Annual / Quarterly Financial Statement • Feb 1, 2024
Annual / Quarterly Financial Statement
Open in ViewerOpens in native device viewer
31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA HAZIRLANAN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
| Kilit Denetim Konusu | Denetimde bu konu nasıl ele alındı? | ||
|---|---|---|---|
| Hasılatın finansal tablolara alınması | |||
| Grup yönetimi hasılatın kayıtlara alınmasına ilişkin değerlendirmelerini yaparken, edim yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve tahsis edilen işlem bedellerinin hasılat olarak kayıtlara alınması ile ilgili TFRS 15'de belirtilen koşulları, özellikle ürünlerin kontrolünün müşteriye geçip geçmediğini göz önünde bulundurmaktadır. Hasılat fınansal tabloların bütünü içerisinde tutarı ve şirket performansının ölçümü açısından önemlidir. Grup yurtdışına yaptığı satışlardaki sevkiyat düzenlemelerinin türüne göre önemli risk ve getirilerin alıcıya geçip geçmediğinin analizini yaparak hasılatı muhasebeleştirmektedir. Hasılatın muhasebeleştirilme şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin yanı sıra, dönemde doğru tablolara finansal yansıtılması önemli düzeyde yönetim muhakemesi gerektirdiğinden bu konu kilit denetim konusu olarak belirlemiştir. hasilat ile Grup'un ilgili muhasebe |
Denetimimiz sırasında Hasılatın kaydedilmesine aşağıdaki denetim prosedürleri iliskin olarak uygulanmıştır: · Hasılat sürecine ilişkin kontrollerin dizaynı ve uygulanması değerlendirilmiştir. Grup'un satış ve teslimat prosedürleri analiz edilmiştir. · Müşterilerle yapılan sözleşmelerdeki ticari ve sevkiyat koşullarına ilişkin hükümler incelenmiş ve farklı sevkiyat düzenlemeleri için hasılatın finansal tablolara alınma zamanlaması değerlendirilmiştir. doğrulama · Maddi prosedürlerinde gelirin faturalanmış ama kazanılmamış olduğu durumların değerlendirmesine odaklanılmıştır. Grup'un mevcut müşterileri içerisinden en uzun teslim süresine sahip müşterileri tespit edilerek bir tarih aralığı belirlenmiş ve ilgili bölümlerden satış listeleri temin edilmiştir. Bu listelerin tamlığının ve doğruluğunun kontrolü test edilmiştir. Buna ek olarak, Dipnot 20'de Hasılat notunda yer alan açıklamaların yeterliliği TFRS kapsamında tarafımızdan değerlendirmiştir. |
||
| politikalarına ve tutarlarına iliskin açıklamalar Dipnot 2 ve Dipnot 20'de yer almaktadır. |
| İÇİNDEKİLER | Sayfa |
|---|---|
| KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU |
1-2 |
| KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU |
3 |
| KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU |
4 |
| KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU |
5 |
| KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU |
6 |
| KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR |
7-84 |
| NOT 1 GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU |
7-9 |
| NOT 2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR |
9-35 |
| NOT 3 DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR |
3 6 |
| NOT 4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA |
3 6 |
| NOT 5 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI |
3 7 |
| NOT 6 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR |
38-40 |
| NOT 7 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR |
4 0 |
| NOT 8 DİĞER DÖNEN VE DURAN VARLIKLAR |
4 1 |
| NOT 9 STOKLAR | 4 1 |
| NOT 10 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER |
4 2 |
| NOT 11 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER | 42-44 |
| NOT 12 MADDİ DURAN VARLIKLAR |
45-47 |
| NOT 13 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR |
47-48 |
| NOT 14 KULLANIM HAKKI VARLIKLARI | 48-49 |
| NOT 15 ŞEREFİYE | 4 9 |
| NOT 16 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR | 50-53 |
| NOT 17 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR |
54-56 |
| NOT 18 DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER |
5 6 |
| NOT 19 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ |
57-58 |
| NOT 20 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ | 58-59 |
| NOT 21 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ VE |
|
| ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ |
59-60 |
| NOT 22 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER |
60-61 |
| DİĞER NOT 23 ESAS FAALİYETLERDEN GELİRLER VE GİDERLER |
6 1 |
| NOT 24 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER |
6 2 |
| NOT 25 FİNANSMAN GELİRLER VE GİDERLER |
62-63 |
| NOT 26 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) |
63-67 |
| NOT 27 PAY BAŞINA KAZANÇ | 67-68 |
| NOT 28 FİNANSAL ARAÇLAR NOT 29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ |
68-71 71-81 |
| ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER NOT 30 FİNANSAL AÇIKLAMALARI) |
82-83 |
| NOT 31 FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA |
|
| FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR |
|
| OLAN DİĞER OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKLİ HUSUSLAR NOT 32 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR |
8 3 8 3 |
| NOT 33 NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR |
8 4 |
(Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Cari Dönem Bağımsız Denetimden |
Geçmiş Dönem Bağımsız Denetimden |
||
|---|---|---|---|
| Geçmiş | Geçmiş | ||
| Dipnot Referansları |
31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| VARLIKLAR | |||
| Dönen Varlıklar | 5.988.831.237 | 5.879.520.069 | |
| Nakit ve Nakit Benzerleri | 33 | 3.070.961.257 | 1.884.518.048 |
| Finansal Yatırımlar | 28 | 54.695.174 | 244.037.242 |
| Ticari Alacaklar | 6 | 1.466.143.297 | 1.444.612.546 |
| İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar | 5 | 4.260.938 | - |
| İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar |
7 | 1.461.882.359 16.451.829 |
1.444.612.546 252.521.620 |
| İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar | 16.451.829 | 252.521.620 | |
| Stoklar | 9 | 1.111.987.962 | 1.637.156.657 |
| Peşin Ödenmiş Giderler | 10 | 108.435.366 | 109.140.471 |
| Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar | 26 | 3.639.642 | 14.811.912 |
| Diğer Dönen Varlıklar | 8 | 156.516.710 | 292.721.573 |
| Duran Varlıklar | 12.808.700.530 | 10.497.953.527 | |
| Diğer Alacaklar | 7 | 3.823.133 | 5.784.492 |
| İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar | 3.823.133 | 5.784.492 | |
| Finansal Yatırımlar | 28 | 2.928.191.284 | 1.829.341.298 |
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller | 11 | 1.676.996.386 | 1.709.436.911 |
| Maddi Duran Varlıklar | 12 | 5.862.207.001 | 5.234.071.963 |
| Kullanım Hakkı Varlıkları | 14 | 189.005.527 | 223.463.044 |
| Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 277.014.021 | 284.712.427 | |
| Şerefiye | 1 5 | 46.956.887 | 46.956.887 |
| Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 1 3 | 230.057.134 | 237.755.540 |
| Peşin Ödenmiş Giderler | 10 | 76.873.919 | 115.623.775 |
| Ertelenmiş Vergi Varlığı | 26 | 1.792.894.083 | 1.088.965.964 |
| Diğer Duran Varlıklar | 8 | 1.695.176 | 6.553.653 |
| TOPLAM VARLIKLAR | 18.797.531.767 | 16.377.473.596 |
(Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Cari Dönem Bağımsız Denetimden |
Geçmiş Dönem Bağımsız Denetimden |
||
|---|---|---|---|
| Geçmiş | Geçmiş | ||
| Dipnot | 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Referansları | 2023 | 2022 | |
| KAYNAKLAR | |||
| Kısa Vadeli Yükümlülükler | 2.188.907.778 | 3.168.872.461 | |
| Kısa Vadeli Borçlanmalar | 28 | 647.640.400 | 1.066.816.715 |
| Uzun Vadeli Borçlanmaların | |||
| Kısa Vadeli Kısımları | 28 | 257.129.048 | 649.654.292 |
| Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 28 | 9.713.501 | 10.214.913 |
| 6 | 811.772.248 | 1.062.507.947 | |
| Ticari Borçlar İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar |
811.772.248 | 1.062.507.947 | |
| Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar | 17 | 56.882.975 | 39.577.211 |
| Diğer Borçlar | 7 | 58.585.064 | 47.187.049 |
| İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar | 58.585.064 151.955.270 |
47.187.049 147.898.559 |
|
| Ertelenmiş Gelirler | 10 | ||
| Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü | 26 | 142.828.246 45.956.880 |
82.230.249 54.922.517 |
| Kısa Vadeli Karşılıklar | |||
| Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin | |||
| Kısa Vadeli Karşılıklar | 1 7 | 20.418.173 | 24.166.452 |
| Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar | 1 6 | 25.538.707 | 30.756.065 |
| Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler | 1 8 | 6.444.146 | 7.863.009 |
| Uzun Vadeli Yükümlülükler | 3.196.948.333 | 1.674.875.781 | |
| Uzun Vadeli Borçlanmalar | 28 | 1.541.818.976 | 345.833.169 |
| Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 28 | 52.887.165 | 70.929.602 |
| Uzun Vadeli Karşılıklar | 194.566.228 | 307.214.610 | |
| Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin | |||
| Uzun Vadeli Karşılıklar | 1 7 | 158.115.362 | 284.808.690 |
| Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar | 1 6 | 36.450.866 | 22.405.920 |
| Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü | 26 | 1.407.675.964 | 950.898.400 |
| ÖZKAYNAKLAR | 13.411.675.656 | 11.533.725.354 | |
| Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar | 13.411.673.634 | 11.533.717.250 | |
| Ödenmiş Sermaye | 19 | 150.213.600 | 150.213.600 |
| Sermaye Düzeltme Farkları | 19 | 2.742.139.501 | 2.742.139.501 |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak | |||
| Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler | 1.480.341.163 | 454.568.695 | |
| - Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlara | |||
| Yatırımlardan Kaynaklanan Kazançlar | 1.562.258.861 | 538.757.679 | |
| - Tanımlanmış Fayda Planları | |||
| Yeniden Ölçüm Kayıpları | (81.917.698) | (84.188.984) | |
| Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler | 19 | 2.802.927.506 | 2.643.689.237 |
| Geçmiş Yıllar Karları | 4.221.802.284 | 3.394.150.165 | |
| Net Dönem Karı | 2.014.249.580 | 2.148.956.052 | |
| Kontrol Gücü Olmayan Paylar | 2.022 | 8.104 | |
| TOPLAM KAYNAKLAR | 18.797.531.767 | 16.377.473.596 |
(Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Cari Dönem | Geçmiş Dönem Bağımsız |
||
|---|---|---|---|
| Bağımsız | |||
| Denetimden | Denetimden | ||
| Geçmiş | Geçmiş | ||
| Dipnot | 1 Ocak-31 Aralık | 1 Ocak-31 Aralık | |
| Referenasları | 2023 | 2022 | |
| KAR VEYA ZARAR KISMI | |||
| Hasılat | 20 | 13.396.507.959 | 14.669.844.091 |
| Satışların Maliyeti (-) | 20 | (10.195.426.221) | (11.690.608.293) |
| BRÜT KAR | 3.201.081.738 | 2.979.235.798 | |
| Genel Yönetim Giderleri (-) | 21 | (573.775.680) | (426.004.635) |
| Pazarlama Giderleri (-) | 21 | (324.628.475) | (359.113.842) |
| Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) | 21 | (19.817.529) | (561.904) |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler | 23 | 201.214.061 | 176.428.397 |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) | 23 | (168.795.745) | (128.707.096) |
| ESAS FAALİYET KARI | 2.315.278.370 | 2.241.276.718 | |
| Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler | 24 | 285.696.241 | 358.109.004 |
| Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) | 24 | (35.837.394) | (81.231.098) |
| FİNANSMAN GELİRLERİ / (GİDERLERİ) | |||
| ÖNCESİ FAALİYET KARI | 2.565.137.217 | 2.518.154.624 | |
| Finansman Gelirleri | 25 | 859.804.072 | 504.609.603 |
| Finansman Giderleri (-) | 25 | (1.030.240.729) | (623.162.340) |
| Parasal Kazanç / (Kayıp) | (95.726.483) | (253.503.048) | |
| VERGİ ÖNCESİ KAR | 2.298.974.077 | 2.146.098.839 | |
| Vergi Geliri / (Gideri) | (284.730.579) | 2.853.697 | |
| Dönem Vergi Gideri | 26 | (601.417.405) | (575.973.050) |
| Ertelenmiş Vergi Geliri | 26 | 316.686.826 | 578.826.747 |
| DÖNEM KARI | 2.014.243.498 | 2.148.952.536 | |
| Dönem Karının Dağılımı | |||
| Kontrol Gücü Olmayan Paylar | (6.082) | (3.516) | |
| Ana Ortaklık Payları | 2.014.249.580 | 2.148.956.052 | |
| Pay başına kazanç | 27 | 13,41 | 14,31 |
(Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Cari Dönem | Geçmiş Dönem | ||
|---|---|---|---|
| Bağımsız | Bağımsız | ||
| Denetimden | Denetimden Geçmiş 1 Ocak- 31 Aralık 2022 |
||
| Geçmiş | |||
| Dipnot | 1 Ocak- 31 Aralık | ||
| Referenasları | 2023 | ||
| DÖNEM KARI | 2.014.243.498 | 2.148.952.536 | |
| DİĞER KAPSAMLI (GİDERLER) / GELİRLER: | |||
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar | |||
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar | 1.025.772.468 | 454.568.695 | |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm (Kayıpları) | 17 | 2.839.108 | (105.236.230) |
| Tanımlanmış Fayda Planları | |||
| Yeniden Ölçüm (Kayıpları) Vergi Etkisi | (567.822) | 21.047.246 | |
| Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlara Yatırımlardan | |||
| Kaynaklanan Kazançlar | 1.077.369.665 | 567.113.346 | |
| Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlara Yatırımlara | |||
| İlişkin Vergi Gideri | (53.868.483) | (28.355.667) | |
| DİĞER KAPSAMLI GELİR / (GİDER) | 1.025.772.468 | 454.568.695 | |
| TOPLAM KAPSAMLI GELİR | 3.040.015.966 | 2.603.521.231 | |
| Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı: | 3.040.015.966 | 2.603.521.231 | |
| Kontrol Gücü Olmayan Paylar | (6.082) | (3.516) | |
| Ana Ortaklık Payları | 3.040.022.048 | 2.603.524.747 | |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler |
Birikmiş Karlar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ö denmiş Sermaye |
Sermaye Düzeltme Farkları |
Tanımlanmış Fayda Planlarının Birikmiş Yeniden Ö lçüm Kazançları/(Kayıpları) |
Ö zkaynağa Dayalı Finansal Araçlara Yatırımlardan Kaynaklanan Kazançlar |
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler |
Geçmiş Yıllar Karları |
Ana O rtaklığa Ait Ö zkaynaklar Net Dönem Karı Toplamı |
Kontrol Gücü O lmayan Paylar |
Ö zkaynaklar | ||
| 1 O cak 2022 itibarıyla bakiyeler | 150.213.600 | 2.742.139.501 | - | - | 2.558.283.132 | 4.191.357.452 | - | 9.641.993.685 | 11.620 | 9.642.005.305 |
| Transferler Toplam Kapsamlı Gelir Temettüler |
- - - |
- - - |
- (84.188.984) - |
- 538.757.679 - |
85.406.105 - - |
(85.406.105) - (711.801.182) |
- 2.148.956.052 - |
- 2.603.524.747 (711.801.182) |
- (3.516) |
- 2.603.521.231 (711.801.182) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla bakiyeler | 150.213.600 | 2.742.139.501 | (84.188.984) | 538.757.679 | 2.643.689.237 | 3.394.150.165 | 2.148.956.052 | 11.533.717.250 | 8.104 | 11.533.725.354 |
| 1 O cak 2023 itibarıyla bakiyeler | 150.213.600 | 2.742.139.501 | (84.188.984) | 538.757.679 | 2.643.689.237 | 3.394.150.165 | 2.148.956.052 | 11.533.717.250 | 8.104 | 11.533.725.354 |
| Transferler Toplam Kapsamlı Gelir Temettüler |
- - - |
- - - |
- 2.271.286 - |
- 1.023.501.182 - |
159.238.269 - - |
- (1.162.065.664) |
1.989.717.783 (2.148.956.052) 2.014.249.580 - |
- 3.040.022.048 (1.162.065.664) |
- (6.082) - |
- 3.040.015.966 (1.162.065.664) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla bakiyeler | 150.213.600 | 2.742.139.501 | (81.917.698) | 1.562.258.861 | 2.802.927.506 | 4.221.802.284 | 2.014.249.580 | 13.411.673.634 | 2.022 | 13.411.675.656 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Cari Dönem | Geçmiş Dönem | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |||
| Dipnot | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
||
| A. İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit Akışları | ||||
| Dönem Karı | 2.014.243.498 | 2.148.952.536 | ||
| Dönem Net Karı Mutabakatı ile ilgili Düzeltmeler | ||||
| Amortisman ve İtfa Gideri ile İlgili Düzeltmeler | 695.156.354 | 672.180.153 | ||
| Değer Düşüklüğü (İptali) İle İlgili Düzeltmeler | ||||
| - Alacaklarda Değer Düşüklüğü ile İlgili Düzeltmeler | 6 | 17.042.447 | 41.570.262 | |
| Karşılıklar İle İlgili Düzeltmeler | ||||
| - Dava Karşılıkları ile İlgili Düzeltmeler | 16 | 10.450.535 | - | |
| - Sektörel Gereksinimler Çerçevesinde Ayrılan Karşılıklar (İptali) ile İlgili Düzeltmeler | 16 | 29.483.392 | 10.925.410 | |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler | 17 | 107.788.341 | 92.609.637 | |
| Vergi Geliri / Gideri ile İlgili Düzeltmeler | 26 | 284.730.579 | (2.853.697) | |
| Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevirim Farkları ile İlgili Düzeltmeler | 840.507.365 | 385.135.877 | ||
| Faiz (Gelirleri) ve Giderleri İle İlgili Düzeltmeler | ||||
| - Faiz Gelirleri ile İlgili Düzeltmeler | 25 | (171.314.405) | (74.507.834) | |
| - Faiz Giderleri ile İlgili Düzeltmeler | 25 | 165.818.713 | 212.804.644 | |
| - Vadeli Alımlardan Kaynaklanan Ertelenmiş Finansman Gideri | 23 | (10.058.553) | (508.468) | |
| - Vadeli Satışlardan Kaynaklanan Kazanılmamış Finansman Geliri | 23 | 9.806.777 | 3.241.245 | |
| Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kazançlar | ||||
| - Maddi Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan | ||||
| Kazançlar ile İlgili Düzeltmeler | 24 | (74.639.170) | 26.806.262 | |
| - Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kazançlar ile İlgili | ||||
| Düzeltmeler | 24 | - | (8.252.203) | |
| Parasal kayıp/ kazanç | 1.402.084.852 | 1.086.016.690 | ||
| 5.321.100.725 | 4.594.120.514 | |||
| İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler | ||||
| - Stoklardaki Artış İlgili Düzeltmeler | (210.661.653) | (624.111.792) | ||
| - Ticari Alacaklardaki Artış İlgili Düzeltmeler | (616.263.166) | (465.631.620) | ||
| - Faaliyetlerle ilgili Diğer Alacaklardaki | ||||
| Artış İlgili Düzeltmeler | 107.307.352 | (73.408.818) | ||
| - Ticari Borçlardaki Azalışla İlgili Düzeltmeler | 176.999.140 | 375.351.552 | ||
| - Faaliyetlerle ilgili Diğer Borçlardaki Azalışla İlgili Düzeltmeler |
154.718.848 | |||
| (3.535.697) 4.774.946.701 |
3.961.038.684 | |||
| Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları | ||||
| Vergi Ödemeleri / İadeleri | 26 | (453.650.667) | (515.944.834) | |
| Dava Ödemeleri | 16 | (1.424.581) | (2.098.639) | |
| Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Yapılan Ödemeler | 17 | (120.939.971) 4.198.931.482 |
(11.456.631) 3.431.538.580 |
|
| B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları | ||||
| Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkları | ||||
| Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları | 10, 11, 12, 13 | (1.155.637.287) | (981.834.219) | |
| Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkları | ||||
| 97.113.351 | 82.481.572 | |||
| Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri | 12, 24 | 33.565.318 | ||
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri | 11, 24 | - | ||
| Faiz Gelirleri İle İlgili Düzeltmeler | 24 | (13.362.471) | (29.096.760) | |
| Diğer nakit giriş/çıkışları | 202.704.539 | (193.915.575) | ||
| (869.181.868) | (1.088.799.664) | |||
| C. Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları | ||||
| Ödenen Temettüler | 19 | (1.162.065.664) | (711.801.182) | |
| Ödenen Faiz | (170.283.825) | (224.952.709) | ||
| Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri / (Çıkışları), net | 28 | (221.716.396) | (124.352.094) | |
| Kira Ödemelerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışları | 28 | (19.743.054) | (25.506.988) | |
| Alınan Faiz | 171.314.405 | 74.507.834 | ||
| (1.402.494.534) | (1.012.105.139) | |||
| D. NAKİTTEKİ ENFLASYON ETKİSİ | (740.811.871) | (945.253.417) | ||
| YABANCI PARA ÇEVİRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN | ||||
| ÖNCE NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (A+B+C+D) | 1.186.443.209 | 385.380.360 | ||
| E. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ | 33 | 1.884.518.048 | 1.499.137.688 | |
| DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ (A+B+C+D+E) | 33 | 3.070.961.257 | 1.884.518.048 | |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Nuh Çimento Sanayi A.Ş. ("Nuh Çimento" veya "Şirket") ve bağlı ortaklıkları ("Grup") çeşitli tiplerde çimento, kireç, hazır beton, gaz beton, elektrik üretimi, taşımacılık, gayrimenkul ve menkul kıymet yönetimi, ithalat, ihracat servisi sağlama ve ticaret sektörlerinde faaliyet göstermek amacıyla kurulmuş anonim ve limited ortaklıklardır.
