AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI T.A.Ş.

Annual / Quarterly Financial Statement Apr 19, 2024

10656_rns_2024-04-19_5c3f0e4f-534a-4cc4-a369-082fd31bd5af.pdf

Annual / Quarterly Financial Statement

Open in Viewer

Opens in native device viewer

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI

1 OCAK - 31 ARALIK 2023 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

İÇİNDEKİLER SAYFA
KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOLARI 1-2
KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI
3
KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI 4-5
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI 6
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR 7-73

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2023 VE 2022 TARİHLERİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("bin TL") olarak gösterilmiştir.)

Bağımsız Denetimden
Geçmiş
Dipnot 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
VARLIKLAR
Dönen Varlıklar 4.437.781 3.111.187
Nakit ve Nakit Benzerleri 5 1.476.326 436.248
Ticari Alacaklar 1.736.924 1.486.037
-
İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar
4.1 70.270 1.000
-
İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar
7.1 1.666.654 1.485.037
Diğer Alacaklar 19.710 15.838
-
İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar
4.2 849 286
-
İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar
8.1 18.861 15.552
Stoklar 9 1.055.756 1.040.023
Türev Araçlar -- 14.028
Peşin Ödenmiş Giderler 10.1 127.428 69.805
Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar 27 2.791 7.805
Diğer Dönen Varlıklar 19.1 18.846 41.403
Duran Varlıklar 9.112.475 9.131.859
Diğer Alacaklar 668 1.482
-
İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar
8.2 668 1.482
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 11 2.296.000 2.268.453
Maddi Duran Varlıklar 12 3.765.613 3.879.894
Kullanım Hakkı Varlıkları 13 112.563 128.472
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 2.765.786 2.773.463
-
Şerefiye
15 2.543.270 2.543.270
-
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
14 222.516 230.193
Peşin Ödenmiş Giderler 10.2 -- 413
Ertelenmiş Vergi Varlığı 27 171.736 11.716
Diğer Duran Varlıklar 19.2 109 67.966
TOPLAM VARLIKLAR 13.550.256 12.243.046

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2023 VE 2022 TARİHLERİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("bin TL") olarak gösterilmiştir.)

Bağımsız Denetimden Geçmiş
Dipnot 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
KAYNAKLAR
Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.333.452 2.582.452
Kısa Vadeli Borçlanmalar 6 -- 397.766
- İlişkili Olmayan Taraflardan Kısa Vadeli Borçlanmalar -- 397.766
Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 6 55.146 74.337
- İlişkili Olmayan Taraflardan Uzun Vadeli Borçlanmaların
Kısa Vadeli Kısımları 55.146 74.337
- Kiralama İşlemlerinden Borçlar 55.146 74.337
Ticari Borçlar 1.666.656 1.706.917
- İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 4.3 2.643 124.759
- İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 7.2 1.664.013 1.582.158
Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 18.1 43.218 29.761
Diğer Borçlar 3.942 5.807
- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 8.3 3.942 5.807
Ertelenmiş Gelirler (Müşteri Sözleşmelerinden Doğan
Yükümlülüklerin Dışında Kalanlar) 10.3 148.853 131.467
Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 27 130.206 1.748
Kısa Vadeli Karşılıklar 226.975 209.776
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli
Karşılıklar 18.2 48.458 38.293
- Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 16.3 178.517 171.483
Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 19.3 58.456 24.873
Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.064.916 1.116.260
Uzun Vadeli Borçlanmalar 6 30.161 17.528
- İlişkili Olmayan Taraflardan Uzun Vadeli Borçlanmalar 30.161 17.528
- Kiralama İşlemlerinden Borçlar 30.161 17.528
Ertelenmiş Gelirler (Müşteri Sözleşmelerinden Doğan
Yükümlülüklerin Dışında Kalanlar) 10.4 361 1.105
Uzun Vadeli Karşılıklar 91.376 282.858
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli
Karşılıklar 18.3 25.996 134.693
- Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar 16.3 65.380 148.165
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 27 943.018 814.769
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER 3.398.368 3.698.712
ÖZKAYNAKLAR 10.151.888 8.544.334
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 7.594.850 6.969.679
Ödenmiş Sermaye 20 87.112 87.112
Sermaye Düzeltme Farkları 20 1.421.025 1.421.025
Pay Sahiplerinin İlave Sermaye Katkıları 20 331.557 404.759
Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi 20 (43.040) (43.040)
Paylara İlişkin Primler/İskontolar 20 2.101.277 2.101.277
Ortak Kontrole Tabii Teşebbüs veya İşletmeleri içeren
birleşmelerin etkisi (111.963) --
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler veya Giderler (54.131) (51.719)
Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazançları 20 (54.131) (51.719)
- Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları 20 (54.131) (51.719)
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı
Gelirler veya Giderler -- (84.406)
- Yabancı Para Çevirim Farkları -- (95.207)
- Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları / (Kayıpları) -- 10.801
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 731.552 754.944
Geçmiş Yıllar Karları 2.249.921 1.840.564
Net Dönem Karı 881.540 539.163
Kontrol Gücü Olmayan Paylar 2.557.038 1.574.655
TOPLAM KAYNAKLAR 13.550.256 12.243.046

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK- 31 ARALIK 2023 VE 2022 HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

Bağımsız Denetimden Geçmiş
1 Ocak 1 Ocak
KAR VEYA ZARAR KISMI Dipnot 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hasılat 21 10.741.973 9.051.225
Satışların Maliyeti (-)
BRÜT KAR
21 (8.627.431)
2.114.542
(8.351.003)
700.222
Genel Yönetim Giderleri (-) 22.1 (741.262) (556.403)
Pazarlama Giderleri (-) 22.2 (202.464) (214.370)
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 24.1 148.480 105.307
Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 24.2 (427.686) (282.231)
ESAS FAALİYET KARI / (ZARARI) 891.610 (247.475)
Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 25.1 333.444 539.983
Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) 25.2 (18.035) (93.707)
FİNANSMAN GELİRİ / (GİDERİ) ÖNCESİ
FAALİYET KARI 1.207.019 198.801
Finansman Gelirleri 26.1 188.903 46.285
Finansman Giderleri (-) 26.2 (135.820) (275.637)
Parasal Kazanç/(Kayıp) (90.898) 459.689
VERGİ ÖNCESİ KAR 1.169.204 429.138
Vergi Geliri / (Gideri)
Dönem Vergi Gideri 27 (487.589) (24.377)
Ertelenmiş Vergi Geliri / (Gideri) 27 32.736 22.971
DÖNEM KARI 714.351 427.732
Dönem Karının Dağılımı
Kontrol Gücü Olmayan Paylar (167.189) (111.431)
Ana Ortaklık Payları 881.540 539.163
Net Dönem Karı 714.351 427.732
Ana Ortaklığa Ait Pay Başına
Kazanç / (Kayıp) TL 28 10,1804 6,2265
DİĞER KAPSAMLI GELİR / (GİDER):
Kar veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılmayacaklar 1.173 (68.403)
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları 1.564 (85.503)
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer
Kapsamlı Gidere İlişkin Vergiler (391) 17.100
- Ertelenmiş Vergi (Gideri)/(Geliri) (391) 17.100
Kar veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar (5.602) 49.857
Yabancı Para Çevirim Farkları 5.198 39.057
Nakit Akış Riskinden Korunmaya İlişkin Diğer Kapsamlı Gelir (Gider) (10.800) 10.800
- Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları) (10.800) 10.800
DİĞER KAPSAMLI GİDER (4.429) (18.546)
TOPLAM KAPSAMLI GELİR / (GİDER) 709.922 409.186
Toplam Kapsamlı Gelirin / (Giderin) Dağılımı
Kontrol Gücü Olmayan Paylar (163.055) (109.257)
Ana Ortaklık Payları 872.977 518.443
Toplam Kapsamlı Gelir / (Gider) 709.922 409.186

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK - 31 ARALIK 2023 VE 2022 HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

Kar veya Zararda Yeniden
Sınıflandırılmayacak
Birikmiş Diğer Kapsamlı
Gelirler ve Giderler
Yeniden Değerleme ve
Ölçüm Kazançları
Kar veya Zararda
Yeniden Sınıflandırılacak
Birikmiş Diğer Kapsamlı
Gelirler ve Giderler
Birikmiş Karlar
Bağımsız Denetimden Geçmiş
ÖNCEKİ DÖNEM
Ödenmiş
Sermaye
Sermaye
Düzeltme
Farkları
Pay
Sahiplerinin
İlave
Sermaye
Katkıları
Karşılıklı iştirak
Sermaye
Düzeltmesi
Pay İhraç
Primleri /
İskontoları
Tanımlanmış
Fayda Planları
Yeniden
Ölçüm
Kayıpları
Diğer
Yeniden
Değerleme
ve Ölçüm
Kayıpları
Yabancı
Para
Çevrim
Farkları
Nakit Akış
Riskinden
Korunma Kazanç/
(Kayıpları)
Kardan
Ayrılan
Kısıtlanmış
Yedekler
Geçmiş
Yıllar
Karları
Net
Dönem
Karı /
(Zararı)
Ana Ortaklığa
Ait
Özkaynaklar
Kontrol Gücü
Olmayan
Paylar
Özkaynaklar
1 Ocak 2022 itibarıyla
bakiyeler
87.112 1.421.025 251.162 (43.040) 2.101.277 -- -- (115.405) -- 753.469 1.845.591 -- 6.301.191 1.537.477 7.838.668
Transferler -- -- -- -- -- -- -- -- -- 1.475 (3.498) -- (2.023) 2.023 --
Net dönem karı / (zararı) -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 539.163 539.163 (111.431) 427.732
Diğer kapsamlı gelir / (gider) -- -- -- -- -- (51.719) -- 20.198 10.801 -- -- -- (20.720) 2.174 (18.546)
Toplam kapsamlı gelir / (gider) -- -- -- -- -- (51.719) -- 20.198 10.801 -- -- 539.163 518.443 (109.257) 409.186
Tasfiye etkisi -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- (568) -- (568) (568)
Kar payları -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- (961) -- (961) -- (961)
Pay sahiplerinin diğer katkıları -- -- 153.597 -- -- -- -- -- -- -- -- -- 153.597 144.412 298.009
31 Aralık 2022 itibarıyla
bakiyeler
87.112 1.421.025 404.759 (43.040) 2.101.277 (51.719) -- (95.207) 10.801 754.944 1.840.564 539.163 6.969.679 1.574.655 8.544.334

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK - 31 ARALIK 2023 VE 2022 HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.) İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

Kar veya Zararda Yeniden
Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler ve Giderler
Yeniden Değerleme ve Ölçüm
Kazançları
Kar veya Zararda
Yeniden
Sınıflandırılacak
Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler
ve Giderler
Birikmiş Karlar
Bağımsız Denetimden
Geçmiş
Ödenmiş
Sermaye
Sermaye
Düzeltme
Farkları
Pay
Sahiplerinin
İlave
Sermaye
Katkıları
Karşılıklı
iştirak
Sermaye
Düzeltmesi
Pay İhraç
Primleri /
İskontoları
Ortak
Kontrole
Tabii
Teşebbüs
veya
İşletmeleri
içeren
birleşmeler
in etkisi
Tanımlanmış
Fayda Planları
Yeniden Ölçüm
Kayıpları
Diğer
Yeniden
Değerleme
ve Ölçüm
Kayıpları
Yabancı
Para
Çevrim
Farkları
Nakit Akış
Riskinden
Korunma
Kazanç/
(Kayıpları)
Kardan
Ayrılan
Kısıtlanmış
Yedekler
Geçmiş Yıllar
Karları
Net Dönem
Karı / (Zararı)
Ana Ortaklığa
Ait
Özkaynaklar
Kontrol Gücü
Olmayan Paylar
Özkaynaklar
CARİ DÖNEM
1 Ocak 2023 itibarıyla
bakiyeler
87.112 1.421.025 404.759 (43.040) 2.101.277 -- (51.719) -- (95.207) 10.801 754.944 1.840.564 539.163 6.969.679 1.574.655 8.544.334
Transferler -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 10.048 514.975 (539.163) (14.140) 14.140 --
Net dönem karı / (zararı) -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 881.540 881.540 (167.189) 714.351
Diğer kapsamlı gelir /
(gider)
-- -- -- -- -- -- 1.005 -- 1.233 (10.801) -- -- -- (8.563) 4.134 (4.429)
Toplam kapsamlı gelir /
(gider)
-- -- -- -- -- -- 1.005 -- 1.233 (10.801) -- -- 881.540 872.977 (163.055) 709.922
Kontrol gücü olmayan pay
sahipleriyle yapılan
işlemler
-- -- (73.202) -- -- (111.963) (3.417) -- 51.005 -- (33.440) (103.005) -- (274.022) 444.308 170.286
Kar payları -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- (2.613) -- (2.613) -- (2.613)
Pay Sahiplerinin Diğer
Katkıları
-- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- 549.974 549.974
Bağlı ortaklık satışı -- -- -- -- -- -- -- -- 42.969 -- -- -- -- 42.969 137.016 179.985
31 Aralık 2023 itibarıyla
bakiyeler
87.112 1.421.025 331.557 (43.040) 2.101.277 (111.963) (54.131) -- -- -- 731.552 2.249.921 881.540 7.594.850 2.557.038 10.151.888

ÇİMENTAŞ İZMİR ÇİMENTO FABRİKASI TÜRK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK - 31 ARALIK 2023 VE 2022 HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

Bağımsız Denetimden Geçmiş
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 1.005.097 303.839
Dönem Karı 714.351 427.732
Dönem Net Karı Mutabakatı ile İlgili Düzeltmeler 1.152.177 27.621
Amortisman ve İtfa Gideri ile İlgili Düzeltmeler 12.2, 23 581.116 532.580
Değer Düşüklüğü ile İlgili Düzeltmeler (517) 76.876
Alacaklarda Değer Düşüklüğü ile İlgili Düzeltmeler 7.1 (517) (2.819)
Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüklüğü ile İlgili Düzeltmeler -- 79.695
Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler 165.706 157.606
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler 107.165 40.239
Dava ve Ceza Karşılıkları ile İlgili Düzeltmeler 16.3 37.718 67.465
Diğer Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler 20.823 49.902
Faiz Gelirleri ve Giderleri ile İlgili Düzeltmeler (60.532) 219.037
Faiz Gelirleri ile İlgili Düzeltmeler
Faiz Giderleri ile İlgili Düzeltmeler
24.1, 26.1
24.2, 26.2
(146.361)
85.829
(19.538)
238.575
Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevrim Farkları ile İlgili Düzeltmeler 179.985 6.964
Gerçeğe Uygun Değer Kazançları ile İlgili Düzeltmeler (250.402) (535.673)
Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Gerçeğe Uygun Değer Kazançları ile İlgili Düzeltmeler 25.1 (250.402) (535.673)
Vergi Gideri / (Geliri) ile İlgili Düzeltmeler 27 454.853 1.406
Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıp / (Kazanç) ile İlgili Düzeltmeler 25.1, 25.2 (82.947) 9.702
Yatırım ya da Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışlarına Neden Olan Diğer
Kalemlere İlişkin Düzeltmeler 9.169 --
Parasal (Kazanç)/Kayıp 155.746 (440.877)
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler (469.636) (103.767)
Ticari Alacaklardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler (1.155.497) (830.459)
İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklardaki (Artış)/Azalış (101.948) (2.866)
İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklardaki Artış (1.053.549) (827.593)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler (16.592) (11.525)
İlişkili Taraflardan Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Artış (791) 84
İlişkili Olmayan Taraflardan Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Azalış / (Artış) (15.801) (11.609)
Stoklardaki Azalış / (Artış) ile İlgili Düzeltmeler (20.214) (93.561)
Ticari Borçlardaki Artış ile İlgili Düzeltmeler 706.786 817.828
İlişkili Taraflara Ticari Borçlardaki (Azalış)/Artış (106.059) (29.744)
İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlardaki Artış 812.845 847.572
Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış / (Azalış) ile İlgili Düzeltmeler 447 1.015
İlişkili Olmayan Taraflara Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış / (Azalış) 447 1.015
Ertelenmiş Gelirlerdeki (Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Yükümlülüklerin Dışında Kalanlar) Artış / (Azalış) 16.642 57.887
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Diğer Artış / (Azalış) ile İlgili Düzeltmeler (1.208) (44.952)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Varlıklardaki Azalış / (Artış)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Yükümlülüklerdeki Artış / (Azalış)
(49.054)
47.846
(27.963)
(16.989)
Faaliyetlerde Kullanılan Nakit Akışları 1.396.892 351.586
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar Kapsamında Yapılan Ödemeler (116.457) (17.632)
Diğer Karşılıklara İlişkin Ödemeler
Vergi Ödemeleri
(5.329)
(270.009)
(2.478)
(27.637)
B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI (1.118) (239.905)
Bağlı Ortaklıkların Kontrolünün Kaybı Sonucunu Doğuracak Satışlara İlişkin Nakit Girişleri 73.094 --
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri 4.666 394
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları (420.856) (355.283)
Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satımından Kaynaklanan Nakit Girişleri 242.895 107.424
Alınan Faiz 99.083 7.560
C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 291.857 201.911
Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri 465.232 1.961.834
Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları (760.653) (1.449.623)
Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları (159.076) (91.889)
Bağlı Ortaklıklardaki Kontrolün Kaybına Yol Açmayan Şekilde Ortaklık Payları Değişmelerinden
Kaynaklanan Nakit Girişleri 799.335 --
Ödenen Temettü (2.613) (961)
Ödenen Faiz (50.368) (217.450)
YABANCI PARA ÇEVRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ / (AZALIŞ) (A+B+C) 1.295.836 265.845
DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 5 436.248 243.354
Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi -- 2.122
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki parasal kayıp/kazanç etkisi (255.758) (75.073)
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ / (AZALIŞ) 1.040.078 192.894
DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 5 1.476.326 436.248

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

1 GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU

Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş. ("Çimentaş" veya "Şirket"), ana ortaklık, 7 Ağustos 1950 tarihinde kurulmuştur. Şirket'in fiili faaliyet konusu dökme ve torbalı çimento üretimi, ticareti, satışı ve naklidir. Şirket'in ana ortağı İspanya'da yerleşik Aalborg Portland Espana SL ("Aalborg Portland Espana") olup, Çimentaş'ın İtalya'da yerleşik eski ana ortağı Cementir Holding NV'nin ("Cementir Holding") nihai ana ortak olarak Şirket üzerindeki hakim ortaklığı devam etmektedir.

Çimentaş'ın bağlı ortaklıkları ("bağlı ortaklıklar") ve başlıca faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir:

Faaliyet Başlıca faaliyet
Bağlı Ortaklıklar gösterdiği ülke konusu
-
Çimbeton Hazır Beton ve Prefabrik Yapı
Elemanları San. ve Tic. A.Ş. ("Çimbeton") Türkiye Hazırbeton üretimi
-
Kars Çimento Sanayi ve Tic. A.Ş. ("Kars Çimento")
Türkiye Çimento üretimi
-
Destek Organizasyon Temizlik, Akaryakıt, Tabldot Servis
San. ve Tic. A.Ş. ("Destek") Türkiye Akaryakıt satışı
-
Recydia Atık Yönetimi Yenilenebilir Enerji Üretimi ve
Lojistik Çimento üretimi ve
Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. ("Recydia") Türkiye Atık yönetimi
-
Süreko Atık Yönetimi Nakliye Lojistik Sanayi ve Ticaret
A.Ş.
("Süreko")
Türkiye Atık yönetimi

Grup, 8 Kasım 2023 tarihinde bağlı ortaklığı Neales Waste Management Holdings Limited (NWM Holding) ve bağlı ortaklıkları Neales Waste Management Limited, Quercia Limited ve Clayton Hall Sand Company Limited şirketlerini 2.092 bin GBP karşılığında satmıştır.

Çimentaş ve bağlı ortaklığı Çimbeton, halka açık şirketler olup Çimentaş sermayesinin %3,07'sine (31 Aralık 2022: %3,07), Çimbeton sermayesinin %49,65'ine (31 Aralık 2022: %49,65) karşılık gelen hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.'de ("BIST") sırasıyla CMENT ve CMBTN adları altında işlem görmektedir.

Şirket'in kayıtlı adresi Işıklar Mah. Eski Kemalpaşa Cad. No: 4B Bornova – İzmir'dir.

Şirket ve bağlı ortaklıkları için bu raporda "Grup" ibaresi kullanılacaktır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 763'tür (31 Aralık 2022: 774).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar

Türkiye finansal raporlama standartlarına ("TFRS"lere) uygunluk beyanıİlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II-14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Madde'sine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ile bunlara ilişkin ek ve yorumları esas alınmıştır. TFRS'ler; KGK tarafından Türkiye Muhasebe Standartları ("TMS"), Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TMS Yorumları ve TFRS Yorumları adlarıyla yayımlanan Standart ve Yorumları içermektedir.

Ayrıca konsolide finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur

Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal tabloları 18 Nisan 2024 tarihinde Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul'un finansal tabloların yayımı sonrası finansal tabloları değiştirme, ilgili düzenleyici kurumların ise değiştirilmesini talep etme hakkı bulunmaktadır

Konsolide finansal tabloların yüksek enflasyonlu dönemde yeniden düzenlenmesi:

Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) 23 Kasım 2023 tarihinde yaptığı duyuru ile ve Sermaye Piyasası Kurumu (SPK)'nun 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartları /Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına göre hazırlayan ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla finansal tablolarını TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardı hükümlerini uygulayarak hazırlamasına karar verilmiştir.

Grup'un 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tabloları, TMS 29-Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama'ya ("TMS 29") göre geçerli para biriminin genel satın alma gücündeki değişikliklere göre yeniden düzenlenmiştir. TMS 29, yüksek enflasyonlu bir ekonominin para biriminde hazırlanan konsolide finansal tabloların konsolide finansal durum tablosu tarihindeki cari ölçüm birimi cinsinden hazırlanmasını ve önceki dönem konsolide finansal tablolarının aynı şekilde yeniden düzenlenmesini gerektirir.

Bu nedenle, Grup'un 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal tabloları, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre yeniden düzenlenerek sunulmuştur.

TMS 29'un uygulanmasını zorunlu kılan özelliklerden biri, kümülatif üç yıllık enflasyon oranının %100'e yaklaşması veya aşmasıdır. Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından açıklanan Türkiye Geneli Tüketici Fiyatları Endeksi ("TÜFE") baz alındığında, Türkiye'de kümülatif üç yıllık enflasyon oranı 31 Aralık 2023 itibarıyla %268,3'e ulaşmıştır. Bununla birlikte, TMS 29, %100 oranını yüksek enflasyonun ortaya çıktığı mutlak oran olarak belirlemez ve konsolide finansal tabloların TMS 29'a göre yeniden düzenlenmesinin gerekli olup olmadığı muhakeme konusudur. Ayrıca, yüksek enflasyon, bir ülkenin ekonomik ortamının özellikleri ile de belirlenir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı)

Aşağıdaki tablo, son üç yıldaki ve 31 Aralık 2023 itibarıyla TÜFE'nin gelişimini göstermektedir:

2023 2022 2021
Yıllık Endeks 1.859,38 1.128,45 686,95
Yıllık Enflasyon %64,77 %64,3 %36,1
Kümülatif Enflasyon (2021'den itibaren) %268 %156,2 %55,9
Düzeltme katsayısı 1,0000 1,64773 2,70672

Enflasyon döneminde, parasal varlıkları parasal yükümlülüklerinden fazla olan bir işletme satın alma gücünü kaybederken, parasal yükümlülükleri parasal varlıklarından fazla olan bir işletme, varlık ve yükümlülükleri bir fiyat düzeyine bağlı olmadığı ölçüde satın alma gücü kazanır. Net parasal pozisyon üzerinden oluşan kazanç veya kayıp, kar veya zarar tablosunda parasal kazanç (kayıp) kalemi olarak muhasebeleştirilmektedir.

