component	-	-

Verplichtingscomponent op datum van uitgifte/ op eind december	11 500	11 900
Aangerekende interest berekend aan een effectieve rente van 9%	2 822	1 671
Aangerekende interest	-	-
Verplichtingscomponent 31 december	14 322	13 571
Lening EUR 6 miljoen
In duizend EUR	2016	2015
Opbrengst van de uitgifte op eind december	6 000	6 000
Verplichtingscomponent op eind december	( 5 104)	( 5 104)
Eigen vermogen component	896	896

Verplichtingscomponent op datum van uitgifte/ op eind december	5 104	5 104
Aangerekende interest berekend aan een effectieve rente van 8%	408	-
Aangerekende interest	( 300)	-
Verplichtingscomponent 31 december	5 212	5 104

Option heeft in de periode 2015-2016 in totaal k€ 4.650 aan overbruggingskredieten uitgegeven. De meeste ontleners van overbruggingskredieten, die meer dan 95% van de waarde van brugleningen vertegenwoordigen, zijn ermee akkoord gegaan om hun overbruggingskredieten te verlengen, waardoor ze pas komen te vervallen op 28 februari 2019, en om de rentetarieven te verlagen.

In het kader van de overeenkomst werd een totaal van € 432 aan vorderingen binnen de overbruggingskredieten omgezet in aandelen door middel van een kapitaalverhoging binnen het toegestane kapitaal, en dit via een beslissing van de Raad van Bestuur op 6 maart 2017.

Overbruggingskrediet EUR 2.675 miljoen

In duizend EUR	2016	2015
Opbrengst van de uitgifte op eind december	2 675	2 675
Verplichtingscomponent op 31 december	2 675	2 675

De totale financiële schuld in schulden op lange termijn bedroeg op 31 december 2016 k€ 27.076 in vergelijking met k€ 26.105 in 2015.

Overbruggingskrediet EUR 1.975 miljoen

In duizend EUR	2016	2015
Opbrengst van de uitgifte op eind december	1 975	-
Verplichtingscomponent op 31 december	1 975	-

In 2016 bedroegen de interesten k€ 209 op het overbruggingskrediet van k€ 2.675. In 2016 bedroegen de interesten k€ 96 op het overbruggingskrediet van k€ 1.975.

De overige financiële schuld van k€ 9 is gerapporteerd binnen Option Wireless Japan KK.

De totale financiële schuld in schulden op korte termijn bedroeg op 31 december 2016 k€ 1.984.

In 2014, 2015 en 2016 had de Vennootschap noch faciliteiten noch pand op handelszaken van de Vennootschap.

Details van de onderschrijvers en bedragen zijn gepubliceerd op de website van Option.

TOELICHTING 15: handels- en overige schulden – uitgestelde opbrengsten

HANDELS- EN OVERIGE SCHULDEN

In duizend EUR	2016	2015

Handelsschulden	5 498	5 680
Schulden met betrekking tot salarissen en belastingen	1 828	2 601
Overige schulden	1 228	843
	8 554	9 124

Handelsschulden en sociale schulden: ongeveer 87% is vervallen, maar grotendeels gedekt door afbetalingsplannen.

De termijnen en voorwaarden van bovenvermelde schulden zijn:

o Handelsschulden zijn niet rentegevend en zijn normaal betaald binnen een termijn van 60 tot 90 dagen.
o Overige schulden zijn niet-rentegevend en hebben een gemiddelde termijn van zes maanden.
o Te betalen interesten zijn normaal betaald per kwartaal gedurende het lopende boekjaar. Voor de obligatielening van 2013 gebeurt de terugbetaling op jaarbasis, voor de obligatielening van 2014 wordt de interest op halfjaarlijkse basis gekapitaliseerd, voor de obligatielening van 2015 gebeurt de afrekening jaarlijks. Deze interesten worden opgenomen in de Overige schulden, waarvoor we verwijzen naar toelichting 14.
o Wat betreft de termijnen en voorwaarden in verband met verbonden partijen verwijzen we naar toelichting 23.

TOELICHTING16: Voorzieningen

In duizend EUR	2015		Toevoeging (Aanwending) (Terugneming)		2016
Verliezen op leveranciersovereenkomsten Juridische en overige claims	213 82	393 -	- ( 58)	( 213) -	393 24
	295	393	( 58)	( 213)	417

Er is een leveranciersovereenkomst met Jabil. Elk kwartaal geeft Jabil informatie door over verouderde voorraad aan Option. Als het noodzakelijk is, wordt er een provisie geboekt.

TOELICHTING 17: Operationele leasing

OPERATIONELE LEASING

Leasing als leasingnemer

Huurgelden van niet-verbreekbare operationele leasingcontracten zijn als volgt betaalbaar:

In duizend EUR	2016	2015

Minder dan één jaar	386	441
Tussen één en vijf jaar	1 397	1 463
Meer dan vijf jaar	819	1 176
	2 602	3 080

De Groep huurt een aantal kantoren, wagens en kantoormateriaal via operationele leasing. De leasing loopt gewoonlijk over een initiële periode van vijf tot tien jaar, met een optie om de leasing na die datum te hernieuwen. De aflossingen worden jaarlijks geïndexeerd. Geen enkele van de leasingcontracten omvat bijkomende huurverplichtingen.

In 2016 werd k€ 557 aan operationele leasing geboekt als een kost in de resultatenrekening (2015: k€ 800). Daarvan was k€ 384 gerelateerd aan de huur van gebouwen en k€ 173 aan de huur van wagens.

Leasing als leasinggever

Er zijn geen huurgelden van niet-verbreekbare onderverhuurde huurcontracten.

TOELICHTING 18: Eigen vermogen

KAPITAALSTRUCTUUR – UITGEGEVEN KAPITAAL

Op het jaareinde 2016 was de Groep op de hoogte gebracht van volgende belangrijke aandeelhouders:

Identiteit van de persoon, entiteit of	Aantal gewone aandelen in bezit	Percentage aangehouden financiële
groep van personen of entiteiten		instrumenten

Jan Callewaert	14 809 008	15,04%

Vrij verhandelbare aandelen	83 633 538	84,96%

Totaal uitstaande aandelen (*)	98 442 546	100%

Het toegestane aandelenkapitaal per eind 2016 bestond uit 98.442.546 gewone aandelen voor een totaalbedrag van € 4.922.127. De aandelen hebben geen nominale waarde en zijn allen volledig volstort. Alle aandelen van de Vennootschap hebben dezelfde rechten.

UITGIFTEPREMIES

In duizend EUR	2016	2015
Op 31 December	5 358	5 076

We verwijzen naar 4.1.5 voor meer informatie over de vermogensbewegingen.

WARRANTEN

Op 6 november 2015 keurde de Raad van Bestuur van de Vennootschap binnen het kader van het toegestaan kapitaal de uitgifte van 5.000.000 warranten "2015" goed, die werden aangeboden aan leden van het Uitvoerend Management Team, werknemers en bepaalde onafhankelijke onderaannemers aangeduid bij naam. Een totaal van 200.000 warranten "2015" werd aanvaard door de begunstigden in 2016.

De belangrijkste voorwaarden van het warrantenplan "2015" aangaande de vermelde warranten zijn de volgende:

o de warranten 2015 zijn onderworpen aan een 'verkrijgingschema' (25% verkregen 1 jaar na de datum van toekenning, 60% 2 jaar na de datum van toekenning, en 100% 3 jaar na de datum van toekenning);
o de uitoefenprijs van voormelde warranten 2015 bedraagt € 0,23 per warrant toegekend aan de aangewezen leden van het Uitvoerend Management Team, bestuurders en zelfstandige onafhankelijke contractanten en aan werknemers;
o de uitoefening dient plaats te vinden tijdens uitoefenperiodes (dit betekent: mei, september of december);
o bij conversie van hun warranten ontvangen de warranthouders één gewoon aandeel van de Vennootschap per warrant;
o het plan voorziet een versnelde verkrijging en uitoefening in het geval van een wijziging van de controle;
o de levensduur van de warranten is 5 jaar.

De warranten werden gewaardeerd aan de hand van het Black & Scholes model. Waar relevant, is de verwachte levensduur in het model aangepast volgens de beste inschatting van het management. De verwachte volatiliteit is gebaseerd op de historische volatiliteit van de aandelenkoers over de voorbije 4 jaar. De risicovrije rentevoet is gebaseerd op de OLO-rente zoals gewaardeerd door de Nationale Bank van België. Deze waarderingswijze is dezelfde voor bestuurders, leden van het Uitvoerend Management Team, zelfstandige onderaannemers en werknemers.

De volgende inputs in het model werden toegepast voor de aanvaarde warranten "2015" in de loop van 2016 met inbegrip van de gewogen gemiddelde reële waarde van de warranten "2015".