Şirket'in merkez adresi Hacı Akif Mah. D-100 Karayolu Cad. No:92 Körfez / Kocaeli'dir.
Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'na ("SPK") kayıtlı olup, hisselerinin %17,35'i halka açıktır. 24 Şubat 2000 tarihinden beri Borsa İstanbul'da ("BİST") işlem görmektedir.
Grup'un devam eden faaliyetleri ile ilgili faaliyet alanları ve coğrafi bölümlere göre raporlamanın ayrıntılarına 4. notta yer verilmektedir.
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla yıl içinde çalışan personelin ortalama sayısı altta bulunmaktadır;
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| İşçi | 1.088 | 1.024 |
| Memur | 337 | 322 |
| 1.425 | 1.346 |
Grup'un ana ortağı ile esas kontrolü elinde tutan taraflar sırasıyla; Nuh Ticaret Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Partaş Capital Danışmanlık A.Ş. şirketleridir.
| Ortaklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Nuh Ticaret Sanayi ve Ticaret A.Ş. | %44,13 | %44,13 |
| Partaş Capital Danışmanlık A.Ş. | %16,32 | %16,32 |
| Halka açık kısım | %17,35 | %16,18 |
| Diğer (*) | %22,20 | %23,37 |
| Toplam Paylar | %100,00 | %100,00 |
(*) Sermayenin %5'inden daha azına sahip ortakların toplamını göstermektedir.
Konsolide finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 1 Şubat 2024 tarihinde yayınlanması için yetki verilmiştir. Genel Kurul'un konsolide finansal tabloları değiştirme yetkisi bulunmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket'in bağlı ortaklıklarının ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının detayı aşağıda verilmektedir:
1987 yılında Nuh Çimento bünyesinde Bostancı'da ilk tesis açılarak hazır beton üretimine başlanmış olup; Hereke, Büyükbakkalköy, İkitelli, Büyükçekmece ve İzmit'te açılan tesisler ile faaliyetine devam etmiştir.
Hızla gelişen hazır beton sektöründe daha iyi organize olabilmek için 1995 yılında tesisler Nuh Çimento'dan ayrılarak Nuh Beton A.Ş. (Nuh Beton) kurulmuştur. Ayrıca Nuh Beton'un sahip olduğu Bostancı'daki arsa üzerinde yapılmakta olan yaklaşık 87 bin m²'lik AVM ve Otel projesi tamamlanmıştır ve finansal tablolarda yatırım amaçlı gayrimenkul olarak taşınmaktadır.
1984 yılında Nuh Çimento bünyesinde 160.000 m3/yıl kapasiteli kireç fabrikası, 1996 yılında 160.000 ton/yıl kapasiteli gaz beton tuğla tesisi kurularak faaliyete geçmiştir.
Yasal kuruluşu 1995 yılında gerçekleştirilen Nuh Yapı'ya 1998 yılında yukarıda belirtilen iki tesis ve yine Nuh Çimento bünyesinde faaliyet göstermekte olan ve ağırlıklı olarak Nuh grubu şirketlerine bakım, onarım ve yatırımlara dönük ekipman imali ve projelendirmelerde hizmet etmekte olan makine fabrikası devredilerek şirket aktif hale getirilmiştir.
Nuh Yapı 2007 yılında başlamış olduğu 400.000 m³ yıllık kapasiteli gaz beton üretim tesisini 2008 yılı sonunda tamamlayarak üretime başlamıştır. Yine 2007 yılında yatırımına başlanan 212.000 ton/yıl parça kireç üretim kapasiteli kireç fabrikası 2010 yılı sonunda tamamlanmıştır.
Grup şirketlerinin bünyesinde bulunan gayrimenkullerin etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak, inşaat sektöründe üretim ve projelendirme faaliyetlerinde bulunmak amacıyla 1997 yılında kurulmuştur.
1979 yılında deniz ve kara taşımacılığı hizmetleri, maden cevherleri işletmeciliği ve deniz taşımacılığına yönelik hizmetleri yerine getirmek amacıyla kurulmuştur.
Çim-Nak halen ana ortağı Nuh Çimento'ya maden cevheri işletmeciliği ve deniz taşımacılığına yönelik hizmetler vererek faaliyetine devam etmektedir.
Öncelikli olarak, Grup şirketlerinin ithalat, ihracat işlerine yardımcı olmak, yatırımlar için uzun vadeli dış kredi bulmak, menkul kıymet yatırımları yapmak gibi faaliyetlerde bulunmak üzere 1997 yılında %100 Nuh Çimento ortaklığı ile Hollanda'da kurulmuştur. Şirketin faaliyetleri Grup açısından önemli düzeyde değildir.
2019 yılında tıbbi, şifalı ve aromatik bitkiler sektöründe faaliyet göstermek amacıyla kurulmuştur. Sermayesi 100.000 TL olup. Şirket'in bağlı ortaklıkta toplam %85 hissesi bulunmaktadır. Şirketin faaliyetleri Grup açısından önemli düzeyde değildir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Oyak Çimento Fabrikaları A.Ş. ("Oyak Çimento")
Grup'un sahip olduğu %4,24 oranındaki Oyak Çimento hisselerinin 1 Ocak 2023 ile 31 Aralık 2023 tarihleri arasındaki 1.023.501.182 TL olarak gerçekleşen vergi sonrası değer artışı diğer kapsamlı gelir tablosunda özkaynağa dayalı finansal araçlara yatırımlardan kazançlar altında muhasebeleştirilmiştir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Oyak Çimento'nun finansal varlıklardaki değeri 2.928.055.079 TL'dir.
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ile bunlara ilişkin ek ve yorumları esas alınmıştır.
Ayrıca finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
Grup, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara uymakta olup, Şirket ve Şirket'in Türkiye'de faaliyet gösteren bağlı ortaklık ve iştirakleri yasal kayıtlarını Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ("Maliye Bakanlığı") tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uygun olarak hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklık ve iştirakler kanuni finansal tablolarını faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlamaktadır. Konsolide finansal tablolar, kanuni kayıtlara TFRS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değeri ile gösterilen finansal varlıklar ve gerçeğe uygun değerinden taşınan türev finansal araçlar haricinde tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır.
Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
KGK 23 Kasım 2023 tarihinde TMS 29 kapsamı ve uygulamasına yönelik bir açıklama yapmıştır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarının TMS 29'da yer alan ilgili muhasebe ilkelerine uygun olarak enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulması gerektiğini belirtmiştir.
Bu çerçevede 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 2021 tarihli konsolide finansal tablolar hazırlanırken TMS 29'a göre enflasyon düzeltmesi yapılmıştır.
Finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar, fonksiyonel para biriminin genel satın alma gücündeki değişiklikler için yeniden düzenlenmiştir ve sonuç olarak, finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı uyarınca raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir.
TMS 29, konsolide finansal tablolar da dahil olmak üzere, fonksiyonel para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan her işletmenin finansal tablolarına uygulanır. Bir ekonomide yüksek enflasyonun mevcut olması durumunda TMS 29 uyarınca, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir işletmenin finansal tablolarının raporlama dönemi sonu itibarıyla geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmesini gerektirmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla, Tüketici Fiyat Endeksi ("TÜFE") rakamına göre son üç yılın genel satın alma gücündeki kümülatif değişim %100'ün üzerinde olduğu için, Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra sona eren raporlama dönemlerinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamaları gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından yayınlanan Tüketici Fiyat Endeksleri dikkate alınarak hesaplanan ilgili yıllara ait enflasyon oranları yer almaktadır:
| Tarih | Endeks | Düzeltme katsayısı | Üç yıllık kümülatif enflasyon oranları |
|---|---|---|---|
| 31.12.2023 | 1.859,38 | 1.000 | 268% |
| 31.12.2022 | 1.128,45 | 1.647 | 156% |
| 31.12.2021 | 686,95 | 2.706 | 74% |
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
TMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
• Bilanço tarihi itibariyle cari satın alma gücü ile gösterilenler dışındaki tüm kalemler ilgili fiyat endeksi katsayıları kullanılarak endekslenmiştir. Önceki yıllara ait tutarlar da aynı şekilde endekslenmiştir.
• Parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari olan satın alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmamışlardır. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak alınacak veya ödenecek kalemlerdir.
• Sabit kıymetler, iştirakler ve benzeri aktifler piyasa değerlerini geçmeyecek şekilde alım değerleri üzerinden endekslenmiştir. Amortismanlar da benzer şekilde düzeltilmişlerdir. Özkaynakların içerisinde yer alan tutarlar, bu tutarların şirkete katıldığı veya şirket içerisinde oluştuğu dönemlerdeki genel fiyat endekslerinin uygulanması neticesinde yeniden düzeltilmiştir.
• Bilançodaki parasal olmayan kalemlerin gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
• Net parasal pozisyon üzerinden genel enflasyon sonucunda oluşan kazanç veya kayıp, parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplarına yapılan düzeltmelerin farkıdır. Net parasal pozisyon üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kayıp net kara dahil edilmiştir.
TMS 29 Enflasyon Muhasebesi standardının uygulanmasının etkisi aşağıda özetlenmiştir:
Finansal durum tablosunda yer alan tutarlardan raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimiyle ifade edilmemiş olanlar yeniden düzenlenir. Buna göre, parasal kalemler raporlama dönemi sonunda cari olan para birimi cinsinden ifade edildikleri için yeniden düzenlenmezler. Parasal olmayan kalemler, raporlama dönemi sonunda cari tutarları üzerinden gösterilmedikleri sürece, yeniden düzenlenmeleri gerekmektedir.
Parasal olmayan kalemlerin yeniden düzenlenmesinden kaynaklanan net parasal pozisyondaki kazanç veya kayıp kar veya zarara dahil edilir ve kapsamlı gelir tablosunda ayrıca sunulur.
Kâr veya zarar tablosundaki tüm kalemler raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Bu nedenle, tüm tutarlar aylık genel fiyat endeksindeki değişiklikler uygulanarak yeniden düzenlenmiştir.
Satılan stokların maliyeti, yeniden düzenlenmiş stok bakiyesi kullanılarak düzeltilmiştir.
Amortisman ve itfa giderleri, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, yatırım amaçlı gayrimenkuller ve kullanım hakkı varlıklarının yeniden düzenlenmiş bakiyeleri kullanılarak düzeltilmiştir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Nakit akış tablosundaki tüm kalemler, raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmektedir.
Geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir bağlı ortaklığın finansal tabloları, ana ortaklık tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolara dahil edilmeden önce genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir. Böyle bir bağlı ortaklığın yabancı bir bağlı ortaklık olması durumunda, yeniden düzenlenmiş finansal tabloları kapanış kurundan çevrilir.
Raporlama dönemi sonları farklı olan finansal tabloların konsolide edilmesi durumunda, parasal ya da parasal olmayan tüm kalemler, konsolide finansal tabloların tarihinde geçerli olan ölçüm birimine göre yeniden düzenlenir.
Önceki raporlama dönemine ait ilgili rakamlar, karşılaştırmalı mali tabloların raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden sunulması için genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir. Daha önceki dönemlere ilişkin olarak açıklanan bilgiler de raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir.
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.
Grup'un faaliyetleri inşaat talebinin arttığı ve inşaat sektörünün canlandığı bahar ve yaz aylarında artmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Şirket'in bağlı ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir:
Sermayedeki pay oranı
| Kuruluş ve | Geçerli | 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|---|---|
| Bağlı Ortaklıklar | faaliyet yeri | para birimi | 2023 | 2022 |
| Nuh Beton A.Ş. | Türkiye | T L | %100 | %100 |
| Nuh Yapı Ürünleri A.Ş. |
Türkiye | T L | %100 | %100 |
| Çim-Nak Taşımacılık Limited Şirketi | Türkiye | T L | %99,99 | %99,99 |
| Nuh Gayrimenkul İnşaat A.Ş. |
Türkiye | T L | %100 | %100 |
| Navig Holding Trade B.V. | Hollandaa | Avro | %100 | %100 |
| Nuh Agro Tarım A.Ş. | Türkiye | T L | %85 | %85 |
Yukarıdaki tüm bağlı ortaklıklar bu konsolide finansal tablolarda tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir.
Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket'in aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır:
Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Şirket yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir.
Şirket'in yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde kontrol gücü vardır. Şirket, aşağıdaki unsurlar da dahil olmak üzere, ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur:
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Bir bağlı ortaklığın konsolidasyon kapsamına alınması Şirket'in bağlı ortaklık üzerinde kontrole sahip olmasıyla başlar ve kontrolünü kaybetmesiyle sona erer. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alım tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.
Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır.
Gerekli olması halinde, Grup'un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır.
Tüm grup içi varlıklar ve yükümlülükler, özkaynaklar, gelir ve giderler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlere ilişkin nakit akışları konsolidasyonda elimine edilir.
Grup'un bağlı ortaklıklarındaki sermaye payında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler özkaynak işlemleri olarak muhasebeleştirilir. Grup'un payı ile kontrol gücü olmayan payların defter değerleri, bağlı ortaklık paylarındaki değişiklikleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynaklarda Grup'un payı olarak muhasebeleştirilir.
Grup'un bir bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybetmesi durumunda, satış sonrasındaki kar/zarar, i) alınan satış bedeli ile kalan payın gerçeğe uygun değerlerinin toplamı ile ii) bağlı ortaklığın varlık (şerefiye dahil) ve yükümlülüklerinin ve kontrol gücü olmayan payların önceki defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Diğer kapsamlı gelir içinde bağlı ortaklık ile ilgili önceden muhasebeleştirilen ve özkaynakta toplanan tutarlar, Şirket'in ilgili varlıkları satmış olduğu varsayımı üzerine kullanılacak muhasebe yöntemine göre kayda alınır (örneğin; konuyla ilgili TMS standartları uyarınca, kar/zarara aktarılması ya da doğrudan geçmiş yıl karlarına transfer). Bağlı ortaklığın satışı sonrası kalan yatırımın kontrolünün kaybedildiği tarihteki gerçeğe uygun değeri, TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçüm standardı kapsamında belirlenen başlangıç muhasebeleştirmesinde gerçeğe uygun değer olarak ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir iştirak ya da müşterek olarak kontrol edilen bir işletmedeki yatırımın başlangıç muhasebeleştirmesindeki maliyet bedeli olarak kabul edilir.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Konsolidasyona İlişkin Esaslar (devamı)
İştirak Grup'un önemli derecede etkide bulunduğu işletmedir. Önemli derecede etkinlik, bir işletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilişkin kararlarına münferiden veya müştereken kontrol yetkisi olmaksızın katılma gücünün olmasıdır.
İş ortaklığı, bir düzenlemede müşterek kontrolü olan tarafların, ortak düzenlemedeki net varlıklara ilişkin haklarının olduğu ortak bir girişimdir. Müşterek kontrol, bir ekonomik faaliyet üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrolün, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların, kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumlarda var olduğu kabul edilir.
Ekteki konsolide finansal tablolarda iştiraklerin veya iş ortaklıklarının faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri, TFRS 5 standardı uyarınca satılmak üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler dışında, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Özkaynak yöntemine göre konsolide finansal durum tablosu iştirakler veya iş ortaklıkları, maliyet bedelinin iştirakin veya iş ortaklığının net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluşan değişimdeki Grup'un payı kadar düzeltilmesi sonucu bulunan tutardan, iştirakte veya iş ortaklığında oluşan herhangi bir değer düşüklüğünün düşülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir. İştirakin veya iş ortaklığının, Grup'un iştirakteki veya iş ortaklığındaki payını (özünde Grup'un iştirakteki veya iş ortaklığındaki net yatırımının bir parçasını oluşturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aşan zararları kayıtlara alınmaz. İlave zarar ayrılması ancak Grup'un yasal veya zımni kabulden doğan yükümlülüğe maruz kalmış olması ya da iştirak veya iş ortaklığı adına ödemeler yapmış olması halinde söz konusudur.
Grup şirketlerinden biri ile Grup'un bir iştiraki arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan kar ve zararlar, Grup'un ilgili iştirakteki veya iş ortaklığındaki payı oranında elimine edilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup muhasebe politikalarını bir önceki yıl ile tutarlı olarak uygulamıştır. Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir.
Grup muhasebe politikalarını bir önceki yıl ile tutarlı olarak uygulamıştır. Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup, cari yıl içerisinde Not 2.4'te açıklanan yeni ve revize standartlardaki değişikliklerin etkileri haricinde muhasebe politikalarında bir değişiklik yapmamıştır.
a) 2023 yılından itibaren geçerli olan değişiklikler ve yorumlar
| TMS 1 (Değişiklikler) | Muhasebe Politikalarının Açıklanması |
|---|---|
| TMS 8 (Değişiklikler) |
Muhasebe Tahminleri Tanımı |
| TMS 12 (Değişiklikler) |
Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve |
| Yükümlülüklerle İlgili Ertelenmiş Vergi | |
| TMS 12 (Değişiklikler) |
Uluslararası Vergi Reformu – İkinci Sütun Modeli |
| Kuralları |
Bu değişiklik muhasebe politikalarının açıklanmasında işletmelerin önemliliği (materiality) esas almalarını gerektirmektedir.
TMS 1'de yapılan bu değişiklik 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya izin verilmektedir.
