AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

ÇELEBİ HAVA SERVİSİ A.Ş.

Environmental & Social Information Oct 1, 2025

9075_rns_2025-10-01_cfaa3b7d-6785-4f52-850a-634add84a135.pdf

Environmental & Social Information

Open in Viewer

Opens in native device viewer

ÇELEBİ HAVA SERVİSİ A.Ş.

TSRS UYUMLU SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORU

2024

1. Rapor Hakkında
6
2. Çelebi Hava Servisi A.Ş. Hakkında
7
2.1. Grup Faaliyet Alanı ve Ortaklık Yapısı
7
2.2. İş Modeli ve Değer Zinciri
9
3. Yönetişim
12
4. Strateji 14
4.1. İklim Dirençliliğinin Değerlendirmesi
15
4.2. İklimle İlgili Riskler ve Fırsatlar 17
İklim Riskleri 17
İklim Fırsatları 28
4.3. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Şirket Stratejilerine Etkileri
30
5. Risk Yönetimi
32
5.1. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Tespiti
32
5.2. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi
33
Zaman Vadeleri 33
Gerçekleşme Olasılığı 34
Finansal Etki Büyüklüğü 34
5.3. İklimle İlgili Risk ve Fırsatlar İçin Önemlilik Analizi
35
5.4. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Yönetilmesi
35
5.5. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Gözden Geçirilmesi ve Raporlanması
36
6. Metrik ve Hedefler
36
6.1. İklimle İlgili Metrikler 36
Sera Gazı Emisyonları Hesaplama Metodolojisi, Raporlama Sınırları ve Ölçüm Yaklaşımı 36
Emisyon Faktörleri37
Karbon Fiyatlandırma, Karbon Kredisi 39
6.2. Faaliyet Metrikleri ve Sektöre Özgü Metrikler 39
Tedarik Zinciri Yönetimi41
6.3. Hedefler 41

1.Rapor Hakkında

Çelebi Hava Servisi A.Ş. ve bağlı ortaklıkları ("Grup" veya "ÇHS" olarak anılacaktır) 29 Aralık 2023 tarihli ve 32414(M) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'nın (TSRS), 1 Ocak 2024 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girmesiyle TSRS uyumlu sürdürülebilirlik raporu yayınlama yükümlülüğüne sahiptir. Grup, Sermaye Piyasası Kurulu'nun düzenleme ve denetimine tabi olması nedeniyle bu yükümlülük kapsamındadır.

1 Ocak – 31 Aralık 2024 finansal raporlama döneminin esas alındığı bu rapor, Kamu Gözetim Kurumu'nun (KGK) 27 Aralık 2023 tarihli TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı uyarınca TSRS 1 (Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler) ve TSRS 2 (İklimle İlgili Açıklamalar) Standartlarına uygun olarak hazırlanmıştır. Bu raporda paylaşılan, iklime ilişkin veriler Grup'un merkezi Türkiye'deki faaliyetleri de dahil olmak üzere 6 ülkede yer hizmetleri ve kargo antrepo faaliyetleri yürüten tüm bağlı ortaklıklarını kapsamaktadır. ÇHS, ana faaliyet konusu olan yer hizmetleri ve kargo-antrepo hizmetleri alanındaki stratejisini iklim değişikliği ile mücadele ilkeleriyle birleştiren vizyonu doğrultusunda şeffaflık taahhüdünü destekleyerek güvenilir bilgi sunmayı hedeflemiştir.

Grup, TSRS Standartlarını uyguladığı ilk yıllık raporlama döneminde izin verilen bazı geçiş muafiyetlerini kullanmıştır. TSRS 1'de belirtilen E3, E4, E5 ve E6 maddeleri ile TSRS 2'de belirtilen C3, C4 ve C5 maddeleri uyarınca uygulanan geçiş muafiyetlerine istinaden Grup'un uygulamaları şunlardır:

  • TSRS 1 E4 (a)'da belirtilen geçiş muafiyetine göre Grup'un ara dönem finansal raporuyla birlikte bu raporu sunma hakkı bulunmaktadır. Ancak, KGK'nin 5 Ağustos 2025 tarihli kararı ile TSRS raporlarının teslim süresi 31 Ekim'e uzatılmıştır. Bu nedenle ÇHS, ara dönem finansal raporundan sonra işbu raporu yayımlamaktadır.
  • Standartların ilk uygulama tarihinden önceki dönemler için TSRS 1 ve 2 kapsamında belirtilen açıklamaları yapması ve karşılaştırmalı bilgiler sunması gerekli olmadığından, Grup bu raporda yalnızca 2024 yılına dair performans metriklerini paylaşmaktadır. TSRS 1 E3 VE TSRS 2 C3 maddelerinde belirtilen geçiş muafiyeti kapsamında, bu raporda önceki yıllara dair sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili finansal açıklamalara yer verilmemiştir.
  • İlk yıllık raporlama döneminde, şirketin TSRS 2 çerçevesinde yalnızca iklimle ilgili riskler ve fırsatları açıklaması ve dolayısıyla TSRS 1 hükümlerini yalnızca iklimle bağlantılı riskler ve fırsatlarla sınırlı olarak uygulamasına izin verilmektedir (TSRS 1 E5). Bu raporda, grup sadece iklimle bağlantılı risk ve fırsatlara odaklanmıştır. Ancak, yönetişim, strateji ve risk yönetimi yaklaşımına dair bilgiler, iklim dahil olmak üzere tüm sürdürülebilirlik konularını kapsayacak şekilde sunulmaktadır.
  • KGK'nın 27 Aralık 2023 tarihli TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararının ilgili geçiş hükmü çerçevesinde Kapsam 3 sera gazı emisyonlarına yönelik bilgilerin ilk 2 yıl açıklanması zorunlu değildir. Bu muafiyet çerçevesinde 2025 yılında yayımlanan bu rapor Kapsam 3 emisyonlarını içermemektedir.
  • TSRS 2 C4 uyarında, bu Standardın ilk uygulama tarihinden hemen önceki yıllık raporlama döneminde, işletme sera gazı emisyonlarını ölçmek için Sera Gazı Protokolü: Kurumsal Muhasebe ve Raporlama Standardı (2004) (GHG Protokolü)

dışında bir yöntem kullandıysa, işletmenin diğer yöntemi kullanmaya devam etmesine izin verilmektedir. Ancak ÇHS 2024 yılı Kapsam 1 ve Kapsam 2 sera gazı emisyonlarını GHG Protokolü'ne göre hesapladığından bu muafiyetten yararlanmamaktadır.

Bu rapor, Grup'un sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili yönetim yapısını, stratejisini, risk ve fırsat belirleme ve yönetme süreçlerini, performans metriklerini ve hedeflerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Grup'un ve ortaklık yapısının tanıtıldığı "Çelebi Hava Servisi A.Ş. Hakkında" bölümünün beraberinde, TSRS Standartlarının temel içeriğini temsil eden "Yönetişim", "Strateji", "Risk Yönetimi" ve "Metrikler ve Hedefler" başlıkları altında çerçevelendirilmiştir.

Rapor, TSRS Standartlarının uygun olmasının yanı sıra Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu'nun (ISSB) Sürdürülebilirlik Muhasebe Standartları Kurulu (SASB) Standartlarına da atıfta bulunulmuştur. Bu doğrultuda, TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber'in bir parçası olan "Cilt 60—Hava Taşımacılığı ve Lojistik" cildinden yararlanılmıştır. ISSB tarafından idame ettirilen SASB Standartlarından türetilen bu cilt, hava yük taşımacılığı, posta ve kurye hizmetleri ve ulaşım lojistiği hizmetleri sağlayan şirketlere TSRS 2'deki bazı açıklama hükümlerinin uygulanması için çeşitli yollar önermektedir. ÇHS yaptığı muhakemeler neticesinde, bu ciltte yer alan açıklama konularının ve metriklerin tamamının, kendi faaliyet konusu olan yer hizmetleri ve kargo-antrepo hizmetleri ile doğrudan ilişkili olmadığı kararına varmıştır. Bu ciltte belirtilen metrikler arasından kendi faaliyet alanı ile ilişkili olanlar hakkında bilgi sağlamaktadır. Raporun 6. Metrikler ve Hedefler Bölümünde, bu ciltte yer alan sektör bazlı açıklama konularına ve metriklerin birkaçına atıfta bulunulmuştur.

2. Çelebi Hava Servisi A.Ş. Hakkında

2.1. Grup Faaliyet Alanı ve Ortaklık Yapısı

Çelebi Hava Servisi (ÇHS), 1958 yılından beri faaliyet göstermekte olup Türk hava taşımacılığında ilk özel yer hizmetleri şirketi unvanına sahiptir. Türkiye, Almanya, Macaristan, Hindistan, Endonezya ve Tanzanya olmak üzere 16.500 çalışanı ile 3 kıta, 6 ülke ve dünya çapında 70 havalimanında operasyonlarını sürdürmektedir. ÇHS ve bağlı ortaklıkları senede 300'den fazla müşteriye 252.000'den fazla uçuşa yer hizmeti sağlamakla birlikte 1 milyon tondan fazla kargonun elleçleme sürecini yürütmektedir.

Grup, Türkiye'de 32 havaalanında hizmet sağlamakta olup, ilgili lokasyonlar İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. kontrolündeki İstanbul Havalimanı, Devlet Hava Meydanları İşletmesi ("DHMİ") kontrolünde bulunan Çukurova, Ankara, Antalya, Bingöl, Bodrum, Bursa Yenişehir, Çorlu, Dalaman, Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, İzmir, Isparta, Kars, Kayseri, Malatya, Mardin, Samsun, Trabzon, Van, Denizli, Hatay, Kahramanmaraş, Erzincan, Balıkesir Edremit, Çanakkale, Iğdır, Kocaeli, Hakkari, Uşak, Rize-Artvin ve Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri A.Ş. ("HEAŞ") kontrolünde bulunan İstanbul Sabiha Gökçen olarak sıralanmaktadır. 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde Türkiye'de 116.007 uçuşa hizmet vermiştir.

Konsolidasyona dahil edilen Grup'un bağlı ortaklıklarının faaliyette bulunduğu coğrafi bölge ve 2024 yılında Grup'un etkin ortaklık oranı aşağıda belirtilmiştir. Bağlı ortaklıkların iştirakleri ise, ilgili bağlı ortaklık altında gösterilmiştir.

Bağlı Ortaklık İsmi Faaliyette Bulunduğu
Bölge
2024 Etkin Ortaklık Oranı
Celebi Delhi Cargo Terminal
Management India Private Limited
("Celebi Delhi Cargo")1
Hindistan %74
Celebi Nas Airport Services India
Private Limited ("Celebi Nas")1
Hindistan %59
Celebi Airport Services India
Private Limited ("CASI")1
Hindistan %99,9
Celebi GH India Private Limited
("CGHI")1
Hindistan %60,98
Celebi GS Chennai Private Limited
("CGSC")1
Hindistan %100
Delhi Aviation Services Pvt. Ltd.2 Hindistan %25
KSU Aviation Private Limited
("KSU")
Hindistan %58,7
Çelebi Kargo Depolama ve
Dağıtım Hizmetleri Anonim Şirketi
("Celebi Kargo")
Türkiye %99,9
Celebi Cargo GMBH Almanya %100
Celebi Ground Handling Hungary
("CGHH")
Macaristan %100
Celebi Tanzania Aviation Services
Limited ("Celebi Tanzania")
Tanzanya %65
PT. Prathita Titiannusantara
("PTN")
Endonezya %99
PT. Celebi Aviation Indonesia
("CAI")
Endonezya %99

Tablo 1. Bağlı Ortaklıklar

1 Hindistan'daki Faaliyetlere İlişkin Gelişmeler:

Şirket'in Hindistan'daki bağlı ortaklıkları aracılığıyla yürütmekte olduğu yer hizmetleri ve antrepo hava kargo faaliyetleri, Hindistan Sivil Havacılık Güvenliği Bürosu (Bureau of Civil Aviation Security – BCAS) tarafından 15 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanan karar doğrultusunda, güvenlik izinlerinin tek taraflı haksız ve gerçeğe aykırı iddialara dayanarak iptal edilmesi sonucu durdurulmuştur. Söz konusu güvenlik izinleri, Hindistan'daki havalimanlarında faaliyet gerçekleştirmek için zorunludur. Bu nedenle, ilgili bağlı ortaklıklar tarafından operasyonlara devam edilmesi mümkün olmamış ve faaliyetler aynı tarih itibarıyla durdurulmuştur.

Kararın ardından, Şirket tarafından ilgili Hindistan makamları nezdinde güvenlik izinlerinin iptali ile ilgili yasal süreç başlatılmış olup, hukuki süreç devam etmektedir. Bu gelişmeler kapsamında, operasyonların durdurulmasının finansal etkileri, Şirket'in konsolide finansal tablolarında Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) çerçevesinde değerlendirilmiş ve gerekli muhasebe kayıtları yapılmıştır. Nisan ayı sonu itibarıyla Hindistan'daki bağlı ortaklıkların mali sonuçları konsolidasyona dahil edilmiş; izleyen dönemlere ilişkin mali veriler ise "durdurulan faaliyetler" kalemi altında muhasebeleştirilmiştir. Mevcut durumda faaliyetler durdurulmuş olsa da, süreçle ilgili belirsizlikler ve hukuki başvurular nedeniyle gelişmeler oldukça kamuya açıklama yapılmaya devam edilecektir.

Bu nedenle Hindistan operasyonları, Grup'un ileriye yönelik gerçekleşme ihtimali olduğunu öngördüğü iklim ve sürdürülebilirlik odaklı risk ve fırsatları değerlendirme kapsamının dışında bırakılmıştır. Dolayısıyla, Grup tarafından öngörülen fiziki risklere yönelik gerçekleştirilen senaryo analizi projeksiyonlarına Hindistan'daki bağlı ortaklıkların iş faaliyetleri de dahil edilmemiştir. Bunun yanı sıra, raporun Metrik ve Hedefler Bölümünde paylaşıldığı üzere, 2024 Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyon bilgileri Hindistan faaliyetleri konsolide edilerek sunulmuştur.

2 Delhi Aviation Services Pvt. Ltd.'nin 2022 yılında faaliyetlerinin durdurulması sebebiyle bu raporda konsolidasyona dahil edilmemiştir.

ÇHS, Sermaye Piyasası Kurulu'na kayıtlıdır, hisse senetleri ise 18 Kasım 1996'da Borsa İstanbul'da işlem görmeye başlamıştır. Kayıtlı adresi, Çelebi Hava Servisi A.Ş. Tayakadın Mahallesi Nuri Demirağ Caddesi Bina No: 39 Arnavutköy-İstanbul'dur. Şirket'in internet sitesi adresi www.celebiaviation.com iken yatırımcı ilişkileri için www.celebiyatirimci.com internet adresi kullanılmaktadır.

2.2. İş Modeli ve Değer Zinciri

ÇHS'nin iklimle ilgili finansal açıklamalarının hazırlanması sürecinde, tüm bağlı ortaklıklarının kendi faaliyetlerinin yanı sıra farklı kıtalardaki aşağı yönlü ve yukarı yönlü faaliyetlerini de içeren değer zinciri değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, Grup'u finansal açıdan makul ölçüde etkilemesi beklenen iklimle ilişkili her bir risk ve fırsat coğrafi konum ve faaliyet alanı bazlı değerlendirilmiştir.

