AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK FABRİKALARI T.A.Ş.

Annual / Quarterly Financial Statement Feb 22, 2024

5911_rns_2024-02-22_97799a31-1fd3-4091-87e2-6b225dfed75d.pdf

Annual / Quarterly Financial Statement

Open in Viewer

Opens in native device viewer

1 Ocak – 31 Aralık 2023 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar ve bağımsız denetçi raporu

Kilit Denetim Konusu Denetimde bu konu nasıl ele alındı
Hasılatın kaydedilmesi
Grup yönetimi değerlendirmelerini yaparken,
edim yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve
bunlara ilişkin tahsis edilen işlem bedellerinin
hasılat olarak kayıtlara alınmasına ilişkin olarak
TFRS 15'de belirtilen detaylı koşulları, özellikle
mal ve hizmetlere ilişkin kontrolün müşteriye
geçip
geçmediğini,
önünde
göz
bulundurmaktadır.
Grup yurtdışına yaptığı satışlardaki sevkiyat
düzenlemelerinin türüne göre önemli risk ve
getirilerin alıcıya geçip geçmediğinin analızını
yaparak hasılatı muhasebeleştirmektedir.
Bu
kapsamda,
satışların
hasılat
olarak
muhasebeleştirilme
şartlarının
gerçekleşip
gerçekleşmediğinin yanı sıra hasılatın doğru
dönemde
finansal
tablolara
yansıtılıp
yansıtılmadığının belirlenmesi önemli düzeyde
yönetim muhakemesi gerektirdiğinden bu konu
konularından
kilit
denetim
biri olarak
belirlemiştir.
Grup'un hasılat ile ilgili muhasebe politikalarına
ve tutarlarına ilişkin açıklamalar Dipnot 2.8.1 ve
Dipnot 25'de yer almaktadır.
Denetimimiz sırasında Hasılatın kaydedilmesine
ilişkin olarak aşağıdaki denetim prosedürleri
uygulanmıştır:
· Hasılat sürecine ilişkin kontrollerin dizaynı ve
uygulanması değerlendirilmiştir. Grup'un satış
ve teslimat prosedürleri analız edilmiştir.
· Müşterilerle yapılan sözleşmelerdeki ticari ve
sevkiyat koşullarına ilişkin hükümler incelenmiş
ve farklı sevkiyat düzenlemeleri için hasılatın
tablolara
finansal
zamanlaması
alınma
değerlendirilmiştir.
Maddi
doğrulama
prosedürlerinde
gelirin
0
faturalanmış
ama kazanılmamış olduğu
durumların değerlendirmesine odaklanılmıştır.
Grup'un mevcut müşterileri içerisinden en uzun
teslim süresine sahip müşterileri tespit edilerek
bir tarih aralığı belirlenmiş ve ilgili bölümlerden
satış listeleri temin edilmiştir. Bu listelerin
tamlığının ve doğruluğunun kontrolü test
edilmiştir.
Buna ek olarak, Dipnot 25'de Hasılat notunda yer
alan açıklamaların yeterliliği TFRS kapsamında
tarafımızdan değerlendirmiştir.

-

-

İÇİNDEKİLER SAYFA
KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU 1-2
KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU 3
KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU 4
KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU 5
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU 6
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR 7-99
NOT 1 GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 7-8
NOT 2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 8-37
NOT 3 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 37
NOT 4 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 38
NOT 5 FİNANSAL YATIRIMLAR 39
NOT 6 TÜREV ARAÇLAR 40-41
NOT 7 BORÇLANMALAR 42-44
NOT 8 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 44-45
NOT 9 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR 46
NOT 10 STOKLAR 46-47
NOT 11 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER 47
NOT 12 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 48
NOT 13 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 49-50
NOT 14 MADDİ DURAN VARLIKLAR 51-53
NOT 15 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 53-54
NOT 16 KULLANIM HAKKI VARLIKLARI 55-56
NOT 17 ŞEREFİYE 57
NOT 18 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 57
NOT 19 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 58-60
NOT 20 KARŞILIKLAR 60-66
NOT 21 TAAHHÜTLER 67
NOT 22 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 68
NOT 23 ERTELENMİŞ GELİRLER 68
NOT 24 ÖZKAYNAKLAR 69-71
NOT 25 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ 72
NOT 26 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM
GİDERLERİ
73
NOT 27 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 73-74
NOT 28 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİR/GİDERLER 74-75
NOT 29 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİR/GİDERLER 75
NOT 30 FİNANSMAN GELİRLERİ 76
NOT 31 FİNANSMAN GİDERLERİ 76
NOT 32 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 76-81
NOT 33 PAY BAŞINA KAZANÇ 81
NOT 34 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 81-84
NOT 35 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 85-96
NOT 36 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE
FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDE AÇIKLAMALAR) 97-99
NOT 37 RAPORLAMA TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 99

31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

(Bağımsız
Denetimden
(Bağımsız
Denetimden
(Bağımsız
Denetimden
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş) Geçmiş) Geçmiş) Geçmiş)
Cari Dönem Cari Dönem Geçmiş Dönem Geçmiş Dönem
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2023 2023 2022 2022
VARLIKLAR Not Bin ABD Doları Bin TL Bin ABD Doları Bin TL
DÖNEN VARLIKLAR 4.569.509 134.518.116 4.313.559 80.656.225
Nakit ve Nakit Benzerleri 4 817.746 24.072.967 812.184 15.186.458
Finansal Yatırımlar 5 59.033 1.737.825 37.447 700.187
Ticari Alacaklar 691.386 20.353.161 834.415 15.602.149
İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 34 23.390 688.565 35.457 662.994
İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 8 667.996 19.664.596 798.958 14.939.155
Diğer Alacaklar 4.342 127.846 3.272 61.164
İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 34 393 11.582 387 7.227
İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 9 3.949 116.264 2.885 53.937
Türev Araçlar 6 387 11.396 3.164 59.160
Stoklar 10 2.285.354 67.276.704 2.361.306 44.152.408
Peşin Ödenmiş Giderler 69.601 2.048.925 46.494 869.363
İlişkili Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler 34 434 12.782 2.205 41.233
İlişkili Olmayan Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler 11 69.167 2.036.143 44.289 828.130
Diğer Dönen Varlıklar 22 641.660 18.889.292 215.277 4.025.336
DURAN VARLIKLAR 5.962.156 175.515.133 5.039.891 94.237.398
Finansal Yatırımlar 5 5.502 161.973 6.833 127.774
Diğer Alacaklar 2.940 86.537 3.114 58.235
İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 34 2.551 75.091 2.518 47.083
İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 9 389 11.446 596 11.152
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 12 30.039 884.293 32.412 606.053
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 13 149.725 4.407.645 48.378 904.591
Maddi Duran Varlıklar 14 5.007.614 147.415.137 4.316.732 80.715.554
Kullanım Hakkı Varlıkları 16 15.134 445.527 12.949 242.122
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 275.362 8.106.172 283.694 5.304.594
Şerefiye 17 18.781 552.886 18.781 351.177
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 15 256.581 7.553.286 264.913 4.953.417
Peşin Ödenmiş Giderler 432.920 12.744.353 276.841 5.176.437
İlişkili Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler 34 6.214 182.922 9.165 171.363
İlişkili Olmayan Taraflara Peşin Ödenmiş Giderler 11 426.706 12.561.431 267.676 5.005.074
Ertelenmiş Vergi Varlığı 32 8.639 254.324 13.068 244.350
Diğer Duran Varlıklar 22 34.281 1.009.172 45.870 857.688
TOPLAM VARLIKLAR 10.531.665 310.033.249 9.353.450 174.893.623

Sunum para birimi TL'ye çevrime ilişkin detaylar Not 2.1'de açıklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

(Bağımsız (Bağımsız (Bağımsız (Bağımsız
Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden
Geçmiş) Geçmiş) Geçmiş) Geçmiş)
Cari Dönem Cari Dönem Geçmiş Dönem Geçmiş Dönem
31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2023 2023 2022 2022
KAYNAKLAR Not Bin ABD Doları Bin TL Bin ABD Doları Bin TL
KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 3.027.730 89.291.663 1.916.965 35.908.584
Kısa Vadeli Borçlanmalar 7 1.560.968 46.034.968 994.478 18.628.567
Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 7 363.704 10.726.115 135.796 2.543.723
Ticari Borçlar 794.372 23.427.066 599.415 11.228.240
İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 34 38.328 1.130.333 33.712 631.491
İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 8 756.044 22.296.733 565.703 10.596.749
Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 19 60.898 1.795.959 63.717 1.193.538
Diğer Borçlar 9 39.428 1.162.795 11.078 207.513
Türev Araçlar 6 4.120 121.502 2.692 50.424
Ertelenmiş Gelirler 23 44.553 1.313.940 54.397 1.018.967
Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 32 109.607 3.232.450 23.406 438.448
Kısa Vadeli Karşılıklar 20 23.689 698.605 27.730 519.432
Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 22 26.391 778.263 4.256 79.732
UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 990.553 29.212.704 1.084.927 20.322.852
Uzun Vadeli Borçlanmalar 7 372.300 10.979.619 448.882 8.408.449
Türev Araçlar 6 39 1.148 - -
Uzun Vadeli Karşılıklar 189.292 5.582.475 183.531 3.437.905
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 19 189.292 5.582.475 183.531 3.437.905
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 32 428.353 12.632.683 451.889 8.464.781
Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler 22 569 16.779 625 11.717
ÖZKAYNAKLAR 6.513.382 191.528.882 6.351.558 118.662.187
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 6.327.990 186.191.490 6.186.525 115.645.231
Ödenmiş Sermaye 24 1.818.371 3.500.000 1.818.371 3.500.000
Sermaye Düzeltme Farkları 24 81.366 156.613 81.366 156.613
Geri Alınmış Paylar (-) 24 (87.182) (640.504) (60.387) (116.232)
Paylara İlişkin Primler (İskontolar) 55.303 106.447 55.303 106.447
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak
Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler) (172.837) 68.184.780 (137.144) 43.443.497
Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) 11.401 373.251 10.168 208.674
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları) (168.553) (2.455.521) (131.627) (1.407.323)
Yabancı Para Çevrim Farkları (15.685) 70.267.050 (15.685) 44.642.146
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak (287.653) 4.176.664 (279.378) 2.035.446
Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler)
Yabancı Para Çevrim Farkları (285.380) 4.243.700 (279.701) 2.029.402
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları) (2.273) (67.036) 323 6.044
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 24 1.448.797 9.302.588 1.379.085 7.547.778
Geçmiş Yıllar Karları veya Zararları 24 3.301.713 97.371.813 2.186.988 40.966.648
Net Dönem Karı veya Zararı 170.112 4.033.089 1.142.321 18.005.034
Kontrol Gücü Olmayan Paylar 185.392 5.337.392 165.033 3.016.956
TOPLAM KAYNAKLAR 10.531.665 310.033.249 9.353.450 174.893.623

Sunum para birimi TL'ye çevrime ilişkin detaylar Not 2.1'de açıklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Cari Dönem
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
Cari Dönem
1 Ocak - 1 Ocak - 1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 31 Aralık 2022
Not Bin ABD Doları Bin TL Bin ABD Doları Bin TL
Hasılat 25 6.238.260 147.899.792 8.107.125 127.782.881
Satışların Maliyeti 25 (5.637.556) (133.658.002) (6.486.828) (102.244.085)
BRÜT KAR 600.704 14.241.790 1.620.297 25.538.796
Pazarlama Giderleri 27 (49.687) (1.177.995) (47.052) (741.626)
Genel Yönetim Giderleri 27 (112.736) (2.672.791) (97.486) (1.536.558)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri 27 (8.024) (190.227) (6.340) (99.936)
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 28 193.666 4.591.521 60.091 947.150
Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler 28 (61.486) (1.457.738) (34.123) (537.838)
ESAS FAALİYET KARI 562.437 13.334.560 1.495.387 23.569.988
Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 29 15.154 359.280 7.569 119.294
Yatırım Faaliyetlerinden Giderler 29 (22.975) (544.735) (7.004) (110.401)
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarından (Zararlarından) Paylar 12 3.305 78.356 4.631 72.996
FİNANSMAN GELİRLERİ (GİDERLERİ) ÖNCESİ FAALİYET KARI 557.921 13.227.461 1.500.583 23.651.877
Finansman Gelirleri 30 139.046 3.296.577 95.380 1.503.360
Finansman Giderleri 31 (353.421) (8.379.073) (193.049) (3.042.783)
Net Parasal Pozisyon Kazançları (Kayıpları) 29.195 692.164 - -
VERGİ ÖNCESİ KAR 372.741 8.837.129 1.402.914 22.112.454
Vergi (Gideri) Geliri 32 (190.145) (4.508.065) (219.480) (3.459.400)
Dönem Vergi (Gideri) Geliri (200.828) (4.761.341) (493.562) (7.779.424)
Ertelenmiş Vergi (Gideri) Geliri 10.683 253.276 274.082 4.320.024
DÖNEM KARI (ZARARI) 182.596 4.329.064 1.183.434 18.653.054
Kontrol Gücü Olmayan Paylar 12.484 295.975 41.113 648.020
Ana Ortaklık Payları 170.112 4.033.089 1.142.321 18.005.034
PAY BAŞINA KAZANÇ (KAYIP) 33 1,1925 5,3078
(1 TL nominal bedelli)

Sunum para birimi TL'ye çevrime ilişkin detaylar Not 2.1'de açıklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

Not (Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak -
31 Aralık 2023
Bin ABD Doları
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak -
31 Aralık 2023
Bin TL
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak -
31 Aralık 2022
Bin ABD Doları
(Bağımsız
Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak -
31 Aralık 2022
Bin TL
DÖNEM KARI (ZARARI) 182.596 4.329.064 1.183.434 18.653.054
DİĞER KAPSAMLI GELİRLER (GİDERLER)
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar
Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) 1.357 168.416 (249) 60.869
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları)
19
(49.243) (1.396.695) (72.938) (1.305.806)
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları), Vergi Etkisi
32
12.310 349.174 14.588 261.161
Yabancı Para Çevrim Farklarından Kazançlar (Kayıplar) - 52.023.347 - 21.490.402
Kar veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları) (3.490) (99.129) (5.759) (82.702)
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları), Vergi Etkisi
32
849 25.037 1.284 24.048
Yabancı Para Çevrim Farklarından Kazançlar (Kayıplar) (1.570) 16.640.701 (46.376) 10.737.167
DİĞER KAPSAMLI GELİR (GİDER) (39.787) 67.710.851 (109.450) 31.185.139
TOPLAM KAPSAMLI GELİR (GİDER) 142.809 72.039.915 1.073.984 49.838.193
Toplam Kapsamlı Gelir (Gider) Dağılımı
Kontrol Gücü Olmayan Paylar 15.976 2.191.103 35.229 1.390.729
Ana Ortaklık Payları 126.833 69.848.812 1.038.755 48.447.464

Sunum para birimi TL'ye çevrime ilişkin detaylar Not 2.1'de açıklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak
Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler)
Kar veya Zararda Yeniden
Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer
Kapsamlı Gelirler (Giderler)
Birikmiş Karlar
(Bağımsız Denetimden Geçmiş)
1 Ocak 2023
Not Ödenmiş
Sermaye
Sermaye
Düzeltme
Farkları
Geri Alınmış
Paylar (-)
3.500.000 156.613 (116.232) 106.447
Pay İhraç
Primleri /
İskontoları
Maddi Duran
Varlık Yeniden
Değerleme
Artışları
(Azalışları)
208.674
Yabancı Para
Çevrim Farkları
44.642.146
Tanımlanmış
Fayda Planları
Yeniden Ölçüm
Kazançları
(Kayıpları)
(1.407.323)
Nakit Akış
Riskinden
Korunma
Kazançları
(Kayıpları)
6.044
Yabancı Para
Çevrim Farkları
Kardan
Ayrılan
Kısıtlanmış
Yedekler
2.029.402 7.547.778
Geçmiş Yıllar
Karları veya
Zararları
40.966.648
Net Dönem Karı
veya Zararı
Ana Ortaklığa
Ait
Özkaynaklar
18.005.034 115.645.231
Kontrol Gücü
Olmayan
Paylar
Toplam
Özkaynaklar
3.016.956 118.662.187
Enflasyon etkisi (*) 2.1 - - - - - - (20.333) - - 1.167.326 74.726 - 1.221.719 129.333 1.351.052
Dönem karı - - - - - - - - - - - 4.033.089 4.033.089 295.975 4.329.064
Diğer kapsamlı gelir (gider) - - - - 164.577 52.023.347 (1.027.865) (73.080) 14.728.744 - - - 65.815.723 1.895.128 67.710.851
Toplam kapsamlı gelir (gider) - - - - 164.577 52.023.347 (1.027.865) (73.080) 14.728.744 - - 4.033.089 69.848.812 2.191.103 72.039.915
Payların geri alım işlemleri nedeniyle
meydana gelen artış (azalış) (**)
- - (524.272) - - - - - - 524.272 (524.272) - (524.272) - (524.272)
Transferler - - - - - - - - - 63.212 17.941.822 (18.005.034) - - -
Diğer değişiklikler nedeni ile
artış (azalış) (***)
2.1 - - - - - (26.398.443) - - (12.514.446) - 38.912.889 - - - -
31 Aralık 2023 3.500.000 156.613 (640.504) 106.447 373.251 70.267.050 (2.455.521) (67.036) 4.243.700 9.302.588 97.371.813 4.033.089 186.191.490 5.337.392 191.528.882
(Bağımsız Denetimden Geçmiş)
1 Ocak 2022
3.500.000 156.613 (116.232) 106.447 147.805 35.670.125 (386.301) 63.830 669.905 4.988.204 21.965.415 15.527.082 82.292.893 2.254.711 84.547.604
Dönem karı - - - - - - - - - - - 18.005.034 18.005.034 648.020 18.653.054
Diğer kapsamlı gelir (gider) - - - - 60.869 21.490.402 (1.021.022) (57.786) 9.969.967 - - - 30.442.430 742.709 31.185.139
Toplam kapsamlı gelir (gider) - - - - 60.869 21.490.402 (1.021.022) (57.786) 9.969.967 - - 18.005.034 48.447.464 1.390.729 49.838.193
Kar payları - - - - - - - - - - (15.095.126) - (15.095.126) (628.484) (15.723.610)
Transferler - - - - - - - - - 2.559.574 12.967.508 (15.527.082) - - -
Diğer değişiklikler nedeni ile
artış (azalış) (***)
2.1 - - - - - (12.518.381) - - (8.610.470) - 21.128.851 - - - -
31 Aralık 2022 3.500.000 156.613 (116.232) 106.447 208.674 44.642.146 (1.407.323) 6.044 2.029.402 7.547.778 40.966.648 18.005.034 115.645.231 3.016.956 118.662.187

31 Mart 2023 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda, Yönetim Kurulu tarafından önerilen nakit temettü dağıtılmamasına ilişkin karar oy çokluğu ile onaylanmıştır (17 Mart 2022: 15.575.000 bin TL).

(*) Konsolidasyona tabi tutulan ve fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan bağlı ortaklıkların finansal tablolarında TMS 29'a göre enflasyon düzeltmesi yapılmıştır.

(**) Şirket'in 31 Mart 2023 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda onaylanmış olan "Pay Geri Alım Programı" kapsamında 524.272 bin TL karşılığında 16.405.000 adet pay geri alımı gerçekleştirilmiştir. Raporlama tarihi itibarıyla geri alınan payların geri alım bedeli kadar yedek akçe ayrılarak özkaynaklar altında kısıtlanmış yedek olarak sınıflandırılmıştır.

(***) Geçmiş yıllar karları veya zararları; konsolide finansal tablolarda TMS 21 uyarınca tarihi kurlardan ABD Doları'na çevrilerek ABD Doları olarak takip edilmekte olup 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosundaki geçmiş yıllar karları veya zararlarının sunum para birimi Türk Lirası'na çevriminin detayı Not 2.1'de açıklanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

(Denetimden
Geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak -
(Denetimden
Geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak -
(Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak -
(Denetimden
Geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak -
31 Aralık 2023
Not Bin ABD Doları
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Bin TL Bin ABD Doları
31 Aralık 2022
Bin TL
İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 557.746 13.068.139 607.334 8.940.221
Dönem Karı (Zararı) 182.596
381.095
4.329.064
8.431.947
1.183.434
445.421
18.653.054
7.635.577
Dönem Net Karı (Zararı) Mutabakatı İle İlgili Düzeltmeler
Amortisman ve İtfa Gideri İle İlgili Düzeltmeler
25/27/28 226.616 5.372.718 221.665 3.493.831
Değer Düşüklüğü (İptali) İle İlgili Düzeltmeler (27.796) (659.014) 30.985 488.389
Alacaklarda Değer Düşüklüğü (İptali) ile İlgili Düzeltmeler 8
10
(14.212)
(33.833)
(336.934)
(802.145)
4
4
32.877
693
518.203
Stok Değer Düşüklüğü (İptali) ile İlgili Düzeltmeler
Maddi Duran Varlık Değer Düşüklüğü (İptali) ile İlgili Düzeltmeler
14 20.249 480.065 (1.936) (30.507)
Karşılıklar İle İlgili Düzeltmeler 75.080 1.780.028 60.430 952.507
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar (İptali) ile İlgili Düzeltmeler
Dava ve/veya Ceza Karşılıkları (İptali) ile İlgili Düzeltmeler
19
20
60.129
14.951
1.425.557
354.471
45.074
15.356
710.462
242.045
Faiz (Gelirleri) ve Giderleri İle İlgili Düzeltmeler 94.343 2.236.731 4.229 66.659
Faiz Gelirleri ile İlgili Düzeltmeler 30 (103.715) (2.458.925) (80.649) (1.271.181)
Faiz Giderleri ile İlgili Düzeltmeler
Vadeli Satışlardan Kaynaklanan Kazanılmamış Finansman Geliri
31 215.522
(17.464)
5.109.707
(414.051)
108.001
(23.123)
1.702.305
(364.465)
Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevrim Farkları İle İlgili Düzeltmeler (77.475) (2.069.308) (69.039) (627.777)
Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları (Kazançları) İle İlgili Düzeltmeler (34.879) (826.923) (14.330) (225.864)
Türev Finan. Araç. Gerç. Uygun Değer Kayıpları (Kazançları) ile İlgili Düzelt. 30 (34.879) (826.923) (14.330) (225.864)
Özkaynak Yöntemiyle Değer. Yatırımların Dağıtılmamış Karları ile İlg. Düzelt.
Vergi (Geliri) Gideri İle İlgili Düzeltmeler
12
32
(3.305)
190.145
(78.356)
4.508.065
(4.631)
219.480
(72.996)
3.459.400
Nakit Dışı Kalemlere İlişkin Diğer Düzeltmeler (35.205) (1.042.088) - -
Duran Varlıkların Elden Çıkarıl. Kaynaklanan Kayıplar (Kazançlar) İle İlgili Düzelt. 2.071 49.083 6.435 101.428
Maddi Duran Varlıkların Elden Çıkarıl. Kayn. Kayıplar (Kazançlar) ile İlgili Düzelt.
Kar (Zarar) Mutabakatı İle İlgili Diğer Düzeltmeler
29 2.071
(28.500)
49.083
(838.989)
6.435
(9.803)
101.428
-
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler 140.399 4.147.211 (217.441) (4.063.798)
Ticari Alacaklardaki Azalış (Artış) ile İlgili Düzeltmeler 182.255 5.365.259 33.504 626.469
İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklardaki Azalış (Artış)
İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklardaki Azalış (Artış)
12.067
170.188
355.231
5.010.028
(12.096)
45.600
(226.174)
852.643
Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Azalış (Artış) ile İlgili Düzeltmeler (856) (25.199) 1.647 30.797
İlişkili Olmayan Taraflardan Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Azalış (Artış) (856) (25.199) 1.647 30.797
Türev Varlıklardaki Azalış (Artış) 2.777 81.750 8.891 166.246
Stoklardaki Azalışlar (Artışlar) İle İlgili Düzeltmeler
Peşin Ödenmiş Giderlerdeki Azalış (Artış)
116.155
(39.235)
3.419.394
(1.155.008)
(215.896)
49.880
(4.036.888)
932.674
Ticari Borçlardaki Artış (Azalış) ile İlgili Düzeltmeler 194.957 5.749.536 95.220 1.783.661
İlişkili Taraflara Ticari Borçlardaki Artış (Azalış) 4.616 136.132 18.553 347.535
İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlardaki Artış (Azalış)
Faaliyetler ile İlgili Diğer Borçlardaki Artış (Azalış) ile İlgili Düzeltmeler
190.341
25.531
5.613.404
752.942
76.667
33.867
1.436.126
634.396
İlişkili Olmayan Taraflara Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış (Azalış) 25.531 752.942 33.867 634.396
Türev Yükümlülüklerdeki Artış (Azalış) 32.874 969.497 (3.036) (56.871)
İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Diğer Artış (Azalış) ile İlgili Düzeltmeler (374.059) (11.010.960) (221.518) (4.144.282)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Varlıklardaki Azalış (Artış)
Faaliyetlerle İlgili Diğer Yükümlülüklerdeki Artış (Azalış)
(386.294)
12.235
(11.371.786)
360.826
(154.135)
(67.383)
(2.882.063)
(1.262.219)
Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları 704.090 16.908.222 1.411.414 22.224.833
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar Kapsamında Yapılan Ödemeler 19 (28.193) (668.425) (12.898) (203.283)
Diğer Karşılıklara İlişkin Ödemeler 20
32
(10.536)
(107.615)
(249.778)
(2.921.880)
(6.168)
(785.014)
(97.225)
(12.984.104)
Vergi İadeleri (Ödemeleri)
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI
(1.146.511) (27.330.164) (776.348) (12.412.441)
Başka İşlet. veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araç. Satılması Sonucu Elde Edilen Nakit Girişleri 5.379 122.290 3.658 60.000
Başka İşlet. veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araç. Edinimi İçin Yapılan Nakit Çıkışları (58.572) (1.107.696) (10.600) (189.379)
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri
Maddi Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri
14/15/29 16.895
16.895
400.563
400.563
2.724
2.724
42.941
42.941
Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları (977.104) (23.165.641) (722.508) (11.388.022)
Maddi Duran Varlık Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları
Maddi Olmayan Duran Varlık Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları
14
15
(976.311)
(793)
(23.146.840)
(18.801)
(719.111)
(3.397)
(11.334.478)
(53.544)
Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları 13 (12.738) (302.007) - -
Verilen Nakit Avans ve Borçlar (146.584) (3.475.287) (15.914) (250.833)
İlişkili Taraflara Verilen Nakit Avans ve Borçlar
Verilen Diğer Nakit Avans ve Borçlar
2.951
(149.535)
(11.559)
(3.463.728)
78.486
(94.400)
996.938
(1.247.771)
Alınan Temettüler 4.899 112.769 - -
Diğer Nakit Girişleri (Çıkışları) 21.314 84.845 (33.708) (687.148)
FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI
İşletmenin Kendi Paylarını ve Diğer Özkaynağa Dayalı Araçlarını Almasıyla İlgili Nakit Çıkışları
628.768
(26.795)
15.009.427
(524.272)
(674.030)
-
(9.627.701)
-
Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri 1.850.892 43.879.170 1.415.496 22.348.278
Kredilerden Nakit Girişleri
İhraç Edilen Borçlanma Araçlarından Nakit Girişleri
7
7
1.850.892
-
43.879.170
-
1.314.210
101.286
20.467.210
1.881.068
Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları (1.105.496) (26.209.649) (1.070.622) (16.874.937)
Kredi Geri Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları 7 (1.016.609) (24.209.649) (1.070.622) (16.874.937)
İhraç Edilmiş Borçlanma Araçları Geri Ödemelerinden Nakit Çıkışları
Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları
7 (88.887)
(3.576)
(2.000.000)
(84.789)
-
(4.469)
-
(70.439)
Ödenen Temettüler - - (1.061.705) (15.720.713)
Ödenen Faiz
Alınan Faiz
7 (177.287)
91.030
(4.200.514)
2.149.481
(48.447)
95.717
(801.123)
1.491.233
YABANCI PARA ÇEVRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE NAKİT VE NAKİT
BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ)
40.003 747.402 (843.044) (13.099.921)
Yabancı Para Çevrim Farklarının Nakit ve Nakit Benzerleri Üzerindeki Etkisi (34.348) 8.132.559 (79.401) 5.160.860
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ) 5.655 8.879.961 (922.445) (7.939.061)
DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 4 811.320 15.170.298 1.733.765 23.109.359
DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 4 816.975 24.050.259 811.320 15.170.298

o Raporlama tarihi itibarıyla vadeli mevduat faiz tahakkuku toplamı 22.708 bin TL'dir (771 bin USD) (31 Aralık 2022: 16.160 bin TL (864 bin USD)).

o Konsolide finansal durum tablosunda finansal yatırımlarda gösterilen vadesi 3 aydan uzun kur korumalı banka mevduatı konsolide nakit akış tablolarında "Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışları" altında "Diğer Nakit Girişleri (Çıkışları)" içerisinde raporlanmıştır. Gerçeğe uygun değerindeki değişimler konsolide kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerinden gelirler (giderler) kaleminde muhasebeleştirilmiştir.

o Grup'un fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan bağlı ortaklıkların parasal olmayan kalemlerinde gerçekleştirilen enflasyon muhasebesi düzeltmeleri, raporlama tarihi itibarıyla "Nakit Dışı Kalemlere İlişkin Diğer Düzeltmeler" içerisinde raporlanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 1 – GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU

Erdemir Grubu ("Grup"), ana şirket konumundaki Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. ("Erdemir" veya "Şirket") ve hisselerinin çoğunluğuna veya etkin yönetimine sahip bulunduğu bağlı ortaklıklardan oluşmaktadır.

