AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Audit Report / Information Mar 28, 2024

5902_rns_2024-03-28_b9e0025a-cb82-4c6b-8b86-6bfdc7c561bf.pdf

Audit Report / Information

Open in Viewer

Opens in native device viewer

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Kurulu'na

A. Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimi

1. Görüş

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ("Şirket") ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte "Grup" olarak anılacaktır) 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynaklar değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarının özeti de dâhil olmak üzere konsolide finansal tablo dipnotlarından oluşan konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.

Görüşümüze göre, ilişikteki konsolide finansal tablolar, Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akışlarını Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na ("TFRS'lere") uygun olarak, tüm önemli yönleriyle, gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır.

2. Görüşün Dayanağı

Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri çerçevesinde kabul edilen ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları'nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları'na ("BDS'lere") uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar kapsamındaki sorumluluklarımız, raporumuzun "Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları" bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. KGK tarafından yayımlanan Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar (Bağımsızlık Standartları Dahil) ("Etik Kurallar") ile Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatında ve ilgili diğer mevzuatta konsolide finansal tabloların bağımsız denetimiyle ilgili olarak yer alan etik ilkelere uygun olarak Grup'tan bağımsız olduğumuzu beyan ederiz. Etik Kurallar ve mevzuat kapsamındaki etiğe ilişkin diğer sorumluluklar da tarafımızca yerine getirilmiştir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.

3. Kilit Denetim Konuları

Kilit denetim konuları, mesleki muhakememize göre cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konulardır. Kilit denetim konuları, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların bağımsız denetimi çerçevesinde ve konsolide finansal tablolara ilişkin görüşümüzün oluşturulmasında ele alınmış olup, bu konular hakkında ayrı bir görüş bildirmiyoruz.

Kilit
denetim
konuları
Denetimde
konunun
nasıl
ele
alındığı
TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde
Finansal
Raporlama"
Uygulaması:
Grup'un
31
Aralık
2023
tarihinde
sona
eren
yıla
ait
konsolide
finansal
tablolarında
TMS
29,
"Yüksek
Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama"
("TMS
29")
standardı
uygulanmıştır.
TMS
29,
konsolide
finansal
tabloların
raporlama
dönemi
sonundaki
cari
satın
alım
gücüne
göre
yeniden düzenlenmesini gerektirmektedir. Bu
nedenle,
2023
yılı
içerisindeki
işlemler
ve
dönem
sonundaki
parasal
olmayan
bakiyeler,
31
Aralık
2023
finansal durum tablosu tarihindeki güncel fiyat
endeksini
yansıtacak
şekilde
yeniden
düzenlenmiştir.
TMS
29
uygulaması
konsolide
finansal
tablolarda
yaygın
ve
tutarsal
olarak
önemli
etkiye sahiptir. Bu sebepler ile birlikte, TMS 29'un
uygulanmasında
kullanılan
verilerin
doğru
ve
tam
olmaması
riski
ve
harcanan
ek
denetim
çabası
göz
önünde
bulundurulduğunda,
TMS
29'un
uygulanması
tarafımızca
kilit
denetim
konusu
olarak
belirlenmiştir.
TMS
29'un
uygulanmasına
yönelik
açıklamalar
Not
2.2'de
yer
almaktadır.
Denetimimiz
sırasında,
TMS
29
uygulanması
ile
ilgili
aşağıdaki
denetim
prosedürleri
uygulanmıştır:

Yönetim
tarafından
tasarlanan
ve
uygulanan
TMS
29
uygulamasına
ilişkin
sürecin
ve
kontrollerin
anlaşılması
ve
değerlendirilmesi,

Yönetim
tarafından
yapılan
parasal
ve
parasal
olmayan
kalemler
ayrımının
TMS
29'a
uygun
bir
şekilde
yapılıp
yapılmadığının
kontrol
edilmesi,

Parasal olmayan kalemlerin detay listeleri
temin
edilerek,
orijinal
kayıt
tarihlerinin
ve
tutarlarının
örneklem
yöntemiyle
test
edilmesi,

Yönetimin
kullandığı
hesaplama
yöntemlerinin
değerlendirilmesi
ve
her
dönemde
tutarlı
bir
şekilde
kullanılıp
kullanılmadığının
kontrol
edilmesi,

Hesaplamalarda
kullanılan
genel
fiyat
endeksi
oranlarının,
Türkiye
İstatistik
Kurumu
tarafından
yayınlanan
Türkiye'deki
Tüketici
Fiyat
Endeksi'nden
elde
edilen
katsayılar
ile
kontrol edilmesi,

Enflasyon etkileri ile yeniden düzenlenen
parasal olmayan kalemlerin, konsolide kar
veya
zarar
tablosunun
ve
konsolide
nakit
akış
tablosunun
matematiksel
doğruluğunun
test
edilmesi,

TMS
29'un
uygulanmasının
konsolide
finansal
tablolara
ilişkin
dipnotlarında
yer
alan
açıklamaların
TFRS'ye
göre
yeterliliği
değerlendirilmesi

Kilit
denetim
konuları
(Devamı)
Denetimde
konunun
nasıl
ele
alındığı
Ticari
alacakların
geri
kazanılabilirliği
(Dipnotlar 2 ve 7):
31
Aralık
2023
tarihi
itibariyle
2.344.570
bin
TL
tutarındaki
ticari
alacaklar,
konsolide
finansal
tablolarda
önemli
bir
büyüklüğe
sahiptir.
Grup
yönetimi,
söz
konusu
ticari
alacakların
geri
kazanılabilirliğinin
değerlendirilmesini
yaparken
müşterilerden
alınan
teminatlar,
geçmiş
tahsilat
performansları,
vade
analizleri,
alacaklara
ilişkin
anlaşmazlık
veya
davaları
dikkate
almaktadır.
Tüm
bu
değerlendirmeler
sonucunda
şüpheli
alacakların
tespiti
ile
bu
alacaklar
için
ayrılan
karşılık
tutarlarının
belirlenmesi
yönetimin
varsayım
ve
tahminlerini
içermektedir.
Öte
yandan,
kullanılan
bu
tahminler
piyasa
koşullarına
oldukça
duyarlıdır.
Bu
sebeplerle
söz
konusu
alacakların
geri
kazanılabilirliği
tarafımızca
kilit
denetim
konusu
olarak
belirlenmiştir.
Ticari
alacakların
geri
kazanılabilirliğinin
denetimine
ilişkin
aşağıdaki
prosedürler
uygulanmıştır:

Grup'un kredi limitleri yönetimi dahil olmak
üzere alacak takibi ve kredi risk yönetimi
politikası
anlaşılmış
ve
değerlendirilmesi

Ticari alacak bakiyeleri örneklem yoluyla
doğrulama
mektupları
gönderilerek
test
edilmesi

Ticari
alacak
bakiyelerinin
yaşlandırması
örneklem
yoluyla
test
edilmiş
ve
ticari
alacakların
devir
hızı
geçmiş
dönemler
ile
karşılaştırılması

Müteakip
dönemde
yapılan
tahsilatlar
örneklem yoluyla test edilmesi

Müşterilerden
alınan
teminatlar
örneklem
yoluyla test edilmesi

Ticari
alacak
bakiyelerinin
tahsilatına
ilişkin
herhangi
bir
anlaşmazlık
veya
dava
olup
olmadığı
araştırılmış
ve
hukuk
müşavirlerinden
devam
eden
davalara
yönelik
yazılı
değerlendirmeleri
alınması

Ticari
alacakların
geri
kazanılabilirliğine
ilişkin
konsolide
finansal
tablo
dipnotlarında
yer
alan
açıklamaların
TFRS'ye
göre
uygunluğu
ve
yeterliliği
değerlendirilmesi

4. Yönetimin ve Üst Yönetimden Sorumlu Olanların Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumlulukları

Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların TFRS'lere uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyecek şekilde hazırlanması için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.

Konsolide finansal tabloları hazırlarken yönetim; Grup'un sürekliliğini devam ettirme kabiliyetinin değerlendirilmesinden, gerektiğinde süreklilikle ilgili hususları açıklamaktan ve Grup'u tasfiye etme ya da ticari faaliyeti sona erdirme niyeti ya da mecburiyeti bulunmadığı sürece işletmenin sürekliliği esasını kullanmaktan sorumludur.

Üst yönetimden sorumlu olanlar, Grup'un finansal raporlama sürecinin gözetiminden sorumludur.

5. Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları

Bir bağımsız denetimde, biz bağımsız denetçilerin sorumlulukları şunlardır:

Amacımız, bir bütün olarak finansal tabloların hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içerip içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek ve görüşümüzü içeren bir bağımsız denetçi raporu düzenlemektir. BDS'lere uygun olarak yürütülen bir bağımsız denetim sonucunda verilen makul güvence; yüksek bir güvence seviyesidir ancak, var olan önemli bir yanlışlığın her zaman tespit edileceğini garanti etmez. Yanlışlıklar hata veya hile kaynaklı olabilir. Yanlışlıkların, tek başına veya toplu olarak, finansal tablo kullanıcılarının bu konsolide tablolara istinaden alacakları ekonomik kararları etkilemesi makul ölçüde bekleniyorsa bu yanlışlıklar önemli olarak kabul edilir.

BDS'lere uygun olarak yürütülen bağımsız denetimin gereği olarak, bağımsız denetim boyunca mesleki muhakememizi kullanmakta ve meslekî şüpheciliğimizi sürdürmekteyiz. Tarafımızca ayrıca:

· Konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı "önemli yanlışlık" riskleri belirlenmekte ve değerlendirilmekte; bu risklere karşılık veren denetim prosedürleri tasarlanmakta ve uygulanmakta ve görüşümüze dayanak teşkil edecek yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmektedir. Hile; muvazaa, sahtekârlık, kasıtlı ihmal, gerçeğe aykırı beyan veya iç kontrol ihlali fiillerini içerebildiğinden, hile kaynaklı önemli bir yanlışlığı tespit edememe riski, hata kaynaklı önemli bir yanlışlığı tespit edememe riskinden yüksektir.

5. Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları (Devamı)

  • · Grup'un iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş bildirmek amacıyla değil ama duruma uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla denetimle ilgili iç kontrol değerlendirilmektedir.
  • · Yönetim tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğu ile yapılan muhasebe tahminleri ile ilgili açıklamaların makul olup olmadığı değerlendirilmektedir.
  • · Elde edilen denetim kanıtlarına dayanarak Grup'un sürekliliğini devam ettirme kabiliyetine ilişkin ciddi şüphe oluşturabilecek olay veya şartlarla ilgili önemli bir belirsizliğin mevcut olup olmadığı hakkında ve yönetimin işletmenin sürekliliği esasını kullanmasının uygunluğu hakkında sonuca varılmaktadır. Önemli bir belirsizliğin mevcut olduğu sonucuna varmamız hâlinde, raporumuzda, finansal tablolardaki ilgili açıklamalara dikkat çekmemiz ya da bu açıklamaların yetersiz olması durumunda olumlu görüş dışında bir görüş vermemiz gerekmektedir. Vardığımız sonuçlar, bağımsız denetçi raporu tarihine kadar elde edilen denetim kanıtlarına dayanmaktadır. Bununla birlikte, gelecekteki olay veya şartlar Grup'un sürekliliğini sona erdirebilir.
  • · Konsolide finansal tabloların açıklamaları dâhil olmak üzere, genel sunumu, yapısı ve içeriği ile bu tabloların, temelini oluşturan işlem ve olayları gerçeğe uygun sunumu sağlayacak şekilde yansıtıp yansıtmadığı değerlendirilmektedir.
  • · Konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermek amacıyla, Grup içerisindeki işletmelere veya faaliyet bölümlerine ilişkin finansal bilgiler hakkında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmektedir. Grup denetiminin yönlendirilmesinden, gözetiminden ve yürütülmesinden sorumluyuz. Verdiğimiz denetim görüşünden de tek başımıza sorumluyuz.

Diğer hususların yanı sıra, denetim sırasında tespit ettiğimiz önemli iç kontrol eksiklikleri dâhil olmak üzere, bağımsız denetimin planlanan kapsamı ve zamanlaması ile önemli denetim bulgularını üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmekteyiz.

Bağımsızlığa ilişkin etik hükümlere uygunluk sağladığımızı üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmiş bulunmaktayız. Ayrıca bağımsızlık üzerinde etkisi olduğu düşünülebilecek tüm ilişkiler ve diğer hususlar ile varsa, tehditleri ortadan kaldırmak amacıyla atılan adımlar ile alınan önlemleri üst yönetimden sorumlu olanlara iletmiş bulunmaktayız.

Üst yönetimden sorumlu olanlara bildirilen konular arasından, cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konuları yani kilit denetim konularını belirlemekteyiz. Mevzuatın konunun kamuya açıklanmasına izin vermediği durumlarda veya konuyu kamuya açıklamanın doğuracağı olumsuz sonuçların, kamuya açıklamanın doğuracağı kamu yararını aşacağının makul şekilde beklendiği oldukça istisnai durumlarda, ilgili hususun bağımsız denetçi raporumuzda bildirilmemesine karar verebiliriz.

B. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler

    1. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun ("TTK") 402. Maddesi'nin dördüncü fıkrası uyarınca, Şirket'in 1 Ocak - 31 Aralık 2023 hesap döneminde defter tutma düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.
    1. TTK'nın 402. Maddesi'nin dördüncü fıkrası uyarınca, Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve istenen belgeleri vermiştir.
    1. TTK'nın 398. Maddesi'nin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 28 Mart 2024 tarihinde Şirket'in Yönetim Kurulu'na sunulmuştur.

PwC Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.

Gökhan Yüksel, SMMM Sorumlu Denetçi

İstanbul, 28 Mart 2024

İÇİNDEKİLER

Konsolide
finansal
durum
tabloları
1 - 2
Konsolide
kar
veya
zarar
tabloları
3
Konsolide
diğer
kapsamlı
gelir
tabloları
4
Konsolide
özkaynaklar
değişim
tabloları
5
Konsolide
nakit
akış
tabloları
6
Konsolide
finansal
tablolara
ilişkin
dipnotlar
7 – 89

Sayfa

31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA

KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

(Yeniden
Düzenlenmiş)
(Yeniden
Düzenlenmiş)
Not (Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Cari Dönem
31 Aralık
2023
(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Geçmiş Dönem
31 Aralık
2022
(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak
2022
VARLIKLAR
Nakit ve nakit benzerleri 5 6.306.682 6.911.575 1.627.341
Finansal yatırımlar 6 - 1.741.661 -
Ticari alacaklar 7 2.344.570 2.772.475 3.061.195
İlişkili taraflardan ticari alacaklar 30 - 36 571
İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 2.344.570 2.772.439 3.060.624
Diğer alacaklar 21.781 10.983 45.506
İlişkili taraflardan diğer alacaklar 30 - 13 137
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar 9 21.781 10.970 45.369
Türev finansal varlıklar 22 26.298 9.844 73.375
Stoklar 10 2.861.185 2.855.498 2.847.620
Peşin ödenmiş giderler 11 286.629 178.679 171.913
Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 28 94.143 207.707 76.299
Diğer dönen varlıklar 20 144.849 257.052 364.948
Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar 13 2 3 1.391.037
Dönen varlıklar 12.086.139 14.945.477 9.659.234
Diğer alacaklar 9 16.292 34.342 35.841
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar 16.292 34.342 35.841
Finansal yatırımlar 82.857 26.851 810
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 3 2.425.538 2.349.754 2.188.838
Maddi duran varlıklar 12 15.529.398 13.440.630 14.400.072
Kullanım hakkı varlıkları 15 356.427 340.977 230.142
Maddi olmayan duran varlıklar 5.364.045 5.123.984 5.361.810
Şerefiye 16 2.393.104 2.393.104 2.393.104
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 14 2.970.941 2.730.880 2.968.706
Peşin ödenmiş giderler 11 1.174.117 650.488 32.710
Ertelenmiş vergi varlığı 28 1.303.814 903.503 614.629
Diğer duran varlıklar 20 47.495 4.211 45.521
Duran varlıklar 26.299.983 22.874.740 22.910.373
TOPLAM VARLIKLAR 38.386.122 37.820.217 32.569.607

31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARIYLA

KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

Not (Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Cari Dönem
31 Aralık
2023
(Yeniden
Düzenlenmiş)
(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Geçmiş Dönem
31 Aralık
2022
(Yeniden
Düzenlenmiş)
(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Geçmiş Dönem
1 Ocak
2022
KAYNAKLAR
Kısa vadeli borçlanmalar 8 2.450.080 3.710.814 4.028.482
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 8 1.102.156 1.567.690 636.664
Kısa vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar 8 55.793 68.295 89.172
Ticari borçlar 7 3.198.977 3.558.529 2.684.993
İlişkili taraflara ticari borçlar 30 211.849 796.192 252.382
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 2.987.128 2.762.337 2.432.611
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar 19 53.245 35.699 56.227
Diğer borçlar 159.064 99.343 94.192
İlişkili taraflara diğer borçlar 30 21.153 16.298 24.615
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar
Türev finansal yükümlülükler
9 137.911
16.769
83.045
31.428
69.577
91.336
Ertelenmiş gelirler 11 191.936 54.656 69.286
Dönem karı vergi yükümlülüğü 28 47.253 25.665 89.029
Kısa vadeli karşılıklar 17 1.084.480 1.201.408 1.195.708
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar 38.616 69.425 43.565
Diğer kısa vadeli karşılıklar 1.045.864 1.131.983 1.152.143
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 20 517.069 283.058 413.126
Kısa vadeli yükümlülükler 8.876.822 10.636.585 9.448.215
Uzun vadeli borçlanmalar 8 4.686.758 4.231.864 4.891.198
Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar 8 351.872 323.231 216.086
Uzun vadeli karşılıklar 17 178.433 285.768 217.842
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 19 157.468 260.980 198.921
Diğer uzun vadeli karşılıklar 20.965 24.788 18.921
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 28 857.983 1.115.299 1.742.389
Uzun vadeli yükümlülükler 6.075.046 5.956.162 7.067.515
ÖZKAYNAKLAR
Ödenmiş sermaye 21 945.591 135.084 135.084
Sermaye düzeltme farkları 21 1.330.088 1.330.088 1.330.088
Hisse senedi ihraç primleri 4.380 4.380 4.380
Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri içeren (262.880) - -
birleşmelerin etkisi
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer 438.010 (613.263) 32.882
kapsamlı gelirler ve giderler
Yabancı para çevrim farkları 726.589 (13.317) 589.938
Nakit akış riskinden korunma kazanç/kayıp fonu (295.389) (609.279) (567.385)
Özkaynak Yöntemi ile Değerlenen Yatırımların Diğer
Kapsamlı Gelirinden Kar/Zararda Sınıflandırılacak Paylar
6.810 9.333 10.329
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak 98.019 92.956 240.327
birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler)
Satılmaya hazır finansal varlıkların değer artış/(azalış) 161.244 156.449 240.327
fonları
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıp/kazanç (63.225) (63.493) -
fonu
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler 2.242.192 2.185.948 2.185.948
Geçmiş yıllar karları 11.278.352 8.639.737 9.050.745
Net dönem karı 2.490.891 4.077.465 -
Ana ortaklığa ait özkaynaklar 18.564.643 15.852.395 12.979.454
Kontrol gücü olmayan paylar 4.869.611 5.375.075 3.074.424
Toplam özkaynaklar 23.434.254 21.227.470 16.053.878
TOPLAM KAYNAKLAR 38.386.122 37.820.217 32.569.607

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
(Yeniden
Düzenlenmiş)
(Bağımsız
denetimden
geçmiş)
Cari Dönem Geçmiş Dönem
1 Ocak- 1 Ocak
ESAS FAALİYET GELİRLERİ Not 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Hasılat 2
23
20.504.515 20.820.386
Satışların maliyeti (-) 24 (16.475.179) (18.439.737)
BRÜT KAR 4.029.336 2.380.649
Genel yönetim giderleri (-) 24 (1.414.393) (1.236.825)
Pazarlama ,satış ve dağıtım giderleri (-) 24 (74.919) (32.366)
Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 24 (18.680) (20.198)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 25 1.774.183 1.288.149
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 25 (930.457) (795.546)
ESAS FAALİYET KARI 3.365.070 1.583.863
Yatırım faaliyetlerinden gelirler 26 415.866 2.134.911
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/(zarar)ından paylar 3 43.114 277.913
FİNANSMAN GELİR/GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI 3.824.050 3.996.687
Finansman gelirleri 27 630.907 147.928
Finansman giderleri (-) 27 (1.909.498) (983.763)
Net Parasal Pozisyon karı/(zararı) 391.940 334.610
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI 2.937.399 3.495.462
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri/(gideri) 141.145 736.162
- Dönem vergi gideri (-) 28 (337.693) (45.577)
- Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) 28 478.838 781.739
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI/(ZARARI) 3.078.544 4.231.624
DÖNEM KARI 3.078.544 4.231.624
Dönem karı/zararı dağılımı
- Kontrol gücü olmayan paylar 587.653 154.159
- Ana ortaklık payları 2.490.891 4.077.465
Pay Başına Kazanç
Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç (1 kuruş nominal bedelli) 29 2,63 4,31

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

(Bağımsız
denetimden geçmiş)
(Yeniden
Düzenlenmiş)
(Bağımsız
denetimden geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak-
Geçmiş Dönem
1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI/(ZARARI) 3.078.544 4.231.624
Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar 14.221 (404.416)
Nakit akış riskinden korunma kazanç/(kayıp) fonu 418.521 (52.367)
Özkaynak Yöntemi ile Değerlenen Yatırımların Diğer
Kapsamlı Gelirinden Kar/Zararda Sınıflandırılacak Paylar
(2.523) (996)
Yabancı para çevrim farkları (297.147) (361.526)
Vergi (geliri)/ gideri (104.630) 10.473
Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılmayacak 5.064 (147.371)
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı
Gelirinden Kar/Zararda Sınıflandırılmayacak Diğer Paylar
6.393 (104.848)
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç/(kayıp) fonu) 357 (79.366)
Vergi (geliri)/ gideri (1.686) 36.843
DİĞER KAPSAMLI GELİR/GİDER (VERGİ SONRASI) 19.285 (551.787)
TOPLAM KAPSAMLI GELİR/(GİDER) 3.097.829 3.679.837
Toplam kapsamlı gelirin /(giderin) dağılımı
- Kontrol gücü olmayan paylar (449.400) 395.888
- Ana ortaklık payları 3.547.229 3.283.949

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

Kar/ Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Kar/ Zararda Yeniden
Sınıflandırılmayacak
Birikmiş Karlar
Sermaye
Pay ihraç
Ödenmiş
düzeltme
primleri /
sermaye
farkları
iskontoları
Nakit akış
riskinden
korunma
Yabancı para
kazanç/
çevrim farkları
(kayıpları)
Ortak
Özkaynak
Kontrole
Yöntemi ile
Tabi
Teşebbüs
Değerlenen
veya
Yatırımların
İşletmeleri
Diğer
içeren
Kapsamlı
Gelirinden
birleşmelerin
etkisi
Paylar
Özkaynak
Yöntemi ile
Değerlenen
Yatırımların
Diğer Kapsamlı
Gelirinden
Paylar
Tanımlanmış
fayda planları
yeniden
ölçümkazanç
/(kayıp) fonu
Kardan
ayrılan
kısıtlanmış
yedekler
Net dönem
karı
Ana ortaklığa
ait özkaynaklar
Kontrol gücü
olmayan
paylar
Toplam
özkaynaklar
1 Ocak 2022 135.084 1.330.088 4.380 589.938 (567.385) 10.329 - 240.327 - 2.185.948 9.050.745 - 12.979.454 3.074.424 16.053.878
Net dönem karı - - - - - - - - - - - 4.077.465 4.077.465 154.159 4.231.624
Diğer kapsamlı
gelir/(gider)
- - - (603.255) (41.894) (996) - (83.878) (63.493) - - - (793.516) 241.729 (551.787)
Toplam kapsamlı
gelir/(gider)
- - - (603.255) (41.894) (996) - (83.878) (63.493) - - 4.077.465 3.283.949 395.888 3.679.837
İştirak Sermaye
Artışı
- - - - - - - - - - - - - 1.922.889 1.922.889
Kar payları - - - - - - - - - - (411.008) (411.008) (18.126) (429.134)
31 Aralık 2022 135.084 1.330.088 4.380 (13.317) (609.279) 9.333 - 156.449 (63.493) 2.185.948 8.639.737 4.077.465 15.852.395 5.375.075 21.227.470
1 Ocak 2023 135.084 1.330.088 4.380 (13.317) (609.279) 9.333 - 156.449 (63.493) 2.185.948 8.639.737 4.077.465 15.852.395 5.375.075 21.227.470
Geçmiş yıllar
karlarından transfer
- - - - - - - - - - 4.077.465 (4.077.465) - - -
Net dönem karı - - - - - - - - - - - 2.490.891 2.490.891 587.653 3.078.544
Diğer kapsamlı
gelir/(gider)
- - - 739.906 313.890 (2.523) - 4.795 268 - - - 1.056.336 (1.037.051) 19.285
Toplam kapsamlı
gelir/(gider)
- - - 739.906 313.890 (2.523) - 4.795 268 - - 2.490.891 3.547.227 (449.398) 3.097.829
Kar payları (*) - - - - - - - - - - (572.099) - (572.099) (56.066) (628.165)
Sermaye artışı 810.507 - - - - - - - - - (810.507) - - - -
Yasal yedeklere
transferler
- - - - - - - - - 56.244 (56.244) - - - -
Kontrol gücü
olmayan pay
sahipleriyle işlemler
- - - - - - (262.880) - - - - - (262.880) - (262.880)
31 Aralık 2023 945.591 1.330.088 4.380 726.589 (295.389) 6.810 (262.880) 161.244 (63.225) 2.242.192 11.278.352 2.490.891 18.564.643 4.869.611 23.434.254

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

(Yeniden

(Bağımsız denetimden
geçmiş)
Düzenlenmiş)
(Bağımsız denetimden
geçmiş)
Cari Dönem
1 Ocak
Geçmiş Dönem
1 Ocak
Not 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 2.836.809 3.947.734
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı/(zararı) 2.937.399 3.495.462
Dönem net karı/zararı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler 540.326 (614.242)
Amortisman ve itfa gideri ile ilgili düzeltmeler 1.138.327 1.041.789
Satış amacıyla sınıflandırılan DV elden çıkarılmasından kazançlar ile ilgili düzeltmeler - (1.992.781)
Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kazançlar ile ilgili düzeltmeler 26 (10) (64.634)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karları ile ilgili düzeltmeler 3 (43.114) (277.913)
Alacaklarda değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler (9.445) 5.664
Stok değer düşüş karşılığı ile ilgili düzeltmeler (1.571) (1.749)
Dava karşılığı ile ilgili düzeltmeler 17 11.324 11.906
Maden sahası doğaya yeniden kazandırma gideri karşılığı ile ilgili düzeltmeler 17 4.327 15.474
Beklenen kredi zararları karşılığı 7 4.799 (3.815)
Kıdem tazminatı karşılığı ile ilgili düzeltmeler 31.373 78.443
Kıdem teşvik karşılığı ile ilgili düzeltmeler 19 4.616 4.907
Kullanılmayan izin ücret karşılığı ile ilgili düzeltmeler 20.716 14.939
Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler
Faiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler
1.152.955
(630.907)
595.566
(147.928)
Diğer karşılıklar 23.356 50.033
Finansal borçlanmalara ilişkin gerçekleşmemiş kur farkı (karları)/zararları 711.879 297.175
Türev finansal araçların gerçeğe uygun değer kayıp/(kazançları) ile ilgili düzeltmeler (31.113) 3.623
Finansal yatırımların gerçeğe uygun değer kayıp/(kazançları) ile ilgili düzeltmeler (415.856) (77.496)
Parasal (kazanç) / kayıp (1.431.330) (167.445)
İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler (199.904) 1.356.499
Kısa vadeli ticari alacaklar (1.044.945) (865.945)
Stoklar (4.116) (6.129)
Diğer alacaklar/dönen varlıklar/peşin ödenmiş giderler/cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar (210.564) 152.421
Kısa ve uzun vadeli ticari borçlar 499.303 1.896.547
Diğer kısa vadeli borçlar/yükümlülükler/çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar 560.418 179.605
Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları 3.277.821 4.237.719
Ödenen ikramiye ve primler (19.839) (18.885)
Ödenen kıdem tazminatı 19 (64.172) (19.593)
Ödenen kıdem teşvik primi 19 (1.825) (2.875)
Ödenen izin ücreti 19 (6.926) (3.263)
Ödenen vergiler (348.250) (245.369)
B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI (1.693.456) (1.275.099)
Maddi duran varlık alımlarına ilişkin nakit çıkışları 12 (3.180.930) (780.182)
İştirak sermaye artışına katılım - (1.231.428)
Diğer Nakit Girişleri (Çıkışları) 2.157.517 (1.664.165)
Satış amacıyla sınıflandırılan duran varlık satışlarından elde edilen nakit - 3.287.704
Sabit kıymet satışından elde edilen nakit 15.990 85.203
Maddi olmayan duran varlık alımlarına ilişkin nakit çıkışları 14 (162.404) (354.454)
Maddi duran varlıkların alımı ile ilgili verilen avanslar (523.629) (617.777)
C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI (637.673) 3.170.498
Alınan krediler
Kredilerin geri ödemesi
4.468.783
(3.601.383)
5.057.239
(3.222.345)
Bağlı ortaklık yatırımlarına kontrol dışı payların katılımı - 1.922.889
Ortak Kontrole Tabi İşletmelerin Birleşme Etkisinden Kaynaklanan Nakit Giriş/(Çıkış) (796.345) -
"
Ödenen faizler
(711.470) (306.080)
Alınan faiz 630.907 147.928
Ödenen kar payları (572.099) (411.008)
Kontrol gücü olmayan paylara ödenen kar payları (56.066) (18.125)
NAKİT HAREKETLERİNDEKİ NET DEĞİŞİM (A + B + C) 505.680 5.843.133
DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERİ DEĞERLER 5 6.902.913 1.626.840
Yabancı para çevrim farkı (net) 74.271 13.448
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki parasal kayıp/kazanç etkisi (1.176.535) (580.508)
DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERİ DEĞERLER 5 6.306.329 6.902.913

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

1. GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU

Genel

Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. ("Çimsa" veya "Şirket"), 16 Aralık 1972 tarihinde tescil ve 21 Aralık 1972 tarih, 4729 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edilerek kurulmuştur. Şirket'in faaliyet konusunu çimento, klinker ve hazır beton üretimi ve satışı oluşturmaktadır. Şirket'in nihai hissedarı Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.'dir ("Sabancı Holding").