Grup, operasyonlarını gerçekleştirebilmek için ekipman, makine, araç, yakıt vb. sağlayan ürün tedarikçileri; personel taşıma, güvenlik, bakım, onarım vb. sağlayan hizmet tedarikçilerini ve havaalanı ve terminal işletmeleri gibi otoriteler başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlar ile iş birliğine başvurmaktadır. Ayrıca, yer hizmetlerinden yararlanan havayolları ve yolcular ile kargo-antrepo hizmetlerinden faydalanan kargo taşımacılığı müşterileri, Grup'un faaliyetlerinin devamlılığı için kilit paydaşlardır. Dolayısıyla, Grup'un değer zincirinin hem yukarı hem de aşağı yönlü aşamalarında çok sayıda faaliyet, kaynak ve paydaş yer almaktadır. Grup'un yukarı ve aşağı yönlü değer zinciri ilişkileri ile kendi direkt operasyonlarının lokasyon bazlı gösterim aşağıda yer almaktadır:

Açıklama ve Tanım Coğrafi Konum
Ürün
Tedarikçileri
Bilgi Teknolojileri, Yazılım
Hizmetleri
Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya
Operasyonel araçlar (GSE) Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Çin, Fransa, Amerika
Birleşik Devletleri, İspanya
m) Operasyon, Buz çözme (Deicing)
sıvısı
Belçika, Almanya
Operasyon, Toplu veya perakende
yakıt
Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya, Tanzanya
Yukarı Yönlü (Upstrea
Değer Zinciri
Tesis destek makineleri Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya
Operasyonel veya teknik makineler Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya
Ekipman yedek parçaları Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya
Teknik yağ (ekipmanlar için) Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Tanzanya
Ekipman (GSE) lastikleri Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Tanzanya
Operasyonel personel üniforması,
Kişisel koruyucu ekipman (PPE)
Türkiye, Hindistan, Almanya
Uçak temizleme malzemeleri Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya, Tanzanya

Tablo 2. ÇHS Değer Zinciri3

3 TSRS 2 9(b), 13(b) TSRS 2 22(b)(7) uyarınca, Grup'un iklim risk ve fırsatlarının değer zincirinin hangi noktalarında yoğunlaştığına ve senaryo analizinde kullandığı operasyonların kapsamına (bölgeler ve iş faaliyetleri) ilişkin değerlendirme bu tabloda yer verilen değer zinciri paydaşları ve iş faaliyetleri üzerinden yapılmıştır.

Tüketime yönelik malzemeler Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya, Tanzanya
İdari araçlar Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya, Tanzanya,
Çin, Fransa
Kargo taşıma sabit varlıkları
(deckler, konveyörler vb.)
Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya
Güvenlik ekipmanları (x-rays vb.) Amerika Birleşik Devletleri, Çin,
Almanya
Kargo depolama rafları Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya
Kargo taşıma depolama sistemleri
ve vinçler (ETV, depolama rafları
vb.)
Almanya, Türkiye, Hindistan,
Macaristan
m) Tesislerin ısıtma ve soğutma için
elektrik, su, doğalgaz alımı
(Havaalanı işletmecilerinden/şirket
sahiplerinden)
Türkiye, Hindistan, Macaristan,
Almanya, Endonezya, Tanzanya
m) E-Hizmetler, Bilgi teknolojileri,
Genel
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
(deva Telekomünikasyon Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
Hizmet
Tedarikçileri
Güvenlik hizmetleri Türkiye, Macaristan, Almanya,
Delhi
Değer Zinciri Operasyonel ve personel kiralık
araçlar
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
Yukarı Yönlü (Upstrea Kiralık operasyonel iş gücü;
Personel istihdamı
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
Sağlık ve güvenlik hizmetleri Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
Teknik, Araçlar ve ekipmanların
bakımı ve onarımları
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
Tesis temizlik hizmetleri Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
Tesis mekanik varlık bakım
hizmetleri
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan
Personel taşımacılığı Türkiye, Hindistan
Atık ve hurda bertarafı Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
İşletme içme suyu Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
Çalışan eğitimi Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
Dış kaynaklı danışmanlık,
sertifikasyon
Türkiye, Hindistan, Almanya,
Macaristan, Endonezya, Tanzanya
Personel için yiyecek ve catering
hizmetleri
Türkiye
Otoriteler Sivil Havacılık Otoritesi Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Havalimanı işletmesi Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Terminal işletmesi Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Havaalanı mülki idareleri Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Bakanlık vb. resmi kuruluşlar Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Uluslararası Hava Taşımacılığı
Birliği (IATA)
Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Yer Hizmetleri
Gelirdeki payı:
%78,06
Ramp hizmetleri (uçakların
yüklenmesi, boşaltılması, kabin içi
temizlik, uçak ve terminal arası
yolcu ve bagaj transferi, bagajların
ayrımı, push-back ve headset vb.
Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya
Uçak yük kontrol ve koordinasyon
hizmetleri
Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya
Yolcu Hizmetleri (check-in,
boarding, kayıp ve hasarlı bagaj
hizmetleri)
Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya
Kargo ve
Antrepo
Gelirdeki payı:
%19,78
Kargo hazırlama/elleçleme Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Almanya
Depolama Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Almanya
Kargo kabul ve teslim (nakliyeci
kuruluşlara veya acenteler)
Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Almanya
Kargo dokümantasyon Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Almanya
Köprü Yolcu köprülerinde yanaştırma ve
ayrıştırma hizmetleri
Macaristan
Direkt Operasyonlar Operasyonları
Gelirdeki payı:
%0,94
Yolcu köprülerinde elektrik ve
havalandırma hizmetlerinin
sağlanması
Hindistan
Genel
Havacılık
Gelirdeki payı:
%0,67
Özel uçuş yer hizmetleri Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Endonezya
Lounge
Hizmetleri
Gelirdeki payı:
%0,20
Yolcu salonlarının işletilmesi Türkiye, Macaristan
Platinium
Hizmetleri
Gelirdeki payı:
%0,35
Özel müşterilere yönelik havalimanı
eşlik hizmeti ve taleplere yönelik
hizmet organizasyonları
Türkiye, Macaristan
m) Müşteriler Havayolu şirketleri, havayolu adına
faaliyet gösteren temsilci firmalar
Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
wnstrea Genel havacılık hizmeti alan
şirketler
Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Endonezya
Değer Zinciri
Aşağı Yönlü (Do
Havayolu adına faaliyet gösteren
kargo acenteleri
Türkiye, Macaristan, Hindistan,
Almanya
Bireysel müşteriler Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya
Yolcular Yolcular Türkiye, Tanzanya, Hindistan,
Macaristan, Endonezya, Almanya

ÇHS, iklim değişikliğinin getireceği risklerin ve fırsatların, kendi operasyonları ile sınırlı kalmaksızın, değer zincirindeki tüm ilişkiler ve faaliyetler üzerindeki olası etkilerini değerlendirmiştir. Böylelikle, iklim risk ve fırsatlarının Grup'un değer zincirinde ve iş modelinde hangi coğrafi bölgelerde ve ne tür hizmet alanlarında yoğunlaştığını tespit etmiştir.

3.Yönetişim

ÇHS, iklim ve sürdürülebilirliğe ilişkin gelişmeleri yakından izleyen, bu gelişmelerin neden olabileceği ve Grup'un finansal durumunu ve yeterliliğini etkileme olasılığına sahip risk ve fırsatları gözeten yönetişim yapısını tanımlamıştır.

ÇHS'de en üst düzeyde sürdürülebilirlik ve iklim ile ilgili konular Yönetim Kurulu tarafından sahiplenilmekte ve yönetilmektedir. İklim ve sürdürülebilirlikle ilgili risklerin ve fırsatlara karşılık vermek üzere kurumsal stratejinin geliştirilmesi, risk ve/veya fırsat için planlanan aksiyonların planlanması ve bunlara dair sorumlulukların atanmasına dair nihai karar Yönetim Kurulu'na aittir.

YK'ya bağlı bir komite olan Riskin Erken Saptanması Komitesi (RESK), iklim ve sürdürülebilirlik risk ve fırsatlarının önceliklendirilmesi ve finansal etkilerinin değerlendirilmesi süreçlerinde aktif rol üstlenen yönetişim organıdır. Komite, yılda bir kez sürdürülebilirlik ve iklim odaklı risk ve fırsatları değerlendirmektedir. Gerek görüldüğü hallerde yıl içindeki toplantılar daha sık gerçekleşebilmektedir.

ÇHS'nin faaliyetlerini bağlı olarak sürdürdüğü Çelebi Havacılık Holding (ÇHH) bünyesinde faaliyet gösteren EXCOM (Executive Committee - İcra Komitesi) Grup'un vizyon ve stratejilerinin belirlenmesi, yönetilmesi, hedeflere ulaşılması konularında aktif rol üstlenmektedir. Liderliğini ÇHH Grup CEO'sunun üstlendiği EXCOM, EMEA (Europe, Middle East, Africa) Yer Hizmetleri & Kargo Başkanı, Hindistan & Pasifik Kargo & Yer Hizmetleri Başkanı, İnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Yardımcısı, Finanstan Sorumlu Başkan Yardımcısı, Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı ve Hukuk Baş Müşavirinden oluşmaktadır. EXCOM; iklim ve sürdürülebilirlikle ilişkili risk ve fırsatları, bunların finansal etkilerini, sürdürülebilirlik hedeflerini ve gerekli bütçe ile stratejileri düzenli olarak gözden geçirmek, değerlendirmek ve Sürdürülebilirlik Komitesi'ne rehberlik etmek ile ilgili iklim ile ilgili risk ve fırsatları Riskin Erken Saptanması Komitesi'ne sunmak ile görevlidir.

Grup, sürdürülebilirlik ve iklim ile ilgili risk ve fırsatları gözden geçirmek, hedef belirlemek ve bu yönetişim maddelerini şirketin genel strateji ve risk yönetim süreçlerine dahil edebilme konusunda yetkinliklerini sağlamak adına dönemsel olarak dış kaynaklı uzman desteğine başvurmakta ve sürdürülebilirlik ve iklim konusundaki sektöründeki iyi uygulama, regülasyon ve eğilimleri gözlemlemektedir. Ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip etme yetkinliğine sahip EXCOM üyeleri, strateji ve operasyonel yönetim gereklilikleri konusunda tecrübe ve yeterliliklere sahiptir. Bu çerçevedeki becerilerini sürdürülebilirlik ve iklim alanını dahil ederek genişletmek adına International Air Transport Association'ın (IATA) senelik organize ettiği World Cargo Symposium ve Ground Handling Conference etkinliğine ve Aviation Services Association'ın AGS Global Summit organizasyonunu takip ederek uluslararası konferans ve organizasyonlarda sürdürülebilirlik ve iklim konularındaki panellerine ve etkinliklere katılmaktadır. Böylelikle, sürdürülebilirlik konularındaki yeterliliğini her geçen gün daha da artırmakta ve iklimle ilgili risklere ve fırsatlara karşılık vermek üzere yetkilerini pekiştirmektedir. Sürdürülebilirlik Komitesi, iklim ve sürdürülebilirlik konularının ilk aşamada belirlenmesinden, değerlendirilmesinden ve EXCOM'a sunulmasından sorumludur. Sürdürülebilirlik Komitesi, doğrudan Yönetim Kuruluna bağlı bir organ değildir. Komite, sürdürülebilirlik risklerinin tespiti ve sürdürülebilirlik hedeflerin gerçekleştirilmesi için stratejik öneriler geliştirmekte ve bu stratejiye bağlı hedeflerin takibini yapmaktadır. Multidisipliner bir perspektif oluşturmak amacıyla ÇHS Sürdürülebilirlik ve Çevre Müdür Yardımcısı, ÇHH Satın Alma & İnşaat Direktörü, ÇHH Mali İşler Direktörü, ÇHH Mali Kontrol Müdürü, ÇHH İK ve Akademi Direktörü, ÇHH Pazarlama ve İletişim Müdürü, ÇHS Mali İşler Direktörü ve ÇHS Kalite& Emniyet Müdürü komitede yer almaktadır. Sürdürülebilirlik Komitesi ÇHS Sürdürülebilirlik & Çevre Müdür Yardımcısı tarafından koordine edilmektedir. Komite, gerektiğinde Grup CEO tarafından toplantıya çağrılabilmektedir. Sürdürülebilirlik Komitesi üyeleri, sürdürülebilirlik ve iklim konularında deneyim ve yeterliliklere sahiptir. Bu alanda daha etkin olmak ve gelişmeleri takip edebilmek amacıyla, Komite Koordinatörü olarak görev yapan ÇHS Sürdürülebilirlik ve Çevre Müdür Yardımcısı, Entegre Raporlama Türkiye Ağı tarafından düzenlenen ve Kamu Gözetim Kurumu onaylı "Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Eğitimini tamamlayarak bilgi ve becerilerini geliştirmiştir. Ayrıca, ÇHH Satın Alma & İnşaat Direktörü, Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi (BUYEM) tarafından sunulan "Kurumsal Sürdürülebilirlik Programı" ve Cambridge University'nin düzenlediği "Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilirlik Stratejileri" eğitimlerine katılarak sürdürülebilirlik alanında stratejik düşünme yeteneklerini artırmıştır. Söz konusu eğitimler, kurumsal sürdürülebilirlik uygulamalarının güçlendirilmesine ve şirketin çevresel ile sosyal sorumluluklarını etkin şekilde yerine getirmesine katkı sağlamaktadır.

Diğer taraftan ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibi hem ana ortaklık olan ÇHS'de hem de bağlı ortaklıklarda sürdürülebilirlik stratejilerinin uygulanmasının koordinasyonunu sağlamaktadır. Aynı zamanda bağlı ortaklıklardan gelen ESG verilerinin konsolidasyonunu gerçekleştirmektedir. ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibi, Sürdürülebilirlik& Çevre Müdür Yardımcısı, Çevre Mühendisleri, Mali İşler Direktörü, Bütçe ve Raporlama Müdür Yardımcısı, İstasyon Müdürleri (IST, TZX, DIY, TEQ) ve Kalite ve Emniyet Müdürü katılımı ile oluşturulmuştur.

Ayrıca, sürdürülebilirlik yönetişim yapısı çerçevesindeki sorumlulukların, tüm alt şirketlerce benimsenmesini amaçlayan ÇHS'nin tüm bağlı ortaklıklarında Sürdürülebilirlik Çalışma Grupları bulunmaktadır. Sürdürülebilirlik Çalışma Grupları, ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibi ve Sürdürülebilirlik Komitesi Grup sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda uyum içinde faaliyet gösterirken Sürdürülebilirlik Komitesi'nden gelen yönlendirmeler doğrultusunda ESG verileri vd. taleplerin cevaplanmasını ve ÇHS Sürdürülebilirlik Komitesi'ne iletilmesini sağlamaktadır.

Özetle, çok katmanlı bu yapıya göre, sürdürülebilirlik ve iklim odaklı çalışmalar ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibinin de dahiliyeti ile Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından önerilmekte, başlatılmakta ve koordine edilmektedir. İlk etapta Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından ele alınan konular, bağlı ortaklıklar da dahil olmak üzere tüm Grup'u temsil edecek şekilde EXCOM'a sunulmaktadır. EXCOM ilgili konuları değerlendirmekte ve yönlendirme sunmaktadır. EXCOM'dan alınan geri bildirimler doğrultusunda, risk veya fırsat teşkil eden hususlar Riskin Erken Saptanması Komitesi'ne taşınmaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi aracılığıyla da nihai onay için Yönetim Kurulu'na sunulmaktadır.

