AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

TÜPRAŞ-TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş.

Annual / Quarterly Financial Statement May 22, 2024

5963_rns_2024-05-22_c79d5121-e0e7-4d67-b867-c2fba095e856.pdf

Annual / Quarterly Financial Statement

Open in Viewer

Opens in native device viewer

1 OCAK - 31 MART 2024 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR

İÇİNDEKİLER SAYFA
ARA DÖNEM KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU 1
ARA DÖNEM KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER
KAPSAMLI GELİR TABLOSU2
ARA DÖNEM KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU 3
ARA DÖNEM KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU 4
ARA DÖNEM ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT
AÇIKLAYICI NOTLAR 5 – 52
NOT 1 GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 5
NOT 2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 7
NOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ 14
NOT 4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 15
NOT 5 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 16
NOT 6 FİNANSAL YATIRIMLAR 17
NOT 7 BORÇLANMALAR 18
NOT 8 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 21
NOT 9 STOKLAR 22
NOT 10 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 23
NOT 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR 24
NOT 12 DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 25
NOT 13 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER 26
NOT 14 DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 26
NOT 15 KARŞILIKLAR 28
NOT 16 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPRAMINDA BORÇLAR 30
NOT 17 DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR 31
NOT 18 TÜREV ARAÇLAR 32
NOT 19 TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 33
NOT 20 ÖZKAYNAKLAR 34
NOT 21 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ 36
NOT 22 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME
GİDERLERİ 36
NOT 23 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/(GİDERLER) 37
NOT 24 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/(GİDERLER) 38
NOT 25 FİNANSMAN GELİRLERİ/(GİDERLERİ) 38
NOT 26 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 38
NOT 27 PAY BAŞINA KAZANÇ/(ZARAR) 40
NOT 28 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 41
NOT 29 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 45
NOT 30 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 52

31 MART 2024 TARİHİ İTİBARIYLA ARA DÖNEM KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız denetimden geçmemiş Bağımsız denetimden geçmiş
Varlıklar
Dönen varlıklar
Notlar 31 Mart 2024
212.345.136
31 Aralık 2023
231.450.571
Nakit ve nakit benzerleri 5 86.484.782 111.982.292
Finansal yatırımlar 6 4.102.401 807.547
Ticari alacaklar 8 38.752.926 46.531.228
İlişkili taraflardan ticari alacaklar 8, 28 6.337.196 7.514.080
İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 32.415.730 39.017.148
Diğer alacaklar 17 1.040.085 146.858
İlişkili taraflardan diğer alacaklar 17, 28 833.400 -
İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar
Türev araçlar
18 206.685
1.977.886
146.858
2.375.329
Stoklar 9 62.303.634 51.162.065
Peşin ödenmiş giderler 13 1.525.120 1.470.661
Diğer dönen varlıklar 14 16.158.302 16.974.591
Duran varlıklar 191.139.287 190.596.902
Finansal yatırımlar 479.793 402.068
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar 10 9.116.881 9.543.275
Maddi duran varlıklar 11 153.434.925 154.000.738
Kullanım hakkı varlıkları
Maddi olmayan duran varlıklar
770.812
4.863.626
796.864
4.896.223
Şerefiye 2.474 2.474
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 12 4.861.152 4.893.749
Türev araçlar 18 61.631 42.489
Peşin ödenmiş giderler 13 2.504.425 2.088.017
Ertelenmiş vergi varlığı 26 7.931.178 7.440.026
Diğer duran varlıklar 14 11.976.016 11.387.202
Toplam varlıklar 403.484.423 422.047.473
Kaynaklar
Kısa vadeli yükümlülükler 165.291.003 178.660.995
Kısa vadeli borçlanmalar 7 6.237.525 2.712.750
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 7 28.344.115 31.769.671
Ticari borçlar 8 95.339.499 112.712.286
İlişkili taraflara ticari borçlar 8, 28 960.504 1.133.443
İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 94.378.995 111.578.843
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
Diğer borçlar
16
17
836.246
130.560
917.279
566.881
İlişkili taraflara diğer borçlar 17, 28 - 418.529
İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar 130.560 148.352
Türev araçlar 18 5.293.018 612.960
Ertelenmiş gelirler 508.105 179.759
Dönem karı vergi yükümlülüğü 26 444.853 1.557.381
Kısa vadeli karşılıklar 15 2.289.109 1.411.171
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar 383.990 69.037
Diğer kısa vadeli karşılıklar 1.905.119 1.342.134
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 14 25.867.973 26.220.857
Uzun vadeli yükümlülükler 7.976.464 9.874.714
Uzun vadeli borçlanmalar 7 4.358.151 6.165.222
Uzun vadeli karşılıklar 15 2.214.175 2.386.506
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 2.214.175 2.386.506
Ertelenmiş gelirler 38.351 15.835
Türev araçlar 18 464.979 539.934
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 26 888.984 753.796
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 11.824 13.421
Toplam yükümlülükler 173.267.467 188.535.709
Özkaynaklar 230.216.956 233.511.764
Ödenmiş sermaye 20 1.926.796 1.926.796
Sermaye düzeltme farkları 20 28.620.416 28.620.416
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş
diğer kapsamlı gelirler (giderler) 152.268 152.268
Yeniden değerleme ve ölçüm kazançları (kayıpları) (362.014) (362.014)
Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları)
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları)
132.080
(494.094)
132.080
(494.094)
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirinden
kar/zararda sınıflandırılmayacak paylar 514.282 514.282
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş
diğer kapsamlı gelirler (giderler) (1.299.782) 2.457.894
Yabancı para çevrim farkları 262.721 413.537
Riskten korunma kazançları (kayıpları) (2.843.706) 888.194
Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) (2.843.706) 888.194
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı
gelirinden kar/zararda sınıflandırılacak paylar
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
20 1.281.203
7.365.581
1.156.163
7.365.581
Geçmiş yıllar karları veya zararları 190.483.274 128.835.048
Net dönem karı veya zararı 320.345 61.648.226
Ana ortaklığa ait özkaynaklar 227.568.898 231.006.229
Kontrol gücü olmayan paylar 2.648.058 2.505.535
Toplam kaynaklar 403.484.423 422.047.473

31 Mart 2024 tarihi ve bu tarihte sona eren hesap dönemi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolar, yayınlanmak üzere 22 Mayıs 2024 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız denetimden
geçmemiş
Bağımsız denetimden
geçmemiş
Notlar 1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Hasılat 21 165.473.042 160.251.138
Satışların maliyeti 21 (152.298.317) (136.484.977)
Brüt kar (zarar) 13.174.725 23.766.161
Genel yönetim giderleri 22 (3.509.504) (3.785.805)
Pazarlama giderleri 22 (2.243.951) (1.368.577)
Araştırma ve geliştirme giderleri 22 (99.606) (96.571)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler
Esas faaliyetlerden diğer giderler
23
23
2.886.035
(6.228.437)
1.104.429
(2.015.827)
Esas faaliyet karı (zararı) 3.979.262 17.603.810
Yatırım faaliyetlerinden gelirler / (giderler) 24 (354) 15.657
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların
karlarından (zararlarından) paylar 10 281.959 (428.683)
Finansman geliri (gideri) öncesi
faaliyet karı (zararı) 4.260.867 17.190.784
Finansman gelirleri 25 7.551.860 2.903.533
Finansman giderleri 25 (4.311.325) (4.231.749)
Parasal kazanç/kayıp (5.609.305) (3.386.792)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 1.892.097 12.475.776
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri (gideri) (1.476.854) (9.599.615)
Dönem vergi geliri (gideri) (525.440) (5.207.542)
Ertelenmiş vergi geliri (gideri) 26 (951.414) (4.392.073)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 415.243 2.876.161
Diğer kapsamlı gelirler:
Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar (3.710.051) (368.024)
Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim farkları (150.816) (236.712)
Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim farklarından kazançlar
(kayıplar) (150.816) (236.712)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların diğer kapsamlı
gelirinden kar veya zararda sınıflandırılacak paylar 125.040 640
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların yabancı para
çevrim farkları kazançları (kayıpları)
10 125.040 640
Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir (gider) (4.991.653) (231.706)
Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) (4.991.653) (231.706)
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak diğer
kapsamlı gelire ilişkin vergiler 1.307.378 99.754
Ertelenmiş vergi (gideri) geliri 26 1.307.378 99.754
Diğer kapsamlı gelir (gider) (3.710.051) (368.024)
Toplam kapsamlı gelir (gider) (3.294.808) 2.508.137
Dönem karının (zararının) dağılımı:
Kontrol gücü olmayan paylar 94.898 65.380
Ana ortaklık payları 320.345 2.810.781
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar 142.523 120.129
Ana ortaklık payları (3.437.331) 2.388.008
Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç (zarar)
Nominal değeri 1 kr. olan
pay başına kazanç (zarar) (kr.) 27 0,17 1,46

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak
birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler)
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak
birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler)
Yeniden değerleme ve
ölçüm kazançları
(kayıpları)
Riskten
korunma
kazançları
(kayıpları)
Birikmiş karlar
Ödenmiş
sermaye
Sermaye
düzeltme
farkları
Maddi
duran
varlık
yeniden
değerleme
artışları
(azalışları)
Tanımlanmış
fayda
planları
yeniden
ölçüm
kazançları
(kayıpları)
Özkaynak yöntemi
ile değerlenen
yatırımların diğer
kapsamlı
gelirlerinden
kar/zararda
sınıflandırılamayacak
paylar
Yabancı
para
çevrim
farkları
Nakit akış
riskinden
korunma
kazançları
(kayıpları)
Özkaynak yöntemi ile
değerlenen yatırımların
diğer kapsamlı
gelirlerinden kar/zararda
sınıflandırılacak paylar
Kardan
ayrılan
kısıtlanmış
yedekler
Geçmiş
yıllar
karları
veya
zararları
Net dönem
karı veya
zararları
Ana
ortaklığa ait
özkaynaklar
Kontrol
gücü
olmayan
paylar Özkaynaklar
Bağımsız denetimden geçmemiş
1 Ocak 2023 275.257 29.766.293 - (566.778) 112.919 205.229 (2.060.569) 835.204 3.427.166 102.135.531 70.549.623 204.679.875 1.758.271 206.438.146
Transferler
Kar payları
- Dönem karı (zararı)
- Diğer kapsamlı gelir (gider)
Toplam kapsamlı gelir (gider)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(236.712)
(236.712)
-
-
-
(186.701)
(186.701)
-
-
-
640
640
-
-
-
-
1.964.606 (23.026.481)
-
-
-
70.549.623 (70.549.623)
2.810.781
-
2.810.781
-
- (21.061.875)
2.810.781
(422.773)
2.388.008
-
-
65.380
54.749
120.129
-
(21.061.875)
2.876.161
(368.024)
2.508.137
31 Mart 2023 275.257 29.766.293 - (566.778) 112.919 (31.483) (2.247.270) 835.844 5.391.772 149.658.673 2.810.781 186.006.008 1.878.400 187.884.408
Bağımsız denetimden geçmemiş
1 Ocak 2024 1.926.796 28.620.416 132.080 (494.094) 514.282 413.537 888.194 1.156.163 7.365.581 128.835.048 61.648.226 231.006.229 2.505.535 233.511.764
Transferler
- Dönem karı (zararı)
- Diğer kapsamlı gelir (gider)
Toplam kapsamlı gelir (gider)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(150.816)
(150.816)
-
-
(3.731.900)
(3.731.900)
-
-
125.040
125.040
-
-
-
-
-
-
-
-
61.648.226 (61.648.226)
320.345
-
320.345
-
-
320.345
(3.757.676)
(3.437.331)
-
-
94.898
47.625
142.523
-
-
415.243
(3.710.051)
(3.294.808)
-
31 Mart 2024 1.926.796 28.620.416 132.080 (494.094) 514.282 262.721 (2.843.706) 1.281.203 7.365.581 190.483.274 320.345 227.568.898 2.648.058 230.216.956

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

Bağımsız Bağımsız
denetimden denetimden
geçmemiş geçmemiş
1 Ocak - 1 Ocak -
Notlar 31 Mart 2024 31 Mart 2023
İşletme faaliyetlerinden nakit akışları (15.560.389) 12.110.457
Dönem karı (zararı) 415.243 2.876.161
Dönem net karı (zararı) mutabakatı ile ilgili düzeltmeler 1.589.572 15.997.618
Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler 11, 12 2.139.842 2.130.072
Değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler (163.962) (820.740)
Stok değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler 9 (163.962) (820.740)
Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler 15 1.160.563 1.608.072
Faiz (gelirleri) ve giderleri ile ilgili düzeltmeler 25 (5.460.018) (953.301)
Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler 2.086.758 (563.354)
Gerçeğe uygun değer kayıpları (kazançları) ile ilgili düzeltmeler (5.406.595) (1.818.254)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler 10 (281.959) 428.683
Vergi gideri (geliri) ile ilgili düzeltmeler 1.476.854 9.599.615
Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler 24 (367) 4.287
Yatırım ya da finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına neden olan diğer 25
kalemlere ilişkin düzeltmeler 92.747 2.404.291
Kar (zarar) mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler 63.752 (259.305)
Parasal Kayıp/Kazanç 5.881.957 4.237.552
İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler (15.690.993) (4.438.711)
Ticari alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler 7.806.975 11.923.430
Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler 69.683 5.236.654
Türev varlıklardaki azalış (artış) 378.301 2.837.300
Stoklardaki azalışlar (artışlar) ile ilgili düzeltmeler (10.977.607) 9.476.738
Ticari borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler (17.434.725) (31.565.216)
Faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler (138.723) (1.099.881)
Türev yükümlülüklerdeki artış (azalış) 4.605.103 (1.247.736)
Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları (13.686.178) 14.435.068
Vergi iadeleri (ödemeleri) (1.637.968) (1.778.020)
Diğer nakit girişleri (çıkışları) (236.243) (546.591)
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları (5.261.215) 218.652
Alınan temettüler - 421.271
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları
(30.625)
(1.935.015)
(6.522)
(3.857.081)
Diğer nakit girişleri (çıkışları) (3.295.575) 3.660.984
Finansman faaliyetlerinden nakit akışları 6.545.685 (21.907.410)
Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 7 9.405.695 205.148
Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 7 (8.680.304) (5.971.192)
Türev araçlardan nakit girişleri 31.361 4.097.305
Türev araçlardan nakit çıkışları (552.217) (492.123)
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 7 (26.167) (32.567)
Ödenen temettüler 503 (21.061.875)
Ödenen faiz (1.192.695) (1.347.372)
Alınan faiz 7.559.509 2.695.266
Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit benzerlerindeki net artış
(azalış) (14.275.919) (9.578.301)
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki enflasyon etkisi (11.686.330) (11.283.678)
Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 783.942 563.354
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış (azalış) (25.178.307) (20.298.625)
Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 99.001.310 78.333.560
Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 5 73.823.003 58.034.935

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

1. Grup'un organizasyonu ve faaliyet konusu

Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. ("Tüpraş" veya "Şirket") 16 Kasım 1983 tarihinde kurulmuştur. Şirket'in ana faaliyet konuları aşağıdaki gibidir:

  • Her çeşit ham petrol, petrol ürünleri ve kimyasal ürünleri temin ve rafine etmek, üretilen ve ithal edilen ham petrol, petrol ve kimyasal ürünlerin ihracat dahil her türlü ticari faaliyeti ile beraber üretim ve satış aşamasında depolama ve taşıma faaliyetlerinde bulunmak ve bu maksatla yurt içinde ve dışında petrol rafinerileri kurmak ve işletmek,
  • Petrokimya sanayi ve ilgili diğer sanayi alanında fabrikalar, tesisler kurmak ve işletmek,
  • Petrokimyasal maddeler ve ilgili diğer maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler, yardımcı maddeler, malzeme ve kimyasal maddeleri tedarik ederek işlemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
  • Üretim faaliyetinin her aşamasında elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, atık, yan ürün ve standart dışı maddeleri değerlendirmek ve/veya satmak, değerlendirme olanağı bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve işletmek,
  • Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alanında santraller, tesisler kurmak ve işletmek. Bunun için gerekli her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi maddeyi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak,
  • Her türlü petrol ürünleri, LPG ve doğalgazın yurtiçi, yurtdışı toptan ve perakende alımı, satımı, ithali, ihracı, depolanması, pazarlanması, bu amaç ve konularda kısmen ya da tamamen faaliyet göstermek üzere diğer gerçek ve tüzel kişilerle dağıtım ve pazarlama şirketi veya benzeri diğer ortaklıklar kurmak veya mevcut ortaklıkların hisse senetlerini ve hisseyi temsil eden evraklarını temellük etmek, gerektiğinde satmak, iştirak paylarını almak veya devretmektir.

