Audit Report / Information • May 6, 2024
Audit Report / Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
06.05.2024
1 Ocak - 31 Aralık 2023 Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetçi Raporu
| Bağımsız denetçi raporu | 1-6 |
|---|---|
| Konsolide finansal durum tablosu |
7-8 |
| Konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu |
9 |
| Konsolide özkaynak değişim tablosu |
10 |
| Konsolide nakit akış tablosu |
11 |
| Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar |
12-75 |



| Hasılatın finansal tablolara kaydedilmesi Hasılat, yıl içerisinde uygulanan stratejilerin |
Kilit denetim konusu için uygulanan denetim prosedürleri Denetimimiz sırasında, hasılatın finansal tablolara |
|---|---|
| sonuçlarının değerlendirilmesi ve performans takibi açısından en önemli ölçüm kriteridir. |
kaydedilmesi ile ilgili aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır: |
| Grup'un gelirleri temel olarak yenilenebilir enerji üretmek ve satmaktır. Denetim çalışmalarımızda bu konuya Grup'un 31 Aralık 2023 tarihli Grup finansal tablolarında birden fazla hesaba önemli etkisinin olması. hasılatın muhasebeleştirilmesinde muhasebe standartlarının uygulanmasının karmaşık olması, muhasebeleştirilen hasılat tiplerinin birbirlerinden farklı niteliklerde olması ve yönetim tarafından yapılan bazı tahminleri ve varsayımları içermesi, nedenlerinden dolayı odaklanmış bulunuyoruz. Grup'un muhasebe politikalarına ve hasılat tutarlarına ilişkin açıklamalar Dipnot 2.8 ve 18'de yer almaktadır. |
Hasılat sürecine ilişkin kontrollerin dizaynı ve uygulanması değerlendirilmiştir. Grup'un satış ve teslimat prosedürleri analiz edilmiştir. Hasılatın muhasebeleştirilmesine yönelik Grup'un politikasının muhasebe uygunluğunun değerlendirilmiştir. Bu kilit denetim konusunu ele almak için denetim prosedürleri tasarlarken hasılatın kaydedilmesine ilişkin Grup yönetiminin uyguladığı muhasebe politikalarının TMS'ye ve ilgili mevzuata uygun olup olmadığı göz önünde bulundurulmuştur. Risk değerlendirme çalışmalarımızda Grup'un hasılata ilişkin tasarladığı iç kontrol prosedürlerinin etkinliği değerlendirilmiştir. Hesap dönemi içerisinde gerçekleştirilmiş işlemlerden seçilen örneklem üzerinden, işlem bazında hasılata ilişkin gelir tutarının uygun olarak muhasebeleştirildiğini doğrulamak üzere ilgili destekleyici belgelerle karşılaştırarak test edilmiştir. Hasılat sürecine ilişkin uyguladığımız prosedürlerin neticesinde, hasılatın kaydedilmesi konusunda önemli bir yanlışlık veya hataya rastlanılmamıştır. |


| Maddi duran varlık yeniden değerleme metodu | Kilit denetim konusu için uygulanan denetim |
|---|---|
| ile muhasebeleştirilmesi | prosedürleri |
| Grup, belirli maddi duran varlıklarını TMS 16 uyarınca yeniden değerleme modeline göre ölçmeye karar vermiştir. Bu kapsamda Günes enerji santralleri ve arsaları gerçeğe uygun değerleriyle gösterilmesi hususunda TMS 16'da |
Grup'un maddi duran varlık değerlemesini gerçekleştiren değerleme kuruluşunun mesleki yeterliliği ve bağımsızlığı değerlendirilmiştir. Yaptığımız denetimde, maddi duran varlıklara ait |
| yer alan yeniden değerleme modelini muhasebe politikası olarak seçmiştir. Bu konuya özellikle yoğunlaşmamızın sebebi; |
değerleme raporlarında değerleme uzmanlarınca kullanılan değerleme metotlarının uygunluğu değerlendirilmiştir. |
| Grup'un 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolarında muhasebeleştirilmiş olan maddi duran varlık yeniden değerleme artışlarının önemli bir tutarda olması ve uygulanan muhakeme varsayımlar dolayısıyla ve denetimimiz için önem arz etmesidir. |
Değerleme raporlarında yer alan ve tespit edilen maddi duran varlıkların değeri üzerinde önemli etkisi olan girdilerin, birim satış değeri gibi, tutarlılığı gözlemlenebilen piyasa fiyatları ile karşılaştırılarak takdir edilen değerlerin kabul edilebilir bir aralıkta olup olmadığı test edilmiştir. özellikli Ayrıca, yukarıda sayılan muhasebeleştirmeler kapsamında, finansal tablolarda ve açıklayıcı dipnotlarda yer alan bilgilerin TMS 16 uyarınca uygunluğu tarafımızca sorgulanmıştır. |
| Maddi duran varlıkların yeniden değerleme yöntemiyle muhasebeleştirilmesine ilişkin gerçekleştirdiğimiz bu çalışmalar neticesinde önemli bir bulgumuz olmamıştır. |
|
| Maddi duran varlıklar ile ilgili detaylı açıklamalar Not 12'de yer almaktadır. |






(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| VARLIKLAR | Dipnotlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|---|
| Nakit ve nakit benzerleri | 3 | 7.625.297 | 15.137.321 |
| Ticari alacaklar | |||
| - İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar | 5 | 13.151.761 | 24.019.014 |
| Diğer alacaklar | |||
| - İlişkili taraflardan diğer alacaklar | 4 | - | 2.647.348 |
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar | 7 | 197.166 | 589.592 |
| Stoklar | 8 | 4.095.346 | 2.094.602 |
| Peşin ödenmiş giderler | 9 | 8.983.854 | 6.821.663 |
| Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar | 23 | 2.460 | 983.053 |
| Diğer dönen varlıklar | 16 | 1.460.888 | 2.937.141 |
| Toplam dönen varlıklar | 35.516.772 | 55.229.734 | |
| Diğer alacaklar | |||
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar | 7 | 140.422 | 213.192 |
| Kullanım hakkı varlıkları | 10 | 13.342.695 | - |
| Yatırım amaçlı gayrimenkuller | 11 | 24.607.000 | 4.248.609 |
| Maddi duran varlıklar | 12 | 1.477.011.963 | 1.379.484.736 |
| Maddi olmayan duran varlıklar | 13 | 28.648 | 42.972 |
| Peşin ödenmiş giderler | 9 | - | 369.251 |
| Diğer duran varlıklar | 16 | - | 527.273 |
| Toplam duran varlıklar | 1.515.130.728 | 1.384.886.033 | |
| Toplam varlıklar | 1.550.647.500 | 1.440.115.767 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| KAYNAKLAR | Dipnotlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|---|
| Kısa vadeli borçlanmalar | 6 | 41.670.349 | 9.472.836 |
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları | 6 | 45.601.693 | 63.101.149 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | 6 | 1.919.287 | - |
| Diğer kısa vadeli borçlanmalar | 6 | 6.084.219 | 580.266 |
| Ticari borçlar | |||
| - İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar | 5 | 603.727 | 2.789.516 |
| Diğer borçlar | |||
| -İlişkili taraflara diğer borçlar | 4 | 290.567 | 3.057.281 |
| - İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar | 7 | 3.158.989 | 923.236 |
| Ertelenmiş gelirler | 9 | 624.397 | 2.591.497 |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin borçlar | 15 | 686.570 | 496.542 |
| Kısa vadeli karşılıklar | |||
| - Diğer kısa vadeli karşılıklar | 15 | 36.023 | - |
| Dönem karı vergi yükümlülüğü | 22 | - | 3.115.983 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 16 | 8.482.791 | 11.741.382 |
| Toplam kısa vadeli yükümlülükler | 109.158.612 | 97.869.688 | |
| Uzun vadeli borçlanmalar | 6 | 179.573.020 | 236.356.330 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | 6 | 7.106.565 | - |
| Diğer borçlar | |||
| - İlişkili olmayan taraflardan diğer borçlar | 7 | 1.516.344 | - |
| Uzun vadeli karşılıklar | |||
| - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli | |||
| karşılıklar | 15 | 1.253.255 | 1.145.061 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü | 23 | 67.608.157 | 129.887.744 |
| Toplam uzun vadeli yükümlülükler | 257.057.341 | 367.389.135 | |
| Özkaynaklar | |||
| Ödenmiş sermaye | 17 | 25.000.000 | 25.000.000 |
| Sermaye düzeltmesi farkları | 17 | 278.409.471 | 278.409.471 |
| Paylara ilişkin primler iskontolar | 17 | 120.059.780 | 120.059.780 |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak | |||
| birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler | |||
| - Duran varlık yeniden değerleme artışları | 17 | 295.749.062 | 188.827.500 |
| - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları | 17 | 747.661 | 1.254.494 |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak | |||
| birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler | |||
| -Nakit akış riskinden korunma | 17 | (130.615.643) | (43.617.456) |
| Kardan ayrılmış kısıtlanmış yedekler | 17 | 8.151.580 | 8.151.580 |
| Özel fonlar | 17 | 326.121.857 | 317.224.371 |
| Geçmiş yıllar karları / (zararları) | 63.514.955 | (118.948.425) | |
| Net dönem karı | 194.941.814 | 191.360.866 | |
| Ana ortaklığa ait özkaynaklar | 1.182.080.537 | 967.722.181 | |
| Kontrol gücü olmayan paylar | 2.351.010 | 7.134.763 | |
| Toplam özkaynaklar | 1.184.431.547 | 974.856.944 | |
| Toplam kaynaklar | 1.550.647.500 | 1.440.115.767 |
Konsolide Kar veya Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | ||
|---|---|---|---|
| Notlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Hasılat Satışların maliyeti (-) |
18 18 |
97.079.553 (74.883.699) |
144.121.860 (97.885.103) |
| Brüt kar | 22.195.854 | 46.236.757 | |
| Genel yönetim giderleri (-) | 19 | (14.007.711) | (16.176.232) |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | 20 | 1.635.529 | 6.244.809 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) | 20 | (2.513.278) | (2.133.329) |
| Esas faaliyet karı | 7.310.394 | 34.172.005 | |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler | 21 | 26.085.671 | 29.677.607 |
| Yatırım faaliyetlerinden giderler | 21 | - | (2.933.704) |
| Finansman geliri/ (gideri) öncesi faaliyet karı | 33.396.065 | 60.915.908 | |
| Finansman gelirleri | 22 | 415.286 | 1.142.564 |
| Finansman giderleri (-) | 22 | (35.020.360) | (88.648.149) |
| Net parasal kazanç / (kayıp) | 245.357.795 | 181.939.049 | |
| Vergi öncesi kar | 244.148.786 | 155.349.372 | |
| Cari dönem vergi (gideri) | 23 | - | (3.443.294) |
| Ertelenmiş vergi geliri/ (gideri) | 23 | (47.655.697) | 39.406.547 |
| Dönem karı | 196.493.089 | 191.312.625 | |
| Ana ortaklık payları | 194.941.814 | 191.360.866 | |
| Kontrol gücü olmayan paylar | 1.551.275 | (48.241) | |
| Diğer kapsamlı gelir | 25.986.025 | 147.209.082 | |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar: | |||
| Tanımlanmış Fayda Planlarının Yeniden Ölçüm Kazançları/(Kayıpları) |
15 | 132.934.214 | 225.480.050 |
| Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları | |||
| (kayıpları), vergi etkisi | (24.926.659) | (34.745.201) | |
| Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları/(azalışları) |
18.247 | 114.611 | |
| Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları | |||
| (azalışları), vergi etkisi | (4.562) | (22.922) | |
| Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar | |||
| Finansal riskten korunma (kayıpları) Ertelenmiş vergi geliri |
(109.380.289) 27.345.074 |
(56.646.046) 13.028.590 |
|
| Toplam kapsamlı gelir/ (gider) | 222.479.114 | 338.521.707 | |
| Toplam kapsamlı gelirin dağılımı | |||
| -Kontrol gücü olmayan paylar | (4.783.753) | 5.351.671 | |
| -Ana ortaklık payları | 227.262.867 | 333.170.036 | |
| Pay başına kazanç/ (kayıp) | 24 | 7,80 | 7,65 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılamayacak |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| birikmiş diğer kapsamlı | |||||||||||||
| gelirler veya giderler | |||||||||||||
| Ödenmiş sermaye |
Sermaye düzeltmesi farkları |
Pay ihraç primleri/ iskontoları |
Nakit akış riskinden korunma kazanç ve kayıpları |
Tanımlanmış fayda planları yeniden değerleme azalışları |
Duran varlık değer artış fonu |
Özel fonlar | Kardan ayrılmış kısıtlanmış yedekler |
Geçmiş yıllar karları |
Net Dönem karı/ (zararı) |
Ana ortaklığa ait özkaynaklar |
Ana Ortaklık Dışı Paylar |
Toplam özkaynaklar |
|
| 1 Ocak 2022 | 25.000.000 | 278.409.471 | 120.059.780 | - | - | - | - | 1.052.960 | (307.468.949) | 512.843.515 | 629.896.777 | 1.783.092 | 631.679.869 |
| Transferler Kontrol gücü olmayan paylar Diğer kapsamlı gelir/gider Dönem net karı |
- - - - |
- - - - |
- - - - |
- - (43.617.456) - |
- - 1.254.494 - |
- - 188.827.500 - |
317.224.371 - - - |
7.098.620 - - - |
188.520.524 - - - |
(512.843.515) - - 191.360.866 |
- - 146.464.538 191.360.866 |
- 5.351.671 - - |
- 5.351.671 146.464.538 191.360.866 |
| 31 Aralık 2022 | 25.000.000 | 278.409.471 | 120.059.780 | (43.617.456) | 1.254.494 | 188.827.500 | 317.224.371 | 8.151.580 | (118.948.425) | 191.360.866 | 967.722.181 | 7.134.763 | 974.856.944 |
| 1 Ocak 2023 | 25.000.000 | 278.409.471 | 120.059.780 | (43.617.456) | 1.254.494 | 188.827.500 | 317.224.371 | 8.151.580 | (118.948.425) | 191.360.866 | 967.722.181 | 7.134.763 | 974.856.944 |
| Transferler Finansal riskten korunma |
- | - | - | - | - | - | 8.897.486 | - | 182.463.380 | (191.360.866) | - | - | - |
| fonu Kontrol gücü olmayan paylar |
- - |
- - |
- - |
- | - - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- - |
- (4.783.753) |
- (4.783.753) |
| Diğer kapsamlı gelir/gider | - | - | - | (86.998.187) | (506.833) 106.921.562 | - | - | - | - | 19.416.542 | - | 19.416.542 | |
| Dönem net karı | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 194.941.814 | 194.941.814 | - | 194.941.814 |
| 31 Aralık 2023 | 25.000.000 | 278.409.471 | 120.059.780 | (130.615.643) | 747.661 | 295.749.062 | 326.121.857 | 8.151.580 | 63.514.955 | 194.941.814 | 1.182.080.537 | 2.351.010 | 1.184.431.547 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| Dipnotlar | 1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
1 Ocak - 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|---|
| A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI | |||
| Dönem karı Dönem net karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler |
194.941.814 | 191.360.866 | |
| Amortisman ve itfa payları ile ilgili düzeltmeler Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan |
11,12,13 | 44.000.571 | 37.938.568 |
| kayıplar/(kazançlar) ile ilgili düzeltmeler | 21 | (5.727.280) | (11.674.500) |
| Dava karşılıkları ile ilgili düzeltmeler | 15 | 36.023 | - |
| Faiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler | 22 | (504.761) | (322.266) |
| Finansal varlıkların gerçeğe uygun kayıp kazançları Kıdem tazminatı gideri ile ilgili düzeltmeler |
15 | (18.406.406) 598.564 |
(53.887.410) 498.187 |
| Vergi gideri/geliri ile ilgili düzeltmeler | 23 | (59.865.735) | (79.480.165) |
| Net parasal kazanç/ kayıp | (132.974.768) | (127.008.294) | |
| İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı / (zararı) | 22.098.022 | (42.575.014) | |
| Ticari alacaklardaki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler | 16.802.448 | 8.115.126 | |
| Stoklardaki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki artış /azalış ile ilgili düzeltmeler |
(2.000.744) 465.195 |
4.792.913 43.379.922 |
|
| Peşin ödenmiş giderlerdeki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler | (1.792.940) | (4.172.283) | |
| Diğer varlıklardaki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler | 2.003.526 | 9.450.621 | |
| Ticari borçlardaki artış /azalışla ilgili düzeltmeler | (2.185.789) | (32.420.688) | |
| Faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki artış /azalışla ilgili düzeltmeler | 3.752.097 | - | |
| Ertelenmiş gelirlerdeki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler Diğer yükümlülüklerdeki artış/azalış ile ilgili düzeltmeler |
(1.967.100) (3.258.591) |
216.408 (2.547.903) |
|
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin artış/azalış ile ilgili düzeltmeler | 190.028 | 68.512 | |
| Vergi ödemeleri | 23 | (3.115.983) | - |
| Alınan faizler | 367.383 | 322.266 | |
| Ödenen Kıdem Tazminatları | (58.489) | (78.742) | |
| Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları | 31.299.063 | (15.448.862) | |
| B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI |
|||
| Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit girişleri | 12 | 11.570.299 | 21.582.114 |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlık satımından kaynaklanan nakit çıkışları | 12 | (13.088.010) | (45.480.597) |
| Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları | (1.517.711) | (23.898.483) | |
| C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI | |||
| İlişkili taraflardan diğer alacaklardan kaynaklanan nakit girişleri/çıkışları | (119.366) | 14.250.155 | |
| Finansal borç ödemelerinden nakit çıkışları | 6 | (111.331.180) | (37.492.612) |
| Finansal borçlanmalardan kaynaklanan nakit girişleri | 100.392.193 | 83.577.145 | |
| Kiralama işlemlerinden kaynaklanan nakit çıkışları Kontrol gücü olmayan paylar |
(5.651.112) (4.783.753) |
- 3.444.323 |
|
| Ödenen faiz | (15.800.158) | (12.854.451) | |
| Finansman faaliyetlerinden nakit akışları | (37.293.376) | 50.924.560 | |
| NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ (A+B+C) | (7.512.024) | 11.577.215 | |
| D. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ | 15.137.321 | 3.560.106 | |
| Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri | 3 | 7.625.297 | 15.137.321 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş, 2012 yılında Isparta Elektrik Üretim A.Ş.'ni satın alarak enerji sektörüne giriş yapan firma 2021 yılında yenilenebilir enerji alanında yatırımlarını artırarak toplam kurulu gücünü 16,2 mWh ye çıkarmıştır. 15 senelik otel işletmeciliği faaliyeti sonrasında 2021 yılı Mart ayında Utopia World Hotel'i devrederek turizm otel işletmeciliği faaliyetlerine ara veren firma enerji ve inşaat sektörlerine ağırlık vererek çalışmalarını sürdürmektedir. Şirket, kurulduğu tarihten itibaren "Utopya Turizm İnşaat İşletmecilik Ticaret Anonim Şirketi" unvanı ile faaliyetlerine devam ederken 27 Eylül 2022 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesince "Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (''Şirket'') olarak tescil edilmiştir. Şirket'in ana faaliyet konusu elektrik üretimidir.