Yönetim Kurulu Kurumsal stratejilerin belirlenmesi ve denetimi
Riskin Erken Saptanması
Komitesi
(RESK)
En üst düzeyde risklerin gözetimi ve yönetimi
İcra Komitesi (EXCOM) Önemli risklerin
gözden geçirilmesi ve
RESK'e taşınması
Sürdürülebilirlik
Komitesi
Risklerin tespit edilmesi
ve ön değerlendirme
ile
EXCOM'a sunulması
ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibi Metrik ve hedeflerin takip edilmesi, stratejinin uygulanması
Bağlı Ortaklıkların
Sürdürülebilirlik
Çalışma Grupları
ÇSY metriklerinin kayıt altına alınması

ÇHS, belirlenen vadeler ve "ÇHS Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Prosedürü" çerçevesinde belirlenen faktörler ve süreçler doğrultusunda iklim risk ve fırsatlarını izlemekte, değerlendirmekte, önceliklendirmekte ve yönetmektedir. Böylece iklim risk ve fırsatları, Grup'un tanımladığı tüm riskler için yürüttüğü değerlendirme süreçleri ile entegre bir şekilde aynı prosedür altında ele alınmaktadır. Bu prosedür, aynı zamanda, kalite, çevre, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri kapsamında risklerini de içermektedir. Bu prosedür, Kalite ve Emniyet Müdürlüğü, tarafından periyodik olarak gözden geçirilip gerekli durumlarda güncellenmekte ve Genel Müdür tarafından onaylanmaktadır. Sürdürülebilirlik Komitesi, iklim ve sürdürülebilirliğe ilişkin risk ve fırsatların değerlendirme sürecindeki güncelleme gerekliliklerini bu prosedüre uygun olarak hayata geçirmekle sorumludur.

Grup stratejisi ve risk ve fırsatlara karşılık verme kararları çerçevesinde, ilerleyen dönemde ihtiyaç olması halinde ödünleşim gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğini değerlendirecektir. Raporlama döneminde iklim riskleri ve fırsatlarına yönelik ödünleşim değerlendirmesi gerçekleştirilmemiştir. 2024 yılı itibarıyla iklim hedeflerine bağlı performans ölçütleri, ÇHS'nin ücretlendirme politikalarına dahil edilmemektedir.

4. Strateji

ÇHS, kendi faaliyet alanlarının (yer hizmetleri ile kargo-antrepo hizmetleri) yanı sıra havacılık sektörünün tamamını etkileyen makroekonomik değişimleri, mevzuat gerekliliklerini ve sürdürülebilirlik trendlerini yakından takip etmektedir. Bunların başında; havacılık sektörünün genelini etkileyen hususlar, başta Avrupa Yeşil Mutabakatı, Paris Anlaşması ve Türkiye ulusal mevzuatı çerçevesindeki düzenlemeler, enerji kaynaklarının kullanımını etkileyen faktörler, teknolojik gelişmeler ve ÇHS'nin tüm bağlı ortaklıklarının bulunduğu coğrafi bölgelerde öne çıkan iklime bağlı olaylar gelmektedir. ÇHS, bu gelişmeleri takip ederek Paris İklim Anlaşması'na uyum ve Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı'na (NDC) katkı sağlamak amacıyla stratejisini şekillendirmektedir.

Sürdürülebilirlik stratejisi çerçevesinde iklim odaklı fırsatları değerlendirebilmek için yeniliği teşvik eden hizmet alanlarını ve rekabet avantajını önceliklendiren ÇHS, bu konuda hem sektörel hem de kurumsal düzeyde yenilikçi çözümler geliştirmektedir. Bu bütüncül ve proaktif yaklaşım, şirketin sadece iklim risklerini etkin bir şekilde yönetmesini sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda fırsatları en iyi şekilde değerlendirerek uzun vadeli kurumsal değer yaratma kapasitesini de artırmaktadır.

Farklı zaman dilimleri içerisinde ÇHS ve bağlı ortaklıklarının geleceğini etkileyebilecek iklimle ilgili riskler ve fırsatlar değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede kullanılan, ÇHS'ye özgü zaman vadeleri ve tanımları şunlardır.4

Zaman
Vadeleri
Kısa Vade Orta Vade Uzun Vade
Yıl 0-1
yıl
≥ 1-5 yıl ≥ 5-10 yıl
Tablo 3. Zaman Vadeleri

Bu çerçevede, söz konusu risklerin ve fırsatların Grup'un iş modeli ile değer zinciri üzerindeki ve beklenen etkileri, ÇHS'nin kendi koşullarına uygun olarak ele aldığı iklimle ilgili senaryolara dayanarak detaylandırılmıştır. Finansal etkinin ilgili yılın toplam konsolide Grup hasılatının %1'ini aşması halinde, söz konusu risk veya fırsatın finansal önemlilik eşiğini geçtiği ve Grup'un finansal durumu üzerinde makul etkisinin beklendiği anlaşılmaktadır.

4.1. İklim Dirençliliğinin Değerlendirmesi

IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) raporlarında, potansiyel gelecekteki iklimleri projekte etmek ve anlamak için farklı senaryolar kullanılmaktadır. Bu doğrultuda, ÇHS'nin fiziksel risklerinin gelecek iklim projeksiyonları çerçevesinde değerlendirilmesi için, Temsili Konsantrasyon Rotaları (RCPs) senaryoları önemli referanslardır. Raporlama döneminde tüm makul ve desteklenebilir bilgiler dikkate alındığında, ÇHS belirlediği fiziksel iklim riskleri için RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarını kullanmıştır. İlgili fiziksel riskler için hem RCP4.5 hem de RCP8.5 senaryolarına göre nitel analizler gerçekleştirilmiştir. 2025 raporlama yılı için gerçekleştirilen bu analiz çalışmasına, ÇHS'nin kısa, orta ve uzun vade tanımlarının yanı sıra 2050 ve 2100 yılları için iklim projeksiyonlarının incelenmesi de dahil edilmiştir.

İklim senaryoları analizi, ÇHS'nin faaliyet gösterdiği ve risk ile fırsatlarının ortaya çıktığı ülkelerde iklim politikaları ve iklim değişkenlerine ilişkin çeşitli göstergeler (günlük maksimum hava sıcaklığı, rüzgâr hızı, aşırı yağışlar ve kar yağışı) göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmiş nicel ve nitel sonuçları içermektedir. Fiziksel risklere dair bu göstergelerin (girdilerin) iklim senaryolarına göre değişimi Climate Impact Explorer aracı kullanılarak değerlendirilmiştir.

RCP4.5 senaryosu, orta düzeyde emisyonlarla 2100 yılına kadar küresel ortalama sıcaklık artışının muhtemelen 2–3°C arasında olacağını projekte eden "orta yol senaryosu" olarak kabul edilirken; RCP8.5 senaryosu ise çok yüksek emisyonlarla 2100 yılına kadar küresel sıcaklığın 4°C veya daha fazla artacağını öngören en kötümser senaryodur. ÇHS, bu iki senaryoda fiziksel risklere ilişkin belirsizliklere karşı iklim esnekliğini muhtemel ve en kötümser senaryo üzerinden değerlendirmiştir.

4 ÇHS kurumsal stratejisini belirlerken kısa vade (0-1 yıl), orta vade (2-5 yıl) ve uzun vade (5 yıl üzeri) olmak üzere farklı bir vade tanımı kullanmaktadır. Grup'un sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili konularda belirlediği vade tanımlarında uzun vade 5-10 yıl olarak tanımlanmakta olup, bu farklılık iklimle bağlantılı hususların genellikle çok daha uzun vadede etkisini göstermesinden kaynaklanmaktadır.

İklim senaryo analizi kapsamında, ÇHS'nin stratejisi ve iş modelinin dayanıklılığı, iklimle ilgili değişikliklere, gelişmelere ve belirsizliklere karşı sağladığı esneklikle analiz edilmiştir. Bu esneklik ile grup, operasyonel sürekliliğini önlemlerle desteklemekte ve sürdürülebilir uygulamalar benimseyerek çevresel etkilerin asgari düzeye indirilmesine odaklanmaktadır.

İklim senaryo analizi için kullanılan "Günlük Maksimum Hava Sıcaklığı", "Aşırı Yağışlar", "Kar Yağışı", "Rüzgâr Hızı" göstergelerinin ÇHS'nin kısa, orta, uzun vade zaman dilimlerindeki ve 2050'ye kadarki değişimleri Tablo 4'te özetlenmiştir. Fiziki risklere yönelik yapılan analizin detaylı nitel bulguları, İklim Riskleri Bölümünde altında yer almaktadır.

Günlük Maksimum Hava Sıcaklığı (Santigrat derece -°C)
Kısa Orta Uzun Baz Yılına
Baz Yıl Ülke Senaryo Vade Vade Vade Göre 2050
(2025) (2030) (2035) Durumu
Türkiye RCP4.5 1,1 1,3 1,4 1,8
RCP8.5 1,1 1,4 1,6 2,4
Endonezya RCP4.5 0,6 0,7 0,8 1,1
RCP8.5 0,6 0,8 0,9 1,4
1986-2006 Almanya RCP4.5 1,2 1,3 1,3 1,8
RCP8.5 1,2 1,3 1,6 2,1
RCP4.5 1,4 1,4 1,5 1,9
Macaristan RCP8.5 1,4 1,5 1,8 2,3
RCP4.5 0,8 1,0 1,1 1,6
Tanzanya RCP8.5 0,8 1,1 1,3 1,9
Aşırı Yağışlar (Yüzdelik - %)
Ülke Kısa Orta Uzun Baz Yılına
Baz Yıl Senaryo Vade Vade Vade Göre 2050
(2025) (2030) (2035) Durumu
Türkiye RCP4.5 -1,2 -0,9 -0,5 -0,8
RCP8.5 -1,2 -0,5 -0,7 0,2
Endonezya RCP4.5 2,8 3,9 4,6 6,3
RCP8.5 2,8 4,6 5,7 11,4
1986-2006 Almanya RCP4.5 2,9 4,1 5,2 6,0
RCP8.5 2,9 5,2 5,5 6,7
Macaristan RCP4.5 3,8 4,2 4,2 3,1
RCP8.5 3,8 4,2 3,0 5,8
RCP4.5 1,4 1,6 2,4 2,4
Tanzanya RCP8.5 1,4 2,4 3,2 8,0
Kar Yağışı (Yüzdelik - %)
Ülke Kısa Orta Uzun Baz Yılına
Baz Yıl Senaryo Vade Vade Vade Göre 2050
(2025) (2030) (2035) Durumu
1986-2006 Türkiye RCP4.5 -16,4 -19,8 -22,6 -34,1
RCP8.5 -16,4 -22,6 -28,8 -40,0
Endonezya RCP4.5 - - - - -
RCP8.5 - - - - -
Almanya RCP4.5 -21,4 -22,8 -24,1 -35,7

Tablo 4. Fiziki Risklere Yönelik Senaryo Analizi Verileri

RCP8.5 -21,4 -24,1 -29,7 -41,0
Macaristan RCP4.5 -26,0 -26,9 -28,1 -40,6
RCP8.5 -26,0 -28,1 -35,6 -44,8
RCP4.5 -35,2 -49,8 -69,8 -84,1
Tanzanya RCP8.5 -35,2 -69,8 -88,8 -88,3
Rüzgar Hızı (Yüzdelik -
%)
Kısa Orta Uzun Baz Yılına
Baz Yıl Ülke Senaryo Vade Vade Vade Göre 2050
(2025) (2030) (2035) Durumu
Türkiye RCP4.5 -0,2 -0,3 -0,3 -34,1
RCP8.5 -0,2 -0,3 0,2 -40,0
Endonezya RCP4.5 1,5 1,7 1,9 -
RCP8.5 1,5 1,9 2,1 -
Almanya RCP4.5 0,0 -0,5 -1,1 -35,7
1986-2006 RCP8.5 0,0 -1,1 -1,2 -41,0
Macaristan RCP4.5 0,7 0,7 0,2 -40,6
RCP8.5 0,7 0,2 -0,2 -44,8
RCP4.5 2,7 3,0 3,3 -84,1
Tanzanya RCP8.5 2,7 3,3 3,0 -88,3

4.2. İklimle İlgili Riskler ve Fırsatlar

Grup, ana faaliyet alanı olan yerli ve yabancı havayollarına yer hizmetleri (temsil, trafik, ramp, kargo, uçuş operasyonu gibi hizmetler) ve kargo antrepo hizmetlerini içeren değer zinciri boyunca ortaya çıkan iklim risklerini ve fırsatlarını tespit edip değerlendirmiştir.

İklim Riskleri

Riskin Adı Regülasyonlar ve İklim Politikalarının Havayolları Üzerinde
Yarattığı Baskılar
Risk Kategorisi Geçiş/
Politika ve Hukuki Riskler-
Pazar Riskleri
Riskin Tanımı Avrupa Emisyon Ticareti Programı (ETS), CORSIA ve AB Yeşil
Mutabakatının gerektirdiği Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF)
kullanımı zorunluluğu gibi, başta havayolları olmak üzere tüm
havacılık sektörünü etkileyen sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili
düzenlemeler, havayolları için operasyonel maliyetleri önemli
ölçüde artırmaktadır. Emisyon vergileri ve SAF uyumluluğu ile
ilgili artan maaliyetler, bütçelerini yönetmek zorunda kalan
havayolu şirketlerini uçuş sıklıklarını ve sayılarını azaltmaya
zorlayabilir. Uçuşlardaki bu azalma, ÇHS'nin yer hizmetleri ve
kargo hizmetlerine olan talebin azalmasına yol açarak Grup'un
gelirlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, havayolları,
hizmet
tedarikçilerinden
giderek
daha
sıkı
şekilde
sürdürülebilirlik
kriterlerine
uymalarını
istemektedir
ve
bu
gerekliliklerin karşılanamaması ÇHS için müşteri kayıplarına
neden olabilir.
Değer Zincirinde
Ortaya Çıktığı ve
ÇHS Aşağı Yönlü Değer Zinciri
Yoğunlaştığı Yer
Zaman Vadesi (Yıl)
Kısa Vadeli
Orta Vadeli
Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki
Büyüklüğü
1 2 3 4 5
Riske Karşı Kırılgan İş Grup'un faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde bulunan müşterileri
Faaliyeti olan havayolları, sürdürülebilirlik alanında gelişen ve değişen
regülasyonlarla ve politikalarla karşı karşıyadır. Ancak özellikle
AB sınırları içinde yer alan Macaristan ve Almanya'daki yer
hizmetleri faaliyetleri, AB'de hızla gelişen iklim politikalarına ve
mevzuatsal değişikliklere daha önceden maruz
kalma
potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla, 2024 yılında ÇHS'nin hizmet
verdiği
toplam
uçuş
sayısının
%14,0'ına
tekabül
eden
Macaristan
hizmetleri
ve
hizmet
verilen
kargo
tonajının
%19,0'ına
tekabül eden Almanya operasyonları
bu geçiş riskine
karşı daha kırılgandır.
Potansiyel Finansal -
Havayolu şirketlerinin
uçuş sıklıklarını ve sayılarını
Etki azaltmasına bağlı gelir kaybı
-
Havayollarının sürdürülebilirlik kriterlerine uyumsuzluk sonucu
oluşabilecek pazar kaybı ve karlılığın azalması
Mevcut Finansal Etki Raporlama
yılı
itibarıyla mevzuatsal
gereklilikler
ve
SAF
kullanımı (2025 yılından itibaren zorunlu hale gelecektir)
havayollarının uçuş sıklığı ve sayılarını azaltmasına neden
olmadığından, riskin mevcut durumda herhangi bir finansal
etkisi bulunmamaktadır.
Riske Karşılık Vermek
İçin ÇHS'nin Aldığı Hem ana ortaklık hem de bağlı ortaklıkları etkileyen ulusal ve
Önlemler uluslararası regülasyon ve şartlar yakından takip edilmekte
olup;
riskleri proaktif olarak öngörerek,
şirketimizin havacılık
sektöründeki rolü göz önünde bulundurularak, bu riskleri kontrol
altına
alacak
aksiyonlar planlanmakta, yatırım planlarına
koyulmakta ve hayata geçirilmektedir. Müşteri havayolları
ile
etkin bir iletişim ve iş birliği
sağlanarak
talep
edilen
tüm bilgi ve
veriler sağlanmakta; aksiyonlar gerçekleştirilmektedir.
Riskin Adı Yüksek Sıcaklıklar
ve Isı Dalgaları
Risk Kategorisi Fiziksel/Kronik
Risk
Riskin Tanımı
Değer Zincirinde
Antropojenik sebeplerden kaynaklanan ve iklim değişikliğinin
kaçınılmaz bir sonucu olarak süreklilik arz eden yüksek
sıcaklıklar, kargo ve yer hizmetleri süreçlerinde gecikmelere ve
hizmet kalitesinde düşüşlere neden olabilir. Ayrıca, enerji
tüketimini, soğutma sistemleri üzerindeki yükü ve bakım
ihtiyaçlarını artırması nedeniyle ÇHS'nin finansal durumu ve
nakit akışları olumsuz yönde etkilenebilir. Uzun süreli yüksek
sıcaklıklar, enerji verimliliği üzerinde baskı oluşturarak aynı
zamanda
ÇHS'nin

