ENDA ENERJ1 HOLD1NG A._.

Karaisalı / ADANA

(Elence-II Hidroelektrik Santrali)

GAYR1MENKUL DEĞERLEME RAPORU

Rapor No: 2022 / 1372

Tarih: 28/03/2023 16:12

!Ç!NDEK!LER

$\mathbf{1}$ .	RAPOR ÖZETİ
2.	RAPOR BİLGİLERİ
3.	SİRKET BİLGİLERİ
4.	MÜŞTERİ BİLGİLERİ
5.	DEĞERLEME RAPORUNUN TEBLİĞİN 1. MADDESİNİN 2. FIKRASI KAPSAMINDA
	HAZIRLANIP HAZIRLANMADIĞI HAKKINDA AÇIKLAMA
6.	MÜŞTERİ TALEPLERİNİN KAPSAMI VE VARSA GETİRİLEN SINIRLAMALAR7
7.	DEĞERLEME İŞLEMİNİ SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN FAKTÖRLER 7
8.	DEĞER TANIMI VE GEÇERLİLİK KOŞULLARI
9.	UYGUNLUK BEYANI VE KISITLAYICI KOŞULLAR
10.	TAŞINMAZIN TAPU KAYITLARI
10.1.	TAPU KAYITLARI
10.2.	TAPU TAKYİDATI
11.	BELEDİYE İNCELEMELERİ
11.1.	İMAR DURUMU
11.2.	iMAR DOSYASI İNCELEMESİ
11.3.	ENCÜMEN KARARLARI, MAHKEME KARARLARI, PLAN İPTALLERİ V.B. KONULAR 10
11.4.	YAPI DENETİM FİRMASI
11.5.	SON ÜÇ YIL İÇİNDEKİ HUKUKİ DURUMDAN KAYNAKLANAN DEĞİŞİM 10
12.	TESİSİN ÇEVRE VE KONUMU
12.1.	KONUM VE ÇEVRE BİLGİLERİ
12.2.	BÖLGE ANALİZİ
12.3.	DÜNYA EKONOMISINE GENEL BAKIŞ
12.4.	TÜRKIYE'NIN MAKROEKONOMIK GÖRÜNÜMÜ
12.5.	MEVCUT EKONOMIK KOŞULLARIN, GAYRIMENKUL PIYASASININ ANALIZI, MEVCUT 26
	TRENDLER VE DAYANAK VERILER
12.6.	TÜRKIYE GAYRIMENKUL PIYASASINI BEKLEYEN FIRSAT VE TEHDITLER 28
13.	DÜNYA'DA VE TÜRKİYE'DE ENERJİ SEKTÖRÜ
13.1.	DÜNYADA VE TÜRKIYE'DE ENERJI TALEBI
13.2.	TÜRKIYE'DE ELEKTRIK TÜKETIMI
13.3.	ENERJI SANTRALLERININ ÜLKEMIZDEKI DAĞILIMI
14.	HİDROELEKTRİK ENERJİ SANTRALLERİ HAKKINDA KISA BİLGİ
14.1.	TÜRKIYEDE ELEKTRIK ÜRETIMI VE HIDROELEKTRIK ENERJISININ ÜRETIMDEKI PAYI: 46
14.2.	HIDROELEKTRIK SANTRALLER HAKKINDA KISA BILGI:
	14.2.1. HIDROELEKTRIK SANTRALLERIN ANA BÖLÜMLERI:
14.3.	TÜRKIYEDE YER ALAN HIDROELEKTRIK SANTRALLERI

15.	YASAL !Z!NLER VE TES!S!N ÖZELL!KLER! 55
16.	AÇIKLAMALAR 56
17.	EN VER!ML! KULLANIM ANAL!Z! 60
18.	TES!S!N FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜ" 60
19.	DEERLEND!RME 60
20.	DEERLEME YAKLA"IMLARI 61
20.1.	PAZAR YAKLA"IMI 61
20.2.	MAL!YET YAKLA"IMI 62
20.3.	GEL!R YAKLA"IMI 64
21.	F!YATLANDIRMA 65
21.1.	GEL!R !ND!RGEME YAKLA"IMI 65
22.	ANAL!Z SONUÇLARININ DEERLEND!RMES! 69
22.1.	FARKLI DEERLEME METOTLARININ VE ANALIZ SONUÇLARININ UYUMLA"TIRILMASI
	VE BU AMAÇLA !ZLENEN YÖNTEMIN VE NEDENLERININ AÇIKLAMASI 69
22.2.	KIRA DEERI ANALIZI VE KULLANILAN VERILER 69
22.3.	GAYR!MENKUL VE BUNA BALI HAKLARIN HUKUK! DURUMUNUN ANAL!Z! 69
22.4.	GAYR!MENKUL ÜZER!NDEK! TAKY!DAT VE !POTEKLER !LE !LG!L! GÖRÜ" 69
22.5.	DEERLEME KONUSU GAYR!MENKULÜN, ÜZER!NDE !POTEK VEYA GAYR!MENKULÜN
	DEER!N! DORUDAN ETK!LEYECEK N!TEL!KTE HERHANG! B!R TAKY!DAT BULUNMASI
	DURUMLARI HAR!Ç, DEVRED!LEB!LMES! KONUSUNDA B!R SINIRLAMAYA TAB! OLUP
	OLMADII HAKKINDA B!LG! 69
22.6.	BO" ARAZ! VE GEL!"T!R!LM!" PROJE DEER! ANAL!Z! VE KULLANILAN VER! VE
	VARSAYIMLAR !LE ULA"ILAN SONUÇLAR 69
22.7.	MÜ"TEREK VEYA BÖLÜNMÜ" KISIMLARIN DEERLEME ANALIZI 69
22.8.	HASILAT PAYLA"IMI VEYA KAT KAR"ILII YÖNTEM! !LE YAPILACAK PROJELERDE,
	EMSAL PAY ORANLARI 70
22.9.	ASGAR! B!LG!LERDEN RAPORDA VER!LMEYENLER!N N!Ç!N YER ALMADIKLARININ
	GEREKÇELER! 70
22.10.	YASAL GEREKLER!N YER!NE GET!R!L!P GET!R!LMED!! VE MEVZUAT UYARINCA
	ALINMASI GEREKEN !Z!N VE BELGELER!N TAM VE EKS!KS!Z OLARAK MEVCUT OLUP
	OLMADII HAKKINDA GÖRÜ" 70
22.11.	DEERLEME KONUSU ARSA VEYA ARAZI ISE, ALIMINDAN !TIBAREN BE" YIL
	GEÇMESINE RAMEN ÜZERINDE PROJE GELI"TIRMESINE YÖNELIK HERHANGI BIR
	TASARRUFTA BULUNUP BULUNULMADIINA DAIR BILGI 70
23.	SONUÇ 71

1.RAPOR ÖZET!

DEERLEMEY! TALEP EDEN	ENDA ENERJ! HOLD!NG A.".
DEERLEMES! YAPILAN GAYR!MENKULÜN ADRES!	Merkezboztahta Köyü yolu, Dokuzoluk Mahallesi, Elence Çayı, Elence-II Hidroelektrik Santrali Karaisalı / ADANA
DAYANAK SÖZLE"ME	23 Kasım 2022 tarih ve 889 - 2022/059 no ile
DEERLEME TAR!H!	31 Aralık 2022
RAPOR TAR!H!	06 Ocak 2023
DEERLENEN TA"INMAZIN TÜRÜ	Hidroelektrik Santrali
DEERLENEN MÜLK!YET HAKLARI	1`letme hazine arazileri üzerinde yer almakta olup 27.12.2007 tarihli 49 yıl sureli üretim lisansı bulunmaktadır.
TAPU B!LG!LER! ÖZET!	1`letme Hazine arazileri ve akarsu yataı üzerinde konumlanmaktadır.
!MAR DURUMU ÖZET!	Tesis Hidroelektrik Santral Alanı üzerinde yer almaktadır. (Bkz. 1mar Durumu)
RAPORUN KONUSU	Bu rapor, yukarıda adresi belirtilen tesisin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmı`tır.
RAPORUN TÜRÜ	Konu deerleme raporu, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri kapsamında <deerleme raporlarındaBulunması Gereken Asgari Hususları= içerecek `ekilde<br/>hazırlanmı`tır.

GAYR!MENKULLER !Ç!N TAKD!R OLUNAN TOPLAM DEER (KDV HAR!Ç)
ADANA !L!, KARA!SALI !LÇES!NDE YER ALAN ELENCE-II 711.895.000,-TL H!DROELEKTR!K SANTRAL TES!S!N!N DEER!
	RAPORU HAZIRLAYANLAR
Sorumlu De erleme Uzmanı	Sorumlu De erleme Uzmanı
M. KIVANÇ KILVAN Uygar TOST (SPK Lisans Belge No: 400114) (SPK Lisans Belge No: 401681)

2. RAPOR B!LG!LER!

DEERLEMEY! TALEP EDEN	ENDA ENERJ! HOLD!NG A.".
DEERLEMES! YAPILAN GAYR!MENKULÜN ADRES!	Merkezboztahta Köyü yolu, Dokuzoluk Mahallesi, Elence Çayı, Elence-II Hidroelektrik Santrali Karaisalı / ADANA
MÜ"TER! NO	889
RAPOR NO	2022/1372
DEERLEME TAR!H!	31 Aralık 2022
RAPOR TAR!H!	06 Ocak 2023
RAPORUN KONUSU	Bu rapor, yukarıda adresi belirtilen tesisin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmı`tır.
RAPORU HAZIRLAYANLAR	M. Kıvanç KILVAN - Sorumlu Deerleme Uzmanı Lisans No: 400114 Uygar TOST - Sorumlu Deerleme Uzmanı Lisans No: 401681
RAPORA KONU GAYR!MENKUL !Ç!N "!RKET!M!Z TARAFINDAN YAPILAN SON ÜÇ DEERLEMEYE !L!"K!N B!LG!LER	A`aıdaki tabloda sunulmu`tur.

RAPOR TARİHİ	07.01.2020	05.02.2021	06.01.2022
RAPOR NUMARASI	2019/1626	2021/076	2022/1796
RAPORU HAZIRLAYANLAR	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)	M. Kıvanç KILVAN (400114) Uygar TOST (401681)
TAKDİR OLUNAN DEĞER (TL) (KDV HARİÇ)	249.775.000	274.465.000	402.430.000

3. "!RKET B!LG!LER!

"!RKET ADI	Lotus Gayrimenkul Deerleme ve Danı`manlık A._.
"!RKET MERKEZ!	1stanbul
"!RKET ADRES!	Gömeç Sokak, No: 37 Akgün 1` Merkezi Kat 3/8- 34718 Acıbadem – Kadıköy / 1STANBUL
TELEFON	(0216) 545 48 66 / (0216) 545 48 67 (0216) 545 95 29 / (0216) 545 88 91 (0216) 545 28 37
FAKS	(0216) 339 02 81
EPOSTA	[email protected]
WEB	www.lotusgd.com
KURULU" (TESC!L) TAR!H!	10 Ocak 2005
SERMAYE P!YASASI KURUL KAYDINA ALINI" TAR!H VE KARAR NO	07 Nisan 2005 – 14/462
BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUL KAYDINA ALINI" TAR!H VE KARAR NO	12 Mart 2009 - 3073
T!CARET S!C!L NO	542757/490339
KURULU" SERMAYES!	75.000,-YTL
"!MD!K! SERMAYES!	1.000.000,-TL

4. MÜ"TER! B!LG!LER!

"!RKET ADI	Enda Enerji Holding A._.
"!RKET MERKEZ!	1zmir
"!RKET ADRES!	_ehit Nevres Bulvarı, No:10, Deren Plaza, Kat:, Konak / 1zmir
TELEFON	(232) 463 98 11
KURULU" (TESC!L) TAR!H!	06.01.2010
ÖDENM!" SERMAYES!	300.000.000,-TL
FAAL!YET KONUSU	Elektrik Enerjisi Üretim ve Satı`ı.

5. DEERLEME RAPORUNUN TEBL!!N 1. MADDES!N!N 2. FIKRASI KAPSAMINDA HAZIRLANIP HAZIRLANMADII HAKKINDA AÇIKLAMA

Bu rapor, aaıda belirtilen tebli ve düzenlemelere göre hazırlanmı olup, Sermaye Piyasalarında Faaliyette bulunacak Gayrimenkul Deerleme Kurulu`ları Hakkında Tebliin (III-62.3) 1. Maddesinin 2. Fıkrası kapsamındadır.

Sermaye Piyasası Kurulu9nun III-62.3 sayılı <Sermaye Piyasalarında Faaliyette bulunacak Gayrimenkul Deerleme Kurulu`ları Hakkında Tebli= ekinde yer alan <Deerleme Raporlarında Bulunması Gereken Asgari Hususular=
Sermaye Piyasası Kurulu9nun III-62.1 sayılı <Sermaye Piyasasında Deerleme Standartları Hakkında Tebli=
Sermaye Piyasası Kurul Karar Organı9nın 22.06.2017 tarih ve 25/856 sayılı kararı ile uygun görülen Uluslar Arası Deerleme Standartları (2017)

6. MÜ"TER! TALEPLER!N!N KAPSAMI VE VARSA GET!R!LEN SINIRLAMALAR

Bu rapor ENDA ENERJ1 HOLD1NG A._.9nin talebiyle yukarıda adresi belirtilen ve irket portföyünde yer alan gayrimenkullerin Türk Lirası cinsinden pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıtır. Müteri tarafından getirilmi herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.

7. DEERLEME !"LEM!N! SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETK!LEYEN FAKTÖRLER

Herhangi bir sınırlayıcı ve olumsuz faktör bulunmamaktadır.

8. DEER TANIMI VE GEÇERL!L!K KO"ULLARI

Bu rapor, müterinin talebi üzerine adresi belirtilen gayrimenkullerin pazar deerinin tespitine yönelik olarak hazırlanmıtır.

Pazar de eri:

Bir mülkün, istekli alıcı ve istekli satıcı arasında, tarafların herhangi bir ilikiden etkilenmeyeceiartlar altında, hiçbir zorlama olmadan, basiretli ve konu hakkında yeterli bilgi sahibi kiiler olarak, uygun bir pazarlama sonrasında deerleme tarihinde gerçekletirecekleri alım satım ileminde el deitirmesi gerektii takdir edilen tahmini tutardır.

Bu deerleme çalımasında aaıdaki hususların geçerlilii varsayılmaktadır.

Analiz edilen gayrimenkullerin türü ile ilgili olarak mevcut bir pazarın varlıı peinen kabul edilmitir.
Alıcı ve satıcı makul ve mantıklı hareket etmektedirler.
Taraflar gayrimenkuller ile ilgili her konuda tam bilgi sahibidirler ve kendilerine azami faydayı salayacak `ekilde hareket etmektedirler.
Gayrimenkullerin satıı için makul bir süre tanınmıtır.
Ödeme nakit veya benzeri araçlarla pe`in olarak yapılmaktadır.
Gayrimenkullerin alım satım ilemi sırasında gerekebilecek finansman, piyasa faiz oranları üzerinden gerçekletirilmektedir.

9. UYGUNLUK BEYANI ve KISITLAYICI KO"ULLAR

Bilgi ve inançlarımız dorultusunda a`aıdaki hususları teyit ederiz.

a. Raporda yer alan görüve sonuçlar, sadece belirtilen varsayımlar ve koullarla sınırlıdır. Tümü kiisel, tarafsız ve önyargısız olarak yapılmı çalı`maların sonucudur.
b. _irketimizin deerleme konusunu oluturan tesis ve mülklere ilikin güncel veya gelecee dönük hiçbir ilgisi yoktur. Bu iin içindeki taraflara karı herhangi bir çıkarı ya da önyargısı bulunmamaktadır.
c. Verdiimiz hizmet, herhangi bir tarafın amacı lehine sonuçlanacak bir yöne veya önceden saptanmıolan bir deere; özel koul olarak belirlenen bir sonuca ulamaya ya da sonraki bir olayın olumasına balı deildir.
d. _irketimiz deerlemeyi ahlâki kural ve performans standartlarına göre gerçekletirmitir.
e. _irketimiz, ekspertiz raporu tarihinden sonra gayrimenkulde meydana gelebilecek fiziksel deiikliklerin ve ekonomide yaanabilecek olumlu ya da olumsuz gelimelerin raporda belirtilen fikir ve sonuçları etkilemesinden ötürü sorumluluk taımaz.
f. Mülkün takdir edilen deerde deiiklie yol açabilecek zemin altı (radyoaktivite, kirlilik, depremsellik vb.) veya yapısal sorunları içermedii varsayılmıtır. Bu hususlar, zeminde ve binada yapılacak aletsel gözlemlemeler ve statik hesaplamaların yanı sıra uygulama projelerindeki incelemeler sonucu açıklık kazanabilecek olup uzmanlıımız dıındadır. Bu tür mühendislik ve etüt gerektiren koullar veya bunların tespiti için hiçbir sorumluluk alınmaz.

10. TA"INMAZIN TAPU KAYITLARI

10.1. Tapu kayıtları

Tesisin üzerinde konumlu olduu arazilerin mülkiyetleri Hazine9ye aittir.

10.2. Tapu Takyidatı

Herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11. BELED!YE !NCELEMELER!

11.1. !mar Durumu

Karaisalı Belediyesi Fen 1leri Büdürlüü9nden alınanifahi bilgiye göre rapora konu tesis imar planında Hidroelektrik Santrali Alanında kalmaktadır.

11.2. !mar Dosyası !ncelemesi

Tesis bünyesindeki yapılar yapı ruhsatından muaf olduundan herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11.3. Encümen Kararları, Mahkeme Kararları, Plan !ptalleri v.b. konular

Herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

11.4. Yapı Denetim Firması

Yapılar ruhsata tabi olmayıp yapı denetimle ilgili herhangi bir durumu bulunmamaktadır.

11.5. Son Üç Yıl !çindeki Hukuki Durumdan Kaynaklanan De i#im

11.5.1. Tapu Müdürlü ü Bilgileri

11.5.1.1. Son Üç Yıl !çersisinde Gerçekle#en Alım Satım Bilgileri

Son üç yıl içerisinde gerçekleen herhangi bir alım-satım ilemi bulunmamaktadır. Tesis 2013 yılı ortalarında faaliyete alınmı`tır.

11.5.2. Belediye Bilgileri

11.5.2.1. !mar Planında Meydana Gelen De i#iklikler, Kamula#tırma !#lemleri v.b. !#lemler

Tesisin üzerinde konumlu olduu alanın tamamı kamu arazisidir. EPDK tarafından Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca 27.12.2007 tarih – EÜ/1435-3/1039 sayılı kurul kararı ile iletmeciirkete üretim lisansı verilmi`tir.

11.5.3. Gayrimenkulün Enerji Verimlilik Sertifikası Hakkında Bilgi

Ta`ınmazın enerji verimlilik sertifikası bulunmamaktadır.

