Annual Report • Feb 17, 2025
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
1 OCAK - 31 ARALIK 2024 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
| Kilit denetim konusu | Kilit denetim konusunun denetimde nasıl ele alındığı |
|---|---|
| Yeniden değerleme modeli ile muhasebeleştirilen arsa ve arazilerin gerçeğe uygun değeri |
|
| Not 2.4'te detayları açıklandığı üzere, Grup, maddi duran varlıklar hesap grubunda yer alan arsa ve arazileri 31 Mart 2019 tarihinden itibaren değerleme modeline aöre veniden muhasebeleştirmeyi benimsemiştir. Aralık 2024 tarihi itibariyle bağımsız 31. gayrimenkul değerleme kuruluşunun yaptığı değerlemeler sonucunda söz konusu arsa ve değer toplamı arazilerin gerçeğe uygun 67.669.354 bin TL olarak tespit edilmiş ve 30.202.126 bin TL tutarındaki 2024 yılına ait yeniden değerleme artışı konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilmiştir. Arsa ve arazilerin gerçeğe uygun değerleri, kullanılan değerleme yöntemine ve değerleme modelindeki girdi ve varsayımlara bağlıdır. Gerçeğe uygun değerler; piyasa koşulları, her bir arsa ve arazinin kendine has özellikleri, fiziki durumu ve coğrafi konumu gibi faktörlerden doğrudan etkilenebilmektedir. Arsa ve arazilerin konsolide finansal tablolar içerisindeki tutarsal önemi ve gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde emsal karşılaştırma (piyasa değer) yönteminin kullanılması ve bu yöntemin gerçeğe uygun değer tespiti sırasında açabilecek varsayım değişimlere yol ve tahminlere dayalı girdiler içermesi denetimimiz icin önem arz etmektedir ve bu nedenle olarak denetim tarafımızca kilit konusu belirlenmiştir. Grup'un maddi duran varlıklar içerisinde yer alan arsa ve arazilerine ilişkin muhasebe politikaları ve detayları konsolide finansal tablolarında Not 2.4 ve Not 11'de açıklanmıştır. |
Denetimimiz sırasında söz konusu gerçeğe uygun aşağıdaki denetim değer çalışması ile ilgili prosedürleri uygulanmıştır: Tarafımızca, yönetim tarafından atanan değerleme uzmanlarının, gayrimenkul ehliyetleri, yetkinlikleri ve tarafsızlıklarının değerlendirilmesi, değerleme uzmanlarının Bağımsız değerleme sırasında kullandığı yöntemlerin uygunluğu ile tahmin ve varsayımların makul olup olmadığının değerlendirilmesi için kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil olan bir başka kuruluşun değerleme uzmanlarının denetim ekibine dahil edilmesi, Değerleme alan raporunda yer taşınmazların niteliği ile bu taşınmazlara ilişkin lokasyon, malik ve metrekare bilgileri ile tapu kayıtlarının ve sahiplik oranlarının örneklem yöntemiyle test edilmesi, Maddi duran varlıklar içerisinde yer alan arsa ve arazilere ilişkin konsolide finansal tablo notlarında yer alan açıklamaların TFRS'ye uygunluğunun kontrol edilmesi. |
| Kilit denetim konusu | Kilit denetim konusunun denetimde nasıl ele alındığı |
|---|---|
| Yatırım teşviklerinden yaratılan ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliği |
|
| 31 Aralık 2024 itibarıyla Grup'un konsolide finansal tablolarında 10.171.674 bin TL tutarında yatırım teşviklerinden yaratılan ertelenmiş vergi varlığı bulunmaktadır. Yatırım teşviklerinden yaratılan ertelenmiş vergi geri kazanılabilirliği, gelecek varlıklarının dönemlere ilişkin önemli yönetim tahminlerine dayanan, vergilendirilebilir kar varsayımlarını da modellerine bakılarak içeren, iş. değerlendirilmektedir. Bu tahminlerin, doğası gereği, ileriki yıllarda gerçekleşmesine ilişkin belirsizlikler içermesi ve ertelenmiş vergi varlığına konu olan yatırım teşviklerinin içeriği itibariyle uzmanlık gerektirmesinden ve Grup'un konsolide finansal tabloları açısından da önemli tutarda olmasından dolayı tarafımızca bu husus kilit denetim konusu olarak ele alınmıştır. Grup'un ertelenmis varlık vergi ve yükümlülüklerine ilişkin muhasebe politikaları ve detayları konsolide finansal tablolarında Not 2.4 ve Not 27'de açıklanmıştır. |
Denetimimiz sırasında söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliği çalışması ile ilgili aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır: Söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarının ve bu varlıklara temel teşkil eden geçici tesviklerinin farklarının yatırım ve kapsamlarının anlaşılmasına ilişkin Grup vönetimi ile toplantılar düzenlenerek bilgiler edinilmesi, Grup'un gelecek yıl bütçeleri ve iş planları ile dayanarak tecrübelere yeterli geçmiş gelecek vergilendirilebilir kar yaratma olasılığına ilişkin olarak yapmış olduğu varsayım ve tahminlerin değerlendirilmesi, Kurumlar vergisi hesaplaması ve yatırım ertelenmis tesvikleri kaynaklı vergi incelemek varlıklarının etkisini üzere denetim ekibine kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil bir başka kuruluşun vergi uzmanlarının dahil edilmesi, ileriye dönük Yatırım teşviklerinin kullanılabilir olup olmadığını belirleyen iş modelinin ve bu modelde kullanılan temel tahminler ve varsayımların tutarlılığının değerlendirilmesi, Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerine iliskin konsolide finansal tablo notlarında yer alan açıklamaların TFRS'ye uygunluğunun kontrol edilmesi. |
| Kilit denetim konusunun denetimde nasıl ele alındığı |
|---|
| prosedürleri aşağıda Konsolide finansal tabloların 2.1 numaralı Uygulanan denetim açıklanmıştır; Grup'un |
| Finansal raporlamadan sorumlu yönetimle 2024 tarihi itibari ile yüksek enflasyonlu ekonomi görüşüp, TMS 29'un uygulanması sırasında para birimi olarak değerlendirilmesi sebebi ile dikkate alınan prensipler, parasal olmayan hesapların belirlenmesi ve tasarlanan TMS 29 modelleri üzerinde yapılan testler hakkında incemeler yapılması, |
| Hesaplamaların tamlığı ve doğruluğunu sağlamak amacıyla kullanılan girişler ve endeksler test edilmesi. yeniden |
| düzeltilmiş ve sonuç olarak, raporlama tarihine TMS 29 uyarınca yeniden düzenlenen $\blacksquare$ göre Türk Lirası'nın satın alma gücü cinsinden finansal tablo ve ilgili finansal bilgiler kontrol edilmesi, |
| TMS 29'a uygun olarak, Grup, enflasyona Enflasyon muhasebesi uygulanmış finansal $\overline{a}$ duyarlı finansal tabloları hazırlamak için Türkiye tablolarda ve ilgili dipnot açıklamalarında tüketici fiyat endekslerini kullanmıştır. Enflasyon verilen bilgilerin TMS 29 açısından yeterliliği değerlendirilmesi. |
| TMS 29'un Grup'un raporlanan sonuçları ve muhasebesi bir kilit denetim konusu olarak |
| fonksiyonel para biriminin ("Türk Lirası) 31 Aralık Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardını TMS 29'a uygun olarak, konsolide finansal tablolar ve önceki dönemlere ait finansal bilgiler, Türk Lirası'nın genel satın alma gücündeki düzeltmesi için uygulanan prensipler, 2.1 finansal durumu üzerindeki önemli etkisi göz enflasyon |
| İÇİNDEKİLER | SAYFA | |
|---|---|---|
| KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU | 1 | |
| KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU | 2 | |
| KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU | 3 | |
| KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU | 4 | |
| KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA AİT AÇIKLAYICI NOTLAR 5 – 66 | ||
| NOT 1 | GRUP'UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU……………………………………………… 5-6 | |
| NOT 2 | KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR………………………… 7-23 | |
| NOT 3 | İŞLETME BİRLEŞMELERİ………………………………………………………………………………… 23 | |
| NOT 4 | BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA…………………………………………………………………… 23-24 | |
| NOT 5 | NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ…………………………………………………………………….…… 25 | |
| NOT 6 | FİNANSAL YATIRIMLAR ………………………………………………………………………………… 26 | |
| NOT 7 | BORÇLANMALAR……………………………………………………………………………………… 26-29 | |
| NOT 8 | TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR………………………………………………………………… | 30 |
| NOT 9 | STOKLAR…………………………………………………………………………………………………… 31 | |
| NOT 10 | ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR……. ………………………………………32 | |
| NOT 11 | MADDİ DURAN VARLIKLAR………………………………………………………………………… 33-34 | |
| NOT 12 | MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR……………………………………………………………… 34 | |
| NOT 13 | PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER……………………………………………………………………………… 35 | |
| NOT 14 | DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER………………………………………………………… 36-37 | |
| NOT 15 | KARŞILIKLAR……………………………………………………………………………………………. 37-40 | |
| NOT 16 | ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR……………………………… 40 | |
| NOT 17 | DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR……………………………………………………………………… 40 | |
| NOT 18 | TÜREV ARAÇLAR……………………………………………………………………………………… 41-42 | |
| NOT 19 | TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER………………………………………42-43 | |
| NOT 20 | ÖZKAYNAKLAR…………………………………………………………………………………………. 43-45 | |
| NOT 21 | HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ……………………………………………………………………. 45 | |
| NOT 22 | GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA | |
| VE GELİŞTİRME GİDERLERİ…………… ……………………………………………………………. 46-47 | ||
| NOT 23 | ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/(GİDERLER)…………………………………………… 47 | |
| NOT 24 | YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/(GİDERLER)…………………………………… | 47-48 |
| NOT 25 | FİNANSMAN GELİRLERİ/(GİDERLERİ)………………………………………………………………… 48 | |
| NOT 26 | PARASAL KAYIP/KAZANÇ…………………………………………………………………………………49 | |
| NOT 27 | VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ…………………………………………………………….50-52 | |
| NOT 28 | PAY BAŞINA KAZANÇ………………………………………… 53 | |
| NOT 29 | İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI…………………………………………………………………… 53-56 | |
| NOT 30 | FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ………………. 56-66 | |
| NOT 31 | DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI……………………………………………………………………… 67 | |
| NOT 32 | BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR………………………………………………………… 67 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Varlıklar | Notlar | Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık 2024 |
Bağımsız denetimden geçmiş 31 Aralık 2023 |
|---|---|---|---|
| Dönen varlıklar | 185.591.048 | 290.417.521 | |
| Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar |
5 6 |
73.534.436 24 |
140.512.161 1.013.286 |
| Ticari alacaklar İlişkili taraflardan ticari alacaklar |
8 8, 29 |
37.071.661 8.880.732 |
58.386.047 9.428.451 |
| İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar | 28.190.929 | 48.957.596 | |
| Diğer alacaklar İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar |
17 | 190.627 190.627 |
184.274 184.274 |
| Türev araçlar | 18 | 1.469.176 | 2.980.495 |
| Stoklar Peşin ödenmiş giderler |
9 13 |
60.277.662 1.770.142 |
64.196.689 1.845.343 |
| Diğer dönen varlıklar | 14 | 11.277.320 | 21.299.226 |
| Duran varlıklar | 268.536.479 | 239.155.513 | |
| Finansal yatırımlar | 643.333 | 504.504 | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar | 10 | 13.053.325 | 11.974.627 |
| Maddi duran varlıklar Kullanım hakkı varlıkları |
11 | 226.160.555 898.949 |
193.235.700 999.882 |
| Maddi olmayan duran varlıklar Şerefiye |
6.089.856 3.105 |
6.143.640 3.105 |
|
| Diğer maddi olmayan duran varlıklar | 12 | 6.086.751 | 6.140.535 |
| Türev araçlar Peşin ödenmiş giderler |
18 13 |
47.412 3.998.986 |
53.313 2.619.984 |
| Ertelenmiş vergi varlığı | 27 | 889.059 | 9.335.530 |
| Diğer duran varlıklar | 14 | 16.755.004 | 14.288.333 |
| Toplam varlıklar | 454.127.527 | 529.573.034 | |
| Kaynaklar | |||
| Kısa vadeli yükümlülükler | 148.768.451 | 224.178.678 | |
| Kısa vadeli borçlanmalar | 7 | 3.769.795 | 3.403.881 |
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Ticari borçlar |
7 8 |
5.284.142 103.880.390 |
39.863.670 141.428.136 |
| İlişkili taraflara ticari borçlar | 8, 29 | 1.210.010 | 1.422.211 |
| İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar |
16 | 102.670.380 1.092.360 |
140.005.925 1.150.975 |
| Diğer borçlar | 17 | 601.852 | 711.306 |
| İlişkili taraflara diğer borçlar İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar |
17, 29 | 408.150 193.702 |
525.158 186.148 |
| Türev araçlar | 18 | 2.838.412 | 769.124 |
| Ertelenmiş gelirler Dönem karı vergi yükümlülüğü |
27 | 376.032 814.999 |
225.556 1.954.157 |
| Kısa vadeli karşılıklar | 15 | 2.311.653 | 1.770.697 |
| Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar Diğer kısa vadeli karşılıklar |
117.035 2.194.618 |
86.626 1.684.071 |
|
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | 14 | 27.798.816 | 32.901.176 |
| Uzun vadeli yükümlülükler | 19.111.355 | 12.390.507 | |
| Uzun vadeli borçlanmalar | 7 | 9.934.698 | 7.735.944 |
| Uzun vadeli karşılıklar Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar |
15 | 1.664.669 1.664.669 |
2.994.519 2.994.519 |
| Ertelenmiş gelirler | 38.197 | 19.869 | |
| Türev araçlar Ertelenmiş vergi yükümlülüğü |
18 27 |
447.667 7.012.860 |
677.494 945.841 |
| Diğer uzun vadeli yükümlülükler | 13.264 | 16.840 | |
| Toplam yükümlülükler | 167.879.806 | 236.569.185 | |
| Özkaynaklar | 286.247.721 | 293.003.849 | |
| Ödenmiş sermaye | 20 | 1.926.796 | 1.926.796 |
| Sermaye düzeltme farkları | 20 | 36.402.965 | 36.402.965 |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler (giderler) |
25.176.782 | 191.061 | |
| Yeniden değerleme ve ölçüm kazançları (kayıpları) Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları) |
24.520.195 24.714.463 |
(454.245) 165.730 |
|
| Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) | (194.268) | (619.975) | |
| Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirinden kar/zararda sınıflandırılmayacak paylar |
656.587 | 645.306 | |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş | |||
| diğer kapsamlı gelirler (giderler) Yabancı para çevrim farkları |
902.631 (188.612) |
3.084.096 518.894 |
|
| Riskten korunma kazançları (kayıpları) | (1.030.537) | 1.114.482 | |
| Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı |
(1.030.537) | 1.114.482 | |
| gelirinden kar/zararda sınıflandırılacak paylar | 2.121.780 | 1.450.720 | |
| Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları veya (zararları) |
20 | 14.106.817 185.384.141 |
9.242.120 161.658.516 |
| Net dönem karı veya (zararı) | 18.315.157 | 77.354.422 | |
| Ana ortaklığa ait özkaynaklar | 282.215.289 | 289.859.976 | |
| Kontrol gücü olmayan paylar | 4.032.432 | 3.143.873 | |
| Toplam kaynaklar | 454.127.527 | 529.573.034 |
31 Aralık 2024 tarihi ve bu tarihte sona eren hesap dönemi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolar, yayınlanmak üzere 17 Şubat 2025 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır. Konsolide finansal tablolar, Genel Kurul'da onaylanması sonucu kesinleşecektir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Bağımsız denetimden | Bağımsız denetimden | ||
|---|---|---|---|
| geçmiş | geçmiş | ||
| Notlar | 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
| Hasılat | 21 | 810.385.588 | 991.202.993 |
| Satışların maliyeti | 21 | (742.355.284) | (832.772.469) |
| Brüt kar (zarar) | 68.030.304 | 158.430.524 | |
| Genel yönetim giderleri Pazarlama giderleri |
22 22 |
(16.655.220) (9.966.399) |
(18.567.271) (9.263.098) |
| Araştırma ve geliştirme giderleri | 22 | (320.749) | (404.209) |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | 23 | 14.302.734 | 18.429.773 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler | 23 | (19.680.704) | (42.322.675) |
| Esas faaliyet karı (zararı) | 35.709.966 | 106.303.044 | |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler / (giderler) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların |
24 | (15.614) | 118.716 |
| karlarından (zararlarından) paylar | 10 | 1.442.085 | 1.518.122 |
| Finansman geliri (gideri) öncesi | |||
| faaliyet karı (zararı) | 37.136.437 | 107.939.882 | |
| Finansman gelirleri Finansman giderleri |
25 25 |
29.725.764 (20.533.937) |
28.600.305 (36.099.050) |
| Parasal kayıp/kazanç | 26 | (14.582.760) | (16.960.683) |
| Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) | 31.745.504 | 83.480.454 | |
| Sürdürülen faaliyetler vergi(gideri) geliri | (12.711.864) | (5.700.367) | |
| Dönem vergi (gideri) geliri | 27 | (3.003.685) | (15.837.467) |
| Ertelenmiş vergi (gideri) geliri | 27 | (9.708.179) | 10.137.100 |
| Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) | 19.033.640 | 77.780.087 | |
| Diğer kapsamlı gelirler: | |||
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar | 24.986.180 | 765.070 | |
| Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları (azalışları) | 30.213.264 | 199.888 | |
| Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) | 546.164 | 63.654 | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirinden kar veya zararda sınıflandırılmayacak paylar |
11.281 | 503.620 | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların tanımlanmış | |||
| fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) | 10 | 5.774 | 10.680 |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları) |
10 | 5.507 | 492.940 |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer | |||
| kapsamlı gelire ilişkin vergiler | (5.784.529) | (2.092) | |
| Ertelenmiş vergi (gideri) geliri | 27 | (5.784.529) | (2.092) |
| Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar | (1.988.575) | 4.545.257 | |
| Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim farkları | (707.506) | 261.377 | |
| Yurtdışındaki işletmelerin çevrimine ilişkin yabancı para çevrim farklarından kazançlar (kayıplar) | (707.506) | 261.377 | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirinden kar veya zararda sınıflandırılacak paylar |
671.060 | 402.725 | |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların satılmaya hazır finansal varlıklarının | |||
| yeniden değerleme ve/veya sınıflandırma kazançları (kayıpları) | 10 | 626.378 | - |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların yabancı para çevrim farkları kazançları (kayıpları) |
10 | 44.682 | 402.725 |
| Nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir (gider) | (2.925.270) | 4.598.963 | |
| Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) | (2.925.270) | 4.598.963 | |
| Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak diğer | |||
| kapsamlı gelire ilişkin vergiler Ertelenmiş vergi (gideri) geliri |
27 | 973.141 973.141 |
(717.808) (717.808) |
| Diğer kapsamlı gelir (gider) | 22.997.605 | 5.310.327 | |
| Toplam kapsamlı gelir (gider) | 42.031.245 | 83.090.414 | |
| Dönem karının (zararının) dağılımı: | |||
| Kontrol gücü olmayan paylar | 718.483 | 425.666 | |
| Ana ortaklık payları | 18.315.157 | 77.354.421 | |
| Toplam kapsamlı gelirin dağılımı | |||
| Kontrol gücü olmayan paylar | 911.832 | 611.294 | |
| Ana ortaklık payları | 41.119.413 | 82.479.120 | |
| Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç | |||
| Nominal değeri 1 kr. olan | |||
| pay başına kazanç (kr.) | 28 | 9,51 | 40,15 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Ödenmiş sermaye |
Sermaye düzeltme farkları |
Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları) |
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) |
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirlerinden kar/zararda sınıflandırılmayacak paylar |
Yabancı para çevrim farkları |
Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) |
Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımların diğer kapsamlı gelirlerinden kar/zararda sınıflandırılacak paylar |
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler |
Geçmiş yıllar karları veya zararları |
Net dönem karı veya zararları |
Ana ortaklığa ait özkaynaklar |
Kontrol gücü olmayan |
paylar Özkaynaklar | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bağımsız denetimden geçmiş | ||||||||||||||
| 1 Ocak 2023 | 275.257 37.420.224 | - | (711.181) | 141.686 | 257.517 (2.585.559) | 1.047.995 | 4.300.333 128.157.432 | 88.524.126 256.827.830 2.206.239 | 259.034.069 | |||||
| Transferler Sermaye arttırımı Kontrol gücü olmayan pay sahipleriyle yapılan işlemler Kar payları - Dönem karı (zararı) |
- - - - |
- 1.651.539 (1.017.259) - - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - - |
- - - - |
(634.280) - 4.941.787 (54.388.762) - |
88.524.126 (88.524.126) - - 77.354.422 |
- - - - (49.446.975) 77.354.422 |
- - 326.340 - 425.666 |
- - 326.340 (49.446.975) 77.780.088 |
| - Diğer kapsamlı gelir (gider) Toplam kapsamlı gelir (gider) |
- - |
- - |
165.730 165.730 |
91.206 91.206 |
503.620 503.620 |
261.377 261.377 |
3.700.041 3.700.041 |
402.725 402.725 |
- - |
- - |
- 77.354.422 |
5.124.699 82.479.121 |
185.628 611.294 |
5.310.327 83.090.415 |
| 31 Aralık 2023 | 1.926.796 36.402.965 | 165.730 | (619.975) | 645.306 | 518.894 | 1.114.482 | 1.450.720 | 9.242.120 161.658.516 | 77.354.422 289.859.976 3.143.873 | 293.003.849 | ||||
| Bağımsız denetimden geçmiş | ||||||||||||||
| 1 Ocak 2024 | 1.926.796 36.402.965 | 165.730 | (619.975) | 645.306 | 518.894 | 1.114.482 | 1.450.720 | 9.242.120 161.658.516 | 77.354.422 289.859.976 3.143.873 | 293.003.849 | ||||
| Transferler Kontrol gücü olmayan pay sahipleriyle yapılan işlemler Kar payları - Dönem karı (zararı) - Diğer kapsamlı gelir (gider) Toplam kapsamlı gelir (gider) |
- - - - - - |
- - - - - - |
- - - - 24.548.733 24.548.733 |
- - - - 425.707 425.707 |
- - - - |
- - - - 11.281 (707.506) (2.145.019) 11.281 (707.506) (2.145.019) |
- - - - |
- - - - 671.060 671.060 |
4.864.697 - - - - |
- - (48.764.100) - - - |
72.489.725 (77.354.422) - 18.315.157 - 18.315.157 |
- - - (48.764.100) 18.315.157 22.804.256 41.119.413 |
- (23.273) - 718.483 193.349 911.832 |
- (23.273) (48.764.100) 19.033.640 22.997.605 42.031.245 |
| 31 Aralık 2024 | 1.926.796 36.402.965 | 24.714.463 | (194.268) | 656.587 (188.612) (1.030.537) | 2.121.780 14.106.817 185.384.141 | 18.315.157 282.215.289 4.032.432 | 286.247.721 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Bağımsız | Bağımsız | ||
|---|---|---|---|
| denetimden | denetimden | ||
| geçmiş 1 Ocak - |
geçmiş 1 Ocak - |
||
| Notlar | 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| İşletme faaliyetlerinden nakit akışları | 35.271.031 | 123.121.104 | |
| Dönem karı (zararı) | 19.033.640 | 77.780.087 | |
| Dönem net karı (zararı) mutabakatı ile ilgili düzeltmeler | 28.617.429 | 22.210.704 | |
| Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler | 11, 12 | 9.616.110 | 8.754.469 |
| Stok değer düşüklüğü (iptali) ile ilgili düzeltmeler | 9 | (145.903) | (902.811) |
| Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler | 15 | 3.711.130 | 5.491.724 |
| Faiz (gelirleri) ve giderleri ile ilgili düzeltmeler | 25 | (18.117.662) | (10.730.419) |
| Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler | 2.615.488 | 6.974.700 | |
| Gerçeğe uygun değer kayıpları (kazançları) ile ilgili düzeltmeler Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler |
10 | (2.799.500) (1.453.731) |
(9.866.604) (1.518.122) |
| Kar payı (geliri) gideri ile ilgili düzeltmeler | (209) | - | |
| Vergi gideri (geliri) ile ilgili düzeltmeler | 27 | 12.711.864 | 5.700.367 |
| Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar (kazançlar) ile ilgili düzeltmeler | 24 | 7.239 | (107.472) |
| Yatırım ya da finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına neden olan diğer kalemlere ilişkin | 25 | ||
| düzeltmeler | 378.635 | 11.876.895 | |
| Kar (zarar) mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler | 4.293.353 | (1.054.456) | |
| Parasal kayıp/kazanç | 17.800.615 | 7.592.433 | |
| İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler | (7.430.863) | 38.383.182 | |
| Ticari alacaklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler | 21.388.166 | (7.648.616) | |
| Faaliyetlerle ilgili diğer varlıklardaki azalış (artış) ile ilgili düzeltmeler | 7.823.246 | (5.266.790) | |
| Türev varlıklardaki azalış (artış) Stoklardaki azalışlar (artışlar) ile ilgili düzeltmeler |
1.517.220 4.064.930 |
5.659.159 22.543.350 |
|
| Ticari borçlardaki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler | (37.920.332) | 16.521.474 | |
| Faaliyetlerle ilgili diğer yükümlülüklerdeki artış (azalış) ile ilgili düzeltmeler | (6.143.554) | 8.203.316 | |
| Türev yükümlülüklerdeki artış (azalış) | 1.839.461 | (1.628.711) | |
| Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları | 40.220.206 | 138.373.973 | |
| Vergi iadeleri (ödemeleri) | 27 | (3.546.361) | (12.658.980) |
| Diğer nakit girişleri (çıkışları) | (1.402.814) | (2.593.889) | |
| Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları | (11.890.453) | (13.787.255) | |
| Alınan temettüler | 10, 24 | 1.045.937 | 1.147.840 |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri | 20.891 | 13.589 | |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları Başka İşletmelerin veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araçlarının Edinimi İçin Yapılan Nakit Çıkışları |
(13.810.995) (162.102) |
(17.894.073) (1.132.096) |
|
| Diğer nakit girişleri (çıkışları) | 1.015.816 | 4.077.485 | |
| Finansman faaliyetlerinden nakit akışları | (57.735.630) | (50.207.381) | |
| Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri | 7 | 37.631.299 | 13.218.196 |
| Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları | 7 | (62.207.388) | (27.477.661) |
| Türev araçlardan nakit girişleri | 602.850 | 6.184.187 | |
| Türev araçlardan nakit çıkışları | (5.408.872) | (215.266) | |
| Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları | 7 | (111.472) | (111.771) |
| Ödenen temettüler | (48.763.522) | (49.446.248) | |
| Ödenen faiz | (9.005.021) | (6.950.235) | |
| Alınan faiz | 29.526.496 | 14.591.417 | |
| Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit benzerlerindeki net artış (azalış) | (34.355.052) | 59.126.468 | |
| Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki enflasyon etkisi | (32.865.138) | (43.489.528) | |
| Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi | 2.210.536 | 10.295.820 | |
| Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış (azalış) | (65.009.654) | 25.932.760 | |
| Dönem başı nakit ve nakit benzerleri | 5 | 124.223.998 | 98.291.238 |
| Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri | 5 | 59.214.344 | 124.223.998 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. ("Tüpraş" veya "Şirket") 16 Kasım 1983 tarihinde kurulmuştur. Şirket'in ana faaliyet konuları aşağıdaki gibidir:
Tüpraş ve bağlı ortaklıklarının (topluca "Grup" olarak adlandırılacaktır) temel faaliyetlerinin önemli bölümü Türkiye'de olup, Grup'un faaliyetleri rafinaj sektörü, petrol ürünleri ticaret ve taşımacılığı, elektrik üretimi ve tedariği altında toplanmıştır.
Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'na ("SPK") kayıtlıdır ve hisseleri 1991 yılından beri Borsa İstanbul A.Ş.'de ("BİST") işlem görmektedir. 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla, Şirket'in hisselerini elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir (Not 20):
| (%) | |
|---|---|
| Enerji Yatırımları A.Ş. | 46,40 |
| Koç Holding A.Ş. | 6,35 |
| Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler | 0,47 |
| Halka açık kısım | 46,78 |
| 100,00 |
Şirket ana ortağı; Koç Holding A.Ş., Koç Ailesi ve Koç Ailesi tarafından sahip olunan şirketler tarafından kontrol edilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Tüpraş'ın konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklık ve iş ortaklıkları ve faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir:
| ülke Faaliyet konusu Ditaş Deniz İşletmeciliği ve Tankerciliği A.Ş. ("Ditaş") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Üsküdar Tankercilik A.Ş. ("Üsküdar") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı T Damla Denizcilik A.Ş. ("Damla") Türkiye Palamar ve römorkör hizmeti Kadıköy Tankercilik A.Ş. ("Kadıköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Beykoz Tankercilik A.Ş. ("Beykoz") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Sarıyer Tankercilik A.Ş. ("Sarıyer") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Kartal Tankercilik A.Ş. ("Kartal") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Maltepe Tankercilik A.Ş. ("Maltepe") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Salacak Tankercilik A.Ş. ("Salacak") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Karşıyaka Tankercilik A.Ş. ("Karşıyaka") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Bakırköy Tankercilik A.Ş. ("Bakırköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Karaköy Tankercilik A.Ş. ("Karaköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Çengelköy Tankercilik A.Ş. ("Çengelköy") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Pendik Tankercilik A.Ş. ("Pendik") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Tuzla Tankercilik A.Ş. ("Tuzla") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Göztepe Tankercilik A.Ş. ("Göztepe") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Kuruçeşme Tankercilik A.Ş. ("Kuruçeşme") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Balat Tankercilik A.Ş. ("Balat") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Florya Tankercilik A.Ş. ("Florya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Tarabya Tankercilik A.Ş. ("Tarabya") Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Adalar Tankercilik A.Ş. (''Adalar'') Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Ditaş Maritime (Ditaş Şubesi) ("Ditaş Maritime") İngiltere Gemi kiralamaları ve navlun ticareti faaliyetleri Körfez Ulaştırma A.Ş. ("Körfez") Türkiye Hava, deniz, kara ve demiryolu taşımacılığı Tupras Trading Ltd. ("Tupras Trading") İngiltere Ham petrol ve petrol ürünleri ticareti Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ("Entek") Türkiye Elektrik ve buhar üretimi ve ticareti Eltek Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. ("Eltek") Türkiye Elektrik ticareti Enspire Enerji Yatırımları ve Hizmetleri A.Ş. ("Enspire") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma Enkar Doğal Enerji Üretim ve Sanayi Ticaret A.Ş. ("Enkar") Türkiye Elektrik üretim tesisi kurma Esinti Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi A.Ş. ("Esinti") Türkiye Elektrik üretimi ve ticareti Tüpraş Enerji Girişimleri A.Ş. ("Tüpraş Ventures") Türkiye Teknoloji ve girişim yatırımları Faaliyet gösterdiği İş Ortaklıkları Faaliyet konusu ülke OPET Petrolcülük A.Ş. ("Opet") Türkiye Petrol ürünleri perakende satışı THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. Türkiye Jet yakıtı ikmal hizmeti Opet International Limited İngiltere Petrol ürünleri ticareti Opet Trade B.V. Hollanda Petrol ürünleri ticareti Tasfiye halinde Opet Trade Singapore (*) Singapur Petrol ürünleri ticareti Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti ve perakende Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Madeni yağ ticareti Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti. Türkiye Petrol ürünleri ticareti |
Faaliyet | ||
|---|---|---|---|
| Bağlı ortaklıklar | gösterdiği | ||
Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş. Türkiye Petrol ürünleri ticareti Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş. Türkiye Gayrimenkul WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. Türkiye Elektrikli araç şarj istasyonları Demre 7 Tankercilik A.Ş. Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Demre 8 Tankercilik A.Ş. Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı
(*) Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.
Grup'un bünyesinde çalışan ortalama personel sayısı 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde 6.236'dır. (31 Aralık 2023 – 6.055).
Şirket'in tescil edilmiş adresi aşağıdaki gibidir:
Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Gülbahar Mahallesi Büyükdere Caddesi No:101A Şişli, İstanbul
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un konsolide finansal tabloları, Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("SPK") 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmî Gazete' de yayınlanan Seri II, 14.1 no'lu "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" ("Tebliğ") hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine göre Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TFRS'ler") esas alınmıştır.
Konsolide finansal tablolar, KGK tarafından 3 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan "TFRS Taksonomisi Hakkında Duyuru" ile SPK tarafından yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi'nde belirlenmiş olan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
Grup ile Grup'a bağlı Türkiye'de yerleşik şirketler, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, KGK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ("Maliye Bakanlığı") tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar kanuni finansal tablolarını faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlamışlardır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları'na göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen arsa ve araziler, finansal yatırımlar ve türev araçlar dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir.
Grup, KGK tarafından 23 Kasım 2023 tarihinde yapılan duyuru ve yayınlanan "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Hakkında Uygulama Rehberi"ne istinaden 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıllık raporlama dönemine ait konsolide finansal tablolarını TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" Standardını uygulayarak hazırlamıştır. Söz konusu standart uyarınca, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan finansal tablolar, bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünde hazırlanır ve önceki dönem finansal tablolar karşılaştırma amacıyla raporlama dönemi sonundaki cari ölçüm birimi cinsinden ifade edilmiştir. Grup bu nedenle, 31 Aralık 2023 tarihli konsolide finansal tablolarını da, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre sunmuştur.
SPK'nın 28 Aralık 2023 tarih ve 81/1820 sayılı kararı uyarınca, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan SPK finansal raporlama düzenlemelerine tabi ihraççılar ile sermaye piyasası kurumlarının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemlerine ait yıllık finansal raporlarından başlamak üzere TMS 29 hükümlerini uygulamak suretiyle enflasyon muhasebesi uygulamasına karar verilmiştir.
TMS 29 uyarınca yapılan yeniden düzenlemeler, Türkiye İstatistik Kurumu ("TÜİK") tarafından yayınlanan Türkiye'deki Tüketici Fiyat Endeksi'nden ("TÜFE") elde edilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla, konsolide finansal tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıdaki gibidir:
| Tarih | Endeks | Düzeltme Katsayısı | Üç Yıllık Bileşik Enflasyon Oranı |
|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 2.684,55 | 1,00000 | %291 |
| 31 Aralık 2023 | 1.859,38 | 1,44379 | %268 |
| 31 Aralık 2022 | 1.128,45 | 2,37897 | %156 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama amacıyla yaptığı düzeltme işleminin ana unsurları aşağıdaki gibidir:
Grup bünyesinde yer alan şirketlerin finansal tablolarındaki her bir kalem, şirketlerin operasyonlarını sürdürdükleri temel ekonomik ortamda geçerli olan para birimi kullanılarak muhasebeleştirilmiştir ('fonksiyonel para birimi'). Konsolide finansal tablolar, Tüpraş'ın fonksiyonel ve sunum para birimi olan Türk Lirası ("TL") kullanılarak sunulmuştur.
Grup, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK (TFRS Yorumlama Komitesi) yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup'un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Söz konusu standart, değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerinde etkisi olmamıştır.
Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır.
Grup söz konusu değişikliklerin etkilerini, bahsi geçen standartlar nihai halini aldıktan sonra değerlendirecektir.
Grup'un konsolide finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
Söz konusu değişikliğin Grup'un finansal durumu ve performansı üzerinde önemli bir etkisi bulunmamaktadır.
Aşağıda belirtilen TFRS 9 ve TFRS 7'ye yönelik değişiklikler ile TFRS 18 ve TFRS 19 Standartları UMSK tarafından yayınlanmış ancak henüz KGK tarafından TFRS'ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır. Bu sebeple TFRS'nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu Standart ve değişiklikler TFRS'de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır.
Söz konusu standartlar, değişiklik ve yorumların Grup'un konsolide finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS 19'un Grup'un finansal tabloları üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (Devamı)
Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar'ın finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltmeler yansıtılarak düzenlenmiştir. Bu kapsamda Grup'un yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklığı, ABD Doları fonksiyonel para biriminden finansal tablolarını hazırlamaktadır. Varlık ve yükümlülükler konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları ve TMS 29 uyarınca endeks etkileri diğer kapsamlı gelir tablosu ve özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları hesabı altında takip edilmektedir.
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|---|
| Şirket tarafından | Etkin | Şirket tarafından | Etkin | |
| sahip olunan doğrudan | ortaklık | sahip olunan doğrudan | ortaklık | |
| ve dolaylı oy hakkı (%) | payı (%) | ve dolaylı oy hakkı (%) | payı (%) | |
| Bağlı Ortaklık | ||||
| Ditaş | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Üsküdar | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Damla | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Beykoz | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Kadıköy | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Sarıyer | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Kartal | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Maltepe | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Salacak | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Karşıyaka | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Bakırköy | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Karaköy | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Çengelköy | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Pendik | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Tuzla | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Göztepe | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Kuruçeşme | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Balat (****) | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Florya (****) | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Tarabya (****) | 79,98 | 79,98 | 79,98 | 79,98 |
| Adalar (**) | 79,98 | 79,98 | - | - |
| Ditaş Maritime (***) | 79,98 | 79,98 | - | - |
| Körfez | 100,00 | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
| Tupras Trading | 100,00 | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
| Entek (****) | 99,23 | 99,23 | 99,23 | 99,23 |
| Eltek | 99,23 | 99,23 | 99,23 | 99,23 |
| Menzelet Kılavuzlu (*) | - | - | 99,23 | 99,23 |
| Enspire | 99,23 | 99,23 | 99,23 | 99,23 |
| Enkar | 99,23 | 99,23 | 99,23 | 99,23 |
| Esinti (****) | 86,92 | 84,84 | 85,33 | 83,26 |
| Tüpraş Ventures | 100,00 | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
(*) Menzelet Kılavuzlu Elektrik Üretimi A.Ş'nin Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ile birleşmesi 31 Mayıs 2024 tarihinde tescil edilmiştir. (**) Adalar Tankercilik A.Ş. 28 Şubat 2024 tarihinde kurulmuştur.
(***) Ditaş Maritime 31 Ekim 2024 tarihinde faaliyete geçmiştir.
(****) Balat Tankercilik A.Ş. 04 Ekim 2023 tarihinde, Florya Tankercilik A.Ş ve Tarabya Tankercilik A.Ş ise 21 Aralık 2023 tarihinde kurulmuştur. Enkar Doğal Enerji Üretim A.Ş., Entek Elektrik Üretim A.Ş. tarafından 7 Kasım 2023 tarihinde satın alınmıştır. Esinti hisselerinin %75'ini Grup'un bağlı ortaklığı olan Entek; %25'ini Grup'un özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklığı Opet 7 Kasım 2023 tarihinde satın almıştır
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Bağlı Ortaklıklar'a ait finansal durum tabloları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup, Şirket'in sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değeri, ilgili özkaynak ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmektedir. Şirket'in sahip olduğu bağlı ortaklık hisselerinin kayıtlı değerleri ve bu hisselerden kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynak ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir.
c) İş ortaklıkları, Grup'un müşterek kontrolüne sahip olduğu işletmelerdir. Müşterek kontrol, bir anlaşma üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrol, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumda vardır. Özkaynak yöntemine göre, iş ortaklıkları başlangıçta elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilir. Edinme tarihinden sonra ise, yatırımcının yatırım yapılan işletmenin kar veya zararındaki payı yatırımın defter değeri artırılarak ya da azaltılarak kar veya zarar tablosuna yansıtılır.
Aşağıdaki tabloda 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen iş ortaklıklarının oranları gösterilmiştir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Şirket tarafından | Şirket tarafından | ||||
| sahip olunan | Etkin | sahip olunan | Etkin | ||
| doğrudan ve dolaylı | ortaklık | doğrudan ve dolaylı | ortaklık | ||
| oy hakkı (%) | payı (%) | oy hakkı (%) | payı (%) | ||
| Özkaynaktan pay alma yöntemi kullanılarak değerlenen iş ortaklıkları | |||||
| Opet | 50,00 | 41,67 | 50,00 | 41,67 | |
| Opet International Limited (*) | 50,00 | 41,67 | 50,00 | 41,67 | |
| Opet Trade B.V.(*) | 50,00 | 41,67 | 50,00 | 41,67 | |
| Tasfiye halinde Opet Trade Singapore() (**) | 50,00 | 41,67 | 50,00 | 41,67 | |
| Opet Market ve Akaryakıt İstasyon İşletmeciliği A.Ş. (*) | 50,00 | 41,67 | 50,00 | 41,67 | |
| THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş.(**) | 25,00 | 20,84 | 25,00 | 20,84 | |
| Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş.(**) | 25,00 | 20,84 | 25,00 | 20,84 | |
| Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti.(**) | 25,00 | 20,84 | 25,00 | 20,84 | |
| Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic. A.Ş.(**) | 16,67 | 13,89 | 16,67 | 13,89 | |
| Opet Aygaz Gayrimenkul A.Ş.(**) | 25,00 | 20,84 | 25,00 | 20,84 | |
| WAT Mobilite Çözümleri Teknoloji ve Ticaret A.Ş. (**) | 21,92 | 19,92 | 21,92 | 19,92 | |
| Demre 7 Tankercilik A.Ş. () (***) | 50,00 | 41,67 | - | - | |
| Demre 8 Tankercilik A.Ş. () (***) | 50,00 | 41,67 | - | - | |
| Vice 2 Tankercilik A.Ş. (****) | 50,00 | 41,67 | - | - |
(*) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında konsolidasyon kapsamına alınarak muhasebeleştirilmektedir.
(**) İlgili şirketler Opet'in finansal tablolarında özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir.
(***) Temmuz 2015 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur.
(****) Demre 7 ve Demre 8 Tankercilik A.Ş. şirketleri 21 Şubat 2024 tarihinde kurulmuştur. Vice 2 Tankercilik A.Ş. şirketi 31 Ekim 2024 tarihinde kurulmuştur.
d) Bağlı Ortaklıklar'ın net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide finansal tablolarda 'kontrol gücü olmayan paylar' olarak gösterilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem konsolide finansal tabloların yeniden düzenlenmesi
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup'un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır.
Not 2.1.1'de açıklandığı gibi, önceki raporlama dönemine ait rakamlar, karşılaştırmalı finansal tabloların raporlama dönemi sonunda geçerli olan para birimi cinsinden sunulması için genel fiyat endeksi uygulanarak yeniden düzenlenir. Daha önceki dönemlere ilişkin olarak açıklanan bilgiler de raporlama dönemi sonunda geçerli olan para birimi cinsinden ifade edilir.
Yeni bir TFRS'nin ilk kez uygulanmasından kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, söz konusu TFRS'nin şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir:
Nakit ve nakit benzeri değerler, bankalarda tutulan mevduatları, vadeleri 3 ay veya daha kısa olan diğer likit yatırımları ve Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğince bankalarda tutulan gelir payı tutarlarını içerir (Not 5). Konsolide nakit akış raporlamasında kullanılan nakit ve nakit benzerleri, tahakkuk eden faiz geliri ve bloke mevduatlar hariç 3 aydan kısa vadeli nakit ve nakit benzerlerini içermektedir. Grup, nakit ve nakit benzerlerini beklenen kredi zararı modelini kullanarak değer düşüklüğü için gözden geçirmektedir.
Grup'un doğrudan bir borçluya mal veya hizmet tedariki ile oluşan vadeli satışlarından kaynaklanan ticari alacaklar, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyetleri üzerinden değerlendirilmiştir. Grup'un ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması halinde ticari alacaklar için bir değer düşüklüğü karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Beklenen kredi zarar karşılıklarındaki değişim konsolide kar veya zarar tablosunda "esas faaliyetlerden diğer gelirler/giderler" hesabında muhasebeleştirilmektedir (Not 8).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, konsolide finansal tablolarında itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen ticari alacaklarının değer düşüklüğü hesaplamaları kapsamında TFRS 9 standardında tanımlanan "basitleştirilmiş yaklaşımı" uygulamayı tercih etmiştir. Söz konusu yaklaşım ile Grup, ticari alacakların belirli sebeplerle değer düşüklüğüne uğramadığı durumlarda (gerçekleşmiş değer düşüklüğü zararları haricinde), ticari alacaklara ilişkin zarar karşılıklarını "ömür boyu beklenen kredi zararlarına" eşit bir tutardan ölçmektedir. Grup, ticari alacaklara ilişkin beklenen kredi zararlarının ölçümünde bir karşılık matrisi kullanmaktadır. İlgili matriste ticari alacakların vadelerinin aşıldığı gün sayısına bağlı olarak belirli karşılık oranları hesaplanmakta ve söz konusu oranlar her raporlama döneminde gözden geçirilerek, gerektiği durumlarda, revize edilmektedir. Beklenen kredi zarar karşılıklarındaki değişim konsolide gelir tablosunda önemlilik arz etmemesi sebebiyle muhasebeleştirilmemektedir. Her raporlama döneminde hesaplama yapılarak tekrar değerlendirilmektedir.
Grup, alacaklarının bir kısmını faktoring yoluyla tahsil etmektedir. Faktoring işlemine konu olan alacaklardan, faktoring şirketinin tahsilat riskini üstlendiği tutarlar ilgili alacak hesaplarından düşülmektedir. Faktoring işlemine konu olan ticari alacakların faktör edilme (satış) tarihleri ile vadeleri arasındaki sürenin önemsiz olması sebebiyle, söz konusu ticari alacaklara ilişkin iş modeli değiştirilmemiş olup itfa edilmiş maliyeti üzerinden muhasebeleştirilmiştir.
Ticari borçlar, gerçeğe uygun değerleriyle deftere alınır ve müteakip dönemlerde etkin faiz oranı kullanılarak iskonto edilmiş değerleri ile muhasebeleştirilir.