Tüpraş ve bağlı ortaklıklarının (topluca "Grup" olarak adlandırılacaktır) temel faaliyetlerinin önemli bölümü Türkiye'de olup, Grup'un faaliyetleri rafinaj sektörü, petrol ürünleri ticaret ve taşımacılığı, elektrik üretimi ve tedariği altında toplanmıştır.

Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'na ("SPK") kayıtlıdır ve hisseleri 1991 yılından beri Borsa İstanbul A.Ş.'de ("BİST") işlem görmektedir. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla, Şirket'in hisselerini elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir (Not 20):

(%)
Enerji Yatırımları A.Ş. 46,40
Koç Holding A.Ş. 6,35
Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler 0,47
Halka açık kısım 46,78
100,00

Şirket ana ortağı; Koç Holding A.Ş., Koç Ailesi ve Koç Ailesi tarafından sahip olunan şirketler tarafından kontrol edilmektedir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

1. Grup'un organizasyonu ve faaliyet konusu (Devamı)

Tüpraş'ın konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklık ve iş ortaklıkları ve faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir:

Faaliyet
Bağlı Ortaklıklar gösterdiği
ülke Faaliyet konusu
Ditaş Deniz İşletmeciliği ve Tankerciliği A.Ş. ("Ditaş") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Üsküdar Tankercilik A.Ş. ("Üsküdar") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
T Damla Denizcilik A.Ş. ("Damla") Türkiye Palamar ve römorkör hizmeti
Kadıköy Tankercilik A.Ş. ("Kadıköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Beykoz Tankercilik A.Ş. ("Beykoz") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Sarıyer Tankercilik A.Ş. ("Sarıyer") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Kartal Tankercilik A.Ş. ("Kartal") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Maltepe Tankercilik A.Ş. ("Maltepe") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Salacak Tankercilik A.Ş. ("Salacak") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Karşıyaka Tankercilik A.Ş. ("Karşıyaka") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Bakırköy Tankercilik A.Ş. ("Bakırköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Karaköy Tankercilik A.Ş. ("Karaköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Çengelköy Tankercilik A.Ş. ("Çengelköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Pendik Tankercilik A.Ş. ("Pendik") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Tuzla Tankercilik A.Ş. ("Tuzla") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Göztepe Tankercilik A.Ş. ("Göztepe") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Kuruçeşme Tankercilik A.Ş. ("Kuruçeşme") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Balat Tankercilik A.Ş. ("Balat") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Florya Tankercilik A.Ş. ("Florya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Tarabya Tankercilik A.Ş. ("Tarabya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Adalar Tankercilik A.Ş. (''Adalar'') Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
Körfez Ulaştırma A.Ş. ("Körfez") Türkiye Hava, deniz, kara ve demiryolu taşımacılığı
Tupras Trading Ltd. ("Tupras Trading") İngiltere Ham petrol ve petrol ürünleri ticareti
Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ("Entek") Türkiye Elektrik ve buhar üretimi ve ticareti
Eltek Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. ("Eltek") Türkiye Elektrik ticareti
Menzelet Kılavuzlu Elektrik Üretimi A.Ş. ("Menzelet Kılavuzlu") Türkiye Elektrik üretimi ve ticareti
Enspire Enerji Yatırımları ve Hizmetleri A.Ş. ("Enspire") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma
Enkar Doğal Enerji Üretim ve Sanayi Ticaret A.Ş. ("Enkar") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma
Esinti Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi A.Ş. ("Esinti")
Türkiye Elektrik üretimi ve ticareti
Tüpraş Enerji Girişimleri A.Ş. ("Tüpraş Ventures") Türkiye Teknoloji ve girişim yatırımları
Faaliyet
İş Ortaklıkları gösterdiği Faaliyet konusu
ülke
OPET Petrolcülük A.Ş. ("Opet") Türkiye Petrol ürünleri perakende satışı
THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. Türkiye Jet yakıtı ikmal hizmeti
Opet International Limited İngiltere Petrol ürünleri ticareti
Opet Trade B.V. Hollanda Petrol ürünleri ticareti
Tasfiye halinde Opet Trade Singapore (*) Singapur Petrol ürünleri ticareti
Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti ve perakende
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Madeni yağ ticareti
Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti. Türkiye Petrol ürünleri ticareti
Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti
Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş. Türkiye Gayrimenkul
WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. Türkiye Elektrikli araç şarj istasyonları
Uluslararası sularda ham petrol, petrol ürünleri ve
Demre 7 Tankercilik A.Ş. Türkiye kimyasalların tanker gemilerde taşınması
Uluslararası sularda ham petrol, petrol ürünleri ve
Demre 8 Tankercilik A.Ş. Türkiye kimyasalların tanker gemilerde taşınması

(*) 15 Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.

Grup'un bünyesinde çalışan ortalama personel sayısı 31 Mart 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde 6.181'dir (31 Aralık 2023 – 6.055).

Şirket'in tescil edilmiş adresi aşağıdaki gibidir:

Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Gülbahar Mahallesi Büyükdere Caddesi No:101/A Şişli, İstanbul

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar

2.1.1. Uygulanan muhasebe standartları

Grup'un konsolide finansal tabloları, Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan Seri II, 14.1 no'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine göre Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TFRS'ler") esas alınmıştır.

Konsolide finansal tablolar, KGK tarafından 4 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.

Grup ile Grup'a bağlı Türkiye'de yerleşik şirketler, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, KGK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ("Maliye Bakanlığı") tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen arsa ve araziler ile türev araçlar dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir.

Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama

Grup, KGK tarafından 23 Kasım 2023 tarihinde yapılan duyuru ve yayınlanan "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Hakkında Uygulama Rehberi"ne istinaden 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tablolarını TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" Standardını uygulayarak hazırlamıştır. Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tablolar, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanır ve önceki dönem finansal tablolar karşılaştırma amacıyla raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Grup bu nedenle, 31 Mart 2023 ve 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tablolarını 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur.

SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan SPK finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.

TMS 29 uyarınca yapılan yeniden düzenlemeler, Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Türkiye'deki Tüketici Fiyat Endeksi'nden ("TÜFE") elde edilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla, konsolide finansal tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıdaki gibidir:

Tarih Endeks Düzeltme Katsayısı Üç Yıllık Bileşik Enflasyon Oranı
31 Mart 2024 2.139,47 1,00000 %309
31 Aralık 2023 1.859,38 1,15064 %268
31 Mart 2023 1.269,75 1,68495 %182

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.1. Uygulanan muhasebe standartları (Devamı)

Grup'un yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama amacıyla yaptığı düzeltme işleminin ana unsurları aşağıdaki gibidir:

  • TL cinsinden hazırlanmış cari dönem konsolide finansal tablolar, bilanço tarihindeki satın alma gücü ile ifade edilmekte olup önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar da yine raporlama dönemi sonundaki satın alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir.
  • Parasal varlık ve yükümlülükler, hali hazırda, bilanço tarihindeki cari satın alma gücü ile ifade edildiğinden düzeltilmemektedir. Parasal olmayan kalemlerin enflasyona göre düzeltilmiş değerlerinin, geri kazanılabilir tutarı ya da net gerçekleşebilir değeri aştığı durumda, sırasıyla TMS 36 ''Varlıklarda Değer Düşüklüğü'' ve TMS 2 ''Stoklar'' hükümleri uygulanmıştır.
  • Bilanço tarihindeki cari satın alma gücüyle ifade edilmemiş olan parasal olmayan varlık ve yükümlülükler ile özkaynak kalemleri, ilgili düzeltme katsayıları kullanılarak düzeltilmiştir.
  • Bilançodaki parasal olmayan kalemlerin kapsamlı gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki kapsamlı gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
  • Enflasyonun Grup'un cari dönemdeki net parasal varlık pozisyonu üzerindeki etkisi, konsolide gelir tablosunda parasal kazanç/kayıp hesabına kaydedilmiştir.

Fonksiyonel ve sunum para birimi

Grup bünyesinde yer alan şirketlerin finansal tablolarındaki her bir kalem, şirketlerin operasyonlarını sürdürdükleri temel ekonomik ortamda geçerli olan para birimi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir ('fonksiyonel para birimi'). Konsolide finansal tablolar, Tüpraş'ın fonksiyonel ve sunum para birimi olan TL para birimi kullanılarak sunulmuştur.

2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler

Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK (TFRS Yorumlama Komitesi) yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

  • 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)
  • a) 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar:
    • TMS 1, Yükümlülüklerin kısa ve uzun vade olarak sınıflandırılmasına ilişkin değişiklik; Mart 2020 ve Ocak 2023'te KGK, yükümlülüklerin kısa ve uzun vadeli sınıflandırılmasına yönelik esasları belirlemek üzere TMS 1'de değişiklikler yapmıştır. Ocak 2023'te yapılan değişikliklere göre, işletmenin bir yükümlülüğü ödemeyi erteleme hakkı, raporlama döneminden sonraki bir tarihte kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlamasına bağlıysa, raporlama dönemi sonu itibarıyla söz konusu yükümlülüğü erteleme hakkı bulunmaktadır (raporlama dönemi sonunda ilgili şartlara uygunluk sağlamıyor olsa bile). Kredi sözleşmesinden doğan bir yükümlülük uzun vadeli olarak sınıflandırıldığında ve işletmenin ödemeyi erteleme hakkı 12 ay içinde kredi sözleşmesi şartlarına uygunluk sağlamasına bağlı olduğunda, Ocak 2023 değişiklikleri işletmelerin çeşitli açıklamalar yapmasını istemektedir. Bu açıklamalar kredi sözleşme şartları ve ilgili yükümlülükler hakkındaki bilgileri içermelidir. Ayrıca, söz konusu değişiklikler, sözleşme şartlarına uyumun raporlama tarihinde ya da sonraki bir tarihte test edilecek olmasına bakılmaksızın, uzun vadeli sınıflama için ödemeyi erteleme hakkının raporlama dönemi sonu itibarıyla bulunması gerektiğini açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklilerde, ödemeyi raporlama döneminden sonraki en az on iki ay sonraya erteleme hakkını işletmenin kullanmama ihtimalinin yükümlülüğün sınıflandırılmasını etkilemeyeceği açıkça ifade edilmiştir. Yapılan değişiklikler TMS 8'e göre geriye dönük olarak uygulanmaktadır.
    • TFRS 16, Satış ve geri kiralama işlemlerinde kira yükümlülüklerine ilişkin değişiklik; Ocak 2023'te KGK TFRS 16'ya yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Söz konusu değişiklikler, elde kalan kullanım hakkıyla ilgili herhangi bir kazanç ya da zarar muhasebeleştirilmemesini sağlayacak şekilde, satıcı-kiracı tarafından satış ve geri kiralama işleminden doğan kira yükümlülüklerinin ölçümünde uygulanacak hükümleri belirlemektedir. Bu kapsamda, satıcı-kiracı satış ve geri kiralama işleminin fiilen başladığı tarihten sonra "Kira yükümlülüğünün sonraki ölçümü" başlığı altındaki TFRS 16 hükümlerini uygularken, elde kalan kalan kullanım hakkıyla ilgili herhangi bir kazanç ya da zarar muhasebeleştirmeyecek şekilde "kira ödemeleri"ni ya da "revize edilmiş kira ödemeleri"ni belirleyecektir. Değişiklikler, geri kiralamadan ortaya çıkan kira yükümlülüklerinin ölçümüne yönelik spesifik bir hüküm içermemektedir. Söz konusu kira yükümlülüğünün ilk ölçümü, TFRS 16'da yer alan kira ödemeleri tanımına dahil edilenlerden farklı ödemelerin kira ödemesi olarak belirlenmesine neden olabilecektir. Satıcı-kiracının TMS 8'e göre güvenilir ve ihtiyaca uygun bilgi sağlayacak muhasebe politikası geliştirmesi ve uygulaması gerekecektir. Satıcıkiracı, değişiklikleri TFRS 16'nın ilk uygulama tarihinden sonra girdiği satış ve geri kiralama işlemlerine TMS 8'e göre geriye dönük uygulamaktadır.
    • TMS 7 ve TFRS 7, Tedarikçi finansmanı anlaşmalarına ilişkin değişiklik; KGK tarafından Eylül 2023'te yayımlanan değişiklikler, tedarikçi finansmanı anlaşmalarının işletmenin yükümlülükleri, nakit akışları ve maruz kaldığı likidite riskleri üzerindeki etkilerinin finansal tablo kullanıcıları tarafından anlaşılmasına katkı sağlamak üzere, mevcut hükümlerde iyileştirmeler yapan açıklamalar getirmektedir. Tedarikçi finansmanı anlaşmaları; bir ya da daha fazla finansman sağlayıcısının işletmenin tedarikçisine olan borcunu ödemeyi üstlendiği ve işletmenin de tedarikçiye ödeme yapıldığı gün ya da sonrasında ödemeyi kabul ettiği anlaşmalar olarak tanımlanmıştır. Söz konusu değişiklikler, bu tür anlaşmaların hüküm ve koşulları, raporlama dönemi başı ve sonu itibarıyla bunlardan ortaya çıkan yükümlülüklerle ilgili nicel bilgiler ile bu yükümlülüklerin defter değerinde meydana gelen nakit dışı değişikliklerin niteliği ve etkileri hakkında açıklamalar yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, TFRS 7'de öngörülen likidite riskine yönelik niceliksel açıklamalar kapsamında, tedarikçi finansmanı anlaşmaları, açıklanması gerekli olabilecek diğer faktörlere örnek olarak gösterilmiştir.

Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

  • 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)

b) 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla yayımlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar:

Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır.

