Environmental & Social Information • Oct 31, 2025
Environmental & Social Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
| GİRİŞ | 3 |
|---|---|
| Yönetim Kurulu Başkanı Mesajı | 3 |
| RAPOR HAKKINDA | 4 |
| KURUMSAL PROFİL | 4 |
| Ortaklık Yapısı | 7 |
| Organizasyon Yapısı | 7 |
| Yönetim Organları | 7 |
| Yönetim Kurulu Faaliyetleri ve Görev Süresi | 7 |
| Komite Faaliyetleri | 8 |
| Üst Yönetim Kadrosu | 9 |
| Bağlı Ortaklıklar | 11 |
| DEĞER YARATMA ZİNCİRİ | 12 |
| İş Modeli ve Girdiler | 12 |
| Üretim Süreci ve Çıktılar | 12 |
| Değer Yaratımı ve Uzun Vadeli Etki | 12 |
| PAYDAŞLARIMIZ | 13 |
| Hissedar ve Yatırımcı İletişim | 13 |
| Genel Kurul ve Pay Sahipliği Hakları | 13 |
| ÇALIŞANLARIMIZ | 14 |
| İnsan Kaynağı Yönetimi | 14 |
| Eğitim ve Gelişim | 14 |
| YÖNETİŞİM | 15 |
| Sürdürülebilirlik Yönetim Yapısı | 15 |
| Yönetim Kurulu | 15 |
| Komiteler | 15 |
| Sürdürülebilirlik Yönetimindeki Roller ve Sorumluluklar | 16 |
| Yönetim Kurulu | 16 |
| Denetimden Sorumlu Komite | 16 |
| Riskin Erken Saptanması Komitesi | 16 |
| Kurumsal Yönetim Komitesi | 17 |
| Üst Yönetim ve İç Denetim Birimi | 17 |
| Sürdürülebilirlik Politikası | 17 |
| Enerji ve İklim Yönetimi | 17 |
| Çevresel Sorumluluk | 18 |
| İş Sağlığı, Güvenliği ve Çalışan Refahı | 18 |
|---|---|
| İnsan Hakları ve Fırsat Eşitliği | 18 |
| Ekonomik ve Kurumsal Sürdürülebilirlik | 18 |
| Sürekli İyileştirme ve Dijital Dönüşüm | 19 |
| Kurumsal Risk Yönetim Sistemi | 19 |
| STRATEJİ | 20 |
| Geçiş Planı ve Öncelikli Hedefler | 21 |
| Hedefler Hata! Yer işareti ta | nımlanmamış. |
| İklimle Bağlantılı Öncelikli Riskler | 21 |
| İklimle Bağlantılı Öncelikli Fırsatlar | 24 |
| Önemlilik | 25 |
| İklim Risk Ve Fırsatlarına Yönelik Senaryo Temelli Değerlendirme Yaklaşımı | 26 |
| RİSK YÖNETİMİ | 38 |
| Risk Yönetim Süreci | 38 |
| Yönetim Kurulu Gözetimi ve Stratejik Yönlendirme | 39 |
| Komite Yapısı ve Kurumsal Sorumluluklar | 39 |
| İç Kontrol Sistemleri | 40 |
| METRİKLER VE HEDEFLER | 40 |
| Sera Gazı Emisyonlarının Ölçümü ve Raporlanması | 40 |
| Yenilenebilir Enerji Yatırımı ve Emisyon Azaltımı | 41 |
| Zaman Bazlı Emisyon Azaltım Hedefleri | 41 |
| Atıksu Yönetimi | 42 |
| Sermaye Harcamaları | 42 |
| İç Karbon Fiyatlandırması | 43 |
| EKLER | 44 |
| Emisyon Hesaplama Metodolojisi ve Kaynaklar | 44 |
| TSRS 1 Gerekliliklerine Uyum | 44 |
| TSRS 2 Gerekliliklerine Uyum | 46 |
1976 yılında Kırşehir'de kurulan Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. (Çemaş), Türkiye'nin en köklü döküm üreticilerinden biri olarak, yarım asrı aşkın tecrübesiyle otomotiv, enerji, beyaz eşya ve çimento sektörlerine yüksek katma değerli çözümler sunmaktadır.
Şirket, sürdürülebilir üretim anlayışını tüm süreçlerine entegre etmiş; enerji verimliliği, çevresel sorumluluk ve kurumsal yönetişim ilkeleri doğrultusunda faaliyet göstermektedir. Çemaş, Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact) imzacısıdır; insan hakları, çalışma standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele alanlarındaki 10 ilkeye uyumu taahhüt eder. Bu kapsamda taahhütlerine ilişkin yıllık İlerleme Bildirimini (Communication on Progress – COP) paydaşlarıyla paylaşır.
2021 yılında devreye alınan 5,9 MW GES ve 2024 yılında sözleşmesi tamamlanan 13,8 MWp'lik yeni GES yatırımı, Çemaş'ın karbon ayak izini azaltma ve enerji bağımsızlığını artırma hedeflerinin temelini oluşturmaktadır.
633 çalışanı, ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001 ve IATF 16949 belgeleriyle güvence altına alınmış üretim kalitesiyle Çemaş; Ford Q1 Kalite Belgesi sayesinde küresel tedarik zincirinde güçlü bir konum elde etmiştir.
Bu rapor, Çemaş'ın sürdürülebilir büyüme vizyonunu, iklimle bağlantılı risk ve fırsatlara yönelik stratejilerini ve Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefiyle uyumlu dönüşüm sürecini paydaşlarla şeffaf biçimde paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır.
Değerli Paydaşlarımız,
1976 yılından bu yana Türk sanayisinin temel taşlarından biri olarak faaliyet gösteren Çemaş, bugün yalnızca üretim gücüyle değil, sürdürülebilirlik yaklaşımıyla da sektörüne yön veren bir konuma ulaşmıştır.
2024 yılı, küresel ölçekte enerji maliyetlerinin, tedarik zinciri belirsizliklerinin ve iklim kaynaklı risklerin yoğunlaştığı bir dönem olmuştur. Bu süreçte Çemaş, güçlü altyapısı, yenilikçi yönetim anlayışı ve kararlı yatırımlarıyla sürdürülebilir büyümesini sürdürmüştür.
Kırşehir tesisimizde 2021 yılında devreye aldığımız 5,9 MW Güneş Enerjisi Santrali, 2024 yılında sözleşmesi tamamlanan 13,8 MWp'lik yeni GES yatırımı ile birlikte enerji tüketimimizin önemli bir bölümünü yenilenebilir kaynaklardan karşılamamızı sağlamaktadır. Bu yatırımlar, karbon emisyonlarımızın azaltılmasına katkı sağlarken aynı zamanda üretim maliyetlerimizde öngörülebilirliği güçlendirmektedir.
Sürdürülebilirlik anlayışımız; yalnızca çevreye duyarlılığı değil, aynı zamanda
çalışanlarımızın güvenliğini, topluma sağladığımız katkıyı ve paydaşlarımızla kurduğumuz
güven ilişkisini de kapsıyor. 2024 yılında Ford Q1 Kalite Belgesi'ni alarak, küresel otomotiv
tedarik zincirine dahil olduk ve kalite yönetiminde uluslararası ölçekte yeni bir seviyeye ulaştık.
Çemaş olarak hedefimiz, üretimde mükemmelliği çevresel ve sosyal sorumlulukla
birleştirmek, yenilenebilir enerji, dijitalleşme ve verimlilik odaklı dönüşümümüzü
sürdürmektir. Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda ilerlerken, çevresel
performansımızı artıracak ve gelecek kuşaklara daha yaşanabilir bir dünya bırakacak projelere
yatırım yapmaya devam edeceğiz.
Bu vesileyle; emeğiyle bu başarıda payı olan tüm çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza ve
paydaşlarımıza teşekkür eder, sürdürülebilir bir gelecek için birlikte ilerlemenin gururunu
paylaşırım.
Saygılarımla,
Rıza Kutlu IŞIK
Yönetim Kurulu Başkanı
RAPOR HAKKINDA
Çemaş, 2024 yılı itibarıyla Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'na (TSRS)
uyum sürecini başlatmış ve bu kapsamda faaliyet raporuna entegre edilen ilk sürdürülebilirlik
açıklamalarını kamuoyuyla paylaşmıştır. Çemaş, Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler
Sözleşmesi göre; İnsan Hakları, Çalışma, Çevre ve Yolsuzlukla Mücadele alanlarındaki 10
ilkeye uyumu taahhüt eder ve ilerlemeyi yıllık İlerleme Bildirimi (Communication on Progress
– COP) ile paylaşır.
Bu rapor, TSRS 1 – Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin
Genel Hükümler ile TSRS 2 – İklimle İlgili Açıklamalar standardı dikkate alınarak
hazırlanmıştır. Amaç; şirketin iş modeli, kurumsal yönetişim yapısı, sürdürülebilirlik stratejisi
ve iklimle bağlantılı risk ve fırsatlarını şeffaf, güvenilir ve karşılaştırılabilir bir şekilde
paydaşlara sunmaktır. UNGC imzacı lığı kapsamında ilgili ilkelerin raporun yönetişim, sosyal,
çevresel ve etik-uyum bölümleriyle eşleştirilmesine dikkat edilmiştir.
Raporlama Kapsamı
Rapor dönemi: 01.01.2024 – 31.12.2024
Kapsam: Çemaş'ın Kırşehir'deki üretim tesisleri ve bağlı iştirakleri
Sayfa 4 / 47
Raporlama sınırları: Konsolide finansal tablolar ve iştiraklere ilişkin özet bilgiler
Emisyon raporlaması: GHG Protokolü Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004) esas alınarak Kapsam 1 (doğrudan emisyonlar) ve Kapsam 2 (dolaylı enerji kaynaklı emisyonlar) açıklanmıştır. Kapsam 3 verileri ise metodolojik hazırlıkların tamamlanmasının ardından sonraki raporlama döneminde sunulacaktır.
Çerçeve ve taahhütler: UN Global Compact (Küresel İlkeler Sözleşmesi) imzacı lığı; yıllık COP bildirimiyle ilerlemenin paylaşılması.
Çemaş'ın çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) performansına ilişkin veriler, şirketin iç kayıtları, bağımsız denetim raporları ve ulusal emisyon faktörleri kullanılarak hesaplanmıştır. İklim riskleri ve fırsatlarının değerlendirilmesinde IPCC'nin RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryoları referans alınmıştır. Tüm göstergeler, önemlilik ilkesi çerçevesinde seçilmiş olup, şirketin iş modeli ve finansal performansı üzerinde önemli etkisi bulunan konular önceliklendirilmiştir. UNGC'nin 10 ilkesi; politika dokümanları, süreçler ve metriklerle ilişkilendirilmiş; ilgili göstergeler rapor bölümlerinde işaretlenmiştir.
Türkiye'de sürdürülebilirlik raporlamasına yönelik ilk uygulama yılı olması nedeniyle; Karşılaştırmalı bilgi sunumuna ilişkin yükümlülükler 2024 dönemi için uygulanmamıştır. Kapsam 3 emisyonlarının raporlanması ertelenmiş olup, hazırlık çalışmaları devam etmektedir.
Çemaş, bu rapor aracılığıyla paydaşlarına sürdürülebilirlik yaklaşımına ilişkin kapsamlı bilgi sunmayı, iklim değişikliğinden kaynaklanan risk ve fırsatların finansal etkilerini şeffaf biçimde açıklamayı hedeflemektedir. Şirket aynı zamanda, Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefleriyle uyumlu bir strateji izlediğini ortaya koyarak sürdürülebilir büyüme vizyonunu güçlendirmekte ve yatırımcı güvenini pekiştirerek uzun vadeli değer yaratmayı amaçlamaktadır. UN Global Compact imzacı lığı, bu amaçların etik ve sorumlu iş yapış ilkeleriyle uyum içinde yürütüldüğünün uluslararası düzeyde teyididir.
Çemaş, 1976 yılında Kırşehir'de kurulmuş olup, Türkiye'nin önde gelen entegre döküm üreticilerinden biridir. 1982 yılında üretime başlayan şirket, 1995 yılında Işıklar Holding bünyesine katılarak kurumsal yapısını güçlendirmiş ve kalite odaklı üretim anlayışını geliştirmiştir.
Şirketin üretim tesisleri Kırşehir ilinde, 150.000 m² açık ve 17.000 m² kapalı alanda faaliyet göstermektedir. Çemaş, dökümhane, talaşlı imalat, ısıl işlem, yüzey temizleme ve kalite kontrol birimlerinden oluşan entegre üretim yapısıyla otomotiv, beyaz eşya, enerji, makine, madencilik ve çimento sektörlerine hizmet sunmaktadır.
2024 yılı itibarıyla üretim kapasitesi 22.413 ton, satış miktarı 23.466 ton olarak gerçekleşmiştir. Çemaş bünyesinde 633 çalışan görev yapmakta olup, üretim süreci 57 adet CNC işleme merkezi, modern döküm hatları ve otomatik kalite kontrol sistemleriyle desteklenmektedir.
Şirketin üretim ve yönetim faaliyetleri ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, IATF 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgeleriyle güvence altına alınmıştır. 2024 yılında alınan Ford Q1 Kalite Belgesi, Çemaş'ın uluslararası otomotiv tedarik zincirine dâhil olmasını sağlamış ve kalite yönetiminde önemli bir aşama oluşturmuştur.
Çemaş'ın sermayesi 791 milyon TL olup, halka açıklık oranı yüzde 78,1 düzeyindedir. Şirket payları Borsa İstanbul Ana Pazar'da işlem görmekte ve güçlü kurumsal yönetim ilkeleri doğrultusunda faaliyet göstermektedir.
Enerji yönetimi ve sürdürülebilirlik çalışmaları, şirketin uzun vadeli stratejisinin önemli bir parçasıdır. 2021 yılında devreye alınan 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerjisi Santrali ile elektrik tüketiminin önemli bir bölümü yenilenebilir kaynaklardan sağlanmaktadır. 2024 yılında ise 13,8 MWp kurulu güce sahip yeni bir GES projesi için sözleşmeler imzalanmıştır. Bu yatırımın tamamlanmasıyla birlikte, elektrik ihtiyacının yaklaşık üçte birinin güneş enerjisinden karşılanması hedeflenmektedir. UNGC çevre ilkeleriyle uyumlu yaklaşımımız kapsamında, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımlarımızı iş modelimizin temel unsurları arasında konumlandırıyoruz.
Çemaş, üretim gücünü çevresel ve sosyal sorumluluk anlayışıyla bütünleştirerek, Türkiye'nin sanayi dönüşümüne katkı sunmayı sürdürmektedir. Şirketin vizyonu, yalnızca döküm sektöründe lider olmak değil; aynı zamanda sürdürülebilir üretim, yenilikçi teknoloji ve düşük karbonlu sanayi modelinin temsilcisi haline gelmektir.
Yarım asırlık tecrübemizle hizmet verdiğimiz tüm müşterilerimize kaliteli, rekabetçi ürün ve hizmeti sunmak için tedarikçilerimizle iş birliği içinde olmak, çalışanlarımızın işlerine ilk günkü hevesle gelmelerini sağlayacak kurumsal bir ortam yaratmak, hissedarlarımıza yüksek getiri sağlamak, sürdürülebilir bir çevre için azami gayret göstermek.
Döküm sektöründe sunduğu yüksek kaliteli ürünler ve hizmetler ile ulusal ve uluslararası pazarlarda tercih edilen, yenilenebilir enerji yatırımlarıyla karbon ayak izlerini sıfırlayan, yeni teknolojik yatırımlar ile sürdürülebilir büyüme ve yüksek karlılığa ulaşan, tüm paydaşlarının gurur duyduğu bir kurum olmaktır.
Çemaş, kayıtlı sermaye sistemine tabi bir anonim şirkettir. 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla şirketin çıkarılmış sermayesi 791.000.000 TL olup, tamamı ödenmiş ve nama yazılı paylardan oluşmaktadır. Sermaye yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
| Ortak | Pay Miktarı (Adet) | Sermaye Oranı (%) |
|---|---|---|
| Özışık İnşaat ve Gayrimenkul Yatırım A.Ş. | 67.473.540 | 8,53 |
| Asuman Öztürk | 57.868.918 | 7,32 |
| Işıklar İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. | 47.850.000 | 6,05 |
| Diğer (Halka Açık Kısım) | 617.807.542 | 78,10 |
| Toplam | 791.000.000 | 100,00 |
Şirket payları Borsa İstanbul Ana Pazar'da işlem görmekte olup, halka açıklık oranı yüzde 78,1 düzeyindedir. Paylarda herhangi bir imtiyaz bulunmamakta, tüm hissedarlar eşit haklara sahiptir.
Kurumsal yönetim ilkelerine uyum, yatırımcı ilişkileri faaliyetlerinin düzenli yürütülmesi ve pay sahiplerinin bilgilendirilmesi konularında Kurumsal Yönetim Komitesi gözetiminde sürekli iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır.
Çemaş'ın organizasyon yapısı, stratejik hedeflerin gerçekleştirilmesi ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması amacıyla tanımlanmıştır. Yönetim, üretim ve destek birimlerinden oluşan yapı; etkin karar alma, performans takibi ve iç kontrol mekanizmaları üzerine kuruludur.
Çemaş Yönetim Kurulu, 25.06.2024 tarihinde gerçekleştirilen olağan genel kurul toplantısında üç yıl süreyle seçilmiş olup, görev süresi 2027 yılı genel kuruluna kadar devam edecektir. Yönetim Kurulu üyeleri farklı mesleki geçmişlere sahip olup; ekonomi, finans,
mühendislik, akademi ve iş dünyasındaki deneyimleriyle stratejik karar alma süreçlerine katkı sağlamaktadır.
2024 yılı boyunca Yönetim Kurulu, şirketin stratejik hedeflerini, yatırım planlarını, finansal performansını ve kurumsal yönetişim uygulamalarını görüşmek üzere düzenli toplantılar gerçekleştirmiştir. Yılın ikinci yarısında toplam 41 Yönetim Kurulu kararı alınmıştır.
