Annual Report • Mar 29, 2018
Annual Report
Open in ViewerOpens in native device viewer
Raport roczny za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku
| Spis treści | Strona | ||
|---|---|---|---|
| WYBRANE DANE FINANSOWE GRUPY ASSECO 6 | |||
| SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE 8 | |||
| SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 9 | |||
| SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z DOCHODÓW CAŁKOWITYCH 10 | |||
| SKONSOLIDOWANY BILANS 11 | |||
| SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W SKONSOLIDOWANYM KAPITALE WŁASNYM 13 | |||
| SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 15 | |||
| DODATKOWE OBJAŚNIENIA DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 17 | |||
| I. | PODSTAWOWE INFORMACJE17 | ||
| II. | PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO18 | ||
| 1. | Podstawa sporządzenia 18 | ||
| 2. | Oświadczenie o zgodności 18 | ||
| 3. | Szacunki 18 | ||
| 4. | Profesjonalny osąd i szacunki 18 | ||
| 5. | Stosowane zasady rachunkowości 24 | ||
| 6. | Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie 24 | ||
| 7. | Korekta błędu 29 | ||
| 8. | Zmiany danych porównywalnych 29 | ||
| III. ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI30 | |||
| 1. | Zasady konsolidacji 30 | ||
| 2. | Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych 30 | ||
| 3. | Wartość firmy 31 | ||
| 4. | Udział we wspólnym przedsięwzięciu 32 | ||
| 5. | Opcje put udziałów niekontrolujących w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym 32 | ||
| 6. | Połączenia jednostek gospodarczych znajdujących się pod wspólną kontrolą 32 | ||
| 7. | Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej 32 | ||
| 8. | Rzeczowe aktywa trwałe 33 | ||
| 9. | Nieruchomości inwestycyjne 34 | ||
| 10. | Wartości niematerialne 34 | ||
| 11. | Dotacje rządowe 35 | ||
| 12. | Koszty finansowania zewnętrznego 35 | ||
| 13. | Utrata wartości aktywów niefinansowych 35 | ||
| 14. | Aktywa finansowe 36 | ||
| 15. | Zapasy 37 | ||
| 16. | Czynne rozliczenia międzyokresowe 38 | ||
| 17. | Należności z tytułu dostaw i usług 38 | ||
| 18. | Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 39 | ||
| 19. | Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki 39 | ||
| 20. | Leasing 39 | ||
| 21. | Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 40 | ||
| 22. | Rezerwy 40 | ||
| 23. | Rezerwa na naprawy gwarancyjne 40 | ||
| 24. | Przychody 40 | ||
| 25. | Przychody i koszty z realizacji kontraktów wdrożeniowych 42 | ||
| 26. | Koszty operacyjne 43 | ||
| 27. | Podatek dochodowy i podatek od towarów i usług 43 |
| 28. | Zysk netto na akcję (podstawowy i rozwodniony) 44 | ||
|---|---|---|---|
| IV. ORGANIZACJA I ZMIANY W STRUKTURZE GRUPY KAPITAŁOWEJ ASSECO, ZE WSKAZANIEM JEDNOSTEK PODLEGAJĄCYCH KONSOLIDACJI 45 |
|||
| V. | INFORMACJE DOTYCZĄCE SEGMENTÓW DZIAŁALNOŚCI 56 | ||
| VI. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO59 | |||
| 1. | Struktura przychodów ze sprzedaży i kosztów działalności operacyjnej 59 | ||
| 2. | Pozostałe przychody i koszty operacyjne 62 | ||
| 3. | Przychody i koszty finansowe 62 | ||
| 4. | Podatek dochodowy 64 | ||
| 5. | Działalność zaniechana 66 | ||
| 6. | Zysk przypadający na jedną akcję 66 | ||
| 7. | Informacja dotycząca wypłaconej dywidendy 67 | ||