Çimsa'nın genel merkezi ve kayıtlı ofisinin adresi Allianz Tower Küçükbakkalköy Mah. Kayışdağı Cad. No:1 Kat:23-24 34750 Ataşehir/İstanbul'dur.

Şirket hisselerinin belirli bir tutarı Borsa İstanbul A.Ş. ("BIST") de işlem görmektedir. BIST Pay Endeksleri Temel Kuralları'nın 82. Maddesine istinaden, Borsa Genel Müdürlüğü'nce Çimsa hisseleri BIST 100 endeksine dahildir.

Şirket'in kayıtlı sermaye tavanı 350.000 TL'dir (31 Aralık 2022 - 350.000 TL).

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla Şirket'in bağlı ortaklıklarına ilişkin bilgiler aşağıda sunulmaktadır:

Gruba Kuruluş Şirketin etkin pay oranı
Şirket iştirak
tarihi
ve faaliyet
yerleri
Faaliyet konuları 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Çimsa Cement Free-Zone Limited
(Çimsa Cement) (*)
12.10.2005 KKTC Çimento, satış ve
pazarlama
% 99,99 % 99,99 % 99,99
CIMSAROM Marketing Distributie
S.R.L. (Cimsarom) () (*)
08.02.2006 Romanya Çimento, satış ve
pazarlama
- - % 100
Çimsa Mersin Serbest Bölge Şubesi
(Çimsa Mersin) (*)
12.12.2007 Mersin Çimento ihracatı % 100 % 100 % 100
OOO Çimsa Rus CTK (OOO Rusya)
()(*)
16.07.2008 Rusya Çimento paketleme, satış
ve pazarlama
- %100 % 100
Sabanci Building Solutions B.V.()
(
**)
16.11.2020 Hollanda Çimento üretimi ve satışı %50,1 %40 %40
Afyon Çimento Sanayi Türk Anonim
Şirketi (*)
31.05.2012 Türkiye Çimento üretimi ve satışı % 51 % 51 % 51

(*) Tam konsolidasyon yöntemi uygulanarak muhasebeleştirilmiştir.

(**) Grup Yönetim Kurulu tarafından alınan karar ile gayrifaal durumda olan Cimsa Rus'un 3 Ağustos 2023, Cimsarom Marketing Distributie S.R.L'in 21 Ekim 2022 tarihinde tasfiye süreci tamamlanmıştır.

(***)Bakınız Dipnot 2.6

İştiraklerden Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. ("Exsa") %32,875'lik pay ile özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiştir. Ana ortağımız Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. (Sabancı Holding), bağlı ortaklığı Exsa Export Sanayi Mamulleri Satış ve Araştırma A.Ş. (Exsa)'yi devralmak suretiyle birleşme işlemi gerçekleştirilmesine ilişkin Yönetim Kurulu Kararı almış olup, bu kapsamda Sabancı Holding birleşme işlemine gerekli izin ve onayların alınmasını teminen 21 Haziran 2023 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunmuştur. 30 Ekim 2023 tarihli Sabancı Holding KAP açıklaması doğrultusunda birleşme işlemine gerekli izin ve onayların alınmasını teminen Sermaye Piyasası Kurulu'na yapılan başvuru revize belgeler doğrultusunda güncellenmiştir. Birleşme neticesinde Exsa ortaklarına ödeme işlemi Exsa'nın, Sabancı Holding dışında kalan pay sahiplerine, sahip oldukları Exsa payları karşılığında Sabancı Holding payları verilmiş olup, 15 Ocak 2024 tarihli tescil işlemiyle süreç tamamlanmıştır. Bu kapsamda, sermaye artırımı nedeniyle Şirketimizce ihraç olunacak ve Exsa'nın Şirketimiz dışındaki diğer ortaklarına tahsis edilecek paylara ilişkin Sermaye Piyasası Kurulunca onaylı ihraç belgesi 2 Şubat 2024 tarihinde teslim alınmış olup, pay takas işlemlerinin 5 Şubat 2024 tarihinde gerçekleştirilmesiyle birlikte birleşme işlemleri tamamlanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

1. GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı)

Şirketimizin 23 Ekim 2023 tarihli özel durum açıklamasında belirtilen, Sabanci Building Solutions BV (SBS)'nin %10,1 sermaye payını temsil eden 18.887.000 adet payın Şirketimizce 25.280.098 EUR Tam bedelle ana ortağımız Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.'den (Sabancı Holding) devir alınmasına ilişkin kapanış işlemleri 8 Aralık 2023 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır. Söz konusu payların devri anılan tarih itibarıyla gerçekleşmiş ve devir bedeli ödenmiştir.

Konsolide finansal tabloların sunumu amacıyla, Çimsa, bağlı ortaklıkları ve iştiraki birlikte ("Grup") olarak adlandırılacaktır.

Konsolide finansal tablolar yayınlanmak üzere 28 Mart 2024 tarihinde Çimsa Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel kurul ve belirli düzenleyici kurullar yasal mevzuata göre düzenlenmiş finansal tabloları değiştirme hakkına sahiptir

Grup'un bünyesinde 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren altı aylık dönem içinde istihdam edilen ortalama personel sayısı kategorileri itibarıyla 674 mavi yakalı (sendikalı/sendikasız) (2022: 674), 484 beyaz yakalı (sendikasız) (2022: 425) çalışan şeklindedir.

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR

2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar

Finansal tabloların hazırlanma ilkeleri

İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine göre Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TFRYK") esas alınmıştır. TFRS, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'nda ("TFRS") meydana gelen değişikliklere paralellik sağlanması amacıyla tebliğler aracılığıyla güncellenmektedir.

Konsolide finansal tablolar, KGK tarafından yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.

Şirket'in geçerli ve sunum para birimi Türk Lirası ("TL") olarak kabul edilmiştir.

Sabanci Building Solutions B.V.'nin işlevsel para birimi Avro ("Eur"), Cimsarom Marketing Distrubitue Srl'nin işlevsel para birimi Yeni Rumen Leyi ("Ron"), OOO Cimsa Rus CTK'nın işlevsel para birimi Ruble'dir. TMS 21 uyarınca, bağlı ortaklıkların finansal durum tablosu kalemleri bilanço tarihindeki kurla; gelir ve giderleri ise dönemin ortalama kuruyla TL'ye çevrilmekte ve konsolide finansal tablolar TL olarak sunulmaktadır. (Bakınız Dipnot 2.5) Bu çevrimden doğan kar/zarar, özkaynaklar altındaki "Yabancı Para Çevrim Farkları" hesabında yer almaktadır. Yabancı para cinsinden olan ve maliyet değeri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ilk işlem tarihindeki kurlardan fonksiyonel para birimine çevrilmiştir.

Grup ile Grup'a bağlı Türkiye'de yerleşik şirketler, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, KGK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ("Maliye Bakanlığı") tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar. TFRS'ye göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, işletme birleşmesiyle elde edilen varlıklar ve yükümlülükler, karbon emisyon hak ve yükümlülükleri ile türev enstrümanlar ve makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak TL olarak hazırlanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR(devamı)

2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar (devamı)

Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama

Grup, KGK tarafından 23 Kasım 2023 tarihinde yapılan duyuru ve yayınlanan "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Hakkında Uygulama Rehberi"ne istinaden 31 Aralık 2023 tarihli ve aynı tarihte sona eren yıla ilişkin konsolide finansal tablolarını TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" ("TMS 29") Standardını uygulayarak hazırlamıştır. Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tabloların, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanması ve önceki dönem finansal tabloların da karşılaştırma amacıyla karşılaştırmalı bilgiler raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Grup bu nedenle, 31 Aralık 2022 ve 2021 tarihli konsolide finansal tablolarını da, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur .

SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.

TMS 29 uyarınca yapılan yeniden düzenlemeler, Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Türkiye'deki Tüketici Fiyat Endeksi'nden ("TÜFE") elde edilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, konsolide finansal tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıdaki gibidir:

Üç Yıllık Bileşik
Tarih Endeks Düzeltme Katsayısı Enflasyon Oranı
31 Aralık 2023 1.859,38 1,00000 %268
31 Aralık 2022 1.128,45 1,64773 %156
31 Aralık 2021 686,95 2,70672 %74

Grup'un yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama amacıyla yaptığı düzeltme işleminin ana unsurları aşağıdaki gibidir:

  • TL cinsinden hazırlanmış cari dönem konsolide finansal tablolar, finansal durum tablosu tarihindeki satın alma gücü ile ifade edilmekte olup önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar da yine raporlama dönemi sonundaki satın alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir.
  • Parasal varlık ve yükümlülükler, hali hazırda, finansal durum tablosu tarihindeki cari satın alma gücü ile ifade edildiğinden düzeltilmemektedir. Parasal olmayan kalemlerin enflasyona göre düzeltilmiş değerlerinin, geri kazanılabilir tutarı ya da net gerçekleşebilir değeri aştığı durumda, sırasıyla sırasıyla TMS 36 "Varlıklarda Değer Düşüklüğü" ve TMS 2 "Stoklar" hükümleri uygulanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama (devamı)

  • Finansal durum tablosu tarihindeki cari satın alma gücüyle ifade edilmemiş olan parasal olmayan varlık ve yükümlülükler ile özkaynak kalemleri, ilgili düzeltme katsayıları kullanılarak düzeltilmiştir.
  • Finansal durum tablosundaki parasal olmayan kalemlerin diğer kapsamlı gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki diğer kapsamlı gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
  • Enflasyonun Grup'un cari dönemdeki net parasal varlık pozisyonu üzerindeki etkisi, konsolide kar veya zarar tablosunda net parasal pozisyon kaybı hesabına kaydedilmiştir.
  • 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle açılış konsolide finansal durum tablosunda Özkaynaklar altında raporlanması gereken "tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç /(kayıp) fonu" ve "net dönem karı" kalemlerinde yer alan tutarların enflasyon muhasebesi kapsamında "Geçmiş yıllar karları" hesabına aktarılarak sıfırlanmasının uygun olduğuna karar verilmiştir

SPK'nın 7 Mart 2024 tarihli bülteni uyarınca, SPK mevzuatı uyarınca hazırlanan finansal tablolardaki "Sermaye Düzeltme Farkları", "Paylara İlişkin Primler (İskontolar)" (Emisyon Primi) dâhil "Yasal Yedekler" ile "Diğer Yedekler" de sınıflanan statü yedekleri ile özel yedekleri vb. yedek kalemlerin; 2023 yılında sona eren raporlama dönemine ait TFRS finansal durum tablosunda başlamak üzere TÜFE üzerinden gösterilmesine karar verilmiştir. Bu doğrultuda, vergi mevzuatına göre hazırlanmış finansal tablolarda yer alan enflasyona göre düzeltilmiş tutarların, TFRS raporlamasında geçerli olan TÜFE'ye göre düzeltilmiş tutarlara dönüştürülmesi ve ortaya çıkan farkların da "Geçmiş Yıllar Kârları/Zararları" kalemine yansıtılması gerekmektedir. Grup'un TFRS konsolide finansal durum tablosunda özkaynaklar altında izlenen söz konusu kalemlerin vergi mevzuatına göre hazırlanmış finansal tablolarda yer alan enflasyona göre düzeltilmiş tutarların ayrıntıları ile "Geçmiş Yıllar Karları"nda izlenen ilgili farkları ekte açıklanmıştır:

ÜFE Endeksli
Yasal Kayıtlar
TÜFE Endeksli
Tutarlar
Geçmiş Yıl Karlarında
Takip Edilen Fark
Sermaye Düzeltme Farkları 5.597.161 1.330.088 4.267.073
Hisse Senedi İhraç Primleri 79.336 4.380 74.957
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 4.292.225 2.242.192 2.050.033

Grup 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesine geçiş yapmış olup TMS/TFRS uyarınca hazırlanan konsolide finansal durum tablosunda oluşan "Geçmiş Yıl Karları" nın 1 Ocak 2022 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibariyle enflasyon muhasebesi öncesi ve sonrası tutarları ekteki gibidir:

1 Ocak 2022 Enflasyon
muhasebesi öncesi tutar
(2021 net dönem karı/zararı
hariç)
Ortak kontrol altında
muhasebeleştirilen
işlemlerin etkisi
1 Ocak 2022 Enflasyon
muhasebesi sonrası
tutar
Geçmiş yıl karları 1.174.273 7.465.465 8.639.737
31 Aralık 2022 Enflasyon
muhasebesi öncesi tutar
(2022 net dönem karı/zararı
hariç)
Ortak kontrol altında
muhasebeleştirilen
işlemlerin etkisi
31 Aralık 2022
Enflasyon muhasebesi
sonrası tutar
Geçmiş yıl karları 1.990.873 7.059.872 9.050.745

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2.2 İşletmenin sürekliliği

Grup konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.

2.3 Netleştirme

Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, konsolide finansal durum tablosunda net değerleri ile gösterilirler.

2.4 Muhasebe politikaları ve tahminlerindeki değişiklikler ve hatalar

Yeni bir standardın ilk kez uygulanmasından kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem fınansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.

2.5 Önemli muhasebe politikalarının özeti

Bağlı Ortaklıklar

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal tablolar; Çimsa'nın bağlı ortaklıklarının finansal tablolarını içermektedir. Konsolidasyon kapsamı içinde yer alan şirketlerin finansal tabloları, konsolide finansal tabloların tarihi itibarıyla ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamaları gözetilerek Türkiye Muhasebe Standartları'na uygun olarak hazırlanmıştır. Bağlı ortaklıklar, Grup'un doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettiği şirketleri ifade etmektedir. Grup, bir şirketle olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığı veya bu getirilerde hak sahibi olduğu, aynı zamanda bu getirileri şirket üzerindeki gücüyle etkileme imkanına sahip olduğu durumda şirketi kontrol etmektedir. Bağlı ortaklıkların faaliyet sonuçları, satın alma veya elden çıkarma işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmiş veya hariç bırakılmışlardır.

Bağlı ortaklıkların muhasebe prensipleri Grup tarafından kullanılan muhasebe prensiplerinden farklılaştığı durumlarda gerekli düzeltmeler gerçekleştirilmiştir. Konsolide finansal tablolar benzer işlem ve olaylara ortak muhasebe prensipleri kullanılarak ve Şirket ile aynı hesap düzeni ile hazırlanmıştır.

Bağlı Ortaklıklara ait finansal durum tabloları ve kar veya zarar tabloları, tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup Grup ve bağlı ortaklıklarının sahip olduğu payların kayıtlı değeri, ilgili özkaynaklardan mahsup edilmektedir. Grup ile bağlı ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli muhasebe politikalarının özeti (devamı)

Bağlı Ortaklıklar (devamı)

Bağlı Ortaklıklar, kontrolün Grup'a geçtiği tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınmakta olup kontrolün sona erdiği tarihten itibaren konsolidasyon kapsamından çıkartılmaktadırlar. Bağlı ortaklıkların net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında kontrol gücü olmayan paya sahip hissedarların payları, konsolide bilanço ve kar veya zarar tablosunda sırasıyla kontrol gücü olmayan pay ve kontrol gücü olmayan kar/zarar olarak gösterilmektedir.

Grup'un bağlı ortaklıklarındaki sermaye payında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler özkaynak işlemleri olarak muhasebeleştirilir. Grup'un payı ile kontrol gücü olmayan payların defter değerleri, bağlı ortaklık paylarındaki değişiklikleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynaklarda Grup'un payı olarak muhasebeleştirilir.

Grup'un bir bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybetmesi durumunda,satış sonrasındaki kar/zarar, i) alınan satış bedeli ile kalan payın gerçeğe uygun değerlerinin toplamı ile ii) bağlı ortaklığın varlık (şerefiye dahil) ve yükümlülüklerinin ve kontrol gücü olmayan payların önceki defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Diğer kapsamlı gelir içinde bağlı ortaklık ile ilgili önceden muhasebeleştirilen ve özkaynakta toplanan tutarlar, Şirket'in ilgili varlıkları satmış olduğu varsayımı üzerine kullanılacak muhasebe yöntemine göre kayda alınır (örneğin; konuyla ilgili TFRS standartları uyarınca, kar/zarara aktarılması ya da doğrudan geçmiş yıl karlarına transfer). Bağlı ortaklığın satışı sonrası kalan yatırımının olması durumunda kontrolünün kaybedildiği tarihteki gerçeğe uygun değeri, TFRS 9 Finansal Araçlar standardı kapsamında belirlenen başlangıç muhasebeleştirmesinde gerçeğe uygun değer olarak ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir iştirak ya da müşterek olarak kontrol edilen bir işletmedeki yatırımın başlangıç muhasebeleştirmesindeki maliyet bedeli olarak kabul edilir.

İştirakler

İştiraklerdeki yatırımlar özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmiştir. Bunlar, Grup'un şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. Grup ile İştirak arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş karlar, Grup'un İştirakteki payı ölçüsünde düzeltilmiş olup, gerçekleşmemiş zararlar da, işlem, transfer edilen varlığın değer düşüklüğüne uğradığını göstermiyor ise, düzeltilmiştir. Grup, İştirakleri ile ilgili olarak söz konusu doğrultuda bir yükümlülük altına girmemiş veya bir taahhütte bulunmamıştır. Grup'un iştiraki Exsa'dır. (Dipnot 35)

Özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlar konsolide finansal durum tablosunda, alış maliyetinin üzerine Grup'un iştirakin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi veya çıkarılması ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu, Grup'un iştiraklerinin faaliyetleri sonucundaki payını yansıtmaktadır. İştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış tutarların iştirakin özkaynaklarında ortaya çıkardığı değişiklikler de Grup'un iştirakteki payı oranında iştirakin defter değerinde düzeltme yapılmasını gerekli kılabilir. Bu değişikliklerden Grup'a düşen pay doğrudan Grup'un kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir. Exsa finansal tabloları ana ortaklık ile aynı raporlama dönemi için ve aynı muhasebe politikaları kullanılarak hazırlanmıştır.

Grup her bilanço tarihinde özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarda herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli muhasebe politikalarının özeti (devamı)

Nakit ve nakit benzerleri

Nakit ve nakit benzerleri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat, ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay ve 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.

Ticari alacaklar

Ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayıtlara alınmakta ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı metoduyla indirgenmiş net değeri ile ve varsa şüpheli alacak karşılığı düşülerek taşınmaktadır.

Şüpheli alacak karşılığı gider olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Şirket, söz konusu finansal varlıkların beklenen kredi zararlarını hesaplamak için TFRS 9'daki basitleştirilmiş yaklaşımı kullanmaktadır. Bu yöntem tüm ticari alacaklar için ömür boyu beklenen kredi zararlarının muhasebeleştirilmesini gerektirmektedir.

Stoklar

Stoklar maliyet değeri veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokları bulundukları duruma getirmek için yapılan harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmiştir:

İlk madde ve malzemeler aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir.

Mamul ve yarı mamuller – Direkt malzeme ve işçilik giderleri, değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir. Envanter değerlemesi aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir.

Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından, tahmini tamamlanma maliyetleri ve satışın gerçekleştirilmesi için gerekli tahmini maliyetler düşülerek belirlenen tutardır.

Maddi duran varlıklar

Maddi duran varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve var ise değer düşüklüğü karşılığı çıkartıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve geri iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masrafları, oluştukları dönemde gider kaydedilir. Yapılan harcamalar ilgili maddi duran varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. Maddi duran varlık satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortisman ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider konsolide kar veya zarar tablosuna dahil edilmektedir.

Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmamıştır. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur. Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:

Faydalı
Ömür
Yeraltı
ve
yerüstü
düzenleri
8–50
yıl
Binalar 4–50
yıl
Makine ve cihazlar 2–50
yıl
Demirbaşlar 2–50
yıl
Taşıtlar 4-14
yıl
Özel maliyetler Kiralama süresi

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli muhasebe politikalarının özeti (devamı)

Maddi olmayan duran varlıklar

Maddi olmayan duran varlıklar başlıca maden hakları ve bilgisayar yazılımlarından oluşan varlıklar olup ilk olarak alış fiyatından değerlenmiştir. Maddi olmayan duran varlıklar gelecekte ekonomik fayda elde edilebilmesi ve maliyetin doğru bir şekilde belirlenebilmesi durumunda aktifleştirilirler. İlk kayıt sonrasında maddi olmayan duran varlıklar, maliyetten birikmiş itfa payı ve birikmiş değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonraki değerleriyle gösterilmektedir. Maddi olmayan varlıklar maden çıkarma hakları dışında, doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili kıymetin tahmini ekonomik ömrü (5 yıl) üzerinden itfa edilmektedir.

Maddi olmayan duran varlıkların ekonomik ömürleri belirlisüreli ya da süresiz olarak belirlenmektedir. Belirli süreli maddi olmayan duran varlıklar tahmin edilen ekonomik ömürleri üzerinden, doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi olmayan duran varlıklar için itfa periyodu ve itfa metodu her yıl, en az bir kere incelenmektedir. Beklenen kullanım ömürlerindeki veya maddi olmayan duran varlıktan elde edilecek faydalarda oluşabilecek değişiklikler, itfa metodunun ya da periyodunun değiştirilmesi olarak değerlendirilip, muhasebe tahminlerinde değişiklik şeklinde muhasebeleştirilir.

Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi olmayan duran varlıkların itfa giderleri konsolide kar veya zarar tablosunda maddi olmayan duran varlığın işlevi ile uyumlu şekilde gider olarak kaydedilir.

Maden çıkarma hakları yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak amortismana tabi tutulmuştur. Kalan amortisman süresi rezervlerin tüketilme süresine bağlıdır.

Grup'un belirsiz süreli kullanım ömrüne sahip maddi olmayan duran varlığı bulunmamaktadır.

Maddi olmayan duran varlıkların taşınan değerleri, olayların ya da koşullardaki değişikliklerin, taşınan değerin gerçekleşebilir durumda olmadığına işaret etmesi durumunda değer düşüklüğü açısından incelenir.

Karbon muhasebesi (Sera gazı emisyonları)

Emisyon izinlerin "TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı" uyarınca konsolide finansal tablolara alınmaktadır. Devlet tarafından verilen emisyon izinleri nominal değer üzerinden kaydedilir. Eğer emisyon izni bedelsiz olarak verilmişse, sıfır olarak kaydedilir. Satın alınan emisyon izinleri maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilir. Fiili emisyonlar verilen emisyon izinlerini aşıyorsa ve hali hazırda elde tutuluyorsa yükümlülük olarak konsolide finansal tablolara alınır. Grup emisyon ürettiği için, "TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar" uyarınca karşılık ayırmakta olup söz konusu karşılık finansal durum tablosu tarihine kadar oluşan emisyonları karşılamak için gereken izinlerin piyasa değeri olacaktır.

Müşteri ilişkileri

İşletme birleşmelerinin bir parçası olarak elde edilen müşteri ilişkileri iktisap tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile konsolide finansal tablolara yansıtılır. Müşteri ilişkilerinin sınırlı faydalı ömürleri vardır ve maliyetten birikmiş itfa payları düşüldükten sonraki değerleri ile takip edilirler. Müşteri ilişkilerinin itfa payları, tahmini faydalı ömürleri boyunca (5 ile 50 yıl arasında) doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Maddi ve maddi olmayan varlıkların bilanço dışı bırakılması

Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu (bilanço) dışı bırakılır.