Toplantılarda ele alınan başlıca konular şunlardır:
Yönetim Kurulu üyelerinin toplantılara katılım oranı yüksektir. Tüm toplantılar, mevzuata ve şirket iç tüzüğüne uygun şekilde yapılmış; üyelerin tamamı bizzat katılım sağlamıştır. Ayrıca alınan kararlara ilişkin herhangi bir karşı oy veya şerh kaydedilmemiştir.
Yönetim Kurulu, yalnızca karar alıcı bir organ olarak değil, aynı zamanda şirketin faaliyetlerini yönlendiren, denetleyen ve stratejik uyumunu sağlayan bir yapı olarak etkin rol üstlenmiştir.
Yönetim Kurulu bünyesinde Denetimden Sorumlu Komite, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi aktif olarak çalışmıştır. Bu komiteler, şirketin mali raporlaması, risk yönetimi, yatırımcı ilişkileri ve kurumsal uyum süreçlerini düzenli olarak denetlemiş ve Yönetim Kurulu'na raporlamıştır.
Çemaş bünyesinde, Sermaye Piyasası Kurulu'nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) çerçevesinde oluşturulan üç temel komite 2024 yılı boyunca aktif şekilde faaliyet göstermiştir. Bu komiteler, şirketin şeffaflık, hesap verebilirlik ve etkin gözetim ilkeleri doğrultusunda yönetim kuruluna destek sağlamakta, risk yönetimi ve iç kontrol mekanizmalarının etkinliğini artırmaktadır.
Denetim Komitesi, şirketin muhasebe sisteminin işleyişi, finansal raporların doğruluğu, bağımsız denetim süreçlerinin gözetimi ve iç kontrol sistemlerinin yeterliliğini değerlendirmek amacıyla görev yapmaktadır.
Ahmet Selamoğlu (Başkan – Bağımsız Üye)
Ömer Serdar Kaşıkçılar (Üye – Bağımsız Üye)
Bu komite, şirketin varlığını, gelişmesini ve sürekliliğini tehdit edebilecek risklerin önceden belirlenmesi, gerekli önlemlerin alınması ve risk yönetim sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla faaliyet göstermektedir.
Ahmet Selamoğlu (Başkan – Bağımsız Üye)
Ömer Serdar Kaşıkçılar (Üye – Bağımsız Üye)
S. Levent Demirer (Üye – Yönetim Kurulu Üyesi Dışı)
Kurumsal Yönetim Komitesi, şirketin kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, yatırımcı ilişkilerini gözetmek ve iç politika belgelerinin yönetimini sağlamakla görevlidir. Ayrıca aday gösterme ve ücret komitesi işlevlerini de üstlenmektedir.
Ömer Serdar Kaşıkçılar (Başkan – Bağımsız Üye)
Ahmet Selamoğlu (Üye – Bağımsız Üye)
Ahmet Çevirgen (Üye – Yönetim Kurulu Üyesi)
Çemaş'ın 2024 yılı itibarıyla üst yönetim kadrosu, farklı uzmanlık alanlarında deneyimli yöneticilerden oluşmaktadır. Şirketin operasyonel, finansal ve stratejik karar alma süreçleri bu kadro tarafından yürütülmekte; üretimden satışa, insan kaynaklarından bakım-onarıma kadar tüm iş süreçleri profesyonel bir yönetim anlayışıyla koordine edilmektedir.
• Okan SAYIT – Genel Müdür
Şirketin tüm faaliyetlerinin stratejik uyum ve operasyonel verimlilik çerçevesinde yönetiminden sorumludur.
• Şükrü KESKİN – Muhasebe Müdürü
Finansal raporlama, muhasebe süreçleri ve mevzuata uyumdan sorumludur.
İç ve dış pazarlarda müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi, ihracat stratejilerinin uygulanması ve ürün portföyünün yönetiminden sorumludurlar.
Üretim planlaması, proseslerin yönetimi, tesis bakım-onarımı ve kalite standartlarının korunmasından sorumludurlar.
• Onur KARATOPRAK – İnsan Kaynakları Müdürü
İnsan kaynakları politikalarının uygulanması, çalışan memnuniyetinin artırılması ve iş sağlığı-güvenliği süreçlerinin yönetiminden sorumludur.
• Cengizhan KARACA – Kalite Sistemleri Müdürü
Kalite yönetim sistemi (ISO standartları dâhil) kurulumu, sürdürülmesi, iç denetimler ve sürekli iyileştirme süreçlerinden sorumludur.
• Serkan KAYA – Kalite Kontrol Müdürü
Hammadde, proses ve final ürün kontrolleri, ölçüm/doğrulama faaliyetleri ve uygunsuzlukların kök neden analizi ile giderilmesinden sorumludur.
Üst yönetim kadrosu, Çemaş'ın stratejik hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol üstlenmektedir. Yönetim ekibi:
Verimlilik odaklı üretim anlayışını geliştirmekte,
Enerji yönetimi ve sürdürülebilirlik yatırımlarını desteklemekte,
Çalışanların gelişimi ve iş güvenliğini önceliklendirmekte,
Uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artıracak satış ve ihracat stratejilerini hayata geçirmektedir.
Bu yapı sayesinde Çemaş, sadece operasyonel mükemmeliyet değil; aynı zamanda çevresel ve sosyal sorumluluklarını da kapsayan bütünsel bir yönetim kültürü ortaya koymaktadır.
| Şirket Adı | Faaliyet Alanı | Ortaklık | Merkez | Ek Bilgi / Durum |
|---|---|---|---|---|
| Payı (%) | ||||
| Özışık İnşaat ve | İnşaat, altyapı, | 88,74 | Ankara | Altyapı ve HES projelerinde |
| Gayrimenkul | enerji ve | uzmanlaşmış, grubun mühendislik | ||
| Yatırım A.Ş. | gayrimenkul | gücünü destekler. | ||
| projeleri | ||||
| BND Elektrik | Yenilenebilir enerji | 92,05 | Ankara | Ordu ve Kahramanmaraş'taki |
| Üretim A.Ş. | üretimi (HES) | HES'ler aracılığıyla elektrik | ||
| üretimi gerçekleştirir. | ||||
| Işıklar Döküm | Döküm ürünlerinin | 89,60 | Kırşehir | Çemaş ürünlerinin yurt içi ve yurt |
| Pazarlama A.Ş. | satış ve pazarlaması | dışı satış faaliyetlerini yürütür. | ||
| Işıklar Real Estate | Gayrimenkul | 100,00 | Sofya / | Grubun yurt dışı gayrimenkul |
| EOOD | yatırımları | Bulgaristan | yatırımlarını yönetir. |
1976'dan itibaren faaliyet gösteren Özışık İnşaat, Türkiye genelinde baraj, hidroelektrik santrali, sulama sistemleri, köprü, tünel, yol, arıtma tesisi ve konut projeleri yürütmektedir. Grubun inşaat ve mühendislik gücünü temsil eden şirket, büyük ölçekli altyapı projelerinde uzun yıllara dayanan tecrübesiyle Çemaş'ın yatırım faaliyetlerini desteklemektedir.
BND Elektrik, yenilenebilir enerji alanında faaliyet göstermekte olup grup içinde enerji arz güvenliği ve karbon azaltım stratejilerinde kilit role sahiptir. Şirket bünyesindeki santraller:
Bu tesisler aracılığıyla yıllık elektrik üretimi sağlanmakta, elde edilen enerji gelirleriyle grup faaliyetlerinin enerji bağımlılığı azaltılmaktadır.
Işıklar Döküm Pazarlama, Çemaş tarafından üretilen döküm parçalarının satış ve pazarlamasını gerçekleştirmektedir. Yurt içi ve yurt dışı müşterilere yönelik satış ağıyla şirket, özellikle Avrupa ve Orta Doğu pazarlarında etkin bir konuma sahiptir. 2024 yılı itibarıyla ihracat gelirlerinin önemli bir bölümü bu şirket üzerinden yönetilmektedir.
2022 yılında Sofya'da kurulan şirket, grubun Avrupa'daki ilk gayrimenkul yatırım iştirakidir. Ticari taşınmaz geliştirme, kiralama ve yönetim faaliyetleri yürütmekte olup, Çemaş'ın bölgesel büyüme stratejisini desteklemektedir.
Çemaş, faaliyetlerini yalnızca ekonomik üretim üzerine değil, aynı zamanda çevresel ve toplumsal değer yaratma anlayışı üzerine inşa etmiştir. Şirketin iş modeli, hammadde tedarikinden nihai ürün teslimine kadar tüm süreçlerde kaynak verimliliği, kalite yönetimi, enerji dönüşümü ve paydaş değeri ilkeleriyle yönetilmektedir.
Çemaş, hammadde tedarikinden nihai ürün teslimine kadar tüm süreçlerini kaynak verimliliği, kalite yönetimi, enerji dönüşümü ve paydaş değeri ilkeleriyle yürütmektedir. Değer yaratma sürecinin temel girdileri; hammadde (hurda demir, ferro alaşım, döküm kumu ve yardımcı kimyasallar), enerji (elektrik, doğalgaz ve yenilenebilir kaynaklar; 5,9 MW GES aktif, 13,8 MWp GES proje aşamasında), insan kaynağı (sendikal güvence ve sürekli eğitim programlarıyla desteklenen 633 çalışan), sermaye (791 milyon TL ödenmiş sermaye ve %78,1 halka açıklık oranı) ile bilgi ve teknoloji (57 CNC işleme merkezi, otomasyon sistemleri ve dijital kalite kontrol altyapısı) olarak yapılandırılmıştır.
Üretim faaliyetleri; döküm, talaşlı imalat, ısıl işlem, taşlama, kaplama ve kalite kontrolden oluşmakta; tesisler ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 50001 ve IATF 16949 standartlarına göre yönetilmektedir. Prosesler arası enerji optimizasyonu, atık kum geri kazanımı ve su tasarrufu uygulamalarıyla kaynak verimliliği desteklenmektedir. 2024'te üretim 22.413 ton, satış hacmi 23.466 ton olarak gerçekleşmiştir. Çıktılar arasında aşınmaya dayanıklı öğütme elemanları, makine parçaları, enerji ekipmanları ve otomotiv bileşenleri yer almakta; Türkiye dâhil Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Amerika pazarlarına ihracat yapılmaktadır. 2024 ihracat geliri 526,5 milyon TL, 2024 toplam Kapsam 1 ve 2 sera gazı emisyonu 23.904,5 tCO₂e'dir.
Çemaş, faaliyetleriyle ekonomik değer (ihracat artışı, istihdamın sürdürülmesi, yerli tedarik zincirine katkı), çevresel değer (yenilenebilir enerji üretimi ve enerji verimliliği yatırımları), sosyal değer (iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, sendikal hakların korunması, eğitim ve gelişim) ve kurumsal değer (halka açık yapı, bağımsız denetim süreçleri, kurumsal yönetişim ve paydaş güveni) üretmektedir. Şirket, Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefiyle uyumlu düşük karbonlu üretim modeline geçiş sürecini; enerji verimliliği, yenilenebilir enerji yatırımları, dijitalleşme ve kaynak yönetimi uygulamalarıyla sürdürmeyi hedeflemektedir.
Çemaş, yatırımcı iletişimini şeffaflık, eşit işlem ilkesi ve hesap verebilirlik temelinde yönetir. Bilgilendirme akışı; KAP duyuruları, periyodik finansal raporlar ve faaliyet raporlarının yanı sıra yatırımcı sunumları, genel kurul dokümanları ve şirket web sitesinde yayımlanan güncel içerikler üzerinden yürütülür. Yatırımcı ilişkileri birimi, bireysel bilgi taleplerini mevzuata uygun biçimde karşılar; Kurumsal Yönetim Komitesi ise iletişim ve bilgilendirme süreçlerinin gözetimini düzenli olarak sağlar. Amaç, piyasa katılımcılarının zamanında, doğru ve karşılaştırılabilir bilgiye erişimini güvence altına alarak uzun vadeli paydaş güvenini güçlendirmektir.
Çemaş, sermaye piyasası mevzuatı, SPK düzenlemeleri ve Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda tüm hissedar ve yatırımcılarına eşit, şeffaf ve zamanında bilgi sunmayı temel ilke olarak benimser. Şirketin 791 milyon TL çıkarılmış sermayesi ve %78,1 halka açıklık oranı bulunmaktadır. Yatırımcı ilişkileri faaliyetleri; şeffaflık, eşitlik ve hesap verebilirlik esaslarıyla, finansal raporlar, faaliyet raporları, KAP bildirimleri, yatırımcı toplantıları ve şirket web sitesi (www.cemas.com.tr) üzerinden yürütülür. Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda yıl içinde finansal raporlar, özel durum açıklamaları ve kurumsal yönetim uyum raporları düzenli olarak paylaşılır; şirket web sitesinde faaliyet raporları, genel kurul bilgileri, yatırımcı duyuruları ve mali tablolar kamuoyuna açık şekilde yayımlanır.
Yatırımcıların bireysel bilgi talepleri, şirket merkezindeki yatırımcı ilişkileri birimi tarafından karşılanır. Kurumsal Yönetim Komitesi, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde yatırımcı ilişkilerinin gözetimini düzenli olarak sağlar. Halka açık bir şirket olmanın sorumluluğu ile uluslararası yatırımcı ilişkileri uygulamalarına uyum hedeflenir ve kâr dağıtım politikası ile yatırım ihtiyaçları arasında denge gözetilir. NGC taahhütleri doğrultusunda etik, çevresel ve sosyal performans göstergeleri de yatırımcı iletişiminde dikkate alınır; COP kapsamındaki ilerleme ve ilgili politikalar erişilebilir kılınır.
Pay sahipleri genel kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma haklarına eşit şekilde sahiptir; sermayeyi temsil eden paylarda imtiyaz bulunmaz. Genel kurul öncesinde gündem, faaliyet raporu ve mali tablolar hissedarların incelemesine sunulur. 2024 yılı olağan genel kurulunda, konsolide net zarar nedeniyle kâr dağıtımı yapılmamasına karar verilmiş ve karar yatırımcılara şeffaf biçimde duyurulmuştur. Çemaş, önümüzdeki dönemde dijital iletişim araçlarını daha etkin kullanmayı, yatırımcı toplantılarını artırmayı ve sürdürülebilirlik performansına ilişkin daha kapsamlı veriler paylaşmayı hedefler.
Çemaş, sürdürülebilir büyümenin temelinde nitelikli, güvenli ve motive bir iş gücünün yer aldığına inanmaktadır. Şirket, çalışanlarını yalnızca üretim süreçlerinin parçası olarak değil, kurumsal kimliğin ve sürdürülebilir değer yaratımının temsilcisi olarak görmektedir.
2024 yılı itibarıyla Çemaş bünyesinde 633 çalışan görev yapmaktadır. Kadın çalışan oranı yaklaşık yüzde 10 olup, bu oran özellikle mühendislik, kalite kontrol, idari işler ve destek hizmetlerinde yoğunlaşmaktadır. Erkek çalışanlar ağırlıklı olarak döküm, talaşlı imalat ve bakım-onarım alanlarında görev almaktadır.
Çemaş, çalışma yaşamında adalet, eşitlik ve güven ilkelerini esas alır. "ILO standartlarına uyum, toplu sözleşme, eşit ücret ve KVKK uygulamaları çalışma ilkelerimizin temelidirY Çalışanların önemli bir kısmı sendikalıdır ve DİSK/Birleşik Metal-İş Sendikası ile imzalanan 2024–2026 dönemine ait toplu iş sözleşmesi yürürlüktedir. Bu sözleşme ile ücret, sosyal hak ve iş güvencesine ilişkin hususlar güvence altına alınmıştır.
Şirket, çalışan sağlığı ve güvenliğini kurumsal önceliklerinden biri olarak görmektedir. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi çerçevesinde yürütülen faaliyetlerle, "sıfır kaza" yaklaşımı benimsenmiştir. 2024 yılında iş güvenliği kültürünü geliştirmek amacıyla saha denetimleri, risk analizleri, yangın tatbikatları ve kişisel koruyucu ekipman kullanımı konularında düzenli eğitimler gerçekleştirilmiştir.
Çemaş, çalışan refahını yalnızca iş güvenliğiyle değil, sosyal faydalarla da desteklemektedir. 2024 yılı itibarıyla kıdem tazminatı karşılığı olarak 29,9 milyon TL, kullanılmayan izin karşılığı olarak 13,1 milyon TL finansal tablolara yansıtılmıştır. Sosyal haklar; servis, yemek, sağlık hizmetleri ve diğer yan faydalarla güvence altına alınmıştır. Şirket, önümüzdeki dönemde kadın istihdamını artırmaya, çeşitliliği güçlendirmeye ve
kapsayıcı bir iş kültürünü kurumsal yapısına daha güçlü biçimde yerleştirmeye odaklanmaktadır.
Çemaş, insan kaynağını stratejik bir değer olarak görmekte ve çalışanlarının gelişimini sürdürülebilir büyümenin ayrılmaz bir unsuru olarak değerlendirmektedir. Eğitim faaliyetleri, yalnızca teknik becerilerin geliştirilmesini değil, aynı zamanda kişisel ve yönetsel yetkinliklerin artırılmasını da hedeflemektedir.
2024 yılı boyunca üretim hatlarında görev yapan çalışanlara döküm teknolojileri, talaşlı imalat, ısıl işlem, kalite kontrol, enerji verimliliği ve bakım-onarım konularında teknik eğitimler verilmiştir. Ayrıca kalite yönetimi, iş güvenliği, liderlik ve takım çalışması gibi alanlarda programlar uygulanarak çalışanların yetkinlikleri geliştirilmiştir.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri tüm çalışanları kapsayacak şekilde yürütülmüş, yangın tatbikatları, acil durum planları ve risk analizi yöntemleriyle güvenli çalışma alışkanlıklarının pekiştirilmesi sağlanmıştır. Eğitimlerin etkinliği anketler ve ölçme-değerlendirme uygulamalarıyla analiz edilmiş, elde edilen veriler sonraki dönem planlamalarına dahil edilmiştir.
