Gdańsk 14 listopada 2016 roku

SPIS TREŚCI

1.	PODSUMOWANIE III KWARTAŁU 2016 ROKU3
2.	ISTOTNE INFORMACJE O GRUPIE 6
	2.1. Istotne zdarzenia okresu sprawozdawczego i po dniu bilansowym	6
	2.2. Działalność Grupy ENERGA	8
	2.3. Ważniejsze zmiany w strukturze i organizacji Grupy	9
	2.4. Realizacja programu inwestycyjnego10
	2.5. Informacje o istotnych umowach12
	2.6. Zarządzanie ryzykiem13
	2.7. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania
	arbitrażowego lub organem administracji publicznej 13
3.	ANALIZA SYTUACJI FINANSOWO-MAJĄTKOWEJ18
	3.1. Zasady sporządzania Skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania
	finansowego 18
	3.2. Omówienie wielkości ekonomiczno-finansowych ujawnionych w Skróconym
	skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym 18
	3.3. Charakterystyka struktury aktywów i pasywów skonsolidowanego sprawozdania
	z sytuacji finansowej 23
	3.4. Opis istotnych pozycji pozabilansowych 25
	3.5. Kluczowe dane operacyjne Grupy ENERGA25
	3.6. Wyniki finansowe według obszarów działalności 28
	3.7. Prognozy wyników finansowych36
	3.8. Oceny ratingowe36
	3.9. Dywidenda36
	3.10.Czynniki wpływu na wyniki Grupy ENERGA w perspektywie co najmniej jednego
	kwartału36
4.	OTOCZENIE 39
	4.1. Sytuacja makroekonomiczna 39
	4.2. Rynek energii elektrycznej w Polsce40
	4.3. Otoczenie regulacyjne 46
5.	AKCJE I AKCJONARIAT 50
	5.1. Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA 50
	4.1. Notowania akcji Spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie 51
	4.2. Rekomendacje dla akcji Spółki 53
	4.3. Zestawienie stanu akcji w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących53
	SPIS RYSUNKÓW 55
	SPIS TABEL55
	SŁOWNIK SKRÓTÓW I POJĘĆ56

1. PODSUMOWANIE III KWARTAŁU 2016 ROKU

* Według kursu akcji na zamknięciu sesji w dniu 30 września 2016 roku.

Wypłata dywidendy: 203 mln zł (0,49 zł na akcję)

Kapitalizacja rynkowa: 3,1 mld zł*

PRZYCHODY (mln zł)

EBITDA (mln zł)

ZYSK NETTO (mln zł)

WSKAŹNIKI

RENTOWNOŚCI

Inwestycje w Grupie ENERGA

W III kwartale 2016 roku Grupa ENERGA zrealizowała inwestycje na poziomie 329 mln zł, z czego 294 mln zł w Segmencie Dystrybucji. Inwestycje w Segmencie Dystrybucji obejmowały rozbudowę sieci w celu przyłączania nowych odbiorców i wytwórców, a także modernizacje, których zadaniem jest poprawa niezawodności dostaw energii elektrycznej. Poniesiono także nakłady na innowacyjne technologie i rozwiązania sieciowe.

W wyniku tych inwestycji w III kwartale br. przyłączono 8,3 tys. nowych klientów, wybudowano i zmodernizowano 985 km linii wysokiego, średniego oraz niskiego napięcia i przyłączono do sieci 10 MW nowych źródeł OZE.

2. ISTOTNE INFORMACJE O GRUPIE

2.1. Istotne zdarzenia okresu sprawozdawczego i po dniu bilansowym

Rozwiązanie odpisu na aktywach spółki Elektrownia Ostrołęka SA

W dniu 14 października 2016 roku Zarząd ENERGA SA poinformował o rozwiązaniu odpisu aktualizującego wartość środków trwałych w budowie w wysokości 110 mln zł w spółce zależnej Elektrownia Ostrołęka SA. Powyższa kwota poprawia wynik operacyjny Grupy Energa w segmencie Wytwarzanie za III kwartał br. i zgodnie z obowiązującą definicją nie wpływa na jej wynik EBITDA.

Odpis w wysokości 122,6 mln zł został utworzony w 2012 roku wskutek zamrożenia projektu elektrowni Ostrołęka C. Przesłanką do dzisiejszego rozwiązania odpisu jest postęp prac zmierzających do budowy nowoczesnego bloku węglowego klasy 1000 MW w Ostrołęce, w tym podpisanie z Polską Grupą Górniczą sp. z o.o. Ogólnych Warunków Współpracy określających zasady dostaw węgla do elektrowni w Ostrołęce.

Spółka celowa Elektrownia Ostrołęka SA posiada kompletną dokumentację techniczną i decyzje administracyjne umożliwiające przystąpienie do prac nad budową bloku klasy 1000 MW po wypracowaniu efektywnego modelu biznesowego i finansowania tej inwestycji (raport bieżący nr 37/2016).

Określenie zasad dostarczania węgla z PGG dla elektrowni Ostrołęka

W dniu 14 października 2016 roku otrzymała informację o podpisaniu z Polską Grupą Górniczą Sp. z o.o. dokumentu Ogólne Warunki Współpracy (OWW) określające zasady dostarczania węgla dla planowanej elektrowni Ostrołęka C. Ostateczna umowa w tej sprawie ma być podpisana w listopadzie tego roku. Jednocześnie negocjowane są warunki dostarczania węgla dla działającej elektrowni Ostrołęka B. Zamiarem stron określonym w OWW jest zawarcie umowy obejmującej okres do 2055 roku na dostawę około 2 mln ton węgla rocznie do elektrowni Ostrołęka C.

Formuła cenowa zakupu węgla dla elektrowni Ostrołęka C uzależniona będzie od marży, obliczanej na poziomie kosztów zmiennych produkcji energii elektrycznej w elektrowni Ostrołęka C, oraz wysokości tych kosztów zmiennych. W ocenie Spółki ustalenie kosztu węgla w oparciu o określony poziom marży zapewnia optymalizację ekonomiczną i rentowność projektu Ostrołęka C. Formuła ustala szerokie widełki cenowe, wiążąc koszty węgla z ustaloną stopą zwrotu z inwestycji, a także pozwoli dokonać podziału między strony przyszłych korzyści płynących z rynku mocy oraz potencjalnego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji CO2.

Formuła cenowa potencjalnego zakupu węgla dla Elektrowni Ostrołęka B oparta zostanie zarówno o ceny węgla w portach ARA jak i o marże na produkcji energii elektrycznej uzyskiwane przez wytwórców dla bloków klasy 200 MW na węglu kamiennym.

Wejście w życie i realizacja umowy na dostawę węgla do Ostrołęki C będą uzależnione od następujących warunków zawieszających:

i. wejścia w życie Rynku Mocy (lub innego mechanizmu wsparcia) oraz objęcie Ostrołęki C tym mechanizmem wsparcia;

ii. zapewnienia finansowania dla Ostrołęki C (raport bieżący nr 36/2016).

Podpisanie Listu Intencyjnego w sprawie dostaw węgla kamiennego dla elektrowni Ostrołęka B oraz planowanej elektrowni Ostrołęka C

W dniu 19 września 2016 roku Spółka podpisała z Polską Grupą Górniczą Sp. z o.o. (PGG) List Intencyjny dotyczący podjęcia współpracy w zakresie dostaw węgla kamiennego do istniejącej elektrowni Ostrołęka B i planowanej elektrowni Ostrołęka C gwarantujących stabilne dostawy węgla w efektywnej cenie optymalizującej koszty eksploatacji planowanej elektrowni Ostrołęka C.

Strony zamierzają zapewnić zbyt na węgiel produkowany w PGG poprzez umowę na dostawy węgla dla elektrowni Ostrołęka C (około 2 mln ton rocznie, przez 30-40 lat). W umowie Strony będą opierać się na formule cenowej zakupu węgla pozwalającej zapewnić wymaganą rentowność projektu oraz dokonać podziału przyszłych korzyści z mechanizmów rynkowych i regulacyjnych dedykowanych energetyce konwencjonalnej, takich jak rynek mocy lub przydział bezpłatnych uprawnień do emisji CO2, pomiędzy Strony umowy. Strony zakładają, że zawarcie umowy na dostawę węgla dla Ostrołęki B to ok. 1 mln ton rocznie (raport bieżący nr 34/2016).

Podpisanie Listu Intencyjnego z Enea S.A. w sprawie budowy i eksploatacji bloku energetycznego w Elektrowni Ostrołęka

Grupa ENERGA podpisała w dniu 19 września 2016 roku List Intencyjny z Enea S.A. dotyczący podjęcia współpracy przy przygotowaniu, realizacji i eksploatacji nowoczesnego bloku węglowego klasy 1.000 MW w Elektrowni Ostrołęka (Inwestycja, Ostrołęka C).

Intencją Stron jest wspólne wypracowanie efektywnego modelu biznesowego Ostrołęki C, weryfikacja jej dokumentacji projektowej oraz optymalizacja parametrów technicznych i ekonomicznych nowego bloku. Współpraca obejmie także opracowanie dokumentów niezbędnych do wszczęcia postępowania przetargowego i wyłonienia generalnego wykonawcy Inwestycji.

Strony zakładają, iż ustalone w ślad za podpisaniem listu intencyjnego zasady współpracy powinny przyczynić się do podjęcia decyzji o ogłoszeniu przetargu w 2016 r., z celem ukończenia Inwestycji w drugiej połowie 2023 r. Potencjalne nakłady szacowane są na około 5,5-6 mln zł / MW. Strony nie wykluczają udziału innych partnerów w Inwestycji. Jej dalsze parametry, jak i skala zaangażowania poszczególnych Stron będą przedmiotem analiz (raport bieżący nr 33/2016).

Złożenie wraz z partnerami wstępnej oferty na zakup aktywów EDF w Polsce

W dniu 16 września 2016 Spółka ENERGA SA wraz z Enea S.A., PGE S.A. oraz PGNiG Termika S.A. ("Partnerzy Biznesowi") wspólnie złożyły EDF International S.A.S ("EDF") wstępną, niewiążącą ofertę na zakup akcji i udziałów w spółkach należących do EDF w Polsce, posiadających konwencjonalne aktywa wytwórcze oraz prowadzących działalność usługową.

Aktywa te obejmują w szczególności:

Elektrownię Rybnik;
Elektrociepłownię w Krakowie, Elektrociepłownię w Gdańsku, Elektrociepłownię w Gdyni, Elektrociepłownię i sieć ciepłowniczą w Toruniu;
Elektrociepłownię i sieć ciepłowniczą w aglomeracji wrocławskiej, Elektrociepłownię i sieć ciepłowniczą w Zielonej Górze (należące do spółki Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja S.A. oraz jej spółki zależnej Elektrociepłownia Zielona Góra S.A.);
Inwestycję w blok gazowy w Toruniu (w ramach EDF Gaz Toruń sp. z o.o.).

W przypadku dopuszczenia do dalszego etapu transakcji Partnerzy Biznesowi przeprowadzą szczegółowe badanie due diligence, które będzie podstawą do decyzji o dalszych krokach w transakcji, w tym złożenia ewentualnej oferty wiążącej, po uzyskaniu wymaganych zgód korporacyjnych (raport bieżący nr 31/2016).

W dniu 26 października 2016 roku EDF podał w komunikacie, że prowadzi wyłączne rozmowy z IFM Investors w sprawie sprzedaży aktywów ciepłowniczych w Polsce, oraz z EPH (Energetický a průmyslový holding) w sprawie sprzedaży Elektrowni Rybnik.

Wypłata dywidendy z zysku za 2015 rok

W dniu 24 czerwca 2016 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie ENERGA SA podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku netto za rok obrotowy obejmujący okres od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku w wysokości 841 165 914,38 zł, przeznaczając na:

1) wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy 202 892 885,86 zł, tj. 0,49 zł na akcję (24,1% zysku),
2) kapitał rezerwowy 570 979 755,36 zł (67,9% zysku),
3) kapitał zapasowy 67 293 273,16 zł (8,0% zysku).

Dzień dywidendy został ustalony uchwałą na dzień 4 lipca 2016 roku, a termin wypłaty dywidendy na dzień 18 lipca 2016 roku (raporty bieżące nr 18/2016, 20/2016 i 25/2016).

Zmiany w składzie Rady Nadzorczej ENERGA SA

W dniu 9 września 2016 roku Spółka otrzymała oświadczenia Ministra Energii, zgodnie z którymi działając na podstawie § 18 ust. 3 pkt 3 Statutu Spółki z dniem 8 września 2016 roku ze składu Rady Nadzorczej Spółki odwołał Pana Bogdana Skalskiego i powołał Panią Agnieszkę Terlikowską – Kuleszę (raport bieżący nr 29/2016).

Pozostałe

Dodatkowe informacje przedstawione zostały w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w nocie 20 Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy.

2.2. Działalność Grupy ENERGA

Podstawowa działalność Grupy Kapitałowej ENERGA obejmuje dystrybucję, wytwarzanie oraz obrót energią elektryczną i cieplną, a koncentruje się w następujących kluczowych segmentach działalności:

Segment Dystrybucji - podstawowy dla rentowności operacyjnej Grupy segment działalności polegającej na dystrybucji energii elektrycznej, która jest w Polsce działalnością regulowaną, prowadzoną w oparciu o taryfy zatwierdzane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Grupa ENERGA pozostaje naturalnym monopolistą na terenie północnej i środkowej Polski, gdzie znajdują się jej aktywa dystrybucyjne, za pomocą, których dostarcza energię elektryczną do ponad 2,9 mln klientów, z czego prawie 2,8 mln stanowią klienci z umowami kompleksowymi, a około 186 tys. to klienci TPA. Sieć dystrybucyjna składa się z linii energetycznych o łącznej długości około 184 tys. km (wg stanu na dzień 30 czerwca 2016 roku) i obejmuje swoim zasięgiem obszar blisko 75 tys. km², co stanowiło ok. 24% powierzchni kraju. Funkcję Lidera Segmentu pełni spółka ENERGA-OPERATOR SA.

Segment Wytwarzanie - działa w oparciu o cztery linie biznesowe: Elektrownia w Ostrołęce, Woda, Wiatr i Pozostałe (w tym kogeneracja – CHP – oraz fotowoltaika). Całkowita zainstalowana moc wytwórcza w elektrowniach Grupy wynosiła na koniec III kwartału br. ok. 1,3 GW.

W III kwartale 2016 roku Grupa wytworzyła brutto 0,9 TWh energii elektrycznej. Zainstalowana w elektrowniach Grupy moc jest oparta o zróżnicowane źródła energii, takie jak: węgiel kamienny, woda, wiatr, biomasa i energia słoneczna. W III kwartale 2016 roku 77% wytworzonej przez Grupę energii elektrycznej brutto pochodziło z węgla kamiennego, 14% z wody, 7% z wiatru i 2% z biomasy. Liderem Segmentu jest spółka ENERGA Wytwarzanie SA.

Wiodącą pozycję pod względem udziału energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych w energii wytworzonej ogółem Grupa ENERGA zawdzięcza głównie produkcji energii w hydroelektrowniach. Zielona energia powstaje w 45 elektrowniach wodnych, 5 farmach wiatrowych, w instalacji spalającej biomasę (ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o.oraz ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA) i w dwóch farmach fotowoltaicznych. Na koniec III kwartału br. w Grupie zainstalowanych było 0,5 GW w odnawialnych źródłach energii, z których Grupa wyprodukowała 211 GWh energii elektrycznej brutto.