Maddi ve maddi olmayan duran varlığın finansal durum tablosu (bilanço) dışı bırakılmasından kaynaklanan kâr ya da zarar, varsa, varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan net tahsilatlar ile defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Bu fark, ilgili varlık finansal durum tablosu (bilanço) dışına alındığı zaman kâr veya zararda muhasebeleştirilir.

Şerefiye

Satın alım işleminde oluşan şerefiye tutarı, varsa, değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonra satın alım tarihindeki maliyet değeriyle değerlenir.

Değer düşüklüğü testi için, şerefiye Grup'un birleşmenin getirdiği sinerjiden fayda sağlamayı bekleyen nakit üreten birimlerine (ya da nakit üreten birim gruplarına) dağıtılır.

Şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimi, her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Birimin değer düşüklüğüne uğradığını gösteren belirtilerin olması durumunda ise değer düşüklüğü testi daha sık yapılır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarı defter değerinden düşük ise, değer düşüklüğü karşılığı ilk olarak birime tahsis edilen şerefiyeden ayrılır, ardından birim içindeki varlıkların defter değeri düşürülür. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı, doğrudan konsolide kar veya zarar tablosundaki kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez.

İlgili nakit üreten birimin satışı sırasında, şerefiye için belirlenen tutar, satış işleminde kar/zararın hesaplamasına dahil edilir.

Finansal olmayan varlıkların değer düşüklüğü

Grup, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının, maliyet değerinden birikmiş amortismanlar düşülerek bulunan defter değerine ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğü tutarını belirleyebilmek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır.

Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akışları, paranın zaman değerini ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Bu çalışmalar sırasında kullanılan başlıca varsayımlar, önümüzdeki yıllardaki enflasyon beklentileri, satış ve maliyetlerde beklenen artışlar, ihracat-iç pazar kompozisyonunda beklenen değişimler ve beklenen ülke büyüme oranlarından ibarettir.

Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden daha az olması durumunda varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir.

Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kar veya zarar tablosuna kayıt edilir. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü gelecek dönemlerde ters çevrilemez.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Yabancı para cinsinden işlemler

Şirket ve bağlı ortaklıkları yabancı para cinsinden yapılan işlemleri işlevsel para birimi cinsinden ilk kayda alırken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlarla değerlenmekte ve doğan kur farkı gider ya da gelirleri ilgili dönemde konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Yabancı para cinsinden olan ve maliyet değeri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ilk işlem tarihindeki kurlardan geçerli para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden olan ve gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ise gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihte geçerli olan kurlardan geçerli para birimine çevrilir.

Oluşan kur farkı diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilir. Yurtdışındaki işletmenin elden çıkarılmasında, diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiş ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilmiş söz konusu işletmeye ait birikmiş kur farkları, elden çıkarmadan kaynaklanan kazanç veya kayıp muhasebeleştirildiğinde, özkaynaktan kar veya zarara aktarılarak (yeniden sınıflandırmaya ilişkin bir düzeltme olarak) yeniden sınıflandırılır.

Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı tarihteki kurlarla TL'ye çevrilmiştir. 31 Aralık 2023, 2022 ve 2021 tarihlerindeki yabancı para cinsinden aktif ve pasifler, bilanço tarihindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası alış kuru ile değerlenmiş olup ortaya çıkan kur farkları ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılmıştır.

Tarih 31
Aralık
2023
31
Aralık
2023
31
Aralık
2022
31
Aralık
2022
1 Ocak
2022
1 Ocak
2022
alış satış alış satış alış satış
USD
("ABD
Doları")/TL
29,4382 29,4913 18,6983 18,7320 13,3290 13,3530
Avro ("EUR")/TL 32,5739 32,6326 19,9349 19,9708 15,0867 15,1139
Ruble ("RUB")/TL 0,32611 0,33038 0,25948 0,26288 0,17697 0,17929
Ron ("RON")/TL 6,5113 6,5965 4,0062 4,0586 3,0316 3,0713
Sterlin ("GBP")/TL 37,4417 37,6369 22,4892 22,6065 17,9667 18,0604

Dönem sonlarında kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir:

Konsolide finansal tablolarda kullanılan ortalama kurlar aşağıdaki gibidir:

Tarih 31
Aralık
2023
31
Aralık
2022
USD/TL 23,7269 16,4264
EUR/TL 25,6765 17,2951
RUB/TL 0,2782 0,2490
RON/TL 5,1573 3,4868
GBP/TL 29,4998 20,1762

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Borçlanma maliyetleri

Borçlanma maliyetleri, öngörülen kullanımına veya satışına hazır hale gelmesi önemli bir zamanı gerektiren varlıkların satın alımı, inşası veya üretimi ile direkt ilişkili olan borçlanma maliyetleri ilgili varlıkların maliyetinin parçası olarak aktifleştirilir. Diğer borçlanma maliyetleri gerçekleştikleri dönemlerde gider yazılır. Borçlanma maliyetleri faiz ve borçlanmaya bağlı olarak katlanılan diğer maliyetleri içerir.

Grup genel amaçlı olarak borçlandığında ve bu fonların bir kısmı bir özellikli varlığın finansmanı için kullanıldığı durumlarda, aktifleştirilebilecek borçlanma maliyetlerinin tutarı, ilgili varlığa ilişkin yapılan harcamalara uygulanacak bir aktifleştirme oranı yardımı ile belirlenir. Bu aktifleştirme oranı, özellikli varlık alımına yönelik yapılmış borçlanmalar hariç olmak üzere, Grup'un ilgili dönem süresince mevcut tüm borçlarına ilişkin borçlanma maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde konsolide kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.

Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler

Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.

Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.

Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akışlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akışlarının bugünkü değerine eşittir.

Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.

Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler

Vergi karşılığı, dönem karı veya zararı hesaplanmasında dikkate alınan cari dönem ve ertelenmiş vergi karşılıklarının tamamıdır.

Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak, aktif ve pasiflerin finansal raporlamada yansıtılan değerleri ile yasal vergi hesabındaki bazları arasındaki geçici farklardan oluşan vergi etkileri dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir tüm geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farkların ve kullanılmamış vergi zararlarının ileride indirilebilmesi için yeterli karların oluşması mümkün görünüyorsa, tüm geçici farklar ve kullanılmamış vergi zararları üzerinden ayrılır. Her bilânço döneminde Grup, ertelenmiş vergi varlıklarını gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olması ihtimali göz önüne alınarak muhasebeleştirmektedir.

Ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında söz konusu varlığın gerçekleşeceği ve yükümlülüğün yerine getirileceği dönemlerde oluşması beklenen vergi oranları, bilanço tarihi itibarıyla geçerli olan vergi oranları (vergi mevzuatı) baz alınarak hesaplanır.

Ertelenmiş vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynaklar ile ilişkilendirilen işlemlerle ilgili ise doğrudan özkaynak hesap grubuyla ilişkilendirilir.

Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olunması ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması şartlarıyla ertelenmiş vergi varlıkları ve ertelenmiş vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar / kıdem tazminatı karşılığı

a. Tanımlanan fayda planı

Grup, Türkiye'de mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Grup konsolide finansal tablolarda yer alan kıdem tazminatı karşılığını, bağımsız bir aktüer tarafından yapılan aktüer çalışmasına dayanarak "Projeksiyon Metodu"nu kullanarak yansıtmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, profesyonel aktüerler tarafından tahmin edilen faiz oranı ile iskonto edilerek hesaplanmıştır.

Türkiye'de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir.

Konsolide finansal durum tablosunda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir.

b. Kıdem teşvik primi

Grup mavi yakalı çalışanlarına toplu iş sözleşmesi gereğince her bir çalışan için beşer yıllık dönemlerde toplu iş sözleşmesinde belirtilen tutar üzerinden kıdem teşvik primi ödemekle yükümlüdür. Grup her dönem sonunda ileriki dönemde ödeyeceği ilk tutarı iskonto ederek konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtır.

c. İzin hakları

Kullanılmamış izin haklarından doğan yükümlülükler, hak kazanıldıkları dönemlerde tahakkuk edilir.

Kiralamalar

Grup - kiracı olarak

Grup, bir sözleşmenin başlangıcında,sözleşmenin kiralama niteliği taşıyıp taşımadığını ya da kiralama işlemi içerip içermediğini değerlendirir. Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda, bu sözleşme kiralama niteliği taşımaktadır ya da bir kiralama işlemi içermektedir. Grup, bir sözleşmenin tanımlanan bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devredip devretmediğini değerlendirirken aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurur:

  • a) Sözleşmenin tanımlanan varlık içermesi; bir varlık genellikle sözleşmede açık veya zımni bir şekilde belirtilerek tanımlanır.
  • b) Varlığın işlevsel bir bölümünün fiziksel olarak ayrı olması veya varlığın kapasitesinin tamamına yakınını temsil etmesi. Tedarikçinin varlığı ikame etme yönünde aslî bir hakka sahip olması ve bundan ekonomik fayda sağlaması durumunda varlık tanımlanmış değildir.
  • c) Tanımlanan varlığın kullanımından sağlanacak ekonomik yararların tamamına yakınını elde etme hakkının olması.
  • d) Tanımlanan varlığın kullanımını yönetme hakkının olması. Grup, varlığın nasıl ve ne amaçla kullanılacağına ilişkin kararların önceden belirlenmiş olması durumunda varlığın kullanım hakkına sahip olduğunu değerlendirmektedir. Grup varlığın kullanımını yönetme hakkına aşağıdaki durumlarda sahip olmaktadır:
    • i. Grup'un, kullanım süresi boyunca varlığı işletme hakkına sahip olması (veya varlığı kendi belirlediği şekilde işletmeleri için başkalarını yönlendirmesi) ve tedarikçinin bu işletme talimatlarını değiştirme hakkının bulunmaması veya
    • ii. Grup'un kullanım süresi boyunca varlığın nasıl ve ne amaçla kullanılacağını önceden belirleyecek şekilde varlığı (ya da varlığın belirli özelliklerini) tasarlamış olması.

Grup, kiralamanın fiilen başladığı tarihte konsolide finansal tablolarına bir kullanım hakkı varlığı ve bir kira yükümlülüğü yansıtır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Kiralamalar (devamı)

Grup - kiracı olarak (devamı)

Kira yükümlülüğü

Uzatma ve erken sonlandırma opsiyonları

Kiralama yükümlülüğü, sözleşmelerdeki uzatma ve erken sonlandırma opsiyonları dikkate alınarak belirlenmektedir. Sözleşmelerde yer alan uzatma ve erken sonlandırma opsiyonlarının büyük kısmı Grup ve kiralayan tarafından müştereken uygulanabilir opsiyonlardan oluşmaktadır. Grup kiralama süresini, söz konusu uzatma ve erken sonlandırma opsiyonları ilgili sözleşmeye göre Grup'in inisiyatifindeyse ve opsiyonların kullanımı makul derecede kesinse kiralama süresine dâhil ederek belirlemektedir. Eğer şartlarda önemli bir değişiklik olursa yapılan değerlendirme Grup tarafından gözden geçirilmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un kullanmış olduğu uzatma veya erken sonlandırma opsiyonu bulunmamaktadır.

Değişken kira ödemeleri

Grup kiralama sözleşmelerinin bir kısmından kaynaklanan kira ödemeleri değişken kira ödemelerinden oluşmaktadır. TFRS 16 standardı kapsamında yer almayan söz konusu değişken kira ödemeleri, ilgili dönemde gelir tablosuna kira gideri olarak kaydedilmektedir.

İlişkili taraflar

Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Şirket ile ilişkili sayılır:

  • (a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:
    • (i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere),
    • (ii) Şirket üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması veya
    • (iii) Şirket üzerinde ortak kontrole sahip olması,
  • (b) Tarafın, Şirket'in bir iştiraki olması,
  • (c) Tarafın, Şirket'in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması;
  • (d) Tarafın, Şirket'in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması,
  • (e) Tarafın, (a) ya da (d) de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması,
  • (f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)'de bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması veya
  • (g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması, gerekir.

İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynaklarının, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Gelirlerin muhasebeleştirilmesi

Gelirler, tahsil edilmiş veya edilecek olan alacak tutarının gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Tahmini müşteri iadeleri, indirimler ve karşılıklar söz konusu tutardan düşülmektedir.

Malların satışı

Şirket, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren TFRS 15 "Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı" doğrultusunda hasılatın muhasebeleştirilmesinde aşağıda yer alan beş aşamalı modeli kullanmaya başlamıştır.

  • Müşteriler ile yapılan sözleşmelerin tanımlanması,
  • Sözleşmelerdeki edim yükümlülüklerinin tanımlanması,
  • Sözleşmelerdeki işlem bedelinin belirlenmesi,
  • İşlem bedelinin edim yükümlülüklerine dağıtılması,
  • Hasılatın muhasebeleştirilmesi.

Bu modele göre öncelikle müşterilerle yapılan her bir sözleşmede taahhüt edilen mal veya hizmetler değerlendirilmekte ve söz konusu mal veya hizmetleri devretmeye yönelik verilen her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak belirlenmektedir. Sonrasında ise edim yükümlülüklerinin zamana yayılı olarak mı yoksa belirli bir anda mı yerine getirileceği tespit edilmektedir. Şirket, bir mal veya hizmetin kontrolünü zamanla devreder ve dolayısıyla ilgili satışlara ilişkin edim yükümlülüklerini zamana yayılı olarak yerine getirirse, söz konusu edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesine yönelik ilerlemeyi ölçerek hasılatı zamana yayılı olarak konsolide finansal tablolara alır. Şirket'in müşterilerine mal teslimi yapmak olarak tanımladığı edim yükümlülüğü bulunmaktadır. Müşteri'nin talebine göre nakliye ve ilgili masraflar birebir dahil edilmektedir ve söz konusu hizmet üzerinde kontrolü bulunmamaktadır. Grup'un müşterilerine mal teslimi yapmak olarak tanımladığı edim yükümlülüğü bulunmaktadır. Müşterinin talebine göre nakliye ve ilgili masraflar fiyata birebir dahil edilmekte ve söz konusu hizmet üzerinde kontrolü bulunmamaktadır.

  • İşlemle ilişkili ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması ve
  • İşlemden kaynaklanan ya da kaynaklanacak maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi.

Pay başına kazanç

Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, net karın, raporlama dönemi boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.

Türkiye'de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, çeşitli içsel kaynaklardan "bedelsiz hisse" yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur.

Temettü

Temettü alacakları beyan edildiği dönemde gelir olarak kaydedilir. Temettü borçları kar dağıtımının bir unsuru olarak beyan edildiği dönemde yükümlülük olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Bilanço tarihinden sonraki olaylar

Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve Grup'un bilanço tarihindeki durumunu etkileyebilecek hususlar konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar ise önemlilik derecesine göre notlarda açıklanmaktadır.

İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme

Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Grup'un alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır.

Finansal araçlar

Finansal araçlar, bir işletmenin finansal varlıklarını ve bir başka işletmenin finansal yükümlülüklerini veya sermaye araçlarını arttıran anlaşmalardır.

Finansal varlıklar:

  • nakit,
  • başka bir işletmeden nakit veya bir başka finansal varlık almayı öngören sözleşmeye dayalı hak,
  • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin lehinde olacak şekilde, karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı hak ya da,
  • bir başka işletmenin sermaye araçlarıdır.

Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülükler:

  • başka bir işletmeye nakit veya bir başka finansal varlık vermeyi öngören, veya
  • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin aleyhinde olacak şekilde karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı yükümlülüklerdir.

Bir finansal varlık veya finansal yükümlülük ilk olarak, verilen (finansal varlık için) ve ele geçen (finansal yükümlülük için) gerçeğe uygun değer olan işlem maliyetleri üzerinden varsa işlem masrafları da eklenerek (finansal yükümlülük için düşülerek) hesaplanır.

Gerçeğe uygun değer, zorunlu satış veya tasfiye gibi haller dışında, bir finansal aracın cari bir işlemde istekli taraflar arasında alım-satıma konu olan fiyatını ifade eder. Kote edilmiş piyasa fiyatı, şayet varsa, bir finansal aracın gerçeğe uygun değerini en iyi yansıtan değerdir.

Finansal araçların gerçeğe uygun değeri

Grup'un finansal araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin tahmininde belirtilen yöntemler ve varsayımlar Not 34'de açıklanmıştır.

Krediler ve alacaklar

Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir.

Kredi ve alacaklar kategorisinde yer alan ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayıtlara alınmakta ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı metoduyla indirgenmiş net değeri ile ve varsa şüpheli alacak karşılığı düşüldükten sonra taşınmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Finansal varlıklar

Sınıflandırma ve ölçüm

Grup, finansal varlıklarını itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen finansal varlıklar ve gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire kaydedilen varlıklar olarak muhasebeleştirmektedir. Sınıflandırma, finansal varlıklardan faydalanma amaçlarına göre belirlenen iş modeli ve beklenen nakit akışları esas alınarak yapılmaktadır. Grup, finansal varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar.

(a) İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen finansal varlıklar

Yönetimin sözleşmeye dayalı nakit akışlarını tahsil etme iş modelini benimsediği ve sözleşme şartlarının belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içerdiği, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasada işlem görmeyen ve türev araç olmayan finansal varlıkları itfa edilmiş

maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar olarak sınıflandırılır. Vadeleri bilanço tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklar, 12 aydan uzun ise duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar, finansal durum tablosunda "ticari alacaklar","nakit ve nakit benzerleri" , finansal yatırımlar içerisinde sınıflandırılan eurobond ve "diğer alacaklar" kalemlerini içermektedir.

(b) Gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar

Yönetimin sözleşmeye dayalı nakit akışlarını tahsil etme ve/veya satış yapma iş modelini benimsediği varlıklar gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilen varlıklar olarak sınıflandırılır. Yönetim, ilgili varlıkları bilanço tarihinden itibaren 12 ay içinde elden çıkarmaya niyetli değilse söz konusu varlıklar duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. Şirket özkaynağa dayalı finansal varlıklara yapılan yatırımlar için ilk muhasebeleştirme sırasında yatırımın gerçeğe uygun değer farkının diğer kapsamlı gelire veya kâr veya zarar tablosuna yansıtılan özkaynak yatırımı olarak değişmez bir seçim yapar.

Gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar, konsolide finansal durum tablosunda "finansal yatırımlar" kalemlerini içermektedir. Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire kaydedilen varlıkların satılması durumunda diğer kapsamlı gelire sınıflandırılan değerleme farkı geçmiş yıl karlarına sınıflandırılır.

Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire kaydedilen varlıkların borsaya kayıtlı herhangi bir rayiç değerinin olmadığı durumlarda gerçeğe uygun değerin hesaplanmasında kullanılan genel kabul görmüş değerleme yöntemleri, yönetimin en iyi tahminlerine dayanan birtakım varsayımları içermekte olup alım/ satım işlemlerinin gerçekleşmesi durumunda oluşabilecek değerler bu değerlerden farklılık gösterebilir.

(c) Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar

Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, konsolide finansal durum tablosunda "finansal yatırımlar" kalemi içerisinde sınıflandırılan kur korumalı mevduat kalemlerini içermektedir.

Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

Grup, konsolide finansal tablolarda yer alan itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen ticari alacakları önemli bir finansman bileşeni içermediği için değer düşüklüğü hesaplamaları için kolaylaştırılmış uygulamayı seçerek karşılık matrisi kullanmaktadır. Bu uygulama ile Grup, ticari alacaklar belirli sebeplerle değer düşüklüğüne uğramadığı durumlarda, beklenen kredi zarar karşılığını ömür boyu beklenen kredi zararlarına eşit bir tutardan ölçmektedir. Beklenen kredi zararlarının hesaplamasında, geçmiş kredi zararı deneyimleri ile birlikte, Grup 'un geleceğe yönelik tahminleri de dikkate alınmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Finansal yükümlülükler

Finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden taşınır.

Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.

Banka kredileri

Bütün banka kredileri, ilk kayıt anında gerçeğe uygun değerlerini de yansıttığı düşünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir.

İlk kayda alımdan sonra krediler, etkin faiz oranı yöntemiyle indirgenmiş net değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer hesaplanırken ilk ihraç anındaki maliyetler ve geri ödeme sırasındaki indirimler ve primler göz önünde bulundurulur.

İtfa sürecinde veya yükümlülüklerin kayda alınması sırasında ortaya çıkan gelir veya giderler, konsolide kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilir.

Ticari borçlar

Ticari borçlar, mal ve hizmet alımı ile ilgili ileride doğacak faturalanmış yada faturalanmamış tutarın gerçeğe uygun değerini temsil eden indirgenmiş maliyet bedeliyle kayıtlarda yer almaktadır.

Türev finansal araçlar ve finansal riskten korunma muhasebesi

Grup'un faaliyetleri, temelde işletmeyi kur ve faiz oranlarındaki değişimlere bağlı olan finansal risklere maruz bırakmaktadır. Grup, belirli bağlayıcı taahhütlere ve gelecekte tahmin edilen işlemlere bağlı döviz kuru dalgalanmaları ile ilişkilendirilen finansal risklerden korunmak amacıyla türev finansal araçları kullanmaktadır. Türev finansal araçlar, sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri ile hesaplanır ve sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değer ile tekrar hesaplanır.

Gelecekteki nakit akışlarının finansal riskten korunması olarak belirlenen ve bu konuda etkin olan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler doğrudan özkaynak içerisinde etkin olmayan kısmı ise doğrudan konsolide kar veya zarar tablosunda kayıtlara alınır. Grup'un bağlayıcı taahhüt ile ilgili döviz kuru riskinden korunma politikası, söz konusu riski nakit akışı riskinden korunma olarak sınıflandırmaktır. Bir varlığın veya yükümlülüğün kayda alınması ile sonuçlanmayan finansal riskten korunma işleminde, özkaynak içerisinde yer alan tutarlar finansal riskten korunan kalemin konsolide kar veya zarar tablosunu etkilediği dönemde kar veya zarar tablosu içerisinde kayda alınırlar. Finansal riskten korunma muhasebesi için gerekli şartları karşılamayan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Finansal yükümlülükler(devamı)

Finansal riskten korunma muhasebesine, finansal riskten korunma aracının kullanım süresinin dolması, satılması ya da kullanılması veya finansal riskten korunma muhasebesi için gerekli şartları karşılayamaz hale geldiği durumda son verilir. İlgili tarihte, özkaynak içerisinde kayda alınmış olan finansal riskten korunma aracından kaynaklanan kümülatif kazanç veya zarara işlemin gerçekleşmesinin beklendiği tarihe kadar özkaynakta yer verilmeye devam edilir.

Finansal riskten korunan işlem gerçekleşmez ise özkaynak içindeki kümülatif net kazanç veya zarar, dönemin kar zararına kaydedilir.

Gelecekteki nakit akımlarının finansal riskinden korunması olarak belirlenen ve bu konuda etkin olan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler doğrudan özkaynaklarda "Riskten korunma fonları" içerisinde kayıtlara alınmaktadır. Ayrıca Grup, yabancı para finansal borçları ile döviz kurlarındaki değişimlerden kaynaklanan yurt dışındaki net yatırım riskinden korunmaktadır. Bu kapsamdaki yabancı para finansal borçların döviz kurundan kaynaklanan değer değişimlerinin etkin kısmı, özkaynaklar altındaki "Riskten korunma fonları" hesabında muhasebeleştirilmiştir.

Finansal varlık ve yükümlülüklerin kayda alınması ve kayıttan çıkarılması

Grup, finansal aktif veya finansal pasifleri finansal aracın sözleşmesine taraf olduğu takdirde konsolide finansal durum tablosuna yansıtmaktadır. Grup finansal aktifi veya finansal aktifin bir kısmını sadece söz konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan hakları üzerindeki kontrolünü kaybettiği ve mülkiyete ilişkin risk ve faydaları transfer ettiği zaman kayıttan çıkartır. Grup finansal pasifi ancak sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıttan çıkartır.

Araştırma giderleri ve geliştirme maliyetleri

Araştırma giderleri gerçekleştiğinde gider kaydedilmektedir. Yeni ürünlerin geliştirilmesi veya geliştirilen ürünlerin testi ve dizaynı ile ilgili proje maliyetleri, projenin ticari ve teknolojik bakımdan başarılı bir şekilde uygulanabilir olması ve maliyetlerin güvenilir olarak tespit edilebilmesi halinde maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilirler. Diğer geliştirme giderleri gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir. Önceki dönemde gider kaydedilen geliştirme giderleri sonraki dönemde aktifleştirilemez.

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi

Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.

Grup, önceki dönem konsolide finansal tablolarında KGK tarafından yayınlanan "Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi" başlıklı ilke kararının uygulaması ile ilgili yeniden düzenlemeler yapmıştır. TMS 1 "Finansal Tabloların Sunuşu" standardı, önceki dönem finansal tabloların yeniden düzenlenmeleri halinde finansal durum tablosunun üç dönem karşılaştırılmalı olarak sunulması gerektiğini belirtmektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

Grup, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal durum tablosunu, 31 Aralık 2022 ve 2021 tarihleri itibarıyla hazırlanmış konsolide finansal durum tablosu ile; 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide kar veya zarar tablosu, konsolide diğer kapsamlı gelir, konsolide nakit akış ve özkaynaklar değişim tablolarını ise 31 Aralık 2022 tarihinde sona eren yıllara ait ilgili konsolide finansal tablolar ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir.

Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi:

Grup'un %40 ve Grup'un ana ortağı Sabancı Holding'in %60 katılımı ile 16 Kasım 2020 tarihinde Hollanda'da yerleşik 87.000 Tam Avro sermaye ile Sabanci Building Solutions B.V. ("SBS B.V.") (eski ismi "Cimsa Sabancı Cement B.V.") şirketi kurulmuştur. Grup'un 30 Haziran 2021'den önceki dönemlerde bağlı ortaklık olarak konsolide ettiği "Cimsa Cementos Espana S.A.U, Cimsa Americas Cement Manufacturing and Sales Corporation, Cimsa Cement Sales North Gmbh ve Cimsa Adriatico S.R.L paylarının SBS B.V.'ye satışına ilişkin devir sözleşmeleri 22 Haziran 2021 tarihinde imzalanmış ve devir işlemleri gerekli diğer yasal işlemlerin gerçekleştirilmesi akabinde 30 Haziran 2021 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır. 31 Ekim 2022 tarihli Genel Kurul Kararı uyarınca, 30 Haziran 2021 tarihi itibariyle tamamlanan devir sözleşmesi sonrası %40'lık pay ile özkaynak yöntemi ile konsolidasyona dahil edilen SBS B.V.'nin 87.000 Tam Avro olan mevcut sermayesinin 100.000 Tam Euro artırılarak 187.000 Tam Euro'ya çıkarılması kararlaştırılmıştır. Sermaye artırımına ortaklar payları oranında iştirak etmiş ve Şirket'in adı Sabancı Building Solutions B.V. olarak değişmiştir. Şirketimizin 23 Ekim 2023 tarihli özel durum açıklamasında belirtilen, Sabanci Building Solutions B.V.'nin %10,1 sermaye payını temsil eden 18.887 adet payın Şirketimizce 25.280 Tam EUR bedelle ana ortağımız Sabancı Holding'ten devir alınmasına ilişkin kapanış işlemleri 8 Aralık 2023 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır. Söz konusu payların devri anılan tarih itibarıyla gerçekleşmiş ve devir bedeli ödenmiştir. Söz konusu devir işlemi ortak kontrole tabi işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesine ilişkin KGK tarafından yayınlanan "2018-1 sayılı TFRS'lerin uygulanmasına yönelik ilke kararına" ("İlke Kararı") göre ortak kontrole tabi işletme birleşmeleri kapsamında değerlendirilmiştir.