Bu değişiklikle "muhasebe tahminlerindeki değişiklik" tanımı yerine "muhasebe tahmini" tanımına yer verilerek, tahminlere ilişkin örnek ve açıklayıcı paragraflar ilâve edilmiş, ayrıca tahminlerin ileriye yönelik uygulanması ile hataların geçmişe dönük düzeltilmesi hususları ve bu kavramlar arasındaki farklar netleştirilmiştir.
TMS 8'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Bu değişiklikler ile bir varlık ya da yükümlülüğün ilk defa finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin muafiyetin varlık ile yükümlülüğün ilk kayda alındığı sırada eşit tutarlarda vergiye tabi ve indirilebilir geçici farkların oluştuğu işlemlerde geçerli olmadığı hususuna açıklık getirilmiştir.
TMS 12'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Değişiklikler, İkinci sütun gelir vergisiyle ilgili ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerine ilişkin gerekliliklere geçici bir istisna sağlamaktadır. TMS 12'de yapılan bu değişiklik, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar
Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır:
| TFRS 17 | Sigorta Sözleşmeleri | |
|---|---|---|
| TFRS 17 (Değişiklikler) | Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk | |
| Uygulaması – Karşılaştırmalı Bilgiler |
||
| TFRS 4 (Değişiklikler) | TFRS 9'un Uygulanmasına İlişkin Geçici Muafiyet | |
| Süresinin Uzatılması | ||
| TMS 1 (Değişiklikler) | Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak | |
| Sınıflandırılması | ||
| TFRS 16 (Değişiklikler) | Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü | |
| TMS 1 (Değişiklikler) | Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli | |
| Yükümlülükler | ||
| TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) | Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları | |
| TSRS 1 | Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin |
|
| Açıklanmasına İlişkin Genel Gereklilikler | ||
| TSRS 2 | İklimle İlgili Açıklamalar |
TFRS 17, sigorta yükümlülüklerinin mevcut bir karşılama değerinde ölçülmesini gerektirir ve tüm sigorta sözleşmeleri için daha düzenli bir ölçüm ve sunum yaklaşımı sağlar. Bu gereklilikler sigorta sözleşmelerinde tutarlı, ilkeye dayalı bir muhasebeleştirmeye ulaşmak için tasarlanmıştır. TFRS 17, sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 yıl daha ertelenmiş olup 1 Ocak 2025 itibarıyla TFRS 4 Sigorta Sözleşmelerinin yerini alacaktır.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır.
Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir.
Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.
TFRS 17'nin yürürlük tarihinin sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 Ocak 2024'e ertelenmesiyle bu şirketlere sağlanan TFRS 9'un uygulanmasına ilişkin geçici muafiyet süresinin sona erme tarihi de 1 Ocak 2024 olarak revize edilmiştir.
Bu değişikliklerin amacı finansal durum tablosunda yer alan ve belirli bir vadesi bulunmayan borç ve diğer yükümlülüklerin kısa vadeli mi (bir yıl içerisinde ödenmesi beklenen) yoksa uzun vadeli mi olarak sınıflandırılması gerektiği ile ilgili şirketlerin karar verme sürecine yardımcı olmak suretiyle standardın gerekliliklerinin tutarlı olarak uygulanmasını sağlamaktır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, bir yıl ertelenerek 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TFRS 16'daki bu değişiklikler, bir satıcı-kiracının, satış olarak muhasebeleştirilmek üzere TFRS 15'teki gereklilikleri karşılayan satış ve geri kirala işlemlerini sonradan nasıl ölçtüğünü açıklamaktadır.
TFRS 16'da yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TMS 1'deki değişiklikler, bir işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde sağlaması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırılmasını nasıl etkilediğini açıklamaktadır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
TMS 7 ve TFRS 7'de yapılan değişiklikler, işletmelerin tedarikçi finansmanı anlaşmaları ve açıklama gereklilikleri hakkında mevcut açıklama gerekliliklerine niteliksel ve niceliksel bilgi sağlamalarını isteyen yol işaretleri eklemektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
TSRS 1, bir işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarının işletmeye kaynak sağlama ile ilgili karar vermelerinde faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmak amacıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalara ilişkin genel gereklilikleri belirler. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
TSRS 2, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlama ile ilgili kararlarında faydalı olacak iklim ile ilgili risk ve fırsatların tanımlanması, ölçülmesi ve açıklanması ile ilgili gereklilikleri ortaya koymaktadır. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.
a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır. Söz konusu kişinin,
(iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
(b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde
(v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir plânının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Hasılat, işlem bedeli üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılır. İşlem bedeli, işletmenin üçüncü şahıslar adına tahsil edilen tutarlar hariç, taahhüt ettiği mal veya hizmetleri müşteriye devretmesi karşılığında hak etmeyi beklediği bedeldir. Grup, mal veya hizmetlerin kontrolü müşterilerine devredildiğinde ilgili tutarı hasılat olarak konsolide finansal tablolarına yansıtır.
Grup, 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren TFRS 15 "Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı" doğrultusunda aşağıda yer alan beş aşamalı model kapsamında hasılatı konsolide finansal tablolarında muhasebeleştirmektedir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, müşterilerle yapılan her bir sözleşmede taahhüt ettiği çimento ve klinkerleri değerlendirerek, söz konusu mal veya hizmetleri devretmeye yönelik verdiği her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak belirlemektedir. Her bir edim yükümlülüğü için, edim yükümlülüğünün zamana yayılı olarak mı yoksa belirli bir anda mı yerine getirileceği sözleşme başlangıcında belirlenir. Grup, bir mal veya hizmetin kontrolünü zamanla devreder ve dolayısıyla ilgili satışlara ilişkin edim yükümlülüklerini zamana yayılı olarak yerine getirirse, söz konusu edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesine yönelik ilerlemeyi ölçerek hasılatı zamana yayılı olarak finansal tablolara alır. Şirket, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe, bu edim yükümlülüğüne tekabül eden işlem bedelini hasılat olarak finansal tablolarına kaydeder. Mal veya hizmetlerin kontrolü müşterilerin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) mal veya hizmet devredilmiş olur. Grup, satışı yapılan mal veya hizmetin kontrolünün müşteriye devrini değerlendirirken,
Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir.
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. Stokların net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altına düştüğünde, stoklar net gerçekleşebilir değerine indirgenir ve değer düşüklüğünün oluştuğu yılda kar veya zarar tablosuna gider olarak yansıtılır. Daha önce stokların net gerçekleşebilir değere indirgenmesine neden olan koşulların geçerliliğini kaybetmesi veya değişen ekonomik koşullar nedeniyle net gerçekleşebilir değerde artış olduğu kanıtlandığı durumlarda, ayrılan değer düşüklüğü karşılığı iptal edilir. İptal edilen tutar önceden ayrılan değer düşüklüğü tutarı ile sınırlıdır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmazlar ve maliyet değerlerinden birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.
İdari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Bu varlıkların inşası bittiğinde ve kullanıma hazır hale geldiklerinde ilgili maddi duran varlık kalemine sınıflandırılırlar. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Bir maddi duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklardan sınırlı ömre sahip olanlar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak itfa edilir. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Satın alınan maddi olmayan duran varlıklardan sınırsız ömre sahip olanlar maliyet değerlerinden birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler.
Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre itfa edilir.
Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup'un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direk ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Bir maddi olmayan duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılır. Bir maddi olmayan duran varlığın finansal durum tablosu dışı bırakılmasından kaynaklanan kâr ya da zarar, varsa, varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan net tahsilatlar ile defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Bu fark, ilgili varlık finansal durum tablosu dışına alındığı zaman kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
Grup, her raporlama tarihinde varlıklarında değer düşüklüğü olup olmadığını belirlemek için maddi olan ve olmayan duran varlıklarının defter değerini inceler. Varlıklarda değer düşüklüğü olması durumunda, değer düşüklüğü tutarının belirlenebilmesi için varlıkların, varsa, geri kazanılabilir tutarı ölçülür. Bir varlığın geri kazanılabilir tutarının ölçülemediği durumlarda Grup, varlıkla ilişkili nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarını ölçer. Makul ve tutarlı bir tahsis esası belirlenmesi halinde şirket varlıkları nakit yaratan birimlere dağıtılır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, Grup varlıkları makul ve tutarlı bir tahsis esasının belirlenmesi için en küçük nakit yaratan birimlere dağıtılır.
Süresiz ekonomik ömrü olan ve kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar, yılda en az bir kez ya da değer düşüklüğü göstergesi olması durumunda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar, bir varlığın veya nakit yaratan birimin, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, bir varlık veya nakit yaratan birimden elde edilmesi beklenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeridir. Kullanım değerinin hesaplanmasında mevcut dönemdeki piyasa değerlendirmesine göre paranın kullanım değerini ve gelecekteki nakit akımları tahminlerinde dikkate alınmayan varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılır.
Bir varlığın (ya da nakit yaratan birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, varlığın (ya da nakit yaratan birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. İlgili varlığın yeniden değerlenen tutarla ölçülmediği hallerde değer düşüklüğü zararı doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir.
Değer düşüklüğü zararının sonraki dönemlerde iptali söz konusu olduğunda, varlığın (ya da ilgili nakit yaratan birimin) defter değeri geri kazanılabilir tutar için yeniden güncellenen tahmini tutara denk gelecek şekilde artırılır. Arttırılan defter değer, ilgili varlık (ya da ilgili nakit yaratan birimi) için önceki dönemlerde varlık için değer düşüklüğü zararının ayrılmamış olması durumunda ulaşacağı defter değeri aşmamalıdır. Varlık yeniden değerlenmiş bir tutar üzerinden gösterilmedikçe, değer düşüklüğü zararına ilişkin iptal işlemi doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar (özellikli varlıklar) söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir.
Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, Grup finansal aracın sözleşmeden doğan karşılıklarına taraf olduğunda Grup'un finansal durum tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar ve yükümlülükler ilk olarak gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin (gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler hariç) edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri, uygun bir şekilde ilk muhasebeleştirmede o finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerine eklenir veya bu değerden çıkarılır. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri direk olarak kar veya zarara yansıtılır.
Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem [teslim tarihi] tarihinde kayıtlara alınır veya çıkartılır.
Grup, finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dâhil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar sonradan itfa edilmiş maliyetleri üzerinden ölçülür:
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar ise gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:
Bir finansal varlık, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmüyorsa, gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür.
İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden gösterilen finansal varlıklara ilişkin faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanır. Etkin faiz yöntemi bir borçlanma aracının itfa edilmiş maliyetini hesaplama ve faiz gelirini ilgili döneme dağıtma yöntemidir. Bu gelir, aşağıdakiler dışında, finansal varlığın brüt defter değerine etkin faiz oranı uygulanarak hesaplanır:
(a) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, ilk defa finansal tablolara alınmasından itibaren, finansal varlığın itfa edilmiş maliyetine krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranını uygular.
(b) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlık olmayan ancak sonradan kredi-değer düşüklüğüne uğramış finansal varlık haline gelen finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, sonraki raporlama dönemlerinde, varlığın itfa edilmiş maliyetine etkin faiz oranını uygular.
Faiz geliri, sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetleri ve gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılmış borçlanma araçları için etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.
Faiz geliri kar veya zararda muhasebeleştirilir ve "finansman gelirleri – faiz gelirleri" kaleminde (Dipnot 25) gösterilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
(ii) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar
İtfa edilmiş maliyetleri üzerinden veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülme kriterini karşılamayan finansal varlıklar gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülürler.
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar her dönem sonunda gerçeğe uygun değerlerinden ölçülür ve tüm gerçeğe uygun değer değişimleri, ilgili finansal varlıklar finansal riskten korunma işlemlerinin bir parçası olmadıkları sürece, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
(iii) Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçları
İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan her bir özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunabilir.
Bir finansal varlık aşağıdaki durumlarda ticari amaçla elde tutulduğu varsayılır:
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçlarına yapılan yatırımlar başlangıçta gerçeğe uygun değeri üzerine işlem maliyetleri eklenerek ölçülür. Daha sonra gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilip yeniden değerleme fonunda birikirler. Özkaynak yatırımlarının elden çıkarılması durumunda, birikmiş olan toplam kazanç veya kayıp birikmiş karlara aktarılır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Finansal varlıkların yabancı para cinsinden gösterilen defter değeri, ilgili yabancı para birimiyle belirlenir ve her raporlama döneminin sonunda geçerli kurdan çevrilir. Özellikle,
Grup, itfa edilmiş maliyetleri üzerinden gösterilen veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen borçlanma araçları, kira alacakları, ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve ayrıca finansal teminat sözleşmelerine yapılan yatırımlarına dair beklenen kredi zararları için finansal tablolarında değer düşüklüğü karşılığı ayırır. Beklenen kredi zararı tutarı her raporlama döneminde ilgili finansal varlığın ilk kez finansal tablolara alınmasından bu yana kredi riskinde oluşan değişiklikleri yansıtacak şekilde güncellenir.
Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve kira alacakları için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak değer düşüklüğü karşılıklarını, ilgili finansal varlıkların ömürleri boyunca beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplar.
Grup diğer tüm finansal araçları için, ilk muhasebeleştirmeden bu yana eğer kredi riskinde önemli bir artış olduysa ömür boyu beklenen kredi zararlarını muhasebeleştirir. Ancak finansal aracın kredi riski ilk muhasebeleştirmeden bu yana önemli bir artış göstermemişse Grup o finansal araç için 12 aylık beklenen kredi zararı tutarında zarar karşılığını muhasebeleştirir.
Beklenen kredi zararlarının ölçümü, temerrüt ihtimali, temerrüt halinde kayıp (örneğin temerrüt varsa kaybın büyüklüğü) ve temerrüt halinde riske esas tutarın bir fonksiyonudur. Temerrüt olasılığı ve temerrüt halinde kaybın değerlendirilmesi, ileriye dönük bilgilerle düzeltilmiş geçmişe ait verilere dayanır. Finansal varlıkların temerrüt halinde riske esas tutarı, ilgili varlıkların raporlama tarihindeki brüt defter değeri üzerinden yansıtılır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal Araçlar (devamı)
Finansal varlıkların beklenen kredi zararı, Grup'un sözleşmeye dayalı olarak vadesi geldikçe gerçekleşecek nakit akışlarının tamamı ile Grup'un tahsil etmeyi beklediği nakit akışlarının tamamı arasındaki farkın (tüm nakit açıklarının) başlangıçtaki etkin faiz oranı (ya da satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranı) üzerinden hesaplanan bugünkü değeridir.
Grup yalnızca finansal varlıktan kaynaklanan nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya finansal varlığı ve finansal varlığın sahipliğinden kaynaklanan her türlü risk ve getirileri önemli ölçüde başka bir işletmeye devrettiğinde o finansal varlığı finansal tablo dışı bırakır.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen bir finansal varlık finansal tablo dışı bırakılırken varlığın defter değeri ve tahsil edilen ve edilecek bedel arasındaki fark kar veya zararda muhasebeleştirilir. Ayrıca, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan bir borçlanma aracının finansal tablo dışı bırakılmasında, daha önce ilgili araca ilişkin yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp, kar veya zararda yeniden sınıflandırılır. Grup'un ilk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtarak ölçmeyi tercih ettiği bir özkaynak aracının finansal tablo dışı bırakılması durumundaysa, yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp kar veya zararda muhasebeleştirilmez, doğrudan birikmiş karlara transfer edilir.
İşletme, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kâr veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.
İşletme, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırır:
(a) Gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dâhil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
(b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
(c) TFRS 3'ün uygulandığı bir işletme birleşmesinde edinen işletme tarafından finansal tablolara alınan şarta bağlı bedel: İlk defa finansal tablolara alınmasından sonra, bu tür bir şarta bağlı bedeldeki gerçeğe uygun değer değişimleri kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür.
İşletme, herhangi bir finansal yükümlülüğü yeniden sınıflandırmaz.
Grup finansal yükümlülükleri yalnızca Grup'un yükümlülükleri ortadan kalktığında, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal tablo dışı bırakır. Finansal tablo dışı bırakılan finansal yükümlülüğün defter değeri ve devredilen nakit dışı varlıklar veya üstlenilen yükümlülükler dahil olmak üzere ödenen veya ödenecek tutar arasındaki fark, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Satın alım işleminde oluşan şerefiye tutarı, varsa, değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonra satın alım tarihindeki maliyet değeriyle değerlenir.
Değer düşüklüğü testi için, şerefiye Grup'un birleşmenin getirdiği sinerjiden fayda sağlamayı bekleyen nakit üreten birimlerine (ya da nakit üreten birim gruplarına) dağıtılır.
Şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimi, her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Birimin değer düşüklüğüne uğradığını gösteren belirtilerin olması durumunda ise değer düşüklüğü testi daha sık yapılır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarı defter değerinden düşük ise, değer düşüklüğü karşılığı ilk olarak birime tahsis edilen şerefiyeden ayrılır, ardından birim içindeki varlıkların defter değeri düşürülür. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı, doğrudan konsolide kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez.
İlgili nakit üreten birimin satışı sırasında, şerefiye için belirlenen tutar, satış işleminde kar/zararın hesaplamasına dahil edilir.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL'ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.
Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeleştirilirler:
Grup'un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan kur farkı diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilir.
Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.
Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Raporlama döneminden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.
Grup'un faaliyet bölümleri; hasılat elde edilen ve hakkında ayrı finansal bilgileri mevcut olan faaliyetler temel alınarak belirlenmiştir. Buna göre, çimento, beton, yapı malzemeleri üretimi ve ticaret yapan şirketlerin finansal bilgileri "İnşaat ve inşaat malzemeleri" faaliyet grubunda gösterilmiş, elektrik enerjisi üretimi ve satışı yapan şirketlerin finansal bilgileri ise "Enerji" faaliyet grubu altında gösterilmiştir. Bu iki faaliyet alanının dışında, inşaat taşımacılık ve hizmet faaliyetinde bulunan Nuh Grubu şirketlerinin varlıklarının tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının %10'u aşmaması nedeniyle, "İnşaat ve inşaat malzemeleri" faaliyet grubunda gösterilmiştir.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler. Kabul gören kriterlere uyması durumunda bilançoda yer alan tutara, var olan yatırım amaçlı gayrimenkulün herhangi bir kısmını değiştirmenin maliyeti dahil edilir. Söz konusu tutara, yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan günlük bakımlar dahil değildir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin amortismanında doğrusal amortisman yöntemi kullanılmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkulün amortisman süresi 35-50 yıldır.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kar/zarar, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır.
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, kar veya zarar tablosunda yer verilen kârdan farklılık gösterir. Grup'un cari vergi yükümlülüğü bilanço tarihi itibarıyla yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup'un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen ve bilanço tarihi itibarıyla yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Grup'un bilanço tarihi itibarıyla varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup'un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.
Vergi, doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, kar veya zarar tablosuna dahil edilir. Aksi takdirde vergi de ilgili işlemle birlikte özkaynaklar altında muhasebeleştirilir.
Türkiye'de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı ("TMS 19") uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir.
Bilançoda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiştir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un, bazı şirketlerinin belli bir kıdemin üzerindeki çalışanlarına "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında sağladığı fayda gereğince çalışanların işlerine ve işyerlerine bağlılıklarını teşvik etmek amacıyla 5 yıllık kıdeme ulaşan kapsam içi çalışanlara 30 günlük, 10 yıllık kıdemi olanlara 45 günlük, 15 yıllık kıdemi olanlara 55 günlük, 20 yıllık kıdemi olanlara 70 günlük, 25 yıllık ve 30 yıllık kıdemi olanlara 75 günlük çıplak ücretleri tutarında, her kıdem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere kıdemlerini doldurdukları ayın ücretleriyle birlikte ödenir.