gücünü
ve
üretkenliğini
olumsuz
etkileyebilir. Çalışanların iş güvenliğini ve konforunu sağlamak,
olası
sağlık
problemlerini
önlemek
için

kıyafetleri
ve
teçhizatında ek önlemler ve ilave kişisel koruyucu donanım
gerekebilirken, ÇHS'ye ait araç ve ekipmanlarda özel koruyucu
sistemler veya modifikasyonlar gerektirebilir. Bunların tümü
operasyonel maliyetlerin artmasına neden olabilir. Ek olarak,
uzun süreli yüksek sıcaklıklar ve ilgili çevresel stres, ÇHS'nin
faaliyet gösterdiği bazı bölgelerin bir turizm merkezi
olarak
çekiciliğinde değişiklikler yaşanabilir, potansiyel olarak uçuş
sıklıklarında düşüşe ve sonuç olarak ÇHS'nin hizmetlerine olan
talebin azalmasına neden olabilir.
ÇHS Direkt Operasyonları
Ortaya Çıktığı ve Aşağı Yönlü Değer Zinciri
Yoğunlaştığı Yer
Zaman Vadesi (Yıl) Kısa Vadeli Orta Vadeli Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki 1 2 3 4 5
Büyüklüğü
İklim Dirençliliği
Analizi
(İklim Senaryoları)
RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları, ÇHS'nin ele aldığı yüksek
sıcaklıklar ve ısı dalgaları riskine karşın
iklim dirençliliği analizi
için kullanılmıştır. Bu riske ilişkin
göstergelerin (girdilerin)
iklim
senaryolarına göre değişimi Climate Impact Explorer
aracı
kullanılarak
değerlendirilmiştir.
Bu
doğrultuda,
yüksek
sıcaklıklar ve ısı dalgaları ile doğrudan bağlantılı bir gösterge
olan
iklim
kaynaklı
günlük
maksimum
hava
sıcaklığı
göstergesine yönelik projeksiyonlar
ÇHS'nin faaliyet gösterdiği
tüm ülkeler (Türkiye, Macaristan, Almanya, Tanzanya ve
Endonezya) için incelenmiştir.
Tüm ülkelerde, hem RCP4.5 hem de RCP8.5 senaryolarında
kısa, orta ve uzun vadede günlük maksimum hava sıcaklığında
belirli bir artış öngörülmektedir.
RCP4.5 senaryosuna göre,
2030 yılında
(ÇHS için orta vadede)
Türkiye'de, günlük
maksimum sıcaklık artışının
ortalama
yaklaşık 1,3°C olması
beklenmektedir. Ancak, daha yüksek emisyon artışını öngören
İklim Dirençliliği
Analizi
(İklim Senaryoları)
RCP8.5
senaryosuna
göre,
sıcaklık artışı 1,5°C'ye ulaşmakta
ve bu durum Türkiye'nin kritik iklim eşiklerini aşabileceğine
işaret etmektedir. 2035 yılında RCP4.5 senaryosunda sıcaklık
artışı 1,5°C'ye, RCP8.5 senaryosunda ise 1,8°C'ye yükselirken,
2050 yılında bu artışın
sırasıyla 2,2°C ve 2,8°C seviyelerine
ulaşması beklenmektedir.
Türkiye gibi Macaristan ve Almanya'da
da
yüksek sıcaklıklar
dikkate değer artışlar
göstermektedir.
Örneğin; Almanya 'da
2035 yılında, RCP4.5 senaryosuna göre ortalama sıcaklık artışı
1,5°C seviyesine ulaşırken, RCP8.5 senaryosunda bu artış
1,7°C olarak tahmin edilmektedir. 2050 yılına gelindiğinde
ise
RCP4.5
senaryosunda
sıcaklık
artışı
1,9°C'ye,
RCP8.5
senaryosunda ise daha yüksek bir artışla 2,3 °C'ye ulaşacağı
öngörülmektedir.
Macaristan'da
ise
2035
yılında
RCP4.5
senaryosuna göre sıcaklık artışı 1,9°C, RCP8.5 senaryosunda
ise 2,3°C seviyesine ulaşmaktadır. 2050 yılında ise sırasıyla
2,5°C,
ve 3,0°C'ye çıkacağı tahmin edilmektedir.
Hem Endonezya'da hem
de Tanzanya'da beklenen artışlar,
diğer ülkelere göre daha düşük düzeyde
olmasına karşın
ÇHS'nin
faaliyet
gösterdiği
coğrafyalar
içerisinde
tarihsel
verilere göre ortalama en yüksek günlük maksimum hava
sıcaklığının gözlemlendiği yer Endonezya'dır.
Yüksek sıcaklıklar ve ısı dalgaları
küresel bir risk olduğundan
ÇHS'nin
faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde ortaya çıkması
beklenmektedir.
ÇHS'nin
operasyonel faaliyetleri, özellikle
kargo elleçleme
ve apron çalışmaları gibi alanlarda yüksek
sıcaklıklar nedeniyle aksaklıklarla karşılaşılabilir
ve soğutma
için kullanacağı enerji miktarını
arttırabilir. Yüksek sıcaklıklar
turizm
destinasyonlarının
cazibesini
azaltarak
Grup'un
hizmetlerine olan talebin düşmesine yol açabilir. Bu koşullar
altında, yüksek sıcaklıkların etkileri, ÇHS'nin faaliyetlerinde
önemli değişikliklere yol açabilir.
Ayrıca çalışanların güvenliğini
sağlamak ve aşırı ısınmayı önlemek için iş
kıyafetleri ve
teçhizatında
ek önlemler ve ilave kişisel koruyucu donanım
gerekebilirken, ÇHS'ye ait araç
ve ekipmanlarda
özel koruyucu
sistemler
veya modifikasyonlar gerektirebilir
ve bunların tümü
maliyetlerin artmasına neden olabilir.
ÇHS, iklim değişikliği ve aşırı hava olaylarına direnç geliştirmek
amacıyla
altyapısı
güçlü havaalanlarında konumlanmıştır
ve
esnek operasyonel süreçleri sayesinde yüksek sıcaklıklar ve
diğer iklim kaynaklı zorluklarla başa çıkma yeteneğine sahiptir.
Ayrıca, acil durum prosedürleri
ile operasyonel sürekliliği
sağlamakta, sürdürülebilir uygulamalar benimseyerek çevresel
etkileri
minimize
etmektedir.
Bu
özellikleri,
ÇHS'yi
iklim
değişikliğinin getirdiği etkilere
karşı daha dayanıklı bir hale
getirmektedir.
Riske Karşı Kırılgan İş
Faaliyeti
ÇHS'nin ve bağlı ortaklıkları tarafından yürütülen faaliyetlerin
tamamı bu fiziksel iklim riskine karşı kırılgandır. Ancak hizmet
verilen uçuş sayısı bazında bakıldığında, toplam uçuş sayısının
%13,7'sini
oluşturan Endonezya sıcaklık artışlarından en çok
etkilenecek olan coğrafi bölgedir.
Potansiyel Finansal
Etki
-
Enerji ihtiyacından kaynaklı operasyonel maliyetlerin artması
-
Uçuş sayılarının ve turistik bölgelerin cazibesinin azalmasına
bağlı karlılığın azalması ve/veya gelir
kaybı
-
Kişisel koruyucu
donanımlar ile dirençli ekipmanların temini
için operasyonel maliyetlerin artması
Mevcut Finansal Etki Raporlama
yılı
için
hizmet
verilen
uçuş
verileri
analiz
edildiğinde, artan yüksek sıcaklıklar ve ısı dalgaları olaylarının
daha sık ve şiddetli hale gelmesinin cari dönemde
ÇHS'nin
finansal durumu üzerinde nicel önemlilik eşiğini aşan
bir
etkisinin
bulunmadığı belirlenmiştir.
Ölçüm Belirsizlikleri
ve
Varsayımlar
İklim senaryolarına göre değişimi incelerken kullanılan Climate
Impact Explorer
aracı, iklim değişikliği altında sıcaklık ve bağıl
nemin gelişimini basitleştirerek ele almakta ve sınırlı sayıda
iklim modeli simülasyonu kullanmaktadır. Bu durum, kısa vadeli
dalgalanmalarda doğal iklim değişkenliğinin etkisinin, insan
kaynaklı iklim değişikliğine verilen yanıttan daha baskın olma
olasılığını ortaya çıkarmaktadır. Özellikle 2,5-3°C küresel
ısınma seviyesinden itibaren ve yüksek ısınma düzeylerinde, bu
sonuçlara temel oluşturan simülasyon sayısının azalması
nedeniyle sonuçlarda belirsizlikler artmaktadır.
Buna ek olarak, bağlı ortaklıklardan ilgili risk özelinde altyapının
mevcut durumu konusunda yeterli bilgi eksikliğinin bulunması,
bölgeler bazında artışlara bağlı olarak altyapıların ne ölçüde
hasar görebileceğine dair belirsizlikler bulunmaktadır.
Ayrıca, döviz ve enflasyon değişkenleri piyasa faktörlerini ve
operasyon maliyetlerinde dalgalanmalar yaratmakta ve gelecek
bazlı finansal hesaplamalarda belirsizliğe neden olmaktadır.
Riske Karşılık Vermek
İçin ÇHS'nin Aldığı
Önlemler
ÇHS Yer Hizmetleri El Kitabı'nda ve Acil Durum Prosedürlerinde
yüksek
sıcaklıklarda
çalışma,
fırtına,
sel
vb.
aşırı
hava
olaylarında operasyonel önlemler ve kurallar belirlenmiş olup
ilgili
operasyonel
personel
bu
konularda
sürekli
olarak
eğitilmekte; sahada iç denetim mekanizmaları ile uygulamaların
işlerliği takip edilmektedir.
Enerji ihtiyacından kaynaklı operasyonel maliyetlerin artması
riskine karşı önlem olarak ana ortaklık olan Türkiye'de, 2025
yılında,
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurulması ve bu
kapsamda enerji verimliliği
etüt çalışmaları yürütülmektedir.
Riskin Adı Fırtınalar (Kar Fırtınası, Toz ve Kum Fırtınası dahil)
Risk Kategorisi Fiziksel/Akut
Risk
Riskin Tanımı ÇHS, yolcular
ve havayollarıyla birlikte, iklim değişikliğiyle
bağlantılı olarak değişen rüzgâr
hızı ve oluşum
paterni
nedeniyle
ortaya çıkan şiddetli fırtınalar, kar fırtınaları ve şiddetli
rüzgarlar gibi ekstrem
hava olaylarından
kaynaklanan fiziksel
risklere maruz
kalmaktadır. Bu ekstrem hava olayları, uçuş
gecikmeleri, rota değişiklikleri ve iptallerin artmasına, ayrıca
turizm
destinasyonlarının
cazibesini
azaltarak
Grup'un
hizmetlerine olan talebin düşmesine neden olarak ekonomik
kayıplara yol açabilir.
İlaveten, şiddetli hava koşullarının giderek
daha
öngörülemez
hale
gelmesi,
araçlara,
varlıklara
ve
ekipmanlara zarar verebilir.
Bu da ÇHS için operasyonel
aksaklıklara ve bakım maliyetlerinin artmasına yol açarak
nihayetinde şirketin gelir kaybı
yaşamasına sebebiyet verebilir.
Değer Zincirinde
Ortaya Çıktığı ve
Aşağı Yönlü Değer Zinciri
ÇHS Direkt Operasyonları
Yoğunlaştığı Yer
Zaman Vadesi (Yıl) Kısa Vadeli Orta Vadeli Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki 1 2 3 4 5
Büyüklüğü
İklim Dirençliliği RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları, ÇHS'nin ele aldığı fırtına artışı
Analizi
(İklim Senaryoları)
(kar fırtınası, toz ve kum fırtınası dahil) riskine karşı
iklim
dirençliliği analizi için kullanılmıştır. Bu riske ilişkin göstergelerin
(girdilerin) iklim senaryolarına göre değişimi Climate Impact
Explorer aracı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda,
fırtınalar ile doğrudan bağlantılı bir gösterge olan iklim kaynaklı
rüzgâr
hızı ve kar yağışı göstergesine yönelik projeksiyonlar
ÇHS'nin faaliyet gösterdiği tüm ülkeler (Türkiye, Macaristan,
Almanya, Tanzanya ve Endonezya) için incelenmiştir.
RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarına göre, 2030 yılı itibarıyla
Türkiye'de rüzgâr hızının yaklaşık %0,3 oranında azalması,
rüzgâr
dinamiklerinin
orta
vadede
zayıflayacağına
işaret
etmektedir.
2035 yılında ise, RCP4.5 senaryosunda rüzgâr
hızının %0,3 azalması, RCP8.5 senaryosunda ise %0,2 artması
tahmin edilmektedir. 2050 yılı tahminlerinde ise, rüzgâr hızının
RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarında sırasıyla %0,4 ve %1,1
azalması
öngörülmektedir.
Türkiye
ile
benzer
olarak
Almanya'da 2030 yılında rüzgâr
hızının, RCP4.5 ve RCP8.5
İklim Dirençliliği için sırasıyla, %0,5 ve %1,1 2035 yılında %1,1 ve %1,2 ve uzun
Analizi vadeli bir tahmin olarak 2050 yılında
ise %1,1 ve %1,8 azalması
(İklim Senaryoları) öngörülmektedir.
Macaristan'da Türkiye ve Almanya'ya göre düşük düzeyde
rüzgâr hızı oranı olmasına karşın
2050 yılına gelindiğinde,
azalış trendi devam etmesi ve
RCP4.5 senaryosunda %0,6,
RCP8.5 senaryosunda %0,7 azalması öngörülmektedir.
Tanzanya ve Endonezya'da, diğer ülkelerden farklı olarak,
rüzgâr hızında en büyük artışın 2035 yılında gerçekleşmesi
beklenmektedir. RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarına göre bu
artışın sırasıyla %3,3 ve %3,0
olacağı tahmin edilmektedir.
Kar yağışı değişkeni incelendiğinde kısa, orta ve uzun vadede
ÇHS'nin operasyonlarının bulunduğu tüm ülkelerde, iklim
değişikliğine bağlı olarak
yıllar içinde kar yağışında azalış
gözlemlenmiştir. Kar yağışındaki azalmanın,
sıcaklık artışının
daha
yüksek
olduğu
RCP8.5
senaryosunda
RCP4.5
senaryosuna göre daha yüksek bir ivmeyle gerçekleştiği
görülmüştür.
Bu
çıktının
analiz
edilen
fırtına
riskinin
oluşturacağı
finansal
etkiyi
azaltıcı
bir
etki
sağlayacağı
öngörülmektedir.
İki değişken birlikte ele alındığında, rüzgâr hızı değişimlerinin
ÇHS'nin Tanzanya ve Endonezya operasyonları açısından kısa
vadede
fırtına
riskinde
sınırlı
bir
artışa
yol
açabileceği
söylenebilir. Öte yandan, her iki ülkede de kar yağışının
azalması, rüzgâr hızındaki bu artışın etkisini dengeleyerek uçuş
sayısı üzerindeki olası olumsuz etkileri azaltabilir.
Rüzgâr hızındaki artış ve dalgalanmalar, hava yolu şirketleri için
önemli operasyonel riskler oluşturmakta olup, uçuşların rötar