Grup'un ana ortağı ATAER Holding A.Ş.'dir. Nihai ana ortağı ise Ordu Yardımlaşma Kurumu'dur.

Ordu Yardımlaşma Kurumu ("OYAK"), özel hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımdan özerk, tüzel kişiliğe haiz bir kuruluş olup, 1 Mart 1961 tarihinde 205 sayılı yasa ile kurulmuştur. TSK mensuplarının "yardımlaşma ve emeklilik fonu" olan OYAK, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü sosyal güvenlik anlayışı içinde, üyelerine çeşitli hizmet ve faydalar sağlamaktadır. OYAK'ın sanayi, finans ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren doğrudan ve dolaylı iştirakleri de bulunmaktadır. OYAK ile ilgili detaylı bilgilere resmi internet sitesi olan (www.oyak.com.tr) adresinden ulaşılabilmektedir.

Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. 1960 yılında anonim şirket olarak Türkiye'de kurulmuştur. Şirket'in en önemli aktiviteleri arasında demir, çelik, alaşımlı ve alaşımsız demir, dökme ve pres çelik, kok kömürü ve her türlü demir çelik yan ürünü üretimi bulunmaktadır.

Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. hisse senetleri Borsa İstanbul'un kuruluşundan itibaren (1986 yılı) işlem görmektedir.

Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin, esas faaliyet alanları ve Grup'un sermayelerine iştirak oranları aşağıdaki gibidir:

2023 2022
Faaliyette Etkin Etkin
Bulunduğu Ortaklık Ortaklık
Şirket İsmi Ülke Faaliyet Alanı Oranı % Oranı %
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. Türkiye Entegre Demir ve Çelik Üretimi 94,87 94,87
Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Demir Cevheri, Pelet 90 90
Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Çelik Servis Merkezi 100 100
Erdemir Mühendislik Yön. ve Dan. Hiz. A.Ş. Türkiye Yönetim ve Danışmanlık 100 100
Erdemir Romania S.R.L. Romanya Silisli Çelik Üretimi 100 100
Erdemir Asia Pacific Private Limited Singapur Ticari Faaliyet 100 100
Erdemir Enerji Üretim A.Ş. Türkiye Yenilenebilir Enerji Üretimi 100 100
İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş. Türkiye Endüstriyel Gaz Üretim ve Satışı 47 47
Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. Türkiye Manyezit Cevheri, Refrakter 100 100
Yenilikçi Yapı Malzemeleri ve Üretim San. Tic. A.Ş. Türkiye Geri Dönüşüm, Özel Amaçlı İşletme 100 100

Grup'un müşterek yönetime tabi ortaklığı İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş. ilişikteki konsolide finansal tablolarda özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilmektedir.

Şirket'in kayıtlı adresi Barbaros Mahallesi Ardıç Sokak No:6 Ataşehir / İstanbul'dur.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 1 – GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla personel sayısı aşağıdaki gibidir:

Saat Ücretli Aylık Ücretli 31 Aralık 2023
Kişi Kişi Kişi
Ereğli Demir ve Çelik Fab. T.A.Ş. 4.232 1.820 6.052
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 3.069 1.463 4.532
Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. 184 168 352
Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. 234 79 313
Erdemir Mühendislik Yön. ve Dan. Hiz. A.Ş. - 305 305
Erdemir Romania S.R.L. 208 42 250
Erdemir Asia Pacific Private Limited - 1 1
Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. 522 141 663
Yenilikçi Yapı Malzemeleri ve Üretim San. Tic. A.Ş. 11 3 14
Erdemir Enerji Üretim A.Ş. - 5 5
8.460 4.027 12.487
Saat Ücretli Aylık Ücretli 31 Aralık 2022
Ereğli Demir ve Çelik Fab. T.A.Ş. Kişi
4.217
Kişi
1.801
Kişi
6.018
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 3.017 1.650 4.667
Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. 164 165 329
Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. 227 84 311
Erdemir Mühendislik Yön. ve Dan. Hiz. A.Ş. - 302 302
Erdemir Romania S.R.L. 213 41 254
Erdemir Asia Pacific Private Limited - 1 1
Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. 615 143 758
Yenilikçi Yapı Malzemeleri ve Üretim San. Tic. A.Ş. 11 3 14
Erdemir Enerji Üretim A.Ş. - 5 5

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar

Grup'un yurt içinde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ("TTK") ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır.

İlişikteki finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ile bunlara ilişkin ek ve yorumları esas alınmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)

Ayrıca finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.

Finansal tablolar, gerçeğe uygun değerinden taşınan türev finansal araçlar ve işletme satın alım tarihinde belirlenen rayiç değeri üzerinden taşınan demir cevheri ile silisli sac üretiminde kullanılan sabit kıymetlerin yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır.

Fonksiyonel ve raporlama sunum para birimi

Şirket'in ikamet ettiği ülkenin para biriminin Türk Lirası (TL) olmasına rağmen Şirket'in geçerli para birimi ABD Doları'dır. Şirket'in faaliyetleri üzerinde ABD Doları'nın etkisi önemlidir ve ABD Doları Şirket'le alakalı durumların altında yatan ekonomik özü yansıtır. Şirket, finansal raporlarındaki ölçüm kalemleri ile fonksiyonel para birimini ABD Doları olarak kullanmaktadır.

Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Şirket'in ve bağlı ortaklıkları İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. "İsdemir", Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. "Ersem", Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. "Kümaş"'ın fonksiyonel para birimleri ABD Doları, Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. "Ermaden", Erdemir Mühendislik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş., Erdemir Enerji Üretim A.Ş. ve Yenilikçi Yapı Malzemeleri ve Üretim San. Tic. A.Ş.'nin fonksiyonel para birimleri ise Türk Lirası'dır.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak konsolide finansal tablolar Türk Lirası cinsinden sunulmuştur.

Yurtdışındaki bağlı ortaklık için fonksiyonel para birimi

Şirket'in yurtdışında faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları Erdemir Asia Pacific Private Limited "EAPPL"'in fonksiyonel para birimi ABD Doları, Erdemir Romania S.R.L'nin fonksiyonel para birimi ise Avro'dur.

Müşterek yönetime tabi ortaklığın fonksiyonel para birimi

Grup'un müşterek yönetime tabi ortaklığı İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.'nin fonksiyonel para birimi ABD Doları'dır.

Yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların düzeltilmesi

KGK; 23 Kasım 2023 tarihinde TMS 29 kapsamı ve uygulamasına yönelik bir açıklama yapmıştır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarının TMS 29'da yer alan ilgili muhasebe ilkelerine uygun olarak enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulması gerektiğini belirtmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)

Yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların düzeltilmesi (devamı)

SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları'nı uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.

TMS 29, konsolide finansal tablolar da dahil olmak üzere, fonksiyonel para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan her işletmenin finansal tablolarına uygulanır. Bir ekonomide yüksek enflasyonun mevcut olması durumunda TMS 29 uyarınca, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir işletmenin finansal tablolarının raporlama dönemi sonu itibarıyla geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmesini gerektirmektedir.

Raporlama tarihi itibarıyla, Tüketici Fiyat Endeksi ("TÜFE") rakamına göre son üç yılın genel satın alma gücündeki kümülatif değişim %100'ün üzerinde olduğu için, Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra sona eren raporlama dönemlerinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamaları gerekmektedir.

Bu çerçevede; konsolidasyona tabi tutulan ve fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş., Erdemir Mühendislik Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş., Erdemir Enerji Üretim A.Ş. ve Yenilikçi Yapı Malzemeleri ve Üretim San. Tic. A.Ş.'nin finansal tablolarında TMS 29'a göre enflasyon düzeltmesi yapılmıştır.

Grup'un fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan bağlı ortaklıkların tüm parasal olmayan varlıkları ve yükümlülükleri ile kar veya zarar tabloları Tüketici Fiyat Endeksi kullanılarak düzeltilmiştir. Enflasyon etkisine göre gerçekleştirilen düzeltme sonucunda; 1 Ocak 2023 tarihine kadar olan TMS 29 endekslemesinin etkisi özkaynaklar altında, 1 Ocak 2023 tarihinden 31 Aralık 2023 tarihine kadar olan TMS 29 endekslemesinin etkisi konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir.

Şirket'in ve Türkiye'de faaliyet gösterip fonksiyonel para birimi ABD Doları olan bağlı ortaklıkları İskenderun Demir ve Çelik A.Ş., Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. ve Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş.'nin TFRS'ye göre düzenlenen finansal tablolarında, fonksiyonel para birimlerinin ABD Doları olması sebebiyle TMS 29 kapsamında herhangi bir düzeltme yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Sunum para birimine çevrim

Grup; Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun "KGK" yayınlamış olduğu 15 Mart 2021 tarihli "Yabancı Para Cinsinden Parasal Kalemlerin Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Sonraki Ölçümü Hakkında" duyurusuna istinaden konsolide finansal tablolarındaki varlık ve yükümlülükleri raporlama dönemi sonu itibarıyla geçerli alış ve satış kurlarını kullanarak değerlemeye tabi tutmuş ve aynı kurlar üzerinden sunum para birimine çevrimini gerçekleştirmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)

Sunum para birimine çevrim (devamı)

Grup'un konsolide finansal tablolarının sunum para birimi Türk Lirası'dır. TMS 21 ("Kur Değişimlerinin Etkileri") kapsamında Şirket, İsdemir, Ersem, Kümaş ve EAPPL için ABD Doları, Erdemir Romanya için Avro olarak hazırlanan finansal tablolar aşağıdaki yöntemle Türk Lirası'na çevrilmiştir:

  • a) 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosundaki varlıklar T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla geçerli döviz alış kurları olan 29,4382 TL = 1 ABD Doları ve 32,5739 TL = 1 Avro, yükümlülükler ise yine T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla geçerli döviz satış kurları olan 29,4913 TL = 1 ABD Doları ve 32,6326 TL = 1 Avro kullanılarak TL'ye çevrilmiştir (31 Aralık 2022: Alış Kurları 18,6983 TL = 1 ABD Doları ve 19,9349 TL = 1 Avro, Satış Kurları 18,7320 TL = 1 ABD Doları ve 19,9708 TL = 1 Avro).
  • b) 2023 yılı içerisinde döviz kurunda önemli ölçüde dalgalanma yaşanmasının etkisiyle 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait kar veya zarar tabloları, aylık bazda hesaplanan esas faaliyet karların T.C Merkez Bankası tarafından açıklanan ilgili aydaki ortalama döviz kurlarının kullanılması ile oluşan 23,7085 TL = 1 ABD Doları ve 25,6260 TL = 1 Avro olan döviz kurları kullanılarak TL'ye çevrilmiştir (31 Aralık 2022: 15,7618 TL = 1 ABD Doları ve 17,3551 TL = 1 Avro).
  • c) Geçmiş yıl karları; konsolide finansal tablolarda TMS 21 uyarınca tarihi kurlardan ABD Doları'na çevrilerek ABD Doları olarak takip edilmekte olup 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosundaki geçmiş yıl karları T.C Merkez Bankası tarafından açıklanan 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla geçerli döviz satış kuru 29,4913 TL = 1 ABD Doları ile TL'ye çevrilerek sunulmuştur (31 Aralık 2022: 18,7320 TL = 1 ABD Doları).
  • d) TL sunum para birimine çevrim sonucu ortaya çıkan tüm kur farkları, yabancı para çevrim farkları adı altında diğer kapsamlı gelir tablosunda gösterilmiştir.
  • e) Sermaye ve diğer yedekler ekli finansal tablolarda yasal kayıtlardaki değerleri ile, diğer özkaynak kalemleri tarihi maliyet değerleri ile gösterilmektedir. Bu kalemlerin tarihi değerlerinin sunum para birimine çevriminden oluşan değerleri ile yasal kayıtlardan taşınan değerleri arasındaki çevrimden oluşan farklar diğer kapsamlı gelir tablosunda yabancı para çevrim farkları olarak muhasebeleştirilir.

Finansal tablolarda gösterilen ABD Doları tutarlar

İlişikteki konsolide finansal tablolarda yer alan 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla hazırlanan konsolide finansal durum tablolarında ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıla ait konsolide kar veya zarar tablosu, diğer kapsamlı gelir tablosu ve konsolide nakit akış tablosunda gösterilen ABD Doları tutarlar; Grup'un 1 Temmuz 2013 tarihinden geçerli olmak üzere yapmış olduğu fonksiyonel para birimi değişikliği çerçevesinde ilgili tarihler itibarıyla TMS 21 – Kur Değişimin Etkileri standardı hükümlerine göre hazırlanan konsolide finansal tabloları ifade etmektedir.

İşletmenin sürekliliği

Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.

Konsolide finansal tabloların onaylanması

Konsolide finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 22 Şubat 2024 tarihinde yayımlanması için yetki verilmiştir. Genel Kurul'un finansal tabloları değiştirme yetkisi bulunmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.2 Muhasebe Politikaları ve Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar

Yeni bir standardın ilk kez uygulanmasından kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.

2.3 Konsolidasyon Esasları

Konsolide finansal tablolar ana ortaklık Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. ile bağlı ortaklıklarının aşağıdaki maddelerde belirtilen esaslara göre hazırlanan hesaplarını kapsamaktadır. Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, kanuni kayıtlarına Seri II, 14.1 No'lu Tebliğ hükümleri uyarınca KGK tarafından yürürlüğe konulmuş olan TMS/TFRS'ye uygunluk ve Grup tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından gerekli düzeltmeler ve sınıflandırmalar yapılmıştır.

Bağlı ortaklıklar, Erdemir'in yatırım yaptığı işletmeyle olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığı veya bu getirilerde hak sahibi olduğu, aynı zamanda bu getirileri yatırım yaptığı işletme üzerindeki gücüyle etkileme imkânına sahip olmasından ötürü kontrol yetkisine sahip olduğu şirketleri ifade eder.

Bağlı ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Grup'a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınmaktadır ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkartılmaktadır.

Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket'in aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır:

(i) Yatırım yapılan şirket / varlık üzerinde gücünün olması, (ii) yatırım yapılan şirket/varlıktan elde edeceği değişken getirilere açık olması ya da bu getirilere hakkı olması ve (iii) getiriler üzerinde etkisi olabilecek şekilde gücünü kullanabilmesi.

Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Şirket yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir.

Bağlı ortaklıkların, finansal durum tabloları ve kar veya zarar tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş ve Erdemir'in sahip olduğu bağlı ortaklıkların kayıtlı değerleri ile özkaynakları karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile bağlı ortaklıklar arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında mahsup edilmiştir.

Şirket'in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynakları ve kar veya zarar tablosu hesaplarından netleştirilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.3 Konsolidasyon Esasları (devamı)

Raporlama dönemi itibarıyla konsolidasyon kapsamında yer alan bağlı ortaklıklardaki Erdemir'in doğrudan ve dolaylı oy hakları ile etkin ortaklık oranları (%) ve faaliyet gösterilen ülkelere göre geçerli para birimleri aşağıda gösterilmiştir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Oy Etkin Fonksiyonel Oy Etkin
Fonksiyonel hakkı ortaklık hakkı ortaklık
para birimi oranı oranı para birimi oranı oranı
İsdemir ABD Doları 94,87 94,87 ABD Doları 94,87 94,87
Ersem ABD Doları 100 100 ABD Doları 100 100
Ermaden Türk Lirası 90 90 Türk Lirası 90 90
Erdemir Mühendislik Türk Lirası 100 100 Türk Lirası 100 100
Erdemir Romania Avro 100 100 Avro 100 100
Erdemir Asia Pasific ABD Doları 100 100 ABD Doları 100 100
Erdemir Enerji Türk Lirası 100 100 Türk Lirası 100 100
İsdemir Linde Gaz ABD Doları 50 47 ABD Doları 50 47
Kümaş Manyezit ABD Doları 100 100 ABD Doları 100 100
Yenilikçi Türk Lirası 100 100 Türk Lirası 100 100

2.4 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi

Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.

2.5 Grup'un Muhasebe Politikalarını Uygularken Aldığı Kritik Kararlar ve Varsayımlar

Grup, TFRS uyarınca finansal tabloları hazırlarken geleceğe yönelik tahmin ve varsayımlarda bulunmaktadır. Muhasebe tahminleri nadiren gerçekleşenlerle birebir aynı sonuçları vermektedir. Gelecek finansal raporlama döneminde, varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerinde önemli düzeltmelere neden olabilecek tahmin ve varsayımlar aşağıda belirtilmiştir.

2.5.1 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömürleri

Grup, bağımsız değerleme şirketi tarafından üretim kapasite miktarları tespit edilmiş olan maddi duran varlıkları nakit yaratan birim bazında Not 2.8.3 ve 2.8.4'te belirtilen faydalı ömürleri dikkate alarak amortisman ayırmaktadır (Not 14, Not 15).

2.5.2 Ertelenmiş vergi

Grup, vergiye esas yasal mali tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarlarının yasal mali tablolar ile TFRS'ye göre hazırlanan mali tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Grup'un Muhasebe Politikalarını Uygularken Aldığı Kritik Kararlar ve Varsayımlar (devamı)

2.5.2 Ertelenmiş vergi (devamı)

Grup'un gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmiştir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan mali zararlar, kullanılmamış taşınan mali zararların ve diğer vergi varlıklarının son kullanılabileceği tarihler göz önünde bulundurulmuştur (Not 32).

2.5.3 Türev finansal araçların rayiç değerleri

Grup, türev finansal araçlarını gerçekleşme tarihindeki kur, faiz tahminleri ve emtia üzerinden hesaplanmış raporlama tarihi itibarıyla piyasa değer tahminlerini baz alarak değerlemektedir (Not 6).

2.5.4 Beklenen kredi zarar karşılığı

Beklenen kredi zarar karşılıkları, Yönetim'in raporlama tarihi itibarıyla var olan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken borçluların geçmiş performansları, piyasadaki kredibiliteleri ve raporlama tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. Raporlama tarihi itibarıyla ilgili karşılıklar Not 8'de yer almaktadır.

2.5.5 Stok değer düşüklüğü karşılığı

Stok değer düşüklüğü ile ilgili olarak stoklar fiziksel durumu ve ne kadar geçmişten geldiği incelenmekte, Şirket'in stok değer düşüklüğü muhasebe politikası doğrultusunda kullanılabilirliği değerlendirilmekte ve kullanılamayacak olduğu tahmin edilen kalemler için karşılık ayrılmaktadır. Stokların net gerçekleşebilir değerinin belirlenmesinde de liste ve aynı zamanda raporlama tarihi sonrasında gerçekleşmiş satışlardan elde edilen satış fiyatlarına ilişkin veriler kullanılmakta ve katlanılacak satış giderlerine ilişkin tahminler yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda net gerçekleşebilir değeri maliyet değerinin altında olan ve uzun süredir hareket görmeyen stoklar için karşılık ayrılmaktadır (Not 10).

2.5.6 Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin yükümlülükler

Grup, çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin yükümlülüklerinin hesaplamasında iskonto oranı, enflasyon oranı, reel maaş artış oranı, kendi isteğiyle ayrılma olasılığı gibi çeşitli aktüeryal varsayımlarda bulunmaktadır. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklara ilişkin detaylar Not 19'da yer almaktadır.

2.5.7 Dava karşılıkları

Grup, devam etmekte olan davalara ilişkin karşılık tutarlarını Grup Hukuk Müşavirliği ve Şirket dışı uzman avukat görüşlerini dikkate alarak söz konusu davaların kaybedilme olasılıkları ve kaybedilmesi durumunda ortaya çıkacak yükümlülükleri güvenilir bir biçimde Yönetim'in en iyi tahminine dayanan olası nakit çıkışları üzerinden belirlemektedir. Raporlama tarihi itibarıyla dava karşılıkları Not 20'de yer almaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Grup'un Muhasebe Politikalarını Uygularken Aldığı Kritik Kararlar ve Varsayımlar (devamı)

2.5.8 Varlıklarda değer düşüklüğü

Grup, her raporlama döneminde amortisman ve itfaya tabi olan varlıklar için defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığına dair durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulamaktadır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanmaktadır (nakit üreten birimler). Grup'un yapmış olduğu değer düşüklüğü çalışmaları neticesinde, raporlama tarihi itibarıyla ilişikteki konsolide finansal tablolarda finansal olmayan varlıklara ilişkin değer düşüklüğü yatırım faaliyetlerinden giderler içinde kayıtlara alınmaktadır (Not 29). Grup, konusu kalmayan değer düşüklüğü tutarını yatırım faaliyetlerinden gelirler içinde kayıtlara almıştır (Not 29).

2.5.9 Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

Yönetim finansal varlıklarda değer düşüklüğü değerlendirmesini yaparken ilgili varlıklara ilişkin temerrüt riski, beklenen kredi zarar oranı gibi varsayımlarda bulunmaktadır. Grup her raporlama dönemi itibarıyla bu varsayım ve yargılarda bulunurken, Grup'un geçmiş tecrübelerine dayanmakta, mevcut piyasa koşullarını ve piyasaya ilişkin gelecek beklentilerini göz önünde bulundurmaktadır.

2.5.10 Zarar karşılığı hesaplaması

Beklenen zarar karşılıklarını ölçerken Grup, gelecekteki farklı ekonomik koşullar ve bu koşulların birbirlerini nasıl etkileyeceği konusundaki varsayımlara dayanan makul ve desteklenebilir ileriye dönük bilgiler kullanır.

Temerrüt halinde kayıp, temerrüde düşen zararın tahminidir. Teminat ve kredi geliştirmelerinden kaynaklanan nakit akımlarını dikkate alarak borç verenin tahsil etmeyi beklediği alacaklarıyla sözleşmelerdeki nakit akışları arasındaki farka dayanmaktadır.

Temerrüt olasılığı beklenen kredi zararlarının ölçülmesinde önemli bir girdidir. Temerrüt olasılığı, belirli bir zaman diliminde temerrüt olasılığının tahminidir; hesaplanması geçmiş verileri, varsayımları ve gelecekteki koşulların beklentilerini içerir.

2.6 Netleştirme

Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, finansal durum tablosunda net değerleri ile gösterilirler.

2.7 Yeni ve Revize Edilmiş Finansal Raporlama Standartları

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRS yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.7 Yeni ve Revize Edilmiş Finansal Raporlama Standartları (devamı)

2023 yılından itibaren geçerli olan değişiklikler ve yorumlar

TMS 1 (Değişiklikler) :Muhasebe Politikalarının Açıklanması
TMS 8 (Değişiklikler) :Muhasebe Tahminleri Tanımı
TMS 12 (Değişiklikler) :Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve Yükümlülüklerle İlgili
Ertelenmiş Vergi
TMS 12 (Değişiklikler) :Uluslararası Vergi Reformu –
İkinci Sütun Modeli Kuralları

Bu standartların ve yorumların Grup'un konsolide finansal tabloları ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.

TMS 1 (Değişiklikler) Muhasebe Politikalarının Açıklanması

Bu değişiklik muhasebe politikalarının açıklanmasında işletmelerin önemliliği esas almalarını gerektirmektedir.

TMS 1'de yapılan bu değişiklik 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya izin verilmektedir.

TMS 8 (Değişiklikler) Muhasebe Tahminleri Tanımı

Bu değişiklikle "muhasebe tahminlerindeki değişiklik" tanımı yerine "muhasebe tahmini" tanımına yer verilerek, tahminlere ilişkin örnek ve açıklayıcı paragraflar ilâve edilmiş, ayrıca tahminlerin ileriye yönelik uygulanması ile hataların geçmişe dönük düzeltilmesi hususları ve bu kavramlar arasındaki farklar netleştirilmiştir.

TMS 8'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.

TMS 12 (Değişiklikler) Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve Yükümlülüklerle İlgili Ertelenmiş Vergi

Bu değişiklikler ile bir varlık ya da yükümlülüğün ilk defa finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin muafiyetin varlık ile yükümlülüğün ilk kayda alındığı sırada eşit tutarlarda vergiye tabi ve indirilebilir geçici farkların oluştuğu işlemlerde geçerli olmadığı hususuna açıklık getirilmiştir.

TMS 12'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.

TMS 12 (Değişiklikler) Uluslararası Vergi Reformu – İkinci Sütun Modeli Kuralları

Değişiklikler, ikinci sütun gelir vergisiyle ilgili ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerine ilişkin gerekliliklere geçici bir istisna sağlamaktadır.

TMS 12'de yapılan bu değişiklik, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.

Grup Yönetimi, 2023 yılından itibaren geçerli olan bu değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmadığını değerlendirmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.7 Yeni ve Revize Edilmiş Finansal Raporlama Standartları (devamı)

Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar

Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır:

TFRS 17 :Sigorta Sözleşmeleri
TFRS 17 (Değişiklikler) :Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk
Uygulaması –
Karşılaştırmalı Bilgiler
TFRS 4 (Değişiklikler) :TFRS
9'un
Uygulanmasına
İlişkin
Geçici
Muafiyet
Süresinin Uzatılması
TMS 1 (Değişiklikler) :Yükümlülüklerin
Kısa veya Uzun Vadeli Olarak
Sınıflandırılması
TMS 1 (Değişiklikler) :Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli
Yükümlülükler
TFRS 16 (Değişiklikler) :Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü
TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) :Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları
TSRS 1 :Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına
İlişkin Genel Gereklilikler
TSRS 2 :İklimle İlgili Açıklamalar

TFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri

TFRS 17, sigorta yükümlülüklerinin mevcut bir karşılama değerinde ölçülmesini gerektirir ve tüm sigorta sözleşmeleri için daha düzenli bir ölçüm ve sunum yaklaşımı sağlar. Bu gereklilikler sigorta sözleşmelerinde tutarlı, ilkeye dayalı bir muhasebeleştirmeye ulaşmak için tasarlanmıştır. TFRS 17, sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 yıl ertelenmiş olup 1 Ocak 2025 itibarıyla TFRS 4 Sigorta Sözleşmelerinin yerini alacaktır.

TFRS 17 (Değişiklikler) Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk Uygulaması – Karşılaştırmalı Bilgiler

TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir. Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.

TFRS 4 (Değişiklikler) TFRS 9'un Uygulanmasına İlişkin Geçici Muafiyet Süresinin Uzatılması

TFRS 17'nin yürürlük tarihinin sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 Ocak 2024'e ertelenmesiyle bu şirketlere sağlanan TFRS 9'un uygulanmasına ilişkin geçici muafiyet süresinin sona erme tarihi de 1 Ocak 2024 olarak revize edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.7 Yeni ve Revize Edilmiş Finansal Raporlama Standartları (devamı)

Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)

TMS 1 (Değişiklikler) Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak Sınıflandırılması

Bu değişikliklerin amacı finansal durum tablosunda yer alan ve belirli bir vadesi bulunmayan borç ve diğer yükümlülüklerin kısa vadeli mi (bir yıl içerisinde ödenmesi beklenen) yoksa uzun vadeli mi olarak sınıflandırılması gerektiği ile ilgili şirketlerin karar verme sürecine yardımcı olmak suretiyle standardın gerekliliklerinin tutarlı olarak uygulanmasını sağlamaktır. TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, bir yıl ertelenerek 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.

TMS 1 (Değişiklikler) Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler

TMS 1'deki değişiklikler, bir işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde sağlaması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırılmasını nasıl etkilediğini açıklamaktadır. TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.

TFRS 16 (Değişiklikler) Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü

TFRS 16'daki bu değişiklikler, bir satıcı-kiracının, satış olarak muhasebeleştirilmek üzere TFRS 15'teki gereklilikleri karşılayan satış ve geri kirala işlemlerini sonradan nasıl ölçtüğünü açıklamaktadır. TFRS 16'da yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.

TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları

TMS 7 ve TFRS 7'de yapılan değişiklikler, işletmelerin tedarikçi finansmanı anlaşmaları ve açıklama gereklilikleri hakkında mevcut açıklama gerekliliklerine niteliksel ve niceliksel bilgi sağlamalarını isteyen yol işaretleri eklemektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.

