Audit Report / Information • Apr 17, 2024
Audit Report / Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
31 ARALIK 2023 TARİHİ İTİBARİ İLE HAZIRLANAN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
| İÇERİK | SAYFA | |
|---|---|---|
| 31 ARALIK 2023 TARİHLİ BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ KONSOLİDE BİLANÇO | ||
| (FİNANSAL DURUM TABLOSU) 31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT BAĞIMSIZ DENETİMDEN |
1-2 | |
| GEÇMİŞ KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU 31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT BAĞIMSIZ DENETİMDEN |
3 | |
| GEÇMİŞ KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU | 4 | |
| 31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU |
5 | |
| 31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU |
6 | |
| 31 ARALIK 2023 TARİHİNDE SONA EREN YILA AİT BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN NOTLAR |
7-91 | |
| NOT 1 | GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU | 7-9 |
| NOT 2 | KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR | 10-28 |
| NOT 3 | MÜŞTEREK FAALİYETLERDEKİ PAYLAR | 28 |
| NOT 4 | BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA | 29-32 |
| NOT 5 | NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ | 33 |
| NOT 6 | FİNANSAL YATIRIMLAR | 33-34 |
| NOT 7 | KISA VE UZUN VADELİ BORÇLANMALAR | 35-36 |
| NOT 8 | TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR | 37-38 |
| NOT 9 | DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR | 39 |
| NOT 10 | STOKLAR | 39-40 |
| NOT 11 | DEVAM EDEN İNŞAAT İŞLERİNDEN DOĞAN SÖZLEŞME VARLIKLARI | |
| VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ | 40 | |
| NOT 12 | ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR | 41-42 |
| NOT 13 | YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER | 43 |
| NOT 14 | MADDİ DURAN VARLIKLAR | 44-45 |
| NOT 15 | KULLANIM HAKKI VARLIKLARI | 46-47 |
| NOT 16 | DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR | 48 |
| NOT 17 | ŞEREFİYE | 49-50 |
| NOT 18 | PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER | 51 |
| NOT 19 | DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI | 51 |
| NOT 20 | KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER | 52-53 |
| NOT 21 | TAAHHÜTLER | 54 |
| NOT 22 | ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR | 55-56 |
| NOT 23 | DİĞER DÖNEN/DURAN VARLIKLAR VE DİĞER KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER |
57 |
| NOT 24 | ÖZKAYNAKLAR | 57-59 |
| NOT 25 | HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ | 60-61 |
| NOT 26 | GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ |
62-63 |
| NOT 27 | NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER | 63 |
| NOT 28 | ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER | 64 |
| NOT 29 | YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER | 65 |
| NOT 30 | FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ | 65 |
| NOT 31 | SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR | 66 |
| NOT 32 | VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL) |
66-72 |
| NOT 33 | PAY BAŞINA KAZANÇ | 73 |
| NOT 34 | İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI | 73-75 |
| NOT 35 | TÜREV ARAÇLAR | 75 |
| NOT 36 | FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ | 76-84 |
| NOT 37 | FİNANSAL ARAÇLAR | 85-89 |
| NOT 38 | FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN DİĞER HUSUSLAR | 89-90 |
| NOT 39 | BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNDAN ALINAN HİZMETLERE İLİŞKİN ÜCRETLER |
91 |
| NOT 40 | RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR | 91 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Bağımsız denetimden geçmiş |
Bağımsız denetimden geçmiş |
|||
|---|---|---|---|---|
| VARLIKLAR | Not Referansları |
31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
| Dönen Varlıklar | 27.409.735 | 37.041.500 | ||
| Nakit ve nakit benzerleri | 5 | 6.592.988 | 6.840.561 | |
| Finansal yatırımlar | 6 | 1.099.952 | 2.914.871 | |
| Ticari alacaklar | 8 | 5.995.589 | 6.841.879 | |
| - İlişkili taraflardan ticari alacaklar | 59.770 | 108.979 | ||
| - İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar | 5.935.819 | 6.732.900 | ||
| Diğer alacaklar | 9 | 174.134 | 180.392 | |
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar | 174.134 | 180.392 | ||
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme varlıkları | 11 | 1.081.631 | 3.881.099 | |
| Türev araçlar | 35 | 36.012 | 14.052 | |
| Stoklar | 10 | 9.879.184 | 13.374.350 | |
| Peşin ödenmiş giderler | 18 | 1.079.892 | 1.030.880 | |
| - İlişkili olmayan taraflara peşin ödenmiş giderler | 1.079.892 | 1.030.880 | ||
| Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar | 32 | 468.306 | 705.867 | |
| Diğer dönen varlıklar | 23 | 876.019 | 823.114 | |
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer dönen varlıklar | 876.019 | 823.114 | ||
| 27.283.707 | 36.607.065 | |||
| Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar | 31 | 126.028 | 434.435 | |
| Duran Varlıklar | 25.338.077 | 24.609.213 | ||
| Finansal yatırımlar | 6 | 3.126.083 | 3.428.523 | |
| Ticari alacaklar | 8 | 998.377 | 581.866 | |
| - İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar | 998.377 | 581.866 | ||
| Diğer alacaklar | 9 | 113.642 | 106.652 | |
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar | 113.642 | 106.652 | ||
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar | 12 | 1.731.155 | 1.736.980 | |
| Yatırım amaçlı gayrimenkuller | 13 | 1.617.524 | 1.675.431 | |
| Maddi duran varlıklar | 14 | 15.450.839 | 15.604.249 | |
| Kullanım hakkı varlıkları | 15 | 404.051 | 242.078 | |
| Maddi olmayan duran varlıklar | 389.692 | 488.557 | ||
| - Şerefiye | 17 | 240.599 | 313.810 | |
| - Diğer maddi olmayan duran varlıklar | 16 | 149.093 | 174.747 | |
| Peşin ödenmiş giderler | 18 | 63.205 | 77.965 | |
| - İlişkili olmayan taraflara peşin ödenmiş giderler | 63.205 | 77.965 | ||
| Ertelenmiş vergi varlığı | 32 | 1.321.147 | 524.476 | |
| Diğer duran varlıklar | 23 | 122.362 | 142.436 | |
| - İlişkili olmayan taraflara ilişkin diğer duran varlıklar | 122.362 | 142.436 | ||
| TOPLAM VARLIKLAR | 52.747.812 | 61.650.713 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Not | Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık |
Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık |
|
|---|---|---|---|
| KAYNAKLAR | Referansları | 2023 | 2022 |
| Kısa Vadeli Yükümlülükler | 27.114.284 | 30.138.030 | |
| Kısa vadeli borçlanmalar | 7 | 6.390.315 | 4.173.693 |
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları | 7 | 382.770 | 315.202 |
| Ticari borçlar | 8 | 11.029.899 | 17.410.554 |
| - İlişkili taraflara ticari borçlar | 91.031 | 15.017 | |
| - İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar | 10.938.868 | 17.395.537 | |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | 22 | 397.765 | 282.563 |
| Diğer borçlar | 9 | 507.161 | 389.719 |
| - İlişkili taraflara diğer borçlar | 11.727 | 12.734 | |
| - İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar | 495.434 | 376.985 | |
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme yükümlülükleri | 11 | 1.524.600 | 1.743.034 |
| Türev araçlar | 35 | 67.741 | 582.775 |
| Ertelenmiş gelirler | 18 | 3.145.658 | 3.481.077 |
| - İlişkili olmayan taraflardan ertelenmiş gelirler | 3.145.658 | 3.481.077 | |
| Dönem karı vergi yükümlülüğü | 32 | 626.617 | 635.985 |
| Kısa vadeli karşılıklar | 3.007.071 | 1.118.199 | |
| - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar | 22 | 296.729 | 440.220 |
| - Diğer kısa vadeli karşılıklar | 20 | 2.710.342 | 677.979 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 23 | 34.687 | 5.229 |
| - İlişkili olmayan taraflara diğer kısa vadeli yükümlülükler | 34.687 | 5.229 | |
| Uzun Vadeli Yükümlülükler | 3.601.700 | 6.181.824 | |
| Uzun vadeli borçlanmalar | 7 | 2.407.660 | 3.290.868 |
| Ticari borçlar | 8 | 77.579 | 591.672 |
| - İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar | 77.579 | 591.672 | |
| Diğer borçlar | 9 | 161.534 | 333.134 |
| - İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar | 161.534 | 333.134 | |
| Ertelenmiş gelirler | 18 | 912 | 933 |
| - İlişkili olmayan taraflardan ertelenmiş gelirler | 912 | 933 | |
| Uzun vadeli karşılıklar | 645.106 | 809.643 | |
| - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar | 22 | 645.106 | 809.612 |
| - Diğer uzun vadeli karşılıklar | 20 32 |
- 308.909 |
31 1.155.574 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü | |||
| TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | 30.715.984 | 36.319.854 | |
| ÖZKAYNAKLAR | 22.031.828 | 25.330.859 | |
| Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar | 24 | 21.692.859 | 24.979.913 |
| Ödenmiş sermaye | 370.000 | 370.000 | |
| Sermaye düzeltme farkları | 4.653.580 | 4.653.580 | |
| Paylara ilişkin primler | 3.847.647 | 3.847.647 | |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak | |||
| birikmiş diğer kapsamlı giderler | (2.238.200) | (2.117.002) | |
| - Özkaynağa dayalı finansal araçlara yatırımlardan | |||
| kaynaklanan kayıplar | (2.063.932) | (1.925.896) | |
| - Yeniden değerleme ve ölçüm kayıpları Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak |
(174.268) | (191.106) | |
| birikmiş diğer kapsamlı gelirler | 803.165 | 1.223.813 | |
| - Yabancı para çevrim farkları | 812.573 | 1.678.707 | |
| - Riskten korunma kayıpları | 35 | (9.408) | (454.894) |
| Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler | 3.393.483 | 3.184.008 | |
| Geçmiş yıllar karları | 12.012.941 | 12.428.925 | |
| Net dönem karı (zararı) | (1.149.757) | 1.388.942 | |
| Kontrol Gücü Olmayan Paylar | 338.969 | 350.946 | |
| TOPLAM KAYNAKLAR | 52.747.812 | 61.650.713 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Not Referansları |
Bağımsız denetimden geçmiş 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
Bağımsız denetimden geçmiş 1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|---|
| Hasılat Satışların maliyeti (-) |
25 25 |
43.136.005 (41.907.027) |
54.992.324 (52.197.285) |
| BRÜT KAR | 1.228.978 | 2.795.039 | |
| Genel yönetim giderleri (-) Pazarlama giderleri (-) Araştırma ve geliştirme giderleri (-) Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından paylar |
26 26 26 28 28 12 |
(1.664.650) (1.814.604) (56.280) 2.723.427 (4.122.286) 57.661 |
(1.611.988) (1.538.919) (49.516) 4.614.484 (5.458.258) 1.520.793 |
| ESAS FAALİYET KARI (ZARARI) | (3.647.754) | 271.635 | |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) |
29 29 |
2.118.760 (227.088) |
1.810.184 (522.342) |
| FİNANSMAN GELİRİ (GİDERİ) ÖNCESİ FAALİYET KARI (ZARARI) |
(1.756.082) | 1.559.477 | |
| Finansman gelirleri Finansman giderleri (-) Net parasal pozisyon kazançları (kayıpları) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER |
30 30 |
1.557.331 (2.038.314) 462.342 |
2.908.183 (2.465.439) (315.046) |
| VERGİ ÖNCESİ KARI (ZARARI) | (1.774.723) | 1.687.175 | |
| Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri (Gideri) Dönem vergi gideri (-) Ertelenmiş vergi geliri SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER |
32 | 623.238 (1.107.422) 1.730.660 |
(279.187) (531.288) 252.101 |
| DÖNEM KARI (ZARARI) | (1.151.485) | 1.407.988 | |
| Dönem Karının Dağılımı Kontrol gücü olmayan paylar Ana ortaklık payları |
(1.728) (1.149.757) |
19.046 1.388.942 |
|
| Pay Başına Kazanç (Kayıp) | 33 | (3,107) | 3,754 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Not Referansları |
Bağımsız denetimden geçmiş 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
Bağımsız denetimden geçmiş 1 Ocak - 31 Aralık 2022 1.407.988 |
||
|---|---|---|---|---|
| DÖNEM KARI (ZARARI) | (1.151.485) | |||
| DİĞER KAPSAMLI GELİRLER (GİDERLER): | ||||
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar | (121.198) | (748.609) | ||
| Özkaynağa dayalı finansal araçlara yatırımlardan kaynaklanan kayıplar |
(129.984) | (532.275) | ||
| Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) |
24 | 12.188 | (260.384) | |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak | ||||
| diğer kapsamlı gelire (gidere) ilişkin vergiler | (3.402) | 44.050 | ||
| - Ertelenmiş vergi (gideri) geliri | (3.402) | 44.050 | ||
| Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar | (430.897) | (2.146.500) | ||
| Yabancı para çevrim farkları | 24 | (876.383) | (1.170.900) | |
| Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir (gider) |
556.074 | (1.244.861) | ||
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak | ||||
| diğer kapsamlı gelire (gidere) ilişkin vergiler | (110.588) | 269.261 | ||
| - Ertelenmiş vergi geliri (gideri) | (110.588) | 269.261 | ||
| DİĞER KAPSAMLI GELİR (GİDER) | (552.095) | (2.895.109) | ||
| TOPLAM KAPSAMLI GELİR (GİDER) | (1.703.580) | (1.487.121) | ||
| Toplam Kapsamlı Gelirin (Giderin) Dağılımı | ||||
| Kontrol gücü olmayan paylar | (11.977) | (26.433) | ||
| Ana ortaklık payları | (1.691.603) | (1.460.688) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer |
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kapsamlı gelirler veya giderler | kapsamlı gelirler veya giderler | Birikmiş Karlar | |||||||||||
| Özkaynağa dayalı finansal araçlara |
Yeniden | ||||||||||||
| yatırımlardan | değerleme ve | Yabancı | Riskten | Kardan | Kontrol | ||||||||
| Sermaye | Pay | kaynaklanan | ölçüm | para | korunma | ayrılan | Geçmiş | Net | Ana | gücü | |||
| Ödenmiş | düzeltme | ihraç | kazançlar | kazançları | çevrim | kazançları | kısıtlanmış | yıllar | dönem | ortaklığa ait | olmayan | ||
| Bağımsız denetimden geçmiş | sermaye | farkları | primleri | (kayıplar) | (kayıpları) | farkları | (kayıpları) | yedekler | karları | karı (zararı) | özkaynaklar | paylar | Özkaynaklar |
| 1 Ocak 2022 itibari ile açılış bakiyesi | 370.000 | 4.653.580 | 3.847.647 | (1.386.024) | 17.631 | 2.804.128 | 520.706 | 2.724.932 | 11.998.169 | 1.494.082 | 27.044.851 | 377.379 | 27.422.230 |
| Transferler | 459.076 | 1.035.006 | (1.494.082) | ||||||||||
| Toplam kapsamlı gelir (gider) | - - |
- - |
- - |
- (539.872) |
- (208.737) |
- (1.125.421) |
- (975.600) |
- | - | 1.388.942 | - (1.460.688) |
- (26.433) |
- (1.487.121) |
| - Dönem karı | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1.388.942 | 1.388.942 | 19.046 | 1.407.988 |
| - Diğer kapsamlı gider | - | - | - | (539.872) | (208.737) | (1.125.421) | (975.600) | - | - | - | (2.849.630) | (45.479) | (2.895.109) |
| Kar payları | - | - | - | - | - | - | - | - | (604.250) | - | (604.250) | - | (604.250) |
| 31 Aralık 2022 itibari ile kapanış bakiyesi | 370.000 | 4.653.580 | 3.847.647 | (1.925.896) | (191.106) | 1.678.707 | (454.894) | 3.184.008 | 12.428.925 | 1.388.942 | 24.979.913 | 350.946 | 25.330.859 |
| Bağımsız denetimden geçmiş | |||||||||||||
| 1 Ocak 2023 itibari ile açılış bakiyesi | 370.000 | 4.653.580 | 3.847.647 | (1.925.896) | (191.106) | 1.678.707 | (454.894) | 3.184.008 | 12.428.925 | 1.388.942 | 24.979.913 | 350.946 | 25.330.859 |
| Transferler | - | - | - | - | - | - | - | 209.475 | 1.179.467 | (1.388.942) | - | - | - |
| Toplam kapsamlı gelir (gider) | - | - | - | (138.036) | 16.838 | (866.134) | 445.486 | - | - | (1.149.757) | (1.691.603) | (11.977) | (1.703.580) |
| - Dönem zararı | - | - | - | - | - | - | - | - | - | (1.149.757) | (1.149.757) | (1.728) | (1.151.485) |
| - Diğer kapsamlı gelir (gider) | - | - | - | (138.036) | 16.838 | (866.134) | 445.486 | - | - | - | (541.846) | (10.249) | (552.095) |
| Kar payları | - | - | - | - | - | - | - | - | (1.595.451) | - | (1.595.451) | - | (1.595.451) |
| 31 Aralık 2023 itibari ile kapanış bakiyesi | 370.000 | 4.653.580 | 3.847.647 | (2.063.932) | (174.268) | 812.573 | (9.408) | 3.393.483 | 12.012.941 | (1.149.757) | 21.692.859 | 338.969 | 22.031.828 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Bağımsız | Bağımsız | ||
|---|---|---|---|
| denetimden | denetimden | ||
| geçmiş | geçmiş | ||
| Not | 1 Ocak - 31 Aralık |
1 Ocak - 31 Aralık |
|
| Referansları | 2023 | 2022 | |
| A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI | 2.433.216 | 1.319.164 | |
| Dönem Karı | (1.151.485) | 1.407.988 | |
| Dönem Net Karı Mutabakatı İle İlgili Düzeltmeler - Amortisman ve İtfa Gideri ile İlgili Düzeltmeler |
13,14,15,16 | 4.976.014 1.498.199 |
3.782.647 1.665.827 |
| - Değer Düşüklüğü/İptali ile İlgili Düzeltmeler | 25,29 | 70.902 | (56.779) |
| - Karşılıklar ile İlgili Düzeltmeler | 8,20,22 | 2.008.797 | (243.039) |
| - Kar Payı Geliri/Gideri ile İlgili Düzeltmeler | 29 | (58.816) | (41.092) |
| - Faiz Gelirleri ve Giderleri ile İlgili Düzeltmeler | 30 | 855.297 | 449.968 |
| - Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları/Kazançları ile İlgili Düzeltmeler | 6,29,37 | (68.776) | 334.970 |
| - Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Dağıtılmamış Karları ile İlgili Düzeltmeler |
12 | (57.661) | (1.520.793) |
| - Vergi Geliri/Gideri ile İlgili Düzeltmeler | 32 | (623.238) | 279.186 |
| - Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıplar/Kazançlar ile İlgili Düzeltmeler |
29 | (207.329) | (90.694) |
| - Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan | (508.489) | (26.334) | |
| Kayıplar/Kazançlar ile İlgili Düzeltmeler | 29 | ||
| - İştirak, İş ortaklığı ve Finansal Yatırımların Elden Çıkarılmasından veya Paylarındaki | 29 | - | (39.666) |
| Değişim Sebebi ile Oluşan Kayıplar (Kazançlar) ile İlgili Düzeltmeler - Parasal Kalemlerden (Kazanç) Kayıp İle İlgili Düzeltmeler |
|||
| 2.067.128 | 3.071.093 | ||
| İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler | 977.038 | (2.459.720) | |
| - Finansal Yatırımlardaki Azalış/Artış | 6 | 1.814.919 | (2.774.541) |
| - Ticari Alacaklardaki Azalış/Artış ile İlgili Düzeltmeler | 8 | 393.479 | 860.769 |
| - Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Azalış/Artış ile İlgili Düzeltmeler | 9 | (33.563) | 450.778 |
| - Devam Eden İnşaat İşlerinden Doğan Sözleşme Varlıklarındaki Azalış/Artış | 11 | 2.799.468 | 1.162.775 |
| - Stoklardaki Azalışlar/Artışlar ile İlgili Düzeltmeler - Peşin Ödenmiş Giderlerdeki Azalış/Artış |
10 18 |
3.399.721 | (2.658.771) |
| - Ticari Borçlardaki Artış/Azalış ile İlgili Düzeltmeler | 8 | (38.866) (6.895.755) |
(99.537) (1.069.515) |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlardaki Artış/Azalış | 22 | 115.202 | (60.901) |
| - Devam Eden İnşaat İşlerinden Doğan Sözleşme Yükümlülüklerindeki Azalış/Artış | 11 | (218.434) | 504.169 |
| - Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler | 9 | (23.693) | 147.847 |
| - Ertelenmiş Gelirlerdeki Artış/Azalış | 18 | (335.440) | 1.077.207 |
| Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları | 4.801.567 | 2.730.915 | |
| Ödenen Faiz Alınan Faiz |
(1.036.290) 180.993 |
(706.931) 256.964 |
|
| Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar Kapsamında Yapılan Ödemeler | 22 | (403.046) | (428.384) |
| Diğer Karşılıklara İlişkin Ödemeler | 20 | (2.586) | (2.112) |
| Vergi İadeleri/Ödemeleri | 32 | (1.107.422) | (531.288) |
| B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI | (90.034) | (1.544.822) | |
| İştiraklerin ve/veya İş Ortaklıklarının Pay Satışı veya Sermaye Azaltımı Sebebiyle Oluşan Nakit Girişleri |
- | 78.498 | |
| Başka İşletmelerin veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araçlarının Satılması Sonucu Elde | |||
| Edilen Nakit Girişleri Başka İşletmelerin veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araçlarının Edinimi İçin Yapılan |
37 | 2.262 | 108.133 |
| Nakit Çıkışları | 6,37 | (46.131) | (184.779) |
| Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri | 14,16 | 488.740 | 120.845 |
| Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları | 14,16 | (1.448.463) | (1.838.931) |
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satımından Kaynaklanan Nakit Girişleri | 13 | - | 32.360 |
| Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları | 13 | (6.930) | (27.209) |
| Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlık Satışlarından Kaynaklanan Nakit Girişleri Verilen Nakit Avans ve Borçlar |
31 18 |
857.058 4.614 |
38.726 86.443 |
| Alınan Temettüler | 29 | 58.816 | 41.092 |
| C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI | 73.231 | (537.254) | |
| Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri | 7 | 6.525.261 | 12.874.961 |
| Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları | 7 | (4.663.239) | (12.697.723) |
| Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları | 7 | (193.340) | (110.242) |
| Ödenen Temettüler YABANCI PARA ÇEVRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE |
24 | (1.595.451) | (604.250) |
| NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ) | 2.416.413 | (762.912) | |
| D. YABANCI PARA ÇEVRİM FARKLARININ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ |
(191.542) | (1.774.454) | |
| NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ ÜZERİNDEKİ ENFLASYON ETKİSİ | (2.472.444) | (4.329.139) | |
| NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (AZALIŞ) (A+B+C+D) | (247.573) | (6.866.505) | |
| E. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ | 6.840.561 | 13.707.066 | |
| DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ (A+B+C+D+E) | 5 | 6.592.988 | 6.840.561 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Tekfen Holding A.Ş.'nin ("Şirket") çoğunluk hisseleri Berker, Gökyiğit ve Akçağlılar aileleri tarafından kontrol edilmektedir. Şirket ve bağlı ortaklıkları konsolide finansal tablolara ilişkin ekli notlarda "Grup" olarak adlandırılmıştır.
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Grup'un, taşeronları ile birlikte 11.878 (31 Aralık 2022: 11.950) çalışanı bulunmaktadır. Şirket'in kayıtlı adresi: Kültür Mahallesi, Budak Sokak, Tekfen Sitesi, A Blok, No: 7, Beşiktaş, İstanbul, Türkiye'dir.
Şirket hisse senetleri 23 Kasım 2007 tarihinden itibaren Borsa İstanbul'da işlem görmektedir.
31 Aralık tarihi itibari ile Şirket'in bağlı ortaklıklarının, iş ortaklıklarının ve şubelerinin faaliyet konuları, faaliyet grupları, kayıtlı oldukları ülkeler ve doğrudan/dolaylı hisse katılım oranlarının detayı aşağıda verilmektedir:
| Kayıtlı | Doğrudan/Dolaylı Hisse Katılım Oranı |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bağlı Ortaklıklar | Faaliyet Konusu | Olduğu Ülke |
2023 | 2022 | Faaliyet Grubu | |
| Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. "Tekfen İnşaat" |
İnşaat | Türkiye | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen Mühendislik A.Ş. "Temaş" |
Mühendislik | Türkiye | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen İmalat ve Mühendislik A.Ş. "Timaş" |
Üretim | Türkiye | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen Engineering UK Limited "Temaş UK" | Mühendislik | İngiltere | 100 | - | Mühendislik & Taahhüt | |
| Cenub Tikinti Servis ASC "Cenub Tikinti" |
İnşaat | Azerbaycan | 51 | 51 | Mühendislik & Taahhüt | |
| HMB Hallesche Mitteldeutsche Bau Aktiengesellschaft "HMB" |
Ticaret | Almanya | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Gate İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. "Gate" (*) |
İnşaat | Türkiye | - | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Denkmal in Dahlem Otto-Hahn-Platz GmbH "Denkmal Dahlem" |
İnşaat | Almanya | 89 | 89 | Mühendislik & Taahhüt | |
| OOO Rusfen "Rusfen" | İnşaat | Rusya | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Gate Construction "Gate Construction" | İnşaat | Kazakistan | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen Construction and Installation W.L.L "Tekfen Construction" |
İnşaat | Katar | 49 | 49 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Eurl Tekfen Algeria "Tekfen Algeria" | İnşaat | Cezayir | 100 | 100 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Toros Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. "Toros Tarım" |
Gübre – Terminal İşletmeciliği |
Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kur. ve İşleticisi A.Ş. "Tayseb" |
Hizmet | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Toros Terminal Servisleri ve Denizcilik A.Ş. "Toros Terminal" |
Hizmet | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Toros Gemi Acenteliği ve Ticaret A.Ş. "Toros Gemi" |
Gemi Acenteliği | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Tekfen Tarımsal Araştırma Üretim ve Pazarlama A.Ş. "Tekfen Tarım" |
Üretim | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Alanar Meyve ve Gıda Üretim Pazarlama Sanayi ve Tic. A.Ş. "Alanar Meyve" |
Meyve Üretimi | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi | |
| Toros Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. "Gönen Enerji" |
Gübre – Elektrik Üretimi |
Türkiye | 70 | 70 | Tarımsal Sanayi | |
| Toros Meram Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. "Meram Enerji" |
Gübre – Elektrik Üretimi |
Türkiye | 70 | 70 | Tarımsal Sanayi |
(*) Gate, tüm aktif ve pasifleriyle 18 Ağustos 2023 tarihinde Tekfen İnşaat'a devrolmuştur.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Kayıtlı | Doğrudan/Dolaylı | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Olduğu | Hisse Katılım Oranı | ||||
| Bağlı Ortaklıklar | Faaliyet Konusu | Ülke | 2023 | 2022 | Faaliyet Grubu |
| Toros Agroport Romania S.A "Toros Agroport" |
Gübre Ticareti | Romanya | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi |
| Tekfen Turizm ve İşletmecilik A.Ş. "Tekfen Turizm" |
Hizmet | Türkiye | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen Gayrimenkul Yatırım A.Ş. "Tekfen Gayrimenkul" (**) |
Yatırım | Türkiye | - | 100 | Yatırım |
| Tekfen Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. "Tekfen Sigorta" |
Aracılık Hizmetleri |
Türkiye | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen International Finance and Investments S.A. "Tekfen Finance" |
Yatırım | Lüksemburg | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen Teknoloji Yatırım ve Ticaret A.Ş. "Tekfen Teknoloji" |
Yatırım | Türkiye | 100 | 100 | Yatırım |
| CFS Petrokimya Sanayi A.Ş. "CFS" |
Yatırım | Türkiye | 100 | 100 | Tarımsal Sanayi |
| Techinvestments MMC "Techinvestments" |
Yatırım | Azerbaycan | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen Ventures L.P. "Tekfen Ventures" |
Yatırım | A.B.D | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen Venture Management LLC "Venture Management" |
Yönetim Hizmeti | A.B.D | 100 | 100 | Yatırım |
| Tekfen Engineering USA Inc. "Temaş USA" | Mühendislik | A.B.D. | 100 | - | Mühendislik & Taahhüt |
| Tekfen Yenilenebilir Enerji | Enerji | Türkiye | 100 | - | Yatırım |
| Çözümleri A.Ş. "Tekfen Yenilenebilir" (***) | |||||
| Tekfen Taşınmaz Yatırım ve Yönetim A.Ş. "Tekfen Taşınmaz" (**) |
Yatırım | Türkiye | 100 | - | Yatırım |
| Tekfen Derince Gayrimenkul A.Ş. "Tekfen Derince" (****) |
Yatırım | Türkiye | 100 | - | Mühendislik & Taahhüt |
| Toros Taşınmaz Yatırım ve Yönetim A.Ş. "Toros | Yatırım | Türkiye | 100 | - | Tarımsal Sanayi |
Taşınmaz" (*****)
(**) Tekfen Gayrimenkul tüm aktif ve pasifleriyle 10 Kasım 2023 tarihinde Toros Tarım'a devrolmuştur.
(***) Tekfen Yenilenebilir 23 Ekim 2023 tarihinde kurulmuştur.
(****) Tekfen Derince 27 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur.
(*****) Toros Taşınmaz 27 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur.