  • TFRS 10 ve TMS 28, Yatırımcı işletmenin iştirak veya iş ortaklığına yaptığı varlık satışları veya katkıları; KGK, özkaynak yöntemi ile ilgili devam eden araştırma projesi çıktılarına bağlı olarak değiştirilmek üzere, Aralık 2017'de TFRS 10 ve TMS 28'de yapılan söz konusu değişikliklerin geçerlilik tarihini süresiz olarak ertelemiştir. Ancak, erken uygulamaya halen izin vermektedir.
  • TFRS 17, Yeni sigorta sözleşmeleri standardı; KGK Şubat 2019'da sigorta sözleşmeleri için muhasebeleştirme ve ölçüm, sunum ve açıklamayı kapsayan kapsamlı yeni bir muhasebe standardı olan TFRS 17'yi yayımlamıştır. TFRS 17 hem sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerin güncel bilanço değerleri ile ölçümünü hem de karın hizmetlerin sağlandığı dönem boyunca muhasebeleştirmesini sağlayan bir model getirmektedir. KGK tarafından yapılan duyuruyla Standardın zorunlu yürürlük tarihi 1 Ocak 2025 ya da sonrasında başlayan hesap dönemleri olarak ertelenmiştir.

Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.

  • c) Yayınlandığı andan itibaren geçerli olan değişiklikler:
    • TMS 12, Uluslararası Vergi Reformu – İkinci Sütun Modeli Kuralları; Eylül 2023'te KGK, İkinci Sütun gelir vergileriyle ilgili ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin muhasebeleştirilmesi ve açıklanmasına zorunlu bir istisna getiren TMS 12'ye yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Söz konusu değişiklikler, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından yayımlanan İkinci Sütun Modeli Kurallarının uygulanması amacıyla yürürlüğe girmiş ya da yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi kanunlarından ortaya çıkan gelir verilerine TMS 12'nin uygulanacağını açıklığa kavuşturmuştur. Bu değişiklikler ayrıca bu tür vergi kanunlarından etkilenen işletmeler için belirli açıklama hükümleri getirmektedir. Bu kapsamdaki ertelenmiş vergiler hakkındaki bilgilerin muhasebeleştirilmeyeceğine ve açıklanmayacağına yönelik istisna ile istisnanın uygulanmış olduğuna yönelik açıklama hükmü değişikliğin yayımlanmasıyla birlikte uygulanır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

  • 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
  • 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)
  • 2.1.2. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'ndaki (TFRS) değişiklikler (Devamı)

d) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış değişiklikler:

Aşağıda belirtilen UMS 21'e yönelik değişiklikler ile UFRS 18 Standardı UMSK tarafından yayınlanmış ancak henüz KGK tarafından TFRS'ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır. Bu sebeple TFRS'nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu Standart ve değişiklikler TFRS'de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır.

  • UMS 21 Değişiklikleri, Konvertibl olmama; Ağustos 2023'te UMSK, UMS 21'e yönelik değişiklikler yayımlamıştır. Değişiklikler bir para biriminin konvertibl olup olmadığının nasıl değerlendirileceği ile para birimi konvertibl olmadığında döviz kurunun ne şekilde tespit edileceğini belirlemektedir. Değişikliğe göre, bir para birimi konvertibl olmadığı için döviz kuru tahmini yapıldığında, ilgili para biriminin konvertibl olmaması durumunun işletmenin performansı, finansal durumu ve nakit akışını nasıl etkilediğini ya da nasıl etkilemesinin beklendiğini finansal tablo kullanıcılarının anlamasını sağlayan bilgiler açıklanır. Söz konusu değişiklik, Grup için geçerli değildir ve finansal durumu veya performansı üzerinde bir etki bulunmamaktadır.
  • UFRS 18, Yeni Finansal Tablolarda Sunum ve Açıklamalar Standardı; Nisan 2024'te UMSK, UMS 1'in yerini alan UFRS 18 Standardını yayımlamıştır. UFRS 18 belirli toplam ve alt toplamların verilmesi dahil, kar veya zarar tablosunun sunumuna ilişkin yeni hükümler getirmektedir. UFRS 18 işletmelerin, kar veya zarar tablosunda yer verilen tüm gelir ve giderleri, esas faaliyetler, yatırım faaliyetleri, finansman faaliyetleri, gelir vergileri ve durdurulan faaliyetler olmak üzere beş kategoriden biri içerisinde sunmasını zorunlu kılmaktadır. Standart ayrıca yönetim tarafından belirlenmiş performans ölçütlerinin açıklanmasını gerektirmekte ve bunun yanı sıra asli finansal tablolar ile dipnotlar için tanımlanan rollere uygun şekilde finansal bilgilerin toplulaştırılmasına ya da ayrıştırılmasına yönelik yeni hükümler getirmektedir. UFRS 18'in yayımlanmasıyla beraber UMS 7, UMS 8 ve UMS34 gibi diğer finansal raporlama standartlarında da belirli değişiklikler meydana gelmiştir. Söz konusu değişikliğin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.

2.1.3. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıklarının finansal tabloları

Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar ve İş Ortaklıkları'nın finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltmeler yansıtılarak düzenlenmiştir. Bu kapsamda Grup'un yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ve iş ortaklıkları, ABD Doları fonksiyonel para biriminden finansal tablolarını hazırlamaktadır, varlık ve yükümlülükler konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları ve TMS 29 uyarınca gelir tablolarının endekslenmesi sonucu ortaya çıkan endeks etkileri diğer kapsamlı gelir tablosu ve özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları hesabı altında takip edilmektedir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.4. Konsolidasyon esasları

  • a) 31 Mart 2024 tarihinde sona eren ara döneme ait konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolarda belirtilen esaslarla tutarlı olarak hazırlanan ana şirket olan Tüpraş'ın ve Bağlı Ortaklıkları'nın finansal tablolarını kapsamaktadır.
  • b) 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar ve İş Ortaklıkları'nın oy hakları ve etkin ortaklık payları aşağıdaki gibidir.
31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Şirket tarafından Etkin Şirket tarafından Etkin
sahip olunan doğrudan ortaklık sahip olunan doğrudan ortaklık
ve dolaylı oy hakkı (%) payı (%) ve dolaylı oy hakkı (%) payı (%)
Bağlı Ortaklık
Ditaş
79,98 79,98 79,98 79,98
Üsküdar 79,98 79,98 79,98 79,98
Damla 79,98 79,98 79,98 79,98
Beykoz 79,98 79,98 79,98 79,98
Kadıköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Sarıyer 79,98 79,98 79,98 79,98
Kartal 79,98 79,98 79,98 79,98
Maltepe 79,98 79,98 79,98 79,98
Salacak 79,98 79,98 79,98 79,98
Karşıyaka 79,98 79,98 79,98 79,98
Bakırköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Karaköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Çengelköy 79,98 79,98 79,98 79,98
Pendik 79,98 79,98 79,98 79,98
Tuzla 79,98 79,98 79,98 79,98
Göztepe 79,98 79,98 79,98 79,98
Kuruçeşme 79,98 79,98 79,98 79,98
Balat (**) 79,98 79,98 79,98 79,98
Florya (**) 79,98 79,98 79,98 79,98
Tarabya (**) 79,98 79,98 79,98 79,98
Adalar (*) 79,98 79,98 - -
Körfez 100,00 100,00 100,00 100,00
Tupras Trading 100,00 100,00 100,00 100,00
Entek 99,23 99,23 99,23 99,23
Eltek 99,23 99,23 99,23 99,23
Menzelet Kılavuzlu 99,23 99,23 99,23 99,23
Enspire 99,23 99,23 99,23 99,23
Enkar (**) 99,23 99,23 99,23 99,23
Esinti (**) 86,92 84,84 86,92 84,84
Tüpraş Ventures 100,00 100,00 100,00 100,00

(*) Adalar Tankercilik A.Ş. 28 Şubat 2024 tarihinde kurulmuştur.

(**) Balat Tankercilik A.Ş. 04 Ekim 2023 tarihinde, Florya Tankercilik A.Ş ve Tarabya Tankercilik A.Ş ise 21 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur. Enkar Doğal Enerji Üretim A.Ş., Entek Elektrik Üretim A.Ş. tarafından 7 Kasım 2023 tarihinde satın alınmıştır. Esinti hisselerinin %75'ini Grup'un bağlı ortaklığı olan Entek; %25'ini Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklığı Opet 7 Kasım 2023 tarihinde satın almıştır.

Bağlı Ortaklıklar'a ait finansal durum tabloları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup, Şirket'in sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değeri, ilgili özkaynak ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmektedir. Şirket'in sahip olduğu bağlı ortaklık hisselerinin kayıtlı değerleri ve bu hisselerden kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynak ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar (Devamı)

2.1.4. Konsolidasyon esasları (Devamı)

c) İş ortaklıkları, Grup'un müşterek kontrolüne sahip olduğu işletmelerdir. Müşterek kontrol, bir anlaşma üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrol, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumda vardır. Özkaynak yöntemine göre, iş ortaklıkları başlangıçta elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilir. Edinme tarihinden sonra ise, yatırımcının yatırım yapılan işletmenin kar veya zararındaki payı yatırımın defter değeri artırılarak ya da azaltılarak kar veya zarar tablosuna yansıtılır.

Aşağıdaki tabloda 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen iş ortaklıklarının oranları gösterilmiştir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Şirket tarafından Etkin Şirket tarafından Etkin
sahip olunan ortaklık sahip olunan ortaklık
doğrudan ve dolaylı payı doğrudan ve dolaylı payı
oy hakkı (%) (%) oy hakkı (%) (%)
Özkaynaktan pay alma yöntemi kullanılarak değerlenen iş ortaklıkları
Opet 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet International Limited (*) 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet Trade B.V.(*) 50,00 41,67 50,00 41,67
Tasfiye halinde Opet Trade Singapore() (**) 50,00 41,67 50,00 41,67
Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. (*) 50,00 41,67 50,00 41,67
THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş.(**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş.(**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti.(**) 25,00 20,84 25,00 20,84
Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş.(**) 16,65 13,88 16,65 13,88
Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş.(**) 25,00 20,84 25,00 20,84
WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. (**) 21,92 19,92 21,92 19,92
Demre 7 Tankercilik A.Ş (*) 50,00 41,67 - -
Demre 8 Tankercilik A.Ş (*) 50,00 41,67 - -

(*) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında konsolidasyon kapsamına alınarak muhasebeleştirilmektedir.

(**) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir.

(***) 15 Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.

d) Bağlı Ortaklıklar'ın net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide finansal tablolarda 'kontrol gücü olmayan paylar' olarak gösterilmektedir.

2.2. Muhasebe politikalarında değişiklikler

2.2.1. Karşılaştırmalı bilgiler

Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir.

Grup, 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla konsolide finansal durum tablosunu 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla hazırlanmış konsolide finansal durum tablosu ile 31 Mart 2024 tarihinde sona eren yıla ait konsolide kapsamlı gelir tablosunu, nakit akış tablosunu ve özkaynak değişim tablosunu ise 31 Mart 2023 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tablolar ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir.

2.2.2. Netleştirme/Mahsup

Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)

2.3. Önemli muhasebe politikalarının özeti

31 Mart 2024 tarihinde sona eren döneme ilişkin özet ara dönem konsolide finansal tablolar, TFRS'nin ara dönem finansal tabloların hazırlanmasına yönelik TMS 34 standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca, 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan muhasebe politika değişiklikleri dışında 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında uygulanan muhasebe politikalarıyla tutarlı olan muhasebe politikalarının uygulanması suretiyle hazırlanmıştır. Dolayısıyla, bu özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2023 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir.

3. İşletme birleşmeleri

31 Mart 2024 tarihinde sona eren ara dönem içerisinde gerçekleşen herhangi bir işletme birleşmesi yoktur.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

4. Bölümlere göre raporlama

Grup yönetimi Grup'un risk ve getirilerinin enerji sektöründeki gelişmelerden etkilendiğini dikkate alarak faaliyet bölümlerine ilişkin raporlama formatı olarak endüstriyel bölümleri kullanma kararı almıştır. Grup yönetimi, Grup'un faaliyet alanının rafinaj ve Entek hisselerinin satın alım tarihinden itibaren elektrik sektörleri olmasından dolayı, Grup'un bu iki sektörün oluşturduğu endüstriyel bölümler altında faaliyet gösterdiğini düşünmektedir. Grup, rafinaj ve elektrik sektörleri için hazırlamış olduğu bölüm raporlamasını konsolide finansal tablolarda sunmuştur.

a) Bölümlere göre bilgi analizi

1 Ocak - 31 Mart 2024 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Gelirler
Satışların maliyeti
163.684.111
(150.890.391)
1.788.931
(1.407.926)
165.473.042
(152.298.317)
Brüt kar 12.793.720 381.005 13.174.725
Faaliyet giderleri
Diğer faaliyetlerden gelirler
Diğer faaliyetlerden giderler
(5.672.447)
2.878.267
(6.219.259)
(180.614)
7.768
(9.178)
(5.853.061)
2.886.035
(6.228.437)
Faaliyet karı 3.780.281 198.981 3.979.262
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar
315
281.959
(669)
-
(354)
281.959
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 4.062.555 198.312 4.260.867
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Parasal kazanç/kayıp
7.292.579
(3.997.546)
(5.690.991)
259.281
(313.779)
81.686
7.551.860
(4.311.325)
(5.609.305)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 1.666.597 225.500 1.892.097
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (1.437.174) (39.680) (1.476.854)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 229.423 185.820 415.243
1 Ocak - 31 Mart 2023 Rafinaj Elektrik Konsolide Toplam
Gelirler
Satışların maliyeti
157.514.184
(134.177.413)
2.736.954
(2.307.564)
160.251.138
(136.484.977)
Brüt kar 23.336.771 429.390 23.766.161
Faaliyet giderleri
Diğer faaliyetlerden gelirler
Diğer faaliyetlerden giderler
(5.129.878)
1.093.804
(2.009.699)
(121.075)
10.625
(6.128)
(5.250.953)
1.104.429
(2.015.827)
Faaliyet karı 17.290.998 312.812 17.603.810
Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar
(4.296)
(428.683)
19.953
-
15.657
(428.683)
Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) 16.858.019 332.765 17.190.784
Finansman gelirleri
Finansman giderleri
Parasal/kazanç/kayıp
2.783.800
(3.987.239)
(3.474.215)
119.733
(244.510)
87.423
2.903.533
(4.231.749)
(3.386.792)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) 12.180.365 295.411 12.475.776
Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri (9.194.679) (404.936) (9.599.615)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) 2.985.686 (109.525) 2.876.161

b) Bölüm varlıkları

Bölüm varlıkları 31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Rafinaj 382.706.641 400.292.204
Elektrik 20.777.782 21.755.269
Toplam 403.484.423 422.047.473

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

5. Nakit ve nakit benzerleri

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Bankalar
Vadesiz mevduat 4.120.716 1.775.943
Vadeli mevduat 69.702.287 97.225.367
Vadesiz bloke mevduat 5.343.098 4.768.222
Vadeli bloke mevduat 3.669 3.346
Gelir payı (bloke) 5.481.185 5.554.306
Vadeli mevduat faiz tahakkukları 1.833.827 2.655.108
Toplam 86.484.782 111.982.292

Şirket tarafından, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde belirlendiği üzere, müşterilerden alınan gelir payı bankalarda tutulmakta ve Şirket kayıtlarında bloke mevduat olarak değerlendirilmektedir. Gelir payları 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmiştir (Not 14). Yurtdışı borsalarda gerçekleştirilen türev işlemleri için 5.343.098 bin TL tutarında vadesiz bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 4.768.222 bin TL). Vadeli elektrik piyasası ve yenilenebilir enerji kaynakları garanti sistemi için 3.669 bin TL tutarında vadeli bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 3.346 bin TL).