Gegevens ingebracht in het model	Warrants 2015 aangeboden en aanvaard door Bestuurders en EMT leden	Warrants 2015 aangeboden in 2008 en aanvaard door personeels leden	Warrants 2015 aangeboden in 2008 en aanvaard door zelfstandigen
Aangeboden op	31/05/2016	31/05/2016	31/05/2016
Aandelenkoers op datum van acceptatie	0,25	0,25	0,25
Uitoefenprijs	0,18	0,18	0,18
Verwachte volatiliteit	59,09%	59,09%	59,09%
Verwachte levensduur van de warranten "V"	5 years	5 years	5 years
Risicovrij interestpercentage	0.20%	0.20%	0.20%
Aantal aanvaarde warrants "V"	-	200 000	-
Aantal uitstaande gewone aandelen	98 442 546	98 442 546	98 442 546
Gewogen gemiddelde waarde per warrant	0.10	0.10	0.10

Hieronder afgestemd de uitstaande warranten die werden toegekend en aanvaard volgens het plan aan het begin en einde van het boekjaar 2016:

	Aantal warranten	Gewogen gemiddelde uitoefenprijs
Balans bij het begin van het boekjaar 2016	2 870 000	0,39
Aanvaard gedurende het boekjaar	200 000	0,18
Uitgeoefend gedurende het boekjaar	-	-
Vervallen gedurende het boekjaar	( 975 000)	0,33
Balans op het einde van het boekjaar 2016	2 095 000	0,39

De kost voor de toegekende warranten voor het boekjaar 2016 werd berekend op k€ 57.

Geen van de warranten werd uitgeoefend gedurende het boekjaar 2016.

Daarnaast heeft de Buitengewone Vergadering van aandeelhouders van 21 januari 2016 beslist om 17.391.304 warranten aan Danlaw Inc. te verlenen voor een totaal bedrag van € 4 miljoen. Indien zij worden uitgeoefend, zou dit het kapitaal van de vennootschap verhogen met achthonderdnegenzestigduizend vijfhonderdzestig euro en twintig cent (€ 869.565,20). Op datum van de uitgifte van dit rapport werden geen van deze warranten uitgeoefend door Danlaw.

CONVERTEERBARE OBLIGATIES

Op 28 maart 2013 gaf Option een converteerbare obligatie van € 9 miljoen uit, die onderschreven werd door vijf partijen: de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV voor € 2 miljoen, Athos Investments voor € 1 miljoen, Life Science Research Partners voor € 0,5 miljoen, Mondo voor € 0,5 miljoen en Jan Callewaert voor € 5 miljoen. Deze converteerbare obligatie heeft een looptijd van vijf jaar en vervalt in maart 2018. De obligaties kunnen worden geconverteerd in 31.578.947 nieuwe aandelen van Option NV. De converteerbare obligatie heeft een jaarlijkse interestvoet van 5 % met een initiële conversieprijs van € 0,285. Dat stemt overeen met de gemiddelde koers van het aandeel gedurende de dertig dagen voorafgaand aan de uitgifte van de converteerbare obligatie.

Via notariële aktes op 2 juni 2014 en 2 december 2014, werd de conversie van respectievelijk 25 en 10 converteerbare obligaties en de daaraan verbonden kapitaalsverhoging bevestigd door de Raad van Bestuur. Via notariële akte op 18 juni 2015, werd de conversie van 5 converteerbare obligaties en de daaraan verbonden kapitaalsverhoging bevestigd door de Raad van Bestuur.

Op 11 april 2014 gaf Option een tweede converteerbare obligatielening uit voor een totaal bedrag van € 12 miljoen. De financiering werd onderschreven door Quaeroq CVBA voor € 4 miljoen, Alychlo NV, holding van Marc Coucke, voor € 2,7 miljoen, Vermec NV voor € 1,5 miljoen, Jan Callewaert voor € 0,5 miljoen, Frank Deschuytere, CEO van Option, voor € 0,2 miljoen en een aantal particuliere investeerders en bedrijven voor € 3,1 miljoen. De converteerbare obligatie over vijf jaar heeft een looptijd tot april 2019 en heeft een jaarlijkse intrest van 9%, met een initiële conversieprijs van € 0,295, wat de gemiddelde prijs was van het Option-aandeel tijdens de 30 dagen voorafgaand aan de uitgifte van de converteerbare obligatie. De rente wordt gekapitaliseerd met de uitstaande hoofdsom van de obligaties en dat op een halfjaarlijkse basis. Via notariële akte op 13 mei 2015, werd de conversie van 1 converteerbare obligatie en de daaraan verbonden kapitaalsverhoging bevestigd door de Raad van Bestuur. Bij notariële akte van 12 mei 2016 is de conversie van 4 converteerbare obligaties en de daaropvolgende kapitaalverhoging door de Raad van Bestuur vastgesteld.

Op 6 november 2015 gaf Option een derde converteerbare obligatielening uit voor een totaal bedrag van € 6 miljoen. De financiering werd onderschreven door DANLAW Inc. voor het volledige bedrag. De jaarlijkse intrestvoet is 5 %. De conversiekoers bedraagt € 0,228.

€ 11.721.000 aan vorderingen onder de converteerbare obligatieleningen van 2013, 2014 en 2015 zijn omgezet in aandelen door middel van een kapitaalverhoging binnen het kader van het toegestane kapitaal door een beslissing van de Raad van Bestuur op 6 maart 2017. Het saldo van de vorderingen onder alle bestaande obligatieleningen bedraagt € 10.779.000, waarvan € 10.279.000 bevestigd is om te worden geconverteerd in juni 2017, op de datum van publicatie van dit rapport.

Verdere details van de herstructurering zijn gepubliceerd op de website van Option, onder de rubriek financiële informatie / prospectus.

TOELICHTING 19: Winst per aandeel

De winst per aandeel voor verwatering wordt berekend rekening houdend met het gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen in de desbetreffende periode. De winst per aandeel na verwatering wordt berekend rekening houden met het verwaterd gewogen gemiddelde aantal gewone uitstaande aandelen, met inbegrip van het verwateringseffect van de warranten en de converteerbare obligaties.

Volgende geeft het effect weer van de winst per aandeel voor en na verwatering voor de laatste twee boekjaren:

Winst per gewoon aandeel	2016	2015
Nettoresultaat (in duizend EUR)	( 7 812)	( 14 084)

Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen:
Gewone aandelen voor verwatering	97 880 569	95 964 132
Gewone aandelen na verwatering	97 880 569	95 964 132
Per Aandeel (in EUR)
Winst / (verlies) per aandeel voor verwatering	(0.08)	(0.15)
Winst / (verlies) per aandeel na verwatering	(0.08)	(0.15)

Verwijzend naar IAS 33, hebben warranten en het uitgeven van converteerbare obligaties slechts een effect na verwatering indien hun omzetting naar gewone aandelen zou leiden tot een vermindering van de waarde per aandeel. Rekening houdend met het negatieve resultaat van de Groep in 2015, blijft de winst per aandeel voor en na verwatering gelijk.

TOELICHTING 20: Kapitaalbeheer

De Groep bepaalt het bedrag van het kapitaal in verhouding tot het risico. De Groep beheert de kapitaalstructuur en corrigeert deze bij wijzigende economische omstandigheden en financieringsbehoeften.

De objectieven van de Groep in verband met het beheren van het kapitaal zijn:

o de entiteiten de mogelijkheid en de vrijwaring te garanderen om te opereren als "going concern" en om als dusdanig een meerwaarde te creëren voor de aandeelhouders;
o het leveren van een adequate return aan de aandeelhouders door middel van een prijsbeleid voor zowel producten als diensten dat in verhouding is met het risiconiveau.

De strategie en objectieven van de Groep bleven ongewijzigd gedurende de boekjaren eindigend op 31 december 2016 en 31 december 2015.

De kapitaalstructuur van de Groep bestaat uit het gedeelte van schulden op meer dan één jaar, liquide middelen, geplaatst kapitaal, uitgiftepremies, reserves en overgedragen resultaat.

De Buitengewone Vergadering van de vennootschap van 13 november 2013 besliste over de verhoging van het aandelenkapitaal met € 58.943.800,00 van € 12.232.134,42 naar € 71.175.934,42 door de conversie in aandelenkapitaal van de uitgiftepremie en zonder uitgifte van nieuwe aandelen. Dit werd onmiddellijk gevolgd door een nieuwe daling van het aandelenkapitaal door de opname van de overgedragen verliezen per 31 december 2012, met € 67.051.004,82 naar € 4.124.929,60, zonder vermindering van het aantal aandelen. Vanuit belastingoogpunt en door de afwezigheid van belaste reserves die zijn opgenomen in het aandelenkapitaal, wordt deze kapitaalvermindering volledig gecompenseerd door het werkelijk gestorte aandelenkapitaal.