Grup'un gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan finansal varlıkları, riskten korunma muhasebesine konu olmayan türev araçlar kalemlerini içermektedir. Türev araçlar ilk olarak sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerini yansıtan elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değer ile değerlenmektedir. Söz konusu varlıkların değerlemesi sonucu oluşan kazanç ve kayıplar konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmektedir. Gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan türev araçları, vadeli döviz alım-satım ve vadeli mal alım-satım işlemlerini içermektedir. Türev araçlar gerçeğe uygun değerin pozitif veya negatif olmasına göre, bilançoda sırasıyla varlık ve yükümlülük olarak kaydedilmektedir (Not 18).
Grup'un gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelirler altında muhasebeleştirilen finansal varlıkları, riskten korunma muhasebesine konu olan türev araçlar kalemlerini içermektedir. Türev araçlar ilk olarak sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerini yansıtan elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değer ile değerlenmektedir. Söz konusu varlıkların değerlemesi sonucu oluşan kazanç ve kayıplar konsolide kapsamlı gelir tablosunda nakit akış riskinden korunmaya ilişkin diğer kapsamlı gelir/gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelirler altında muhasebeleştirilen türev araçlar, vadeli mal alım-satım işlemlerini, vadeli faiz oranı takası işlemlerini ve çapraz döviz takası işlemlerini içermektedir. Türev araçlar gerçeğe uygun değerin pozitif veya negatif olmasına göre, bilançoda sırasıyla varlık ve yükümlülük olarak kaydedilmektedir (Not 18).
Grup, türev sözleşmesi yapıldığı tarihte, kayıtlı bir varlığın veya yükümlülüğün veya belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin nakit akışlarında belirli bir riskten kaynaklanan ve kar/zararı etkileyebilecek değişmelere karşı korunmayı sağlayan işlemleri nakit akış riskinden korunma olarak belirlemektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, etkin olarak nitelendirilen nakit akış finansal riskten korunma işlemlerine ilişkin kazanç ve kayıplarını özkaynaklarda "riskten korunma kazanç/(kayıpları)" olarak göstermektedir. Etkin olmayan kısım ise dönem karında kar veya zarar olarak tanımlanır. Finansal riskten korunan taahhüdün veya gelecekteki muhtemel işlemin bir varlık veya yükümlülük haline gelmesi durumunda özkaynak kalemleri arasında izlenen bu işlemlerle ilgili kazanç ya da kayıplar bu kalemlerden alınarak söz konusu varlık veya yükümlülüğün elde etme maliyetine veya defter değerine dahil edilmektedir. Aksi durumda, özkaynak kalemleri altında muhasebeleştirilmiş tutarlar, finansal riskten korunan gelecekteki muhtemel işlemin gelir tablosunu etkilediği dönemde gelir tablosuna transfer edilerek kar veya zarar olarak yansıtılır.
Gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlemin, gerçekleşmesi artık beklenmiyorsa, önceden özkaynaklar altında muhasebeleştirilen birikmiş kazanç ve kayıplar gelir tablosuna transfer edilir. Finansal riskten korunma aracının, yerine belgelenmiş finansal riskten korunma stratejisine uygun olarak başka bir araç tanımlanmadan veya uzatılmadan, vadesinin dolması, satılması, sona erdirilmesi veya kullanılması veya finansal riskten korunma tanımının iptal edilmesi durumunda, önceden diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, kesin taahhüt veya tahmini işlem gelir tablosunu etkileyene kadar özkaynaklar altında sınıflandırılmaya devam eder.
Bütün finansal varlık alım ve satımları işlem tarihinde, yani Grup'un varlığı almayı veya satmayı taahhüt ettiği tarihte kayıtlara yansıtılır. Söz konusu alım ve satımlar genellikle piyasada oluşan genel teamül ve düzenlemelerle belirlenen zaman dilimi içerisinde finansal varlığın teslimini gerektiren alım satımlardır. Bir finansal varlık (ya da finansal varlığın veya benzer finansal varlıklardan oluşan grubun bir kısmı);
Grup'un varlıktan nakit akımı elde etmesi hakkını devretmesi bununla birlikte tüm risk ya da menfaatlerin transfer edilmemesi veya üzerindeki kontrolü devretmemesi durumunda, varlık, Grup'un varlık ile devam eden ilişkisine bağlı olarak konsolide finansal tablolarda taşınır.
Finansal yükümlülükler, bu yükümlülüklerden doğan borçların ortadan kalkması, iptal edilmesi ve süresinin dolması durumlarında kayıtlardan çıkartılır.
Konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda, ortaklar, üst düzey yönetim personeli ve Yönetim Kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar ile Koç Topluluğu şirketleri ilişkili taraflar olarak kabul edilmişlerdir (Not 29).
Stoklar, net gerçekleşebilir değer ya da elde etme bedelinden düşük olanı ile değerlenir. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Grup, stoklarını ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlemektedir. Üretim sürecinde aynı hammadde girdisinden birden fazla ürün elde edildiğinden her bir ürünün üretim maliyeti ayrı olarak belirlenememektedir. Şirket, üretim maliyetlerini rasyonel ve tutarlı bir şekilde dağıtabilmek için, üretim tamamlanma aşamasında üretim maliyetlerini, ürünler arasında her bir ürünün nispi satış değerlerini esas alarak dağıtmaktadır. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır (Not 9).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Yedek parça ve malzemeler net gerçekleşebilir değer ya da endekslenmiş elde etme bedelinden düşük olanı ile değerlenir. Yedek parça ve malzemelerin maliyeti tüm satın alma maliyetlerini ve yedek parçaların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Grup, yedek parça ve malzemelerini ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlemektedir. Grup, beklenen kullanım süresi içerisinde kullanılmayan ve yakın bir gelecekte kullanılmasını öngörmediği yedek parça ve malzemeler için değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır.
Arsa ve araziler gerçeğe uygun değerleri ile diğer maddi duran varlıklar ise endekslenmiş elde etme maliyetinden endekslenmiş birikmiş amortismanın düşülmesi ile bulunan net değerleri ile gösterilmektedir. Tarihi değerler, maddi duran varlığın iktisabı ile direkt olarak ilgili olan maliyetleri içermektedir. İktisap tarihinden sonraki maliyetler, sadece varlıkla ilgili gelecekteki ekonomik faydanın Grup'a akışının muhtemel olduğu ve varlığın maliyetinin güvenilir olarak ölçülebildiği durumlarda varlığın defter değerine ilave edilir veya ayrı bir varlık olarak kaydedilir. Maddi duran varlıkların herhangi bir parçasını değiştirmekten doğan giderler bakım onarım maliyetleri ile birlikte varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Diğer tüm bakım onarım giderleri ilgili döneme ait kar veya zarar tablosunda giderleştirilir. Amortisman, maddi duran varlıkların brüt defter değerleri üzerinden faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır (Not 11).
Grup'un sahip olduğu maddi duran varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
| Faydalı ömür | |
|---|---|
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | 3-50 yıl |
| Binalar | 3-50 yıl |
| Makina tesis ve cihazlar | 2-49 yıl |
| Taşıt araçları | 2-35 yıl |
| Döşeme ve demirbaşlar | 2-50 yıl |
| Özel maliyetler | 5-10 yıl |
Arazi ve arsalar, sınırsız ömürleri olması sebebiyle amortismana tabi değildir. Bir varlığın kayıtlı değeri, varlığın geri kazanılabilir değerinden daha yüksekse, kayıtlı değer derhal geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer, ilgili varlığın net satış fiyatı ya da kullanımdaki değerinin yüksek olanıdır. Net satış fiyatı, varlığın gerçeğe uygun değerinden satışı gerçekleştirmek için katlanılacak maliyetlerin düşülmesi suretiyle tespit edilir. Kullanımdaki değer ise ilgili varlığın kullanılmasına devam edilmesi suretiyle gelecekte elde edilecek tahmini nakit akımlarının konsolide bilanço tarihi itibariyle indirgenmiş tutarlarına artık değerlerinin eklenmesi ile tespit edilir. Maddi duran varlıkların satışında ilgili yeniden değerleme fonu "Geçmiş yıl kar/(zararı)" hesabına transfer edilir. Grup'a ait arazi ve arsaların gerçeğe uygun değerinin tespitinde "Emsal Karşılaştırma Yöntemi" kullanılmıştır. Maddi duran varlıklarda, söz konusu yeniden değerleme sonucu meydana gelen artışlar, bilançoda özkaynaklar grubunda yer alan maddi duran varlık yeniden değerleme artışları (azalışları) hesabına ertelenmiş vergi etkisi netlendikten sonra kaydedilmektedir.
Maddi olmayan duran varlıklar, haklar ve yazılımları, geliştirme giderlerini ve diğer maddi olmayan duran varlıkları içermektedir (Not 12).
Haklar ve yazılımlar, endekslenmiş elde etme maliyeti üzerinden kaydedilir, tahmini sınırlı faydalı ömürleri üzerinden doğrusal yöntem ile itfaya tabi tutulur ve elde etme maliyetinden birikmiş itfa payının düşülmesi ile bulunan değer üzerinden taşınırlar. Tahmin edilen faydalı ömürleri 3 ile 35 yıl arasındadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Geliştirme giderlerine ilişkin muhasebe politikası Araştırma ve Geliştirme Giderleri kısmında açıklanmıştır.
Diğer maddi olmayan duran varlıklar, EPDK'dan alınan üretim ve toptan satış lisansları, haklar ve yazılımlardan oluşmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar iktisap maliyetleri üzerinden kaydedilir ve satın alım tarihinden itibaren 2 ile 49 yıl arasında tahmini ekonomik ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi ile itfa edilir.
Grup, şerefiye dışındaki tüm maddi ve maddi olmayan duran varlıkları için, her bilanço tarihinde söz konusu varlığa ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın taşınmakta olan değeri, kullanım veya satış yoluyla elde edilecek olan tutarlardan yüksek olanı ifade eden net gerçekleşebilir değer ile karşılaştırılır. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığın ait olduğu nakit üreten herhangi bir birimin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutardan yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü zararları konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün konsolide finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Şerefiyenin net kayıtlı değeri yıllık olarak gözden geçirilmekte ve gerekli görüldüğü durumlarda daimi değer kaybı göz önüne alınarak düzeltmeye tabi tutulmaktadır. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez.
Finansal borçlar, ilk muhasebeleştirilmesi sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür. Söz konusu finansal borçların yüklenimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de söz konusu gerçeğe uygun değere ilave edilir. Finansal borçlar müteakip dönemlerde etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyetinden ölçülürler. Finansal borçlar sözleşmede belirtilen yükümlülük yerine getirildiğinde, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında bilançodan çıkarılır. Bir finansal borcun koşulları yeniden görüşüldüğünde veya başka bir tarafa transfer edildiğinde, finansal borcun taşınan değeri ile transfer edilen nakit dışı varlık ve yükümlülükler dahil ödenen tutar arasındaki fark kar veya zarar olarak gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen özellikli varlıklar (amaçlandığı şekilde kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi uzun bir süreyi gerektiren varlığı ifade eder) söz konusu olduğunda, ilgili varlığın satın alınması, inşası veya üretimi ile doğrudan ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar maliyetinin bir unsuru olarak aktifleştirilir. Bu kapsamda olmayan borçlanma maliyetleri ise oluştukları dönemde giderleştirilir.
Devam eden yatırımlarla ilişkilendirilebilen kredilerin finansman maliyetleri (faiz giderleri ve TL referans faiz ile yabancı para kredilere ilişkin kredi faizi arasındaki fark nispetindeki kur farkı giderleri), yatırımlar tamamlanıncaya kadar aktifleştirilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, bir sözleşmenin başlangıcında, sözleşmenin kiralama sözleşmesi olup olmadığını ya da kiralama işlemi içerip içermediğini değerlendirir. Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda bu sözleşme, bir kiralama sözleşmesidir ya da bir kiralama işlemi içermektedir.
Grup, bir sözleşmenin tanımlanan bir varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devredip devretmediğini değerlendirirken aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurur:
Grup, yukarıda yer alan söz konusu değerlendirmeler sonrasında, kiralamanın fiilen başladığı tarihte finansal tablolarına bir kullanım hakkı varlığı ve bir kira yükümlülüğü yansıtır.
Grup, kiralamanın fiilen başladığı tarihte kullanım hakkı varlığını maliyeti üzerinden ölçer. Kullanım hakkı varlığının endekslenmiş maliyeti aşağıdakileri içerir:
Grup maliyet yöntemini uygularken, kullanım hakkı varlığını:
Grup, kullanım hakkı varlığını amortismana tabi tutarken TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardında yer alan amortisman hükümlerini uygular.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Kullanım hakkı varlığının değer düşüklüğüne uğramış olup olmadığını belirlemek ve belirlenen herhangi bir değer düşüklüğü zararını muhasebeleştirmek için TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Standardı uygulanır. Grup, kullanım hakkı varlıklarının sunumunu "Maddi Duran Varlıklar", kiralama yükümlülüklerinin sunumunu ise "Borçlanmalar" notu içerisinde gerçekleştirmektedir.
Kiralamanın fiilen başladığı tarihte, Grup kira yükümlülüğünü o tarihte gerçekleşmemiş olan kira ödemelerinin bugünkü değeri üzerinden ölçer. Kira ödemeleri, kiralamadaki zımnî faiz oranının kolaylıkla belirlenebilmesi durumunda, bu oran kullanılarak; zımnî faiz oranın kolaylıkla belirlenememesi durumunda ise kiracının alternatif borçlanma faiz oranı kullanılarak iskonto edilir. Alternatif borçlanma oranı, Grup şirketlerinin kontrat tarihlerindeki borçlanma oranları dikkate alınarak belirlenmiştir.
Grup'un kira yükümlülüğünün ölçümüne dâhil olan ve kiralamanın fiilen başladığı tarihte gerçekleşmemiş olan kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşur:
Kiralamanın fiilen başladığı tarihten sonra Grup, kira yükümlülüğünü aşağıdaki şekilde ölçer:
Kiralama yükümlülüğü, sözleşmelerdeki uzatma ve erken sonlandırma opsiyonları dikkate alınarak belirlenmektedir. Sözleşmelerde yer alan uzatma ve erken sonlandırma opsiyonlarının büyük kısmı Grup ve kiralayan tarafından müştereken uygulanabilir opsiyonlardan oluşmaktadır. Grup kiralama süresini, söz konusu uzatma ve erken sonlandırma opsiyonları ilgili sözleşmeye göre Grup'un inisiyatifindeyse ve opsiyonların kullanımı makul derecede kesinse kiralama süresine dâhil ederek belirlemektedir. Eğer şartlarda önemli bir değişiklik olursa yapılan değerlendirme Grup tarafından gözden geçirilmektedir. Cari dönemde yapılan değerlendirmeler sonucunda, uzatma ve erken sonlandırma opsiyonlarının kiralama süresine dahil edilmesi nedeniyle oluşan kiralama yükümlülüğü veya varlık kullanım hakkı bulunmamaktadır.
Grup'un kiralama sözleşmelerinin bir kısmından kaynaklanan kira ödemeleri değişken kira ödemelerinden oluşmaktadır. TFRS 16 standardı kapsamında yer almayan söz konusu değişken kira ödemeleri, ilgili dönemde gelir tablosuna kira gideri olarak kaydedilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
b) Grup - kiracı olarak (Devamı)
Kiralama süresi 12 ay ve daha kısa olan kısa vadeli kiralama sözleşmeleri ile Grup tarafından düşük değerli olarak belirlenen bilgi teknolojileri ekipman kiralamalarına (ağırlıklı olarak yazıcı, dizüstü bilgisayar, mobil telefon vb.) ilişkin sözleşmeler, TFRS 16 Kiralamalar Standardının tanıdığı istisna kapsamında değerlendirilmiş olup, bu sözleşmelere ilişkin ödemeler oluştukları dönemde gider olarak muhasebeleştirilmeye devam edilmektedir. Makul ölçüde benzer özelliklere sahip kiralamalardan oluşan bir portföye (benzer bir ekonomik ortamdaki benzer bir varlık sınıfı için geri kalan kiralama süresi benzer olan kiralamalar gibi) tek bir iskonto oranı uygulanmıştır.
Grup'un kiralayan olarak kiralamalarının tamamı faaliyet kiralamasıdır. Faaliyet kiralamalarında, kiralanan varlıklar, konsolide bilançoda maddi duran varlıklar altında sınıflandırılır ve elde edilen kira gelirleri kiralama dönemi süresince, eşit tutarlarda konsolide gelir tablosuna yansıtılır. Kira gelirleri kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda yer alan kayıtlı değerleri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olması beklenen vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan öz sermaye ile ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan öz sermaye hesap grubuyla ilişkilendirilir.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilir.
İndirimli kurumlar vergisi ödemesine imkan sağlayan devlet teşvikleri; hak kazanılan vergi avantajı tutarı üzerinden, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu avantajdan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla, ertelenen vergi varlığı muhasebeleştirilmektedir.
Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olmak şartıyla ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması durumunda ertelenmiş vergi varlıkları ve ertelenmiş vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir. Ertelenmiş vergi varlık veya yükümlülükleri konsolide finansal tablolarda uzun vadeli olarak sınıflandırılmıştır (Not 27).
Kıdem tazminatı karşılığı, Grup çalışanlarının İş Kanunu uyarınca emekliye ayrılmasından doğacak gelecekteki olası yükümlülüklerin tahmini toplam karşılığının bilanço tarihindeki indirgenmiş değerini ifade eder.
TMS 19, "Çalışanlara Sağlanan Faydalar" standardı, kıdem tazminatı karşılığının hesaplanması kapsamında, aktüeryal varsayımlar (net iskonto oranı, emekli olma olasılığına ilişkin kullanılan devir hızı oranı vb.) yapılmasını gerektirmektedir. Aktüeryal varsayımlar ile gerçekleşen arasındaki fark düzeltmeleri ve aktüeryal varsayımlardaki değişikliklerin etkileri, aktüeryal kazanç / kayıpları oluşturmaktadır. Söz konusu aktüeryal kazanç / kayıplar diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup çalışanları adına sosyal güvenlik kurumlarına belirlenmiş tutarlarda katkı payı ödemek zorundadır. Grup'un ödemekte olduğu katkı payı dışında, yapmak zorunda olduğu başka bir ödeme mecburiyeti yoktur. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır.
Kullanılmamış izin haklarından doğan yükümlülükler, hak kazanıldıkları dönemlerde tahakkuk edilir.
Grup'un belli bir kıdemin üzerindeki çalışanlarına ödenen "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında sağladığı bir fayda bulunmaktadır. Konsolide finansal tablolarda tahakkuk etmiş olan kıdeme teşvik primi karşılığı, gelecekteki olası yükümlülüklerin tahmini toplam karşılığının şimdiki zamana indirgenmiş değerini ifade eder (Not 15).
Yıl içinde gerçekleşen dövizli işlemler, işlem tarihlerinde geçerli olan döviz kurları üzerinden çevrilmiştir. Dövize dayalı parasal varlık ve yükümlülükler, bilanço tarihindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından açıklanan döviz kurları kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmiştir. Dövize dayalı parasal varlık ve yükümlülüklerin çevrimlerinden doğan kur farkı geliri veya zararları, aktifleştirilen borçlanma maliyetlerinden kaynaklanan kur farkları dışında, konsolide gelir tablosuna yansıtılır.
Grup, TFRS 15 "Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı" doğrultusunda aşağıda yer alan beş aşamalı model kapsamında hasılatı konsolide finansal tablolarında muhasebeleştirmektedir.
Grup, müşterilerle yapılan her bir sözleşmede taahhüt ettiği mal veya hizmetleri değerlendirerek, söz konusu mal veya hizmetleri devretmeye yönelik verdiği her bir taahhüdü ayrı bir edim yükümlülüğü olarak belirlemektedir.
Her bir edim yükümlülüğü için, edim yükümlülüğünün zamana yayılı olarak mı yoksa belirli bir anda mı yerine getirileceği sözleşme başlangıcında belirlenir. Grup, bir mal veya hizmetin kontrolünü zamanla devreder ve dolayısıyla ilgili satışlara ilişkin edim yükümlülüklerini zamana yayılı olarak yerine getirirse, söz konusu edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesine yönelik ilerlemeyi ölçerek hasılatı zamana yayılı olarak konsolide finansal tablolara alır.
Grup, taahhüt edilmiş bir mal veya hizmeti müşterisine devrederek edim yükümlülüğünü yerine getirdiğinde veya getirdikçe, bu edim yükümlülüğüne tekabül eden işlem bedelini hasılat olarak konsolide finansal tablolarına kaydeder. Mal veya hizmetlerin kontrolü müşterilerin eline geçtiğinde (veya geçtikçe) mal veya hizmet devredilmiş olur.
Grup, satışı yapılan mal veya hizmetin kontrolünün müşteriye devrini değerlendirirken,
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, sözleşmenin başlangıcında, müşteriye taahhüt ettiği mal veya hizmetin devir tarihi ile müşterinin bu mal veya hizmetin bedelini ödediği tarih arasında geçen sürenin bir yıl veya daha az olacağını öngörmesi durumunda, taahhüt edilen bedelde önemli bir finansman bileşeninin etkisi için düzeltme yapmamaktadır. Diğer taraftan, hasılatın içerisinde önemli bir finansman unsuru bulunması durumunda, hasılat değeri gelecekte oluşacak tahsilatların, finansman unsuru içerisinde yer alan faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Fark, tahakkuk esasına göre esas faaliyetlerden diğer gelirler olarak ilgili dönemlere kaydedilir.
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler.
Grup'un geçmişteki işlemlerinin sonucunda mevcut hukuki veya geçerli bir yükümlülüğünün bulunması ve yükümlülüğün yerine getirilmesi için kaynakların dışa akmasının gerekli olabileceği ve tutar için güvenilir bir tahminin yapılabileceği durumlarda karşılıklar oluşturulur. Karşılıklar, konsolide bilanço tarihi itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Grup yönetimi tarafından yapılan en iyi tahmine göre hesaplanır ve etkisinin önemli olduğu durumlarda konsolide bilanço tarihindeki değerine indirgenmesi için iskonto edilir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilecek muhtemel yükümlülükler ve varlıklar konsolide finansal tablolara alınmamakta ve koşullu yükümlülükler ve varlıklar olarak değerlendirilmektedir (Not 19).
Grup, temettü gelirlerini ilgili temettüyü alma hakkı oluştuğu tarihte konsolide finansal tablolara yansıtmaktadır. Temettü borçları, kar dağıtımının bir unsuru olarak beyan edildiği dönemde yükümlülük olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır.
Konsolide kapsamlı gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, dönem boyunca mevcut bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile tespit edilir.
Türkiye'de şirketler mevcut hissedarlarına birikmiş karlardan ve özkaynak enflasyon düzeltmesi farkları hesabından hisseleri oranında hisse dağıtarak ("Bedelsiz Hisseler") sermayelerini arttırabilir. Hisse başına kar hesaplanırken bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla hisse başına kar hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, hisselerin bedelsiz olarak çıkarılmasını geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir.