Bundan sonraki faaliyetlerinde enerji sektörüne ağırlık vererek devam etmektedir. Şirket enerji sektöründeki faaliyetleri kapsamında Isparta Elektrik Üretim A.Ş.'nin %100 bağlı ortaklığı olan Dinar Elektrik Üretim A.Ş.'yi 12 Ağustos 2021 tarihinde kurmuştur. 2 Şubat 2023 tarihinde Dinar Elektrik Üretim A.Ş.'nin Isparta Elektrik Üretim A.Ş. ile birleşmesine karar verilerek Ticaret Sicil Müdürlüğüne tescil ettirilmiştir.
Şirket'in ticaret sicile kayıtlı adresi Çankaya Mahallesi Çankaya Cad.No:28/5 Çankaya/Ankara'dır. 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Şirket'in personel sayısı 10'dur. (31 Aralık 2022: 21 kişi).
Şirket'in tam konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklarının faaliyet konuları aşağıda verilmiştir:
Isparta Elektrik Üretim A.Ş.'nin Utopya grubuna katılmasına 14 Aralık 2012 tarihinde karar verilmiş olup, devir ve tescil işlemlerinin 24 Ocak 2013 tarihinde tamamlanmış, 30 Ocak 2013 tarih ve 8247 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayınlandığı görülmüştür. Şirketin faaliyet konusu Isparta ili sınırları içerisinde yer alan Çukurçayı Hidroelektrik Santarali'nden elektrik üretimi yapmak ve satmaktır.
Şirket'in kayıtlı adresi; Çankaya Mahallesi Çankaya Cad.No:28/5 Çankaya/Ankara'dır. 31 Aralık 2023 tarihi itibari ile Şirket'in personel sayısı 15'tir. (31 Aralık 2022: 2 kişi)
Faaliyet hayatına "Zedur İnşaat Turizm Seyahat ve Acentecilik Menajerlik Yayın Yapım Ticaret Ltd.Şti" adı ile devam eden ve Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş.'nin iştiraki olan firma 20 Aralık 2022 tarihinde unvanını değiştirerek "Diyar Batarya Sistemleri ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları Anonim Şirketi" olarak faaliyet hayatına devam etmektedir. Şirketin ana faaliyet konusu da değişerek elektrik enerjisi üretim tesisi kurulması, işletmeye alınması, elektrik enerjisi üretimi, satışı ve depolama tesisi kurulumu ile işletimi olmuştur.
Şirket'in kayıtlı adresi; Çankaya Mahallesi Çankaya Cad.No:28/5 Çankaya/Ankara'dır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Şirket'in personeli bulunmamaktadır.
Şirket, 6 Aralık 2022 tarihinde Isparta Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve Nejat Recai Dursun tarafından kurulmuştur. Şirketin ana faaliyet konusu elektrik enerjisi üretim tesisi kurulması, işletmeye alınması, kiralanması, elektrik enerjisi üretimi, satışı, elektrik depolama tesisi kurulumu ve işletilmesidir.
Şirket'in kayıtlı adresi; Çankaya Mahallesi Çankaya Cad.No:28/5 Çankaya/Ankara'dır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Şirket'in personeli bulunmamaktadır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
İlişikteki finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II, 14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") ile bunlara ilişkin ek ve yorumları esas alınmıştır.
Ayrıca finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
İlişikteki finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri II–14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup söz konusu tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ("TFRS") esas alınmıştır.
SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
KGK 23 Kasım 2023 tarihinde TMS 29 kapsamı ve uygulamasına yönelik bir açıklama yapmıştır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarının TMS 29'da yer alan ilgili muhasebe ilkelerine uygun olarak enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulması gerektiğini belirtmiştir.
Bu çerçevede 31 Aralık 2023 tarihli finansal tablolar hazırlanırken TMS 29'a göre enflasyon düzeltmesi yapılmıştır.
Finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar, fonksiyonel para biriminin genel satın alma gücündeki değişiklikler için yeniden düzenlenmiştir ve sonuç olarak, finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı uyarınca raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların düzeltilmesi (devamı)
TMS 29, finansal tablolar da dahil olmak üzere, fonksiyonel para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan her işletmenin finansal tablolarına uygulanır. Bir ekonomide yüksek enflasyonun mevcut olması durumunda TMS 29 uyarınca, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir işletmenin finansal tablolarının raporlama dönemi sonu itibarıyla geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmesini gerektirmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla, Tüketici Fiyat Endeksi ("TÜFE") rakamına göre son üç yılın genel satın alma gücündeki kümülatif değişim %100'ün üzerinde olduğu için, Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra sona eren raporlama dönemlerinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamaları gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan Tüketici Fiyat Endeksleri dikkate alınarak hesaplanan ilgili yıllara ait enflasyon oranları yer almaktadır:
| Üç yıllık kümülatif | |||
|---|---|---|---|
| Tarih | Endeks | Düzeltme Katsayısı | enflasyon oranları |
| 31 Aralık 2023 |
1.859,38 | 1,00000 | 268% |
| 31 Aralık 2022 |
1.128,45 | 1,64773 | 156% |
| 31 Aralık 2021 |
686,95 | 2,70672 | 74% |
TMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
• Bilanço tarihi itibariyle cari satın alma gücü ile gösterilenler dışındaki tüm kalemler ilgili fiyat endeksi katsayıları kullanılarak endekslenmiştir. Önceki yıllara ait tutarlar da aynı şekilde endekslenmiştir.
• Parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari olan satın alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmamışlardır. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak alınacak veya ödenecek kalemlerdir.
• Sabit kıymetler, iştirakler ve benzeri aktifler piyasa değerlerini geçmeyecek şekilde alım değerleri üzerinden endekslenmiştir. Amortismanlar da benzer şekilde düzeltilmişlerdir. Özkaynakların içerisinde yer alan tutarlar, bu tutarların şirkete katıldığı veya şirket içerisinde oluştuğu dönemlerdeki genel fiyat endekslerinin uygulanması neticesinde yeniden düzeltilmiştir.
• Bilançodaki parasal olmayan kalemlerin gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
• Net parasal pozisyon üzerinden genel enflasyon sonucunda oluşan kazanç veya kayıp, parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplarına yapılan düzeltmelerin farkıdır.
Net parasal pozisyon üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kayıp net kara dahil edilmiştir.
TMS 29 Enflasyon Muhasebesi standardının uygulanmasının etkisi aşağıda özetlenmiştir:
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Finansal Durum Tablosunun Yeniden Düzenlenmesi
Finansal durum tablosunda yer alan tutarlardan raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimiyle ifade edilmemiş olanlar yeniden düzenlenir. Buna göre, parasal kalemler raporlama dönemi sonunda cari olan para birimi cinsinden ifade edildikleri için yeniden düzenlenmezler. Parasal olmayan kalemler, raporlama dönemi sonunda cari tutarları üzerinden gösterilmedikleri sürece, yeniden düzenlenmeleri gerekmektedir.
Parasal olmayan kalemlerin yeniden düzenlenmesinden kaynaklanan net parasal pozisyondaki kazanç veya kayıp kar veya zarara dahil edilir ve kapsamlı gelir tablosunda ayrıca sunulur.
Kâr veya zarar tablosundaki tüm kalemler raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Bu nedenle, tüm tutarlar aylık genel fiyat endeksindeki değişiklikler uygulanarak yeniden düzenlenmiştir. Satılan stokların maliyeti, yeniden düzenlenmiş stok bakiyesi kullanılarak düzeltilmiştir.
Amortisman ve itfa giderleri, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, yatırım amaçlı gayrimenkuller ve kullanım hakkı varlıklarının yeniden düzenlenmiş bakiyeleri kullanılarak düzeltilmiştir.
Nakit akış tablosundaki tüm kalemler, raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmektedir.
Geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir bağlı ortaklığın finansal tabloları, ana ortaklık tarafından hazırlanan finansal tablolara dahil edilmeden önce genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir. Böyle bir bağlı ortaklığın yabancı bir bağlı ortaklık olması durumunda, yeniden düzenlenmiş finansal tabloları kapanış kurundan çevrilir.
Raporlama dönemi sonları farklı olan finansal tabloların edilmesi durumunda, parasal ya da parasal olmayan tüm kalemler, finansal tabloların tarihinde geçerli olan ölçüm birimine göre yeniden düzenlenir.
Önceki raporlama dönemine ait ilgili rakamlar, karşılaştırmalı mali tabloların raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden sunulması için genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir. Daha önceki dönemlere ilişkin olarak açıklanan bilgiler de raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir.
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket'in finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Fonksiyonel ve Raporlama Para Birimi ve Çevrim Farkları
Grup'un finansal tabloları faaliyette bulunduğu temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) olan Türk Lirası ("TL") ile sunulmuştur. Finansal tabloların sunumunda Grup'un fonksiyonel para birimi olan TL raporlama para birimi olarak seçilmiş ve tutarlar TL cinsinden ifade edilmiştir. Grup bünyesinde, işlemlerde ağırlıklı olarak kullanılan para birimlerinin dönem sonları itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan değerleri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| ABD Doları/TL | 29,4382 | 18,6983 |
| Avro/TL | 32,5739 | 19,9349 |
Konsolidasyona İlişkin Esaslar
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla Şirket'in bağlı ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| Geçerli | Grup'un sermayedeki pay oranı ve oy kullanma hakkı oranı(%) |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bağlı ortaklıklar | Kuruluş ve | para | 31 Aralık | 31 Aralık | |
| faaliyet yeri | birimi | 2023 | 2022 | ||
| Isparta Elektirk Üretim A.Ş. | Isparta | TL | 99% | 99% | |
| Diyar Batarya Sist.Yenilenebilir Enerji A.Ş. | Ankara | TL | 94,50% | 94,50% | |
| Çınar Batarya Sist.Yenilenebilir Enerji A.Ş. | Ankara | TL | 75,00% | 75% |
Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket'in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket'in aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır:
Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Şirket yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir.
Şirket'in yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde kontrol gücü vardır. Şirket, aşağıdaki unsurlar da dahil olmak üzere, ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur:
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Konsolidasyona İlişkin Esaslar (devamı)
Bir bağlı ortaklığın konsolidasyon kapsamına alınması Şirket'in bağlı ortaklık üzerinde kontrole sahip olmasıyla başlar ve kontrolünü kaybetmesiyle sona erer. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alım tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.
Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır.
Gerekli olması halinde, Grup'un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır.
Tüm grup içi varlıklar ve yükümlülükler, özkaynaklar, gelir ve giderler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlere ilişkin nakit akışları konsolidasyonda elimine edilir.