TSRS 1 Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Gereklilikler

TSRS 1, bir işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarının işletmeye kaynak sağlama ile ilgili karar vermelerinde faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmak amacıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalara ilişkin genel gereklilikleri belirler. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.7 Yeni ve Revize Edilmiş Finansal Raporlama Standartları (devamı)

Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)

TSRS 2 İklimle İlgili Açıklamalar

TSRS 2, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlama ile ilgili kararlarında faydalı olacak iklim ile ilgili risk ve fırsatların tanımlanması, ölçülmesi ve açıklanması ile ilgili gereklilikleri ortaya koymaktadır. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.

Söz konusu standartların, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları

Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında takip edilen değerleme ilkeleri ve muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir:

2.8.1 Hasılat

Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe hasılatı konsolide finansal tablolarına kaydeder. Bir varlığın kontrolü müşterinin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) varlık devredilmiş olur. Grup, üretimini gerçekleştirdiği yassı ürün grubundaki sıcak ve soğuk mamuller ile uzun ürün grubundaki kangal ve kütük mamuller hasılat içerisindeki en büyük payı oluşturmaktadır.

Grup aşağıda yer alan temel prensipler doğrultusunda hasılatı finansal tablolarına kaydetmektedir:

  • a) Müşteriler ile sözleşmeleri belirlenmesi
  • b) Sözleşmedeki performans yükümlülüklerini belirlenmesi
  • c) Sözleşmedeki işlem fiyatını saptanması
  • d) İşlem fiyatını sözleşmedeki performans yükümlülüklerine bölüştürülmesi
  • e) Her performans yükümlülüğü yerine getirildiğinde hasılatın muhasebeleştirilmesi

Grup aşağıdaki şartların tamamının karşılanması durumunda müşterisi ile yaptığı bir sözleşmeyi hasılat olarak muhasebeleştirir:

  • a) Sözleşmenin tarafları sözleşmeyi (yazılı, sözlü ya da diğer ticari teamüllere uyarınca) onaylamış ve kendi edimlerini ifa etmeyi taahhüt etmektedir,
  • b) Grup her bir tarafın devredeceği mal veya hizmetlerle ilgili hakları tanımlayabilmektedir,
  • c) Grup devredilecek mal veya hizmetlerle ilgili ödeme koşulları tanımlayabilmektedir,
  • d) Sözleşme özü itibarıyla ticari niteliktedir,
  • e) Grup'un müşteriye devredilecek mal veya hizmetler karşılığı bedel tahsil edecek olması muhtemeldir. Bir bedelin tahsil edilebilirliğinin muhtemel olup olmadığını değerlendirirken işletme, sadece müşterinin bu bedeli vadesinde ödeyebilmesini ve buna ilişkin niyetini dikkate alır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.1 Hasılat (devamı)

Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ile beklenen ömrü boyunca ilgili finansal varlıktan elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın kayıtlı değerine indirgeyen efektif faiz oranı nispetinde ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Grup'un vadeli mevduat yatırımlarından elde ettiği faiz gelirleri finansman gelirleri altında, ticari alacaklardan kaynaklanan vadeli satış faiz gelirleri ise hasılat içinde muhasebeleştirilir.

2.8.2 Stoklar

Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve aylık ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin indirilmesiyle elde edilir.

2.8.3 Maddi duran varlıklar

Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmazlar ve maliyet değerlerinden birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.

Varlıkların taşıdıkları değer üzerinden paraya çevrilemeyeceği durumlarda, varlıklarda değer düşüklüğü olup olmadığına bakılır. Böyle bir belirti varsa ve varlıkların taşıdıkları değerin, tahmini gerçekleşecek tutarı aştığı durumlarda, varlık ya da nakit yaratan birimler gerçekleşebilir değerine getirilir. Gerçekleşebilecek tutar, varlığın net satış fiyatı ve kullanımdaki net defter değerinden yüksek olanıdır.

Kullanımdaki net defter değeri tutarının belirlenmesi için, tahmin edilen gelecek dönem nakit akımları, paranın zaman değerini ve ilgili varlığın risk yapısını ölçen vergi öncesi indirim oranı kullanılarak iskonto edilmektedir. Bağımsız nakit akımı yaratmayan bir varlığın kullanımdaki net defter değeri varlığın dahil olduğu nakit akımı sağlayan grup için belirlenir. Değer düşüklüğü karşılık giderleri konsolide kar veya zarar tablosunda kayda alınmaktadır.

Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların, maliyet veya değerlenmiş tutarları, beklenen faydalı ömürlerine veya üretim miktarlarına göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.

Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar aşağıdaki gibidir:

Amortisman oranı
Binalar %
2-16
Yeraltı ve yerüstü düzenleri % 2-33 ve üretim miktarı
Makine ve teçhizatlar % 3-50 ve üretim miktarı
Taşıt araçları % 5-25 ve üretim miktarı
Döşeme ve demirbaşlar %
5-33
Arama giderleri ve diğer tükenmeye tabi varlıklar
Diğer maddi duran varlıklar
% 5-10 ve üretim miktarı
%
5-25

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.3 Maddi duran varlıklar (devamı)

Aktifleştirmeden sonraki harcamalar, gelecekte ekonomik fayda sağlamasının kuvvetle muhtemel olması ve ilgili harcamanın maliyetinin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi durumunda ilgili varlığın maliyetine eklenir veya ayrı bir varlık olarak finansal tablolara yansıtılır. Maddi duran varlıklar; taşınır değerlerin, geri kazanılabilir değerlerinden daha fazla olabileceğini gösteren koşullarda değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Değer düşüklüğü saptanması için varlıklar, nakit üreten birimler olan en alt seviyede gruplanır (nakit üreten birim).

Bir maddi duran varlığın taşıdığı değer, geri kazanılabilir değer, maddi duran varlığın kullanımdaki değeri veya varlığın satışı için katlanılacak giderler düşüldükten sonraki net satış fiyatından yüksek olanıdır. Raporlama tarihi itibari ile varlıkların faydalı ömürleri gözden geçirilmekte, gerektiğinde düzeltilmektedir.

Bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemin kar veya zarar tablosuna gider olarak kaydedilirler. Grup, yapılan yenilemeler doğrultusunda değiştirilen parçaların diğer bölümlerden bağımsız bir şekilde amortismana tabi tutulup tutulmadığına bakmaksızın taşınan değerlerini finansal durum tablosundan çıkarır. Başlıca yenilemeler, ilgili maddi duran varlığın kalan ömrünün veya yenilemenin kendisinin ekonomik ömrünün kısa olanı baz alınarak amortismana tabi tutulurlar.

Maddi duran varlık alımlarına ilişkin verilen avanslar, ilgili varlık aktifleştirilene veya yapılmakta olan yatırımlar hesabına alınana kadar duran varlıklar altındaki peşin ödenmiş giderler hesaplarında takip edilmektedir.

2.8.4 Maddi olmayan duran varlıklar

Satın alınan maddi olmayan duran varlıklardan sınırlı ömre sahip olanlar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler.

Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine ve üretim miktarlarına göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.

İşletme birleşmelerinin bir parçası olarak elde edilen müşteri ilişkileri iktisap tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile finansal tablolara yansıtılır. Müşteri ilişkilerinin sınırlı faydalı ömürleri vardır ve maliyetten birikmiş itfa payları düşüldükten sonraki değerleri ile takip edilirler. Müşteri ilişkilerinin itfa payları, tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır.

Maddi olmayan duran varlıklarda itfa oranları aşağıda sunulmuştur:

Amortisman oranı
Haklar %
2-33
Diğer maddi olmayan duran varlıklar % 20-33
Müşteri ilişkileri %
6,6

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.5 Yatırım amaçlı gayrimenkuller

Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, maliyet değerinden varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler.

Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda finansal durum tablosu dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kar ve zararlar yatırım faaliyetlerinden gelirler (giderler) altında oluştukları dönemde konsolide kar ve zarar tablosuna dahil edilir.

Transferler, yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanımında bir değişiklik olduğunda yapılır. Gerçeğe uygun değer esasına göre izlenen yatırım amaçlı gayrimenkulden, sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul sınıfına yapılan bir transferde, transfer sonrasında yapılan muhasebeleştirme işlemindeki tahmini maliyeti, anılan gayrimenkulün kullanım şeklindeki değişikliğin gerçekleştiği tarihteki gerçeğe uygun değeridir. Sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkulün, gerçeğe uygun değer esasına göre gösterilecek yatırım amaçlı bir gayrimenkule dönüşmesi durumunda, işletme, kullanımdaki değişikliğin gerçekleştiği tarihe kadar Maddi Duran Varlıklar'a uygulanan muhasebe politikasını uygular.

2.8.6 Kiralama işlemleri

Kiracı durumunda Grup

Grup, sözleşmenin başlangıcında bir sözleşmenin kiralama sözleşmesi olması ya da kiralama şartlarını içermesi durumunu değerlendirir. Grup, kısa vadeli kiralamalar (12 ay veya daha az süreli kira dönemi bulunan kiralamalar) ve düşük değerli varlıkların kiralaması haricinde kiracısı olduğu tüm kira sözleşmelerine ilişkin kullanım hakkı varlığı ve ilgili kiralama yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Kiralanan varlıklardan elde edilen ekonomik faydalarının kullanıldığı zamanlama yapısını daha iyi yansıtan başka bir sistematik temelin bulunmaması durumunda bu kiralamalar için Grup, kira ödemelerini kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile faaliyet gideri olarak muhasebeleştirir.

İlk muhasebeleştirmede kiralama yükümlülükleri, sözleşme başlangıç tarihinde ödenmemiş olan kira ödemelerinin kiralama oranında iskonto edilip bugünkü değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Bu oranın önceden belirtilmemiş olması halinde Grup, kendi tespit edeceği alternatif borçlanma oranını kullanır.

Kiralama yükümlülüğünün ölçümüne dahil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşur:

  • sabit kira ödemelerinden (özü itibarıyla sabit ödemeler) her türlü kiralama teşviklerinin düşülmesiyle elde edilen tutar;
  • bir endeks ya da orana bağlı olan, ilk ölçümü kiralamanın fiilen başladığı tarihte bir endeks veya oran kullanılarak yapılan değişken kira ödemeleri;
  • kiracı tarafından kalıntı değer teminatları altında ödenmesi beklenen borç tutarı;
  • kiracının ödeme seçeneklerini makul bir şekilde uygulayacağı durumlarda ödeme seçeneklerinin uygulama fiyatı ve
  • kiralama döneminde kiralama iptal hakkının bulunması halinde kiralama iptalinin ceza ödemesi.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.6 Kiralama işlemleri (devamı)

Kiracı durumunda Grup (devamı)

Kiralama yükümlülüğü, konsolide finansal durum tablolarında ayrı bir kalem olarak sunulmaktadır. Kiralama yükümlülükleri sonradan kiralama yükümlülüğü üzerindeki faizin yansıtılması için net defter değeri artırılarak (etkin faiz yöntemini kullanarak) ve yapılan kira ödemesini yansıtmak için net defter değeri azaltılarak ölçülür.

Grup, aşağıdaki durumlarda kira yükümlülüğünü yeniden ölçer (ve ilgili kullanım hakkı varlığı üzerinde uygun değişiklikleri yapar):

  • Kiralama dönemi veya bir satın alma seçeneğinin uygulanmasının değerlendirilmesinde değişiklik meydana geldiğinde revize iskonto oranı kullanılarak revize kira ödemeleri iskonto edilerek kiralama yükümlülüğü yeniden ölçüldüğünde.
  • Endeks, oran üzerindeki değişiklikler veya taahhüt edilen kalıntı değerdeki beklenen ödeme değişikliği nedeniyle kira ödemelerinde değişiklik meydana geldiğinde ilk iskonto oranı kullanılarak yeniden düzenlenmiş kira ödemelerinin iskonto edilip kiralama yükümlülüğü yeniden ölçüldüğünde (kira ödemelerindeki değişiklik değişken faiz oranındaki değişiklikten kaynaklanıyorsa revize iskonto oranı kullanılır).
  • Bir kiralama sözleşmesi değiştirildiğinde ve kiralama değişikliği ayrı bir kiralama olarak muhasebeleştirilmediğinde revize iskonto oranı kullanılarak revize kira ödemeleri iskonto edilip kiralama yükümlülüğü yeniden düzenlenir.

Grup, konsolide finansal tablolarda sunulan dönemler boyunca gerçekleştirdiği değişiklikleri Not 16'da detayları ile birlikte açıklamıştır.

Kullanım hakkı varlıkları, karşılık gelen kiralama yükümlülüğünün, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan kira ödemelerinin ve diğer doğrudan başlangıç maliyetlerinin ilk ölçümünü kapsar. Bu varlıklar sonradan birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararları düşülerek maliyet değerinden ölçülmektedir.

Grup bir kiralama varlığını demonte etmek ve ortadan kaldırmak, varlığın üzerinde bulunduğu alanı restore etmek ya da kiralama koşul ve şartlarına uygun olarak ana varlığı restore etmek için gerekli maliyetlere maruz kaldığı durumlarda TMS 36 uyarınca bir karşılık muhasebeleştirilir. Bu maliyetler, stok üretimi için katlanılmadıkları sürece ilgili kullanım hakkı varlığına dâhil edilir.

Kullanım hakkı varlıkları, ana varlığın kiralama süresi ve faydalı ömründen kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Kiralamada ana varlığın sahipliği devredildiğinde ya da kullanım hakkı varlığının maliyetine göre Grup, bir satın alma seçeneğini uygulamayı planladığında ilişkili kullanım hakkı varlığı, ana varlığın faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman, kiralamanın fiilen başladığı tarihte başlar.

Kullanım hakkı varlıkları, konsolide finansal durum tablosunda (Not 16) ayrı bir kalemde sunulur.

Kiraya veren durumunda Grup

Grup, kiraya veren olarak, kendi yatırım amaçlı gayrimenkullerinin bazılarına ilişkin kiralama sözleşmeleri imzalamaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.6 Kiralama işlemleri (devamı)

Kiraya veren durumunda Grup (devamı)

Grup'un kiraya veren konumunda olduğu kiralamalar, finansal kiralama ya da faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Kiralama şartlarına göre tüm mülkiyet riski ve getirilerinin önemli derecede kiracıya devredilmesi halinde sözleşme bir finansal kiralama olarak sınıflandırılır. Diğer tüm kiralamalar faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Grup, aracı kiraya veren konumunda olması durumunda, ana kira ve alt kirayı iki ayrı sözleşme olarak muhasebeleştirir. Alt kira, ana kiradan kaynaklanan kullanım hakkı varlığına ilişkin olarak, finansal kiralama veya faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır.

Faaliyet kiralamalarından elde edilen kira geliri, ilgili kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile muhasebeleştirilir. Faaliyet kiralamasının gerçekleşmesi ve müzakere edilmesinde katlanılan doğrudan başlangıç maliyetleri kiralanan varlığın maliyetine dâhil edilir ve doğrusal yöntem ile kira süresi boyunca itfa edilir.

Kiracılardan finansal kiralama alacakları, Grup'un kiralamalardaki net yatırımının tutarında alacak olarak muhasebeleştirilir.

2.8.7 Varlıklarda değer düşüklüğü

Amortisman ve itfaya tabi olan varlıklar için defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). Değer düşüklüğü karşılığı ayrılmış finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.

2.8.8 Borçlanma maliyetleri

Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir.

Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemlerde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.

2.8.9 Finansal araçlar

Finansal varlıklar ve yükümlülükler, Grup finansal aracın sözleşmeden doğan karşılıklarına taraf olduğunda Grup'un finansal durum tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar ve yükümlülükler ilk olarak gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin (gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler hariç) edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri, uygun bir şekilde ilk muhasebeleştirmede o finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerine eklenir veya bu değerden çıkarılır. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri direk olarak kar veya zarara yansıtılır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal varlıklar

Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem tarihinde kayıtlara alınır veya çıkartılır.

Grup, finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dâhil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.

Finansal varlıkların sınıflandırılması

Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar sonradan itfa edilmiş maliyetleri üzerinden ölçülür:

  • finansal varlığın, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması; ve
  • finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.

Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar ise gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:

  • finansal varlığın, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini ve finansal varlığın satılmasını amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması; ve
  • finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.

Bir finansal varlık, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmüyorsa, gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.

İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.

(i) İtfa edilmiş maliyet ve etkin faiz yöntemi

İtfa edilmiş maliyeti üzerinden gösterilen finansal varlıklara ilişkin faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanır. Etkin faiz yöntemi bir borçlanma aracının itfa edilmiş maliyetini hesaplama ve faiz gelirini ilgili döneme dağıtma yöntemidir. Bu gelir, aşağıdakiler dışında, finansal varlığın brüt defter değerine etkin faiz oranı uygulanarak hesaplanır:

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal varlıklar (devamı)

Finansal varlıkların sınıflandırılması (devamı)

(i) İtfa edilmiş maliyet ve etkin faiz yöntemi (devamı)

  • a) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, ilk defa finansal tablolara alınmasından itibaren, finansal varlığın itfa edilmiş maliyetine krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranını uygular.
  • b) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlık olmayan ancak sonradan kredi-değer düşüklüğüne uğramış finansal varlık haline gelen finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, sonraki raporlama dönemlerinde, varlığın itfa edilmiş maliyetine etkin faiz oranını uygular.

Faiz geliri, sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetleri ve gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılmış borçlanma araçları için etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.

Faiz geliri konsolide kar veya zarar tablolarında muhasebeleştirilir ve "finansman gelirleri – faiz gelirleri" kaleminde (Not 30) gösterilir.

(ii) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar

İtfa edilmiş maliyetleri üzerinden veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülme kriterini karşılamayan finansal varlıklar gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülürler.

Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar her dönem sonunda gerçeğe uygun değerlerinden ölçülür ve tüm gerçeğe uygun değer değişimleri, ilgili finansal varlıklar finansal riskten korunma işlemlerinin bir parçası olmadıkları sürece, kar veya zararda muhasebeleştirilir.

Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçları

İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan her bir özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunabilir.

Bir finansal varlık aşağıdaki durumlarda ticari amaçla elde tutulduğu varsayılır:

  • yakın bir tarihte satılma amacıyla edinilmişse; veya
  • ilk defa finansal tablolara alınma sırasında Grup'un birlikte yönettiği belirli finansal araçlardan oluşan portföyün bir parçasıysa ve son zamanlarda Grup'un kısa dönemde kar etme konusunda eğilimi bulunduğu yönünde kanıt bulunmaktaysa; veya
  • türev araçsa (finansal teminat sözleşmesi veya tanımlanmış ve etkin korunma aracı olan türev araçlar hariç).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal varlıklar (devamı)

Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçları (devamı)

Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçlarına yapılan yatırımlar başlangıçta gerçeğe uygun değeri üzerine işlem maliyetleri eklenerek ölçülür. Daha sonra gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilip yeniden değerleme fonunda birikirler. Özkaynak yatırımlarının elden çıkarılması durumunda, birikmiş olan toplam kazanç veya kayıp birikmiş karlara aktarılır.

Kur farkı kazanç ve kayıpları

Finansal varlıkların yabancı para cinsinden gösterilen defter değeri, ilgili yabancı para birimiyle belirlenir ve her raporlama döneminin sonunda geçerli kurdan çevrilir. Özellikle,

  • itfa edilmiş maliyetinden gösterilen ve tanımlanmış bir riskten korunma işleminin bir parçası olmayan finansal varlıklar için kur farkları kar veya zararda muhasebeleştirilir;
  • gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen ve tanımlanmış bir riskten korunma işleminin bir parçası olmayan borçlanma araçlarının itfa edilmiş maliyetleri üzerinden hesaplanan kur farkları, dönem kar veya zararında muhasebeleştirilir. Oluşan diğer tüm kur farkları, diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir;
  • gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılarak ölçülen ve tanımlanmış bir riskten korunma işleminin parçası olmayan finansal varlıklara ilişkin kur farkları dönem kar veya zararda muhasebeleştirilir; ve
  • gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen özkaynak araçlarına ilişkin kur farkları diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir.

Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

Grup, itfa edilmiş maliyetleri üzerinden gösterilen veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen borçlanma araçları, kira alacakları, ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve ayrıca finansal teminat sözleşmelerine yapılan yatırımlarına dair beklenen kredi zararları için finansal tablolarında değer düşüklüğü karşılığı ayırır. Beklenen kredi zararı tutarı her raporlama döneminde ilgili finansal varlığın ilk kez finansal tablolara alınmasından bu yana kredi riskinde oluşan değişiklikleri yansıtacak şekilde güncellenir.

Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve kira alacakları için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak değer düşüklüğü karşılıklarını, ilgili finansal varlıkların ömürleri boyunca beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplar.

Grup diğer tüm finansal araçları için, ilk muhasebeleştirmeden bu yana eğer kredi riskinde önemli bir artış olduysa ömür boyu beklenen kredi zararlarını muhasebeleştirir. Ancak finansal aracın kredi riski ilk muhasebeleştirmeden bu yana önemli bir artış göstermemişse Grup finansal araç için 12 aylık beklenen kredi zararı tutarında zarar karşılığını muhasebeleştirir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal varlıklar (devamı)

Beklenen kredi zararlarının ölçümü ve muhasebeleştirilmesi

Beklenen kredi zararlarının ölçümü, temerrüt ihtimali, temerrüt halinde kayıp (örneğin temerrüt varsa kaybın büyüklüğü) ve temerrüt halinde riske esas tutarın bir fonksiyonudur. Temerrüt olasılığı ve temerrüt halinde kaybın değerlendirilmesi, ileriye dönük bilgilerle düzeltilmiş geçmişe ait verilere dayanır. Finansal varlıkların temerrüt halinde riske esas tutarı, ilgili varlıkların raporlama tarihindeki brüt defter değeri üzerinden yansıtılır.

Finansal varlıkların beklenen kredi zararı, Grup'un sözleşmeye dayalı olarak vadesi geldikçe gerçekleşecek nakit akışlarının tamamı ile Grup'un tahsil etmeyi beklediği nakit akışlarının tamamı arasındaki farkın (tüm nakit açıklarının) başlangıçtaki etkin faiz oranı (ya da satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranı) üzerinden hesaplanan bugünkü değeridir.

Finansal varlıkların finansal tablo dışı bırakılması

Grup yalnızca finansal varlıktan kaynaklanan nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya finansal varlığı ve finansal varlığın sahipliğinden kaynaklanan her türlü risk ve getirileri önemli ölçüde başka bir işletmeye devrettiğinde o finansal varlığı finansal tablo dışı bırakır.

İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen bir finansal varlık finansal tablo dışı bırakılırken varlığın defter değeri ve tahsil edilen ve edilecek bedel arasındaki fark kar veya zararda muhasebeleştirilir. Ayrıca, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan bir borçlanma aracının finansal tablo dışı bırakılmasında, daha önce ilgili araca ilişkin yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp, kar veya zararda yeniden sınıflandırılır. Grup'un ilk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtarak ölçmeyi tercih ettiği bir özkaynak aracının finansal tablo dışı bırakılması durumundaysa, yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp kar veya zararda muhasebeleştirilmez, doğrudan birikmiş karlara transfer edilir.

Finansal yükümlülükler

İşletme, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kâr veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.

İşletme, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırır:

a) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dahil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal yükümlülükler (devamı)

  • b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
  • c) TFRS 3'ün uygulandığı bir işletme birleşmesinde edinen işletme tarafından finansal tablolara alınan şarta bağlı bedel: İlk defa finansal tablolara alınmasından sonra, bu tür bir şarta bağlı bedeldeki gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.

İşletme, herhangi bir finansal yükümlülüğü yeniden sınıflandırmaz.

Finansal yükümlülüklerin finansal tablo dışı bırakılması

Grup finansal yükümlülükleri yalnızca Grup'un yükümlülükleri ortadan kalktığında, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal tablo dışı bırakır. Finansal tablo dışı bırakılan finansal yükümlülüğün defter değeri ve devredilen nakit dışı varlıklar veya üstlenilen yükümlülükler dahil olmak üzere ödenen veya ödenecek tutar arasındaki fark, kar veya zararda muhasebeleştirilir.

Türev finansal araçlar

Döviz kuru ve faiz oranıyla ilişkilendirilen riskleri kontrol altında tutabilmek için Grup, döviz forward sözleşmeleri, opsiyonlar ve faiz oranı takas sözleşmelerinin de dahil olduğu türev niteliğinde olan çeşitli finansal araçlar kullanmaktadır. Türev finansal araçlara ilişkin ayrıntılı bilgiler Not 6'da verilmiştir.

Türev araçlar, ilgili türev sözleşmesinin yapıldığı tarih itibariyle gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir ve takip eden tarihlerde de her raporlama döneminde gerçeğe uygun değerlerinden yeniden ölçülür. Sonuçta ortaya çıkan kazanç veya kayıp, eğer ilgili türev finansal riskten korunma aracı olarak belirlenmemiş ve etkinliği kanıtlanmamışsa kar veya zararda muhasebeleştirilir.

Pozitif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç finansal varlık olarak muhasebeleştirilirken, negatif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç, finansal yükümlülük olarak muhasebeleştirilir. Türev araçlar, Grup'un bu araçları netlemeye ilişkin yasal hakkı ve niyeti olması dışında net olarak gösterilmezler. Türev aracın vadesine kalan sürenin 12 aydan uzun olması ve 12 ay içerisinde gerçekleşmesinin veya sonuçlandırılmasının beklenmediği durumlarda duran varlık ya da uzun vadeli yükümlülük olarak finansal tablolarda gösterilir. Kalan türev araçlar, dönen varlık ya da kısa vadeli yükümlülük olarak sunulur.

Finansal riskten korunma muhasebesi

Grup bazı türev araçları, gerçeğe uygun değer değişiminden korunma, nakit akış riskinden korunma ya da uygun olması durumunda yurtdışı işletmelerdeki net yatırım riskinden korunma işlemlerinden kaynaklanan döviz kuru riski ve faiz oranı riskine ilişkin olarak finansal riskten korunma aracı olarak tanımlamaktadır. Kesin taahhütlerdeki döviz kuru riskinden korunma işlemleri, nakit akış riskinden korunma riski olarak muhasebeleştirilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.9 Finansal araçlar (devamı)

Finansal yükümlülükler (devamı)

Finansal riskten korunma muhasebesi (devamı)

Korunma ilişkisinin başlangıcında, Grup, korunma aracı ve korunan kalem arasındaki ilişkiyi, risk yönetimi amaçları ve çeşitli korunma işlemlerini yönetme stratejileriyle birlikte belgelendirir. Buna ek olarak, Grup korunma işleminin başlangıcında ve devamında, ilgili aracın etkinliğine ilişkin aşağıda belirtilen değerlendirmeleri yapar:

  • korunan kalem ile korunma amacıyla edinilen araç arasında ekonomik bir ilişki bulunması;
  • kredi riski etkisinin, ekonomik ilişkiden kaynaklanan değer değişikliklerini yönlendirmemesi; ve
  • korunma ilişkisinin korunma oranı, Grup'un fiilen koruduğu kalemin miktarı ile söz konusu miktardan korunmak için fiilen kullandığı korunma aracının miktarından kaynaklanan oranla aynı olması.

Korunma ilişkisinin, korunma oranı için korunma işleminin etkinliğine ilişkin oranları karşılamadığı ancak bu tanımlanmış korunma ilişkisi için risk yönetimi amaçlarının aynı kalması durumunda Grup, gerekli kriterleri yeniden karşılamak için korunma ilişkisinin korunma oranını değiştirir (korunmayı yeniden dengelenmesi gibi).

Grup, ileriye dönük sözleşmelerin gerçeğe uygun değerinde (yani ileriye dönük unsurlar da dahil olmak üzere) tüm değerleme riskini, ileriye dönük sözleşmeleri içeren tüm riskten korunma ilişkileri için riskten korunma aracı olarak belirler.

Finansal riskten korunma amaçlı kullanılan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin ayrıntıları Not 6'da açıklanmıştır.

Özkaynaklar altında muhasebeleştirilen korunma fonunun hareketleri Not 6'da ayrıntılı olarak verilmiştir.

2.8.10 Kur değişiminin etkileri

Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası cinsinden ifade edilmiştir.

Grup, yabancı para (ilgili işletmenin fonksiyonel para birimi dışındaki para birimleri) cinsinden yapılan işlemleri fonksiyonel para birimi cinsinden ilk kayda alırken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlarla değerlenmekte ve doğan kur farkı gider ya da gelirleri ilgili dönemde konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Parasal olan tüm aktif ve pasifler dönem sonu kuruyla çevrilip ilgili kur farkları konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.10 Kur değişiminin etkileri (devamı)

Yabancı para cinsinden olan ve maliyet değeri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ilk işlem tarihindeki kurlardan fonksiyonel para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden olan ve gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ise gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihte geçerli olan kurlardan fonksiyonel para birimine çevrilir.