Vadeli mevduat ve diğer hazır değerler

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla vadeli mevduatların detayı aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024
Etkin faiz oranı (%) 1 aydan kısa 1 - 3 ay arası Toplam
TL 50,33 38.188.575 5.167.310 43.355.885
ABD Doları 4,36 25.161.822 - 25.161.822
Avro 2,03 310.746 871.570 1.182.316
İngiliz Sterlini 0,05 2.264 - 2.264
Vadeli mevduat 63.663.407 6.038.880 69.702.287
31 Aralık 2023
Etkin faiz oranı (%) 1 aydan kısa 1 - 3 ay arası Toplam
TL 44,62 50.687.455 13.882.411 64.569.866
ABD Doları 4,49 32.204.662 94.190 32.298.852
Avro 3,31 351.442 - 351.442
İngiliz Sterlini 0,05 5.207 - 5.207
Vadeli mevduat 83.248.766 13.976.601 97.225.367

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablosunda yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 31 Mart 2023
Hazır değerler 86.484.782 65.553.047
Eksi: Bloke mevduatlar (Gelir payı) (5.481.185) (6.100.009)
Eksi: Vadesiz bloke mevduat (5.343.098) (1.338.853)
Eksi: Vadeli bloke mevduat (3.669) (1.564)
Eksi: Vadeli mevduat faiz tahakkukları (1.833.827) (77.686)
Nakit ve nakit benzeri değerler 73.823.003 58.034.935

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

6. Finansal yatırımlar

Kısa vadeli finansal yatırımlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Vadeli Mevduat ()
Kur korumalı mevduat (
*)
Yatırım Fonu
4.099.155
-
3.246
577.476
226.665
3.406
Toplam 4.102.401 807.547

(*) Vadeli mevduatın etkin faiz oranı %61,17'dir.

(**) Kur korumalı mevduat hesabı, TL cinsinden ABD Doları kurunun vade sonunda faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı koruması sunan bir mevduat ürünüdür. Kur korumalı mevduat hesapları gerçeğe uygun değeri kar veya zararda muhasebeleştirilen finansal varlıklar olarak muhasebeleştirilmiştir.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal varlıkların nominal tutarı ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2023
Nominal tutar (orijinal para birimi) Gerçeğe uygun değeri (TL karşılığı) Vade
TL 217.703 226.665 1-3 ay arası
226.665

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal yatırımların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 226.665 4.048.167
Dönem içinde tahsil edilen anapara (196.990) (3.348.127)
Dönem içinde alınan anapara - 137.628
Gerçeğe uygun değer farkı - 19.943
Parasal kazanç/kayıp (29.675) (450.500)
31 Mart - 407.111

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Kısa vadeli borçlanmalar:
Kısa vadeli banka kredileri 6.192.116 2.705.196
Kredi faiz tahakkukları 45.409 7.554
Toplam 6.237.525 2.712.750
Uzun vadeli borçlanmaların
kısa vadeli kısımları:
Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları 4.937.605 7.289.406
Çıkarılmış tahviller 22.640.520 23.753.709
Kredi faiz tahakkukları 222.097 453.282
Tahvil faiz tahakkukları 461.301 173.594
Kiralama işlemlerinden borçlar 82.592 99.680
Toplam 28.344.115 31.769.671
Uzun vadeli borçlanmalar:
Uzun vadeli banka kredileri 3.905.697 5.653.822
Kredi faiz tahakkukları - 10.648
Kiralama işlemlerinden borçlar 452.454 500.752
Toplam 4.358.151 6.165.222
Toplam borçlanmalar 38.939.791 40.647.643

Tüpraş, 12 Ekim 2017 tarihinde Londra Borsasına kote, 700 milyon ABD Doları nominal değerde, 7 yıl vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, yıllık %4,5 faiz oranlı tahvil ihraç etmiştir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli borçlanmaların para birimi ve etkin faiz oranı bilgileri aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024
Etkin faiz oranı Orijinal Bin
(%) bakiyeler TL
Kısa vadeli borçlanmalar:
TL krediler (*) 45,00 97.123.732 97.124
ABD doları krediler 8,46 188.784.776 6.094.992
6.192.116
Faiz tahakkukları 45.409
Toplam kısa vadeli borçlanmalar 6.237.525
Uzun vadeli borçlanmaların
kısa vadeli kısımları:
TL krediler 33,02 48.662.709 48.663
ABD doları krediler 6,25 147.319.681 4.763.653
ABD doları tahviller 4,50 700.000.000 22.640.520
Avro krediler 4,59 3.600.030 125.289
TL kiralama borçları 24,83 57.445.000 57.445
Avro kiralama borçları 3,20 327.062 11.403
GBP kiralama borçları 4,55 337.969 13.744
27.660.717
Faiz tahakkukları 683.398
Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 28.344.115
Uzun vadeli borçlanmalar: -
TL krediler 20,72 1.644.905.903 1.644.906
ABD doları krediler 6,79 54.502.484 1.759.634
Avro krediler 4,67 14.400.119 501.157
TL kiralama borçları 27,99 180.224.062 180.224
Avro kiralama borçları 3,23 5.845.719 203.811
GBP kiralama borçları 4,55 1.682.441 68.419
4.358.151
Faiz tahakkukları -
Toplam uzun vadeli borçlanmalar 4.358.151

(*) 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla, ÖTV ve SGK borçlarının ödenmesinde bankalar tarafından Grup'a 2.124 bin TL tutarında faizsiz kredi sağlanmıştır (31 Aralık 2023 – Yoktur).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

31 Aralık 2023
Etkin faiz oranı Orijinal Bin
(%) bakiyeler TL
Kısa vadeli borçlanmalar:
TL krediler 39,82 247.617.728 247.618
ABD doları krediler - 83.332.316 2.457.578
2.705.196
Faiz tahakkukları 7.554
Toplam kısa vadeli borçlanmalar 2.712.750
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları:
TL krediler 19,08 957.307.171 957.307
ABD doları krediler 6,59 210.195.722 6.197.166
ABD doları tahviller 4,55 805.448.000 23.753.709
Avro krediler 4,67 4.142.339 134.932
TL kiralama borçları 27,96 70.607.873 70.608
Avro kiralama borçları 3,20 373.372 12.184
GBP kiralama borçları 4,55 451.077 16.889
31.142.795
Faiz tahakkukları 626.876
Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 31.769.671
Uzun vadeli borçlanmalar: -
TL krediler 21,51 2.096.414.875 2.096.415
ABD doları krediler 7,74 100.207.175 2.949.922
Avro krediler 4,67 18.649.434 607.485
TL kiralama borçları 28,03 204.330.400 204.330
Avro kiralama borçları 3,23 6.821.521 222.604
GBP kiralama borçları 4,55 1.971.549 73.818
6.154.574
Faiz tahakkukları 10.648
Toplam uzun vadeli borçlanmalar 6.165.222

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

7. Borçlanmalar (Devamı)

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla uzun vadeli borçlanmaların vade analizi aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
1-2 yıl arası 2.398.681 2.861.903
2-3 yıl arası 436.575 586.770
3-4 yıl arası 429.263 603.686
4-5 yıl arası 310.998 573.985
5 yıl ve üzeri 782.634 1.538.878
Toplam 4.358.151 6.165.222

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla borçlanmaların hareketi aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 40.647.643 63.075.690
Alınan yeni finansal borçlar 9.389.242 143.741
Anapara ödemeleri (8.680.304) (5.971.192)
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan artışlar 16.453 61.406
Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları (26.167) (32.567)
Faiz tahakkukları değişimi 85.515 13.968
Kur farkları değişimi 2.870.700 960.319
Parasal kazanç/kayıp (5.363.291) (6.795.312)
31 Mart 38.939.791 51.456.055

8. Ticari alacaklar ve borçlar

Kısa vadeli ticari alacaklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Ticari alacaklar 32.710.932 39.340.907
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 28) 6.337.196 7.514.080
Şüpheli ticari alacaklar 7.474 8.600
Diğer ticari alacaklar 1.031 21
Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan
ertelenen finansman geliri (296.233) (323.780)
Eksi: Beklenen kredi zararları (7.474) (8.600)
Toplam kısa vadeli ticari alacaklar (net) 38.752.926 46.531.228

Tüpraş, yurtiçi alacaklarını devlet iç borçlanma senetleri faiz oranlarını kullanarak, yurtdışı alacaklarını aylık libor oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla gayri kabili rücu faktoring kapsamında faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu 5.045.000 bin TL'yi ticari alacaklardan düşmüştür (31 Aralık 2023 – 7.473.407 bin TL).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

8. Ticari alacaklar ve borçlar (Devamı)

Beklenen kredi zararlarının 31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihlerinde sona eren dönemler içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak
Parasal kazanç/kayıp
8.600
(1.126)
10.659
(1.186)
31 Mart 7.474 9.473

Kısa vadeli ticari borçlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Ticari borçlar
İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 28)
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan
95.061.954
960.504
112.323.740
1.133.443
ertelenen finansman gideri (682.959) (744.897)
Toplam kısa vadeli ticari borçlar (net) 95.339.499 112.712.286

Tüpraş, kısa vadeli ticari borçlarını aylık libor oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.

9. Stoklar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
İlk madde ve malzeme 1.632.020 8.474.792
Yarı mamuller 11.733.746 11.335.263
Mamuller 16.550.207 14.091.748
Ticari mallar 791.894 678.255
Yoldaki mallar (*) 31.195.485 16.355.620
Diğer stoklar 404.721 394.788
62.308.073 51.330.466
Stok değer düşüklüğü karşılığı (4.439) (168.401)
Toplam 62.303.634 51.162.065

(*) Yoldaki mallar ağırlıklı olarak hampetrol stoklarından oluşmaktadır.

Stok değer düşüklüğü karşılığının 31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 dönemleri itibarıyla hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak
Dönem içerisindeki artışlar
Dönem içerisindeki iptaller
168.401
4.439
(168.401)
887.898
67.157
(887.898)
31 Mart 4.439 67.157

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla çeşitli ürün fiyatlarında görülen düşüş neticesinde satış fiyatları maliyetlerin altında kalmış ve 4.439 bin TL stok değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır (31 Mart 2023: 67.157 bin TL).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

10. Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
İştirak oranı (%)
Tutar
İştirak oranı (%)
Tutar
OPET Petrolcülük A.Ş. 41,67
9.116.881
41,67
9.543.275
9.116.881 9.543.275

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardaki değişimler aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 9.543.275 8.711.608
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların;
Mali dönem kar/zararlarındaki pay
281.959 (428.683)
Dağıttığı temettü (833.400) (421.271)
Yabancı para çevrim farkları 125.047 640
31 Mart 9.116.881 7.862.294

Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların özet mali tabloları (etkin ortaklık payı öncesi) aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Dönen varlıklar 36.685.675 36.315.012
Duran varlıklar 25.495.641 25.080.979
Toplam varlıklar 62.181.316 61.395.991
Kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Özkaynaklar
35.036.650
5.265.902
21.878.764
32.662.457
5.831.506
22.902.028
Toplam kaynaklar 62.181.316 61.395.991
1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Satış gelirleri (net) 71.580.907 65.929.401
Brüt kar 2.307.886 1.304.542
Faaliyet karı 650.664 (1.076.056)
Net dönem karı 676.648 (1.028.758)

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

11. Maddi duran varlıklar

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla maddi duran varlıklar ve ilgili amortisman giderlerinde gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak 2024 Yabancı Para Çevrim Farkı İlaveler Transferler Çıkışlar 31 Mart 2024
Maliyet:
Arazi ve arsalar 29.743.870 - - - - 29.743.870
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 45.429.927 - 3.932 - - 45.433.859
Binalar 10.892.861 - - - (114) 10.892.747
Makine, tesis ve cihazlar 169.030.194 - 14.606 - - 169.044.800
Taşıt araçları 19.924.436 - 1.469 - (15.139) 19.910.766
Döşeme ve demirbaşlar 1.983.184 - 17.269 1.925 (3.152) 1.999.226
Yapılmakta olan yatırımlar 9.918.191 - 1.371.468 (1.925) - 11.287.734
Özel maliyetler 309.930 - 4.974 - (1) 314.903
Diğer maddi duran varlıklar 409.417 - - - (3.957) 405.460
287.642.010 - 1.413.718 - (22.363) 289.033.365
Birikmiş amortisman:
Yeraltı ve yerüstü düzenleri (28.026.333) - (354.411) - - (28.380.744)
Binalar (4.556.176) - (48.682) - - (4.604.858)
Makine, tesis ve cihazlar (94.945.813) 1.214 (1.337.067) - - (96.281.666)
Taşıt araçları (4.664.883) - (200.240) - 54.736 (4.810.387)
Döşeme ve demirbaşlar (1.213.913) 804 (54.680) - 185 (1.267.604)
Özel maliyetler (163.082) 2.770 (10.183) - - (170.495)
Diğer maddi duran varlıklar (71.072) - (11.614) - - (82.686)
(133.641.272) 4.788 (2.016.877) - 54.921 (135.598.440)
Net defter değeri 154.000.738 153.434.925
1 Ocak 2023 Yabancı Para Çevrim Farkı İlaveler Transferler Çıkışlar 31 Mart 2023
Maliyet:
Arazi ve arsalar 29.387.639 - - - - 29.387.639
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 44.006.589 - 166.721 7.004 (2.350) 44.177.964
Binalar 10.565.314 - 49.634 - (4) 10.614.944
Makine, tesis ve cihazlar 164.539.777 - 190.689 - (1.957) 164.728.509
Taşıt araçları 16.649.980 - 552.537 - (329.507) 16.873.010
Döşeme ve demirbaşlar 1.796.686 - 63.649 - (5.002) 1.855.333
Yapılmakta olan yatırımlar 7.832.084 - 2.801.500 (7.004) - 10.626.580
Özel maliyetler
Diğer maddi duran varlıklar
263.228
234.584
-
-
-
-
-
-
-
-
263.228
234.584
275.275.881 - 3.824.730 - (338.820) 278.761.791
Birikmiş amortisman:
Yeraltı ve yerüstü düzenleri (26.781.884) - (392.201) - 984 (27.173.101)
Binalar (4.198.602) - (50.222) - 2 (4.248.822)
Makine, tesis ve cihazlar (91.103.400) (103) (1.133.043) - 2.338 (92.234.208)
Taşıt araçları (4.022.709) - (193.151) - 329.508 (3.886.352)
Döşeme ve demirbaşlar (1.061.456) (45) (130.533) - 3.905 (1.188.129)
Özel maliyetler (106.468) (167) (27.925) - - (134.560)
Diğer maddi duran varlıklar (43.569) - (18.715) - - (62.284)
Net defter değeri (127.318.088)
147.957.793
(315) (1.945.790) - 336.737 (128.927.456)
149.834.335

31 Mart 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda maddi duran varlıklarla ilgili 2.016.877 bin TL'lik (31 Mart 2023 –1.945.790 bin TL) amortisman giderinin 1.152.096 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 873.911 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde, 637.857 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 774.408 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 174.057 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 237.438 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 52.867 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 60.033 bin TL) kısmı Arge giderlerinde yer almaktadır.