| 8. | Utrata kontroli nad Formula Systems (1985) Ltd. 67 | ||
| 9. | Rzeczowe aktywa trwałe 69 | ||
| 10. | Wartości niematerialne 71 | ||
| 11. | Nieruchomości inwestycyjne 75 | ||
| 12. | Wartość firmy 75 | ||
| 13. | Testy z tytułu utraty wartości 81 | ||
| 14. | Jednostki z istotnymi udziałami niekontrolującymi 84 | ||
| 15. | Jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia 86 | ||
| 16. | Pozostałe aktywa finansowe 87 | ||
| 17. | Czynne rozliczenia międzyokresowe 88 | ||
| 18. | Należności długoterminowe i krótkoterminowe 89 | ||
| 19. | Kontrakty wdrożeniowe 90 | ||
| 20. 21. |
Zapasy 91 Środki pieniężne 91 |
||
| 22. | Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży 92 | ||
| 23. | Kapitał zakładowy 92 | ||
| 24. | Oprocentowane kredyty bankowe i emisje papierów wartościowych 92 | ||
| 25. | Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego 95 | ||
| 26. | Pozostałe zobowiązania finansowe 96 | ||
| 27. | Rezerwy 98 | ||
| 28. | Zobowiązania długoterminowe i krótkoterminowe 100 | ||
| 29. | Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów 101 | ||
| 30. | Transakcje z podmiotami powiązanymi 101 | ||
| 31. | Dodatkowe objaśnienia do rachunku przepływów pieniężnych 104 | ||
| 32. | Zobowiązania pozabilansowe wobec pozostałych podmiotów 105 | ||
| 33. | Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym 106 | ||
| 34. | Zatrudnienie 115 | ||
| 35. | Informacje o wynagrodzeniu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych 116 | ||
| 36. | Wynagrodzenie Zarządu oraz Rady Nadzorczej Asseco Poland S.A. 116 | ||
| 37. | Zarządzanie kapitałem 117 | ||
| 38. | Znaczące zdarzenia po dniu bilansowym 117 |
Wybrane dane finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku
W poniższej tabeli zaprezentowano wybrane dane finansowe Grupy Kapitałowej Asseco.
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 roku |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 roku |
12 miesięcy do 31 grudnia 2017 roku |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 roku |
|
|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln EUR | mln EUR | |
| Przychody ze sprzedaży | 7 830,5 | 7 932,0 | 1 844,8 | 1 812,7 |
| Zysk z działalności operacyjnej | 584,8 | 769,4 | 137,8 | 175,8 |
| Zysk przed opodatkowaniem i udziałem w wynikach jednostek stowarzyszonych |
776,5 | 719,9 | 182,9 | 164,5 |
| Zysk netto | 616,8 | 543,6 | 145,3 | 124,2 |
| Zysk netto przypadający Akcjonariuszom Jednostki Dominującej |
466,6 | 301,3 | 109,9 | 68,9 |
| Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
691,4 | 883,2 | 162,9 | 201,8 |
| Środki pieniężne netto wygenerowane (wykorzystane) w działalności inwestycyjnej |
(125,8) | (483,6) | (29,6) | (110,5) |
| Środki pieniężne netto z działalności finansowej | (364,4) | (487,9) | (85,8) | (111,5) |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu w bilansie |
1 547,7 | 1 502,6 | 371,1 | 339,6 |
| Zysk netto na jedną akcję zwykłą przypisany Akcjonariuszom Jednostki Dominującej (w PLN/EUR) |
5,62 | 3,63 | 1,32 | 0,83 |
Wybrane dane finansowe prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym przeliczono na walutę EUR w następujący sposób:
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez UE
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Asseco Poland S.A. do publikacji w dniu 19 marca 2018 roku.