İlke Kararı gereğince, Çimsa ile birlikte SBS B.V.'nin de üst seviye ortak kontrolünü elinde bulunduran nihai ana ortaklık olan Sabancı Holding'in bağlı ortaklığı Çimsa'nın SBS B.V.'yi kurulumuna eşlik etme tarihi olan 16 Kasım 2020, ortak kontrolün tesis edildiği tarih olarak tespit edilmiş ve Grup'un karşılaştırmalı konsolide finansal tablolarında 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren SBS B.V.'nin TFRS'ye göre hazırlanmış olan finansal tabloları konsolide edilmiştir. Karşılaştırmalı olarak sunulan dönemde söz konusu devir işlemi gerçeklemiş gibi cari ve karşılaştırmalı döneme ait konsolide finansal tablolar düzeltilerek sunulmuştur.

Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Muhasebeleştirilme Esasları:

Ortak kontrole tabi işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde hakların birleştirilmesi (pooling of interest) yöntemi kullanılmıştır. Bu yönteme göre edinen işletme, edinilen işletmenin varlık ve yükümlülüklerini birleşme tarihindeki TFRS'ye göre belirlenmiş defter değerleri üzerinden konsolide finansal tablolarına alır ve ortak kontrole tabi işletme birleşmelerinde şerefiye ortaya çıkmaz. Söz konusu birleşmenin pay değişimi yoluyla gerçekleşmesi durumunda ise;

  • edinen işletme tarafından ihraç edilen paylar nominal değerleri üzerinden finansal tablolara alınır ve bu paylara ilişkin herhangi bir ihraç primi finansal tablolara yansıtılmaz,
  • edinilen işletmenin net varlıklarının birleşme tarihindeki defter değerinden edinen işletme tarafından ihraç edilen payların nominal değeri çıkarılarak bulunan fark "Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi" kalemine yansıtılır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

Ortak kontrole tabi işletme birleşmesi neticesinde edinilen işletmenin varlığının sona erip edinen işletme bünyesine dahil olması ya da sonradan böyle bir durumun ortaya çıkması veya bağlı ortaklığın sonradan infisah olması halinde "Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi" kaleminde yer alan tutarlar, olayın ortaya çıktığı hesap döneminden başlamak üzere 5 hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde "Geçmiş Yıllar Karları / Zararları" kalemine aktarılarak kapatılır.

Buna göre, SBS BV'nin konsolide edilmesinden kaynaklanan ve özkaynaklar altındaki "Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi" hesabında muhasebeleştirilen 262.880 TL tutarındaki ortak kontrol altındaki işletme birleşmelerinin etkisinin mutabakatı aşağıda verilmiştir:

1 Ocak 2022
İhraç
edilen
payların
nominal
değeri
796.345
SBS B.V.'nin toplam varlıkları 12.152.931
SBS B.V.'nin toplam yükümlülükleri 6.871.099
SBS B.V.'nin net varlıkları 5.281.832
SBS B.V.'nin net varlıklarının %10.1'i 533.465
Ortak
Kontrole
Tabi
Teşebbüs
veya
İşletmeleri
İçeren
Birleşmelerin
Etkisi
262.880

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

1 Ocak 2022 tarihi itibariyle SBS B.V.'nin konsolidasyona dahil edilen finansal tablo kalemleri ekteki gibidir:

1 Ocak
2022
31 Aralık 2023 Alım gücü(Enflasyon
muhasebesi sonrası)
VARLIKLAR
Nakit ve nakit benzerleri 332.618 900.303
Ticari alacaklar 723.218 1.957.550
Diğer alacaklar 20.100 54.405
Stoklar 293.465 794.326
Diğer dönen varlıklar 51.620 139.721
Dönen varlıklar 1.421.021 3.846.305
Diğer alacaklar 1.695 4.589
Maddi duran varlıklar 1.922.172 5.202.783
Maddi olmayan duran varlıklar 1.116.544 3.022.169
Şerefiye 85.422 231.210
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 1.031.122 2.790.959
Ertelenmiş vergi varlığı 30.327 82.086
Diğer duran varlıklar 59.940 162.242
Duran varlıklar 3.130.678 8.473.869
TOPLAM VARLIKLAR 4.551.699 12.320.174
KAYNAKLAR
Kısa vadeli borçlanmalar 799.661 2.164.459
Ticari borçlar 815.809 2.208.166
İlişkili taraflara ticari borçlar 446.994 1.209.886
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 368.815 998.280
Diğer borçlar 18.873 51.084
Kısa vadeli karşılıklar 269.444 729.309
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 113.509 307.238
Kısa vadeli yükümlülükler 2.017.296 5.460.256
Uzun vadeli borçlanmalar 1.484.246 4.017.439
Diğer borçlar 20.973 56.771
İlişkili taraflara diğer borçlar 20.664 55.933
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar 309 838
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 1.589 4.300
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 32.290 87.400
Uzun vadeli yükümlülükler 1.539.098 4.165.910
ÖZKAYNAKLAR
Ödenmiş sermaye 808.853 2.189.338
Yabancı para çevrim farkları 545.499 1.476.514
Geçmiş yıllar karları (280.066) (758.060)
Net dönem karı (78.981) (213.784)
Toplam özkaynaklar 995.305 2.694.008
TOPLAM KAYNAKLAR 4.551.699 12.320.174

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

1 Ocak
2022
31 Aralık 2023 Alım
gücü(Enflasyon muhasebesi
sonrası)
ESAS FAALİYET GELİRLERİ
Hasılat 1.320.332 3.573.768
Satışların maliyeti (-) (1.296.681) (3.509.752)
BRÜT KAR 23.651 64.016
Genel yönetim giderleri (-) (185.392) (501.803)
Pazarlama ,satış ve dağıtım giderleri (-) (787) (2.132)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 92.092 249.267
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) (308) (834)
ESAS FAALİYET KARI (70.128) (189.818)
Finansman gelirleri 22.428 60.707
Finansman giderleri (-) (32.463) (87.868)
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI (80.163) (216.979)
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri/(gideri) 1.180 3.193
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI/(ZARARI) (78.983) (213.786)
1 Ocak 2022 31 Aralık 2023 Alım
gücü(Enflasyon
muhasebesi sonrası)
İşletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (45.184) (122.301)
Yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (1.572.917) (4.257.442)
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (temettü hariç) 941.616 2.548.689
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) (676.485) (1.831.054)

1 Ocak 2022 tarihi itibariyle önceden raporlanan geçmiş yıl karları ile yeniden düzenlenmiş geçmiş yıl karlarının mutabakatı ekteki gibidir:

1 Ocak 2022
Önceden raporlanan geçmiş yıl karları 3.178.427
SBS B.V.'nin konsolidasyona dahil edilmesi -
TMS 29 Enflasyon muhasebesi etkisi 5.622.491
Yeniden düzenlenmiş geçmiş yıl karları 8.800.918

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

31 Aralık 2022 tarihi itibariyle SBS B.V.'nin konsolidasyona dahil edilen finansal tablo kalemleri ekteki gibidir:

31 Aralık
2022
31 Aralık 2023 Alım gücü(Enflasyon
muhasebesi sonrası)
VARLIKLAR
Nakit ve nakit benzerleri 2.591.840 4.270.653
Ticari alacaklar 619.946 1.021.504
Diğer alacaklar 14.049 23.148
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar 14.049 23.148
Stoklar 584.249 962.684
Diğer dönen varlıklar 118.640 195.487
Dönen varlıklar 3.928.724 6.473.476
Diğer alacaklar 1.000 1.648
Finansal yatırımlar 15.950 26.281
Maddi duran varlıklar 2.568.721 4.232.558
Maddi olmayan duran varlıklar 1.671.584 2.754.321
Şerefiye 112.871 185.982
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 1.558.713 2.568.339
Ertelenmiş vergi varlığı 69.835 115.069
Diğer duran varlıklar 155.145 255.637
Duran varlıklar 4.482.235 7.385.514
TOPLAM VARLIKLAR 8.410.959 13.858.990
KAYNAKLAR
Kısa vadeli borçlanmalar 449.089 739.978
Ticari borçlar 1.105.634 1.821.786
İlişkili taraflara ticari borçlar 744.768 1.227.176
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 360.866 594.610
Diğer borçlar 10.504 17.308
Kısa vadeli karşılıklar 653.533 1.076.845
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 4.960 8.173
Kısa vadeli yükümlülükler 2.223.720 3.664.090
Uzun vadeli borçlanmalar 2.712.558 4.469.563
Diğer borçlar 30.946 50.991
İlişkili taraflara diğer borçlar 30.537 50.317
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar 409 674
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 2.701 4.450
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 38.958 64.192
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 19.073 31.428
Uzun vadeli yükümlülükler
ÖZKAYNAKLAR
2.804.236 4.620.624
Ödenmiş sermaye 2.677.223 4.411.341
Yabancı para çevrim farkları 1.006.462 1.658.378
Nakit akış riskinden korunma kazanç/kayıp fonu (20.051) (33.038)
Geçmiş yıllar karları (359.049) (591.616)
Net dönem karı 78.418 129.211
Toplam özkaynaklar 3.383.003 5.574.276
TOPLAM KAYNAKLAR 8.410.959 13.858.890

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Konsolide Finansal Tablolarının Düzeltilmesi (devamı)

31 Aralık
2022
31 Aralık 2023 Alım
gücü(Enflasyon muhasebesi
sonrası)
ESAS FAALİYET GELİRLERİ
Hasılat 4.635.114 7.637.416
Satışların maliyeti (-) (4.101.845) (6.758.732)
BRÜT KAR 533.269 878.684
Genel yönetim giderleri (-) (292.442) (481.866)
Pazarlama ,satış ve dağıtım giderleri (-) (2.047) (3.374)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 5.743 9.463
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) (6.744) (11.111)
ESAS FAALİYET KARI 237.779 391.796
Finansman gelirleri 14.986 24.692
Finansman giderleri (-) (177.785) (292.942)
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI 74.980 123.546
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri/(gideri) 3.438 5.665
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI/(ZARARI) 78.418 129.211
31 Aralık
2022
31 Aralık 2023 Alım
gücü(Enflasyon
muhasebesi sonrası)
İşletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı 381.844 629.175
Yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (81.275) (133.919)
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (temettü hariç) 1.554.494 2.561.385
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) 1.855.063 3.056.641

31 Aralık 2022 tarihi itibariyle önceden raporlanan geçmiş yıl karları ile yeniden düzenlenmiş geçmiş yıl karlarının mutabakatı ekteki gibidir:

31 Aralık 2022
Önceden raporlanan geçmiş yıl karları 3.280.422
SBS B.V.'nin konsolidasyona dahil edilmesi 591.616
TMS 29 Enflasyon muhasebesi etkisi 4.517.872
Yeniden düzenlenmiş geçmiş yıl karları 8.389.910

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.7 Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait özet konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.

a. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar:

Yeni TMS/TFRS'nin finansal tablolara etkileri ile ilgili açıklamalar:

  • TMS 1, Uygulama Bildirimi 2 ve TMS 8'deki dar kapsamlı değişiklikler; 1 Ocak 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler muhasebe politikası açıklamalarını iyileştirmeyi ve finansal tablo kullanıcılarının muhasebe tahminlerindeki değişiklikler ile muhasebe politikalarındaki değişiklikleri ayırt etmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
  • TMS 12, Tek bir işlemden kaynaklanan varlık ve yükümlülüklere ilişkin ertelenmiş vergiye ilişkin değişiklik; 1 Ocak 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, şirketler tarafından ilk defa finansal tablolara alındığında vergilendirilebilir ve indirilebilir geçici farkların eşit tutarlarda oluşmasına neden olan işlemler üzerinden ertelenmiş vergi muhasebeleştirmelerini gerektirmektedir.
    • TMS 12 'de değişiklik, Uluslararası vergi reformu; Geçici istisna, Aralık 2023 yıl sonu için geçerli olup açıklama gereksinimleri 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren başlayan muhasebe dönemleri için geçerlidir ve erken uygulamaya izin verilir. Bu değişiklikler, şirketlere Asgari Vergi Uygulama Kılavuzu uluslararası vergi reformundan kaynaklanan ertelenmiş vergilerin muhasebeleştirilmesi konusunda geçici bir kolaylık sağlar. Ayrıca değişiklikler, etkilenen şirketler için açıklama gereksinimlerini de içerir.

Söz konusu değişikliğin Grup'un finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır.

  • b. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yayımlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar:
  • TFRS 16, Satış ve geri kiralama işlemleri; 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, işletmenin TFRS 16'daki bir satış ve geri kiralama işlemini işlem tarihinden sonra nasıl muhasebeleştirdiğini açıklayan satış ve geri kiralama hükümlerini içerir. Kira ödemelerinin bir kısmı veya tamamı bir endekse veya orana bağlı olmayan değişken kira ödemelerinden oluşan satış ve geri kiralama işlemlerinin etkilenmesi muhtemeldir.
  • TMS 1, Sözleşme koşulları olan uzun vadeli yükümlülüklere ilişkin değişiklik; 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde uyması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırmasını nasıl etkilediğine açıklık getirmektedir. Değişiklikler aynı zamanda işletmenin bu koşullara tabi yükümlülüklerle ilgili sağladığı bilgilerin iyileştirilmesini de amaçlamaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

  • 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)
  • 2.7 Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar (devamı)
  • b. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yayımlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar (devamı):
  • TMS 7 ve TFRS 7 'deki tedarikçi finansman anlaşmalarına ilişkin değişiklikler; 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler tedarikçi finansman anlaşmalarının ve işletmelerin yükümlülükleri, nakit akışları ve likidite risklerinin üzerindeki etkilerine dair şeffaflığı arttırmak için açıklama yapılmasını gerektirir. Açıklama gereklilikleri, UMSK (Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu)'nun , yatırımcıların, bazı şirketlerin tedarikçi finansmanı anlaşmalarının yeterince açık olmadığı ve yatırımcıların analizini engellediği yönündeki endişelerine verdiği yanıttır.
  • TMS 21 Değiştirilebilirliğin Eksikliği; 1 Ocak 2025 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerlidir. Bir işletme, belirli bir amaç için belirli bir ölçüm tarihinde başka bir para birimine çevrilemeyen yabancı para biriminde yapılan bir işlem veya faaliyete sahip olduğunda bu değişikliklerden etkilenir. Bir para birimi, başka bir para birimini elde etme olanağı mevcut olduğunda (normal bir idari gecikmeyle) değiştirilebilir ve işlem; uygulanabilir haklar ve yükümlülükler yaratan bir piyasa veya takas mekanizması yoluyla gerçekleşir.
  • TSRS 1, "Sürdürülebilirlikle ilgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler" 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart, bir şirketin değer zinciri içerisindeki sürdürülebilirlikle ilgili maruz kaldığı tüm ciddi riskler ve fırsatların açıklanmasına yönelik temel çerçeveyi içerir.
  • TSRS 2, "İklimle ilgili açıklamalar"; 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart, şirketlerin iklimle ilgili riskler ve fırsatlar hakkında açıklama gerekliliklerini belirleme konusundaki ilk standarttır.

Bununla birlikte, KGK'nın 29 Aralık 2023 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Kurul Kararında belirli işletmelerin 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tabi olacağı açıklanmıştır. 5 Ocak 2024 tarihli "Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı" Kapsamında Sürdürülebilirlik Raporlamasına Tabi Olacak İşletmelerin Belirlenmesi amacıyla sürdürülebilirlik uygulaması kapsamına giren işletmeler sayılmaktadır.

Söz konusu standartların Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.

2.8 Önemli Muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları

  • a) Şüpheli alacak karşılıkları, Grup yönetiminin bilanço tarihi itibarıyla varolan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibarıyla şüpheli alacak karşılıkları Not 7'de yansıtılmıştır. Grup ayrıca ticari alacakların beklenen kredi zararlarını hesaplamak için TFRS 9'daki basitleştirilmiş yaklaşımı kullanmaktadır. Bu yöntem tüm ticari alacaklar için ömür boyu beklenen kredi zararlarının muhasebeleştirilmesini gerektirmektedir (Not 7).
  • b) Grup, şerefiye'ye ilişkin değer düşüklüğü analizini indirgenmiş nakit akışlarını kullanarak yapmaktadır. Bu analizlerde Grup'un gelecekteki faaliyetlerine ve kullanılan iskonto oranlarına ilişkin muhtelif varsayımlar bulunmaktadır (Not 16).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

3. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR

Özkaynaktan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirilmiş olan Exsa'nın 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla Grup'a düşen etkin sahiplik oranı ile hesaplanmış varlıkları ve yükümlülükleri ile 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibari ile sona eren yıla ait gelir, gider ve net dönem karı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
İştirakler Ülke Ana Faaliyet
Konusu
Etkin
Sahiplik
Etkin
Sahiplik
Etkin
Sahiplik
Oranı Defter Oranı Defter Oranı Defter
Exsa Türkiye Yatırım amaçlı
gayrimenkul ve
menkul kıymet
(%) Değeri (%) Değeri (%) Değeri
yatırımı 32,9 2.425.538 32,9 2.349.754 32,9 2.188.838
2.425.538 2.249.754 2.188.838
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Exsa 2023 2022 2022
Varlıklar 7.870.452 7.840.934 8.601.375
Yükümlülükler (492.390) (693.393) (1.943.309)
Net varlıklar 7.378.062 7.147.541 6.658.066
Grup'un payı 2.425.538 2.349.754 2.188.838
1 Ocak- 1 Ocak
Exsa 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Gelir 3.058.353 4.293.102
Gider (2.927.207) (3.447.740)
Net dönem karı 131.146 845.362
Grup'un net dönem karındaki payı 43.114 277.913

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

3. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR (devamı)

Grup'un önemli seviyede kontrol gücü olmayan paylarının bulunduğu bağlı ortaklığına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023
Bağlı Ortaklık Kontrol gücü
olmayan
paylar %
Kontrol gücü
olmayan paylara
ayrılan
kar/(zarar)
Birikmiş
kontrol gücü
olmayan paylar
Kontrol gücü
olmayan paylara
ödenen kar
payları
Afyon Çimento Sanayi T.A.Ş. 49 486.311 397.851
31 Aralık 2022
56.066
Bağlı Ortaklık Kontrol gücü
olmayan
paylar %
Kontrol gücü
olmayan paylara
ayrılan
kar/(zarar)
Birikmiş
kontrol gücü
olmayan paylar
Kontrol gücü
olmayan paylara
ödenen kar
payları
Afyon Çimento Sanayi T.A.Ş. 49 76.235 392.872 11.000

Afyon Çimento T.A.Ş. bağlı ortaklığına ilişkin özet finansal bilgiler aşağıdaki gibidir:

Özet finansal durum bilgileri (Konsolidasyon düzeltmesi öncesi)

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Nakit ve nakit benzerleri 338.778 452.836
Diğer dönen varlıklar 918.598 708.088
Duran varlıklar 3.399.948 3.104.616
Toplam varlıklar 4.657.324 4.265.540
Kısa vadeli finansal borçlar 44.575 143.190
Kısa vadeli ticari borçlar 519.674 524.141
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 78.580 29.594
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri - 414.283
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 43.276 63.986
Toplam yükümlülükler 686.105 1.175.194
Toplam özkaynaklar 3.971.219 3.090.346

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

3. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR (devamı)

Özet kar veya zarar bilgileri

1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Net satış gelirleri 2.602.801 2.455.914
Brüt kar 625.070 411.986
Faaliyet kar/(zararı) 517.030 374.344
Net finansal gelir/(gider) 39.442 (53.319)
Net parasal pozisyon (211.578) 35.437
Vergi öncesi kar/(zarar) 344.897 380.409
Net dönem karı 992.472 155.581

Özet nakit akış bilgileri

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık2023 31 Aralık2022
İşletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı 331.943 814.773
Yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (211.261) (217.758)
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (temettü hariç) (125.033) (116.510)
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) (4.351) 480.505

Sabancı Building Solutions B.V. bağlı ortaklığına ilişkin özet finansal bilgiler aşağıdaki gibidir:

Özet finansal durum bilgileri (Konsolidasyon düzeltmesi öncesi)

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
31 Aralık
2021
Nakit ve nakit benzerleri 3.181.726 4.270.653 900.303
Diğer dönen varlıklar 2.353.895 2.202.823 2.946.002
Duran varlıklar 8.395.117 7.385.514 8.473.869
Toplam varlıklar 13.930.738 13.858.990 12.320.174
Kısa vadeli finansal borçlar 985.886 739.978 2.164.459
Kısa vadeli ticari borçlar 2.094.483 1.821.786 2.208.166
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 1.208.502 1.102.326 1.087.631
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 3.835.903 4.620.624 4.165.910
Toplam yükümlülükler 8.124.774 8.284.714 9.626.166
Toplam özkaynaklar 5.805.964 5.574.276 2.694.008
Toplam kaynaklar 13.930.738 13.858.990 12.320.174

Özet kar veya zarar bilgileri

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Net satış gelirleri 7.011.995 7.637.412
Brüt kar 1.045.095 866.044
Faaliyet kar/(zararı) 522.413 391.796
Net finansal gelir/(gider) (244.778) (268.250)
Vergi öncesi kar/(zarar) 277.635 123.546
Net dönem karı 203.486 129.211

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

3. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR (devamı)

Özet nakit akış bilgileri

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık2023 31 Aralık2022
İşletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı 836.656 629.175
Yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (990.405) (133.919)
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışı (temettü hariç) (676.578) 2.561.385
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) (830.327) 3.056.641

4. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA

Grup'un yurt dışı satışlarının büyük bölümü, farklı coğrafi bölgelere tek seferlik yapılan satışlardan oluşmakta ve satışların coğrafi bölgelere göre dağılımı yıllara göre tutarlılık göstermemektedir. Bu nedenle, hasılatın detayı, hasılat dipnotunda yurt içi ve yurt dışına yapılan satışlar olarak verilmiştir.

Grup'un iş faaliyetleri, sağladığı hizmet ve ürünlerin içeriğine bağlı olarak yönetilmekte ve organize edilmektedir. Grup bölümlerine göre raporlamasını TFRS 8 "Faaliyet Bölümleri"ne ("TFRS 8") göre yapmaktadır. Bölümler arası transfer fiyatları üçüncü şahıslara yapılanlarla aynı bazda hazırlanmıştır. Grup'un iş alanları hakkındaki bilgiler, Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihlerinde sona eren dönemlere ilişkin çimento (klinker ve agrega dahil) ve hazır beton faaliyetlerinden elde edilen kazancı ve kar bilgilerini; 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla bölüm varlıklarını ve yükümlülüklerini içermektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

4. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı)

1 Ocak – 31 Aralık 2023 Çimento Hazır Beton Toplam
Hasılat 17.726.101 2.778.414 20.504.515
Satışların maliyeti (-) (14.116.127) (2.359.052) (16.475.179)
Brüt kar/(zarar) 3.609.974 419.362 4.029.336
Genel yönetim, pazarlama satış ve dağıtım gid. (-) (1.312.525) (176.787) (1.489.312)
Esas faaliyetlerden diğer gelirleri/(giderleri), net 838.120 5.606 843.726
Araştırma ve geliştirme giderleri (-) (18.680) - (18.680)
Esas faaliyet kar/(zararı) 3.116.889 248.181 3.365.070
Yatırım faaliyetlerinden gelirler(giderleri), net 415.866 - 415.866
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararındaki paylar 43.114 - 43.114
Finansman gelir/giderleri öncesi faaliyet karı/(zararı) 3.575.869 248.181 3.824.050
Finansman gelir/(giderleri), net (1.278.591) - (1.278.591)
Net parasal pozisyon zararı 391.940 - 391.940
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı/(zararı) 2.689.218 248.181 2.937.399
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri)/geliri 141.145 - 141.145
Dönem vergi gideri ( -) (337.693) - (337.693)
Ertelenmiş vergi gelir /(gideri) 478.838 - 478.838
Sürdürülen faaliyetler dönem karı/(zararı) 2.830.363 248.181 3.078.544
1 Ocak – 31 Aralık 2022 Çimento Hazır Beton Toplam
Hasılat 19.055.319 1.765.067 20.820.386
Satışların maliyeti (-) (16.862.977) (1.576.760) (18.439.737)
Brüt kar/(zarar) 2.192.342 188.307 2.380.649
Genel yönetim, pazarlama satış ve dağıtım gid. (-) (1.167.619) (101.572) (1.269.191)
Esas faaliyetlerden diğer gelirleri/(giderleri), net 491.338 1.265 492.603
Araştırma ve geliştirme giderleri (-) (20.198) - (20.198)
Esas faaliyet kar/(zararı) 1.495.863 88.000 1.583.863
Yatırım faaliyetlerinden gelirler(giderleri), net 2.134.911 - 2.134.911
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararındaki paylar 277.913 - 277.913
Finansman gelir/giderleri öncesi faaliyet karı/(zararı) 3.908.687 88.000 3.996.687
Finansman gelir/(giderleri), net (835.835) - (835.835)
Net parasal pozisyon zararı 334.610 - 334.610
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı/(zararı) 3.407.462 88.000 3.495.462
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri)/geliri 736.162 - 736.162
Dönem vergi gideri ( -) (45.577) - (45.577)
Ertelenmiş vergi gelir /(gideri) 781.739 - 781.739
Sürdürülen faaliyetler dönem karı/(zararı) 4.143.624 88.000 4.231.624

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

4. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı)

31 Aralık 2023 Çimento Hazır
Beton
Dağıtılmamış Toplam
Bölüm varlıkları 32.201.302 1.108.409 - 33.309.711
Satılmaya hazır finansal varlıklar - - 82.857 82.857
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar - - 2.425.538 2.425.538
Dağıtılmamış varlıklar - - 2.568.016 2.568.016
Toplam varlıklar 32.201.302 1.108.409 5.076.411 38.386.122
Bölüm yükümlülükleri 14.588.325 363.543 - 14.951.868
Dağıtılmamış yükümlülükler - - 23.434.254 23.434.254
Toplam yükümlülükler 14.588.325 363.543 23.434.254 38.386.122
31 Aralık 2022 Çimento Hazır
Beton
Dağıtılmamış Toplam
Bölüm varlıkları 33.073.234 767.992 - 33.841.226
Satılmaya hazır finansal varlıklar - - 26.850 26.850
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar - - 2.349.754 2.349.754
Dağıtılmamış varlıklar - - 1.602.387 1.602.387
Toplam varlıklar 33.073.234 767.992 3.978.991 37.820.217
Bölüm yükümlülükleri 16.157.185 435.561 - 16.592.746
Dağıtılmamış yükümlülükler - - 21.227.471 21.227.471
Toplam yükümlülükler 16.157.185 435.561 21.227.471 37.820.217
1 Ocak 2022 Çimento Hazır
Beton
Dağıtılmamış Toplam
Bölüm varlıkları 29.092.526 485.358 - 29.577.884
Satılmaya hazır finansal varlıklar - - 808 808
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar - - 2.188.838 2.188.838
Dağıtılmamış varlıklar - - 802.077 802.077
Toplam varlıklar 29.092.526 485.358 2.991.723 32.569.607
Bölüm yükümlülükleri 16.311.521 204.208 - 16.515.729
Dağıtılmamış yükümlülükler - - 16.053.878 16.053.878
Toplam yükümlülükler 16.311.521 204.208 16.053.878 32.569.607

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

4. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (devamı)

1 Ocak - 31 Aralık 2023

Diğer bölüm bilgileri Çimento Hazır Beton Toplam
Maddi duran varlıklar 2.974.327 206.603 3.180.930
Maddi olmayan duran varlıklar 162.404 - 162.404
Toplam yatırım harcamaları 3.136.731 206.603 3.343.334
Amortisman gideri (1.043.912) (3.269) (1.047.181)
İtfa payları (91.145) - (91.145)

1 Ocak - 31 Aralık 2022

Diğer bölüm bilgileri Çimento Hazır Beton Toplam
Maddi duran varlıklar 727.713 52.469 780.182
Maddi olmayan duran varlıklar 354.454 - 354.454
Toplam yatırım harcamaları 1.082.167 52.469 1.134.636
Amortisman gideri (952.087) (361) (952.448)
İtfa payları (89.340) - (89.340)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

5. NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
Kasa 58 87 199
Bankalar 6.306.624 6.911.488 1.627.142
Vadesiz mevduatlar 934.626 1.593.777 813.577
Vadesi 3 aydan kısa vadeli mevduatlar 5.371.998 5.317.711 813.565
6.306.682 6.911.575 1.627.341
Bloke mevduatlar (-) (353) (8.662) (501)
Konsolide nakit akış tablosundaki nakit ve nakit
benzerleri
6.306.329 6.902.913 1.626.840

Banka mevduatlarının detayı aşağıda sunulmuştur:

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Türk Lirası 4.413.376 4.185.767 865.092
ABD Doları 1.722.608 2.538.063 538.980
Avro 130.528 104.702 171.736
İngiliz Sterlini 697 591 15.798
Diğer 39.415 82.365 35.536
6.306.624 6.911.488 1.627.142

31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Grup'un mevduatları TL, Avro, ABD Doları ve GBP cinsindendir ve vadeleri 3 aydan kısadır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, mevduatların (kısa vadeli serbest likit fon dahil) ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı TL: %41,15 ABD Doları: %1,27 EUR: %0,84'dir. (31 Aralık 2022 TL%16,82, ABD Doları: %0,48 EUR: %0,45 GBP: %0,01). 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bloke mevduat tutarı 353 TL'dir. (31 Aralık 2022 tarihi itibari ile bloke mevduat tutarı 8.662 TL'dir.)