Grup, konsolide finansal tablolardaki kıdeme teşvik primi karşılığını hesaplarken, finansal durum tablosu tarihi itibarıyla çalışanların işe başlangıç tarihinden itibaren geçen süreyi değerlendirmiş ve ödenmesi planlanan teşviklerin finansal durum tablosu tarihi itibarıyla iskonto edilmiş değerini kayıtlara almıştır.
Grup, bazı düzeltmeler sonrası şirket hissedarlarına ait karı dikkate alan bir yönteme dayanarak hesaplanan kar payı ve ikramiyeyi yükümlülük ve gider olarak kaydetmektedir. Grup, sözleşmeye bağlı bir zorunluluk ya da zımni bir yükümlülük yaratan geçmiş bir uygulamanın olduğu durumlarda karşılık ayırmaktadır.
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır.
Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, temettü kararının alındığı dönemde birikmiş kardan indirilerek kaydedilir.
2.5. notta belirtilen muhasebe politikalarının uygulanması sürecinde yönetim, finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde önemli etkisi olan (aşağıda ele alınan tahminler dışındaki) aşağıdaki yorumları yapmıştır:
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Grup'un bağlı ortaklıklarının gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek kullanılmamış mali zararları ve diğer indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmiştir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar yaratma potansiyeli, son yıllardaki birikmiş zararlar, taşınan zararlarının tarihçesi ve kullanım süresi bitmekte olan diğer vergi indirimleri, ertelenmiş vergi varlıklarının taşınmasına ilişkin zaman aşımları, mevcut vergilendirilebilir geçiçi farkların gelecekte iptal edilmeleri, vergi planlama stratejileri, ve ertelenmiş vergi varlığının indirim konusu edileceği gelirin türü dikkate alınır. Elde edilen veriler ışığında, Grup'un gelecekte elde edilecek vergiye tabi kar ertelenmiş vergi varlıklarının tamamını karşılmaya yettiğini öngördüğünden ertelenmiş vergi varlıklarının tamamı kayıtlara alınmıştır.
Bir sonraki döneme ait varlık ve yükümlülüklerin defter değerinde büyük düzeltmelere neden olacak önemli risklere sahip geleceğe yönelik önemli varsayımlar ile bilanço tarihindeki hesaplama belirsizliğinin diğer ana kaynakları aşağıda belirtilmiştir.
Grup, 2.5. Notta belirtilen muhasebe politikası uyarınca, her yıl şerefiye tutarını değer düşüklüğü testine tabi tutar. Nakit üreten birimlerin geri kazanılabilir tutarları, kullanımdaki değer hesaplamalarına göre belirlenmiştir. Grup'un şerefiyenin değer düşüklüğü testi sırasında kullandığı varsayımlar Dipnot 15'te açıklanmıştır.
Grup, her raporlama döneminin sonunda maddi duran varlıkların beklenen faydalı ömürlerini gözden geçirmektedir. Faydalı ömürleri ve varlıkların ilgili yıpranma paylarını uzatacak veya kısaltacak düzenlemeler gerektirebilecek diğer faktörler kadar maddi duran varlıkların planlanan kullanımı, özellikli varlıklarla ilgili teknolojideki ilerlemeler de dikkate alınmaktadır.
Davalara ilişkin karşılık ayırırken davaların kaybedilme olasılıkları ve kaybedilme durumunda ortaya çıkacak yükümlülükler Şirket'in ve bağlı ortaklıkların hukuk müşavirleri ve uzman görüşleri alınarak Grup yönetimi tarafından değerlendirilir. Grup Yönetimi en iyi tahminlere dayanarak dava karşılık tutarını belirler.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü ve kıdeme teşvik primi karşılığı aktüeryal varsayımlar (iskonto oranları, gelecek maaş artışları ve çalışan ayrılma oranları) kullanılarak belirlenir (Dipnot 17).
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un, hisseleri BIST'te işlem görmekte olan Ünye Çimento, Oyak Çimento Fabrikaları A.Ş. ("Oyak Çimento") ile devir olarak birleşmiş olup birleşme işlemi Borsa İstanbul'da 21 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşmiştir.
Gerçekleşen işleme ilişkin açıklama dipnot 1 de detaylı olarak açıklanmıştır.
Grup, TFRS 8'i 1 Ocak 2009'dan itibaren uygulamaya başlamış olup, Grup'un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirilen iç raporlara dayanarak faaliyet bölümleri belirlemiştir.
Grup'un raporlanabilir faaliyet bölümlerinin hasılatı büyük oranda yurtdışı ve iç pazarda yapılan çimento satışından kaynaklanmaktadır.
Grup'un iç raporlamasına dayanan faaliyet bölümlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - | İnşaat ve inşaat |
Konsolidasyon | ||
|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | malzemeleri | Enerji | düzeltmeleri | Toplam |
| Grup dışı satışlar | 13.345.003.658 | 51.504.301 | - | 13.396.507.959 |
| Bölümler arası satışlar | 1.434.208.476 | - | (1.434.208.476) | - |
| Net satışlar | 14.779.212.134 | 51.504.301 | (1.434.208.476) | 13.396.507.959 |
| Satışların maliyeti | (11.625.552.443) | (4.082.254) | 1.434.208.476 | (10.195.426.221) |
| Brüt Kar | 3.153.659.691 | 47.422.047 | - | 3.201.081.738 |
| Toplam varlıklar | 18.312.097.267 | 485.434.500 | - | 18.797.531.767 |
| Toplam yükümlülükler | 5.385.856.111 | - | - | 5.385.856.111 |
| 1 Ocak - | İnşaat ve inşaat |
Konsolidasyon | ||
| 31 Aralık 2022 | malzemeleri | Enerji | düzeltmeleri | Toplam |
| Grup dışı satışlar | 14.605.306.173 | 64.537.918 | - | 14.669.844.091 |
| Bölümler arası satışlar | 695.450.122 | - | (695.450.122) | - |
| Net satışlar | 15.300.756.295 | 64.537.918 | (695.450.122) | 14.669.844.091 |
| Satışların maliyeti | (12.379.331.966) | (6.726.449) | 695.450.122 | (11.690.608.293) |
| Brüt Kar | 2.921.424.329 | 57.811.470 | - | 2.979.235.798 |
| Toplam varlıklar | 15.868.834.083 | 508.639.513 | - | 16.377.473.596 |
| Toplam yükümlülükler | 4.843.748.242 | - | - | 4.843.748.242 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket ile Şirket'in ilişkili tarafları olan bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır.
İlişkili taraflardan olan ticari alacaklar Şirket ve bağlı ortaklıklarının ilişkili taraflara yaptığı çimento, ve malzeme satışından oluşmuştur.
| 31 Aralık 2023 | ||
|---|---|---|
| Kısa dönem | ||
| Ticari | ||
| Alacaklar | Satışlar | |
| Nuh Çimento Eğitim ve Sağlık Vakfı (2) (*) | 4.260.938 | 10.461.928 |
| 4.260.938 | 10.461.928 | |
| 31 Aralık 2022 | ||
| Kısa dönem | ||
| Ticari | ||
| Alacaklar | Satışlar | |
| Çimpaş Çimento İnşaat Mlz. Paz. A.Ş. (1) |
- | 50.786 |
| Nuh Çimento Eğitim ve Sağlık Vakfı (2) (*) | - | 351.427 |
(1) Şirket'in finansal yatırımları
(2) Şirket tarafından kurulan Bakanlar Kurulu kararı ile kamuya yararlı vakıflar statüsünde kurulan vakıf
(*) Grup'un, Nuh Çimento Eğitim ve Sağlık Vakfına yapmış olduğu beton satışlarından oluşmaktadır.
Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar:
Grup'un, üst düzey yönetim kadrosu Yönetim Kurulu üyeleri ve İcra Kurulu üyelerinden oluşmaktadır. Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar ise ücret, prim, sağlık sigortası ve ulaşım gibi faydaları içermektedir. Dönem içerisinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Ücretler ve diğer kısa vadeli faydalar |
77.998.358 | 27.636.615 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
a) Ticari Alacaklar:
Raporlama tarihi itibarıyla Grup'un ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli ticari alacaklar | 2023 | 2022 |
| Ticari alacaklar | 1.097.501.147 | 935.810.045 |
| İlişkili şirketlerden ticari alacaklar |
4.260.938 | - |
| Alacak senetleri | 498.538.073 | 679.849.824 |
| Alacak senetleri reeskontu (-) | (31.444.310) | (16.015.728) |
| Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) | (102.712.551) | (155.031.595) |
| İlişkili olmayan şirketlerden ticari alacaklar |
(79.028.219) | (136.441.417) |
| Beklenen zarar karşılığı (-) TFRS 9 etkisi | (23.684.332) | (18.590.178) |
| 1.466.143.297 | 1.444.612.546 |
Ticari alacaklar, normal iş akışı ile ilgili satılan ürünler veya verilen hizmetler için müşteriden olan alacaklardır. Ticari alacakların vadesi genel olarak 40 gün olup, kısa vadeli ticari alacak olarak sınıflandırılmaktadır. Grup, ticari alacaklarını sözleşmeden doğan nakit akışlarını tahsil etmek amacı ile elinde bulundurmakta ve dolayısıyla etkin faiz yöntemini kullanarak itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçmektedir (31 Aralık 2022: 36 gün).
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ticari alacakların 102.712.551 TL (31 Aralık 2022: 155.031.595 TL) tutarındaki kısmı için şüpheli alacak karşılığı ayrılmıştır. Şüpheli ticari alacakların önemli bir kısmı, beklenmeyen bir şekilde ekonomik sıkıntıya düşen ve hukuki süreç sürecinde bulunulan şirketler ve TFRS 9 uygulaması kapsamında Grup'un genel politikası dahilinde, gecikmelere bağlı olarak değişen oranlarda karşılıklardan oluşmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un şüpheli ticari alacaklar karşılığına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| Şüpheli ticari alacak karşılığı hareketleri | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
| Açılış bakiyesi | 155.031.595 | 392.815.712 |
| Tahsilatlar veya iptal edilen karşılık | (3.797.983) | (12.002.504) |
| Dönem gideri (Not: 21) | 11.948.294 | 29.721.853 |
| TFRS 9 dönem giderindeki değişim | 5.094.153 | 11.848.409 |
| Enflasyon etkisi | (65.563.508) | (267.351.875) |
| Kapanış bakiyesi | 102.712.551 | 155.031.595 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla şüpheli ticari alacaklara istinaden müşterilerden alınan teminat tutarı bulunmamaktadır. (31 Aralık 2022: Bulunmamaktadır).
Ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Vadesi geçmemiş ve şüpheli hale gelmemiş alacaklar | 993.081.659 | 1.202.813.504 |
| Vadesi geçmiş değer düşüklüğüne uğramamış alacaklar | 473.061.638 | 241.799.043 |
| Vadesi geçmiş ve karşılık ayrılmış alacaklar | 102.712.551 | 155.031.595 |
| 1.568.855.848 | 1.599.644.141 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 473.061.638 TL (31 Aralık 2022: 241.799.043 TL) tutarındaki ticari alacakların vadesi geçmiştir, ancak tahsil kabiliyeti kaybolmadığı için şüpheli alacak olarak değerlendirilmemiştir. Söz konusu bu alacakların teminatsız kısımları üzerinden TFRS 9 uygulaması kapsamında Şirket'in genel politikası dahilinde, gecikmelere bağlı olarak değişen oranlarda karşılık ayrılmıştır. Bu alacakların vade analizi aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| 1 - 3 ay kadar | 458.456.997 | 222.000.140 |
| 3 - 6 ay kadar | 908.231 | 4.076.479 |
| 6 - 9 ay kadar | 493 | 812 |
| 9 aydan fazla | 13.695.917 | 15.721.612 |
| 473.061.638 | 241.799.043 |
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış alacaklara istinaden müşterilerden alınan teminat mektuplarının tutarı 155.130.848 TL'dir (31 Aralık 2022: 126.597.500 TL).
Grup, ticari alacakları için değer düşüklüğünü ömür boyu beklenen kredi zararına eşit bir tutarda ölçmektedir. Ticari alacaklarda beklenen kredi zararları, müşterinin geçmişteki temerrüde düşme durumuna bakılarak, mevcut finansal durumu analiz edilerek ve ilgili müşterinin faaliyet gösterdiği endüstrinin genel ekonomik koşulları ve raporlama tarihindeki koşullar dikkate alınarak oluşturulan bir karşılık matrisi kullanılarak tahmin edilir.
Cari dönemde, Grup Yönetim'nin tahminlerinde ve varsayımlarında önemli bir değişiklik olmamıştır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Ticari Borçlar:
Bilanço tarihi itibarıyla Grup'un ticari borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Ticari borçlar | 827.951.389 | 1.062.002.434 |
| Borç senetleri | 9.283.618 | 8.627.523 |
| Gider tahakkukları | 997.843 | 381.929 |
| Borç senetleri reeskontu (-) | (26.460.602) | (8.503.939) |
| 811.772.248 | 1.062.507.947 |
Belli malların satın alınmasına ilişkin ortalama ödeme vadesi 34 gündür (31 Aralık 2022: 31 gündür).
Ticari alacak ve borçlardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 29. notta verilmiştir.
a) Diğer Alacaklar
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli diğer alacaklar | 2023 | 2022 |
| Kısa vadeli diğer alacaklar (*) | 4.047.566 | 250.694.466 |
| Personelden alacaklar | 8.501.368 | 4.037.563 |
| Verilen depozito ve teminatlar | 5.401.773 | 259.336 |
| Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) | (1.498.878) | (2.469.745) |
| 16.451.829 | 252.521.620 |
(*) 31 Aralık 2022 itibarıyla 150.646.510 TL tutarındaki kısmı vergi dairesinden alacaklardan oluşmaktadır.
Şüpheli diğer alacaklara ilişkin karşılık giderleri diğer giderler içerisinde muhasebeleştirilmiştir.
| Uzun vadeli diğer alacaklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Verilen depozito ve teminatlar | 3.823.133 | 5.784.492 |
| 3.823.133 | 5.784.492 | |
| b) Diğer Borçlar | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kısa vadeli diğer borçlar | 2023 | 2022 |
| Ödenecek vergi, harç ve diğer kesintiler |
40.022.182 | 27.853.374 |
| Alınan depozito ve teminatlar | 17.620.761 | 17.911.988 |
| Diğer çeşitli borçlar | 942.121 | 1.421.687 |
| 58.585.064 | 47.187.049 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Diğer dönen varlıklar | 2023 | 2022 |
| Devreden KDV | 130.037.387 | 239.709.037 |
| İndirilecek KDV |
21.638.255 | 50.252.873 |
| Personel avansları | 4.407.705 | 2.759.663 |
| 156.516.710 | 292.721.573 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Diğer duran varlıklar | 2023 | 2022 |
| Gelecek yıllarda indirilecek KDV | 1.695.176 | 6.553.653 |
| 1.695.176 | 6.553.653 |
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| İlk madde ve malzeme |
652.961.638 | 1.131.538.264 |
| Yarı mamuller | 403.996.944 | 388.970.772 |
| Mamuller | 58.840.537 | 120.432.618 |
| Ticari mallar | 689.897 | 716.057 |
| Stok değer düşüklüğü (-) | (4.501.054) | (4.501.054) |
| 1.111.987.962 | 1.637.156.657 |
Grup, her yıl net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altında kalan stoklar belirlemekte olup bu kapsamda 4.501.054 TL tutarında stok değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır (31 Aralık 2022: 4.501.054 TL).
Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla stok değer düşüklüğü karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri | ||
| Açılış bakiyesi | 4.501.054 | 4.501.054 |
| Kapanış bakiyesi | 4.501.054 | 4.501.054 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler | 2023 | 2022 |
| Stok alımı için verilen sipariş avansları | 66.840.938 | 80.723.915 |
| Gelecek aylara ait giderler | 41.594.428 | 28.416.556 |
| 108.435.366 | 109.140.471 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler | 2023 | 2022 |
| Sabit kıymet alımı için verilen sipariş avansları | 74.003.851 | 115.623.775 |
| Gelecek yıllara ait giderler | 2.870.068 | - |
| 76.873.919 | 115.623.775 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kısa vadeli ertelenmiş gelirler | 2023 | 2022 |
| Alınan sipariş avansları | 151.262.401 | 147.163.426 |
| Ertelenmiş gelirler | 692.869 | 735.133 |
| 151.955.270 | 147.898.559 |
| Maliyet Değeri | Arazi ve arsalar | Binalar | Diğer | Toplam |
|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 537.500.669 | 1.412.679.608 | 832.707 | 1.951.012.984 |
| Alımlar | - | 202.436 | - | 202.436 |
| Çıkışlar | (5.043.872) | - | - | (5.043.872) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 532.456.797 | 1.412.882.044 | 832.707 | 1.946.171.548 |
| Birikmiş Amortismanlar | Arazi ve arsalar | Binalar | Diğer | Toplam |
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | - | (241.094.633) | (481.440) | (241.576.073) |
| Dönem gideri | - | (27.562.379) | (36.710) | (27.599.089) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | - | (268.657.012) | (518.150) | (269.175.162) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri | 532.456.797 | 1.144.225.032 | 314.557 | 1.676.996.386 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Maliyet Değeri | Arazi ve arsalar | Binalar | Diğer | Toplam |
|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi Çıkışlar |
537.500.669 - |
1.437.992.723 (25.313.115) |
832.707 - |
1.976.326.099 (25.313.115) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 537.500.669 | 1.412.679.608 | 832.707 | 1.951.012.984 |
| Birikmiş Amortismanlar | Arazi ve arsalar | Binalar | Diğer | Toplam |
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | - | (213.566.596) | (375.781) | (213.942.377) |
| Dönem gideri | - | (27.528.037) | (105.659) | (27.633.696) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | - | (241.094.633) | (481.440) | (241.576.073) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 537.500.669 | 1.171.584.975 | 351.267 | 1.709.436.911 |
Amortisman giderlerinin tamamı yatırım faaliyetlerinden giderlere dahil edilmiştir (31 Aralık 2022: yatırım faaliyetlerinden giderlere dahil edilmiştir).
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, çarşı ve otel bloklarından ve Grup'un yatırım amaçlı elinde bulundurduğu arsa ve binalardan oluşmaktadır. Grup, yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirmektedir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın gerçeğe uygun değerini taşınan değeri ile kıyaslamakta ve tespit edilen değer düşüklüklerini kayıtlara yansıtmaktadır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, Grup yönetimi aldığı karar doğrultusunda, yatırım amaçlı gayrimenkullerin içerisinde bulunan çarşı, otel blokları, arsa ve arazilerinin gerçeğe uygun değerini tespit etmiştir. 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkulleri içerisinde bulunan arsa ve binaların gerçeğe uygun değeri, Grup'tan bağımsız bir değerleme şirketi olan ACE Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş.tarafından belirlenmiştir. Sahip olunan çarşı ve otel bloklarının gerçeğe uygun değeri, indirgenmiş nakit akım yöntemi kullanarak belirlenmiştir. Değerleme çalışmasında kapitalizasyon oranı %8 ve nominal iskonto oranı olarak %21 kullanılmıştır (31 Aralık 2022: kapitalizasyon oranı %8 ve nominal iskonto oranı %21).
Grup'un 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren hesap döneminde yatırım amaçlı gayrimenkullerinden elde ettiği kira geliri toplamı 155.804.888 TL'dir (31 Aralık 2022: 168.487.890 TL). Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkulleri için ödediği emlak vergisi 4.739.849 TL'dir (31 Aralık 2022: 5.093.910 TL) (Not: 24).