Grup'un bağlı ortaklıklarındaki sermaye payında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler özkaynak işlemleri olarak muhasebeleştirilir. Grup'un payı ile kontrol gücü olmayan payların defter değerleri, bağlı ortaklık paylarındaki değişiklikleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynaklarda Grup'un payı olarak muhasebeleştirilir.
Grup'un bir bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybetmesi durumunda, satış sonrasındaki kar/zarar, i) alınan satış bedeli ile kalan payın gerçeğe uygun değerlerinin toplamı ile ii) bağlı ortaklığın varlık (şerefiye dahil) ve yükümlülüklerinin ve kontrol gücü olmayan payların önceki defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır.
Diğer kapsamlı gelir içinde bağlı ortaklık ile ilgili önceden muhasebeleştirilen ve özkaynakta toplanan tutarlar, Şirket'in ilgili varlıkları satmış olduğu varsayımı üzerine kullanılacak muhasebe yöntemine göre kayda alınır (örneğin; konuyla ilgili TFRS'ler uyarınca, kar/zarara aktarılması ya da doğrudan geçmiş yıl karlarına transfer). Bağlı ortaklığın satışı sonrası kalan yatırımın kontrolünün kaybedildiği tarihteki gerçeğe uygun değeri, TFRS 9 Finansal Araçlar standardı kapsamında belirlenen başlangıç muhasebeleştirmesinde gerçeğe uygun değer olarak ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir iştirak ya da müşterek olarak kontrol edilen bir işletmedeki yatırımın başlangıç muhasebeleştirmesindeki maliyet bedeli olarak kabul edilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren döneme ilişkin finansal tablolarını SPK'nın Seri: II–14.1 No'lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde hazırlamıştır. Finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur.
Grup, finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hakkın halihazırda mevcut olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net esasa göre ödeme niyetinin olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı gerçekleştirme niyetinin olması durumunda net olarak gösterilirler.
Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır.
Yeni bir standardın ilk kez uygulanmasından kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup'un cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
31 Aralık 2023 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ait finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar iletutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.
| TMS 1 ( Değişiklikler) | Muhasebe Politikalarının Açıklanması | |
|---|---|---|
| TMS 8 (Değişiklikler) | Muhasebe Tahminleri Tanımı | |
| TMS 12 (Değişiklikler) | Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve Yükümlülüklerle İlgili Ertelenmiş Vergi |
|
| TMS 12 (Değişiklikler) Uluslararası Vergi Reformu – İkinci Sütun Modeli Kuralları |
Bu değişiklik muhasebe politikalarının açıklanmasında işletmelerin önemliliği (materiality) esas almalarını gerektirmektedir.
TMS 1'de yapılan bu değişiklik 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya izin verilmektedir.
Bu değişiklikle "muhasebe tahminlerindeki değişiklik" tanımı yerine "muhasebe tahmini" tanımına yer verilerek, tahminlere ilişkin örnek ve açıklayıcı paragraflar ilâve edilmiş, ayrıca tahminlerin ileriye yönelik uygulanması ile hataların geçmişe dönük düzeltilmesi hususları ve bu kavramlar arasındaki farklar netleştirilmiştir.
TMS 8'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Bu değişiklikler ile bir varlık ya da yükümlülüğün ilk defa finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin muafiyetin varlık ile yükümlülüğün ilk kayda alındığı sırada eşit tutarlarda vergiye tabi ve indirilebilir geçici farkların oluştuğu işlemlerde geçerli olmadığı hususuna açıklık getirilmiştir.
TMS 12'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır.
Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir.
Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.
Değişiklikler, İkinci sütun gelir vergisiyle ilgili ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerine ilişkin gerekliliklere geçici bir istisna sağlamaktadır. TMS 12'de yapılan bu değişiklik, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar
Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır:
| TFRS 17 | Sigorta Sözleşmeleri | ||
|---|---|---|---|
| TFRS 4 (Değişiklikler) | TFRS 9'un Uygulanmasına İlişkin Geçici Muafiyet | ||
| Süresinin Uzatılması | |||
| TMS 1 (Değişiklikler) | Muhasebe Politikalarının Açıklanması | ||
| TMS 1 (Değişiklikler) | Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli |
||
| Yükümlülükler | |||
| TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) | Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları | ||
| TMS 8 (Değişiklikler) |
Muhasebe Tahminleri Tanımı | ||
| TMS 12 (Değişiklikler) |
Tek Bir İşlemden Kaynaklanan Varlık ve |
||
| Yükümlülüklerle İlgili Ertelenmiş Vergi | |||
| TFRS 17 (Değişiklikler) | Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk | ||
| Uygulaması – Karşılaştırmalı Bilgiler |
|||
| TFRS 16 (Değişiklikler) | Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü | ||
| TFRS S1 | Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin |
||
| Açıklanmasına İlişkin Genel Gereklilikler | |||
| TFRS S2 | İklimle İlgili Açıklamalar | ||
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
Bu değişikliklerin amacı finansal durum tablosunda yer alan ve belirli bir vadesi bulunmayan borç ve diğer yükümlülüklerin kısa vadeli mi (bir yıl içerisinde ödenmesi beklenen) yoksa uzun vadeli mi olarak sınıflandırılması gerektiği ile ilgili şirketlerin karar verme sürecine yardımcı olmak suretiyle standardın gerekliliklerinin tutarlı olarak uygulanmasını sağlamaktır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TFRS 17'nin yürürlük tarihinin 1 Ocak 2023'e ertelenmesiyle sigorta şirketlerine sağlanan TFRS 9'un uygulanmasına ilişkin TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri'nde yer alan geçici muafiyet süresinin sona erme tarihi de 1 Ocak 2023 olarak revize edilmiştir.
Bu değişiklik muhasebe politikalarının açıklanmasında işletmelerin önemliliği (materiality) esas almalarını gerektirmektedir.
TMS 1'de yapılan bu değişiklik 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya izin verilmektedir.
Bu değişiklikle "muhasebe tahminlerindeki değişiklik" tanımı yerine "muhasebe tahmini" tanımına yer verilerek, tahminlere ilişkin örnek ve açıklayıcı paragraflar ilâve edilmiş, ayrıca tahminlerin ileriye yönelik uygulanması ile hataların geçmişe dönük düzeltilmesi hususları ve bu kavramlar arasındaki farklar netleştirilmiştir.
TMS 8'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Bu değişiklikler ile bir varlık ya da yükümlülüğün ilk defa finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin muafiyetin varlık ile yükümlülüğün ilk kayda alındığı sırada eşit tutarlarda vergiye tabi ve indirilebilir geçici farkların oluştuğu işlemlerde geçerli olmadığı hususuna açıklık getirilmiştir.
TMS 12'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2023 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı)
TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır.
Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir.
Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.
TFRS 16'daki bu değişiklikler, bir satıcı-kiracının, satış olarak muhasebeleştirilmek üzere TFRS 15'teki gereklilikleri karşılayan satış ve geri kirala işlemlerini sonradan nasıl ölçtüğünü açıklamaktadır.
TFRS 16'da yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
TMS 1'deki değişiklikler, bir işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde sağlaması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırılmasını nasıl etkilediğini açıklamaktadır. TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS S1, bir işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarının işletmeye kaynak sağlama ile ilgili karar vermelerinde faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmak amacıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalara ilişkin genel gereklilikleri belirler. Bu standart, 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir.
TFRS S2, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlama ile ilgili kararlarında faydalı olacak iklim ile ilgili risk ve fırsatların tanımlanması, ölçülmesi ve açıklanması ile ilgili gereklilikleri ortaya koymaktadır. Bu standart, 1 Ocak 2024 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerlidir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
İlişkili taraflar, finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.
(a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır. Söz konusu kişinin,
(i) raporlayan işletme üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda,
(ii) raporlayan işletme üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda,
(iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
(b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde.
(v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin böyle bir planının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
İlişkili tarafla yapılan işlem raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe hasılatı konsolide finansal tablolarına kaydeder. Bir varlığın kontrolü müşterinin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) varlık devredilmiş olur.
Grup aşağıda yer alan temel prensipler doğrultusunda hasılatı finansal tablolarına kaydetmektedir:
(a) Müşteriler ile sözleşmeleri belirlenmesi
(b) Sözleşmedeki performans yükümlülüklerini belirlenmesi
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup aşağıdaki şartların tamamının karşılanması durumunda müşterisi ile yaptığı bir sözleşmeyi hasılat olarak muhasebeleştirir:
(e) Grup'un müşteriye devredilecek mal veya hizmetler karşılığı bedel tahsil edecek olması muhtemeldir. Bir bedelin tahsil edilebilirliğinin muhtemel olup olmadığını değerlendirirken işletme, sadece müşterinin bu bedeli vadesinde ödeyebilmesini ve buna ilişkin niyetini dikkate alır.
Genel olarak, Grup'un tek satış kanalı bulunmaktadır: toptan satıştır. Toptan satışlar, nihai tüketiciye satış yapan üçüncü kişi perakendecilere yapılan satışları ifade etmektedir.
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve çoğunlukla ilk giren ilk çıkar yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir. Stokların net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altına düştüğünde, stoklar net gerçekleşebilir değerine indirgenir ve değer düşüklüğünün oluştuğu yılda kar veya zarar tablosuna gider olarak yansıtılır. Daha önce stokların net gerçekleşebilir değere indirgenmesine neden olan koşulların geçerliliğini kaybetmesi veya değişen ekonomik koşullar nedeniyle net gerçekleşebilir değerde artış olduğu kanıtlandığı durumlarda, ayrılan değer düşüklüğü karşılığı iptal edilir. İptal edilen tutar önceden ayrılan değer düşüklüğü tutarı ile sınırlıdır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Üretim ya da mal veya hizmetin verilmesinde veya idari amaçlar için kullanımda tutulan arazi ve arsalar ile tesis makine ve cihazlar yeniden değerlenmiş tutarlarıyla ifade edilir. Yeniden değerlenmiş tutar, yeniden değerleme tarihinde tespit edilen gerçeğe uygun değerden sonraki dönemlerde oluşan birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü düşülerek tespit edilir. Yeniden değerlemeler raporlama tarihinde belirlenecek gerçeğe uygun değerin defter değerinden önemli farklılık göstermeyecek şekilde düzenli aralıklarla yapılır.
Söz konusu arazi ve binaların yeniden değerlemesinden kaynaklanan artış, özkaynaktaki yeniden değerleme fonuna kaydedilir. Yeniden değerleme sonucu oluşan değer artışı, maddi duran varlıkla ilgili daha önceden kar veya zarar tablosunda gösterilen bir değer düşüklüğünün olması durumunda öncelikle söz konusu değer düşüklüğü nispetinde kar veya zarar tablosuna kaydedilir. Bahse konu arazi ve binaların yeniden değerlemesinden oluşan defter değerindeki azalış, söz konusu varlığın daha önceki yeniden değerlemesine ilişkin yeniden değerleme fonunda bulunan bakiyesini aşması durumunda kar veya zarar tablosuna kaydedilir.
İdari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri aktifleştirilir. Bu varlıkların inşası bittiğinde ve kullanıma hazır hale geldiklerinde ilgili maddi duran varlık kalemine sınıflandırılırlar. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.
Yeniden değerlenen binaların amortismanı kar veya zarar tablosunda yer alır. Yeniden değerlenen gayrimenkul satıldığında veya hizmetten çekildiğinde yeniden değerleme fonunda kalan bakiye doğrudan dağıtılmamış karlara transfer edilir. Varlık bilanço dışı bırakılmadıkça, yeniden değerleme fonundan dağıtılmamış karlara transfer yapılmaz.
Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmazlar. Makine ve ekipmanlar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların, maliyet veya değerlenmiş tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Finansal kiralama ile alınan varlıklar, sahip olunan maddi duran varlıklarda olduğu gibi beklenen faydalı ömrüne göre amortismana tabi tutulur. Eğer finansal kiralama döneminin sonunda sahipliğin kazanılıp kazanılmayacağı kesin değil ise beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanına göre amortismana tabi tutulur.
Bir maddi duran varlık elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu (bilanço) dışı bırakılır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Grup, sözleşmenin başlangıcında bir sözleşmenin kiralama sözleşmesi olması ya da kiralama şartlarını içermesi durumunu değerlendirir. Grup, kısa vadeli kiralamalar (12 ay veya daha az süreli kira dönemi bulunan kiralamalar) ve düşük değerli varlıkların kiralaması haricinde kiracısı olduğu tüm kira sözleşmelerine ilişkin kullanım hakkı varlığı ve ilgili kiralama yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Kiralanan varlıklardan elde edilen ekonomik faydalarının kullanıldığı zamanlama yapısını daha iyi yansıtan başka bir sistematik temelin bulunmaması durumunda bu kiralamalar için Grup, kira ödemelerini kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile faaliyet gideri olarak muhasebeleştirir.
İlk muhasebeleştirmede kiralama yükümlülükleri, sözleşme başlangıç tarihinde ödenmemiş olan kira ödemelerinin kiralama oranında iskonto edilip bugünkü değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Bu oranın önceden belirtilmemiş olması halinde Grup, kendi tespit edeceği alternatif borçlanma oranını kullanır.
Kiralama yükümlülüğünün ölçümüne dahil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşur:
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kiralama yükümlülüğü, konsolide finansal durum tablolarında ayrı bir kalem olarak sunulmaktadır. Kiralama yükümlülükleri sonradan kiralama yükümlülüğü üzerindeki faizin yansıtılması için net defter değeri arttırılarak (etkin faiz yöntemini kullanarak) ve yapılan kira ödemesini yansıtmak için net defter değeri azaltılarak ölçülür. Grup, aşağıdaki durumlarda kira yükümlülüğünü yeniden ölçer (ve ilgili kullanım hakkı varlığı üzerinde uygun değişiklikleri yapar):
Grup, finansal tablolarda sunulan dönemler boyunca bu tür bir değişiklik yapmamıştır.
Kullanım hakkı varlıkları, karşılık gelen kiralama yükümlülüğünün, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan kira ödemelerinin ve diğer doğrudan başlangıç maliyetlerinin ilk ölçümünü kapsar. Bu varlıklar sonradan birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararları düşülerek maliyet değerinden ölçülmektedir.
Grup bir kiralama varlığını demonte etmek ve ortadan kaldırmak, varlığın üzerinde bulunduğu alanı restore etmek ya da kiralama koşul ve şartlarına uygun olarak ana varlığı restore etmek için gerekli maliyetlere maruz kaldığı durumlarda TMS 37 uyarınca bir karşılık muhasebeleştirilir. Bu maliyetler, stok üretimi için katlanılmadıkları sürece ilgili kullanım hakkı varlığına dahil edilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kullanım hakkı varlıkları, ana varlığın kiralama süresi ve faydalı ömründen kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Kiralamada ana varlığın sahipliği devredildiğinde ya da kullanım hakkı varlığının maliyetine göre Grup, bir satın alma seçeneğini uygulamayı planladığında ilişkili kullanım hakkı varlığı, ana varlığın faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman, kiralamanın fiilen başladığı tarihte başlar.
