Annual Report • Mar 31, 2009
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
Aalberts Industries is een internationale groep van industriële ondernemingen met twee kernactiviteiten: Industrial Services en Flow Control. De groepsmaatschappijen behoren tot de toonaangevende spelers in hun respectievelijke markt en streven voortdurend naar versterking van deze positie. Door een continu proces van innovatie in termen van producten, toepassingen en technologieën te combineren met een gerichte marktbenadering, realiseren de groepsmaatschappijen een leidende positie in hun voornaamste markten. Ter stimulering van de ondernemende cultuur heeft Aalberts Industries een decentrale organisatiestructuur waarin de dagelijkse operationele eindverantwoordelijkheid bij het management van de groepsmaatschappijen ligt. Het management rapporteert aan de holding op reguliere momenten, zowel wekelijks als maandelijks, over de voortgang en daarnaast is er veelvuldig contact tussen de directie en het management van de groepsmaatschappijen.
Aalberts Industries versterkt haar leidende marktpositie in de verschillende markten voortdurend door een combinatie van autonome winstgevende groei en selectieve acquisities. Daarbij staan een gefocuste diversificatie, een stabiele toename van de winst per aandeel en solide balansverhoudingen centraal.
Industrial Services levert een breed palet aan hoogwaardige industriële componenten, warmtebehandelingsprocessen en oppervlaktetechnieken. Innovatieve ontwikkeling van de diverse productietechnologieën en de toepasbaarheid daarvan voor klanten, kwaliteitsverbetering en optimale doorlooptijden zijn hierbij van cruciaal belang. Enerzijds produceren en assembleren de ondernemingen complexe, klantspecifieke componenten ten behoeve van hoogwaardige eindproducten. Anderzijds behandelen de groepsmaatschappijen klantproducten door middel van hoogwaardige, vaak gepatenteerde, processen zoals warmte- en oppervlaktebehandeling die de eigenschappen en karakteristieken van de klantproducten verbeteren. De producten en diensten worden aan een divers aantal marktsectoren geleverd waaronder de precisiemachinebouw, de medische sector, de automobiel-, luchtvaart-, defensie- en halfgeleiderindustrie.
Flow Control is gericht op de ontwikkeling, productie en assemblage van producten en systemen voor het verbinden, distribueren en reguleren van vloeistoffen en gassen.
Aalberts Industries behoort vanwege haar grote portfolio en de meest moderne productiemethoden tot de mondiale marktleiders op dit gebied. Door haar brede geografische aanwezigheid en de productie-efficiency ten aanzien van verwerking van vele soorten metaal en kunststoffen, realiseert de groep een constante versterking van haar marktpositie. De voornaamste toepassingen van de portfolio betreffen drinkwatervoorziening, (stads)verwarming, koeling, irrigatie, de drankindustrie en utiliteitsnetwerken. De producten en systemen worden wereldwijd geleverd aan de groothandel, OEM's, diverse industrieën, de energiesector en distributeurs.
Voor een meer gedetailleerde beschrijving van de diverse groepsmaatschappijen, producten, markten en technologieën wordt verwezen naar de website van Aalberts Industries: www.aalberts.com.
| 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Resultaat (in EUR X miljoen) | |||||
| Netto-omzet Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBITA) Nettoresultaat1 Afschrijvingen Cashflow1 (nettoresultaat plus afschrijvingen) Kasstroom uit bedrijfsoperaties |
1.750,8 251,6 181,5 105,0 70,1 175,1 264,5 |
1.702,5 254,2 193,3 128,0 60,9 188,9 230,1 |
1.440,3 222,1 168,1 107,5 54,0 161,4 186,0 |
1.055,0 167,1 120,4 83,1 46,7 129,8 176,7 |
897,7 146,9 106,5 70,8 40,4 111,3 124,8 |
| Balans (in EUR X miljoen) | |||||
| Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Nettowerkkapitaal Eigen vermogen Rentedragende schulden Balanstotaal |
594,7 516,3 110,5 315,8 587,0 765,3 1.703,4 |
410,2 444,9 108,8 292,0 538,2 525,0 1.434,5 |
340,1 378,0 77,3 265,8 387,6 533,0 1.278,9 |
288,6 321,6 64,5 181,5 302,2 439,4 978,0 |
228,6 269,9 40,3 179,7 226,8 408,6 823,7 |
| Medewerkers jaareinde | |||||
| Nederland Overige landen Totaal |
1.449 9.431 10.880 |
1.563 9.355 10.918 |
1.517 7.853 9.370 |
1.437 6.580 8.017 |
1.478 5.653 7.131 |
| Verhoudingsgetallen | |||||
| EBITDA in % van de netto-omzet EBITA in % van de netto-omzet Interestcover1 Nettoresultaat1 in % van de netto-omzet Eigen vermogen in % van het balanstotaal Rentedragende schulden / eigen vermogen Rentedragende schulden / EBITDA (twaalfmaands-rolling) |
14,4 10,4 4,1 6,0 34,5 1,3 2,9 |
14,9 11,4 5,4 7,5 37,5 1,0 2,1 |
15,4 11,7 6,3 7,5 30,3 1,4 2,4 |
15,8 11,4 6,7 7,9 30,9 1,5 2,6 |
16,7 11,9 6,2 7,9 27,5 1,8 2,8 |
| Aantal geplaatste aandelen (x miljoen) | |||||
| Gewone aandelen (gemiddeld) Gewone aandelen (jaareinde) Cumulatief preferente aandelen |
103,3 103,3 0,45 |
101,7 102,0 1,00 |
98,2 98,2 1,55 |
97,6 97,6 2,10 |
96,9 96,9 2,10 |
| Gegevens per gewoon aandeel | |||||
| Cashflow1 Nettoresultaat1 Dividend Koers jaareinde |
1,69 1,02 0,28 5,06 |
1,86 1,26 0,32 13,60 |
1,64 1,09 0,28 16,38 |
1,33 0,85 0,21 11,21 |
1,15 0,73 0,18 8,93 |
1 Voor amortisatie
Comap
Henco
Hydroplast
Broen
2008 was een uitzonderlijk jaar waarin we enerzijds een aantal strategische ambities hebben kunnen realiseren door onze marktpositie te versterken, terwijl we anderzijds met dermate unieke marktomstandigheden zijn geconfronteerd dat we niet al onze financiële doelstellingen hebben behaald. Een niet onbelangrijke factor daarbij zijn de in 2008 opgetreden wisselkoersfluctuaties die een aanmerkelijke impact op onze resultaten in euro's hebben gehad. We moeten echter ook realistisch zijn over het feit dat wij niet immuun kunnen zijn voor de ontwikkelingen zoals deze zich in de laatste maanden van 2008 manifesteerden. In reactie daarop hebben we een groot aantal kostenbesparende acties genomen. Ons wereldwijde personeelsbestand is dientengevolge, maar ook deels door productieautomatisering, inmiddels afgebouwd met meer dan 1.000 medewerkers.
We hebben in 2008 een netto-omzet van EUR 1,75 miljard gerealiseerd, dat betekent dat we, ondanks de uitdagende marktomstandigheden en negatieve valuta-effecten, door acquisities en autonome ontwikkeling een groei van 3% realiseerden (6% tegen constante wisselkoersen). De eerste zes maanden zagen we een autonome omzetgroei van 3% (tegen constante wisselkoersen); door de effecten in de laatste maanden is deze echter over het gehele jaar op 2% negatief uitgekomen. Onze operationele marge is, mede doordat we ingrijpende maatregelen hebben getroffen inclusief de daarmee gepaard gaande incidentele lasten, uitgekomen op 10,4%. Industrial Services, waar we als toeleverancier afhankelijk zijn van het succes van onze relaties, ondervonden wij efficiencyvermindering door een terugloop in de marktvraag en als gevolg daarvan afgenomen productievolumes. Flow Control realiseerde een operationele marge van 11,4%, hetgeen vergelijkbaar is met 2007.
In 2008 heeft Industrial Services een aantal strategische stappen gezet, zowel door acquisities als interne ontwikkeling, die het concurrerend vermogen van de groep versterken. Door de uitbreiding van ons aanbod aan processen en productietechnologieën zijn we goed gepositioneerd om onze klanten innovatieve oplossingen te bieden. Daarnaast hebben we de eerste concrete stappen gezet om onze strategische doelstelling te kunnen vormgeven, zijnde het leveren van completere systemen aan onze markten inclusief de engineering daarvan. Ook wat betreft onze ambitie om als Industrial Services een meer mondiale speler te worden, zijn met de nieuwe locaties in Noord-Amerika, Oost-Europa en het Verre Oosten vorderingen gemaakt.
Ook voor Flow Control hebben wij in 2008 een aantal concrete stappen gezet om invulling te geven aan onze strategische ambities. Als eerste de significante verbreding van onze portfolio door de acquisitie van een van Europa's meest toonaangevende producenten van meerlagen kunststof buis en kunststof fittingen (Henco). Maar ook nieuwe producten, zoals sprinklerleidingsystemen, pushfittingen en applicaties gericht op duurzame energie- en wateroplossingen bieden veel mogelijkheden. Veel potentie zien wij in onze veranderde aanpak in de Duitse en Franse markten. Door nu in beide landen vanuit één commerciële organisatie ons complete Europese pakket aan te bieden, positioneren wij ons als een sterkere strategische partner. Ook onze inspanningen in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, de Benelux en Oost-Europa gaan onverminderd door.
2008 was uitdagend en ook het jaar 2009 zal veel alertheid, inzet en snelle actie vragen. Wij zullen onze ambitie voor verdere winstgevende groei, zowel autonoom als door acquisities, niet verlaten en zijn ervan overtuigd versterkt uit de huidige marktsituatie te zullen komen.
Bij deze ook dank aan onze relaties voor het vertrouwen dat wij het afgelopen jaar wederom hebben genoten.
Langbroek, 25 februari 2009
J. Aalberts
De strategie van Aalberts Industries is gericht op het realiseren van een duurzame winstgevende groei van de onderneming. Deze strategie wordt in eerste instantie vormgegeven door de holding, ondersteund met input vanuit de groepsmaatschappijen. Deze strategie wordt op reguliere momenten met het management van de groepsmaatschappijen besproken teneinde het draagvlak te vergroten en de strategie, indien gewenst, te actualiseren.
De strategie voor Industrial Services is gericht op het versterken van de marktpositie door de toepasbaarheid van innovatieve en hoogwaardige technologieën te vergroten. Industrial Services focust daarbij op specifieke marktsegmenten en een aantal niches waar vraag is naar hoogwaardige componenten en processen. Daarbij ligt het operationele zwaartepunt met name op West-Europa en Noord-Amerika, van waaruit mondiaal geëxporteerd wordt. De strategie richt zich tevens op het creëren van nieuwe en het uitbouwen van bestaande regionale servicecentra voor hoogwaardige oppervlaktetechnieken en warmtebehandeling.
Voor Industrial Services is de focus gericht op het adequaat kunnen invullen van specifieke behoeften van de klanten teneinde de gewenste technologie en hoge kwaliteit in korte doorlooptijden te realiseren. Door direct bij de ontwikkeling van nieuwe producten en markten betrokken te zijn, ontvangen klanten van ontwikkeling tot en met productie en assemblage een unieke toegevoegde waarde. Om deze unieke en onderscheidende positie te behouden en vergroten, investeert Industrial Services aanzienlijk in R&D-middelen en mensen.
De Flow Control-strategie is toegesneden op het complementeren van de productportfolio, vergroting van crossselling en uitbreiding van de geografische marktdekking. Daarnaast focust de groep op versterking van haar portfolio en marktpositie in een aantal marktniches waaronder duurzame energieoplossingen, producten voor waterzuivering en -besparing en utiliteitstoepassingen voor zowel water als gas.
Door de productie en assemblage van kwalitatief hoogwaardige, klantvriendelijke producten en systemen wordt een constante verbetering van de kwaliteit van omzet en resultaat nagestreefd. Marktgedreven producten systeemontwikkeling, inclusief innovatieve marktconcepten, zijn hierbij cruciaal. Ook hier wordt op R&Dgebied aanzienlijk geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe producten en systemen. Ter versnelling van deze ontwikkelingen wordt in de groep veel aandacht besteed aan cross-selling met als doel bestaande en nieuwe markten effectief te voorzien van een complete productportfolio. Daarnaast ligt veel nadruk op het moderniseren en robotiseren van de productiemiddelen en -methoden teneinde zowel grote volumes van meer standaardproducten als specifieke nichetoepassingen optimaal te kunnen produceren en distribueren.
Aalberts Industries streeft naar een stabiele groei op een niveau dat ligt boven het gemiddelde van de markt. Daarbij zijn de doelstellingen de afgelopen decennia onveranderd:
De primaire doelstelling is een stabiele groei van de gemiddelde winst per aandeel over meerdere jaren. Deze doelstelling is de afgelopen vijftien jaar met succes gerealiseerd (gemiddeld 17%).
Een stabiele omzetgroei is noodzakelijk om op langere termijn leidende marktposities te kunnen behouden en een winstgroei te realiseren, behouden en vergroten. Deze omzetgroei wordt zowel door autonome ontwikkeling als door acquisities gerealiseerd.
De onderneming streeft naar een evenwichtige verdeling van het resultaat over markten, marktsegmenten en klanten zodat de afhankelijkheid van een specifieke markt of klant beperkt blijft, hetgeen bijdraagt aan de continuïteit van de onderneming.
Aalberts Industries streeft naar een toonaangevende positie in al haar voornaamste markten. Er zijn nog veel potentiële markten waar de groep de komende jaren groeimogelijkheden ziet. De groep zal in beginsel nieuwe markten of specifieke marktniches betreden indien deze ambitie realiseerbaar is. In vele van de markten en marktsegmenten is de groep marktleider of goed gepositioneerd om een toonaangevende speler te worden.
Teneinde de op groei gefocuste strategie te kunnen realiseren en continueren, wordt optimaal gebruikgemaakt van de beschikbare financieringsmogelijkheden. De gehanteerde financiële doelstellingen zijn:
Rekening houdend met de belangen van alle stakeholders en de positie van de onderneming in de door haar onderscheiden markten, communiceert de directie zo duidelijk mogelijk over haar strategie, de doelstellingen en het ondernemingsbeleid.
Henco
Hydroplast
Peggler
Implex
Standard
Hierbij bieden wij de jaarrekening 2008 van Aalberts Industries N.V. aan ter vaststelling door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Deze jaarrekening is gecontroleerd en goedgekeurd door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Wij stellen u voor de jaarrekening 2008 vast te stellen overeenkomstig de voorgelegde stukken. Nadat het voorstel tot vaststelling van de jaarrekening aan de orde is geweest, zal aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, conform artikel 26, sub 6, het voorstel worden gedaan om decharge te verlenen aan de directie voor het door haar in het betreffende boekjaar gevoerde beleid voor zover van dat beleid uit de jaarrekening blijkt of in de Algemene Vergadering mededelingen zijn gedaan en decharge te verlenen aan de Raad van Commissarissen voor het door hem gehouden toezicht op dat beleid.
Bij vaststelling van de jaarrekening en de daarin opgenomen winstverdeling zal over het verslagjaar 2008 een dividend van EUR 0,28 per gewoon aandeel van nominaal EUR 0,25 worden uitgekeerd. Het dividend kan naar keuze van de aandeelhouder geheel in contanten worden ontvangen, dan wel in aandelen ten laste van het agio of ten laste van de onverdeelde winst worden uitgekeerd.
spelers binnen deze sector. Continue productvernieuwing, selectieve acquisities en versterking van de verkoopplatformen vergroten deze toonaangevende marktpositie;
Gezien de huidige economische omstandigheden en de daarmee gepaard gaande onzekerheden, is het niet mogelijk een verwachting voor 2009 uit te spreken. Door de solide financiële positie, de jarenlange investeringen, de opgebouwde marktposities, R&D (zowel productie-automatisering als nieuwe producten) en de genomen maatregelen, zal Aalberts Industries bij een aantrekkende economie in staat zijn versterkt uit de huidige marktsituatie te komen.
| Kerncijfers Aalberts Industries (in EUR x miljoen) |
2008 | 2007 | Verschil |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 1.750,8 | 1.702,5 | 3% |
| Bedrijfsresultaat (EBITDA) | 251,6 | 254,2 | (1%) |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 14,4 | 14,9 | |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 181,5 | 193,3 | (6%) |
| EBITA in % van de netto-omzet | 10,4 | 11,4 | |
| Investeringen | 110,5 | 108,8 | 2% |
| Afschrijvingen | 70,1 | 60,9 | 15% |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1) | 11.530 | 10.686 | 8% |
| Aantal medewerkers per jaareinde (x1) | 10.880 | 10.918 | (1%) |
Aalberts Industries heeft over 2008 een netto-omzet van EUR 1,75 miljard gerealiseerd. Deze is door wisselkoersfluctuaties en daaruit ontstane translatieverschillen circa EUR 50 miljoen lager uitgekomen, hetgeen circa 3% is. Niet alleen het Britse pond, maar ook de Amerikaanse dollar verloren aanmerkelijk terrein ten opzichte van de euro. De netto-omzet is ten opzichte van 2007 met 3% toegenomen (tegen constante wisselkoersen 6%). De autonome omzetdaling bedroeg circa 2%. Zowel Industrial Services als Flow Control hebben positief bijgedragen aan de omzetstijging. Industrial Services realiseerde een omzet van EUR 515 miljoen en Flow Control EUR 1,236 miljard. De toename in de netto-omzet van meegeconsolideerde overnames bedraagt circa EUR 120 miljoen, waarvan de grootste bijdrage afkomstig is van Henco Industries dat vanaf 1 april 2008 is meegeconsolideerd.
In 2008 is het bedrijfsresultaat voor afschrijving en amortisatie (EBITDA) ten opzichte van 2007 met circa 1% afgenomen tot EUR 251,6 miljoen. De EBITDA-marge bedroeg in 2008 14,4% ten opzichte van 14,9% in 2007. Daar waar Flow Control de EBITDA-marge zag toenemen van 13,8% in 2007 naar 14,4% in 2008, realiseerde Industrial Services een daling van 17,4% in 2007 naar 14,4% in 2008. De afschrijving plus amortisatie bedroegen in 2008 in totaal EUR 82,3 miljoen, een toename van EUR 11,1 miljoen ten opzichte van 2007, waarbij de toename met name de afschrijvingen betreft.
Ten opzichte van 2007 is het bedrijfsresultaat na afschrijving en voor amortisatie (EBITA) in 2008 met 6% afgenomen tot EUR 181,5 miljoen, waarvan ruim driekwart veroorzaakt door hogere afschrijvingen. De EBITAmarge over 2008 was 10,4% tegen 11,4% in 2007. Flow Control realiseerde in 2008 een EBITA-marge van 11,3% en Industrial Services 8,2%, tegen respectievelijk 11,3% en 11,5% in 2007. Flow Control wist in 2008, ondanks de uitdagende marktomstandigheden, haar operationele marge te handhaven op een vergelijkbaar niveau als 2007. Industrial Services had duidelijk meer last van de algehele marktvertraging zoals deze zich in de laatste maanden manifesteerde. Als reactie daarop zijn maatregelen getroffen, waaronder een aanzienlijke afbouw van het personeelsbestand inclusief daarmee gepaard gaande incidentele lasten, die niet volledig de effecten van de algehele marktvertraging hebben gecompenseerd.
De nettorentelasten bedroegen in 2008 EUR 44,5 miljoen ten opzichte van EUR 35,8 miljoen in 2007. Deze toename wordt veroorzaakt door de financiering van de acquisities en een gemiddeld hoger werkkapitaal gedurende 2008. Daarnaast hadden de depreciatie van het Britse pond, de Poolse zloty en de Russische roebel een sterke impact op de nettofinancieringslasten met een koersresultaat van EUR 7,2 miljoen negatief (2007: EUR 3,7 miljoen posi-
| Geografische spreiding van de netto-omzet (in EUR x miljoen) |
2008 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|
| Duitsland | 310,3 | 17 | 293,7 | 17 |
| Benelux | 256,2 | 15 | 237,7 | 14 |
| Verenigd Koninkrijk | 228,3 | 13 | 270,2 | 16 |
| Oost-Europa | 214,1 | 12 | 153,3 | 9 |
| Frankrijk | 203,2 | 12 | 200,1 | 12 |
| Verenigde Staten | 177,2 | 10 | 194,5 | 12 |
| Scandinavië | 90,0 | 5 | 89,1 | 5 |
| Spanje & Portugal | 80,2 | 5 | 92,4 | 5 |
| Overige Europese landen | 100,2 | 6 | 90,7 | 5 |
| Overige landen buiten Europa | 91,1 | 5 | 80,8 | 5 |
| Totaal | 1.750,8 | 100 | 1.702,5 | 100 |
tief). De resultaten op financiële instrumenten, met name renteswaps, bedroegen EUR 4,5 miljoen negatief (2007: EUR 1,9 miljoen positief). Hiermee kwamen de totale nettofinancieringslasten in 2008 uit op EUR 56,2 miljoen tegen EUR 30,2 miljoen in 2007.
Per ultimo juni 2008 bedroeg het totaal aan rentedragende schulden EUR 886,4 miljoen. Deze zijn in de tweede helft van 2008 met EUR 121,1 miljoen afgebouwd tot EUR 765,3 miljoen per jaareinde 2008 (EUR 525,0 ultimo 2007). De onderneming voldoet aan haar convenanten en de voornaamste financiële ratio's ontwikkelden zich als volgt:
De winstbelastingen bedroegen in 2008 EUR 19,3 miljoen tegen EUR 33,8 miljoen in 2007. De effectieve belastingdruk is daarmee in 2008 afgenomen tot 17%, was 22% in 2007. Deze daling is met name het gevolg van een hogere bijdrage in het resultaat voor belasting uit landen waar lagere belastingtarieven gelden, (eenmalige) bijdragen uit de fiscale afwikkeling over voorgaande jaren, het gebruikmaken van de verliescompensatie in Duitsland en de optimalisering van de fiscale structuur van de groep.
Het nettoresultaat voor amortisatie over het boekjaar 2008 bedroeg EUR 105,0 miljoen ten opzichte van EUR 128,0 miljoen in 2007. Het nettoresultaat per aandeel is in 2008 uitgekomen op EUR 1,02, ten opzichte van EUR 1,26 per in 2007.
Het rendement op het gemiddeld geïnvesteerd kapitaal kwam in 2008 uit op 13,3% ten opzichte van 16,3% over 2007. Het eigen vermogen bedroeg ultimo 2008 EUR 587,0 miljoen, ten opzichte van EUR 538,2 miljoen per jaareinde 2007. Daarbij bedraagt het eigen vermogen 34,5% van het balanstotaal (37,5% in 2007).
De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2008 EUR 110,5 miljoen, waarvan EUR 50,5 miljoen betrekking heeft op Industrial Services en EUR 60,0 miljoen op Flow Control. Een niet onbelangrijk gedeelte van deze investeringen vindt haar oorsprong in 2007 en vormt de afrondende fase van eerder besloten investeringstrajecten. De afgelopen jaren is aanzienlijk geïnvesteerd in modernisering en uitbreiding van de productiemiddelen en -methoden. Hierdoor is de groep goed gepositioneerd om de komende perioden haar investeringsprogramma, met behoud van haar concurrerend vermogen, te beperken.
Per ultimo juni 2008 bedroeg het nettowerkkapitaal EUR 463,8 miljoen. Door de sterke focus op werkkapaalbeheersing is het nettowerkkapitaal in de tweede helft afgebouwd tot EUR 315,8 miljoen. De cashflow (nettoresultaat plus afschrijvingen) bedroeg in 2008 EUR 175,1 miljoen, vergeleken met EUR 188,9 miljoen in 2007. De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten nam in 2008 met 15% toe tot EUR 264,5 miljoen (EUR 230,1 miljoen in 2007), een reflectie van het sterke kasstroom genererend vermogen.