(******) Tekfen Taşınmaz 29 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur.
| Kayıtlı Olduğu |
Doğrudan/Dolaylı Hisse Katılım Oranı |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| İş Ortaklıkları | Faaliyet Konusu | Ülke | 2023 | 2022 | Faaliyet Grubu | |
| Azfen Birge Müessesi "Azfen" |
İnşaat | Azerbaycan | 40 | 40 | Mühendislik & Taahhüt |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup yönetimi önceki dönem Mühendislik & Taahhüt, Kimya Sanayi, Tarımsal Üretim, Hizmet ve Yatırım olmak üzere beş bölüm bazında yönettiği faaliyetlerini cari dönem itibari ile Mühendislik ve Taahhüt, Tarımsal Sanayi ve Yatırım faaliyetleri olmak üzere üç bölüm bazında yönetme kararı almıştır. Faaliyet bölümlerindeki söz konusu revizyon nedeniyle bölümlere göre raporlamaya ilişkin karşılaştırmalı bilgiler üç bölüm bazında revize edilmiştir. Grup'un bölümlerinin faaliyet konuları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Mühendislik ve Taahhüt bölümü Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Suudi Arabistan, Katar ve Irak gibi ülkelerde altyapı ve endüstriyel proje inşaatları üstlenmektedir. Petrol, gaz ve petro-kimya tesisleri, boru hatları, kara ve deniz terminalleri, deniz platformları, tank çiftlikleri, petrol rafinerileri, pompa istasyonları, enerji santralleri, otoyol, metro, köprü ve tünel inşaatları, elektronik ve enstrümantasyon işleri, altyapı işleri, üretim tesisleri, ticari ve teknik bina kompleksleri ve büyük spor tesisleri Mühendislik ve Taahhüt bölümünün faaliyet alanları içerisinde yer alan değişik projelerdir. Konsolide finansal tablolara özkaynaktan pay alma metoduyla dahil edilen Azfen'den elde edilen gelirler bu bölümde gösterilmektedir.
Tarımsal Sanayi bölümü faaliyetlerini mineral gübrelerin yanı sıra suda eriyebilen özel gübreler ve organik/organomineral gübre üretim ve satışı konularında sürdürmektedir. Gübre ambalajlamasında kullanılan torba üretimini de kendi bünyesindeki tesisinde gerçekleştirmektedir. Bunların yanında organik atıkların fermantasyonu yoluyla biyogaz ve biyogazdan elektrik üretimi gerçekleştirmekte ve gazlaşma sürecini tamamlayan atıklardan da katı ve sıvı organik gübre üretimi yapmaktadır. Ayrıca, doku kültürü, muz fidanı yetiştiriciliği, yüksek kalite patates tohumu, sertifikalı buğday tohumu üretimi ve satışı ile ilgili faaliyetler de yürütülmekte olup kiraz, kayısı, nar, erik ve incir üretimi, paketlenmesi ve ihracatı yapılmaktadır. Terminalcilik, gemi acenteliği, serbest bölge işletmeciliği alanları ise Tarımsal Sanayi bölümünün diğer faaliyetleri arasında yer almaktadır.
Yatırım bölümü faaliyetleri arasında başlıca Tekfen Ventures'ın inovasyon yaratan girişimlere yaptığı yatırımlar ve holding faaliyetleri bulunmaktadır. Holding faaliyetleri Şirket tarafından yürütülmekte olup, Grup şirketlerinin gerektiği durumlarda finansman ihtiyaçlarının koordine edilmesini kapsar. Yatırım segmenti gelirlerinin büyük kısmı Tekfen Holding'in temettü, kira, faiz, kur farkı gelirleri ile finansal yatırımların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen olumlu değişimlerden oluşmaktadır. Tekfen Ventures'ın yatırımlarının yanı sıra Grup'un önemli tutarlı finansal yatırımlarından SOCAR Polymer Investments LLC, Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ve Berlin Light JV S.a.r.l de Yatırım bölümü faaliyetleri kapsamındadır. Sigorta aracılık hizmetleri ve bina ve tesis yönetim hizmetleri alanları ise Yatırım bölümünün diğer faaliyetleri arasında yer almaktadır.
Konsolide finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından 17 Nisan 2024 tarihinde onaylanmış ve yayınlanması için yetki verilmiştir. Genel Kurul ve bazı düzenleyici organların finansal tabloları yayınlandıktan sonra değiştirme yetkileri vardır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Şirket ve Türkiye'de yerleşik bağlı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ("TTK") ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar.
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TFRS") esas alınmıştır.
Konsolide finansal tablolar ve dipnotlar SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberinde belirlenmiş olan formatlar ile KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan TFRS Taksonomi'sine uygun olarak sunulmuştur.
Konsolide finansal tablolar, TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardına uygun olarak belirlenen parasal varlık ve yükümlülükler ile aşağıda belirtilen gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülen varlık ve yükümlülükler hariç, raporlama tarihindeki enflasyonun Türk Lirası üzerindeki etkilerine göre düzeltilmiş tarihi maliyet esasına göre hazırlanmıştır:
Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için alım tarihinde ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır.
TFRS'leri uygulayan işletmeler, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından 23 Kasım 2023 tarihinde yapılan açıklamayla birlikte, 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarından itibaren TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardına göre enflasyon muhasebesi uygulamaya başlamıştır.
Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tablolar, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanmıştır. Önceki dönem finansal tabloları da karşılaştırma amacıyla karşılaştırmalı bilgiler raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir. Grup bu nedenle, 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal tablolarını da, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur.
SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
TMS 29 uyarınca yapılan yeniden düzenlemeler, Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Türkiye'deki Tüketici Fiyat Endeksi'nden ("TÜFE") elde edilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, konsolide finansal tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıdaki gibidir:
| Düzeltme | Üç Yıllık Bileşik | ||
|---|---|---|---|
| Tarih | Endeks | Katsayısı | Enflasyon Oranı |
| 31 Aralık 2023 | 1.859,38 | 1,00000 | 268% |
| 31 Aralık 2022 | 1.128,45 | 1,64772 | 156% |
| 31 Aralık 2021 | 686,95 | 2,70672 | 74% |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama amacıyla başlıca yaptığı düzeltme işlemleri aşağıdaki gibidir:
Grup, geçerli para biriminin yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olduğunu tespit ettiği yüksek enflasyon olmayan önceki raporlama döneminde, ekonomi sanki her zaman yüksek enflasyonluymuş gibi TMS 29'un gerekliliklerini uygulamıştır. Bu nedenle, 1 Ocak 2022 tarihli açılış konsolide finansal durum tablosunda ilgili tutarları, varlıkların elde edildiği ve yükümlülüklerin üstlenildiği tarihten raporlama dönemi sonuna kadar enflasyonun etkisini yansıtacak şekilde yeniden düzenlemiştir. Açılış konsolide finansal durum tablosunda cari tutarları üzerinden gösterilen parasal olmayan kalemler için bu düzeltme, cari değerlerinin belirlendiği tarihten raporlama dönemi sonuna kadar olan enflasyonun etkisini yansıtmaktadır.
1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapılmamış geçmiş yıllar karları tutarı 8.860.093 olup, TMS 29 kapsamında enflasyon düzeltmesi sonrası 31 Aralık 2023 satın alma gücüne getirilmiş haliyle 1 Ocak 2022 tarihli geçmiş yıl karları tutarı 11.998.170'tir.
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (geçerli para birimi) ile hazırlanmıştır. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası ("TL") cinsinden ifade edilmiştir.
TMS 21 (Kur Değişiminin Etkileri) uyarınca, Grup'un konsolide finansal tabloları hazırlanırken, geçerli para birimi TL'den farklı olan şirketlerin bilanço kalemleri bilanço tarihindeki kur ile, gelir ve giderler ile nakit akımları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuru (tarihsel kur), tarihin tespit edilemediği durumlarda ise yıllık ortalama kur ile TL'ye çevrilir. Bu çevrimden doğan çevrim farkı, özkaynakların altında oluşan yabancı para çevrim farkları hesabında yer alır. Grup'un bağlı ortaklıklarından Tekfen İnşaat'ın geçerli para birimi ABD Doları'dır. ABD Doları, Tekfen İnşaat'ın operasyonlarında ağırlıklı olarak kullanılmakta ve Tekfen İnşaat operasyonları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Tekfen İnşaat'ın satın alma ve satış fiyatları ile esas hizmet ve ürünleri çoğunlukla ABD Doları cinsinden belirlenmekte olup borçlanma cinsi ve ilgili borçlanma giderlerinin büyük bir çoğunluğu da ABD Doları'dır. Bu yüzden Tekfen İnşaat, finansal tablo kalemlerinin geçerli para biriminin TMS 21 – "Döviz Kurlarındaki Değişimin Etkileri" uyarınca ABD Doları olmasına karar vermiştir. Türkiye'deki ekonomik şartların sonucu olarak TL'nin yabancı para birimleri karşısında cari yılda yaşadığı değer kaybı nedeniyle Tekfen İnşaat'ın cari yılda elde ettiği gelir ve giderleri, yıl sonu ortalama kurları ile TL'ye çevrilmiştir.
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile konsolidasyon sırasında kullanılan dönem sonu kurları: 1 ABD Doları= 29,4382 TL, 1 Avro= 32,5739 TL, 1 Manat= 17,3166 TL, 1 Suudi Arabistan Riyali= 7,8502 TL, 1 Katar Riyali= 8,0653 TL, 1 Rumen Leyi= 6,5113 TL (31 Aralık 2022 tarihi itibari ile: 1 ABD Doları= 18,6983 TL, 1 Avro= 19,9349 TL, 1 Manat= 10,9990 TL, 1 Suudi Arabistan Riyali= 4,9862 TL, 1 Katar Riyali= 5,1228 TL, 1 Rumen Leyi = 4,0062).
Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıklarının yatırım yapılan işletmenin üzerinde gücünün olması, işletmeden elde edeceği değişken getirilere açık olması ya da bu getirilere hakkı olması ve getiriler üzerinde etkisi olabilecek şekilde gücünü kullanabilmesi ile sağlanır.
Şirket'in yatırım yapılan işletme üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan işletme üzerinde kontrol gücü vardır. Şirket, ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Bir bağlı ortaklığın konsolidasyon kapsamına alınması Şirket'in bağlı ortaklık üzerinde kontrole sahip olmasıyla başlar ve kontrolünü kaybetmesiyle sona erer. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alma tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.
Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır. Gerekli olması halinde, Grup'un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmaktadır.
Tüm grup içi varlıklar ve yükümlülükler, özkaynaklar, gelir ve giderler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlere ilişkin nakit akışları konsolidasyonda elimine edilmiştir.
İştirak, Grup'un önemli derecede etkide bulunduğu işletmedir. Önemli derecede etkinlik, bir işletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilişkin kararlarına münferiden veya müştereken kontrol yetkisi olmaksızın katılma gücünün olmasıdır.
İş ortaklığı, bir düzenlemede müşterek kontrolü olan tarafların, ortak düzenlemedeki net varlıklara ilişkin haklarının olduğu ortak bir girişimdir. Müşterek kontrol, bir anlaşma üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrol, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği bir durumda vardır.
Ekteki konsolide finansal tablolarda iştiraklerin veya iş ortaklıklarının faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri, TFRS 5 uyarınca satılmak üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeleştirilenler dışında, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Özkaynak yöntemine göre konsolide bilançoda iştirakler veya iş ortaklıkları, maliyet bedelinin iştirakin veya iş ortaklığının net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluşan değişimdeki Grup'un payı kadar düzeltilmesi sonucu bulunan tutardan, iştirakte veya iş ortaklığında oluşan herhangi bir değer düşüklüğünün düşülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir. İştirakin veya iş ortaklığının, Grup'un iştirakteki veya iş ortaklığındaki payını (özünde Grup'un iştirakteki veya iş ortaklığındaki net yatırımının bir parçasını oluşturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aşan zararları kayıtlara alınmaz. İlave zarar ayrılması ancak Grup'un yasal veya zımni kabulden doğan yükümlülüğe maruz kalmış olması ya da iştirak veya iş ortaklığı adına ödemeler yapmış olması halinde söz konusudur.
Müşterek faaliyet, bir düzenlemede müşterek kontrolü olan tarafların düzenlemeye ilişkin varlık ve yükümlülüklerin sorumlulukları üzerinde hakka sahip olduğu bir ortak düzenlemedir. Müşterek kontrol, bir ekonomik faaliyet üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrolün, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların, kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumlarda var olduğu kabul edilir. 31 Aralık tarihi itibari ile Grup'un müşterek faaliyetlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| Faaliyet Konusu | Kayıtlı Olduğu |
Doğrudan/Dolaylı | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Müşterek Faaliyetler | 2023 | 2022 | Faaliyet Grubu | |||
| Tekfen-Tubin-Özdemir J.V. "TÖT J.V." |
İnşaat | Türkiye | 71 | 71 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Gama-Tekfen-Tokar J.V. "GTT J.V." |
İnşaat | Türkiye | 35 | 35 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen TML J.V. "Tekfen TML J.V." |
İnşaat | Libya | 67 | 67 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Doğuş - Tekfen Adi Ortaklığı "Doğuş - Tekfen" |
İnşaat | Türkiye | 50 | 50 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen - Al Jaber Engineering "Tekfen – Al Jaber J.V." |
İnşaat | Katar | 50 | 50 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Tekfen - T Engineering Ortak Girişimi "Tekfen - T Engineering J.V. " |
İnşaat | Türkiye | 85 | 85 | Mühendislik & Taahhüt | |
| Istek Construction "Istek J.V." |
İnşaat | Kazakistan | 50 | 50 | Mühendislik & Taahhüt |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Bir Grup şirketinin faaliyetlerini müşterek yürütülen faaliyetler kapsamında gerçekleştirdiği durumlarda, müşterek faaliyetleri gerçekleştiren Grup, aşağıdakileri müşterek faaliyetlerdeki payı oranında mali tablolarına dahil eder:
Grup, müşterek faaliyet çerçevesinde kendi payına düşen tüm varlıkları, yükümlülükleri, gelirleri ve giderleri ilgili varlık, yükümlülük, gelir ve giderleri kapsayan TFRS uyarınca muhasebeleştirir.
Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Grup'un cari yıl içerisinde muhasebe politikalarında önemli bir değişiklik olmamıştır.
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup'un cari yıl içerisinde muhasebe tahmin yöntemlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.
Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. Cari yıl içerisinde önemli bir muhasebe hatası tespit edilmemiştir.
Yeni ve güncellenmiş standartlar ve yorumlar aşağıda belirtilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile yayımlanmış ve henüz yürürlüğe girmemiş standart, değişiklik ve yorumların konsolide finansal durum ve performansı üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir.
Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe hasılatı konsolide finansal tablolara alır. Bir varlığın kontrolü müşterinin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) varlık devredilmiş olur. Grup aşağıda yer alan beş temel prensip doğrultusunda hasılatı finansal tablolara almaktadır:
Grup aşağıdaki şartların tamamının karşılanması durumunda müşterisi ile yaptığı bir sözleşmeyi hasılat olarak muhasebeleştirir:
Sözleşme başlangıcında Grup müşteriyle yaptığı sözleşmede taahhüt ettiği mal veya hizmetleri değerlendirir ve müşteriye devretmek için verdiği her bir taahhüdü edim yükümlülüğü olarak tanımlamaktadır. Grup edim yükümlülüklerini olarak aşağıdaki şekilde tanımlar:
Bir seri birbirinden farklı mal veya hizmet, aşağıdaki şartların birlikte karşılanması durumunda aynı devir şekline tabidir:
Grup, işlem fiyatını tespit etmek için sözleşme hükümlerini ve ticari teamüllerini dikkate almaktadır. İşlem fiyatı, Grup'un üçüncü şahıslar adına (örneğin bazı satış vergileri) tahsil edilen tutarlar hariç taahhüt ettiği mal veya hizmetleri müşteriye devretmesi karşılığında hak etmeyi beklediği bedeldir. Bir müşteriyle yapılan sözleşmede taahhüt edilen bedel, sabit tutarları, değişken tutarları ya da her ikisini içerebilir. Sözleşmede taahhüt edilen bedelin değişken bir tutar olması durumunda Grup, müşteriye taahhüt ettiği mal veya hizmetlerin devri karşılığında tahsile hak kazanacağı bedeli tahmin yoluyla belirler. Grup'un tahmin ettiği değişken bedel tutarının bir kısmını veya tamamını işlem bedeline dahil edebilmesi için, değişken bedelle ilgili belirsizlik sonradan ortadan kalktığında finansal tablolara alınan kümülatif hasılat tutarında önemli bir iptal olmayacağının kuvvetle muhtemel olması gerekmektedir. Değişken bedele ilişkin belirsizlik sonradan ortadan kalktığında konsolide finansal tablolara alınan kümülatif hasılat tutarında önemli bir iptal işlemi olmayacağının kuvvetle muhtemel olup olmadığını takdir ederken, Grup söz konusu hasılat iptalinin hem gerçekleşme olasılığını hem de büyüklüğünü göz önünde bulundurur.
Grup, aşağıda belirtilen başlıca kaynaklardan elde edilen hasılatı finansal tablolarına almaktadır:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, müşterilerle yapılan her bir sözleşmede taahhüt edilen malları değerlendirmekte ve söz konusu malları devretmeye yönelik verilen her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak belirlemektedir. Sonrasında ise edim yükümlülüklerinin zaman içinde mi yoksa belirli bir zaman diliminde mi yerine getirileceği tespit edilmektedir. Grup, bir malın kontrolünü zamanla devreder ve dolayısıyla ilgili satışlara ilişkin edim yükümlülüklerini zamana yaygın bir şekilde yerine getirirse, söz konusu edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesine yönelik ilerlemeyi ölçerek hasılatı zamana yayılı olarak konsolide finansal tablolara alır. Mal devri taahhüdü niteliğindeki edim yükümlülüklerine ilişkin hasılat, mala ilişkin kontrolün tamamen müşterilere geçtiği zaman muhasebeleştirilir.
Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi süresince tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilir.
Üçüncü tarafların inşaat faaliyetlerini yönetme, denetleme ve koordine etme amaçlı sözleşmeler hizmet sözleşmeleri olarak değerlendirilir ve sözleşme kapsamındaki bu hizmetler üçüncü taraflara sunulduğunda hasılat olarak kaydedilir.
Bir inşaat sözleşmesinin gelirinin güvenilir olarak tahmin edilebileceği durumlarda, gelirler inşaat faaliyetinin bilanço tarihindeki tamamlanma oranına göre kaydedilir. Tamamlanma oranı, bilanço tarihine kadar oluşan inşaat maliyetinin toplam tahmini proje sonu maliyetine oranlanmasına göre hesaplanır. Bu hesaplama, tamamlanma oranının gerçeğe uygun bir biçimde hesaplanamadığı durumlarda geçerli değildir.
İnşaat sözleşmesinin tutarındaki değişiklikler, ek alacak talepleri ve teşvik ödemeleri bu değişikliklerin işveren tarafından onaylanmasının muhtemel olması ve ilgili gelirin güvenilir bir biçimde ölçülebilmesi durumunda proje gelirlerine dahil edilir.
Bir inşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir biçimde tahmin edilememesi durumunda sadece katlanılmış sözleşme maliyetlerinin geri kazanılabilmesi muhtemel olan kısmı kadar gelir kaydedilir ve sözleşme maliyetleri oluştukları dönemin gideri olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır.
İnşaat sözleşme maliyetleri tüm ilk madde - malzeme ve direkt işçilik giderleriyle, sözleşme performansıyla ilgili olan endirekt işçilik, malzeme, tamirat ve amortisman giderleri gibi dolaylı maliyetleri kapsar. Satış ve genel yönetim giderleri oluştukları anda giderleştirilir. Tamamlanmamış sözleşmelerdeki tahmini zararların gider karşılıkları, bu zararların saptandığı yıllarda konsolide finansal tablolara kaydedilir. İş performansı, iş şartları, sözleşme ceza karşılıkları ve nihai anlaşma düzenlemeleri nedeniyle tahmini karlılıkta olan değişiklikler proje sonunda oluşacak maliyet ve gelir tutarlarının revizyonuna sebep olabilir. Bu revizyonlar, değişikliklerin saptandığı yılda konsolide finansal tablolara yansıtılır.
Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme varlıkları, konsolide finansal tablolara yansıtılan hasılatın faturalanmamış tutarını; devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme yükümlülükleri ise konsolide finansal tablolara yansıtılan hasılatı aşan fatura tutarını gösterir.
Grup yönetimi, sözleşme kapsamında olmayan dava konusu olabilecek tazminat kapsamındaki ek alacakları işveren ile söz konusu ek alacak taleplerine ilişkin müzakereler tahsilatın onaylanma safhasına geldiğinde ve yapılacak tahsilatlar güvenilir bir biçimde ölçülebildiğinde gelir olarak kaydetmektedir.
İşverenler, inşaat projelerine ilişkin Grup'a ödedikleri hakedişler üzerinden, sözleşme koşullarına göre değişen oranlarda, teminat kesintisi yapabilirler. Bu teminat alacakları sözleşme şartlarına göre banka teminat mektubu karşılığında veya garanti süreci tamamlandığında işverenlerden tahsil edilir. İşverenler tarafından tutulan maddi teminatlar, başlangıçta gerçeğe uygun değerleri ile kayıtlara alınır ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş değerleri ile değerlenir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup taşeronların kestiği hakediş bedelleri üzerinden, sözleşme koşullarına göre değişen oranlarda, teminat kesintisi yapabilir. Bu borçlar garanti süreci tamamlandığında taşeronlara geri ödenir. Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri başlangıçta gerçeğe uygun değerleri ile kayıtlara alınır ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş değerleri ile değerlenir.
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ağırlıklı ortalama stok değerleme yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir.
İnşaat projelerinde, proje için özel olarak üretilen stoklar ilgili inşaat sahasına teslim edildiğinde proje maliyetlerine dahil edilir.
Maddi duran varlıklar, enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.
İdari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri aktifleştirilir. Bu varlıklar inşası bittiğinde ve kullanıma hazır hale geldiklerinde ilgili maddi duran varlık kalemine sınıflandırılırlar. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Grup, bir sözleşmenin başlangıcında, sözleşmenin kiralama niteliği taşıyıp taşımadığını ya da kiralama işlemi içerip içermediğini değerlendirir. Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda, bu sözleşme kiralama niteliği taşımaktadır ya da bir kiralama işlemi içermektedir. Grup, bir sözleşmenin tanımlanan bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devredip devretmediğini değerlendirirken aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurur:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, kiralamanın fiilen başladığı tarihte konsolide finansal tablolarına bir kullanım hakkı varlığı ve bir kira yükümlülüğü yansıtır.
Kullanım hakkı varlığı ilk olarak maliyet yöntemiyle muhasebeleştirilir ve aşağıdakileri içerir:
Grup maliyet yöntemini uygularken, kullanım hakkı varlığını:
Grup, kullanım hakkı varlığını amortismana tabi tutarken doğrusal amortisman yöntemini uygular. Tedarikçinin, kiralama süresinin sonunda dayanak varlığın mülkiyetini Grup'a devretmesi durumunda veya kullanım hakkı varlığı maliyetinin Grup'un bir satın alma opsiyonunu kullanacağını göstermesi durumunda, Grup kullanım hakkı varlığını kiralamanın fiilen başladığı tarihten dayanak varlığın faydalı ömrünün sonuna kadar amortismana tabi tutar. Diğer durumlarda, Grup kullanım hakkı varlığını, kiralamanın fiilen başladığı tarihten başlamak üzere söz konusu varlığın faydalı ömrü veya kiralama süresinden kısa olanına göre amortismana tabi tutar.
Grup kullanım hakkı varlığının değer düşüklüğüne uğramış olup olmadığını belirlemek ve belirlenen herhangi bir değer düşüklüğü zararını muhasebeleştirmek için TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardını uygular.
Kiralamanın fiilen başladığı tarihte, Grup kira yükümlülüğünü o tarihte ödenmemiş olan kira ödemelerinin bugünkü değeri üzerinden ölçer. Kira ödemeleri, bu oranın kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda, kiralamadaki zımni faiz oranı kullanılarak iskonto edilir. Grup, bu oranın kolaylıkla belirlenememesi durumunda, Grup'un alternatif borçlanma faiz oranını kullanır.
Kiralamanın fiilen başladığı tarihte, kira yükümlülüğünün ölçümüne dahil olan kira ödemeleri, dayanak varlığın kiralama süresi boyunca kullanım hakkı için yapılacak ve kiralamanın fiilen başladığı tarihte ödenmemiş olan aşağıdaki ödemelerden oluşur:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Kiralamanın fiilen başladığı tarihten sonra Grup, kira yükümlülüğünü aşağıdaki şekilde ölçer:
Kiralama süresindeki her bir döneme ait kira yükümlülüğüne ilişkin faiz, kira yükümlülüğünün kalan bakiyesine sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanarak bulunan tutardır. Dönemsel faiz oranı, kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda, kiralamadaki zımni faiz oranıdır. Grup, bu oranın kolaylıkla belirlenememesi durumunda, Grup'un alternatif borçlanma faiz oranını kullanır. Kiralamanın fiilen başladığı tarihten sonra, Grup, kira yükümlülüğünü, kira ödemelerindeki değişiklikleri yansıtacak şekilde yeniden ölçer. Grup, kira yükümlülüğünün yeniden ölçüm tutarını, kullanım hakkı varlığında düzeltme olarak finansal tablolarına yansıtır.
Grup, aşağıdaki durumlardan birinin gerçekleşmesi halinde, kira yükümlülüğünü, revize edilmiş kira ödemelerini revize edilmiş bir iskonto oranı üzerinden indirgeyerek yeniden ölçer:
Grup, kiralama süresinin kalan kısmı için revize edilmiş iskonto oranını, kiralamadaki zımni faiz oranının kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda bu oran olarak; kolaylıkla belirlenememesi durumunda ise Grup'un yeniden değerlendirmenin yapıldığı tarihteki alternatif borçlanma faiz oranı olarak belirler.
Süresi 12 ay ve daha kısa olan kısa vadeli kiralama sözleşmeleri ile Grup tarafından düşük değerli olarak belirlenen kira sözleşmeleri standardın tanıdığı istisna kapsamında değerlendirilmiş olup, bu sözleşmelere ilişkin ödemeler oluştukları dönemde gider olarak kaydedilmeye devam edilmektedir.
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak itfa edilir. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
İtfaya tabi olan varlıklar için defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). Değer düşüklüğüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar (özellikli varlıklar) söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Bir dönemde, özellikli bir varlığın elde edilmesi amacıyla borç alınan fonlara ilişkin aktifleştirilebilecek borçlanma maliyetleri tutarı, ilgili dönemde bu varlıklar için katlanılan toplam borçlanma maliyetlerinden bu fonların geçici yatırımlardan elde edilen gelirlerin düşülmesi sonucu belirlenen tutardır. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, önemli bir finansman bileşenine sahip olmayan ticari alacaklar dışındaki kalan finansal varlıkları ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Ticari alacakların TFRS 15 uyarınca önemli bir finansman bileşenine sahip olmaması (veya Grup'un kolaylaştırıcı uygulamayı seçmesi) durumunda, bu alacaklar ilk defa finansal tablolara alınması sırasında işlem bedeli üzerinden (TFRS 15'te tanımlandığı şekliyle) ölçülür.
Gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki finansal varlıkların ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir veya gerçeğe uygun değerden düşülür. Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem tarihinde kayıtlara alınmaktadır.
Grup finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dahil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.
Bir finansal varlık aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması durumunda itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür:
(a) Finansal varlığın, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması,
(b) Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklara ilişkin faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanır. Bu gelir, aşağıdakiler dışında, finansal varlığın brüt defter değerine etkin faiz oranı uygulanarak hesaplanır:
(a) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar: Bu tür finansal varlıklar için işletme, ilk defa finansal tablolara alınmasından itibaren, finansal varlığın itfa edilmiş maliyetine krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranını uygular.
(b) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlık olmayan ancak sonradan kredi-değer düşüklüğüne uğramış finansal varlık haline gelen finansal varlıklar: Bu tür finansal varlıklar için işletme, sonraki raporlama dönemlerinde, varlığın itfa edilmiş maliyetine etkin faiz oranını uygular.
Bir finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının değiştirilmiş ya da başka bir şekilde yeniden yapılandırılmış olması ve bu değiştirme ve yeniden yapılandırmanın finansal varlığın finansal tablo dışı bırakılmasına yol açmadığı durumlarda, finansal varlığın brüt defter değeri yeniden hesaplanarak yapılandırma kazanç veya kaybı kar veya zarara yansıtılır.
Bir finansal varlığın değerinin kısmen ya da tamamen geri kazanılmasına ilişkin makul beklentilerin bulunmaması durumunda Grup, finansal varlığın brüt defter değerini doğrudan düşürerek finansal tablo dışında bırakır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar
Bir finansal varlık aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması durumunda gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:
(a) Finansal varlığın, sözleşmeye bağlı nakit akışlarının tahsil edilmesini ve finansal varlığın satılmasını amaçlayan bir iş modeli kapsamında elde tutulması,
(b) Finansal varlığa ilişkin sözleşme şartlarının, belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içeren nakit akışlarına yol açması.
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen bir finansal varlıktan kaynaklanan kazanç veya kayıplardan, değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları ile kur farkı kazanç veya kayıpları dışında kalanlar, finansal varlık finansal tablo dışı bırakılıncaya ya da yeniden sınıflandırılıncaya kadar diğer kapsamlı gelire yansıtılır. Finansal varlık yeniden sınıflandırıldığında, daha önce diğer kapsamlı gelire yansıtılan toplam kazanç ya da kayıp, yeniden sınıflandırma tarihinde yeniden sınıflandırma düzeltmesi olarak özkaynaktan çıkarılarak kar veya zarara yansıtılır. Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen finansal varlığın yeniden sınıflandırılması durumunda, işletme daha önce diğer kapsamlı gelire yansıttığı toplam kazanç ya da kaybı finansal tablolara alır. Etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan faiz, kar veya zarar olarak finansal tablolara alınır.
İlk defa finansal tablolara almada işletme, ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak aracına yapılan yatırımın gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarar tablosuna yansıtılan finansal varlıklar
Bir finansal varlık, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmüyorsa, gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.
Grup itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklar ve gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklara ilişkin beklenen kredi zararları için zarar karşılığı ayırır.
Grup gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen finansal varlıklar için zarar karşılığı tutarını finansal tablolara alırken ve ölçerken değer düşüklüğü hükümlerini uygular.
Bir finansal araçtaki kredi riskinin, ilk defa finansal tablolara alınmasından bu yana önemli ölçüde artmış olması durumunda, her raporlama tarihinde, işletme söz konusu finansal araca ilişkin zarar karşılığını ömür boyu beklenen kredi zararlarına eşit bir tutardan ölçer.
Raporlama tarihinde Grup, satın alındığında ya da oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için yalnızca ilk defa finansal tablolara alınmasından bu yana ömür boyu beklenen kredi zararlarındaki toplam değişiklikleri zarar karşılığı olarak finansal tablolara alır.
Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar, sözleşme varlıkları ve kira alacakları için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak zarar karşılıklarını, her zaman ömür boyu beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplamaktadır.