Kullanım hakkı varlıkları, konsolide finansal durum tablosunda ayrı bir kalemde sunulur.
Grup, kullanım hakkı varlıklarının değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığını belirlemek için TMS 36 standardını uygular ve tüm belirlenen değer düşüklüğü zararlarını, 'Maddi Duran Varlıklar' politikasında belirtildiği üzere muhasebeleştirir.
Bir endeks ya da orana bağlı olmayan değişken kiralar, kiralama yükümlülüğü ve kullanım hakkı varlığının ölçümüne dahil edilmez. İlişkili ödemeler, bu ödemelere zemin hazırlayan durum veya olayların meydana geldiği dönemde gider olarak muhasebeleştirilir ve kar veya zarar tablosunda 'Diğer giderler' kalemine dahil edilir (Not 11'e bakınız).
Kolaylaştırıcı uygulama olarak, TFRS 16 bir kiracıya, kirayla ilişkili olmayan kalemleri ayrı sunmaması ve tüm kiralamaları ve kirayla ilişkili olmayan kalemleri tek bir kiralama sözleşmesi olarak muhasebeleştirmesi konusunda izin vermektedir. Grup, bu kolaylaştırıcı uygulamayı kullanmamıştır.
Satın alınan ticari markalar ve lisanslar, tarihi maliyetleriyle gösterilir. Ticari markalar ve lisanların sınırlı faydalı ömürleri bulunmaktadır ve maliyet değerlerinden birikmiş amortismanlar düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Satın alınan ticari markalar ve lisanslar, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yönetimi kullanılarak itfa edilir.
Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre itfa edilir.
Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup'un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direkt ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir.
Duran varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliştirme maliyetleri, faydalı ömürleri üzerinden itfa edilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Bir işletme birleşmesiyle elde edilen sözleşmeye bağlı müşteri ilişkileri, satın alım tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle muhasebeleştirilir. Sözleşmeye bağlı müşteri ilişkilerinin belirli bir ekonomik ömrü vardır ve maliyet bedelinden birikmiş itfa payının düşülmesi ile muhasebeleştirilir. İtfa payı, müşteri ilişkilerinin tahmini ömrü üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanmaktadır.
İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen ve şerefiyeden ayrı olarak tanımlanan maddi olmayan duran varlıklar, satın alma tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilir.
İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında ayrı olarak satın alınan maddi olmayan duran varlıklar gibi maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup ilk olarak maliyet değerleri ve buna dahil olan işlem maliyetleri ile ölçülürler. Başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkuller, raporlama tarihi itibarıyla piyasa koşullarını yansıtan gerçeğe uygun değer ile değerlenirler. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç veya zararlar oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilirler.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlar ile gösterilmektedirler. Kabul gören kriterlere uyması durumunda bilançoda yer alan tutara, var olan yatırım amaçlı gayrimenkulün herhangi bir kısmını değiştirmenin maliyeti dahil edilir. Söz konusu tutara, yatırım amaçlı gayrimenkullere yapılan günlük bakımlar dahil değildir.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkulün kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kar/zarar, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna dahil edilir.
Transferler, yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanımında bir değişiklik olduğunda yapılır. Gerçeğe uygun değer esasına göre izlenen yatırım amaçlı gayrimenkulden, sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul sınıfına yapılan bir transferde, transfer sonrasında yapılan muhasebeleştirme işlemindeki tahmini maliyeti, anılan gayrimenkulün kullanım şeklindeki değişikliğin gerçekleştiği tarihteki gerçeğe uygun değeridir. Sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkulün, gerçeğe uygun değer esasına göre gösterilecek yatırım amaçlı bir gayrimenkule dönüşmesi durumunda, işletme, kullanımdaki değişikliğin gerçekleştiği tarihe kadar "Maddi Duran Varlıklar"a uygulanan muhasebe politikasını uygular.
Faaliyet kiralaması çerçevesinde kiralanan gayrimenkuller, yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflandırılmamıştır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, her raporlama tarihinde varlıklarında değer düşüklüğü olup olmadığını belirlemek için maddi olan ve olmayan duran varlıklarının defter değerini inceler. Varlıklarda değer düşüklüğü olması durumunda, değer düşüklüğü tutarının belirlenebilmesi için varlıkların, varsa, geri kazanılabilir tutarı ölçülür. Bir varlığın geri kazanılabilir tutarının ölçülemediği durumlarda Grup, varlıkla ilişkili nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarını ölçer. Makul ve tutarlı bir tahsis esası belirlenmesi halinde şirket varlıkları nakit yaratan birimlere dağıtılır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, Grup varlıkları makul ve tutarlı bir tahsis esasının belirlenmesi için en küçük nakit yaratan birimlere dağıtılır. Süresiz ekonomik ömrü olan ve kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar, yılda en az bir kez ya da değer düşüklüğü göstergesi olması durumunda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar, bir varlığın veya nakit yaratan birimin, satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değeri ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, bir varlık veya nakit yaratan birimden elde edilmesi beklenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeridir. Kullanım değerinin hesaplanmasında mevcut dönemdeki piyasa değerlendirmesine göre paranın kullanım değerini ve gelecekteki nakit akımları tahminlerinde dikkate alınmayan varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılır.
Bir varlığın (ya da nakit yaratan birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, varlığın (ya da nakit yaratan birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. İlgili varlığın yeniden değerlenen tutarla ölçülmediği hallerde değer düşüklüğü zararı doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Bu durumda değer düşüklüğü zararı yeniden değerleme değer azalışı olarak dikkate alınır. Değer düşüklüğü zararının sonraki dönemlerde iptali söz konusu olduğunda, varlığın (ya da ilgili nakit yaratan birimin) defter değeri geri kazanılabilir tutar için yeniden güncellenen tahmini tutara denk gelecek şekilde artırılır. Arttırılan defter değer, ilgili varlık (ya da ilgili nakit yaratan birimi) için önceki dönemlerde varlık için değer düşüklüğü zararının ayrılmamış olması durumunda ulaşacağı defter değeri aşmamalıdır. Varlık yeniden değerlenmiş bir tutar üzerinden gösterilmedikçe, değer düşüklüğü zararına ilişkin iptal işlemi doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Yeniden değerlenmiş bir varlığın değer düşüklüğü zararının iptali, yeniden değerleme artışı olarak dikkate alınır.
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar (özellikli varlıklar) söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir.
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, Grup finansal aracın sözleşmeden doğan karşılıklarına taraf olduğunda Grup'un finansal durum tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal varlıklar ve yükümlülükler ilk olarak gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin (gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülükler hariç) edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri, uygun bir şekilde ilk muhasebeleştirmede o finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerine eklenir veya bu değerden çıkarılır. Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin edinimi veya ihracıyla doğrudan ilişkili olan işlem maliyetleri direkt olarak kar veya zarara yansıtılır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem tarihinde kayıtlara alınır veya çıkartılır.
Grup, finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dahil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.
Normal yoldan alınıp satılan finansal varlıklar işlem tarihinde kayıtlara alınır veya çıkartılır.
Grup, finansal varlıklarını (a) Finansal varlıkların yönetimi için işletmenin kullandığı iş modeli, (b) Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının özelliklerini esas alarak sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyeti üzerinden, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak veya gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırır. İşletme sadece finansal varlıkların yönetimi için kullandığı iş modelini değiştirdiğinde, bu değişiklikten etkilenen tüm finansal varlıkları yeniden sınıflandırır. Finansal varlıkların yeniden sınıflandırılması, yeniden sınıflandırma tarihinden itibaren ileriye yönelik olarak uygulanır. Bu tür durumlarda, daha önce finansal tablolara alınmış olan kazanç, kayıp (değer düşüklüğü kazanç ya da kayıpları dahil) veya faizler için herhangi düzeltme yapılmaz.
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar sonradan itfa edilmiş maliyetleri üzerinden ölçülür:
Aşağıdaki koşulları sağlayan finansal varlıklar ise gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülür:
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Bir finansal varlık, itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmüyorsa, gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.
İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunulabilir.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden gösterilen finansal varlıklara ilişkin faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanır. Etkin faiz yöntemi bir borçlanma aracının itfa edilmiş maliyetini hesaplama ve faiz gelirini ilgili döneme dağıtma yöntemidir. . Bu gelir, aşağıdakiler dışında, finansal varlığın brüt defter değerine etkin faiz oranı uygulanarak hesaplanır:
(a) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, ilk defa finansal tablolara alınmasından itibaren, finansal varlığın itfa edilmiş maliyetine krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranını uygular.
(b) Satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlık olmayan ancak sonradan kredi-değer düşüklüğüne uğramış finansal varlık haline gelen finansal varlıklar. Bu tür finansal varlıklar için işletme, sonraki raporlama dönemlerinde, varlığın itfa edilmiş maliyetine etkin faiz oranını uygular.
Faiz geliri, sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetleri ve gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılmış borçlanma araçları için etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.
Faiz geliri kar veya zararda muhasebeleştirilir ve "finansman gelirleri – faiz gelirleri" kaleminde gösterilir.
Grup tarafından elde tutulan özel sektör tahvillerinin gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılır. Özel sektör tahvilleri ilk olarak gerçeğe uygun değerine işlem maliyetleri eklenerek ölçülür. Daha sonra bu özel sektör tahvillerinde kur farkı kazanç ve kayıplarından kaynaklanan değişimler (aşağıya bakınız), değer düşüklüğü kazanç veya kayıpları (aşağıya bakınız) ve etkin faiz yöntemi ((i)'e bakınız) kullanılarak hesaplanan faiz gelirleri, kar veya zararda muhasebeleştirilir. Kar veya zararda muhasebeleştirilen tutarlar, bu özel sektör tahvilleri itfa edilmiş maliyet üzerinden ölçülürse kar veya zararda muhasebeleştirilecek olan tutarlarla aynıdır. Bu özel sektör tahvillerinin defter değerindeki diğer tüm değişiklikler diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve yeniden değerleme fonu altında sunulur. Bu özel sektör tahvilleri finansal tablo dışı bırakıldığında önceden diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiş olan toplam tutar kar veya zarara yeniden sınıflandırılır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
İlk defa finansal tablolara almada Grup, ticari amaçla elde tutulmayan her bir özkaynak aracına yapılan yatırımını gerçeğe uygun değerindeki sonraki değişikliklerin diğer kapsamlı gelirde sunulması konusunda, geri dönülemeyecek bir tercihte bulunabilir.
Bir finansal varlık aşağıdaki durumlarda ticari amaçla elde tutulduğu varsayılır:
Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan özkaynak araçlarına yapılan yatırımlar başlangıçta gerçeğe uygun değeri üzerine işlem maliyetleri eklenerek ölçülür. Daha sonra, gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilip yeniden değerleme fonunda birikirler. Özkaynak yatırımlarının elden çıkarılması durumunda, birikmiş olan toplam kazanç veya kayıp birikmiş karlara aktarılır.
Özkaynak araçlarından elde edilen temettüler, yatırım maliyetinin bir kısmının geri kazanılması niteliğinde olmadığı sürece TFRS 9 uyarınca kar veya zararda muhasebeleştirilir. Temettüler kar veya zararda "yatırım faaliyetlerinden gelirler" kaleminde gösterilir.
İtfa edilmiş maliyetleri üzerinden veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülme kriterini karşılamayan finansal varlıklar ((i) – (iii)'e bakınız) gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülürler.
Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar her dönem sonunda gerçeğe uygun değerlerinden ölçülür ve tüm gerçeğe uygun değer değişimleri, ilgili finansal varlıklar finansal riskten korunma işlemlerinin (bakınız korunma muhasebesi politikası) bir parçası olmadıkları sürece, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Finansal varlıkların yabancı para cinsinden gösterilen defter değeri, ilgili yabancı para birimiyle belirlenir ve her raporlama döneminin sonunda geçerli kurdan çevrilir. Özellikle,
Grup, itfa edilmiş maliyetleri üzerinden gösterilen veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen borçlanma araçları, kira alacakları, ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve ayrıca finansal teminat sözleşmelerine yapılan yatırımlarına dair beklenen kredi zararları için finansal tablolarında değer düşüklüğü karşılığı ayırır. Beklenen kredi zararı tutarı her raporlama döneminde ilgili finansal varlığın ilk kez finansal tablolara alınmasından bu yana kredi riskinde oluşan değişiklikleri yansıtacak şekilde güncellenir.
Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve kira alacakları için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak değer düşüklüğü karşılıklarını, ilgili finansal varlıkların ömürleri boyunca beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplar.
Grup diğer tüm finansal araçları için, ilk muhasebeleştirmeden bu yana eğer kredi riskinde önemli bir artış olduysa ömür boyu beklenen kredi zararlarını muhasebeleştirir. Ancak finansal aracın kredi riski ilk muhasebeleştirmeden bu yana önemli bir artış göstermemişse Grup o finansal araç için 12 aylık beklenen kredi zararı tutarında zarar karşılığını muhasebeleştirir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Beklenen kredi zararlarının ölçümü, temerrüt ihtimali, temerrüt halinde kayıp (örneğin temerrüt varsa kaybın büyüklüğü) ve temerrüt halinde riske esas tutarın bir fonksiyonudur. Temerrüt olasılığı ve temerrüt halinde kaybın değerlendirilmesi, ileriye dönük bilgilerle düzeltilmiş geçmişe ait verilere dayanır. Finansal varlıkların temerrüt halinde riske esas tutarı, ilgili varlıkların raporlama tarihindeki brüt defter değeri üzerinden yansıtılır.
Finansal varlıkların beklenen kredi zararı, Grup'un sözleşmeye dayalı olarak vadesi geldikçe gerçekleşecek nakit akışlarının tamamı ile Grup'un tahsil etmeyi beklediği nakit akışlarının tamamı arasındaki farkın (tüm nakit açıklarının) başlangıçtaki etkin faiz oranı (ya da satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranı) üzerinden hesaplanan bugünkü değeridir.
Grup yalnızca finansal varlıktan kaynaklanan nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya finansal varlığı ve finansal varlığın sahipliğinden kaynaklanan her türlü risk ve getirileri önemli ölçüde başka bir işletmeye devrettiğinde o finansal varlığı finansal tablo dışı bırakır.
İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen bir finansal varlık finansal tablo dışı bırakılırken varlığın defter değeri ve tahsil edilen ve edilecek bedel arasındaki fark kar veya zararda muhasebeleştirilir. Ayrıca, gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılan bir borçlanma aracının finansal tablo dışı bırakılmasında, daha önce ilgili araca ilişkin yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp, kar veya zararda yeniden sınıflandırılır. Grup'un ilk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtarak ölçmeyi tercih ettiği bir özkaynak aracının finansal tablo dışı bırakılması durumundaysa, yeniden değerleme fonunda biriken toplam kazanç veya kayıp kar veya zararda muhasebeleştirilmez, doğrudan birikmiş karlara transfer edilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.