Grup mevduatlarının bulunduğu bankaların kredi riskleri, bağımsız veriler dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Nakit ve nakit benzerlerinin piyasa değerleri, bilanço tarihindeki tahakkuk eden faiz gelirini de içeren taşınan değerlerine yaklaşmaktadır.

6. FİNANSAL YATIRIMLAR

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Gerçeğe Uygun Değer Farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar 2023 2022 2022
Eurobond - 609.519 -
Diğer finansal varlıklar (*) - 1.132.142 -
- 1.741.661 -

Grup, 23 Ağustos 2022 ve 14 Eylül 2022 tarihleri arasında 5 parça halinde toplam 19.718 ABD Doları ile 19.710 ABD Doları nominal eurobond alım işlemi yapmıştır. İşlemin 9.000 ABD Dolarına denk düşen kısmı %3,25 etkin faiz oranı ile, kalan kısmı ise %7,25 etkin faiz oranı ile yapılmıştır. Söz konusu menkul kıymetlerin 9.000 ABD Dolar'lık kısmı 23 Mart 2023 tarihinde, kalan kısmı ise 23 Aralık 2023'te itfa olmuştur.

(*)31 Aralık 2023 itibarıyla Grup'un gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar kalemi bulunmamaktadır (31 Aralık 2022 : 1.132.142 TL tutarlı kur korumalı mevduat).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

7. TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR

a. Ticari Alacaklar

Kısa vadeli ticari alacaklar 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Alıcılar 2.048.423 2.325.345 2.822.968
Alacak çek ve senetleri 313.829 497.064 323.222
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 30) - 36 571
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) (10.931) (48.018) (79.799)
Eksi: Beklenen kredi zararları karşılığı (6.751) (1.952) (5.767)
2.344.570 2.772.475 3.061.195

Ticari alacaklar, senet ve çeklerin tahsil süresi ürün niteliğine ve müşteri ile yapılan sözleşmelere bağlı olarak değişmekte olup, ortalama 42 gündür (31 Aralık 2022 - 54 gün). Ticari alacakların reeskontu için kullanılan etkin faiz oranları TL için %35,56, ABD Doları için %5,60 ve Avro için %6,9 (31 Aralık 2022 – TL: %23,94, ABD Doları: %4,77, Avro: %3,11)'dir.

31 Aralık 2023, 2022 tarihlerinde sona eren dönemlerde şüpheli alacak karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur:

1 Ocak- 1 Ocak
Şüpheli ticari alacak karşılığı hareketleri 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış bakiyesi 48.018 79.799
Dönem içerisinde ayrılan karşılık 5.904 7.201
Konusu kalmayan karşılık (-) (Not 25) (1.258) (9.050)
Parasal kazanç / (kayıp) (41.733) (29.932)
Kapanış Bakiyesi 10.931 48.018

b. Ticari Borçlar

Kısa vadeli ticari borçlar 31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
Ticari borçlar 2.987.128 2.762.337 2.432.611
İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 30) 211.849 796.192 252.382
3.198.977 3.558.529 2.684.993

Ticari borçların ortalama ödeme süresi 49 gündür (31 Aralık 2022: 62 gün). Ticari borçların reeskontu için kullanılan etkin faiz oranları TL için %35,56, ABD Doları için %5,60 ve Avro için %6,9 (31 Aralık 2022 – TL: %23,94, ABD Doları: %4,77, Avro: %3,11).

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

8. FİNANSAL BORÇLANMALAR

Bilanço tarihi itibari ile Grup'un finansal borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:

Finansal Borçlar 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Kısa vadeli alınan krediler 2.336.972 2.879.880 3.756.530
Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı 1.102.156 1.567.690 636.664
Kısa vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar 55.793 68.295 89.172
Kısa vadeli tahviller 113.108 830.934 271.952
3.608.029 5.346.799 4.754.318
Uzun vadeli banka kredileri 4.284.034 4.231.864 4.891.198
Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar 351.872 323.231 216.086
Uzun vadeli tahviller 402.724 - -
5.038.630 4.555.095 5.107.284
TFRS 16 hariç finansal borçlar 8.238.994 9.510.368 9.556.344
Toplam finansal borçlarr 8.646.659 9.901.894 9.861.602

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kredilerin detayları aşağıdaki gibidir:

Ağırlıklı Kısa Uzun
Teminatlı/ Döviz Ortalama Faiz Orijinal Vadeli Vadeli 31 Aralık
Teminatsız Faiz Türü Türü Oranı (%) Bakiye Kısım Kısım 2023
Teminatsız Sabit TRY 36,07 1.765.000 1.304.634 376.427 1.681.061
Teminatsız Değişken TRY TL Ref + 7,25 250.000 169.684 120.290 289.974
Teminatsız Değişken TRY TL Ref + 4,00 140.000 157.121 - 157.121
Teminatlı Sabit TRY 25,40 640.000 640.000 - 640.000
Teminatsız Sabit EUR 6,90 30.000 325.739 656.325 982.064
Teminatsız Sabit EUR 2,40 1.702 55.531 - 55.531
Teminatsız Değişken EUR Euribor + 3,45 86.075 452.779 2.356.074 2.808.853
Teminatsız Değişken USD SOFR +3,30 23.648 130.679 566.723 697.402
Teminatsız Sabit USD 5,99 23.648 130.679 566.723 697.402
Teminatsız Sabit EUR 2,45 5.004 163.302 - 163.302
Teminatsız Sabit Diğer 5,88 8.099 22.087 44.197 66.284
3.552.235 4.686.759 8.238.994

31 Aralık 2022 itibarıyla kredilerin detayları aşağıdaki gibidir:

Ağırlıklı Uzun
Teminatlı/ Döviz Ortalama Faiz Orijinal Kısa Vadeli
Teminatsız Faiz Türü Türü Oranı (%) Bakiye Vadeli Kısım Kısım 31 Aralık 2022
Teminatsız Sabit TRY 24,94 2.458.839 2.542.271 - 2.542.271
Teminatlı Sabit TRY 10 214.205 214.205 - 214.205
Teminatsız Sabit EUR 3,11 90.296 1.806.642 - 1.806.642
Teminatsız Sabit EUR 2,40 8.305 111.005 54.844 165.849
Teminatsız Değişken EUR Euribor + 3,45 149.962 263.626 2.699.457 2.963.083
Teminatsız Değişken USD SOFR + 3,30 41.051 65.246 703.727 768.973
Teminatsız Sabit USD 5,99 41.051 65.246 703.727 768.973
Teminatsız Sabit EUR 2,45 8.243 164.611 - 164.611
Teminatsız Sabit Diğer 5,40 21.764 45.652 70.109 115.761
5.278.504 4.231.864 9.510.368

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

8. FİNANSAL BORÇLANMALAR (devamı)

1 Ocak 2022 itibarıyla kredilerin detayları aşağıdaki gibidir:

Ağırlıklı Uzun
Teminatlı/ Döviz Ortalama Faiz Orijinal Kısa Vadeli 1 Ocak
Teminatsız Faiz Türü Türü Oranı (%) Bakiye Vadeli Kısım Kısım 2022
Teminatsız Sabit TRY 15,69 1.193.138 988.059 198.981 1.187.040
Teminatsız Sabit EUR 1,85 157.085 1.535.390 778.939 2.314.329
Teminatsız Değişken EUR Euribor + 3,45 261.301 83.373 3.865.910 3.949.283
Teminatsız Sabit USD 4,25 135.336 1.807.952 - 1.807.952
Teminatsız Sabit EUR 2,45 13.540 207.650 - 207.650
Teminatsız Sabit Diğer 2,96 20.929 42.722 47.368 90.090
4.665.146 4.891.198 9.556.344

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla kredilerin geri ödeme planlarının detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
1 yıl içerisinde ödenecek 3.552.236 5.278.504 4.665.146
1 - 2 yıl içerisinde ödenecek 1.839.383 573.820 1.426.248
2 - 3 yıl içerisinde ödenecek 797.414 697.700 557.368
3 - 4 yıl içerisinde ödenecek 1.071.175 763.987 515.455
4 - 5 yıl içerisinde ödenecek 482.962 1.214.619 589.091
5 yıl ve daha uzun vadeli 495.824 981.738 1.803.036
8.238.994 9.510.368 9.556.344

Grup , 100.000 TL nominal değerli 372 gün vadeli , değişken faizli ve 3 ay vadeli Türk Lirası Referans Faiz Satış Oranı'na endeksli, tahvil ihracı yapmış olup,ihracın valör tarihi 18 Mart 2021 , itfa tarihi ise 25 Mart 2022'dir. Söz konusu tahvil itfa olmuştur.

Grup , 500.000 TL nominal değerli 385 gün vadeli , sabit faizli ve 1 yıl vadeli, tahvil ihracı yapmış olup, ihracın valör tarihi 2 Aralık 2022 , itfa tarihi ise 22 Aralık 2023'tür. Söz konusu tahvil itfa olmuştur.

Grup , 500.000 TL nominal değerli 730 gün vadeli , sabit faizli ve 2 yıl vadeli, tahvil ihracı yapmış olup, ihracın valör tarihi 7 Mart 2023 , itfa tarihi ise 6 Mart 2025'tir.

Finansal borçların yıl içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir.

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı krediler 9.510.368 9.556.344
Alınan krediler 4.525.125 5.057.155
Ödenen krediler (3.601.383) (3.222.345)
Faiz tahakkuklarındaki değişim 441.485 289.486
Kur farkı 517.579 329.152
Parasal kazanç / (kayıp) (4.788.966) (3.739.257)
Yabancı para çevrim farkı 1.634.786 1.239.833
Krediler toplamı 8.238.994 9.510.368

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

9. DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR

a. Diğer Alacaklar

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
İlişkili Olmayan Taraflardan Kısa Vadeli Diğer Alacaklar 2023 2022 2022
Diğer çeşitli alacaklar 21.175 9.876 45.104
Personelden alacaklar 1.370 2.354 2.334
Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) (764) (1.260) (2.069)
21.781 10.970 45.369
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 2023 2022 2022
Diğer çeşitli alacaklar - 13 137
- 13 137
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Uzun Vadeli Diğer Alacaklar 2023 2022 2022
Verilen depozito ve teminatlar 16.292 34.342 35.841
16.292 34.342 35.841

b. Diğer Borçlar

Kısa Vadeli Diğer Borçlar 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Ödenecek vergi ve fonlar 113.557 59.433 44.910
Alınan depozito ve teminatlar 24.354 23.612 24.667
İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 30) 21.153 16.298 24.615
159.064 99.343 94.192

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

10. STOKLAR

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Stoklar 2023 2022 2022
İlk madde ve malzeme 1.058.131 1.283.729 1.801.623
Yarı mamuller 743.832 777.143 550.111
Mamuller 495.280 352.398 356.907
Yoldaki mallar 588.506 468.363 166.863
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (24.564) (26.135) (27.884)
2.861.185 2.855.498 2.847.620
Stok
değer
düşüklüğü
karşılığı
hareketleri
Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri
31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
Açılış bakiyesi 26.135 27.884
Konusu kalmayan karşılık (-)(Not 24) (1.571) (4.676)
Dönem içinde ayrılan karşılık (Not 24) - 2.927
Kapanış bakiyesi 24.564 26.135

Grup mamul, yarı mamul ve ilk madde ve malzeme stoklarında net gerçekleşebilir değerinin maliyetten düşük kaldığı veya uzun süredir hareket görmediği durumlar için stok değer düşüş karşılığı ayırmıştır. Stok değer düşüklüğü karşılığı satılan malın maliyetinde muhasebeleştirilmiştir.

11. PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER

a. Peşin Ödenmiş Giderler

Kısa Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Gelecek aylara ait giderler 241.612 122.796 60.808
Verilen sipariş avansları 45.017 55.883 111.105
286.629 178.679 171.913
Uzun Vadeli Peşin Ödenmiş Giderler 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Verilen sabit kıymet avansları(*) 1.174.104 646.168 7.513
Gelecek yıllara ait giderler 13 4.320 25.197
1.174.117 650.488 32.710
b.
Ertelenmiş
Gelirler
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Kısa Vadeli Ertelenmiş Gelirler 2023 2022 2022
Gelecek aylara ait gelirler 121.197 - -
Alınan sipariş avansları 70.739 54.656 69.286
191.936 54.656 69.286

(*)Büyük ölçüde kapasite artırımı yatırımına ilişkin verilen avans rakamından oluşmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

12. MADDİ DURAN VARLIKLAR

Arsa ve
Araziler
Yeraltı
ve Yerüstü
Düzenleri
Binalar Makina ve
Teçhizatlar
Taşıt
Araçları
Döşeme ve
Demirbaşlar
Özel
Maliyetler
Yapılmakta
Olan
Yatırımlar
Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi 614.906 1.586.053 6.056.056 17.681.107 517.903 361.058 57.680 345.337 27.220.100
Yabancı para çevrim farkı - (8.877) (27.747) (19.012) (374) (1.713) - (1.783) (59.506)
Alımlar 28.673 6.689 395.729 870.182 102.102 63.407 - 1.714.148 3.180.930
Çıkışlar - - (29) (85.972) (33.726) (25.622) - - (145.349)
Yapılmakta olan yatırımlardan transferler - 56.558 20.224 1.684.221 107.355 (3.040) - (1.910.468) (45.150)
31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi 643.579 1.640.423 6.444.233 20.130.526 693.260 394.090 57.680 147.234 30.151.025
Birikmiş amortismanlar
1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi - (745.534) (2.193.515) (10.151.551) (474.724) (167.279) (46.867) - (13.779.470)
Yabancı para çevrim farkı - (237) (5.878) (14.011) (199) (531) - - (20.856)
Dönem gideri - (50.435) (127.286) (701.123) (41.085) (36.154) (6.345) - (962.428)
Çıkışlar - - 29 85.546 32.388 23.164 - - 141.127
31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi - (796.206) (2.326.650) (10.781.139) (483.620) (180.800) (53.212) - (14.621.627)
31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri 643.579 844.217 4.117.583 9.349.387 209.640 213.290 4.468 147.234 15.529.398

Şirket'imizin 28 Nisan 2022 tarihli özel durum açıklamasında belirtilen, 2022 yılında Mersin Fabrikasında yatırımına başlanan, mevcut CAC (Kalsiyum Alüminat Çimento) üretim kapasitesine ilave olarak yapılan yeni üretim tesisi 2023 yılı içinde tamamlanmış ve deneme üretimi ve test süreçleri tamamlanarak devreye alınmıştır. Devreye alınan yeni CAC üretim tesisi ile Şirketimizin CAC klinkeri üretim kapasitesi yıllık 65 bin tondan 131 bin tona yükselmiştir.

Şirket'imizin Afyon Fabrikası'nda Güneş Enerji Santrali (GES) yatırımı tamamlanmış ve elektrik üretimine başlanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

12. MADDİ DURAN VARLIKLAR (devamı)

Arsa ve Yeraltı
ve Yerüstü
Makina ve Taşıt Döşeme ve Özel Yapılmakta
Olan
Maliyet değeri Araziler Düzenleri Binalar Teçhizatlar Araçları Demirbaşlar Maliyetler Yatırımlar Toplam
1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi 612.787 1.641.524 6.393.706 17.827.230 513.418 310.633 57.427 343.020 27.699.745
Yabancı para çevrim farkı - (106.691) (385.683) (484.663) (4.231) (23.247) - (28.020) (1.032.535)
Alımlar 2.119 9.370 5.484 199.050 77 12.978 253 550.851 780.182
Sınıflamalar - - - - 21.772 - - - 21.772
Çıkışlar - - - (227.475) (17.267) (3.595) - - (248.337)
Yapılmakta olan yatırımlardan transferler - 41.850 42.549 366.965 4.134 64.289 - (520.514) (727)
31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi 614.906 1.586.053 6.056.056 17.681.107 517.903 361.058 57.680 345.337 27.220.100
Birikmiş amortismanlar
1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi - (703.389) (2.117.680) (9.849.633) (437.337) (151.138) (40.498) - (13.299.675)
Yabancı para çevrim farkı - 1.979 55.157 127.480 2.111 5.326 - - 192.053
Sınıflamalar - - - - (19.819) - - - (19.819)
Dönem gideri - (44.124) (130.992) (636.375) (37.122) (24.815) (6.369) - (879.797)
Çıkışlar - - - 206.977 17.443 3.348 - - 227.768
31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi - (745.534) (2.193.515) (10.151.551) (474.724) (167.279) (46.867) - (13.779.470)
31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri 614.906 840.519 3.862.541 7.529.556 43.179 193.779 10.813 345.337 13.440.630

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

12. MADDİ DURAN VARLIKLAR (devamı)

Maddi duran varlıklara ilişkin amortisman giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibididir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Satışların maliyeti (760.083) (725.904)
Genel yönetim giderleri (181.769) (150.508)
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (19.999) (2.865)
Araştırma ve geliştirme giderleri (577) (520)
(962.428) (879.797)

13. SATIŞ AMACIYLA SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR

Şirket'in aktif olarak kullanılmayan arsalarının satışı devam etmektedir ve kalan 2 TL tutarındaki kısım satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar olarak kısa vadeye sınıflanmıştır (31 Aralık 2022 – 3 TL).

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı 3 928
Satışlar (1) (925)
Toplam 2 3

Şirket'imizin aktifinde/mülkiyetinde kayıtlı bulunan Niğde Entegre Çimento Fabrikası, Kayseri Entegre Çimento Fabrikası, Ankara Çimento Öğütme Tesisi ile Başakpınar, Ambar, Nevşehir, Cırgalan, Aksaray, Ereğli ve Kahramanmaraş Hazır Beton Tesisleri'nin, bu tesislerde yer alan sabit varlıklar ile bunlarla bağlantılı diğer varlıkların, Rekabet Kurumu onayı dâhil gerekli yasal onayların alınması şartına bağlı olarak ve kapanış tarihinde düzeltmelere tabi olmak kaydıyla KDV hariç 110 milyon Avro veya karşılığı Türk Lirası bedelle Ferpa İnşaat Sanayi Petrol Ürünleri Tic. ve Paz. Ltd. Şti.'ye devrine ilişkin 15 Haziran 2022 tarihinde Varlık Satış Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme kapsamında varlık devirleri, sözleşme hükümleri çervesinde 28 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla devir işlemleri gerçekleştirilmek ve devir bedeli tahsil edilmek suretiyle tamamlanmıştır.

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Satış Amacıyla Sınıflandırılan Duran Varlıklar hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

31
Aralık
2022
Dönem
başı
1.391.037
Sınıflandırılan 21.772
Çıkışlar (1.412.809)
Toplam -

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

14. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

Maden
Hakları
Diğer Maddi
Olmayan
Duran
Varlıklar
Müşteri
sözleşme ve
ilişkileri
Haklar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi 478.452 197.999 1.030.658 1.567.891 3.275.000
Yabancı para çevrim farkı (9.283) (4.652) (193.211) 390.612 183.466
Alımlar 109.959 13.200 - 39.245 162.404
Çıkışlar - - - (11.758) (11.758)
Yatırımlardan transferler - 45.149 - - 45.149
31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi 579.128 251.696 837.447 1.985.990 3.654.261
Birikmiş itfa payları
1 Ocak 2023 itibarıyla açılış bakiyesi (340.875) (127.291) (75.954) - (544.120)
Yabancı para çevrim farkı (3.994) (3.294) (40.767) - (48.055)
Dönem itfa payı (5.661) (30.823) (54.661) - (91.145)
31 Aralık 2023 itibarıyla kapanış bakiyesi (350.530) (161.408) (171.382) - (683.320)
31 Aralık 2023 itibarıyla net defter değeri 228.598 90.288 666.065 1.985.990 2.970.941
Diğer Maddi
Olmayan
Müşteri
Maden Duran sözleşme ve
Hakları Varlıklar ilişkileri Haklar Toplam
Maliyet değeri
1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi 491.614 193.693 1.305.592 1.464.815 3.455.714
Yabancı para çevrim farkı (13.162) (2.014) (274.934) (246.396) (536.506)
(*)
Alımlar
- 4.982 - 349.472 354.454
Çıkışlar - - - - -
Yatırımlardan transferler - 1.338 - - 1.338
31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış
bakiyesi
478.452 197.999 1.030.658 1.567.891 3.275.000
Birikmiş itfa payları
1 Ocak 2022 itibarıyla açılış bakiyesi (337.256) (108.020) (41.731) - (487.007)
Yabancı para çevrim farkı 2.642 2.888 26.697 - 32.227
Dönem itfa payı (6.261) (22.159) (60.920) - (89.340)
31 Aralık 2022 itibarıyla kapanış bakiyesi (340.875) (127.291) (75.954) - (544.120)
31 Aralık 2022 itibarıyla net defter değeri 137.577 70.708 954.704 1.567.891 2.730.880

Maddi olmayan duran varlıklar içerisindeki maden hakları, yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak itfaya tabi tutulmaktadır. Kalan itfa payı süresi geriye kalan rezervlerin tüketilme süresine bağlıdır.

Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin itfa payı giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak – 1 Ocak –
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Satışların maliyeti (79.564) (73.712)
Genel yönetim giderleri (7.764) (15.283)
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (3.702) (291)
Araştırma ve geliştirme giderleri (115) (54)
(91.145) (89.340)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

15. VARLIK KULLANIM HAKLARI

Muhasebeleştirilen varlık kullanım hakkına ilişkin varlık bazında detaylar aşağıdaki gibidir:

Varlık
Kullanım
Hakkı
1 Ocak 2023 İlaveler Dönem içi
Amortisman
Gideri
Yabancı
Para
Çevrim
Farkı
31
Aralık
2023
Gayrimenkuller 192.999 60.086 (36.092) (27.030) 189.963
Taşıtlar 137.814 132.895 (39.746) (64.499) 166.464
Diğer 10.164 - (8.916) (1.248) -
340.977 192.981 (84.754) (92.777) 356.427

Kullanım hakkı varlıklarının 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait 78.808 TL'lik amortisman gideri satılan malın maliyetine, 5.946 TL'lik kısmı ise genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.

Varlık
Kullanım
Hakkı
1 Ocak 2022 İlaveler Dönem içi
Amortisman
Gideri
Yabancı
Para
Çevrim
Farkı
31
Aralık
2022
Gayrimenkuller 151.146 49.816 (33.416) 25.453 192.999
Taşıtlar 66.261 56.856 (23.157) 37.854 137.814
Diğer 12.735 - (16.079) 13.508 10.164
230.142 106.672 (72.652) 76.815 340.977

Kullanım hakkı varlıklarının 31 Aralık 2022 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait 52.925 TL'lik amortisman gideri satılan malın maliyetine, 19.727 TL'lik kısmı ise genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

16. ŞEREFİYE

Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla finansal tablolarında görünen şerefiye rakamı; 2005 yılında satın aldığı Eskişehir Çimento Fabrikası ("Standart Çimento"), KKTC'de bulunan Çimsa Cement, 2008 yılında satın aldığı Bilecik Hazır Beton Tesisleri, 2012 yılı içerisinde satın aldığı Afyon Çimento Sanayi Türk Anonim Şirketi ve 2022 yılında satin alınan Bunol Fabrikası ("Sabanci Building Solutions B.V. ") ile ilgili olup 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 dönemleri itibari ile hareket tablosu aşağıda gösterilmiştir.