yapmasına veya tamamen iptal edilmesine neden olabilir. Bu
durum, ÇHS'nin gelir akışları üzerinde olumsuz etkilere yol
açabilir
ve finansal performansını zayıflatabilir. Ayrıca, artan
rüzgâr hızları; uçaklar, yer hizmetleri araçları, tesisler ve diğer
ekipmanlarda fiziksel hasara yol açarak operasyonel kesintilere
ve artan bakım-onarım maliyetlerine neden olabilir. Bu tür
etkiler,
uzun vadede operasyonel verimliliği azaltabilir. Bu
koşullar,
ÇHS'nin
faaliyetlerinde
önemli
değişikliklere
yol
açabilir ve iklim değişikliği ile ilgili stratejilerin belirlenmesi
açısından dikkate alınması gereken bir faktör durumundadır.
Riske Karşı Kırılgan İş Bu risk ÇHS'nin faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde etkili olma
Faaliyeti potansiyeline sahiptir. Yapılan senaryo analizi sonucu ise bu
riske karşı kırılgan (dayanıksız) olan iş faaliyetleri ÇHS'nin
Tanzanya ve Endonezya
ülkelerindeki bağlı ortaklıklarıdır. Bir
Potansiyel Finansal
Etki
diğer ifadeyle bağlı ortaklıkların 2
tanesidir. Bir diğer açıdan
bakıldığında
2024
yılında
Tanzanya
ve
Endonezya'daki
sahalarda hizmet verilen uçuş sayısı toplam hizmet verilen uçuş
sayısının %14,05'idir. Dolayısıyla, iş faaliyetlerinin %14,05'i bu
riske karşı görece daha kırılgandır.
-
Fırtına sebepli uçuş gecikmeleri, rota değişiklikleri ve iptaller
sonucu gelir
kaybı
ve karlılığın azalması
-
Zarar gören araç, tesis ve ekipmanların onarımı,
sigorta
primlerinin artışı,
yenilenmesi sebebiyle doğrudan maliyetlerin
Mevcut Finansal Etki artması
Raporlama
yılı
için
hizmet
verilen
uçuş
verileri
analiz
edildiğinde, yaşanan
şiddetli fırtına
olaylarının ÇHS'nin
finansal
durumu üzerinde belirlenen finansal önemlilik eşik değerini
geçen
makul
düzeyde
finansal
etkisinin
bulunmadığı
belirlenmiştir.
Ölçüm Belirsizlikleri ve
Varsayımlar
IPCC
İklim
projeksiyonları
bölgesel
bazda
öngörüler
sağlayabilmektedir. Bu sebeple yapılan coğrafi öngörü ve
analizler sapma gösterebilmektedir. Ayrıca, uçuş gecikmeleri
veya iptalleri yalnızca rüzgârın şiddeti ve sık rüzgâr paternlerine
değil,
rüzgârın
yönü,
havaalanının
konumu,
meteorolojik
tahminlerin doğruluğu gibi çeşitli farklı parametrelere de
bağlıdır.
Aynı şiddetteki fırtına bazı havalimanlarında operasyonları
durdururken, bazılarında sadece küçük gecikmelere neden
olabilir.
Ek
olarak
ÇHS'nin
hizmet
vereceği
ve
uçuşu
gerçekleştirecek uçağın modeli, görüş mesafesi, yıldırım riski
gibi faktörler de bu riskin finansal sonuçlar doğurmasında etkili
olan diğer belirsizliklerdir.
Döviz
ve
enflasyon
değişkenleri
piyasa
faktörlerini
ve
operasyon maliyetlerinde dalgalanmalar yaratmakta ve gelecek
bazlı finansal hesaplamalarda bulunmayı zorlaştırmaktadır.
Riske Karşılık Vermek
İçin ÇHS'nin Aldığı
Önlemler
ÇHS
Yer
Hizmetleri
El
Kitabı'nda
ve
Acil
Durum
Prosedürleri'nde
yüksek sıcaklıklarda çalışma,
fırtına, sel
vb.
aşırı
hava
olaylarında
operasyonel
önlemler
ve
kurallar
belirlenmiş olup ilgili operasyonel personel bu konularda sürekli
olarak eğitilmekte; sahada
iç denetim mekanizmaları ile
uygulamaların işlerliği takip edilmektedir.
Riskin Adı Aşırı
Yağış Rejimlerinden
Kaynaklanan Seller
Risk Kategorisi Fiziksel/Akut
Risk
Riskin Tanımı Yağış düzenlerindeki değişiklikler ve sel gibi aşırı hava
olaylarının artması, ÇHS'nin hem yer hizmetleri hem kargo
antrepo
operasyonlarını etkileyebilir ve müşteri şikayetleri ile
ek
taleplerine yol açabilir. Özellikle uzun süreli yağışların neden
olduğu seller, kargo elleçleme operasyonlarına ve antrepo
hizmetlerindeki müşterilere ait mallara,
araçlara, varlıklara,
tesislere
ve ekipmanlara
büyük ölçüde
zarar verebilir. Sigorta
primleri, bu tür olayların mali yükünü karşılayarak finansal kaybı
azaltsa da
bu olayların uzun süre devam etmesi ÇHS'nin
operasyonlarını aksatabilir, mevcut sözleşmelere zarar verebilir
veya
sözleşmelerin yenilenmesini riske atabilir. Bu risk
aynı
zamanda,
aşırı yağış alan bölgelerin
turizm destinasyonu olarak
cazibesini azaltarak uçuş sayısında ve ÇHS hizmetlerine olan
talepte düşüşe neden olabilir. Sonuç olarak, pazar payının
azalmasına ve itibar kaybına yol açabilir. Ayrıca
operasyonel
aksaklıklara, onarım maliyetlerinin artmasına
neden olabilir
ve
gelir kayıpları ortaya çıkabilir.
Değer Zincirinde
Ortaya Çıktığı ve
ÇHS Direkt Operasyonları
Aşağı Yönlü Değer Zinciri
Yoğunlaştığı Yer
Zaman Vadesi (Yıl) Kısa Vadeli Orta Vadeli Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki 1 2 3 4 5
Büyüklüğü
İklim Dirençliliği RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları ile ÇHS'nin ele aldığı aşırı yağış
Analizi
(İklim Senaryoları) rejiminden kaynaklanan seller riskine karşın iklim dirençliliği
analizi
gerçekleştirilmiştir.
Bu
riske
ilişkin
göstergelerin
(girdilerin) iklim senaryolarına göre değişimi Climate Impact
Explorer aracı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda,
değişen yağış rejiminden kaynaklanan seller ile doğrudan
bağlantılı bir gösterge olan iklim kaynaklı aşırı yağışlar (Aşırı
yağışlar değişkeni, beş gün boyunca belirli bir alanda düşen
toplam yağışın (yağmur ve kar birlikte) en yüksek miktarını ifade
etmektedir)
göstergesine
yönelik
projeksiyonlar
ÇHS'nin
faaliyet gösterdiği tüm ülkeler (Türkiye, Macaristan, Almanya,
Tanzanya ve Endonezya) için incelenmiştir.
Türkiye'de 2030 yılında (ÇHS için orta vadede) aşırı yağışlarda
RCP4.5 senaryosunda
%0,9,
RCP8.5 senaryosunda
ise %0,5
artış gözlenmiştir. 2035 yılında (ÇHS için uzun vadede) sırasıyla
%0,7 ve %0,5 artış öngörülmektedir. 2050 yılına gelindiğinde
ise aşırı yağışlar RCP4.5 senaryosu için aşırı yağışlarda azalış
trendi,
RCP8.5 için ise %0,2 oranında artış öngörülmektedir.
Türkiye'de beklenen artışların diğer ülkelere kıyasla daha düşük
İklim Dirençliliği seviyelerde olması, iklim değişikliğinin etkisiyle meydana gelen
Analizi
(İklim Senaryoları)
aşırı yağışlara karşı daha az riskli bir durum yaratmaktadır.
Almanya ve Endonezya, aşırı yağış artışları açısından dikkate
değer yükselişler göstermektedir. Endonezya'da 2030 yılında
aşırı yağış oranında
RCP4.5 senaryosu için %3,9,
RCP8.5
senaryosu için ise %4,6
artış gözlenmiştir. 2035 yılında senaryo
analizleri için sırasıyla
%4,6 ve %5,7 artış öngörülmektedir.
2050 yılına gelindiğinde ise aşırı yağışlar RCP4.5 için %6,3,
RCP8.5 için ise %11 oranında artış göstermektedir.
Öte yandan
Almanya için 2030 yılında RCP4.5 senaryosu için %4,1,
RCP8.5 senaryosu için ise %5,2
artış gözlenmiştir. 2035 yılına
gelindiğinde ise her iki senaryo için sırasıyla, %5,2 ve %5,5
oranında artış öngörülmektedir.
Tanzanya'da
uzun
vadede
önemli
bir
yağış
artışı
beklenmektedir. 2035 yılında, her iki senaryo için de sırasıyla,
%2,4 ve %3,2 oranında artış öngörülmektedir. 2050 yılına
gelindiğinde RCP8.5 senaryosuna göre aşırı yağışların %8
oranında artması beklenmektedir. RCP4.5 senaryosuna göre
ise, yağışlarda azalış trendi olsa da ortalamanın üzerinde
kalmaktadır.
Macaristan'da diğer ülkelere kıyasla daha düşük seviyelerde
artış öngörülse de önemli bir risk taşımaktadır.
Orta ve uzun vadede öngörülen yüksek aşırı yağış oranları,
uçuş iptalleri ve gecikmeler gibi operasyonel aksaklıkların
yaşanma riskini artırabilir. Özellikle Endonezya'da, 2050'ye
yaklaşan dönemde aşırı yağışlardaki belirgin artış, operasyonel
faaliyetler açısından dikkate değer unsurlardır.
Aşırı yağış olayları, özellikle uzun vadede, ÇHS'nin faaliyet
gösterdiği her ülkede önemli bir iklim riski olarak ortaya
çıkmaktadır. ÇHS'nin operasyonel faaliyetleri, özellikle kargo
elleçleme
ve apron çalışmaları gibi alanlarda aşırı yağışlar
nedeniyle aksaklıklar
yaşanabilir.
Ayrıca, aşırı yağışlar turizm
destinasyonlarının cazibesini azaltarak ÇHS'nin hizmetlerine
olan talebin düşmesine yol açabilir. Bu koşullar altında, aşırı
yağışların etkileri, ÇHS'nin faaliyetlerinde önemli aksamalara
yol açabilir ve iklim değişikliği ile ilgili stratejilerin belirlenmesi
ve
dirençli altyapıların oluşturulması
açısından dikkate alınması
gereken kritik bir faktör durumundadır.
ÇHS, iklim değişikliği ve aşırı hava olaylarına karşı gösterdiği
dirençle
dikkat
çekmektedir.
Grup,
altyapısı
ve
esnek
operasyonel süreçleri sayesinde aşırı yağışlar ve diğer iklim
kaynaklı zorluklarla başa çıkma yeteneğine sahiptir. Ayrıca, acil
durum
prosedürü
ile
operasyonel
sürekliliği
sağlamakta,
sürdürülebilir
uygulamalar
benimseyerek
çevresel
etkileri
minimize etmektedir. Bu özellikleri, ÇHS'yi iklim değişikliğinin
getirdiği
değişikliklere
karşı
daha
dayanıklı
bir
hale
getirmektedir.
Riske Karşı Kırılgan İş
Faaliyeti
Bu risk ÇHS'nin faaliyet gösterdiği tüm
bölgelerde
etkili olma
potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, aşırı yağış olaylarının
RCP 4.5 ve RCP 8.5 iklim senaryoları
ile incelemesi sonucu,
ÇHS
faaliyet
alanları
arasından
özellikle
Almanya
ve
Endonezya'daki faaliyetlerin
yüksek risk altında olduğu ve artan
yağış miktarından kaynaklanan sel riskine
karşı daha kırılgan
(dayanıksız) olduğu anlaşılmıştır.
Ayrıca, 2024 yılında toplam
gelir içindeki payı %19,78 olan kargo elleçleme ve antrepo
hizmetlerinin
bu
riske
karşı
daha
kırılgan
olduğu
değerlendirilmiştir.
Potansiyel Finansal
Etki
-
Aşırı yağışlar
ve seller sebebiyle kargo elleçleme ve antrepo
hizmetlerindeki zarara bağlı mali kayıplar
-
İtibar kaybından doğan pazar kaybı ve gelirlerin azalması
Mevcut Finansal Etki Raporlama
yılı
için
hizmet
verilen
uçuş
verileri
analiz
edildiğinde, değişen yağış rejimlerinden
kaynaklanan sellerin
daha sık ve şiddetli hale gelmesinin ÇHS'nin finansal önemlilik
eşiğini aşacak seviyede
bir etkisi bulunmadığı belirlenmiştir.
Ölçüm Belirsizlikleri
ve
Varsayımlar
İklim senaryolarına göre değişimi incelerken kullanılan Climate
Impact Explorer, iklim değişikliği altında sıcaklık ve bağıl nemin
gelişimini basitleştirerek ele almakta ve sınırlı sayıda iklim
modeli simülasyonu kullanmaktadır. Bu durum, kısa vadeli
dalgalanmalarda doğal iklim değişkenliğinin etkisinin, insan
kaynaklı iklim değişikliğine verilen yanıttan daha baskın olma
olasılığını ortaya çıkarmaktadır. Özellikle 2,5-3°C küresel
ısınma seviyesinden itibaren ve yüksek ısınma düzeylerinde, bu
sonuçlara temel oluşturan simülasyon sayısının azalması
nedeniyle sonuçlarda belirsizlikler artmaktadır.
Buna ek olarak, ilgili risk özelinde
altyapının mevcut durumu
konusunda yeterli bilginin
bulunmaması, bölgeler bazında yağış
artışlara
bağlı
olarak
altyapıların
ne
ölçüde
hasar
görebileceğine dair belirsizlikler bulunmaktadır.
Ayrıca, beş
günü aşan aşırı yağışların her zaman sellere sebebiyet verip
vermeyeceğine ilişkin belirsizlikler vardır. Bölgesel ve yerel
ölçekteki yağış miktarlarını ve dağılımı tarihsel verilere bakılarak
projekte edilmektedir ve meteorolojik tahminlerin doğruluğu
kesin değildir. Aynı zamanda ÇHS'nin faaliyetlerini yürüttüğü
havaalanlarındaki
zemin
ve
altyapının
dayanıklılığı
selin
oluşması noktasında etkili olan diğer faktörlerdir.
Döviz ve enflasyon değişkenleri piyasa faktörlerini ve operasyon
maliyetlerinde dalgalanmalar yaratmakta ve gelecek bazlı
finansal hesaplamalarda bulunmayı zorlaştırmaktadır.
Riske Karşılık Vermek ÇHS Yer Hizmetleri El Kitabı'nda ve Acil Durum Prosedürleri'
İçin ÇHS'nin Aldığı nde yüksek sıcaklıklarda çalışma, fırtına, sel
vb. aşırı
hava
Önlemler olaylarında operasyonel önlemler ve kurallar belirlenmiş olup
ilgili
operasyonel
personel
bu
konularda
sürekli
olarak
eğitilmekte; sahada iç denetim mekanizmaları ile uygulamaların
işlerliği takip edilmektedir.