Zarząd:
| Adam Góral | Prezes Zarządu |
|---|---|
| Andrzej Dopierała | Wiceprezes Zarządu |
| Tadeusz Dyrga | Wiceprezes Zarządu |
| Krzysztof Groyecki | Wiceprezes Zarządu |
| Rafał Kozłowski | Wiceprezes Zarządu |
| Marek Panek | Wiceprezes Zarządu |
| Paweł Piwowar | Wiceprezes Zarządu |
| Zbigniew Pomianek | Wiceprezes Zarządu |
| Artur Wiza | Wiceprezes Zarządu |
| Gabriela Żukowicz | Wiceprezes Zarządu |
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
||
|---|---|---|---|
| Noty | mln PLN | mln PLN | |
| Przychody ze sprzedaży | 1 | 7 830,5 | 7 932,0 |
| Koszt własny sprzedaży | 1 | (6 158,7) | (6 065,5) |
| Zysk brutto ze sprzedaży | 1 671,8 | 1 866,5 | |
| Koszty sprzedaży | 1 | (446,8) | (480,8) |
| Koszty ogólnego zarządu | 1 | (624,9) | (620,9) |
| Zysk netto ze sprzedaży | 600,1 | 764,8 | |
| Pozostałe przychody operacyjne | 2 | 41,7 | 61,2 |
| Pozostałe koszty operacyjne | 2 | (57,0) | (56,6) |
| Zysk z działalności operacyjnej | 584,8 | 769,4 | |
| Przychody finansowe | 3 | 508,6 | 48,8 |
| Koszty finansowe | 3 | (316,9) | (98,3) |
| Zysk przed opodatkowaniem i udziałem w wynikach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć |
776,5 | 719,9 | |
| Podatek dochodowy (bieżące i odroczone obciążenie podatkowe) |
4 | (122,0) | (179,0) |
| Udział w wynikach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć |
15 | (37,7) | 2,7 |
| Zysk za okres sprawozdawczy | 616,8 | 543,6 | |
| Przypadający: | |||
| Akcjonariuszom Jednostki Dominującej | 466,6 | 301,3 | |
| Udziałowcom niekontrolującym | 14 | 150,2 | 242,3 |
| Podstawowy i rozwodniony zysk na jedną akcję (w PLN) ze skonsolidowanego zysku za okres sprawozdawczy przypadający akcjonariuszom Jednostki Dominującej |
6 | 5,62 | 3,63 |
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Zysk za okres sprawozdawczy | 616,8 | 543,6 |
| Pozostałe dochody całkowite: | ||
| Elementy, które mogą podlegać przeklasyfikowaniu do rachunku zysków i strat |
||
| Zysk/strata netto z tytułu wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży |
0,7 | 0,2 |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zależnych | (639,5) | 291,6 |
| Elementy, które nie podlegają przeklasyfikowaniu do rachunku zysków i strat |
||
| Amortyzacja wartości niematerialnych rozpoznana bezpośrednio w kapitale własnym |
(0,8) | (0,8) |
| Zyski/straty aktuarialne | (2,9) | (13,9) |
| Podatek dochodowy dotyczący pozostałych dochodów całkowitych |
1,2 | 3,2 |
| Razem pozostałe dochody całkowite: | (641,3) | 280,3 |
| SUMA DOCHODÓW CAŁKOWITYCH ZA OKRES | (24,5) | 823,9 |
| Przypadająca: | ||
| Akcjonariuszom Jednostki Dominującej | 399,0 | 396,3 |
| Udziałowcom niekontrolującym | (423,5) | 427,6 |
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||
|---|---|---|---|
| AKTYWA | Noty | ||
| mln PLN | mln PLN | ||
| Aktywa trwałe | |||
| Rzeczowe aktywa trwałe | 9 | 849,1 | 781,5 |
| Wartości niematerialne | 10 | 2 105,9 | 1 124,8 |
| Nieruchomości inwestycyjne | 11 | 19,7 | 24,9 |
| Wartość firmy | 12 | 7 518,9 | 5 978,5 |
| Inwestycje wyceniane metodą praw własności | 15 | 100,5 | 112,2 |
| Należności długoterminowe | 18 | 108,3 | 53,8 |
| Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 4 | 87,1 | 93,7 |
| Inne aktywa niefinansowe | 0,2 | 18,4 | |
| Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe | 16 | 177,1 | 238,8 |
| Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe | 17 | 46,3 | 32,8 |
| 11 013,1 | 8 459,4 | ||
| Aktywa obrotowe | |||
| Zapasy | 20 | 72,9 | 76,1 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 17 | 149,8 | 155,3 |
| Należności z tytułu dostaw i usług | 18 | 2 372,1 | 2 209,0 |
| Należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych |
18 | 88,7 | 69,7 |
| Należności budżetowe | 18 | 20,6 | 24,0 |
| Pozostałe należności | 18 | 38,5 | 42,2 |
| Inne aktywa niefinansowe | 9,1 | 9,1 | |
| Pozostałe aktywa finansowe | 16 | 86,0 | 233,4 |
| Środki pieniężne i depozyty krótkoterminowe | 21 | 1 547,7 | 1 502,6 |
| Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży | 22 | 7,4 | 10,4 |
| 4 392,8 | 4 331,8 | ||
| SUMA AKTYWÓW | 15 405,9 | 12 791,2 |
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||
|---|---|---|---|
| PASYWA | Noty | ||
| mln PLN | mln PLN | ||
| Kapitał własny (przypisany akcjonariuszom Jednostki Dominującej) |
|||
| Kapitał zakładowy | 23 | 83,0 | 83,0 |
| Nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
4 180,1 | 4 180,1 | |
| Transakcje na udziałach niekontrolujących | (150,7) | (108,9) | |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zależnych | (41,2) | 40,3 | |
| Zyski zatrzymane / niepokryte straty | 1 530,7 | 1 310,6 | |
| 5 601,9 | 5 505,1 | ||
| Udziały niekontrolujące | 5 244,7 | 3 165,5 | |
| Kapitał własny ogółem | 10 846,6 | 8 670,6 | |
| Zobowiązania długoterminowe | |||
| Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, dłużne papiery wartościowe |
24 | 1 046,3 | 837,2 |
| Długoterminowe zobowiązania z tytułu leasingu finansowego |
25 | 49,2 | 72,9 |
| Pozostałe zobowiązania finansowe | 26 | 275,4 | 359,3 |
| Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 4 | 419,6 | 192,1 |
| Długoterminowe rezerwy | 27 | 73,2 | 83,6 |
| Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe przychodów | 29 | 78,7 | 58,8 |
| Pozostałe zobowiązania długoterminowe | 28 | 16,2 | 20,8 |
| 1 958,6 | 1 624,7 | ||
| Zobowiązania krótkoterminowe | |||
| Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, dłużne papiery wartościowe |
24 | 395,3 | 438,8 |
| Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego | 25 | 26,8 | 28,2 |
| Pozostałe zobowiązania finansowe | 26 | 114,5 | 123,9 |
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | 28 | 855,8 | 817,5 |
| Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych |
28 | 73,9 | 46,7 |
| Zobowiązania budżetowe | 28 | 162,7 | 165,6 |
| Pozostałe zobowiązania | 28 | 290,2 | 292,0 |
| Rezerwy | 27 | 51,4 | 64,2 |
| Rozliczenia międzyokresowe przychodów | 29 | 358,1 | 260,2 |
| Rozliczenia międzyokresowe kosztów | 29 | 272,0 | 258,8 |
| 2 600,7 | 2 495,9 | ||
| SUMA ZOBOWIĄZAŃ | 4 559,3 | 4 120,6 | |
| SUMA PASYWÓW | 15 405,9 | 12 791,2 |
| Kapitał podstawowy |
Nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Transakcje na udziałach niekontrolujących |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zależnych |
Zyski/straty z lat ubiegłych oraz zysk okresu bieżącego |
Kapitał własny Jednostki Dominującej |
Udziały niekontrolujące |
Kapitał własny ogółem |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Na dzień 1 stycznia 2017 roku |
83,0 | 4 180,1 | (108,9) | 40,3 | 1 310,6 | 5 505,1 | 3 165,5 | 8 670,6 |
| Zysk za okres sprawozdawczy | - | - | - | - | 466,6 | 466,6 | 150,2 | 616,8 |
| Pozostałe dochody całkowite za okres sprawozdawczy |
- | - | - | (66,6) | (1,0) | (67,6) | (573,7) | (641,3) |
| Suma dochodów całkowitych za okres sprawozdawczy |
- | - | - | (66,6) | 465,6 | 399,0 | (423,5) | (24,5) |
| Dywidenda za 2016 rok |
- | - | - | - | (249,8) | (249,8) | (142,4) | (392,2) |
| Transakcje z pracownikami rozliczane w formie instrumentów kapitałowych |
- | - | - | - | - | - | 24,3 | 24,3 |
| Transakcje na udziałach niekontrolujących (w tym rozliczenie warunkowego zobowiązania finansowego wobec udziałowców niekontrolujących (opcje put)) |