Technische innovatie in termen van nieuwe producten, processen en de toepasbaarheid van de productietechnologieën voor de producten van relaties, vormen een essentieel onderdeel van Aalberts Industries. Aalberts Industries zoekt continu naar innovatieve, efficiënte en duurzame oplossingen die voldoen aan de veranderende klantenwens en bijdragen aan het vergroten van de marktpositie. De markten rekenen erop dat de groep hoogwaardige producten en processen introduceert en men verwacht innovatieve oplossingen met betrekking tot hun specifieke behoeften. Aalberts Industries wendt aanzienlijke middelen aan, in 2008 circa 3% van de groepsomzet, om doorlopend haar portfolio te verbreden en verbeteringen aan te brengen in termen van kwaliteit en duurzaamheid van de oplossingen. De R&D-kosten komen direct ten laste van de winst- en verliesrekening.
xxx
xxx
xxx
Metalis
Metalis
De omzet van Industrial Services steeg in 2008 met 2% tot EUR 515,2 miljoen; de impact van wisselkoersen was daarbij beperkt. Tot de laatste maanden van 2008 realiseerde Industrial Services een positieve autonome ontwikkeling, die echter in de laatste maanden als gevolg van de algehele marktvertraging is afgevlakt. Het bedrijfsresultaat voor afschrijving en amortisatie (EBITDA) bedroeg EUR 74,1 miljoen (14,4% van de netto-omzet), ten opzichte van EUR 87,9 miljoen in 2007 (17,4% van de netto-omzet). De EBITA bedroeg in 2008 EUR 42,4 miljoen ten opzichte van EUR 58,3 miljoen een jaar eerder. In 2008 is EUR 50,5 miljoen geïnvesteerd. Een aanzienlijk gedeelte van deze investeringen was gericht op de warmtebehandeling- en oppervlaktetechniekactiviteiten. Deze vergroten het concurrerend vermogen van de groep zodat de komende jaren geprofiteerd kan worden van de vraag naar hoogwaardige processen en behandelmethoden. Daarnaast is geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling en introductie van aanvullende technologieën voor de productie van complexe componenten.
De Industrial Services-activiteiten zijn in 2008 met wisselende marktomstandigheden geconfronteerd. Deze manifesteerden zich zowel tussen de markten en sectoren die beleverd worden als door het jaar heen. Ondanks de grote mate van diversiteit (een groot aantal marktsectoren, economische gebieden en gepatenteerde technologietoepassingen en processen) hebben deze omstandigheden een duidelijk effect op de activiteiten gehad. De kracht van de strategische benadering is het feit dat de groep door haar unieke portfolio en technologieën attractieve marges kan behalen en klanten voor langere perioden aan zich bindt. Daarentegen is er ook een sterke afhankelijkheid van het succes dat relaties in hun eindmarkten hebben en kost het relatief veel tijd om nieuwe klanten te werven, gezien de complexiteit van de producten en processen.
Een positieve ontwikkeling in 2008 was het feit dat een groot aantal groepsmaatschappijen, ondanks de afnemende economische omstandigheden, tot en met de laatste maanden een stabiele vraag kregen naar nieuwe producten. Dit betekent dat de markt, ondanks de toegenomen onzekerheid, blijft focussen op productvernieuwing wat een positief signaal is naar de toekomst en goed aansluit op de expertise en ambities in de groep.
De voornaamste markten van Industrial Services zijn de precisiemachinebouw, de medische sector, de automobiel-, luchtvaart-, elektronica en halfgeleiderindustrie. Het geografisch zwaartepunt ligt wat betreft de productielocaties in West-Europa van waaruit mondiaal geëxporteerd wordt. Daarnaast is er een beperkt aantal locaties in Noord-Amerika, Oost-Europa en het Verre Oosten.
De internationale precisiemachinebouw vormt een belangrijke bron van activiteiten voor het Duitse netwerk van servicelocaties. Dit netwerk is in 2008 uitgebreid met een van de meest moderne en efficiënte productielocaties voor onbemand behandelen en nabewerken van grote volumes metalen producten. Met dergelijke investeringen positioneert de Duitse groep zich om ook de komende jaren te profiteren van de ontwikkelingen in bepaalde sectoren waar specifieke processen worden gevraagd. De Nederlandse groepsmaatschappijen richten zich onder andere op het segment precisiemachinebouw, waarbij de export naar Duitsland een belangrijke omzetbron is. In de laatste maanden van 2008 is de marktvraag vanuit deze sector, met name in Duitsland, afgenomen. Dit betekende een duidelijke terugval in de activiteiten en stappen zijn genomen om de organisatie aan te passen aan het lagere activiteitenniveau. Daarnaast zijn de verkooporganisaties meer gericht op het vergroten van het marktaandeel in sectoren met groeiperspectief waaronder de medische sector, de luchtvaart- en de energiesector.
| Kerncijfers Industrial Services (in EUR x miljoen) |
2008 | 2007 | Verschil |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 515,2 | 506,0 | 2% |
| Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen | |||
| (EBITDA) | 74,1 | 87,9 | (16%) |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 14,4 | 17,4 | |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 42,4 | 58,3 | (27%) |
| EBITA in % van de netto-omzet | 8,2 | 11,5 | |
| Investeringen | 50,5 | 52,5 | (4%) |
| Afschrijvingen | 31,7 | 29,6 | 7% |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1) | 4.640 | 4.368 | 6% |
| Aantal medewerkers jaareinde (x1) | 4.253 | 4.356 | (1%) |
In 2008 heeft de groep kunnen profiteren van de positieve ontwikkelingen in de medische sector. Zowel de productie van componenten, bijvoorbeeld voor medische apparatuur of orthopedische toepassingen, als de warmtebehandeling- en oppervlaktetechniekactiviteiten realiseerden een autonome ontwikkeling. De medische sector wordt gekenmerkt door een hoog innovatief karakter en de behoefte om blijvend te innoveren en ontwikkelen. Deze karakteristieken sluiten goed aan bij de kracht van Industrial Services om gericht oplossingen te ontwikkelen voor complexe klantbehoeften.
Industrial Services levert zowel haar warmtebehandeling- en oppervlaktetechnieken als een brede portfolio aan componenten aan de Europese automobielsector. De voornaamste productie- en servicelocaties die zich op deze markt richten bevinden zich in Duitsland, Frankrijk en Nederland waarbij de laatste twee met name gefocust zijn op de toelevering van componenten. De Europese automobielsector kende een goede eerste helft 2008 waarbij zowel de vraag naar nieuwe producten en processen als de reguliere orderstroom een autonome groei realiseerden. De laatste maanden van 2008 ontwikkelde de automobielsector zich echter duidelijk minder. De sector werd geconfronteerd met een algehele marktvertraging die uiteindelijk resulteerde in de beslissing van een groot aantal Europese autofabrikanten om hun productiefaciliteiten tijdelijk te sluiten. Dit werkt uiteraard door in de complete keten van toeleveranciers waar Industrial Services een belangrijke positie heeft. Het management heeft daarop actie genomen door het personeelsbestand af te bouwen en kostenmaatregelen te treffen.
De aan de luchtvaartsector toeleverende groepsmaatschappijen kenden een overwegend positief 2008. Industrial Services levert de luchtvaartsector zowel een aantal specialistische technologietoepassingen, bijvoorbeeld voor aluminiumcomponenten, als thermische en oppervlaktebehandelingen. Ook de aan deze sector gerelateerde turbine-industrie, tevens actief in de energiesector, leverde de groep een autonome ontwikkeling.
De elektronica- en elektrotechnische sectoren, beide belangrijke markten voor de Franse en Oost-Europese activiteiten, ontwikkelden zich vergelijkbaar met de overige markten tot de laatste maanden goed. De vraag is in het laatste kwartaal afgenomen en het management heeft als reactie hierop maatregelen getroffen. De terugloop in deze activiteiten is deels gecompenseerd door de stabiele vraag naar nieuwe producten, hetgeen een positief signaal naar de toekomst is.
De halfgeleiderindustrie werd in 2008 gekenmerkt door een uiteindelijk moeilijke markt. Deze cyclische industrie kende in de eerste helft wel enige vertraging, maar lang was de marktconsensus dat de activiteiten richting het vierde kwartaal weer zouden kunnen aantrekken. Deze verwachting is door de ontwikkelingen in de laatste maanden tenietgedaan en ook de vooruitzichten zijn onzeker. Het effect van deze marktomstandigheden was met name merkbaar in de groepsmaatschappijen die componenten vervaardigen en assembleren voor bestaande halfgeleiderplatformen. Ook de warmtebehandelingsactiviteiten, waar Industrial Services zich in de Verenigde Staten en Nederland op relatief beperkte schaal op deze sector richt, ondervonden een dalende marktvraag. De activiteiten, gericht op de ontwikkeling en productie van modules voor toekomstige halfgeleiderplatformen, zagen daarentegen een stabiele vraag in 2008. Een van de strategische doelstellingen voor Industrial Services is het produceren van een completer eindproduct. Met de acquisitie van de IDE Groep is daar een eerste invulling aan gegeven. Deze groep is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en levering van complete systemen voor de halfgeleiderindustrie en de medische sector. Het streven is om deze ervaring en engineeringkennis breder aan te wenden in Industrial
Clorius
Henco
DSI
Comap
Services zodat de toegevoegde waarde voor klanten toeneemt.
Een continue innovatie van het Industrial Services-aanbod is cruciaal voor de ontwikkeling en positionering van de groep in haar diverse markten. Daarbij is de focus enerzijds gericht op het introduceren van aanvullende processen en technologieën, en anderzijds de doelstelling om de positie in een aantal groeiende marktniches te vergroten. Acquisities zijn daarbij belangrijk omdat deze dit proces versnellen. Zo zijn Duralloy en Cotterlaz in 2008 overgenomen om een aantal complementaire processen, waarvan sommige gepatenteerd, en technologieën te verkrijgen. Daarnaast is de positie in een aantal strategische markten vergroot en zijn nieuwe locaties in Oost-Europa en het Verre Oosten aan het netwerk van Industrial Services toegevoegd.
Flow Control realiseerde in 2008 een omzet van EUR 1.235,6 miljoen, vergeleken met EUR 1.196,5 miljoen een jaar eerder. Met name voor Flow Control hadden de wisselkoerseffecten een sterke impact, zo zou tegen constante wisselkoersen de omzet met 6% in plaats van 3% zijn toegenomen. Het bedrijfsresultaat voor afschrijving en amortisatie (EBITDA) bedroeg EUR 177,5 miljoen (14,4% van de netto-omzet), ten opzichte van EUR 166,3 miljoen in 2007 (13,9% van de netto-omzet). De EBITA bedroeg in 2008 EUR 139,1 miljoen ten opzichte vanEUR 135,0 miljoen in 2007. De investeringen in materiële vaste activa bedroegen in 2008 EUR 60,0 miljoen. Deze waren met name gericht op vergroting van de lokale productiecapaciteit in de groeimarkten, bijvoorbeeld nieuwe productielocaties in Oost-Europa (waaronder Rusland), verdere automatisering van de productiemethoden en de introductie van een aantal nieuwe producten en complete systemen.
In 2008 zijn de Flow Control-activiteiten geconfronteerd met uitdagende marktomstandigheden. Door een tweetal acquisities (Zawgaz en Henco) is de productportfolio en de marktpositie aanzienlijk versterkt. Met name de productportfolio van Henco, een compleet assortiment van kunststof leidingsystemen, biedt een versterking van het verkoopplatform in vele Europese landen. Het streven naar een continue versterking van de verkoopplatformen per land krijgt steeds meer vorm, enerzijds door het complete pakket van producten, anderzijds door verdere versterking en bundeling van de verkoopkracht in elk land. De producten worden steeds meer gespecificeerd bij de eindgebruiker, ondersteund door sterke productmerknamen.
In 2008 hebben tevens de productiespecialisaties verder vorm gekregen. Concentratie van volumes in gespecialiseerde productielocaties per productgroep leidt tot een hoger rendement van activiteiten. Naast deze versterkingen is er meer focus op marktsegmenten die een verdere groei geven, ook in een afnemende bouwmarkt.
Zonne-energie- en warmtepompsystemen, sprinklersystemen en waterkwaliteit- en waterbesparingssystemen, kunststof en stalen insteekfittingen, vezelversterkte kunststof fittingen en nieuwe regelventielen ten behoeve van stadsverwarming zijn voorbeelden van nieuwe en verbeterde producten die geïntroduceerd zijn. Door optimaal gebruik te maken van het verkoopnetwerk zijn deze productgroepen versneld en gezamenlijk in de Europese landen in de markt gezet.
In deze markt zijn de verkoopkrachten gebundeld door middel van het gezamenlijk aanbieden van een totaalpakket aan kunststof leiding- en vloerverwarmingssystemen. Dit is gecombineerd met de reeds bestaande complete productportfolio van metalen fittingen en regelventielen. Naast de bovengenoemde productgroepen zijn ook de verkoop van stalen, koperen en roestvast stalen pressfittingsystemen sterk gegroeid. Een compleet assortiment van kunststof, stalen, roestvast stalen en messing pushfittingen is gedeeltelijk geïntroduceerd. Voor nieuwe producten zoals snelmontageaansluitsystemen ten behoeve van zonne-energie, stadsverwarming en warmtepompen en sprinklerleidingsystemen zijn de eerste orders ontvangen. In 2009 wordt een verdere groei
| Kerncijfers Flow Control (in EUR x miljoen) |
2008 | 2007 | Verschil |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 1.235,6 | 1.196,5 | 3% |
| Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen | |||
| (EBITDA) | 177,5 | 166,3 | 7% |
| EBITDA in % van de netto-omzet | 14,4 | 13,9 | |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 139,1 | 135,0 | 3% |
| EBITA in % van de netto-omzet | 11,3 | 11,3 | |
| Investeringen | 60,0 | 56,3 | 7% |
| Afschrijvingen | 38,4 | 31,3 | 23% |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1) | 6.872 | 6.303 | 9% |
| Aantal medewerkers jaareinde (x1) | 6.608 | 6.544 | 1% |
en bundeling van verkoopkracht doorgezet om de positie in de markt te versterken.
De tweede helft van 2008 gaf een teruggang in de activiteiten van relaties te zien. Hierdoor zijn vanaf augustus de productievolumes aangepast aan de vraag van de klanten en is het aantal medewerkers gereduceerd. Mede door focus op bundeling en versterking van het verkoopplatform in Noord-Europa is de performance op peil gebleven. De verkooporganisaties in Finland en Denemarken zijn gebundeld en vormen samen met Noorwegen en Zweden vanaf het laatste kwartaal een Noord-Europese verkooporganisatie. Ook hier hebben nieuwe productgroepen zoals vezelversterkte kunststof fittingen ten behoeve van de utiliteitsmarkt, stalen en koperen pressfittingen, fittingen ten behoeve van sprinklersystemen, kunststof leidingsystemen en een compleet verwarmingspakket op het gebied van zonne-energie- en warmtepompsystemen Aalberts Industries verder versterkt in de markt. De gespecialiseerde productie in Zweden is ingericht als een competence center voor messing en stalen draadfittingen en dit was duidelijk zichtbaar in de volumetoename en winstgevendheid van deze productielocatie.
In Frankrijk is het integratieproces van de afgelopen jaren verder doorgezet en is een logistiek platform gerealiseerd van waaruit een complete productportfolio aan de klanten wordt aangeboden. De nieuw geautomatiseerde productie van koperen pressfittingen is in juni geopend en biedt de mogelijkheid om de benodigde stijging van verkoopvolumes op een zeer efficiënte wijze te produceren. De introductie van metalen pushfittingen is succesvol verlopen en laat een goede groei zien. De managementstructuur en het -team zijn in het jaar 2008 op verschillende posities versterkt om verbeteringen te implementeren. Nieuwe productgroepen zijn in voorbereiding en zullen de komende jaren leiden tot een versnelde groei door middel van cross-selling, zoals sprinkler, zonneenergie- en warmtepompsystemen en
waterzuiveringssystemen. Tevens worden de producten van de Franse organisatie steeds meer verkocht via het verkoopnetwerk, vooral in Europa. Dit betekent zowel een aanvulling van het pakket in deze landen als een volumeverhogend effect in de Franse productielocaties. Met name de koperen pressfittingen, vloerverwarmingssystemen en thermostaatkranen ten behoeve van verwarming hebben goede mogelijkheden voor groei via het verkoopnetwerk. Ter versterking van de productportfolio zijn de Franse activiteiten eind 2008 verder versterkt met de overname van Alphacan's verwarmings- en sanitaire activiteiten, producent van polyethyleen buis. Deze overname is begin 2009 geëffectueerd.
De Spaanse nieuwbouw-, constructieen utiliteitsmarkt ondergingen een duidelijke terugval. Met name in de tweede helft van 2008 zijn hierdoor de productievolumes en het aantal medewerkers aangepast. Naar aanleiding hiervan is ook hier het verkoopplatform versneld gebundeld en de verkooporganisatie versterkt. Er is een nieuwe range sanitaire kranen geïntroduceerd ten behoeve van het hogere marktsegment. Export door het netwerk in de verschillende landen is versterkt ingezet om extra omzet te genereren. De verwachting is dat de renovatiemarkt in Spanje sterker zal groeien nu de nieuwbouwmarkt afneemt. Hiervoor werden nieuwe producten ontwikkeld. Door de geringe omvang die deze markt ten opzichte van Europa heeft, zijn de gevolgen beperkt.
Ook de bouwmarkt in Italië ondervond een sterke teruggang. Vanaf het laatste kwartaal zijn de verkoop- en productieactiviteiten samengebracht in een organisatie onder een gezamenlijk management. Ook zijn de distributiekanalen gebundeld. Het aantal medewerkers is op deze nieuwe organisatie afgestemd. Het complete pakket metalen en kunststof press- en pushfittingen in combinatie met de regelventielen voor verwarming en drinkwater leggen de basis voor groei van het marktaandeel in de komende jaren.
KAN
Pegler
Henco
Broen
Er is een belangrijke strategische stap gezet door de krachten van de verschillende groepsmaatschappijen te bundelen in een eenduidige commerciële aanpak, waarbij één gezicht naar de markt gerealiseerd is. Een nieuwe en uitgebreide productportfolio wordt aangeboden voor de verwarmings-, sanitaire en utiliteitsmarkt. Tevens is het management op diverse posities versterkt. De productielocaties in Duitsland hebben meer focus gekregen door ze te richten op specialisaties van waaruit de producten worden vermarkt over het verkoopnetwerk van de groep. Mede door deze verbeterde aanpak en de redelijk tot goede marktomstandigheden, waren de resultaten in 2008 goed, zowel in omzetgroei als in winstgevendheid.
De organisatie heeft sterk kunnen profiteren van het werk van de afgelopen jaren en daarmee het marktaandeel kunnen vergroten in diverse productgroepen; dit ondanks de moeilijke marktomstandigheden. Het sterke verkoopplatform gericht op de (sociale) woningbouw en de commerciële sector in combinatie met de brede productportfolio zijn ten volle benut. Tevens begint de samenwerking met de zusterbedrijven op het vaste land in Europa en de Verenigde Staten vruchten af te werpen. Met name in de Benelux, Noord-Europa en Frankrijk worden steeds meer producten verkocht door het verkoopnetwerk van de groep. De komende jaren wordt er nog meer groei verwacht, met name in Duitsland en Oost-Europa. Nieuwe productgroepontwikkelingen zijn in 2008 gestart die de komende jaren tot meer omzet zullen leiden. In 2008 leverden de groeimarkten in het Midden-Oosten en Azië een aanzienlijke omzetgroei op voor de Britse organisatie. Deze verkoop- en distributiekanalen worden nu ook door andere bedrijven en landen uit de groep gebruikt.
Met name door een goede marktontwikkeling en verdere bundeling van de verkoopinspanningen is een goede groei doorgemaakt. De cross-selling van producten is goed op gang gekomen, maar biedt zeker nog ruimte voor verdere verbetering en verhoging van winstgevendheid in de verwarmingsen sanitaire markt. In de markt voor stadsverwarming is vanaf de zomer een sterke terugval in de vraag. De projecten werden verschoven en gereduceerd als gevolg van de economische crisis in deze landen. Een verdere bundeling van verkoopkrachten, completering van de productportfolio en één gezicht naar de markt en klanten, zal ook in deze landen verder doorgezet worden, mede op verzoek van de klanten zelf. De acquisities van de afgelopen jaren zullen deze opzet versterken en versnellen.
De Russische markt had in 2008 twee gezichten. In de eerste helft was er een sterke autonome groei in de marktsegmenten private woningbouw, commerciële bouw, stadsverwarming en utiliteitsbouw. Door de snelle verlaging van de olieprijs, de politieke situatie in de regio, terugtrekking van investeerders en de gevolgen van de economische crisis keerde de marktsituatie snel. Dit werd het eerst zichtbaar in de overheidsgelieerde markten zoals stadsverwarming en utiliteit. In het vierde kwartaal vertraagden ook de private woning- en commerciële bouwmarkt. Reductie van productiecapaciteit en aantallen medewerkers was noodzakelijk om de winstgevendheid op peil te houden. Dit is gedeeltelijk gelukt. Door het bundelen van verkoopkrachten, waar een begin mee is gemaakt, zal de lokale verkooporganisatie naar verwachting sterker uit deze marktsituatie komen. Rusland blijft op termijn een groeimarkt met hoge marktverwachtingen.
In de landen Tsjechië en Slowakije zijn de marktposities onder goede marktomstandigheden verder verbeterd met name op het gebied van stadsverwarming, montagesystemen voor verwarming en kunststof leidingsystemen. Door de economische crisis verslechterden de omstandigheden in de tweede helft van het jaar, met name in Hongarije en Roemenië. De landen Servië, Kroatië en andere oud-Joegoslavische landen vertoonden een sterke groei. De wederopbouw van deze landen levert een grote behoefte aan producten. De komende jaren zal de marktpositie verder versterken door nieuwe producten in deze markten te introduceren en de verkoopkracht te bundelen. Dit is het beginstadium; veel verbetering en groei is hier in de toekomst mogelijk. In Griekenland wordt meer en meer gebruikgemaakt van het sterke verkoopplatform dat gerealiseerd is. Vele nieuwe productgroepen zijn gelanceerd en ter introductie voorbereid.
De afgelopen twaalf maanden ontwikkelden de commerciële en industriële bouwsectoren zich voor de groep overwegend gunstig, terwijl de dalende trend in de huizenbouw continueerde. Door een sterke toename van de verkoop van groepsproducten en verdere automatisering en daarmee flexibilisering van de productie zijn de operationele marges, ten opzichte van het voorgaande jaar, behouden. Door diverse nieuwe lokale productontwikkelingen is de productportfolio verder uitgebreid met als gevolg groei van omzet in nieuwe producten. In 2008 zijn projecten gestart van producten die al verkocht worden in Europa en ook in de Verenigde Staten toegepast kunnen worden. In 2009 zullen deze productgroepen versneld geïntroduceerd worden en in sommige gevallen lokaal geassembleerd. Het streven blijft om de marktpositie te versterken en het marktvolume te verhogen door gerichte acquisitiemogelijkheden die de portfolio versterken. Door gezamenlijke verkoopinspanningen zullen de producten tevens meer gespecificeerd worden bij de eindgebruiker door middel van eigen productmerknamen. De mogelijkheden voor verdere groei op deze weg zijn nog groot door de verkoop van meer producten per woning/gebouw aan de eindgebruiker. Verdere flexibilisering, automatisering van productie en daarmee verlaging van kosten blijft een belangrijk aandachtspunt.
De bier- en softdrinkactiviteiten realiseerden met name door een verbetering van de verkoopmix en een meer strategische inkoopbenadering hogere marges. Meer samenwerking met de Europese bier- en softdrinkactiviteiten is gestart en zal in de komende jaren worden uitgebreid.
In China is de groep nu op een aantal locaties actief, zowel in het zuidoosten als in het noordoosten. Verschillende productielocaties maken producten voor de lokale markt in China. Producten voor vloerverwarming en waterkwaliteit zijn succesvol geïntroduceerd met eigen productmerknamen. Verdere uitbreiding van het verkoopplatform is gestart. Voor de groep is deze regio een speerpunt van verdere groei. Ook in Noord-China is in 2008 de omzet op het gebied van stadsverwarming gegroeid, mede door de opzet van eigen montagefaciliteiten.
In november 2008 heeft Aalberts Industries aangekondigd dat overeenstemming was bereikt om de verwarmings- en sanitaire activiteiten van Alphacan, een dochteronderneming van de Franse Arkema Groep, over te nemen. Deze overname is begin januari 2009, na afronding van alle benodigde formaliteiten, formeel geëffectueerd en de activiteiten zijn geïntegreerd in het Franse Comap.
Ultimo 2008 was het aantal uitstaande gewone aandelen 103,3 miljoen (ultimo 2007: 102,0 miljoen). De toename is het resultaat van het uitgekeerde stockdividend over 2007. Op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen werd een winst per gewoon aandeel (voor amortisatie) behaald van EUR 1,02. Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal, overeenkomstig het consistente beleid van Aalberts Industries om circa 25% van het gerealiseerde resultaat te bestemmen voor dividenduitkering, worden voorgesteld het dividend over 2008 vast te stellen op EUR 0,28 in contanten per gewoon aandeel met een nominale waarde van EUR 0,25 of, naar keuze van de aandeelhouder, in gewone aandelen ten laste van het belastingvrij uitkeerbare agio, dan wel ten laste van de onverdeelde winst. Dit betekent een daling van het dividend met 13% ten opzichte van 2007. Het stockdividend zal op 12 mei 2009 na beurs worden vastgesteld op basis van de naar volume gewogen gemiddelde koers van alle verhandelde aandelen Aalberts Industries N.V. per 6, 7, 8, 11 en 12 mei 2009 en wel zodanig dat de waarde van het dividend in aandelen vrijwel overeenkomt met de waarde van het contante dividend.