Eğitim faaliyetleri için ayrılan bütçe, üretim ve kalite yatırımlarıyla birlikte planlanmakta; insan kaynağı gelişimi, şirketin uzun vadeli stratejik hedefleriyle doğrudan ilişkilendirilmektedir. Çemaş, 2025 yılı itibarıyla dijital öğrenme platformlarını devreye alarak eğitimlerin sürekliliğini artırmayı ve tüm çalışanlara erişilebilir hale getirmeyi planlamaktadır.
Çemaş, sürdürülebilirliği kurumsal yönetim yapısının bir parçası olarak ele almakta; stratejik karar alma süreçlerine çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) faktörlerini entegre etmektedir. Yönetim Kurulu, sürdürülebilirlik performansının gözetiminden nihai düzeyde sorumlu organdır.
Şirketin sürdürülebilirlik yönetim yapısı; Yönetim Kurulu, Komiteler ve Üst Yönetim arasında açık bir sorumluluk dağılımına dayanmaktadır. Bu yapı, enerji verimliliği, karbon yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği, kurumsal risk yönetimi ve paydaş ilişkileri gibi alanlarda bütüncül bir yönetim anlayışının sürdürülmesini sağlar.
Yönetim Kurulu, sürdürülebilirlik politikalarının onaylanmasından, hedeflerin belirlenmesinden ve ilerlemenin izlenmesinden sorumludur. 2024 yılında Yönetim Kurulu, şirketin 13,8 MWp kapasiteli yeni GES projesine ilişkin yatırım kararını onaylamış ve enerji dönüşümünü stratejik öncelik olarak tanımlamıştır. Ayrıca, sürdürülebilirlik raporlamasının TSRS standartlarına uyumlu biçimde yürütülmesi için ilgili komitelere yetki devri yapmıştır. Yönetim Kurulu'nun sürdürülebilirlik gündemi, yılda en az dört kez yapılan toplantılarda değerlendirilmekte; enerji verimliliği, karbon azaltım planları, risk analizleri, iş sağlığı ve güvenliği performansı ile sosyal sorumluluk faaliyetleri düzenli olarak raporlanmaktadır.
Yönetim Kurulu gözetiminde üç temel komite faaliyet göstermektedir:
Denetimden Sorumlu Komite: Finansal raporlamanın doğruluğu, iç kontrol sistemlerinin etkinliği ve sürdürülebilirlik verilerinin güvenilirliğini izler.
Riskin Erken Saptanması Komitesi: Enerji, döviz kuru, tedarik zinciri ve iklim kaynaklı risklerin tespitini yapar; alınacak önlemleri Yönetim Kurulu'na raporlar.
Kurumsal Yönetim Komitesi: Paydaş ilişkilerini, etik yönetim politikalarını ve sürdürülebilirlik raporlaması süreçlerini gözetir.
Bu komiteler, sürdürülebilirlik ve risk yönetimi konularında iç denetim birimleriyle koordineli çalışır. Komite raporları, Yönetim Kurulu kararlarının temel girdilerini oluşturur.
Çemaş, sürdürülebilirlik konularının etkin şekilde yönetilebilmesi için açık ve çok katmanlı bir sorumluluk zinciri tanımlamıştır. Bu yapı, Yönetim Kurulu'ndan operasyonel birimlere kadar uzanan bir yönetişim sistemine dayanır. Her kademede görev ve yetkiler tanımlanmış; karar alma, uygulama, denetim ve raporlama süreçleri arasında net bir koordinasyon sağlanmıştır.
Yönetim Kurulu, sürdürülebilirlik stratejisinin oluşturulmasından, politikaların onaylanmasından ve hedeflerin belirlenmesinden nihai düzeyde sorumludur. İklimle bağlantılı risk ve fırsatların finansal etkilerini düzenli olarak izler ve bu verileri şirketin stratejik planlamasına entegre eder. Enerji yatırımları, verimlilik projeleri ve karbon yönetimi gibi çevresel yatırımların bütçelerini değerlendirir ve onaylar. Yönetim Kurulu, yılda en az iki kez sürdürülebilirlik performansını gözden geçirir ve Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından hazırlanan raporları değerlendirerek gerekli yönlendirmeleri yapar.
Denetim Komitesi, sürdürülebilirlik verilerinin güvenilirliği, doğruluğu ve finansal tablolarla bütünlüğünden sorumludur. TSRS 1 ve TSRS 2 kapsamında hazırlanan raporlamaların bağımsız denetim ilkelerine uygunluğunu değerlendirir. İç denetim birimlerinden gelen çevre, enerji ve iş güvenliği performans raporlarını inceleyerek Yönetim Kurulu'na sunar. Böylece sürdürülebilirlik verilerinin finansal raporlamayla uyumu güvence altına alınır.
Riskin Erken Saptanması Komitesi, enerji arz güvenliği, döviz kuru dalgalanmaları, tedarik zinciri kesintileri ve karbon düzenlemeleri gibi iklimle bağlantılı riskleri izlemekle görevlidir. Komite, bu risklerin finansal etkilerini analiz eder ve gerekli önleyici tedbirleri Yönetim Kurulu'na önerir. Ayrıca güneş enerjisi yatırımları ve enerji verimliliği uygulamalarının risk azaltıcı etkilerini düzenli olarak değerlendirir.
Kurumsal Yönetim Komitesi, sürdürülebilirlik ilkelerinin kurumsal yönetim yapısına entegrasyonundan sorumludur. Paydaş ilişkilerini, etik yönetim politikalarını ve şeffaf raporlama uygulamalarını izler. Komite, yatırımcı ilişkileri birimiyle koordineli olarak sürdürülebilirlik raporlarının kamuya açık paylaşım süreçlerini yönetir ve raporlamalarda şeffaflık ilkesinin korunmasını sağlar.
Üst Yönetim, Yönetim Kurulu tarafından belirlenen sürdürülebilirlik politikalarının uygulanmasından sorumludur. Enerji yönetimi, çevresel performans, iş sağlığı ve güvenliği, insan kaynakları, üretim ve kalite yönetimi alanlarında hedefleri belirler ve bunların şirket genelinde uygulanmasını sağlar. Üst yönetim, tüm birimlerden gelen performans verilerini derleyerek düzenli biçimde Yönetim Kurulu'na raporlar.
Genel Müdür, stratejik sürdürülebilirlik yönlendirmesinden sorumlu olup tüm birimlerin performansını izler ve Yönetim Kurulu'na rapor sunar. Fabrika Müdürlüğü, enerji yönetimi ve üretim verimliliğini ISO 50001 sistemi çerçevesinde takip eder ve güneş enerjisi projelerinin entegrasyon sürecini yönetir. Çevre Yönetimi birimi, atık, su ve emisyon yönetimini ISO 14001 standardına uygun biçimde yürütür. İnsan Kaynakları birimi, iş sağlığı, güvenliği ve eğitim programlarını ISO 45001 sistemi kapsamında uygular. Finans ve Muhasebe birimi ise sürdürülebilirlik verilerinin finansal raporlamayla entegrasyonunu sağlar ve TSRS uyumunun finansal tablolara yansıtılmasından sorumludur.
İç Denetim Birimi, sürdürülebilirlik verilerinin doğruluğunu ve kontrol mekanizmalarının etkinliğini denetler. Çevre, enerji ve iş güvenliği konularında tespit edilen uygunsuzluklara ilişkin düzeltici aksiyon planlarını ilgili komitelere bildirir. Böylece sürdürülebilirlik raporlamasında doğruluk ve bütünlük ilkeleri korunur.
Çemaş, sürdürülebilirliği tüm kurumsal karar alma süreçlerinin temel bir unsuru olarak ele almaktadır. Şirket, çevresel etkilerin azaltılması, sosyal sorumluluğun güçlendirilmesi ve güçlü kurumsal yönetişim uygulamalarıyla uzun vadeli değer yaratmayı hedeflemektedir. Sürdürülebilirlik anlayışı yalnızca çevresel performansla sınırlı olmayıp; üretim, enerji yönetimi, insan kaynakları, tedarik zinciri, iş sağlığı ve güvenliği ile kurumsal etik alanlarının tamamını kapsamaktadır.
Çemaş, enerji tüketimini azaltmak ve yenilenebilir enerji payını artırmak amacıyla enerji yönetimini ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi çerçevesinde yürütmektedir.
2021 yılında devreye alınan 5,9 MW Güneş Enerjisi Santrali (GES) ve 2024'te sözleşmesi tamamlanan 13,8 MWp'lik yeni GES yatırımı, enerji ihtiyacının önemli bir kısmını yenilenebilir kaynaklardan karşılamayı sağlamaktadır. Sera gazı emisyonları GHG Protokolü ve TSRS 2 standartlarına göre ölçülmekte, düzenli olarak izlenmekte ve raporlanmaktadır.
Çemaş, üretim faaliyetlerinde çevresel etkiyi en aza indirmeyi hedeflemektedir. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi kapsamında atık yönetimi, hava kalitesi ve su verimliliği süreçleri sürekli iyileştirilmektedir. Tesislerde uygulanan atık kum geri kazanımı ve kapalı devre su sistemleri, doğal kaynak tüketimini azaltarak döngüsel üretim modelini desteklemektedir.
Çalışanların güvenliği, sürdürülebilirlik politikalarının temel unsurlarından biridir. Çemaş, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamında "sıfır kaza" hedefiyle çalışmaktadır. Düzenli saha denetimleri, risk analizleri, yangın tatbikatları ve kişisel koruyucu ekipman eğitimleriyle güvenli çalışma kültürü güçlendirilmektedir. Ayrıca çalışan refahı; yemek, servis, sağlık hizmetleri, izin hakları ve yan faydalarla desteklenmektedir.
Çemaş, tüm çalışanlarına eşit fırsatlar sunmayı, çeşitliliği desteklemeyi ve sendikal hakların korunmasını kurumsal bir ilke olarak benimsemektedir. Kadın çalışanların mühendislik, kalite kontrol ve idari alanlarda istihdamı teşvik edilmekte; kapsayıcı iş ortamı anlayışı güçlendirilmektedir. Ayrımcılık yasağı, çocuk işçiliğinin önlenmesi, ihbar/şikâyet mekanizmaları ve tedarikçi sözleşmelerinde insan hakları hükümleri UNGC kapsamındaki uygulamalarımızdır. Bu politikaların uygulanması ve izlenmesi Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yürütülmekte ve sonuçlar Yönetim Kurulu'na raporlanmaktadır.
Şirketin sürdürülebilirlik politikası, ekonomik performans ve kaynak verimliliğiyle doğrudan bağlantılıdır. Çemaş, yerli tedarik zincirini güçlendirerek sürdürülebilir satın alma politikası yürütmekte; üretim süreçlerinde verimliliği artırmak ve karbon ayak izini düşürmek amacıyla enerji verimliliği yatırımlarına öncelik vermektedir. Halka açık bir şirket olarak şeffaflık, hesap verebilirlik ve etik yönetim ilkelerine bağlılık, kurumsal yönetim anlayışının temelini oluşturmaktadır. Sürdürülebilirlik performansının izlenmesi, Kurumsal Yönetim Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi tarafından koordine edilmekte; raporlamalar her yıl Yönetim Kurulu'na sunulmaktadır.
Çemaş, sürdürülebilirlik performansını yalnızca korumak değil, her yıl bir adım öteye taşımayı hedeflemektedir. Performans göstergeleri düzenli olarak izlenmekte, TSRS 1 ve TSRS 2 standartlarına uygun olarak raporlanmakta ve paydaşlarla paylaşılmaktadır. Ar-Ge projeleri, dijital üretim sistemleri ve enerji verimliliği uygulamalarıyla süreçlerin karbon yoğunluğu azaltılmaktadır. Bu yaklaşım, Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefiyle doğrudan uyum içindedir.
Çemaş, risk yönetimini kurumsal yönetişim anlayışının temel unsurlarından biri olarak görmektedir. Şirketin risk yönetimi yaklaşımı, yalnızca finansal risklerin kontrolüyle sınırlı olmayıp; operasyonel, stratejik, çevresel ve sosyal boyutları da kapsayan bütüncül bir sistem olarak tasarlanmıştır. Amaç, faaliyetlerin sürekliliğini tehdit edebilecek unsurları erken aşamada tespit etmek, olası etkileri ölçmek, uygun önlemler almak ve fırsat alanlarını da etkin biçimde değerlendirmektir.
Kurumsal Risk Yönetim Sistemi, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS 1 ve TSRS 2), SPK Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) ve COSO Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesi esas alınarak oluşturulmuştur. Bu sistem, risklerin kurumsal düzeyde tanımlanmasını, izlenmesini, önceliklendirilmesini ve Yönetim Kurulu tarafından stratejik olarak değerlendirilmesini sağlar.
Çemaş'ta risk yönetimi süreci Yönetim Kurulu gözetiminde yürütülmektedir. Yönetim Kurulu, risk politikalarını onaylamakta, risk iştahını belirlemekte ve şirketin finansal dayanıklılığıyla uyumlu stratejik önlemlerin alınmasını sağlamaktadır. Yönetim Kurulu'na bağlı olarak faaliyet gösteren Riskin Erken Saptanması Komitesi, enerji arz güvenliği, döviz kuru dalgalanmaları, karbon düzenlemeleri, tedarik zinciri kesintileri ve operasyonel verimlilik gibi konularda düzenli risk değerlendirmeleri yapar. Denetim Komitesi, finansal raporlama süreçlerinde iç kontrol mekanizmalarının etkinliğini izleyerek risklerin finansal etkilerini değerlendirir.
Üst Yönetim, risklerin operasyonel düzeyde yönetilmesinden sorumludur. Enerji yönetimi, üretim verimliliği, iş sağlığı ve güvenliği, çevre yönetimi, insan kaynakları ve finansal planlama gibi kritik alanlarda risk göstergeleri belirlenmiş ve düzenli olarak izleme sistemine dahil edilmiştir. İç Denetim Birimi ise risk yönetimi sisteminin bütünlüğünü ve etkinliğini denetlemekte; çevre, enerji, güvenlik ve finansal raporlama süreçlerinde olası uyumsuzlukları tespit ederek düzeltici önlemlerin alınmasını sağlamaktadır.
Risk yönetimi süreci tanımlama, analiz, ölçme, önceliklendirme, aksiyon planlama, izleme ve raporlama adımlarından oluşan sürekli bir döngü şeklinde işlemektedir. Her yıl yapılan değerlendirmeler sonucunda risk haritaları güncellenmekte; enerji arz güvenliği, karbon düzenlemeleri, su kaynaklarının yönetimi, döviz kuru dalgalanmaları, tedarik zinciri kırılganlıkları ve dijital güvenlik gibi alanlarda öncelikli riskler yeniden sınıflandırılmaktadır. Finansal risklerin yönetiminde, döviz bazlı gelir yapısı ve doğal dengeleme (hedging) mekanizmaları kullanılmakta; faiz oranı dalgalanmaları, alacak tahsil süreleri ve enflasyon etkileri düzenli olarak analiz edilmektedir. Operasyonel risklerin yönetiminde, enerji izleme sistemleri, alternatif tedarik zincirleri, önleyici bakım planları ve kapasite dengeleme uygulamaları devreye alınmıştır. Çevresel riskler, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi çerçevesinde yönetilmekte UNGC çevre ilkeleriyle uyumlu çevresel performans yaklaşımımızı desteklemektedir. Özellikle karbon emisyonları, atık yönetimi, su kullanımı ve enerji verimliliği alanlarında sürekli iyileştirme faaliyetleri yürütülmektedir.
Çemaş, iklimle bağlantılı riskleri TSRS 2 standardı doğrultusunda kurumsal risk yönetimi yapısına entegre etmiştir. Enerji kesintisi ve dalgalanma riskleri, yenilenebilir enerji yatırımları ve enerji izleme altyapısıyla azaltılmaktadır. Su kıtlığı riski, kapalı devre su sistemleri ve proses suyu izleme uygulamalarıyla kontrol altına alınmıştır. Karbon düzenlemelerine uyum riski ise kapsamlı emisyon raporlaması, enerji verimliliği yatırımları ve karbon maliyet senaryolarının yönetim planına dahil edilmesiyle ele alınmaktadır.
Risk yönetimi sonuçları yılda en az dört kez Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilir. Bu toplantılarda risk analizleri, performans göstergeleri ve alınan aksiyonların etkinliği gözden geçirilir. Risk yönetimi uygulamaları aynı zamanda şirketin yıllık faaliyet raporuna entegre edilerek paydaşlara açık biçimde sunulur.
Risk yönetimini yalnızca koruyucu bir mekanizma olarak değil, aynı zamanda fırsatların erken tespit edilmesini ve stratejik kararların desteklenmesini sağlayan bir yönetim aracı olarak görmektedir. Bu kapsamda risk yönetimi sisteminin etkinliği sürekli olarak gözden geçirilmekte, değişen piyasa koşulları ve iklimsel faktörlere göre güncellenmektedir.
Güçlü kurumsal risk yönetimi altyapısı sayesinde finansal istikrarını korumakta, enerji ve çevre alanlarında karşılaşılabilecek potansiyel riskleri önceden öngörmekte ve operasyonel sürekliliğini güvence altına almaktadır. Risk yönetimi uygulamaları, şirketin sürdürülebilir büyüme hedeflerinin ve paydaş güveninin sürdürülebilirliğinde stratejik bir dayanak oluşturmaktadır.
Çemaş'ın stratejik yaklaşımı; sürdürülebilir büyüme, verimlilik, enerji dönüşümü ve küresel rekabetçilik ilkeleri üzerine kuruludur. 1976'dan bu yana döküm sektöründe faaliyet gösteren Çemaş, teknolojik altyapısı, kalite belgeleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla sanayi üretiminde çevresel ve finansal sürdürülebilirliği birlikte ele almaktadır.