Grup, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.
İşletme, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen olarak sınıflandırır:
(a) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dahil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
(b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
(c) TFRS 3'ün uygulandığı bir işletme birleşmesinde edinen işletme tarafından finansal tablolara alınan şarta bağlı bedel: İlk defa finansal tablolara alınmasından sonra, bu tür bir şarta bağlı bedeldeki gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.
Grup, finansal varlık ve yükümlülükleri sadece finansal araçların sözleşmesine taraf olduğu takdirde kayıtlarına almaktadır. Grup, finansal varlığa ait nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan haklarının süresinin dolması veya ilgili finansal varlığı ve bu varlığın mülkiyetinden doğan tüm riskleri ve kazanımları başka bir tarafa devretmesi durumunda söz konusu varlığı bilanço dışı bırakır. Varlığın mülkiyetinden doğan tüm risklerin ve kazanımların başka bir tarafa devredilmediği ve varlığın kontrolünün Grup tarafından elde bulundurulduğu durumlarda, Grup, varlıkta kalan payını ve bu varlıktan kaynaklanan ve ödenmesi gereken yükümlülükleri muhasebeleştirmeye devam eder.
Grup'un devredilen bir varlığın mülkiyetinden doğan tüm riskleri ve kazanımları elde tutması durumunda, finansal varlığın muhasebeleştirilmesine devam edilir ve elde edilen gelirler için transfer edilen finansal varlık karşısında teminata bağlanan bir borç tutarı da muhasebeleştirilir. Grup, finansal yükümlülüğü sadece sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise konsolide bilanço dışı bırakır.
Gelecekteki nakit akımlarının finansal riskten korunması olarak belirlenen ve bu konuda etkin olan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler doğrudan özkaynak içerisinde etkin olmayan kısmı ise doğrudan kar veya zarar tablosunda kayıtlara alınır.
Bağlayıcı taahhüdün veya gelecekteki tahmini bir işlemin nakit akım riskinden korunması işleminin, bir varlığın veya yükümlülüğün kayda alımı ile sonuçlanması durumunda, ilgili varlık ve yükümlülükler ilk kayda alındıklarında, önceden özkaynak içerisinde kayda alınmış olan türev finansal araçlara ilişkin kazanç veya kayıplar, varlığın ya da yükümlülüğün başlangıç tutarının ölçümüne dahil edilir. Bir varlığın veya yükümlülüğün kayda alınması ile sonuçlanmayan finansal riskten korunma işleminde, özkaynak içerisinde yer alan tutarlar finansal riskten korunan kalemin kar veya zarar tablosunu etkilediği dönemde kar veya zarar tablosu içerisinde kayda alınırlar. Finansal riskten korunma muhasebesi için gerekli şartları karşılamayan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilir.
Finansal riskten korunma muhasebesine, finansal riskten korunma aracının kullanım süresinin dolması, satılması ya da kullanılması veya korunma muhasebesi için gerekli şartları karşılayamaz hale geldiği durumda son verilir. İlgili tarihte, özkaynak içerisinde kayda alınmış olan finansal riskten korunma aracından kaynaklanan kümülatif kazanç veya zarara işlemin gerçekleşmesinin beklendiği tarihe kadar özkaynakta yer verilmeye devam edilir. Finansal riskten korunan işlem gerçekleşmez ise özkaynak içindeki kümülatif net kazanç veya zarar, dönemin kar zararına kaydedilir.
Grup yabancı para cinsinden ve faiz oranı riskinden korunma amaçlı türev finansal araçlar kullanmaktadır. Türev araçlar ilk muhasebeleştirilmesinde gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir. Türev araçlar ilk muhasebeleştirilmelerini müteakip gerçeğe uygun değerlerindeki değişimler kar veya zararda muhasebeleştirilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (geçerli para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket'in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak geçerli para birimine çevrilmektedir.
Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle geçerli para birimine çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.
Kur farkları, geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilenler hariç, oluştukları dönemin kar veya zararında muhasebeleştirilirler.
Grup'un yurt dışı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan çevrim farkı, diğer kapsamlı gelirde yabancı para çevrim farkları olarak muhasebeleştirilir ve özkaynaklarda kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler) hesabına transfer edilir. Söz konusu çevrim farklılıkları yurt dışı faaliyetin elden çıkarıldığı dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilir.
Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, ana ortaklık payına ait dönem karının, yıl boyunca mevcut bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.
Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
Raporlama döneminden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda konsolide finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibari ile yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Ekonomik açıdan dezavantajlı sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve muhasebeleştirilir.
Grup'un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse konu sözleşmeye ilişkin olarak elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde, ekonomik açıdan dezavantajlı sözleşmenin var olduğu kabul edilir.
Garanti maliyetleriyle ilgili karşılıklar, Grup'a ait yükümlülüklerin karşılanması için yönetim tarafından tahmin edilen en uygun harcamalara göre, ilgili ürünlerin satış tarihinde muhasebeleştirilir.
Devlet teşviki, işletmenin teşvikin elde edilmesi için gerekli koşulları yerine getireceğine ve teşvikin elde edileceğine dair makul bir güvence olmadan finansal tablolara yansıtılmaz.
Devlet teşvikleri, bu teşviklerle karşılanması amaçlanan maliyetlerin gider olarak muhasebeleştirildiği dönemler boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılır. Bir finansman aracı olan devlet teşvikleri, finanse ettikleri harcama kalemini netleştirmek amacıyla kar veya zararda muhasebeleştirilmek yerine, kazanılmamış gelir olarak bilanço ile ilişkilendirilmeli ve ilgili varlıkların ekonomik ömrü boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılmalıdır.
Önceden gerçekleşmiş gider veya zararları karşılamak ya da işletmeye gelecekte herhangi bir maliyet gerektirmeksizin acil finansman desteği sağlamak amacıyla verilen devlet teşvikleri, tahsil edilebilir hale geldiği dönemde kar ya da zararda muhasebeleştirilir.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler. Kabul gören kriterlere uyması durumunda bilançoda yer alan tutara, var olan yatırım amaçlı gayrimenkulün herhangi bir kısmını değiştirmenin maliyeti dahil edilir. Söz konusu tutara, yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan olağan bakımlar dahil değildir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin amortismanında doğrusal amortisman yöntemi kullanılmıştır.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kar/zarar oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir tüzel kişilik bazında ayrı olarak hesaplanmıştır.
Vergi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi geliri / (gideri)'nin toplamından oluşur.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Kurumlar Vergisi Kanuna 2006 yılından itibaren eklenen bu müesseseye göre, Türkiye'de tam mükellef bir kurumun, yurt dışında mukim iştiraki karını dağıtmasa dahi, iştirakin karı elde ettiği dönemde Türkiye'de beyan etmesi zorunluluğu getirilmiştir. Diğer deyişle elde etme dağıtımdan bağımsız hale getirilmiştir. Yurt dışındaki kurumun kontrol edilen yabancı kurum kapsamında (CFC) kabul edilebilmesi için doğrudan ya da dolaylı olarak %50'sinden fazlasına iştirak edilmesi gerekmektedir (Türkiye'de birden fazla kişi ya da kurum birlikte %50 şartını sağlarsa yurt dışı kurum her biri için yine CFC kapsamına girer). CFC'nin diğer şartları ise yurt dışı kurumun pasif gelirlerinin (kira, temettü, faiz gibi) tüm gelirler içindeki payının %25 ve daha fazla olması, hasılatın en az 100.000 TL karşılığı yabancı para olması ve vergi yükünün %10'dan düşük olmasıdır.
Türkiye'de beyan edilen ve vergisi ödenen CFC kazançlarının sonraki dönemlerde temettü olarak getirilmesi halinde mükerrer vergilendirme yapılmaması için vergi matrahına dahil edilmez.
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kar, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, kar veya zarar tablosunda yer verilen kardan farklılık gösterir. Grup'un cari vergi yükümlülüğü ilgili dönem için yasal vergi oranı kullanılarak konsolidasyona giren her bir şirket için ayrı olarak hesaplanarak konsolide edilmektedir.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasallaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup'un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Grup'un bilanço tarihi itibari ile varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan kurumlar vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup'un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.
Vergi, doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, kar veya zarar tablosuna dahil edilir. Aksi takdirde vergi de ilgili işlemle birlikte özkaynaklar altında muhasebeleştirilir.
Duran varlıklar, ilgili varlıkların faaliyetlerde kullanımından ziyade satış işlemi vasıtasıyla geri kazanılabilir olduğu durumlarda, "satış amaçlı" olarak sınıflandırılır ve defter değerinin veya satışın tamamlanması ile ilgili giderler düşüldükten sonra kalan gerçeğe uygun değerinin düşük olanı ile değerlenirler. Söz konusu varlıklar işletmenin bir parçası, elden çıkarılacak bir grup veya tek bir duran varlık olabilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Türkiye'de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik, işten çıkarılma veya yasa ile belirtilen şartların yerine getirilmesi durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı ("TMS 19") uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir.
Konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiştir.
Şirket ve bağlı ortaklıkları her çalışanı için kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ayrıca Grup'un benimsediği kıdem tazminatı politikasına göre kıdem tazminatına hak kazanmış, emekliye ayrılan çalışanları için Grup kıdem tazminatı öder. Yurt dışında çalışan yabancı işçilerin kıdem tazminatları bulundukları ülkelerde geçerli olan mevzuat ve kanunlara tabidir. Söz konusu kanunlara istinaden gerekli karşılık konsolide finansal tablolarda ayrılmıştır.
Tekfen Holding A.Ş.'nin ana sözleşmesinde belirtilen 30 adet nama yazılı kurucu intifa senetleri Tekfen Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'na ("Tekfen Vakfı") aittir. Bu senetler maliklerine herhangi bir surette oy ve sair ortaklık hakları bahşetmez.
Şirket'in ana sözleşmesi gereğince safi karın %5'ini ödenmiş esas sermayesinin %20'sini bulununcaya kadar birinci tertip kanuni yedek akçe olarak ayrılır. Kalandan varsa yıl içinde yapılan bağış tutarlarının ilavesi ile bulunacak meblağ üzerinden, SPK tarafından saptanan oran ve miktarın altında olmamak kaydıyla en az %30 oranında birinci temettü dağıtılır. Kalanın en fazla %3'ü oranına kadar kısmı, intifa senedi sahibi olan Tekfen Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'na tahsis olunur.
TMS 32'ye göre nakit veya başka bir finansal varlık, ihraççının kontrolü dışındaki bir koşulun gerçekleşmesine bağlı olarak verilecek olsa dahi ihraççının bir yükümlülüğü ortaya çıkmakta ve dolayısı ile finansal borç olarak sınıflandırılması gerekmektedir.
Tekfen Vakfı'nın sahip olduğu kurucu intifa senetleri, Grup'un mevcut ortaklık yapısı ve yönetimi devam ettiği sürece bu haktan yararlanmaya üst sınırdan devam edeceği öngörüsü ile kıymetli evrak olarak değerlendirilmiş ve bir finansal borç olarak muhasebeleştirilmiştir. Söz konusu kurucu intifa senetlerinin makul değerinin tespitinde Grup'un bilanço tarihi itibari ile piyasa değerinden yola çıkarak intifa senetlerinin makul değerlerinin tespiti yapılmıştır. Hesaplanan makul değer ileride oluşabilecek farklı koşullara bağlı olduğundan iskonto edilmiş ve konsolide finansal tablolarda yükümlülük olarak muhasebeleştirilmiştir.
Bağlı ortaklık satın almaları, satın alma yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın almaya ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir.
Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alma tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Şerefiye, satın alma için transfer edilen bedelin, satın alınan işletmedeki varsa kontrol gücü olmayan payların ve varsa, aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletmenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak paylarının gerçeğe uygun değeri toplamının, satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarını aşan tutar olarak hesaplanır. Yeniden değerlendirme sonrasında satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarının, devredilen satın alma bedelinin, satın alınan işletmedeki kontrol gücü olmayan payların ve varsa, satın alma öncesinde satın alınan işletmedeki payların gerçeğe uygun değeri toplamını aşması durumunda, bu tutar pazarlıklı satın almadan kaynaklanan kazanç olarak doğrudan kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir.
Hissedar paylarını temsil eden ve sahiplerine tasfiye durumunda işletmenin net varlıklarının belli bir oranda pay hakkını veren kontrol gücü olmayan paylar, ilk olarak ya gerçeğe uygun değerleri üzerinden ya da satın alınan işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının kontrol gücü olmayan paylar oranında muhasebeleştirilen tutarları üzerinden ölçülür. Ölçüm esası, her bir işleme göre belirlenir. Diğer kontrol gücü olmayan pay türleri gerçeğe uygun değere göre ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir başka TFRS standardında belirtilen yöntemler uyarınca ölçülür.
Bir işletme birleşmesinde Grup tarafından transfer edilen bedelin, koşullu bedeli de içerdiği durumlarda, koşullu bedel satın alma tarihindeki gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür ve işletme birleşmesinde transfer edilen bedele dahil edilir. Ölçme dönemi içerisinde ortaya çıkan ek bilgilerin sonucunda koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde düzeltme yapılması gerekiyorsa, bu düzeltme şerefiyeden geçmişe dönük olarak düzeltilir. Ölçme dönemi, birleşme tarihinden sonraki, edinen işletmenin işletme birleşmesinde muhasebeleştirdiği geçici tutarları düzeltebildiği dönemdir. Bu dönem satın alma tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olamaz.
Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde Grup'un satın alınan işletmede önceden sahip olduğu özkaynak payı gerçeğe uygun değere getirmek için satın alma tarihinde (yani Grup'un kontrolü ele aldığı tarihte) yeniden ölçülür ve varsa, ortaya çıkan kazanç veya zarar kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. Satın alma tarihi öncesinde diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilen satın alınan işletmenin payından kaynaklanan tutarlar, söz konusu payların elden çıkarıldığı varsayımı altında kar veya zarara aktarılır.
İşletme birleşmesi ile ilgili satın alma muhasebesinin birleşmenin gerçekleştiği raporlama tarihinin sonunda tamamlanamadığı durumlarda, Grup muhasebeleştirme işleminin tamamlanamadığı kalemler için geçici tutarlar raporlar. Bu geçici raporlanan tutarlar, ölçüm döneminde düzeltilir ya da satın alma tarihinde muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde etkisi olabilecek ve bu tarihte ortaya çıkan olaylar ve durumlar ile ilgili olarak elde edilen yeni bilgileri yansıtmak amacıyla fazladan varlık veya yükümlülük muhasebeleştirilir.
Satın alma işleminde oluşan şerefiye tutarı, varsa, değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonra satın alma tarihindeki maliyet değeriyle değerlenir.
Değer düşüklüğü testi için, şerefiye Grup'un birleşmenin getirdiği sinerjiden fayda sağlamayı bekleyen nakit yaratan birimlerine (ya da nakit yaratan birim gruplarına) dağıtılır.
Şerefiyenin tahsis edildiği nakit yaratan birimler her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Birimlerin değer düşüklüğüne uğradığını gösteren belirtilerin olması durumunda ise değer düşüklüğü testi daha sık yapılır. Nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarı defter değerinden düşük ise, değer düşüklüğü karşılığı ilk olarak birime tahsis edilen şerefiyeden ayrılır, ardından birim içindeki varlıkların defter değeri düşürülür. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı, doğrudan konsolide kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez.
İlgili nakit yaratan birimin satışı sırasında, şerefiye için belirlenen tutar, satış işleminde kar veya zararın hesaplamasına dahil edilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.
a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır:
Söz konusu kişinin,
(iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde.
(v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir planının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Not 2.5'te belirtilen muhasebe politikalarının uygulanması sürecinde yönetim, konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde önemli etkisi olan aşağıdaki yorumları yapmıştır:
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TFRS'ye göre hazırlanan konsolide finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır. Grup'un bağlı ortaklıklarının gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek kullanılmamış mali zararlar ve diğer indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamaman geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmektedir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan zararlar, kullanılmamış zararların ve diğer vergi varlıklarının kullanılabileceği tarihler ve gerektiğinde kullanılabilecek vergi planlama stratejileri göz önünde bulundurulmaktadır. Grup yapılan çalışmalar neticesinde ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanabileceğine ilişkin kanaat oluşması halinde bağlı ortaklıklarındaki ertelenmiş vergi varlıklarını kayıtlara almaktadır.
Grup çeşitli vergi yetki alanlarında faaliyet göstermektedir ve bu ülkelerde geçerli olan vergi mevzuatı ve vergi kanunlarına tabidir. Grup'un gelir vergisi karşılığını belirlemesinde önemli tahminlerin kullanılması gerekmektedir. Grup vergi yükümlülüklerinden kaynaklanan vergi karşılığını ve devreden mali zararlarının kullanımını tahmin etmektedir. Nihai vergi sonuçları çıktığında, gerçekleşen tutarlar tahmin edilenlerden farklı olabilir ve bilanço tarihi itibari ile kayıtlarda olan gelir vergisi karşılığına bir düzeltme getirebilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Devam etmekte olan projelerle ilgili sözleşme bedeli değişikliklerinin işveren tarafından onaylanmasının muhtemel hale geldiği durumlarda Grup söz konusu sözleşme bedeli değişikliklerini inşaat projelerinin tamamlanma oranına göre konsolide finansal tablolara yansıtır. Sözleşme bedeli değişikliklerinin tahsil edilebilirliğine ilişkin tahminler Grup yönetiminin geçmiş tecrübeleri, ilgili sözleşme hükümleri ve ilgili yasal düzenlemeler göz önüne alınarak yapılır.
Grup, inşaat sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde yüzdesel tamamlanma oranı metodunu kullanmaktadır. Bu metoda göre, belirli bir tarihe kadar gerçekleşen sözleşme giderinin sözleşmenin tahmini toplam maliyetine oranı hesaplanmaktadır.
Grup, inşaat sözleşmelerinde kalan proje maliyetlerini şirket içi geliştirilen tahmin mekanizmaları vasıtasıyla hesaplamaktadır. Hammadde fiyatları, işçilik ve diğer maliyetlerdeki artışlar gibi faktörler bilanço tarihi itibari ile en iyi tahmine dayanarak yapılan bu öngörülere dahil edilir. Sonraki dönemlerde oluşabilecek beklenmeyen artışlar için inşaat sözleşmelerinin kalan maliyetlerinin yeniden değerlendirilmesi gereklidir.
Uzun vadeli alacak ve borç teminatları, her dönem sonunda, Grup yönetimine göre varlık ve yükümlülükler için en uygun reeskont oranı olduğu düşünülen, etkin mevduat ve borçlanma oranları ile reeskont edilerek piyasa değeri ile gösterilmektedir.
Grup, aktif bir piyasası olmayan finansal araçların gerçeğe uygun değerlerini piyasa verilerinden yararlanarak muvazaasız benzer işlemlerin kullanılması, benzer enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinin referans alınması ve indirgenmiş nakit akım analizlerini kullanarak hesaplamaktadır.
Grup'un önemli oranda pay sahibi olduğu müşterek faaliyetleri Not 2'de belirtilmiştir.
İlgili müşterek faaliyetlere ait konsolide finansal tablolara dahil olan özet mali bilgiler aşağıda açıklanmıştır:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Dönen varlıklar | 1.748.876 | 36.069 |
| Duran varlıklar | 333.429 | 12.832 |
| Kısa vadeli yükümlülükler | 3.817.124 | 4.127.155 |
| Uzun vadeli yükümlülükler | 13.529 | 9.329 |
| Özkaynaklar | (1.748.348) | (4.087.583) |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Hasılat | 2.049.817 | 566.674 |
| Satışların maliyeti (-) | (267.855) | (488.738) |
| Dönem karı | 1.754.914 | 87.400 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Ocak Aralık 1 - 31 2023 |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Mühendislik | Tarımsal | ||||
| & Taahhüt |
Sanayi | Yatırım | Toplam | ||
| Hasılat | 15.898.113 | 26.883.280 | 354.612 | 43.136.005 | |
| Satışların maliyeti (-) |
(16.436.666) | (25.240.003) | (230.358) | (41.907.027) | |
| BRÜT KAR (ZARAR) |
(538.553) | 1.643.277 | 124.254 | 1.228.978 | |
| Genel yönetim giderleri (-) |
(803.581) | (414.948) | (446.121) | (1.664.650) | |
| Pazarlama giderleri (-) |
(35.836) | (1.778.548) | (220) | (1.814.604) | |
| Araştırma ve geliştirme giderleri (-) |
(19.374) | (36.906) | - | (56.280) | |
| faaliyetlerden diğer gelirler Esas |
988.519 | 1.711.759 | 23.149 | 2.723.427 | |
| faaliyetlerden diğer giderler (-) Esas |
(818.429) | (3.244.536) | (59.321) | (4.122.286) | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların |
|||||
| karlarından paylar |
57.661 | - | - | 57.661 | |
| FAALİYET ESAS ZARARI |
(1.169.593) | (2.119.902) | (358.259) | (3.647.754) | |
| faaliyetlerinden gelirler Yatırım |
855.700 | 371.980 | 891.080 | 2.118.760 | |
| faaliyetlerinden giderler (-) Yatırım |
(204.156) | (1.507) | (21.425) | (227.088) | |
| FİNANSMAN GELİRİ (GİDERİ) ÖNCESİ |
|||||
| FAALİYET KARI (ZARARI) |
(518.049) | (1.749.429) | 511.396 | (1.756.082) | |
| Finansman gelirleri |
280.991 | 542.262 | 734.078 | 1.557.331 | |
| Finansman giderleri (-) |
(629.365) | (1.269.375) | (139.574) | (2.038.314) | |
| Net parasal pozisyon kazançları (kayıpları) |
575 | 1.589.178 | (1.127.411) | 462.342 | |
| SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ |
|||||
| ÖNCESİ ZARARI |
(865.848) | (887.364) | (21.511) | (1.774.723) | |
| Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri |
(504.466) | 929.748 | 197.956 | 623.238 | |
| SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER |
|||||
| DÖNEM KARI (ZARARI) |
(1.370.314) | 42.384 | 176.445 | (1.151.485) | |
31 Aralık 2023 tarihinde sonra eren yılda Grup'un toplam hasılatının %10'unu aşan tek bir müşteriden hasılat bulunmamaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Ocak Aralık 1 - 31 2022 |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Mühendislik | Tarımsal | ||||
| & Taahhüt |
Sanayi | Yatırım | Toplam | ||
| Hasılat | 18.055.844 | 36.647.532 | 288.948 | 54.992.324 | |
| Satışların maliyeti (-) |
(18.280.041) | (33.706.685) | (210.559) | (52.197.285) | |
| BRÜT KAR (ZARAR) |
(224.197) | 2.940.847 | 78.389 | 2.795.039 | |
| Genel yönetim giderleri (-) |
(889.106) | (378.727) | (344.155) | (1.611.988) | |
| Pazarlama giderleri (-) |
(35.012) | (1.503.605) | (302) | (1.538.919) | |
| ve geliştirme giderleri (-) Araştırma |
(24.487) | (25.029) | - | (49.516) | |
| faaliyetlerden diğer gelirler Esas |
1.774.901 | 2.826.183 | 13.400 | 4.614.484 | |
| faaliyetlerden diğer giderler (-) Esas |
(1.647.305) | (3.773.762) | (37.191) | (5.458.258) | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların |
|||||
| karlarından paylar |
1.520.432 | 361 | - | 1.520.793 | |
| FAALİYET ESAS KARI (ZARARI) |
475.226 | 86.268 | (289.859) | 271.635 | |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler |
201.093 | 407.153 | 1.201.938 | 1.810.184 | |
| Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) |
(18.120) | (34.609) | (469.613) | (522.342) | |
| FİNANSMAN GELİRİ (GİDERİ) ÖNCESİ |
|||||
| FAALİYET KARI |
658.199 | 458.812 | 442.466 | 1.559.477 | |
| Finansman gelirleri |
433.433 | 792.619 | 1.682.131 | 2.908.183 | |
| Finansman giderleri (-) |
(722.339) | (596.929) | (1.146.171) | (2.465.439) | |
| parasal pozisyon kazançları (kayıpları) Net |
613 | 1.652.080 | (1.967.739) | (315.046) | |
| SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ |
|||||
| ÖNCESİ KARI (ZARARI) |
369.906 | 2.306.582 | (989.313) | 1.687.175 | |
| Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri |
(249.180) | (145.189) | 115.182 | (279.187) | |
| SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER |
|||||
| DÖNEM KARI (ZARARI) |
120.726 | 2.161.393 | (874.131) | 1.407.988 | |
31 Aralık 2022 tarihinde sonra eren yılda Grup'un toplam hasılatının %10'unu aşan tek bir müşteriden hasılat bulunmamaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
||||
|---|---|---|---|---|
| Mühendislik | Tarımsal | |||
| Bilanço | & Taahhüt |
Sanayi | Yatırım | Toplam |
| Toplam varlıklar |
22.012.801 | 24.336.013 | 6.398.998 | 52.747.812 |
| ve uzun vadeli yükümlülükler Kısa |
20.211.474 | 9.816.807 | 687.703 | 30.715.984 |
| ortaklığa ait özkaynaklar Ana |
(1.665.408) | 11.236.207 | 12.122.060 | 21.692.859 |
| Kontrol olmayan paylar gücü |
336.123 | 2.846 | - | 338.969 |
| Aralık 31 2022 |
||||
| Mühendislik | Tarımsal | |||
| Bilanço | & Taahhüt |
Sanayi | Yatırım | Toplam |
| Toplam varlıklar |
22.616.667 | 31.078.861 | 7.955.185 | 61.650.713 |
| ve uzun vadeli Kısa |
20.381.094 | 14.789.307 | 1.149.453 | 36.319.854 |
| yükümlülükler Ana ortaklığa ait özkaynaklar |
187.196 | 10.949.132 | 13.843.585 | 24.979.913 |
c) Maddi, maddi olmayan duran varlıklar, yatırım amaçlı gayrimenkuller, kullanım hakkı varlıkları ve hasılat ile ilgili bölümler bazında bilgi
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
||||
|---|---|---|---|---|
| Mühendislik | Tarımsal | |||
| & Taahhüt | Sanayi | Yatırım | Toplam | |
| Yatırım harcamaları | 752.760 | 688.332 | 14.301 | 1.455.393 |
| Dönem içi amortisman ve itfa payı gideri (*) |
581.040 | 849.886 | 67.273 | 1.498.199 |
| Bölüm içi hasılat |
624.277 | 447.236 | 43.161 | 1.114.674 |
| Bölümlerarası hasılat |
807 | 12.959 | 283.368 | 297.134 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Mühendislik & Taahhüt |
Tarımsal Sanayi |
Yatırım | Toplam | ||
| Yatırım harcamaları | 317.880 | 1.501.584 | 46.678 | 1.866.142 | |
| Dönem içi amortisman ve itfa payı gideri (*) |
741.527 | 855.277 | 69.023 | 1.665.827 | |
| Bölüm içi hasılat |
470.274 | 313.405 | 47.715 | 831.394 | |
| Bölümlerarası hasılat |
26 | 14.497 | 237.762 | 252.285 |
(*) 33.342 tutarındaki amortisman gideri stokların maliyeti üzerinden çıkartılmıştır (2022: 77.362).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Türkiye | Bağımsız Devletler Topluluğu |
Orta Doğu Ülkeleri |
Diğer | Eliminasyonlar | Toplam | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hasılat (1 Ocak - 31 Aralık 2023) |
31.712.080 | 3.394.179 | 8.132.270 | 1.309.284 | (1.411.808) | 43.136.005 |
| Toplam varlıklar (31 Aralık 2023) |
89.912.987 | 17.735.573 | 11.811.403 | 9.343.350 | (76.055.501) | 52.747.812 |
| Yatırım harcamaları (1 Ocak - 31 Aralık 2023) |
818.851 | 39.861 | 596.681 | - | - | 1.455.393 |
| Bağımsız | ||||||
| Devletler | Orta Doğu |
|||||
| Türkiye | Topluluğu | Ülkeleri | Diğer | Eliminasyonlar | Toplam | |
| Hasılat (1 Ocak - 31 Aralık 2022) |
37.744.556 | 9.561.004 | 6.260.300 | 2.510.143 | (1.083.679) | 54.992.324 |
| Toplam varlıklar (31 Aralık 2022) |
90.065.782 | 20.758.524 | 11.677.172 | 9.282.846 | (70.133.611) | 61.650.713 |
| Yatırım harcamaları (1 Ocak - 31 Aralık 2022) |
1.665.798 | 79.387 | 120.491 | 466 | - | 1.866.142 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kasa | 5.881 | 10.812 |
| Bankadaki mevduat | ||
| Vadesiz mevduatlar | 1.603.800 | 866.882 |
| Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar | 3.262.252 | 3.519.148 |
| Likit fonlar | 15.218 | 791.550 |
| Diğer hazır değerler | 1.705.837 | 1.652.169 |
| 6.592.988 | 6.840.561 |
Nakit ve nakit benzerlerindeki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 36'da verilmiştir.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli finansal yatırımlar | 2023 | 2022 |
| İtfa edilmiş maliyetiyle ölçülen finansal varlıklar - eurobondlar | 29.637 | 282.525 |
| Vadesi üç aydan uzun vadeli mevduatlar | 2.061 | 2.320 |
| Kur korumalı mevduat | 1.057.580 | 2.630.026 |
| Opsiyon sözleşme primi | 10.674 | - |
| 1.099.952 | 2.914.871 | |
| Uzun vadeli finansal yatırımlar | ||
| Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal | ||
| yatırımlar | 1.346.863 | 1.739.776 |
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal | ||
| yatırımlar | 1.778.362 | 1.687.966 |
| Uzun vadeli fonlar | 858 | 781 |
| 3.126.083 | 3.428.523 | |
| Toplam finansal yatırımlar | 4.226.035 | 6.343.394 |
Kısa vadeli finansal yatırımlar içerisinde yer alan itfa edilmiş maliyetiyle ölçülen finansal varlıklar kupon faizi %6,13 olan 1.000.000 ABD Doları nominal bedelli Eurobonddan oluşmaktadır (31 Aralık 2022: kupon faizleri %5,25 ile %7,25 arasında değişen toplam 9.138.000 ABD Doları nominal bedelli Eurobondlardan oluşmaktadır).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Uzun vadeli finansal yatırımların detayı aşağıdaki gibidir:
| Hisse | 31 Aralık | Hisse | 31 Aralık | |
|---|---|---|---|---|
| Cinsi | Oranı % | 2023 | Oranı % | 2022 |
| Gerçeğe değer farkı diğer kapsamlı gelire uygun yansıtılan finansal yatırımlar |
||||
| Borsada işlem gören | ||||
| Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. | 10,47 | 502.875 | 10,47 | 525.184 |
| Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. | <1 | 8.605 | <1 | 9.460 |
| Akçansa Çimento Sanayi ve Ticareti A.Ş. | <1 | 791 | <1 | 567 |
| Turcas Petrol A.Ş. | <1 | 87 | <1 | 176 |
| 512.358 | 535.387 | |||
| Borsada işlem görmeyen | ||||
| Toren Doğalgaz Depolama ve Madencilik A.Ş. (1) | 2,50 | - | 2,50 | - |
| Gaz Depo ve Madencilik A.Ş. (1) | 2,50 | - | 2,50 | - |
| SOCAR Polymer Investments LLC | 10,00 | 763.592 | 10,00 | 962.654 |
| Cording Dortmund Hiltropwall SCSp | 12,58 | 4.887 | 12,58 | 6.932 |
| Berlin Light JV S.a.r.l | 11,44 | 14.395 | 11,44 | 183.194 |
| Mersin Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. | 9,56 | 35.412 | 9,56 | 35.411 |
| Akmerkez Lokantacılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. (2) | 30,50 | 6.688 | 30,50 | 6.688 |
| Üçgen Bakım ve Yönetim Hizmetleri A.Ş. (2) | 27,45 | 1.651 | 27,45 | 1.651 |
| Antalya Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. | 10,00 | 7.717 | 10,00 | 7.718 |
| Diğer | 163 | 141 | ||
| 834.505 | 1.204.389 | |||
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar |
1.778.362 | 1.687.966 | ||
| Uzun vadeli fonlar | 858 | 781 | ||
| Toplam uzun vadeli finansal yatırımlar | 3.126.083 | 3.428.523 |
(1) İlgili varlıklar özkaynak aracı olmayan finansal varlık olarak değerlendirilmektedir. Bilanço tarihi itibari ile söz konusu varlıklara ilişkin olarak Grup'un muhataplarının sözleşme şartları uyarınca hisseleri geri satın alma borçlarını yerine getirmemiş olmalarından ötürü öncelikle yazılı ihtar iletilmiş, akabinde arabuluculuk sürecinde de anlaşma sağlanamaması nedeniyle muhatapların hisse geri alım borcunun ifası talebiyle dava açılmıştır. Buna paralel olarak varlıkların defter değerlerinin tamamına değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır. (2022: Varlıkların defter değerlerinin tamamına değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır).