Om tot de toonaangevende spelers in haar respectievelijke markten te behoren, is Aalberts Industries aan haar klanten en belanghebbenden en conform de wetgeving, verplicht zich zo veel mogelijk in te zetten voor het toepassen van duurzame praktijken. De onderneming streeft ernaar om door haar klanten, aandeelhouders en medewerkers gezien te worden als een ondernemende, innovatieve en betrouwbare organisatie die een duurzame bijdrage aan de samenleving levert. Daarnaast streeft Aalberts Industries ernaar om haar ondernemingsbeleid, werkmethoden en kennis omtrent duurzaam ondernemen blijvend te verbeteren om haar toonaangevende positie verder te versterken. Daarbij tracht de onderneming om deze doelstelling, rekening houdend met de verwachtingen van haar belanghebbenden, zo goed mogelijk te balanceren met de resultaten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen vormt een intrinsiek onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering in de groep. Aspecten als milieubeheersing en verbetering van de veiligheid, niet alleen vanwege de wettelijke verplichtingen, maar ook omdat de ervaring aantoont dat de juiste focus hierop tot structurele verbeteringen van de resultaten leidt, hebben daarbij de constante aandacht van het management. De directie beoogt jaarlijks een zo compleet mogelijke rapportage over het gevoerde beleid te geven. De directie heeft in 2008 wederom overwogen om een separaat duurzaamheidverslag te produceren, maar blijft van mening dat dit onderwerp, vanwege het feit dat het een integraal onderdeel uitmaakt van de dagelijkse operationele bedrijfsvoering en in dat kader beschouwd moet worden, het best past in het jaarverslag.
De directie en het management van de groepsmaatschappijen beoordelen regelmatig de productieprocessen en -methoden om zeker te stellen dat deze aan eventueel veranderde omstandigheden of vereisten voldoen. Als onderdeel van dit streven naar duurzame productiemethoden doet Aalberts Industries haar uiterste best om geluidshinder, grond-, water- en luchtverontreiniging en het genereren van restmateriaal of gevaarlijke stoffen te voorkomen of maximaal te beperken. Omdat milieubeheersing direct onderdeel uitmaakt van de dagelijkse bedrijfsvoering, heeft Aalberts Industries als leidraad voor haar medewerkers en management de volgende uitgangspunten en doelstellingen gedefinieerd:
Henco
Broen
AIMT
Standard
dat goed wordt omgegaan met deze factoren.
Aalberts Industries kent een hoge prioriteit toe aan de veiligheid en kwaliteit van de arbeidsomstandigheden in de groep. Het beleid van Aalberts Industries is erop gericht dat de werknemers hun werkzaamheden onder veilige en gezonde omstandigheden uitvoeren, met oog en aandacht voor de bescherming van derden en het milieu. Dit streven vormt het uitgangspunt voor het veiligheids- en gezondheidsbeleid, dat primair een lijnverantwoordelijkheid is, die in de diverse groepsmaatschappijen is geïmplementeerd. De dagelijkse uitvoering van het beleid is gestoeld op een aantal groepsprincipes, waarvan de voornaamste:
De groepsmaatschappijen hebben een sterk gezondheidsbeleid waardoor het ziekteverzuim over het algemeen relatief beperkt is. Ook de afwezigheid als gevolg van bedrijfsongevallen was in 2008 wederom gering. De resultaten van de uitvoering van het veiligheidsen gezondheidsbeleid worden door de groepsmaatschappijen ieder afzonderlijk bijgehouden en met de directie besproken. In 2008 is wederom een aantal maatregelen getroffen, zoals de installatie van additionele lasersensoren en/of afrasteringen bij bewegende machinedelen, die bijdragen aan het vergroten van de veiligheid op de werkvloer. Ter invulling van bovenstaande doelstellingen hebben de meeste groepsmaatschappijen, per productiefaciliteit, een milieu- en veiligheidsplan opgesteld en geïmplementeerd.
Aalberts Industries streeft ernaar om tot de voorkeurswerkgevers in haar diverse markten en geografische gebieden te behoren. Daarbij is de onderneming voortdurend gericht op het aantrekken, ontwikkelen en behouden van getalenteerde mensen. Aalberts Industries kent als onderneming een hoog ambitieniveau en motiveert haar mensen door haar decentrale organisatiestructuur hier een positieve bijdrage aan te laten leveren. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is het behouden en stimuleren van het managementpotentieel. Dit gebeurt enerzijds door het creëren van persoonlijke ontwikkelplannen, waaronder een uitdagend loopbaanperspectief, en anderzijds door vergaande operationele eindverantwoordelijkheid te geven zodat men snel en proactief kan acteren. Door deze managementfilosofie consequent uit te dragen is binnen Aalberts Industries een cultuur ontstaan waarin de lokale managementteams gedreven zijn om zowel het resultaat van hun onderneming als dat van de groep als totaal te vergroten.
De directie van Aalberts Industries hanteert de volgende principes als uitgangspunt voor het groepspersoneelsbeleid:
Bovenstaande principes vormen het uitgangspunt van het in ieder van de decentrale groepsmaatschappijen gevoerde personeelsbeleid. Gezien de diversiteit aan mensen, culturen en nationaliteiten heeft het lokale management de autonomie om binnen de bovenstaande kaders het personeelsbeleid verder lokaal in te vullen. De directie en het management van de verschillende groepsmaatschappijen hebben regulier overleg over de gang van zaken waarbij tevens het beleid ten aanzien van personeel en eventuele benoemingen op managementteamniveau worden besproken.
Het vergroten van de onderlinge samenwerking blijft een belangrijk speerpunt van de directie. Dit betekent niet alleen het stimuleren van de crosssellingmogelijkheden in de groep, maar tevens kennisdeling en leren van best practice-voorbeelden op gebieden als verkoop, efficiencyverbetering, veiligheid en milieu. Daarnaast stimuleert de directie actief dat groepsmaatschappijen onderzoeken in hoeverre er mogelijkheden bestaan om halffabricaten of processen bij elkaar in plaats van bij derden te kopen. Dit draagt direct bij aan een verbetering van de bezettingsgraad en margebehoud in de groep. In 2008 is een aantal concrete projecten gestart die verder invulling moeten geven aan vergroting van cross-selling en wederzijdse inkoop van halffabricaten en processen.
De uitdaging blijft om met behoud van de decentrale structuur en verantwoordelijkheden, de groepsmaatschappijen toch zoveel mogelijk gezamenlijk te laten optrekken. De directie besteedt dan ook veel tijd om samen met de groepsdirecteuren de onderlinge communicatie te stimuleren zodat de groepsmaatschappijen optimaal zoeken naar gezamenlijke mogelijkheden om zowel de individuele ondernemingen als de groep als geheel te versterken.
In het verslagjaar is een beperkt aantal veranderingen in de verantwoordelijkheden van de groepsdirecteuren doorgevoerd. Zo is de verantwoordelijkheid over Flow Control Zuid-Europa, vanwege de sterke complementariteit met Comap in markten, klanten en portfolio's, uitgebreid met Henco. Volgend op de inrichting van de nieuwe management- en organisatiestructuur is een nieuwe algemeen directeur voor Flow Control Duitsland benoemd. Ook is in de Verenigde Staten een nieuwe algemeen directeur voor de dispense systems-organisatie benoemd. Voor het overige is de organisatiestructuur wat betreft de opdeling naar de twee kernactiviteiten Industrial Services en Flow Control ongewijzigd. De beheersbaarheid en effectiviteit van de decentrale aanpak heeft de continue aandacht van de directie. De directie heeft op reguliere momenten overleg met het operationele management en ziet erop toe dat het decentrale management binnen de vastgestelde kaders en strategische doelstellingen al hetgeen mogelijk is doet om het maximale uit hun respectievelijke onderneming of regio te halen.
Het gemiddeld aantal personeelsleden is in 2008 toegenomen van 10.686 naar 11.530. Per ultimo 2008 bedroeg het aantal personeelsleden 10.880, in vergelijking met 10.918 per jaareinde 2007. In de tweede helft van 2008 is het aantal arbeidsplaatsen als gevolg van de bijzondere marktomstandigheden met circa 1.000 medewerkers afgebouwd.
| Geografische spreiding medewerkers (x1) | 2008 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|
| Duitsland | 2.132 | 19 | 2.154 | 19 |
| Frankrijk | 1.826 | 17 | 1.927 | 18 |
| Benelux | 1.758 | 16 | 1.607 | 15 |
| Oost-Europa | 1.624 | 15 | 1.411 | 13 |
| Verenigd Koninkrijk | 1.229 | 11 | 1.265 | 12 |
| Verenigde Staten | 992 | 9 | 1.229 | 11 |
| Scandinavië | 425 | 4 | 465 | 4 |
| Spanje & Portugal | 290 | 3 | 319 | 3 |
| Overige | 604 | 6 | 541 | 5 |
| Totaal | 10.880 | 100 | 10.918 | 100 |
De markten waarop Aalberts Industries als internationale groep van industriële ondernemingen actief is, zijn zeer divers van aard en ontwikkelen zich daarnaast onderscheidend. Daarbij kent Aalberts Industries niet alleen een breed aantal sectoren waaraan producten en diensten geleverd worden, maar is de groep ook actief over een groot aantal landen en geografische regio's die zich verschillend ontwikkelen. De meeste markten en geografische gebieden worden elk doorgaans in eerste aanleg voor een belangrijk deel gedreven door de economische omstandigheden en de midden- en langetermijnverwachtingen ten aanzien daarvan. Zoals in de laatste maanden van 2008 bleek, zijn er factoren buiten de beïnvloedingssfeer van Aalberts Industries die een materiële impact op onderneming kunnen hebben. Aalberts Industries streeft ernaar zo goed mogelijk in te spelen op zowel positieve als negatieve ontwikkelingen in individuele markten door een wereldwijde spreiding van haar activiteiten over een groot aantal klanten, producten en markten inclusief toonaangevende marktposities in haar voornaamste afzetgebieden. Het verder vergroten van Aalberts Industries' diversificatie is een belangrijke strategische doelstelling waar zowel in de operationele bedrijfsvoering als in het investeringsbeleid veel aandacht aan geschonken wordt. Naast de economische omstandigheden en vooruitzichten is Aalberts Industries afhankelijk van een aantal deels daarvan afgeleide factoren waaronder de ontwikkeling van grondstof- en energieprijzen. Aalberts Industries richt zich op de beheersing van deze risico's, in de eerste plaats door een gestructureerde aanpak van het inkoopbeleid waarbij de inkoopvolumes worden geconsolideerd en dynamische inkoopcontracten, in termen van prijzen, volumes en perioden, met diverse leveranciers worden afgesloten. Daarnaast zijn het reduceren van materiaalgebruik en de beheersing van energiekosten belangrijke speerpunten in zowel de dagelijkse bedrijfsvoering als de ontwikkeling van nieuwe producten en processen. Aalberts Industries tracht daarnaast de volatiliteit op de financiële resultaten te beheersen door prijsstijgingen in een korte tijdspanne door te berekenen in haar eindprijzen.
Aalberts Industries is in haar dagelijkse activiteiten onderhevig aan een aantal operationele risico's. Dit betreft vooral de technologische staat en continuïteit van productiemiddelen, het concurrerend vermogen van producten en processen, milieubeheersing en veiligheid. Om concurrerend te blijven kent Aalberts Industries een aanzienlijk jaarlijks investeringsprogramma dat gericht is op de meest moderne productietechnologieën. Daarnaast investeert de groep aanzienlijk (zie bladzijde 15 van dit jaarverslag) in het ontwikkelen van zowel nieuwe producten als processen die aansluiten op de huidige en verwachte marktontwikkelingen. Milieubeheersing vormt een integraal onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering. Het operationeel management volgt daarbij actief de ontwikkelingen van de wettelijke bepalingen op het gebied van milieu en industriële innovaties gericht op het beheersen van milieurisico's en gevoeligheden (zie voor verdere uitleg het hoofdstuk Milieuzorg en Veiligheid).
Naast de bovenstaande risico's is Aalberts Industries onderhevig aan bepaalde financiële risico's. Deze betreffen vooral valuta-, krediet- en renterisico's. Door de verschillende valutastromen op holdingniveau te coördineren en inkoop- en verkoopgeldstromen in bepaalde valuta regionaal te consolideren, tracht de groep de gevoeligheid voor valutaschommelingen zo veel mogelijk te neutraliseren. In 2008 kon dit beleid, vanwege met name de sterke depreciatie van het Britse pond in de laatste weken, niet volledig de impact van valutaschommelingen op de resultaten in euro's voorkomen. Wat betreft de kredietrisico's heeft de groep een restrictief beleid waarbij de kredietwaardigheid van klanten herhaaldelijk wordt getoetst en de debiteurenportfolio overwegend krediet verzekerd is. Het renterisico is relatief beperkt en de groep heeft diverse mogelijkheden om rentefluctuaties actief te managen door middel van contracten.
Ten aanzien van de in 2006 door de Europese Commissie opgelegde boete van EUR 100,8 miljoen, naar aanleiding van vermeende inbreuk van het EG- mededingingsrecht, is in 2008 geen wezenlijke verandering opgetreden. In 2007 zijn juridische stappen genomen die logischerwijs volgen uit het bij het Hof van Justitie in Luxemburg ingestelde beroep, waar in 2008 geen vervolg op is geweest. Aalberts Industries heeft, vanwege het feit dat het eigenaar was in de periode waar de boete betrekking op heeft, geen juridisch verhaalrecht op de oudeigenaar van deze ondernemingen. De directie blijft van mening dat er geen mededingingsrechtelijke regels zijn overtreden, en derhalve is er geen voorziening voor deze kwestie getroffen. Aalberts Industries heeft in januari 2007 een bankgarantie aan de Europese Commissie verstrekt.
De interne risicobeheersingsystemen zijn erop gericht te waarborgen dat de belangrijkste risico's worden geïdentificeerd en dat ten aanzien van deze risico's passende beheersmaatregelen worden getroffen. De interne risicobeheersingsystemen zijn toegesneden op de praktische toepasbaarheid daarvan, rekening houdend met de decentrale structuur en de dagelijkse werkomgeving binnen Aalberts Industries. De financiële rapportage van Aalberts Industries is opgezet in een strak kader van budgettering en verslaggeving. De individuele groepsmaatschappijen en clusters rapporteren op reguliere momenten hun financiële resultaten, inclusief de daarmee gepaard gaande risico's, aan de holding. Deze rapportage wordt uitvoerig besproken en de directie beoordeelt kritisch, ondersteund door de financiële afdeling in de holding, de juistheid en volledigheid van deze rapportage inclusief de naleving van het voorgeschreven risicobeheersingbeleid. Ondanks de risicobeheer- en controlesystemen die Aalberts Industries heeft, bestaat er geen absolute zekerheid dat fouten, fraude, verliezen of onrechtmatige handelingen voorkomen kunnen worden.
Met inachtneming van het bovenstaande is de directie van mening dat de risicobeheer- en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid bieden dat de financiële verslaggeving geen wezenlijke onjuistheden bevat. De directie heeft geen indicaties dat de risicobeheer- en controlesystemen in
het verslagjaar niet naar behoren zouden hebben gefunctioneerd. De directie heeft geen aanleiding te veronderstellen dat de risicobeheer- en controlesystemen in het lopende jaar niet naar behoren zullen functioneren. Op pagina 32 is dat verwoord in de bestuurdersverklaring.
Sinds de invoering van de Nederlandse Corporate Governance Code in 2004 worden tijdens vergaderingen van de Raad van Commissarissen en de directie de in deze Code verwoorde beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice-bepalingen regelmatig besproken. Aalberts Industries voert, naar de mening van de Raad van Commissarissen en de directie, een consistent corporate governancebeleid dat gebaseerd is op de regel 'pas toe of leg uit'. Aalberts Industries ondersteunt de principes van de Corporate Governance Code en past de best practice-bepalingen van deze Code vrijwel volledig toe. Op beperkte schaal is deze aangepast aan specifieke omstandigheden van Aalberts Industries, hetgeen uitgebreid wordt toegelicht op de website van de onderneming, waar tevens alle naar aanleiding van de geldende Corporate Governance Code opgestelde bijzondere regelingen en reglementen zijn opgenomen. De directie ziet in de door haar aandeelhouders vastgestelde Corporate Governance Code zoals deze geldt voor de onderneming, de formele bevestiging van de al sinds de notering aan de Amsterdamse beurs bestaande traditie in de onderneming om een open, dynamisch en integer managementbeleid te voeren. De voornaamste aanpassingen ten opzichte van de algemeen voorgestelde Corporate Governance Code betreft de volgende onderwerpen:
Bestuur: De onderneming vindt het belangrijk zodanige arbeidsvoorwaarden te kunnen bieden dat de juiste persoon voor de juiste plaats kan worden aangetrokken. De benoemingsduur is onbeperkt. Directieleden behoeven de goedkeuring van de Raad van Commissarissen voor commissariaten bij andere ondernemingen. Privébeleggingen behoeven niet te worden gemeld. Bij ontslag wordt rekening gehouden met bestaande arbeidsverhoudingen en regelgeving; dit geldt ook bij nieuwe benoemingen.
Met de toelichting zoals deze is vermeld op de website meent de directie in ruime mate te voldoen aan de principes van 'pas toe of leg uit'. Alle in de voor Aalberts Industries geldende Code opgenomen regelingen voor wat betreft verslaglegging en openbaarheid van informatie zijn in dit jaarverslag en op de website van Aalberts Industries verwerkt. Het geheel van de Corporate Governance Code zoals deze geldt binnen Aalberts Industries is in 2008 ongewijzigd gebleven.
De taken en bevoegdheden van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen, het bestuur en de Stichting Prioriteit 'Aalberts Industries N.V.' zijn zodanig gedefinieerd dat er een evenwichtige verdeling is aangebracht ten aanzien van de zeggenschap en invloed van de onderscheiden organen van de vennootschap. Hiermee heeft Aalberts Industries zo veel mogelijk zeker gesteld dat bij wezenlijke besluiten rekening wordt gehouden met de belangen van alle bij de onderneming betrokken partijen en dat de besluitvorming op prudente wijze te allen tijde doorgang kan vinden.
Ingevolge nieuwe wettelijke bepalingen verklaart de directie dat, voor zover haar bekend:
In het jaarverslag zijn de wezenlijke risico's, waarmee Aalberts Industries N.V. wordt geconfronteerd, beschreven.
J. Aalberts, President & CEO
xxx
xxx
Peggler
De jaarrekening over het boekjaar eindigend op 31 december 2008 is door de directie opgemaakt en door de statutaire directie en Raad van Commissarissen ondertekend. De accountantsverklaring van PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. is opgenomen op bladzijde 80 in de jaarrekening. De directie zal de jaarrekening 2008 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter vaststelling voorleggen. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders deze jaarrekening vast te stellen, met inbegrip van een voorgesteld dividend van EUR 0,28 per gewoon aandeel.
Op 1 oktober 2008 is de heer Pelsma, die sinds mei 1999 verschillende functies in de groep heeft bekleed, benoemd tot Chief Operating Officer van Aalberts Industries. Deze benoeming sluit aan bij het streven om, met behoud van de decentrale structuur, de interactie met en tussen de groepsmaatschappijen te vergroten.
Na afloop van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 23 april 2008, is de heer Land, die eerder had aangegeven zich niet herkiesbaar te stellen voor een derde zittingstermijn van vier jaar, afgetreden. De Raad is de heer Land zeer erkentelijk voor zijn betrokkenheid en bijdrage aan de goede ontwikkeling van Aalberts Industries over de afgelopen jaren. De Raad van Commissarissen bestond gedurende de eerste maanden van het boekjaar uit vijf en na afloop van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders uit vier leden. De Raad is van mening dat een aantal van vier tot vijf leden voor Aalberts Industries, gegeven de omvang en het internationale karakter, als passend kan worden aangemerkt.
In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen diverse activiteiten ontplooid. Zo is onder meer zesmaal in aanwezigheid van de directie vergaderd. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen één keer vergaderd buiten de aanwezigheid van de directie. Vaste agendapunten tijdens de vergadering met de directie waren telkens een toelichting van de directie op de gang van zaken, de ontwikkeling van de resultaten evenals de balans en de marktontwikkelingen en verwachtingen. Daarnaast is de voortgang van lopende grote en meer strategische projecten door de directie toegelicht. Onderwerpen van aandacht waren voorts de organisatiestructuur evenals het personeelsbeleid. Tevens is de door de onderneming gevoerde strategie aan de orde gekomen en is aandacht besteed aan de voornaamste aan de bedrijfsvoering van de onderneming verbonden risico's. De opzet en werking van de daaraan gekoppelde interne risicobeheersing- en controlesystemen werden periodiek geëvalueerd en met de Raad besproken.
Daarnaast zijn de halfjaar- en jaarcijfers, het dividendbeleid inclusief het dividendvoorstel over het jaar 2007 en de corporate governancestructuur aan de orde geweest. Bijzondere aandacht is besteed aan de duidelijk meer volatiele marktontwikkelingen die uiteindelijk geleid hebben tot een algehele, onvoorziene, marktvertraging waar de groep in de laatste maanden mee geconfronteerd werd. De Raad van Commissarissen heeft goedkeuring gegeven aan het operationeel plan voor het komend boekjaar, waarin opgenomen de financiële doelstellingen van de groep, de strategie die moet leiden tot het realiseren van die doelstellingen en de randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd. De vergadering in juni is, conform het gebruik van de Raad, gecombineerd met een bedrijfsbezoek, dit keer aan Henco in Herentals, België.
De Raad heeft vastgesteld dat de Corporate Governance Code binnen het geheel van regels en methoden, zoals deze van toepassing zijn binnen Aalberts Industries, goed functioneert. Daarbij hebben de Raad en directie tevens gesproken over de door de Monitoring Commissie Corporate Governance Code (Commissie-Frijns) gepresenteerde actualisering van de Nederlandse Corporate Governance Code (Code-Tabaksblat) en de mogelijke effecten daarvan voor Aalberts Industries.
Naar het oordeel van de Raad van Commissarissen is de samenstelling zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar en de directie kritisch en onafhankelijk, zoals bedoeld in de Corporate Governance Code en artikel 4 van het Reglement, kunnen handelen, waarbij invulling wordt gegeven aan de wettelijke en statutaire taken van de Raad van Commissarissen inclusief het gevraagd en ongevraagd advies geven en met raad bijstaan van de directie.
De Raad van Commissarissen heeft, conform artikel 8 van het Reglement, geen afzonderlijke commissies, maar vervult deze beide functies als een geheel. In het kader daarvan heeft de Raad in 2008 tijdens de vergadering stilgestaan bij de prestatiebeoordeling, financiële verslaggeving en het gevoerde beloningsbeleid.
In een besloten vergadering heeft de Raad van Commissarissen haar eigen functioneren en dat van ieder van de leden geëvalueerd. In deze vergadering is tevens het functioneren van de directie als geheel en van haar afzonderlijke leden beoordeeld.
De Raad van Commissarissen heeft zich, zoals gebruikelijk voor Aalberts Industries, bij de bespreking van de jaarcijfers 2007 en de halfjaarcijfers 2008 laten informeren door de externe accountant. Beide keren is gesproken over de uitgevoerde werkzaamheden, de te publiceren cijfers, de wijze waarop de Raad haar toezichthoudende taak uitoefent en de rol van de externe accountant.
Volgens het door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgestelde bezoldigingsbeleid voor de leden van de statutaire directie, is de bezoldiging samengesteld uit de componenten vast salaris, variabel salaris en pensioenregeling. De hoogte en samenstelling is bepaald op basis van de Nederlandse arbeidsmarkt en zodanig ontworpen dat de onderneming in staat is om hooggekwalificeerde directieleden aan te trekken, te motiveren en te behouden. Belangrijke uitgangspunten zijn daarbij: een concurrerend arbeidsvoorwaardenpakket, een stimulerende resultaatafhankelijke component en een beloning die is afgestemd op de individuele verantwoordelijkheden, ervaring en prestaties. De variabele component is direct gerelateerd aan de winst per aandeel met een maximum van 75% van het jaarsalaris. Voor de exacte bedragen van de bezoldiging van de statutaire directie wordt verwezen naar de toelichting bij de jaarrekening. De uitgangspunten van bovenstaand bezoldigingsbeleid worden door de directie, eventueel aangepast aan de lokale omstandigheden, tevens toegepast voor de leden van Aalberts Industries' topmanagement. Daarbij is de resultaatafhankelijke component gebaseerd op de voor de manager specifiek bepaalde doelstellingen en uitdagingen, die jaarlijks worden overlegd en vastgesteld. Ter aanvulling op de korte termijn variabele component is in 2008 voor de leden van het topmanagement een middenlangetermijn variabele component geïntroduceerd. Dit betreft een voorwaardelijk aandelenplan waarbij de deelnemers na afloop van een driejarige periode afhankelijk van het behalen van bepaalde groepsdoelstellingen een aantal aandelen kan verkrijgen. De beloning van de Raad van Commissarissen is in 2008 ongewijzigd.
