AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

10712_rns_2025-10-31_ca245b19-6491-4d91-a598-25772ed8d986.pdf

Environmental & Social Information

Open in Viewer

Opens in native device viewer

İÇİNDEKİLER

1 2 RAPOR HAKKINDA

Genel Hükümler Rehberlik Kaynakları Açıklamaların Yeri Raporlama Zamanı Karşılaştırmalı Bilgi Uygunluk Beyanı Muhakemeler, Belirsizlikler, Hatalar ve Geçiş Hükümleri Raporu Kapsamı

4 - 7

BAĞLI ORTAKLIKLAR VE İŞTİRAKLER

İş Modeli ve Değer Zinciri Paydaş İletişimi

8 - 13

3 4 5 6 YÖNETİŞİM STRATEJİ RİSK

Sürdürülebilirlik Komitesi Üyeleri ve Görevleri

14 - 17

İklimle İlgili Fiziksel Riskler İklimle İlgili Geçiş Riskleri İklimle İlgili Fırsatlar İklim Dirençliliği İklim Senaryoları Senaryo Analizleri

18 - 35

YÖNETİMİ

İklimle İlgili Risk ve Fırsat Yönetimi Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Risk ve Fırsatların Önceliklendirilmesi Risk ve Fırsatların İzlenmesi İklimle Bağlantılı Risk ve Fırsatların Genel Risk Yönetimi Sürecinde Enteg-

36 - 40

rasyonu

METRİK VE HEDEFLER

Sektörler Arası Metrikler Sektör Bazlı Metrikler Sürdürülebilirlik Açıklama Konuları ve Metrikler- Cilt 28: Sağlık Hizmet Sunumu Faaliyet Metrikleri-Cilt 28 Sağlık Hizmet Sunumu Hedefler Raporlama Döneminden Sonraki Önemli Olaylar Ekler Denetçi Görüşü

41 - 53

RAPOR HAKKINDA

Rehberlik Kaynakları

Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık, Turizm, Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. ("Lokman Hekim" veya "Şirket"), sürdürülebilirlik raporlamasında Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) esas alınarak raporlama yapmaktadır. Bu kapsamda sağlık hizmeti sunumu faaliyet alanına uygun olarak TSRS 2 Sektör Bazlı Rehberlik Cilt 28 Sağlık Hizmeti Sunumu esas alınmış; metriklerin oluşturulmasında ilgili standarttan yararlanılmıştır.

Bu raporda yer alan sürdürülebilirlik ve iklime ilişkin açıklamalar, Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık, Turizm, Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. ile bağlı ortaklıkları ve iştirakleri için hazırlanmış olup, konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir.

Rapor, Şirket'in 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla 12 aylık dönemi kapsayan konsolide finansal durumu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal performansı ve konsolide nakit akışlarını, Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na (TFRS) uygun olarak hazırlanan konsolide finansal tablolarla uyumlu şekilde sunmaktadır.

Açıklamaların Yeri Raporlama Zamanı Uygunluk Beyanı

Bu rapor, 1 Ocak 2024 – 31 Aralık 2024 tarihleri arasındaki dönemi kapsamaktadır.

Karşılaştırmalı Bilgi

2024 yılı, Lokman Hekim'in ilk raporlama dönemi olması nedeniyle karşılaştırmalı bilgilere yer verilmemiştir. İlerleyen dönemlerde, sürdürülebilirlikle ilgili metrik ve hedeflere ilişkin karşılaştırmalı bilgilere raporun ilgili bölümlerinde yer verilecektir.

29 Aralık 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), 1 Ocak 2024 ve sonrasında başlayan hesap dönemleri için yürürlüğe girmiştir. Lokman Hekim olarak, Sermaye Piyasası Kurulu'nun düzenleme ve denetimine tabi olunması ve belirlenen ölçütlerden en az ikisinin ardışık iki raporlama döneminde aşılması nedeniyle TSRS'ye uygun olarak raporlama yapma yükümlülüğümüz bulunmaktadır.

Bu rapor, TSRS 1: Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler ve TSRS 2: İklimle İlgili Açıklamalar standartlarında belirtilen gerekliliklere uygun olarak hazırlanmıştır. Lokman Hekim, ana faaliyet alanı olan sağlık hizmetini içeren tüm değer zincirini değerlendirmiş ve rapor kapsamına dahil etmiştir.

Bu rapordaki tüm bilgiler ve beyanlar, aksi belirtilmedikçe, Lokman Hekim ile tam konsolidasyona tabi bağlı ortaklıklarının tamamını kapsamaktadır. TSRS çerçevesinin yanı sıra, raporda iklimle ilgili riskler ve fırsatlar hakkındaki bilgileri belirleme, ölçme ve açıklamanın muhtemel yollarını ortaya koyan ve TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber'in bir parçası olan "Cilt 28 — Sağlık Hizmeti Sunumu" cildinden yararlanılmıştır.

Raporun 6. Bölümü olan "Metrikler ve Hedefler" kısmında, bu ciltte yer alan sektör bazlı açıklama konularına ve metriklerine atıfta bulunulmuştur.

Muhakemeler, Belirsizlikler, Hatalar ve Geçiş Hükümleri

Lokman Hekim, bu raporda sunulan tüm bilgilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Rehberlik kaynaklarının seçiminde kullanılan bilgilerin bilimsel temellere dayanması, uluslararası standartlar ve en iyi uygulamalarla uyumlu olması gibi kriterler dikkate alınarak titiz bir değerlendirme ve muhakeme süreci yürütülmüştür.

TSRS 1'de belirtilen E3, E4, E5 ve E6 maddeleri ile TSRS 2'de belirtilen C3, C4 ve C5 maddeleri uyarınca ilk raporlama yılına özel bazı geçiş muafiyetleri bulunmaktadır. Lokman Hekim'in farklı geçiş muafiyetleri yararlanmış ve muafiyet hakkını yararlanmadığı durumlar bulunmaktadır.

• Lokman Hekim, ilk yıllık raporlama döneminde açıkladığı iklim ile ilgili riskler ve fırsatlar için önceki dönemlerle karşılaştırılabilir bilgi sunma zorunluluğu bulunmadığından, geçiş muafiyetinden yararlanarak işbu raporda önceki yıllara ait iklimle ilgili finansal açıklamalara yer vermemiştir.

• İlk yıllık raporlama döneminin önceki yıllık dönemlerinde küresel olarak kabul edilen Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004) dışında farklı bir yöntemle ölçmüş olması durumunda, işletmenin diğer yöntemi kullanmaya devam etmesine izin verilir. Lokman Hekim geçiş muafiyetinden yararlanmamış ve emisyonlarını Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004)'e uygun olarak hesaplamıştır.

• Lokman Hekim geçiş muafiyetinden yararlanmış ve işbu raporda kapsam 3 sera gazı emisyon verileri rapora dahil edilmemiştir.

Bu rapor; Lokman Hekim'in sürdürülebilir yönetişim yapısını, stratejisini, risk ve fırsat belirleme ile yönetim süreçlerini, performans metriklerini ve hedeflerini kapsamaktadır. Emisyon hesaplamaları ve enerji tüketimi verilerinde kullanılan katsayılar, mevcut kaynaklara dayandırılmıştır. Emisyon hesaplamaları ve enerji tüketimi verilerinde kullanılan katsayılar, IPCC (2021) Emission Factors Database ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Emisyon Katsayıları (2024) kaynaklarına dayanmaktadır. Olası ölçüm belirsizlikleri, kullanılan yöntemlerin doğasından kaynaklanmakta olup makul sınırlar içerisindedir. Bu raporda açıklanan veriler, ölçüm belirsizliği içerebilir. Ancak söz konusu belirsizlikler raporun bütününde sunulan bilgilerin güvenilirliğini önemli ölçüde etkilememektedir.

Lokman Hekim, iklimle bağlantılı belirli risk ve fırsatların mevcut veya öngörülen etkilerine ilişkin bu raporlama döneminde nicel bilgi sunmamıştır. Bu durumun gerekçeleri aşağıda açıklanmıştır:

  • Şirketin sağlık sektöründeki faaliyetleri; hasta yoğunluğu, mevsimsel değişkenlik, sağlık politikalarındaki değişimler, sigorta geri ödeme sistemleri ve tedarik zinciri koşulları gibi çok sayıda faktörden etkilenmektedir. Bu nedenle, iklim kaynaklı risklerin etkilerini diğer operasyonel değişkenlerden tekil ve güvenilir biçimde ayrıştırmak mümkün olmamaktadır.
  • İklimle bağlantılı olayların sağlık hizmet sistemleri üzerindeki dolaylı etkileri çeşitli ölçüm belirsizlikleri doğurmaktadır.
  • Bölgesel iklim farklılıkları ve öngörü değişkenlikleri, değerlendirmelerde belirsizlik yaratmaktadır.
  • Hasta başvurularındaki değişimin doğrudan iklim koşullarından mı yoksa sosyoekonomik faktörlerden mi kaynaklandığını ayırt etmek güçtür.
  • İklim projeksiyonları uzun vadeli senaryolara dayandığından, gerçekleşme zamanlaması ve etkiler bakımından belirsizlik barındırmaktadır.

Bu nedenlerle, değerlendirmeler mevcut projeksiyonlara dayansa da belirli ölçüm belirsizlikleri içermektedir. TSRS S2'nin 19. ve 20. maddeleri uyarınca, bu dönemde nicel bilgi sunulamamış olmakla birlikte, iklim riskleri ve fırsatlarının sağlık hizmetleri üzerindeki etkileri nitel olarak değerlendirilmiş ve ilgili açıklamalar raporun ilgili bölümlerinde sunulmuştur.

İlk raporlama dönemi olması nedeniyle, önceki dönemlere ilişkin bir raporlama yapılmamış olup hata düzeltmesi bulunmamaktadır.

Rapor Kapsamı

Lokman Hekim'in bağlı ortaklık ve iştirakleri; Lokman Hekim Van Sağlık Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş., Lokman Hekim İstanbul Sağlık Yatırımları A.Ş., Lokman Hekim Tıp Merkezleri A.Ş., Lokman Hekim Lojistik A.Ş., Engürüsağ Genel Ticaret Ltd. Şti. (Erbil), Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ve HYS Turizm İnşaat Tic. A.Ş. olup bu şirketlerin finansal tabloları, tam konsolidasyona tabidir.

Lokman Hekim, Türkiye genelinde faaliyet gösteren sağlık kurumlarının yanı sıra Irak Erbil'de bulunan tanı merkezi ile yurt dışı operasyonlarını da sürdürmektedir. Türkiye'nin çeşitli illerinde bulunan hastaneler, tıp merkezi, çiftlik ve lojistik birimleriyle birlikte Şirket toplamda 7 sağlık tesisi ve 2 destek tesisi (çiftlik ve lojistik) ile hizmet sunmaktadır. İlgili kısım için bkz. Lokman Hekim 2024 Faaliyet Raporu, sf. 37. Bu kapsamda, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla Lokman Hekim'in Türkiye'de ve yurtdışında faaliyet gösteren tüm sağlık ve destek tesisleri ile merkez ofisine ait sera gazı emisyonları (Kapsam 1 ve Kapsam 2), Sera Gazı Protokolü Kurumsal Standardı uyarınca metrik ton CO₂ eşdeğeri olarak ölçülmüş ve %100 hesaplamalara dahil edilerek raporlanmıştır.

Böylelikle, Lokman Hekim'in finansal tablolarında uyguladığı konsolidasyon yönetimi, sera gazı emisyonları, su, enerji ve atık tüketimleri dahil olmak üzere çevresel verilerin raporlanmasında da tutarlı biçimde kullanılmıştır.

BAĞLI ORTAKLIKLAR VE İŞTİRAKLER

Lokman Hekim'in bağlı ortaklıkları ve iştirakleri aşağıda sunulmuştur.

Tablo 1. Lokman Hekim Bağlı Ortaklıkları ve İştirakleri

Şirket Adı Faaliyet Konusu Faaliyete
Bulunduğu Şehir
İştirak
Oranı (%)
Şirketin
Sermayedeki Payı
Lokman Hekim Van
Sağlık Hizmetleri ve
İnşaat Taahhüt A.Ş.
Sağlık Hizmeti Van 51 2.040.000 TL
Engürüsağ Genel Ticaret
Ltd. Şti. (Erbil)
Sağlık Hizmeti Erbil 100 15.000.000 IQD
Lokman Hekim Tıp
Merkezleri A.Ş. *
Sağlık Hizmeti Ankara 49 24.500 TL
Her Yerde Sağlık ve Elek
tronik Ticaret A.Ş.
E-Sağlık Hizmeti Ankara 100 500.000 TL
HYS Turizm İnşaat Tic.
A.Ş.
İnşaat ve Turizm
Hizmetleri
Ankara 100 300.000 TL
Lokman Hekim İstanbul
Sağlık Yatırımları A.Ş.
Sağlık Hizmeti İstanbul 100 20.000.000 TL
Lokman Hekim Lojistik
A.Ş.
Lojistik Hizmetleri Ankara 100 1.000.000 TL

* Lokman Hekim Tıp Merkezleri A.Ş., sahip olunan %49 oranındaki imtiyazlı A grubu paylar sayesinde %66 yönetim temsili ve %100 kâr payı hakkı sağladığından tam konsolidasyona dahil edilmiştir.

Şirket, Türkiye ve Dünya piyasalarında meydana gelebilecek dalgalanmalar nedeniyle, "BİST" te işlem gören hisse fiyatının piyasa koşullarından olumsuz etkilenmesini ve ciddi değer kayıplarını önlemek, pay sahiplerini korumak, hisse fiyatının istikrarlı ve gerçek değerine uygun oluşumunu sağlamak, şirkete olan güveni korumak amacıyla 16 Mart 2025 tarihli genel kurul toplantısında yeni geri alım programını onaylamıştır. Yönetim kurulu 2024 yılı olağan genel kurul toplantısında aldığı yetkiyle sermayenin %10'una ulaşıncaya kadar hisseyi 120 TL üst fiyat limitinde 3 yıl süresince almaya yetkilidir.

Şirketin Hisse Geri Alımı Kapsamında 31.12.2024 tarihli pay bilgisi;

Dönem Pay Adeti Sermaye
Oranı
31.12.2024 6.238.048
Adet
%2,89

Tablo 2. Bağlı Ortalık ve İştiraklerin Lokasyonları

MERKEZ

Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No: 164/306 Çankaya /ANKARA

DEMET TIP MERKEZİ

Demetevler Vatan Cad. No: 81 Yenimahalle /ANKARA

AKAY HASTANESİ

Büklüm Sok. No: 4 Kavaklıdere /ANKARA

ETLİK HASTANESİ

Gn. Dr. Tevfik Sağlam Cad. No: 119 Etlik /ANKARA

VAN HASTANESİ

Cumhuriyet Mahallesi Zübeyde Hanım Cad.

HAYAT HASTANESİ

Serhat Mahallesi Milli Egemenlik Caddesi No: 38 VAN

ERBİL TANI MERKEZİ Erbil / IRAK

İSTANBUL HASTANESİ

Yenişehir, Kardelen Sk. D. No: 2, 34912 Pendik / İSTANBUL

LOKMAN HEKİM LOJİSTİK

Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No: 164/306 Çankaya / ANKARA

HAYSÜT ÇİFTLİĞİ

Bala-Haymana ANKARA

İş Modeli ve Değer Zinciri

Lokman Hekim, entegre bir sağlık hizmeti sağlayıcısı olarak hasta odaklı ve bilimsel temelli çözümleri üretmektedir. Şirket, Türkiye'nin farklı illerinde faaliyet gösteren genel hastaneler, tıp merkezi ve tanı merkezinden oluşan geniş bir sağlık ağı aracılığıyla tanı, tedavi, rehabilitasyon ve sağlık hizmetleri sunar.