- | - | (41,8) | - | - | (41,8) | 84,1 | 42,3 |
| Utrata kontroli nad spółkami zależnymi | - | - | - | (14,9) | 4,3 | (10,6) | (2 466,2) | (2 476,8) |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | - | - | - | - | - | - | 5 002,9 | 5 002,9 |
| Na dzień 31 grudnia 2017 roku |
83,0 | 4 180,1 | (150,7) | (41,2) | 1 530,7 | 5 601,9 | 5 244,7 | 10 846,6 |
| Kapitał podstawowy |
Nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Transakcje na udziałach niekontrolujących |
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zależnych |
Zyski/straty z lat ubiegłych oraz zysk okresu bieżącego |
Kapitał własny Jednostki Dominującej |
Udziały niekontrolujące |
Kapitał własny ogółem |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Na dzień 1 stycznia 2016 roku |
83,0 | 4 180,1 | (106,8) | (57,9) | 1 262,3 | 5 360,7 | 2 967,2 | 8 327,9 |
| Zysk za okres sprawozdawczy | - | - | - | - | 301,3 | 301,3 | 242,3 | 543,6 |
| Pozostałe dochody całkowite za okres sprawozdawczy |
- | - | - | 98,2 | (3,2) | 95,0 | 185,3 | 280,3 |
| Suma dochodów całkowitych za okres sprawozdawczy |
- | - | - | 98,2 | 298,1 | 396,3 | 427,6 | 823,9 |
| Dywidenda za 2015 rok |
- | - | - | - | (249,8) | (249,8) | (164,3) | (414,1) |
| Transakcje z pracownikami rozliczane w formie instrumentów kapitałowych |
- | - | - | - | - | - | 17,3 | 17,3 |
| Transakcje na udziałach niekontrolujących (w tym rozliczenie warunkowego zobowiązania finansowego wobec udziałowców niekontrolujących (opcje put)) |
- | - | (2,1) | - | - | (2,1) | (149,6) | (151,7) |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | - | - | - | - | - | - | 67,3 | 67,3 |
| Na dzień 31 grudnia 2016 roku | 83,0 | 4 180,1 | (108,9) | 40,3 | 1 310,6 | 5 505,1 | 3 165,5 | 8 670,6 |
| Nota | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | ||
| Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk przed opodatkowaniem i udziałem w wynikach jednostek |
|||
| stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć | 776,5 | 719,9 | |
| Korekty o pozycje: | 86,6 | 312,1 | |
| Amortyzacja | 1 | 337,1 | 300,1 |
| Zmiany stanu kapitału pracującego | 31 | (70,8) | (26,0) |
| Przychody/koszty z tytułu odsetek | 43,1 | 24,0 | |
| Przychody/koszty z różnic kursowych | 44,4 | 1,4 | |
| Przychody/koszty z tytułu aktywów finansowych (wycena, sprzedaż, utrata wartości, itp.) |
(71,1) | 5,8 | |
| Pozostałe przychody/koszty finansowe | 27,0 | 12,6 | |
| Zysk na utracie kontroli nad spółkami zależnymi i zysk ze sprzedaży jednostek stowarzyszonych |
(359,2) | (6,0) | |
| Odpis z tytułu utraty wartości firmy | 100,1 | - | |
| Zyski/straty na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych |
(5,5) | (20,0) | |
| Strata na likwidacji rzeczowych aktywów trwałych | 8,8 | - | |
| Koszty transakcji z pracownikami rozliczanych w formie instrumentów kapitałowych |
1 | 18,8 | 18,3 |
| Pozostałe korekty zysku brutto | 13,9 | 1,9 | |
| Środki pieniężne z działalności operacyjnej | 863,1 | 1 032,0 | |
| Zapłacony podatek dochodowy | (171,7) | (148,8) | |
| Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej | 691,4 | 883,2 | |
| Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej | |||
| Wpływy ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych i wartości | 30,3 | 18,2 | |
| niematerialnych Wpływy ze sprzedaży aktywów sklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży |
- | 0,6 | |
| Nabycie nieruchomości inwestycyjnych | (1,4) | - | |
| Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych | 31 | (224,5) | (210,7) |
| Wydatki z tytułu nabycia jednostek zależnych i stowarzyszonych | 31 | (675,9) | (316,0) |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty w nabytych jednostkach zależnych | 31 | 917,1 | 20,1 |