(2) 31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibari ile finansal yatırım olarak sınıflanmış şirketlerin aktif toplamlarının konsolide finansal tablolar içerisinde önemli bir etkisi olmadığından konsolidasyona dahil edilmemişlerdir.
Cari dönemde Grup'un gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlarının gerçeğe uygun değerlerinde gerçekleşen 110.358 tutarlı olumlu ve 21.448 tutarlı olumsuz farklar konsolide kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerinden gelirler ve giderler kalemlerinde muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2022: 132.877 olumlu, 467.847 olumsuz).
Finansal yatırımlardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 36'da verilmiştir.
Finansal yatırımların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlere ilişkin açıklamalar Not 37'de verilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kısa vadeli banka kredileri | 6.390.315 | 4.173.693 |
| Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri |
179.930 | 164.690 |
| Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçların kısa vadeli kısımları |
202.840 | 150.512 |
| Toplam kısa vadeli borçlanmalar | 6.773.085 | 4.488.895 |
| Uzun vadeli banka kredileri Uzun vadeli kiralama işlemlerinden borçlar |
2.312.818 94.842 |
3.254.142 36.726 |
| Toplam uzun vadeli borçlanmalar | 2.407.660 | 3.290.868 |
| Toplam borçlanmalar | 9.180.745 | 7.779.763 |
| Ağırlıklı ortalama faiz | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| oranı % | 31 Aralık 2023 | |||||
| Para birimi | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Toplam | |
| ABD Doları | 9,49 | 8,50 | 4.959.444 | 1.987.079 | 6.946.523 | |
| Avro | 4,33 | 2,65 | 933.918 | 325.739 | 1.259.657 | |
| TL | 31,39 | - | 538.185 | - | 538.185 | |
| Katar Riyali | 8,00 | - | 138.698 | - | 138.698 | |
| 6.570.245 | 2.312.818 | 8.883.063 |
| Ağırlıklı ortalama faiz | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| oranı % | 31 Aralık 2022 | ||||
| Para birimi | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Toplam |
| ABD Doları | 5,65 | 6,65 | 2.466.082 | 2.772.861 | 5.238.943 |
| Avro | 2,77 | 2,65 | 730.342 | 459.861 | 1.190.203 |
| TL | 15,03 | 10,19 | 899.335 | 21.420 | 920.755 |
| Katar Riyali | 6,50 | - | 242.624 | - | 242.624 |
| 4.338.383 | 3.254.142 | 7.592.525 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Banka kredilerinin vadeleri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| 1 yıl içinde ödenecekler | 6.570.245 | 4.338.383 |
| 1 – 2 yıl içinde ödenecekler | 792.656 | 846.023 |
| 2 – 3 yıl içinde ödenecekler | 792.656 | 824.603 |
| 3 – 4 yıl içinde ödenecekler | 727.506 | 824.603 |
| 4 – 5 yıl içinde ödenecekler | - | 758.913 |
| 8.883.063 | 7.592.525 |
Grup'un borçlanmalarına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak açılış bakiyesi | 7.779.763 | 9.477.687 |
| Yabancı para çevrim farkı | (8.150) | (1.088.504) |
| Dönem içerisinde yeni alınan krediler | 6.525.261 | 12.874.961 |
| Dönem içerisinde kiralamalardan girişler | 253.309 | 153.607 |
| Dönem içerisinde ödenen | (4.856.579) | (12.807.965) |
| Faiz etkisi | 29.352 | 11.216 |
| Parasal kayıp kazanç | (542.211) | (841.239) |
| 31 Aralık kapanış bakiyesi | 9.180.745 | 7.779.763 |
Grup'un 144.874 Bin ABD Doları (4.264.833), 13.160 Bin Avro (428.673), 17.197 Bin Katar Riyali (138.698) ve 536.682 tutarındaki banka kredileri sabit faiz oranlarına sahiptir (31 Aralık 2022: 69.176 Bin ABD Doları (2.131.273), 18.102 Bin Avro (594.601), 28.743 Bin Katar Riyali (242.623), 920.758). 91.096 Bin ABD Doları (2.681.690), 25.511 Bin Avro (830.984) ve 1.503 tutarındaki banka kredileri ise değişken faiz oranlarına tabi olduğundan Grup'un nakit akımını faiz oranı riskine maruz bırakmıştır (31 Aralık 2022: 100.867 Bin ABD Doları (3.107.669) ve 18.133 Bin Avro (595.600).
Grup, öngörülebilir nakit akışı ve mevcut kısa vadeli kredilerin uzun vadeye çevrilmesi için 14 Kasım 2022 tarihinde Export Development Canada (EDC)'dan toplam 5 yıl vadeli kredi kullanmıştır. Böylelikle toplam kredileri üzerindeki vade dağılımını uzun vadeye dağıtmıştır. İlgili kredinin faiz oranı 6 aylık SOFR+%3,75'tir. Grup imzalanan sözleşme uyarınca uyması gereken performans kriterini 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile gerçekleştirmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Bilanço tarihi itibari ile Grup'un ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| Kısa vadeli ticari alacaklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Mühendislik & Taahhüt bölümü faaliyetlerinden alacaklar | 4.952.413 | 4.249.088 |
| Tarımsal Sanayi bölümü faaliyetlerinden alacaklar | 1.096.541 | 1.640.116 |
| Yatırım bölümü faaliyetlerinden alacaklar | 12.228 | 15.039 |
| Şüpheli ticari alacaklar karşılığı | (295.037) | (258.737) |
| İşverenler tarafından tutulan maddi teminatlar (Not: 11) | 139.135 | 991.797 |
| İlişkili taraflardan alacaklar (Not: 34) | 59.770 | 108.979 |
| Diğer | 30.539 | 95.597 |
| 5.995.589 | 6.841.879 | |
| Uzun vadeli ticari alacaklar | ||
| İşverenler tarafından tutulan maddi teminatlar (Not: 11) | 675.989 | 581.866 |
| Mühendislik & Taahhüt bölümü faaliyetlerinden alacaklar | 322.388 | - |
| 998.377 | 581.866 |
Kısa ve uzun vadeli ticari alacaklar içerisinde 621.819 tutarında vadeli çek (31 Aralık 2022: 1.229.502), 15.680 tutarında alacak senedi (31 Aralık 2022: 44.377), 126.278 tutarında pozitif kur farkı (31 Aralık 2022: 20.908 pozitif) bulunmaktadır. Ticari alacaklar içerisinde vade farkı bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Yoktur).
Ticari alacaklar ile ilgili ortalama vade süresi faaliyet bölümü bazında değişiklik göstermektedir. Mühendislik ve Taahhüt bölümündeki yurt dışı inşaat projelerinde 124 gün (31 Aralık 2022: 103 gün), yurt içi inşaat projelerinde ise 107 gün (31 Aralık 2022: 72 gün), Tarımsal Sanayi bölümündeki ortalama vade süresi 39 gün (31 Aralık 2022: 38 gün), Yatırım bölümü için ise 30 gündür (31 Aralık 2022: 30 gün).
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Grup'la ilişkili olmayan tek bir müşteriden kaynaklı 1.475.782 tutarlı alacak Grup'un toplam alacağının %25,9'unu oluşturmaktadır (31 Aralık 2022: 1.808.185, %24,7).
Ticari alacakların geçmiş tahsil edilememe tecrübesine ve gelecekteki beklentilere dayanılarak 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile 295.037 (31 Aralık 2022: 258.737) şüpheli alacak karşılığı ayrılmıştır.
Grup'un şüpheli ticari alacak karşılığına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibari ile karşılık | (258.737) | (425.955) |
| Dönem gideri | (53.801) | (8.356) |
| Tahsil edilen | 174 | 201 |
| İptal edilen karşılık | - | 30 |
| Tahsili mümkün olmayan alacakların silinmesi | 313 | 76.138 |
| Yabancı para çevrim farkı | (3.418) | 70.684 |
| Parasal kalemlerden (kazanç) kayıp | 20.432 | 28.521 |
| 31 Aralık itibari ile karşılık | (295.037) | (258.737) |
Şüpheli alacak karşılığı giderlerinin 5.955'lik kısmı genel yönetim giderlerine, 47.846'lık kısmı satışların maliyetine dahil edilmiştir (2022: Şüpheli alacak karşılığı giderlerinin 2.801'lik kısmı genel yönetim giderlerine dahil edilmiş olup 5.525'lik kısmı satışların maliyetine dahil edilmiştir).
Ticari alacaklardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 36'da verilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b) Ticari Borçlar:
Bilanço tarihi itibari ile Grup'un ticari borçlarının detayı aşağıdaki gibidir:
| Kısa vadeli ticari borçlar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Mühendislik & Taahhüt bölümü faaliyetlerinden kaynaklı borçlar | 4.193.397 | 4.526.188 |
| Tarımsal Sanayi bölümü faaliyetlerinden kaynaklı borçlar | 5.197.942 | 10.864.598 |
| Yatırım bölümü faaliyetlerinden kaynaklı borçlar | 208.481 | 158.338 |
| İlişkili taraflara borçlar (Not: 34) | 91.031 | 15.017 |
| Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri (Not: 11) | 1.331.961 | 1.840.360 |
| Diğer ticari borçlar | 7.087 | 6.053 |
| 11.029.899 | 17.410.554 | |
| Uzun vadeli ticari borçlar | ||
| Taşeronlardan yapılan istihkak kesintileri (Not: 11) | 41.056 | 566.569 |
| Mühendislik & Taahhüt bölümü faaliyetlerinden kaynaklı borçlar | 36.523 | 25.103 |
| 77.579 | 591.672 |
Kısa ve uzun vadeli ticari borçlar içerisinde 305.270 (31 Aralık 2022: 573.755) tutarında kur farkı bulunmaktadır. Cari yılda borç senedi ve vadeli çek bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Bulunmamaktadır).
Tarımsal Sanayi bölümünün bilanço tarihi itibari ile ticari borçlarının % 96'sı (31 Aralık 2022: %94) ithalat yoluyla tedarik edilen stoklara ait olup ortalama ödeme vadeleri 121 gün (31 Aralık 2022: 92 gün) iken iç piyasa alımlarının ortalama ödeme vadesi 29 gün (31 Aralık 2022: 29 gün) olmaktadır. Mühendislik ve Taahhüt alımlarında ortalama vade 140 gündür (31 Aralık 2022: 194 gün). Yatırım bölümü içinse 30 gündür (31 Aralık 2022: 41 gün).
Ticari borçlardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 36'da verilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
a) Diğer Alacaklar:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli diğer alacaklar | 2023 | 2022 |
| Verilen depozito ve teminatlar | 45.609 | 78.843 |
| KDV iade alacakları | 95.603 | 77.098 |
| İşletme birleşmelerinden kaynaklı alacaklar | 454 | 4.652 |
| Finansal yatırım satışından kaynaklı alacaklar | 2.797 | - |
| Şüpheli diğer alacaklar | 571 | 941 |
| Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) | (571) | (941) |
| Diğer çeşitli alacaklar | 29.671 | 19.799 |
| 174.134 | 180.392 | |
| Uzun vadeli diğer alacaklar | ||
| Verilen depozito ve teminatlar | 113.642 | 106.652 |
| 113.642 | 106.652 | |
| b) Diğer Borçlar: | ||
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Kısa vadeli diğer borçlar | 2023 | 2022 |
| Ödenecek vergi ve fonlar | 270.480 | 272.179 |
| Alınan depozito ve teminatlar | 13.966 | 8.113 |
| İlişkili taraflara ticari olmayan borçlar (Not: 34) | 11.727 | 12.734 |
| Diğer borçlar | 210.988 | 96.693 |
| 507.161 | 389.719 | |
| Uzun vadeli diğer borçlar | ||
| İntifa senetleri makul değeri | 143.434 | 315.332 |
| Alınan depozito ve teminatlar | 18.100 | 17.802 |
| 161.534 | 333.134 |
Diğer alacak ve borçlardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 36'da verilmiştir.
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| İlk madde ve malzeme | 1.807.583 | 2.870.966 |
| Yarı mamuller | 2.532.590 | 3.250.238 |
| Mamuller | 461.900 | 854.695 |
| Ticari mallar | 261.096 | 1.721.886 |
| Yoldaki mallar | 1.100.744 | 1.374.490 |
| Mühendislik & Taahhüt işlerindeki stoklar | 3.519.918 | 2.982.599 |
| Diğer stoklar | 276.433 | 338.453 |
| Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) | (81.080) | (18.977) |
| 9.879.184 | 13.374.350 |
31 Aralık 2023 itibari ile sona eren yılda stoklar üzerine eklenen borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Yoktur).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibari ile karşılık | (18.977) | (32.740) |
| Dönem gideri (Not: 25) | (58.248) | (12.521) |
| Yabancı para çevrim farkı | (13.773) | - |
| İptal edilen karşılık | 9.918 | 26.284 |
| 31 Aralık itibari ile karşılık | (81.080) | (18.977) |
Stok değer düşüklüğü karşılığının tamamı satışların maliyetine dahil edilmiştir (2022: Stok değer düşüklüğü karşılığının tamamı satışların maliyetine dahil edilmiştir).
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Devam eden işlerin birikmiş maliyetleri Kayda alınan karlar eksi zararlar (net) |
165.328.024 2.230.868 |
164.533.802 1.766.934 |
| 167.558.892 | 166.300.736 | |
| Eksi: Gerçekleşen hakedişler (-) | (168.001.861) | (164.162.671) |
| (442.969) | 2.138.065 |
Konsolide finansal tablolarda gerçekleşen hakedişler ve maliyetler aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme varlıkları | 1.081.631 | 3.881.099 |
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme yükümlülükleri | (1.524.600) | (1.743.034) |
| (442.969) | 2.138.065 | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme varlıkları | ||
| Yurtdışındaki inşaat projeleri | 874.017 | 3.595.912 |
| Yurtiçindeki inşaat projeleri | 207.614 | 285.187 |
| 1.081.631 | 3.881.099 | |
| Devam eden inşaat işlerinden doğan sözleşme yükümlülükleri | ||
| Yurtdışındaki inşaat projeleri | (1.439.792) | (1.507.509) |
| Yurtiçindeki inşaat projeleri | (84.808) | (235.525) |
| (1.524.600) | (1.743.034) | |
| (442.969) | 2.138.065 |
İnşaat projeleri için taşeronlara ve diğer tedarikçilere verilen avans tutarı 545.405 olup, kısa vadeli peşin ödenmiş giderler içerisinde gösterilmiştir (31 Aralık 2022: 533.369). Ayrıca işveren idarelerden alınan avans tutarı 1.999.384 olup, ilgili tutar ertelenmiş gelirler içerisinde gösterilmiştir (31 Aralık 2022: 2.728.962) (Not: 18).
31 Aralık 2023 itibari ile Grup inşaat projeleri için taşeronlarından 1.373.017 tutarında istihkak kesintisi yapmıştır (31 Aralık 2022: 2.406.929). Ayrıca işverenler tarafından elde tutulan maddi teminatların tutarı 815.124'tür (31 Aralık 2022: 1.573.663) (Not: 8).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un özkaynaktan pay alma yöntemi ile konsolide ettiği iş ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İş Ortaklıkları | Kuruluş ve faaliyet yeri |
Katılım Oranı |
Tutar | Katılım Oranı |
Tutar | Oy kullanım | gücü Ana faaliyeti |
| Azfen | Azerbaycan | %40 | 1.731.155 | %40 | 1.736.980 | %40 | İnşaat |
| 1.731.155 | 1.736.980 |
Grup'un iş ortaklıklarının dönem içi hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibari ile açılış bakiyesi | 1.736.980 | 258.832 |
| Karlarından paylar | 57.661 | 1.520.793 |
| Yabancı para çevrim farkı | (63.486) | (3.813) |
| Satılan iş ortaklıklarının etkisi | - | (38.832) |
| 31 Aralık itibari ile kapanış bakiyesi | 1.731.155 | 1.736.980 |
| Grup'un iş ortaklıklarının kar veya zararlarındaki paylar aşağıdaki gibidir: | ||
| H-T Fidecilik (*) | - | 361 |
| Azfen | 57.661 | 1.520.432 |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların | ||
| karlarından paylar | 57.661 | 1.520.793 |
(*) H-T Fidecilik'in hisseleri 19 Nisan 2022 tarihinde satılmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Özet bilanço bilgileri: 31 Aralık 2023 |
Azfen |
|---|---|
| Nakit ve nakit benzerleri | 786.606 |
| Diğer dönen varlıklar Duran varlıklar |
1.267.938 2.706.467 |
| Toplam Varlıklar | 4.761.011 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 433.123 |
| Toplam Yükümlülükler | 433.123 |
| Net Varlıklar | 4.327.888 |
| Grup'un Sahiplik Oranı | %40 |
| Grup'un Net Varlık Payı olarak taşınan değer | 1.731.155 |
| 31 Aralık 2022 | Azfen |
| Nakit ve nakit benzerleri | 2.933.419 |
| Diğer dönen varlıklar | 2.411.115 |
| Duran varlıklar | 471.174 |
| Toplam Varlıklar | 5.815.708 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 1.473.259 |
| Toplam Yükümlülükler | 1.473.259 |
| Net Varlıklar | 4.342.449 |
| Grup'un Sahiplik Oranı | %40 |
| Grup'un Net Varlık Payı olarak taşınan değer | 1.736.980 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 | H-T Fidecilik (*) | Azfen | Toplam |
|---|---|---|---|
| Hasılat | - | 3.050.847 | 3.050.847 |
| Amortisman ve itfa payları (-) | - | (93.051) | (93.051) |
| Esas faaliyet karı | - | 171.197 | 171.197 |
| Vergi gideri (-) | - | (27.045) | (27.045) |
| Dönem Karı | - | 144.152 | 144.152 |
| Grup'un Sahiplik Oranı | - | 40% | |
| Grup'un Dönem Karından Payı | - | 57.661 | 57.661 |
| 1 Ocak - 31 Aralık 2022 | H-T Fidecilik (*) | Azfen | ||
|---|---|---|---|---|
| Hasılat | 50.376 | 11.626.937 | 11.677.313 | |
| Amortisman ve itfa payları (-) | (1.755) | (397.035) | (398.790) | |
| Esas faaliyet karı | 5.526 | 4.928.415 | 4.933.941 | |
| Finansman gelirleri | 194 | - | 194 | |
| Finansman giderleri (-) | (4.930) | - | (4.930) | |
| Vergi gideri | (68) | (1.127.337) | (1.127.405) | |
| Dönem Karı | 721 | 3.801.081 | 3.801.802 | |
| Grup'un Sahiplik Oranı | 50% | 40% | ||
| Grup'un Dönem Karından Payı | 361 | 1.520.432 | 1.520.793 |
(*) H-T Fidecilik'in hisseleri 19 Nisan 2022 tarihinde satılmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Maliyet değeri | Araziler | Binalar | Toplam |
|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Alımlar |
513.395 (24.022) - |
2.169.548 3.169 6.930 |
2.682.943 (20.853) 6.930 |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi | 489.373 | 2.179.647 | 2.669.020 |
| Birikmiş amortismanlar | |||
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Dönem amortisman gideri 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi |
- - - - |
(1.007.512) 3.781 (47.765) (1.051.496) |
(1.007.512) 3.781 (47.765) (1.051.496) |
| 31 Aralık 2023 net defter değeri | 489.373 | 1.128.151 | 1.617.524 |
| Maliyet değeri | Araziler | Binalar | Toplam |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Alımlar Çıkışlar Maddi duran varlıklardan transferler |
543.552 (30.157) - - - |
1.686.352 (4.360) 27.209 (7.444) 467.791 |
2.229.904 (34.517) 27.209 (7.444) 467.791 |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | 513.395 | 2.169.548 | 2.682.943 |
| Birikmiş amortismanlar | |||
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi Yabancı para çevrim farkı Dönem amortisman gideri Maddi duran varlıklardan transferler |
- - - - |
(758.844) (289) (45.774) (202.605) |
(758.844) (289) (45.774) (202.605) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | - | (1.007.512) | (1.007.512) |
| 31 Aralık 2022 net defter değeri | 513.395 | 1.162.036 | 1.675.431 |
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, üzerinden kira geliri elde edilen binalar ile yatırım amaçlı tutulan arsalardan oluşmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin ekonomik ömürleri 4 ile 50 yıl arasındadır.
Amortisman giderlerinin tamamı satışların maliyetine dahil edilmiştir (2022: Tamamı satışların maliyetine dahil edilmiştir).
31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yılda yatırım amaçlı gayrimenkullerden elde edilen kira geliri 168.729 (31 Aralık 2022: 90.278)'dur. Elde edilen kira gelirinin yanı sıra yatırım amaçlı gayrimenkuller için 29.679 (31 Aralık 2022: 22.574) tutarında amortisman ve faaliyet gideri oluşmuştur.
Grup'un yatırım amaçlı gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değerleri Grup'un ilişkili tarafı olmayan, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız değerleme kuruluşları tarafından belirlenmiştir. Değerleme çalışması benzer gayrimenkullerin rayiç alım satım bedellerine göre sonuçlandırılmıştır. Bağımsız değerleme kuruluşları tarafından hazırlanan değerleme raporlarına göre yatırım amaçlı gayrimenkullerin 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile gerçeğe uygun değerleri toplam 2.343.045 (31 Aralık 2022: 2.980.984)'tir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin nakde çevrilebilme veya elden çıkarılma durumunda elde edilecek tutarın tahsil edilebilme durumuna ilişkin herhangi bir kısıtlama yoktur.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Arazi ve yeraltı ve yer |
Tesis makine ve |
Yapılmakta | Özel | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| üstü düzenleri | Binalar | cihazlar | Taşıtlar | Demirbaşlar | olan yatırımlar |
maliyetler | Toplam | |
| Maliyet değeri |
||||||||
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi |
6.931.844 | 5.385.410 | 21.857.292 | 547.768 | 1.507.027 | 1.802.291 | 2.213.419 | 40.245.051 |
| Yabancı para çevrim farkı |
(148.579) | (49.568) | (437.408) | (36.873) | 28.790 | (6.205) | (3.213) | (653.056) |
| Alımlar | 84.526 | - | 302.886 | 20.559 | 364.290 | 663.100 | 11.606 | 1.446.967 |
| Çıkışlar | (170.243) | (18.991) | (794.258) | (126.865) | (49.734) | (14.073) | (57.022) | (1.231.186) |
| Transferler | 174.384 | 20.616 | 209.570 | 31.822 | 2.563 | (1.838.121) | 1.393.850 | (5.316) |
| Aralık kapanış bakiyesi 31 2023 |
6.871.932 | 5.337.467 | 21.138.082 | 436.411 | 1.852.936 | 606.992 | 3.558.640 | 39.802.460 |
| Birikmiş amortismanlar |
||||||||
| Ocak açılış bakiyesi 1 2023 |
(2.817.158) | (2.907.798) | (15.819.965) | (475.555) | (1.153.175) | - | (1.467.151) | (24.640.802) |
| Yabancı para çevrim farkı |
66.890 | 24.182 | 365.693 | 35.512 | 33.130 | - | (2.673) | 522.734 |
| Dönem amortisman gideri |
(197.442) | (92.571) | (718.071) | (21.049) | (103.115) | - | (85.801) | (1.218.049) |
| Değer düşüklüğü karşılığı iptali (Not: 29) |
- | 34.612 | - | - | - | - | - | 34.612 |
| Çıkışlar | 97.859 | 15.942 | 633.570 | 111.271 | 34.422 | - | 56.750 | 949.814 |
| Transferler | (10.573) | - | 13.511 | (23.328) | 20.460 | - | - | 70 |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi |
(2.860.424) | (2.925.633) | (15.525.262) | (373.149) | (1.168.278) | - | (1.498.875) | (24.351.621) |
| 31 Aralık 2023 net defter değeri |
4.011.508 | 2.411.834 | 5.612.820 | 63.262 | 684.658 | 606.992 | 2.059.765 | 15.450.839 |
Cari dönemde maddi duran varlıkların defter değerleri, geri kazanılabilir değerlerinin üzerinde olduğundan değer düşüklüğü karşılığı ayrılmamıştır. Cari dönemde 34.612 tutarında önceki dönemlerde ayrılan değer düşüklüğü iptal edilmiştir (31 Aralık 2022: Değer düşüklüğü karşılığı 8.548, değer düşüklüğü iptali: 60.801) (Not: 29).