İklim Fırsatları

Fırsatın
Adı
Yeni Yeşil Finansman Enstrümanlarına ve Kamu
Teşviklerine Erişim
Fırsat Kategorisi Piyasa
Fırsatı
Fırsatın Tanımı ÇHS, çevresel sürdürülebilirlik projelerine yatırım yaparak,
daha uygun koşullarda sunulan yeşil krediler ve sürdürülebilir
finansman kaynakları
gibi yeni finansman seçeneklerine erişim
imkanına sahiptir. Türkiye'de
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası
(EBRD)
ve
Uluslararası
Finans
Kurumu
(IFC),
çevresel
sürdürülebilirliğe
bağlı
operasyonlar
yürüten
şirketlere
elektrifikasyon, enerji verimliliği
ve karbon azaltımı ile ilgili
projelerin
hayata
geçirilmesi
için
finansman
kaynağı
sunmaktadır. ÇHS'nin daha düşük faiz ve uygun kredi koşulları
sunan bu finansman imkanlarına erişiminin
artması
sektörde
rekabet avantajı getirmektedir.
Değer Zincirinde Yukarı Yönlü Değer Zinciri
Ortaya Çıktığı ve ÇHS Direkt Operasyonları
Yoğunlaştığı Yer
Zaman Vadesi (Yıl) Kısa Vadeli
Orta Vadeli
Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki 1 2 3 4 5
Büyüklüğü
Fırsatlarla Uyumlu İş Bu fırsatla uyumlu
olan iş faaliyetleri ÇHS'nin Türkiye, Almanya,
Faaliyetleri Macaristan, Endonezya ve Tanzanya
ülkelerindeki yer hizmeti
ve kargo alanında operasyon yürüten tüm bağlı ortaklıklarıdır.
Dolayısıyla iş faaliyetlerinin %100'ü bu fırsatı değerlendirmek
için uyumludur.
Potansiyel Finansal -Uygun koşullara sahip finansman kaynaklarına erişim kolaylığı
Etki -İş hacminde büyüme ile gelir artışı
-Uygun finansman ile elektrifikasyon ve yenilenebilir enerji
projelerinin desteklenmesi ile buna bağlı pazar fırsatı
Mevcut Finansal Etki ÇHS raporlama dönemi içerisinde, oluşturduğu yeşil finansman
çerçevesi sayesinde EBRD'den 18 milyon avro
tutarında yeşil
kredi kullanmıştır. Bu kredi,
ÇHS'nin Türkiye'de hizmet verdiği
10 havalimanında
kullanılmak üzere
elektrikli yer hizmetleri
ekipmanına geçiş amacıyla kullandırılmıştır. Bu yatırımların
çevresel sürdürülebilirlik standartlarına uyumun yanı sıra, uzun
vadede sektörde rekabet avantajı sağlayabilecek potansiyel
faydalar da sunması beklenmektedir.
Fırsatı Gerçekleştirmek
İçin ÇHS'nin Aldığı
Aksiyonlar
Ana ortaklık ÇHS ve bağlı ortaklıklarda faydalanabilecek yeşil
finansman imkanları sürekli olarak takip edilmekte; başvurular
yapılmakta
ve
ilgili
gereklilikleri
karşılayacak
aksiyonlar
yürütülmektedir. Bu kapsamda EBRD'den temin edilen 18
milyon avro tutarındaki yeşil finansman kullanımı için gerekli
şartlar hayata geçirilmektedir. İlaveten IFC'den öncelikli olarak
yeşil finansman olmak üzere kredi tahsis ve kullanımı için
çalışmalar sürdürülmektedir.
Fırsatın Adı Operasyonel
Süreçlerde Enerji Verimliliğinin Artırılması
Fırsat Kategorisi Enerji Kaynağı
Fırsatı
Fırsatın Tanımı Enerji ölçüm ve verimlilik sistemleri, enerji kullanımını optimize
ederek
işletme
maliyetlerinin
düşürülmesine
ve
ÇHS'nin
operasyonel
dayanıklılığının
artırılmasına
önemli
katkılar
sağlamaktadır.
ISO
50001
Enerji
Yönetim
Sistemi'nin
kurulması, enerji performansının etkin şekilde izlenmesi ve
yönetilmesi için sağlam bir çerçeve sunmaktadır. Bu sistem,
enerji ölçüm altyapısının iyileştirilmesini desteklerken, aynı
zamanda sistematik ve sürekli iyileştirmeye dayalı bir yaklaşım
geliştirilmesine
imkân
tanımaktadır.
İlaveten,
ÇHS'nin
uyguladığı
LED
aydınlatma
sistemlerine
geçiş
ve
dijital
belgelendirme gibi yenilikçi projeler enerji verimliliğini artırma
potansiyeline
sahiptir.
Klima,
ısıtma
ve
aydınlatma
sistemlerinde uygulanan kaynak ve enerji verimliliği projeleri ise
çevresel
etkilerin
azaltılmasının
yanı
sıra
operasyonel
maliyetlerde de kayda değer azalma sağlamaktadır.
Enerji
verimliliği,
yer
destek
ekipmanlarının
(GSE)
ömrünün
uzamasına ve bakım-onarım maliyetlerinin de azalmasına
imkân
vermektedir. Sonuç olarak, enerji verimliliği uygulamaları
ÇHS'nin operasyonlarını, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalara ve
şirketin özellikle yüksek sıcaklıklar ve ısı dalgaları sonrası yıldan
yıla artmakta olan enerji talebine karşı daha dirençli hale
getirerek
sürdürülebilir
ve
maliyet
etkin
bir
yapı
fırsatı
sunmaktadır.
Değer Zincirinde
Ortaya Çıktığı ve
Yoğunlaştığı Yer
ÇHS Direkt Operasyonları
Zaman Vadesi (Yıl) Kısa Vadeli
Orta Vadeli
Uzun Vadeli
Gerçekleşme Olasılığı 1 2 3 4 5
Finansal Etki
Büyüklüğü
1 2 3 4 5
Fırsatlarla Uyumlu İş
Faaliyetleri
Bu fırsat, ÇHS'nin Türkiye, Almanya, Macaristan, Endonezya ve
Tanzanya'daki yer hizmeti ve kargo operasyonlarının tamamı
için uygun ve geçerlidir. Dolayısıyla, ÇHS'nin tüm faaliyetleri bu
fırsattan yararlanabilir.
Potansiyel Finansal
Etki
-Enerji
ihtiyacının
düşmesi
sayesinde
azalan
doğrudan
maliyetler
-Yer destek ekipmanlarının (GSE) ömrünün uzaması ve bakım
maliyetlerinin azalması
-Enerji bağımlılığının azaltması ile artan rekabet gücü
Mevcut Finansal Etki Raporlama yılı içini enerji verimliliği fırsatı ile alakalı olarak
ÇHS'nin finansal önemlilik eşiğini aşacak seviyede bir etkinin
ortaya çıkmadığı
belirlenmiştir.
Fırsatı Gerçekleştirmek
İçin ÇHS'nin Aldığı
Aksiyonlar
Grup, enerji verimliliği alanında
Binalarımızda
entegrasyonu
aydınlatma sistemlerinde LED
enerji
giderlerin düşmesini sağlamıştır.
ile
tüketimini
öne çıkan konular şu şekildedir: İGA Kargo Antrepo
LEED sertifikası alınması,
binasındaki 10 havalandırma santralinin otomasyon sistemine
maksimum
azaltırken
2025 yılında, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurulması ve
bu kapsamda enerji verimliliği etüt çalışmaları yürütülmektedir.
verimlilik
tipine geçiş.
emisyonların
birçok faaliyet yürütmekte olup
İGA Kargo Antrepo
sağlanması,
Bu iyileştirmeler,
ve
Ana ortaklık olan Türkiye'de,
ve Teknik
tüm
operasyonel

4.3. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Şirket Stratejilerine Etkileri

Havacılık sektörünün tamamı, iklim değişikliğiyle mücadele ve adaptasyon kapsamında artan düzenlemeler ve mevzuatla karşı karşıyadır. Bu düzenleme ve mevzuatın başında ICAO tarafından yürütülen, uçuşlardan kaynaklı emisyon artışını düşürmek için karbon dengeleme mekanizmalarını devreye almayı amaçlayan CORSIA programı bulunmaktadır. Avrupa Birliği (AB) tarafında ETS, AB ülkelerinde iç hat ve AB'ye girip çıkan uçuşlar için emisyon kotası ve karbon kredilerini getirmeyi, ReFuelEU Aviation ise sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) kullanımını artırmayı amaçlamaktadır. Diğer taraftan, İklim Kanunu'nu yasalaştıran ve Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) üzerinde çalışmalarını sürdüren Türkiye'nin, sera gazı salımını azaltmak ve yeşil dönüşümü teşvik etmek yönünde attığı bu adımın havacılık sektörünü de etkilemesi beklenmektedir. İklim Kanunu'nda doğrudan havacılık sektörü ile ilgili bir düzenleme yer almasa da ÇHS'nin içinde bulunduğu sektörün sürdürülebilir havacılık yakıtlarına geçiş uygulamalarından, yeşil finansmana erişim imkanlarından, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) gibi düzenlemelerden dolaylı olarak etkileneceği öngörülmektedir. Havacılık sektörünün genelini ve havayollarını etkileyen tüm bu yasal gelişmeler ve iklim kaynaklı fiziksel riskler dolaylı olarak ÇHS'nin faaliyetlerini de etkilemektedir.

ÇHS, çevre üzerinde yaratabileceği olumsuz etkilerini en aza indirmek için gereken önlemleri almayı önceliklerinden biri olarak belirlemiş ve "havacılık sektöründe çevreye duyarlı bir şirket" olma misyonunu kamuoyuna duyurmuştur. Çevre Politikası doğrultusunda hem gezegenin korunması hem de yatırımcıların, şirketin ve müşterilerin uzun vadeli değerlerinin sürdürülebilir biçimde korunması ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

ÇHS, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımının öneminin bilincinde olarak çevresel etkilerini azaltmaya yönelik çalışmalar yürütmektedir. Bu kapsamda, Karbon Saydamlık Projesi'ne (Carbon Disclosure Project- CDP) her yıl raporlama yaparak sera gazı envanterini ve iklim değişikliğiyle mücadele faaliyetlerini kamuoyuyla ve uluslararası yatırımcılarla paylaşmaktadır. Diğer taraftan sektörel iş birliklerine azami katılım sağlanarak ortak sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada paydaşlarıyla birlikte çalışmaktadır. Bu kapsamda ASA (Airport Services Association) Sustainability Committee (ASUC), Türkiye Sürdürülebilir Havacılık Platformu gibi kuruluşlara üye olunmuştur. Diğer taraftan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ve.İstanbul Grand Airport'un (İGA) TÜBİTAK ile yürüttüğü Havalimanları İklim Değişikliğine Uyum Eylem Planı Projeleri, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİDB) tarafından yürütülen Türkiye Uluslararası Karbon Piyasası Strateji Geliştirme Projesi, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yürütülen Türkiye'nin Ulaşımda Net Sıfır Emisyon Yol Haritası Projesi'ne dahil olunarak Türkiye'de ve havacılık sektöründe sera gazı emisyonlarının azaltılması çalışmalarına katkıda bulunulmaktadır. Airports Council International (ACI) tarafından yürütülen ve Türkiye'de de birçok havalimanı ve terminal otoritesinin dahil olduğu Airport Carbon Accreditation (ACA) programına paydaş olarak katkı sağlanmaktadır.

IATA'nın 2050 Fly Net Zero taahhüdünde ve yol haritasında belirtilen stratejiye paralel olarak, yer hizmetleri ekipmanlarının elektrifikasyonu sürdürülebilirlik stratejisinin ana unsurlarından bir tanesidir. Bu doğrultuda mevcut fosil yakıtlı ekipmanları elektrikliye dönüştürerek ve yeni elektrikli ekipmanlar satın alarak yıldan yıla filodaki elektrikli ekipman oranı artırılmaktadır. Ayrıca eski tip ekipman bataryaları yeni nesil lityum-iyon bataryalara dönüştürülmektedir. Kanopili yolcu merdivenleri gibi ekipmanlarda pilot uygulamalarla güneş paneli kullanabilirliği değerlendirilmektedir.

Yenilenebilir enerji konusunda mevcut yasal düzenlemeler ve otoritelerin belirlediği çerçevede yatırımlar yapılmaktadır. Bu kapsamda havalimanlarındaki tesislerimizin çatılarına küçük çaplı off-grid Güneş Enerji Sistemleri (GES) kurulmaktadır.

Enerji verimliliği çalışmalarında; havalandırma/soğutma sistemleri otomasyonu, izleme-ölçme altyapısının geliştirilmesi, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurulumu, LED aydınlatmaya geçiş gibi uygulamalar yer almaktadır.

2024 yılında toplam hizmet verilen uçuş sayısı 248.739 olarak kaydedilen ÇHS, sürdürülebilirlik ilkelerine uyumlu şekilde büyümek ve artan uçuş ihtiyaçlarına istikrarlı bir şekilde karşılık vermek istemektedir. Bu büyümeyle birlikte, iklim ve sürdürülebilirlik konularında yapılan çalışmaların önemi giderek daha da artmaktadır ve ÇHS sektördeki öncü pozisyonunu korumayı hedeflemektedir.

2024 yılında gerçekleştirilen hazırlık çalışmaları ve stratejik planlamaların ardından, 2025 yılının başlarında önemli bir adım ile, EBRD tarafından sağlanan 18 milyon avroluk kredi, elektrikli yer destek ekipmanlarının (GSE) satın alımı için kaynak ihtiyacını destekleyecektir. Bu proje, Türkiye'deki 10 havalimanında (Ankara, Antalya, Balıkesir, Bodrum, Çukurova, Dalaman, İstanbul, İzmir, Sabiha Gökçen ve Trabzon) yeni elektrikli yer destek ekipmanlarının alımını sağlarken, mevcut ekipmanların da elektrikli hale dönüştürülmesine olanak tanıyacaktır. Elektrikli yer destek ekipmanlarının kullanımı, yer hizmetlerinin daha sürdürülebilir bir biçimde yürütülmesine imkân tanırken, bu hizmetlerin karbon ayak izinin azaltılmasında ve yakıt tüketimi kaynaklı enerji maliyetlerinin düşürülmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Böylece, sektörde çevresel etkilerin minimize edilmesine yardım edilmekte ve çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlanmaktadır.

ÇHS, 2024 finansal raporunda iklimle ilgili riskler ve fırsatlardan kaynaklanan olası finansal etkiler üzerinde önemli bir düzeltme ihtiyacı olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Kısa vadede (1 yıla kadar), önceliklendirilen iklim risklerinin ÇHS üzerinde kritik büyüklükte olumsuz bir finansal etki doğurması beklenmemektedir. Ancak, iklim politikaları ve iklim değişikliğinin fiziksel etkilerinin öngörülmesinde yaşanan yüksek belirsizlikler sebebiyle, tutarlı nicel finansal sonuçlar elde etmek mümkün olmamaktadır. Bu bağlamda, ÇHS, iklimle ilgili risk ve fırsatların olası finansal etkilerine dair nitel projeksiyonlarını sunmaktadır.

ÇHS, iklim değişikliği ile mücadele konusundaki kararlılığını sürdürerek tüm çalışmaları ile iklimle ilgili risklere ve fırsatlara yanıt verme stratejilerini hayata geçirmektedir. Geçmiş raporlama dönemlerinde bu konudaki ilerlemesini nicel ve nitel verilerle belgeleyerek, iklim hedeflerine ulaşma taahhüdünü pekiştirmektedir. Tüm bu çabalar, ÇHS'nin çevresel sürdürülebilirliğe olan bağlılığını net bir şekilde ortaya koymaktadır.

5.Risk Yönetimi

5.1. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Tespiti

ÇHS, iklimle ilgili tüm riskleri ve fırsatları gerçeğe uygun, tarafsız ve eksiksiz biçimde ele alarak, Grup'un kısa, orta ve uzun vadede finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları üzerinde yaratabileceği etkiyi analiz etmektedir. Bu riskler ve fırsatları ulusal ve uluslararası gelişmeler, iklim politikaları, akran analizi ve makroekonomik trendler ışığında tanımlamaktadır.