31 Mart 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda kullanım hakkı varlıkları ile ilgili 44.919 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 79.569 bin TL) amortisman giderinin 25.487 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 42.778 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 8.452 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 21.121 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 10.980 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 15.670 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde herhangi bir ipotek bulunmamaktadır (31 Aralık 2023 – Yoktur).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

12. Diğer maddi olmayan duran varlıklar

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla diğer maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili itfa paylarında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:

1 Ocak 2024 İlaveler Çıkışlar 31 Mart 2024
Maliyet:
Haklar ve yazılımlar 1.342.665 - (895) 1.341.770
Geliştirme giderleri 1.228.533 45.990 - 1.274.523
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 5.124.620 1.392 (1.095) 5.124.917
7.695.818 47.382 (1.990) 7.741.210
Birikmiş itfa payları:
Haklar ve yazılımlar (992.095) (48.237) 57 (1.040.275)
Geliştirme giderleri (984.385) (21.054) - (1.005.439)
Diğer maddi olmayan duran varlıklar (825.589) (8.755) - (834.344)
(2.802.069) (78.046) 57 (2.880.058)
Net defter değeri 4.893.749 4.861.152
1 Ocak 2023 İlaveler Çıkışlar 31 Mart 2023
Maliyet:
Haklar ve yazılımlar 1.150.300 12.705 (8.283) 1.154.722
Geliştirme giderleri 1.063.362 67.236 - 1.130.598
Diğer maddi olmayan duran varlıklar 3.601.367 684 - 3.602.051
5.815.029 80.625 (8.283) 5.887.371
Birikmiş itfa payları:
Haklar ve yazılımlar (929.934) (54.697) 12.604 (972.027)
Geliştirme giderleri (911.750) (37.494) - (949.244)
Diğer maddi olmayan duran varlıklar (743.793) (12.524) - (756.317)
(2.585.477) (104.715) 12.604 (2.677.588)
Net defter değeri 3.229.552 3.209.783

31 Mart 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda 78.046 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 104. 715 bin TL) itfa payı giderinin 70.775 bin TL' lik (31 Mart 2023 – 93.353 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 7.271 bin TL'lik (31 Mart 2023 – 11.362 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

13. Peşin ödenmiş giderler

Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Verilen sipariş avansları
Peşin ödenen sigorta ve diğer giderler
İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları
872.566
652.554
-
466.962
998.323
5.376
Toplam 1.525.120 1.470.661

Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları
İlişkili taraflara verilen maddi duran varlık avansları (Not 28)
Peşin ödenen diğer giderler
1.449.344
691.664
363.417
1.631.366
35.360
421.291
Toplam 2.504.425 2.088.017

14. Diğer varlıklar ve yükümlülükler

Diğer dönen varlıklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Tecil edilen Katma Değer Vergisi ("KDV") 11.911.892 10.740.275
İade alınacak KDV 2.106.639 3.687.778
Tecil edilen Özel Tüketim Vergisi ("ÖTV") 565.099 716.711
Yedek parça ve malzeme stokları 378.640 347.438
Gelir tahakkukları 357.794 212.760
Mahsup edilecek vergi ve fonlar 349.842 553.314
Devreden KDV 213.079 66.706
Vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkuku (*) - 277.025
Diğer çeşitli dönen varlıklar 275.317 372.584
Toplam 16.158.302 16.974.591

(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkukları Tüpraş'ın riskten korunma amacı ile yaptığı türev işlemler gelir tahakkuklarından oluşmaktadır. Bu gelir tahakkukları satılan malın maliyeti hesabında muhasebeleştirilmiş olup 8 Ocak 2024 tarihinde tamamı tahsil edilmiştir.

Diğer duran varlıklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Yedek parça ve malzeme stokları
Diğer
11.974.761
1.255
11.385.923
1.279
Toplam 11.976.016 11.387.202

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

14. Diğer varlıklar ve yükümlülükler (Devamı)

Diğer kısa vadeli yükümlülükler:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Tecil edilen KDV 11.911.892 10.740.275
Ödenecek ÖTV 5.983.466 7.416.757
Gelir payı 5.520.717 5.589.289
Ödenecek vergi ve yükümlülükler 1.182.503 846.528
Tecil edilen ÖTV 565.099 716.711
Ödenecek KDV 336.931 399.551
Gider tahakkukları 15.653 18.011
Diğer 351.712 493.735
Toplam 25.867.973 26.220.857

Tecil edilen ÖTV ve KDV, ihraç kayıtlı satışların ÖTV ve KDV tutarından oluşmaktadır ve aynı zamanda varlıklarda "Diğer Dönen Varlıklar" içerisinde ve yükümlülüklerde "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde yer almaktadır. Söz konusu satışların ihracat işlemlerinin gerçekleştiği belgelendiğinde, tecil edilen bu vergiler vergi dairesi tarafından terkin edilerek "Diğer Dönen Varlıklar" da yer alan ÖTV ve KDV tutarları, "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" ile karşılıklı olarak mahsuplaştırılmaktadır.

Petrol Piyasası Kanunu gereğince, rafinericilerin ulusal stok bulundurma yükümlülüğü kapsamındaki sorumluluğu nedeniyle oluşabilecek kaynak ihtiyacı, finansman giderleri ve bu mahiyetteki stokların depolama ve idame maliyeti, tüketici fiyatlarına ilave edilen, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ("EPDK") tarafından azami 10 ABD dolar/ ton'a kadar belirlenecek olan ve değerlendirilmesi EPDK tasarrufunda olan gelir payı ile karşılanır. Rafinericilerin haricinde petrol ürünlerinin ithalatı durumunda ise bu gelir payı rafinericiye ithalatçı tarafından ödenir.

Grup, bu konuyu düzenleyen Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin ilgili maddesinin yürürlüğe girdiği tarih olan 1 Ocak 2005'ten itibaren akaryakıt satışları ve dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin yaptığı akaryakıt ithalatı üzerinden gelir payı toplamaktadır.

Grup, akaryakıt üzerinden toplanan gelir payına ek olarak Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Yönetmeliği gereğince 16 Eylül 2005 tarihinden itibaren LPG için de gelir payı toplamaya başlamıştır.

Petrol Piyasası Kanunu uyarınca oluşturulan Ulusal Petrol Stoku Komisyonu, toplanan gelir paylarının banka hesabında bloke edilerek muhasebesinin Tüpraş Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmesi ve hesapta biriken tutarın devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmesi kararını almıştır.

Bu kararlara istinaden 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla hesaplanan 5.520.717 bin TL (31 Aralık 2023 – 5.589.289 bin TL) tutarında gelir payları kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilmeksizin "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde muhasebeleştirilmektedir. Hesaplanan Gelir Payı'na ilişkin olarak bankalarda bloke devlet iç borçlanma faiz oranları ile vadeli mevduat ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilen 5.481.185 bin TL'lik tutar, "Nakit ve Nakit Benzerleri" içerisinde "Gelir payı (bloke)" olarak sınıflandırılmaktadır (31 Aralık 2023 – 5.554.306 bin TL) (Not 5).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar:

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Personel prim tahakkukları
Kıdeme teşvik primi karşılığı
349.771
34.219
40.139
28.898
Toplam 383.990 69.037

Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Kıdem tazminatı karşılığı
Kullanılmamış izin günleri karşılığı
Kıdeme teşvik primi karşılığı
1.793.931
313.937
106.307
2.065.159
246.913
74.434
Toplam 2.214.175 2.386.506

Kıdeme teşvik primi karşılığı:

Şirket belli bir kıdemin üzerindeki saat ücretli çalışanlarına "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında fayda sağlamaktadır. Kıdeme Teşvik Primi, çalışanların işlerine ve işyerlerine bağlılıklarını teşvik etmek amacıyla saat ücretli çalışanlardan 5 yıllık kıdeme ulaşanlara 45 günlük, 10 yıllık kıdeme ulaşanlara 55 günlük, 15 yıllık kıdeme ulaşanlara 70 günlük, 20 yıllık kıdeme ulaşanlara 80 günlük, 25 yıllık kıdeme ulaşanlara 90 günlük, 30 yıllık kıdeme ulaşanlara 100 günlük, 35 yıllık kıdeme ulaşanlara 105 günlük ve 40 yıllık kıdeme ulaşanlara 110 günlük çıplak ücretleri tutarında her kıdem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere kıdemlerini doldurdukları ayın ücretleriyle birlikte ödenir.

Kıdeme teşvik primi karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 103.332 96.996
Dönem içerisindeki artışlar 40.808 42.007
Dönem içerisindeki ödemeler 11.773 (29.667)
Parasal kazanç/kayıp (15.387) (11.107)
31 Mart 140.526 98.229

Kıdem tazminatı karşılığı:

İş Kanunu'na göre, Grup, bir senesini doldurmuş olan ve Grup ile ilişkisi kesilen veya emekli olan, kadınlarda 20 erkeklerde 25 hizmet yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. 23 Mayıs 2002'deki mevzuat değişikliğinden sonra emeklilikten önceki hizmet süresine ilişkin bazı geçiş süreci maddeleri çıkartılmıştır.

Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır.

Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminiyle hesaplanır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar (Devamı)

Kıdem tazminatı karşılığı (devamı)

TMS 19, Grup'un kıdem tazminatı karşılığını tahmin etmek için aktüer değerleme yöntemlerinin geliştirilmesini öngörmektedir. Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer öngörüler kullanılmıştır:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
İskonto oranı (%) %2,90 %2,90
Emeklilik olasılığına ilişkin kullanılan oran (%) % 99,14 %99,13

Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Grup'un Türkiye'de kayıtlı bağlı ortaklıklarının kıdem tazminatı karşılığı, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olan 35.058,58 TL üzerinden hesaplanmaktadır (1 Ocak 2023 – 19.982,83 TL).

Kıdem tazminatı karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak
Faiz giderleri
2.065.159
21.787
1.995.186
205.695
Dönem içerisindeki artışlar
Dönem içerisindeki ödemeler
81.961
(100.343)
42.885
(181.215)
Parasal kazanç/kayıp (274.633) (245.772)
31 Mart 1.793.931 1.816.779

Kullanılmamış izin günleri karşılığı:

Kullanılmamış izin günleri karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:

2024 2023
1 Ocak 246.913 235.118
Dönem içerisindeki artışlar 126.087 125.197
Dönem içerisindeki ödemeler (23.191) (27.069)
Parasal kazanç/kayıp (35.872) (28.653)
31 Mart 313.937 304.593

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

15. Karşılıklar (Devamı)

Diğer kısa vadeli karşılıklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Sürastarya karşılığı 1.185.030 1.016.575
EPDK katılma payı (*) 237.584 214.704
Bağış karşılığı 123.250 -
Dava karşılığı 27.144 28.706
Diğer 332.111 82.149
Toplam 1.905.119 1.342.134

(*) EPDK katılma payı, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği uyarınca, rafinericilik lisansı sahiplerinin yıllık gelir tablolarında yer alan lisans kapsamında yürütülen piyasa faaliyetlerine ilişkin net satışlar tutarının EPDK tarafından her yıl belirlenen katılma payı oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplayarak ödemesi gereken katkı payı tutarını ifade etmektedir.

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihlerinde sona eren ara dönemler için kısa vadeli borç karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir:

EPDK
Dava katılma Sürastarya Bağış
karşılığı payı karşılığı karşılığı Diğer Toplam
1 Ocak 2024 28.706 214.704 1.016.575 - 82.149 1.342.134
Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net 2.963 52.858 424.836 139.325 306.013 925.995
Dönem içerisindeki ödemeler (686) - (112.239) (11.557) - (124.482)
Parasal kazanç/kayıp (3.839) (29.978) (144.142) (4.518) (56.051) (238.528)
31 Mart 2024 27.144 237.584 1.185.030 123.250 332.111 1.905.119
1 Ocak 2023 64.117 227.837 508.592 - 115.045 915.591
Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net (14.689) 187.429 117.028 497.008 405.512 1.192.288
Dönem içerisindeki ödemeler (168) (135.135) (173.339) - - (308.642)
Parasal kazanç/kayıp (6.760) (26.678) (55.170) - (35.658) (124.266)
31 Mart 2023 42.500 253.453 397.111 497.008 484.899 1.674.971

16. Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
Personele borçlar
457.840
378.406
359.924
557.355
Toplam 836.246 917.279

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

17. Diğer alacaklar ve borçlar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
İlişkili taraflardan temettü alacakları (Not 28) 833.400 -
Sigorta tazminat alacakları 121.804 9.600
Personelden alacaklar 59.469 75.340
Verilen depozito ve teminatlar 25.412 61.918
Şüpheli diğer alacaklar 3.678 4.253
Eksi: Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (3.678) (4.253)
Toplam diğer alacaklar 1.040.085 146.858
31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Alınan depozito ve teminatlar 130.057 147.773
İlişkili olmayan taraflara temettü borçları 503 579
İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 28) - 418.529
Toplam diğer borçlar 130.560 566.881

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

18. Türev araçlar

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Rayiç değerler Rayiç değerler
Alım Kontrat
Tutarı
Satım Kontrat
Tutarı
Varlıklar Yükümlülükler Alım Kontrat
Tutarı
Satım Kontrat
Tutarı
Varlıklar Yükümlülükler
Nakit akış riskinden korunma amaçlı
Faiz haddi swap işlemleri 427.390 427.383 30.293 - 513.052 513.052 45.590 -
Vadeli mal alım-satım işlemleri 44.115.903 44.115.903 1.799.561 4.861.451 36.691.328 36.691.328 2.306.986 127.239
Alım satım amaçlı
Vadeli döviz işlemleri 23.820.168 25.141.458 137.150 143.718 40.155.213 43.567.511 11.405 425.728
Yabancı para swap işlemleri 776.579 776.579 10.882 - - - - -
Vadeli mal alım-satım işlemleri 9.869.099 9.869.099 - 171.604 5.572.456 5.572.456 11.348 -
Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri 38.643 147.906 - 116.245 22.870 80.755 - 59.993
Kısa vadeli türev araçlar 1.977.886 5.293.018 2.375.329 612.960
Nakit akış riskinden korunma amaçlı
Faiz haddi swap işlemleri 452.936 452.930 61.631 - 531.348 531.348 42.462 -
Alım satım amaçlı
Vadeli döviz işlemleri - - - - 2.420 730.226 27 -
Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri 154.585 591.625 - 464.979 205.831 726.795 - 539.934
Uzun vadeli türev araçlar 61.631 464.979 42.489 539.934
Toplam türev araçlar 2.039.517 5.757.997 2.417.818 1.152.894

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla vadeli döviz işlemleri, toplam 737.800 bin ABD doları karşılığında 25.141.458 bin TL (31 Aralık 2023 – 1.185.543 bin ABD doları karşılığında, 31 Mart 2024 satın alma gücüne getirilmiş 44.297.737 bin TL) satım yükümlülüğü doğuran forward işlemlerinden oluşmaktadır.