Segment Sprzedaży - udostępnia w swojej ofercie energię elektryczną łączoną w atrakcyjne pakiety z gazem, dodatkowymi produktami okołoenergetycznymi i usługami. Oferta skierowana jest do wszystkich klientów, niezależnie od wielkości zużycia energii elektrycznej, tj. od przemysłu poprzez duży, średni i mały biznes, a na gospodarstwach domowych kończąc. Liderem Segmentu jest spółka ENERGA-OBRÓT SA. Największy wolumenowo udział stanowią klienci przemysłowi, a najliczniejszą grupą odbiorców są gospodarstwa domowe. Na koniec III kwartału 2016 roku Grupa ENERGA obsługiwała 2,9 mln odbiorców, z czego 2,6 mln stanowili klienci taryfy G.

W ostatnim roku najbardziej dynamicznie rozwinęła się sprzedaż oferty dual – fuel opartej o energię elektryczną i gaz w segmencie klientów biznesowych. Aktualnie ENERGA-OBRÓT SA zmierza do rozszerzenia tej oferty na klientów detalicznych i SOHO. W okresie I-III kwartał 2016 roku odnotowano sprzedaż gazu do łącznie 799 odbiorców biznesowych. Prowadzone są także prace analityczne zmierzające do wprowadzenia kolejnych mediów do oferty segmentu.

Jednocześnie, ze względu na rosnący poziom cyfryzacji społeczeństwa w Polsce, ENERGA-OBRÓT SA rozwija elektroniczny kanał sprzedaży obejmujący sprzedaż internetową i mobilną (e-sklep). Ze względu na prowadzony projekt stabilizacji i rozwoju systemu obsługi sprzedaży spółka intensyfikuje działania zmierzające do stabilizacji struktury portfela należności, zmniejszenia ilości niezafakturowanych klientów oraz ilości wprowadzanych korekt do faktur.

2.3. Ważniejsze zmiany w strukturze i organizacji Grupy

Na dzień 30 września 2016 roku w skład Grupy Kapitałowej ENERGA łącznie z podmiotem dominującym – spółką ENERGA SA, wchodziło 45 spółek. Spółki w Grupie pogrupowane są w trzy segmenty biznesowe, zarządzane przez spółki bezpośrednio zależne od ENERGA SA, będące liderami segmentów. Czwartą grupę stanowią tzw. Spółki Pozostałe, bezpośrednio zależne od ENERGA SA, świadczące usługi wspólne dla Grupy oraz realizujące zadania dla ENERGA SA.

Wszystkie spółki zależne od podmiotu dominującego podlegają konsolidacji.

W dniu 1 lutego 2015 roku otwarto likwidację spółki Zakład Energetyczny Toruń - ENERGOHANDEL Sp. z o.o. Spółka została wykreślona z KRS w dniu 25 stycznia 2016 roku.

W dniu 1 lutego 2016 roku nastąpiło połączenie spółki ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. (spółka przejmująca) ze spółką ZEC Żychlin Sp. z o.o. bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej. W wyniku połączenia spółka ZEC Żychlin Sp. z o.o. została wykreślona z KRS.

W związku z nabyciem przez spółkę ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. 3 udziałów od dotychczasowego wspólnika spółki ENERGA Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. – osoby fizycznej - z dniem 6 kwietnia 2016 roku spółka ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. stała się jedynym wspólnikiem spółki ENERGA Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o.

rugiW dniu 27 kwietnia br., w związku z uchwałą Zgromadzenia Wspólników ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego tej spółki o 215 606 000 zł, ENERGA SA złożyła oświadczenie o przystąpieniu do spółki ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. jako nowy wspólnik (dotychczas ENERGA Kogeneracja była spółką pośrednio zależną od Emitenta) i objęciu 431 212 nowych udziałów, które zostały pokryte wkładem pieniężnym w kwocie 510 mln zł, z tym zastrzeżeniem, iż nadwyżka wnoszonego wkładu pieniężnego nad łączną wartością nominalną nowoutworzonych udziałów w wysokości 294,4mln zł została przeznaczona na kapitał zapasowy spółki ENERGAKogeneracja.

W dniu 22 czerwca 2016 roku zostało zarejestrowane w KRS podwyższenie kapitału zakładowego spółki ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o., a ENERGA SA stając się nowym udziałowcem, dysponuje 60,3% kapitału zakładowego.

W dniu 20 czerwca 2016 roku ENERGA SA nabyła od ENERGA-OBRÓT SA wszystkie udziały w spółce Enspirion Sp. z o.o., stając się jedynym wspólnikiem tej spółki.

W dniu 31 sierpnia 2016 roku KRS zarejestrował połączenie spółek ENERGA Invest SA (spółka przejmująca) i BORA Sp. z o.o. (spółka przejmowana). Cały majątek spółki przejmowanej został przeniesiony na spółkę przejmującą bez podwyższenia jej kapitału zakładowego.

W dniu 28 września 2016 roku zostało zawarte porozumienie o przeniesieniu wszystkich akcji spółki Elektrownia Ostrołęka SA przez ENERGA Wytwarzanie SA na rzecz ENERGA SA, w zamian za wykup obligacji ENERGA Wytwarzanie SA. ENERGA SA jest aktualnie jedynym akcjonariuszem spółki Elektrownia Ostrołęka SA.

Zatrudnienie w Grupie ENERGA

Łączne zatrudnienie w Grupie ENERGA na dzień 30 września 2016 roku wyniosło 8 721 osób, podczas gdy na koniec II kwartału bieżącego roku wynosiło 8 653 osoby. Główną przyczyną wzrostu poziomu zatrudnienia w trzecim kwartale br. było zatrudnienie pracowników na czas określony, w związku z trwającym procesem stabilizacji systemu obsługi sprzedaży.

Przeciętne zatrudnienie w etatach w Grupie ENERGA za okres styczeń - wrzesień 2016 roku wyniosło 8 569 etatów, natomiast w analogicznym okresie roku poprzedniego kształtowało się na poziomie 8 475 etatów. Poniższy wykres przedstawia przeciętne zatrudnienie w podziale na segmenty.

Rysunek 1: Przeciętne zatrudnienie w Grupie ENERGA za okres od 1 stycznia do 30 września 2015 i 2016 roku

Spory zbiorowe

Ogólna ocena sytuacji społecznej w Grupie wskazuje na brak istnienia zjawisk konfliktowych. W I, II i III kwartale 2016 roku nie przeprowadzano w ENERGA SA i Grupie ENERGA zwolnień grupowych. W chwili obecnej, w Grupie ENERGA nie są prowadzone spory zbiorowe.

2.4. Realizacja programu inwestycyjnego

Do końca III kwartału 2016 roku Grupa ENERGA zrealizowała inwestycje na poziomie 1,1 mld zł, z czego 875 mln zł w Segmencie Dystrybucji. Inwestycje w Segmencie Dystrybucji obejmowały rozbudowę sieci w celu przyłączania nowych odbiorców i wytwórców, a także modernizacje, których

zadaniem jest poprawa niezawodności dostaw energii elektrycznej. Poniesiono także nakłady na innowacyjne technologie i rozwiązania sieciowe.

W Segmencie Wytwarzanie zakończono projekt budowy FW Parsówek o łącznej mocy 26 MW. W projekcie budowy elektrowni Ostrołęka C trwa weryfikowanie dokumentacji projektowej i przetargowej, niezbędnej do rozpoczęcia przetargu. Istotny udział w inwestycjach Segmentu stanowią zadania związane z dostosowaniem do wymogów środowiskowych oraz inwestycje modernizacyjne realizowane w Elektrowni Ostrołęka B.

Opis projektu	Lokalizacja	Nakłady inwestycyjne (mln zł)	Etap realizacji
	SEGMENT WYTWARZANIE
Remonty kapitalne Elektrowni Ostrołęka B	Ostrołęka	77,5	Finalizacja prac
Budowa farmy wiatrowej o mocy 26 MWe	Parsówek	19,0	Finalizacja prac
Modernizacja elektrofiltrów kotłów Elektrowni Ostrołęka B	Ostrołęka	27,3	Finalizacja prac
Budowa instalacji redukcji emisji NOx w Elektrowni Ostrołęka B	Ostrołęka	38,5	Finalizacja prac
Modernizacja źródeł i sieci cieplnych	Elbląg, Kalisz, Ostrołęka, Żychlin	7,1	W stałej realizacji
Modernizacja źródeł wodnych	Włocławek, małe elektrownie wodne na terenie Grupy, Źydowo	4,3	W stałej realizacji
Pozostałe projekty i korekty	-	10,7	-
	SEGMENT DYSTRYBUCJA
Rozbudowa sieci w związku z przyłączaniem nowych odbiorców	Obszary dystrybucji	337,6	W stałej realizacji
Rozbudowa i modernizacja sieci w związku z przyłączaniem OZE	Obszary dystrybucji	26,6	W stałej realizacji
Modernizacja sieci dystrybucyjnej w celu poprawy niezawodności dostaw	Obszary dystrybucji	381,8	W stałej realizacji
Inteligentne opomiarowanie i inne elementy wdrażania sieci inteligentnych, w tym AMI	Obszary dystrybucji	37,5	W stałej realizacji
Pozostałe nakłady inwestycyjne	Obszary dystrybucji oraz Spółki Segmentu Dystrybucja	91,3	W stałej realizacji

Tabela 1: Realizacja programu inwestycyjnego za 9 miesięcy 2016 roku

2.5. Informacje o istotnych umowach

Umowy znaczące

Kryterium uznania umowy za znaczącą jest jej wartość przekraczająca 10% kapitałów własnych Spółki ENERGA.

W związku z podpisaniem w marcu br. przez ENERGA-OPERATOR SA ("EOP") i Polskie Sieci Energetyczne SA ("PSE") dokumentu określającego szczegółowe zasady współpracy pomiędzy EOP a PSE oraz zabezpieczenia z nią związane rozpoczęta została realizacja umowy współpracy pomiędzy tymi podmiotami. Przedmiotem umowy jest w szczególności świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej obejmujące usługi przesyłania krajowe i usługi transgranicznej wymiany energii elektrycznej świadczone przez PSE na rzecz EOP. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Szacunkowa wartość umowy w okresie rocznym wynosi 916 mln zł, co odpowiada wartości 4 580 mln zł dla okresu pięciu lat. W związku z rozpoczęciem współpracy na zasadach określonych w w/w umowie wygasła dotychczas obowiązująca umowa o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej zawarta pomiędzy EOP i PSE w dniu 29 sierpnia 2007 roku, która została opisana w Prospekcie emisyjnym Spółki, zatwierdzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego 15 listopada 2013 roku (raport bieżący nr 13/2016).

Umowy dotyczące kredytów i pożyczek oraz program emisji obligacji krajowych

Szczegóły dotyczące umów kredytów i pożyczek oraz programu emisji obligacji krajowych opisane zostały między innymi w nocie nr 16 Instrumenty finansowe skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Poniższa tabela przedstawia nominalną wartość objętych przez ENERGA SA i niewykupionych obligacji w podziale na poszczególnych emitentów będących spółkami Grupy Kapitałowej ENERGA według stanu na dzień 30 września 2016 roku.

Tabela 2: Nominalna wartość objętych przez ENERGA SA i niewykupionych obligacji w podziale na poszczególnych emitentów według stanu na dzień 30 września 2016 roku

Lp.	Nazwa spółki	Nominalna wartość objętych obligacji (w mln zł)
1.	ENERGA-OPERATOR SA	3 914
2.	ENERGA Wytwarzanie SA	1 005
3.	ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o.	55
4.	ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA	120
	Razem	5 094

Udzielone poręczenia i gwarancje

Na dzień 30 września br. poręczenia udzielone przez ENERGA SA za zobowiązania spółek Grupy wyniosły łącznie 5 521 mln zł i obejmują:

poręczenie za zobowiązania ENERGA Finance AB z tyt. emisji euroobligacji w kwocie 5 390 mln zł,
poręczenia za zobowiązania Spółek z Grupy ENERGA wynikające z gwarancji bankowych udzielonych przez Bank PKO BP SA w ramach limitów gwarancyjnych dedykowanych Spółkom z Grupy ENERGA w łącznej kwocie 116 mln zł,
poręczenie za zobowiązanie spółki ENERGA Wytwarzanie SA z tyt. pożyczki udzielonej przez WFOSiGW w Toruniu w kwocie 15 mln zł.

Informacje o istotnych transakcjach z podmiotami powiązanymi na innych warunkach niż rynkowe

Wszystkie transakcje w ramach Grupy ENERGA są dokonywane w oparciu o ceny rynkowe dostarczanych towarów, produktów lub usług oparte o koszt ich wytworzenia.

Informacje dotyczące transakcji z podmiotami powiązanymi zostały zamieszczone w nocie 18 skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego na dzień i za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2016 roku.

2.6. Zarządzanie ryzykiem

Klasyfikacja ryzyk w Grupie ENERGA składa się z czterech obszarów:

strategiczny, obejmujący ryzyka związane z realizacją celów strategicznych, w tym planowaniem i realizacją inwestycji czy nadzorem korporacyjnym,
prawno-regulacyjny, obejmujący ryzyka dotyczące zgodności z obowiązującymi przepisami i regulacjami,
operacyjny, obejmujący ryzyka związane z realizacją celów operacyjnych, w tym dotyczące infrastruktury, realizowanych procesów czy zasobów,
finansowy, obejmujący ryzyka związane z zarządzaniem finansami.

Szczegółowy opis ryzyk dotyczących działalności Spółki przedstawiony został w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy ENERGA za I półrocze 2016 roku. W ocenie Zarządu przedstawione w w/w dokumencie ryzyka pozostają aktualne.

2.7. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Na dzień 30 września 2016 roku Grupa ENERGA była stroną 7 818 postępowań sądowych. Jako powód Grupa występowała w 6 034 sprawach, których łączna wartość przedmiotu sporu wyniosła około 179 mln zł. Jako pozwany Grupa występowała w 1 897 sprawach o łącznej wartość przedmiotu sporu około 571 mln zł.

Na dzień 30 września 2016 roku łączna kwota roszczeń o posadowienie urządzeń elektroenergetycznych na cudzych nieruchomościach bez tytułu prawnego zasądzonych prawomocnym wyrokiem wyniosła 15,5 mln zł w 2 582 sprawach. Spraw sądowych w toku było 2 727, zaś wartość przedmiotu sporu w toku 298,3 mln zł.

Na podstawie dostępnych danych dotyczących wartości obecnie prowadzonych postępowań, przyjmujemy, że wartość realnie przypadającą do wypłaty w wyniku rozstrzygnięcia powyższych sporów może sięgać 80,75 mln zł, z zastrzeżeniem zmiany w przypadku wytoczenia przeciwko ENERGA-OPERATOR SA nowych postępowań dotyczących urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na innych gruntach bez tytułu prawnego.