Via notariële aktes op 2 juni 2014 en 2 december 2014, werd de conversie van respectievelijk 25 en 10 converteerbare obligaties en de daaraan verbonden kapitaalsverhoging vastgesteld door de Raad van Bestuur. Via notariële akte op 18 juni 2015, werd de conversie van 5 converteerbare obligaties en de daaraan verbonden kapitaalsverhoging bevestigd door de Raad van Bestuur.

Op 6 november 2015 gaf Option een derde converteerbare obligatielening uit voor een totaal bedrag van € 6 miljoen. De financiering werd onderschreven door DANLAW Inc. voor het volledige bedrag. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 5%. De conversiekoers bedraagt € 0,228.

In 2016 steeg de schuld, die wordt gedefinieerd als langlopende leningen (uitgezonderd derivaten), met k€ 971 van k€ 26.105 naar k€ 27.076 door conversie van de obligatie 2014 tot eigen vermogen voor € (0,456 miljoen), gekapitaliseerde interesten voor k€1 207 en verschillen in interestverschillen voor k€ 220, wat leidt tot een netto stijging van k€ 971 (2015: stijging met k€ 8.531).

Op 26 januari 2016 heeft de Buitengewone Algemene Vergadering van de Vennootschap beslist om het toegestane kapitaal van de Vennootschap te hernieuwen voor een totaalbedrag van vier miljoen achthonderdvierenveertigduizend achthonderdentwee euro en 70 cent (€ 4.844.802,70) zowel door middel van een inbreng in geld of in natura, binnen de limieten gesteld door het Belgisch Wetboek van Vennootschappen, als door de omzetting van reserves en uitgiftepremies, met of zonder uitgifte van nieuwe aandelen, met of zonder stemrecht, of via de uitgifte van converteerbare obligaties, al dan niet achtergesteld, of door uitgifte van warranten of van obligaties waaraan warranten of andere roerende zaken zijn verbonden, of van andere effecten, zoals aandelen in het kader van een Aandelenoptieplan. Bovendien heeft de buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders besloten om aan de Raad van Bestuur bijzondere volmachten toe te kennen, in geval van een openbaar overnamebod op effecten uitgegeven door de Vennootschap, en dit gedurende een periode van drie (3) jaar, die ingaat op de dag van buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders die heeft besloten tot deze machtiging, om over te gaan tot kapitaalverhogingen volgens de voorwaarden bepaald door het Belgisch Wetboek van Vennootschappen. De buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders heeft ook besloten om de Raad van Bestuur te machtigen om, in het belang van de Vennootschap, binnen de grenzen en in overeenstemming met de bepalingen van het Belgisch Wetboek van Vennootschappen, de voorkeurrechten van de aandeelhouders te beperken of op te schorten wanneer een kapitaalverhoging wordt doorgevoerd binnen de grenzen van het toegestane kapitaal. Deze beperking of opheffing kan eveneens gebeuren ten gunste van één of meer bepaalde personen.

Bovendien heeft de buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders beslist om 17.391.304 warranten aan Danlaw Inc. Te verlenen voor een totaal bedrag van 4 miljoen euro, indien zij worden uitgeoefend, zou dit het kapitaal van de vennootschap verhogen met achthonderdnegenzestigduizend vijfhonderdzestig euro en twintig cent (€ 869.565,20).

TOELICHTING 21: Beheer van financiële risico's

De "Corporate Treasury" functie beheert de financiële risico's van de Groep welke gerelateerd zijn aan de activiteiten van de Groep op een continue basis. Deze omvatten het kredietrisico, liquiditeitsrisico en valutarisico.

De Groep probeert voornamelijk om het wisselkoersrisico te beheren door contracten af te sluiten in sterke valuta. (USD, EUR). Dergelijke risico's kunnen op natuurlijke manier worden gedekt wanneer een monetaire post langs de activakant in een bepaalde valuta wordt gecompenseerd door een monetaire post langs de passivakant.

Categorieën van wezenlijke financiële instrumenten:

In duizend EUR	Toelichting	2016	2015
Financiële activa gewaardeerd aan kost
Liquide middelen	13	774	4 068
Handelsvorderingen	10	937	613
Terug te vorderen BTW	10	48	73
Belastingvorderingen	7	19	12
Overige financiële vaste activa	11	137	490

Financiële passiva gewaardeerd aan kost
Handelsschulden	15	5 498	5 680
Schulden met betrekking tot salarissen en belastingen	15	1 677	2 601
Converteerbare Financiële schulden op meer dan 1 jaar	14	24 400	23 430
Te betalen belastingen	7	170	9

KREDIETRISICO

Kredietrisico verwijst naar het risico dat een tegenpartij zijn contractuele verplichtingen niet zou nakomen en wat zou kunnen resulteren in een financieel verlies voor de Groep. Om het risico van financiële verliezen te beperken heeft de Groep een richtlijn uitgewerkt om enkel zakenrelaties aan te gaan met kredietwaardige tegenpartijen en om voldoende zekerheden te bekomen, indien aangewezen, om een eventueel financieel verlies uit verbrekingen te beperken.

Vooraleer een nieuwe klant wordt aanvaard hanteert de Groep externe scoringssystemen om de kredietwaardigheid van de klant in te schatten. De Groep legt ook kredietlimieten op per klant, in lijn met het interne beleid voor kredietbeheer. De limieten en de score per klant worden regelmatig opnieuw geëvalueerd.

Kredietanalyses worden uitgevoerd voor alle klanten die een bepaalde kredietbehoefte overschrijden. Het kredietrisico wordt continu opgevolgd.

Option verleent krediet aan zijn klanten in het kader van de gewone bedrijfsactiviteit. Doorgaans eist de Groep geen onderpand of andere zakelijke zekerheden om de verschuldigde bedragen te dekken. Het management evalueert constant het klantenbestand op haar kredietwaardigheid. Alle vorderingen zijn inbaar, behalve deze waarvoor een voorziening voor dubieuze debiteuren is aangelegd.

De handelsvorderingen bestaan uit een beperkt klantenbestand, verspreid over verschillende geografische gebieden. De handelsvorderingen voor klanten die tot dezelfde groep behoren, worden afzonderlijk behandeld. Eén klant vertegenwoordigt 31% van de handelsvorderingen per einde 2016. Het saldo van deze klant was niet vervallen op jaareinde.

De gemiddelde kredietperiode voor verkochte producten bedraagt 96 dagen. Intresten worden niet systematisch aangerekend op vervallen vorderingen. In 2015 voerde de Groep een gedetailleerde analyse uit op al haar handelsvorderingen die ouder waren dan 60 dagen.

De netto boekwaarde van de financiële activa opgenomen in de jaarrekening geeft het maximale kredietrisico weer.

In de balans van handelsvorderingen van de Groep zijn debiteuren inbegrepen met een boekwaarde van k€ 30 (2015: k€ 0) die al meer dan 60 dagen vervallen waren op de datum van het verslag, en waarvoor de Groep geen waardevermindering heeft geboekt, aangezien ze nog steeds inbaar worden geacht. De Groep heeft geen activa in onderpand voor deze vorderingen.

Vervaldagenbalans van vervallen, doch inbaar geachte handelsvorderingen:

In duizend EUR	2016	2015

60 - 90 dagen	-	-
90 - 120 dagen	-	-
> 120 dagen	30	-
	30	-

Bewegingen in de voorziening voor dubieuze debiteuren:

	764	656
Vrijgegeven	-	-
Afgeschreven	( 8)	-
Toevoeging aan de voorziening	116	112
Balans bij het begin van het boekjaar	656	544

In duizend EUR	2016	2015

Bij het vaststellen van de inbaarheid van de handelsvorderingen houdt de Groep rekening met de kredietwaardigheid van de vorderingen vanaf de datum dat het krediet initieel werd toegekend tot aan de rapporteringsdatum. De concentratie van het kredietrisico is beperkt vanwege een brede spreiding van het klantenbestand. De winst- en verliesgevolgen voor twijfelachtige schulden worden gerapporteerd onder de Verkoop- en marketingkosten.

Vervaldagenbalans van de handelsvorderingen waarop een waardevermindering werd geboekt:

In duizend EUR Bruto bedrag	2016	2015
60 - 90 dagen	-	-
90 - 120 dagen	-	9
> 120 dagen	764	647
	764	656

LIQUIDITEITSRISICO

De Groep beheert liquiditeitsrisico's door continue opvolging van voorspellingen en actuele kasstromen en door de maturiteitsprofielen van de financiële activa en passiva met elkaar te vergelijken.