Mede gezien de uitzonderlijke omstandigheden complimenteert de Raad van Commissarissen de medewerkers en het management van Aalberts Industries met de in 2008 behaalde resultaten, en spreekt bijzondere waardering uit voor de getoonde inzet en betrokkenheid. Tenslotte wil de Raad wederom alle aandeelhouders bedanken voor het vertrouwen dat zij hebben in Aalberts Industries.
C.J. Brakel, Voorzitter A.B. van Luyk H. Scheffers W. van de Vijver
Voorzitter
Nederlandse nationaliteit.
Voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van Wolters Kluwer N.V. In functie sinds 1999. Huidige zittings-
periode tot 2011.
Overige relevante functies: Voorzitter Raad van Commissarissen Berlage Winkelfonds Duitsland B.V. en USG People N.V.
Nederlandse nationaliteit.
Voormalig directeur Divisie Passage KLM Royal Dutch Airlines.
In functie sinds 1996. Huidige zittingsperiode tot 2009.
Overige relevante functies: Voorzitter Raad van Commissarissen Jetair W.W. AG, Voorzitter Adviesraad Key Technology, Inc. en Lid Adviesraad Deerns Group.
Nederlandse nationaliteit.
Voormalig lid Raad van Bestuur SHV Holdings N.V.
In functie sinds 2007. Huidige zittingsperiode tot 2011.
Overige relevante functies: Vicevoorzitter Raad van Commissarissen Flint Holding N.V., Lid Raad van Commissarissen Royal FrieslandCampina N.V. en Wolters Kluwer N.V. en Lid Investeringscommissie NPM Capital N.V.
Nederlandse nationaliteit.
CEO van Delta Hydrocarbons B.V. In functie sinds 2007. Huidige zittings-
periode tot 2011.
Overige relevante functies: Lid Adviesraad Heerema Marine Contractors, Senior Adviseur McKinsey & Company Consulting, Lid Internationale Adviesraad van Reliance Industries (India).
J. Aalberts (1939) President & Chief Executive Officer Statutair directeur. Nederlandse nationaliteit.
Oprichter van Aalberts Industries in 1975. In huidige functie sinds 1987. Geen andere relevante functies.
Chief Financial Officer
Nederlandse nationaliteit. Sinds 1989 werkzaam in de Aalberts Industries Groep; in huidige functie sinds 1999. Geen andere relevante functies.
Directeur
Nederlandse nationaliteit.
In functie sinds 2006. Geen andere relevante functies.
W.A. Pelsma* (1963)
Chief Operating Officer Nederlandse nationaliteit. Sinds 1999 werkzaam in de Aalberts Industries Groep; in huidige functie sinds 2008. Geen andere relevante functies.
* Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, te houden op 20 april 2009, zullen de heren Eijgendaal en Pelsma voorgedragen worden voor benoeming tot de statutaire directie.
P. Kopp (1947) / H. Nolte (1951) P. Petitjean (1966) H.A. Zantinge (1965) / G.J.M. Smits (1964)
M.R. Holladay (1965) D.W. Lease (1955) G.H. Lechtenböhmer (1959) J.C. McDonald (1961) M.J. Saunders (1956)
| Beursinformatie | 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 |
|---|---|---|---|---|---|
| Hoogste koers in EUR | 14,68 | 21,95 | 16,70 | 11,63 | 8,93 |
| Laagste koers in EUR | 4,77 | 12,30 | 11,05 | 8,34 | 5,09 |
| Slotkoers jaareinde in EUR | 5,06 | 13,60 | 16,38 | 11,21 | 8,93 |
| Koers- / winstverhouding | 5,0 | 10,8 | 14,9 | 13,2 | 12,2 |
| Gemiddelde beursomzet | |||||
| (in EUR x duizend) | 7.035 | 8.324 | 4.908 | 2.384 | 1.743 |
| Aantal uitstaande aandelen | |||||
| jaareinde (x miljoen) | 103,3 | 102,0 | 98,2 | 97,6 | 96,9 |
| Gemiddeld aantal uitstaande | |||||
| aandelen (x miljoen) | 103,3 | 101,7 | 98,2 | 97,6 | 96,9 |
| Marktkapitalisatie jaareinde | |||||
| (in EUR x miljoen) | 523 | 1.387 | 1.609 | 1.095 | 865 |
Koersverloop gewoon aandeel 2004 - 2008 2004 2005 2006 2007 2008 Winst per gewoon aandeel* 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0 1,50 1,25 1,00 0,75 0,50 0,25 2004 2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008 2008 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05
* Voor amortisatie
(in EUR)
(in EUR)
Aalberts Industries is sinds maart 1987 beursgenoteerd en maakt deel uit van de AMX-index van NYSE Euronext Securities Market te Amsterdam. Daarnaast heeft Euronext.liffe in 2006 een optieklasse op de door Aalberts Industries uitgegeven aandelen geïntroduceerd. Ultimo 2008 stonden 103.303.427 gewone aandelen Aalberts Industries N.V. uit van nominaal EUR 0,25 en bedroeg de marktkapitalisatie circa EUR 523 miljoen.
Aalberts Industries is voornemens om circa 75% van het in 2008 behaalde resultaat voor amortisatie te bestemmen voor verdere groei en versterking van de financiële positie en circa 25% door middel van een keuzedividend uit te keren aan de aandeelhouders. Dit beleid is ongewijzigd ten opzichte van eerdere jaren. Het dividend kan naar keuze geheel in contanten worden ontvangen of in aandelen ten laste van het belastingvrij uitkeerbare agio of ten laste van de onverdeelde winst worden uitgekeerd.
Ongeveer 85% van de gewone aandelen is vrij verhandelbaar. De ultimo 2008 uitstaande 450.000 cumulatief preferente aandelen Aalberts Industries N.V. worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen Aalberts Industries, die de aandelen heeft gecertificeerd. Eind 2008 heeft Aalberts Industries deze laatste tranche van 450.000 cumulatief preferente aandelen ingekocht. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders te houden op 20 april 2009 zal Aalberts Industries toestemming vragen om deze cumulatief preferente aandelen in te trekken en daarmee het totaal uitstaande aandelenkapitaal te verkleinen.
Op basis van het Besluit melding zeggenschap en kapitaalbelang in uitgevende instellingen volgens de Wet op het financieel toezicht, die onder meer voorschrijft dat aandeelhouders het bezit van meer dan 5% van de uitstaande gewone aandelen bekend moeten maken, zijn de volgende houders van gewone aandelen bekend: Aalberts Beheer B.V. (7,63%), melding 1 november 2006 en WAM Acquisitions GP, Inc. (5,92%), melding 1 november 2006, van het totale kapitaalbelang. Ultimo 2008 houdt Aalberts Beheer B.V./J. Aalberts 13,28% van de gewone aandelen.
Op de website www.aalberts.com staan de meest recente persberichten en (half)jaarberichten. De informatie uit dit verslag en vorige jaarverslagen kan geraadpleegd en gedownload worden.
| Algemene Vergadering van Aandeelhouders |
|---|
| in het Okura Hotel te Amsterdam. |
| Aanvang 14.00 uur |
| Notering ex-dividend |
| Keuzeperiode stockdividend of contant dividend |
| Record datum |
| Trading update (na beurs) |
| Vaststelling omwisselverhouding stockdividend |
| (na beurs)* |
| Betaalbaarstelling dividend en levering van nieuwe |
| gewone aandelen |
| Publicatie halfjaarcijfers 2009 (voor beurs) |
| Trading update (voor beurs) |
| Publicatie jaarcijfers 2009 (voor beurs) |
* Vaststelling omwisselverhouding stockdividend geschiedt op basis van de naar volume gewogen gemiddelde koers van alle verhandelde aandelen Aalberts Industries N.V. per 6, 7, 8, 11 en 12 mei 2009 en wel zodanig dat de waarde van het dividend in aandelen vrijwel overeenkomt met de waarde van het contante dividend.
| (in EUR x 1.000) | noot | 31-12-2008 | 31-12-2007 |
|---|---|---|---|
| Activa | |||
| Goodwill Overige immateriële vaste activa Materiële vaste activa Latente belastingvorderingen |
9 9 10 17 |
445.557 149.141 516.265 25.501 |
308.783 101.410 444.931 16.310 |
| Vaste activa | 1.136.464 | 871.434 | |
| Voorraden Handelsdebiteuren Overige vlottende activa Liquide middelen Vlottende activa |
11 12 13 |
360.168 178.686 28.029 100 566.983 |
328.142 205.425 29.367 127 563.061 |
| Totaal activa | 1.703.447 | 1.434.495 | |
| Passiva | |||
| Eigen vermogen Aandeel van derden |
3 3 |
577.010 9.943 |
530.448 7.775 |
| Totaal eigen vermogen | 586.953 | 538.223 | |
| Langlopende leningen Cumulatief preferente aandelen Pensioenverplichtingen Latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen |
16 16 18 17 18 |
572.849 – 27.708 37.615 5.907 |
350.798 10.210 32.305 23.538 7.052 |
| Langlopende schulden | 644.079 | 423.903 | |
| Kredietinstellingen Aflossingsverplichting op langlopende schulden Handelscrediteuren Te betalen vennootschapsbelasting |
16 16 |
107.826 84.623 181.400 1.653 |
93.866 70.137 190.303 20.335 |
| Overige kortlopende schulden Kortlopende schulden |
19 | 96.913 472.415 |
97.728 472.369 |
| Totaal passiva | 1.703.447 | 1.434.495 |
| (in EUR x 1.000) | noot | 2008 | 2007 |
|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 1.750.752 | 1.702.523 | |
| Grondstoffen en uitbesteed werk Personeelskosten Afschrijvingen op materiële vaste activa Amortisatie op immateriële vaste activa Overige operationele kosten |
21 10 9 22 |
(735.937) (466.737) (70.059) (12.246) (296.518) |
(723.763) (442.879) (60.943) (9.271) (281.687) |
| Som der bedrijfslasten | (1.581.497) | (1.518.543) | |
| Bedrijfsresultaat | 169.255 | 183.980 | |
| Renteopbrengsten Rentelasten Koersresultaten Afgeleide financiële instrumenten |
23 23 23 23 |
7.842 (52.282) (7.212) (4.518) |
5.393 (41.745) 3.700 1.917 |
| Nettofinancieringslasten | (56.170) | (30.165) | |
| Resultaat voor belastingen | 113.085 | 153.815 | |
| Winstbelasting | 24 | (19.250) | (33.784) |
| Resultaat na belastingen | 93.835 | 120.031 | |
| Toe te rekenen aan: Gewone aandeelhouders Aandeel derden |
92.753 1.082 |
118.690 1.341 |
|
| Winst per gewoon aandeel (voor amortisatie) Uitstaand Verwaterd |
25 25 |
1,02 1,02 |
1,26 1,26 |
| (in EUR x 1.000) | Aandelen- kapitaal |
Agio | Overige reserves |
Koers- omreke- ning en hedging reserve |
Onver- deelde winst |
Eigen vermogen |
Aandeel van derden |
Totaal eigen ver mogen |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2007 | 24.559 | 149.320 | 110.209 | (469) | 100.030 | 383.649 | 3.913 | 387.562 |
| Dividend 2006 | 201 | (201) | – | – | (12.550) | (12.550) | (96) | (12.646) |
| Winstbestemming | – | – | 87.480 | – | (87.480) | – | – | – |
| Uitgifte aandelenkapitaal | 750 | 53.832 | – | – | – | 54.582 | – | 54.582 |
| Winst boekjaar | – | – | – | – | 118.690 | 118.690 | 1.341 | 120.031 |
| Koersomrekeningsverschillen | – | – | – | (13.923) | – | (13.923) | 51 | (13.872) |
| Acquisities | – | – | – | – | – | – | 2.566 | 2.566 |
| Per 31 december 2007 Dividend 2007 Winstbestemming Winst boekjaar Koersomrekeningsverschillen Waardeveranderingen afgeleide financiële instrumenten Latente belastingen op waardeveranderingen |
25.510 328 – – – – – |
202.951 (328) – – – – – |
197.689 – 103.434 – – – – |
(14.392) – – – (27.084) (5.031) 1.180 |
118.690 (15.256) (103.434) 92.753 – – – |
530.448 (15.256) – 92.753 (27.084) (5.031) 1.180 |
7.775 (2) – 1.082 (1.127) – – |
538.223 (15.258) – 93.835 (28.211) (5.031) 1.180 |
| Acquisities | – | – | – | – | – | – | 2.215 | 2.215 |
| Per 31 december 2008 | 25.838 | 202.623 | 301.123 | (45.327) | 92.753 | 577.010 | 9.943 | 586.953 |
| (in EUR x 1.000) | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Kasstroom uit operationele activiteiten | ||
| Bedrijfsresultaat | 169.255 | 183.980 |
| Aanpassingen voor: | ||
| Afschrijvingen op materiële vaste activa | 70.059 | 60.943 |
| Amortisatie op immateriële vaste activa | 12.246 | 9.271 |
| Resultaat verkoop van bedrijfsmiddelen Mutaties in voorzieningen en overige mutaties |
807 (2.960) |
(568) (16.527) |
| Mutatie voorraden | 846 | (4.186) |
| Mutatie vorderingen | 42.307 | 13.879 |
| Mutatie kortlopende schulden | (28.062) | (16.741) |
| Mutaties in werkkapitaal | 15.091 | (7.048) |
| Kasstroom uit bedrijfsoperaties | 264.498 | 230.051 |
| Ontvangen financieringsbaten | 8.074 | 16.078 |
| Betaalde financieringslasten | (62.901) | (43.093) |
| Betaalde winstbelasting | (44.989) | (31.693) |
| Kasstroom uit operationele activiteiten | 164.682 | 171.343 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | ||
| Investeringen in groepsmaatschappijen | (277.875) | (107.127) |
| Investeringen in materiële vaste activa | (109.294) | (105.675) |
| Investeringen in immateriële vaste activa Opbrengsten uit verkoop van bedrijfsmiddelen |
(3.458) 3.235 |
(2.007) 5.171 |
| Financiële vaste activa en overige kasstromen | _ | 3 |
| Kasstroom uit investeringsactiviteiten | (387.392) | (209.635) |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | ||
| Ontvangsten uit emissies | – | 54.582 |
| Ontvangsten uit langlopende leningen | 315.718 | 97.413 |
| Aflossingen op langlopende leningen | (85.955) | (76.069) |
| Uitgekeerd dividend | (15.256) | (12.550) |
| Aandeel van derden en overige kasstromen | 32 | (96) |
| Kasstroom uit financieringsactiviteiten | 214.499 | 63.280 |
| Nettostijging/(-daling) in liquide middelen en kredietinstellingen | (8.211) | 24.988 |
| Liquide middelen en kredietinstellingen begin periode | (93.739) | (117.539) |
| Nettostijging/(-daling) in liquide middelen en kredietinstellingen | (8.211) | 24.988 |
| Koersomrekeningsverschillen op liquide middelen en kredietinstellingen | (5.776) | (1.188) |
| Liquide middelen en kredietinstellingen einde periode | (107.726) | (93.739) |
| Liquide middelen | 100 | 127 |
| Kredietinstellingen | (107.826) | (93.866) |
| Liquide middelen en kredietinstellingen einde periode | (107.726) | (93.739) |
Aalberts Industries N.V. en haar dochtermaatschappijen (tezamen genoemd de Groep) hebben twee kernactiviteiten, Industrial Services en Flow Control, en zijn toonaangevend op de markt in elk van deze activiteiten. Industrial Services houdt zich bezig met de ontwikkeling, productie, behandeling en verkoop van complexe onderdelen ten behoeve van hoogwaardige industriële eindproducten op basis van klantenspecificaties. Deze onderdelen en services worden geleverd aan een groot aantal marktsectoren zoals de precisiemachinebouw, medische industrie, automotive-, metalektro-, vliegtuig-, defensie-, aluminium-, telecom-, en halfgeleiderindustrie. De activiteiten op het gebied van Flow Control omvatten de ontwikkeling, productie en verkoop van producten en systemen voor het verbinden, distribueren en reguleren van vloeistoffen en gassen. Deze producten en systemen worden wereldwijd geleverd aan o.a. de groothandel, OEM's, gasproducenten, nutsbedrijven, laboratoria en de bier- en softdrinkindustrie.
Aalberts Industries N.V. is een beursgenoteerde onderneming, statutair gevestigd te Utrecht, en zij heeft haar hoofdkantoor in Langbroek, Nederland. De geconsolideerde IFRS-jaarrekening van de onderneming voor het jaar eindigend 31 december 2008 omvat de onderneming en haar dochtermaatschappijen. De jaarrekening omvat ook de belangen van de Groep in geassocieerde ondernemingen en gezamenlijk gecontroleerde entiteiten. De jaarrekening is op 25 februari 2009 goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de op 20 april 2009 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De directie heeft de jaarrekening opgesteld en op 26 februari 2009 ter publicatie vrijgegeven.
Op 1 januari 2005 werd de Europese Richtlijn nummer 1606 van kracht en als gevolg daarvan heeft de Groep de International Financial Reporting Standards (IFRS), uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Unie, toegepast bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening. De jaarrekening luidt in EUR x 1.000, tenzij anders vermeld. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten behalve in het geval van afgeleide financiële instrumenten, die zijn opgenomen tegen de reële waarde. Personeelsvoorzieningen zijn gebaseerd op de 'projected unit credit-methode'. Nadere informatie over de terreinen waarop aannames en ramingen significant zijn voor de geconsolideerde jaarrekening zijn vermeld in punt 7.3 van de toelichting. Wijzigingen en interpretaties van bestaande standaarden die nog niet geëffectueerd zijn en niet eerder toegepast zijn.
Goedgekeurd door de Europese Unie:
Naast een meer uitgebreide rapportage zal de invoering van deze nieuwe standaarden en interpretaties naar verwachting geen materieel effect hebben.
Standaarden en wijzigingen en interpretaties daarop, die voor het eerst zijn toegepast in 2008 en relevant zijn:
-IFRIC 11 (Group and treasury share transactions)
-IFRIC 10 (Interim financial reporting and impairment)
De toepassing heeft geen effect op de jaarrekening.
Groepsmaatschappijen zijn de entiteiten waarin de onderneming overwegende zeggenschap heeft. Er is sprake van overwegende zeggenschap wanneer de onderneming de macht heeft om, direct of indirect, het financiële en operationele beleid van een entiteit te bepalen teneinde voordeel te behalen uit de activiteiten ervan. De jaarrekening van groepsmaatschappijen wordt opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening vanaf het moment dat de overwegende zeggenschap begint tot het moment dat deze eindigt.
Er is sprake van een geassocieerde deelneming indien de Groep, direct of indirect, aanzienlijke invloed maar geen overwegende zeggenschap heeft over het financiële en operationele beleid van een eenheid. Deelnemingen zijn in eerste instantie gewaardeerd tegen de reële waarde volgens de 'equity-methode'. In de geconsolideerde jaarrekening is het aandeel opgenomen dat de Groep heeft in de totale winst of verlies van de entiteit op basis van de 'equity-methode', vanaf de datum dat de aanzienlijke invloed begint tot het moment dat deze eindigt. Wanneer het aandeel van de Groep in het verlies van de geassocieerde deelneming de nettoboekwaarde van een geassocieerde deelneming overtreft, wordt de nettoboekwaarde tot nul gereduceerd. Vanaf dat moment worden geen verdere verliezen verantwoord, behalve in die mate waarin de Groep verplichtingen is aangegaan in verband met de geassocieerde deelneming. Indien deze vervolgens winst rapporteert, hervat de Groep het opnemen van deze winsten pas nadat haar deel van de winst gelijk is aan het aandeel in de verliezen dat niet is opgenomen.
Nieuw verworven groepsmaatschappijen worden verantwoord tegen de reële waarde ('fair value') op het tijdstip van consolidatie, vanaf het moment dat de overwegende zeggenschap werd verworven, rekening houdend met de reële waarde van de activa, passiva en de voorwaardelijke verplichtingen. Alle identificeerbare immateriële activa van de overgenomen onderneming worden opgenomen tegen hun reële waarden.Immateriële activa worden separaat geïdentificeerd en gewaardeerd. Een actief is identificeerbaar wanneer het voortkomt uit contractuele of andere wettelijke rechten, of verdeelbaar is. Een actief is verdeelbaar als het verkocht kan worden, hetzij apart of tezamen met andere activa. De aankoopprijs, zijnde de betaalde verwervingsprijs plus de met de aankoop gemoeide kosten, wordt vervolgens toegedeeld over de reële waarde van alle activa en passiva, waarbij een eventueel restant wordt opgenomen als goodwill. Indien het belang van de koper in de netto reële waarde van de identificeerbare activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen uitstijgt boven de kosten (negatieve goodwill), wordt dit verschil direct in de winst- en verliesrekening opgenomen. Minderheidsbelangen in het groepsresultaat en het eigen vermogen van de groep worden afzonderlijk vermeld.
Het bestuur en de Raad van Commissarissen en de groepsmaatschappijen zijn als verbonden partijen aangemerkt. De transacties met het bestuur en de Raad van Commissarissen bestaan alleen uit bezoldigingen. Transacties tussen groepsmaatschappijen inclusief niet-gerealiseerde winsten op deze transacties zijn geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen zijn ook geëlimineerd, tenzij uit de transactie een waardevermindering van het overgedragen actief blijkt. Transacties met minderheidsbelangen worden behandeld als transacties met derden.
Een businesssegment is een goed te onderscheiden onderdeel van een entiteit, dat
zich bezighoudt met het leveren van producten of diensten die onderhevig zijn aan risico's en opbrengsten die zich onderscheiden van die van andere businesssegmenten. Een geografisch segment is een goed te onderscheiden onderdeel van een entiteit, dat zich bezighoudt met het leveren van producten of diensten binnen een specifieke economische omgeving, waarbij de hiermee verbonden risico's en opbrengsten zich onderscheiden van die van segmenten die in andere economische omgevingen actief zijn. De rapportage van de Groep wordt primair ingedeeld in businesssegmenten, secundair in geografische segmenten.
De posten in de jaarrekening van elke entiteit van de Groep worden vastgelegd in de valuta van de primaire economische omgeving waarin deze entiteit opereert (functionele valuta). De geconsolideerde jaarrekening wordt gepresenteerd in euro's, de presentatievaluta van de Groep en functionele valuta van de moedermaatschappij.
Transacties in buitenlandse valuta worden omgerekend naar de functionele valuta tegen de wisselkoersen die gelden op de transactiedatum. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening tegen de eindejaarskoers van monetaire activa en passiva in buitenlandse valuta worden in de winst- en verliesrekening verwerkt onder financieringslasten. Niet-monetaire activa en passiva die in termen van historische kostprijs in vreemde valuta luiden, worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum. Nietmonetaire activa en passiva aangeduid in vreemde valuta die op basis van reële waarde worden verantwoord, worden omgerekend naar euro's tegen de geldende wisselkoers op de dag dat de waarde werd bepaald. De samenvatting van de belangrijkste wisselkoersen die werden toegepast in het verslagjaar en het voorgaande jaar luidt als volgt:
| Valutakoersen | 2008 | 2008 | 2007 | 2007 |
|---|---|---|---|---|
| Jaareinde | Gemiddeld | Jaareinde | Gemiddeld | |
| 1 Britse Pond (GBP) = EUR | 1,027 | 1,260 | 1,357 | 1,462 |
| 1 Amerikaanse Dollar (USD) = EUR | 0,710 | 0,683 | 0,679 | 0,731 |
De resultaten en financiële positie van alle groepsentiteiten die een functionele valuta hebben anders dan de presentatievaluta, worden als volgt omgerekend naar de presentatievaluta:
Goodwill is het overschot van de kosten van een acquisitie boven het aandeel van de Groep in de reële waarde van de netto identificeerbare activa van de overgenomen dochteronderneming op de datum van de overname. Alle acquisities worden verantwoord door toepassing van de purchase-accounting-methode, zonder rekening te houden met belangen van derden. Goodwill wordt toegedeeld aan kasstroomgenererende entiteiten, de businesssegmenten waaraan de economische voordelen van de acquisities, waar de goodwill betrekking op heeft, worden toegerekend. Goodwill wordt niet geamortiseerd, maar jaarlijks getest op impairment. De nettoboekwaarde van de goodwill van geassocieerde ondernemingen wordt begrepen in de nettoboekwaarde van de deelneming in de geassocieerde onderneming.
Aangekochte software wordt gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met cumulatieve afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Software wordt over de verwachte nuttige gebruiksduur afgeschreven, gewoonlijk 3 jaar.