Powyższe dane nie obejmują spraw dotyczących prowadzenia w imieniu i na rzecz ENERGA-OBRÓT SA windykacji sądowo-egzekucyjnej, w celu dochodzenia przez Spółkę należności od swoich Klientów oraz spraw upadłościowych, za wyjątkiem sprawy z powództwa ENERGA-OBRÓT SA przeciwko ERGO ENERGY Sp. z o.o. na kwotę 13 mln zł.

Łączna wartość spraw prowadzonych w powyższym zakresie, na dzień 30 września 2016 roku, wynosi ok. 114 mln zł.

Żadne z ww. postępowań dotyczących zobowiązań lub wierzytelności Emitenta lub jednostki od niego zależnej nie przekroczyło wartości co najmniej 10% kapitałów własnych Emitenta, jak też nie doszło do nałożenia kary pieniężnej, grzywny, innych środków odpowiedzialności materialnej w wysokości odpowiadającej co najmniej 5 % skonsolidowanego zysku EBITDA za ostatni rok obrotowy.

Poniżej przedstawiono informację dotyczącą postępowań o największej wartości przedmiotu sporu pozostających w toku w III kwartale 2016 roku.

Szczegółowy opis sporów przedstawiony został w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy ENERGA za I półrocze 2016 roku.

Określenie stron	Przedmiot sporu	Opis sprawy
Boryszewo Wind Invest Sp. z o.o. (powód) ENERGA – OBRÓT SA (pozwany)	Częściowe wypowiedzenie przez ENERGA-OBRÓT umowy zakupu energii elektrycznej i praw majątkowych do świadectw pochodzenia dla energii elektrycznej wyprodukowanej w OZE.	W dniu 26 października 2015 roku ENERGA-OBRÓT SA złożyła odpowiedź na skargę kasacyjną, w której wniosła o odmówienie przyjęcia skargi do rozpoznania albo ewentualnie o oddalenie skargi w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania. Sąd Najwyższy przyjął skargę kasacyjną powoda do rozpoznania. 16 września 2016 r. odbyło się posiedzenie Sądu Najwyższego o ustalenie bezskuteczności częściowego wypowiedzenia umów długoterminowych. Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku i przekazał sprawę do ponownego rozstrzygnięcia przez ten sąd.
T-Matic Systems S.A., Arcus S.A., (wnioskodawcy) z udziałem ENERGA OPERATOR SA	Zawezwanie do próby ugodowej w związku z roszczeniami ENERGA OPERATOR SA	14 marca 2016 r. ENERGA-OPERATOR SA otrzymała wniosek T-Matic Systems SA i ARCUS SA o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie roszczeń ENERGA-OPERATOR SA w zakresie zapłaty przez kontrahentów kwoty 157 mln zł na podstawie umowy realizacyjnej z 1 lutego 2013 r. na dostawę oraz uruchomienie infrastruktury licznikowej. Na posiedzeniu w dniu 5 sierpnia 2016 r. Sąd przychylił się do zgodnego wniosku stron o odroczenie rozprawy z uwagi na prowadzone rozmowy, Sąd wyznaczył termin rozprawy na dzień 20 grudnia 2016 r. Sąd poinformował strony, iż ugoda musi dotyczyć tylko roszczeń objętych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej. Jeżeli w ugodzie będą inne roszczenia nie objęte wnioskiem np. z innych postępowań lub dodatkowe prace nie wskazane we wniosku, Sąd nie zatwierdzi takiej ugody.

Tabela 3: Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

Tabela 4: Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej – c.d.

Określenie stron	Przedmiot sporu	Opis sprawy
T-Matic S.A., Arcus S.A.(pozwani) ENERGA-OPERATOR SA (powód)	Pozew o zapłatę kar umownych wynikających z umów na dostawę oraz uruchomienie infrastruktury licznikowej (dotyczy I etapu AMI).	18 grudnia 2015 r. pozwani złożyli duplikę, zawierającą zbliżoną argumentację do przedstawionej w odpowiedzi na pozew, jednak rozszerzoną o zarzut nieważności umów z uwagi na ich nieprecyzyjność oraz nierówność kontraktową stron. 13 stycznia 2016 r. odbyła się rozprawa, na której Sąd zobowiązał ENERGA-OPERATOR S.A. do złożenia odpowiedzi na duplikę pozwanych w terminie 45 dni. 25 lutego 2016 r. zostało wysłane pismo procesowe powoda. W pierwszym półroczu 2016 r. odbył się szereg rozpraw z przesłuchania świadków. Sąd wyznaczył nowy termin rozprawy na 23 listopada 2016 r.
T-Matic S.A., Arcus S.A.(powódki) ENERGA-OPERATOR SA (pozwany)	Pozew o stwierdzenie nieważności umowy (dotyczy II etapu AMI)	W dniu 8 lutego 2016 roku na adres ENERGA-OPERATOR SA doręczono pozew wniesiony przez T-Matic Systems SA i ARCUS SA. Sprawa toczy się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku pod sygn. akt IX GC 893/15. Pełnomocnik pozwanego wniósł pismo o przedłużenie terminu sądowego do ustosunkowania się do repliki. W związku z faktem, iż termin do ustosunkowania się upływał w dniu 1 lipca 2016 r., a Sąd jeszcze nie wydal decyzji o przedłużeniu terminu, pozwany wysłał pismo procesowe z dnia 1 sierpnia 2016 r. ustosunkowujące się do kwestii prawnych. W dniu 1 września 2016 r. wysłano pismo procesowe ustosunkowujące się do kwestii technicznych. Sąd wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 7 listopada 2016 roku. W dniu 7 listopada 2016 r. został złożony pozew wzajemny przeciwko Arcus, Tmatic o zapłatę kwoty 157 mln zł tytułem zapłaty kar umownych w wysokości 156 mln zł oraz kwotę 1 mln zł tytułem obniżenia wysokości wynagrodzenia, zgodnie z wezwaniem do zapłaty z dnia 9 listopada 2015 r.
ENERGA-OPERATOR SA (powód); PKN ORLEN SA (pozwany)	Pozew o zapłatę	19 kwietnia 2016 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie ogłosił wyrok w sprawie powództwa ENERGA-OPERATOR SA, Oddział w Płocku przeciwko PKN Orlen S.A. Sąd oddalił częściowo apelację pozwanego i tym samym prawomocny stał się wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 października 2014 r., sygn. akt XVI GC 782/11 zasądzający na rzecz powoda kwotę 16,1 mln zł z odsetkami od 30 czerwca 2004 r. Wyrok jest prawomocny, a od orzeczenia Sądu Apelacyjnego stronom przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. ENERGA-OPERATOR SA wystąpił o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem, który doręczono pełnomocnikowi Powoda w dniu 1 sierpnia 2016 r. W dniu 29 września 2016 r. ENERGA-OPERATOR SA złożyła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2016 r. do Sadu Najwyższego

ENERGA-OPERATOR	Pozew o zapłatę z	W wyniku rozpoznania odpowiedzi Pozwanego na
SA (powód); PKN	tytułu nieuiszczonej	apelację Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 16 września
ORLEN SA (pozwany)	opłaty systemowej	2016 r. oddalił apelację ENERGA-OPERATOR SA,
		argumentując, w ślad za Sądem Okręgowym, że
		roszczenie ENERGA-OPERATOR SA uległo
		przedawnieniu. Spółka wystąpiła o doręczenie wyroku
		z uzasadnieniem, który został doręczony pełnomocnikowi
		w dniu 12 października 2016 r. Obecnie uzasadnienie
		wyroku zostanie poddane analizie pod kątem ewentualnej
		skargi kasacyjnej.

3. ANALIZA SYTUACJI FINANSOWO-MAJĄTKOWEJ

3.1. Zasady sporządzania Skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego

Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ENERGA SA na dzień i za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2016 roku zostało sporządzone:

zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 34 "Śródroczna sprawozdawczość finansowa", zaakceptowanym przez Unię Europejską,
w zgodzie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezpieczających,
w milionach złotych ("mln zł"),
przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności Grupy ENERGA.

Zasady (polityka) rachunkowości zastosowane do sporządzenia rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały przedstawione w nocie 7 skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej ENERGA SA na dzień i za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2016.

3.2. Omówienie wielkości ekonomiczno-finansowych ujawnionych w Skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym

w mln zł	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody ze sprzedaży	7 957	7 373	(584)	-7%
Koszt własny sprzedaży	(6 412)	(6 387)	25	0%
Zysk brutto ze sprzedaży	1 545	986	(559)	-36%
Pozostałe przychody operacyjne	61	81	20	33%
Koszty sprzedaży	(237)	(243)	(6)	-3%
Koszty ogólnego zarządu	(246)	(240)	6	2%
Pozostałe koszty operacyjne	(86)	(200)	(114)	< -100%
Zysk z działalności operacyjnej	1 037	384	(653)	-63%
Wynik na działalności finansowej	(167)	(175)	(8)	-5%
Udział w zysku (stracie) jednostki stowarzyszonej	-	(60)	(60)	-
Zysk lub strata brutto	870	149	(721)	-83%
Podatek dochodowy	(167)	(75)	92	55%
Zysk lub strata netto za okres	703	74	(629)	-89%
EBITDA	1 726	1 529	(197)	-11%

Tabela 5: Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody ze sprzedaży	2 532	2 436	(96)	-4%
Koszt własny sprzedaży	(2 087)	(1 957)	130	6%
Zysk brutto ze sprzedaży	445	479	34	8%
Pozostałe przychody operacyjne	17	28	11	65%
Koszty sprzedaży	(82)	(81)	1	1%
Koszty ogólnego zarządu	(80)	(76)	4	5%
Pozostałe koszty operacyjne	(28)	(37)	(9)	-32%
Zysk lub strata z działalności operacyjnej	272	313	41	15%
Wynik na działalności finansowej	(59)	(51)	8	14%
Udział w zysku (stracie) jednostki stowarzyszonej	-	(19)	(19)	-
Zysk lub strata brutto	213	243	30	14%
Podatek dochodowy	(45)	(53)	(8)	-18%
Zysk lub strata netto za okres	168	190	22	13%
EBITDA	499	439	(60)	-12%

Rysunek 2: EBITDA bridge w podziale na segmenty

W III kwartale 2016 roku przychody Grupy ze sprzedaży wyniosły 2 436 mln zł i były niższe w stosunku do III kwartału 2015 roku o 4%, tj. 96 mln zł. Spadek przychodów wystąpił w Segmencie Wytwarzania (o 17%, tj. 51 mln zł) i Dystrybucji (o 4%, tj. 44 mln zł). Niższe przychody w Segmencie Wytwarzania były w głównej mierze spowodowane spadkiem przychodów ze sprzedaży w liniach biznesowych Elektrownia w Ostrołęce i Wiatr (łącznie o 43 mln zł). Wynikało to przede wszystkim ze spadku przychodów z tytułu sprzedaży energii elektrycznej (niższe wolumeny produkcji) oraz praw majątkowych.

Natomiast na spadek poziomu przychodów w Segmencie Dystrybucji wpłynął przede wszystkim spadek wolumenu dystrybuowanej energii elektrycznej (o blisko 2%) oraz spadek przychodów z przyłączy o 46%. W Segmencie Sprzedaży odnotowano natomiast wzrost przychodów (o 2%, tj. 32 mln zł), co było głównie efektem wyższego łącznego wolumenu sprzedaży energii elektrycznej.

Zysk z działalności operacyjnej w III kwartale br. w stosunku do III kwartału ub. r. wzrósł o 41 mln zł. Rozwiązanie odpisu aktualizującego wartość środków trwałych w budowie w wysokości 110 mln zł w spółce zależnej Elektrownia Ostrołęka SA skompensowało spadek EBIT r/r wynikający z czynników operacyjnych (spadek przychodów wynikający z czynników opisanych w analizie przychodów zniwelowany został wyższym spadkiem kosztów operacyjnych – przede wszystkim spadkiem kosztu zużycia paliw w Segmencie Wytwarzania oraz niższym kosztem strat sieciowych w Segmencie Dystrybucji).

EBITDA Grupy w III kwartale br. wyniosła 439 mln zł i spadła o 12% w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku. Spadek EBITDA odnotowano we wszystkich Segmentach przy czym najistotniejsza zmiana dotyczy Segmentu Wytwarzania (o 60%, tj. 40 mln zł).

Największy udział w EBITDA Grupy w III kwartale 2016 roku miał Segment Dystrybucji (89%), natomiast udział Segmentu Sprzedaży i Wytwarzanie wyniósł odpowiednio 8% i 6% (w sumowaniu udziałów należy uwzględnić również pozycję Pozostałe i korekty).

W III kwartale br. rozpoznany został udział w stracie jednostki stowarzyszonej Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o.("PGG") w wysokości 19 mln zł.

Wynik netto Grupy w III kwartale 2016 roku był dodatni i wyniósł 190 mln zł, co stanowiło wzrost o 22 mln zł wobec III kwartału 2015 roku.

W związku ze zmianą definicji EBITDA polegającej na wyeliminowaniu odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych w III kwartale 2016 roku, jak i w III kwartale 2015 roku, nie odnotowano innych znaczących zdarzeń o nietypowym charakterze obciążających wynik EBITDA.

w mln zł	Stan na dzień 31 grudnia 2015	Stan na dzień 30 września 2016	Zmiana 2016/2015	Zmiana 2016/2015 (%)
AKTYWA

Tabela 6: Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Aktywa trwałe

	13 873	14 330	457	3%
Pozostałe aktywa długoterminowe	103	106	3	3%
Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe	60	114	54	90%
Aktywa z tytułu podatku odroczonego	260	391	131	50%
Udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych wyceniane metodą praw własności	-	305	305	-
Wartość firmy	143	26	(117)	-82%
Aktywa niematerialne	395	395	-	-
Rzeczowe aktywa trwałe	12 912	12 993	81	1%

Aktywa obrotowe
Zapasy	513	693	180	35%
Należności z tytułu podatku dochodowego	47	7	(40)	-85%
Należności z tytułu dostaw i usług	1 762	1 890	128	7%
Inwestycje w portfel aktywów finansowych	322	2	(320)	-99%
Pozostałe krótkoterminowe aktywa finansowe	38	58	20	53%
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	1 669	397	(1 272)	-76%
Pozostałe aktywa krótkoterminowe	232	279	47	20%
	4 583	3 326	(1 257)	-27%
SUMA AKTYWÓW	18 456	17 656	(800)	-4%

PASYWA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy	4 522	4 522	-	-
Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej	-	2	2	-
Kapitał rezerwowy	447	1 018	571	> 100%
Kapitał zapasowy	661	728	67	10%
Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających	6	31	25	> 100%
Zyski zatrzymane	3 134	2 384	(750)	-24%
Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki
dominującej	8 770	8 685	(85)	-1%
Udziały niekontrolujące	44	47	3	7%
	8 814	8 732	(82)	-1%
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty i pożyczki	2 475	2 303	(172)	-7%
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	3 116	2 583	(533)	-17%
Rezerwy długoterminowe	664	644	(20)	-3%
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	591	594	3	1%
Rozliczenia międzyokresowe i dotacje długoterminowe	531	521	(10)	-2%
Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe	25	12	(13)	-52%
	7 402	6 657	(745)	-10%
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	877	650	(227)	-26%
Bieżąca część kredytów i pożyczek	203	233	30	15%
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	76	59	(17)	-22%
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego	2	13	11	> 100%
Rozliczenia międzyokresowe i dotacje	161	137	(24)	-15%
Rezerwy krótkoterminowe	471	753	282	60%
Pozostałe zobowiązania finansowe	193	134	(59)	-31%
Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe	257	288	31	12%
	2 240	2 267	27	1%
Zobowiązania razem	9 642	8 924	(718)	-7%
SUMA PASYWÓW	18 456	17 656	(800)	-4%

Na dzień 30 września 2016 roku suma bilansowa Grupy ENERGA wyniosła 17 656 mln zł i była niższa w stosunku do 31 grudnia 2015 roku o 800 mln zł.