2022/1372

11.5.4. Ruhsat Alınmı# Yapılarda Yapılan De i#ikliklerin 3194 Sayılı !mar Kanunu'nun 21. Maddesi Kapsamında Yeniden Ruhsat Alınmasını Gerektirir De i#iklikler Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

Tesis bünyesindeki yapılar yapı ruhsatından muaf olduundan herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

12. TES!S!N ÇEVRE VE KONUMU

12.1. Konum ve Çevre Bilgileri

Deerlemeye konu tesis, Adana 1li, Karaisalı 1lçesi, Merkezboztahta Köyü, Dokuzoluk Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Enda Enerji E lence-II Hidroelektrik Santralidir.

Santral Tesisi Elence Çayı üzerinde yer almakta olup, Adana – Karaisalı Merkezboztahta Köyü yolu üzerinden ula`ımı salanmaktadır.

Tesis, Merkezboztahta Köyü yoluna 650 m., Karaisalı Karaisalı 1lçe Merkezi9ne 25 km., Adana 1l Merkezi9ne ise yakla`ık 75 km. mesafededir.

Uydu Görüntüsü (3D)

12.2. Bölge Analizi

Adana 1li:

Türkiye'nin güneyinde Akdeniz Bölgesinde yer almaktadır. 1l merkezinin adı da Adana olup; Seyhan, Yüreir, Çukurova, Sarıçam ve Karaisalı 1lçelerinin birleimi ile oluur. Adana kent merkezi 5 ilçeden, Adana ili ise toplam 15 ilçeden olumaktadır. Adana ilinin nüfusu, 2010 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kayıtları itibariyle 2.085.225, Büyükehir nüfusu ise 1.591.518'dir. Adana ilinin yüzölçümü 17.253 km² dir. Adana Türkiye'nin 5. büyük ilidir. Ayrıca Adana Türkiye'nin en yüksek sıcaklık ortalamasına sahip illerinden birisidir.

1lkçada Adana, Anadolu'yu batan baa geçerek Gülek boazından Tarsus'a inen yol üzerinde bir konak yeriydi. Hitit tabletlerinden Hititler döneminde kent ve çevresinde Kizzuvatna Krallıı'nın egemen olduu anlaılmaktadır. Yöre, M.Ö. 16. yy'da Hitit Federasyonu'na, Hitit Devleti yıkıldıktan sonra Çukurova'da kurulan Kue Krallıı'na balandı. M.Ö. 9. yy sonlarına doru Asur, M.Ö. 6. yy'da Pers, M.Ö. 333'te Büyük Iskender'in egemenliine girdi. Iskender'in ölümünden (MÖ. 323) sonra da Selefkiler'e balandı. M.Ö. 66'da Romalı konsül Pompeius tarafından ele geçirildi. Roma ve Bizans dönemlerinde, elverili konumu nedeniyle önemli bir ticaret merkezi durumuna gelen ehir, 704'de Halife Abdülmelik tarafından Emevi topraklarına katıldı. Abbasi halifesi Harun Reit eski ilkça kalesini (Adana kalesi) yeniden yaptırdı. IX. yy'da Adana Çukurova'nın önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumundaydı. Aynı yy'da Yazman adlı bir Türk komutan bölgeyi yarı baımsız yönetti. Bölge daha sonra Mısır'daki Tolunoulları'nın eline geçti.

Bizanslılar, Abbasiler'in zayıf dümesinden yararlanarak 10. yüzyılın balarında kenti yeniden topraklarına kattılar. Alparslan'ın Malazgirt Zaferi'ni (1071) izleyen yıllarda Adana, Selçuklular'ın egemenliine girdi (1083-1097). Bu dönemde Çukurova'ya Dou'dan gelen bir çok Türk boyu yerleti. 1097 Haçlı seferiyle Adana'da Selçuklu egemenlii sona erdi. 14. yy'in ilk yarısında Memluklular'ın eline geçen Çukurova'ya çok sayıda Türkmen oymaı yerletirildi. 1352'de yöreye Memluklullara balı Türkmen Beylerinden Yüregirolu Ramazan Bey egemen oldu. Ramazanoulları adını alan Beyliin merkezi Adana'ydı. Ramazanoulları'nın yönetiminde kent geni`ledi, camiler, hanlar, kamu binalarıyla süslendi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi (1517) sırasında Osmanlı topraklarına katılan Adana'yı 1608'e kadar yine Ramazanoulları

yönetti. Adana, 19. yy'ın ortalarına doru Osmanlı Devleti'ne karı ayaklanan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paa tarafından ele geçiridi ve Mısır Ordusu'nun karargahı olarak kullanıldı. Londra antlamasıyla (1840) Osmanlılar'a geri verildi. 1867'deki yönetsel düzenlemede vilayet oldu. 1886'da Mersin-Adana demiryolunun açılması, pamuk tarımının ve kentin ekonomisinin canlanmasına ve nüfusun artmasına neden oldu. Birinci Dünya Savaı sırasında (1914-1918) Toros ve Gavurdaı tünelleri ve Badat demiryoluyla kent 1stanbul ve Suriye'ye balandı. Birinci Dünya Savaı sonrasında 24 Aralık 1918'de Fransız birlikleri, ibirlikçi Ermeni çeteleriyle Adana'yı igal etti. Türk milis kuvvetlerininiddete direnmesi, igalcilerin önemli kayba uramalarına neden oldu. 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Itilafnamesi hükümleri uyarınca 5 Ocak 1922'de Fransız igal kuvvetleri kentten çekildi. Bu tarih, halen Adana'nın kurtulu` günü olarak kutlanmaktadır.

Adana, ilk sanayileenehirlerden biri olmutur. [Seyhan Barajı'](https://tr.wikipedia.org/wiki/Seyhan_Baraj%C4%B1)nın inasıyla ve tarım tekniklerindeki geliimlerle beraber 1950'li yıllarda tarımsal verimde büyük gelimeler yaanmıtır.

Adana; pamuk, buday, soya fasulyesi, arpa, üzüm ve narenciyenin büyük miktarlarda üretildii Çukurova tarım bölgesinin pazarlama ve daıtım merkezidir. Türkiye yetilen mısır ve soya fasulyesinin yarısını Adana'da üretilmektedir. Türkiye'deki yerfıstıının %34'ü ve portakalın %29'u Adana'da yetitirilmektedir. Bölgedeki çiftçilik ve tarım kaynaklıirketlerin çou genel müdürlüklerini Adana'da açmı`tır.

Tekstil ve deri sanayi Adana'nın üretiminin %29'unu oluturan büyük sanayi kollarıdır ve bitkisel ya ile ilenmiyiyecek üreten tesisler de sayıca fazladır. 2008 itibarıyla Adana'da Türkiye'de en üst sıralarda yer alan 500 sanayi firmasının 11'ine ev sahiplii yapar. Otomotiv sanayide Adana'nın en büyük firması olan [Temsa](https://tr.wikipedia.org/wiki/Temsa)'nın 2.500'den fazla çalıana sahip olup yıllık 4.000 otobüs üretmektedir. Marsan-Adana, Türkiye'deki en büyük margarin ve bitkisel ya fabrikasıdır. Advansa Sasa, 2.650 ki`iye istihdam salamakta olup Avrupa'nın en büyük polyester üreticisidir. Adana Organize Sanayi Bölgesi'nin 1,225 hektar alan üzerine kuruludur ve küçük-orta ölçekli 300 civarı tesise ev sahiplii yapmaktadır.

Adana kentinin bulunduu Çukurova Deltası, Akdeniz kıyılarından kuzeyde Toros Dalari'nın yüksek tepelerine uzanır. Yeryüzü ekilleri bakımından farklı iki bölümden oluur. Güneyde, il alanının yaklaık %27'sini kaplayan alçak, sıcak ve verimli ovalar yayılır. Bunların balıcaları, Seyhan, Ceyhan ve Tarsus ırmaklarının yüzyıllardan beri sürükledii alüvyonlarla oluan Çukurova Deltası (Adana Ovası olarak bilinir) ve Ceyhan ırmaının açtıı boaz ile Adana Ovası'ndan ayrılan Ceyhan Ovasıdır. 1lin kuzeyi tepelikler, yaylalar ve büyük bir bölümü Toros sistemine balı dalarla kaplı çok engebeli bir bölgedir. 1l topraklarının yaklaık %73'ü kaplayan bu bölümün batısında Karanfildaı (3059 m), Güzeller Tepesi (3461 m) ve il sınırının biraz dıında Demirkazık Tepesi (3756 m) gibi Orta Toros'ların, Aladalar adıyla bilinen, yer yer sürekli kar ve küçük buzulların görüldüü en yüksek dorukları yer alır. Doudaki dalar, Dou Toroslar adıyla, Kuzey-Dou yönünde birbirine kout ve yer yer 2500 - 3000 m'yi aan sıralar halinde uzanır. 1lin kuzey ve güney bölümleri arasında yerekillerindeki bu ayrılık iklim, bitki örtüsü, tarım etkinliklerinin nitelii, nüfus younluu, kentleme derecesi gibi bir çok konuda farlılıklara yol açar. Denizden uzaklatıkça karasal bir nitelik kazanan Akdeniz iklim etkisi egemendir. Adana, nüfus sayısı, younluu, artıı, kentleme ve ekonomik gelime hızı bakımlarından bata gelen illerdendir. Nüfus younluu, Türkiye ortalamasının iki katına yakındır (95 kii/km²). Nüfusun yaklaık %66'sı (1/3'den fazlası il merkezinde) kentsel; %34'ü de kırsal yerlemelerde yaar. Ilçe merkezlerinden kimileri (Kadirli, Kozan, Ceyhan) nüfus sayıları ve ilevleri bakımından birer orta boylu kent niteliindedir. Adana ili, nüfus artı hızı bakımından Türkiye'de 3. sırayı alır (yılda yaklaık %0.36). Çalıan nüfusun genel nüfusa oranı %40'ın üstündedir. Bunun yaklaık %65'i tarım, %15 ileme endüstrisi kollarında çalıır. Türkiye'nin iç ve dı ticaretinde önemli rol oynayan kimi tarım ürünleri büyük ölçüde Adana'da yetitirilir. 1l topraklarının yaklaık %36'sı tarıma ayrılmı`tır.

Tarımda makineleme ve sulama çok gelimitir. Ekili alanın yaklaık %20'sinde sulu tarım yapılır. Bu, Türkiye ortalamasının iki katından fazladir. 19. Yüzyil'in ikinci yarısında ABD'indeki uzun iç savaın pamuk üretimini aksatmasıyla artan dı istem, tarımın gelimesinde etkili olmutur. Bunun sonucunda göçerlerin bir bölümü kılakları olan ovalarda yerleik yaama geçirildi. Böylece bir çok yeni yerleme kuruldu. Komsu Mersin ve Hatay illerinde de, Adana'nın güneyindeki bu ovalarda ekonomik bir bütünlük içinde aynı gelime sürecini yaadı. 1950'den

sonraki yıllarda yolların, liman ve sulama tesislerinin yapılması, takınlıklara karı önlem alınması, bataklıkların kurutulması, yeni endüstri alanlarının kurulması giderek artan ve çeitlenen tarımsal ürünlerin yetitirilip ilenmesi sonucu buraya baka bölgelerden gelip yerleenlerin sayısı arttı. Her yıl özellikle pamuk hasadı sırasında onbinlerce tarım içisi, geçici olarak Adana'ya gelir ve bunların birçou yerleir. Son yıllarda Güneydou terörü nedeniyle göç alımı daha da younlamıdurumdadır. Adana'da ileme endüstrisi özellikle tarımsal ürünleri ileyen kollar 1950'den sonra büyük gelime gösterdi. Balıcaları çırçır, pamuk iplii, pamuklu dokuma, besin maddeleri (un ve bitkisel ya), sabun, kereste, çimento endüstrileridir. 1lde ayrıca bir çok tamirhane ve dökümhane de vardır. Türkiye'deki endüstri içilerinin yakla`ık %7'si Adana'dadır. 1lin, 1ç Anadolu'dan Suriye ve Mezopotamya'ya uzanan yollar üzerindeki konumu önemlidir.

Toroslar ve Amanos Daları Birinci Dünya Savaı yıllarında demir yoluyla aıldı. 1950'den sonra iç Anadolu, Güneydou ve Dou Anadolu'ya stratejik önemi de olan düzenli kara yollarıyla balandı.

Adana, tipik Akdeniz iklimine sahiptir. Kıları ılık ve yaılı, yazları ise sıcak ve kuraktır. En yüksek sıcaklık 12 Haziran 2012'de nemle birlikte 53,0 °C, nemsiz 45.7 olarak ölçülmütür. En düük sıcaklıksa 28 Ocak 2012'de −6,3 °C olarak kayıtlara geçmi`tir.

ADANA	Ocak	Subat	Mart	Nisan-	Mayes	Haziran	Terminius.	Agustos	Eylül	Ekim	Kasım	Aralık	Ville
		Olçum Periyodu (1927 - 2017)
Ortalama Sicaklik ("C)	9.5	10.5	13.4	17.5	21.7	25.6	28.2	28.7	26.1	21.6	15.8	11.2	19.1
Ortalama En Yüksek Sıcaklık (°C)	14.7	16.1	19.3	23.6	28.2	31.7	33.8	34.6	33.1	28.9	22.5	16.7	25.3
Ortalama En Düşük Sıcaklık (*C)	5.1	5.9	8.1	11.8	15.6	19.6	22.8	23.2	20.0	15.5	10.6	6.8	13.8
Ortalama Güneslenme Suresi (saat)	4.5	5.3	6.0	7.1	9.1	10.6	10.8	10.4	9.0	7.4	5.9	4.4	90.5
Ortalama Yağışlı Gün Sayısı	12.1	10.9	10.7	10.0	7.5	3.7	1.2	1.1	3.4	6.8	8.0	11.4	86.8
Avlik Toplam Yagis Miktari Ortalamasi (mml	107.6	90.0	65.4	51.3	47.3	20.4	6.3	5.6	17.8	42.1	71.7	119.1	644.6

. Günlük Toplam En Yüksek Yağış Miktari 2006년 2월 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전 20일 전	Günlük En Hizli Rüzgar and the company of the company of the company	the first state of the company's the company's company's En Yüksek Kar the product of the product of the control of the
22.09.2015 129.0 mm	12.02.2011 126.4 km/sa	21.01.1972 1.0 cm

me		FTFGROLOU BÖLGELERIN ALANSAL YAĞIŞ DURUMLARI (1 Ekim 2021 - 14 Mart 2022)
BÖLGELER	2022 Su Yılı Yağış (mm)	Normali $(1991 -$ 2020) (mm)	2021 Su Yılı Yağış (mm)	Normale Göre Değişim (%)		2021 Su Yılına Göre Değişim (%)
Türkiye Geneli	367,3	339,7	247,6	8,1	Artma	48,3	Artma
Marmara	437.5	411,8	389,8	6,2	Artma	12,2	Artma
Ege	422,9	404,2	309,4	4,6	Artma	36,7	Artma
Akdeniz	581,7	476.5	339.9	22.1	Artma	71,1	Artma
Ic Anadolu	230,8	209,2	123,4	10.3	Artma	87,0	Artma
Karadeniz	409,0	358,6	244.9	14.1	Artma	67,0	Artma
Doğu Anadolu	300,9	284,9	220,9	5,6	Artma	36,2	Artma
Güneydoğu Anadolu	273,0	366,0	253,9	$-25.4$	Azalma	7,5	Artma

Sıcaklık ve Ya ı# Analizleri

Havzaların Toplam Yağış Alanı	88 021 km ² (Türkiye'nin %11'i)
Yıllık Ortalama Yağış	812 mm
Ortalama Akış Verimi (Bölge)	$9,14$ l/s/km³
Yıllık Toplam Yağış (Havza Toplamı)	68 480 hm ³ /yil
Yıllık Toplam Yağış (Bölge Toplamı)	29 960 hm ³ /yil
Ortalama Akış / Yağış Oranı (Bölge)	0.37
Havza Yerüstü Su Potansiyeli	22 000 hm ³ /yil (Türkiye'nin %12'si)
Yeraltı suyu	1 292 hm ^s /yil (Türkiye'nin %9'u)
HAVZALARIN TOPLAM SU POTANSIYELI	23 292 hm ³ /yil (Türkiye'nin %12,5'i

	Kurulu Güç (MW)	Enerji Üretimi (GWh/yil)
İşletme Halinde	2812,90	10 206,14	(%65)
İnşaat Aşamasında	504.46	1836.42	(%12)
Planlama Aşamasında	972.54	3 188,43	(%21)
Ön İnceleme Aşamasında	81,25	343,70	(%2)
TOPLAM	4 371,15	15 574,68	(%100)

Adana Bölgesi (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) Su Kaynakları ve Hidroelektrik Enerji

Verileri

12.3. Dünya Ekonomisine Genel Bakı#

Küresel Ekonomik büyüme 2018 yılında salam bir görüntü çizmitir. 2018 yılı, nispeten senkronize bir eilim izleyen büyüme trendlerinin bölgesel olarak büyük deiimler izledii bir dönem olmutur. 2017 yılındaki güçlü toparlanmadan sonra toplam gayrisafi yurtiçi hasılattaki büyüme hızının azaldıı ve %3,6 - %3,7 seviyesinde gerçekletii gözlenmitir. Büyüme hızındaki yavalama, OECD ülkelerinde özellikle Avrupa bölgesi ve Japonya9da hissedilmiolup Amerika Birleik devletleri bu trendin dıında kalmıtır. Ancak Amerika9nın yaadıı ekonomik büyümenin pek çok mali tevik ile desteklenmesini de göz ardı etmemek gerekir. Gelimekte olan ekonomilerde ise Hindistan güçlü bir toparlanma yaamı, bu esnada Rusya ve Brezilya da nispeten daha iyi performanslar göstermitir. Çin ekonomisi ise yavalama eilimini kıramamıtır.

2019 yılının Aralık ayında Çin9in Wuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü 20209nin ikinci ayından itibaren tüm Dünya9ya yayılamaya balamı olup salgının kontrol altına alınması için alınan önlemler ekonomilerin yavalamasına yol açmıtır. Finansal piyasalar salgının olası olumsuz etkilerinden dolayı önemli düüler yaamı olup Bata FED olmak üzere merkez bankalarının parasal genileme sinyalleri vermesi üzerine kısmen toparlanma yaanmı. 2019 yılında %2,9 oranında gerçekleen global ekonomik büyümeyi 2020 yılında %3,3 daralma takip etmitir. Küresel ekonominin 2021 yılında %5,8 oranında büyüme yakaladıı tahmin edilmektedir.

2021 yılı aılamaların hızla yapılmaya çalııldıı seyahat kısıtlamalarının büyük oranda kalktıı bir dönem olmutur. Yılın son çeyreinde gelimiülkeler pandeminin etkisinden kurtulup normalleme yönünde adımlar atarken pek çok gelimekte olan ve az gelimiülkede vaka sayıları artamaya devam etmektedir. Virüsün yayılmaya devam etmesi, aılamanın beklenilen hızda yapılamaması ve virüsün geçirdii mutasyonlar sebebiyle tam anlamıyla bir toparlanmanın ne zaman yaanacaı konusu hala belirsizliini korumaktadır. Bu süreçte gelimiülkelerde dahil olmak üzere artan enflasyon oranlarının, pandemi kaynaklı gelimelerden, arz-talep dengesizliklerinden, tedarik zincirlerindeki sorunlardan, artan teknolojik ürün-hizmet talebinden, Rusya-Ukrayna arasında yaanan savaın yaratmıolduu enerji krizinden ve Amerika ile Çin arasındaki Ticari çekimeden kaynaklandıı söylenebilir.