Şirketin stratejik odağı, enerji verimliliğini artırmak, karbon emisyonlarını azaltmak, üretim kalitesini yükseltmek ve uluslararası pazarlarda rekabet gücünü pekiştirmektir. Bu kapsamda 2024 yılı itibarıyla devreye alınan 5,9 MW kapasiteli GES yatırımı ve sözleşmeleri imzalanan 13,18 MWp yeni GES projesi, sürdürülebilir üretim modelinin merkezinde yer almaktadır.
Enerji yatırımlarıyla birlikte üretim maliyetlerinde düşüş, karbon emisyonlarında azalma ve çevre performansında iyileşme hedeflenmektedir. Çemaş, stratejik olarak yalnızca üretim hacmini artırmayı değil; kalite, dijitalleşme, enerji yönetimi ve uluslararası sertifikasyon alanlarında da gelişmeyi önceliklendirmektedir. 2024 yılında alınan Ford Q1 Kalite Belgesi, şirketin global tedarik zincirine girişinde dönüm noktası olmuş; kalite yönetimi süreçlerinin sürdürülebilirlik stratejisine entegre edilmesini sağlamıştır.
Çemaş'ın stratejisi, yalnızca sanayi üretiminde kârlılık sağlamak değil; Türkiye'nin döküm sanayiinde düşük karbonlu üretim modeline geçişine öncülük etmek ve paydaşlarına sürdürülebilir bir gelecek sunmaktır. Bu doğrultuda şirket, 2025 sonrasında yenilenebilir enerji payını artırmayı, üretim hatlarında enerji yoğunluğunu azaltmayı ve TSRS 1–2 standartlarına tam uyumlu bir sürdürülebilirlik yönetim sistemi kurmayı hedeflemektedir.
Çemaş, üretim faaliyetlerini enerji verimliliği, karbon azaltımı, dijitalleşme ve sürdürülebilir üretim teknolojileri ekseninde dönüştürerek düşük karbonlu sanayi modeline geçmektedir. Plan; döküm süreçlerinde düşük karbonlu üretime geçişi, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesini, çevresel performansın artırılmasını ve üretimin dijital olarak bütünleştirilmesini kapsamaktadır.
Bu dönüşümün enerji ayağında, 2021'de 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerji Santrali devreye alınmış; 2024 itibarıyla 13,18 MWp kurulu güce sahip ikinci GES projesi için sözleşmeler imzalanmıştır. Yatırımlar tamamlandığında elektrik tüketiminin önemli bir kısmının yenilenebilir kaynaklardan karşılanmasıyla hem karbon ayak izinde hem de enerji maliyetlerinde anlamlı düşüş beklenmektedir.
Dijital entegrasyon kapsamında 2024'te devreye alınan MES (Manufacturing Execution System) ile ERP altyapısı; makine, operatör ve PLC sistemleriyle bütünleştirilmiştir. Üretim emirlerinin sahaya doğrudan aktarılması ve anlık üretim, kalite, izlenebilirlik, hat duruşları ile OEE verilerinin izlenmesi sayesinde duruş süreleri ve fire oranları azalmış; veriye dayalı karar alma kültürü kalıcı bir yetkinliğe dönüşmüştür. Böylece enerji verimliliği, yenilenebilir enerji üretimi ve dijitalleşme arasında kurulan sinerji, 2050 yılına kadar "Net Sıfır Üretim" hedefine ilerleyişin temelini oluşturmaktadır.
Çemaş, kısa vadeli kazanımlardan ziyade uzun vadeli değer yaratımına odaklanan bütünleşik bir dönüşüm programı yürütmektedir. 2024–2030 döneminde 13,18 MWp'lik yeni GES'in kademeli devreye alınmasıyla elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji payının artırılması; 2026–2030 arasında döküm proseslerinde enerji yoğunluğunu düşürecek teknolojik modernizasyonların hayata geçirilmesi; 2030 sonrasında ise kapsamlı karbon ölçüm ve azaltım planlarının TSRS 2'ye tam uyumla raporlanması hedeflenmektedir.
Teknoloji ve dijital dönüşüm boyutunda, 2025–2031 arasında üretim hatlarında otomasyon ve veri izleme sistemlerinin yaygınlaştırılması; CNC tezgâhlarında dijital performans takibiyle enerji ve kalite verilerinin ölçülmesi öngörülmektedir. 2032 itibarıyla üretim ve enerji verilerinin entegre bir "Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi" altında konsolide edilmesiyle, operasyonel mükemmellik ve kaynak verimliliği kurumsal düzeyde standartlaştırılacaktır.
Kurumsal yönetişim ve paydaş değeri alanında ise, 2025'ten itibaren TSRS 1 ve TSRS 2 standartlarına tam uyumun sağlanması planlanmakta; 2026–2035 arasında sürdürülebilirlik performansı entegre faaliyet raporları aracılığıyla düzenli biçimde yayımlanacaktır. 2035 sonrasında çevresel, sosyal ve yönetişim göstergelerinin yatırımcı karar mekanizmalarına sistematik olarak dâhil edilmesiyle, 2050'de "Net Sıfır Üretim ve Sorumlu Sanayi" vizyonu kurumsal bir değere dönüştürülerek tüm paydaşlarla paylaşılacaktır.
Çemaş, faaliyet gösterdiği döküm ve metal işleme sektöründe iklim değişikliğinin hem doğrudan hem dolaylı etkilerine yüksek düzeyde maruz kalmaktadır. Kırşehir'de konumlanan entegre üretim tesisi, yüksek enerji tüketimi ve kaynak bağımlılığı nedeniyle iklimle bağlantılı fiziksel ve geçiş risklerine karşı hassastır.
Şirket, enerji arz güvenliği, su kaynaklarının azalması, tedarik zinciri aksaklıkları ve karbon düzenlemelerine uyum konularını öncelikli iklim risk alanları olarak tanımlamıştır. Bu riskler, TSRS 2 standartları doğrultusunda yürütülen önemlilik analiziyle sistematik olarak değerlendirilmekte; operasyonel ve finansal etkileri düzenli biçimde izlenmektedir.
Kırşehir'deki üretim tesisleri, metal ergitme ve kalıplama hatlarından oluşan yüksek enerji yoğunluklu bir yapıya sahiptir. Mevsimsel sıcaklık artışları ve şebeke yüklenmeleri zaman zaman voltaj dalgalanmalarına ve kesintilere neden olabilmektedir. Bu durum, üretim hatlarında duruşlara, ürün firelerinin artmasına ve maliyetlerin yükselmesine yol açmaktadır.
Çemaş, bu riski azaltmak amacıyla 2021'de 5,9 MW GES yatırımı gerçekleştirmiş, 2024 yılında ise 13,18 MWp kapasiteye sahip yeni GES projesi için sözleşme imzalamıştır. Bu yatırımlar sayesinde elektrik ihtiyacının önemli bir kısmı yenilenebilir kaynaklardan karşılanacak, enerji maliyetleri ve karbon emisyonları düşürülecektir.
Kırşehir bölgesinde azalan yağış ve düşen yeraltı su seviyeleri, üretim süreçlerinde kullanılan su teminini zorlaştırmaktadır. Kurak dönemlerde artan su maliyetleri ve soğutma sistemlerinde verim kaybı, işletme giderleri üzerinde doğrudan etki yaratmaktadır.
Bu riskin yönetimi kapsamında Çemaş, kapalı devre su dolaşım sistemleri ve geri kazanım uygulamaları geliştirmekte; proses suyu tüketimi dijital sayaçlarla izlenmektedir. Su verimliliği yatırımları, enerji tasarrufuyla entegre biçimde yürütülmekte ve raporlanmaktadır.
İklim değişikliğine bağlı aşırı hava olayları, taşımacılık ve hammadde tedarik süreçlerinde gecikmelere yol açmaktadır. Hurda demir, döküm kumu ve ferro alaşım gibi kritik girdilerde yaşanabilecek tedarik kesintileri, üretim planlamasında aksamalara ve stok maliyetlerinde artışa neden olabilmektedir.
Çemaş, bu riski azaltmak için çoklu tedarikçi politikası, asgari stok uygulamaları ve dijital tedarik izleme sistemi geliştirmiştir. Bu sayede sevkiyat gecikmelerine karşı alternatif kaynak planlaması yapılmakta, tedarik güvenliği güçlendirilmektedir.
Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi, AB'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ve ulusal düzeyde kurulacak Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), enerji yoğun sektörler için yeni yükümlülükler doğurmaktadır. Elektrik ve doğalgaza yüksek bağımlılık, karbon fiyatlaması ve raporlama zorunluluklarının maliyet etkisini artırma potansiyeli taşımaktadır.
Çemaş, bu riski yönetebilmek için ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi'ni güçlendirmiş, GES yatırımlarıyla yenilenebilir enerji kullanım oranını artırmıştır. Ayrıca TSRS 2'ye uygun karbon raporlama altyapısı kurulmuş olup, kapsam 1 ve 2 emisyonlarının düzenli izlenmesi planlanmaktadır.
İklim değişikliği ile mücadele ve düşük karbonlu ekonomiye geçiş süreci, Çemaş ve bağlı ortaklıkları için yalnızca risk unsurları değil, aynı zamanda önemli stratejik fırsatlar da barındırmaktadır.
Enerji verimliliğini artıran teknolojiler, yenilenebilir enerji yatırımları, düşük karbonlu ürün portföyü, yeşil finansman olanakları ve dijital tedarik sistemleri, grup şirketlerinin hem operasyonel verimliliklerini hem de uzun vadeli rekabet güçlerini desteklemektedir. Ulusal düzenlemeler ve uluslararası piyasalarda giderek artan sürdürülebilirlik beklentileri doğrultusunda, bu fırsatlar Grup için değer yaratıcı ve dönüşüm odaklı bir büyüme alanı oluşturmaktadır.
Enerji maliyetlerinde yaşanan dalgalanmalar ve karbon emisyonlarını azaltma gereklilikleri, üretim ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren grup şirketleri için yenilenebilir enerjiye geçişi ve enerji verimliliği projelerini öncelikli fırsat haline getirmiştir.
Çemaş, Kırşehir'deki tesislerinde 2021 yılında devreye aldığı 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerji Santrali (GES) ve 2024 yılında sözleşmesi imzalanan 13,18 MWp yeni GES projesi sayesinde elektrik tüketiminin önemli bir kısmını yenilenebilir kaynaklardan karşılamayı hedeflemektedir. Bu yatırımlar, enerji maliyetlerinin düşürülmesine ve karbon emisyonlarının azaltılmasına doğrudan katkı sağlayacaktır.
Düşük karbonlu ekonomiye geçiş sürecinde şirketlerin yatırım planlarını destekleyecek en önemli unsurlardan biri yeşil finansman araçları ve teşvik mekanizmalarıdır. Ulusal ve uluslararası düzeyde hızla gelişen yeşil tahvil, sürdürülebilir kredi, karbon kredisi ve teşvik programları, Çemaş ve bağlı ortaklıklar için hem yatırım maliyetlerini düşürme hem de sürdürülebilir projelerin devreye alınmasını hızlandırma fırsatı sunmaktadır.
Çemaş, GES projeleri ve enerji verimliliği yatırımları aracılığıyla yeşil kredi mekanizmalarına erişim potansiyeline sahiptir. Bu sayede, yatırımlarını düşük maliyetli kaynaklarla finanse ederek karbon emisyonlarını azaltmayı ve TSRS 2'ye uyum sürecini hızlandırmayı planlamaktadır.
Küresel pazarlarda artan çevresel hassasiyet, düşük karbon ayak izine sahip ürün ve hizmetlere yönelik talebi hızla artırmaktadır. Bu eğilim, karbon yoğun üretim süreçlerini iyileştiren şirketler için önemli bir rekabet avantajı doğurmaktadır.
Çemaş, enerji verimli döküm teknolojileri ve talaşlı imalat sistemleriyle karbon yoğunluğunu azaltmakta; 2024 yılında aldığı Ford Q1 Kalite Belgesi ile uluslararası tedarik zincirlerinde sürdürülebilir tedarikçi konumunu güçlendirmiştir.
Çemaş'ın iş modeli; kısa, orta ve uzun vadede faaliyetlerini, değer zincirini ve mali performansını etkileyebilecek iklimle bağlantılı risk ve fırsatların belirlenmesine dayalıdır. Bu kapsamda yürütülen önemlilik çalışmasının amacı, yatırımcıların, finans kuruluşlarının ve paydaşların karar süreçlerinde ihtiyaç duyacakları güvenilir ve karşılaştırılabilir iklim bilgilerini ortaya koymaktır.
Uygulama Adımları
Kurumsal Değerlendirme: Yönetim Kurulu ve ilgili komiteler düzeyinde yapılan toplantılarda, iklim değişikliğinin döküm ve enerji yoğun üretim süreçlerine etkileri tartışılmış, şirket faaliyetlerine özgü öncelikli konular belirlenmiştir.
Ayrıştırma İlkesi: TSRS 2 Madde 13(b) doğrultusunda, enerji tüketimi, hammadde tedariki ve üretim hatları gibi risk yoğunluğu yüksek alanlar ayrı ayrı analiz edilmiştir.
Risk–Fırsat Analizi: Fiziksel riskler (enerji kesintileri, su kıtlığı, lojistik aksamalar) ve geçiş riskleri (karbon düzenlemeleri, SKDM ve ETS uygulamaları) değerlendirilmiş; bunlara karşılık gelen fırsatlar (yenilenebilir enerji yatırımları, enerji verimliliği projeleri, düşük karbonlu üretim) ile birlikte ele alınmıştır.
Finansal Bağlantı: 2024 yılı FAVÖK verileri esas alınarak, her risk ve fırsatın mali performans üzerindeki potansiyel etkisi yüzdesel aralıklarla değerlendirilmiştir.
İklim değişikliğinin Çemaş üzerindeki finansal etkileri, yıllık FAVÖK performansı dikkate alınarak üç düzeyde sınıflandırılmıştır. Bu yapı, risklerin önem derecesine göre önceliklendirilmesini ve stratejik karar süreçlerinde etkin biçimde yönetilmesini sağlamaktadır.
| Etki | Kriter (FAVÖK | Tanım | |
|---|---|---|---|
| Düzeyi | Üzerindeki Etki) | ||
| Düşük | Yıllık FAVÖK'ün | Kısa vadeli ve kolay yönetilebilir etkilerdir. İş modeli üzerinde | |
| %1'inden az | önemli değişim yaratmaz. | ||
| Orta | Yıllık FAVÖK'ün %1–5 | Bazı süreçlerde yeniden planlama gerekebilir. Yatırım kararlarını | |
| aralığında | ve performans hedeflerini etkileyebilir. |
| Yüksek | Yıllık FAVÖK'ün | Temel iş yapış biçiminde köklü değişiklikler gerektirir. Uzun vadeli |
|---|---|---|
| %5'inden fazla | stratejik kararları etkileyebilir. |
Önemlilik çalışmasının öne çıkan başlıca konular şunlardır:
Enerji arz güvenliği ve dalgalanmalar: Üretimde enerjiye bağımlı süreçler nedeniyle, enerji kesintileri operasyonel süreklilik açısından öncelikli risk olarak değerlendirilmiştir.
Su kaynakları ve kuraklık: İç Anadolu ve Karadeniz havzalarındaki faaliyetlerde su stresi artışı, özellikle üretim verimliliği üzerinde etkili görülmüştür.
Tedarik zinciri dayanıklılığı: Aşırı hava olaylarının lojistik ve hammadde tedarikini aksatma potansiyeli, planlama ve maliyet yönetimi açısından önemli bir konudur.
Karbon düzenlemelerine uyum: AB SKDM ve ulusal ETS uygulamalarıyla birlikte, enerji yoğun sektörlerde faaliyet gösteren şirketler için karbon maliyetleri ve raporlama yükümlülükleri önem kazanmıştır.
Yapılan analizler, bu konuların orta ve uzun vadede Çemaş'ın finansal performansı üzerinde belirgin etki yaratabileceğini göstermektedir. Bu nedenle söz konusu risk ve fırsatlar, TSRS S2 Ek A kapsamında "önemli" kategorisinde değerlendirilmiştir.
Çemaş ve bağlı ortaklıklar, önemli kabul edilen bu konuları stratejik planlama, yatırım kararları ve sürdürülebilirlik raporlama süreçlerinin merkezine yerleştirmiştir. Yönetim Kurulu ve Riskin Erken Saptanması Komitesi, bu konuların düzenli olarak izlenmesini ve gelişmelerin raporlanmasını sağlamaktadır.
Enerji Kesintisi ve Dalgalanma Riski
Risk Türü
Fiziksel Risk
Enerji arzında yaşanabilecek kesintiler ve şebeke dalgalanmaları, Çemaş'ın enerjiye yüksek oranda bağımlı üretim süreçleri için kritik bir risk alanıdır. Kırşehir'deki entegre döküm tesisinde yürütülen ergitme, kalıplama, talaşlı imalat ve ısıl işlem hatları sürekli enerjiye ihtiyaç duymaktadır.
İklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışları, yüksek talep dönemlerinde şebeke üzerindeki yükü artırmakta; bu durum zaman zaman voltaj dengesizlikleri ve kısa süreli kesintiler şeklinde üretim planlarını etkileyebilmektedir. Enerji arzındaki bu istikrarsızlık, üretim kapasitesi ve teslimat süreleri açısından operasyonel verimliliği doğrudan etkileyebilecek niteliktedir.
Enerji dalgalanmaları, döküm ve işleme hatlarının durmasına, fire oranlarının yükselmesine ve ekipman ömrünün kısalmasına neden olabilir. Bu durum üretim maliyetlerinin artmasına, planlı üretim programlarının aksamasına ve teslimat sürelerinde sapma riskine yol açabilir.