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Eskişehir 2.003.262 2.003.262 2.003.262
Afyon Çimento Sanayi T.A.Ş. 102.220 102.220 102.220
Bilecik Hazır Beton 51.378 51.378 51.378
Çimsa Cement Free Zone Ltd. 5.034 5.034 5.034
Bunol 231.210 231.210 231.210
2.393.104 2.393.104 2.393.104

Nakit üreten birimler ile ilişkilendirilen şerefiye tutarları yılda bir kez veya şartların değer düşüklüğünü işaret ettiği durumlarda daha sık aralıklarla değer düşüklüğü tespit çalışmasına tabi tutulmaktadır. Nakit üreten birimlerin geri kazanılabilir değeri, kullanım değeri veya satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değer hesaplamaları temel alınarak belirlenmiştir. Geri kazanılabilir değer iskonto edilmiş nakit akış analizlerine göre yapılan gerçeğe uygun değer hesaplamalarına göre tespit edilmiştir. Bu hesaplamalar TL bazında nakit akış projeksiyonlarını içermekte olup 1 Ocak 2024 ve 31 Aralık 2033 tarihleri aralığında on yıllık planlara dayanmaktadır. Nakit akış tahmini için %21,4 ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti ile makroekonomik ve pazar varsayımları doğrultusundaki maliyet ve satış fiyatı artışları dikkate alınmıştır. Bu değer düşüklüğü testleri sonucunda 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla yapılan inceleme sonucunda şerefiyenin geri kazanabilir değeri, kayıtlı değer üzerinde tespit edilmiş ve değer düşüklüğüne rastlanmamıştır.

Uygulanan değerleme tekniğinde, şerefiyenin değer düşüklüğü testi aşağıdaki varsayımlara bağlıdır:

Söz konusu genel kabul görmüş değerleme teknikleri, her bir nakit üreten birim bazında %5 - %8 aralığındaki büyüme oranı ile nakit üreten birim bazında değişen FAVÖK/Net Satışlar oranına ve %21,4 olarak kabul edilen Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti değerlerindeki değişikliklere karşı son derece hassastır.

FAVÖK/Net Satışlar oranı,söz konusu Grup yönetimi tarafından nakit üreten birim bazında 2023 ve sonrası için hazırlamış olduğu bütçelerle uyumluyken, Sermayenin Ağırlıklı Ortalama Maliyeti oranı makroekonomik ve çimento sektörüne özgü birtakım değişkenlere bağlıdır.

Tahmin edilen geri kazanılabilir tutarı hesaplamasında, diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden iskonto oranında 1 puanlık artış yapıldığında, veya aynı şekilde diğer değişkenler sabit tutularak varsayımlarda kullanılan değerlerden büyüme oranı 1 puan kadar azaltıldığında nakit üreten birimin geri kazanabilinir tutarı defter değerinin altına düşmemektedir.

Söz konusu nakit üreten birimin gerçeğe uygun değer hesaplamaları vergi sonrası nakit akım projeksiyonlarını içermekte olup Türk Lirası bazında tespit edilen bu projeksiyonlar Çimsa yönetimi tarafından onaylanan on yıllık planlara dayanmaktadır. Grup, içinde bulunduğu sektörde operasyonel sonuçların ve ileriye yönelik tahminlerin değerlendirilmesinde beş yıldan daha uzun bir süreye ilişkin analizin daha uygun olduğunu öngörmektedir vedolayısıyla değer düşüklüğü testini on yıllık projeksiyonlar dayandırmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

17. KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIKLAR VE BORÇLAR

a. Kısa Vadeli Karşılıklar

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Kısa vadeli karşılıklar 2023 2022 2022
Dava karşılıkları 45.648 56.676 76.329
Çalışanlara sağlanan kısa vadeli karşılıklar 38.616 69.425 43.565
Diğer karşılıklar (*) 1.000.216 1.075.307 1.075.814
1.084.480 1.201.408 1.195.708

(*) Büyük ölçüde karbon yükümlülüklerinden oluşmaktadır.

31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibari ile "Dava karşılığı" hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:

31 Aralık 31 Aralık
Dava karşılığı hareketleri 2023 2022
Açılış bakiyesi 56.676 76.329
İlave karşılık (Not 25) 11.324 14.732
Konusu kalmayan karşılık (-) (Not 25) - (2.826)
Parasal kazanç / (kayıp) (22.352) (31.559)
Kapanış bakiyesi 45.648 56.676

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup, davaların aleyhine sonuçlanma riski olanlar için, hukuk müşavirlerinin görüşüne göre 45.648 TL karşılık ayırmıştır (31 Aralık 2022: 56.676 TL).

b. Uzun vadeli karşılıklar

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Uzun vadeli karşılıklar 2023 2022 2022
Çalışanlara sağlanan uzun vadeli karşılıklar 157.468 260.980 198.921
Diğer uzun vadeli karşılıklar 20.965 24.788 18.921
178.433 285.768 217.842
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Diğer uzun vadeli karşılıklar 2023 2022 2022
Maden sahası doğaya yeniden kazandırma karşılığı 20.965 24.788 18.921
20.965 24.788 18.921

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

17. KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIKLAR VE BORÇLAR (devamı)

Çevre koruma ile ilgili mevzuat uyarınca, Grup'un maden çıkarma, çimento üretimi gibi faaliyetleri ile ilgili yükümlülükleri bulunmaktadır. İşbu mevzuat dolayısıyla doğan tüm vergi, harç ve emisyon ücreti vb. yükümlülükler, Grup tarafından yerine getirilmektedir. Söz konusu mevzuat, maden ocaklarının terk edilmesi sırasında ortaya çıkabilecek, toprağı kirletici ve bozucu olumsuzlukların giderilmesi sırasında gerekli maliyetler hakkında düzenleme içermektedir. Bunun sonucunda Grup, işletmekte olduğu maden sahalarına ilişkin olarak mevzuatın gereklerini karşılayacağını düşündüğü doğaya kazandırma planlarının tahmini maliyetini hesaplayarak, bu maliyetin 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla açılmış arazinin yüzölçümüne karşılık gelen 20.965 TL lik kısmını anılan tarih itibarıyla maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı olarak kayıtlarına alarak, "Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar" kalemi içerisinde göstermiştir. (31 Aralık 2022: 24.788 TL).

31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibari ile "Maden sahası doğaya yeniden kazandırma karşılığı" hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:

31 Aralık 31 Aralık
Maden sahası doğaya yeniden kazandırma karşılığı hareketleri 2023 2022
Açılış bakiyesi 24.788 18.921
İlave karşılık (Not 25) 4.327 15.474
Parasal kazanç / (kayıp) (8.150) (9.607)
Kapanış bakiyesi 20.965 24.788

18. TAAHHÜTLER

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibari ile Grup'un almış olduğu TRİ (teminat, rehin ve ipotek)ler aşağıdaki gibidir:

31 Aralık2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Para
Birimi
Orijinal
Tutar
TL
karşılığı
Orijinal
Tutar
TL
karşılığı
Orijinal
Tutar
TL karşılığı
Alınan teminat mektupları TL 2.298.887 2.298.887 1.313.445 2.164.202 670.924 1.816.004
Alınan teminat mektupları ABD
Doları 18.883 516.943 37.536 1.156.476 25.448 893.892
Alınan teminat mektupları Avro 7.518 218.254 13.649 448.332 14.579 579.381
Alınan teminat mektupları Diğer 26 26 26 43 26 70
Alınan ipotekler TL 74.925 74.925 48.698 80.241 26.939 72.916
Alınan ipotekler Ruble - - - - 42.233 19.779
Alınan çek senetler TL 54.134 54.134 33.634 55.419 20.834 56.391
Alınan çek senetler ABD
Doları 47 1.295 47 1.457 47 1.661
Rehin işlemi TL 220.879 220.879 87.776 144.631 19.620 53.106
Toplam alınan TRİ'ler 3.385.343 4.050.801 3.493.200

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

18. TAAHHÜTLER

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibari ile verilmiş olan TRİ (teminat, rehin, ipotek) detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Para Birimi Orijinal
Teminat Tutarı
TL Karşılığı Orijinal Teminat
Tutarı
TL Karşılığı Orijinal
Teminat Tutarı
TL Karşılığı
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ'ler TL 796.786 796.786 93.223 153.607 133.089 360.234
ABD Doları 900 24.639 665 20.481 692 24.327
Avro 100 2.903 1.695 55.676 2.333 92.729
B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar
lehine vermiş olduğu TRİ'ler(*)
Avro 36.000 1.045.098 36.000 1.182.504 - -
ABD Doları 20.000 547.534 20.000 616.195 - -
C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3.
kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ'ler
- - - - - -
D. Diğer verilen TRİ'ler
i. Ana Ortak lehine vermiş olduğu TRİ'ler
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ii.B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer Grup
Şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'ler
- - - - - -
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş
olduğu TRİ'ler
- - - - -
-
-
2.416.960 2.028.463 477.290

(*)Bağlı ortaklığımız SBS B.V.'nin kullandığı kredilere Şirket'imizin iştirak oranı ile vermiş olduğu kefaletten oluşmaktadır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

19. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

a. Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Sosyal güvenlik prim borçları 43.029 25.321 24.502
Personele ödenecek ücret tahakkuku ve gelir vergisi stopajı 10.216 10.378 31.725
53.245 35.699 56.227

b. Çalışanlara Sağlanan Uzun Vadeli Faydalar

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Kıdem tazminatı karşılığı 123.684 232.633 172.011
Kullanılmayan izin ücret karşılığı 27.900 23.251 21.401
Kıdem teşvik primi karşılığı 5.884 5.096 5.509
157.468 260.980 198.921

Grup, Türkiye'deki mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü hal dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı, her hizmet yılı için bir aylık maaş üzerinden 23.489,83 Tam TL (31 Aralık 2022 – 15.371,40 Tam TL) ile sınırlandırmıştır. Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir revize edilmekte olup, Grup'un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 35.058,58 Tam TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (1Ocak 2023 : 19.982,83 Tam TL).

31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal tablolarda, kıdem tazminatı yükümlülüğü hesaplamak için kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
2023 2022
Net iskonto oranı (%) %3 %5

31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait "Kıdem Tazminatı Karşılığı"nın hareketi aşağıda sunulmuştur:

1 Ocak-
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 232.633 172.011
Hizmet maliyeti 18.139 39.420
Faiz maliyeti (Not 25) 13.234 39.023
Aktüeryal kayıp / (kazanç) (357) 89.219
Ödenen tazminatlar (64.172) (19.593)
Parasal kazanç / (kayıp) (77.400) (88.241)
Yabancı para çevrim farkı 1.607 794
Dönem sonu itibarıyla karşılık 123.684 232.633

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

19. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (devamı)

b. Çalışanlara Sağlanan Uzun Vadeli Faydalar (devamı)

Kullanılmamış izin karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 23.251 21.401
İlave karşılık 20.716 14.939
Ödenen izin (6.926) (3.263)
Parasal kazanç / (kayıp) (9.141) (9.826)
Dönem sonu itibarıyla karşılık 27.900 23.251

Kıdem işçiliği teşvik primi karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Dönem başı itibarıyla karşılık 5.096 5.509
İlave karşılık 4.616 4.907
Ödenen prim (1.825) (2.875)
Parasal kazanç / (kayıp) (2.003) (2.445)
Dönem sonu itibarıyla karşılık 5.884 5.096

20. DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

a. Diğer Varlıklar

Diğer dönen varlıklar 31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
Devreden KDV (1) 140.816 247.281 354.953
Diğer çeşitli dönen varlıklar 4.033 9.771 9.995
144.849 257.052 364.948
31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Diğer duran varlıklar 2023 2022 2022
İhraç kayıtlı satışlara ait KDV (2) 45.520 3.948 7.574
Diğer çeşitli duran varlıklar 1.975 263 37.947
47.495 4.211 45.521

(1) Grup'un tahminlerine göre bir sene içerisinde ödenecek KDV borçlarından mahsup edilecek ya da iade alınabilecek kısım diğer dönen varlıklar hesabında sınıflanmıştır.

(2) KDV Kanunu'nun 11/ c maddesine göre, ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından aracı ihracatçılara teslim edilen mallara ait KDV tahsil edilmemekte, ihracat KDV ve tecil edilebilir KDV hesaplarına kaydedilmektedir. Tahsil edilmeyen KDV ilgili dönem KDV beyannamesinde beyan edilmekte, tahakkuk eden KDV tecil edilmekte ve terkin edilecek KDV hesaplarına kaydedilmektedir. İhracatın gerçekleştiğinin tevsikinden sonra, vergi idaresi tecil edilen KDV için terkin işlemi yapmaktadır.

b. Diğer Yükümlülükler

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
517.069 283.058 413.126
517.069 283.058 413.126

(*) Tedarikçi finansmanı kaynaklı yükümlülükler ile ilgilidir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

21. SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Ortaklar (*) (%) Tutar (%) Tutar (%) Tutar
Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. 54,54 515.719 54,54 73.674 54,54 73.674
Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. 8,98 84.914 8,98 12.130 8,98 12.130
Diğer ortaklar 36,48 344.958 36,48 49.280 36,48 49.280
Nominal sermaye toplamı 100 945.591 100 135.084 100 135.084
Enflasyon düzeltmesi 1.330.088 1.330.088 1.330.088
Yeniden düzenlenmiş sermaye 2.275.679 1.465.172 1.465.172

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile BİST'de işlem gören payların sermayeye oranı %45,05'tir (31 Aralık 2022: %35,7)

Şirket'in 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sermayesi 945.591 adet hisseden oluşmaktadır (31 Aralık 2022: 135.084). Hisselerin nominal değeri hisse başına 1 TL'dir (31 Aralık 2022: hisse başı 1 TL).

27 Ocak 2021 tarihli Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda Şirket'in kayıtlı sermaye tavanı geçerlilik süresinin 2021-2025 yıllarını kapsayacak şekilde uzatılması; 200.000.-TL'lik kayıtlı sermaye tavanının artırılarak 350.000.-TL olarak belirlenmesi ve Yönetim Kurulu toplantılarının elektronik ortamda düzenlenebilmesine imkân tanınması amacıyla Şirket Esas Sözleşmesi'nin 6 ve 9'uncu maddelerinde yapılması planlanan değişiklikler 23 Mart 2021 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısı'nda kabul edilmiştir. Söz konusu Genel Kurul kararı 21 Nisan 2021 tarihinde tescil edilerek, aynı tarihli ve 10314 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

Şirket'in 28 Temmuz 2023 Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda 135.084.442 Tam TL nominal değerli çıkarılmış sermayesinin, tamamı iç kaynaklardan karşılanmak suretiyle 810.506.652 Tam TL nominal değerde ve %600 oranında bedelsiz artırılarak 945.591.094 Tam TL'ye çıkarılmasına; Şirket'imizin mevcut kayıtlı sermaye tavanı 350.000.000 Tam TL olmakla birlikte sermaye artırımı sonrası ulaşılacak çıkarılmış sermayenin kayıtlı sermaye tavanından daha yüksek olması sebebiyle Sermaye Piyasası Kurulu'nun II-18.1 sayılı Kayıtlı Sermaye Sistemi Tebliği'nin 6'ncı maddesinin altıncı fıkrası hükmünden yararlanılarak kayıtlı sermaye tavanının bir defaya mahsus olmak üzere aşılmasına,

İç kaynaklardan yapılacak 810.506.652 Tam TL tutarındaki sermaye artırımının tamamının; Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenen mali tablolardaki Diğer Sermaye Yedekleri hesabında yer alan gayrimenkul satış kazancı fonlarından, Sermaye Piyasası Mevzuatına göre TMS/TFRS'ye uygun hazırlanan finansal tablolarda ise Geçmiş Yıllar Karları hesabından karşılanmasına,

Söz konusu bedelsiz sermaye artırımı nedeniyle ihraç edilecek her biri 1 (Bir) Kuruş nominal değere sahip 81.050.665.200 adet hamiline yazılı payın, Şirketimizin mevcut pay sahiplerine sahip oldukları payları oranında bedelsiz olarak kayden dağıtılmasına karar verilmiştir. Sermaye artışına ilişkin tüm işlemler yapılarak artış işlemi sonuçlandırılmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

21. SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ (devamı)

Yasal yedekler

Türk Ticaret Kanunu uyarınca yasal yedekler birinci ve ikinci yedek akçelerden oluşmaktadır. Yasal yedekler Şirket'in tarihi ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşıncaya kadar, net dönem karının %5'i birinci yasal yedekler olarak ayrılmaktadır. İkinci yasal yedek ise, Şirket'in ödenmiş sermayesinin %5'inin üzerindeki tüm kar dağıtımının üzerinden %10 oranında ayrılmaktadır. Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50'sini geçmedikleri sürece dağıtılamaz, fakat kar yedeklerinin tükendiği noktada zararları kapatmak için kullanılabilirler.

Kar payı dağıtımı (*)

Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kâr Payı Tebliği'ne göre yaparlar:

Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar paylarının eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtabilecektir.

Ortaklıkların kâr dağıtım politikalarında asgari olarak aşağıdaki hususlara yer verilmesi gerekir:

a) Kâr payı dağıtılıp dağıtılmayacağı, dağıtılacak ise ortaklar ve kâra katılan diğer kişiler için belirlenen kâr payı dağıtım oranı.

b) Kâr payının ödenme şekli.

c) Kâr payı dağıtım işlemlerine en geç dağıtım kararı verilen genel kurul toplantısının yapıldığı hesap dönemi sonu itibarıyla başlanması şartıyla, kâr payının ödenme zamanı.

ç) Kâr payı avansı dağıtılıp dağıtılmayacağı, dağıtılacak ise buna ilişkin esaslar.

TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.

SPK Mevzuat'ına uygun olarak hesaplanan 2022 yılına ait 3.562.117 TL tutarındaki konsolide dönem net karı üzerinden, Şirket'in Esas Sözleşmesinin 26. maddesi gereği ve SPK Tebliğlerine uygun olarak, Yasal Yükümlülükler ve Kontrol Gücü Olmayan Paylar düşüldükten sonra kalan 3.431.573 TL tutarındaki Net Dağıtılabilir Dönem Karının aşağıdaki şekilde dağıtılmasına,

Toplam
Brüt
Kar
Payı
400.000 TL
İkinci
Kâr
Payı
393.246 TL
Birinci
Kâr
Payı
6.754 TL
Genel Kanuni Yedek Akçe (2.Tertip) 39.325 TL
Olağanüstü
Yedek
2.992.249 TL

(*)Kar payı bedeli ödemenin yapıldığı tarih esas alınarak belirtilmiş, alım gücüne getirilmemiştir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

21. SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ (devamı)

Kar dağıtımının yukarıdaki esaslara göre yapılması neticesinde, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre hazırlanan yasal kayıtlarda yer alan Net Dağıtılabilir Dönem Karından; Yasal Yükümlülükler ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-e maddesi hükmüne istinaden gerekli yasal fonların ayrıldıktan sonra, dağıtılacak 400.000 TL brüt kar payının 207.317 TL'lik kısmının dönem net karından bakiye 192.683 TL kısmın ise olağanüstü yedeklerden karşılanmasına,

Böylelikle 2022 yılı Karından 135.084 TL sermayeyi temsil eden pay sahiplerine hukuki durumlarına bağlı olarak 400.000 TL (Brüt) Kar Payının 03 Nisan 2023 tarihinden itibaren nakden dağıtılmasına 29 Mart 2023 tarihinde yapılan 2022 yılı Olağan Genel Kurul'da karar verilmiştir.

Yabancı para çevrim farkları

TMS 21 "Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri"ne göre konsolidasyonda Grup'un yabancı ülkelerdeki bağlı ortaklıklarının aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile TL'ye çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise ilgili dönemde gerçekleşen ortalama kurlar ile TL'ye çevrilir. Kapanış kuru ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları kapsamlı gelir tablosu içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir.

Kontrol gücü olmayan paylar

Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların, ödenmiş çıkarılmış sermaye dahil bütün özkaynak hesap grubu kalemlerinden ana ortaklık ve bağlı ortaklıkların paylarına isabet eden tutarlar indirilir ve konsolide finansal durum tablosunda özkaynak hesap grubunda kontrol gücü olmayan paylar hesap grubu adıyla gösterilir.

Finansal yatırımların değer artış/(azalış) fonları

İştiraklerden Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. ("Exsa") %32,875'lik pay ile özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiştir. Ana ortağımız Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. (Sabancı Holding), bağlı ortaklığı Exsa Export Sanayi Mamulleri Satış ve Araştırma A.Ş. (Exsa)'yi devralmak suretiyle birleşme işlemi gerçekleştirilmesine ilişkin Yönetim Kurulu Kararı almış olup, bu kapsamda Sabancı Holding birleşme işlemine gerekli izin ve onayların alınmasını teminen 21 Haziran 2023 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunmuştur. 30 Ekim 2023 tarihli Sabancı Holding KAP açıklaması doğrultusunda birleşme işlemine gerekli izin ve onayların alınmasını teminen Sermaye Piyasası Kurulu'na yapılan başvuru revize belgeler doğrultusunda güncellenmiştir. Birleşme neticesinde Exsa ortaklarına ödeme işlemi Exsa'nın, Sabancı Holding dışında kalan pay sahiplerine, sahip oldukları Exsa payları karşılığında Sabancı Holding payları verilmiş olup, 15 Ocak 2024 tarihli tescil işlemiyle süreç tamamlanmıştır. Bu kapsamda, sermaye artırımı nedeniyle Şirketimizce ihraç olunacak ve Exsa'nın Şirketimiz dışındaki diğer ortaklarına tahsis edilecek paylara ilişkin Sermaye Piyasası Kurulunca onaylı ihraç belgesi 2 Şubat 2024 tarihinde teslim alınmış olup, pay takas işlemlerinin 5 Şubat 2024 tarihinde gerçekleştirilmesiyle birlikte birleşme işlemleri tamamlanmıştır.

EXSA değer artış/(azalış) fonları hareket tablosu 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Açılış 2.349.754 2.188.838
Kar/(zarar)etkisi 43.114 277.913
Yabancı para çevrim farkı 6.810 9.332
Riskten korunma fonu 21.065 (42.452)
Finansal yatırımların net makul değer değişikliği 4.795 (83.877)
2.425.538 2.349.754

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

22. TÜREV ARAÇLAR

31 Aralık
2023
31
Aralık
2022
1 Ocak 2022
Rayiç
değerler
Rayiç
değerler
Rayiç
değerler
Kontrat
tutarı
Varlıklar Yükümlülükler Kontrat
tutarı
Varlıklar Yükümlülükler Kontrat
tutarı
Varlıklar Yükümlülükler
Kısa
vadeli
türev
araçlar
Nakit
akıma
yönelik
riskten
korunma
amaçlı
Vadeli
döviz
işlemleri
(Forwards)
- - - - - - 47.502 - 91.336
Alım
satım
amaçlı
Vadeli
döviz
işlemleri
(Forwards)
12.000 - 16.769 12.000 9.844 - 47.502 73.375 -
Toplam
kısa
vadeli
türev
araçlar
12.000 - 16.769 - 12.000 9.844 - 95.004 73.375 91.336
Uzun vadeli türev araçlar
Değer
düşüklüğü
riskinden
korunma
amaçlı
Faiz
oranı
swap
22.800 26.298 - 24.400 - 31.428 - - -
Toplam uzun vadeli türev araçlar 22.800 26.298 - 24.400 - 31.428 - - -
Toplam türev araçlar 26.298 16.769 9.844 31.428 73.375 91.336

Grup, 26-27-28 Nisan tarihlerinde 21.500 ABD Doları karşılığı 11 adet vadeli alım satım işlemi gerçekleştirmiştir. 2.500 ABD Dolar'lık bir adet işlem 2 Haziran 2023, 2.500 ABD Dolar'lık 1 adet işlem 7 Temmuz 2023, 2.500 ABD Dolar'lık bir işlem 4 Ağustos 2023 ve 2.500 ABD Dolar'lık bir işlem 1 Eylül 2023 itibarıyla itfa olmuştur. 5.500 ABD Dolar'lık üç işlem 6 Ekim, 13 Ekim ve 27 Ekim 2023'te, 1.500 ABD Dolar'lık bir işlem 17 Kasım 2023'te, 4.500 ABD Dolar'lık 3 işlem 1 Aralık, 15 Aralık, 29 Aralık 2023'te itfa olmuştur.

Grup, kur riskinden korunmak amacıyla 2021, 2022 ve 2023 yılları için her biri 250 ABD Doları olan toplam 48 adet ve toplam değeri 12.000 ABD Dolarlık sözleşme yapmıştır. Sözleşme vadeleri 1 yıldan az olup, tamamı yıl sonuna kadar itfa olmuştur. Bu işlemlerden sırasıyla 2023 yılında 23.150 TL gelir, 2022 yılında 7.825 TL gelir , 2021 yılında ise 5.567 TL gider kaydetmiştir. Bu sözleşmelerin gerçekleşen gelir/giderler ve gerçeğe uygun değer artış/azalışları, diğer kapsamlı gelir/gider tablosunda muhasebeleşmiştir.