Grup, enflasyon düzeltmesi raporlamasının etkisini 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla cari ölçüm birimi cinsinden yansıtacak şekilde parasal olmayan tüm kalemleri yeniden düzenlemiştir. Parasal kalemler 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla cari ölçüm birimi cinsinden ifade edildiğinden yeniden düzenlenmemiştir

2.1.2 Fonksiyonel ve raporlama para birimi

Bu konsolide finansal tablolar Şirket'in, faaliyette bulunduğu temel ekonomik çevrede geçerli para birimi ve raporlama para birimi olan Türk Lirası ("TL") cinsinden sunulmuştur. TL dışındaki para birimleri ile ilgili bilgiler aksi belirtilmedikçe tam olarak belirtilmiştir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

3 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı)

2.1.3 Konsolidasyon esasları

Konsolide finansal tablolar, aşağıda açıklanan esaslar doğrultusunda, ana şirket olan Çimentaş ve bağlı ortaklıklarının hesaplarını içermektedir. Konsolidasyon kapsamına giren şirketlerin finansal tabloları, konsolide finansal tabloların çıkarıldığı tarihler itibarıyla, TFRS'ye uygun olarak yeknesak muhasebe politikalarını uygulayarak ve aynı gösterimi sağlayarak hazırlanmıştır. Bağlı ortaklıkların muhasebe politikaları, gerektiğinde Grup'un politikaları ile tutarlı olacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.

i. Kontrol dışı paylar

Kontrol dışı payların, bağlı ortaklığın net varlık ve cari dönem konsolide kar veya zarar ve kapsamlı diğer gelir veya giderlerindeki payı, konsolide kar veya zarar ve kapsamlı diğer gelir ve gider ile konsolide özkaynaklar değişim tablolarında "kontrol gücü olmayan paylar" adıyla ayrıca sınıflandırılmıştır.

ii. Bağlı ortaklıklar

Grup'un üzerinde kontrolü olan tüm işletmeler, Grup'un bağlı ortaklığı konumundadır. Grup, işletmeyle olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığı veya bu getirilerde hak sahibi olduğu, aynı zamanda bu getirileri işletme üzerindeki gücüyle etkileme imkanına sahip olduğu durumda, işletmeyi kontrol etmektedir. Bağlı ortaklık üzerindeki kontrolün Grup'a geçtiği andan itibaren söz konusu bağlı ortaklık konsolidasyon kapsamına alınır. Bağlı ortaklık üzerindeki kontrolün sona erdiği andan itibaren ise söz konusu bağlı ortaklık konsolidasyon kapsamından çıkarılır.

Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş ve aralarındaki önemli tutardaki tüm borç/ alacak bakiyeleri ile alım/satım işlemleri karşılıklı silinmiştir. İştirak tutarları ile iştirak edilen şirket özsermayeleri karşılıklı silinmiştir. Varlıklarda muhasebeleştirilmiş grup içi işlemlerden doğan karlar ve zararlar karşılıklı silinirken, gerçekleşmemiş zararlar ise işlemin transfer edilen varlıkta bir değer düşüklüğüne işaret etmediği durumlarda silinir. Grup tarafından kabul edilen muhasebe politikalarıyla tutarlı olmak adına, gerekli olduğu durumlarda bağlı ortaklıkların muhasebe politikaları değiştirilmiştir.

Aşağıdaki tablo, 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un bağlı ortaklıkları üzerinde sahip olduğu doğrudan ve dolaylı pay oranları ile kontrol oranlarını göstermektedir:

Çimentaş ve bağlı ortaklıklarının
doğrudan ve dolaylı
Çimentaş ve bağlı ortaklıklarının
doğrudan ve dolaylı
hisse payları (%) kontrol payları (%)
2023 2022 2023 2022
Destek 99,99 99,99 99,99 99,99
Recydia(*) 23,72 51,72 56,91 79,26
Kars Çimento 41,55 41,55 58,70 58,70
Çimbeton 50,31 50,31 92,81 92,81
Süreko (*) 23,72 51,72 56,91 79,26
NWM Holding(**) -- 51,72 -- 79,26
NWM (**) -- 51,72 -- 79,26
Quercia (**) -- 51,72 -- 79,26
CHS (**) -- 51,72 -- 79,26

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı)

2.1.3 Konsolidasyon esasları (Devamı)

ii. Bağlı ortaklıklar (Devamı)

(*) Grup bağlı ortaklıklarından Kars Çimento, yine Grup bağlı ortaklıklarından Recydia'nın 511.854.611,00.-TL sermayesine karşılık gelen beheri 1,00.-TL itibari nominal değerde olan C grubundan 13.141.112 adet, D grubundan 440.713.499 adet ve E grubunda 58.000.000 adet olmak üzere toplamda 511.854.611 adet sahip olduğu hissesinin tamamını Aalborg Portland Holding A/S'ye 8.300.000 Avro karşılığında 1 Şubat 2023 tarihinde devretmiştir. Hisse devri sonucunda Grup'un Recydia ve bağlı ortaklıkları'na ilişkin doğrudan ve dolaylı hisse payları %51,72'den %23,72'ye,doğrudan ve dolaylı kontrol payları ise %79,26'dan %56,91'e düşmüştür.

(**)Grup, 8 Kasım 2023 tarihinde bağlı ortaklığı Neales Waste Management Holdings Limited (NWM Holding) ve bağlı ortaklıkları Neales Waste Management Limited, Quercia Limited ve Clayton Hall Sand Company Limited şirketlerini 2.092 bin GBP karşılığında satmıştır.

iii. Kontrolün kaybedilmesi

Grup, bağlı ortaklık üzerindeki kontrolünü kaybetmesi durumunda, bağlı ortaklığın varlık ve yükümlülüklerini, kontrol gücü olmayan paylarını ve bağlı ortaklıkla ilgili diğer özkaynaklar altındaki tutarları kayıtlarından çıkarır. Bundan kaynaklanan kazanç veya kayıplar, kar veya zararda muhasebeleştirilir. Önceki bağlı ortaklığında kalan paylar kontrolün kaybedildiği gün itibarıyla gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür.

iv. Kontrol kaybına veya kazanımına neden olmayan bağlı ortaklık oranındaki değişiklikler

Kontrol kaybıyla veya kazanımı ile sonuçlanmayan kontrol gücü olmayan paylarla yapılan işlemler, kontrol dışı paylarla hissedarlar arasında yapılan işlemler olarak değerlendirilir. Kontrol kaybına veya kazanımına neden olmayan kontrol dışı payların alımı veya satışı sonucu oluşan kar veya zarar, özkaynaklar altında muhasebeleştirilir.

v. Konsolidasyonda eliminasyon işlemleri

Konsolide finansal tabloların hazırlanması aşamasında grup içi yapılan işlemler, grup içi bakiyeler ve grup içi işlemlerden dolayı oluşan gerçekleşmemiş gelirler ve giderler karşılıklı olarak silinmektedir. İştirakle ana ortaklık ve ana ortaklığın konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan karlar ve zararlar, netleştirilmiştir. Gerçekleşmemiş zararlar değer düşüklüğüne dair kanıt olmadığı sürece gerçekleşmemiş kazançlarla aynı şekilde silinirler.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı)

2.1.3 Konsolidasyon esasları (Devamı)

vi. İşletme birleşmeleri

Grup işletme birleşmelerini, satın alınan faaliyetler ve varlıklar bütünü bir işletme tanımını karşıladığında ve kontrolün Grup'a transfer olduğu zaman satın alma yöntemi kullanarak muhasebeleştirir. Grup, belirli bir faaliyetler ve varlıklar bütününün bir işletme olup olmadığını belirlerken, faaliyetler ve varlıklar bütününün girdiler ve bu girdilere uygulanan süreçler olmak üzere iki temel unsura sahip olup olmadığını değerlendirir. Ancak, bir faaliyetler ve varlıklar bütününün bir işletme olarak değerlendirilebilmesi için, asgari olarak, bir girdi ve birlikte çıktı yaratma kabiliyetine önemli derecede katkıda bulunan asli bir süreç içermesi gerekir.

Grup, edinilen faaliyetler ve varlıklar bütününün bir işletme olup olmadığının basitleştirilmiş bir şekilde değerlendirilmesine izin veren isteğe bağlı bir "yoğunluk testi" düzenleme seçeneğine sahiptir. Yoğunluk testi, tüm edinilen brüt varlıkların gerçeğe uygun değerinin tek bir tanımlanabilir varlıkta veya benzer tanımlanabilir varlık grubunda önemli ölçüde yoğunlaşması durumunda karşılanır.

Satın almada transfer edilen bedel genel olarak satın alınan tanımlanabilir net varlıklarda olduğu gibi gerçeğe uygun değeri ile muhasebeleştirilir. Ortaya çıkan şerefiye yıllık olarak değer düşüklüğü için test edilir. Pazarlıklı satın almadan ortaya çıkan kazanç veya kayıp hemen kar veya zararda muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesiyle bağlantılı olarak Grup'un katlandığı, borçlanma senetleri veya hisse senedine dayalı menkul kıymetler ihraçlarıyla ilişkili giderler dışındaki işlem maliyetleri tahakkuk ettiğinde giderleştirilir.

Satın alma bedeli; var olan ilişkilerin kapatılmasıyla ilgili tutarları içermez. Bu tutarlar genelde kar veya zararda muhasebeleştirilir.

Herhangi bir ödenecek koşullu bedel birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri ile muhasebeleştirilir. Eğer finansal araç tanımını karşılayan koşullu bedel özkaynak kalemi olarak sınıflanırsa yeniden ölçümü yapılmaz ve özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Aksi takdirde, koşullu bedelin gerçeğe uygun değeri üzerinde sonradan meydana gelen değişimler kar veya zararda muhasebeleştirilir.

Eğer edinilen işletme çalışanlarının geçmiş hizmetleriyle ilgili ellerinde tuttukları hisse bazlı ödeme haklarının (edinilenin hakları) yeni bir hisse bazlı ödeme hakkıyla (yenileme hakları) değiştirilmesi söz konusu ise değiştirilen hakların piyasa temelli ölçümünün tamamı veya bir kısmı işletme birleşmesi kapsamındaki satın alma maliyetine eklenir. Bu tutar, yenilenen hakların birleşme öncesi hizmetlerle ilişkilendirildiği ölçüde ve yenileme haklarının piyasa temelli ölçümü ile edinilenin haklarının piyasa temelli ölçümü karşılaştırılması ile belirlenir.

2.1.4 Yabancı para işlemleri

i) İşlemler ve bakiyeler

Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı günkü döviz kurlarından fonksiyonel para birimine çevrilmiştir. Bu işlemlerin gerçekleşmesinden ve yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülüklerin yıl sonu döviz kurlarından çevrilmesinden kaynaklanan kur farkı gelir ve giderleri, nakit akış ve net yatırımın korunması olarak değerlendirilip özkaynaklar kalemi altında takip edilenler dışında, konsolide kar veya zarar diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı)

2.1.4 Yabancı para işlemleri (Devamı)

ii) Yabancı ülkelerdeki bağlı ortaklıkların finansal tablolarının çevrimi

Yabancı ülkelerde kayıtlı bulunan bağlı ortaklıkların finansal tabloları bulundukları ülkelerin standart, kanun ve düzenlemelerine göre hazırlanmış ve doğru bir sunum ve içerik için TFRS'ye uyarlanmıştır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların varlık ve yükümlülükleri finansal durum tablosu (bilanço) tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL'ye çevrilmiştir. Bu ortaklıkların gelir tablosu kalemleri ise ortalama kurlar kullanılarak TL'ye çevrilmiştir (ortalama kur işlem tarihlerindeki kur değişikliklerini mantıklı bir şekilde yansıtmıyorsa, işlemler gerçekleştiği tarihlerdeki kurdan çevrilir). Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynaklar içerisindeki "yabancı para çevirim farkları" kalemi altında muhasebeleştirilmektedir.

Söz konusu yabancı para çevriminde kullanılan ilgili kurlar aşağıdaki gibidir:

Yıl sonu: 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Türk Lirası / Sterlin 0,0267 0,0445
Ortalama: 1 Ocak -
31 Aralık 2023
1 Ocak –
31 Aralık 2022
Türk Lirası / Sterlin 0,0339 0,0492

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.2 Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki Değişiklikler

Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş Türkiye Muhasebe Standartları ("TMS")/ Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ve TMS/TFRS yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Şirket'in mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.

a. 1 Ocak 2023 Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Yeni Standart, Değişiklik ve Yorumlar:

  • TMS 1, Uygulama Bildirimi 2 ve TMS 8'deki dar kapsamlı değişiklikler, 1 Ocak 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler muhasebe politikası açıklamalarını iyileştirmeyi ve finansal tablo kullanıcılarının muhasebe tahminlerindeki değişiklikler ile muhasebe politikalarındaki değişiklikleri ayırt etmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
  • TMS 12, Tek bir işlemden kaynaklanan varlık ve yükümlülüklere ilişkin ertelenmiş vergiye ilişkin değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, şirketler tarafından ilk defa finansal tablolara alındığında vergilendirilebilir ve indirilebilir geçici farkların eşit tutarlarda oluşmasına neden olan işlemler üzerinden ertelenmiş vergi muhasebeleştirmelerini gerektirmektedir.
  • TMS 12'de değişiklik, Uluslararası vergi reformu; Geçici istisna, Aralık 2023 yıl sonu için geçerli olup açıklama gereksinimleri 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren başlayan muhasebe dönemleri için geçerlidir ve erken uygulamaya izin verilir. Bu değişiklikler, şirketlere Asgari Vergi Uygulama Kılavuzu uluslararası vergi reformundan kaynaklanan ertelenmiş vergilerin muhasebeleştirilmesi konusunda geçici bir kolaylık sağlar. Ayrıca değişiklikler, etkilenen şirketler için açıklama gereksinimlerini de içerir.

b. 31 Aralık 2023 Tarihi İtibarıyla Yayınlanan Ama Yürürlüğe Girmemiş ve Erken Uygulamaya Konulmayan Standartlar:

  • TMS 1, Sözleşme koşulları olan uzun vadeli yükümlülüklere ilişkin değişiklik, 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde uyması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırmasını nasıl etkilediğine açıklık getirmektedir. Değişiklikler aynı zamanda işletmenin bu koşullara tabi yükümlülüklerle ilgili sağladığı bilgilerin iyileştirilmesini de amaçlamaktadır.
  • - TFRS 16, Satış ve geri kiralama işlemleri, 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, işletmenin TFRS 16'daki bir satış ve geri kiralama işlemini işlem tarihinden sonra nasıl muhasebeleştirdiğini açıklayan satış ve geri kiralama hükümlerini içerir. Kira ödemelerinin bir kısmı veya tamamı bir endekse veya orana bağlı olmayan değişken kira ödemelerinden oluşan satış ve geri kiralama işlemlerinin etkilenmesi muhtemeldir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.2 Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki Değişiklikler (Devamı)

  • b. 31 Aralık 2023 Tarihi İtibarıyla Yayınlanan Ama Yürürlüğe Girmemiş ve Erken Uygulamaya Konulmayan Standartlar (Devamı):
  • - TMS 7 ve TFRS 7 'deki tedarikçi finansman anlaşmalarına ilişkin değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler tedarikçi finansman anlaşmalarının ve işletmelerin yükümlülükleri, nakit akışları ve likidite risklerinin üzerindeki etkilerine dair şeffaflığı arttırmak için açıklama yapılmasını gerektirir. Açıklama gereklilikleri, UMSK (Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu)'nun, yatırımcıların, bazı şirketlerin tedarikçi finansmanı anlaşmalarının yeterince açık olmadığı ve yatırımcıların analizini engellediği yönündeki endişelerine verdiği yanıttır.
  • - TMS 21 Değiştirilebilirliğin Eksikliği, 1 Ocak 2025 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerlidir. Bir işletme, belirli bir amaç için belirli bir ölçüm tarihinde başka bir para birimine çevrilemeyen yabancı para biriminde yapılan bir işlem veya faaliyete sahip olduğunda bu değişikliklerden etkilenir. Bir para birimi, başka bir para birimini elde etme olanağı mevcut olduğunda (normal bir idari gecikmeyle) değiştirilebilir ve işlem; uygulanabilir haklar ve yükümlülükler yaratan bir piyasa veya takas mekanizması yoluyla gerçekleşir.
  • - TSRS 1, "Sürdürülebilirlikle ilgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler", 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart, bir şirketin değer zinciri içerisindeki sürdürülebilirlikle ilgili maruz kaldığı tüm ciddi riskler ve fırsatların açıklanmasına yönelik temel çerçeveyi içerir.
  • - TSRS 2, "İklimle ilgili açıklamalar", 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart, şirketlerin iklimle ilgili riskler ve fırsatlar hakkında açıklama gerekliliklerini belirleme konusundaki ilk standarttır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.3 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler

Uygulanan değerleme ilkeleri ve muhasebe politikaları, sunumu yapılan tüm dönem bilgilerinde tutarlı bir şekilde uygulanmıştır. Grup benzer nitelikteki işlemleri, diğer olayları ve durumları tutarlı olarak finansal tablolarına alır, değerler ve sunar. Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un muhasebe politikalarında herhangi bir değişiklik yoktur.

2.4 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklik ve Hatalar

Yeni bir standardın ilk kez uygulanmasından kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.

2.5 Karşılaştırmalı Bilgiler

Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere Grup'un 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosu 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ise 31 Aralık 2022 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile karşılaştırmalı olarak hazırlanmıştır.

3.6 Netleştirme / Mahsup

İçerik ve tutar itibarıyla önem arz eden her türlü kalem, benzer nitelikte dahi olsa, konsolide finansal tablolarda ayrı gösterilir. Önemli olmayan tutarlar, esasları veya fonksiyonları açısından birbirine benzeyen kalemler itibarıyla toplulaştırılarak gösterilir. İşlem ve olayın özünün mahsubu gerekli kılması sonucunda, bu işlem ve olayın net tutarları üzerinden gösterilmesi veya varlıkların, değer düşüklüğü düşüldükten sonraki tutarları üzerinden izlenmesi, mahsup edilmeme kuralının ihlali olarak değerlendirilmez.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti

Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli değerleme ilkeleri ve muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir.

2.7.1 Hasılat

Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe hasılatı finansal tablolarına kaydeder. Bir varlığın kontrolü müşterinin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) varlık devredilmiş olur.

Grup aşağıda yer alan temel prensipler doğrultusunda hasılatı finansal tablolarına kaydetmektedir:

  • a) Müşteriler ile sözleşmelerin belirlenmesi,
  • b) Sözleşmedeki performans yükümlülüklerinin belirlenmesi,
  • c) Sözleşmedeki işlem fiyatının saptanması,
  • d) İşlem fiyatının sözleşmedeki performans yükümlülüklerine bölüştürülmesi,
  • e) Her performans yükümlülüğü yerine getirildiğinde hasılatın muhasebeleştirilmesi

Bu modele göre öncelikle müşterilerle yapılan her bir sözleşmede taahhüt edilen mal veya hizmetler değerlendirilmekte ve söz konusu mal veya hizmetleri devretmeye yönelik verilen her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak belirlenmektedir. Sonrasında ise edim yükümlülüklerinin zamana yayılı olarak mı yoksa belirli bir anda mı yerine getirileceği tespit edilmektedir. Grup, bir mal veya hizmetin kontrolünü zamanla devreder ve dolayısıyla ilgili satışlara ilişkin edim yükümlülüklerini zamana yayılı olarak yerine getirirse, söz konusu edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesine yönelik ilerlemeyi ölçerek hasılatı zamana yayılı olarak finansal tablolara alır. Mal veya hizmet devri taahhüdü niteliğindeki edim yükümlülükleri ile alakalı hasılat, mal veya hizmetlerin kontrolü müşterilerin eline geçtiğinde muhasebeleştirilir.

Grup aşağıdaki şartların tamamının karşılanması durumunda müşterisi ile yaptığı bir sözleşmeyi hasılat olarak muhasebeleştirir:

  • a) Sözleşmenin tarafları sözleşmeyi (yazılı, sözlü ya da diğer ticari teamüllere uyarınca) onaylamış ve kendi edimlerini ifa etmeyi taahhüt etmektedir,
  • b) Grup her bir tarafın devredeceği mal veya hizmetlerle ilgili hakları tanımlayabilmektedir,
  • c) Grup devredilecek mal veya hizmetlerle ilgili ödeme koşulları tanımlayabilmektedir,
  • d) Sözleşme özü itibarıyla ticari niteliktedir,
  • e) Grup'un müşteriye devredilecek mal veya hizmetler karşılığı bedel tahsil edecek olması muhtemeldir. Bir bedelin tahsil edilebilirliğinin muhtemel olup olmadığını değerlendirirken işletme, sadece müşterinin bu bedeli vadesinde ödeyebilmesini ve buna ilişkin niyetini dikkate alır.

Ürün satışlarından kaynaklanan hasılat

Grup ağırlıklı olarak, hazır beton, dökme ve torbalı çimento satarak hasılat elde etmektedir. Hasılat, ürünlerin kontrolü müşteriye devredildiğinde kaydedilir.

Grup, satışı yapılan malın kontrolünün müşteriye devrini değerlendirirken,

  • mala ilişkin tahsil hakkına sahipliği
  • müşterinin mala yasal hakkına sahipliği
  • malın fiziki zilyetliğinin devri
  • malın mülkiyetinin getirdiği önemli risk ve getirilerine sahipliği
  • müşterinin malı kabul etmesi şartlarını dikkate alır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.1 Hasılat (Devamı)

Hizmet satışlarından kaynaklanan hasılat

Grup atık yönetimi hizmetinden hasılat elde etmektedir. Hasılat, hizmet tamamlandığında kaydedilir. Atık yönetimi hizmet hasılatı, atığın bertaraf edildiği ya da düzenli depolama kısmına alındığı anda hasılat olarak kaydedilir. Grup'un yukarıda bahsedilen edim yükümlülükleri dışında müşterilerine karşı ek olarak herhangi bir performans yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Grup, satışı yapılan mal veya hizmetin kontrolünün müşteriye devrini değerlendirirken,

  • mal veya hizmete ilişkin tahsil hakkına sahipliği
  • müşterinin mal veya hizmetin yasal hakkına sahipliği
  • malın fiziki zilyetliğinin devri
  • malın mülkiyetinin getirdiği önemli risk ve getirilerine sahipliği
  • müşterinin mal veya hizmeti kabul etmesi şartlarını dikkate alır.

Her bir edim yükümlülüğü için Grup, sözleşme başlangıcında edim yükümlülüğünü zamanla yerine getirip getirmediğini ya da edim yükümlülüğünün zamanın belli bir anında yerine getirip getirmediğini belirler. Grup, ürün satışlarından kaynaklanan hasılatı kontrolün müşteriye devrini takiben finansal tablolarına kaydeder.