Ülke	2022	2023
Çin	3.2	4.7
ABD	1.5	0.5

Rusya	-5,5	-4.5
Suudi Arabistan	9.9	6
Fransa	2.6	0.5
Almanya	1.2	-0.7
1talya	3.4	0.4
Japonya	1.6	1.4
Meksika	2.1	1.5
1spanya	4.4	1.5
1ngiltere	3.4	0
Türkiye	5.4	3
Brezilya	2.5	0.8
Kanada	3.4	1.5
Güney Afrika	1.7	1.1
Arjantin	3.6	0.4
Hindistan	6.9	5.7

Bazı Ülkelerin 2022 ve 2023 yılların Büyüme Oranları Tahminleri

12.4. Türkiye'nin Makroekonomik Görünümü

2008 yılındaki küresel ekonomik krizden sonra Türkiye ekonomisi ciddi bir toparlanma sürecine girmiolup 2014, 2015 yıllarında GYSH bir önceki yıla göre % 5,2 ve %6,1 seviyelerinde artmıtır. 2016 yılı, pek çok farklı etkenin de etkisiyle büyüme hızının yavaladıı bir dönem olmu 2017 yılında %7,5, 2018 yılında ise %2,8 lik büyüme oranları yakalanmıtır. 2019 yılında büyüme oranı 0,9, 2020 yılında %1,8, 2021 yılında %11 olarak gerçeklemi`tir.

2020 yılında Covid-19 salgınının olumsuz etkisiyle yılın ikinci çeyreinde %9,9 oranında daralma kaydedilmi`tir. 2021 yılı itibariyle GSYH büyüklüüne göre Türkiye, Dünya9nın 21. Büyük ekonomisidir.

2004 yılından itibaren çift haneli seviyelerin altında seyreden enflasyon oranı 2017 yılında % 11,1, 2018 yılında %16,3, 2019 yılında %15,18, 2020 yılında %12,8, 2021 yılında %13,58 oranında gerçeklemitir. 2022 yılı Austos ayı Tüketici Fiyat Endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre 80,21 artmıtır. TÜFE bir önceki aya göre deiim oranı %1,46 dır.

1sizlik oranları ise son 4 yılda %11-%13 Aralıında seyretmekteydi. 2022 yılı Ekim ayı itibariyle mevsim etkisinden arındırılmı isizlik oranı %10,2 seviyesinde gerçeklemitir. 1siz sayısı bir önceki aya göre 57 bin kii artmıtır. 1stihdam edilenlerin sayısı 2022 yılı Ekim döneminde, bir önceki aya göre 229 bin kii artarak 31 milyon 200 bin kii olmutur. Buna göre mevsim etkisinden arındırılmı 1stihdam oranı ise %48 oldu.

Ödemeler dengesi tarafında ise 2018 yılında %75 olan ihracatın ithalatı karılama oranı 2019 yılında %77,2, 2020 yılında ise %86, 2021 yılında ise %82 olarak gerçeklemitir. 2022 yılı Ekim ayı itibariyle ödemeler dengesi tanımlı dı ticaret açıı 6.463 milyon ABD Doları olarak gerçeklemitir.

Ki#i Ba#ına Dü#en GSYH (USD)

	2000	2010	2015	2016	2017	2013	2019	2020	3621
GSYH ARTISI, 2009 Flyatlarıyla, %	6.9	8.4	6.1	3,3	7,5	3,0	0.9	1,9	11.4
GSYH, Carl Flyatlaria, Milyar TL	171	1,168	2.351	2.627	3.134	3.759	4.312	5.048	7,249
GSYH, Carl Flyatlaria, Milyar S	273	777.5	867	869	859	797	759.3	717.1	807.1
NUFUS, Bin Kişi	64,269	73.142	78.218	79.278	80,313	81.407	82,579	83.385	84.147
KİSİ BAŞINA GSYH, Cari Fiyatlarla, S	4.249	10.629	11.085	10.964	10,696	9.793	9.195	8.500	9,592
HIRACAT (GTS, F.O.B.), Milyon S.	٠	٠	151	149,2	164.5	177.2	180.8	169,6	225.3
HRACAT(GTS)/GSYH.%	44	×.	17.4	17.2	19.1	22.2	23.8	23.7	28,1
THALAT (GTS, C.I.F.), Milyon 5			213.6	202,2	238.7	231.2	210.3	219.5	271.4
THALAT(GTS)/GSYH, %	w.	$-1.46$	24.6	23,3	27.8	29.0	27,7	30.6	33,8
HRACATIN ITHALATI KARSILAMA ORANI (%, GTS)			70.7	73,8	68.9	76.6	36	77,3	83
SEYAHAT GELIRLERI, Milyar S	7.6	22.6	26,6	18.7	22.5	25.2	29.8	10,2	20.8
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR GIRIS), Milyar S	$\mathbf{I}$	0.1	19.3	13.8	11	12,5	9,6	7,8	14,1
CARI ISLEMLER DENGESI/GSYN, %	$-3,6$	$-5.7$	$-3, 2$	$-3.1$	$-4.8$	$-2.7$	0.7	$-5.0$	$-1.9$
SGÜCÜNE KATILMA ORANI, %		46.5	51,3	52	52.8	53.2	53	49.3	\$1,4
SSIZLIK ORANI, %		11, 1	10,3	10.9	10.9	11	13.7	33,2	12
STIHDAM ORANI, N		41.3	96	46,3	47.1	47.4	45,1	42,8	45, Z
TÜFE, (On iki avlık ortalamalara göre değişim) [%].		8,6	7.7	7.8	11.1	16.3	15,2	12,28	19,6

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlıı Ekonomik Görünüm (Eylül 2022)

Dönemler !tibariyle Büyüme Oranları

Türkiye ekonomisi, 2022'nin ikinci çeyreinde geçen yılın aynı dönemine göre %7,6 oranında büyümütür. 2003-2021 döneminde Türkiye Ekonomisinde yıllık ortalama %5,5 oranında büyüme kaydedilmitir.

Kaynak: TÜ1K

2021-2022 Büyüme Tahminleri:

						Bazı Ülke-Ülke Gruplarına İlişkin Büyüme Tahminleri (%)
		Dünya	Avro Bölgesi	ABD	Brezilya	Rusya	Hindistan	CHC	Japonya
	2021	6,1	5,3	5,7	4,6	4,7	8,9	8,1	1,6
IMF	2022	3,2	2,6	2,3	1,7	$-6,0$	7,4	3,3	1,7
	2023	2,9	1,2	1,0	1,1	$-3,5$	6,1	4,6	1,7
	2021	5,8	5,2	5,7	4,9	4,7	8,7	8,1	1,7
OECD	2022	3,0	3,1	1,5	2,5	$-5,5$	6,9	3,2	1,6
	2023	2,2	0, 3	0,5	0,8	$-4,5$	5,7	4,7	1,4
	2021	5,7	5,4	5,7	4,6	4,7	8,7	8,1	1,7
Dünya Bankası	2022	2,9	2,5	2,5	1,5	$-8,9$	7,5	4,3	1,7
	2023	3,0	1, 9	2,4	0,8	$-2,0$	7,1	5,2	1,3

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlıı Ekonomik Görünüm (Eylül 2022)

Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekle#meleri

2022 yılı Austos ayında merkezi yönetim bütçe gelirleri 305,9 milyar TL olarak gerçekleirken, bütçe giderleri 302,3 milyar TL olmu ve bütçe 3,6 milyar TL fazla vermi`tir.

Do rudan Yabancı Yatırımlar (Milyon USD)

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlıı Ekonomik Görünüm (Eylül 2022)

12.5. Mevcut Ekonomik Ko#ulların, Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler

Ülkemizde özellikle 2001 yılında yaanan ekonomik krizle balayan dönem, yaanan dier krizlere paralel olarak tüm sektörlerde olduu gibi gayrimenkul piyasasında da önemli ölçüde bir daralmayla sonuçlanmıtır. 2001-2003 döneminde gayrimenkul fiyatlarında eskiye oranla ciddi düüler yaanmı, alım satım ilemleri yok denecek kadar azalmıtır.

Sonraki yıllarda kaydedilen olumlu gelimelerle, gayrimenkul sektörü canlanmaya balamı; gayrimenkul ve inaat sektöründe büyüme kaydedilmitir. Ayrıca 2004-2005 yıllarında oluan arz ve talep dengesindeki tutarsızlık, yüksek talep ve kısıtlı arz, fiyatları hızla yukarı çekmitir. Bu dengesiz büyüme ve artıların sonucunda 2006 yılının sonuna doru gayrimenkul piyasası sıkıntılı bir sürece girmi`tir.

2007 yılında Türkiye için iç siyasetin aır bastıı ve seçim ortamının ekonomiyi ve gayrimenkul sektörünü durgunlatırdıı gözlenmitir. 2008 yılı ilk yarısında iç siyasette yaanan sıkıntılar, dünya piyasasındaki daralma, Amerikan Mortgage piyasasındaki olumsuz gelimeler devam etmitir. 2008 yılında ise dünya ekonomi piyasaları çok ciddi çalkantılar geçirmitir. Yıkılmaz diye düünülen birçok finansal kurum devrilmi ve global dengeler deimitir.

Daha önce Türkiye9ye oldukça talepkar davranan birçok yabancı gayrimenkul yatırım fonu ve yatırım kuruluu, faaliyetlerini bekletme aamasında tutmaktadır. Global krizin etkilerinin devam ettii dönemde reel sektör ve ülkemiz olumsuz etkilenmi`tir.

Öte yandan 2009 yılı gayrimenkul açısından dünyada ve Türkiye9de parlak bir yıl olmamıtır. 1çinde bulunduumuz yıllar gayrimenkul projeleri açısından finansmanda seçici olunan yıllardır. Finans kurumları son dönemde yava yavagayrimenkul finansmanı açısından kaynaklarını kullandırmak için aratırmalara balamılardır.

2010 içerisinde ise siyasi ve ekonomik verilerin inaat sektörü lehine gelimesiyle gayrimenkul yatırımlarında daha çok nakit parası olan yerli yatırımcıların gayrimenkul portföyü edinmeye çalıtıı bir yıl olmu ve az da olsa daha esnek bir yıl yaanmıtır. Geçmidönem bize gayrimenkul sektöründe her dönemde ihtiyaca yönelik gayrimenkul ürünleri <eriilebilir fiyatlı= olduu sürece satılabilmekte mesajını vermektedir. Bütün verilere bakıldıında 2010 yılındaki olumlu gelimeler 2011 ilâ 2016 yıllarında da devam etmitir.

2017 yılından itibaren, beeri ve jeopolitik etkenlerin etkisi, döviz kurlarında yaanan dalgalanmalar ve finansman imkânlarının daralmasına ek olarak artan enerji ve igücü maliyetleri gelitiricilerin ödeme zorluu yaamasına neden olmutur.

Ülkemizdeki ekonomik dinamikleri önemli ölçüde etkileyen ve çok sayıda yan sektöre destek olan inaat sektöründe yaanan bu zorluklar gayrimenkullerin fiyatlamalarında optimizasyona ve üretilen toplam ünite sayısı ile proje gelitirme hızında düüe yol açmıtır. Banka faiz oranlarının yükselmesi ve yatırımcıların farklı enstrümanlara yönelmesi de yatırım amaçlı gayrimenkul alımlarını azaltmı`tır.

Kaynak: TÜİK, 2022 yılı verisi 10 aylıktır.

2018 yılında düük bir performans çizen inaat sektörü 2019 yılını son çeyrei itibariyle toparlanma sürecine girmitir. Bu hareketlenme 2020 yılının ilk 2 aylık döneminde de devam etmitir. Ancak 2019 yılının Aralık ayında Çin9de ortaya çıkan Covid-19 salgınının 2020 yılı Mart ayında ülkemizde yayılmaya balamasıyla ekonomi olumsuz etkilenmi ve gayrimenkul sektörü bu durgunluktan payını almıtır. Karantina süreci sonrası TCMB ve BDDK tarafından açıklanan kararlar ve destekler sektöre olumlu yansımı, konut kredisi faizlerindeki düü ve kampanyalar Temmuz ve Austos aylarında konut satılarını rekor seviyelere ulatırmı`tır.

Ticari hareketliliin salanması amacıyla piyasaya aktarılan ucuz likidite döviz kurlarında ve fiyatlar genel seviyesinde büyük artılara yol açmı, sonrasında Merkez Bankası parasal sıkılama politikası uygulamaya balarken parasal sıkılama kararları sonrasında bankaların likidite kaynakları kısılmı, bu da faiz oranlarında yükselie yol açmıtır. 1naat maliyetlerinin arttıı ve risk itahının azaldıı süreçte yeni inaat sayısı azalmı bu da konut arzında düüe yol açmıtır. Konut arzındaki bu düüe karın Türk halkının gayrimenkule olan doal ilgilisinin canlı kalması, döviz kurlarında yaanan artılar ve enflasyon oranındaki artıfiyatların yükselmesine sebep olmutur. Ayrıca yabancılara yapılan satılar bölgesel fiyat artılarına yol açmıtır. Son dönemde Merkez Bankası politika faizlerinin düük tutulduu, Dünya genelinde yaanan tedarik sıkıntıları, hammadde temininde yaanan zorluklar ve Rusya-Ukrayna savaı gibi jeopolitik gerilimler ve resesyon beklentilerine ramen ekonominin canlı tutulmaya çalııldıı bir dönem içerisinden geçmekteyiz.

12.6. Türkiye Gayrimenkul Piyasasını Bekleyen Fırsat ve Tehditler

Tehditler:

Amerika Birleik Devletleri ve Çin arasındaki ticari çekime, Rusya-Ukrayna sava`ı ve Dünya genelindeki pek çok farklı jeopolitik gerilimin ekonomiye etkisi,
Yabancı sermaye kaynaklı yatırımlarda görülen yava`lama,
Türkiye9nin mevcut durumu itibariyle jeopolitik risklere açık olması sebebiyle yatırımların yava`laması ve talebin azalması,
Son dönemde inaat maliyetlerinde görülen hızlı artı,

Fırsatlar:

Türkiye9deki gayrimenkul piyasasının uluslararası standartlarda gelen taleplere cevap verecek düzeyde olması,
Son dönemde gayrimenkule olan yabancı ilgisinin artıyor olması,

2022/1372

Genç bir nüfus yapısına sahip olmanın getirdii doal talebin devam etmesi.

13. DÜNYA'DA VE TÜRK!YE'DE ENERJ! SEKTÖRÜ

13.1. Dünyada ve Türkiye'de enerji talebi

Enerji ve enerji kaynaklarına sahip olma ihtiyacı, Sanayi Devrimi itibariyle uluslararası güç dengesini belirleyen en önemli parametrelerden biri haline gelmive bu dönem itibariyle devletlerarası ilikilerdeki etkisini artırarak devam ettirmitir. Enerji kaynaklarına sahip olmanın bu kadar önemli olmasının sebebi, enerjinin aynı zamanda ülkelerin kalkınması, refahı ve gelimesi için olmazsa olmaz unsurların baında gelmesinden kaynaklanmaktadır. Ekonomik kalkınma, refah ve gelime için artık insan hayatının ayrılmaz parçası haline gelen makine, tesis ve fabrikaların çalıabilmesi ve insan hayatına katkı sunabilmesi için sürekli olarak enerjiye ihtiyaç vardır. Dünya üzerindeki enerji tüketimi, nüfus artıı, ehirleme, sanayileme ve teknolojinin yaygınlamasına paralel olarak gün geçtikçe artmaktadır. Sınırlı olan enerji kaynakları ise, enerji talebi ile ters orantılı olarak, dünya üzerinde sürekli azalmaktadır. Bununla beraber, ülkelerin nüfus artıı, iktisadi büyüme ve yüksek hayat standartlarını yakalama çabalarındaki farklılıklar, devletlerarası enerji ihtiyaç oranlarının da birbirinden farklı olmasını beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, gelimi, gelimekte olan ve az gelimi ülkelerin enerji taleplerinde farklılıklar gözlemlenmektedir.

Yıllık Enerji Talepleri Göstergeleri

Yılda yaklaık % 2 oranında artı gösteren küresel enerji ihtiyacı, gelimekte olan ülkeler arasında olan Türkiye9de, dünya ortalama enerji ihtiyacının yaklaık 3 - 4 katı seviyesinde, % 6 ile % 8 seviyesinde seyretmektedir. Bu rakamlar, kalkınma ve büyüme için Türkiye9nin dier ülkelere göre daha agresif enerji politikaları takip etmesini ve kalkınmanın sürdürülebilirlii için kısa, orta ve uzun vadeli enerji yatırımlarının gerçekletirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu kapsamda, enerjinin sürekli, güvenli ve asgari maliyetle temini ve üretimi; en verimli ve çevre konusundaki duyarlılıkları dikkate alacakekilde tüketimi büyük önem ta`ımaktadır.

Bununla beraber, üretilen enerjinin daıtımı ve kullanılmasında da altyapı ve bilinçlendirme çalımalarının yapılması dier gereklilikler arasında öne çıkmaktadır. Günümüzde enerji kaynakları, kaynaın yenilenebilir olup olmamasına göre sınıflandırılmaktadır. Genel olarak, yenilenemeyen enerji kaynakları ifadesiyle, kömür, petrol, doalgaz ve nükleer enerji; yenilenebilen enerji kaynakları ifadesiyle ise, güne, rüzgâr, dalga enerjisi, biyoenerji ve jeotermal enerji gibi kaynaklar ifade edilmektedir.

Küresel enerji tüketimi 2019 yılında %1,3 artmıtır. Büyümenin lokomotifi yenilenebilir enerji kaynakları ve doalgaz olmutur. Petrol, Afrika, Avrupa ve Amerika9da en çok kullanılan yakıt olurken Baımsız Devletler Topluluu, Orta Asya9da doalgaz çok tercih edilmektedir. Asya-Pasifikte kömürün kullanımının fazla olduu görülmektedir. 2019 da kömürün kullanımının Kuzey Amerika ve Avrupa9da tarihsel düük seviyelere indii görülmütür. <Covid Yılı= olarak nitelenen 2020 yılında küresel enerji talebi % 4,5 düzeyinde, enerji kaynaklı küresel karbon salınımı ise % 6,3 düzeyinde dümütür. Küresel enerji tüketimindeki bu düü, 2. Dünya Savaından beri en büyük düüolmutur.