Lokman Hekim'in iş modeli, yüksek kaliteli sağlık hizmeti sunumunu finansal sürdürülebilirlikle birleştiren üç ana unsur üzerine kuruludur:

Hasta Odaklı Hizmet Sunumu

Hasta güvenliği ve etik değerlere dayalı klinik uygulamalar; nitelikli hekim kadrosu, ileri tıbbi teknoloji yatırımları ve güçlü kalite yönetim sistemiyle desteklenmektedir.

Entegre Operasyonel Yapı

Lokman Hekim, medikal hizmetlerin yanı sıra lojistik destek, laboratuvar ve görüntüleme hizmetleri gibi tamamlayıcı alanlarda da faaliyet göstermekte; böylece değer zincirinin tüm halkalarını kendi bünyesinde yönetmektedir.

Finansal ve Stratejik Dayanıklık

Şirket, halka arz sonrası düzenli temettü politikası, etkin maliyet yönetimi ve yenilenebilir enerji yatırımları (ör. Eskişehir GES projesi) ile finansal sürdürülebilirliği güçlendirmekte; enerji maliyetlerini azaltarak karbon ayak izini düşürmeyi hedeflemektedir.

Tablo 3. Lokman Hekim Değer Zinciri

Değer Zinciri Konumu Değer Zinciri Basamakları Açıklama ve Tanım
Tedarik Zinciri Yönetimi Medikal ve Medikal Olmayan Malzemelerin Tedariği
·
Yukarı Yönlü Operasyon Altyapının Sağlanması ·
Fiziki Altyapı
Dijital Altyapı
·
lar İnsan Kaynakları Yönetimi İşe Alım
·
·
Eğitim ve Gelişim
İş Gücü Planlaması
·
İlgili Süreçlerin Etkin Yönetimi
·
Ana Operasyonlar Temel Operasyonlarımız ·
Sağlık hizmetlerinin sunumu
Hasta kabul
·
·
Vaka teşhis ve tedavi süreçleri
Tesis yönetimi
·
Cihaz ve ekipman bakım-onarım süreçleri
·
Destek Hizmetleri ·
Temizlik, sterilizasyon, yemek, çamaşırhane ve teknik hizmetlerin yürü
tülmesi (Lokman Hekim Lojistik)
Atık Yönetimi ·
Tehlikeli, tehlikesiz ve tıbbi atıkların yönetimi
Aşağı Yönlü Operasyonlar Faturalandırma ve Sigorta İşlem
leri
·
Sunulan sağlık hizmetlerinin ücretlendirilmesi
Misafirlerin ödeme işlemleri
·
·
Sigorta şirketleri ile kurulan iş birliklerinin yürütülmesi
Sigorta işlemleri
·

Paydaş İletişimi

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik stratejisinin oluşturulmasında paydaşların aktif katılımını temel bir unsur olarak görmektedir. Şirket, sağlık hizmetlerinde toplumsal etkiyi artırmak ve paydaş güvenini pekiştirmek amacıyla düzenli iletişim mekanizmaları yürütmektedir. Paydaş grupları; çalışanlar, hastalar ve müşteriler, tedarikçiler, yatırımcılar ve hissedarlar, kamu kurumları, düzenleyici kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları (STK'lar), akademik kurumlar ve medya olarak belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda Lokman Hekim'in her bir paydaş grubuyla kullandığı iletişim araçları ve iletişim sıklığı yer almaktadır.

Tablo 4. Paydaş İletişimi

Paydaş Grubu İletişim Araçları İletişim Araçları
Toplantılar ve geri bildirim oturumları
Çalışanlar
Kurumsal iç bültenler
İç portal ve e-posta duyuruları
Gerekli durumlarda
Gerekli durumlarda
Gerekli durumlarda
Hastalar ve Müşteriler Çağrı merkezi / hasta ilişkileri birimi
Memnuniyet anketleri
Etik hat ve şikayet kanalları
Sosyal medya hesapları
Web sitesi / online iletişim formları
Sürekli / Takip üzerine
6 ayda bir
Sürekli talep üzerine
Sürekli güncel
Sürekli erişim
Tedarikçi değerlendirme toplantıları
Kalite denetimleri
Tedarikçiler
Faaliyet raporları ve bilgilendirme e-postaları
Yılda bir / gerekli durumlarda
Yılda bir / resmi denetim takvimine göre
Yılda bir
Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)
Yatırımcılar ve Hissedarlar
açıklamaları
Gerekli durumlarda
Gerekli durumlarda

Paydaş Grubu İletişim Araçları İletişim Araçları
Genel kurul toplantıları
Finansal raporlar ve sunumlar
Web sitesi / Yatırımcı ilişkileri portalı
Yılda bir
3 ayda bir
Sürekli güncel
Kamu Kurumları ve Düzenleyici Kuruluşlar Faaliyet raporları
Denetim ve ruhsat süreçleri kapsamında resmi
yazışmalar
Yerinde ziyaretler
Proje bazlı iş birlikleri
3 ayda bir
Gerekli durumlarda
Gerekli durumlarda
Proje süresine bağlı/gerekli durumlarda
STK'lar, Dernekler ve Meslek Odaları Ortak projeler ve toplumsal sorumluluk faali
yetleri
Faaliyet raporları
Etkinlik ve konferans katılımları
Yılda bir/proje bazlı
3 ayda bir
Gerekli durumlarda
Akademik Kurumlar ve Üniversiteler Akademik iş birlikleri
Staj ve araştırma projeleri
Ortak seminer ve paneller
Proje veya dönemsel bazda
Her eğitim döneminde
Gerekli dönemlerde
Medya Basın bültenleri
Basın toplantıları ve röportajlar
Sosyal medya paylaşımları
Gerektiğinde / Sürekli
Gerekli durumlarda
Sürekli/haftalık
Danışmanlık ve Denetim Firmaları Periyodik denetim toplantıları
Bağımsız denetim raporları
Geri bildirim ve uyum toplantıları
3 ayda bir
Yılda bir
6 ayda bir/gerekli durumlarda
Toplum ve Yerel Yönetimler Sosyal sorumluluk projeleri
Yerel etkinlikler ve destek programları
Bilgilendirme toplantıları
Yılda bir /proje bazlı
Gerekli durumlarda
3 ayda bir/gerekli durumlarda

YÖNETİŞİM

2024 yılında sürdürülebilirlik yönetişimi kapsamında önemli hazırlık adımları atılmıştır.

Bu doğrultuda, Sürdürülebilirlik Komitesi'nin kurulması için gerekli ön çalışmalar yürütülmüş olup, ilgili görev tanımları, üyelik yapısı ve alt çalışma gruplarına ilişkin hazırlıklar tamamlanma aşamasına getirilmiştir.

2025 yılı içerisinde Yönetim Kurulu kararı alınarak Komite'nin resmi olarak kurulması ve Şirket'in sürdürülebilirlik stratejisinin koordinasyonundan sorumlu merkezi yapı olarak faaliyete geçmesi planlanmaktadır.

Lokman Hekim'in sürdürülebilirlik yönetişim yapısı üç aşamadan oluşacak şekilde tasarlanmaktadır. Operasyonel seviyeden başlayarak üst yönetime ve Yönetim Kurulu'na doğru bir iletişim akışı kurulması; risk ve fırsatların tanımlanması, değerlendirilmesi ve mevcut strateji kapsamında gerekli aksiyonların verilmesini sağlamak amacıyla planlanmaktadır. Yönetim Kurulu'nun gözetiminde ve ona bağlı komitelerin katkısıyla yapılandırılması planlanan bu sistem, risk ve fırsatların etkin bir şekilde izlenmesi, denetlenmesi ve yönetilmesi için gerekli kurumsal yönetişim altyapısını oluşturmayı hedeflemektedir.

Komitenin belirlemiş olduğu Sürdürülebilirlik Çalışma Gruplarının çalışmalarıyla, şirketin risk yönetimi yaklaşımı ve sürdürülebilirlik stratejisinin operasyonel düzeye entegrasyonu; buna paralel olarak operasyonel düzeyde belirlenen risk ve fırsatların yönetim seviyesine raporlanması hedeflenmektedir.

Lokman Hekim Yönetim Kurulu, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili stratejilerin belirlenmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinden sorumlu en üst yönetim organı olarak yapılandırılacaktır. Sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatların, Yönetim Kurulu tarafından en üst düzeyde izlenmesi ve değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Kurulun, sürdürülebilirlik ve iklim konularını kısa, orta ve uzun vadeli iş hedefleri, politikaları ve stratejileri açısından ele alması planlanmaktadır. Ayrıca sürdürülebilirlik stratejisinin, şirketin genel iş modeli ve uzun vadeli hedefleriyle entegrasyonunun sağlanması amaçlanmaktadır.

Yönetim Kurulu'nun, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatları düzenli olarak incelemesi ve bu unsurları stratejik karar alma süreçlerine entegre etmesi planlanmaktadır. Finansman ve kaynak tahsisine ilişkin kararların (örneğin yeşil enerji yatırımları gibi) alınması, karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik stratejik adımların belirlenmesi ve bu süreçlerin onaylı eylem planlarıyla gözetiminin sağlanması hedeflenmektedir.

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik çalışmalarını hizmet sunduğu bireylerin ihtiyaçlarına yanıt verebilecek şekilde, sistematik ve kurumsal iş stratejisiyle uyumlu biçimde yürütmeyi planlamaktadır. Bu kapsamda hazırlanacak sürdürülebilirlik stratejisinde, risk ve fırsatların değerlendirilmesi; sağlık sektörünün ve Lokman Hekim'in kısa ve uzun vadede maruz kalabileceği tehditlerin ve fırsatların göz önünde bulundurulması hedeflenmektedir.

Sürdürülebilirliğin, Lokman Hekim'de ayrı bir faaliyet alanı değil, iş yapış biçiminin ayrılmaz bir parçası olarak ele alınması planlanmaktadır. Bu doğrultuda sürdürülebilirlik stratejisinin, kurumsal iş stratejisiyle uyumlu şekilde yapılandırılması ve şirketin genel hedeflerini destekleyecek biçimde kurgulanması amaçlanmaktadır.

Komite Yapısı

Kurumsal Yönetim Komitesi

Şirket operasyonlarının yönetim ilkelerine uyumunu gözetmek, sürdürülebilirlik, etik, şeffaflık ve kamusal raporlama süreçlerinin geliştirilmesini sağlamakla görevlendirilecektir.

Riskin Erken Saptanması Komitesi Denetim Komitesi Sürdürülebilirlik Komitesi

Şirketin varlığını ve gelişimini tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisini yapmak, uygun risk yönetim stratejilerini geliştirmek ve bu kapsamda sürdürülebilirlik risklerini değerlendirmek üzere çalışacaktır.

İç ve dış denetim süreçlerinin etkinliğini artırmak, mevzuata uyumu gözetmek ve sürdürülebilirlik raporlamasının doğruluğunu sağlamaya yönelik çalışmalarda bulunacaktır.

Şirketin sürdürülebilirlik stratejisini yönetmek, iklimle bağlantılı risk ve fırsatları izlemek, hedefleri belirlemek ve alt çalışma gruplarının koordinasyonun sağlamakla görevlendirilecektir.

Sürdürülebilirlik Çalışma Grupları, Sürdürülebilirlik Komitesi altında yapılandırılacak olup şu alanlarda faaliyet göstermesi planlanmaktadır:

  • İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışma Grubu
  • Sosyal Sorumluluk ve İnsan Kaynakları Çalışma Grubu
  • Çevresel Atık Yönetimi Çalışma Grubu

Bu grupların, ilgili birimlerden temsilcilerin katılımıyla faaliyet göstermesi; risklerin erken tespitini sağlaması, sürdürülebilirlik performansını izleyerek Sürdürülebilirlik Komitesi'ne düzenli raporlama yapması planlanmaktadır.

Sürdürülebilirlik Komitesi Üyeleri ve Görevleri

Tablo 5. Sürdürülebilirlik Komitesi Üyeleri ve Görevleri

Başlık Planlanan Rol ve Açıklama Üye Atama Şekli
(Planlanan)
Toplanma Sıklığı ve Katı
-
lımcı Yapısı (Planlanan)
Sürdürülebilirlik
Komitesi
ESG performansını yönetmek,
stratejilerin
uygulanmasını
koordine etmek, TSRS kapsa
-
mında raporlama yapmak ve
iklimle bağlantılı risk-fırsat
-
ların kurumsal stratejiye en
-
tegrasyonunu sağlamak üzere
kurulması planlanmaktadır.
Yönetim Kurulu kara
-
rıyla atanacaktır.
Yılda en az 2 kez olağan top
-
lantı yapılması; toplantılara
komite üyeleri, sürdürülebilir
-
lik yöneticisi, ilgili direktörler
ve çalışma grubu temsilcileri
-
nin katılması planlanmaktadır.
Gerekli hallerde çevrim içi ek
toplantılar düzenlenebilir.
Sürdürülebilirlik
Komitesi Başkanı
Komite toplantılarını yönet
-
mek, gündem ve karar sü
-
reçlerini
koordine
etmek,
Yönetim Kurulu ile iletişimi
sağlamakla görevli olacaktır.
Yönetim Kurulu ta
-
rafından 3 yıl süreyle
atanacaktır.
Komite toplantılarına başkan
-
lık edecek; gerektiğinde Yöne
-
tim Kurulu, Mali İşler Müdürü
ve sürdürülebilirlik yönetici
-
siyle değerlendirme toplantıla
-
rı yapacaktır.
Sürdürülebilirlik
Komitesi Üye / Üye
-
leri
Şirketin sürdürülebilirlik stra
-
tejilerinin uygulanmasına kat
-
kı sağlamak, ESG performan
-
sının iyileştirilmesi ve TSRS
kapsamında raporlamaya des
-
tek vermekle görevlendirile
-
cektir. Komite toplantılarına
aktif olarak katılır.
Yönetim Kurulu tara
-
fından atanacaktır.
Kurulu ve Sürdürülebilirlik
Çalışma Grubuyla değerlen
-
dirme toplantıları yapacaktır.
Çevresel
Atık
Yönetimi
Çalışma
Grubu
Enerji ve su verimliliği, atık
yönetimi ve çevresel perfor
-
mans göstergelerinin izlenme
-
sinden sorumlu olacaktır.
Komite tarafından ata
-
nacaktır.
Yılda en az 2 kez, teknik hiz
-
metler, lojistik ve finans tem
-
silcileriyle toplantı yapılacak
-
tır.
Sosyal Sorumluluk
ve İnsan Kaynakları
Çalışma Grubu
Çalışan hakları ve toplumsal
katkı faaliyetlerini yönetecek
-
tir.
Komite tarafından gö
-
revlendirilecektir.
Yılda en az 2 kez, İnsan Kay
-
nakları Direktörlüğü ve Ku
-
rumsal İletişim temsilcileriyle
toplantı yapılacaktır.
İş
Sağlığı
ve
Güvenliği Çalışma
Grubu
Çalışan sağlığı ve güvenliği
süreçlerini
yürütecek,
İSG
performansını raporlayacaktır.
Komite tarafından gö
-
revlendirilecektir.
Yılda en az 2 kez, İnsan Kay
-
nakları Direktörlüğü yönetici
-
leriyle ortak toplantılar düzen
-
lenecektir.

