Quarterly Report • Nov 11, 2024
Quarterly Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
30 Eylül 2024 Tarihi İtibarıyla ve Aynı Tarihte Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolar
Bu rapor 88 sayfa konsolide finansal tablolar ve konsolide finansal tablolara ilişkin açıklayıcı dipnotları içermektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Durum Tablosu
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| Sınırlı Denetimden Geçmemiş Cari Dönem |
Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem |
||
|---|---|---|---|
| Dipnot | 30 Eylül 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Varlıklar | |||
| Dönen Varlıklar | |||
| Nakit ve Nakit Benzerleri | 4 | 10.561.849 | 110.605.588 |
| Ticari Alacaklar | 119.347.049 | 108.423.623 | |
| - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar | 6-7 | 17.571.107 | 16.786.652 |
| - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar | 7 | 101.775.942 | 91.636.971 |
| Diğer Alacaklar | 20.232.968 | 27.753.618 | |
| - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar | 6-8 | 1.113.725 | 384.437 |
| - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar | 8 | 19.119.243 | 27.369.181 |
| Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Varlıklar | 61.904.119 | 62.491.649 | |
| - Mal ve Hizmet Satışından Doğan Sözleşme Varlıkları |
16 | 61.904.119 | 62.491.649 |
| Stoklar | 10 | 300.213.940 | 407.304.542 |
| Peşin Ödenmiş Giderler | 11 | 223.868.912 | 77.559.689 |
| Diğer Dönen Varlıklar | 12 | 16.688.345 | 69.220.197 |
| Toplam Dönen Varlıklar | 752.817.182 | 863.358.906 | |
| Duran Varlıklar | |||
| Türev Araçlar | 19 | 1.323.853 | 1.735.286 |
| Maddi Duran Varlıklar | 13-a | 3.196.103.578 | 3.725.037.464 |
| Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 14 | 49.081.977 | 59.325.000 |
| Kullanım Hakkı Varlıkları | 13-b | 37.965.062 | 40.929.307 |
| Peşin Ödenmiş Giderler | 11 | 10.704.979 | 4.716.612 |
| Ertelenmiş Vergi Varlığı | 249.220.599 | 282.425.634 | |
| Toplam Duran Varlıklar | 3.544.400.048 | 4.114.169.303 | |
| Toplam Varlıklar | 4.297.217.230 | 4.977.528.209 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Durum Tablosu
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| Sınırlı Denetimden |
Bağımsız Denetimden |
||
|---|---|---|---|
| Geçmemiş | Geçmiş | ||
| Cari Dönem | Önceki Dönem | ||
| Yükümlülükler | Dipnot | 30 Eylül 2024 | 31 Aralık 2023 |
| Kısa Vadeli Yükümlülükler | |||
| Kısa Vadeli Borçlanmalar | 9 | 466.256.872 | 962.772.753 |
| Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları | 9 | 348.277.481 | 337.432.473 |
| Kiralama İşlemlerinden Kısa Vadeli Borçlar | 9 | 198.645.969 | 249.428.221 |
| Diğer Finansal Yükümlülükler | 9 | -- | 1.834.115 |
| Ticari Borçlar | 146.462.930 | 164.069.691 | |
| - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar | 7 | 146.462.930 | 164.069.691 |
| Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar | 15 | 16.666.428 | 18.946.075 |
| Diğer Borçlar | 40.044.195 | 109.753.674 | |
| - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar | 6-8 | 33.800.158 | 102.939.229 |
| - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar | 8 | 6.244.037 | 6.814.445 |
| Ertelenmiş Gelirler | 16 | 7.760.994 | 1.544.454 |
| Kısa Vadeli Karşılıklar | 386.424.329 | 450.014.322 | |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin | |||
| Kısa Vadeli Karşılıklar | 17 | 8.202.614 | 7.834.276 |
| - Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar | 17 | 378.221.715 | 442.180.046 |
| Toplam Kısa Vadeli Yükümlülükler | 1.610.539.198 | 2.295.795.778 | |
| Uzun Vadeli Yükümlülükler | |||
| Uzun Vadeli Borçlanmalar | 9 | 442.756.961 | 427.143.067 |
| Uzun Vadeli Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 9 | 308.127.389 | 236.418.674 |
| Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Yükümlülükler | 9.369.170 | 9.739.274 | |
| - Mal ve Hizmet Satışından Doğan Sözleşme Yükümlülükleri | 16 | 9.369.170 | 9.739.274 |
| Türev Araçlar | 19 | 7.647.327 | 16.872.238 |
| Uzun Vadeli Karşılıklar | 19.023.060 | 16.239.642 | |
| - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar | 18 | 19.023.060 | 16.239.642 |
| Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü | 242.312.973 | 238.703.100 | |
| Toplam Uzun Vadeli Yükümlülükler | 1.029.236.880 | 945.115.995 | |
| Toplam Yükümlülükler | 2.639.776.078 | 3.240.911.773 | |
| Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar | |||
| Ödenmiş Sermaye | 21 | 771.000.000 | 385.500.000 |
| Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları | 21 | 2.059.543.809 | 2.048.101.403 |
| Paylara İlişkin Primler | (5.110.413) | (5.110.413) | |
| Hisse Senedi İhraç Primleri | 21 | 418.306.844 | 414.298.454 |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler |
(11.876.674) | (7.577.993) | |
| - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin aktüeryal kazanç (kayıp) | 21 | (11.876.674) | (7.577.993) |
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler |
(1.627.802.193) | (1.129.748.260) | |
| - Yabancı para çevrim farkı | (842.138.140) | (438.871.479) | |
| - Riskten korunma kazançları kayıpları | 21 | (785.664.053) | (690.876.781) |
| Kardan Ayrılan Kısıtlanmıs Yedekler | 21 | 5.652.961 | 5.652.961 |
| Geçmiş Yıllar Karları / (Zararları) | 21 | 25.500.284 | (259.035.403) |
| Dönem Net Karı | 22.226.534 | 284.535.687 | |
| Toplam Özkaynaklar | 1.657.441.152 | 1.736.616.436 | |
| Toplam Kaynaklar | 4.297.217.230 | 4.977.528.209 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Kar veya Zarar Tablosu ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| (Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş) Cari Dönem |
(Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş) Cari Dönem |
(Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş) Önceki Dönem |
(Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş) Önceki Dönem |
||
|---|---|---|---|---|---|
| Dipnot | 1 Ocak- | 1 Temmuz- | 1 Ocak- | 1 Temmuz | |
| Kar veya Zarar Kısmı | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2023 | 30 Eylül 2023 | |
| Hasılat | 23 | 992.700.714 | 314.349.318 | 1.213.871.648 | 446.154.444 |
| Satışların Maliyeti (-) | 24 | (846.310.890) | (261.143.713) | (1.002.875.595) | (343.296.804) |
| Brüt Kar | 146.389.824 | 53.205.605 | 210.996.053 | 102.857.640 | |
| Genel Yönetim Giderleri (-) | 25 | (117.703.210) | (38.030.656) | (123.207.260) | (36.454.278) |
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) |
27 27 |
27.254.615 (24.469.442) |
5.124.647 (15.457.170) |
51.972.662 (29.544.611) |
34.255.481 (22.574.341) |
| Esas Faaliyet Karı/(Zararı) | 31.471.787 | 4.842.426 | 110.216.844 | 78.084.502 | |
| Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler | 28 | 25.742.793 | 3.788.669 | 17.180.995 | 1.299.994 |
| Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) | 28 | (2.975.339) | (1.959.229) | -- | -- |
| Finansman Gelirleri/(Giderleri) Öncesi Faaliyet Karı/(Zararı) |
54.239.241 | 6.671.866 | 127.397.839 | 79.384.496 | |
| Finansman Gelirleri | 29 | 24.356.114 | 4.244.236 | 32.524.535 | (1.496.479) |
| Finansman Giderleri (-) | 29 | (356.085.294) | (94.335.846) | (269.324.553) | (145.967.794) |
| Parasal Kazanç / (Kayıp) | 317.957.425 | 100.380.225 | 328.653.177 | 221.052.483 | |
| Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Karı / (Zararı) |
40.467.486 | 16.960.481 | 219.250.998 | 152.972.706 | |
| Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri/(Gideri) |
|||||
| - Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) | 30 | (18.240.952) | (18.360.906) | (117.275.215) | (64.760.154) |
| Sürdürülen Faaliyetler Dönem Karı | 22.226.534 | (1.400.425) | 101.975.783 | 88.212.552 | |
| Dönem Net Karı | 22.226.534 | (1.400.425) | 101.975.783 | 88.212.552 | |
| Dönem Net Karının / (Zararının) Dağılımı |
22.226.534 | (1.400.425) | 101.975.783 | 88.212.552 | |
| -Kontrol Gücü Olmayan Paylar | -- | -- | -- | -- | |
| -Ana Ortaklık Payları | 22.226.534 | (1.400.425) | 101.975.783 | 88.212.552 | |
| Sürdürülen Faaliyetlerden Sulandırılmış Pay Başına Kazanç |
0,0491 | (0,0024) | 0,2645 | 0,2288 | |
| - Sürdürülen Faaliyetlerden Sulandırılmış Pay Başına Kazanç |
22 | 0,0491 | (0,0024) | 0,2645 | 0,2288 |
| Diğer Kapsamlı Gelir/(Gider) Kısmı | |||||
| Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar |
(4.298.681) | 1.506.059 | (1.609.613) | (1.137.543) | |
| -Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları -Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden |
(5.731.573) | 2.008.080 | (2.012.016) | (1.421.928) | |
| Ölçüm Kayıpları, Vergi Etkisi Kar veya Zararda Yeniden |
1.432.892 | (502.021) | 402.403 | 284.385 | |
| Sınıflandırılacaklar | (498.053.933) | (171.144.927) | (470.197.626) | (922.780.909) | |
| -Yabancı Para Çevrim Farkları | (403.266.661) | (140.424.718) | (308.534.469) | (690.550.902) | |
| -Net Yatırım Riskinden Korunma İle İlgili Diğer Kapsamlı Gider |
(94.787.272) | (30.720.209) | (161.663.157) | (232.230.007) | |
| Diğer Kapsamlı Gelir/(Gider) | (502.352.614) | (169.638.868) | (471.807.239) | (923.918.452) | |
| Toplam Kapsamlı Gelir/(Gider) | (480.126.080) | (171.039.293) | (369.831.456) | (835.705.900) | |
| Toplam Kapsamlı Gelir/(Gider) Dağılımı |
(480.126.080) | (171.039.293) | (369.831.456) | (835.705.900) | |
| - Kontrol Gücü Olmayan Paylar | -- | -- | -- | -- | |
| - Ana Ortaklık Payları | (480.126.080) | (171.039.293) | (369.831.456) | (835.705.900) |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Özkaynaklar Değişim Tablosu (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| Kar veya Zararda | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yeniden | ||||||||||||
| Sınıflandırılmayacak | Kâr veya Zararda Yeniden | |||||||||||
| Birikmiş Diğer | Sınıflandırılacak Birikmiş | |||||||||||
| Kapsamlı Gelirler | Diğer Kapsamlı Gelirler ve | |||||||||||
| veya Giderler | Giderler | Birikmiş Karlar | ||||||||||
| Sermaye | Hisse | Çalışanlara Sağlanan | Riskten | Kardan | Geçmiş | |||||||
| Düzeltmesi | Paylara | Senedi | Faydalara İlişkin | Yabancı | Korunma | Ayrılan | Yıllar | Ana | ||||
| Ödenmiş | Olumlu | İlişkim | İhraç | Aktüeryal Kazanç | Para Çevrim | Kazançları | Kısıtlanmış | Karları / | Dönem Net | Ortaklığa Ait | Toplam | |
| Sermaye | Farkları | Primler | Primleri | (Kayıp) | Farkı | Kayıpları | Yedekler | (Zararları) | Karı | Özkaynaklar | Özkaynaklar | |
| 1 Ocak 2023 İtibarıyla Bakiye | 385.500.000 | 2.048.101.403 | (5.110.413) | 414.298.454 | (4.425.731) | 55.125.479 | (479.717.560) | 992.909 | (357.631.253) | 103.255.904 | 2.160.389.192 | 2.160.389.192 |
| Transfer | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 103.255.904 | (103.255.904) | -- | -- |
| Dönem Net Karı | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 101.975.783 | 101.975.783 | 101.975.783 |
| Kar Payları | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 4.660.052 | -- | -- | 4.660.052 | 4.660.052 |
| Diğer Kapsamlı Gelir | -- | -- | -- | -- | (1.609.613) | (308.534.469) | (161.663.157) | -- | -- | -- | (471.807.239) | (471.807.239) |
| 30 Eylül 2023 İtibarıyla Bakiye | 385.500.000 | 2.048.101.403 | (5.110.413) | 414.298.454 | (6.035.344) | (253.408.990) | (641.380.717) | 5.652.961 | (254.375.349) | 101.975.783 | 1.795.217.788 | 1.795.217.788 |
| 1 Ocak 2024 İtibarıyla Bakiye | 385.500.000 | 2.048.101.403 | (5.110.413) | 414.298.454 | (7.577.993) | (438.871.479) | (690.876.781) | 5.652.961 | (259.035.403) | 284.535.687 | 1.736.616.436 | 1.736.616.436 |
| Transfer | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 284.535.687 | (284.535.687) | -- | -- |
| Dönem Net Karı | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 22.226.534 | 22.226.534 | 22.226.534 |
| Sermaye Artırımı | 385.500.000 | 11.442.406 | -- | 4.008.390 | -- | -- | -- | -- | -- | -- | 400.950.796 | 400.950.796 |
| Diğer Kapsamlı Gelir | -- | -- | -- | -- | (4.298.681) | (403.266.661) | (94.787.272) | -- | -- | -- | (502.352.614) | (502.352.614) |
| 30 Eylül 2024 İtibarıyla Bakiye | 771.000.000 | 2.059.543.809 | (5.110.413) | 418.306.844 | (11.876.674) | (842.138.140) | (785.664.053) | 5.652.961 | 25.500.284 | 22.226.534 | 1.657.441.152 | 1.657.441.152 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Nakit Akış Tablosu
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| Geçmemiş Geçmiş Cari Dönem Önceki Dönem 1 Ocak – 1 Ocak – Not 30 Eylül 2024 30 Eylül 2023 A. İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları (29.398.208) 204.878.026 Dönem Net Karı 22.226.534 101.975.783 Dönem Net Karı / (Zararı) Mutabakatı İle İlgili Düzeltmeler 109.682.239 143.351.505 Amortisman ve İtfa Payları İle İlgili Düzeltmeler 13,14 198.690.233 170.699.750 Ertelenmiş Vergi Gideri İle İlgili Düzeltmeler 30 18.240.952 117.275.215 Dava Karşılığı İle İlgili Düzeltmeler 17 1.447.967 -- Kullanılmamış İzin Karşılığı İle Ilgili Düzeltmeler 17 2.436.195 4.989.953 Kıdem Karşılık Gideri İle İlgili Düzeltmeler 18 8.234.467 10.152.085 Faiz Giderleri İle İlgili Düzeltmeler 29 298.355.694 236.988.051 Faiz Gelirleri İle İlgili Düzeltmeler 29 (19.393.887) (22.612.638) Türev Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değer Kayıpları İle İlgili Düzeltmeler 29 (4.604.859) (7.538.204) Sabit Kıymet Satış Karı İle İlgili Düzeltmeler 28 (25.742.793) (17.180.995) Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevrim Farkları İle İlgili Düzeltmeler (182.525.628) 32.591.932 Parasal (Kazanç) / Kayıp (185.456.102) (382.013.644) İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler (156.120.179) (36.141.051) İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (5.215.292) (348.674) İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (34.326.552) (21.198.278) İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 1.025.842 (18.333.422) Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Varlıklar İle İlgili Düzeltmeler (15.907.142) (19.585.415) İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 25.699.438 25.332.416 İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 1.228.265 (6.516.821) Ertelenmiş Gelirlerdeki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 6.624.199 (47.431) Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Yükümlülükler İle İlgili Düzeltmeler 2.200.578 2.370.507 Stoklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (417.443) 21.484.414 Peşin Ödenmiş Giderlerdeki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (174.014.422) (25.711.512) Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 2.721.170 5.908.069 Diğer Dönen ve Duran Varlıklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler 34.261.180 505.096 Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları (5.186.802) (4.308.211) Ödenen Kıdem Tazminatları 18 (5.186.802) (4.308.211) B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları (66.389.417) (359.548.410) Maddi Duran Varlık Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri 13 46.156.286 45.705.031 Maddi Duran Varlık Ediniminden Kaynaklanan Nakit Çıkışları 13 (111.873.655) (405.006.663) Maddi Olmayan Duran Varlık Ediniminden Kaynaklanan Nakit Çıkışları 14 (672.048) (246.778) C. Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları (4.256.114) 200.249.373 İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (830.760) (141.484) İlişkili Taraflara Diğer Borçlardaki Artış/Azalış İle İlgili Düzeltmeler (41.968.259) 70.331.661 Kredi Kullanımından Kaynaklı Nakit Girişleri 9 491.648.967 524.526.232 Kredi Anapara Ödemelerinden Kaynaklı Nakit Çıkışları 9 (400.002.236) (467.999.211) İhraç Edilen Borçlanma Araçlarından Nakit Girişleri 260.000.000 82.161.747 İhraç Edilmiş Borçlanma Araçları Geri Ödemelerinden Nakit Çıkışları (510.000.000) -- Diğer Finansal Yükümlülükler Değişim (1.350.000) (14.200.000) Pay İhracından Kaynaklanan Nakit Girişleri 389.508.390 -- Finansal Kiralama Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borçlanmalara İlişkin Nakit Girişleri 9 230.642.285 131.213.866 Finansal Kiralama Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit (126.009.500) (90.803.261) Çıkışları 9 Ödenen Faiz 29 (315.288.888) (57.452.815) Alınan Faiz 29 19.393.887 22.612.638 NAKİT ve NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ/AZALIŞ (A+B+C) (100.043.739) 45.578.989 D. NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDE ÜZERİNDEKİ ENFLASYON ETKİSİ 29.194.348 50.084.476 E. DÖNEM BAŞI NAKİT ve NAKİT BENZERLERİ 4 81.411.240 55.837.397 DÖNEM SONU NAKİT ve NAKİT BENZERLERİ (A+B+C+D+E) 4 10.561.849 151.500.862 |
Sınırlı Bağımsız Denetimden |
Sınırlı Bağımsız Denetimden |
|
|---|---|---|---|
Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| Not | Açıklama Sayfa No |
|
|---|---|---|
| 1 | Grup'un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu | 7 |
| 2 | Konsolide Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar ve Uygulanan Muhasebe | |
| Politikaları | 10 | |
| 3 | Bölümlere Göre Raporlama | 48 |
| 4 | Nakit ve Nakit Benzerleri | 50 |
| 5 | Finansal Yatırımlar | 50 |
| 6 | İlişkili Taraf Açıklamaları | 51 |
| 7 | Ticari Alacak ve Borçlar | 54 |
| 8 | Diğer Alacak ve Borçlar | 55 |
| 9 | Finansal Borçlanmalar | 56 |
| 10 | Stoklar | 63 |
| 11 | Peşin Ödenmiş Giderler | 63 |
| 12 | Diğer Dönen Varlıklar | 63 |
| 13 | Maddi Duran Varlıklar | 64 |
| 14 | Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 67 |
| 15 | Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar | 68 |
| 16 | Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Varlıklar ve Yükümlülükler ile Ertelenmiş Gelirler | 68 |
| 17 | Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Borçlar |
69 |
| 18 | Çalışanlara Sağlanan Faydalar | 70 |
| 19 | Türev Araçlar | 71 |
| 20 | Taahhütler | 72 |
| 21 | Sermaye, Yedekler ve Diğer Özsermaye Kalemleri |
74 |
| 22 | Pay Başına Kazanç / (Kayıp) | 76 |
| 23 | Hasılat | 76 |
| 24 | Satışların Maliyeti | 76 |
| 25 | Genel Yönetim Giderleri | 77 |
| 26 | Niteliklerine Göre Giderler | 77 |
| 27 | Esas Faaliyetlerden Diğer Gelir ve Giderler | 78 |
| 28 | Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler ve Giderler | 78 |
| 29 | Finansman Gelir ve Giderleri | 79 |
| 30 | Gelir Vergileri | 79 |
| 31 | Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi | 83 |
| 32 | Devlet Teşvik ve Yardımları | 87 |
| 33 | Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar | 88 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Consus Enerji İşletmeciliği ve Hizmetleri Anonim Şirketi ("Consus" veya "Şirket") 22 Ağustos 2014 tarihinde ve 28 Ağustos 2014 tarihli ve 8641 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde tescil edilerek Türkiye'de kurulmuştur. Şirket başta elektrik enerjisi olmak üzere, enerji piyasasında faaliyet gösteren tesis ve işletmeler kurmak, mevcut veya kurulacak tesis ve işletmelere ortak olmak amacıyla kurulmuş ve Sermaye Piyasası mevzuatına ve Türk Ticaret Kanunu'na uymak suretiyle elektrik piyasası mevzuatı dahil olmak üzere ilgili mevzuat kapsamında faaliyet göstermektedir. Biyokütle, güneş, rüzgar dahil her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarından ve doğalgazdan elektrik enerjisi üretmek amacıyla her türlü tesisi kurmak, işletmeye almak, devralmak, kiralamak, kiraya vermek, özelleştirme ihalelerine katılmak, mevcut tesisleri devralmak ve devretmek Şirket'in temel amaçlarındandır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Şirket'in ana ortağı Global Yatırım Holding Anonim Şirketi'dir (Dipnot: 21). Şirket'in ticari sicile kayıtlı merkez adresi Esentepe Mahallesi, Büyükdere Caddesi Apt. Blok No:193 İç Kapı No:2 Şişli, İstanbul'dur.
Şirket, Global Yatırım Holding Anonim Şirketi'nin bağlı ortaklığı olarak faaliyet göstermektedir.
Bu konsolide finansal tablolar, Şirket ve bağlı ortaklıklarını (burada ve bundan sonra birlikte "Grup" olarak anılacaktır) kapsamaktadır.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Grup'un çalışan sayısı 244'tür. (31 Aralık 2023: 274).
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un konsolidasyon kapsamına dahil edilen bağlı ortaklıklar ile bunların bulundukları ülkeler ve faaliyet alanları aşağıdaki gibidir:
| Şirket Adı | Ortaklık Tipi | Ülke | Ana Faaliyet Konusu |
|---|---|---|---|
| Tres Enerji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Hizmeti |
| Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Doğal Enerji Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Ra Güneş Enerjisi Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Solis Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Tenera Enerji Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Elektrik Ticareti |
| Edusa Atık Bertaraf Geri Kazanım ve Depolama San. ve Tic. A.Ş. |
Bağlı Ortaklık | Türkiye | Biyokütle Yakıt Toplama |
| Consus Bahamas Energy Ltd. | Bağlı Ortaklık | Bahamalar Topluluğu | Enerji Üretimi |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un konsolidasyon kapsamına dahil edilen bağlı ortaklıkları ile bunların bulundukları ülkeler ve faaliyet alanları aşağıdaki gibidir:
| Şirket Adı | Ortaklık Tipi | Ülke | Ana Faaliyet Konusu |
|---|---|---|---|
| Tres Enerji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Hizmeti |
| Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Doğal Enerji Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Ra Güneş Enerjisi Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Solis Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Enerji Üretimi |
| Tenera Enerji Tic. A.Ş. | Bağlı Ortaklık | Türkiye | Elektrik Ticareti |
| Edusa Atık Bertaraf Geri Kazanım ve Depolama San. ve Tic. A.Ş. |
Bağlı Ortaklık | Türkiye | Biyokütle Yakıt Toplama |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Grup'un konsolidasyon kapsamına dahil edilen bağlı ortaklıklarının enerji mevzuatı kapsamında sahip olduğu faaliyet lisansları aşağıdaki gibidir:
| Lisans Sahibi | Lisans No | Lisans Türü |
Başlangıç Tarihi |
Bitiş Tarihi |
Tesis Yeri |
|---|---|---|---|---|---|
| Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş. | EÜ/8103- 10/04076 |
Üretim Lisansı |
4.10.2018 | 4.10.2067 | Bayraklı Mahallesi, Bayraklı Sokak, No: 24, Derik/Mardin |
| Doğal Enerji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. |
EÜ/7269- 9/03744 |
Üretim Lisansı |
7.09.2017 | 7.09.2066 | Şenocak Mahallesi, Şenocak Sokak, No: 154, Haliliye/Şanlıurfa |
| Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. | EÜ/6307- 9/03508 |
Üretim Lisansı |
1.06.2016 | 1.06.2065 | Söke OSB Mahallesi, 12. Sokak, No: 1, Söke/Aydın |
| Ra Güneş enerjisi Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. |
EÜ/8461- 40/04198 |
Üretim Lisansı |
7.03.2019 | 7.03.2068 | Eryeri Mah., Eryeri Küme Evleri, No: 377 Artuklu/Mardin |
| Tenera Enerji Ticaret A.Ş. | ETS/5812- 2/03360 |
Tedarik Lisansı |
8.10.2015 | 8.10.2035 | Tesis bulunmamaktadır. |
Tres Enerji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.("Tres Enerji") 27 Kasım 2012 tarihinde İstanbul'da kurulmuştur. Tres Enerji, birleşik ısı ve güç sistemlerini yap-işlet modeli ile tüm yatırım maliyetlerini üstlenerek kurmakta, işletme ve bakımını gerçekleştirerek müşterilerine hizmet vermektedir. İlgili tesisler doğalgaz girdisinden enerji üretimi sağlayan doğalgaz motorlarına sahip tesisler olup, tesislerin elektrik üretimi sırasında ortaya çıkan ısı enerjisi değerlendirilerek müşterinin ısı ve soğutma ihtiyacı da karşılanmakta ve bu sayede yüksek enerji verimliliği seviyelerine ulaşılmaktadır.
Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. ("Mavibayrak Enerji") 12 Haziran 2007 tarihinde Söke - Aydın'da Mavibayrak Tehlikeli Atık A.Ş. unvanı ile kurulmuştur, 13 Ekim 2014 tarihinde unvanı değişerek Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. olmuştur. Mavibayrak Enerji, 13,7 MW kapasiteli (12 MWe BES, 1,7 MWp Yardımcı Kaynak GES) biyokütle artıklarından elektrik üreten bir elektrik santraline sahiptir. Pamuk sapı ve orman artıkları gibi doğal artıkların yakılmasıyla elektrik üretimi gerçekleştirmektedir.
Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş. ("Mavibayrak Doğu") 9 Nisan 2015 tarihinde Derik - Mardin'de kurulmuştur. Mavibayrak Doğu, 13,8 MW kapasiteli (12 MWe BES, 1,8 MWp Yardımcı Kaynak GES) biyokütle artıklarından elektrik üreten bir elektrik santraline sahiptir. Mısır sapı ve orman artığı gibi doğal artıkların yakılmasıyla elektrik üretimi gerçekleştirmektedir.
Doğal Enerji Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. ("Doğal Enerji") 2 Ocak 2008 tarihinde Urfa'da kurulmuştur. Doğal Enerji, 5,2 MW kapasiteli biyokütle artıklarından elektrik üreten bir elektrik santraline sahiptir. Mısır sapı ve orman artığı gibi doğal artıkların yakılmasıyla elektrik üretimi gerçekleştirmektedir. Tesis kapasite kullanım performansının düşük seyrettiği, yapılan üretimin de ancak yüksek seviyede biyokütle yakıt tüketimi ile gerçekleştirilebilmesi nedeni ile verimsiz olduğu, bu sorunların giderilmesine yönelik 2022 yılında başlanan çalışma ve yatırımların 2023 yılında tamamlanmış olmasına karşın üretim miktarı ve verimde yeterli seviyede bir iyileşme gerçekleşmediği, Tesis'in faaliyetleri sonucu oluşan negatif Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar ("FAVÖK") nedeni ile zarar ve nakit açığı ortaya çıktığı, Tesis faaliyetine negatif FAVÖK ve nakit açığı yaratmadan devam edilebilmesi için alınabilecek herhangi ekonomik bir önlem bulunmadığının görüldüğü dikkate alınarak, Tesis'in faaliyetlerinin kesin ve sürekli olarak durdurulmasına karar verilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Ra Güneş Enerjisi Üretim San. ve Tic. A.Ş. ("Ra Güneş") 17 Mayıs 2012 Global Enerji Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş tarafından tarihinde Mardin'de kurulmuştur. Ra Güneş, Mardin'de 10,8 MWp kapasiteli güneş enerjisi santrali ile elektrik üretimi gerçekleştirmektedir.
Solis Enerji Üretim ve Tic. A.Ş.("Solis") 16 Haziran 2022 tarihinde Consus Enerji İşletmeciliği ve Hizmetleri A.Ş. tarafından İstanbul'da kurulmuştur. Güneşden enerji elde etmek için enerji santralleri kurmak, kurulmuş güneş enerjisi santrallerine yatırım yapmak, santralleri geliştirmek, işletmeye almak, kiralamak ve santrallerden üretilen elektrik enerjisinin satışı işleri ile iştigal etmek üzere kurulmuş olup bilanço tarihi itibariyle herhangi bir faaliyete başlamamıştır.
Tenera Enerji Tic. A.Ş. ("Tenera") 21 Mart 2007 tarihinde Global Yatırım Holding A.Ş. tarafından İstanbul'da kurulmuştur. Bir perakende elektrik ticaret şirketidir. Piyasadan ve/veya grup şirketlerinden satın alınan elektriği kar marjları ile müşterilerine satmaktadır.
Edusa Atık Bertaraf Geri Kazanım ve Depolama San. ve Tic. A.Ş. ("Edusa Atık") 4 Aralık 2015 tarihinde İstanbul'da Edusa 3 Enerji San. Ve Tic. A.Ş. unvanı ile kurulmuştur, 24 Mayıs 2017 tarihinde unvanı değişerek Edusa Atık Bertaraf Geri Kazanım ve Depolama San. ve Tic. A.Ş. olmuştur. Edusa Atık, Grup içindeki biyokütle enerji santrallerinin biyokütle yakıt ihtiyacını karşılamak için kurulmuştur. Orman işletmelerine ait plantasyon sahalarında yapılan kesim çalışmaları sonrasında sahada kalan ağaç kökleri ve artıklarının toplanması, mısır ve pamuk hasatları sonrası tarlalarda kalan sapların toplanması gibi faaliyetler yürütmektedir. 27 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Edusa Atık'ın tamamı Consus'a ait 181.000.000 adet hissesinin 50.680.000 adeti Mavibayrak Doğu'ya, 6.335.000 adet Mavibayrak Enerji'ye, 6.335.000 adeti Ra Güneş'e devrolmuştur.
Consus Bahamas Energy Ltd.'in ("Consus Bahamas") 6 Eylül 2024 tarihinde Bahamalar Topluluğu'nda kuruluşu tamamlanmıştır. Bahamalar Topluluğu Hükümeti Enerji ve Ulaştırma Bakanlığı ve Bahamas Power and Light Company tarafından ilan edilen ve Family Island bölgesinde bulunan adaların elektrik ihtiyacının karşılanması amacıyla açılan santral kurulumu ve enerji üretimi işi ihalesi kapsamında, iki adet adanın elektrik ihtiyacına yönelik olarak, yerel ortaklar ve Şirket'in %49 hisse oranında teknik ana ortağı olduğu konsorsiyum tarafından kazanılan ve 12.09.2024 tarihinde kamuya duyurulan ihaleye konu projeye %49'luk ortaklık oranıyla iştirak etmek amacıyla kurulmuştur.
Şirket'in bağlı ortaklıkları bulunduğu bölgede yapmış olduğu elektrik üretim alım-satım faaliyetleri nedeniyle, 30 Mart 2013 tarihinde 28603 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe girmiş olan 14 Mart 2013 tarihli ve 6446 numaralı Elektrik Piyasası Kanunu'nun yanında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ("EPDK")'nın yayımlanmış olduğu yönetmelik ve tebliğlere bağlıdır.
Grup'un portföyünde bulunan Biyokütle ve Güneş Enerjisi şirketlerinin tamamı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin 18 Mayıs 2005 tarihinde 25819 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe girmiş olan 10 Mayıs 2005 tarihli ve 5346 numaralı Kanun kapsamında faaliyet göstermektedir. Bu kapsama giren projeler, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Belgesi almış olup, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması ("YEKDEM")'na tabi olarak faaliyete geçiş tarihlerinden itibaren devletin 10 yıl süresince sabit asgari 133 ABD Doları/MW üretimden alım garantisinden yararlanma hakkına sahiptir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan II-14.1 No'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümleri uyarınca Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ("TFRS"ler) uygun olarak hazırlanmıştır. TFRS'ler; KGK tarafından Türkiye Muhasebe Standartları ("TMS"), Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TMS Yorumları ve TFRS Yorumları adlarıyla yayımlanan Standart ve Yorumları içermektedir.
Ayrıca finansal tablolar, KGK tarafından 3 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
Konsolide finansal tabloların onaylanması:
Konsolide finansal tablolar, Şirket Yönetim Kurulu tarafından 11 Kasım 2024 tarihinde yayınlanması için yetki verilmiştir. Bu konsolide finansal tabloları, Şirket Genel Kurulu'nun değiştirme, ilgili düzenleyici kurumların ise değiştirilmesini talep etme hakkı bulunmaktadır.
SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
KGK 23 Kasım 2023 tarihinde TMS 29 kapsamı ve uygulamasına yönelik bir açıklama yapmıştır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları uygulayan işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya sonrasında sona eren yıllık raporlama dönemine ait finansal tablolarının TMS 29'da yer alan ilgili muhasebe ilkelerine uygun olarak enflasyon etkisine göre düzeltilerek sunulması gerektiğini belirtmiştir.
Bu çerçevede 30 Eylül 2024, 31 Aralık 2023 ve 30 Eylül 2023 tarihli finansal tablolar hazırlanırken TMS 29'a göre enflasyon düzeltmesi yapılmıştır.
Konsolide finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar, fonksiyonel para biriminin genel satın alma gücündeki değişiklikler için yeniden düzenlenmiştir ve sonuç olarak, finansal tablolar ve önceki dönemlere ait ilgili rakamlar TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı uyarınca raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
TMS 29, konsolide finansal tablolar da dahil olmak üzere, fonksiyonel para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan her işletmenin finansal tablolarına uygulanır. Bir ekonomide yüksek enflasyonun mevcut olması durumunda TMS 29 uyarınca, geçerli para birimi yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi olan bir işletmenin finansal tablolarının raporlama dönemi sonu itibarıyla geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmesini gerektirmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla, Tüketici Fiyat Endeksi ("TÜFE") rakamına göre son üç yılın genel satın alma gücündeki kümülatif değişim %100'ün üzerinde olduğu için, Türkiye'de faaliyet gösteren işletmelerin 31 Aralık 2023 tarihinde veya bu tarihten sonra sona eren raporlama dönemlerinde TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını uygulamaları gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından yayınlanan Tüketici Fiyat Endeksleri dikkate alınarak hesaplanan ilgili yıllara ait enflasyon oranları yer almaktadır:
| Tarih | Endeks | Düzeltme Katsayısı | Üç Yıllık Kümülatif Enflasyon Oranları |
|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
2.526,16 | 1,00000 | 343% |
| 31 Aralık 2023 | 1.859,38 | 1,35860 | 268% |
| 30 Eylül 2023 |
1.691,04 | 1,49385 | 254% |
TMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
• Bilanço tarihi itibariyle cari satın alma gücü ile gösterilenler dışındaki tüm kalemler ilgili fiyat endeksi katsayıları kullanılarak endekslenmiştir. Önceki yıllara ait tutarlar da aynı şekilde endekslenmiştir.
• Parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari olan satın alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmamışlardır. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak alınacak veya ödenecek kalemlerdir.
• Sabit kıymetler ve benzeri aktifler alım değerleri üzerinden endekslenmiştir. Amortismanlar da benzer şekilde düzeltilmişlerdir. Özkaynakların içerisinde yer alan tutarlar, bu tutarların Grup'a katıldığı veya Grup içerisinde oluştuğu dönemlerdeki genel fiyat endekslerinin uygulanması neticesinde yeniden düzeltilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
• Bilançodaki parasal olmayan kalemlerin gelir tablosuna etkisi olanlar dışındaki gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının mali tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
• Net parasal pozisyon üzerinden genel enflasyon sonucunda oluşan kazanç veya kayıp, parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplarına yapılan düzeltmelerin farkıdır. Net parasal pozisyon üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kayıp net kara dahil edilmiştir.
Finansal durum tablosunda yer alan tutarlardan raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimiyle ifade edilmemiş olanlar yeniden düzenlenir. Buna göre, parasal kalemler raporlama dönemi sonunda cari olan para birimi cinsinden ifade edildikleri için yeniden düzenlenmezler. Parasal olmayan kalemler, raporlama dönemi sonunda cari tutarları üzerinden gösterilmedikleri sürece, yeniden düzenlenmeleri gerekmektedir. Parasal olmayan kalemlerin yeniden düzenlenmesinden kaynaklanan net parasal pozisyondaki kazanç veya kayıp kar veya zarara dahil edilir ve kapsamlı gelir tablosunda ayrıca sunulur.
Kâr veya zarar tablosundaki tüm kalemler raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilir. Bu nedenle, tüm tutarlar aylık genel fiyat endeksindeki değişiklikler uygulanarak yeniden düzenlenmiştir.
Amortisman ve itfa giderleri, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, yatırım amaçlı gayrimenkuller ve kullanım hakkı varlıklarının yeniden düzenlenmiş bakiyeleri kullanılarak düzeltilmiştir.
Nakit akış tablosundaki işletme sermayesindeki değişimler hariç tüm kalemler, raporlama dönemi sonunda geçerli olan ölçüm birimi cinsinden ifade edilmektedir.
Yurtdışı faaliyetlerin varlık ve yükümlülükleri raporlama tarihindeki kurdan sunum para birimine çevrilir. Yurtdışı faaliyetlerin gelir ve giderleri işlem tarihindeki kurlardan sunum para birimine çevrilir. Söz konusu farklar öz kaynaklar altında yabancı para çevrim hesaplarında kayıtlara alınır. Yurtdışı faaliyetlerin kısmen veya tamamen satılması durumunda yabancı para çevrim farklarındaki ilgili tutar kar veya zarara transfer edilir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Yabancı para işlemler ilgili şirketin fonksiyonel para birimlerine işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihindeki kurlardan fonksiyonel para birimine çevrilmişlerdir. Parasal kalemlere ilişkin yabancı para çevrim farkı kazancı veya zararı, dönem başındaki fonksiyonel para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın etkin faiz oranı ve ödemelerin etkisi düzeltilmesiyle dönem sonundaki yabancı para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın dönem sonu kurundan çevrilmiş tutarı ile arasındaki farkı ifade eder.
Konsolide finansal tablolar gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen türev araçlar ve finansal yatırımlar hariç olmak üzere tarihi maliyetler üzerinden hazırlanmıştır. Gerçeğe uygun değer ölçme esasları 2.5 numaralı dipnotta açıklanmıştır.
Grup bünyesinde yer alan şirketlerin finansal tablolarındaki her bir kalem, şirketlerin operasyonlarını sürdürdükleri temel ekonomik ortamda geçerli olan para birimi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Konsolide finansal tablolar, Şirket'in geçerli para birimi olan Türk Lirası ("TL") cinsinden sunulmuştur.
Şirket'in bağlı ortaklıklarından Doğal Enerji, Mavibayrak Enerji, Ra Güneş ve Mavibayrak Doğu hizmetlerinin satış fiyatları ile yatırım ve borçlanma maliyelerini en çok etkileyen para birimi ABD Doları olup, ABD Doları söz konusu şirketlerin faaliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu yüzden bu şirketler, geçerli para birimlerinin TMS 21 – "Kur Değişimin Etkileri" uyarınca ABD Doları olmasına karar vermiştir. Şirket'in bağlı ortaklıklarından Tres Enerji, Tenera ve Solis hizmetlerinin satış fiyatları ile yatırım ve borçlanma maliyetlerini en çok etkileyen para birimi Türk Lirası olup, Türk Lirası söz konusu şirketlerin faaliyetleri üzerinde önemli etkiye sahiptir. Bu yüzden bu şirketler geçerli para birimlerinin Türk Lirası olmasına karar vermiştir.
TMS 21 "Kur Değişiminin Etkileri" uyarınca, konsolide finansal tabloların hazırlanması amacıyla geçerli para birimi ABD Doları ve Avro olan işletmelerin varlık ve yükümlükleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri için ise işlemlerin gerçekleştiği tarihteki ilgili döviz kuru kullanılarak ilgili para birimlerinden TL'ye çevrilmiştir. Kapanış ve işlem tarihinde kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları kapsamlı gelir tablosunda ve özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Finansal durum ve performansın trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlamaktadır. Cari dönem konsolide finansal tablolarının sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklar açıklanır.
Grup'un finansal varlıkları ve borçları netleştirmek için hukuki bir hakkı olduğunda ve söz konusu finansal varlıkları ve borçları netleştirmek suretiyle kapatma veya varlığın finansal tablolara alınmasını ve borcun ifasını aynı zamanda yapma niyetinin olması söz konusu olduğunda Grup, finansal varlıkları ve borçları netleştirerek bilançoda net tutarları ile göstermektedir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla konsolide finansal tablolar, Şirket'in bağlı ortaklıklarının hesaplarını içermektedir.
İşletme birleşmeleri, kontrolün Grup'a transfer olduğu tarih olan birleşme tarihinde satın alma metodu kullanılarak muhasebeleştirilir. Kontrol, Grup'un bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücünü ifade eder. Kontrol değerlendirilirken ifa edilebilir potansiyel oy hakları Grup tarafından dikkate alınmaktadır.
Grup satın alma tarihindeki şerefiyeyi aşağıdaki şekilde ölçmektedir:
Satın alma bedelinin gerçeğe uygun değeri; artı
İşletme birleşmelerinde edinilen işletme üzerindeki kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri; artı
Eğer işletme birleşmesi birden çok seferde gerçekleştiriliyorsa edinen işletmenin daha önceden elde tuttuğu edinilen işletmedeki özkaynak payının birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri; eksi
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)
f) Konsolidasyona İlişkin Esaslar (devamı)
-Tanımlanabilir edinilen varlık ve varsayılan yükümlülüklerin muhasebeleştirilen net değeri (genelde gerçeğe uygun değeri),
Eğer yapılan değerlemede negatif bir sonuca ulaşılırsa, pazarlık satın alımı doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Satın alma bedeli var olan ilişkilerin kurulmasıyla ilgili tutarları içermez. Bu tutarlar genelde kar veya zararda muhasebeleştirilir.
İşletme birleşmesiyle bağlantılı olarak Grup'un katlandığı borçlanma senetleri veya pay senedine dayalı menkul kıymetler ihraçlarıyla ilişkili giderler dışındaki işlem maliyetleri tahakkuk ettiğinde giderleştirilir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde ortak kontrole tabi işletme birleşmeleri dışında herhangi bir işletme birleşmesi bulunmamaktadır.
Bağlı ortaklıklar, Grup tarafından kontrol edilen işletmelerdir. Grup yatırım yapılan bir işletmeyi değişken getirilerine maruz kaldığı ya da bu değişken getiriler üzerinde hak sahibi olduğu ve bu getirileri yatırım yapılan işletme üzerindeki gücüyle etkileme imkanına sahip olduğu durumda yatırım yapılan işletmeyi kontrol etmektedir. Bağlı ortaklıkların finansal tabloları kontrolün başladığı ve kontrolün sona erdiği tarihe kadar konsolide finansal tablolara dahil edilmektedir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Şirket'in bağlı ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| Bağlı Ortaklıklar | 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 |
|---|---|---|
| Tres Enerji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. | 100% | 100% |
| Mavibayrak Enerji Üretim A.Ş. | 100% | 100% |
| Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş. | 100% | 100% |
| Doğal Enerji Hizmetleri San. Ve Tic. A.Ş. | 100% | 100% |
| Ra Güneş Enerjisi Üretim San. ve Tic. A.Ş. | 100% | 100% |
| Solis Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. | 100% | 100% |
| Tenera Enerji Tic. A.Ş. | 100% | 100% |
| Edusa Atık Bertaraf Geri Kazanım ve | ||
| Depolama San. ve Tic. A.Ş. | 100% | 100% |
| Consus Bahamas Energy Ltd. | 100% | -- |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Konsolide finansal tablolar, Grup ve Grup'un bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Grup'un aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır:
Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Grup yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir.
Grup'un yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde kontrol gücü vardır. Grup, aşağıdaki unsurlar da dahil olmak üzere ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur:
• Grup'un sahip olduğu oy hakkı ile diğer hissedarların sahip olduğu oy hakkının karşılaştırılması;
• Grup'un karar verilmesi gereken durumlarda ilgili faaliyetleri yönetmede (geçmiş dönemlerdeki genel kurul toplantılarında yapılan oylamalar da dahil olmak üzere) mevcut gücünün olup olmadığını gösterebilecek diğer olay ve şartlar.
Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alım tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir.
Kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır.
Gerekli olması halinde, Grup'un muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup'un bağlı ortaklıklarındaki sermaye payında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler özkaynak işlemleri olarak muhasebeleştirilir. Grup'un payı ile kontrol gücü olmayan payların defter değerleri, bağlı ortaklık paylarındaki değişiklikleri yansıtmak amacıyla düzeltilir. Kontrol gücü olmayan payların düzeltildiği tutar ile alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeri arasındaki fark, doğrudan özkaynaklarda Grup'un payı olarak muhasebeleştirilir.
Grup'un bir bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybetmesi durumunda, satış sonrasındaki kar/zarar, i) alınan satış bedeli ile kalan payın gerçeğe uygun değerlerinin toplamı ile ii) bağlı ortaklığın varlık (şerefiye dahil) ve yükümlülüklerinin ve kontrol gücü olmayan payların önceki defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Diğer kapsamlı gelir içinde bağlı ortaklık ile ilgili önceden muhasebeleştirilen ve özkaynakta toplanan tutarlar, Grup'un ilgili varlıkları satmış olduğu varsayımı üzerine kullanılacak muhasebe yöntemine göre kayda alınır (örneğin; konuyla ilgili TFRS standartları uyarınca, kar/zarara aktarılması ya da doğrudan geçmiş yıl karlarına transfer).
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, grup içi işlemlerden dolayı oluşan tüm bakiye ve işlemler ile gerçekleşmemiş her türlü gelirler elimine edilmiştir. Grup içi işlemlerden kaynaklanan gerçekleşmemiş zararlar da, değer düşüklüğü ile ilgili kanıt olmadığı hallerde, gerçekleşmemiş karların arındırılmasında kullanılan yöntemle arındırılmıştır. Şirket'in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynak ve kar veya zarar tablosu hesaplarından elimine edilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Geçerli para birimleri TL dışında olan bağlı ortaklıkların faaliyet sonuçlarının ve finansal durumunun Grup'a konsolide edilmesinde, grup içi bakiyelerin ve işlemlerin eliminasyonu gibi normal konsolidasyon işlemleri uygulanır. Ancak, grup içi parasal varlık ya da yükümlülük (geçerli para birimi TL dışında olan bağlı ortaklıklarındaki net yatırımının bir parçasını oluşturan parasal kalemler hariç olmak üzere), kısa veya uzun vadeli olmasına bakılmaksızın, yabancı para dalgalanmalarının sonuçlarını konsolide finansal tablolarda göstermeden, ilgili grup içi borçla (ya da varlık kalemiyle) elimine edilemez. Çünkü parasal kalem, bir para birimini diğerine çevirme yükümlülüğü taşır ve Grup'a yabancı para dalgalanmalarında kazanç ya da kayba açık hale getirir. Dolayısıyla, Grup'un konsolide finansal tablolarında bu tür kur farkları kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Muhasebe politikaları finansal tablolarda sunulan tüm dönemlerde tutarlı bir şekilde uygulanmaktadır. Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir.
30 Eylül 2024 tarihli konsolide finansal tablolar hazırlanırken muhasebe politikalarında değişiklik bulunmamaktadır.
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde ileriye yönelik olarak uygulanır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenir.
Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin operasyonlarını öngörülebilir gelecekte devam ettireceği varsayımı ile hazırlamaktadır. 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Grup'un kuruluş dönemi faaliyetlerinden kaynaklanan 25.500.284 TL birikmiş karı bulunmaktadır (31 Aralık 2023: 259.035.403 TL birikmiş zarar).
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un kısa vadeli yükümlülükleri, dönen varlıklarını 857.722.016 TL tutarında aşmıştır (31 Aralık 2023: 1.432.436.872 TL). Grup'un kısa vadeli yükümlülüklerinin 486.710.873 TL tutarındaki kısmı yıl içerisinde kapatılıp tekrar kullanılacak olan rotatif/spot kredilerden oluşmaktadır. 857.722.016 TL tutarında net negatif işletme sermayesinin 486.710.873 TL tutarındaki kısmı olan rotatif/spot kredilerin yıl içerisinde döndürüleceğinden ve Şirket'in bağlı ortaklıklarından Doğal Enerji'nin Şanlıurfa'da bulunan 5,2 MWe kurulu güce sahip biyokütle elektrik santralinin ("Tesis") faaliyetlerinin durdurulmasına karar verilmesi sebebiyle hesaplanan beklenen zarar karşılığı olan 376.721.715 TL Grup tarafından işletme sermayesi açığı değerlendirilmesinde açık olarak nitelendirilmemektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup'un elektrik satışlarından oluşan ticari alacaklarının ortalama tahsil süresinin fatura tarihinden itibaren bir aydan kısa olması ve tahsil kabiliyetinin yüksek olması, kısa vadeli yükümlülüklerin zamanında ödenmesi açısından avantaj yaratmaktadır. Dolayısıyla Grup'un işletme sermayesini fonlamak için önemli bir finansman ihtiyacı öngörülmemektedir. Grup, kısa vadede negatif işletme sermayesini yönetebilmekle birlikte, uzun vadeli yatırım kredilerine istinaden düzenli olarak ödenen kredi taksitleri ile uzun vadeli finansal yükümlülüklerin kısa vadeli kısımlarında düşüş sağlanarak işletme sermayesi açığının azalacağını öngörmektedir. Gerek yatırımlar sonucu elde edilecek gelir artışı gerekse operasyonel verimliliği artırıcı iyileştirme yatırımları sonucu artırılacak olan faaliyet karlılığından yaratılacak nakit ile net işletme sermayesi açığında azalış öngörülmektedir.
Grup, biyokütle elektrik üretim ve güneş enerjisi santrallerinin yatırımlarına uzun vadeli yatırım kredileri ile finansman sağlanmış olup, vade sonları 2025-2029 yılına kadar uzanmaktadır.