| Wpływy ze sprzedaży akcji/udziałów w jednostkach zależnych i stowarzyszonych |
340,3 | - | |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty w sprzedanych jednostkach zależnych | (725,8) | - | |
| Wpływy ze sprzedaży/rozliczenia aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
39,8 | 36,9 | |
| Wydatki na nabycie/wydatki z tytułu rozliczenia aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
(7,7) | (25,5) | |
| Wpływy ze sprzedaży aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży | 149,9 | 65,6 | |
| Nabycie aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży | (18,5) | (55,0) | |
| Pożyczki udzielone | 31 | (74,5) | (132,2) |
| Pożyczki spłacone | 31 | 99,5 | 105,2 |
| Otrzymane odsetki | 15,4 | 17,8 | |
| Dywidendy otrzymane | 1,6 | 2,5 | |
| Pozostałe przepływy z działalności inwestycyjnej | 8,6 | (11,1) | |
| Środki pieniężne netto wykorzystane w działalności inwestycyjnej | (125,8) | (483,6) |
| (kontynuacja) | Nota | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|---|---|---|---|
| Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej | |||
| Wpływy z tytułu transakcji na udziałach niekontrolujących i rozliczenia programu akcji pracowniczych |
11,9 | 4,2 | |
| Wydatki z tytułu nabycia udziałów niekontrolujących | 31 | (4,7) | (133,9) |
| Wpływy z tytułu zaciągnięcia pożyczek/kredytów i emisji dłużnych papierów wartościowych |
31 | 425,8 | 336,7 |
| Wpływy z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 3,4 | - | |
| Wykup dłużnych papierów wartościowych | (14,1) | - | |
| Spłata pożyczek/kredytów i wykup dłużnych papierów wartościowych | (306,1) | (211,6) | |
| Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego | (28,5) | (28,3) | |
| Zapłacone odsetki | (39,8) | (40,9) | |
| Dywidendy wypłacone przez Jednostkę Dominującą | (249,8) | (249,8) | |
| Dywidendy wypłacone dla udziałowców niekontrolujących | 14 | (168,9) | (164,3) |
| Dotacje otrzymane do zakupu środków trwałych | 9,8 | - | |
| Pozostałe przepływy z działalności finansowej | (3,4) | - | |
| Środki pieniężne netto z działalności finansowej | (364,4) | (487,9) | |
| Zwiększenie/Zmniejszenie netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów |
201,2 | (88,3) | |
| Różnice kursowe netto | (189,3) | 71,8 | |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty netto na dzień 1 stycznia | 1 472,1 | 1 488,6 | |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty netto na dzień 31 grudnia | 21 | 1 484,0 | 1 472,1 |
Grupa Kapitałowa Asseco ("Grupa Asseco", "Grupa") to grupa kapitałowa, której jednostką dominującą jest Asseco Poland S.A. ("Jednostka Dominująca", "Spółka", "Emitent") z siedzibą w Rzeszowie przy ul. Olchowej 14.
Spółka została utworzona w dniu 18 stycznia 1989 roku jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a następnie aktem notarialnym z dnia 31 sierpnia 1993 roku została przekształcona i od dnia 31 sierpnia 1993 roku prowadziła działalność w formie spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie przy ul. 17 Stycznia 72a wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000033391 (poprzednio do rejestru handlowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy, Sąd Gospodarczy, XVI Wydział Gospodarczy - Rejestrowy, pod numerem RHB 17220).
W dniu 4 stycznia 2007 roku Emitent dokonał zmiany nazwy z Softbank Spółka Akcyjna na Asseco Poland Spółka Akcyjna oraz adresu siedziby z Warszawa, ul. 17 Stycznia 72a na Rzeszów, Al. Armii Krajowej 80. W dniu 8 marca 2010 roku Emitent dokonał zmiany adresu siedziby Spółki z Rzeszów, Al. Armii Krajowej 80 na Rzeszów, ul. Olchowa 14.