STRATEJİ

Lokman Hekim, iklim değişikliğinin faaliyetleri üzerinde yaratabileceği etkileri bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmekte; çevresel, operasyonel ve finansal boyutlarıyla düzenli olarak analiz etmektedir. Şirket, bu kapsamda yürüttüğü risk değerlendirme süreci ile iklimle bağlantılı risk ve fırsatları tespit etmiş; bunların iş modeli, değer zinciri, hizmet sürekliliği ve kurumsal strateji üzerindeki potansiyel etkilerini tanımlamıştır.

İklimle ilgili risk ve fırsatlar, stratejik planlama süreçleriyle uyumlu zaman vadeleri esas alınarak sınıflandırılmaktadır:

Kısa vade: 0 - 3 Yıl

Orta vade: 3 - 5 Yıl

Uzun vade: 5 Yıl ve üzeri

Bu sınıflandırma, olası fiziksel ve geçiş risklerinin etkin biçimde yönetilmesini ve ortaya çıkan fırsatların kurumsal hedeflerle uyumlu şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Lokman Hekim ise iklim değişikliğinin sağlık sektörü üzerindeki etkilerini hem geçiş hem de fiziksel riskler çerçevesinde ele alarak, bu riskleri kurumsal risk yönetimi sistemine entegre etmektedir.

Tablo 6. Risk Türleri

Risk Türü Alt Kategori
Politika/ Hukuk
Geçiş Riskleri Teknoloji
Pazar
İtibar
Akut
Fiziksel Riskler Kronik

Lokman Hekim, faaliyet gösterdiği sağlık sektörünün dinamiklerini, iş modelini ve iç süreçlerini dikkate alarak, kısa, orta ve uzun vadede finansal performansını makul ölçüde etkileyebilecek iklimle ilgili risk ve fırsatları belirlemiştir.

Bu kapsamda, söz konusu risk ve fırsatların iş modeli ve değer zinciri üzerindeki olası yansımaları, stratejik karar alma mekanizmalarına etkileri ve finansal sonuçlar üzerindeki muhtemel etkileri analiz edilmiştir.

Lokman Hekim, bu değerlendirmeleri düzenli olarak güncelleyerek, iklim değişikliğinin faaliyetleri üzerindeki etkilerini yönetmeyi ve sürdürülebilir büyümeyi desteklemeyi amaçlamaktadır.

İklimle İlgili Fiziksel Riskler

2024 yılı, Lokman Hekim'in ilk raporlama dönemi olması nedeniyle karşılaştırmalı bilgilere yer verilmemiştir. İlerleyen dönemlerde, sürdürülebilirlikle ilgili metrik ve hedeflere ilişkin karşılaştırmalı bilgilere raporun ilgili bölümlerinde yer verilecektir.

Tablo 7. Fiziksel Riskler

Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer Zinciri
Üzerindeki Etkiler
Strateji ve Karar Alma Mekanizması
Üzerindeki Etkiler
Finansal Etkiler
Vektör Kaynaklı Has
talıkların Yayılımı ve
Salgın Yönetimi Yükü
(Kronik Fiziksel Risk)
Orta-Uzun Vade İklim değişikliğine bağlı
olarak sivrisinek, kene ve
diğer vektörlerin yaşam
alanı ve üreme dönemleri
genişlemektedir. Bu
durum, başta Kırım-Kongo
Kanamalı Ateşi olmak
üzere Batı Nil Virüsü gibi
hastalıkların artışına yol
açabilir.
Bu riskin etkisi tüm değer zincirine
yayılmaktadır.
Vektör kaynaklı hastalıkların artışı;
hasta yoğunluğu, laboratuvar kapa
sitesi ve tedarik süreçleri üzerinde
baskı oluşturabilir.
Koruyucu ekipman, ilaç ve test mal
zemesi temininde gecikmeler yaşana
bilir, enfekte atık miktarındaki artış
sterilizasyon yükünü yükseltebilir.
Vektör kaynaklı hastalık riski, Lokman
Hekim'in stratejik planlamasında salgın
yönetimi ve halk sağlığı öncelikleriyle
ilişkilendirilmektedir.
Erken uyarı sistemlerinin güçlendiril
mesi, izolasyon alanlarının planlanması
ve personelin periyodik eğitimlerinin
artırılması hedeflenmektedir.
Bölgesel sağlık müdürlükleriyle veri
paylaşımı ve koordinasyonun güçlendi
rilmesi, olası salgın dönemlerinde hızlı
karar almayı ve hizmet sürekliliğini
destekleyecektir
Vektör kaynaklı hastalık
ların yayılımı; laboratu
var testleri, ilaç kullanı
mı, koruyucu malzeme ve
hijyen uygulamalarında
ek maliyet artışlarına yol
açabilir.
Uzun süren salgın dö
nemlerinde, artan hasta
yoğunluğu ve personel
yükü işletme giderlerini
yükseltebilir.
Bu nedenle Lokman
Hekim, salgın yönetimi
ve halk sağlığına yönelik
altyapı yatırımlarını uzun
vadeli finansal planlama
sına dahil etmeyi hedefle
mektedir.
Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer Zinciri
Üzerindeki Etkiler
Strateji ve Karar Alma Mekanizması
Üzerindeki Etkiler
Finansal Etkiler
Hava Kalitesi Bozul
ması (PM2.5 ve Ozon
Artışı)
(Kronik Fiziksel Risk)
Uzun-Orta Vade Türkiye'de özellikle yaz ay
larında sıcak hava dalgaları,
endüstriyel faaliyetler ve
trafik yoğunluğu sonucunda
yer seviyesi ozon ve ince
partikül madde (PM2.5)
konsantrasyonları yüksel
mektedir. Kış aylarında ise
özellikle büyük şehirlerde
kömür ve biyokütle kulla
nımı sonucu hava kirliliği
artmaktadır.
Bu riskin etkisi özellikle ana operas
yonlar ve destek hizmetleri üzerinde
yoğunlaşmaktadır.
Hava kirliliği, solunum ve kardiyo
vasküler rahatsızlıklarda artışa neden
olarak acil servis ve polikliniklerde
hasta yoğunluğunu artırabilir.
Bu durum, personel iş yükünü yük
seltirken, solunum rahatsızlıkları olan
çalışanlarda işe devamlılık sorunları
na yol açabilir.
Ayrıca, iç ortam hava kalitesinin
bozulması; tıbbi cihaz performansını,
steril ortam koşullarını ve hasta kon
forunu olumsuz etkileyebilir.
Hava kalitesi bozulması riski, Lokman
Hekim'in stratejik planlamasında hasta
ve çalışan sağlığının korunması açı
sından öncelikli konular arasında yer
almaktadır.
Bu kapsamda, yerel hava kalitesi veri
lerinin günlük takibi ve yüksek riskli
günlerde önleyici uyarı sistemlerinin
devreye alınması hedeflenmektedir.
Kapalı alanlarda hava filtrasyon sistem
lerinin PM2.5 ve ozon seviyelerine göre
optimize edilmesi ve düzenli bakımının
yapılması planlanır.
Riskli dönemlerde, kronik solunum has
taları için proaktif randevu planlaması
ve tele-sağlık hizmetlerinin artırılması
stratejik öncelikler arasındadır.
Ayrıca, personelin yüksek kirlilik gün
lerinde maske kullanması ve açık hava
aktivitelerinin sınırlandırılması yönün
de kurum içi uygulamaların geliştiril
mesi amaçlanmaktadır.
Artan hava kirliliği, hasta
sayısındaki yükselme
nedeniyle tıbbi sarf, ilaç
ve enerji tüketiminde ek
maliyetler yaratabilir.
Filtrasyon sistemlerinin
yenilenmesi, bakım
giderlerinin artması ve
personel izin maliyetleri
operasyonel giderleri
yükseltebilir.
Ayrıca, iç ortam hava
kalitesi yatırımları (filtre
değişimi, izleme sensör
leri, HVAC modernizas
yonu) kısa vadede finan
sal yük oluştursa da uzun
vadede sağlık hizmetle
rinin kalitesi ve çalışan
verimliliğini artırarak
kurumsal dayanıklılığı
güçlendirecektir.
Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer Zinciri
Üzerindeki Etkiler
Strateji ve Karar Alma Mekanizması
Üzerindeki Etkiler
Finansal Etkiler
Gıda Güvenliği ve
Besin Kaynaklı Has
talıklar
(Kronik Fiziksel Risk)
Orta-Uzun Vade İklim değişikliği, sıcaklık
ve nem değişimleri yoluyla
gıda üretim, depolama ve
taşıma süreçlerini olumsuz
etkilemekte, bakteri
ve patojen üremesini
hızlandırmaktadır. Bu
durum gıda kaynaklı
hastalıkların (salmonella,
E. coli vb.) artışına neden
olmaktadır.
Bu riskin etkisi, Lokman Hekim'in
ana operasyonları olan hasta kabul,
tedavi ve beslenme hizmetleri üzerin
de yoğunlaşmaktadır.
İklim değişikliğine bağlı sıcaklık ve
nem artışı; gıda depolama ve taşıma
süreçlerinde bozulma riskini artırarak
gıda zehirlenmesi ve bağırsak enfek
siyonlarına yol açabilir.
Bu durum, özellikle bağışıklık sis
temi zayıf hasta gruplarında komp
likasyon riskini yükseltir ve acil
servislerde hasta yoğunluğu artışına
neden olabilir.
Gıda güvenliği riski, Lokman Hekim'in
stratejik planlamasında hasta sağlığı
ve hijyen yönetimi açısından öncelikli
olarak ele alınmaktadır.
Bu kapsamda, hastane mutfaklarında
ve tedarik zincirinde sıcaklık kontrollü
depolama ve taşıma standartlarının
sıkılaştırılması planlanmaktadır.
Gıda tedarikçilerinin iklim değişikliği
ne karşı uyum önlemlerinin periyodik
olarak denetlenmesi ve personelin gıda
hijyeni konusundaki eğitimlerinin sık
laştırılması hedeflenmektedir.
Ayrıca, yüksek sıcaklık dönemlerinde
menülerin bozulma riski düşük ürün
lere göre planlanması ve gıda kaynaklı
hastalıkların önlenmesine yönelik erken
uyarı ve kontrol mekanizmalarının
güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Artan sıcaklık ve nem,
gıda atıklarında artış ve
tazeleme maliyetlerinde
yükselme ile sonuçlana
bilir.
Soğuk depolama, taşıma
ve hijyen kontrol yatırım
ları kısa vadede ek mali
yet yaratmakla birlikte,
uzun vadede gıda kay
naklı hastalık risklerinin
azalması ve hasta güven
liğinin korunması yoluyla
operasyonel sürdürülebi
lirliği destekleyecektir.