2.8.11 Hisse başına kazanç

Hisse başına kazanç/zarar miktarı, dönem konsolide kar/zararının ana ortaklık paylarına düşen kısmının Grup hisselerinin dönem içindeki ağırlıklı ortalama pay adedine bölünmesiyle hesaplanır.

Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir.

2.8.12 Raporlama tarihinden sonraki olaylar

Raporlama tarihinden sonraki olaylar; kar veya zararı etkileyen herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, raporlama tarihi ile finansal durum tablosunun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.

Grup, raporlama tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Düzeltme gerektirmeyen raporlama tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar ise önemlilik derecesine göre notlarda açıklanmaktadır.

2.8.13 Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar

Grup'un geçmiş olaylardan kaynaklanan hukuki ve zımni mevcut bir yükümlülüğünün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması durumunda ilgili yükümlülük, karşılık olarak finansal tablolara alınır. Şarta bağlı yükümlülükler, ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelip gelmediğinin tespiti amacıyla sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Şarta bağlı yükümlülük olarak işleme tabi tutulan kalemler için gelecekte ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelmesi durumunda, bu şarta bağlı yükümlülük, güvenilir tahminin yapılamadığı durumlar hariç, olasılıktaki değişikliğin meydana geldiği dönemin finansal tablolarında karşılık olarak kayıtlara alınır.

Grup şarta bağlı yükümlülüklerin muhtemel hale geldiği ancak ekonomik fayda içeren kaynakların tutarı hakkında güvenilir tahminin yapılamaması durumunda ilgili yükümlülüğü dipnotlarında göstermektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.14 İlişkili taraflar

İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.

  • a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır: Söz konusu kişinin,
    • (i) raporlayan işletme üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda.
    • (ii) raporlayan işletme üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda.
    • (iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
  • b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
    • (i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
    • (ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
    • (iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
    • (iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde.
    • (v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir plânının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
    • (vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
    • (vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.

İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.

2.8.15 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler ve ertelenmiş vergi

Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.15 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler ve ertelenmiş vergi (devamı)

Cari vergi

Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kar, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, kar veya zarar tablosunda yer verilen kardan farklılık gösterir. Grup'un cari vergi yükümlülüğü raporlama dönemi itibarıyla yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.

Ertelenmiş vergi

Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir.

Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.

Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup'un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.

Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, her raporlama dönemi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kar elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde azaltılır.

Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen ve raporlama tarihi itibarıyla yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır.

Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Grup'un raporlama dönemi itibarı ile varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.15 Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler ve ertelenmiş vergi (devamı)

Ertelenmiş vergi (devamı)

Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup'un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.

Dönem cari ve ertelenmiş vergisi

Doğrudan özkaynakta alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere ilişkin ertelenmiş vergi de doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenmiş vergi, kar veya zarar tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde, şerefiye hesaplanmasında ya da satın alanın, satın alınan bağlı ortaklığın tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinde elde ettiği payın satın alım maliyetini aşan kısmının belirlenmesinde vergi etkisi göz önünde bulundurulur.

2.8.16 Çalışanlara sağlanan faydalar

Türkiye ve Romanya'da mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir.

Finansal durum tablolarında muhasebeleştirilen kıdem tazminatı ve yürürlükteki toplu iş sözleşmeleri uyarınca kıdem teşvik yükümlülükleri, kalan yükümlülüklerin bugünkü değerini ifade eder. Aktüeryal kayıp/kazanç ise konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

Grup çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklarının hesaplanmasında iskonto oranı, enflasyon oranı, reel maaş artış oranı, kendi isteğiyle ayrılma olasılığı gibi çeşitli varsayımlarda bulunmaktadır. Kıdem tazminatı yükümlülüğün bugünkü değerinin hesaplanması bağımsız bir aktüer tarafından gerçekleştirilmektedir. Cari döneme ilişkin değişikliklerden kaynaklanan etki cari dönemde kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir. Yükümlülüğün hesaplanmasında kullanılan varsayımlara Not 19'da detaylı olarak yer verilmektedir.

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar olarak tanımlanan kullanılmamış izin haklarından doğan yükümlülükler, hak kazanıldıkları dönemlerde tahakkuk edilir ve etkisi önemli ise iskonto edilerek muhasebeleştirilir.

Grup'un Türkiye'de faaliyet gösteren şirketleri, Sosyal Güvenlik Kurumu'na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Grup'un, bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.17 Devlet teşvik ve yardımları

Devlet bağışları, bağışların alınacağına ve Grup'un uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına dair makul bir güvence olduğunda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar. Maliyetlere ilişkin devlet bağışları ve teşvikleri karşılayacakları maliyetlerle eşleştikleri ilgili dönemler boyunca tutarlı bir şekilde gelir olarak muhasebeleştirilir.

2.8.18 Nakit akış tablosu

Konsolide nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır.

İşletme faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, Grup'un çelik ürünleri ve maden satış faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımlarını gösterir.

Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, Grup'un yatırım faaliyetlerinde (sabit yatırımlar ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akışlarını gösterir.

Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları, Grup'un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir.

Nakit ve nakit benzerleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri üç ay veya üç aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.

Nakit akış tablosunun fonksiyonel para biriminden sunum para birimine çevriminden kaynaklanan farklar nakit akış tablosunda çevrim farkı olarak gösterilmektedir.

2.8.19 Sermaye ve temettüler

Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, beyan edildiği dönemde birikmiş kardan indirilerek kaydedilir.

2.8.20 Geri alınmış paylar (Erdemir hisse senetleri)

Özkaynaklar altında gösterilen ödenmiş sermayenin belirli bir bölümü şirket tarafından satın alındığında vergi düzeltmeleri sonrası alım maliyeti özkaynaktan düşülerek gösterilir. Satın alınan hisse senetleri karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi olarak sınıflanır. Söz konusu hisse senetleri satıldığında ya da tekrar ihraç edildiğinde, elde edilen tutar özkaynakta artış olarak muhasebeleştirilir ve işlem sonucunda elde edilen kazanç ya da kayıp geçmiş yıl kar/zararına sınıflandırılır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.21 Şerefiye

Satın alım işleminde oluşan şerefiye tutarı, varsa, değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonra satın alım tarihindeki maliyet değeriyle değerlenir.

Değer düşüklüğü testi için, şerefiye Grup'un birleşmenin getirdiği sinerjiden fayda sağlamayı bekleyen nakit üreten birimlerine (ya da nakit üreten birim gruplarına) dağıtılır.

Şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimi, her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Birimin değer düşüklüğüne uğradığını gösteren belirtilerin olması durumunda ise değer düşüklüğü testi daha sık yapılır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarı defter değerinden düşük ise, değer düşüklüğü karşılığı ilk olarak birime tahsis edilen şerefiyeden ayrılır, ardından birim içindeki varlıkların defter değeri düşürülür.

Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı, doğrudan konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez. İlgili nakit üreten birimin satışı sırasında, şerefiye için belirlenen tutar, satış işleminde konsolide kar veya zararın hesaplamasına dahil edilir.

2.8.22 İşletme Birleşmeleri

İşletme satın alımları, satın alım yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın alıma ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir.

Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alım tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez:

  • Ertelenmiş vergi varlıkları ya da yükümlülükleri veya çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin varlık ya da yükümlülükler, sırasıyla, TMS 12 Gelir Vergisi ve TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standartları uyarınca hesaplanarak, muhasebeleştirilir;
  • Satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmaları ya da Grup'un satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmalarının yerine geçmesi amacıyla imzaladığı hisse bazlı ödeme anlaşmaları ile ilişkili yükümlülükler ya da özkaynak araçları, satın alım tarihinde TFRS 2 Hisse Bazlı Ödeme Anlaşmaları standardı uyarınca muhasebeleştirilir ve
  • TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan varlıklar (ya da elden çıkarma grupları) TFRS 5'te belirtilen kurallara göre muhasebeleştirilir.

Şerefiye, satın alım için transfer edilen bedelin, satın alınan işletmedeki varsa kontrol gücü olmayan payların ve varsa, aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletmenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak paylarının gerçeğe uygun değeri toplamının, satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarını aşan tutar olarak hesaplanır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 2 – KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.8 Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)

2.8.22 İşletme Birleşmeleri (devamı)

Yeniden değerlendirme sonrasında satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarının, devredilen satın alma bedelinin, satın alınan işletmedeki kontrol gücü olmayan payların ve varsa, satın alma öncesinde satın alınan işletmedeki payların gerçeğe uygun değeri toplamını aşması durumunda, bu tutar pazarlıklı satın almadan kaynaklanan kazanç olarak doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir.

Hissedar paylarını temsil eden ve sahiplerine tasfiye durumunda işletmenin net varlıklarının belli bir oranda pay hakkını veren kontrol gücü olmayan paylar, ilk olarak ya gerçeğe uygun değerleri üzerinden ya da satın alınan işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının kontrol gücü olmayan paylar oranında muhasebeleştirilen tutarları üzerinden ölçülür. Ölçüm esası, her bir işleme göre belirlenir. Diğer kontrol gücü olmayan pay türleri gerçeğe uygun değere göre ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir başka TFRS'lerde belirtilen yöntemler uyarınca ölçülür. Bir işletme birleşmesinde Grup tarafından transfer edilen bedelin, koşullu bedeli de içerdiği durumlarda, koşullu bedel satın alım tarihindeki gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür ve işletme birleşmesinde transfer edilen bedele dahil edilir.

Ölçme dönemi içerisinde ortaya çıkan ek bilgilerin sonucunda koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde düzeltme yapılması gerekiyorsa, bu düzeltme şerefiyeden geçmişe dönük olarak düzeltilir. Ölçme dönemi, birleşme tarihinden sonraki, edinen işletmenin işletme birleşmesinde muhasebeleştirdiği geçici tutarları düzeltebildiği dönemdir. Bu dönem satın alım tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olamaz. Ölçme dönemi düzeltmeleri olarak nitelendirilmeyen koşullu bedelin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler için uygulanan sonraki muhasebeleştirme işlemleri, koşullu bedel için yapılan sınıflandırma şekline göre değişir. Özkaynak olarak sınıflandırılmış koşullu bedel yeniden ölçülmez ve buna ilişkin sonradan yapılan ödeme, özkaynak içerisinde muhasebeleştirilir. Diğer koşullu bedellerin gerçeğe uygun değeri yeniden ölçülür ve değişiklikler kar veya zarar içerisinde muhasebeleştirilir.

Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde Grup'un satın alınan işletmede önceden sahip olduğu özkaynak payı gerçeğe uygun değere getirmek için satın alım tarihinde (yani Grup'un kontrolü ele aldığı tarihte) yeniden ölçülür ve varsa, ortaya çıkan kazanç (kayıp) kar (zarar) içinde muhasebeleştirilir. Satın alım tarihi öncesinde diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilen satın alınan işletmenin payından kaynaklanan tutarlar, söz konusu payların elden çıkarıldığı varsayımı altında kar/zarara aktarılır.

İşletme birleşmesi ile ilgili satın alma muhasebesinin birleşmenin gerçekleştiği raporlama tarihinin sonunda tamamlanamadığı durumlarda, Grup muhasebeleştirme işleminin tamamlanamadığı kalemler için geçici tutarlar raporlar. Bu geçici raporlanan tutarlar, ölçüm döneminde düzeltilir ya da satın alım tarihinde muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde etkisi olabilecek ve bu tarihte ortaya çıkan olaylar ve durumlar ile ilgili olarak elde edilen yeni bilgileri yansıtmak amacıyla fazladan varlık veya yükümlülük muhasebeleştirilir.

NOT 3 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA

Grup'un İskenderun ve Ereğli'deki operasyonları coğrafi işletme bölümü olarak tanımlanmaktadır. Ancak ürünlerin ve üretim süreçlerinin niteliği, ürün ve hizmetleri için müşteri türü ve ürünlerini dağıtmak veya hizmetlerini sunmak üzere kullandıkları yöntemler dikkate alındığında bölümler benzer ekonomik özelliklere sahip tek bir faaliyet bölümü olarak birleştirilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 4 – NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ

Raporlama dönemi itibarıyla nakit ve nakit benzerleri detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Kasa 60 56
Bankalar (vadesiz) 892.064 777.149
Bankalar (vadeli) 23.180.843 14.409.253
24.072.967 15.186.458
Vadeli mevduat faiz tahakkukları (-) (22.708) (16.160)
Nakit akış tablosundaki nakit ve nakit benzerleri 24.050.259 15.170.298

Bankalar vadesiz mevduatının detayı aşağıda sunulmuştur:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
ABD Doları 203.262 378.139
Türk Lirası 637.374 277.321
Avro 35.745 112.195
Rumen Leyi 8.486 7.840
Diğer 7.197 1.654
892.064 777.149

Bankalar vadeli mevduatının detayı aşağıda sunulmuştur:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
ABD Doları 19.789.210 7.744.097
Türk Lirası 3.255.433 6.627.464
Avro 134.888 26.178
Rumen Leyi 1.312 11.514
23.180.843 14.409.253

Banka mevduatları Grup'un nakit ihtiyacına bağlı olarak vadesi 1 gün ile 3 ay arasında değişen tutarlardan oluşmaktadır ve bu mevduatlar için piyasadaki kısa vadeli faiz oranlarına bağlı olarak faiz hesaplanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 5 – FİNANSAL YATIRIMLAR

Raporlama dönemi itibarıyla kısa vadeli finansal yatırımların detayı aşağıdaki gibidir:

İtfa edilmiş ve gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal varlıklar:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Hazine bonoları - 14.894
Kur korumalı vadeli mevduat 619.393 685.293
Yatırım fonu 1.118.432 -
1.737.825 700.187

Grup, raporlama dönemi içerisinde borsada işlem gören özel sektör fonlarından satın alım gerçekleştirmiştir. 31 Aralık 2023 tarih itibarıyla finansal durum tablosunda finansal yatırım olarak sınıflandırılan ilgili fonların gerçeğe uygun değer değişimleri konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir.

Grup, getiri elde etme amacıyla Türkiye'de özel sektör tarafından ihraç edilen sabit getirili menkul kıymet yatırımı yapmıştır. İlgili sabit getirili menkul kıymet, Grup tarafından, anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren sözleşmeye bağlı nakit akışlarını tahsil etmek olan bir iş modeli kapsamında elde tutulmaktadır.

Raporlama dönemi itibarıyla uzun vadeli finansal yatırımların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Aktif bir piyasası olmayan finansal yatırım 1.089 692
Girişim sermayesi yatırım fonu 160.884 127.082
161.973 127.774

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla finansal yatırımları, yatırım oranı ve tutarları aşağıdaki gibidir:

Oran 31 Aralık Oran 31 Aralık
Şirket % 2023 % 2022
Aktif bir piyasası olmayan finansal yatırım
Teknopark Hatay A.Ş. 5 798 5 507
Seramik Araştırma Merkezi A.Ş. 4 291 4 185
1.089 692

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 6 – TÜREV ARAÇLAR

Raporlama dönemi itibarıyla türev finansal araçların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Varlık Yükümlülük Varlık Yükümlülük
Gerçeğe uygun değer risk. korun. amaçlı türev araçlar:
Satışlara ilişkin gerçeğe uygun değer riskinden korunmak
amacıyla yapılan forward sözleşmeleri
1.462 29.898 28.394 9.507
Forward sözleşmeleri 2.142 1.601 - -
3.604 31.499 28.394 9.507
Nakit akış riskinden korunma amaçlı türev araçlar:
Satışlara ilişkin nakit akış kur riskinden korunmak
amacıyla yapılan forward sözleşmeleri
154 91.151 30.766 23.645
Hammadde alım. ilişkin nakit akış emtia fiyat riskinden
korunmak amacıyla yapılan emtia swap sözleşmeleri
7.638 - - 17.272
7.792 91.151 30.766 40.917
11.396 122.650 59.160 50.424

Gerçeğe uygun değer riskinden korunma amaçlı türev araçlar

Raporlama dönemi itibarıyla gerçeğe uygun değer riskinden korunma amaçlı forward, çapraz kur ve swap işlemlerinin detayları aşağıdaki gibidir:

Varlıklar Yükümlülükler
31 Aralık 2023 Nominal
tutar
Gerçeğe
uygun değer
Nominal
tutar
Gerçeğe
uygun değer
Satış. ilişkin gerç. uygun değer risk.
korun. amacıyla yapılan forward söz.
USD Alımı/AVRO Satımı 3 aydan az 231.256 1.462 954.872 27.460
USD Alımı/AVRO Satımı 3-6 ay arası - - 74.270 2.438
231.256 1.462 1.029.142 29.898
Forward sözleşmeleri
AVRO Alımı/USD Satımı 3-6 ay arası 73.844 2.142 - -
USD Alımı/AVRO Satımı 3-6 ay arası - - 72.955 1.601
73.844 2.142 72.955 1.601
305.100 3.604 1.102.097 31.499

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 6 – TÜREV ARAÇLAR (devamı)

Varlıklar Yükümlülükler
31 Aralık 2022 Nominal
tutar
Gerçeğe
uygun değer
Nominal
tutar
Gerçeğe
uygun değer
Satış. ilişkin gerç. uygun değer risk.
korun. amacıyla yapılan forward söz.
USD Alımı/AVRO Satımı 3 aydan az 711.106 28.394 245.304 9.507
711.106 28.394 245.304 9.507

Nakit akışı riskinden korunma amaçlı türev araçlar

Satışlara ilişkin nakit akış kur riskinden korunmak amacıyla yapılan forward sözleşmeleri:

Grup'un gerçeğe uygun değerleri diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen ABD Doları alım-AVRO satış forward kontratları kesin satış anlaşması AVRO cinsinden yapılan satışlara ilişkin oluşacak parite riski ile ilişkilendirilmiştir. Bu satış işlemlerinin satış sözleşmeleri kesinleşmiş olup vadeleri Ocak 2024 ile Mart 2025 arasında değişmektedir.

Nominal değeri 4.836.883 bin TL olan bu işlemlere istinaden nakit akış riskinden korunma amacıyla ertelenmiş vergi etkisi hariç 98.118 bin TL konsolide diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2022: 30.041 bin TL).

Cari dönemde satışlara ilişkin forward sözleşmelerden kaynaklı 87.176 bin TL, konsolide kar veya zarar tablosunun hasılat hesabında muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2022: 523.787 bin TL).

Bu forward kontratlarının vade ve koşulları yapılacak AVRO satışların vade ve koşulları ile eşleşmektedir. Dolayısıyla finansal riskten korunma işleminin tam etkin olduğu değerlendirilmekte ve finansal riskten korunma muhasebesi uyarınca satış gerçekleştirilene kadar söz konusu türev işleminin nakit akışı riskinden korunma amaçlı türev işlemi olması sebebiyle konsolide diğer kapsamlı gelir tablosunda takip edilmektedir. Söz konusu türev işlemler, hasılat kayıtlarının gerçekleşmesi sonrasında alacak tutarlarının tahsiline kadar rayiç değer riskinden korunma işlemi olarak konsolide kar veya zarar tablosunda kayıtlara alınmaktadır.

Hammadde alımlarına ilişkin nakit akış emtia fiyat riskinden korunmak amacıyla yapılan swap sözleşmeleri:

Grup üretim faaliyetleri dolayısı ile düzenli olarak demir cevheri ve kömür satın almaktadır. Grup'un kontratlı satışlarına paralel olarak ilgili satışlarının üretiminde kullanılacak olup ileri vadeli tedarik edilecek olan demir cevherinin fiyat riskinden korunmak amacıyla Grup demir cevheri swap kontratları yapmıştır. Grup'un gerçeğe uygun değerleri diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen demir cevheri kontratları önümüzdeki dönemde gerçekleşecek ancak işlem günü itibarı ile kontrata bağlanmış uzun vadeli satış kontratlarına ilişkin oluşacak demir cevheri fiyat riski ile ilişkilendirilmiştir. Bu satış İşlemleri için gerçekleştirilen demir cevheri swap sözleşmelerinin vadeleri ve koşulları satış işlemlerinin vadeleri ve koşulları ile eşleşmektedir. Dolayısı ile korunma işleminin etkin olmamasından kaynaklanan herhangi bir gelir veya gider kaydedilmesi söz konusu değildir.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla gerçekleşip konsolide diğer kapsamlı gelir tablosundan stok maliyetleri içerisine 25.921 bin TL yansıtma yapılmıştır (31 Aralık 2022: 175.472 bin TL).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 7 – BORÇLANMALAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla borçlanma detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Kısa vadeli banka kredileri 46.034.968 16.657.875
Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları 10.617.843 2.483.491
Uzun vadeli banka kredileri 10.747.946 8.261.399
Toplam banka kredileri 67.400.757 27.402.765
Kısa vadeli çıkarılmış tahviller - 1.970.692
Toplam çıkarılmış tahviller - 1.970.692
Uzun vadeli kiralama işlem. borçların kısa vadeli kısımları 113.262 62.785
Uzun vadeli kiralama işlem. borçların kısa vadeli kıs.maliyeti (-) (4.990) (2.553)
Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçlar 795.883 475.999
Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçlar maliyeti (-) (564.210) (328.949)
Toplam kiralama işlemlerinden borçlar 339.945 207.282
Toplam borçlanmalar 67.740.702 29.580.739

Grup'un 8 Kasım 2022 tarihinde gerçekleştirdiği 7 Kasım 2023 vadeli, yıllık basit 32,50 faiz oranı ile 900.000 bin TL finansman bonosu ve 7 Nisan 2023 vadeli, ihraç fiyatı 89,188 olan 1.100.000 bin TL nominal değerli finansman bonosunun ödemeleri gerçekleştirilmiştir.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kredilerin faiz, döviz türü ve ağırlıklı ortalama faiz oranına göre dağılımı aşağıdaki gibidir:

Faiz Döviz Ağırlıklı Ortalama Kısa Uzun
Türü Türü Etkin Faiz Oranı (%) Vadeli Kısım Vadeli Kısım 31 Aralık 2023
Sabit Türk Lirası 30,67 4.095.704 - 4.095.704
Sabit ABD Doları 9,94 42.350.022 - 42.350.022
Değişken Türk Lirası TLREF+3,79 1.977.262 - 1.977.262
Değişken ABD Doları TERM SOFR+3,15 7.748.082 8.307.410 16.055.492
Değişken Avro Euribor+0,48 481.741 2.440.536 2.922.277
56.652.811 10.747.946 67.400.757

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 7 – BORÇLANMALAR (devamı)

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla kredilerin ve çıkarılmış tahvillerin faiz, döviz türü ve ağırlıklı ortalama faiz oranına göre dağılımı aşağıdaki gibidir:

Faiz Döviz Ağırlıklı Ortalama Kısa Uzun
Türü Türü Etkin Faiz Oranı (%) Vadeli Kısım Vadeli Kısım 31 Aralık 2022
Sabit Türk Lirası 22,59 8.111.383 - 8.111.383
Sabit ABD Doları 8,62 11.814.528 912.104 12.726.632
Sabit Avro 2,70 15.685 - 15.685
Değişken ABD Doları Libor+2,08 756.103 5.628.033 6.384.136
Değişken Avro Euribor+0,59 414.359 1.721.262 2.135.621
21.112.058 8.261.399 29.373.457

Borçlanmaların vadelerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023
Banka Çıkarılmış Kiralama İşlem. Toplam
Kredileri Tahviller Borçlar Borçlar
1 yıl içerisinde 56.652.811 - 108.272 56.761.083
1 – 2 yıl arası 2.432.144 - 55.364 2.487.508
2 – 3 yıl arası 2.510.568 - 24.623 2.535.191
3 – 4 yıl arası 1.572.208 - 14.260 1.586.468
4 – 5 yıl arası 1.118.965 - 12.516 1.131.481
5 yıl ve üzeri 3.114.061 - 124.910 3.238.971
67.400.757 - 339.945 67.740.702
31 Aralık 2022
Banka Çıkarılmış Kiralama İşlem. Toplam
Kredileri Tahviller Borçlar Borçlar
1 yıl içerisinde 19.141.366 1.970.692 60.232 21.172.290
1 – 2 yıl arası 3.699.053 - 41.729 3.740.782
2 – 3 yıl arası 962.263 - 21.946 984.209
3 – 4 yıl arası 994.660 - 10.210 1.004.870
4 – 5 yıl arası 755.436 - 8.987 764.423
5 yıl ve üzeri 1.849.987 - 64.178 1.914.165
27.402.765 1.970.692 207.282 29.580.739

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 7 –BORÇLANMALAR (devamı)

Banka kredileri ve çıkarılmış tahvillerin net finansal borç mutabakatı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 29.373.457 16.319.038
Faiz gideri 5.074.609 1.650.583
Ödenen faiz (4.200.514) (801.123)
Kur farkı (1.777.234) (855.090)
Aktifleştirilen borçlanma maliyeti 241.045 (10.198)
Yeni alınan krediler 43.879.170 20.467.210
Çıkarılmış tahviller - 1.881.068
Geri ödenen krediler (24.209.649) (16.874.937)
Çıkarılmış tahvillere ilişkin nakit çıkışları (2.000.000) -
Çevrim farkı 21.019.873 7.596.906
Kapanış bakiyesi 67.400.757 29.373.457

Kiralama işlemlerinden borçların net finansal borç mutabakatı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 207.282 357.306
Kiralama sözleşme yükümlülük (azalış) artışının etkisi 180.339 (515.423)
Nakit çıkış etkisi (84.789) (70.439)
Faiz gideri 34.920 51.722
Çevrim farkı 2.193 384.116
Kapanış bakiyesi 339.945 207.282

NOT 8 – TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Kısa vadeli ticari alacaklar
Alıcılar 19.784.768 15.291.306
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 34) 688.565 662.994
Alacak senetleri 3.290 1.311
Beklenen kredi zarar karşılığı (-) (123.462) (353.462)
20.353.161 15.602.149

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 8 – TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (devamı)

Kısa vadeli beklenen kredi zarar karşılığı hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 353.462 271.947
Dönem içinde ayrılan karşılık 8.873 6.983
Tahsil edilen alacak tutarı (-) - (381)
Konusu kalmayan karşılık (-) (345.807) (5.909)
Çevrim farkı 106.934 80.822
Kapanış bakiyesi 123.462 353.462

Ticari alacaklar, normal iş akışında satılan ürünler için müşteriden olan alacaklardan oluşmaktadır. Ticari alacakların tahsil süresi ortalama 40-45 gün arası olup, kısa vadeli ticari alacak olarak sınıflandırılmaktadır. Grup, ticari alacaklarını sözleşmeden doğan nakit akışlarını tahsil etmek amacı ile elinde bulundurmakta ve dolayısıyla etkin faiz yöntemini kullanarak itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçmektedir.

Vadeli ticari alacaklar için piyasa koşullarına ve ürün türlerine göre belirli vade farkları uygulanmakta, vadesini aşan vadeli satışlar için yine piyasa koşulları ve ürün türlerine göre gecikme faizi uygulaması yapılmaktadır.

Çok sayıda müşteriyle çalışıldığından dolayı tahsilat riski dağılmış durumdadır ve önemli bir şüpheli alacak riski bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Grup konsolide finansal tablolarda yer alan şüpheli alacak karşılığından daha fazla bir karşılığa gerek görmemektedir. Raporlama tarihi itibarıyla ticari alacaklar içerisinde yer alan vadesi geçmiş alacaklara ilişkin detaylı açıklama kredi riski yönetimi notunda yapılmaktadır. Grup'un kredi riski ile ilgili diğer açıklamalar Not 35'te yapılmaktadır. Grup, hukuki takibe intikal etmiş teminatsız alacak bakiyelerinin tamamı için ilgili bakiyelere göre karşılık ayırmaktadır.

Grup'un vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış 59.468 bin TL (31 Aralık 2022: 107.465 bin TL) alacak bakiyesinin vadesi 0 – 90 gün aralığındadır (Not 35).

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla ticari borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Kısa vadeli ticari borçlar 2023 2022
Ticari borçlar 22.279.410 10.570.130
İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 34) 1.130.333 631.491
Gider tahakkukları 17.323 26.619
23.427.066 11.228.240

Ticari borçlar, normal iş akışında satın alınan ürünler veya hizmetler için satıcılara olan borçlardan oluşmaktadır. Ticari borçların geri ödeme süresi ortalama 35-40 gün aralığındadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 9 – DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kısa ve uzun vadeli diğer alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Kısa vadeli diğer alacaklar 2023 2022
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Not 34) 11.582 7.227
Su tesisi katılım bedeli alacağı 1.426 1.407
Verilen depozito ve teminatlar 19.786 8.893
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'ndan alacaklar 95.052 43.637
127.846 61.164
31 Aralık 31 Aralık
Uzun vadeli diğer alacaklar 2023 2022
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Not 34) 75.091 47.083
Su tesisi katılım bedeli alacağı 5.356 6.107
Verilen depozito ve teminatlar 6.090 5.045

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kısa vadeli diğer borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Kısa vadeli diğer borçlar 2023 2022
Ödenecek vergi ve fonlar 1.102.862 109.669
Alınan depozito ve teminatlar 49.989 87.797
Ortaklara temettü borcu (*) 9.944 10.047
1.162.795 207.513

(*) Ortaklara temettü borcu hissedarlar tarafından henüz tahsil edilmeyen kar payı tutarlarını ifade etmektedir.