W ramach aktywów trwałych najistotniejsza zmiana dotyczyła pozycji udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych wycenianych metodą praw własności, co związane jest z zaangażowaniem Grupy ENERGA w Polską Grupę Górniczą Sp. z o.o., skutkując na dzień 30 września br. objęciem przez ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o. 15,7% udziałów w jednostce stowarzyszonej. Wśród aktywów obrotowych najistotniejsze zmiany dotyczyły w szczególności pozycji środki pieniężne (przyczyny zmiany stanu środków pieniężnych zostały opisane w dalszej części dotyczącej przepływów pieniężnych) oraz pozycji inwestycje w portfel aktywów finansowych (spadek o 320 mln zł, w pozycji prezentowane są jednostki uczestnictwa w Funduszu ENERGA Trading).

Po stronie pasywów znaczące zmiany dotyczyły salda zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (spadek o 550 mln zł wynikał głównie z nabycia przez spółkę zależną obligacji wyemitowanych przez ENERGA SA w 2012 roku o wartości nominalnej 558 mln zł), salda zobowiązań z tytułu dostaw i usług (spadek o 227 mln zł) oraz pozycji dotyczącej rezerw (wzrost o 262 mln zł wynikał głównie ze wzrostu rezerw z tytułu obowiązku umorzenia świadectw).

Kapitał własny Grupy ENERGA na dzień 30 września 2016 roku wyniósł 8 732 mln zł i finansował Grupę w 49,5%. Rozliczenie wyniku ENERGA SA za rok 2015 wpłynęło na wzrost kapitału rezerwowego i zapasowego, w stosunku do dnia 31 grudnia 2015 roku, o odpowiednio 571 mln zł i 67 mln zł. Na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy Spółki przeznaczono 203 mln zł.

w mln PLN	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana 2016/2015	Zmiana 2016/2015 (%)
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	1 052	1 051	(1)	0%
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(871)	(1 177)	(306)	-35%
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej	(593)	(1 139)	(546)	-92%
Zwiększenie / (Zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych	(412)	(1 265)	(853)	< -100%
Stan środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego	1 499	393	(1 106)	-74%

Tabela 7: Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych

Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej

Stan środków pieniężnych Grupy na 30 września 2016 roku wyniósł 393 mln zł i był niższy o 1 106 mln zł (tj. o 74%) w stosunku do stanu środków pieniężnych przed rokiem.

Łączne przepływy netto środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej Grupy w okresie trzech kwartałów 2016 roku były ujemne i wyniosły 1 265 mln zł, wobec również ujemnych przepływów w kwocie 412 mln zł w analogicznym okresie roku ubiegłego.

Wartość przepływów z działalności operacyjnej była porównywalna z rokiem ubiegłym.

Przepływy netto z działalności inwestycyjnej w trzech kwartałach 2016 roku wzrosły o 306 mln zł (tj. o 35%), co było przede wszystkim rezultatem nabycia udziałów spółki Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o., a także wyższych nakładów na nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych. Efekt ten został częściowo skompensowany wpływami ze sprzedaży jednostek uczestnictwa w funduszu ENERGA Trading.

W omawianym okresie przepływy z działalności finansowej były ujemne i wyniosły 1 139 mln zł, czyli o 546 mln zł więcej (tj. o 92%) niż w analogicznym okresie 2015 roku. Najistotniejszy wpływ na zmianę przepływów w analizowanym okresie miało dokonanie wykupu obligacji serii A wyemitowanych przez spółkę ENERGA SA za kwotę 578 mln zł. Dodatkowo w okresie trzech kwartałów 2016 roku uruchomiono finansowanie w ramach kredytu w kwocie 350 mln zł, który został spłacony w całości w trzecim kwartale 2016 roku, podczas gdy w okresie trzech kwartałów 2015 roku uruchomiono finansowanie z EBI i z NBI na kwotę 268 mln zł. Efekt został częściowo skompensowany niższą o 393 mln zł kwotą wypłaconej dywidendy w 2016 roku w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.

3.3. Charakterystyka struktury aktywów i pasywów skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

Rysunek 4: Struktura aktywów i pasywów

Kapitał własny ogółem

Tabela 8: Wskaźniki finansowe Grupy ENERGA

Wskaźnik	Definicja	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016
Rentowność
marża EBITDA	wynik na działalności operacyjnej + amortyzacja + odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych / przychody ze sprzedaży	21,7%	20,7%
rentowność kapitałów własnych (ROE)	zysk netto za okres* / kapitał własny na koniec okresu	10,2%	2,4%
rentowność sprzedaży (ROS)	zysk netto za okres / przychody ze sprzedaży	8,8%	1,0%
rentowność majątku (ROA)	zysk netto za okres* / aktywa ogółem na koniec okresu	4,8%	1,2%

* zysk netto za ostatnie 12 miesięcy

Wskaźnik	Definicja		Stan na dzień 30 września 2016
Płynność
wskaźnik płynności bieżącej	aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe	2,0	1,5
Zadłużenie
zobowiązania finansowe (mln zł)	suma zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek oraz z tytułu dłużnych papierów wartościowych, zarówno długo- i krótkoterminowych	5 870	5 178
zobowiązania finansowe netto (mln zł)	zobowiązania finansowe - środki pieniężne i ich ekwiwalenty	4 201	4 781
wskaźnik długu netto/EBITDA	zobowiązania finansowe netto/EBITDA*	1,9	2,4
* EBITDA za ostatnie 12 miesięcy

Rozwiązanie, w bieżącym kwartale, odpisu aktualizującego wartość środków trwałych w budowie w spółce Elektrownia Ostrołęka SA wpłynęło na poprawę zysku netto za ostatnie 12 miesięcy (w porównaniu do poprzedniego kwartału), co w konsekwencji przełożyło się na poprawę wskaźników rentowności za ostatnie 12 miesięcy. Niemniej jednak, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, znaczący poziom odpisów wpływa niekorzystnie na kształtowanie się wskaźników rentowności za ostatnie 12 miesięcy. Natomiast w związku ze zmienioną definicją EBITDA marża EBITDA utrzymuje się na zbliżonym poziomie.

Wskaźnik bieżącej płynności w stosunku do poprzedniego kwartału utrzymał się na analogicznym poziomie. Zaangażowanie Grupy w PGG, wykup obligacji oraz niższe wyniki operacyjne wpłynęły na poziom aktywów obrotowych (spadek środków pieniężnych i pozycji inwestycje w portfel aktywów finansowych - jednostki funduszu ENERGA Trading) przekładając się na niższy poziom wskaźnika bieżącej płynności r/r.

W stosunku do końca roku 2015 spadła wartość zobowiązań finansowych (o 12%). Na wyższy poziom wskaźnika dług netto do EBITDA, w stosunku do końca ubiegłego roku, wpłynęła zmiana zobowiązań finansowych netto (wzrost o 14%) i spadek wyników Grupy za ostatnie 12 miesięcy w stosunku do roku 2015 (o 9%).

3.4. Opis istotnych pozycji pozabilansowych

Informacje w tym zakresie znajdują w pkt. Udzielone poręczenia i gwarancje niniejszego Sprawozdania oraz w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym - nota 19: Aktywa i zobowiązania warunkowe.

3.5. Kluczowe dane operacyjne Grupy ENERGA

Dystrybucja energii elektrycznej wg grup taryfowych (sprzedaż zafakturowana) w GWh	III kw. 2015	III kw. 2016*	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016*	Zmiana	Zmiana (%)
Grupa taryfowa A (WN)	1 210	992	(218)	-18%	3 287	3 168	(119)	-4%
Grupa taryfowa B (SN)	1 892	2 012	121	6%	5 564	5 896	332	6%
Grupa taryfowa C (nN)	1 031	1 022	(8)	-1%	3 167	3 150	(17)	-1%
Grupa taryfowa G (nN)	1 216	1 238	21	2%	4 017	4 071	55	1%
Dystrybucja energii razem	5 349	5 265	(84)	-2%	16 034	16 285	251	2%

Tabela 9: Dystrybucja energii elektrycznej wg grup taryfowych

*w związku z migracją danych do nowych systemów bilingowych, w przypadku danych za rok 2016 (dotyczy taryf C i G), dane dotyczące sprzedaży zafakturowanej zostały skorygowane na podstawie odczytów

W III kwartale 2016 roku, w porównaniu do analogicznego okresu 2015 roku, nastąpił spadek wolumenu dystrybuowanej energii elektrycznej o blisko 2% przy średniej stawce sprzedaży usług dystrybucyjnych na zbliżonym poziomie r/r. Znaczący spadek wolumenu wystąpił w grupie taryfowej A, gdzie utracono istotnego klienta, który przeszedł na własne źródło zasilania, natomiast wzrost wolumenu usługi dystrybucyjnej nastąpił w grupie B i związany był ze wzrostem ilości odbiorców.

SAIDI SAIFI Nieplanowane z katastrofalnymi Planowane Razem Nieplanowane z katastrofalnymi Planowane Razem Liczba minut na odbiorcę we wskazanym okresie Zakłócenia na odbiorcę we wskazanym okresie III kw. 2015 102,7 11,4 114,1 1,1 0,1 1,1 III kw. 2016 43,5 13,7 57,2 0,7 0,1 0,8 Zmiana (59,3) 2,4 (56,9) (0,3) 0,0 (0,3) Zmiana (%) -58% 21% -50% -32% 11% -29% 9 m-cy 2015 208,0 33,6 241,5 2,5 0,2 2,7 9 m-cy 2016 117,8 34,8 152,6 1,8 0,2 2,1 Zmiana (90,2) 1,3 (88,9) (0,7) (0,0) (0,7) Zmiana (%) -43% 4% -37% -26% -5% -24%

Tabela 10: Wielkości wskaźników SAIDI i SAIFI

Spółka ENERGA-OPERATOR SA w III kwartale 2016 roku osiągnęła wskaźniki SAIDI i SAIFI na poziomie odpowiednio 57,2 min./odb. i 0,8 przerwy. Poprawa wskaźników w porównaniu do III kwartału 2015 roku, wynika z wystąpienia w lipcu 2015 awarii masowych spowodowanych przez niekorzystne warunki pogodowe.

Tabela 11: Produkcja energii elektrycznej brutto w Grupie ENERGA

Produkcja energii elektrycznej brutto (GWh)	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Elektrownie - węgiel kamienny	554	686	132	24%	1 742	1 785	43	2%
Elektrownie - współspalanie biomasy	158	10	(148)	-94%	463	10	(453)	-98%
Elektrociepłownie - węgiel kamienny	17	13	(5)	-27%	91	71	(20)	-22%
Elektrociepłownie - biomasa	9	7	(2)	-19%	18	28	9	52%
Elektrownie - woda	84	125	41	49%	546	556	10	2%
Elektrownia szczytowo pompowa	9	4	(5)	-59%	22	21	(1)	-3%
Elektrownie - wiatr	80	67	(13)	-17%	286	238	(47)	-17%
Elektrownie - fotowoltaika	3	2	(1)	-32%	4	5	1	24%
Produkcja energii razem	914	913	(1)	0%	3 172	2 714	(458)	-14%
w tym z OZE	334	211	(123)	-37%	1 317	836	(481)	-37%

Aktywa wytwórcze w Grupie ENERGA w III kwartale 2016 roku wyprodukowały zbliżoną wielkość energii elektrycznej do analogicznego okresu roku ubiegłego. Spadek produkcji w elektrowni w Ostrołęce (16 GWh), w elektrowniach wiatrowych (13 GWh) i w źródłach kogeneracyjnych (7 GWh) został skompensowany wyższą produkcją energii w źródłach wodnych (lepsze warunki hydrologiczne). Jednocześnie brak produkcji z biomasy w elektrowni w Ostrołęce był spowodowany wejściem w życie Ustawy o OZE (z dniem 1 stycznia 2016 roku), która ograniczyła wsparcie dla dużych źródeł współspalających biomasę oraz brakiem opłacalności dla współspalania przy obecnych cenach praw majątkowych na rynku.

Równocześnie, od początku 2016 roku liczba praw majątkowych uzyskanych z produkcji energii odnawialnej nie jest tożsama z wolumenem produkcji OZE, ponieważ nowa Ustawa o OZE ograniczyła wsparcie dla zamortyzowanych źródeł wodnych o mocy powyżej 5 MW. Efektem jest wyłączenie elektrowni przepływowej we Włocławku z systemu wsparcia.

Produkcja ciepła brutto w TJ	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o.	233	229	(4)	-2%	1 516	1 544	29	2%
ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A.	185	189	4	2%	976	977	1	0%
Ciepło Kaliskie Sp. z o.o.	-	10	10	-	172	208	36	21%
Produkcja ciepła brutto razem	418	428	10	2%	2 663	2 729	66	2%

Tabela 12: Produkcja ciepła

W III kwartale 2016 roku nastąpił wzrost produkcji ciepła o ok. 10 TJ (tj. o 2%), który wynikał ze wzrostu zapotrzebowania na rynkach lokalnych odnotowanego przez spółki Grupy.

**Tabela 13: Wolumen i koszt* zużycia kluczowych paliw**

Zużycie paliw*	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Węgiel kamienny
Ilość (tys. ton)	267	321	54	20%	895	887	(8)	-1%
Koszt (mln zł)	66	70	4	6%	221	199	(23)	-10%
Biomasa
Ilość (tys. ton)	106	12	(94)	-88%	312	29	(283)	-91%
Koszt (mln zł)	42	4	(38)	-90%	125	11	(114)	-91%
Zużycie paliw razem (mln zł)	108	74	(34)	-31%	347	209	(137)	-40%

* łącznie z kosztem transportu

W III kwartale 2016 roku wytwórcy z Grupy ENERGA zużyli o ok. 54 tys. ton (tj. o 20%) więcej węgla kamiennego niż rok wcześniej. Zużycie biomasy w analizowanym okresie spadło o ok. 94 tys. ton (tj. o 88%).

Znaczny spadek kosztu zużycia paliw przez Grupę był spowodowany: zmianą miksu paliwowego (na skutek wejścia w życie Ustawy o OZE oraz obecnych cen zielonych praw majątkowych na rynku), niższym kosztem jednostkowym zakupu paliw przez Segment, mniejszą produkcją energii w elektrowni oraz źródłach kogeneracyjnych Grupy.