İklimle İlgili Geçiş Riskleri

Tablo 8. Geçiş Riskleri

Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer
Zinciri Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerinde
ki Etkiler
Finansal Etkiler
Enerji ve ETS Kaynaklı
Karbon Maliyeti (Geçiş
Riski – Politika/Hukuk +
Pazar + Finansal)
Orta- Uzun Vade Türkiye'de 2026 itibarıyla
devreye alınması planlanan
Emisyon Ticaret Sistemi
(ETS) kapsamında elektrik ve
doğalgaz tüketiminden kay
naklanan emisyonlara karbon
fiyatı yansıyacaktır. Lokman
Hekim'in 7/24 faaliyet göste
ren hastaneleri, enerji yoğun
çamaşırhane ve catering tesis
leri ile lojistik operasyonları
bu durumdan doğrudan etkile
necektir.
Bu risk, Lokman He
kim'in enerji yoğun faali
yetlerinde maliyet artışına
neden olabilir. Hasta
nelerde yüksek elektrik
tüketimi karbon fiyatla
rının enerji faturalarına
yansımasına yol açarken,
çamaşırhane ve catering
hizmetlerinde doğalgaz
maliyetleri artabilir. Lo
jistik operasyonlarında ise
yakıt fiyatlarına Emisyon
Ticaret Sistemi (ETS)
kaynaklı ek maliyetlerin
yansıması beklenmektedir.
Enerji Verimliliği: Bina
otomasyon sistemleri,
ısı geri kazanım, verimli
cihaz yatırımları. Aydın
latmada LED tercih edil
mesiyle enerji tüketiminin
azaltılması hedeflenebilir.
Yenilenebilir Enerji: Has
tane ve lojistik tesislerde
çatı tipi GES projeleri
ile öz-tüketim elektrik
üretimi.
Yakıt Çeşitlendirme:
Lojistik filoda elektrikli/
hibrit araç geçiş planı, do
ğalgaz yerine ısı pompası
veya biyogaz kullanımı.
Karbon Yönetimi: Tesis
bazında kapsam 1–2
emisyon envanteri, TS
RS-S2 uyumlu karbon
raporlaması, ETS'ye
hazırlık için karbon mali
yet senaryoları.
Karbon fiyatlaması ve enerji mali
yetlerindeki artış, Lokman Hekim'in
faaliyet giderlerinde yükselişe yol
açabilir. Elektrik, doğalgaz ve yakıt
maliyetlerinin artması, özellikle
hastane, çamaşırhane ve lojistik
birimlerinin operasyonel bütçeleri
üzerinde baskı oluşturabilir. Uzun
vadede karbon maliyetlerinin artışı,
finansal planlamada enerji verimli
liği yatırımlarına daha fazla kaynak
ayrılmasını gerektirebilir. Bu durum
kısa vadede ek maliyet yaratmakla
birlikte, uzun vadede karbon risk
lerine karşı finansal dayanıklılığı
artıracaktır.
Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer
Zinciri Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerinde
ki Etkiler
Finansal Etkiler
Düşük Karbonlu Ürün
ve Tedarik Zinciri Talebi
(Geçiş Riski – Pazar/İtibar
Riski)
Orta – Uzun Vade Yeşil kamu alımları, akreditas
yonlar ve kurumsal alıcıların
çevresel kriterleri nedeniyle
sağlık sektöründe kullanılan
sarf malzemeleri, tekstil ürün
leri, tıbbi cihaz ve ambalajlar
da düşük karbonlu ürün talebi
artmaktadır. Lokman Hekim;
tıbbi sarf, tekstil, temizlik
ürünleri ve lojistik hizmetle
rinde bu talebe bağımlıdır.
Bu risk, Lokman He
kim'in satın alma, hizmet
sunumu ve marka yöne
timi süreçlerinde etkili
olabilir.
İhalelerde düşük karbonlu
veya çevre dostu ürün
sunmayan hizmetlerin
avantaj kaybı yaşaması,
rekabet gücünü zayıfla
tabilir.
Kısa vadede eko-etiketli
ve sürdürülebilir ürünle
rin daha yüksek maliyeti
operasyonel giderleri
artırabilir.
Ayrıca, sağlık turizminde
artan "yeşil hastane" bek
lentilerinin karşılanmama
sı, itibar riski yaratabilir.
Lokman Hekim, tedarik
zincirinde çevresel etkile
ri azaltmak amacıyla yeşil
tedarikçi kodu oluştur
mayı ve tedarikçilerden
karbon ayak izi ile LCA
belgeleri talep etmeyi
planlamaktadır.
Satın alma süreçlerinde
eko-etiketli, düşük kar
bonlu ve geri dönüştü
rülmüş içerikli ürünlerin
tercih edilmesi, tek kul
lanımlık plastikler yerine
geri dönüştürülebilir
ambalajların kullanılması
hedeflenmektedir.
Ayrıca, tedarik zinciri sür
dürülebilirlik politikasının
yayımlanması ve "yeşil
alım oranı" göstergesinin
izlenmesi planlanmak
tadır.
Yeşil tedarik uygulamaları kısa vadede eko-etiketli
ürün ve malzeme maliyetlerini artırabilir. Ancak
uzun vadede enerji ve kaynak verimliliği, atık azal
tımı ve itibar kazanımı sayesinde finansal fayda
sağlaması beklenmektedir.
Ayrıca, düşük karbonlu tedarik zincirine geçiş; ihale
süreçlerinde rekabet avantajı yaratabilir ve sürdü
rülebilirlik kriterlerine uyum sayesinde yatırımcı
güvenini güçlendirebilir.
Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer
Zinciri Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerinde
ki Etkiler
Finansal Etkiler
Sağlık Turizminde İtibar
Riski (Geçiş Riski – İtibar
Riski)
Orta-Uzun Vade Uluslararası hastaların özellik
le Avrupa'dan gelenlerin "ye
şil hastane" standartlarını ve
sürdürülebilir sağlık hizmet
lerini talep etmesi. Lokman
Hekim'in sağlık turizminde
büyüme stratejisi bu beklenti
lere bağlıdır.
Bu risk, Lokman He
kim'in sağlık turizmi faa
liyetleri ve marka değerini
doğrudan etkileyebilir.
Uluslararası hastaların
"yeşil hastane" standart
larına öncelik vermesi,
çevre dostu uygulamaları
sınırlı tesislerin tercih
edilmemesine ve hasta
kaybına yol açabilir.
Bu durum, sağlık turizmi
gelirlerinde azalma ve
uluslararası pazarlarda re
kabet gücünün zayıflaması
riskini doğurabilir.
Şirket, sağlık turizminde
rekabet avantajını
korumak amacıyla Yeşil
Hastane Sertifikasyonu
(ör. LEED, JCI çevresel
modülleri) almayı
hedeflemektedir.
Enerji, su, atık ve karbon
göstergelerini içeren sür
dürülebilirlik KPI rapor
lamasının güçlendirilmesi
ve bu verilerin uluslarara
sı hasta iletişiminde şeffaf
biçimde paylaşılması
planlanmaktadır.
Ayrıca, uluslararası tanı
tım ve pazarlama mater
yallerinde "yeşil sağlık
hizmeti" vurgusunun
öne çıkarılması, stratejik
iletişim yaklaşımının bir
parçası olacaktır.
Yeşil hastane yatırımları kısa vadede sertifikasyon
ve altyapı iyileştirme maliyetlerini artırabilir.
Ancak uzun vadede çevre dostu tesislerin daha
yüksek hasta tercih oranı, uluslararası iş birlikleri ve
itibar artışı sayesinde gelirleri desteklemesi beklen
mektedir.
Bu nedenle, sürdürülebilir turizm odaklı yatırımların
Lokman Hekim'in sağlık turizminden elde ettiği
gelirleri çeşitlendirmesi ve güçlendirmesi öngörül
mektedir.
Risk Türü Zaman Dilimi Tanım İş Modeli ve Değer
Zinciri Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerinde
ki Etkiler
Finansal Etkiler
Tıbbi Atık ve Sterilizasyon
Yükümlülükleri (Geçiş
Riski – Teknoloji ve
Mevzuat)
Kısa-Orta Sağlık sektöründe kimyasal
kullanım, tıbbi atıkların yöne
timi ve sterilizasyon süreçleri,
çevre ve iklim değişikliğiyle
bağlantılı düzenlemeler kapsa
mında çeşitli geçiş risklerine
işaret edebilmektedir. Lokman
Hekim'in faaliyetlerinde kul
lanılan kimyasal maddeler,
tıbbi cihazlar ve laboratuvar
malzemeleri zaman içinde
değişebilecek ulusal ve ulus
lararası standartlara bağlı
olarak ek izin ya da süreç
uyarlamaları gerektirebilir.
Benzer şekilde, tıbbi atıkların
toplanması ve sterilizasyonu
na dair yükümlülüklerin daha
sıkı hale gelmesi, maliyetler
ve operasyonel düzenlemeler
açısından bazı zorluklar yarat
ma potansiyeli taşımaktadır.
Ayrıca sürdürülebilir atık
yönetimine yönelik serti
fikasyon ve belgelendirme
uygulamalarının yaygınlaşma
sıyla birlikte, geri dönüşüm ve
ayrıştırma süreçlerinde yeni
gerekliliklerin gündeme gel
mesi söz konusu olabilir; bu
da Lokman Hekim açısından
ek altyapı veya süreç yatırım
larını gündeme getirebilecek
unsurlar arasında değerlendi
rilmektedir.
Bu düzenlemeler Lokman
Hekim için, kimyasal
maddeler ve tıbbi
cihazlara yönelik ek izin
ve lisans gereklilikleri
nedeniyle idari yük ve
işlem maliyetlerinin
artmasına; tıbbi
atık ve sterilizasyon
süreçlerinde altyapı
yatırımı ve operasyonel
uyarlama zorunluluğu
doğmasına yol açabilir.
Ayrıca sertifikasyon ve
belgelendirme süreçleri
kapsamında ek finansal
maliyetler oluşması, geri
dönüşüm ve sürdürülebilir
atık yönetimi standartları
doğrultusunda tedarik
zinciri ve süreç
yönetiminde ek baskılar
yaratması muhtemeldir.
Uyumun sağlanmaması
durumunda ise idari
yaptırımların yanı sıra
çevresel sorumlulukların
ağırlaşması ve kurumsal
itibarın zedelenmesi söz
konusu olabilir.
Lokman Hekim,
çevre ve iklimle ilgili
düzenlemeleri takip
ederek gerekli uyum
adımlarını belirlemeyi
amaçlamaktadır. Su
ve enerji verimliliğini
artıracak uygulamaların
süreçlere dahil
edilmesi, emisyon
ve su kullanımının
izlenmesi, atık ve
sterilizasyon yönetiminin
güncel standartlara
göre şekillendirilmesi
hedeflenmektedir.
Ayrıca sıfır atık
yaklaşımı doğrultusunda
ayrıştırma, geri
dönüşüm ve raporlama
süreçlerinin geliştirilmesi
hedeflenmekte; bu
alanlardaki performansın
düzenli olarak
değerlendirilmesi
sürdürülebilirlik
stratejisinin bir parçası
olarak ele alınmaktadır.

İklimle İlgili Fırsatlar

Tablo 9. Geçiş Riskleri

Fırsat Başlığı Zaman
Dilimi
Tanım İş Modeli ve
Değer Zinciri
Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerin
deki Etkiler
Finansal Etkiler
Yeşil Hastane
Uygulamaları
Kısa-Orta-U
zun Vade
Yeşil Hastane
uygulamaları;
enerji verimlili
ği, atık yönetimi,
karbon salınımı
nın azaltılması,
su tasarrufu,
çevre dostu bina
tasarımları ve
sürdürülebilir
sağlık hizmetleri
sunmayı amaç
layan bir yakla
şımdır. Ulusal ve
uluslararası sağ
lık sektöründe
artan çevresel so
rumluluk bilinci,
hasta ve çalışan
memnuniyetini
artırırken aynı
zamanda marka
değerine katkı
sağlamaktadır.
Yeşil Hastane
yaklaşımı, Lokman
Hekim'in sağlık
hizmeti sunum
zincirinin tüm
aşamalarında
çevresel verimliliği
güçlendiren bir
fırsattır. Enerji, su
ve atık yönetiminde
yapılacak
iyileştirmeler uzun
vadede işletme
maliyetlerini
azaltırken,
hasta ve çalışan
memnuniyetini
artırarak kurumsal
itibar ve rekabet
gücünü destekler.
Lokman Hekim'in Yeşil
Hastane uygulamalarında
başarı sağlaması için ku
rumsal stratejiye sürdürüle
bilirlik hedeflerinin entegre
edilmesi ve kapsamlı bir
"Yeşil Hastane Yol Harita
sı" oluşturulması hedeflen
mektedir.
Bu kapsamda, enerji verim
liliği, yenilenebilir enerji
kullanımı ve atık su geri
dönüşümü gibi alanlara
yatırım yapılması; personel
ve hasta yakınlarının çevre
dostu uygulamalar konu
sunda bilinçlendirilmesi
amaçlanmaktadır.
Ayrıca, uluslararası geçer
liliğe sahip Yeşil Hastane,
LEED ve BREEAM gibi
sertifikasyon süreçlerine
katılım planlanmakta,
karbon ayak izi ve enerji
tüketimi gibi performans
göstergelerinin düzenli
olarak izlenip raporlanması
öngörülmektedir.
Üniversiteler, çevre ku
ruluşları ve teknoloji
firmalarıyla kurulacak iş
birlikleriyle stratejinin sür
dürülebilirliğinin güçlendi
rilmesi amaçlanmaktadır.
Enerji verimliliği ve kay
nak tasarrufu yatırımları
kısa vadede ek sermaye
gerektirse de uzun vadede
işletme giderlerini azaltarak
finansal sürdürülebilirliği
güçlendirir. Ayrıca Yeşil
Hastane sertifikasyonu,
uluslararası hastalar nez
dinde güvenilirlik sağlaya
rak gelir artışı potansiyeli
yaratır.
Fırsat Başlığı Zaman
Dilimi
Tanım İş Modeli ve Değer Zinciri
Üzerindeki Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerindeki
Etkiler
Finansal Etkiler
Sağlık Turizmi
ve Sürdürülebilir
Marka Algısı
Kısa-Orta-U-
zun Vade
Lokman Hekim aracılığıy- la yürütülen sağlık turizmi faaliyetleri, kurumun ulus- lararası hasta portföyünü genişletmesi için önemli bir fırsat sunmaktadır. Sağlık turizmi; yüksek kaliteli, güvenilir ve çev- reye duyarlı sağlık hizmet- lerinin yabancı hastalara ulaştırılmasıyla birlikte, Lokman Hekim'in sür- dürülebilir marka algısını güçlendiren stratejik bir alan haline gelmiştir. Bu fırsatın etkisi hizmet sunumu, pazarlama ve müşteri ilişkileri aşamalarında yoğunlaşmaktadır. Sürdürülebilir ve çevre dostu sağlık hizmetleri; hasta deneyimi, kalite yönetimi, iletişim ve marka konumlandırma süreçlerinde fark yaratır. Uluslararası hastaların beklentilerine uyum sağlanması, gelir çeşitliliğini ve marka bilinirliğini artırır. Bu yaklaşım, Lokman Hekim'in sağlık turizmi değer zincirinde hem operasyonel hem de itibari rekabet avantajı sağlar. Lokman Hekim'in sağlık turizmi alanında başarı sağlaması için uluslararası akreditasyon ve sağlık turizmi yetki belgelerinin artırılması, ayrıca JCI gibi kalite sertifikasyonlarının güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Yabancı hasta memnuniyetini artırmak amacıyla çok dilli personel, tercüme, transfer ve konaklama hizmetlerinin geliştirilmesi planlanmaktadır. Sürdürülebilirlik ve çevre dostu yaklaşımları öne çıkaran marka iletişim stratejileriyle global pazarlarda görünürlüğün artırılması ve tedavi hizmetlerini turizm, rehabilitasyon ve kültürel deneyimlerle birleştiren sağlık turizmi paketlerinin oluşturulması amaçlanmaktadır. Ayrıca, uluslararası sigorta şirketleri, seyahat acenteleri, üniversiteler ve sağlık turizmi kuruluşlarıyla stratejik iş birlikleri kurulması ve yabancı hasta sayısı, memnuniyet oranı ile finansal getirilerin düzenli izlenip raporlanması hedeflenmektedir. Bu şekilde, hizmet kalitesinin sürekli olarak geliştirilmesi ve Lokman Hekim'in sağlık turizminde sürdürülebilir bir marka konumuna ulaşması amaçlanmaktadır. Sağlık turizmi faaliyetleri, döviz baz- lı gelir artışı ve marka değerindeki yükseliş yoluyla finansal performansa doğrudan katkı sağlar. Uluslararası sertifikasyonlara yapılan yatırımlar kısa vadeli maliyet yaratmakla birlik- te, uzun vadede rekabet avantajı ve itibar getirisi sağlar.
Fırsat Başlığı Zaman
Dilimi
Tanım İş Modeli ve
Değer Zinciri
Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerin
deki Etkiler
Finansal Etkiler
Yenilenebilir
Enerji Kullanımı
Kısa-Orta-U
zun Vade
Lokman Hekim, faaliyet gösterdiği
hastane ve tıp merkezlerinde yüksek
enerji tüketimine sahip bir yapıya
sahiptir. Bu kapsamda GES yatırım
ları ve yenilenebilir enerji kullanımı;
enerji verimliliğini artırmak, elektrik
tüketiminden kaynaklı karbon salım
larını azaltmak ve enerji arz güvenli
ğini güçlendirmek açısından stratejik
bir fırsat oluşturmaktadır. Yenilenebi
lir enerji kaynaklarının devreye alın
ması, hem operasyonel maliyetlerde
azalma hem de çevresel sorumluluk
bilincinin güçlenmesi yoluyla uzun
vadeli rekabet avantajı sağlayacaktır.
Bu fırsatın etkisi
özellikle enerji yöne
timi, altyapı ve tesis
işletimi aşamalarında
görülmektedir.
Hastane ve tıp mer
kezlerinde güneş
enerjisi sistemlerinin
kurulması ve enerji
verimli teknolojilerin
kullanılması, ope
rasyonel maliyetleri
ve karbon ayak izini
azaltır.
Lojistik ve destek
hizmetlerinde enerji
verimliliğinin ar
tırılması, kaynak
kullanımı ve sürdü
rülebilir performans
açısından önemli
kazanımlar sağlar.
Bu dönüşüm, Lok
man Hekim'in değer
zincirinde enerji
bağımlılığını azalta
rak uzun vadeli mali
istikrar yaratır.
Lokman Hekim'in yeni
lenebilir enerji stratejisi,
hastanelerde güneş panelle
ri ve enerji verimli sistem
lerin kullanılmasını hedef
lemektedir. Enerji tüketimi
ve karbon salınımı düzenli
raporlanarak ESG kriterle
rine entegre edilecek, so
nuçlar şeffaf bir iletişimle
paydaşlarla paylaşılacaktır.
Enerji şirketleri, teknoloji
sağlayıcıları ve üniversite
lerle kurulacak iş birlikleri
sayesinde kurum, sürdürü
lebilir enerji alanında öncü
bir kimlik kazanabilecektir.
Güneş enerjisi yatırımları kısa vadede
sermaye gerektirir ancak uzun vadede
elektrik maliyetlerinde düşüş ve karbon
maliyetlerine karşı korunma sağlar. Ay
rıca yeşil finansman kaynaklarına erişim
kolaylaşarak finansal sürdürülebilirlik
güçlenir.
Fırsat Başlığı Zaman
Dilimi
Tanım İş Modeli ve
Değer Zinciri
Üzerindeki
Etkiler
Strateji ve Karar Alma
Mekanizması Üzerin
deki Etkiler
Finansal Etkiler
Sürdürülebilir
lik Yatırımları
ve Finansman
Orta-Uzun
Vade
ESG (Çevresel, Sosyal ve Yöne
tişim) yatırımları; çevre dostu uy
gulamalar, toplumsal sorumluluk
projeleri ve kurumsal yönetişim
standartlarının bütünleşik şekilde
yönetilmesini ifade eder. Lokman
Hekim, halka açık bir sağlık gru
bu olarak sürdürülebilir büyüme
ve kurumsal şeffaflık ilkelerine
odaklanmakta, aynı zamanda sağ
lık sektöründe çevresel ve sosyal
etkilerini azaltacak projeler geliş
tirmektedir. Ayrıca sürdürülebilir
lik alanında yürüttüğü çalışmalar
kapsamında TSRS (Türkiye Sür
dürülebilirlik Raporlama Standart
ları) raporlaması için profesyonel
danışmanlık hizmeti almakta ve
raporlamalarını bu standartlarla
uyumlu şekilde yürütmektedir.
ESG odaklı yatırımların artırıl
ması hem finansman kaynakları
na erişimi kolaylaştıracak hem de
marka değerini güçlendirecektir.
Bu fırsatın etkisi
yatırım, finansman,
tedarik ve raporla
ma
aşamalarında
öne
çıkmaktadır.
ESG odaklı yatı
rımlar,
Lokman
Hekim'in
enerji
verimliliği, su yö
netimi, atık azal
tımı ve sosyal etki
alanlarında değer
zinciri performan
sını
güçlendirir.
Bu yaklaşım, ya
tırımcı
güvenini
ve finansal kaynak
çeşitliliğini artırır
ken kurumsal iti
barın sürdürülebi
lirliğini destekler.
Sürdürülebilir
fi
nansman araçları
na erişim sayesin
de Lokman Hekim,
uzun vadede daha
dirençli bir iş mo
deli oluşturma po
tansiyeline sahip
tir.
Lokman Hekim'in ESG
yatırımlarına
yönelik
stratejisi, yeşil tahvil,
sürdürülebilir
kredi
ve yatırım fonları gibi
finansman
kaynakla
rından
yararlanmayı
hedeflemektedir.
ESG
performansının uluslara
rası standartlara uygun
olarak
düzenli
rapor
lanması
planlanmakta;
yatırımlarda enerji ve
rimliliği,
yenilenebilir
enerji, atık yönetimi ve
sosyal projelere öncelik
verilmesi
öngörülmek
tedir. Uluslararası yatı
rımcılarla şeffaf iletişim
kurulması, etik ilkelerin
ve paydaş katılımının yö
netim süreçlerine entegre
edilmesiyle
kurumsal
yönetişimin güçlendiril
mesi amaçlanmaktadır.
ESG yatırımları, ulusla
rarası yatırımcı güveni
ni artırarak daha düşük
maliyetli finansman ola
naklarına erişimi sağlar.
Uzun vadede sürdürü
lebilir projelerden elde
edilen tasarruf ve marka
değeri
artışı,
finansal
performansa olumlu yan
sır.