Kosten voor research- en developmentactiviteiten die worden ondernomen om nieuwe technische kennis te verwerven en nieuwe commercieel levensvatbare producten te ontwikkelen, worden ten laste van het resultaat gebracht. Indien de toekomstige baten van de ontwikkelingsactiviteiten betrouwbaar kunnen worden vastgesteld, worden ontwikkelingskosten geactiveerd, zo niet, worden zij ten laste van het resultaat gebracht op het moment dat zij ontstaan.
Onder de overige immateriële activa zijn merknamen en klantenbestanden opgenomen. Immateriële activa die worden overgenomen bij de overname van bedrijven worden in eerste instantie gewaardeerd tegen de reële waarde. Deze reële waarde wordt vervolgens als basis genomen. Deze identificeerbare immateriële activa worden vervolgens systematisch geamortiseerd over de verwachte levensduur tussen 10 en 20 jaar.
Vervolgkosten op geactiveerde immateriële activa worden alleen geactiveerd indien deze de toekomstige economische waarde verhogen van het specifieke actief waarop deze betrekking hebben. Alle andere kosten worden in het resultaat verwerkt zodra deze ontstaan.
Er wordt gebruikgemaakt van de lineaire amortisatiemethode gebaseerd op de verwachte nuttige levensduur van het actief. De amortisatieperiode is gebaseerd op de verwachte nuttige levensduur van het actief. De amortisatieperiode en -methode worden in ieder geval aan het einde van elk boekjaar beoordeeld. Indien de verwachte nuttige levensduur aanzienlijk afwijkt van voorgaande ramingen, is de amortisatieperiode dienovereenkomstig aangepast. Goodwill wordt niet geamortiseerd.
Materiële vaste activa zijn verantwoord tegen de aanschafwaarde,verminderd met de cumulatieve afschrijvingen op basis van de verwachte nuttige levensduur van het betreffende actief en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De kosten van zelfgebouwde vaste activa omvatten de materiaalkosten, directe arbeidskosten en een overeenkomstig aandeel van direct toegedeelde overheadkosten.
De Groep verantwoordt in de nettoboekwaarde van een materieel vast actief de vervangingskosten van een dergelijk actief indien deze kosten ontstaan, indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen verbonden met dit actief aan de Groep ten goede zullen komen, en indien de waarde van het actief op betrouwbare wijze kan worden gemeten. Alle andere kosten zoals reparatieen onderhoudskosten worden in de winst- en verliesrekening als kosten verwerkt op het moment dat zij ontstaan. De boekwaarde van het vervangen onderdeel wordt als desinvestering verantwoord. Er worden geen afschrijvingen toegepast op materiële vaste activa voordat deze in bedrijf gesteld zijn. Het verschil tussen het begin- en het eindsaldo van deze categorie zal gewoonlijk bestaan uit investeringen en overboekingen naar andere categorieën van materiële vaste activa.
Voor afschrijvingen wordt de lineaire methode toegepast. De gebruiksduur en restwaarde wordt periodiek beoordeeld gedurende de levensduur van het actief, om te waarborgen dat deze overeenkomt met de huidige situatie. Voor
afschrijvingsdoeleinden wordt de volgende gebruiksduur toegepast:
| Categorie | Gebruiksduur (minimum) |
Gebruiksduur (maximum) |
|---|---|---|
| Grond | Onbegrensd | Onbegrensd |
| Gebouwen en installaties | 5 jaar | 40 jaar |
| Machines | 5 jaar | 15 jaar |
| Overige fabrieksuitrusting | 3 jaar | 10 jaar |
| Kantooruitrusting | 3 jaar | 5 jaar |
| Computer hardware | 3 jaar | 5 jaar |
| Dienstauto's | 3 jaar | 5 jaar |
| Bedrijfswagens | 3 jaar | 6 jaar |
Er kunnen zich situaties voordoen, waarin de nettoboekwaarde van een actief economisch gezien niet meer terugverdiend kan worden door toekomstige bedrijfsactiviteiten. Alhoewel toekomstige productie technisch mogelijk kan zijn, en commercieel misschien noodzakelijk is, kan dit onvoldoende zijn om de huidige boekwaarde in de toekomst terug te verdienen. In deze omstandigheden is het noodzakelijk dat een afboeking plaatsvindt van de nettoboekwaarde tot het terug te verdienen bedrag (hetzij de nettoverkoopprijs of de gebruikswaarde als deze hoger is). Deze afboeking wordt als directe impairmentkosten ten laste van het resultaat geboekt. Goodwill en immateriële vaste activa met een onbegrensde levensduur moeten jaarlijks de impairmenttest ondergaan, terwijl andere activa moeten worden beoordeeld indien uit de omstandigheden blijkt dat de boekwaarde wellicht niet kan worden terugverdiend. Voor de impairmenttest worden activa gegroepeerd op het laagste niveau waarvoor afzonderlijk identificeerbare en door het management afzonderlijk gereviewde en beoordeelde kasstromen bestaan (kas generende eenheden). Boekingen voor impairmentverliezen zullen worden teruggedraaid als er een wijziging optreedt in de ramingen gebruikt om het terug te verdienen bedrag van de activa tebepalen sinds de boeking van het laatste impairmentverlies. De nettoboekwaarde van het actief zal dan worden verhoogd tot het terug te verdienen bedrag. Voor goodwill zullen eerder geboekte impairmentverliezen nooit worden teruggedraaid.
Voorraden worden gewaardeerd tegen de kostprijs of de netto-opbrengstwaarde, indien deze lager is. De netto-opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de geschatte kosten die nodig zijn om de verkoop te realiseren. De kostprijs bevat de kosten van aankoop en omwerking en andere kosten die ontstaan voor het brengen van de voorraden naar hun huidige locatie en staat. De kosten van voorraden anders dan die waarvoor een specifieke identificatie van kosten passend is, wordt toegedeeld door gebruik van de gewogen gemiddelde kostprijs. Financieringslasten worden niet in de kostprijs verwerkt.
Handelsdebiteuren worden in eerste instantie opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd rekening houdend met dubieuze vorderingen. Indicaties voor dubieuze debiteuren zijn gebaseerd op de ouderdomsanalyse en kredietverzekeringsvoorwaarden (in het algemeen worden posten voorzien indien zij langer dan 60 tot 90 dagen over de vervaldag uitstaan).
Liquide middelen betreffen kassaldi en banktegoeden. Kortlopende bankschulden, die direct opeisbaar zijn en een integraal onderdeel vormen van het kasbeheer van de Groep, zijn opgenomen als onderdeel van liquide middelen en kredietinstellingen in het kasstroomoverzicht.
Het aandelenkapitaal is aangemerkt als eigen vermogen.
Afgeleide financiële instrumenten zijn verantwoord tegen de reële waarde. De verandering in reële waarde is opgenomen in de nettofinancieringslasten als hedge accounting niet is toegepast. Veranderingen in de reële waarde van kasstroom instrumenten die op basis van hedge accounting worden geadministreerd, worden direct gemuteerd op het eigen vermogen, rekening houdend met de van toepassing zijnde belastingen. Op expiratiedatum wordt het resultaat van deze afgeleide financiële instrumenten in de winst- en verliesrekening verantwoord in relatie met de onderliggende waarden van de onderdelen waar deze instrumenten betrekking op hebben. Opgenomen leningen worden initieel verantwoord tegen de reële waarde na aftrek van transactiekosten. Vervolgens worden de opgenomen leningen verwerkt tegen de geamortiseerde kostprijs; eventuele verschillen tussen de opbrengsten (verminderd met transactiekosten) en de afkoopwaarde worden verwerkt in de resultatenrekening over de looptijd van de leningen met toepassing van de effectieve-rentemethode. Cumulatief preferente aandelen worden verantwoord als langlopende schulden. Het dividend op deze cumulatief preferente aandelen wordt in de resultatenrekening verwerkt als financieringslasten. Opgenomen leningen worden gerubriceerd als kortlopende schulden, tenzij de Groep een onvoorwaardelijk recht heeft om het nakomen van de verplichting uit te stellen tot minimaal 12 maanden na de balansdatum.
De Groep least bepaalde materiële vaste activa. Leases van materiële vaste activa waarbij nagenoeg alle risico's en voordelen verbonden met het eigendom van het geleasede actief aan de Groep worden overgedragen, zijn geclassificeerd als financiële leases. Financiële leases worden geactiveerd bij aanvang van de lease tegen de reële waarde van het geleasede actief of, indien lager, tegen de contante waarde van de minimale leasebetalingen. De leasebetalingen worden zodanig uitgesplitst in financieringslasten en een vermindering van de leaseverplichting dat een constante rentevoet over het resterende saldo van de verplichting wordt bereikt. De overeenkomstige huurverplichtingen, exclusief de financieringslasten, zijn opgenomen onder langlopende schulden. Het rentedeel van de financieringslasten wordt zodanig verwerkt in het resultaat over de leaseperiode dat een constante periodieke rentevoet wordt bereikt over het resterende saldo van de verplichting voor elke periode. De materiële vaste activa die door financiële lease worden verworven, worden afgeschreven over de gebruiksduur van het actief of de leaseperiode indien deze korter is dan de gebruiksduur.
De belastinglatentie is volledig verantwoord volgens de ''balansmethode', op tijdelijke verschillen tussen de basiswaarde van activa en passiva en de nettoboekwaarde ervan in de geconsolideerde jaarrekening. Echter, indien de belastinglatentie voortvloeit uit de initiële verantwoording van een actief of passief anders dan een acquisitie, waarbij ten tijde van de transactie noch het economische, noch het fiscale resultaat werd beïnvloed, dan is deze niet verantwoord. De belastinglatentie wordt bepaald aan de hand van belastingtarieven en wetgeving aangenomen of hoogstwaarschijnlijk aangenomen op de balansdatum, en waarvan verwacht wordt dat deze van toepassing zullen zijn wanneer de latente belastingvordering zal worden gerealiseerd, of de latente belastingschuld zal worden voldaan. De latente belastingvordering voor voorwaartse verliescompensatie van ongebruikte verrekenbare verliezen en heffingskortingen wordt opgenomen voor zover het waarschijnlijk is, dat in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn waarmee de verrekenbare verliezen en ongebruikte belastingtegoeden kunnen worden verrekend.
De Groep heeft een aantal pensioenregelingen volgens lokale voorwaarden en gebruiken. Groepsmaatschappijen werken met verschillende pensioenregelingen. De regelingen worden over het algemeen gefinancierd uit betalingen aan verzekeringsmaatschappijen of aan door trustees beheerde fondsen, op basis van periodieke actuariële berekeningen. De Groep heeft zowel toegezegd-pensioenals toegezegde-bijdrageregelingen. Een toegezegde-bijdrageregeling is een pensioenregeling waarbij de Groep vaste bijdragen betaalt aan een afzonderlijke entiteit. De Groep heeft geen wettelijke of afgeleide verplichting om verdere bijdragen te betalen indien het fonds niet over voldoende middelen beschikt om alle medewerkers de pensioenen uit te betalen waarop zij op grond van hun huidige of vroegere dienstverband recht zouden hebben. In het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Italië en Noorwegen, zijn de regelingen (gedeeltelijk) toegezegd-pensioenregelingen. Bij deze regelingen wordt vastgesteld welk pensioenbedrag een medewerker na zijn pensionering ontvangt, meestal afhankelijk van een of meerdere factoren, zoals leeftijd, aantal dienstjaren en beloning. De verplichtingen voor toegezegd-pensioenregelingen worden berekend op basis van de contante waarde, rekening houdend met actuariële aannames. De activa van de regeling worden gewaardeerd tegen de reële waarde. De nettopensioenkosten per periode (bestaande uit pensioenlasten, rentekosten en verwacht rendement op vermogen) worden verwerkt als personeelskosten. De in de balans opgenomen verplichting met betrekking tot toegezegd-pensioenregelingen is de contante waarde van de toegezegd-pensioen-verplichting per balansdatum, verminderd met de reële waarde van het vermogen, tezamen met aanpassingen voor niet verwerkte actuariële baten of lasten en pensioenlasten van verstreken diensttijd. De verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen wordt jaarlijks berekend door onafhankelijke actuarissen met behulp van de 'projected unit credit-methode'. De contante waarde van de verplichting wordt bepaald door de geraamde toekomstige kasuitstroom te verdisconteren met de rentetarieven van bedrijfsobligaties van beleggingskwaliteit luidend in de valuta waarin de pensioenen zullen worden betaald, en waarvan het einde van de looptijd ruwweg overeenkomt met de voorwaarden van de betreffende pensioenverplichting. Actuariële baten en lasten voortvloeiend uit door ervaring ingegeven aanpassingen en wijzigingen in de actuariële aannames groter dan 10% van de vermogenswaarde van de regeling, of 10% van de toegezegde-bijdrageverplichting worden ten gunste of ten laste van het resultaat geboekt gedurende de verwachte resterende tijd dat de werknemers nog werkzaam zijn. Pensioenlasten over verstreken diensttijd worden onmiddellijk in het resultaat verwerkt, tenzij de wijzigingen in de pensioenregeling afhankelijk zijn van het feit of de werknemers nog gedurende een specifieke periode in dienst blijven (de zogenoemde 'vesting period'). In dit geval worden de pensioenlasten van verstreken diensttijd op lineaire basis geamortiseerd gedurende de 'vesting period'. Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de Groep bijdragen aan particuliere of door de overheid beheerde pensioenregelingen op verplichte, contractuele of vrijwillige basis. De Groep heeft geen verdere betalingsverplichtingen nadat de bijdragen zijn betaald. De bijdragen worden verwerkt als bijkomende personeelskosten op het moment dat zij vervallen. Vooruitbetaalde bijdragen worden verantwoord als actief in de mate waarin een restitutie of een reductie van toekomstige betalingen mogelijk is.
Voorzieningen worden in de balans opgenomen wanneer de Groep een juridische of feitelijke verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis uit het verleden, en wanneer het waarschijnlijk is dat er middelen aan de onderneming zullen worden onttrokken om aan de verplichting te voldoen. Voorzieningen worden bepaald door de verwachte toekomstige kasstromen contant te maken tegen een rentevoet voor belastingen die overeenkomt met de huidige marktbeoordeling van de tijdswaarde van de bedragen en, indien van toepassing, de risico's die aan de verplichting zijn verbonden. Er zijn voorzieningen verwerkt in samenhang met verplichtingen gerelateerd aan de normale bedrijfsvoering. Deze omvatten met name integratiekosten en milieusaneringskosten. De voorzieningen zijn over het algemeen langlopend.
Opbrengsten omvatten de reële waarde van de ontvangen of te ontvangen vergoeding voor de verkoop van goederen en diensten in het kader van de normale bedrijfsvoering. De netto-omzet is gelijk aan de factuurwaarde verminderd met prijskortingen en bonussen, na aftrek van de over de omzet geheven belastingen. De opbrengst van geleverde goederen wordt verantwoord op het moment waarop de wezenlijke eigendomsrechten en risico's in verband met de goederen worden overgedragen aan de koper. De opbrengst van diensten wordt verantwoord in de boekhoudperiode waarin de diensten werden verleend op basis van de werkelijk verleende diensten in verhouding tot de totale te verlenen diensten. Opbrengsten uit royalties worden verantwoord op een tijdsevenredige basis, in overeenstemming met de economische realiteit van de desbetreffende overeenkomsten.
Overige bedrijfsopbrengsten zijn opbrengsten die geen verband houden met de belangrijkste bedrijfsactiviteiten van de Groep, of die gerelateerd zijn aan incidentele en/of eenmalige items zoals opbrengsten uit de verkoop van nietmonetaire activa of passiva, commissies van derden en overheidssubsidies. Overheidssubsidies zijn opgenomen tegen de reële waarde waar een redelijke zekerheid is dat de subsidie ontvangen zal worden en de Groep zal voldoen aan alle gestelde eisen. Overheidssubsidies die een relatie hebben met gemaakte kosten worden gepassiveerd en opgenomen in de winst- en verliesrekening over een periode die nodig is om de kosten, waarvan verwacht wordt dat deze vergoed worden, te egaliseren. Overheidssubsidies met betrekking tot de aankoop van materiële vaste activa worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de betreffende materiele vaste activa.
Rentelasten van kortlopende en langlopende schulden, dividend op cumulatief preferente aandelen, koersverschillen en mutaties in de reële waarde van afgeleide financiële instrumenten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de netto financieringslasten indien hedge accounting niet wordt toegepast. Resultaten van afgeleide financiële instrumenten waar hedge accounting op van toepassing is, worden op expiratiedatum in de winst- en verliesrekening verantwoord in relatie met de onderliggende waarden van de onderdelen waar deze instrumenten betrekking op hebben.
De belastingen zijn gebaseerd op het resultaat voor belastingen tegen het geldende belastingtarief, rekeninghoudend met fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen, verliescompensatie en geheel of gedeeltelijk aftrekbare kosten.
Als resultaat geassocieerde deelnemingen wordt verantwoord het aandeel in de nettowinst van niet-geconsolideerde deelnemingen, alsmede het resultaat bij verkoop van geassocieerde deelnemingen.
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De acquisitieprijs van de verworven groepsmaatschappijen is, na aftrek van de aanwezige geldmiddelen, opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten. De uit acquisities voortvloeiende mutaties in activa en passiva zijn geëlimineerd uit de kasstromen op grond van die activa en passiva. Deze mutaties zijn verwerkt in de kasstroom uit investeringsactiviteiten onder 'Investeringen in groepsmaatschappijen'. De nettokasstroom bestaat uit de nettomutatie tussen liquide middelen en kredietinstellingen in vergelijking met het voorgaande verslagjaar.
Leases van materiële vaste activa waarbij een significant deel van alle risico's en voordelen verbonden met het eigendom van het geleasde actief door de lessor worden behouden worden geclassificeerd als operationele leases. Operationele leasebetalingen worden direct in de winst- en verliesrekening verantwoord.
De door de aandeelhouders goedgekeurde uitkering van dividend wordt als schuld in de balans verantwoord in de periode waarin de goedkeuring plaatsvond.
De Groep is onderhevig aan verschillende financiële risico's: marktrisico (waaronder valutarisico, renterisico en prijsrisico), kredietrisico, liquiditeitsrisico en renterisico op de kasstromen. De Groep maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten om bepaalde risico's in te dekken. Het beheer van financiële risico's wordt centraal uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de afdeling Group Treasury, volgens beleidslijnen goedgekeurd door de directie. Group Treasury identificeert en beoordeelt financiële risico's en dekt deze in, in nauwe samenwerking met de operationele entiteiten van de Groep. De directie bepaalt de uitgangspunten voor het algehele risicobeheer, en stelt richtlijnen vast voor specifieke terreinen zoals valutarisico, renterisico, kredietrisico en het gebruik van afgeleide en niet afgeleide financiële instrumenten. Deze richtlijnen kunnen per groepsmaatschappij of bedrijfseenheid verschillen als gevolg van verschillende lokale marktomstandigheden.
De Groep is internationaal actief en is onderhevig aan valutarisico's, met name in samenhang met de Amerikaanse Dollar en het Britse Pond. Valutarisico's vloeien voort uit toekomstige commerciële transacties, verantwoorde activa en passiva en netto investeringen in buitenlandse operaties. Valutarisico's doen zich voor wanneer toekomstige commerciële transacties of verantwoorde activa en passiva luiden in een valuta die niet overeenkomt met de functionele valuta van de entiteit. Group Treasury is verantwoordelijk voor het beheer van de nettopositie in elke buitenlandse valuta. In het algemeen worden resterende valutarisico's afgedekt met valuta instrumenten. De groep heeft buitenlandse groepsmaatschappijen waarvan het eigen vermogen bloot staat aan valutatranslatierisico's. Deze valutatranslatierisico's worden waar mogelijk afgedekt met financieringen in de betreffende valuta, vanzelfsprekend rekeninghoudend met juridische en fiscale mogelijkheden en beperkingen.
De Amerikaanse Dollar en de Britse Pond zijn de belangrijkste vreemde valuta voor de Groep. Op 31 december 2008, zou, indien de Euro met 10% was verzwakt ten opzichte van de Amerikaanse Dollar onder verder gelijkblijvende omstandigheden, de nettowinst EUR 3,8 miljoen lager zijn geweest (2007: EUR 1,9 miljoen lager). Dit effect is vooral het gevolg van de translatie van werkkapitaal en leningen. Het eigen vermogen zou EUR 3,7 miljoen hoger zijn geweest (2007: EUR 4,2 miljoen hoger). Op 31 december 2008, zou, indien de Euro met 10% was verzwakt ten opzichte van de Britse Pond onder verder gelijkblijvende omstandigheden, de nettowinst EUR 3,3 miljoen hoger zijn geweest (2007: EUR 4,5 miljoen hoger). Dit effect is vooral het gevolg van de translatie van werkkapitaal en leningen. Het eigen vermogen zou EUR 9,2 miljoen hoger zijn geweest (2007: EUR 7,1 miljoen hoger). De invloed van afgeleide financiële instrumenten is niet opgenomen in deze gevoeligheidsanalyse.
De Groep is onderhevig aan risico's met betrekking tot grondstofprijzen vanwege haar afhankelijkheid van bepaalde materialen, in het bijzonder koper. De Groep maakt gebruik van haar sterke positie in de grondstoffenmarkt om inkoop en levering van grondstoffen tegen de best mogelijke condities te realiseren. Indien het nodig wordt geacht, worden hoge risico's door middel van goederentermijntransacties afgedekt, naast afgeleide instrumenten voor het afdekken van valutaen renterisico's.
De Groep is niet blootgesteld aan aanzienlijke concentraties van kredietrisico als gevolg van de spreiding in de verschillende activiteiten en markten. Er zijn richtlijnen van kracht om ervoor te zorgen dat productverkopen van enige omvang plaatsvinden aan klanten met een passende krediethistorie, zoals eveneens vereist door kredietverzekeraars. Het overwegende deel van de groepsmaatschappijen maakt gebruik van kredietverzekering, tenzij met goedkeuring van hoger management. Transacties met afgeleide producten en transacties voor het beheer van liquide middelen worden uitsluitend afgesloten met financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid. Het maximale kredietrisico op financiële activa, bestaande uit de boekwaarde van deze activa voor aftrek van voorzieningen voor oninbaarheid, bedraagt EUR 214.632 (2007: EUR 240.003).
Een zorgvuldig beheer van liquiditeitsrisico's omvat het houden van voldoende liquide middelen en verhandelbare effecten, de beschikbaarheid van middelen door een voldoende omvang aan kredietlijnen en het vermogen marktposities af te wikkelen. Gezien het dynamische karakter van de onderliggende activiteiten streeft Group Treasury ernaar om flexibiliteit in de financiering te waarborgen door het openhouden van beschikbare kredietlijnen bij een aantal bekende financiële instellingen. Op basis van liquiditeitsbegrotingsmodellen, test de Groep periodiek of de ter beschikking staande financieringsfaciliteiten de verwachte toekomstige kredietbehoefte afdekken. Op basis van deze analyse verwacht de Groep dat de toekomstige kredietbehoefte voldoende is afgedekt met de beschikbare financieringsfaciliteiten. Uitgaande van continuïteit zonder rekening te houden met belangrijke acquisities, verwacht de Groep in staat te zijn de kasstromen uit investerings- en financierings-activiteiten uit de kasstroom uit operationele activiteiten te kunnen dekken.
Aangezien de Groep niet beschikt over significante rentedragende activa, zijn de inkomsten en de operationele kasstromen van de Groep in grote mate onafhankelijk van wijzigingen in de rentetarieven op de markt. Het renterisico van de Groep komt vooral voort uit langlopende leningen. Leningen tegen een variabele rente leiden tot een blootstelling aan renterisico's in de kasstromen van de Groep. Leningen tegen een vaste rente leiden tot een renterisico voor de Groep. Het beleid van de Groep is erop gericht het merendeel van de leningen te houden in instrumenten met een variabele rente. Voor het risicobeheer van de renterisico's voor de kasstromen maakt de Groep, voor zover van toepassing, gebruik van variabele-naar-vaste renteswaps. Met behulp van dergelijke renteswaps worden de variabele rentepercentages van leningen omgezet in vaste. Op 31 december 2008, zou, indien de renteniveaus onder verder gelijkblijvende omstandigheden voor de Euro 100 basispunten hoger zouden zijn geweest, de nettowinst EUR 3,9 miljoen lager zijn geweest (2007: EUR 2,3 miljoen), voornamelijk als gevolg van hogere rentelasten op leningen met variabele rente. Het eigen vermogen zou met gelijke bedragen lager zijn geweest. De invloed van afgeleide financiële instrumenten is niet opgenomen in deze gevoeligheidsanalyse.
Als onderdeel van het streven naar continuïteit voor aandeelhouders en andere belanghebbenden, beoordeelt de Groep periodiek haar kapitaalstructuur in overeenstemming met binnen de markt en financiële instellingen gebruikelijke financiële ratio's, namelijk: debt service ratio (rentedragende schulden / EBITDA op basis van voortschrijdend 12 maanden, 2008: 2,9; 2007: 2,1), interest cover (EBITA / netto rentelasten, 2008: 4,1; 2007: 5,4) en gearing (rentedragende schulden / eigen vermogen, 2008: 1,3; 2007: 1,0).