Ayrıca ani enerji kesintileri, ısıya duyarlı proseslerde kalite kayıpları yaratabileceğinden, müşteri memnuniyeti ve ihracat performansı üzerinde de dolaylı etki oluşturabilir. Enerjiye erişimdeki kesintiler, özellikle ihracata yönelik üretim süreçlerinde rekabet gücü açısından belirleyici bir risk olarak değerlendirilmektedir.
Enerji kesintileri, doğrudan üretim kayıplarına ve bakım-onarım giderlerinde artışa neden olabilmektedir. Bu etkilerin yıllık maliyetler üzerini etkileme potansiyeli oluşturabileceği öngörülmektedir. Kısa süreli duruşlar, fire oranlarının yükselmesi ve yeniden işleme ihtiyacı, faaliyet kârlılığı üzerinde geçici baskı yaratabilir. Ayrıca enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar, maliyet yönetimini zorlaştırarak üretim bütçelerinde öngörülemezlik oluşturabilmektedir.
Çemaş, enerji arz güvenliğini güçlendirmek ve üretim sürekliliğini korumak amacıyla enerji altyapısını çeşitlendirmeye odaklanmaktadır. 2021 yılında devreye alınan 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerji Santrali (GES) aktif olarak çalışmakta; 2024 yılında sözleşmesi imzalanan 13,18 MWp'lik yeni GES yatırımı ise enerji bağımlılığını azaltmayı hedeflemektedir. Bu yatırımlar sayesinde elektrik ihtiyacının giderek artan oranı yenilenebilir kaynaklardan karşılanacaktır.
Ayrıca kritik hatlarda kesintisiz güç sistemleri (UPS) ve jeneratör destekli altyapılar devreye alınmış, enerji izleme sistemleriyle şebeke gerilimindeki değişiklikler anlık olarak takip edilmeye başlanmıştır. Bu önlemler, üretim sürekliliğini güvence altına alarak enerji kaynaklı risklerin operasyonel etkilerini azaltmaktadır.
Çemaş, iklim değişikliğinin enerji arzı ve üretim sürekliliği üzerindeki olası etkilerini bilimsel senaryo temelli yaklaşımlarla değerlendirmektedir. Bu analizde, IPCC'nin 6. Değerlendirme Raporu (AR6) kapsamında tanımlanan Temsili Konsantrasyon Yolları (RCP) senaryolarından RCP 4.5 ve RCP 8.5 dikkate alınmıştır.
Senaryolar, Türkiye'nin iç bölgelerinde artan sıcaklık, enerji talebi, şebeke yüklenmesi ve altyapı dayanıklılığı parametreleri üzerinden değerlendirilmiştir. Amaç, enerji kesintileri ve voltaj dalgalanmalarının üretim süreçleri, maliyet yönetimi ve operasyonel süreklilik üzerindeki potansiyel etkilerini analiz etmek ve bu doğrultuda dayanıklılık stratejilerini belirlemektir.
| Başlık | RCP 4.5 Senaryosu | RCP 8.5 Senaryosu | |
|---|---|---|---|
| Senaryo Etkisi |
Sıcaklık artışının 2,4°C seviyesinde dengelendiği senaryoda, enerji talebi mevsimsel olarak artmakta ancak şebeke üzerindeki baskı yönetilebilir düzeydedir. Kısa süreli voltaj dalgalanmaları ve bölgesel kesintiler dönemsel olarak yaşanabilir. |
Emisyonların kontrolsüz şekilde arttığı, sıcaklık artışının 4°C'yi aştığı senaryoda; uzun süreli sıcak hava dalgaları ve yüksek enerji talebi, altyapı dayanıklılığını zorlayarak daha sık ve uzun süreli kesintilere yol açabilir. |
|
| Etki Düzeyi | Orta | Yüksek | |
| Zaman Vadesi 2025–2035 arası orta vadeli etkiler | 2035 sonrası uzun vadeli etkiler | ||
| Senaryo Açıklaması |
Artan soğutma ihtiyacı yaz aylarında enerji talebini artırabilir. Şebekede voltaj dalgalanmaları, kısa süreli duruşlara ve enerji maliyetlerinde artışa neden olabilir. |
Aşırı hava olaylarının sıklaşmasıyla, iletim ve dağıtım altyapısında kapasite sorunları yaşanabilir. Bu durum, üretim planlarında uzun süreli aksamalar yaratabilir. |
|
| Çemaş Üzerindeki Etkisi |
Üretim hatlarında kısa süreli enerji dalgalanmaları, fire oranlarının yükselmesi ve bakım-onarım sıklığında artış gözlenebilir. Planlı üretim takviminde küçük sapmalar yaşanabilir. |
Şebeke kesintileri nedeniyle üretim hatlarında uzun duruşlar, ürün kalitesinde dalgalanmalar ve teslimat sürelerinde gecikmeler görülebilir. |
|
| KPI İzleme Yaklaşımı |
- Enerji kesintisi sıklığı- Üretim hattı duruş süresi |
- Jeneratör devreye alma oranı- Enerji maliyet farkı (%) |
|
| Strateji ve İş Modeli Üzerindeki Etki |
GES üretim kapasitesinin artırılması, UPS sistemlerinin yaygınlaştırılması ve enerji izleme sistemlerinin etkinleştirilmesi planlanmaktadır. |
Şebekeye bağımlılığı azaltmak için yenilenebilir enerji kapasitesi genişletilecek, kritik üretim hatlarında enerji depolama çözümleri değerlendirilecektir. |
|
| Kaynakça | - IPCC AR6 – RCP 4.5: - Türkiye İDEP 2023– 2030 |
- IPCC AR6 – RCP 8.5: |
Su Kıtlığı ve Kaynak Yönetimi Riski
Fiziksel Risk
İklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışları, azalan yağışlar ve yeraltı su seviyelerindeki düşüş, Çemaş'ın faaliyet gösterdiği Kırşehir bölgesinde su kaynakları üzerinde baskı oluşturmaktadır. Döküm üretiminde kullanılan proses suyu, kum hazırlama ve soğutma sistemleri açısından kritik öneme sahiptir.
Kuraklık eğilimlerinin güçlenmesi, suya erişim maliyetlerinin artmasına, arıtma ve temizlik süreçlerinde ek kaynak ihtiyacına ve belirli dönemlerde üretim planlamasında kısıtlara yol açabilecek potansiyel taşımaktadır. Su kıtlığı, üretim sürekliliği ve çevresel uyum açısından operasyonel verimliliği doğrudan etkileyebilecek bir risk olarak değerlendirilmektedir.
Su kıtlığı, Çemaş'ın üretim değer zincirinde çok boyutlu etkilere yol açabilir. Üretim süreçlerinde kullanılan su miktarının azalması, döküm kalitesini ve ürün stabilitesini etkileyebilir; bu da müşteri teslim sürelerinde sapmalara ve fire oranlarında artışa neden olabilir.
Kurak dönemlerde artan su maliyetleri ve tedarik sürelerinin uzaması, maliyet kontrolü ve kapasite planlaması üzerinde baskı yaratmaktadır. Ayrıca, su kıtlığı nedeniyle tesis içi temizlik, soğutma ve proses hatlarında yaşanabilecek aksaklıklar, üretim hatlarının çalışma sürekliliğini de olumsuz etkileyebilir.
Su temininde yaşanabilecek kısıtlamalar, işletme giderlerinde artış, üretim kaybı ve ek yatırım ihtiyacı şeklinde finansal etkiler yaratabilir. Özellikle su arıtma, geri kazanım ve altyapı sistemlerine yapılacak yatırımlar kısa vadede ek maliyet oluştururken, uzun vadede verimlilik artışıyla maliyet dengesini destekleyebilir.
Kuraklık dönemlerinde suyun temin süresinin uzaması veya maliyetinin yükselmesi, yıllık faaliyet kârlılığı üzerinde geçici baskı oluşturabilecek riskler arasında yer almaktadır.
Çemaş, su kıtlığı riskine karşı direnç oluşturmak amacıyla su yönetimi uygulamalarını güçlendirmeye odaklanmıştır. Tesis genelinde benimsediği su kullanım prensibi ile proses sularının yeniden değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Su tüketiminin azaltılması ve gelecekte suyun geri kazanım oranının artırılması yönünde teknik çalışmalar yürütülmektedir.
Ayrıca, su kullanım verilerinin düzenli izlenmesi ve dijital ölçüm sistemlerinin kurulmasıyla, su verimliliğinin sürekli takip edilmesi planlanmaktadır. Bu uygulamalar, hem üretim sürekliliğini güvence altına almakta hem de şirketin çevresel performansını güçlendirmektedir.
Çemaş, iklim değişikliğine bağlı yağış rejimi değişiklikleri, artan sıcaklık ve yeraltı su seviyelerindeki düşüşün üretim faaliyetleri üzerindeki olası etkilerini bilimsel senaryo temelli analizlerle değerlendirmektedir. Bu çalışma, IPCC'nin 6. Değerlendirme Raporu (AR6) çerçevesinde tanımlanan RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryolarına dayanmaktadır.
Amaç, Kırşehir bölgesinde yaşanabilecek kuraklık eğilimlerinin, su temini, üretim sürekliliği ve maliyet yönetimi üzerindeki potansiyel etkilerini incelemek ve bu doğrultuda dayanıklılık stratejileri geliştirmektir.
| Başlık | RCP 4.5 Senaryosu | RCP 8.5 Senaryosu | ||
|---|---|---|---|---|
| Senaryo Etkisi | Ortalama sıcaklık artışının 2,4°C seviyesinde sınırlı kaldığı senaryoda, bölgesel yağışlar azalmakla birlikte su temininde süreksizlik riski orta düzeydedir. Kuraklık periyotları kısa süreli ancak tekrarlayan niteliktedir. |
Sıcaklık artışının 4°C'yi aştığı, yağışların düzensizleştiği ve yeraltı su seviyelerinde belirgin düşüşlerin görüldüğü senaryoda, su temininde uzun süreli kesintiler ve maliyet artışları yaşanabilir. |
||
| Etki Düzeyi | Orta | Yüksek | ||
| Zaman Vadesi | 2025–2035 arası orta vadeli etkiler | 2035 sonrası uzun vadeli etkiler | ||
| Senaryo Açıklaması |
Kuraklık dönemleri genellikle ilkbahar ve yaz aylarında yoğunlaşır; su temin maliyetlerinde artış ve üretim planlarında dönemsel sapmalar yaşanabilir. |
Uzun kurak dönemler ve yeraltı su seviyesindeki düşüş nedeniyle suya erişim kısıtlanır; proses suyu temini için alternatif kaynaklara ihtiyaç duyulur. |
||
| Çemaş Üzerindeki Etkisi |
Soğutma ve kum hazırlama sistemlerinde su tüketimi artabilir. Su teminindeki geçici kısıtlar, üretim verimliliğinde kısa vadeli düşüşlere yol açabilir. |
Uzun süreli su yetersizliği nedeniyle üretim planlamasında aksaklıklar, su arıtma yatırımlarında artış ve kapasite kayıpları yaşanabilir. |
||
| KPI İzleme Yaklaşımı |
- Su tüketim miktarı (m³/yıl)- Proses suyu kullanım oranı (%) |
- Su temin kesinti süresi (gün)- Su temin maliyeti değişim oranı (%) |
||
| Strateji ve İş Modeli Üzerindeki Etki |
Su geri kazanımı ve kapalı devre sistemlerin geliştirilmesi, dijital su izleme altyapısının kurulması planlanmaktadır. |
Kuraklık senaryolarına karşı alternatif su kaynaklarının oluşturulması, geri kazanım sistemlerinin kapasitesinin artırılması hedeflenmektedir. |
||
| Kaynakça | - IPCC AR6 – RCP 4.5: - Türkiye İDEP 2023– 2030 |
- IPCC AR6 – RCP 8.5: |
Tedarik Zinciri Dayanıklılığı Riski
Fiziksel Risk
İklim değişikliğine bağlı olarak artan aşırı hava olayları, sıcaklık dalgaları ve lojistik altyapıda yaşanabilecek bozulmalar, tedarik zincirlerinde aksamalara neden olabilecek önemli bir risk unsurudur. Çemaş, üretim faaliyetlerinde kullandığı hurda metal, ferro alaşım, döküm kumu, yardımcı kimyasallar ve enerji ekipmanlarını hem yurtiçi hem de uluslararası tedarikçilerden temin etmektedir.
Aşırı hava koşulları, liman kapanmaları, sel veya kara ulaşımında yaşanabilecek gecikmeler, kritik girdilerin tedarikinde kesinti riski yaratabilmektedir. Bu durum, üretim planlarının aksamasına, stok seviyelerinin dengesizleşmesine ve müşteri teslimat sürelerinde sapmalara yol açabilecek niteliktedir.
Tedarik zincirinde yaşanabilecek iklimsel aksaklıklar, Çemaş'ın üretim planlaması ve teslimat performansını doğrudan etkileyebilir. Hammadde temininde oluşabilecek gecikmeler, üretim hatlarının planlanan kapasiteyle çalışmasını engelleyebilir. Navlun fiyatlarındaki dalgalanmalar, özellikle döviz bazlı sözleşmelerde maliyet artışı riskini beraberinde getirmektedir.
Ayrıca, uluslararası taşımacılıkta yaşanabilecek iklim kaynaklı gecikmeler, ihracat teslimatlarında sözleşme taahhütlerini zorlayabilir. Bu tür aksaklıklar, Çemaş'ın müşteri memnuniyetini ve tedarikçi ilişkilerini kısa vadede etkileyebilecek riskler arasında yer almaktadır.
Tedarik zincirinde meydana gelebilecek kesintiler, hammadde maliyetlerinde artışa, üretim sürekliliğinde sapmalara ve stok yönetiminde ek finansal yük oluşmasına neden olabilir. Navlun maliyetlerinde yaşanacak artış, yıllık üretim maliyetleri üzerinde etki yaratma potansiyeline sahiptir.
Ayrıca kritik hammaddelerde tedarik sürelerinin uzaması, ara stokların artmasına ve buna bağlı finansman maliyetlerinin yükselmesine yol açabilir. Bu etkiler, kısa vadede kârlılık üzerinde baskı oluşturabilecek orta düzeyde finansal risk kategorisinde değerlendirilmektedir.
Çemaş, tedarik zinciri risklerine karşı dayanıklılığını artırmak için çoklu tedarikçi politikası, stok güvenliği uygulamaları ve dijital tedarik izleme sistemleri üzerine odaklanmıştır. Kritik hammaddeler için alternatif tedarikçi ağları oluşturulmakta, minimum stok seviyeleri belirlenmekte ve tedarik süreçleri düzenli olarak risk analizine tabi tutulmaktadır.
Ayrıca, satın alma planlamasında mevsimsel ve bölgesel iklim riskleri dikkate alınmakta; teslimat süreleri, sel veya fırtına gibi aşırı hava koşullarına göre revize edilmektedir. Bu önlemler, tedarik zincirinde olası kesintilere karşı üretim sürekliliğini güvence altına almakta ve operasyonel dayanıklılığı güçlendirmektedir.
Çemaş, iklim değişikliğinin tedarik zinciri süreçleri, lojistik altyapı ve hammadde temini üzerindeki olası etkilerini IPCC'nin 6. Değerlendirme Raporu (AR6) temelinde analiz etmektedir. Bu kapsamda RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryoları dikkate alınarak; aşırı hava olaylarının, sıcaklık artışlarının ve taşımacılık altyapısındaki olası bozulmaların tedarik zinciri sürekliliği üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.
Amaç, hammadde erişimi ve lojistik akışlarda ortaya çıkabilecek iklimsel belirsizliklerin operasyonel ve finansal sonuçlarını öngörmek, bu doğrultuda dayanıklılık önlemlerini planlamaktır.
| Başlık | RCP 4.5 Senaryosu | RCP 8.5 Senaryosu |
|---|---|---|
| Senaryo Etkisi | Sıcaklık artışı ve aşırı hava olayları orta düzeyde artış gösterir. Lojistik süreçlerde dönemsel aksamalar yaşanabilir; ancak altyapı genel olarak işlevselliğini korur. |
Aşırı hava olaylarının sıklığı ve şiddeti artar. Sel, fırtına ve yüksek sıcaklık kaynaklı ulaştırma kesintileri uzun süreli hale gelir; kritik tedarik hatlarında süreklilik kaybolur. |
| Etki Düzeyi | Orta | Yüksek |
| Zaman Vadesi | 2025–2035 arası orta vadeli etkiler | 2035 sonrası uzun vadeli etkiler |
| Senaryo Açıklaması |
Lojistik altyapıda sıcaklık kaynaklı deformasyonlar ve dönemsel ulaşım kesintileri görülebilir. Navlun fiyatlarında artış eğilimi oluşabilir. |
Deniz ve kara taşımacılığında sistematik gecikmeler, liman ve yol kapanmaları nedeniyle tedarik süresi uzar; navlun maliyetleri hızla yükselir. |
| Çemaş Üzerindeki Etkisi |
Hammadde ve yardımcı malzeme tedarikinde kısa süreli gecikmeler, stok yönetiminde baskı yaratabilir. Üretim planlarında küçük sapmalar görülebilir. |
Kritik girdilerin tedarikinde uzun gecikmeler ve maliyet artışları yaşanabilir. Tedarikçi sözleşmelerinde teslim performansı düşebilir. |
| KPI İzleme Yaklaşımı |
- Termin sapma süresi (gün)- Stok yenileme sıklığı |
- Tedarik gecikme oranı (%)- Navlun maliyet artış oranı (%) |
| Strateji ve İş Modeli Üzerindeki Etki |
Yerli tedarikçi ağı güçlendirilecek, alternatif rotalar planlanacak, dijital izleme sistemleriyle erken uyarı mekanizmaları geliştirilecektir. |
Tedarik çeşitliliği artırılacak, yüksek riskli bölgelerden tedarik azaltılacak, uzun vadeli sözleşmelerde mücbir sebep hükümleri yaygınlaştırılacaktır. |
| Kaynakça | - IPCC AR6 – RCP 4.5: - Türkiye İDEP 2023–2030 |
- IPCC AR6 – RCP 8.5: |
Karbon Düzenlemelerine Uyum Riski
Geçiş Riski
Avrupa Birliği'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), Türkiye'de yürürlüğe girmesi planlanan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi, enerji yoğun üretim yapan şirketler açısından yeni yükümlülükler getirmektedir. Çemaş, döküm proseslerinde yüksek miktarda elektrik ve doğalgaz kullandığından, karbon fiyatlaması ve raporlama düzenlemelerinin etkisine açık bir konumdadır.
