SÜMER VARLIK YÖNETİM A.Ş.

Regulatory Filings • Mar 11, 2024

Enflasyon Muhasebesi- Varlık Yönetim Şirketleri'ne Etkisi

Enflasyon muhasebesi girift ve detaylı çalışma gerektiren bir işlem. Ancak yapılacak düzeltme işlemlerinin şirketimize etkisi genel olarak aşağıda özetlenmiştir.

Enflasyon düzeltmesinin amacı, mali tabloların uzun yıllar süren yüksek enflasyonun etkisinden arındırılması ve böylece vergileme üzerindeki enflasyondan kaynaklanan olumsuzlukların giderilmesidir.

Vergi Usul Kanununun (VUK) mükerrer 298. maddesinin (A) fikrasında enflasyon düzeltmesi, "mali tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanması" şeklinde tanımlanmıştır. Yani, enflasyon düzeltmesi, mali tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetlerin Türk Lirası değerlerinin, tablonun ait olduğu tarihteki değerine yükseltilmesinden ibaret bir işlemdir.

Enflasyon düzeltmesi kime nasıl bir sonuç doğuracak?

Parasal kıymetler (parasal varlıklar ve parasal kaynaklar) enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuyor. Çünkü, bilançoda görünen parasal kıymete ait değer, bilanço tarihi itibarıyla o kıymetin satın alma gücünü de gösteriyor. Ancak, bilançoda görünen parasal olmayan kıymetlere (parasal olmayan varlıklar ve parasal olmayan kaynaklar) ait değerler, bilanço tarihi itibarıyla bu kıymetlerin satın alma gücünü göstermediğinden, bilançonun enflasyonun etkilerinden arındırılmasını teminen parasal olmayan kıymetler düzeltmeye tabi tutuluyor.

Buna göre, enflasyon düzeltmesi;

1) Özkaynağı güçlü, parasal olmayan aktif varlığı daha düşük kalan işletmeler açısından gider yönlü - zarar artırıcı,

2) Parasal olmayan aktif varlıkları güçlü, finansmanını borçlanma ile yapan, özkaynağı düşük işletmeler (borçlu ve öz sermayesi zayıf) açısından ise, gelir yönlü - kar artırıcı

Diğer bir bakış açısıyla, öz kaynağını ağırlıklı olarak;

• Parasal kıymetlerde tutan mükelleflerde ilave gider yazma (kar azaltıcı/zarar artırıcı),

• Parasal olmayan kıymetlerde tutan mükelleflerde ise ilave gelir yazma (kar artırıcı/zarar azaltıcı)durumu ortaya çıkıyor.

Yani, 2024 hesap dönemi ilk geçici vergi döneminden itibaren, düzeltme farkları vergi hesabında dikkate alınacağından, enflasyon düzeltmesi; özkaynağı güçlü, parasal olmayan aktif varlığı daha düşük olan işletmelerde zarar artırıcı sonuç doğuracak, vergi matrahları fark kadar azalacak. Buna karşılık parasal olmayan aktif varlıkları güçlü, finansmanını borçlanma ile yapan, özkaynağı düşük işletmelerde ise, enflasyon düzeltmesi kar artırıcı sonuç doğuracak, vergi matrahlarını artıracak ve ilave vergi hesaplamaları gerekecek.

Sektörlerin enflasyon düzeltmesi karşısındaki durumu nasıl?

Türkiye Bilançosuna göre, bankacılık ve finans sektörü dışındaki şirketler yani reel sektör, genel olarak borçlu ve öz kaynak yönünden zayıf bir durumda. Bu da gösteriyor ki, 2024, 2025 ve 2026 hesap dönemlerinde enflasyon düzeltmesi, öz sermayesi güçlü bankacılık ve finans sektöründe gider (zarar) yönlü ; borçlu ve öz sermayesi zayıf finans dışı reel sektör şirketlerinde ise gelir (kar) yönlü bir etki yaratacak. Yani, bankacılık ve finans sektöründe vergi matrahları fark kadar azalacak, reel sektörde ise kara ilave edilecek sonuç doğuracak, matrahlarını artıracak ve ilave vergi hesaplamaları gerekecek.

Reel sektör düzeltme kaynaklı daha fazla vergi ödeyecek

Oz kaynakları düşük, yatırımlarını yeni borçla finanse eden reel sektör 2024, 2025 ve 2026 yıllarında enflasyon düzeltmesi nedeniyle oluşan farklar üzerinden ilave vergi ödemek zorunda kalacaklar! Yani, enflasyon düzeltmesi, reel sektöre 2024, 2025 ve 2026 yıllarında ilave bir vergi maliyeti getirecek. Buna karşılık, öz sermayesi güçlü olan bankacılık ve finans sektörü ise 2024, 2025 ve 2026 yıllarında enflasyon düzeltmesinin yaratacağı gider etkisi nedeniyle daha az vergi ödeyecek.