NOT 10 – STOKLAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla stoklarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
İlk madde ve malzeme 15.238.693 13.475.310
Yarı mamuller 13.601.334 9.746.058
Mamuller 12.224.831 10.171.443
Yedek parçalar 9.926.059 5.266.129
Yoldaki mallar 13.439.537 4.357.075
Diğer stoklar 5.081.116 3.188.149
Stok değer düşüş karşılığı (-) (2.234.866) (2.051.756)
67.276.704 44.152.408

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 10 – STOKLAR (devamı)

Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 2.051.756 1.024.586
Dönem içinde ayrılan karşılık 132.263 550.403
Konusu kalmayan karşılık (-) (934.408) (32.200)
Çevrim farkı 985.255 508.967
Kapanış bakiyesi 2.234.866 2.051.756

Grup; mamul ve yarı mamul stoklarında net gerçekleşebilir değerinin maliyetten düşük kaldığı stoklar ile uzun süredir hareket görmeyen stok kalemleri için yapılan yaşlandırma raporları çerçevesinde kullanılabilir olmadığını değerlendirdiği stoklar için stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Dönem içerisinde ayrılan ve konusu kalmayan karşılıklar satışların maliyetinde muhasebeleştirilmiştir (Not 25). Konsolidasyona tabi tutulan fonksiyonel para birimi Türk Lirası olan bağlı ortaklıkların finansal tablolarında raporlama tarihi itibarıyla stok değer düşüklüğü karşılığı bulunmamaktadır.

NOT 11 – PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kısa vadeli peşin ödenmiş giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Sigorta giderleri 1.104.461 385.693
Verilen sipariş avansları 653.761 257.670
İlişkili taraflara verilen sipariş avansları (Not 34) 12.782 41.233
Personel yakacak yardımları 107.462 62.307
Maden sahası izin bedeli 130.606 94.751
Diğer peşin ödenmiş giderler 39.853 27.709
2.048.925 869.363

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla uzun vadeli peşin ödenmiş giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
Verilen sabit kıymet avansları 11.993.644 4.821.967
İlişkili taraflara verilen sabit kıymet avans. (Not 34) 182.922 171.363
Sigorta giderleri 389.948 -
Dekapaj giderleri 172.237 171.284
Diğer peşin ödenmiş giderler 5.602 11.823
12.744.353 5.176.437

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 12 – ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR

Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların detayı aşağıdaki gibidir:

Oy hakkı
oranı (%)
31 Aralık
2023
Oy hakkı
oranı (%)
31 Aralık
2022
Faaliyet
alanı
Müşterek yönetime tabi ortaklık Endüstriyel Gaz
İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş. 50 884.293 50 606.053 Üretim ve Satışı

Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların net varlıklarındaki payı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
Toplam varlıklar 1.913.261 1.299.886
Toplam yükümlülükler 144.675 87.781
Net varlıklar 1.768.586 1.212.105
Net varlıklardaki Grup'un payı 884.293 606.053
31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Ödenmiş Sermaye 140.000 140.000

İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.'nin 22 Şubat 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'a istinaden yatırım indiriminin sonraki yıllarda kazanç çıkması halinde indirilebilme hakkının doğmasına bağlı olarak kurumlar vergisinden 228.207 bin TL (31 Aralık 2022: 196.398 bin TL) indirim hakkı bulunmaktadır. Raporlama dönemi itibarıyla ilave yatırım indirimi hakkı 31.809 bin TL (Grup kar veya zarar tablosuna etkisi 15.905 bin TL) tutarındaki ertelenmiş vergi varlığı finansal tablolarda kayıtlara alınmıştır.

İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.'nin 25 Mayıs 2023 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda 2022 yılı net dönem karı ve geçmiş yıl karlarından 225.538 bin TL (Grup nakit akış tablosuna etkisi 112.769 bin TL) nakit temettü dağıtılmasına ilişkin kararlar oy birliği ile onaylanmıştır. Temettü ödemesi 8 Haziran 2023 tarihinde tamamlanmıştır.

Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarındaki payı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hasılat 636.746 532.431
Esas faaliyet karı 212.611 117.241
Net dönem karı (zararı) 156.712 145.992
Net dönem kar (zarar)ındaki Grup'un payı 78.356 72.996

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 13 – YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla yatırım amaçlı gayrimenkullerinin detayı aşağıdaki gibidir:

Arazi ve Binalar Toplam
arsalar
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 545.048 436.696 981.744
Çevrim farkı 313.065 823.688 1.136.753
Alışlar - 302.007 302.007
Transferler (*) - 2.068.387 2.068.387
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi 858.113 3.630.778 4.488.891
Birikmiş itfa payları
1 Ocak açılış bakiyesi - (77.153) (77.153)
Çevrim farkı - (36.487) (36.487)
Dönem itfa payı - (56.335) (56.335)
Transferler (*) - 88.729 88.729
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi - (81.246) (81.246)
31 Aralık 2022 net defter değeri 545.048 359.543 904.591
31 Aralık 2023 net defter değeri 858.113 3.549.532 4.407.645

(*) Raporlama dönemi itibarıyla maddi duran varlıklardan 2.513.561 bin TL yatırım amaçlı gayrimenkullere, yatırım amaçlı gayrimenkullerden (356.445) bin TL maddi duran varlıklara transfer edilmiştir.

Yatırım amaçlı gayrimenkullerde gerçekleştirilen transferler sonrasında Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkullerinin en güncel değerleme raporlarına göre gerçeğe uygun değerleri 6.974.198 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 2.296.154 bin TL). Gerçeğe uygun değerler, SPK tarafından yetkili bağımsız ekspertiz şirketleri tarafından gerçekleştirilen değerlemelere göre elde edilmiştir. Değerlemeler, ağırlıklı olarak benzer mülkler ile ilgili emsal değerlerinin referans alınmasıyla tespit edilmiştir.

Grup'un tüm yatırım amaçlı gayrimenkulleri arsa ve binalardan oluşmaktadır. Bu gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer seviyesi 2. seviye olarak değerlendirilmektedir.

Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkullerinin satın alınmasına, inşa edilmesine veya geliştirilmesine ya da bakım, onarım veya iyileştirilmesine ilişkin sözleşmeye bağlı mükellefiyeti bulunmamaktadır. Grup, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait 91.435 bin TL (31 Aralık 2022: 29.622 bin TL) kira gelirini faaliyet kiralamaları altında kiralanan yatırım amaçlı gayrimenkullerden elde etmektedir (Not 29). Grup'un kira geliri elde etmediği yatırım amaçlı gayrimenkulleri de bulunmaktadır.

Grup, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait (3.180) bin TL (31 Aralık 2022: (834) bin TL) yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin emlak vergisi giderlerini yatırım faaliyetlerinden giderler (Not 29) altında muhasebeleştirmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 13 – YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (devamı)

Arazi ve
arsalar
Binalar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 388.535 311.297 699.832
Çevrim farkı 156.513 125.399 281.912
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi 545.048 436.696 981.744
Birikmiş itfa payları
1 Ocak açılış bakiyesi - (43.152) (43.152)
Çevrim farkı - (19.993) (19.993)
Dönem itfa payı - (14.008) (14.008)
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi - (77.153) (77.153)
31 Aralık 2021 net defter değeri 388.535 268.145 656.680
31 Aralık 2022 net defter değeri 545.048 359.543 904.591

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin itfa payı dağılımı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Üretim ile ilişkilendirilen 2.713 1.803
Genel yönetim giderleri 53.622 12.205
56.335 14.008

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 14 – MADDİ DURAN VARLIKLAR

Yeraltı Diğer Maddi
Arsa ve ve Yerüstü Makina ve Döşeme ve Duran Yapılmakta
Araziler Düzenleri Binalar Teçhizatlar Taşıt Araçları Demirbaşlar Varlıklar Olan Yatırımlar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 1.599.301 16.880.927 26.971.279 118.198.399 6.089.864 3.079.308 1.227.271 20.048.876 194.095.225
Enflasyon etkisi 205.275 572.711 395.724 1.398.527 2.211.009 1.364.714 718.581 1.139.483 8.006.024
Çevrim farkı 929.170 9.817.190 15.600.127 69.216.251 3.458.265 1.737.550 418.504 13.218.521 114.395.578
Girişler (*) 50.960 226.808 33.284 1.449.293 207.078 154.268 56.814 21.209.380 23.387.885
Yatırımlardan transferler (**) 59.735 1.195.955 75.421 6.972.405 23.743 80.887 107.276 (8.625.816) (110.394)
Yatırım amaçlı gayrimenkullere trans. (**) - - 445.174 - - - - (2.513.561) (2.068.387)
Çıkışlar - (546.520) (89.881) (2.834.852) (60.819) (127.273) (133.282) (870) (3.793.497)
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi 2.844.441 28.147.071 43.431.128 194.400.023 11.929.140 6.289.454 2.395.164 44.476.013 333.912.434
Birikmiş amortismanlar
1 Ocak açılış bakiyesi - (13.064.331) (20.307.001) (73.318.684) (3.908.808) (1.811.423) (667.874) (301.550) (113.379.671)
Enflasyon etkisi - (481.395) (338.907) (966.230) (2.210.624) (1.338.321) (83.350) - (5.418.827)
Çevrim farkı - (7.469.150) (11.855.923) (42.544.324) (2.211.618) (1.013.889) (332.710) (13.753) (65.441.367)
Dönem amortismanı - (347.488) (673.136) (3.477.632) (240.513) (203.658) (90.062) - (5.032.489)
Değer düşüklüğü (***) - (160.409) (85.122) (167.151) (9.448) (1.028) - (56.907) (480.065)
Çıkışlar - 546.460 86.268 2.400.438 54.660 122.777 133.248 - 3.343.851
Yatırım amaçlı gayrimenkullere trans. (**) - - (88.729) - - - - - (88.729)
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi - (20.976.313) (33.262.550) (118.073.583) (8.526.351) (4.245.542) (1.040.748) (372.210) (186.497.297)
31 Aralık 2022 net defter değeri 1.599.301 3.816.596 6.664.278 44.879.715 2.181.056 1.267.885 559.397 19.747.326 80.715.554
31 Aralık 2023 net defter değeri 2.844.441 7.170.758 10.168.578 76.326.440 3.402.789 2.043.912 1.354.416 44.103.803 147.415.137

(*) Cari dönemde aktifleştirilen borçlanma maliyeti 241.045 bin TL'dir.

(**) 110.394 bin TL maddi olmayan duran varlıklara (Not 15), net defter değeri 2.157.116 bin TL yatırım amaçlı gayrimenkullere transfer edilmiştir (Not 13).

(***) 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle; Grup'un bağlı ortaklıklarından İsdemir'in kullanım dışı kalacak varlıkları için hasar değerlendirme raporları doğrultusunda (480.065) bin TL değer düşüklüğü hesaplanmıştır. Raporlama tarihi itibarıyla fonksiyonel para birimi üzerinden yeniden hesaplanan ve sunum para birimine çevrimi üzerinden raporlanan değer düşüklüğü karşılığı, konsolide kar veya zarar tablosunun "Yatırım Faaliyetlerinden Giderler" hesabında kayıtlara alınmıştır (Not 29).

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un maddi duran varlıkları üzerinde herhangi bir ipotek veya teminat bulunmamaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 14 – MADDİ DURAN VARLIKLAR (devamı)

Yeraltı Diğer Maddi
Arsa ve ve Yerüstü Makina ve Döşeme ve Duran Yapılmakta
Araziler Düzenleri Binalar Teçhizatlar Taşıt Araçları Demirbaşlar Varlıklar Olan Yatırımlar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 1.148.988 11.834.555 19.124.700 82.399.862 4.270.343 2.157.457 598.966 8.205.858 129.740.729
Çevrim farkı 452.656 4.793.427 7.717.961 33.639.852 1.687.646 843.744 181.054 4.531.205 53.847.545
Girişler (*) 252 4.979 3.833 572.668 106.209 90.366 159.134 10.386.839 11.324.280
Yatırımlardan transferler (**) - 251.006 218.616 2.180.314 61.504 43.366 295.589 (3.075.026) (24.631)
Çıkışlar (2.595) (3.040) (93.831) (594.297) (35.838) (55.625) (7.472) - (792.698)
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi 1.599.301 16.880.927 26.971.279 118.198.399 6.089.864 3.079.308 1.227.271 20.048.876 194.095.225
Birikmiş amortismanlar
1 Ocak açılış bakiyesi - (9.113.462) (14.191.948) (50.768.210) (2.702.378) (1.245.197) (480.133) (214.283) (78.715.611)
Çevrim farkı - (3.701.979) (5.774.260) (20.853.192) (1.060.080) (482.473) (154.236) (87.267) (32.113.487)
Dönem amortismanı - (251.753) (433.756) (2.202.298) (167.364) (133.686) (40.552) - (3.229.409)
Değer düşüklüğü (***) - - 177 30.330 - - - - 30.507
Çıkışlar - 2.863 92.786 474.686 21.014 49.933 7.047 - 648.329
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi - (13.064.331) (20.307.001) (73.318.684) (3.908.808) (1.811.423) (667.874) (301.550) (113.379.671)
31 Aralık 2021 net defter değeri 1.148.988 2.721.093 4.932.752 31.631.652 1.567.965 912.260 118.833 7.991.575 51.025.118
31 Aralık 2022 net defter değeri 1.599.301 3.816.596 6.664.278 44.879.715 2.181.056 1.267.885 559.397 19.747.326 80.715.554

(*) Cari dönemde aktifleştirilen borçlanma maliyeti (10.198) bin TL'dir.

(**) 24.631 bin TL maddi olmayan duran varlıklara transfer edilmiştir (Not 15).

(***) Grup, kullanım dışı kalacak ve bağımsız nakit akım yaratmayacak maddi duran varlıkları için geçmiş dönem finansal tablolarında sabit kıymet değer düşüş karşılıklarını kayda almıştı. Yönetim'in gelecek dönemlerdeki tahminlerine bağlı olarak maddi duran varlıkların geri kazanılabilir tutarları yeniden gözden geçirilmiştir. İnceleme sonrasında, 30.507 bin TL tutarındaki konusu kalmayan değer düşüklüğü kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerden diğer gelirler (Not 29) hesabında muhasebeleştirilmiştir.

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Grup'un maddi duran varlıkları üzerinde herhangi bir ipotek veya teminat bulunmamaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 14 – MADDİ DURAN VARLIKLAR (devamı)

Maddi duran varlıklara ilişkin amortisman giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2022
2023
Üretim ile ilişkilendirilen 4.660.441 2.989.726
Genel yönetim giderleri 137.211 77.579
Pazarlama giderleri 192.030 135.267
Araştırma ve geliştirme giderleri 42.807 26.837
5.032.489 3.229.409

NOT 15 – MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

Diğer Maddi
Müşteri Olmayan
Haklar İlişkileri Duran Varlıklar Toplam
5.110.997 1.994.097 175.452 7.280.546
30.855 - 15.010 45.865
2.972.401 1.151.158 105.085 4.228.644
17.554 - 1.247 18.801
109.599 - 795 110.394
8.241.406 3.145.255 297.589 11.684.250
(1.911.405) (255.271) (160.453) (2.327.129)
(21.230) - (14.809) (36.039)
(1.148.735) (187.542) (100.621) (1.436.898)
(147.121) (168.764) (15.013) (330.898)
(3.228.491) (611.577) (290.896) (4.130.964)
3.199.592 1.738.826 14.999 4.953.417
5.012.915 2.533.678 6.693 7.553.286

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un maddi olmayan duran varlıkları üzerinde herhangi bir ipotek veya teminat bulunmamaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 15 – MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (devamı)

Diğer Maddi
Müşteri Olmayan
Haklar İlişkileri Duran Varlıklar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 3.573.421 1.424.105 123.238 5.120.764
Çevrim farkı 1.460.471 569.992 51.144 2.081.607
Girişler 52.474 - 1.070 53.544
Yatırımlardan transferler 24.631 - - 24.631
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi 5.110.997 1.994.097 175.452 7.280.546
Birikmiş itfa payları
1 Ocak açılış bakiyesi (1.241.721) (87.028) (103.260) (1.432.009)
Çevrim farkı (535.044) (50.458) (46.696) (632.198)
Dönem itfa payı (134.640) (117.785) (10.497) (262.922)
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi (1.911.405) (255.271) (160.453) (2.327.129)
31 Aralık 2021 net defter değeri 2.331.700 1.337.077 19.978 3.688.755
31 Aralık 2022 net defter değeri 3.199.592 1.738.826 14.999 4.953.417

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Grup'un maddi olmayan duran varlıkları üzerinde herhangi bir ipotek veya teminat bulunmamaktadır.

İşletme birleşmelerinin bir parçası olarak elde edilen müşteri ilişkileri satın alma tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değerleri üzerinden konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Müşteri ilişkilerinin itfa payları tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal amortisman yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir

Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin itfa giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
299.254 239.241
29.876 22.555
6 63
1.762 1.063
330.898 262.922

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 16 – KULLANIM HAKKI VARLIKLARI

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kullanım hakkı varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:

Arsa Araç
Kullanım Hakkı Kiralama Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 147.349 194.902 342.251
Enflasyon etkisi - 14.245 14.245
Faaliyet kiralamasına konu varlıklara ilişkin girişler 65.329 93.674 159.003
Çıkışlar (-) - (27.086) (27.086)
Çevrim farkı 100.423 114.412 214.835
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi 313.101 390.147 703.248
Birikmiş itfa payları
1 Ocak açılış bakiyesi 18.875 81.254 100.129
Enflasyon etkisi - 5.649 5.649
Dönem itfa payı 8.393 96.107 104.500
Çıkışlar (-) - (24.600) (24.600)
Çevrim farkı 12.869 59.174 72.043
31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi 40.137 217.584 257.721
31 Aralık 2022 net defter değeri 128.474 113.648 242.122
31 Aralık 2023 net defter değeri 272.964 172.563 445.527
Arsa Araç
Kullanım Hakkı Kiralama Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak açılış bakiyesi 647.264 114.859 762.123
Faaliyet kiralamasına konu varlıklara ilişkin girişler 96.108 60.088 156.196
Çıkışlar (-) - (29.773) (29.773)
Kiralama sözleşmeleri yükümlülük azalış etkisi (737.302) - (737.302)
Çevrim farkı 141.279 49.728 191.007
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi 147.349 194.902 342.251
Birikmiş itfa payları
1 Ocak açılış bakiyesi 61.241 40.693 101.934
Dönem itfa payı 25.157 49.816 74.973
Çıkışlar (-) - (29.030) (29.030)
Kiralama sözleşmeleri yükümlülük azalış etkisi (81.665) - (81.665)
Çevrim farkı 14.142 19.775 33.917
31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi 18.875 81.254 100.129
31 Aralık 2021 net defter değeri 586.023 74.166 660.189
31 Aralık 2022 net defter değeri 128.474 113.648 242.122

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 16 – KULLANIM HAKKI VARLIKLARI (devamı)

Kullanım hakkı varlıklarının kar veya zararda muhasebeleştirilen kalemleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Faaliyet kiralamasına konu varlıkların itfası 104.500 74.973
Kiralama işlemlerinden faiz giderleri 35.098 51.722

Kiralama yolu ile elde edilen kullanım hakkı varlıkların net defter değeri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Arsa kullanım hakkı 272.964 128.474
Araç kiralama 172.563 113.648
445.527 242.122

Grup'un Milli Emlak Genel Müdürlüğü'ne ait liman sahalarına ilişkin kullanma izin sözleşmeleri mevcuttur. Kullanma izin süreleri 2049 ve 2071 yıllarında sona erecek taşınmazların değerleri, ilk hesaplamadaki borçlanma oranı %11 - %16 ile indirgenerek bugünkü değerinde ölçülmüştür.

İsdemir'in yerleşkesi ve liman tesislerinin bulunduğu alan; 4737 Sayılı Kanun kapsamında İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. Hatay Özel Endüstri Bölgesi "İsdemir ÖEB" ilan edilmiştir. 2022 yılı içerisinde, Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği'nin 34. Maddesi ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesine göre İsdemir ÖEB sınırları içerisindeki devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan liman ve dolgu alanlarının kullanma izinleri, sözleşme revize tarihinden itibaren 49 yıl olacak şekilde, süre ve bedel yönünden revize edilmiştir.

Grup'un Orman Genel Müdürlüğü'ne ait orman arazisine ilişkin kullanım izin sözleşmesi ile enerji nakil hattı izni sözleşmeleri mevcuttur. Orman arazisi kullanım izin süreleri 2039 – 2071 yıllarında, enerji nakil hattı kullanım izin süresi 2064 yılında sona erecektir. Taşınmazların değerleri ilk hesaplamadaki borçlanma oranı %10 -%15 ile indirgenerek bugünkü değerinde ölçülmüştür.

Kullanım izin süreleri 2023-2026 yılları arasında olan araç kiralama sözleşmeleri, borçlanma oranı ilk hesaplamadaki %7 - %37 ile indirgenerek bugünkü değerinde ölçülmüştür.

Kiralama sözleşmeleri yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda konsolide finansal durum tablosunda kullanım hakkı varlıkları ile borçlanmalar (Not 7) notlarında muhasebeleştirilmiştir.

Kullanım hakkı varlıklarına ilişkin itfa giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Üretim ile ilişkilendirilen 16.836 6.007
Genel yönetim giderleri 77.259 43.832
Pazarlama giderleri 2.585 283
Esas faaliyetlerden diğer giderler 7.820 24.851
104.500 74.973

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 17 – ŞEREFİYE

Şirket; Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının paylarının tamamını 3 Şubat 2021 tarihinde satın almıştır. 3 Şubat 2021 tarihli hisse bedeli; devir tarihi itibarıyla düzenlenen finansal tablolara göre nihai uyarlamaya tabi tutulmuş olup, uyarlama sonucunda nihai hisse bedeli 295.943 bin USD (2.112.206 bin TL) olmuştur. Satın alma işlemi sonucunda; satın alınan varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri 277.162 bin USD (1.978.161 bin TL)'nin satın alma fiyatının altında kalan kısmı 18.781 bin USD (134.045 bin TL) şerefiye olarak muhasebeleştirilmiştir.

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla şerefiye hareketleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Şerefiye 552.886 351.177
552.886 351.177
1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 351.177 250.335
Çevrim farkı 201.709 100.842
Kapanış bakiyesi 552.886 351.177

Grup, her yıl şerefiye tutarını değer düşüklüğü testine tabi tutar. Nakit üreten birimlerin geri kazanılabilir tutarları, kullanımdaki değer hesaplamalarına göre belirlenmiştir. Kullanım değeri, birimin sürekli kullanımından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmıştır.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kullanım değeri hesaplanırken aşağıdaki varsayımlar kullanılmıştır:

Şerefiye değer düşüklüğü testi, 1 Ocak 2024 ve 31 Aralık 2030 tarihleri aralığındaki yönetim tarafından onaylanmış 7 yıllık projeksiyonlar üzerinden yapılmıştır. Gelecek dönemlerde oluşacak nakit akımlarını (sonsuz) tahmin edebilmek için sabit büyüme oranı olarak, ülke ekonomisinin tahmini ortalama büyüme oranı esas alınmıştır. Birimin geri kazanılabilir değerini hesaplayabilmek için vergi sonrası iskonto oranı olarak ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranı %11,1 ile %13,0 aralığında kullanılmıştır. Grup'un faaliyetleriyle ilişkilendirilen şerefiye tutarında raporlama dönemi itibarıyla bir değer düşüklüğü belirlenmemiştir.

NOT 18 – DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI

Grup'un, sektör ayırımı olmaksızın mevzuatın gerektirdiği kriterleri karşılayan tüm şirketler tarafından kullanılabilir nitelikte sahip olduğu hakları aşağıdaki gibidir:

  • ✓ Araştırma ve geliştirme kanunu kapsamında yer alan teşvikler (%100 kurum verg. istisnası vb.),
  • ✓ Araştırma ve geliştirme harcamaları karşılığı Tübitak Teydeb'den alınan nakit destekler,
  • ✓ Dahilde işleme izin belgeleri,
  • ✓ Sosyal güvenlik kurumu teşvikleri,
  • ✓ Sigorta primi işveren hissesi desteği.

Grup, raporlama dönemi itibarıyla AR-GE projelerine ilişkin alınmış 53.218 bin TL (31 Aralık 2022: 14.071 bin TL) tutarındaki araştırma ve geliştirme destek primini kurumlar vergisi hesaplamasında indirim konusu olarak dikkate almıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 19 – ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli borçları aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Personele borçlar 671.398 957.083
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 1.124.561 236.455
1.795.959 1.193.538

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıkları aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Kıdem tazminatı karşılığı 4.761.820 2.922.934
Kıdem teşvik primi karşılığı 296.149 225.046
Birikmiş yıllık izinler karşılığı 524.506 289.925
5.582.475 3.437.905

Grup, Türk İş Kanunu'na göre, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak 25 yıllık çalışma hayatı ardından emekliye ayrılan, iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmetleri için çağrılan veya vefat eden her çalışanına kıdem tazminatı ödemek mecburiyetindedir.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı tavanı her hizmet yılı için aylık 23.489,83 TL (31 Aralık 2022: 15.371,40 TL) tavanına tabidir. 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla uygulanacak kıdem tazminatı tavanı aylık 35.058,58 TL'ye yükseltilmiştir.

Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.

Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup'un çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. TMS 19 ("Çalışanlara Sağlanan Faydalar"), Grup'un yükümlülüklerinin tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla hesaplanan yükümlülük bağımsız bir aktüer firma tarafından hesaplanmış, hesaplamada öngörülen birim kredi yöntemi kullanılmıştır. Yükümlülüklerin bugünkü değerinin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Faiz oranı %24,27 %16,19
Enflasyon oranı %21,02 %14,23

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 19 – ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (devamı)

İskonto oranı emeklilik taahhütlerinin vadeleri ile uyumlu dönemler için ve taahhüt edilen yükümlülüklerin ödenmesinde kullanılacak para birimi cinsinden tahmin edilmiştir. 31 Aralık 2023 tarihli hesaplama için sabit iskonto oranı kullanılmıştır. Uzun vadeli enflasyon tahminleri için de iskonto oranı tahminleri ile uyumlu bir yaklaşım benimsenmiş sabit enflasyon oranı kullanılmıştır.

İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyip, Grup'a kalacak olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da dikkate alınmıştır. Çalışanların isteğe bağlı ayrılma oranlarının, geçmiş hizmet süresine tabi olacağı varsayılmış ve geçmiş tecrübenin analizi yapılarak toplam kıdem tazminatı yükümlülüğünü hesaplamak için varsayılan, gelecekte beklenen isteğe bağlı ayrılma beklentisi hesaplamaya yansıtılmıştır. Buna göre raporlama tarihi itibarıyla yapılan aktüeryal hesaplamalarda çalışanların kendi isteğiyle ayrılma olasılığı, geçmiş hizmet süresi arttıkça azalan oranlarda olacak şekilde hesaplamaya dahil edilmiştir. Buna göre kendi isteğiyle ayrılma olasılığı, 0 ile 15 yıl ve üstü aralığında geçmiş hizmet süresi olan personel için %0 ile %2 aralığındadır.

Kıdem tazminatı karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 2.922.934 1.282.538
Hizmet maliyeti 511.408 146.603
Faiz maliyeti 433.718 273.778
Aktüeryal kayıp/(kazanç) 1.396.695 1.305.806
Ödenen tazminatlar (526.577) (109.492)
Çevrim farkı 23.642 23.701
Dönem sonu itibarıyla karşılık 4.761.820 2.922.934

Kıdem tazminatı yükümlülüğü hesaplamasında kullanılan önemli tahminler iskonto oranı ve isteğe bağlı işten ayrılma olasılığıdır. Diğer varsayımlar aynı bırakılarak raporlama tarihi itibarıyla kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında kullanılan önemli varsayımların duyarlılık analizleri aşağıdaki gibidir.