De Groep heeft geen bestaande kredietovereenkomsten naast die van de converteerbare obligaties uitgegeven in 2013, 2014 en 2015 (toelichting 4) en het overbruggingskrediet van 2015 en 2016. Er waren kredietlijnen beschikbaar voor de Groep.

De volgende tabel geeft een overzicht van de overblijvende contractuele maturiteit van de financiële verplichtingen.

In k€ (duizend EUR)		2017	2018	2019	2020	2021

	2017
Langlopende financiële schulden		-	7 541	14 322	5 213	-
Financiële schulden		1 984	-	-	-	-
Handelsschulden		6 726	-	-	-	-
Schulden met betrekking tot salarissen en		1 828	-	-	-	-
belastingen		170	-	-	-	-
Kredietfaciliteiten en andere leningen		-	-	-	-	-
		10 708	7 541	14 322	5 213	-
Thousands EUR		2016	2017	2018	2019	2020
	2016
Langlopende financiële schulden		336	3 011	5 336	18 731	7 986
Handelsschulden		5 680	-	-	-	-
Schulden met betrekking tot salarissen en		2 601	-	-	-	-
belastingen		9	-	-	-	-
Kredietfaciliteiten en andere leningen		-	-	-	-	-
		8 626	3 011	5 336	18 731	7 986

Handelsschulden en sociale schulden: ongeveer 87% is vervallen, maar grotendeels gedekt door afbetalingsplannen.

MARKTRISICO: INTERESTRISICO

De Groep is niet onderhevig aan een significant intrestrisico. De Groep heeft geen financiële activa of schulden en interestderivaten met vlottende rentevoet.

MARKTRISICO: WISSELKOERSRISICO

De Groep is onderhevig aan een belangrijk wisselkoersrisico aangezien het merendeel van de aankopen gebeurt in US dollar. Om dit risico te beperken tracht de Groep om de in- en uitgaande kasstromen in valuta, andere dan de euro, met elkaar in lijn te brengen. Op basis van de gemiddelde volatiliteit van de US dollar en het Britse pond schatte de Groep de mogelijke verandering van de wisselkoers van deze munteenheid ten opzichte van de euro:

2016	Sluitkoers	Mogelijke volatiliteit in %	Mogelijke sluitkoers
	31 december 2016		31 december 2015
EUR/USD	1.0541	2.49	1.0279 – 1.0803
2015	Sluitkoers	Mogelijke volatiliteit in %	Mogelijke sluitkoers
	31 december 2015		31 december 2014
EUR/USD	1.0887	3.51	1.0505 – 1.1269

De bedragen in USD op 31 december 2016 en 2015 op de balans van de Groep waren:

Netto Boekwaarde – (Duizend USD)	31/dec/16	31/dec/15
Handelsschulden	( 1 663)	( 1 592)
Handelsvorderingen	922	843
Liquide middelen	116	451
	( 626)	( 298)

TOELICHTING 22: Onzekerheden

Via licentie-octrooi-overeenkomsten, diende de Groep royalty's te betalen aan een aantal bedrijven voor licenties voor het gebruik van sommige essentiële octrooien die worden gebruikt in draadloze 2,5G en 3G-producten.

De Groep herzag haar royaltyvoorzieningen voor essentiële octrooien die het in het verleden had aangelegd in overeenstemming met courante gebruiken, maar voor FRAND-vereisten voor essentiële octrooilicenties (FRAND: Fair reasonable and non-discriminatory voorwaarden; faire, redelijke en nietdiscriminerende voorwaarden) wijd verspreid raakten en waarvan de geldigheid nog niet werd betwist voor rechtbanken of andere instanties. Om de royaltyvoorzieningen in overeenstemming te brengen met deze nieuwe ontwikkelingen, herzag de Groep deze provisies en verwijst daarvoor naar de volgende redenen:

De context voor essentiële octrooien is ingrijpend gewijzigd. Er zijn nu externe en objectieve criteria die een wijziging verantwoorden in de positie ten opzichte van essentiële octrooien en de royaltylast die houders van essentiële octrooien mogen opleggen voor het gebruik van hun essentiële octrooien.
Deze elementen zorgen voor substantiële wijzigingen in het wettelijk kader en in de markt, zoals:
1. De vereiste dat de verkoopsvoorwaarden voor licentieovereenkomsten over essentiële patenten nu in overeenstemming met FRAND-voorwaarden moeten zijn (FRAND: Fair, reasonable and non-discriminatory; fair, redelijk en niet-discriminerend);
1. De mogelijkheid om de verkoopsvoorwaarden voor licentieovereenkomsten over essentiële patenten nu te toetsen bij rechtbanken en Antitrust-autoriteiten;
1. De mogelijkheid voor Option om te eisen op een niet-discriminerende manier behandeld te worden ten aanzien van zijn concurrenten (Chinese en andere), en dit zowel voor royaltybetalingen in het verleden als in de toekomst;
1. De algemene daling van prijzen en marges die volgde op de veralgemening voor de consumentenmarkt voor quasi alle 3G-producten.

Omdat geen betrouwbare schatting kan worden gemaakt voor de licentiëring, besloot de Groep om dit op basis van IAS 37 §14 als onzekerheid en niet als een voorziening op te nemen in de balans.

Enkele ex-medewerkers van Option Frankrijk zijn een gerechtsprocedure gestart tegen de vennootschap. Ze beweren dat ze niet om economische redenen zijn ontslagen. De vennootschap is van mening dat ze argumenten heeft om te staven dat ze wegens de economische en financiële kwesties waarmee ze werd geconfronteerd, zich gedwongen zag om de activiteiten in Frankrijk stop te zetten. In lijn daarmee werd er dan ook geen provisie voorzien op de balans.

TOELICHTING 23: Transacties met verbonden partijen

In het kader van de normale activiteiten, werden transacties met verbonden partijen door de Groep steeds aangegaan op een arms-length basis.

Vergoedingen van de Raad van Bestuur

In 2016 bedroeg de totale vergoeding voor de Raad van Bestuur k€ 52 (2015: k€ 58).

Naam	Aanwezig raad van	Aanwezig audit	Aanwezig remuneratie	Totale vergoeding in duizenden EUR
	vestuur	comité	comité
Jan Callewaert	18/18	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)
FDVV Consult BVBA	4/4	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)
FVDH Beheer BVBA	16/18	3/3	1/1	24 600 (2015: k 0)
Vermec NV	8/11	2/2	N/A	N/A (2015: N/A)
Qunova BVBA	17/18	2/2	1/1	22 600 (2015: k 0)
Sabine Everaet	2/8	1/1	0/1	4 800 (2015: k 21,6)
Raju Dandu	16/18	N/A	N/A	N/A (2015: N/A)

Op het jaareinde van 2016 werden de volgende "Warranten 2014 en 2015" aangehouden door uitvoerende leden van de Raad van Bestuur:

Jan Callewaert (via Mondo NV) 800 000 warranten (onder warrantenplan 2014) 300 000 warranten (onder warrantenplan 2015)

Vergoedingen van het Uitvoerend Management Team

De uitvoerende managers hebben warranten ontvangen in het kader van het 2015 warrantenplan: Mondo NV: 300.000 warranten

Finance Incorporated com.v: 300.000 warranten waarvan 25% is toegekend en 75% is verbeurd omwille van de beëindiging van het contract.

ST Consult BVBA: 300.000 warranten

De uitvoerende managers hebben geen recht op een speciale beëindigingsvergoeding, noch zijn zij begunstigde van enige pensioenregeling die door de Vennootschap wordt betaald.

Geen enkel lid van het Management Team komt in aanmerking voor specifieke vertrekvergoedingen, bovenop de bestaande wettelijke regelingen. Er bestaan geen bijzondere rechten van herstel, in aanvulling op de bestaande wettelijke bepalingen, die speciale bevoegdheden toekennen aan de Vennootschap om op basis van onjuiste financiële gegevens toegekende of betaalde variabele vergoedingen terug te vorderen.

TOELICHTING 24: Gebeurtenissen na balansdatum

1. Herstructurering

In het kader van het genoemde bedrijfsplan heeft Option een herstructureringsplan ontwikkeld dat zich richt op drie gebieden:

een significante herstructurering van de schuld op de balans van Option door de conversie in het kapitaal, en dit met betrekking tot de bestaande obligaties, voor een bedrag van € 11.721.000 op een totaal nominaal bedrag van € 22.500.000, en met betrekking tot de bestaande overbruggingskredieten voor een bedrag van € 432.600.
Wijzigingen in de raad van bestuur en het management van de vennootschap; inclusief de benoeming van de heer Eric Van Zele als voorzitter van de Raad van Bestuur en de start van het zoeken naar een nieuwe CEO.
Nieuwe financiering voor de Vennootschap via een overbruggingskrediet van € 2,6 miljoen door de meeste bestaande obligatiehouders, die 12% bijdragen van de uitstaande waarde van hun bestaande obligaties.

