AI Terminal

MODULE: AI_ANALYST
Interactive Q&A, Risk Assessment, Summarization
MODULE: DATA_EXTRACT
Excel Export, XBRL Parsing, Table Digitization
MODULE: PEER_COMP
Sector Benchmarking, Sentiment Analysis
SYSTEM ACCESS LOCKED
Authenticate / Register Log In

10735_rns_2025-03-04_9027df45-897a-4c0d-8adb-bc990c109e15.pdf

M&A Activity

Open in Viewer

Opens in native device viewer

ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.

TEKİRDAĞ İLİ MALKARA İLÇESİ KÜRTÜLLÜ KÖYÜ 30527 RUHSAT NUMARALI (ERİŞİM: 1054875) IV. GRUP (B) KÖMÜR SAHASI

REZERV TAHMİN RAPORU MADEN MÜHENDİSİ MURAT İŞCAN UMREK YETKİN KİŞİSİ

MART 2025

Yetkin Kişi Onay Formu

30527 SİCİL NUMARALI IV. GRUP MADEN RUHSAT SAHASI REZERV TAHMİNİ RAPORU

ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.

TEKİRDAĞ İLİ MALKARA İLÇESİ KÜRTÜLLÜ KÖYÜ

30527 RUHSAT NUMARALI (ERİŞİM: 1054875) IV. GRUP (B) KÖMÜR SAHASI

03.03.2025

BEYAN

Ben;

MURAT İŞCAN /UMREK YETKİN KİŞİSİ (126)

Rapor konusunda Yetkin Kişi olduğumu onaylıyorum,

ŞUBAT 2025 tarihinde sona eren dönem için, Raporun dayanağı olan KÖMÜR madeni ile ilgili olarak belgeleri hazırlamak için;

Ben aşağıdaki şirket için çalışan bir danışmanım:

ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.

Raporun konusuyla ilgili olarak rapora yansıtılmayan ve ihmal edilmesi raporu yanıltıcı hale getirebilecek herhangi bir maddi hata veya önemli bir değişikliğin farkında değilim.

Raporun destekleyici belgelerde bulunan bilgilerle birlikte şekil ve içerik olarak, olduğu gibi Arama Hedefleri, Arama Sonuçları, Maden Kaynakları ve Maden Rezervlerini adil ve tam olarak yansıttığını doğruluyorum.

Raporun yürürlüğe girdiği tarihte, bildiğim kadarıyla, bilgim ve inancım dâhilinde rapor, yanıltıcı olmaması amacıyla açıklanması gereken tüm bilimsel ve teknik bilgileri içermektedir.

Yetkin Kişinin İmzası Tarih

03.03.2025

Tanınmış Profesyonel Kuruluş Üyeliği (Profesyonel Kuruluşun adını girin):

YERMAM MADEN VE METALURJİ PROFESYONELLERİ BİRLİĞİ

Üyelik Numarası

82

Şahit imzası Halim DEMİRKAN

(YERMAM Profesyonel Üyesi:42)

Alacaatlı Mah. 3438 Cad. Oğuz Apt. Blok No: 7G İç Kapı No: 33 Çankaya / Ankara

ONAY

Raporun ve bu Onay Beyanının aşağıda isimleri geçen şirketin yöneticileri tarafından yayımlanmasına onay veriyorum:

ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.

Yetkin Kişinin İmzası Tarih

YERMAM

MADEN VE METALURJİ PROFESYONELLERİ BİRLİĞİ

82

Şahit imzası: Halim DEMİRKAN

03.03.2025

Üyelik Numarası

(UMREK Profesyonel Üyesi:42)

Alacaatlı Mah. 3438 Cad. Oğuz Apt. Blok No: 7G İç Kapı No: 33 Çankaya / Ankara Yetkin Kişinin ilgili deneyimleri hakkında ve sahaya yapmış olduğu denetimler hakkında ayrıntılar:

Rapor kapsamında aşağıda imzası bulunan Yetkin Kişinin sorumluluğunu kabul ettiği ilave maden yatakları:

YOKTUR.

Yetkin Kişinin İmzası Tarih

YERMAM

MADEN VE METALURJİ PROFESYONELLERİ BİRLİĞİ

03.03.2025

Üyelik Numarası

82

Şahit imzası: Halim DEMİRKAN

(UMREK Profesyonel Üyesi:42)

Alacaatlı Mah. 3438 Cad. Oğuz Apt. Blok No: 7G İç Kapı No: 33 Çankaya / Ankara

İÇİNDEKİLER

1. Yönetici Özeti 1
1.1. Raporda Kullanılan Temel Yöntemler 1
1.2. Temel Bulgular ve Sonuçlar 1
1.3. Öneriler ve Gelecek Adımlar 2
1.4. Madencilik Planlaması ve Optimizasyon 2
1.5. Ekonomik ve Çevresel Faktörler 2
1.6. Rezerv ve Kaynak Raporlamasının Güncellenmesi 3
1.7. Genel Değerlendirme 3
2. GİRİŞ 3
2.1. Çalışmanın Amacı ve Kapsamı 3
2.2. Kullanılan Bilgi Kaynakları 3
2.3. Saha Ziyareti 4
2.4. Proje Ekibi ve Sorumlulukları 4
2.5. Birimler ve Kısaltmalar Listesi 4
3. DİĞER UZMANLARA GÜVEN 5
4. MÜLKİYET TANIMI VE YERİ 5
4.1. Yer 5
4.2. Unvan ve Mülkiyet 5
4.3. İzin ve Çevre Yükümlülükleri 6
5. ULAŞABİLİRLİK, İLKİM, YEREL KAYNAKLAR, ALT YAPI FİZYOGRAFİ 8
5.1. Ulaşılabilirlik 8
5.2. İklim 8
5.3. Saha Topografyası, Yüksekliği ve Bitki Örtüsü 8
5.4. Yerel Kaynaklar 9
5.5. Altyapı 9
6. TARİHÇE 11
6.1. Önceki Mülkiyetler 11
6.2. Madencilik Geçmişi 12
6.3. Arama Geçmişi 12
6.4. Geçmiş Kaynak ve Rezerv Tahminleri 13
7. JEOLOJİ VE MİNERALİZASYON 13
7.1. Bölgesel Jeoloji 13
7.2. Mülkiyet Jeolojisi
(Ruhsat Alanının Jeolojisi)
36
7.3. Cevherleşme 38
7.4. Damar Sistemi 38
8. YATAK TÜRLERİ 38
9. ARAMA 10. SONDAJ 40
41
10.1. Sondaj Çalışmaları 41
10.2. Delme Prosedürü 42
10.3. Kuyu Ölçümü 43
10.4. Kuyu içi Ölçümü 43
10.5. Karot Randımanı 44
10.6.
Loglama Prosedürü
44
10.7.
Karot Fotoğrafları
45
10.8.
Özgül Ağırlık
45
10.9.
Karot Saklama
46
10.10.
Sondajların Değerlendirilmesi
47
10.11.
Yorumlar
47
11. ÖRNEK HAZIRLAMA, ANALİZ VE GÜVENLİK 48
11.1.
Örnekleme Yöntemleri ve Yaklaşım
48
11.2.
Analizler
50
11.3.
Örneklerin Güvenliği
51
12.VERİ DOĞRULAMA 52
12.1.
Önceki Doğrulamalar
52
12.2.
Yeni Doğrulama
52
12.3.
Yorumlar
63
13.
CEVHER HAZIRLAMA
64
14.
KAYNAK TAHMİNİ
67
14.1. Veri Tabanı 67
14.2. Jeolojik Modelleme 68
14.3. Arama ve Veri Analizi 68
14.4.
Jeoistatistiksel Analiz
69
14.5. Blok Model 73
14.6. Madencilik ve Metalurjik Faktörler 77
14.7. Kaynakların Ekonomik Olarak Çıkarılması İçin Makul Beklentiler 78
14.8. Kaynak Sınıflandırılması 79
14.9. Kaynak Beyanı 80
14.10. Kaynak Tahminini Etkileyebilecek Faktörler 84
14.11. Duyarlılık Analizi ve Senaryoları 86
14.12. Arama Potansiyeli 86
15. REZERV TAHMİNİ 88
15.1. Rezerv Tahmini Temelleri ve Parametreleri 88
15.2 Mineral Rezerv Beyanı 90
16. SONUÇLAR VE ÖNERİLER 91
16.1. Sonuçlar 91
16.2. Öneriler
16.3. Genel Değerlendirme 92
17.KAYNAKLAR 93

TABLOLAR

Tablo.1-
Projeye Katkı Sağlayan Uzmanlar ve Katkı Sağladığı Bölümler
4
Tablo.2-
30527 Ruhsat Koordinatları
6
Tablo.3-
30527 İzin Koordinatları
7
Tablo.4-
Sahada yapılan kömür üretimleri (1999-2024)
12
Tablo.5-
Sondaj Kuyu Ölçümleri
43
Tablo.6-Yoğunluk Tablosu 46
Tablo.7-Sondaj Log Bilgileri 53-63
Tablo.8-
Blok Model Verileri
75-77
Tablo.9-
Potansiyel Kömür Hesabı
82
Tablo.10-
Belirlenmiş Kaynak Hesabı
83
Tablo.11-
Göstergelen Kaynak Hesabı
83
Tablo.12-
Varsayılan Kaynak Hesabı
84
ŞEKİLLER
Şekil.1-
Ruhsat Sahası İçinde Üretim yapılmayacak Bölgenin Durumu
10
Şekil.2-
Ruhsat Sahasında açık işletme yapılmayacak alanın yakın görünümü
11
Şekil.3-
Çalışma Alanı Jeolojisi
37
Şekil.4-
Sondaj Lokasyonları Haritası
42
Şekil.5-
Kömür yıkama Tesisi Akım Şeması
66
Şekil.6-Kurutma Tesisi Akım Şeması 66
Şekil.7-
Paketleme Tesisi Akım Şeması
67
Şekil.8-Kömürün Kalınlık Variyogram Analizi 70
Şekil.9-Kömürün Kalori Variyogram Analizi 70
Şekil.10-Kömürün Kalınlık Enterpolasyon Analizi 71
Şekil.11-Kömürün Kalori Enterpolasyon Analizi 71
Şekil.12-Kömürün Kalınlık Kriging Analizi 72
Şekil.13-Kömürün Kalori Kriging Analizi 72
Şekil.14-Blok Model görünümü 74
Şekil.15-Çalışma Alanı Haritası 81
Şekil.16-Çalışma Alanı ve Sondaj Lokasyonları 81

EKLER

EK.1- Bölgesel Jeoloji Haritası EK.2- Sondaj Lokasyonları Haritası EK.3- Damar Yoğunlukları Ek.4- Sondaj Logları EK.5- Blok Model

ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. TEKİRDAĞ İLİ MALKARA İLÇESİ KÜRTÜLLÜ KÖYÜ 30527 RUHSAT NUMARALI (ERİŞİM: 1054875) IV. Grup (b) KÖMÜR SAHASI

UMREK KODLU REZERV TAHMİNİ

ŞUBAT 2025

1. Yönetici Özeti

Bu rapor, ruhsat sahasında gerçekleştirilen madencilik ve jeoistatistiksel çalışmalar sonucunda rezerv tespiti, kaynak belirleme ve madencilik planlaması üzerine kapsamlı bir analiz sunmaktadır. UMREK kodu ve uluslararası madencilik standartlarına uygun olarak gerçekleştirilen bu çalışma, sahadaki mevcut durumu, jeolojik yapıyı, sondaj verilerini ve ekonomik uygulanabilirliği ortaya koymaktadır.

1.1. Raporda Kullanılan Temel Yöntemler

  • Sondaj ve Jeolojik Modelleme: Sahada yapılan sondaj çalışmaları, blok model analizi, varyogram ve kriging yöntemleri ile değerlendirilerek kaynak ve rezerv hesaplamaları gerçekleştirilmiştir.
  • Rezerv Tespiti: Madencilik ve metalurjik faktörler dikkate alınarak Kanıtlanmış Rezerv ve Muhtemel Rezerv kategorilerinde sınıflandırma yapılmıştır.
  • Saha Doğrulama Çalışmaları: Sondaj noktalarının koordinatları GPS ölçümleri ile doğrulanmış, kritik sondaj noktalarında yapılan kontroller ile jeolojik süreklilik tespit edilmiştir.
  • Örnekleme ve Analizler: Sahadan alınan karot örnekleri ikileme yöntemi ile numunelendirilmiş, vakumlu olarak paketlenerek laboratuvar analizlerine tabi tutulmuştur. Kömür numuneleri kalori, kül, nem ve kükürt analizlerine tabi tutulmuş ve elde edilen veriler rezerv hesaplamalarında kullanılmıştır.
  • Madencilik Planlaması: Açık ve yer altı madenciliğine dayalı üretim modelleri oluşturulmuş, üretim kayıpları ve teknik kriterler belirlenmiştir.
  • Ekonomik ve Çevresel Faktörler: Rezervlerin satılabilirlik durumu, zenginleştirme tesisleri ile potansiyel üretim stratejileri analiz edilmiştir.

1.2. Temel Bulgular ve Sonuçlar

  • Rezerv Sınıflandırması
  • o Kanıtlanmış Rezerv ortalama 2.200 K/Kal: 27.828.841 ton tüvenan kömür rezervi
  • o Muhtemel Rezerv Ortalama 2.200 K/Kal: 10.630.218 ton tüvenan kömür rezervi
  • o Varsayılan Kaynak (Inferred Resource): Doğrudan rezerv kategorisine dönüştürülmemiştir, ek sondaj ihtiyacı vardır.

  • o Tüvenan kömürün yıkanması sonucunda ulaşılan %50 verim ile zenginleştirilmiş kömür miktarları ayrıca rapor içerisinde sunulmuştur.

  • o Zenginleştirilmiş Kanıtlanmış Rezerv ortalama 3.400 K/Kal: 13.914.420 ton
  • o Zenginleştirilmiş Muhtemel Rezerv ortalama 3.400 K/Kal: 5.315.109 ton
  • Sondaj ve Doğrulama Çalışmaları
  • o Rapor kapsamında Mart 2024'te başlatılan sondaj çalışmaları, mevcut sondajları doğrulamak, jeolojik yapıyı tespit etmek ve kömür kalitesini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
  • o Yetkin kişi gözetiminde yapılan sondaj çalışmaları, saha ziyaretleri ile desteklenmiş ve sondaj lokasyonları GPS ölçümleri ile doğrulanmıştır.
  • o Kuyu içi ölçümler doğrulama sondajı niteliğinde olduğu için sahada ayrıca yapılmamış, önceki sondaj verileri ile korelasyon analizleri gerçekleştirilmiştir.
  • Örnekleme ve Analiz Süreci
  • o Karot numuneleri ikileme yöntemi ile numunelendirilmiş, vakumlu paketleme ile laboratuvarlara teslim edilmiştir.
  • o Analizlerde kömürün kalori, kül, nem ve kükürt özellikleri incelenmiş, elde edilen veriler rezerv tahminleri için kullanılmıştır.
  • o Göstergelen kaynak olarak tanımlanan bölgelerde, jeolojik modelleme ve analiz sonuçları destekleyici olarak değerlendirilmiştir.
  • Üretim Planlaması
  • o 6 numaralı damar: Açık işletme yöntemiyle %10 kayıp dikkate alınarak 17.226.783 ton rezerv hesaplanmıştır.
  • o 3 numaralı damar: Yer altı madenciliği yöntemiyle %40 kayıp dikkate alınarak 10.602.058 ton rezerv hesaplanmıştır.
  • o 1 ve 2 numaralı damarlar: Yer altı madenciliği ile %40 kayıp dikkate alınarak 11.603.218 ton muhtemel rezerv hesaplanmıştır.

1.3. Öneriler ve Gelecek Adımlar

1.3.1. Ek Sondaj Çalışmaları ve Rezerv Doğrulama

  • Varsayılan kaynakların rezerv kategorisine alınabilmesi için yeni sondaj programları uygulanmalıdır.
  • Jeoteknik ve hidrojeolojik analizler ile rezerv tahminleri desteklenmelidir.

1.4. Madencilik Planlaması ve Optimizasyon

• Yer altı madenciliği maden işletme proje ve planları detaylandırılmalıdır.

1.5. Ekonomik ve Çevresel Faktörler

• Üretim Maliyetleri ve Pazar fiyatları sürdürülebilir ekonomiklik için sürekli gözlemlenmeli

  • Atık yönetimi ve su geri kazanım sistemleri geliştirilmelidir.
  • 1.6. Rezerv ve Kaynak Raporlamasının Güncellenmesi
  • UMREK ve CRIRSCO standartlarına uygun rezerv ve kaynak sınıflandırma güncellemeleri yapılmalıdır.
  • Jeoistatistiksel modelleme ve blok model analizleri, yeni verilerle güçlendirilmelidir.

1.7. Genel Değerlendirme

Bu rapor, ruhsat sahasında mevcut rezerv potansiyelinin belirlenmesi, madencilik planlamasının optimize edilmesi ve ekonomik değerlendirmelerin yapılması için detaylı bir analiz sunmaktadır.

Bu çalışma sonucunda elde edilen verilere dayanarak, madencilik operasyonlarının uzun vadeli sürdürülebilirliği ve rezervlerin ekonomik olarak en verimli şekilde değerlendirilmesi için ek sondaj, optimizasyon ve jeoistatistiksel modelleme çalışmalarının devam ettirilmesi önerilmektedir.

2. GİRİŞ

2.1. Çalışmanın Amacı ve Kapsamı

Bu rapor, ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.'nin talebi üzerine, şirketin iç süreçleri ve finansal birimlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Rapor, Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu (UMREK) tarafından yetkilendirilmiş yetkin bir kişi tarafından oluşturulmuştur. Rapor yazımı UMREK rapor yazım indeksine uygun gerçekleştirilmiştir.

Bu çalışma, ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.'nin sahip olduğu aşağıdaki kömür madeni ruhsatına ilişkin rezerv tahminini kapsamaktadır:

  • Ruhsat Numarası: 30527
  • Erişim Numarası: 1054875
  • Ruhsat Grubu: IV. Grup (b)

Raporun içeriği, jeolojik modelleme, sondaj verileri ve laboratuvar analizleri gibi bilimsel ve teknik kaynaklarla desteklenerek hazırlanmıştır. Kullanılan yöntemler, uluslararası kabul görmüş madencilik raporlama standartlarına uygun olacak şekilde belirlenmiştir.

2.2. Kullanılan Bilgi Kaynakları

Bu rapor, ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. teknik ekipleri ile koordineli olarak hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında kullanılan tüm veriler, doğrulukları işveren tarafından kabul edilen ve raporlama süreçlerinde esas alınan verilerdir.

Rezerv tespiti için kullanılan sondaj verileri, UMREK Yetkin Kişisi tarafından incelenmiş ve uygun bulunanlar değerlendirmeye dahil edilmiştir. Yetkin kişi tarafından denetlenmiş, doğruluğu ve güvenilirliği onaylanmış sondaj sonuçları, raporda rezerv hesaplamalarına temel teşkil etmektedir.

Bununla birlikte, geçmiş yıllarda gerçekleştirilmiş ancak yetkin kişi tarafından kontrol edilmemiş sondaj verileri, rezerv hesaplamalarında dikkate alınmamıştır.

2.3. Saha Ziyareti

İşveren tarafından ruhsat sahasında Mart 2024 itibarıyla başlatılan sondaj faaliyetleri kapsamında, belirli periyotlarla saha ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Bu ziyaretlerin temel amacı, devam eden sondaj çalışmalarının ve üretim faaliyetlerinin yerinde incelenmesi, verilerin doğrulanmasıdır.

Saha ziyaretleri sırasında, sondaj faaliyetlerinin geçmiş yıllarda yapılan sondaj çalışmaları ve mevcut üretim süreçleri ile uyumluluğu analiz edilmiştir. Özellikle, sondaj sonuçlarının önceki verilerle tutarlılığı göz önünde bulundurularak, rezerv hesaplamalarının güvenilirliğini artırmaya yönelik incelemeler yapılmıştır.

Bu süreçte, sahada yeni bir jeolojik etüt çalışması gerçekleştirilmemiş olup, geçmiş yıllarda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yürütülen jeolojik çalışmalar temel referans olarak kullanılmıştır. Sondaj verileri ve MTA tarafından daha önce hazırlanan jeolojik haritalar birlikte değerlendirilerek raporun teknik içeriği oluşturulmuştur.

YETKİLİ UNVAN UZMANLIK KATKIDA
BULUNDUĞU
BÖLÜMLER
Murat İŞCAN MADEN
UMREK Yetkin Kişi
MÜHENDİSİ
1, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
11,
12,14,15
BÖLÜMLER
Halim
DEMİRKAN
Serbest Danışman MADEN YÜKSEK
MÜHENDİSİ
1, 3, 4, 11,12,13,
14,15,16.
BÖLÜMLER
Özcan KOÇ
Uzman Jeolog
JEOLOJİ
MÜHENDİSİ
2, 7, 8, 9,10.
BÖLÜMLER
Özgür YÜKSEL Daimi Nezaretçi MADEN
MÜHENDİSİ
1, 4, 6.
BÖLÜMLER

2.4. Proje Ekibi ve Sorumlulukları

Tablo.1- Projeye Katkı Sağlayan Uzmanlar ve Katkı Sağladığı Bölümler

2.5. Birimler ve Kısaltmalar Listesi

° : DERECE
: Anonim Şirket
cm : santimetre
cm3 : santimetreküp
ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme
ESE : Doğu-güney-doğu
ENE : Doğu-kuzey-doğu
GSM : Gayri Sıhhi Müessese
Ha : hektar
Km : kilometre
km2 : kilometrekare
m2 : metrekare
m3 : metreküp
mm : milimetre
MAPEG : Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü
MTA : Maden ve Tetkik Arama
NW-SE : Kuzeybatı-Güneydoğu
SW-NE : Güneybatı-Kuzeydoğu
TMSF : Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
WNW : Batıkuzeybatı
WNW-ESE : Batıkuzeybatı-Doğugüneydoğu
WSW : Batıgüneybatı

3. DİĞER UZMANLARA GÜVEN

Bu raporun hazırlanmasında, ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş.'nin teknik ekipleri ve dış uzmanların sağladığı bilgilerden faydalanılmıştır. Kullanılan verilerin doğruluğu ve güvenilirliği, Yetkin Kişi tarafından değerlendirilmiş ve raporun oluşturulmasında esas alınmıştır.

Özellikle, sondaj verileri, jeolojik modellemeler ve laboratuvar analizleri gibi teknik bilgiler, ilgili alanlarda uzmanlaşmış profesyoneller tarafından sağlanmıştır. Bu süreçte, diğer uzmanların katkıları, raporun bütünlüğü ve doğruluğu açısından kritik öneme sahiptir.

Ayrıca, çevresel değerlendirmeler, hukuki analizler ve ekonomik modellemeler gibi spesifik alanlarda, ilgili uzmanların görüşlerine başvurulmuş ve bu bilgiler raporun ilgili bölümlerine entegre edilmiştir. Bu yaklaşımla, raporun kapsamlı ve güvenilir bir kaynak olması hedeflenmiştir.

4. MÜLKİYET TANIMI VE YERİ

4.1. Yer

Ruhsat sahası, Tekirdağ İli, Malkara İlçesi Kürtüllü köyünde bulunmaktadır. Üretim alanı ve tesisler, en yakın ilçeye (Malkara) 6 km, en yakın köye (Kürtüllü) 3 km. mesafededir.

İşletmeye en yakın ilçe olan Malkara, Tekirdağ il merkezinin batısında yer alır ve Çanakkale ile sınır komşusudur. İlçenin doğusunda Şarköy ve Hayrabolu, batısında Gelibolu, kuzeyinde Keşan, güneyinde ise Marmara Denizi bulunur.

Koordinatlar, yaklaşık 40°54' kuzey enlemleri ile 26°54' doğu boylamları arasında yer alır.

4.2. Unvan ve Mülkiyet:

Adı : ALTINYAĞ MADENCİLİK VE ENERJİ YATIRIMLARI SAN. TİC.A.Ş.

Adres : Çınarlı Mah. Ozan Albay Cad. No:10 B Blok D.123 Ege Perla Konak/İZMİR

Vergi Dairesi: H. Tahsin V.D. 066 000 7593

Mersis No : 0066 0007 5930 0017

4.3. İzin ve Çevre Yükümlülükleri

4.3.1. Ruhsat Bilgileri

Çalışma sahası, Altinyağ Madencilik Ve Enerji Yatirimlari San. Tic.A.Ş. uhdesinde, Tekirdağ İli, Malkara İlçesi, Kürtüllü köyünde 7.8.2017 tarihli, 370,25 hektarlık alan için MAPEG'den alınmış İşletme ruhsatı vardır. Bilgileri aşağıda verilmiştir.

İli :
Tekirdağ
İlçesi :
Malkara
Köyü :
Kürtüllü
Ruhsat Numarası :
30527
Erişim Numarası :
1054875
Ruhsat Grubu :
IV. Grup (b)
Yürürlüğe Giriş :
7.08.2017
Bitim Tarihi :
7.08.2027
Ruhsat Alanı :
370,25 ha
Ruhsat Safhası :
İşletme
Ruhsat Sahibi :
Altınyağ Madencilik ve Enerji Yatırımları
San. Tic.A.Ş.
Vergi Dairesi :
Hasan Tahsin V.D.Bşk.
Vergi Numarası :
660007593
Adres :
Çınarlı Mah. Ozan Albay Cad. No:10 B Blok D.123 Ege Perla
Konak/İZMİR
Pafta No : G17b

Ruhsat Koordinatları

30527 RUHSAT KOORDİNATLARI
Pafta Poligon No Sıra No Sağa Y Yukarı X
G17b1 1 1 485060 4536230
G17b1 1 2 486568 4536358
G17b1 1 3 486860 4536380
G17b1 1 4 486880 4536375
G17b1 1 5 489200 4532500

Tablo.2: 30527 Ruhsat Koordinatları

4.3.2. İzin Alanı

İzin alanı, ruhsatın tümü olarak berlilenmiştir.

İzin Verilen Maden Cinsi : Linyit
İzinin Verildiği Tarih : 12.12.2018
İzin Alanı : 370,25 ha
Pafta No : G17b
İZİN
KOORDİNATLARI
30527
ALANI
Pafta Poligon
No
Sıra
No
Sağa
Y
Yukarı
X
G17b1 1 1 485060 4536230
G17b1 1 2 486568 4536358
G17b1 1 3 486860 4536380
G17b1 1 4 486880 4536375
G17b1 1 5 489200 4532500
Tablo.3:
30527 İzin Koordinatları
--------------------------------------

MAPEG Notu: Ruhsat alanı ve işletme izin alanı içerisinden Malkara-Şahinköy-Hasköy-İbrice köyü-Kültürlü köyü yollarının geçtiği tespit edilmiş olup, sahada kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış yerlere 7. madde ile ilgili mesafeler dikkate alınarak ve tehlike oluşturmayacak şekilde gerekli tedbirler alınarak faaliyette bulunulması ve ilgili kurumdan izin alınarak çalışılması gerekmektedir.

4.3.3. Buluculuk Bilgileri

M.T.A. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 96 buluculuk nolu Maden Kömürü buluculuk sahasıdır.

4.3.4. Özel İzin Alanları

3355201 erişim nolu İzin Alınarak Çalışılacak Sahalar (Diğer)

3355201 erişim nolu Özel İzin Sahaları(Bilgilendirme) (Diğer)

4.3.5. Mülkiyet Bilgileri

Sahanın nereneyse tamamı özel mülkiyetten oluşmaktadır. Sahada İşletme planlaması doğrultusunda özel mülkiyeti resmi olarak alınmış 892.348 m2 tapulu alan bulunmaktadır. Bu tapulu alanın geçmiş dönemlerde kullanılan 101.000 m2 lik alanı tarlaya dönüştürülerek zirai faaliyete açılmış, 10.000 m2 lik alanda ceviz ağacı dikilerek değerlendirilmiştir.

Çalışma alanındaki tapu ve kira sözleşmeleri (muvafakatname) mevcuttur. Tapu ve muvafakatname kopyaları ekte verilmiştir.

4.3.6. ÇED İzni

Ruhsat sahasında; 329,661 hektar alanda, işletme ve 500.000 ton/yıl kapasiteli "kırma eleme yıkama tesisi" için, için; T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından 26/112020 tarih ve 6112 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu kararı mevcuttur.

4.3.7. İş Yeri Açma Ruhsatı (GSM)

Ruhsat Sahibi için; Tekirdağ Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından düzenlenen 06/07/2022 tarihli ve 88251676-000-22635 sayılı kararla; 140,00 hektar alan için, maden işletmesine, 06/07/2022 tarihli ve 88251676-000- 22636 sayılı kararla; 37.910 m2 alan için kömür yıkama-eleme-paketleme tesisine 2.sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı düzenlenmiştir.

5. ULAŞABİLİRLİK, İLKİM, YEREL KAYNAKLAR, ALT YAPI VE FİZYOGRAFİ

5.1. Ulaşılabilirlik

Ruhsat sahası, Tekirdağ İli, Malkara İlçesi Kürtüllü köyünde bulunmaktadır. Üretim alanı ve tesisler, en yakın ilçeye 6 km, en yakın köye 3 km. mesafededir. Saha, Tekirdağ Keşan D-100 karayolunun 56. Km sinde bulunan Malkara İlçesi sınırlarındadır. Malkara İlçesinden Hayrabolu karayolundan ulaşılabilmektedir. Üretim alanı, Malkara İlçesine 6 km mesafededir. Sahanın İbrice köyünün uzaklığı 3,5 km, Hasköy'e 5 km.uzaklıktadır.

Tekirdağ'ın Malkara ilçesi, Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde yer alan, önemli tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı bir bölgedir.

5.2. İklim

Bölgede genel olarak karasal iklim hüküm sürmektedir. Hava koşulları, yılın dokuz ayında açık işletme ile üretim yapmaya elverişlidir.

İlçede karasal ikliminin etkileri görülmekle birlikte, Akdeniz iklim özellikleri de hissedilir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve yağışlıdır.

Yıllık ortalama yağış miktarı 500-600 mm civarındadır.

5.3. Saha Topografyası, Yüksekliği ve Bitki Örtüsü

Ruhsat alanı genellikle 128 metre kotunda düz bir alandır. Kuzeybatı köşesinde 160 metreye kadar çıkmaktadır.

Malkara'nın rakımı yaklaşık 200-300 metre arasında değişir. Trakya'nın geneline benzer şekilde, hafif engebeli bir yapıya sahiptir.

Orman olarak, Malkara çevresinde makilik alanlar ve seyrek ormanlar bulunur. Tarım arazilerinin geniş olması nedeniyle doğal bitki örtüsü sınırlıdır.

5.4. Yerel Kaynaklar

Ekonomik kamür yatakları olan madencilik en önemli ekonomik kaynaktır.

Malkara'nın toprakları, tarıma oldukça elverişlidir. Verimli alüvyal topraklar yaygındır, bu da tarımı destekleyen önemli bir etkendir. Tarımın yanı sıra hayvancılık ve süt üretimi gibi ekonomik faaliyetler ön plandadır. Ayrıca, Malkara'nın Tekirdağ'a olan yakınlığı, ulaşım ve ticaret açısından avantaj sağlar. Malkara, tarım arazilerinin genişliği ve stratejik konumuyla Trakya bölgesinde önemli bir yerleşim birimi olarak öne çıkar. Tarım Ürünleri: Buğday, ayçiçeği, arpa gibi ürünlerin yanı sıra, bağcılık ve hayvancılık da önemli yer tutar.

5.5. Altyapı

Ruhsat sahasına ve üretim tesislerine kolaylıkla ulaşılabilecek yol mevcuttur. Elektrik enerjisi, işletmeye ait özel hatla sağlanmaktadır. İçme ve kullanma suyu, Ahmetpaşa Su Birliği'nden temin edilmektedir. Tesiste kullanılan su, su sondajından elde edilmektedir.

Sahanın kuzey batı köşe noktası Kürtüllü köy camiine denk gelmektedir. Ruhsat sahası içinde, Kürtüllü köyünün de içinde olduğu, 127.500 m2 lik bir alanda açık işletme yapılması mümkün gözükmemektedir. Bu bölge için, gelecekte yeraltı işletmesi planlanabilir. Bu bölge, hava fotoğrafı olarak genel ve yakın görüntü olarak şekillerde verilmiştir (Şekil.1, Şekil 2).