Nitekim, banka ve diğer finans kuruluşlarının enflasyon düzeltmesi yapmalarından kaynaklı gider artırıcı ve vergi matrahını azaltıcı etkisi sebebiyle daha az vergi ödemelerinin önüne geçmek için 7491 sayılı Kanun'un 17. Maddesi ile banka ve finans kuruluşlarının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar ve zararlarının 2024 ve 2025 yılları için vergi matrahının hesabında dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Varlık Yönetim Şirketleri'ne Etkisi

VYŞ ler özel kanun ile BBDK ya tabi olduğundan, VYŞ'ler halka açık ya da ihraççı bile olsa 2023 yılı özelinde BDDK nın kararına tabidir. Ancak 2023 yılında VUK'a göre düzeltme yapılacak ve bir bilanço çıkarılacak maliyeye bildirilecek, ancak bağımsız denetim çalışmaları sırasında VUK için atılan kayıtlar ya da kayıt atılmadan dışarıda yapılacak hesaplamalar ile oluşturulan kayıtlar silinerek/göz ardı edilerek Bağımsız Denetim Raporu, BDDK'nın 2023 yılı için verdiği karara uygun olarak hazırlanacaktır. 2023 yılı için bir vergi etkisi olmayacaktır.

2024 yılında VYŞ 'ler BDDK kararına göre yine enflasyon düzeltmesi yapmayacak, VUK a göre yapacak. Ancak 2023 yılı bilanço çalışmasında olduğu gibi VUK kayıtları göz ardı edilerek Bağımsız Denetim Raporu düzenlenecektir. Vergisel etkisi bulunmamaktadır.

2025 yılında ise hem VUK hem de BDDK kararı uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılacak, iki düzeltme arasındaki farklara göre ertelenmiş vergiler hesaplanarak bilanço oluşturulacak olup, vergi etkisi yine yoktur. Ancak enflasyonist ortam devam ederse enflasyon artış oranı nispetinde bu yıl öz kaynak erimesi gerçekleşebilir düzeltme neticelinde buna ilişkin önlemler düşünülebilir. 2025 yılı için vergi etkisi olmayacaktır.

15 No. 51517 GTS 0013

	VUK	BDDK	SPK
	Enflasyon		Halka açık şirketler ve ihraççılar
2023 YILI REEL	Düzeltmesi var,		Enflasyon düzeltmesi var, Vergi, etkisi
SEKTOR	Vergi etkisi yok		yok
	Enflasyon	Enflasyon	Halka açık şirketler ve ihraççılar
2023 YILI BANKA	Düzeltmesi var,	Düzeltmesi yok,	Enflasyon düzeltmesi var, Vergi, etkisi
FINANS	Vergi etkisi yok	Vergi etkisi yok	yok
	Enflasyon
2024 YILI REEL	Düzeltmesi var,		Enflasyon Düzeltmesi var, Vergi etkisi
SEKTOR	Vergi etkisi var		var
	Enflasyon	Enflasyon	Halka açık şirketler ve ihraççılar
2024 YILI BANKA	Düzeltmesi var,	Düzeltmesi yok,	Enflasyon düzeltmesi var, Vergi, etkisi
FINANS	Vergi etkisi yok	Vergi etkisi yok	yok
	Enflasyon
2025 YILI REEL	Düzeltmesi var,		Enflasyon Düzeltmesi var, Vergi etkisi
SEKTOR	Vergi etkisi var		var
	Enflasyon	Enflasyon
2025 YILI BANKA	Düzeltmesi var,	Düzeltmesi var,	Enflasyon Düzeltmesi var, Vergi etkisi
FINANS	Vergi etkisi yok	Vergi etkisi yok	vok

AR VERLIK VANETIM A.B.
1997 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 1992 - 199 员会】
《Sear ij

	VUK 555 seri No'lu Tebliğ 2. Madde BDDK 12.12.2023 Tarihli Kararı		SPK 28/12/2023 tarih ve 81/1820 sayılı Kararı
				BDDK 11.01.2024 tarihli ve 10825 sayılı Kararı
Bankalar ve Finans Sirketleri	2023, 2024 ve 2025 yıllarında Enflasyon yapacak ancak vergi etkisi olmayacak Düzeltmesi	finansman ve varlık yönetim şırketleri TMS 29 a göre Enflayon Düzeltmesi 31.12.2023 tarihli bilonçolarında Bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf Üyğulanmaması	31.12.2023 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemlerine ait yıllık Kurulumuz fınansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan fınansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle entlasyon muhasebesı uygulamasına, sermaye piyasası kurumlarının,	enflasyon muhasebesı uygulamasına geçmesine karar verilmıştır. Bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, 01.01.2025 tarihinden itibaren TMS 29 a göre de tasarrut finansman ve varlık yönetim şirketlerinin
Reeel Sektor Şirketleri	2023 yılı düzeltme yapacak vergi etkisi olmayacak,2024 ve 2025 yıllarında yapacak ve vergi etkisi olacak Enflasyon Düzeltmesi	etkisi bulunmamaktadır Bu kararın reel sektor	31.12.2023 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemlerine ait yıllık Kurulumuz finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan fınansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesı uygulamasına, sermaye piyasası kurumlarının,	letkisi bulunmamaktadır. Bu kararın reel sektör