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkulleri ile söz konusu varlıklara ilişkin gerçeğe uygun değer hiyerarşisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
| Raporlama tarihi itibarıyla | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| gerçeğe uygun değer seviyesi | |||||||
| 31 Aralık | 1. Seviye | 2. Seviye | 3. Seviye | ||||
| 2023 | TL | TL | TL | ||||
| Otel ve Çarşı | 1.473.500.000 | - | - | 1.473.500.000 | |||
| Binalar | 126.295.467 | - | 126.295.467 | - | |||
| Arsalar | 883.895.077 | - | 883.895.077 | - | |||
| 31 Aralık | 1. Seviye | 2. Seviye | 3. Seviye | ||||
| 2022 | TL | TL | TL | ||||
| Otel ve Çarşı | 1.240.177.633 | - | - | 1.240.177.633 | |||
| Binalar | 76.883.044 | - | 76.883.044 | - | |||
| Arsalar | 544.473.501 | - | 544.473.501 | - |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Maliyet Değeri | Arazi ve arsalar |
Yer altı ve yerüstü düzenleri |
Binalar | Tesis makine ve cihazlar |
Taşıtlar | Demirbaşlar | Diğer maddi varlıklar |
Özel maliyetler |
Yapılmakta olan yatırımlar |
Toplam |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi Alımlar Çıkışlar Stoklardan transferler Transferler |
577.437.911 3.055.772 (3.055.771) - - |
1.300.908.899 24.406.738 (54.692) - 2.691.246 |
2.244.104.292 14.770.477 (20.662.642) - 956.013 |
11.287.639.276 115.797.576 (78.565.009) 78.955.787 61.601.570 |
1.283.350.906 176.703.218 (27.302.532) - 344.801.763 |
722.706.319 35.268.846 (6.898.438) - 12.228.335 |
7.699.278 - - - - |
84.268.533 412.080 - - 22.221.336 |
469.902.555 820.145.554 - - (444.500.264) |
17.978.017.969 1.190.560.262 (136.539.084) 78.955.787 - |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 577.437.912 | 1.327.952.192 | 2.239.168.140 | 11.465.429.200 | 1.777.553.355 | 763.305.063 | 7.699.278 | 106.901.949 | 845.547.845 | 19.110.994.934 |
| Birikmiş Amortismanlar | ||||||||||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi Dönem gideri Çıkışlar 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi |
- - - - |
(999.761.427) (47.236.377) 47.704 (1.046.950.100) |
(1.460.430.248) (41.520.781) 20.636.920 (1.481.314.109) |
(8.748.484.253) (383.258.747) 63.860.865 (9.067.882.135) |
(818.908.071) (115.865.674) 22.784.702 (911.989.043) |
(643.680.335) (23.419.475) 6.734.712 (660.365.098) |
(7.699.277) - - (7.699.277) |
(64.982.396) (7.605.776) - (72.588.172) |
- - - - |
(12.743.946.006) (618.906.830) 114.064.903 (13.248.787.933) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri | 577.437.912 | 2.374.902.291 | 3.720.482.249 | 20.533.311.334 | (1.823.978.085) | 1.423.670.161 | 15.398.555 | 179.490.121 | 845.547.845 | 5.862.207.001 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Arazi ve | Yer altı ve | Tesis makine | Diğer maddi | Özel | Yapılmakta olan | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| arsalar | yerüstü düzenleri | Binalar | ve cihazlar | Taşıtlar | Demirbaşlar | varlıklar | maliyetler | yatırımlar | Toplam | |
| Maliyet Değeri | ||||||||||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 578.561.583 | 1.271.375.093 | 2.230.341.982 | 11.162.233.559 | 1.112.960.066 | 688.102.738 | 7.699.278 | 89.772.193 | 97.820.805 | 17.238.867.297 |
| Alımlar | 457.684 | 21.371.255 | 909.663 | 154.293.964 | 231.140.378 | 35.567.971 | - | 5.122.014 | 485.504.596 | 934.367.525 |
| Çıkışlar | (1.581.356) | (5.224.174) | (3.396.981) | (135.185.696) | (73.306.674) | (1.875.022) | - | (10.625.674) | (42.152.325) | (273.347.901) |
| Stoklardan transferler | - | - | 1.239.640 | 75.980.775 | - | 910.632 | - | - | - | 78.131.047 |
| Transferler | - | 13.386.724 | 15.009.988 | 30.316.673 | 12.557.136 | - | - | - | (71.270.522) | - |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 577.437.911 | 1.300.908.899 | 2.244.104.292 | 11.287.639.276 | 1.283.350.906 | 722.706.319 | 7.699.278 | 84.268.533 | 469.902.555 | 17.978.017.969 |
| Birikmiş Amortismanlar | ||||||||||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | - | (946.644.420) | (1.415.146.023) | (8.449.564.559) | (798.536.261) | (627.737.604) | (7.699.108) | (62.359.427) | - | (12.307.687.403) |
| Dönem gideri | - | (53.871.609) | (46.040.136) | (384.509.065) | (90.543.804) | (17.578.650) | (169) | (7.775.237) | - | (600.318.670) |
| Çıkışlar | - | 754.603 | 755.911 | 85.589.371 | 70.171.995 | 1.635.919 | - | 5.152.268 | - | 164.060.067 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | - | (999.761.427) | (1.460.430.248) | (8.748.484.253) | (818.908.071) | (643.680.335) | (7.699.277) | (64.982.396) | - | (12.743.946.006) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 577.437.911 | 301.147.472 | 783.674.044 | 2.539.155.023 | 464.442.835 | 79.025.984 | - | 19.286.137 | 469.902.555 | 5.234.071.963 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Maddi duran varlıklara ait amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ekonomik ömrü | |
|---|---|
| Yer altı ve yerüstü düzenleri | 15-50 yıl |
| Binalar | 25-50 yıl |
| Tesis makine ve cihazlar | 5-25 yıl |
| Taşıtlar | 4-15 yıl |
| Demirbaşlar | 3-25 yıl |
| Diğer maddi varlıklar | 3-10 yıl |
| Özel maliyetler | 5-10 yıl |
Amortisman giderlerinin 559.793.207 TL'si (31 Aralık 2022: 552.708.479 TL) satılan malın maliyetine, 4.000.836 TL'si (31 Aralık 2022: 5.550.350 TL) pazarlama giderlerine, 55.112.787 TL'si (31 Aralık 2022: 42.059.842 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Grup'un aktif değerlerin toplam sigorta tutarı 29.678.410.037 TL'dir (31 Aralık 2022: 30.830.955.113 TL).
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un rehin/ipotek pozisyonu bulunmamaktadır.
| Diğer maddi olmayan | |||
|---|---|---|---|
| Maliyet Değeri | Haklar | duran varlıklar | Toplam |
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | 421.602.371 | 2.615.803 | 424.218.174 |
| Alımlar | 6.233.894 | 260.619 | 6.494.513 |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | 427.836.265 | 2.876.422 | 430.712.687 |
| Birikmiş İtfa Payları | |||
| 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi | (183.952.491) | (2.510.143) | (186.462.634) |
| Dönem gideri | (14.188.490) | (4.429) | (14.192.919) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi | (198.140.981) | (2.514.572) | (200.655.553) |
| 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri | 229.695.284 | 361.850 | 230.057.134 |
| Diğer maddi olmayan | |||
| Maliyet Değeri | Haklar | duran varlıklar | Toplam |
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | 406.619.425 | 2.615.803 | 409.235.228 |
| Alımlar | 14.982.946 | - | 14.982.946 |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | 421.602.371 | 2.615.803 | 424.218.174 |
| Birikmiş İtfa Payları | |||
| 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi | (172.259.714) | (2.505.714) | (174.765.428) |
| Dönem gideri | (11.692.777) | (4.429) | (11.697.206) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi | (183.952.491) | (2.510.143) | (186.462.634) |
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri | 237.649.880 | 105.660 | 237.755.540 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
İtfa paylarına ait giderlerinin 12.837.311 TL'si (31 Aralık 2022: 10.814.672 TL) satılan malın maliyetine, 91.748 TL'si (31 Aralık 2022:108.602 TL) pazarlama ve satış maliyetine ve 1.263.860 TL'si (31 Aralık 2022: 822.972 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
Maddi olmayan duran varlıklar için kullanılan itfa süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ekonomik ömrü | |
|---|---|
| Haklar | 4-20 yıl |
| Diğer maddi olmayan duran varlıklar | 1-10 yıl |
Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kullanım hakkı varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:
| Maliyet Değeri arsalar iskele kullanımı Araçlar Binalar Toplam 238.558 220.553.281 73.937.052 3.093.206 297.822.097 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi Faaliyet kiralaması konusu varlıklara (592.172) (592.172) - - - ilişkin çıkışlar 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi 238.558 220.553.281 297.229.925 73.344.880 3.093.206 Birikmiş İtfa Payları Arazi ve Liman çevresi ve Araçlar Binalar Toplam (35.784) (52.902.500) (74.359.054) 1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi (19.616.400) (1.804.370) Dönem itfa payı (47.712) (15.713.219) (17.923.283) (773.301) (34.457.516) Çıkışlar 592.172 592.172 - - - 31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi (83.495) (68.615.719) (36.947.512) (2.577.671) (108.224.398) 31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri 155.063 151.937.562 36.397.368 515.534 189.005.527 Liman çevresi ve Arazi ve Maliyet Değeri iskele kullanımı Araçlar arsalar Binalar 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi 219.577.649 46.658.546 3.093.206 269.329.401 - Faaliyet kiralaması konusu varlıklara 238.558 975.632 27.278.506 28.492.696 - ilişkin girişler 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi 238.558 220.553.281 73.937.052 3.093.206 297.822.097 Liman çevresi ve Arazi ve Birikmiş İtfa Payları arsalar iskele kullanımı Araçlar Binalar 1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi (37.189.280) (3.608.124) (1.031.069) (41.828.472) - Dönem itfa payı (35.784) (15.713.220) (16.008.276) (773.301) (32.530.581) 31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi (35.784) (52.902.500) (19.616.400) (1.804.370) (74.359.053) |
Arazi ve | Liman çevresi ve | ||
|---|---|---|---|---|
| Toplam Toplam |
||||
| 31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri 202.774 167.650.781 54.320.652 1.288.836 223.463.044 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kullanım hakkı varlıklarının kar veya zararda muhasebeleştirilen kalemleri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Faaliyet kiralamasına konu varlıkların itfası | (34.457.516) | (32.530.581) |
| Kiralama işlemlerinden faiz giderleri (Not: 25) | (11.038.085) | (13.397.005) |
| Kiralama işlemlerinden kur farkı giderleri (Not: 25) | (5.025.606) | (1.467.481) |
İtfa paylarına ait giderlerinin 31.166.376 TL'si (2022: 29.950.640 TL) satılan malın maliyetine, 222.746 TL'si (2022: 300.767 TL)pazarlama ve satış maliyetine ve 3.068.394 TL'si (2022:2.279.175 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
Grup liman çevresi ve iskele kullanımı, beton santrali kurulumu için arsa ve araç kiralamaktadır. Kiralama sözleşmeleri genellikle beton santrali kurulumu ve araçlar için 1 ila 3 yıllık, liman çevresi ve iskele kullanımı için 18 ila 50 yıllık sabit süreler için yapılmakta olup uzatma seçeneklerine sahip olabilmektedir. Kira şartları bireysel olarak müzakere edilip çok çeşitli farklı şartlar ve koşulları içerebilmektedir. Kira sözleşmeleri sözleşmelere tabidir, ancak kiralanan varlıklar borçlanma amacıyla garanti olarak kullanılamaz.
Ayrıca, kullanma izin süreleri 2020-2023 yılları arasında olan ve borçlanma oranı ilk hesaplamadaki oran ile indirgenerek bugünkü değerinde ölçülmüş araç kiralama sözleşmeleri de yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda konsolide finansal durum tablosunda muhasebeleştirilmiştir.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Maliyet değeri | 2023 | 2022 |
| Dönem başı maliyet değeri | 67.426.627 | 67.426.627 |
| Kapanış değeri | 67.426.627 | 67.426.627 |
| Birikmiş değer düşüklüğü | ||
| Dönem başı bakiye | (20.469.740) | (20.469.740) |
| Kapanış bakiyesi | (20.469.740) | (20.469.740) |
| Defter Değeri | ||
| Dönem Başı | 46.956.887 | 46.956.887 |
| Dönem Sonu | 46.956.887 | 46.956.887 |
Kudret Enerji hisseleri satın alım işlemi kapsamında muhasebeleştirilmiş olan şerefiye için 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla bağımsız değerleme uzmanlarının indirgenmiş nakit akış yöntemini kullanarak yapmış olduğu değerlemelere göre değer düşüklüğü tespit edilmemiştir.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bağımsız değerleme uzmanlarının, indirgenmiş nakit akım yöntemini kullanarak yapmış olduğu değerlemelerine göre özsermaye değeri 15 milyon ABD Doları (31 Aralık 2022: 15 milyon ABD Doları) aralığı olarak tespit edilmiştir. Değerleme çalışmasında ABD Doları bazlı ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti 2023 ve sonrasındaki dönemler için %11,69 (31 Aralık 2022: %11,69) olarak hesaplanmış ve birim elektrik satış fiyatları 10 yıllık alım garantisi dönemi boyunca sabit tutulmuş, sonraki dönemden itibaren yıllık ortalama tüketici enflasyonu oranında artacağı varsayılmıştır. Dönem boyunca tahmini ortalama elektrik üretimi 33.000 kWh (31 Aralık 2022: 33.000 kWh) olarak kabul edilmiştir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
a) Karşılıklar
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli diğer karşılıklar | 2023 | 2022 |
| Dava ve tazminat karşılıkları | 25.538.707 | 30.756.065 |
| 25.538.707 | 30.756.065 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla üçüncü kişiler tarafından ana ortaklık ve bağlı ortaklıkların aleyhine açılmış ve devam etmekte olan hukuki ihtilafların toplam tutarı 25.538.707 TL'dir (31 Aralık 2022: 30.756.065 TL). Grup aleyhine olan davalar genellikle işçi davalarından oluşmaktadır.
Grup yönetimi, yaptığı değerlendirme neticesinde 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal tablolarda ana ortaklık ve bağlı ortaklıkların aleyhine açılmış ve devam etmekte olan davalar için toplam 25.538.707 TL (31 Aralık 2022: 30.756.065 TL) tutarında karşılık ayırmıştır. Şirket yönetimi, devam eden diğer davalara ilişkin nakit çıkışı öngörmemektedir.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla dava giderleri ve tazminat karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bakiyesi | 30.756.065 | 53.970.289 |
| Ödemeler ve konusu kalmayan karşılıklar |
(1.424.581) | (2.098.639) |
| Dönem içinde ayrılan karşılıklar (Not: 21) | 10.450.535 | - |
| Enflasyon etkisi | (14.243.312) | (21.115.585) |
| Kapanış bakiyesi | 25.538.707 | 30.756.065 |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Uzun vadeli diğer karşılıklar | 2023 | 2022 |
| Arazi yeniden düzenleme karşılığı | 36.450.866 | 22.405.920 |
| 36.450.866 | 22.405.920 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Şirket'in, mülkiyeti kendine ait olan ve mülkiyeti Hazine'ye ait olup işletme ruhsatları kendisinde bulunan maden sahaları bulunmaktadır. Şirket, 14 Aralık 2007 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve daha sonra 23 Ocak 2012 tarihinde yeniden düzenlenen Çevre ve Orman Bakanlığı'nın "Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doğaya Kazandırılması Yönetmeliği" (Yönetmelik) yükümlülüklerini yerine getirmek üzere, kullanmakta olduğu maden ocağı arazilerinde yeniden düzenlenen alanlara üst toprağın serilmesi ve arazinin yeniden bitkilendirilmesine ilişkin olarak 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla maden işletme ruhsatı olan arazilerin tüm kullanılabilir alanlarına ilişkin çevre düzenleme harcamaları ile ilgili toplam 36.450.866 TL (31 Aralık 2022: 22.405.920 TL) tutarında karşılık hesaplamıştır. Yönetmelik gereğince işletme faaliyetleri tamamlandıktan sonraki iki yıl içinde arazi faaliyet sonrası kullanımına uygun hale getirilir. İlgili çalışmaların bitiminden sonraki beş yıllık izleme süresi sonunda faaliyet sahiplerine alanı terk etme izni verilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla arazi yeniden düzenleme karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bakiyesi | 22.405.920 | 18.858.988 |
| Dönem gideri | 29.483.392 | 10.925.410 |
| Enflasyon etkisi | (15.438.446) | (7.378.478) |
| Kapanış bakiyesi | 36.450.866 | 22.405.920 |
Arazi yeniden düzenleme karşılığına ilişkin dönem giderindeki değişimi tamamı satılan malın maliyeti içerisinde muhasebeleştirilmektedir.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un 3. şahıslara ciro ettiği müşteri çek ve senetlerinin toplam tutarı 8.693.677 TL (31 Aralık 2022: 14.050.920 TL)'dir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup tarafından verilen teminat, rehin ve ipotekler (TRİ) dönemler itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | TL karşılığı | TL | ABD Doları | Avro |
|---|---|---|---|---|
| A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu TRİ'lerin | ||||
| Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | 115.738.627 | 76.631.694 | 150.000 | 1.065.000 |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen | ||||
| Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı |
||||
| -Teminat | 31.513.138 | 24.477.176 | 216.000 | |
| -Rehin | - | |||
| -İpotek | - | - | - | - |
| C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi Amacıyla | - | - | - | - |
| Diğer 3. Kişilerin Borcunu Temin Amacıyla Vermiş | ||||
| Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| D. Diğer Verilen TRİ'lerin Toplam Tutarı | ||||
| i. Ana Ortak Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam | ||||
| Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| ii. B ve C maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer | ||||
| Grup Şirketleri Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin | ||||
| Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| iii. C Maddesi Kapsamına Gimeyen 3. Kişiler Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı |
||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| Toplam | 147.251.765 | 101.108.871 | 150.000 | 1.281.000 |
Grup'un vermiş olduğu diğer TRİ'lerin Grup'un özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla %1'dir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2022 | TL karşılığı | TL | ABD Doları | Avro |
|---|---|---|---|---|
| A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu TRİ'lerin | ||||
| Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | 130.275.647 | 90.671.794 | 150.000 | 1.065.000 |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen | ||||
| Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam | ||||
| Tutarı | ||||
| -Teminat | 34.056.392 | 26.961.372 | - | 216.000 |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi Amacıyla | ||||
| Diğer 3. Kişilerin Borcunu Temin Amacıyla Vermiş | ||||
| Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| D. Diğer Verilen TRİ'lerin Toplam Tutarı | ||||
| i. Ana Ortak Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam | ||||
| Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| ii. B ve C maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer Grup | ||||
| Şirketleri Lehine Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam | ||||
| Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| iii. C Maddesi Kapsamına Gimeyen 3. Kişiler Lehine | ||||
| Vermiş Olduğu TRİ'lerin Toplam Tutarı | ||||
| -Teminat | - | - | - | - |
| -Rehin | - | - | - | - |
| -İpotek | - | - | - | - |
| Toplam | 164.332.039 | 117.633.167 | 150.000 | 1.281.000 |
Grup'un vermiş olduğu diğer TRİ'lerin Grup'un özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla %1'dir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri Personele borçlar |
29.945.379 26.937.596 |
20.981.915 18.595.296 |
| 56.882.975 | 39.577.211 |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Kıdeme teşvik primi karşılığı | 3.513.252 | 4.730.850 |
| Kullanılmamış izin yükümlülüğü | 16.904.921 | 19.435.602 |
| 20.418.173 | 24.166.452 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kullanılmamış izin yükümlülüğünün hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bakiyesi | 19.435.602 | 12.263.669 |
| Dönem gideri | 5.109.535 | 11.970.028 |
| Enflasyon etkisi | (7.640.216) | (4.798.095) |
| Kapanış bakiyesi | 16.904.921 | 19.435.602 |
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kıdem tazminatı karşılığı Kıdeme teşvik primi karşılığı |
121.392.204 36.723.158 |
242.438.296 42.370.394 |
| 158.115.362 | 284.808.690 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Kıdeme teşvik primi karşılığı:
Grup'un, bazı şirketlerinin belli bir kıdemin üzerindeki çalışanlarına "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında sağladığı fayda gereğince çalışanların işlerine ve işyerlerine bağlılıklarını teşvik etmek amacıyla 5 yıllık kıdeme ulaşan kapsam içi çalışanlara 30 günlük, 10 yıllık kıdemi olanlara 45 günlük, 15 yıllık kıdemi olanlara 55 günlük, 20 yıllık kıdemi olanlara 70 günlük, 25 yıllık ve 30 yıllık kıdemi olanlara 75 günlük çıplak ücretleri tutarında, her kıdem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere kıdemlerini doldurdukları ayın ücretleriyle birlikte ödenir.