Faiz oranı
Oran değişimi %1 artış %1 azalış
Kıdem tazminatı yükümlülüğü değişimi (194.960) 228.483
Enflasyon oranı
Oran değişimi %1 artış %1 azalış
Kıdem tazminatı yükümlülüğü değişimi 233.085 (201.352)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 19 – ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (devamı)

Yürürlükteki toplu iş sözleşmeleri uyarınca 5, 10, 15 ve 20 hizmet yılını dolduran çalışanlara kıdem teşvik primi ödemesi yapılmaktadır.

Kıdem teşvik primi karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 225.046 183.800
Hizmet maliyeti 30.182 19.468
Faiz maliyeti 36.929 32.034
Aktüeryal kayıp/(kazanç) 105.908 76.260
Ödenen kıdem teşvik primleri (89.875) (77.184)
Çevrim farkı (12.041) (9.332)
Dönem sonu itibarıyla karşılık 296.149 225.046

Birikmiş yıllık izin karşılığının hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 289.925 139.012
Dönem içerisindeki artış 591.157 257.754
Ödenen birikmiş izin (-) (51.973) (16.607)
Konusu kalmayan karşılık (-) (283.745) (95.435)
Çevrim farkı (20.858) 5.201
Dönem sonu itibarıyla karşılık 524.506 289.925

NOT 20 – KARŞILIKLAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla kısa vadeli karşılıkları aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
534.502 368.664
6.637 9.291
129.992 94.172
27.474 47.305
698.605 519.432

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Kısa vadeli karşılıkların hareketleri aşağıdaki gibidir:

Dönem
1 Ocak içerisindeki Konusu Çevrim 31 Aralık
2023 artış Ödenen kalmayan farkı 2023
Dava karşılıkları 368.664 161.832 (45.039) (18.238) 67.283 534.502
Engelli istihdamı eksikliği nedeniyle ayrılan ceza karşılığı 9.291 11 (713) (2.180) 228 6.637
Maden sahası devlet hakkı için ayrılan karşılık 94.172 130.564 (80.729) (19.728) 5.713 129.992
Ecrimisil karşılığı 47.305 102.297 (123.297) (87) 1.256 27.474
519.432 394.704 (249.778) (40.233) 74.480 698.605
Dönem
1 Ocak içerisindeki Konusu Çevrim 31 Aralık
2022 artış Ödenen kalmayan farkı 2022
Dava karşılıkları 247.419 112.338 (12.906) (13.305) 35.118 368.664
Engelli istihdamı eksikliği nedeniyle ayrılan ceza karşılığı 11.117 3.869 (2.556) (2.464) (675) 9.291
Maden sahası devlet hakkı için ayrılan karşılık 39.248 98.443 (45.591) - 2.072 94.172
Ecrimisil karşılığı 35.085 44.689 (36.172) (1.525) 5.228 47.305
332.869 259.339 (97.225) (17.294) 41.743 519.432

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Dava karşılıkları

Raporlama dönemi itibarıyla Grup tarafından ve Grup aleyhine açılan davaların tutarları aşağıdadır:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Grup tarafından açılan davalar 1.080.796 1.877.331
Grup tarafından açılan davalar için ayrılan karşılıklar 32.590 289.132

Grup tarafından açılan davalar için ayrılan karşılıklar, ticari ve diğer alacaklar için ayrılan karşılıkları ifade etmektedir.

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Grup'a karşı açılan davalar 393.968 280.974
Grup'a karşı açılan davalar için ayrılan karşılıklar 534.502 368.664

Şirket, 31 Mart 2005, 30 Haziran 2005 ve 30 Eylül 2005 tarihli ara dönem konsolide finansal tablolarını bugün yürürlükte olmayan SPK'nın, Seri XI, No: 25 sayılı "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ'ine göre hazırlamış; 31 Aralık 2005 tarihli konsolide finansal tablolarını ise, aynı Tebliğ'in 726'ıncı ve Geçici 1'inci maddeleri ile SPK'nın 7 Mart 2006 tarih ve SPK.017/83- 3483 sayılı, Şirket yönetimine gönderdiği yazısına istinaden Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'na göre hazırlamıştır. SPK'nın, Seri XI, No: 25 sayılı "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ'i ile bu Tebliğ'e ek ve Tebliğ'de değişiklikler yapan tebliğler, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara dönem konsolide finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

SPK, 5 Mayıs 2006 tarih ve 21/526 sayılı kararı ile; Şirket'in dönem içerisinde kullandığı muhasebe standardı setini (Seri: XI, No: 25) dönem sonunda değiştirmesinin 31 Aralık 2005 tarihli (UFRS) konsolide mali tablolarda geçmiş yıllara ilave edilen negatif şerefiye gelirinin 2005 yılı net karında 152.330 bin TL azalışa neden olduğunu belirterek, 31 Aralık 2005 tarihli konsolide finansal tabloların yıl içinde uygulanan muhasebe standardı setine göre yeniden düzenlenip, ilan edilmesini ve ivedilikle Şirket Genel Kurulu'nun onayına sunulmasını istemiştir.

Şirket, bu karara karşı Ankara 11'inci İdare Mahkemesi'nde bir iptal davası açmıştır (E.2006/1396). Dava, 29 Mart 2007 tarihinde reddedilmiş, Şirket, ret kararını, 11 Ekim 2007 tarihinde temyiz etmiştir. Danıştay 13. Dairesi 12 Mayıs 2010 tarihinde temyiz talebini de reddetmiş; Şirket bu ret kararına karşı da, 2 Eylül 2010 tarihinde karar düzeltme yoluna başvurmuştur. Danıştay 13. Dairesi 6 Haziran 2012 tarih ve 2010/4196 Esas, 2012/1499 sayılı kararı ile karar düzeltme talebini reddetmiştir. Bu karar Şirket avukatlarına 16 Temmuz 2012 tarihinde tebliğ edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Dava karşılıkları (devamı)

Şirket'in "Seri XI, No: 25 sayılı Tebliğ'in mali tablolarda UFRS kullanılmasına müsaade eden 726'ıncı ve Geçici 1'inci maddeleri, 2005 yılı konsolide finansal tablolarında UFRS'nin uygulanabileceğine dair, SPK'nın kendisine verdiği 7 Mart 2006 tarih ve SPK.0.17/83-3483 sayılı bir "izin" bulunması ve bu konuda açılmış davaların henüz esastan karara bağlanmamış olması" gerekçeleriyle, SPK'nın talebini yerine getirmemesi üzerine, SPK 15 Ağustos 2006 tarihinde, Şirket'in UFRS'ye göre hazırlamış olduğu 31 Aralık 2005 tarihli konsolide finansal tablolarını, geçmiş yıllar karlarına ilave edilen 152.330 bin TL tutarındaki negatif şerefiye gelirini 2005 yılı dönem karına ilave etmek suretiyle, re'sen yeniden düzenlemiş ve İMKB bülteninde yayımlatmıştır. Şirket, 10 Ekim 2006 tarihinde bu işleme karşı ayrı bir iptal davası açmıştır. Ankara 11. İdare Mahkemesi, 25 Haziran 2007 tarihinde davayı reddetmiştir. Şirket, ret kararını 11 Ekim 2007 tarihinde temyiz etmiş, Danıştay 13. Dairesi 12 Mayıs 2010 tarihinde temyiz talebini kabul ederek ret kararını bozmuştur. SPK bozma kararına karşı, 6 Eylül 2010 tarihinde, karar tashihi yoluna müracaat etmiştir. Danıştay 13. Dairesi, 30 Mayıs 2012 tarih ve E. 2010/4405; K. 2012/1352 sayılı kararı ile, SPK'nın karar düzeltme talebini kabul ederek, önceki bozma kararını oyçokluğu ile değiştirmiş ve yerel mahkeme kararını onamıştır. Karar, Şirket avukatlarına 20 Temmuz 2012 tarihinde tebliğ edilmiştir.

Şirket, konsolide finansal tablolarını UFRS'ye göre hazırlamaya 31 Aralık 2005 tarihinden sonra başlasaydı, UFRS 1 "Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması" standardına göre karşılaştırmalı konsolide finansal tablolarını da, UFRS'ye göre hazırlayacağından ve UFRS 3 "İşletme Birleşmeleri" standardına göre negatif şerefiye, 1 Ocak 2005 tarihi itibarıyla açılış geçmiş yıl karlarına doğrudan transfer edilerek konsolide kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilmeyeceğinden, konsolide finansal tablolarda yer alan, 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait net dönem karları yukarıdaki paragraflarda açıklanan hususlardan etkilenmeyecektir.

Şirket, 30 Mart 2006 tarihinde yaptığı Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda, UFRS'ye göre hazırlanmış olan 31 Aralık 2005 tarihli konsolide finansal tablolara göre kar dağıtmaya karar vermiştir. Yaptığı özelleştirme işlemi neticesinde ATAER Holding A.Ş.'ye devrettiği Şirket hisselerinin bir tanesi üzerinde intifa hakkına sahip olan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), 1 Mayıs 2006 tarihinde Ankara 3. Ticaret Mahkemesi'nde, kar dağıtımına ilişkin bu Genel Kurul Kararı'nın iptalini ve kendisine eksik ödendiğini iddia ettiği 35.673 bin TL tutarındaki kar payının tahsilini talep etmiştir (E.2006/218). Mahkeme 23 Ekim 2008 tarihinde davayı reddetmiş, ÖİB 7 Ocak 2009 tarihinde ret kararını temyiz etmiştir. Yargıtay 11. HD.'si, 30 Kasım 2010 tarihinde ret kararını bozmuş; bu kez Şirket, 18 Şubat 2011 tarihinde bozma kararına karşı karar tashihi yoluna müracaat etmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 14 Temmuz 2011 tarihinde Şirket'in karar tashihi talebini reddetmiştir. Dosya yeniden Ankara Asliye 3. Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 26 Haziran 2015 tarihinde yapılan duruşmada davanın reddine karar verilmiştir. Yerel mahkeme kararı, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 24 Mayıs 2017 tarih ve E. 2015/15771 ve K. 2017/3040 sayılı kararı ile bozulmuştur. Bozma kararı 2 Ağustos 2017 tarihinde Şirket'e tebliğ edilmiştir. Erdemir, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 24 Mayıs 2017 tarih, E. 2015/15771 ve K. 2017/3040 sayılı bozma kararına karşı karar düzeltme başvurusunda bulunmuştur. 28 Ağustos 2019 tarihinde Şirket'e tebliğ edilen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 27 Haziran 2019 tarih, E. 2017/4580 ve K. 2019/4955 sayılı kararı ile Şirket tarafından yapılan karar düzeltme talebinin reddedildiği bildirilmiştir. Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin E.2019/418 E. No'lu dosyasında görülen davada, mahkeme, 30 Aralık 2021 tarihinde temyiz yolu açık olmak üzere davayı kabul etmiştir. Şirket, karara karşı 3 Mart 2022 tarihinde temyiz yoluna başvurmuştur. Dosya halihazırda Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nde karar düzeltme incelemesindedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Dava karşılıkları (devamı)

Şirket, 31 Aralık 2005 tarihinde sona eren yıla ait net dönem karının yukarıda bahsedilen davalar nedeniyle değişmesi hususunun 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla sunulan konsolide finansal tablolarında etkisi olmayacağını düşünmektedir.

Merkezi Amerika Birleşik Devletleri'nin Illinois eyaletinde bulunan Corus International Trading Ltd. Şirketi- yeni unvanı Tata Steel International (North America) Ltd.- ile Şirket arasında 2008 yılında bir sözleşme akdedilmiştir. Şirket bu sözleşmeden doğan tüm edimlerini 2009 yılının Ocak ve Şubat aylarında ifa etmiştir. Corus International Trading Ltd. Şirketi, Şirket'ten temin ettiği ürünleri üçüncü kişilere satmış; ancak daha sonra, bunlar tarafından kendisine bir takım tazminat talepleri yöneltildiğini, bu taleplerin bir kısmının Şirket tarafından karşılanması gerektiğini ileri sürmüştür. Taraflar, konu hakkında, tam bir mutabakata varamamış ve müteakiben Corus International Trading Ltd. Şirketi ABD'nin Illinois Eyaleti Bölge Mahkemesi'nde Şirket'e karşı ferileriyle birlikte 4.800 bin ABD Doları tutarlı bir tazminat davası açıldığı 21 Temmuz 2010 tarihinde yapılan tebligat ile öğrenilmiştir. Söz konusu davanın ilgili mahkeme tarafından yetki yönünden reddedilmesinin ardından; bu kez Tata Steel International (North America) Ltd. Şirketi tarafından Texas Eyaleti Bölge Mahkemesi'nde yeniden dava açılmış olup bu dava da yetki yönünden reddedilmiştir.

Corus International Trading Ltd. Şirketi (yeni unvanı Tata Steel International (North America) Ltd.) tarafından yine aynı iddialar ve taleplerle Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde Şirket'e karşı ferileriyle birlikte 4.800 bin ABD Doları tutarlı bir tazminat davası açılmış olduğu bilgisi 31 Ekim 2012 tarihinde Şirket'e yapılan tebligat ile öğrenilmiştir. Yapılan yargılama sonucunda, Mahkeme yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine ve karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın görevli ve yetkili Karadeniz Ereğli Nöbetçi Asliye Ticaret (Hukuk) Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermiştir. Dava Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2013/63 sayılı dosya üzerinden devam etmiştir. Davanın 28 Kasım 2017 tarihli duruşmasında Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Şirket aleyhine davanın kısmen kabulüne karar vermiş olup, Şirket tarafından söz konusu karara karşı istinaf yoluna başvurulmuştur. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi'nin kararı ile Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararı ortadan kaldırılmış olup dosya, kararın gerekçeli olarak yazıldıktan sonra Bölge Adliye Mahkemesi'ne yeniden gönderilmek üzere Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 22 Şubat 2022 tarihli duruşmada istinaf yolu açık olmak üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Şirket, 13 Nisan 2022 tarihinde karara karşı istinaf yoluna başvurmuştur. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından mahkeme kararının esas incelemesi yapılmadan kaldırılmasına ve dosyanın hüküm kısmına uygun gerekçe yazılmak üzere mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir. 27.03.2023 tarihinde Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından istinaf yolu açık olmak üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Şirketimiz tarafından söz konusu karara karşı 27.04.2023 tarihinde istinaf yoluna başvurulmuştur. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından Şirket'in tashih dilekçesinin değerlendirilip karar verildikten sonra yeniden inceleme yapılmak üzere Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi için dosyanın Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir. Bu nedenle Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 11 Temmuz 2023 tarihinde duruşma yapılmasına karar verilmiştir. 11 Temmuz 2023 tarihli duruşmada Kdz. Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından hükmün tashihine karar verilmiştir. Dosya, istinaf incelemesi için Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiştir. Söz konusu davaya ilişkin konsolide finansal tablolarda 231.284 bin TL tutarında karşılık ayrılmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Elektrik ve Hava Gazı Tüketim Vergisi Anayasa Mahkemesi Kararı

Şirket tarafından tesislerde üretilen ve yine Şirket sınai üretimi için kullanılan elektrik ve kok gazı tüketim miktarı üzerinden belediye tarafından alınan elektrik ve havagazı tüketim vergisinin tahakkuktan terkini ve ödenen vergilerin iadesi talepli her ay açılan davalar, ilk derece mahkemesinde ve Danıştay'da Şirket aleyhine sonuçlanmıştır. Bunun üzerine Şirket, 16 Mart 2015 tarihinde Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkını kullanmıştır. 27 Aralık 2018 tarihinde Şirket'e tebliğ edilen Anayasa Mahkemesi Genel Kurul Kararı ile birleştirilerek birlikte görülen 15 adet dava hakkında Şirket mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ve mülkiyet hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için ilgili davalarda yeniden yargılama yapılmasına karar verilmiştir.

Benzer şekilde Anayasa Mahkemesi tarafından Şirket'in başvurusu kapsamında birleştirilerek, birlikte görülen 21 adet davada da Şirket mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ve mülkiyet hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için ilgili davalarda yeniden yargılama yapılmasına karar verilmiştir.

Şirket'in halihazırda Anayasa Mahkemesi'nden, karar beklenen 3 adet başvurusu bulunmaktadır.

Anayasa Mahkemesi tarafından yeniden yargılama kararı verilen davalar Zonguldak Vergi Mahkemesi'nde yeniden görülmüş, yerel mahkeme tarafından Şirket lehine davaların kabulüne karar verilmiştir. 69 adet dava Şirket lehine kesinleşmiştir.

Halihazırda devam etmekte olan davalar yönünden ise Şirket lehine kararlar verilmektedir.

Kdz. Ereğli Belediyesi'nin Vergi Ceza İhbarnamelerine Karşı Açılan Davalar

Kdz Ereğli Belediyesi'nce Ağustos 2019 tarihinde Şirket Ereğli tesislerinde "Emlak Vergisi Tespiti Saha Çalışması" adı altında emlak vergisi incelemesi yürütülmüş olup, bu vergi incelemesi sonucunda 1.924 adet vergi cezası ihbarnamesi 23 Aralık 2019 tarihinde Şirket'e tebliğ edilmiştir. 1.924 adet vergi ceza ihbarnamesi ile 2014 ila 2019 yıllarına ilişkin olarak bina vergisi ve buna ilişkin kültür varlıkları katkı payı tarh edilmiş, bunun yanı sıra aynı dönemlere ilişkin vergi ziyaı cezası kesilmiştir. Yapılan vergi ve buna bağlı kültür varlıkları katkı payı tarhiyatı tutarı 25.586 bin TL olup, 23.888 bin TL tutarında da vergi ziyaı cezası kesilmiştir.

Söz konusu ceza ihbarnamelerine karşı Şirket tarafından 20 Ocak 2020 tarihinde Zonguldak Vergi Mahkemesi'nde 6 adet dava açılmıştır. Zonguldak Vergi Mahkemesi tarafından davaların kabulüne ve dava konusu vergi/ceza ihbarnamelerinin iptaline karar verilmiştir. Söz konusu kararlara karşı Kdz. Ereğli Belediyesi istinaf yoluna başvurmuştur. Ankara Bölge İdare Mahkemesi, temyiz yolu açık olmak üzere Kdz. Ereğli Belediyesi'nin istinaf talebinin reddine karar vermiştir. Söz konusu kararlara karşı Kdz. Ereğli Belediyesi Danıştay'a temyiz başvurusunda bulunmuştur. Kdz. Ereğli Belediyesi'nin temyiz talebinin reddine karar verilmiştir. Davalar Şirket lehine kesinleşmiştir.

Kdz. Ereğli Belediyesi'nin Yapı Tatil Zaptı ve İmar İdari Para Cezalarına Karşı Açılan Davalar

Kdz. Ereğli Belediyesi tarafından Şirket fabrika sahasındaki 15 yapıya ilişkin Yapı Tatil Zaptı ile mühürleme işlemi yapılmıştır. Akabinde Encümen Kararları ile toplam 258.683 bin TL tutarında idari para cezaları Şirket'e tebliğ edilmiştir. Söz konusu Yapı Tatil Zaptı ve Encümen Karar'larına karşı Zonguldak İdare Mahkemesi'nde yürütmenin durdurulması talepli 15 dava açılmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 20 – KARŞILIKLAR (devamı)

Kdz. Ereğli Belediyesi'nin Yapı Tatil Zaptı ve İmar İdari Para Cezalarına Karşı Açılan Davalar (devamı)

Davaların tamamında mahkeme tarafından dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir. Belediye tarafından söz konusu kararlara karşı istinaf yoluna başvurulmuştur. Davaların 14 adedinde Bölge İdare Mahkemesi tarafından Kdz. Ereğli Belediyesi'nin istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.

Belediye 11 adet davada bu kararlara karşı Danıştay nezdinde temyiz yoluna başvurmuştur. 3 dava temyiz yoluna başvurulmayarak Şirket lehine kesinleşmiştir. Danıştay 11 adet davadan 7 adedinde Şirket lehine kararın onanmasına kesin olarak karar vermiştir. 4 adet davada Danıştay, temyiz talebini kabul ederek kararın bozulmasına ve yeniden karar verilmek üzere davaların Bölge İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermiştir. Bölge İdare Mahkemesi 4 adet davada, istinaf başvurusunun kabulüne, esastan inceleme yapılarak davaların yeniden karar verilmek üzere yerel mahkemeye gönderilmesine karar vermiştir. Son açılan 1 adet davada Bölge İdare Mahkemesi tarafından kararın kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne kesin olarak karar vermiştir.

Grup Yönetimi'nin değerlendirmeleri doğrultusunda önemli bir nakit çıkışının beklenmemesi sebebiyle bu davalar için konsolide finansal tablolarda karşılık ayrılmamıştır.

Maden sahası devlet hakkı karşılığı

3213 sayılı "Maden Kanunu" ve 3 Şubat 2005 tarih 25716 sayılı Resmi Gazete yayınlanan "Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği'ne" göre maden satış gelirleri üzerinden devlet hakkı hesaplanmaktadır.

Ecrimisil karşılığı

Grup'un fabrika sahaları içerisinde, mülkiyeti hazineye ait, devletin hüküm ve tasarrufu altında tapusuz (DHTA) olmak üzere taşınmazları bulunmaktadır. Bu taşınmazlara ilişkin olarak 336 sıra no'lu Milli Emlak Genel Tebliği, Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin idarece yürütülecek ecrimisil tespit, takdir ve tahsil işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Bu tebliğe göre ecrimisil, taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin %3'ünden az olmamak üzere ilgili bedel tespit komisyonunca tespit ve takdir edilmektedir.

Cari dönemde, tebliğ edilen ecrimisil ihbarnamelerinde yer alan emlak rayiç değerleri ve olası yıllık artışları ve erken ödeme ile itiraz etmeme durumunda elde edilecek indirim oranları da dikkate alınarak konsolide finansal tablolarda ecrimisil karşılığı ayrılmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 21 – TAAHHÜTLER

Grup'un almış olduğu teminatlar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Alınan teminat mektupları 17.058.993 12.825.995
17.058.993 12.825.995

Grup'un vermiş olduğu teminat, rehin ve ipotekler (TRİ) aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ'ler 5.329.066 733.735
B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar
lehine vermiş olduğu TRİ'ler
3.672.538 2.357.555
C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3.
kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ'ler - -
D. Diğer verilen TRİ'ler - -
i. Ana Ortak lehine vermiş olduğu TRİ'ler - -
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer
Grup Şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'ler - -
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş
olduğu TRİ'ler - -
9.001.604 3.091.290

Grup kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ'ler verilen teminat mektuplarından oluşmaktadır. Grup'un konsolidasyon kapsamında dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu 3.672.538 bin TL tutarındaki TRİ'ler Not 7'de detayları verilen banka kredileri ile hammadde tedarik işlemlerine ilişkin verilmiştir. Grup'un vermiş olduğu diğer TRİ'lerin 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla özkaynaklara oranı % 0'dır (31 Aralık 2022: % 0).

Grup'un vermiş olduğu teminatların yabancı para dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
ABD Doları 6.706.689 1.269.039
Türk Lirası 531.917 646.853
Avro 1.762.998 1.175.398
9.001.604 3.091.290

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 22 – DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

Grup'un diğer varlık ve yükümlülüklerinin detayı aşağıdaki gibidir:

Diğer dönen varlıklar

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Sigorta gelir tahakkukları 838.989 -
Diğer KDV alacakları 16.612.894 1.813.456
Devreden KDV 1.284.784 1.996.360
Peşin ödenen vergi ve fonlar 67.246 49.439
Diğer çeşitli alacaklar 85.379 166.081
18.889.292 4.025.336

Sigorta gelir tahakkukları; 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle, Şirket'in bağlı ortaklıklarından İsdemir'in sigorta kapsamında anlaşması gerçekleştirilen alacaklara ait tutardan oluşmaktadır.

Diğer duran varlıklar

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Diğer KDV alacakları 1.009.172 857.688
1.009.172 857.688
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Hesaplanan KDV 723.755 53.736
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 54.508 25.996
778.263 79.732
Diğer uzun vadeli yükümlülükler
31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 16.779 11.717
16.779 11.717

NOT 23 – ERTELENMİŞ GELİRLER

Grup'un kısa vadeli ertelenmiş gelirlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Alınan sipariş avansları 1.230.613 909.455
Gelecek aylara ait gelirler 83.327 109.512
1.313.940 1.018.967

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 24 – ÖZKAYNAKLAR

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Ortaklar (%) 2023 (%) 2022
ATAER Holding A.Ş. 49,29 1.724.982 49,29 1.724.982
Halka açık kısım 47,16 1.650.776 47,63 1.667.181
Erdemir'in elinde olan hisse senetleri 3,55 124.242 3,08 107.837
Tarihi sermaye 100,00 3.500.000 100,00 3.500.000
Sermaye düzeltme farkları 156.613 156.613
Yeniden düzenlenmiş sermaye 3.656.613 3.656.613
Geri alınmış paylar (-) (640.504) (116.232)
3.016.109 3.540.381

Şirket'in sermayesi kayıtlı sermaye tavanına tabidir. Yönetim Kurulu gerekli gördüğü zamanlarda 7.000.000.000 TL olan kayıtlı sermaye tutarına kadar beheri 1 Kr itibari değerinde ve tamamı hamiline yazılı olan paylar ihraç ederek sermayeyi artırabilir.

Şirket'in sermayesi 350.000.000.000 adet hisseden oluşmaktadır (2022: 350.000.000.000 hisse). Hisselerin nominal değeri hisse başına 1 Kr'dir (2022 hisse başı 1 Kr.). Bu sermaye A ve B Grubu paylara bölünmüştür. Bundan 1 Kr tutarında sermayeyi karşılayan 1 adet nama yazılı hisse A Grubu, 3.499.999.999,99 TL sermayeyi karşılayan 349.999.999.999 adet pay ise B Grubu'dur.

Yönetim Kurulu 3'ü bağımsız olmak üzere 9 üyeden oluşur. Yönetim Kurulu'nda görev alacak bağımsız üyelerin sayısı ve nitelikleri Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri II; 17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği'ne uygun olarak tespit edilir.

Yönetim Kurulu üyelerinden biri, A Grubu payları temsilen intifa hakkı sahibi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca gösterilecek adaylar arasından Genel Kurul tarafından seçilir. A Grubu payları temsil eden Yönetim Kurulu üyesinin, seçilmiş olduğu dönem süresi içerisinde herhangi bir şekilde görevinin sona ermesi halinde, yerine seçilecek üyenin de A Grubu payları temsilen intifa hakkı sahibi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca gösterilecek adaylar arasından seçilmesi şarttır. A Grubu paylarına tanınan haklarla ilgili olarak alınacak kararlarda intifa hakkı sahibi temsilcisi Yönetim Kurulu Üyesi'nin de olumlu oy kullanması zorunludur.

Şirket Esas Sözleşmesi'nde, Yönetim Kurulu toplantı ve karar yeter sayısı ve A Grubu paylara ait hakları etkileyecek değişiklikler ile yatırıma ve istihdama ilişkin olarak ve Hisse Satış Sözleşmesi'nde yer alan yükümlülükleri ve bu yükümlülüklere ilişkin A Grubu paylara tanınan hakları doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyecek her türlü esas sözleşme değişikliği yapılmasına ilişkin kararları ancak A Grubu payları temsilen intifa hakkı sahibinin olumlu oyu ile alabilir. Aksi hal, alınan kararları geçersiz kılar.

Erdemir, esas sözleşmesinin 4.madde/K "Türk Ticaret Kanunu'nun 329. maddesi çerçevesinde kendi payları ile ilgili işlemleri yürütmek" maddesi uyarınca 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla nominal bedeli 124.242 bin TL (31 Aralık 2022: 107.837 bin TL) olan hisse senetlerine sahiptir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 24 – ÖZKAYNAKLAR (devamı)

31 Aralık 31 Aralık
Diğer Özkaynak Kalemleri 2023 2022
Paylara İlişkin Primler (İskontolar) 106.447 106.447
Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) 373.251 208.674
- Maddi duran varlık yeniden değerleme fonu 373.251 208.674
Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (Kayıpları) (67.036) 6.044
Yabancı Para Çevrim Farkları 74.510.750 46.671.548
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları) (2.455.521) (1.407.323)
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 9.302.588 7.547.778
- Yasal yedekler 9.302.588 7.547.778
Geçmiş Yıllar Karları 97.371.813 40.966.648
179.142.292 94.099.816

13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve yürürlüğe giren Seri: II-14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" uyarınca "Ödenmiş sermaye", "Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler" ve "Hisse senedi ihraç primleri"'nin yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklılıklar gibi):

  • "Ödenmiş sermaye"den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemişse, "Ödenmiş sermaye" kaleminden sonra gelmek üzere açılacak "Sermaye düzeltmesi farkları" kalemiyle;
  • "Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler" ve "Hisse senedi ihraç primleri"'nden kaynaklanmakta ve henüz kar dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamışsa "Geçmiş yıllar kar/zararıyla",

ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özkaynak kalemleri ise TFRS çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir. Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur.

Halka açık şirketler kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kar Payı Tebliği'ne göre yaparlar.