31 Aralık 2023 itibari ile sona eren yılda maddi duran varlıkların içinde aktifleştirilen borçlanma maliyetleri bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Yoktur).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Arazi ve yeraltı ve yer |
Tesis makine ve | Yapılmakta | Özel | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| üstü düzenleri | Binalar | cihazlar | Taşıtlar | Demirbaşlar | olan yatırımlar |
maliyetler | Toplam | |
| Maliyet değeri |
||||||||
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi |
7.301.177 | 6.016.966 | 23.682.745 | 740.673 | 1.711.680 | 824.073 | 2.238.873 | 42.516.187 |
| Yabancı para çevrim farkı |
(497.603) | (199.137) | (1.321.732) | (91.391) | (169.296) | (17.611) | (26.621) | (2.323.391) |
| Alımlar | 127.169 | 5.136 | 133.116 | 6.270 | 38.104 | 1.519.727 | 2.533 | 1.832.055 |
| Çıkışlar | (15.973) | (38.985) | (960.347) | (124.747) | (100.002) | (63) | (31.200) | (1.271.317) |
| Transferler | 17.074 | (398.570) | 323.510 | 16.963 | 26.541 | (523.835) | 29.834 | (508.483) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi |
6.931.844 | 5.385.410 | 21.857.292 | 547.768 | 1.507.027 | 1.802.291 | 2.213.419 | 40.245.051 |
| Birikmiş amortismanlar |
||||||||
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi |
(2.887.196) | (3.215.891) | (16.979.023) | (619.019) | (1.290.219) | - | (1.449.578) | (26.440.926) |
| Yabancı para çevrim farkı |
250.672 | 128.951 | 1.091.718 | 74.818 | 126.475 | - | 28.561 | 1.701.195 |
| Dönem amortisman gideri |
(211.653) | (91.219) | (868.975) | (35.419) | (96.818) | - | (73.493) | (1.377.577) |
| Değer düşüklüğü karşılığı (Not: 29) |
(8.548) | 60.801 | - | - | - | - | - | 52.253 |
| Çıkışlar | 10.531 | 31.554 | 937.882 | 117.772 | 94.635 | - | 27.359 | 1.219.733 |
| Transferler | 29.036 | 178.006 | (1.567) | (13.707) | 12.752 | - | - | 204.520 |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi |
(2.817.158) | (2.907.798) | (15.819.965) | (475.555) | (1.153.175) | - | (1.467.151) | (24.640.802) |
| 31 Aralık 2022 net defter değeri |
4.114.686 | 2.477.612 | 6.037.327 | 72.213 | 353.852 | 1.802.291 | 746.268 | 15.604.249 |
Maddi duran varlıklara ait amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ömrü Ekonomik |
||
|---|---|---|
| Yeraltı ve yer üstü düzenleri |
1-50 yıl |
|
| Binalar | 5-50 yıl |
|
| Tesis, makine ve cihazlar |
2-50 yıl |
|
| Taşıtlar | 2-30 yıl |
|
| Demirbaşlar | 2-50 yıl |
|
| Özel Maliyetler |
3-50 yıl |
Amortisman giderlerinin 1.326.102'si (2022: 1.474.744) satışların maliyetine, 42.982'si (2022: 33.694) pazarlama giderlerine, 126.215'i (2022: 154.200) genel yönetim giderlerine, 2.903'ü (2022: 3.910) araştırma ve geliştirme gelirlerine dahil edilmiş olup 33.342'si (2022: 77.362) stokların maliyetinin üzerinden çıkartılmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Maliyet değeri |
Arazi ve yeraltı ve yer düzenleri üstü |
Binalar | Tesis makine ve cihazlar |
Taşıtlar | Demirbaşlar ve Diğer |
Toplam |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi |
108.883 | 10.397 | 157.175 | 80.519 | 3.279 | 360.253 |
| Yabancı para çevrim farkı |
- | 6.711 | 88.769 | 377 | 16 | 95.873 |
| Alımlar | 88.158 | 33.434 | 109.891 | 48.141 | - | 279.624 |
| Çıkışlar | (15.066) | (4.660) | (25.825) | (60.314) | (1.409) | (107.274) |
| Aralık kapanış bakiyesi 31 2023 |
181.975 | 45.882 | 330.010 | 68.723 | 1.886 | 628.476 |
| Birikmiş amortismanlar |
||||||
| Ocak açılış bakiyesi 1 2023 |
(18.945) | (5.763) | (35.686) | (55.818) | (1.963) | (118.175) |
| Yabancı para çevrim farkı |
- | (1.310) | (23.054) | (179) | - | (24.543) |
| amortisman gideri Dönem |
(20.190) | (9.829) | (111.361) | (27.102) | (882) | (169.364) |
| Çıkışlar | 14.240 | 3.268 | 10.672 | 58.068 | 1.409 | 87.657 |
| Aralık kapanış bakiyesi 31 2023 |
(24.895) | (13.634) | (159.429) | (25.031) | (1.436) | (224.425) |
| 31 Aralık 2023 net defter değeri |
157.080 | 32.248 | 170.581 | 43.692 | 450 | 404.051 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Arazi ve |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| yeraltı ve yer |
Tesis makine |
Demirbaşlar | ||||
| Maliyet değeri |
üstü düzenleri |
Binalar | ve cihazlar | Taşıtlar | ve Diğer | Toplam |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi |
106.757 | 87.031 | 24.161 | 180.852 | 10.340 | 409.141 |
| Yabancı para çevrim farkı |
- | (9.916) | 20.460 | (15.785) | (347) | (5.588) |
| Alımlar | 14.459 | 3.620 | 122.862 | 12.017 | 1.887 | 154.845 |
| Çıkışlar | (12.333) | (70.338) | (10.308) | (96.565) | (8.601) | (198.145) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi |
108.883 | 10.397 | 157.175 | 80.519 | 3.279 | 360.253 |
| Birikmiş amortismanlar |
||||||
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi |
(16.217) | (61.333) | (7.055) | (93.498) | (8.755) | (186.858) |
| Yabancı para çevrim farkı |
- | 6.810 | (5.273) | 6.927 | 714 | 9.178 |
| amortisman gideri Dönem |
(11.349) | (18.136) | (33.666) | (62.872) | (1.897) | (127.920) |
| Çıkışlar | 8.621 | 66.896 | 10.308 | 93.625 | 7.975 | 187.425 |
| Aralık kapanış bakiyesi 31 2022 |
(18.945) | (5.763) | (35.686) | (55.818) | (1.963) | (118.175) |
| 31 Aralık 2022 net defter değeri |
89.938 | 4.634 | 121.489 | 24.701 | 1.316 | 242.078 |
Kullanım hakkı varlıklarına ait amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ekonomik | |
|---|---|
| Ömrü | |
| Araziler, yeraltı düzenleri ve yer üstü |
2-50 yıl |
| Binalar | 5-50 yıl |
| Tesis, makine ve cihazlar |
yıl 2-25 |
| Taşıtlar | 2-15 yıl |
| Demirbaşlar ve diğer |
2-50 yıl |
Amortisman giderlerinin 142.706'sı (2022: 90.413) satışların maliyetine, 10.265'i (2022: 9.545) pazarlama giderlerine, 16.393'ü (2022: 27.453) genel yönetim giderlerine dahil edilmiş olup araştırma geliştirme giderleri üzerine eklenen gider bulunmamaktadır (2022: 509).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Haklar | Diğer | Toplam |
|---|---|---|
| 695.821 | 6.163 | 701.984 |
| (16.496) | ||
| 1.496 | - | 1.496 |
| (3.104) | ||
| 5.246 | - | 5.246 |
| 683.213 | 5.913 | 689.126 |
| (521.707) | (5.530) | (527.237) |
| 13.735 | 83 | 13.818 |
| (29.676) | (3) | (29.679) |
| 2.920 | 145 | 3.065 |
| (534.728) | (5.305) | (540.033) |
| 148.485 | 608 | 149.093 |
| Haklar | Diğer | Toplam |
| 745.550 | 7.173 | 752.723 |
| (54.857) | ||
| 6.878 | - | 6.878 |
| - | (12.707) | |
| 9.947 | - | 9.947 |
| 695.821 | 6.163 | 701.984 |
| (539.913) | (6.495) | (546.408) |
| 46.169 | 972 | 47.141 |
| (37.187) | (7) | (37.194) |
| 9.224 | - | 9.224 |
| (521.707) | (5.530) | (527.237) |
| 174.114 | 633 | 174.747 |
| (16.406) (2.944) (53.847) (12.707) |
(90) (160) (1.010) |
Maddi olmayan duran varlıklara ait itfa süreleri haklar için 2 ile 25 yıl, diğer maddi olmayan duran varlıklar için 2 ile 5 yıl arasında değişmektedir.
İtfa paylarının 928'i (2022: 2.290) genel yönetim giderlerine ve 28.751'i (2022: 34.851) satışların maliyetine dahil edilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Ana Faaliyet |
Satın Alma |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Edinilen Bağlı Ortaklıklar |
Konusu | Alım Tarihi |
Alınan Sermaye Payı |
Bedeli | Şerefiye |
| Denkmal in Dahlem Otto-Hahn-Platz GmbH |
Mühendislik & Taahhüt |
30 Temmuz 2019 |
80% | 170.431 | - |
| Üretim Gönen Yenilenebilir Enerji A.Ş. Toros |
Tarımsal Sanayi |
31 Temmuz 2019 |
70% | 164.509 | 151.984 |
| Üretim Toros Meram Yenilenebilir Enerji A.Ş. |
Tarımsal Sanayi |
14 Şubat 2020 |
99,90% | 103.104 | 88.615 |
| 438.044 | 240.599 | ||||
Satın alma bedeli detayı aşağıdaki gibidir:
| Denkmal Dahlem |
Gönen Enerji |
Meram Enerji |
Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| Nakit ödenen tutar |
170.431 | 164.509 | 103.104 | 438.044 |
| Satın bedeli alma |
170.431 | 164.509 | 103.104 | 438.044 |
Satın alma tarihi itibari ile edinilen varlıklar ve üstlenilen yükümlülüklere ilişkin ana kalemler aşağıdaki gibidir:
| Denkmal Dahlem |
Gönen Enerji |
Meram Enerji |
Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| Dönen varlıklar |
897.248 | 85.868 | 84.229 | 1.067.345 |
| Nakit ve nakit benzerleri |
3.844 | 53.807 | 12.629 | 70.280 |
| Diğer dönen varlıklar |
893.404 | 32.061 | 71.600 | 997.065 |
| Duran varlıklar |
10.652 | 187.610 | 53.529 | 251.791 |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar |
10.652 | 178.811 | 53.056 | 242.519 |
| Diğer duran varlıklar |
- | 8.799 | 473 | 9.272 |
| Kısa vadeli yükümlülükler |
327.042 | 123.058 | 123.249 | 573.349 |
| Uzun vadeli yükümlülükler |
458.575 | 132.527 | - | 591.102 |
| Net varlıklar |
122.283 | 17.893 | 14.509 | 154.685 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Satın alma işlemleri neticesinde şirketler üzerinde kontrol sağlandığından şerefiye doğmuştur. Satın alma işlemi sırasında ortaya çıkan şerefiye aşağıdaki gibidir:
| Denkmal Dahlem |
Gönen Enerji |
Enerji Meram |
Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| Satın alma bedeli |
170.431 | 164.509 | 103.104 | 438.044 |
| Kontrol gücü olmayan paylar |
24.457 | 5.368 | 20 | 29.845 |
| Eksi: Edinilen işletmenin net varlıklarının |
||||
| gerçeğe uygun değeri |
(122.283) | (17.893) | (14.509) | (154.685) |
| düşüklüğü (-) Değer |
(72.605) | - | - | (72.605) |
| Şerefiye | - | 151.984 | 88.615 | 240.599 |
| Satın almalardan kaynaklı net nakit çıkışı aşağıdaki gibidir: | ||||
| Denkmal Dahlem |
Gönen Enerji |
Enerji Meram |
Toplam | |
| Nakit ödenen tutar |
170.431 | 164.509 | 103.104 | 438.044 |
| Eksi: Alınan şirketin nakit ve nakit benzerleri |
(3.844) | (53.807) | (12.629) | (70.280) |
| nakit Net çıkışı |
166.587 | 110.702 | 90.475 | 367.764 |
| Şerefiyeye ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: | ||||
| Denkmal Dahlem |
Gönen Enerji |
Meram Enerji |
Toplam | |
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi |
73.211 | 151.984 | 88.615 | 313.810 |
| Değer düşüklüğü (Not: 29) |
(57.184) | - | - | (57.184) |
| Yabancı para çevrim farkı |
(16.027) | - | - | (16.027) |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi |
- | 151.984 | 88.615 | 240.599 |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi |
88.565 | 151.984 | 88.615 | 329.164 |
| Yabancı para çevrim farkı |
(15.354) | - | - | (15.354) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi |
73.211 | 151.984 | 88.615 | 313.810 |
Renöve edilerek satışı planlanan binalar ile ilgili Almanya'da gerçekleşen konut fiyatlarındaki düşüş sebebiyle Denkmal Dahlem'den kaynaklı şerefiyenin tamamına konsolide finansal tablolarda değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır.
Grup diğer satın alma işlemlerinden kaynaklı şerefiyenin geri kazanılabilir tutarını hesaplamış ve 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yılda herhangi bir değer düşüklüğü belirlememiştir (31 Aralık 2022: Yoktur). Şerefiye'nin dağıtıldığı nakit üreten birimlerin geri kazanılabilir tutarlarının hesaplanmasında indirgenmiş nakit akım yöntemi kullanılmış olup gelecekte elde edilmesi beklenen nakit akımlar uygun iskonto faktörleri kullanılarak bugüne indirgenmiştir. Gönen Enerji ve Meram Enerji'ye ilişkin yapılan hesaplamalarda iskonto faktörü olarak ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranı %10,6 kullanılmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler | 2023 | 2022 |
| Taahhüt işleri için verilen avanslar (Not: 11) | 545.405 | 533.369 |
| Peşin ödenen giderler | 494.318 | 454.796 |
| Verilen sipariş avansları | 35.149 | 36.106 |
| Verilen iş avansları | 5.020 | 6.609 |
| 1.079.892 | 1.030.880 | |
| Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler | ||
| Peşin ödenen giderler | 25.814 | 35.960 |
| Sabit kıymetler için verilen sipariş avansları | 37.391 | 42.005 |
| 63.205 | 77.965 | |
| Kısa vadeli ertelenmiş gelirler | ||
| Taahhüt işlerinden alınan avanslar (Not: 11) | 1.999.384 | 2.728.962 |
| Diğer avanslar | 1.112.017 | 645.919 |
| Gelecek aylara ait gelirler | 34.257 | 106.196 |
| 3.145.658 | 3.481.077 | |
| Uzun vadeli ertelenmiş gelirler | ||
| Gelecek yıllara ait gelirler | 912 | 933 |
| 912 | 933 |
Tekfen Tarım üretmekte olduğu sertifikalı buğday tohumları ile ilgili olarak Resmi Gazetede yayımlanan "Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ"de belirlenen destek miktarlarına göre sertifikalı tohum üretim desteğinden yararlanmaktadır. Tekfen Tarım ayrıca üretmekte olduğu tohumluk patates tohumluk buğday, nadas alanı ve muz fidanı ürün grupları için "Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ"de belirlenen destek miktarlarına göre sertifikalı tohum üretim desteği, sertifikalı tohum kullanım desteği, mazot gübre desteği, Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeline göre fark desteği ile fidan üretim desteğinden yararlanmaktadır.
Tekfen Tarım'ın bitkisel üretim kısmında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na yapmış olduğu başvuru olumlu olarak neticelenmiş ve 22 Kasım 2018 tarihi itibarı ile Tekfen Tarım Adana-Agripark tesisleri Araştırma ve Geliştirme ("Ar-Ge") Merkezi Belgesi almaya hak kazanmıştır. Bu kapsamda 5746 sayılı kanunda belirtilen indirim ve desteklerden faydalanabilmektedir. Ar-Ge projelerinin hibe destek programları kapsamında, ilgili projelere özel yönetmelik ve mali esaslara göre talep edilen toplam proje bütçelerinin %60-%70'i oranlarında destek alınmaktadır. Sunulan projelere ve başvuru yapılan kurumlara göre destek miktarı ve süreleri değişken olup bu desteklerden faydalanılmaktadır.
Alanar Meyve, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan "İyi Tarım Uygulamaları" ve "Mazot ve Gübre" desteklerinden faydalanmaktadır.
Toros Tarım Mersin fabrika yerleşkesinin içerisinde sektörün talep ve gereksinimleri, ürün gamının geliştirilmesi, Türkiye'de üretilmeyen gübrelerin yerli olarak üretilmesi, maliyet ve lojistik faktörlerin optimizasyonu için Ar-Ge merkezi kurulması kararlaştırılmıştır. 22 Haziran 2017 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bu doğrultuda başvuru yapılmış olup, 1 Ağustos 2017 tarihinde Ar-Ge Merkezi onaylanmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| a) Karşılıklar | |||
|---|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | ||
| Kısa vadeli diğer karşılıklar | 2023 | 2022 | |
| Dava karşılıkları | 43.654 | 45.195 | |
| Diğer borç karşılıkları | 2.666.688 | 632.784 | |
| 2.710.342 | 677.979 | ||
| Uzun vadeli diğer karşılıklar | |||
| Diğer borç karşılıkları | - | 31 | |
| - | 31 | ||
| Diğer Borç | Toplam Diğer | ||
| Dava Karşılığı | Karşılıkları | Karşılıklar | |
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi | 45.195 | 632.815 | 678.010 |
| Yabancı para çevrim farkı | (1.504) | 389.786 | 388.282 |
| Dönem gideri | 12.428 | 1.971.485 | 1.983.913 |
| Dönem içerisinde ödenen | (2.586) | - | (2.586) |
| Konusu kalmayan karşılık | (2.011) | (310.736) | (312.747) |
| Parasal kalemlerden (kazanç) kayıp | (7.868) | (16.662) | (24.530) |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi | 43.654 | 2.666.688 | 2.710.342 |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi | 108.544 | 1.290.539 | 1.399.083 |
| Yabancı para çevrim farkı | (28.693) | (199.326) | (228.019) |
| Dönem gideri | 12.308 | 131.870 | 144.178 |
| Dönem içerisinde ödenen | (2.112) | - | (2.112) |
| Konusu kalmayan karşılık | (40.672) | (572.934) | (613.606) |
| Parasal kalemlerden (kazanç) kayıp | (4.180) | (17.334) | (21.514) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | 45.195 | 632.815 | 678.010 |
İşverenle imzalanan taahhüt sözleşmeleri uyarınca Grup'un bağlı ortaklıklarından olan Tekfen İnşaat teminat süresi sonuna kadar sözleşme konusu işi muhafaza etmeyi, bunun için gerekli her türlü yapım, onarım ve normal bakım işlerini yapmayı sözleşmede belirtilen süre ve şartlar dahilinde garanti eder. İşveren tarafından işin kusurlu bulunması halinde Tekfen İnşaat kusurları garanti süresi dahilinde telafi etmek ve/veya gidermekle yükümlü olabilir.
İşverenle imzalanan taahhüt sözleşmeleri uyarınca Tekfen İnşaat sözleşme konusu işi, kısmen ya da tamamen, daha önce belirlenmiş süre dahilinde tamamlayamadığı takdirde, gecikilen süre için işverene gecikme cezası ve/veya sözleşmede belirtilen şartlar dahilinde bekleme tazminatı ödemekle yükümlü olabilmektedir.
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Libya tahkim davası dışında Grup aleyhine açılmış toplam 1.443.673'lük (31 Aralık 2022: 1.817.237) dava mevcuttur. Bu davalardan aleyhte seyri mümkün ve potansiyel kaynak çıkışı yüksek olasılıklı davalar için, avukatların görüşü alınarak, 43.654'lük (31 Aralık 2022: 45.195) karşılık ayrılmıştır. Avukatların hukuki yargısına göre karşılık ayrılmamış davalar için herhangi bir kaynak çıkış riski görülmemektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b) Koşullu Varlık ve Yükümlülükler (devamı)
Davalar (devamı)
Grup'un %67 pay sahibi olduğu Tekfen-TML Ortak Girişimi'nin (Tekfen TML J.V.) Libya'da üstlenmiş olduğu ve 21 Şubat 2011 tarihinde ülkede çıkan olaylar nedeniyle belirsiz bir süre için durdurulan Büyük Nehir Projesi'ndeki tüm hak, alacak ve varlıklarının tazmini amacıyla Uluslararası Tahkim yoluna müracaat edilmesi konusunda Grup tarafından alınan 30 Ocak 2015 tarihli karar çerçevesinde, Proje ile ilgili işveren idare Libyan Man-Made River Authority (MMRA) ve Libya Devleti aleyhine International Court of Arbitration of the International Chamber of Commerce (ICC) nezdinde ticari tahkim davası başlatılmış ve bu konu 18 Haziran 2015 tarihli açıklama ile duyurulmuştur. Daha sonra 12 Ekim 2015 tarihli açıklamada ise, Libya ve Türkiye Devletleri arasında imzalı Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması ("YKTK")'na dayanarak Libya Devleti'ne karşı yine ICC üzerinden ikinci bir tahkim davası daha başlatıldığı duyurulmuştur. ICC nezdinde açmış olduğu sözleşmeye dayalı tahkim davasında verilen ara karar Tekfen TML J.V.'ye ulaşmıştır.
Ara karar ile tahkim heyeti, MMRA üzerinde yetkisi olduğuna bununla birlikte Libya devleti üzerinde ise yetkisi olmadığına, MMRA'nın Tekfen TML J.V.'ye 40.499 Bin ABD Doları (Grup payı 27.134 Bin ABD Doları) tazminat ödemesine ve Tekfen TML J.V.'nin yapmış olduğu yargılama giderleri için 5.000 Bin ABD Doları (Grup payı 3.350 Bin ABD Doları) Tekfen TML J.V.'ye ödemesine, belirtilen tutarlar üzerine tatbik edilecek faiz hadlerinin tespiti için taraflardan ek dilekçe talebinde bulunulmasına, davalı MMRA'nın tüm karşı davalarının reddedilerek sadece 365 Bin ABD Doları'nın Tekfen TML J.V.'ye hükmedilen rakamdan mahsup edilmesine, Tekfen TML J.V.'nin MMRA ile olan sözleşmesinin değişen şartlara uyarlanması gerektiğine, Tekfen TML J.V.'nin işe devam etmesi için gereken makine ekipman gibi hususların maddi karşılığının uyarlama talepleri kapsamında değerlendirilmesine hükmetmiştir.
Taraflar tahkim heyetinin vermiş olduğu karara binaen davanın geri kalan kısmı için sözleşmenin şartlarının yeniden belirlenmesi amacıyla uzlaşma görüşmelerine başlamışlardır. Ancak, uzlaşma sağlanamamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti ile Libya Devleti Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında Türk firmalarının Libya'daki işveren idarelerle bağıtlanan sözleşmelerinden doğan meselelerin çözümü için 13 Ağustos 2020 ve 24 Eylül 2020'de yürürlüğe giren Mutabakat Zaptı (Memorandum of Understanding – "MoU") uyarınca müteahhitlerin, 90 günlük süre zarfında İdarelere mektupla başvurması ve projelerin geleceği için görüşmelere başlaması öngörülmüştür. Bu kapsamda, işveren MMRA, MoU'nun yürürlüğe girişi ile birlikte görüşmelere daha aktif bir şekilde dahil olmaya başlamıştır. Devamında İşveren MMRA fesih şartlarını ve Tekfen TML J.V.'nin taleplerini görüşmek için dört kişilik bir komisyon kurmuştur. Taraflar, tahkim sürecindeki hak ve taleplerine halel getirmemesi ve mutabakata varılan hususların gizli kalması şartı ile ilkesel olarak yapım sözleşmesinin feshi için anlaşmış ve nihai anlaşma metninin imzalanması için toplantılar gerçekleştirilmiştir.
Sonuç olarak, İşveren MMRA ile, Tekfen TML J.V.'ye net 35.408 Bin ABD Doları ödeme yapması yönünde anlaşmaya varılmış, bu bedelin ilk bölümü olan 12.678 Bin ABD Dolarından, ikinci tahkimde Tekfen TML J.V.'nin Libya'ya ödemesine karar verilen meblağın mashup edilmesinden sonra kalan 9.013 Bin ABD Dolarının tahsil edilmiş ve geri kalan 22.730 Bin ABD Doları tutarındaki teminatsız alacağın, 31.12.2025 tarihine kadar farklı tutarlarda dört taksit halinde ödenmesi konusunda mutabakat sağlanmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibari ile Grup'un teminat, rehin, ipotek ve kefalet (TRİK) pozisyonuna ilişkin tabloları:
| Toplam Bin | Bin ABD | Diğer | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | TL Karşılığı | Doları | Bin Avro | (TL Karşılığı) | |
| A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK'lerin | |||||
| toplam tutarı | 2.098 | - | - | 2.098 | |
| -Teminat | 2.098 | - | - | 2.098 | |
| -Rehin | - | - | - | - | |
| -İpotek | - | - | - | - | |
| -Kefalet | - | - | - | - | |
| B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar | |||||
| lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | 38.614.389 | 864.005 | 64.438 | 11.080.640 | |
| -Teminat | 13.709.155 | 260.948 | 64.438 | 3.928.316 | |
| -Rehin | - | - | - | - | |
| -İpotek | - | - | - | - | |
| -Kefalet | 24.905.234 | 603.057 | - | 7.152.324 | |
| C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülebilmesi amacıyla | |||||
| diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu | |||||
| TRİK'lerin toplam tutarı | 2.290 | - | - | 2.290 | |
| -Teminat -Rehin |
- | - | - | - | |
| -İpotek | - | - | - | - | |
| -Kefalet | - 2.290 |
- - |
- - |
- 2.290 |
|
| D. Diğer verilen TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | |||||
| ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup | - | - | - | - | |
| şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı -İpotek | |||||
| - | -- | -- | -- | ||
| iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş | |||||
| olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| 31 Aralık 2023 İtibari İle Toplam | 38.618.777 | 864.005 | 64.438 | 11.085.028 | |
| Toplam Bin | Bin ABD | Diğer | |||
| 31 Aralık 2022 | TL Karşılığı | Doları | Bin Avro | (TL Karşılığı) | |
| A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK'lerin | |||||
| toplam tutarı | 3.457 | - | - | 3.457 | |
| -Teminat | 3.457 | - | - | 3.457 | |
| -Rehin | - | - | - | - | |
| -İpotek | - | - | - | - | |
| -Kefalet | - | - | - | - | |
| B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar | |||||
| lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | 52.441.532 | 1.173.534 | 70.214 | 13.979.124 | |
| -Teminat | 17.603.244 | 345.581 | 70.199 | 4.650.203 | |
| -Rehin | - | - | - | - | |
| -İpotek | - 34.838.288 |
- 827.953 |
- 15 |
- 9.328.921 |
|
| -Kefalet | |||||
| C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülebilmesi amacıyla | |||||
| diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu | |||||
| TRİK'lerin toplam tutarı | -Teminat | 7.909 1.264 |
- - |
- - |
7.909 1.264 |
| -Rehin | - | - | - | - | |
| -İpotek | - | - | - | - | |
| -Kefalet | 6.645 | - | - | 6.645 | |
| D. Diğer verilen TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup | |||||
| şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş | |||||
| olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - | - | - | |
| 31 Aralık 2022 İtibari İle Toplam | 52.452.898 | 1.173.534 | 70.214 | 13.990.490 |
Yukarıda D maddesinde bahsi geçen TRİK'lerin bulunmaması nedeni ile özkaynak toplamına oranı verilmemektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar | 2023 | 2022 |
| Personel ücret tahakkukları | 209.155 | 178.602 |
| Ödenecek sosyal güvenlik katkıları | 188.610 | 103.961 |
| 397.765 | 282.563 | |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar | ||
| Kıdem tazminatı karşılığı | 56.594 | 110.243 |
| Kullanılmayan izin karşılıkları | 191.379 | 205.510 |
| Prim karşılıkları | 48.756 | 124.467 |
| 296.729 | 440.220 | |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar | ||
| Kıdem tazminatı karşılığı | 521.288 | 695.308 |
| Prim karşılıkları | 123.818 | 114.304 |
| 645.106 | 809.612 | |
| Kısa vadeli kıdem tazminatı karşılığı | 56.594 | 110.243 |
| Uzun vadeli kıdem tazminatı karşılığı | 521.288 | 695.308 |
| 577.882 | 805.551 |
Yurt dışında çalışan Türk personel için kıdem tazminatı karşılığı:
Grup yurt dışındaki her çalışanı için ilgili ülke mevzuatına göre kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ayrıca Grup'un benimsediği kıdem tazminatı politikasına göre kıdem tazminatına hak kazanmış, emekliye ayrılan çalışanları için Grup kıdem tazminatı öder.
Türkiye'de çalışan Türk personel için kıdem tazminatı karşılığı:
Grup en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak, Türkiye'de yürürlükte bulunan İş Kanunu ve ilgili sair mevzuat hükümleri uyarınca, kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi feshedilen veya sona eren her çalışanına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Grup'un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 35.058,58 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (1 Ocak 2023: 32.926,11 TL). 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile ödenecek kıdem tazminatı çalışanların ilgili dönemdeki kıdem tazminatı tavan ücret veya ilgili tavanın altında kalan brüt ücreti ile sınırlıdır.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup'un çalışanlarının emekli olmasından doğan (projede çalışanlar için geçerli değildir) gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 ("Çalışanlara Sağlanan Faydalar") Grup'un yükümlülüklerinin, tanımlanmış fayda planları kapsamında, aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Türkiye'de çalışan Türk personel için kıdem tazminatı karşılığı (devamı):
Ana varsayım, her hizmet yılı için belirlenen azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile konsolide finansal tablolarda karşılıklar, geleceğe ilişkin çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile karşılıklar ortalama %1,24 reel iskonto oranı ile hesaplanmıştır (31 Aralık 2022: %0,14). İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyecek olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da hesaplamada dikkate alınmıştır.
Yurt dışında çalışan yabancı işçilerin kıdem tazminatı karşılığı:
Grup ve konsolide olan bağlı ortaklıkları bulundukları ülkelerde geçerli olan mevzuat ve kanunlara tabidir. Söz konusu kanunlara istinaden gerekli karşılık konsolide finansal tablolarda ayrılmıştır.
Taşeron personelin kıdem tazminatı karşılığı:
Projelerinde çalışan taşeron personelin kıdem tazminatı yükümlülüğünün yerine getirilmesinde grup ve taşeron firma müteselsilen sorumludurlar. Grup, taşeron firmaların söz konusu yükümlülüğünü yerine getirmesini sağlamak amacıyla taşeronların hakedişlerinden teminat kesintisi veya teminat mektubu alma yoluna gitmektedir. Taşeron personel için kıdem tazminatı hesaplanmasında ilgili ülkelerdeki iş kanunu mevzuatları ve taşeron firmalarla yapılan sözleşmeler dikkate alınmıştır.
| Toplam | ||||
|---|---|---|---|---|
| Çalışanlara | ||||
| Kıdem | Kullanılmayan | Sağlanan | ||
| Tazminatı | Prim | İzin | Faydalara İlişkin | |
| Karşılıkları | Karşılığı | Karşılıkları | Karşılıklar | |
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi | 805.551 | 238.771 | 205.510 | 1.249.832 |
| Yabancı para çevrim farkı | (109.921) | (2.300) | (20.519) | (132.740) |
| Dönem gideri | 168.357 | 127.109 | 119.955 | 415.421 |
| Faiz gideri | 22.081 | - | - | 22.081 |
| Dönem içerisinde ödenen | (236.892) | (65.627) | (100.527) | (403.046) |
| İptal edilen karşılıklar | (57.816) | (92.777) | (2.592) | (153.185) |
| Aktüeryal kayıp | 12.188 | - | - | 12.188 |
| Parasal (Kayıp) / Kazanç | (25.666) | (32.602) | (10.448) | (68.716) |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi | 577.882 | 172.574 | 191.379 | 941.835 |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi | 826.678 | 351.276 | 307.353 | 1.485.307 |
| Yabancı para çevrim farkı | (119.980) | (37.319) | (53.093) | (210.392) |
| Dönem gideri | 132.671 | 202.417 | 105.902 | 440.990 |
| Faiz gideri | 28.450 | - | - | 28.450 |
| Dönem içerisinde ödenen | (225.953) | (65.642) | (136.789) | (428.384) |
| İptal edilen karşılıklar | (4.335) | (166.996) | (3.709) | (175.040) |
| Aktüeryal kayıp | 247.211 | - | - | 247.211 |
| Parasal (Kayıp) / Kazanç | (79.191) | (44.965) | (14.154) | (138.310) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | 805.551 | 238.771 | 205.510 | 1.249.832 |
Cari yıl kıdem tazminatı yükünün ve dönem içinde iptal edilen karşılıkların 115.936'sı (2022: 128.791) satışların maliyetine, 14.560'ı (2022: 24.904) genel yönetim giderlerine, 4.033'ü (2022: 2.526) pazarlama giderlerine dahil edilmiş ve 1.907'si (2022: 565'i dahil edilmiş) araştırma ve geliştirme giderlerinden çıkarılmıştır.
Cari yıl prim karşılığı yükünün ve dönem içinde iptal edilen karşılıkların 3.476'sı (2022: 17.777) satışların maliyetine, 6.634'ü (2022: 10.484) pazarlama giderlerine, 24.379'u (2022: 6.808) genel yönetim giderlerine dahil edilmiş ve 157'si (2022: 351'i dahil edilmiş) araştırma ve geliştirme giderlerinden çıkarılmıştır.