Dünya üzerinde enerji tüketiminin kaynaklara göre daılımına bakıldıında, tüketimin 39te 29sinden fazlasının kömür, petrol, doalgaz gibi fosil kaynaklardan elde edildii görülmektedir. Türkiye9de de birincil enerji tüketiminin hemen hemen tamamı, dünya üzerinde olduu gibi fosil kaynaklardan karılanmaktadır. Enerji sektöründe fosil kaynaklara olan bu baımlılık, yeterli miktarda petrol ve doalgaz rezervi bulunmayan Türkiye için baka bir baımlılıa, yani enerji talebinde dıa baımlılıa sebep olmaktadır. 2022 yılı Ocak-Ekim Döneminde toplam enerji ithalatı 80,5 milyar dolar olarak gerçeklemitir. Buna göre Türkiye9nin toplam ithalatının %229sini enerji ithalatı oluturmaktadır

Bölgesel Tüketimler (2021)

Kaynak: Statistical Review of World Energy 2022, BP

Konu Başlığı	Birim	2021 Ekim Dönemi	2022 Ekim Dönemi	2021 Ocak Ekim Dönemi	2022 Ocak-Ekim Dönemi
Lisanslı Kurulu Güç	MW	91.643	94.890	-	-
Lisanssız Kurulu Güç	MW	7.407	8.386	-	-
Lisanslı Üretim	MWh	25.432.596	23.898.011	265.418.225	262.198.722
Brüt Lisanssız Üretim Miktarı	MWh	1.091.731	999.691	10.937.303	11.206.790
İhtiyaç Fazlası Satın Alınan Lisanssız Üretim Miktarı	MWh	1.038.001	1.026.365	10.667.459	10.925.611
En Yüksek Ani Puant	MW	41.733	41.595	56.304	52.423
En Düşük Ani Puant	MW	26.175	24.350	20.611	19.452
YEKDEM Üretim	MWh	5.685.526	6.284.341	63.500.291	72.888.034
YEKDEM Ödeme Tutarı	TL	5.079.629.49 8	11.545.364.77 2	49.220.112.23 3	111.464.600.46 4
Fiili Tüketim	MWh	26.302.553	25.460.062	273.234.552	276.588.784
Faturalanan Tüketim	MWh	20.565.874	20.129.357	210.078.036	214.210.861
Tüketici Sayısı	Adet	47.084.919	48.265.344	-	-
İthalat	MWh	362.559	700.636	1.663.834	4.949.170
İhracat	MWh	414.004	287.239	3.501.736	3.207.360
Ortalama YEKDEM fiyatı	TL/MWh	893,43	1.837,16	775,12	1.529,26
YEKDEM Ek Maliyeti	TL/MWh	61	-539,87	105,71	-270,6
Ağırlıklı Ortalama PTF	TL/MWh	671,07	3.566,42	425,41	2.324,52
Ağırlıklı Ortalama SMF	TL/MWh	719,47	3.703,80	437,75	2.473,13

2022 Yılı Ekim Ayı Elektrik Piyasası Genel Görünümü

			TOPLAM KURULU GÜÇ (MW)				TOPLAM ÜRETİM (MWh)
KAYNAK TÜRÜ	2021 EKİM (MW)	ORAN (%)	2022 EKİM (MW)	ORAN (%)	2021 OCAK EKİM (MWh)	ORAN (%)	2022 OCAK EKİM (MWh)	ORAN (%)
HİDROLİK	31.469,37	31,77	31.568,21	30,57	49.075.420,20	17,76	59.809.930,28	21,88
RÜZGÂR	10.252,84	10,35	11.306,78	10,95	25.723.275,71	9,31	29.500.741,23	10,79
GÜNEŞ	7.658,60	7,73	9.120,45	8,83	12.250.237,11	4,43	13.530.717,34	4,95
JEOTERMAL	1.651,17	1,67	1.686,34	1,63	8.848.925,88	3,20	8.985.090,59	3,29
BİYOKÜTLE	1.524,21	1,54	1.827,25	1,77	6.291.808,63	2,28	7.455.851,16	2,73
YENİLENEBİLİR	52.556,19	53,06	55.509,02	53,75	102.189.667,52	36,98	119.282.330,60	43,63
DOĞAL GAZ	25.905,08	26,15	25.696,03	24,88	90.604.241,55	32,79	60.494.949,50	22,13
LİNYİT	10.119,92	10,22	10.191,52	9,87	35.126.126,23	12,71	37.276.484,72	13,63
İTHAL KÖMÜR	8.993,80	9,08	10.373,80	10,04	43.475.317,37	15,73	49.336.226,71	18,05
TAŞ KÖMÜRÜ	810,77	0,82	840,77	0,81	2.671.236,96	0,97	2.693.435,67	0,99
ASFALTİT	405	0,41	405	0,39	2.049.398,22	0,74	1.315.504,78	0,48
FUEL OİL	251,93	0,25	251,93	0,24	239.059,40	0,09	621.081,83	0,23
NAFTA	4,74	0,00	4,74	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
LNG	1,95	0,00	1,95	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
MOTORİN	1,04	0,00	1,04	0,00	481,29	0,00	2.385.498,74	0,87
TERMİK	46.494,22	46,94	47.766,77	46,25	174.165.861,02	63,02	154.123.181,95	56,37
TOPLAM	99.050,41	100,00	103.275,79	100,00	276.355.528,53	100,00	273.405.512,55	100,00

2021 Ekim-2022 Ekim Elektrik Kurulu Gücü ve Üretim Miktarı

Kaynak: EPDK

Yıllar !tibariyle Lisanslı Kurulu Gücün Kaynak Bazında Geli#imi

Kaynak: EPDK

	2021 EKİM		2022 EKİM
KAYNAK TÜRÜ	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)	DEĞİŞİM (%)
İTHAL KÖMÜR	2.723.730,10	10,71	6.418.630,89	26,86	135,66
DOĞAL GAZ	10.859.482,63	42,70	4.858.706,24	20,33	-55,26
LİNYİT	3.683.837,59	14,48	3.738.074,40	15,64	1,47
HİDROLİK	3.285.885,71	12,92	3.303.178,53	13,82	0,53
RÜZGAR	2.631.696,18	10,35	3.205.198,70	13,41	21,79
JEOTERMAL	939.913,42	3,70	916.913,80	3,84	-2,45
BİYOKÜTLE	672.380,50	2,64	732.925,74	3,07	9,00
GÜNEŞ	180.330,44	0,71	274.836,79	1,15	52,41
TAŞ KÖMÜRÜ	241.108,65	0,95	273.632,15	1,14	13,49
ASFALTİT	192.007,68	0,75	111.320,43	0,47	-42,02
FUEL OİL	22.169,79	0,09	63.884,20	0,27	188,16
MOTORİN	53,62	0,00	709,51	0,00	1.223,22
Genel Toplam	25.432.596,29	100,00	23.898.011,38	100,00	-6,03

Ekim 2022 Sonu !tibariyle Lisanslı Elektrik Kurulu Gücünün Kaynak Bazında

Da ılımı

2020-2029 Yılları Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri

Kaynak: TE1A_

Türkiye9nin birincil enerji tüketiminin geliimi incelendiinde, son 30 yılda hidrolik ve kömür enerjisinin tüketiminde yatay bir seyir gerçekletii; petrole baımlılıın kısmen düürülebildii; odun ve çöpün enerji kaynaı olarak tüketiminin ciddi seviyelerde azaldıı; doalgaza baımlılıın son 20 yıl içinde hızla arttıı ve rüzgâr-güne enerjisi ile ilgili ise son yıllarda mesafe kat edilmeye balandıı görülmektedir. Bununla beraber, son 30 yıllık zaman dilimi içinde, Türkiye9nin dıa baımlı olan enerji kurgusunda pek fazla deiiklik bulunmadıı tespit edilmektedir. Bu baımlılıı azaltmak için, yerli kaynakların azami ölçüde kullanılmasına; yeni enerji sahalarının tespit edilmesine; temin edilen enerjinin verimliekilde kullanılmasını salayan teknolojilerin kullanılmasının tevik edilmesine; dünya üzerinde tespit edilen yeni enerji kaynaklarının yakından takip edilmesine ve ülke potansiyelinin aratırılmasına öncelik verilmeye balanmıtır. Bu balamda, Türkiye9nin en büyük ekonomik sorunlarından olan cari açıın, büyük ölçüde enerji ithalatından kaynaklanması, enerjide dıa baımlı olan Türkiye9yi alternatif çözüm arayılarına itmive itmeye devam etmektedir. Bu amaçla takip edilmekte olan yöntemlerden bir dieri de Türkiye9nin jeopolitik konumunun faydaya dönütürülmesidir. Hazar Havzası ve Ortadou Enerji Bölgesine, son yıllarda önemli miktarda doalgaz rezervlerinin tespit edildii Akdeniz Havzası9nın ekleniyor olması, Türkiye9nin jeopolitik konumundan kaynaklanan enerji koridoru rolünü pekitirmektedir. Bu konumu Türkiye9ye hem kendi enerji arz güvenliini salayacak tedarikçi çeitlendirmesini salamakta, hem de uluslararası öneme sahip bir enerji koridoru haline getirmektedir. Saladıı lojistik hizmeti ve bu sayede eritii kaynak çeitlilii sayesinde, Türkiye9nin jeopolitik konumunun Türkiye9nin ödemekte olduu yüksek enerji faturasını daha a`aı çekmesi beklenmektedir. Bakü-Tiflis Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, Nabucco Doalgaz Boru Hattı, Türkiye-Yunanistan-1talya Doalgaz Boru Hattı, Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Trans Anadolu Doalgaz Boru Hattı gibi stratejik projeler, yukarıda belirtilen amaca hizmet etmekte olan projelerdir.

		PUANT TALEP	ENERJİ TALEBİ
YIL	MW	Artış (%)	GWh	Artış (%)
2020	50.845		329.600
2021	53.128	4,5	344.400	4,5
2022	55.473	4,4	359.600	4,4
2023	57.972	4,5	375.800	4,5
2024	60.487	4,3	392.100	4,3
2025	62.770	3,8	406.900	3,8
2026	65.068	3,7	421.800	3,7
2027	67.352	3.5	436.600	3,5
2028	69.681	3,5	451.700	3,5
2029	72.010	3.3	466.800	3,3

Türkiye'nin Enerji !thalatı

13.2. Türkiye'de Elektrik Tüketimi

2022 yılında Türkiye'nin yıllık brüt elektrik tüketimi 328.700 GWh olarak hesaplanmı`tır.

Tüketimdeki en büyük artı%18,4 ile 1976 yılında gerçekleirken, 2009 yılında ise %2 düü ile en büyük düü yaanmıtır. 1971 yılından günümüze elektrik tüketimi sadece 2001 ve 2009 yıllarında önceki yıla göre dümütür. 1971'den 2015'e ortalama alındıında tüketimin her yıl %8,0 arttıı, 2006-2015 yıllarını kapsayan son 10 yıl dikkate alındıında ise tüketimin her yıl % 5,1 arttıı görülmektedir. Son 10 yıl, her yıl için önceki 5 yılın ortalama elektrik tüketimi hesaplandıında da tüketimin her yıl ortalama yüzde 5,78 arttıı görülmektedir. Tüketim 2016 yılında %6, 2017 yılında %7,7, 2018 yılında %2,3 artmı; 2019 yılında bir önceki yıla göre %0,9 oranında azalmı, 2020 yılında bir önceki yıla göre %0,18 oranında artmı, 2021 yılında bir önceki yıla göre %8,13 oranında artmı, 2022 yılında ise bir önceki yıla göre %1,25 oranında azalmı`tır.

									KİŞİ BAŞINA
		KURULU	BRÜT		BRÜT TALEP⁽²⁾	NET	KURULU	BRÜT	PER CAPITA	BRÜT TALEP	NET
YILLAR	NÜFUS ⁽⁴⁾	GÜÇ	ÜRETİM	ARZ ⁽¹⁾	GROSS	TÜKETİM⁽³⁾	GÜÇ	ÜRETIM	ARZ	GROSS	TÜKETİM
	POPULATION ⁽⁴⁾	INS. CAPACITY	GROSS GEN.	SUPPLY ⁽¹⁾	DEMAND ⁽²⁾	NET CON. ⁽³⁾	INS. CAPACITY	GROSS GEN.	SUPPLY	DEMAND	NET CON.
YEARS	(x1000)	(MW)	(GWh)	(GWh)	(GWh)	(GWh)	(Watt)	(kWh)	(kWh)	(kWh)	(kWh)
1975	40348	4186,6	15622,8	15126.9	15719.0	13491.7	104	387	375	390	334
1980	44737	5118,7	23275,4	23222.7	24616,6	20398.2	114	520	519	550	456
1990	56473	16317,6	57543	53500,3	56811.7	46820,0	289	1019	947	1006	829
2000	67845	27264,1	124921,6	122051.6	128275,6	98295.7	402	1841	1799	1891	1449
2007	70586	40835,7	191558.1	181781.8	190000.2	155135,2	579	2714	2575	2692	2198
2008	71517	41817,2	198418.0	189429,1	198085,2	161947,6	585	2774	2649	2770	2264
2009	72561	44761,2	194812.9	185885,5	194079,1	156894.1	617	2685	2562	2675	2162
2010	73723	49524,1	211207.7	202272.3	210434,0	172050.6	672	2865	2744	2854	2334
2011	74724	52911,1	229395,1	218468.9	230306,3	186099.5	708	3070	2924	3082	2490
2012	75627	57059,4	239496,8	230580,4	242369,9	194923,4	754	3167	3049	3205	2577
2013	76668	64007,5	240154,0	235179.7	246356,6	198045.2	835	3132	3068	3213	2583
2014	77696	69519.8	251962.8	244706.1	257220.1	207375.1	895	3243	3150	3311	2669
2015	78741	73146.7	261783.3	253840.6	265724,4	217312.2	929	3325	3224	3375	2760
2016	79814	78497,4	274407,7	266829,5	279286,4	231203,7	984	3438	3343	3499	2897
2017	80811	85200,0	297277.5	283682,1	296702.1	249022,7	1054	3679	3510	3672	3082
2018	82004	88500,8	304801.9	289867.2	304166.9	254863,0*	1079	3717	3535	3709	3108

																	Birim(Unit): GWF
								SEBEKE KAYBI		$\equiv$			NETWORK LOSSES
YILLAR YEARS	BRÜT ÜRETIM GROSS GEN.	ARTIS % INCREASE	IHTIYAC iç. INTERNAL CONSUMPTION	%	NET ÜRETIM NET GEN.	İTHALAT IMPORTS	SEBEKEYE VERİLEN ⁽¹⁾ SUPPLIED TO THE NETWORK ⁽¹⁾	İLETİM TRANSMISSION	%	DAĞITIM DISTRIBUTION		%	TOPLAM TOTAL	%	IHRACAT⁽²⁾ EXPORTS⁽²⁾	NET TÜKETİM NET CONS.	ARTIS % INCREASE
2002	129399,5	5.4	5672.7	4,4	123726,8	3588.2	127315,0	3440.7	2.7	20491.2		16.1	23931.9	18.8	435.1	102948,0 *	6,1
2003	140580.5	8,6	5332,2	3,8	135248,3	1158.0	136406.3	3330.7	2,4	20722,0		15,2	24052,7	17.6	587,6	111766,0 *	8,6
2004	150698.3	7.2	5632,6	3.7	145065.7	463.5	145529.2	3422,8	2,4	19820.2		13.6	23243.0	16.0	1144.3	121141.9 *	8,4
2005	161956.2	7.5	6487.1	4.0	155469.1	635.9	156105.0	3695,3	2.4	20348.7		13,0	24044,0	15.4	1798.1	130262,9 *	7,5
2006	176299.8	8,9	6756.7	3,8	169543.1	573,2	170116.3	4543.8	2,7	19245.4		11.3	23789.2	14.0	2235,7	144091.4 *	10,6
2007	191558.1	8.7	8218,4	4,3	183339.7	864,3	184204,0	4523,0	2,5	22123,6		12,0	26646,6	14.5	2422,2	155135,2 *	7,7
2008	198418.0	3.6	8656.1	4.4	189761.9	789.4	190551,3	4388,4	2.3	23093,1		12.1	27481,5	14.4	1122.2	161947.6 *	4,4
2009	194812,9	$-1,8$	8193.6	4,2	186619.3	812.0	187431,3	3973,4	2.1	25018.0		13.3	28991.4	15.5	1545.8	156894,1 *	$-3,1$
2010	211207,7	8,4	8161,6	3,9	203046,1	1143.8	204189,9	5690,5	2,8	24531,2		12,0	30221,7	14.8	1917,6	172050,6 *	9,7
2011	229395,1	8.6	11837,4	5,2	217557.7	4555.8	222113.5	4189.3	1.9	28180.1		12.7	32369.4	14.6	3644.6	186099.5 *	8,2
2012	239496,8	4,4	11789,5	4,9	227707,3	5826.7	233534.0	6024.7	2.6	29632,3		12,7	35657.0	15.3	2953.6	194923,4 *	4,7
2013	240154,0	0.3	11177.0	4.7	228977.0	7429.4	236406,4	5639,4	2.4	31495,1		13,3	37134,5	15.7	1226,7	198045,2 *	1,6
2014	251962,8	4,9	12513.9	5,0	239448.8	7953.3	247402.2	6271,2	2,5	31059.9		12.6	37331.1	15.1	2696.0	207375,1 *	4,7
2015	261783,3	3.9	11883.8	4,5	249899.5	7135.5	257035,0	5338.1	2.1	31190.2		12,1	36528,3	14.2	3194,5	217312,2 *	4,8
2016	274407.7	4.8	12471.0	4,5	261936.8	6330.3	268267.1	5607.6	2.1	30004.1		11,2	35611,7	13.3	1451.7	231203,7 *	6,4
2017	297277,5	8,3	13020.0	4,4	284257.5	2728.3	286985.8	5503.3	1.9	29156.2		10,2	34659.5	12.1	3303,7	249022,7 *	7,7
2018	304801,9	2,5	14299.7	4.7	290502,2	2476,9	292979,0	5120,3	1.7	29883.9	$\pm$	10.2	35004,2	11.9	3111,9	254863,0 *	2,3

Dönem	Serbest Tüketici Hakkını Kullanan Tüketicilerin Tüketim Miktan	Serbest Tüketici Hakkını Kullanmayan Tüketicilerin Tüketim Miktan	Profil Abone Grubu
Ara - 2022	9.036.4334	1496542	AYONLATAA
$45 - 2022$	1902.002	883595,0279	MESKEN
Ara - 2022	3486.030.8738	536689.8048	SANAY
Ara - 2022	122780529	96,678,0916	TARINGAL SULAMA
Ara - 2022	2064/91642	2010155933	TICARETHANE
Ara - 2022	5.181.879.8725	13854646	Veri yok