ÇHS'nin iklimle ilgili risk ve fırsatların tanımlanmasında çok sayıda kaynaktan, sektörel araştırmalardan ve iklim temalı raporlama çerçevelerinden (CDP ve TCFD) yararlanılmıştır. ÇHS'nin risk ve fırsat envanterinin oluşturulmasında, uzun yıllardır Türkiye operasyonları özelinde gerçekleştirilen Karbon Saydamlık Projesi (CDP) kapsamındaki risk ve fırsat çalışması temel oluşturmuştur. İklimle ilgili risk ve fırsatlar ÇHS'nin tüm bağlı ortaklarının operasyonlarını kapsayacak şekilde ele alınmıştır. Bu çalışma, SASB Standartlarında yer alan sektöre özgü açıklama konuları değerlendirilerek, riskler ve fırsatlar, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları gereklilikleri kapsamında genişletilmiştir. Devamında, ilgili risk ve fırsat unsurları, ÇHS'nin bağlı ortaklıkları bazında coğrafi konumlarına göre Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (International Civil Aviation Organization - ICAO)'nün çalışmaları ve desteklediği havacılık bilgi platformları (The International Civil Aviation Organization - Tsunamis Around International Aerodromes, Uniting Aviation - Tsunami Risk in Aviation), Küresel Afet Azaltma ve İyileştirme Aracı (Global Facility for Disaster Reduction and Recovery - GFDRR) girişimi, Dünya Bankası'nın Think Hazard platformu, Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu (GIZ) tarafından desteklenen ağlar) gibi birçok uluslararası kaynağa başvurularak kapsayıcı bakış açısı ile analiz edilmiştir.

Bu çalışmaların neticesinde elde edilen iklimle ilgili risk ve fırsat envanteri, İklimle Bağlantılı Finansal Beyan Görev Gücü (The Task Force on Climate-related Financial Disclosures - TCFD) dikkate alınarak gruplandırılmıştır. Bu doğrultuda, riskler geçiş (politika ve mevzuat, piyasa, teknoloji ve itibar) ve fiziksel (akut ve kronik) olarak kategorilere ayrılmıştır. Fırsatlar da benzer şekilde kaynak verimliliği, enerji kaynağı, ürünler ve hizmetler, piyasalar ve dayanıklılık olarak sınıflandırılmıştır. Böylece, Grup'u etkileyebilecek potansiyel iklimle ilgili riskler ve fırsatları TCFD önerileri doğrultusunda tespit edilmiş ve tanımlanmıştır. Ayrıca ÇHS, ilgili risk ve fırsatlarını kısa, orta ve uzun vadeli olarak ayrıştırarak bu risk ve fırsatları, etki ve olasılıklarıyla birlikte Grup'un faaliyetlerine, stratejisine ve finansal yapısına olan etkileri bağlamında değerlendirmiştir.

5.2. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi

İklimle ilişkili riskleri ve fırsatları değerlendirme sürecine dair yöntem ve esaslar, Grup'un genel risk ve fırsat değerlendirme süreçleriyle entegre şekilde "P-TR01-10000676-022 Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Prosedürü"nde belirtilmiştir. Bu kapsamda, "F-TR01-10000676- 271 Sürdürülebilirlik ve İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Formu" kullanılarak yürütülmekte ve dokümante edilmektedir. Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi çalışmaları, ÇHS Sürdürülebilirlik Ekibinin de dahi olduğu Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından başlatılmakta ve koordine edilmektedir. Bağlı ortaklıklardan da görüş alınarak Grup'u temsil edecek içerikte EXCOM'a sunulmaktadır. EXCOM tarafından değerlendirme sonrası alınan geri bildirimler doğrultusunda gerektiğinde revize edilen iklimle ilgili risk ve fırsatlar, Riskin Erken Saptanması Komitesi'ne taşınmaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi aracılığıyla da nihai onay için Yönetim Kurulu'na sunulmaktadır. Risklerin ve fırsatların belirlenmesi, risk ve/veya fırsat için aksiyon alınıp alınmayacağı, alınması durumunda planlanan aksiyonlar ve bunların sorumluluğu, risk ve fırsatlara dair bilgilerin ne şekilde ve seviyede kamuoyu ile paylaşılacağına dair nihai karar Yönetim Kurulu'na aittir.

Ayrıca, ÇHS, iklim risklerini değerlendirirken, tüm önlemlerin ardından geriye kalan "artık riski" dikkate alarak risklerini yorumlamaktadır.

Zaman Vadeleri

ÇHS, sürdürülebilir bir geleceği güvence altına almak ve stratejik kararlarını desteklemek için iklimle ilgili riskleri ve fırsatları titizlikle değerlendirmektedir. İş süreçlerinde, risk yönetimi için gerekli süreleri planlayarak etkin bir yönetim sağlayarak fırsatları en iyi şekilde değerlendirmek için gereken zaman dilimlerini tanımlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, CDP raporunda belirtilen "kısa", "orta" ve "uzun" vadeli zaman dilimlerini temel alarak bu zaman dilimlerine göre stratejilerini belirlemektedir.

Zaman Kısa Vade Orta Vade Uzun Vade
Vadeleri
Yıl 0 –
1
yıl
≥ 1-5
yıl
≥ 5-10
yıl
Açıklama ÇHS, iklim odaklı ÇHS, orta vadede etkili ÇHS, uzun vadede etkili
risklerin ve fırsatların olacak risk ve fırsatları olacak risk ve fırsatlara
kısa sürede etkilerini değerlendirir. Bu karşı iklimle ilgili
göstereceğini göz doğrultuda, güncel değişikliklere,
önünde bulundurur. Bu çalışmaları yakından gelişmelere ve
süreçte, hızlı adapte takip eder, stratejisinin bir belirsizliklere karşı
olma kapasitesini ve parçası haline getirir. İlgili esnek çözümler
stratejik planlarını risk ve fırsatlara karşı geliştirerek hazırlıklı
güçlendirmeye adaptasyonunu olmayı planlar.
odaklanır. hızlandırmayı amaçlar.

Tablo 5. Zaman Vadeleri

Gerçekleşme Olasılığı

ÇHS, iklimle ilgili risk ve fırsatların etkili olma olasılığını değerlendirmek için, beşli skala kullanmaktadır.

Olasılık
Derecesi
5 4 3 2 1
Olasılık
Düzeyi
Gerçek
zamanlı
Neredeyse
kesin
Muhtemel Mümkün Pek mümkün
değil
Açıklama %100 ihtimalle
gerçekleşmesi
beklenir; olay
raporlama
döneminde
zaten
gerçekleşmiştir
veya kesinlikle
gerçekleşme
olasılığına
sahiptir.
Olayın
muhtemelen 1
yıl içinde
gerçekleşmesi
beklenir;
olayın çoğu
durumda
gerçekleşmesi
beklenir.
Olayın
önümüzdeki
≥1-2 yıl içinde
gerçekleşmesi
muhtemeldir;
olayın birçok
durumda
gerçekleşmesi
beklenir.
Olayın
önümüzdeki
≥2-5 yıl içinde
gerçekleşmesi
mümkün
olabilir; olayın
belirli
koşullarda
gerçekleşmesi
beklenir.
Olayın
önümüzdeki
≥5-10 yıl
içinde
gerçekleşmesi
olası olabilir;
olayın sınırlı
koşullarda
gerçekleşmesi
beklenir.

Tablo 6. Gerçekleşme Olasılığı

Finansal Etki Büyüklüğü

ÇHS, iklim ile ilgili risk ve fırsatların olası finansal etkilerinin değerlendirilmesinde toplam konsolide Grup hasılat üzerindeki etkileri temel almaktadır.

Risk ve fırsatların değerlendirmesinde, finansal olarak anlamlı değişimlerin, ilgili yılın toplam konsolide Grup hasılatının %1'ini aşması halinde özel bir dikkat gerektirdiği anlayışını benimsemektedir.

Etki Tanımı
Derecesi
5 4 3 2 1
Finansal Etki Yıllık gelir
hedefinin
etkilenme
oranı
%1,5'ten
büyüktür.
(%1,5<x)
Yıllık gelir
hedefinin
etkilenme
oranı %1,0
veya
%1,0'den
büyüktür
ancak
%1,5'tan
küçüktür.
(%1<x≤%1,5)
Yıllık gelir
hedefinin
etkilenme oranı
%0,5'ten
büyüktür ancak
%1,0'e eşit veya
%1,0'den
küçüktür.
(%0,5<x≤%1,0)
Yıllık gelir
hedefinin
etkilenme oranı
%0,2'ten
büyüktür ancak
%0,5'e eşit
veya %0,5'ten
küçüktür.
(%0,2<x≤%0,5)
Yıllık gelir
hedefinin
etkilenme
oranı %0,2'ye
eşit veya
%0,2'den
küçüktür.
(%0<x≤%0,2)

Tablo 7. Finansal Etki Büyüklüğü

5.3. İklimle İlgili Risk ve Fırsatlar İçin Önemlilik Analizi

ÇHS, envanteri içinde Grup'u makul ölçüde etkilemesi beklenen iklim risk ve fırsatlarını ortaya çıkarmak için bir önemlilik analizi yürütmektedir. Bu analiz, finansal önemlilik yaklaşımı üzerinden yapılandırılmaktadır. Her bir risk ve fırsat, yukarıda verilen gerçekleşme olasılığı ile (hasılat üzerindeki) finansal etki büyüklüğü üzerinden değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme, birden beşe kadar derecelendirilmiş bir ölçek kullanılarak yapılmakta ve sonuçların anlaşılır bir şekilde sınıflandırılmasını sağlamaktadır.

Önemlilik analizinde risk ve fırsatın gerçekleşme olasılığı ile hasılat üzerinde yaratacağı finansal etki büyüklüğü çarpılarak önemlilik derecesi elde edilmektedir. ÇHS tarafından belirlenen nicel eşik değerinin üzerinde kalanlar ÇHS'nin finansal durumuna makul derecede etki etmesi beklenen -önemli- risk ve fırsatlar olarak kabul edilmektedir. Bu nicel eşik değeri, Sürdürülebilirlik Komitesi tarafından EXCOM'a önerilmekte ve EXCOM tarafından değerlendirilmektedir. Akabinde konu, Riskin Erken Saptanması Komitesi'ne taşınmaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi tarafından Yönetim Kurulu'nun nihai onayına sunulmaktadır.

5.4. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Yönetilmesi

ÇHS, iklim değişikliğinin beraberinde getirdiği riskleri etkin bir şekilde yönetmek ve ortaya çıkan fırsatları değerlendirmek amacıyla Grup'un genel risk yönetimi yaklaşımı ile entegre ve kapsamlı bir strateji benimsemektedir. ÇHS iklimle ilgili risklerini ele alırken, veriye dayalı kararlar almaya özen göstermekte ve bu doğrultuda tüm Grup olarak koordineli bir şekilde hareket etmektedir.

Bu kapsamda, iklimle ilgili riskleri ve fırsatları daha iyi anlamak için geniş çapta veri toplama ve bu verileri detaylı bir şekilde analiz etme süreçlerini hayata geçirmektedir. Ayrıca, iklim senaryolarına dayalı esneklik değerlendirme süreçlerini uygulamaya koyarak, olası gelecek senaryolarına göre Grup'un alacağı aksiyonları öngörmeye ve bu doğrultuda önlem almaya yönelik adımlar atmaktadır.

5.5. İklimle İlgili Risk ve Fırsatların Gözden Geçirilmesi ve Raporlanması

ÇHS, iklimle ilgili risk ve fırsatları "P-TR01-10000676-022 Risk ve Fırsatların Değerlendirilmesi Prosedürü" çerçevesinde her yıl kapsamlı bir şekilde yeniden değerlendirerek ortaya çıkan yeni risk ve fırsatları ele almayı planlamaktadır. Bu süreç, ÇHS'nin mevcut yetkinliklerini artırmaya ve risklere karşı stratejik yanıtlarını güçlendirmeye yönelik olarak yürütülecektir. Bu yeniden değerlendirme yaklaşımı sayesinde, ÇHS değişen koşullara ve yeni risklere karşı esneklik kazanırken, aynı zamanda ortaya çıkan fırsatları da etkin bir biçimde değerlendirme olanağı bulacaktır.

ÇHS, TSRS raporlama yükümlülüğüne uygun olarak, her yıl iklimle ilgili risk ve fırsatlarını raporlamaktadır. Bu raporlama süreci, Grup'un yerel ve küresel değişimleri sürekli takibini içermekte ve belirlenen ölçütler ile hedefler doğrultusunda stratejik güncellemeler sağlamaktadır. Performans göstergeleri temel alınarak izlenen bu süreç, aksiyon planlarının ve politikaların gerektiğinde yeniden şekillendirilmesini mümkün kılmaktadır.

6.Metrik ve Hedefler

6.1. İklimle İlgili Metrikler

Sera Gazı Emisyonları

Bağlı Ortaklığın
Bulunduğu Ülke
Kapsam 1
Emisyonu
Kapsam 2
Emisyonu
(Lokasyon bazlı)
Kapsam 1 ve 2
Toplam Emisyon
Metrik birimi ton CO2 eşdeğeri ton CO2
eşdeğeri
ton CO2
eşdeğeri
Türkiye 5.160,62 2.467,25 7.627,87
Tanzanya 43,73 5,16 48,89
Almanya 59,74 464,13 523,87
Macaristan 1.524,40 913,18 2.437,58
Hindistan-CH 542,03 5.448,29 5.990,32
Hindistan -GH 4.040,38 4.646,75 8.687,13
Endonezya 1.024,80 132,30 1.157,10
Toplam 12.395,70 14.077,06 26.472,76

Tablo 8. 2024 ÇHS Grubu Brüt Kapsam 1 ve Kapsam 2 Emisyonları

Sera Gazı Emisyonları Hesaplama Metodolojisi, Raporlama Sınırları ve Ölçüm Yaklaşımı

ÇHS 2024 yılına ait sera gazı emisyonlarını TSRS 2 uyarınca Sera Gazı Protokolü Kurumsal Hesaplama ve Raporlama Standartları'na (2004) (GHG Protokolü) uygun olarak hesaplamıştır. Hesaplama kapsamına, ÇHS'nin 2024 faaliyet gösterdiği tüm ülkeler dahil edilmiştir ancak ÇHS'nin bağlı ortaklıklarından Delhi Aviation Services Pvt. Ltd.'nin 2022 yılında faaliyetlerinin durdurulması sebebiyle bu raporda konsolidasyona dahil edilmemiştir.

ÇHS, sera gazı emisyonlarını raporlarken organizasyonel sınırlarını belirlemek amacıyla Kontrol Yaklaşımı yönteminin alt türü olan operasyonel kontrol yaklaşımını benimsemiştir. Bu yaklaşım ile ÇHS operasyonları ve politikaları üzerinde kontrol sahibi olduğu bağlı ortaklıklarının operasyonlarından kaynaklanan sera gazı emisyonlarının %100'ünü raporlamaktadır. Bu yaklaşım, sadece mülkiyet haklarını değil, aynı zamanda operasyonel karar alma süreçlerini de göz önünde bulundurarak Grup düzeyinde emisyonların kapsamlı ve doğru bir şekilde raporlanmasını sağlamaktadır.

Ülke Bağlı Ortaklık İsmi
Türkiye Çelebi Kargo
Tanzanya Çelebi Tanzania
Almanya Celebi Cargo
Macaristan CGHH
Celebi Delhi Cargo
Celebi Nas
Hindistan CASI
CGHI
CGSC
KSU
PTN
Endonezya CAI

Tablo 9. Sera Gazı Emisyon Hesaplamasına ve Konsolidasyona Dahil Edilen Bağlı Ortaklıklar

ÇHS'nin finansal ve idari kontrolünde bulunan havalimanı apron bölgesinde sadece ÇHS'nin kullandığı istasyon binaları, atölyeler, araç/ekipman park alanları ile havalimanı terminal binasında bulunan ve terminal işletmecisinden kiralanan yolcu hizmetleri ofisleri, doğrudan sera gazı emisyonları (Kapsam 1) ve enerji dolaylı sera gazı emisyonları (Kapsam 2) kapsamına dahil edilmiştir.5

Emisyon Faktörleri

Hesaplamalarda, Kapsam 1 emisyon faktörleri olarak IPCC'nin Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories referans alınmış ve tüm lokasyonlarda sera gazı emisyonlarının belirlenmesinde esas alınmıştır.