De Groep maakt gebruik van afgeleide financiele instrumenten, zoals renteswaps,
valuta instrumenten en goederentermijntransacties, voor het afdekken van kasstroomrisico's uit langlopende leningen, valutaomwisseling en metaalprijzen. In overeenstemming met haar treasurybeleid, houdt of initieert de Groep geen afgeleide financiële instrumenten voor handelsdoeleinden, hoewel afgeleide financiële instrumenten die niet kwalificeren voor hedge-accounting wel op deze wijze worden verantwoord. Mutaties in de reële waarde van deze instrumenten worden onmiddellijk verwerkt in het resultaat. De verwerking van mutaties in de reële waarde van afgeleide instrumenten die voor hedge-accounting kwalificeren is afhankelijk van de aard van de afgedekte transactie. De reële waardewaardering van afgeleide financiële instrumenten wordt op basis van officiële koersen en noteringen gedaan door de financiële instellingen waarbij deze instrumenten worden gehouden. De Groep past geen hedge-accounting toe. In overeenstemming daarmee worden alle afgeleide financiële instrumenten als kortlopend gerubriceerd.
Indien een afgeleid financieel instrument wordt aangemerkt als een afdekking tegen fluctuaties in de kasstromen uit activa, passiva of geprognosticeerde kasstromen met een zeer hoge waarschijnlijkheid, wordt het effectieve deel van de hedge direct in het eigen vermogen verantwoord. Op het moment dat de afdekking van een geprognosticeerde transactie resulteert in een financieel actief of financiële verplichting, wordt het resultaat dat direct was verantwoord in het eigen vermogen ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Voorzover hedge-accounting wordt toegepast, draagt de Groep zorg voor documentatie van de relatie tussen de afgeleide financiële instrumenten en de afgedekte transactie en ook van de risicomanagementdoelen die ten grondslag liggen aan de inzet van deze afgeleide financiële instrumenten.
In 2008 heeft de Groep van een aantal geprognosticeerde kasstromen, voor zowel renterisico's als valutarisico's, de relatie met de ingezette afgeleide financiële instrumenten vastgesteld.
Voor het opstellen van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS moet de directie beoordelingen, ramingen en inschattingen maken die van invloed zijn op de toepassing van beleid en vermelde bedragen met betrekking tot activa, passiva, opbrengsten en kosten. De ramingen en inschattingen zijn gebaseerd op ervaring en factoren die onder de omstandigheden redelijk geacht worden. Ramingen en inschattingen worden voortdurend beoordeeld. Wijzigingen in boekhoudkundige ramingen worden verantwoord in de periode waarin de raming wordt gewijzigd indien de wijziging alleen betrekking heeft op die periode, of in de periode waarin de raming gewijzigd wordt en toekomstige perioden indien de wijziging zowel betrekking heeft op de huidige als toekomstige perioden. De boekhoudkundige richtlijnen zijn consequent toegepast door de groepsentiteiten in alle perioden die in deze geconsolideerde jaarrekening worden gepresenteerd.
De Groep test jaarlijks of de goodwill onderhevig is aan enige waardevermindering in overeenstemming met de in noot 6.7 vermelde waarderingsgrondslag. De terug te verdienen bedragen van kasstroomgenererende entiteiten zijn bepaald op basis van de bedrijfswaarde. Het gebruikte impairmentmodel is de discounted cashflowmethode (waardeberekening op basis van contante waarde van verwachte kasstroom) met toepassing van gewogen gemiddelde kapitaalkosten (WACC). Voor deze berekeningen is het gebruik van ramingen noodzakelijk.
Voor afschrijvingen en amortisatie wordt de lineaire methode toegepast. De gebruiksduur en restwaarde van materiële vaste activa en immateriële activa worden periodiek beoordeeld gedurende de levensduur van het actief, om te waarborgen dat deze overeenkomt met de huidige situatie.
Aangezien hier sprake is van verplichtingen en onzekerheden op lange termijn, zijn inschattingen noodzakelijk om te ramen welk bedrag de Groep dient te beleggen om aan de pensioenverplichtingen te voldoen. Actuarissen berekenen de verplichting voor toegezegd-pensioenregelingen deels op basis van informatie van de directie zoals toekomstige salarisverhogingen, het rendement op beleggingen van de pensioenregelingen, sterftecijfers en de mate waarin deelnemers de regeling zullen verlaten vanwege pensionering, arbeidsongeschiktheid en beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
De Groep is belastingplichtig in vele rechtsgebieden. Er dienen beoordelingen gemaakt te worden ten behoeve van de vaststelling van de wereldwijde belastingvoorzieningen. Er zijn vele transacties en berekeningen waarvoor de uiteindelijke belastingbepaling onzeker is gedurende de normale bedrijfsvoering. De Groep verantwoordt verplichtingen voor verwachte belastingkwesties op basis van de inschatting of aanvullende bedragen aan belasting verschuldigd zullen zijn. Indien de uiteindelijke uitkomst van deze kwesties afwijkt van de bedragen die oorspronkelijk zijn verwerkt, zullen deze verschillen onmiddellijk van invloed zijn op de voorzieningen voor belastingen en latente belastingen in de periode waarin deze vaststelling wordt gemaakt.
Per 31 december 2008 is de Groep wereldwijd voornamelijk georganiseerd in twee businesssegmenten, Industrial Services en Flow Control. Niet-gealloceerd bestaan met name uit ondersteunende activiteiten op holdingniveau en (latente) belastingvorderingen. De geëlimineerde intersegmentopbrengsten zijn zeer beperkt van omvang.
| 2008 | Industrial Services Flow Control | Niet ge- alloceerd |
Totaal | |
|---|---|---|---|---|
| Netto-omzet | 515.173 | 1.235.579 | – | 1.750.752 |
| EBITDA | 74.045 | 177.455 | 60 | 251.560 |
| EBITDA als % van de netto-omzet | 14,4 | 14,4 | – | 14,4 |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 42.359 | 139.142 | – | 181.501 |
| EBITA als % van de netto-omzet | 8,2 | 11,3 | – | 10,4 |
| Investeringen | 50.467 | 60.066 | 11 | 110.544 |
| Afschrijvingen | 31.686 | 38.313 | 60 | 70.059 |
| Amortisatie | 3.146 | 8.965 | 135 | 12.246 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1 FTE) | 4.640 | 6.872 | 18 | 11.530 |
| Aantal medewerkers jaarultimo (x1 FTE) | 4.253 | 6.608 | 19 | 10.880 |
| Activa | 514.488 | 1.161.441 | 27.518 | 1.703.447 |
| Passiva | 84.370 | 211.741 | 15.867 | 311.978 |
| 2007 | Industrial Services Flow Control | Niet ge- | ||
| alloceerd | Totaal | |||
| Netto-omzet | 505.996 | 1.196.527 | – | 1.702.523 |
| EBITDA | 87.913 | 166.207 | 75 | 254.195 |
| EBITDA als % van de netto-omzet | 17,4 | 13,9 | – | 14,9 |
| Bedrijfsresultaat (EBITA) | 58.319 | 134.932 | – | 193.251 |
| EBITA als % van de netto-omzet | 11,5 | 11,3 | – | 11,4 |
| Investeringen | 52.515 | 56.214 | 87 | 108.816 |
| Afschrijvingen | 29.594 | 31.274 | 75 | 60.943 |
| Amortisatie | 1.758 | 7.513 | – | 9.271 |
| Gemiddeld aantal medewerkers (x1 FTE) | 4.368 | 6.303 | 15 | 10.686 |
| Aantal medewerkers jaarultimo (x1 FTE) | 4.356 | 6.544 | 18 | 10.918 |
| Activa | 459.050 | 956.121 | 19.324 | 1.434.495 |
Intersegmenttransfers of -transacties worden afgesloten met transferprijzen en condities die vergelijkbaar zijn met de voorwaarden die bij niet-verwante derden worden gehanteerd. De activa van de segmenten bestaan met name uit immateriële vaste activa, materiële vaste activa, voorraden, handelsdebiteuren en andere vlottende activa. De passiva zijn exclusief eigen vermogen, leningen, financiële leases, latente en acute belastingverplichtingen.
De twee businesssegmenten van de Groep zijn actief in negen geografische gebieden. De omzet wordt gesplitst aan de hand van de geografische locatie van de klanten.
| Netto-omzet | 2008 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|
| Duitsland | 310.331 | 17,7 | 293.702 | 17,2 |
| Benelux | 256.155 | 14,6 | 237.647 | 14,0 |
| Verenigd Koninkrijk | 228.281 | 13,1 | 270.201 | 15,9 |
| Oost-Europa | 214.071 | 12,2 | 153.346 | 9,0 |
| Frankrijk | 203.176 | 11,6 | 200.113 | 11,8 |
| Verenigde Staten | 177.182 | 10,1 | 194.441 | 11,4 |
| Scandinavië | 89.962 | 5,2 | 89.145 | 5,2 |
| Spanje & Portugal | 80.233 | 4,6 | 92.440 | 5,4 |
| Overige | 191.361 | 10,9 | 171.488 | 10,1 |
| Totaal | 1.750.752 | 100,0 | 1.702.523 | 100,0 |
De activa zijn opgesplitst aan de hand van het land waarin de activa zich bevinden:
| Activa | 2008 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|
| Duitsland | 339.720 | 19,9 | 310.538 | 21,7 |
| Benelux | 411.686 | 24,2 | 180.110 | 12,6 |
| Verenigd Koninkrijk | 168.800 | 9,9 | 199.840 | 13,9 |
| Oost-Europa | 113.898 | 6,7 | 107.058 | 7,5 |
| Frankrijk | 303.150 | 17,8 | 301.504 | 21,0 |
| Verenigde Staten | 189.079 | 11,1 | 161.533 | 11,3 |
| Scandinavië | 60.820 | 3,6 | 63.148 | 4,4 |
| Spanje & Portugal | 77.026 | 4,5 | 80.972 | 5,6 |
| Overige | 13.768 | 0,8 | 13.482 | 0,9 |
| Niet gealloceerd | 25.500 | 1,5 | 16.310 | 1,1 |
| Totaal | 1.703.447 | 100,0 | 1.434.495 | 100,0 |
Investeringen in materiële vaste activa worden opgesplitst op basis van het land waarin de activa zich bevinden:
| Capital expenditure | 2008 | % | 2007 | % |
|---|---|---|---|---|
| Duitsland | 27.761 | 25,1 | 21.912 | 20,1 |
| Benelux Verenigd Koninkrijk |
31.021 4.591 |
28,1 4,2 |
21.028 7.162 |
19,3 6,6 |
| Oost-Europa | 12.502 | 11,3 | 13.379 | 12,3 |
| Frankrijk | 14.082 | 12,7 | 27.269 | 25,1 |
| Verenigde Staten | 7.694 | 7,0 | 5.340 | 4,9 |
| Scandinavië | 8.617 | 7,8 | 4.954 | 4,6 |
| Spanje & Portugal | 3.695 | 3,3 | 5.440 | 5,0 |
| Overige | 581 | 0,5 | 2.332 | 2,1 |
| Totaal | 110.544 | 100,0 | 108.816 | 100,0 |
| Netto-omzet | 2007 | % | 2006 | % |
|---|---|---|---|---|
| Goederen Diensten |
1.537.058 213.694 |
87,8 12,2 |
1.463.428 239.095 |
86,0 14,0 |
| Totaal | 1.750.752 | 100,0 | 1.702.523 | 100,0 |
| Goodwill | Software | Overige | Overige immateriële vaste activa |
|
|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2007 | ||||
| Aanschafwaarde | 270.372 | 21.272 | 76.323 | 97.595 |
| Cumulatieve afschrijvingen | – | (18.290) | (9.568) | (27.858) |
| Netto boekwaarde | 270.372 | 2.982 | 66.755 | 69.737 |
| Jaar eindigend op 31 december 2007 | ||||
| Nettoboekwaarde begin verslagjaar | 270.372 | 2.982 | 66.755 | 69.737 |
| Investeringen | – | 2.051 | 33 | 2.084 |
| Desinvesteringen | – | (74) | (3) | (77) |
| Verwerving deelnemingen Amortisatie |
43.162 – |
145 (1.863) |
42.724 (7.408) |
42.869 (9.271) |
| Koersomrekeningsverschillen | (4.751) | (37) | (3.895) | (3.932) |
| Nettoboekwaarde einde verslagjaar | 308.783 | 3.204 | 98.206 | 101.410 |
| Per 31 december 2007 Aanschafwaarde |
308.783 | 22.424 | 114.660 | 137.084 |
| Cumulatieve afschrijvingen | – | (19.220) | (16.454) | (35.674) |
| Netto boekwaarde | 308.783 | 3.204 | 98.206 | 101.410 |
| Jaar eindigend op 31 december 2008 | ||||
| Nettoboekwaarde begin verslagjaar | 308.783 | 3.204 | 98.206 | 101.410 |
| Investeringen | – | 3.179 | 145 | 3.324 |
| Desinvesteringen | – | (6) | (5) | (11) |
| Verwerving deelnemingen | 141.157 | 237 | 57.422 | 57.659 |
| Amortisatie | – | (2.249) | (9.997) | (12.246) |
| Koersomrekeningsverschillen | (4.383) | (2) | (993) | (995) |
| Nettoboekwaarde einde verslagjaar | 445.557 | 4.363 | 144.778 | 149.141 |
| Per 31 december 2008 | ||||
| Aanschafwaarde | 445.557 | 24.267 | 170.869 | 195.136 |
| Cumulatieve afschrijvingen | – | (19.904) | (26.091) | (45.995) |
| Netto boekwaarde | 445.557 | 4.363 | 144.778 | 149.141 |
Overige immateriële vaste activa bestaan voornamelijk uit immateriële vaste activa die ontstaan zijn uit acquisities. Circa tweederde van de nettoboekwaarde heeft betrekking op klantenbestanden. Het resterende deel heeft betrekking op merknamen.
Goodwill wordt niet geamortiseerd en heeft een onbeperkte gebruiksduur ten tijde van de verantwoording. Onderstaand volgt een samenvatting van de goodwill-allocatie op businesssegmentniveau per geografisch gebied:
| Goodwillallocatie 2008 | Industrial Services | Flow Control | Totaal Groep |
|---|---|---|---|
| Duitsland | 83.326 | 28.027 | 111.353 |
| Benelux | 3.932 | 117.894 | 121.826 |
| Verenigd Koninkrijk | 2.707 | 75.090 | 77.797 |
| Oost-Europa | – | 17.379 | 17.379 |
| Frankrijk | 21.235 | 17.314 | 38.549 |
| Verenigde Staten | 15.697 | 33.775 | 49.472 |
| Scandinavië | 6.150 | 1.051 | 7.201 |
| Spanje & Portugal | 6.365 | 15.615 | 21.980 |
| Totaal | 139.412 | 306.145 | 445.557 |
| Goodwillallocatie 2007 | Industrial Services | Flow Control | Totaal Groep |
| Duitsland Benelux |
72.406 3.932 |
28.027 1.310 |
100.433 5.242 |
| Verenigd Koninkrijk | 3.576 | 78.955 | 82.531 |
| Oost-Europa | – | 18.487 | 18.487 |
| Frankrijk | 20.249 | 18.487 | 38.736 |
| Verenigde Staten | 1.679 | 32.342 | 34.021 |
| Scandinavië | 6.279 | 1.074 | 7.353 |
| Spanje & Portugal | 6.365 | 15.615 | 21.980 |
Goodwill van afzonderlijk identificeerbare kasstromen wordt jaarlijks getest. De relevante businesssegmenten zijn aangemerkt als kasstroomgenererende eenheden. De contante waarde van een kasstroomgenererende eenheid wordt bepaald op basis van gebruikswaarde. De berekeningen bestaan uit kasstroomvoorspellingen (voor belastingen) gebaseerd op door het management goedgekeurde budgetten met een looptijd van 5 jaar. Kasstromen voorbij de 5 jaar worden geëxtrapoleerd zonder rekening te houden met enige groei. Het groeipercentage is nooit hoger dan het lange termijn groeipercentage van de business waar de kasstroomgenererende eenheid deel van uitmaakt.
| Impairmentaannames | Industrial Services | Flow Control |
|---|---|---|
| Waarderingsgrondslag Waarderingsmethode |
Gebruikswaarde Verdisconteerde kasstroombenadering |
Gebruikswaarde Verdisconteerde kasstroombenadering |
| Aannames: | ||
| Groeipercentage | 2% (2007: 4%) | 3% (2007: 7%) |
| Discontovoet | 8% | 8% |
| Toetsperiode | 5 jaar | 5 jaar |
| Goedgekeurde periode | 5 jaar | 5 jaar |
Het door het management bepaalde gebudgetteerde groeipercentage is gebaseerd op resultaten uit het verleden en haar verwachtingen met betrekking tot de marktontwikkelingen. De gebruikte discontovoet (voor belastingen) reflecteert de specifieke risico's waaraan de relevante segmenten zijn blootgesteld. De uitgevoerde testen over alle kasstroomgenererende eenheden in de groep hebben geen aanleiding gegeven tot afwaardering van de goodwill omdat in alle gevallen de toekomstige kasstromen per eenheid hoger is dan de waarde van de goodwill. Hoewel de strategische doelen van de groep onveranderd zijn, zijn de impairment aannames aangepast aan de huidige marktomstandigheden.
| Terreinen en gebouwen |
Machines en installaties |
Overige | In uitvoering |
Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2007 | |||||
| Aanschafwaarde | 263.965 | 726.047 | 52.494 | 28.579 | 1.071.085 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (110.511) | (536.571) | (45.976) | – | (693.058) |
| Nettoboekwaarde | 153.454 | 189.476 | 6.518 | 28.579 | 378.027 |
| Jaar eindigend 31 december 2007 | |||||
| Boekwaarde begin verslagjaar | 153.454 | 189.476 | 6.518 | 28.579 | 378.027 |
| Investeringen | 9.701 | 60.926 | 3.339 | 34.850 | 108.816 |
| In gebruik genomen | 3.574 | 17.326 | 623 | (21.523) | – |
| Desinvesteringen | (565) | (1.939) | (513) | (1.586) | (4.603) |
| Verwerving van deelnemingen | 13.315 | 15.111 | 1.402 | 1.092 | 30.920 |
| Afschrijvingen | (10.103) | (47.355) | (3.485) | – | (60.943) |
| Koersomrekeningsverschillen | (2.120) | (5.065) | 242 | (343) | (7.286) |
| Boekwaarde einde verslagjaar | 167.256 | 228.480 | 8.126 | 41.069 | 444.931 |
| Per 31 december 2007 | |||||
| Aanschafwaarde | 285.290 | 776.517 | 53.033 | 41.069 | 1.155.909 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (118.034) | (548.037) | (44.907) | – | (710.978) |
| Nettoboekwaarde | 167.256 | 228.480 | 8.126 | 41.069 | 444.931 |
| Jaar eindigend 31 december 2008 | |||||
| Boekwaarde begin verslagjaar | 167.256 | 228.480 | 8.126 | 41.069 | 444.931 |
| Investeringen | 21.409 | 52.082 | 4.273 | 32.780 | 110.544 |
| In gebruik genomen | 12.816 | 23.311 | 537 | (36.664) | – |
| Desinvesteringen | (850) | (2.323) | (193) | (983) | (4.349) |
| Verwerving van deelnemingen | 22.106 | 27.194 | 975 | 91 | 50.366 |
| Afschrijvingen | (11.743) | (54.585) | (3.731) | – | (70.059) |
| Koersomrekeningsverschillen | (4.892) | (8.290) | (839) | (1.147) | (15.168) |
| Boekwaarde einde verslagjaar | 206.102 | 265.869 | 9.148 | 35.146 | 516.265 |
| Per 31 december 2008 | |||||
| Aanschafwaarde | 333.798 | 874.778 | 55.838 | 35.146 | 1.299.560 |
| Cumulatieve afschrijvingen | (127.696) | (608.909) | (46.690) | – | (783.295) |
| Nettoboekwaarde | 206.102 | 265.869 | 9.148 | 35.146 | 516.265 |
Per jaareinde waren groepsmaatschappijen investeringsverplichtingen met betrekking tot materiële vaste activa aangegaan voor een bedrag van EUR 45.932 (2007: EUR 51.454). Hiervan is EUR 35.146 (2007: EUR 41.069) als vooruitbetaling op de balans geactiveerd. Uit de balans 'in uitvoering' heeft EUR 4.934 betrekking op gebouwen. Het vastgoed van een aantal Duitse en Franse groepsmaatschappijen, alsmede enkele machines in Frankrijk, zijn hypothecair belast
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen |
83.987 60.704 204.990 |
82.201 61.599 173.272 |
| Overige voorraden | 10.487 | 11.070 |
| Totaal | 360.168 | 328.142 |
De voorraadkosten die als lasten zijn verantwoord en impairmentverliezen op voorraden zijn verwerkt onder 'grondstoffen en uitbesteed werk'. Er zijn geen voorraden in onderpand gegeven als zekerheid voor verplichtingen. De voorziening voor incourante voorraden bedraagt EUR 30.640 (20067: EUR 28.897).
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Handelsdebiteuren | 186.503 | 210.509 |
| Minus: voorziening dubieuze debiteuren |
(7.817) | (5.084) |
| Nettohandelsdebiteuren | 178.686 | 205.425 |
Er is geen sprake van concentratie van kredietrisico's, aangezien de Groep een breed klantenbestand heeft dat internationaal gespreid is en daarnaast gebruik maakt van kredietverzekering voor het merendeel van haar vorderingen. Waardeverminderingen op handelsdebiteuren zijn verwerkt in 'overige operationele kosten' en bedroegen EUR 1.004 (2007: EUR 512). De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
De ouderdomsanalyse van de handelsdebiteuren op basis van vervaldag is als volgt:
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Nog niet vervallen Minder dan 30 dagen na vervaldag Tussen 30 en 60 dagen na vervaldag Tussen 60 en 90 dagen na vervaldag |
125.558 37.747 14.818 4.703 |
152.009 38.397 11.023 3.982 |
| Meer dan 90 dagen na vervaldag | 6.677 | 5.098 |
| Handelsdebiteuren | 186.503 | 210.509 |
De meerderheid van de handelsdebiteuren zijn te vorderen in de functionele valuta van de desbetreffende entiteiten.
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Euro | 133.442 | 154.993 |
| Amerikaanse Dollar | 18.763 | 17.194 |
| Britse Pond | 20.245 | 23.059 |
| Overige valuta | 14.053 | 15.263 |
| Handelsdebiteuren | 186.503 | 210.509 |
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Overlopende activa | 11.581 | 11.762 |
| Afgeleide financiële instrumenten | 620 | 2.124 |
| Overige vorderingen | 15.828 | 15.481 |
| Totaal | 28.029 | 29.367 |
De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
| Activa | Activa | Passiva | Passiva | |
|---|---|---|---|---|
| 2008 | 2007 | 2008 | 2007 | |
| Renteswap | – | 1.963 | 5.121 | – |
| Valutacontracten | 620 | 161 | 2.188 | 558 |
| Metaalprijscontracten | – | – | 1.023 | 518 |
| Totaal | 620 | 2.124 | 8.332 | 1.076 |
Het nominale bedrag van de uitstaande renteswapcontracten per 31 december 2008 was EUR 350.888 (2007: EUR 300.826), van valutacontracten EUR 27.547 (2007: EUR 19.320) en van metaalprijscontracten EUR 4.186 (2007: EUR 5.329). De meerderheid van de valutacontracten en metaalprijscontracten zijn korte termijn contracten. De looptijd van de renteswapcontracten is direct gerelateerd aan de bankleningen waar deze contracten betrekking op hebben (noot 16.1). De reële waarde van de financiële instrumenten komt overeen met de marktwaarde per balansdatum. De reële waardewaardering van financiële instrumenten wordt op basis van officiële koersen en noteringen gedaan door de financiële instellingen waarbij deze instrumenten worden gehouden.