Grup'un faaliyet alanı olarak belirlenen rafinaj ve elektrik sektörleri için hazırlamış olduğu bölüm raporlaması konsolide finansal tablolarda sunulmuştur (Not 4).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Nakit akış tablosunda, döneme ilişkin nakit akım tabloları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde sınıflandırılarak raporlanır. İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları Grup'un faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarını gösterir.
Yatırım faaliyetleri ile ilgili nakit akışları, Grup'un yatırım faaliyetlerinde (sabit yatırımlar ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akışlarını gösterir.
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları, Grup'un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir.
Araştırma masrafları, oluştuğu dönem içerisinde kapsamlı gelir tablosuna kaydedilir.
Geliştirme faaliyetleri (ya da Grup içi bir projenin gelişim aşaması) sonucu ortaya çıkan işletme içi yaratılan maddi olmayan duran varlıklar yalnızca aşağıda belirtilen şartların tamamı karşılandığında kayda alınırlar:
Diğer geliştirme giderleri gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir. Önceki dönemde gider kaydedilen geliştirme gideri sonraki dönemde aktifleştirilemez.
Devlet teşvikleri ile birlikte yatırım, araştırma ve geliştirme teşvikleri; Grup'un teşvik talepleri ile ilgili olarak yetkililer tarafından onaylandığı zaman tahakkuk esasına göre gerçeğe uygun değer ile muhasebeleştirilir (Not 31).
İşletme birleşmeleri, TFRS 3, "İşletme Birleşmeleri" kapsamında satın alma yöntemine göre muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde bir işletmenin satın alınması ile ilgili katlanılan satın alma maliyeti, iktisap edilen işletmenin satın alma tarihindeki tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerine dağıtılır. Satın alım maliyetinin iktisap edilen işletmenin tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerindeki iktisap edenin payını aşan kısmı şerefiye olarak konsolide finansal tablolarda muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde iktisap edilen işletmenin/şirketin finansal tablolarında yer almayan ancak şerefiyenin içerisinden ayrılabilme özelliğine sahip varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar (marka değeri gibi) ve/veya şarta bağlı yükümlülükler gerçeğe uygun değerleri ile konsolide finansal tablolara yansıtılır. İşletme birleşmesi sırasında oluşan şerefiye amortismana tabi tutulmaz, bunun yerine yılda bir kez veya şartların değer düşüklüğünü işaret ettiği durumlarda daha sık aralıklarla değer düşüklüğü tespit çalışmasına tabi tutulur.
İktisap edilen tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerindeki iktisap edenin payının işletme birleşmesi maliyetini aşması durumunda ise fark gelir olarak kaydedilir.
Şerefiye, değer düşüklüğü tespiti için nakit üreten birimlere dağıtılır. Dağıtım, şerefiyenin oluşmasına neden olan işletme birleşmesinden fayda elde etmesi beklenen nakit üreten bir ya da birden fazla birime yapılır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerleri üzerinde önemli etkisi olan muhasebe tahminleri aşağıdaki gibidir:
Ertelenmiş vergi varlığı gelecek yıllarda vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğunun tespiti halinde kayıtlara alınmaktadır. Vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğu durumlarda ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farklar, mali zararlar ve indirimli kurumlar vergisi ödemesine imkan sağlayan yatırım indirimleri nedeniyle hak kazanılan vergi avantajları üzerinden hesaplanmaktadır.
Grup, söz konusu yatırım indirimlerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliğini, vergilendirilebilir kar tahminlerini içeren iş modellerini baz alarak değerlendirmektedir. Bu iş modelleri satış miktarları, satış fiyatları ve kur beklentileri gibi ileriye dönük yönetim tahminlerini içermektedir. Yatırım teşviklerinin ileriye dönük kullanımına ilişkin yapılan duyarlılık analizlerinin sonucunda, ilgili tahminlerde gerçekleşecek %10 oranında artış/azalışın, ilgili ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliğine herhangi bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır (Not 27).
Not 29'da açıklandığı üzere, Grup, 9.101 bin ABD Doları tutarındaki yatırım kredilerini, gerçekleşme olasılığı yüksek ihraç gelirleri nedeniyle maruz kalınan ABD doları spot kur riskine karşı korunma aracı olarak kullanmakta ve bu kapsamda yapılan etkinlik testinin olumlu çıkması neticesinde nakit akış riskinden korunma muhasebesi uygulamaya devam etmektedir. Söz konusu etkinlik testlerinde kullanılan ihracat gelirlerine ilişkin yapılan bütçe tahminlerinin temelinde satış miktarlarına ve fiyatlarına ilişkin önemli tahmin ve varsayımlar bulunmaktadır. Grup, etkinlik testine baz olan tahminlere ilişkin gerçekleştirmiş olduğu duyarlılık analizlerinin sonucunda, tahminlerde gerçekleşecek %10 oranında artış/azalışın, etkinlik testlerinin değerlendirilmesinde önemli bir etkisi olmadığı sonucuna varmıştır.
Arazi, arsalar ve şerefiye haricindeki maddi ve maddi olmayan varlıklar tahmini faydalı ömürleri boyunca amortisman ve itfaya tabi tutulmuştur. Yönetim tarafından belirlenen faydalı ömürler Not 2.4'de açıklanmıştır.
Grup, arsa ve arazilerini gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirmekte olup bu varlıkların yeniden değerlenmiş tutarları Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız değerleme kuruluşu tarafından tespit edilmekte ve finansal durum tablosunda taşınan değer olarak esas alınmaktadır. Gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan değerleme yöntemi, piyasa koşulları, her bir arsa ve arazinin kendine has özellikleri, fiziki durumu, coğrafi konumu ve emsal bedel gibi önemli varsayımlar kullanılmaktadır (Not 11).
Grup'un bağlı ortaklığı olan Entek ve Menzelet Kılavuzlu birleşmesi 31 Mayıs 2024 tarihinde tescil edilmiştir.Her iki şirketin birleşme öncesi Grup'un bağlı ortaklığı olması nedeniyle birleşme işleminin Grup'un konsolide finansal tabloları üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır.
Grup yönetimi, Grup'un risk ve getirilerinin enerji sektöründeki gelişmelerden etkilendiğini dikkate alarak faaliyet bölümlerine ilişkin raporlama formatı olarak endüstriyel bölümleri kullanma kararı almıştır. Grup yönetimi, Tüpraş'ın raporlanabilir bölümlerini rafinaj ve elektrik sektörleri olarak tanımlamıştır. Grup, rafinaj ve elektrik sektörleri için hazırlamış olduğu bölüm raporlamasını konsolide finansal tablolarda sunmuştur. Bölümlerin performansında faiz, amortisman ve vergi öncesi kar dikkate alınmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 | Rafinaj | Elektrik | Konsolide Toplam |
|---|---|---|---|
| Hasılat | 799.614.490 | 10.771.098 | 810.385.588 |
| Satışların maliyeti | (733.590.689) | (8.764.595) | (742.355.284) |
| Brüt kar | 66.023.801 | 2.006.503 | 68.030.304 |
| Faaliyet giderleri | (26.034.646) | (907.722) | (26.942.368) |
| Diğer faaliyetlerden gelirler | 14.249.328 | 53.406 | 14.302.734 |
| Diğer faaliyetlerden giderler | (19.606.126) | (74.578) | (19.680.704) |
| Faaliyet karı | 34.632.357 | 1.077.609 | 35.709.966 |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler | (4.754) | (10.860) | (15.614) |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar | 1.442.085 | - | 1.442.085 |
| Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) | 36.069.688 | 1.066.749 | 37.136.437 |
| Finansman gelirleri | 28.876.096 | 849.668 | 29.725.764 |
| Finansman giderleri | (19.757.412) | (776.525) | (20.533.937) |
| Parasal kayıp/kazanç | (14.647.989) | 65.229 | (14.582.760) |
| Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) | 30.540.383 | 1.205.121 | 31.745.504 |
| Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri | (11.980.200) | (731.664) | (12.711.864) |
| Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) | 18.560.183 | 473.457 | 19.033.640 |
| 1 Ocak- 31 Aralık 2023 | Rafinaj | Elektrik | Konsolide Toplam |
| Hasılat | 979.720.878 | 11.482.115 | 991.202.993 |
| Satışların maliyeti | (823.782.673) | (8.989.796) | (832.772.469) |
| Brüt kar | 155.938.205 | 2.492.319 | 158.430.524 |
| Faaliyet giderleri | (27.389.965) | (844.613) | (28.234.578) |
| Diğer faaliyetlerden gelirler | 18.377.620 | 52.153 | 18.429.773 |
| Diğer faaliyetlerden giderler | (42.284.295) | (38.380) | (42.322.675) |
| Faaliyet karı | 104.641.565 | 1.661.479 | 106.303.044 |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler | 107.205 | 11.511 | 118.716 |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarından (zararlarından) paylar | 1.518.122 | - | 1.518.122 |
| Finansman geliri (gideri) öncesi faaliyet karı (zararı) | 106.266.892 | 1.672.990 | 107.939.882 |
| Finansman gelirleri | 26.613.148 | 1.987.157 | 28.600.305 |
| Finansman giderleri | (34.003.530) | (2.095.520) | (36.099.050) |
| Parasal kayıp/kazanç | (16.907.170) | (53.513) | (16.960.683) |
| Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı (zararı) | 81.969.340 | 1.511.114 | 83.480.454 |
| Sürdürülen faaliyetler vergi (gideri) geliri | (6.079.020) | 378.653 | (5.700.367) |
| Sürdürülen faaliyetler dönem karı (zararı) | 75.890.320 | 1.889.767 | 77.780.087 |
| Bölüm varlıkları | 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 |
|---|---|---|
| Rafinaj Elektrik |
426.248.017 27.879.510 |
502.275.149 27.297.885 |
| Toplam | 454.127.527 | 529.573.034 |
| Bölüm varlıkları | 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 |
|---|---|---|
| Rafinaj Elektrik |
8.669.592 946.518 |
8.075.845 678.625 |
| Toplam | 9.616.110 | 8.754.470 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Bankalar | ||
| Vadesiz mevduat | 2.611.278 | 2.228.402 |
| Vadeli mevduat | 56.603.066 | 121.995.596 |
| Vadesiz bloke mevduat | 4.980.373 | 5.983.028 |
| Vadeli bloke mevduat | 2.724 | 4.199 |
| Gelir payı (bloke) | 8.016.711 | 6.969.384 |
| Vadeli mevduat faiz tahakkukları | 1.320.284 | 3.331.552 |
| Toplam | 73.534.436 | 140.512.161 |
Şirket tarafından, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde belirlendiği üzere, müşterilerden alınan gelir payı bankalarda tutulmakta ve Şirket kayıtlarında bloke mevduat olarak değerlendirilmektedir. Gelir payları 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmiştir (Not 14). Yurtdışı borsalarda gerçekleştirilen türev işlemleri için 4.938.256 bin TL tutarında ve kullanılan yatırım kredisi için 42.117 bin TL vadesiz bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 5.983.028 bin TL). Vadeli elektrik piyasası ve yenilenebilir enerji kaynakları garanti sistemi için 2.724 bin TL tutarında vadeli bloke mevduat bulunmaktadır (31 Aralık 2023 – 4.199 bin TL).
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla vadeli mevduatların detayı aşağıdaki gibidir:
| Etkin faiz oranı (%) | 1 aydan kısa | 1 - 3 ay arası | Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| TL | 49,98 | 37.953.281 | 1.350.000 | 39.303.281 |
| ABD Doları | 4,15 | 14.701.900 | - | 14.701.900 |
| Avro | 3,65 | 1.810.948 | 779.998 | 2.590.946 |
| İngiliz Sterlini | 0,01 | 6.939 | - | 6.939 |
| Vadeli mevduat | 54.473.068 | 2.129.998 | 56.603.066 |
31 Aralık 2023
| Etkin faiz oranı (%) | 1 aydan kısa | 1 - 3 ay arası | Toplam | |
|---|---|---|---|---|
| TL | 44,62 | 63.601.161 | 17.419.250 | 81.020.411 |
| ABD Doları | 4,49 | 40.409.485 | 118.187 | 40.527.672 |
| Avro | 3,31 | 440.980 | - | 440.980 |
| İngiliz Sterlini | 0,05 | 6.533 | - | 6.533 |
| Vadeli mevduat | 104.458.159 | 17.537.437 | 121.995.596 |
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablosunda yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Hazır değerler Eksi: Bloke mevduatlar (Gelir payı) Eksi: Vadesiz bloke mevduat Eksi: Vadeli bloke mevduat Eksi: Vadeli mevduat faiz tahakkukları |
73.534.436 (8.016.711) (4.980.373) (2.724) (1.320.284) |
140.512.161 (6.969.384) (5.983.028) (4.199) (3.331.552) |
| Nakit ve nakit benzeri değerler | 59.214.344 | 124.223.998 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Vadeli mevduat | - | 724.601 |
| Kur korumalı mevduat | - | 284.412 |
| Yatırım Fonu | 24 | 4.273 |
| Toplam | 24 | 1.013.286 |
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal varlıkların nominal tutarı ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|
| Nominal tutar (orijinal para birimi) | Gerçeğe uygun değeri (TL karşılığı) | Vade | |
| TL | 273.168 | 284.412 | 1-3 ay arası |
| 284.412 |
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibarıyla kur korumalı mevduat olan finansal yatırımların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 284.412 | 5.079.533 |
| Dönem içinde tahsil edilen anapara | (196.990) | (3.512.945) |
| Dönem içinde alınan anapara | - | 703.365 |
| Gerçeğe uygun değer farkı | - | 11.244 |
| Parasal kayıp/(kazanç) | (87.422) | (1.996.785) |
| 31 Aralık | - | 284.412 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Kısa vadeli borçlanmalar: | ||
| Kısa vadeli banka kredileri | 3.645.172 | 3.394.402 |
| Kredi faiz tahakkukları | 124.623 | 9.479 |
| Toplam | 3.769.795 | 3.403.881 |
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları: |
||
| Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vadeli kısımları | 1.658.326 | 9.146.537 |
| Çıkarılmış tahviller | 2.436.305 | 29.805.471 |
| Kredi faiz tahakkukları | 479.223 | 568.765 |
| Tahvil faiz tahakkukları | 584.673 | 217.820 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | 125.615 | 125.077 |
| Toplam | 5.284.142 | 39.863.670 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Uzun vadeli borçlanmalar: | ||
| Uzun vadeli banka kredileri | 5.104.739 | 7.094.253 |
| Çıkarılmış tahviller | 4.363.695 | - |
| Kredi faiz tahakkukları | - | 13.362 |
| Kiralama işlemlerinden borçlar | 466.264 | 628.329 |
| Toplam | 9.934.698 | 7.735.944 |
| Toplam borçlanmalar | 18.988.635 | 51.003.495 |
Tüpraş, 12 Ekim 2017 tarihinde Londra Borsasına kote, 700 milyon ABD doları nominal değerde, 7 yıl vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, yıllık %4,5 faiz oranlı tahvil ihraç etmiştir, bu borçlanma aracının son kupon ödeme ve itfa işlemleri 18 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Tüpraş, 23 Temmuz 2024 tarihinde, 4.000.000 bin TL nominal değerde, 727 gün vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, TLREF referans oran üzerine 100 bps ek getirili tahvil ihraç etmiştir. 12 Ağustos 2024 tarihinde, 2.800.000 bin TL nominal değerde, 730 gün vadeli, 3 ayda bir kupon ödemeli ve vade sonunda anapara ve kupon ödemeli, TLREF referans oran üzerine 100 bps ek getirili tahvil ihraç etmiştir.
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla kısa ve uzun vadeli borçlanmaların para birimi ve etkin faiz oranı bilgileri aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | |||
|---|---|---|---|
| Etkin faiz oranı | Orijinal | Bin | |
| (%) | bakiyeler | TL | |
| Kısa vadeli borçlanmalar: | |||
| TL krediler (*) | 54,14 | 1.685.571.069 | 1.685.571 |
| ABD doları krediler | 5,34 | 55.633.667 | 1.959.601 |
| 3.645.172 | |||
| Faiz tahakkukları | 124.623 | ||
| Toplam kısa vadeli borçlanmalar | 3.769.795 | ||
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları: |
|||
| TL krediler | 58,34 | 902.554.057 | 902.554 |
| TL tahviller | 58,68 | 2.436.304.670 | 2.436.305 |
| ABD doları krediler | 6,47 | 17.068.698 | 601.216 |
| Avro krediler | 4,61 | 4.206.391 | 154.555 |
| TL kiralama borçları | 30,29 | 87.896.000 | 87.896 |
| Avro kiralama borçları | 3,20 | 334.867 | 12.304 |
| GBP kiralama borçları | 4,55 | 574.427 | 25.416 |
| 4.220.246 | |||
| Faiz tahakkukları | 1.063.896 | ||
Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 5.284.142
(*) 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla, ÖTV ve SGK borçlarının ödenmesinde bankalar tarafından Grup'a 185.571 bin TL tutarında faizsiz kredi sağlanmıştır (31 Aralık 2023 – Yoktur).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | |||
|---|---|---|---|
| Etkin faiz oranı | Orijinal | Bin | |
| (%) | bakiyeler | TL | |
| Uzun vadeli borçlanmalar: | |||
| TL krediler | 58,29 | 2.082.718.411 | 2.082.718 |
| TL tahviller | 58,68 | 4.407.043.511 | 4.407.044 |
| ABD doları krediler | 5,86 | 65.149.092 | 2.294.766 |
| Avro krediler | 4,61 | 18.613.283 | 683.906 |
| TL kiralama borçları | 27,52 | 202.684.372 | 202.684 |
| Avro kiralama borçları | 3,23 | 5.593.570 | 205.524 |
| GBP kiralama borçları | 4,55 | 1.312.125 | 58.056 |
| 9.934.698 | |||
| Faiz tahakkukları | - | ||
| Toplam uzun vadeli borçlanmalar | 9.934.698 | ||
| 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|
| Etkin faiz oranı | Orijinal | Bin | |
| (%) | bakiyeler | TL | |
| Kısa vadeli borçlanmalar: | |||
| TL krediler | 39,82 | 310.703.608 | 310.704 |
| ABD doları krediler | - | 104.562.995 | 3.083.699 |
| 3.394.403 | |||
| Faiz tahakkukları | 9.478 | ||
| Toplam kısa vadeli borçlanmalar | 3.403.881 | ||
| Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları: | |||
| TL krediler | 19,08 | 1.201.201.522 | 1.201.202 |
| ABD doları krediler | 6,59 | 263.747.551 | 7.776.026 |
| ABD doları tahviller | 4,55 | 1.010.653.000 | 29.805.471 |
| Avro krediler | 4,67 | 5.197.687 | 169.309 |
| TL kiralama borçları | 27,96 | 88.596.730 | 88.597 |
| Avro kiralama borçları | 3,20 | 468.497 | 15.288 |
| GBP kiralama borçları | 4,55 | 565.999 | 21.192 |
| 39.077.085 | |||
| Faiz tahakkukları | 786.585 | ||
| Toplam uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları | 39.863.670 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Uzun vadeli borçlanmalar: | |||
|---|---|---|---|
| TL krediler | 21,51 | 2.630.520.130 | 2.630.520 |
| ABD doları krediler | 7,74 | 125.737.082 | 3.701.478 |
| Avro krediler | 4,67 | 23.400.774 | 762.255 |
| TL kiralama borçları | 28,03 | 256.388.039 | 256.388 |
| Avro kiralama borçları | 3,23 | 8.559.448 | 279.317 |
| GBP kiralama borçları | 4,55 | 2.473.843 | 92.625 |
| 7.722.583 | |||
| Faiz tahakkukları | 13.361 | ||
| Toplam uzun vadeli borçlanmalar | 7.735.944 |
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla uzun vadeli borçlanmaların vade analizi aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| 1-2 yıl arası | 7.008.305 | 3.591.033 |
| 2-3 yıl arası | 1.145.970 | 736.262 |
| 3-4 yıl arası | 426.545 | 757.487 |
| 4-5 yıl arası | 260.241 | 720.220 |
| 5 yıl ve üzeri | 1.093.637 | 1.930.942 |
| Toplam | 9.934.698 | 7.735.944 |
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla borçlanmaların hareketi aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 51.003.495 | 79.145.998 |
| Alınan yeni finansal borçlar | 37.500.868 | 12.127.157 |
| Anapara ödemeleri | (62.207.388) | (27.477.661) |
| Kira sözleşmelerinden kaynaklanan artışlar | 130.431 | 226.912 |
| Kira sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları | (111.472) | (111.771) |
| Faiz tahakkukları değişimi | 392.545 | (332.765) |
| Kur farkları değişimi | 5.204.659 | 17.270.519 |
| Bağlı ortaklık alımlarından kaynaklanan artışlar | - | 864.127 |
| Parasal kayıp/(kazanç) | (12.924.503) | (30.709.021) |
| 31 Aralık | 18.988.635 | 51.003.495 |
Borçlanmaların yeniden fiyatlandırmaya kalan sürelerine ilişkin faize duyarlılık dağılımı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| 1-90 gün | 2.709.128 | 6.935.859 |
| 91-365 gün | 3.077.320 | 36.843.449 |
| 1-5 yıl | 12.108.550 | 5.293.245 |
| 5 yıl üzeri | 1.093.637 | 1.930.942 |
| Toplam | 18.988.635 | 51.003.495 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Ticari alacaklar | 28.526.851 | 49.363.840 |
| İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 29) | 8.880.732 | 9.428.451 |
| Şüpheli ticari alacaklar | 7.325 | 10.791 |
| Diğer ticari alacaklar | 34 | 26 |
| Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan | ||
| ertelenen finansman gideri | (335.956) | (406.270) |
| Eksi: Beklenen kredi zararları | (7.325) | (10.791) |
| Toplam kısa vadeli ticari alacaklar (net) | 37.071.661 | 58.386.047 |
Tüpraş, yurtiçi alacaklarını devlet iç borçlanma senetleri faiz oranlarını kullanarak, yurtdışı alacaklarını aylık SOFR oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla gayri kabili rücu faktoring kapsamında faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu 8.235.000 bin TL'yi ticari alacaklardan düşmüştür (31 Aralık 2023: 9.377.416 bin TL).
Beklenen kredi zararlarının 31 Aralık 2024 ve 2023 tarihlerinde sona eren yıl içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Dönem içerisindeki artış Dönem içerisindeki tahsilatlar Parasal kazanç/kayıp |
10.791 82 (164) (3.384) |
13.375 2.703 (29) (5.258) |
| 31 Aralık | 7.325 | 10.791 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Ticari borçlar İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 29) Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan |
103.232.469 1.210.010 |
140.940.600 1.422.211 |
| ertelenen finansman gideri | (562.089) | (934.675) |
| Toplam kısa vadeli ticari borçlar (net) | 103.880.390 | 141.428.136 |
Tüpraş, kısa vadeli ticari borçlarını aylık SOFR oranlarını kullanarak iskonto etmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlk madde ve malzeme | 8.441.099 | 10.633.925 |
| Yarı mamuller | 13.885.479 | 14.223.162 |
| Mamuller | 14.257.370 | 17.681.920 |
| Ticari mallar | 525.343 | 851.055 |
| Yoldaki mallar (*) | 22.755.260 | 20.522.562 |
| Diğer stoklar | 478.512 | 495.369 |
| Toplam | 60.343.063 | 64.407.993 |
| Stok değer düşüklüğü karşılığı | (65.401) | (211.304) |
| Toplam | 60.277.662 | 64.196.689 |
(*) Yoldaki mallar ağırlıklı olarak hampetrol stoklarından oluşmaktadır.