Yine, Grup'un gelirlerinin ağırlıklı olarak YEKDEM kapsamında yabancı para cinsinden hesaplanarak TL cinsinden tahsil edilmesi; özellikle biyokütle ve güneş enerjisi üretim ve satış faaliyetlerine ilişkin yatırımların, yabancı para cinsinden borçlanma ile fonlanması sonucu oluşan döviz kuru riskine karşı doğal koruma sağlamaktadır.
Biyokütle elektrik santralleri 2018 (Söke-13,7 MW) ve 2019 (Mardin-13,8 MW) yıllarında üretime başlamış olup son olarak 2020 yılı başında 10,8 MW kurulu güce sahip Mardin'de bulunan güneş enerjisi santrali üretime başlamıştır. Grup'un 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönemde YEKDEM kapsamındaki gelirleri toplam gelirlerinin yaklaşık %78'ini (30 Eylül 2023: %77) oluşturmaktadır. Ayrıca Grup'un YEKDEM kapsamındaki gelirleri, devletin satınalma garantisi gereği her tesis bazında farklılık göstererek 2027 ile 2029 yıl sonlarına kadar devam edecektir.
Elektrik piyasası mevzuatında yapılan değişiklik çerçevesinde birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurulması imkânı getirildiğinden, biyokütle elektrik üretim santrallerinin öz tüketimlerini karşılamak adına söz konusu biyokütle tesisleri içerisine toplamda 3,45 MW kapasitede GES kurulumu tamamlanmıştır. İlgili yatırımlar sonrası, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun ("EPDK"), birden çok kaynaklı tesislerde, yardımcı kaynak kurulu gücüne ait üst sınırın, yükseltilmesine ilişkin yeni düzenlemesi dikkate alınarak, söz konusu biyokütle tesislerinden Mardin'de bulunan tesis için, santralin arazisinin uygun olması sebebiyle yardımcı kaynak kurulu gücünün artırılması amacıyla 2022 yılının Ekim ayı içerisinde yeniden lisans tadili başvurusunda bulunulmuş olup, gelinen aşamada ise yardımcı kaynağa ait kurulu gücün 1,8 MW'tan 9,9 MW'a artırılması için EPDK'ya yapılan söz konusu lisans tadili başvurusuna olumlu yanıt alınmıştır. İlgili lisans tadili çerçevesinde yardımcı kaynak olarak ek 7 MW güneş enerjisi yatırımı çalışmalarına başlanmış olup 2024 yılı Ekim ayı içerisinde devreye alınmıştır. Grup, grup dışından yurtiçi ve yurtdışında kurulmuş tesisleri satın alma veya proje geliştirme faaliyetleri sonucu yeni tesis yapma yöntemiyle yenilenebilir portföyünü büyütmeyi planlamaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup, faaliyet gösterdiği enerji verimliliği sektöründe yüksek yatırım ve büyüme potansiyeli olduğunu değerlendirmekte ve bu yönde iş geliştirme faaliyetlerini sürdürmektedir. Gerek hali hazırda hizmet verilen müşterilerin artan iş hacimleriyle paralel bir şekilde gelen kapasite artış talepleri, gerek yeni özel sektör müşterilerinden gelen tesis kurulum ve işletme talepleri, gerekse kamuda enerji verimliliğini artırmak amacıyla alınan Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar ve bu kararın uygulanmasına yönelik yayımlanan Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının verimlilik ve tasarruf artırmaya yönelik hizmet alımının yaygınlaşması sonucu sektörde büyüme planlanmaktadır. Grup, bahsedilen büyüme fırsatlarını değerlendirerek karlılığını her geçen yıl artırmayı amaçlamaktadır. Yine aynı iş kolunda, elektrik tüketicilerinin öz tüketimlerini karşılamaya yönelik, kendi sanayi kuruluşları sahası içinde veya bağlı bulundukları elektrik dağıtım bölgesinde bulunan bir arazide lisanssız elektrik üretimine imkan veren yönetmeliğin yürürlüğe girmesi sonucu halihazırda önemli seviyede elektrik tüketen sanayi kuruluşları için güneş enerji santrali kurulumu, işletilmesi ve sözleşme süresi sonunda devrine yönelik YİD (yap-işlet-devret) ve YDİ (yap-devret-işlet) modeli yatırım hazırlıklarına önem verilmektedir. Bu kapsamda yurtiçinde yerleşik bir sanayi firması arasında imzalanan Güneş Enerjisi Santrali Enerji Performans Sözleşmesi kapsamında, Müşteri'nin sanayi tesisinin çatısına Tres tarafından 2,05 MWp kapasiteye kadar kurulacak güneş santralinin inşaat çalışmaları tamamlanmış olup; ilgili resmi kurum tarafından 1 Ağustos 2023 tarihinde kabulü yapılarak devreye alınmıştır. Buna ek olarak bir kamu kurumunun 2,25 MWp kapasiteli GES yapımı ve kurulumu işi kapsamında kazanlınan ihale sonucu kurulum işlemleri tamamlanmış olup, santralin 2024 yılının 2. çeyreğinde devreye alınmıştır. Şirket'in kojenerasyon alanında halihazırda hizmet verdiği sanayi alanında faaliyet gösteren bir müşterisinin fabrika sahasında işletmenin öz tüketimine yönelik 0,95 MWp kapasitede GES kurulumu ve işletilmesi için 2023 yılında sözleşme imzalanmış olup montaj süreci tamamlanan söz konusu GES 2024 yılı ikinci çeyreğinde devreye alınmıştır. Şirket'in çoğunluk hisselerine sahip Global Yatırım Holding A.Ş.'nin bir diğer bağlı ortaklığı ile söz konusu firmanın öz tüketimine yönelik olarak, arazi üzerinde 3,7 MWp kapasiteye kadar güneş enerjisi santralinin kurulumu ve işletilmesine ilişkin yeni bir sözleşme ise 30 Nisan 2024 tarihinde imzalanmıştır. Kurulum işlemlerinin 2024 yılının son çeyreğinde tamamlanarak santralin devreye alınması planlanmaktadır.
Grup yönetimi, faaliyetlerinin sürdürülebilirliği konusunda bir değerlendirme yapmış ve Grup'un gelir, kar ve likidite yaratma kapasitesini göz önünde bulundurarak yakın gelecekte faaliyetlerini sürdürmek için yeterli kaynağa sahip olduğunu değerlendirmiş olmak ile beraber Şirket'in ana ortağı, Grup'un nakit ihtiyacı olması durumunda gerekli desteğini vereceğini de beyan etmiştir. Grup yönetimi, faaliyetlerin sürdürülebilirliği konusunda şüphe oluşturabilecek bir belirsizlik olmadığına inanmaktadır ve konsolide finansal tablolarını işletmenin tahmin edilebilir bir gelecekte faaliyetlerini sürdüreceği varsayımıyla hazırlamıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
TFRS 15 uyarınca müşterilerle yapılan tüm sözleşmeler için hasılatın muhasebeleştirilmesinde beş aşamalı yaklaşım izlenir.
Bir sözleşme ancak yasal olarak uygulanabilir, tahsilatı gerçekleştirilebilir, mal ve hizmetlere ilişkin haklar ve ödeme koşulları tanımlanabilir olduğunda sözleşmenin ticari öze sahip olması, sözleşmenin taraflarca onaylanması ve taraflarca yükümlülüklerinin yerine getirilmesi taahhüt edilmesi şartlarının tamamının karşılanması durumunda, bu sözleşme TFRS 15 kapsamında değerlendirilir.
Sözleşmeler tek bir ticari paket olarak müzakere edildiğinde ya da bir sözleşmede diğer sözleşme ile mallara veya hizmetlere (ya da malların veya hizmetlerin bir kısmına) bağlı olması durumunda, sözleşmeler kapsamında tek bir yükümlülük olduğunda, Grup sözleşmeleri tek bir sözleşme olarak değerlendirir.
Grup, "edim yükümlülüğünü" hasılatın muhasebeleştirilmesi için bir hesap birimi olarak tanımlar. Grup müşteriyle yaptığı bir sözleşmede taahhüt ettiği mal veya hizmetleri değerlendirir ve aşağıdakilerden birini devretmeye yönelik müşteriye verdiği her bir taahhüdü bir edim yükümlülüğü olarak belirler:
(a) Farklı bir mal veya hizmeti (veya bir mal veya hizmetler paketini) ya da
(b) Büyük ölçüde benzerlik gösteren ve müşteriye devir şekli aynı olan farklı bir mal veya hizmetler serisini
Grup, sözleşmede yer alan bir mal veya hizmeti, sözleşmedeki diğer taahhütlerden ayrı bir şekilde tanımlayabiliyor ve müşterinin söz konusu mal veya hizmetten tek başına veya kullanımına hazır diğer kaynaklarla birlikte faydalanmasını sağlıyor ise farklı bir mal veya hizmet olarak tanımlar, Bir sözleşme, esas olarak aynı olan bir dizi farklı mal veya hizmet sunma taahhüdünü içerebilir. Sözleşme başlangıcında, bir işletme mal veya hizmet serisinin tek bir edim yükümlülüğü olup olmadığını belirler.
Grup, işlem fiyatını belirlemek için sözleşme kapsamındaki yükümlülüğünü yerine getirdikten sonra ne kadarlık bir tutarı elde etmeyi beklediğini değerlendirir. Değerlendirme yapılırken, sözleşmenin değişken tutarlara ilişkin unsurları ve önemli bir finansman bileşeni içerip içermediğini göz önünde bulundurur.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup, taahhüt edilen mal veya hizmetin nakit satış fiyatını yansıtan tutarı, önemli bir finansman bileşeninin etkisi için ödemesi taahhüt edilen tutar ile gözden geçirir. Pratik bir uygulama olarak Grup, sözleşmenin başlangıcında, müşteri ödemesi ile mal veya hizmetlerin transferi arasındaki sürenin bir yıl veya daha kısa olmasını beklemesi durumunda, önemli bir finansman bileşeninin etkilerine ilişkin işlem fiyatını düzeltmez. Grup'un dönem içinde yerine getirdiği yükümlülükler ile alınan avansların ve ödeme planının geniş ölçüde uyumlu olduğu durumlarda, Grup, yükümlülüğü yerine getirmesi ile ödeme arasındaki sürenin asla 12 aydan fazla olmayacağını değerlendirmektedir.
Grup, fiyat imtiyazları, teşvikler, performans primleri, erken tamamlama primleri, fiyat ayarlama maddeleri, cezalar, iskontolar veya benzeri değişken bedellere neden olabilecek kalemlerin müşteri sözleşmesinde var olup olmadığını tespit eder.
Farklı mal veya hizmetler tek bir sözleşmeye göre teslim edilmesi durumunda, sözleşme bedeli ayrı mal veya hizmetlerin (farklı edim yükümlülükleri) nispi tek başına satış fiyatlarına dayalı olarak dağıtılır. Doğrudan gözlemlenebilir tek başına satış fiyatları mevcut değilse sözleşmelerdeki toplam bedel, beklenen maliyet artı kar marjı bazında dağıtılır.
Grup, aşağıdaki koşullardan herhangi biri yerine getirildiğinde geliri zamana yayılı olarak muhasebeleştirir:
Müşterinin eş zamanlı olarak, işletmenin sağladığı faydalardan yararlanması ve bu faydaları tüketmesi durumunda;
İşletmenin varlığı oluşturdukça veya geliştirdikçe, oluşturulan veya geliştirilen varlığın kontrolünün aynı anda müşteriye geçmesi durumunda ya da
Grup'un yerine getirdiği yükümlülüğün, grubun kendisi için alternatif kullanımı olan bir varlık oluşturmaması ve Grup'un o güne kadar tamamlanan yükümlülüğe karşılık yapılacak ödeme üzerinde hukuken icra edilebilir bir tahsil hakkının bulunması durumunda,
Zaman içinde yerine getirilen her bir edim yükümlülüğü için, Grup, malların veya hizmetlerin kontrolünü müşteriye devretmeyi gösteren tek bir ilerleme ölçüsü seçer. Grup, güvenilir bir şekilde gerçekleştirilen işi ölçen bir yöntem kullanır. Grup, girdi yönteminin kullanıldığı projenin tamamlanmasına yönelik ilerlemeyi ölçmek için yapılan maliyetleri kullanır ve çıktı yönteminin kullanıldığı projenin tamamlanmasına doğru ilerlemeyi ölçmek için transfer edilen birimleri kullanır.
Eğer bir edim yükümlülüğü zaman içinde yerine getirilmiyorsa, o zaman Grup, malların veya hizmetin kontrolünü müşteriye transfer ettiği zaman hasılatı muhasebeleştirir.
Grup tarafından sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi için mutlaka katlanılması gereken maliyetin, söz konusu sözleşme kapsamında elde edilmesi beklenen ekonomik faydayı aştığı durumlarda TMS 37 "Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar" standardı uyarınca bir karşılık ayırmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup, ek bir mal veya hizmet sunma taahhüdü verdiği takdirde, sözleşme değişikliğini ayrı bir sözleşme olarak kabul eder. Mevcut sözleşmenin feshi ve yeni bir sözleşmenin oluşturulması durumunda, sunulan mal veya hizmetler farklıysa ilgili değişiklikler muhasebeleştirir. Sözleşmede yapılan değişiklik, ayrı mal veya hizmet oluşturmazsa işletme, ilk sözleşme ile birlikte, ek mallar veya hizmetler ilk sözleşmenin bir parçasıymış gibi birleştirerek muhasebeleştirir.
Grup'un çeşitli mal ve hizmetlerine ilişkin önemli muhasebe politikalarının detayları ve hasılat muhasebeleştirilme yöntemleri aşağıda belirtilmiştir.
Elektriğin depolanabilir bir stok olmamasından dolayı Grup'un biyokütle, güneş ve dağıtık enerji tesislerinden yapmış olduğu elektrik üretimi sonucu satmış olduğu elektriğin satımı ve buna ilişkin maliyetler aynı anda oluşmakta ve buna göre kullanım anında satış ve maliyetler gerçekleşmektedir. Grup, elektrik satışı ile ilgili, döneme ait satışların bilanço tarihi itibarıyla faturası henüz düzenlenmemiş olanlar için gelir tahakkuklarını sözleşme varlığı olarak konsolide finansal tablolarında takip etmektedir. Ek olarak Grup, dağıtık enerji tesislerine ilişkin müşteri sözleşmelerini gözden geçirmiş ve bir sözleşmede yer alan bedelsiz ağır bakım yükümlülüğüne ilişkin oluşacak tahmini tutarı ilgili sözleşmedeki diğer enerji satışından kaynaklanan edim yükümlülüğü tutarından ayrıştırarak uzun vadeli sözleşme yükümlülüğü olarak konsolide finansal tablolarında sunmaktadır.
Hizmet ve ticaret gelirleri hizmetin gerçekleşmesi durumunda tahakkuk esasına göre faturalanan tutarlar üzerine kaydedilir.
Gerçeğe uygun değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların işletme tarafından yerine getirileceğine ve teşvikin işletme tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda konsolide finansal tablolara alınır. Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koşullarının işletme tarafından yerine getirileceğine dair makul bir güvence oluşması durumunda devlet teşviki olarak kabul edilir. Kullanılan devlet teşvik ve yardımları Dipnot 32'de sunulmuştur.
Finansman giderleri finansal varlık ve yükümlülüklerin (ticari alacaklar ve borçlar dışındaki) üzerindeki kur farkı giderlerinden, banka kredilerine ve kira yükümlülüklerine ilişkin faiz giderlerinden, banka masrafları ve komisyonlarından, ilişkili taraflara diğer borçlardan kaynaklanan faiz giderlerinden, türev işlemlerinden oluşan değerleme giderlerinden ve diğer finansman giderlerinden oluşmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Finansman gelirleri finansal varlık ve yükümlülüklerin (ticari alacaklar ve borçlar dışındaki) üzerindeki kur farkı gelirlerinden, mevduat faiz gelirlerinden, türev işlemlerinden oluşan değerleme farkı gelirlerinden ve diğer finansman gelirlerinden oluşmaktadır.
Esas faaliyetlerden diğer gelirler, finansal borçlanmalar ve ilişkili kuruluşlara diğer borçlar haricinde kalan diğer ve ticari alacak ve borçlardan kaynaklanan kur farkı gelirleri, sigorta ve tazminat geliri, hurda satış geliri, ilişkili taraflara verilen genel yönetim hizmeti ile ilgili yansıtma gelirleri ve faaliyetlerle ilgili diğer gelirlerden oluşmaktadır.
Esas faaliyetlerden diğer giderler, finansal borçlanmalar ve ilişkili kuruluşlara diğer borçlar haricinde kalan ticari alacak ve borçlardan kaynaklanan kur farkı giderleri, vergi barışı giderleri, motorlu taşıtlar ve özel iletişim vergi giderleri, genel yönetim hizmeti ile ilgili yansıtma giderleri, dava karşılık giderleri, bağış ve yardımlar ve faaliyetlerle ilgili diğer giderlerden oluşmaktadır.
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Grup'un stokları ağırlıklı olarak biyokütle elektrik santrallerinin elektrik üretimi için kullandığı biyokütle yakıt olan tarımsal artıklardan oluşmaktadır. Ayrıca bu stokların Grup dışına satışı bulunmamaktadır. Söz konusu stokların üretimi nedeni ile oluşan sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan ağırlıklı ortalama yöntemine göre değerlenir.
Maddi duran varlıklar tarihsel maliyetleri ile kayda alınmıştır. Buna göre, maddi duran varlıklar maliyet değerlerinden, birikmiş amortisman ve varsa değer düşüklüğü karşılığı düşüldükten sonraki değerleri ile muhasebeleştirilmiştir. Maliyet, ilgili varlığın iktisabıyla doğrudan ilişkili harcamaları ifade etmektedir. Grup tarafından inşa edilen varlıkların maliyeti aşağıdaki kalemleri içermektedir:
Malzeme ve doğrudan işçilik maliyetleri;
Varlığın Grup'un kullanım amacına uygun olarak çalışır hale getirilmesiyle doğrudan ilişkilendirilebilen maliyetler;
Grup'un varlığı elden çıkarma veya bulunduğu sahayı eski haline getirme yükümlülüğü bulunması durumunda parçalarının sökümüne veya restorasyonuna, parçaların yer değiştirmesine ve yerleştirildiği alanın restorasyonuna ilişkin maliyetler,
Aktifleştirilmiş borçlanma maliyetleri,
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Satın alınan yazılım, ilgili ekipmanın kullanılabilmesi için tamamlayıcı unsur olduğunda ekipmanın parçası olarak aktifleştirilir.
Maddi duran varlıkları oluşturan parçalar farklı faydalı ömürlere sahip olduğunda bunlar maddi duran varlığın ayrı kısımları (önemli parçaları) olarak muhasebeleştirilir.
Bir maddi varlığın elden çıkartılmasıyla oluşan kazanç veya kayıplar, kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Bir maddi duran varlık kalemi satış yolu ile veya satışından veya kullanımından ileride bir ekonomik fayda yaratması beklenmediği durumlarda kayıtlardan çıkarılır. İlgili varlığın kayıtlardan çıkarılması neticesinde oluşan kar veya zarar (varlığın defter değeri ile satış işleminden elde edilen gelirin farkı olarak hesaplanır) kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda kayıtlardan çıkarıldığı yıla ait "Yatırım faaliyetlerden gelirler" veya "Yatırım faaliyetlerden giderler" in altında gösterilir.
Sonradan yapılan harcamalar ve maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler ve bakım onarım maliyetleri sadece bu harcamalar sonucunda ileride oluşacak ekonomik faydaların Grup'a aktarılmasının mümkün olduğu durumlarda aktifleştirilebilir. Diğer tüm harcamalar gerçekleştikleri zaman kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlık kalemleri, hali hazırda kullanılabilir oldukları veya Grup tarafından inşa edilen varlıklar için bu varlıkların tamamlandığı ve kullanıma hazır hale geldikleri gün itibarıyla amortismana tabi tutulurlar. Amortisman, maddi duran varlık kalemlerinin maliyetlerinden tahmini kalıntı değerlerinin düşülmesinden sonra, bu kalemlerin tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal yöntem ile hesaplanmaktadır. Amortisman, başka bir varlığın defter değerine dahil edilmediği sürece, genellikle kar veya zararda muhasebeleştirilir. Kiralanan varlıklar, Grup kiralanan varlığın mülkiyetini kiralama sonunda makul bir kesinlikte üzerine almayacaksa. varlığın kiralama süresi ile faydalı ömürden kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Arazi amortismana tabi değildir.
Cari ve karşılaştırmalı dönemlerde önemli maddi duran varlık kalemlerinin tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
| Binalar | 3-50 yıl |
|---|---|
| makine ve cihazlar (*) Tesis, |
3-50 yıl |
| Taşıtlar | 4-6 yıl |
| Demirbaşlar | 2-20 yıl |
| Özel maliyetler | 3-5 yıl |
(*) Biyokütle elektrik tesislerinin faydalı ömrü 40 yıl, lisanslı güneş enerji tesisinin faydalı ömrü 50 yıl olarak belirlenirken, dağıtık enerji tesislerinin faydalı ömürleri ise sözleşme sürelerine göre değişmektedir. Bir yap-işlet-devret sözleşmesine bağlı olarak sahip olunan ve işletilen tesislerin faydalı ömrü devir tarihine kalan yıl olarak belirlenmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Özel maliyetler doğrusal amortisman yöntemi ile ilgili kiralama süreleri veya faydalı ömürlerinden kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman yöntemleri, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama tarihi itibarıyla gözden geçirilir ve gerektiğinde düzeltilir.
Grup tarafından satın alınmış ve belirli bir faydalı ömre sahip diğer maddi olmayan duran varlıklar maliyetlerinden birikmiş itfa payları ve varsa birikmiş değer düşüklükleri çıkarılarak ölçülür. Diğer maddi olmayan duran varlıklar, lisanlar, irtifak hakkı (birlikte haklar) ve bilgisayar yazılımlarından oluşmaktadır.
Sonradan oluşan maliyetler, yalnızca ilişkili oldukları maddi olmayan duran varlıkların gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı bir etkiye sahipse aktifleştirilir. Diğer tüm harcamalar gerçekleştikleri zaman kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Maddi olmayan duran varlıklar kullanıma hazır oldukları tarihten itibaren faydalı ömürleri üzerinden doğrusal itfa yönetimi kullanılarak kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Cari ve karşılaştırmalı dönemlerde önemli maddi olmayan duran varlık kalemlerinin tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
| Haklar | 2-49 yıl |
|---|---|
| Diğer | 3-5 yıl |
İtfa yöntemleri, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama dönemi itibarıyla gözden geçirilir ve gerekli durumlarda yeniden belirlenir.
Grup, sözleşmenin başlangıcında, sözleşmenin kiralama sözleşmesi olup olmadığını ya da kiralama işlemi içerip içermediğini değerlendirir. Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda bu sözleşme, bir kiralama sözleşmesidir ya da bir kiralama işlemi içerir. Bir sözleşmenin tanımlanmış bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını sağlayıp sağlamadığını değerlendirmek için Grup, TFRS 16'daki kiralama tanımını kullanmaktadır.
Kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya kiralama bileşeni içeren sözleşmede değişiklik yapıldığı tarihte, Grup, kiralama bileşeninin nispi tek başına fiyatını ve kiralama niteliği taşımayan bileşenlerin toplam tek başına fiyatını esas alarak her bir kiralama bileşenine dağıtmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
2 Konsolide Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar ve Uygulanan Muhasebe Politikaları (devamı)
Grup, kiralamanın fiilen başladığı tarihte ilgili kullanım hakkı varlıklarını konsolide finansal tablolarına maddi duran varlık ve kira yükümlülüğü olarak yansıtmıştır. Kullanım hakkı varlığının maliyeti yükümlülüğünün ilk ölçüm tutarı, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan tüm kira ödemelerinden alınan varsa tüm kiralama teşviklerinin düşülmesiyle elde edilen tutar ile tüm başlangıçtaki doğrudan maliyetleri ve varlığın sökülmesi ve taşınmasıyla, yerleştirildiği alanın restore edilmesiyle ya da dayanak varlığın kiralamanın hüküm ve koşullarının gerektirdiği duruma getirilmesi için restore edilmesiyle ilgili olarak ileride katlanılması öngörülen tahmini maliyetlerden oluşmaktadır.
Kiralama işleminin, dayanak varlığın mülkiyetini kiralama süresi sonunda kiracıya devretmesi veya kullanım hakkı varlığı maliyetinin, kiracının bir satın alma opsiyonunu kullanacağını göstermesi durumunda, kullanım hakkı varlığı kiralamanın fiilen başladığı tarihten dayanak varlığın yararlı ömrünün sonuna kadar amortismana tabi tutulur. Diğer durumlarda kullanım hakkı varlığı, kiralamanın fiilen başladığı tarihten başlamak üzere, söz konusu varlığın yararlı ömrü veya kiralama süresinden kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Ek olarak, kullanım hakkı varlığının değeri periyodik olarak varsa değer düşüklüğü zararları da düşülmek suretiyle azaltılır ve kiralama yükümlülüğünün yeniden ölçümü doğrultusunda düzeltilir.
Kiralamanın fiilen başladığı tarihte, kira yükümlülüğü o tarihte ödenmemiş olan kira ödemelerinin bugünkü değeri üzerinden ölçülür. Kira ödemeleri, kiralamadaki zımnî faiz oranının kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda, bu oran kullanılarak iskonto edilir. Bu oranın kolaylıkla belirlenememesi durumunda, Grup'un alternatif borçlanma faiz oranı kullanılır.