Grup, müşterilerinden tamamlanan ediminin müşteri açısından değerine doğrudan karşılık gelen bir bedelin tahsiline hak kazanması durumunda, faturalama hakkına sahip olduğu tutar kadar hasılatı finansal tablolara almaktadır.

Grup, bir müşteriden tahsil ettiği bedelin bir kısmını veya tamamını bu müşteriye geri ödemeyi bekliyorsa, finansal tablolara bir iade yükümlülüğü yansıtır. İade yükümlülüğü, işletmenin tahsil ettiği (veya edeceği) bedelin hak etmeyi beklemediği kısmı üzerinden hesaplanır. İade yükümlülüğü, şartlardaki değişiklikler göz önünde bulundurularak her raporlama dönemi sonunda güncellenir.

2.7.2 Finansal varlıklar

Sınıflandırma ve ölçüm

Grup, finansal varlıklarını itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen finansal varlıklar, gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire kaydedilen varlıklar ve gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak muhasebeleştirmektedir. Sınıflandırma, finansal varlıklardan faydalanma amaçlarına göre belirlenen iş modeli ve beklenen nakit akışları esas alınarak yapılmaktadır. Yönetim, finansal varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar.

İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen finansal varlıklar

Yönetimin sözleşmeye dayalı nakit akışlarını tahsil etme iş modelini benimsediği ve sözleşme şartlarının belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içerdiği, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasada işlem görmeyen ve türev araç olmayan finansal varlıkları itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar olarak sınıflandırılır. Vadeleri bilanço tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklar, 12 aydan uzun ise duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar, finansal durum tablosunda "ticari alacaklar","nakit ve nakit benzerleri" ve "diğer alacaklar" kalemlerini içermektedir.

Değer düşüklüğü

Grup, finansal tablolarda yer alan itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen ticari alacakları önemli bir finansman bileşeni içermediği için değer düşüklüğü hesaplamaları için kolaylaştırılmış uygulamayı seçerek karşılık değerlendirmesi kullanmaktadır. Bu uygulama ile Grup, ticari alacaklar belirli sebeplerle değer düşüklüğüne uğramadığı durumlarda, beklenen kredi zarar karşılığını ömür boyu beklenen kredi zararlarına eşit bir tutardan ölçmektedir. Beklenen kredi zararlarının hesaplamasında, geçmiş kredi zararı deneyimleri ile birlikte, Grup'un geleceğe yönelik tahminleri de dikkate alınmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.3 Kiralama işlemleri

Grup, sözleşmenin başlangıcında, sözleşmenin kiralama sözleşmesi olup olmadığını ya da kiralama işlemi içerip içermediğini değerlendirir. Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda bu sözleşme, bir kiralama sözleşmesidir ya da bir kiralama işlemi içerir. Bir sözleşmenin tanımlanmış bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını sağlayıp sağlamadığını değerlendirmek için Grup, TFRS 16'daki kiralama tanımını kullanmaktadır.

(i) Kiracı olarak

Kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya kiralama bileşeni içeren sözleşmede değişiklik yapıldığı tarihte, Grup, kiralama bileşeninin nispi tek başına fiyatını ve kiralama niteliği taşımayan bileşenlerin toplam tek başına fiyatını esas alarak her bir kiralama bileşenine dağıtmaktadır.

Grup, kiralama niteliği taşımayan bileşenleri kiralama bileşenlerinden ayırmamayı, bunun yerine her bir kiralama bileşenini ve onunla ilişkili kiralama niteliği taşımayan bileşenleri tek bir kiralama bileşeni olarak muhasebeleştirmeyi tercih etmiştir.

Grup, kiralamanın fiilen başladığı tarihte finansal tablolarına kullanım hakkı varlığı ve kira yükümlülüğü yansıtmıştır. Kullanım hakkı varlığının ve yükümlülüğünün ilk ölçüm tutarı, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan tüm kira ödemelerinden alınan tüm kiralama teşviklerinin düşülmesiyle elde edilen tutar ile tüm başlangıçtaki doğrudan maliyetleri ve varlığın sökülmesi ve taşınmasıyla, yerleştirildiği alanın restore edilmesiyle ya da dayanak varlığın kiralamanın hüküm ve koşullarının gerektirdiği duruma getirilmesi için restore edilmesiyle ilgili olarak ileride katlanılması öngörülen tahmini maliyetlerden oluşmaktadır.

Kiralama işleminin, dayanak varlığın mülkiyetini kiralama süresi sonunda kiracıya devretmesi veya kullanım hakkı varlığı maliyetinin, kiracının bir satın alma opsiyonunu kullanacağını göstermesi durumunda, kullanım hakkı varlığı kiralamanın fiilen başladığı tarihten dayanak varlığın yararlı ömrünün sonuna kadar amortismana tabi tutulur. Diğer durumlarda kullanım hakkı varlığı, kiralamanın fiilen başladığı tarihten başlamak üzere, söz konusu varlığın yararlı ömrü veya kiralama süresinden kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Ek olarak, kullanım hakkı varlığının değeri periyodik olarak varsa değer düşüklüğü zararları da düşülmek suretiyle azaltılır ve kiralama yükümlülüğünün yeniden ölçümü doğrultusunda düzeltilir.

Kiralamanın fiilen başladığı tarihte, kira yükümlülüğü o tarihte ödenmemiş olan kira ödemelerinin bugünkü değeri üzerinden ölçülür. Kira ödemeleri, kiralamadaki zımnî faiz oranının kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda, bu oran kullanılarak iskonto edilir. Bu oranın kolaylıkla belirlenememesi durumunda, Grup'un alternatif borçlanma faiz oranı kullanılır.

Grup, alternatif borçlanma faiz oranını, çeşitli dış finansman kaynaklarından kullanacağı borçlar için ödeyeceği faiz oranlarını dikkate alarak belirlemektedir ve kira şartlarını ve kiralanan varlığın türünü yansıtacak şekilde bazı düzeltmeler yapmaktadır.

Kira yükümlülüğünün ölçümüne dâhil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşmaktadır:

– Sabit ödemeler (özü itibarıyla sabit ödemeler dâhil);

– İlk ölçümü kiralamanın fiilen başladığı tarihte bir endeks veya oran kullanılarak yapılan, bir endeks veya orana bağlı değişken kira ödemeleri;

– Kalıntı değer taahhütleri kapsamında kiracı tarafından ödenmesi beklenen tutarlar;

– Satın alma opsiyonunun kullanılacağından makul ölçüde emin olunması durumunda bu opsiyonun kullanım fiyatı ve kiralama süresinin Grup'un kiralamayı sonlandırmak için bir opsiyon kullanacağını göstermesi durumunda, kiralamanın sonlandırılmasına ilişkin ceza ödemeleri.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.3 Kiralama işlemleri (Devamı)

(i) Kiracı olarak (Devamı)

Karşılaştırmalı dönemde, Grup, kiracı olarak bir varlığın mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan risk ve yararların tamamının devredildiği kiralamaları, finansal kiralama olarak sınıflandırmıştır. Bu durumda, kiralanan varlığın kiralama sözleşmesinin başı itibariyle, gerçeğe uygun değer ya da asgari kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden muhasebeleştirir. Asgari kira ödemeleri, koşullu kiralar hariç olmak üzere, kiralama süresi boyunca yapması gereken ödemelerdir. İlk muhasebeleştirme sonrası varlıklar, ilgili varlığa uygulanan muhasebe politikasına uygun olarak muhasebeleştirilir.

Bir varlığın mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan risk ve yararların tamamının devredilmediği kiralamalar ise faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır ve finansal durum tablosunda muhasebeleştirilmez. Faaliyet kiralaması kapsamında yapılan kira ödemeleri doğrusal olarak kiralama süresi boyunca kar veya zarar tablosunda gider olarak muhasebeleştirilir. Alınan kira teşvikleri, kiralama süresi boyunca toplam kira giderinin ayrılmaz bir parçası olarak muhasebeleştirilir.

(ii) Kiraya veren olarak

Grup, kiraya veren konumunda olduğu zaman, kiralama sözleşmesinin başlangıcında kiralamanın faaliyet kiralaması veya finansal kiralama olup olmadığına karar verir.

Her bir kiralamayı sınıflandırmak için, Grup kiralama sözleşmesini esas olarak varlığın mülkiyetine bağlı olarak tüm riskleri ve yararları transfer edip etmediğine dair genel bir değerlendirme yapar. Risk ve getirileri devrettiği durumda, kiralama bir finansal kiralamadır; aksi durumda faaliyet kiralaması olur. Bu değerlendirmenin bir parçası olarak, Grup, kira süresinin kiralanan varlığın ekonomik ömrünün büyük bir bölümünü kapsayıp kapsamadığı gibi faktörleri göz önünde bulundurur.

2.7.4 Sermaye

Adi hisseler, sermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, beyan edildiği dönemde birikmiş karlardan indirilerek kaydedilir. Alınan temettüler ise tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarihte gelir olarak kaydedilir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti

2.7.5 Maddi duran varlıklar

Maddi duran varlıklar elde etme maliyetlerinden bilanço tarihine kadar olan birikmiş amortisman, varsa değer düşüklüğü karşılığı düşülerek finansal tablolara yansıtılmıştır. Maliyet ilgili varlığın iktisap edilmesi esnasında doğrudan katlanılan ve iktisaba atfedilen harcamaları da içerir. Maddi duran varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kar ve zararlar ilgili gelir ve gider hesaplarına dahil edilirler ve maliyetleri ve birikmiş amortismanları ilgili hesaplardan silinir. Maddi duran varlık kalemlerinin parçaları farklı faydalı ömürlere sahip ise, ilgili maddi duran varlık kalemleri ayrı olarak muhasebeleştirilir.

Sonradan oluşan maliyetler

Bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemin kapsamlı gelir tablosuna gider olarak kaydedilirler. Şirket, yapılan yenilemeler doğrultusunda değiştirilen parçaların diğer bölümlerden bağımsız bir şeklide amortismana tabi tutulup tutulmadığına bakmaksızın taşınan değerlerini bilançodan çıkarır. Başlıca yenilemeler, ilgili maddi duran varlığın kalan ömrünün veya yenilemenin kendisinin ekonomik ömrünün kısa olanı baz alınarak amortismana tabi tutulurlar.

Aktifleştirmeden sonraki harcamalar, gelecekte ekonomik fayda sağlanmasının kuvvetle muhtemel olması ve ilgili harcamanın maliyetinin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi durumunda ilgili varlığın maliyetine eklenir veya ayrı bir varlık olarak finansal tablolara yansıtılır. Maddi duran varlıklar; taşınır değerlerin, geri kazanılabilir değerlerinden daha fazla olabileceğini gösteren koşullarda değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Değer düşüklüğü saptanması için varlıklar, nakit üreten birimler olan en alt seviyede gruplanır (nakit üreten birim). Bir maddi duran varlığın taşıdığı değer, geri kazanılabilir değerinden fazla ise karşılık ayrılarak defter değeri geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer, maddi duran varlığın kullanımdaki değeri veya varlığın satışı için katlanılacak giderler düşüldükten sonraki net satış fiyatından yüksek olanıdır.

Amortisman

Maddi duran varlıklar, varlıkların faydalı ömürlerine göre satın alma tarihi veya kurulma tarihleri esas alınarak doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak tahmini artık değeri düşürüldükten sonra amortismana tabi tutulmaktadır. Özel maliyetler doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ilgili kira süresi ya da faydalı ömürlerinden kısa olan dikkate alınarak amortismana tabi tutulmaktadır. Araziler ve arsalar amortismana tabi değildir.

Maddi duran varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:

Binalar ve yerüstü düzenleri 5-50 yıl
Makine, tesis ve cihazlar 4-25 yıl
Taşıt araçları 2-10 yıl
Döşeme ve demirbaşlar 3-20 yıl
Diğer maddi duran varlıklar 2-10 yıl
Özel maliyetler 5-20 yıl

Maddi duran varlıkların amortisman yöntemi, kullanım ömürleri ve kalan değerleri her raporlama tarihinde gözden geçirilir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.6 Maddi olmayan duran varlıklar

Maddi olmayan duran varlıklar maliyet değerlerinden, birikmiş itfa payları ile değer düşüklüğü karşılığı düşülmüş olarak finansal tablolarda gösterilirler. Değer düşüklüğü olması durumunda maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir.

İtfa payları

İtfa payları, maddi olmayan duran varlık kalemlerinin maliyetlerinden tahmini kalıntı değerlerinin düşülmesinden sonra, bu kalemlerin tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal yöntem ile hesaplanmaktadır ve genellikle kar veya zararda muhasebeleştirilir. Şerefiye amortismana tabi değildir.

Maddi olmayan duran varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:

Haklar 4-20 yıl
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 3-20 yıl

Maddi olmayan duran varlıkların itfa payları yöntemi, kullanım ömürleri ve kalan değerleri her raporlama tarihinde gözden geçirilir.

i. Yatırım amaçlı gayrimenkuller

Mal ve hizmetlerin üretiminde veya idari maksatlarla kullanılmak veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek veya değer kazanımı amacıyla veya her ikisi için elde tutulan araziler yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırılmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bağımsız profesyonel değerleme şirketi Vakıf Gayrimenkul Değerleme A.Ş. tarafından yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen gerçeğe uygun değeri üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Gerçeğe uygun değer değişiminden kaynaklanan kazanç veya kayıplar konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

ii. Stoklar

Stoklar, net gerçekleşebilir değer ve maliyet bedelinden düşük olanı ile değerlenmektedir. Stoklar, ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile değerlenmektedir. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Mamuller için maliyet normal kapasiteyi temel alarak belirlenen makul bir oranda genel üretim giderlerini de içermektedir. Net gerçekleşebilir değer, işin normal akışı içinde tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.7 Varlıklarda değer düşüklüğü

Finansal olmayan varlıklar

Her raporlama döneminde, Grup herhangi bir değer düşüklüğü belirtisi olup olmadığını belirlemek için finansal olmayan varlıklarının (yatırım amaçlı gayrimenkuller, stoklar, sözleşme varlıkları ve ertelenmiş vergi varlıkları hariç) defter değerlerini gözden geçirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Şerefiye, yıllık olarak değer düşüklüğü testine tabi tutulur.

Değer düşüklüğü testi için, varlıklar, sürekli kullanımdan, diğer varlıkların veya nakit yaratan birim ("NYB")'lerin nakit girişlerinden bağımsız olarak, nakit girişi oluşturan en küçük varlık grubuna göre gruplanır. Bir işletme birleşmesinden doğan şerefiye, birleşme sinerjisinden faydalanması beklenen NYB'lere veya NYB gruplarına tahsis edilir.

Bir varlığın veya NYB'lerin geri kazanılabilir tutarı, kullanımdaki değerinden yüksek olanı ve gerçeğe uygun değeri daha düşük maliyetlerle satılmasıdır. Kullanım değeri, paranın zaman değeri ve varlığa veya NYB'ye özgü risklerin mevcut piyasa değerlendirmelerini yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilen tahmini gelecekteki nakit akışlarına dayanmaktadır.

Bir varlığın veya NYB'nin geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olması durumunda, söz konusu varlığın veya NYB'nin defter değeri geri kazanılabilir tutarına indirgenir.

Değer düşüklüğü zararları kar veya zararda muhasebeleştirilir. Önce, NYB'ye dağıtılmış olan herhangi bir şerefiyenin defter değeri azaltılır, daha sonra NYB'deki diğer varlıkların defter değerleri oranında azaltma işlemi yapılır.

2.7.8 Çalışanlara sağlanan faydalar

(i) Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar

Çalışanlara sağlanan kısa vadeli fayda yükümlülükler ilgili hizmet verildikçe giderleştirilir.

Çalışanlarının geçmiş hizmetleri sonucunda Grup'un yasal veya zımni kabulden doğan, ödemekle yükümlüh olduğu ve bu yükümlülüğün güvenilir olarak tahmin edilebildiği durumlarda ödenmesi beklenen tutarlar için bir yükümlülük kaydedilir.

(ii) Çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydalar

Kıdem tazminatı karşılığı, Grup'un, Türk İş Kanunu uyarınca personelin emekliye ayrılmasından doğacak gelecekteki olası yükümlülüklerinin tahmini toplam karşılığının bugünkü değerini ifade eder. Türkiye'de geçerli olan sosyal mevzuat ve Türk İş Kanunu uyarınca; Grup, en az bir yıllık hizmetini tamamlayan, kendi isteğiyle işten ayrılması veya uygunsuz davranışlar sonucu iş akdinin feshedilmesi dışında kalan sebepler yüzünden işten çıkarılan veya emekliye ayrılan her personeline toplu olarak kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Tanımlanmış sosyal yardım yükümlülüğü aktüer varsayımlar uyarınca net bugünkü değerine göre indirgenmiş ve finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu karşılığın ölçülmesinde her kullanılan aktüer varsayımlarındaki değişimlerden kaynaklı aktüer kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilerek mali tablolara yansıtılır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.9 Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar

Grup yönetimi geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya taahhüde bağlı yükümlülüğün bulunduğu, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olduğu ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebildiği durumlarda, ilişikteki finansal tablolarda söz konusu yükümlülük tutarı kadar karşılık ayırmaktadır.

Şarta bağlı yükümlülükler, ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelip gelmediğinin tespiti amacıyla sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin uzak olduğu durumlar hariç, finansal tablo dipnotlarında açıklanır.

Ekonomik faydanın işletmeye gireceğinin muhtemel hale gelmesi halinde, şarta bağlı varlıkla ilgili olarak finansal tablo dipnotlarında açıklama yapılır. Ekonomik faydanın işletmeye gireceğinin kesinleşmesi durumundaysa, söz konusu varlık ve bununla ilgili gelir değişikliğinin olduğu tarihte finansal tablolara alınır.

Çevre rehabilitasyonu, maden sahalarının ıslahı ve kapanması ile atık sahalarının bertaraf edilmesini içeren çevresel yükümlülükler, Şirket'in yasal düzenlemelere, teknolojik imkanlara ve yönetimin en iyi tahminlerine göre oluşturulmuş planlar doğrultusunda tahminlenmiştir. Tahmini çevresel yükümlülükler, uygulanan faiz oranı ile tespit edilmiş ve muhtemel rezerv tahminlerinin öngörülen üretim planından ve bertaraf yükümlülüklerinin ise kullanım şekilleri ve fiziksel durumlardan sapması nedeniyle oluşabilecek çevre rehabilitasyon planlarındaki ve maliyetlerindeki değişikliklerden etkilenmektedir. Şirket'in çevre rehabilitasyonu, maden sahalarının ıslahı ve kapanması ile atık sahalarının bertarafına ilişkin yükümlülüklerinin maden sahalarının işletme ruhsat sürelerinin sonunda, atık sahalarının da belirlenen kapasitelerine ulaştığında veya yasal düzenlemelerin gerektirdiği zaman gerçekleştirileceği tahmin edilmektedir .

2.7.10 Finansman gelirleri ve giderleri

Finansman gelirleri, vadeli mevduat faiz gelirleri ve finansman faaliyetlerinden kaynaklı kur farkı gelirlerinden oluşmaktadır. Finansman giderinin önemli bir kısmı ise kredilerin faiz giderlerinden, kur farkı ve banka komisyon giderlerinden oluşmaktadır.

2.7.11 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler

Gelir vergisi gideri, dönem vergisi ve ertelenmiş vergi toplamından oluşur. Gelir vergisi işletme birleşmeleri veya doğrudan özkaynaklar veya diğer kapsamlı gelir ile ilişkilendirilenler dışında kar veya zararda muhasebeleştirilir.

i) Dönem vergisi

Dönem vergi gideri cari dönem vergi giderini ve ertelenmiş vergi giderini kapsar (Dipnot 28). Dönem vergisi ve ertelenmiş vergi gelir veya gider olarak, verginin doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla (bu durumda, vergi özkaynaklarda muhasebeleştirilir), dönemin konsolide kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.

Geçmiş yıllardaki vergi yükümlülüğü ile ilgili düzeltme kayıtları ise diğer faaliyet giderleri kalemi altında muhasebeleştirilmektedir. Cari dönem vergi gideri, Grup'un bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği ülkelerde yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kuvvetle muhtemel olan vergi kanunları dikkate alınarak hesaplanır. Yönetim, yürürlükte olan vergi kanununun yoruma açık olması durumunda periyodik olarak vergi beyanını değerlendirir ve gerekli görülen durumlarda vergi otoritelerine ödenecek borçlar için provizyon ayrılır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.11 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler (Devamı)

ii) Ertelenmiş vergi

Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin bağlı ortaklıkların finansal tablolarında yer alan değerleri ile ilgili yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Bununla birlikte, işletme birleşmeleri dışında, hem ticari hem de mali kar veya zararı etkilemeyen varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınması durumunda ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü finansal tablolara alınmaz. Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri, yürürlükte olan veya bilanço tarihi itibarıyla yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı dikkate alınarak, vergi varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen vergi oranları üzerinden hesaplanır.

Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, tüm vergilendirilebilir geçici farklar için hesaplanırken ertelenmiş vergi varlığı gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle indirilebilir geçici farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla konsolide finansal tablolara alınır.

Bağlı ortaklıklardan kaynaklanan geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi yükümlülüğü; söz konusu geçici farkın iptalinin zamanlamasının Grup tarafından kontrol edildiği ve öngörülebilir gelecekte ve bu geçici farkın iptal edilmeyeceği durumlar haricinde, konsolide finansal tablolara yansıtılır. Gelir vergisi ile ilgili olan ertelenmiş vergi varlığı ve borcu aynı vergi otoritesi tarafından takip edildiğinden dolayı her bir şirket düzeyinde ertelenmiş vergi varlığı ve borcu karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Bunun sonucunda, ana ortaklığın ve her bir bağlı ortaklığın ertelenmiş vergi pozisyonu konsolide finansal tablolarda netleştirilmemektedir.

iii) Vergi riski

Dönem vergi gideri ile ertelenmiş vergi gideri tutarları belirlenirken, Grup belirsiz vergi pozisyonlarını ve ödenmesi gerekecek ek vergi ve faiz yükümlülüğü olup olmadığını dikkate almaktadır. Grup, vergi kanunu ve geçmiş tecrübelerine dayanarak yaptığı değerlendirmelerde vergi incelemesinden geçmemiş dönemler için vergi karşılıklarının yeterli olduğuna inanmaktadır. Bu değerlendirme gelecekteki olaylarla ile ilgili birçok mesleki kanaat içerebilir ve tahmin ve varsayımlara dayanmaktadır. Şirketin mevcut vergi yükümlülüğünün yeterliliği ile ilgili mesleki kanaatini değiştirecek yeni bilgiler ortaya çıkması durumunda vergi yükümlülüğündeki bu değişim, bu durumun belirlendiği döneme ait vergi giderini etkileyecektir.

Nihai vergi tutarına olan etkileri kesinleşmeyen ilgili bir çok işlem ve hesaplama normal iş akışı sırasında gerçekleşmekte olup bu gibi durumlar gelir vergisi karşılığı belirlenmesi sırasında önemli muhakemelerin kullanılmasını gerektirmektedir. Grup, vergisel olayların sonucunda ödenmesi tahmin edilen ek vergilerin oluşturduğu vergi yükümlüklerini kayıtlarına almaktadır. Grup, belirli bağlı ortaklıklara ait ve önümüzdeki dönemlerde faydalanabileceği, devreden mali zararlardan doğan ertelenmiş vergi alacaklarının bir kısmını bu varlıkların gelecekteki kullanımlarının kuvvetle muhtemel olması nedeniyle kayıtlarına almıştır (Dipnot 28). Bu konular ile ilgili oluşan nihai vergisel sonuçların, başlangıçta kaydedilen tutarlardan farklı olduğu durumlarda, bu farklar belirlendiği dönemlerdeki gelir vergisi karşılığı ve ertelenmiş vergi bakiyelerini etkileyebilecektir.