Aralık 2022 Dönemi Serbest Tüketici Elektrik Tüketimi

	TÜRKİYE BRÜT ELEKTRİK ÜRETİMİNİN BIRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE AYLIK DAĞILIMI MONTHLY DISTRIBUTION OF TURKEY'S GROSS ELECTRICITY GENERATION BY PRIMARY ENERGY RESOURCES
						2022
	Birin (Unit): GWh.
	OCAK	SUBAT	MART	Nisas	MAVIS	HAZIRAN	TEMMUZ	AGUSTOS	EVL01	EKÍM	KASIM	ARALIK	TOPLAM
	JAMELANT	PERMISSION	MARCH	aton.	MAY	STOR	RILY	AUGUST	CERTIFIANES	DCTORES	SUITEURES	DRITANNIE	tenat
Tacklaskett + Meal Könfert Axfaltit Hard Coal + Imported Coal	6,488.5	5,631.3	4.444.1	3.149.9	3.252.9	4,700,1	6,913.3	5.376.9	6.433.8	6,583.6	7,2873	7,487.9	65.070.0
Liavir Limita	4,166.9	3.679.7	A.148.6	3,683.6	3.487.2	3.744.5	3,874.9	3,636.9	3,997.6	3.738.1	3,629.8	3.539.4	44.766.7
Sm Yakıtlar Liquid Fuels	608.8	531.3	787.0	610.8	180.7	63.3	66.3	19.0	89.3	64.6	49.5	49.2	3.194.4
Degal Gaz «Lug Naturi Qui -Lea	7.332.8	\$516.8	8,294.2	4.193.3	4,448.0	5,593.9	F.SSEJ	9,799.3	7,967.3	\$,607.7	4,977.7	6,716.3	72.836.2
Yenilenekilir + Ank Renew and Waites	723,4	681.7	796.1	734.1	798,102	780,864	794,623	763.2	743.6	741.2	798	831.3	9.079.5
TERMIN THERMAL	19,228.	18.519.4	15.279.9	12.371.6	11,125,6	14,881.3	16.237.8	20,845.8	18,578.8	16,355.2	16,614.9	18,884.0	197,556,2
HIDROLIK IIYERO	4.736.3	4.073.3	5,383.4	\$737.8	\$728.4	6,998.9	5,649.6	K.439,4	3,946.9	3,387.9	3,168.2	A 283.3	67.195.4
JEOTENAL - RÜZGAR-GÜNES GEOTHERMAL + WIND +50LAR	4.738.4	4.034.4	6,311.2	4.970.6	4.628,4	6,368.8	T/995.7	4,389.7	4.923.9	5,383,8	4,836.1	4.361,6	61.283.2
BRUT URLTIM OROSS OENER ATTON	28,705.0	15.796.7	28,694.4	26,079.7	35,487.3	27.238.8	18,893.9	31,644.8	27,289,6	25,046.7	24,619.3	26,548.6	326.014.8
DIS ALIM BEFORTS	471.3	419.3	288.7	370.8	438.7	6963	634.6	866.1	641.0	766,6	TIL.	713.6	6.414.1
DIS SATIM EXPORTS	4383	382.5	33130	341.7	364.6	186.4	387.3	139.9	291.7	187.1	341.6	241.1	3.710.5
BRÛT TALLY GROSS DEMAND	28,741.3	25.833.4	28,642.1	26,108,5	16,683.6	27,468.5	29.171.3	33.973.8	27,608.9	25,460.1	25,119.0	27.011.3	328.718,8

	ÖNCEKİ YILA GÖRE KARŞILAŞTIRMALI AYLIK TÜRKİYE BRÜT ELEKTRİK ÜRETİMİ MONTHLY ELECTRICITY GENERATION OF TURKEY COMPARED WITH PREVIOUS YEAR
							Birim (Unit): GWh
		2021			2022
AYLAR	EÜAS	ÜRETIM SRK. + İSLETME HAKKI DEVİR	TOPLAM	EÜAS	ÜRETIM SRK. + İSLETME HAKKI DEVİR	TOPLAM	ARTIS _%
MONTS	EÜAŞ	PRODUCTION COMP. + AUTOPRODUCERS + TOOR	TOTAL	EÜAŞ	PRODUCTION COMP. + AUTOPRODUCERS + TOOR	TOTAL	INCREASE%
OCAK JANUARY	4.512.4	22,778.3	27.290,7	3.847.4	24.857.5	28.705.0	5,2
SUBAT FEBRUARY MART	3.196.6	21.449.3	24.645,9	2.954.2	22.842.5	25.796,7	4,7
MARCH NİSAN	4.677,1	23.536,8	28.213,9	4.456,7	24.237,7	28.694,4	1,7
APRIL MAYIS	4.654,3	21.741,6	26.395,9	3.218,2	22.861,5	26.079,7	$-1,2$
MAY HAZİRAN	4.347,6	21.151,8	25.499,4	3.896,6	21.590,7	25.487,3	0,0
JUNE TEMMUZ	4.561.7	22.667.2	27.228,9	4.165.3	23.073,5	27.238,8	0,0
JULY AĞUSTOS AUGUST	5.315,7 5.851.8	25.950,3 27.172,1	31.266,1 33.024,0	4.305,7 5.631.3	24.588,0 26.013,5	28.893,8 31.644,8	$-7,6$ $-4,2$
EYLÜL SEPTEMBER	4.341.2	23.807,2	28.148,5	4.477,6	22.782,0	27.259,6	$-3,2$
EKİM OCTOBER	4.234,5	22.478,7	26.713,2	3.151,8	21.894,8	25.046,7	$-6,2$
KASIM NOVEMBER	3.794,5	23.246,4	27.040,9	2.977,4	21.641,8	24.619,3	$-9,0$
ARALIK DECEMBER	4.035,7	25.220,0	29.255,7	3.356,9	23.191,7	26.548,6	$-9,3$
TOPLAM TOTAL	53.523,2		281.199,9 334.723,1	46.439,4	279.575,4	326.014,8	$-2,6$

YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE NET ELEKTRIK TÜKETİMININ SEKTÖRLERE DAĞILIMI									Birim: GWh
YIL	MESKEN	鲇	KÖY	%	TICARET VE KAMU HİZ	贴	SANAYI	點	AYDINLATMA	×.	DİĞER	₩	TOPLAM
2000	23.888	24.3			17.939	18,3	48.842	49.7	4,558	4.6	3.070	3.1	98.296
2001	23,557	24.3			18,432	19.0	46,989	48.4	4,888	5.0	3.203	3.3	97.070
2002	23.559	22.9			20.305	19.7	50.489	49.0	5.104	5.0	3.490	3.4	102,948
2003	25.195	22.5			22,840	20.4	55.099	49.3	4.975	4.5	3.657	3.3	111,766
2004	27.619	22.8			25.629	21.2	59.566	49.2	4.433	3.7	3.895	3.2	121.142
2005	30.935	23.7			28.777	22.1	62.294	47.8	4.143	3,2	4.113	3,2	130.263
2006	34.466	24.1			32.186	22.5	68.027	47.5	3.950	2.8	4.441	3.1	143.070
2007	36.476	23.5			35 831	23,1	73.795	47.6	4.053	2.6	4.981	3.2	155.135
2008	39.584	24.4			37.737	23.3	74.850	46.2	3.970	2.5	5.806	3.6	161.948
2009	39.148	26.0			38.553	24.6	70.470	44.9	3.845	2.5	4.879	3,1	156,894
2010	41.411	24.1			41,965	24.4	79.331	46.1	3.768	2.2	5.586	3.2	172.051
2011	44.271	23.B			44.715	24.0	87,980	47.3	3.986	2.1	5.147	2.8	186,100
2012	45.375	23.3			47.512	24.4	92.302	47.4	3.885	2,0	5.850	3.0	194.923
2013	44.971	22.7			51.072	25.8	93.252	47.1	3.836	1.9	4.915	2.5	198.045
2014	46.190	22.3			54.304	26.2	97.777	47.2	3.943	1.9	5.161	2,5	207,375
2015	47.901	22.0			56.922	26.2	103.535	47.6	4.074	1,9	4.881	22	217.312
2016	51.204	22.1			60.668	26,2	108.298	46.8	4.229	1.8	6.805	29	231,204
2017	54.251	21.8			67.094	26,9	116,483	46.8	6.049	2.4	6.146	2,1	249.023
2018	54.591	21.1			71,927	27.9	117.712	45.6	4.725	1.8	9.278	3.6	258,232
2019	56.194	21.8			70.757	27,5	115.675	45.0	5.075	2.0	9.571	3.7	257.273

Ekim 2022 Döneminde Faturalanan Elektrik Tüketiminin Tüketici Türü Bazında Da ılımı (%)

Ekim 2022 Dönemi Faturalanan Elektrik Tüketiminin Da ıtım Bölgesi Bazında Da ılımı (MWh)

Kaynak: EPDK

13.3. Enerji Santrallerinin Ülkemizdeki Da ılımı

2022/1372

Türkiye'de bulunan lisanslı santrallerin kurulu gücü 100.667 MW'dır. Kurulu güç olarak en yüksek kapasiteli 1zmir, en düük kapasiteli il ise Kilis9tir. Rüzgar santralleri Ege kıyıları ile Akdeniz'in dousu, hidroelektrik santraller Fırat-Dicle havzası ile Çoruh havzası, yerli kömür santralleri kömür madeni bulunan bölgelerde, ithal kömür santralleri kıyıehirlerinde, doalgaz santralleri yüksek elektrik tüketimi olan bölgelerde, ülkemizde yeni yeni kurulmaya balayan güne elektrii santralleri ise Türkiye'nin güney bölgelerinde younlamıtır.

Aaıdaki tabloda Ekim 2022 yılı itibariyleehirlerimizdeki lisanslı santrallerin toplam kurulu güçleri ve tüketimi karılama oranları verilmitir.

İLLER	KURULU GÜÇ (MW)	ORAN (%)	İLLER	KURULU GÜÇ (MW)	ORAN (%)
İzmir	5.168,24	5,45	Sinop	608,36	0,64
Adana	5.138,71	5,42	Erzurum	571,97	0,60
Çanakkale	4.573,21	4,82	Bolu	537,99	0,57
Kahramanmaraş	4.407,91	4,65	Ordu	501,73	0,53
İstanbul	3.496,63	3,68	Muş	462,66	0,49
Zonguldak	3.377,11	3,56	Gaziantep	449,93	0,47
Şanlıurfa	3.300,25	3,48	Afyonkarahisar	422,51	0,45
Samsun	3.250,94	3,43	Şırnak	420,92	0,44
Balıkesir	3.086,23	3,25	Çorum	402,43	0,42
Manisa	2.932,22	3,09	Yalova	386,93	0,41
Hatay	2.887,01	3,04	Rize	366,57	0,39
Bursa	2.886,49	3,04	Erzincan	324,40	0,34
Sakarya	2.821,10	2,97	Kırşehir	316,09	0,33
Elazığ	2.466,17	2,60	Amasya	314,66	0,33
Ankara	2.382,98	2,51	Isparta	290,65	0,31
Muğla	2.315,61	2,44	Adıyaman	258,64	0,27
Diyarbakır	2.260,86	2,38	Kars	251,66	0,27
Kocaeli	2.107,49	2,22	Ardahan	235,90	0,25
Artvin	2.071,30	2,18	Bilecik	205,18	0,22
Kırıkkale	2.001,52	2,11	Karabük	185,97	0,20
Kırklareli	1.907,92	2,01	Edirne	181,01	0,19
Antalya	1.832,33	1,93	Van	160,42	0,17
Denizli	1.753,47	1,85	Düzce	124,91	0,13
Aydın	1.572,43	1,66	Kastamonu	123,23	0,13
Konya	1.538,13	1,62	Burdur	122,46	0,13
Tekirdağ	1.502,41	1,58	Malatya	117,74	0,12
Mardin	1.423,09	1,50	Tunceli	106,95	0,11
Bingöl	1.325,49	1,40	Bitlis	103,05	0,11
Kütahya	1.067,82	1,13	Uşak	102,97	0,11
Osmaniye	1.060,89	1,12	Nevşehir	89,13	0,09
Mersin	1.025,38	1,08	Yozgat	69,43	0,07
Sivas	1.017,80	1,07	Niğde	64,36	0,07
Giresun	911,87	0,96	Batman	61,68	0,07
Siirt	793,91	0,84	Çankırı	61,12	0,06
Gümüşhane	686,80	0,72	Hakkari	58,17	0,06
Tokat	681,73	0,72	Aksaray	39,24	0,04
Karaman	676,79	0,71	Bayburt	35,68	0,04
Eskişehir	654,76	0,69	Ağrı	35,11	0,04
Trabzon	650,75	0,69	Bartın	34,33	0,04
Kayseri	644,01	0,68	Iğdır	23,79	0,03
			Genel Toplam	94.889,65	100,00

2022 Yılı Ekim Ayı !tibariyle Lisanslı Elektrik Kurulu Gücünün Kaynak Bazında Da ılımı

(Türkiye)

2022 Yılı Ekim Ayı !tibariyle Lisanslı Elektrik Üretiminin Kaynak Bazında Da ılımı (Türkiye)

Bölgelere göre kurulu güç, elektrik üretim kapasitesi ve Üretim – Tüketim Oranları aaıda verilmitir.

s.	Bölge	Kurulu Güc	Yıllık Üretim Tahmini	Üretim/Tüketim Oranı
1.	Karadeniz Bölgesi	13.990 MW	46.851 GWh	209 %
2.	Doğu Anadolu Bölgesi	5.532 MW	16.634 GWh	130 %
	3 Ege Bölgesi	14.171 MW	55.472 GWh	125 %
4	Akdeniz Bölgesi	15.981 MW	50.342 GWh	112 %
5.	Güneydoğu Anadolu Bölgesi	8.753 MW	28.970 GWh	85%
	6 Ic Anadolu Bölgesi	8.358 MW	23.694 GWh	64 %
	Marmara Bölgesi	21.051 MW	66,006 GWh	61 %

Adana 1li toplam kurulu güç kapasitesi sıralamasına göre ülke genelinde 4. sırada yer almaktadır. Elektrik santrali kurulu gücü 3.891 MW'dır. Toplam 52 adet elektrik enerji santrali bulunan Adana9daki elektrik santralleri yıllık yakla`ık 15.563 GW elektrik üretimi yapmaktadır. Adana'nın elektrik daıtım hizmeti TOROSLAR EDA\_ tarafından salanmaktadır.

Aaıdaki Tabloda Adana9da bulunan bazı Elektrik Santralleri ve yapım aamasındaki santraller yer almaktadır.

İsletmedeki Elektrik Santralleri
Santral Adı	Firma	Güc
ISKEN Sugözü Termik Santrali	Steag Enerji	1,308 MW
Tufanbeyli Termik Santrali	Enerjisa Elektrik	450 MW
Yedigőze Sanibey Barajı	Sanko Enerji	311 MW
Göktas Barajı ve HES	Aydem Enerji	276 MW
Kavşak Bendi ve HES	Enerjisa Elektrik	191 MW
Catalan Barajı ve HES	EUAS	169 MW
Köprü Barajı ve HES	Enerjisa Elektrik	156 MW
Menge Barajı ve HES	Enerjisa Elektrik	89 MW
Yamanlı 2 HES	Enerjisa Elektrik	82 MW
Karakuz Barajı ve HES	Alarko Energi	76 MW
Feke 2 Barajı ve HES	Akenerji	69 MW
Doğançay Hidroelektrik Santrali	Enerjisa Elektrik	62 MW
Seyhan Barajı ve HES	EUAS:	60 MW
Toros HES	Aydem Energi	50 MW
Mentas HES	Aydem Enery	50 MW
Eğlence HES	Enda Enerji	44 MW
Andoz RES	CGN Enerti	32 MW
Feke 1 HES	Akenerji	29 MW
Gökkaya Barajı ve HES	Akenerji	29 MW
Eğlence 2 HES	Enda Enerji	27 MW
Himmetli HES	Akenerji	27 MW
Kry HES	Arsan Enerji	24 MW
Cakit HES	Statkraft	20 MW
Kusaklı HES	Enerjisa Elektrik	20. MW
Sofulu Çöplüğü Biyogaz Santrali	ITC Katı Atık Energi	16 MW
Gündoğan GES	Kivang Energi	15 MW
Amylum Nişasta Doğalgaz Santralı	Amylum Nisasta	14 MW
Ahmetli HES	Ahmetli HES Elektrik Uretim	12 MW
Seyhan 2 HES	EUAS.	7,50 MW
Bossa Adana Fabrikası Enery Tesis:	Bossa	6,70 MW
Kivanç Tekstil Kojenerasyon Santrali	Kivanç Energi	6.06 MW

Santral Adı	Firma	Güc
Tekno Enerji Adana Güneş Enerji Santrali	Tekno Rav Solar	3,00 MW
Kilicli 2 HES		2,14 MW

Adana'da yapım a#amasındaki santraller

14. H!DROELEKTR!K ENERJ! SANTRALLER! HAKKINDA KISA B!LG!

14.1. Türkiyede Elektrik Üretimi ve Hidroelektrik Enerjisinin Üretimdeki payı:

Türkiye Elektrik Üretimi üretimdeki paylarına göre sırasıyla doalgaz, hidroelektrik, takömürü ve linyit, ithal kömür, rüzgar, motorin ve fuel-oil gibi sıvı yakıtlar jeotermal, biyogaz ve güne enerjisi ile yapılmaktadır. Kaynaklara ve Kurumlara yıllık/aylık/günlük elektrik üretimi aaıdaki grafiklerde verilmitir.