Tabela 14: Sprzedaż energii elektrycznej przez Segment Sprzedaży

Sprzedaż energii elektrycznej przez Segment Sprzedaży w GWh	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Sprzedaż energii detaliczna	4 036	4 878	842	21%	12 344	14 366	2 023	16%
Sprzedaż energii na rynku hurtowym, w tym:	1 777	1 123	(654)	-37%	6 467	3 079	(3 387)	-52%
Sprzedaż energii na rynek bilansujący	72	94	23	32%	184	282	98	54%
Sprzedaż energii na pokrycie strat sieciowych do ENERGA-OPERATOR*	-	369	369	-	(16)	1 122	1 138	> 100%
Pozostała sprzedaż hurtowa	1 706	660	(1 046)	-61%	6 299	1 675	(4 623)	-73%
Sprzedaż energii razem	5 813	6 001	188	3%	18 811	17 446	(1 365)	-7%

* ujemny wolumen w 2015 roku to efekt rozliczenia kontraktu z 2014 roku, który nie został przedłużony na 2015 rok

W III kwartale 2016 roku łączny wolumen sprzedanej energii elektrycznej przez Segment uległ zwiększeniu o 3% (tj. o 0,2 TWh) w porównaniu do III kwartału 2015 roku, co jest efektem wzrostu wolumenu sprzedaży detalicznej o 21% (tj. o 0,8 TWh), podczas gdy wolumen sprzedaży na rynku hurtowym spadł o 37% (tj. o 0,7 TWh) w stosunku do roku ubiegłego.

W ramach sprzedaży detalicznej w III kwartale 2016 roku nastąpił wzrost wolumenu sprzedaży do klientów biznesowych, w tym do klientów na rynku słowackim, podczas, gdy wolumen sprzedaży do gospodarstw domowych uległ nieznacznemu zmniejszeniu.

Wzrost wolumenu sprzedaży detalicznej to efekt pozyskania szeregu nowych odbiorców biznesowych o relatywnie wysokim zużyciu energii elektrycznej. W ujęciu wolumenowym sprzedaż gospodarstwom domowym (taryfa G) w III kwartale 2016 roku stanowiła 26% sprzedaży zafakturowanej do odbiorców końcowych spółki ENERGA-OBRÓT SA (w III kwartale roku ubiegłego poziom wyniósł 31%).

W analizowanym okresie nastąpił spadek sprzedaży energii na rynku hurtowym (o 37%) pomimo rozpoczęcia z początkiem 2016 roku realizacji kontraktu na sprzedaż energii elektrycznej na pokrycie strat sieciowych do ENERGA-OPERATOR SA. Tak znaczący spadek to skutek niższego wolumenu zakupu energii z odnawialnych źródeł energii z terenu ENERGA-OPERATOR SA, której obligo odbioru ciąży na ENERGA-OBRÓT SA jako "Sprzedawcy z Urzędu", co przełożyło się na niższą sprzedaż nadmiarowego wolumenu na rynku hurtowym. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na niższy wolumen sprzedaży energii na rynku hurtowym jest zmiana strategii kontraktacji terminowej realizowana od 2016 roku.

3.6. Wyniki finansowe według obszarów działalności

EBITDA w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)
DYSTRYBUCJA	404	390	(14)	-3%
WYTWARZANIE	67	27	(40)	-60%
SPRZEDAŻ	49	36	(13)	-27%
POZOSTAŁE oraz wyłączenia i korekty konsolidacyjne	(21)	(14)	7	33%
EBITDA Razem	499	439	(60)	-12%

EBITDA w mln zł	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
DYSTRYBUCJA	1 338	1 310	(28)	-2%
WYTWARZANIE	306	195	(111)	-36%
SPRZEDAŻ	116	63	(53)	-46%
POZOSTAŁE oraz wyłączenia i korekty konsolidacyjne	(34)	(39)	(5)	-15%
EBITDA Razem	1 726	1 529	(197)	-11%

Segment Dystrybucji

Rysunek 5: Wyniki Segmentu Dystrybucji Grupy ENERGA (mln zł)

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	1 027	983	(44)	-4%
EBITDA	404	390	(14)	-3%
amortyzacja	177	185	8	5%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	-	-	0%
EBIT	227	205	(22)	-10%
Zysk netto	155	137	(18)	-12%
CAPEX	270	294	24	9%

w mln zł	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	3 137	3 077	(60)	-2%
EBITDA	1 338	1 310	(28)	-2%
amortyzacja	529	546	17	3%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	-	-	0%
EBIT	809	764	(45)	-6%
Zysk netto	563	552	(11)	-2%
CAPEX	719	875	156	22%

Rysunek 6: EBITDA bridge Segmentu Dystrybucji

Segment Dystrybucji wypracował w III kwartale 2016 roku 89% EBITDA Grupy ENERGA (81% w okresie porównywalnym).

Przychody ze sprzedaży Segmentu Dystrybucji w III kwartale br. były niższe od analogicznego okresu roku ubiegłego o 4%. Na spadek poziomu przychodów wpłynął przede wszystkim spadek wolumenu dystrybuowanej energii elektrycznej (o blisko 2%). W III kwartale 2016 roku przychody z tytułu opłat przyłączeniowych wyniosły 13 mln zł, tj. o prawie 11 mln zł mniej niż w tym samym kwartale 2015 roku.

EBITDA utrzymała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego i wyniosła 390 mln zł (spadek o około 3%), a EBIT wyniósł 205 mln zł (spadek o prawie 10% r/r, tj. 22 mln zł). Istotny wpływ na ukształtowanie się wyniku operacyjnego miał niższy poziom wolumenu strat sieciowych przekładający się na wzrost marży oraz wzrost odpisu aktualizującego należności w kosztach OPEX.

Zysk netto w III kwartale 2016 roku był niższy niż w tym samym kwartale roku poprzedniego o 18 mln zł.

Segment Wytwarzanie

Rysunek 7: Wyniki Segmentu Wytwarzanie Grupy ENERGA (mln zł)

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	297	246	(51)	-17%
EBITDA	67	27	(40)	-60%
amortyzacja	42	43	1	2%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	(110)	(110)	-
EBIT	25	95	70	> 100%
Zysk netto	5	174	169	> 100%
CAPEX	87	43	(44)	-51%

w mln zł	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	1 052	788	(264)	-25%
EBITDA	306	195	(111)	-36%
amortyzacja	121	133	12	10%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	11	441	430	> 100%
EBIT	174	(379)	(553)	< -100%
Zysk netto	98	(275)	(373)	< -100%
CAPEX	245	184	(61)	-25%

Mając na celu zwiększenie przejrzystości i uproszczenie analiz (przez zapewnienie porównywalności kluczowego parametru dla branży, w której funkcjonuje Grupa) począwszy od I kwartału 2016 roku zmianie uległa definicja wyniku EBITDA. Zgodnie z nową definicją do kalkulacji wyniku na poziomie EBITDA nie uwzględniane są odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych.

Poniższa tabela prezentuje podział EBITDA Segmentu Wytwarzanie na poszczególne linie biznesowe. Zestawienie zawiera dane jednostkowe z uwzględnieniem narzutu kosztów zarządzania Segmentem Wytwarzanie, eliminacji transakcji wzajemnych pomiędzy liniami biznesowymi oraz korekt konsolidacyjnych.

Prezentowane dane za III kwartał 2015 mogą odbiegać od prezentowanych danych historycznych ze względu na doprecyzowanie metodologii podziału wyników Segmentu pomiędzy poszczególne linie biznesowe.

EBITDA w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Woda	23	11	(12)	-54%	132	67	(65)	-49%
Wiatr	17	(5)	(22)	< -100%	47	11	(35)	-76%
Elektrownia w Ostrołęce	41	23	(18)	-43%	116	82	(34)	-29%
Pozostałe i korekty	(14)	(2)	12	85%	12	35	23	> 100%
Razem Wytwarzanie	67	27	(40)	-60%	306	195	(111)	-36%

Rysunek 8: EBITDA bridge Segmentu Wytwarzane

Udział Segmentu Wytwarzanie w łącznym poziomie EBITDA Grupy wyniósł 6% w III kwartale br. (13% w analogicznym okresie roku ubiegłego). Spadek EBITDA wyniósł 40 mln zł i w głównej mierze wynikał ze spadku przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej oraz praw majątkowych, które zostały skompensowane niższym kosztem zużycia paliw.

Spadek przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej był spowodowany dwoma głównymi czynnikami. Po pierwsze, nastąpił spadek ceny sprzedaży energii elektrycznej w linii biznesowej Elektrownia w Ostrołęce na skutek niższych cen na rynku SPOT oraz bilansującym. Po drugie, nastąpił spadek produkcji r/r energii z farm wiatrowych (o 17%), elektrowni w Ostrołęce (o 2%) oraz elektrociepłowni (o 24%). Powyższe spadki przychodów zostały częściowo skompensowane wyższą produkcją ze źródeł wodnych (o 39%).

Spadek przychodów ze sprzedaży praw majątkowych z jednej strony jest ściśle związany z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku Ustawy o OZE, która wstrzymała wsparcie dla elektrowni wodnych o mocy powyżej 5 MW (co skutkowało utratą zielonych certyfikatów dla produkcji energii elektrycznej w elektrowni przepływowej we Włocławku dla linii biznesowej Woda) oraz ograniczyła wsparcie dla dużych źródeł współspalających biomasę (Elektrownia w Ostrołęce). Z drugiej strony spadła cena praw majątkowych na rynku (średnioważony indeks OZEX_A w III kwartale ubiegłego roku wyniósł 110 zł/MWh względem 49 zł/MWh dla analogicznego okresu roku 2016). Trzecim czynnikiem działającym negatywnie (przy spadku cen) było opóźnienie w sprzedaży zapasu zielonych praw majątkowych przez Segment, które z uwagi na spadające ceny, skutkowały dodatkowym obciążeniem wyniku na poziomie EBITDA (np. dla Wiatru EBITDA w III kwartale bez uwzględnienia przeceny posiadanego zapasu praw wyniosłaby ok. 5 mln zł).

Koszty zużycia kluczowych paliw (wraz z transportem) w Segmencie Wytwarzanie w 2016 roku obniżyły się o 31%, tj. o 34 mln zł r/r na skutek zmiany miksu paliwowego, niższego kosztu zakupu paliw oraz mniejszej produkcji energii.

Oprócz wyżej prezentowanych czynników kształtujących wyniki brutto r/r Segmentu Wytwarzanie należy podkreślić dwa zdarzenia. Pierwsze, to sprzedaż projektu budowy Ostrołęki C przez Segment Wytwarzanie do ENERGA SA (114 mln zł). Działanie z perspektywy Grupy jest neutralne (korekta w Segmencie Pozostałe oraz wyłączenia i korekty konsolidacyjne). Drugim zdarzeniem było rozwiązanie odpisu aktualizującego wartość środków trwałych w budowie (110 mln zł), który był związany z zamrożeniem w 2012 r. projektu budowy elektrowni Ostrołęka C (przesłanką do rozwiązania odpisu jest postęp prac zmierzających do budowy nowego bloku węglowego w Ostrołęce, w tym podpisanie z Polską Grupą Górniczą sp. z o.o. Ogólnych Warunków Współpracy określających zasady dostaw węgla do elektrowni w Ostrołęce). Powyższe dwa zdarzenia zwiększyły wynik operacyjny Segmentu Wytwarzanie za III kwartał br. (zgodnie z obowiązującą definicją nie wpłynęły na wynik EBITDA).

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	44	29	(15)	-35%	199	127	(72)	-36%
EBITDA	23	11	(12)	-54%	132	67	(65)	-49%
EBIT	15	2	(13)	-84%	109	43	(67)	-61%
CAPEX	6	1	(5)	-84%	12	4	(8)	-64%

Woda

Wiatr

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	25	5	(20)	-79%	78	41	(37)	-47%
EBITDA	17	(5)	(22)	< -100%	47	11	(35)	-76%
EBIT	5	(13)	(19)	< -100%	14	(282)	(296)	< -100%
CAPEX	1	-	(1)	-100%	9	0	(9)	-100%

Elektrownia w Ostrołęce

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	207	184	(23)	-11%	655	500	(155)	-24%
EBITDA	41	23	(18)	-43%	116	82	(34)	-29%
EBIT	27	5	(22)	-80%	77	30	(47)	-62%
CAPEX	37	34	(3)	-9%	113	144	31	27%

Pozostałe i korekty

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	20	27	7	32%	121	120	(2)	-1%
EBITDA	(14)	(2)	12	85%	12	35	23	> 100%
EBIT	(22)	100	122	> 100%	(27)	(170)	(143)	< -100%
CAPEX	44	9	(35)	-80%	111	36	(75)	-67%

Segment Sprzedaży

Rysunek 9: Wyniki Segmentu Sprzedaży Grupy ENERGA (mln zł)

III kw. 2015 III kw. 2016

w mln zł	III kw. 2015	III kw. 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	1 321	1 353	32	2%
EBITDA	49	36	(13)	-27%
amortyzacja	9	9	-	0%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	-	-	0%
EBIT	40	27	(13)	-33%
Zysk netto	35	20	(15)	-43%
CAPEX	14	63	49	> 100%

w mln zł	9 m-cy 2015	9 m-cy 2016	Zmiana	Zmiana (%)
Przychody	4 197	4 018	(179)	-4%
EBITDA	116	63	(53)	-46%
amortyzacja	25	27	2	8%
odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	-	-	0%
EBIT	91	36	(55)	-60%
Zysk netto	84	28	(56)	-67%
CAPEX	39	76	37	95%

Rysunek 10: EBITDA bridge Segmentu Sprzedaży

W III kwartale 2016 roku Segment Sprzedaży wypracował wartość EBITDA wynoszącą 36 mln zł, co stanowi 8% EBITDA Grupy ENERGA. W III kwartale 2015 roku EBITDA Segmentu ukształtowała się na poziomie 49 mln zł, a udział Segmentu w EBITDA Grupy wynosił 10%.

Przychody Segmentu Sprzedaży w III kwartale 2016 roku wyniosły 1 353 mln zł, co oznacza, że ich poziom zwiększył się o 32 mln zł (o 2%) w porównaniu z III kwartałem 2015 roku. Jest to głównie efekt wyższego o 3% łącznego wolumenu sprzedaży energii elektrycznej przez Segment. Przychody ze sprzedaży energii elektrycznej na rynku detalicznym były o 16% wyższe w porównaniu z ubiegłym rokiem na skutek wyższego o 21% wolumenu oraz niższej o 4% średniej ceny sprzedaży i to właśnie znacząco wyższe obroty na rynku detalicznym zadecydowały o wzroście przychodów ze sprzedaży Segmentu. Z kolei przychody ze sprzedaży energii elektrycznej na rynku hurtowym w III kwartale 2016 roku były niższe o 39%, na co złożyły się: niższy o 37% wolumen sprzedaży i niższa o 4% średnia cena sprzedaży.