Grup, alternatif borçlanma faiz oranını, çeşitli dış finansman kaynaklarından kullanacağı borçlar için ödeyeceği faiz oranlarını dikkate alarak belirlemektedir ve kira şartlarını ve kiralanan varlığın türünü yansıtacak şekilde bazı düzeltmeler yapmaktadır.
Grup kiralama süresi sonunda dayanak varlığın mülkiyetini devralacağı kiralama sözleşmelerinden kira yükümlülüklerini finansal kiralama niteliğindeki sözleşmelerden borçlar, kiralama süresi sonunda dayanak varlığın mülkiyetini devralmayacağı kiralama sözleşmelerinden kira yükümlülüklerini ise faaliyet kiralaması niteliğindeki sözleşmelerden borçlar olarak takip etmektedir.
Kira yükümlülüğünün ölçümüne dâhil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşmaktadır:
a) Sabit ödemeler (özü itibarıyla sabit ödemeler dâhil);
b) İlk ölçümü kiralamanın fiilen başladığı tarihte bir endeks veya oran kullanılarak yapılan, bir endeks veya orana bağlı değişken kira ödemeleri;
c) Kalıntı değer taahhütleri kapsamında kiracı tarafından ödenmesi beklenen tutarlar;
d) Satın alma opsiyonunun kullanılacağından makul ölçüde emin olunması durumunda bu opsiyonun kullanım fiyatı ve kiralama süresinin Grup'un kiralamayı sonlandırmak için bir opsiyon kullanacağını göstermesi durumunda, kiralamanın sonlandırılmasına ilişkin ceza ödemeleri
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Kira yükümlülüğü, kira ödemelerinin bir iskonto oranı ile indirgenmesiyle ölçülür. Gelecekteki kira ödemelerinin belirlenmesinde kullanılan bir endeks veya oranda meydana gelen bir değişiklik sonucunda bu ödemelerde bir değişiklik olması ve kalıntı değer taahhüdü kapsamında ödenmesi beklenen tutarlarda bir değişiklik olması durumlarında Grup yenileme, sonlandırma ve satın alma opsiyonlarını değerlendirir.
Kira yükümlülüğünün yeniden ölçülmesi durumunda, yeni bulunan borç tutarına göre kullanım hakkı varlığında bir düzeltme olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır. Ancak, kullanım hakkı varlığının defter değerinin sıfıra inmiş olması ve kira yükümlülüğünün ölçümünde daha fazla azalmanın mevcut olması durumunda, kalan yeniden ölçüm tutarı kâr veya zarara yansıtılır.
Grup, kiralama süresi 12 ay veya daha az olan kısa süreli makine kiralamaları ve bilgi teknolojileri ekipmanı dahil olmak üzere düşük değerli varlıkların kiralamaları için kullanım hakkı varlıklarını ve kiralama borçlarını konsolide finansal tablolarına yansıtmamayı tercih etmiştir. Grup, bu kiralamalarla ilişkili kira ödemelerini, kiralama süresi boyunca doğrusal olarak gider olarak konsolide finansal tablolara yansıtmıştır.
Grup yönetimi, 2024 ve 2023 yıllarında bazı tesisleri için satış ve geri kiralama işlemi uygulamıştır. Grup, 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tablolarında satış ve geri finansal kiralama yoluyla edindiği varlıkları maddi duran varlıklarda tesis, makine ve cihazlar içerisinde sunmaktadır. Grup, geri kiralamadan kaynaklanan kullanım hakkı varlığını konsolide finansal tablolarında, elde tuttuğu kullanım hakkı varlığının önceki defter değeri oranı üzerinden ölçmektedir. Yapılan bu sat ve geri kiralama işlemlerinde satıştan elde edilen tutar ile geri kiralamadan kaynaklanan finansal kiralamanın bugünkü değeri eşit olduğu için satılan ve geri kiralanan varlığın defter değerinde bir değişim olmamakta ve buna göre de alıcı-kiraya verene devredilen haklarla ilişkili herhangi bir kazanç veya kayıp oluşmamaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında taraf, Grup ile ilişkili sayılır:
(a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:
(b) Tarafın, Şirket'in bir iştiraki olması;
(c) Tarafın, Şirket'in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması;
(d) Tarafın, Şirket'in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması;
(e) Tarafın, (a) ya da (d)'de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması;
(f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)'de bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması;
(g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması gerekir.
İlişkili taraflarla yapılan işlem ilişkili taraflar arasında kaynakların, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Olağan faaliyetler nedeniyle ilişkili taraflarla bazı iş ilişkilerine girilebilir.
Grup, ticari alacakları ve finansal borçlarını oluştukları tarihte kayıtlarına almaktadır. Grup bütün diğer finansal varlık ve yükümlülükleri sadece ve sadece, ilgili finansal aracın sözleşmeye bağlı koşullarına taraf olduğu işlem tarihinde muhasebeleştirmektedir.
Gerçeğe uygun değeriyle kar veya zarara yansıtılanlar dışındaki finansal varlıkların (önemli bir finansman bileşenine sahip olmayan ticari alacaklar haricinde) ve finansal yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilerek ölçülür. Önemli bir finansman bileşenine sahip olmayan ticari alacaklar, ilk muhasebeleştirmede işlem bedeli üzerinden ölçülür.
TFRS 9'a göre, bir finansal varlık ilk defa konsolide finansal tablolara alınması sırasında; İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen veya GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Finansal varlıklar, Grup, finansal varlıkları yönetmek için işletme modelini değiştirmediği sürece ilk muhasebeleştirilmesinden sonra yeniden sınıflandırılmaz. Bu durumda, etkilenen tüm finansal varlıklar, işletme modelindeki değişikliği izleyen ilk raporlama döneminin ilk gününde yeniden sınıflandırılır.
Bir finansal varlık, aşağıdaki her iki şartın birden sağlanması ve GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılmaması durumunda itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür:
Yukarıda belirtilen itfa edilmiş maliyeti üzerinden ya da GUD farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülmeyen tüm finansal varlıklar GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülür. Bunlar, tüm türev finansal varlıkları içermektedir.
Finansal varlıkların ilk defa konsolide finansal tablolara alınması sırasında, finansal varlıkların farklı şekilde ölçümünden ve bunlara ilişkin kazanç veya kayıpların farklı şekilde konsolide finansal tablolara alınmasından kaynaklanacak bir muhasebe uyumsuzluğunu ortadan kaldırması veya önemli ölçüde azaltması şartıyla bir finansal varlığın geri dönülemez bir şekilde gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak tanımlanabilir.
Grup, iş modelinin varlıkların yönetilme şeklini ve yönetime sağlanan bilgiyi en iyi şekilde yansıtması amacıyla bir finansal varlığın portföy düzeyinde elde tutulma amacını değerlendirmektedir. Ele alınan bilgiler şunları içerir;
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Alım satım amacıyla elde tutulan veya gerçeğe uygun değer esas alınarak yönetilen ve performansı bu esasa göre değerlendirilen finansal varlıklar, GUD farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılır.
Finansal varlıkların finansal durum tablosu dışı bırakılmaya uygun olmayan işlemlerde üçüncü taraflara devredilmesi, Grup'un varlıklarını konsolide finansal tablolarında sürekli olarak muhasebeleştirmesiyle tutarlı olarak bu amaçla satış olarak kabul edilmez.
Anapara, finansal varlığın ilk defa konsolide finansal tablolara alınması sırasındaki gerçeğe uygun değeri olarak tanımlanmaktadır. Faiz, paranın zaman değeri, belirli bir zaman dilimine ilişkin anapara bakiyesine ait kredi riski, diğer temel borç verme risk ve maliyetleri (örneğini likidite riski ve yönetim maliyetleri) ile kâr marjından teşekkül eder.
Sözleşmeye bağlı nakit akışlarının "sadece anapara ve faiz ödemeleri" olup olmadığının değerlendirilmesinde, Grup, ilgili aracın sözleşme şartlarını dikkate alır. Finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akışlarının zamanlamasını veya miktarını, bu tanıma uymasını engelleyebilecek oranda değiştirebilecek bir sözleşme şartı içerip içermediği değerlendirmeye dahil edilir. Bu değerlendirmeler yapılırken Grup aşağıdakileri dikkate alır:
Erken ödeme özelliği, sözleşmenin vadesinden önce sonlandırıldığı durumlarda makul bir bedel içeren peşin ödenen tutarları büyük ölçüde anaparanın ve anapara bakiyesine ilişkin faizlerin ödenmemiş tutarını yansıtıyorsa sadece anapara ve anapara bakiyesine ilişkin faiz ödemeleri kriteriyle tutarlıdır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Ayrıca, sözleşmeye bağlı nominal değeri üzerinden primli veya iskontolu olarak alınan bir finansal varlık için, büyük ölçüde sözleşmeye bağlı nominal değeri ve tahakkuk eden (ancak ödenmemiş olan) faizi yansıtan (peşin ödenen tutarlar, sözleşme vadesinden önce sonlandırıldığı için makul bir bedel içerebilir) erken ödemelere izin veren ya da gerekli kılan bir sözleşme şartı, erken ödeme özelliğinin gerçeğe uygun değerinin ilk kayıtlara alma sırasında önemsiz olması durumunda, "sadece anapara ve faiz ödemeleri" kriteriyle uyumlu olarak muhasebeleştirilir.
Anapara, beklenen nakit akışlarının bugünkü değeri olduğu için, ticari alacaklar ve diğer alacaklar "sadece anapara ve faiz ödemeleri" testini geçmektedirler. Bu alacaklarla tahsil etmeye dayalı iş modeliyle uyumlu olarak yönetilmektedir.
Finansal varlıklar – Sonraki Ölçüm ve Kazanç veya Kayıplar:
| GUD farkı kar/zarara | Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Herhangi bir faiz veya |
|---|---|
| yansıtılarak ölçülen | temettü geliri dahil olmak üzere, bunlarla ilgili net kazançlar ve kayıplar kar veya zararda |
| finansal varlıklar | muhasebeleştirilir. |
| İtfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülen finansal varlıklar |
Bu varlıklar sonraki ölçümlerinde etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetinden ölçülür. İtfa edilmiş maliyetleri varsa değer düşüklüğü zararları tutarı kadar azaltılır. Faiz gelirleri, yabancı para kazanç ve kayıpları ve değer düşüklükleri kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bunların finansal durum tablosu dışı bırakılmasından kaynaklanan kazanç veya kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir. |
Grup finansal yükümlülükler itfa edilmiş maliyetinden ölçülen ve GUD farkı kar veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılır. Bir finansal yükümlülük, alım satım amaçlı elde tutulan tanımını karşılaması durumunda GUD farkı kar veya zarara yansıtılan olarak sınıflandırılır. Finansal yükümlülük, türev araç olması ya da ilk kez kayda alınması sırasında bu şekilde tanımlanması durumunda alım satım amaçlı elde tutulan finansal yükümlülük olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlükler, gerçeğe uygun değerleri ile ölçülürler ve faiz gelirleri de dahil olmak üzere, net kazanç ve kayıplar kar veya zararda muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler, ilk kayıtlara alınmalarını takiben gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının etkin faiz oranları ile itfa edilmiş maliyet değerleri üzerinden değer düşüklükleri indirilerek ölçülür. Faiz giderleri ve kur fakları kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bu yükümlülükler kayıtlardan çıkarılmasıyla oluşan kazanç veya kayıplar, kar veya zararda muhasebeleştirilir. Riskten korunma aracı olarak tanımlanan türevler için "(v) Türev finansal araçlar" bölümüne bakınız.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, kar veya zararda muhasebeleştirilir. Kar veya zararda muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar. Türevler araçlar için "(v) Türev finansal araçlar" bölümüne bakınız.
Diğer finansal yükümlülükler (ticari ve diğer borçlar ile finansal borçlanmalar), ilk kayıtlara alınmalarını takiben gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının etkin faiz oranları ile itfa edilmiş maliyet değerleri üzerinden değer düşüklükleri indirilerek ölçülür. Faiz giderleri ve kur farkları kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Grup, finansal varlıklarla ilgili nakit akışlarına ilişkin sözleşmeden doğan hakların süresi dolduğunda veya bu finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve getirilerinin sahipliğini önemli ölçüde devrettiğinde veya bu finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları ne önemli ölçüde devretmiş ne de önemli ölçüde elinde bulundurmakta olması durumunda, ilgili finansal varlık üzerinde kontrol sahibi olmaya devam etmiyorsa söz konusu finansal varlığı kayıtlarından çıkarır.
Grup, bir finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları önemli ölçüde elinde bulundurmaya devam etmesi durumunda, ilgili finansal varlığı finansal durum tablosuna kayıtlara almaya devam eder.
Grup, bir finansal yükümlülük sadece ve sadece ilgili yükümlülüğe ilişkin borç ortadan kalktığı veya iptal edildiği zaman finansal durum tablosundan çıkarır. Ayrıca, mevcut bir finansal yükümlülüğün koşullarında veya nakit akışlarında önemli bir değişiklik yapılması durumunda da Grup bir finansal yükümlülüğü finansal durum tablosundan çıkarır. Bunun yerine, değiştirilmiş şartlara dayanarak gerçeğe uygun değeri üzerinden yeni bir finansal yükümlülük muhasebeleştirilmesini gerektirir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Finansal yükümlülüğün kayıtlarından çıkartılmasında, defter değeri ile bu yükümlülüğe ilişkin olarak ödenen tutar (devredilen her türlü nakit dışı varlık veya üstlenilen her türlü yükümlülük de dâhil) arasındaki fark, kar veya zarar olarak konsolide finansal tablolara alınır.
Grup, finansal varlık ve yükümlülüklerini, sadece ve sadece netleştirme için yasal bir hakkı olduğunda ve işlemi net bazda gerçekleştirmek veya varlığın gerçekleşmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesini eş zamanlı yapma niyetinin bulunması durumunda netleştirmekte ve net tutarı konsolide finansal tablolarında göstermektedir.
Türev araçlar ilk muhasebeleştirilmesinde, gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilir. Türev araçlar ilk muhasebeleştirilmelerini müteakip gerçeğe uygun değerlerindeki değişimler kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Riskten korunma muhasebesi için yeterli şartları sağlamayan türev araçların gerçeğe uygun değerlerindeki artış veya azalıştan kaynaklanan kazanç veya kayıplar doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir. Bilanço tarihi itibarıyla Grup'un riskten korunma muhasebesi seçimlilik hak olduğundan Grup tarafından riskten korunma muhasebesi uygulamamaktadır.
Geçerli para birimi Şirket'in geçerli para biriminden farklı geçerli para birimi olan işletmelerdeki net yatırım riskinden korunma işlemlerinde türev araç veya türev olmayan finansal yükümlülük korunma aracı olarak tasarlandığında, türev aracın gerçeğe uygun değerindeki değişimin etkin kısmı veya türev olmayan finansal yükümlülükte meydana gelen yabancı para kazanç ve kayıpları diğer kapsamlı gelir olarak muhasebeleştirilir ve özkaynaklar altında "Net yatırım riskinden korunma kazançları/kayıpları" içerisinde gösterilir. Diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilen tutar, söz konusu işletmenin elden çıkarılması sırasında sınıflama düzeltmesi olarak kar veya zararda yeniden sınıflandırılır.
Grup TFRS 9 kapsamında aşağıda belirtilen kalemlerin beklenen kredi zararları için zarar karşılığını kayıtlara alır:
• İtfa edilen maliyetinden ölçülen finansal varlıklar;
Grup, zarar karşılığı 12 aylık beklenen kredi zararlarından ölçülen aşağıdaki kalemler dışında kalanlar için zarar karşılığı ömür boyu beklenen kredi zararlarına eşit bir tutardan ölçülür:
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
• İlk defa konsolide finansal tablolara alınmasından bu yana kredi riski (yani, finansal aracın beklenen ömrü boyunca ortaya çıkan temerrüt riski) önemli ölçüde artmayan banka bakiyeleri,
Grup, ticari alacaklar, diğer alacaklar ve sözleşme varlıklarına ilişkin değer düşüklüğünün hesaplanmasında ömür boyu beklenen kredi zararı uygulamayı seçmiştir.
Bir finansal varlıktaki kredi riskinin, ilk defa konsolide finansal tablolara alınmasından bu yana önemli ölçüde artıp artmadığı belirlenirken ve beklenen kredi zararları tahmin edilirken, aşırı maliyet veya çabaya katlanılmadan elde edilebilen makul ve desteklenebilir bilgiler dikkate alınır. Bunlar, Grup'un geçmiş deneyimlerine ve bilinçli kredi değerlendirmelerine dayanan niteliksel ve sayısal bilgileri ve analizleri ve ileriye yönelik bilgileri içerir. Grup, vadesini 60 gün geçen finansal varlıkların kredi riskinde önemli bir artış olduğunu kabul eder.
Grup, aşağıdaki durumlarda finansal varlıkların temerrütte olduğunu kabul eder:
• Borçlunun Grup'a satış doğan yükümlülüklerini, Grup teminatları bozdurmak gibi aksiyonlara başvurmadan önce (eğer teminatlar mevcutsa), tam olarak yerine getirmesi muhtemel değilse; veya finansal varlık vadesini 120 günden fazla aşmışsa,
Grup, banka bakiyelerinin risk derecelendirmelerinin uluslararası tanımıyla "yatırım notu"na eşit olması durumunda bunların düşük kredi riskine sahip olduğunu kabul eder.
Ömür boyu beklenen kredi zararları, bir finansal aracın beklenen ömrü boyunca gerçekleşmesi mümkün temerrüt hallerinin bir sonucudur.
12 aylık beklenen kredi zararları, raporlama tarihinden sonraki 12 ay içinde gerçekleşmesi mümkün temerrüt hallerinden kaynaklanan beklenen kredi zararlarını temsil eden kısımdır.
Beklenen kredi zararlarının ölçüleceği azami süre, Grup'un kredi riskine maruz kaldığı azami sözleşme süresidir.
Beklenen kredi zararları, kredi zararlarının olasılıklarla ağırlıklandırılmış bir ölçüsüdür. Kredi zararları bütün nakit açıklarının şimdiki değeri olarak ölçülür. Beklenen kredi zararları finansal varlığın etkin faiz oranı kullanılarak indirgenirler. Grup beklenen kredi zararlarını alacakları için ayrı ayrı hesaplar. Beklenen kredi zararları geçmiş yıllara ait kredi zararı deneyimlerine dayanarak hesaplanmıştır.
Geçmiş gerçekleşen kredi zararı deneyimi, geçmiş bilgilerin toplandığı dönemdeki ekonomik şartlarla, Grup'un alacakların beklenen ömrü boyunca gerçekleşeceğini düşündüğü ekonomik şartlar arasında farkı yansıtacak şekilde değiştirilir. Alacakların gelecekteki tahsilat performansı tahmin edilirken beklenen kredi zararları hesaplamalarında genel ekonomik şartlar dikkate alınır ve ileriye yönelik bilgiler dahil edilir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
a) Türev olmayan finansal varlıklar ve sözleşme varlıkları (devamı)
Grup, her raporlama döneminde itfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların kredideğer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirir. Bir finansal varlığın gelecekteki tahmini nakit akışlarını olumsuz şekilde etkileyen bir veya daha fazla olay gerçekleştiğinde söz konusu finansal varlık kredi-değer düşüklüğüne uğramıştır.
Aşağıdaki olaylara ilişkin gözlemlenebilir veriler finansal varlığın kredi-değer düşüklüğüne uğramış olduğunu gösteren kanıtlardır:
• İhraççının ya da borçlunun önemli finansal sıkıntı içinde olması;
• Temerrüt veya vadenin 120 günü geçmesi gibi nedenlerle bir sözleşme ihlalinin meydana gelmesi;
• Finansal sıkıntılar nedeniyle bu finansal varlığa ilişkin aktif piyasanın ortadan kalkması,
İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların zarar karşılıkları bu varlıkların brüt değerlerinden düşülür. Sözleşme varlıkları dahil olmak üzere, ticari ve diğer alacaklara ait değer düşüklüğü zararları kar veya zarar tablosunda ayrı bir kalem olarak gösterilmiştir.
Finansal varlıktan daha fazla bir nakit akışı geri kazanmaya yönelik makul bir beklenti bulunmaması durumunda, finansal varlığın brüt tutarı kayıtlardan düşülür. Bu durum, genel olarak Grup'un borçlunun kayıttan düşmeye konu tutarları geri ödeyebilecek yeterli nakit akışı yaratan gelir kaynaklarının ya da varlıklarının bulunmadığını belirlemesi durumunda oluşur. Ancak, kayıttan düşülen finansal varlıklar Grup'un vadesi geçen alacakların geri kazanılması için uyguladığı yaptırım faaliyetlerine hala konu edilebilir. Finansal varlıklar, hiçbir geri kazanma beklentisi bulunmaması durumunda kayıtlardan düşülür (borçlunun Grup'la herhangi bir geri ödeme planı yapmaması gibi). Kayıtlardan çıkarılan ticari alacaklar sözleşme varlıkları ve diğer alacaklar için Grup alacağı geri kazanabilmek amacıyla yaptırım faaliyetlerinde bulunmaya devam eder. Geri kazanım tutarları kar veya zararda muhasebeleştirilir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup, her bir raporlama döneminde, stoklar ve ertelenmiş vergi varlıkları dışında kalan her bir varlığa ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Bir varlıkla ilgili nakit yaratan birim (NYB) defter değeri ile geri kazanılabilir tutarını aşıyorsa değer düşüklüğü kayıtlara alınır.
Varlığın ya da nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarı net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, ilerideki nakit akışlarının ilgili varlıktaki belirli riski ve paranın zaman değerini gösteren vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirgenmesi ile değerlendirilir. Değer düşüklüğü testi için, varlıklar diğer varlıklar ve varlık gruplarından bağımsız olarak sürekli kullanımından dolayı nakit girişi üreten en küçük birimlere ("nakit üreten birim") ayrılır.
Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları kar veya zararda muhasebeleştirilir. Nakit üreten birimlerden kaynaklanan ve muhasebeleştirilen değer düşüklüğü öncelikle birimlere paylaştırılan şerefiyelerin defter değerlerinden daha sonra birimlerdeki diğer varlıkların defter değerlerinden oransal olarak düşülür.
Diğer varlıklarda önceki dönemlerde ayrılan değer düşüklükleri her raporlama döneminde değer düşüklüğünün azalması veya değer düşüklüğünün geçerli olmadığına dair göstergelerin olması durumunda değerlendirilir. Değer düşüklüğü geri kazanılabilir tutarın belirlenmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik olması durumunda iptal edilir. Değer düşüklüğü sadece varlığın belirlenen kayıtlı değerini aşmayacak kadar amortisman ve itfa payı netleştirildikten sonra değer düşüklüğü eğer yok ise iptal edilir.
Herhangi bir karşılık tutarının konsolide finansal tablolara alınabilmesi için Grup'un geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya zımni yükümlülüğünün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması gerekmektedir. Söz konusu kriterler oluşmamışsa Grup söz konusu hususları ilgili konsolide finansal tablola dipnotlarında açıklamaktadır. Karşılıklar, ilerideki tahmini nakit akışlarının paranın zaman değeri ve yükümlülüğe özel riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirgenmesiyle belirlenir. Koşullu varlıklar gerçekleşmedikçe muhasebeleştirilmemekte ve sadece notlarda açıklanmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Eğer Grup'un bir sözleşmeden beklediği faydalar sözleşme kapsamında yükümlülüğünü yerine getirmek için katlandığı kaçınılmaz maliyetlerin altında ise bu gibi ekonomik açıdan dezavantajlı sözleşmeler için karşılık ayrılır. Eğer ekonomik yarar sağlamak mümkünse, koşullu varlıklar konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlarda açıklanır. Eğer ekonomik yarar sağlama ihtimali, aksi ihtimalden büyükse, bu varlıklar ve kar ya da zarara etkisi, ilgili dönemin konsolide finansal tablolarında muhasebeleştirilir. Bir karşılık ayırmadan önce, Grup sözleşme ile ilgili varlıklardaki değer düşüklüğünden kaynaklanan zararları muhasebeleştirir.
Vergi gideri, dönem vergisi ve ertelenmiş vergi toplamından oluşur. Dönem vergisi ve ertelenmiş vergi işletme birleşmeleri veya doğrudan özkaynaklar veya diğer kapsamlı gelir içinde kaydedilenler dışında kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Dönem vergisi, raporlama dönemi sonu itibarıyla yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi oranları dikkate alınarak hesaplanan cari yılda vergiye konu kar veya zarar üzerinden beklenen vergi yükümlülüğü veya alacağıdır ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülükleri ile ilgili düzeltme kayıtlarını da içerir. Cari vergi varlığı ve yükümlülüğü mahsuplaştırılması sadece belirli şartlar sağlandığında yapılabilir.
Ertelenmiş vergi, varlık ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda yer alan defter değerleri ile vergi matrahında kullanılan değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Aşağıdaki durumlarda meydana gelen geçici farklar için ertelenmiş vergi muhasebeleştirilmez:
Ertelenmiş vergi, raporlama dönem sonu itibarıyla geçici farkların geri çevrildiği zamandaki yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi oranı ile ölçülür.
Geçerli para birimi ABD Doları olan bağlı ortaklıkların vergiye tabi kârı veya mali zararı (ve dolayısıyla parasal olmayan varlık ve borçlarının vergiye esas değerleri) TL ile belirlendiği için kurlardaki değişiklikler ertelenmiş vergi borcu veya varlığının muhasebeleştirilmesi sonucunu doğuran geçici farkların doğmasına neden olur. Ortaya çıkan ertelenmiş vergi, kâr ve zarar hesabına gider veya gelir kaydedilir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
2 Konsolide Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar ve Uygulanan Muhasebe Politikaları (devamı)
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergiye tabi tüm geçici farklar için hesaplanırken, indirilecek geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır.