Bu durum, enerji tüketimine bağlı maliyet artışları, raporlama gereklilikleri ve düşük karbonlu üretim teknolojilerine yatırım ihtiyacı şeklinde stratejik bir geçiş riski oluşturmaktadır.
Karbon düzenlemeleri, Çemaş'ın üretim süreçleri, enerji yönetimi ve ihracat pazarlarındaki rekabet gücü üzerinde doğrudan etkilere yol açabilir. ETS uygulamasıyla birlikte enerji ve doğalgaz maliyetlerinde artış yaşanması, üretim bütçelerinde ek yük oluşturabilir.
Ayrıca, AB pazarına yapılan ihracatlarda SKDM kapsamında karbon raporlama ve sertifikasyon zorunluluğu, operasyonel süreçlere ek maliyet ve idari yük getirebilir. Düşük karbonlu üretim teknolojilerine geçiş için gerekli yatırımlar, kısa vadede finansal baskı yaratsa da uzun vadede rekabet avantajı sağlayabilecek bir dönüşüm alanı olarak değerlendirilmektedir.
Karbon fiyatlaması uygulamalarının yürürlüğe girmesiyle birlikte, elektrik ve doğalgaz kaynaklı enerji maliyetlerinde artış riski bulunmaktadır. Karbon sertifikasyonu ve raporlama sistemleri için gerekli idari harcamalar da kısa vadede faaliyet giderlerini yükseltebilir.
Bu nedenle karbon düzenlemeleri, Çemaş'ın üretim maliyet yapısını doğrudan etkileyen orta düzeyli bir finansal risk olarak değerlendirilmektedir.
Çemaş, karbon düzenlemelerinin etkisini azaltmak ve geçiş sürecine uyum sağlamak amacıyla yenilenebilir enerji yatırımlarını ve enerji verimliliği uygulamalarını güçlendirmektedir. 2021 yılında devreye alınan 5,9 MW GES ve sözleşmesi tamamlanan 13,18 MWp kapasiteli yeni GES projesi, elektrik tüketiminin giderek artan kısmını yenilenebilir kaynaklardan karşılama potansiyeline sahiptir.
Ayrıca, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kapsamında enerji izleme süreçleri yürütülmekte; üretim hatlarında enerji geri kazanımı ve verimlilik odaklı modernizasyon projeleri uygulanmaktadır. Bu adımlar, karbon maliyetlerinin uzun vadede dengelenmesine ve karbon raporlaması süreçlerinin kolaylaşmasına katkı sağlayacaktır.
Çemaş, enerji yoğun üretim faaliyetleri nedeniyle karbon düzenlemeleri ve fiyatlama mekanizmalarının potansiyel etkilerini iklim senaryoları kapsamında değerlendirmektedir.
Analiz, IPCC'nin 6. Değerlendirme Raporu (AR6) çerçevesinde tanımlanan RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryolarına dayanarak hazırlanmıştır. Amaç, karbon maliyetlerinin ve düzenleyici çerçevenin farklı iklim senaryolarında nasıl gelişebileceğini öngörmek, bu doğrultuda Çemaş'ın geçiş planı ve finansal dayanıklılık stratejilerini belirlemektir.
| Başlık | RCP 4.5 Senaryosu | RCP 8.5 Senaryosu |
|---|---|---|
| Senaryo Etkisi | Küresel emisyonların 2040'a kadar dengelendiği senaryoda, karbon fiyatlaması kademeli olarak artar. Türkiye'de Emisyon Ticaret Sistemi'nin devreye alınmasıyla enerji maliyetlerinde orta düzeyde artış yaşanabilir. |
Emisyonların hızla yükseldiği senaryoda, karbon fiyatları agresif şekilde artar. Avrupa Birliği ve Türkiye'de daha sıkı karbon regülasyonları uygulanır; karbon sertifikası maliyetleri hızla yükselir. |
| Başlık | RCP 4.5 Senaryosu | RCP 8.5 Senaryosu |
|---|---|---|
| Etki Düzeyi | Orta | Yüksek |
| Zaman Vadesi | 2025–2035 arası geçiş süreci etkileri | 2035 sonrası uzun vadeli etkiler |
| Senaryo Açıklaması |
SKDM ve ETS uygulamaları üretim sektöründe finansal yük oluşturabilir. Düşük karbonlu enerji kaynaklarına geçiş süreci maliyetleri sınırlı düzeyde etkiler. |
Karbon fiyatları 2035 sonrası hızla yükselir. Yüksek karbon emisyonu bulunan üretim tesisleri için enerji ve hammadde maliyetleri önemli ölçüde artar; rekabet baskısı yoğunlaşır. |
| Çemaş Üzerindeki Etkisi |
Elektrik ve doğalgaz maliyetlerinde artış, üretim giderlerinde geçici yükselmelere neden olabilir. Yenilenebilir enerji yatırımlarıyla bu etki kısmen dengelenebilir. |
Karbon maliyetlerinin hızla artması, üretim maliyet yapısını doğrudan etkiler. ETS kapsamındaki karbon sertifikaları için ilave bütçe gerekebilir. |
| KPI İzleme Yaklaşımı |
- Kapsam 1 ve 2 emisyon yoğunluğu (tCO₂e/ton üretim)- Enerji maliyet farkı (%) |
- Karbon maliyet oranı (% toplam gider)- Karbon azaltım yatırım payı (%) |
| Strateji ve İş Modeli Üzerindeki Etki |
Yenilenebilir enerji kapasitesi artırılacak, enerji verimliliği uygulamaları yaygınlaştırılacak, karbon raporlama altyapısı güçlendirilecektir. |
Karbon maliyetlerinin azaltılması için GES yatırımları hızlandırılacak, düşük karbonlu üretim teknolojilerine geçiş planları uygulanacaktır. |
| Kaynakça | - IPCC AR6 – RCP 4.5: - Türkiye İDEP 2023– 2030 |
- IPCC AR6 – RCP 8.5: |
Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği
Enerji fiyatlarındaki küresel dalgalanmalar ve karbon emisyonlarına yönelik düzenlemelerin artması, yenilenebilir enerji yatırımları ile enerji verimliliği projelerini sanayi işletmeleri için stratejik bir fırsat haline getirmiştir. Enerji yoğun üretim süreçlerine sahip Çemaş, elektrik ve doğalgaz tüketimini azaltacak teknolojik çözümlerle operasyonel maliyetlerini optimize etmeyi ve karbon ayak izini düşürmeyi hedeflemektedir.
GES yatırımları, proses modernizasyonları ve dijital enerji izleme sistemleri, şirketin uzun vadeli enerji güvenliği ve çevresel performansı açısından en önemli yatırım alanlarını oluşturmaktadır.
Kısa ve Orta Vade (2024–2035)
Orta – Yüksek
Enerji verimliliğini artıran yatırımlar, Çemaş'ın üretim maliyetlerini azaltarak finansal dayanıklılığını güçlendirebilir. 2021 yılında devreye alınan 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerjisi Santrali (GES) hâlihazırda şirketin elektrik ihtiyacının önemli bir kısmını karşılamakta; 2024 yılında sözleşmesi tamamlanan 13,18 MWp'lik yeni GES projesi ise devreye alındığında yenilenebilir enerji payını daha da artıracaktır. Enerji verimliliği uygulamalarıyla birlikte, döküm hatlarında ısıl geri kazanım sistemlerinin kurulması ve otomasyon altyapısının geliştirilmesi, enerji yoğunluğunun düşürülmesine katkı sağlayacaktır.
Bu gelişmeler, şirketin enerji yönetiminde dış kaynaklara bağımlılığını azaltarak sürdürülebilir üretim yapısını destekleyecektir.
Çemaş, enerji arz güvenliğini güçlendirmek ve karbon emisyonlarını azaltmak için yenilenebilir enerji kapasitesini artırmaya yönelik projelere öncelik vermektedir.
Bu uygulamaların tamamlanması, Çemaş'ın enerji maliyetlerinde öngörülebilirlik sağlamasına ve karbon regülasyonlarına uyum kapasitesini güçlendirmesine katkı sağlayacaktır.
Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımları, uzun vadede maliyet tasarrufu ve operasyonel esneklik sağlamaktadır. Yeni GES projesinin devreye alınmasıyla elektrik tüketiminin giderek daha büyük kısmı yenilenebilir kaynaklardan karşılanacak; bu da enerji fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı koruma sağlayacaktır.
Enerji verimliliği uygulamaları, üretim başına enerji yoğunluğunu azaltarak birim maliyetlerde düşüş yaratabilir. Ayrıca karbon emisyonlarının azalması, ilerleyen dönemde yürürlüğe girmesi planlanan karbon fiyatlama mekanizmalarına karşı finansal avantaj sağlayacaktır.
Genel olarak, yenilenebilir enerji ve verimlilik projeleri, Çemaş için enerji güvenliğini güçlendiren, maliyet dengesini koruyan ve karbon nötr üretime geçişte kritik bir stratejik fırsat olarak değerlendirilmektedir.
Yeşil Finansmana ve Teşviklere Erişim
Küresel düzeyde hızla gelişen yeşil finansman araçları ve çevre odaklı teşvik programları, sürdürülebilirlik yatırımlarını hayata geçirmek isteyen sanayi kuruluşları için önemli bir fırsat alanı oluşturmaktadır. Karbon azaltımı, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji üretimi ve çevre dostu üretim teknolojileri bu finansal mekanizmaların öncelikli alanları arasında yer almaktadır.
Çemaş, enerji yoğun üretim yapısı nedeniyle, çevresel yatırımlarını destekleyebilecek yeşil kredi, sürdürülebilir tahvil, karbon sertifikası ve devlet teşviklerinden yararlanma potansiyeline sahiptir. Bu kaynaklara erişim, hem enerji yatırımlarının maliyet yükünü azaltabilecek hem de şirketin finansal esnekliğini artırabilecek bir stratejik fırsat olarak değerlendirilmektedir.
Kısa ve Orta Vade (2024–2035)
Orta – Yüksek7
Yeşil finansman olanaklarının etkin kullanımı, Çemaş'ın çevresel yatırımlarını hızlandırabilir ve uzun vadeli sermaye yapısının güçlenmesine katkı sağlayabilir. GES ve enerji verimliliği yatırımları için uygun faizli finansman modellerinin değerlendirilmesi, karbon azaltım hedeflerinin uygulanabilirliğini artırabilir.
Ayrıca, sürdürülebilir finansman araçlarının kullanımı şirketin çevresel performansını yatırımcılar nezdinde daha görünür hale getirebilir ve düşük karbon ekonomisine geçiş sürecinde rekabet avantajı yaratabilir.
Çemaş, enerji dönüşümü yatırımlarını destekleyecek finansman alternatiflerini değerlendirmekte ve ulusal teşvik mekanizmalarıyla uyumlu bir sürdürülebilir finans çerçevesi oluşturmayı hedeflemektedir. Enerji verimliliği projeleri ve yenilenebilir enerji yatırımları için yeşil kredi, karbon kredisi ve teşvik programlarına başvuru süreçleri planlanmaktadır.
Bu çerçevede, finans kuruluşlarıyla iş birliği artırılarak, çevre dostu projelere yönelik düşük maliyetli kaynaklara erişim imkânlarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
Yeşil finansman araçlarının ve çevresel teşviklerin etkin kullanımı, Çemaş'ın yatırım maliyetlerini azaltabilir ve finansal dayanıklılığını güçlendirebilir. GES yatırımlarının uygun faizli kredilerle desteklenmesi, enerji maliyetlerinin yönetiminde esneklik sağlayabilir.
Ayrıca karbon sertifikasyonu ve sürdürülebilir finans araçlarının kullanımı, uzun vadeli yatırım planlarının daha düşük finansal yükle gerçekleştirilmesine katkı sunabilir.
Bu olanakların kullanılması, şirketin sermaye yapısında istikrarı koruyarak yeşil dönüşüm sürecinin hızlanmasını destekleyebilecektir.
Düşük Karbonlu Ürün ve Hizmet Portföyü
Küresel ölçekte artan çevresel duyarlılık ve karbon düzenlemeleri, düşük karbon ayak izine sahip ürün ve üretim süreçlerine yönelik talebi giderek artırmaktadır. Enerji yoğun üretim yapan Çemaş, bu dönüşüm sürecini yeni bir rekabet avantajı olarak değerlendirmektedir.
Enerji verimliliğini artıran, atık geri kazanımını güçlendiren ve karbon emisyonlarını azaltan üretim teknolojileri, hem ihracat pazarlarında hem de yerel müşteriler nezdinde tercih edilirliği artırma potansiyeline sahiptir.
Orta ve Uzun Vade (2025–2040)
Yüksek
Düşük karbonlu üretim yaklaşımı, Çemaş'ın ürün kalitesini, müşteri memnuniyetini ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü doğrudan etkileyebilir. Enerji verimli döküm teknolojilerinin uygulanması, proseslerde atık geri kazanım oranlarının artırılması ve çevre dostu üretim sistemlerinin geliştirilmesi, karbon yoğunluğunun düşürülmesine katkı sağlayacaktır.
Bu dönüşüm, aynı zamanda tedarik zincirinde çevresel kriterlerin önem kazanmasına ve şirketin sürdürülebilirlik standartlarına uyum düzeyinin yükselmesine imkân tanıyabilir.
Çemaş, düşük karbonlu üretim tekniklerini Ar-Ge ve proses geliştirme faaliyetlerine entegre etmeyi planlamaktadır. Ürün bazında karbon ayak izi ölçümlerinin yapılması, sürdürülebilirlik göstergelerinin üretim süreçlerine dahil edilmesi ve enerji geri kazanım uygulamalarının yaygınlaştırılması öncelikli aksiyon alanlarıdır.
Ayrıca, çevre dostu ürünlerin pazarda konumlandırılmasını destekleyecek kurumsal iletişim stratejileri geliştirilmektedir.
Düşük karbonlu ürün ve üretim süreçlerine geçiş, uzun vadede hem maliyet avantajı hem de gelir çeşitliliği sağlayabilecek bir fırsattır. Enerji verimli ürünlerin geliştirilmesi, karbon fiyatlaması uygulamalarından kaynaklanabilecek maliyet risklerini azaltabilir.
Ayrıca çevresel kriterlere uygun ürünlerin ihracat pazarlarında tercih edilmesi, satış gelirlerinin artmasına ve marka değerinin güçlenmesine katkı sunabilir. Bu strateji, Çemaş'ın karbon regülasyonlarına uyum sağlarken uzun vadeli rekabet avantajını korumasına destek olacaktır.
Çemaş, iklim değişikliğinin üretim yapısı, enerji kullanımı, tedarik zinciri ve finansal istikrar üzerindeki potansiyel etkilerini bütüncül bir yaklaşımla değerlendirmektedir.
Şirket, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) doğrultusunda, iklim risklerini çevresel bir unsurun ötesinde; operasyonel, stratejik ve finansal bir konu olarak ele almaktadır.
Risk yönetimi süreci; tanımlama, değerlendirme, önceliklendirme ve izleme adımlarından oluşan bir döngüye dayanmaktadır. Yıllık iç denetim ve performans analizleri kapsamında enerji tüketimi, su kullanımı, kaynak verimliliği ve tedarikçi performansı gibi göstergeler düzenli olarak izlenmektedir.
Bu analizler sonucunda, enerji kesintileri, su kıtlığı, tedarik zinciri aksaklıkları ve karbon düzenlemeleri şirketin öncelikli iklim risk alanları olarak belirlenmiştir.
Tanımlanan riskler; Yönetim Kurulu'nun gözetiminde, Denetim Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi tarafından değerlendirilmekte, elde edilen bulgular üst yönetime raporlanmaktadır. Her risk, etki düzeyi ve gerçekleşme olasılığı açısından analiz edilmekte; kısa, orta ve uzun vadeli risk kategorileri altında sınıflandırılmaktadır. Bu yapı sayesinde iklimle bağlantılı riskler, finansal ve operasyonel risklerle bütünleşik bir biçimde yönetilmektedir.
Çemaş, risk yönetimini yalnızca savunma amaçlı bir süreç olarak değil, verimlilik, yenilik ve sürdürülebilir dönüşüm için bir fırsat alanı olarak görmektedir. Kırşehir tesisinde devreye alınan 5,9 MW'lık Güneş Enerji Santrali (GES) ve planlanan 13,18 MWp'lik yeni GES yatırımı, enerji arz güvenliğini artırırken karbon ayak izinin düşürülmesine katkı sağlayan stratejik projelerdir. Enerji izleme sistemleri, otomasyon altyapısı ve tedarikçi çeşitlendirme politikaları, şirketin operasyonel dayanıklılığını güçlendirmektedir.
İklimle bağlantılı risk ve fırsatlar, doğrudan Yönetim Kurulu tarafından izlenmekte ve şirketin stratejik planlama sürecine entegre edilmektedir. Kurul, iklim değişikliğini yalnızca çevresel bir unsur olarak değil, üretim sürekliliği, yatırım planlaması, finansal istikrar ve pazar erişimi açısından stratejik bir faktör olarak ele almaktadır.
Yönetim Kurulu toplantılarında enerji verimliliği, karbon azaltımı, üretim optimizasyonu ve çevresel performans konuları düzenli olarak gündeme alınmaktadır. Amaç, iklim değişikliğinin olası etkilerini dikkate alarak sürdürülebilir büyümeyi güvence altına almak ve tüm yatırım kararlarını çevresel, sosyal ve yönetişim ilkeleriyle uyumlu şekilde yürütmektir.