Yıl	Toplam	Kömür	Sıvı yakıtlar	Doğal gaz	Hidrolik	Yenilenebilir Enerji ve Atıklar ⁽¹⁾
Year	Total	Coal	Liquid fuels	Natural Gas	Hydro	Renewable Energy and wastes ⁽¹⁾
	(GWh)			(%)
2002	129 400	24,8	8,3	40.6	26,0	0,3
2003	140 581	22,9	6,6	45,2	25,1	0,2
2004	150 698	22,8	5,0	41,3	30,6	0,3
2005	161 956	26,6	3.4	45,3	24.4	0,3
2006	176 300	26,4	2,4	45,8	25,1	0,3
2007	191 558	27,9	3,4	49,6	18,7	0,4
2008	198 418	29,1	3,8	49,7	16,8	0,6
2009	194 813	28,6	2,5	49,3	18,5	1,2
2010	211 208	26,1	1,0	46,5	24,5	1,9
2011	229 395	28,8	0,4	45,4	22,8	2,6
2012	239 497	28,4	0,7	43,6	24,2	3,1
2013	240 154	26,6	0,7	43.8	24,7	4,2
2014	251 963	30,2	0,9	47,9	16,1	4,9
2015	261 783	29,1	0,9	37,9	25,6	6,5
2016	274 408	33,7	0.7	32,5	24.5	8,6
2017	297 278	32,8	0.4	37,2	19,6	10,0
2018	304 802	37,2	0.1	30.3	19.7	12,7
2019	303 898	37,1	0,1	18,9	29,2	14,7
2020	306 703	34,5	0,1	23,1	25,5	16,8

Kaynak: TÜ1K

Yıl	Toplam kurulu güç	Brüt Üretim	Net tüketim
Year	Total power installed	Gross generation	Net consumption
	(MW)	(GWh)
2000	27 264,1	124 921,6	98 295,7
2001	28 332,4	122 724,7	97 070,0
2002	31 845,8	129 399,5	102 948,0
2003	35 587,0	140 580,5	111 766,0
2004	36 824,0	150 698,3	121 141,9
2005	38 843,5	161 956,2	130 262,9
2006	40 564,8	176 299,8	143 070,5
2007	40 835,7	191 558,1	155 135,2
2008	41 817,2	198 418,0	161 947,6
2009	44 761,2	194 812,9	156 894,1
2010	49 524,1	211 207,7	172 050,6
2011	52 911,1	229 395,1	186 099,6
2012	57 059,4	239 496,8	194 923,4
2013	64 007,5	240 154,0	198 045,2
2014	69 519,8	251 962,8	207 375,1
2015	73 146,7	261 783,3	217 312,3
2016	78 497,4	274 407,7	231 203,7
2017	85 200,0	297 277,5	249 022,6
2018	88 550,8	304 801,9	258 232,2
2019	91 267,0	303 897,6	257 273,1
2020	95 890,6	306 703,1	261 192,8

Türkiye Kurulu Güç ve Üretiminin Yıllar !tibariyle Geli#imi

Kaynak: TÜ1K, EP1A_

KAYNAK TÜRÜ	DEVREYE GİREN KURULU GÜÇ(MW)	DEVREDEN ÇIKAN KURULU GÜÇ(MW)	NET DEĞİŞİM (MW)
İTHAL KÖMÜR	660,000		660,000
RÜZGAR	107,625	-	107,625
LİNYİT	55,000		55,000
GÜNEŞ	41,030	-	41,030
BİYOKÜTLE	4,000	-	4,000
Toplam	867,655	-	867,655

2022 Yılı Ekim Döneminde Devreye Giren ve Çıkan Lisanslı Kurulu Güç

Ekim 2022 !tibariyle Elektrik Tüketiminin Gün Bazında Da ılımı

Kaynak: EPDK

İLLER	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)	İLLER	ÜRETİM (MWh)	ORAN (%)
ÇANAKKALE	2.651.315,41	11,09	GİRESUN	95.935,85	0,40
ADANA	2.061.796,13	8,63	KAYSERİ	86.253,81	0,36
ZONGULDAK	1.870.816,09	7,83	GÜMÜŞHANE	78.893,53	0,33
HATAY	1.303.939,14	5,46	TRABZON	78.496,73	0,33
İZMİR	1.271.585,78	5,32	RİZE	76.214,83	0,32
MANİSA	1.180.516,33	4,94	KARABÜK	72.516,60	0,30
BALIKESİR	1.074.001,52	4,49	SİİRT	68.368,73	0,29
MUĞLA	964.425,55	4,04	AMASYA	61.375,09	0,26
KAHRAMANMARAŞ	728.466,80	3,05	EDİRNE	60.750,87	0,25
İSTANBUL	716.716,83	3,00	ERZURUM	50.765,01	0,21
KIRKLARELİ	627.904,75	2,63	ERZİNCAN	45.493,49	0,19
BURSA	620.041,71	2,59	ESKİŞEHİR	45.399,38	0,19
AYDIN	599.523,05	2,51	GAZİANTEP	39.266,71	0,16
KIRIKKALE	593.009,88	2,48	KIRŞEHİR	37.468,10	0,16
SAMSUN	582.527,90	2,44	KARS	32.962,22	0,14
ANKARA	493.260,53	2,06	BİLECİK	29.520,76	0,12
KÜTAHYA	446.799,11	1,87	BURDUR	28.282,16	0,12
KOCAELİ	436.992,55	1,83	MALATYA	26.111,01	0,11
DENİZLİ	394.734,52	1,65	UŞAK	22.235,63	0,09
TEKİRDAĞ	379.943,07	1,59	ISPARTA	21.859,74	0,09
ŞANLIURFA	324.561,11	1,36	TUNCELİ	19.351,59	0,08
ELAZIĞ	323.316,96	1,35	VAN	19.161,30	0,08
ARTVİN	282.960,89	1,18	ADIYAMAN	18.155,22	0,08
KONYA	276.440,81	1,16	DÜZCE	17.787,69	0,07
MERSİN	268.253,86	1,12	ÇORUM	17.052,92	0,07
SİVAS	267.151,66	1,12	BİTLİS	16.046,32	0,07
BİNGÖL	188.938,84	0,79	ARDAHAN	10.681,30	0,04
ANTALYA	176.202,19	0,74	YOZGAT	10.310,37	0,04
MARDİN	162.888,73	0,68	NİĞDE	9.968,75	0,04
SAKARYA	160.874,00	0,67	NEVŞEHİR	8.507,64	0,04
YALOVA	156.187,27	0,65	ÇANKIRI	6.507,13	0,03
TOKAT	144.422,75	0,60	AKSARAY	5.573,06	0,02
DİYARBAKIR	142.025,18	0,59	SİNOP	5.258,33	0,02
KARAMAN	127.874,94	0,54	BAYBURT	4.735,81	0,02
ŞIRNAK	119.669,95	0,50	KASTAMONU	3.873,57	0,02
OSMANİYE	110.845,43	0,46	AĞRI	3.533,42	0,01
BOLU	110.541,38	0,46	BATMAN	2.534,55	0,01
AFYONKARAHİSAR	108.874,15	0,46	IĞDIR	1.998,41	0,01
MUŞ	106.423,44	0,45	HAKKARİ	1.568,58	0,01
ORDU	99.341,20	0,42	BARTIN	1.123,55	0,00
			Genel Toplam	23.898.011,38	100,00

Ekim 2022 Döneminde Lisanslı Elektrik Üretiminin !l Bazında Da ılımı

14.2. Hidroelektrik Santraller Hakkında Kısa Bilgi:

Hidroelektrik santraller (HES) su gücünün kullanılmasıyla elektrik enerjisinin üretildii santrallerdir.

Hidroelektrik santralleri prensip olarak suyun potansiyel enerjisinin kullanılarak elektrik üretilmesi esasına dayanır. Barajlarda depolanan su yüksekten akıtılarak türbine çarptırılır ve türbin dönmeye balar. Suyun potansiyel enerjisi türbinde mekanik enerjiye dönümü`tür. Mekanik enerji yardımıyla generatör mili döndürülür ve generatörden gerilim üretilir.

Hidroelektrik santraller su düüsüne göre ve sudan yararlanmaekline göre sınıflandırılırlar.

Hidroelektrik santraller su dü`üsüne göre Alçak Basınçlı, Orta Basınçlı ve Yüksek Basınçlı santraller olarak sınıflandırılırlar.

Suyun türbine olan yükseklii (H) 1m (metre) ile 10m arasında ise bu santral alçak basınçlı santraldir. Basıncın dü`ük olmasından dolayı debi fazladır. Alçak basınçlı santrallerde genellikle kaplan ve francis tipi türbinler kullanılır.

Suyun türbine olan yükseklii 10m-100m arasında ise bu santrala orta basınçlı santral denir. Orta basınçlı santrallerde genellikle francis tipi türbin kullanılırken yüksekliin 20m9den dü`ük olduu santrallerde kaplan tipi türbin kullanılır.

Suyun türbine olan yükseklii 100m9den fazlaysa bu santral yüksek basınçlı santraldir. Yüksek basınçlı santrallerde 100m≤H≤300m olması durumunda francis tipi türbin, yüksekliin 300m9den fazla olması durumunda ise pelton tipi türbin kullanılır.

Hidroelektrik santraller sudan yararlanma `ekline göre Akarsu, Barajlı, Hazneli Pompalı santraller olmak üzere 3 gruba ayrılır.

Akarsu santralleri alçak basınçlı santrallerdir. Akarsunun yataının dei`tirilmesiyle daha çok debi elde edilir ve türbin döner. Bu santrallere nehir tipi santraller de denir.

Barajlı su santralleri suyun barajda toplanması esasına dayanır. Yüksek basınçlı santrallerdir. Bir baraj gölünde biriken su kontrollü bir `ekilde belirli yükseklikten akıtılarak türbine çarptırılır ve türbin döner.

Hazneli pompalı su santrallerinde yukarıdaki haznede biriken su aaı düürülerek türbin döndürülürken, türbine çarpan su alt tarafta yapılan bir haznede biriktilrilir ve biriken bu su bir pompayla tekrar yukarıya pompalanır. Bu santral tipinin eması aaıdaki `ekilde görülmektedir.

Hidroelektrik Enerji Üretimi

14.2.1. Hidroelektrik Santrallerin Ana Bölümleri:

Su Tutma Yapısı: Rezervuarlı santrallarda baraj, kanal tipi santrallerde tünel ya da açık kanal, nehir tipi santrallerde ise regülatör şeklinde olabilir.
Su Alma Yapısı: 1letim hattına suyun giriş yaptıı yapıdır. Izgaralar, kapak ve kapak açma-kapama mekanizmalarından oluşur. Rezervuarlı santrallarda su girişi, yüzen cisimlerin borulara girmemesi için baraj gövdesinin orta kotlarında yapılırlar.
1letim Kanalı: Hidroelektrik tesisin işletmede öngörülen debideki suyu iletmesinde kullanılır. Trapez, duvarlı, kapalı duvarlı, tünel, veya dorudan cebri borularla iletilebillir. Kanal sonu yükleme odasına balanır. Kanal boyunca sanat yapıları mevcuttur.
Cebri (Basınçlı) Borular: 1letim hattı ile santral arasında , ölçüleri debi ve düşü ye göre hesaplanan kalın etli büyük çaplı çelik ya da CTP (Cam elyaf Takviyeli Plastik) borulardır. Santralın jeolojik yapısına göre gömülü oldukları gibi, görünür olanlarıda vardır. Türbin çarkını çeviren suyun geçişine olanak salar. 1letim hattı bulunan HES lerde genellikle 1letim Hattı ile Cebri boru arasında regülatörün yaptıı su dengelemesi gibi görev alan Yükleme Havuzu yapısı bulunur. 1letim hattından gelen ve burada bulunan su iletim hattında oluşabilecek su seviyesi düşüklüü durumunda cebri boruda basınç eksiklii oluşmasını engellemek amacıyla dengeleme işlevini yerine getirir.
Salyangoz: Cebri boru sonuna monte edilen, salyangoz biçimindeki basınçlı su haznesi, suyun çarka çevresel olarak ve her bir noktadan eşit debide girmesini salar. Çevresel olarak sabit kanatçıkları suya yön verir, açılıp-kapanabilir kanatçıkları ise çarka verilen suyun debisini ayarlar. Çou santralda, cebri boru ile salyangoz birleşme noktasında kelebek ya da küresel tabir edilen, hidrolik basınç ile çalışan, cebri boru çapına uygun vanalar bulunur. Bazı santrallarda bu vana tesis edilmeyebilir.
Türbin: Türbin çarkı, türbin şaftı, türbin kapaı, hız regülatör sistemi, basınçlı ya sistemi, türbin yataı, soutma sistemi, kumanda panosu ve yardımcı teçhizattan oluşur. Türbin şaftı, suyun kanatlarına çarparak döndürdüü türbin çarkı ile generatör rotoru arasında akuple olup generatör rotorunun dönmesini salar.
Jeneratör: Generatör rotoru, statoru, yataı, ikaz(uyartım), soutma sistemi, koruma sistemi, kumanda ve işletim sistemi, doru akım sistemi, kesici ve ayırıcılar ile yardımcı organlardan oluşur. Rotor, çok güçlü tesis edilmiş yatak üzerinde sabit hızla döner. Dönüş sayısı, frekans ve kutup sayısı ile doru orantılıdır. Devir sayısı, frekans ve kutup sayıısı arasındaki balantı aşaıdaki gibidir; d/d=f*60/(kutup sayısı)*2 Enerji stator sargılarından alınır.
Transformatörler: Gerilimi yükseltme ya da alçaltma işlevini üstlenmişlerdir. Tek fazlı, üç fazlı olabilirler. Her üniteye bir transformatör olabilecei gibi birden fazla üniteye bir transformatör de olabilir. Ana gövde, soutma sistemi, yangın sistemi, koruma sistemi bölümlerinden oluşur.
_alt Alanı: Transformatörlerden çıkan yüksek gerilim enerjinin iletim hatlarına balantı noktasıdır. Kesiciler, ayırıcılar, topraklama sistemi, koruma sistemi, basınç sistemi, ölçü sistemi, iletim hatları üzerinden haberleşme sistemi kısımları vardır.
Dier Teçhizat: Ana teçhizatlardan ayrı olarak; alternatif akım acil enerji (dizel generatör) sistemleri, sızıntı toplama havuzları, besleme pompaları, drenaj boşaltma pompaları, haberleşme sistemleri, kompresörve tanklar gibi basıçlı hava sistemleri, yangın koruma ve söndürme sistemleri, bakım, onarım ve küçük imalat atölyeleri, montaj demontaj sahaları, vinçler, krenler gibi taşıma, kaldırma sistemleri, arıtma sistemleri, ilk yardım bölümü, batardo kapakları, laboratuarlar vb. bölümlerdir.

14.3. Türkiyede Yer Alan Hidroelektrik Santralleri

Ülkemizde 708 adet aktif hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Bu santrallerin toplam kurulu gücü 31.555 MWe dır. Hidroelektrik santrallerin yıllık elektrik üretimi ise yaklaık 79.603 GW dır. Bu santrallerin ürettikleri elektrik enerjisi, yıllık toplam tüketimin yaklaık %329sine tekabül etmektedir. Kurulu güç büyüklüüne göre ülkemizdeki ilk 30 HES aaıdaki tabloda verilmi olup 27,2 MW toplam kurulu gücüyle Elence-II HES 177. sırada yer almaktadır.

		Ülkemizde Kurulu Güç Büyüklü üne göre !lk 30 Hidroelektrik Santral
--	--	--------------------------------------------------------------------	--	--	--	--	--	--	--	--	--	--	--

s.	Santral Adı	İl	Firma	Kurulu Güç
1)	Atatürk Barajı ve HES	Sanlıurfa	EÜAS	2.405 MW
2)	Karakaya Barajı ve HES	Diyarbakır	EÜAS	1.800 MW
3)	Keban Barajı ve HES	Elazığ	EÜAS	1.330 MW
4)	Ilısu Barajı ve HES	Mardin	EÜAŞ	1.209 MW
5)	Altınkaya Barajı ve HES	Samsun	EÜAS	703 MW
6)	Birecik Barajı ve HES	Sanlıurfa	EÜAS	672 MW
7).	Deriner Barajı ve HES	Artvin	EÜAS	670 MW
8)	Yukarı Kaleköy Barajı ve HES	Bingöl	Cengiz Enerji	627 MW
9)	Beyhan Barajı ve HES	Elazığ	Cengiz Enerji	582 MW
10)	Oymapınar Barajı ve HES	Antalya	Cengiz Enerji	540 MW
11)	Boyabat Barajı ve HES	Sinop	Boyabat Elektrik	513 MW
12)	Berke Barajı ve HES	Osmaniye	EÜAS	510 MW
13)	Aşağı Kaleköy Barajı ve HES	Bingöl	Cengiz Enerji	500 MW
14)	Hasan Uğurlu Barajı ve HES	Samsun	EÜAS	500 MW
15)	Cetin Barajı ve HES	Siirt	Limak Enerji	420 MW
16)	Artvin Barajı ve HES	Artvin	Doğuş Enerji	332 MW
17)	Yedigöze Sanibey Barajı	Adana	Sanko Enerji	311 MW
18)	Ermenek Barajı ve HES	Karaman	EÜAS	302 MW
19)	Borçka Barajı ve HES	Artvin	EÜAS	301 MW
20)	Sır Barajı ve HES	Kahramanmaraş EÜAŞ		284 MW
21)	Alpaslan 2 Barajı ve HES	Mus	Enerjisa Elektrik	280 MW
22)	Gökçekaya Barajı ve HES	Eskişehir	EÜAS	278 MW
23)	Göktaş Barajı ve HES	Adana	Aydem Enerji	276 MW
24)	Alkumru Barajı ve HES	Siirt	Limak Enerji	276 MW
25)	Arkun Barajı ve HES	Erzurum	Enerjisa Elektrik	245 MW
26)	Akköy 2 Barajı ve HES	Gümüshane	Kolin Enerji	230 MW
27)	Obruk Barajı ve HES	Corum	EÜAS	211 MW
28)	Kandil Barajı ve HES		Kahramanmaras Enerjisa Elektrik	208 MW
29)	Batman Barajı ve HES	Diyarbakır	EÜAS	198 MW
30)	Kavşak Bendi ve HES	Adana	Enerjisa Elektrik	191 MW

15. YASAL !Z!NLER VE TES!S!N ÖZELL!KLER!

ÜRET!M L!SANSI	: 27.12.2007 tarih – EÜ/1435-3/1039 nolu (*)
!"YER! AÇMA VE ÇALI"MA RUHSATI	: 04.03.2014 tarih – 592 nolu (**)
TOPLAM KURULU GÜÇ	: 27,2 MWe (***)
YILLIK ÜRET!M KAPAS!TES!	: 81 GW (***)
BENT T!P!	: Regülatör/nehir tipi
TOPLAM CEBR! BORU UZUNLUU/ÇAPI	: 700 m. / 2.400 mm.
DÜ"Ü MESAFES!	: Brüt-175 m., net-168,75 m.
"ALT SAHASI T!P!	: Açık tip
TÜRB!N T!P!	: Francis/Yatay Eksenli
ÜN!TE SAYISI	: 3
TRAFO ADED!	: 1
TRAFO NOM!NAL GÜCÜ – GER!L!M!	: 30 MVA – 11/154kV
AC!L DURUM JENERATÖRLER!	: Mevcut
SU DEPOSU	: Yok
YANGIN TES!SATI	: Yangın algılama sistemi ve yangın tüpleri mevcut
SATI"
KAB!L!YET!	: <satılabilirlik= özelliine sahiptir.</satılabilirlik=

(*) 49 yıl sürelidir

(**) Adana 1l Özel 1daresi tarafından verilmi`tir.

(***) Tesisin kurulu gücü 27,2 MW olarak revize edilmive yıllık üretim kapasitesi de yaklaık 81 GW olarak güncellenmitir. Bu durum EPDK Elektrik Piyasası Üretim Lisansı sorgulama ekranından da teyit edilmitir.

16. AÇIKLAMALAR

Genel !#letme bilgileri

Elence-II HES, Merkezboztahta Köyü yolu üzerinde, Karaisalı 1lçesi Dokuzoluk Mahallesi sınırlarında yer almaktadır.
Tesis ticari faaliyete 2013 yılı ortalarında balamıtır.
Elence-II HES toplamda 27,2 MW kuru gücünde 3 adet yatay eksenli Francis tipi türbin ve jeneratörlerden olu`maktadır.
Santral 154 kV Ulusal enterkonnekte elektrik ebekesine balıdır. Balantı Karaisalı Trafo Merkezine yapılmıtır.
Su kullanım hakkı anla`ması lisans tarihi sonuna kadar geçerlidir.
Fizibilite raporuna göre yıllık üretim kapasitesi yakla`ık 81 GWh dir.
Açık sahalar saha betonu ile kaplıdır.
Tesis bünyesinde atık sahası bulunmaktadır.