İklim değişikliğinin faaliyetler üzerindeki etkileri, Lokman Hekim'in ilk TSRS uyumlu sürdürülebilirlik raporunda kapsamlı biçimde değerlendirilmiş olup, bu değerlendirme her yıl düzenli olarak güncellenecektir. Senaryo analizlerinden elde edilen bulguları yılda en az bir kez gözden geçirerek alınacak aksiyonları ve dayanıklılık planlarını belirleyecektir.

Lokman Hekim'in iklim dirençliliği yaklaşımı, TSRS 2 ile uyumlu biçimde; senaryo analizleri, risk–fırsat değerlendirmesi ve hedefler etrafında yapılandırılmıştır. İklimle ilgili fiziksel ve geçiş riskleri, değer zincirinin tamamı için ele alınmış; iklim risk ve fırsatlarının etkilerini anlamak amacıyla küresel senaryo setleri esas alınarak şirketin sürdürülebilirliği ve dayanıklılığı analiz edilmiştir.

Senaryo analizleri yürütülürken, lokasyonlar, ekonomik faaliyetler, sosyal dinamikler ve teknolojik gelişmeler gibi makro eğilimler dikkate alınmıştır. Analiz sürecinde, IPCC'nin Temsili Konsantrasyon Yolları (RCP) ve Paylaşılan Sosyoekonomik Yollar (SSP) senaryoları ile Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 2050'ye Kadar Net Sıfır Emisyon (NZE2050), Açıklanan Taahhütler (APS) ve Belirtilen Politikalar (STEPS) senaryoları kullanılmıştır.

Uluslararası metodolojilere dayanan bu çerçeve, iklimle ilgili orta ve uzun vadeli potansiyel etkilerin tutarlı ve karşılaştırılabilir biçimde değerlendirilmesini amaçlamaktadır.

Lokman Hekim, iklimle ilgili karşı karşıya kaldığı riskler göz önüne alındığında, gelecekteki dirençliliği değerlendirmek için aşağıdaki senaryoların gerçekleşebileceği varsayımıyla hazırlanmıştır. İklim senaryo analizinde Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından geliştirilen senaryolar kullanılmıştır.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Tarafından Geliştirilen Senaryolar

Net Sıfır Emisyon Yolu 2050 (Net Zero Emissions by 2050 Scenario – NZE)

Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) NZE Senaryosu, herhangi bir dengeleme olmaksızın 2050 yılına kadar net sıfır CO2 emisyonuna ulaşması için bir yol göstermektedir. Gelişmiş ekonomilerin diğerlerinden önce net sıfır emisyona ulaşacağı öngörülmektedir. Bu senaryoda özellikle 2030 yılına kadar evrensel enerji erişimi ve hava kalitesinde önemli iyileştirmeler olmak üzere, enerjiyle ilgili temel Sürdürülebilir.

Kalkınma Hedefleri (SKH) karşılanmaktadır. Küresel sıcaklık artışının sınırlı bir aşımla (en az %50 olasılıkla) 1,5 °C ile sınırlandırılmasıyla tutarlı olduğu belirtilmiştir (IEA, 2024).

İklim Dirençliği İklim Senaryoları Açıklanan Taahhütler Senaryosu (Announced Pledges Scenario – APS)

IEA tarafından tanımlanmış ve düzenli olarak güncellenen Açıklanan Taahhütler Senaryosu, açıklanan hedef ve amaçların 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için gereken emisyon azaltımlarını ne ölçüde sağlayabildiğini göstermeyi amaçlamaktadır. APS'de ülkelerin ulusal hedeflerini tam olarak uyguladığı varsayılmaktadır. Fosil yakıtlar ve düşük emisyonlu yakıt ihracatçılarının geleceğini, tüm hedeflerin tam olarak uygulanmasının sonucuna göre öngörmektedir (IEA, 2024).

Beyan Edilen Politikalar Senaryosu (Stated Policies Scenario – STEPS)

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından geliştirilen STEPS, hükümetlerin açıklanan tüm hedeflerin gerçekleştirileceğini peşinen kabul etmediği için, geleceğe yönelik daha temkinli bir kıyas ölçütü sunar. Bunun yerine, bu politikaların ve diğer enerjiyle ilgili hedeflerin belirtilen hedeflerine ulaşmak için uygulanan politikaların daha ayrıntılı, sektör bazında bir değerlendirmesini sunar ve yalnızca mevcut politika ve önlemleri değil, aynı zamanda geliştirilmekte olan politikaları da hesaba katar. STEPS, politika yapıcılardan önemli bir ek yönlendirme olmadan enerji sisteminin nereye gidebileceğini araştırır. STEPS'te değerlendirilen politikalar, Paris Anlaşması kapsamındaki Ulusal Katkı Beyanları (NDC) ve çok daha fazlası dahil olmak üzere geniş bir yelpazeyi kapsar (IEA, 2024).

Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Tarafından Geliştirilen Senaryolar

RCP 2.6 (Düşük Karbon Yolu)

Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından projeksiyonlarda kullanılmak üzere 21. yüzyılda sera gazı emisyonları ve atmosferik konsantrasyonlar, hava kirletici emisyonları ve arazi kullanımı için dört farklı Temsili Konsantrasyon Yolu (RCP) tanımlanmıştır. Senaryoların adlandırılmasında 2100 yılında ulaşılacak olan radyatif zorlama kullanılmıştır. RCP 2.6 senaryosunda küresel olarak sıkı azaltma önlemlerinin uygulandığı senaryodur. Emisyonlarda büyük bir azalma ile ısınmayı 2°C altında sınırlandırmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).

RCP 4.5 (İstikrar Yolu)

Bu senaryoda, küresel emisyonların yüzyılın ortalarında zirveye ulaşıp daha sonra düşüşe geçtiği varsayılmaktadır. İklim etkilerinin istikrara kavuştuğu ancak yine de önemli uyum önlemlerinin gerekli olduğu ılımlı bir yol sunmaktadır. Isınmayı 3°C ile sınırlandırmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).

RCP 6.0 (Ilımlı Politika Yolu)

İki ara senaryodan biridir. Emisyonları sınırlamak için bazı önlemlerin alındığı, ancak ek çabanın gösterilmediği varsayılmaktadır. Bu senaryoda küresel emisyonların artacağı, yüzyılın son çeyreğinde düşüşe geçeceği varsayımı bulunmaktadır. Isınmanın 3–4 °C arasında olması beklenmektedir (IPCC, 2014; IPCC, 2023).

RCP 8.5 (Her Zamanki Gibi İş Yolu)

Sera gazı emisyonlarının kontrolsüz bir şekilde artmaya devam ettiği senaryo olup, çok yüksek sera gazı emisyonları varsaymaktadır. Isınmanın 4°C'yi aştığı durumu temsil etmektedir. İklim değişikliğinin önemli derecede etkilediği yüksek riskli bir geleceği yansıtmaktadır (IPCC, 2014; IPCC, 2023).

Ortak Sosyoekonomik Yollar (SSP) Senaryoları

SSP1: Sürdürülebilirlik Yolu (SSP1-1.9 ve SSP1-2.6)

Ortak Sosyoekonomik Yollar (SSP'ler) RCP'lerden farklı olarak nüfus, ekonomik büyüme, eğitim düzeyi, teknolojik gelişim, şehirleşme ve iklim politikaları gibi sosyoekonomik faktörleri de değerlendirmektedir. SSP1 sürdürülebilir kalkınmaya odaklanan, çevresel kaygıları ön planda tutan bir dünyayı tanımlamaktadır. Çok düşük sera gazı emisyonları olup, 2050 civarında veya sonrasında net sıfıra düşeceği ve ardından farklı seviyelerde net negatif CO₂ emisyonlarının gerçekleşeceği varsayılmaktadır. Isınmayı 2°C'nin altında tutmak için tasarlanmıştır. RCP 2.6 ile uyumludur. Politikalar, kentleşen yaşam tarzlarıyla ilişkili kaynak kullanım verimliliğini optimize etmeye yönelmektedir. Yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası ölçeklerde ve kamu kuruluşları, özel sektör ve sivil toplum arasında, yönetişimin tüm ölçeklerinde etkili ve kalıcı iş birliği ve dayanışma vardır. Daha sıkı çevre düzenlemeleri uygulanmaktadır (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).

SSP2: Orta Yol (SSP2-4.5)

Mevcut eğilimlerin büyük ölçüde devam ettiği durum değerlendirilmektedir. Yüzyılın ortalarına kadar orta düzey sera gazı emisyonları ve CO₂ emisyonlarının mevcut seviyelerde kaldığı senaryodur. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde yalnızca yavaş teknolojik ilerlemeye yol açmaktadır. Orta düzeydeki yolsuzluk, kalkınma politikalarının etkinliğini yavaşlatmaktadır. Çevresel endişeleri gidermek için ulusal ve uluslararası kurumlar, özel sektör ve sivil toplum arasında nispeten zayıf koordinasyon ve iş birliği vardır. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde yalnızca yavaş teknolojik ilerlemeye yol açmaktadır. Artan nüfus ve kaynak yoğunluğu, su kaynaklarının bozulmasını daha da kötüleştirmektedir. RCP 4.5 ile uyumludur (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).

SSP3: Bölgesel Rekabet Yolu (SSP3-7.0)

Çevresel kaygılar geri plana itilir ve fosil yakıtlara olan bağımlılığın devam ettiği varsayılmaktadır. Çevre politikalarının önemi çok azdır. Küresel yönetişim ve kurumlar zayıftır. Kurumlar ve kuruluşlar arasında zayıf bir iş birliği vardır. Ülkeler arası havzaların rasyonel yönetimi, bölgesel rekabet ve ülkeler arası ortak su kaynaklarının artırılması konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle engellenmektedir. Zayıf çevre düzenlemeleri ve yaptırımları, su kullanım verimliliğinde teknolojik ilerlemeyi engellemektedir. Ülkeler arasındaki ulusal rekabetler, kalkınma hedeflerine doğru ilerlemeyi yavaşlatmakta ve doğal kaynaklar için rekabeti artırmaktadır (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).

SSP4: Eşitsizlik Yolu (SSP5-8.5)

Hızlı ekonomik büyüme ve teknolojik ilerlemenin öncelikli olduğu, ancak bunun büyük ölçüde fosil yakıtlara dayandığı varsayılmaktadır. Teknolojik ilerlemelerin birkaç bölgede yoğunlaştığı ve eşitsiz gelişime yol açan yüksek eşitsizliğe sahip bir dünya varsayar. Gelecekteki emisyon miktarı kaynaklı çok yüksek ısınma durumunu temsil eder. Yüksek fosil yakıt tüketimini içermektedir. Bu yol, hem RCP 4.5 hem de RCP 8.5 senaryolarını etkileyerek iklim dayanıklılığında ve pazar erişiminde eşitsizlikler yaratabilir (IPCC, 2021a; WWF, 2024a).

Senaryo Analizleri

Su Stresi Riski İçin Senaryo Analizleri

WWF (Doğal Hayatı Koruma Derneği) Water Risk Filter aracında yer alan Su Stresi Riski indikatörü kullanılarak su stresi analizleri gerçekleştirilmiştir. Lokman Hekim'in, iştirak ve bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği Ankara, İstanbul, Van ve Irak/Erbil lokasyonlarının su stresi seviyesinin "Yüksek ve Aşırı Yüksek" olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, WWF (Doğal Hayatı Koruma Derneği) Water Risk Filter aracı kullanılarak, temel su stresi indikatörünü içeren su kıtlığı riski için senaryo analizi gerçekleştirilmiştir (WWF, 2025). Yapılan analiz sonucunda, Lokman Hekim'in faaliyet gösterdiği lokasyonlardan Ankara, Van ve Erbil için su kıtlığı riskinin Yüksek, İstanbul için ise Çok Yüksek seviyede olduğu belirlenmiştir. Senaryo analizine göre, orta vadede (2030) su kıtlığı riski mevcut durum senaryosu ve iyimser senaryoda "Yüksek", kötümser senaryoda "Çok Yüksek" olarak belirlenmiştir. Uzun vadede (2024 ve sonrası) ise su kıtlığı riskinin mevcut durum senaryosunda "Çok Yüksek", iyimser senaryoda "Yüksek", kötümser senaryoda "Çok Yüksek" seviyesinde olacağı öngörülmektedir.