Şekil.1: Ruhsat Sahası İçinde Üretim yapılmayacak Bölgenin Durumu

Şekil.2- Ruhsat Sahasında açık işletme yapılmayacak alanın yakın görünümü

Saha içerisinden geçen köy yolları daha önce iki defa deplase edilmiş olup, köy yollarının deplasesi ile ilgili engel bir durum bulunmamaktadır. Sahadan geçen enerji nakil hattı bulunmamaktadır. Ayrıca sahada engel durumda olan çiftlik, demiryolu, kamu binası vb yoktur. Bu bölge, hava fotoğrafı olarak genel ve yakın görüntü olarak şekillerde verilmiştir (Şekil.1, Şekil 2).

6. TARİHÇE

6.1. Önceki Mülkiyetler

Ruhsatın daha önceki rödevanscısı, Batı Trakya Madencilik A.Ş. için; Tekirdağ Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından düzenlenen 20/10/2021 tarihli ve 88251676-000-11140 sayılı kararla; 149,17 hektar alan için maden işletmesine; 04/11/2019 tarihli ve 88251676-000-12247 sayılı kararla; 140,00 hektar alan için maden işletmesine, 04/11/2019 tarihli ve 88251676-000-12248 sayılı kararla; 23.392 m2 alan için, tesise, 2.sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı düzenlenmiştir.

6.2. Madencilik Geçmişi

Sahada faaliyetler, ruhsat Esan Ecz. End. Hammade Mad. San.Tic. A.Ş. uhdesinde iken yürütülen aramalarla başlamıştır. Ruhsat, Nisan 1995'te Ön İşletme Ruhsatı düzenlenerek Adnan Argan firmasına devredilmiştir. Ön işletme Ruhsatı Temmuz 1997de İşletme Ruhsatı olarak düzenlenmiştir. Sahadaki üretim faaliyetelri, ruhsat sürsinin bitiminden sonra yapılan temdit işlemi sonrası Mayıs 2008'de Volkar Enerji A.Ş. firmasına devredilmiştir. Saha ruhsatı, Ekim 2012 de Baltacı İç ve Dış Nak. Pet. Ür.San ve Tic A.Ş. firmasına devredilmiş olup, 2. temdit Baltacı A.Ş. uhdesinde iken yapılmıştır. Baltacı A.Ş. firmasının TMSF kontrolüne geçmesinden sonra Mayıs 2019 tarihinde Batı Trakya Madencilik A.Ş. tarafından rödovans sözleşmesi ile çalışılmaya başlanmıştır. Ruhsat 06.08.2021 tarihinde Altınyağ Madencilik ve Enerji Yatırımları San. ve Tic. A.Ş. firmasına devredilmiş ve hala bu firma uhdesinde bulunmaktadır.

Sahadaki madencilik faaliyetleri, 2012 yılından önce, V ve VI nolu olarak adlandırılan damarların, ruhsat sahasının güney ucunda bulunan mostralarda başlamıştır. Üretimin ilerlemesi ile v nolu damar derine gidince, Vı nolu damarda, 1.500 metre uzunluğunda, 200 metre genişliğinde pano oluşturularak üretime devam edilmiştir.

Yıllar süren çalışmalar sırasında devir dönemleri öncesi bazı boşluk üretimsiz dönemler oluşmuş ve yıllara göre üretim aşağıdaki şekilde oluşmuştur (Tablo.4).

30527 RUHSATI ÜRETİMLER (TON)
YILLAR
ÜRETİM (TON)
YILLAR ÜRETİM (TON)
1999 3.050,00 2012 352,14
2000 2.542,78 2013 5.301,44
2001 6.257,80 2014 23.833,61
2002 9.879,42 2015 4.852,26
2003 12.367,42 2016 11.341,35
2004 14.478,01 2017 0,00
2005 29.194,84 2018 0,00
2006 22.967,79 2019 40.006,16
2007 21.590,28 2020 16.384,24
2008 48.679,44 2021 30.700,00
2009 108.046,10 2022 154.746,79
2010 20.473,41 2023 188.764,41
2011 0,00 2024 191.611,09
TOPLAM
972.420,78
Tablo.4: Sahada yapılan kömür üretimleri (1999-2024)

6.3. Arama Geçmişi

Bölgedeki Oligosen dönemine ait ilk kapsamlı linyit yatakları araştırması, 1939 yılında Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA)'nın talebi üzerine Prof. Dr. E. Parejas tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmayı takiben, 1955 yılından itibaren bölgenin belirli kesimlerinde daha detaylı jeolojik etütler yapılmaya başlanmıştır.

Ten-Dam, Malkara yöresindeki Ahmetpaşa, Harmanlı, Seremköy, Kestanbolu-Karaburçak ve Yörük dolaylarının harita etüdünü gerçekleştirmiştir. KadıgeberenHarmanlı bölgesinde yapılan araştırmalar sonucunda 1957 yılında linyit aramaları için 14 başarılı sondaj açılmıştır (Lebküchner & Ferstl).

Bölgede gerçekleştirilen bir diğer önemli çalışma, Kopp, Pavoni ve Schindler tarafından yürütülen ve daha geniş bir sahayı kapsayan jeolojik etüt olmuştur. Bu çalışma, Trakya Tersiyeri'nin fasiyes farklarını belirleyerek bölgeyi rejyonal ünitelere ayırmayı amaçlamıştır. Çalışma kapsamında, "Orta Trakya" tanımı oluşturulmuş ve Tekirdağ'ın doğusuna kadar uzanan bölge detaylı olarak incelenmiştir.

Ayrıca, kömür numuneleri üzerinde yapılan palinolojik analizler (E. Nakoman), sahada belirlenen kömür damar mostra hatlarının doğruluğunu ortaya koymuştur.

Richard F. Lebküchner, 1957-1969 yılları arasında, MTA adına Trakya'nın Türkiye bölümünde yer alan Oligosen sahasında linyit yataklarına yönelik kapsamlı jeolojik harita çalışmaları gerçekleştirmiştir. Lebküchner'in çalışmaları, 1:25.000 ölçekli sistemli ve ayrıntılı harita etüdüyle desteklenmiş ve Trakya'nın jeolojik yapısını içeren haritalar, profiller ve fosil levhaları ile raporlanmıştır.

Bunun yanında, MTA tarafından 1968-1974 yılları arasında gerçekleştirilen sondajlara ait veriler de mevcuttur. Bu veriler, bölgenin linyit potansiyelini ve rezerv modellemesini desteklemek amacıyla değerlendirilmiştir.

6.4. Geçmiş Kaynak ve Rezerv Tahminleri

Ruhsat sahasında, geçmiş yıllarda çeşitli kaynak ve rezerv tahmin çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ancak, bu rapora esas alınan tek çalışma, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından 1957-1969 yılları arasında yürütülen ORTA "Trakya Oligoseninin Jeolojisi Hakkinda" isimli çalışmadır.

Daha önce sahada faaliyet gösteren özel firmalar tarafından gerçekleştirilen çalışmalar genellikle işletmeye yönelik olup, rezerv modellemesi veya detaylı kaynak tahmini açısından yeterli nitelikte bulunmadığından, bu rapor kapsamında değerlendirilmemiştir.

MTA'nın gerçekleştirdiği çalışmalar, sahadaki tüm kömür damarlarını kapsamamakla birlikte, özellikle yüzeye yakın damarların korelasyonunu sağlamak amacıyla yürütülmüştür. Bu nedenle, derin kömür damarlarına ilişkin doğrudan veri içermemekle birlikte, mevcut çalışmada temel referans kaynaklardan biri olarak kullanılmıştır.

7. JEOLOJİ VE MİNERALİZASYON

7.1. Bölgesel Jeoloji:

STRATİGRAFİ

Stratigrafik tabaka serisi Korudağ'ın kuzey yamacında Keşan formasyonunun kumtaşlarının üzerinde, Parejas (17) ve daha sonra da Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18) tarafından "serie marneuse= marn serisi" olarak adlandırılmış olan Muhacir formasyonunun marnları ile başlamaktadır. Bunun üzerinde konkordan olarak kumtaşlarından oluşan kalın bir seri yer almakta ve bu seri kalınlığı fazla olmayan marn arakatkıları, çakıl ve konglomera horizonları, araya girmiş volkanik tüfler ve tüm sahanın orta kısmında arazide sürekli şekilde takip edilebilmiş olan en aşağı on linyit damarı kapsamaktadır. Bu formasyon için linyitli kumtaşları ismi Parejas (17) tarafından ortaya atılmış, Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18) tarafından da benimsenmiş olup, formasyonu karakterize eden bir deyim olarak korunmaktadır. Çakıl formasyonunun konglomeraları linyitli kumtaşı formasyonunun sonunu teşkil etmektedir. Kuzeybatıda ve batıda bunu transgresif olarak ve mevcut bir morfolojiye uymak suretiyle Ferrai formasyonu takip ettiği halde, güneydoğuda Tekirdağ'ın kuzeyinde fasiyes yönünden farklı olan Demirli formasyonu görünüşe göre konkordan olarak linyitli kumtaşı formasyonunun üzerinde yer almaktadır. Hepsinin üstünde bulunan ve Trakya katı denilen çok genç bir çakıl ve kum örtüsü, stratigrafik tabaka serisinin nihaî bitimini teşkil etmektedir. Çoğunlukla bacalar halinde olan bazaltlar yaş bakımından post-Pliyosen olarak kabul edilebilir. Fakat İnecik dolaylarındaki Kale tepe dasit bacasının çok daha eski olması muhtemeldir.

MUHACİR FORMASYONU

Linyitli, kumtaşı formasyonunun tabanında bulunan kalın marn serisine Keşan dolaylarındaki Yenimuhacir köyünden esinlenerek "Muhacir" formasyonu adı verilmiştir.

Kopp, Pavoni ve Schindler'e göre (3,18), birinci Alt Oligosen formasyonu, yani Hıdırınçeşme tabakaları ile temsil edilen Keşan formasyonu (Keşan dolaylarında) "Cyrena'lı konglomera" ile sona ermektedir. Bunun üzerinde iki formasyon arasındaki sınırı teşkil eden ve azamî 20 metre kalınlıkta olan Keşan tüfleri yer almaktadır.

Muhacir formasyonu esas itibariyle, daima görünür şekilde tabakalı olan, koyu gri renkli marnlardan ibaret olup, bu marnlar tabaka yüzeylerinde çoğunlukla bol miktarda açık renkli mika kapsamaktadır. Bu durum, Tekirdağ'dan gelerek Malkara'nın aşağı kısmında ve Keşan'ın kuzeydoğusunda marnların içinden geçip İpsala'ya ve Yunanistan'a giden yoldaki birçok derin yarmada çok güzel bir şekilde görülmektedir. Fakat yer yer saf marnların içine, marnlı veya oldukça sert kalkerli kumtaşlarından oluşmuş ince bankçıklar da enterkale olmuştur. İnecik'in batısında ince dalgalanma izleri gösteren böyle bir bank uzun bir mesafede takip edilebilmiştir.

Bunun dışında Yeniköy'ün kuzeybatısında, marnlar, linyitli kumtaşları türünden kumtaşları ile geniş ölçüde girift haldedirler. Burada hatta zaman zaman birkaç galeride kalınlığı fazla olmayan bir damar işletilmiştir.

Marnların kumtaşları ile bir diğer kenetlenme durumu da Karaçalı mıntıkasında görülmekte olup, bu şimdiye kadar Muhacir formasyonunun marnları üzerinde linyitli kumtaşının bir nevi adatepesi (Inselberg) olarak kabul ediliyordu. Karaçalı'nın kuzeydoğusundaki derin oyulmuş bir vadinin içinde, yani kumtaşı kompleksinin çekirdek kısmında "minare kayalarının" içinde iri bir tüf breşi bulunmuş olup, bu Karaçalı tüfü diye adlandırılmıştır. Tüf, bir tüfün alışılagelmiş bileşenlerinin yanısıra muskovitli şist ve kuvarslı kumtaşı parçalan ile, kömüre dönüşmüş, daha sonra silisleşmiş odun parçaları da kapsamaktadır. Zuhuru örten kumtaşları yanlarda tekrar Muhacir formasyonunun marnları ile kenetlenmekte ve bundan dolayı bu formasyonunun kumlu fasiyesi olarak kabul edilmektedir. Tüfün kendisi muhtemelen Muhacir formasyonunun kaidesindeki Keşan tüfüne karşılıktır ve zuhurun tümünün zayıf bir antiklinal içinde yer alması mümkündür.

Marnların içinde önemsiz olmayan arakatkılar halindeki kumtaşı, ince çakıl ve konglomera banklarının seyri de gözlenmiştir.

LİNYİTLİ KUMTAŞI FORMASYONU

Parejas (17) tarafından "linyitli kumtaşı" diye adlandırılmış ve tipik bir molas olarak teşhis edilmiş olan linyitli kumtaşı formasyonu, aralarına konglomera bankları ve çoğu kez kalın olan marn seviyeleri karışmış, kumtaşı komplekslerinden ibaret, kalın bir seriden oluşmuştur ve bu kumtaşı kompleksleri çok değişik kalınlıkta linyit damarları kapsayabilmektedirler. Örneğin, Keşan'ın kuzeyinde olduğu gibi, bu formasyonun tabandaki Muhacir formasyonunun marnları ile olan sınırı çoğu kez çok kesindir, bununla beraber ince, sertçe kumtaşı bantçıkları kapsayan kumlu marnlar üzerinden dereceli bir geçişin mevcut olduğu bölümler de vardır. Böyle yerlerde arazide kesin bir hudut çizilmesi oldukça güçtür.

a. Kumtaşları

Bu formasyonun kumtaşlarının tane büyüklüğü inceden ortaya ve iriye değişmekte olup, bu değişimde genel olarak bir düzen tespit edilememektedir. Taneler çoğunlukla çok iyi yuvarlaklaşmamış olup, genellikle sadece kenarları yuvarlaktır, şu halde uzun bir yol kat etmiş olmaları mümkün değildir. Tabakalanma sadece, salt kumlu ve daha çok marnlı kısımların süratle yer değiştirdiği bölümlerde görülmektedir. Kompakt veya kalınca bantlarda, tanelerin düzensiz sınıflanması nedeniyle çoğu kez midye kabuğu şeklinde kırılma görülmektedir. Buna karşılık oldukça kalın kumtaşı komplekslerinin hemen hemen % 90 ında, hatta, Karahamza'nın batısı ile kuzeyinde bulunan Büyüksuvat deresi ve Ahlat deresinin yukarı mecraları alanındaki birçok kumtaşı ocağında olduğu gibi, evvelâ kompakt kumtaşları halinde göründükleri yerlerde bariz diyagonal ve çapraz tabakalanma görülmektedir. Bundan başka, özellikle marn arakatkılarının tabanında, dalgalanma izlerinin sık sık görünmesi karakteristiktir.

Tabaka serileri esaslı şekilde etüt edildiğinde, kumtaşlarının içinde münferit çakıllarla ince çakıl yığınlarına oldukça sık olarak rastlanmaktadır. Yer yer çakıl mercekleri enterkale olmuştur ve kısmi haritalardaki ilgili işaretlerin gösterdiği gibi, çakıl ve konglomera bantları uzun mesafelerde takip edilebilmekte ve bunlardan kısmen de iyi klavuz horizonlar olarak faydalanılmaktadır.

Bağlayıcı madde olarak kil ve kalker hâkimdir. Bununla beraber çimentolanma çoğu kez çok zayıf olabilmektedir. Bu takdirde gevrek kumtaşlarının kum haline geçmesiyle yumuşak toprak şekilleri ve sularla sürüklenme sonucunda da vadilerin içinde geniş ve kalın alüvyonlar teşekkül etmektedir. Malkara dolaylarında İbrice'de açılan ve tümünden karot alınan sondajda uzun sondaj derinliklerinde çok farklı tane büyüklüğü gösteren tamamen gevşek, çimentolanmamış kumlara rastlanmıştır.

Diğer taraftan 5-10 metrelik bantlar çekirdek kısmında kalın kalker ve silis konkresyonları ile bağlanmakta olup, bunlar, Yaylaköy'ün güneybatısındaki Taşlıgeçit deresinde olduğu gibi dik yamaçlarda derin oyulmuş dere yataklarında kabarıklıklar veya—Parejas'ın (17) ifade ettiği gibi—yuvarlak ekmeğe benzer oluşuklar halinde çıkıntılar teşkil etmekte; düzenli şekilde daha az kalın bantlı olan komplekslerde, İnecik'in kuzeyindeki sondajın güneydoğusunda Ana deresine inen güneydeki dik yamaçta olduğu gibi, yan yana sıralanmış yumrular görünümünü vermekte veya Marmara denizi sahilinde Barbaros- Tekirdağ dolaylarında piramide benzer garip şekiller meydana getirmektedirler.

"Kavkılı kumtaşları", kavkılı kumlar ve lümaşeller geniş bir alana, fakat düzensiz şekilde yayılmışlardır.

Kumtaşlarının rengi, kırılmış kayaçta dahi, genellikle açık sarıdan başlayarak kahverengiden sarıya kadar değişmektedir. Linyit ocakları ile kuyularda ve de Harmanlı ile Malkara-İbriçe sondajlarına ait sondaj karotlarında henüz köken zeytin yeşili ilâ mavi yeşilimsi-gri renk hâkimdir.

b. Marnlar

Linyitli kumtaşının arasına girmiş olan marnlar çoğu kez Muhacir formasyonunun marnlarından kolayca ayırt edilmektedir. Muhacir formasyonunun marnları arasında görülmeyenler, herhangi bir tabakalanma durumu göstermeyen gri renkli, kompakt ve masif marnlardır. Bunlara arazide sık sık linyit ocaklarında, fakat özellikle Harmanlı sondajlarında rastlanmıştır. Marnlar sadece kumlu oldukları ve ince kumtaşı ve lümaşel bankçıkları ile ara tabakalanma gösterdikleri yerlerde az çok bariz şekilde tabakalanmışlardır. Hemen hemen kumsuz olan marn komplekslerinin 40 metreyi bulan kalınlıklarına Harmanlı sondajlarında sık sık rastlanmıştır.

Marnların kalker kapsamı, kumtaşlarında olduğu gibi değişkendir. Gerçek killer enderdir, buna karşılık kalker kapsamı, kavkı, özellikle Congeria veya Cyrena yığınlarına bağlı olarak o kadar artabilmektedir ki, sert bantların kalker olarak kabul edilmesi mümkündür. Eskiköy ve Çakmakköy mıntıkasında bu şekilde kavkılı kalkerler (Petrades kalkerleri) görülmektedir.

Bazı yerlerde önemli miktarları bulan kalınlıklarına rağmen marnların genellikle tüm kompleksin içindeki arakatkılar olarak kabul edilmeleri gerekir. Linyit damarları çoğunlukla marnların içine yataklanmış olduğundan, evvelâ bu "marn şeritlerinin" takip edilmesi gerekmektedir. Bu esnada daima marnların, yanlarda kum kapsamı bakımından artış gösterip, gözle görünür şekilde kumtaşlarına geçebildiği tespit edilmiştir. Damarlar çoğu kez, kalınlıkları azalmış olarak da olsa, kumtaşlarının içinde devam etmiştir. Böylece marnlar ekseriya linyitli kumtaşının içinde boyuna uzamış mercekler teşkil etmektedir. Büyük bir ihtimalle geniş bir lagün sahasında çok ince killikalkerli çamurun sedimentasyon alanları teşekkül etmiş olup, bunlar sürekli şekilde yer değiştirmiştir.

Dikkati çeken ve çok daha önemli olan bir diğer gözlem de; oldukça kalın olan kumtaşı komplekslerinin kaidesinde sık sık iri taneli kumtaşının içine parçalar ve çakıllar halinde yataklanmış olan marn ve kömür parçalarına rastlanmış olmasıdır. Tabandaki marnların veya kömürlerin yüzeyi düzgündür. İki örnek erozyon yönünden konkordan olan bu üstte yataklanma durumunu göstermektedir:

Kuzeydoğuya doğru uzanan mostra hattı boyunca yer alan işletmelerde daima 0,70 metre civarında olan damar kalınlıkları söz konusudur. Bakiye damarın tavanında her tarafta doğrudan doğruya yukarıda sözü edilen kumtaşı yer almaktadır. İncelmiş olan damar, yapısı bakımından tamamen batıdaki tam damarın içinde açılmış olan sondajlardaki ve ocaklardaki damarın alt kısmına benzemektedir.

Keşan'ın kuzeydoğusundaki Karakaya bölgesinde de benzer bir durum kendini göstermektedir. III nolu damar, batıda 2 metrenin üzerinde olan jeolojik kalınlığı ile kompakt marn komplekslerinin arasında yer almaktadır, 500 metre doğuda kalınlığı 0,80 metreye 550 metre ileride ise 0,50 metreye inmiştir. Tavanda her seferinde kaidesinde marn çakılları kapsayan bir kumtaşı bulunmaktadır.

Şu halde, linyitli kumtaşının çökeldiği devrede sahanın belirli kısımları öyle meyilli durumdaymış ki, marn-damar bölümleri aşınmış ve üzerleri kum masifleri ile örtülmüştür.

Linyitli kumtaşının içinde fasiyesin kısa mesafelerde dahi gösterdiği anî değişikliği daha bariz şekilde ortaya koyabilmek amacı ile VI nolu damarın Malkara-İbrice/Hasköy'- deki yapısı karot profilinin yardımıyla gösterilmiştir. Damar bütün profillerde benzer yapıdadır. Bu arada en önemli kılavuz horizon taban kısmında bulunan kaolinleşmiş, volkanik bir tüf olup, bundan daha sonra bahsedilecektir. Fasiyes münferit damar bölümleri arasında, hatta taban ile tavanda türü ve kalınlığı bakımından değişmektedir. Güneydeki bölümde Hasköy dolaylarında erozyon, damara henüz erişmemiş olduğu için, İbrice yöresindeki sondajlarda kesin sınır teşkil eden bir lümaşelli kumtaşı bandı, damarı tavanda kesmektedir.

c. Konglomera arakatkıları

İrice materyel yığınları linyitli kumtaşlarının az çok mercek şeklindeki fasiyes oluşunları olarak kabul edilmektedir. Linyit damarlarının arasında Malkara bölgesinde, Malkara konglomeraları olarak adlandırılan konglomeralar görülmektedir. Bunlar batida Yaylaköy'ün güneyinde takriben 2 metrelik bir kalınlıkla başlamakta, en büyük kalınlıklarına (takriben 4-5 metre) Ahmetpaşa'nın kuzeydoğusunda erişmekte ve Kalivya'nın kuzeyinde tekrar incelerek sona ermektedirler.

Keşan-Uzunköprü şosesi ile katedilen ve yapılar için çok miktarda çakıl çıkartılan Kocayarma dağının adını verdiği Kocayarma konglomeraları VI nolu linyit damarının üzerinde yer almaktadır. Karasatı senklinalinde batıdaki en son nokta, Kocayarma tepesi olup, en doğudaki zuhurlar Kürtüllü köyü dolaylarında bulunmaktadır. Bunlar genellikle ince çakıllar veya irice çakıllardan ibaret mercek şeklinde arakatkılar kapsayan kumtaşlarıdır. Karasatı senklinalinin kuzey kenarı boyunca bunlar, özellikle daha dik eğimli oldukları yerlerde, çoğu kez fazla sertleşmiş olan bantlardan oluşmuştur. Bu konglomeraların kalınlığı çok farklı olup, 20 ile 100 metre arasında değişebilmektedir. Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18) bu konglomeraları kendilerinin «çakıl formasyonuna», yani Oligosen yaşlı tüm oluşukların bitimine dahil etmektedirler. Konglomeraları, biri linyit damarı içeren, diğeri kumlu ve marnlı, çoğu kez yumuşak tabakalar takip etmekte olup, linyit damarı kalın toprak tabakası dolayısiyle sürekli şekilde takip edilememiştir. Bu konglomeralar, linyitli kumtaşı formasyonunun tüm serisi içindeki biraz kalınca bir arakatkı olarak kabul edilmektedir.

Diğer konglomera arakatkıları, yerel olarak çoğu kez kılavuz horizon olarak kullanılabilmektedir. Fakat bunlar nadiren 2 metrenin üzerinde olan bir kalınlık göstermekte olup, bir kumtaşı serisinin içine yataklanmışlardır. Kısmî haritalarda bunların en önemlileri iri noktalı hatlarla gösterilmiştir. Mestanlar'ın kuzeydoğusundaki VII ve VIII nolu linyit damarları arasında ve çok iyi bir şekilde olmak üzere IX ve X nolu damarlar arasında konglomera horizonu takip edilebilmektedir. Gazimehmet senklinalinin her iki tarafında konglomeralar çakıl formasyonunun tabanında tepe dizilerinin üzerinden ileriye doğru takip edilebilen 5-7 km uzunluğunda kılavuz hatlar teşkil etmektedir.

d. Linyitli kumtaşı formasyonunun yapısı

Orta saha: Linyitli kumtaşı formasyonunun içinde kumtaşlarının ve marnların fasiyesi hem dikey hem de yatay doğrultuda devamlı olarak değiştiği ve dolayısı ile formasyonun tümünün fasiyes yönünden sınıflandırılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığı için, bölgenin orta kısmında, linyit damarlarının yardımıyle bir sınıflandırma yapılmıştır. Kömür damarı, sınırlı bir fasiyes teşkil etmektedir. Geniş sahanın tümünde aynı zamanda müteakip devrede kömür damarları halini alacak bitki topluluklarının veya bataklıkların oluşması imkânsız görülmüştür. Sahanın bazı kısımlarında kumtaşlarının arasında ince damarların başladığı, daha ileri de bunların 0,50 metreye çıkan kalınlıklarıyle marnların arasında yer aldığı ve müteakip 100 metreden sonra tekrar incelerek sona erdiği görülebilmektedir. Gaziali zuhuru bu konuda çok güzel bir örnek teşkil etmektedir. Orada I nolu damarın tabanında kalınlığı bir metrenin üzerinde olan bir başka damar bulunmaktadır. IA Damarı adı verilen bu damar sadece Teberrük'e kadar takip edilebilmektedir. Bunun doğusunda hiç bir iz mevcut değildir. Diğer taraftan İbrice'deki inceleme sondajında I numaralı damarın tabanında IA ve IB numaralı iki damara daha rastlanabilmiş olup, güneyde bunlara ait hiç bir damar mostra hattı mevcut değildir. Büyük bir ihtimalle kömür havzasının kenarında yüzey erozyonu sahası bulunmamaktadır.

Mostralar arasinda arazide tespit edilen bağlantıların doğruluğunu, özellikle mostraların birbirine uzak olduğu ve şüphe mevcut olan yerlerde ispat etmek gayesiyle, E. Nakoman (15) sistemli şekilde alınmış 400 den fazla kömür numunesinin palinolojik etüdünü yapmak lütfunda bulunmuştur. Tek bir yanlış bağlantı dışında olumlu sonuç alınmıştır. Şu halde haritalarda gösterilmiş olan damar mostra hatlarının doğru olduğu kabul edilebilir.

Orta sahanın güney kısmı, esas itibariyle doğuya doğru açık olan geniş bir senklinalden oluşmuştur. Bu senklinalin içinde I ve VI nolu linyit damarları oldukça kesin şekilde takip edilebilmektedir. Yukarıda sözü edilen tavandaki Kocayarma konglomeralarının üzerinde baştan sona takip edilemeyen VII nolu damar bulunmaktadır.

Kuzeydoğuda, konglomeraların VI no. lı damarın üzerinde mevcut olmadığı Tekkeköy, Tatarcedit ve Mestanlar-Sırbaşı mıntıkasında, ilk iki damar düzenli olarak takip edilebildikleri halde, Kadıgeberen-Harmanh mıntıkasında VI nolu damarla geniş arıza zonunda sona ermekte olup, bu arıza zonunun kuzeydoğuya ve doğuya doğru olan uzantısı, yani bir kırık antiklinal ile damar mostra hatlarını kesmektedir. Bu kırık hattının kuzeyinde damarlar, düzenli olarak takip edilebilmektedir.

Bu kırık hattının kuzeyinde damarlar, V no. lı damardan (Karaburçak'm doğusunda IV no. lı damar da mevcuttur) X no. lu damara kadar takip edilebilmektedir.

Beykonağı senklinalinin kuzeyinde Beykonağı antiklinalinin doruğunda sadece X no. lı damar görülmekte, Karabürçek antiklinalinde de sadece VIII ilâ X no. lı damarlar görülmektedir. Orada ayrıca IX ve X no. lı damarlar arasında, birçok taş ocağında işletilen sert kalkerli kumtaşı bankları mükemmel bir lokal kılavuz horizon teşkil etmektedir.

İlgili çalışmada, linyit damarlarının kalınlıkları ve işletmeye elverişlilikleri hakkında bilgi verimemiş, sadece damarların birbirine olan uzaklığından bahsedilmiştir. Bütün orta sahaya dağılmış olan birçok yardımcı profilin yardımıyle münferit damarlar arasındaki kalınlıklar tespit edilmiştir. Bu değerlerin çoğu kez bölgeden bölgeye büyük ölçüde değişmesinin nedeni, farklı şiddette meydana gelen sedimentasyonun bir işaretidir.

Bu değerlerden, orta sahadaki linyitli kumtaşı formasyonunun yaklaşık kalınlığı da tahmin edilebilmektedir. Tabakaların ortalama kalınlığına tabandaki kumtaşı kompleksi için I nolu damara kadar takriben 200 m. ilerlendiği takdirde, linyitli kumtaşı formasyonunun yaklaşık kalınlığı (çakıl formasyonu olmaksızın) 1500 metreye erişmektedir.

Orta sahanın güney kısmını takiben damar mostra hatları doğu yönünde Yörük mıntıkasına kadar takip edilebilmekte, fakat bu takip işi VI nolu damara kadar götürülememektedir. Oligosen burada kuzeyden itibaren kısmen Trakya katının çakılları ve kumları ile diskordan olarak örtülmektedir.

Bunun doğusunda, yani Sülüklügöl deresinin doğusunda Dedecik ile Karansilli mıntıkasında damar oluşuklarından hiç bir iz tespit edilmemektedir. Kumtaşları ile marnların içine, bunun yerine kalın lümaşelli kalkerler girmekte olup, bunların ne doğuya ne de batıya doğru devam etmedikleri anlaşılmaktadır. Ancak Taşumurca dolaylarında Köy deresinin kuzeyinde bir linyit damarı meydana çıkmakla beraber, bu da fazla takip edilememektedir.

Aynı şekilde İnecik, Nusratlı ve Barbaros mıntıkalarında da linyit damarlarının veya başka kılavuz horizonların yardımı ile, bir sınıflandırma yapılması çok güçtür. Kılavuz hattın, Selçuk'un kuzeyinde başlayarak Ferhadanlı üzerinden Seymenli'nin 4,5 km doğusuna kadar takriben 17 km uzunluğunda bir hava hattı mesafesinde aralıksız olarak takip edilen Ferhadanlı tüfü olduğu anlaşılmaktadır. Fakat bunun doğu yönündeki uzantısı aydınlatılmamıştır. Aşağıdaki bölümlerden birinde bu tüfe ayrıntılı şekilde temas edilecektir. İnecik mıntıkasında bulunan diğer iki tüf horizonu, Kaletepe tüfü ile Bıyıkali tüfü, sadece kısa bir mesafede takip edilebilmiş olup, linyitli kumtaşı formasyonunun sınıflandırılması konusunda fazla bir önem taşımamaktadır.

Linyitli kumtaşı formasyonunun taban kısmı, oldukça kalın kumtaşı komplekslerinin kalınlığı daha az ve çoğu kez henüz kumlu olan marn seviyeleri ile nispeten düzenli şekilde karışık yataklanmasından meydana gelmiştir. Ferhadanlı tüflerinin tavanında evvelâ önemli hiç bir fasiyes değişikliği kendini göstermemektedir. Sadece araya girmiş olan kumlu marnlar kalınlaşmakta ve kumtaşları tüfojen materyal kapsamaktadır. Tavanın daha üst kısmında, örneğin Bıyıkali'nin doğusu ile Boyalı deresi vadisinde, kompakt, çapraz tabakalanmış kumtaşları mostra vermektedir. Orada hiç bir yerde linyit damarı tespit edilmemiştir.

Ferhadanlı tüfünün tabanındaki takriben aynı tabaka serileri içinde daima az çok büyük mesafelerle bir linyit damarına ait mostralara (eski ocaklara ve benzeri yapılara) rastlanması dikkati çekmektedir. Bunlar Barbaros'un kuzeyinde Maymun deresi linyit ocaklarında sona ermektedir. Bu oluşumların aynı damara ait olup olmadığı hususu, maalesef aydınlatılamamıştır.