Grup, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırır:
(a) Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dahil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
(b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
(c) TFRS 3'ün uygulandığı bir işletme birleşmesinde edinen işletme tarafından finansal tablolara alınan şarta bağlı bedel: İlk defa finansal tablolara alınmasından sonra, bu tür bir şarta bağlı bedeldeki gerçeğe uygun değer değişimleri kar veya zarara yansıtılarak ölçülür.
İşletme, herhangi bir finansal yükümlülüğü yeniden sınıflandırmaz.
Grup finansal yükümlülükleri yalnızca Grup'un yükümlülükleri ortadan kalktığında, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal tablo dışı bırakır. Finansal tablo dışı bırakılan finansal yükümlülüğün defter değeri ve devredilen nakit dışı varlıklar veya üstlenilen yükümlülükler dahil olmak üzere ödenen veya ödenecek tutar arasındaki fark, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Döviz kuru ve faiz oranıyla ilişkilendirilen riskleri kontrol altında tutabilmek için Grup, döviz forward sözleşmeleri, opsiyonlar ve faiz oranı takas sözleşmelerinin de dahil olduğu türev niteliğinde olan çeşitli finansal araçlar kullanmaktadır. Türev finansal araçlara ilişkin ayrıntılı bilgiler Not 26'da verilmiştir.
Türev araçlar, ilgili türev sözleşmesinin yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir ve takip eden tarihlerde de her raporlama döneminde gerçeğe uygun değerlerinden yeniden ölçülür. Sonuçta ortaya çıkan kazanç veya kayıp, eğer ilgili türev finansal riskten korunma aracı olarak belirlenmemiş ve etkinliği kanıtlanmamışsa kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Pozitif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç, finansal varlık olarak muhasebeleştirilirken negatif gerçeğe uygun değeri olan bir türev araç, finansal yükümlülük olarak muhasebeleştirilir. Türev araçlar, Grup'un bu araçları netlemeye ilişkin yasal hakkı ve niyeti olması dışında net olarak gösterilmezler. Türev aracın vadesine kalan sürenin 12 aydan uzun olması ve 12 ay içerisinde gerçekleşmesinin veya sonuçlandırılmasının beklenmediği durumlarda duran varlık ya da uzun vadeli yükümlülük olarak finansal tablolarda gösterilir. Kalan türev araçlar, dönen varlık ya da kısa vadeli yükümlülük olarak sunulur.
Grup, ekonomik olarak korunduğu ABD Doları para birimindeki spot kur riskinden muhasebesel olarak da korunmak amacı ile UFRS 9 kapsamında Nakit Akış Riskinden Korunma Muhasebesi'nden faydalanmaktadır. Bu uygulama ile ABD Doları cinsinden gerçekleşme olasılığı yüksek tahmini satışların muhasebesel olarak kur riskinden korunması, aynı yabancı para birimleri cinsinden ticari borçların riskten korunma aracı olarak kullanılması yolu ile sağlanmaktadır.
Grup, kurmuş olduğu riskten korunma muhasebesi kapsamında riskten korunma etkinliğini sürdürmeye özen göstermekte olup, 31 Aralık 2023 tarihi itibarı ile bu riskten korunma ilişkisinin etkinliği %81 olarak hesaplanmıştır. Buna istinaden, cari döneme ait 86.998.187 TRY tutarındaki riskten korunma aracı kaynaklı kur farkı gideri, ilgili riskten korunma konusu olan kaleme ait nakit akışları gerçekleşene kadar özkaynaklar altında "Nakit akış riskinden korunma kazanç ve (kayıpları)" hesabında muhasebeleştirilmekte,cari dönem gelir tablosunda bir etki yaratmamaktadır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
İşletme satın alımları, satın alım yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın alıma ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir.
Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alım tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez:
Şerefiye, satın alım için transfer edilen bedelin, satın alınan işletmedeki varsa kontrol gücü olmayan payların ve varsa, aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletmenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak paylarının gerçeğe uygun değeri toplamının, satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarını aşan tutar olarak hesaplanır. Yeniden değerlendirme sonrasında satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarının, devredilen satın alma bedelinin, satın alınan işletmedeki kontrol gücü olmayan payların ve varsa, satın alma öncesinde satın alınan işletmedeki payların gerçeğe uygun değeri toplamını aşması durumunda, bu tutar pazarlıklı satın almadan kaynaklanan kazanç olarak doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Hissedar paylarını temsil eden ve sahiplerine tasfiye durumunda işletmenin net varlıklarının belli bir oranda pay hakkını veren kontrol gücü olmayan paylar, ilk olarak ya gerçeğe uygun değerleri üzerinden ya da satın alınan işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının kontrol gücü olmayan paylar oranında muhasebeleştirilen tutarları üzerinden ölçülür. Ölçüm esası, her bir işleme göre belirlenir. Diğer kontrol gücü olmayan pay türleri gerçeğe uygun değere göre ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir başka TFRS'lerde belirtilen yöntemler uyarınca ölçülür.
Bir işletme birleşmesinde Grup tarafından transfer edilen bedelin, koşullu bedeli de içerdiği durumlarda, koşullu bedel satın alım tarihindeki gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür ve işletme birleşmesinde transfer edilen bedele dahil edilir.
Ölçme dönemi içerisinde ortaya çıkan ek bilgilerin sonucunda koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde düzeltme yapılması gerekiyorsa, bu düzeltme şerefiyeden geçmişe dönük olarak düzeltilir. Ölçme dönemi, birleşme tarihinden sonraki, edinen işletmenin işletme birleşmesinde muhasebeleştirdiği geçici tutarları düzeltebildiği dönemdir. Bu dönem satın alım tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olamaz.
Ölçme dönemi düzeltmeleri olarak nitelendirilmeyen koşullu bedelin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler için uygulanan sonraki muhasebeleştirme işlemleri, koşullu bedel için yapılan sınıflandırma şekline göre değişir. Özkaynak olarak sınıflandırılmış koşullu bedel yeniden ölçülmez ve buna ilişkin sonradan yapılan ödeme, özkaynak içerisinde muhasebeleştirilir. Diğer koşullu bedellerin gerçeğe uygun değeri yeniden ölçülür ve değişiklikler kar veya zarar içerisinde muhasebeleştirilir.
Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde Grup'un satın alınan işletmede önceden sahip olduğu özkaynak payı gerçeğe uygun değere getirmek için satın alım tarihinde (yani Grup'un kontrolü ele aldığı tarihte) yeniden ölçülür ve varsa, ortaya çıkan kazanç/zarar kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Satın alım tarihi öncesinde diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilen satın alınan işletmenin payından kaynaklanan tutarlar, söz konusu payların elden çıkarıldığı varsayımı altında kar/zarara aktarılır.
İşletme birleşmesi ile ilgili satın alma muhasebesinin birleşmenin gerçekleştiği raporlama tarihinin sonunda tamamlanamadığı durumlarda, Grup muhasebeleştirme işleminin tamamlanamadığı kalemler için geçici tutarlar raporlar. Bu geçici raporlanan tutarlar, ölçüm döneminde düzeltilir ya da satın alım tarihinde muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde etkisi olabilecek ve bu tarihte ortaya çıkan olaylar ve durumlar ile ilgili olarak elde edilen yeni bilgileri yansıtmak amacıyla fazladan varlık veya yükümlülük muhasebeleştirilir.
Grup'un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Grup'un geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL'ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.
Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeleştirilirler:
Grup'un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda raporlama tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan kur farkı diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilir.
Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur. Türkiye'de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları "bedelsiz hisse" yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip "bedelsiz hisse" dağıtımları, pay başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
Raporlama döneminden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, raporlama tarihi ile raporun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, raporlama tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, raporlama tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.
Zarara sebebiyet verecek sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve muhasebeleştirilir. Grup'un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse konu sözleşmeye ilişkin olarak elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde, zarara sebebiyet verecek sözleşmenin var olduğu kabul edilir.
Grup'un yeniden yapılandırmaya ilişkin ayrıntılı bir resmi planı geliştirmesiyle birlikte yeniden yapılandırma planını uygulamaya koyarak ya da bu plana ilişkin temel özellikleri bundan etkileneceklere açıklayarak, söz konusu plandan etkilenecekler için geçerli bir beklenti oluşturması durumunda yeniden yapılandırma karşılığı muhasebeleştirilir. Yeniden yapılandırma karşılığının hesaplaması sadece yeniden yapılandırma işleminden kaynaklanan doğrudan harcamalarla ilgili olup, yeniden yapılandırma için gereken tutarlar ile işletmenin süregelen faaliyetleriyle ilişkilendirilmeyen tutarları kapsar.
Elden çıkarılacak faaliyetler, bir Grup'un elden çıkardığı veya satılmaya hazır değer olarak sınıflandırdığı, faaliyetleri ile nakit akımları Grup'un bütününden ayrı tutulabilir bir bölümüdür. Elden çıkarılacak faaliyetler; ayrı bir faaliyet alanı veya coğrafi faaliyet bölgesini ifade eder, satış veya elden çıkarmaya yönelik ayrı bir planın parçasıdır veya satma amacıyla alınmış bir Bağlı Ortaklık'tır. Grup, elden çıkarılacak faaliyetleri, ilgili varlık ve yükümlülüklerinin kayıtlı değerleri ile elden çıkarmak için katlanılacak maliyetler düşülmüş rayiç bedellerinin düşük olanı ile değerlenmektedir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Devlet teşviki, işletmenin teşvikin elde edilmesi için gerekli koşulları yerine getireceğine ve teşvikin elde edileceğine dair makul bir güvence olmadan finansal tablolara yansıtılmaz.
Devlet teşvikleri, bu teşviklerle karşılanması amaçlanan maliyetlerin gider olarak muhasebeleştirildiği dönemler boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılır. Bir finansman aracı olan devlet teşvikleri, finanse ettikleri harcama kalemini netleştirmek amacıyla kar veya zararda muhasebeleştirilmek yerine, kazanılmamış gelir olarak finansal durum tablosu (bilanço) ile ilişkilendirilmeli ve ilgili varlıkların ekonomik ömrü boyunca sistematik şekilde kar veya zarara yansıtılmalıdır.
Önceden gerçekleşmiş gider veya zararları karşılamak ya da işletmeye gelecekte herhangi bir maliyet gerektirmeksizin acil finansman desteği sağlamak amacıyla verilen devlet teşvikleri, tahsil edilebilir hale geldiği dönemde kar ya da zararda muhasebeleştirilir.
Devletten piyasa faiz oranından düşük bir oranla alınan kredinin faydası, devlet teşviki olarak kabul edilir. Düşük faiz oranının yarattığı fayda, kredinin başlangıçtaki defter değeri ile elde edilen kazanımlar arasındaki fark olarak ölçülür.
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklığına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden, ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır.
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kar, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, kar veya zarar tablosunda yer verilen kardan farklılık gösterir. Grup'un cari vergi yükümlülüğü raporlama tarihi itibarıyla yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, bazı düzeltmeler sonrası şirket hissedarlarına ait karı dikkate alan bir yönteme dayanarak hesaplanan kar payı ve ikramiyeyi yükümlülük ve gider olarak kaydetmektedir. Grup, sözleşmeye bağlı bir zorunluluk ya da zımni bir yükümlülük yaratan geçmiş bir uygulamanın olduğu durumlarda karşılık ayırmaktadır.
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır.
Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, temettü kararının alındığı dönemde birikmiş kardan indirilerek kaydedilir.
Bir faaliyet bölümünün, raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için, işletme dışı müşterilere yapılan satışlar ve bölümler arası satışlar veya transferler de dahil olmak üzere, hasılatının, işletme içi ve dışı tüm faaliyet bölümlerinin toplam hasılatının %10'unu veya daha fazlasını oluşturması, raporlanan kâr veya zararının %10'u veya daha fazlası olması veya varlıklarının, tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının %10'u veya daha fazlası olması gerekmektedir.
Yönetimin bölüme ilişkin bilgilerin finansal tablo kullanıcıları için faydalı olacağına inanması durumunda, yukarıdaki sayısal alt sınırlardan herhangi birini karşılamayan faaliyet bölümleri de raporlanabilir bölümler olarak değerlendirilebilir ve bunlara ilişkin bilgiler ayrı olarak açıklanabilir.
Grup, faaliyet bölümlerini yönetim kurulu tarafından incelenen ve stratejik kararların alınmasında etkili olan raporlara dayanarak belirlemiştir. Grup yönetimi, faaliyet bölümlerinin performansını TFRS'ye göre hazırlanan finansman geliri öncesi faaliyet karına göre değerlendirmektedir. Grup'un farklı faaliyet konusu olmadğından 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bölümlerine göre raporlama bulunmamaktadır. (31 Aralık 2022: Bulunmamaktadır.)
Grup'a ait yatırım amaçlı gayrimenkullerden kaynaklanan ertelenmiş vergi borcu ve ertelenmiş vergi varlık hesaplamasında 15 Temmuz 2023 Tarihinden Önce Edinilen Taşınmazlar Kurumlar vergisi oranındaki değişiklik, 15 Temmuz 2023 tarihinden sonra sona eren ara dönem ve yıllık finansal tablolarda raporlanan ertelenmiş vergi hesaplamasında dikkate alınacaktır. Bu kapsamda 15 Temmuz 2023 tarihinden önce elde edilmiş olan taşınmazların ertelenmiş vergi hesaplamasında istisna %25 olarak uygulanacaktır. Bu durumda bu tür taşınmazlar için daha önce %50'lik istisna üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi, %25'lik istisna üzerinden tekrar hesaplanacaktır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
15 Temmuz 2023 öncesinde edinilen arsa, araziler ve binalara ilişkin 31 Aralık 2023 bilanço tarihi itibarıyla hesaplanacak vergi oranı %18,75 olarak kullanılmıştır.
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Grup'un bağlı ortaklıklarının gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek kullanılmamış mali zararları ve diğer indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmiştir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan zararlar, kullanılmamış zararların ve diğer vergi varlıklarının son kullanılabileceği tarihler ve gerektiğinde kullanılabilecek vergi planlama stratejileri göz önünde bulundurulmuştur.
7326 sayılı geçici kanun ve 7338 sayılı kanun gereğince hesaplanan ertelenmiş vergi oranları %25 olarak değiştirilmiştir.
Elde edilen veriler ışığında, Grup'un gelecekte elde edilecek vergiye tabi kar ertelenmiş vergi varlıklarının tamamını karşılamaya yetmiyorsa, ertelenmiş vergi varlığının tamamı ve bir kısmına karşılık ayrılır. Grup, kuruluş ve gelişme aşamasında olduğundan ve ileride vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarından yararlanması belirsiz olduğundan (ertelenmiş vergi varlığının geri kazanabileceğine ilişkin kanaat oluşmaması sebebiyle), ertelenmiş vergi varlığını kayıtlara almamıştır. Eğer gelecekteki faaliyet sonuçları, Grup'un şu andaki beklentilerini aşarsa, kayıtlara alınmamış ertelenmiş vergi varlığını kayıtlara almak gerekebilir.