2.7.12 Pay başına kazanç/ (kayıp)

Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç/ (kayıp), net dönem karının/ (zararının) ilgili dönem içerisinde piyasada mevcut bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.

Türkiye'de şirketler, mevcut hissedarlarına geçmiş yıl karlarından, sermayedeki payları oranında hisse dağıtarak (bedelsiz hisse) sermayelerini arttırabilirler. Bu tip bedelsiz hisse dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi ihraçlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.13 Raporlama döneminden sonraki olaylar

Finansal tabloların hazırlandığı dönem sonu ile finansal tabloların yayımı için yetkilendirme tarihi arasında, işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları ifade eder. Finansal tabloların hazırlandığı dönem sonu itibarıyla söz konusu olayların var olduğuna ilişkin yeni deliller olması veya ilgili olayların bu tarihten sonra ortaya çıkması durumunda ve bu olaylar finansal tabloların düzeltilmesini gerektiriyorsa, Grup finansal tablolarını yeni duruma uygun şekilde düzeltmektedir. Söz konusu olaylar finansal tabloların düzeltilmesini gerektirmiyorsa Grup söz konusu hususları ilgili dipnotlarda açıklamaktadır.

2.7.14 Temettüler

Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, beyan edildiği dönemde, geçmiş yıl karlarından mahsup edilmek suretiyle kaydedilir.

2.7.15 Nakit akış tablosu

Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır. İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları, Grup'un faaliyet alanına giren konulardan kaynaklanan nakit akışlarını gösterir. Grup işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışlarını, net dönem karının, gayri nakdi işlemlerin, geçmiş ya da gelecek işlemlerle ilgili nakit giriş ve çıkışları tahakkuklarının veya ertelemelerinin ve yatırım veya finansman ile ilgili nakit akışlarına ilişkin gelir veya gider kalemlerinin etkilerine göre düzeltildiği dolaylı yönteme göre gösterir.

Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, Grup'un yatırım faaliyetlerinde (maddi ve maddi olmayan duran varlık yatırımları) kullandığı ve bu faaliyetlerinden elde ettiği nakit akışlarını gösterir.

Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları, Grup'un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir.

2.7.16 Şerefiye

Şirket birleşmesi iki ayrı işletmenin veya işletme faaliyetlerinin ayrı bir raporlama birimi meydana getirmek üzere bir araya getirilmesidir. Ortak kontrole tabi olmayan işletmeler arasındaki işletme birleşmeleri, TFRS 3 "İşletme Birleşmeleri" kapsamında, satın alma yöntemine göre muhasebeleştirilir.

Bir işletmenin satın alınması ile ilgili katlanılan satın alma maliyeti, iktisap edilen işletmenin satın alma tarihindeki tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerindeki iktisap edenin payını aşan kısmı şerefiye olarak muhasebeleştirilir.

İşletme birleşmelerinde satın alınan işletmenin finansal tablolarında yer almayan, ancak şerefiyenin içerisinden ayrıştırılabilme özelliğine sahip varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve/veya şarta bağlı yükümlülükler, gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde ölçülebildiği sürece, gerçeğe uygun değerleri ile konsolide finansal tablolara yansıtılır. Satın alınan şirketin finansal tablolarında yer alan şerefiye tutarları tanımlanabilir varlık olarak değerlendirilmez. Şerefiye, değer düşüklüğü testi için, yönetimin şerefiyeyi iç raporlama amaçlı takip edebileceği en küçük nakit üreten birimlere dağıtılır.

Şerefiye için her yıl aynı tarihte değer düşüklüğü tespit çalışması yapılmakta olup değer düşüklüğünün olduğuna dair herhangi bir gösterge olması durumunda ise, söz konusu değer düşüklüğü testi daha sıklıkla tekrarlanmaktadır. Şerefiyeye ait değer düşüklüğü geri çevrilemez. Pazarlıklı satın alımın etkisi doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.17 Borçlanma maliyetleri ve alınan krediler

Alınan krediler alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle kaydedilir. Alınan krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet değeri üzerinden gösterilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır. Alınan kredilerden kaynaklanan finansman maliyeti oluştuğunda konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılır. Alınan kredilerin vadeleri raporlama tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise, kısa vadeli yükümlülükler içerisinde, 12 aydan fazla ise uzun vadeli yükümlülükler içerisinde gösterilmektedir.

2.7.18 İlişkili taraflar

a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda Grup ile ilişkili sayılır:

Söz konusu kişinin,

  • i) Grup üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda,
  • ii) Grup üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda,
  • iii) Grup veya Grup'un bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.

b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme Grup ile ilişkili sayılır:

  • i) İşletme ve Grup'un aynı grubun üyesi olması halinde,
  • ii) İşletme'nin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde,
  • iii) her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde,
  • iv) işletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde,
  • v) İşletme'nin, Grup'un ya da Grup ile ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde (Grup'un kendisinin böyle bir plânının olması halinde, sponsor olan işverenler de Grup ile ilişkilidir),
  • vi) İşletme'nin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde,
  • vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.

İlişkili taraflarla yapılan işlemler ve ilişkili taraf bakiyeleri 5 no'lu dipnotta gösterilmiştir.

2.7.19 Karşılıklı iştirak hisseleri alımı

Karşılıklı iştirak hisseleri kaydedilip konsolide finansal tablolarda ödenmiş sermayeden tenzil edilerek gösterilmiştir. Hisse başına kazanç / (kayıp) hesaplamasında ağırlıklı ortalama hazine hissesi adedi, mevcut toplam hisse adedinden düşülmüştür.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.20 Finansal araçlar

(i) Muhasebeleştirme ve ilk ölçüm

Şirket, ticari alacakları ve borçlanma araçlarını oluştukları tarihte kayıtlarına almaktadır. Şirket bütün diğer finansal varlık ve yükümlülükleri sadece ve sadece, ilgili finansal aracın sözleşmeye bağlı koşullarına taraf olduğu işlem tarihinde muhasebeleştirmektedir.

Gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki finansal varlıkların (önemli bir finansman bileşenine sahip olmayan ticari alacaklar haricinde) ve finansal yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilerek ölçülür. Önemli bir finansman bileşenine sahip olmayan ticari alacaklar, ilk muhasebeleştirmede işlem bedeli üzerinden ölçülür.

(ii) Sınıflandırma ve sonraki ölçüm

İlk defa finansal tablolara alınırken, bir finansal araç belirtilen şekilde sınıflandırılır; itfa edilmiş maliyetinden ölçülenler; gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülenlerborçlanma araçlarına yapılan yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülenler- özkaynak araçlarına yapılan yatırımlar veya gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülenler.

Finansal araçlar ilk muhasebeleştirilmelerini müteakip, Şirket finansal varlıkların yönetimi için kullandığı işletme modelini değiştirmediği sürece yeniden sınıflandırılmaz.

Finansal varlıklar, Şirket, finansal varlıkları yönetmek için işletme modelini değiştirmediği sürece ilk muhasebeleştirilmesinden sonra yeniden sınıflandırılmaz. Bu durumda, etkilenen tüm finansal varlıklar, işletme modelindeki değişikliği izleyen ilk raporlama döneminin ilk gününde yeniden sınıflandırılır.

Bir finansal varlık, aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması ve gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılmaması durumunda itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür:

  • Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması ve
  • Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.
  • Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini ve finansal varlıkların satılmasını amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması ve
  • Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.

Yukarıda belirtilen itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmeyen tüm finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülür. Bunlar, tüm türev finansal varlıkları da içermektedir. Finansal varlıkların ilk defa finansal tablolara alınması sırasında, finansal varlıkların farklı şekilde ölçümünden ve bunlara ilişkin kazanç veya kayıpların farklı şekilde finansal tablolara alınmasından kaynaklanacak bir muhasebe uyumsuzluğunu ortadan kaldırması veya önemli ölçüde azaltması şartıyla bir finansal varlığın geri dönülemez bir şekilde gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak tanımlanabilir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.20 Finansal araçlar (Devamı)

Finansal varlıklar – Sonraki ölçümden kaynaklanan kazanç veya kayıplar

Gerçeğe uygun değer
farkı kar/zarara
yansıtılarak ölçülen
finansal varlıklar
Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Herhangi bir
faiz veya temettü geliri dahil olmak üzere, bunlarla ilgili net kazançlar ve kayıplar kar veya
zararda muhasebeleştirilir.
İtfa edilmiş maliyeti
üzerinden ölçülen
finansal varlıklar
Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden
ölçülür. İtfa edilmiş maliyetleri varsa değer düşüklüğü zararları tutarı kadar azaltılır. Faiz
gelirleri yabancı para kazanç ve kayıpları ve değer düşüklükleri kar veya zararda
muhasebeleştirilir. Bunların finansal durum tablosu dışı bırakılmasından kaynaklanan kazanç
veya kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Gerçeğe uygun değer
farkı diğer kapsamlı
gelire yansıtılan
özkaynak araçları
Bu varlıklar sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Temettüler, açıkça
yatırımın maliyetinin bir kısmının geri kazanılması niteliğinde olmadıkça kar veya zararda
muhasebeleştirilir. Diğer net kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve
kar veya zararda yeniden sınıflandırılmazlar.

Finansal yükümlülükler – Sınıflama, sonraki ölçüm ve kazanç ve kayıplar

Finansal yükümlülükler itfa edilmiş maliyetinden ölçülen ve gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılır.

Bir finansal yükümlülük, alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılaması durumunda gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılır. Finansal yükümlülük, türev araç olması ya da ilk kez kayda alınması sırasında bu şekilde tanımlanması durumunda alım satım amaçlı elde tutulan finansal yükümlülük olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlükler, gerçeğe uygun değerleri ile ölçülürler ve faiz giderleri de dahil olmak üzere, net kazanç ve kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler, ilk kayıtlara alınmalarını takiben gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının etkin faiz oranları ile itfa edilmiş maliyet değerleri üzerinden değer düşüklükleri indirilerek ölçülür. Faiz giderleri ve kur farkları kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bu yükümlülükler kayıtlardan çıkarılmasıyla oluşan kazanç veya kayıplar, kar veya zararda muhasebeleştirilir.

(iii) Finansal tablo dışı bırakma

Finansal varlıklar

Grup, finansal varlıklarla ilgili nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya bu finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve getirilerinin sahipliğini önemli ölçüde devrettiğinde veya bu finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları ne önemli ölçüde devretmiş ne de önemli ölçüde elinde bulundurmakta olması durumunda, ilgili finansal varlık üzerinde kontrol sahibi olmaya devam etmiyorsa söz konusu finansal varlığı kayıtlarından çıkarır.

Grup, bir finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları önemli ölçüde elinde bulundurmaya devam etmesi durumunda, ilgili finansal varlığı finansal durum tablosuna kayıtlara almaya devam eder.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.7 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (Devamı)

2.7.20 Finansal araçlar (Devamı)

Finansal yükümlülükler

Grup, bir finansal yükümlülük sadece ve sadece, ilgili yükümlülüğe ilişkin borç ortadan kalktığı veya iptal edildiği zaman finansal durum tablosundan çıkarır. Ayrıca, mevcut bir finansal yükümlülüğün koşullarında veya nakit akışlarında önemli bir değişiklik yapılması durumunda da Grup bir finansal yükümlülüğü finansal durum tablosundan çıkarır. Bunun yerine, değiştirilmiş şartlara dayanarak gerçeğe uygun değeri üzerinden yeni bir finansal yükümlülük muhasebeleştirilmesini gerektirir.

Finansal yükümlülüğün kayıtlarından çıkartılmasında, defter değeri ile bu yükümlülüğe ilişkin olarak ödenen tutar (devredilen her türlü nakit dışı varlık veya üstlenilen her türlü yükümlülük de dâhil) arasındaki fark, kar veya zarar olarak finansal tablolara alınır.

(iv) Finansal varlık ve yükümlülüklerin netleştirilmesi

Grup, finansal varlık ve yükümlülüklerini, sadece ve sadece netleştirme için yasal bir hakkı olduğunda ve işlemi net bazda gerçekleştirmek veya varlığın gerçekleşmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesini eş zamanlı yapma niyetinin bulunması durumunda netleştirmekte ve net tutarı finansal tablolarında göstermektedir.

2.7.21 İşletmenin sürekliliği

Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.8 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları

Konsolide finansal tabloların hazırlanması, bilanço tarihi itibarıyla raporlanan varlıklar ve yükümlülüklerin tutarlarını, şarta bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin açıklamasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlarını etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsayımlar, Grup yönetiminin mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar varsayımlardan farklılık gösterebilir. Grup'un önemli muhasebe varsayım ve tahminleri aşağıdaki gibidir:

2.8.1 Şerefiye değer düşüklüğü testi

KGK tarafından yayımlanmış 36 no'lu "Varlıklarda Değer Düşüklüğü" standardı ("TMS 36") kapsamındaki hükümler çerçevesinde Grup; Lalapaşa, Elazığ Çimento, Süreko ve NWM Holding alımlarından kaynaklanan şerefiye tutarlarına istinaden önemli oranda kullanılan tahmin ve varsayımlar ile ilgili olarak değer düşüklüğü testlerini yapmaktadır. Grup, şerefiyelerle ilgili değer düşüklüğü testlerini 31 Aralık 2023 itibarıyla gerçekleştirmiştir (Dipnot 15).

2.8.2 Yatırım amaçlı gayrimenkullerin rayiç değer tespitleri

Yatırım amaçlı gayrimenkuller 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bağımsız profesyonel değerleme şirketi Vakıf Gayrimenkul Değerleme A.Ş. tarafından yapılan değerleme çalışmalarında tespit edilen gerçeğe uygun değerleri üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Gerçeğe uygun değer hesaplamalarında arazi ve arsalar ile binalar için emsal karşılaştırma yöntemi kullanılmış olup ilgili yöntem ve varsayımların detayları aşağıdaki gibidir:

  • Gerçeğe uygun değer hesaplamalarında en etkin ve verimli kullanım değerlendirmesi yapılmıştır.
  • Emsal karşılaştırma yönteminde mevcut pazar bilgilerinden faydalanılmış, bölgede yakın dönemde pazara çıkarılmış benzer gayrimenkuller dikkate alınarak, pazar değerini etkileyebilecek kriterler çerçevesinde satış iskontosu uygulanarak fiyat ayarlaması yapılmış ve rapora konu arsa ve araziler için ortalama m2 satış değeri belirlenmiştir. Bulunan emsaller, konum, görülebilirlik, büyüklük, altyapı imkanları, yapılış tarzları, inşaat izinleri ve nitelikleri, fiziksel özellikler gibi kriterler dahilinde karşılaştırılmış, emlak pazarının güncel değerlendirmesi için emlak pazarlama firmaları ile görüşülmüş, inşaat piyasası güncel rayiçleri, ayrıca bağımsız profesyonel değerleme şirketinin mevcut bilgilerden faydalanılmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerini ölçerken kullanılan değerleme tekniği değerlemeye konu gayrimenkul ile aynı bölgedeki benzer gayrimenkul satışlarını esas alan piyasa değeri yaklaşımıdır.
  • Proje geliştirme yönteminde taşınmazın gerçeğe uygun değeri, yakın bölgede bulunan emsallerin kat karşılığı veya yap-sat şeklinde tespit edilen metrekare satış değerleri ile birlikte metrekare inşaat maliyetleri dikkate alınarak tespit edilir.

Alım/ satım işlemlerinin gerçekleşmesi esnasında oluşabilecek değerler, bu değerlerden farklılık gösterebilir.

2.8.3 Ticari alacaklar ve değer düşüklüğü

Grup yönetimi, söz konusu ticari alacakların geri kazanılabilirliğinin değerlendirilmesini yaparken müşterilerden alınan teminatlar, geçmiş tahsilat performansları, vade analizleri, alacaklara ilişkin anlaşmazlık veya davaları dikkate almaktadır. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda şüpheli alacakların tespiti ile bu alacaklar için ayrılan karşılık tutarlarının belirlenmesi yönetimin varsayım ve tahminlerini de içermektedir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA

Grup yönetiminin performansını değerlendirdiği ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içeren raporlanabilir üç faaliyet bölümü bulunmaktadır. Bu stratejik bölümler farklı ekonomik durumlardan ve farklı coğrafi konumlardan etkilendikleri için kaynak tahsisi ve performanslarına göre Grup'un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirilmektedir.

Grup'un ana faaliyet bölümleri çimento, agrega, hazır beton ve atık yönetimidir. Diğer grubu altında akaryakıt satış hizmeti bulunmaktadır ve ayrıca raporlanabilir bölüm kriterlerini karşılamamaktadır.

Atık Bölümlerarası
1 Ocak – 31 Aralık 2023 Çimento Agrega Hazır beton yönetimi Diğer düzeltme Toplam
Gelirler
Grup dışı satışlar 7.046.091 90.130 3.011.821 173.872 420.059 -- 10.741.973
Bölümlerarası satışlar 1.253.805 173.719 1.035 35.026 220.539 (1.684.124) --
Net satışlar 8.299.896 263.849 3.012.856 208.898 640.598 (1.684.124) 10.741.973
Satışların maliyeti (6.214.034) (187.875) (2.911.645) (193.461) (622.342) 1.501.926 (8.627.431)
Brüt kar 2.085.862 75.974 101.211 15.437 18.256 (182.198) 2.114.542
Faiz geliri 102.292 -- -- 92.146 184 (89.639) 104.983
Faiz gideri (236.005) -- (26.909) (4.576) (200) 182.302 (85.388)
Vergi geliri / (gideri) (400.962) 2.018 15.166 (55.523) (2.617) (12.935) (454.853)
Net dönem karı / (zararı) 969.161 53.792 67.087 (361.670) 6.242 (20.261) 714.351
Bölüm varlıkları 13.993.146 143.581 1.226.345 1.481.811 78.689 (3.373.316) 13.550.256
Maddi ve maddi olmayan duran varlık
alımları 329.255 -- 57.446 33.218 937 -- 420.856
Bölüm yükümlülükleri 2.364.070 79.147 890.718 387.462 68.967 (391.996) 3.398.368
Atık Bölümlerarası
1 Ocak – 31 Aralık 2022 Çimento Agrega Hazır beton yönetimi Diğer düzeltme Toplam
Gelirler
Grup dışı satışlar 5.944.855 146.590 2.311.324 256.499 391.957 -- 9.051.225
Bölümlerarası satışlar 1.094.799 99.516 1.172 42.040 290.361 (1.527.888) --
Net satışlar 7.039.654 246.106 2.312.496 298.539 682.318 (1.527.888) 9.051.225
Satışların maliyeti (6.276.364) (175.739) (2.211.463) (298.448) (669.893) 1.280.904 (8.351.003)
Brüt kar 763.290 70.367 101.033 91 12.425 (246.984) 700.222
Faiz geliri 18.172 -- 7 422 40 5.405 24.046
Faiz gideri (160.593) -- (29.994) (38.613) (178) (6.541) (235.919)
Vergi geliri / (gideri) 24.314 (124) (25.154) 1.897 (3.059) 720 (1.406)
Net dönem karı / (zararı) 472.475 (4.470) 65.403 (180.652) 3.157 71.819 427.732
Bölüm varlıkları 15.857.308 53.368 1.074.278 1.572.258 81.231 (6.395.397) 12.243.045
Maddi ve maddi olmayan duran varlık
alımları 251.325 -- 87.920 14.493 1.546 -- 355.284
Bölüm yükümlülükleri 2.453.930 42.628 800.841 521.844 74.079 (194.607) 3.698.715

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

4 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI

4.1 İlişkili Taraflardan Kısa Vadeli Ticari Alacaklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Spartan Hive S.P.A. ("Spartan Hive") 69.131 --
Yapıtek Yapı Teknolojisi Sanayi ve Ticaret A.Ş. ("Yapıtek") 1.118 985
Çimentaş Eğitim ve Sağlık Vakfı ("Çimentaş Vakfı") 21 15
70.270 1.000

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ilişkili taraflardan ticari alacakların ortalama vadesi bir aydır (31 Aralık 2022: bir ay). 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflardan ticari alacaklar için alınan herhangi bir teminat bulunmamaktadır ve Grup'un ilişkili taraflardan ticari alacaklara istinaden kesmiş olduğu vade farkı faturası yoktur.

4.2 İlişkili Taraflardan Kısa Vadeli Diğer Alacaklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Aalborg Portland Espana 849 286
849 286

4.3 İlişkili Taraflara Kısa Vadeli Ticari Borçlar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Çimentaş Vakfı 2.024 1.041
Spartan Hive (***) 619 28.244
Cementir Holding (*) -- 42.457
Aalborg Portland A/S ("Aalborg") (**) -- 2.177
Alborg Portland Digital S.R.L ("Aalborg Digital") (****) -- 16.115
Aalborg Portland Holding (*) -- 34.725
2.643 124.759

(*) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla, Grup'un Cementir Holding'e olan borcu marka kullandırma ve danışmanlık hizmet bedellerinden kaynaklanmaktadır.

(**) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Grup'un Aalborg'a olan borcu mal alımları ve danışmanlık hizmet bedellerinden oluşmaktadır.

(***) 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un Spartan Hive'a olan borcu, hammadde alımlarından oluşmaktadır.

(****) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Grup'un Aalborg Digital'e olan borcu bilişim danışmanlık hizmet bedellerinden kaynaklanmaktadır.

(****) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Grup'un Aalborg Portland Holding'e olan borcu danışmanlık hizmet bedellerinden kaynaklanmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

4 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)

4.3 İlişkili Taraflara Kısa Vadeli Ticari Borçlar (Devamı)

İlişkili taraflara ticari borçların ortalama vadesi 2 aydır (31 Aralık 2022: 2 aydır). 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflara ticari borçlar için verilen herhangi bir teminat bulunmamaktadır ve ilişkili taraflara ticari borçlara ilişkin Grup'a kesilmiş vade farkı faturası yoktur.

4.4 İlişkili Taraflara Kısa Vadeli Diğer Borçlar

Yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur)

4.5 İlişkili Taraflara Yapılan Mal ve Hizmet Satışları

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflara yapılan mal ve hizmet satışlarının detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Spartan Hive
(*)
666.766 1.041.152
Yapıtek
(**)
21.737 73.686
Çimentaş Vakfı 208 170
688.711 1.115.008

(*) İlgili tutarın tamamı Spartan Hive'a yapılan çimento ve klinker satışlarından kaynaklanmaktadır.

(**) Yapıtek'e yapılan mal ve hizmet satışları hazır beton ve akaryakıt satışlarından oluşmaktadır.

4.6 İlişkili Taraflardan Yapılan Mal ve Hizmet Alışları

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflardan yapılan mal ve hizmet alışlarının detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak –
31 Aralık 2023
1 Ocak –
31 Aralık 2022
Spartan Hive (*) 451.424 59.163
Cementir Holding (**) 89.545 77.896
Aalborg Portland Holding (***) 45.067 36.011
Aalborg Digital (*) 31.376 22.384
Çimentaş Vakfı 6.783 5.676
Aalborg (****) 5.424 16.548
629.619 217.678

(*) İlgili tutarın tamamı Spartan Hive'dan yapılan hammadde ve yedek parça alımlarından oluşmaktadır.