Yağcı-Tekirdağ-Köseilyas-Kayıköy bölgesinde linyitli kumtaşı formasyonunun tabakaları az çok düz durumdadır. Bunların büyük bir kısmı ince marn arakatkıları kapsayan çapraz tabakalanmış, kompakt kumtaşlarından oluşmuştur. Bir kılavuz horizonun hiç bir yerde mevcut olmadığı anlaşılmaktadır. Yağcı'nın güneyinde Yeminsenlik deresinde bulunan ve batıya doğru fazla takip edilememiş olan linyit zuhurları ile muhtemelen daha yüksek bir horizonda bulunan ve yer üstünde hiç bir yerde mostra vermeyen Cevizlik deresinin zuhurları da bir sınıflandırma için tamamen elverişsizdir. Bunlar, Tekirdağ'ın doğusunda deniz kenarında bulunan eski ocakların damarı ile aynı durumda, fakat yukarıda sözü edilen orta sahanın damarlarından farklı şekilde olmak üzere sadece kısa mesafelerde takip edilebilmektedirler.

Ergene ile Meriç arasındaki bölgede, Keşan-Malkara- Tekirdağ mıntıkalarının aksine olarak hiç bir yerde linyitli kumtaşı formasyonunun tabanı, Muhacir formasyonu görünmemektedir. Bu nedenle şimdiye kadar bu bölgedeki damarların geri kalan sahaların damarları ile kesin şekilde paralelleştirilmesi mümkün olmamıştır. Bu damarların orta sahadaki bilinen damarlarla Nakoman (15) tarafından karşılaştırılması kesin hiç bir sonuç vermemiştir.

Bununla beraber diğer birkaç kılavuz horizon, yani bir lümaşelli kalker, çakıl kapsayan bir kumtaşı kompleksi ve uzun bir mesafede takip edilebilen tüf horizonları, Uzunköprü-Meriç bölgesinde linyitli kumtaşı formasyonunun tabaka serilerinin sınıflandırılmasına imkân vermektedir. Bu tüf horizonlarından ayrıntılı şekilde bahsedilecektir.

Linyitli kumtaşının taban kısmı, Demirbaş mahallesinden (Uzunköprü) kuzeybatıya doğru uzanan ve içinden Yunanistan'a giden demiryolu geçen vadinin kuzeydoğusundaki alanı kaplamaktadır.

En altta ince marn ara seviyeleri kapsayan ve çoğu kez iyi bantlaşmamış olan kumtaşları bulunmakta ve bunlar Çakmakköy'ün batısında Meriç çukurluğunun yamacında ve Çakmak deresinde mostra vermektedir. Kumtaşlarının üzerinde Petrades kalkerleri yer almaktadır. Bu isim bir lümaşelli kalker için kullanmış olup, bu lümaşelli kalker Kopp'a ve diğer bazı uzmanlara göre (3) Yunanistan Trakya'sında (Batı Trakya) 60 metreye kadar çıkan bir kalınlıkla "Provaton serisinin çatısı yakınında" bulunmaktadır. Esas itibariyle Congeria'lardan ve Dreissensia'lardan oluşan bu kalkerler veya daha doğru bir deyimle kalkerli marnlar Petrades'ten Eskiköy'ün kuzeyindeki mahmuza kadar yayılmaktadır. Bunlar orada henüz 2,5-3 metrelik bir kalınlığa sahiptir ve bunun kuzeydoğusunda da demiryolu boyunca, Çakmak deresinden Çakmak'a kadar olan güneydoğu yamaçta ve buradan ileriye takip edilebilmektedirler. Bundan başka Çakmakköy'ün batısında Meriç çukurluğuna inen yamaçta, Gâvur deresinin kuzeybatı yamacında ve Niko deresinde de mostra vermektedirler. Eskiköy yöresinde güneye doğru yamaca dalmaktadırlar.

Petrades kalkerlerinin üzerinde önce marnlar ve takriben 5 metre kalınlığında bir kumtaşı bantı mevcut olup, Gâvur deresinde ve Niko deresinde bu bantın tavanında marnların içinde ince bir linyit damarına rastlanmıştır. Kumtaşları ile marnlardan oluşan bir diğer karışık seride bir başka linyit damarına rastlanmaktadır. Damar mostralarının kuramsal bağlantısı pollen analitik etütlerin yardımiyle doğrulanmamış olmakla beraber, tavanın üst kısmında bulunan bir kılavuz horizon kuramsal damar uzanımının doğruluğunu göstermektedir.

Çakıllı kumtaşlarının kılavuz horizonu ince çakıl seviyeleri kapsayan takriben 20 metre kalınlığında bir kumtaşı kompleksidir. Bu kompleks, Sığırcılı'nın güneyinden başlamak üzere Kurttepe'nin kuzeyi ile güneyinden Hamitli'nin güneybatısına kadar takip edilebilmektedir. Bu kumtaşının tavanında marnların içinde bu mıntıkanın işletmeye elverişli tek linyit damarı bulunmaktadır ve bu damarın içindeki Sığırcılı, Dikilitaş tepe ve Meşeli ocaklarında birçok omurgalı hayvan fosili bulunmuştur. Bu damarın üzerinde çoğu kez bol miktarda omurgasız hayvan kalıntısı kapsayan, marn ve kumlu marn arakatkılarına sahip başka kumtaşı horizonları bulunmaktadır.

Bunların içinde bir kere daha her tarafta takip edilemeyen iki linyit damarı tespit edilmiştir.

Arnavut-Meriç mıntıkasında da benzer durum görülmektedir. Petrades kalkerlerinin kılavuz horizonu, oluşmuş ise, çok daha derinde olması gerekmektedir. Tabaka serisinin yapısını aydınlatmak üzere, Arnavutköy'deki Çeşme deresinin yatağından ayrıntılı bir profil alınmış ve fasiyes oluşumu görülmüştür. Çakıllı kumtaşı burada artık oluşmamıştır. Kadıdondurma'nın kuzeydoğusunda sertçe ve kompakt kumtaşlarına ancak pek az rastlanmaktadır.

Kumtaşları, karışık yataklanmış kumtaşları ile marnlar, marnlar ve tekrar kumtaşları vb. Oluşan seri, Arnavut tüfünün kaolinleşmiş cam tüfleri ile sona ermektedir.

Meriç serisi adı verilmiş olan tabaka serisi, fasiyes bakımından büyük bir değişiklik göstermemektedir. Yalnız kısmen daha iri taneli olan ve konglomera seviyeleri de kapsayan kumtaşları, daha sert oldukları için, taban kısmında 8-10 metre kalınlığında bantlar halinde daha çok ön plana çıkmaktadır. Yukarı Büyüksuvat deresinde ve Ahlat deresinde, yani Rahmanca'nın güneyi ile Akçadam ve Karahamza arasında, bunlar birçok taş ocağında işletilmektedir. Bu kumtaşı Akçadam'dan itibaren Kurduköy ve Kiremitçisalih üzerinden Eskiköy'e ve oradan da güneydoğuya Demirtaş mahallesine kadar, tabanında artık rastlanmayan ve sadece bir defa daha Eskiköy'ün güneydoğusunda görülen Arnavut tüfünün takibi için kılavuz hat teşkil etmiştir.

Kumtaşlarının tavanında bulunan sarı gri renkli bir killi marn tatlı su fosilleri kapsamaktadır.

Bunun üzerinde zayıf bir linyit damarı kapsayan yumuşak bir kumtaşı yer almakta olup, bu damarın mevcudiyeti Eskiköy'ün güneyindeki sahada Çiftetepeler yöresinde Prakla firmasının sondajları ile de tespit edilmiştir.

Meriç tüfü, Meriç serisinin bitimini teşkil etmektedir. Müteakip Altıagaç serisinin fasiyes yapısı tam olarak tespit edilememektedir. Meriç tüflerinin tavanında özellikle Arnavutköy bölgesinde mostralar nadiren büyüktür. Seri, Meriç tüfünün üzerinde yer yer çakıl kapsayan kalın bir kumtaşı bankı ile başlamaktadır. Bunun üzerindeki marnların içinde tekrar bir linyit damarı görünmekte ve marnlar somatr fosiller kapsamaktadır. Fakat tavandaki yumuşak kumtaşlarının hemen altında Unio, yani tatlı su fasiyesi bulunmaktadır.

Müteakip seri çok yumuşak kumtaşları ile kumlar, marnlar ve tatlı su molluskları bulunan yeşilimtırak killer kapsamaktadır. Geniş bir alanda suların getirdiği kumlar ve çakıllarla kaplı olan Kupdere ve Olacak yörelerinde bu marnlarla kumtaşları dere yataklarında mostra vermektedir. Fosil bulunamamıştır. Olacak'ın güneyinde Koca deresinin bir kıvrımı içinde bir dik yamaçta dere yatağının içinde marnların, bunun üzerinde beyaz kuvars çakılı seviyeleri kapsayan kompakt, açık sarı-gri renkli, tüfitli ince kumların ve aşağıda sözü edilecek olan ve Altıagaç tüfü denilen müteakip tüf horizonunun altında da yumuşak, kumlu marnların aflöre ettiği görülmektedir.

e. Linyitli kumtaşının fosil kapsamı ve yaşı

Linyitli kumtaşı formasyonunun fosil kapsamı, çoğu kez birey bakımından çok zengin, fakat tür bakımından oldukça fakirdir. Lamellibranchiata'lar arasında en yaygın olan form, Polymesoda (Pseudocyrena) convexa (Brongniart) olup, çok defa Cyrena semistriata (Deshayes) olarak da tanınmaktadır. Bu form daima geniş lümaşel bantları teşkil etmektedir. Eskiköy ve Çakmakköy'deki Petrades kalkeri gibi marnlı kalkerlerin oluşumuna da her şeyden önce Congeria basteroti (Deshayes) katılmıştır. Dr. Lütfiye Erentöz aşağıdaki türleri tayin etmiştir:

Unio sp. Cardium (Cerastoderma) sp. (Levha XXI, şek. 7-10) Tellina (Angulus) sp. Tellina (Tellina) sp. Garı (Psammobia) sp. Dreissena sp. Congeria aquitanica (Andrussow) Congeria acutangularis (C. Mayer) Congeria basteroti (Deshayes) (Levha XXI, şek. 11-12) Congeria cf. brardi (Brongniart) Congeria neuvillei (Cossmann) Polymesoda (Pseudocyrena) convexa (Brongniart) (Levha XXI, şek. 1-6) Cyrena sirena (Brongniart) Cyrena sirena var. cyrenoides (Michelotti) Cyrena sirena var. subtriangula (Sacco) Cyrena sirena var. subtypica (Sacco) Aloidis (Aloidis) cf. henckeli (Nyst) Aloidis (Lentidium) triangula (Nyst) Aloidis (Lentidium) nysti (Deshayes) Aloidis (Varicorbula) cf. gibba (Olivi) Teredo sp.

Gastropodlar arasında en geniş yayılma alanına sahip olan küçük Melanopsis (Melanopsis) hantkeni (Hofmann)'dir. Melanopsis impressa'ya. geçit teşkil eden daha büyük form, miktar bakımından daha az olmakla beraber, nadir değildir. Tympanotonus (Tympanotonus) margaritaceus (Brocchi) de birey bakımından çok zengindir. Bu fosil, çoğu kez kumlu kısımlarda, daha az miktarda da marnların içinde görünmektedir.

Arazide sadece marnların içinde rastlanan ve kumlu ortamda hiç mevcut olmayan bir Gastropod Brotia (Tinnyea) escheri grossecostata (Klein) olup, kabuğunun inceliği nedeniyle buna hiç bir yerde yüzde yüz doğal durumda rastlanmamıştır. Bu Gastropod aflörman durumu, arazide çok defa bir linyit damarının tavanında bulunan bir marn bantının takibinde iyi bir kılavuz fosil rolü oynamıştır. Hem marnlı, hem de kumlu ortamda yeni bir form olarak kabul edilmesi gereken Galeodes (Galeodes) ihraciense (Erentöz) ile Ampullina (Ampnllinopsis) crassatina (Lamarck) bulunmaktadır. Gastropod materyelinde Sayın Dr. Lütfiye Erentöz aşağıdaki türleri tayin etmiştir:

Theodoms (Vittoclithon) allaeodus (Sandberger) Neritina picta (de Ferussac) Gyraulus (Gyraulus) schulzianus (Dunker) Brotia (Tinnyea) escheri grossecostata (Klein) Brotia (Melanoides) aquitanica (Noulet) Melanopsis (Melanopsis) hantkeni (Hoffmann) Melanopsis (Lyrcaea) aquensis (Grateloup) Tympanotonus (Tympanotonus) margaritaceus (Brocchi) Polinices (Lıınatra) sp. Ampullina (Ampullinopsis) crassatina (Lamarck) Galeodes (Galeodes) thraciensis nov. sp. (Erentöz) Nassa sp. Hydrobia dubuissoni dubuissoni (Noulet) Vermetus sp. Valvata (Heterovalvata) disjuncta (Goldfuss) Bayania sp. Strebloceras edrpardsi (Deshayes) Chara sp. Bithynia sp. Helix sp.

Sayın Nuran Gökçen (1) tarafından tayin edilen Ostracodlar:

Haplocytheridea helvetica (Lienenklaus) Cytheromorpha zinndorphi (Lienenklaus) Paracytheridea nov. sp. Xestobeleris cf. obtusa (Lienenklaus) Candona (Pseudocandona) fertilis fertilis (Triebel) Neocyprideis cf. moyesi (Deltel) Neocyprideis cf. scapha (Deltel) Cypridopsis nov. sp. Cyprideis sp. Cyprinotus sp. Cushmanidae Cypria ? Limnocythere ?

En yaygın formlar, Cytheromorpha zinndorphi ile Haplocytheridea helvetica Üst Sannoisiyen yaşına, bundan başka Cyprideis ile birlikte bir lagüner-somatr fasiyese işaret etmektedirler.

Linyitli kumtaşı formasyonunun omurgasızlar faunası hakkında sonuç olarak, bu faunanın tümüyle fasiyes fosillerinden oluştuğu ve kısmen Alt Oligosen kısmen de Üst Oligosen yaşına işaret ettiği söylenebilir.

Bununla beraber kesin bir yaş tayinine imkân verenler, arazi çalışmaları esnasında bulunmuş olan çok sayıdaki omurgah fosilleridir. Bu materyel, sadece linyit damarlarına ait olduğu ve damarlar çoğunlukla sınıflandırılıp numaralandırılabildiği için, yaş durumu hakkında da bilgi alaınmaktadır. Uzunköprü'nün kuzeybatısındaki sahada elverişli bir kılavuz noktanın bulunmaması nedeniyle damarlara göre bir sınıflandırma yapılması mümkün olmamıştır. Sığırcılı, Kurttepe, Meşeliköy ve Hamitli dolaylarında ocakları bulunan yegâne damar hem Elomeryx woodi F. Cooper hem de Anthracotherium magnum Cuvier kapsamaktadır. Arnavutköy mıntıkasında kök yumrularına sahip iki Crocodilus alt çene kemiği bulunmuştur. Trionyx sp.'e ait bir plöral levha (göğüs zarı) parçası söz konusu olup, bu parça zarın distal kısmına aittir, zira kurt şeklindeki skülptür, proksimal kısımda daha çok düzensiz ağ şeklinde teşekkül etmiş olma eğilimini gösterdiği halde, burada genel doğrultusu zırh kenarına paraleldir. Bir tür tayini yapılması mümkün olmamıştır. Trakya'da Trionychideler bulunmamıştır. Buna karşılık bu cins Güney Fransa, İsviçre, Almanya ve Avusturya'nın Oligoseninde ve Miyoseninde yaygındır. Trionyx tatlı suda yaşayıp kuru veya sadece bataklık olan arazilere geçmez, yani sürekli olarak akan akarsulara veya sürekli olarak mevcut olan göllere ihtiyaç duyar.

ÇAKIL FORMASYONU

Parejas (17), linyitli kumtaşı formasyonunun tavanında Kopp, Pavoni ve Schindler'in (3,18) "çakıl formasyonunu" meydana getiren konglomeralara "poudingues superieures" adım veriyor. Kumtaşları ile marnların üzerinde konkordan olarak yer alan bu formasyon, Maksutlu'nun kuzeyindeki Beykonağı senklinalinde birkaç metre kalınlığında iri konglomeralarla başlamaktadır. Bunların arasında tekrar münferit çakıllar ve çakıl mercekleri ile mercek şeklinde oluşmuş, ince marn seviyelerini kapsayan kumtaşları tespit edilmektedir. Çok genel olarak her yerde çakıl formasyonunun içinde bariz bir diyagonal tabakalanma görülebilmekte ve bu durum kendini özellikle kumtaşları ile ince ve iri konglomeraların nöbetleşmesinde göstermektedir. Çok kalkerli bir bağlayıcı maddenin mevcudiyeti nadir değildir. Çakılları baş büyüklüğünde olabilen ve kalınlıkları 10 metreye kadar çıkan kompakt konglomera bantları sık sık görünmektedir. Tüm görünüm geniş yüzey yığılmaları biçimindedir. Şu halde çakıl formasyonu, Parejas (17) ile Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18) tarafından yapıldığı gibi, Oligosen molasının sonundaki gerçek regresyon oluşumu olarak isimlendirilebilir.

Çakılların materyeli kuvars, granitler, kristalin şistler, serpantin, çeşitli renkte silis taşları ve kalkerlerle volkanik kayaçlardan, hatta bazaltlardan oluşmuş olup, bütün bu materyelin çok uzaklardan taşınmış olması gerekmektedir.

Çakıl formasyonunun yayılma sahasının Güney kanadı ile Büyükhacı dağı üzerinden ileriye güneybatıya ve batıya uzanan Beykonağı senklinalinde formasyonunun takribi uzunluğu 23 km dir. Bunun kuzeyinde çakıl formasyonu Gazimehmet senklinalinde takriben 26 km mesafede uzanmakta, batıda Beykonağı antiklinalinin kuzey kanadında dar bir zon halinde Hasanpınar'ın hemen önüne kadar devam etmekte, doğuda Faraş yöresinde Trakya katının altına dalıp orada sona eren antiklinalin etrafını dolaşmakta ve Öreyköy yöresinde vadi yamaçlarında güneybatıya doğru 5 km lik bir mesafede daha uzanmaktadır. Çakıl formasyonu Subaşı bölgesinde ayrı bir kompleks teşkil etmektedir. Orada da Trakya katı ile öyle örtülmüştür ki, kesin bir sınır çizilmesi çoğu kez güç olmaktadır.

Çakıl formasyonunun muhtemel kalınlığı hakkında fazla bir şey söylenemez. Kırköy' ün kuzeyinde bulunan ve Dereikebir vadisine uzanan dere yatakları gözlenirken, bantların eğiminin devamlı olarak ölçülmesi ve bir profilde 1.000 metrelik bir asgarî kalınlığın hesaplanması mümkün olmuştur.

LİNYİTLİ KUMTAŞI VE ÇAKIL FORMASYONU İÇİNDEKİ VOLKANİK TÜFLER

Linyitli kumtaşı formasyonu ile çakıl formasyonunun yayılma sahasında birçok yerde değişik kalınlıkta volkanik tüf arakatkıları tespit edilmiştir. Stratigrafi konusunda taşıdıkları önem dolayısiyle bu arakatkılara ayrıntılı şekilde tespit edilmiştir. Bunlar, ortadaki sahada en aşağı üç horizonda, güneydoğudaki sahada pratik olarak sadece bir horizonda ve Ergene ile Meriç arasındaki sahada da üç horizonda görünmektedir.

a. Orta sahadaki tüf zuhurları

Linyitli kumtaşının alt tabaka serisi içindeki tüfler: Malkara-İbrice/Hasköy sondaj alanında linyit damarları üzerinde özellikle VI nolu damar üzerinde açılmış olan sondajlarda birkaç tüf arakatkısına rastlanmış olup; petrografik etüdü, "kaolinleşmiş cam tüfleri" oldukları sonucunu vermiştir.

Tüfün cam materyeli tamamen kaolinleşmiş olup, plajiyoklaz, kuvars ve biyotite ait kristal parçaları kapsamaktadır. İnceleme sondajı (566,30 metre) sadece beş tüf horizonu göstermiştir.

Sondajlarda 4 metreye kadar çıkan kalınlıklar görüldüğü halde, şimdiye kadar bu bölgede bütün bu tüf horizonlarına arazide damar mostra hatları arasında rastlanmamıştır. Bunun nedeni kuşkusuz tüflerin çoğu kez tamamen yağlı, kile benzer bir kitle haline dönüşmüş olması ve diğer taraftan da, İbrice-Hasköy bölgesinde olduğu gibi, tabakaların kesin bir tespite imkân vermeyecek ölçüde dağılmış ve toprak teşkil etmiş bulunmasıdır.

Paşayiğit'in takriben 2 km güneyinde 400 metrelik bir mesafede VI nolu damarın tabanında bulunan bir tüf horizonu takip edilmiştir. Kalınlık yaklaşık 1,50 metreyi bulmaktadır. Buna ragmen tüf, henüz nispeten dayanıklı ve az ölçüde ayrışmıştır.

Mestanlar ile Doğanköy'ün batısında VI nolu damarın tabanında bulunan bir tüf horizonu, damara paralel olarak uzanmakta ve bu horizon kesintilerle takriben 4 kilometrelik bir mesafede takip edilebilmektedir. Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18), bu horizondan Doğanköy'ün 1,5 km güneybatısında bulunan 5-8 metre kalınlığında bir bant olarak bahsetmektedirler. Her tarafta bu kadar kalın ve iyi gelişmiş olmayıp, çoğu kez birçok siyah biyotit yığınları kapsayan 2-3 metre kalınlığında, gri renkli bir horizon halinde kendini göstermektedir.

Kocayarma konglomeraları sahasındaki tüfler: Karasatı senklinalinde, baştan sona Kocayarma konglomeralarına herhangi bir şekilde bağlı durumda birçok volkanik tüf zuhuru tespit edilmiştir. Muzalı'nın güneyi ile güneydoğusunda ve Yılanlı'nın güneygüneybatısı ile kuzeydoğusunda daha çok senklinalin iç kısmında bulunan zuhurlar düz durumludur ve kalınlıklarıi 2,50 metreye kadar çıkabilmektedir. Konglomeraların içine sokulmuş olan zuhurların daha fazla, fakat kolayca tahmin edilemeyen kalınlıklara sahip olduğu anlaşılmaktadır.

Çakıl formasyonu sahasındaki tüfler: Çakıl formasyonunun içinde veya doğrudan doğruya tabanında bulunan zuhurlarda, camsı bir ana hamur içinde plajiyoklaz (oligoklaz), kuvars, biyotit, hornblent ve piroksen kapsayan bir "cam tüfü" söz konusudur: Sipahi'nin güneybatı ile güneyinde çakıl formasyonunun tabanında bulunan 2,5 km uzunluğunda, 3-4 metre kalınlığında, çok sert olmayan tüflerden oluşmuş bir horizon vardır.

Aydınlar'ın 750 metre kuzeyinde çakıl formasyonunun içinde bulunan ve taş ocaklarında işletilen takriben 3 metre kalınlığında sert tüfler bulunmaktadır.

Gazimehmet'in WNW sında çakıl formasyonunun ortasında iki büyükçe zuhur mevcut olup, burada en aşağı 4 metre kalınlıkta olan tüfler birçok agrega ocağında işletilmektedir.

Umurcu'nun 2.250 metre güneybatısında Subaşı çakıl formasyonunun kenarında bulunan küçük bir zuhur, Maksutlu'nun takriben 1,5 km kuzeyinde Büyükhacıdağı'nda çakıl formasyonunun içinde konglomera banklarının arasında hemen hemen 4 km lik bir mesafede 1-2 metre kalınlığında bir tüf horizonu uzanmaktadır. Bu tüfler de, yer yer agrega ocağı olarak işletilmektedir.

Maksutlu'nun takriben 1,5 km kuzeyinde Büyükhacıdağı'nda çakıl formasyonunun içinde konglomera bantlarının arasında hemen hemen 4 km lik bir mesafede 1-2 metre kalınlığında bir tüf horizonu uzanmaktadır. Bu tüfler de, yer yer agrega olarak değerlendirilmektedir.

b. Güneydoğu sahasındaki tüf zuhurları

Kaletepe tüfü, camsılığını kaybetmiş camdan, kuvarstan ve serisitten oluşmuş bir ana hamur içinde kuvars, sanidin ile kalker ve kuvarslı kumtaşı parçalarından ve silisleşmiş parçalardan ibaret bir riyolitik tüftür. Bu tüf, linyitli kumtaşı formasyonunun kumtaşları içinde bulunmaktadır ve dasit volkanı Kale tepenin erüpsiyonu esnasında çökelmiş olması mümkündür. Geniş bir yayılma sahası tespit edilememiştir.

Ferhadanlı tüfü, çok daha geniş bir sahaya yayılmıştır. Bu tüf, Parejas'ın (40) "silles trachytiques de Selçukköy et de Seymenli" diye adlandırdığı ile aynıdır. Arada geçen süre içerisinde araya girmiş bir tüf tespit edilmiştir. Tüf, Selçukköy'ün kuzeyinde ilk defa Bağlar deresinde görülmekte ve sonra Ferhadanlı ile Seymenli üzerinden hemen hemen kesintisiz olarak doğuya doğru takip edilmekte ve uzaktan arazide beyaz bir şerit halinde görülmektedir. Yer yer kalınlığı 20 metrenin üzerine çıkmakta (Seymenli'de 25 metre), fakat sonra doğuya doğru gittikçe incelmekte olup, bu nedenle yeni sürülmüş tarlalarda Tekke deresinin doğu tarafında yamaçtan yukarıya doğru sadece kısa bir mesafede takip edilebilmiştir. Burada kalınlığı sadece 0,50 metre olup, hemen tamamen kaolinleşmiştir. Eski Tekirdağ-Malkara şosesinin yakınında kumlu marnların arasında bir kere daha kalınlığı az olan bir tüf horizonu tespit edilebilmiştir.

Tüf, çoğu kez aglomeratik oluşumlu bir andezitik cam tüfüdür. Ferhadanlı yöresinde, bu tüfün içinde köşeli kuvarsit parçaları, tabakalanma gösteren lokaliteye tamamen yabancı kumtaşları ve andezit lapilleri mevcuttur.

Bıyıkali tüfü, linyitli kumtaşlarının üst düzeyinde önce Kocakoru deresinin yatağında, daha sonra da bunun doğusunda Sansuvat deresinde bulunmuştur. Orada hatta sertleşmiş tüfler taş ocaklarında işletilmiştir. Tüüfün tamamen kalsitleşmiş olduğu görülmektedir. 1-1,5 metre kalınlığındaki bu tüf horizonunu doğuya ve batıya doğru daha fazla takip etmek mümkün değildir. Tabandaki ve tavandaki kumtaşları ayrıca çok miktarda tüfojen materyel kapsamaktadır.

c. Meriç ile Ergene nehirleri arasındaki sahada bulunan tüf zuhurları

Bölgede üç tüf horizon mevcut olup; bunlar arazide hemen hemen kesintisiz şekilde takip edilebilmekte ve bundan dolayı da oradaki linyitli kumtaşı formasyonunun stratigrafik tasnifi için elverişli durum göstermektedirler. Her üç horizonda hemen hemen aynı olan tüfleri, bir kaolinleşmiş volkanik ana hamur içinde bulunan tamamen kaolinleşmiş volkanik cam parçalarından, biyotitandezitik bileşimli efüzif parçalarından ve plajiyoklaz ile biyotit mineral parçalarından oluşan "kaolinleşmiş cam tüfleri" olarak tayin edilmiştir.

Arnavut tüfü sünger taşı arakatkıları kapsayan ve bugün fazla miktarda kaolinleşmiş olan koyu renkli bir cam tüfü olup, kalınlığı 2 ile 5 metre arasında değişmektedir. Bu tüf, Çeşme deresinin bir doğu kolunda eski linyit ocaklarının ve fosil kapsayan somatr marnların üzerinde çok güzel bir şekilde görülmektedir ve Seremköy'e kadar kesin şekilde takip edilebilmektedir. Oradan itibaren Eskiköy'ün güneyine kadar kalınlığı o kadar azdır ki, uzanımının linyitli kumtaşına ait diğer fasiyes oluşumlarının yardımı ile tespit edilebilmiştir. Eskiköy yöresinde Arnavut tüfü bir kere daha bir dere yatağında meydana çıkmakta ve oradan itibaren, devam etmesi gerekmektedir. Bundan sonra sadece Yeniköy'ün 2 km güneybatısında ve Yeniköy'deki Köy deresinde görülmektedir.

Meriç tüfü, 70-80 metre daha yüksekte yer almaktadır. Bu tüf Arnavutköy'ün güneygüneydoğusundaki yukarı Bağlık deresinde çok açık bir şekilde görülmekte ve burada mavimtırak gri olan rengi tabandaki kumtaşlarının sarımtırak renginden kesin şekilde ayırt edilmektedir. Tüfün kalınlığının 1,50 ile 2,50 metre arasında değiştiği anlaşılmaktadır.

Altıağaç tüfü, Meriç tüfünün takriben 60 metre üstünde bulunmaktadır. Bu tüf, bu sahadaki bütün tüf horizonlarının en kalınıdır. 15 metreye kadar çıkabilen bir kalınlıkla tespit edilmiştir. Tüfün yüzölçümü bakımından en geniş mostraları Meriç-Olacak hattının güneydoğusunda ve Yenicegörüce'nin güneybatısında bulunmaktadır.

Ferhadanlı tüfünün "Doğanköy tüfüne", "Hacıdağ konglomeralarının" tabanındaki tüflere, yani çakıl formasyonuna, ve Arnavut tüfüne tekabül etmesinin gerektiği görüşünü sunan uzmanlar olmuştur. Bu kadar geniş alanlarda bir paralelleştirme yapmak için vaktin henüz çok erken olduğunu düşünülmüştür. VI nolu damarın tabanındaki tüfün linyitli kumtaşı formasyonunun stratigrafik bakımdan daha alttaki bir düzeyinde yer almasından hariç olarak, şimdiye kadar Arnavut tüfü ile Ferhadanlı tüfü üzerindeki tabaka serilerinin çakıl formasyonunun regresyon konglomerası ile paralelleştirilebileceğine dair hiç bir işaret de tespit edilmemiştir.

FERRAİ FORMASYONU

Oligosen tabaka serilerinin ve özellikle bunların vadi sisteminin üzerinde bir yükselmeden sonra diskordan olarak yer almış bulunan tortullar, bölgenin sadece birkaç yerinde ayrıntılı şekilde etüt edilmiştir.

Dereikebir'in güneydoğusunda yer yer gevrek tatlı su Gastropodları kapsayan, horizontal durumlu, beyaz, gri ve yeşilimsi renkli, kolayca dağılan kalkerli marnlar tespit edilmiştir. Tabanda açık sarı renkli, kısmen killi kumlar bulunmaktadır. Çakıl formasyonunun dik durumlu konglomeralarına bitişik oluş birçok yerlerde kesin şekilde tespit edilebilmiştir. Hamidiye'nin kuzeyinde, Uzunköprü'ye giden eski yolun solunda yeni genişletilen şosenin ön tarafında siyah renkli bir sapropel horizonu mostra vermekteydi.

üm tabaka serisi Uzunköprü'ye kadar uzanan vadi yamaçlarında aflöre etmektedir. Bu tatlı su tortullarına "Çelebi formasyonu" adını vermişlerdir.

Meriç bölgesinde, yani Uzunköprü'nün batısındaki sahada, Çiftlikköy'den başlamak üzere Karayayla-Yakupbey-Kavaklı-Olacak'ın güneydoğusu ve Meriç-Saatağaçı-Yenicegörüce üzerinden Küçükaltıağaç'a kadar, yani Ergene nehrinin sağ tarafındaki yamaçlar boyunca Altıağaç tüfünün biraz üzerindeki tabakalar Ferrai formasyonunun tabakaları olarak tespit edilebilmektedir. Hiç bir yerde linyitli kumtaşı formasyonunun düz durumlu tabakaları üzerinde açık şekilde görülen bir diskordans tespit edilememiş olmakla beraber, tüflerin üzerinde yer alan ve gevşek, çoğu kez tüfitik kumlarla, volkanik çakıl seviyeleri ve sadece az ölçüde çimentolanmış kumtaşları, yeşilimsi, kumlu killer ve Kalker konkresyonları gösteren killeri kapsayan fasiyes, muhtemelen çok daha genç bir yaşa sahiptir; bu yaş asla Oligosen değildir.