Grup çeşitli vergi yetki alanlarında faaliyet göstermektedir ve bu ülkelerde geçerli olan vergi mevzuatı ve vergi kanunlarına tabidir. Grup'un gelir vergisi karşılığını belirlemesinde önemli tahminlerin kullanılması gerekmektedir. Grup vergi yükümlülüklerinden kaynaklanan vergi karşılığını ve devreden mali zararlarının kullanımını tahmin etmektedir. Nihai vergi sonuçları çıktığında, gerçekleşen tutarlar tahmin edilenlerden farklı olabilir ve raporlama tarihi itibarıyla kayıtlarda olan gelir vergisi karşılığına bir düzeltme getirebilir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup'un ilişkili tarafları olan bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler finansal tablolarda elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır.
İlişkili taraflardan olan diğer alacaklar genellikle satış işleminden kaynaklanmaktadır, bu alacaklar doğası gereği teminatsızdır ve faiz işletilmemektedir.
İlişkili taraflara olan diğer borçlar genellikle finansman işlemlerinden kaynaklanmaktadır ve borçlar doğası gereği teminatsızdır. Şirket ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır:
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla ilişkili taraflarla olan bakiyeler:
İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Nejat Recai Dursun Zekai Dursun |
- - |
2.401.942 245.406 |
| Toplam | - | 2.647.348 |
İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer borçlar:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Nejat Recai Dursun Zekai Dursun |
220.189 70.378 |
3.057.281 - |
| Toplam | 290.567 | 3.057.281 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kısa vadeli ticari alacaklar
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Ticari alacaklar | 8.574.598 | 16.602.168 |
| Gelir tahakkukları | 4.577.163 | 7.416.846 |
| Şüpheli ticari alacaklar | 7.649.186 | 12.603.787 |
| Eksi: Şüpheli ticari alacak karşılığı (-) | (7.649.186) | (12.603.787) |
| Toplam | 13.151.761 | 24.019.014 |
Şüpheli ticari alacakların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Açılış bilançosu | 12.603.787 | 20.205.532 |
| Yıl içerisinde meydana gelen artışlar (Not 20) | - | 303.561 |
| Enflasyon etkisi | (4.954.601) | (7.905.306) |
| Kapanış bilançosu | 7.649.186 | 12.603.787 |
| b) Ticari borçlar Kısa vadeli ticari borçlar |
||
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Ticari borçlar | 567.057 | 1.209.420 |
| Gider tahakkukları | 36.670 | 1.580.096 |
| Toplam | 603.727 | 2.789.516 |
|---|---|---|
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli banka kredileri | 41.532.971 | 9.472.836 |
| Kredi faiz tahakkukları | 137.378 | - |
| Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları | 45.601.693 | 63.101.149 |
| Kiralama işlerinden doğan yükümlülükler | 1.919.287 | - |
| Diğer mali borçlar | 6.084.219 | 580.266 |
| Kısa vadeli finansal borçlar | 95.275.548 | 73.154.251 |
| Uzun vadeli banka kredileri | 179.573.020 | 236.356.330 |
| Kiralama işlerinden doğan yükümlülükler | 7.106.565 | - |
| Uzun vadeli finansal borçlar | 186.679.585 | 236.356.330 |
| Toplam finansal borçlar | 281.955.133 | 309.510.581 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kısa ve uzun vadeli kredilerin detayı aşağıdaki gibidir:
| Para birimi | Ort. etkin faiz | Orjinal tutar | TL tutar |
|---|---|---|---|
| oranı | |||
| Kısa vadeli banka kredileri TL ABD Doları |
%36 %5 |
31.633.844 1.890.000 |
31.633.844 55.638.198 |
| Uzun vadeli banka kredileri ABD Doları |
%5 | 6.100.000 | 179.573.020 |
| Kiralama işlerinden doğan kısa vadeli yükümlülükler TL |
1.919.287 | ||
| Kiralama işlerinden doğan uzun vadeli yükümlülükler TL |
7.106.565 | ||
| Toplam | 275.870.914 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla kısa ve uzun vadeli kredilerin detayı aşağıdaki gibidir:
| Para birimi | Ort. etkin faiz oranı |
Orjinal tutar | TL tutar |
|---|---|---|---|
| Kısa vadeli banka kredileri | |||
| TL | %22 | 26.359.383 | 26.359.383 |
| ABD Doları | %6 | 2.471.594 | 46.214.602 |
| Uzun vadeli banka kredileri | |||
| TL | %16 | 2.202.347 | 2.202.347 |
| ABD Doları | %5 | 12.522.742 | 234.153.983 |
| Toplam | 308.930.315 |
Krediler ve kiralama yükümlülüklerinin 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 vadesel ayrımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralı 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| 1 yıl içerisinde | 89.191.329 | 72.573.985 |
| 1-2 yıl arasında | 51.263.865 | 48.178.166 |
| 2-3 yıl arasında | 50.044.940 | 46.414.539 |
| 3-4 yıl arasında | 50.044.940 | 52.415.396 |
| 5 ve üzeri yıl arasında | 35.325.840 | 89.348.229 |
| Toplam finansal borçlar | 275.870.914 | 308.930.315 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla finansal borçların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| Finansal Borçlar | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|---|---|---|
| Dönem başı - 1 Ocak |
308.930.315 | 401.529.497 |
| Alınan yeni finansal borçlar | 94.888.240 | 82.996.879 |
| Anapara ödemeleri | (111.331.180) | (37.492.611) |
| Kur farkları değişimi | 95.936.855 | 2.758.636 |
| IAS 29 Etkisi | (112.415.938) | (140.862.086) |
| Faiz tahakkukları değişimi | (137.378) | - |
| Dönem sonu itibarıyla | 275.870.914 | 308.930.315 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
a) Diğer alacaklar
Kısa vadeli diğer alacaklar
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|---|---|
| 212.852 | |
| 143.929 | |
| 2.647.348 | |
| - | 232.811 |
| 197.166 | 3.236.940 |
| 118.109 79.057 - |
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Verilen depozito ve teminatlar | 140.422 | 213.192 |
| Toplam | 140.422 | 213.192 |
b) Diğer borçlar
Kısa vadeli diğer borçlar
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 4) | 290.567 | 3.057.281 |
| Diğer borçlar | 3.158.989 | 923.236 |
| Toplam | 3.449.556 | 3.980.517 |
| b) Diğer borçlar |
||
| Uzun vadeli diğer borçlar | ||
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
| Yapılandırılmış vergi borçları | 1.516.344 | - |
| Toplam | 1.516.344 | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Ticari mallar | 2.786.836 | 2.094.602 |
| İlk madde ve malzeme | 1.308.510 | |
| Toplam | 4.095.346 | 2.094.602 |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| İş avansları | 5.475.868 | 70.854 |
| Verilen sipariş avansları | 2.540.829 | 5.842.512 |
| Gelecek aylara ait giderler | 967.157 | 908.297 |
| Toplam | 8.983.854 | 6.821.663 |
Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Verilen avanslar | - | 369.251 |
| Toplam | - | 369.251 |
| b) Ertelenmiş gelirler Kısa vadeli ertelenmiş gelirler |
||
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
| Alınan sipariş avansları Alınan diğer avanslar |
624.397 - |
1.359.220 1.232.277 |
| Toplam | 624.397 | 2.591.497 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 1 Ocak 2023 | İlaveler | Çıkışlar | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Maliyet | ||||
| Orman arazisi | - | 14.676.964 | - | 14.676.964 |
| - | 14.676.964 | |||
| Birikmiş amortismanlar | ||||
| Orman arazisi | - | 1.334.269 | - | 1.334.269 |
| 1.334.269 | ||||
| Net Defter Değeri | - | 13.342.695 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
31 Aralık 2023 ve 2022 tarihleri itibarıyla Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller'in hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2023 | İlaveler | Çıkışlar | Değerleme | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet | |||||
| Arazi ve arsalar | 4.248.609 | - | - | 20.358.391 | 24.607.000 |
| 4.248.609 | 24.607.000 | ||||
| Net Defter Değeri | 4.248.609 | 24.607.000 | |||
| 1 Ocak 2023 | İlaveler | Çıkışlar | Değerleme | 31 Aralık 2023 | |
| Maliyet | |||||
| Arazi ve arsalar | 4.248.609 | - | - | - | 4.248.609 |
| 4.248.609 | 4.248.609 | ||||
| Net Defter Değeri | 4.248.609 | 4.248.609 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla maddi duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2023 | İlaveler | Çıkışlar | Değerleme | 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet | |||||
| Arazi ve arsalar | 263.609.592 | 11.765.166 | (3.924.154) | 132.814.670 | 404.265.274 |
| Yeraltı ve yerüstü düzenler | 66.768.618 | 380.352 | - | - | 67.148.970 |
| Binalar | 4.451.251 | - | (2.202.349) | - | 2.248.902 |
| Tesis, makine ve cihazlar | 1.155.128.098 | - | - | (2.815.022) | 1.152.313.076 |
| Taşıtlar | 8.265.665 | - | (230.398) | - | 8.035.267 |
| Demirbaşlar | 15.457.234 | 942.492 | - | - | 16.399.726 |
| Özel maliyetler | 4.102.814 | - | - | - | 4.102.814 |
| 1.517.783.272 | 1.654.514.029 | ||||
| Birikmiş amortismanlar (-) | |||||
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | 34.361.774 | 3.353.377 | - | - | 37.715.151 |
| Binalar | 1.031.207 | 48.649 | (513.882) | - | 565.974 |
| Tesis, makine ve cihazlar | 88.062.999 | 36.993.642 | - | (2.934.566) | 122.122.075 |
| Taşıtlar | 1.389.275 | 1.385.276 | - | - | 2.774.551 |
| Demirbaşlar | 13.147.732 | 638.757 | - | - | 13.786.489 |
| Özel maliyetler | 305.549 | 232.277 | - | - | 537.826 |
| 138.298.536 | 177.502.066 | ||||
| Net defter değeri | 1.379.484.736 | 1.477.011.963 |
(*) Şirket'in maddi duran varlıkları SPK tarafından değerleme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş olan Net Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından değerlenmiş ve gerçeğe uygun değeri üzerinden finansal tablolara aktarılmıştır.
31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla maddi duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2022 | İlaveler | Çıkışlar | Değerleme | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet | |||||
| Arazi ve arsalar | 140.800.124 | 19.720.607 | (419.228) | 103.508.089 | 263.609.592 |
| Yer altı ve yer üstü düzenleri | 65.247.930 | 1.520.688 | - | - | 66.768.618 |
| Binalar | 14.691.471 | - | (10.240.220) | - | 4.451.251 |
| Tesis, makine ve cihazlar | 1.063.850.726 | 14.590.848 | (12.984.059) | 89.670.583 | 1.155.128.098 |
| Taşıtlar | 5.618.463 | 7.082.239 | (4.435.037) | - | 8.265.665 |
| Demirbaşlar | 18.635.107 | 2.060.087 | (5.237.960) | - | 15.457.234 |
| Özel maliyetler | 3.596.686 | 506.128 | - | - | 4.102.814 |
| 1.312.440.507 | 1.517.783.272 | ||||
| Birikmiş amortismanlar (-) | |||||
| Yer altı ve yer üstü düzenleri | 31.091.415 | 3.270.359 | - | - | 34.361.774 |
| Binalar | 1.829.545 | 154.471 | (952.809) | - | 1.031.207 |
| Tesis, makine ve cihazlar | 101.674.109 | 31.674.327 | (12.984.059) | (32.301.378) | 88.062.999 |
| Taşıtlar | 4.414.124 | 1.329.211 | (4.354.060) | - | 1.389.275 |
| Demirbaşlar | 16.954.734 | 1.310.960 | (5.117.962) | - | 13.147.732 |
| Özel maliyetler | 120.633 | 184.916 | - | - | 305.549 |
| 156.084.560 | 138.298.536 | ||||
| Net defter değeri | 1.156.355.947 | 1.379.484.736 |
(*) Şirket'in maddi duran varlıkları SPK tarafından değerleme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş olan Net Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından değerlenmiş ve gerçeğe uygun değeri üzerinden finansal tablolara aktarılmıştır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Maddi duran varlıklara ait amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ekonomik ömrü | |
|---|---|
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | 3 - 15 yıl |
| Binalar | 50 yıl |
| Tesis, makine ve cihazlar | 5 - 40 yıl |
| Taşıtlar | 5 yıl |
| Demirbaşlar | 3 - 15 yıl |
| Özel maliyetler | 5 yıl |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla maddi olmayan duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2023 |
İlaveler | Çıkışlar | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Maliyet | ||||
| Haklar | 8.257.575 | - | - | 8.257.575 |
| 8.257.575 | 8.257.575 | |||
| Birikmiş amortismanlar (-) | ||||
| Haklar | 8.214.603 | 14.324 | - | 8.228.927 |
| 8.214.603 | 8.228.927 | |||
| Net defter değeri | 42.972 | 28.648 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla maddi duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2022 | İlaveler | Çıkışlar | 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|---|---|
| Maliyet | ||||
| Haklar | 8.257.575 | - | - | 8.257.575 |
| 8.257.575 | 8.257.575 | |||
| Birikmiş amortismanlar (-) | ||||
| Haklar | 8.200.279 | 14.324 | - | 8.214.603 |
| 8.200.279 | 8.214.603 | |||
| Net defter değeri | 57.296 | 42.972 |
Maddi olmayan duran varlıklara ait amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
| Ekonomik ömrü | |
|---|---|
| Haklar | 3 - 15 yıl |
Kullanım hakkı varlıkları ve maddi ve maddi olmayan duran varlık amortisman giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Satışların maliyeti | 42.304.987 | 36.240.071 |
| Genel yönetim giderleri (Not 19) |
1.695.584 | 1.698.497 |
| Toplam | 44.000.571 | 37.938.568 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu teminatların | ||
| toplam tutarı | 2.601.033.390 | 3.693.626.693 |
| - Verilen teminat mektupları |
3.008.290 | 439.944 |
| -İpotek | 2.069.483.000 | 2.258.607.481 |
| -Kefaletler | 369.351.100 | 1.433.994.324 |
| -Rehin | 159.191.000 | 584.944 |
| B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar | ||
| lehine vermiş olduğu teminatların toplam tutarı | - | - |
| C. Olağan ticari faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla diğer 3. | ||
| kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu teminatların | ||
| toplam tutarı | - | - |
| D. Diğer verilen teminatların toplam tutarı | - | - |
| i. Ana ortak lehine vermiş olduğu teminatların toplam | ||
| tutarı | - | - |
| ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen Grup Şirketleri | ||
| lehine vermiş olduğu teminatların toplamı | - | - |
| iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine | ||
| vermiş olduğu teminatların toplamı | - | - |
| Toplam | 2.601.033.390 | 3.693.626.693 |
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Personele borçlar | 375.693 | 340.304 |
| Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri | 310.877 | 156.238 |
| Toplam | 686.570 | 496.542 |
| Diğer kısa vadeli karşılıklar | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| Dava karşılığı | 36.023 | - |
| Toplam | 36.023 | - |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Diğer kısa vadeli karşılıklar (devamı)
Dava karşılıklarının yıl içerisindeki hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Açılış bakiyesi Yıl içinde ayrılan/kullanılan karşılık tutarı-net (Not 20) |
- 36.023 |
- |
| Toplam | 36.023 | - |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar | ||
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
| Kıdem tazminatı karşılığı | 1.253.255 | 1.145.061 |
Kıdem tazminatı karşılığı
Grup, Türk İş Kanunu'na göre, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak 25 yıllık çalışma hayatı ardından emekliye ayrılan (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş), iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmetleri için çağrılan veya vefat eden her çalışanına kıdem tazminatı ödemek mecburiyetindedir.