(**) İlgili tutarın tamamı marka kullanım bedelinden oluşmaktadır.

(***) İlgili tutarın tamamı 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Aalborg Portland Holding ile imzalanan hizmet sözleşmesine istinaden 2023 yılına ait danışmanlık hizmet bedelinden oluşmaktadır.

(****) İlgili tutarın tamamı 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Aalborg ile imzalanan hizmet sözleşmesine istinaden 2023 yılına ait danışmanlık hizmetlerinden oluşmaktadır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla söz konusu danışmanlık hizmetleri, teknik asistanlık danışmanlığı, yatırım ilişkileri, organizasyon, yönetim ve iç denetim hizmetlerinden oluşmaktadır.

(*****) İlgili tutarın tamamı bilişim danışmanlık hizmet bedellerinden oluşmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

4 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)

4.7 İlişkili taraflardan finansman giderleri

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflardan finansman giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Aalborg Portland Holding -- 1.783
Aalborg Portland Espana -- 157
-- 1.940

4.8 Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Faydalar

Çimentaş Grubu üst düzey yöneticileri, direktör ve üstü seviyedeki yöneticiler olarak belirlenmiştir. 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:

1 Ocak –
31 Aralık 2023
1 Ocak –
31 Aralık 2022
Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar 46.911 58.879
46.911 58.879

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

5 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Kasa 382 241
Banka 1.473.139 402.267
Vadesiz mevduatlar 160.109 133.437
Türk Lirası 66.559 84.621
Yabancı para 93.550 48.816
Vadeli mevduat 1.313.030 268.830
Türk Lirası 1.018.418 268.830
Yabancı para 294.612 --
Diğer hazır değerler
(*)
2.805 33.740
Nakit ve nakit benzerleri 1.476.326 436.248

(*) 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla diğer hazır değerler orijinal vadesi 3 aydan kısa kredi kartı alacaklarından oluşmaktadır.

Vadeli mevduatların vade tarihleri bir ay (31 Aralık 2022: Bir ay) içerisindedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yabancı para mevduatlar 12.213 bin ABD Doları, 905 Avro'dan oluşmaktadır (31 Aralık 2022: 816 bin ABD Doları, 66 bin Avro ve 587 bin İngiliz Sterlini).

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla vadeli mevduatların ağırlıklı ortalama yıllık etkin faiz oranları ilgili para birimindeki mevduatlar için aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
TL vadeli mevduatlar %30,79 %17,00
USD vadeli mevduatlar %4,75 --

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un bloke mevduatı bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Yoktur).

Grup'un mevduatlarının bulunduğu bankaların kredi riskleri, bağımsız veriler dikkate alınarak değerlendirilmektedir.

Grup'un finansal varlıkları ve yükümlülükleri için faiz riski, kur riski ve duyarlılık analizleri Dipnot 29'da belirtilmiştir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

6 FİNANSAL BORÇLANMALAR

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, finansal borçların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Kısa vadeli finansal borçlanmalar
Kısa vadeli
teminatsız
banka kredileri
Kiralama işlemlerinden uzun vadeli borçlanmaların
-- 397.766
kısa vadeli kısmı 55.146 74.337
Toplam kısa vadeli finansal borçlanmalar 55.146 472.103
Uzun vadeli finansal borçlanmalar:
Kiralama işlemlerinden borçlanmaların uzun
vadeli kısmı 30.161 17.528
Toplam uzun vadeli finansal borçlanmalar 30.161 17.528
Toplam finansal borçlanmalar 85.307 489.631
Finansal borçlanmaların
vade kırılımı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
3 aydan kısa vadeli 16.139 18.286
3 ay –
12 ay vadeli
39.007 56.051
1 –
2 yıl vadeli
23.503 14.304
2 –
5 yıl vadeli
6.658 3.224
85.307 91.865

Grup'un, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kira yükümlülüklerine uygulanan alternatif borçlanma oranlarının ağırlıklı ortalaması TL para birimi için % 23,67'dir (31 Aralık 2022: TL:%22,60, İngiliz Sterlini: %2,10).

7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR

7.1 Kısa Vadeli Ticari Alacaklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kısa vadeli ticari alacaklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Müşteri cari hesapları 1.303.211 1.057.801
Vadeli çekler ve alacak senetleri 373.717 444.938
1.676.928 1.502.739
Eksi: Şüpheli ticari alacak karşılığı (10.274) (17.702)
1.666.654 1.485.037

Ticari alacakların tahsil süresi ürün niteliği ve müşteri ile yapılan sözleşmelere bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte ortalama 46 gündür (31 Aralık 2022: 44 gün).

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kısa vadeli ticari alacakların vadeleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Vadesi geçen alacaklar 63.779 69.303
0 –
30 gün vadeli
883.608 761.628
31 –
60 gün vadeli
554.912 463.877
61 –
90 gün vadeli
138.466 177.353
91 gün ve üzeri vadeli 25.889 12.876
1.666.654 1.485.037

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (Devamı)

7.1 Kısa Vadeli Ticari Alacaklar (Devamı)

Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve gerekli görüldüğü durumlarda ve uygun oranda şüpheli alacak karşılığı ayrılmaktadır. Şüpheli alacak karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı 17.702 32.223
Dönem içinde ayrılan şüpheli alacaklar (Dipnot 24.2) 93 699
Dönem içinde tahsil edilen şüpheli alacaklar
(Dipnot 25.1)
(598) (2.828)
Dönem içinde silinen şüpheli alacaklar (12) (690)
Parasal kayıp/kazanç (6.911) (11.702)
Dönem sonu 10.274 17.702

Grup'un kısa vadeli ticari alacaklarına ilişkin kredi ve piyasa riski, kur riski ve değer düşüklüğüne ilişkin detaylar Dipnot 29'da açıklanmıştır.

7.2 Kısa Vadeli Ticari Borçlar

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli ticari borçlar 1.664.013 bin TL olup (31 Aralık 2022: 1.582.158 bin TL), çeşitli tedarikçilere olan borçlardan oluşmaktadır.

Kısa vadeli ticari borçların ortalama vadesi 60 gündür (31 Aralık 2022: 63 gün).

Grup'un maruz kaldığı kur ve likidite riskine ilişkin açıklamalar Dipnot 29'da açıklanmıştır.

8 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR

8.1 İlişkili Olmayan Taraflardan Kısa Vadeli Diğer Alacaklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili olmayan taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Resmi kurumlardan alacaklar 10.862 7.400
Verilen depozito ve teminatlar 242 152
Diğer 7.757 8.000
18.861 15.552

8.2 İlişkili Olmayan Taraflardan Uzun Vadeli Diğer Alacaklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili olmayan taraflardan uzun vadeli diğer alacaklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Verilen depozito ve teminatlar 668 1.482
668 1.482

8.3 İlişkili Olmayan Taraflara Kısa Vadeli Diğer Borçlar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli diğer borçlar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Alınan depozito ve teminatlar (*) 3.860 5.671
Diğer 82 136
3.942 5.807

(*) Alınan depozito ve teminatların tamamı, Grup'un müşterilerinden nakit olarak aldığı teminatlardan oluşmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

9 STOKLAR

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla stokların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hammaddeler 741.567 617.636
-
Yedek parçalar ve işletme malzemeleri
377.849 404.924
-
Yakıt
223.828 130.359
-
Ambalaj malzemeleri
9.129 8.895
-
Diğer
130.761 73.458
Yarı mamuller 263.434 363.805
Mamuller 45.138 46.185
Ticari mallar 5.110 4.554
Yoldaki mallar 507 7.843
1.055.756 1.040.023

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren dönem içerisinde giderleştirilen ve satışların maliyeti ile ilişkilendirilen hammadde, yarı mamul ve mamullerin toplam tutarı 4.429.543 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 4.303.481 bin TL) (Dipnot 23).

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla stoklar üzerinde herhangi bir değer düşüklüğü yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla stoklar üzerinde ipotek/rehin yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

10 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER

10.1 Kısa Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kısa vadeli peşin ödenmiş giderler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Verilen iş avansları 98.321 43.287
Gelecek aylara ait giderler 19.655 13.927
Diğer 9.452 12.591
127.428 69.805

Gelecek aylara ait giderler ağırlıklı olarak peşin ödenen sigorta ve kira giderlerinden oluşmaktadır.

10.2 Uzun Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla uzun vadeli peşin ödenmiş giderleri bulunmamaktadır. (31 Aralık 2022: 413 bin TL).

10.3 Kısa Vadeli Ertelenmiş Gelirler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kısa vadeli ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Alınan sipariş avansları 148.543 130.948
Diğer 310 519
148.853 131.467

Alınan sipariş avansları, Grup'un müteakip dönemlerde yapacağı satışlara yönelik olarak bayi ve müşterilerinden almış olduğu ödemelerden oluşmaktadır.

10.4 Uzun Vadeli Ertelenmiş Gelirler

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla uzun vadeli ertelenmiş gelirleri 361 bin TL'dir. (31 Aralık 2022: 1.104 bin TL).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

11 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllar itibarıyla yatırım amaçlı gayrimenkullerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2023 2022
1 Ocak 2.268.453 1.869.882
Gerçeğe uygun değerdeki değişiklikler (Dipnot 25.1) 250.402 535.673
Satışı yapılan gayrimenkuller (222.855) (137.103)
31 Aralık 2.296.000 2.268.453

Yatırım amaçlı gayrimenkuller Grup'un, mal veya hizmet üretiminde ya da tedariğinde veya idari amaçla kullanmamak veya normal iş akışı çerçevesinde satmamak üzere, değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tuttuğu gayrimenkullerden oluşmaktadır.

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer tutarları aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Arsalar 2.226.570 2.167.455
Binalar 69.430 100.998
2.296.000 2.268.453

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yatırım amaçlı gayrimenkuller üzerinde ipotek yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi

Grup, 31 Aralık 2023 tarihinde yatırım amaçlı gayrimenkullerin piyasa değerlerinin tespiti için Vakıf Gayrimenkul Değerleme A.Ş. şirketini görevlendirmiş olup, sahip olduğu yatırım amaçlı gayrimenkulleri değerleme raporlarına bağlı olarak gerçeğe uygun değerlerinden göstermiştir.

2.296.000 bin TL değerindeki yatırım amaçlı elde tutulan gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri değerlendirme tekniğine dair girdiler temel alınarak gerçeğe uygun değer Seviye 2 olarak kategorilendirilmiştir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

12 MADDİ DURAN VARLIKLAR

Grup'un maddi duran varlıkları, maden varlıkları ve diğer sabit kıymetlerden oluşmakta olup net defter değerleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Maden varlıkları 52.386 187.455
Diğer sabit kıymetler 3.713.227 3.692.439
3.765.613 3.879.894

12.1 Maden Varlıkları

Maden varlıkları maden sahalarının ıslahı, rehabilitasyonu ve kapanması ile ilgili indirgenmiş maliyetlerden oluşmaktadır. Maden varlıklarının 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllarda hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak
2023
İlaveler Satılan
Bağlı
Ortaklık
Etkisi
Yabancı
Para
Çevrim
Farkları
31 Aralık
2023
Maden sahalarının rehabilitasyon
maliyetleri
573.630 25.334 (434.897) (7.272) 156.795
Birikmiş amortisman (386.175) (20.544) 309.798 (7.488) (104.409)
187.455 4.790 (125.099) (14.760) 52.386
1 Ocak
2022
İlaveler Yabancı
Para
Çevrim
Farkları
31 Aralık
2022
Maden sahalarının rehabilitasyon
maliyetleri
663.104 33.905 (123.379) 573.630
Birikmiş amortisman (456.668) (10.694) 81.187 (386.175)
206.436 23.211 (42.192) 187.455

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

12 MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı)

12.2 Diğer Sabit Kıymetler

31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait maddi duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:

Satılan
bağlı Yabancı
ortaklık para çevirim
Maliyet 1 Ocak 2023 İlaveler Çıkışlar Transferler (*) etkisi farkları 31 Aralık 2023
Arazi 1.227.382 8.897 -- 4.026 -- -- 1.240.305
Yerüstü düzenleri 1.152.072 -- -- 27.133 -- -- 1.179.205
Binalar 2.273.011 471 -- 5.461 (35.075) (695) 2.243.173
Makine, tesis ve cihazlar 13.664.501 658 (2) 137.158 (288.395) (3.167) 13.510.753
Taşıt araçları 206.596 -- (6.858) 15.865 (619) (10) 214.974
Döşeme ve demirbaşlar 481.643 11.389 (350) 2.610 (19.797) 82 475.577
Diğer maddi duran varlıklar 55.181 -- -- -- -- -- 55.181
Özel maliyetler 104.193 -- -- 1.745 -- -- 105.938
Yapılmakta olan yatırımlar 41.045 399.441 -- (197.792) -- -- 242.694
Toplam maliyet 19.205.624 420.856 (7.210) (3.794) (343.886) (3.790) 19.267.800
Birikmiş amortismanlar DRAFT
Yerüstü düzenleri (1.003.058) (23.816) -- -- -- -- (1.026.874)
Binalar (1.463.001) (56.389) -- -- 34.149 829 (1.484.412)
Makine, tesis ve cihazlar (12.281.330) (239.626) 1 -- 244.983 (177) (12.276.149)
Taşıt araçları (168.508) (11.243) 5.538 -- 603 1 (173.609)
Döşeme ve demirbaşlar (453.246) (10.388) 311 -- 17.830 195 (445.298)
Diğer maddi duran varlıklar (55.181) -- -- -- -- -- (55.181)
Özel maliyetler (88.860) (4.190) -- -- -- -- (93.050)
Toplam birikmiş
amortisman (15.513.184) (345.652) 5.850 -- 297.565 848 (15.554.573)
Net defter değeri 3.692.439 3.713.227

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 3.794 bin TL tutarındaki yapılmakta olan yatırımlar, maddi olmayan duran varlıklara sınıflanmıştır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde ipotek veya rehin gibi herhangi bir kısıtlama yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

12 MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı)

12.2 Diğer Sabit Kıymetler (Devamı)

31 Aralık 2022 tarihinde sona eren yıla ait maddi duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:

Yabancı
para çevirim
Maliyet 1 Ocak 2022 İlaveler Çıkışlar Transferler (*) farkları 31 Aralık 2022
Arazi 1.171.321 53.484 -- 2.577 -- 1.227.382
Yerüstü düzenleri 1.135.691 629 15.752 -- 1.152.072
Binalar 2.274.446 341 (82) 9.331 (11.025) 2.273.011
Makine, tesis ve cihazlar 13.520.091 9.389 (20) 225.159 (90.118) 13.664.501
Taşıt araçları 183.899 -- (404) 23.297 (196) 206.596
Döşeme ve demirbaşlar 472.354 11.934 (405) 3.121 (5.362) 481.642
Diğer maddi duran varlıklar 55.181 -- -- -- -- 55.181
Özel maliyetler 98.859 1.579 -- 3.755 -- 104.193
Yapılmakta olan yatırımlar 49.139 277.927 -- (286.021) -- 41.045
Toplam maliyet 18.960.981 355.283 (911) (3.029) (106.701) 19.205.623
Birikmiş amortismanlar
Yerüstü düzenleri (982.580) (20.509)
DRAFT
31 -- -- (1.003.058)
Binalar (1.432.419) (41.310) -- -- 10.728 (1.463.001)
Makine, tesis ve cihazlar (12.047.250) (296.522) 20 -- 62.421 (12.281.331)
Taşıt araçları (162.352) (6.724) 404 -- 164 (168.508)
Döşeme ve demirbaşlar (448.238) (10.563) 283 -- 5.273 (453.245)
Diğer maddi duran varlıklar (55.181) -- -- -- -- (55.181)
Özel maliyetler (84.594) (4.266) -- -- -- (88.860)
Toplam birikmiş amortisman (15.212.614) (379.894) 738 -- 78.586 (15.513.184)
Net defter değeri 3.748.367 3.692.439

(*) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 3.029 bin TL tutarındaki yapılmakta olan yatırımlar, maddi olmayan duran varlıklara sınıflanmıştır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

12 MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı)

12.2 Diğer Sabit Kıymetler (Devamı)

Maddi, maddi olmayan duran varlıkların ve kullanım haklarının cari dönem amortisman ve itfa giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Satışların maliyeti 562.666 515.602
Genel yönetim giderleri
(Dipnot 22.1)
15.046 12.826
Pazarlama giderleri
(Dipnot 22.2)
3.404 4.152
Toplam 581.116 532.580

13 KULLANIM HAKKI VARLIKLARI

31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait kullanım hakkı varlıkları hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

Satılan bağlı Yabancı
Maliyet 1
Ocak
2023
İlaveler Çıkışlar ortaklık
etkisi
para çevirim
farkları
31 Aralık
2023
Arazi 2.852 389 (3.241) -- -- --
Binalar 9.861 10.664 (7.858) (10.079) 3.785 6.374
Makine, tesis ve
cihazlar
30.032 29.354 (9.288) (170) 65 49.992
Taşıtlar 237.248 523.158 (572.622) (644) 381 187.521
Toplam maliyet 279.993 563.565 (593.009) (10.893) 4.231 243.887
Birikmiş
amortismanlar
Arazi (2.351) (243) 2.594 -- -- --
Binalar (7.772) (2.152) 7.421 336 (1.541) (3.708)
Makine, tesis ve
cihazlar
(18.799) (17.283) 8.813 127 (40) (27.182)
Taşıtlar (122.599) (183.771) 205.789 391 (244) (100.434)
Toplam birikmiş
amortisman payları
(151.521) (203.449) 224.617 854 (1.825) (131.324)
Net defter değeri 128.472 112.563

Kullanım hakkı varlıklarının cari dönem amortisman giderlerinin dağılımı Dipnot 12.2'de sunulmuştur.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

13 KULLANIM HAKKI VARLIKLARI (Devamı)

31 Aralık 2022 tarihinde sona eren yıla ait kullanım hakkı varlıkları hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

1
Ocak
Yabancı para 31
Aralık
Maliyet 2022 İlaveler Çıkışlar çevirim farkları 2022
Arazi 2.585 267 -- -- 2.852
Binalar 12.941 -- -- (3.080) 9.861
Makine, tesis ve cihazlar 15.904 20.644 (6.462) (54) 30.032
Taşıtlar 133.382 194.696 (90.584) (246) 237.248
Toplam maliyet 164.812 215.607 (97.046) (3.380) 279.993
Birikmiş amortismanlar
Arazi (1.781) (570) -- -- (2.351)
Binalar (7.171) (2.086) -- 1.485 (7.772)
Makine, tesis ve cihazlar (8.822) (13.618) 3.638 3 (18.799)
Taşıtlar (46.285) (115.797) 39.412 71 (122.599)
Toplam birikmiş
amortisman payları (64.059) (132.071) 43.050 1.559 (151.521)
Net defter değeri 100.753 128.472

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

14 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

.

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait maddi olmayan duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:

Maliyet 1 Ocak 2023 İlaveler Çıkışlar Transferler (*) Yabancı
para
çevrim
farkları
Satılan
bağlı
ortaklık
etkisi
31 Aralık 2023
Haklar 131.014 -- -- -- -- -- 131.014
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 327.124 -- -- 3.794 (1.366) (81.232) 248.320
Toplam maliyet 458.138 -- -- 3.794 (1.366) (81.232) 379.334
Birikmiş itfa payları
Haklar (31.203) (321) -- -- -- -- (31.524)
Diğer maddi olmayan duran varlıklar (196.742) (11.150) -- -- 1.366 81.232 (125.294)
Toplam birikmiş itfa payları (227.945) (11.471) -- -- 1.366 81.232 (156.818)
Net defter değeri 230.193 222.516

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 3.794 bin TL tutarındaki maddi olmayan duran varlıklar, yapılmakta olan yatırımlardan sınıflanmıştır

Yabancı para
Maliyet 1 Ocak 2022 İlaveler Çıkışlar Transferler (*) çevrim farkları 31 Aralık 2022
Haklar 131.014 -- -- -- -- 131.014
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 349.895 -- -- 3.029 (25.800) 327.124
Toplam maliyet 480.909 -- -- 3.029 (25.800) 458.138
Birikmiş itfa payları
Haklar (30.984) (219) -- -- -- (31.203)
Diğer maddi olmayan duran varlıklar (212.840) (9.702) -- -- 25.800 (196.742)
Toplam birikmiş itfa payları (243.824) (9.921) -- -- 25.800 (227.945)
Net defter değeri 237.085 230.193

(*) 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 3.029 bin TL tutarındaki maddi olmayan duran varlıklar, yapılmakta olan yatırımlardan sınıflanmıştır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

15 ŞEREFİYE

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla şerefiye aşağıdaki tutarlardan oluşmaktadır:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Lalapaşa satın alımından kaynaklanan şerefiye 2.102.163 2.102.163
Süreko satın alımından kaynaklanan şerefiye 246.996 246.996
Elazığ Çimento satın alımından kaynaklanan şerefiye 191.979 191.979
Ege Kırmataş satın alımından kaynaklanan şerefiye 2.132 2.132
2.543.270 2.543.270

(i) Lalapaşa satın alımı

Grup, 10 Ekim 2005 tarihinde Tasarruf Mevduatı ve Sigorta Fonu ("TMSF") tarafından satışa çıkarılan Lalapaşa için düzenlenen açık arttırmaya katılmış ve 2.102.163 bin TL (166.500.000 ABD Doları) karşılığında ihaleyi kazanmıştır. Rekabet Kurulu ve Fon Kurulu'nun onaylarına müteakip, Lalapaşa'nın Grup'a devri 28 Aralık 2005 tarihi itibarıyla gerçekleşmiş ve satın alım TFRS 3 uyarınca muhasebeleştirilmiştir.

TMS 36 kapsamındaki hükümler çerçevesinde, Lalapaşa'nın satın alımından doğan şerefiye Grup yönetimi tarafından indirgenmiş nakit akış yöntemi kullanılarak değer düşüklüğü testine tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla mevcut koşullar gözetilerek ve genel kabul görmüş değerleme teknikleri kullanılarak yapılan test sonucu herhangi bir değer düşüklüğü tespit edilmemiştir (2022: Değer düşüklüğü bulunmamaktadır).

Uygulanan değerleme tekniğinde, şerefiyenin değer düşüklüğü testi aşağıdaki varsayımlara bağlıdır:

  • a) Söz konusu genel kabul görmüş değerleme teknikleri, %26- %28 (2022: %17 %20) aralığındaki FAVÖK / Net Satışlar oranına ve %21,40 (2022: %19,50) olarak kabul edilen Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti değerlerindeki değişikliklere karşı son derece hassastır.
  • b) FAVÖK / Net Satışlar oranı, Şirket'in 2023 ve sonrası için hazırlamış olduğu bütçelerle uyumluyken, Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti oranı makroekonomik ve çimento sektörüne özgü birtakım değişkenlere bağlıdır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla nakit yaratan birimin tahmin edilen geri kazanılabilir tutarı defter değerini 2.096.959 bin TL aşmaktadır. Tahmin edilen geri kazanılabilir tutarının defter değerine eşit olması için diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden iskonto oranında %11,6'lık artış yapıldığında NYB'nin geri kazanılabilir tutarı defter değerine eşit olmaktadır. Aynı şekilde diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden FAVÖK / Net satış oranı %18'e kadar azaltıldığında NYB'nin geri kazanabilinir tutarı defter değerine eşit olmaktadır.