Karbon Fiyatlandırması Riski İçin Senaryo Analizleri

Uluslararası Enerji Ajansı'nın Küresel Enerji ve İklim Modeli Dokümantasyonu-2024 raporunda CO₂ fiyatlarının STEPS, APS ve NZE senaryoları altında projeksiyonları gerçekleştirilmiştir. IEA Global Energy and Climate Model (GEC) modeli kullanılarak 2030, 2040 ve 2050 yılları için tahminler yapılmıştır. GEC Modeli, enerji sisteminin zaman içinde nasıl gelişebileceğine dair farklı temel varsayımları içeren senaryoları incelemek için kullanılmaktadır. En son enerji piyasası ve maliyet verilerini içerecek şekilde tamamen güncellenen üç senaryonun farklı yönleri incelenmektedir (IEA, 2024). Avrupa Birliği için yapılan tahminlerde STEPS, APS ve NZE2 senaryolarında 2030 yılı için CO₂ fiyatı sırasıyla 140 USD/ton, 135 USD/ton ve 140 USD/ton olarak belirlenmiştir. Dolar kuru 2024 yılı ortalaması baz alınarak çeviri yapıldığında 4.939,24 TL/ton; 4.762,84 TL/ton ve 4.939,24 TL/ton fiyatları elde edilmektedir (IEA, 2024). Avrupa Birliği için yapılan tahminlerde STEPS, APS2 ve NZE2 senaryolarında 2050 yılı için CO₂ fiyatı sırasıyla 158 USD/ton, 200 USD/ton ve 250 USD/ton olarak belirlenmiştir. Dolar kuru 2024 yılı ortalaması baz alınarak çeviri yapıldığında 5.574,29 TL/ton; 7.056,06 TL/ton ve 8.820,08 TL/ton fiyatları elde edilmektedir (IEA, 2024).

yerel karbon fiyatı senaryolaştırılmıştır (EBRD, 2023). Bu kapsamda, Avrupa Birliği'ne ihraç edilen ürünlerin spesifik gömülü emisyonları için 2027 yılı için 75 EUR/tCO₂e fiyatı üzerinden senaryo oluşturulmuştur. Aynı raporda, Türkiye'nin kendi emisyon ticaret sistemini uygulaması halinde 2027 yılı için 20 EUR/ tCO₂e yerel karbon fiyatı senaryolaştırılmıştır. 2032 yılı için ise 150 EUR/tCO₂e ve 50 EUR/ tCO₂e olmak üzere iki farklı fiyatlandırma senaryosu öngörülmüştür (EBRD, 2023). Türkiye, yayımlamış olduğu İklim Kanunu ile yerel Emisyon Ticaret Sistemi'nin (ETS) kurulması için gerekli yasal çerçeveyi oluşturmuştur. Bu doğrultuda Emisyon Ticaret Sistemi Yönetmeliği Taslağı yayımlanarak sistemin kurulma süreci açıklanmıştır (ÇŞİB, 2025). Mevcut durumda karbon yoğun sektörlerin öncelikli olarak kapsanması öngörüldüğünden, Lokman Hekim 'in faaliyetlerinin kısa vadede doğrudan bu kapsamda olmayacağı değerlendirilmektedir.

Bununla birlikte, Avrupa Birliği'nde SKDM kapsamında yer alan sektörler arasında sağlık hizmetlerinin tedarik zincirinde kullanılan enerji ve medikal ekipman üretimi gibi alanlar dolaylı olarak etkilenmektedir. Avrupa Birliği ile uyumlu karbon fiyatlandırma mekanizmasının Türkiye'de yürürlüğe girmesi durumunda, Lokman Hekim'in tedarik zincirinde yer alan enerji ve malzeme temin süreçleri bu uygulamadan etkilenebilecektir. Etkinin boyutu, uygulamada kullanılacak üst sınır limitleri ve ücretsiz tahsisatların belirlenmemiş olması sebebiyle belirsizliğini korumaktadır.

Uluslararası piyasada mevcutta uygulanan karbon fiyatlandırmaları ve orta vadede Türkiye'de uygulanması beklenen karbon fiyatlandırma mekanizmalarına uyum amaçlı sera gazı emisyonlarını azaltma hedeflerinin, sağlık hizmetleri sektöründe enerji tüketim politikaları ve tedarik zinciri süreçleri üzerinde etkili olması beklenmektedir. Ancak, ülkemizdeki mevcut politikalar, ekonomik ve teknolojik belirsizlikler dahil olmak üzere, etkinin boyutu ve zamanlaması bakımından belirsizlikler devam etmektedir.

İklim Senaryoları İçin Stratejik Karşılıkların Belirlenmesi

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda enerji, teknoloji ve emisyon yönetimini bütüncül bir çerçevede ele almaktadır. Bu kapsamda, 2050 yılına kadar yakıt tüketiminde fosil yakıtlara olan bağımlılığın kademeli biçimde azaltılması hedeflenmektedir. Karbon yönetimi alanında ise 2024 yılı temel alınarak, 2030 yılına kadar Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonlarında %20, 2050 yılına kadar ise aynı kapsamlar için %30 oranında azalma hedeflenmektedir. Bunlara ek olarak, elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji oranının 2030 yılına kadar %50'ye çıkarılması planlanmakta olup, bu hedef, Şirket'in düşük karbonlu ve iklim dirençli sağlık hizmetleri sunma stratejisinin temel bileşenlerinden birini oluşturmaktadır.

RİSK YÖNETİMİ

İklimle İlgili Risk ve Fırsat Yönetimi

Lokman Hekim, sağlık hizmetlerinden lojistik faaliyetlerine kadar uzanan geniş faaliyet alanı nedeniyle iklim değişikliğinin etkilerine doğrudan ve dolaylı olarak maruz kalan bir kurumdur. İklimle bağlantılı risk ve fırsatlar, kurumun genel risk yönetimi sürecine entegre edilmiş olup, bu entegrasyon sayesinde finansal ve operasyonel risklerle birlikte bütüncül şekilde yönetilmektedir. Şirketin risk yönetim sistemi; risklerin tanımlanması, olasılık ve etki analizlerinin yapılması, önceliklendirilmesi, izlenmesi ve sürekli iyileştirme döngüsüne dayanır. Bu süreç, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından yürütülmekte, sonuçlar Yönetim Kurulu'na raporlanmaktadır. İklimle ilgili değerlendirmelerde küresel ve ulusal düzenlemeler (ör. Paris Anlaşması, İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı), sektör eğilimleri, paydaş beklentileri ve senaryo analizlerinden elde edilen bulgular dikkate alınmaktadır. Süreç, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları ile uyumlu olarak yürütülmektedir.

Risk ve Fırsatların Belirlenmesi

Risk ve fırsatların belirlenmesi sürecinde, iç ve dış etkenlere dayalı sistematik bir tarama yapılmaktadır. Bu süreçte kullanılan girdiler ve veri kaynakları şunlardır:

  • İç girdiler: enerji, su, atık, tedarik ve sağlık hizmeti sürekliliği
  • Dış girdiler: Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) projeksiyonları, ulusal düzenlemeler ve sektör raporları
  • Paydaş girdileri: çalışan, tedarikçi, hasta ve kamu otoriteleri beklentileri

Bu girdiler doğrultusunda, riskler; fiziksel (aşırı sıcaklık, sel, su stresi), geçiş (düzenleyici, piyasa, teknoloji) ve itibari risk kategorilerinde sınıflandırılmakta, fırsatlar ise yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve atık azaltımı gibi alanlarda tanımlanmaktadır. Belirleme süreci, senaryo analizleri aracılığıyla farklı zaman ufuklarında (kısa, orta, uzun vadede) olası etkileri dikkate alır ve kurumun stratejik planlarına entegre edilir.

Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi

Belirlenen iklimle bağlantılı risk ve fırsatlar, olasılık– etki matrisi kullanılarak nitel yöntemlerle analiz edilmektedir. Bu analiz süreci, "İklimle İlgili Risklerin ve Fırsatların Tanımlanması ile Ele Alınması" başlığı altında detaylandırılmıştır. Şirket, senaryo analizlerinden elde edilen bulguları, iklim risklerinin olasılığı ve potansiyel etkilerinin değerlendirilmesinde kullanmaktadır. Gerçekleştirilen değerlendirmeler, yıllık sürdürülebilirlik performans raporlaması ve iç denetim süreçleri aracılığıyla düzenli olarak gözden geçirilmekte ve doğrulanmaktadır.

Risk ve Fırsatların Önceliklendirilmesi

Lokman Hekim, çevresel, iklimsel ve operasyonel faktörleri bütüncül bir yaklaşımla ele almakta ve bu kapsamda yüksek ile çok yüksek önem düzeyinde sınıflandırılan risk ve fırsatları, stratejik hedefleri doğrultusunda belirlenen kurumsal öncelikler ve kabul edilebilir etki düzeyleri çerçevesinde önceliklendirmektedir. Bu süreçte, yatırımcı duyarlılığı, finansal etkiler, operasyonel süreklilik ve kurumsal itibar üzerindeki olası sonuçlar dikkate alınmakta; elde edilen değerlendirme sonuçları stratejik karar alma mekanizmalarına entegre edilmektedir.

Risk ve fırsatların önceliklendirilmesi süreci, Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından yılda en az bir kez gözden geçirilmekte; yeni mevzuat, teknolojik gelişmeler ve sektör dinamikleri doğrultusunda güncellenmektedir. Değerlendirme sonuçları, Yönetim Kurulu'na raporlanarak stratejik planlama, yatırım ve operasyonel karar süreçlerine entegre edilmektedir.

Olasılık-Etki Ha
ritası
OLASILIK
1 2 3 4 5
1 Düşük Düşük Düşük Düşük Düşük
E 2 Düşük Düşük Orta Orta Orta
T 3 Düşük Orta Orta Yüksek Yüksek
K
İ
4 Düşük Orta Yüksek Yüksek Çok
Yüksek
5 Düşük Orta Yüksek Çok
Yüksek
Çok
Yüksek

Şekil 10. Olasılık-Etki Haritası

1–5 ölçeğindeki olasılık ve etki puanlarının çarpımı, riskin toplam skorunu belirler; 1–5 arası Düşük, 6–10 arası Orta, 11–15 arası Yüksek, 16–25 arası Çok Yüksek olarak değerlendirilir.

Bu çerçevede, her bir risk; zaman içerisindeki etki düzeyi, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyetlerine doğrudan veya dolaylı etkisi ve stratejik öncelikleri dikkate alınarak kurumsal risk yönetimi ve sürdürülebilirlik stratejileri ile bütünleşik olarak değerlendirilmektedir.

Risk Türü/Kategorisi Etki (1-5) Olasılık (1-5) Risk Puanı
Vektör Kaynaklı Hastalıkların Yayılımı ve Salgın Yöne
timi Yükü
(Kronik Fiziksel Risk)
3 3 Orta
Hava Kalitesi Bozulması (PM2.5 ve Ozon Artışı)
(Kronik Fiziksel Risk)
3 3 Orta
Gıda Güvenliği ve Besin Kaynaklı Hastalıklar
(Kronik Fiziksel Risk)
3 2 Orta
Enerji ve ETS Kaynaklı Karbon Maliyeti (Geçiş Riski
– Politika/Hukuk + Pazar + Finansal)
2 4 8
Düşük Karbonlu Ürün ve Tedarik Zinciri Talebi (Geçiş
Riski – Pazar/İtibar Riski)
3 3 9
Sağlık Turizminde İtibar Riski (Geçiş Riski – İtibar
Riski)
4 4 16
Tıbbi Atık ve Sterilizasyon Yükümlülükleri (Geçiş Ris
ki – Teknoloji ve Mevzuat)
4 4 16
Fırsat Türü Etki (1-5) Olasılık (1-5) Fırsat Puanı
Yeşil Hastane Uygulamaları 3 3 9
Sağlık Turizmi ve Sürdürülebilir Marka Algısı 4 4 16
Yenilenebilir Enerji Kullanımı 4 5 20
Sürdürülebilirlik Yatırımları ve Finansman 3 3 9

Şekil 11. Risk - Fırsat Türleri Etki-Olasılık Puanlaması

1–5 ölçeğindeki olasılık ve etki puanlarının çarpımı, riskin toplam skorunu belirler; 1–5 arası Düşük, 6–10 arası Orta, 11–15 arası Yüksek, 16–25 arası Çok Yüksek olarak değerlendirilir.

Bu çerçevede, her bir risk; zaman içerisindeki etki düzeyi, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyetlerine doğrudan veya dolaylı etkisi ve stratejik öncelikleri dikkate alınarak kurumsal risk yönetimi ve sürdürülebilirlik stratejileri ile bütünleşik olarak değerlendirilmektedir.

Risk ve Fırsatların İzlenmesi

İzleme süreci, Yönetim Kurulu'nun gözetimi altında yürütülmektedir.

  • Sürdürülebilirlik Komitesi, iklim risklerinin ve fırsatlarının performans göstergelerini (ör. enerji yoğunluğu, atık azaltımı, yenilenebilir enerji oranı) izler.
  • Riskin Erken Saptanması Komitesi, yılda en az iki kez risk profillerini gözden geçirir ve önemli değişiklikleri Yönetim Kurulu'na raporlar.
  • Operasyonel birimler, kendi faaliyet alanlarına özgü göstergeleri (ör. sağlık hizmeti sürekliliği) takip eder.

İklimle Bağlantılı Risk ve Fırsatların Genel Risk Yönetimi Sürecine Entegrasyonu

İklimle bağlantılı risk ve fırsatların belirlenmesi, değerlendirilmesi, önceliklendirilmesi ve izlenmesine yönelik süreçler, Şirket'in genel risk yönetimi çerçevesine entegre edilmiştir. Bu entegrasyon; risk komitesi, iç denetim birimi ve sürdürülebilirlik komitesi arasındaki koordinasyon mekanizmaları aracılığıyla yürütülmektedir. Şirketin genel risk yönetim süreci, finansal ve operasyonel risklerin yanı sıra çevresel ve iklimle bağlantılı riskleri de kapsayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu kapsamda, iklim riskleri, kurumsal risk kayıtlarında ayrı bir kategori olarak ele alınmakta; olasılık–etki temelli değerlendirmeler yıllık olarak gözden geçirilmekte ve yönetim kurulu seviyesinde raporlanmaktadır.

METRİK VE HEDEFLER Sektörler Arası Metrikler

Lokman Hekim, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma sürecini ölçmek için enerji tüketimi, sera gazı emisyonları, atık yönetimi performansı ve yenilenebilir enerji kullanım oranı gibi metrikleri takip etmektedir. Bu göstergeler, Şirket'in kendi belirlediği azaltım hedeflerine yönelik ilerlemeleri izlemek amacıyla kullanılmaktadır.

Açıklanan metrikler; sürdürülebilirlikle bağlantılı risklerin yönetimi, kaynak kullanımının etkinliği ve çevresel performansın iyileştirilmesi açısından, genel amaçlı finansal rapor kullanıcılarının Lokman Hekim'in sürdürülebilirlik performansını daha iyi anlamasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Tablo 10. Sektörler Arası Metriklere İlişkin Açıklamalar

Metrik Uygulama Biçimi
Sera Gazı Emis İşletmenin Kapsam 1, Kapsam 2 ve Kapsam 3'e ilişkin mutlak brüt sera gazı emisyon mik
yonları tarları (tCO2e), GHG Protokolü'ne uygun olarak hesaplanmış olup; hesaplamalarda kul
lanılan ölçüm yaklaşımları, veri kaynakları, varsayımlar, ölçüm belirsizlikleri ve kapsam
dışı bırakılan kategorilere ilişkin gerekçeler Sera Gazı Hesaplamaları başlığı altında detaylı
biçimde açıklanmıştır.
İklimle İlgili Ge Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir.
çiş Riskleri
İklimle İlgili Fi Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir.
ziksel Riskler
İklimle İlgili Fır Toplam faaliyetlerin %100'ünü etkilemektedir.
satlar Yenilenebilir enerji oranı, enerji verimliliği yatırımı ve yeşil finansman oranına ilişkin her
hangi bir niceliksel veri bulunmamaktadır.
Sermaye Dağıtı İklimle ilgili risk ve fırsatlara yönelik sermaye harcaması, finansman veya yatırım miktarına
ilişkin nicel bilgi sunulamamıştır. Bu durum, söz konusu risk ve fırsatların nitel olarak de
ğerlendirilmesi ve bu raporlama döneminin ilk TSRS raporu olması nedeniyle nicel verilerin
henüz ölçülebilir düzeyde olmamasından kaynaklanmaktadır.
İç Karbon Fiyat Türkiye'de şu an beyan edilen resmi bir karbon fiyatlandırması bulunmamaktadır. Faaliyet
ları gösterilen sektör gereğince iç karbon fiyatlandırmasına yönelik herhangi bir öncelik tanım
lanmamıştır. Dolayısı ile bu bilgi beyan edilememektedir.
Ücretlendirme Lokman Hekim'de ücretlendirme politikası tüm çalışanları kapsamakta olup, Yönetim Ku
rulu'nun gözetimindedir. Politika sabit ücret esasına dayanmakta, kısa vadeli performans
kriterleri ile doğrudan ilişkilendirilmemektedir. Bununla birlikte sürdürülebilirlik hedefleri
nin belirlenmesi, izlenmesi ve raporlanması süreçleri Sürdürülebilirlik Komitesi aracılığıyla
Yönetim Kurulu'na aktarılmakta ve yılda en az bir kez gözden geçirilmektedir.
Ücretlendirme politikasına ilişkin bilgiler için bkz. Lokman Hekim Faaliyet Raporu, Sf. 67,
Ücretlendirme Politikası başlığı.