Od 1998 roku akcje Spółki notowane są na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Spółce nadano numer statystyczny REGON 010334578.
Czas trwania Spółki jest nieograniczony.
Asseco Poland S.A. jest drugą największą spółką informatyczną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Spółka stała się również istotnym graczem na europejskim rynku producentów oprogramowania.
Asseco Poland S.A. jako lider Grupy prowadzi działalność akwizycyjną na rynku krajowym i zagranicznym dążąc do wzmocnienia swojej pozycji w Europie i na świecie. Spółka poszerza spektrum inwestycyjne o spółki informatyczne, mające wzbogacić Asseco Poland o znajomość lokalnych rynków i klientów, jak również dostęp do nowych, unikatowych rozwiązań informatycznych.
Oferta Grupy jest skierowana do sektora finansowego, instytucji publicznych oraz przemysłu, handlu i usług. Grupa posiada bogate portfolio własnych produktów, unikatowe doświadczenie w realizacji najbardziej złożonych projektów informatycznych oraz szeroką bazę klientów, wśród których znaleźć można największe instytucje finansowe, czołowe przedsiębiorstwa, a także jednostki administracji publicznej.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych w wartościach godziwych przez wynik finansowy, aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, nieruchomości inwestycyjnych oraz zobowiązań finansowych wycenianych w wartościach godziwych przez wynik finansowy, które są wyceniane według wartości godziwej.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w złotych ("PLN"), a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w milionach PLN.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy od dnia 31 grudnia 2017 roku. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy.
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF") zatwierdzonymi przez UE ("MSSF UE").
MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej ("KIMSF").
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Grupę działalność, w zakresie stosowanych przez Grupę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez UE.
MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej ("KIMSF").
Niektóre jednostki Grupy prowadzą swoje księgi rachunkowe zgodnie z polityką (zasadami) rachunkowości określonymi przez przepisy lokalne. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera korekty niezawarte w księgach rachunkowych jednostek Grupy, wprowadzone w celu doprowadzenia sprawozdań finansowych tych jednostek do zgodności z MSSF.
W roku zakończonym dnia 31 grudnia 2017 nie wystąpiły istotne zmiany w sposobie dokonywania szacunków.
Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania szacunków i założeń, które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym. Mimo, że przyjęte założenia i szacunki opierają się na najlepszej wiedzy kierownictwa Grupy na temat bieżących działań i zdarzeń, rzeczywiste wyniki mogą się różnić od przewidywanych.
Poniżej przedstawiono główne obszary, w których w procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości oprócz szacunków księgowych, duże znaczenie miał profesjonalny osąd kierownictwa. Tym samym w odniesieniu do poniższych obszarów zmiana szacunków może mieć istotny wpływ na wyniki Grupy w przyszłości.
i. Konsolidacja podmiotów, w których Grupa ma mniej niż 50% głosów
Grupa skonkludowała, że pomimo braku bezwzględnej większości w głosach na walnym zgromadzeniu spółek: Formula Systems (1985) Ltd (dalej "Formula"), Sapiens International Corporation N.V. (dalej "Sapiens"), Magic Software Enterprise Ltd (dalej "Magic"), Matrix IT Ltd. (dalej "Matrix") Asseco Business Solutions S.A., Asseco Resovia S.A. oraz Gdyński Klub Koszykówki Arka S.A., zgodnie z MSSF 10 Grupa kontroluje te podmioty.
Jednostka Dominująca kontrolowała przez pierwszych siedem miesięcy roku 2017 spółkę Formula Systems (1985) Ltd, w której posiadała mniej niż 50% udziałów w kapitale zakładowym. Wniosek o sprawowaniu kontroli wynikał z faktu, że do dnia 3 sierpnia 2017 roku Spółka posiadała prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy z 46,33% akcji. Dodatkowo w tym okresie Grupa Asseco dysponowała pełnomocnictwem do prawa głosu z akcji objętych przez prezesa (dalej: CEO Grupy Formula) spółki Formula Systems pana Guya Bernsteina.
W konsekwencji, biorąc pod uwagę zasady głosowania, mimo braku bezwzględnej większości w kapitale zakładowym Formula Systems (1985) Ltd w okresie pierwszych siedmiu miesięcy 2017 roku Asseco Poland S.A. zachowało bezwzględną większość głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy tej spółki.