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla faiz haddi swap işlemleri, 27.267 bin ABD Doları (31 Aralık 2023 – 30.833 bin ABD Doları) tutarlarındaki tahvil ve kredilerin değişken faizli taksit ödemelerinin nakit akış riskinden korunma amacıyla sabit faizli taksit ödemeleri ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla çapraz kur sabit faiz swap işlemleri, 5.985 bin ABD Doları (31 Aralık 2023 – 6.752 bin ABD Doları) tutarındaki dövize endeksli değişken faizli borçlanmaların toplam 739.531 bin TL (31 Aralık 2023 – 31 Mart 2024 satın alma gücüne getirilmiş 807.550 bin TL) tutarındaki ve sabit faizli ödemeler ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

18. Türev araçlar (Devamı)

31 Mart 2024 tarihi itibariyla vadeli mal alım-satım işlemleri mal alım satım işlemleri ve ürün crack marjı sabitleme işlemlerinden, 31 Aralık 2023 tarihi itibariyla vadeli mal alım-satım işlemleri mal alım satım işlemlerinden oluşmaktadır. Geleceğe yönelik satışların ürün crack marjını sabitleme işlemleri 2024 yılı 2.çeyrek dönemi için toplam 2.310 bin varil işlem yapılmıştır (31 Aralık 2023 – Yoktur). Mal alım satım işlemleri ise Grup'un gerçekleşmesi oldukça muhtemel ileri vadeli satışlarındaki ham petrol fiyat değişim riskinden korunmak amacı ile çeşitli vadelerde gerçekleştirdiği 50.750 bin varil (31 Aralık 2023 – 43.549 bin varil) ham petrol alış ve satış işlemlerinden oluşmaktadır.

Söz konusu riskten korunma muhasebesi işlemlerinde etkin olmayan kısım bulunmamaktadır.

19. Taahhütler, koşullu varlık ve yükümlülükler

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Orijinal Orijinal
Alınan teminatlar: bakiye (*): TL karşılığı: bakiye (*): TL karşılığı (**):
Alınan teminat mektupları 9.004.879 7.620.095
- TL Teminat mektupları 4.035.953 4.035.953 3.341.223 3.341.223
- ABD Doları Teminat mektupları 119.089 3.844.822 90.051 3.050.282
- Avro Teminat mektupları 30.826 1.072.812 31.258 1.171.567
- Diğer para cinslerinden teminat mektupları - 51.292 - 57.023
Teminat senetleri 350 5.331
- TL Teminat senetleri 350 350 487 487
- ABD Doları Teminat senetleri - - 143 4.844
Alınan garanti mektupları 1.641.730 1.722.448
- ABD Doları Garanti mektupları 50.851 1.641.730 50.851 1.722.448
Teminat akreditifleri 15.068.126 6.383.869
- ABD Doları Teminat akreditifleri 466.716 15.068.126 188.466 6.383.869
Doğrudan borçlandırma limitleri 1.140.812 1.300.958
- TL doğrudan borçlandırma limitleri 1.140.812 1.140.812 1.300.958 1.300.958
Toplam alınan teminatlar 26.855.897 17.032.701
Verilen teminatlar:
Teminat akreditifleri 22.932.710 32.594.310
- ABD Doları Teminat akreditifleri 677.663 21.878.625 917.680 31.084.380
- Avro Teminat akreditifleri 52 1.799 52 1.937
- Diğer para cinslerinden teminat akreditifleri 49.450 1.052.286 63.170 1.507.993
Teminat mektupları 8.560.950 7.217.176
- TL Teminat mektupları 7.853.987 7.853.987 7.210.397 7.210.397
- ABD Doları Teminat mektupları 338 10.917 200 6.779
- Avro Teminat mektupları 20.000 696.046 - -
Gümrüklere verilen teminat mektupları ve kefaletler 4.493.763 3.445.549
- TL Teminat mektupları 4.284.949 4.284.949 3.220.664 3.220.664
- Avro Teminat mektupları 6.000 208.814 6.000 224.885
Teminat Senetleri 162.258 23.022
- TL Teminat senetleri 140.587 140.587 221 221
- ABD Doları Teminat senetleri 599 19.339 599 20.290
- Avro Teminat senetleri 67 2.332 67 2.511
Bankalara verilen kefaletler 825.693 969.057
- ABD Doları Kefaletler 25.575 825.693 28.609 969.057
Garantörlükler 2.968.954 3.379.108
- ABD Doları Garantörlükler 90.700 2.928.286 98.487 3.336.025
- Diğer para cinslerinden garantörlükler 1.000 40.668 1.000 43.083
Toplam verilen teminatlar 39.944.328 47.628.222

(*) Orijinal bakiye tutarları bin para birimi olarak belirtilmiştir.

(**) Orijinal bakiye tutarları yabancı para cinsinden olan teminatların geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 31 Mart 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla alınan teminatlar müşteri ve satıcılardan alınan teminatlardan oluşmaktadır. Verilen teminatlar ise akreditifler ile kamu kuruluşlarına ve gümrük dairelerine verilen teminatlardan oluşmaktadır. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla bankalara verilen kefaletler, Grup'un konsolidasyon kapsamında olan şirketlerinin kullandığı 771.038 bin TL (31 Aralık 2023 – 904.215 bin TL) tutarındaki krediler ve 54.655 bin TL (31 Aralık 2023 – 64.842 bin TL) tutarındaki türev işlemler için verilmiştir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

19. Taahhütler, koşullu varlık ve yükümlülükler (Devamı)

Grup'un 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla teminat/rehin/ipotek/kefalet pozisyonu aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
A.Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı 36.149.681 43.280.057
- TL 12.279.523 10.431.282
- ABD Doları 21.908.881 31.111.449
- Avro 908.991 229.333
- Diğer 1.052.286 1.507.993
B.Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı 3.794.647 4.348.165
- ABD Doları 3.753.979 4.305.082
- Diğer 40.668 43.083
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla
vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
D.Diğer verilen TRİK'lerin toplam tutarı - -
i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı - -
Toplam 39.944.328 47.628.222

20. Özkaynaklar

Şirket'in 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 Ortaklık
payı (%)
31 Aralık 2023 Ortaklık
payı (%)
Enerji Yatırımları A.Ş.
Koç Holding A.Ş.
Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler
Halka açık kısım
893.997
122.298
9.153
901.348
46,40
6,35
0,47
46,78
893.997
122.298
9.153
901.348
46,40
6,35
0,47
46,78
Ödenmiş Sermaye 1.926.796 100,00 1.926.796 100,00
Sermaye düzeltme farkları (*) 28.620.416 28.620.416
Toplam Sermaye 30.547.212 30.547.212

(*) Sermaye düzeltme farkları ödenmiş sermayeye yapılan nakit ve nakit benzeri ilavelerin enflasyona göre düzeltilmiş toplam tutarları ile enflasyon düzeltmesi öncesindeki tutarları arasındaki farkı ifade eder.

Şirket'in özkaynaklar altında yer alan aşağıdaki hesapların tarihi değerleri ve enflasyon düzeltme etkileri TFRS ve VUK finansal tabloları uyarınca 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 (TFRS) Tarihi Değer Enflasyon düzeltmesi etkisi Endekslenmiş değer
Sermaye 1.926.796 28.620.416 30.547.212
Yasal Yedekler 3.201.966 4.163.615 7.365.581
31 Mart 2024 (VUK) Tarihi Değer Enflasyon düzeltmesi etkisi Endekslenmiş değer
Sermaye 1.926.796 7.629.931 9.556.727

Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 500.000 bin TL olup, işbu sermaye, her birinin nominal değeri 1 kr. olmak üzere 50.000.000.000 adet hisseye bölünmüştür ("kr."). Şirket'in çıkarılmış sermayesi her biri 1 Kuruş (31 Aralık 2023 - 1 kr.) kayıtlı nominal bedeldeki 192.679.559.799 (31 Aralık 2023: 192.679.559.799) adet A grubu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait bir adet C grubu imtiyazlı hisse senedinden oluşmaktadır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

20. Özkaynaklar (Devamı)

Şirket Ana Sözleşmesi gereği C grubu hissedarının bir üye atama hakkı bulunmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin akaryakıt ihtiyacının karşılanmasını etkileyebilecek herhangi bir kararın alınması, C grubu hissedarının onayına bağlıdır. Kanuni değerlerdeki birikmiş karlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.

Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler

Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5'i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5'ini aşan dağıtılan karın %10'udur. Türk Ticaret Kanunu'na göre yasal yedekler, ödenmiş sermayenin %50'sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.

Yukarıda bahsi geçen tutarların Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca "Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler" içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Şirket'in 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklerinin tutarı 7.365.581 bin TL'dir (31 Aralık 2023 - 7.365.581 bin TL).

Kar payı dağıtımı

Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kâr Payı Tebliği'ne göre yaparlar.

Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtabilecektir.

TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, Yönetim Kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.

31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıl içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2022 yılı net dağıtılabilir dönem karından ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 12.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılması taahhüt edilmiş ve Mart ayı içerisinde ödenmiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında 45,412 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında ve 45,412 TL brüt, %4.087,10 oranında ve 40,871 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

Şirket, 26 Eylül 2023 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında SPK ("TFRS") mevzuatına göre oluşan geçmiş yıl karlarından ve yasal kayıtlara göre oluşan olağanüstü yedeklerden karşılanmak üzere ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 14.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılmasına karar vermiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt %677,29 oranında ve 6,773 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

21. Hasılat ve satışların maliyeti

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Yurtiçi satışlar 130.080.209 141.176.004
Yurtdışı satışlar 37.024.127 21.628.541
Brüt satışlar 167.104.336 162.804.545
Eksi: Satış iskontoları (1.612.180) (2.273.190)
Eksi: Satıştan iadeler (19.114) (280.217)
Net satış gelirleri 165.473.042 160.251.138
Satılan mamul maliyeti (152.298.317) (136.484.977)
Brüt kar 13.174.725 23.766.161
Satışların maliyeti:
1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Kullanılan hammadde ve sarf malzemeleri 139.775.161 124.710.678
Enerji giderleri 4.124.137 6.361.889
Personel giderleri 2.063.529 1.366.112
Amortisman giderleri (Not 11-12) 1.170.347 900.942
Diğer üretim giderleri 5.165.143 3.145.356
Satışların maliyeti 152.298.317 136.484.977

22. Genel yönetim giderleri, pazarlama giderleri, araştırma ve geliştirme giderleri

Genel yönetim giderleri:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Personel giderleri 1.572.255 1.294.544
Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11-12) 734.119 910.539
Sigorta giderleri 254.546 228.056
Dışarıdan alınan hizmetler 216.802 214.103
Vergi, resim ve harç giderleri 154.313 177.811
Bağış ve yardımlar 134.453 589.753
Ofis giderleri 100.397 132.536
Dava, takip ve müşavirlik giderleri 84.580 47.654
Aidat giderleri 79.317 59.132
Seyahat ve ulaşım giderleri 27.542 16.545
Diğer 151.180 115.132
Toplam genel yönetim giderleri 3.509.504 3.785.805

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

22. Genel yönetim giderleri, pazarlama giderleri , araştırma ve geliştirme giderleri (Devamı)

Pazarlama giderleri:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Nakliye, depolama ve sigorta giderleri 1.439.207 579.341
Personel giderleri 339.731 265.368
Amortisman giderleri (Not 11) 182.509 258.559
Reklam giderleri 65.007 55.558
Enerji giderleri 43.582 77.049
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 5.022 56.650
Diğer 168.893 76.052
Toplam pazarlama giderleri 2.243.951 1.368.577

Araştırma ve geliştirme giderleri:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Amortisman giderleri (Not 11) 52.867 60.033
Personel giderleri 39.334 32.845
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 507 347
Enerji giderleri 254 480
Diğer 6.644 2.866
Toplam araştırma ve geliştirme giderleri 99.606 96.571

23. Esas faaliyetlerden diğer gelirler/(giderler)

1 Ocak - 1 Ocak -
Esas faaliyetlerden diğer gelirler: 31 Mart 2024 31 Mart 2023
Vadeli alışlardan kaynaklanan vade farkı gelirleri 2.183.189 692.481
Ticari alacaklardan oluşan kur farkı karı 528.717 191.296
Kira gelirleri 8.578 8.442
Diğer 165.551 212.210
Toplam esas faaliyetlerden diğer gelirler 2.886.035 1.104.429
1 Ocak - 1 Ocak -
Esas faaliyetlerden diğer giderler: 31 Mart 2024 31 Mart 2023
Ticari borçlardan oluşan kur farkı zararı (4.372.993) (1.152.971)
Vadeli satışlardan kaynaklanan vade farkı giderleri (1.522.849) (494.656)
Diğer (332.595) (368.200)
Toplam esas faaliyetlerden diğer giderler (6.228.437) (2.015.827)

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

24. Yatırım faaliyetlerinden gelirler/(giderler)

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Maddi ve maddi olmayan
duran varlık satış (karları)/zararları, net
Finansal yatırımlar gerçeğe uygun değer değişimi
367
(721)
(4.286)
19.943
Toplam yatırım faaliyetlerinden gelirler/(giderler) (354) 15.657

25. Finansman gelirleri/(giderleri)

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Finansman gelirleri:
Mevduat faiz gelirleri
Mevduatlardan oluşan kur farkı karı
Türev araçlardan kaynaklanan karlar
6.738.228
783.942
29.690
2.314.641
563.354
25.538
Toplam finansman gelirleri 7.551.860 2.903.533
Finansman giderleri:
Finansal borçlardan oluşan kur farkı zararı
Faiz giderleri
Türev araçlardan kaynaklanan zararlar
Diğer
(2.963.447)
(1.278.210)
(37.097)
(32.571)
(2.404.291)
(1.361.340)
(412.905)
(53.213)
Toplam finansman giderleri (4.311.325) (4.231.749)

Türev araçlardan kaynaklanan kar ve zararlar vadeli döviz işlemleri, faiz haddi swap işlemleri, çapraz kur sabit faiz işlemleri ve yabancı para swap işlemlerinden oluşan kazanç ve kayıpları içermektedir.

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Cari dönem ödenecek kurumlar vergisi
Peşin ödenen vergiler
525.440
(80.587)
9.834.947
(8.277.566)
Dönem karı vergi yükümlülüğü 444.853 1.557.381

(*) 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" uyarınca, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanması gerekmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ilgili vergi için Şirket'in kurumlar vergisine ek olarak tahakkuk eden 31 Mart 2024 satın alma gücüne göre 4.371.209 bin TL olup iki eşit taksit ile ödenmiştir.

Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri (Devamı)

Türkiye'de kurumlar vergisi oranı 31 Mart 2024 itibarıyla %25'tir (2023: %25). Kurumlar vergisi oranı, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır.