Marża na sprzedaży energii elektrycznej - kluczowy element budujący wynik Segmentu - spadła kwartał do kwartału o 11 mln zł. Jest to efekt uzyskania niższej marży jednostkowej: średnie ceny sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych (dynamika -4% r/r) spadły bardziej niż średni jednostkowy koszt zmienny składający się z kosztu zakupu energii elektrycznej, praw majątkowych i akcyzy (dynamika -2% r/r) oraz mniej korzystnej struktury sprzedaży wg grup taryfowych. Poniżej scharakteryzowano determinanty kształtowania marży na sprzedaży energii elektrycznej:

a) Wolumen sprzedaży detalicznej 21% wzrost wpłynął pozytywnie na zmianę marży w ujęciu r/r.
b) Struktura wolumenu sprzedaży wg grup taryfowych (miks) zmiana miksu produktowego wpłynęła niekorzystnie na zmianę marży z uwagi na zwiększenie się udziału klientów z grup taryfowych o niższej marży jednostkowej.
c) Cena sprzedaży do odbiorców końcowych ceny podążają za zmianą kosztu zmiennego oraz są determinowane przez rosnącą konkurencję na rynku. Dodatkowo, elementem zwiększającym dynamikę spadku średniej ceny sprzedaży w ujęciu r/r była kwestia nie ujmowania w procesie kontraktacji sprzedaży 2016 roku kosztu białych certyfikatów, których to obowiązek na 2016 rok został przedłużony pod koniec grudnia 2015 roku.
d) Koszt zakupu energii elektrycznej spadek średniego kosztu r/r (charakteryzujący się niższą dynamiką niż spadek ceny sprzedaży) wynika z niższych kosztów związanych z pełnieniem funkcji "Sprzedawcy z Urzędu" przez ENERGA-OBRÓT SA oraz bilansowaniem. To m.in. efekt niższego wolumenu zakupu energii elektrycznej w ramach mechanizmu "Sprzedawcy z Urzędu" z generacji wiatrowej. Na koszt zakupu istotny wpływ wywarła sytuacja na rynku SPOT i bilansującym w czerwcu br., kiedy to, na skutek dużego obciążenia systemu elektroenergetycznego, utrzymywały się wysokie ceny energii elektrycznej, co także przekładało się na poziom cen produktów z dostawą w III kw. br.
e) Koszt umorzenia praw majątkowych średni jednostkowy koszt w III kwartale 2016 roku ukształtował się na poziomie niższym jak w III kwartale roku ubiegłego. Jest to efekt niższych cen zakupu zielonych certyfikatów – w III kw. br. ceny kształtowały się na najniższych w historii poziomach i Segment wykorzystywał te atrakcyjne ceny do zakupu certyfikatów celem realizacji obowiązku umorzenia. Od 1 lipca br. został wprowadzony nowy obowiązek związany ze wsparciem producentów energii elektrycznej wytwarzanej z biogazu ("niebieskie" certyfikaty) - w III kw. 2016 roku Segment poniósł ok. 10 mln zł kosztów z tego tytułu.

Kontynuowany jest pozytywny wpływ (w ujęciu r/r) na poziom EBITDA Segmentu działalności związanej z obrotem gazem, jednakże jej wpływ jest znacznie mniejszy niż w poprzednich kwartałach. Jest to efekt intensyfikacji sprzedaży gazu w drugiej połowie 2015 roku przez co zmiany wolumenu w ujęciu r/r w kwartałach drugiej połowy br. są mniejsze. W III kwartale 2016 roku Segment wygenerował wyższą o 1 mln zł marżę na sprzedaży paliwa gazowego. Kontrybucja tej działalności do wyniku Segmentu nie jest jeszcze istotna, jednakże zauważalny jest dynamiczny wzrost tej działalności w ujęciu wolumenowym i marżowym. W III kwartale br. sprzedaż gazu ukształtowała się na poziomie 0,45 TWh w porównaniu do 0,21 TWh sprzedaży tego paliwa w analogicznym okresie roku ubiegłego.

Wzrost nakładów inwestycyjnych w 3 kw. 2016 roku o 49 mln zł r/r jest wynikiem rozliczenia projektu związanego z systemem obsługi sprzedaży (56 mln zł) w ramach Grupy Kapitałowej ENERGA. Transakcja ta została wyłączona na poziomie skonsolidowanym Grupy.

3.7. Prognozy wyników finansowych

Zarząd ENERGA SA nie publikował prognoz dla jednostkowych i skonsolidowanych wyników finansowych za rok obrotowy 2016.

3.8. Oceny ratingowe

W dniu 27 listopada 2015 roku agencja Fitch Ratings potwierdziła utrzymanie długoterminowych ratingów Spółki na dotychczasowym poziomie BBB: długoterminowy rating Spółki w walucie krajowej i obcej oraz rating podporządkowanego niezabezpieczonego długu Spółki w walucie krajowej i obcej. Perspektywa ocen ratingowych została utrzymana jako stabilna.

21 grudnia 2015 roku agencja ratingowa Moody's Investors Service potwierdziła przyznane Spółce ratingi na poziomie Baa1: długoterminowy rating spółki w walucie krajowej oraz rating podporządkowanego niezabezpieczonego długu w walucie krajowej udzielony Programowi EMTN spółki zależnej ENERGA Finance AB(publ) o łącznej wartości 1 mld euro, gwarantowanemu przez Spółkę ENERGA. Perspektywa ocen ratingowych została utrzymana jako stabilna.

Tabela 15: Obowiązujące oceny ratingowe Spółki ENERGA

	Moody's	Fitch
Rating długoterminowy spółki	Baa1	BBB
Perspektywa ratingu	Stabilna	Stabilna
Data nadania ratingu	23 grudnia 2011	19 stycznia 2012
Data ostatniej zmiany ratingu	-	12 października 2012
Data ostatniego potwierdzenia ratingu	21 grudnia 2015	27 listopada 2015

3.9. Dywidenda

W dniu 24 czerwca 2016 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę o podziale zysku za rok 2015, z czego na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy Spółki przeznaczono kwotę 203 mln zł, co daje 0,49 zł na jedną akcję. Do dnia 30 września 2016 roku wypłacono całą zadeklarowaną dywidendę.

3.10. Czynniki wpływu na wyniki Grupy ENERGA w perspektywie co najmniej jednego kwartału

Zdaniem Zarządu Spółki ENERGA, czynniki, o których mowa poniżej, będą oddziaływać na wyniki i na działalność Spółki oraz Grupy ENERGA w perspektywie co najmniej kolejnego kwartału.

Rysunek 11: Czynniki wpływu na wyniki Grupy ENERGA w perspektywie kolejnego kwartału

4. OTOCZENIE

4.1. Sytuacja makroekonomiczna

Podstawowym rynkiem działalności spółek wchodzących w skład Grupy ENERGA jest rynek krajowy, stąd wahania koniunktury, wyrażane za pomocą tempa zmian PKB, inflacji czy też stopy bezrobocia przekładają się na ceny energii elektrycznej, ciepła i gazu oraz kształtowanie popytu na produkty dostarczane klientom.

Napływające dane makroekonomiczne za III kwartał br. oraz wstępny szacunek produktu krajowego brutto (PKB) w II kwartale, wpłynęły na obniżenie prognoz krajowej koniunktury w porównaniu do przewidywań sprzed 3 miesięcy.

Według wstępnych danych, PKB niewyrównany sezonowo w II kwartale br. wzrósł realnie o 3,1% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Głównym czynnikiem kreującym wzrost PKB był popyt krajowy. Pozytywnie na PKB oddziaływały również popyt zagraniczny i spożycie gospodarstw domowych. Czynnikiem negatywnym były z kolei inwestycje. Słabe wyniki produkcji budowlanej we wszystkich działach sugerują dalsze spadki nakładów na środki trwałe, co niekorzystnie będzie wpływać na przyspieszenie dynamiki PKB w drugiej połowie roku. Według wstępnych szacunków analityków wzrost gospodarczy w III kw. br. będzie zbliżony do wyniku osiągniętego w II kw., a jego głównym napędem pozostanie stabilnie rosnący popyt konsumpcyjny, wspierany przez systematyczną poprawę sytuacji na rynku pracy i korzystne nastroje gospodarstw domowych.

Źródło: GUS oraz prognozy Banku Zachodniego WBK

Pomimo problemów z inwestycjami, na pozytywne trendy w polskiej gospodarce wskazuje odczyt wskaźnika PMI dla sektora przemysłowego, który wzrósł z 51,5 pkt w sierpniu do 52,2 pkt we wrześniu. Największy wpływ na odbicie miały rosnące najszybciej od marca br. - produkcja oraz nowe zamówienia przemysłowe, głównie eksportowe.

Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów br. pozostała ujemna (spadek cen wyniósł 0,9% w stosunku do I - III kwartału 2015 r.). Do wzrostu dynamiki cen przyczynia się wygasanie efektów wcześniejszego spadku cen surowców na rynkach światowych, a także stopniowe przyśpieszenie wzrostu płac w Polsce. Czynnikiem ograniczającym dynamikę cen jest z kolei niski wzrost cen za granicą oraz wciąż ujemna luka popytowa w krajowej gospodarce.

Podczas październikowego posiedzenia Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych, które od marca 2015 roku pozostają na stałym poziomie. W ocenie Rady, dostępne dane makroekonomiczne oraz prognozy nie stanowią podstawy do zmiany polityki pieniężnej, a obecny poziom stóp procentowych sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną.

Dobrą sytuację na rynku pracy odzwierciedla stan przeciętnego zatrudnienia, które w I półroczu 2016 r. było wyższe o 2,3% niż przed rokiem oraz przeciętne miesięczne wynagrodzenie (brutto), które w tym czasie wzrosło o 3,6% r/r.

Kondycja polskiej gospodarki w znacznym stopniu zależna jest od sytuacji otoczenia zewnętrznego. Jak wskazuje NBP, wzrost aktywności gospodarczej na świecie pozostaje umiarkowany, pomimo utrzymywania się niepewności co do jego perspektyw. W strefie euro sytuacja gospodarcza jest stabilna, chociaż negatywnie oddziałują na nią słabe koniunktury w pozaeuropejskich gospodarkach wschodzących. W Stanach Zjednoczonych napływające dane makroekonomiczne sugerują pewne przyśpieszenie dynamiki PKB w III kw., czemu towarzyszy dalsza poprawa sytuacji na rynku pracy. Z kolei w Chinach wzrost gospodarczy jest niższy niż w poprzednich latach, jednak dane o aktywności sygnalizują stabilizację koniunktury w ostatnim okresie. Towarzyszy temu zmniejszanie się skali recesji w Rosji.

4.2. Rynek energii elektrycznej w Polsce

Kształtowanie się otoczenia rynkowego ma istotne znaczenie dla osiąganych przez Grupę wyników finansowych. W tym świetle zwraca się uwagę zwłaszcza na produkcję i zużycie energii elektrycznej, wymianę międzysystemową Polski, ceny energii elektrycznej w Polsce i krajach sąsiednich, ceny praw majątkowych, opłatę za operacyjną rezerwę mocy oraz koszty uprawnień do emisji.

Krajowa produkcja i zużycie energii elektrycznej

Produkcja energii elektrycznej w Polsce według danych publikowanych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne ("PSE") w III kwartale 2016 roku wyniosła 38,6 TWh i była niższa o 0,9 TWh w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego (39,5 TWh). W poszczególnych miesiącach III kwartału wielkość produkcji była na podobnym poziomie w każdym kolejnym miesiącu, tak jak miało to miejsce w tym samym okresie roku ubiegłego. Spadek produkcji jest pochodną zmiany przepływów netto energii elektrycznej między Polską a systemami krajów sąsiednich.

Rysunek 13: Produkcja energii elektrycznej w Polsce po III kwartale 2016 roku (TWh)

Źródło: PSE

Krajowe zużycie energii elektrycznej w Polsce w III kwartale 2016 roku wyniosło 39,5 TWh i było o 0,2 TWh wyższe niż w tym samym okresie roku poprzedniego (39,3 TWh). Największy wzrost zużycia energii elektrycznej wystąpił we wrześniu o 0,2 TWh, tj. 0,7%.

Wymiana międzysystemowa Polski

Uruchomienie nowego połączenia pomiędzy Polską a Litwą LitPol Link, połączenia Nordbalt na linii Litwa – Szwecja oraz stały wzrost importu energii elektrycznej z Ukrainy doprowadziły w III kwartale 2016 r. do zmiany kierunku przepływów energii elektrycznej w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. W efekcie powyższych czynników w III kwartale Polska była zdecydowanym importerem netto energii elektrycznej na poziomie 0,62 TWh, wobec exportu netto energii w wysokości 0,26 TWh w tym samym okresie roku ubiegłego.

Rysunek 15: Miesięczne wolumeny wymiany międzysystemowej w Polsce po III kwartałach 2016 roku (TWh)

Ceny energii w krajach sąsiadujących z Polską

W celu porównania cen energii w Polsce względem notowań w krajach sąsiadujących, jako produktem referencyjnym, posłużono się cenami na rynku SPOT. Średni poziom cen w Polsce w III kwartale 2016 roku był wyższy niż w krajach sąsiednich. Największe odchylenia cen, podobnie jak to miało miejsce w poprzednim kwartale, były widoczne w stosunku do rynku Skandynawskiego (+34%, tj. 37,53 zł/MWh), a najmniejsze w porównaniu do cen w Czechach i na Słowacji (+12%, tj. 16,00 zł/MWh).

Rysunek 16: Ceny energii na rynku SPOT w Polsce i krajach sąsiadujących po III kwartałach 2016 roku

Rynek Dnia Następnego (RDN) energii elektrycznej w Polsce

Średni poziom indeksu IRDN 24 wyniósł w III kwartale 2016 r. 155,24 zł/MWh i był o 16,81 zł/MWh niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Największy spadek cen w relacji r/r miał miejsce w sierpniu i wyniósł 36,40 zł/MWh, tj. 20,58%.

Rysunek 17: Indeks IRDN 24 po III kwartałach 2016 roku (PLN/MWh)

W sierpniu 2016 r. średnia cena na rynku SPOT (140,87 zł/MWh) spadła niemalże do najniższego poziomu widzianego na rynku w lutym br. (139,97 zł/MWh). We wrześniu, z uwagi na wysokie ubytki systemowe, sezonowo rosnące i rekordowo wysokie krajowe zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz niższą od oczekiwanej wietrzność, średnia cena wzrosła do poziomu 155,24 zł./MWh, tj. o 10,52% m/m.

Rynek terminowy energii elektrycznej w Polsce

W III kwartale 2016 r. rynek terminowy energii elektrycznej znajdował się w trendzie spadkowym wyznaczając swoje minimum w dniu 21 września na poziomie 155,91 zł/MWh. Od tego momentu na rynku BASE 2017 nastąpiła próba widocznego odreagowania spadków, wynosząc kurs w dniu 29 września do poziomu 159,99 zł/MWh.

Rysunek 18: Cena kontraktu terminowego pasmo z dostawą na 2017 rok po III kwartałach 2016 roku

Źródło: TGE

Rynek uprawnień do emisji

Na początku 2016 roku nastąpiło załamanie na rynku uprawnień do emisji CO2, które doprowadziło do spadku cen z poziomu ponad 8 EUR/tona do poniżej 4 EUR/tona w pierwszych dniach września (3,93 EUR/t co jest najniższym poziomem od 28 miesięcy). Od połowy września rynek podjął próby wzrostu cen kończąc miesiąc na poziomie 4,97 EUR/t (poziom ostatnio widziany przed trzema miesiącami). Odbicie cen w górę można tłumaczyć przeciekami z prac Komisji Przemysłu Parlamentu Europejskiego nad 4 fazą systemu EU ETS dotyczącymi liniowego zwiększenia współczynnika redukcji do 2,4% oraz zwyżkami notowań produktów z rynku energetycznego (ropa naftowa, węgiel, gaz).