Stok değer düşüklüğü karşılığının 31 Aralık 2024 ve 2023 tarihlerinde sona eren dönemler içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak Dönem içerisindeki artışlar Dönem içerisindeki iptaller |
211.304 65.401 (211.304) |
1.114.115 211.304 (1.114.115) |
| 31 Aralık | 65.401 | 211.304 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | ||
|---|---|---|---|
| İştirak oranı (%) | Tutar | Tutar | |
| OPET Petrolcülük A.Ş. | 41,67 | 13.053.325 | 11.974.627 |
| 13.053.325 | 11.974.627 |
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibarıyla özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlardaki değişimler aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 11.974.627 | 10.931.135 |
| Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların; | ||
| Cari dönem kar/zararlarındaki pay | 1.453.731 | 1.555.691 |
| Dağıttığı temettü | (1.045.728) | (1.147.840) |
| Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları | 5.507 | 492.940 |
| Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) | 5.774 | 10.680 |
| Yeniden değerleme ve/veya sınıflandırma kazançları (kayıpları) | 626.378 | (37.569) |
| Yabancı para çevrim farkları | 44.682 | 402.725 |
| Kontrol gücü olmayan pay sahipleriyle yapılan işlemler | (11.646) | (233.135) |
| 31 Aralık | 13.053.325 | 11.974.627 |
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların özet mali tabloları (etkin ortaklık payı öncesi) aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Dönen varlıklar | 31.639.757 | 45.567.033 |
| Duran varlıklar | 36.200.827 | 31.470.891 |
| Toplam varlıklar | 67.840.584 | 77.037.924 |
| Kısa vadeli yükümlülükler | 30.414.605 | 40.983.912 |
| Uzun vadeli yükümlülükler | 6.100.506 | 7.317.206 |
| Özkaynaklar | 31.325.473 | 28.736.806 |
| Toplam kaynaklar | 67.840.584 | 77.037.924 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Satış gelirleri (net) | 365.972.424 | 401.160.700 |
| Brüt kar | 13.632.040 | 14.405.189 |
| Faaliyet karı | 3.348.058 | 4.914.227 |
| Net dönem karı | 3.460.727 | 3.643.202 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibarıyla maddi duran varlıklar ve ilgili amortisman giderlerinde gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
| Yabancı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yeniden | Para | ||||||
| Değerleme | Çevrim | ||||||
| 1 Ocak 2024 | Artışları | Farkı | İlaveler | Transferler | Çıkışlar | 31 Aralık 2024 | |
| Maliyet: | |||||||
| Arazi ve arsalar | 37.321.753 | 30.202.126 | - | 146.550 | - | (1.075) | 67.669.354 |
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | 57.004.167 | - | - | 2.075.606 | 1.790.935 | (71) | 60.870.637 |
| Binalar | 13.668.048 | - | - | 88.374 | 369.218 | - | 14.125.640 |
| Makine, tesis ve cihazlar | 212.094.229 | - | (10.166) | 1.513.061 | 2.848.916 | (4.325) | 216.441.715 |
| Taşıt araçları | 25.000.609 | - | - | 508.350 | 530.866 | (80.418) | 25.959.407 |
| Döşeme ve demirbaşlar | 2.488.442 | - | (1.707) | 531.525 | 65.476 | (11.657) | 3.072.079 |
| Yapılmakta olan yatırımlar | 12.445.061 | - | (221) | 6.809.444 | (5.704.486) | - | 13.549.798 |
| Özel maliyetler | 388.892 | - | (10.477) | 11.812 | - | - | 390.227 |
| Diğer maddi duran varlıklar | 513.728 | - | - | 58.973 | 78.157 | - | 650.858 |
| 360.924.929 | 30.202.126 | (22.571) | 11.743.695 | (20.918) | (97.546) | 402.729.715 | |
| Birikmiş amortisman: | |||||||
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | (35.166.637) | - | - | (1.665.289) | (51) | 66 | (36.831.911) |
| Binalar | (5.716.959) | - | - | (237.139) | - | - | (5.954.098) |
| Makine, tesis ve cihazlar | (119.135.277) | - | 3.356 | (5.475.892) | (31) | 2.681 | (124.605.163) |
| Taşıt araçları | (5.853.361) | - | - | (1.254.812) | - | 58.854 | (7.049.319) |
| Döşeme ve demirbaşlar | (1.523.184) | - | 59 | (214.577) | 82 | 9.424 | (1.728.196) |
| Özel maliyetler | (204.631) | - | 1.896 | (68.107) | - | - | (270.842) |
| Diğer maddi duran varlıklar | (89.180) | - | - | (40.451) | - | - | (129.631) |
| (167.689.229) | - | 5.311 | (8.956.267) | - | 71.025 | (176.569.160) | |
| Net defter değeri | 193.235.700 | 226.160.555 |
| Yeniden | Yabancı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Değerleme | Para Çevrim | 31 Aralık | ||||||
| 1 Ocak 2023 | Artışları | Farkı | İlaveler | İktisaplar | Transferler | Çıkışlar | 2023 | |
| Maliyet: | ||||||||
| Arazi ve arsalar | 36.874.968 | 446.785 | - | - | - | - | - | 37.321.753 |
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | 55.218.506 | - | - | 1.593.810 | 175.161 | 19.488 | (2.798) | 57.004.167 |
| Binalar | 13.257.126 | - | - | 405.877 | 5.065 | - | (20) | 13.668.048 |
| Makine, tesis ve cihazlar | 206.454.217 | - | - | 4.044.589 | 1.612.113 | (4.650) | (12.040) | 212.094.229 |
| Taşıt araçları | 20.892.032 | - | - | 4.115.133 | 4.613 | - | (11.169) | 25.000.609 |
| Döşeme ve demirbaşlar | 2.254.443 | - | - | 245.326 | 266 | 162 | (11.755) | 2.488.442 |
| Yapılmakta olan yatırımlar | 9.827.526 | - | - | 2.660.222 | - | (42.687) | - | 12.445.061 |
| Özel maliyetler | 330.297 | - | - | 58.595 | - | - | - | 388.892 |
| Diğer maddi duran varlıklar | 294.351 | - | - | 197.424 | - | 22.398 | (445) | 513.728 |
| 345.403.466 | 446.785 | - | 13.320.976 | 1.797.218 | (5.289) | (38.227) | 360.924.929 | |
| Birikmiş amortisman: | ||||||||
| Yeraltı ve yerüstü düzenleri | (33.605.327) | - | - | (1.562.513) | - | (108) | 1.311 | (35.166.637) |
| Binalar | (5.268.318) | - | - | (448.661) | - | - | 20 | (5.716.959) |
| Makine, tesis ve cihazlar | (114.281.534) | - | 794 | (4.859.043) | - | 108 | 4.398 | (119.135.277) |
| Taşıt araçları | (5.073.913) | - | - | (786.424) | - | - | 6.976 | (5.853.361) |
| Döşeme ve demirbaşlar | (1.331.893) | - | 383 | (205.332) | - | - | 13.658 | (1.523.184) |
| Özel maliyetler | (133.599) | - | 1.467 | (72.499) | - | - | - | (204.631) |
| Diğer maddi duran varlıklar | (54.676) | - | - | (34.514) | - | - | 10 | (89.180) |
| (159.749.260) | - | 2.644 | (7.968.986) | - | - | 26.373 | (167.689.229) | |
| Net defter değeri | 185.654.206 | 193.235.700 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda maddi duran varlıklarla ilgili 8.956.267 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 7.968.985 bin TL) amortisman giderinin 6.942.449 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 5.364.441 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde, 1.257.580 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 1.649.097 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 603.975 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 719.816 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 152.263 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 235.631 bin TL) kısmı Arge giderlerinde yer almaktadır.
31 Aralık 2024 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosunda kullanım hakkı varlıkları ile ilgili 197.732 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 506.649 bin TL) amortisman giderinin 124.661 bin TL'lik (31 Aralık 2023 - 256.122 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 31.363 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 129.760 bin TL) kısmı pazarlama giderlerinde, 41.708 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 120.767 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla maddi duran varlıklar üzerinde herhangi bir ipotek bulunmamaktadır (31 Aralık 2023 – Yoktur). Grup, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla TMS 16 Maddi Duran Varlıklar standardına uygun olarak aktifinde 1.102.053 bin TL elde etme maliyeti ile yer alan tüm arazi ve arsalarını yeniden değerlemeye tabi tutmuş ve yeniden değerleme tutarı olan 67.456.071 bin TL (31 Aralık 2023 – 37.220.007 bin TL) konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.
Tüpraş arazi ve arsalarının değerleme çalışmaları SPK'ya akredite bir kuruluş olan Çelen Kurumsal Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından, Entek arazi ve arsalarının değerleme çalışmaları SPK'ya akredite bir kuruluş olan Aden Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. tarafından; özkaynaktan payalma yöntemine göre konsolide edilen OPET ve bağlı ortaklıklarının arazi ve arsalarının değerleme çalışmaları SPK'ya akredite bir kuruluş olan TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. tarafından gerçekleştirilmiştir.
Grup'un 2024 yılında yatırımları ile ilişkilendirmiş aktifleştirilen borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (31 Aralık 2023: Yoktur).
| Raporlama tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer seviyesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 | ||
| Arazi ve arsalar | 67.669.354 | - | 67.669.354 | - | |
| 31 Aralık 2023 | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 | ||
| Arazi ve arsalar | 37.321.753 | - | 37.321.753 | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibarıyla diğer maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili itfa paylarında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
| 1 Ocak 2024 | İktisaplar | İlaveler | Transferler | Çıkışlar | 31 Aralık 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Maliyet: | ||||||
| Haklar ve yazılımlar | 1.684.739 | - | 187.005 | 5.555 | (758) | 1.876.541 |
| Geliştirme giderleri | 1.541.527 | - | 195.922 | 15.195 | - | 1.752.644 |
| Diğer maddi olmayan | ||||||
| duran varlıklar | 6.430.225 | - | 6.091 | 168 | (2.409) | 6.434.075 |
| 9.656.491 | - | 389.018 | 20.918 | (3.167) | 10.063.260 | |
| Birikmiş itfa payları: | ||||||
| Haklar ve yazılımlar | (1.244.852) | - | (210.499) | - | 39 | (1.455.312) |
| Geliştirme giderleri | (1.235.178) | - | (113.198) | - | - | (1.348.376) |
| Diğer maddi olmayan | ||||||
| duran varlıklar | (1.035.926) | - | (138.414) | - | 1.519 | (1.172.821) |
| (3.515.956) | - | (462.111) | - | 1.558 | (3.976.509) | |
| Net defter değeri | 6.140.535 | 6.086.751 | ||||
| 1 Ocak 2023 | İktisaplar | İlaveler | Transferler | Çıkışlar | 31 Aralık 2023 | |
| Maliyet: | ||||||
| Haklar ve yazılımlar | 1.443.371 | - | 250.204 | - | (8.836) | 1.684.739 |
| Geliştirme giderleri | 1.334.216 | - | 207.311 | - | - | 1.541.527 |
| Diğer maddi olmayan | ||||||
| duran varlıklar | 4.519.008 | 1.883.688 | 22.239 | 5.290 | - | 6.430.225 |
| 7.296.595 | 1.883.688 | 479.754 | 5.290 | (8.836) | 9.656.491 | |
| Birikmiş itfa payları: | ||||||
| Haklar ve yazılımlar | (1.166.854) | - | (85.100) | - | 7.102 | (1.244.852) |
| Geliştirme giderleri | (1.144.045) | - | (91.133) | - | - | (1.235.178) |
| Diğer maddi olmayan | ||||||
| duran varlıklar | (933.324) | - | (102.602) | - | - | (1.035.926) |
| (3.244.223) | - | (278.835) | - | 7.102 | (3.515.956) | |
| Net defter değeri | 4.052.372 | 6.140.535 |
31 Aralık 2024 tarihinde sona eren yıla ait konsolide kapsamlı gelir tablosunda 462.111 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 278.835 bin TL) itfa payı giderinin 339.625 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 186.444 bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, 122.486 bin TL'lik (31 Aralık 2023 – 92.392 bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde yer almaktadır.
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Peşin ödenen sigorta ve diğer giderler | 1.166.398 | 1.252.667 |
| Verilen sipariş avansları | 597.154 | 585.930 |
| İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları | 6.590 | 6.746 |
| Toplam | 1.770.142 | 1.845.343 |
| Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler: |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili olmayan taraflara verilen sabit kıymet avansları İlişkili taraflara verilen maddi duran varlık avansları (Not 29) Peşin ödenen diğer giderler |
2.646.055 1.123.587 229.344 |
2.046.991 44.369 528.624 |
| Toplam | 3.998.986 | 2.619.984 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Tecil edilen Katma Değer Vergisi ("KDV") | 6.378.948 | 13.476.589 |
| Mahsup edilecek vergi ve fonlar | 1.536.832 | 694.283 |
| Tecil edilen Özel Tüketim Vergisi ("ÖTV") | 1.083.417 | 899.308 |
| Yedek parça ve malzeme stokları | 755.034 | 435.955 |
| Gelir tahakkukları | 737.142 | 266.965 |
| Devreden KDV | 125.116 | 83.701 |
| İade alınacak KDV | 35.232 | 4.627.318 |
| Vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkuku (*) | - | 347.603 |
| Diğer çeşitli dönen varlıklar | 625.599 | 467.504 |
| Toplam | 11.277.320 | 21.299.226 |
(*) 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadeli mal alım-satım işlemleri gelir tahakkukları Tüpraş'ın riskten korunma amacı ile yaptığı türev işlemler gelir tahakkuklarından oluşmaktadır. Bu gelir tahakkukları satılan malın maliyeti hesabında muhasebeleştirilmiş olup 8 Ocak 2024 tarihinde tamamı tahsil edilmiştir.
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Yedek parça ve malzeme stokları Diğer |
16.744.585 10.419 |
14.286.730 1.603 |
| Toplam | 16.755.004 | 14.288.333 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Ödenecek ÖTV | 9.576.637 | 9.306.334 |
| Gelir payı | 8.063.112 | 7.013.279 |
| Tecil edilen KDV | 6.378.948 | 13.476.589 |
| Ödenecek vergi ve yükümlülükler | 1.106.965 | 1.062.199 |
| Tecil edilen ÖTV | 1.083.417 | 899.308 |
| Ödenecek KDV | 1.104.216 | 501.345 |
| Gider tahakkukları | 15.654 | 22.600 |
| Diğer | 469.867 | 619.522 |
| Toplam | 27.798.816 | 32.901.176 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Tecil edilen ÖTV ve KDV, ihraç kayıtlı satışların ÖTV ve KDV tutarından oluşmaktadır ve aynı zamanda varlıklarda "Diğer Dönen Varlıklar" içerisinde ve yükümlülüklerde "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde yer almaktadır. Söz konusu satışların ihracat işlemlerinin gerçekleştiği belgelendiğinde, tecil edilen bu vergiler vergi dairesi tarafından terkin edilerek "Diğer Dönen Varlıklar" da yer alan ÖTV ve KDV tutarları, "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" ile karşılıklı olarak mahsuplaştırılmaktadır.
Petrol Piyasası Kanunu gereğince, rafinericilerin ulusal stok bulundurma yükümlülüğü kapsamındaki sorumluluğu nedeniyle oluşabilecek kaynak ihtiyacı, finansman giderleri ve bu mahiyetteki stokların depolama ve idame maliyeti, tüketici fiyatlarına ilave edilen, T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ("EPDK") tarafından azami 10 ABD Dolar/ ton'a kadar belirlenecek olan ve değerlendirilmesi EPDK tasarrufunda olan gelir payı ile karşılanır. Rafinericilerin haricinde petrol ürünlerinin ithalatı durumunda ise bu gelir payı rafinericiye ithalatçı tarafından ödenir.
Grup, bu konuyu düzenleyen Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin ilgili maddesinin yürürlüğe girdiği tarih olan 1 Ocak 2005'ten itibaren akaryakıt satışları ve rafinerilerin dışındaki kuruluşların yaptığı akaryakıt ithalatı üzerinden gelir payı toplamaktadır.
Grup, akaryakıt üzerinden toplanan gelir payına ek olarak Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Yönetmeliği gereğince 16 Eylül 2005 tarihinden itibaren LPG için de gelir payı toplamaya başlamıştır.
Petrol Piyasası Kanunu uyarınca oluşturulan Ulusal Petrol Stoku Komisyonu, toplanan gelir paylarının banka hesabında bloke edilerek muhasebesinin Tüpraş Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmesi ve hesapta biriken tutarın devlet iç borçlanma senetleri faiz oranları ile vadeli mevduat olarak ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilmesi kararını almıştır.
Bu kararlara istinaden 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla hesaplanan 8.063.112 bin TL (31 Aralık 2023 – 7.013.279 bin TL) tutarında gelir payları kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilmeksizin "Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler" içerisinde muhasebeleştirilmektedir. Hesaplanan Gelir Payı'na ilişkin olarak bankalarda bloke devlet iç borçlanma faiz oranları ile vadeli mevduat ve gecelik faizli mevduat olarak değerlendirilen 8.016.711 bin TL'lik tutar, "Nakit ve Nakit Benzerleri" içerisinde "Gelir payı (bloke)" olarak sınıflandırılmaktadır (31 Aralık 2023 – 6.969.384 bin TL) (Not 5).
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Personel prim tahakkukları Kıdeme teşvik primi karşılığı |
59.917 57.118 |
50.365 36.261 |
| Toplam | 117.035 | 86.626 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Kıdem tazminatı karşılığı | 1.236.975 | 2.591.303 |
| Kullanılmamış izin günleri karşılığı | 286.199 | 309.819 |
| Kıdeme teşvik primi karşılığı | 141.495 | 93.397 |
| Toplam | 1.664.669 | 2.994.519 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Şirket belli bir kıdemin üzerindeki saat ücretli çalışanlarına "Kıdeme Teşvik Primi" adı altında fayda sağlamaktadır. Kıdeme Teşvik Primi, çalışanların işlerine ve işyerlerine bağlılıklarını teşvik etmek amacıyla saat ücretli çalışanlardan 5 yıllık kıdeme ulaşanlara 45 günlük, 10 yıllık kıdeme ulaşanlara 55 günlük, 15 yıllık kıdeme ulaşanlara 70 günlük, 20 yıllık kıdeme ulaşanlara 80 günlük, 25 yıllık kıdeme ulaşanlara 90 günlük, 30 yıllık kıdeme ulaşanlara 100 günlük, 35 yıllık kıdeme ulaşanlara 105 günlük ve 40 yıllık kıdeme ulaşanlara 110 günlük çıplak ücretleri tutarında her kıdem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere kıdemlerini doldurdukları ayın ücretleriyle birlikte ödenir.
Kıdeme teşvik primi karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 129.658 | 121.709 |
| Dönem içerisindeki artışlar | 195.532 | 189.390 |
| Dönem içerisindeki ödemeler | (70.639) | (118.053) |
| Parasal kayıp/(kazanç) | (55.938) | (63.388) |
| 31 Aralık | 198.613 | 129.658 |
İş Kanunu'na göre, Grup, bir senesini doldurmuş olan ve Grup ile ilişkisi kesilen veya emekli olan, kadınlarda 20 erkeklerde 25 hizmet yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. 23 Mayıs 2002'deki mevzuat değişikliğinden sonra emeklilikten önceki hizmet süresine ilişkin bazı geçiş süreci maddeleri çıkartılmıştır.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır.
Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminiyle hesaplanır.