Pavoni ve Schindler (3,18), Kopp (17) tarafından "Ferrai tabakaları" adı verilen genç tortulları ayrıntılı şekilde tanımlamaktadır. Tip lokalite Ferrai'de (Ferecik) İpsala'nın hava hattı mesafesi ile takriben 9 km batı-güneybatısında bulunmakta olup, burada Sarmasiyen yaşlı "düz durumlu, bol fosilli, denizel, iyi tabakalanmış, gözenekli, beyaz kalkerler ve biraz kumlu, okr sarısı renginde kalkerli marn bankları", eğimli Oligosen ve ayrışmış liparit üzerinde transgresyon göstermektedir. Kuzeydoğuya doğru "Irtoral, daha sonra continental olan etkiler artmaktadır". Ferrai tabakalarının Ergene'nin aşağı yatağında ve İpsala'da mostra veren eşdeğerlileri Kopp'a göre Ponsiyene dahil edilebilecektir. Bu nedenle Ferrai formasyonu devresinde Üst Miyosenden itibaren Ergene çöküntüsünün içine doğru dereceli bir su basması meydana gelmiş olduğu kabul edilebilir.

DEMİRLİ FORMASYONU

İnecik ile Tekirdağ'ın kuzeyinde Ahmedikli ile Demirli yöresinde ve Yağcı ile Kayıköy'ün kuzeyinde linyitli kumtaşı formasyonunun tavanında bir tabaka serisi bulunmakta ve bu serinin doğrudan doğruya üstte yataklanışı, kalın toprak teşekkülleri ve molozlar dolayısiyle kesin şekilde tespit edilememektedir. Arazide eğilim gösteren tabakalar çoğu kez yumuşaktır. Yumuşak, gevrek, bazen hemen hemen beyaz renkli olan ve tüfojen materyel kapsayan kumtaşları, yeşilimsi gri renkli olan ve çoğu kez kızıl kahverengi renkte ayrışan marnlar, sadece zayıf şekilde marnlı-kumlu bağlayıcı madde ile çimentolanmış olan çakıl seviyeleri ve kalkerli seviyeler tespit edilmiştir. Bu serinin fasiyes bileşimi kısmen Meriç tüfü ile Altıagaç tüfü arasındaki tabakaları, kısmen de Ferrai formasyonunu hatırlatmaktadır. Şimdiye kadar fosil bulunamamış olduğu için, yaş hakkında bir şey söylenmesi mümkün değildir. Yalnız muhakkak olan husus, burada Oligosenin artık söz konusu olmadığıdır.

Bu oluşumlar için "Demirli formasyonu" adı konmuştur.

TRAKYA KATI

Türkiye Trakya'sının geniş alanlarında görünen kumlar ve çakıllar formasyonların sonunu oluşturmaktadır. Bunlar, daha önce önce özellikle İstanbul dolaylarındaki Belgrad ormanlarından tanımlamış ve "Trakya katı" adı verilmişti.

Yer yer killi olabilen kızıl kahverengi, kahverengi, sarı ve beyaz kumlar ve kumlu çakıllar bütün eski formasyonları belirli bir yükseklikten itibaren + horizontal olarak ve kuşkusuz, linyitli kumtaşı formasyonunun veya Ferrai formasyonunun tabakalarının az veya çok horizontal durumda yataklanmış oldukları yerlerde de, transgresif olarak örtmektedir veya örtmüşlerdir. Çakılların birçok kristalin kayaçla granit ihtiva eden malzeme, kuzeydeki Istranca dağlarından gelmektedir. Tüflü materyel ile silisleşmiş odun sık sık mevcut olup, silisleşmiş oduna özellikle güneyde, linyitli kumtaşı formasyonunun çok miktarda materyelinin de birlikte etkilenmiş olduğu yerde rastlanmaktadır.

Trakya katı için ortalama bir kalınlık güçlükle verilebilir; zira bu kalınlık çok büyük değişiklikler göstermektedir. Örneğin kalınlık Arnavutköy'ün güneydoğusundaki tepelerde sadece birkaç metredir. Burada çakılların altında linyitli kumtaşı formasyonunun sert bir kumtaşı içinde birkaç taş ocağı açılmıştır. Güneybatı yönünde ve özellikle Meric'in kuzeyinde vadilerin içinde 20-25 metrelik bir kalınlık mostra vermektedir. Bir nevi dik yamaç, Trakya katının kenarı boyunca takip edilebilmektedir. Aşağı kısımdaki alan, suların Trakya katından sürüklediği molozlarla örtülüdür. Asker tepesinin kuzeydoğusundaki vadilerde iri taneli kumların içinde erozyon şekilleri teşekkül etmiş olup, bunlara sadece Ürgüp'ün tüflerinde rastlanmaktadır.

Çerkezmüsellim'in kuzeydoğusundaki alanda da vadilerin içinde tekrar linyitli kumtaşı formasyonunun kumtaşları ve marnları mostra vermektedir. Bu nedenle, oradac çok fazla kalınlık beklenmemektedir.

Diğer alanlarda Trakya katı çok daha fazla kalınlıklara sahiptir. Uzunköprü'nün kuzeyindeki sahada 70 metreye kadar çıkan, güneyinde 50-60 metreyi bulan kalınlıklar tahmin edilmiştir. Orta Trakya'nın doğusunda Kopp, Pavoni ve Schindler ise (3,18), sondajlarda Trakya katı için maksimum 500 metrelik bir kalınlık tespit edilmiştir.

GENÇ BAZALTLAR

Orta Trakya'nın güney kısmında, Muhacir formasyonu ve linyitli kumtaşı formasyonunun içinde volkan bacalarına rastlanmaktadır. Bu bacaların sıralandığı iki hat göze çarpmaktadır. Güneydeki hat batıdan doğuya uzanmaktadır. Bunlar, Asar tepe-Karakaya tepesi-Karaidemir volkanı-Beşik tepesi ve ertaftaki diğer volkan bacalarıdır. Daha kuzeyde bulunan ikinci bir dizi biraz doğu-kuzeydoğuya yönelmiştir. Uzanımları, Karamaden tepesi-Değirmen tepesi-Sivri tepesi-Kartal tepesi şeklindedir. Bunların derin seviyelerdeki eski kırık hatları üzerinde yer almaları çok muhtemeldir.

Münferit bazalt zuhurları hakkında kısaca şunları söyleyebiliriz: Batıda Beğendik'in takriben 4 km batı-güneybatısında 192 metre yüksekliğindeki Asartepe Muhacir formasyonu düzlüğünden yükselmektedir. Bu tepe ana hamuru içinde olivin, ojit ve hipersten fenokristalleri kapsayan bir bazalttan oluşmuştur.

Keşan'ın kuzeydoğusunda linyitli kumtaşı formasyonunun ortasında uzaktan görülecek şekilde Karakaya tepesi yer almaktadır. Bu tepenin materyalinin Asar tepenin ve de diğer volkanların malzemelerinden biraz farklı olduğu anlaşılmaktadır.

Daha doğuda Karaidemir yöresinde köyün hemen kuzeyinde vadi düzlüğünün içine doğru uzanan ve çapı 700 metrenin üzerinde olan bir volkan,uzaktan siyah bir tepe halinde görünmektedir. Güneybatıda bunun etrafında yarım daire şeklindeki bir kısımda bazalt aglomeralarından oluşan çelenk biçiminde bir oluşum yer almaktadır. Olivinbazalt diğerleri arasında yabancı arakatkı olarak kuvars da kapsamaktadır.

İnecik'in kuzeyindeki ve kuzeydoğusundaki sahada, bazalt bacalarından ve bunların püskürük kayaçlarından oluşan oldukça büyük bir topluluğa rastlanmaktadır. En büyük volkanın Ferhadanlı'nın kuzeyinde bulunan ve 1,5 km lik bir püskürme çapına sahip olan Beşik tepesi olduğu düşünülmektedir.

Beşik tepesinin doğusunda Hacıköy'ün yukarı kısmında NW-SE yönünde hemen hemen iki kilometre mesafede aralıksız olarak yan yana sıralanmış olan Karakaya tepeleri uzanmaktadır.

Bunların kuzeybatı ucunun sadece 250 metre kuzeydoğusunda daha küçük olan Sivritepesi ve bunun kuzeybatısında da küçük Kuştepesi yer almaktadır. Demirli formasyonu içinde Banarlı deresine inen yamaçta Büyükkara tepe ve Küçükkara tepe bulunmaktadır. Bütün bu volkan bacaları Beşik tepesi ile aynı materyeli, yani ojit-olivinbazalt kapsamaktadır.

Osmanlı'nın doğusunda, Karakayalar sırtı ile başlamak suretiyle Trakya katının çakıllarının ortasında, bazalt volkanlarından ve bunların püskürük kayaçlarından oluşan kalın bir kompleks uzanmaktadır. Burada, lavların vadilerle bölünmüş olan Trakya katının içine akmış olduğu tespit edilebilmektedir. Bu bazaltlar için Pliyosenden çok daha genç olan bir yaş kabul edilebilir.

Karasatı senklinalinin içinde Kocayarma konglomeralarının kenarında veya yakınında hemen hemen WSW dan ENE ya uzanan bir hat üzerinde Karamaden tepesi, (Keşan-Uzunköprü şosesinin sağ tarafı), Değirmen tepesi, (Küçükdoğanca'nın takriben 0,5 km kuzeyi), Sivri tepesi (Küçükdoğanca'nın 2,5 km ENE'si) ve Kartal tepesinde (Kürtüllü köyünün güneybatısı) küçük volkan bacalarına rastlanmaktadır. Numuneler, bir olivinbazaltı karakterize eden minerallerin yanı sıra yabancı arakatkı olarak kuvars ve marnlı materyel göstermiştir.

Bu iki hattın dışında kuzeyde Haralaköy yöresinde, bir kale harabesi ile birlikte Kale tepesi yükselmekte olup, Büyük dere Bozamaklar vadisine giden mecrasını bu tepenin etrafında oymuştur. Lavlar, Kopp, Pavoni ve Schindler'in (3,18) zannettikleri gibi, Kuvaterner yaşlı dere yatağına kadar akmamışlardır.

Kale tepesinin güneybatısında 2 km den biraz daha uzak bir mesafede Muhacir formasyonunun içinde ufak bir volkan, Parejas'ın (17) keşfetmiş olduğu Kartal tepesi, bulunmaktadır. Bu küçük volkan, SW-NE uzanımlı bir antiklinalin tam doruğunda yer almaktadır.

Gene her iki hattın dışında ve Muhacir formasyonunun içinde Beğendik'in takriben 3 km doğukuzeydoğusunda iki küçük volkan bacası bulunmaktadır. Bunlardan daha büyük olanı hipersten kapsayan olivinbazaltın içinde kuvarsitik ve marnlı materyelden oluşmuş yabancı arakatkılar da göstermektedir.

TEKTONİK

İlk bakışta orta sahanın ikiye ayrılmış olduğu göze çarpmaktadır. Uzunluğu 35 km den fazla olan ve geniş doruğunda Muhacir formasyonunun marnlarından oluşan bir antiklinal, Kozköy antiklinali, Hacıköyün güneybatısından kuzeydoğu yönünde uzanmakta, Kozköy'ün üzerinden geçerek doğu-güneydoğuya bükülmekte ve nihayet doğu uzanımı ile Şahin'in güneydoğusunda düzleşip sona ermektedir. Ekseni Hemit'in takriben l km kuzeyinden geçtiği için, evvelce birkaç jeolog tarafından bu antiklinale "Hemit antiklinali" adı da verilmiştir.

Orta sahanın kuzey kısmında kuzeyden güneye doğru ilerlendiğinde kuzeydoğuda güneybatıya kapalı olan Karabürçek antiklinali SW-NE doğrultusunda uzanmakta ve Çerkezmüsellim yöresinde Trakya katının altına dalmaktadır. Bir antiklinal görünümü sadece damar mostra hatlarının uzanımı ile belirmekte olmayıp, VIII ve IX nolu iki damar arasında bulunan bariz bir kalkerli kumtaşı bantının uzanımı da antiklinal görünümünü ortaya koymaktadır ve bu kalkerli kumtaşı bankı boyunca birçok taş ocağı bulunmaktadır. Bombelenmenin şekli, bariz şekilde görülmektedir.

Bu antiklinali güneyde Gazimehmet senklinali takip etmekte ve bu senklinalin uzanımı farklı şekilde bir WNW-ESE doğrultusu almaktadır. Senklinalin çekirdeği çakıl formasyonundan oluşmuştur. Senklinal her iki tarafa doğru açık olmakla beraber, hemen Trakya katı ile örtülmektedir. Sipahi'nin kuzeybatısında formasyonunun konglomeraları birkaç kere daha pencereler halinde yüzeye çıkmaktadır.

Güneybatıya doğru tekrar WSW-ENE doğrultusunu gösteren küçük Beykonağı antiklinali yer almakta olup, bu antiklinalin doruğunda henüz X nolu damarın mostra hattı takip edilebiliyordu. Sözkonusu hat doğuda açık şekilde sona ermektedir. Bu antiklinalin WNW kanadı çakıl formasyonunun konglomeralarının meydana getirdiği dar bir şeritten oluşmakta, aynı zamanda, genç örtü tabakasının altında WSW ye bükülen ve genişleyen Gazimehmet senklinalinin ESE kanadını teşkil etmektedir. Antiklinal Hasanpınar yöresinde muhtemelen genç örtünün altında sona ermektedir.

Beykonağı senklinali benzer bir uzanım göstermektedir. Bu senklinal kuzeydoğuda kapalıdır. Senklinalin güneybatı kanadı— en azından çakıl formasyonunun sınırını teşkil eden kısmı— batıya bükülmekte ve orada dik bir eğim göstermektedir.

Doğuda Umurcu'nun güneyinde evvelâ NW-SE uzanımını gösteren bir antiklinal, Umurcu Öreyköy antiklinali, başlamaktadır. Fakat bu antiklinal sonra kuzeydoğuya bükülmekte ve Öreyköy'ün kuzeydoğusunda Gazimehmet senklinalinin yanında sona ermektedir.

Bu kıvrımlara güneyden değişik genişlikte olan Süleymaniye-Maksutlu arıza zonu bitişmekte olup, bu arıza zonu yönü bakımından kuzeydeki formlara uymuştur. Bu, içindeki münferit kırıkların ve kompartımanların arazide tespit edilmesinin kesinlikle imkânsız olduğu anlaşılan bir zondur. Bu zonun kuzeyinde ve güneyinde tabakalar az çok dik şekilde kuzeye eğimlidir. Örneğin Kırköy'ün kuzeyinde ve Maksutlu'nun güneyinde açıkça görüldüğü gibi, zonun içinde eğim istikametinde ve şiddetinde daimî bir değişiklik söz konusudur. Diğer taraftan Harmanlı yöresinde açılmış olan ve henüz arıza zonunun içinde daha doğrusu güney kenarında yer alan sondajda, küçük ve çok küçük blokların bindirme veya normal fay durumu gösterdiği pek çok yüzeyi açığa çıkartmaktadır. Bundan başka Kokarca deresindeki son ocakta (Harmanlı'nın kuzeydoğusu) gösterdiği yataklanma durumu da karakteristiktir. Orada damar galerinin içinde takriben 180 metre uzaklıkta, kuzeye doğru 10° lik bir eğim göstermekte ve sonra tamamen dolaysız olarak dik bir şekilde kuzeye doğru yükselmektedir. Damar başlangıçta iyi kaliteli parçalı kömürden oluştuğu halde, buradan itibaren kömür toz halinde dağılacak kadar ezilmiştir. Şu halde arıza zonunun sınırının oldukça kesin olması muhtemeldir.

Elverişli mostraların bulunmayışı nedeniyle arıza zonunun batıya ve güneybatıya doğru olan uzanımı aydınlatılamamıştır. Bununla beraber arıza zonunun Türkobası kırıklarına kadar uzanması ve orada sona ermesi mümkündür.

Arıza zonu, doğuda Süleymaniye yöresinde Karaburçak kırık antiklinalde geçmekte ve bu antiklinal kuzeydoğuya doğru uzanmaktadır. Süleymaniye'nin güneybatısında kısa Harmanlı antiklinalinin yanında tabakalar güneydoğuya eğimlenmeye başlamakta ve böylece büyük antiklinalin başladığını göstermektedirler. Karaburçak'ın 1.000 metre kadar batısında kırık antiklinali takriben doğu yönüne dönmektedir. Tabakaların eğiminden bir antiklinal karakteri ortaya çıkmaktadır. Her iki tarafta damar mostra hatları V nolu damarla başlamaktadır. Fakat antiklinalin doruğu paralel boyuna kırıklarla yarılmıştır. Esas itibariyle kırıklar, bindirmelerle normal faylar ve dar bloklar, Süleymaniye-Maksutlu arıza zonunda olduğu gibi, mevcudiyetlerini korumakta, fakat birbirlerini biraz daha yakından takip etmektedirler.

Parejas 817) haritasında Karaburçak'ın 2 km batısından itibaren ve Umurcu'nun kuzeyinden geçmek üzere, Muhacir formasyonunun uzun ve dar bir hortum şeklindeki uzantısını göstermiştir. Süleymaniye'nin batısında ve gene Karaburçak yöresinde Kopp, Pavoni ve Schindler'e göre bir düşey dekroşman fayının etkisiyle iki kısma ayrılmış olan bir antiklinalin doruğunda Muhacir formasyonunun marnlarından oluşan birer uzun, ezilmiş kompleks tespit etmişlerdir. Harmanlı yöresindeki damarın tavanında kalınca marn kompleksleri tespit edilebilmiştir. Bunların kalınlığı doğuya doğru artmaktadır. Birçok yerde araya girmiş olan ve ilk defa eğimin ölçülmesine imkan veren kumtaşı banklarının Muhacir formasyonuna uyması pek mümkün görülmemiştir.

Karaburçak'ın üç kilometre doğusunda kırık antiklinalinin yerini evvelâ NW-SE ya, daha sonra ESE ya bükülen bir kırık hattı almaktadır. Tabakaların yer değiştirmesi damar mostra hatlarının uzanımından açıkça ortaya çıkmaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi, Süleymaniye-Maksutlu arıza zonuna güneyden kısa Harmanlı antiklinali ile bitişmekte ve bunu güneyde iki fay ile bölünmüş olan alçak Çavuşlu senklinali takip etmektedir.

Batıda; Türkobası'nın doğusundaki arızalara bitişik durumda Türkobası antiklinali, Harala senklinali ile bunun mümkün uzantısı, Karağaç senklinali ve buna güneydoğuda bitişik olan Kartaltepe antiklinalinden söz edilebilir. Hepsinin uzanım yönü SW-NE dur.

Orta sahanın güney kısmında ilk olarak uzunluğu 15 km den fazla olan Karasatı senklinali göze çarpmaktadır. Bu senklinal güneybatıdan kuzeydoğuya doğru Karasatı üzerinden geçerek uzanmakta, geniş bir kavis teşkil ederek ESE yönüne dönmekte ve Kürtüllü'nün 2 km güneybatısında düzleşmektedir. Gerek damar mostra hatları, gerekse ve de özellikle, Kocayarma konglomeraları şeridi bir senklinal görünümünü açıkça göstermektedir.

Bunun kuzeybatısında Beğendik antiklinali yer almakta ve bu antiklinal Paşayiğit'in kuzeybatısından geçip, oldukça düzgün bir uzanım içinde SW-NE doğrultusunu göstermektedir. Antiklinal, havzanın tümünün Maltepe senklinali tarafından işgal edilmiş olan bir kuzeybatı şeridini ayırmaktadır.

SW-NE yönünde uzanan ve Maltepe yöresinde bir arızanın etkisiyle yerinden oynayan bu antiklinal Karacaali'de bir kavis çizmekte ve doğu yönünde Altıntaş'ta ESE doğrultusuna geçip normal bir kırıkta sona ermektedir. Bu son uca paralel olarak bunun Beğendik antiklinalinin uzantısı olduğu düşünülebilir—gene büyük Karasatı senklinalde yaslanmış durumda kısa bir antiklinal, Altıntaş antiklinali, uzanmaktadır.

Tabakaların büyük ölçüde daralmasının tespit edildiği Altıntaş yöresinde en az dört yüzeyde bindirmeler meydana gelmiştir.

Oligosen sahasının Malkara sahasına bitişik olarak doğuya doğru, Tekirdağ yöresinde Marmara denizine kadar uzanan güneydoğu kısmında, antiklinal ve senklinaller mevcut değildir. Lokal arızalar önemsizdir. Linyitli kumtaşı formasyonunun tabakaları genellikle az çok kuzeye eğimli oldukları için, ancak Trakya katının teşkil ettiği örtünün altında muhtemelen senklinal ve antiklinallere rastlanabilir. Parejas'ın (17), Malkara'nın doğusundan Tekirdağ'a kadar mevcut olduğunu kabul ettiği 12 senklinal ve antiklinale rastlanmamıştır. Mevcut olanların hepsi, örneğin Yörük bölgesinde Kırıkali yöresinde, sadece lokal dalgalanmalar olarak kabul edilebilir.

Bir diğer kubbelenme Karaçalı kubbesi olup, burada Muhacir formasyonu içinde bulunan WSW-ENE uzanımlı alçak bir Karaçalı antiklinalinden söz edilebilir.

İnecik'in kuzeyindeki Muhacir marnı-linyitli kumtaşı kontaktında Bağlar deresi mıntıkasındaki tabakaların uzanımına ve eğimine bakarak bir fay ile bölünmüş olan bir İnecik antiklinalinin varlığı kabul edilebilir. Buna göre kıvrım ekseni evvelâ SSE-NNW doğrultusunda uzanmakta ve sonra NNE ya dönerek yoluna devam etmektedir. Bunun doğusunda bu alışılmamış lokal Struktur durumu kendini benzer bir kırık tektoniğinde de göstermektedir.

Barbaros yöresinde Marmara denizi sahilinde Muhacir formasyonu ile linyitli kumtaşı formasyonunun tabakaları bir NNW-SSE ile N-S uzanımına ve ENE ile doğu eğimine sahiptirler.

Tekirdağ'ın yakın çevresinde çoğunlukla kompakt olan çapraz tabakalanmış kumtaşlarının içinde bir strüktürel görünüm tespit edilmesi imkânı olmamıştır. Parejas'ın (17), bu sahadaki senklinalleri ile antiklinalleri yazarın görüşüne göre kabul edilebilir nitelikte değildir.

Uzunköprü-Meriç mıntıkasında hiç bir kıvrılma oluşumu tespit edilmemiştir. Çakıllı kumtaşlarından oluşan lokal kılavuz, horizon bölgenin kuzey kısmında tabakaların yataklanma durumuna açıklık getirmektedir. Güneydeki kısımda tabakaların eğimi hemen hemen baştan sona çok zayıf olup, bu durum genellikle profillerde görülebilmektedir. Sadece bir kırık tektoniği mevcuttur.

PALEOCOĞRAFYA

Güney, Batı ve Kuzey Trakya'nın kenar kısımları da dahil olmak üzere Ergene havzasının paleocoğrafik gelişmesinin bir görünümü Kopp, Pavoni ve Schindler (3,18) tarafından verilmiştir. Çalışma konusu, sadece Orta Trakya'nın merkezî bölümü ve stratigrafi bakımından da sadece Oligosenden itibaren (Oligosen de dahil), yani Muhacir formasyonundan itibaren olan devredir.

Muhacir formasyonunun ince tabakalanmış olan marnları nispeten sakin bir çökelme devresine işaret etmektedir. Yer yer, özellikle tabanda kaide tüflerinin (Karaçalı tüfleri) üzerinde bulunan kumtaşları ve uzun bir mesafede takip edilebilen birkaç kumtaşı bandı sınırlı ölçüde buna karşı çıkmaktadır.

Muhacir formasyonunun sonunda yükselmeler dolayısiyle tabakaların çökelmesinde hissedilir bir başkalaşma başlamıştır. Muhacir formasyonunun marnlarını takip eden linyitli kumtaşı formasyonunun kumtaşları ve marnları, kuzeyde Istranca dağı ile güneyde Tekirdağ arasında kalan geniş lagün havzalarında çökelmiştir. Lagünlerin içinde daha sakin olan devrelerde en ince elemanlar marnlar halinde toplanmıştır. Çok sayıdaki linyit damarlarının meydana gelişleri, nemli sıcak iklime ve buna bağlı olan zengin bitki örtüsüne borçludur. Bunlar çoğu kez marn zemini örtmüşlerdi, fakat kumlu fasiyesin hemen üzerinde de linyit damarları tespit edilmiştir. Hiç değilse kısmen gerçek bataklık ormanlarının söz konusu olması muhtemeldir. Muhtelif linyit işletmelerinde, III nolu Ahmetpaşa damarı ve IV nolu Harmanlı damarında, fakat özellikle Tilki deresindeki (Kurttepe'nin doğusu) damarın içinde yer altında dikine duran ağaç kütüklerine rastlanmış olup, bunlar bulundukları yerde damarın kalınlığını 50 cm ye kadar çıkan bir miktarla aşmış durumdaydı.

Kum basmaları muhtemelen periyodik olarak meydana gelmiş ve her defasında bataklık ormanı ile kaplı marn alanlarını havzanın içine kadar örtmüştür. Sadece yer yer irice taneli materyelden az çok geniş konglomera mercekleri oluşmuştur. Yukarıda tanımlanan Malkara, Kocayarma ve Karaağaç konglomeraları ile kılavuz horizon olarak değerlendirilebilecek olan muhtelif ince konglomeraları hatırlatmak isteriz.

Yukarıda Karakaya ve Harmanlı için ayrıntılı şekilde bahsedildiği gibi, zeminin yerel hareketleri, yani devrilmeler veya tek taraflı çökmeler kısmen çökelmiş olan marn komplekslerinin ve linyit damarlarının erozyonuna sebebiyet vermiştir. Bunun dışındaki durumda da, yani damarlar mevcut olmadığı takdirde de, kumtaşlarının alttaki tabaka üzerinde erozyonun etkisiyle konkordan olarak yer almasının nadir olmadığı anlaşılmaktadır.

Linyitli kumtaşı formasyonunun faunası hemen sadece somatr niteliktedir. Bugün mevcut olan fosillere göre bataklık ormanı sahalarındaki tatlılaşma alanlarının ancak kısa süre devam etmiş olması mümkündür. Zira çoğu kez damar mostralarındaki taban ve tavan marnları dahi somatr fosillerle dolu olduğu halde, tatlı su yumuşakçaları hemen sadece damara inhisar etmektedir. Bütün kum basması süresince tuz kapsamında hissedilir bir değişiklik meydana gelmemiş olması hususuna dayanılarak, açık deniz ile sürekli veya hiç değilse periyodik bir bağlantının mevcut olduğu sonucu da çıkartılabilir. Zaman zaman tuz kapsamının hatta Cardia'ların ve Parejas'a göre (17), denizel Melongena lainei'nin yaşayabileceği kadar artmış olması gerekiyor.

Linyitli kumtaşı formasyonunun çökelmesi esnasında zaman zaman havzanın dışında meydana gelen volkan püskürmelerinden dolayı farklı şiddette kül yağmurlarının yağmış olması icap ediyor. Bunlar bugün yukarıda tanımlanan çok sayıdaki volkanik, çoğu kez hemen tamamen kaolinleşmiş tüf arakatkılarında önemli devir işaretleri olarak bulunmaktadır.

Kopp. Pavoni ve Schindler (3,18) Orta Ergene havzasından alınan bir kesiti Yucatan'ın aşağı Mississippi'ye ait bir kesiti ile karşılaştırıyorlar. Buna göre Güney Trakya'daki tabaka serisini kapsayan bir Tekirdağ kenar teknesi Golfküsten kenar teknesine ve takriben Malkara'dan kuzeye doğru uzanan Ergene körfezi de Meksika körfezine tekabül etmektedir. Linyitli kumtaşı formasyonunun kalınlığının havzanın içine doğru açıkça artmakta olduğu belirgindir. Fakat bunun nedeni, Ergene havzasının ortasında linyit serilerinin en genç kısımlarının ve nihayet çakıl formasyonunun yer alması olacaktır.

Oligosen çökeltilerinin sonunu "çakıl formasyonunu" regresyon konglomeraları teşkil etmektedir. Bunlar havzanın içinin sadece ufak bir kısmını örtmüşler ve Kopp, Pavoni ve Schindler tarafından (3,18) "güneyden uzamış bir deltanın cephe zonu" olarak kabul edilmektedirler. Havzanın içinde bunlar Ergene'nin mecrası boyunca bir yatak işgal etmekte olup, burada molas sedimentasyonu devam etmiştir. Çökeltilerin sonunu teşkil eden çakıl formasyonunu havi orta saha Meriç ile Ergene nehirleri arasındaki saha ile mukayese edildiği zaman, burada konglomeraların içinde arakatkı halinde olan ve orada Oligosenin takribi bitimini teşkil eden bir tüf horizonuna rastlanmaktadır; bu tüf horizonuna Meriç bölgesinde "Altıağaç tüfü" adı verilmektedir. Doğallıkla, bu iki tüf horizonunun birbirine benzeyip benzemediği, yani aynı yaşta olup olmadığı hakkında kesin birşey söylenmesi mümkün değildir. Sadece kesin olan husus, ikisinin üstünde Oligosen çökeltilerinin sona erdiğidir. Oligosenin çökelti materyeli güneyden geldiği için, Meriç bölgesinde artık böyle iri taneli materyelin çökelmemiş olması anlaşılabilir.

Büyük bir ihtimalle Alt Miyosen çağında bütün bölge az çok yükselmiş ve orta sahada Oligosen kıvrılmıştır. Kuzeybatıda bugünkü Ergene nehrine kadar olan sahada meydana gelen kısmî bir boşalma ve vadi oluşumu ile birlikte İpsala'dan Uzunköprü'ye kadar olan bütün alçak arazi su baskınına uğramış ve Ferrai formasyonunun tatlı su tabakaları çökelmiştir.

Özellikle Kuzey ve Orta Trakya'nın son şeklini alışı Pliyo-Pleyistosende "Trakya katı" dolayısiyle olmuştur. Muazzam kum ve çakıl masifleri kuzeyden, Istranca dağından, o zamanki zayıf morfolojinin içine akmıştır. Orta Trakya'nın bazı bölümleri yükseklik durumları dolayısiyle bundan etkilenmemiştir. Bugüne kadar devam eden daha sonraki erozyon, dere kenarları boyunca ve birçok pencerede Oligoseni kısmen tekrar görünür hale getirmiştir.

7.2. Mülkiyet Jeolojisi (Ruhsat Alanının Jeolojisi)

Sahada Oligosen, Pliyosen ve Kuvarterner'e ait çökeller bulunmaktadır. Oligosen, Hıdırçeşme serisi ile başlamakta, üzerine tüfler, kireçtaşları, kumtaşları ve kömürün tabanını oluşturan marnlar gelir. Kömürlü seride de marn bulunmaktadır. Ancak bunların içeriğindeki kumlar nispeten azdır. Kömür içeren, kumtaşı, kil, marn seviyesi içinde düşey ve yatay fasiyes değişimleri görülmektedir. Ekonomik olan linyit varlığıparalik özelliktedir. Pliyosen, Oligosen serilerinin züerine uyumsuzluk gelmektedir (Şekil.3, Ek.1-Jeolojik Harita).

Danişmen Formasyonu:

Formasyon, Kuzey Trakya'da, koyu sarımsı turuncu, sarımsı gri, gri, kahverengimsi gri mikalı kumtaşı ve onlarla ardalanmalı gri massif kiltaşı-silttaşı, nadiren çakıltaşı ve linyit damarlarından oluşmaktadır. Çakıltaşlarının çoğu, kanal dolgusudur. Çakıltaşları ve kumtaşları mercek şeklinde olup, kiltaşı-silttaşı içinde kamalanmaktadır. Kumtaşları orta tabakalı olup, 25-30 metreye kadar kalınlık vermektedir. Kaba kum boyutunda ve bitki/yaprak izlidir. Beyaz-kırmızı alacalı killer ise laminalıdır.

Formasyon yer yer konjeryalı ince seviyeler, gastropod, balık, bitki fosilleri içerir. Kömür ocaklarında omurgalı fosilleri olağandır.

Mikalı kumtaşları, büyük ölçekli teknemsi ve tablamsı çapraz katmanlıdır.