2. Obligatie leningen

Option heeft voor een totaal van € 27.000.000 converteerbare obligaties uitgegeven, en dit als volgt:

Op 28 maart 2013 heeft Option 90 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 9.000.000 (de converteerbare obligaties 2013) waarvan € 5.000.000 nog steeds uitstaande is.
Op 11 april 2014 heeft Option 120 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 12.000.000 (de converteerbare obligaties 2014) waarvan € 11.500.000 nog steeds uitstaande is.
Op 6 november 2015 heeft Option 60 converteerbare obligaties uitgegeven, elk goed voor € 100.000, in totaal € 6.000.000 (de converteerbare obligaties 2015), waarvan € 6.000.000 nog steeds uitstaande is.

3. Overbruggingskredieten

De ontleners zullen de mogelijkheid krijgen om met hun resterende vorderingen bij te dragen aan het kapitaal van de Vennootschap op een volgende Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders.

4.Warranten

5. Aandelen en eigen vermogen

Als gevolg van de kapitaalverhoging werden 82.677.545 nieuwe aandelen gecreëerd, waardoor het totale aantal aandelen van 98.442.546 voor de kapitaalverhoging kwam op 181 120 091 aandelen na de transactie.

6. Nieuwe financiering

Deze fondsen zijn gestructureerd als een nieuwe lening over 2 jaar met 1% rente in het eerste jaar en 2% in het tweede jaar.

7. Wijzigingen in het bestuur en het management

Tot slot kondigde Option de volgende wijzigingen aan binnen de Raad van Bestuur en het management team:

De heer Eric Van Zele vervoegde sinds 7 maart 2017 de Raad van Bestuur als nieuwe voorzitter.

Vanaf 7 maart 2017 bestaat de Raad van Bestuur van Option uit 6 bestuurders:

de heer Eric Van Zele, niet-uitvoerend voorzitter van de Raad van Bestuur
FVDH Beheer BVBA, vertegenwoordigd door de heer Francis Vanderhoydonck, niet-uitvoerend bestuurder
De heer Jan Callewaert, bestuurder
De heer Raju Dandu, niet-uitvoerend bestuurder
Vermec NV, vertegenwoordigd door de heer Peter Cauwels, niet-uitvoerend bestuurder
Crescemus BVBA, vertegenwoordigd door de heer Pieter Bourgeois, niet-uitvoerend bestuurder

TOELICHTING 25: Belangen in dochterondernemingen

Lijst van ondernemingen, in hun totaliteit geconsolideerd in de financiële rekeningen

naam van de dochteronderneming	maatschappelijke zetel	% of aandeel in het kapitaal
BELGIE
OPTION NV	Gaston Geenslaan 14	Consoliderende maatschappij
	3001 Leuven, België
IERLAND
OPTION WIRELESS Ltd, Cork	Kilbarry Industrial Park	100%
	Dublin Hill, Cork
DUITSLAND
OPTION GERMANY GmbH	Beim Glaspalast 1	100%
	D-86153 Augsburg - Germany
VERENIGDE STATEN
OPTION WIRELESS USA INC.	W Army Trail Road 780	100%
	Unit 192
	Carol Stream, IL 60188
	Illinois, USA
JAPAN
OPTION WIRELESS JAPAN KK	5-1, Shinbashi 5-chome	100%
	Minato-ku
	Tokyo 105-0004, Japan
CHINA
OPTION WIRELESS HONG KONG LIMITED	35/F Central Plaza	100%
	18 Harbour Road
	Wanchai Hong Kong, China
CHINA
OPTION WIRELESS TECHNOLOGY CO. LIMITED	909-1 Genway Building	100%
	188 Wangdun Road
	Suzhou Industrial Park (SIP)
	Suzhou 215123, Jiangsu Province, China
TAIWAN
OPTION WIRELESS HONG KONG LIMITED,TAIWAN	4F Theta Building	100%
BRANCH	10, Lane 360, Ne-Hu Road, Sec 1, Taipei City,
	TAIWAN

Op 25 oktober 2012 kondigde de Groep aan dat in het kader van een kostenbesparingsplan de kernactiviteiten van de onderzoeks- en ontwikkelingsafdeling in Augsburg (Duitsland) werden overgeplaatst naar de vestiging van Leuven (België). Bovendien maakte ze haar intentie tot sluiting van de Duitse dochteronderneming bekend. Deze liquidatie begon in 2012 en is nog niet afgerond. Op 25 april 2013 kondigde de Groep haar intentie aan om ook de vestiging in Parijs (Frankrijk) te sluiten. Deze liquidatie is nog niet afgerond. Option Frankrijk werd gedeconsolideerd vanaf december 2014 wegens het verlies van de controle. In september 2015 kondigde de Groep aan om ook de vestiging in Japan te willen sluiten, ook deze liquidatie is nog niet afgerond.

Er zijn geen beperkingen op het vermogen van het bedrijf om toegang te krijgen of gebruik te maken van de activa en schulden te vereffenen.

TOELICHTING 26: Informatie over de opdrachten van de revisoren en hun vergoedingen

De volgende vergoedingen voor revisoren werden als kosten opgenomen in de rapporteringsperiode:

In duizend EUR	2016	2015	2014

Wereldwijde auditdiensten	72	100	109
Belastingadviezen	6	14	15
Overige diensten	11	15	-
	89	129	124

TOELICHTING 27: Stopgezette activiteiten

In januari 2016 kondigde de onderneming aan de aandelen van twee Nederlandse LED verlichtingsfabrikanten aangekocht te hebben met als doel het oprichten van het zogenaamde segment van de slimme verlichting. Door de twee LED-bedrijven, Innolumis Public Lighting BV en Lemnis Public Lighting BV samen te voegen, creëerde Option één sterke LED-partij gevestigd in Amersfoort, namelijk Innolumis Public Lighting BV.

In november 2016 kondigde Option aan de aandelen van Innolumis Public Lighting BV and Public Lighting BV die ze in het begin van het jaar pas aangekocht hadden, terug te verkopen.

Deze transactie versterkte de cashpositie van het bedrijf en gaf het de mogelijkheid om de continuiteit te verzekeren naar 2017 toe.

Als onderdeel van de overeenkomst zal Option haar 'engineering' expertise aan Innolumis blijven verlenen op contractbasis, zoals bijvoorbeeld de verdere ontwikkeling van oplossingen voor Smart Lighting met sensoren en camera's, die gebaseerd zijn op Option's CloudGate technologie.

Innolumis Public Lighting BV en Public Lighting BV worden niet geconsolideerd in de jaarrekening van Option. De verkoop wordt gerapporteerd binnen de stopgezette activiteiten.

De verkoop heeft een positief netto effect van k€ 340 op een initiële investering van k€ 1.622.

5. VERKLARING VAN DE COMMISSARIS

6. ENKELVOUDIGE JAARREKENING OPTION NV EN TOELICHTING (VERKORTE VERSIE)

De volgende documenten zijn uittreksels uit de enkelvoudige jaarrekening van Option NV, opgesteld volgens de Belgische boekhoudnormen in overeenstemming met artikel 105 van het Wetboek van Vennootschappen.

Alleen de geconsolideerde jaarrekening zoals die uiteengezet is in de vorige pagina's geeft een waarheidsgetrouw beeld van de financiële positie en prestaties van de Option-groep.

De commissaris heeft een "Oordeelonthouding" ondertekend met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening van Option NV voor het boekjaar eindigend op 31 december 2016.

Onderbouwing van de oordeelonthouding

Tijdens 2016 heeft de vennootschap en haar dochterondernemingen (samen "de groep") opnieuw de vooropgestelde omzet en marge-objectieven van het business plan niet gerealiseerd. Als gevolg hiervan heeft de groep significante negatieve kasstromen geleden die haar financiële positie per 31 december 2016 ernstig hebben aangetast. De groep heeft deze negatieve kasstromen in de eerste maanden van 2017 niet kunnen stoppen. Hierdoor en ondanks het verzekeren van een bijkomende brugfinanciering voor 2,6 miljoen EUR in maart 2017, waarvan momenteel reeds 1,6 miljoen EUR is ontvangen, zijn de financiële middelen van de groep op datum van dit verslag zeer beperkt. Bijgevolg bestaat er een belangrijke onzekerheid omtrent de verderzetting van de ondernemingsactiviteit. Zoals vermeld in de toelichting omtrent continuïteit in de jaarrekening hangt de mogelijkheid van de groep om haar activiteiten verder te zetten op korte termijn af van de mate waarin de groep erin slaagt de volgende assumpties tijdig en cumulatief te verwezenlijken:

De realisatie van de gehanteerde assumpties in de kasprojecties van de groep over de komende 12 maanden, inclusief de ontvangst van de resterende 1 miljoen EUR van de 2017 brugfinanciering in de komende weken;
Het bereiken van een positieve EBITDA vanaf het tweede semester van 2017 zoals vooropgesteld in het business plan 2017, waarbij wordt uitgegaan van een versnelde groei van de verkopen in de volgende kwartalen;
Het succesvol (her)onderhandelen van afbetalingsplannen met de bestaande leveranciers en andere kredietverstrekkers om een positieve kaspositie in de volgende maanden te verzekeren; en
Het verzekeren van een voldoende kredietlijn ter financiering van de bijkomende werkkapitaalbehoefte als gevolg van de gebudgeteerde omzetgroei voor de tweede helft van 2017 en daarna.