TMS 19, Grup'un kıdem tazminatı karşılığını tahmin etmek için aktüer değerleme yöntemlerinin geliştirilmesini öngörmektedir. Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer öngörüler kullanılmıştır:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Net iskonto oranı (%) | 3,38 | 2,90 |
| Emeklilik olasılığına ilişkin kullanılan oran (%) | 98,26 | 99,13 |
Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Grup'un Türkiye'de kayıtlı bağlı ortaklıklarının kıdem tazminatı karşılığı, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olan 46.655,43 TL üzerinden hesaplanmaktadır (1 Ocak 2024 - 35.058,58 TL).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Kıdem tazminatı karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 2.591.303 | 2.503.516 |
| Faiz giderleri | 88.440 | 83.014 |
| Aktüeryal (karlar)/zararlar | (545.219) | (27.306) |
| Hizmet maliyeti | 391.454 | 1.639.130 |
| Dönem içerisindeki ödemeler | (570.414) | (324.290) |
| Parasal kayıp/(kazanç) | (718.589) | (1.282.761) |
| 31 Aralık | 1.236.975 | 2.591.303 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|---|
| Net İskonto Oranı | Net İskonto Oranı | |||
| 100 Baz | 100 Baz | 100 Baz | 100 Baz | |
| Duyarlılık Analizi | Puan Artış Puan Azalış | Puan Artış Puan Azalış | ||
| Oran | %4,38 | %2,38 | %3,90 | %1,90 |
| Kıdem tazminatı yükümlülüğü değişimi |
119.565 | (147.763) | 9.081 | (16.900) |
Kullanılmamış izin günleri karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| 1 Ocak | 309.819 | 295.020 |
| Dönem içerisindeki artışlar | 222.910 | 225.228 |
| Dönem içerisindeki ödemeler | (135.655) | (58.326) |
| Parasal kayıp/(kazanç) | (110.875) | (152.103) |
| 31 Aralık | 286.199 | 309.819 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Sürastarya karşılığı | 1.668.468 | 1.275.570 |
| EPDK katılma payı (*) | 225.071 | 269.404 |
| Dava karşılığı | 37.289 | 36.020 |
| Diğer | 263.790 | 103.077 |
| Toplam | 2.194.618 | 1.684.071 |
(*) EPDK katılma payı, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği uyarınca, rafinericilik lisansı sahiplerinin yıllık gelir tablolarında yer alan lisans kapsamında yürütülen piyasa faaliyetlerine ilişkin net satışlar tutarının EPDK tarafından her yıl belirlenen katılma payı oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplayarak ödemesi gereken katkı payı tutarını ifade etmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihlerinde sona eren ara yıllar için kısa vadeli borç karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir:
| Dava karşılığı |
EPDK katılma payı |
Sürastarya karşılığı |
Diğer | Toplam | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 Ocak 2024 | 36.020 | 269.404 | 1.275.570 | 103.077 | 1.684.071 |
| Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net Dönem içerisindeki ödemeler Parasal kayıp/(kazanç) |
15.643 (1.564) (12.810) |
258.341 (214.177) (88.497) |
2.315.512 (1.414.495) (508.119) |
223.298 - (62.585) |
2.812.794 (1.630.236) (672.011) |
| 31 Aralık 2024 | 37.289 | 225.071 | 1.668.468 | 263.790 | 2.194.618 |
| 1 Ocak 2023 | 80.452 | 285.886 | 638.170 | 144.356 | 1.148.864 |
| Dönem içerisindeki artışlar/(azalışlar), net Dönem içerisindeki ödemeler Parasal kayıp/(kazanç) |
(12.940) (3.435) (28.057) |
344.451 (221.834) (139.099) |
2.522.491 (1.386.768) (498.323) |
500.960 (481.183) (61.056) |
3.354.962 (2.093.220) (726.535) |
| 31 Aralık 2023 | 36.020 | 269.404 | 1.275.570 | 103.077 | 1.684.071 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Personele borçlar Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri |
776.560 315.800 |
699.353 451.622 |
| Toplam | 1.092.360 | 1.150.975 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Personelden alacaklar | 114.611 | 94.535 |
| Sigorta tazminat alacakları | 62.151 | 12.046 |
| Verilen depozito ve teminatlar | 13.865 | 77.693 |
| Şüpheli diğer alacaklar | 8.654 | 5.336 |
| Eksi: Şüpheli diğer alacaklar karşılığı | (8.654) | (5.336) |
| Toplam | 190.627 | 184.274 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 29) Alınan depozito ve teminatlar İlişkili olmayan taraflara temettü borçları |
408.150 192.398 1.304 |
525.158 185.422 726 |
| Toplam | 601.852 | 711.306 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rayiç değerler | Rayiç değerler | |||||||
| Alım Kontrat Tutarı |
Satım Kontrat Tutarı |
Varlıklar | Yükümlülükler | Alım Kontrat Tutarı |
Satım Kontrat Tutarı |
Varlıklar | Yükümlülükler | |
| Nakit akış riskinden korunma amaçlı | ||||||||
| Faiz haddi swap işlemleri Vadeli mal alım-satım işlemleri Alım satım amaçlı |
759.671 45.864.247 |
759.671 45.864.247 |
52.058 1.415.009 |
- 2.598.200 |
643.763 46.039.223 |
643.763 46.039.223 |
57.204 2.894.740 |
- 159.656 |
| Vadeli döviz işlemleri Yabancı para swap işlemleri |
8.773.103 1.524.230 |
8.939.920 1.524.230 |
- 2.109 |
55.252 - |
50.385.607 - |
54.667.260 - |
14.312 - |
534.190 - |
| Vadeli mal alım-satım işlemleri Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri |
4.131.091 253.268 |
4.131.091 420.414 |
- - |
14.999 169.961 |
6.992.158 28.697 |
6.992.158 101.330 |
14.239 - |
- 75.278 |
| Kısa vadeli türev araçlar | 1.469.176 | 2.838.412 | 2.980.495 | 769.124 | ||||
| Nakit akış riskinden korunma amaçlı | ||||||||
| Faiz haddi swap işlemleri | 1.704.391 | 1.704.391 | 47.412 | - | 666.721 | 666.721 | 53.280 | - |
| Alım satım amaçlı | ||||||||
| Vadeli döviz işlemleri | - | - | - | - | 3.036 | 916.267 | 33 | - |
| Çapraz kur sabit faiz swap işlemleri | 667.082 | 1.107.345 | - | 447.667 | 258.271 | 911.960 | - | 677.494 |
| Uzun vadeli türev araçlar | 47.412 | 447.667 | 53.313 | 677.494 | ||||
| Toplam türev araçlar | 1.516.588 | 3.286.079 | 3.033.808 | 1.446.618 |
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla vadeli döviz işlemleri, toplam 249.071 bin ABD doları karşılığında 8.773.103 bin TL satım yükümlülüğü doğuran forward işlemlerinden oluşmaktadır (31 Aralık 2023 – 1.185.543 bin ABD doları karşılığında, 31 Aralık 2024 satın alma gücüne getirilmiş 55.583.527 bin TL satım yükümlülüğü doğuran forward işlemlerinden oluşmaktadır).
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla faiz haddi swap işlemleri, 27.370 bin ABD Doları ve 1.500.000 bin TL (31 Aralık 2023 – 30.833 bin ABD doları) tutarlarındaki tahvil ve kredilerin değişken faizli taksit ödemelerinin nakit akış riskinden korunma amacıyla sabit faizli taksit ödemeleri ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla çapraz kur sabit faiz swap işlemleri, 26.129 bin ABD Doları (31 Aralık 2023 – 6.752 bin ABD doları) tutarındaki dövize endeksli değişken faizli borçlanmaların toplam 1.527.759 bin TL (31 Aralık 2023 – 31 Aralık 2024 satın alma gücüne getirilmiş 1.163.732 bin TL) tutarındaki ve sabit faizli ödemeler ile takasından oluşan swap işlemlerini içermektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla vadeli mal alım-satım işlemleri mal alım satım işlemlerinden oluşmaktadır. Mal alım satım işlemleri Grup'un gerçekleşmesi oldukça muhtemel ileri vadeli satışlarındaki ham petrol fiyat değişim riskinden korunmak amacı ile çeşitli vadelerde gerçekleştirdiği 58.920 bin varil (31 Aralık 2023 – 43.549 bin varil) ham petrol alış ve satış işlemlerinden oluşmaktadır.
Söz konusu riskten korunma muhasebesi işlemlerinde etkin olmayan kısım bulunmamaktadır.
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|---|
| Orijinal | Orijinal | |||
| Alınan teminatlar: | bakiye(*) | TL karşılığı | bakiye(*) | TL karşılığı(**) |
| Alınan teminat mektupları | 10.062.257 | 9.561.476 | ||
| - TL Teminat mektupları | 4.530.882 | 4.530.882 | 4.192.471 | 4.192.471 |
| - ABD Doları Teminat mektupları | 127.000 | 4.473.348 | 90.051 | 3.827.406 |
| - Avro Teminat mektupları | 28.067 | 1.031.263 | 31.258 | 1.470.048 |
| - Diğer para cinslerinden teminat | - | 26.764 | ||
| mektupları | - | 71.551 | ||
| Teminat senetleri | - | 6.689 | ||
| - TL Teminat senetleri | - | - | 611 | 611 |
| - ABD Doları Teminat senetleri | - | - | 143 | 6.078 |
| Alınan garanti mektupları | 1.791.123 | 2.161.279 | ||
| - ABD Doları Garanti mektupları | 50.851 | 1.791.123 | 50.851 | 2.161.279 |
| Teminat akreditifleri | 7.778.254 | 8.010.296 | ||
| - ABD Doları Teminat akreditifleri | 220.827 | 7.778.254 | 188.466 | 8.010.296 |
| Doğrudan borçlandırma limitleri | 1.390.982 | 1.632.405 | ||
| - TL doğrudan borçlandırma limitleri | 1.390.982 | 1.390.982 | 1.632.405 | 1.632.405 |
| Toplam alınan teminatlar | 21.022.616 | 21.372.145 | ||
| Verilen teminatlar: | ||||
| Teminat akreditifleri | 19.558.733 | 40.487.437 | ||
| - ABD Doları Teminat akreditifleri | 555.054 | 19.558.733 | 917.680 | 39.003.787 |
| - Avro Teminat akreditifleri | - | - | 52 | 2.431 |
| - Diğer para cinslerinden teminat | - | - | ||
| akreditifleri | 49.450 | 1.481.219 | ||
| Teminat mektupları | 14.852.630 | 9.055.905 | ||
| - TL Teminat mektupları | 14.157.462 | 14.157.462 | 9.047.399 | 9.047.399 |
| - ABD Doları Teminat mektupları | 2.837 | 99.933 | 200 | 8.506 |
| - Avro Teminat mektupları | 16.200 | 595.235 | - | - |
| Gümrüklere verilen teminat | ||||
| mektupları ve kefaletler | 2.493.763 | 4.323.376 | ||
| - TL Teminat mektupları | 2.273.306 | 2.273.306 | 4.041.197 | 4.041.197 |
| - Avro Teminat mektupları | 6.000 | 220.457 | 6.000 | 282.179 |
| Teminat Senetleri | 487.119 | 28.886 | ||
| - TL Teminat senetleri | 181.067 | 181.067 | 279 | 279 |
| - ABD Doları Teminat senetleri | 8.619 | 303.590 | 599 | 25.456 |
| - Avro Teminat senetleri | 67 | 2.462 | 67 | 3.151 |
| Bankalara verilen kefaletler | 460.796 | 1.215.945 | ||
| - ABD Doları Kefaletler | 13.082 | 460.796 | 28.609 | 1.215.945 |
| Garantörlükler | 3.629.979 | 4.240.008 | ||
| - ABD Doları Garantörlükler | 101.800 | 3.585.733 | 98.487 | 4.185.950 |
| - Diğer para cinsinden garantörlükler | 1.000 | 44.246 | 1.000 | 54.058 |
| Toplam verilen teminatlar | 41.483.020 | 59.351.557 |
(*) Orijinal bakiye tutarları bin para birimi olarak belirtilmiştir.
(**) Orijinal bakiye tutarları yabancı para cinsinden olan teminatların geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla alınan teminatlar müşteri ve satıcılardan alınan teminatlardan; verilen teminatlar ise akreditifler ile kamu kuruluşlarına ve gümrük dairelerine verilen teminatlardan oluşmaktadır. 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bankalara verilen kefaletler, Grup'un konsolidasyon kapsamında olan şirketlerinin kullandığı 427.083 bin TL (31 Aralık 2023 – 1.134.582 bin TL) tutarındaki krediler ve 33.714 bin TL (31 Aralık 2023 – 81.362 bin TL) tutarındaki türev işlemler için verilmiştir.
Grup'un 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla teminat/rehin/ipotek/kefalet pozisyonu aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| A.Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | 37.392.245 | 53.895.606 |
| - TL | 16.611.835 | 13.088.875 |
| - ABD Doları | 19.962.256 | 39.037.752 |
| - Avro | 818.154 | 287.760 |
| - Diğer | - | 1.481.219 |
| B.Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine | ||
| vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | 4.090.774 | 5.455.951 |
| - ABD Doları | 4.046.528 | 5.401.893 |
| - Avro | - | - |
| - Diğer | 44.246 | 54.058 |
| C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer | ||
| 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu | ||
| TRİK'lerin toplam tutarı | - | - |
| D.Diğer verilen TRİK'lerin toplam tutarı | - | - |
| i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - |
| ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri | ||
| lehine vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - |
| iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine | ||
| vermiş olduğu TRİK'lerin toplam tutarı | - | - |
| Toplam | 41.483.019 | 59.351.557 |
Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine verilen kefaletler ile ilgili 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle 62.550 bin TL komisyon tahakkuk etmiştir (31 Aralık 2023 – 79.430 bin TL).
Şirket'in 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 |
Ortaklık payı (%) |
31 Aralık 2023 |
Ortaklık payı (%) |
|
|---|---|---|---|---|
| Enerji Yatırımları A.Ş. Koç Holding A.Ş. |
893.997 122.298 |
46,40 6,35 |
893.997 122.298 |
46,40 6,35 |
| Koç Ailesi Üyeleri ve Koç Ailesi Üyeleri tarafından sahip olunan şirketler Halka açık kısım |
9.174 | 0,47 | 9.153 | 0,47 |
| 901.327 | 46,78 | 901.348 | 46,78 | |
| Ödenmiş Sermaye | 1.926.796 | 100,00 | 1.926.796 | 100,00 |
| Sermaye düzeltme farkları (*) | 36.402.965 | 36.402.965 | ||
| Toplam Sermaye | 38.329.761 | 38.329.761 |
(*) Sermaye düzeltme farkları ödenmiş sermayeye yapılan nakit ve nakit benzeri ilavelerin enflasyona göre düzeltilmiş toplam tutarları ile enflasyon düzeltmesi öncesindeki tutarları arasındaki farkı ifade eder.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Şirket'in özkaynaklar altında yer alan aşağıdaki hesapların tarihi değerleri ve enflasyon düzeltme etkileri TFRS ve VUK finansal tabloları uyarınca 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 (TFRS) | Tarihi Değer | Enflasyon düzeltmesi etkisi | Endekslenmiş değer |
|---|---|---|---|
| Sermaye | 1.926.796 | 36.402.965 | 38.329.761 |
| Yasal Yedekler | 7.492.332 | 6.614.485 | 14.106.817 |
| 31 Aralık 2024 (VUK) | Tarihi Değer | Enflasyon düzeltmesi etkisi | Endekslenmiş değer |
| Sermaye | 1.926.796 | 9.080.388 | 11.007.184 |
| Yasal Yedekler |
Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 500.000 bin TL olup, işbu sermaye, her birinin nominal değeri 1 kr. olmak üzere 50.000.000.000 adet hisseye bölünmüştür ("kr."). Şirket'in çıkarılmış sermayesi her biri 1 Kuruş (31 Aralık 2023 - 1 kr.) kayıtlı nominal bedeldeki 192.679.559.799 (31 Aralık 2023: 27.525.651.399) adet A grubu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait bir adet C grubu imtiyazlı hisse senedinden oluşmaktadır.
Şirket Ana Sözleşmesi gereği C grubu hissedarının bir üye atama hakkı bulunmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin akaryakıt ihtiyacının karşılanmasını etkileyebilecek herhangi bir kararın alınması, C grubu hissedarının onayına bağlıdır.
Kanuni değerlerdeki birikmiş karlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.
Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20'sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5'i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5'ini aşan dağıtılan karın %10'udur. Türk Ticaret Kanunu'na göre yasal yedekler, ödenmiş sermayenin %50'sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.
Yukarıda bahsi geçen tutarların Türkiye Finansal Raporlama Standartları uyarınca "Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler" içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Şirket'in 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklerinin tutarı 14.106.817 bin TL'dir (31 Aralık 2023 – 9.242.120 bin TL).
Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK'nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no'lu Kâr Payı Tebliği'ne göre yaparlar.
Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtabilecektir.
TTK'ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, Yönetim Kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz.
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla sona eren ara dönem içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2023 yılı net dağıtılabilir dönem karının genel kanuni yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan bakiyesi üzerinden nominal 20.000.000 bin TL'nin nakit temettü olarak dağıtılması önerisi 1 Nisan 2024 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında onaylanmıştır. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef ortaklara, %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 10,380 TL net temettü ödemesi, diğer hissedarlara %1.037,99 nispetinde ve 1,00 TL nominal değerde bir adet hisse senedine 10,380 TL brüt, 9,342 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Şirket, 24 Eylül 2024 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında SPK ("TFRS") mevzuatına göre oluşan geçmiş yıl karlarından karşılanmak üzere genel kanuni yedek akçe ayrıldıktan sonra kalan bakiye üzerinden toplam nominal 23.000.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılmasına karar vermiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %1.193,69 oranında ve 11,937 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %1.193,69 oranında ve 11,937 TL brüt %1.074,32 oranında ve 10,743 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.
31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sona eren yıl içinde, yasal kayıtlara göre oluşan 2022 yılı net dağıtılabilir dönem karından ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 12.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılması taahhüt edilmiş ve Mart ayı içerisinde ödenmiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında 45,412 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %4.541,22 oranında ve 45,412 TL brüt, %4.087,10 oranında ve 40,871 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.
Şirket, 26 Eylül 2023 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında SPK ("TFRS") mevzuatına göre oluşan geçmiş yıl karlarından ve yasal kayıtlara göre oluşan olağanüstü yedeklerden karşılanmak üzere ikinci tertip yasal akçeler ayrıldıktan sonra kalan bakiyeden toplam nominal 14.500.000 bin TL'nin temettü olarak dağıtılmasına karar vermiştir. İlgili dağıtım yapılırken, tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri veya daimî temsilci aracılığı ile kâr payı elde eden dar mükellef kurum ortaklara, 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt = net kâr payı; diğer hissedarlara ise 1,00 TL nominal değerli hisse için %752,54 oranında ve 7,525 TL brüt %677,29 oranında ve 6,773 TL net nakit temettü ödemesi yapılmıştır.
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Yurtiçi satışlar | 672.850.612 | 828.545.502 |
| Yurtdışı satışlar | 146.741.647 | 177.818.791 |
| Brüt satışlar | 819.592.259 | 1.006.364.293 |
| Eksi: Satış iskontoları | (8.906.928) | (13.866.220) |
| Eksi: Satıştan iadeler | (299.743) | (1.295.080) |
| Net satış gelirleri | 810.385.588 | 991.202.993 |
| Satışların maliyeti | (742.355.284) | (832.772.469) |
| Brüt kar | 68.030.304 | 158.430.524 |
| Satışların maliyeti: | ||
| 1Ocak- | 1Ocak | |
| 1Ocak- | 1Ocak | |
|---|---|---|
| 31Aralık2024 | 31Aralık2023 | |
| Kullanılan hammadde ve sarf malzemeleri | 665.981.163 | 786.359.165 |
| Enerji giderleri | 19.095.809 | 19.819.546 |
| Personel giderleri Amortisman giderleri (Not 11-12) |
8.064.996 7.106.643 |
6.982.895 5.577.599 |
| Diğer üretim giderleri | 42.106.673 | 14.033.264 |
| Satışların maliyeti | 742.355.284 | 832.772.469 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Personel giderleri | 7.595.583 | 5.834.160 |
| Sigorta giderleri | 1.823.348 | 1.677.296 |
| Amortisman giderleri ve itfa payları (Not 11-12) | 1.721.866 | 2.091.663 |
| Dışarıdan alınan hizmetler | 1.394.482 | 1.549.618 |
| Vergi, resim ve harç giderleri | 1.054.207 | 1.484.440 |
| Ofis giderleri | 646.003 | 621.868 |
| Bağış ve yardımlar | 578.801 | 2.090.578 |
| Aidat giderleri | 432.168 | 390.902 |
| Dava, takip ve müşavirlik giderleri | 427.218 | 426.366 |
| Seyahat ve ulaşım giderleri | 133.780 | 93.900 |
| Diğer | 847.764 | 2.306.480 |
| Toplam genel yönetim giderleri | 16.655.220 | 18.567.271 |
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Nakliye, depolama ve sigorta giderleri | 6.025.494 | 5.069.394 |
| Personel giderleri | 1.511.398 | 1.289.042 |
| Amortisman giderleri (Not 11) | 635.338 | 849.576 |
| Reklam giderleri | 535.582 | 331.464 |
| Enerji giderleri | 187.511 | 270.854 |
| Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler | 13.589 | 673.978 |
| Diğer | 1.057.487 | 778.790 |
| Toplam pazarlama giderleri | 9.966.399 | 9.263.098 |
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Amortisman giderleri (Not 11) | 152.263 | 235.631 |
| Personel giderleri | 122.762 | 130.796 |
| Vergi, resim ve harç giderleri | 10.206 | 22.223 |
| Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler | 2.907 | 3.088 |
| Enerji giderleri | 1.246 | 1.854 |
| Diğer | 31.365 | 10.617 |
| Toplam araştırma ve geliştirme giderleri | 320.749 | 404.209 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un, KGK'nın 30 Mart 2021 tarihinde mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan Kurul Kararına istinaden hazırladığı ve hazırlanma esasları 19 Ağustos 2021 tarihli KGK yazısını temel alan bağımsız denetim kuruluşlarınca verilen hizmetlerin ücretlerine ilişkin açıklaması aşağıdaki gibidir:
| 2024 (*) | 2023 (*) | |
|---|---|---|
| Raporlama dönemine ait bağımsız denetim ücreti | 25.754 | 23.787 |
| Vergi danışmanlık hizmetlerine ilişkin ücretler | 5.302 | 14 |
| Diğer güvence hizmetlerinin ücreti | 1.502 | 6.722 |
| Bağımsız denetim dışı diğer hizmetlerin ücreti | - | 103 |
| 32.558 | 30.626 |
(*) Yukarıdaki ücretler tüm bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların yasal denetim ve ilgili diğer hizmet ücretleri dahil edilerek belirlenmiş olup, yurtdışı bağlı ortaklık ve iştiraklerin yabancı para cinsinden olan ücretleri ilgili yılların yıllık ortalama kurları kullanılarak TL'ye çevrilmiştir.
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler: | 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|---|---|---|
| Vadeli satışlardan kaynaklanan vade farkı geliri Ticari alacaklardan oluşan kur farkı geliri Kira geliri Diğer |
10.003.705 3.258.953 42.128 997.948 |
7.727.102 9.329.206 38.769 1.334.696 |
| Toplam esas faaliyetlerden diğer gelirler | 14.302.734 | 18.429.773 |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler: | 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
| Ticari borçlardan oluşan kur farkı gideri Vadeli alışlardan kaynaklanan vade farkı gideri Diğer |
(12.020.904) (5.788.370) (1.871.430) |
(35.428.288) (5.574.658) (1.319.729) |
| Toplam esas faaliyetlerden diğer giderler | (19.680.704) | (42.322.675) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Maddi duran varlıkların gerçeğe uygun değer değişimi | (11.138) | - |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış (karları)/zararları, net |
(7.239) | 107.472 |
| Finansal yatırımlar gerçeğe uygun değer değişimi | 2.554 | 11.244 |
| Temettü gelirleri | 209 | - |
| Toplam yatırım faaliyetlerinden (giderler)/gelirler | (15.614) | 118.716 |
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Finansman gelirleri: | ||
| Mevduat faiz geliri Mevduatlardan oluşan kur farkı geliri Türev araçlardan kaynaklanan karlar |
27.515.228 2.210.536 - |
17.347.889 10.295.820 956.596 |
| Toplam finansman gelirleri | 29.725.764 | 28.600.305 |
| Finansman giderleri: | ||
| Faiz gideri Finansal borçlardan oluşan kur farkı gideri Türev araçlardan kaynaklanan zararlar Diğer |
(9.397.566) (5.583.294) (5.202.505) (350.572) |
(6.617.470) (29.147.414) - (334.166) |
| Toplam finansman giderleri | (20.533.937) | (36.099.050) |
31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla kiralama işlemlerinden kaynaklanan 94.110 bin TL (31 Aralık 2023 – 115.401 bin TL) faiz gideri, faiz giderleri kalemi içerisinde, kiralama işlemlerinden kaynaklanan 30.128 bin TL kur farkı gideri, finansal borçlardan oluşan kur farkı zararı kalemi içerisinde yer almaktadır (31 Aralık 2023 – 169.891 bin TL). Türev araçlardan kaynaklanan kar ve zararlar vadeli döviz işlemleri ve faiz haddi swap işlemlerinden oluşan kazanç ve kayıpları içermektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Parasal olmayan kalemler | 31 Aralık 2024 |
|---|---|
| Finansal durum tablosu kalemleri | (20.416.981) |
| Finansal yatırımlar | 33.167 |
| Stoklar | 53.734 |
| Diğer dönen varlıklar | 243.496 |
| Uzun vadeli finansal yatırımlar | 6.601.202 |
| Maddi duran varlıklar | 53.573.946 |
| Maddi olmayan duran varlıklar | 1.469.850 |
| Kullanım hakkı varlıkları | 201.101 |
| Diğer duran varlıklar | 2.168.330 |
| Diğer kısa vadeli yükümlülükler | (118.130) |
| Sermaye düzeltme farkları | (15.870.001) |
| Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer kapsamlı gelir/giderler | 187.435 |
| Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacak diğer kapsamlı gelir/giderler | (289.338) |
| Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler | (4.084.497) |
| Geçmiş yıllar karları | (64.587.276) |
| Kar veya zarar tablosu kalemleri | 5.834.221 |
| Hasılat | (102.950.721) |
| Satışların maliyeti | 98.634.306 |
| Araştırma ve geliştirme giderleri | 132.751 |
| Pazarlama giderleri | 1.673.038 |
| Genel yönetim giderleri | 3.092.157 |
| Esas faaliyetlerden diğer gelirler | (104.197) |
| Esas faaliyetlerden diğer giderler | 1.796.825 |
| Yatırım faaliyetlerinden gelirler | (278.431) |
| Finansman gelirleri | (5.188.773) |
| Finansman giderleri | 3.721.064 |
| Dönem vergi gideri | 597.723 |
| Ertelenmiş vergi (gideri)/geliri | 4.708.479 |
| Net parasal pozisyon kazançları/(kayıpları) | (14.582.760) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Cari dönem ödenecek kurumlar vergisi (*) Peşin ödenen vergiler |
2.407.203 (1.592.204) |
12.340.609 (10.386.452) |
| Dönem karı vergi yükümlülüğü | 814.999 | 1.954.157 |
(*) 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" uyarınca, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanması gerekmektedir. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla, ilgili vergi için Şirket'in kurumlar vergisine ek olarak tahakkuk eden 31 Aralık 2024 satın alma gücüne göre 5.484.867 bin TL olup iki eşit taksit ile ödenmiştir.