2024 yılı itibarıyla Yönetim Kurulu; iklimle bağlantılı risklerin daha sistematik biçimde yönetilmesi, komiteler arası koordinasyonun güçlendirilmesi ve raporlama zincirinin sadeleştirilmesi yönünde çalışmalar yürütmektedir. Bu doğrultuda, risk değerlendirmelerinin kurumsal risk yönetimi sistemine entegrasyonu, karar süreçlerinde çevresel etkilerin dikkate alınması ve yönetici performans hedeflerine sürdürülebilirlik kriterlerinin dâhil edilmesi planlanmaktadır.
Çemaş'de sürdürülebilirlik ve iklimle bağlantılı konular, şirketin kurumsal yönetim yapısı içinde bütüncül bir yaklaşımla ele alınmaktadır. İklim risklerinin ve fırsatlarının yönetimi, farklı kurumsal birimlerin eşgüdümüyle yürütülmekte; böylece karar alma süreçlerinde çevresel ve finansal faktörler bir arada değerlendirilmektedir.
Denetim Komitesi, finansal raporlama ve iç denetim süreçlerinde iklim değişikliğinin olası etkilerini izlemekte, sürdürülebilirlik verilerinin doğruluğu ve şeffaflığını güvence altına almaktadır.
Riskin Erken Saptanması Komitesi, enerji arzı, tedarik zinciri ve karbon düzenlemeleri gibi alanlarda risk analizleri gerçekleştirerek, bu riskleri etki düzeyi ve olasılığına göre sınıflandırmakta ve Yönetim Kurulu'na düzenli olarak raporlamaktadır.
Kurumsal Yönetim Komitesi ise, paydaş iletişimi, şeffaf raporlama ve yatırımcı ilişkileri süreçlerinde sürdürülebilirlik kriterlerinin kurumsal uygulamalara entegre edilmesini sağlamaktadır.
Bu yapı sayesinde, sürdürülebilirlik yönetimi Çemaş'ın stratejik planlamasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş; çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) ilkeleri tüm iş süreçlerine yaygınlaştırılmıştır.
İklimle bağlantılı risklerin yönetimi yalnızca stratejik kararlarla sınırlı değildir; aynı zamanda operasyonel uygulamalara da yansımaktadır. Genel Müdür, enerji verimliliği ve çevresel performans hedeflerinin üretim planlamasına entegrasyonundan sorumludur. Üretim, bakım, Ar-Ge ve tedarik zinciri yönetimi gibi fonksiyonlar, karbon azaltımı ve kaynak verimliliği uygulamalarına yönelik performans göstergeleriyle izlenmektedir.
Tesislerde kurulu enerji izleme ve otomasyon sistemleri aracılığıyla elektrik tüketimi, gerilim dalgalanmaları ve enerji kayıpları düzenli olarak takip edilmekte; bu veriler iç kontrol sistemine entegre edilmektedir. Ayrıca tedarikçi değerlendirme süreçlerinde çevresel uygunluk kriterleri dikkate alınmakta, enerji ve kaynak kullanım verileri düzenli olarak raporlanmaktadır.
İç kontrol yapısı, yalnızca risklerin tespitine değil, aynı zamanda stratejik kararların sürekliliğine hizmet eden bir kurumsal güvence mekanizması olarak çalışmaktadır.
UNGC risk temaları (insan hakları, çalışma, çevre, yolsuzluk) iç kontrol ve denetim süreçlerinde periyodik olarak izlenir
Çemaş, iklim değişikliğiyle mücadelede kurumsal sorumluluğunun bir parçası olarak sera gazı emisyonlarını düzenli biçimde ölçmekte ve raporlamaya hazırlanmaktadır.
Bu süreç, GHG Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı ile ISO 14064- 1 ilkelerine dayandırılmakta; kullanılan hesaplama yöntemleri, veri kaynakları ve varsayımlar şeffaf biçimde belgelendirilmektedir. UNGC kapsamındaki ilerleme; eğitim tamamlama oranları, tedarikçi kapsama, ihbar/şikâyet sonuçlandırma süresi ve çevresel göstergelerle takip edilir; COP'ta raporlanır.
Şirket, emisyon hesaplamalarında finansal kontrol yaklaşımını benimsemektedir. Bu çerçevede, doğrudan veya dolaylı olarak finansal kontrol altında bulunan tüm faaliyet alanlarının emisyonları konsolide edilmekte ve raporlama kapsamına dâhil edilmektedir. Kırşehir'deki entegre döküm tesisinde yürütülen üretim faaliyetleri, enerji tüketiminin ve emisyonun ana kaynağını oluşturmakta; bağlı ortaklıklar ise faaliyet konularına göre izleme kapsamına alınmaktadır.
Emisyon verileri, faaliyet verisine dayalı olarak hesaplanmakta ve yalnızca ulusal veya uluslararası geçerliliği bulunan emisyon faktörleri kullanılmaktadır. Ölçüm, Kapsam 1 (doğrudan) ve Kapsam 2 (dolaylı – elektrik kaynaklı) emisyonları içermekte; Kapsam 3 (değer zinciri emisyonları) için hazırlık süreci devam etmektedir.
Çemaş, 2024 yılını baz alarak emisyon envanterini oluşturma sürecindedir. Ölçüm, elektrik, doğalgaz ve akaryakıt tüketimi üzerinden hesaplanmakta; IPCC 2006 kılavuzundaki faktörler ve TEİAŞ'ın yayımladığı ulusal elektrik emisyon faktörleri esas alınmaktadır.
2024 Yılı Emisyon Dağılımı
| Enerji Türü | Birim | Tüketim | Emisyon | Kapsam | Kaynak / Referans |
|---|---|---|---|---|---|
| (2024) | (tCO₂e) | ||||
| Doğalgaz | m³ | 872.292 | 1.810,0 | 1 | IPCC 2006 Vol.2 Ch.1–3 |
| Motorin (Forklift– | L | 131.971 | 375,5 | 1 | IPCC 2006 Vol.2 Ch.1–2 |
| Araçlar) | |||||
| Benzin (Binek | L | 28.370,91 | 77,7 | 1 | IPCC 2006 Vol.2 Ch.1–2 |
| Araçlar) | |||||
| Elektrik (Net | kWh | 48.992.442,6 | 21.641,3 | 2 | TEİAŞ 2024 (EVÇED-FRM |
| Şebeke) | 042 Rev.01) | ||||
| TOPLAM | 23.904,5 | ||||
| tCO₂e |
Kapsam 1 emisyonları, üretim proseslerinde tüketilen doğalgaz ile şirket araçlarında kullanılan akaryakıt kaynaklı emisyonları; Kapsam 2 emisyonları ise ulusal şebekeden temin edilen elektrik tüketimini kapsamaktadır. Kapsam 3 ölçümleri için veri toplama ve tedarikçi raporlama süreçleri 2026 itibarıyla başlatılacaktır.
Çemaş, enerji arz güvenliği ve karbon yönetimi stratejisinin merkezine yenilenebilir enerji yatırımlarını konumlandırmıştır. 2021 yılında devreye alınan 5,9 MW kapasiteli Güneş Enerjisi Santrali (GES) ile üretim tesisinde tüketilen elektriğin önemli bir bölümü yenilenebilir kaynaklardan sağlanmaktadır.
2024 yılı itibarıyla sözleşmesi imzalanan 13,18 MWp'lik yeni GES projesi, devreye girdiğinde elektrik ihtiyacının yaklaşık üçte birinin güneş enerjisiyle karşılanmasına katkı sağlayacaktır. Bu yatırımlar, yalnızca karbon emisyonlarının azaltılmasına değil, aynı zamanda enerji maliyetlerinin uzun vadede dengelenmesine de destek olacaktır.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kapsamında yürütülen enerji izleme faaliyetleri, tesis genelinde elektrik, doğalgaz ve proses ısısı kaynaklı tüketimlerin takip edilmesini ve emisyon azaltım fırsatlarının belirlenmesini sağlamaktadır.
Çemaş, emisyon azaltım hedeflerini ölçülebilir göstergelere dayalı olarak uzun vadeli bir yol haritasına bağlamaktadır. Hedefler, şirketin yatırım planları, yenilenebilir enerji kapasitesi artışı ve enerji verimliliği projeleriyle uyumlu olacak şekilde belirlenmiştir.
| Yıl | Azaltım Hedefi ve Açıklama |
|---|---|
| 2024 | Baz yıl – Emisyon envanteri hazırlanmakta, mevcut GES üretimi devrede. Kapsam 1 ve 2 verileri |
| konsolide edilmektedir. |
| 2026 | Referans yıl – Kapsam 3 için veri toplama süreci başlatılacak, 2030 hedeflerinin temeli |
|---|---|
| oluşturulacaktır. | |
| 2030 | Kapsam 1 ve 2 toplam emisyonlarında 2025'e göre yaklaşık %10 azaltım hedeflenmektedir. Yeni |
| GES'in devreye alınmasıyla enerji kaynaklarının yenilenebilir payı artırılacaktır. | |
| 2035 | Kapsam 1 ve 2'de kümülatif %20 azaltım, enerji verimliliği projeleriyle desteklenecektir. Kapsam |
| 3 ölçümleri sistematik biçimde raporlamaya dâhil edilecektir. | |
| 2040 | Kapsam 1, 2 ve 3 dahil olmak üzere toplam emisyonlarda %40 azaltım hedeflenmektedir. |
| Döngüsel ekonomi uygulamaları ve atık ısı geri kazanımı süreçleri genişletilecektir. | |
| 2050 | Net sıfır emisyon hedefine ulaşılması hedeflenmektedir. Bu dönemde karbon dengeleme, |
| sertifikasyon ve yeşil enerji üretimi mekanizmaları entegre edilecektir. |
Bu hedefler, Çemaş'ın enerji yatırımlarıyla ve risk yönetim planlarıyla uyumlu biçimde geliştirilmiştir. GES üretiminin artması, enerji tüketiminde verimliliğin güçlendirilmesi ve karbon yoğunluğu düşük üretim teknolojilerine geçilmesiyle, şirketin uzun vadede karbon ayak izinde ölçülebilir bir iyileşme sağlaması beklenmektedir.
Çemaş, su kaynaklarının korunması ve çevresel etkilerin azaltılması amacıyla atıksu yönetimini sürdürülebilirlik stratejisinin temel bileşenlerinden biri olarak ele almaktadır.
Kırşehir tesisinde yürütülen faaliyetlerde oluşan proses ve evsel nitelikli atıksular ayrı hatlar üzerinden izlenmekte, çevre mevzuatında yer alan deşarj limitlerine uygun biçimde yönetilmektedir. Şirket, suyun verimli kullanımını esas almakta ve atıksu oluşumunu kaynağında azaltmaya yönelik süreç iyileştirmeleri uygulamaktadır.
Atıksu yönetiminde öncelik, çevreye zarar vermeden bertaraf ve yeniden kullanım potansiyelinin artırılmasıdır. Bu kapsamda; temizlik, bakım ve üretim proseslerinde suyun etkin kullanımı sağlanmakta, oluşan atıksu miktarı düzenli olarak takip edilmektedir.
Gelecek dönemlerde, geri kazanım oranının artırılmasına ve suyun yeniden kullanımını mümkün kılacak teknik altyapı çalışmalarının geliştirilmesine yönelik planlamalar yapılmaktadır.
Atıksu yönetimi, Çemaş'ın çevresel performansını destekleyen bir izleme alanı olarak su verimliliği, enerji tasarrufu ve emisyon azaltımı hedefleriyle birlikte değerlendirilmektedir. Şirketin uzun vadeli yaklaşımı; atıksu oluşumunu en aza indiren, geri kazanımı artıran ve çevresel yükümlülüklere tam uyum sağlayan bir yönetim sistemini kalıcı hale getirmektir. Bu yaklaşım, hem TSRS çevresel açıklama standartlarına hem de ulusal çevre mevzuatına uygun biçimde, şirketin kaynak verimliliği vizyonuyla bütünleşik olarak sürdürülmektedir.
Çemaş, 2024 yılında üretim kapasitesini artırmak, enerji verimliliğini geliştirmek ve sürdürülebilirlik hedeflerine uyum sağlamak amacıyla kapsamlı bir yatırım programı yürütmüştür. Bu yatırımlar, döküm proseslerinin modernizasyonu, otomasyon sistemlerinin genişletilmesi, kalite kontrol altyapısının güçlendirilmesi ve enerji yönetimi uygulamalarının yaygınlaştırılmasını kapsamaktadır.
Yıl boyunca gerçekleştirilen harcamalar, özellikle Kırşehir tesisinin üretim hatlarının yenilenmesi, enerji verimliliği sağlayan makine ve ekipman yatırımları, dijital izleme altyapısının kurulması ve 13,18 MWp gücündeki yeni GES projesinin finansmanı gibi stratejik alanlara yönelmiştir.
Bu yatırımlar, yalnızca üretim kapasitesinin büyümesini değil, aynı zamanda karbon emisyonlarının azaltılmasını ve operasyonel maliyetlerin uzun vadede dengelenmesini desteklemektedir. Çemaş'ın sermaye harcamaları, şirketin sürdürülebilir büyüme stratejisinin temelini oluşturmaktadır. Enerji ve üretim altyapısına yapılan yatırımların, 2035 yılına kadar enerji verimliliğinde ve emisyon yoğunluğunda ölçülebilir iyileşmeler yaratması beklenmektedir.
Çemaş bünyesinde henüz resmi bir iç karbon fiyatı uygulanmamaktadır. Ancak şirket, Avrupa Birliği'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ve Türkiye'de yürürlüğe girmesi planlanan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında karbon fiyatlamasının üretim maliyetleri üzerindeki potansiyel etkilerini izlemektedir. Bu değerlendirmeler, gelecekte oluşturulacak karbon yönetimi ve enerji dönüşüm stratejilerine girdi sağlayacak şekilde yürütülmekte olup, iç karbon fiyatı mekanizmasının uygulanabilirliği ilerleyen dönemlerde operasyonel veriler olgunlaştıkça yeniden gözden geçirilecektir.


Analiz Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. ("Analiz") tarafından Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu'na 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait 2024 Sürdürülebilirlik Raporuna ilişkin bağımsız denetçi sınırlı güvence raporu.
Çemaş Döküm Sanayi A.Ş.'nin 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıl itibarıyla hazırlanan 2024 Sürdürülebilirlik Raporu'nda ("2024 Sürdürülebilirlik Raporu") yer alan ve aşağıda listelenmiş Seçilmiş Sürdürülebilirlik Bilgilerinin ("Seçilmiş Bilgiler"), Rapor'un Rapor Hakkında bölümünde belirtilen TSRS-1 Genel Hükümler ve TSRS-2 İklimle İlgili Açıklamalar prensiplerine uygun olarak hazırlandığına ilişkin, Güvence Denetimi Standartları (GDS) 3000 ve GDS 3410 uyarınca sınırlı güvence denetimi yürütmek üzere görevlendirilmiş bulunuyoruz.
Güvence denetimimiz; önceki dönemlere ilişkin bilgileri, 2024 Yılı Sürdürülebilirlik Raporu'nda yer alan diğer bilgileri ve Sürdürülebilirlik Bilgileri veya 2024 Yılı Sürdürülebilirlik Raporu ile ilişkilendirilen diğer bilgileri (herhangi bir resim, ses dosyası veya yerleştirilen videolar dâhil) kapsamaz.
Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. tarafından, 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait 2024 Sürdürülebilirlik Raporu'nda yer alan aşağıdaki temel performans göstergelerinin doğruluğuna ilişkin sınırlı güvence prosedürleri yürütmek üzere görevlendirilmiş bulunuyoruz. Sınırlı güvence prosedürlerine konu olan göstergelerin kapsamı 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibidir:
Yakıt Türü (TJ, MWh)
Doğalgaz (TJ, MWh)
Elektrik (TJ, MWh)
Sıvı Yakıt (TJ, MWh)
Enerji Yoğunluğu (TJ / milyon [para birimi])
Enerji ve Yakıt Tüketimleri (TJ, MWh)
Karbon Emisyonu (tCO2e)
Kapsam 1 Emisyonu (tCO2e)
Kapsam 2 Emisyonu (tCO2e)
Kaynağına Göre Çekilen Su Miktarı (m³/yıl)
Sosyal Göstergeler
Çalışan ve Alt Yüklenici İş Kazası Sayısı ve Kaza Sıklık Oranı (#)
Ölümlü Vaka Sayısı (#)
İş Kazası Kaynaklı Kayıp İş Günü Sayısı (#)



İncelenmekte olan bilgilerin seçici olarak test edilmesi nedeniyle tüm güvence sözleşmelerinde yapısal sınırlamalar mevcuttur. Bu nedenle hile, hata veya uyumsuzluk meydana gelebilir ve tespit edilemeyebilir. Ayrıca, raporlama belgelerinde yer alan finansal olmayan bilgilerin belirlenmesi, hesaplanması ve örneklenmesi veya tahmini için kullanılan nitelik ve yöntemler dikkate alındığında, bu tür bilgiler finansal bilgilere kıyasla daha yapısal sınırlamalara tabidir. Denetimimiz, GDS 3000 ve GDS 3410'da tanımlandığı şekilde sınırlı güvence sağlamaktadır.
Denetimimiz, GDS 3000 ve GDS 3410'da tanımlandığı şekilde sınırlı güvence sağlamaktadır. Sınırlı güvence çalışması kapsamında yapılan işlemler, doğası ve zamanlaması gereği – ve daha az kapsamlı olarak – makul bir güvence çalışmasından farklılık göstermektedir. Dolayısıyla sınırlı bir güvence çalışmasında elde edilen güvence düzeyi, makul bir güvence çalışması kapsamına kıyasla önemli ölçüde dardır.