Źródło: Bloomberg

Rynek praw majątkowych

W tabeli poniżej zostały przedstawione ceny indeksów na prawa majątkowe notowane na Towarowej Giełdzie Energii.

Indeks (rodzaj		Procent	Opłata
świadectwa)	I kwartał 2016 (zł/MWh) z indeksem 2016	II kwartał 2016 (zł/MWh) z indeksem 2016	III kwartał 2016 (zł/MWh) z indeksem 2016	Obowiązku (%)	zastępcza (zł)
OZEX_A (zielone)	114,54	91,46	49,12	15,0 (14,35)**	300,00*
KGMX (żółte)	118,58	119,73	120,60	6,0*	125,00*
KECX (czerwone)	10,80	10,74	10,63	23,2*	11,00*

Tabela 16: Średnie poziomy indeksów praw majątkowych notowanych na Towarowej Giełdzie Energii

** obowiązek umorzenia w I półroczu 2016 r. (15%), w II półroczu rozbicie na: zielone 14,35%, niebieskie 0,65%. * wartość opłaty zastępczej i obowiązku umorzenia na 2016 r.

Z perspektywy posiadanej struktury wytwórczej Grupy (tj. duży udział produkcji z OZE) najistotniejsze są notowania zielonych praw majątkowych. W pierwszych trzech kwartałach 2016 roku ceny PM OZE w transakcjach sesyjnych utrzymały systematyczne zniżki kończąc trzeci kwartał na poziomie 32,69 zł/MWh, który stanowi minimum historyczne dla tego instrumentu.

Rynek Bilansujący

W przeważającym okresie III kwartału 2016 roku ceny na rynku bilansującym były zbliżone do cen na rynku dnia następnego. Wyjątkiem był 9 września br. kiedy to średnia cena dobowa na rynku bilansującym wyniosła 299,28 zł/MWh oraz 27 września br. z ceną 296,27 zł/MWh. Średni poziom cen w badanym okresie na rynku bilansującym wyniósł 151,12 zł/MWh, wobec 169,61 zł/MWh w analogicznym okresie roku ubiegłego.

Źródło: TGE, PSE

Operacyjna rezerwa mocy

W 2016 roku kontynuowana jest usługa operacyjnej rezerwy mocy (ORM), choć jej zasady uległy nieznacznej zmianie w stosunku do ubiegłego roku. Cena referencyjna została podniesiona do 41,20 zł/MWh. Wprowadzone zostało również dodatkowe rozliczenie miesięczne oraz roczne rezerwy ORM, w celu wydatkowania pozostałego budżetu ORM, w przypadku kiedy rozliczenia dobowe nie wyczerpią jego całkowicie. W III kwartale 2016 roku średni poziom opłaty za ORM wyniósł 30,94 zł i był niższy o 3,55 zł w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku.

Źródło: PSE

4.3. Otoczenie regulacyjne

Tabela 17: Zestawienie aktów prawnych mających wpływ na wyniki Grupy ENERGA

				Ryzyka
Akt prawny	Cel zmian prawnych		Szanse		Zagrożenia
Planowana nowelizacja Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii (duża nowelizacja)	Modyfikacja aukcyjnego systemu wsparcia OZE i przygotowanie do pierwszej aukcji	(1)	ograniczenie ryzyk i nadmiernych kosztów "sprzedawców z urzędu" (w Grupie ENERGA jest nim	(1)	wsparcie dla nowych projektów Grupy zależne od zmian w warunkach aukcji OZE (cena referencyjna)
		(2)	spółka ENERGA OBRÓT) zmiany w zakresie wsparcia dla	(2)	ograniczony charakter pierwszej planowanej aukcji OZE i brak informacji nt. dalszych
			zmodernizowanych instalacji OZE	(3)	planów niepewność co do
		(3)	doprecyzowanie zasad wspierania tzw. klastrów		pełnego uruchomienia systemu w założonym terminie.
		(4) (5)	energetycznych zmiana zasad rozliczania energii elektrycznej wytwarzanej przez tzw. prosumentów likwidacja wątpliwości interpretacyjnych w OZE	(4) (5)	ryzyko związane z nieplanowaną nowelizacją ustawy w I połowie 2016 r. spowoduje wzrost niepewności co do kształtu przepisów tuż przed uruchomienie systemu aukcyjnego. Dodatkowo nowelizacja taka może przynieść wiele nieplanowanych zmian w ustawie. Ryzyko interpretacji niejasnych przepisów ustawy przez Prezesa URE
Rządowy Projekt Ustawy Prawo wodne	Wdrożenie wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) w zakresie zasad gospodarki wodnej. Ramowa Dyrektywa Wodna w preambule stanowi, że wspólnotowa polityka wodna wymaga przejrzystych, efektywnych i spójnych ram legislacyjnych, co należy odczytywać jako postulat	(1) (2)	racjonalizacja i pobudzenie inwestycji w obszarze gospodarki wodnej w Polsce zmiana modelu finansowania poprzez Państwowe Gospodarstwo Wodne	(1) (2)	likwidacja zwolnień z opłat wodnych dla obiektów energetycznych (tak wodnych jak i węglowych) oraz elektrociepłowni poziom stawek opłat za gospodarcze wykorzystanie wody do celów energetycznych oraz stawek za oddanie w użytkowanie gruntów pokrytych wodami wygeneruje istotne

				Ryzyka
Akt prawny	Cel zmian prawnych		Szanse		Zagrożenia
	wprowadzania na poziomie krajowym przepisów prawnych zapewniających pełną i racjonalną regulację prawną tego obszaru.				koszty po stronie właścicieli elektrowni wodnych oraz konwencjonalnych instalacji cieplnych (elektrownie i elektrociepłownie)
				(3)	niepewność co do terminu wdrożenia planowanych zmian prawnych (2016 vs. 2017 r.)
				(4)	ryzyko niespójności legislacyjnej nowej ustawy ze względu na jej szeroki zakres oraz tempo prac legislacyjnych
				(5)	wzrost stawek opłat w przyszłości
Planowana nowelizacja Ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.	Zmiana zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych	(1)	złagodzenie wymagań prawnych umożliwi w pewnym stopni rozwój energetyki wiatrowej	(1)	wątpliwości interpretacyjne, w zakresie możliwości realizowania elektrowni wiatrowych
Rządowy Projekt ustawy o składce audiowizualnej	Wprowadzenie dodatkowej daniny publicznej mającej zastąpić dotychczasowy abonament RTV (Procedowanie Projektu	(1)	Brak	(6)	nałożenie dodatkowych obowiązków na przedsiębiorstwa odpowiedzialne za dystrybucję energii elektrycznej co spowoduje powstanie
	zawieszone)				dodatkowych znacznych kosztów
				(7)	wprowadzenie dodatkowych opłat w ramach opłaty za dystrybucję energii
				(8)	elektrycznej konieczność wprowadzania zmian w systemach rozliczeniowych oraz dodatkowymi szkoleniami dla personelu przedsiębiorstwa
Założenia (Ministerstwo Energii) tzw. Rynku	Zagwarantowanie długoterminowego bezpieczeństwa dostaw	(1)	nowe inwestycje związane z budową	(1)	brak wdrożenia propozycji legislacyjnej w zakładanym terminie

			Ryzyka
Akt prawny	Cel zmian prawnych	Szanse		Zagrożenia
Mocy, poprzedzające rządową inicjatywę ustawodawczą dot. Rynku Mocy	energii elektrycznej do KSE	nowych elektrowni konwencjonalnych (2) wprowadzenie aukcji głównej n-5 (3) wprowadzenie spójnego systemu zagwarantowania dostaw energii elektrycznej do KSE (4) uruchomienie mechanizmu przeciwdziałania nadmiernemu wsparciu dla instalacji OZE i CHP	(2) (3) (4)	nieplanowane zmiany w koncepcji podczas procesu legislacyjnego opóźnienie w ogłaszaniu pierwszych aukcji mocy zaplanowanych na 2017 r. brak notyfikacji systemu ze strony Komisji Europejskiej
Program rozwoju Elektromobilności (Ministerstwo Energii)	Zapewnienie norm prawnych sprzyjających i promujących powstanie rynku pojazdów elektrycznych oraz skorelowanie tego procesu z działaniami na rzecz stabilności KSE	(1) dynamiczny rozwój elektromibilności umożliwi poszerzenie zakresu usług agregatorów popytu (2) Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną wynikający ze zużycia aut elektrycznych	(1) (2)	Konieczność dodatkowego rozwoju sieci dystrybucyjnych Brak dedykowanych rozwiązań prawnych wspierających rozwój elektromobilności oraz regulujących jego wpływ na KSE i przedsiębiorstwa energetyczne
Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej	zaprojektowanie mechanizmów wzmacniających wzrost wydatków prywatnych na B+R, ponoszonych przez przedsiębiorstwa. Konieczności przestawienia schematów pomocowych ze strumieni dotacyjnych na szersze wsparcie w postaci ulg podatkowych. Wiąże się to ze zmianą w zakresie finansowania działań innowacyjnych, jaka nastąpi po 2020 r., po zakończeniu aktualnej perspektywy w ramach funduszy europejskich.	(1) Uproszczenie procedur dot. rozporządzania mieniem przez państwowe osoby prawne, finansowania weryfikacji technologii środowiskowych (2) Uproszczenie procedur dot. komercjalizacji wyników badań (3) wprowadzenie w nowelizowanych ustawach instrumentów, które mają na celu wspieranie działalności BR, dot. m.in.: opodatkowania aportu własności intelektualnej i przemysłowej, rozszerzenia i zwiększenia "kosztów kwalifikowanych"	(3)	Brak

5. AKCJE I AKCJONARIAT 5.1. Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA

Tabela 18: Akcje Emitenta według serii i rodzajów

Seria	Rodzaj akcji	Akcje	(%)	Głosy	(%)
AA	zwykłe na okaziciela	269 139 114	65,00	269 139 114	48,15
BB	imienne uprzywilejowane*	144 928 000	35,00	289 856 000	51,85
Razem		414 067 114	100,00	558 995 114	100,00

* Jedna akcja uprzywilejowana daje prawo do 2 głosów na Walnym Zgromadzeniu. Właścicielem tych akcji jest Skarb Państwa.

Tabela 19: Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA według stanu na dzień 11 sierpnia 2016 roku, 30 września 2016 roku

	Struktura akcjonariatu Spółki
Nazwa akcjonariusza	Akcje	(%)	Głosy	(%)
Skarb Państwa*	213 326 317	51,52	358 254 317	64,09
Pozostali	200 740 797	48,48	200 740 797	35,91
Razem	414 067 114	100,00	558 995 114	100,00

* Skarb Państwa posiada 144 928 000 akcji imiennych serii BB, uprzywilejowanych co do prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu, przy czym jedna akcja uprzywilejowana daje prawo do 2 głosów na Walnym Zgromadzeniu.

Rysunek 22: Struktura akcjonariatu i głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki ENERGA wg stanu na dzień 11 sierpnia 2016 roku, 30 września 2016 roku i na dzień sporządzenia niniejszej Informacji

Skarb Państwa Pozostali

4.1. Notowania akcji Spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Dane	Wartość
Cena emisyjna	17,00 zł
Liczba akcji	414 067 114 szt.
Kurs na koniec okresu	7,50 zł
Kapitalizacja na koniec okresu	3,1 mld zł
Minimum na zamknięciu sesji w okresie 9 m-cy	7,34 zł
Maximum na zamknięciu sesji w okresie 9 m-cy	13,94 zł
Minimum w okresie 9 m-cy	6,93 zł
Maximum w okresie 9 m-cy	14,30 zł
Średnia wartość obrotu	11 755 tys. zł
Średni wolumen obrotu	1 125 451 szt.
Średnia liczba transakcji	2 149 szt.

Tabela 20: Dane dotyczące akcji Spółki ENERGA na dzień 30 września 2016 roku

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z www.gpwinfostrefa.pl

Rysunek 23: Wykres kursu akcji Spółki ENERGA SA w okresie od debiutu (tj. 11 grudnia 2013 roku) do 30 września 2016

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z gpwinfostrefa.pl

Rysunek 24: Zmiana kursu akcji ENERGA SA w porównaniu do zmian indeksów WIG, WIG20 i WIG-ENERGIA

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z gpwinfostrefa.pl

4.2. Rekomendacje dla akcji Spółki

Zestawienie wydanych rekomendacji znajduje się na stronie Relacji Inwestorskich Spółki.

4.3. Zestawienie stanu akcji w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących

Na dzień 11 sierpnia 2016 roku, 30 września 2016 roku i na dzień sporządzenia niniejszej Informacji żaden z Członków Rady Nadzorczej ENERGA SA oraz żaden z Członków Zarządu ENERGA SA nie posiadał akcji Spółki, uprawnień do akcji Spółki ani też akcji/ udziałów w jednostkach powiązanych ze Spółką.

Gdańsk, 14 listopada 2016 roku

Podpisy Członków Zarządu ENERGA SA

Dariusz Kaśków

Prezes Zarządu ENERGA SA

Mariusz Rędaszka

Wiceprezes Zarządu ENERGA SA ds. Finansowych

Grzegorz Ksepko

Wiceprezes Zarządu ENERGA SA ds. Korporacyjnych

Przemysław Piesiewicz

Wiceprezes Zarządu ENERGA SA ds. Strategii Rozwoju

Mariola Zmudzińska

Wiceprezes Zarządu ENERGA SA ds. Relacji Inwestorskich

Marcin Biniaś

Dyrektor Departamentu Finansów

SPIS RYSUNKÓW

Rysunek 1: Przeciętne zatrudnienie w Grupie ENERGA za okres od 1 stycznia do 30 września 2015 i 2016 roku 10
Rysunek 2: EBITDA bridge w podziale na segmenty 19
Rysunek 3: Przepływy pieniężne Grupy w 9 m-cy 2016 i 2015 roku 22
Rysunek 4: Struktura aktywów i pasywów 23
Rysunek 5: Wyniki Segmentu Dystrybucji Grupy ENERGA (mln zł) 28
Rysunek 6: EBITDA bridge Segmentu Dystrybucji 29
Rysunek 7: Wyniki Segmentu Wytwarzanie Grupy ENERGA (mln zł) 30
Rysunek 8: EBITDA bridge Segmentu Wytwarzane 31
Rysunek 9: Wyniki Segmentu Sprzedaży Grupy ENERGA (mln zł) 33
Rysunek 10: EBITDA bridge Segmentu Sprzedaży 34
Rysunek 11: Czynniki wpływu na wyniki Grupy ENERGA w perspektywie kolejnego kwartału 37
Rysunek 12: Roczna dynamika PKB, popytu krajowego, spożycia indywidualnego i nakładów 39
Rysunek 13: Produkcja energii elektrycznej w Polsce po III kwartale 2016 roku (TWh) 40
Rysunek 14: Zużycie energii elektrycznej w Polsce po III kwartale 2016 roku (TWh) 41
Rysunek 15: Miesięczne wolumeny wymiany międzysystemowej w Polsce po III kwartałach 2016 roku (TWh) 41
Rysunek 16: Ceny energii na rynku SPOT w Polsce i krajach sąsiadujących po III kwartałach 2016 roku 42
Rysunek 17: Indeks IRDN 24 po III kwartałach 2016 roku (PLN/MWh) 42
Rysunek 18: Cena kontraktu terminowego pasmo z dostawą na 2017 rok po III kwartałach 2016 roku 43
Rysunek 19: Ceny uprawnień EUA po III kwartałach 2016 roku 43
Rysunek 20: Zestawienie cen na rynku bilansującym i rynku SPOT (giełda) po III kwartałach 2016 roku 44
Rysunek 21: Zestawienie cen oraz zdolności wytwórczych stanowiących operacyjną rezerwę mocy po III kwartałach 2016 roku 45
Rysunek 22: Struktura akcjonariatu i głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki ENERGA wg stanu na dzień 11 sierpnia 2016 roku 50
Rysunek 23: Wykres kursu akcji Spółki ENERGA SA w okresie od debiutu (tj. 11 grudnia 2013 roku) do 30 września 2016 52
Rysunek 24: Zmiana kursu akcji ENERGA SA w porównaniu do zmian indeksów WIG, WIG20 i WIG-ENERGIA 52