Kiltaşı; yeşil, koyu yeşil, nefti renkli, sıkı, çok sıkı tutturulmuş, eklem sistemi gelişmemiş, ince tabakalı, genellikle 8-10 derece ile kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatı eğimlidir. Yer yer kömür bantları içermekte olan kiltaşı, üste doğru düşey ve yanal dereceli olarak silttaşına geçmektedir. Oldukça kalın olan (100 metre) yapı üzerine, 80-1250 cm toprak örtüsü gelmektedir. Sıkı tutturulmuş, sert, eklemsiz ve kırılgan olmayan birim, yol yarması, temel kazısı ve benzeri bir nedenle herhangi bir şekilde yüzeylendiğinde, yağış sularını bünyesine alarak şişmekte, fiziksel şartlardan çok çabuk etkilenerek, çatlaklar oluşmakta, rengi açılmakta ve kırılgan bir kayaya dönüşmektedir.

Silttaşı; gri, koyu gri, boz renkli, ince tabakalı, sıkı, çok sıkı tutturulmuş olup, eklem ve çatlak sistemi gelişmemiştir. Çoğunlukla silttaşından oluşan birim, yer yer çok ince taneli kiltaşı ile temsil edilmektedir. Altta dereceli olarak kiltaşına, üstte dereceli olarak Ergene Formasyonuna geçmektedir. Çoğunlukjla ince olan birim (1-5 m), en fazla 30 metre kalınlığa ulaşır. Birim üzerinde 40-100 cm toprak örtüsü gelişmiştir. Silttaşının eğimi, kiltaşında olduğu gibidir. Silttaşı da, herhangi bir şekilde yüzeylendiğinde kiltaşı gibi, fiziki şartlardan etkilenerek kolaylıkla aşınmakta, eklemler, çatlaklar oluşmakta ve ufalanmaktadır.

Çakıl üyesi; genel olarak sarımsı gri, kahverrenkli, muhtelif tane boyutunda, kuvarsit, gnays, granit, kristalin şist, çört, bazalt, serpantin, çakıllı, iyi yuvarlanmış, sert, sıkı tutturulmuş, çakıltaşından ve kısmen kumtaşından oluşur.

Ferhadanlı tüf üyesi; beyaz, kirli beyaz, açık gri renkte, aglomeralrdan oluşmaktadır. Danişmen formasyonu içinde 20-25 metre kalınlıktadır. Oligosen yaşlı tüm tüfler, Ferhadanlı tüf üyesi olarak adlandırılmıştır.

Şekil.3: Çalışma Alanı Jeolojisi

Karansilli kireçtaşı üyesi; kirli beyaz renkli, kalın katmanlı, bol kabuk parçaları içeren sert kireçtaşından oluşmaktadır. Danişmen formasyonunun, killi kumtaşlarıyla dereceli geçişlidir.

7.3. Cevherleşme:

Orijinal kömür analizi sonucu aşağıdaki değerler belirlenmiştir.

Alt Isı Değeri :
2.844 Kcal/kg (alt ısı değeri)
Kül (%) :
21,24
Nem (%) :
31,63
Kükürt (%) :
1,56

7.4. Damar Sistemi:

Havzada Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda oluşturulan damar gruplandırmaları ve damar isimlendirmeleri, bu rapor kapsamında da aynen kabul edilmiş ve çalışmalar bu sistematiğe uygun olarak sürdürülmüştür.

Ruhsat sahasında toplam 6 adet damar grubu tespit edilmiştir. Her bir damar grubu, kendi içinde tekli veya çoklu damar gruplarından oluşmaktadır. Damarların oluşum esasları dikkate alınarak, MTA tarafından belirlenen damar ve damar grubu isimleri, ruhsat sahasında yapılan sondaj sonuçlarına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır:

6 NOLU DAMAR

  • E1
  • 1
  • O2
  • A

5 NOLU DAMAR

• 5_nolu

4 NOLU DAMAR

• 4_nolu

3 NOLU DAMAR

  • 3_P1
  • 3_P2
  • 3_A
  • 3_D

Bu sınıflandırmalar, MTA'nın oluşturduğu sistem ile uyumlu olup, ruhsat sahasında yürütülen sondaj çalışmaları ve açık işletme verileri doğrultusunda güncellenerek değerlendirilmiştir.

8. YATAK TÜRLERİ

Ruhsat sahasında gerçekleştirilen jeolojik ve sondaj çalışmaları sonucunda kömür damarlarının yataklanma özellikleri belirlenmiştir. Bu çalışmalar kapsamında, formasyonun yapısal özellikleri, sedimanter ortamı ve tektonik süreçlerin yataklanmaya etkileri incelenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda ruhsat sahasında gözlemlenen yataklanma türleri aşağıda detaylandırılmıştır:

Yapısal Yataklanma Özellikleri

  • Ruhsat sahasındaki kömür damarları, genel olarak düşük eğimli tabakalar içerisinde yer almaktadır.
  • Sahada gözlemlenen ana yapısal unsurlar arasında antiklinaller, senklinaller ve fay hatları bulunmaktadır.
  • İnecik antiklinali, ruhsat alanının kuzeyinde belirlenen önemli jeolojik yapılar arasındadır ve tabakaların kıvrımlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
  • Bağlar Deresi Mıntıkası, faylarla bölünmüş olup bu bölgedeki kömür damarlarının sürekliliği ve kalınlığı değişkenlik göstermektedir.

Sedimanter Yataklanma

  • Bölgedeki kömür damarları, Muhacir Formasyonu ve Linyitli Kumtaşı Formasyonu içerisinde yer almaktadır.
  • Muhacir Formasyonu, ince tabakalanmış marnlardan oluşmakta olup, kömür damarlarının çökeldiği dönemde nispeten sakin bir çökelme ortamını işaret etmektedir.
  • Linyitli Kumtaşı Formasyonu, kalın kumtaşı tabakaları arasında yer alan linyit damarları ile karakterizedir ve geniş bir lagün ortamında oluşmuştur.

Tektonik Etkiler

  • Ruhsat sahasındaki tektonik süreçler, kömür damarlarının yataklanma şekli üzerinde önemli etkiler bırakmıştır.
  • Kırıklı ve faylı zonlar, bazı bölgelerde damar sürekliliğini bozmuş ve kömür kalınlıklarının değişkenlik göstermesine neden olmuştur.
  • Süleymaniye-Maksutlu Arıza Zonu, sahadaki en önemli tektonik hatlardan biri olup kömür damarlarının yapısal deformasyonuna yol açmıştır.

Yataklanma Sürekliliği ve Kalınlık Değişimleri

  • Sahadaki kömür damarları 6 ana grup altında sınıflandırılmış olup her biri farklı jeolojik özellikler göstermektedir.
  • 6 numaralı damar, açık işletmeye uygun olacak şekilde geniş alanlara yayılım göstermektedir.
  • 3 ve 4 numaralı damarlar, daha çok derinleşen bölgelerde sürekliliğini koruyarak yer altı madenciliği için uygun yataklanma özellikleri sergilemektedir.
  • Kömür damarlarının kalınlığı yer yer değişiklik göstermekte olup, özellikle MTA sondajlarında ve ruhsat içindeki yeni sondajlarda belirlenen veriler, bazı damarların incelerek devam ettiğini ortaya koymaktadır.

Sonuç

Yapılan jeolojik ve sondaj çalışmalarının analizine göre, ruhsat sahasındaki kömür yatakları sedimanter ve tektonik süreçlerin etkisi altında şekillenmiş olup, genellikle düşük eğimli, kıvrımlı ve kısmen faylı bir yapı sergilemektedir. Kömür damarlarının yatay ve düşey sürekliliği farklılık göstermekle birlikte, belirli bölgelerde ekonomik olarak değerlendirilebilecek nitelikte rezerv potansiyeline sahiptir. Tektonik süreçlerin etkileri göz önünde bulundurularak, gelecekteki madencilik faaliyetlerinde detaylı jeoteknik çalışmaların yapılması önerilmektedir.

9. ARAMA

Ruhsat sahasında, geçmiş yıllardan itibaren Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından başlatılan arama faaliyetleri mevcuttur. Bu çalışmalar, bölgenin jeolojik yapısının belirlenmesi ve kömür potansiyelinin tespiti açısından önemli veriler sağlamıştır.

Bunun yanı sıra, ruhsat sahası içerisinde halen faal olarak çalışmakta olan bir madencilik işletmesi uzun yıllardır üretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu üretim süreci, sahadaki kömür damarlarının işletme ölçeğinde değerlendirilmesine ve rezerv modellemelerinin güncellenmesine katkı sağlamıştır.

Bu rapor kapsamında, ek bir arama faaliyeti gerçekleştirilmemiştir. Sahada yapılan sondaj çalışmaları, rezerv tespiti ve doğrulama amaçlı uygulamalar niteliğinde olup, mevcut kömür damarlarının kalınlık, yoğunluk ve kalite analizlerinin yapılmasını hedeflemiştir.

Bu doğrultuda, önceki yıllarda yapılan arama çalışmaları ve mevcut sondaj verileri, rezerv hesaplamalarında temel referans kaynakları olarak kullanılmıştır.

Ruhsat sahasında arama faaliyetleri, 1955 yılından itibaren yerli ve yabancı uzmanlar tarafından yürütülmüştür. Bu süreçte gerçekleştirilen jeolojik çalışmalar, detaylı olarak raporun Jeoloji bölümünde ele alınmıştır.

Bunun yanı sıra, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından bölgesel arama faaliyetleri kapsamında ruhsat sahasında çalışmalar gerçekleştirilmiş ve bu veriler, mevcut raporun jeolojik analizlerinin desteklenmesi amacıyla kullanılmıştır. MTA tarafından yapılan arama sondajları, ruhsat sahasının genel jeolojik yapısını belirlemeye yönelik olup, bölgenin kömür potansiyeline dair önemli veriler sunmuştur.

Ruhsat sahasında, MTA haricinde, sahayı geçmiş yıllarda devralan ve işletme faaliyetinde bulunan çeşitli özel şirketler tarafından da arama ve sondajlama çalışmaları yapılmıştır. Bu faaliyetler genellikle işletmeye yönelik olup, detaylı rezerv tespiti ve kömür damarlarının korelasyonu açısından önemli veriler sağlamıştır.

Bu rapor çalışmasında kullanılan arama sondaj programı, Mart 2024 itibarıyla planlanarak başlatılmıştır. Sondaj faaliyetleri kapsamında, önceki yıllarda gerçekleştirilen sondaj verileri ve işletme faaliyetleri temel alınmıştır.

Rapora esas teşkil eden sondajlı arama faaliyetlerinin ana amacı:

• Ruhsat sahasındaki kömür damarlarının korelasyonunu sağlamak,

  • Alt kömür damarlarının tespit edilmesine yönelik derin sondaj çalışmaları yürütmek,
  • Alt damarların belirlenmesi amacıyla yapılan kılavuz sondajlardan elde edilen verilerle, ilerleyen yıllarda gerçekleştirilecek arama faaliyetleri için bir temel oluşturmak olmuştur.

Bu kapsamda yapılan çalışmalar, sahadaki kömür rezervlerinin detaylandırılması, modelleme çalışmalarına katkı sağlanması ve uzun vadeli madencilik planlarının oluşturulması açısından kritik öneme sahiptir.

10. SONDAJ

10.1. Sondaj Çalışmaları

Ruhsat sahasında, bu rapora esas teşkil edecek sondaj çalışmaları Mart 2024 tarihinde başlamıştır. Bu çalışmaların temel amacı:

  • Önceki yıllarda gerçekleştirilen sondaj verilerini doğrulamak,
  • Sahadaki jeolojik yapıyı ve faylanmaları tespit etmek,
  • Kömür damarlarının kalınlık, kalite ve yoğunluk gibi özelliklerini belirlemek,
  • Elde edilen veriler ışığında kaynak ve rezerv hesaplamalarını yapmak olmuştur.

Sondaj çalışmaları, Yetkin Kişi tarafından onaylanmış tecrübeli bir uzman ekibin gözetiminde yürütülmüştür. Bu süreçte, havzayı çok iyi bilen ve bölgedeki jeolojik yapıya hakim Jeoloji Mühendisi Özcan Koç yönetiminde sondajlar gerçekleştirilmiştir.

Sondaj çalışmalarında elde edilen tüm veriler, uzmana güven ilkesi doğrultusunda değerlendirilmiş ve bu rapor kapsamında rezerv hesaplamalarında temel veri kaynağı olarak kullanılmıştır (Şekil.4, Ek.2-Sondaj Lokasyon Haritası).

Şekil.4: Sondaj Lokasyonları Haritası

10.2. Delme Prosedürü

Ruhsat sahasında gerçekleştirilen sondaj çalışmaları, UMREK Kodu'nun belirlediği standartlara uygun olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Sondaj işlemleri sırasında, döner (rotary) sondaj yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntemde, döner matkap uçları kullanılarak formasyonun delinmesi sağlanır. Delme işlemi sırasında, sondaj deliğinin stabilitesini korumak ve kesilen malzemeyi yüzeye taşımak amacıyla sondaj çamuru kullanılmıştır. Sondaj çamuru, aynı zamanda matkap ucunun soğutulmasına da yardımcı olur.

Sondaj işlemlerinde, karotlu sondaj tekniği uygulanmıştır. Bu teknik, formasyondan silindirik örnekler (karot) almayı sağlar ve jeolojik analizler için kritik öneme sahiptir. Karot numuneleri, formasyonun litolojisi, yapısal özellikleri ve kömür damarlarının kalitesi hakkında detaylı bilgi sunar. Karot alımı sırasında, wireline karotiyer sistemi kullanılarak operasyonel verimlilik artırılmıştır.

Delme işlemi sırasında, sondaj parametreleri sürekli olarak izlenmiş ve kaydedilmiştir. Özellikle penetrasyon hızı, matkap basıncı, dönme hızı ve sondaj çamuru özellikleri gibi parametreler, formasyonun özelliklerine göre optimize edilmiştir. Ayrıca, sondaj sırasında karşılaşılan gaz çıkışları veya anormal basınçlar gibi durumlar dikkatle izlenmiş ve gerekli emniyet tedbirleri alınmıştır.

Sondaj işlemlerinin güvenli ve verimli bir şekilde yürütülmesi için, ekipman bakımları düzenli olarak yapılmış ve personel, sondaj operasyonları konusunda deneyimli uzmanlardan oluşmuştur. Tüm operasyonlar, ilgili standartlar ve güvenlik protokollerine uygun olarak gerçekleştirilmiştir.

10.3. Kuyu Ölçümü

Sondaj çalışmaları sırasında, GeoMax - GNSS Zenith 25 cihazı kullanılarak UTM-3D projeksiyon sisteminde, ITRF 96 Datum, DOM (Dilim Orta Meridyeni) 27D referans alınarak ölçümler gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, veriler UTM-6D projeksiyonuna dönüştürülerek, ED50 Datum, DOM (Dilim Orta Meridyeni) 27D sistemine adapte edilmiştir.

Bu dönüşüm, jeodezik doğruluk sağlamak ve koordinat sistemlerinin uyumluluğunu korumak amacıyla yapılmıştır. Ölçümlere esas teşkil eden sondaj noktalarına ait koordinat tablosu aşağıda sunulmuştur.

MAKİNE ADI SONDAJ SONDAJ
SONDAJ ADI BAŞLANGIÇ BİTİŞ depth y x z
TMİ-1 M1 03/03/2024 10/03/2024 210 4534118 487860 82.64
TMİ-2 M2 04/03/2024 06/03/2024 82 4534247.644 488111.126 133.5
TMİ-3 M2 06/03/2024 08/03/2024 98 4533915 487645 124.22
TMİ-4 M2 09/03/2024 10/03/2024 90 4534693.836 487799.563 128.8
TMİ-5 M1 11/03/2024 22/03/2024 500 4534334 487417 135.32
TMİ-6 M2 10/03/2024 14/03/2024 263 4534703.662 487514.482 127.19
TMİ-7 M2 14/03/2024 16/03/2024 110 4534770 487253 130.61
TMİ-8 M2 16/03/2024 19/03/2024 130 4535260 487293 142.1
TMİ-9 M2 20/03/2024 25/03/2024 269 4535250.54 486908 131.57
TMİ-10 M1 24/03/2024 28/03/2024 255 4534606 486881 150.05
TMİ-11 M2 27/03/2024 29/03/2024 114 4535048.5 486520.812 149.84
TMİ-12 M1 30/03/2024 04/04/2024 302 4535356.569 486280.517 157.4
TMİ-13 M2 30/03/2024 31/03/2024 106 4535733 486887 138.45
TMİ-14 M2 01/04/2024 03/04/2024 260 4535562.79 486718.148 134.07
TMİ-15 M2 04/04/2024 05/04/2024 120 4536094 486826 138.24
TMİ-16 M1 05/04/2024 14/04/2024 500 4535742 486402 144.2
TMİ-17 M2 05/04/2024 07/04/2024 110 4536239.113 486396.967 151.35
TMİ-18 M2 08/04/2024 09/04/2024 120 4535956.185 486405.856 148.812
TMİ-19 M2 10/04/2024 16/04/2024 335 4535814.382 485875.288 184.78
3974
Tablo.5: Sondaj Kuyu Ölçümleri
-- -- -- --------------------------------

10.4. Kuyu içi Ölçümü

Sahada gerçekleştirilen sondaj çalışmaları sırasında kuyu içi ölçümler yapılmamıştır. Bu kararın temel nedeni, sahada daha önce yapılmış çok sayıda sondajın mevcut olması ve bu sondajların rapora esas doğrulama sondajları olarak kabul edilmesidir.

Ancak, mevcut çalışmada, daha önceki sondajların verileri yeterli ve güvenilir kabul edildiğinden, ek kuyu içi ölçümlere ihtiyaç duyulmamıştır. Bu yaklaşım, projenin bütçe ve zaman yönetimi açısından da verimlilik sağlamıştır.

Gelecekteki çalışmalar için, kuyu içi ölçümlerin yapılması, formasyonların daha detaylı karakterizasyonu ve rezerv tahminlerinin doğruluğunun artırılması açısından faydalı olabilir. Bu tür ölçümler, özellikle yeni sahalarda veya mevcut verilerin yetersiz olduğu durumlarda önemli katkılar sağlayabilir.

10.5. Karot Randımanı

Karot randımanı, sondaj çalışmalarının verimliliğini ve jeolojik sürekliliğin belirlenmesini sağlayan önemli bir parametredir. Bu çalışmada gerçekleştirilen sondajlarda karot randımanı, uzman jeolog tarafından sahada değerlendirilmiş ve yapılan hesaplamalara göre ortalama %79 ve üzeri olarak belirlenmiştir.

  • Yüksek Randımanlı Sondajlar: Sahada gerçekleştirilen sondajların büyük bir bölümünde %75 ve üzeri karot randımanı elde edilmiştir. Bu durum, jeolojik sürekliliğin yüksek olduğunu ve sondaj operasyonlarının başarılı şekilde yürütüldüğünü göstermektedir.
  • Düşük Randımanlı Sondajlar: Bazı sondajlarda karot randımanının düşmesi, formasyon içerisindeki kırıklı tabakalardan kaynaklanmaktadır. Bu tür kırıklı zonlarda karot bütünlüğünün bozulması ve parçalanmalar, karot kaybına neden olmuştur.

Karot Randımanı Sonuçları ve Öneriler

  • Karot randımanı genel olarak %79'un üzerinde olup, madencilik ve jeolojik değerlendirmeler açısından kabul edilebilir bir seviyededir.
  • Düşük randıman gözlemlenen kırıklı zonlarda, üç tüplü karotiyer kullanımı veya düşük ilerleme hızı uygulanarak verim artırılabilir.
  • Sondaj sıvıları ve çekme işlemleri optimize edilerek karot bütünlüğünün korunması sağlanmalıdır.

Bu doğrultuda yapılan değerlendirmeler, rezerv hesaplamalarında güvenilir verilerin kullanılmasına katkı sağlamaktadır. İlerleyen süreçte formasyon karakteristiğine bağlı olarak daha verimli sondaj teknikleri uygulanması önerilmektedir.

10.6. Loglama Prosedürü

Loglama çalışması, uzman jeolog tarafından sahada her bir karot üzerinden detaylı incelemeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte, jeolojik ve litolojik özelliklerin doğru bir şekilde belirlenmesi amacıyla çeşitli görsel ve fiziksel analizler uygulanmıştır.

Sondaj sırasında elde edilen karotlar, kuyudan dikkatlice çıkarılmış, temizlenmiş ve detaylı bir şekilde numaralandırılmıştır. Daha sonra, her bir karot derinlik bilgisiyle birlikte kaydedilmiş ve uygun koşullarda depolanmıştır.

Loglama sürecinde kaydedilen temel veriler şunlardır:

  • Litoloji: Kayaçların genel bileşimi ve oluşum sürecine dair bilgiler,
  • Tane Boyutu: Sedimanter formasyonların tane büyüklükleri,
  • Renk: Formasyonların ayırt edici renk özellikleri,
  • Mineralojik Bileşim: Kayaç içeriğinde bulunan minerallerin tanımlanması,
  • Yapısal Özellikler: Faylanmalar, kıvrımlar, tabakalanma gibi yapısal unsurlar.

Bu veriler, formasyonların tanımlanması ve stratigrafik korelasyonların yapılması için kullanılmıştır. Jeolojik modelleme ve rezerv hesaplamaları açısından kritik öneme sahip olan loglama işlemi, sahadaki formasyonların yapısal ve bileşimsel özelliklerinin değerlendirilmesine katkı sağlamıştır.

10.7. Karot Fotoğrafları

Sondaj çalışmaları sırasında, temsil niteliğinde karot fotoğrafları çekilmiş ve bu fotoğraflar detaylı jeolojik değerlendirme amacıyla arşivlenmiştir. Karot fotoğrafları, jeolojik litoloji değişimleri, kömür damar kalınlıkları, yapısal özellikler ve mineralojik farklılıkların görsel olarak belgelenmesine olanak sağlamaktadır.

Karot fotoğrafları, rapor ekinde sunulmaktadır ve sahadaki litolojik değişimlerin görsel bir kaydını oluşturmak amacıyla kullanılmaktadır (Karot fotoğrafları, karotlarla birlikte şirket arşivinde tutulmaktadır).

10.8. Özgül Ağırlık

Ruhsat sahasında yer alan kömür damarları, yukarıdan aşağıya doğru 6, 5, 4, 3, 2 ve 1 şeklinde sınıflandırılmıştır. Her bir damar grubu, kendi içinde farklı damarlardan oluşmakta olup, bu damarlar sahada belirlenen jeolojik yapıya göre ayrıca isimlendirilmiştir.

Her damar grubu içerisinde yer alan damarların karakterizasyonu amacıyla, sahadaki mevcut açık işletme aynalarından arın boyunca numune alma yöntemi uygulanarak analizler gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, kömür damarlarının fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla laboratuvar testleri yapılmıştır.

Ayrıca, sondaj verilerine dayanarak, rapor kapsamında değerlendirmeye alınan kömür damarlarının yoğunlukları belirlenmiş ve bu verilere dayanarak aşağıdaki yoğunluk tablosu oluşturulmuştur.

DAMAR_ADI Sonuç Orijinal Baz Sonuç Kuru Baz
6_E1 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.99
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.37
6_E2 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 2.49
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.44
6_O1 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.87
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.44
6_O2 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.78
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.38
6_A Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.67
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.02
5_NOLU Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.5
Yığın Yoğunluk (g/cm3)
4_NOLU Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.5
Yığın Yoğunluk (g/cm3)
3_P1 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 2.12
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.16
3_P2 Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.72
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.37
3_A Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.65
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.15
3_D Gerçek Bağıl Yoğunluk (g/cm3) 1.7
Yığın Yoğunluk (g/cm3) 1.2

Tablo.6-Yoğunluk Tablosu

Yapılan test sonuçları, rapor ekinde detaylı olarak sunulmaktadır (Ek.3).

10.9. Karot Saklama

Sondaj çalışmaları sırasında elde edilen karot numunelerinin uygun şekilde saklanması, jeolojik verilerin güvenilirliği ve gelecekteki analizler için kritik öneme sahiptir. Karotların saklanması sürecinde aşağıdaki prosedürler izlenmiştir:

1.Numaralandırma ve Etiketleme: Her bir karot, alındığı derinlik ve konumu belirten kalıcı ve silinmez etiketlerle işaretlenmiştir. Bu, karotun orijinal konumunun ve derinliğinin izlenebilirliğini sağlar.

2.Temizleme ve Kurutma: Karotlar, yüzeylerindeki sondaj çamuru ve diğer yabancı maddelerden arındırıldıktan sonra, açık ortamında uygun koşullarda kurutulmuştur. Bu işlem, numunelerin doğal nem içeriğini koruyarak bozulmalarını önler.

3.Depolama: Kurutulan karotlar, özel olarak tasarlanmış karot kutularına yerleştirilmiş ve etiketlenmiştir. Bu kutular, karotların fiziksel hasarlardan korunmasını ve düzenli bir şekilde saklanmasını sağlar.

4.Arşivleme: Etiketlenmiş karot kutuları, kontrollü bir ortamda, sıcaklık ve nem gibi çevresel faktörlerin sabit tutulduğu bir depoda muhafaza edilmiştir. Bu, karotların uzun süreli saklanmasında bozulmalarını engeller.

5.Kayıt Tutma: Tüm karot numuneleri için detaylı bir envanter listesi oluşturulmuş ve dijital bir veri tabanında saklanmıştır. Bu kayıtlar, numunelerin kolayca bulunmasını ve izlenmesini sağlar.

Bu prosedürler, karot numunelerinin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin korunmasını ve gelecekte yapılacak analizler için güvenilir veri kaynağı olmalarını temin eder.

10.10. Sondajların Değerlendirilmesi

Ruhsat sahasında gerçekleştirilen sondaj çalışmaları, Mart 2024 tarihinde başlamış olup, mevcut eski sondajları doğrulamak, jeolojik faylanmaları tespit etmek, kömür kalitesi gibi verileri derlemek ve bu veriler ışığında kaynak ve rezerv hesaplamaları yapmak amacıyla planlanmıştır. Sondaj çalışmaları, Yetkin Kişi tarafından tecrübeleri onaylanmış, havzayı çok iyi bilen Jeoloji Mühendisi Özcan Koç yönetiminde gerçekleştirilmiştir.

Sondajların verimliliği, karot alım oranı ile değerlendirilmiş ve %75 ve üzeri karot verimi elde edilmiştir. Bu oran, kömür arama projelerinde kabul edilen standartların üzerindedir ve elde edilen verilerin güvenilirliğini artırmaktadır.

Sondajlardan elde edilen veriler, jeolojik modelleme ve rezerv hesaplamaları için kullanılmıştır. Bu veriler, sahadaki kömür damarlarının kalınlık, devamlılık, kalite ve jeoteknik özelliklerinin belirlenmesine katkı sağlamıştır. Ayrıca, sondaj verileri, jeolojik yapının ve faylanmaların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmuştur.

Elde edilen sondaj verileri, NETCAD PRO gibi jeolojik modelleme yazılımları kullanılarak değerlendirilmiş ve üç boyutlu jeolojik modeller oluşturulmuştur. Bu modeller, kömür damarlarının mekansal dağılımını ve rezerv miktarlarını daha doğru bir şekilde tahmin etmeye olanak tanımaktadır.

Sonuç olarak, gerçekleştirilen sondaj çalışmaları, projenin hedeflerine ulaşmasında önemli bir rol oynamış ve sahadaki kömür rezervlerinin güvenilir bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanımıştır.

10.11. Yorumlar

Yapılan sondaj çalışmaları, ruhsat sahasındaki mevcut kömür damarlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi açısından önemli veriler sağlamıştır. Ancak, bu çalışmalar tüm kömür damarlarını kapsayacak şekilde genişletilmemiştir. Özellikle, alt kömür damarlarına yönelik sınırlı sayıda sondaj yapılmış ve bu damarlara ilişkin veri toplama süreci başlangıç aşamasında kalmıştır.

Alt kömür damarlarının potansiyelinin tam olarak anlaşılabilmesi için, gelecekte daha kapsamlı sondaj programlarının planlanması gerekmektedir. Bu programlar, alt damarların kalınlıkları, yayılım alanları, kalite özellikleri ve rezerv miktarlarının daha detaylı bir şekilde belirlenmesine olanak tanıyacaktır. Ayrıca, alt damarların jeolojik ve yapısal özelliklerinin anlaşılması, maden işletme planlarının optimize edilmesine katkı sağlayacaktır.

İleriki aşamalarda, ruhsat sahibi şirketin faaliyet planlaması çerçevesinde, alt kömür damarlarına yönelik detaylı sondaj çalışmaları ve jeofizik araştırmaların yapılması önerilmektedir. Bu çalışmalar, sahadaki toplam kömür potansiyelinin daha doğru bir şekilde değerlendirilmesine ve ekonomik olarak işletilebilir rezervlerin artırılmasına katkı sağlayacaktır.

Ayrıca, sondaj verimliliği açısından elde edilen %75 ve üzeri karot verimi, çalışmaların kalitesini göstermektedir. Bu yüksek verimlilik, elde edilen verilerin güvenilirliğini artırmakta ve gelecekte yapılacak sondaj çalışmalarının planlanmasında olumlu bir referans oluşturmaktadır.

Sonuç olarak, mevcut sondaj çalışmaları önemli bilgiler sağlamış olmakla birlikte, alt kömür damarlarına yönelik daha detaylı araştırmaların yapılması, sahadaki kömür potansiyelinin tam olarak ortaya konulması açısından kritik öneme sahiptir.

11. ÖRNEK HAZIRLAMA, ANALİZ VE GÜVENLİK

11.1. Örnekleme Yöntemleri ve Yaklaşım

Sondaj karotlarından örnekleme, maden sahasındaki jeolojik formasyonların doğru bir şekilde değerlendirilmesi için kritik bir adımdır. Bu süreçte, karotların dikkatlice incelenmesi, tanımlanması ve analiz edilmesi esastır. Özellikle, karotların bölünerek örneklenmesi yaygın bir uygulamadır.

Örnekleme Yöntemleri:

1.İkiye Bölerek Örnekleme (İkileme):

  • Karot, uzunlamasına ekseni boyunca iki eşit parçaya bölünür.
  • Bir yarısı laboratuvar analizleri için kullanılırken, diğer yarısı referans olarak saklanır.
  • Bu yöntem, örneklerin homojenliğini koruyarak temsil edilebilirliğini artırır.

2.Dörde Bölerek Örnekleme (Dörtlüme):

  • Karot, uzunlamasına ekseni boyunca dört eşit parçaya bölünür.
  • İki çeyrek laboratuvar analizleri için kullanılır, kalan iki çeyrek ise referans ve arşiv amaçlı saklanır.
  • Bu yöntem, özellikle heterojen formasyonlarda daha detaylı analizler için tercih edilir.

Örnekleme Yaklaşımı:

  • Planlama:
  • ➢ Örnekleme stratejisi, sondajın amacına ve jeolojik hedeflere göre belirlenir.
  • ➢ Örnekleme aralıkları, formasyonun heterojenliği ve beklenen jeolojik yapılar dikkate alınarak seçilir.

Karotların Hazırlanması:

  • ➢ Karotlar, temizlendikten sonra bölme işlemi için stabilize edilir.
  • ➢ Bölme işlemi, karot kesme makineleri veya özel bıçaklar kullanılarak hassas bir şekilde gerçekleştirilir.

Örneklerin Etiketlenmesi ve Saklanması:

➢ Her bir örnek, derinlik bilgisi ve diğer gerekli detaylarla etiketlenir.

➢ Analiz için ayrılan örnekler laboratuvara gönderilirken, referans örnekler uygun koşullarda depolanır.

Bu yöntemler ve yaklaşımlar, sondaj karotlarından elde edilen verilerin güvenilirliğini ve doğruluğunu artırarak, maden sahasının jeolojik değerlendirmesinde önemli bir rol oynar.

11.1.1. Önceki Örnekleme Çalışmaları

Sahada, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından gerçekleştirilen sondaj çalışmaları kapsamında ikileme metodu ile örnekleme yapıldığı ilgili raporlardan anlaşılmaktadır. İkileme yöntemi, karotun uzunlamasına ekseni boyunca iki eşit parçaya bölünerek bir kısmının laboratuvar analizleri için kullanılması, diğer kısmının ise referans olarak saklanmasını içermektedir.