Cari yıl kullanılmayan izin karşılığının ve dönem içinde iptal edilen karşılıkların 82.890'ı (2022: 92.806) satışların maliyetine, 32.661'i (2022: 8.642) genel yönetim giderlerine ve 1.812'si (2022: 745) pazarlama giderlerine dahil edilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Diğer dönen varlıklar | 2023 | 2022 |
| Devreden KDV alacakları | 750.065 | 782.016 |
| Yıllara yaygın inşaat işleri stopaj kesintileri | 7.443 | 6.991 |
| Diğer çeşitli dönen varlıklar | 118.511 | 34.107 |
| 876.019 | 823.114 | |
| Diğer duran varlıklar | ||
| Yıllara yaygın inşaat işleri stopaj kesintileri | 103.063 | 113.014 |
| Devreden KDV alacakları | 19.299 | 29.422 |
| 122.362 | 142.436 | |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | ||
| Ödenecek KDV yükümlülüğü | 34.610 | 4.806 |
| Diğer | 77 | 423 |
| 34.687 | 5.229 |
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibari ile dönem içerisinde ortaklık yapısında meydana gelen değişiklikler sonrasındaki sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |||
|---|---|---|---|---|
| Ortaklar | (%) | 2023 | (%) | 2022 |
| Berker ailesi | %23,55 | 87.122 | %23,55 | 87.122 |
| Gökyiğit ailesi | %19,86 | 73.488 | %20,06 | 74.233 |
| Akçağlılar ailesi | %6,65 | 24.611 | %6,65 | 24.611 |
| Halka açık olan kısım | %49,94 | 184.779 | %49,74 | 184.034 |
| Ödenmiş sermaye | %100,00 | 370.000 | %100,00 | 370.000 |
| Sermaye düzeltme farkları | 4.653.580 | 4.653.580 | ||
| Yeniden düzenlenmiş sermaye | 5.023.580 | 5.023.580 |
(*) Sermayenin %5'inden daha azına sahip ortakların toplamını göstermektedir.
Şirket'in onaylanmış ve çıkarılmış sermayesi her biri 1 TL kayıtlı nominal bedeldeki 370.000.000 (31 Aralık 2022: 370.000.000 adet) adet hisseden oluşmaktadır. Bu hisselerin tamamı hamiline yazılı adi hisseden oluşmaktadır.
Şirket'in ana sözleşmesi gereğince safi karın %5'ini ödenmiş esas sermayesinin %20'sini bulununcaya kadar birinci tertip kanuni yedek akçe olarak ayrılır. Kalandan varsa yıl içinde yapılan bağış tutarlarının ilavesi ile bulunacak meblağ üzerinden, SPK'ca saptanan oran ve miktarın altında olmamak kaydıyla en az %30 oranında birinci temettü dağıtılır. Kalanın en fazla %3'ü oranına kadar kısmı, intifa senedi sahibi olan Tekfen Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'na tahsis olunur.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 2023 Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Özkaynağa dayalı finansal araçlara yatırımlardan kaynaklanan kayıplar (2.063.932) - Yeniden değerleme ve ölçüm kayıpları (174.268) |
31 Aralık |
|---|---|
| 2022 | |
| (1.925.896) | |
| (191.106) | |
| (2.238.200) | (2.117.002) |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak | |
| birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler | |
| - Yabancı para çevrim farkları 812.573 |
1.678.707 |
| - Riskten korunma kayıpları (Not: 35) (9.408) |
(454.894) |
| 803.165 | 1.223.813 |
Özkaynağa dayalı finansal araçlara yatırımlardan kaynaklanan kazançlar (kayıplar), gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımların gerçeğe uygun değerlerinden değerlenmesi sonucu ortaya çıkar.
Yeniden değerleme ve ölçüm kazançları, diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilen güncellenmiş olan TMS 19 uyarınca hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplardan oluşmaktadır.
Grup'un konsolide raporlama para birimi TL'dir. TMS 21 (Kur Değişiminin Etkileri) uyarınca, Grup'un konsolide finansal tabloları hazırlanırken, geçerli para birimi TL harici olan şirketlerin bilanço kalemleri bilanço tarihindeki döviz kuruyla, gelir ve giderler ile nakit akışları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuru (tarihsel kur) veya yıllık ortalama kur ile TL'ye çevrilir. Bu çevrimden doğan 812.573 (31 Aralık 2022: 1.678.707) çevrim farkı, özkaynakların altında oluşan yabancı para çevrim farkları hesabında yer alır.
Riskten korunma kazançları, gelecekteki nakit akımlarının finansal riskten korunması olarak belirlenen ve bu konuda etkin olan türev finansal araçların gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerin doğrudan özkaynak içerisinde muhasebeleştirilmesi sonucu ortaya çıkar. Finansal riske karşı korunmadan elde edilen ertelenmiş kazanç/zarar toplamı, finansal riske karşı korunan işlemin etkisi kar veya zararı etkilediğinde kar veya zararda muhasebeleştirilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler | 3.393.483 | 3.184.008 |
Yasal yedekler Türk Ticaret Kanunu'na göre ayrılan birinci ve ikinci tertip yasal yedeklerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedekler, tüm yedekler tarihi (enflasyona göre düzeltilmemiş) ödenmiş sermayenin %20'sine erişene kadar, geçmiş dönem ticari karının yıllık %5'i oranında ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler, birinci tertip yasal yedek ve temettülerden sonra, tüm nakdi temettü dağıtımları üzerinden yıllık %10 oranında ayrılır.
Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kar Payı Tebliği'ne göre yaparlar.
Ortaklıklar, karlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kar üzerinden nakden kar payı avansı dağıtabilecektir.
TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kar dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kar payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kar aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kardan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kar payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kardan pay dağıtılamaz.
7 Nisan 2023 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantı'sında alınan karara istinaden 2022 yılı faaliyetleri ile ilgili olarak hissedarlara hisse başına brüt 4,03 TL (2021: 1,53 TL) nakit temettü ödenmesine karar verilmiştir. Hissedarlara 1.491.153 (2021: 565.733) ve intifa senedi sahibi olan Tekfen Eğitim Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'na 104.298 (2021: 38.517) olmak üzere toplam 1.595.451 (2021: 604.250) kar payının ödenmesine karar verilmiş olup, cari dönem içerisinde tamamı ödenmiştir.
Grup 23 Kasım 2007'de sermaye artırımı yoluyla ihraç ettiği 66.775 tutarındaki hisse senetlerini (%22,50) halka arz etmiştir. Satış sonucunda elde edilen 4.865.686, 164.130'luk doğrudan halka arz ile ilgili gerçekleşen giderler mahsup edildikten sonra kalan 3.847.647'lik tutar paylara ilişkin primler olarak özkaynaklarda muhasebeleştirilmiştir.
Grup'un 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla konsolide finansal tablolarında enflasyona göre düzeltilmiş olarak sunduğu aşağıdaki özkaynak kalemlerinin yasal mevzuata ve TMS/TFRS uyarınca enflasyona göre düzeltilmiş tutarlarla karşılaştırması aşağıdaki gibidir:
| Yasal mevzuata göre | TMS/TFRS'ye göre | Geçmiş yıllar | |
|---|---|---|---|
| hazırlanmış finansal | hazırlanmış finansal | karlarında izlenen | |
| 31 Aralık 2023 | tablolarda yer alan tutarlar | tablolarda yer alan tutarlar | farklar |
| Sermaye düzeltme farkları | 7.344.368 | 4.653.580 | 2.690.788 |
| Paylara ilişkin primler | 6.182.319 | 3.847.647 | 2.334.672 |
| Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler | 4.725.929 | 3.393.483 | 1.332.446 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| Hasılat | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| - Yurt dışı inşaat gelirleri | 10.010.092 | 15.250.519 |
| - Yurt içi inşaat gelirleri | 3.728.310 | 2.106.056 |
| - Müşterek faaliyetlerdeki paylardan inşaat gelirleri - yurt dışı | 2.000.240 | 501.353 |
| - Müşterek faaliyetlerdeki paylardan inşaat gelirleri - yurt içi | 49.577 | 65.319 |
| - Diğer gelirler Taahhüt | 109.894 | 132.597 |
| Tarımsal Sanayi Grubu Hasılatı | 26.883.280 | 36.647.532 |
| - Gübre satış gelirleri | 25.356.575 | 34.663.949 |
| - Diğer gelirler Kimya | 1.526.705 | 1.983.583 |
| Yatırım Grubu Hasılatı | 354.612 | 288.948 |
| 43.136.005 | 54.992.324 |
Grup, mal ve hizmet devrederek edim yükümlülüklerini zamana yayılı olarak ve belirli bir anda yerine getirir. Bu durum, TFRS 8 kapsamında raporlanabilir her bir bölüm için açıklanan hasılat bilgileriyle tutarlıdır. Mühendislik ve Taahhüt bölümünden kaynaklanan edim yükümlülükleri zamana yayılı olarak yerine getirilmektedir. Diğer raporlanabilir bölümlerden kaynaklanan edim yükümlülüklerinin önemli kısmı belirli bir anda yerine getirilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Satışların maliyeti (-) | 2023 | 2022 |
| İlk madde ve malzeme giderleri | (25.251.681) | (32.485.864) |
| Personel giderleri | (4.728.233) | (5.814.509) |
| Taşeron giderleri | (3.075.964) | (5.610.569) |
| Proje zarar karşılıkları (Not: 20) | (1.714.853) | 467.934 |
| Amortisman giderleri (Not: 13,14,15,16) | (1.326.102) | (1.474.744) |
| Makina, araç ve diğer kira giderleri | (1.248.654) | (1.368.657) |
| Şantiye giderleri | (1.136.877) | (1.210.839) |
| Enerji ve yakıt giderleri | (1.093.944) | (1.568.260) |
| Bakım onarım giderleri | (435.803) | (547.742) |
| Danışmanlık giderleri | (293.705) | (255.273) |
| Taşıma ve nakliye giderleri | (262.517) | (987.306) |
| Dışarıdan sağlanan hizmetler | (166.824) | (163.345) |
| Komisyon giderleri | (132.161) | (137.796) |
| Sigorta giderleri | (104.833) | (92.913) |
| Seyahat giderleri | (92.360) | (148.249) |
| Satılan ticari mallar maliyeti | (71.633) | (125.696) |
| Mühendislik hizmetleri | (50.590) | (133.724) |
| Stok değer düşüklüğü karşılıkları (Not: 10) | (48.330) | 13.763 |
| Şüpheli alacak karşılıkları (Not: 8) | (47.846) | (5.525) |
| Gümrük giderleri | (31.243) | (42.477) |
| Sarf ve diğer malzeme giderleri | (5.861) | (7.428) |
| Diğer | (587.013) | (498.066) |
| (41.907.027) | (52.197.285) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Genel yönetim giderleri (-) | (1.664.650) | (1.611.988) |
| Pazarlama giderleri (-) | (1.814.604) | (1.538.919) |
| Araştırma ve geliştirme giderleri (-) | (56.280) | (49.516) |
| (3.535.534) | (3.200.423) | |
| Genel yönetim giderleri detayı | ||
| Personel giderleri | (957.874) | (840.370) |
| Ofis ve genel yönetim giderleri | (157.910) | (149.880) |
| Danışmanlık giderleri | (152.130) | (132.378) |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not: 14,15,16) | (126.215) | (154.200) |
| Haberleşme giderleri | (40.905) | (27.370) |
| Resim, harç ve diğer vergi giderleri | (26.612) | (22.765) |
| Dışarıdan sağlanan hizmetler | (25.866) | (12.763) |
| Seyahat giderleri | (14.688) | (14.113) |
| Sigorta giderleri | (10.413) | (15.517) |
| Enerji ve yakıt giderleri | (7.132) | (12.750) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (6.548) | (3.501) |
| Şüpheli alacak karşılıkları (Not: 8) | (5.955) | (2.801) |
| Bakım ve onarım giderleri | (4.514) | (9.753) |
| İhale hazırlık giderleri |
(3.502) | (37.659) |
| Banka ve noter giderleri | (3.314) | (10.242) |
| Taşıma ve nakliye giderleri | (974) | (2.435) |
| Konusu kalmayan şüpheli alacak karşılıkları (Not: 8) | 174 | 201 |
| Diğer giderler | (120.272) | (163.692) |
| (1.664.650) | (1.611.988) | |
| Pazarlama giderleri detayı | ||
| Taşıma ve nakliye giderleri | (1.165.371) | (892.189) |
| Dışarıdan sağlanan hizmetler | (320.186) | (208.000) |
| Personel giderleri | (127.760) | (104.126) |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not: 14,15) | (42.982) | (33.704) |
| Gümrük giderleri | (39.514) | (164.162) |
| Depo giderleri | (22.435) | (19.336) |
| Enerji ve yakıt giderleri | (19.279) | (30.135) |
| Resim, harç ve diğer vergi giderleri | (14.553) | (25.190) |
| Seyahat giderleri | (7.719) | (7.049) |
| Bakım ve onarım giderleri | (7.060) | (8.075) |
| Reklam giderleri | (5.554) | (5.171) |
| Ofis ve genel yönetim giderleri | (2.602) | (1.801) |
| Sigorta giderleri | (1.938) | (2.887) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (1.657) | (2.249) |
| Danışmanlık giderleri | (469) | (5.894) |
| Diğer giderler | (35.525) | (28.951) |
| (1.814.604) | (1.538.919) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Araştırma ve geliştirme giderleri detayı | 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Personel giderleri | (49.953) | (34.844) |
| Danışmanlık giderleri | (4.963) | (4.610) |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not: 14) | (2.903) | (3.192) |
| Seyahat giderleri | (1.609) | (493) |
| Dışarıdan sağlanan hizmetler | (949) | (451) |
| Enerji ve yakıt giderleri | (701) | (646) |
| Bakım ve onarım giderleri | (512) | (91) |
| Ofis ve genel yönetim giderleri | (94) | (288) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (36) | (12) |
| Haberleşme giderleri | (4) | (2) |
| Taşeron giderleri | - | (3.307) |
| Taşıma ve nakliye giderleri | - | (31) |
| Diğer giderler | 5.444 | (1.549) |
| (56.280) | (49.516) |
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| 2023 | 2022 | |
| Personel giderleri | (1.135.587) | (979.341) |
| Taşıma ve nakliye giderleri | (1.166.345) | (894.656) |
| Dışarıdan sağlanan hizmetler | (347.001) | (221.215) |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not: 14,15,16) | (172.101) | (190.996) |
| Ofis ve genel yönetim giderleri | (160.606) | (151.969) |
| Danışmanlık giderleri | (157.562) | (142.882) |
| Resim, harç ve diğer vergi giderleri | (41.165) | (47.955) |
| Haberleşme giderleri | (40.909) | (27.372) |
| Gümrük giderleri | (39.514) | (164.162) |
| Enerji ve yakıt giderleri | (27.112) | (43.531) |
| Seyahat giderleri | (24.016) | (21.654) |
| Depo giderleri | (22.435) | (19.336) |
| Sigorta giderleri | (12.351) | (18.403) |
| Bakım ve onarım giderleri | (12.086) | (17.919) |
| Şüpheli alacak karşılıkları (Not: 8) | (5.955) | (2.801) |
| Temsil ve ağırlama giderleri | (8.241) | (5.762) |
| Reklam giderleri | (5.554) | (5.171) |
| İhale hazırlık giderleri |
(3.502) | (37.659) |
| Banka ve noter giderleri | (3.314) | (10.242) |
| Konusu kalmayan şüpheli alacak karşılıkları (Not: 8) | 174 | 201 |
| Taşeron giderleri | - | (3.307) |
| Diğer giderler | (150.352) | (194.291) |
| (3.535.534) | (3.200.423) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | 2023 | 2022 |
| Operasyonlardan kaynaklanan kur farkı gelirleri | 1.298.170 | 2.354.936 |
| Riskten korunma amaçlı türev finansal araç gelirleri (Not: 35) | 583.280 | 1.465.825 |
| Vade farkı gelirleri | 234.915 | 277.888 |
| Reeskont gelirleri | 101.099 | 170.776 |
| Kira gelirleri | 56.718 | 157.291 |
| İade alınan SGK prim geliri | 32.171 | 16.299 |
| Hurda satış gelirleri | 44.131 | 24.116 |
| Tazminat gelirleri | 12.813 | 24.525 |
| Devlet teşvik gelirleri (Not: 19) | 6.998 | 8.321 |
| Konusu kalmayan dava karşılığı (Not: 20) | 2.011 | 10.428 |
| Diğer gelirler | 351.121 | 104.079 |
| 2.723.427 | 4.614.484 | |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) | ||
| Operasyonlardan kaynaklanan kur farkı giderleri | (3.365.959) | (5.127.871) |
| Riskten korunma amaçlı türev finansal araç giderleri (Not: 35) | (459.356) | (60.045) |
| Vade farkı giderleri | (115.219) | (84.091) |
| Reeskont giderleri | (39.521) | (108.970) |
| Dava karşılıkları (Not: 20) | (12.428) | (12.308) |
| Bağış ve yardımlar | (12.281) | (3.645) |
| Ek vergi giderleri | (4.362) | (9.329) |
| Ceza ve tazminat giderleri | (1.461) | (5.754) |
| Diğer giderler | (111.699) | (46.245) |
| (4.122.286) | (5.458.258) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - 31 Aralık |
1 Ocak - 31 Aralık |
|
|---|---|---|
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler | 2023 | 2022 |
| Kur korumalı mevduat değer artış kazancı | 1.005.145 | 1.293.936 |
| Finansal yatırım değer artış kazancı (Not: 6) | 110.358 | 132.877 |
| Sabit kıymet satış karı | 355.785 | 100.770 |
| Sabit kıymet değer düşüklüğü iptali (Not: 14) | 34.612 | 60.801 |
| Yatırım fonları değer artışı | 45.555 | 89.792 |
| Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar satış karı (Not: 31) | 508.489 | 26.334 |
| Temettü gelirleri | 58.816 | 41.092 |
| Yatırım amaçlı gayrimenkul satış karı | - | 24.916 |
| İş ortaklığı satış karı | - | 39.666 |
| 2.118.760 | 1.810.184 | |
| Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) | ||
| Finansal yatırım değer düşüklüğü (Not: 6) | (21.448) | (467.847) |
| Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar değer düşüklüğü (Not: 31) | - | (9.237) |
| Sabit kıymet satış zararı | (148.456) | (34.991) |
| Yatırım fonları değer azalışı | - | (1.719) |
| Sabit kıymet değer düşüklüğü (Not: 14) | - | (8.548) |
| Şerefiye değer düşüklüğü (Not: 17) | (57.184) | - |
| (227.088) | (522.342) | |
| FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ | ||
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Finansman gelirleri | 2023 | 2022 |
| Kur farkı gelirleri | 1.054.873 | 2.537.159 |
| Faiz gelirleri | 186.133 | 258.820 |
| Yabancı para çevrim farkı geliri | 256.777 | 111.341 |
| Opsiyon prim gelirleri | 11.322 | - |
| Diğer finansman gelirleri | 48.226 | 863 |
| 1.557.331 | 2.908.183 | |
| Finansman giderleri (-) | ||
| Kur farkı giderleri | (724.369) | (1.192.397) |
| Faiz giderleri | (1.036.290) | (706.931) |
| Çapraz kur takası giderleri (Not: 35) | - | (235.799) |
| Banka komisyon giderleri | (189.481) | (112.905) |
| Diğer türev araç giderleri (Not: 35) | (20.134) | - |
| Yabancı para çevrim farkı gideri | (7.901) | (17.929) |
| Diğer finansman giderleri | (60.139) | (199.478) |
| (2.038.314) | (2.465.439) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar Grup'un uygun bir fiyatla satışı ile ilgili aktif olarak pazarlama faaliyetinde bulunduğu varlıklarından oluşmaktadır.
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar | 126.028 | 434.435 |
| 126.028 | 434.435 |
Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklara ait hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibari ile net defter değeri | 434.435 | 134.482 |
| Yabancı para çevrim farkı | 40.162 | 13.909 |
| Değer düşüklüğü karşılığı (Not: 29) | - | (9.237) |
| Çıkışlar | (348.569) | (12.393) |
| Transferler | - | 307.674 |
| 31 Aralık itibari ile net defter değeri | 126.028 | 434.435 |
Grup'un satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklarının gerçeğe uygun değerleri Grup'un ilişkili tarafı olmayan, bağımsız bir değerleme kuruluşu tarafından belirlenmiştir. Değerleme çalışması benzer gayrimenkullerin rayiç alım satım bedellerine göre sonuçlandırılmıştır.
Cari dönemde satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar hesabında yer alan bir adet arsanın 29 Ağustos 2023 tarihinde 857.058 + KDV bedel ile satışı gerçekleşmiş olup, satışa ilişkin 508.489 kar konsolide kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerinden gelirler kaleminde muhasebeleştirilmiştir (2022: 26.334).
| Cari dönem vergisi ile ilgili varlıklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Peşin ödenen kurumlar vergisi | 468.306 | 705.867 |
| 468.306 | 705.867 | |
| Cari vergi yükümlülüğü | ||
| Cari kurumlar vergisi karşılığı | 626.617 | 635.985 |
| Eksi: Peşin ödenmiş vergi ve fonlar | (468.306) | (705.867) |
| 158.311 | (69.882) | |
| Gelir tablosundaki vergi gideri: Vergi gideri aşağıdakilerden oluşmaktadır: |
1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
| Cari vergi karşılığı Ertelenmiş vergi (geliri) |
1.107.422 (1.730.660) |
531.288 (252.101) |
| (623.238) | 279.187 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, Türkiye'de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup'un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli konsolide finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Her bir şirket için ayrı ayrı olmak üzere; vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi, ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiye tabi olmayan gelirler ile vergi istisna ve indirimlerinin düşülmesinden sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
2023 yılında uygulanan genel kurumlar vergisi oranı %25'dir (2022: %23). Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulamasına tabi Grup şirketleri de bulunmaktadır. Türkiye'de geçici vergi üçer aylık dönemler itibari ile hesaplanmakta, tahakkuk ettirilmekte ve ödenmektedir. 2023 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibari ile vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden hesaplanması gereken genel geçici vergi oranı %25'dir (2022: %23). Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak, önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Grup 2023 yılı içerisinde oluşmuş mali zararlarını 2028 yılına kadar kullanabilecektir.
Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298/A maddesi hükmü çerçevesinde, 2021 takvim yılı sonu itibarıyla kurumlar vergisi hesaplamasında enflasyon düzeltmesi için aranan koşullar gerçekleşmiştir. Ancak 20 Ocak 2022 tarih ve 7352 sayılı Kanun'la yapılan düzenleme ile, kurumlar vergisi hesaplamasında enflasyon düzeltmesi uygulaması 2023 yılına ertelenmiştir. Buna göre; geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere, 2021 ve 2022 hesap dönemlerinin VUK mali tabloları enflasyon düzeltmesine tabi değildir. 2023 hesap dönemi ise; geçici vergi dönemleri itibarıyla enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak, ancak 31 Aralık 2023 tarihli VUK mali tabloları enflasyon düzeltmesi koşullarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi olacaktır. VUK mali tablolarında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar/zarar farkı geçmiş yıllar kar/zarar hesaplarında gösterilecek ve kurumlar vergisi matrahını etkilemeyecektir.
Vergi Usul Kanunu'nun geçici 33'üncü maddesine göre 31 Aralık 2023 tarihli mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasından kaynaklanan vergi etkileri 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ertelenmiş vergi hesaplamasına dahil edilmiştir.
Türkiye'de normal hesap dönemine tabi şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. 2019 yılında yayınlanan 115 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri uyarınca beyanname verilme süresi normal hesap dönemine tabi şirketler için Nisan ayının son gününe uzatılmıştır. Vergi dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları beş yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir.
Kurumlar vergisine ek olarak, tam mükellef kurumlar tarafından Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda belirtilen kişi ve kurumlara yapılan kar dağıtımları, gelir/kurumlar vergisi kesintisine tabidir. Bu çerçevede tam mükellef gerçek kişiler ve Türkiye'de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara dağıtılan kar payları %15 oranında gelir/kurumlar vergisi tevkifatına (4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'yla söz konusu tevkifat oranı 22 Aralık 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %10'a indirilmiştir) tabidir. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları uyarınca stopaj oranları bazı ülke mukimlerine daha düşük uygulanabilir.
Ekteki konsolide finansal tablolarda konsolide olan bağlı ortaklıklar faaliyette bulundukları ülkelerdeki kurumlar vergisine ve gelir vergisi stopajına tabi tutulmaktadır. Grup'un faaliyette bulunduğu ülkelerde tabi olduğu (resmi) vergi oranları aşağıda özetlendiği gibidir:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Kurumlar | Gelir Vergisi | |
|---|---|---|
| Vergisi | Stopaj | |
| Ülkeler | Oranı % | Oranı % |
| Azerbaycan | %20 | %10 - %14 |
| Kazakistan | %20-%28 | %15 - %20 |
| Almanya | %30 - %33 | %0 - %25 |
| Suudi Arabistan | %20 | %5 - %20 |
| Lüksemburg | %15-%17 | %0 - %15 |
| Fas | %10-%31 | %10 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | %0 | %0 |
| Katar | %10 | %0 - %5 |
| Türkmenistan | %0 - %20 | %15 |
| Rusya | %20 | %10 - %20 |
| Irak | %0 - %20 | %3,3 - %15 |
| Romanya | %16 | %5 - %16 |
Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarda İstisna:
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-h maddesinde, yurt dışı inşaat kazançlarıyla ilgili özel hükme göre; "Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar" kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Söz konusu hükme göre, istisnadan yararlanılabilmesi için aranan tek şart, bu kazançların Türkiye'de genel netice hesaplarına intikal ettirilmesinden ibarettir. Söz konusu istisnadan yararlanmak için kazancın Türkiye'ye getirilme şartı aranmamaktadır.
Teşvik Belgesi Kapsamında Gerçekleşen İndirimli Vergi Uygulamaları:
2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 2012/1 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulamasına İlişkin Tebliğ çerçevesinde yatırımcılara çeşitli destekler sağlanabilmektedir. Karar kapsamında yatırımcıların yararlanabilecekleri destek unsurları yatırımın, bölgesel teşvik, öncelikli yatırım teşviki, stratejik yatırım teşviki veya genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alıp almadığına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Yararlanılabilecek teşvik unsurları KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Gelir veya Kurumlar Vergisi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği, Faiz ve Kar Payı Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi ve KDV İadesi şeklinde olabilmektedir.
6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar çerçevesinde yukarıdaki teşvik sisteminin yanında proje bazlı teşvik uygulaması bulunmaktadır. Bu uygulama kapsamında da yatırımcılara Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, KDV İadesi, Vergi İndirimi veya İstisnası, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Nitelikli Personel Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği, Sermaye Katkısı, Enerji Desteği, Kamu Alım Garantisi, Yatırım Yeri Tahsisi, Altyapı Desteği, Hibe Desteği ve Kanunlarla getirilen izin, tahsis, ruhsat, lisans ve tesciller ile diğer yasal ve idari süreçlerde kolaylaştırıcı düzenleme imkanı sağlanabilmektedir.
Teşvik belgeli ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A Maddesinden faydalanılabilen yatırım harcamaları üzerinden yatırıma katkı tutarı hesaplanmakta ve hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar beyan edilen kazanç indirimli oranla Kurumlar Vergisine tabi tutulabilmektedir. Diğer bir deyişle yatırıma katkı tutarı kadar kurumlar vergisinin yatırımcıdan alınmaması suretiyle yatırım Devlet tarafından desteklenmektedir. Yatırım dönemi içinde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını ve toplam yatırıma katkı tutarının %80'ini aşmamak şartıyla, hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben indirimli kurumlar vergisi uygulanabilmektedir. 2016 yılında yapılan yasal düzenlemeyle, teşvik belgesi kapsamındaki toplam yatırıma katkı tutarının yatırımın tamamlandığı hesap döneminin sonuna kadar yararlanılamayan kısmının, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılması mümkün kılınmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karara eklenen Geçici 8. Madde ile imalat sanayiine yönelik US-97 Kodu:15-37 düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1 Ocak 2017 ile 31 Aralık 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen yatırım harcamaları için aşağıdaki ilave avantajlar getirilmiştir:
2017 yılı sonunda yapılan değişiklikle birlikte, mezkur Kararın Geçici 8. Maddesinde yer alan 31 Aralık 2017 ibaresi 31 Aralık 2018 şeklinde değiştirilmek suretiyle, söz konusu avantajlı teşvik uygulamasının yukarıdaki kapsamdaki 2018 yılı yatırım harcamaları için de uygulanabilmesine imkan sağlanmıştı. 7161 sayılı Kanun'un 43'üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun geçici 9'uncu maddesinde yapılan değişiklikle 2019 yılında yapılacak imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için de artırılmış oranların uygulanması suretiyle ilave teşvik sağlanması konusunda Cumhurbaşkanı'na yetki verilmişti. 798 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile mezkur teşvik kararının geçici 8. Maddesinde yer alan "31.12.2018" ibaresi "31.12.2019" şeklinde değiştirilmek suretiyle, söz konusu avantajlı teşvik uygulamasının yukarıdaki kapsamda 2019 yılında yapılan yatırım harcamaları için de uygulanabilmesine imkan sağlanmıştır.
Ayrıca 7161 sayılı Kanun'un 43'üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun geçici 9'uncu maddesinde yapılan ve 18 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren eklemeyle Cumhurbaşkanına, birinci fıkrada yer alan süreyi bitiminden itibaren, sürenin bitimini takip eden her bir takvim yılı itibarıyla ayrı ayrı ya da birlikte, beş yıla kadar uzatmaya, bir diğer ifadeyle 2024 yılı sonuna kadar uzatmaya, yetki verilmiştir.
30 Aralık 2019 tarih ve 30994 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 1950 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu yetki 3 yıl için topluca kullanılmış olup, yukarıda belirtilen avantajlı teşvik uygulaması 2020, 2021 ve 2022 yıllarında, 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile daha önceki kararlara istinaden imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için de teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın geçerli olacaktır.
Toros Tarım, Samsun İşletmesi'nde yaptığı yatırımlarla ilgili olarak sülfürik asit, fosforik asit ve NPK yatırımları için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 3 Nisan 2013 tarihi itibari ile "Büyük Ölçekli Yatırım" statüsünde Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik sigorta primi işveren hissesi desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %35 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %60 vergi istisnası sağlamaktadır.
Buna ek olarak, Elektrik yatırımı için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 7 Temmuz 2014 tarihi itibari ile (öncelikli yatırım konularına girdiğinden) 5. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik sigorta primi işveren hissesi desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %40 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %80 vergi istisnası sağlamaktadır.