Ortaklıklar, karlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, borsaya kote halka açık ortaklıklar için asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar paylarının eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kar payı avansı dağıtabilecektir.

TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kar dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kar payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kar aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kardan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kar payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kardan pay dağıtılamaz.

Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak özsermaye enflasyon düzeltme farkları, nakit kar dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 24 – ÖZKAYNAKLAR (devamı)

Şirket'in Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenen finansal tabloları, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş olup, özkaynak kalemlerinin (birikmiş karlar ve sermayeye eklenebilir kaynaklar) enflasyon farkları raporlama tarihi itibarıyla yasal finansal tablolarda kayıtlara alınmıştır.

Yasal yedekler ve Türk Ticaret Kanunu'nun 466. maddesi çerçevesinde yasal yedek statüsünde olan hisse senedi ihraç primleri yasal kayıtlardaki tutarları ile gösterilmiştir. Bu kapsamda, TFRS esasları çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan ve rapor tarihi itibarıyla kar dağıtımına veya sermaye artırımına konu edilmeyen geçmiş dönem enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farklılıkları, geçmiş yıllar kar/zararlarıyla ilişkilendirilmiştir.

Yasal yedekler, 6102 Sayılı Yeni TTK'nın 519. maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre karın %5'i ödenmiş/çıkarılmış sermayenin %20'sini buluncaya kadar I. tertip kanuni yedek akçe olarak ayrılır. Kardan I. tertip yedek akçe olarak ayrılan tutar düşüldükten sonra kalan tutardan pay sahipleri için I. kar payı ayrılır. I. tertip kanuni yedek akçe ile I. kar payı ayrıldıktan sonra kalan bakiyenin olağanüstü yedek akçe olarak ayrılmasına veya dağıtılmasına karar vermeye Şirket kar dağıtım politikasını da dikkate alarak Genel Kurul yetkilidir. II. tertip kanuni yedek akçe, Yeni TTK'nın 519. maddesinin 2. fıkrasının 3.bendi gereğince; dağıtılması kararlaştırılmış olan kısımdan çıkarılmış/ödenmiş sermayenin %5'i oranında kar payı düşüldükten sonra bulunan tutarın onda biri kadar ayrılır. Karın sermayeye ilavesi yoluyla bedelsiz pay dağıtılmasına karar verilmesi halinde II. tertip kanuni yedek akçe ayrılmaz.

Statü yedekleri, Şirket esas sözleşmesi 31 Mart 2008 tarihinde değiştirilinceye kadar net dağıtılabilir dönem karının müsaadesi dahilinde Sermaye Piyasası Kurulu tebliğleri uyarınca ortaklara birinci temettü olarak ödenen tutara eşit olan bir tutar fabrikanın tevsiine harcanmak üzere statü yedeği olarak ayrılmıştır. Yine Şirket esas sözleşmesinin 31 Mart 2008'de yapılan değişiklikten önceki 13. maddesine göre, vergi sonrası oluşan net dönem karının %5'inin, çıkarılmış sermayenin %50'sine ulaşıncaya kadar kanuni ihtiyat akçesi olarak ayrılacağı öngörülmüş olduğundan, bu hükme göre ayrılan yedek akçenin Yeni TTK'nın 519. maddesinde öngörülmüş olan %20 oranındaki yasal yedek akçe tutarını aşan kısmı statü yedeği olarak kaydedilmiştir. Statü yedekleri bedelsiz sermaye artırımlarında ve kar dağıtımında kullanılabilir.

TMS 19 "Çalışanlara Sağlanan Faydalar" standardındaki değişiklikle birlikte kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında dikkate alınan aktüeryal kayıp kazançların kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmesine izin vermemektedir. Aktüeryal varsayımların değişmesi sonucu oluşan kayıp ve kazançlar özkaynaklar içerisinde "Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları (Kayıpları)" hesabında muhasebeleştirilmiştir. Kıdem tazminatı karşılığı aktüeryal (kayıp)/kazanç fonu kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak niteliktedir.

Grup'un varlık ve yükümlülükleri ile kar veya zarar tablosu kalemleri; Not 2.1'de belirtildiği üzere konsolide finansal tablolarda raporlama tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak sunum para birim olan TL cinsinden ifade edilir. Oluşan çevrim farkları özkaynaklarda yabancı para çevrim farkları olarak muhasebeleştirilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 25 – HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ

Grup, mal devrederek edim yükümlülüklerini belirli bir anda yerine getirir. Grup'un devam eden sözleşmelerinde kalan edim yükümlülüklerinden gelecekte muhasebeleştirmeye hak kazanacağı tutar 1.230.613 bin TL'dir (Not 23). Şirket, bu hasılatı bir yıl içerisinde finansal tablolarına hasılat olarak kaydetmeyi öngörmektedir.

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Yurt içi demir çelik satışları 124.640.941 102.953.785
Yurt dışı demir çelik satışları 15.902.785 18.515.681
Diğer gelirler 6.263.422 5.552.987
Vadeli satış sözleşmelerine ilişkin faiz gelirleri 1.338.564 953.468
Satış iadeleri (-) (123.089) (59.359)
Satış iskontoları (-) (122.831) (133.681)
147.899.792 127.782.881
Satışların maliyeti (-) (133.658.002) (102.244.085)
Brüt kar 14.241.790 25.538.796

Diğer gelirleri içerisinde yurt dışına yapılan satışların toplamı 2.695.768 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 2.374.772 bin TL). Vadeli satış sözleşmelerine ilişkin faiz gelirleri içerisinde yurt dışı vadeli satış faiz geliri toplamı 12.714 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 29.580 bin TL).

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla satışların maliyetinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
İlk madde ve malzeme giderleri (98.818.872) (78.716.216)
Personel giderleri (8.227.579) (4.411.212)
Enerji giderleri (12.311.205) (10.807.920)
Amortisman ve itfa giderleri (4.810.904) (3.143.289)
Genel üretim giderleri (4.254.526) (1.084.142)
Diğer satışların maliyeti (1.881.498) (1.301.314)
Çalışmayan kısım giderleri (*) (2.003.011) (253.925)
Müşteri teslim satışlara ait nakliye giderleri (1.072.038) (1.199.214)
Stok değer düşüklüğü karşılığı gideri (Not 10) (132.263) (550.403)
Konusu kalmayan stok değer düşüklüğü karşılığı (Not 10) 934.408 32.200
Kullanım hakkı varlıkları itfa payı (16.836) (6.007)
Diğer (1.063.678) (802.643)
(133.658.002) (102.244.085)

(*) 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle; Şirket'in bağlı ortaklıklarından İsdemir'de durum tespit çalışmaları tamamlanıncaya kadar üretim faaliyetlerine ara verilmişti. İsdemir'in üretim tesislerindeki deprem sebebiyle gerçekleşen beklenmeyen duruşlar ile Grup'un diğer üretim tesislerindeki planlı duruşlar sonucu oluşan (2.003.011) bin TL tutarındaki çalışmayan kısım gideri, ürün maliyeti ile ilişkilendirilmeyip doğrudan satışların maliyeti içerisinde muhasebeleştirilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 26 – ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla faaliyet giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Pazarlama giderleri (-) (1.177.995) (741.626)
Genel yönetim giderleri (-) (2.672.791) (1.536.558)
Araştırma ve geliştirme giderleri (-) (190.227) (99.936)
(4.041.013) (2.378.120)

NOT 27 – NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla pazarlama giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri (-) (456.437) (287.819)
Amortisman ve itfa giderleri (-) (192.036) (135.330)
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (-) (526.937) (318.194)
Kullanım hakkı varlıkları itfa payı (-) (2.585) (283)
(1.177.995) (741.626)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla genel yönetim giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri (-) (1.161.570) (705.297)
Amortisman ve itfa giderleri (-) (220.709) (112.339)
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (-) (1.195.761) (662.265)
Vergi, resim ve harçlar (-) (27.959) (12.132)
Şüpheli / konusu kalmayan alacak karşılığı (net) 10.467 (693)
Kullanım hakkı varlıkları itfa payı (-) (77.259) (43.832)
(2.672.791) (1.536.558)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla araştırma ve geliştirme giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel gider payı (-) (89.943) (48.586)
Amortisman ve itfa giderleri (-) (44.569) (27.900)
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (-) (55.715) (23.450)
(190.227) (99.936)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 27 – NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER (devamı)

Bağımsız denetim kuruluşundan alınan hizmetlere ilişkin ücretler

Grup'un; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun "KGK" Resmi Gazete'de yayınlanan Kurul Karar'ına istinaden raporlama dönemi itibarıyla bağımsız denetçi/bağımsız denetim kuruluşundan aldığı hizmetlere ilişkin ücretler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti (6.516) (3.843)
Diğer güvence hizmetlerinin ücreti (235) (185)
(6.751) (4.028)

NOT 28 –ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/(GİDERLER)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla esas faaliyetlerden diğer gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Geçmiş dönem sabit kıymet dava tazminat gelirleri 727.981 -
Ticari alacak ve borçlardan kaynaklı kur farkı gelirleri (net) 536.541 -
Müşteri peşinatları irad kaydı 2.055 38.297
Reeskont gelirleri - 2.176
Konusu kalmayan karşılıklar 20.418 15.769
Hizmet gelirleri 155.463 70.037
Kira ve bakım onarım gelirleri 28.547 27.947
Ardiye gelirleri 105.842 57.046
Tazminat ve gecikme ceza gelirleri 25.725 14.514
Geçmiş dönem sigorta hasar tazminat gelirleri 207.873 510.091
Dava gelirleri 25.116 2.204
Müşteriler gecikme faiz gelirleri 122.926 16.876
Cari dönem sigorta hasar tazminat gelirleri 2.370.850 -
Diğer gelir ve karlar 262.184 192.193
4.591.521 947.150

Grup'un geçmiş dönemde sigorta kapsamındaki sabit kıymetlerinde oluşan hasarlara ilişkin olarak raporlama dönemi içerisinde elde ettiği dava tazminat gelirleri esas faaliyetlerden diğer gelirlerde muhasebeleştirilmiştir.

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle, Şirket'in bağlı ortaklıklarından İsdemir'in sigorta kapsamında tahsil edilecek hasar tazminatına ilişkin 2.370.850 bin TL tutarındaki avans bedelinin tahsil edilmesine yönelik anlaşma sağlanmıştı. Anlaşma doğrultusunda deprem kapsamında tazmini gerçekleştirilen/gerçekleştirilecek sigorta hasarlarına ilişkin tutar, raporlama dönemi itibarıyla esas faaliyetlerden diğer gelirler ile diğer varlık ve yükümlülükler içerisindeki sigorta gelir tahakkukları (Not 22) hesabında muhasebeleştirilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 28 –ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/(GİDERLER) (devamı)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla esas faaliyetlerden diğer giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Karşılık giderleri (161.843) (116.207)
Ticari alacak ve borçlardan kaynaklı kur farkı giderleri (net) - (114.684)
Dava tazminatı giderleri (74.657) (8.998)
Kullanım hakkı varlıkları itfa payı (7.820) (24.851)
Bağış ve yardımlar (868.937) (93.487)
Hizmet giderleri (95.253) (69.098)
Ceza giderleri (109.604) (1.439)
Diğer gider ve zararlar (139.624) (109.074)
(1.457.738) (537.838)

NOT 29 - YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/(GİDERLER)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla yatırım faaliyetlerinden gelirlerin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan
yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net kazanç/(kayıp)
255.436 51.026
Sabit kıymet satış geliri 12.409 8.139
Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin kira gelirleri 91.435 29.622
Konusu kalmayan sabit kıymet değer düşüş karş. (Not 14) - 30.507
359.280 119.294

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla yatırım faaliyetlerinden giderlerin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Sabit kıymet satış zararı (29.056) (14.046)
Sabit kıymet ihraç zararı (32.436) (95.521)
Sabit kıymet değer düşüklüğü karşılığı (Not 14) (480.065) -
Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin giderler (3.180) (834)
(544.735) (110.401)

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem nedeniyle; Grup'un bağlı ortaklıklarından İsdemir'in kullanım dışı kalacak varlıkları için hasar değerlendirme raporları doğrultusunda (480.065) bin TL değer düşüklüğü hesaplanmıştır (Not 14).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 30 – FİNANSMAN GELİRLERİ

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla finansman gelirlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Banka mevduatlarından faiz geliri 2.458.435 1.268.689
Finansal yatırımlardan elde edilen faiz gelirleri 490 2.492
Türev araçların gerçeğe uygun değer farkı (net) 826.923 225.864
Diğer finansal gelirler 10.729 6.315
3.296.577 1.503.360

NOT 31 – FİNANSMAN GİDERLERİ

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla finansman giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Banka kredileri faiz giderleri (5.074.609) (1.650.583)
Kur farkı gideri (net) (2.774.644) (1.006.173)
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin faiz maliyeti (469.499) (305.812)
Kiralama işlemlerinden faiz giderleri (35.098) (51.722)
Diğer finansal giderler (25.223) (28.493)
(8.379.073) (3.042.783)

241.045 bin TL borçlanma maliyeti dönem içerisinde sabit kıymetler üzerinde aktifleştirilmiştir (31 Aralık 2022: (10.198) bin TL).

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla vergi giderlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Ödenecek kurumlar vergisi: 2023 2022
2022 yılı kurumlar vergisi 54.494 -
Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı 5.715.882 9.150.847
Peşin ödenmiş vergi ve fonlar (-) (2.537.926) (8.712.399)
3.232.450 438.448
1 Ocak - 1 Ocak -
Vergi gideri: 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Cari kurumlar vergisi gideri 4.761.341 7.779.424
Ertelenmiş vergi (geliri)/gideri (253.276) (4.320.024)
4.508.065 3.459.400

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı)

Kurumlar vergisi

Grup, Singapur ve Romanya'daki bağlı ortakları hariç olmak üzere Türkiye'de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup'un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır. Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi yükümlülükleri, konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.

Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı, ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve yurt içinde yerleşik şirketlerden alınan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.

15 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 7456 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32. maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılarak 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerine ait kurum kazançları için kurumlar vergisi oranı %25'e yükseltilmiştir. Raporlama tarihi itibarıyla uygulanan efektif vergi oranı %25'tir (31 Aralık 2022: %22).

15 Temmuz 2023 tarih ve 32249 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7456 sayılı Kanun ile 15 Temmuz 2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançlara uygulanan istisna oranı %25 olup, ilgili taşınmazların yeniden değerlenmesi durumunda ortaya çıkan geçici farklar üzerinden hesaplanacak ertelenmiş vergiye uygulanacak vergi oranı, ilgili taşınmazın defter değerinin satış yolu ile geri kazanılması durumunda %18,75 olarak dikkate alınması gerekmektedir.

31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait dönemde uygulanan efektif vergi oranı Türkiye'de %25, Romanya'da %16, Singapur'da %17 (31 Aralık 2022: Türkiye'de %23, Romanya'da %16, Singapur'da %17)'dır.

Grup tarafından 2023 yılında yapılan kurumlar vergisi ödemeleri toplamı 2.921.880 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 12.984.104 bin TL).

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca; depremden etkilenen illerdeki mükelleflerin 6 Şubat 2023 ile 30 Nisan 2024 tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir. Bu kapsamda, mücbir sebep hali süresince verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerin verilme süreleri 31 Mayıs 2024 tarihine kadar uzatılmıştır.

Vergi Usul Kanunu'nun geçici 33. maddesi ile; 2021 ve 2022 yılı hesap dönemleri ile 2023 yılı geçici vergi dönemlerinde VUK'un mükerrer 298/A maddesindeki şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı, buna karşın 31 Aralık 2023 tarihli mali tabloların ise herhangi bir şarta bakılmaksızın düzeltmeye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede; Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenen 31 Aralık 2023 tarihli mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı)

Kurumlar vergisi (devamı)

Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl (Romanya: 7 yıl) taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak, önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.

Türkiye'de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yıl 1 Nisan – 25 Nisan tarihleri arasında vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları beş yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir.

Teşvik uygulaması

2023 yılında 2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar"ın 17/g maddesi kapsamında alınan bölgesel öncelikli yatırım teşvik belgesine bağlı kurumlar vergisi indirimi teşvikinden yararlanılmıştır. Yatırıma katkı oranı %40 olup bahsi geçen karar kapsamında 5. bölge teşviklerinden yararlanılmaktadır.

Ertelenmiş vergi

Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici vergilendirilebilir farkları için ertelenmiş vergi aktifi ve pasifini muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TFRS'ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır.

Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin (arsa ve arazi hariç) hesaplanmasında kullanılan vergi oranı 2023 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %25 esas alınmıştır. Yurtdışında faaliyet gösteren Romanya'daki bağlı ortaklık için %16, Singapur'daki bağlı ortaklık için %17'dir (31 Aralık 2022: Türkiye'de %20, Romanya'da %16, Singapur'da %17). Arsa ve araziden kaynaklanan geçici zamanlama farkları üzerinden ertelenmiş vergi %18,75 oranı ile hesaplanmaktadır (31 Aralık 2022: %10).

Vergi Usul Kanunu'na göre düzenlenen 31 Aralık 2023 tarihli mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur. Bu çerçevede yasal finansal tablolarda yapılan enflasyon düzeltmesi sonucunda konsolide finansal tablolarda ertelenmiş vergi varlıkları kayıtlara alınmıştır.

Türkiye'de işletmelerin konsolide kurumlar vergisi beyannamesi verememeleri sebebiyle, ertelenmiş vergi varlıkları olan bağlı ortaklıklar, ertelenmiş vergi yükümlülükleri olan bağlı ortaklıklar ile netleştirilmez ve ayrı olarak gösterilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı)

31 Aralık 31 Aralık
Ertelenmiş vergi varlıkları: 2023 2022
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar 7.908.974 4.467.303
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar 1.395.143 687.429
Yatırım indirimi 15.571 30.629
Dava karşılıkları 131.128 70.743
Türev ürünlerin rayiç değeri düzeltmesi 29.721 -
Stoklar 128.251 74.351
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar 494.085 192.158
Kiralama işlemlerinden borçlar 84.986 41.456
Diğer 593.229 341.367
10.781.088 5.905.436
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri:
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar (21.889.743) (13.455.464)
Türev ürünlerin rayiç değeri düzeltmesi - (5.223)
Kredilerin iç verim düzeltmesi (109.540) (57.161)
Kullanım hakkı varlıkları (109.429) (48.508)
Stoklar (752.342) (499.773)
Diğer (298.393) (59.738)
(23.159.447) (14.125.867)
(12.378.359) (8.220.431)

Ayrı birer vergi mükellefi olan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının TFRS uyarınca hazırladıkları bireysel finansal tablolarda ilgili şirketlerin net ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının konsolide finansal tablolarında ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri hesapları içerisinde ayrı olarak sınıflandırılmıştır. Yukarıda gösterilen geçici farklar ile ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri ise brüt değerler esas alınarak hazırlanmış olup net ertelenmiş vergi pozisyonunu göstermektedir.

Ertelenmiş vergi varlık/(yükümlülük) finansal durum tablosundaki gösterimi:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Ertelenmiş vergi varlıkları 254.324 244.350
Ertelenmiş vergi (yükümlülükleri) (12.632.683) (8.464.781)
(12.378.359) (8.220.431)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı)

Ertelenmiş vergi varlık / (yükümlülük) hareket: detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi (8.220.431) (9.663.074)
Enflasyon etkisi (192.146) -
Ertelenmiş vergi geliri (gideri) 253.276 4.320.024
Diğer kapsamlı gelir ile ilişkilendirilen kısım 374.211 285.209
Çevrim farkı (4.593.269) (3.162.590)
Kapanış bakiyesi (12.378.359) (8.220.431)

Vergi karşılığının mutabakat detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Vergi öncesi kar (zarar) 8.837.129 22.112.454
Yasal vergi oranı 25% 22%
Yasal vergi oranına göre hesaplanan vergi gideri (2.209.282) (4.864.740)
Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı:
- Kanunen kabul edilmeyen giderler (383.359) (114.459)
- Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar
yeniden değerleme vergi etkisi - 4.467.303
- Çevrim farklarının etkisi (10.043.549) (3.134.206)
- Enflasyon etkisi 8.682.788 -
- Deprem kaynaklı ek vergi etkisi (623.613) -
- Yatırım indirimleri 76.810 189.028
- Diğer ülkelerde faaliyette bulunan bağlı
ortaklıkların farklı vergi oranlarının etkisi (7.860) (2.326)
Kar veya zarar tablosundaki toplam vergi gideri (4.508.065) (3.459.400)

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla diğer kapsamlı gelir (gider) içerisindeki vergi gelir (gider)lerinin detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak -31 Aralık 2023
Vergi Vergi Vergi
Dönem içerisindeki diğer kapsamlı gelir/(gider) öncesi tutar geliri/(gideri) sonrası tutar
Maddi duran varlık yeniden değerleme fonundaki değ. 168.416 - 168.416
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm fon. değ. (1.396.695) 349.174 (1.047.521)
Nakit akış riskinden korunma fonundaki değişim (99.129) 25.037 (74.092)
Yabancı para çevrim farklarındaki değişim 68.664.048 - 68.664.048
67.336.640 374.211 67.710.851

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 32 – VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı)

1 Ocak -31 Aralık 2022
Vergi Vergi Vergi
Dönem içerisindeki diğer kapsamlı gelir/(gider) öncesi tutar geliri/(gideri) sonrası tutar
Maddi duran varlık yeniden değerleme fonundaki değ. 60.869 - 60.869
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm fonundaki değ. (1.305.806) 261.161 (1.044.645)
Nakit akış riskinden korunma fonundaki değişim (82.702) 24.048 (58.654)
Yabancı para çevrim farklarındaki değişim 32.227.569 - 32.227.569
30.899.930 285.209 31.185.139

NOT 33 – PAY BAŞINA KAZANÇ

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hisse adedi 350.000.000.000 350.000.000.000
Geri alınmış paylar sonrası hisse adedi 338.196.856.484 339.216.314.817
Ana ortaklık payına düşen kar 4.033.089 18.005.034
1 TL nominal değerli hisse başına kar - TL/% 1,1925 / %119,25 5,3078 / %530,78

NOT 34 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI

Grup'un ana ortağı ATAER Holding A.Ş.'dir. Nihai Ana Ortağı ise Ordu Yardımlaşma Kurumu'dur (Not 1). Grup ile Grup'un ilişkili tarafları olan bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden bu notta açıklanmamıştır. İlişkili taraflardan ticari alacaklar ve borçlar için cari hesap çalışmaktadır. Alacak tahsil ve borç ödeme gün sayıları 0 – 30 aralığındadır.

Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır.

31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (kısa vadeli) 2023 2022
OYAK NYK RO-RO Liman İşletmeleri A.Ş. (1) 5.335 -
OYAK Renault Otomobil Fab. A.Ş.(2) 416.513 328.074
OYAK Birleşik Enerji A.Ş. (1) 8.849 -
Miilux Poland Sp. Z.o.o. (1) 47.878 76.474
İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.(3) 16.278 26.590
OYAK Çimento Fabrikaları A.Ş. (1) 66.853 158.257
Miilux Yüksek Mukavemetli Çelik Üretim A.Ş. (1) 124.108 64.598
Denizli Çimento San. T.A.Ş.(1) - 8.897
Diğer 2.751 104
688.565 662.994

(1) Nihai ana ortaklığın bağlı ortaklığı

(2) Nihai ana ortaklığın iştiraki

(3) Bağlı ortaklığın müşterek yönetime tabi ortaklığı

(4) Nihai ana ortak

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 34 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

İlişkili taraflardan ticari alacaklar genellikle çelik, enerji, hizmet ve yan ürün satışlarından kaynaklanmaktadır.

31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (kısa vadeli) 2023 2022
OYAK NYK RO-RO Liman İşletmeleri A.Ş. (1) 11.582 7.227
11.582 7.227
31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (uzun vadeli) 2023 2022
OYAK NYK RO-RO Liman İşletmeleri A.Ş. (1) 75.091 47.083
75.091 47.083

İlişkili taraflardan kısa ve uzun vadeli diğer alacaklar, TFRS 16 hükümleri uyarınca alt kiralama kapsamındaki parasal alacaklardan kaynaklanmaktadır.

31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflara peşin ödenmiş giderler (kısa vadeli) 2023 2022
OYAK Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.(1) 12.578 40.244
OYAK Çimento Fabrikaları A.Ş. (1) - 989
Diğer 204 -
12.782 41.233
31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflara peşin ödenmiş giderler (uzun vadeli) 2023 2022
OYAK İnşaat A.Ş. (1) 126.851 135.121
OYAK Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş.(1) 56.071 36.242
182.922 171.363

İlişkili taraflardan peşin ödenmiş giderler liman hizmetleri ve sabit kıymet avans işlemlerinden kaynaklanmaktadır.

  • (1) Nihai ana ortaklığın bağlı ortaklığı
  • (2) Nihai ana ortaklığın iştiraki
  • (3) Bağlı ortaklığın müşterek yönetime tabi ortaklığı
  • (4) Nihai ana ortak

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 34 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

31 Aralık 31 Aralık
İlişkili taraflara ticari borçlar (kısa vadeli) 2023 2022
OYAK Yenilenebilir Enerji A.Ş. (1) 57.264 -
Omsan Lojistik A.Ş.(1) 332.552 161.648
Omsan Denizcilik A.Ş.(1) - 7.239
OYAK Pazarlama Hizmet ve Turizm A.Ş.(1) 137.198 69.013
OYAK Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş.(1) 95.369 36.147
Omsan Logistica SRL(1) 7.921 3.299
OYAK Denizcilik ve Liman İşletmeleri A.Ş. (1) 47.122 29.388
OYAK Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.(1) 3.356 23.321
OYAK İnşaat A.Ş. (1) 69.850 116.929
Satem Grup Gıda Dağıtım ve Pazarlama A.Ş. (1) 10.919 3.617
Doco Petrol ve Danışmanlık A.Ş. (1) 11.294 5.115
Diğer 357.488 175.775
1.130.333 631.491

İlişkili taraflara olan ticari borçlar genellikle hizmet, sabit kıymet ve enerji alım işlemlerinden doğmaktadır.

1 Ocak – 1 Ocak –
İlişkili taraflara önemli satışlar 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
OYAK Birleşik Enerji A.Ş. (1) - 894.699
OYAK Renault Otomobil Fab. A.Ş.(2) 1.935.118 878.749
OYAK Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş.(1) 392 1.253
OYAK Akaryakıt ve LPG Yatırımları A.Ş. (1) 7.916 2.417
OYAK Çimento Fabrikaları A.Ş.(1) 276.981 207.051
Denizli Çimento Sanayi T.A.Ş. (1) - 12.177
Likitgaz Dağıtım ve Endüstri A.Ş. (1) 52.555 -
OYAK Denizcilik ve Liman İşletmeleri A.Ş.(1) 5.833 2.063
İskenderun Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. (1) 3.487.755 2.531.242
Miilux Yüksek Mukavemetli Çelik Üretim A.Ş. (1) 459.949 157.827
İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.(3) 273.019 351.748
Diğer 59.849 66.542
6.559.367 5.105.768

İlişkili taraflara olan önemli satışlar genellikle demir, çelik, hammadde, yan ürün ve hizmet satış işlemlerinden kaynaklanmaktadır.

  • (1) Nihai ana ortaklığın bağlı ortaklığı
  • (2) Nihai ana ortaklığın iştiraki
  • (3) Bağlı ortaklığın müşterek yönetime tabi ortaklığı
  • (4) Nihai ana ortak

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 34 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

1 Ocak – 1 Ocak –
İlişkili taraflardan önemli alımlar 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Miilux Yüksek Mukavemetli Çelik Üretim A.Ş. (1) 14.171 2.742
Omsan Denizcilik A.Ş.(1) 605.959 456.585
OYAK Pazarlama Hizmet ve Turizm A.Ş.(1) 834.315 417.172
Omsan Lojistik A.Ş.(1) 2.312.961 649.821
OYAK Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş.(1) 495.503 412.609
Omsan Logistica SRL(1) 104.574 86.184
OYAK Denizcilik ve Liman İşletmeleri A.Ş.(1) 423.404 374.394
Doco Petrol ve Danışmanlık A.Ş. (1) 124.730 123.307
İsdemir Linde Gaz Ortaklığı A.Ş.(3) 482.662 495.019
OYAK İnşaat A.Ş. (1) 1.350.650 286.722
OYAK Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.(1) 350.768 263.994
Güzel Enerji Akaryakıt A.Ş.(1) 13.063 10.045
OYAK Akaryakıt ve LPG Yatırımları A.Ş. (1) 24.839 12.506
Satem Grup Gıda Dağıtım ve Pazarlama A.Ş. (1) 16.056 -
OYAK Yenilenebilir Enerji A.Ş. (1) 1.504.204 -
Diğer 275.724 133.266
8.933.583 3.724.366

İlişkili taraflardan olan alımlar genellikle hizmet, sabit kıymet ve enerji alım işlemlerinden kaynaklanmaktadır.