Het totaal aantal uitstaande gewone aandelen per jaareinde is 103,3 miljoen (2007: 102,0 miljoen) met een nominale waarde van EUR 0,25 per aandeel. Bovendien zijn er 100 prioriteitsaandelen uitgegeven met een nominale waarde van EUR 1,00 per aandeel.
| Bank- leningen |
Finan- ciële leases |
Totaal | Cumulatief preferente aandelen |
|
|---|---|---|---|---|
| Per 31 december 2007 | 390.114 | 30.821 | 420.935 | 10.210 |
| Nieuwe leningen | 314.915 | 803 | 315.718 | – |
| Leningen van verworven | ||||
| deelnemingen | 5.664 | 370 | 6.034 | – |
| Aflossingen | (73.276) | (2.509) | (75.785) | (10.210) |
| Koersomrekeningsverschillen | (9.879) | 449 | (9.430) | – |
| Per 31 december 2008 | 627.538 | 29.934 | 657.472 | – |
De aflossingsverplichting op langlopende schulden bedraagt EUR 84.623 (2007: EUR 70.137) en is opgenomen in de kortlopende schulden. Een aantal financiële convenanten, gerelateerd aan bankleningen, is aangegaan met financiële instellingen en relateert hoofdzakelijk aan interestcover en debtservice ratio (rentedragende schulden / EBITDA op 12 maandbasis). Per jaareinde werd aan de vereisten in de convenanten voldaan. De boekwaarde van de leningen komt overeen met de reële waarde per balansdatum; de effectieve rente benadert de gemiddelde rente. De gemiddelde rente voor bankleningen bedroeg tussen 3,5% en 6,5%.
De tegenover de Certificaten van Preferente Aandelen uitstaande financieringspreferente aandelen worden gehouden door de 'Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen Aalberts Industries'. Het doel van de stichting is het ten titel van beheer verwerven en administreren van op naam luidende financieringspreferente aandelen in het kapitaal van de vennootschap. De stichting is op 12 maart 1999 naar Nederlands recht opgericht en is statutair gevestigd te Utrecht. Per december 2007 zijn 450.000 aandelen tegen nominale waarde ingekocht voor EUR 10.210. Het gemiddelde dividend op de cumulatief preferente aandelen bedroeg in het boekjaar 2,8% (2007: 3,9%).
De vervaldatum van de bankleningen is als volgt:
| Vervaldatum bankleningen | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Binnen 1 jaar Tussen 1 en 5 jaar Meer dan 5 jaar |
82.383 435.061 110.094 |
67.914 278.058 44.142 |
| Totaal | 627.538 | 390.114 |
De nettoboekwaarde van de bankleningen van de Groep luidt in de volgende valuta:
| Bankleningen | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Euro Amerikaanse Dollar Britse Pond |
499.713 76.213 35.207 |
267.204 56.402 60.153 |
| Overige valuta | 16.405 | 6.355 |
| Totaal | 627.538 | 390.114 |
| 16.2 Financiële leases | ||
| Vervaldatum financiële leases | 2008 | 2007 |
| Minimale leasebetalingen: | ||
| Binnen 1 jaar | 3.886 | 4.083 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 17.054 | 16.168 |
| Meer dan 5 jaar | 29.219 | 31.486 |
| 50.159 | 51.737 | |
| Financieringskosten: | ||
| Binnen 1 jaar | 1.647 | 1.860 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 7.930 | 7.216 |
| Meer dan 5 jaar | 10.648 | 11.840 |
| 20.225 | 20.916 | |
| Nettoverplichting: | ||
| Binnen 1 jaar | 2.240 | 2.223 |
| Tussen 1 en 5 jaar | 9.124 | 8.952 |
| Meer dan 5 jaar | 18.570 | 19.646 |
| Nettoverplichting in de balans | 29.934 | 30.821 |
Kredietinstellingen zijn kortlopende bankkredieten, aangehouden bij een aantal financiële instellingen. Het totaal van deze faciliteiten bedroeg ultimo 2008 EUR 364 miljoen (2007: EUR 344 miljoen), waarvan EUR 108 miljoen (2007: EUR 94 miljoen) was gebruikt. De boekwaarde komt overeen met de reële waarde op balansdatum.
Latente belastingvorderingen en -schulden zijn met elkaar verrekend indien er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat lopende belastingvorderingen te verrekenen met lopende belastingschulden en indien de belastinglatentie betrekking heeft op dezelfde belastingdienst. Met name in Duitsland heeft Aalberts Industries fiscaal verrekenbare verliezen voor een bedrag van ongeveer EUR 21 miljoen. De betreffende latente belastingvordering is niet opgenomen, aangezien toekomstige aanwending onder andere afhankelijk is van de winstcapaciteit en het resultaat van lopende belastingcontroles. Latente belastingvorderingen hebben met name betrekking op pensioenvoorzieningen en verrekenbare verliezen. Latente belastingschulden hebben met name betrekking op tijdelijke verschillen op overige immate-
riële vaste activa uit acquisities en tijdelijke afschrijvingsverschillen op materiele vaste activa.
| bare | Verreken- Immateriële activa |
Materiële vaste activa |
Voor- zieningen |
Werk- kapitaal en overige |
Saldering | Netto vordering / schulden |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vorderingen Schulden |
3.518 – |
123 444 |
401 11.040 |
10.847 985 |
6.433 9.028 |
(9.032) (9.032) |
12.290 12.465 |
| Per 1 januari 2007 | (3.518) | 321 | 10.639 | (9.862) | 2.595 | – | (175) |
| Verwerving deelnemingen Winst- en verliesrekening Koersomrekeningsverschillen |
(73) (2.897) 38 |
12.026 (501) (668) |
– (2.339) (470) |
106 3.305 (142) |
(240) (1.667) 575 |
– – – |
11.819 (4.099) (667) |
| (2.932) | 10.857 | (2.809) | 3.269 | (1.332) | – | 7.053 | |
| Vorderingen Schulden |
6.450 – |
119 11.297 |
2.088 9.918 |
8.184 1.591 |
3.818 5.081 |
(4.349) (4.349) |
16.310 23.538 |
| Per 31 december 2007 | (6.450) | 11.178 | 7.830 | (6.593) | 1.263 | – | 7.228 |
| Verwerving deelnemingen Winst- en verliesrekening Vermogensmutatie Koersomrekeningsverschillen |
– (7.027) – 216 |
14.867 (1.050) – 372 |
69 1.914 – (779) |
(45) (1.025) – (300) |
(3.424) 2.269 (1.180) 9 |
– – – – |
11.467 (4.919) (1.180) (482) |
| (6.811) | 14.189 | 1.204 | (1.370) | (2.326) | – | 4.886 | |
| Vorderingen Schulden |
13.261 – |
100 25.467 |
1.726 10.760 |
8.773 810 |
6.491 5.428 |
(4.850) (4.850) |
25.501 37.615 |
| Per 31 december 2008 | (13.261) | 25.367 | 9.034 | (7.963) | (1.063) | – | 12.114 |
| Pensioenverplichtingen | Duitsland | Frankrijk Verenigd Koninkrijk |
Overige | Totaal | |
|---|---|---|---|---|---|
| Contante waarde (gedeeltelijk) | |||||
| afgefinancierde verplichtingen | 2.747 | 3.849 | 59.900 | 2.005 | 68.501 |
| Reële waarde fondsbeleggingen | (1.279) | (503) | (51.105) | (1.165) | (54.052) |
| 1.468 | 3.346 | 8.795 | 840 | 14.449 | |
| Contante waarde niet afgefinancierde | |||||
| verplichtingen | 6.803 | 3.533 | – | 259 | 10.595 |
| Niet opgenomen actuariële resultaten | 1.052 | 516 | 1.326 | (536) | 2.358 |
| Niet opgenomen pensioenlasten van | |||||
| verstreken diensttijd | – | 306 | – | – | 306 |
| Balansverplichting | 9.323 | 7.701 | 10.121 | 563 | 27.708 |
| Bedragen verwerkt in winst- en verliesrekening | Duitsland | Frankrijk Verenigd Koninkrijk |
Overige | Totaal | |
| Pensioenlasten | 101 | 417 | 1.488 | 135 | 2.141 |
| Rentelasten | 548 | 399 | 5.154 | 99 | 6.200 |
| Verwacht beleggingsrendement | (48) | (28) | (5.715) | (76) | (5.867) |
| Actuariële resultaten | (7) | (71) | (127) | 73 | (132) |
| Pensioenlasten over verstreken diensttijd | – | (31) | – | (86) | (117) |
| Gevolgen van inperkingen en afwikkelingen | – | (110) | – | – | (110) |
| Totaal, verwerkt in personeelskosten | 594 | 576 | 800 | 145 | 2.115 |
De actuariële aannamen voor de berekening van de pensioenverplichtingen zijn:
| Actuariële aannames 2008 | Duitsland | Frankrijk | Verenigd Koninkrijk |
|---|---|---|---|
| Disconteringsvoet | 6,25% | 5,25% | 6,75% |
| Verwacht beleggingsrendement | 4,00% | 4,00% | 7,11% |
| Inflatie | 2,00% | 2,00% | 2,90% |
| Toekomstige salarisverhogingen | 2,00% | 2,00% | 3,40% |
| Actuariële aannames 2007 | Duitsland | Frankrijk | Verenigd Koninkrijk |
| Disconteringsvoet | 5,40% | 5,25% | 6,00% |
| Verwacht beleggingsrendement | 4,00% | 4,00% | 7,56% |
| Inflatie | 1,50% | 2,30% | 3,20% |
| Mutatie verplichtingen opgenomen in de balans |
Contante waarde (gedeeltelijk) afgefinancierde verplichtingen |
Reële fonds- beleg- gingen |
Netto waarde verplichting |
Contante waarde niet afge- financierde verplich- tingen |
Niet op- genomen actuariële resultaten |
Niet op- genomen pensioen lasten van verstreken diensttijd |
Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2007 | 111.674 | (90.117) | 21.557 | 11.699 | 872 | 93 | 34.221 |
| Verwerving deelnemingen | – | – | – | 642 | – | – | 642 |
| Pensioenlasten | 3.504 | – | 3.504 | 134 | – | – | 3.638 |
| Rentelasten | 5.647 | – | 5.647 | 462 | – | – | 6.109 |
| Werkgeversbijdragen | – | (3.294) | (3.294) | – | – | – | (3.294) |
| Deelnemersbijdragen | 586 | (586) | – | – | – | – | – |
| Verwacht beleggingsrendement | – | (6.431) | (6.431) | – | – | – | (6.431) |
| Actuariële resultaten | (2.619) | 1.378 | (1.241) | (1.313) | 2.474 | – | (80) |
| Uitkeringen | (6.780) | 6.780 | – | (656) | – | – | (656) |
| Pensioenlasten over verstreken | |||||||
| diensttijd | (229) | – | (229) | (16) | – | 245 | – |
| Inperkingen en afwikkelingen | (458) | (27) | (485) | (183) | – | – | (668) |
| Koersomrekeningsverschillen | (7.923) | 7.617 | (306) | (634) | (236) | – | (1.176) |
| Per 1 januari 2008 | 103.402 | (84.680) | 18.722 | 10.135 | 3.110 | 338 | 32.305 |
| Verwerving deelnemingen | 204 | (80) | 124 | 215 | – | – | 339 |
| Pensioenlasten | 1.893 | – | 1.893 | 248 | – | – | 2.141 |
| Rentelasten | 5.602 | – | 5.602 | 598 | – | – | 6.200 |
| Werkgeversbijdragen | – | (2.741) | (2.741) | – | – | – | (2.741) |
| Deelnemersbijdragen | 558 | (558) | – | 8 | – | – | 8 |
| Verwacht beleggingsrendement | – | (5.866) | (5.866) | – | – | – | (5.866) |
| Actuariële resultaten | (16.936) | 17.580 | 644 | (400) | (377) | – | (133) |
| Uitkeringen | (4.596) | 4.596 | – | (838) | – | – | (838) |
| Pensioenlasten over verstreken | |||||||
| diensttijd | (43) | – | (43) | (42) | – | (32) | (117) |
| Inperkingen en afwikkelingen | (846) | – | (846) | 735 | – | – | (111) |
| Koersomrekeningsverschillen | (20.737) | 17.696 | (3.041) | (63) | (375) | – | (3.479) |
| Per 31 december 2008 | 68.501 | (54.053) | 14.448 | 10.596 | 2.358 | 306 | 27.708 |
Het gerealiseerde beleggingsrendement op de fondsbeleggingen bedroeg EUR 11.713 negatief (2007: EUR 5.053 positief). Het verwachte beleggingsrendement op fondsbeleggingen is gebaseerd op lange termijn obligatieopbrengsten per balansdatum voor schuldbewijzen en voor aandelen op lange termijn obligatieopbrengsten vermeerderd met een risicopremie op basis van de marktcondities per balansdatum.
De fondsbeleggingen zijn als volgt samengesteld:
| Categorieën fondsbeleggingen | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Aandelen Schuldbewijzen |
58% 31% |
74% 22% |
| Overige | 11% | 4% |
| Totaal | 100% | 100% |
| 18.2 Overige voorzieningen | 2008 | 2007 |
| Per 1 januari | 7.052 | 6.981 |
| Dotatie | 1.691 | 2.105 |
| Verwerving deelnemingen | 499 | 21 |
| Besteding | (2.224) | (153) |
| Koersomrekeningsverschillen | (235) | (77) |
| Vrijgevallen | (876) | (1.825) |
| Per 31 december | 5.907 | 7.052 |
De overige voorzieningen zijn gevormd voor verplichtingen die samenhangen met de normale bedrijfsvoering, waaronder herstructureringen en saneringen.
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Sociale lasten en belastingen | 17.680 | 15.670 |
| Belasting toegevoegde waarde | 2.831 | 3.852 |
| Overlopende passiva | 28.484 | 26.831 |
| Bedragen verschuldigd aan personeel | 33.795 | 41.298 |
| Afgeleide financiële instrumenten | 8.331 | 1.076 |
| Overige | 5.792 | 9.001 |
| Totaal | 96.913 | 97.728 |
De boekwaarde komt overeen met de reële waarde per balansdatum.
Overige bedrijfsopbrengsten zijn opbrengsten die niet gerelateerd zijn aan de belangrijkste activiteiten van de Groep of die gerelateerd zijn aan incidentele en/of eenmalige items, zoals overheidssubsidies voor een bedrag van EUR 1.600 (2007: EUR 2.107).
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Lonen en salarissen Sociale verzekeringen |
(374.028) (63.422) |
(354.421) (60.652) |
| Pensioenkosten: Toegezegd-pensioenregelingen Toegezegde-bijdrageregelingen Overige personeelskosten |
(2.115) (12.781) (14.391) |
(2.568) (12.017) (13.221) |
| Totaal | (466.737) | (442.879) |
In het boekjaar bedroeg het gemiddelde aantal werknemers 11.530 (2007: 10.686). De bezoldiging van de bestuurders en commissarissen wordt vermeld in de vennootschappelijke jaarrekening.
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Productiekosten | (159.039) | (152.952) |
| Verkoopkosten | (49.680) | (46.007) |
| Huisvestingskosten | (30.706) | (24.935) |
| Algemene kosten | (63.147) | (61.133) |
| Garantiekosten | (417) | (1.203) |
| Overige bedrijfsopbrengsten | 6.471 | 4.543 |
| Totaal | (296.518) | (281.687) |
Productiekosten omvatten voornamelijk energiekosten, reparatie- en onderhoudskosten en vracht- en verpakkingskosten.
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Renteopbrengsten uit korte termijn deposito's | 7.842 | 5.410 |
| Rentelasten: | ||
| Bankleningen | (50.415) | (38.888) |
| Financiële leases | (1.586) | (1.515) |
| Dividend op cumulatief preferente aandelen | (281) | (789) |
| Totaal rentelasten | (52.282) | (41.192) |
| Netto rentelasten | (44.440) | (35.782) |
| Koersverschillen | (7.212) | 3.700 |
| Mutatie reële waarde afgeleide financiële instrumenten: | ||
| Renteswaps | (4.682) | 1.061 |
| Valutacontracten | 626 | (300) |
| Metaalprijscontracten | (462) | 1.156 |
| Totaal mutatie reële waarde afgeleide financiële | ||
| instrumenten | (4.518) | 1.917 |
| Nettofinancieringslasten | (56.170) | (30.165) |
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Acute winstbelasting: | ||
| Huidig jaar | 26.569 | 37.883 |
| Voorgaande jaren | (2.400) | – |
| 24.169 | 37.883 | |
| Latente winstbelasting | (4.919) | (4.099) |
| Winstbelasting | 19.250 | 33.784 |
| 2008 | 2007 | |
| Winst voor belastingen | 113.085 | 153.815 |
| Belasting berekend op basis van binnenlandse belasting | ||
| tarieven van toepassing in de verschillende landen. | 30.759 | 44.592 |
| Fiscaal niet aftrekbare kosten | 1.876 | 2.347 |
| Belastingvermindering | (5.207) | (5.008) |
| Gebruik van niet eerder verantwoorde fiscale verliezen | (8.178) | (8.147) |
| Winstbelastingen | 19.250 | 33.784 |
Het gewogen gemiddelde van toepassing zijnde binnenlandse belastingtarief is gedaald als gevolg een gewijzigde landenspreiding en dalende belastingtarieven vooral in Europa. Voor 2008 bedroeg het gewogen gemiddelde van toepassing zijnde binnenlandse belastingtarief 27,2% (2007: 29,0%).
| 2008 | 2007 | |
|---|---|---|
| Nettoresultaat voor amortisatie Gewogen gemiddeld aantal uitstaande |
104.999 | 127.962 |
| gewone aandelen (x1) | 103.353.408 | 101.664.133 |
| Winst per gewoon aandeel voor amortisatie | 1,02 | 1,26 |
| Nettoresultaat voor amortisatie | 104.999 | 127.962 |
| Gewogen gemiddeld aantal uitstaande | ||
| gewone aandelen (x1) | 103.353.408 | 101.664.133 |
| Verwaterde winst per gewoon aandeel | ||
| voor amortisatie | 1,02 | 1,26 |
Het uitbetaalde dividend in 2008 bedroeg EUR 0,32 per aandeel (2007: EUR 0,28). Voor het resultaat over het boekjaar 2008 wordt aan de algemene vergadering van aandeelhouders, te houden op 20 april 2009, een dividend voorgesteld van EUR 0,28 per aandeel. Dit voorstel is niet opgenomen in de jaarrekening.
De Groep heeft niet uit de balans blijkende verplichtingen met betrekking tot bankgaranties en andere garanties voortvloeiend uit de normale bedrijfsvoering. Er wordt niet verwacht dat er materiële verplichtingen zullen voortkomen uit de voorwaardelijke verplichtingen. De Groep heeft aan derden garanties afgegeven in het kader van de normale bedrijfsvoering ten bedrage van EUR 11.231 (2007: EUR 6.712).
In tegenstelling tot de verwachtingen van de directie en haar juridische adviseurs, is op 20 september 2006 aan Aalberts Industries en twee van haar groepsmaatschappijen een boete opgelegd van EUR 100,8 miljoen vanwege vermeende overtreding van mededingingsregels. Na een gedegen juridische analyse van de argumenten en op feiten gebaseerde bevestiging dat Aalberts Industries geen mededingingsregels heeft overtreden, heeft de directie in samenspraak met haar juridische adviseurs, beroep aangetekend bij het Gerechtshof in Luxemburg. De directie is ervan overtuigd dat er geen mededingingsregels zijn overtreden en is daarom bereid tot het uiterste te gaan bij het aanvechten van deze boete. Vanwege deze overtuiging wordt het vormen van een voorziening niet noodzakelijk geacht. Aalberts Industries heeft een bankgarantie afgegeven aan de Europese Commissie ter grootte vanEUR 107,6 miljoen.
Met de bankrelaties is overeengekomen dat geen zekerheden aan derden zullen worden verstrekt zonder hun toestemming. Het onroerend goed bij enige Duitse en Franse groepsmaatschappijen, alsmede enkele machines in Frankrijk zijn hypothecair belast.
| Verplichtingen operationele lease en huur | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Vervallend binnen 1 jaar Vervallend tussen 1 en 5 jaar Vervallend na 5 jaar |
15.854 33.419 14.558 |
18.179 33.840 11.250 |
| Totaal verplichtingen | 63.831 | 63.269 |
In 2008 nam de Groep de volgende entiteiten over:
| Gevestigd in | Consolidatie vanaf |
Groeps activiteit |
|---|---|---|
| Duitsland/VS | 01-01-2008 | Industrial Services |
| Duitsland/Zwitserland | 01-01-2008 | Industrial Services |
| Frankrijk | 01-01-2008 | Industrial Services |
| België | 01-04-2008 | Flow Control |
| Polen | 01-05-2008 | Flow Control |
Op 8 januari 2008 kondigde de Groep aan 80% van de aandelen van Integrated Dynamics Engineering GmbH en 100% van Integrated Dynamics Engineering Inc. (IDE) te hebben overgenomen. IDE behoort tot de toonaangevende mondiale spelers gericht op de ontwikkeling, productie en levering van omgevingscontrolesystemen (trilling, geluid en elektromagnetische straling) voor de semiconductoren de lithografie-industrie. Deze systemen zijn gebaseerd op een aantal gepatenteerde intellectuele eigendommen en softwareapplicaties. Tot de portfolio van IDE behoren tevens modules voor precisieregeltechniek en robottoepassingen. IDE levert de semiconductor- en lithografie-industrie systemen die omgevingsinvloeden controleren, zodat deze hun extreem nauwkeurige precisieprocessen (nanotechnologie) kunnen uitvoeren. Daarnaast levert IDE controlesystemen gericht op het beheersen van elektromagnetische straling aan de medische sector ten behoeve van MRI-scanapparatuur. Met vestigingen in Frankfurt, Boston en Tokyo genereert IDE met 160 medewerkers een jaaromzet van circa EUR 32 miljoen. IDE is met ingang van 1 januari 2008 opgenomen in de consolidatie en is gefinancierd uit eigen middelen.
Op 11 februari 2008 heeft de Groep aangekondigd Duralloy Süd GmbH in Duitsland en Duralloy AG in Zwitserland, hierna genoemd Duralloy, een toonaangevende specialist op het gebied van verchroomtechnologie, te hebben overgenomen. Duralloy is gespecialiseerd in een aantal hoogwaardige oppervlaktetechniekprocessen, waarvan de innovatieve en gepatenteerde Duralloy® coatingstructuur de voornaamste is. Deze technologie voorziet producten van een uiterst dunne gesloten oppervlaktestructuur, waardoor de weerstand, het geleidevermogen en de hardheid van de producten toenemen. Vanwege de unieke innovatieve oppervlaktetechniek, ter aanvulling van bestaande coatingprocessen, past Duralloy uitstekend binnen de strategie van Industrial Services. De overgenomen activiteiten genereren een jaaromzet van circa EUR 7 miljoen. Duralloy is met ingang van 1 januari 2008 worden opgenomen in de consolidatie en de overname en is gefinancierd uit eigen middelen.
Op 15 februari 2008 heeft de Groep aangekondigd Cotterlaz Components S.A. in Frankrijk, een internationale groep gespecialiseerd in de productie van precisiemetaalcomponenten en plastic omspuiting van complexe metalen delen, te hebben overgenomen. De overgenomen activiteiten vormen een uitbreiding van de Industrial Services-activiteiten in Frankrijk en Oost-Europa. Cotterlaz is toonaangevend in de ontwikkeling en productie van klantspecifieke connectoren en antennes en levert een brede range aan applicaties, toegesneden op de automobiel-, elektronica en telecommunicatie-industrie. De acquisitie van Cotterlaz past goed binnen de strategie van Industrial Services door de kennis en expertise op het gebied van plastic omspuiting van complexe metalen componenten, een aanvullende technologie op de bestaande precisiestansactiviteiten. Deze activiteiten genereren een jaaromzet van circa EUR 16 miljoen. Cotterlaz is met ingang van 1 januari 2008 in de consolidatie opgenomen en is gefinancierd uit eigen middelen.
Op 9 april 2008 heeft de Groep aangekondigd Henco Floor N.V. en Henco Industries N.V. ('Henco'), een van de toonaagevende Europese producenten van meerlagenkunststofleidingen en fittingen voor systemen binnen gebouwen, te hebben overgenomen. Henco levert een breed pakket aan complementaire kunststofsystemen (kwalitatief hoogwaardige meerlagenkunstofbuis en fittingen) waardoor Aalberts Industries haar marktpositie significant verstrekt.
Henco, met circa 250 medewerkers realiseert een jaaromzet van ongeveer EUR 105 miljoen en is goed gepositioneerd voor verdere winstgevende groei. Henco is met ingang van 1 april 2008 in de consolidatie opgenomen en is gefinancierd uit aangetrokken krediet faciliteiten.
Op 16 mei 2008 heeft de Groep aangekondigd 100% van de aandelen van de Poolse onderneming Zawgaz Sp.z.o.o., gespecialiseerd in de productie van stalen afsluiters, te hebben overgenomen.
Zawgaz genereert met circa 120 medewerkers een jaaromzet van circa EUR 7 miljoen en is met haar brede portfolio aan afsluiters leverancier aan de Poolse stadsverwarmings-, petrochemische en aardgasindustrie. Zawgaz maakt onderdeel uit van de Deense BROEN Groep, een toonaangevende producent van o.a. stalen kogelafsluiters voor stadsverwarming- en gasdistributiesystemen in West en Oost-Europa (inclusief Rusland), de VS en China. Zawgaz is met ingang van 1 mei 2008 in de consolidatie opgenomen en is gefinancierd uit eigen middelen.