Ancak, bu rapor kapsamında MTA tarafından yapılan sondaj verileri kullanılmadığı için, geçmiş örnekleme çalışmaları değerlendirmeye alınmamıştır. Bunun yerine, rapora esas teşkil eden sondaj çalışmaları sırasında yapılan güncel örnekleme uygulamaları dikkate alınarak analizler gerçekleştirilmiştir.

11.1.2. Yeni Örnekleme Çalışmaları

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen yeni örnekleme çalışmaları, ikileme yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Bu yöntemde, karotlar uzunlamasına iki eşit parçaya bölünerek, bir kısmı laboratuvar analizleri için ayrılmış, diğer kısmı ise referans amaçlı saklanmıştır.

Örnekleme sürecinde, numuneler herhangi bir kırma veya öğütme işlemi uygulanmadan doğrudan vakumlu paketleme yöntemi ile muhafaza edilmiştir. Bu yaklaşım, kömür örneklerinin nem içeriğinin korunmasını, dış etkenlerden etkilenmemesini ve laboratuvar analizlerinde daha doğru sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır.

11.1.3. Yorumlar

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen örnekleme çalışmaları, sahada uygulanan sondaj programına uygun olarak planlanmış ve standart jeokimyasal analiz prosedürlerine uygun şekilde yürütülmüştür.

  • Önceki Örnekleme Çalışmaları: MTA tarafından daha önce yapılan sondaj verileri üzerine ikileme yöntemi ile örnekleme yapıldığı bilinmesine rağmen, bu raporda MTA sondaj verileri kullanılmadığı için geçmiş örneklemeler değerlendirmeye alınmamıştır.
  • Yeni Örnekleme Çalışmaları: İkileme yöntemi uygulanarak, numuneler kırma ve öğütme işlemi yapılmadan vakumlu paketleme yöntemiyle muhafaza edilmiştir. Bu yöntem, örneklerin fiziksel ve kimyasal özelliklerini koruyarak daha doğru analiz sonuçları elde edilmesini sağlamaktadır.
  • Numunelerin saklama koşulları, karotların analiz sonuçlarını etkilemeyecek şekilde hijyenik ve korunaklı ortamlarda saklanması ile güvence altına alınmıştır.

Örnekleme sürecinin tüm aşamalarında kalite kontrol prensiplerine bağlı kalınarak, kömür rezervine ilişkin güvenilir veriler sağlanmıştır.

Gelecekteki örnekleme çalışmalarında, daha geniş kapsamlı ve detaylı analizlerin yapılabilmesi için alt damarları da kapsayan ek örnekleme programlarının geliştirilmesi önerilmektedir.

11.2. Analizler

11.2.1. Önceki Sondajlar ve Analizler

Daha önce Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yapılan analizler, bu rapor kapsamında kullanılmamış olup, değerlendirmeye alınmamıştır.

MTA tarafından geçmiş yıllarda yapılan analizler, bölgenin genel jeolojik ve kömür karakterizasyonu hakkında önemli bilgiler sunmakla birlikte, bu raporda yer alan rezerv hesaplamaları ve örnekleme çalışmaları, yalnızca güncel sondaj verileri üzerinden yürütüldüğünden, önceki analizlerin entegrasyonu uygun görülmemiştir.

Bu nedenle, MTA analiz verileri bu raporda dikkate alınmamış olup yeni sondaj ve mevcut örnekleme çalışmaları doğrultusunda yeni analizler gerçekleştirilmiştir.

11.2.2. Yeni Analizler

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen sondajlara ait örnekler, akredite bir laboratuvarda analiz edilmiştir. Örnekler, ilgili analiz prosedürlerine uygun şekilde laboratuvara teslim edilmiş ve belirlenen standartlara göre değerlendirilmiştir.

Analiz kapsamında incelenen başlıca kömür parametreleri şunlardır:

  • Kalorifik Değer (Kalori Analizi): Kömürün ısıtma kapasitesini belirlemek için yapılmıştır. Bu değer, kömürün enerji potansiyelini gösterir ve yakıt olarak kullanım verimliliğini etkiler.
  • Kül Oranı: Kömürün yanmayan bileşenlerinin oranını belirlemek için analiz edilmiştir. Kül içeriği, kömürün yanma sürecinde çevresel etkilerini ve endüstriyel kullanım uygunluğunu belirleyen kritik bir faktördür.
  • Nem (Nem İçeriği): Kömür numunelerinin içerdikleri serbest ve bağlı nem miktarı ölçülmüştür. Bu parametre, kömürün yanma performansını ve depolama koşullarını etkileyen önemli bir faktördür.
  • Kükürt İçeriği: Kömürün içerdiği kükürt miktarı, çevresel etki ve yanma sonucu oluşabilecek kükürt dioksit (SO₂) emisyonları açısından değerlendirilmiştir.

Bu analizler, kömür kalitesinin belirlenmesi ve rezerv modellemesinde kullanılacak olan teknik verilerin oluşturulması amacıyla yapılmıştır.

11.2.3. Yorumlar

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen analizler, yalnızca yeni sondaj çalışmaları sonucu elde edilen numuneler üzerinden yapılmış olup, MTA tarafından geçmiş yıllarda yapılan analizler değerlendirmeye alınmamıştır.

Yeni analizlerde, akredite laboratuvar prosedürlerine uygun olarak kömür numunelerinin kalorifik değer, kül içeriği, nem oranı ve kükürt içeriği gibi kritik parametreleri incelenmiştir. Bu analizler, kömürün yanma verimliliğini, endüstriyel kullanım uygunluğunu ve çevresel etkilerini belirlemeye yönelik gerçekleştirilmiştir.

  • Yeni analizler, mevcut kömür rezervlerinin kalitesini ve ticari değerini belirlemek açısından önemli veriler sağlamıştır.
  • Önceki analizlerin kullanılmaması, saha bazlı güncel verilere dayalı rezerv modelleme yaklaşımını güçlendirmiştir.
  • Analiz sonuçları, sahada gerçekleştirilecek ileri madencilik ve işleme süreçleri için temel teknik verileri sunmaktadır.

Gelecekte yapılacak çalışmalarda, özellikle alt kömür damarlarına yönelik detaylı analizlerin gerçekleştirilmesi ve daha geniş kapsamlı laboratuvar testlerinin uygulanması önerilmektedir.

11.3. Örneklerin Güvenliği

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen örnekleme ve analiz süreçlerinde, numunelerin güvenliği toplama, paketleme, taşıma, saklama ve kalite kontrol prosedürleri çerçevesinde sağlanmıştır. Örneklerin bütünlüğünün korunması, analiz sonuçlarının güvenilirliği açısından kritik öneme sahiptir.

Örneklerin Toplanması ve Etiketleme

  • İkileme yöntemi kullanılarak alınan numuneler, standart prosedürlere uygun şekilde bölünmüş ve her bir örnek, alındığı derinlik, sondaj numarası ve tarih bilgileriyle birlikte etiketlenmiştir.
  • Örnekler, karot sandıklarına yerleştirilmiş ve her karotun konum bilgileri kaydedilerek envanter oluşturulmuştur.

Paketleme ve Saklama

  • Numuneler, kırma veya öğütme işlemi uygulanmadan, vakumlu paketleme yöntemi ile korunmuştur.
  • Nem ve oksidasyonu önlemek amacıyla, vakumlu poşetler kullanılmış ve numunelerin doğal yapısının bozulmaması sağlanmıştır.
  • Paketlenen numuneler, analiz öncesinde uygun sıcaklık ve nem koşullarında saklanmıştır.

Taşıma ve Laboratuvara Teslim

  • Numuneler, doğrudan akredite laboratuvara taşınarak analiz prosedürlerine uygun şekilde teslim edilmiştir.
  • Taşıma sırasında, kontaminasyonu önlemek amacıyla örnekler izole edilmiş ve dış ortam koşullarından etkilenmemesi sağlanmıştır.

Şahit Numuneler ve Kalite Kontrol

• Her analiz için bir şahit numune ayrılmış ve bu numuneler belirlenen süre boyunca saklanarak gerektiğinde karşılaştırmalı analizler için kullanılabilecek şekilde muhafaza edilmiştir.

• Kalite kontrol süreçleri, numunelerin analiz süreçleri boyunca doğruluğunu sağlamak için uygulanmıştır.

Sonuç olarak, bu rapor kapsamında alınan numunelerin güvenliği, uluslararası örnekleme standartlarına uygun şekilde sağlanmış olup, analiz sonuçlarının doğruluğu ve güvenilirliği garanti altına alınmıştır.

12.VERİ DOĞRULAMA

12.1. Önceki Doğrulamalar

Bu rapor kapsamında, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar değerlendirmeye alınmamıştır.

MTA sonrasında ruhsat sahasında gerçekleştirilen çalışmalarda, doğrudan üretime yönelik faaliyetler yapılmış olup, üretim harici bağımsız bir doğrulama süreci yürütülmemiştir. Bu nedenle, önceki çalışmalara dayalı rezerv veya kaynak doğrulama süreçleri mevcut rapor kapsamında dikkate alınmamıştır.

12.2. Yeni Doğrulama

Bu çalışmada kullanılan sondajlar yeni sondajlar olduğu için, ek bir doğrulama süreci yürütülmemiştir. Tüm analiz ve modelleme çalışmaları, doğrudan yeni sondaj verileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Ancak, jeolojik modelleme aşamasında, MTA tarafından geçmiş yıllarda yapılan sondaj verileri model içinde sadece doğruluk oranını artırmak amacıyla değerlendirilmiştir. Bu süreçte, MTA sondajları doğrulama amacıyla kullanılmamış, sadece modelleme süreçlerine katkı sağlamak için göz önüne alınmıştır.

Sonuç olarak, bu rapor kapsamında herhangi bir eski sondaj verisi doğrulama amacıyla kullanılmamış olup, tüm değerlendirmeler yeni sondaj çalışmalarına dayanmaktadır.

12.2.1. Saha Ziyareti

Bu rapor çalışması kapsamında, saha ziyareti gerçekleştirilmiştir. Saha ziyaretinin temel amacı, sondaj noktalarının doğruluğunu kontrol etmek ve saha koşullarını yerinde incelemektir.

Ziyaret sırasında, kritik sondaj noktalarında GPS ile sondaj koordinat ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen GPS verileri, sondaj planında belirtilen koordinatlarla karşılaştırılmış ve sapma oranları analiz edilerek koordinat doğrulaması sağlanmıştır.

12.2.2. Doğrulama Örneklemesi

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen sondaj süreçleri, Yetkin Kişi gözetiminde yürütülmüş olup, uzmana güven ilkesi doğrultusunda yönetilmiştir.

Bu nedenle, ek bir doğrulama örnekleme süreci uygulanmamış, sondajlardan elde edilen örneklerin doğruluğu ve güvenilirliği doğrudan saha denetimleri ve uzman kontrolü ile sağlanmıştır.

12.2.3. Sondaj Veri Tabanı

Sondaj çalışmaları sonrasında elde edilen verilerin sistematik bir şekilde depolanması, analiz edilmesi ve modelleme çalışmalarında kullanılabilmesi amacıyla NetCAD programında işlenmek üzere kapsamlı bir sondaj veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanı, rezerv modellemesi, jeoistatistiksel analizler ve madencilik planlamalarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır (Ek.4-Sondaj Logları).

Veri Tabanı Oluşturma Süreci

  • Sondaj Loglarının Düzenlenmesi: Sondaj çalışmalarında elde edilen karot logları, jeoteknik veriler, kömür kalite analizleri ve formasyon özellikleri sistematik olarak kaydedilmiştir.
  • Excel Tabanlı Ön Veri İşleme: Log verileri, Excel formatına aktarılmış, eksik veya hatalı veriler düzeltilmiş ve kontrol edilmiştir.
  • NetCAD Entegrasyonu: Excel üzerinde düzenlenen veriler, NetCAD programına uygun hale getirilerek blok modelleme ve jeolojik modelleme çalışmaları için sisteme entegre edilmiştir.

Sondaj Veri Tabanının Kullanım Alanları

  • Jeoistatistiksel Analizler: Varyogram analizi ve kriging yöntemleriyle kömür damarlarının mekânsal sürekliliğini değerlendirmek için kullanılır.
  • Blok Modelleme Çalışmaları: Sahadaki rezervin 3D olarak modellenmesi için veri tabanı esas alınır.
  • Madencilik Planlaması: Açık ve yer altı madenciliği üretim senaryolarının belirlenmesinde referans teşkil eder.
  • Rezerv Hesaplamaları: Kaynak ve rezerv tahminlerinde güvenilir veri sağlanmasına olanak tanır. Sonuç ve Öneriler
  • Oluşturulan sondaj veri tabanı, saha modelleme ve rezerv hesaplamalarında güvenilir bir temel oluşturmaktadır.
  • Gelecekte yapılacak sondaj çalışmaları, mevcut veri tabanına entegre edilerek model doğruluğunun artırılması önerilmektedir.
  • Veri tabanının periyodik olarak güncellenmesi ve eksik verilerin tamamlanması, madencilik operasyonlarının verimliliğini artıracaktır.
Son.No Sağa(Y) Yukarı(X) Z(m) Derinlik(m)
TMI-1 4534118,000 487860,000 82,640 210,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 2,500 KIL
2,500 3,250 6_E1
3,250 4,500 KIL
4,500 6,000 6_E2
6,000 13,350 KIL
13,350 13,900 6_O1
13,900 15,550 KIL
15,550 15,750 6_O2
15,755 26,850 KIL
26,850 28,000 6_A
28,000 48,300 KIL
48,300 48,650 KÖMÜR
48,650 98,350 KIL
98,350 99,350 5_NOLU
99,350 142,500 KIL
142,500 142,600 4_NOLU
142,600 164,000 KIL
164,000 165,000 3_P1
165,000 165,100 KIL
165,100 165,800 3_P2
165,800 186,000 KIL
186,000 189,500 3_A
189,500 195,500 KIL
195,500 196,300 3_D
196,300 204,400 KIL
204,400 204,800 KÖMÜR
204,800 210,000 KIL
TMI-10 4534606,000 486881,000 150,050 255,000
Başlangıç Bitiş Litoloji
KIL
Açıklama
0,000 61,560
61,560 61,750 6_E1
61,750 62,390 KIL
62,390 63,440 6_E2
63,440 72,830 KIL
72,830 73,030 6_O1
73,030 75,680 KIL
75,680 76,220 6_O2
76,220 86,980 KIL
86,980 88,080 6_A
88,080 112,900 KIL
112,900 113,300 KÖMÜR
113,300 161,340 KIL
161,340 162,030 5_NOLU
162,030 224,800 KIL
224,800 225,460 3_P1
225,460 226,080 KIL
226,080 226,400 3_P2
226,400 240,850 KIL
240,850 244,500 3_A
244,500 250,200 KIL
250,200 251,150 3_D
251,150 255,000 KIL
TMI-11 4535048,500 486520,812 149,840 114,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 74,900 KIL
74,900 75,150 6_E1
75,150 75,950 KIL
75,950 76,450 6_E2
76,450 89,000 KIL
89,000 89,600 6_O1
89,600 91,900 KIL
91,900 92,250 6_O2
92,250 106,200 KIL
106,200 107,550 6_A
107,550 114,000 KIL
TMI-12 4535356,569 486280,517 157,400 302,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 101,400 KIL
101,400 101,850 6_E1
101,850 102,100 KIL
102,100 104,000 6_E2
104,000 115,000 KIL
115,000 115,400 6_O1
115,400 117,000 KIL
117,000 117,400 6_O2
117,400 130,700 KIL
130,700 132,700 6_A
132,700 156,350 KIL
156,350 157,350 KÖMÜR
157,350 203,000 KIL
203,000 203,150 5_NOLU
203,150 223,000 KIL
223,000 223,100 4_NOLU
223,100 264,600 KIL
264,600 265,400 3_P1
265,400 266,600 KIL
266,600 267,200 3_P2
267,200 283,500 KIL
283,500 287,200 3_A
287,200 290,400 KIL
290,400 291,100 3_D
291,100 302,000 KIL
TMI-13 4535733,000 486887,000 138,450 106,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 45,600 KIL
45,600 46,400 6_E1
46,400 47,300 KIL
47,300 49,100 6_E2
49,100 57,100 KIL
57,100 57,200 6_O1
57,200 60,000 KIL
60,000 60,600 6_O2
60,600 76,900 KIL
76,900 78,000 6_A
78,000 106,000 KIL
TMI-14 4535562,790 486718,148 134,070 260,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 57,150 KIL
57,150 58,120 6_E1
58,120 59,300 KIL
59,300 59,800 6_E2
59,800 70,000 KIL
70,000 70,420 6_O1
70,420 72,300 KIL
72,300 72,650 6_O2
72,650 87,100 KIL
87,100 88,300 6_A
88,300 107,300 KIL
107,300 107,550 KÖMÜR
107,550 163,000 KIL
163,000 163,700 5_NOLU
163,700 185,000 KIL
185,000 185,300 4_NOLU
185,300 230,700 KIL
230,700 231,500 3_P1
231,500 232,200 KIL
232,200 232,800 3_P2
232,800 235,500 KIL
235,500 235,700 KÖMÜR
235,700 251,800 KIL
251,800 255,000 3_A
255,000 257,900 KIL
257,900 258,800 3_D
258,800 260,000 KIL
TMI-15 4536094,000 486826,000 138,240 120,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 44,600 KIL
44,600 45,100 6_E1
45,100 45,200 KIL
45,200 47,400 6_E2
47,400 62,000 KIL
62,000 62,010 6_O1
62,010 63,000 KIL
63,000 63,010 6_O2
63,010 77,900 KIL
77,900 78,900 6_A
78,900 120,000 KIL
TMI-16 4535742,000 486402,000 144,200 500,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 76,580 KIL
76,580 77,120 6_E1
77,120 78,400 KIL
78,400 79,220 6_E2
79,220 90,220 KIL
90,220 90,550 6_O1
90,550 92,100 KIL
92,100 92,900 6_O2
92,900 110,680 KIL
110,680 111,120 6_A
111,120 132,600 KIL
132,600 133,100 KÖMÜR
133,100 134,300 KIL
134,300 134,800 KÖMÜR
134,800 183,000 KIL
183,000 183,600 5_NOLU
183,600 205,000 KIL
205,000 205,100 4_NOLU
205,100 251,200 KIL
251,200 251,900 3_P1
251,900 252,500 KIL
252,500 253,050 3_P2
253,050 270,710 KIL
270,710 275,600 3_A
275,600 276,250 KIL
276,250 277,100 3_D
277,100 294,950 KIL
294,950 295,650 KÖMÜR
295,650 304,250 KIL
304,250 304,550 KÖMÜR
304,550 317,000 KIL
317,000 317,050 KÖMÜR
317,050 345,700 KIL
345,700 346,000 KÖMÜR
346,000 364,300 KIL
364,300 364,370 KÖMÜR
364,370 364,380 KIL
364,380 364,420 KÖMÜR
364,420 365,200 KIL
365,200 365,400 KÖMÜR
365,400 365,700 KIL
365,700 365,850 KÖMÜR
365,850 366,100 KIL
366,100 366,150 KÖMÜR
366,150 368,350 KIL
368,350 368,720 KÖMÜR
368,720 368,920 KIL
368,920 369,160 KÖMÜR
369,160 370,410 KIL
370,410 371,040 KÖMÜR
371,040 371,090 KIL
371,090 371,410 KÖMÜR
371,410 371,460 KIL
371,460 371,640 KÖMÜR
371,640 371,700 KIL
371,700 371,850 KÖMÜR
371,850 374,650 KIL
374,650 374,770 KÖMÜR
374,770 415,850 KIL
415,850 416,100 KÖMÜR
416,100 416,400 KIL
416,400 416,430 KÖMÜR
416,430 416,830 KIL
416,830 417,530 KÖMÜR
417,530 421,000 KIL
421,000 421,300 KÖMÜR
421,300 444,700 KIL
444,700 444,750 KÖMÜR
444,750 500,000 KIL
TMI-17 4536239,113 486396,967 151,350 110,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 72,300 KIL
72,300 72,800 6_E1
72,800 73,850 KIL
73,850 74,500 6_E2
74,500 84,200 KIL
84,200 84,500 6_O1
84,500 88,100 KIL
88,100 88,400 6_O2
88,400 107,800 KIL
107,800 108,800 6_A
108,800 110,000 KIL
TMI-18 4535956,185 486405,856 148,812 120,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 81,200 KIL
81,200 81,700 6_E1
81,700 82,000 KIL
82,000
82,800
82,800
93,500
6_E2
KIL
93,500 93,900 6_O1
93,900 95,250 KIL
95,250 95,500 6_O2
95,500 113,200 KIL
113,200 114,400 6_A
114,400 120,000 KIL
TMI-19 4535814,382 485875,288 184,780 335,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 141,300 KIL
141,300 141,850 6_E1
141,850 142,150 KIL
142,150 143,650 6_E2
143,650 157,800 KIL
157,800 158,300 6_O1
158,300 161,200 KIL
161,500 174,000 KIL
174,000 176,000 6_A
176,000 199,200 KIL
199,200 199,900 KÖMÜR
199,900 243,050 KIL
243,050 243,900 5_NOLU
243,900 265,900 KIL
265,900 266,250 4_NOLU
266,250 308,700 KIL
308,700 310,000 3_P1
310,000 312,350 KIL
312,350 313,400 3_P2
313,400 315,200 KIL
315,200 315,850 KÖMÜR
315,850 324,500 KIL
324,500 328,000 3_A
328,000 332,000 KIL
332,000 332,900 3_D
332,900 335,000 KIL
TMI-2 4534247,644 488111,126 133,500 82,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 56,050 KIL
56,050 56,550 6_E1
56,550 57,470 KIL
57,470 59,220 6_E2
59,220 66,500 KIL
66,500 67,200 6_O1
67,200 68,400 KIL
68,400 68,750 6_O2
68,750 77,750 KIL
77,750 78,800 6_A
78,800 82,000 KIL
TMI-3 4533915,000 487645,000 124,220 98,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 51,450 KIL
51,450 51,660 6_E1
51,660 53,340 KIL
53,340 54,890 6_E2
54,890 62,510 KIL
62,510 62,980 6_O1
62,980 64,900 KIL
64,900 65,230 6_O2
65,230 78,890 KIL
78,890 80,090 6_A
80,090 98,000 KIL
TMI-4 4534693,836 487799,563 128,800 90,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 55,250 KIL
55,500 56,200 KIL
56,200 57,800 6_E2
57,800 65,300 KIL
65,300 65,700 6_O1
65,700 69,000 KIL
69,000 69,200 6_O2
69,200 80,500 KIL
80,500 81,500 6_A
81,500 90,000 KIL
TMI-5 4534334,000 487417,000 135,320 500,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 61,540 KIL
61,540 61,740 6_E1
61,740 62,190 KIL
62,190 63,300 6_E2
63,300 74,350 KIL
74,350 74,520 6_O1
74,520 75,680 KIL
75,680 75,690 6_O2
75,690 91,700 KIL
91,700 92,150 6_A
92,150 185,100 KIL
185,100 185,200 4_NOLU
185,200 230,250 KIL
230,250 231,050 3_P1
231,050 235,360 KIL
235,360 236,060 3_P2
236,060 246,250 KIL
246,250 250,670 3_A
250,670 255,400 KIL
255,400 256,300 3_D
256,300 262,250 KIL
262,250 262,700 KÖMÜR
262,700 271,500 KIL
271,500 271,900 KÖMÜR
271,900 280,300 KIL
280,300 280,400 KÖMÜR
280,400 314,500 KIL
314,500 314,600 KÖMÜR
314,600 339,500 KIL
339,500 339,600 KÖMÜR
339,600 341,450 KIL
341,450 341,500 KÖMÜR
341,500 341,550 KIL
341,550 341,600 KÖMÜR
341,600 346,350 KIL
346,350 346,400 KÖMÜR
346,400 348,250 KIL
348,250 348,270 KÖMÜR
348,270 348,350 KIL
348,350 348,420 KÖMÜR
348,420 348,620 KIL
348,620 348,670 KÖMÜR
348,670 348,720 KIL
348,720 348,750 KÖMÜR
348,750 349,000 KIL
349,000 349,200 KÖMÜR
349,200 349,250 KIL
349,250 349,270 KÖMÜR
349,270 349,280 KIL
349,280 349,450 pasa
349,450 349,480 KIL
349,480 349,550 KÖMÜR
349,550 349,900 KIL
349,900 349,950 KÖMÜR
349,950 349,990 KIL
349,990 350,010 KÖMÜR
350,010 350,160 KIL
350,160 350,360 KÖMÜR
350,360 356,100 KIL
356,100 356,430 KÖMÜR
356,430 383,000 KIL
383,000 383,050 KÖMÜR
383,050 383,900 KIL
383,900 384,050 KÖMÜR
384,050 395,400 KIL
395,400 395,450 KÖMÜR
395,450 395,540 KIL
395,540 395,600 KÖMÜR
395,600 395,800 KIL
395,800 396,150 KÖMÜR
396,150 398,180 KIL
398,180 398,750 KÖMÜR
398,750 444,700 KIL
444,700 444,810 KÖMÜR
444,810 446,050 KIL
446,050 446,230 KÖMÜR
446,230 447,100 KIL
447,100 447,300 KÖMÜR
447,300 496,970 KIL
496,970 497,220 KÖMÜR
497,220 498,330 KIL
498,330 498,480 pasa
498,480 498,810 KÖMÜR
498,810 500,000 KIL
TMI-6 4534703,662 487514,482 127,190 263,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 63,100 KIL
63,100 63,600 6_E1
63,600 64,100 KIL
64,100 66,000 6_E2
66,000 74,000 KIL
74,000 74,500 6_O1
74,500 76,400 KIL
76,400 76,800 6_O2
76,800 87,800 KIL
87,800 89,000 6_A
89,000 163,450 KIL
163,450 164,000 5_NOLU
164,000 186,500 KIL
186,500 186,900 4_NOLU
186,900 229,000 KIL
229,000 229,950 3_P1
229,950 234,450 KIL
234,450 235,000 3_P2
235,000 247,800 KIL
247,800 251,500 3_A
251,500 254,500 KIL
254,500 255,400 3_D
255,400 263,000 KIL
TMI-7 4534770,000 487253,000 130,610 110,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 59,100 KIL
59,100 59,600 6_E1
59,600 60,200 KIL
60,200 63,300 6_E2
63,300 70,500 KIL
70,500 71,200 6_O1
71,200 73,700 KIL
73,700 74,000 6_O2
74,000 86,300 KIL
86,300 87,400 6_A
87,400 110,000 KIL
TMI-8 4535260,000 487293,000 142,100 130,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 50,200 KIL
50,200 51,500 6_E1
51,500 51,900 KIL
51,900 53,300 6_E2
53,300 61,500 KIL
61,500 62,300 6_O1
62,300 63,600 KIL
63,600 64,000 6_O2
64,000 80,200 KIL
80,200 81,700 6_A
81,700 102,500 KIL
102,500 102,800 KÖMÜR
102,800 130,000 KIL
TMI-9 4535250,540 486908,000 131,570 269,000
Başlangıç Bitiş Litoloji Açıklama
0,000 58,500 KIL
58,500 59,000 6_E1
59,000 59,400 KIL
59,400 61,000 6_E2
61,000 70,800 KIL
70,800 71,150 6_O1
71,150 72,200 KIL
72,200 72,600 6_O2
72,600 86,500 KIL
86,500 88,050 6_A
88,050 163,500 KIL
163,500 163,900 5_NOLU
163,900 184,600 KIL
184,600 185,000 4_NOLU
185,000 231,650 KIL
231,650 232,400 3_P1
232,400 233,000 KIL
233,000 233,700 3_P2
233,700 240,200 KIL
240,200 241,400 KÖMÜR
241,400 246,400 KIL
247,100 251,000 3_A
251,000 257,600 KIL
257,600 258,650 3_D
258,650 269,000 KIL

Tablo.7: Sondaj Log Bilgileri

12.3. Yorumlar

Bu bölümde, rapor kapsamında gerçekleştirilen veri doğrulama süreçlerine ilişkin genel değerlendirme yapılmaktadır. Sondaj verilerinin güvenilirliği, rezerv modellemesi ve madencilik planlamaları açısından kritik öneme sahiptir. Bu doğrultuda aşağıdaki unsurlar doğrulama sürecinde dikkate alınmıştır:

Saha Ziyaretleri ve Doğrulamalar

  • Sondaj lokasyonları, GPS ölçümleri ile doğrulanmış ve saha koordinatları NetCAD veri tabanına entegre edilmiştir.
  • Kritik sondaj noktalarında yerinde gözlem yapılarak, jeolojik süreklilik test edilmiştir.

Sondaj Verilerinin Doğrulanması

  • Sondaj logları, jeolojik formasyonlarla uyumluluk açısından karşılaştırılmış ve modelleme süreçlerinde güvenilir veri kaynağı olarak değerlendirilmiştir.
  • Karot randımanları, sahada uzman jeolog tarafından gözlemlenmiş ve ortalama %79 olarak hesaplanmıştır.
  • Örnekleme süreci, ikileme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiş ve analiz edilen numuneler, uluslararası akredite laboratuvarlarda test edilmiştir.

Örnekleme ve Laboratuvar Sonuçları

  • Kömür numuneleri kalori, kül, nem ve kükürt analizlerine tabi tutulmuş, sonuçlar sahadaki rezerv modeline uygunluk açısından kontrol edilmiştir.
  • Veriler, önceki analizler ve bölgesel madencilik çalışmalarıyla kıyaslanarak doğrulama sürecine tabi tutulmuştur.

Veri Entegrasyonu ve Modelleme Çalışmaları

  • Sondaj verileri, Excel tablosuna aktarılarak veri tabanı kontrolleri sağlanmış, eksik veya hatalı veriler düzeltilmiştir.
  • Jeoistatistiksel analizler (varyogram ve kriging yöntemleri) kullanılarak mekânsal veri korelasyonu yapılmış ve modelleme sürecinde güvenilir veri kaynağı oluşturulmuştur.

Sonuç ve Öneriler

  • Doğrulama sürecinde yapılan tüm kontroller, saha verilerinin modelleme için güvenilir olduğunu göstermektedir.
  • Eksik veya çelişkili verilerin tespit edilmesi ve giderilmesi için periyodik saha gözlemleri önerilmektedir.
  • Gelecekte yapılacak sondaj çalışmaları, mevcut veri setine entegre edilerek doğrulama süreçlerinin hassasiyeti artırılmalıdır.

13. CEVHER HAZIRLAMA

Ruhsat sahasında, açık işletmeye yaklaşık 1.200 metre mesafede bulunan cevher hazırlama ve kömür zenginleştirme tesisi, sahadaki kömür üretim sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. 2.500 m² kapalı tüvenan kömür stok alanı, 150 ton/saat teorik kapasiteli kömür kırma ve ince devre kömür zenginleştirme tesisi, 1.200 m² kapalı alanda aktif çalışan 15 ton/saat kömür kurutma tesisi ve 50 ton/saat kapasiteli kömür kırma, eleme ve paketleme tesisi tesis altyapısını oluşturmaktadır.

Tüvenan Kömür Besleme ve Kırma İşlemi

  • Tüvenan stok alanından alınan kömür, kamyon veya lastikli yükleyiciler aracılığıyla tesis besleme bunkerine beslenir.
  • Besleme bunkerinden eleğe yönlendirilen tüvenan kömür, 40 mm'lik elek ile elenir.
  • +40 mm boyutundaki kömür kırıcıdan geçirilerek tekrar eleğe beslenir.
  • -40 mm boyutundaki kömür ara bunkere geçerek yıkama tesisinin tüvenan eleğine beslenir.

Kömür Zenginleştirme Süreci

1.Ağır Mayi Ayırma İşlemi

  • Tüvenan eleğinden geçen kömür, ağır mayi tankına gönderilir.
  • Buradan 2 adet 8/6 Warman pompa ile siklonlara yönlendirilir.

  • Siklonlardan çıkan malzeme atık ve temiz kömür olarak ayrılır.

  • Atık susuzlandırma eleğine ve temiz kömür susuzlandırma eleğine yönlendirilir.

2.Manyetit Geri Kazanımı

  • Kömür, eleklerde duşlanarak ağır mayi malzemesinden (manyetit) arındırılır.
  • Atık malzeme, atık stok gözüne, temiz kömür ise tasnif eleğine yönlendirilir.
  • Manyetit, manyetik separatörlerden geçirilerek tekrar ağır mayi tankına geri kazandırılır.