Türk vergi mevzuatı, ana ortaklık olan şirketin bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tanımamaktadır. Bu sebeple bu konsolide finansal tablolara yansıtılan vergi karşılıkları, tam konsolidasyon kapsamına alınan tüm şirketler için ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Türkiye'de kurumlar vergisi oranı 31 Aralık 2024 itibarıyla %25'tir (2023: %25). Kurumlar vergisi oranı, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır.
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla sona eren yıllara ait kar veya zarar tablolarına yansıtılmış vergi tutarları aşağıda özetlenmiştir:
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Vergi geliri/(gideri): | ||
| Cari dönem vergi gideri | (3.003.685) | (15.837.467) |
| Ertelenen vergi geliri/(gideri) | (9.708.179) | 10.137.100 |
| (12.711.864) | (5.700.367) |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergiye konu olan birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin etkileri, bilanço tarihi itibarıyla geçerli vergi oranları kullanılarak aşağıda özetlenmiştir:
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| Vergi öncesi kar | 31.745.504 | 83.480.454 |
| Eksi: İş Ortaklıkları'nın kar/zararındaki paylar | 1.442.085 | 1.518.122 |
| Vergi öncesi kar (İş Ortaklıkları'nın kar/zararındaki paylar hariç) | 30.303.419 | 81.962.332 |
| Beklenen vergi gideri | (7.575.855) | (20.490.584) |
| Yatırım teşvik geliri | 1.855.837 | 15.069.035 |
| İndirim ve istisnalar | 867.345 | 1.270.680 |
| Vergi oranındaki değişiklikler | - | 112.388 |
| İndirilebilir birikmiş mali zararlar | 155.258 | 106.306 |
| Deprem kaynaklı ek vergi etkisi | - | (5.484.868) |
| Vergiye tabi olmayan enflasyon düzeltmeleri | (8.312.925) | (15.031.620) |
| Kanunen kabul edilmeyen giderler ve | ||
| üzerinden vergi hesaplanmayan farklar | (2.005.055) | (485.527) |
| VUK hükümlerine göre enflasyon muhasebesinden kaynaklanan | ||
| geçici farklara ilişkin hesaplanan ertelenmiş vergi etkisi (**) | - | 28.649.830 |
| Parasal kayıp/(kazanç) | 2.303.531 | (9.416.007) |
| Toplam vergi gideri | (12.711.864) | (5.700.367) |
(*) 9 Haziran 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7326 sayılı Sayılı Kanun 11.maddesi ile kanunun yürürlüğe girdiği tarihte aktifte kayıtlı taşınmazlar ile amortismana tabi iktisadi kıymetlere yasal mali tablolarda yeniden değerleme imkanı getirilmiştir. Kapsama giren kıymetler yeniden değerlendikleri tutar üzerinden amortismana tabi tutulacak, ayrıca oluşan değer artış tutarı üzerinden %2 oranında vergi ödenecektir. Söz konusu kanun değişikliği kapsamında, yasal defterde sabit kıymetler için atılan yeniden değerleme kayıtlarına istinaden finansal durum tablosunda ertelenmiş vergi varlığı yaratılmış olup, bu varlığa ilişkin ertelenmiş vergi geliri konsolide diğer kapsamlı gelire kaydedilmiştir.
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla ertelenmiş vergiye konu olan birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin etkileri, bilanço tarihi itibarıyla geçerli vergi oranları kullanılarak aşağıda özetlenmiştir:
| Ertelenmiş | ||||
|---|---|---|---|---|
| vergi | ||||
| Birikmiş geçici | (yükümlülüğü)/ | |||
| farklar | varlığı | |||
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Yatırım teşvikleri (*) | - | - | 10.171.674 | 11.008.931 |
| İndirilebilir birikmiş mali zararlar (**) | (621.033) | (353.597) | 155.258 | 88.399 |
| Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların | ||||
| kayıtlı değerleri ile vergi matrahları arasındaki | ||||
| fark | 29.163.789 | 1.013.273 | (7.239.546) | (425.147) |
| Kıdem tazminatı ve kıdeme teşvik primi karşılığı | (1.435.588) | (1.814.756) | 358.887 | 454.059 |
| Stoklar | (9.828.089) | (14.798.201) | 2.457.023 | 3.733.348 |
| Kullanılmamış izin ücretleri karşılığı | (247.461) | (258.576) | 61.866 | 64.644 |
| Ertelenmiş finansal gelirler (giderler), (net) | (510.059) | 84.186 | 127.515 | (21.046) |
| Dava karşılıkları | (36.269) | (36.020) | 9.067 | 7.205 |
| Türev araçlar gerçeğe uygun değer farkı | (1.757.715) | 1.546.447 | 439.428 | (386.612) |
| Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları | 67.026.053 | 36.831.876 | (12.567.385) | (6.905.977) |
| Diğer | 430.411 | (4.824.833) | (97.588) | 771.885 |
| Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü) - net | (6.123.801) | 8.389.689 |
(**) Vergi Usul Kanunu'nun 30 Aralık 2024 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı tebliği ile birlikte, enflasyon muhasebesine ilişkin yapılan düzeltmelerin yaratmış olduğu geçici farkların ertelenmiş vergi etkisinden oluşmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
(*) Şirket Fuel Oil Dönüşüm Projesi ("RUP") için, 2011 yılı 1. çeyreğinde 14/07/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Bu belge kapsamında yapılan harcamalar %30 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %50 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. 7 Ekim 2013 tarihinde ise Fuel Oil Dönüşüm Projesi ("RUP"), T.C. Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından 19 Ekim 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere stratejik yatırım kapsamına alınmıştır. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan harcamalar %50 oranında devlet katkısından yararlanmakta olup, söz konusu katkı, ödenmesi gereken kurumlar vergisinin %90 oranında daha az ödenmesi yoluyla sağlanacaktır. Şirket, her iki teşvik belgesi kapsamında kullanılmayan yatırım indirimleri için %43,93 değerleme oranı ile endeksleme yapmıştır. Şirket, Stratejik Yatırım Teşviki kapsamında, devlet katkısına ilaveten KDV istisnası, KDV iadesi, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.
Şirket iştiraklerinden Körfez'in yaptığı tevsi yatırımları için aldığı iki tane öncelikli, bir tane de bölgesel kapsamlı teşvik belgesi bulunmaktadır. Söz konusu 3 adet teşvik belgeleri kapsamında esas faaliyetlerini sürdürebilmek için lokomotif ve vagon yatırımı yanı sıra teknik makineler için yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Bu belgeler ile şirket, %40 yatırıma katkı oranı, ve % 80 kurumlar vergisi indirimi KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği teşviklerinden yararlanmaktadır.
(**) İndirilebilir mali zararların ertelenmiş vergi etkisi, konsolidasyon kapsamındaki her şirket için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Grup'un 31 Aralık 2024 tarihinde gerçekleşen 621.033 bin TL indirilebilir mali zararlarından gelecek 5 yıl içerisinde kullanılmak üzere 155.258 bin TL tutarında ertelenen vergi varlığı oluşmaktadır. (31 Aralık 2023: İndirilebilir mali zararlar: 353.597 bin TL, ertelenen vergi varlığı: 88.399 bin TL)
Grup'un yatırım teşvik belgesine bağlanan yatırımlarından elde ettiği kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. Bu kapsamda, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla Grup'un öngörülebilir gelecekte faydalanacağı 10.171.674 bin TL (31 Aralık 2023: 11.008.931 bin TL) tutarında vergi avantajı, ertelenmiş vergi varlığı olarak konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu vergi avantajının 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla muhasebeleştirilmesi neticesinde 1 Ocak – 31 Aralık 2024 dönemine ilişkin konsolide kar veya zarar tablosunda 837.257 bin TL tutarında ertelenmiş vergi gideri oluşmuştur.
Ertelenmiş vergi varlıkları gelecek yıllarda vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğunun tespiti halinde kayıtlara alınmaktadır. Vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğu durumlarda ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farklar, mali zararlar ve indirimli kurumlar vergisi ödemesine imkân sağlayan sınırsız ömre sahip yatırım indirimleri nedeniyle hak kazanılan vergi avantajları üzerinden hesaplanmaktadır. Bu kapsamda Grup yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının konsolide finansal tablolara yansıtılmasını uzun süreli planlara dayandırmakta olup, söz konusu yatırım indirimlerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının geri kazanılabilirliğini, vergilendirilebilir kar tahminlerini içeren iş modellerini baz alarak her bilanço tarihi itibarıyla değerlendirmektedir. Söz konusu ertelenmiş vergi varlıklarının bilanço tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde geri kazanılması öngörülmektedir.
31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla gerçekleştirilen duyarlılık analizinde, iş planlarını oluşturan temel makroekonomik ve sektörel varsayımlarda yer alan girdiler %10 arttırılarak/azaltılarak yapıldığında yatırım teşviklerine ilişkin ertelenmiş vergi varlıklarının 5 yıl olarak öngörülen geri kazanım sürelerinde bir değişiklik olmamıştır.
| 2024 | 2023 | |
|---|---|---|
| Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü), net | ||
| 1 Ocak | 8.389.689 | (92.988) |
| Gelir tablosu ile ilişkilendirilen | (9.708.179) | 10.137.099 |
| Özkaynaklar ile ilişkilendirilen: | ||
| - Nakit akış riskinden korunma kazançları (kayıpları) | 973.141 | (717.808) |
| - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları (kayıpları) | (120.123) | 30.779 |
| - İktisaplar | - | (934.522) |
| - Maddi duran varlıklar yeniden değerleme artışları (azalışları) | (5.658.329) | (32.871) |
| 31 Aralık | (6.123.801) | 8.389.689 |
Ertelenmiş vergi hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Ana ortaklığa ait dönem karı | 18.315.157 | 77.354.421 |
| Beheri 1 kr. nominal değerli hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi |
192.679.559.800 | 192.679.559.800 |
| Nominal değeri 1 kr. olan pay başına kazanç (kr.) |
9,51 | 40,15 |
İlişkili taraflarla işlemler aşağıdaki gruplara göre sınıflandırılmış olup, bu dipnottaki tüm ilişkili taraf açıklamalarını içermektedir.
(1) İş ortaklıkları
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) | 10.740.989 | 20.490.117 |
| Toplam | 10.740.989 | 20.490.117 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Opet Petrolcülük A.Ş. (1) | 7.682.442 | 7.690.141 |
| THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) | 622.597 | 884.666 |
| Aygaz A.Ş. (2) | 170.641 | 570.522 |
| Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) | 73.349 | 90.848 |
| Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. (2) | 121.461 | - |
| Diğer (2) | 210.242 | 192.274 |
| Toplam | 8.880.732 | 9.428.451 |
Tüpraş'ın, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu ilişkili taraflardan ticari alacağı bulunmamaktadır. (31 Aralık 2023: 2.743.201 bin TL)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) | 294.390 | 262.802 |
| Opet Petrolcülük A.Ş. (1) | 274.592 | 477.834 |
| Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) | 126.618 | 152.409 |
| Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. (2) | 102.687 | 7 |
| Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) | 80.423 | 69.615 |
| Moment Eğitim Araştırma Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş (2) | 60.121 | - |
| RAM Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) | 45.974 | 35.923 |
| Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) | 21.795 | 18.340 |
| Divan Turizm İşletmeleri Anonim Şirketi (2) | 41.147 | 46.842 |
| KocDigital Çözümler A.Ş. (2) | 21.078 | 105.807 |
| Aygaz A.Ş. (2) | - | 62.380 |
| Diğer (2) | 141.185 | 190.252 |
| Toplam | 1.210.010 | 1.422.211 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Koç Holding A.Ş. (3) Enerji Yatırımları A.Ş. (3) |
408.150 - |
525.157 1 |
| Toplam | 408.150 | 525.158 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. (2) Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) |
1.102.104 21.483 |
- 44.369 |
| Toplam | 1.123.587 | 44.369 |
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (2) Koç Ailesi (3) |
138.573 73.105 |
180.337 47.740 |
| Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) | 5.528 | 6.353 |
| Temel Ticaret ve Yatırım A.Ş. (3) | 4.384 | 8.843 |
| Toplam | 221.590 | 243.273 |
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Opet Petrolcülük A.Ş. (1) | 121.553.753 | 224.904.097 |
| THY OPET Havacılık Yakıtları A.Ş. (1) Aygaz A.Ş. (2) |
17.439.378 3.352.208 |
22.202.255 6.984.440 |
| Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. (2) Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (1) Demir Export (2) |
1.317.485 511.382 178.630 |
1.525.459 734.863 207.448 |
| Diğer (2) | 2.180.292 | 2.101.166 |
| Toplam | 146.533.128 | 258.659.729 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- | 1 Ocak - | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Opet Petrolcülük A.Ş. (1) | 5.497.649 | 15.787.705 |
| Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. (2) (*) | 1.786.251 | 2.068.590 |
| Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş. (2) | 1.380.927 | 1.388.285 |
| Koç Holding A.Ş. (3) (**) | 761.823 | 821.280 |
| Aygaz A.Ş. (3) | 605.159 | 1.534.131 |
| Setur Servis Turistik A.Ş. (2) | 380.420 | - |
| Arçelik Pazarlama A.Ş. (2) | 367.578 | 236.504 |
| Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) | 337.085 | 813.099 |
| Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) | 72.853 | 740.189 |
| Diğer (2) | 867.589 | 1.712.265 |
| Toplam | 12.057.334 | 25.102.048 |
(*) Sigorta acentesi olarak faaliyet gösteren Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. aracılığı ile ilişkili taraf olmayan sigorta şirketleri ile imzalanan poliçeler kapsamında, ödenen ve tahakkuk eden prim tutarlarını da içermektedir.
(**) Nihai ortak Koç Holding A.Ş.'nin bünyesindeki şirketlere finans, hukuk, planlama, vergi, üst yönetim gibi konularda sunduğu hizmetlerin karşılığı olarak, personel ve üst yönetim giderleri dahil olmak üzere Koç Holding A.Ş. nezdinde hizmet sunulan şirketlerle ilgili olarak oluşan giderlerin, Transfer Fiyatlaması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 Seri No.lu Genel Tebliğin "11- Grup İçi Hizmetler" düzenlemesi çerçevesinde dağıtımı sonucunda Grup'a fatura edilen hizmet bedelini içermektedir.
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Koç Sistem Bilgi ve İletişim A.Ş. (2) | 561.159 | 65.391 |
| Aygaz A.Ş. (2) | - | 189.820 |
| Ark İnşaat San. Tic. A.Ş. (2) | 484.000 | - |
| Diğer (2) | 83.651 | - |
| Toplam | 1.128.810 | 255.210 |
Tüpraş'ın üst düzey yöneticileri, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve Genel Müdüre doğrudan bağlı olan Direktörler olarak belirlenmiştir. 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren dönemde, Şirket'in üst düzey yöneticilerine sağlanan faydaların toplamı 31 Aralık 2024 tarihindeki alım gücüyle 782.624 bin TL'dir (31 Aralık 2023 – 969.628 bin TL). 31 Aralık 2024 itibarıyla ayrılma dolayısıyla yapılan, 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre hesaplanan ödeme tutarı yoktur (31 Aralık 2023: 62.415 bin TL).
| 1 Ocak- | 1 Ocak | |
|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
| Yapı Kredi Faktoring A.Ş. (2) | - | 89.630 |
| Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) | - | 8.727 |
| Toplam | - | 98.357 |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak- 31 Aralık 2024 |
1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (2) | 7.476.150 | 3.382.264 |
| Toplam | 7.476.150 | 3.382.264 |
31 Aralık 2024 tarihinde sona eren dönem içerisinde ilişkili taraflara yapılan toplam nakdi bağış tutarı 428.954 bin TL'dir (31 Aralık 2023 – 1.331.311 bin TL).
Grup faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatları, döviz kurları ve faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup'un risk yönetim programı, mali piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup Grup'un mali performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.
.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli miktarda nakit ve menkul kıymet sağlamak, yeterli kredi imkanları yoluyla fonlamayı mümkün kılmak ve açık pozisyonu kapatabilme imkanından oluşmaktadır.
Aşağıdaki tablo Grup'un 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibariyle kalan vadelerine göre bilanço içi finansal yükümlülükleri için ödeyeceği nakit çıkışlarını göstermektedir. Tabloda gösterilen tutarlar sözleşmeye dayalı indirgenmemiş nakit akım tutarları olup, Grup, likidite yönetimini beklenen indirgenmemiş nakit akımlarını dikkate alarak yapmaktadır
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Sözleşme uyarınca | 3 aydan | 3-12 ay | 1-5 yıl | 5 yıldan | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | nakit çıkışlar toplamı | kısa | arası | arası | uzun |
| Türev Olmayan Finansal Yükümlülükler | 123.277.175 | 131.274.151 | 106.865.707 | 5.324.927 | 17.247.753 | 1.835.764 |
| Banka kredileri | 11.012.083 | 18.047.307 | 1.385.522 | 4.884.446 | 10.342.159 | 1.435.180 |
| Borçlanma senedi ihraçları | 7.384.673 | 7.734.785 | 584.673 | 350.112 | 6.800.000 | - |
| Kiralama yükümlülükleri | 591.879 | 641.430 | 44.883 | 90.369 | 105.594 | 400.584 |
| Ticari borçlar | 103.880.390 | 104.442.479 | 104.442.479 | - | - | - |
| Diğer borçlar | 408.150 | 408.150 | 408.150 | - | - | - |
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | Sözleşme uyarınca | 3 aydan | 3-12 ay | 1-5 yıl | 5 yıldan |
| nakit çıkışlar toplamı | kısa | arası | arası | uzun | ||
| Türev Araçlar (Net) | (1.769.491) | 20.002 | (228.496) | (19.448) | 267.946 | - |
| Türev Nakit Girişleri | 1.516.588 | 10.403.302 | 8.862.233 | 942.967 | 598.102 | - |
| Türev Nakit Çıkışları | 3.286.079 | 10.383.300 | 9.090.729 | 962.415 | 330.156 | - |
| 31 Aralık 2023 | ||||||
| Sözleşme uyarınca | 3 aydan | 3-12 ay | 1-5 yıl | 5 yıldan |
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | nakit çıkışlar toplamı | kısa | arası | arası | uzun |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Türev Olmayan Finansal Yükümlülükler | 193.142.937 | 196.730.587 | 150.025.811 | 38.087.459 | 6.578.027 | 2.039.290 |
| Banka kredileri | 20.226.796 | 21.472.433 | 6.920.895 | 6.620.341 | 6.413.138 | 1.518.059 |
| Borçlanma senedi ihraçları | 30.023.291 | 31.386.891 | - | 31.386.891 | - | - |
| Kiralama yükümlülükleri | 753.407 | 797.145 | 30.798 | 80.227 | 164.889 | 521.231 |
| Ticari borçlar | 141.428.136 | 142.362.811 | 142.362.811 | - | - | - |
| Diğer borçlar | 711.307 | 711.307 | 711.307 | - | - | - |
| Sözleşme uyarınca vadeler | Defter Değeri | Sözleşme uyarınca | 3 aydan | 3-12 ay | 1-5 yıl | 5 yıldan |
| nakit çıkışlar toplamı | kısa | arası | arası | uzun | ||
| Türev Araçlar (Net) | (1.769.491) | 20.002 | (228.496) | (19.448) | 267.946 | - |
| Türev Nakit Girişleri | 1.516.588 | 10.403.302 | 8.862.233 | 942.967 | 598.102 | - |
| Türev Nakit Çıkışları | 3.286.079 | 10.383.300 | 9.090.729 | 962.415 | 330.156 | - |
Nakit çıkışları, satışlardan elde edilecek nakit girişleri ve gerekli görüldüğü takdirde finansman yoluyla karşılanacaktır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, vadeli satışlarından kaynaklanan ticari alacakları ve bankalarda tutulan mevduatları dolayısıyla kredi riskine maruz kalmaktadır. Grup yönetimi müşterilerden alacakları ile ilgili kredi riskini her bir müşteri için ayrı ayrı olmak kaydıyla kredi limitleri belirleyerek ve gerektiği takdirde teminat alarak riskli gördüğü müşterilerine ise sadece nakit tahsilat yoluyla satış yaparak azaltmaktadır. Grup'un tahsilat riski esas olarak ticari alacaklarından doğabilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun miktarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra konsolide bilançoda net olarak gösterilmektedir.