Sera Gazı Emisyonları

Lokman Hekim, faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını Kapsam 1 ve Kapsam 2 altında hesaplamakta ve raporlamaktadır. Lokman Hekim, Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004)'nı temel alarak hesaplamalarını gerçekleştirmiş, geçiş muafiyetinden yaralanmamıştır.

Hesaplamalar, uluslararası kabul görmüş metodolojiler (GHG Protocol) ve güncel emisyon faktörleri (IPCC 2006 vb.) kullanılarak yapılmıştır. TSRS raporlaması kapsamında, 2024 yılına ilişkin Kapsam 1 ve Kapsam 2 sera gazı emisyonları hesaplanmıştır. Ölçüm sonuçları, mevcut faaliyetlerin çevresel etkilerinin anlaşılması ve izlenmesi açısından temel bir veri seti oluşturmuştur. İlerleyen raporlama dönemlerinde emisyon takibine devam edilmesi ve bu verilere dayalı olarak azaltım hedeflerinin belirlenmesi planlanmaktadır.

Emisyon hesaplamalarında kullanılan veriler, enerji tüketimi, yakıt kullanımı, soğutucu gaz kapasite ve miktarları ile elektrik tüketim kayıtlarından elde edilmiştir. Emisyon faktörlerinin seçiminde sektörle uyumlu, uluslararası kaynaklardan alınmış katsayılar tercih edilmiştir. Lokman Hekim, TSRS 2 ve Sera Gazı Protokolü hükümleri uyarınca, emisyon hesaplamalarında operasyonel kontrol yaklaşımını benimsemiştir. Bu yaklaşım kapsamında, Şirket'in faaliyetleri üzerinde operasyonel karar alma ve yönetim yetkisine sahip olduğu tüm tesisler (hastaneler, tıp merkezleri, bağlı ortaklıklar ve lojistik birimleri) değerlendirmeye dahil edilmiştir.

Lokman Hekim Tıp Merkezi, her ne kadar iştirak statüsünde yer alsa da operasyonel kontrolün Şirket'e ait olması nedeniyle hesaplamalara dahil edilmiştir.

Buna karşılık, Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ile HYS Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. şirketlerine ilişkin emisyon hesaplaması yapmaya yönelik veri bulunmadığından, bu iki şirket için ilgili dönemde sera gazı hesaplaması gerçekleştirilememiştir. Lokman Hekim'in sera gazı hesaplamalarında operasyonel kontrol yaklaşımını seçmesinin başlıca nedeni, bu yöntemin faaliyetlerinin çevresel etkilerini en doğru şekilde yansıtması ve grup içi operasyonel karar alma yetkisinin yapısıyla uyumlu olmasıdır.

Emisyon faktörleri için: Ekler

Tablo 11. Kapsam 1 - 2 Sera Gazı Emisyonları

Emisyonlar 2024
Kapsam 1 3.608,9 tCO
e
2
Kapsam 2 8.736,04 tCO
e
2
Toplam 12.344,94095 tCO
e
2

Her Yerde Sağlık ve Elektronik Ticaret A.Ş. ile HYS Turizm İnşaat Tic. A.Ş. emisyonlarının göz ardı edilebilir düzeyde olması nedeniyle kapsam dışında bırakılmıştır.

Sektör Bazlı Metrikler

Metrik belirleme sürecinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan TSRS Sektörel Sürdürülebilirlik Raporlama Rehberleri kapsamında yer alan Cilt 28: Sağlık Hizmeti Sunumu esas alınmıştır. Bu kapsamda, TSRS dışında ek bir metrik seti kullanılmamıştır.

İlgili rehberde yer alan metrikler, Lokman Hekim'in sağlık hizmetleri faaliyet alanlarıyla uyumlu olacak şekilde değerlendirilmiş; şirkete uygun bulunan metrikler seçilerek tabloya dahil edilmiştir. Şirket faaliyet kapsamına girmeyen metrikler için ise, neden açıklanamadığına ilişkin gerekli açıklamalar tabloya eklenmiştir.

Sürdürülebilirlik Açıklama Konuları ve Metrikler- Cilt 28: Sağlık Hizmeti Sunumu

Tablo 12. Lokasyonlara Göre Toplam Elektrik Tüketimi

Lokasyon Tüketilen Toplam
Elektrik (GJ)
Şebeke Elektriği Yüzdesi Yenilenebilir Enerji Yüzdesi
Toplam 71153,23 %100 %0

Tablo 13. Toplam Enerji Tüketimi

Enerji Tüketimi 2024
Doğalgaz (GJ) 51419,7
Benzin (GJ) 3668,3
Dizel (GJ) 14643,9
Elektrik (GJ) 71153,23
Kömür (GJ) 105
LPG (GJ) 9,75
Toplam (GJ) 140999,9

Tablo 14. Atık Yönetimi

Konu Metrik 2024 Kod
Toplam Tıbbi Atık 224,19 ton -
Yakılan Atık Yüzdesi 75,17 ton %34
Geri Dönüştürülen veya İşlenen Atık Yüzdesi 149,02 ton %66
Düzenli Depolanan Atık Yüzdesi 0 ton %0
Atık Yönetimi Tehlikeli Farmasötik Atıklar 0 ton %0 HC-DY
Tehlikesiz Farmasötik Atıklar 2,574 ton %100 150a.1
Yakılan Farmasötik Atık Yüzdesi 0 ton %0
Geri Dönüştürülen veya İşlenen Farmasötik Atık
Yüzdesi 2,574 ton %100
Düzenli Depolanan Farmasötik Atık Yüzdesi 0 ton %0

Tablo 15. İklim Değişikliğinin İnsan Sağlığı ve Altyapı Üzerine Etkileri

Konu Metrik Bölgesel Açıklama Bölgesel Bazlı Uyum Aksi
yonları
İklim Değişikliğinin
İnsan Sağlığı ve Altyapı
Üzerindeki Etkileri
(1) Aşırı hava olaylarının sıklığı ve
yoğunluğunun artması nedeniyle
fiziksel riskler
Aşırı sıcaklıklar, kuvvetli yağışlar,
şiddetli fırtınalar ve sel olayları
sağlık
tesislerinin
faaliyet
sürek
liliğini tehdit etmektedir. Örneğin
sel ve kuvvetli yağış durumlarında
ulaşım erişimi, tesis dışı lojistik, mal
zeme tedariki sorunları yaşanabilir.
Artan hava nemi ve sıcaklık, bina içi or
tamlar için konfor ve hijyen koşullarını
olumsuz etkileyebilir; HVAC sistemleri
yetersizse hastane içi enfeksiyon riski
ve hasta konforu sorunları doğabilir.
Ayrıca sıcaklık stresine bağlı kapa
site baskısı; özellikle yoğun bakım,
acil servis gibi birimlerde artan
hasta yükü, lojistik ve enerji ihti
yacının yükselmesi beklenmektedir.
İstanbul: Aşırı sıcak dalgaları ve kentsel ısı adası etkisi yaz aylarında mortaliteyi artırabiliyor;
bu durum sağlık hizmeti talebinde ani artış ve acil/yoğun bakım yükünde dalgalanmalara yol
açabilir. Ayrıca kısa süreli şiddetli yağışlar ve ani su baskınları erişimi zorlaştırabilir. (İstan
bul'da 2015–2017 sıcak dalgalarında fazladan ölüm riski %6–%21 aralığında raporlanmıştır.)
Ankara: İç kesimlerde yaz sıcak dalgalarıyla birlikte kuraklık/azalan yağış dönemleri ve yaz
fırtınaları görülebilir; ulaşım-lojistik aksamaları ve HVAC yüklerinde artış beklenir. Bölgesel
sıcak dalgaları 2024–2025 yazlarında Türkiye genelinde sağlık uyarılarını tetiklemiştir.
Van: Van Gölü havzasında iklim değişikliği etkileri (kurak dönemler, seviye ve ekosistem bas
kıları) bölgesel su ve altyapı kırılganlığını artırabilir; yazın konvektif sağanaklar ani su baskın
ları riski taşır.
İstanbul Hastanesi: İstanbul'un yoğun
yağış ve kısa süreli sel riskleri dikka
te alındığında, giriş ve alt katlarda su
baskınlarına karşı fiziksel bariyerler
veya drenaj iyileştirmelerinin gelecekte
gündeme alınması faydalı olabilir. Am
bulans erişimi için alternatif güzergâh
planlarının yapılması ve sıcak dalga
larında özellikle acil servis ve gözlem
alanlarında
soğutma/havalandırma
kapasitesinin artırılması da değerlen
dirilebilir. Bu tür önlemler, İstanbul'da
gözlenen ısı-mortalite ilişkisinin hasta
güvenliği üzerindeki etkilerini azaltma
ya katkı sağlayabilir.
Ankara (Demet Tıp Merkezi, Akay ve
Etlik Hastaneleri) Ankara'daki hasta
neler, yaz sıcaklıklarının yoğunlaştığı
dönemlerde HVAC sistemleri üzerin
de yüksek yük yaşayabilmektedir. Bu
nedenle, ilerleyen dönemlerde kritik
alanlarda ısı stresini azaltmaya yöne
lik kapasite yönetimi uygulamaları ve
elektrik kesintilerine karşı yedek güç
çözümleri üzerinde durulması düşünü
lebilir. Yaz aylarında artan toz taşınımı
ve fırtınalar nedeniyle solunum yolu ra
hatsızlıklarının artabileceği göz önünde
bulundurularak, klinik akışın buna uy
gun şekilde yeniden düzenlenmesi ileri
de faydalı bir adım olabilir.
Konu Metrik Bölgesel Açıklama Bölgesel Bazlı Uyum Ak
siyonları
(2) Hastalık ve ölüm oran
larındaki değişiklikler ve iklim
değişikliğiyle ilişkili hastalıklar
• Solunum sistemi yükü (tüm iller): Aşırı sıcak + hava kirliliği kombinasyonu astım/KOAH ve
kardiyorespiratuvar olayları artırır; yaz dalgalarında morbidite artışı bildirilmiştir.
• Mevsimsel viral solunum enfeksiyonları (tüm iller): Grip/RSV/COVID dalgaları özellikle kış dönemi
baskın; 2023–2025 sezon verileri RSV ve influenza yükünün yüksek seyrettiğini gösteriyor. Bu, yatak
yoğun bakım esnekliği ve personel planlamasında kritik bir parametredir.
• Su/gıda kaynaklı enfeksiyon riski: Sel/ani yağış sonrası su kalitesi bozulmaları ishalli hastalık kümelerini
tetikleyebilir; sağlık hizmeti talebi dalgalanır.
• Vektör kaynaklı enfeksiyonlar (bölgesel gözetim):
• Batı Nil Virüsü (WNV): 2024'te Türkiye genelinde vakalar bildirilmiş; yaz-erken sonbahar dönemi
izleme gerektirir.
• KKKA (kene): Sıcak dönemlerin uzamasıyla vektör sezonu genişleyebilir; İç ve Doğu Anadolu'da yaz
artışları bildirilmektedir. (İklim değişikliği kene yayılımını destekleyebilir.)
Van (Van ve Hayat Hastaneleri)
Van bölgesinde iklim değişikliğine
bağlı kurak dönemler ve ani sağa
naklar su yönetimini kritik hale
getirebilir. Bu kapsamda, acil su re
zerv sistemlerinin oluşturulması ve
su kalitesinin düzenli izlenmesi ile
ride gündeme alınabilir. Sel sonrası
ortaya çıkabilecek gastrointestinal
enfeksiyon kümelenmeleri için
hızlı triyaj ve izolasyon protokol
lerinin geliştirilmesi düşünülebilir.
Ayrıca yaz aylarında artan vektör
kaynaklı enfeksiyon risklerine
(ör. Batı Nil Virüsü, KKKA) karşı
personel için KKD kullanımı ve
enfeksiyon kontrol eğitimlerinin
entegre edilmesi faydalı olabilir.
(3) Acil durum hazırlığı ve
müdahale
• Planlama: Aşırı sıcak, sel/ani yağış ve orman yangını dumanı senaryoları için kurum içi acil durum
planları düzenli gözden geçirilir; yakıt-enerji-su yedekleri, alternatif tedarik ve personel vardiya planları
olay bazlı güncellenir. (Ulusal afet stratejileri; sel, iklim değişikliği ve bulaşıcı hastalıklar için risk yönetimi
önceliğini vurgular.)
• Tatbikat & eğitim: Lokasyon-özel tatbikatlar (ör. İstanbul'da sel-erişim; Ankara'da sıcak dalgası/HVAC
arızası; Van'da su/arazi-erişimi) ve iç eğitimlerle operasyonel müdahale kapasitesi artırılır.
• Erken uyarı & izleme: Meteoroloji uyarıları ve yerel belediye/AFAD duyurularıyla entegre prosedür;
acil/yoğun bakım dolulukları için eşik-tabanlı alarm seviyeleri.

Faaliyet Metrikleri- Cilt 28 : Sağlık Hizmeti Sunumu Hedefler

Tablo 16. Faaliyet Metrikleri

Faaliyet Metriği 2024 Kod
Tesis sayısı 7 HC-DY-000.A
Yatak sayısı Demet Tıp Merkezi: -
Akay Hastanesi: 126
yatak
Etlik Hastanesi: 100 yatak
Van Hastanesi: 216 yatak
Hayat Hastanesi: 69 yatak
Erbil Tanı Merkezi: -
İstanbul Hastanesi: 200
yatak
HC-DY-000.A

Lokman Hekim, tüm operasyonları için kısa vadede (0–3 yıl) emisyon yoğunluğunun azaltılmasını ve karbonsuzlaşma yol haritasının oluşturulmasını iki ana hedef olarak belirlemiştir. Bu hedefler, raporlama yılı kapsamında ele alınan öncelikli iklim eylemlerini temsil etmektedir.

Kapsam 1 ve Kapsam 2 brüt sera gazı emisyonlarının azaltımını hedefleyen bu strateji kapsamında:

  • Kapsam 1 emisyonları ve
  • Kapsam 2 emisyonları için

kısa vadede (2030'ye kadar) %20 ve uzun vadede (2050) %30 azaltım hedefi belirlenmiştir.

Bunlara ek olarak, Lokman Hekim elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji payını artırmayı da öncelikli hedeflerinden biri olarak tanımlamıştır. Bu kapsamda orta vadede (2030'a kadar) toplam elektrik tüketiminin en az %50'sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması planlanmaktadır.

Lokman Hekim'in mevcut raporlama dönemi itibarıyla herhangi bir karbon kredisi bulunmamaktadır. Ancak Şirket, yenilenebilir enerji kullanım oranını artırmak ve Kapsam 2 emisyonlarını azaltmak amacıyla karbon kredisi mekanizmalarından yararlanmayı stratejik bir seçenek olarak değerlendirmektedir.