3.Boyutlandırma ve Ürün Ayrımı

  • Temiz kömür tasnif eleğinde elenerek üç ana boyutta stok alanına alınır:
  • ➢ +2-10 mm (toz kömür)
  • ➢ +10-40 mm (fındık ve ceviz kömür)
  • ➢ -2 mm boyutu, boyutlandırma siklonlarına yönlendirilerek -0,5+2 mm boyut susuzlandırma eleğinden sonra ince kömür (pirinç) stok alanına alınır.
  • -0,5 mm boyutu, tikiner sisteminde polimer katkılı çökeltilme işlemine tabi tutulur.
  • Çökeltilen atık malzeme, tikiner altında bulunan bir adet 6/4 pompa ile çökeltme havuzlarına alınır.

Ürün Verimliliği ve Ekonomik Değerlendirme

  • Tüvenan kömürün zenginleştirme sonrası satışa uygun hale getirilen miktarı %50 oranında hesaplanmıştır.
  • Bu kapsamda, satılabilir ürün oranı %50 olarak değerlendirilmiş ve ekonomik analizlerde bu veri esas alınmıştır.

Bu veriler, aktif sahada uygulanan kömür zenginleştirme prosesine dayanmaktadır ve tesis akım şemaları ilgili şekillerde sunulmaktadır (Şekil 5,6,7).

Şekil.5-Kömür yıkama Tesisi Akım Şeması

Kurutma ve paketleme tesisleri akım şemaları aşağıda verilmiştir (Şekil.6, Şekil.7)

%33-38 nem KURUTMA TAMBURU %22-26 nem Kömür Kurutulmuş Kömür
BESLEME BUNKERİ Stok alanı
ISI Emiş Fanı
CEHENNEMLİK Toz Tutma Siklonları
Baca
YIKANMIŞ TOZ
KÖMÜR CEHENNEMLİK
BESLEME BUNKERİ

Şekil.6-Kurutma Tesisi Akım Şeması

Şekil.7-Paketleme Tesisi Akım Şeması

14. KAYNAK TAHMİNİ

14.1. Veri Tabanı

Cevher modellemesi için, Altınyağ teknik ekibi ve projede görev alan jeoloji mühendisi iş birliğiyle Excel formatında kapsamlı bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanı, kömür modellemesinde kullanılmak üzere tasarlanmış olup, tüm kalınlık ve kalori değerlerini içermektedir.

Veri Tabanının Hazırlanması:

  • Veri Toplama: Sadece bu rapora esas teşkil eden sondajlardan elde edilen veriler kullanılmıştır.
  • Veri Düzenleme: Toplanan veriler, Excel'de uygun başlıklar ve birimler ile düzenlenmiştir. Her sütun, spesifik bir veri türünü temsil edecek şekilde yapılandırılmıştır.

Veri Tabanının Kullanımı:

Oluşturulan bu veri tabanı, cevher modellemesi süreçlerinde temel veri kaynağı olarak kullanılmaktadır. Excel'in sunduğu veri analizi ve modelleme araçları sayesinde, verilerin etkin bir şekilde işlenmesi ve analiz edilmesi sağlanmıştır. Hazırlanan veri tabanı Eklerde sunulmaktadır.

14.2. Jeolojik Modelleme

Bu rapor kapsamında, ruhsat sahasının jeolojik yapısını ve kömür damarlarının dağılımını daha iyi anlamak amacıyla NETCAD Pro yazılımı kullanılarak detaylı bir jeolojik modelleme çalışması gerçekleştirilmiştir.

Modelleme Süreci:

1.Veri Toplama ve Hazırlık:

  • Saha çalışmalarından elde edilen sondaj verileri, daha önce oluşturulan Excel formatındaki veri tabanına entegre edilmiştir.
  • Veriler, NETCAD Pro'nun veri yönetim modülüne aktarılmış ve gerekli format dönüşümleri yapılmıştır.

2.Sondaj Verilerinin Analizi:

  • Sondaj noktalarının koordinatları, derinlikleri ve litolojik bilgiler yazılıma tanımlanmıştır.
  • Her bir sondajın kömür damar kalınlıkları ve kalite parametreleri (ör. kalori değeri, kül ve nem oranları) detaylı olarak incelenmiştir.

Gerçekleştirilen jeolojik modelleme çalışması sonucunda, ruhsat sahasındaki kömür damarlarının üç boyutlu yapısı ve kalite dağılımları detaylı bir şekilde ortaya konmuştur. Bu model, rezerv tahminleri, madencilik planlaması ve üretim stratejilerinin belirlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.

14.3. Arama ve Veri Analizi

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen arama ve veri analizi çalışmaları, saha verilerinin değerlendirilmesi ve kömür rezervlerinin detaylı bir şekilde modellenmesi amacıyla yürütülmüştür. NETCAD Pro yazılımı kullanılarak yapılan modelleme sürecinde, sondaj verileri, jeolojik yüzey modelleri ve blok modelleme analizleri temel alınmıştır.

Arama Çalışmalarının Değerlendirilmesi

  • Ruhsat sahasında geçmiş yıllarda MTA tarafından gerçekleştirilen arama faaliyetleri, bu rapor kapsamında doğrulama amacıyla kullanılmamıştır.
  • Mart 2024 itibarıyla başlatılan yeni sondaj çalışmaları, rapora esas alınmış ve sadece bu sondajların verileri modellemeye dahil edilmiştir.
  • Yeni sondajlarla kömür damarlarının kalınlık, kalite ve jeolojik sürekliliği araştırılmış, bu veriler jeolojik modelleme sürecine entegre edilmiştir.

Veri Toplama ve Analiz Süreci

  • Excel formatında oluşturulan veri tabanı, tüm kömür damarlarının kalınlık, kalori, kül, nem ve kükürt oranlarını içerecek şekilde hazırlanmıştır.
  • Sondaj verileri, sondaj koordinatları, derinlik bilgileri ve jeolojik litoloji bilgileriyle birlikte veri tabanına işlenmiştir.
  • GPS ile sahada yapılan ölçümler sayesinde, sondaj konumlarının doğruluğu sağlanmış ve jeolojik modellemede sapma payları minimize edilmiştir.

Jeolojik Modelleme ve Veri Değerlendirmesi

  • Kömür damarlarının üç boyutlu modeli, NETCAD Pro yazılımı ile oluşturulmuş ve katı modelleme teknikleri kullanılarak rezerv hesaplamaları yapılmıştır.
  • Blok modelleme yöntemiyle, ruhsat sahasında bulunan kömür rezervleri farklı kalite gruplarına ayrılmıştır.
  • Jeoistatistiksel analizler, kömür damarlarının mekânsal dağılımı ve sürekliliğini değerlendirmek için kullanılmıştır.

Sonuç ve Öneriler

  • Veri analizleri, sahadaki kömür rezervlerinin kaliteli ve ekonomik olarak işletilebilir olduğunu göstermektedir.
  • Alt kömür damarlarına yönelik sınırlı veri olduğu için, ilerleyen dönemlerde daha derin sondaj çalışmalarının gerçekleştirilmesi önerilmektedir.
  • Gelecekteki madencilik faaliyetleri, oluşturulan jeolojik model doğrultusunda planlanmalı ve kömür kalitesinin daha detaylı analiz edilmesi için ek laboratuvar çalışmaları yapılmalıdır.

14.4. Jeoistatistiksel Analiz

Bu bölümde, ruhsat sahasında yapılan sondaj çalışmalarından elde edilen veriler kullanılarak kömür damarlarının jeoistatistiksel özellikleri analiz edilmiştir. Varyogram Analizi, Kriging ve Enterpolasyon Yöntemleri kullanılarak kömür kalınlığı ve kalori değerleri açısından mekânsal dağılım ve süreklilik incelenmiştir.

Varyogram Analizi

Varyogram analizi, kömür kalınlıkları ve kalori değerlerinin mekânsal bağımlılığını belirlemek için kullanılmıştır. Sondaj noktaları arasındaki mesafelere göre veri noktaları arasındaki benzerliğin nasıl değiştiği analiz edilmiştir.

Kömür Kalınlıkları İçin Varyogram Analizi

Varyogram analizine göre, kömür damarlarının belirli bir mesafeye kadar mekânsal sürekliliği bulunmaktadır. Ancak, mesafe arttıkça varyogram değerlerinde düzensizlikler gözlemlenmiştir. Bu durum, jeolojik süreçlerin ve yapısal deformasyonların kömür dağılımını etkilediğini göstermektedir.

Şekil.8-Kömürün Kalınlık Variyogram Analizi

Kömür Kalori Değerleri İçin Varyogram Analizi

Kömür kalori değerleri için yapılan varyogram analizinde, kalori dağılımının belirli bir mesafeye kadar yüksek korelasyon gösterdiği, ancak uzak mesafelerde varyansın arttığı belirlenmiştir. Bu durum, kömürün enerji verimi açısından bölgesel değişkenlik gösterdiğini ortaya koymaktadır.

Şekil.9-Kömürün Kalori Variyogram Analizi

Enterpolasyon Yöntemi

Enterpolasyon yöntemi, mevcut sondaj verileri arasındaki boşlukları doldurarak kömür damarlarının ve kalori değerlerinin mekânsal dağılımını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Bu yöntemde Griddata (Doğrusal Enterpolasyon) tekniği kullanılmıştır.

Kömür Kalınlıkları İçin Enterpolasyon Sonuçları

Şekil.10-Kömürün Kalınlık Enterpolasyon Analizi

Kömür Kalori Değerleri İçin Enterpolasyon Sonuçları

Şekil.11-Kömürün Kalori Enterpolasyon Analizi

Kriging Analizi

Kriging analizi, varyogram verilerini kullanarak daha hassas bir mekânsal modelleme oluşturmak için uygulanmıştır. Gaussian Process Regression (GPR) yöntemi kullanılarak mekânsal tahminler yapılmıştır.

Kömür Kalınlıkları İçin Kriging Sonuçları

Şekil.12-Kömürün Kalınlık Kriging Analizi

Kömür Kalori Değerleri İçin Kriging Sonuçları

Şekil.13-Kömürün Kalori Kriging Analizi

Sonuç ve Değerlendirme

Varyogram analizleri, kömür kalınlığı ve kalori değerlerinin mekânsal bağımlılığını belirlemiş ve belirli bir mesafeden sonra verilerin bağımsız hale geldiğini göstermiştir.

Kriging analizi, varyogram verilerini kullanarak en doğru mekânsal modellemeyi sunmuş ve rezerv tahminleri için en güvenilir yöntemi oluşturmuştur.

14.5. Blok Model

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen blok modelleme çalışması, ruhsat sahasındaki kömür damarlarının hacim, kalite ve rezerv tahminlerini daha hassas bir şekilde hesaplamak amacıyla yapılmıştır. NETCAD Pro yazılımı kullanılarak oluşturulan blok model, jeoistatistiksel analizler ve varyogram hesaplamalarıyla desteklenmiş olup, saha verilerinin detaylı bir değerlendirmesini sunmaktadır. Blok Modelleme Süreci aşağıdaki esaslar ile yapılmıştır.

1.Veri Setinin Tanımlanması

  • Excel formatında oluşturulan veri tabanı, NETCAD Pro'ya entegre edilerek modelleme sürecinde kullanılmıştır.
  • Blok modelin oluşturulması için kömür damarlarının kalınlık, kalori, kül, nem ve kükürt içerikleri temel veri olarak alınmıştır.

2.Model Alanının Belirlenmesi

  • Blok modelleme işlemi için, sondaj verileri kullanılarak kömür damarlarının sınırları belirlenmiştir.
  • Model, ruhsat sahasındaki tüm tespit edilen damarları kapsayacak şekilde tanımlanmıştır.

3.Blok Boyutlandırması ve Yerleşimi

  • Bloklar, kömür damarlarının jeolojik sürekliliğini en iyi şekilde temsil edecek şekilde optimize edilmiştir.
  • Optimal blok boyutu, mevcut sondaj aralığına ve jeoistatistiksel analizlere göre belirlenmiştir.
  • Bloklar üç boyutlu olarak tanımlanmış ve her blok için kömür kalitesi ve rezerv miktarları hesaplanmıştır.

4.Kriging Yöntemi ile Değer Atama

  • Kriging interpolasyon tekniği kullanılarak, bloklara kömür kalınlık ve kalite değerleri atanmıştır.
  • Varyogram analizleri ile bloklar arasındaki mekânsal bağımlılıklar değerlendirilmiş ve belirsizlikler minimize edilmiştir.

5.Blok Model Çıktıları ve Rezerv Değerlendirmesi

• Blok model sonuçları, kömür damarlarının konumlarını, kalitesini ve rezerv miktarlarını üç boyutlu olarak ortaya koymuştur.

  • Model verileri, kömür madenciliği planlamasında, üretim stratejilerinin geliştirilmesinde ve ekonomik değerlendirmelerde kullanılmak üzere detaylandırılmıştır.
  • Kaynağa esas hesaplamalarda blok model değerleri esas alınmıştır.

Örnek Blok model genel görseli aşağıda, detaylar ekte verilmiştir (Şekil.14-Blok Model, Ek.5).

Şekil.14-Blok Model görünümü

Aşağıda blok model hesaplamalarına dayalı olarak elde edilen cevher tonaj verileri sunulmaktadır. Blok model, sahada bulunan potansiyel kömür tonajını belirlemek amacıyla oluşturulmuş olup, kaynak tahminine doğrudan esas teşkil etmemektedir.

Modelleme Süreci:

  • Blok model hesaplamaları sırasında kömür kalitesi baz alınarak çalışma yapılmış, tonaj değerleri bu doğrultuda hesaplanmıştır.
  • Sonuçlarda yer alan cevher tonajı, bölgedeki potansiyeli yansıtmakta olup doğrudan kaynak miktarını ifade etmemektedir.

Kaynak Beyanı ve Madencilik Faktörleri:

  • Kaynak tahmini sürecinde, blok model verileri madencilik kriterlerine göre yeniden değerlendirilmekte ve indirgenmektedir.
  • Madencilik faktörleri (seyrelme, kurtarma oranı, üretim yöntemi ve ekonomik uygulanabilirlik) detaylı olarak analiz edilerek kaynak beyanı yapılmaktadır.
  • Bu nedenle, blok model verilerinde sunulan tonaj miktarları kaynak tahmini yerine, bölgedeki potansiyeli göstermek amacıyla değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak, blok model verileri kömür rezerv potansiyelini ortaya koymakta olup, kesin kaynak ve rezerv hesaplamaları madencilik faktörleri göz önünde bulundurularak detaylı analizler sonucunda gerçekleştirilecektir.

Damar
3
A
NETPRO/Mine
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
1 Başlangıç (<=)
_
kalori
1 Bitiş(>)
_
Hacim(m3) Tonaj(ton) Ortalama Tenör
1,500.000 1,750.000 2,338,899 3,859,184 1579.20
1,750.000 2,000.000 4,309,963 7,111,439 1886.33
2,000.000 2,250.000 2,298,401 3,792,362 2057.07
2,250.000 2,500.000 1,761,886 2,907,112 2463.19
Toplam 10,709,150 17,670,097
Damar
3D
NETPRO/Mine
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
3 Başlangıç (<=)
_
kalori
3 Bitiş(>)
_
Hacim(m3) Tonaj(ton) Ortalama Tenör
1,500.000 1,750.000 410,688 698,170 1605.23
1,750.000 2,000.000 328,118 557,800 1908.58
2,000.000 2,250.000 906,920 1,541,765 2126.99
2,250.000 2,500.000 343,256 583,536 2468.31
2,500.000 2,750.000 336,235 571,599 2638.93
Toplam 2,325,217.19 3,952,869.22
Damar NETPRO/Mine Blok
3 P1 Raporu

Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri

2
(<=)
kalori
Başlangıç
_
kalori
2
_
Hacim(m3 Tonaj(ton) Tenör
Ortalama
2,750.000 3,000.000 372,471 789,639 2946.51
3,000.000 3,250.000 1,032,943 2,189,840 3108.66
3,250.000 3,500.000 442,220 937,507 3382.07
3,500.000 3,750.000 456,440 967,653 3673.89
Toplam 2,304,075 4,884,639
NETPRO/Mine
Damar
3P2
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
1 Başlangıç (<=)
kalori
_
1 Bitiş(>)
kalori
_
Hacim(m3) Tonaj(ton) Ortalama Tenör
1,750.000 2,000.000 360,984 620,892 1927.29
2,000.000 2,250.000 1,056,268 1,816,781 2163.49
2,250.000 2,500.000 257,777 443,377 2292.66
Toplam 1,675,029.09 2,881,050.04
NETPRO/Mine
Damar
4
Blok
Raporu
Katı
Model
içindeki
Hacim
ve Tonaj
Değerleri
kalori
(<=)
kalori
Başlangıç
Tonaj(ton)
Bitiş(>)
Hacim(m3)
Ortalama
Tenör
1,066.410 1,316.410 186,698 280,047 1112.69
1,316.410 1,566.410 150,950 226,426 1381.33
1,566.410 1,816.410 10,022 15,033 1658.00
1,816.410
2,066.410
157,605 236,408 1958.77
Toplam 505,275.28 757,912.92
Damar
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
1 Başlangıç (<=)
_
kalori
1 Bitiş(>)
_
Hacim(m3) Tonaj(ton) Ortalama Tenör
2,500.000 2,750.000 302,354 453,531 2516.89
3,000.000 3,250.000 302,461 453,691 3092.31
3,250.000 3,500.000 387,784 581,677 3399.15
3,500.000 3,750.000 594,275 891,413 3669.18
Toplam 1,586,874.47 2,380,311.70
NETPRO/Mine
6
A
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori Başlangıç (<=) Tonaj(ton) Ortalama Tenör
1,500.000 1,750.000 299,024 499,370 1723.80
1,750.000 2,000.000 402,401 672,010 1956.99
2,000.000 2,250.000 211,707 353,550 2244.00
2,250.000 2,500.000 546,476 912,615 2426.09
2,500.000 2,750.000 623,401 1,041,080 2583.17
2,750.000
3,000.000
1,273,047 2,125,989 2843.52
Toplam 3,356,056.31 5,604,614.04
NETPRO/Mine
6
E1
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
1 Başlangıç (<=)
kalori
1 Bitiş(>)
Hacim(m3)
Tonaj(ton)
Ortalama Tenör

1,500.000 1,750.000 177,559 353,342 1714.76
1,750.000 2,000.000 58,431 116,279 1808.62
2,000.000 2,250.000 2,302 4,581 2042.00
2,250.000 2,500.000 297,748 592,518 2350.27
2,500.000 2,750.000 257,886 513,193 2662.98
2,750.000 3,000.000 376,636 749,505 2894.70
3,000.000 3,250.000 29,453 58,611 3010.00
3,250.000 3,500.000 103,779 206,520 3398.88
3,500.000 3,750.000 85,379 169,904 3520.78
Toplam 1,389,171.81 2,764,451.90
E2
NETPRO/Mine
Blok
Raporu
6
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
kalori Başlangıç (<=)
Hacim(m3)
Tonaj(ton)
Ortalama Tenör
Bitiş(>)
1,250.000 1,500.000 255,463 508,372 1439.19
1,500.000 1,750.000 431,862 859,405 1602.33
1,750.000 2,000.000 1,665,415 3,314,176 1893.19
2,000.000 2,250.000 328,025 652,770 2156.37
2,250.000 2,500.000 794,118 1,580,296 2387.04
2,500.000 2,750.000 164,604 327,562 2720.00
2,750.000
3,000.000
108,971
216,852
2935.40
Toplam 3,748,458.28 7,459,431.98
O1
NETPRO/Mine
Blok
Raporu
6
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
1 Başlangıç (<=)
1 Bitiş(>)
Hacim(m3)
Tonaj(ton)
kalori
kalori
Ortalama Tenör

1,250.000 1,500.000 149,298 279,186 1345.16
1,500.000 1,750.000 118,046 220,747 1657.00
1,750.000 2,000.000 451,600 844,491 1825.39
2,000.000 2,250.000 233,190 436,065 2166.88
Toplam 952,133.31
1,780,489.29
NETPRO/Mine
Damar
6
O2
Blok
Raporu
Katı Model içindeki Hacim ve Tonaj Değerleri
kalori
7 Başlangıç (<=)
kalori
7 Bitiş(>)
Hacim(m3)
Tonaj(ton)
Ortalama Tenör

1,250.000 1,500.000 37,624 66,971 1316.24
1,500.000 1,750.000 253,729 451,638 1650.72
1,750.000 2,000.000 358,585 638,281 1839.49
2,000.000 2,250.000 85,156 151,578 2020.56
2,250.000 2,500.000 125,515 223,417 2435.00
Toplam 860,609.05 1,531,884.11

Tablo.8-Blok Model Verileri

14.6. Madencilik ve Metalurjik Faktörler

Bu rapor kapsamında, kömür kaynaklarının değerlendirilmesinde dikkate alınan madencilik ve metalurjik faktörler aşağıda belirtilmiştir:

Kalori Değeri:

• Alt Isıl Değer (AID): Kaynak tespitinde, 1000 kcal/kg ve üzeri olan kömürler değerlendirmeye alınmıştır. Bu eşik değer, kömürün enerji üretimindeki verimliliğini ve ekonomik değerini belirlemede kritik bir parametre olarak kullanılmıştır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Damar Gruplarının Üretilebilirliği ve Kalınlık Kriterleri:

6 Numaralı Damar Grubu:

  • ➢ Açık işletme yöntemiyle üretilebilir olduğu öngörülmüştür.
  • ➢ Tüm kömür kalınlıkları kaynak hesaplamalarına dahil edilmiştir.
  • ➢ Açık işletme faaliyetlerinde, şevlerin yan sahalardan imtiyaz ile kullanılması öngörülerek ruhsat sınırının tamamında üretim yapılabileceği planlanmıştır. Bu kapsamda, 6 numaralı damar için ruhsat sınırının tamamında üretim yapılması öngörülmüş ve bu alan kaynak hesaplarına dahil edilmiştir.

5, 4 ve 3 Numaralı Damar Grupları:

  • ➢ Bu damar gruplarında, kaynak hesabına esas alınan minimum damar kalınlığı 1 metre olarak belirlenmiştir.
  • ➢ Bu kriter, ekonomik ve teknik açıdan işletilebilirliği sağlamak amacıyla uygulanmıştır.

Jeolojik ve Madencilikle İlgili Diğer Faktörler:

Madencilik Yöntemi Seçimi:

  • ➢ Damarların derinliği, kalınlığı ve jeoteknik özellikleri göz önünde bulundurularak uygun madencilik yöntemleri belirlenmiştir.
  • ➢ Özellikle 6 numaralı damar grubu için açık işletme yöntemi tercih edilmiştir.
  • ➢ Yan sahaların şev destekli imtiyaz ile kullanılmasıyla ruhsat sınırının tamamında üretim yapılabileceği planlanmıştır.

Metalurjik Özellikler:

  • Kömür Kalitesi:
  • ➢ Kömürün kül, nem, uçucu madde ve kükürt içerikleri analiz edilerek, kullanım amacına uygunluğu değerlendirilmiştir.

14.7. Kaynakların Ekonomik Olarak Çıkarılması İçin Makul Beklentiler

Bu bölümde, ruhsat sahasında tespit edilen kaynakların ekonomik olarak çıkarılabilirliği değerlendirilmiştir. Madencilik standartları doğrultusunda kaynakların ekonomik açıdan işletilebilir olması için aşağıdaki faktörler dikkate alınmıştır:

Teknik Uygulanabilirlik

  • Madencilik Yöntemi: Sahada uygulanacak açık işletme ve yer altı madenciliği yöntemleri değerlendirilmiştir. 6 numaralı damar açık işletme yöntemiyle, 3, 1 ve 2 numaralı damarlar yer altı üretim yöntemiyle çıkarılacaktır.
  • Rezerv Sürekliliği: Jeoistatistiksel analizler (varyogram ve kriging) ile rezerv sürekliliği doğrulanmıştır.
  • Karot Randımanı: Sahada yapılan sondaj çalışmalarında %79 ve üzeri karot randımanı elde edilmiş olup, bu da rezervlerin sürekliliğini desteklemektedir.

Ekonomik Değerlendirme

  • Piyasa Koşulları: Kömürün satış fiyatları, uluslararası ve ulusal piyasa koşulları göz önünde bulundurularak analiz edilmiştir.
  • Zenginleştirme ve Satış: Kömür, termik santrallere tüvenan olarak 2.200 kCal veya %50 verimle 3.400 kCal olarak zenginleştirilmiş şekilde satılabilir.

Çevresel ve Düzenleyici Faktörler

  • Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Madencilik faaliyetleri için gerekli izinler alınmış olup, çevresel yönetmeliklere uygunluk sağlanmaktadır.
  • Atık Yönetimi ve Rehabilitasyon: Atıkların bertaraf edilmesi, su geri kazanımı ve arazi rehabilitasyon çalışmaları planlanmıştır.
  • Hukuki ve Ruhsat Durumu: Ruhsat sınırları içinde yapılacak üretim faaliyetleri, ulusal ve uluslararası madencilik mevzuatına uygundur.

Sonuç ve Öneriler

  • Yapılan analizler sonucunda kaynakların ekonomik olarak işletilebilir olduğu tespit edilmiştir.
  • Piyasa koşulları, üretim maliyetleri ve çevresel faktörler göz önüne alındığında, açık işletme ve yer altı madenciliğinin sürdürülebilirliği sağlanabilir.
  • Ek sondajlar ve jeoteknik çalışmalar, rezerv modellemesinin doğruluğunu artırmak için önerilmektedir.

14.8. Kaynak Sınıflandırılması

Bu raporda, 14.5. Blok Model maddesinde sahada yer alan tüm potansiyel belirlenmiş, ardından madencilik ve metalurjik faktörler dikkate alınarak bu potansiyelin kaynak sınıflandırmasına uygun şekilde indirgenmesi sağlanmıştır. Jeolojik süreklilik, sondaj verileri, madencilik uygulanabilirliği ve ekonomik faktörler göz önünde bulundurularak UMREK sınıflandırması kapsamında kaynak hesapları yapılmıştır.

1. Belirlenmiş Kaynak – 6, 5, 4 ve 3 Numaralı Damarlar

  • Bu damar gruplarında yer alan sondaj verilerinin korelasyonu yapılmış ve damarlar arasında jeolojik uyum gözlemlenmiştir.
  • Sondaj yoğunluğu ve veri güvenilirliği yüksek olduğundan, bu damar gruplarında yer alan kaynaklar "Belirlenmiş Kaynak" olarak sınıflandırılmıştır.
  • Ekonomik ve teknik fizibilite açısından değerlendirildiğinde, bu damar gruplarında yer alan rezervlerin madencilik planlamasında doğrudan kullanılabilir olduğu tespit edilmiştir.

2. Göstergelen Kaynak (Indicated Resource) – 2 Numaralı Damar

  • 2 numaralı damara ulaşan 2 adet yeni sondaj, MTA sondajları, havzada yapılan üretimler ve bölgedeki jeolojik süreklilik göz önünde bulundurularak analiz edilmiştir.
  • Sondaj yoğunluğu orta seviyede olup, jeolojik süreklilik gözlemlenmiş ancak tam anlamıyla doğrulanmamıştır.

  • Bu nedenle, 2 numaralı damar kaynakları "Göstergelen Kaynak" olarak sınıflandırılmıştır.

  • Bu sınıflandırma kapsamında, ön fizibilite çalışmalarının yapılması ve ek doğrulama sondajları ile güvenilirlik seviyesinin artırılması önerilmektedir.

3. Varsayılan Kaynak (Inferred Resource) – 1 Numaralı Damar

  • MTA raporları, bölgedeki diğer üretimler ve havza ölçeğindeki veriler değerlendirilerek 1 numaralı damar Varsayılan Kaynak olarak sınıflandırılmıştır.
  • Bu damarda yeni sondaj verileri yetersiz olup, yalnızca geçmiş veriler ve jeolojik modelleme ile tahmin edilmiştir.
  • Jeolojik sürekliliğin daha iyi anlaşılabilmesi için ek sondaj çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır.
  • Varsayılan kaynaklar madencilik planlamasında doğrudan kullanılamaz ve ekonomik fizibilite çalışmaları için ek doğrulama gerektirir.

4. Kaynak Sınıflandırma Yöntemi ve Kullanılan Veriler

  • Göstergelen ve Varsayılan Kaynak hesaplamaları için aşağıdaki veriler temel alınmıştır:
  • ➢ Ruhsat alanında yapılan yeni sondajlar
  • ➢ MTA verileri ve geçmiş yıllarda yapılan sondajlar
  • ➢ Havzadaki mevcut üretim verileri ve jeolojik süreklilik analizleri

Sonuç olarak, bu rapor kapsamında kaynak sınıflandırması, UMREK koduna uygun olarak yapılmış olup, belirlenen kaynaklar madencilik uygulanabilirliği açısından değerlendirilmiştir. İlerleyen aşamalarda, daha kesin rezerv hesaplamaları için ek doğrulama sondajlarının yapılması önerilmektedir.

14.9. Kaynak Beyanı

Bu bölümde, rapor kapsamında gerçekleştirilen rezerv tespit çalışmaları doğrultusunda kaynak sınıflandırmaları ve beyanları yapılmıştır. Çalışmalar sırasında blok model analizleri, varyogram ve jeoistatistiksel yöntemler kullanılarak sahadaki kömür potansiyeli değerlendirilmiştir.

1. Çalışma Alanı ve Sınırlamalar

Kaynak belirlenmesine esas çalışma alanı belirlenirken, Kuzeybatı bölümde yer alan özel alan hesaplamalara katılmamıştır. Bununla birlikte, sahadaki kömür varlığı madencilik ve metalurjik faktörler göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.

Şekil.15-Çalışma Alanı Haritası

Şekil.16-Çalışma Alanı ve Sondaj Lokasyonları

2. Potansiyel Kömür Miktarı

Blok model üzerinden yapılan analizler doğrultusunda belirlenen potansiyel kömür miktarları aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.

DAMAR ÜRETİM ORT ORTALAMA
ADI ALANI KALINLIK KALORİ HACİM YOĞUNLUK TONAJ
E1 2.731.454 0,51 2615,67 1.389.172 1,99 2.764.452
6 NOLU E2 2.731.454 1,37 2023,00 3.748.458 1,99 7.459.431
DAMAR O1 2.731.454 0,35 1812,85 952.133 1,87 1.780.489
O2 2.731.454 0,32 1865,73 860.609 1,78 1.531.884
A 2.731.454 1,23 2483,30 3.356.056 1,67 5.604.614
Toplam 3,77 10.306.428 19.140.870
5 NOLU
DAMAR
DAMAR ÜRETİM ALANI ORT ORTALAMA HACİM YOĞUNLUK TONAJ
ADI KALINLIK KALORİ
5_nolu 2.576.184 0,62 3273,69 1.586.874 1,5 2.380.311
4 NOLU
DAMAR
DAMAR ÜRETİM ALANI ORT ORTALAMA HACİM YOĞUNLUK TONAJ
ADI KALINLIK KALORİ
4_nolu 2.566.903 0,20 1467,00 505.275 1,5 757.913
DAMAR ÜRETİM ALANI ORT ORTALAMA HACİM YOĞUNLUK TONAJ
ADI KALINLIK KALORİ
3_P1 2.731.454 0,84 3246,00 2.304.075 2,12 4.884.639
3_P2 2.731.454 0,61 2132,00 1.675.029 1,72 2.881.050
3_A 2.731.454 3,92 1950,80 10.709.150 1,65 17.670.098
3 NOLU DAMAR 3_D 2.731.454 0,85 2128,00 2.325.217 1,7 3.952.869
3 NOLU DAMAR TOPLAM 6,23 17.013.471 29.388.655
TOPLAM 10,81 51.667.749

POTANSİYEL HESAPLARI

Tablo.9:Potansiyel Kömür Hesabı

3. Kaynak Sınıflandırması

Kaynak indirgemesi yapılırken madencilik ve metalurjik faktörler göz önünde bulundurulmuştur. Bu doğrultuda kaynaklar belirlenmiş kaynak, göstergelen kaynak ve varsayılan kaynak olarak üç kategoriye ayrılmıştır.

3.1. Belirlenmiş Kaynak

Belirlenmiş kaynaklar, sondaj verileriyle kesin olarak tespit edilen kömür rezervlerini ifade etmektedir. Belirlenmiş kaynak, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere; 36.810.967,00 tondur (Tablo.10).