Henüz kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları, vergi avantajları ve indirilebilir geçici farklar için ilerideki dönemde bunların mahsup edilmesine yeterli olacak tutarda vergilendirilebilir, gelir elde edileceğinin muhtemel olması halinde ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilir. Ertelenmiş vergi varlıkları her raporlama döneminde gözden geçirilir ve ilgili vergi avantajının kullanımının muhtemel olmadığı kısımlar için ertelenmiş vergi varlıkları azaltılır.
Vergilendirilebilir kar Grup'taki her bir bağlı ortaklığa ait iş planlarına göre belirlenir. Grup, ertelenmiş vergi borçlarını ve ertelenmiş vergi varlıklarını, varlıklarının defter değerlerini ne şekilde geri kazanacağı veya borçlarını ne şekilde ödeyeceği ile ilgili raporlama dönemi sonundaki beklentilerinin vergisel sonuçlarıyla tutarlı bir şekilde ölçer.
Türkiye'de transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümler, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13'üncü maddesinde, "transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kar dağıtımı" başlığı altında belirtilmiştir. 18 Kasım 2007 tarihli, transfer yoluyla örtülü kar dağıtımına ilişkin genel tebliğ, uygulamayla ilgili hükümler içerir. Örtülü bir biçimde transfer fiyatlandırmasıyla dağıtıldığı varsayılan karlar kurumlar vergisi hesaplamasında vergiden düşülememektedir.
Dönem vergi gideri ile ertelenmiş vergi gideri tutarları belirlenirken, Grup belirsiz vergi pozisyonlarını ve ödenmesi gerekecek ek vergi ve faiz yükümlülüğü olup olmadığını dikkate almaktadır. Bu değerlendirme gelecekteki olaylarla ile ilgili birçok mesleki kanaat içerebilir ve tahmin ve varsayımlara dayanmaktadır. Grup'un mevcut vergi yükümlülüğünün yeterliliği ile ilgili mesleki kanaatini değiştirecek yeni bilgiler ortaya çıkması durumunda vergi yükümlülüğündeki bu değişim, bu durumun belirlendiği döneme ait vergi giderini etkileyecektir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Türkiye'deki mevcut iş kanunu gereğince, Şirket ve Türkiye'deki bağlı ortaklıkları, emeklilik, askerlik ya da ölüm gibi nedenlerden işten ayrılan 1 yılı doldurmuş çalışanlarına belirli miktarlarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı 30 gün bazında Grup'un çalışanlarının emekli olması durumunda gelecekteki tahmini muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değerini ifade etmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmış olup konsolide finansal tablolarda tahakkuk esası ile yansıtılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı, Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanmıştır. 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla kıdem tazminatı tavanı 41.828 TL tutarındadır (31 Aralık 2023: 35.059 TL). Tüm aktüeryal kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir. Grup'un kıdem tazminatı hesaplamasında kullanmış olduğu varsayımlar 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Enflasyon oranı | %22,15 | %22,15 |
| Faiz oranı | %26,16 | %27,05 |
| İskonto oranı | %3,28 | %4,01 |
Çalışanlarının geçmiş hizmetleri sonucunda hak ettikleri izin ücretleri için bir yükümlülük kaydedilmektedir. Grup, çalışanlarının işlerine son verilmesi durumunda hak edilen fakat kullanılmayan izin gün sayısıyla iş sözleşmesinin sonlandırıldığı tarihteki günlük brüt ücreti ve sözleşmeye bağlı diğer menfaatlerin toplamının çarpılmasıyla bulunan bir tutar kadar ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu kapsamda Grup çalışanlara sağlanan kısa vadeli bir fayda yükümlülüğü olarak izin karşılığı kayıtlarına almaktadır. İzin karşılığı, çalışanlara sağlanan bir kısa vadeli fayda yükümlülüğü olup iskonto edilmeksizin ölçülür ve ilgili hizmet yerine getirildikçe kar veya zararda giderleştirilir.
Adi hisse senetleri özkaynak olarak sınıflandırılır. Adi hisse senetleri ihracı ile doğrudan ilişkilendirilebilen ek maliyetler, vergi etkisi düşüldükten sonra özkaynaklarda azalış olarak muhasebeleştirir. Temettü borçları kar dağıtımının bir unsuru olarak, Genel Kurul'da kar dağıtım kararının alındığı dönemde konsolide finansal tablolara yansıtılır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
2 Konsolide Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar ve Uygulanan Muhasebe Politikaları (devamı)
Yabancı para işlemler ilgili Grup şirketlerinin geçerli para birimlerine işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihindeki kurlardan geçerli para birimine çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan tarihi maliyetleriyle ölçülen parasal olmayan varlıklar ve yükümlülükler, işlem tarihindeki kurdan çevrilir. Çevrimle oluşan kur farkları kar veya zararda kayıtlara alınır.
Geçerli para birimi TL olmayan şirketlerin finansal tabloları kendi geçerli para birimlerine göre hazırlanmış olup, bu finansal tablolar TMS 21 uyarınca konsolide finansal tabloların sunumu amacıyla TL'ye çevrilmiştir. Konsolide finansal tablolardaki kalemlerin ölçümü için seçilen para birimi hariç bütün para birimleri yabancı para olarak ele alınmaktadır.
Yabancı para cinsinden olan işlemlerden doğan kayıp veya kazançlar, kar veya zararda, yabancı para işlemlere ilişkin kur farkları hesabında yansıtılmıştır.
TMS 21 uyarınca, geçerli para birimi TL'den farklı olan bazı yurtdışı ve yurtiçi bağlı ortaklıklarının bilanço kalemleri TL olarak sunulurken ilgili bilanço tarihindeki ABD Doları/TL kuruyla ve Avro/TL kuruyla; gelir ve giderler ile nakit akışları ise işlemlerin gerçekleştiği tarihin kuruyla (tarihsel kur) değerlenir. Bu çevrimden doğan karı/zarar, özkaynaklar altında oluşan "yabancı para çevrim farkları" hesabında yer alır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kullanılan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| ABD Doları / TL | 34,0900 | 29,4382 |
| Avro / TL | 38,0180 | 32,5739 |
Yabancı operasyonların (Şirket'in geçerli para biriminden farklı geçerli para birimine sahip operasyonlar) parasal varlık ve yükümlülükleri, raporlama tarihindeki döviz kuru ile TL'ye çevrilir. Yabancı operasyonların gelir ve giderleri işlem tarihindeki döviz kuru ile TL'ye çevrilir.
Yeniden çevrimden kaynaklanan yabancı para çevrim farkları, özkaynaklar altında yabancı para çevrim farklarında kayıtlara alınır. Yabancı operasyonlarının kısmen veya tamamen satılması durumunda yabancı para çevrim farklarındaki ilgili tutar kar veya zarara transfer edilir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akışları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır. Esas faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışları Grup'un ana faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarını gösterir. Grup esas faaliyetlerden kaynaklanan nakit akışlarını brüt kar veya zarardan nakit giriş ve çıkışlarıyla ilgili tahakkukları, diğer nakit dışı işlemleri, geçmiş ya da gelecekteki işlem ya da ertelenmiş varlık ve yükümlülüklerin etkilerinin düzeltildiği dolaylı yöntemi uygulayarak göstermektedir.
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, Grup'un yatırım faaliyetlerinde (sabit yatırımlar ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akışlarını gösterir. Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları, Grup'un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir. Nakit ve nakit benzerleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri üç ay veya üç aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
Kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç/(kayıp), net karın, raporlama dönemi boyunca piyasada bulunan pay senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Türkiye'de şirketler, mevcut hissedarlarına birikmiş karlarından ve özkaynak enflasyon düzeltme farklarından, sermayedeki payları oranında hisse dağıtarak (bedelsiz hisse) sermayelerini arttırabilirler. Aynı şekilde Türkiye'deki şirketler geçmiş yıllar zararlarını sermayelerini azaltmak için kullanabilmektedirler. Bu tip bedelsiz hisse dağıtımları/azalışları, pay başına kazanç/(kayıp) hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının/azalışlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmaktadır.
Faaliyet bölümleri, Grup'un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili organlara veya kişilere sunulan iç raporlama ve stratejik bölümlere paralel olarak değerlendirilmektedir. Söz konusu bölümlere tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümlerin performansının değerlendirilmesi amacıyla Grup'un faaliyetlerine ilişkin stratejik karar almaya yetkili organlar ve kişiler, Grup'un üst düzey yöneticileri olarak tanımlanmıştır. Bölümlere göre raporlama faaliyet konusuna göre yapılmıştır (Dipnot 3).
Raporlama döneminden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, raporlama tarihi ile finansal durum tablosunun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Grup, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda. konsolide finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar, önemli olması durumunda konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait özet konsolide ara dönem finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır.
Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.
TMS 1 (Değişiklikler) Yükümlülüklerin Kısa veya Uzun Vadeli Olarak Sınıflandırılması TFRS 16 (Değişiklikler) Satış ve Geri Kirala İşlemindeki Kira Yükümlülüğü TMS 1 (Değişiklikler) Kredi Sözleşmesi Şartları İçeren Uzun Vadeli Yükümlülükler TMS 7 ve TFRS 7 (Değişiklikler) Tedarikçi Finansmanı Anlaşmaları TSRS 1 Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Gereklilikler TSRS 2 İklimle İlgili Açıklamalar
Bu değişikliklerin amacı finansal durum tablosunda yer alan ve belirli bir vadesi bulunmayan borç ve diğer yükümlülüklerin kısa vadeli mi (bir yıl içerisinde ödenmesi beklenen) yoksa uzun vadeli mi olarak sınıflandırılması gerektiği ile ilgili şirketlerin karar verme sürecine yardımcı olmak suretiyle standardın gerekliliklerinin tutarlı olarak uygulanmasını sağlamaktır.
TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, bir yıl ertelenerek 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS 16'daki bu değişiklikler, bir satıcı-kiracının, satış olarak muhasebeleştirilmek üzere TFRS 15'teki gereklilikleri karşılayan satış ve geri kirala işlemlerini sonradan nasıl ölçtüğünü açıklamaktadır. TFRS 16'da yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
TMS 1'deki değişiklikler, bir işletmenin raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde sağlaması gereken koşulların bir yükümlülüğün sınıflandırılmasını nasıl etkilediğini açıklamaktadır. TMS 1'de yapılan bu değişiklikler, 1 Ocak 2024 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde uygulanacak olmakla birlikte erken uygulamaya da izin verilmektedir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
TMS 7 ve TFRS 7'de yapılan değişiklikler, işletmelerin tedarikçi finansmanı anlaşmaları ve açıklama gereklilikleri hakkında mevcut açıklama gerekliliklerine niteliksel ve niceliksel bilgi sağlamalarını isteyen yol işaretleri eklemektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2024 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerlidir.
Söz konusu değişikliğin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TSRS 1, bir işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili riskleri ve fırsatları hakkında, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarının işletmeye kaynak sağlama ile ilgili karar vermelerinde faydalı olacak bilgileri açıklamasını zorunlu kılmak amacıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal açıklamalara ilişkin genel gereklilikleri belirler. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024- 5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
Söz konusu değişikliğin Grup'un /Şirket'in finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TSRS 2, genel amaçlı finansal raporların birincil kullanıcılarına işletmeye kaynak sağlama ile ilgili kararlarında faydalı olacak iklim ile ilgili risk ve fırsatların tanımlanması, ölçülmesi ve açıklanması ile ilgili gereklilikleri ortaya koymaktadır. Bu standardın uygulanması, KGK'nın 5 Ocak 2024 tarihli ve 2024-5 sayılı duyurusunda yer alan işletmelerden ilgili kriterleri sağlayanlar ile kriterlere bakılmaksızın bankalar için 1 Ocak 2024 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde zorunludur. Diğer işletmeler gönüllülük esasına göre TSRS standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
2 Konsolide Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar ve Uygulanan Muhasebe Politikaları (devamı)
b) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar
Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır:
TFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri TFRS 17 (Değişiklikler) Sigorta Sözleşmeleri ile TFRS 17 ile TFRS 9'un İlk Uygulaması – Karşılaştırmalı Bilgiler TMS 21 (Değişiklikler) Takas Edilebilirliğin Bulunmaması
TFRS 17, sigorta yükümlülüklerinin mevcut bir karşılama değerinde ölçülmesini gerektirir ve tüm sigorta sözleşmeleri için daha düzenli bir ölçüm ve sunum yaklaşımı sağlar. Bu gereklilikler sigorta sözleşmelerinde tutarlı, ilkeye dayalı bir muhasebeleştirmeye ulaşmak için tasarlanmıştır. TFRS 17, sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketleri için 1 yıl daha ertelenmiş olup 1 Ocak 2025 itibarıyla TFRS 4 Sigorta Sözleşmelerinin yerini alacaktır.
Söz konusu değişikliğin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS 17'de uygulama maliyetlerini azaltmak, sonuçların açıklanmasını ve geçişi kolaylaştırmak amacıyla değişiklikler yapılmıştır.
Ayrıca, karşılaştırmalı bilgilere ilişkin değişiklik ile TFRS 7 ve TFRS 9'u aynı anda ilk uygulayan şirketlere finansal varlıklarına ilişkin karşılaştırmalı bilgileri sunarken o finansal varlığa daha önce TFRS 9'un sınıflandırma ve ölçüm gereklilikleri uygulanmış gibi sunmasına izin verilmektedir.Değişiklikler TFRS 17 ilk uygulandığında uygulanacaktır.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
Bu değişiklikler, bir para biriminin ne zaman değiştirilebilir olduğunu ve olmadığında döviz kurunun nasıl belirleneceğini belirlemeye yönelik rehberlik içermektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2025 ve sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir.
Söz konusu standart, değişiklik ve iyileştirmelerin Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki muhtemel etkileri değerlendirilmektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Konsolide finansal tabloların TFRS'lere uygun olarak hazırlanması, yönetimin, politikaların uygulanması ve raporlanan varlık, yükümlülük, gelir ve gider tutarlarını etkileyen kararlar, tahminler ve varsayımlar yapmasını gerektirmektedir. Gerçekleşen sonuçlar bu tahminlerden farklılık gösterebilir.
Bu konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında Grup'un muhasebe politikalarının uygulamasında yönetim tarafından yapılan önemli değerlendirmeler, 31 Aralık 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tablolarda uygulananlar ile tutarlıdır.
Tahminler ve tahminlerin temelini teşkil eden varsayımlar sürekli olarak gözden geçirilmektedir. Muhasebe tahminlerindeki güncellemeler, güncellemenin yapıldığı dönemde ve bu güncellemelerden etkilenen müteakip dönemlerde kayıtlara alınır.
Konsolide finansal tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde önemli etkisi olan tahminlere ilişkin bilgiler aşağıda belirtilen dipnotlarda açıklanmıştır:
Grup'un çeşitli dipnot açıklamaları hem finansal hem de finansal olmayan varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesini gerektirmektedir.
Varlık ve yükümlüklerin gerçeğe uygun değerinin ölçümünde Grup mümkünse piyasada gözlemlenebilir bilgileri kullanmaktadır.
İlk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değere ilişkin en iyi gösterge, gerçekleşen işlem fiyatıdır (diğer bir ifadeyle, alınan veya ödenen bedelin gerçeğe uygun değeridir). Grup, ilk muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerin işlem fiyatından farklı olduğunu tespit ederse ve gerçeğe uygun değer, aynı varlık veya yükümlülük için aktif bir piyasadaki kotasyon fiyatıyla veya gözlemlenemeyen girdilerin kullanıldığı bir değerleme tekniğine dayanılarak kanıtlanmazsa, ölçümle ilgili olarak önemsiz olması durumunda, finansal araç ilk ölçümünde gerçeğe uygun değerden ölçülür ve gerçeğe uygun değer ile işlem fiyatı arasındaki farkı ertelemek üzere düzeltilir. İlk muhasebeleştirmeyi müteakip, finansal aracın ömrü boyunca uygun bir temelde kar veya zararda muhasebeleştirilir. Ancak, kar veya zararda muhasebeleştirme, değerlemenin tamamen gözlemlenebilir piyasa verileri tarafından desteklendiği sürece veya işlemin kapatıldığı zamana kadar devam eder.
Bu gerçeğe uygun değer ölçümleri, gerçeğe uygun değer hiyerarşisi içinde aşağıda açıklanan farklı seviyelerde kullanılan değerleme teknikleri ile verilere bağlı olarak sınıflandırılmaktadır:
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Seviye 1: Grup'un ölçüm tarihinde erişebildiği benzer varlıklar ya da yükümlülükler için aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar,
Seviye 2: Seviye 1'de yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da yükümlülükler açısından doğrudan (fiyatlar aracılığıyla) ya da dolaylı olarak (fiyatlardan türetilmek suretiyle) gözlemlenebilir nitelikteki veriler,
Seviye 3: Varlıklar ve yükümlülükler için gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler.
Grup'un çeşitli dipnot açıklamaları finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesini gerektirmektedir. Gerçeğe uygun değerler ölçme ve/veya açıklama amacıyla aşağıdaki yöntemlerle belirlenmektedir. Uygulanabilir olması halinde, gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan varsayımlarla ilgili ilave bilgiler varlık veya yükümlülüğe özgü dipnotlarda sunulmuştur.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup yönetimi, bölümlere göre raporlama yaparken, ana faaliyet konusunu temel beş bölüme ayırmıştır. Bu bölümler Biyokütle, Güneş, Dağıtık Enerji, Perakende ile Diğer bölümleridir. Biyokütle bölümünde; Doğal Enerji, Mavibayrak Doğu, Mavibayrak Enerji ve Edusa Atık yer almaktadır. Güneş bölümünde Ra Güneş yer almaktadır. Dağıtık Enerji bölümünde Tres Enerji yer almaktadır. Perakende bölümünde Tenera yer almaktadır. Grup'un yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü holding şirketi konumundaki Consus ve Solis Enerji Diğer bölümünde gösterilmiştir. Grup'un faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili merci, bölüm performanslarının değerlendirilmesinde; aynı endüstride yer alan şirketlerle karşılaştırılabilirliği açısından, faiz dahil tüm finansman giderleri ve gelirleri neti, amortisman ve itfa payı giderleri ve vergi öncesi kar ("FAVÖK") tutarlarını faaliyet bölümlerinin finansal performansının değerlendirilmesinde gözden geçirir.
| Biyokütle | Güneş | Dağıtık Enerji | Perakende | Diğer | Toplam | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
1 Ocak - 30 Eylül 2024 |
1 Ocak - 30 Eylül 2023 |
|
| Hasılat | 682.719.780 | 837.105.969 | 89.667.358 | 101.904.978 | 155.099.786 | 204.124.249 | 168.055.957 | 292.146.870 | - | - | 1.095.542.881 | 1.435.282.066 |
| Bölüm dışı hasılat | 579.877.613 | 615.695.551 | 89.667.358 | 101.904.978 | 155.099.786 | 204.124.249 | 168.055.957 | 292.146.870 | - | - | 992.700.714 | 1.213.871.648 |
| Bölümler arası hasılat | 102.842.167 | 221.410.418 | - | - | - | - | - | - | - | - | 102.842.167 | 221.410.418 |
| Satışların maliyeti | (574.662.901) | (707.943.495) | (22.851.558) | (21.044.965) | (187.501.224) | (203.989.818) | (164.137.374) | (291.307.735) | - | - | (949.153.057) (1.224.286.013) | |
| Brüt kar | 108.056.879 | 129.162.474 | 66.815.800 | 80.860.013 | (32.401.438) | 134.431 | 3.918.583 | 839.135 | - | - | 146.389.824 | 210.996.053 |
| Faaliyet gelirleri / (giderleri) | (24.797.250) | 14.297.491 | (1.789.424) | (7.539.311) | (16.300.421) | (16.549.650) | (1.373.667) | 5.200.838 | (70.657.275) | (96.188.577) | (114.918.037) | (100.779.209) |
| Finansman gelirleri / (giderleri) | (126.226.491) | (78.564.903) | (18.663.883) | (8.909.732) | (28.217.770) | (85.487.463) | 3.361.149 | (9.689.118) | (161.982.185) | (54.148.802) | (331.729.180) | (236.800.018) |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler / (giderler) | 25.742.793 | 16.989.628 | - | - | (2.483.999) | 191.367 | (491.340) | - | - | - | 22.767.454 | 17.180.995 |
| Parasal kazanç / (kayıp) | (5.263.855) | (26.172.380) | - | - | 70.845.157 | 153.397.550 | (7.030.097) | (1.580.137) | 259.406.220 | 203.008.144 | 317.957.425 | 328.653.177 |
| Vergi öncesi kar | (22.487.924) | 55.712.310 | 46.362.493 | 64.410.970 | (8.558.471) | 51.686.235 | (1.615.372) | (5.229.282) | 26.766.760 | 52.670.765 | 40.467.486 | 219.250.998 |
| Sürdürülen faaliyetler vergi gelir/gideri | (29.443.623) | 17.115.901 | (11.333.013) | (595.242) | (14.873.688) | (27.051.575) | (356.817) | (144.460) | 37.766.189 | (106.599.839) | (18.240.952) | (117.275.215) |
| Dönem Karı/Zararı | (51.931.547) | 72.828.211 | 35.029.480 | 63.815.728 | (23.432.159) | 24.634.660 | (1.972.189) | (5.373.742) | 64.532.949 | (53.929.074) | 22.226.534 | 101.975.783 |
| Amortisman giderleri | (94.068.086) | (84.538.359) | (7.480.227) | (8.784.142) | (95.404.615) | (75.792.219) | (188.415) | (196.034) | (1.548.890) | (1.388.996) | (198.690.233) | (170.699.750) |
| Tek seferlik (giderler)/gelirler | (391.459) | (560.952) | - | - | (1.150.709) | (1.648.940) | - | - | (827.960) | (1.186.449) | (2.370.128) | (3.396.341) |
| FAVÖK | 177.719.174 | 228.559.276 | 72.506.603 | 82.104.844 | 47.853.465 | 61.025.940 | 2.733.331 | 6.236.007 | (68.280.425) | (93.613.132) | 232.532.148 | 284.312.935 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
| 30 Eylül 2024 | Biyokütle | Güneş | Dağıtık Enerji |
Perakende | Diğer | Konsolidasyon Düzeltmeleri |
Konsolide Toplam |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm Varlıkları | 3.196.368.811 | 397.249.506 | 955.212.860 | 84.706.532 | 3.676.441.801 | (4.012.762.280) | 4.297.217.230 |
| Bölüm Yükümlülükleri | 1.734.757.074 | 216.763.214 | 737.330.323 | 59.953.249 | 430.961.082 | (539.988.864) | 2.639.776.078 |
| 31 Aralık 2023 | Biyokütle | Güneş | Dağıtık | Perakende | Diğer | Konsolidasyon | Konsolide |
| Bölüm Varlıkları | 3.661.815.210 | 478.861.055 | Enerji 937.390.957 |
64.084.022 | 3.636.702.440 | Düzeltmeleri (3.801.325.475) |
Toplam 4.977.528.209 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| Hasılat | 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
| Raporlanabilir Bölümler Toplam Hasılatı | 1.095.542.881 | 1.435.282.066 |
| Bölümler Arası Hasılatın Eliminasyonu | (102.842.167) | (221.410.418) |
| Konsolide Hasılat | 992.700.714 | 1.213.871.648 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
|
| Raporlanabilir Bölümler Toplam | ||
| Vergi Öncesi Dönem Karı | 40.467.486 | 219.250.998 |
| Sürdürülen Faaliyetlerden Konsolide | ||
| Vergi Öncesi Dönem Karı | 40.467.488 | 219.250.998 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Kasa | 289 | 336 |
| Bankalar | 10.561.560 | 110.605.252 |
| - Vadesiz Mevduat |
3.598.821 | 23.032.803 |
| - Vadeli Mevduat |
6.962.739 | 87.572.449 |
| Nakit ve Nakit Benzerleri | 10.561.849 | 110.605.588 |
| Kullanımı Kısıtlı Banka Bakiyeleri (*) | -- | -- |
(*) 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla bloke mevduat bulunmamaktadır (31 Aralık 2023: Bulunmamaktadır).
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un vadeli mevduatlarına ilişkin vade tarihi bilgisi aşağıdaki gibidir:
| Vade | Faiz Oranı | 30 Eylül 2024 |
|
|---|---|---|---|
| TL | Ekim 2024 | %49 | 6.962.739 |
| Toplam | 6.962.739 | ||
| Vade | Faiz Oranı | 31 Aralık 2023 | |
| TL | Ocak 2024 | %30-38 | 87.572.449 |
| Toplam | 87.572.449 |
Grup'un finansal varlıkları ve yükümlülükleri için kur riskleri ve duyarlılık analizleri Dipnot 31'de açıklanmıştır.
Bulunmamaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Bu konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda, ortaklar, Global Yatırım Holding A.Ş. ana ortakları ve üst düzey yönetimi ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri tarafından kontrol edilen veya kendilerine bağlı şirketler ile birlikte konsolidasyona dahil edilmeyen bağlı ortaklıklar ve iştirak ve müştereken kontrol edilen ortaklıklar "ilişkili taraflar" olarak kabul ve ifade edilmiştir.