31 Mart 2024 ve 31 Mart 2023 tarihleri itibarıyla sona eren yıllara ait kar veya zarar tablolarına yansıtılmış vergi tutarları aşağıda özetlenmiştir:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Vergi geliri/(gideri):
Cari dönem vergi gideri
Ertelenen vergi gideri
(525.440)
(951.414)
(5.207.542)
(4.392.073)
Toplam vergi geliri/(gideri), net (1.476.854) (9.599.615)

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergiye konu olan birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin etkileri, bilanço tarihi itibarıyla geçerli vergi oranları kullanılarak aşağıda özetlenmiştir:

Ertelenmiş vergi
Birikmiş geçici (yükümlülüğü)/
farklar varlığı
31 Mart 2024 31 Aralık 2023 31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Yatırım teşvikleri (*) (39,389,375) (43,868,277) 7,877,875 8,773,655
İndirilebilir birikmiş mali zararlar (**) (477,771) (281,802) 119,443 70,450
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı
değerleri ile vergi matrahları arasındaki fark 7,424,561 807,536 (1,901,157) (338,824)
Kıdem tazminatı ve kıdeme teşvik primi karşılığı (1,208,381) (1,446,284) 302,094 361,866
Stoklar (20,196,607) (11,793,545) 5,074,952 2,975,321
Kullanılmamış izin ücretleri karşılığı (266,646) (206,074) 66,662 51,519
Ertelenmiş finansal gelirler (giderler), (net) 169,488 67,093 (44,324) (16,773)
Dava karşılıkları (25,461) (28,706) 6,365 5,742
Türev araçlar gerçeğe uygun değer farkı (3,579,350) 1,232,454 894,837 (308,114)
Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları (29,353,458) 29,353,458 (5,503,773) (5,503,773)
Diğer (1,493,162) (3,845,190) 149,220 615,161
Ertelenmiş vergi varlığı - net 7,042,194 6,686,230

(*) Şirket Fuel Oil Dönüşüm Projesi (RUP) için, 2011 yılı 1. çeyreğinde 14/07/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Bu belge kapsamında yapılan harcamalar %30 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %50 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. 7 Ekim 2013 tarihinde ise Fuel Oil Dönüşüm Projesi (RUP), T.C. Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından 19 Ekim 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere stratejik yatırım kapsamına alınmıştır. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan harcamalar %50 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %90 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. Şirket, her iki teşvik belgesi kapsamında kullanılmayan yatırım indirimleri için Maliye Bakanlığı'nın 2024 yılı birinci geçici vergi dönemi için yayınlamış olduğu %7,55 değerleme oranı ile endeksleme yapmıştır. Şirket, Stratejik Yatırım Teşviki kapsamında, devlet katkısına ilaveten KDV istisnası, KDV iadesi, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.

Şirket iştiraklerinden Körfez'in yaptığı tevsi yatırımları için aldığı iki tane öncelikli, bir tane de bölgesel kapsamlı teşvik belgesi bulunmaktadır. Söz konusu 3 adet teşvik belgeleri kapsamında esas faaliyetlerini sürdürebilmek için lokomotif ve vagon yatırımı yanı sıra teknik makineler için yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Bu belgeler ile şirket, %40 yatırıma katkı oranı ve %80 kurumlar vergisi indirimi KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.

(**) İndirilebilir mali zararların ertelenmiş vergi etkisi, konsolidasyon kapsamındaki her şirket için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Grup'un 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşen 477.771 bin TL (31 Aralık 2023 - 281.802 bin TL) indirilebilir mali zararlarından gelecek 5 yıl içerisinde kullanılmak üzere 119.443 bin TL (31 Aralık 2023 - 70.450 bin TL) tutarında ertelenen vergi varlığı oluşmaktadır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

26. Vergi varlık ve yükümlülükleri (Devamı)

Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen Vergi Avantajları:

Grup'un teşvik belgesine bağlanan yatırımlarından elde ettiği kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. Bu kapsamda, 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla Grup'un öngörülebilir gelecekte faydalanacağı 7.877.875 bin TL (31 Aralık 2023: 8.773.655 bin TL) tutarında vergi avantajı, ertelenmiş vergi varlığı olarak konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu vergi avantajının 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla muhasebeleştirilmesi neticesinde 1 Ocak – 31 Mart 2024 dönemine ilişkin konsolide kar veya zarar tablosunda 895.780 bin TL tutarında ertelenmiş vergi gideri oluşmuştur.

Ertelenmiş vergi varlıkları gelecek yıllarda vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğunun tespiti halinde kayıtlara alınmaktadır. Vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğu durumlarda ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farklar, mali zararlar ve indirimli kurumlar vergisi ödemesine imkân sağlayan sınırsız ömre sahip yatırım indirimleri nedeniyle hak kazanılan vergi avantajları üzerinden hesaplanmaktadır. Bu kapsamda Grup yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının konsolide finansal tablolara yansıtılmasını uzun süreli planlara dayandırmakta olup, söz konusu yatırım indirimlerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliğini, vergilendirilebilir kar tahminlerini içeren iş modellerini baz alarak her bilanço tarihi itibarıyla değerlendirmektedir. Söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarının bilanço tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde geri kazanılması öngörülmektedir.

31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla gerçekleştirilen duyarlılık analizinde, iş planlarını oluşturan temel makroekonomik ve sektörel varsayımlarda yer alan girdiler %10 arttırılarak/azaltılarak yapıldığında yatırım teşviklerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının 5 yıl olarak öngörülen geri kazanım sürelerinde bir değişiklik olmamıştır.

Ertelenmiş vergi hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:

2024 2023
Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü), net
1 Ocak
Gelir tablosu ile ilişkilendirilen
6.686.230
(951.414)
(74.109)
(4.392.073)
Özkaynaklar ile ilişkilendirilen:
- Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları)
1.307.378 99.754
31 Mart 7.042.194 (4.366.428)

27. Pay başına kazanç/(zarar)

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Ana ortaklığa ait dönem karı
Beheri 1 kr. nominal değerli
hisse senetlerinin ağırlıklı
320.345 2.810.781
ortalama adedi 192.679.559.800 192.679.559.800
Nominal değeri 1 kr. olan
pay başına kazanç (zarar) (kr.)
0,17 1,46

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları

İlişkili taraflarla işlemler aşağıdaki gruplara göre sınıflandırılmış olup, bu dipnottaki tüm ilişkili taraf açıklamalarını içermektedir.

  • (1) İş ortaklıkları
  • (2) Koç Topluluğu şirketleri
  • (3) Ortak, nihai ortak

a) Mevduatlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) 18.257.081 16.329.763
Toplam 18.257.081 16.329.763

b) Ticari alacaklar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 5.093.563 6.128.719
THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) 809.356 705.042
Aygaz A.Ş. (2) 153.682 454.682
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 89.833 72.402
Diğer (2) 190.762 153.235
Toplam 6.337.196 7.514.080

Tüpraş'ın, 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu ilişkili taraflardan ticari alacağı bulunmamaktadır. (31 Aralık 2023 - 2.186.216 bin TL).

c) Ticari borçlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 303.758 380.814
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) 240.912 121.464
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 174.116 209.442
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) 36.009 55.480
Defaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (2) 30.217 21.381
RAM Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) 27.730 28.629
Aygaz A.Ş. (2) 25.681 49.715
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 24.478 12.372
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 16.952 14.640
Divan Turizm İşletmeleri Anonim Şirketi (2) 9.090 37.331
KocDigital Çözümler A.Ş. (2) 3.000 84.324
Diğer (2) 68.561 117.851
Toplam 960.504 1.133.443

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

d) Diğer alacak ve borçlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 833.400 -
Toplam diğer alacaklar 833.400 -
31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Koç Holding A.Ş. (3) - 418.528
Enerji Yatırımları A.Ş. (3) - 1
Toplam diğer borçlar - 418.529

e) Verilen sabit kıymet avansları:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. (2)
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2)
664.571
27.093
35.360
-
Toplam 691.664 35.360

f) Banka kredileri:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) 2.124 -
Toplam 2.124 -

g) Kiralama işlemlerinden borçlar:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 126.518 143.721
Koç Ailesi (3) 33.733 38.047
Temel Ticaret ve Yatırım A.Ş. (3) 6.123 7.048
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 5.600 5.062
Toplam 171.974 193.878

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

h) Ürün ve hizmet satışları:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 23.114.455 25.966.488
THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) 3.136.562 3.599.306
Aygaz A.Ş. (2) 536.783 702.934
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 99.086 58.857
Diğer (2) 429.183 29.442
Toplam 27.316.069 30.357.027

i) Mal ve hizmet alımları:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Opet Petrolcülük A.Ş. (1) 1.585.735 2.679.692
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) 254.427 194.139
Aygaz A.Ş. (2) 142.317 563.533
Koç Holding A.Ş. (3) (**) 84.457 49.219
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) 54.990 116.140
Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) (*) 38.705 9.928
THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) 30.566 34.474
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) 30.001 7.517
Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) 26.880 20.003
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) 22.526 26.522
Diğer (2) 94.007 118.225
Toplam 2.364.611 3.819.392

(*) Sigorta acentesi olarak faaliyet gösteren Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. aracılığı ile ilişkili taraf olmayan sigorta şirketleri ile imzalanan poliçeler kapsamında, ödenen ve tahakkuk eden prim tutarlarını da içermektedir.

(**) Nihai ortağımız Koç Holding A.Ş.'nin bünyesindeki şirketlere finans, hukuk, planlama, vergi, üst yönetim gibi konularda sunduğu hizmetlerin karşılığı olarak, personel ve üst yönetim giderleri dahil olmak üzere Koç Holding A.Ş. nezdinde hizmet sunulan şirketlerle ilgili olarak oluşan giderlerin, Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 Seri No.lu Genel Tebliğin "11- Grup İçi Hizmetler" düzenlemesi çerçevesinde dağıtımı sonucunda Şirketimize fatura edilen hizmet bedelini içermektedir.

j) Sabit kıymet alımları:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2)
Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2)
Diğer (2)
83.514
71.887
3.242
318
21.182
702
Toplam 158.643 22.202

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

28. İlişkili taraf açıklamaları (Devamı)

k) Yönetim Kurulu üyeleri ve üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar:

Şirket'in üst düzey yöneticileri, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve Genel Müdüre doğrudan bağlı olan Direktörler olarak belirlenmiştir. 31 Mart 2024 tarihinde sona eren dönemde, Şirket'in üst düzey yöneticilerine sağlanan faydaların toplamı 31 Mart 2024 tarihindeki alım gücüyle 23.775 bin TL'dir (31 Mart 2023 – 23.359 bin TL). Bu tutarın tamamı kısa vadeli sağlanan faydalardan oluşmaktadır (31 Mart 2023 – 2.939 bin TL'lik kısmı işten ayrılma dolayısıyla yapılan ödemelere ilişkindir.).

l) İlişkili taraflara ödenen finansman giderleri:

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
Yapı Kredi Faktoring A.Ş. (2) - 28.184
Toplam - 28.184

m) Vadeli mevduat faiz gelirleri:

1 Ocak - 1 Ocak -
31 Mart 2024 31 Mart 2023
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) 2.398.787 674.925
Toplam 2.398.787 674.925

n) Yapılan bağışlar:

31 Mart 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde ilişkili taraflara yapılan toplam nakdi bağış tutarı 482 bin TL'dir (31 Mart 2023 – 1.884 bin TL).

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi

Grup faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatları, döviz kurları ve faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetim programı, mali piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup Grup'un mali performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.

Kredi Riski:

Grup, vadeli satışlarından kaynaklanan ticari alacakları ve bankalarda tutulan mevduatları dolayısıyla kredi riskine maruz kalmaktadır. Grup yönetimi müşterilerden alacakları ile ilgili kredi riskini her bir müşteri için ayrı ayrı olmak kaydıyla kredi limitleri belirleyerek ve gerektiği takdirde teminat alarak riskli gördüğü müşterilerine ise sadece nakit tahsilat yoluyla satış yaparak azaltmaktadır. Grup'un tahsilat riski esas olarak ticari alacaklarından doğabilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun miktarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra konsolide bilançoda net olarak gösterilmektedir.

Grup'un 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:

Bankalardaki
Mevduat
Türev
Alacaklar Araçlar Diğer
31 Mart 2024 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili Taraf Diğer Taraf İlişkili
Taraf
Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski 6.337.196 32.415.730 833.400 - 90.583.937 2.039.517 -
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - 2.827.184 - - - - -
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
6.337.196 32.226.701 833.400 - 90.583.937 2.039.517 -
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net defter değeri
- 189.029 - - - - -
C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 7.474 - 3.678 - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (7.474) - (3.678) - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -
Alacaklar Bankalardaki
Mevduat
Türev
Araçlar
Diğer
31 Aralık 2023 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
İlişkili
Taraf
Diğer Taraf İlişkili Taraf Diğer Taraf
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
7.514.080
-
39.017.148
3.892.436
-
-
146.858
-
112.559.768
-
2.417.818
-
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
7.514.080 38.758.846 - 146.858 112.559.768 2.417.818 -
B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net defter değeri
- 258.303 - - - - -
C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - - - - - - -
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 8.600 - 4.253 - - -
- Değer düşüklüğü (-) - (8.600) - (4.253) - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - - -
- Değer düşüklüğü (-) - - - - - - -
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - - -
D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - - -

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Kredi Riski (Devamı):

Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların vade analizi

Alacaklar Bankalardaki Türev
31 Mart 2024 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar
Mevduat
Araçlar
Diğer
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 134.118 - - - -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 29.408 - - - -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 25.375 - - - -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 128 - - - -
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş - - - - -
31 Aralık 2023 Alacaklar Bankalardaki Türev
Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar Mevduat Araçlar Diğer
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 99.429 - - - -
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 120.623 - - - -
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 36.079 - - - -
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 2.171 - - - -
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş - - - - -

Grup yukarıda belirtilen finansal varlıkların değer düşüklüğü testleri sırasında tahsil edilmesi gereken tutarların tahsil edilemeyecek olduğunu gösteren etkenlerin varlığını göz önünde bulundurmuştur. Grup'un vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar için almış olduğu 82.897 bin TL (31 Aralık 2023 - 120.098 bin TL) teminat bulunmaktadır. Grup'un teminatsız alacaklarının önemli bir kısmının düzenli satış yapılan devlet kuruluşlarından olması sebebiyle herhangi bir tahsilat riski öngörülmemektedir.

Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların kredi kalitesi

Grup, vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış veya koşulları yeniden görüşülmüş ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detayları dört grupta incelemektedir. 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla söz konusu ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detaylar aşağıda belirtilmiştir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Grup 1 3.927 8.664
Grup 2 6.681.869 4.271.024
Grup 3 31.513.802 41.140.213
Grup 4 364.299 853.025
Toplam 38.563.897 46.272.926

Grup 1 - Yeni müşteriler (3 aydan kısa süredir müşteri olanlar)

Grup 2 - Kamu kurum ve kuruluşları

Grup 3 - Önceki dönemlerde tahsil gecikmesi yaşanmamış mevcut müşteriler (3 aydan uzun süredir müşteri olanlar)

Grup 4 - Önceki dönemlerde tahsilat sıkıntısı yaşanmış, ancak gecikmeli olsa da tahsilat yapılmış mevcut müşteriler (Grup 1 ve 2 hariç)

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Piyasa riski:

Şirket emtia fiyatı, döviz kuru ve faiz haddi risklerini piyasa riskinin en önemli unsurları olarak görmektedir. Döviz kuru ve faiz haddi riskleri portföy ve ürün bazında ayrı ayrı değerlendirilmektedir.

Emtia fiyat riski

Tüpraş, üretimde kullanmak üzere edindiği ham petrol stokları ile ilgili olarak petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Şirket yönetimi söz konusu riskin bertaraf edilmesi için elde bulundurduğu stok miktarlarını düzenli olarak gözden geçirmektedir.