De hierboven opgelijste voorwaarden waaraan tijdig en cumulatief moet worden voldaan, veroorzaken een fundamentele onzekerheid inzake de continuïteit van de vennootschap en de relevantie van de jaarrekening. Er werden geen aanpassingen gedaan met betrekking tot de waardering of de classificatie van bepaalde balansposten die noodzakelijk zouden kunnen blijken indien de vennootschap niet meer in staat zou zijn haar activiteiten verder te zetten. Meer specifiek, bevat de balans van de vennootschap voor 427 (000) EUR aan geactiveerde ontwikkelingskosten en voor 619 (000) EUR aan voorraden, die het voorwerp zouden kunnen zijn van bijzondere waardeverminderingen indien de vennootschap niet meer in staat zou zijn haar activiteiten verder te zetten.

Daarnaast heeft de vennootschap 3 pensioenplannen met vaste bijdrage die beschouwd worden als plannen met een vast rendement als gevolg van de minimum gegarandeerde rendementen in de Belgische wetgeving. De jaarrekening bevat een provisie voor het tekort in het plan op 31 december 2016. De raad van bestuur en de directie waren echter niet in staat ons voldoende inlichtingen te verschaffen om te beoordelen of deze provisie voldoende was in het licht van de volledige pensioenverplichting van de vennootschap.

Oordeelonthouding

Vanwege het belang van de aangelegenheden zoals beschreven in de sectie "Onderbouwing van de oordeelonthouding", zijn wij niet in staat geweest om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen om een basis voor een controle-oordeel te verschaffen en kunnen wij het cumulatieve effect van deze aangelegenheden op de jaarrekening niet beoordelen. Dienovereenkomstig brengen wij geen opinie over de jaarrekening tot uitdrukking.

6.1. Enkelvoudige balans – verkort schema (conform de Belgische boekhoudnormen)

activa
	2016	2015	2014
In k€ (duizend EUR)

Vaste activa	645	1 565	4 662
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa	427 20	894 120	3 115 251
Financiële vaste activa	198	551	1 297

Vlottende activa	8 807	12 133	10 772
Voorraden en bestellingen in uitvoering	619	1 498	3 137
Vorderingen op ten hoogste één jaar	7 438	6 660	6 384
Liquide middelen	696	3 939	1 227
Overlopende rekeningen	53	36	24

Totaal activa	9 452	13 699	15 434


passiva
	2016	2015	2014
In k€ (duizend EUR)

Kapitaal en reserves Kapitaal	( 36 614) 4 922	( 29 176) 4 845	( 15 716) 4 739
Uitgiftpremies	3 766	3 387	2 886
Wettelijke reserve	612	612	612
Overgedragen winst/(verlies)	( 45 914)	( 38 020)	( 23 953)

Voorzieningen	417	295	46

Schulden	45 649	42 580	31 104
Financiële schulden op meer dan één jaar	27 997	27 246	18 039
Schulden op ten hoogste één jaar	16 581	14 600	12 471
Overlopende rekeningen	1 070	734	595


Totaal passiva	9 452	13 699	15 434

Op een balanstotaal van € 9,5 miljoen, bedroeg het totale eigen vermogen op 31 december 2016 € (36,6) miljoen.

6.2. Enkelvoudige winst- en verliesrekeningen – Belgische boekhoudnormen

winst- en verliesrekening (verkort schema)

	2016	2015	2014
In k€ (duizend EUR)
I. Bedrijfsopbrengsten	4 740	5 598	8 822
Bedrijfsopbrengsten	4 168	4 511	4 607
Waardevermeerdering (-vermindering) van de voorraden gereed	-	-
product, goederen in bewerking en bestellingen in uitvoering	( 641)	( 864)	-
Geactiveerde ontwikkelingsprojecten	438	788	2 348
Andere bedrijfsinkomsten (voornamelijk transacties tussen	775	1 163	1 867
dochterondernemingen)
II. Bedrijfskosten	10 282	16 834	18 418
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen	818	1 435	2 390
Diensten en diverse goederen	3 864	4 775	6 344
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen	3 836	5 300	6 275
Afschrijvingen en andere waardeverminderingen op	-	-	-
oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa	1 005	2 726	3 421
Waardevermeerderingen en –verminderingen op voorraden,	-	-	-
Bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen	624	1 919	( 76)
Voorzieningen voor risico's en kosten	122	249	46
Andere bedrijfskosten	12	15	18
Niet-recurrente bedrijfskosten	-	415	-
III. Bedrijfswinst/(bedrijfsverlies)	( 5 541)	( 11 236)	( 9 596)
IV. Financiële opbrengsten	430	146	21
V. Financiële kosten	( 2 779)	( 2 971)	( 1 497)
IX. Winst/(verlies) van het boekjaar vóór belasting	( 7 891)	( 14 061)	( 11 071)
X. Belastingen op het resultaat	3	5	7
XIII. Te bestemmen winst/(te verwerken verlies) van het boekjaar	( 7 894)	( 14 067)	( 11 078)
Resultaatverwerking – verkort schema
(conform de Belgische boekhoudnormen)	2016	2015	2014
In k€ (duizend EUR)
Overgedragen winst/(overgedragen verlies) van het vorige boekjaar	( 38 020)	( 23 953)	( 12 875)
Te bestemmen winst/(te verwerken verlies) van het boekjaar	( 7 894)	( 14 067)	( 11 078)
Kapitaalsvermindering door incorporatie van reserves	-	-	-
Te bestemmen winstsaldo/(te verwerken verliessaldo)	( 45 914)	( 38 020)	( 23 953)

6.3. Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels enkelvoudige jaarrekening (verkort schema) - Belgische boekhoudnormen

Oprichtingskosten

Oprichtingskosten worden geboekt ten laste van de opbrengsten, met uitzondering van de geactiveerde kosten.

Immateriële vaste activa

Octrooien (patenten), licenties en software worden lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage van 20 % tot 50 %.

Machines en uitrusting

Laboratorium-, test-, meet- en computerapparatuur worden lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage van 20 % tot 50 %. Test- en meetapparatuur (onder leasing) wordt lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage tussen 10 % en 50 %.

Onderzoek en ontwikkeling

Vanaf 1 januari 2005 worden de uitgaven voor onderzoek als uitgave opgenomen wanneer ze worden opgelopen.

Kosten van ontwikkelingsprojecten (voor het ontwerpen en testen van nieuwe of verbeterde producten) worden alleen opgenomen als immateriële activa als voldaan is aan alle onderstaande voorwaarden:

o er wordt een actief ontwikkeld dat kan worden geïdentificeerd
o het is waarschijnlijk dat het ontwikkelde actief toekomstige economische voordelen zal genereren
o de ontwikkelingsuitgaven van het actief kunnen op betrouwbare wijze worden gemeten

Andere ontwikkelingsuitgaven worden als uitgave opgenomen wanneer ze worden opgelopen. Ontwikkelingskosten die in het verleden werden opgenomen als uitgave, worden in een volgende periode niet opgenomen als activa. Ontwikkelingskosten met een vaste gebruiksduur die werden geactiveerd, worden afgeschreven vanaf het begin van de commerciële productie van het product op een rechtlijnige basis over de periode van zijn verwachte winst, die niet meer dan drie jaar bedraagt.

Rollend materieel

Rollend materieel wordt lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage van 20 %.

Kantoormeubilair

Kantoormeubilair en kantoormaterieel worden lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage van 10 % tot 33,3 %. Kantoormaterieel (onder leasing) wordt lineair afgeschreven tegen een afschrijvingspercentage tussen 20 % en 50 %.

Financiële vaste activa

Tijdens het boekjaar worden geen herwaarderingen op de geldbeleggingen toegepast.