Bu doğrultuda, yol haritası kapsamında atılan ilk somut adım Eskişehir'deki Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımına yöneliktir. Projenin tamamlanmasıyla birlikte, elektrik tüketiminden kaynaklanan Kapsam 2 sera gazı emisyonlarında önemli bir azalma ve yenilenebilir enerji payında kayda değer bir artış sağlanması hedeflenmektedir. GES yatırımının faaliyete geçmesi, Lokman Hekim'in 2030 yılına kadar elektrik tüketiminin en az %50'sini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılama hedefini destekleyecek ve gelecekte olası karbon kredisi uygulamalarına temel oluşturacaktır.

Şirket, ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve gönüllü karbon piyasalarındaki gelişmeleri yakından takip ederek, doğrulanabilir ve şeffaf karbon dengeleme araçlarını sürdürülebilirlik stratejisine entegre etmeyi planlamaktadır.

Uzun vadeli vizyon ise, Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile uyumlu biçimde 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmaktır. Bu hedef doğrultusunda Lokman Hekim, öncelikli olarak Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonları çerçevesinde kurumsal karbonsuzlaşma yol haritasını hazırlamaya başlamıştır. Ulusal düzeyde bu vizyona katkı sağlarken, Lokman Hekim aynı zamanda Paris Anlaşması'nın 4. Maddesi kapsamında öngörülen sera gazı emisyonlarının azaltılması hedefine de katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Raporlama Döneminde Sonraki Önemli Olaylar

Raporlama dönemi sonrasında, şirketin sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında iklimle bağlantılı fırsatlardan biri olarak değerlendirilen Eskişehir Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımına ilişkin finansman ve tedarik süreçleri tamamlanmıştır.

Projenin 2025 yılı içerisinde tamamlanarak devreye alınması planlanmakta olup, bu yatırımın elektrik tüketiminde yenilenebilir enerji payını artırması ve karbon emisyonlarını azaltması beklenmektedir.

TSRS raporlama dönemi olan 2025 yılı itibarıyla, şirketin sürdürülebilirlik stratejilerinin üst düzeyde koordine edilmesi ve yönetimsel düzeyde sahiplenilmesinin sağlanması amacıyla, Yönetim Kurulu kararıyla Sürdürülebilirlik Komitesi kurulmuştur. Bu kapsamda, sürdürülebilirlik faaliyetlerinin stratejik hedeflerle uyumlu biçimde yürütülmesini destekleyecek kurumsal yönetişim yapısı oluşturulmuştur.

Ekler

Tablo 17. Kapsam 1. Sabit Yanmalar

Yakıt Cinsi EF
(kg CO
/Tj)
2
CO
2
EF
(kg CH
/Tj)
4
CH
4
EF
(kg N
O/Tj)
2
N
O
2
Kaynak
Natural Gas 56100 1 0,1 IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu
ring Industries and Construction
Lignite 101000 10 1,5 IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu
ring Industries and Construction
Gas / Diesel Oil 72 300 3 0,6 IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu
ring Industries and Construction
Gasoline 69 300 3 0,6 IPCC-2006 / Table 2.3: Manufactu
ring Industries and Construction

Tablo 18. Doğalgaz Yoğunluk ve NKD Değeri

Yakıt Cinsi Yoğunluk
Kat Sayısı
Kaynak Net
Kalorifik De
ğer
Kaynak
Natural Gas 0,75 Enerji Kaynaklarının Ve
Enerjinin Kullanımında
Verimliliğin Artırılmasına
Dair Yönetmelik
48,0
TJ/Gg
IPCC-2006 / Table 1.2 Defa
ult Net Calorific Values

Tablo 19. Kapsam 1. Hareketli Yanmalar

Yakıt Cinsi Yoğunluk
Kat Sayısı
Kaynak Kalorifik De
ğer
Kaynak
Gas / Diesel Oil 0,83 Enerji Kaynaklarının Ve
Enerjinin Kullanımında
Verimliliğin Artırılmasına
Dair Yönetmelik
43 IPCC-2006 / Table 1.2 Defa
ult Net Calorific Values
Gasoline 0,735 Enerji Kaynaklarının Ve
Enerjinin Kullanımında
Verimliliğin Artırılmasına
Dair Yönetmelik
IPCC-2006 / Table 1.2 Defa
ult Net Calorific Values
LPG 2,477 Enerji Kaynaklarının Ve
Enerjinin Kullanımında
Verimliliğin Artırılmasına
Dair Yönetmelik
47,3 IPCC-2006 / Table 1.2 Defa
ult Net Calorific Values

Tablo 20. Kapsam 1. Kaçak/Sızıntı Gazlar

Gaz Tipi KIP Kaynak
R134A 1.430,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı:
32693
R410A 2.255,50 https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_
AR6_WGI_Chapter_07_Supplementary_Material.pdf
R22 https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_
1.960,00
AR6_WGI_Chapter_07_Supplementary_Material.pdf
R32 675,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı:
32693
FM200 3.220,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı:
32693
CO2 1,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete Sayısı:
32693
R600A 3,00 UK Government GHG Conversion Factors for Company
Reporting-2024
R290 3,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik - Resmi Gazete
Sayısı: 32780

Tablo 21. Kaçak Gaz Oranları

Cihaz Türü Kaçak Oranı (%)
Klima 10
Chiller 15
Su Sebili 1
Buz Dolabı 0,50
Ticari Soğutucu 35
Yangın Söndürme Tüpü 4
Yangın Söndürme Sistemi 2

Tablo 22. Kapsam 2. Elektrik

Enerji Türü EF (kg CO
e/kg)
2
Referans
Türkiye Elektrik Üretimi ve Elektrik Tüketim
Elektrik 0,442 Noktası Emisyon Faktörleri Bilgi Formu
06.12.2024

Tablo 23. KIP Değerleri

Parametre KIP Referans
CO
2
1,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete
Sayısı: 32693
CH
4
27,90 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete
Sayısı: 32693
N
O
2
273,00 Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik- Resmî Gazete
Sayısı: 32693

LOKMAN HEKİM ENGÜRÜSAĞ SAĞLIK TURİZM EĞİTİM HİZMETLERİ VE İNŞAAT TAAHHÜT A.Ş. TÜRKİYE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLAMA STANDARTLARI KAPSAMINDA SUNULAN BİLGİLER HAKKINDA BAĞIMSIZ DENETÇİNİN SINIRLI GÜVENCE RAPORU

Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. Genel Kurulu'na

Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş.'nın (sözleşmenin bundan sonraki bölümlerinde "Şirket" olarak anılacaktır) 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standardı 1 Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler ve Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standardı 2 İklimle İlgili Açıklamalara uygun olarak hazırladığı sürdürülebilirlik bilgileri (Sürdürülebilirlik bilgileri) hakkında sınırlı güvence denetimi üstlenmiş bulunuyoruz.

Bu güvence denetimimiz, önceki dönemlere ilişkin bilgiler ve Sürdürülebilirlik Bilgileri ile ilişkili olmayan diğer bilgiler (örneğin web sitesi veya herhangi bir resim, ses dosyası, internet sitesi bağlantısındaki doküman veya yerleştirilen veya yerleşik videolar dâhil) kapsamında değildir.

Sınırlı Güvence Sonucu

"Güvence sonucuna dayanak olarak yürütülen çalışmanın özeti" başlığı altında açıklanan şekilde gerçekleştirdiğimiz prosedürlere ve elde ettiğimiz kanıtlara dayanarak, Şirket'in 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait Sürdürülebilirlik Bilgileri'nin, tüm önemli yönleriyle Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından 29 Aralık 2023 tarihli ve 32414 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS)'na göre hazırlanmadığına dair dikkatimize herhangi bir husus çekmemiştir.

Önceki dönemlere ilişkin bilgiler hakkında bir güvence sonucu açıklamamaktayız.

Sürdürülebilirlik Bilgilerinin Hazırlanmasında Yapısal Kısıtlamalar

Sürdürülebilirlik Bilgileri, raporun ilgili sayfaları arasında yer alan Metriklere İlişkin Hesaplama Esasları bölümünde açıklandığı üzere iklim, çevre, bilimsel ve ekonomik belirsizliklerden kaynaklanan ölçüm belirsizlikleri içerebilir.

Sera gazı emisyonlarının hesaplanmasında kullanılan bilimsel yöntemlerdeki belirsizlikler bu kapsamda yer almaktadır. Ayrıca gelecekteki muhtemel fiziksel ve geçiş dönemi risklerinin etkilerinin zamanlaması ve büyüklüğüne ilişkin veri eksiklikleri nedeniyle açıklanan bilgilerin belirli ölçüde belirsizlik içerdiği kabul edilmiştir.

Yönetimin ve Üst Yönetimden Sorumlu Olanların Sürdürülebilirlik Bilgilerine İlişkin Sorumlulukları Şirket yönetimi aşağıdakilerden sorumludur:

  • Sürdürülebilirlik bilgilerinde Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'na uygun olarak bazırlanması
  • Hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlıklar içermeyecek şekilde sürdürülebilirlik bilgilerinin hazırlanması ve sunumu,
  • Sürdürülebilirlik ile ilgili açıklamalarının hazırlanmasında ve sunumunda kullanılan bilgilerde iç kontrol sisteminin tesis edilmesi.
  • Şirket yönetiminin uygun sürdürülebilirlik metrikleri, hedefleri, varsayımlar ve tahminler seçimi ve uygulanması ile koşullara uygun makul varsayımların ve muhakemelerin yapılması.

Bağımsız Denetçinin Sürdürülebilirlik Bilgilerinin Sınırlı Güvence Denetimine İlişkin Sorumlulukları Denetçi olarak sorumluluğumuz:

  • Sürdürülebilirlik bilgilerinin hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlıklar içerip içermediği konusunda sınırlı güvence elde etmek amacıyla denetimi planlamak ve yürütmektir.
  • Uyguladığımız prosedürlere ve elde ettiğimiz kanıtlara dayanarak bağımsız bir sonucu şirkete bildirmektir.
  • Şirketin iç kontrolünün etkinliği hakkında bir güvence sonucu bildirmek amacıyla değil, ancak
    iç kontrol yapısını anlamak ve sürdürülebilirlik bilgilerinin hata ve hile kaynaklı önemli yanlışlık
    risklerini tanımlamak ve değerlendirmek amacıyla risk değerlendirme prosedürlerini yerine
    getirmektir.
  • Sürdürülebilirlik bilgilerinin önemli yanlışlık içerebilecek alanlarını belirlemek ve bu alanlara yönelik prosedürleri tasarlamak ve uygulamaktır. Hile; muvazaalı işlemler, sahtecilikler, işlemlerin kasıtlı olarak kayda geçirilmemesi veya denetçiye kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunulması ya da kontrolün ihlali gibi konuları içerebilmesi sebebiyle hile kaynaklı önemli bir yanlışlığın tespit edilme riski, hata kaynaklı önemli bir yanlışlığın tespit edilmesine göre daha yüksektir.
  • Yanlışlıklar hata veya hile kaynaklı olabilir. Yanlışlıkların, tek başına veya toplu olarak, sürdürülebilirlik bilgileri kullanıcılarının buna istinaden alacakları ekonomik kararları etkilemesi makul ölçüde bekleniyorsa bu yanlışlıklar önemli olarak kabul edilir.
  • Yönetim tarafından hazırlanan sürdürülebilirlik bilgileri hakkında bağımsız bir sonuç bildirmekle sorumlu olduğumuz için bağımsızlığımızın tehlikeye girmemesi adına sürdürülebilirlik bilgilerinin hazırlanma sürecine dâhil olmamıza izin verilmemektedir.

Mesleki Standartların Uygulanması

Denetimimiz, Güvence Denetimi Standardı (GDS) 3000 Tarihî Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Diğer Güvence Denetimleri ve GDS 3410 Sera Gazı Beyanlarına İlişkin Güvence Denetimleri standartlarına uygun olarak yürütülmüştür.

Bu standartlar uyarınca denetçi, mesleki etik kurallarına, bağımsızlık ilkelerine ve kalite yönetim sistemine uygun davranmakla yükümlüdür.

Bağımsızlık ve Kalite Yönetimi

Deneyim Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş., denetim faaliyetlerini Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar (Bağımsızlık Standartları Dâhil) hükümlerine ve Kalite Yönetim Standardı 1 (KYS 1) gerekliliklerine uygun şekilde yürütmektedir.

Sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin güvence denetiminde tarafsızlık, dürüstlük, yeterlilik ve gizlilik ilkeleri esas alınmıştır.

Şirketimiz, denetim kalitesini sağlamak amacıyla bağımsız kalite kontrol sistemini yürütmekte olup, denetimin planlama ve yürütme aşamalarında bağımsızlık ilkelerine uygun hareket edilmiştir. Verdiğimiz sınırlı güvence sonucundan sorumluyuz.

Güvence Sonucuna Dayanak Olarak Yürütülen Çalışmanın Özeti

Sürdürülebilirlik bilgilerinde önemli yanlışlıkların ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğunu belirlediğimiz alanları ele almak için çalışmalarımızı planlamamız ve yerine getirmemiz gerekmektedir.

Uyguladığımız prosedürler mesleki muhakememize dayanır. Sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin sınırlı güvence denetimini uygularken:

  • Şirketin sürdürülebilirlik raporlamasından sorumlu personeliyle görüşmeler yapılması, sürdürülebilirlik bilgilerinin elde edilmesi ve uygulamada olan süreçlerin anlaşılması,
  • Sürdürülebilirlik bilgilerine ilişkin dokümantasyonun ve veri kayıtlarının incelenmesi,
  • Sürdürülebilirlik açıklanmalarının ve sunumunun değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir.
  • Sorgulama prosedürleri aracılığıyla şirketin sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin kontrol
    ortamı ve bilgi sistemleri hakkında genel bir anlayış oluşturulmuştur. Bununla birlikte belirli
    kontrol faaliyetlerinin tasarımı incelenmemiş ve bunların işleyiş etkinliğini doğrulamaya
    yönelik ilave kanıt elde edilmemiştir.

  • Şirketin tahmin geliştirme yöntemlerinin uygunluğu ve tutarlılığı sınırlı düzeyde incelenmiştir.
    Ancak uyguladığımız prosedürler, tahminlerin dayandığı verilerin gerçeği yansıtıp
    yansıtmadığını veya şirketin tahminlerinden kaynaklanan belirsizliklerin önem derecesinin değerlendirilmesi için yeterli düzeyde değildir.
  • Şirketin sürdürülebilirlik raporlamasına entegre edilmiş ve finansal etkisi önemli görülen risk ve firsatların belirlenmesine yönelik sürecler incelenmiştir.

Sınırlı güvence denetiminde uygulanan prosedürler, nitelik ve zamanlama açısından makul güvence denetiminden farklıdır ve kapsamı daha dardır. Sonuç olarak sınırlı güvence denetimi sonucunda sağlanan güvence seviyesi, makul güvence denetimi yürütülmüş olsaydı elde edilecek güvence seviyesinden önemli ölçüde daha düşüktür.

Deneyim Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. Sorumlu Denetçi: Mehmet Oğuzkaya, YMM

Ankara, 30.10.2025

Lokman Hekim Engürüsağ Sağlık Turizm Eğitim Hizmetleri ve İnşaat Taahhüt A.Ş. Adres: Kentpark Ofis Dumlupınar Bulvarı No:164/306 Çankaya/Ankara Tel: 444 99 11

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.