İşletmenin normal işleyişi esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapılmıştır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ilişkili şirketlerden ticari alacakların detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Global Ticari Emlak Yatırımları A.Ş. (*) | 9.385.011 | 9.378.907 |
| Straton Maden Yatırımları ve İşletmeciliği A.Ş (**) | 8.186.096 | 7.407.745 |
| Toplam | 17.571.107 | 16.786.652 |
(*) Grup, Global Yatırım Holding A.Ş.'nin bağlı ortaklığı olan yukarıdaki ilişkili tarafa enerji tesis işletim ve bakım onarım hizmeti vermekte ve perakende elektrik satışı yapmaktadır.
(**) Grup, Global Yatırım Holding A.Ş.'nın bağlı ortaklıkları olan yukarıdaki ilişkili taraflarına perakende elektrik satışı yapmaktadır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un ilişkili taraflardan ticari alacakları elektrik satışından ve verilen enerji hizmetlerinden doğan ticari alacaklar olup, bunlar için uygulamış olduğu vade süresi 30 gündür (31 Aralık 2023: 30 gün).
Grup, ilişkili taraflardan ticari alacakları için herhangi bir faiz işletmemektedir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ilişkili şirketlerden diğer alacakların detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Global Yatırım Holding A.Ş. | 472.337 | 128.531 |
| Global Gemicilik A.Ş. | 388.479 | -- |
| Güney Madencilik İşletmeleri A.Ş. | 177.092 | 163.985 |
| Consus Energy Europe B.V. | 56.973 | 66.319 |
| Global Liman İşletmeleri A.Ş. | 18.844 | 25.602 |
| Toplam | 1.113.725 | 384.437 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ilişkili şirketlerden diğer borçların detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Global Yatırım Holding A.Ş. | 32.198.302 | 101.298.589 |
| Straton Maden Yatırımları ve İşletmeciliği A.Ş. | 1.566.713 | 1.582.454 |
| Global Liman İşletmeleri A.Ş. | 35.143 | 47.745 |
| Global Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. | -- | 10.441 |
| Toplam | 33.800.158 | 102.939.229 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un ilişkili taraflardan diğer alacakları ve diğer borçları için vade bulunmamaktadır. Talep edildiğinde ödenecektir.
İlişkili şirketlerle olan diğer alacak ve diğer borçlarına faiz işletilmektedir. İlişkili taraflardan diğer alacak ve diğer borçlar için işletilen faiz oranı 30 Eylül 2024 itibarıyla %55'tir (31 Aralık 2023: %30).
30 Eylül 2024 tarihinde sona eren hesap dönemine ait ilişkili taraf işlemlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| Diğer | ||||
|---|---|---|---|---|
| Satışları | Alımları | Gelir/(Gider) | Gideri | Gelir/(Gider) |
| -- | -- | (5.489.696) | (1.006.074) | (13.197.367) |
| 22.744.051 | (7.354.770) | -- | -- | 266.604 |
| 19.321.389 | -- | 1.433.545 | -- | 13.238.823 |
| -- | -- | -- | -- | 266.604 |
| 42.065.440 | (7.354.770) | (4.056.151) | (1.006.074) | 574.664 |
| Hizmet | Hizmet | Faiz | Kira |
30 Eylül 2023 tarihinde sona eren döneme ait ilişkili taraf işlemlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
| Hizmet | Hizmet | Faiz | Kira | Diğer | |
|---|---|---|---|---|---|
| Satışları | Alımları | Gelir/(Gider) | Gideri | Gelir/(Gider) | |
| Global Yatırım Holding A.Ş. (1 ) |
-- | -- | (8.715.841) | (847.769) | (12.069.623) |
| Global Ticari Emlak Yatırım A.Ş.(3 ) |
31.648.213 | (10.850.554) | -- | -- | -- |
| Straton Maden Yatırımları ve İşletmeciliği A.Ş.(2 ) |
28.829.517 | - | 395.074 | - | 20.093.586 |
| Toplam | 60.477.730 | (10.850.554) | (8.320.767) | (847.769) | 8.023.963 |
(1) Faiz gideri, Global Yatırım Holding A.Ş.'nin Grup'a finansman desteği olarak vermiş olduğu dönem içinde kullanılan fonlamalara ilişkin borçtan kaynaklanmaktadır.
Grup ayrıca, Global Yatırım Holding A.Ş.'ye kira bedeli ödemektedir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Diğer gider bakiyesi, Global Yatırım Holding A.Ş. tarafından yansıtılan danışmanlık ve bina yönetim giderlerine ilişkindir.
(2) Grup, Global Yatırım Holding A.Ş.'nin bağlı ortaklığı Straton Maden Yatırımları ve İşletmeciliği A.Ş.'ye elektrik satışı yapmaktadır.
Diğer gelir kalemi ise, Grup'un verdiği yönetim destek hizmetlerine ilişkin elde ettiği gelirlerden oluşmaktadır.
(3) Grup, Global Yatırım Holding A.Ş.'nin bağlı ortaklığı Global Ticari Emlak Yat. A.Ş.'ye tesis işletim ve bakım onarım hizmeti vermekte ve perakende elektrik satışı yapmaktadır.
(4) Grup, Global Yatırım Holding A.Ş.'nin bağlı ortaklığı Global Gemicilik A.Ş.'ye araç kiralama hizmeti vermektedir.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un ilişkili taraflardan alacak ve ilişkili taraflara borçları ile ilgili olarak almış veya vermiş olduğu herhangi bir teminat bulunmamaktadır. (31 Aralık 2023: Bulunmamaktadır).
Grup, üst düzey yönetim kadrosu Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Müdür, Direktörler ve yönetimde söz sahibi diğer yöneticilerden oluşmaktadır. Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar ise ücret, prim, sağlık sigortası ve ulaşım gibi faydaları içermektedir.
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, üst düzey yönetime sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin detayı şu şekildedir:
| 1 Ocak – | 1 Ocak – | |
|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
|
| Ücret ve Diğer Faydalar | 41.149.171 | 48.601.702 |
| Toplam | 41.149.171 | 48.601.702 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla, Grup'un üst düzey yöneticilere borcu bulunmamaktadır.
Grup'un kullanmış olduğu kredilere istinaden Mehmet Kutman'ın şahsi olarak vermiş olduğu 8.850.000 ABD Doları (31 Aralık 2023: 8.850.000 ABD Doları) kefalet bulunmaktadır. Global Yatırım Holding A.Ş.'nin Grup'un kullandığı finansal borçlanmalara ilişkin vermiş olduğu 50.190.747 TL (31 Aralık 2023: 73.252.446 TL), 34.106.487 ABD Doları (31 Aralık 2023: 30.055.709 ABD Doları), 9.230.521 Avro (31 Aralık 2023: 6.856.821 Avro) tutarında kefalet bulunmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un kısa vadeli ticari alacakları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar (Dipnot 6) | 17.571.107 | 16.786.652 |
| İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar | 101.775.942 | 91.636.971 |
| Toplam | 119.347.049 | 108.423.623 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un ilişkili olmayan taraflardan kısa vadeli ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Müşterilerden Alacaklar | 72.275.942 | 87.493.231 |
| Alınan Vadeli Çekler | 29.500.000 | 4.143.740 |
| Şüpheli Ticari Alacaklar | 636.760 | 822.494 |
| Beklenen Zarar Karşılığı (-) | (636.760) | (822.494) |
| Toplam | 101.775.942 | 91.636.971 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait ticari alacaklar değer düşüklüğü hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Ocak – | |
|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
|
| 1 Ocak itibarıyla karşılık | 822.494 | 1.193.148 |
| Yabancı Para Çevrim Farkları | 31.363 | 87.408 |
| Enflasyon Etkisi | (217.097) | (396.947) |
| Toplam | 636.760 | 883.609 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un ilişkili olmayan taraflardan ticari alacakları enerji satışından doğan ticari alacaklar olup, bunlar için uygulamış olduğu vade süresi ortalama 30 gündür (31 Aralık 2023: 30 gün).
Grup'un kısa vadeli ticari alacaklarına ilişkin kur riskine ilişkin detaylar Dipnot 31'de açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un kısa vadeli ticari borçları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar | 146.462.930 | 164.069.691 |
| Toplam | 146.462.930 | 164.069.691 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli ticari borçlar aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Satıcılara Borçlar | 122.754.605 | 127.139.776 |
| Gider Tahakkukları | 23.708.325 | 36.929.915 |
| Toplam | 146.462.930 | 164.069.691 |
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un ilişkili olmayan taraflardan ticari borçları için uygulamış olduğu vade süresi 90 gündür (31 Aralık 2023: 90 gün).
Ticari borçlar başlıca, ticari alımlardan ve devam eden harcamalardan kaynaklanan ödenmemiş tutarları kapsamaktadır. Grup'un kısa vadeli ticari borçlarına ilişkin kur riski Dipnot 31'de açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un kısa vadeli diğer alacakları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar (Dipnot 6) | 1.113.725 | 384.437 |
| İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar | 19.119.243 | 27.369.181 |
| Toplam | 20.232.968 | 27.753.618 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, ilişkili olmayan taraflardan kısa vadeli diğer alacakları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Verilen Depozito Ve Teminatlar | 2.407.976 | 4.934.499 |
| KDV İade Alacakları | 32.451 | 31.507 |
| Diğer | 16.678.816 | 22.403.175 |
| Toplam | 19.119.243 | 27.369.181 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
8 Diğer Alacak ve Borçlar (devamı)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un kısa vadeli diğer borçları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili Taraflara Diğer Borçlar (Dipnot 6) | 33.800.158 | 102.939.229 |
| İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar | 6.244.037 | 6.814.445 |
| Toplam | 40.044.195 | 109.753.674 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli diğer borçlar aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Ödenecek Vergi ve Fonlar | 6.053.937 | 4.595.282 |
| Taksitlendirilmiş Vergi Borçları (*) | 190.100 | 2.219.163 |
| Toplam | 6.244.037 | 6.814.445 |
(*) Grup, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 7256 ve 7326 sayılı kanuna göre ödenecek sosyal güvenlik primleri ve diğer vergi borçlarını yapılandırarak taksitlendirmiştir.
Grup'un diğer borçlarına ilişkin kur riski Dipnot 31'de açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, Grup'un toplam banka kredileri ve kiralama işlemlerinden borçları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 |
|---|---|
| 1.257.291.314 | 1.352.187.643 |
| 375.160.650 | |
| 485.846.895 | |
| 1.834.115 | |
| 1.764.064.672 | 2.215.029.303 |
| -- 506.773.358 -- |
(*) Şirket tarafından ihraç tavanı limiti dahilinde, 182 gün vadeli 260.000.000 TL nominal tutarında, nitelikli satıcıya satış yöntemi ile 15 Şubat 2024 tarihinde satışı tamamlanan finansman bonosunun itfası 16 Ağustos 2024 tarihinde gerçekleşmiştir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Şirket'in bağlı ortaklıklarının kredi ve finansal kiralama sözleşmelerine istinaden vermiş olduğu kefalet ve rehinlerin detayı 20 numaralı dipnotta açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli banka kredileri ile bono ihraçları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Kısa Vadeli Borçlanmalar | 466.256.872 | 587.612.103 |
| Kısa Vadeli Bono İhraçları | -- | 375.160.650 |
| Uzun Vadeli Kredilerin Kısa Vadeli Kısımları | 348.277.481 | 337.432.473 |
| Kısa Vadeli Banka Kredileri | 814.534.353 | 1.300.205.226 |
| Uzun Vadeli Banka Kredileri | 442.756.961 | 427.143.067 |
| Uzun Vadeli Banka Kredileri | 442.756.961 | 427.143.067 |
| Toplam Banka Kredileri | 1.257.291.314 | 1.727.348.293 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla banka kredileri ve bono ihraçlarının vadelere bölünmüş detayları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Bir Yıl İçinde Ödenecekler | 814.534.353 | 1.300.205.226 |
| İkinci Yılda Ödenecekler | 209.490.562 | 205.164.162 |
| Üçüncü Yılda Ödenecekler | 141.203.109 | 132.632.133 |
| Dördüncü Yılda Ödenecekler | 66.530.096 | 50.314.627 |
| Beşinci Yılda Ödenecekler | 25.533.194 | 27.508.011 |
| Beş Yıldan Sonra Ödenecekler | -- | 11.524.134 |
| Toplam | 1.257.291.314 | 1.727.348.293 |
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla banka kredileri ve bono ihraçlarının detayları aşağıda sunulmuştur:
| Para Birimi | Faiz oranı | Vade Tarihi | Kredi türü | Tutar |
|---|---|---|---|---|
| TL | 50% | 2024 | Spot | 50.000.000 |
| ABD Doları | SOFR+5,95% | 2026 | Teminatlı | 205.721.757 |
| ABD Doları | SOFR+5,65% | 2027 | Teminatlı | 164.718.772 |
| ABD Doları | SOFR+8,5% | 2029 | Teminatlı | 157.130.365 |
| ABD Doları | 10% | 2024 | Spot | 104.509.947 |
| ABD Doları | SOFR+6,74% | 2029 | Teminatlı | 102.269.999 |
| ABD Doları | 12% | 2024 | Spot | 77.137.255 |
| ABD Doları | SOFR+7,00% | 2026 | Teminatlı | 64.446.573 |
| ABD Doları | 11% | 2025 | Spot | 49.502.287 |
| ABD Doları | 12% | 2025 | Spot | 43.635.200 |
| ABD Doları | SOFR+11,25% | 2026 | Teminatlı | 41.567.961 |
| ABD Doları | 14% | 2024 | Spot | 36.482.838 |
| ABD Doları | 11% | 2025 | Spot | 35.425.581 |
| ABD Doları | 11% | 2025 | Spot | 34.090.000 |
| ABD Doları | SOFR+11,25% | 2027 | Teminatlı | 27.954.692 |
| ABD Doları | 11% | 2025 | Spot | 20.454.000 |
| ABD Doları | 9% | 2024 | Spot | 13.636.000 |
| ABD Doları | 8% | 2025 | Spot | 11.931.500 |
| ABD Doları | 13% | 2024 | Spot | 9.906.265 |
| ABD Doları | SOFR+8,75% | 2027 | Teminatlı | 6.770.322 |
| Toplam | 1.257.291.314 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla banka kredilerinin detayları aşağıda sunulmuştur:
| Para Birimi | Faiz oranı | Vade Tarihi | Kredi türü | Tutar |
|---|---|---|---|---|
| TL | 53% | 2024 | Bono | 375.160.649 |
| TL | 50% | 2024 | Spot | 67.930.170 |
| ABD Doları | SOFR+5,95% | 2026 | Teminatlı | 308.201.218 |
| ABD Doları | SOFR+8,5% | 2029 | Teminatlı | 232.290.815 |
| ABD Doları | 12% | 2024 | Spot | 89.588.439 |
| ABD Doları | SOFR+7,00% | 2026 | Teminatlı | 88.073.488 |
| ABD Doları | 10% | 2024 | Spot | 81.989.419 |
| ABD Doları | 13% | 2024 | Spot | 63.389.690 |
| ABD Doları | 14% | 2024 | Spot | 58.175.062 |
| ABD Doları | SOFR+11,25% | 2026 | Teminatlı | 53.763.900 |
| ABD Doları | 14% | 2024 | Spot | 43.445.626 |
| ABD Doları | 16% | 2024 | Spot | 42.221.374 |
| ABD Doları | 8% | 2024 | Spot | 39.994.839 |
| ABD Doları | SOFR+6,5% | 2024 | Teminatlı | 37.474.987 |
| ABD Doları | 14% | 2024 | Spot | 36.995.225 |
| ABD Doları | 14% | 2024 | Spot | 36.995.225 |
| ABD Doları | SOFR+11,25% | 2027 | Teminatlı | 35.990.774 |
| ABD Doları | 9% | 2024 | Spot | 16.070.803 |
| ABD Doları | 15% | 2024 | Spot | 10.816.230 |
| ABD Doları | SOFR+6,39% | 2027 | Teminatlı | 4.390.180 |
| ABD Doları | SOFR+8,25% | 2027 | Teminatlı | 4.390.180 |
| Toplam | 1.727.348.293 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla banka kredilerine ait mutabakat aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Bakiyeleri | 1.727.348.293 | 1.498.720.165 |
| Kredi Kullanımı | 751.648.967 | 606.687.979 |
| Dönem İçi Kredi Anapara Ödemeleri | (910.002.236) | (467.999.211) |
| Faiz Tahakkukları Değişimi | (16.933.194) | 20.202.537 |
| Dönem İçi Kur Değişiminin Etkileri | 32.568.838 | 59.165.600 |
| Yabanci Para Çevrim Farkı | 128.594.274 | 428.823.642 |
| Enflasyon Etkisi | (455.933.628) | (498.607.353) |
| 30 Eylül Bakiyeleri | 1.257.291.314 | 1.646.993.359 |
Bu kredilere ilişkin olarak ilgili borçlanma anlaşmalarında özel olarak tanımlandığı şekliyle finansal taahhütler bulunmaktadır.
Buna göre, Grup'un çeşitli bankalar ile imzalamış olduğu proje finansmanı kredilerine ilişkin olarak ilgili borçlanma anlaşmalarında özel olarak tanımladığı şekliyle finansal taahhütleri bulunmaktadır. Şirket bazında ilgili oranlar aşağıdaki tabloda özetlendiği gibidir:
| Şirket | Maksimum Kredi / Özkaynak Oranı | Minimum Borç Servisi Karşılama Oranı |
|---|---|---|
| Ra Güneş | 75%-25% | 1,20 |
| Doğal Enerji | 80%-20% | 1,10 |
| Mavibayrak Enerji | 75%-25% | 1,15 |
| Mavibayrak Doğu | 75%-25% | 1,15 |
Şirket'in borçlanma anlaşmasına göre söz konusu oranların aşılması durumunda bankalarca talep üzerine kredi geri çağrılabilmektedir. Şirket tarafından, 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, sözü edilen oranlara ilişkin belirlenen eşiklere uyulduğu için söz konusu mali taahhütü karşılamaktadır.
Grup, finansal kiralama işlemlerinden borçları için kiralama firmalarına 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla 106.151 TL, 4.015.216 ABD Doları ve 9.210.498 Avro kefalet vermiştir (31 Aralık 2023: 4.360.017 TL, 3.989.369 ABD Doları ve 6.820.655 Avro).
Grup'un Biyokütle ve Dağıtık Enerji iş kolundaki tesis yatırımlarına istinaden kullanmış olduğu kredi ve finansal kiralamaların teminatı olarak bilanço tarihi itibarıyla doğmuş ve doğacak alacakları ilgili finans kuruluşlarına temlik edilmiştir. Bu kapsamda 30 Eylül 2024 itibarıyla Grup'un kesinleşmiş alacaklarından 18.302.966 TL temlik sözleşmeleri kapsamında rehinlidir (31 Aralık 2023: 22.128.564 TL).
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kiralama yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 487.995.409 | 467.342.764 |
| Faaliyet Kiralaması İşlemlerinden Borçlar | 18.777.949 | 18.504.131 |
| Toplam | 506.773.358 | 485.846.895 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kiralamaların vadelere bölünmüş detayları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Bir Yıl İçinde | 246.538.146 | 295.266.283 |
| İki ile Beş Yıl Arasındakiler | 346.679.874 | 271.360.028 |
| Eksi: Geleceğe Ait Finansal Giderler | (86.444.662) | (80.779.416) |
| Kiralama Yükümlülüğünün Bugünkü Değeri | 506.773.358 | 485.846.895 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla finansal kiralamaların detayları aşağıda sunulmuştur:
| Para Birimi | Vade Tarihi | Nominal Faiz | Yükümlülük |
|---|---|---|---|
| Avro | 2027 | 9%-18% | 171.753.748 |
| Avro | 2027 | 10%-13% | 144.877.586 |
| Avro | 2026 | 4%-13% | 23.735.422 |
| Avro | 2027 | 8% | 5.034.987 |
| Avro | 2025 | 14% | 2.516.901 |
| Avro | 2027 | 10%-11% | 2.246.062 |
| Avro | 2025 | 13% | 761.248 |
| ABD Doları | 2026 | 14%-18% | 73.531.947 |
| ABD Doları | 2029 | 13%-14% | 55.454.071 |
| ABD Doları | 2026 | 6%-14% | 4.809.385 |
| ABD Doları | 2027 | 11%-14% | 3.083.304 |
| TL | 2024 | 35% | 84.596 |
| TL | 2024 | 20%-35% | 78.330 |
| TL | 2025 | 31% | 27.822 |
| Toplam | 487.995.409 |
| Para Birimi | Vade Tarihi | Nominal Faiz | Yükümlülük |
|---|---|---|---|
| Avro | 2024 | 12%-18% | 143.668.152 |
| Avro | 2024 | 5%-13% | 113.139.906 |
| Avro | 2024 | 4%-13% | 38.777.533 |
| Avro | 2024 | 14% | 5.280.185 |
| ABD Doları | 2025 | 18% | 93.545.720 |
| ABD Doları | 2024 | 13% | 50.701.541 |
| ABD Doları | 2025 | 6%-14% | 12.843.183 |
| ABD Doları | 2024 | 14% | 1.727.552 |
| ABD Doları | 2024 | 8% | 736.183 |
| TL | 2024 | 30%-34% | 2.709.692 |
| TL | 2024 | 35% | 2.562.794 |
| TL | 2024 | 20%- 35% |
1.297.030 |
| TL | 2024 | 31% | 184.867 |
| TL | 2024 | 28% | 168.426 |
| Toplam | 467.342.764 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla kiralama işlemlerinden borçlara ait mutabakat aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak İtibarıyla Kiralama İşlemlerinde Borçlar | 485.846.895 | 270.349.822 |
| Dönem İçi Kiralama Yükümlülük Artışı | 264.942.333 | 256.195.686 |
| Dönem İçi Kiralama Ödemesi | (126.009.500) | (90.803.261) |
| Dönem İçi Faiz Gideri | (53.572.093) | (27.079.965) |
| Dönem İçi Kur Değişiminin Etkileri | 63.805.024 | 77.820.831 |
| Enflasyon Etkisi | (128.239.301) | (89.942.345) |
| 30 Eylül İtibarıyla Kiralama İşlemlerinden Borçlar | 506.773.358 | 396.540.768 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla faktoring borçları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Faktoring İşlemlerinden Borçlar | -- | 1.834.115 |
| Toplam | -- | 1.834.115 |
| Faktoring borçlarının orijinal vadelerine göre kredi geri ödemeleri, tarihleri itibarıyla aşağıdaki gibidir: |
30 Eylül 2024 |
ve 31 Aralık 2023 |
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Yıl İçinde Ödenecekler | -- | 1.834.115 |
| Toplam | -- | 1.834.115 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla stoklar aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlk Madde ve Malzeme (*) | 165.883.753 | 168.607.364 |
| Mamül (**) | 134.330.187 | 238.697.178 |
| Toplam | 300.213.940 | 407.304.542 |
(*) İlk madde ve malzeme hesabı büyük çoğunlukla Grup'un elektrik üretiminde kullanmakta olduğu mısır sapı, pamuk sapı, orman emvali ve diğer biyokütle yakıtlarından oluşmaktadır.
(**) Mamüller, Grup bünyesindeki biyokütle elektrik santrallerine satılmak üzere biyokütle yakıt toplama faaliyetlerini yürüten Edusa Atık'ın sahip olduğu, satılmaya hazır biyokütle yakıt stoklarından oluşmaktadır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla stoklar üzerinde ipotek/rehin bulunmamaktadır.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla stoklar üzerinde bulunan sigorta tutarı 230.107.500 TL'dir (31 Aralık 2023: 309.960.001 TL).
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, kısa vadeli peşin ödenmiş giderler aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Verilen Sipariş Avansları (*) | 172.931.606 | 46.416.285 |
| Gelecek Aylara Ait Giderler | 50.937.306 | 31.143.404 |
| Toplam | 223.868.912 | 77.559.689 |
(*) Ağırlıklı olarak Grup'un yatırımlar için tedarikçilere verdiği avanslardan oluşmaktadır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, uzun vadeli peşin ödenmiş giderler aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Verilen Sipariş Avansları (*) | 4.094.809 | 3.555.227 |
| Gelecek Yıllara Ait Giderler | 6.610.170 | 1.161.385 |
| Toplam | 10.704.979 | 4.716.612 |
(*) Ağırlıklı olarak Grup'un yatırımlar için tedarikçilere verdiği avanslardan oluşmaktadır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla diğer dönen varlıkları aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Devreden KDV | 11.200.240 | 66.008.208 |
| İş Avansları | 4.569.702 | 2.604.076 |
| Diğer | 918.403 | 607.913 |
| Toplam | 16.688.345 | 69.220.197 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un maddi duran varlıklar hesabını oluşturan varlıkların net kayıtlı değerleri ve ilgili döneme ait hareket tabloları aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| Maliyet Değeri | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | 4.954.863.171 | 4.668.699.549 |
| Dönem İçi Girişler | 331.743.794 | 467.681.465 |
| Çıkışlar | (247.253.001) | (99.912.118) |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | (533.014.362) | (72.801.334) |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | 4.506.339.602 | 4.963.667.562 |
| Birikmiş Amortismanlar | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | (1.229.825.707) | (1.045.024.062) |
| Dönem Gideri | (189.419.126) | (160.279.878) |
| Çıkışlar | 6.969.369 | 8.713.280 |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | 102.039.440 | 13.935.992 |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | (1.310.236.024) | (1.182.654.668) |
| Net Defter Değeri | 3.196.103.578 | 3.781.012.894 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 tarihinde sona eren hesap dönemine ait amortisman giderinin 186.785.367 TL'si (30 Eylül 2023: 156.844.607 TL) satışların maliyetine, 2.633.759 TL'si (30 Eylül 2023: 3.435.271 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerindeki sigorta tutarı 5.064.564.380 TL (31 Aralık 2023: 5.799.785.415 TL)'dir.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerindeki ipotek tutarı 510.000.000 TL ve 123.850.000 ABD Doları'dır (31 Aralık 2023: 692.887.737 TL, 123.850.000 ABD Doları).