Grup, faiz riskinden korunmak amacıyla 20 Nisan 2022 tarihinde 24.400 USD değerinde sözleşme imzalamıştır. Sözleşme vadesi 10 Şubat 2027 tarihli olup, 2023 yılında 403 ABD Doları gelir, 2022 yılında ise 130 ABD Doları gider, diğer kapsamlı gelir/gider tablosunda muhasebeleşmiştir. Söz konusu sözleşmenin gerçeğe uygun değer artış/azalışları özkaynaklar altında muhasebeleşmiştir

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

23. HASILAT

Hasılat 1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Yurt içi satışlar 13.477.633 12.729.735
Yurt dışı satışlar 8.638.691 10.218.203
Satış iskontoları (-) (34.947) (69.488)
Satış masrafları ve diğer indirimler (-) (1.576.862) (2.058.064)
20.504.515 20.820.386
Satışların maliyeti (-) (Not:24) (16.475.179) (18.439.737)
Brüt kar 4.029.336 2.380.649

24. NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER

1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 2022 dönemlerine ait satılan malın maliyeti giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

Satışların maliyeti (-) 1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Direkt hammadde ve malzeme giderleri (3.612.179) (4.096.966)
Direkt işçilik giderleri (687.148) (594.651)
Enerji giderleri (5.015.484) (7.871.428)
Amortisman ve itfa gider payı (918.454) (852.541)
Diğer üretim giderleri (2.132.256) (1.552.035)
Toplam üretim maliyeti (12.365.521) (14.967.621)
Stok değer düşüş karşılığı gideri (Not:9) 1.571 1.749
Yarımamul değişimi (33.311) 374.040
Mamul, ticari mal değişimi 142.883 (161.519)
Satılan ticari mal maliyeti ve diğer (4.220.802) (3.686.386)
(16.475.179) (18.439.737)

1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 2022 dönemlerine ait genel yönetim giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
Genel yönetim giderleri 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri (620.658) (495.029)
Danışmanlık ve müşavirlik giderleri (165.807) (157.100)
Amortisman ve itfa giderleri (195.479) (185.518)
Kira giderleri (79.283) (59.916)
Bilgi işlem giderleri (49.431) (54.909)
Temsil giderleri (44.502) (54.427)
Vergi, resim ve harçlar (43.798) (80.247)
Seyahat giderleri (44.371) (36.597)
Sigorta giderleri (48.116) (44.287)
Haberleşme ve ilan giderleri (52.230) (16.701)
Bakım onarım giderleri (3.656) (5.209)
Diğer çeşitli giderler (67.062) (46.885)
(1.414.393) (1.236.825)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

24. NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER (devamı)

1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 2022 dönemlerine ait pazarlama, satış ve dağıtım giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri (39.060) (18.844)
Amortisman ve itfa giderleri (23.701) (3.156)
Seyahat giderleri (5.256) (3.477)
Kira giderleri (1.798) (1.520)
Sigorta giderleri (530) (307)
Temsil giderleri (413) (347)
Danışmanlık ve müşavirlik giderleri (80) (681)
Haberleşme ve ilan giderleri (11) (23)
Diğer çeşitli giderler (4.070) (4.011)
(74.919) (32.366)

1 Ocak – 31 Aralık 2023 ve 2022 dönemlerine ait araştırma ve geliştirme giderlerinin niteliklerine göre detayı aşağıdaki gibidir:

1 Ocak- 1 Ocak
Araştırma ve geliştirme giderleri 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Personel giderleri (8.411) (13.005)
Hammadde giderleri (6.048) (3.147)
Seyahat giderleri (1.564) (1.435)
Amortisman ve itfa gider payı (692) (574)
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (963) (748)
Kira giderleri (67) (107)
Nakliye giderleri (185) (48)
Bakım onarım giderleri (146) (318)
Diğer çeşitli giderler (604) (816)
(18.680) (20.198)

25. ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER

1 Ocak- 1 Ocak
Esas faaliyetlerden diğer gelirler 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Esas faaliyetlerden kur farkı gelirleri 1.649.724 1.114.710
Hurda ve muhtelif malzeme satışı 19.211 41.494
Konusu kalmayan karşılıklar (Not 7/17) 1.258 11.876
Diğer gelir ve karlar 103.990 120.069
1.774.183 1.288.149

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

25. ESAS FAALİYETLERİNDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER (devamı)

1 Ocak- 1 Ocak
Esas faaliyetlerden diğer giderler 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Esas faaliyetlerden kur farkı giderleri (737.521) (615.842)
Karşılık giderleri (Not 7/17) (21.556) (37.406)
Kıdem tazminatı yükümlülüğü faiz gideri (Not 19) (13.234) (39.023)
Rekabet Kurulu ceza gideri (*) (12.101) -
Ödenen dava, icra ve mahkeme giderleri (6.184) (1.430)
Tazminat ve Ceza giderleri (2.150) (14.749)
Yardım ve teberrular (72.548) (8.621)
Diğer gider ve zararlar (65.163) (78.475)
(930.457) (795.546)

(*)Rekabet Kurulunun 26 Ocak 2023 tarihli ve 23-06/75-23 sayılı kararı ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 16. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca 2021 yılı gayrisafi gelirlerinin binde beşi oranında idari para cezası verilmesine karar verilmiştir. Gerekçeli karar, Şirketimize 18 Nisan 2023 tarihinde tebliğ edilmiştir. Ceza ödenerek yasal yollara başvurulmuştur.

26. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER

Yatırım faaliyetlerinden gelirler 1 Ocak-
31 Aralık2023
1 Ocak
31 Aralık2022
Diğer yatırım faaliyetlerinden gelir(**) 415.856 77.496
Sabit kıymet satış geliri 10 64.634
Satış amacıyla duran varlık satış gelirleri - 1.992.781
415.866 2.134.911

(**)Vadesi dolan Eurobond ve KKM'lerden kaydedilen gelirleri içermektedir.

27. FİNANSMAN GELİRLERİ / GİDERLERİ

1 Ocak- 1 Ocak
Finansal gelirler 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Faiz gelirleri 630.907 147.928
Toplam finansal gelirler 630.907 147.928
Finansal giderler 1 Ocak-
31 Aralık 2023
1 Ocak
31 Aralık 2022
Banka kredileri faiz giderleri (1.139.721) (556.543)
Banka kredileri kur farkı giderleri (694.260) (382.858)
Diğer finansal giderler (75.517) (44.362)
Toplam finansal giderler (1.909.498) (983.763)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

28. GELİR VERGİLERİ

15 Temmuz 2023 tarihli resmî gazete yayımlanan, "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun(7456 Sayılı Kanun)" ile, kurumlar vergisi oranı %20'den %25'e çıkartılmış olup yeni oran 2023 yılı 3. Geçici vergi döneminden itibaren uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir (2022 yılında %23, 2021 yılında ise 25% olarak uygulanmıştır). Bununla birlikte; Aynı Kanun ile daha önceki dönemlerde ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları için 1 puan olarak uygulanan kurumlar vergisi indirimi 5 puana çıkarılmıştır. Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların, münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançları için ise kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanmaktadır.

Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin tenzili sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır.

Ayrıca 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 Sayılı Kanun" uyarınca; Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurt dışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanması gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir.

Şirket'in aktifinde iki yıldan uzun süre ile tutulan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75'i ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların 15 Temmuz 2023 tarihinden önce gerçekleştirilen satışlarından doğan kazançların %50'si Kurumlar Vergisi Kanunu'nda öngörüldüğü üzere sermayeye eklenmesi veya 5 yıl süre ile pasifte özel bir fon hesabında tutulması şartıyla vergiden istisnadır. 15 Temmuz 2023 tarihinden önce şirketlerin aktifine alınan ve iki yılı doldurmak şartıyla 15 Temmuz 2023 tarihinden sonra elden çıkarılan taşınmazların satışından doğan kazançlar için bu istisna oranı 25% olarak uygulanacaktır. 15 Temmuz 2023 tarihinden sonra şirketlerin aktifine alınan taşınmazların satışından doğan kazançlar için ise kurumlar vergisi istisnası bulunmamaktadır.

Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden yürürlükteki kurumlar vergisi oranı ile geçici vergi hesaplar ve ilgili dönemi izleyen ikinci ayın 17 nci günü akşamınakadar beyan edip öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsup sonrası ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi diğer vergi borçlarından mahsup edilebilir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

28. GELİR VERGİLERİ (devamı)

Türkiye'de mukim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye'de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye'de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılmaktadır. Daha önce Bakanlar Kurulu Kararı ile 15% olarak belirlenen kesinti oranı 21 Aralık 2021 tarih ve 4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla 10%'a indirilmiştir. Türkiye'de tam mükellef kurumlardan yine Türkiye'de mukim tam mükellef kurumlara yapılan temettü ödemeleri kesintiye tabi değildir.

Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun 20 Ocak 2022 tarihinde Kanun No. 7352 sayıyla yasalaşmış olup, geçici hesap dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde Mükerrer 298 inci madde kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacağı karara bağlanmıştır. 7352 Sayılı Kanun doğrultusunda enflasyon düzeltmesi 31 Aralık 2023 tarihli mali tablolara uygulanacak, yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zarar hesabında gösterilecek olup, vergiye tabi tutulmayacaktır.

7 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 6637 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" kapsamında 1 Temmuz 2015'ten itibaren sermaye şirketlerindeki nakit sermaye artışları ile yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden TCMB tarafından açıklanan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'si kurumlar vergisi matrahından indirilebilecektir. 31 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 2015/7910 sayılı karar ile %50'lik orana;

a) Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinden, indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye oranı %50 ve daha az olanlar için 25 puan, %50'nin üzerinde olanlar için 50 puan,

b) Nakdi olarak arttırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan ilave edilmek suretiyle söz konusu indirim uygulanır.

c) 7417 sayılı kanunun 49 uncu maddesiyle 5 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılamayacağı ve bu değişiklik hükmünün, 5 Temmuz 2022 tarihinden önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler için 2022 yılı hesap dönemi dahil olmak üzere 5 hesap dönemi için uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

28. GELİR VERGİLERİ (devamı)

Ek olarak; 15 Haziran 2012 tarihli ve 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar uyarınca, teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, belirli yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. Ayrıca yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının 80%'ini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara da indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir. İmalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 1 Ocak 2017 ile 31 Aralık 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için bölgesel ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde 100% oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı 100% olmak üzere uygulanır.

Vergi gideri, cari dönem vergi giderini ve ertelenmiş vergi giderini kapsar. Vergi, doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, gelir tablosuna dahil edilir. Aksi takdirde vergi de ilgili işlemle birlikte özkaynaklar altında muhasebeleştirilir.

31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla vergi karşılığı yürürlükteki vergi mevzuatı çerçevesinde ayrılmıştır.

Ertelenen vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin finansal tablolarda yer alan kayıtlı değerleri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenen vergi hesaplanmasında yürürlükteki vergi mevzuatı uyarınca finansal durum tablosu tarihi itibarıyla geçerli bulunan vergi oranları kullanılır.

Ertelenen vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır.

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla ödenecek gelir vergisi aşağıda özetlenmiştir:

Vergi giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:

Cari dönem vergisi ile ilgili varlıklar 31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
Cari dönem vergisi ile ilgili varlıklar 94.143 207.707 76.299
94.143 207.707 76.299
Cari vergi yükümlülüğü 31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
Cari kurumlar vergisi karşılığı (337.693) (45.577) (320.367)
Eksi: Peşin ödenen vergi ve fonlar 290.440 19.912 231.338
(47.253) (25.665) (89.029)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

28. GELİR VERGİLERİ (devamı)

1 Ocak- 1 Ocak
Vergi (gideri) / geliri 31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Cari vergi (gideri) / geliri (337.693) (45.577)
Ertelenmiş vergi (gideri) / geliri 478.838 781.739
141.145 736.162

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin detayı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Ertelenmiş vergi varlıkları (*) 2023 2022 2022
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar 1.176.734 590.219 305.741
Alacakların iç verim düzeltmesi 20.633 13.853 6.260
Kullanılmamış vergi zararları 24.092 87.237 90.475
Dava karşılıkları 10.390 12.418 17.047
Nakit sermaye artışı vergi teşviğinden kaynaklı varlıklar - 13.984 117.449
Kullanılmamış izin karşılığı 5.195 4.119 3.595
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar 4.848 7.915 4.534
Maden sahaları rehabilitasyonu gider karşılığı 4.598 5.125 4.076
Stok değer düşüklüğü 1.508 3.138 4.094
Şüpheli diğer alacak karşılığı 849 1.555 5.204
İkramiye ve prim karşılığı 216 - -
Diğer - 47 26.473
1.249.063 739.610 584.948
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (*)
Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar (639.404) (869.468) (1.602.016)
Türev ürünlerin rayiç değerleri (84.245) - -
Şerefiye (24.738) (40.761) (66.958)
Stoklar (22.692) (37.391) (41.394)
Borç ve kredilerin iç verim düzeltmesi (3.578) (3.786) (2.340)
Diğer (28.575) - -
(803.232) (951.406) (1.712.708)
Net ertelenmiş vergi varlık / (yükümlülüğü) 445.831 (211.796) (1.127.760)

(*) Bu iki bakiyenin toplam net tutarı bilançoda 1.303.814 TL (31 Aralık 2022: 903.503 TL) tutarında ertelenmiş vergi varlıkları ve 857.983 TL (31 Aralık 2022: 1.115.299 TL) ertelenmiş vergi yükümlülüğü olarak gösterilmiştir

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

28. GELİR VERGİLERİ (devamı)

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Ertelenmiş vergi varlık / (yükümlülük) bilanço 2023 2022 2022
gösterimi
Ertelenmiş vergi varlıkları
1.303.814 903.503 614.629
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (857.983) (1.115.299) (1.742.389)
445.831 (211.796) (1.127.760)

Net ertelenmiş vergi yükümlülükleri hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık
Ertelenmiş vergi varlık / (yükümlülük) hareketleri: 2023 2022
Açılış bakiyesi 211.796 1.132.190
Ertelenmiş vergi (gelir)/gideri (478.838) (784.436)
Kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen 106.317 (48.110)
Diğer (285.106) (87.848)
Kapanış bakiyesi (445.831) 211.796
31 Aralık 31 Aralık
Vergi karşılığının mutabakatı: 2023 2022
Sürdürülen faaliyet vergi öncesi kar
Geçerli vergi oranı 2.937.399
%25
3.495.462
%23
Geçerli vergi oranından hesaplanan vergi (734.350) (803.956)
Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı:
- Özkaynak yöntemiyle değerlenen işletmeden gelen karın etkisi 10.779 63.920
- Vergi teşviğinden kaynaklı varlıkların etkisi 233.364 18.892
- Vergiden istisna diğer gelirler 141.699 -
- Kanunen kabul edilmeyen giderler (39.875) (17.073)
- Deprem vergisi (108.147) -
- Arsa satışı ile ilgili vergiden muafiyet - 1.387
- Enflasyon etkisi(*) 681.787 862.896
- Diğer (44.112) 610.096
Gelir tablosundaki vergi karşılığı gideri 141.145 736.162

2022 yılında söz konusu ertelenmiş vergi varlığı 2023 yılına gelindiğinde geçici farklar arasındaki etkinin ortadan kalkması nedeniyle bakiye bilançoda gösterildiği üzere azalış göstermiştir. 2022 yılında VUK defterde yapılan yeniden değerlemenin kümülatif etkisi ile ortaya çıkan ertelenmiş vergi geliri (2023 alım gücünde gösterilmiştir) cari dönem içerisinde iki defterin de endekslenmesi sebebi ile yüksek bakiye vermemektedir.

(*)Vergi Usul Kanunu'nun 30 Aralık 2023 tarihli ve 32415 sayılı tebliği kapsamında enflasyon muhasebesine ilişkin yapılan düzeltmelerin etkisini de içermektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

29. PAY BAŞINA KAZANÇ

Pay başına kazanç, net karın, raporlama dönemi sonunda piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.

Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç /(kayıp)

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 (*)
31 Aralık 2022
Hisse adedi 945.591 945.591
Ana ortaklık payına düşen kar - TL 2.490.891 4.077.465
1 kuruş nominal değerli hisse başına kar - TL 2,63 4,31

(*) 31 Aralık 2022 itibariyle Ana ortaklık payına düşen kar içerisinde, Niğde Entegre Çimento Fabrikası, Kayseri Entegre Çimento Fabrikası, Ankara Çimento Öğütme Tesisi ile Başakpınar, Ambar, Nevşehir, Cırgalan, Aksaray, Ereğli ve Kahramanmaraş Hazır Beton Tesisleri'nin, bu tesislerde yer alan sabit varlıklar ile bunlarla bağlantılı diğer varlıkların satışı kaynaklı 1.992.780 TL gelir yer almaktadır. Satış karı harici Ana ortaklık payına düşen kar 2.582.880 TL, pay başına kazanç ise 2,73 TL'dir.

30. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI

Bir şirketin ilişkili şirket olarak tanımlanması, şirketlerden birinin diğeri üzerinde kontrol gücüne sahip olması veya ilgili şirketin finansal ve idari kararlarını oluşturmasında önemli bir etkisi olmasına bağlı olarak belirlenmektedir. Grup, H.Ö. Sabancı Holding A.Ş. tarafından kontrol edilmektedir. Konsolide finansal tablolar için H.Ö. Sabancı Holding A.Ş. hissedar şirketleri ,onların iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile diğer Sabancı Grubu şirketlerinin bakiyeleri ayrı kalemler olarak gösterilmiş ve bu şirketler ve Grup'un üst düzey yöneticileri ilişkili taraflar olarak adlandırılmıştır. Grup, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili kuruluşların bakiyeleri ile 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihlerinde sona eren dönemlere ait bu kuruluşlarla yapılan işlem tutarları ana hatlarıyla şöyledir:

İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
(2)
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- 36 571
- 36 571
İlişkili
taraflardan
diğer
alacaklar
31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
(2)
Aksigorta A.Ş.
- 13 -
(1)
Sabancı Dx
- - 137
- 13 137

(1) Ana ortaklık H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.' nin bağlı ortaklığı

(2) Ana ortaklık H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.' nin müşterek yönetime tabi ortaklığı

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

30. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
(2)
Enerjisa Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.
121.719 733.938 195.889
(2)*
Enerjisa Müşteri Çözümleri A.Ş.
60.337 - -
(2)
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
18.286 26.352 9.462
Akbank T.A.Ş.
(1)
- 35.543 45.812
Diğer 11.507 359 1.219
211.849 796.192 252.382

(*)Enerjisa Müşteri Çözümleri A.Ş. (Enerjisa) ile imzalanan sözleşme çerçevesinde, Afyon fabrikasında yapılan Güneş Enerji Santrali (GES) projesi 13 Eylül 2023 tarihinde devreye alınarak aktifleştirilmiştir. Yatırım tutarı 60.337.362 Tam TL'dir.Sözleşme çerçevesinde devreye alma tarihinden itibaren 9 yıl boyunca tesisin bakım ve işletilmesi hizmetleri Enerjisa Müşteri Çözümleri tarafından yerine getirilecek olup, bununla ilgili olarak Enerjisa Müşteri Çözümleri'ne aylık hizmet bedeli ödenecektir. Yatırımla ilgili bölgesel teşviklerden faydalanmak üzere Yatırım Teşvik Belgesi alınmış ve teşvik unsurlarından faydalanmaya başlanmıştır.

İlişkili taraflara kısa vadeli diğer borçlar

31 Aralık
2023
31 Aralık
2022
1 Ocak
2022
(1)
Sabancı Dx
14.387 13.189 17.391
(1)
Teknosa A.Ş.
4.511 87 5.332
(2)
Aksigorta Sigortacılık A.Ş.
111 234 -
Diğer 2.144 2.788 1.892
21.153 16.298 24.615

İlişkili taraflardan banka mevduatları

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
(1)
Akbank T.A.Ş.
1.106.393 2.123.479 681.247
1.106.393 2.123.479 681.247

(1) Ana ortaklık H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.' nin bağlı ortaklığı

(2) Ana ortaklık H.Ö.Sabancı Holding A.Ş.' nin müşterek yönetime tabi ortaklığı

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

30. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

İlişkili taraflardan borçlanmalar

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
2023 2022 2022
(1)
Akbank T.A.Ş.'den banka kredisi
1.279.823 995.707 354.720
1.279.823 995.707 354.720

İlişkili taraflara yapılan satışlar

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Enerjisa Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.
(2)
13.710 26
(1)
Sabancı Dx.
569 175
(2)
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
1 2.177
Diğer 432 45
14.712 2.423

İlişkili taraflardan yapılan mal ve hizmet alımları

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
Enerjisa Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.
(2)
1.623.478 2.184.830
(2)
Ak Sigorta A.Ş.
53.069 47.204
(2)
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
437.219 348.042
(1)
Sabancı Dx
46.861 35.085
(1)
Teknosa A.Ş.
10.627 1.523
Diğer 19.228 26.990
2.190.482 2.643.674

(1) Ana ortaklık H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.' nin bağlı ortaklığı

(2) Ana ortaklık H.Ö. Sabancı Holding A.Ş.' nin müşterek yönetime tabi ortaklığı

İlişkili taraflardan faiz gelirleri

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
(1)
Akbank T.A.Ş.
127.439 104.283
127.439 104.283

(1) Ana ortaklık Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.' nin bağlı ortaklığı

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

30. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı)

İlişkili taraflardan faiz giderleri

1 Ocak- 1 Ocak
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022
(1)
Akbank T.A.Ş.
(93.762) (46.789)
(93.762) (46.789)

(1) Ana ortaklık Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.' nin bağlı ortaklığı

Üst yönetim kadrosuna yapılan ödemeler

Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi üst düzey yöneticilere, cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatler toplamı 61.522 TL (31 Aralık 2022 – 46.408 TL) olup, ödenen primler 2.645 TL dir (31 Aralık 2022 – 2.493 TL).

31. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ

Yabancı Para Riski

Grup'un 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla orijinal para birimi cinsinden yabancı para pozisyonları aşağıdaki gibidir:

Grup'un yurtdışındaki bağlı ortaklıklarının ulusal para birimleri kur riski olarak değerlendirilmediğinden yabancı para pozisyonuna dahil edilmemektedir.

31 Aralık 2023
TL karşılığı ABD Doları AVRO GBP Diğer
(Fonksiyonel (Orjinal (Orjinal (Orjinal (Orjinal
para birimi) para birimi) para birimi) para birimi) para birimi)
Ticari alacaklar 913.447 2.941 16.935 - 33.689
Parasal finansal varlıklar 1.893.049 58.690 3.842 104 4.441
Parasal olmayan finansal varlıklar 82.435 - 2.531 - -
Diğer 1.209.068 38.807 1.463 - 2.323
Dönen Varlıklar 4.098.000 100.438 24.771 104 40.453
TOPLAM VARLIKLAR 4.098.000 100.438 24.771 104 40.453
Ticari borçlar (456.784) (4.510) (8.789) (94) (4.187)
Finansal yükümlülükler (2.460.579) (47.295) (30.761) - (8.133)
Parasal olmayan diğer yükümlülükler (101.233) (1.808) (1.235) (3) (940)
Kısa Vadeli Yükümlülükler (3.018.596) (53.613) (40.785) (97) (13.240)
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER (3.018.596) (53.613) (40.785) (97) (13.240)
Yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu 1.079.403 46.826 (16.014) 7 27.213
Bilanço dışı türev finansal araçların net varlık /
(yükümlülük) pozisyonu
353.258 12.000 - - -
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) 726.145 34.826 (16.014) 7 27.213
pozisyonu
İhracat
8.638.691 171.461 177.959 37 -
İthalat 1.766.439 57.137 15.993 4 -

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

31. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ (devamı)

Yabancı Para Riski (devamı)

31 Aralık 2022
TL karşılığı ABD Doları AVRO GBP Diğer
(Fonksiyonel (Orjinal (Orjinal (Orjinal (Orjinal
para birimi) para birimi) para birimi) para birimi) para birimi)
Ticari alacaklar 1.639.261 40.431 24.724 111 73.056
Parasal finansal varlıklar 2.717.324 135.595 6.703 26 8.984
Parasal olmayan finansal varlıklar 22.176 1.186 - - -
Diğer 674.224 35.559 52 10 1.519
Dönen Varlıklar 5.052.985 212.771 31.479 147 83.560
TOPLAM VARLIKLAR 5.052.985 212.771 31.479 147 83.560
Ticari borçlar (1.134.641) (49.727) (8.103) - (8.155)
Finansal yükümlülükler - - - - -
Parasal olmayan diğer yükümlülükler (94.017) (4.541) (150) - (1.150)
Kısa Vadeli Yükümlülükler (1.228.659) (54.268) (8.253) - (9.306)
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER (1.228.659) (54.268) (8.253) - (9.306)
Yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu 3.824.326 158.503 23.226 147 74.254
Bilanço dışı türev finansal araçların net varlık /
(yükümlülük) pozisyonu
1.514.863 19.772 57.341 - -
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) 5.339.189 178.275 80.567 147 74.254
pozisyonu
İhracat
10.218.203 297.368 301.902 5.556 -
İthalat 2.123.211 15.879 107.677 5 -
1 Ocak 2022
TL karşılığı ABD Doları AVRO GBP Diğer
(Fonksiyonel (Orjinal (Orjinal (Orjinal (Orjinal
para birimi) para birimi) para birimi) para birimi) para birimi)
Ticari alacaklar 1.712.906 55.481 33.043 24 121.321
Parasal finansal varlıklar 779.684 43.939 11.676 905 5.317
Parasal olmayan finansal varlıklar 223.130 - 15.197 - -
Diğer 122.438 7.816 769 - 2.323
Dönen Varlıklar 2.838.158 107.236 60.685 929 128.960
TOPLAM VARLIKLAR 2.838.158 107.236 60.685 929 128.960
Ticari borçlar (2.500.428) (149.800) (10.038) (1.239) (92.641)
Finansal yükümlülükler (4.214.787) (139.314) (157.792) - (21.544)
Parasal olmayan diğer yükümlülükler (151.234) (6.571) (4.019) (7) (1.632)
Kısa Vadeli Yükümlülükler (6.866.449) (295.685) (171.849) (1.246) (115.817)
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER (6.866.449) (295.685) (171.849) (1.246) (115.817)
Yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu (4.028.291) (188.448) (111.164) (317) 13.143
Bilanço dışı türev finansal araçların net varlık /
(yükümlülük) pozisyonu
1.933.073 32.481 102.951 - -
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) (2.095.218) (155.967) (8.213) (317) 13.143
pozisyonu
İhracat
7.418.931 412.429 345.970 5.264 -

İthalat 2.444.528 89.347 155.193 254 - Grup'un yurtdışındaki bağlı ortaklıklarının ulusal para birimleri kur riski olarak değerlendirilmediğinden yabancı para pozisyonuna dahil edilmemektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

31. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ (devamı)

Döviz Kuru Riski Duyarlılılık Analizi

Grup, başlıca ABD Doları, Avro ve İngiliz Sterlini cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.

Aşağıdaki tablo Grup'un ABD Doları, Avro ve İngiliz Sterlini kurlarındaki %10'luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10'luk oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizisadece dönem sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin dönem sonundaki %10'luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Bu analiz, dış kaynaklı krediler ile birlikte Grup içindeki yurt dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, kar/zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.