Voorraden

De voorraden (handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, goederen in bewerking, afgewerkte producten en producten voor herverkoop) worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde bepaald op basis van de FIFO-methode of, indien die lager is, op basis van de marktwaarde (realisatiewaarde).

Producten

De producten worden gewaardeerd tegen kostprijs, voor zover rechtstreeks toerekenbaar.

Bestellingen in uitvoering

Bestellingen in uitvoering worden gewaardeerd tegen productiekosten.

Schulden

Schulden op meer dan één jaar, niet-rentedragende en tegen een ongewoon lage rente zijn niet opgenomen in de passiva.

Vreemde valuta

Schulden, passiva en verplichtingen in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers per 31 december 2015. Transacties worden omgerekend tegen dagkoers.

In de jaarrekening zijn de volgende koersverschillen gepubliceerd:

o positieve koersresultaten in vak IV Financiële opbrengsten van de winst- en verliesrekening
o negatieve koersresultaten in vak V Financiële kosten

6.4. Toelichting - Niet-geconsolideerde jaarrekening (verkort schema) - Belgische boekhoudnormen

DEELNEMINGEN

De volgende deelnemingen in dochterondernemingen zijn geboekt met vermelding van het aantal geregistreerde rechten en het deelnemingspercentage:

	Maatschappelijke rechten gehouden door de Vennootschap (volgens aantal)	% gehouden door de Vennootschap	% gehouden door dochter ondernemingen
Option Germany GMBH – Augsburg (D)	1	100%	0%
Option Wireless Ltd – Cork (IRL)	2 000 000	100%	0%
Option Wireless Hong Kong Limited – China	10 000	100%	0%
Option France SAS *	10 000	100%	0%

* Deze vennootschap is in liquidatie sinds 31 december 2014

STAAT VAN HET KAPITAAL

Geplaatst kapitaal per 31/dec/16	Bedragen (in EUR)	Aantal aandelen
Per einde van het vorige boekjaar	4 844 802	96 896 054
Per einde van het boekjaar	4 922 127	98 442 546

Toegestaan kapitaal

Op 31 december 2016 bedroeg het toegestaan kapitaal (niet-uitgegeven) k€ 4.845.

7. INVESTOR RELATIONS EN FINANCIELE KALENDER

7.1 Het aandeel van Option op Euronext

De aandelen van Option stonden oorspronkelijk genoteerd in US dollar op NASDAQ Europe (de voormalige EASDAQ) na de beursgang van 26 november 1997. Sinds 5 augustus 2003 noteren de aandelen op de eerste markt van Euronext Brussel. De aandelen van Option NV worden verhandeld op de continumarkt onder de ticker OPTI.

Met het oog op een verhoogde liquiditeit van het aandeel en een verhoogde visibiliteit voor de Amerikaanse investeerders heeft Option beslist om een 'Level 1 American Depository Receipts (ADR) program' te implementeren. Een F-6 registratieverklaring werd neergelegd bij de 'Securities and Exchange Commission'.

Het level-1-ADR-programma kan als volgt worden samengevat:

o ADR's zijn Amerikaanse aandelen uitgegeven door een depositaire bank die niet-Amerikaanse aandelen vertegenwoordigen. In dit geval werd The Bank of New York als depositaire bank gekozen.
o Een ADR geeft aan investeerders een stemrecht en een recht op dividend in lijn met de overeenkomst gesloten tussen The bank of New York, Option en de toekomstige ADR-houders.
o Een ADR verleent Amerikaanse investeerders toegang tot Option-aandelen die in de Verenigde Staten vrij verhandelbaar zijn op de over-the-counter-markt. De ADR ticker is OPNVY.

7.2 Evolutie van het aandeel van 2014 tot 2016 op Euronext

	2016	2015	2014
Aantal uitstaande aandelen	98 442 546	96 896 054	94 779 290
Aandelenkoers per jaareinde	0.11	0.24	0.29
Marktkapitalisatie (miljoen EUR)	30	23	27
Hoogste koers (EUR)	0.26	0.35	0.78
	(25 januari 2016)	(6 maart 2015)	(5 mei 2014)
Laagste koers (EUR)	0.09	0.20	0.26
	(24 november 2016)	(11 augustus 2015)	(13 maart 2014)
Free float	84.96%	84.72%	84.38%

In 2016 werden op Euronext in totaal 19.210.353 aandelen verhandeld op 256 beursdagen wat een gemiddelde van 75.040 aandelen per dag betekent.

7.3 Financiële agenda

Option zal in 2017 haar halfjaarlijkse financiële informatie en bedrijfsupdates bekendmaken op de volgende data – voor beursuren:

Resultaten tweede kwartaal en "Tussentijds Financieel Verslag": vrijdag 25 augustus 2017
Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2017: vrijdag 30 juni 2017 om 10u00 te Leuven

Voor nadere bijzonderheden over de informatie in deze jaarrekening of voor inlichtingen over Option NV en over documenten ingediend om te voldoen aan de transparantieverplichtingen van de vennootschap betreffende de kennisgeving van deelneming van aandelen, gelieve contact op te nemen met:

Option Steve Theunissen Gaston Geenslaan 14 B-3001 Leuven, België Tel.: +32 (0)16 31 74 11 Fax: +32 (0)16 31 74 90 E-mail: [email protected]

8. VERKLARING VERANTWOORDELIJKE PERSONEN

De ondergetekenden, Jan Callewaert, Managing Director van Option NV, en Edwin Bex, CFO van Option NV, verklaren dat, voor zover hen bekend:

a) de geconsolideerde jaarrekening voor het jaar eindigend op 31 december 2016 opgesteld is overeenkomstig de International Financial Reporting Standards ("IFRS") en een getrouw beeld weergeeft van de geconsolideerde financiële positie en van de geconsolideerde resultaten van Option NV en haar in de consolidatie opgenomen dochterondernemingen;
b) het beheersverslag voor het jaar eindigend op 31 december 2016 een getrouw beeld geeft van de evolutie van de activiteiten, de resultaten en de situatie van Option NV en haar in de consolidatie opgenomen dochterondernemingen, alsmede een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee Option geconfronteerd wordt.

Leuven, 31 mei 2017

Jan Callewaert Edwin Bex Managing Director CFO Option NV Option NV

9. BEDRIJFSWIJZER, STAND PER EINDE 2016

NAAM	OPTION NV
RECHTSVORM	Naamloze Vennootschap naar Belgisch recht
ADRES	Gaston Geenslaan 14, B-3001 LEUVEN
TELEFOON	+32(0)16 31 74 11
FAX	+32(0)16 31 74 90
E-MAIL	[email protected]
WEBSITE	www.option.com
ONDERNEMINGSNR.	0429 375 448
BTW	BE 429 375 448
OPRICHTINGSDATUM	3 juli 1986
DUUR	Onbepaalde duur
COMMISSARIS-REVISOR	Deloitte-Auditors
	vertegenwoordigd door Dhr. Nico Houthaeve.
AFSLUITDATUM BOEKJAAR	31 december
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL	€ 4.922.127
AANTAL AANDELEN	98.442.546
JAARLIJKSE VERGADERING	Laatste werkdag van mei
BEURSNOTERING	Euronext – continumarktStock – Ordinary Stock -
	Continuous – compartment B – ticker OPTI
DEPOSITOBANK	BNP PARIBAS FORTIS
LID VAN INDEX	Bel Small
OVERIGE LABELS	Ethibel Pioneer
	SRI Kempen

10. VERKLARENDE WOORDENLIJST

BOEKWAARDE PER AANDEEL

Het totale eigen vermogen gedeeld door het aantal gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen.

EBIT (Earnings Before Interest and Taxes)

Winst voor aftrek van rente en belastingen. Bedrijfsresultaat.

EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization)

EBIT plus afschrijvingen en waardeverminderingen.

GEWOGEN GEMIDDELD AANTAL GEWONE AANDELEN

Aantal aandelen uitstaand bij het begin van de periode, aangepast voor het aantal aandelen geannuleerde, wederingekochte of uitgegeven aandelen gedurende de periode vermenigvuldigd met een tijdscorrigerende factor.

KASSTROOM PER AANDEEL

Nettowinst plus niet kaskosten (o.a. afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen) gedeeld door het aantal gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen.

NETTO-INVESTERINGSUITGAVEN

Aankopen van materiële en immateriële vaste activa, verminderd met de opbrengst van verkopen.

NETTO FINANCIËLE SCHULD

Kort- en langlopende financiële schulden verminderd met de beschikbare liquide middelen.

WERKKAPITAAL

Vlottende activa min vlottende passiva.

WINST PER AANDEEL

Nettowinst gedeeld door het gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen.