  • (1) Nihai ana ortaklığın bağlı ortaklığı
  • (2) Nihai ana ortaklığın iştiraki
  • (3) Bağlı ortaklığın müşterek yönetime tabi ortaklığı
  • (4) Nihai ana ortak

İlişkili taraflarla yapılan işlemlerin şart ve koşulları:

Dönem sonu itibarıyla mevcut bakiyeler teminatsız ve ödemeleri nakit bazlıdır. 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yılda, Grup ilişkili taraflardan alacaklarına ilişkin herhangi bir şüpheli alacak karşılığı ayırmamıştır (31 Aralık 2022: Yoktur).

Üst düzey yöneticilere sağlanan maaş, prim ve benzeri faydalar:

Grup'un üst düzey yönetim kadrosu Yönetim Kurulu, Grup Başkan ve Başkan Yardımcıları ile Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarından oluşmaktadır. 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yılda Grup'un üst düzey yöneticilerine kısa vadeli olarak sağladığı maaş, prim ve benzeri diğer faydaların toplam tutarı 98.389 bin TL'dir (31 Aralık 2022: 71.965 bin TL).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ

(a) Sermaye risk yönetimi

Grup sermaye yönetiminde, borç-özkaynak dengesini, finansal riskleri en aza indirgeyecek biçimde sağlamaya özen göstermektedir.

Grup, düzenli olarak yapılan uzun vadeli projeksiyonlar ile geleceğe yönelik özsermaye tutarları, borçözsermaye oranları ve benzer oranları düzenli olarak öngörmekte ve özsermayenin güçlendirilmesine yönelik gerekli önlemleri almaktadır.

Grup'un sermaye yapısı Not 7'de açıklanan kredileri de içeren borçlar, nakit ve nakit benzerleri ve Not 24'te açıklanan çıkarılmış sermaye, yedekler ve geçmiş yıl kazançlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.

Grup'un Yönetim Kurulu sermaye yapısını düzenli olarak yaptığı toplantılarda inceler. Bu incelemeler sırasında Yönetim Kurulu, sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskleri değerlendirir. Grup, Yönetim Kurulu'nun yaptığı önerilere dayanarak, sermaye yapısını, yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, nakit ve/veya hisse karşılığı temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutmayı amaçlamaktadır.

Raporlama dönemi itibarıyla net (alacak) borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Not 2023 2022
Toplam borçlanmalar 7 67.740.702 29.580.739
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri 4 24.072.967 15.186.458
Net (alacak) borç 43.667.735 14.394.281
Düzeltilmiş özsermaye (*) 194.051.439 120.063.466
Toplam kaynaklar 237.719.174 134.457.747
Net (alacak) borç/düzeltilmiş özsermaye oranı 23% 12%
Toplam içindeki net (alacak) borç/ düzeltilmiş sermaye dağılımı 18/82 11/89
  • (*) Düzeltilmiş özsermaye nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları), tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) çıkarılmak ve kontrol gücü olmayan paylara ait özsermaye dahil edilmek sureti ile hesaplanmıştır.
  • (b) Önemli muhasebe politikaları

Grup'un finansal araçlarla ilgili önemli muhasebe politikaları 2 numaralı "Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları, 2.8.9 Finansal Araçlar" notunda açıklanmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(c) Finansal risk yönetimindeki hedefler

Grup, finansal araçlarını, özellikle bu amaçla kurulmuş ayrı bir hazine yönetimi birimi aracılığıyla merkezi olarak yönetmektedir. Piyasalardaki tüm gelişmeler anlık olarak izlenmektedir. Hazine Yönetimi, günlük olağan toplantılarında, ulusal ve uluslararası piyasaları değerlendirerek, nakit giriş ve çıkışlarını da dikkate almak suretiyle, Grup Risk Yönetimi Müdürlüğü'nün yayınladığı politika ve talimatlar dahilinde finansal araçları yönetmektedir.

Her günün bitiminde, bütün Grup şirketleri "Günlük Nakit Raporu" hazırlamakta ve Grup Risk Yönetim Müdürlüğü tarafından periyodik olarak Şirket'in nakit varlıklarına ilişkin riskler hesaplanmaktadır. Söz konusu bilgiler Hazine Yönetimi tarafından konsolide edilerek, nakit yönetimi stratejileri belirlenmektedir.

Böylece, Grup'un bütün finansal hareketleri merkezi olarak yönetilmektedir. Bunun dışında, Grup'un yıla ait ödeme planları hazırlanan haftalık raporlarla, yıllık nakit planlaması ise aylık raporlarla takip edilmektedir.

Grup, türev finansal araçlara yeri geldikçe ve Grup Kurumsal Risk Yönetimi Müdürlüğü'nün öngördüğü durum ve koşullarda başvurmaktadır. Yatırım araçlarının belirlenmesinde getirisi ve likiditesi yüksek araçlar tercih edilmektedir. Bu amaçla vadeli mevduat işlemleri genellikle erken bozma opsiyonlu olarak yapılmaktadır.

(d) Piyasa riski

Faaliyetleri nedeniyle Grup, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Döviz kuru ve faiz oranıyla ilişkilendirilen riskleri kontrol altında tutabilmek için Grup, sektördeki fiyat değişiklikleri ve piyasa koşullarını düzenli olarak takip ederek, gerekli fiyat ayarlamalarını anında yapmaktadır.

Uzun vadeli borçlanmalarda, değişken faiz tercih edilmektedir. Faiz riskinden korunmak amacı ile bu borçlanmalardan bir kısmı için faiz takası sözleşmeleri kullanılarak faiz oranları sabitlenmektedir.

Cari yılda Grup'un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(e) Kredi riski yönetimi

Ticari alacaklar, çeşitli sektörlere ve bölgelere dağılmış çok büyük sayıda müşterileri kapsamaktadır. Bir veya birkaç müşteride risk yoğunlaşması yoktur. Ticari alacakların çoğunluğu banka teminat mektubu ve/veya kredi limitleri ile teminat altına alınmıştır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden devamlı kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. Grup'un, herhangi bir müşteriden kaynaklanan önemli bir kredi riski bulunmamaktadır.

Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri Alacaklar Türev Finansal Finansal
Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Araçlar Araçlar
31 Aralık 2023 İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*) (A+B+C+D+E)
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
688.565
-
-
19.664.596
17.813.786
-
86.673
-
-
127.710
-
-
24.072.907
-
-
11.396
-
-
619.393
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşük. uğramamış fin. varlıkların net defter değeri 688.565
-
19.605.128
-
86.673
-
127.710
-
24.072.907
-
11.396
-
619.393
-
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer
düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - 59.468 - - - - -
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -
-
56.844
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 123.462 - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (123.462) - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -

Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış 59.468 bin TL'nin vadesi 0-3 ay aralığındadır.

(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(e) Kredi riski yönetimi (devamı)

Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri

Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri Alacaklar Türev Finansal Finansal
Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Araçlar Araçlar
31 Aralık 2022 İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*) (A+B+C+D+E)
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
662.994
-
-
14.939.155
13.931.035
-
54.310
-
-
65.089
-
-
15.186.402
-
-
59.160
-
-
685.293
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşük. uğramamış fin. varlıkların net defter değeri 662.994
-
14.831.690
-
54.310
-
65.089
-
15.186.402
-
59.160
-
685.293
-
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer
düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - 107.465 - - - - -
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -
-
101.642
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 353.462 - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (353.462) - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -

Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış 107.465 bin TL'nin vadesi 0-3 ay aralığındadır.

(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(e) Kredi riski yönetimi (devamı)

Grup'un maruz kaldığı kredi riskine ilişkin açıklama:

Grup kredi riskini minimuma indirmek için, kredibilitesi yüksek taraflarla çalışmayı ve temerrüt durumundaki finansal zarar riskini azaltmak adına da gerekli gördüğü durumlarda teminat alma politikasını benimsemiştir. Grup işlem yaptığı tarafların kredibilitesini takip eder ve yaptığı finansal yatırımlarda da ilgili enstrümanların kredi notunu yatırım tercihini yaparken göz önünde bulundurur. Kredi notları, eğer mevcutsa, bağımsız derecelendirme kuruluşlarından temin edilir. Kredi notlarının temin edilememesi ya da olmaması durumunda Grup, piyasadan elde ettiği bilgileri ve ticari kayıtlarını kullanarak, önemli müşterilerinin kredibilitelerine ilişkin değerlendirmelerini kendi yapar. Grup, bu değerlendirmeleri düzenli olarak günceller ve ilgili taraflarla yapılan toplam işlem bedellerini de göz önünde bulundurarak kredi riskini yönetir. Yeni bir müşteri kabul edilirken müşterinin kredibilitesi ilgili departmanlar tarafından değerlendirilir ve gerekli görülen durumlarda teminat alınarak uygun kredi limitlerini tanımlanır.

Kredi riski, karşı tarafın sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirememesi sonucu Grup'un finansal zarara uğrama riskidir. Kredi riskini en aza indirgemek için Grup, karşı tarafların temerrüt risklerini göz önünde bulundurarak kredi derecelendirmeleri yapmış ve ilgili tarafları kategorilere ayırmıştır.

Kategori Açıklama Beklenen kredi zararı
hesaplama yöntemi
Teminatlı alacaklar Teminata bağlı alacaklardan
oluşmaktadır.
Beklenen kredi zararı
oluşturulmamaktadır.
Tahsil edilebilir ve vadesi
geçmiş alacaklar
Karşı tarafın temerrüt riski
düşüktür ve teminat altına
alınmıştır.
Beklenen kredi zararı
oluşturulmamaktadır.
Tahsili şüpheli ve vadesi geçmiş
alacaklar
İlgili varlığın kredi değer
düşüklüğüne uğradığını gösteren
kanıtlar bulunmaktadır.
Alacağın teminatsız kısmı
üzerinden %100 karşılık
ayrılmaktadır.
Kayıtlardan silinen Borçlunun ciddi finansal sıkıntı
içinde olduğunu gösteren
kanıtların olması ve Grup'un
ilgili tutarların tahsiline dair bir
beklentisi bulunmaması.
Kayıtlardan tümüyle
çıkarılmaktadır.

Grup'un mevcut kredi riski derecelendirme metodolojisi aşağıdaki kategorileri içermektedir:

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(f) Kur riski yönetimi

Grup'un raporlama dönemi itibarıyla Not 2.8.9'da belirtildiği şekilde hesaplanan orijinal para birimi cinsinden yabancı para pozisyonu aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023
TL karşılığı T
L
AVRO JAPON YENI RON
(Sunum (Orijinal (Orijinal (Orijinal (Orijinal
para birimi) para birimi) para birimi) para birimi) para birimi)
1. Ticari Alacaklar 3.389.199 181.007 96.948 - 7.715
2a. Parasal Finansal Varlıklar 23.323.467 23.132.463 4.497 2
1
6.837
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - - -
3. Diğer 402.620 389.285 345 - 320
4. DÖ
NEN VARLIKLAR (1+2+3)
27.115.286 23.702.755 101.790 2
1
14.872
5. Ticari Alacaklar - - - - -
6a. Parasal Finansal Varlıklar 1.255.417 1.255.288 4 - -
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - - -
7. Diğer 5.149.331 3.295.756 56.709 - 972
8. DURAN VARLIKLAR (5+6+7) 6.404.748 4.551.044 56.713 - 972
9. TO
PLAM VARLIKLAR (4+8)
33.520.034 28.253.799 158.503 2
1
15.844
10. Ticari Borçlar 10.952.493 6.209.024 144.185 11.222 5.454
11. Finansal Yükümlülükler 6.649.452 6.161.393 14.956 - -
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 7.243.941 7.119.241 2.733 - 5.386
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - - -
13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (10+11+12) 24.845.886 19.489.658 161.874 11.222 10.840
14. Ticari Borçlar - - - - -
15. Finansal Yükümlülükler 2.662.041 218.590 74.878 - -
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 5.402.788 5.397.499 - - 802
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - - -
17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (14+15+16) 8.064.829 5.616.089 74.878 - 802
18. TO
PLAM YÜKÜMLÜLÜKLER (13+17)
32.910.715 25.105.747 236.752 11.222 11.642
19. Bilanço dışı türev finansal araçların net varlık /
yükümlülük pozisyonu (19a-19b) (1.268.924) - (38.955) - -
19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev
ürünlerin tutarı - - - - -
19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev
ürünlerin tutarı
1.268.924 - 38.955 - -
20. Net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (9-18+19) (659.605) 3.148.052 (117.204) (11.201) 4.202
21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük
pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (4.942.632) (536.989) (135.303) (11.201) 2.910
22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun
değeri 36.450 - 1.119 - -
23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı 1.268.924 - 38.955 - -
24. Döviz yüküm. hedge edilen kısmının tutarı - - - - -
25. İhracat 18.611.267
26. İthalat 76.061.063

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(f) Kur riski yönetimi (devamı)

31 Aralık 2022
TL karşılığı TL AVRO JAPON YENI RON
(Sunum (Orijinal (Orijinal (Orijinal (Orijinal
para birimi) para birimi) para birimi) para birimi) para birimi)
1. Ticari Alacaklar 4.749.416 94.456 230.730 - 13.822
2a. Parasal Finansal Varlıklar 11.141.292 10.876.683 6.235 2
1
35.022
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - - -
3. Diğer 449.782 419.536 1.447 - 349
4. DÖNEN VARLIKLAR (1+2+3) 16.340.490 11.390.675 238.412 2
1
49.193
5. Ticari Alacaklar - - - - -
6a. Parasal Finansal Varlıklar 1.042.755 1.042.676 4 - -
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar - - - - -
7. Diğer 2.366.826 963.114 70.204 - 1.051
8. DURAN VARLIKLAR (5+6+7) 3.409.581 2.005.790 70.208 - 1.051
9. TOPLAM VARLIKLAR (4+8) 19.750.071 13.396.465 308.620 2
1
50.244
10. Ticari Borçlar 8.000.348 4.812.164 157.683 100.672 6.115
11. Finansal Yükümlülükler 8.595.855 8.163.243 21.662 - -
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 2.690.978 2.619.301 2.429 - 5.707
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - - -
13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (10+11+12) 19.287.181 15.594.708 181.774 100.672 11.822
14. Ticari Borçlar - - - - -
15. Finansal Yükümlülükler 1.863.287 142.026 86.189 - -
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 3.339.739 3.335.948 - - 934
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler - - - - -
17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (14+15+16) 5.203.026 3.477.974 86.189 - 934
18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER (13+17) 24.490.207 19.072.682 267.963 100.672 12.756
19. Bilanço dışı türev finansal araçların net varlık / yükümlülük
pozisyonu (19a-19b) (918.894) - (46.095) - -
19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev
ürünlerin tutarı - - - - -
19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev
ürünlerin tutarı 918.894 - 46.095 - -
20. Net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu (9-18+19) (5.659.030) (5.676.217) (5.438) (100.651) 37.488
21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu
(1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (7.556.744) (7.058.867) (30.994) (100.651) 36.088
22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun
değeri 155.592 - 7.805 - -
23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı 918.894 - 46.095 - -
24. Döviz yüküm. hedge edilen kısmının tutarı - - - - -
25. İhracat 20.920.033
26. İthalat 70.132.257

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(f) Kur riski yönetimi (devamı)

Aşağıdaki bilgiler ise Grup'un, TL, Avro ve Japon Yeni kurlarındaki %10'luk (+/-) değişime olan duyarlılığını göstermektedir. Kullanılan %10'luk oran, kur riskinin üst düzey yönetime Grup içinde raporlanması sırasında kullanılan oran olup, yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade eder.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal durum tablosunda yer alan döviz bakiyeleri varlıklar için: 29,4382 TL = ABD\$ 1, 32,5739 TL = Avro 1, 0,2075 TL = JPY 1 ve 6,5113 TL = RON 1 yükümlülükler için: 29,4913 TL = ABD\$ 1, 32,6326 TL = Avro 1, 0,2088 TL = JPY 1 ve 6,5965 TL = RON 1 (31 Aralık 2022: varlıklar için: 18,6983 TL = ABD\$ 1, 19,9349 TL = Avro 1, 0,1413 TL = JPY 1 ve 4,0062 TL = RON 1, yükümlülükler için: 18,7320 TL = ABD\$ 1, 19,9708 TL = Avro 1, 0,1422 TL = JPY 1 ve 4,0586 TL = RON 1) kurlarla çevrilmiştir.

sonrası vergi ve kontrol gücü olmayan
paylar öncesi kar/(zarar)
Yabancı paranın
31 Aralık 2023
değer kazanması
1- Türk Lirası net varlık / yükümlülük
314.805
2- Türk Lirası riskinden korunan kısım (-)
-
3- Aktifleştirmelerin etkisi (-)
-
4- Türk Lirası net etki (1+2+3)
314.805
5- Ron net varlık / yükümlülük
2.637
6- Ron riskinden korunan kısım (-)
-
7- Aktifleştirmelerin etkisi (-)
-
8- Ron net etki (5+6+7)
2.637
9- Avro net varlık / yükümlülük
(256.277)
10- Avro riskinden korunan kısım (-)
(126.892)
11- Aktifleştirmelerin etkisi (-)
-
12- Avro net etki (9+10+11)
(383.169)
13- Japon Yeni net varlık / yükümlülük
(234)
14- Japon Yeni riskinden korunan kısım (-)
-
15- Aktifleştirmelerin etkisi (-)
-
16- Japon Yeni net etki (13+14+15)
(234)
TOPLAM (4+8+12+16)
(65.961)
Sabit kıymetlere yapılan aktifleştirmeler
Yabancı paranın
değer kaybetmesi
(314.805)
-
-
(314.805)
(2.637)
-
-
(2.637)
256.277
126.892
-
383.169
234
-
-
234
65.961

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(f) Kur riski yönetimi (devamı)

Sabit kıymetlere yapılan aktifleştirmeler
sonrası vergi ve kontrol gücü olmayan
paylar öncesi kar/(zarar)
Yabancı paranın Yabancı paranın
31 Aralık 2022 değer kazanması değer kaybetmesi
1- Türk Lirası net varlık / yükümlülük (567.622) 567.622
2- Türk Lirası riskinden korunan kısım (-) - -
3- Aktifleştirmelerin etkisi (-) - -
4- Türk Lirası net etki (1+2+3) (567.622) 567.622
5- Ron net varlık / yükümlülük 14.952 (14.952)
6- Ron riskinden korunan kısım (-) - -
7- Aktifleştirmelerin etkisi (-) - -
8- Ron net etki (5+6+7) 14.952 (14.952)
9- Avro net varlık / yükümlülük 80.087 (80.087)
10- Avro riskinden korunan kısım (-) (91.890) 91.890
11- Aktifleştirmelerin etkisi (-) - -
12- Avro net etki (9+10+11) (11.803) 11.803
13- Japon Yeni net varlık / yükümlülük (1.432) 1.432
14- Japon Yeni riskinden korunan kısım (-) - -
15- Aktifleştirmelerin etkisi (-) - -
16- Japon Yeni net etki (13+14+15) (1.432) 1.432
TOPLAM (4+8+12+16) (565.905) 565.905

(g) Faiz oranı riski yönetimi

Grup, borçlanmalarının bir kısmını değişken faiz oranıyla yapmaktadır, faiz risklerinden korunmak amacı ile de bu borçlanmalardan bir kısmı için faiz swabı sözleşmeleri kullanarak, faiz oranlarını sabitlemektedir.

Ayrıca, erken bozma opsiyonlu mevduat yaparak değişken faizli aktiflerin finansal durum tablosu içerisindeki payının artırılması yoluyla faiz oranı riski azaltılmaktadır. Yabancı para borçlanmalarında ise, ABD Doları dışında, düşük faizli döviz cinslerinden de borçlanmalar yapılarak faiz riskinin azaltılmasına çalışılmaktadır. Aynı yaklaşımla, vadeli ticari alacaklara uygulanan faiz oranı, ticari borçlarda maruz kalınan faiz oranının üzerinde tutularak faiz riski azaltılmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(g) Faiz oranı riski yönetimi (devamı)

Faiz oranı duyarlılığı

Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihindeki mevcut değişken faizli yükümlülüklere, öngörülen faiz oranı değişikliğine göre hesaplanmıştır. Grup yönetimi, faiz oranlarında ABD Doları ve Avro için %0,50, Japon Yeni için %0,25, TL için %1,00 artış/azalış dikkate alarak duyarlılık analizi yapmıştır.

Değişken faizli banka kredilerinde anapara ödemeleri faiz oranlarındaki değişimlerden etkilenmediğinden, grup kredileri için Riske Maruz Değer hesaplaması yapılmamakta; faiz ödemeleri dolayısıyla maruz kalınan faiz riski duyarlılık analizi ile ölçülmektedir.

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Değişken Faizli Finansal Araçlar
Finansal yükümlülükler 20.955.031 8.519.757

Grup'un değişken faizli finansal yükümlülüklerinden, finansal riskten korunma amaçlı sözleşmelerle faiz oranları sabitlenen kredilerin çıkarılması sonrası bir yıl boyunca ABD Doları, Avro ve Japon Yeni para birimi cinslerinden olan faizler Türk Lirası için 100 baz puan, ABD Doları ve Avro için 50 baz puan, Japon Yeni için 25 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı vergi ve kontrol gücü olmayan paylar öncesi aktifleştirmeler sonrası finansal riskten korunma ile birlikte kar 87.116 bin TL daha düşük/yüksek olacaktı.

(h) Likidite risk yönetimi

Likidite riski yönetimi ile ilgili esas sorumluluk Yönetim Kurulu'na aittir. Yönetim Kurulu, Grup yönetiminin kısa, orta, uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için, uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur. Grup, tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek ve finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetir.

Likidite riski tabloları

İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.

Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.

Takip eden sayfadaki tablo, Grup'un türev niteliğinde olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir. Gelecek dönemlerde yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler de takip eden sayfadaki tabloda ilgili vadelere dahil edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(h) Likidite risk yönetimi (devamı)

31 Aralık 2023

Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
3 aydan 3-12 1-5 yıl 5 yıldan
Sözleşme uyarınca vadeler Defter değeri (I+II+III+IV) kısa (I) ay arası (II) arası (III) uzun (IV)
Türev olmayan
finansal yükümlülükler
Banka kredileri 67.400.757 73.778.640 16.225.503 44.185.364 9.704.612 3.663.161
Kiralama işlemlerinden borçlar 339.945 909.145 28.315 84.946 184.677 611.207
Ticari borçlar 23.427.066 23.427.066 23.427.066 - - -
Diğer borçlar ve yükümlülükler (*) 1.961.944 1.961.944 1.961.944 - - -
Toplam yükümlülük 93.129.712 100.076.795 41.642.828 44.270.310 9.889.289 4.274.368
Türev finansal yükümlülükler
Türev nakit girişleri 11.396 6.265.695 3.309.769 2.803.329 152.597 -
Türev nakit çıkışları (122.650) (6.244.081) (3.288.155) (2.803.329) (152.597) -
(111.254) 21.614 21.614 - - -

(*) Diğer borçlar ve yükümlülükler içerisindeki finansal yükümlülükler konu edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 35 – FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

(h) Likidite risk yönetimi (devamı)

31 Aralık 2022

Sözleşme
uyarınca nakit
Sözleşme uyarınca vadeler Defter değeri çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12
ay arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
Türev olmayan
finansal yükümlülükler
Banka kredileri, çıkarılmış tahviller 29.373.457 32.062.141 5.383.664 17.164.771 7.389.849 2.123.857
Kiralama işlemlerinden borçlar 207.282 538.784 15.651 46.954 115.768 360.411
Ticari borçlar 11.228.240 11.228.240 11.228.240 - - -
Diğer borçlar ve yükümlülükler (*) 1.964.382 1.964.382 1.964.382 - - -
Toplam yükümlülük 42.773.361 45.793.547 18.591.937 17.211.725 7.505.617 2.484.268
Türev finansal yükümlülükler
Türev nakit girişleri 59.160 2.522.365 1.753.173 769.192 - -
Türev nakit çıkışları (50.424) (2.416.375) (1.647.183) (769.192) - -
8.736 105.990 105.990 - - -

(*) Diğer borçlar ve yükümlülükler içerisindeki finansal yükümlülükler konu edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 36 – FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDE AÇIKLAMALAR)

Finansal araçların sınıfları ve gerçeğe uygun değeri

Gerçeğe uygun
İtfa edilmiş değeri diğer Gerçeğe uygun
değerinden kapsamlı gelir değeri kar veya
gösterilen tablosunda takip zarar tablosunda
finansal varlıklar / edilen finansal takip edilen Defter
31 Aralık 2023 yükümlülükler araçlar finansal araçlar değeri Not
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri 24.072.967 - - 24.072.967 4
Ticari alacaklar 20.353.161 - - 20.353.161 8
Finansal yatırımlar - - 1.899.798 1.899.798 5
Diğer finansal varlıklar 214.383 - - 214.383 9
Türev finansal araçlar - 7.792 3.604 11.396 6
Finansal yükümlülükler
Borçlanmalar 67.740.702 - - 67.740.702 7
Ticari borçlar 23.427.066 - - 23.427.066 8
Diğer yükümlülükler 1.961.944 - - 1.961.944 9/19/23
Türev finansal araçlar - 91.151 31.499 122.650 6
31 Aralık 2022
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri 15.186.458 - - 15.186.458 4
Ticari alacaklar 15.602.149 - - 15.602.149 8
Finansal yatırımlar 14.894 - 813.067 827.961 5
Diğer finansal varlıklar 119.399 - - 119.399 9
Türev finansal araçlar - 30.766 28.394 59.160 6
Finansal yükümlülükler
Borçlanmalar 29.580.739 - - 29.580.739 7
Ticari borçlar 11.228.240 - - 11.228.240 8
Diğer yükümlülükler 1.964.382 - - 1.964.382 9/19/23
Türev finansal araçlar - 40.917 9.507 50.424 6

Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır.

Finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerleri, Grup tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit olunmuştur. Ancak, gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup'un bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 36 – FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDE AÇIKLAMALAR) (devamı)

Finansal araçların sınıfları ve gerçeğe uygun değeri (devamı)

Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, finansal araçların gerçeğe uygun değerinin tahmininde kullanılmıştır:

Parasal varlıklar

Nakit ve nakit benzeri değerler dahil maliyet değerinden gösterilen finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.

Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber gerçeğe uygun değeri yansıttığı öngörülmektedir.

Parasal borçlar

Kısa vadeli banka kredileri ve diğer parasal borçların gerçeğe uygun değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.

Uzun vadeli finansal borçların çoğunlukla değişken faizli olması ve kısa vadede yeniden fiyatlanması nedeniyle raporlama tarihi itibarıyla taşınan defter değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yaklaştığını öngörülmektedir.

Gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal
varlık ve yükümlülükler
Raporlama tarihi itibarıyla
gerçeğe uygun değer seviyesi
31 Aralık 2023 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan
finansal varlıklar ve yükümlülükler
Girişim sermayesi ve finansal yatırım fonu 1.279.316 - 1.279.316 -
Kur korumalı vadeli mevduat 619.393 - 619.393 -
Türev finansal varlıklar 3.604 - 3.604 -
Türev finansal yükümlülükler (31.499) - (31.499) -
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve
yükümlülükler
Türev finansal varlıklar 7.792 - 7.792 -
Türev finansal yükümlülükler (91.151) - (91.151) -
Toplam 1.787.455 - 1.787.455 -

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası ("Bin TL") olarak ifade edilmiştir.)

NOT 36 – FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDE AÇIKLAMALAR) (devamı)

Finansal araçların sınıfları ve gerçeğe uygun değeri (devamı)

Gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal
varlık ve yükümlülükler
Raporlama tarihi itibarıyla
gerçeğe uygun değer seviyesi
31 Aralık 2022 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan
finansal varlıklar ve yükümlülükler
Girişim sermayesi yatırım fonu 127.082 - 127.082 -
Kur korumalı vadeli mevduat 685.293 - 685.293 -
Türev finansal varlıklar 28.394 - 28.394 -
Türev finansal yükümlülükler (9.507) - (9.507) -
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve
yükümlülükler
Türev finansal varlıklar 30.766 - 30.766 -
Türev finansal yükümlülükler (40.917) - (40.917) -
Toplam 821.111 - 821.111 -

Birinci seviye: Birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan değerleme teknikleri.

İkinci seviye: İlgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen piyasa fiyatından başka doğrudan ya da dolaylı olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdileri içeren değerleme teknikleri.

Üçüncü seviye: Varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdileri içeren değerleme teknikleri.

NOT 37 – RAPORLAMA TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR

Bulunmamaktadır.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.