Kar/Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
31 Aralık 2023 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
1- ABD Doları net varlık / yükümlülük 619.457 (619.457) 619.457 (619.457)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 35.390 (35.390) 35.390 (35.390)
3- ABD Doları net etki (1+2) 654.847 (654.847) 654.847 (654.847)
4- Avro net varlık / yükümlülük 213.780 (213.780) 213.780 (213.780)
5- Avro riskinden korunan kısım (-) - -
-
-
-
-
6- Avro net etki (4+5) 213.780 (213.780) 213.780 (213.780)
7- Sterlin net varlık / yükümlülük 753 -
(753)
-
753
(753)
8- Sterlin riskinden korunan kısım (-) -
-
-
-
-
-
-
9- Sterlin net etki (7+8) 753 (753) 753 (753)
10-Diğer Döviz net varlık / yükümlülük -
5.369
-
(5.369)
-
5.369
(5.369)
11-Diğer Döviz riskinden korunan kısım (-) -
-
-
-
-
-
-
12-Diğer Döviz net etki (10+11) -
5.369
-
(5.369)
-
5.369
(5.369)
TOPLAM (3+6+9+12) -
874.749
-
-
(874.749)
-
-
874.749
-
(874.749)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

31. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ (devamı)

Döviz Kuru Riski Duyarlılılık Analizi (devamı)

Kar/Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
31 Aralık 2022 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
1- ABD Doları net varlık / yükümlülük 499.501 (499.501) 499.501 (499.501)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 37.038 (37.038) - -
3- ABD Doları net etki (1+2) 536.539 (536.539) 499.501 (499.501)
4- Avro net varlık / yükümlülük 79.235 (79.235) 79.235 (79.235)
5- Avro riskinden korunan kısım (-) (114.514) 114.514 (114.514) 114.514
6- Avro net etki (4+5) (35.279) 35.279 (35.279) 35.279
7- Sterlin net varlık / yükümlülük 332 (332) 332 (332)
8- Sterlin riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- Sterlin net etki (7+8) 332 (332) 332 (332)
10-Diğer Döviz net varlık / yükümlülük 9.286 (9.286) 9.286 (9.286)
11-Diğer Döviz riskinden korunan kısım (-) - - - -
12-Diğer Döviz net etki (10+11) 9.286 (9.286) 9.286 (9.286)
TOPLAM (3+6+9+12) 510.879 (510.879) 510.879 (510.879)
Kar/Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın
1 Ocak 2022 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi
1- ABD Doları net varlık / yükümlülük 303.145 (303.145) 303.145 (303.145)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 42.152 (42.152) - -
3- ABD Doları net etki (1+2) 345.297 (345.297) 303.145 (303.145)
4- Avro net varlık / yükümlülük 48.088 (48.088) 48.088 (48.088)
5- Avro riskinden korunan kısım (-) 151.155 (151.155) 151.155 (151.155)
6- Avro net etki (4+5) 199.243 (199.243) 199.243 (199.243)
7- Sterlin net varlık / yükümlülük (2.652) 2.652 (2.652) 2.652
8- Sterlin riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- Sterlin net etki (7+8) (2.652) 2.652 (2.652) 2.652
10-Diğer Döviz net varlık / yükümlülük 3.663 (3.663) 3.663 (3.663)
11-Diğer Döviz riskinden korunan kısım (-) - - - -
12-Diğer Döviz net etki (10+11) 3.663 (3.663) 3.663 (3.663)
TOPLAM (3+6+9+12) 545.551 (545.551) 545.551 (545.551)

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ

a.Faiz oranı riski yönetimi

Faiz oranlarındaki değişmelerin faiz getiren varlık ve yükümlülükler üzerindeki etkisi, Grup'u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Söz konusu risk, Grup tarafından, faiz oranı takas sözleşmeleri ve vadeli faiz oranı sözleşmeleri yoluyla sabit ve değişken oranlı borçlar arasında uygun bir dağılım yapmak suretiyle yönetilmektedir. Riskten korunma stratejileri, faiz oranı beklentisi ve tanımlı olan risk ile uyumlu olması için düzenli olarak değerlendirilmektedir. Böylece optimal riskten korunma stratejisi oluşturulurken, gerek bilanço pozisyonunun gözden geçirilmesi gerekse faiz harcamalarının farklı faiz oranlarında kontrol altında tutulması amaçlanmaktadır.

Grup'un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:

Faiz pozisyonu tablosu

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Sabit faizli araçlar
Vadeli mevduatlar 5.371.998 5.317.711 813.565
Krediler 5.084.873 5.972.207 5.912.323
31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 1 Ocak 2022
Değişken faizli araçlar
Krediler 3.561.786 3.929.687 3.949.279

b. Sermaye yönetimi

Grup, sermayesini bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak operasyonlarından sağladığı nakit ve ticari alacak ve mali ve ticari borçlarının vadelerinin incelenmesi yoluyla yönetmektedir. Şirket'in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler Grup'un üst yönetimi tarafından değerlendirilir ve Yönetim Kurulu'nun kararına bağlı olanları Yönetim Kurulu'nun değerlendirmesine sunar. Grup, üst yönetim ve Yönetim Kurulu'nun değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri yoluyla dengede tutmayı amaçlamaktadır.

Şirket sermaye yönetiminde, sektördeki diğer şirketlerle paralel olarak borç sermaye oranını izlemektedir. Bu oran net borcun toplam özkaynağa bölünmesiyle bulunur. 31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 tarihleri itibarıyla net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 31 Aralık 1 Ocak
Not 2023 2022 2022
Toplam finansal borçlanmalar 8 8.646.659 9.901.894 9.861.602
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri 5 (6.306.682) (6.911.575) (1.627.341)
Net borç 2.339.977 2.990.319 8.234.261
Özkaynaklar 23.434.254 21.227.470 16.053.878
Toplam kaynaklar 25.774.231 24.217.789 24.288.140
Net borçlanma / Özkaynaklar oranı (%) %10 %14 %51

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

c. Finansal risk faktörleri

Grup'un başlıca finansal enstrümanları, banka kredileri, nakit ve kısa vadeli mevduatlardan oluşmaktadır. Finansal enstrümanların asıl kullanım amacı Grup operasyonları için fon artırımı sağlamak ve faiz oranı riskinden korunmaktır. Grup, operasyonlarından direkt olarak kaynaklanan ticari alacaklar ve borçlar gibi çeşitli diğer finansal varlıklara ve yükümlülüklere sahiptir. Grup'un finansal enstrümanlarından kaynaklanan ana riskler, likidite riski, yabancı para riski, faiz riski ve kredi riskidir. Yönetim Kurulu aşağıda özetlendiği şekilde bu riskleri izlemek ve yönetmek için gerekli prosedürlerden sorumludur.

d. Kredi risk yönetimi

Ticari alacakların çoğunluğu banka teminat mektubu ve/veya kredi limitleri ile teminat altına alınmıştır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden devamlı kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. Grup'un herhangi bir müşteriden kaynaklanan önemli bir kredi riski bulunmamaktadır.

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 itibari ile vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:

Alacaklar Türev
31 Aralık 2023 Ticari
Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki
Mevduat
Finansal
Araçlar
Diğer Toplam
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 177.084 - - - - 177.084
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 8.135 - - - - 8.135
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 7.694 - - - - 7.694
Toplam vadesi geçen alacaklar 192.913 - - - - 192.913
Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı 113.497 - - - - 113.497
Alacaklar Türev
31 Aralık 2022 Ticari
Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki
Mevduat
Finansal
Araçlar
Diğer Toplam
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 133.705 - - - - 133.705
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 608 - - - - 608
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 2.172 - - - - 2.172
Toplam vadesi geçen alacaklar 136.485 - - - - 136.485
Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı 74.786 - - - - 74.786
Alacaklar
1 Ocak 2022 Ticari
Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki
Mevduat
Finansal
Araçlar
Diğer Toplam
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 46.996 - - - - 46.996
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 12.628 - - - - 12.628
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 16.848 - - - - 16.848
Toplam vadesi geçen alacaklar 76.472 - - - - 76.472
Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı 73.021 - - - - 73.021

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

d. Kredi risk yönetimi (devamı)

Finansal
araç
türleri
itibarıyla
maruz
kalınan
kredi
riskleri
Alacaklar
Ticari Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki mevduat
31
Aralık
2023
İlişkili
Taraf
Diğer
Taraf
İlişkili
Taraf
İlişkili
Olmayan
Taraf
İlişkili
Taraf
Diğer
Taraf
Türev Finansal
Araçlar
Raporlama
tarihi
itibarıyla
maruz
kalınan
azami
kredi
riski
(1)
(A+B+C+D+E)
- 2.344.570 - 38.073 1.106.393 5.200.231 26.298
-
Azami
riskin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- 113.497 - - - - -
A.
Vadesi
geçmemiş
ya
da
değer
düşüklüğüne
uğramamış
finansal
varlıkların
net
defter
değeri
(2)
- 2.151.657 - 38.073 1.106.393 5.200.231 26.298
B.
Koşulları
yeniden
görüşülmüş
bulunan,
aksi
takdirde
vadesi
geçmiş
veya
değer
düşüklüğüne
uğramış
sayılacak
finansal
varlıkların
defter
değeri
(3)
- -
-
- - - - -
C.
Vadesi
geçmiş
ancak
değer
düşüklüğüne
uğramamış
varlıkların
net
defter
- 192.913 - - - - -
değeri
-teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- 113.497 - - - - -
D.
Değer
düşüklüğüne
uğrayan
varlıkların
net
defter
değerleri
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmiş
(brüt
defter
değeri)
- 10.931 - 764 - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- (10.931) - (764) - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmemiş
(brüt
defter
değeri)
- - - - - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- - - - - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
E.
Bilanço
dışı
kredi
riski
içeren
unsurlar
- - - - - - -

(1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

(2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır. Teminatın ilgıli riski karşılayan kısmı kadarı dikkate alınmıştır.

(3) Bu müşteriler ile ılgili olarak geçmişte tahsilat problemi yaşanmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

d. Kredi risk yönetimi (devamı)

Finansal
araç
türleri
itibarıyla
maruz
kalınan
kredi
riskleri
Alacaklar
Ticari Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki mevduat
31
Aralık
2022
İlişkili
Taraf
Diğer
Taraf
İlişkili
Taraf
İlişkili
Olmayan
Taraf
İlişkili
Taraf
Diğer
Taraf
Türev Finansal
Araçlar
Raporlama
tarihi
itibarıyla
maruz
kalınan
azami
kredi
riski
(1)
(A+B+C+D+E)
-
Azami
riskin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
36
-
2.772.439
74.786
13
-
45.312
-
2.152.671
-
4.758.817
-
9.844
-
A.
Vadesi
geçmemiş
ya
da
değer
düşüklüğüne
uğramamış
finansal
varlıkların
net
defter
değeri
(2)
36 2.635.954 13 45.312 2.152.671 4.758.817 9.844
B.
Koşulları
yeniden
görüşülmüş
bulunan,
aksi
takdirde
vadesi
geçmiş
veya
değer
düşüklüğüne
uğramış
sayılacak
finansal
varlıkların
defter
değeri
(3)
- - - - - - -
C.
Vadesi
geçmiş
ancak
değer
düşüklüğüne
uğramamış
varlıkların
net
defter
- 136.485 - - - - -
değeri
-teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- 74.786 - - - - -
D.
Değer
düşüklüğüne
uğrayan
varlıkların
net
defter
değerleri
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmiş
(brüt
defter
değeri)
- 48.018 - 1.259 - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- (48.018) - (1.259) - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmemiş
(brüt
defter
değeri)
- - - - - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- - - - - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
E.
Bilanço
dışı
kredi
riski
içeren
unsurlar
- - - - - - -

(1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

(2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır. Teminatın ilgıli riski karşılayan kısmı kadarı dikkate alınmıştır.

(3) Bu müşteriler ile ılgili olarak geçmişte tahsilat problemi yaşanmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

d. Kredi risk yönetimi (devamı)

Finansal
araç
türleri
itibarıyla
maruz
kalınan
kredi
riskleri
Alacaklar
Ticari Alacaklar
Diğer
Alacaklar
Bankalardaki mevduat
İlişkili Diğer İlişkili İlişkili
Olmayan
İlişkili Diğer Türev Finansal
1 Ocak 2022 Taraf Taraf Taraf Taraf Taraf Taraf Araçlar
Raporlama
tarihi
itibarıyla
maruz
kalınan
azami
kredi
riski
(1)
(A+B+C+D+E)
571 3.060.624 137 81.209 758.479 868.663 73.375
-
Azami
riskin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- 307.204 - - - - -
A.
Vadesi
geçmemiş
ya
da
değer
düşüklüğüne
uğramamış
finansal
varlıkların
net
defter
değeri
(2)
571 2.984.152 137 81.209 758.479 868.663 73.375
B.
Koşulları
yeniden
görüşülmüş
bulunan,
aksi
takdirde
vadesi
geçmiş
veya
değer
düşüklüğüne
uğramış
sayılacak
finansal
varlıkların
defter
değeri
(3)
- - - - - - -
C.
Vadesi
geçmiş
ancak
değer
düşüklüğüne
uğramamış
varlıkların
net
defter
- 76.472 - - - - -
değeri
-teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- 307.204 - - - - -
D.
Değer
düşüklüğüne
uğrayan
varlıkların
net
defter
değerleri
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmiş
(brüt
defter
değeri)
- 79.799 - 2.069 - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- (79.799) - (2.069) - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
-
Vadesi
geçmemiş
(brüt
defter
değeri)
- - - - - - -
-
Değer
düşüklüğü
(-)
- - - - - - -
-
Net
değerin
teminat,
vs
ile
güvence
altına
alınmış
kısmı
- - - - - - -
E.
Bilanço
dışı
kredi
riski
içeren
unsurlar
- - - - - - -

(1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

(2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır. Teminatın ilgıli riski karşılayan kısmı kadarı dikkate alınmıştır.

(3) Bu müşteriler ile ılgili olarak geçmişte tahsilat problemi yaşanmamıştır.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

e. Kur riski yönetimi

Grup, döviz kuru riskinin yönetilmesinde gerekli olması durumunda türev işlemler yapmaktadır. Bu kapsamda Grup'un asıl olarak tercih ettiği yöntem vadeli döviz işlemleridir. Rapor tarihi itibarıyla gerçekleşmemiş olan vadeli döviz alım /satım sözleşmelerinin detayı Not 22'de verilmiştir.

f. Faiz riski yönetimi

Grup, faiz haddi bulunduran yükümlülüklerin tabi olduğu faiz oranlarının değişiminin etkisinden doğan faiz oranı riskinin doğuracağı nakit akım riskinden korunmak amacıyla faiz oranı swap işlemi uygulamıştır. Banka aracılığıyla IRS (Interest Rate Swap) yapılarak, faiz oranı sabitlenmiştir. Grup, 20.750.000 EUR değişken faizli ve uzun vadeli kredisi için "%3,45+Euribor" olan faizi "%3,05" ile 09.07.2029 vadeli, 25.000.000 USD değişken faizli ve uzun vadeli kredisi için "%3,30+Sofr" olan faizin "%2,69" ile 10.02.2027 vadeli olarak sabitlemiştir. İşlemler nakit akım riskinden korunmak amacıyla yapılmış, finansal riskten korunma muhasebesi uygulanarak özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir. g. Likidite riski yönetimi

İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder. Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.

Türev ve türev olmayan finansal yükümlülüklerinin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir ve sözleşmeye dayalı indirgenmemiş (iskonto edilmemiş) nakit akışlarıdır.

31 Aralık 2023
Sözleşme uyarınca vadeler
Defter değeri Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12
ay arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
Banka kredileri 8.238.994 9.499.829 988.334 3.026.184 4.927.708 557.603
Finansal kiralama yükümlülükleri 407.665 436.202 109.052 327.150 - -
Ticari borçlar 3.198.977 3.198.977 3.198.977 - - -
Diğer borçlar ve yükümlülükler ve
ertelenmiş gelirler
868.069 868.069 868.069 - - -
Toplam yükümlülük 12.713.705 14.003.077 5.164.432 3.353.334 4.927.708 557.603
Türev finansal yükümlülükler
Gerçekleşmemiş alım/satım
sözleşmeleri (net)
16.769 16.769 - - 16.769 -
16.769 16.769 - - 16.769 -

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

32. FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (devamı)

g. Likidite riski yönetimi (devamı)

31 Aralık 2022
Sözleşme uyarınca vadeler
Defter değeri Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12
ay arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
Banka kredileri 9.510.368 10.220.609 1.726.916 3.697.779 3.737.747 1.058.167
Finansal kiralama yükümlülükleri 391.526 422.848 105.712 317.136 - -
Ticari borçlar 3.558.529 3.558.529 3.558.529 - - -
Diğer borçlar ve yükümlülükler ve
ertelenmiş gelirler
437.058 437.058 437.058 - - -
Toplam yükümlülük 13.897.481 14.639.044 5.828.215 4.014.915 3.737.747 1.058.167
Türev finansal yükümlülükler
Gerçekleşmemiş alım/satım
sözleşmeleri (net)
31.428 31.428 - - 31.428 -
31.428 31.428 - - 31.428 -
Sözleşme
uyarınca nakit
1 Ocak 2022
Sözleşme uyarınca vadeler
Defter değeri çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12
ay arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
Banka kredileri 9.556.344 10.349.697 401.080 4.468.479 3.547.652 1.932.486
Finansal kiralama yükümlülükleri 305.258 329.679 82.420 247.259 - -
Ticari borçlar 2.684.993 2.684.993 2.684.993 - - -
Diğer borçlar ve yükümlülükler ve
ertelenmiş gelirler
576.604 576.604 576.604 - - -
Toplam yükümlülük 13.123.199 13.940.973 3.745.097 4.715.738 3.547.652 1.932.486
Türev finansal yükümlülükler
Gerçekleşmemiş alım/satım
sözleşmeleri (net)
91.336 91.336 - 91.336 - -
91.336 91.336 - 91.336 - -

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR

31
Aralık
2023
Nakit ve
nakit
benzerleri
Krediler ve
alacaklar
Gerçeğe
Uygun
Değer
Farkı
Diğer
Kapsamlı
Gelire
Yansıtılan
Finansal
Varlıklar
İtfa
edilmiş
değerinden
gösterilen
finansal
yükümlülükler
Gerçeğe
uygun
değeri
özkaynaklarda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
finansal
varlıklar
Defter
değeri
Not
Finansal
varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri 6.306.329 - - - - - - 6.306.329 5
Ticari alacaklar - 2.344.570 - - - - - 2.344.570 7
Finansal
yatırımlar
- - 82.857 - - - - 82.857
Diğer
finansal
varlıklar
- 1.498.818 - - - - - 1.498.818 9/11
Türev
finansal
varlıklar
- - - - - 26.298 - 26.298 22
Finansal yükümlülükler
Finansal borçlar - - - 8.646.659 - - - 8.646.659 8
Ticari borçlar - - - 3.198.977 - - - 3.198.977 7
Diğer
yükümlülükler
- - - 868.070 - - - 868.070 9/11/20
Türev finansal yükümlülükler - - - - 16.769 - - 16.769 22

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR

31
Aralık
2022
Nakit ve
nakit
benzerleri
Krediler ve
alacaklar
Gerçeğe
Uygun
Değer
Farkı
Diğer
Kapsamlı
Gelire
Yansıtılan
Finansal
Varlıklar
İtfa
edilmiş
değerinden
gösterilen
finansal
yükümlülükler
Gerçeğe
uygun
değeri
özkaynaklarda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
finansal
varlıklar
Defter
değeri
Not
Finansal
varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri 6.911.575 - - - - - - 6.911.575 5
Ticari alacaklar 2.772.475 - - - - - 2.772.475 7
Finansal
yatırımlar
- - 26.851 - - - - 26.851
Diğer
finansal
varlıklar
- 874.492 - - - - - 874.492 9/11
Türev
finansal
varlıklar
- - - - - 9.844 - 9.844 22
Finansal yükümlülükler
Finansal borçlar - - - 9.901.894 - - - 9.901.894 8
Ticari borçlar - - - 3.558.529 - - - 3.558.529 7
Diğer
yükümlülükler
- - - 437.058 - - - 437.058 9/11/20
Türev finansal yükümlülükler - - - - 31.428 - - 31.428 22

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR

1 Ocak 2022 Nakit ve
nakit
benzerleri
Krediler ve
alacaklar
Gerçeğe
Uygun
Değer
Farkı
Diğer
Kapsamlı
Gelire
Yansıtılan
Finansal
Varlıklar
İtfa
edilmiş
değerinden
gösterilen
finansal
yükümlülükler
Gerçeğe
uygun
değeri
özkaynaklarda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
türev finansal
araçlar
Gerçeğe
uygun
değeri
gelir
tablosunda
takip edilen
finansal
varlıklar
Defter
değeri
Not
Finansal
varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri 1.627.341 - - - - - - 1.627.341 5
Ticari alacaklar - 3.061.195 - - - - - 3.061.195 7
Finansal
yatırımlar
- - 801 - - - - 810
Diğer
finansal
varlıklar
- 285.969 - - - - - 285.969 9/11
Türev
finansal
varlıklar
- - - - - 73.375 - 73.375 22
Finansal yükümlülükler
Finansal borçlar - - - 9.861.602 - - - 9.861.602 8
Ticari borçlar - - - 2.684.993 - - - 2.684.993 7
Diğer
yükümlülükler
- - - 576.604 - - - 576.604 9/11/20
Türev finansal yükümlülükler - - - - 91.336 - - 91.336 22

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR (devamı)

Finansal araçların sınıfları ve gerçeğe uygun değeri

Şirket, finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Fakat piyasa bilgilerini değerlendirip gerçeğe uygun değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Şirketin cari bir piyasa işleminde elde edebileceği miktarların göstergesi olmayabilir.

Finansal varlıklar - Kısa vadeli olmalarından ve önemsiz kredi riskine tabi olmalarından dolayı nakit ve nakit eşdeğeri varlıklar ile tahakkuk etmiş faizleri ve diğer finansal varlıkların taşınan değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Ticari alacakların şüpheli alacaklar karşılığı düşüldükten sonraki taşınan değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir.

Finansal yükümlülükler - Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin, kısa vadeli olmasından dolayı, gerçeğe uygun değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul edilir. Banka kredileri iskonto edilmiş maliyet ile ifade edilir ve işlem maliyetleri kredilerin ilk maliyetine eklenir. Uzun vadeli değişken faizli banka kredilerinin faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için bu kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir. Uzun vadeli sabit faizli banka kredilerinin, bilanço tarihi itibarıyla geçerli olan sabit faiz oranı ile değerlendiğinde, gerçeğe uygun değerinin taşınan değere yakın olacağı düşünülmektedir. Kısa vadeli kredilerin ise vadelerinin kısa olması nedeniyle taşınan değerlerinin gerçeğe uygun değeri yansıttığı varsayılmaktadır.

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu

Şirket, finansal tablolarında gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılan finansal araçlarını her finansal araç sınıfının değerleme girdilerinin kaynağına göre, üç seviyeli hiyerarşi kullanarak, aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır.

Seviye 1: Belirlenen finansal araçlar için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan değerleme teknikleri

Seviye 2: Dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri

Seviye 3: Gözlemlenebilir piyasa girdilerini içermeyen değerleme teknikleri

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR (devamı)

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu (devamı)

31 Aralık 2023, 31 Aralık 2022 ve 1 Ocak 2022 itibarıyla, Şirket'in gerçeğe uygun değer ile takip ettiği finansal varlık ve yükümlülüklerin hiyerarşi tablosu aşağıdaki gibidir :

Gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal Raporlama tarihi itibarıyla
varlık ve yükümlülükler gerçeğe uygun değer seviyesi
31 Aralık 2023 1.Seviye 2. Seviye 3.Seviye
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara
yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler
Finansal yatırımlar - - - -
Türev finansal varlıklar 26.298 - 26.298 -
Türev finansal yükümlülükler - - - -
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve
yükümlülükler
Satılmaya hazır finansal varlıklar 82.857 - - 82.857
Türev finansal yükümlülükler (16.769) - (16.769) -
Toplam 92.386 - 9.529 82.857
Gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal
varlık ve yükümlülükler
Raporlama tarihi itibarıyla
gerçeğe uygun değer seviyesi
31 Aralık 2022 1.Seviye 2. Seviye 3.Seviye
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara
yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler
Finansal yatırımlar 1.741.661 609.519 1.132.142 -
Türev finansal varlıklar 9.844 - 9.844 -
Türev finansal yükümlülükler - - - -
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve
yükümlülükler
Satılmaya hazır finansal varlıklar 26.850 - - 26.850
Türev finansal yükümlülükler (31.428) - (31.428) -
Toplam 1.746.927 609.519 1.110.558 26.850

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR (devamı)

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu (devamı)

Gerçeğe uygun değerinden gösterilen finansal Raporlama tarihi itibarıyla
varlık ve yükümlülükler gerçeğe uygun değer seviyesi
I Ocak 2022 1.Seviye 2. Seviye 3.Seviye
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara
yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler
Finansal yatırımlar - - - -
Türev finansal varlıklar 73.375 - 73.375 -
Türev finansal yükümlülükler (91.336) - (91.336) -
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar ve
yükümlülükler
Satılmaya hazır finansal varlıklar 809 - - 809
Türev finansal yükümlülükler - - - -
Toplam (17.152) - (17.961) 809

Finansal araçların gerçeğe uygun değeri

Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır.

Finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit edilmiştir. Ancak, gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Şirket'in bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.

Parasal varlıklar

Nakit ve nakit benzerlerinin kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.

Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber gerçeğe uygun değeri yansıttığı öngörülmektedir.

Parasal borçlar

Ticari borçların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerini yansıttığı öngörülmektedir.

31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)

33. FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA AÇIKLAMALAR (devamı)

Finansal araçların gerçeğe uygun değeri (devamı)

31 Aralık 2023 31 Aralık 2022 31 Aralık 2022
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı
kar/zarara yansıtılan türev finansal varlıklar
ve yükümlülükler (16.769) (31.428) (91.336)
Toplam (16.769) (31.428) (91.336)
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan
finansal varlıklar ve yükümlülükler
26.298 1.751.505 73.375
Toplam 26.298 1.751.505 73.375

Rayiç değer ölçümleri hiyerarşi tablosu

Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:

  • Birinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından değerlenmiştir.
  • İkinci seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci seviyede belirtilen borsa fiyatından başka direkt ya da indirekt olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenmiştir.
  • Üçüncü seviye: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmiştir.

34. BAĞIMSIZ DENETÇİ/BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNDAN ALINAN HİZMETLERE İLİŞKİN ÜCRETLER

1 Ocak
31
Aralık
2023
1 Ocak
31
Aralık
2022
Raporlama
dönemine
ait
bağımsız
denetim
ücreti
10.477 11.775
Vergi
danışmanlık
hizmetlerine
ilişkin
ücretler
3.511 3.383
Diğer
güvence
hizmetlerinin
ücreti
1.318 4.009
Toplam 15.306 19.167

35. RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR

Dipnot 1de konsolidasyon esaslarında aktarıldığı üzere, raporlama dönemi itibariyle özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilen iştirak, Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. ("Exsa")'nın Ana ortağımız Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. (Sabancı Holding),tarafından devralmak suretiyle birleşme işlemi gerçekleştirilmesine ilişkin işlemler gerekli izin ve onayların tamamlanmasını takiben raporlama dönemi sonrasında tamamlanmıştır. Birleşme neticesinde Exsa ortaklarına ödeme işlemi Exsa'nın, Sabancı Holding dışında kalan pay sahiplerine, sahip oldukları Exsa payları karşılığında Sabancı Holding payları verilmiş olup, 15 Ocak 2024 tarihli tescil işlemiyle süreç tamamlanmıştır. Bu kapsamda, sermaye artırımı nedeniyle Şirketimizce ihraç olunacak ve Exsa'nın Şirketimiz dışındaki diğer ortaklarına tahsis edilecek paylara ilişkin Sermaye Piyasası Kurulunca onaylı ihraç belgesi 2 Şubat 2024 tarihinde teslim alınmış olup, pay takas işlemlerinin 5 Şubat 2024 tarihinde gerçekleştirilmesiyle birlikte birleşme işlemleri tamamlanmıştır.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.