(ii) Elazığ Çimento satın alımı

Grup, 21 Eylül 2006 tarihinde, Elazığ Çimento'nun net varlıklarının %99,99'unu 161.116 bin TL karşılığı 110.000.000 ABD Doları bedelle satın almıştır. Satın alım TFRS 3 "İşletme Birleşmeleri" hükümleri uyarınca değerlendirilmiş ve TMS 38'de belirtilen tanımlanabilir ve gerçeğe uygun değeri güvenilir şekilde ölçülebilen başka maddi olmayan duran varlık tespit edilememiş olup konsolide finansal tablolara yansıtılan ilgili şerefiye 191.979 bin TL tutarındadır.

TMS 36 kapsamındaki hükümler çerçevesinde, Elazığ Çimento'nun satın alımından doğan şerefiye Grup yönetimi tarafından indirgenmiş nakit akış yöntemi kullanılarak değer düşüklüğü testine tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla mevcut koşullar gözetilerek ve genel kabul görmüş değerleme teknikleri kullanılarak yapılan test sonucu herhangi bir değer düşüklüğü tespit edilmemiştir (2022: Değer düşüklüğü bulunmamaktadır).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

15 ŞEREFİYE (Devamı)

(ii) Elazığ Çimento satın alımı (Devamı)

Uygulanan değerleme tekniğinde, şerefiyenin değer düşüklüğü testi aşağıdaki varsayımlara bağlıdır:

  • a) Söz konusu genel kabul görmüş değerleme teknikleri, %20 %22 (2022: %4 %8) aralığındaki FAVÖK / Net Satışlar oranına ve %21,40 (2022: %19,50) olarak kabul edilen Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti değerlerindeki değişikliklere karşı son derece hassastır.
  • b) FAVÖK / Net Satışlar oranı, Şirket'in 2023 ve sonrası için hazırlamış olduğu bütçelerle uyumluyken, Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti oranı makroekonomik ve çimento sektörüne özgü birtakım değişkenlere bağlıdır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla nakit yaratan birimin tahmin edilen geri kazanılabilir tutarı defter değerini 2.146.808 bin TL aşmaktadır. Tahmin edilen geri kazanılabilir tutarının defter değerine eşit olması için diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden iskonto oranında %32 lik artış yapıldığında NYB'nin geri kazanılabilir tutarı defter değerine eşit olmaktadır. Aynı şekilde diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden FAVÖK / Net satış oranı %10'a kadar azaltıldığında NYB'nin geri kazanabilinir tutarı defter değerine eşit olmaktadır.

(iii) Süreko satın alımı

Grup, 1 Eylül 2009 tarihinde, Süreko'nun net varlıklarının %69,9'unu 10.759 bin Avro karşılığı olan 22.853 bin TL bedelle satın almıştır. Satın alım TFRS 3 "İşletme Birleşmeleri" hükümleri uyarınca değerlendirilmiştir. Satın alım sonrası hesaplanan 246.996 bin TL tutarındaki şerefiye konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.

TMS 36 kapsamındaki hükümler çerçevesinde, Süreko'nun satın alımından doğan şerefiye Grup yönetimi tarafından indirgenmiş nakit akış yöntemi kullanılarak değer düşüklüğü testine tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla mevcut koşullar gözetilerek ve genel kabul görmüş değerleme teknikleri kullanılarak yapılan test sonucu herhangi bir değer düşüklüğü tespit edilmemiştir (2022: Değer düşüklüğü bulunmamaktadır).

Uygulanan değerleme tekniğinde, şerefiyenin değer düşüklüğü testi aşağıdaki varsayımlara bağlıdır:

  • a) Söz konusu genel kabul görmüş değerleme teknikleri, %25 %28 (2022: %6 %18) aralığındaki FAVÖK / Net Satışlar oranına ve %18,50 (2022: %16,70) olarak kabul edilen Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti değerlerindeki değişikliklere karşı son derece hassastır.
  • b) FAVÖK / Net Satışlar oranı, Şirket'in 2023 ve sonrası için hazırlamış olduğu bütçelerle uyumluyken, Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti oranı makroekonomik ve atık sektörüne özgü birtakım değişkenlere bağlıdır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla nakit yaratan birimin tahmin edilen geri kazanılabilir tutarı defter değerini 84.704 bin TL aşmaktadır. Tahmin edilen geri kazanılabilir tutarının defter değerine eşit olması için diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden iskonto oranında %2,6'lık artış yapıldığında NYB'nin geri kazanılabilir tutarı defter değerine eşit olmaktadır. Aynı şekilde diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden FAVÖK / Net satış oranı %25'e kadar azaltıldığında NYB'nin geri kazanabilinir tutarı defter değerine eşit olmaktadır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

15 ŞEREFİYE (Devamı)

iv) Ege Kırmataş satın alımı

Grup, 23 Kasım 2021 tarihinde Ege Kırmataş'ın hisselerinin %100'ünü 4.500 bin ABD Doları karşılığı olan 50.270 bin TL bedelle satın almıştır. Satın alım TFRS 3 "İşletme Birleşmeleri" hükümleri uyarınca değerlendirilmiş olup, satın alım sonrası hesaplana 2.132 bin TL tutarındaki şerefiye konsolide mali tablolara alınmıştır. TMS 36 kapsamındaki hükümler çerçevesinde, Ege Kırmataş'ın satın alımından doğan şerefiye Grup yönetimi tarafından indirgenmiş nakit akış yöntemi kullanılarak değer düşüklüğü testine tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla mevcut koşullar gözetilerek ve genel kabul görmüş değerleme teknikleri kullanılarak yapılan test sonucu herhangi bir değer düşüklüğü tespit edilmemiştir (2022: Değer düşüklüğü bulunmamaktadır).

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR

16.1 Taahhütler ve Şarta Bağlı Yükümlülükler

a) Verilen teminatlar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla verilen teminatların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Teminat mektupları 336.050 194.164
Doğrudan borçlandırma sistemi ("DBS")
yoluyla verilen teminatlar (*) 46.863 7.343
382.913 201.507

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un DBS yoluyla satıcılara verdiği teminatların toplam limiti 137.590 bin TL olup, tablodaki ilgili bakiye, cari dönem itibarıyla bu kapsamda tedarikçilere olan borç tutarını oluşturmaktadır (31 Aralık 2022: 186.640 bin TL).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.1 Taahhütler ve Şarta Bağlı Yükümlülükler (Devamı)

a) Verilen teminatlar (Devamı)

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un vermiş olduğu TRİ'ler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
TL ABD İngiliz TL ABD İngiliz
Karşılığı TL Doları Sterlini Karşılığı TL Doları Sterlini
A Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu
TRİ'lerin toplam tutarı 370.224 359.920 350 -- 200.624 140.133 494 2.279
B Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen
ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ'lerin
toplam tutarı 12.689 12.689 -- -- 883 883 -- --
C Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi
amacıyla diğer 3. Kişilerin borcunu temin
DRAFT
amacıyla vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı -- -- -- -- -- -- -- --
D Diğer verilen TRİ'lerin toplam tutarı
-
Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ'lerin
-- -- -- -- -- -- -- --
toplam tutarı -- -- -- -- -- -- -- --
-
B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer
grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'lerin
toplam tutarı -- -- -- -- -- -- -- --
-
C maddesi kapsamına girmeyen 3. Kişiler lehine
vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı -- -- -- -- -- -- -- --
382.913 372.609 350 -- 201.507 141.016 494 2.279

Grup'un vermiş olduğu diğer TRİ'lerin Grup'un özkaynağına oranı 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla %0'dır (31 Aralık 2022: %0).

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.1 Taahhütler ve Şarta Bağlı Yükümlülükler (Devamı)

b) Alınan Kefaletler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla alınan kefaletlerin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Alınan kefaletler 60.380 33.581
60.380 33.581

c) Verilen kefaletler

Yoktur (31 Aralık 2022: Yoktur).

d) Alınan teminatlar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla alınan teminatların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Teminat mektupları 1.868.955 1.361.749
DBS yoluyla alınan teminatlar 438.279 326.110
Kefaletler 60.380 33.581
İpotekler 40.382 48.409
Teminat senetleri 22.422 31.681
Rehinler 13.582 31.898
Teminat çekleri 288 475
Akreditifler 126 208
2.444.414
DRAFT
1.834.111

16.2 Önemli Davalar

- Maden çıkarımı ile ilgili Grup aleyhine açılan tazminat davası

Edirne / Keşan ilçesi sınırlarında maden arama ruhsatına sahip Batı Madencilik, aynı bölgede Grup'a ait olan maden sahasından, Grup tarafından çıkarılan tras cevheri nedeniyle zarara uğradığını iddia ederek, söz konusu zararın tahsili amacıyla, Grup aleyhine 1.045 bin TL tutarında tazminat davası açmıştır. Yargılama aşamasında hazırlanan bilirkişi raporu Grup aleyhine hususlar içermektedir. Bu nedenle, söz konusu bilirkişi raporuna karşı Grup tarafından ayrıntılı bir itiraz dilekçesi hazırlanmış, buna ek olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden bu dava ile ilgili olarak alınan bilimsel görüş mahkemeye sunulmuştur. Mahkeme, yargılama sonucunda Grup'un 800 bin TL tazminat ödemesine karar vermiş olup bu karar, Grup tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay temyiz sonucunda Grup lehine karar vermiştir, fakat davacı şirket kararın tekrar gözden geçirilmesini talep etmiştir. Davacı şirketin bu talebi reddedilmiş ve bunun üzerine dava yerel mahkemeye geri gitmiştir. Yapılan bilirkişi incelememesine Şirket tarafından yapılan itiraz kabul edilmiş ve mahkeme tarafından yeni bilirkişi heyeti oluşturulmasına karar verilmiştir. Aralık 2009 içerisinde, aynı şirket tarafından aynı konuyla ilgili olarak Grup aleyhine 3.141 bin TL tutarında ek yeni bir tazminat davası açılmıştır. Bu her iki tazminat davası birleştirilmiştir. Yapılan yargılama sonucunda mahkeme Grup aleyhine karar vermiştir. Gerekçeli karar tebliğ edilmiş ve bu karar Tehir'i İcra istemli olarak temyiz edilmiştir. Temyiz talebi şirket lehine sonuçlanarak yerel mahkeme kararı bozulmuştur. Davacı yan, karar düzeltme başvurusunda bulunmuş olup, karar düzeltme talebi de Grup lehine sonuçlanmıştır. Dosya tekrar yargılama yapılmak üzere yerel Mahkeme'ye geri gönderilmiştir. Yerel Mahkeme tarafından davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, gerekçeli karar tebliğ edildikten sonra temyiz başvurusu gerçekleştirilmiştir. Davacı şirket Yerel Mahkeme kararına istinaden icra takibi başlatmış olup temyiz sürecinde icra takibinin durdurulması için dosyaya ek teminat sunularak Tehir'i İcra kararı alınmıştır. Dosya temyiz sürecindedir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.2 Önemli Davalar (Devamı)

Maden çıkarımı ile ilgili Grup aleyhine açılan tazminat davası

Edirne / Keşan ilçesi sınırlarında maden arama ruhsatına sahip Batı Madencilik, aynı bölgede Grup'a ait olan maden sahasından, Grup tarafından çıkarılan tras cevheri nedeniyle zarara uğradığını iddia ederek, söz konusu zararın tahsili amacıyla, Grup aleyhine 1.045 bin TL tutarında tazminat davası açmıştır. Yargılama aşamasında hazırlanan bilirkişi raporu Grup aleyhine hususlar içermektedir. Bu nedenle, söz konusu bilirkişi raporuna karşı Grup tarafından ayrıntılı bir itiraz dilekçesi hazırlanmış, buna ek olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden bu dava ile ilgili olarak alınan bilimsel görüş mahkemeye sunulmuştur. Mahkeme, yargılama sonucunda Grup'un 800 bin TL tazminat ödemesine karar vermiş olup bu karar, Grup tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay temyiz sonucunda Grup lehine karar vermiştir, fakat davacı şirket kararın tekrar gözden geçirilmesini talep etmiştir. Davacı şirketin bu talebi reddedilmiş ve bunun üzerine dava yerel mahkemeye geri gitmiştir. Yapılan bilirkişi incelememesine Şirket tarafından yapılan itiraz kabul edilmiş ve mahkeme tarafından yeni bilirkişi heyeti oluşturulmasına karar verilmiştir. Aralık 2009 içerisinde, aynı şirket tarafından aynı konuyla ilgili olarak Grup aleyhine 3.141 bin TL tutarında ek yeni bir tazminat davası açılmıştır. Bu her iki tazminat davası birleştirilmiştir. Yapılan yargılama sonucunda mahkeme Grup aleyhine karar vermiştir. Gerekçeli karar tebliğ edilmiş ve bu karar Tehir'i İcra istemli olarak temyiz edilmiştir. Temyiz talebi şirket lehine sonuçlanarak yerel mahkeme kararı bozulmuştur. Davacı yan, karar düzeltme başvurusunda bulunmuş olup, karar düzeltme talebi de Grup lehine sonuçlanmıştır. Dosya tekrar yargılama yapılmak üzere yerel Mahkeme'ye geri gönderilmiştir. Yerel Mahkeme tarafından davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, gerekçeli karar tebliğ edildikten sonra temyiz başvurusu gerçekleştirilmiştir. Davacı şirket Yerel Mahkeme kararına istinaden icra takibi başlatmış olup temyiz sürecinde icra takibinin durdurulması için dosyaya ek teminat sunularak Tehir'i İcra kararı alınmıştır. Dosya temyiz sürecindedir.

DRAFT Ayrıca yine Batı Madencilik, Grup aleyhine maden işletme ruhsatının iptali için dava açmıştır. Edirne İdare Mahkemesi'nde yapılan yargılama sonucunda ruhsatın iptaline dair talep reddedilmiş, dava Grup lehine karara bağlanmıştır. Davacı kararı temyiz etmiştir ve Aralık 2011'de Danıştay 8. Dairesi temyiz sonucunda Edirne İdare Mahkemesi kararını bozmuştur. Danıştay'ın davayı bozma gerekçesi davanın ya da kararın esasına yönelik olmayıp, usulü bir işlemden kaynaklanmaktadır. Bozma kararı üzerine yapılan yargılama da Grup lehine sonuçlanmıştır. Davacı tarafından karar Danıştay'da temyiz edilmiştir ve Danıştay, Grup lehine karar vermiştir. Danıştay tarafından verilen karar, davacı tarafından karar düzeltme istemi ile tekrar Danıştay incelemesine girmiştir ve bu süreç de Grup lehine sonuçlanarak Grup lehine verilen mahkeme kararı kesinleşmiştir.

Rekabet Kurulu ile ilgili soruşturma ve davalar

- Elazığ ve Kars Çimento ile ilgili Rekabet Kurulu Soruşturması

Rekabet Kurulu, 27 Ekim 2010 tarihinde Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde çimento sektöründe faaliyet gösteren teşebbüsler hakkında ön araştırma yapılmasına karar vermiştir. Ön araştırma Raporu Rekabet Kurulu'nun 16 Aralık 2010 tarihli toplantısında görüşülmüş ve 10-78/1618-M sayılı karar ile Elazığ Çimento, Kars Çimento'nun da dahil olduğu toplam on teşebbüs hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4.maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla Kanun'un 41. Maddesi uyarınca soruşturma açılmıştır. Soruşturma sonucunda; Rekabet Kurulu ilgili firmaların Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun'un 4. maddesini ihlal ettiklerini tespit etmiş ve aynı yasa kapsamında ilgili firmalar hakkında idari para cezası hükmetmiştir. Buna göre Rekabet Kurulu, Kars Çimento aleyhine 1.121 bin TL, Elazığ Çimento aleyhine 2.903 bin TL tutarında olmak üzere toplamda 4.024 bin TL idari para cezası hükmetmiştir. Yukarıda bahsi geçen idari para cezaları Kabahatler Kanunu çerçevesinde belirlenen sürede %25 peşin ödeme indiriminden yararlanılmak suretiyle 19 Kasım 2012 tarihinde toplamda 3.018 bin TL olarak ödenmiştir. Ödeme sonrasında her iki şirket tarafından anılan idari para cezalarının iptali için idari yargı yoluna başvurulmuştur.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.2 Önemli Davalar (Devamı)

Kars adına açılan iptal davası idare mahkemesince reddedilmiş ve karar temyiz edilmiştir. Temyiz istemi reddedilmiş olup, Danıştay'ın bu kararına karşı karar düzeltme başvurusu yapılmıştır. Karar düzeltme talebimiz reddedilmiştir.

Elazığ Çimento adına açılan dava ise idare mahkemesi tarafından kabul edilmiş, cironun %3'ü oranında olan idari para cezasının %2 olması gerektiğinden bahisle Rekabet Kurulu kararı iptal edilmiştir. İptal üzerine daha önce ödenmiş olan 2.177 bin TL tutarındaki idari para cezası 2014 yılında iade alınmıştır. Rekabet Kurulu bir yandan anılan idare mahkemesi kararını temyiz etmiş diğer yandan da %2 oranına uyarak yeni karar tesis etmiştir ve bu karara ilişkin 2014 yılında Elazığ Çimento tarafından 1.451 bin TL tutarında ödeme yapılmıştır.

Rekabet Kurulu tarafından cezanın %3'ten %2'ye indirilmesine dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan temyiz başvurusu kabul edilmiştir. Bozma üzerine yerel mahkeme yeniden inceleyerek davanın reddine karar vermiştir. Elazığ Çimento tarafından karar temyiz edilmiş ise de temyiz istemi reddedilmiştir. Elazığ Çimento temyiz isteminin reddine ilişkin karara karşı 06.09.2023 tarihinde karar düzeltme başvurusunda bulunmuştur. Halihazırda Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun karar düzeltme başvurusuna ilişkin kararı beklenmektedir.

Rekabet Kurulunun %2 oranına uyarak tesis ettiği karara karşı da ödeme yapıldıktan sonra iptal davası açılmıştır. Yerel mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiş, Elazığ Çimento kararı temyiz etmiştir. Temyiz talebimiz yukarıda bahsi geçen cezanın %2'ye indirilmesinin bozulması kararına istinaden kabul edilmişse de Danıştay kararları çerçevesinde oluşan yeni durum karşısında yeniden karar verilmesi için dosya İdare Mahkemesi'ne gönderilmiştir. Danıştay kararına karşı karar düzeltme başvurusunda bulunulmuştur. Karar düzeltme talebimiz reddedilmiştir.

DRAFT Bu arada, daha önce yapılan 1.451 bin TL tutarındaki ödemenin iadesi başvurusunda bulunulmuş, Danıştay kararına istinaden Rekabet Kurulu da 2.903 bin TL'lik idari para cezasını tekrar tahakkuk ettirmiştir. 1.451 bin TL ile 2.903 bin TL'lik tutarlar arasındaki fark ihtirazi kayıtla ödenmiş ancak işlemin iptali için İdare Mahkemesinde davalar açılmıştır. Açılan davalar halen devam etmektedir.

Danıştay tarafından oluşan yeni durum karşısında yeniden karar verilmesi için İdare Mahkemesi'ne gönderilen dosyada, ilk derece mahkemesi davaya konu 14-07/138-M sayılı kararının geri alınması yönündeki Rekabet Kurulu kararına istinaden "konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına" karar vermiştir. İdare mahkemesi kararına karşı temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Danıştay temyiz isteminin reddine karar vermiştir. Rekabet Kurulu Kararının geri alınmış olması nedeniyle dava konusuz kaldığından bu dava bakımından karar düzeltme yoluna başvurulmamıştır.

- SPK ile ilgili dava

Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yürütülen inceleme sonucunda, 29 Ağustos 2014 tarihinde SPK'nın haftalık bülteninde yayımlanan ve Grup'a 5 Eylül 2014 tarihinde tebliğ edilen 2 Eylül 2014 tarih ve 44649743-663.09-286-8709 sayılı kararı ("Karar") ile Çimentaş'ın yönetim, denetim ve sermaye bakımından ilişkili olduğu ana ortak Cementir Holding'in bir bağlı ortaklığından 2005 yılında 85.000.000 Euro bedelle satın alınan Alfacem S.r.L. ünvanlı şirketin paylarının 20 Mart 2009 tarihli yönetim kurulu kararı ile aynı bedelle tekrar ana ortağa satılmasında, satış fiyatının emsallerine aykırı şekilde düşük belirlendiği ve örtülü olarak Çimentaş'ın hâkim ortağı Cementir Holding'e aktarılması nedeniyle satış tarihi olan 20 Mart 2009 tarihi itibarı ile Çimentaş tarafından katlanılan toplam 101.811.908 TL finansman giderinin, en geç 3 ay içerisinde, Grup'a iade edilmesi için gerekli tedbirlerin alınması hususunda Çimentaş'ın uyarılmasına karar verilmiştir.

Yapılan tebligat üzerine Grup, kararın kaldırılması için İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesi çerçevesinde Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuru yapmıştır. Anılan başvuru 60 günlük yasal süre içerisinde cevaplanmadığından reddedilmiş sayılmış olup, ayrıca 60 günlük sürenin dolmasından sonra SPK'nın red cevabı da Grup'a tebliğ edilmiştir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.2 Önemli Davalar (Devamı)

Bu duruma bağlı olarak SPK aleyhine 30 Aralık 2014 tarihinde Ankara 7. İdare Mahkemesi'nin 2014/2266 E. sayılı dosyası ile anılan kararın iptali için yürütmeyi durdurma istemiyle dava açılmış olup, mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. SPK'nın itirazı üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararının kaldırılmasına karar vermiş olup, dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir. Bilirkişi Raporu Mahkeme'ye sunulmuş ve rapora karşı beyanda bulunulmuştur. Ankara 7. İdare Mahkemesi'nin 2014/2266 E – 2018/1858 K. karar numarası ile SPK'nın 02.09.2014 tarih ve 286-8709 sayılı kararının şirketçe katlanıldığı iddia olunan toplam 101.811.908 TL finansman giderinin, en geç 3 ay içerisinde, şirkete iade edilmesi için gerekli tedbirlerin alınması konusundaki kısmı iptal edilmiştir. Kararın aleyhe olan kısımları için süresi içinde istinaf yoluna başvurulmuştur. İstinaf talebimiz reddedilmiş olup, bu karara karşı Danıştay nezdinde Temyiz başvurusu yapılmıştır. Temyiz süreci devam etmektedir.

- SCL Davaları

SCL unvanlı firma tarafından, 4 Haziran 2008 başlangıç tarihli Dökme ve Torba Çimento Taşıma Sözleşmesinin gereği gibi ifa edilmediğinden bahisle meydana geldiği ileri sürülen 11.259.915,70 TL zararının tahsili için Çimentaş aleyhine takip başlatılmış, takibin itiraz ile durdurulması üzerine 21 Aralık2023 tarihinde itirazın iptali istemi ile 11.259.915,70-TL değerinde dava açılmıştır.

SCL unvanlı firma tarafından ayrıca Çimentaş aleyhine aşkın/munzam zarar kaynaklı tazminat davası ikame edilmiştir. Her iki dava da devam etmektedir.