Tüpraş'ın müşterilerinin büyük bölümü finansal açıdan kuvvetli akaryakıt dağıtım şirketleri ya da devlet kuruluşlarından oluşmaktadır. 31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibariyle Grup'un satış yaptığı en büyük 5 müşterisinden olan alacaklarının toplam ticari alacaklar içerisindeki payı sırasıyla %72 ve %70'dir. Bununla birlikte, Grup'un yıllara göre tahsil edilemeyen alacak tutarına bakıldığında ve yukarıdaki sebepler dikkate alındığında, Grup yönetimi ticari alacaklarından oluşan kredi riskinin düşük olduğu görüşündedir. Grup finansal varlıkların yönetiminde de aynı kredi riski yönetimi prensipleri ile hareket etmektedir. Yatırımlar, likiditesi en yüksek enstrümanlara yapılmakta ve işlemin yapıldığı kuruluşlar finansal açıdan güçlü bankalar arasından seçilmektedir. Grup, bugüne kadar tahsil edilemeyen, vadesi geçen, koşulları yeniden görüşülen herhangi bir banka mevduatı bulunmadığından banka mevduatları ile ilgili herhangi bir değer düşüklüğü riskinin olmadığını düşünmektedir.
| Bankalardaki Mevduat |
Türev | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alacaklar | Araçlar | Diğer | |||||
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | ||||||
| İlişkili | Diğer | İlişkili | Diğer | ||||
| 31 Aralık 2024 | Taraf | Taraf | Taraf | Taraf | |||
| Raporlama tarihi itibariyle maruz | |||||||
| kalınan azami kredi riski | 8.880.732 | 28.190.929 | - | 190.627 | 73.534.436 1.516.588 | - | |
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | 2.614.435 | - | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer | |||||||
| düşüklüğüne uğramamış finansal | |||||||
| varlıkların net defter değeri | 8.880.732 | 27.206.260 | - | 190.627 | 73.534.436 1.516.588 | - | |
| B. Vadesi geçmiş ancak değer | |||||||
| düşüklüğüne uğramamış varlıkların net | |||||||
| defter değeri | - | 984.669 | - | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların | |||||||
| net defter değerleri | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 7.325 | - | 8.654 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (7.325) | - | (8.654) | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski | |||||||
| içeren unsurlar | - | - | - | - | - | - | - |
Grup'un 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla finansal araç türleri itibarıyla maruz kaldığı kredi riskleri aşağıda belirtilmiştir:
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Bankalardaki | Türev | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alacaklar | Mevduat | Araçlar | Diğer | ||||
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | ||||||
| İlişkili | Diğer | İlişkili | Diğer | ||||
| 31 Aralık 2023 | Taraf | Taraf | Taraf | Taraf | |||
| Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan | |||||||
| azami kredi riski | 9.428.451 48.957.596 | - | 184.274 | 140.512.161 1.469.176 | - | ||
| - Azami riskin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | 4.884.116 | - | - | - | - | - |
| A. Vadesi geçmemiş ya da değer | |||||||
| düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların | |||||||
| net defter değeri | 9.428.451 48.633.486 | - | 184.274 | 140.512.161 1.469.176 | - | ||
| B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne | |||||||
| uğramamış varlıkların net defter değeri | - | 324.110 | - | - | - | - | - |
| C. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların | |||||||
| net defter değerleri | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) | - | 10.791 | - | 5.336 | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | (10.791) | - | (5.336) | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| - Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Değer düşüklüğü (-) | - | - | - | - | - | - | - |
| - Net değerin teminat, vs ile güvence | |||||||
| altına alınmış kısmı | - | - | - | - | - | - | - |
| D. Finansal durum tablosu dışı kredi riski | |||||||
| içeren unsurlar | - | - | - | - | - | - | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| Alacaklar | Türev | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 | Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | Bankalardaki Mevduat |
Araçlar | Diğer |
| Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş | 681.003 | - | - | - - |
|
| Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş | 297.047 | - | - | - - |
|
| Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş | 6.611 | - | - | - - |
|
| Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş | 8 | - | - | - - |
|
| Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş | - | - | - | - - |
|
| Toplam | 984.669 | - | - | - - |
|
| 31 Aralık 2023 | Alacaklar | Bankalardaki | Türev | ||
| Ticari Alacaklar | Diğer Alacaklar | Mevduat | Araçlar | Diğer | |
| Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş | 124.761 | - | - | - | - |
| Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş | 151.354 | - | - | - | - |
| Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş | 45.271 | - | - | - | - |
| Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş | 2.724 | - | - | - | - |
Grup yukarıda belirtilen finansal varlıkların değer düşüklüğü testleri sırasında tahsil edilmesi gereken tutarların tahsil edilemeyecek olduğunu gösteren etkenlerin varlığını göz önünde bulundurmuştur. Grup'un vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar için almış olduğu 27.842 bin TL (31 Aralık 2023 – 150.695 bin TL) teminat bulunmaktadır. Grup'un teminatsız alacaklarının önemli bir kısmının düzenli satış yapılan devlet kuruluşlarından olması sebebiyle herhangi bir tahsilat riski öngörülmemektedir.
Vadesini 5 yıldan fazla geçmiş - - - - - Toplam 324.110 - - - -
Grup, vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış veya koşulları yeniden görüşülmüş ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detayları dört grupta incelemektedir. 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla söz konusu ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detaylar aşağıda belirtilmiştir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Grup 1 | - | 10.872 |
| Grup 2 | 7.450.649 | 5.359.158 |
| Grup 3 | 28.339.011 | 52.673.640 |
| Grup 4 | 297.332 | 18.267 |
| Toplam | 36.086.992 | 58.061.937 |
Grup 1 - Yeni müşteriler (3 aydan kısa süredir müşteri olanlar)
Grup 2 - Kamu kurum ve kuruluşları
Grup 3 - Önceki dönemlerde tahsil gecikmesi yaşanmamış mevcut müşteriler (3 aydan uzun süredir müşteri olanlar)
Grup 4 - Önceki dönemlerde tahsilat sıkıntısı yaşanmış, ancak gecikmeli olsa da tahsilat yapılmış mevcut müşteriler (Grup 1 ve 2 hariç)
Şirket emtia fiyatı, döviz kuru ve faiz haddi risklerini piyasa riskinin en önemli unsurları olarak görmektedir. Döviz kuru ve faiz haddi riskleri portföy ve ürün bazında ayrı ayrı değerlendirilmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Tüpraş, üretimde kullanmak üzere edindiği ham petrol stokları ile ilgili olarak petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Şirket yönetimi söz konusu riskin bertaraf edilmesi için elde bulundurduğu stok miktarlarını düzenli olarak gözden geçirmektedir.
Tüpraş'ın ürün satış fiyatları ise 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlandığı üzere "en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu" olan, Akdeniz ürün fiyatları ve ABD Doları satış kuru takip edilerek belirlenmektedir. Yasal tanım çerçevesinde Akdeniz piyasasındaki petrol ürünleri fiyatlarında oluşan değişiklikler ve ABD Doları kurundaki değişim Şirket yönetimi tarafından günlük olarak değerlendirilmekte ve bu iki faktöre göre oluşturulan yeni fiyat, yürürlükteki satış fiyatlarından anlamlı bir şekilde yukarı ya da aşağı yönde farklılık gösterdiğinde ürün satış fiyatları güncellenmektedir.
Ham petrol fiyatlarındaki değişkenlik net kar ve nakit akımları üzerinde istenmeyen ve beklenmeyen dalgalanmalar yaratabileceğinden bu riski bertaraf etmek amacıyla Şirket tarafından riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde çeşitli türev enstrümanları kullanılarak kısa ve uzun vadeli hedge işlemleri yapılmaktadır (Not 18).
Tüpraş, ham petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların yanı sıra, ürün fiyatlarındaki değişim sonucu ürün kar marjlarında oluşan dalgalanmaların etkilerine maruz kalmaktadır. Ürün kar marjlarındaki (crack) söz konusu dalgalanmaların etkilerini ortadan kaldırmak için; geçmiş dönemlerde gerçekleşen ürün fiyat seviyeleri, piyasa beklentileri ve öngörülen satış hacimleri dikkate alınarak riskten korunma politikası oluşturulmuştur. Bu politika çerçevesinde, ürün kar marjları çeşitli türev enstrümanlar kullanılarak hedge edilmektedir (Not 18).
Grup, faiz hadlerindeki değişmelerin faiz getiren varlık ve yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolayı faiz haddi riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu faiz haddi riski, faiz haddi duyarlılığı olan varlık ve yükümlülüklerin dengelenmesi suretiyle ve yapılan faiz haddi swap işlemleri ile yönetilmektedir.
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibariyle Grup'un faiz pozisyonu tablosu aşağıdaki belirtilmiştir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Sabit faizli finansal araçlar Finansal varlıklar Vadeli mevduatlar Finansal yükümlülükler |
65.942.786 3.285.250 |
133.025.333 41.204.579 |
| Değişken faizli finansal araçlar Finansal varlıklar Finansal yükümlülükler (*) |
- 15.703.386 |
- 9.798.916 |
(*) 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle Grup'un değişken faizli borçlanmalarının toplam 53.499 bin ABD Doları ve 1.500.000 bin TL (31 Aralık 2023 – 170.264 bin ABD Doları ve 31 Aralık 2023 - 1.165.695 bin TL) faiz haddi swap işlemleri ve çapraz kur faiz haddi swap işlemleri bulunmaktadır.
31 Aralık 2024 tarihinde ABD Doları para birimi cinsinden olan banka kredileri için faiz oranı 100 baz puan (%1) yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 6.237 bin TL daha düşük/yüksek olacaktı (31 Aralık 2023 – 9.158 bin TL). 31 Aralık 2024 tarihinde Avro para birimi cinsinden olan banka kredileri için faiz oranı 100 baz puan (%1) yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 5.988 bin TL daha düşük/yüksek olacaktı (31 Aralık 2023 – 1.569 bin TL). 31 Aralık 2024 tarihinde TL para birimi cinsinden olan banka kredileri için faiz oranı 100 baz puan (%1) yüksek/düşük olsaydı ve diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, vergi öncesi kar 25.403 bin TL daha düşük/yüksek olacaktı (31 Aralık 2023 – 6.460 bin TL).
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Beklenen yeniden fiyatlandırma ve vade tarihleri, alınan krediler dışındaki finansal varlık ve yükümlülükler için sözleşme vade tarihlerinden farklı olmadığından ek bir tablo ile sunulmamıştır.
31 Aralık 2024 ve 2023 tarihleri itibariyle banka kredilerinin yeniden fiyatlandırma tarihlerine göre vade analizleri Not 7'da sunulmuştur.
Grup, döviz cinsinden yaptığı operasyonları nedeniyle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, bilançoda yer alan döviz cinsinden parasal varlık ve yükümlülüklerin analizi ile Grup'un kur riskini bertaraf etmek üzere yaptığı hazine işlemleri, doğal hedge uygulamaları ve benzeri unsurların içerisinde yer aldığı kapsamlı bir risk takip sistemi ile yönetilmektedir.
Aşağıdaki tablo 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un net bilanço yabancı para pozisyonunu ve risk takip sistemi içerisinde yönettiği unsurları özetlemektedir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |||
|---|---|---|---|---|
| TL karşılığı | Dolar karşılığı(*) | TL karşılığı(**) | Dolar karşılığı(*) | |
| Parasal varlıklar Parasal yükümlülükler |
27.856.461 (101.332.155) |
790.853 (2.868.137) |
61.123.005 (176.104.804) |
1.438.101 (4.135.931) |
| Parasal kalemler net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu |
(73.475.694) | (2.077.284) | (114.981.799) | (2.697.830) |
| Parasal olmayan varlıklar | 705.485 | 20.029 | 1.349.108 | 31.742 |
| Bilanço dışı türev araçlar net yabancı para pozisyonu |
7.978.003 | 226.498 | 49.375.353 | 1.161.491 |
| Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu | (64.792.206) | (1.830.757) | (64.257.338) | (1.504.597) |
| Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar | 320.567 | 9.101 | 1.002.465 | 23.586 |
| Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu |
(64.471.639) | (1.821.656) | (63.254.873) | (1.481.011) |
| Doğal hedge kapsamında değerlendirilen stoklar (***) | 61.167.837 | 1.736.573 | 64.391.506 | 1.515.002 |
| Nakit akış riskinden korunma sonrası ve doğal hedge sonrası net yabancı para pozisyonu |
(3.303.802) | (85.083) | 1.136.633 | 33.991 |
(*) Dolar karşılığı tutarlar toplam TL karşılığı pozisyonların bilanço tarihleri itibarıyla dolar kuruna bölünmesiyle bulunmuştur.
(**) Geçmiş yıl TL karşılığı tutarları 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.
(***) Grup, net yabancı para finansal yükümlülüklerden ve ticari borçlardan ötürü ortaya çıkan kur riskini, ürün satış fiyatlarına döviz kuru değişimlerini yansıtmak suretiyle sınırlandırmaktadır. Grup risk yönetimi politikaları gereği stok değerinin ABD Doları cinsinden karşılığını tarihi stok maliyetleri üzerinden takip etmektedir. 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla Grup'un sahip olduğu toplam ham petrol ve petrol ürünü stokları 61.167.837 bin TL (31 Aralık 2023 – 64.391.506 bin TL)'dir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| DÖVİZ POZİSYONU TABLOSU | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 31 Aralık 2024 31 Aralık 2023 |
||||||||||
| Türk Lirası | ||||||||||
| Türk Lirası | Karşılığı | |||||||||
| Karşılığı | (Fonksiyonel | |||||||||
| (Fonksiyonel | para | |||||||||
| para birimi) | ABD Doları | Avro | GBP | Diğer (TL karşılığı) | birimi)(*) | ABD Doları | Avro | GBP | Diğer (TL karşılığı) | |
| Ticari alacaklar | 1.541.112 | 43.602 | 145 | - | - | 9.269.910 | 217.966 | 123 | - | - |
| Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) | 26.315.349 | 650.496 | 92.176 | 360 | - | 51.845.166 | 1.208.667 | 9.429 | 560 | 2 |
| Diğer | 705.485 | 15.529 | 3.666 | 538 | - | 459.590 | 6.982 | 1.042 | 2.106 | - |
| Dönen varlıklar | 28.561.946 | 709.627 | 95.987 | 898 | - | 61.574.666 | 1.433.615 | 10.594 | 2.666 | 2 |
| Parasal finansal varlıklar | - | - | - | - | - | 7.929 | 187 | - | - | - |
| Diğer | - | - | - | - | - | 889.518 | 20.929 | - | - | - |
| Duran varlıklar | - | - | - | - | - | 897.447 | 21.116 | - | - | - |
| Toplam varlıklar | 28.561.946 | 709.627 | 95.987 | 898 | - | 62.472.113 | 1.454.731 | 10.594 | 2.666 | 2 |
| Ticari borçlar | 90.454.879 | 2.540.075 | 24.147 | 2.211 | - | 103.111.939 | 2.373.486 | 40.259 | 2.066 | 171 |
| Finansal yükümlülükler | 2.755.980 | 72.436 | 4.876 | 574 | - | 41.334.685 | 965.518 | 4.356 | 392 | - |
| Parasal olan diğer yükümlülükler | 4.583.277 | 130.879 | - | (604) | - | 26.563.326 | 622.463 | 933 | 1.129 | - |
| Diğer borçlar | 281.210 | 7.481 | - | 400 | - | 229.854 | 5.176 | 203 | 6 | - |
| Kısa vadeli yükümlükler | 98.075.346 | 2.750.871 | 29.023 | 2.581 | - | 171.239.804 | 3.966.643 | 45.751 | 3.593 | 171 |
| Finansal yükümlülükler | 3.256.809 | 65.149 | 24.257 | 1.600 | - | 4.864.999 | 87.429 | 22.136 | 1.988 | - |
| Uzun vadeli yükümlülükler | 3.256.809 | 65.149 | 24.257 | 1.600 | - | 4.864.999 | 87.429 | 22.136 | 1.988 | - |
| Toplam yükümlülükler | 101.332.155 | 2.816.020 | 53.280 | 4.181 | - | 176.104.803 | 4.054.072 | 67.887 | 5.581 | 171 |
| Finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev araçların net varlık / | 7.978.003 | 290.634 | (61.484) | - | - | 49.375.353 | 1.158.652 | 4.519 | - | - |
| (yükümlülük) pozisyonu | ||||||||||
| Aktif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı | 61.565.277 | 1.747.857 | - | - | - | 103.706.990 | 2.435.016 | 4.519 | - | - |
| Pasif karakterli finansal durum tablosu dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı | (53.587.274) | (1.457.223) | (61.484) | - | - | (54.331.637) | (1.276.364) | - | - | - |
| Net yabancı para varlık / (yükümlülük) pozisyonu | (64.792.206) | (1.815.759) | (18.777) | (3.283) | - | (64.257.337) | (1.440.689) | (52.774) | (2.915) | (169) |
| Nakit akış riskinden korunma muhasebesine konu tutarlar | 320.567 | 9.101 | - | - | - | 1.002.465 | 23.586 | - | - | - |
| Nakit akış riskinden korunma sonrası net yabancı para pozisyonu | (64.471.639) | (1.806.658) | (18.777) | (3.283) | - | (63.254.872) | (1.417.103) | (52.774) | (2.915) | (169) |
| Parasal kalemler net yabancı para | ||||||||||
| varlık / (yükümlülük) pozisyonu | (73.194.484) | (2.114.441) | 39.041 | (3.421) | - | (114.751.944) | (2.622.076) | (58.132) | (5.015) | (169) |
| Riskten korunma amaçlı sınıflandırılan türev araçların gerçeğe uygun değeri |
(55.252) | (1.569) | - | - | - | (519.878) | (12.210) | - | - | - |
(*) Geçmiş yıl Türk Lirası karşılığı tutarları 2024 satın alma gücü esasına göre hazırlanmıştır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Aşağıdaki tabloda 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla Grup'un finansal durum tablosundaki net döviz pozisyonunun döviz kurlarındaki değişimlere baz duyarlılık analizi özetlenmiştir.
| 31 Aralık 2024 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Kar/ (Zarar) | Özkaynaklar | |||
| Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
|
| ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde: | ||||
| ABD Doları net varlık/yükümlülüğü ABD Doları riskinden korunan kısım (-) |
(7.447.758) 1.260.729 |
7.447.758 (1.260.729) |
(221.736) - |
221.736 - |
| ABD Doları Net Etki | (6.187.029) | 6.187.029 | (221.736) | 221.736 |
| Avro kurunun % 10 değişmesi halinde: | ||||
| Avro net varlık/yükümlülüğü Avro riskinden korunan kısım (-) |
143.444 (225.909) |
(143.444) 225.909 |
- - |
- - |
| Avro Net Etki | (82.465) | 82.465 | - | - |
| TOPLAM | (6.269.494) | 6.269.494 | (221.736) | 221.736 |
| 31 Aralık 2023 | ||||
| Kar/ (Zarar) | Özkaynaklar | |||
| Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
Yabancı paranın değer kazanması |
Yabancı paranın değer kaybetmesi |
|
| ABD Doları kurunun % 10 değişmesi halinde: | ||||
| ABD Doları net varlık/yükümlülüğü | (11.144.502) | 11.144.502 | (273.547) | 273.547 |
| ABD Doları riskinden korunan kısım (-) | 5.231.811 | (5.231.811) | - | - |
| ABD Doları Net Etki | (5.912.691) | 5.912.691 | (273.547) | 273.547 |
| Avro kurunun % 10 değişmesi halinde: | ||||
| Avro net varlık/yükümlülüğü | (273.399) | 273.399 | - | - |
| Avro riskinden korunan kısım (-) | 19.205 | (19.205) | - | - |
| Avro Net Etki | (254.194) | 254.194 | - | - |
| TOPLAM | (6.166.885) | 6.166.885 | (273.547) | 273.547 |
Grup, kullanmış olduğu yatırım kredilerini nakit akış riskinden korunma muhasebesi kapsamında değerlendirmekte ve bu kredilerden oluşan kur farkı gelir/giderini özkaynaklar altında muhasebeleştirmektedir. Döviz kurundaki %10 artış/azalış etkisi aynı yöntemle hesaplanmakta ve hesaplanan kur farkı döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır. Ayrıca vadeli döviz işlemleri ve çapraz kur sabit faiz swap işlemleri ile korunan kur farkı, döviz kuru duyarlılık tablosunda riskten korunan kısım olarak sınıflanmaktadır.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
| 1 Ocak - 31 Aralık 2024 |
1 Ocak - 31 Aralık 2023 |
|
|---|---|---|
| İhracat ABD Doları (Bin TL karşılığı) EUR (Bin TL karşılığı) |
143.943.938 - |
171.060.176 2.906 |
| Toplam | 143.943.938 | 171.063.082 |
| İthalat ABD Doları (Bin TL karşılığı) |
603.124.134 | 700.525.954 |
| Toplam | 603.124.134 | 700.525.954 |
Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklarına getiri, diğer paydaşlarına fayda sağlamak ve sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Grup'un faaliyette bulunabilirliğinin devamını korumaktır.
Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Grup ortaklara ödenecek temettü tutarını belirlemekte, yeni hisseler çıkarabilmekte ve borçlanmayı azaltmak için varlıklarını satabilmektedir. 31 Aralık 2024 ve 31 Aralık 2023 tarihleri itibarıyla net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
| 31 Aralık 2024 | 31 Aralık 2023 | |
|---|---|---|
| Toplam finansal borçlar (Not 7) | 18.988.635 | 51.003.495 |
| Eksi: Nakit ve nakit benzerleri (Not 5) | (60.534.628) | (127.555.550) |
| Eksi: Finansal yatrımlar (Not 6) | (24) | (1.013.286) |
| Net finansal borç | (41.546.017) | (77.565.341) |
| Özkaynaklar | 286.247.721 | 293.003.849 |
| Yatırılan sermaye | 244.701.704 | 215.438.508 |
| Net finansal borç/ yatırılan sermaye oranı | (%16,98) | (%36,00) |
Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır. Finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerleri, Grup tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemleri kullanılarak tespit olunmuştur. Ancak, gerçeğe uygun değeri belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup'un bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.
Kısa vadeli banka kredileri ve diğer parasal borçların gerçeğe uygun değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir. Uzun vadeli değişken faizli banka kredilerinin faiz oranları değişen piyasa koşulları dikkate alınarak güncellendiği için bu kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir.
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup, finansal tablolarda gerçeğe uygun değer ile yansıtılan finansal araçların rayiç değer ölçümlerini her finansal araç sınıfının girdilerinin kaynağına göre, üç seviyeli hiyerarşi kullanarak, aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır.
Seviye 1: Belirlenen finansal araçlar için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan değerleme teknikleri
Seviye 2: Dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri: İlgili finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri, gözlemlenebilir aktif piyasa işlemlerinden elde edilen fiyatlar kullanılarak iskonto edilmiş nakit akış analizlerine dayalı genel kabul görmüş değerleme modellerine göre belirlenir. Değerleme modellerinde kullanılan varsayımlar ve tahminler; referans faiz oranları, kredi marjları, iskonto oranları, tahvil ve hisse senedi fiyatlarını ve beklenen fiyat korelasyonlarını tahmin etmede kullanılan diğer değişkenleri içerir.
Seviye 3: Gözlemlenebilir piyasa girdilerini içermeyen değerleme teknikler
Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 31 Aralık 2024 itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 |
|---|---|---|---|
| Türev finansal varlıklar | - | 1.516.588 | .- |
| Finansal yatırımlar | - | 24 | - |
| Arazi ve arsalar | - | 67.669.354 | - |
| Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler | |||
| Türev finansal yükümlülükler | - | 3.286.079 | - |
Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu 31 Aralık 2023 itibarıyla aşağıdaki gibidir:
| Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal varlıklar | Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 |
|---|---|---|---|
| Türev finansal varlıklar | - | 3.033.808 | .- |
| Finansal yatırımlar | - | 1.013.286 | - |
| Arazi ve arsalar | - | 37.321.753 | - |
| Bilançoda rayiç değerden taşınan finansal yükümlülükler | |||
| Türev finansal yükümlülükler | - | 1.446.618 | - |
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Türk Lirasının 31 Aralık 2024 tarihindeki satın alma gücü cinsinden bin Türk Lirası ("TL") olarak ifade edilmiştir.)
Grup'un çeşitli teşvikler ile sahip olduğu haklar aşağıdaki gibidir:
Yoktur.
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.