Regülatör ve Enerji Tüneli:

Elence-II HES9in regülatör yapısı, Elence-1 santral tesisinin tesisinin yanında konumludur.
Elence Çayı üzerinde yer alan regülatör tipi gövde ve su alma yapısına sahiptir.
Dolu gövdeli ve kapalı tiptedir.
Su 2.069,75 m. uzunluundaki enerji tüneli vasıtasıyla yükleme havuzuna ve 700 m. uzunluundaki cebri boruya ula`tırılmaktadır.

Gövde, Su Alma Yapısı ve Kuyruk Suyu Teknik Verileri
Regülatör Tipi	Dolu gövdeli-kapaklı
	Sepet kulplu tünel ve dikdörtgen
İletim yapısı tipi	kesitli kanal
Maksimum Su Kotu	418,18 m
Talveg kotu	404 m.

Cebri borulardan 168,75 m. lik net düüyle türbin ünitelerine giri yapılmaktadır.

2022/1372

Regülatör bünyesinde kapakların kontrolünü salayan hidrolik üniteler ve 125 kV gücünde dizel jeneratör bulunmaktadır.

Cebri Borular:

Tesis bünyesindeki cebri boru tünel tipi olup toprak altından santral tesisindeki türbin ünitelerine ilerlemektedir.

Cebri Boru
Çap	2400 mm
Uzunluğu	700 m.
Et kalınlığı	14 mm.
Net Düşü	168,75 m.

Santral Binası ve tesis:

Tesis, santral binası, atık sahası, trafolar, alt sahası ve güvenlik birimlerinden olumaktadır.
Elence-II HES9in regülatör yapısı Elence-I santral binasının yanında yer almaktadır.
Santral binasında kontrol odası, mutfak, trafo odası, ofisler, jeneratör holü, akü odası, depo, soyunma odaları, mühendis odası, kontrol panoları, uyarı trafoları, `alt panoları, koruma hücreleri bulunmaktadır.
Santral tesisinde içerisinde 40/5 tonluk tavan vinçi, dı`arısında 10 tonluk kule vinç bulunmaktadır.
125 kV gücünde acil durum dizel jeneratörü bulunmaktadır.
Türbin, jeneratörler ve ihtiyaç trafosuna ilikin teknik veriler aaıda verilmi`tir.

Türbinler
Üretici	FLOVEL Energy Pvt. Ltd.
Kapasitesi	27,2 MW
	750 devir/dk.-750 devir/dk.
Nominal Hızı	1000 bvb-devir/dk.
Türbin Tipi	Francis/Yatay Eksenli
Türbinlenen su debisi	7 m3 /sn-7 m3 /sn-3,4 m3 /sn

Türbinlere İlişkin Teknik Veriler

Jeneratörler
Üretici	WEG Industries Pvt. Ltd.
Nominal Gücü	12353 kVA-12353 kVA -5882 kVA
Nominal Gerilimi	Beheri 11 kV
Nominal Akımı	684,4 A-684,4 A-308,7 A
Güç Faktörü	0,85
Faz Sayısı – Frekans	Beheri 3 - 50 Hz.
Devir sayısı	750 rpm - 750 rpm-1000 rpm

"alt Sahası ve Trafolar:

154 kV çıkıgerilimli açık tipalt sahası santral binasının üst kısmında konumludur.
Tesiste nominal gücü 30 MVA 1 adet Trafo bulunmaktadır.
Ayrıca santralin iç ihtiyacını kar`ılamak için 160 kVa nominal gücünde iç ihtiyaç trafosu mevcuttur.
Hava hattı ile Karaisalı Trafo Merkezine balanılmaktadır.

Türbin – Generatör kesiti (*)

(*) Türbin giriinden akan su çarka çarpar ve çevrime balar. _afta balı olan pervane dönü` yapar ve manyetik alan meydana getirir. Böylece strator kanatlarına voltaj yüklenir.

Francis Türbin Kesiti

Trafo ve İç İhtiyaç Trafolarına İlişkin Teknik Veriler

Güç Trafosu
Üretici	BEST
Primer akım	112,5 A
Nominal Gücü	30000 kVA
Nominal Gerilim	154/11 kV
Tip	YTR 50000/170 K
Trafo Bağlantı Grubu	Ynd-5
Soğutma tipi	ONAN

İç İhtiyaç Trafosu
Üretici	Eltaş Transformatör San.
Nominal Gücü	160 kVA
Tip	Elt-160
Trafo Bağlantı Grubu	Dyn-5
Soğutma tipi	ONAN
Primer gerilim	11000 V

17. EN VER!ML! KULLANIM ANAL!Z!

<Bir mülkün fiziki olarak mümkün, finansal olarak gerçekletirilebilir olan, yasalarca izin verilen ve deerlemesi yapılan mülkü en yüksek deerine ulatıran en olası kullanımdır=. (UDS Madde 6.3)

<Yasalarca izin verilmeyen ve fiziki açıdan mümkün olmayan kullanım yüksek verimlilie sahip en iyi kullanım olarak kabul edilemez. Hem yasal olarak izin verilen hem de fiziki olarak mümkün olan bir kullanım, o kullanımın mantıklı olarak niçin mümkün olduunun deerleme uzmanı tarafından açıklanmasını gerektirebilir. Analizler, bir veya birkaç kullanım olası olduu belirlediinde, finansal fizibilite bakımından test edilirler. Dier testlerle birlikte en yüksek deerle sonuçlanan kullanım en verimli ve en iyi kullanımdır. (UDS madde 6.4)

Tesisin mevcut kullanım fonksiyonunun devam etmesinin en uygun kullanım ekli olduu düünülmektedir.

18. TES!S!N FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜ"

Bilindii üzere hidroelektrik santral maliyetlerinin çok büyük kısmını inai yatırımlar oluturmaktadır. Bu yatırımların kullanım ömürlerinin en az lisans süresi kadar olacaı (gerek teknik açıdan, gerekse dünyada ve ülkemizde 50 yıl ve ötesinde çalıabilen hidroelektrik santrallerin mevcut olması nedeniyle) kabul edilmitir. Yanı sıra HES tesislerinde kullanılan ana makina ekipmanlar (türbinler, generatörler, trafolar, soutma sistemi, AG ve OG sistemleri, alt sahası, cebri boru gibi) için de durum aynıdır. Normalartlar altında gerekli bakım onarım faaliyetleri düzenli olarak yerine getirildii sürece türbinlerin, alt ekipmanlarının ve dier ana sistemlerin santral lisans süresi boyunca kullanılabilir olacaı, bakım-onarım maliyetlerinde ciddi artılar olmayacaı kanaatindeyiz.

19. DEERLEND!RME

Tesisin deerine etki eden özet faktörler:

Olumlu etkenler:

Enerji talebinin hızla artması,
Devlet (TE1A_) tarafından belirlenen alım fiyatları üzerinden alım garantisi bulunması,
Yasal izinlerin alınmı` olması,
Tesisin bölgedeki büyük ölçekli hidroelektrik santrallerden biri olması,
Bakımların periyodik olarak yapılması,
Yaı` alan bir bölgede yer alması,
Son dönemdeki yaı` miktarının geçtiimiz yıllara oranla yüksek olması,
Birim maliyete kıyasla enerji sat` fiyatının yüksek olması.

Olumsuz etkenler:

1n`aat süresinin uzun ve yatırım maliyetinin yüksek olması,
Üretimin yüksek olduu bahar aylarında enerji talebinin ve fiyatın dü`ük olması,
Üretimin dü`ük olduu yaz aylarında enerji talebinin ve fiyatın yüksek olması,
Yaımiktarlarındaki dönemsel deiikliklerin üretime yansıması,
Ülkemizde nükleer santrallerin ileriki dönemde faaliyete geçmesi ile enerji arzının artmasına paralel olarak enerji fiyatlarının dü`mesi ihtimalinin bulunması.

20. DEERLEME YAKLA"IMLARI

Deerleme yaklaımlarının uygun ve deerlenen varlıklarının içerii ile ilikili olmasına dikkat edilmesi gerekir. Aaıda tanımlanan ve açıklanan üç yaklaım deerlemede kullanılan temel yaklaımlardır. Bunların tümü, fiyat dengesi, fayda beklentisi veya ikame ekonomi ilkelerine dayanmaktadır. Temel deerleme yaklaımları Pazar Yakla#ımı, Gelir Yakla#ımı ve Maliyet Yakla#ımıdır. Bu temel deerleme yakla`ımlarının her biri farklı, ayrıntılı uygulama yöntemlerini içerir.

Bir varlıa ilikin deerleme yaklaımlarının ve yöntemlerinin seçiminde amaç belirli durumlara en uygun yöntemin bulunmasıdır. Bir yöntemin her duruma uygun olması söz konusu deildir. Seçim sürecinde asgari olarak a`aıdakiler dikkate alınır:

(a) deerleme görevinin ko`ulları ve amacı ile belirlenen uygun deer esas(lar)ı ve varsayılan kullanım(lar)ı,

(b) olası deerleme yaklaımlarının ve yöntemlerinin güçlü ve zayıf yönleri, (c) her bir yöntemin varlıın nitelii ve ilgili pazardaki katılımcılar tarafından kullanılan yaklaımlar ve yöntemler bakımından uygunluu,

(d) yöntem(ler)in uygulanması için gereken güvenilir bilginin mevcudiyeti.

20.1. Pazar Yakla#ımı

Pazar yaklaımı varlıın, fiyat bilgisi elde edilebilir olan aynı veya karılatırılabilir (benzer) varlıklarla karılatırılması suretiyle gösterge niteliindeki deerin belirlendii yaklaımı ifade eder.

Aaıda yer verilen durumlarda, pazar yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıın deer esasına uygun bir bedelle son dönemde satılmı` olması,

(b) deerleme konusu varlıın veya buna önemli ölçüde benzerlik taıyan varlıkların aktif olarak ilem görmesi, ve/veya

Yukarıda yer verilen durumlarda pazar yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, pazar yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Pazar yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve pazar yaklaımı ile belirlenen gösterge niteliindeki deeri pekitirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklıklandırılamayacaı dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıa veya buna önemli ölçüde benzer varlıklara ilikin ilemlerin, pazardaki oynaklık ve hareketlilik dikkate almak adına, yeteri kadar güncel olmaması,

(b) deerleme konusu varlıın veya buna önemli ölçüde benzerlik taıyan varlıkların aktif olmamakla birlikte ilem görmesi,

(c) pazar ilemlerine ilikin bilgi elde edilebilir olmakla birlikte, karılatırılabilir varlıkların deerleme konusu varlıkla önemli ve/veya anlamlı farklılıklarının, dolayısıyla da sübjektif düzeltmeler gerektirme potansiyelinin bulunması,

(d) güncel ilemlere yönelik bilgilerin güvenilir olmaması (örnein, kulaktan dolma, eksik bilgiye dayalı, sinerji alıcılı, muvazaalı, zorunlu satı içeren i`lemler vb.),

(e) varlıın deerini etkileyen önemli unsurun varlıın yeniden üretim maliyeti veya gelir yaratma kabiliyetinden ziyade pazarda i`lem görebilecei fiyat olması.

Birçok varlıın benzer olmayan unsurlardan oluan yapısı, pazarda birbirinin aynı veya benzeyen varlıkları içeren ilemlere ilikin bir kanıtın genelde bulunamayacaı anlamına gelir. Pazar yaklaımının kullanılmadıı durumlarda dahi, dier yakla`ımların uygulanmasında pazara dayalı girdilerin azami kullanımı gerekli görülmektedir (örnein, etkin getiriler ve getiri oranları gibi pazara dayalı deerleme ölçütleri).

Karılatırılabilir pazar bilgisinin varlıın tıpatıp veya önemli ölçüde benzeriyle ilikili olmaması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin karılatırılabilir varlıklar ile deerleme konusu varlık arasında niteliksel ve niceliksel benzerliklerin ve farklılıkların karılatırmalı bir analizini yapması gerekir. Bu karılatırmalı analize dayalı düzeltme yapılmasına genelde ihtiyaç duyulacaktır. Bu düzeltmelerin makul olması ve deerlemeyi gerçekletirenlerin düzeltmelerin gerekçeleri ile nasıl sayısallatırıldıklarına raporlarında yer vermeleri gerekir.

Pazar yaklaımında genellikle her biri farklı çarpanlara sahip karıla`tırılabilir varlıklardan elde edilen pazar çarpanları kullanılır. Belirlenen aralıktan uygun çarpanın seçimi niteliksel ve niceliksel faktörlerin dikkate alındıı bir deerlendirmenin yapılmasını gerektirir.

20.2. Maliyet Yakla#ımı

Maliyet yaklaımı, bir alıcının, gereksiz külfet douran zaman, elverisizlik, risk gibi etkenler söz konusu olmadıkça, belli bir varlık için, ister satın alma, isterse yapım yoluyla edinilmiolsun, kendisine eit faydaya sahip baka bir varlıı elde etme maliyetinden daha fazla ödeme yapmayacaı ekonomik ilkesinin uygulanmasıyla gösterge niteliindeki deerin belirlendii yaklaımdır. Bu yaklaımda, bir varlıın cari ikame maliyetinin veya yeniden üretim maliyetinin hesaplanması ve fiziksel bozulma ve dier biçimlerde gerçekleen tüm yıpranma paylarının dü`ülmesi suretiyle gösterge niteliindeki deer belirlenmektedir.

Aaıda yer verilen durumlarda, maliyet yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) katılımcıların deerleme konusu varlıkla önemli ölçüde aynı faydaya sahip bir varlıı yasal kısıtlamalar olmaksızın yeniden oluturabilmesi ve varlıın, katılımcıların deerleme konusu varlıı bir an evvel kullanabilmeleri için önemli bir prim ödemeye razı olmak durumunda kalmayacakları kadar, kısa bir sürede yeniden oluturulabilmesi,

(b) varlıın dorudan gelir yaratmaması ve varlıın kendine özgü niteliinin gelir yaklaım ını veya pazar yaklaımını olanaksız kılması, ve/veya

Yukarıda yer verilen durumlarda maliyet yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, maliyet yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Maliyet yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve maliyet yaklaımı ile belirlenen gösterge niteliindeki deeri pekitirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklandırılamayacaını dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) katılımcıların aynı faydaya sahip bir varlıı yeniden oluturmayı düündükleri, ancak varlıın yeniden olu`turulmasının önünde potansiyel yasal engellerin veya önemli ve/veya anlamlı bir zaman ihtiyacının bulunması,

(b) maliyet yaklaımının dier yaklaımlara bir çapraz kontrol aracı olarak kullanılması (örnein, maliyet yaklaımının, deerlemesi iletmenin süreklilii varsayımıyla yapılan bir i`letmenin tasfiye esasında daha deerli olup olmadıının teyit edilmesi amacıyla kullanılması), ve/veya

Kısmen tamamlanmıbir varlıın deeri genellikle, varlıın oluturulmasında geçen süreye kadar katlanılan maliyetleri (ve bu maliyetlerin deere katkı yapıp yapmadıını) ve katılımcıların, varlıın, tamamlandıındaki deerinden varlıı tamamlamak için gereken maliyetler ile kâr ve riske göre yapılan uygun düzeltmeler dikkate alındıktan sonraki deerine ili`kin beklentilerini yansıtacaktır.

20.3. Gelir Yakla#ımı

Gelir yaklaımı, gösterge niteliindeki deerin, gelecekteki nakit akılarının tek bir cari deere dönütürülmesi ile belirlenmesini salar. Gelir yaklaımında varlıın deeri, varlık tarafından yaratılan gelirlerin, nakit akı`larının veya maliyet tasarruflarının bugünkü deerine dayanılarak tespit edilir.

Aaıda yer verilen durumlarda, gelir yaklaımının uygulanması ve bu yakla`ıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmektedir:

(a) varlıın gelir yaratma kabiliyetinin katılımcının gözüyle deeri etkileyen çok önemli bir unsur olması,

(b) deerleme konusu varlıkla ilgili gelecekteki gelirin miktarı ve zamanlamasına ili`kin makul tahminler mevcut olmakla birlikte, ilgili pazar emsallerinin varsa bile az sayıda olması.

Yukarıda yer verilen durumlarda gelir yaklaımının uygulanması ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilmesi gerekli görülmekle birlikte, söz konusu kriterlerin karılanamadıı aaıdaki ilave durumlarda, gelir yaklaımı uygulanabilir ve bu yaklaıma önemli ve/veya anlamlı aırlık verilebilir. Gelir yaklaımının aaıdaki durumlarda uygulanması halinde, deerlemeyi gerçekletirenin dier yaklaımların uygulanıp uygulanamayacaını ve gelir yaklaımı ile belirlenen gösterge niteliindeki deeri pekitirmek amacıyla aırlıklandırılıp aırlıklandırılamayacaını dikkate alması gerekli görülmektedir:

(a) deerleme konusu varlıın gelir yaratma kabiliyetinin katılımcının gözüyle deeri etkileyen birçok faktörden yalnızca biri olması,

(b) deerleme konusu varlıkla ilgili gelecekteki gelirin miktarı ve zamanlamasına ili`kin önemli belirsizliklerin bulunması,

(c) deerleme konusu varlıkla ilgili bilgiye eriimsizliin bulunması (örnein, kontrol gücü bulunmayan bir pay sahibi geçmi tarihli finansal tablolara ulaabilir, ancak tahminlere/bütçelere ulaamaz), ve/veya

(d) deerleme konusu varlıın gelir yaratmaya henüz balamaması, ancak balamasının planlanmı` olması.

Gelir yaklaımının temelini, yatırımcıların yatırımlarından getiri elde etmeyi beklemeleri ve bu getirinin yatırıma ilikin algılanan risk seviyesini yansıtmasının gerekli görülmesi tekil eder. Genel olarak yatırımcıların sadece sistematik risk (<pazar riski= veya <çeitlendirmeyle giderilemeyen risk= olarak da bilinir) için ek getiri elde etmeleri beklenir.

21. F!YATLANDIRMA

Tesisin satı(pazar) deerinin tespiti, kullanımı mümkün olan yöntemlerle saptanmı olup deerleme prosesi aaıda ayrıntılı olarak verilmitir.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun 01.02.2017 tarih Seri III-62.1 sayılı <Sermaye Piyasasında Değerleme Standartları Hakkında Tebliğ= doğrultusunda Sermaye Piyasası Kurulu Karar Organı'nın 22.06.2017 tarih ve 25/856 sayılı kararı ile Uluslar Arası Değerleme Standartları 2017 UDS 105 Değerleme Yaklaşımları ve Yöntemleri 10.4. maddesinde; <Değerleme çalışmasında yer alan bilgiler ve şartlar dikkate alındığında, özellikle tek bir yöntemin doğruluğuna ve güvenirliğine yüksek seviyede itimat duyulduğu hallerde, değerlemeyi gerçekleştirenlerin bir varlığın değerlemesi için birden fazla değerleme yöntemi kullanılması gerekmez= yazmaktadır.

Tek bir yöntem ile güvenilir bir karar verilebilmesi için yeterli bulgu bulunduundan tesisin Pazar deerinin tespitinde <Gelir 1ndirgeme Yaklaımı= kullanılmıtır.