Grup, konsolide finansal tablolardaki kıdeme teşvik primi karşılığını hesaplarken, finansal durum tablosu tarihi itibarıyla çalışanların işe başlangıç tarihinden itibaren geçen süreyi değerlendirmiş ve ödenmesi planlanan teşviklerin finansal durum tablosu tarihi itibarıyla iskonto edilmiş değerini kayıtlara almıştır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kıdeme teşvik primi karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bakiyesi | 47.101.243 | 49.298.429 |
| Dönem içinde ayrılan karşılıklar / iptaller | 14.646.862 | 31.780.395 |
| Ödemeler | (4.075.845) | (2.892.511) |
| Enflasyon etkisi | (17.435.850) | (31.085.070) |
| Kapanış bakiyesi | 40.236.410 | 47.101.243 |
Grup, Türk İş Kanunu'na göre, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak 25 yıllık çalışma hayatı ardından emekliye ayrılan (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş), iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmetleri için çağrılan veya vefat eden her çalışanına kıdem tazminatı ödemek mecburiyetindedir.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı, aylık 23.489,83 TL (31 Aralık 2022: 15.371,40 TL) tavanına tabidir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı karşılığı, Şirket'in, çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar, şirketin yükümlülüklerinin, tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Ana varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülük tutarının enflasyona paralel olarak artacak olmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. Bu nedenle, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ekli konsolide finansal tablolarda karşılıklar, geleceğe ilişkin, çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. İlgili bilanço tarihlerindeki karşılıklar, yıllık % 23,20 enflasyon ve % 27,05 iskonto oranı varsayımlarına göre yaklaşık % 3,12 olarak elde edilen reel iskonto oranı kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır (31 Aralık 2022: % 2,10). İsteğe bağlı işten ayrılma oranları da 0-15 yıl çalışanlar için % 5,72, 15 ve üzeri yıl çalışanlar için %0 olarak dikkate alınmıştır. (31 Aralık 2022: 0-15 yıl çalışanlar için %5,72; 15 ve üzeri yıl çalışanlar için %0). 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 35.058,58 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (1 Ocak 2023: 19.982,83 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü hesaplamasında kullanılan önemli tahminler iskonto oranı ve isteğe bağlı işten ayrılma olasılığıdır.
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bakiyesi | 242.438.296 | 158.489.123 |
| Hizmet maliyeti | 54.897.188 | 27.633.371 |
| Faiz maliyeti | 33.134.756 | 21.225.843 |
| Ödenen kıdem tazminatı |
(116.864.126) | (8.564.120) |
| Aktüeryal kazanç / (kayıp) | (2.839.108) | 105.236.230 |
| Enflasyon etkisi | (89.374.802) | (61.582.151) |
| Kapanış bakiyesi | 121.392.204 | 242.438.296 |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 2023 | 2022 |
| Hesaplanan KDV | 6.403.183 | 7.762.493 |
| Diğer yükümlülükler | 40.963 | 100.516 |
| 6.444.146 | 7.863.009 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Şirket'in 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerindeki ödenmiş sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
| Pay | 31 Aralık | Pay | 31 Aralık | |
|---|---|---|---|---|
| Ortaklar | Oranı (%) | 2023 | Oranı (%) | 2022 |
| Nuh Ticaret Sanayi ve Ticaret A.Ş. | 44,13 | 66.283.864 | 44,13 | 66.283.864 |
| Partaş Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. |
16,32 | 24.515.195 | 16,32 | 24.515.195 |
| Diğer (*) | 39,55 | 59.414.541 | 39,55 | 59.414.541 |
| 100,00 | 150.213.600 | 100,00 | 150.213.600 | |
| Sermaye düzeltmesi farkları (**) | 2.742.139.501 | 2.742.139.501 | ||
| 2.892.353.101 | 2.892.353.101 |
(*) Sermayenin %5'inden daha azına sahip ortakların toplamını göstermektedir.
(**) Sermaye düzeltme farkları, sermayeye yapılan nakit ve nakit benzeri ilavelerin SPK Finansal Raporlama Standartları'na göre düzeltilmiş toplam tutarları ile düzeltme öncesindeki tutarları arasındaki farkı ifade eder. Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur.
Şirket esas sermaye sistemine tabidir. Tamamı ödenmiş toplam sermayesi 150.213.600 TL olup, 1 TL nominal değerli 150.213.600 adet hisseden oluşmaktadır.
Sermaye düzeltmesi farkları bedelsiz sermaye artırımı ve zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ayrıca, üzerinde kar dağıtımını engelleyici herhangi bir kayıt bulunmayan yedek kalemlerinden kaynaklanan enflasyon düzeltme farkları kar dağıtımında kullanılabilecektir.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Yasal yedekler | 2.802.927.506 | 2.643.689.237 |
| 2.802.927.506 | 2.643.689.237 |
Türk Ticaret Kanunu'na göre genel kanuni yedek akçe, Şirket'in ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşıncaya kadar, yıllık karın %5'i olarak ayrılır. Diğer kanuni yedek akçe, pay sahiplerine yüzde beş oranında kar payı ödendikten sonra, kardan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın %10'u oranında ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre, genel kanuni yedek akçe sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşmadığı takdirde, sadece zararların kapatılmasına, faaliyetlerin azaldığı zamanlarda işletmeyi devam ettirmeye veya işsizliğin önüne geçmeye ve sonuçlarını hafifletmeye elverişli önlemler alınması için kullanılabilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kar Payı Tebliği'ne göre yaparlar.
Ortaklıklar, karlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler.
Şirketin ağırlıklı pay senedi ortalaması önceki yıla göre değişmemiş olup pay başına kazanç 13,41 TL olarak gerçekleşmiştir (31 Aralık 2022: 14,31 TL).
Grup, 1 Mart 2023 tarihinde, ortaklara hisse başına endekslenmiş brüt 6,74 TL (nominal 4,60 TL) toplam endekslenmiş brüt 1.011.852.605 TL (nominal 690.982.560 TL) temettü ödenmiştir (Mart 2022'de hisse başına endekslenmiş brüt 4,74 TL (nominal 2,15 TL) toplam endekslenmiş brüt 711.801.182 TL (nominal 322.959.240 TL) temettü ödenmiştir). 7 Aralık 2023 tarihinde, ortaklara hisse başına endekslenmiş brüt 0,90 TL (nominal 0,90 TL) toplam endekslenmiş brüt 150.213.059 TL (nominal 150.213.059 TL) temettü avansı ödenmiştir.
Şirketlerin geçmiş yıllar zararlarının; geçmiş yıllar karları, paylara ilişkin primler dahil genel kanuni yedek akçe, sermaye hariç özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan tutarların toplamını aşan kısmı, net dağıtılabilir dönem karının hesaplanmasında indirim kalemi olarak dikkate alınır. İmtiyazlı pay sahiplerine, intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kardan pay verilebilmesi için ortaklık esas sözleşmesinde hüküm bulunması zorunludur. Esas sözleşmede söz konusu kişilere kar payı dağıtılması hususunda hüküm bulunmasına rağmen, kar payına ilişkin olarak herhangi bir oran belirlenmemişse; bu kişilere dağıtılacak kar payı tutarı, imtiyazdan kaynaklananlar hariç her durumda pay sahiplerine dağıtılan kar payının dörtte birini aşamaz.
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Yurtdışı satışlar | 5.543.208.079 | 8.297.506.216 |
| Yurtiçi satışlar | 7.825.574.464 | 6.324.742.251 |
| Yurtiçi enerji satışları | 51.504.031 | 75.257.827 |
| Diğer satışlar | 575.184 | 693.557 |
| Satış iadeleri (-) | (179.888) | (1.646.790) |
| Satış iskontoları (-) | (24.173.911) | (26.708.970) |
| 13.396.507.959 | 14.669.844.091 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Satılan mamüller maliyeti | (9.200.652.900) | (10.351.872.765) |
| Satılan ticari mallar maliyeti | (103.805.843) | (490.047.743) |
| Verilen hizmet maliyeti | (273.559.722) | (248.726.354) |
| Amortisman ve itfa giderleri (Not: 12 ve 13) | (603.796.894) | (593.473.791) |
| Diğer satışların maliyeti | (13.610.862) | (6.487.640) |
| (10.195.426.221) | (11.690.608.293) |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Genel yönetim giderleri | (573.775.680) | (426.004.635) |
| Pazarlama giderleri | (324.628.475) | (359.113.842) |
| Araştırma ve geliştirme giderleri | (19.817.529) | (561.904) |
| (918.221.684) | (785.680.381) | |
| a) Genel Yönetim Giderleri Detayı | ||
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Personel ve ikramiye giderleri | (363.448.553) | (229.354.669) |
| Amortisman ve itfa giderleri (Not: 12,13 ve 14) | (59.445.040) | (45.161.988) |
| Ofis, elektrik, su, doğalgaz ve iletişim giderleri | (23.267.975) | (28.674.960) |
| Vergi, resim ve harç giderleri | (27.667.270) | (26.726.288) |
| Dışarıdan sağlanan faydalar | (29.683.421) | (21.809.851) |
| Şüpheli ticari alacak giderleri (Not: 6) | (11.948.294) | (29.721.853) |
| Danışmanlık giderleri | (13.764.703) | (12.366.544) |
| Bakım onarım giderleri | (6.440.601) | (6.348.579) |
| Müşavirlik ve denetim giderleri | (2.191.717) | (5.699.057) |
| Sigorta giderleri | (6.135.403) | (4.607.423) |
| Kira giderleri | (887.469) | (3.421.871) |
| Dava karşılıklarındaki değişim (Not: 16) | (10.450.535) | - |
| Diğer giderler | (18.444.699) | (12.111.552) |
| (573.775.680) | (426.004.635) |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| İhracat giderleri | (187.014.212) | (253.887.752) |
| Personel ve ikramiye giderleri | (84.375.826) | (57.042.055) |
| Vergi, resim ve harç gideri | (21.399.728) | (8.045.476) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (7.023.949) | (8.727.567) |
| Amortisman ve itfa gideri (Not: 12, 13 ve 14) | (4.315.330) | (5.959.719) |
| Bakım onarım gideri | (3.238.203) | (3.240.966) |
| Ulaşım ve seyahat giderleri | (2.309.853) | (500.860) |
| Dışarıdan sağlanan faydalar | (1.367.252) | (3.228.804) |
| Diğer giderler | (13.584.122) | (18.480.643) |
| (324.628.475) | (359.113.842) |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Satılan mamüller maliyeti | (9.200.652.900) | (10.351.872.765) |
| Amortisman ve itfa giderleri (Not: 12, 13, 14) | (695.156.353) | (644.595.498) |
| Personel ve ikramiye giderleri | (467.641.908) | (286.958.628) |
| Verilen hizmet maliyeti | (273.559.722) | (248.726.354) |
| İhracat giderleri | (187.014.212) | (253.887.752) |
| Satılan ticari mallar maliyeti | (103.805.843) | (490.047.743) |
| Vergi, resim ve harç giderleri | (49.066.998) | (34.771.764) |
| Dışarıdan sağlanan faydalar | (31.050.673) | (25.038.655) |
| Ofis giderleri | (23.267.975) | (28.674.960) |
| Danışmanlık giderleri | (13.764.703) | (12.366.544) |
| Şüpheli ticari alacak giderlerindeki değişim (Not: 6) | (11.948.294) | (29.721.853) |
| Dava karşılıklarındaki değişim (Not: 15) | (10.450.535) | - |
| Bakım onarım giderleri | (9.678.804) | (9.589.545) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (7.023.949) | (8.727.567) |
| Sigorta giderleri | (6.135.403) | (4.607.423) |
| Ulaşım giderleri | (2.309.853) | (500.860) |
| Müşavirlik ve denetim giderleri | (2.191.717) | (5.699.057) |
| Kira giderleri | (887.469) | (3.421.871) |
| Diğer giderler | (25.822.154) | (64.151.627) |
| (11.121.429.465) | (12.503.360.466) |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun "KGK" Resmi Gazete'de yayınlanan Kurul Karar'ına istinaden raporlama dönemi itibarıyla bağımsız denetçi/bağımsız denetim kuruluşundan aldığı hizmetlere ilişkin ücretler aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|
| Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti Diğer güvence hizmetlerinin ücreti |
3.000.000 - |
1.524.149 41.193 |
| 3.000.000 | 1.565.343 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Ticari alacak ve borçlardan kaynaklanan kur farkı geliri | 147.319.669 | 124.689.944 |
| Hurda satış geliri | 19.956.516 | 21.186.165 |
| Sigorta hasar geliri | 7.225.881 | 19.181.243 |
| Reeskont geliri | 10.058.553 | 508.468 |
| Vade farkı gelirleri | 59.608 | 116.167 |
| Diğer gelirler | 16.593.834 | 10.746.410 |
| 201.214.061 | 176.428.397 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait esas faaliyetlerden diğer giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Ticari alacak ve borçlardan kaynaklanan kur farkı gideri | (97.613.057) | (81.363.681) |
| Bağış ve yardımlar (*) | (40.805.673) | (18.703.096) |
| Kaza ve hasar giderleri | (10.898.258) | (11.150.992) |
| Reeskont giderleri | (9.806.777) | (3.241.245) |
| Tazminat ve ceza giderleri | (1.647.918) | (1.953.620) |
| Diğer giderler | (8.024.062) | (12.294.462) |
| (168.795.745) | (128.707.096) |
(*) Şirket tarafından kurulan Bakanlar Kurulu kararı ile kamuya yararlı vakıflar statüsünde kurulan Nuh Çimento Eğitim ve Sağlık Vakfı'na yapılan ve diğer kamu yararına yapılan bağışlardan oluşmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Kira gelirleri (*) | 155.804.888 | 168.487.890 |
| Sabit kıymet satış karı | 74.644.040 | 9.535.536 |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul satış karı | - | 8.252.203 |
| Finansal yatırımlardan faiz gelirleri | 13.362.471 | 29.096.760 |
| Finansal yatırımlardan kur farkı gelirleri | 40.953.645 | 142.577.517 |
| Diğer | 931.197 | 159.098 |
| 285.696.241 | 358.109.004 |
(*) Yatırım amaçlı gayrimenkullerden elde edilen kira gelirlerinden oluşmaktadır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait yatırım faaliyetlerinden giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul amortisman gideri | (27.599.089) | (27.633.696) |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul emlak vergisi gideri | (4.739.849) | (5.093.910) |
| Sabit kıymet satış zararı | (4.870) | (44.594.001) |
| Menkul kıymet zararları | (3.493.586) | (3.909.491) |
| (35.837.394) | (81.231.098) |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman faaliyetlerinden gelirlerin ve giderlerin detayları aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Kambiyo karları | 664.591.158 | 419.583.497 |
| Faiz gelirleri | 171.314.405 | 72.056.824 |
| Vade farkı gelirleri | 23.898.509 | 3.235.713 |
| Ticari alacakların faiz gelirleri | - | 2.451.010 |
| Diğer finansman gelirleri | - | 7.282.559 |
| 859.804.072 | 504.609.603 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait finansman faaliyetlerinden giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Kambiyo zararları | (835.481.759) | (383.668.396) |
| Faiz giderleri | (154.780.628) | (199.407.639) |
| TFRS 16 faiz giderleri (Not: 14) | (11.038.085) | (13.397.005) |
| TFRS 16 kur farkı giderleri (Not: 14) | (5.025.606) | (1.467.481) |
| Diğer faiz ve komisyon giderleri | (23.914.651) | (25.221.819) |
| (1.030.240.729) | (623.162.340) |
Grup, Türkiye'de ve diğer ülkelerde kurulmuş bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek yönetime tabi ortaklıkları, faaliyetlerini sürdürdükleri ülkelerin yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir.
Türkiye'de, genel kurumlar vergisi oranı %25'dir. Ancak 22 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 7316 sayılı "Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" kapsamında bu oran, 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere kurumların 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %25 olarak uygulanacaktır (31 Aralık 2022: %23).
Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak safi kurum kazancına uygulanır. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu yıl sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir.
Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden %25 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14 üncü gününe kadar beyan edip on yedinci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka finansal borca da mahsup edilebilir.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türkiye'de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye'de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye'de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %10 gelir vergisine tabidir.
Türkiye'de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye'de mukim anonim şirketlere yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir. Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır.
Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple Grup'un konsolide finansal tablolarına yansıtılan vergi yükümlülükleri, konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır. 31 Aralık 2023 tarihli finansal durum tablolarında ödenecek vergi tutarları her bir bağlı ortaklık için netleştirilmiş olup, konsolide finansal tablolarda ayrı sınıflandırılmaktadır. Mahsup edilen vergiler ve kurumlar vergisi karşılığı aşağıdaki gibi gösterilmiştir:
1 Ağustos 2010 Tarihli ve 27659 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanun'un 5. maddesi ile Anayasa Mahkemesinin 8 Ocak 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2009/144 sayılı Kararı ile iptal edilen 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 69. maddesindeki "sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait" ibaresi yeniden düzenlenmiştir. Yeni düzenleme ile kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen ve sonraki dönemlere devreden yatırım indirimi istisnasından yıl sınırlaması olmaksızın yararlanılmaya devam edilmesi sağlanmakta, ancak, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutarın ise ilgili yıl kazanç tutarının %25'ini aşmaması öngörülmektedir. Yine yapılan değişiklikle, yatırım indirimden yararlanacak olanların kurumlar vergisi oranının %30 değil yürürlükteki oran (%25) olması esası benimsenmiştir.
6009 Sayılı Kanun'la geçici 69. madde'ye eklenen % 25 lik sınırla ilgili "Şu kadar ki, vergi matrahlarının tespitinde yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, ilgili kazancın % 25'ini aşamaz." hükmü, Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle 18 Şubat 2012 tarihli ve 28208 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesi'nin 9 Şubat 2012 tarihli ve E: 2010/93, K: 2012/9 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi'nin konuya ilişkin gerekçeli kararı 26 Temmuz 2013 tarihli ve 28719 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Cari vergi yükümlülüğü | 2023 | 2022 |
| Cari vergi karşılığı | 525.420.934 | 517.389.332 |
| Eksi: Peşin ödenen vergi ve fonlar | (386.232.330) | (449.970.995) |
| 139.188.604 | 67.418.337 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla konsolide vergi giderinin dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Kurumlar vergisi (-) | (601.417.405) | (575.973.050) |
| Ertelenmiş vergi geliri | 316.686.826 | 578.826.747 |
| (284.730.579) | 2.853.697 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|
| Vergi öncesi | Vergi gideri/ | Vergi sonrası | |
| tutar | geliri | tutar | |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlara Yatırımlardan |
2.839.108 | (567.822) | 2.271.286 |
| Kaynaklanan Kazançlar | 1.077.369.665 | (53.868.483) | 1.023.501.182 |
| Dönem içerisindeki diğer kapsamlı gelir | 1.080.208.773 | (54.436.305) | 1.025.772.468 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2022 | |||
| Vergi öncesi | Vergi gideri/ | Vergi sonrası | |
| tutar | geliri | tutar | |
| Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları | (105.236.230) | 21.047.246 | (84.188.984) |
| Özkaynağa Dayalı Finansal Araçlara Yatırımlardan | |||
| Kaynaklanan Kazançlar | 567.113.346 | (28.355.667) | 538.757.679 |
| Dönem içerisindeki diğer kapsamlı gelir | 461.877.116 | (7.308.421) | 454.568.695 |
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal tablolar ile TFRS'ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup, söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir.
Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı, 2023 yılında tersine dönmesi beklenen geçici zamanlama farkları üzerinden %25 (2022: %20), 2023 yılı sonrasında tersine dönmesi beklenen geçici zamanlama farkları üzerinden ise %25 kullanılmıştır (2022 : %20)
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Türkiye'de işletmelerin konsolide vergi iadesi beyan edememeleri sebebiyle, ertelenmiş vergi varlıkları olan bağlı ortaklıklar, ertelenmiş vergi yükümlülükleri olan bağlı ortaklıklar ile netleştirilmez ve ayrı olarak gösterilir. Ertelenmiş vergi varlıkları, yükümlülükleri, gelirleri ve giderleri ile ertelenmiş vergi hesaplamalarına temel teşkil eden geçici farklar aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıklardaki geçici farklar | 196.254.171 | 46.461.176 |
| Alacak reeskontu | (1.739.237) | 891.388 |
| Kıdem tazminat karşılığı | 30.378.951 | 48.487.659 |
| Kıdemli işçiliği teşvik primi | 10.059.103 | 9.420.249 |
| Kullanılmayan izin yükümlülüğü | 4.226.230 | 3.887.120 |
| Maden sahaları çevre düzenlemesi karşılığı | 9.112.717 | 4.481.184 |
| Şüpheli alacak karşılığı (TFRS 9 etkisi dahil) | 12.119.354 | 13.654.779 |
| Dava karşılıkları | 6.384.677 | 6.151.213 |
| Stoklardaki geçici farklar | 1.310.477 | (646.872) |
| Vadeli ve vadesiz mevduatlarda beklenen kredi zararları - TFRS 9 | 460.616 | 607.176 |
| İndirilebilir geçmiş yıl zararları |
1.280.257 | - |
| Kullanım hakkı varlıkları ve kiralama işlemlerinden borçlanmalar | 2.319.619 | 2.273.307 |
| Finansal varlık değer artışları ve diğer | 114.331.443 | 2.399.184 |
| 386.498.376 | 138.067.564 | |
| Eksi: Ertelenmiş vergi varlığı karşılığı | (1.280.257) | - |
| Ertelenmiş vergi varlığı | 1.792.894.083 | 1.088.965.964 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü | (1.407.675.964) | (950.898.400) |
| Ertelenmiş vergi varlığı, net | 385.218.119 | 138.067.564 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıl içindeki ertelenmiş vergi (aktifleri) / pasiflerinin hareketi aşağıda verilmiştir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketleri: | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
| 1 Ocak itibari ile açılış bakiyesi | 138.676.182 | (433.450.762) |
| Gelir tablosunda muhasebeleştirilen | 316.686.826 | 578.826.747 |
| Enflasyon etkisi | (15.708.584) | - |
| Gelir tablosunda muhasebeleştirilen kur | ||
| korumalı mevduat vergi etkisi | - | 608.618 |
| Özkaynak içerisinde muhasebeleştirilen |
(54.436.305) | (7.308.421) |
| Kapanış bakiyesi | 385.218.119 | 138.676.182 |
Dönem vergi giderinin dönem karı ile mutabakatı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| Vergi karşılığının mutabakatı: | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
| Faaliyetlerden elde edilen vergi öncesi kar | 2.298.974.077 | 2.146.098.839 |
| Gelir vergisi oranı | %25 | %23 |
| Beklenen vergi gideri | (574.743.519) | (436.330.142) |
| Vergi etkisi: | ||
| - Kanunen kabul edilmeyen giderler | (20.433.638) | (27.797.972) |
| - İndirim ve bağışlar |
19.861.305 | 20.944.405 |
| - Teşvik kapsamındaki indirimli vergi etkisi | 99.843.521 | 45.297.904 |
| - Vergi teşvikleri kapsamında katlanılan vergi giderleri | - | 11.233.037 |
| - Yasal kayıtların enflasyona göre endekslenmesinden | ||
| kaynaklanan vergi geliri | 190.741.753 | 390.115.083 |
| - Kur korumalı mevduat vergi teşvik etkisi | - | (608.618) |
| Kar veya zarar tablosundaki vergi gideri | (284.730.579) | 2.853.697 |
Hisse başına kar, net karın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir.
Şirketler mevcut hissedarlara birikmiş karlardan hisseleri oranında hisse dağıtarak ("Bedelsiz Hisseler") sermayelerini arttırabilir. Hisse başına kar hesaplanırken, bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla hisse başına kar hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Hisse başına esas kar, hissedarlara ait net karın çıkarılmış adi hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile hesaplanır.
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Dönem karı | 2.014.246.685 | 2.148.952.536 |
| Adi hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi | 150.213.600 | 150.213.600 |
| (1 TL nominal değerdeki hisseye | ||
| isabet eden hisse başına kazanç) | 13,41 | 14,31 |
| Kısa vadeli | Uzun vadeli | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | 31 Aralık | 31 Aralık | ||||
| 2023 | 2022 | 2023 | 2022 | ||||
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar |
|||||||
| a) Eurobondlar | 54.695.174 | 225.144.559 | - | - | |||
| b) Borsada işlem görmeyen şirket hisseleri | - | - | 136.205 | 136.205 | |||
| Kar veya Zararda | |||||||
| Yeniden Sınıflandırılmayacak d) Borsada işlem gören şirket hisseleri |
- | - | 2.928.055.079 | 1.829.205.093 | |||
| İtfa edilmiş maliyetinden gösterilen finansal varlıklar |
|||||||
| e) Vadesi 3 aydan uzun vadeli mevduatlar | - | 18.892.683 | - | - | |||
| 54.695.174 | 244.037.242 | 2.928.191.284 | 1.829.341.298 | ||||
| a) Eurobondlar: | |||||||
| 31 Aralık 2023 | |||||||
| Nominal Değer | Kayıtlı Değer | Değişim | Kar / (Zarar) | ||||
| Eurobondlar | 53.478.126 54.695.174 |
1.217.048 | 1.217.048 | ||||
| 53.478.126 | 54.695.174 | 1.217.048 | - | ||||
| 31 Aralık 2022 | |||||||
| Nominal Değer | Kayıtlı Değer | Değişim | Kar / (Zarar) | ||||
| Eurobondlar | 243.108.039 | 225.144.559 | (17.963.480) | (17.963.480) |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Şirket'in gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zararı yansıtılan finansal yatırımlar, Özel Sektör'ün ihraç ettiği ve uluslararası piyasada işlem gören fonlardan oluşmaktadır.
243.108.039 225.144.559 (17.963.480) (17.963.480)
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b) Borsada işlem görmeyen şirket hisseleri:
| İştirak | 31 Aralık | İştirak | 31 Aralık | |
|---|---|---|---|---|
| Ortaklar | Oranı (%) | 2023 | Oranı (%) | 2022 |
| Cementos Esfera S.A. | 10 | 2.433.760 | 10 | 2.433.760 |
| Çimpaş Çimento ve İnşaat Mlz. Paz. A.Ş. (*) | 12,07 | 90.900 | 12,07 | 90.900 |
| Kosbaş Kocaeli Serbest Bölgesi (*) | <1 | 37.500 | <1 | 37.500 |
| Antalya Güç Birliği (*) | <1 | 7.805 | <1 | 7.805 |
| 2.569.965 | 2.569.965 | |||
| Değer düşüklüğü karşılığı - Cementos Esfera S.A. | (2.433.760) | (2.433.760) | ||
| 136.205 | 136.205 |
(*) 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Şirket'in gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan varlıklarından Çimpaş Çimento ve İnşaat Mlz. Paz. A.Ş., Cementos Esfera S.A., Antalya Güç Birliği ve Kosbaş Kocaeli Serbest Bölgesi özet konsolide finansal tabloları önemli ölçüde etkilemediği ve bu yatırımların gerçeğe uygun değerlerinin makul bir şekilde hesaplanması mümkün olmadığı için söz konusu finansal duran varlıklar maliyet bedelleri üzerinden özet konsolide finansal durum tablosunda taşınmaktadır.
c) Borsada işlem gören şirket hisseleri:
| Hisse Senetleri | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Oyak Çimento Fabrikaları A.Ş. | 2.928.055.079 | 1.829.205.093 |
| 2.928.055.079 | 1.829.205.093 |
d) Vadesi 3 aydan uzun vadeli mevduatlar:
31 Aralık 2023 itibarıyla, Grup'un 3 aydan uzun vadeli mevduatı bulunmamaktadır. (31 Aralık 2022: 18.892.683 TL).
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Kısa vadeli finansal borçlanmalar | 647.640.400 | 1.066.816.715 |
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları | 257.129.048 | 649.654.292 |
| Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçlanmaların | ||
| kısa vadeli kısımları | 9.713.501 | 10.214.913 |
| Toplam kısa vadeli finansal borçlar | 914.482.949 | 1.726.685.920 |
| Uzun vadeli finansal borçlanmalar | 1.541.818.976 | 345.833.169 |
| Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçlanmalar | 52.887.165 | 70.929.602 |
| Toplam finansal borçlar | 2.509.189.090 | 2.143.448.691 |
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli kredilerin detayları aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Para birimi | Faiz Oranı (%) | Kısa Vadeli | Uzun Vadeli | ||
| Avro | 4,50-8,50 | - | 651.478.000 | ||
| TL | 8,5 | 4.857.143 | 3.078.571 | ||
| USD | 6,40-8,87 | 899.912.305 | 887.262.405 | ||
| 904.769.448 | 1.541.818.976 | ||||
| 31 Aralık 2022 | |||||
| Para birimi | Faiz Oranı (%) | Kısa Vadeli | Uzun Vadeli | ||
| Avro | 4,50-8,07 | 221.320.160 | 328.473.166 | ||
| ABD Doları | 8,50-15,50 | 416.810.135 | 17.360.003 | ||
| TL | 2,75-8,75 | 1.078.340.711 | - | ||
| 1.716.471.007 | 345.833.169 |
Borçlanmaların vadelerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kiralama | Kiralama | |||||
| Banka | İşlemlerinden | Toplam | Banka | İşlemlerinden | Toplam | |
| Kredileri | Borçlanmalar | Borçlanmalar | Kredileri | Borçlanmalar | Borçlanmalar | |
| 1 yıl içerisinde ödenecek | 904.769.448 | 9.391.369 | 914.160.817 | 1.716.471.008 | 10.214.913 | 1.726.685.921 |
| 1 - 2 yıl içerisinde ödenecek | 636.832.206 | 4.249.087 | 641.081.293 | 82.386.459 | 14.135.450 | 96.521.909 |
| 2 - 3 yıl içerisinde ödenecek | 590.979.304 | 3.198.756 | 594.178.060 | 263.446.709 | 5.087.705 | 268.534.414 |
| 3 - 4 yıl içerisinde ödenecek | 157.003.733 | 3.721.657 | 160.725.390 | - | 3.409.466 | 3.409.466 |
| 4 - 5 yıl içerisinde ödenecek | 157.003.733 | 4.371.079 | 161.374.812 | - | 3.933.764 | 3.933.764 |
| 5 yıl ve daha uzun vadeli | - | 37.668.718 | 37.668.718 | - | 44.363.217 | 44.363.217 |
| 2.446.588.424 | 62.600.666 | 2.509.189.090 | 2.062.304.176 | 81.144.515 | 2.143.448.691 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansman faaliyetlerinden ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan yükümlülüklerin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
Grup'un finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülüklerine ilişkin nakit ve nakit olmayan değişimler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülükler, Grup'un konsolide nakit akış tablosunda, finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına sınıflanan veya sınıflanacak olan nakit akışlarıdır.
| Nakit olmayan değişimler | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faiz | |||||||
| 1 Ocak | Finansman nakit | tahakkuku | Kur farkı | Yeni finansal | |||
| 2023 | akışları (net) | düzeltmesi | hareketleri | kiralamalar | Enflasyon etkisi | 31 Aralık 2023 | |
| Banka kredileri | 2.062.304.176 | (221.716.395) | (15.503.197) | 835.481.759 | - | (213.977.918) | 2.446.588.424 |
| Kiralama işlemlerinden | |||||||
| yükümlülükler | 81.144.515 | (19.743.054) | (2.358.920) | 5.025.606 | - | (1.467.481) | 62.600.666 |
| 2.143.448.691 | (241.459.449) | (17.862.117) | 840.507.365 | - | (215.445.399) | 2.509.189.090 | |
| Nakit olmayan değişimler | |||||||
| 1 Ocak | Finansman nakit | Faiz tahakkuku | Kur farkı | Yeni finansal | |||
| 2022 | akışları (net) | düzeltmesi | hareketleri | kiralamalar | Enflasyon etkisi | 31 Aralık 2022 | |
| Banka kredileri | 1.949.633.988 | (124.352.094) | (25.545.071) | 383.668.396 | - | (121.101.043) | 2.062.304.176 |
| Kiralama işlemlerinden yükümlülükler |
67.636.324 | (25.506.988) | 11.989.965 | 1.467.481 | 28.492.695 | (2.934.962) | 81.144.515 |
| 2.017.270.312 | (149.859.082) | (13.555.106) | 385.135.877 | 28.492.695 | (124.036.005) | 2.143.448.691 |
Grup, gelecekteki önemli işlemleri ve nakit akımlarını finansal riskten korumak amacıyla döviz türev araçlarından yararlanır. Grup, döviz kurundaki dalgalanmaların yönetimine bağlı olarak çeşitli yabancı para forward işlemleri ve opsiyonların tarafıdır. Satın alınan türev araçlar esas olarak Grup'un faaliyette bulunduğu piyasadaki döviz cinslerindendir.
Grup'un temel finansal araçları banka kredileri, nakit ve kısa vadeli mevduatlardan oluşmaktadır. Söz konusu finansal araçların temel amacı Grup'un işletme faaliyetlerini finanse etmektir. Grup'un doğrudan işletme faaliyetlerinden kaynaklanan ticari borçlar ve ticari alacaklar gibi diğer finansal araçları da mevcuttur.
Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da hizmetleri risk seviyesine uygun bir şekilde fiyatlandırarak karlılığını arttırmaktır.
Grup'un sermaye yapısı 28. notta açıklanan kredileri de içeren borçlar ve sırasıyla nakit ve nakit benzerleri, yedekler ile geçmiş yıl kazançlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.
Grup sermaye miktarını risk düzeyi ile orantılı olarak belirlemektedir. Ekonomik koşullara ve varlıkların risk karakterine göre Grup özkaynakların yapısını düzenlemektedir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup, sermaye yönetimini borç/sermaye oranını kullanarak izlemektedir. Bu oran, net borcun toplam sermayeye bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerinin toplam borç (finansal borçlar) tutarından düşülmesiyle hesaplanır. Toplam sermaye, finansal durum tablosunda belirtilen özkaynakların toplamıdır.
2023 yılında Grup'un stratejisi, 2022'den beri değişmemektedir. 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla, nakit ve nakit benzeri değerlerin ve kısa vadeli finansal yatırımların finansal borçlardan düşülmesiyle hesaplanan net borcun, toplam sermayeye bölünmesi ile bulunan borç sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2022 | 2021 | |
| Finansal Borçlar (Not: 29) | 2.509.189.090 | 2.143.448.691 |
| Eksi: Nakit ve Nakit Benzerleri ve | ||
| Kısa Vadeli Yatırımlar (Not: 34) | (3.125.656.431) | (2.128.555.290) |
| Net Borç | (616.467.341) | 14.893.401 |
| Toplam Özkaynak | 13.411.675.656 | 11.533.725.354 |
| Toplam Sermaye | 12.795.208.315 | 11.548.618.755 |
| Net Borç/Toplam Sermaye Oranı | (4,82)% | 0,13% |
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetimi programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır. Grup, çeşitli finansal risklerden korunmak amacı ile türev ürünleri kullanmaktadır.
Risk yönetimi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir hazine bölümü tarafından yürütülmektedir. Risk politikalarına ilişkin olarak ise Grup'un hazine bölümü tarafından finansal risk tanımlanır, değerlendirilir ve Grup'un operasyon üniteleri ile birlikte çalışmak suretiyle riskin azaltılmasına yönelik araçlar kullanılır. Yönetim Kurulu tarafından risk yönetimine ilişkin olarak gerek yazılı genel bir mevzuat gerekse de döviz kuru riski, faiz riski, kredi riski, türev ürünlerinin ve diğer türevsel olmayan finansal araçların kullanımı ve likidite fazlalığının nasıl değerlendirileceği gibi çeşitli risk türlerini kapsayan yazılı prosedürler oluşturulur.
Grup kredi riskini minimuma indirmek için, kredibilitesi yüksek taraflarla çalışmayı ve temerrüt durumundaki finansal zarar riskini azaltmak adına da gerekli gördüğü durumlarda teminat alma politikasını benimsemiştir. Grup işlem yaptığı tarafların kredibilitesini takip eder ve yaptığı finansal yatırımlarda da ilgili enstrümanların kredi notunu yatırım tercihini yaparken göz önünde bulundurur. Kredi notları, eğer mevcutsa, bağımsız derecelendirme kuruluşlarından temin edilir. Kredi notlarının temin edilememesi ya da olmaması durumunda Grup, piyasadan elde ettiği bilgileri, kendi yaptığı istihbarat çalışmalarını ve ticari kayıtlarını kullanarak, önemli müşterilerinin kredibilitelerine ilişkin değerlendirmelerini kendi yapar. Grup, bu değerlendirmeleri düzenli olarak günceller ve ilgili taraflarla yapılan toplam işlem bedellerini de göz önünde bulundurarak kredi riskini yönetir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Yeni bir müşteri kabul edilirken müşterinin kredibilitesi ilgili departmanlar tarafından değerlendirilir ve gerekli görülen durumlarda teminat alınarak uygun kredi limitlerini tanımlanır.
Grup'un müşteri limitlerinin belirlenmesi ve vadesi geçen alacaklara ilişkin uygulanacak takip mekanizmalarına dair de prosedürleri mevcuttur. Grup'un ticari alacakları, çoğunluk ile inşaat sektörü içerisinde bulunan çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmakta, gerekli görüldüğü durumlarda ek teminatlar talep edilmektedir. Ayrıca, Grup yönetimi dönem sonları itibariyla ticari borçlarını ve finansal varlıklarını müşteri ve varlık bazında değerlendirerek, tahsili mümkün görünmeyen tutarlara ilişkin gerekli karşılıkların konsolide finansal tablolara yansıtılmasını sağlar.