Tüpraş'ın ürün satış fiyatları ise 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlandığı üzere "en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu" olan, Akdeniz ürün fiyatları ve ABD Doları satış kuru takip edilerek belirlenmektedir. Yasal tanım çerçevesinde Akdeniz piyasasındaki petrol ürünleri fiyatlarında oluşan değişiklikler ve ABD Doları kurundaki değişim Şirket yönetimi tarafından günlük olarak değerlendirilmekte ve bu iki faktöre göre oluşturulan yeni fiyat, yürürlükteki satış fiyatlarından anlamlı bir şekilde yukarı ya da aşağı yönde farklılık gösterdiğinde ürün satış fiyatları güncellenmektedir.

Ham petrol fiyatlarındaki değişkenlik net kar ve nakit akımları üzerinde istenmeyen ve beklenmeyen dalgalanmalar yaratabileceğinden bu riski bertaraf etmek amacıyla Şirket tarafından riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde çeşitli türev enstrümanları kullanılarak kısa ve uzun vadeli hedge işlemleri yapılmaktadır (Not 18).

Ürün Kar Marjı Riski

Tüpraş, ham petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların yanı sıra, ürün fiyatlarındaki değişim sonucu ürün kar marjlarında oluşan dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Ürün kar marjlarındaki (crack) söz konusu dalgalanmaların etkilerini ortadan kaldırmak için; geçmiş dönemlerde gerçekleşen ürün fiyat seviyeleri, piyasa beklentileri ve öngörülen satış hacimleri dikkate alınarak riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde, ürün kar marjları çeşitli türev enstrümanlar kullanılarak hedge edilmektedir (Not 18).

Döviz kuru riski

Grup, döviz cinsinden yaptığı operasyonları nedeniyle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, bilançoda yer alan döviz cinsinden parasal varlık ve yükümlülüklerin analizi ile Grup'un kur riskini bertaraf etmek üzere yaptığı hazine işlemleri, doğal hedge uygulamaları ve benzeri unsurların içerisinde yer aldığı kapsamlı bir risk takip sistemi ile yönetilmektedir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Aşağıdaki tablo 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un net bilanço yabancı para pozisyonunu ve risk takip sistemi içerisinde yönettiği unsurları özetlemektedir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
TL karşılığı Dolar karşılığı(*) TL karşılığı(**) Dolar karşılığı(*)
Parasal varlıklar
Parasal yükümlülükler
40.906.252
(127.427.428)
1.267.020
(3.939.929)
48.712.469
(140.348.133)
1.438.101
(4.135.931)
Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (86.521.176) (2.672.909) (91.635.664) (2.697.830)
Parasal olmayan varlıklar
Bilanço dışı türev araçlar net
398.842 12.354 1.075.182 31.742
yabancı
para pozisyonu
23.080.620 714.893 39.350.083 1.161.491
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (63.041.714) (1.945.662) (51.210.399) (1.504.597)
Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar (***) 616.942 19.109 798.923 23.586
Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu (62.424.772) (1.926.553) (50.411.476) (1.481.011)
Doğal hedge
kapsamında değerlendirilen stoklar (****)
61.908.185 1.917.529 51.317.327 1.515.002
Nakit akış riskinden korunma sonrası ve doğal hedge sonrası net yabancı para pozisyonu (516.587) (9.024) 905.851 33.991

(*) Dolar karşılığı tutarlar toplam TL karşılığı pozisyonların bilanço tarihleri itibarıyla dolar kuruna bölünmesiyle bulunmuştur.

(**) Geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 31 Mart 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

  • (***) Grup, 19.109 bin ABD Doları karşılığı 616.942 bin TL tutarındaki yatırım kredilerini (31 Aralık 2023 23.586 bin ABD Doları karşılığı 31 Mart 2024 satın alma gücüne getirilmiş 798.923 bin TL) gerçekleşme olasılığı yüksek tahmini ABD Doları cinsinden ihraç gelirleri nedeniyle maruz kalınan ABD Doları/TL spot kur riskine karşı korunma aracı olarak kullanmaktadır. Grup, bu kapsamda gerçekleştirdiği etkinlik testi sonucunda söz konusu işlemin tamamının etkin olduğunu belirlemiş ve nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamıştır. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla yatırım kredilerinin 857.995 bin TL (31 Aralık 2023 – 695.297 bin TL) tutarındaki kur farkı gideri, ilgili riskten korunma konusu olan kalemin nakit akışları gerçekleşene kadar özkaynaklar altında "Riskten korunma kazançları (kayıpları)" hesabında muhasebeleştirilmekte, cari dönem gelir tablosunda bir etki yaratmamaktadır. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla sona eren dönem içerisinde, söz konusu kredilerin ABD Doları cinsinden ihraç gelirlerine karşılık gelen gerçekleşen 58.135 bin TL tutarındaki kur farkı gideri özkaynaklar altındaki "Riskten korunma kazançları (kayıpları)" hesabından gelir tablosundaki kur fakı giderlerine transfer edilmiştir. Ayrıca 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla, özkaynaklar altındaki "Riskten korunma kazançları (kayıpları)" hesabına söz konusu kredilerin 2024 yılı içerisinde oluşan 294.410 bin TL tutarındaki kur farkı gideri eklenmiştir.
  • (****) Grup, net yabancı para finansal yükümlülüklerden ve ticari borçlardan ötürü ortaya çıkan kur riskini, ürün satış fiyatlarına döviz kuru değişimlerini yansıtmak suretiyle sınırlandırmaktadır. Grup risk yönetimi politikaları gereği stok değerinin ABD Doları cinsinden karşılığını tarihi stok maliyetleri üzerinden takip etmektedir. 31 Mart 2024 tarihi itibarıyla Grup'un sahip olduğu toplam ham petrol ve petrol ürünü stokları 61.908.185 bin TL (31 Aralık 2023 - 51.317.327 bin TL)'dir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

DÖVİZ POZİSYONU TABLOSU
31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Türk Lirası Karşılığı
(Fonksiyonel para
Türk Lirası Karşılığı
(Fonksiyonel para
birimi) ABD Doları Avro GBP Diğer (TL karşılığı) birimi)(*) ABD Doları Avro GBP Diğer (TL karşılığı)
Ticari alacaklar 3.425.767 105.933 163 - - 7.387.729 217.966 123 - -
Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 37.475.089 1.120.446 34.468 2.495 - 41.318.420 1.208.667 9.429 560 2
Diğer 398.842 10.140 773 1.096 - 366.274 6.982 1.042 2.106 -
Dönen varlıklar 41.299.698 1.236.519 35.404 3.591 - 49.072.423 1.433.615 10.594 2.666 2
Parasal finansal varlıklar 5.396 167 - - - 6.319 187 - - -
Diğer - - - - - 708.908 20.929 - - -
Duran varlıklar 5.396 167 - - - 715.227 21.116 - - -
Toplam varlıklar 41.305.094 1.236.687 35.404 3.591 - 49.787.650 1.454.731 10.594 2.666 2
Ticari borçlar 84.128.232 2.573.270 32.795 2.281 - 82.175.885 2.373.486 40.259 2.066 171
Finansal yükümlülükler 34.193.457 1.052.740 4.247 338 - 32.942.009 965.518 4.356 392 -
Parasal olan diğer yükümlülükler 6.266.606 193.116 222 323 - 21.169.856 622.463 933 1.129 -
Diğer borçlar 294.966 6.488 35 2.073 - 183.184 5.176 203 6 -
Kısa vadeli yükümlükler 124.883.261 3.825.614 37.298 5.014 - 136.470.934 3.966.643 45.751 3.593 171
Finansal yükümlülükler 2.544.167 54.498 22.929 1.960 - 3.877.200 87.429 22.136 1.988 -
Uzun vadeli yükümlülükler 2.544.167 54.498 22.929 1.960 - 3.877.200 87.429 22.136 1.988 -
Toplam yükümlülükler 127.427.428 3.880.112 60.228 6.975 - 140.348.134 4.054.072 67.887 5.581 171
Finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev araçların net varlık / (yükümlülük)
pozisyonu
23.080.620 735.767 (19.364) - - 39.350.083 1.158.653 4.519 - -
Aktif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı 78.774.969 2.436.776 2.950 - - 82.650.116 2.435.016 4.519 - -
Pasif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı (55.694.349) (1.701.009) (22.314) - - (43.300.033) (1.276.364) - - -
Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (63.041.714) (1.907.658) (44.187) (3.384) - (51.210.401) (1.440.688) (52.774) (2.915) (169)
Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar 616.942 19.109 - - - 798.925 23.586 - - -
Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu (62.424.772) (1.888.549) (44.187) (3.384) - (50.411.476) (1.417.102) (52.774) (2.915) (169)
Parasal kalemler net yabancı para
varlık / (yükümlülük) pozisyonu
(86.226.210) (2.647.078) (25.561) (2.407) - (91.452.482) (2.622.076) (58.132) (5.015) (169)
Riskten korunma amaçlı sınıflandırılan türev araçların gerçeğe uygun değeri (6.568) (203) - - - (414.321) (12.210) - - -

(*) Geçmiş yıl Türk Lirası karşılığı tutarları 31 Mart 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Aşağıdaki tabloda 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un finansal durum tablosundaki net döviz pozisyonunun döviz kurlarındaki değişimlere baz duyarlılık analizi özetlenmiştir.

31 Mart 2024
Kar/ (Zarar) Özkaynaklar
Yabancı paranın değer Yabancı paranın değer Yabancı paranın değer Yabancı paranın değer
kazanması kaybetmesi kazanması kaybetmesi
ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde:
ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (8.546.197) 8.546.197 (207.789) 207.789
ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 2.569.564 (2.569.564) - -
ABD Doları Net Etki (5.976.633) 5.976.633 (207.789) 207.789
Avro kurunun % 10 değişmesi halinde:
Avro net varlık/yükümlülüğü (88.958) 88.958 - -
Avro riskinden korunan kısım (-) (67.391) 67.391 - -
Avro Net Etki (156.349) 156.349 - -
TOPLAM (6.132.982) 6.132.982 (207.789) 207.789
31 Aralık 2023
Kar/ (Zarar) Özkaynaklar
Yabancı paranın değer Yabancı paranın Yabancı paranın değer Yabancı paranın
kazanması değer kaybetmesi kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde:
ABD Doları net varlık / yükümlülüğü (7.718.922) 7.718.922 (189.464) 189.464
ABD Doları riskinden korunan kısım(-) 3.623.665 (3.623.665) -
-
ABD Doları Net Etki (4.095.257) 4.095.257 (189.464) 189.464
Avro kurunun %10 değişmesi halinde:
Avro net varlık/yükümlülüğü (189.362) 189.362 -
-
Avro riskinden korunan kısım (-) 13.302 (13.302) -
-
Avro Net Etki (176.060) 176.060 -
-
TOPLAM (4.271.317) 4.271.317 (189.464) 189.464

Grup, kullanmış olduğu yatırım kredilerini nakit akış riskinden korunma muhasebesi kapsamında değerlendirmekte ve bu kredilerden oluşan kur farkı gelir/giderini özkaynaklar altında muhasebeleştirmektedir. Döviz kurundaki %10 artış/azalış etkisi aynı yöntemle hesaplanmakta ve hesaplanan kur farkı döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır. Ayrıca vadeli döviz işlemleri ve çapraz kur sabit faiz swap işlemleri ile korunan kur farkı, döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

İthalat ve ihracat bilgileri

1 Ocak -
31 Mart 2024
1 Ocak -
31 Mart 2023
37.160.039
-
20.781.717
2.317
37.160.039 20.784.034
127.551.851 106.812.121
127.551.851 106.812.121

Sermaye risk yönetimi

Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklarına getiri, diğer paydaşlarına fayda sağlamak ve sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Grup'un faaliyette bulunabilirliğinin devamını korumaktır.

Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Grup ortaklara ödenecek temettü tutarını belirlemekte, yeni hisseler çıkarabilmekte ve borçlanmayı azaltmak için varlıklarını satabilmektedir. 31 Mart 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı aşağıdaki gibidir:

31 Mart 2024 31 Aralık 2023
Toplam finansal borçlar (Not 7) 38.939.791 40.647.643
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri (Not 5) (75.656.830) (101.656.417)
Eksi: Finansal yatrımlar (Not 6) (4.102.401) (807.547)
Net finansal borç (40.819.440) (61.816.321)
Özkaynaklar 230.216.956 233.511.764
Yatırılan sermaye 189.397.516 171.695.443
Net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı -%21,55 -%36,00

Finansal araçların gerçeğe uygun değeri

Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır. Finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerleri, Grup tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit olunmuştur. Ancak, gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup'un bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.

Parasal borçlar

Kısa vadeli banka kredileri ve diğer parasal borçların gerçeğe uygun değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir. Uzun vadeli değişken faizli banka kredilerinin faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için bu kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir.

31 MART 2024 TARİHİNDE SONA EREN ÜÇ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Mart 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)

29. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (Devamı)

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu:

Grup, finansal tablolarda gerçeğe uygun değer ile yansıtılan finansal araçların rayiç değer ölçümlerini her finansal araç sınıfının girdilerinin kaynağına göre, üç seviyeli hiyerarşi kullanarak, aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır.

  • Seviye 1: Belirlenen finansal araçlar için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan değerleme teknikleri
  • Seviye 2: Dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri: İlgili finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri, gözlemlenebilir aktif piyasa işlemlerinden elde edilen fiyatlar kullanılarak iskonto edilmiş nakit akış analizlerine dayalı genel kabul görmüş değerleme modellerine göre belirlenir. Değerleme modellerinde kullanılan varsayımlar ve tahminler; referans faiz oranları, kredi marjları, iskonto oranları, tahvil ve hisse senedi fiyatlarını ve beklenen fiyat korelasyonlarını tahmin etmede kullanılan diğer değişkenleri içerir.
  • Seviye 3: Gözlemlenebilir piyasa girdilerini içermeyen değerleme teknikleri

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 31 Mart 2024 itibarıyla aşağıdaki gibidir:

Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Türev finansal varlıklar
Finansal yatırımlar
-
-
2.039.517
4.102.401
-
-
Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler
Türev finansal yükümlülükler - 5.757.997 -

Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 31 Aralık 2023 itibarıyla aşağıdaki gibidir:

Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Türev finansal varlıklar
Finansal yatırımlar
-
-
2.417.818
807.547
-
-
Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler
Türev finansal yükümlülükler - 1.152.894 -

30. Bilanço tarihinden sonraki olaylar

31 Mart 2024 tarihi itibarıyla sona eren ara dönem içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2023 yılı net dağıtılabilir dönem karının genel kanuni yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan bakiyesi üzerinden 20.000.000 bin TL'nin nakit temettü olarak dağıtılması önerisi 4 Mart 2024 tarihli Kamuyu Aydınlatma Platformu (''KAP'') açıklamasıyla duyurulmuştur. Kâr payı dağıtım önerisi, 1 Nisan 2024 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında onaylanmıştır. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef ortaklara, %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 10,380 TL net temettü ödemesi, diğer hissedarlara %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 9,342 TL net nakit temettü ödemesi 5 Nisan 2024 tarihinde yapılmıştır.

……………………….

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.