11. SOCIALE VERANTWOORDELIJKHEID

VERKLARING INZAKE BEDRIJFSETHIEK

Option heeft oog voor haar verantwoordelijkheid om zich ethisch te gedragen bij het nastreven van haar bedrijfsdoelstellingen. Daarom legt de Groep de volgende ethische verklaring af. Option NV, met inbegrip van al haar dochterondernemingen, aanverwante bedrijven en/of geconsolideerde holdings, neemt volgende praktijken in acht:

Investeringen

We zullen niet investeren in een van de volgende gebieden:

o marketing, ontwikkeling of productie van nucleaire, chemische of biologische wapens
o marketing, ontwikkeling of productie van oorlogswapens of andere bewapening
o marketing, ontwikkeling of productie van producten waarbij dierenhuiden of dierenproeven betrokken zijn
o productie van strategische onderdelen van wapensystemen van welke aard ook
o marketing, ontwikkeling of productie van pornografie, de seksindustrie, harddrugs of tabak

Tewerkstelling

We zullen de onderstaande activiteiten niet beoefenen:

o gebruik van kinderen onder de wettelijke leeftijd voor tewerkstelling
o gebruik van verplichte arbeid of dwangarbeid

Discriminatie

We zullen onze werknemers niet discrimineren:

o om redenen van ras, huidskleur, geslacht, seksuele geaardheid, religie, politieke overtuiging, leeftijd of nationaliteit
o om redenen van zwangerschap of zwangerschapsverlof

Inkoop

We zullen de nodige controles en procedures invoeren om te verzekeren dat al onze leveranciers en onderaannemers:

o ethische normen hanteren die de bovenstaande zaken niet in het gedrang brengen
o de nodige controles en procedures hebben ingevoerd die verzekeren dat hun leveranciers of onderaannemers de bovenstaande zaken niet in het gedrang brengen

Corruptiepreventie

In onze distributie- en leveringsakkoorden zullen we clausules opnemen die omkooppraktijken verbieden. Binnen ons personeelsbeleid werken we maatregelen uit die we kunnen en zullen nemen om corruptie te voorkomen. Als beursgenoteerde onderneming komt Option de bepalingen inzake Corporate Governance na, aangezien zij lid is van de ETHIBEL Sustainability index.

TAAL VAN DIT JAARVERSLAG

Option is krachtens de Belgische wetgeving verplicht zijn jaarverslag in het Nederlands op te stellen. Option heeft ook een Engelse vertaling van dit jaarverslag gemaakt. Bij tegenstrijdigheid tussen de Engelse en Nederlandse versie van dit jaarverslag, is de Nederlandse brontekst bindend.

BESCHIKBAARHEID VAN HET JAARVERSLAG

Dit jaarverslag kan gratis worden aangevraagd bij:

Option NV T.a.v. Investor Relations Gaston Geenslaan 14 3001 Leuven, Belgium Phone: +32(0)16 317 411 Fax: +32(0)16 317 490 E-mail: [email protected]

Dit jaarverslag is ook in elektronische vorm beschikbaar. Deze elektronische versie geldt uitsluitend ter informatie en kan worden gedownload via het internet op de website van Option (www.option.com). Uitsluitend de gedrukte versie van het jaarverslag, gepubliceerd in België overeenkomstig de toepasselijke wet- en regelgeving, is wettelijk bindend. Option aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de volledigheid of juistheid van het jaarverslag dat via het internet beschikbaar is. Andere informatie op de website van Option of op enige andere website, maakt geen deel uit van dit jaarverslag.

TOEKOMSTGERICHTE UITSPRAKEN

Dit jaarverslag bevat toekomstgerichte uitspraken, daaronder zonder beperking inbegrepen uitspraken met de woorden "is van oordeel", "verwacht", "is van plan", "is voornemens", "streeft ernaar", "naar verwachting", "naar schatting", "zal", "wil", en soortgelijke uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken reflecteren bekende en onbekende risico's, onzekerheden en andere factoren die tot gevolg kunnen hebben dat de werkelijke resultaten, financiële toestand, prestaties of verwezenlijkingen van Option, of bedrijfsresultaten wezenlijk verschillen van de toekomstige resultaten, prestaties of verwezenlijkingen uitgesproken of geïmpliceerd in deze toekomstgerichte uitspraken. Gezien deze onzekerheden wordt de lezer afgeraden overmatig te vertrouwen op deze toekomstgerichte uitspraken. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn uitsluitend gemaakt op datum van dit jaarverslag. Option wijst uitdrukkelijk elke verplichting af om deze toekomstgerichte uitspraken in dit jaarverslag bij te werken rekening houdend met een wijziging van de desbetreffende verwachtingen of een verandering van gebeurtenissen, voorwaarden of omstandigheden waarop deze uitspraak berust, tenzij een dergelijke uitspraak is voorgeschreven in de geldende wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

AI Terminal

Crescent NV

3935_10-k_2017-06-20_062314b9-75d2-4d1f-9b6d-6d14e844921c.pdf

Jaarverslag 201

INHOUD

1. AAN ONZE AANDEELHOUDERS

2. GECONSOLIDEERD EN STATUTAIR JAARVERSLAG 2016 VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN OPTION NV

Overzicht van de resultaten en de resultatenverdeling van de Vennootschap

Geconsolideerde resultaten

Statutaire jaarrekening van de Vennootschap

Bestemming van het resultaat

ACTIVITEITEN OP HET GEBIED VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING EN DE POSITIE VAN HET BEDRIJF EN DE GROEP

BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN DIE PLAATSVONDEN NA AFLOOP VAN HET BOEKJAAR

1. Herstructurering

2. Obligatie leningen

3. Overbruggingskredieten

4.Warranten

5. Aandelen en eigen vermogen

6. Nieuwe financiering

KRITISCHE BEOORDELINGEN

Continuïteit

VERKLARING VAN CORPORATE GOVERNANCE

De Belgische Corporate Governance Code

Samenstelling van de Raad van Bestuur

Werking van de Raad van Bestuur

Activiteitenrapport

Transacties met verbonden partijen – Belangenconflictprocedure

Auditcomité

Activiteitenrapport

Remuneratie- en Benoemingscomité

Activiteitenverslag

REMUNERATIEVERSLAG

Vergoeding van de bestuurders

Uitvoerend Management Team (EMT)

Bezoldiging van de leden van het uitvoerend management (Uitvoerend Management Team)

AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR

RELEVANTE INFORMATIE IN HET GEVAL VAN EEN PUBLIEK OVERNAMEBOD

Overdrachtbeperkingen opgelegd door de wet of de statuten

Houders van bijzondere rechten

Mechanismes voor de controle van enig aandelenplan voor werknemers wanneer de zeggenschapsrechten niet rechtstreeks door de werknemers worden uitgeoefend

Beperkingen van het stemrecht

Aandeelhoudersovereenkomsten

Regels voor de benoeming en vervanging van de leden van het bestuursorgaan van de Vennootschap

Regels voor de wijziging van de statuten van de Vennootschap

Bevoegdheden van de Raad van Bestuur voor wat betreft de uitgifte of inkoop van aandelen van de Vennootschap

Overeenkomsten tussen de Vennootschap en haar bestuurders of werknemers die voorzien in vergoedingen in geval van ontslagneming, ontslag zonder grondige reden of indien hun tewerkstelling wordt beëindigd tengevolge van een overnamebod

GEBEURTENISSEN DIE EEN INVLOED KUNNEN UITOEFENEN OP DE VERDERE ONTWIKKELING VAN DE GROEP: OVERZICHT VAN RISICO'S EN ONZEKERHEDEN

(1) Continuïteit

FINANCIËLE INSTRUMENTEN EN RISICOFACTOREN

BELANGENCONFLICTEN

RAPPORT IN VERBAND MET HET BEHEER VAN RISICO'S EN INTERNE CONTROLES

Controle-omgeving

Risico-opvolging

Fysieke risico's

Financiële risico's

Klantenrisico's

Leveranciersrisico's

Organisatorische risico's

Controle-activiteiten

Informatie en communicatie

Toezichtactiviteiten

VERKLARING

3. FINANCIEEL OVERZICHT

BESPREKING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

OPBRENGSTEN

GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN DE VERKOPEN

BRUTOWINSTMARGE

BEDRIJFSKOSTEN

BEDRIJFSRESULTAAT (EBIT)

EBITDA

FINANCIEEL RESULTAAT

BELASTINGEN

NETTORESULTAAT EN WINST PER AANDEEL

BALANS

BESTEMMING VAN HET NIET-GECONSOLIDEERDE RESULTAAT

4. FINANCIEEL VERSLAG - IFRS

4.1. Geconsolideerde Jaarrekening

4.1.1. Geconsolideerde Resultatenrekening

4.1.2. Geconsolideerd verslag van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

4.1.3. Geconsolideerde financiële positie