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerindeki rehin tutarı 166.000.000 TL, 84.000.000 ABD Doları'dır (31 Aralık 2023: 225.528.165 TL, 84.000.000 ABD Doları).
Grup, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla net defter değeri 73.457.069 TL (31 Aralık 2023: 106.973.743 TL) olan finansal kiralama yolu ile elde ettiği maddi duran varlıkları tesis, makine ve cihazlar altında sınıflandırmıştır.
Satış ve geri kiralama işlemi kapsamında 2024 yılında net defter değerleri toplamı 219.870.139 TL olan kojenerasyon tesislerinin çıkışı yapılmıştır. İşlem kapsamında geri edinim finansal kiralama yükümlülük değeri 230.162.585 TL'dir. 30 Eylül 2023 yılında net defter değeri 62.674.802 TL olan kojenerasyon tesisinin çıkışı yapılarak, 79.961.392 TL finansal kiralama yükümlülüğü ile geri edinilmiştir.
| 1 Ocak – 30 Eylül 2024 |
1 Ocak – 30 Eylül 2023 |
|
|---|---|---|
| Finansal Kiralama Net Bugünkü Değeri | 230.162.585 | 79.961.392 |
| Satış Bedeli | (230.162.585) | (79.961.392) |
| Satış Karı | -- | -- |
30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönemde satış ve geri kiralama ile ilgili maddi duran varlık çıkışlarının maliyet değeri 592.194.875 TL, birikmiş amortisman tutarı 372.324.736 TL olup, bu hareketler maddi duran varlık hareket tablolarında net giriş ve net çıkış olarak gösterilmiştir (30 Eylül 2023: 152.084.682 TL maliyet, 89.409.880 TL birikmiş amortisman).
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un faaliyet kiralamaları ile ilgili kullanım hakkı varlığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| Maliyet Değeri | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | 74.785.900 | 70.911.348 |
| Dönem İçi Girişler | 3.311.494 | 4.812.935 |
| Çıkışlar | -- | (406.592) |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | (573.417) | (987.536) |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | 77.523.977 | 74.330.155 |
| Birikmiş Amortismanlar | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | (33.856.593) | (26.867.760) |
| Dönem Gideri | (6.264.290) | (6.686.128) |
| Çıkışlar | -- | 406.592 |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | 561.968 | 862.335 |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | (39.558.915) | (32.284.961) |
| Net Defter Değeri | 37.965.062 | 42.045.194 |
Grup, 30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 yılları itibarıyla faaliyet kiralaması yolu ile elde ettiği kullanım hakkı varlıklarını maddi duran varlıklar altında sınıflandırmıştır.
Grup, bir kiracı olarak, dayanak varlığı kullanım hakkını temsil eden kullanım hakkı varlığı ve kira ödemekle yükümlü olduğu kira ödemelerini temsil eden kiralama borçlarını konsolide finansal tablolarına almıştır.
30 Eylül 2024 tarihinde sona eren hesap dönemine ait amortisman giderinin 6.083.287 TL'si (30 Eylül 2023: 6.244.205 TL) satışların maliyetine, 181.003 TL'si (30 Eylül 2023: 441.923 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un maddi olmayan duran varlıklar hesabını oluşturan varlıkların ilgili döneme ait hareket tabloları aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| Maliyet Değeri | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | 84.522.515 | 87.694.985 |
| Dönem İçi Girişler | 672.048 | 246.778 |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | (10.912.131) | (1.777.014) |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | 74.282.432 | 86.164.749 |
| Birikmiş Amortismanlar | ||
| 1 Ocak Açılış Bakiyesi | (25.197.515) | (21.125.754) |
| Dönem Gideri | (3.006.817) | (3.733.744) |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | 3.003.877 | 385.477 |
| 30 Eylül Kapanış Bakiyesi | (25.200.455) | (24.474.021) |
| Net Defter Değeri | 49.081.977 | 61.690.728 |
30 Eylül 2024 tarihinde sona eren hesap dönemine ait itfa payı giderinin 1.477.304 TL'si (30 Eylül 2023: 2.958.700 TL) satışların maliyetine, 1.529.513 TL'si (30 Eylül 2023: 775.044 TL) genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
Grup'un içerisinde geliştirmiş olduğu herhangi bir maddi olmayan duran varlık kalemi bulunmamaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla. çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçların dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri | 11.275.704 | 10.222.049 |
| Personele Borçlar | 5.390.724 | 8.724.026 |
| Toplam | 16.666.428 | 18.946.075 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, kısa vadeli sözleşme varlıklarının dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Sözleşme Varlıkları | 61.904.119 | 62.491.649 |
| Toplam | 61.904.119 | 62.491.649 |
Grup elektrik satışı ile ilgili, döneme ait satışların bilanço tarihi itibarıyla faturası henüz düzenlenmemiş olanlar için oluşan gelir tahakkuklarını sözleşme varlığı olarak konsolide finansal tablolarına almaktadır.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, kısa vadeli ertelenmiş gelirlerin dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Alınan Sipariş Avansları | 7.760.994 | 1.544.454 |
| Toplam | 7.760.994 | 1.544.454 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, uzun vadeli sözleşme yükümlülüklerinin dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Mal ve Hizmet Satışından Doğan Sözleşme | ||
| Yükümlülükleri | 9.369.170 | 9.739.274 |
| Toplam | 9.369.170 | 9.739.274 |
Grup, dağıtık enerji tesislerine ilişkin müşteri sözleşmelerini gözden geçirmiş ve bir sözleşmede yer alan bedelsiz ağır bakım yükümlülüğüne ilişkin oluşacak tahmini tutarı ilgili sözleşmedeki diğer enerji satışından kaynaklanan edim yükümlülüğü tutarından ayrıştırarak uzun vadeli sözleşme yükümlülüğü olarak konsolide finansal tablolarında sunmaktadır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İzin Karşılığı | 8.202.614 | 7.834.276 |
| Toplam | 8.202.614 | 7.834.276 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait izin karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Bakiyesi | 7.834.276 | 5.770.359 |
| Cari Yıl Karşılığı | 2.436.195 | 4.989.953 |
| Enflasyon Etkisi | (2.067.857) | (1.919.733) |
| 30 Eylül Bakiyesi | 8.202.614 | 8.840.579 |
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, diğer kısa vadeli karşılıkların dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 | 31 Aralık 2023 |
|---|---|
| 205.149 | |
| 376.721.715 | 441.974.897 |
| 378.221.715 | 442.180.046 |
| 1.500.000 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait dava karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Bakiyesi | 205.149 | 338.030 |
| Cari Yıl Karşılığı | 1.447.967 | -- |
| Enflasyon Etkisi | (153.116) | (112.459) |
| 30 Eylül Bakiyesi | 1.500.000 | 225.571 |
Beklenen Değer Düşüklüğü Karşılığı
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait beklenen değer düşüklüğü karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Bakiyesi | 441.974.897 | -- |
| Cari Yıl Karşılığı | -- | -- |
| Enflasyon Etkisi | (65.253.182) | -- |
| 30 Eylül Bakiyesi | 376.721.715 | -- |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Beklenen değer düşüklüğü karşılığı, Şirket'in bağlı ortaklıklarından Doğal Enerji'nin Şanlıurfa'da bulunan 5,2 MWe kurulu güce sahip biyokütle elektrik santralinin ("Tesis") faaliyetlerinin durdurulmasına karar verilmesi sebebiyle hesaplanan değer düşüklüğü karşılığından oluşmaktadır. Tesis kapasite kullanım performansının düşük seyrettiği, yapılan üretimin de ancak yüksek seviyede biyokütle yakıt tüketimi ile gerçekleştirilebilmesi nedeni ile verimsiz olduğu, bu sorunların giderilmesine yönelik 2022 yılında başlanan çalışma ve yatırımların 2023 yılında tamamlanmış olmasına karşın üretim miktarı ve verimde yeterli seviyede bir iyileşme gerçekleşmediği, Tesis'in faaliyetleri sonucu oluşan negatif Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar ("FAVÖK") nedeni ile zarar ve nakit açığı ortaya çıktığı, Tesis faaliyetine negatif FAVÖK ve nakit açığı yaratmadan devam edilebilmesi için alınabilecek herhangi ekonomik bir önlem bulunmadığının görüldüğü dikkate alınarak, Tesis'in faaliyetlerinin kesin ve sürekli olarak durdurulmasına karar verilmiştir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kıdem tazminatı karşılığının dökümü aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Kıdem Tazminatı Karşılığı | 19.023.060 | 16.239.642 |
| Toplam | 19.023.060 | 16.239.642 |
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı karşılığı, Grup'un, çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Ana varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülük tutarının enflasyona paralel olarak artacak olmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. Bu nedenle, 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, ilişikteki konsolide finansal tablolarda karşılıklar, geleceğe ilişkin, çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
İlgili bilanço tarihlerindeki karşılıklar, yıllık %22,15 enflasyon ve %26,16 faiz oranı varsayımlarına göre yaklaşık %3,28 olarak elde edilen reel iskonto oranı kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır (31 Aralık 2023: %22,15 enflasyon ve %27,05 faiz oranı varsayımlarına göre yaklaşık %4,01 olarak elde edilen reel iskonto oranı). Grup'un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 41.828 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (31 Aralık 2023: 35.059 TL).
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait kıdem tazminatı karşılığındaki hareketler aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Bakiyesi | 16.239.642 | 15.518.466 |
| Faiz Maliyeti | 3.681.197 | 3.625.583 |
| Hizmet Maliyeti | 4.553.270 | 6.526.502 |
| Dönem İçi Ödemeler | (5.186.802) | (4.308.211) |
| Aktüeryal Kayıp/(Kazanç) | 5.731.573 | 2.012.016 |
| Yabancı Para Çevrim Farkı | (1.709.366) | (1.953.319) |
| Enflasyon Etkisi | (4.286.454) | (5.162.820) |
| 30 Eylül Bakiyesi | 19.023.060 | 16.258.217 |
Türev finansal araçlar, finansal tablolarda zorunlu olarak GUD farkı kar/zarara yansıtılan türev finansal araçlar olarak muhasebeleştirilmektedir.
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla türev araçların dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 | 31 Aralık 2023 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tutarları (*) | Kontrat Varlıklar | Yükümlülük | Tutarları (*) | Kontrat Varlıklar | Yükümlülük | |
| Türev Finansal İşlemler | ||||||
| GUD kar veya zarar yansıtılan | ||||||
| 2.088.522 Avro Satım- | -- | 7.647.327 | 2.088.522 Avro Satım- | -- | 16.872.238 | |
| Çapraz Kur Swap İşlemleri (*) | 8.233.078 TL Alım | 8.233.078 TL Alım | -- | |||
| 7.262.500 ABD | 7.262.500 ABD | |||||
| Faiz Swap İşlemleri (**) | Doları-%3,42 Sabit | 1.323.853 | -- | Doları-%3,42 Sabit | 1.735.286 | -- |
| Faiz Ödeme | Faiz Ödeme | |||||
| Toplam | 1.323.853 | 7.647.327 | 1.735.286 | 16.872.238 |
İlgili türev araçlardan çapraz kur swap işlemleri ve faiz swap işlemlerinin vadesi 2025 yılıdır.
(*) İlgili türev araçların alım ve satım kontrat tutarlarının toplamını ifade etmektedir.
(**) Grup'un ABD Doları cinsinden değişken faizli belirli kredilerine ait ödemelerin sabitlenmesine ilişkin faiz oranı takas anlaşmalarından kaynaklanmaktadır.
Grup'un türev finansal araçlar ile ilgili kur riskleri Not 31'de açıklanmıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, Grup'un teminat, rehin ve ipotek pozisyonuna ilişkin tablo aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı | TL | ABD Doları | Avro | ||
| A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ'ler | 15.295.412 | 15.295.412 | -- | -- | |
| B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
9.452.182.000 | 886.106.151 | 241.006.487 | 9.210.498 | |
| C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
-- | -- | -- | -- | |
| D. Diğer verilen TRİ'lerin toplam tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
-- -- |
-- -- |
-- -- |
-- -- |
|
| Toplam TRİ | 9.467.477.412 | 901.401.563 | 241.006.487 | 9.210.498 |
| 31 Aralık 2023 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı | TL | ABD Doları | Avro | ||
| A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ'ler | 31.870.828 | 31.870.828 | -- | -- | |
| B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
8.290.441.148 | 1.064.749.975 | 237.905.709 | 6.820.655 | |
| C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
-- | -- | -- | -- | |
| D. Diğer verilen TRİ'lerin toplam tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı |
-- -- |
-- -- |
-- -- |
-- -- |
|
| Toplam TRİ | 8.322.311.976 | 1.096.620.803 | 237.905.709 | 6.820.655 |
Alınan teminat tutarları Grup'un yatırım projeleri inşasını üstlenen tedarikçilerden alınan teminatlardır.
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 |
||
|---|---|---|---|
| Teminat Mektupları | 73.345.838 | 21.767.448 | |
| Teminat Çekleri | 59.522.029 | 76.104.877 | |
| Toplam | 132.867.867 | 97.872.325 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Teminat mektupları; Elektrik Piyasaları İşletme A.Ş. ("EPİAŞ"), EPDK, Aksa Elektrik Satış A.Ş., İzmir Doğalgaz Dağıtım, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, elektrik dağıtım şirketleri, Beyoğlu Vergi Dairesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İstanbul, Şanlıurfa ve Tekirdağ İcra Müdürlüğü, Onikişubat Belediyesi kurumlarına verilmiştir.
| 30 Eylül 2024 |
31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Teminat Mektupları | 15.295.412 | 31.870.828 |
| Toplam | 15.295.412 | 31.870.828 |
Grup'un 3. kişilerin borcunu temin amacıyla kendi tüzel kişiliği haricindeki gerçek ve tüzel kişiler lehine vermiş olduğu diğer teminatlar, rehin ve ipoteklerin ("TRİ") özkaynaklara oranı 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla %0'dır (31 Aralık 2023: %0).
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un, bağlı ortaklıklarının kredi ve finansal kiralama sözleşmelerine istinaden vermiş olduğu 106.151 TL, 33.156.487 ABD Doları ve 9.210.498 Avro olmak üzere toplam 1.480.575.506 TL (31 Aralık 2023: 4.360.017 TL, 30.055.709 ABD Doları, 6.820.655 Avro) kefaleti bulunmaktadır.
Grup'un maddi duran varlıkları üzerinde bulunan bankalar lehine tesis edilmiş 676.000.000 TL ve 207.850.000 ABD Doları olmak üzere toplam 7.761.606.500 TL (31 Aralık 2023: 918.415.902 TL, 207.850.000 ABD Doları olmak üzere toplam 7.037.145.772 TL) ipotek ve rehin bulunmaktadır.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Grup'un çeşitli bağlı ortaklıklarının kullanmış olduğu krediler nedeni ile ilgili bağlı ortaklıklarının hisseleri üzerinde kredi veren bankalar lehine tesis edilmiş 210.000.000 TL olmak üzere rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2023: 165.000.000 TL).
Grup'un biyokütle ve dağıtık enerji iş kolundaki tesis yatırımlarına istinaden kullanmış olduğu kredi ve finansal kiralamaların teminatı olarak bilanço tarihi itibarıyla doğmuş ve doğacak alacakları ilgili finans kuruluşlarına temlik edilmiştir. Bu kapsamda 30 Eylül 2024 itibarıyla Grup'un kesinleşmiş alacaklarından 18.302.966 TL temlik sözleşmeleri kapsamında rehinlidir (31 Aralık 2023: 22.128.564 TL).
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Şirket Yönetim Kurulu'nun 08.05.2024 tarihli, 132 sayılı kararı ile Şirket'in 1.500.000.000 TL kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 385.500.000 TL çıkarılmış sermayesinin tamamı nakden karşılanmak üzere 385.500.000 TL artırılarak 771.000.000 TL'ye çıkarılmasına ilişkin olarak hazırlanan İzahnamenin onaylanması talebinin, Sermaye Piyasası Kurulu'nun 19.07.2024 tarih ve 37/1105 sayılı toplantısında olumlu karşılanmasına karar verilmiş olup, 13.08.2024 tarihinde sermaye artırımı tamamlanmıştır.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Şirket'in 771.000.000 TL olan sermayesi her biri 1 TL nominal değerde 771.000.000 adet nominal paydan oluşmaktadır (31 Aralık 2023: 385.500.000 TL olan sermayesi her biri 1 TL nominal değerde 385.500.000 adet nominal paydan oluşmaktadır).
Şirket'in 30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
| (%) | 30 Eylül 2024 |
(%) | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Global Yatırım Holding A.Ş. | 51 | 393.145.100 | 51 | 196.572.550 |
| Halka Açık Kısım (*) | 49 | 377.854.900 | 49 | 188.927.450 |
| Sermaye | 771.000.000 | 385.500.000 | ||
| Sermaye Düzeltme Farkları | 2.059.543.809 | 2.048.101.403 | ||
| Toplam | 2.830.543.809 | 2.433.601.403 |
(*) Halka açık kısım içerisinde raporlama tarihi itibarıyla Global Yatırım Holding A.Ş.'ye ait pay bulunmamaktadır (31 Aralık 2023: Bulunmamaktadır.).
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla, Grup'un hisse senedi ihraç primleri ve paylara ilişkin primler detayı aşağıdaki gibidir;
| 30 Eylül 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Paylara İlişkin Primler / (İskontolar)(*) | 511.925.200 | 507.916.810 |
| Halka Arz İşlemlerine Ait Giderler | (98.728.769) | (98.728.769) |
| Hisse Senedi İhraç Primleri / Paylara İlişkin Primler | 413.196.431 | 409.188.041 |
(*) Şirket'in işlem tarihi itibarıyla kayıtlı sermaye tavanı içerisinde, 385.500.000 TL olan çıkarılmış sermayesinin tamamı nakden karşılanmak suretiyle 771.000.000 TL'ye artırılması için başlatılan işlemler 13 Ağustos 2024 tarihinde tamamlanmış olup nominal bedel üstü olarak 4.008.390 TL ihraç primi kayıtlara alınmıştır.
Grup'un 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla geçmiş yıllar karları toplamı 25.500.284 TL'dir (31 Aralık 2023: 259.035.403 TL Zarar).
Bu kalemde, diğer kapsamlı gelir unsuru olarak tanımlanan ve ortaya çıktıkları dönemde doğrudan özkaynak unsuru olarak raporlanan ve hiçbir durumda kar veya zarara aktarılamayacak aşağıdakiler gibi diğer kapsamlı gelir unsurları izlenir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla 11.876.674 TL (31 Aralık 2023: 7.577.993 TL aktüeryal kayıp) tutarında kıdem tazminatı karşılığına ilişkin diğer kapsamlı gider olarak muhasebeleştirilen aktüeryal kayıplardan oluşmaktadır.
Bu kalemde, diğer kapsamlı gelir (gider) unsuru olarak tanımlanan ve ortaya çıktıkları dönemde doğrudan özkaynak unsuru olarak kaydedilen ve sonradan kar veya zarara aktarılabilen aşağıdakiler gibi diğer kapsamlı gelir/(gider) unsurları izlenir:
Yabancı para çevrim farkları Şirket'in geçerli para birimleri TL dışında olan bağlı ortaklıklarına ait finansal tabloların ilgili geçerli para birimlerinden raporlama para birimine (TL) dönüştürülmesinden oluşan ve özkaynaklarda yansıtılan yabancı para farkından kaynaklanmaktadır. Grup'un 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla ilişikteki konsolide finansal tablolarında 842.138.140 TL (31 Aralık 2023: 438.871.479 TL) tutarında yabancı para çevrim farkı bulunmaktadır.
Şirket'in geçerli para birimleri TL dışında olan bağlı ortaklıkları olan Mavi Bayrak Enerji, Mavi Bayrak Doğu, Doğal Enerji ve Ra Güneş'e yaptığı net yatırımın bir parçasını oluşturan ve bu ortaklıkların geçerli para birimi dışında olan Şirket'e olan borçlarından kaynaklanan kur farkları net yatırımın bir parçası olarak değerlendirilmiş olup bu kazanç veya kaybın etkin olduğu tespit edilen kısmı konsolide finansal tablolarda diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiştir. Söz konusu muhasebeleştirme 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmış olup, 30 Eylül 2024 tarihinde sona eren dönemde Grup'un payına düşen kısmı 785.664.053 TL tutarında kayıp (31 Aralık 2023: 690.876.781 TL kayıp) konsolide finansal tablolarda özkaynaklarda kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler olarak muhasebeleştirilmiştir.