Kredi riski, karşı tarafın sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirememesi sonucu Grup'un finansal zarara uğrama riskidir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, Grup'un, karşı tarafların yükümlülüklerini yerine getirememesi sonucu maruz kalabileceği azami riskler aşağıda belirtilen şu unsurlardan kaynaklanmaktadır:
Kredi riskini en aza indirgemek için Grup, karşı tarafların temerrüt risklerini göz önünde bulundurarak kredi derecelendirmeleri yapmış ve ilgili tarafları kategorilere ayırmıştır. Grup'un mevcut kredi riski derecelendirme metodolojisi aşağıdaki kategorileri içermektedir:
| Kategori | Açıklama | Beklenen kredi zararı hesaplama |
|---|---|---|
| yöntemi | ||
| Tahsil edilebilir | Karşı tarafın temerrüt riski düşüktür ve | 12 aylık beklenen kredi zararı |
| vadesi geçmiş herhangi bir bakiyesi | ||
| yoktur. | ||
| Tahsili şüpheli | Vadesi 30 günden fazla geçmemiş | Ömür boyu beklenen kredi |
| tutarlar bulunmaktadır veya ilk kayıtlara | zararı – kredi değer düşüklüğüne |
|
| alınma tarihinden itibaren kredi riskinde | uğramamış | |
| önemli artış gerçekleşmemiştir. | ||
| Temerrüde uğramış | Vadesi 90 günden fazla geçmiş tutarlar | Ömür boyu beklenen kredi |
| veya ilgili varlığın kredi değer | zararı – kredi değer düşüklüğüne |
|
| düşüklüğüne uğradığını gösteren kanıtlar | uğramış | |
| bulunmaktadır. | ||
| Kayıtlardan silinen | Borçlunun ciddi finansal sıkıntı içinde | Kayıtlardan tümüyle çıkartılır |
| olduğunu gösteren kanıtların olması ve | ||
| Grup'un ilgili tutarların tahsiline dair bir | ||
| beklentisi bulunmaması |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Finansal araç türleri itibarıyla | Alacaklar | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| maruz kalınan kredi riskleri | Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | |||||
| 31 Aralık 2023 | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | Vadesi üç aydan kısa çekler |
Finansal Yatırımlar |
Bankalardaki Mevduat |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (*) | 4.260.938 | 1.461.882.359 | - | 20.274.962 | 180.520.037 | 2.982.886.458 | 2.886.687.024 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal |
- | 938.109.361 | - | - | - | - | - |
| varlıkların net defter değeri | 4.260.938 | 988.820.721 | - | 20.274.962 | 180.520.037 | 2.982.886.458 | 2.886.687.024 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri |
- | 473.061.638 | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 473.061.638 | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | 155.130.848 | - | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 79.028.219 | - | 1.498.878 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (79.028.219) | - | (1.498.878) | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| D. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar | - | - | - | - | - | - | - |
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
(**) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| Finansal araç türleri itibarıyla | Alacaklar | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| maruz kalınan kredi riskleri | Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | |||||
| 31 Aralık 2022 | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | Vadesi üç aydan kısa çekler |
Finansal Yatırımlar |
Bankalardaki Mevduat |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (*) | - | 1.444.612.546 | - | 258.306.112 | 99.985.326 | 2.054.485.857 | 1.803.364.678 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal |
- | 727.211.649 | - | - | - | - | - |
| varlıkların net defter değeri | - | 1.399.317.508 | - | 258.306.112 | 99.985.326 | 2.054.485.857 | 1.803.364.678 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri |
- | 241.799.043 | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 45.295.038 | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | 208.598.396 | - | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 136.441.417 | - | 2.469.745 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (136.441.417) | - | (2.469.745) | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| D. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar | - | - | - | - | - | - | - |
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
(**) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup'a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, işlemlerini yalnızca kredi güvenilirliliği olan taraflarla gerçekleştirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalışmaktadır. Grup'un maruz kaldığı kredi riskleri ve müşterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir. Kredi riski, müşteriler için belirlenen ve üst yönetim tarafından her yıl incelenen ve onaylanan sınırlar aracılığıyla kontrol edilmektedir.
Ticari alacaklar, inşaat sektöründe ve coğrafi alanlara dağılmış, çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmakta, gerekli görüldüğü durumlarda alacaklar sigortalanmaktadır.
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 Vadesi üzerinden 1-90 gün geçmiş 458.456.997 222.000.140 Vadesi üzerinden 3-6 ay geçmiş 908.231 4.076.479 Vadesi üzerinden 6-9 ay geçmiş 493 812 Vadesini 1 yıldan fazla geçmiş 13.695.917 15.721.612 Toplam vadesi geçen alacaklar 473.061.638 241.799.043 Teminat ile güvence altına alınmış kısmı (155.130.848) (208.598.396) 317.930.790 33.200.647 Ticari Alacaklar
Vadesi geçen alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:
Likidite riski yönetimi ile ilgili esas sorumluluk, yönetim kuruluna aittir. Yönetim kurulu, Grup yönetiminin kısa, orta ve uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için, uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur. Grup, likidite riskini tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip etmek ve finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlamak suretiyle, yönetir. Grup'un likidite riskini azaltmak için, ihtiyaç halinde kullanacağı, bilanço tarihi itibarıyla kullanmamış olduğu kredi bulunmamaktadır.
Aşağıdaki tablo, Grup'un türev niteliğinde olmayan ve olan finansal yükümlülüklerinin sözleşme uyarınca geri ödeme süreleriyle vade dağılımını göstermektedir. Türev olmayan finansal yükümlülükler iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir. Alacaklar veya borçlar sabit olmadığı zaman açıklanan tutar, rapor tarihindeki getiri eğrilerinden elde edilen faiz oranı kullanılarak belirlenir.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b.2) Likidite risk yönetimi (devamı)
| Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı |
3 aydan | 3-12 | 1-5 yıl | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | (I+II+III) | kısa (I) | ay arası (II) | arası (III) |
| Türev olmayan finansal yükümlülükler |
|||||
| Banka kredileri | 2.446.588.424 | 2.812.020.834 | 44.325.269 | 1.018.925.439 | 1.748.770.126 |
| Kiralama işlemlerinden borçlanmalar | 62.600.666 | 138.661.945 | 6.985.236 | 10.912.467 | 120.764.242 |
| Ticari borçlar | 811.772.248 | 811.772.248 | 811.772.248 | - | - |
| Diğer borçlar | 58.585.064 | 58.585.064 | 58.585.064 | - | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalar | |||||
| kapsamında borçlar | 56.882.975 | 56.882.975 | 56.882.975 | - | - |
| Toplam yükümlülük | 3.436.429.377 | 3.877.923.066 | 978.550.792 | 1.029.837.906 | 1.869.534.368 |
| 31 Aralık 2022 | |||||
| Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı |
3 aydan | 3-12 | 1-5 yıl | ||
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | (I+II+III) | kısa (I) | ay arası (II) | arası (III) |
| Türev olmayan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| finansal yükümlülükler | |||||
| Banka kredileri | 2.062.304.176 | 2.191.831.888 | 143.522.468 | 1.671.738.840 | 376.570.580 |
| Kiralama işlemlerinden borçlanmalar | 81.144.515 | 228.477.334 | 11.509.777 | 17.980.790 | 198.986.766 |
| Ticari borçlar | 1.062.507.947 | 1.062.507.948 | 1.062.507.948 | - | - |
| Diğer borçlar | 47.187.049 | 47.187.049 | 47.187.049 | - | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalar | |||||
| kapsamında borçlar | 39.577.211 | 39.577.211 | 39.577.211 | - | - |
| Toplam yükümlülük | 3.292.720.898 | 3.569.581.429 | 1.304.304.453 | 1.689.719.630 | 575.557.346 |
Grup'un faaliyetleri öncelikle, aşağıda ayrıntılarına yer verildiği üzere, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır.
Piyasa riskleri ayrıca, duyarlılık analizleri ile değerlendirilmektedir.
Cari yılda Grup'un maruz kaldığı piyasa riskinde veya maruz kalınan riskleri yönetim ve ölçüm yöntemlerinde, önceki yıla göre bir değişiklik olmamıştır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Grup'un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve parasal ve parasal olmayan yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı (Fonksiyonel |
|||||
| para birimi) | ABD Doları | Avro | GBP | CHF | |
| 1. Ticari Alacak | 297.105.353 | 10.084.998 | 6.789 | - | - |
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar | 2.401.488.059 | 78.574.786 | 2.708.279 | 4.503 | - |
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - | - | |
| 4. DÖNEN VARLIKLAR | 2.698.593.412 | 88.659.784 | 2.715.068 | 4.503 | - |
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | - | - | - | - | - |
| 8. DURAN VARLIKLAR | - | - | - | - | - |
| 9. TOPLAM VARLIKLAR | 2.698.593.412 | 88.659.784 | 2.715.068 | 4.503 | - |
| 10. Ticari Borçlar | (165.318.234) (3.631.837) | (1.792.953) | - | - | |
| 11. Finansal Yükümlülükler | (864.820.453) (29.377.491) | - | - | - | |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | (15.350.557) | (521.450) | - | - | - |
| 13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | (1.045.489.244) (33.530.779) | (1.792.953) | - | - | |
| 15. Finansal Yükümlülükler | (1.538.740.402) (30.139.832) (20.000.000) | - | - | ||
| 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - | - | - |
| 17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | (1.538.740.402) (30.139.832) (20.000.000) | - | - | ||
| 18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | (2.584.229.646) (63.670.611) (21.792.953) | - | - | ||
| 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (9+18) |
114.363.766 | 24.989.173 (19.077.885) | 4.503 | - | |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) |
114.363.766 | 24.989.173 (19.077.885) | 4.503 | - | |
| 23. İthalat | 1.814.439.430 | 68.722.097 | 6.965.547 | 8.020 | - |
| 24. İhracat | 4.642.946.548 | 194.013.825 | 1.055.657 | - | - |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
| 31 Aralık 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı | ||||||
| (Fonksiyonel | ||||||
| para birimi) | ABD Doları | Avro | GBP | CHF | ||
| 1. Ticari Alacak | 2.880.183 | 93.048 | 408 | - | - | |
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar | 1.851.269.180 | 50.693.577 | 8.805.589 | 4.683 | - | |
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 4. DÖNEN VARLIKLAR |
- 1.854.149.363 |
50.786.625 | - 8.805.997 |
- 4.683 |
- - |
|
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | ||||||
| 8. DURAN VARLIKLAR | - - |
- - |
- - |
- - |
- - |
|
| 9. TOPLAM VARLIKLAR | 1.854.149.363 | 50.786.625 | 8.805.997 | 4.683 | - | |
| 10. Ticari Borçlar | (155.469.209) | (2.586.216) | (2.293.537) | (4.788) (8.250) | ||
| 11. Finansal Yükümlülükler | (1.299.660.868) | (35.000.000) | (6.737.846) | - | - | |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | (16.065.745) | (521.450) | - | - | - | |
| 13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (1.471.195.821) | (38.107.666) | (9.031.383) | (4.788) (8.250) | |||
| 15. Finansal Yükümlülükler | (328.473.166) | - | (10.000.000) | - | - | |
| 16b. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - | - | - | |
| 17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER | (328.473.166) | - | (10.000.000) | - | - | |
| 18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | (1.799.668.987) | (38.107.666) (19.031.383) | (4.788) (8.250) | |||
| 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (9+18) |
54.480.376 | 12.678.959 | (10.225.386) | (105) (8.250) | ||
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) |
54.480.376 | 12.678.959 | (10.225.386) | (105) (8.250) | ||
| 23. İthalat | 3.378.363.003 | 101.710.004 | 4.287.176 | 19.525 | - | |
| 24. İhracat | 8.267.914.999 | 258.786.666 | 1.139.758 | - | - |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
Grup, başlıca ABD Doları ve Avro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup'un ABD Doları ve Avro kurlarındaki %20'lik artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %20'lik oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yılsonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yılsonundaki %20'lik kur değişiminin etkilerini gösterir. Pozitif değer, kar/zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.
Kısa ve uzun vadeli kredilerin yabancı para biriminde olması nedeniyle, yabancı para cinsinden yapılacak ödemeler, kurların Türk Lirası aleyhine yükseldiği durumlarda, yabancı para riski yaratmaktadır. Ayrıca, Grup'un yabancı şirketlerle ticari faaliyetlerde bulunması sebebiyle döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların Türk Lirası'na çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır. Grup, ileride oluşacak ticari işlemler ve kayda alınan aktif ve pasiflerden ötürü ortaya çıkan kur riskini yönetmek için, döviz sepetini mümkün olduğunca çeşitlendirmeye yönelik bir politika izlemektedir.
| 31 Aralık 2023 Kar / Zarar |
31 Aralık 2022 Kar / Zarar Yabancı |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
Yabancı paranın değer kazanması |
paranın değer kaybetmesi |
||
| ABD Doları'nın TL karşısında % 20 değerlenmesi halinde 1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü |
147.127.255 | (147.127.255) | 47.414.994 | (47.414.994) | |
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3- ABD Doları net etki (1 +2) |
- 147.127.255 |
- (147.127.255) |
- 47.414.994 |
- (47.414.994) |
|
| Avro'nun TL karşısında % 20 değerlenmesi halinde | |||||
| 4 - Avro net varlık / yükümlülük 5 - Avro riskinden korunan kısım (-) |
(124.288.226) - |
124.288.226 - |
(40.768.408) - |
40.768.408 - |
|
| 6- Avro net etki (4+5) | (124.288.226) | 124.288.226 | (40.768.408) | 40.768.408 | |
| Diğer döviz kurlarının TL karşısında % 20 değerlenmesi halinde 7- Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü 8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısım (-) |
33.724 - |
(33.724) - |
(33.803) - |
33.803 - |
|
| 9- Diğer Döviz Varlıkları net etki (7+8) | 33.724 | (33.724) | (33.803) | 33.803 | |
| TOPLAM (3 + 6 +9) | 22.872.753 | (22.872.753) | 6.612.783 | (6.612.783) |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Grup'un kur riski yönetim politikaları arasında, 12 aya kadar gerçekleşmesi tahmin edilen olası yabancı para cinsinden satış ve alım işlemlerinin belirli bir bölümüne denk gelen yabancı para forward sözleşmeleri bulunmaktadır.
Cari yılda, Grup kur riski yönetimi politikasını gözden geçirmiş ve ABD Doları para birimindeki dalgalanmalar sebebiyle kur riskini yabancı para forward sözleşmeleri ile korunma altına almayı amaçlamıştır. Grup, vadesi 12 aya kadar olan türev sözleşmeleri kullanarak riskten korunma stratejisini uygulamaktadır.
Grup'un sabit ve değişken faiz oranları üzerinden borçlanması, Grup'u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Optimal riskten korunma stratejisinin oluşturulmasında, gerek bilançonun pozisyonunun gözden geçirilmesi gerekse faiz harcamalarının farklı faiz oranlarında kontrol altında tutulması amaçlanmaktadır.
Grup'un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:
| Faiz Pozisyonu Tablosu | |||
|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | ||
| Sabit Faizli Araçlar | |||
| Finansal Varlıklar | 5.280.248.781 | 3.529.799.943 | |
| Vadeli Mevduatlar (TL) | 688.335.866 | 173.621.378 | |
| Vadeli Mevduatlar (Döviz) | 2.145.324.491 | 1.293.874.389 | |
| Toplam Vadeli Mevduatlar (Not: 33) | 2.833.660.357 | 1.467.495.766 | |
| Finansal Yükümlülükler | |||
| Finansal Borçlar (TL) | 7.935.714 | 434.170.139 | |
| Finansal Borçlar (Döviz) | 2.438.652.710 | 1.628.134.038 | |
| Kiralama Borçlanmaları (TL) | 62.600.666 | 49.246.269 | |
| Toplam Finansal Borçlar (Not: 28) | 2.509.189.090 | 2.143.448.691 |
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| İtfa edilmiş maliyetlerinden |
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara |
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı |
İtfa edilmiş maliyetlerinden gösterilen finansal |
|||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | gösterilen finansal varlıklar | yansıtılan | gelire yansıtılan | yükümlülükler | Net defter değeri | Not |
| Finansal varlıklar | ||||||
| Nakit ve nakit benzerleri | 3.070.961.257 | - | - | - | 3.070.961.257 | 33 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) | 1.466.143.297 | - | - | - | 1.466.143.297 | 6 |
| Finansal yatırımlar | 54.695.174 | 136.205 | 2.928.055.079 | - | 2.982.886.458 | 25 |
| Diğer alacaklar | 20.274.962 | - | - | - | 20.274.962 | 7 |
| Finansal yükümlülükler | ||||||
| Finansal borçlar | - | - | - | 2.509.189.090 | 2.509.189.090 | 28 |
| Ticari borçlar | - | - | - | 811.772.248 | 811.772.248 | 6 |
| Diğer borçlar | - | - | - | 58.585.064 | 58.585.064 | 7 |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | - | - | - | 56.882.975 | 56.882.975 | 17 |
| 31 Aralık 2022 | İtfa edilmiş maliyetlerinden gösterilen finansal varlıklar |
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan |
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan |
İtfa edilmiş maliyetlerinden gösterilen finansal yükümlülükler |
Net defter değeri | Not |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Finansal varlıklar | ||||||
| Nakit ve nakit benzerleri | 1.143.706.177 | - | - | - | 1.143.706.177 | 33 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) | 876.729.355 | - | - | - | 876.729.355 | 6 |
| Finansal yatırımlar | 148.105.189 | 136.205 | 1.110.136.973 | - | 1.258.378.367 | 25 |
| Diğer alacaklar | 156.764.906 | - | - | - | 156.764.906 | 7 |
| Finansal yükümlülükler | ||||||
| Finansal borçlar | - | - | - | 2.143.448.691 | 2.143.448.691 | 28 |
| Ticari borçlar | - | - | - | 1.062.507.947 | 1.062.507.947 | 6 |
| Diğer borçlar | - | - | - | 47.187.049 | 47.187.049 | 7 |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | - | - | - | 39.577.211 | 39.577.211 | 17 |
Finansal varlık ve yükümlülüklerin defter değerleri gerçeğe uygun değerlerine yaklaşmaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
Finansal varlık ve yükümlülüklerin makul değeri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir;
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
(Tüm tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kasa | 20.576 | 60.727 |
| Bankadaki nakit | 2.886.687.024 | 1.784.471.995 |
| Vadesiz mevduatlar | 53.026.667 | 335.868.912 |
| Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar | 2.833.660.357 | 1.448.603.083 |
| Alınan çekler ve senetler | 180.520.037 | 99.985.326 |
| Diğer hazır değerler | 3.733.620 | - |
| Nakit akış tablosunda sunulan nakit ve nakit benzerleri | 3.070.961.257 | 1.884.518.048 |
| Ek: Vadesi üç aydan uzun vadeli mevduatlar | - | 18.892.683 |
| Nakit ve Nakit Benzerleri | 3.070.961.257 | 1.903.410.731 |
Nakit ve nakit benzerlerindeki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 29. notta açıklanmıştır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un vadesi 3 aydan kısa olan vadeli mevduatlarına ilişkin detayları aşağıdaki gibidir;
| Para cinsi | Faiz oranı (%) | 31 Aralık 2023 |
|---|---|---|
| TL | 4,50 - 8,50 | 688.335.866 |
| ABD Doları | 0,1 - 5 | 2.112.750.591 |
| Avro | 1,75 - 3,50 | 32.573.900 |
| 2.833.660.357 | ||
| Para cinsi | Faiz oranı (%) | 31 Aralık 2022 |
| TL | 14,00 - 18,50 | 173.621.378 |
| ABD Doları | 0,50 - 4,50 | 1.148.727.673 |
| Avro | 1,75 - 3,40 | 126.254.033 |
| 1.448.603.083 |
31 Aralık 2023 itibariyla vadeli mevduatların vadeleri 3 ile 90 gün (31 Aralık 2022 - 3 ile 90 gün) arasında değişmektedir. Vadeli mevduatların faiz oranları sabittir.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.