Tablo 10. Kapsam 1 Emisyon Faktörleri (kg/TJ)6
-- --------------------------------------- -- -- ----------
Ülke Emisyon Türü Yakıt Tipi Birim C02e
Türkiye Doğal Gaz kWh 0,0002021
Tanzanya Sabit Yakma Dizel 74.562
Almanya Kaynaklı Gazyağı Litre 72.362
Macaristan Benzin 69.762

5 Kapsam 3 emisyonlarına ilişkin olarak, TSRS 2'nin ilk raporlama yılına özgü geçiş muafiyetinden yararlanılmıştır. 6 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories

World Resources Institute (2008). Greenhouse Gas Protocol Tool For Stationary Combustion. Version 4.0. (doğal gaz için)

Hindistan Dizel –
Off-Road
82.031
Endonezya Benzin –
Off-Road
71.336
Hareketli LPG –
Off-Road
65.002
Yakma
Kaynaklı
Dizel –
On-Road
Litre 75.281
Benzin –
On-Road
72.229
LPG –
On-Road
65.002

ÇHS'nin Kapsam 2 emisyonlarının tamamı lokasyona dayalı (location-based) emisyonlardır. Bu doğrultuda, ÇHS'nin faaliyet gösterdiği bölgelerdeki elektrik şebekesinin ortalama karbon yoğunluğuna dayalı olarak Kapsam 2 emisyonları hesaplanmıştır.7 Bu kapsamda, emisyon faktörleri lokal kamu otoriteleri ve enerji tedarikçilerinden temin edilen güncel ve güvenilir verilere dayandırılmıştır. İlgili emisyon faktörleri ve kullanılan kaynakların detaylı açıklamaları, Kapsam 2 Emisyon Faktörleri Tablosunda sunulmuştur.

Ülke Yakıt Tipi Birim C02e
Şebeke Elektriği8 ton/kWh 0,000478
Türkiye Gaz9
Doğal
kg/TJ 56.276,30
Endonezya Şebeke Elektriği10 ton/kWh 0,0007848
Tanzanya Şebeke Elektriği11 ton/kWh 0,0002150
Şebeke Elektriği12 ton/kWh 0,000246271
Macaristan Doğal Gaz9 ton/kWh 0,000383637
Şebeke Elektriği13 ton/kWh 0,000364
Almanya Buhar10 ton/kWh 0,0001344
Kalorifer Yakıtı14 ton/kWh 0,27084000
Hindistan 15
Şebeke Elektriği
ton/kWh 0,0006080

Tablo 11. Kapsam 2 Emisyon Faktörleri

10 IGES List of Grid Emission Factors v11.6, IEA Emission Factors

7 Kapsam 2 Emisyonları (ton CO₂e) = Elektrik Tüketimi (kWh) × Bölgesel Elektrik Şebekesinin Karbon Yoğunluğu (ton CO₂e/kWh) formülü kullanılarak hesaplanmıştır.

8 2022 Türkiye Elektrik Üretimi ve Elektrik Tüketim Noktası Emisyon Faktörleri Bilgi Formu, Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

9 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories

11 ANESCO (Tanzania Electricity Supply Company)

12 Budapest Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanı Enerji Departmanı

13 Energy Air GmbH

14 Almanya Federal Ekonomi ve İhracat Kontrol Ofisi

15 2021 UNFCCC The IFI (International Financial Institution) Dataset of Default Grid Factors for India

Karbon Fiyatlandırma, Karbon Kredisi

2024 yılı içerisinde, Grup faaliyetlerinden kaynaklı emisyonları dengelemek amacıyla ÇHS tarafından satın alınan veya satılan herhangi bir karbon kredisi bulunmamaktadır. Türkiye'de zorunlu bir karbon fiyatlandırma mekanizması veya düzenleyici bir karbon piyasası uygulamada değildir. Ayrıca, Türkiye'de ve Grup'un faaliyet gösterdiği birçok ülkede iç karbon fiyatlandırması (internal carbon pricing) uygulamaları henüz yaygın değildir. Grup'un belirlediği ve dikkate aldığı bir iç karbon fiyatı mevcut değildir.

6.2. Faaliyet Metrikleri ve Sektöre Özgü Metrikler

TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber'in bir parçası olan "Cilt 60—Hava Taşımacılığı ve Lojistik" cildi ISSB tarafından idame ettirilen SASB Standartlarından türetilmiş olup, hava yük taşımacılığı, posta ve kurye hizmetleri ile ulaşım lojistiği hizmetleri sağlayan şirketlere TSRS 2'deki bazı açıklama hükümlerinin uygulanması için çeşitli rehberlik sağlamaktadır. Grup, bahse konu cildi detaylı bir şekilde incelemiş ve bu kapsamda yaptığı muhakemeler neticesinde metrikleri kendi faaliyet alanı ve TSRS 2 gereklilikleri çerçevesinde değerlendirmiştir. TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber'in bir parçası olan "Cilt 60 — Hava Taşımacılığı ve Lojistik" cildi kapsamında yer alan metrikler şunlardır: "brüt toplam Kapsam 1 emisyonları", "Kapsam 1 emisyonlarının emisyon azaltma hedeflerini yönetmek amacıyla uzun ve kısa vadeli strateji veya planların müzakere edilmesi ve bu hedeflere yönelik performans analizi"; "karayolu taşımacılığı tarafından tüketilen doğal gaz ve yenilenebilir yakıt yüzdesi" ile "hava taşımacılığı tarafından tüketilen alternatif ve sürdürülebilir yakıt yüzdesi"; ayrıca, "Tedarik Zinciri Yönetimi kapsamında yer alan taşıma türlerinden kaynaklanan toplam sera gazı (GHG) ayak izi" verileridir. Bu ciltte beklendiği üzere ÇHS, 6.1. İklimle İlgili Metrikler başlığı altında brüt Kapsam 1 ve Kapsam 2 emisyonlarını açıklamaktadır. Tedarik Zinciri Yönetimi ile ilgili yaklaşım ise Tedarik Zinciri Yönetimi başlığı altında nitel olarak açıklanmaktadır. Cilt 60'ta yer alan tüm metrikler, ÇHS'nin faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olmadığından, raporlama sürecinde yalnızca faaliyetlere uygun ve uygulanabilir metriklere yer verilmiştir. Dolayısıyla, "karayolu taşımacılığı tarafından tüketilen doğal gaz ve yenilenebilir yakıt yüzdesi" ile "hava taşımacılığı tarafından tüketilen alternatif ve sürdürülebilir yakıt yüzdesi"; ayrıca, "Tedarik Zinciri Yönetimi kapsamında yer alan taşıma türlerinden kaynaklanan toplam sera gazı (GHG) ayak izi" verilerine yer verilmemiştir. Faaliyet metrikleri kapsamında "gelir ton kilometre (RTK) biriminde karayolu ve hava taşımacılığı verileri", "yük faktörü kapsamında karayolu ve hava taşımacılığı verileri ile çalışan sayısı ve kamyon şoförü sayısı" metrikleri bulunmaktadır. ÇHS, faaliyet alanı olan yer hizmetleri ve kargo hizmetlerini dikkate alarak, metriklerin uygulanabilirliğini ve kapsamını kendi faaliyetlerine göre uyarlamıştır ve böylece "ÇHS bünyesinde toplam çalışan sayısını" ve "GSE kullanan sürücü çalışan sayısını" açıklamıştır.

ÇHS bünyesinde toplam çalışan
sayısı
Tam
Zamanlı
Yarı
Zamanlı
Toplam
Celebi Airport Serv.India 3.563 2 3.565
Celebi Cargo GmbH 245 9 254
Celebi Delhi Cargo 1.162 1.162
Celebi GH India 179 179
Celebi Ground Handling HU 857 150 1.007
Celebi Ground Services Ch 317 317
Celebi Nas Airport Serv. 2.968 36 3.004
Celebi Shared Services In 30 30
Çelebi Hava Servisi 4.135 855 4.990
Çelebi Havacilik Holding 113 113
KSU Aviation Private Limi 3 3
PT Celebi Aviation Indone 15 15
PT Prathita TitianNusanta 955 955
Toplam 14.542 1.052 15.594
Tablo 12. TSRS 2'nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber Cilt 60 – Faaliyet Metrikleri
-------------------------------------------------------------------------- ---------------------
GSE kullanan sürücü çalışan sayısı Tam Zamanlı
Celebi Airport Serv.India 354
Celebi Delhi Cargo 224
Celebi GH India 10
Celebi Ground Handling HU 95
Celebi Ground Services Ch 3
Celebi Nas Airport Serv. 345
Çelebi Hava Servisi 687
PT Prathita TitianNusanta 115
Toplam 1.863

Tedarik Zinciri Yönetimi

ÇHS, dünya genelinde çeşitli coğrafyalardan hem ürün hem de hizmet tedariki yaparak müşteri memnuniyeti ve operasyonel verimliliği ön planda tutmaktadır. Raporun 2.2 İş Modeli ve Değer Zinciri Bölümünde yer aldığı üzere 11 farklı ülkeden ürün ve hizmet tedariki gerçekleştirilmektedir ve tedarikçiler dünyanın 6 farklı kıtasına dağılmıştır. Ürün tedarikçileri arasında Türkiye, Hindistan, Macaristan, Almanya, Çin, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, İspanya, Belçika, Tanzanya ve Endonezya bulunurken; hizmet tedarikçileri arasında ise Türkiye, Hindistan, Almanya, Macaristan, Endonezya ve Tanzanya yer almaktadır.

Tedarikçiler değerlendirilirken, yürürlükteki "T-TR00-10000611-001 Tedarikçi Değerlendirme Talimatı"nda belirtilen kriterler dikkate alınarak yüksek kalite ve sürdürülebilirlik standartlarının karşılanması amaçlamaktadır.

ÇHS, sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda çalışarak çevresel etkileri en aza indirmeyi ve operasyonel verimliliği artırmayı hedeflemekte, böylece müşteri memnuniyetine önemli katkılar sağlamaktadır. Grup, küresel tedarik zincirinin her aşamasında çevresel sorumluluk bilinciyle hareket etmekte ve gelecekte daha yeşil, sürdürülebilir bir iş modeli oluşturma yönündeki kararlılığını sürdürmektedir.

6.3. Hedefler

ÇHS Türkiye, çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirme çabalarını öncelikli konulardan biri olarak belirlemiştir. Bu doğrultuda her yıl, Genel Müdürlük ve tüm istasyonlarda Çevre Hedef ve Programları oluşturulmakta ve uygulanmaktadır.

2025 yılına kadar ulaşılması hedeflenen çevresel odaklar arasında çevre kirliliğinin önlenmesi, sürdürülebilir kaynak kullanımı, iklim krizi ile mücadele ve doğal kaynak kullanımının azaltılması bulunmaktadır. 2024 yılı için belirlenen spesifik hedefler aşağıda yer almaktadır:

  • Enerji Tüketiminin %2 Azaltılması: Hizmet verilen uçak başına enerji tüketimi, bir önceki yıl olan 2023 verileri ile karşılaştırılarak izlenecektir.
  • Su Tüketiminin %2 Azaltılması: Yıllık ortalama insan kaynağı başına su tüketimi, önceki yıl ile kıyaslanarak takip edilecektir.
  • Ekipman Yakıt Tüketiminin %2 Azaltılması: Hizmet verilen uçak başına ekipman yakıt tüketimi, bir önceki yıl ile karşılaştırılarak azaltım sağlanacaktır.

Bu hedeflerin belirlenmesi, ilerleme düzeylerinin takibi ve yapılan çalışmalara ait adımlar, dijital performans değerlendirme platformu aracılığıyla düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. 2024 yılı performansı incelendiğinde:

  • Uçak başına enerji tüketimi: 2023'te 1402,3 kWh olan değer, 2024'te 1351,0 kWh'ye düşerek %3,66 azalma sağlamış ve %2 azaltım hedefi aşılmıştır.
  • Personel başına su tüketimi: 2023'te 369,7 m³ olan değer, 2024'te 307,5 m³'ye düşerek %16,83 azalma sağlamış ve hedefin çok üzerinde gerçekleşmiştir.
  • Ekipman yakıt tüketimi: 2023'te 430,8 litre olan değer, 2024'te 401,2 litreye düşerek %6,87 azalma sağlamış ve %2 hedefi aşılmıştır.

Her hedef için baz yıl olarak sabit bir yıl kullanılmamış; ölçümler her yıl bir önceki yıl ile kıyaslanarak yapılmıştır. Bu metodoloji sayesinde, her hedefin ölçüm yöntemi, gerçekleşme durumu ve yıllık performans karşılaştırması net olarak takip edilebilmekte ve raporlama süreci daha anlaşılır hale gelmektedir.

Yukarıda belirtilen hedefler, 2025 yılı hedeflerine de aynı şekilde dahil edilmiş olup, 2025 sonrası için de takip edilmeye devam edilecektir. Belirlenen hedefler 6 ayda bir gözden geçirilmektedir.

Su ve diğer doğal kaynakların yönetimi, istasyon yönetimleri tarafından yürütülmektedir. Su tüketimini azaltma amacına yönelik faaliyetler Çevre Politikası ve fonksiyonel hedefler doğrultusunda "Enerji ve Doğal Kaynak Yönetimi Talimatı" çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Yıllık Yönetimin Gözden Geçirmesi toplantılarında ise su tüketim miktarları, yürütülen azaltım çalışmaları ve potansiyel iyileştirme konuları değerlendirilmektedir. Türkiye özelinde, 2023 yılında İstanbul Yeni Havalimanı'nda iki farklı lokasyonda ileri kimyasal arıtma sistemleri kurulmuş ve su miktarının en az %40'ını geri dönüştürme hedeflenmiştir. 2024 yılı itibarıyla, bu sistemin daha etkin hale getirilmesiyle su geri kazanımı %60 oranında arttırılmıştır.

Ek olarak, IGA Kargo Antrepo binamızda bulunan 10 adet şartlandırılmış havalandırma santrallerini otomasyon sistemine entegre ederek santrallerin maksimum verimlilikte çalışmasının sağlanması, Toplam 622 adet (Antalya İstasyonumuzda 422, Sabiha Gökçen Havalimanı İstasyonumuzda ise 200 adet) T8 tipi aydınlatmanın LED tipine dönüştürülmesi ve Sabiha Gökçen Havalimanı İstasyonumuzdaki sistem odasındaki ısı kayıplarını en aza indirecek şekilde fiziki alt yapısının iyileştirilmesi: izolasyonun geliştirilmesi; otomasyon aracılığıyla sürekli ısı takibi ve kontrolü projeleri ile enerji verimliliği konusunda önemli adımlar atılmış. Bu enerji verimliliği çalışmaları toplamda 66,41 ton CO2 eşdeğeri emisyon azaltımı sağlamıştır.

ÇHS belirlediği çevresel hedefler ve sürdürülebilirlik taahhütleri doğrultusunda havacılık sektöründe çevreye duyarlı bir yaklaşımı benimsemektedir. Bu doğrultuda, çalışanları ve değer zincirindeki paydaşlarıyla birlikte çevre kirliliğinin önlenmesi, doğal kaynakların verimli kullanımı ve iklim kriziyle mücadele konularında sistematik izleme ve değerlendirme süreçleriyle ilerlemekte; yeni hedefler belirlemeye kararlılıkla devam etmektedir.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.