DAMAR
ADI
ÜRETİM ALANI ORT
KALINLIK
ORTALAMA
KALORİ
HACİM YOĞUNLUK TONAJ
MAR
OLU DA
6 N
E1 2.731.454 0,51 2615,67 1.389.172 1,99 2.764.452
E2 2.731.454 1,37 2023,00 3.748.458 1,99 7.459.431
O1 2.731.454 0,35 1812,85 952.133 1,87 1.780.489
O2 2.731.454 0,32 1865,73 860.609 1,78 1.531.884
A 2.731.454 1,23 2483,30 3.356.056 1,67 5.604.614
Toplam 3,77 10.306.428 19.140.870
5 NOLU DAMAR DAMAR ÜRETİM ALANI ORT ORTALAMA HACİM YOĞUNLUK TONAJ
ADI KALINLIK KALORİ
5_nolu 2.576.184 3273,69 1,5 -
DAMAR ORT ORTALAMA
4 NOLU DAMAR ADI ÜRETİM ALANI KALINLIK KALORİ HACİM YOĞUNLUK TONAJ
4_nolu 2.566.903 0,00 1467,00 1,5 -
3 NOLU DAMAR DAMAR
ADI
ÜRETİM ALANI ORT
KALINLIK
ORTALAMA
KALORİ
HACİM YOĞUNLUK TONAJ
3_P1 2.731.454 0,00 3246,00 2,12 -
3_P2 2.731.454 0,00 2132,00 1,72 -
3_A 2.731.454 3,92 1950,80 10.709.150 1,65 17.670.098
3_D 2.731.454 0,00 2128,00 1,7 -
3 NOLU DAMAR TOPLAM 3,92 10.709.150 17.670.098
TOPLAM 7,69 36.810.967

BELİRLENMİŞ KAYNAK HESAPLARI

Tablo.10: Belirlenmiş Kaynak Hesabı

3.2. Göstergelen Kaynak

1 ve 2 numaralı damarlar derin yapılmış olan 2 sondajda kesilmiştir. Bu damarların varlığı göstergelen kaynak olarak tanımlanmış olup, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, 19.338.697,00 tondur (Tablo.11).

DAMAR ADI ÜRETİM
ALANI
ORT
KALINLIK
HACİM YOĞUNLUK TONAJ
OLU
AR
OLU
2
_
NOLU UST2,731,454 0.9 2,458,309 1,50 3,687,464
M
2 N
DA
N
2 NOLU ALT2,731,454 2,20 6,009,200 1,50 9,013,800
OLU
AR
OLU N
M
DA
1 N
1 NOLU DAMAR 2,731,454 1,62 4,424,956 1,50 6,637,434
TOPLAM 12,892,465 19,338,697

GÖSTERGELEN KAYNAK (INDİCATED RESOURCE)

Tablo.11: Göstergelen Kaynak Hesabı

3.3. Varsayılan Kaynak

Ruhsat alanının güney ucunda açık işletme faaliyetleri ile 6 numaralı damarın üretimi gerçekleştirilmiştir, ancak diğer damarlar üzerinde üretim yapılmamıştır. Bu bölgede sondaj olmadığı için, formasyon devamlılığı göz önünde bulundurularak varsayılan kaynak olarak değerlendirilmiştir. Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, varsayılan kaynak, 11.111.970,00tondur (Tablo.12).

DAMAR ADI ALAN ORT HACİM YOĞUNLUK TONAJ
5_nolu 820,13 1,50
DAMAR ADI ALAN ORT HACİM YOĞUNLUK TONAJ
4_nolu 820,13 1,50
DAMAR ADI ALAN ORT HACİM YOĞUNLUK TONAJ
3_P1 820,13 1,12
3_P2 820,13 1,72
3_A 820,13 3,92 3,215,445 1,65 5.305.484,00
3_D 820,13 1,70
3 NOLU DAMAR TOPLAM 5.305.484,00
2_NOLU UST 820,13 0.9 738,11 1,50 1.107.169,00
2 NOLU ALT 820,13 2,20 1,804,275 1,50 2.706.413,00
2 NOLU DAMAR TOPLAM 3.813.582,00
1 NOLU DAMAR 820,13 1,62 1,328,603 1,50 1.992.904,00
11.111.970,00

4. Sonuç ve Değerlendirme

Bu çalışma kapsamında belirlenen kömür rezervleri madencilik faktörleri ile analiz edilmiş ve kaynak sınıflandırmasına tabi tutulmuştur. Belirlenmiş, göstergelen ve varsayılan kaynakların miktarları detaylı olarak tablolar halinde sunulmuştur.

14.10. Kaynak Tahminini Etkileyebilecek Faktörler

Maden kaynaklarının tahmini, çeşitli jeolojik, teknik, ekonomik ve çevresel faktörlerin dikkatlice değerlendirilmesini gerektirir. Bu faktörler, kaynakların güvenilirliğini, işletilebilirliğini ve ekonomik değerini doğrudan etkiler. Raporumuz kapsamında ve genel olarak kaynak tahminini etkileyebilecek başlıca faktörler aşağıda sıralanmıştır:

Tablo.12: Varsayılan Kaynak Hesabı

Jeolojik Faktörler:

  • Jeolojik Karmaşıklık: Cevher yatağının yapısal özellikleri, faylanma, kıvrılma ve alterasyon gibi jeolojik olaylar, cevherin dağılımını ve sürekliliğini etkileyerek tahminlerin doğruluğunu azaltabilir.
  • Veri Yoğunluğu ve Kalitesi: Sondaj aralıkları, örnekleme sıklığı ve analizlerin doğruluğu, kaynak tahmininin güvenilirliğini belirler. Yetersiz veya düşük kaliteli veriler, tahminlerde belirsizliklere yol açabilir.

Madencilik ve Metalurjik Faktörler:

Madencilik Yöntemi ve Seyrelme: Uygulanacak madencilik yöntemi (açık ocak, yer altı madenciliği vb.) ve cevherin çıkarılması sırasında oluşabilecek seyrelme, kaynak tahminlerini etkiler. Yan kayaçların cevhere karışması, tenörün düşmesine neden olabilir.

Ekonomik Faktörler:

  • Pazar Koşulları: Kömür veya mineral fiyatlarındaki dalgalanmalar, kaynakların ekonomik değerini doğrudan etkiler. Fiyat düşüşleri, daha önce ekonomik olarak kabul edilen kaynakların rezerv sınıfından çıkarılmasına neden olabilir.
  • Maliyetler: Madencilik, işleme, nakliye ve çevresel uyum maliyetlerindeki artışlar, projenin ekonomik fizibilitesini olumsuz etkileyebilir. Yüksek maliyetler, kaynakların ekonomik olarak işletilebilirliğini sınırlar.

Çevresel ve Yasal Faktörler:

  • Çevresel Düzenlemeler: Çevresel koruma yasaları ve yönetmelikleri, madencilik faaliyetlerini kısıtlayabilir veya ek maliyetler getirebilir. Bu durum, bazı kaynakların işletilmesini ekonomik olmayan hale getirebilir.
  • Yasal İzinler ve Sosyal Kabul: Madencilik faaliyetleri için gerekli izinlerin alınması ve yerel toplulukların projeyi kabul etmesi, projenin ilerlemesi için kritiktir. İzin süreçlerindeki gecikmeler veya sosyal direnç, kaynak tahminlerini ve projenin uygulanabilirliğini etkileyebilir

Teknik Faktörler:

  • Teknolojik Gelişmeler: Yeni madencilik ve işleme teknolojilerinin geliştirilmesi, daha önce ekonomik olmayan kaynakların işletilmesini mümkün kılabilir. Teknolojideki ilerlemeler, kaynak tahminlerini olumlu yönde etkileyebilir.
  • Veri İşleme ve Modelleme Teknikleri: Jeolojik modelleme ve kaynak tahmininde kullanılan yazılımlar ve teknikler, tahminlerin doğruluğunu artırır.

Bu faktörlerin her biri, maden kaynaklarının tahmininde önemli rol oynar ve dikkatlice değerlendirilmelidir. Raporumuzda, bu faktörler göz önünde bulundurularak kaynak tahminleri yapılmıştır.

14.11. Duyarlılık Analizi ve Senaryoları

Senaryo 1: Kömür Kalori Değerindeki Değişim

  • 1000 kcal/kg eşiğinin 900 kcal/kg'a düşmesi durumunda toplam kaynak miktarı artacaktır. Ancak ekonomik olarak işletilebilir rezerv oranı düşecektir.
  • Kalori eşiğinin 1100 kcal/kg'a çıkması durumunda daha yüksek kaliteli rezervler korunacak ancak toplam kaynak miktarında düşüş olacaktır.

Senaryo 2: Damar Kalınlığı Eşik Değerinin Değişmesi

  • Damar kalınlığının 1 metreden 0,8 metreye düşmesi durumunda, kaynak miktarı artacaktır ancak bazı bölgelerde madencilik uygulanabilirliği azalabilir.
  • Damar kalınlığının 1,2 metreye çıkarılması durumunda, daha güvenilir kaynaklar elde edilir ancak toplam kaynak miktarı azalacaktır.

Senaryo 3: Madencilik Maliyetlerindeki Değişim

  • Yakıt fiyatlarının artması veya ekipman maliyetlerinin yükselmesi, madencilik faaliyetlerini daha maliyetli hale getirerek bazı kaynakları ekonomik olmaktan çıkarabilir.
  • Maliyetlerin düşmesi durumunda, ekonomik rezerv miktarı artabilir ve madencilik operasyonlarının sürdürülebilirliği güçlenebilir.

Senaryo 4: Kömür Satış Fiyatındaki Değişim

  • Satış fiyatının artması, mevcut kaynakların daha büyük bir kısmının ekonomik hale gelmesini sağlayabilir.
  • Satış fiyatının düşmesi durumunda, düşük kaliteli rezervlerin işletilmesi ekonomik olmayacağından bazı kaynaklar rezerv kapsamından çıkarılabilir.

Duyarlılık Analizi Sonuçları

  • En kritik faktörler, kömür kalori değeri ve madencilik maliyetleridir. Küçük değişimler bile ekonomik rezervlerin ciddi şekilde değişmesine neden olabilir.
  • Damar kalınlığı ve jeolojik süreklilik, toplam kaynak miktarını etkileyen bir diğer önemli faktördür.
  • Madencilik maliyetlerinin düşmesi veya satış fiyatlarının artması durumunda, kaynak sınıflandırmasında daha fazla kömür ekonomik hale gelebilir.

Bu analiz, projenin belirsizliklerini ve farklı ekonomik ve teknik değişkenlere karşı nasıl adapte olabileceğini anlamak için kritik öneme sahiptir. Gelecekte yapılacak rezerv güncellemelerinde, bu değişkenlerin sürekli izlenmesi ve yeni ekonomik senaryoların değerlendirilmesi önerilmektedir.

14.12. Arama Potansiyeli

Bu rapor kapsamında gerçekleştirilen jeolojik modelleme, sondaj çalışmaları ve kaynak sınıflandırmaları dikkate alındığında, ruhsat sahasında gelecekte yapılacak ek çalışmalarla potansiyel kaynakların genişletilebileceği öngörülmektedir. Arama potansiyelini değerlendirmek için mevcut veriler, jeolojik süreklilik ve eksik kalan alanlar analiz edilmiştir.

Mevcut Arama Çalışmalarına Göre Belirlenen Potansiyel

6, 5, 4 ve 3 numaralı damarlarda yapılan sondajlar, jeolojik sürekliliğin yüksek olduğunu göstermiştir.

  • Bu damarlar için belirlenen rezervler, mevcut verilerle desteklenmiş olup, madencilik açısından güvenilir bir yapı sunmaktadır.
  • Ancak bu damarların derin uzanımları henüz tam olarak araştırılmamış olup, ek sondajlarla daha fazla rezerv tespit edilebilir.

2 numaralı damar, bölgedeki diğer üretim sahaları ve MTA verileri ile desteklenmiş olup, Göstergelen Kaynak olarak sınıflandırılmıştır.

• Bu damar için yapılan sondaj sayısı sınırlıdır ve arama potansiyelini artırmak için ek sondajlar gerekmektedir.

1 numaralı damar, Varsayılan Kaynak olarak sınıflandırılmıştır ve jeolojik sürekliliği MTA verileri ve havza geneli üretimler üzerinden değerlendirilmiştir.

• Bu damar için doğrudan doğrulama sondajları yapılmamış olup, gelecekte detaylı arama çalışmaları ile potansiyelin kesinleştirilmesi gerekmektedir.

Gelecekteki Arama Çalışmalarına Yönelik Öneriler

Alt Damarların Aranması

  • Mevcut çalışmalar, yüzeye yakın damarları kapsamaktadır. Ancak derin sondajlarla daha alt seviyelerde kömür damarlarının varlığı araştırılmalıdır.
  • Özellikle 6 ve 5 numaralı damarların derin uzanımları için daha detaylı jeofizik ve sondaj çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Jeofizik Çalışmaların Artırılması

• Bölgesel manyetik ve gravite çalışmaları ile sahadaki fay sistemleri ve kömür damarlarının doğrultu ve eğimleri daha net belirlenebilir.

Yeni Sondaj Programları

  • 2 ve 1 numaralı damarlar için daha fazla doğrulama sondajı yapılarak kaynak kategorilerinin artırılması gerekmektedir.
  • Özellikle 2 numaralı damar için yapılacak ek sondajlarla Belirlenmiş Kaynak seviyesine ulaşmak mümkündür.

Sonuç ve Değerlendirme

Mevcut veriler, ruhsat sahasında güçlü bir arama potansiyelinin olduğunu göstermektedir. Ancak, alt damarlar, jeolojik süreklilik ve derin kömür oluşumları açısından ek çalışmalar yapılmalıdır.

Önerilen ek sondajlar ve jeofizik çalışmalar sayesinde, ruhsat sahasında bulunan kömür rezervlerinin artırılması ve ekonomik olarak işletilebilir kaynakların genişletilmesi mümkündür.

Bu çerçevede, yeni arama programları planlanarak, sahada yapılacak detaylı çalışmalarla bu raporda belirlenmiş kaynak olarak tespit edilen 36.810.967 ton kömür kaynağı (varsayılan kaynak; 11.111.970 ton, göstergelen kaynak; 19.338.697 ton) daha kapsamlı şekilde belirlenmesi sağlanmalıdır.

15. REZERV TAHMİNİ

15.1. Rezerv Tahmini Temelleri ve Parametreleri

Bu rapor kapsamında rezerv tahmini yapılırken jeolojik, madencilik, ekonomik, teknik ve çevresel parametreler dikkate alınmıştır. Rezerv hesaplamalarında jeolojik süreklilik, kömür kalitesi, işletme yöntemleri, ekonomik uygulanabilirlik ve çevresel faktörler gibi değişkenler göz önünde bulundurulmuştur.

Aşağıda, rezerv tahmininde kullanılan temel parametreler detaylandırılmıştır:

Jeolojik Parametreler

Bu parametreler, kömür damarlarının oluşumu, yayılımı ve kalitesi açısından değerlendirilir:

Damar Kalınlığı (m):

  • ➢ 5, 4 ve 3 numaralı damarlar için 1 metre ve üzeri damarlar rezerv hesaplamalarına dahil edilmiştir.
  • ➢ Daha ince damarlar ekonomik olarak işletilebilir kabul edilmemiştir.
  • Damar Sürekliliği ve Korelasyonu:
  • ➢ Sondaj verileri analiz edilerek kömür damarlarının devamlılığı ve jeolojik sürekliliği değerlendirilmiştir.
  • ➢ 6, 5, 4 ve 3 numaralı damarlarda yüksek süreklilik gözlemlendiği için bu damarlar rezerv hesaplamalarına dahil edilmiştir.
  • Jeoteknik Koşullar:
  • ➢ Faylar, kıvrımlar ve alterasyon bölgeleri rezerv tahmininde dikkate alınmıştır.
  • ➢ Faylanma bölgelerindeki rezervler risk faktörü nedeniyle indirgenmiştir.

Madencilik Parametreleri

Bu parametreler, kömürün ekonomik olarak çıkarılabilir olup olmadığını belirler:

  • Madencilik Yöntemi:
  • ➢ 6 numaralı damar için açık işletme yöntemi uygun görülmüş ve ruhsat alanının tamamında üretim yapılacağı öngörülerek hesaplamalara dahil edilmiştir.
  • ➢ Diğer damarlar için ekonomik değerlendirmeye göre açık ocak veya yer altı madenciliği uygulanabilirliği analiz edilmiştir.
  • Yer Altı Madenciliği İçin Üretim Verimi:

  • ➢ Kaynak rezerv dönüşümünde, havzadaki emsal yer altı maden işletmeleri göz önünde bulundurulmuş ve kaynağın %60 oranında tüvenan kömür üretimi sağlayabileceği hesaplanarak rezerv olarak değerlendirilmiştir.

  • Seyrelme ve Kurtarma Oranı (%):
  • ➢ Üretim sırasında cevherin yan kayaçlarla karışması nedeniyle belirli bir kayıp hesaplanmıştır.
  • ➢ Yer altı madenciliği için %60, açık ocak madenciliği için %90 tüvenan üretim oranı kullanılmıştır.

Ekonomik Parametreler

Bu parametreler, rezervlerin işletilebilir olup olmadığını belirler:

  • Alt Isıl Değer (kcal/kg):
  • ➢ 1000 kcal/kg altında kalan kömürler ekonomik olmadığı için rezerv hesaplamalarına dahil edilmemiştir.
  • Kömür Satış Fiyatı (TL/ton):
  • ➢ Mevcut piyasa fiyatları dikkate alınarak ekonomik rezerv sınırları belirlenmiştir.
  • Madencilik ve İşletme Maliyetleri (TL/ton):
  • ➢ Üretim, taşıma, işleme ve zenginleştirme maliyetleri hesaplanarak ekonomik rezervler belirlenmiştir.

Teknik ve Metalurjik Parametreler

  • Zenginleştirme Verimi (%):
  • ➢ Tüvenan kömürün %50'sinin satışa sunulabilir ürün olduğu hesaplanmıştır.
  • Kömürün Kükürt ve Kül İçeriği (%):
  • ➢ Kükürt oranı yüksek (>3%) olan bölgeler ekonomik rezerv dışı bırakılmıştır.

Çevresel ve Yasal Faktörler

  • Yerleşim Yerleri ve Koruma Alanları:
  • ➢ Ruhsat sahası içinde bulunan yerleşim alanları, sit alanları, değiştirilemeyecek yollar, enerji hatları ve diğer koruma bölgeleri rezerv hesaplamalarına dahil edilmemiştir.
  • ➢ Bu alanlar, madencilik faaliyetlerinin uygulanabilirliğini kısıtladığından ekonomik rezerv tahmininde göz ardı edilmiştir.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu parametreler doğrultusunda rezerv hesaplamaları yapılmış ve sadece ekonomik olarak işletilebilir kısımlar rezerv olarak kabul edilmiştir.

Yer altı madenciliği için havza verileri esas alınarak kaynağın %60'ının tüvenan kömür üretimine dönüşebileceği hesaplanmıştır.

Ruhsat sahası içerisindeki koruma alanları, yollar ve enerji hatları rezerv hesaplamalarından hariç tutulmuştur.

Rezerv tahmini, mevcut jeolojik veriler ve ekonomik kriterler doğrultusunda yapıldığından, ilerleyen aşamalarda yeni sondaj ve üretim verileriyle güncellenmesi önerilmektedir.

15.2 Mineral Rezerv Beyanı

Bu bölümde, ruhsat sahasında gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda belirlenen rezerv sınıflandırmaları sunulmaktadır. Sınıflandırmada rezervler Kanıtlanmış Rezerv (Proven Reserve) ve Muhtemel Rezerv (Probable Reserve) olarak değerlendirilmiştir. Varsayılan kaynak (Inferred Resource) doğrudan rezerv olarak kabul edilmemiş olup, ek sondaj çalışmaları gerektirmektedir.

Rezerv Tespitleri ve Sınıflandırması

Rapor kapsamında yapılan analizler, madencilik ve ekonomik faktörler göz önüne alınarak aşağıdaki rezerv tahminleri oluşturulmuştur:

Kanıtlanmış Rezerv (Proven Reserve)

Kanıtlanmış rezervler, jeolojik sürekliliği kanıtlanmış ve madencilik açısından ekonomik olarak işletilebilirliği öngörülmüş rezervleri içermektedir.

  • 6 numaralı damar: Açık işletme yöntemiyle üretilecek olup, %10 üretim kaybı göz önünde bulundurularak rezerv miktarı 17.226.783 ton olarak belirlenmiştir.
  • 3 numaralı damar: Yer altı üretimi öngörülmüş olup, %40 üretim kaybı hesaba katılarak rezerv miktarı 10.602.058 ton olarak tespit edilmiştir.
  • Toplam tüvenan belirlenmiş rezerv: 27.828.841 ton olarak hesaplanmıştır.

Muhtemel Rezerv (Probable Reserve)

Muhtemel rezervler, jeolojik sürekliliği ve ekonomik uygulanabilirliği kabul edilen ancak henüz daha az kesinliğe sahip rezervleri ifade etmektedir.

• 1 ve 2 numaralı damarlar: Yer altı madenciliği yöntemiyle üretim planlanmış olup, %40 üretim kaybı dikkate alınarak rezerv miktarı 11.603.218 ton olarak hesaplanmıştır.

Ruhsat sahasında üretilen kömür, tüvenan olarak termik santrallere 2.200 k/cal veya tamamı ya da bir kısmı zenginleştirme tesisinde işlenerek %50 verimle 3.400 k/cal olarak satışı gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda zenginleştirilmiş kömür rezervleri de rezerv bölümünde değerlendirilmiştir.

  • Kanıtlanmış Rezerv (Yıkanmış Kömür): 13.914.420 ton
  • Muhtemel Rezerv (Yıkanmış Kömür): 5.801.609 ton

Sonuç ve Değerlendirme

  • Kanıtlanmış rezervler toplamı: 27.828.841 ton tüvenan kömür rezervi olarak hesaplanmıştır.
  • Muhtemel rezervler toplamı: 11.603.218 ton tüvenan kömür rezervi olarak belirlenmiştir.
  • Varsayılan kaynaklar rezerv kategorisine çevrilmemiştir.

  • Yıkanmış kömür belirlenmiş rezervi: 13.914.420 ton

  • Yıkanmış kömür muhtemel rezervi: 5.801.609 ton
  • Rezerv hesaplamaları madencilik kayıpları ve teknik parametreler dikkate alınarak yapılmıştır.

16. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Bu rapor kapsamında, ruhsat sahasında gerçekleştirilen sondaj, jeoistatistiksel analizler, rezerv hesaplamaları ve madencilik faktörleri değerlendirilerek sahadaki kömür kaynak ve rezerv potansiyeli detaylı bir şekilde incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.

16.1. Sonuçlar

Rezerv Sınıflandırması ve Miktarları

  • Kanıtlanmış Rezerv (Proven Reserve): 27.828.841 ton tüvenan kömür rezervi tespit edilmiştir.
  • Muhtemel Rezerv (Probable Reserve): 11.603.218 ton tüvenan kömür rezervi hesaplanmıştır.
  • Varsayılan Kaynak (Inferred Resource): Doğrudan rezerv kategorisine çevrilmemiştir ve ek sondaj çalışmaları gereklidir.
  • Kanıtlanmış Yıkanmış Rezerv: 13.914.420 ton
  • Muhtemel Yıkanmış Rezerv: 5.315.109 ton

Üretim Senaryoları ve Ekonomik Değerlendirme

  • 6 numaralı damar açık işletme yöntemiyle üretilecektir. %10 üretim kaybı göz önünde bulundurularak rezerv miktarı 17.226.783 ton olarak belirlenmiştir.
  • 3 numaralı damar yer altı madenciliği yöntemiyle üretilecektir. %40 üretim kaybı hesaba katılarak rezerv miktarı 10.602.058 ton olarak tespit edilmiştir.
  • 1 ve 2 numaralı damarlar yer altı madenciliği yöntemiyle işletilecek olup, %40 üretim kaybı öngörülerek 11.603.218 ton muhtemel rezerv olarak belirlenmiştir.
  • Üretilen kömürün satışı, termik santrallere tüvenan olarak 2.200 kCal veya %50 verimle 3.400 kCal olarak zenginleştirilmiş kömür halinde yapılacaktır.
  • Kanıtlanmış Yıkanmış Rezerv: 13.914.420 ton
  • Muhtemel Yıkanmış Rezerv: 5.315.109 ton

Jeoistatistiksel Analiz Sonuçları

  • Yapılan varyogram ve kriging analizleri, kömür damarlarının sürekliliğini desteklemektedir.
  • Kömür kalınlıkları ve kalori dağılımı jeoistatistiksel modelleme ile mekânsal olarak haritalanmıştır.
  • Rezerv hesaplamaları, madencilik kayıpları, jeoteknik faktörler ve kömür kalite parametreleri dikkate alınarak yapılmıştır.

Madencilik ve Metalurjik Faktörler

  • Açık işletme faaliyetleri, yan sahalardan imtiyaz alımıyla ruhsat sınırları içerisinde planlanmıştır.
  • Yer altı madenciliği rezervlerinde, havzadaki emsal işletmelerin verimlilik faktörleri dikkate alınmıştır.
  • Kömürün yıkanarak zenginleştirilmesi, ekonomik getiri açısından değerlendirilmiştir.

16.2. Öneriler

Ek Sondaj Çalışmaları ve Rezerv Doğrulaması

  • Varsayılan kaynakların rezerv kategorisine çevrilebilmesi için ek sondaj programı önerilmektedir.
  • Jeoteknik verilerin güçlendirilmesi için saha gözlem ve laboratuvar analizlerinin artırılması gerekmektedir.

2. Üretim Planlaması ve Teknoloji Kullanımı

  • Açık işletme için şev stabilite analizleri yapılmalarak üretim süreklülüğü sağlanmalıdır.
  • Yer altı madenciliğinde için detaylı mühendislik çalışmaları yürütülmelidir.
  • Gelişen Zenginleştirme teknolojilerini sürekli takip ederek verimlilik artırıcı düzenlemeler incelenmeli.

Ekonomik ve Çevresel Değerlendirmeler

  • Üretim maliyet analizleri ve piyasa değerlendirmeleri, ekonomik fizibilitenin güncellenmesi için yapılmalıdır.
  • Çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporları, sürdürülebilir madencilik açısından titizlikle uygulanmalıdır.
  • Atık yönetimi ve su geri kazanım sistemleri, madencilik faaliyetlerinde verimliliği artıracaktır.

Rezerv ve Kaynak Raporlama Güncellemeleri

  • UMREK ve CRIRSCO standartlarına uygun olarak rezerv ve kaynak sınıflandırmalarının belirli periyotlarla yapılması ve güncellenmesi gerekmektedir.
  • Jeoistatistiksel modelleme ve blok model analizleri, yeni sondaj verileri ile iyileştirilmelidir.

16.3. Genel Değerlendirme

Bu rapor kapsamında yapılan detaylı analizler sonucunda, ruhsat sahasında ekonomik olarak işletilebilir kömür rezervleri tespit edilmiştir. Rezervlerin doğruluğunu artırmak ve madencilik faaliyetlerinin verimliliğini sağlamak için jeolojik, ekonomik ve çevresel faktörler dikkate alınarak ilerleyen dönemlerde ek çalışmalar önerilmektedir.

Madencilik operasyonlarının sürdürülebilirliği ve rezervlerin en verimli şekilde değerlendirilmesi için planlanan ek sondaj çalışmaları, üretim optimizasyonu ve zenginleştirme stratejileri, saha modellemesine dayalı olarak şekillendirilecektir

17.KAYNAKLAR:

    1. GÖKÇEN, N. (1964): Paleontolojik Tetkik ve Tayin Raporları (Ostrakodlar). No. 1964/8 (8.6.1964), 1964/9 (8.6.1964), 11/1964 (18.8.1964). M.T.A. Rap., (yayınlanmamış), Ankara.
    1. İlhan CAN, M. Gökçe GÖNCÜ ve Barış BAŞ (2014): "Tekirdağ Malkara Rezerv Çalışma Raporu", Adularya Enerji, Elektrik Üretimi ve Madencilik A.Ş. (İstanbul).
  • 3. KOPP, K.-O. (1965): Geologie Thrakiens III: Das Tertiâr zwischen Rhodope und Evros. Ann. Geol. Pays Hell., 16, pp. 315-362, Athen.
    1. LEBKÜCHNER Richard F. (….), Orta Trakya Oligoseninin Jeolojisi Hakkında, Germering, Batı Almanya,
    1. LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1958): Harmanlı-Uzunköprü-Edirne linyit kömürü sahasında yapılan jeolojik ve madencilikle ilgili etütlerin neticesi hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 3014, Ankara.
    1. LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1962): Linyit bakımından ümitli Tekirdağ/Malkara ve Edirne/Keşan bölgesinde yapılan, yataklarla ilgili detay jeolojik etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 2983, Ankara.
    1. LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1963): Linyit bakımından ümitli Edirne/Uzunköprü ve Tekirdağ/Hayrabolu bölgesinde yapılan, yataklarla ilgili detay jeolojik etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 3256, Ankara.
    1. LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1963): Linyit bakımından ümitli Edirne/Keşan bölgesinde yapılan, yataklarla ilgili detay jeolojik etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 3295, Ankara.
    1. LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1963): Linyit bakımından ümitli Edirne/Uzunköprü/Keşan-İpsala bölgesinde yapılan, yataklarla ilgili detay jeolojik etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 3254, Ankara.
  • 10.LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1964): Tekirdağ/Malkara-Hasköy-İbrice linyit sahasında 1963 yılı yazında açılan sondajların neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 3565, Ankara.
  • 11.LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1970): Edirne-Uzunköprü ve Meriç linyit sahasında yapılan etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • 12.LEBKÜCHNER, R.F. & FERSTL, H. (1970): Tekirdağ linyit sahasında yapılan etütlerin neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • 13.MADEN VE PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (MAPEG) (2017): 30527 numaralı (Erişim: 1054875) IV. Grup maden İşletme Ruhsatı, Ankara.
  • 14.MADEN VE PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (MAPEG) (2017): 30527 numaralı (Erişim: 1054875) IV. Grup maden İşletme İzni, Ankara.

  • 15.NAKOMAN, E. (1964): Etude palynologique de quelques echantillons de lignite provenant du Bassin de Thrace (Turquie). Ann. Soc. Geol. du Nord., t. LXXXIV, pp. 289-304.

  • 16.ÖZGÜR YÜKSEL(Şubat 2013): "BALTACI A.Ş. e Ait, 30527 Ruhsat (Erişim:1054875) Numaralı Sahada Rezerv Tespiti İçin Yapılan Sondajların Verilerini ve Rezerv Durumunu Bildirir Rapor", Ankara.
  • 17.PAREJAS, E. (1939): Trakya linyitlerinin jeolojik etüdü. M.T.A. Rap. (yayınlanmamış), no. 981, Ankara.
  • 18.PAVONİ, N. & SCHİNDLER, C. (1969): Geologie Thrakiens IV: Das Ergene-Becken. Beih. z., Geol. Jahrb., Heft 76, 136 S., Hannover.
  • 19.T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ, İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (26/112020): 6112 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu kararı, Ankara.
  • 20.TEKİRDAĞ VALİLİĞİ YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI (20/10/2021): 88251676-000-11140 sayılı Batı Trakya Madencilik A.Ş., Maden işletmesi, 2. sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tekirdağ.
  • 21.TEKİRDAĞ VALİLİĞİ YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI (04/11/2019): 88251676-000-12247 sayılı, Batı Trakya Madencilik A.Ş., Maden İşletmesi, 2. sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tekirdağ.
  • 22.TEKİRDAĞ VALİLİĞİ YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI (04/11/2019): 88251676-000-12248 sayılı Tesis, 2. sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tekirdağ.
  • 23.TEKİRDAĞ VALİLİĞİ YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI (06/07/2022): 88251676-000-22635 sayılı, Altınyağ Madencilik ve Enerji Yatırımları San. Tic. A.Ş., Maden İşletmesi, 2. sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tekirdağ.
  • 24.TEKİRDAĞ VALİLİĞİ YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI (06/07/2022): 88251676-000-22636 sayılı, Altınyağ Madencilik ve Enerji Yatırımları San. Tic. A.Ş., Kömür Yıkama-Eleme-Paketleme Tesisi 2. sınıf GSM kapsamında İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Tekirdağ.
  • 25.TEN DAM, A. (1955): Kadıgeberan, Harmanlı ve Gaziali mıntıkası linyit raporlarının jeolojisi hakkında rapor., M.T.A. Rap., (yayınlanmamış), no. 2980, Ankara.

Talk to a Data Expert

Have a question? We'll get back to you promptly.