Şirket'in 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla finansal tablolarında enflasyona göre düzeltilmiş olarak sunduğu ilgili özkaynak kalemlerinin, yasal mevzuata göre hazırlanmış finansal tablolarındaki enflasyona göre düzeltilmiş tutarlarla karşılaştırılması aşağıdaki gibidir:
| 30 Eylül 2024 |
Yasal Mevzuata göre hazırlanmış finansal tablolarda yer alan enflasyona göre düzeltilmiş tutarlar |
TFRS uyarınca hazırlanan finansal tablolarda enflasyona göre düzeltilmiş tutarlar |
Geçmiş yıl karlarında izlenen fark |
|---|---|---|---|
| Sermaye Düzeltme Farkları | 2.781.186.449 | 2.059.543.809 | 721.642.640 |
| Hisse Senedi İhraç Primleri | 376.630.408 | 418.306.844 | (41.676.436) |
| Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler | 4.858.164 | 5.652.961 | (794.797) |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde adi ve sulandırılmış pay başına kazanç ana şirket paydaşlarına ait dönem karlarının/ ilgili dönemdeki ağırlıklı ortalama pay adedine bölünmesiyle hesaplanmıştır. Ana şirketlerin paydaşlarına ait pay başına kazanç hesaplaması aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Ocak– | |
|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
|
| Ana Şirket Paydaşlarına Ait Net Dönem Karı | 22.226.534 | 101.975.783 |
| Sürdürülen Faaliyetlerden Net Dönem Karı | 22.226.534 | 101.975.783 |
| Payların Ağırlıklı Ortalaması | 771.000.000 | 385.500.000 |
| Nominal Değeri 1 TL Olan Adi ve Sulandırılmış Hisse | ||
| Başına Zarar (Tam TL) | 771.000.000 | 385.500.000 |
| Nominal Değeri 1 TL Olan Sürdürülen Faaliyetlerden Adi ve Sulandırılmış Hisse Başına Zarar (Tam TL) |
0,0491 | 0,2645 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait hasılat aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Temmuz – |
1 Ocak– | 1 Temmuz – |
|
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
30 Eylül 2023 |
|
| Biyokütle Enerji Satışları | 682.719.781 | 198.760.607 | 837.105.968 | 306.341.000 |
| Dağıtık Enerji Hizmet Satışları |
155.099.786 | 64.498.663 | 205.372.050 | 83.154.465 |
| Güneş Enerji Satışları | 89.667.358 | 35.000.901 | 101.904.978 | 43.982.783 |
| Perakende Enerji Satışları | 67.103.729 | 17.249.674 | 71.054.986 | 13.562.381 |
| Brüt Satışlar | 994.590.654 | 315.509.845 | 1.215.437.982 | 447.040.629 |
| Satış İadeleri (-) | (1.889.940) | (1.160.527) | (1.566.334) | (886.185) |
| Net Satışlar | 992.700.714 | 314.349.318 | 1.213.871.648 | 446.154.444 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait satışların maliyeti aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Temmuz – |
1 Ocak– | 1 Temmuz – |
|
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2024 |
30 Eylül 2023 |
30 Eylül 2023 |
|
| Elektrik Üretim Satış Maliyeti | 428.244.658 | 148.325.257 | 576.213.600 | 197.008.481 |
| Personel Giderleri | 150.991.542 | 23.062.502 | 151.261.295 | 47.141.941 |
| Amortisman ve İtfa Payları | 194.345.958 | 71.710.489 | 166.047.512 | 59.902.524 |
| Doğalgaz Hizmet Maliyeti | 72.728.732 | 18.045.465 | 109.353.188 | 39.243.858 |
| Satışların Maliyeti | 846.310.890 | 261.143.713 | 1.002.875.595 | 343.296.804 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait genel yönetim giderleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Temmuz – | 1 Ocak– | 1 Temmuz – | |
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2023 | 30 Eylül 2023 | |
| Personel Giderleri | 66.744.548 | 19.856.557 | 72.972.728 | 21.120.165 |
| Danışmanlık Giderleri | 22.979.836 | 8.123.383 | 20.425.513 | 7.068.951 |
| Kıdem Tazminatı Karşılık Gideri | 8.234.467 | 2.419.992 | 10.152.085 | 1.108.975 |
| Amortisman Ve İtfa Payları | 4.344.275 | 1.418.661 | 4.652.238 | 1.793.490 |
| Taşıt Giderleri | 5.018.082 | 2.852.727 | 3.127.517 | 1.587.198 |
| Vergi, Resim Ve Harçlar | 2.409.059 | 689.997 | 4.354.298 | 1.934.912 |
| Reklam, İlan Ve Tanıtım Giderleri | 1.148.240 | 25.808 | 716.437 | 233.282 |
| Bina Yönetim Giderleri | 1.498.759 | 510.495 | 2.056.821 | 527.403 |
| Seyahat Giderleri | 1.141.052 | 403.415 | 1.253.894 | 374.868 |
| Kira Giderleri | 1.006.074 | 467.702 | 847.769 | 291.836 |
| Sigorta Giderleri | 632.849 | 285.392 | 871.773 | 231.778 |
| Diğer Giderler | 2.545.969 | 976.527 | 1.776.187 | 181.420 |
| Toplam | 117.703.210 | 38.030.656 | 123.207.260 | 36.454.278 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait niteliklerine göre giderler aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Temmuz- | 1 Ocak- | 1 Temmuz | |
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2023 | 30 Eylül 2023 | |
| Elektrik Üretim Satış Maliyeti | 428.244.658 | 148.325.257 | 576.213.600 | 197.008.481 |
| Personel Giderleri | 217.736.090 | 42.919.059 | 224.234.023 | 68.262.106 |
| Amortisman Ve İtfa Payları | 198.690.233 | 73.129.150 | 170.699.750 | 61.696.014 |
| Doğalgaz Hizmet Maliyeti | 72.728.732 | 18.045.465 | 109.353.189 | 39.243.858 |
| Danışmanlık Giderleri | 22.979.836 | 8.123.383 | 20.425.513 | 7.068.951 |
| Kıdem Tazminatı Karşılık Gideri | 8.234.467 | 2.419.992 | 10.152.085 | 1.108.972 |
| Taşıt Giderleri | 5.018.082 | 2.852.727 | 3.127.517 | 1.587.199 |
| Vergi, Resim Ve Harçlar | 2.409.059 | 689.998 | 4.354.298 | 1.934.912 |
| Reklam, İlan Ve Tanıtım Giderleri |
1.148.240 | 25.807 | 716.437 | 233.281 |
| Bina Yönetim Giderleri | 1.498.759 | 510.495 | 2.056.821 | 527.403 |
| Seyahat Giderleri | 1.141.052 | 403.415 | 1.253.894 | 374.868 |
| Kira Giderleri | 1.006.074 | 467.702 | 847.769 | 291.836 |
| Sigorta Giderleri | 632.849 | 285.392 | 871.773 | 231.778 |
| Diğer Giderler | 2.545.969 | 976.527 | 1.776.186 | 181.423 |
| Toplam | 964.014.100 | 299.174.369 | 1.126.082.855 | 379.751.082 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait esas faaliyetlerden diğer gelirler ve giderler notu aşağıdaki gibidir:
| Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler |
1 Ocak 30 Eylül 2024 |
1 Temmuz 30 Eylül 2024 |
1 Ocak 30 Eylül 2023 |
1 Temmuz 30 Eylül 2023 |
|---|---|---|---|---|
| İlişkili Taraf Hizmet Gelirleri | 16.651.669 | 3.276.434 | 38.395.163 | 32.486.299 |
| Ticari Nitelikteki Kur Farkı Geliri | -- | -- | 2.239.556 | (572.582) |
| Hurda Satışı | 2.974.119 | 82.848 | 621.368 | 85.600 |
| Sigorta ve Tazminat Geliri | 3.587.388 | -- | -- | -- |
| Diğer | 4.041.439 | 1.765.365 | 10.716.575 | 2.256.164 |
| Toplam | 27.254.615 | 5.124.647 | 51.972.662 | 34.255.481 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler |
1 Ocak 30 Eylül 2024 |
1 Temmuz 30 Eylül 2024 |
1 Ocak 30 Eylül 2023 |
1 Temmuz 30 Eylül 2023 |
| Ticari Nitelikteki Kur Farkı | 13.433.585 | 10.113.012 | -- | -- |
| Gideri | ||||
| Vergi Barışı Giderleri | 1.568.443 | 112.278 | 2.863.798 | 1.757.232 |
| Bağış ve Yardımlar | 3.636.829 | 3.409.126 | 642.417 | -- |
| Dava Karşılığı | 1.447.967 | 1.447.967 | -- | -- |
| İlişkili Taraf Hizmet Giderleri Diğer |
394.228 3.988.390 |
286.974 87.813 |
18.298.266 7.740.130 |
18.201.751 2.615.358 |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait yatırım faaliyetlerinden gelirler aşağıdaki gibidir:
| Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler |
1 Ocak 30 Eylül 2024 |
1 Temmuz 30 Eylül 2024 |
1 Ocak 30 Eylül 2023 |
1 Temmuz 30 Eylül 2023 |
|---|---|---|---|---|
| Maddi Duran Varlık Satış Karı | 25.742.793 | 3.788.669 | 17.180.995 | 1.299.994 |
| Toplam | 25.742.793 | 3.788.669 | 17.180.995 | 1.299.994 |
| Yatırım Faaliyetlerinden Giderler |
1 Ocak 30 Eylül 2024 |
1 Temmuz 30 Eylül 2024 |
1 Ocak 30 Eylül 2023 |
1 Temmuz 30 Eylül 2023 |
|---|---|---|---|---|
| Depolama Yatırımı İptali | 491.339 | (22.299) | -- | -- |
| Maddi Duran Varlık Satış Zararı | 2.484.000 | 1.981.528 | -- | -- |
| Toplam | 2.975.339 | 1.959.229 | -- | -- |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait finansman gelirleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Temmuz- | 1 Ocak- | 1 Temmuz | |
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2023 | 30 Eylül 2023 | |
| Faiz Geliri | 19.393.887 | 3.575.412 | 22.612.638 | 18.421.643 |
| Türev Finansal Araçlar Değerleme Farkı Gelirleri |
4.962.227 | 668.824 | 9.211.288 | (3.278.417) |
| Kur Farkı Geliri | -- | -- | -- | (17.340.314) |
| Diğer | -- | -- | 700.609 | 700.609 |
| Toplam | 24.356.114 | 4.244.236 | 32.524.535 | (1.496.479) |
30 Eylül 2024 ve 30 Eylül 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait finansman giderleri aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak- | 1 Temmuz- | 1 Ocak- | 1 Temmuz | |
|---|---|---|---|---|
| 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2024 | 30 Eylül 2023 | 30 Eylül 2023 | |
| Kredi Faiz Gideri | 284.294.232 | 74.973.872 | 221.807.838 | 115.484.246 |
| Kredi Komisyon Giderleri | 18.976.042 | 736.630 | 7.859.155 | 4.256.250 |
| Kur Farkı Gideri | 27.815.202 | 13.470.141 | 18.694.997 | 18.694.997 |
| İlişkili Taraf Faiz Gideri | 7.771.340 | 2.281.644 | 8.716.547 | 5.241.279 |
| Türev Finansal Araçlar | ||||
| Değerleme Farkı Zararı | 357.368 | 162.657 | 1.673.084 | (1.865.697) |
| Vade Farkı Gideri | 2.971.258 | 1.691.242 | 822.493 | 151.534 |
| Teminat Mektubu Komisyonları | 368.779 | 139.133 | 325.998 | 93.861 |
| Diğer | 13.531.073 | 880.527 | 9.424.441 | 3.911.324 |
| Toplam | 356.085.294 | 94.335.846 | 269.324.553 | 145.967.794 |
Şirket ve Türkiye'de yerleşik bağlı ortaklıkları, Türkiye'de yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir.
Türkiye'de, Kurumlar Vergisi oranı 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla %25'tir. 5 Aralık 2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7061 sayılı "Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 91'inci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 10'uncu madde uyarınca kurumların 2018, 2019 ve 2020 vergilendirme dönemlerine ait kazançları üzerinden ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %22 oranıyla hesaplanması ve sonrasında tekrardan %20 oranı ile vergilendirilmeye devam edilmesi öngörülmekteydi. Bu süre zarfında Bakanlar Kurulu'na %22 oranını %20 oranına kadar indirme yetkisi verilmiştir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
22 Nisan 2021 tarihli ve 31462 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7316 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 11 inci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen Geçici 13'üncü madde ile Kurumlar Vergisi oranı 2021 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %25, 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %23 olarak uygulanacak şekilde düzenlenmiştir. Bu değişiklik 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan dönemlere ait kurum kazançlarının vergilendirilmesinde geçerli olmuştur. 30 Eylül 2024 tarihli konsolide finansal tablolarda dönem vergisi hesaplamalarında vergi oranı %25 olarak kullanılmıştır (31 Aralık 2023: %25).
Söz konusu değişiklik kapsamında, 30 Eylül 2024 tarihli konsolide finansal tablolarda ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri, geçici farkların 2023 ve sonraki dönemlerde vergi etkisi oluşturacak kısımları için %25 oranı ile hesaplanmıştır.
Türkiye'de vergi mevzuatı, Şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu yüzden finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir.
Türkiye'de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye'de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye'de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %15 gelir vergisine tabidir.
Türkiye'de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye'de mukim anonim şirketlere yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir. Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır.
Kurumların tam mükellefiyete tabi bir başka kurumun sermayesine iştirakten elde ettikleri temettü kazançları (yatırım fonlarının katılma belgeleri ile yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kar payları hariç) kurumlar vergisinden istisnadır. Ayrıca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları gayrimenkullerinin (taşınmazlarının) kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75'lik kısmı, 31 Aralık 2017 itibarıyla kurumlar vergisinden istisnadır. Bununla birlikte, 7061 sayılı kanunla yapılan değişiklikle bu oran taşınmazlar açısından %75'ten %50'ye indirilmiş ve 2018 yılından itibaren hazırlanacak vergi beyannamelerinde bu oran %50 olarak kullanılmaktadır.
İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar tahsil edilmesi gerekir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Türkiye'de ödenecek vergiler konusunda vergi idaresi ile mutabakat sağlama gibi bir uygulama yoktur. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dört ay içerisinde verilir. Vergi incelemesine yetkili makamlar, hesap dönemini takip eden beş yıl süresince vergi beyannamelerini ve bunlara temel olan muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve bulguları neticesinde yeniden tarhiyat yapabilirler.
Temettü dağıtımları üzerinde stopaj yükümlülüğü olup, bu stopaj yükümlülüğü temettü ödemesinin yapıldığı dönemde tahakkuk edilir. Türkiye'de bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye'de yerleşik kurumlara yapılanlar dışındaki temettü ödemeleri 22 Aralık 2021 tarihine kadar %15 oranında stopaja tabii idi.
Ancak, 22 Aralık 2021 tarihli ve 31697 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca 193 numaralı Gelir Vergisi Kanunu ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun kar payı dağıtımına ilişkin hükümlerinde düzenleme yapılmış olup, %15 olan stopaj oranı %10'a indirilmiştir.
Dar mükellef kurumlara ve gerçek kişilere yapılan kar dağıtımlarına ilişkin stopaj oranlarının uygulamasında, ilgili Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında yer alan stopaj oranları da göz önünde bulundurulur. Geçmiş yıllar karlarının sermayeye eklenmesi, kar dağıtımı sayılmamaktadır; bu nedenle stopaj vergisine tabi değildir.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Türkiye'de, transfer fiyatlandırması düzenlemeleri Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı" başlıklı 13'üncü maddesinde belirtilmiştir. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki 18 Kasım 2007 tarihli tebliğ uygulama ile ilgili detayları düzenlemektedir.
Vergi mükellefi, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Bu gibi transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kurumlar vergisi için kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır.
| 1 Ocak – 30 Eylül 2024 |
1 Ocak – 30 Eylül 2023 |
|---|---|
| -- | |
| (117.275.215) | |
| (117.275.215) | |
| (18.240.952) | (117.275.215) |
| -- (18.240.952) (18.240.952) |
30 Eylül 2024 ve 2023 tarihlerinde sona eren dönemlere ait raporlanan vergi karşılığı, vergi öncesi kar/zarar üzerinden yasal vergi oranı kullanılarak hesaplanan tutardan farklıdır. İlgili mutabakat dökümü aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak – | 1 Ocak – | |||
|---|---|---|---|---|
| % | 30 Eylül 2024 | % | 30 Eylül 2023 | |
| Dönem Karı/(Zararı) | 22.226.534 | 101.975.783 | ||
| Toplam Gelir Vergisi Gideri | (18.240.952) | (117.275.215) | ||
| Vergi Öncesi Kar | 40.467.486 | 219.250.998 | ||
| Şirket'in Yasal Vergi Oranı İle Hesaplanan Vergi | 25 | (10.116.872) | 25 | (54.812.750) |
| Kanunen kabul edilmeyen giderlerin etkisi | (2.919.821) | (3.665.936) | ||
| Kullanılmayan vergi zararı | (41.758.577) | (242.531) | ||
| Vergiye tabi olmayan gelirlerin vergi etkisi | 36.924.063 | (6.122.989) | ||
| Farklı vergi oranlarının kullanılmasının etkisi | -- | 19.711.375 | ||
| Üzerinden ertelenmiş vergi | ||||
| hesaplanmayan cari dönem mali zararları | (4.515.254) | (12.533.183) | ||
| Enflasyon muhasebesi ve diğer düzeltmelerin etkisi | 4.145.509 | (59.609.201) | ||
| Dönem Vergi Geliri/(Gideri) | (18.240.952) | (117.275.215) |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup, başlıca Türk Lirası, Avro, ABD Doları cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır.
Grup'un şirketlerindeki kendi geçerli para birimi dışındaki yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir:
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla Grup'un yabancı para pozisyonu aşağıdaki tabloda belirtilen yabancı para bazlı varlıklar ve borçlardan kaynaklanmaktadır.
| 30 Eylül 2024 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı | ABD Doları | Avro | TL | ||
| 1. Ticari alacaklar | 36.554.251 | -- | -- | 36.554.251 | |
| 2a. Parasal finansal varlıklar(kasa. banka hesapları dahil) | 1.825.090 | 3.216 | 420 | 1.699.478 | |
| 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 3. Diğer | 125.069.363 | -- | 361.418 | 111.328.990 | |
| 4. Dönen varlıklar (1+2+3) | 163.448.704 | 3.216 | 361.838 | 149.582.719 | |
| 5. Ticari alacaklar | -- | -- | -- | -- | |
| 6a. Parasal finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 7. Diğer | 6.779.968 | 23 | 94.527 | 3.185.465 | |
| 8. Duran varlıklar (5+6+7) | 6.779.968 | 23 | 94.527 | 3.185.465 | |
| 9. Toplam varlıklar (4+8) | 170.228.672 | 3.239 | 456.365 | 152.768.184 | |
| 10. Ticari borçlar | 52.839.042 | 27.630 | 166.882 | 45.552.652 | |
| 11. Finansal yükümlülükler | 438.502.730 | 8.557.796 | 3.860.473 | -- | |
| 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler | 6.749.951 | -- | 8.748 | 6.417.351 | |
| 12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler | -- | -- | -- | -- | |
| 13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) | 498.091.723 | 8.585.426 | 4.036.103 | 51.970.003 | |
| 14. Ticari borçlar | 490.612 | 11.878 | 2.254 | -- | |
| 15. Finansal yükümlülükler | 216.366.708 | 23.421 | 5.670.164 | -- | |
| 16a. Parasal olan diğer yükümlülükler | 10.244.967 | -- | -- | 10.244.967 | |
| 16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler | 376.721.714 | -- | -- | 376.721.714 | |
| 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) | 603.824.001 | 35.299 | 5.672.418 | 386.966.681 | |
| 18. Toplam yükümlülükler (13+17) | 1.101.915.724 | 8.620.725 | 9.708.521 | 438.936.684 | |
| 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık/ (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) |
(7.647.327) | -- | (201.150) | -- | |
| 19.a. Hedge edilen toplam varlık tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| 19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı | 7.647.327 | -- | 201.150 | -- | |
| 20. Net yabancı para varlık/ (yükümlülük) pozisyonu (9- 18+19) |
(939.334.379) | (8.617.486) | (9.453.306) | (286.168.500) | |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (UFRS 7.B23) (=1+2a+5+6a-10- 11-12a-14-15-16a) |
(686.814.669) | (8.617.509) | (9.708.101) | (23.961.241) |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Grup'un yabancı para pozisyonu aşağıdaki tabloda belirtilen yabancı para bazlı varlıklar ve borçlardan kaynaklanmaktadır.
| 31 Aralık 2023 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| TL Karşılığı | ABD Doları | Avro | TL | ||
| 1. Ticari alacaklar | 39.954.075 | -- | -- | 39.954.075 | |
| 2a. Parasal finansal varlıklar(kasa. banka hesapları dahil) | 48.689.714 | 375.465 | 552 | 35.869.131 | |
| 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 3. Diğer | 143.605.184 | -- | 372.087 | 129.459.195 | |
| 4. Dönen varlıklar (1+2+3) | 232.248.973 | 375.465 | 372.639 | 205.282.401 | |
| 5. Ticari alacaklar | -- | -- | -- | -- | |
| 6a. Parasal finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar | -- | -- | -- | -- | |
| 7. Diğer | 81.236.714 | 440 | 61.165 | 78.896.358 | |
| 8. Duran varlıklar (5+6+7) | 81.236.714 | 440 | 61.165 | 78.896.358 | |
| 9. Toplam varlıklar (4+8) | 313.485.687 | 375.905 | 433.804 | 284.178.759 | |
| 10. Ticari borçlar | 67.122.523 | 75.595 | 282.203 | 53.816.675 | |
| 11. Finansal yükümlülükler | 398.219.048 | 6.745.985 | 4.425.494 | -- | |
| 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler | 155.565.131 | -- | 10.762 | 155.155.971 | |
| 12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler | -- | -- | -- | -- | |
| 13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) | 620.906.702 | 6.821.580 | 4.718.459 | 208.972.646 | |
| 14. Ticari borçlar | 638.207 | 15.642 | 2.761 | -- | |
| 15. Finansal yükümlülükler | 102.909.936 | 79.008 | 2.636.029 | -- | |
| 16a. Parasal olan diğer yükümlülükler | 8.352.332 | -- | -- | 8.352.332 | |
| 16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler | -- | -- | -- | -- | |
| 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) | 111.900.475 | 94.650 | 2.638.790 | 8.352.332 | |
| 18. Toplam yükümlülükler (13+17) | 732.807.177 | 6.916.230 | 7.357.249 | 217.324.978 | |
| 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık/ (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) |
(14.494.375) | -- | (381.250) | -- | |
| 19.a. Hedge edilen toplam varlık tutarı | -- | -- | -- | -- | |
| 19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı | 14.494.375 | -- | 381.250 | -- | |
| 20. Net yabancı para varlık/ (yükümlülük) pozisyonu (9- 18+19) |
(433.815.865) | (6.540.325) | (7.304.695) | 66.853.781 | |
| 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu (UFRS 7.B23) (=1+2a+5+6a-10-11- 12a-14-15-16a) |
(644.163.388) | (6.540.765) | (7.356.697) | (141.501.772) |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Kur riski (devamı)
Grup'un kur riski genel olarak TL'nin Avro ve ABD Doları karşısındaki değer değişikliklerinden oluşmaktadır.
Kur riskinin ölçülebilmesi için yapılan duyarlılık analizinin temeli, kurum genelinde yapılan toplam para birimi açıklamasını yapmaktır. Toplam yabancı para pozisyonu, yabancı para birimi bazlı tüm kısa vadeli ve uzun vadeli satın alım sözleşmeleri ile tüm varlıklar ve yükümlülükleri içermektedir.
| Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2024 | |||||||
| Kar/zarar (*) Özkaynaklar |
|||||||
| Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
||||
| TL'nin ABD Doları karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | |||||||
| 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü | (29.377.006) | 29.377.006 | (29.377.006) | 29.377.006 | |||
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | |||
| 3- ABD Doları net etki (1+2) | (29.377.006) | 29.377.006 | (29.377.006) | 29.377.006 | |||
| Avro'nun ABD Doları karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | |||||||
| 4- Avro net varlık/yükümlülüğü | (35.174.849) | 35.174.849 | (35.174.849) | 35.174.849 | |||
| 5- Avro riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | |||
| 6- Avro net etki (4+5) | (35.174.849) | 35.174.849 | (35.174.849) | 35.174.849 | |||
| TL'nin ABD Doları karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | |||||||
| 7- TL net varlık/yükümlülüğü | (28.616.850) | 28.616.850 | (28.616.850) | 28.616.850 | |||
| 8- TL riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | |||
| 9- TL net etki (7+8) | (28.616.850) | 28.616.850 | (28.616.850) | 28.616.850 | |||
| Toplam (3+6+9) | (93.168.705) 93.168.705 (93.168.705) 93.168.705 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Piyasa riski (devamı)
Kur riski (devamı)
Duyarlılık analizi (devamı)
| Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | ||||||
| Kar/zarar (*) | Özkaynaklar | |||||
| Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
|||
| TL'nin ABD Doları karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | ||||||
| 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü | (19.253.542) | 19.253.542 | (19.253.542) | 19.253.542 | ||
| 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | ||
| 3- ABD Doları net etki (1+2) | (19.253.542) | 19.253.542 | (19.253.542) | 19.253.542 | ||
| Avro'nun ABD Doları karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | ||||||
| 4- Avro net varlık/yükümlülüğü | (22.552.364) | 22.552.364 | (22.552.364) | 22.552.364 | ||
| 5- Avro riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | ||
| 6- Avro net etki (4+5) | (22.552.364) | 22.552.364 | (22.552.364) | 22.552.364 | ||
| TL'nin ABD Doları karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde: | ||||||
| 7- TL net varlık/yükümlülüğü | 6.685.378 | (6.685.378) | 6.685.378 | (6.685.378) | ||
| 8- TL riskinden korunan kısım (-) | -- | -- | -- | -- | ||
| 9- TL net etki (7+8) | 6.685.378 | (6.685.378) | 6.685.378 | (6.685.378) | ||
| Toplam (3+6+9) | (35.120.528) 35.120.528 (35.120.528) 35.120.528 |
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Grup'un çeşitli grup şirketlerinden yatırımları nedeni ile çeşitli belgeler aracılığıyla elde etmiş bulunduğu, KDV istisnası ve gümrük vergisi istisnası, gelir vergisi stopajı desteği, SGK teşviği ve indirimli Kurumlar Vergisi şeklinde teşvikleri bulunmaktadır.
30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, Grup'un yararlandığı ve yararlanacağı devlet teşviklerinin ve yardımlarının detayları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:
| Şirket Adı | KDV İstisnası | Gümrük Vergisi Stopaj Desteği |
Gelir Vergisi Stopajı |
SGK Teşviği | Kurumlar Vergisi İndirimi |
Yararlanma Süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Mavibayrak Enerji | Yararlanıldı. | Yararlanıldı. | Yararlanılamaz. | Yararlanılamaz. | Yararlanılamaz. | Yoktur. |
| Mavibayrak Doğu | Yararlanıldı. | Yararlanıldı. | Teşvik kapatılınca yararlanacaktır. |
Teşvik kapatılınca yararlanacaktır. |
Yararlanılamaz. | Süre kapatılınca bildirilecektir. |
| Doğal Enerji | Yararlanıldı. | Yararlanıldı. | Yararlanılacak. | Teşvik kapatılınca belli olacaktır. |
Yararlanılamaz. | Süre kapatılınca bildirilecektir. |
| RA Güneş | Yararlanıldı. | Yararlanıldı. | Yararlanılacak. | Teşvik kapatılınca belli olacaktır. |
Yararlanılamaz. | Teşvik kapatıldıktan sonra 10 yıl. |
| Teşvik kapatıldıktan sonra 10 yıl. Yatırım devam |
||||||
| Edusa Atık | Yararlanılmadı. | Yararlanılmadı. | Yararlanılacak. | Yararlanılacak. | Yararlanılacak. | etmektedir. |
Grup'un satışları kapsamında faydalandığı teşvikler aşağıda belirtilmektedir:
Grup'un portföyünde bulunan Biyokütle ve Güneş Enerjisi Şirketleri projelerinin tamamı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında yer almaktadır. Bu kapsama giren projeler, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Belgesi almış olup YEKDEM'e tabidir. İlgili projeler faaliyete geçiş tarihlerinden itibaren devletin 10 yıl süresince asgari 133 ABD Doları cent/kWs üretimden alım garantisinden yararlanma hakkına sahiptir.
Alım garantisi ile gelir yönünden teşvik sağlanan bu firmaların ayrıca Kurumlar Vergisi indirim teşviğinden yararlanması mümkün olmamaktadır. 2012/3305 sayılı yatırımlarda devlet yardımları hakkındaki karara göre tamamı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında olan elektrik üretim tesisleri yukarıda bahsedilen Genel Teşvik Destek Unsurları'na sahiptir.
YEKDEM kapsamında olmayan Edusa Atık firmasının, Grup bünyesindeki biyokütle elektrik üretim santrallerinin biyokütle yakıt ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş olup henüz yatırım teşviki kapanmamıştır.
30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Özet Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası ("TL") olarak Türk Lirasının 30 Eylül 2024 tarihindeki alım gücü ile ifade edilmiştir.)
Şirket'in %100 bağlı ortaklığı olan Mavibayrak Doğu Enerji Üretim A.Ş.'nin biyokütle enerji santrali sahasında kurulan yardımcı kaynak güneş enerjisi santralinin ("GES") kapasite artış yatırımına ilişkin inşaat çalışmaları tamamlanmış olup, ilave 6,71 MWp kurulu güçteki GES'in kabulü, ilgili resmi kurumca 3 Ekim 2024 tarihinde yapılarak devreye alınmıştır.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.