Tanklara dike havuz ve yalıtım drenaj sistemi yatırımı için Ekonomi Bakanlığı'ndan 25 Nisan 2018 tarihi itibari ile 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %25 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %60 vergi istisnası sağlamaktadır.
Antikek tankı ve dozajlama otomasyonu yapımı yatırımı için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 21 Mayıs 2018 tarihi itibari ile 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik KDV istisnasını kapsamakta ve %25 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %60 vergi istisnası sağlamaktadır.
Açıkhava silosu, ERP, Tavan Vinci ve Giyotin Makası yatırımları için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 31 Ekim 2019 tarihi itibari ile 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik gümrük vergisi muafiyeti ile KDV istisnasını kapsamakta ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
Amonyak tankı yatırımı için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 10 Aralık 2019 tarihi itibari ile 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik sigorta primi işveren hissesi desteği, gümrük vergisi muafiyeti, faiz desteği ile KDV istisnasını kapsamakta ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Toros Tarım, Ceyhan İşletmesi'nde yaptığı vinç yatırımı için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 1 Haziran 2015 tarihi itibari ile 2. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik, sigorta primi işveren hissesi desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %20 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %55 vergi istisnası sağlamaktadır.
Buna ek olarak, VAP, Forklift, Kantar, Buhar Üretim Sistemi, Tavan Vinci, Besleme Elevatörü, Toz Yıkama Sistemi, Amonyak Ünitesi Yenileme, FA Su Eşanjörü ve Hava Kompresörü yatırımları için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 30 Kasım 2020 tarihi itibari ile 2. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği ile KDV istisnasını kapsamakta ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
Toros Tarım, Mersin İşletmesi'nde pril kulesi baca gazı yıkama sistemi yatırımı için, Ekonomi Bakanlığı'ndan 24 Aralık 2015 tarihi itibari ile 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik, sigorta primi işveren hissesi desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %25 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %60 vergi istisnası sağlamaktadır.
Özel gübre tesisi yatırımı için Ekonomi Bakanlığı'ndan 8 Mayıs 2018 tarihi itibari ile 4. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik KDV istisnasını kapsamakta ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
Ar-Ge merkezi yatırımı için Ekonomi Bakanlığı'ndan 22 Haziran 2018 tarihi itibari ile 5. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştır. Söz konusu teşvik sigorta primi işveren hissesi desteği, gümrük vergisi muafiyeti ile KDV istisnasını kapsamakta ve %40 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %80 vergi istisnası sağlamaktadır.
Ceyhan İşletmesi'nde Batı iskele uzatma, Vinç yatırımı, Bitümen Depolama, İskele Katodik Koruma ve Dikey Santrifüj Pompası ve 60.000 Ton Tahıl Deposu yatırımları için, T.C. Ekonomi Bakanlığı'ndan 24 Eylül 2021 tarihi itibariyle 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %25 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %60 vergi istisnası sağlamaktadır.
Mersin İşletmesi'nde Yangın sistemi, SA Pompaları, Kontrol Vanaları ve Elektrik Motorları yatırımları için, T.C. Ekonomi Bakanlığı'ndan 23 Ekim 2021 tarihi itibariyle 3. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvik, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği, KDV istisnası ile gümrük vergisi muafiyetini kapsamakta ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
Gönen Enerji ve Meram Enerji, elektrik üretim tesisi yatırımları için, Ekonomi Bakanlığı'ndan sırasıyla 30 Nisan 2013 ve 7 Eylül 2017 tarihleri itibari ile Genel Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Ayrıca Organomineral Gübre tesisi yatırımları için, Ekonomi Bakanlığı'ndan sırasıyla 24 Ocak 2019 ve 8 Haziran 2020 tarihleri itibari ile 4. Bölge Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Söz konusu teşvikler; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, faiz desteği, sigorta pirimi işveren desteği ve %30 yatırım katkı oranı çerçevesinde yatırımdan elde edilen gelirin vergilendirilmesinde %70 vergi istisnası sağlamaktadır.
Polipropilen üretimi amacıyla kurulan CFS'ye 26 Kasım 2018 tarih ve 385 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle proje bazlı yatırım desteği verilmesi hususu ilan edilmiştir. Bilanço tarihi itibari Cumhurbaşkanı kararına bağlı gerçekleşen yatırım harcaması tutarı bulunmamaktadır ve Cumhurbaşkanı kararı kapsamında herhangi bir destek unsurundan faydalanılmamıştır.
Teşvik kapsamında Toros Tarım kar projeksiyonları üzerinden iki yıl baz alınarak 630.217 tutarında zamanlama farklarından kaynaklanan ertelenmiş vergi varlığı yaratmıştır (2022: 791.405).
Grup'un vergiye tabi yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki zamanlamadan kaynaklanan geçici farklılıkları üzerinden ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal tablolar ile TFRS'ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup, söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir. Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı faaliyet gösterilen ülkelerde geçerli olan vergi oranlarıdır. Türkiye'de işletmelerin konsolide vergi iadesi beyan edememeleri sebebiyle, ertelenmiş vergi varlıkları olan bağlı ortaklıklar, ertelenmiş vergi yükümlülükleri olan bağlı ortaklıklar ile netleştirilmez ve ayrı olarak gösterilir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Ertelenmiş Vergi (devamı):
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| Ertelenmiş vergi (varlığı) yükümlülükleri bazları: | 2023 | 2022 |
| Maddi ve maddi olmayan varlıkların | ||
| değerlemesi ve amortisman farkları | (1.543.021) | 6.486.998 |
| Kıdem tazminatı ve izin karşılıkları | (401.281) | (559.632) |
| Yararlanılacak yatırım indirimi | (2.520.868) | (3.957.026) |
| Stok değer düşüklüğü karşılığı | 412.698 | 667 |
| Proje maliyetleri ve hakedişleri (net) | 1.691.800 | 595.740 |
| Kiralama yükümlülükleri | 87.256 | 50.803 |
| Şüpheli alacaklar karşılığı | (33.462) | (23.941) |
| Değerlemenin etkisi | 453.235 | 1.240.066 |
| Gelir tahakkukları | 85.408 | (1.434) |
| Devreden geçmiş yıl vergi zararları | (280.422) | (1.452.501) |
| Dava karşılıkları | (36.732) | (36.263) |
| Finansal varlıkların gerçeğe uygun değer farkları | 98.746 | 493.588 |
| Prim ödemelerinin etkisi | (46.119) | (122.169) |
| Türev araçların etkisi | (12.546) | (568.725) |
| Diğer | 162.378 | 135.739 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü / (varlığı) | (1.882.930) | 2.281.910 |
| Ertelenmiş vergi (varlığı) yükümlülükleri: | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| Maddi ve maddi olmayan varlıkların | ||
| değerlemesi ve amortisman farkları | (349.287) | 1.312.211 |
| Kıdem tazminatı ve izin karşılıkları | (100.329) | (112.777) |
| Yararlanılacak yatırım indirimi | (630.217) | (791.405) |
| Stok değer düşüklüğü karşılığı | 101.878 | 135 |
| Proje maliyetleri ve hakedişleri (net) | (143.154) | 204.581 |
| Kiralama yükümlülükleri | 21.817 | 10.536 |
| Şüpheli alacaklar karşılığı | (8.133) | (4.663) |
| Değerlemenin etkisi | 137.064 | 295.130 |
| Gelir tahakkukları | 22.239 | (298) |
| Devreden geçmiş yıl vergi zararları | (64.640) | (185.163) |
| Dava karşılıkları | (9.154) | (7.299) |
| Finansal varlıkların gerçeğe uygun değer farkları | 3.820 | 21.862 |
| Prim ödemelerinin etkisi | (11.569) | (24.329) |
| Türev araçların etkisi | (3.136) | (113.724) |
| Reeskont ayrılmasının etkisi | 38.748 | 24.465 |
| Diğer | (18.185) | 1.836 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü / (varlığı) | (1.012.238) | 631.098 |
| Ertelenmiş vergi aktifi | (1.321.147) | (524.476) |
| Ertelenmiş vergi pasifi | 308.909 | 1.155.574 |
| (1.012.238) | 631.098 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibari ile sona eren yıl içindeki ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin / (varlıklarının) hareketi aşağıda verilmiştir:
| Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (varlıkları) hareketleri: | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| 1 Ocak itibari ile açılış bakiyesi | 631.098 | 1.174.035 |
| Ertelenmiş vergi (geliri) gideri | (1.794.460) | (252.101) |
| Finansal varlıkların gerçeğe uygun değer değişimlerinin etkisi | 8.052 | 7.598 |
| Kapsamlı gelire kaydedilen aktüeryal kazanç (kaybın) etkisi | (4.650) | (51.648) |
| Finansal riskten korunma fonu etkisi | 110.588 | (269.261) |
| Vergi oranındaki değişimin etkisi | 63.800 | - |
| Yabancı para çevrim farkı | (18.990) | 51.552 |
| Parasal kalemlerden (kazanç) kayıp | (7.676) | (29.077) |
| 31 Aralık itibari ile kapanış bakiyesi | (1.012.238) | 631.098 |
| Dönem vergi giderinin dönem karı ile mutabakatı aşağıdaki gibidir: | ||
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
| Vergi karşılığının mutabakatı: | 2023 | 2022 |
| Vergi öncesi kar | (1.774.723) | 1.687.175 |
| Hesaplanan vergi (*) | 798.155 | 1.456.873 |
| Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı: | ||
| - Kanunen kabul edilmeyen giderler | 91.174 | 8.079 |
| - Temettü ve diğer vergiden muaf gelirler | (501.749) | (875.145) |
| - Önceki dönemlerde ertelenmiş vergiye konu olmamış geçmiş yıllar | ||
| zararlarının vergi etkisi | - | (66.645) |
| - İndirilemeyen (zararların) karların etkisi (net) | (37.570) | (84.971) |
| - Yararlanılan yatırım indirimi | (222.134) | (866.035) |
| - Müşterek yönetime tabi ortaklıkların etkisi | (1.022) | (48) |
| - Yurtdışı iştiraklere ait vergi tahakkuku | - | (39.669) |
| - Duran varlıklara yapılan değerlemenin etkisi | (135.781) | (397.526) |
| - Deprem ek vergisi | 283.481 | - |
| - Vergi Usül Kanunu'na göre enflasyon düzeltmesi ile oluşan geçici | ||
| farkların ertelenmiş vergi etkisi | (933.777) | 1.068.195 |
| - Parasal (Kayıp) / Kazanç | 29.757 | 314.574 |
| - Vergi oranındaki değişimin ve konsolidasyon | ||
| düzeltmelerinin vergi etkisi | 32.347 | (180.158) |
| -Diğer | (26.119) | (58.337) |
| Gelir tablosundaki vergi gideri | (623.238) | 279.187 |
(*) Yurt dışı şirketlerinin bulundukları farklı ülkelerde ilgili ülkenin vergi oranı geçerlidir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Cari yıla ait pay başına kar hesaplaması, var ise çıkarılan bedelli ve bedelsiz hisselerin etkileri göz önüne alınarak, TMS 33'e uygun olarak yapılmıştır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihlerinde sona eren yıllara ait Grup hisselerinin ağırlıklı ortalaması ve hisse başına kar hesaplaması (1 TL değerli hisseye isabet eden) aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Dönem boyunca mevcut olan hisselerin ortalama sayısı (tam değeri) |
370.000.000 | 370.000.000 |
| Ana ortaklık paylarına ait net dönem karı (bin TL) | (1.149.757) | 1.388.942 |
| Faaliyetlerden elde edilen hisse başına kazanç (TL) | (3,107) | 3,754 |
Grup, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. Şirket ile bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır.
Alacak ve borç bakiyeleri nakit olarak kapatılacak olup, teminat alınmamış veya verilmemiştir. İlişkili taraflardan alacaklar için cari yılda şüpheli alacaklar karşılık gideri oluşmamıştır.
İlişkili kuruluşlar ile yapılan tüm ticari işlemler belirgin ve ölçülebilirdir.
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Alacaklar | Borçlar | Alacaklar | Borçlar | ||
| İlişkili taraflara ilişkin bakiyeler | Kısa vadeli | Kısa vadeli | Kısa vadeli | Kısa vadeli | |
| Ticari | |||||
| Azfen (1) | 41.331 | - | 92.523 | - | |
| Tekzen | 1.476 | 735 | 2.918 | 1.018 | |
| Agromak | 23 | 6 | 471 | 6 | |
| Üçgen Bakım | 579 | - | 165 | - | |
| Diğer | 100 | 753 | 283 | 324 | |
| Ortaklar ve kilit yönetici personel | 1.743 | 437 | 1.557 | 636 | |
| Müşterek faaliyetler (2) | 14.518 | 89.100 | 11.062 | 13.033 | |
| 59.770 | 91.031 | 108.979 | 15.017 | ||
| Diğer | |||||
| Mersin Serbest Bölge İşl. A.Ş. (3) | - | 11.325 | - | 12.449 | |
| Diğer | - | 402 | - | 285 | |
| - | 11.727 | - | 12.734 | ||
| 59.770 | 102.758 | 108.979 | 27.751 |
(1) Grup'un Not 12'de açıklanan ortaklıkları ile gerçekleştirdiği ticari faaliyetler esnasında oluşan mal veya hizmet alımlarından kaynaklı bakiyeleri kapsamaktadır.
(2) Grup'un Not 2.1 "Müşterek faaliyetlerdeki paylar"da açıklanan muhtelif taahhüt işlerindeki müşterek faaliyet katılımcılarından kaynaklı bakiyeleri kapsamaktadır.
(3) Mersin Serbest Bölge Yönetim Kurulunda kabul edilen ancak henüz Genel Kurul'da kabul edilmediği için diğer borç olarak sınıflanan temettü bakiyesinden oluşmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Diğer gelir (gider) , |
|||||
| İlişkili taraflara ilişkin işlemler |
Alımlar | Satışlar | Temettü geliri |
Kira geliri |
net |
| Agromak | - | 18 | - | - | - |
| Akmerkez Lokantacılık |
4 | - | 5.407 | - | 104 |
| Tekzen | - | 1.928 | - | - | - |
| Üçgen Bakım |
- | 905 | 626 | 358 | (534) |
| Akmerkez Gayrimenkul |
- | - | 23.490 | - | - |
| Galipoli Gıda |
- | 15 | - | - | - |
| Tekfen Vakfı |
- | 30 | - | - | - |
| Diğer | - | 3.113 | 29.293 | 15 | (555) |
| Ortaklar ve kilit yönetici personel |
10 | 3.113 | - | - | - |
| 14 | 9.122 | 58.816 | 373 | (985) |
| Diğer gelir (gider) , |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| İlişkili taraflara ilişkin işlemler |
Alımlar | Satışlar | geliri Temettü |
Kira geliri |
net |
| Azfen | - | 51.981 | - | - | - |
| Agromak | - | 435 | - | - | - |
| Akmerkez Lokantacılık |
- | - | 2.715 | - | - |
| Tekzen | - | 3.866 | - | - | - |
| Üçgen Bakım |
- | 873 | 511 | 180 | (405) |
| Akmerkez Gayrimenkul |
- | - | 25.194 | - | - |
| Galipoli Gıda |
- | 84 | - | - | - |
| Tekfen Vakfı |
- | 96 | - | 8 | (857) |
| Diğer | - | 432 | 12.672 | - | - |
| Ortaklar ve kilit personel yönetici |
3 | 2.539 | - | - | - |
| Müşterek faaliyetler |
- | - | - | - | - |
| 3 | 60.306 | 41.092 | 188 | (1.262) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Kilit yönetici personele sağlanan faydalar:
Dönem içerisinde kilit yönetici personele sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Ücretler ve diğer kısa vadeli faydalar | 87.995 | 72.092 |
| 87.995 | 72.092 |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Varlıklar | Yükümlülükler | Varlıklar | Yükümlülükler | ||
| Vadeli döviz işlemleri Opsiyon sözleşmeleri |
36.012 - |
48.558 19.183 |
14.052 - |
582.775 - |
|
| Kısa vadeli | 36.012 | 67.741 | 14.052 | 582.775 | |
| 36.012 | 67.741 | 14.052 | 582.775 |
Grup'un bağlı ortaklıklarından Toros Tarım, gelecekteki önemli işlemlerini ve nakit akımlarını finansal riskten korumak amacıyla döviz türev araçlarından yararlanır. Toros Tarım, döviz kurundaki dalgalanmaların yönetimine bağlı olarak çeşitli vadeli döviz sözleşmelerinin tarafıdır. Satın alınan türev araçlar esas olarak Toros Tarım'ın faaliyette bulunduğu piyasadaki döviz cinslerindendir.
Bilanço tarihi itibari ile, Toros Tarım'ın gerçekleştirmekle yükümlü olduğu ve vadesi gelmemiş vadeli döviz sözleşmelerinin toplam nosyonel tutarı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık | 31 Aralık | |
|---|---|---|
| 2023 | 2022 | |
| Vadeli döviz sözleşmeleri | 4.229.616 | 8.096.235 |
| 4.229.616 | 8.096.235 |
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile, Toros Tarım'ın döviz türevlerinin gerçeğe uygun değeri 36.012 varlık, 67.741 yükümlülük olmak üzere negatif 31.729 olarak tahmin edilmektedir (31 Aralık 2022: 14.052 varlık, 111.617 yükümlülük olmak üzere negatif 568.723). Döviz türev araçların değerlemesinde, benzer araçlar için kote edilmiş piyasa fiyatları baz alınmakta olup bilanço tarihi itibari ile türev araçların gerçeğe uygun değer ölçümünde kullanılan hiyerarşi sınıflandırması Seviye 2'dir (31 Aralık 2022: Seviye 2). Döviz türev araçların amaç ve kullanımında herhangi bir değişiklik olmamıştır.
Nakit akım riskinden korunmak için düzenlenen ve etkin olan negatif 9.408 döviz türev işlemlerinin gerçeğe uygun değeri özkaynak altında muhasebeleştirilmiştir, dönem içinde etkin olmayan döviz türev işlemi yoktur (31 Aralık 2022: Etkin olan negatif 454.894, etkin olmayan yoktur). Dönem içinde vadesi gelen türev sözleşmeleri ile ilgili olarak 583.280'lik gelir ve 459.356'lık gider kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2022: 1.465.825 gelir, 60.045 gider).
Toros Tarım, piyasada oluşan avantajlı fiyatlardan faydalanabilmek amacıyla 20 Ekim 2023 tarihinde üç adet çift para birimli opsiyon sözleşmesine taraf olmuştur. Toros Tarım, uygun gördüğü hallerde bu tarz türev işlemlere taraf olmaya devam edecektir. Bilanço tarihi itibari ile opsiyon sözleşmelerinin gerçeğe uygun değer ölçümünde kullanılan hiyerarşi sınıflandırması Seviye 2'dir (31 Aralık 2022: Yoktur). 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile opsiyon sözleşmelerine ilişkin olarak kar veya zarar tablosunda 20.134'lük gider muhasebeleştirilmiştir. (31 Aralık 2022: Yoktur).
Tekfen İnşaat, gelecekteki önemli işlemleri ve nakit akımlarını finansal riskten korumak amacıyla çapraz kur takası işlemleri gerçekleştirmiştir. 31 Aralık 2023 itibarıyla Tekfen İnşaat'ın çapraz kur takası işlemi bulunmamaktadır (31 Aralık 2022: Yoktur). 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile çapraz kur takası işlemlerine ilişkin olarak kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilen bakiye yoktur (31 Aralık 2022: 235.799 gider).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyet karlılığının sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karını artırmayı hedeflemektedir.
Grup'un kaynak yapısı Not 7'de açıklanan kredileri de içeren borçlar ve sırasıyla ödenmiş sermaye, hisse senedi ihraç primi, kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler ve geçmiş yıllar karlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.
Grup risk yönetimi çerçevesinde faaliyetlerine ilişkin olarak almış olduğu riskleri tanımlar, bu risklerin yol açabileceği zarar tutarlarını tahmin eder ve bu zarar tutarlarıyla orantılı olarak tutması gereken sermaye tabanını belirleyerek sermaye riskini minimize etmeyi hedefler.
Sermaye tabanı belirlendikten sonra yeni borç edinilmesi, mevcut olan borçların geri ödenmesi ve temettü ödemeleri yollarıyla finansman yapısının dengeli bir şekilde yönetilmesi amaçlanmaktadır.
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibari ile net nakit mevcudu aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Nakit ve nakit benzerleri | 6.596.621 | 6.843.011 |
| Vadesi üç aydan uzun mevduatlar | 2.061 | 2.320 |
| Eurobondlar | 29.637 | 282.525 |
| Kur korumalı mevduat | 1.054.195 | 2.612.551 |
| Opsiyon sözleşmeleri | 10.674 | - |
| Eksi: Borçlanmalar | (8.884.574) | (7.597.632) |
| Net Nakit Mevcudu (*) | (1.191.386) | 2.142.775 |
(*) Net nakit mevcudu hesaplamasına TFRS 16 uyarınca borçlanmalar içerisinde muhasebeleştirilen kiralama yükümlülükleri, TFRS 9 uyarınca nakit ve nakit benzerleri içerisinde muhasebeleştirilen beklenen kredi zararları ve kur korumalı mevduatların gerçeğe uygun değer düzeltme etkisi dahil edilmemiştir.
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetimi programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Yönetim, ticari faaliyetler ile ilgili hizmet verirken, aynı zamanda yerli ve yabancı finansal piyasalara erişimin düzenli bir şekilde sağlanmasından ve Grup'un faaliyetleri ile ilgili maruz kalınan finansal risklerin seviyesini ve büyüklüğünü takip etmekten sorumludur. Söz konusu bu riskler; piyasa riski (döviz kuru riski, gerçeğe uygun faiz oranı riski ve fiyat riskini de içerir), kredi riski, likitide riski ile nakit akım faiz oranı riskini kapsar.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri | Alacaklar | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | Bankalardaki | Finansal | Türev | |||
| 31 Aralık 2023 | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | İlişkili Taraf |
Diğer Taraf | Mevduat | Yatırımlar | Araçlar |
| Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*) | 59.770 | 6.934.196 | - | 287.776 | 4.866.052 | 1.099.952 | 36.012 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) | - | 525.297 | - | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri | 19.714 | 5.986.695 | - | 287.776 | 4.866.052 | 1.099.952 | 36.012 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
40.056 - |
810.749 - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
- - - - - - - |
136.752 431.610 (294.858) - 179 (179) - |
- - - - - - - |
- 571 (571) - - - - |
- - - - 3.633 (3.633) - |
- - - - - - - |
- - - - - - - |
| 31 Aralık 2022 | |||||||
| Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*) | 108.979 | 7.314.766 | - | 287.044 | 4.386.030 | 2.914.871 | 14.052 |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı (**) | - | 1.058.047 | - | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri | 108.949 | 5.304.846 | - | 287.044 | 4.386.030 | 2.914.871 | 14.052 |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı |
30 - |
2.004.909 5.920 |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) |
- - - |
5.011 263.316 (258.305) |
- - - |
- 941 (941) |
- - - |
- - - |
- - - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - Değer düşüklüğü (-) |
- - - |
- 432 (432) |
- - - |
- - - |
- 2.450 (2.450) |
- - - |
- - - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
(**) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup'a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup, işlemlerini yalnızca kredi güvenirliliği olan taraflarla gerçekleştirme ve mümkün olduğu durumlarda, yeterli teminat elde etme yoluyla kredi riskini azaltmaya çalışmaktadır. Grup'un maruz kaldığı kredi riskleri ve müşterilerin kredi dereceleri devamlı olarak izlenmektedir. Kredi riski, ilgili şirketlerin yönetim kurulları tarafından belirlenen ve risk yönetimi kurulu tarafından her yıl incelenen ve onaylanan sınırlar aracılığıyla kontrol edilmektedir.
Ticari alacaklar, çeşitli sektör ve coğrafi alanlara dağılmış, çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır.
| 31 Aralık 2023 | Ticari Alacaklar |
Diğer Alacaklar |
Toplam |
|---|---|---|---|
| Vadesi geçmemiş alacaklar | 6.006.588 | 287.776 | 6.294.364 |
| Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş | 228.867 | - | 228.867 |
| Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş | 8.176 | - | 8.176 |
| Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş | 36.481 | - | 36.481 |
| Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş | 442.839 | - | 442.839 |
| Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş | 566.052 | 571 | 566.623 |
| Toplam alacaklar | 7.289.003 | 288.347 | 7.577.350 |
| Toplam vadesi geçen alacaklar Teminat ve benzerleri ile güvence altına alınmış kısmı |
1.282.415 - |
571 - |
1.282.986 - |
| Vadesi geçen alacaklar için ayrılan karşılık Vadesi geçmemiş alacaklar için ayrılan karşılık |
(294.858) (179) |
(571) - |
(295.429) (179) |
| Karşılık ayrılan tüm alacakların teminat ve benzerleri ile güvence altına alınmış kısmı |
- | - | - |
| 31 Aralık 2022 | Ticari Alacaklar |
Diğer Alacaklar |
Toplam |
| Vadesi geçmemiş alacaklar | 5.414.226 | 287.044 | 5.701.270 |
| Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş | 32.665 | - | 32.665 |
| Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş | |||
| 28.372 | - | 28.372 | |
| Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş | 90.595 | - | 90.595 |
| Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş | 428.488 | - | 428.488 |
| Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş | 1.688.135 | 941 | 1.689.076 |
| Toplam alacaklar | 7.682.481 | 287.985 | 7.970.466 |
| Toplam vadesi geçen alacaklar Teminat ve benzerleri ile güvence altına alınmış kısmı |
2.268.255 5.920 |
941 - |
2.269.196 5.920 |
| Vadesi geçen alacaklar için ayrılan karşılık Vadesi geçmemiş alacaklar için ayrılan karşılık |
(258.305) (431) |
(941) - |
(259.246) (431) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Bilanço tarihi itibari ile vadesi geçmiş ticari alacaklardan karşılık ayrılmamış olanlara ilişkin alınan teminat bulunmamaktadır (2022: Yoktur). Vadesi geçmiş ticari alacaklardan karşılık ayrılmış olanlara ilişkin alınan herhangi bir teminat yoktur (2022: Yoktur).
Bankalarla olan bakiyelerden kaynaklanan kredi riski, Grup politikalarına uygun olarak, Grup'un Hazine bölümü tarafından yönetilmektedir. Karşı taraf kredi limitleri Grup tarafından gözden geçirilir. Limitler, risklerin yoğunlaşmasını azaltacak ve karşı tarafın potansiyel olarak ödeme yapmaması nedeniyle mali kayıpları en aza indirecek şekilde belirlenir.
Likidite riski yönetimi ile ilgili esas sorumluluk, Yönetim Kurulu'na aittir. Yönetim Kurulu, Grup yönetiminin kısa, orta ve uzun vadeli fonlama ve likidite gereklilikleri için, uygun bir likidite riski yönetimi oluşturmuştur. Grup, likidite riskini tahmini ve fiili nakit akımlarını düzenli olarak takip etmek ve finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlamak suretiyle yönetir.
Aşağıdaki tablo, Grup'un türev niteliğinde olan ve olmayan finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir. Türev olmayan finansal yükümlülükler iskonto edilmeden ve ödenmesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir. Türev finansal yükümlülükler ise iskonto edilmemiş net nakit giriş ve çıkışlarına göre düzenlenmiştir. Vadeli işlem araçları brüt ödenmesi gereken vadeli işlemler için net olarak ödenir ve iskonto edilmemiş, brüt nakit giriş ve çıkışları üzerinden realize edilir. Alacaklar veya borçlar sabit olmadığı zaman açıklanan tutar, rapor tarihindeki getiri eğrilerinden elde edilen faiz oranı kullanılarak belirlenir.
Likidite riski tablosu:
| 31 Aralık 2023 | |
|---|---|
| Sözleşme uyarınca nakit |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| çıkışlar toplamı | 3 aydan | 3-12 | 1-5 yıl | 5 yıldan | ||
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | (I+II+III+IV) | kısa (I) | ay arası (II) | arası (III) | uzun (IV) |
| Finansal yükümlülükler | ||||||
| Banka kredileri | 8.883.063 | 10.042.014 | 2.663.056 | 3.850.690 | 3.528.268 | - |
| Kiralama yükümlülükleri | 297.682 | 470.264 | 29.492 | 205.577 | 60.906 | 174.289 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) |
11.107.478 | 11.267.577 | 9.049.652 | 2.140.346 | 77.579 | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar |
397.765 | 397.765 | 397.765 | - | - | - |
| Diğer borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) |
668.695 | 668.695 | 266.590 | 240.571 | 148.942 | 12.592 |
| Toplam yükümlülük | 21.354.683 | 22.846.315 | 12.406.555 | 6.437.184 | 3.815.695 | 186.881 |
| Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı |
3 aydan | 3-12 | 1-5 yıl | 5 yıldan | ||
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | (I+II+III+IV) | kısa (I) | ay arası (II) | arası (III) | uzun (IV) |
| Türev araçlar | ||||||
| Türev nakit girişleri | 31.729 | (3.908.363) | (2.092.762) | (1.815.601) | - | - |
| Türev nakit çıkışları | - | 4.229.616 | 2.166.726 | 2.062.890 | - | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b.2) Likidite risk yönetimi (devamı)
31 Aralık 2022
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II+III+IV) |
3 aydan kısa (I) |
3-12 ay arası (II) |
1-5 yıl arası (III) |
5 yıldan uzun (IV) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Finansal yükümlülükler | ||||||
| Banka kredileri | 7.592.525 | 8.027.431 | 2.138.701 | 1.705.059 | 4.183.671 | - |
| Kiralama yükümlülükleri | 187.238 | 885.203 | 214.611 | 381.499 | 200.750 | 88.343 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflara | ||||||
| borçlar dahil) | 18.002.226 | 18.141.060 | 11.922.543 | 5.626.845 | 591.672 | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalar | ||||||
| kapsamında borçlar | 282.563 | 282.563 | 282.563 | - | - | - |
| Diğer borçlar (ilişkili taraflara | ||||||
| borçlar dahil) | 722.853 | 722.853 | 369.968 | 19.751 | 319.519 | 13.615 |
| Toplam yükümlülük | 26.787.405 | 28.059.110 | 14.928.386 | 7.733.154 | 5.295.612 | 101.958 |
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II+III+IV) |
3 aydan kısa (I) |
3-12 ay arası (II) |
1-5 yıl arası (III) |
5 yıldan uzun (IV) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Türev araçlar | ||||||
| Türev nakit girişleri | 568.723 | (7.438.475) | (4.409.641) | (3.028.834) | - | - |
| Türev nakit çıkışları | - | 8.096.235 | 4.794.176 | 3.302.059 | - | - |
Faaliyetleri nedeniyle Grup, döviz kurundaki (b.3.1 maddesine bakınız) ve faiz oranındaki (b.3.2 maddesine bakınız) değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır.