16.3 Diğer Karşılıklar

i) Diğer kısa vadeli karşılıklar

DRAFT 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla diğer kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31
Aralık 2022
Davalar ve cezalar için karşılıklar 86.518 100.307
Devlet hakkı kullanım bedelleri 29.395 14.032
Diğer 62.604 57.144
178.517 171.483

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla davalar ve cezalar için karşılıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2023 2022
1 Ocak 100.307 59.624
Cari dönemde ayrılan karşılık tutarı 46.068 67.465
Bağlı ortaklık satış etkisi (11.001) --
Ödenen dava ve ceza karşılıkları (5.329) (2.478)
Dönem içerisinde iptal edilen karşılık tutarı (Dipnot 24.1) (8.350) --
Yabancı para çevrim farkı (116) (3.473)
Enflasyon düzeltme etkisi (35.061) (20.831)
31 Aralık 86.518 100.307

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR (Devamı)

16.3 Diğer Karşılıklar (Devamı)

ii) Diğer uzun vadeli karşılıklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihi itibarıyla uzun vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Çevre rehabilitasyonu, maden sahalarının ıslahı ve
maden kapama karşılığı 65.380 148.165
65.380 148.165

Çevre rehabilitasyonu, maden sahalarının ıslahı ve maden kapama karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2023 2022
Dönem başı 148.165 156.665
Dönem içerisindeki artış 25.825 43.876
Dönem içerisinde giderleşen iskonto etkisi (Dipnot 26.2) 1.725 854
Dönem içerisindeki yabancı para çevrim farkları (1.149) (52.221)
Bağlı ortaklık satış etkisi (34.399) --
Parasal kazanç/kayıp (74.787) (1.009)
Dönem sonu 65.380 148.165

17 TAAHHÜTLER

a) Alım taahhütleri

DRAFT 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un gerçekleştireceği 70 bin ton miktarında, 57.357 bin TL ve 7.351 bin ABD Doları tutarında yakıt alım taahhüdü vardır (31 Aralık 2022: 79 bin ton, 68.348 bin TL ve 10.200 ABD Doları).

b) Satış taahhütleri

31 Aralık 2023 itibarıyla Grup'un 182 bin ton klinker ve 45 bin ton çimento karşılığı 8.927 bin ABD tutarında satış taahhüdü vardır (31 Aralık 2022: Grup'un 113 bin ton çimento karşılığı 6.780 bin Avro tutarında satış taahhüdü vardır).

18 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

18.1 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Kısa Vadeli Borçlar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında kısa vadeli borçlar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Ödenecek sosyal güvenlik ve vergi kesintileri 30.856 24.027
Ödenecek maaşlar 12.011 5.263
Diğer 351 471
43.218 29.761

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

18 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (Devamı)

18.2 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel ikramiye karşılıkları 36.904 29.456
Kullanılmayan izin karşılığı 11.554 8.837
48.458 38.293

18.3 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Kıdem tazminatı karşılığı 25.996 134.693
25.996 134.693

Kıdem tazminatı karşılığı aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde ayrılmaktadır:

Türk İş Kanunu'na göre, Grup bir yılını doldurmuş olan ve Grup'la ilişkisi kesilen veya 25 hizmet yılını (kadınlarda 20 yıl) dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. 23 Mayıs 2002'deki mevzuat değişikliğinden sonra emeklilikten önceki hizmet süresine ilişkin bazı geçiş süreci maddeleri yürürlüğe konmuştur.

DRAFT Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık brüt maaş kadardır ve bu tutar 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 23.489 TL/yıl (31 Aralık 2022: 15.371 TL/yıl) ile sınırlandırılmıştır.

Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminiyle hesaplanır.

Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranını gösterir.

Grup'un muhasebe politikaları, Grup'un kıdem tazminatı yükümlülüğünü tahmin etmek için çeşitli aktüeryal yöntemlerinin kullanılmasını öngörmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarlarının bugünkü net değerine göre hesaplanmış ve ilişikteki finansal tablolarda yansıtılmıştır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

18 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (Devamı)

Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan istatistiksel öngörüler kullanılmıştır:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
İskonto oranı %2,00 (%2,30)
Kıdem tazminatı almadan ayrılma ihtimali %5,67 %5,67

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kıdem tazminatı karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı 134.693 75.821
Faiz maliyeti (Dipnot 26.2) 6.302 2.218
Hizmet maliyeti (Dipnot 22.1 ve 23) 49.708 10.870
Dönem içi ödemeler (91.928) (7.978)
Aktüeryal kayıp (1.564) 85.502
Enflasyon düzeltme etkisi (71.215) (31.740)
Dönem sonu 25.996 134.693

Faiz maliyeti, hizmet maliyeti ile aktüeryal fark toplam 54.446 bin TL (2022: 98.590 bin TL) tutarında olup, 6.302 bin TL tutarında olan faiz maliyeti finansman giderlerine (31 Aralık 2022: 2.218 bin TL), 49.708 bin TL tutarında olan hizmet maliyeti genel yönetim giderlerine (31 Aralık 2022: 10.870 bin TL) dahil edilmiştir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 1.564 bin TL tutarındaki aktüeryal fark (31 Aralık 2022: 85.502 bin TL), diğer kapsamlı gider içinde gösterilmiştir.

DRAFT

19 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

19.1 Diğer Dönen Varlıklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla diğer dönen varlıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Katma değer vergisi ("KDV") alacakları 18.846 40.242
Diğer -- 1.161
18.846 41.403

19.2 Diğer Duran Varlıklar

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla diğer duran varlıklar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
KDV alacakları -- 67.417
Diğer 109 549
109 67.966

19.3 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla diğer kısa vadeli yükümlülükler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Ödenecek vergi ve fonlar 58.304 24.573
Diğer 156 300
58.460 24.873

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

20 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ

Ödenmiş sermaye ve sermaye düzeltmesi farkları

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Şirket'in çıkarılmış sermayesi 87.112 bin TL olup nominal lot değeri 1 TL olan 87.112.463 adet hisseden oluşmaktadır (31 Aralık 2022: Çıkarılmış sermayesi 87.112 bin TL olup nominal lot değeri 1 TL olan 87.112.463 adet hisseden oluşmaktadır).

Şirket'in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Pay Pay Tutarı Pay Pay Tutarı
Oranı (%) Bin TL Oranı (%) Bin TL
Aalborg Portland Espana 96,69 84.231 96,93 84.439
Diğer / Halka açık pay 3,31 2.881 3,07 2.673
Ödenmiş sermaye 100 87.112 100 87.112
Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi (43.040) (43.040)
Ara toplam 44.072 44.072
Sermaye düzeltmesi farkları 1.421.025 1.421.025
Toplam düzeltilmiş sermaye 1.465.097 1.465.097

Pay Sahiplerinin İlave Sermaye Katkıları

.

DRAFT Cementir Holding'in bağlı ortaklıklarından Alfacem, 21 Aralık 2021 tarihinde Çimentaş'a kullandırmış olduğu 30 Kasım 2022 vadeli 6.300 bin Avro tutarı karşılığı 251.162 bin TL nominal tutarındaki krediden doğan alacağından feragat etmiştir.

Cementir Holding'in bağlı ortaklıklarından Aalborg Portland Holding, 10 Mayıs 2022 tarihinde Çimentaş'ın bağlı ortaklıklarından NWM'ye kullandırdığı 2.092 bin İngiliz Sterlini ile Quercia'ya kullandırdığı 6.810 bin İngiliz Sterlini tutarındaki kredilerden doğan alacaklarından feragat ettiğini bildirmiştir.

İlgili tutarların gösterimi, KGK'nın 27 Ekim 2018 tarihli ve 30578 sayılı Resmi Gazete ile yayınladığı Finansal Raporlamaya ilişkin Kavramsal Çerçeve'nin 4.68 inci maddesine istinaden "Pay Sahiplerinin İlave Sermaye Katkıları" kaleminde yapılmıştır.

Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi

43.040 bin TL tutarındaki karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi (31 Aralık 2022: 43.040 bin TL), üçüncü taraflardan alınan ve maliyet değeri üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılan Grup tarafından elde tutulan Çimentaş hisse senetlerinden oluşmaktadır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla toplam söz konusu hissesi adedi 520.256'dır (31 Aralık 2022: 520.256 adet).

Pay ihraç primleri/iskontoları

2.101.277 bin TL tutarındaki hisse senetleri ihraç primi (31 Aralık 2022:2.101.277 bin TL), hisse senetlerinin ilk ihraç satış fiyatı ile nominal değerleri arasındaki farkı temsil etmektedir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

20 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ (Devamı) Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler

Yasal yedekler

Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş/ çıkarılmış sermayesinin %20'sine ulaşılıncaya kadar, yasal kayıtlara göre net dönem karında, yine yasal kayıtlara göre geçmiş yıl zararları düşülerek bulunan matrahın %5'i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5'ini aşan dağıtılan karın 1/10'udur. Öte yandan, net dağıtılabilir dönem karının tamamının temettü olarak dağıtılmasına karar verilmesi durumunda, sadece bu durumla sınırlı olmak üzere; ikinci tertip yasal yedek akçe net dağıtılabilir dönem karından ödenmiş/ çıkarılmış sermayenin %5'ini aşan kısım için 1/11 oranında ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50'sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre kurumların en az iki yıl tam süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisselerinin, gayrimenkullerinin, rüçhan hakkı, kurucu senedi ve intifa senetleri satışından doğan kazançlarının %75'i 21 Haziran 2006 tarihinden başlayarak kurumlar vergisinden istisnadır. İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin en az iki yıl süreyle elde tuttukları gayrimenkullerinin satışlarından elde ettikleri sermaye kazançları üzerinden uygulanacak muafiyet, 5 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle %75'den %50'ye indirilmiştir.

Geçmiş yıllar karlar

Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla geçmiş yıllar karlarının detayı aşağıdaki gibidir:

31.12.2023 31.12.2022
Geçmiş yıl karları 2.249.921 1.840.564
Kardan ayrılmış kısıtlanmış yedeklere
aktarılan
DRAFT
(3.498)
Tasfiye etkisi (568)
Kar payları (961)
Toplam 2.249.921 1.835.537

TMS 29 ilk geçiş kapsamında TMS/TFRS uyarınca hazırlanan finansal durum tablosunda geçmiş yıllar karlarına etki, 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla 29.228.453TL'dir ve anılan bu tutarın 31 Aralık 2023 tairihi itibarıyla endekslenmiş tutarı 79.113.183 TL'dir.

6762 Sayılı
Kanun'a ve diğer
mevzuata göre
hazırlanmış
finansal tablolarda
yer alan enflasyon
göre düzeltilmiş
TMS/TFRS
uyarınca
hazırlana
finansal
tablolarda yer
alan enflasyona
göre düzeltilmiş
Geçmiş yıl
karlarında
31.12.2023 tutarlar tutarlar izlenen fark
Sermaye Düzeltmesi Farkları 2.272.600 1.421.025 851.575
Karda Ayrılmış Kısıtlanmış Yedekler 1.125.664 731.552 394.112

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

20 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ (Devamı)

Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler (Devamı)

Temettü

Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kâr Payı Tebliği'ne göre yaparlar. Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar paylarının eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtılabilecektir.

14 Nisan 2023 tarihli Genel Kurulu kararı ile Şirket'in yasal kayıtlarında mali dönem zararı olduğundan, kar dağıtımı yapmama kararı alınmıştır.

Kontrol gücü olmayan paylar

Bağlı ortaklıkların net varlıklarından, ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımları konsolide finansal durum tablosunda "Kontrol gücü olmayan paylar" kalemi içinde sınıflandırılmıştır.

21 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait hasılat ve satışların maliyeti aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Yurtiçi satışlar 9.990.596 7.920.468
Yurtdışı satışlar 863.312
DRAFT
1.204.645
Brüt satışlar 10.853.908 9.125.113
Eksi: iskontolar (111.935) (73.888)
Net satışlar 10.741.973 9.051.225
Satışların maliyeti (8.627.431) (8.351.003)
Brüt kar 2.114.542 700.222

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

22 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ VE PAZARLAMA GİDERLERİ

22.1 Genel Yönetim Giderleri

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait genel yönetim giderleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri 208.868 169.642
Danışmanlık gideri 193.231 163.596
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 116.526 76.020
Kıdem tazminatı gideri 49.708 10.870
Vergi, resim ve harçlar 34.125 32.315
Amortisman ve itfa payları 15.046 12.826
Aydınlatma ve su giderleri 13.728 17.169
Sigorta giderleri 9.869 12.378
Seyahat giderleri 6.507 5.007
Diğer 93.654 56.580
741.262 556.403

22.2 Pazarlama Giderleri

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait pazarlama giderleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Yükleme ve nakliye giderleri 125.096 153.539
Personel giderleri 36.874 25.655
Pazarlama hizmet giderleri 30.357
DRAFT
27.046
Amortisman ve itfa payları 3.404 4.152
Diğer 6.733 3.978
202.464 214.370

23 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait niteliklerine göre giderlerin dağılımı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hammadde, yarı mamul ve mamul maliyeti 4.429.543 4.303.481
Elektrik ve su gideri 1.679.107 2.217.015
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 937.815 673.457
Personel giderleri 681.335 518.512
Amortisman ve itfa payları 581.116 532.580
Yükleme ve nakliye giderleri 543.991 370.202
Danışmanlık gideri 194.933 163.596
Bakım ve onarım giderleri 159.564 97.084
Vergi, resim ve harçlar 93.822 74.889
Kıdem tazminatı gideri 49.295 10.870
Diğer 220.636 160.090
9.571.157 9.121.776

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

24 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER

24.1 Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer gelirler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Esas faaliyetlerden kur farkı geliri 68.564 54.555
Vade farkı gelirleri 26.195 11.381
Konusu kalmayan dava provizyonu karşılıkları 8.948 --
Kira gelirleri 3.340 2.973
Sigorta gelirleri 2.312 407
Hurda ve diğer malzeme satış geliri 1.296 12.121
Konusu kalmayan şüpheli alacak karşılıkları 598 2.828
Diğer 37.227 21.042
148.480 105.307

24.2 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer giderler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Satışı yapılan bağlı ortaklığın
birikmiş kur farklarının yeniden sınıflandırılması 179.984 --
Esas faaliyetlerden kur farkı gideri 142.623 177.854
Ceza, tazminat ve dava karşılık gideri 48.004 67.465
Şüpheli alacak karşılık gideri 93 699
DRAFT
Hafriyat gideri
3.446 2.310
Vade farkı gideri 441 2.656
Diğer 53.188 31.247
427.686 282.231

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

25 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER

25.1 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden gelirler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Yatırım amaçlı gayrimenkuller değer artış
kazancı 250.402 535.673
Duran varlık satış karı 83.042 4.310
333.444 539.983

25.2 Yatırım Faaliyetlerinden Giderler

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden giderler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Duran varlık satış zararı 95 14.012
Bağlı ortaklık satış zararı 17.940 --
Şerefiye değer düşüklüğü -- 79.695
18.035 93.707

26 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ

26.1 Finansman Gelirleri

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman gelirleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
DRAFT
31 Aralık 2023
31 Aralık 2022
Kur farkı geliri 83.920 22.239
Faiz geliri 104.983 8.343
Türev işlemlerden finansman geliri -- 15.703
188.903 46.285

26.2 Finansman Giderleri

31 Aralık tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman giderler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Kur farkı gideri 26.189 7.972
Kiralama işlemlerinden faiz gideri 25.912 30.043
Banka kredileri faiz giderleri 51.449 200.864
İlişkili kuruluşlardan faiz giderleri -- 1.940
Banka komisyon giderleri 23.935 30.824
Maden sahalarının ıslahı ve maden kapama karşılığının
iskonto etkisi 1.725 854
Aktüeryal faiz gideri 6.302 2.218
Diğer 308 922
135.820 275.637

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

27 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL)

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla peşin ödenen kurumlar vergisi ve kurumlar vergisi karşılığı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı 396.362 17.975
Tenzil: Peşin ödenen kurumlar vergisi (268.947) (24.032)
Cari dönem vergi karşılığı –
net
127.415 (6.057)

Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple yıl sonu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Buna göre:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem karı vergi yükümlülüğü 130.206 1.748
Peşin ödenen gelir vergisi (2.791) (7.805)
127.415 (6.057)

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait gelir tablosunda yer alan vergi gelirleri / (giderleri) aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Cari dönem kurumlar vergisi (487.589) (24.377)
Ertelenmiş vergi geliri / (gideri) 32.736 22.971
Toplam vergi geliri / (gideri) (454.853) (1.406)

DRAFT 15 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile kurumlar vergisi oranı %20'den %25'e yükseltilmiştir.Buna göre, hesaplanan kurumlar vergisi karşılığı ve ertelenmiş vergi hesaplamaları ilgili yılda geçerli olan kurumlar vergisi oranı dikkate alınarak yapılmıştır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

27 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı)

Vergi geliri / (giderinin) mutabakatı aşağıdaki gibidir:

2023 2022
Vergi öncesi kar / (zarar) 1.169.204 429.138
Vergi öncesi kar / (zarar)
üzerinden ana
ortaklık vergi oranıyla hesaplanan vergi (292.301) (98.702)
Kanunen kabul edilmeyen giderler (71.641) (10.129)
Vergi istisnasına tabi gelir 20.077 10.839
Gerçeğe uygun değer artışının vergi etkisi 65.908 159.070
Daha önce ertelenmiş vergiye konu olmayan
mali zararların etkisi 11.285 18.789
Ertelenmiş vergi olarak
muhasebeleştirilmeyen zararlar -- (34.171)
Enflasyon
etkisi(*)
47.715 (28.774)
Vergi oranın değişiminin etkisi (235.896) --
Kalıcı farklar -- (18.328)
Toplam vergi geliri / (gideri) (454.853) (1.406)

(*)Vergi Usul Kanunu'nun 30 Aralık 2023 tarihli 32415 sayılı tebliği kapsamında enflasyon muhasebesine ilişkin yapılan düzeltmelerin etkisini de içermektedir.

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hesaplamalarının dökümü aşağıdaki gibidir:

Ertelenmiş Vergi
DRAFT
Varlıkları
Ertelenmiş Vergi
Yükümlülükleri
2023 2022 2023 2022
İndirilebilir mali zararlar 51.122 -- --
Borç karşılıkları 45.084 39.427 -- --
Kıdem tazminatı karşılığı 6.499 26.939 -- --
Madenlerin kapanması ve rehabilitasyon maliyeti karşılığı 16.332 13.348 -- --
Verilen avans ve şüpheli alacak gider karşılığı 391 648 -- --
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar -- -- (327.271) (603.723)
Yasal kayıtlardaki şerefiyenin amortismanı -- -- (34.388) (45.293)
Yatırım amaçlı gayrimenkuller -- -- (430.212) (224.620)
Stoklar -- -- (37.872) (49.247)
Türev varlıklar -- -- -- (3.226)
Diğer varlık ve yükümlülükler -- -- (9.845) (8.428)
Toplam ertelenmiş vergi
varlığı / (yükümlülüğü) 68.306 131.484 (839.588) (934.537)
Netleştirilen tutar 103.430 (119.768) (103.430) 119.768
Toplam ertelenmiş
vergi varlığı / (yükümlülüğü) 171.736 11.716 (943.018) (814.769)

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

27 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı)

Şirket ve Türkiye'de yerleşik bağlı ortaklıkları, Türkiye'de yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir.

15 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile kurumlar vergisi oranı %20'den %25'e yükseltilmiştir.Buna göre, hesaplanan kurumlar vergisi karşılığı ve ertelenmiş vergi hesaplamaları ilgili yılda geçerli olan kurumlar vergisi oranı dikkate alınarak yapılmıştır.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre kurumların en az iki yıl tam süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisselerinin, rüçhan hakkı, kurucu senedi ve intifa senetleri satışından doğan kazançlarının %75'i 21 Haziran 2006 tarihinden başlayarak kurumlar vergisinden istisnadır. İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin en az iki yıl süreyle elde tuttukları gayrimenkullerinin ve menkul kıymetlerinin satışlarından elde ettikleri sermaye kazançları üzerinden uygulanacak muafiyet, 15 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle %75'den %50'ye, 15 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile %50'den %25'e indirilmiştir. Buna göre, taşınmaz malların satışından elde edilen kazançlar için hesaplanan kurumlar vergisi ve ertelenmiş vergi hesaplamaları, kalan %25'in ilgili yılda geçerli olan kurumlar vergisi oranı dikkate alınarak yapılacaktır.

DRAFT Türkiye'de vergi mevzuatı, Şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu yüzden finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmıştır.

Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir.

Türkiye'de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye'de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye'de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %15 gelir vergisine tabidir.

Türkiye'de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye'de mukim anonim şirketlere yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir. Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır.

İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar tahsil edilmesi gerekir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

27 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı)

Türkiye'de ödenecek vergiler konusunda vergi idaresi ile mutabakat sağlama gibi bir uygulama yoktur. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dört ay içerisinde verilir. Vergi incelemesine yetkili makamlar, hesap dönemini takip eden beş yıl süresince vergi beyannamelerini ve bunlara temel olan muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve bulguları neticesinde yeniden tarhiyat yapabilirler.

Gelir vergisi stopajı

Temettü dağıtımları üzerinde stopaj yükümlülüğü olup, bu stopaj yükümlülüğü temettü ödemesinin yapıldığı dönemde tahakkuk edilir. Türkiye'de bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye'de yerleşik kurumlara yapılanlar dışındaki temettü ödemeleri 22 Aralık 2021 tarihine kadar %15 oranında stopaja tabii idi. Ancak, 22 Aralık 2021 tarihli ve 31697 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca 193 numaralı Gelir Vergisi Kanunu ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun kar payı dağıtımına ilişkin hükümlerinde düzenleme yapılmış olup, %15 olan stopaj oranı %10'a indirilmiştir.

Dar mükellef kurumlara ve gerçek kişilere yapılan kar dağıtımlarına ilişkin stopaj oranlarının uygulamasında, ilgili Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında yer alan stopaj oranları da göz önünde bulundurulur. Geçmiş yıllar karlarının sermayeye eklenmesi, kar dağıtımı sayılmamaktadır, dolayısıyla stopaj vergisine tabi değildir.

Transfer fiyatlandırması

Türkiye'de, transfer fiyatlandırması düzenlemeleri Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" başlıklı 13 üncü maddesinde belirtilmiştir. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki 18 Kasım 2007 tarihli tebliğ uygulama ile ilgili detayları düzenlemektedir.