De reële waarde van de activa en passiva voortvloeiend uit de acquisities zijn als volgt:
| Industrial Services |
Flow Control |
Totaal Groep |
|
|---|---|---|---|
| Materiële vaste activa | 6.709 | 43.657 | 50.366 |
| Immateriële vaste activa | 213 | 48 | 261 |
| Voorraden | 6.367 | 42.707 | 49.074 |
| Debiteuren | 11.475 | 12.100 | 23.575 |
| Crediteuren | (7.621) | (15.490) | (23.111) |
| Liquide middelen / kredietinstellingen | 8.327 | 1.678 | 10.005 |
| Pensioenverplichtingen | (339) | – | (339) |
| Overige voorzieningen | (499) | – | (499) |
| Leningen | (5.414) | (911) | (6.325) |
| Netto latente belastingvorderingen (schulden) | 133 | 3.400 | 3.533 |
| Aandeel van derden | (2.215) | – | (2.215) |
| Overgenomen netto activa | 17.136 | 87.189 | 104.325 |
| Contante verwervingsprijs | 61.126 | 226.754 | 287.880 |
| Goodwill / immateriële vaste activa / | |||
| latente winstbelasting | 43.990 | 139.565 | 183.555 |
| Contante verwervingsprijs | 61.126 | 226.754 | 287.880 |
| Liquide middelen / kredietinstellingen in overgenomen ondernemingen |
(8.327) | (1.678) | (10.005) |
| Kasuitstroom bij overnames | 52.799 | 225.076 | 277.875 |
De betaalde goodwill gerelateerd aan deze overnames bestaat voor het overgrote deel uit verwachte synergie voordelen en kennis. De toename in de nettoomzet van 2008 met betrekking tot meegeconsolideerde overnames bedraagt
circa EUR 121 miljoen, waarvan de grootste bijdrage afkomstig is van Henco Industries (Flow Control) dat vanaf 1 april 2008 is meegeconsolideerd. De volledige 12-maands consolidatie van in 2007 overgenomen bedrijven heeft een effect van EUR 10 miljoen op de omzet van 2008 gehad. De bijdrage van de acquisities aan het bedrijfsresultaat 2008 was EUR 18 miljoen.
Het bestuur en de Raad van Commissarissen van de vennootschap en de groepsmaatschappijen zijn aangemerkt als verbonden partijen. Er hebben zich geen significante transacties voorgedaan anders dan intercompany transacties en remuneratie conform zakelijke condities.
Op 13 november 2008 heeft de Groep aangekondigd de verwarimings en sanitaire activiteiten over te nemen van Alphacan, een dochteronderneming van de Franse Arkema Groep. De overgenomen activiteiten zullen in de Franse groepsmaatschappij Comap geïntegreerd worden.
De activiteiten passen goed binnen de strategie van Aalberts Industries om haar klanten een volledige portfolio van verwarmings-, sanitaire en waterkwaliteitsoplossingen aan te kunnen bieden. De overgenomen activiteiten zijn actief op de gehele Franse markt, door vervaardiging en verkoop van 'cross-linked' polyethyleenbuizen en -systemen ten behoeve van de bouw, professionele en doe-hetzelfkanalen. De vestiging in Nevers, Frankrijk, genereert een jaaromzet van EUR 25 miljoen met ongeveer 85 personen. Het huidige managementteam zal aanblijven. Alphacan wordt met ingang van 1 januari 2009 in de consolidatie opgenomen en is gefinancierd uit eigen middelen.
| (in EUR x 1.000) | noot | 31-12-2008 | 31-12-2007 |
|---|---|---|---|
| Vaste activa | |||
| Immateriële vaste activa Overige immateriële vaste activa |
33 | 254 | 306 |
| Materiële vaste activa Overige materiële vaste activa |
33 | 72 | 100 |
| Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen |
33 | 723.964 | 689.215 |
| Leningen aan groepsmaatschappijen | 192.000 | – | |
| Vlottende activa | 916.290 | 689.621 | |
| Debiteuren Overige vorderingen en overlopende activa |
19.402 | 6.551 | |
| 19.402 | 6.551 | ||
| Totaal activa | 935.692 | 696.172 | |
| Passiva | |||
| Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agio Overige reserves Koersomrekening en hedging reserve Onverdeelde winst |
33 | 25.838 202.623 301.123 (45.327) 92.753 577.010 |
25.510 202.951 197.689 (14.392) 118.690 530.448 |
| Langlopende schulden Langlopende leningen Cumulatief preferente aandelen |
33 33 |
200.000 – 200.000 |
– 10.210 10.210 |
| Voorzieningen Latente belastingen |
4.441 | 4.441 | |
| Kortlopende schulden Kredietinstellingen Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva |
147.124 98 25 6.994 154.241 |
146.990 326 79 3.677 151.072 |
|
| Totaal passiva | 935.692 | 696.172 |
| (in EUR x 1.000) | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| Resultaat van deelnemingen na belasting Overige baten en lasten na belasting |
92.692 61 |
118.565 125 |
| Nettoresultaat | 92.753 | 118.690 |
De jaarrekening van Aalberts Industries N.V., zoals hierna gepresenteerd, is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Boek 2, Titel 9 BW. Vanaf 2005 maakt Aalberts Industries N.V. haar geconsolideerde jaarrekening op volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie.
Er is gebruikgemaakt van de mogelijkheid om de grondslagen van de geconsolideerde jaarrekening toe te passen op die van de vennootschappelijke jaarrekening. Deze grondslagen zijn gebruikt vanaf 1 januari 2004 en de verschillen resulterend uit deze wijziging in grondslagen zijn verantwoord in het eigen vermogen. De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgemaakt met gebruik van de uitzondering van artikel 402, Titel 9, Boek 2, BW.
De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde, op basis van de grondslagen zoals toegepast in de geconsolideerde jaarrekening.
Het gemiddeld aantal medewerkers bedraagt 10 (2007: 9), per jaareinde 11 (2007: 9)
| Per 1 januari 2008 | 689.215 |
|---|---|
| Aandeel in winst 2008 | 92.692 |
| Kapitaalverhoging en acquisities | 45.512 |
| Dividenduitkeringen | (65.520) |
| Koersomrekeningsverschillen en waardeveranderingen na |
|
| winstbelasting | (30.935) |
| Per 31 december 2008 | 723.964 |
| (in EUR x 1.000) | Aandelen- kapitaal |
Agio | Overige reserves |
Koers- omreke- ning en hedging reserve |
Onver- deelde winst |
Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Per 1 januari 2007 Dividend 2006 Winstbestemming Uitgifte aandelenkapitaal Winst boekjaar Koersomrekeningsverschillen |
24.559 201 – 750 – – |
149.320 (201) – 53.832 – – |
110.209 – 87.480 – – – |
(469) – – – – (13.923) |
100.030 (12.550) (87.480) – 118.690 – |
383.649 (12.550) – 54.582 118.690 (13.923) |
| Per 31 december 2007 Dividend 2007 Winstbestemming Uitgifte aandelenkapitaal Winst boekjaar Koersomrekeningsverschillen Waardeveranderingen afgeleide |
25.510 328 – – – – |
202.951 (328) – – – – |
197.689 – 103.434 – – – |
(14.392) – – – – (27.084) |
118.690 (15.256) (103.434) – 92.753 – |
530.448 (15.256) – – 92.753 (27.084) |
| financiële instrumenten Latente belastingen op waardeveranderingen Per 31 december 2008 |
– – 25.838 |
– – 202.623 |
– – 301.123 |
(5.031) 1.180 (45.327) |
– – 92.753 |
(5.031) 1.180 577.010 |
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 73,6 miljoen, verdeeld in:
Per 31 december 2008 bedroeg het aantal geplaatste gewone aandelen 103.353.408 en het aantal geplaastste prioriteitsaandelen 100. Het geplaatste kapitaal is in de loop van het verslagjaar toegenomen met 1.314.275 gewone aandelen als gevolg van de uitkering van stockdividend over het jaar 2007.
De koersomrekening en hedging reserve komen niet in aanmerking voor winstuitkering.
De tegenover de Certificaten van Preferente Aandelen uitstaande financieringspreferente aandelen worden gehouden door de 'Stichting Administratiekantoor Financieringspreferente Aandelen Aalberts Industries'. Het doel van de stichting is het ten titel van beheer verwerven en administreren van op naam luidende financieringspreferente aandelen in het kapitaal van de vennootschap. De stichting is op 12 maart 1999 naar Nederlands recht opgericht en is statutair gevestigd te Utrecht. Per december 2008 zijn 450.000 aandelen tegen nominale waarde ingekocht voor EUR 10.210. Het gemiddelde dividend op de cumulatief preferente aandelen bedroeg in het boekjaar 2,8% (2007: 3,9%).
-
De winstbestemming 2007 heeft, overeenkomstig het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 23 april 2008, plaatsgevonden conform het in de jaarrekening 2007 vermelde voorstel tot winstbestemming. Het nettoresultaat over 2008 ten bedrage van EUR 92.753 staat ter beschikking van de gewone aandeelhouders volgens artikel 30, paragraaf 3 van de statuten. De directie stelt voor het dividend te bepalen op EUR 0,28 in contanten per gewoon aandeel van nominaal EUR 0,25 of, naar keuze van de aandeelhouder, in gewone aandelen. De uitkering in aandelen geschiedt ten laste van de onverdeelde winst
dan wel, naar keuze van de aandeelhouder, ten laste van het belastingvrij uitkeerbare agio. Het hierna resterende deel van de winst zal worden toegevoegd aan de overige reserves.
Voor de financiering van overnames heeft Aalberts Industries N.V. een lening afgesloten, bij een Nederlandse kredietverstrekker, met een looptijd van 7 jaar, tegen variabele rente gebaseerd op Euribor plus een afgesproken opslag.
De totale kosten voor de groepsaccountant bedragen EUR 1.950 (2007: EUR 1.710). Naast de accountantscontrole werden door de groepsaccount geen diensten van enige omvang geleverd.
In 2008 bedroeg de gezamenlijke bezoldiging van de bestuurders EUR 750 (2007: EUR 782). De heer J. Aalberts ontving een salaris van EUR 505 (2007: EUR 480) en een tantième ten bedrage van EUR 245 (2006: EUR 302). Per jaarultimo bedroeg het aantal door hem gehouden gewone aandelen Aalberts Industries N.V. 13.721.456 stuks (2007: 13.721.456).
Aan de leden van de Raad van Commissarissen zijn de onderstaande vaste individuele beloningen toegekend:
| (in EUR x 1.000) | 2008 | 2007 |
|---|---|---|
| C.J. Brakel, Voorzitter A.H. Land |
50 20 |
48 40 |
| A.B. van Luyk | 40 | 40 |
| P.W.A. Niessen H. Scheffers |
– 40 |
12 30 |
| W. van de Vijver | 40 | 30 |
| Totaal | 190 | 200 |
Er zijn geen leningen, voorschotten, garanties of opties verstrekt aan de leden van de Raad van Commissarissen. De leden van de Raad van Commissarissen hielden per jaareinde geen aandelen Aalberts Industries N.V.
In verband met de aanvaarding van hoofdelijke aansprakelijkheid door de vennootschap ingevolge artikel 403, lid 1, Boek 2, Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek ten behoeve van de meeste Nederlandse groepsmaatschappijen, is door die groepsmaatschappijen gebruikgemaakt van de ontheffingsmogelijkheden van de voorschriften met betrekking tot publicatie van hun jaarrekening. De vennootschap vormt een fiscale eenheid met nagenoeg al haar Nederlandse groepsmaatschappijen. Uit dien hoofde is de vennootschap aansprakelijk voor de belastingverplichtingen van de fiscale eenheid als geheel.
Langbroek, 25 februari 2009
Directie Raad van Commissarissen J. Aalberts, President & CEO C.J. Brakel, Voorzitter
A.B. van Luyk H. Scheffers W. van der Vijver
Er zijn 100 prioriteitsaandelen geplaatst en volgestort die in het bezit zijn van de Stichting Prioriteit 'Aalberts Industries N.V.', waarvan het bestuur bestaat uit directie en commissarissen van de vennootschap en een onafhankelijke derde. Elk bestuurslid dat tevens lid is van de directie van Aalberts Industries N.V. heeft het recht op het uitbrengen van evenveel stemmen als er bestuursleden ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn die tevens lid zijn van de Raad van Commissarissen van Aalberts Industries N.V. Elk bestuurslid dat tevens lid is van de Raad van Commissarissen heeft het recht op het uitbrengen van evenveel stemmen als er bestuursleden ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn die tevens lid van de directie van Aalberts Industries N.V. zijn. Het onafhankelijk bestuurslid heeft recht op het uitbrengen van één stem.
De navolgende belangrijkste bevoegdheden zijn toegekend aan de houders van prioriteitsaandelen:
Voor de volledige tekst van de statuten wordt verwezen naar de website van Aalberts Industries N.V.: www.aalberts.com.
Wij hebben de in dit Jaarverslag op pagina 41 tot en met 78 opgenomen jaarrekening 2008 van Aalberts Industries N.V. te Langbroek gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2008, winst-en-verliesrekening, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2008 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2008, en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting.
De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het Verslag van de Directie in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Aalberts Industries N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat en de kasstromen over 2008 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.
Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Aalberts Industries N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5f BW melden wij dat het Verslag van de Directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Amsterdam, 25 februari 2009 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
P. Jongerius RA
Aalberts Industries N.V. (t) +31 (0) 343 565 080
Sandenburgerlaan 4, 3947 CS Langbroek (f) +31 (0) 343 565 081 Postbus 11, 3940 AA Doorn (e) [email protected] Nederland (w) www.aalberts.com
De navolgende belangrijkste operationele ondernemingen zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Aalberts Industries N.V. Het betreft hier 100%-deelnemingen, tenzij anders aangegeven.
| Bedrijfsnaam | Land | Plaats | Website (www) |
|---|---|---|---|
| Industrial Products Groep | aiis-group.com | ||
| Adex B.V. | NLD | Venlo | |
| Machinefabriek Dedemsvaart B.V. | NLD | 't Harde | |
| Eurocast B.V. | NLD | Apeldoorn | |
| Fijnmechanische Industrie Venray B.V. | NLD | Cuijk | |
| Germefa B.V. | NLD | Alkmaar | |
| Hartman Fijnmechanische Industrie B.V. | NLD | Groenlo | |
| Integrated Dynamics Engineering GmbH (80%) | DEU | Raunheim | |
| Integrated Dynamics Engineering, Inc. | USA | Randolph MA | |
| Integrated Dynamics Engineering Ltd. | JPN | Tokyo | |
| Kluin Wijhe B.V. | NLD | Wijhe | |
| Machinefabriek Van Knegsel B.V. | NLD | Vessem | |
| Leco Products B.V. | NLD | Ede | |
| Mifa Aluminium B.V. | NLD | Venlo | |
| Mogema B.V. | NLD | 't Harde | |
| Nowak S.A.S. | FRA | Pancé | |
| Overeem B.V. | NLD | Ede | |
| Machinefabriek Technology Twente B.V. | NLD | Hengelo | |
| Metalis Groep | |||
| Cotterlaz Jean S.A.S. | FRA | Marnaz | |
| Cotterlaz Connectors Shenzhen Ltd. | CHN | Shenzhen | |
| Cotterlaz Connectors Slovakia spol.s.r.o. | SVK | Presov | |
| Metalis S.A.S. | FRA | Chaudefontaine | |
| Metalis Genlis S.A.S. | FRA | Genlis | |
| Metalis HPS S.A.S. | FRA | Montbrison | |
| Metalis Polska Sp. z.o.o. | POL | Dzierzoniów | |
| Material Technology | |||
| Accurate Brazing Corporation | USA | Goffstown NH | |
| AHC Oberflächentechnik Ges. m.b.H | AUT | St. Pantaleon | |
| AIMT AHC Oberflächentechnik GmbH | DEU | Kerpen | |
| AIMT AHC Oberflächentechnik GmbH | DEU | Burg | |
| AIMT AHC Oppervlaktetechnieken B.V. | NLD | Eindhoven | |
| AIMT AHC France S.A.S. | FRA | Faulquemont | |
| AIMT AHC Special Coatings GmbH | DEU | Kerpen | |
| AIMT Hærderiet A/S | DNK | Skanderborg | |
| AIMT Härterei Hauck GmbH | DEU | Remscheid | |
| AIMT Härterei Hauck Süd GmbH | DEU | Gaildorf | |
| AIMT Heat & Surface Treatment B.V. | NLD | Eindhoven | |
| AIMT Italia srl (90%) | ITA | Opera MI | |
| AIMT Mamesta B.V. | NLD | Lomm | |
| AIMT Metasa, S.A. (90,25%) | ESP | Zaragoza | |
| AIMT Métatherm S.A.S. | FRA | Vermondans | |
| AIMT Polska Sp. z.o.o. | POL | Gorzyce |
| Bedrijfsnaam | Land | Plaats | Website (www) |
|---|---|---|---|
| AIMT RIAG Oberflächentechnik AG | CHE | Wängi TG | |
| AIMT Sarasketa, S.L.U. | ESP | Amorebieta | |
| AIMT SGI S.A.S. | FRA | Plaisir | |
| AIMT Sohetrasa, S.A. (88,82%) | ESP | Amorebieta | |
| AIMT Stålservice AB | SWE | Anderstorp/Värnamo | |
| AIMT Tey, S.L. | ESP | Atxondo | |
| AIMT Traterh, S.A.U. | ESP | Barcelona | |
| Duralloy AG | CHE | Härkingen | |
| Duralloy Süd GmbH | DEU | Villingen-Schenningen | |
| Ionic Technologies Inc. (94%) | USA | Greenville SC | |
| TTI Group Limited | GBR | Luton |
| Bedrijfsnaam | Land | Plaats | Website (www) |
|---|---|---|---|
| Flow Control Duitsland | |||
| DSI Getränkearmaturen GmbH | DEU | Hamm-Rhynern | dispensegroup.com |
| Meibes System-Technik GmbH | DEU | Gerichshain | meibes.de |
| Meibes s.r.o. | CZE | Praag | meibes.de |
| Meibes Metall-Technik Sp. z.o.o. (60%) | POL | Gorzów | meibes.de |
| PUZ Meibes Sp. z.o.o. (80%) | POL | Leszno | meibes.de |
| Meibes RUS OOO (80%) | RUS | Moskou | meibes.de |
| Meibes SK s.r.o. | SVK | Rimavská Sobota | meibes.de |
| Melcher & Frenzen Armaturen GmbH | DEU | Velbert | seppelfricke.com |
| Roßweiner Armaturen und Meßgeräte GmbH & Co. OHG | DEU | Roßwein | rossweiner.de |
| Seppelfricke Armaturen GmbH | DEU | Gelsenkirchen | seppelfricke.com |
| Seppelfricke-Simplex Armaturen Austria Ges.m.b.H | AUT | Salzburg-Gnigl | seppelfricke.com |
| Simplex Armaturen + Fittings GmbH | DEU | Argenbühl/Allgäu | simplex-fit.de |
| VTI Automotive GmbH | DEU | Hamm | vti.de |
| VTI Ventil Technik GmbH | DEU | Menden | vti.de |
| Flow Control Noord en Oost-Europa | |||
| BROEN A/S | DNK | Assens | broen.com |
| BROEN Armaturen GmbH | DEU | Gernsheim | broen.de |
| BROEN Finland OY | FIN | Espoo | broen.fi |
| BROEN Malaysia Sdn Bhd | MYS | Subang Jaya | broen.com.sg |
| BROEN Valves Ltd. | GBR | Tipton, West Midlands | broen.co.uk |
| BROEN Valves (Beijing) Co., Ltd. | CHN | Beijing | broen.com |
| BROEN S.A. | POL | Dzierzoniów | broen.pl |
| BROEN Singapore Pte Ltd | SGP | Singapore | broen.com.sg |
| BROEN, Inc. | USA | Birmingham AL | broeninc.com |
| BROEN Ltd. | RUS | Moskou | broen.ru |
| BROEN Production OOO | RUS | Moskou | broen.ru |
| BROEN Raufoss AB | SWE | Hisings Backa | broen.se |
| BROEN SEI SRL | ROU | Boekarest | broen.ro |
| BROEN-Zawgaz Sp. z.o.o. | POL | Suchy Las k. Poznania | zawgaz.com |
| Clorius Controls A/S | DNK | Ballerup | cloriuscontrols.com |
| Conti Sanitärarmaturen GmbH | DEU | Wettenberg | conti-armaturen.com |
| Holmgrens Metall AB | SWE | Gnosjö | holmgrensmetall.se |
| HSF Samenwerkende Fabrieken B.V. | NLD | Duiven | hsfbv.nl |
| Hydro-Plast Sp. z.o.o. (85%) | POL | Warschau | hydroplast.com.pl |
| Isiflo S.A.S. | FRA | Molsheim | isiflo.com |
| KAN Sp. z.o.o. (51%) | POL | Kleosin | kan.com.pl |
| OOO KAN-therm Bel | BLR | Minsk | kan.com.pl |
| KAN-therm GmbH | DEU | Troisdorf | kan.com.pl |
| OOO KAN-R | RUS | Moskou | kan.com.pl |
| TOB KAN (88%) | UKR | Kiev | kan.com.pl |
| Bedrijfsnaam | Land | Plaats | Website (www) |
|---|---|---|---|
| Raufoss Water & Gas AS | NOR | Raufoss | isiflo.com |
| Raufoss Metall GmbH | DEU | Hemer | isiflo.com |
| VSH Fittings B.V. | NLD | Hilversum | vsh.nl |
| VSH Flow Control N.V. | BEL | Wijnegem | vsh.nl |
| Flow Control Verenigd Koninkrijk | |||
| Pegler Limited | GBR | Doncaster | pegleryorkshire.co.uk |
| Pegler Yorkshire Group Limited | GBR | Leeds | pegleryorkshire.co.uk |
| Pegler (Jiangmen) Plumbing and Heating Equipment Co. Ltd. CHN | Jiangmen City, Guangdong | pegleryorkshire.co.uk | |
| Yorkshire Fittings Gyártó Kft. | HUN | Boedapest | pegleryorkshire.co.uk |
| Flow Control Verenigde Staten | |||
| Elkhart Products Corporation | USA | Elkhart IN | elkhartproducts.com |
| Elkhart Products Limited | CAN | Burlington ON | elkhartproducts.com |
| LASCO Fittings, Inc. | USA | Brownsville TN | lascofittings.com |
| North American Dispense Systems, Inc. | USA | San Antonio TX | nadsinc.com |
| Taprite-Fassco Mfg., Inc. | USA | San Antonio TX | taprite.com |
| Flow Control Zuid-Europa | |||
| Aalberts Industries (Shanghai) Co., Ltd. | CHN | Shanghai | |
| Aqua-Touch Pty. Ltd. | ZAF | Randburg | comap.co.za |
| Clesse Industries S.A.S. | FRA | Cournon d'Auvergne | clesse-industries.com |
| Clesse Industries (Shanghai) Co. Ltd. | CHN | Shanghai | clesse-industries.com |
| Clesse (UK) Limited | GBR | Wolverhampton | clesse.co.uk |
| Comap S.A. | FRA | Lyon | comap.fr |
| Comap N.V. | BEL | Dworp | comap.be |
| Comap do Brasil Ltda | BRA | Sorocaba, est. de Sao Paulo | comap.com.br |
| Comap Handelsgesellschaft m.b.H. | AUT | Wenen | comap-group.com |
| Comap Hellas S.A. | GRC | Athene | comap.gr |
| Comap Hungaria Kft. | HUN | Budaörs | comap.hu |
| Comap Iberica, S.A. | ESP | Barcelona | comap.es |
| Comap Industria SPA | ITA | Roncadelle | comapitalia.com |
| Comap Industries S.A. | FRA | Abbeville | comap.fr |
| Comap (Italia) S.r.l. | ITA | Torbole Casaglia | comapitalia.com |
| Comap Nordic AB | SWE | Vellinge | comap-group.com |
| Comap Plastic Industries SAS | FRA | Nevers | comap-group.com |
| Comap Polska Sp. z.o.o. | POL | Warschau | comap.pl |
| Comap Praha s.r.o. | CZE | Jesenice u Prahy | comappraha.cz |
| Comap RUS OOO | RUS | Moskou | comap.ru |
| Comap Westco. Ltd | GBR | Leigh Lancashire | comap.co.uk |
| Henco Floor N.V. | BEL | Herentals | henco.be |
| Henco Industries N.V. | BEL | Herentals | henco.be |
| Grupo Hidroaplicaciones Y Gas, S.L. | ESP | Madrid | hidroaplicaciones.com |
| Nova Comet, S.r.l. | ITA | Torbole Casaglia (BS) | clesse-industries.com |
| Standard Hidráulica S.A. | ESP | Barcelona | standardhidraulica.com |
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.