Toplam 1.253.255 1.145.061
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı, aylık 23.489,83 TL (31 Aralık 2022: 19.982,83 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı karşılığı, Grup'un, çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar, şirketin yükümlülüklerinin, tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülük tutarının enflasyona paralel olarak artacak olmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. Bu nedenle, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ekli finansal tablolarda karşılıklar, geleceğe ilişkin, çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. İlgili raporlama tarihlerindeki karşılıklar, yıllık %16,80 enflasyon ve %21 faiz oranı varsayımlarına göre yaklaşık %3,60 olarak elde edilen reel iskonto oranı kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır. Grup'un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren geçerli olan 23.489,83 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (1 Ocak 2023: 19.982,83TL).
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kıdem tazminatı karşılığı (devamı)
Kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak - | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
| Açılış bilançosu | 1.145.061 | 1.003.692 |
| Hizmet maliyeti | 379.660 | 361.261 |
| Faiz maliyeti | 218.904 | 136.927 |
| Yıl içerisindeki ödemeler | (58.489) | (78.742) |
| Aktüeryal (kazançlar) |
18.247 | 114.611 |
| Enflasyon etkisi | (450.128) | (392.688) |
| Kapanış bilançosu | 1.253.255 | 1.145.061 |
Diğer dönen varlıklar
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Devreden KDV | 1.399.888 | 2.866.289 |
| Personel avansları | 61.000 | 70.852 |
| Toplam | 1.460.888 | 2.937.141 |
| Diğer duran varlıklar | ||
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Elden çıkarılan maddi duran varlıklar | - | 527.273 |
| Toplam | - | 527.273 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | ||
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| Ödenecek vergi ve fonlar | 7.227.692 | 1.011.267 |
|---|---|---|
| Yapılandırılmış vergi borçları | 1.251.433 | 10.728.253 |
| Diğer yükümlülükler | 3.666 | 1.862 |
| Toplam | 8.482.791 | 11.741.382 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup'un 31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihlerindeki ödenmiş sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |||
|---|---|---|---|---|
| Pay oranı (%) | Pay Tutarı (TL) | Pay oranı (%) | Pay Tutarı (TL) | |
| Zekai Dursun | %52 | 13.000.000 | %52 | 13.000.000 |
| Nejat Recai Dursun | %40 | 10.000.000 | %40 | 10.000.000 |
| Halka açık kısım | %8 | 2.000.000 | %8 | 2.000.000 |
| Ödenmiş sermaye | %100 | 25.000.000 | %100 | 25.000.000 |
| Sermaye düzeltmesi olumlu farkı | 278.409.471 | 278.409.471 | ||
| Paylara İlişkin Primler | ||||
| 31 Aralık | 2023 | 31 Aralık 2022 | ||
| Paylara ilişkin primler | 120.059.780 | 120.059.780 | ||
| Toplam | 120.059.780 | 120.059.780 | ||
| Kar veya zararda sınıflandırılmayacaklar | ||||
| 31 Aralık | 2023 | 31 Aralık 2022 |
| Maddi duran varlık yeniden değerleme artışlar Tanımlanmış fayda planların yeniden ölçüm kazançları |
295.749.062 747.661 |
188.827.500 1.254.494 |
|---|---|---|
| Toplam | 296.496.723 | 190.081.994 |
Yasal yedekler, TTK'da öngörüldüğü şekli ile birinci ve ikinci yedeklerden oluşur. TTK, birinci yasal yedeğin, Grup'un ödenmiş sermayesinin %20'sine erişene kadar kanuni kardan %5 oranında ayrılmasını öngörür. İkinci yasal yedek ise, ödenmiş sermayenin %5'ini aşan tüm nakit kar dağıtımları üzerinden %10 oranında ayrılır. TTK hükümleri çerçevesinde yasal yedekler, sadece zararları netleştirmek için kullanılabilmekte ve ödenmiş sermayenin %50'sini aşmadıkça diğer amaçlarla kullanılamamaktadır.
Önceki dönem karlarından kar dağıtımı amacı dışındaki amaçlar için ayrılan yedekler bilançoda bu kalemde sınıflandırılmış olup Yasal Yedekler enflasyon düzeltmesi farklıkları geçmiş yıllar kar/zararının içinde gösterilmiştir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Seri XI No:29 sayılı tebliğ uyarınca, Kurul tarafından yapılan duyuru gereği, enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo düzenlenmesi sonucunda özsermaye kalemlerinden "Yasal Yedekler" bilançoda kayıtlı değerleri ile yer verilir.
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Yasal yedekler | 8.151.580 | 8.151.580 |
| Toplam | 8.151.580 | 8.151.580 |
| Özel Fonlar | ||
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Özel fonlar | 326.121.857 | 317.224.371 |
| Toplam | 326.121.857 | 317.224.371 |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar | ||
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
| Nakit akış riskinden korunma | (130.615.643) | (43.617.456) |
Şirket'in 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla finansal tablolarında enflasyona göre düzeltilmiş olarak sunduğu ilgili özkaynak kalemlerinin Vergi Usul Kanununa göre hazırlanmış finansal tablolarındaki enflasyona göre düzeltilmiş tutarlarla karşılaştırması aşağıdaki gibidir
| Vergi Usul Kanununa göre hazırlanmış finansal tablolarda yer alan enflasyona göre düzenlenmiş tutarlar |
TMS/TFRS Finansal tablolarına göre hazırlanan finansal tablolarda yer alan enflasyona göre düzeltilmiş tutarlar |
Geçmiş Yıl zararlarında izlenen fark |
|
|---|---|---|---|
| Sermaye düzeltme farkları | 85.663.901 | 278.409.471 | (192.745.570) |
| Paylara ilişkin primler iskontolar | 173.563.960 | 107.885.353 | 65.678.607 |
| Kardan ayrılmış kısıtlanmış yedekler | 13.698.359 | 4.571.525 | 9.126.834 |
| Özel fonlar | 175.620.461 | 176.250.456 | (629.995) |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Hasılat ve satışların maliyetinin detayı aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 |
|
| Yurtiçi satışlar | 97.079.553 | 144.121.860 |
| Hasılat | 97.079.553 | 144.121.860 |
| Satılan mamul maliyeti (-) |
(39.360.528) | (70.472.196) |
| Satılan hizmet maliyeti (-) | (35.523.171) | (27.412.907) |
| Satışların maliyeti | (74.883.699) | (97.885.103) |
| Brüt kar | 22.195.854 | 46.236.757 |
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
| Vergi, resim ve harç giderleri |
(4.067.767) | (3.432.279) |
| Personel giderleri |
(3.333.332) | (2.228.617) |
| Danışmanlık giderleri | (1.802.466) | (1.945.937) |
| Amortisman giderleri (Not 13) |
(1.695.584) | (1.698.497) |
| Ulaşım giderleri |
(475.241) | (628.187) |
| Konaklama ve seyahat giderleri | (417.870) | (64.037) |
| Ofis giderleri | (385.983) | (415.572) |
| Araç giderleri | (85.859) | - |
| Bakım ve onarım giderleri |
(74.511) | (125.913) |
| Sigorta giderleri |
(49.357) | (42.170) |
| Nakliye giderleri |
(33.755) | (2.250.857) |
| Noter giderleri | (31.696) | (155.773) |
| Kargo giderleri |
- | (8.379) |
| Diğer giderler |
(1.554.290) | (3.180.014) |
| Toplam | (14.007.711) | (16.176.232) |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 1 Ocak | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
| Ticari işlemlerden kaynaklanan kur farkı gelirleri | 562.853 | 3.394.621 |
| Kira gelirleri | 93.359 | 228.992 |
| Reeskont faiz gelirleri | - | 576.236 |
| Önceki dönem gelir ve karları | - | 400 |
| Sigorta hasar gelirleri | - | 1.302.260 |
| Vergi geliri | - | 293.938 |
| Diğer gelirler | 979.317 | 448.362 |
| Toplam | 1.635.529 | 6.244.809 |
| 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kur farkı giderleri | (2.167.312) | (639.440) |
| Önceki dönem gider ve zararları | (88.092) | - |
| Dava karşılığı giderleri (Not 15) |
(36.023) | - |
| Reeskont faiz giderleri | - | (173.873) |
| Şüpheli alacak karşılık giderleri (Not 5) | - | (303.561) |
| Diğer giderler | (221.851) | (1.016.455) |
| Toplam | (2.513.278) | (2.133.329) |
| 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Yatırım amaçlı gayrimenkul değer artışı (Not 11) |
20.358.391 | - |
| Duran varlık satış karları | 5.727.280 | 14.607.686 |
| Menkul kıymet satış karları | - | 15.069.921 |
| Toplam | 26.085.671 | 29.677.607 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Duran varlık satış zararları Menkul kıymet satış zararları |
- - |
(518) (2.933.186) |
| Toplam | - | (2.933.704) |
| 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Vadeli mevduat faiz gelirleri | 367.383 | 322.266 |
| Kur farkı gelirleri | 47.903 | - |
| Adat gelirleri | - | 820.298 |
| Toplam | 415.286 | 1.142.564 |
| 1 Ocak 31 Aralık 2023 |
1 Ocak 31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Kredi faiz giderleri | (18.420.599) | (74.933.872) |
| Banka kredilerinden kaynaklanan kur farkı | ||
| giderleri | (15.800.158) | (12.854.451) |
| Banka komisyonu giderleri | (580.699) | (722.899) |
| Diğer finansman giderleri | (218.904) | (136.927) |
| Toplam | (35.020.360) | (88.648.149) |
(*) Kur farkı ve faiz giderlerinin hesaplanmasında hedge etkisi dahil edilmiştir.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup'un finansal tablolara yansıyan ertelenmiş vergi varlığı/ yükümlülükleri aşağıdaki gibidir;
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Bilanço'da | ||
| Ertelenen vergi yükümlülükleri | (67.608.157) | (129.887.744) |
| Ertelenen vergi varlığı, net | (67.608.157) | (129.887.744) |
Grup'un bilançoya yansıyan kurumlar vergisi yükümlülükleri aşağıdaki gibidir;
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Bilanço'da | ||
| Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı | - | 3.115.983 |
| Bilançodaki vergi karşılığı | - | 3.115.983 |
Grup'un gelir tablosuna yansıyan vergi gelir/ (giderleri) aşağıdaki gibidir;
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| Vergi gideri/(geliri) | 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
| Cari kurumlar vergisi | - | (3.443.294) |
| Ertelenmiş vergi geliri | (47.655.697) | 39.406.547 |
| Toplam | (47.655.697) | 35.963.253 |
Grup Türkiye'de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup'un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı, ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
2023 yılında uygulanan efektif vergi oranı %25'tir (2022: %23).
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS'ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal tablolar ile TFRS'ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup, söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir.
Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı %25'tir (2022: %23)
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla, birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi (varlıkları)/ yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
| Kümülatif geçici farklar | Ertelenmiş vergi varlığı/ (yükümlülüğü) |
|||
|---|---|---|---|---|
| 2023 | 2022 | 2023 | 2022 | |
| Şüpheli alacak karşılığı | (6.211.260) | (6.211.260) | 1.552.815 | 2.046.895 |
| Dava karşılığı | (36.023) | - | 9.006 | - |
| Kıdem tazminatı karşılığı | (1.253.255) | (694.933) | 313.314 | 229.012 |
| 7326 kanunu kapsamında düzeltmeler | (190.746.668) | (173.691.892) | 47.686.667 | 57.239.439 |
| Amortisman düzeltmesi | (168.475.789) | (56.211.576) | 42.118.947 | 18.524.290 |
| Faiz tahakkuk düzeltmesi | 172.448 | - | (43.112) | - |
| Duran varlık düzeltmesi | 773.394.591 | 343.176.481 | (142.104.138) | (113.092.381) |
| Değerleme farkı | 122.307.333 | 428.536.536 | (120.422.397) | (115.220.458) |
| Kullanım hakkı varlığı | 4.316.843 | - | (1.079.211) | - |
| VUK enflasyon düzeltmesi | (117.747.380) | - | 62.315.288 | - |
| Nakit akış riskinden korunma | (167.424.436) | (65.142.950) | 41.856.109 | 13.028.590 |
| Diğer düzeltmeler | (754.219) | (22.324.269) | 188.555 | 7.356.869 |
| Ertelenmiş vergi yükümlülüğü | (67.608.157) | (129.887.744) |
Gelir tablosunda beyan edilen pay başına kazanç, net karın ilgili dönem içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir.
Şirketler mevcut hissedarlara birikmiş karlardan hisseleri oranında hisse dağıtarak ("Bedelsiz Hisseler") sermayelerini arttırabilir. Pay başına kazanç hesaplanırken, bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla pay başına kazanç hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir. Pay başına esas kazanç, hissedarlara ait net karın çıkarılmış adi hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile hesaplanır. Grup'un bir hissesinin nominal değeri 1 TL 'dir.
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 |
|
|---|---|---|
| Dönem net karı | 194.941.814 | 191.360.866 |
| Hisse adedi | 25.000.000 | 25.000.000 |
| Hisse başına kazanç (TL) | 7,80 | 7,65 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özsermaye dengesini en verimli şekilde kullanarak kaynaklarını artırmayı hedeflemektedir.
Grup'un sermaye yapısı 17. notta açıklanan kredileri de içeren borçlar, nakit ve nakit benzerleri ve çıkarılmış sermaye, yasal yedekler ve geçmiş yıl karlarını içeren ana ortak hissedarlarına ait özsermaye kalemlerinden oluşmaktadır. Grup'un yönetim kurulu sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskleri değerlendirir. Grup, kurulun yaptığı önerilere dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesi yollarıyla dengede tutmayı amaçlamaktadır.