Cari yılda Grup'un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır.
Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Grup'un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibari ile dağılımı sonraki sayfalardaki gibidir:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
b.3.1) Kur riski yönetimi(devamı)
| Diğer | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 |
Bin Karşılığı TL |
Bin ABD Doları |
Bin Avro |
Bin GBP |
(Bin TL Karşılığı) |
| Ticari Alacaklar 1. |
2.363.502 | 54.218 | 4.646 | - | 616.083 |
| 2. Parasal Finansal Varlıklar |
2.816.902 | 89.384 | 2.968 | 13 | 88.432 |
| Diğer 3. |
1.417.121 | 34.689 | 10.992 | 22 | 37.063 |
| DÖNEN 4. VARLIKLAR |
6.597.525 | 178.291 | 18.606 | 35 | 741.578 |
| 5. Ticari Alacaklar |
387.565 | 1 | 5.968 | - | 193.135 |
| 6. Parasal Finansal Varlıklar |
1.416 | 1 | 1 | - | 1.354 |
| 7. Diğer |
23.063 | 197 | 530 | - | - |
| 8. DURAN VARLIKLAR |
412.044 | 199 | 6.499 | - | 194.489 |
| 9. TOPLAM VARLIKLAR |
7.009.569 | 178.490 | 25.105 | 35 | 936.067 |
| Ticari Borçlar 10. |
7.086.125 | 209.396 | 15.622 | 57 | 410.880 |
| 11. Finansal Yükümlülükler |
2.207.564 | 65.910 | 5.903 | - | 75.009 |
| 12. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler |
1.618.580 | 17.996 | 23.398 | - | 326.646 |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler |
313.471 | 4.039 | 314 | - | 184.342 |
| VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 13. KISA |
11.225.740 | 297.341 | 45.237 | 57 | 996.877 |
| Ticari Borçlar 14. |
14.307 | 136 | - | - | 10.303 |
| 15. Finansal Yükümlülükler |
339.485 | - | 10.422 | - | - |
| 16. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler |
100.473 | 413 | - | - | 88.315 |
| VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 17. UZUN |
454.265 | 549 | 10.422 | - | 98.618 |
| YÜKÜMLÜLÜKLER 18. TOPLAM |
11.680.005 | 297.890 | 55.659 | 57 | 1.095.495 |
| 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu (19a-19b) |
4.358.973 | 148.072 | - | - | - |
| 19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
4.358.973 | 148.072 | - | - | - |
| 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
- | - | - | - | - |
| yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu 20. Net |
(311.463) | 28.672 | (30.554) | (22) | (159.428) |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük |
|||||
| pozisyonu (1+2+5+6-10-11-12-14-15-16) |
(5.797.149) | (150.247) | (41.762) | (44) | (12.149) |
| 22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri |
(31.729) | (1.078) | - | - | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
b.3.1) Kur riski yönetimi(devamı)
| Diğer | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2022 |
Bin TL Karşılığı |
Bin ABD Doları |
Bin Avro |
Bin GBP |
(Bin TL Karşılığı) |
| 1. Ticari Alacaklar |
3.388.574 | 75.142 | 6.131 | - | 872.095 |
| Parasal Finansal Varlıklar 2. |
5.509.432 | 167.562 | 3.058 | 12 | 246.029 |
| 3. Diğer |
480.132 | 5.245 | 6.825 | - | 94.355 |
| DÖNEN 4. VARLIKLAR |
9.378.138 | 247.949 | 16.014 | 12 | 1.212.479 |
| 5. Ticari Alacaklar |
376.507 | 47 | 3.712 | - | 253.131 |
| 6. Parasal Finansal Varlıklar |
1.516 | - | - | - | 1.516 |
| 7. Diğer | 54.432 | 1.335 | 404 | - | 31 |
| 8. DURAN VARLIKLAR | 432.455 | 1.382 | 4.116 | - | 254.678 |
| 9. TOPLAM VARLIKLAR | 9.810.593 | 249.331 | 20.130 | 12 | 1.467.157 |
| 10. Ticari Borçlar |
11.735.490 | 347.570 | 8.273 | 37 | 753.895 |
| Finansal Yükümlülükler 11. |
345.158 | - | 4.112 | - | 210.091 |
| 12. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler |
2.170.762 | 27.267 | 25.878 | - | 480.660 |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler |
20.961 | 498 | 171 | - | - |
| VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 13. KISA |
14.272.371 | 375.335 | 38.434 | 37 | 1.444.646 |
| 14. Ticari Borçlar |
5.508 | 84 | 12 | - | 2.526 |
| 15. Finansal Yükümlülükler |
461.404 | - | 14.047 | - | - |
| Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 16. |
137.873 | 223 | - | - | 131.002 |
| UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 17. |
604.785 | 307 | 14.059 | - | 133.528 |
| YÜKÜMLÜLÜKLER 18. TOPLAM |
14.877.156 | 375.642 | 52.493 | 37 | 1.578.174 |
| Bilanço dışı türev araçların net varlık / yükümlülük pozisyonu (19a-19b) 19. |
7.438.475 | 241.434 | - | - | - |
| 19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
7.438.475 | 241.434 | - | - | - |
| 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı |
- | - | - | - | - |
| Net yabancı para varlık / yükümlülük pozisyonu 20. |
2.371.912 | 115.123 | (32.363) | (25) | (111.017) |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük |
|||||
| pozisyonu (1+2+5+6-10-11-12-14-15-16) |
(5.580.166) | (132.393) | (39.421) | (25) | (205.403) |
| Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri 22. |
(568.723) | (18.459) | - | - | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
b.3.1) Kur riski yönetimi(devamı)
Grup, başlıca ABD Doları ve Avro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup'un kurlardaki %5'lik artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %5'lik oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yıl sonundaki net yabancı para cinsinden kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yıl sonundaki %5'lik kur değişiminin etkilerini gösterir. Pozitif değer, kardaki/zarardaki olası artışı ifade eder.
| 31 Aralık 2023 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Kar / Zarar | ||||
| Yabancı paranın | Yabancı paranın | |||
| değer kazanması | değer kaybetmesi | |||
| ABD Doları'nın TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| ABD Doları net varlık / yükümlülüğü | 42.203 | (42.203) | ||
| Avro'nun TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| Avro net varlık / yükümlülüğü | (49.763) | 49.763 | ||
| Diğer döviz kurlarının TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü | (8.013) | 8.013 | ||
| TOPLAM | (15.573) | 15.573 | ||
| 31 Aralık 2022 | ||||
| Kar / Zarar | ||||
| Yabancı paranın | Yabancı paranın | |||
| değer kazanması | değer kaybetmesi | |||
| ABD Doları'nın TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| ABD Doları net varlık / yükümlülüğü | 177.344 | (177.344) | ||
| Avro'nun TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| Avro net varlık / yükümlülüğü | (53.152) | 53.152 | ||
| Diğer döviz kurlarının TL karşısında % 5 değişmesi halinde | ||||
| Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü | (5.596) | 5.596 | ||
| TOPLAM | 118.596 | (118.596) | ||
| Vadeli döviz alım/satım ve opsiyon sözleşmeleri |
Grup, belirli yabancı para cinsinden olan ödemeler ve tahsilatlardan meydana gelen risklerin karşılanması ve piyasada oluşan avantajlı fiyatlardan faydalanabilmek amacıyla vadeli döviz kuru işlem sözleşmeleri gerçekleştirir. Aşağıdaki tablo, bilanço tarihi itibari ile gerçekleşmemiş olan vadeli döviz alım/satım ve opsiyon sözleşmelerinin detayını vermektedir:
| Gerçekleşmemiş alım/satım | Ortalama kur | Yabancı para | Sözleşme değeri | Gerçeğe uygun değeri | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sözleşmeleri | 2023 | 2022 | 2023 | 2022 | 2023 | 2022 | 2023 | 2022 |
| ABD Doları alımı (Bin ABD | ||||||||
| Doları / Bin TL) | ||||||||
| 3 aydan az | 30,48 | 20,33 | 71.090 | 235.832 | 2.166.726 | 4.794.176 | (884) | (350.570) |
| 3-12 ay arası | 33,45 | 20,39 | 61.675 | 161.984 | 2.062.890 | 3.302.059 | (30.845) | (218.153) |
| (31.729) | (568.723) |
31 Aralık 2023 tarihi itibari ile vadeli döviz alım/satım sözleşmelerinin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden oluşan ve özkaynaklarda riskten korunma kazançları'nda sınıflanan gerçekleşmemiş zararlar 9.408'dir (2022: Gerçekleşmemiş karlar 454.894).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
b.3.1) Faiz oranı riski yönetimi
Faiz oranı duyarlılığı
Grup'un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Finansal yükümlülükler - Sabit Faizli Finansal Araçlar | 5.666.560 | 4.076.494 |
| Finansal yükümlülükler - Değişken Faizli Finansal Araçlar | 3.514.185 | 3.703.269 |
31 Aralık 2023 tarihinde faiz oranları 50 baz puan yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 17.571 (31 Aralık 2022: 18.516) daha düşük/yüksek olacaktı.
Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihinde maruz kalınan borsada işlem gören hisse senedi fiyat risklerine göre belirlenmiştir.
Raporlama tarihinde, diğer tüm değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin %10 oranında fazla/az olması durumunda:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| İtfa edilmiş |
Gerçeğe uygun değerinden |
İtfa edilmiş |
Türev | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| maliyetinden | ölçülen | maliyetinden | araçların | |||
| gösterilen finansal |
finansal | gösterilen finansal |
gerçeğe | Defter | ||
| 31 Aralık 2023 |
varlıklar | yatırımlar | yükümlülükler | uygun değeri | değeri (*) |
Not |
| Finansal varlıklar |
||||||
| Nakit ve nakit benzerleri |
6.592.988 | - | - | - | 6.592.988 | 5 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) |
6.993.966 | - | - | - | 6.993.966 | 8, 36 |
| Finansal yatırımlar |
42.372 | 4.183.663 | - | - | 4.226.035 | 6 |
| Diğer kısa ve uzun vadeli alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) |
287.776 | - | - | - | 287.776 | 9, 36 |
| Türev araçlar | - | - | - | 36.012 | 36.012 | 35 |
| Finansal yükümlülükler |
||||||
| Borçlanmalar | - | - | 9.180.745 | - | 9.180.745 | 7, 36 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) |
- | - | 11.107.478 | - | 11.107.478 | 8, 36 |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar |
- | - | 397.765 | - | 397.765 | 22, 36 |
| Diğer kısa ve uzun vadeli borçlar |
- | - | 668.695 | - | 668.695 | 9, 36 |
| Türev araçlar | - | - | - | 67.741 | 67.741 | 35 |
| Aralık 31 2022 |
||||||
| Finansal varlıklar |
||||||
| Nakit ve nakit benzerleri |
6.840.561 | - | - | - | 6.840.561 | 5 |
| Ticari alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) |
7.423.745 | - | - | - | 7.423.745 | 8, 36 |
| Finansal yatırımlar |
284.845 | 6.058.549 | - | - | 6.343.394 | 6 |
| Diğer kısa ve uzun vadeli alacaklar (ilişkili taraflardan alacaklar dahil) |
287.044 | - | - | - | 287.044 | 9, 36 |
| Türev araçlar | - | - | - | 14.052 | 14.052 | 35 |
| Finansal yükümlülükler |
||||||
| Borçlanmalar | - | - | 7.779.763 | - | 7.779.763 | 7, 36 |
| Ticari borçlar (ilişkili taraflara borçlar dahil) |
- | - | 18.002.226 | - | 18.002.226 | 8, 36 |
| Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar |
- | - | 282.563 | - | 282.563 | 22, 36 |
| Diğer kısa ve uzun vadeli borçlar |
- | - | 722.853 | - | 722.853 | 9, 36 |
| Türev araçlar | - | - | - | 582.775 | 582.775 | 35 |
(*) Grup'un ilgili finansal araçlarının defter değerleri gerçeğe uygun değerlerine yaklaşmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
Grup'un uzun vadeli finansal yatırımları ve türev finansal araçları gerçeğe uygun değerlerinden ölçülmektedir. Diğer finansal varlık ve yükümlülüklerinin defter değerleri gerçeğe uygun değerlerine yaklaşmaktadır.
Kısa vadeli finansal yatırımlar içinde 1.057.580 kur korumalı mevduat (KKM) bulunmaktadır. İlgili tutarlar gerçeğe uygun değeri üzerinden gösterilmektedir (31 Aralık 2022: 2.630.026). Gerçeğe uygun değer hiyerarşisi Seviye 2 olarak gösterilmiştir.
Yukarıda belirtilen finansal yatırımlar dışında, kısa vadeli finansal yatırımlar içerisinde 29.637 tutarında Eurobond itfa edilmiş maliyetiyle ölçülen finansal varlık olarak sınıflandırılmıştır (31 Aralık 2022: 282.525). İlgili varlıkların 31 Aralık 2023 itibari ile gerçeğe uygun değeri 29.754 ve gerçeğe uygun değer hiyerarşisi Seviye 2'dir (31 Aralık 2022: 284.403).
KKM ve fon dışında gerçeğe uygun değerleriyle gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin seviye sınıflamaları aşağıdaki gibidir:
| Raporlama tarihi itibari ile gerçeğe uygun değer seviyesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Finansal varlıklar | 31 Aralık 2023 |
1.Seviye | 2.Seviye | 3.Seviye | |
| Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlar |
1.346.863 | 512.358 | - | 834.505 | |
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar |
1.778.362 | 13.828 | - | 1.764.534 | |
| Türev araçlar | 36.012 | - | 36.012 | - | |
| Toplam | 3.161.237 | 526.186 | 36.012 | 2.599.039 | |
| Finansal yükümlülükler | |||||
| Türev araçlar | 67.741 | - | 67.741 | - | |
| Toplam | 67.741 | - | 67.741 | - | |
| Finansal varlıklar | 31 Aralık 2022 |
Raporlama tarihi itibari ile gerçeğe uygun değer seviyesi 1.Seviye |
2.Seviye | 3.Seviye | |
| Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlar |
1.739.776 | 535.387 | - | 1.204.389 | |
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar |
1.687.966 | 17.580 | - | 1.670.386 | |
| Türev araçlar | 14.052 | - | 14.052 | - | |
| Toplam | 3.441.794 | 552.967 | 14.052 | 2.874.775 | |
| Finansal yükümlülükler | |||||
| Türev araçlar | 582.775 | - | 582.775 | - | |
| Toplam | 582.775 | - | 582.775 | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Gerçeğe uygun değerleriyle gösterilen finansal yatırımların dönem içerisindeki değişimleri aşağıdaki gibidir:
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar |
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlar |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Seviye 1 | Seviye 3 | Seviye 1 | Seviye 3 | Toplam | ||
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi | 17.580 | 1.670.386 | 535.387 | 1.204.389 | 3.427.742 | |
| Alımlar | - | 46.131 | - | - | 46.131 | |
| Gerçeğe uygun değer değişimi | (122) | 89.032 | 187.432 | (236.717) | 39.625 | |
| Çıkışlar | (2.262) | - | - | - | (2.262) | |
| Yabancı para çevrim farkı | (1.368) | (41.015) | (210.461) | (133.167) | (386.011) | |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi | 13.828 | 1.764.534 | 512.358 | 834.505 | 3.125.225 |
| Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar |
Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlar |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Seviye 1 | Seviye 3 | Seviye 1 | Seviye 3 | Toplam | ||
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi | 213.518 | 1.930.699 | 462.461 | 2.464.836 | 5.071.514 | |
| Transferler | 20.509 | (20.509) | - | - | - | |
| Alımlar | - | 164.349 | - | 20.430 | 184.779 | |
| Gerçeğe uygun değer değişimi | (176.367) | (158.603) | 253.863 | (749.846) | (830.953) | |
| Çıkışlar | - | - | - | (108.133) | (108.133) | |
| Yabancı para çevrim farkı | (40.080) | (245.550) | (180.937) | (422.898) | (889.465) | |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | 17.580 | 1.670.386 | 535.387 | 1.204.389 | 3.427.742 |
Grup'un önemli tutarlı gerçeğe uygun değer seviyesi üçüncü seviye olarak belirlenen finansal yatırımlarının gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde aşağıdaki yöntemler kullanılmıştır:
Borsada İşlem Görmeyen Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılan Finansal Yatırımlar
| Değerleme Yöntemi | 31 Aralık 2023 Gerçeğe Uygun Değer |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler ile Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Arasındaki İlişki |
|---|---|---|---|
| Gelir Yaklaşımı, İndirgenmiş Nakit Akım Yöntemi |
763.592 | Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranı: %12,9 |
Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranının %13,9'a yükseltilmesi durumunda tahmin edilen gerçeğe uygun değer 89.904 azalmakta; %11,9'a düşürülmesi durumunda tahmin edilen gerçeğe uygun değer 109.481 artmaktadır. |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri (devamı)
Borsada İşlem Görmeyen Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılan Finansal Yatırımlar (devamı)
| Değerleme Yöntemi | 31 Aralık 2022 Gerçeğe Uygun Değer |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler ile Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Arasındaki İlişki |
|---|---|---|---|
| Gelir Yaklaşımı, İndirgenmiş Nakit Akım Yöntemi |
962.654 | Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranı: %13,2 |
Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti oranının %14,2'ye yükseltilmesi durumunda tahmin edilen gerçeğe uygun değer 116.334 azalmakta; %12,2'ye düşürülmesi durumunda tahmin edilen gerçeğe uygun değer 138.557 artmaktadır. |
İlgili finansal yatırımın gerçeğe uygun değer ölçümünde indirgenmiş nakit akım ve düzeltilmiş özkaynak yöntemleri kullanılmış olup gelecekte elde edilmesi beklenen nakit akımlar uygun iskonto faktörleri kullanılarak bugüne indirgenmiş ve özkaynaklar indirgenmiş tutarlara göre düzeltilmiştir. Hesaplamalarda kullanılan iskonto oranı %6,65'tir.
| Borsada İşlem Görmeyen Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Yatırımlar | |||
|---|---|---|---|
| Sektör | Değerleme Yöntemi |
31 Aralık 2023 Gerçeğe Uygun Değer |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler ile Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Arasındaki İlişki |
|---|---|---|---|---|
| Taahhüt | Emsal bedel | 255.686 | Değerleme çarpanı : 1 - 1,45 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 25.569 artmakta, %10 azaltılması durumunda 25.569 azalmaktadır. |
| Tarım | Emsal bedel | 1.332.191 | Değerleme çarpanı : 2,21 - 2,46 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 133.219 artmakta, %10 azaltılması durumunda 133.219 azalmaktadır. |
| Diğer | Emsal bedel | 176.657 | Değerleme çarpanı : 0,22 - 2,94 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 17.666 artmakta, %10 azaltılması durumunda 17.666 azalmaktadır. |
| Sektör | Değerleme Yöntemi |
31 Aralık 2022 Gerçeğe Uygun Değer |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler |
Gözlemlenebilir Olmayan Önemli Girdiler ile Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Arasındaki İlişki |
|---|---|---|---|---|
| Taahhüt | Emsal bedel | 274.848 | Değerleme çarpanı : 1 - 3,51 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 27.485 artmakta, %10 azaltılması durumunda 27.485 azalmaktadır. |
| Tarım | Emsal bedel | 1.141.147 | Değerleme çarpanı : 1,11 - 2,25 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 114.115 artmakta, %10 azaltılması durumunda 114.115 azalmaktadır. |
| Diğer | Emsal bedel | 254.391 | Değerleme çarpanı : 0,48 - 2,94 | Tahmin edilen gerçeğe uygun değer ortalama değerleme çarpanının %10 artırılması durumunda 25.439 artmakta, %10 azaltılması durumunda 25.439 azalmaktadır. |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri (devamı)
Borsada İşlem Görmeyen Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Yatırımlar (devamı)
Borsada işlem görmeyen gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımların gerçeğe uygun değer hareketlerinin sektörel dağılımı aşağıdaki gibidir:
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlar
| (Seviye 3) | ||||
|---|---|---|---|---|
| Taahhüt | Tarım | Diğer | Toplam | |
| 1 Ocak 2023 açılış bakiyesi | 274.848 | 1.141.147 | 254.391 | 1.670.386 |
| Alımlar | 4.572 | 35.622 | 5.937 | 46.131 |
| Gerçeğe uygun değer değişimi | (10.153) | 159.460 | (60.275) | 89.032 |
| Yabancı para çevrim farkı | (13.581) | (4.038) | (23.396) | (41.015) |
| 31 Aralık 2023 kapanış bakiyesi | 255.686 | 1.332.191 | 176.657 | 1.764.534 |
| Taahhüt | Tarım | Diğer | Toplam | |
| 1 Ocak 2022 açılış bakiyesi | 281.015 | 1.089.034 | 560.650 | 1.930.699 |
| Transferler (Seviye 1) | - | - | (20.509) | (20.509) |
| Alımlar | 61.361 | 63.633 | 39.355 | 164.349 |
| Gerçeğe uygun değer değişimi | (36.247) | 100.971 | (223.327) | (158.603) |
| Yabancı para çevrim farkı | (31.281) | (112.491) | (101.778) | (245.550) |
| 31 Aralık 2022 kapanış bakiyesi | 274.848 | 1.141.147 | 254.391 | 1.670.386 |
Muhtelif inşaat projelerinde geçmiş yıllarda ortaya çıkan olumsuzlukların neden olduğu kayıpların telafisi için işveren idareler ile yapılan sözleşmelerde öngörülen süreçler başlatılmış olup idareler ile görüşmeler rapor tarihi itibari ile devam etmektedir.
Sözleşme bölümünün uluslararası uzman danışman firmalarla beraber hazırladığı tazminat ve hak talebi dosyalarının bazıları İşveren idarelere iletilmiştir. Olağanüstü dönemde sözleşmesel yükümlülükler çerçevesinde, mümkün ve mantıklı her tedbiri alarak işlerine devam eden Mühendislik ve Taahhüt bölümü, bu taleplerin olumlu sonuçlanması için müzakerelere devam etmektedir.
İlgili projelere ait güncel bilgiler aşağıdaki gibidir;
Katar - Al-Thumama Stadyumu Projesi:
Tekfen İnşaat'ın %50 ortağı olduğu Tekfen-Al Jaber J.V. ile İşveren idare Qatar Supreme Committee for Delivery and Legacy arasında 10 Aralık 2017 tarihinde imzalanan sözleşme ile Katar'ın organize ettiği 2022 Dünya Kupası finallerine evsahipliği yapmış 44.400 seyirci kapasiteli Al Thumama stadyum kompleksinin mühendislik ve yapım işleri üstlenilmiştir.
Projenin yapımı süresince İşveren idarenin talebi ile projenin tasarımında FIFA Standartlarına uyum sağlamak için yapılan değişiklikler nedeni ile proje sonu maliyetlerde artış gerçekleşmiş olup bu artışın tamamı Grup hissesi oranında konsolide finansal tablolara daha önceki yıllarda dahil edilmiştir. Bilanço tarihi itibari ile işveren idare ile zararların tazmini için ortaklık olarak 365.960.087 Katar Riyali karşılığında anlaşmaya varılmış olup anlaşılan tutarın tamamı 11 Ocak 2024 tarihinde ortaklık hesabına yatmıştır. Projede garanti dönemi sorumlulukları kapsamında aktivitelere devam edilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un bağlı ortaklıklarından Rusfen ile Kharampurneftegaz LLC Firması arasında 90 km. uzunluğunda 48" çapında gaz boru hattı inşaat ve montaj işleri için 27 Aralık 2019 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.
Rusya'nın Yamalo-Nenets özerk bölgesinde üstlenilmiş olan projenin yapımı sürecinde yaşanan muhtelif olumsuzluklar nedeni ile projenin başında konsolide finansal tablolara yansıtılan finansal sonuçların etkilerinin bir kısmı maliyetlerin azaltılması için alınan önlemler ve geliştirilen farklı iş yapış yöntemleri neticesinde proje sonu maliyetleri bir miktar azaltılmıştır. Rapor tarihi itibarıyla proje sonunda beklenen zararın tamamı ekli konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir.
İşveren idare ile zararlarımızın tazminine yönelik görüşmelerde mutabakat zeminine ulaşılamayacağının anlaşılması üzerine, bu proje ile ilgili tüm hak, alacak ve varlıklarımızın tazmini amacıyla işveren OOO Kharampurneftegaz'a karşı Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. ile OOO Rusfen Konsorsiyumu adına hak talepleri için yargı yoluna başvurulmuştur.
30 Temmuz 2018 tarihinde Tekfen İnşaat ile Saudi Arabian Oil Company arasında imzalanan sözleşmeye istinaden Haradh Sahası Gaz Artışı Programı - Uydu Gaz Kompresör İstasyonları Boru Hatları İnşaat İşleri projesi üstlenilmiştir.
Projede İşveren idare tarafından temin edilen malzeme terminlerinde ve İşveren idare kaynaklı süre uzatımları nedeniyle gecikmeler yaşanmıştır. Rapor tarihi itibari ile projenin tahmini maliyetlerinde beklenen zararın tamamı konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. Yapılan ek işler, oluşan ek maliyet artışları ve süre uzatımı kaynaklı hak talebi görüşmeleri devam etmektedir. Projede garanti dönemi sorumlulukları kapsamında aktivitelere devam edilmektedir.
31 Ocak 2022 tarihinde Tekfen İnşaat ile Chiyoda Technip Adi Ortaklığı (CTJV) arasında imzalanan sözleşmeye istinaden Katar'da "General Works for Offsites 2 and South Interconnecting Piperack for North Field East Onshore Project EPC-1" projesi üstlenilmiştir. İlgili projenin bilanço tarihi itibari ile finansal tamamlanma oranı %39'dur.
Rapor tarihi itibari ile projenin tahmini maliyetinde geçici kamp, atölye, ambar, ofis tesislerinin kurulumu ve mobilizasyon aşamasında yaşanılan gecikmeler nedeniyle artış öngörülmüştür. Bahiskonusu maliyet artışı ve ilave gelirlerin dahil edilmesi ile proje sonu tahminlerinde oluşan gelir/gider farkındaki negatif değişikliler Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. Söz konusu zararlar neticesinde proje yönetim organizasyonunda yapılan değişiklikler, idare ile yürütülen görüşmeler, proje verimliliklerinde ve tasarruf kalemlerinde yaratılan artış ile proje sonu tahmini zararın azaltılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Rekabet Kurumu, 12 Ağustos 2021 tarihli ve 21-38/543-M sayılı kararı ile Toros Tarım'ın da aralarında bulunduğu gübre üretim sektöründe faaliyet gösteren yedi adet şirkete, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesinin ihlal edilip edilmediğine ilişkin soruşturma başlatmıştır.
Soruşturma başlatıldığını gösteren E-13183850-110.01.04-30821 sayılı soruşturma bildirimi 26 Ağustos 2021 tarihinde Şirket'e ulaşmıştır. Soruşturma kapsamında, 29 Eylül 2021, 11 Ekim 2022 ve 16 Ocak 2023 tarihli yazılı savunmalar ve 25 Temmuz 2023 tarihli sözlü savunma Toros Tarım tarafından Rekabet Kurumu'na iletilmiştir.
Rekabet Kurumu'nun 3 Ağustos 2023 tarihli 23-36/670-226 sayılı kararıyla yukarıda bahsi geçen soruşturmayla ilgili olarak incelemeye konu şirketler tarafından 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesinin ihlal edilmediğine, dolayısıyla Toros Tarım'a idari para cezası uygulanmasına gerek olmadığına karar verildiği bildirilmiştir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın (TL), 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre bin TL olarak ifade edilmiştir.)
| Hizmet Konusu | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti | 15.451 | 10.679 |
| Vergi danışmanlık hizmetlerine ilişkin ücretler | 1.690 | 1.389 |
| Diğer güvence hizmetlerinin ücreti | 38 | 71 |
| Bağımsız denetim dışı diğer ücretler | 381 | - |
| 17.560 | 12.139 |
Şirket'in 31 Ocak 2024 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile 1 yıl süreli olarak şirket sermayesinin %5'ini temsil eden 18.500 TL nominal değere sahip paya kadar geri alım programı başlatılmıştır. Geri alım için ayrılan fonun toplam tutarı 925.000 TL'dir. Rapor tarihi itibarıyla nominal 223 TL tutarında geri alım işlemi gerçekleştirilmiş olup, geri alım yapılan hisselerin toplam sermayeye oranı %0,06'dır.
Şirket'in 21 Mart 2024 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile 1.000.000 Türk Lirası üst sınırına kadar nominal değerde bir yıl içerisinde farklı vadelerde Türk Lirası cinsinden yurt içinde halka arz edilmeksizin tahsisli ve/veya nitelikli yatırımcıya satış yöntemleriyle satılmak üzere finansman bonosu veya tahvil ihraç edilmesine ve bu amaçla hazırlanan ihraç belgesinin onayı talepleri ile Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunmasına karar vermiştir. İlgili tutarın grup faaliyetlerinin finansmanında kullanılması planlanmaktadır.
Balıkesir'de bulunan 9,6 MW kurulu güç ve 14,4 MW üretim lisansına sahip Babadağ Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ünvanlı şirket hisselerinin tamamının 17.000.000 ABD Doları bedelle satın alınmasına ilişkin pay alım satım sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu alım ve ödeme işlemlerinin %100 proje finansmanı ile tamamlanması planlanmaktadır. Nihai kapanış Rekabet Kurumu onayı sonrasında tamamlanacaktır.
Bilanço tarihinden sonra Grup'un borsada işlem gören gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlarından iki tanesinin gerçeğe uygun değerinde 680.032 tutarında olumlu fark gerçekleşmiştir.
Bilanço tarihinden sonra Grup'un gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yatırımlarından bir tanesinin gerçeğe uygun değerinde 1.989 tutarında olumlu fark gerçekleşmiştir.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.