21.1. Gelir !ndirgeme Yakla#ımı

Bu yaklaımda, *Dorudan 1ndirgeme (Direkt Kapitalizasyon) ve Gelir 1ndirgeme (en önemli örnei 1ndirgenmi Nakit Akımları analizidir)* olarak adlandırılan iki yöntem kullanılmaktadır. Rapor konusu tesisin deer tesbitinde kira bedelinin ve kapitalizasyon oranının tesbit edilememesi sebebiyle ve sürekli gelir üreten bir iletme olması dikkate alınarak 1ndirgenmi Nakit Akımları yöntemi kullanılmı`tır.

Bu çalımaya konu deerleme, bir taınmazın mevcut durumu itibariyle olan kıymetinin tespitinden çok kendi sektörel tablosu içinde uygun bir lokasyona, ülkemizde zorlukla elde edilebilen önemli bir iletme hakkına ve makul ticari büyüklüklere sahip olan bir HES tesisinin optimize deerini ifade etmektedir. Deer tespitine ilikin projeksiyonun verileri (kapasite, üretim miktarları, maliyetler ve satı` bedelleri gibi) firmandan ve sektörden temin edilen verilerdir.

Bu yöntem, taınmaz deerinin gayrimenkulün gelecek yıllarda üretecei serbest nakit akımlarının bugünkü deerlerinin toplamına eit olacaı esasına dayalı olup santralin 49 yıllık iletme hakkının rapor tarihi itibariyle kalan yaklaık 34 yıllık kısmının projeksiyonunu kapsar biçimde uygulanmı`tır.

Projeksiyonlardan elde edilen nakit akımları, ekonominin, sektörün ve taınmazın taıdıı risk seviyesine uygun bir iskonto oranı ile bugüne indirgenmekte ve tesisin bugünkü deeri hesaplanmaktadır. Bu deer taınmazın, mevcut piyasa koullarından baımsız olarak finansal yöntemlerle hesaplanan (olması gereken) deeridir.

Varsayımlar:

Reel 1skonto Oranı :

Reel iskonto oranı, sektörün özellikleri ve mevcut piyasa koulları ile uzun süreli iletme hakkı bulunmasının yanı sıra Ülkemizin her geçen gün artan enerji ihtiyacı/talep fazlası ile % 8 – 9,5 mertebesindeki orta-uzun vadeli Eurobond faizleri dikkate alınarak % 12,50 olarak belirlenmi`tir.

2022/1372

Yıllık Üretim Miktarları:

Tesisin fizibilite deerlerine göre yıllık ortalama toplam enerji üretimi yaklaık 81 GW olup geçmi dönemdeki fiili üretim miktarları ile firmanın gelecek dönemlere ilikin tahminlerinden hareketle 2023 yılı ve sonrası için yıllık ortalama üretimin 70 GW mertebesinde olacaı varsayılmıtır.

Satış Gelirleri:

KWh baına satı tutarları sayfa 68'deki tabloda sunulmuolup 2023 yılı sonuna kadar EPDK tarafından belirlenmi olan 0,0730 USD sabit fiyat alınmıtır. 2024 yılı ve sonrasında ise tablodaki fiyatlarla realize olacaı kabul edilmitir.

Üretim Maliyetleri ve Yıllık Amortisman Tutarları :

Tesisin üretim maliyetlerinin, geçmiyıllardaki fiili üretim maliyetleri ile gelecek yıllar için firma yetkilileri tarafından tahmin edilen verilerden hareketle 2023 yılı ve sonrası için yıllık 1.100.000 USD mertebesinde olacaı varsayılmıtır. Bu bedellere yıllık bakım-onarım masrafları da dahildir. Bilindii üzere hidroelektrik santral maliyetlerinin çok büyük kısmını inai yatırımlar oluturmaktadır. Bu yatırımların kullanım ömürlerinin en az lisans süresi kadar olacaı (gerek teknik açıdan, gerekse dünyada ve ülkemizde 50 yıl ve ötesinde çalıabilen hidroelektrik santrallerin mevcut olması nedeniyle) kabul edilmitir. Yanı sıra HES tesislerinde kullanılan ana makina ekipmanlar için de durum aynıdır. Her nekadar türbinler ve ana ekipmanlar için 25 yıl mertebesinde teorik bir kullanım ömrü öngörülmekle birlikte normal artlar altında gerekli bakım onarım faaliyetleri düzenli olarak yerine getirildii sürece türbinlerin,alt ekipmanlarının santral lisans süresi boyunca kullanılabilir olduu yaanmı örneklerle sabittir. Bu sebeple 25. Yıl ve sonrası için ayrıca bir yatırım maliyeti ve bakım onarım artıı öngörülmemitir. Sabit kıymetler için belirlenen amortisman miktarları sayfa 68'deki tabloda sunulmu`tur.

Nakit Ödenen Vergiler:

Etkin vergi oranı 2023 yılı ve sonrası için % 20 (yirmi) kabul edilmi`tir.

2022/1372

Özet olarak:

Yukarıdaki varsayımlar altında, bugünden sonraki nakit giriçıkıları ile (sayfa 68'de sunulan indirgenminakit akımları tablosundan da görülecei üzere) tesisin deeri **~ 711.895.000 TL** olarak bulunmutur.

Bu deerin, ekonomideki gelişmelere balı olarak satışların gerçekleşme oranlarındaki ve birim fiyatlardaki deişimlere, yanı sıra üretim miktarlarına göre artabilecei ya da azalabilecei tabiidir.

ELENCE-2 H!DROELEKTR!K SANTRAL!
(USD)
Varsayımlar
Kurulu Güç (MW)	27
Fizibiliteye Göre Yıllık Ortalama Elektrik
Üretim Miktarı (GWh)	81
2023 Yılı ve Sonrası Tahmini Gider	1.100.000
		2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034
Elektrik Satış Fiyatı (KWh/USD)		0,0730	0,1416	0,1314	0,1188	0,0901	0,0927	0,0902	0,0877	0,0870	0,0873	0,0860	0,0853
Ortalama Yıllık Üretim Miktarı (GWh)		70	70	70	70	70	70	70	70	70	70	70	70
31/12/2022 USD/TL	18,6983
Reel !skonto Oranı	12,50%

Reel !skonto Oranı		12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%
1 / !skonto Faktörü		1,06	1,19	1,34	1,51	1,70	1,91	2,15	2,42	2,72	3,06	3,44	3,87
Etkin Vergi Oranı			20%
Toplam Satış Geliri		5.110.000										9.912.000 9.198.000 8.316.000 6.307.000 6.489.000 6.314.000 6.139.000 6.090.000 6.111.000 6.020.000 5.971.000
Toplam Elektrik Üretim Maliyeti		1.100.000										1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000 1.100.000
!şletme Nakit Akımı		4.010.000										8.812.000 8.098.000 7.216.000 5.207.000 5.389.000 5.214.000 5.039.000 4.990.000 5.011.000 4.920.000 4.871.000
Amortisman		136.172	136.172	136.172	136.172	136.172	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392
Serbest Nakit Akımı		3.235.234										7.076.834 6.505.634 5.800.034 4.192.834 4.326.278 4.186.278 4.046.278 4.007.078 4.023.878 3.951.078 3.911.878
Serbest Nakit Akımının Bugünkü De eri		3.050.208										5.930.759 4.846.278 3.840.579 2.467.865 2.263.474 1.946.869 1.672.676 1.472.419 1.314.304 1.147.134 1.009.558
31/12/2022 !tibarı !le Toplam De er		38.072.812

31/12/2022 !tibarı !le Toplam De er (TL) 711.895.000

2035	2036	2037	2038	2039	2040	2041	2042	2043	2044	2045
0,0851	0,0823	0,0838	0,0814	0,0808	0,0816	0,0812	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809
70	70	70	70	70	70	70	70	70	70	70

12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%
4,36	4,90	5,52	6,21	6,98	7,86	8,84	9,94	11,18	12,58	14,16

5.957.000	5.761.000	5.866.000	5.698.000	5.656.000	5.712.000	5.684.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000
1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000
4.857.000	4.661.000	4.766.000	4.598.000	4.556.000	4.612.000	4.584.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000
75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392
3.900.678	3.743.878	3.827.878	3.693.478	3.659.878	3.704.678	3.682.278	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478
894.816	763.419	693.820	595.075	524.143	471.608	416.673	368.686	327.721	291.307	258.940

2046	2047	2048	2049	2050	2051	2052	2053	2054	2055	2056
0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809	0,0809
70	70	70	70	70	70	70	70	70	70	70

12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%	12,50%
15,93	17,92	20,16	22,67	25,51	28,70	32,28	36,32	40,86	45,97	51,71

5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000	5.663.000
1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000	1.100.000
4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000	4.563.000
75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392	75.392
3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478	3.665.478
230.169	204.594	181.862	161.655	143.693	127.727	113.535	100.920	89.707	79.740	70.880

22. ANAL!Z SONUÇLARININ DEERLEND!RMES!

22.1. Farklı De erleme Metotlarının ve Analiz Sonuçlarının Uyumla#tırılması ve Bu Amaçla !zlenen Yöntemin ve Nedenlerinin Açıklaması

Tek bir yöntem ile güvenilir bir karar verilebilmesi için yeterli bulgu bulunduundan tesisin pazar deerinin tespitinde <Gelir 1ndirgeme Yaklaımı Yöntemi= kullanılmıtır. Buna göre tesisin deeri için 711.895.000,-TL kıymet takdir edilmi`tir.

22.2. Kira De eri Analizi Ve Kullanılan Veriler

Tesis için kira deeri analizi yapılmamı`tır.

22.3. Gayrimenkul ve Buna Ba lı Hakların Hukuki Durumunun Analizi

Deerlemeye konu tesisin herhangi bir hukuki soru bulunmamaktadır.

22.4. Gayrimenkul Üzerindeki Takyidat ve !potekler !le !lgili Görü#

Ta`ınmaz üzerinde gayrimenkul deerini dorudan ve önemli ölçüde etkileyecek nitelikte herhangi bir takyidat bulunmamaktadır.

22.5. De erleme Konusu Gayrimenkulün, Üzerinde !potek veya Gayrimenkulün De erini Do rudan Etkileyecek Nitelikte Herhangi Bir Takyidat Bulunması Durumları Hariç, Devredilebilmesi Konusunda Bir Sınırlamaya Tabi Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

Rapora konu ta`ınmazın devredilmesinde sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde herhangi bir engel bulunmadıı kanaatindeyiz.

22.6. Bo# Arazi Ve Geli#tirilmi# Proje De eri Analizi Ve Kullanılan Veri Ve Varsayımlar !le Ula#ılan Sonuçlar

Deerleme, proje geli`tirme niteliinde deildir.

22.7. Mü#terek Veya Bölünmü# Kısımların De erleme Analizi

Taınmazın müterek veya bölünmü` kısmı yoktur.

22.8. Hasılat Payla#ımı Veya Kat Kar#ılı ı Yöntemi !le Yapılacak Projelerde, Emsal Pay Oranları

Hasılat paylaımı veya kat karılıı yöntemi söz konusu deildir.

22.9. Asgari Bilgilerden Raporda Verilmeyenlerin Niçin Yer Almadıklarının Gerekçeleri

Asgari bilgilerden verilmeyen herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

22.10. Yasal Gereklerin Yerine Getirilip Getirilmedi i Ve Mevzuat Uyarınca Alınması Gereken !zin Ve Belgelerin Tam Ve Eksiksiz Olarak Mevcut Olup Olmadı ı Hakkında Görü#

Tesisin Hidroelektrik Santral olarak iletilmesi için gerekli yasal izinler alınmı durumda

olup ruhsat lisans süresi 27.12.2056 tarihinde sona ermektedir.

22.11. De erleme Konusu Arsa veya Arazi ise, Alımından !tibaren Be# Yıl Geçmesine Ra men Üzerinde Proje Geli#tirmesine Yönelik Herhangi Bir Tasarrufta Bulunup Bulunulmadı ına Dair Bilgi

Ta`ınmaz arsa veya arazi niteliinde deildir.

23. SONUÇ

Rapor içeriinde özellikleri belirtilen E lence II Hidroelektrik Santrali Tesisinin yerinde yapılan incelemelerinde konumuna, büyüklüüne, elektrik üretim kapasitesine ve i`letme verilerine göre de eri için,

711.895.000,-TL (Yediyüzonbirmilyonsekizyüzdoksanbebin Türk Lirası) kıymet takdir edilmitir.

(711.895.000,-TL ÷ 19,9349 TL/Euro (*) 35.711.000,-Euro)
(711.895.000,-TL ÷ 18,6983 TL/USD (*) 38.073.000,-USD)
(*) 31.12.2022 itibariyle TCMB Döviz AlıKurları; 1,-Euro = 19,9349 TL; 1,-USD = 18,6983 TL'dir. Euro ve USD bazındaki deerler, yalnızca bilgi için verilmitir.

Tesisin KDV dahil toplam deeri 840.036.100,-TL9dir.

1bu rapor, **ENDA ENERJI HOLDING A.".**9nin talebi üzerine ve *e-imzalı* olarak düzenlenmi olup kopyaların kullanımları halinde ortaya çıkabilecek sonuçlardan `irketimiz sorumlu deildir.

Bilgilerinize sunulur. 06 Ocak 2023

(Deerleme tarihi: 31 Aralık 2022)

Saygılarımızla, Lotus Gayrimenkul De erleme ve Danı#manlık A.".

Eki:

Uydu Fotorafları
Fotoraflar
Üretim Lisansı
Yapı Ruhsatı Muafiyet Yazısı
Deerleme Uzmanlıı Lisans Belgeleri
Mesleki Tecrübe Belgeleri

AI Terminal

TACİRLER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.

9133_rns_2025-01-29_6d05dc20-b37f-40b1-a74f-3c490d78281a.pdf

ENDA ENERJ1 HOLD1NG A._.

Karaisalı / ADANA

GAYR1MENKUL DEĞERLEME RAPORU

!Ç!NDEK!LER

1.RAPOR ÖZET!

2. RAPOR B!LG!LER!

3. "!RKET B!LG!LER!

4. MÜ"TER! B!LG!LER!

5. DEERLEME RAPORUNUN TEBL!!N 1. MADDES!N!N 2. FIKRASI KAPSAMINDA HAZIRLANIP HAZIRLANMADII HAKKINDA AÇIKLAMA

6. MÜ"TER! TALEPLER!N!N KAPSAMI VE VARSA GET!R!LEN SINIRLAMALAR

7. DEERLEME !"LEM!N! SINIRLAYAN VE OLUMSUZ YÖNDE ETK!LEYEN FAKTÖRLER

8. DEER TANIMI VE GEÇERL!L!K KO"ULLARI

Pazar de eri:

9. UYGUNLUK BEYANI ve KISITLAYICI KO"ULLAR

10. TA"INMAZIN TAPU KAYITLARI

10.1. Tapu kayıtları

10.2. Tapu Takyidatı

11. BELED!YE !NCELEMELER!

11.1. !mar Durumu

11.2. !mar Dosyası !ncelemesi

11.3. Encümen Kararları, Mahkeme Kararları, Plan !ptalleri v.b. konular

11.4. Yapı Denetim Firması

11.5. Son Üç Yıl !çindeki Hukuki Durumdan Kaynaklanan De i#im

11.5.1. Tapu Müdürlü ü Bilgileri

11.5.1.1. Son Üç Yıl !çersisinde Gerçekle#en Alım Satım Bilgileri

11.5.2. Belediye Bilgileri

11.5.2.1. !mar Planında Meydana Gelen De i#iklikler, Kamula#tırma !#lemleri v.b. !#lemler

11.5.3. Gayrimenkulün Enerji Verimlilik Sertifikası Hakkında Bilgi

11.5.4. Ruhsat Alınmı# Yapılarda Yapılan De i#ikliklerin 3194 Sayılı !mar Kanunu'nun 21. Maddesi Kapsamında Yeniden Ruhsat Alınmasını Gerektirir De i#iklikler Olup Olmadı ı Hakkında Bilgi

12. TES!S!N ÇEVRE VE KONUMU

12.1. Konum ve Çevre Bilgileri

12.2. Bölge Analizi

Adana 1li:

Sıcaklık ve Ya ı# Analizleri

Adana Bölgesi (Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay) Su Kaynakları ve Hidroelektrik Enerji

12.3. Dünya Ekonomisine Genel Bakı#

Bazı Ülkelerin 2022 ve 2023 yılların Büyüme Oranları Tahminleri

12.4. Türkiye'nin Makroekonomik Görünümü

Dönemler !tibariyle Büyüme Oranları

2021-2022 Büyüme Tahminleri:

Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekle#meleri

Do rudan Yabancı Yatırımlar (Milyon USD)

12.5. Mevcut Ekonomik Ko#ulların, Gayrimenkul Piyasasının Analizi, Mevcut Trendler ve Dayanak Veriler

12.6. Türkiye Gayrimenkul Piyasasını Bekleyen Fırsat ve Tehditler

Tehditler:

Fırsatlar:

13. DÜNYA'DA VE TÜRK!YE'DE ENERJ! SEKTÖRÜ

13.1. Dünyada ve Türkiye'de enerji talebi

Yıllık Enerji Talepleri Göstergeleri

Bölgesel Tüketimler (2021)

2022 Yılı Ekim Ayı Elektrik Piyasası Genel Görünümü

2021 Ekim-2022 Ekim Elektrik Kurulu Gücü ve Üretim Miktarı

Türkiye'nin Enerji !thalatı

13.2. Türkiye'de Elektrik Tüketimi

Aralık 2022 Dönemi Serbest Tüketici Elektrik Tüketimi

13.3. Enerji Santrallerinin Ülkemizdeki Da ılımı

2022 Yılı Ekim Ayı !tibariyle Lisanslı Elektrik Üretiminin Kaynak Bazında Da ılımı (Türkiye)

Adana'da yapım a#amasındaki santraller

14. H!DROELEKTR!K ENERJ! SANTRALLER! HAKKINDA KISA B!LG!

14.1. Türkiyede Elektrik Üretimi ve Hidroelektrik Enerjisinin Üretimdeki payı:

2022 Yılı Ekim Döneminde Devreye Giren ve Çıkan Lisanslı Kurulu Güç

Ekim 2022 Döneminde Lisanslı Elektrik Üretiminin !l Bazında Da ılımı

14.2. Hidroelektrik Santraller Hakkında Kısa Bilgi:

Hidroelektrik Enerji Üretimi

14.2.1. Hidroelektrik Santrallerin Ana Bölümleri:

14.3. Türkiyede Yer Alan Hidroelektrik Santralleri

15. YASAL !Z!NLER VE TES!S!N ÖZELL!KLER!

16. AÇIKLAMALAR

Genel !#letme bilgileri

Regülatör ve Enerji Tüneli:

Cebri Borular:

Santral Binası ve tesis:

Türbinlere İlişkin Teknik Veriler

"alt Sahası ve Trafolar:

Trafo ve İç İhtiyaç Trafolarına İlişkin Teknik Veriler

17. EN VER!ML! KULLANIM ANAL!Z!

18. TES!S!N FAYDALI ÖMRÜ HAKKINDA GÖRÜ"