Çalışmalarımız, bu raporda belirtmemiz gereken hususları Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu'na bildirmek için yapılmış olup, başka bir amaçla yapılmamıştır. Kanunların izin verdiği ölçüde yürütmüş olduğumuz güvence denetimi veya ulaştığımız sonucumuzla ilgili olarak Yönetim Kurulu dışında hiçbir kişi veya kuruma karşı sorumluluk kabul etmemekteyiz.
Dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve gereken özen, gizlilik ve profesyonel davranış temel ilkelerini belirleyen Muhasebe Meslek Mensupları için Etik Kurallar'daki bağımsızlık ve diğer etik hükümlere uyum göstermekteyiz. Uluslararası Kalite Yönetim Standardı 1 uyarınca kalite yönetim sistemini uygulamakta ve bu doğrultuda ilgili etik ve profesyonel standartlara uygunluğu belgeleyen politika ve prosedürler dâhil olmak üzere sağlam bir kalite kontrol sistemini sürdürmekteyiz.
Raporda yer alan sürdürülebilirlik bilgi ve beyanlarının hazırlanmasından, doğruluğundan ve eksiksizliğinden Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. yönetimi sorumludur. Yönetim, sürdürülebilirlik hedeflerinin belirlenmesinden, raporlanan bilgilerin elde edildiği uygun performans yönetimi ve iç kontrol sistemlerinin kurulmasından ve sürdürülmesinden sorumludur.
Sorumluluğumuz, prosedürlerimize dayanarak Seçilmiş Bilgiler hakkında bir sonuca ulaşmaktır. Sınırlı güvence çalışmamız, GDS 3000 ve GDS 3410'a uygun olarak yürütülmüştür. Sınırlı güvence denetiminde uygulanan prosedürlerin niteliği, zamanlaması ve kapsamı, makul güvence denetiminde gerekli olanlarla karşılaştırıldığında sınırlıdır. Sonuç olarak, sınırlı güvence denetiminde elde edilen güvence düzeyi daha düşüktür.



Aşağıda, 2024 yılı ile ilgili "Seçilmiş Sürdürülebilirlik Bilgileri" bölümünde belirtilen ve 2024 Sürdürülebilirlik Raporu'na dâhil edilen seçilmiş temel performans göstergelerinin doğruluğuna ilişkin sınırlı güvence gerçekleştirmiş bulunuyoruz.
Sınırlı güvence elde etmek, GDS 3000 ve GDS 3410 çerçevesinde, güvence sağladığımız alanları derlemek için kullanılan süreçleri, sistemleri ve yeterlilikleri gözden geçirmeyi gerektirmektedir. Maddi hata riskini göz önünde bulundurarak, güvence sonucumuzu destekleyecek yeterli kanıtı sağlamak için gerekli olduğunu düşündüğümüz tüm bilgi ve açıklamaları elde etmek amacıyla çalışmalarımızı planlamış ve gerçekleştirmiş bulunmaktayız.
Sonuçlarımızı oluşturmak için aşağıdaki prosedürler üstlenilmiştir:
Yaptığımız çalışmaya ve uygulanan güvence prosedürlerine dayanarak, sınırlı güvence sağlamakla görevlendirildiğimiz Çemaş Döküm Sanayi A.Ş.'nin 2024 Sürdürülebilirlik Raporu'nda yer alan, 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıl itibarıyla yukarıda belirtilen Seçilmiş Bilgilerin, tüm önemli yönleriyle, Rapor'un Rapor Hakkında bölümüne uygun olarak hazırlanmadığı kanaatine varmamıza sebep olan herhangi bir husus dikkatimizi çekmemiştir.
ANALİZ BAĞIMSIZ DENETİM VE DANIŞMANLIK A.Ş. İstanbul, 31-10-2025
H. Kıvanç Sekizkardeş – Sorumlu Ortak Başdenetçi

EKLER Emisyon Hesaplama Metodolojisi ve Kaynaklar Kapsam 1
| Enerji Türü | Birim | Yoğunluk | Alt Isıl Değer | Emisyon | GWP (100 | Kaynak / Referans |
|---|---|---|---|---|---|---|
| (kg/L) | (NCV) | Faktörleri | yıl) | |||
| (kg/TJ) | ||||||
| Doğalgaz | m³ | — | IPCC 2006 | CO₂ 56 100 | CH₄ = 28 | IPCC 2006 Vol. 2 Ch. |
| (Üretim) | Guidelines Vol. | CH₄ 1 | N₂O = 265 | 1 (Table 1.2) & Ch. 3 | ||
| 2 Ch. 1 (Table | N₂O 0,1 | (Table 2.4); IPCC | ||||
| 1.2) | AR5 (2014) – GWP | |||||
| Benzin | L | 0,745 | 44,8 TJ/Gg | CO₂ 73 300 | CH₄ = 28 | IPCC 2006 Vol. 2 Ch. |
| (Binek | CH₄ 86 | N₂O = 265 | 1 (Table 1.2) & Ch. 2 | |||
| Araçlar) | N₂O 24 | (Table 2.4); IPCC | ||||
| AR5 (2014) – GWP | ||||||
| Motorin | L | 0,840 | 43,3 TJ/Gg | CO₂ 74 800 | CH₄ = 28 | IPCC 2006 Vol. 2 Ch. |
| (Forklift– | CH₄ 9,5 | N₂O = 265 | 1 (Table 1.2) & Ch. 2 | |||
| Araçlar) | N₂O 12 | (Table 2.4); IPCC | ||||
| AR5 (2014) – GWP |
| Enerji Türü | Birim | Emisyon Faktörü | Kaynak / Referans |
|---|---|---|---|
| (tCO₂e/MWh) | |||
| Elektrik | MWh | 0,442 | "Türkiye Elektrik Üretimi ve Elektrik Tüketim |
| (Şebeke) | Noktası Emisyon Faktörleri Bilgi Formu |
| TSRS 1 Gerekliliklerine Uyum | ||||
|---|---|---|---|---|
| Bölüm | Madde No | Açıklama Başlığı (TSRS-1 Madde Açıklaması) |
Madde No Açıklaması (Belgedeki Başlık ve Alt Başlıklar) |
|
| Yönetişim | TSRS-1 27.a.i | Yönetişim organının sürdürülebilirlik risk ve fırsatlarının gözetiminden sorumlu olması |
Yönetim Kurulu, Komiteler, Denetimden Sorumlu Komite, Riskin Erken Saptanması Komitesi, Kurumsal Yönetim Komitesi, Üst Yönetim ve İç Denetim Birimi |
|
| TSRS-1 27.a.ii | Organizasyonel birimlerin ve kişilerin yetkinlik değerlendirmesi ve beceri geliştirme süreçleri |
Sürdürülebilirlik Yönetim Yapısı, Sürdürülebilirlik Politikası, Enerji ve İklim Yönetimi, Çevresel Sorumluluk, İş Sağlığı ve Güvenliği, İnsan Hakları ve Fırsat Eşitliği, Ekonomik ve Kurumsal Sürdürülebilirlik |
||
| TSRS-1 27.a.iii | Yönetim organlarının bilgilendirme sıklığı ve raporlama yöntemleri |
Yönetim Kurulu Gözetimi ve Stratejik Yönlendirme, Komite Yapısı ve Kurumsal Sorumluluklar, İç Kontrol Sistemleri |
||
| TSRS-1 27.a.iv | Stratejik kararlarda sürdürülebilirlik faktörlerinin dikkate alınması |
Kurumsal Risk Yönetim Sistemi, Sürekli İyileştirme ve Dijital Dönüşüm, Enerji ve İklim Yönetimi |
| TSRS-1 27.a.v | Ücretlendirme politikasında sürdürülebilirlik performans ölçütleri |
Kurumsal Yönetim Komitesi | ||
|---|---|---|---|---|
| TSRS-1 28.a | Sürdürülebilirlik riskleri ve fırsatlarının iş modeline etkisi |
Strateji, Geçiş Planı ve Öncelikli Hedefler, Hedefler, İklimle Bağlantılı Öncelikli Riskler, İklimle Bağlantılı Öncelikli Fırsatlar, Önemlilik, Etki, Senaryo Temelli Değerlendirme Yaklaşımı |
||
| TSRS-1 28.b | Kısa, orta ve uzun vadeli etkiler ve zaman ufku |
Etki, İklime Dayalı Risk Değerlendirmeleri |
||
| Strateji | TSRS-1 28.c | Strateji ve iş modelinde değişiklik gerektiren etkiler ve planlanan aksiyonlar |
Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği, Yeşil Finansman ve Teşviklere Erişim, Düşük Karbonlu Ürün ve Hizmet Portföyü |
|
| TSRS-1 28.d | Strateji ve hedeflerin entegrasyonu ve izlenmesi |
2050 Net Sıfır Emisyon Vizyonu, 2030 ve 2035 emisyon azaltım hedefleri, Enerji yatırımları ve dijital izleme altyapısı planları |
||
| Risk Yönetimi | TSRS-1 29.a | Risklerin tanımlanması, değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi süreçleri |
Risk Yönetim Süreci, Yönetim Kurulu Gözetimi ve Stratejik Yönlendirme, Komite Yapısı ve Kurumsal Sorumluluklar |
|
| TSRS-1 29.b | Kurumsal risk yönetimi sistemi ile entegrasyon |
Kurumsal Risk Yönetim Sistemi | ||
| TSRS-1 29.c | Risk yönetimi sonuçlarının izlenmesi ve raporlanması |
Denetim Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi Raporları, İç Denetim Birimi Kontrolleri |
||
| TSRS-1 29.d | Risklerin fırsat olarak değerlendirilmesi |
Enerji Arz Güvenliği ve GES Yatırımları, Otomasyon ve Verimlilik Projeleri, Tedarikçi Çeşitlendirme Politikaları |
||
| Metrikler ve Hedefler |
TSRS-1 30.a | Sera gazı emisyonlarının ölçüm ve hesaplama metodolojisi |
Sera Gazı Emisyonlarının Ölçümü ve Raporlanması, Emisyon Hesaplama Metodolojisi ve Kaynaklar |
|
| TSRS-1 30.b | Emisyonların kapsam ve dağılımı | 2024 Yılı Emisyon Dağılımı Tablosu (Kapsam 1–2) |
||
| TSRS-1 30.c | Yenilenebilir enerji yatırımları ve azaltım uygulamaları |
Yenilenebilir Enerji Yatırımı ve Emisyon Azaltımı, Enerji Yönetim Sistemi |
||
| TSRS-1 30.d | Zaman bazlı emisyon azaltım hedefleri |
Zaman Bazlı Emisyon Azaltım Hedefleri |
||
| TSRS-1 30.e | İzleme göstergeleri ve performans ölçümü (KPI) |
Atıksu Yönetimi, Sermaye Harcamaları, İç Karbon Fiyatlandırması |
||
| Genel | TSRS-1 31 | Geçici muafiyetler ve veri kısıtları | Geçici Muafiyetler ve Kısıtlar | |
| Hükümler | TSRS-1 32 | Raporlama ilkeleri ve yaklaşım | Raporlama İlkesi ve Yaklaşımı |
| TSRS-1 33 | Hesaplama ve veri kaynakları | Hesaplama ve Veri Kaynakları, Kullanılan Referanslar |
|||
|---|---|---|---|---|---|
| TSRS-1 34 | Raporlama kapsamı ve amaç | Rapor Hakkında, Raporlama Kapsamı, Raporun Amacı |
|||
| TSRS-1 35 | Uyum istisnaları ve veri oluşturma aşamaları |
Geçici Muafiyetler ve Kısıtlar | |||
| TSRS 2 Gerekliliklerine Uyum | |||||
| Bölüm | Açıklama Başlığı (TSRS 2 Madde Madde No Açıklaması (Belgedeki Madde No Açıklaması) Başlık ve Alt Başlıklar) |
||||
| Yönetişim | TSRS-2 7.a.i | Yönetim Kurulu'nun sürdürülebilirlik ve iklim riskleri üzerindeki gözetim rolü |
Yönetim Kurulu, Komiteler, Denetimden Sorumlu Komite, Riskin Erken Saptanması Komitesi, Kurumsal Yönetim Komitesi |
||
| TSRS-2 7.a.ii | Yönetim Kurulu'nun gözetim sıklığı ve raporlama mekanizması |
Yönetim Kurulu yılda en az dört kez toplanır; enerji verimliliği, karbon azaltımı, risk analizleri ve İSG performansı gündeme alınır. |
|||
| TSRS-2 7.b.i | Üst yönetim rol ve sorumlulukları | Üst Yönetim ve İç Denetim Birimi, Sürdürülebilirlik Yönetimindeki Roller ve Sorumluluklar |
|||
| TSRS-2 7.b.ii | Operasyonel birimlerin yetki ve görev dağılımı |
Genel Müdür, Fabrika Müdürlüğü, Çevre Yönetimi, İnsan Kaynakları, Finans ve Muhasebe Birimleri |
|||
| TSRS-2 9.a.i | İklim risk ve fırsatlarının iş modeline etkisi |
Strateji, Geçiş Planı ve Öncelikli Hedefler, Hedefler |
|||
| TSRS-2 9.a.ii | Değer zinciri ve tedarik ilişkileri üzerindeki etkiler |
Değer Yaratma Zinciri, Tedarik Zinciri Dayanıklılığı Riski, Bağlı Ortaklıklar |
|||
| TSRS-2 9.a.iii | Finansal etkiler ve yatırım öncelikleri | Ekonomik ve Kurumsal Sürdürülebilirlik, Sermaye Harcamaları |
|||
| TSRS-2 9.b.i | Kısa vadeli etkiler | Etki – Düşük ve Orta Düzey FAVÖK Etkileri |
|||
| Strateji | TSRS-2 9.b.ii | Orta vadeli etkiler | Etki – Enerji Arz Güvenliği ve Su Kaynakları Riskleri |
||
| TSRS-2 9.b.iii | Uzun vadeli etkiler | Etki – Karbon Düzenlemeleri ve Rekabet Avantajı Senaryoları |
|||
| TSRS-2 9.c.i | İklim faktörlerinin stratejik kararlara entegrasyonu |
Yönetim Kurulu Gözetimi ve Stratejik Yönlendirme, Kurumsal Risk Yönetim Sistemi |
|||
| TSRS-2 9.c.ii | Sürdürülebilirlik unsurlarının yatırım ve politika kararlarına yansıtılması |
Enerji ve İklim Yönetimi, Sürekli İyileştirme ve Dijital Dönüşüm |
|||
| TSRS-2 9.d.i | Geçiş planının aşamaları | Geçiş Planı ve Öncelikli Hedefler | |||
| TSRS-2 9.d.ii | Hedef ve uygulama alanları | Hedefler | |||
| TSRS-2 12.a.i | İklimle bağlantılı fiziksel risklerin tanımlanması |
Enerji Kesintisi ve Dalgalanma Riski, Su Kıtlığı ve Kaynak Yöne timi Riski, Tedarik Zinciri Dayanıklılığı Riski |
||
|---|---|---|---|---|
| TSRS-2 12.a.ii | Geçiş risklerinin tanımlanması | Karbon Düzenlemelerine Uyum Riski | ||
| TSRS-2 12.a.iii | Risk önceliklendirme ve etki düzeyi analizi |
Etki, İklime Dayalı Risk Değerlendirmeleri |
||
| TSRS-2 12.b.i | Kurumsal risk yönetim sistemiyle entegrasyon |
Kurumsal Risk Yönetim Sistemi, Komite Yapısı ve Kurumsal Sorumluluklar |
||
| Risk Yönetimi | TSRS-2 12.b.ii | Risk raporlama ve denetim süreçleri | Denetim Komitesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi, İç Kontrol Sistemleri |
|
| TSRS-2 12.c.i | Risk sonuçlarının stratejik kararlara yansıtılması |
Yönetim Kurulu Gözetimi ve Stratejik Yönlendirme |
||
| TSRS-2 12.c.ii | Komite ve iç denetim gözden geçirme süreçleri |
Komite Yapısı ve Kurumsal Sorumluluklar, İç Denetim Birimi |
||
| TSRS-2 12.d.i | Finansal etki analizi ve göstergeler | Etki, FAVÖK Üzerindeki Etkiler Tablosu |
||
| TSRS-2 12.d.ii | Senaryo analizleri ve dayanıklılık yaklaşımları |
İklime Dayalı Risk Değerlendirmeleri, Senaryo Analizi |
||
| TSRS-2 14.a.i | Kapsam 1 emisyonlarının ölçümü | Sera Gazı Emisyonlarının Ölçümü ve Raporlanması |
||
| TSRS-2 14.a.ii | Kapsam 2 emisyonlarının ölçümü | 2024 Yılı Emisyon Dağılımı | ||
| TSRS-2 14.a.iii | Kapsam 3 emisyonlarının durumu | Kapsam 3 Emisyonları – Veri Toplama Aşaması |
||
| TSRS-2 14.b.i | Yenilenebilir enerji yatırımları | Yenilenebilir Enerji Yatırımı ve Emisyon Azaltımı |
||
| TSRS-2 14.b.ii | Enerji verimliliği ve geri kazanım uygulamaları |
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, Enerji İzleme ve Verimlilik Projeleri |
||
| Metrikler Ve Hedefler |
TSRS-2 14.c.i | Kısa ve orta vadeli azaltım hedefleri | Zaman Bazlı Emisyon Azaltım Hedefleri |
|
| TSRS-2 14.c.ii | Uzun vadeli azaltım hedefleri | Zaman Bazlı Emisyon Azaltım Hedefleri |
||
| TSRS-2 14.c.iii | Nihai azaltım hedefi ve izleme yaklaşımı |
Zaman Bazlı Emisyon Azaltım Hedefleri |
||
| TSRS-2 14.d.i | Su ve atıksu yönetimi göstergeleri | Atıksu Yönetimi | ||
| TSRS-2 14.d.ii | Yatırım ve finansman göstergeleri | Sermaye Harcamaları | ||
| TSRS-2 14.d.iii | İç karbon fiyatı uygulama durumu | İç Karbon Fiyatlandırması |
Have a question? We'll get back to you promptly.