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla, Grup'un net borçlar/ toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir;
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Finansal borçlar (Not 6) | 281.955.133 | 309.510.581 |
| Eksi Nakit ve nakit benzerleri (Not 3) | (7.625.297) | (15.137.321) |
| Net borç | 274.329.836 | 294.373.260 |
| Toplam özkaynaklar | 1.184.431.547 | 974.856.944 |
| Kullanılan sermaye | 1.464.761.383 | 1.269.230.204 |
| Borç/ Özkaynak Oranı | 0,19 | 0,23 |
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetim programı genel olarak mali piyasalardaki belirsizliğin, şirket finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Risk yönetimi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir finans bölümü tarafından yürütülmektedir. Risk politikalarına ilişkin olarak ise Grup'un finans bölümü tarafından finansal risk tanımlanır, değerlendirilir ve Grup'un operasyon üniteleri ile birlikte çalışmak suretiyle riskin azaltılmasına yönelik araçlar kullanılır.
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Finansal aracın taraflarından birinin sözleşmeye bağlı yükümlülüğünü yerine getirememesi nedeniyle Grup'a finansal bir kayıp oluşturması riski, kredi riski olarak tanımlanır. Grup'un önemli ölçüde kredi riski yoğunlaşmasına sebep olabilecek finansal araçları başlıca nakit ve nakit benzeri değerler ve ticari alacaklardan oluşmaktadır. Grup'un maruz kalabileceği maksimum kredi riski, finansal tablolarda yansıtılan tutarlar kadardır.
Grup'un çeşitli finansal kuruluşlarda nakit ve nakit benzeri değerleri mevcuttur. Grup, söz konusu riski ilişkide bulunduğu finansal kuruluşların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmektedir
| 31 Aralık 2023 | Alacaklar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ticari alacaklar | Diğer alacaklar | ||||
| İlişkili | Diğer | İlişkili | Diğer | Bankalardaki | |
| taraf | taraf | taraf | taraf | mevduat | |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan | |||||
| azami kredi riski (A+B+C+D+E) | 13.151.761 | - | 337.588 | 7.061.113 | |
| - Azami riskin teminat, vs. ile güvence altına | |||||
| alınmış kısmı | - | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne | - | ||||
| uğramamış finansal varlıkların net defter değeri | - | 13.151.761 | 337.588 | 7.061.113 | |
| B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi | |||||
| takdirde -vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne | |||||
| uğramış -sayılacak finansal varlıkların defter | |||||
| değeri | - | - | - | - | - |
| C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne | |||||
| uğramamış varlıkların net defter değeri | - | - | - | - | - |
| - Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | |
| D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net | - | - | |||
| defter değerleri | - | - | |||
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 7.649.186 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (7.649.186) | - | - | - |
| -Net değerinin teminat, vs. ile güvence altına | |||||
| alınmış kısmı | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - |
| E. Bilanço dışı kredi içeren unsurlar | - | - | - | - | - |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
| 31 Aralık 2022 | Alacaklar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ticari alacaklar | Diğer alacaklar | ||||
| İlişkili | Diğer | İlişkili | Diğer | Bankalardaki | |
| taraf | taraf | taraf | taraf | mevduat | |
| Raporlama tarihi itibarıyla maruz kalınan | |||||
| azami kredi riski (A+B+C+D+E) | - | 24.019.014 | 2.647.349 | 802.783 | 11.975.482 |
| - Azami riskin teminat, vs. ile güvence altına | |||||
| alınmış kısmı | |||||
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne | |||||
| uğramamış finansal varlıkların net defter değeri | - | 24.019.014 | 2.647.349 | 802.783 | 11.975.482 |
| B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi | |||||
| takdirde -vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne | |||||
| uğramış -sayılacak finansal varlıkların defter | |||||
| değeri | - | - | - | - | - |
| C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne | |||||
| uğramamış varlıkların net defter değeri | - | - | - | - | - |
| - Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - |
| D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net | |||||
| defter değerleri | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 12.603.787 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (12.603.787) | - | - | - |
| -Net değerinin teminat, vs. ile güvence altına | |||||
| alınmış kısmı | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - |
| E. Bilanço dışı kredi içeren unsurlar | - | - | - | - | - |
Grup'un faaliyetleri öncelikle, aşağıda ayrıntılarına yer verildiği üzere, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır.
Cari yılda Grup'un maruz kaldığı piyasa riskinde veya maruz kalınan riskleri yönetim ve ölçüm yöntemlerinde, önceki yıla göre bir değişiklik olmamıştır.
31 Aralık 2023 ve 31 Aralık 2022 tarihleri itibarıyla pasif kalemlerin indirgenmemiş nakit akımları ve kalan vadelerine göre gösterimi aşağıdaki tablolarda sunulmuştur:
| 31 Aralık 2023 |
||||
|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter değeri | Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II) |
1 – 12 ay arası (I) |
1-5 yıl arası (II) |
| Türev olmayan finansal yükümlülükler |
287.524.760 | 317.912.413 | 114.106.122 | 212.832.143 |
| Finansal borçlar (Not 6) | 272.929.281 | 303.316.934 | 108.133.552 | 204.209.234 |
| Finansal kiralamalar (Not 6) | 9.025.852 | 9.025.852 | 1.919.287 | 7.106.565 |
| Ticari borçlar (Not 5) | 603.727 | 603.727 | 603.727 | - |
| Diğer borçlar (Not 7) | 4.965.900 | 4.965.900 | 3.449.556 | 1.516.344 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Likidite riski yönetimi (devamı)
| 31 Aralık 2022 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter değeri | Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı (I+II) |
1 – 12 ay arası (I) |
1-5 yıl arası (II) |
| Türev olmayan finansal | ||||
| yükümlülükler | 316.280.614 | 316.280.614 | 79.924.284 | 236.356.330 |
| Finansal borçlar (Not 6) | 309.510.581 | 309.510.581 | 73.154.251 | 236.356.330 |
| Ticari borçlar (Not 5) | 2.789.516 | 2.789.516 | 2.789.516 | - |
| Diğer borçlar (Not 7) | 3.980.517 | 3.980.517 | 3.980.517 | - |
Grup önemli bir faiz oranı riskine maruz kalmamaktadır.
Kur riski yönetimi
| 31 Aralık 2023 |
31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Döviz cinsinden varlıklar | 217.414 | 8.546.718 |
| Döviz cinsinden yükümlülükler | (235.211.218) | (280.218.642) |
| Net yabancı para pozisyonu | (234.993.804) | (271.671.924) |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kur riski yönetimi (devamı)
| ABD Dolar | EUR | TL Karşılığı | |
|---|---|---|---|
| 1. Ticari alacaklar | |||
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar(Kasa, Banka | 1.845 | 5.007 | 217.414 |
| Hesapları dahil) | |||
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 3. Diğer | - | - | - |
| 4. Dönen Varlıklar (1+2+3) | 1.845 | 5.007 | 217.414 |
| 5. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 7. Diğer | - | - | - |
| 8. Duran Varlıklar (5+6+7) | - | - | - |
| 9. Toplam Varlıklar (4+8) | 1.845 | 5.007 | 217.414 |
| 10. Ticari Borçlar | - | - | - |
| 11. Finansal Yükümlülükler | (1.890.000) | - | (55.638.198) |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) | (1.890.000) | - | (55.638.198) |
| 14. Ticari Borçlar | - | - | - |
| 15. Finansal Yükümlülükler | (6.100.000) | (179.573.020) | |
| 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) | (6.100.000) | - | (179.573.020) |
| 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) | (7.990.000) | - | (235.211.218) |
| 19. Bilanço dışı Türev araçların Net Varlık/ | - | - | - |
| (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) | 478.908 | - | 14.098.185 |
| 19a. Hedge Edilen Toplam Varlık Tutarı | - | - | - |
| 19b. Hedge Edilen Toplam Yükümlülük Tutarı | (1.369.643) | - | (40.319.825) |
| 20. Net Yabancı Para Varlık/ (Yükümlülük) | - | - | - |
| Pozisyonu (9-18+19) | (7.509.247) | 5.007 | (220.895.619) |
| 21. Parasal Kalemler Net yabancı Para Varlık / | |||
| (Yükümlülük) | - | - | - |
| Pozisyonu (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) | (7.988.155) | 5.007 | (234.993.804) |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Kur riski yönetimi (devamı)
| ABD Dolar | EUR | TL Karşılığı | |
|---|---|---|---|
| 1. Ticari alacaklar | - | - | - |
| 2a. Parasal Finansal Varlıklar(Kasa, Banka | 271.856 | 5.339 | 8.546.718 |
| Hesapları dahil) | |||
| 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 3. Diğer | - | - | - |
| 4. Dönen Varlıklar (1+2+3) | 271.856 | 5.339 | 8.546.718 |
| 5. Ticari Alacaklar | - | - | - |
| 6a. Parasal Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar | - | - | - |
| 7. Diğer | - | - | - |
| 8. Duran Varlıklar (5+6+7) | - | - | - |
| 9. Toplam Varlıklar (4+8) | 271.856 | 5.339 | 8.546.718 |
| 10. Ticari Borçlar | - | - | - |
| 11. Finansal Yükümlülükler | (1.500.000) | - | (46.189.886) |
| 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) | (1.500.000) | - | (46.189.886) |
| 14. Ticari Borçlar | - | - | - |
| 15. Finansal Yükümlülükler | (7.600.000) | - | (234.028.756) |
| 16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler | - | - | - |
| 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) | (7.600.000) | - | (234.028.756) |
| 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) | (9.100.000) | - | (280.218.642) |
| 19. Bilanço dışı Türev araçların Net Varlık/ | - | - | - |
| (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) | (1.369.643) | - | (42.175.769) |
| 19a. Hedge Edilen Toplam Varlık Tutarı | - | - | - |
| 19b. Hedge Edilen Toplam Yükümlülük Tutarı | (1.369.643) | - | (42.175.769) |
| 20. Net Yabancı Para Varlık/ (Yükümlülük) | - | - | - |
| Pozisyonu (9-18+19) | (7.458.501) | 5.339 | (229.496.155) |
| 21. Parasal Kalemler Net yabancı Para Varlık / (Yükümlülük) | - | - | - |
| Pozisyonu (=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) | (8.828.144) | 5.339 | (271.671.924) |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, başlıca ABD Doları ve EUR cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup'un ABD Doları ve EUR kurlarındaki %10'luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10'luk oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran yönetimin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece yılsonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yıl sonundaki %10'luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Bu analiz, dış kaynaklı krediler ile birlikte Grup içindeki yurt dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, TL'nin ilgili para birimi karşısındaki değer artışına bağlı olarak kar veya zararda artışı ifade eder.
| 31 Aralık 2023 |
||
|---|---|---|
| Kar/(Zarar) | ||
| Yabancı paranın değer | Yabancı paranın değer | |
| kazanması | kaybetmesi | |
| ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde: | ||
| 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü |
(19.483.708) | 19.483.708 |
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) |
- | - |
| 3- ABD Doları net etki |
(19.483.708) | 19.483.708 |
| EUR'nun kurunun % 10 değişmesi halinde: | - | - |
| 4- EUR net varlık/yükümlülüğü |
16.310 | (16.310) |
| 5- EUR riskinden korunan kısım (-) |
- | - |
| 6- EUR net etki |
16.310 | (16.310) |
| Toplam | (19.467.398) | 19.467.398 |
Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu
| 31 Aralık 2022 | ||
|---|---|---|
| Kar/(Zarar) | ||
| Yabancı paranın değer | Yabancı paranın değer | |
| kazanması | kaybetmesi | |
| ABD Doları kurunun % 20 değişmesi halinde: | ||
| 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü |
(27.877.340) | 27.877.340 |
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) |
||
| 3- ABD Doları net etki |
(27.877.340) | 27.877.340 |
| EUR'nun kurunun % 20 değişmesi halinde: | ||
| 4- EUR net varlık/yükümlülüğü 5- EUR riskinden korunan kısım (-) |
21.288 | (21.288) |
| 6- EUR net etki |
21.288 | (21.288) |
| Toplam | (27.856.053) | 27.856.053 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup, yapmış olduğu anlaşmalar ve kurumsal bütçe kapsamında ilerki tarihlerde gerçekleştirmesi yüksek olasılıklı yabancı para satış tutarlarından kaynaklanan kur risklerine karşı aynı para biriminde borçlanarak bilanço üzerinde kur riskinden korunma sağlamaktadır.
Bu bağlamda, riskten korunma muhasebesine konu olan ve riskten korunma aracı olarak belirlenen yabancı para borçlanmaların geri ödemeleri, birbirine yakın tarihlerde gerçekleştirilecek ve riskten korunma muhasebesi kapsamında riskten korunan kalem olarak belirlenen yabancı para satış nakit akışlarıyla yapılmaktadır.
Grup, belirlemiş olduğu kur riski yönetim stratejisi kapsamında, gerçekleşme olasılığı yüksek tahmini işlem nakit akış riski kur riski bileşeninden korunma amacıyla riskten korunma muhasebesi uygulamakta ve riskten korunma aracı üzerinde oluşmuş, etkinliği matematiksel olarak TFRS 9'a uygun şekilde kanıtlanmış ve henüz realize edimemiş döviz kuru dalgalanmalarını gelir tablosundan çekerek kapsamlı gelir tablosuna park etmekte ve daha sağlıklı gelir tablosu sunumunu amaçlamaktadır.
31 Aralık 2023 tarihi itibariyle riskten korunma rasyosu %130, riskten korunma etkinliği ise %81 olarak hesaplanmıştır.
| USD | 31 Aralık 2023 |
|---|---|
| Riskten korunan kalem bugünkü değeri (cari kısım) | - |
| Riskten korunan kalem bugünkü değeri (cari olmayan kısım) | 9.209.083 |
| Riskten korunma aracı bugünkü değer (cari kısım) | 1.953.136 |
| Riskten korunma aracı bugünkü değer (cari olmayan kısım) | 6.025.397 |
| TRY | 31 Aralık 2023 |
| Riskten korunan kalem üzerindeki kümülatif kur farkı (cari kısım) | - |
| Riskten korunan kalem üzerindeki kümülatif kur farkı (cari olmayan kısım) | 18.797.580 |
| Riskten korunma aracı üzerindeki kümülatif kur farkı (cari kısım) | (3.986.742) |
| Riskten korunma aracı üzerindeki kümülatif kur farkı (cari olmayan kısım) | (12.299.041) |
| Riskten korunma etkinliği oranı | 87% |
| Gelir tablosunda bırakılan etkinlik dışı kısım | 2.511.797 |
| 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2022 | |
|---|---|---|
| Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti |
478.934 | 264.604 |
| Toplam | 478.934 | 264.604 |
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası'nın ("TL") 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir).
Grup'un %94,50 bağlı ortaklığı olan Diyar Batarya Sistemleri ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları A.Ş.'nin 2 Nisan 2024 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında Şirket'in 10.000.000 TL'lik sermayesinin, nakit olarak 22.000.000 TL artırırarak 32.000.000 TL'ye çıkartılmasına oy birliği ile karar verilmiştir. Aynı tarihte sermaye artırımına ait karar KAP'a bildirilmiştir.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.