DRAFT Vergi mükellefi, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Bu gibi transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kurumlar vergisi için kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

27 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı)

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ertelenmiş vergi gelir / (giderinin) yıllar içerisindeki hareketi aşağıdaki gibidir:

Diğer kapsamlı
Kar veya zararda Bağlı gelirde
muhasebeleştirilen ortaklık muhasebeleştirilen 31 Aralık
1 Ocak 2023 kısım satış
etkisi
kısım 2023
İndirilebilir mali zararlar 51.122 (51.122) -- --
Borç karşılıkları 39.427 5.657 -- 45.084
Kıdem tazminatı karşılığı 26.939 (20.049) (391) 6.499
Madenlerin kapanması ve rehabilitasyon maliyeti karşılığı 13.348 2.984 16.332
Verilen avans ve şüpheli alacak gider karşılığı 648 (257) 391
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar (603.723) 280.213 (3.813) 52 (327.271)
Yasal kayıtlardaki şerefiyenin amortismanı (45.293) 10.905 -- -- (34.388)
Yatırım amaçlı gayrimenkuller (224.620) (205.592) -- -- (430.212)
Stoklar (49.247) 11.375 -- - (37.872)
Türev varlıklar (3.226) -- -- 3.226 --
Diğer varlık ve yükümlülükler (8.428) (1.378) (39) -- (9.845)
Ertelenmiş vergi varlıkları / (yükümlülükleri) (803.053)
DRAFT
32.736 (3.852) 2.887 (771.282)

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla ertelenmiş vergi gelir/(giderinin) yıllar içerisindeki hareketi aşağıdaki gibidir:

Kar veya zararda
muhasebeleştirilen
Diğer kapsamlı gelirde
muhasebeleştirilen
31 Aralık
1 Ocak 2022 kısım kısım 2022
İndirilebilir mali zararlar 186.712 (135.568) (22) 51.122
Borç karşılıkları 30.404 9.524 (501) 39.427
Kıdem tazminatı karşılığı 15.162 (5.323) 17.100 26.939
Madenlerin kapanması ve rehabilitasyon maliyeti karşılığı 11.203 2.145 -- 13.348
Verilen avans ve şüpheli alacak gider karşılığı 1.702 (1.054) -- 648
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar (770.947) 173.764 (6.540) (603.723)
Yasal kayıtlardaki şerefiyenin amortismanı (74.402) 29.109 -- (45.293)
Yatırım amaçlı gayrimenkuller (182.100) (42.520) -- (224.620)
Stoklar (45.675) (3.572) -- (49.247)
Türev varlıklar -- -- (3.226) (3.226)
Diğer varlık ve yükümlülükler 479 (3.534) (5.373) (8.428)
Ertelenmiş vergi varlıkları / (yükümlülükleri) (827.462) 22.971 1.438 (803.053)

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

28 PAY BAŞINA KAZANÇ / (KAYIP)

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin pay başına kazanç / (kayıp) tutarları aşağıdaki gibidir:

2023 2022
Ana ortaklığa ait net dönem karı 881.540 539.163
Çıkarılmış adi hisselerin
adedi (lot değeri 1 TL olan*) 87.112.463 87.112.463
Çıkarılmış hazine hisselerinin adedi (520.256) (520.256)
86.592.207 86.592.207
Ana ortaklığa ait net dönem karı / (zararı)
üzerinden
hesaplanan pay başına kazanç / (kayıp)
(TL)
10,1804 6,2265

(*) 1 lot 100 adet hisseden oluşmaktadır.

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ

29.1 Finansal Risk Yönetimi

Grup, faaliyetlerinden ötürü, kur, nakit akış ve faiz oranı risklerinden oluşan piyasa riskine, sermaye riskine, kredi riskine ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup'un riskleri yönetim politikası, finansal piyasalardaki beklenmedik değişimlere odaklanmıştır.

Finansal risklerin yönetim politikası Grup'un üst düzey yönetimi, finans bölümü ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politika ve stratejileri doğrultusunda yapılmaktadır. Yönetim Kurulu özellikle kredi, likidite faiz ve sermaye risklerinin yönetilmesi için genel kapsamda prensip ve politika hazırlamakta, finansal ve operasyonel riskleri yakından takip etmektedir.

Grup'un finansal riskleri yönetmek için belirlediği amaçlar şu şekilde özetlenebilir;

  • DRAFT • Grup'un faaliyetlerinden ve ana varlıklarından sağlanan nakit akışının, kur ve faiz riskleri göz önünde bulundurularak etkin bir şekilde, devamlılığının sağlanması,
  • Etkin ve verimli kullanmak üzere yeterli miktarda kredi kaynağının tür ve vade olarak en uygun koşullarda gerektiğinde kullanılmak üzere hazır tutulması,
  • Karşı taraftan kaynaklanan riskin asgari düzeyde tutulması ve etkin takibi.

Risk yönetim çerçevesi

Şirket'in Yönetim Kurulu, Grup'un risk yönetim çerçevesinin belirlenmesinden ve gözetiminden genel olarak sorumludur. Yönetim Kurulu, Grup'un risk yönetimi politikalarını geliştirmek ve izlemekle sorumlu bir Riskin Erken Saptanması Komitesi kurmuştur. Komite, faaliyetlerini düzenli olarak Kurul'a raporlamaktadır.

Grup'un risk yönetim politikaları, karşılaşılacak riskleri saptamak ve analiz etmek, uygun risk limitlerini belirlemek ve kontrollerini kurmak ile riskleri ve risklerin limitlere bağlılığını gözlemlemek amacıyla belirlenmiştir. Risk yönetimi politikaları ve sistemleri Grup'un faaliyetlerindeki ve piyasa şartlarındaki değişiklikleri yansıtacak şekilde düzenli olarak gözden geçirilir. Grup, eğitimler ve yönetim standart ve prosedürleri vasıtasıyla, tüm çalışanların rol ve sorumluluklarını anladığı disiplinli ve yapıcı bir kontrol ortamı geliştirmeyi hedeflemektedir.

Grup Denetim Komitesi, yönetimi, Grup'un risk yönetimi politika ve prosedürlerine uygunluğu açısından denetler ve Grup'un karşılaştığı risklere bağlı olarak risk yönetimi çerçevesinin yerine getirmesi esnasında destek vermektedir. İç denetim bölümü, risk yönetimi politika ve prosedürlerinin düzenli ve özel olarak değerlendirmelerini yapar ve sonuçları Denetim Komitesine raporlar.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.1 Kredi riski

Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf (ilişkili taraflar hariç) için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak yönetmektedir. Grup direk müşterilerden doğabilecek bu riski belirlenen kredi limitlerini aralıklarla güncelleyerek yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı Grup tarafından izlenmekte ve müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş tecrübeler, piyasadaki bilinirlik ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi kalitesi değerlendirilmektedir.

Alacaklar Diğer
Cari Dönem Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar
Bankalardaki Hazır
31 Aralık 2023 İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf Mevduat Değerler
Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski
(A+B+C+D) 70.270 1.666.654 849 19.529 1.473.139 2.805
-
Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- 1.361.992 -- -- -- --
A.Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri 70.270 1.602.875 849 19.529 1.473.139 2.805
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların
DRAFT
net defter değeri -- 63.779 -- -- -- --
C.Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri -- -- -- -- -- --
-
Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-- 10.274 -- -- -- --
-
Değer düşüklüğü (-)
-- (10.274) -- -- -- --
-
Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- -- -- -- -- --
-
Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-- -- -- -- -- --
-
Değer düşüklüğü (-)
-- -- -- -- -- --
-
Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- -- -- -- -- --
D.Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar -- -- -- -- -- --

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.1 Kredi riski (Devamı)

Alacaklar Diğer
Önceki Dönem Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Bankalardaki Türev Hazır
31 Aralık 2022 İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf Mevduat Araçlar Değerler
Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi
riski (A+B+C+D) 1.000 1.485.037 286 17.034 402.267 14.028 33.740
-
Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- 1.167.789 -- -- -- -- --
A.Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış
finansal varlıkların net defter değeri 1.000 1.415.734 286 17.034 402.267 14.028 33.740
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
varlıkların net defter değeri -- 69.303 -- -- -- -- --
C.Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter
değerleri -- -- -- -- -- -- --
-
Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
--
DRAFT
17.702 -- -- -- -- --
-
Değer düşüklüğü (-)
-- (17.702) -- -- -- -- --
-
Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- -- -- -- -- -- --
-
Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-- -- -- -- -- -- --
-
Değer düşüklüğü (-)
-- -- -- -- -- -- --
-
Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-- -- -- -- -- -- --
D.Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar -- -- -- -- -- -- --

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNAHNSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.1 Kredi riski (Devamı)

Grup yönetiminin geçmiş tecrübeler ve müteakip dönem tahsilatları göz önüne alınarak yaptığı değerlendirme sonucu, vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar için tahsilat riski bulunmamakta olup, vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış finansal araçların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:

Alacaklar Diğer
Cari Dönem Ticari Diğer Bankalardaki Türev Hazır
31 Aralık 2023 Alacaklar Alacaklar Mevduat Araçlar Değerler
Vadesi üzerinden 1 -
30 gün geçmiş
42.069 -- -- -- --
Vadesi üzerinden 1 -
3 ay geçmiş
13.395 -- -- -- --
Vadesi üzerinden 3 -
12 ay geçmiş
7.331 -- -- -- --
Vadesi üzerinden 1 -
5 yıl geçmiş
720 -- -- -- --
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş 264 -- -- -- --
63.779 -- -- -- --
Alacaklar Diğer
Önceki Dönem Ticari Diğer Bankalardaki Türev Hazır
31 Aralık 2022 Alacaklar Alacaklar Mevduat Araçlar Değerler
Vadesi üzerinden 1 -
30 gün geçmiş
64.313 -- -- -- --
Vadesi üzerinden 1 -
3 ay geçmiş
3.454
DRAFT
-- -- -- --
Vadesi üzerinden 3 -
12 ay geçmiş
1.078 -- -- -- --
Vadesi üzerinden 1 -
5 yıl geçmiş
25 -- -- -- --
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş 433 -- -- -- --
69.303 -- -- -- --

29.1.2 Likidite riski

İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.

Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, Grup'un kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin ve operasyonlardan yaratılan fonun yeterli miktarlarda olmasının sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir. Grup yönetimi, kesintisiz likiditasyonu sağlamak için müşteri alacaklarının vadesinde tahsil edilmesi konusunda yakın takip yapmakta, tahsilatlardaki gecikmenin Grup'a herhangi bir finansal yük getirmemesi için çalışmakta ve de bankalarla yapılan çalışmalar sonucunda Grup'un ihtiyaç duyması halinde kullanıma hazır nakdi ve gayrinakdi kredi limitleri belirlemektedir. Ek olarak, Grup'un likidite yönetimi politikası, çimento üretim tesisi bazında nakit akış projeksiyonları hazırlanması, gerçekleşen likidite oranlarının bütçelenen rasyolar ile karşılaştırılarak takip edilmesi ve değerlendirilmesini de içermektedir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.2 Likidite riski (Devamı)

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un finansal yükümlülükleri ve bu finansal yükümlülüklerin sözleşmeleri uyarınca vadelerine göre nakit çıkışları aşağıdaki gibidir:

Sözleşme
uyarınca nakit
31 Aralık 2023 çıkışlar
Sözleşme uyarınca Defter toplamı 3 Aydan 3 - 12 Ay 1- 5 Yıl 5 Yıldan
vadeler Değeri (=I+II+III+IV) Kısa (I) arası (II) arası (III) uzun (IV)
Türev Olmayan
Finansal
Yükümlülükler
Kiralama İşlemlerinden
Borçlar 85.307 87.293 28.203 41.125 17.965 --
Ticari Borçlar 1.666.656 1.684.341 1.679.593 4.748 -- --
Diğer Borçlar(*) 82 82 82 -- -- --
Toplam 1.752.045 1.771.716 1.707.878 45.873 17.965 --

(*) Alınan depozito ve teminatlar, diğer borçlar içerisine dahil edilmemiştir.

31 Aralık 2022
Sözleşme uyarınca
vadeler
Defter
Değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar
toplamı
(=I+II+III+IV)
3 Aydan
Kısa (I)
3 - 12 Ay
arası (II)
1- 5 Yıl
arası (III)
5 Yıldan
uzun (IV)
Türev Olmayan
Finansal DRAFT
Yükümlülükler
Banka Kredileri 397.766 412.858 301.639 111.219 -- --
Kiralama İşlemlerinden
Borçlar 91.865 109.877 23.627 65.397 20.853 --
Ticari Borçlar 1.706.917 1.709.710 1.703.984 5.726 -- --
Diğer Borçlar(*) 136 136 136 -- -- --
Toplam 2.196.684 2.232.581 2.029.386 182.342 20.853 --

(*) Alınan depozito ve teminatlar, diğer borçlar içerisine dahil edilmemiştir.

29.1.3 Piyasa riski

Döviz kuru riski

Grup, döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların TL'ye çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Grup, kur riskini azaltabilmek için döviz pozisyonunu dengeleme amaçlı bir politika izlemektedir. Mevcut riskler Grup'un Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu'nca yapılan düzenli toplantılarda izlenmekte ve Grup'un döviz pozisyonu takip edilmektedir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.3 Piyasa riski (Devamı)

Döviz kuru riski (Devamı)

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
TL ABD İngiliz TL ABD İngiliz
Karşılığı Doları Avro Sterlini* Diğer Karşılığı Doları Avro Sterlini* Diğer
1. Ticari Alacaklar 68.940 2.342 -- -- -- 32 1 -- -- --
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa, Banka hesapları dahil) 389.009 12.213 905 -- -- 27.309 816 66 -- --
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
3. Diğer -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 457.949 14.555 905 -- -- 27.341 817 66 -- --
5. Ticari Alacaklar -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
6a. Parasal Finansal Varlıklar -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
7. Diğer -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
8. Duran Varlıklar (5+6+7) -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
9. Toplam Varlıklar (4+8) 457.949 14.555 905 -- -- 27.341 817 66 -- --
10.Ticari Borçlar 422.738 11.133 2.892 1 -- 532.757 11.788 5.114 17 --
11. Finansal Yükümlülükler --
DRAFT
-- -- -- -- -- -- -- -- --
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) 422.738 11.133 2.892 1 -- 532.757 11.788 5.114 17 --
14. Ticari Borçlar -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
15. Finansal Yükümlülükler -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
18. Toplam Yükümlülükler (13+17) 422.738 11.133 2.892 1 -- 532.757 11.788 5.114 17 --
19. Finansal Durum Tablosu Dışı Türev Araçların Net Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) -- -- -- -- -- 14.028 455 -- -- --
19a. Aktif Karakterli Finansal Durum Tablosu Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı -- -- -- -- -- 14.028 455 -- -- --
19b. Pasif Karakterli Finansal Durum Tablosu Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
20. Net Yabancı Para Varlık/ (Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19) 35.211 3.422 (1.987) (1) (491.388) (10.516) (5.048) (17) --
21. Parasal Kalemler Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu
(TFRS 7.B23) (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) 35.211 3.422 (1.987) (1) -- (505.416) (10.971) (5.048) (17) --
22. Döviz Hedge'i İçin Kullanılan Finansal Araçların Toplam Gerçeğe Uygun Değeri -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
23. Döviz Varlıkların Hedge Edilen Kısmının Tutarı -- -- -- -- -- -- -- -- -- --
24. Döviz Yükümlülüklerin Hedge Edilen Kısmının Tutarı -- -- -- -- -- -- -- -- -- --

(*) Geçerli para birimi İngiliz Sterlini olmayan bağlı ortaklıkların İngiliz Sterlini kuru riski bu kolonda sunulmuştur.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.3 Piyasa riski (Devamı)

Döviz kuru riski (Devamı)

Döviz Kuru Duyarlılık Analiz Tablosu
Kar / (Zarar) Özkaynak
31 Aralık 2023 Yabancı paranın
değer kazanması
Yabancı paranın
değer kaybetmesi
Yabancı paranın
değer kazanması
Yabancı paranın
değer kaybetmesi
ABD Doların'nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
1-ABD Doları net varlık / yükümlülüğü 10.015 (10.015) 10.015 (10.015)
2-
ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
-- -- - --
3-ABD Doları net etki (1+2) 10.015 (10.015) 10.015 (10.015)
Avro'nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
4-Avro net varlık / yükümlülüğü (6.490) 6.490 (6.490) 6.490
5-Avro riskinden korunan kısım (-) --
DRAFT
-- -- --
6-Avro net etki (4+5) (6.490) 6.490 (6.490) 6.490
İngiliz Sterlini'nin TL karşısında %10 değişmesi halinde
7-İngiliz Sterlini net varlık / yükümlülüğü (4) 4 (4) 4
8-
İngiliz Sterlini riskinden korunan kısım (-)
-- -- -- --
9-
İngiliz Sterlini
net etki (7+8)
(4) 4 (4) 4
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
10-Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü -- -- -- --
11-Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --
12-Diğer döviz net etki (10+11) -- -- -- --
Toplam(3+6+9+12) 3.521 (3.521) 3.521 (3.521)

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.3 Piyasa riski (Devamı)

Döviz kuru riski (Devamı)

Döviz Kuru Duyarlılık Analiz Tablosu
Kar / (Zarar) Özkaynak
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
31 Aralık 2022 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doların'nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
1-ABD Doları net varlık / yükümlülüğü (33.867) 33.867 (33.867) 33.867
2-
ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
-- -- 1.402 (1.402)
3-ABD Doları net etki (1+2) (33.867) 33.867 (32.465) 32.465
Avro'nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
4-Avro net varlık / yükümlülüğü (16.612) 16.612 (16.612) 16.612
5-Avro riskinden korunan kısım (-) --
DRAFT
-- -- --
6-Avro net etki (4+5) (16.612) 16.612 (16.612) 16.612
İngiliz Sterlini'nin TL karşısında %10 değişmesi halinde
7-İngiliz Sterlini net varlık / yükümlülüğü (63) 63 (63) 63
8-
İngiliz Sterlini riskinden korunan kısım (-)
-- -- -- --
9-
İngiliz Sterlini
net etki (7+8)
(63) 63 (63) 63
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
10-Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü -- -- -- --
11-Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --
12-Diğer döviz net etki (10+11) -- -- -- --
Toplam(3+6+9+12) (50.542) 50.542 (49.140) 49.140

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

29.1 Finansal Risk Yönetimi (Devamı)

29.1.3 Piyasa riski (Devamı)

Faiz oranı riski

Grup'un, gerçeğe uygun değerleri kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülük ve gerçeğe uygun değer riskinden korunma amaçlı muhasebeleştirme modeli altında kaydedilen riskten korunma amaçlı türev enstrümanları (vadeli faiz oranı takasları) bulunmamaktadır. Bu nedenle, raporlama dönemi itibarıyla faiz oranlarındaki değişim kar veya zararı etkilemeyecektir.

2023 2022
Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar 1.313.030 268.830
Finansal yükümlülükler 85.307 489.631

Fiyat riski

Grup'un operasyonel karlılığı ve operasyonlarından sağladığı nakit akışları, faaliyet gösterilen çimento ve hazır beton sektörlerindeki rekabet ve hammadde fiyatlarındaki değişime göre değişkenlik etkilenmekte olup, Grup yönetimi tarafından söz konusu fiyatlar takip edilmekte ve maliyetlerin fiyat üzerindeki baskısını indirgemek amacıyla maliyet iyileştirici önlemler alınmaktadır. Mevcut riskler Grup'un Riskin Erken Saptanması Komitesi'nce yapılan toplantılarda izlenmektedir.

29.1.4 Sermaye riski

Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklarına getiri ve fayda sağlamak ile sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısıyla Grup'un faaliyetlerinin devamını sağlayabilmektir.

DRAFT Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Grup ortaklara ödenen temettü tutarını değiştirebilir, sermayeyi hissedarlara iade edebilir, yeni hisseler çıkarabilir ve borçlanmayı azaltmak için varlıklarını satabilir.

Sektördeki diğer şirketlere paralel olarak Grup sermayeyi borç/ özkaynaklar oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam özkaynaklara bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzerlerinin toplam finansal borç (finansman nitelikli diğer borçlar dahil) tutarından düşülmesiyle hesaplanır.

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Toplam finansal borçlanmalar 85.307 489.631
Eksi: nakit ve nakit benzerleri (Dipnot 5) (1.476.326) (436.248)
Net borç (1.391.019) 53.383
Toplam özkaynaklar 10.151.888 8.544.333
Borç / özkaynaklar oranı (14%) 1%

29.1.5 Finansal araçların gerçeğe uygun değeri

Grup, finansal araçların gerçeğe uygun değerlerini, ulaşılabilen mevcut piyasa bilgilerini ve uygun değerleme metotlarını kullanarak hesaplamıştır. Ancak, gerçeğe uygun değeri bulabilmek için kanaat kullanmak gerektiğinden, gerçeğe uygun değer ölçümleri mevcut piyasa koşullarında oluşabilecek değerleri yansıtmayabilir. Grup yönetimi tarafından, kasa ve bankalardan alacaklar, diğer finansal aktifler ve kısa vadeli finansal borçlar da dahil olmak üzere etkin faizle iskonto edilmiş maliyet bedeli ile gösterilen finansal varlıkların ve borçların gerçeğe uygun değerlerinin kısa vadeli olmaları ve muhtemel zararların önemsiz miktarda olabileceği düşünülerek kayıtlı değerlerine yakın olduğu kabul edilmiştir.

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle satın alma gücü esasına göre Türk Lirası ("TL") olarak gösterilmiştir.)

30 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDE AÇIKLAMALAR)

Finansal araçların sınıflandırılması

Gerçeğe uygun değer, bir finansal aracın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında gönüllü taraflar arasındaki bir cari işlemde, el değiştirebileceği tutar olup, eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde değerlenir.

Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, gerçeğe uygun değerleri belirlenebilen finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin tahmininde kullanılmıştır:

Finansal varlıklar

Yılsonu kurlarıyla çevrilen dövize dayalı olan bakiyelerin gerçeğe uygun değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri gerçeğe uygun değerleri ile gösterilmektedir. Ticari ve ilişkili taraflardan alacakların rayiç bedellerinin, kısa vadeli olmaları sebebiyle gerçeğe uygun değerlerinin defter değerlerine yaklaştığı varsayılmaktadır.

Finansal yükümlülükler

Ticari borçlar, ilişkili taraflara borçlar ve diğer parasal yükümlülüklerin iskonto edilmiş kayıtlı değerleri ile birlikte gerçeğe uygun değerlerine yaklaşık tutarlar üzerinden gösterildiği tahmin edilmekte olup, yılsonu kurlarıyla çevrilen dövize dayalı olan bakiyelerin gerçeğe uygun değerlerinin, kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir.

31 BAĞIMSIZ DENETÇİ/BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNDAN ALINAN HİZMETLERE İLİŞKİN ÜCRETLER

DRAFT Grup'un, KGK'nın 30 Mart 2021 tarihinde mükerrer Resmî Gazete'de yayımlanan Kurul Kararına istinaden hazırladığı ve hazırlanma esasları 19 Ağustos 2021 tarihli KGK yazısını temel alan bağımsız denetim kuruluşlarınca verilen hizmetlerin ücretlerine ilişkin açıklaması aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücretleri 2.535 2.781
Diğer güvence hizmetleri 522 114
3.057 2.895

32 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR

Çimentaş tarafından, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 15 Eylül 2023 tarih ve 2023/970 E. Sayılı kararı ile onaylanan 1/25000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile bu plana askı süreci içerisinde yapılan itirazın reddedilmesi üzerine İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 15 Aralık 2023 tarih ve 1300 sayılı kararının öncelikle yürütülmesinin durdurulması ve iptali istemiyle 6 Şubat 2024 tarhinde dava açılmıştır. Açılan dava halihazırda İdare mahkemelerinde görülmektedir.

3 Kasım 2023 tarihinde "Bağlı Ortaklığımız Hakkındaki Rekabet Kurumu Soruşturması" konulu özel durum açıklamamızdan sonra 25 Mart 2024 tarihinde, devam eden soruşturmaya İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş'nin de dahil edildiği bilgisi rekabet kurulunca bildirilmiş olup, soruşturma süreci devam etmektedir. Bilindiği üzere Rekabet Kurumu tarafından soruşturma açılması, soruşturmaya konu şirketlerin 4054 sayılı Kanun'u ihlal ettikleri, kanun kapsamında herhangi bir ceza yaptırım ile karşı karşıya kaldıkları veya kalacakları şeklinde yorumlanamaz.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.