SPIS TABEL

Tabela 1: Realizacja programu inwestycyjnego za 9 miesięcy 2016 roku 11
Tabela 2: Nominalna wartość objętych przez ENERGA SA i niewykupionych obligacji w podziale na poszczególnych emitentów 12
Tabela 3: Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji 14
Tabela 4: Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat 18
Tabela 5: Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej 20
Tabela 6: Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych 22
Tabela 7: Wskaźniki finansowe Grupy ENERGA 24
Tabela 8: Dystrybucja energii elektrycznej wg grup taryfowych 25
Tabela 9: Wielkości wskaźników SAIDI i SAIFI 25
Tabela 10: Produkcja energii elektrycznej brutto w Grupie ENERGA 26
Tabela 11: Produkcja ciepła 26
Tabela 12: Wolumen i koszt* zużycia kluczowych paliw 27
Tabela 13: Sprzedaż energii elektrycznej przez Segment Sprzedaży 27
Tabela 14: Obowiązujące oceny ratingowe Spółki ENERGA 36
Tabela 15: Średnie poziomy indeksów praw majątkowych notowanych na Towarowej Giełdzie Energii 44
Tabela 16: Zestawienie aktów prawnych mających wpływ na wyniki Grupy ENERGA 46
Tabela 17: Akcje Emitenta według serii i rodzajów 50
Tabela 18: Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA według stanu na dzień 11 sierpnia 2016 roku, 30 września 2016 roku 50
Tabela 19: Dane dotyczące akcji Spółki ENERGA na dzień 30 września 2016 roku 51

SŁOWNIK SKRÓTÓW I POJĘĆ

Biomasa	Stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, a w szczególności surowce rolnicze
CAPEX (ang. Capital Expenditures)	Nakłady inwestycyjne
CIRS, CCIRS (ang. Currency Interest Rate Swap, Cross-Currency Interest Rate Swap)	Transakcje wymiany walutowo-procentowej, w której dochodzić będzie do płatności opartych o zmienne stopy procentowe, przez ustalony okres z ustaloną częstotliwością w dwóch różnych walutach (CIRS) lub większej liczbie walut (CCIRS)
CO2	Dwutlenek węgla
EBI (ang. European Investment Bank)	Europejski Bank Inwestycyjny
EBIDTA (ang. Earnings before interest, taxes, depreciation and amortization)	ENERGA SA definiuje i oblicza EBITDA jako zysk/(strata) z działalności operacyjnej (obliczony jako zysk/(strata) netto z działalności kontynuowanej za okres/rok obrotowy skorygowany o (i) podatek dochodowy, (ii) udział w zysku jednostki stowarzyszonej, (iii) przychody finansowe, oraz (iv) koszty finansowe) skorygowany o amortyzację (wykazaną w rachunku zysków i strat). EBITDA nie jest zdefiniowana przez MSSF i nie należy jej traktować jako alternatywy dla miar i kategorii zgodnych z MSSF. Ponadto EBITDA nie ma jednolitej definicji. Sposób obliczania EBITDA przez inne spółki może się istotnie różnić od sposobu, w jaki oblicza ją ENERGA SA. W efekcie EBITDA przedstawiona w tym miejscu, jako taka, nie stanowi podstawy dla porównania z EBITDA wykazywaną przez inne spółki
EBIT (ang. Earnings before interest and taxes)	Zysk operacyjny
ENERGA SA, Spółka ENERGA	Spółka dominująca w ramach Grupy Kapitałowej ENERGA
EMTN (ang. Euro Medium Term Notes)	Program emisji euroobligacji średnioterminowych EMTN
EUA (ang. European Union Allowance)	Uprawnienia do emisji
EUR	Euro, waluta stosowana w krajach należących do strefy euro Unii Europejskiej
GPW	Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
Grupa Kapitałowa ENERGA, Grupa ENERGA, Grupa, ENERGA	Grupa kapitałowa zajmująca się dystrybucją obrotem i wytwarzaniem energii elektrycznej i cieplnej. Prowadzi również działalność związaną z oświetleniem ulicznym, projektowaniem, zaopatrzeniem materiałowym, wykonawstwem sieciowym i transportem specjalistycznym oraz usługami hotelowymi i informatycznymi
Grupa taryfowa	Grupa odbiorców pobierających energię elektryczną lub ciepło lub korzystających z usług związanych z zaopatrzeniem w energię elektryczną lub ciepło, dla których stosuje się jeden zestaw cen lub stawek opłat i warunków ich stosowania
GUS	Główny Urząd Statystyczny
GW	Gigawat, jednostka mocy w układzie SI, 1 GW = 109 W
GWe	Gigawat mocy elektrycznej
GWh	Gigawatogodzina
IRM	Mechanizm interwencyjnej rezerwy mocy
IRS (ang. Interest Rate Swap)	Umowa wymiany płatności odsetkowych pomiędzy dwiema stronami, na podstawie której strony wypłacają sobie wzajemnie odsetki od umownego nominału kontraktu, naliczane według odmiennej stopy procentowej.
Kogeneracja, CHP	Proces technologiczny równoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcie tego samego procesu technologicznego
KRS	Krajowy Rejestr Sądowy
kWh	Kilowatogodzina, jednostka energii elektrycznej wytworzonej lub zużytej przez urządzenie o mocy 1 kW w ciągu 1 godziny; 1 kWh = 3 600 000 J = 3,6 MJ
MW	Jednostka mocy w układzie SI, 1 MW = 106 W
MWe	Megawat mocy elektrycznej
MWh	Megawatogodzina
NBI	Nordycki Bank Inwestycyjny
Odnawialne źródła energii, OZE	Źródła wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych
ORM	Operacyjna rezerwy mocy
OSD, Operator Systemu Dystrybucyjnego	Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych lub energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym gazowym albo systemie dystrybucyjnym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci dystrybucyjnej, w tym połączeń z innymi systemami gazowymi albo innymi systemami elektroenergetycznymi

OSP, Operator systemu przesyłowego	Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem paliw gazowych lub energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie przesyłowym gazowym albo systemie przesyłowym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi systemami gazowymi albo innymi systemami elektroenergetycznymi
OZEX_A	Cena średnia ważona wolumenem ze wszystkich transakcji kontraktem PMOZE_A na sesji giełdowej
PKB	Produkt Krajowy Brutto
PLN	Polski złoty, waluta krajowa
PMI	Wskaźnik aktywności gospodarczej przemysłu, wyliczany przez firmę Markit we współpracy z bankiem HSBC
PMOZE_A	Prawa majątkowe do świadectw pochodzenia dla energii elektrycznej wyprodukowanej w OZE, której określony w świadectwie pochodzenia okres produkcji rozpoczął się od 1 marca 2009 roku
Prawa majątkowe	Zbywalne i stanowiące towar giełdowy prawa wynikające ze świadectw pochodzenia dla energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii i w kogeneracji
PSE	Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000197596; spółka wyznaczona decyzją Prezesa URE Nr DPE-47-58(5)/4988/2007/BT z dnia 24 grudnia 2007 roku na Operatora Systemu Przesyłowego elektroenergetycznego na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej na okres od dnia 1 stycznia 2008 roku do dnia 1 lipca 2014 roku
r/r	Rok do roku
SAIDI (ang. System Average Interruption Duration Index)	Systemowy wskaźnik średniego (przeciętnego) rocznego czasu trwania przerw
SAIFI (ang. System Average Interruption Frequency Index)	Systemowy wskaźnik średniej liczby (częstości) trwania przerw na osobę
SFIO	Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte
SPOT	Rynek dnia następnego (RDN) - rynek energii działający w przedziale czasu "dnia następnego" (DN) zapewniający dostawy energii w dniu D
Świadectwo pochodzenia z kogeneracji	Dokument wydawany przez Prezesa URE zgodnie z art. 9I Prawa Energetycznego, potwierdzający wytworzenie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji wytwarzanej w: (i) jednostce kogeneracji opalanej paliwami gazowymi lub o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej źródła poniżej 1 MW (tzw. żółty certyfikat), (ii) jednostce kogeneracji opalanej metanem uwalnianym i ujmowanym przy dołowych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy (tzw. fioletowy certyfikat), albo (iii) w innej jednostce kogeneracji (tzw. czerwony certyfikat)
Świadectwo pochodzenia ze źródeł odnawialnych, zielony certyfikat	Dokument wydawany przez Prezesa URE zgodnie z art. 9e Prawa Energetycznego, potwierdzający wytworzenie energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii (tzw. zielony certyfikat)
Taryfa G	Grupa taryfowa dla odbiorców indywidualnych - gospodarstw domowych
Towarowa Giełda Energii, TGE	Towarowa Giełda Energii S.A., giełda towarowa na której przedmiotem obrotu są towary giełdowe dopuszczone do obrotu na giełdzie, tj. energia elektryczna, paliwa ciekłe lub gazowe, gaz wydobywczy, limity wielkości emisji zanieczyszczeń oraz prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny energii elektrycznej, paliw ciekłych lub gazowych i wielkości emisji zanieczyszczeń
TWh	Terawatogodzina, jednostka wielokrotna jednostki energii elektrycznej w układzie SI. 1 TWh to 109 kWh
URE	Urząd Regulacji Energetyki
WACC (ang. weighted average cost of capital)	Średni ważony koszt kapitału
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate)	Międzybankowa stopa procentowa
WRA	Wartość Regulacyjna Aktywów
Współspalanie	Wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła w oparciu o proces wspólnego, jednoczesnego, przeprowadzanego w jednym urządzeniu spalania biomasy lub biogazu z innymi paliwami; część energii wyprodukowanej w powyższy sposób może być uznana za energię wytworzoną w odnawialnym źródle energii

AI Terminal

Energa S.A.

5598_rns_2016-11-14_84b6ae71-70ed-44b8-9e2f-642bedabc629.pdf

SPIS TREŚCI

1. PODSUMOWANIE III KWARTAŁU 2016 ROKU

WSKAŹNIKI

RENTOWNOŚCI

Inwestycje w Grupie ENERGA

2. ISTOTNE INFORMACJE O GRUPIE

2.1. Istotne zdarzenia okresu sprawozdawczego i po dniu bilansowym

Rozwiązanie odpisu na aktywach spółki Elektrownia Ostrołęka SA

Określenie zasad dostarczania węgla z PGG dla elektrowni Ostrołęka

Podpisanie Listu Intencyjnego w sprawie dostaw węgla kamiennego dla elektrowni Ostrołęka B oraz planowanej elektrowni Ostrołęka C

Podpisanie Listu Intencyjnego z Enea S.A. w sprawie budowy i eksploatacji bloku energetycznego w Elektrowni Ostrołęka

Złożenie wraz z partnerami wstępnej oferty na zakup aktywów EDF w Polsce

Wypłata dywidendy z zysku za 2015 rok

Zmiany w składzie Rady Nadzorczej ENERGA SA

Pozostałe

2.2. Działalność Grupy ENERGA

2.3. Ważniejsze zmiany w strukturze i organizacji Grupy

Zatrudnienie w Grupie ENERGA

Spory zbiorowe

2.4. Realizacja programu inwestycyjnego

Tabela 1: Realizacja programu inwestycyjnego za 9 miesięcy 2016 roku

2.5. Informacje o istotnych umowach

Umowy znaczące

Umowy dotyczące kredytów i pożyczek oraz program emisji obligacji krajowych

Udzielone poręczenia i gwarancje

Informacje o istotnych transakcjach z podmiotami powiązanymi na innych warunkach niż rynkowe

2.6. Zarządzanie ryzykiem

2.7. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

3. ANALIZA SYTUACJI FINANSOWO-MAJĄTKOWEJ

3.1. Zasady sporządzania Skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego

3.2. Omówienie wielkości ekonomiczno-finansowych ujawnionych w Skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym

Rysunek 2: EBITDA bridge w podziale na segmenty

Tabela 6: Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

Aktywa trwałe

Tabela 7: Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych

3.3. Charakterystyka struktury aktywów i pasywów skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

Tabela 8: Wskaźniki finansowe Grupy ENERGA

3.4. Opis istotnych pozycji pozabilansowych

3.5. Kluczowe dane operacyjne Grupy ENERGA

Tabela 10: Wielkości wskaźników SAIDI i SAIFI

Tabela 12: Produkcja ciepła

Tabela 13: Wolumen i koszt* zużycia kluczowych paliw

Tabela 14: Sprzedaż energii elektrycznej przez Segment Sprzedaży

3.6. Wyniki finansowe według obszarów działalności

Segment Dystrybucji

Rysunek 6: EBITDA bridge Segmentu Dystrybucji

Segment Wytwarzanie

Rysunek 8: EBITDA bridge Segmentu Wytwarzane

Woda

Wiatr

Elektrownia w Ostrołęce

Pozostałe i korekty

Segment Sprzedaży

Rysunek 10: EBITDA bridge Segmentu Sprzedaży

3.7. Prognozy wyników finansowych

3.8. Oceny ratingowe

Tabela 15: Obowiązujące oceny ratingowe Spółki ENERGA

3.9. Dywidenda

3.10. Czynniki wpływu na wyniki Grupy ENERGA w perspektywie co najmniej jednego kwartału

4. OTOCZENIE

4.1. Sytuacja makroekonomiczna

4.2. Rynek energii elektrycznej w Polsce

Krajowa produkcja i zużycie energii elektrycznej

Rysunek 13: Produkcja energii elektrycznej w Polsce po III kwartale 2016 roku (TWh)

Wymiana międzysystemowa Polski

Ceny energii w krajach sąsiadujących z Polską

Rynek Dnia Następnego (RDN) energii elektrycznej w Polsce

Rynek terminowy energii elektrycznej w Polsce

Rynek uprawnień do emisji

Rynek praw majątkowych

Rynek Bilansujący

Operacyjna rezerwa mocy

4.3. Otoczenie regulacyjne

5. AKCJE I AKCJONARIAT 5.1. Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA

Tabela 18: Akcje Emitenta według serii i rodzajów

Tabela 19: Struktura akcjonariatu Spółki ENERGA według stanu na dzień 11 sierpnia 2016 roku, 30 września 2016 roku

4.1. Notowania akcji Spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

**Tabela 13: Wolumen i koszt* zużycia kluczowych paliw**