Osąd Zarządu Grupy co do kontroli nad Formula Systems zmienił się w sierpniu 2017 roku. Miało to związek z transakcjami opisanymi poniżej, które w konsekwencji doprowadziły Zarząd Grupy do konkluzji, że utracono kontrolę nad Grupą Formula.
Dnia 3 sierpnia 2017 roku Spółka Asseco Poland S.A. zawarła transakcję sprzedaży 2 356 605 akcji spółki zależnej Formula Systems (1985) Ltd z siedzibą w Tel Awiwie stanowiących 16% udział w kapitale zakładowym i taki sam udział procentowy w głosach na Walnym Zgromadzeniu Formula Systems. W związku z zawarciem transakcji sprzedaży 16% akcji spółki Formula Systems, CEO Grupy Formula poinformował Zarząd Asseco Poland S.A. o woli wypowiedzenia pełnomocnictwa udzielonego Spółce dnia 3 listopada 2016 roku dotyczącego upoważnienia do wykonywania prawa głosu przez Asseco Poland z akcji spółki Formula Systems, będących jego własnością. Wypowiedzenie zostało przez Zarząd przyjęte, wskutek czego upoważnienie wygasło z dniem 3 sierpnia 2017 roku. Ponadto w dniu 22 sierpnia 2017 roku została sfinalizowana transakcja sprzedaży 589 151 akcji spółki Formula stanowiących 4% udziału w kapitale zakładowym i taki sam udział procentowy w głosach na Walnym Zgromadzeniu Formula Systems. Po transakcji udział Spółki w kapitale zakładowym Formula Systems wynosił 26,31%.
W konsekwencji opisanych powyżej transakcji sprzedaży pakietu 20% akcji Zarząd Jednostki Dominującej uznał, że kontrola nad Formula Systems (1985) Ltd. została utracona. Utrata kontroli nad Formula Systems oznaczała, że jednocześnie utracono także kontrolę nad wszystkimi spółkami zależnymi od Formula Systems, w tym w szczególności spółkami: Sapiens International Corporation NV, Magic Software Enterprises Ltd oraz Matrix IT Ltd.
W związku z tym w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane finansowe Grupy Formula Systems zostały skonsolidowane metodą pełną za okres 7 miesięcy 2017 roku, a w kolejnych dwóch miesiącach trzeciego kwartału 2017 roku zostały ujęte metodą praw własności.
Szczegółowy opis wyniku na utracie kontroli oraz bilansowych konsekwencji utraty kontroli został zamieszczony w punkcie 8 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Asseco za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku.
W październiku 2017 roku osąd Zarządu Grupy co do kontroli nad Formula Systems ponownie uległ zmianie. Wynikało to z opisanych poniżej okoliczności.
Dnia 11 października 2017 roku Zarząd Asseco Poland podpisał porozumienie Akcjonariuszy (dalej: Porozumienie) pomiędzy Asseco i drugim największym akcjonariuszem spółki Formula panem Guyem Berensteinem (CEO Grupy Formula) oraz podmiotem przez niego kontrolowanym - Emil Sharvit (2001) Consulting and Project Management Ltd. Na mocy wymienionego wyżej Porozumienia Pan Guy Bernstein udzielił Asseco Poland S.A. pełnomocnictwa do głosowania na WZA z całości swojego pakietu tj. na 13,4% akcji spółki Formula. Umowa została zawarta na okres 36 miesięcy z możliwością automatycznego przedłużenia na kolejne 12-miesięczne okresy. Na mocy niniejszego pełnomocnictwa wykonując prawo głosu ze wszystkich akcji pana Bernsteina, pan Marek Panek, wiceprezes Zarządu Asseco Poland S.A. oznaczony w Porozumieniu jako 'Voting Nominee', zobowiązany jest głosować na każdym Walnym Zgromadzeniu Formula Systems zgodnie z rekomendacją Zarządu Asseco Poland S.A.
W umowie zastrzeżono również, że pełnomocnictwo dla Asseco jest ważne do czasu kiedy:
Pan Adam Góral jest Prezesem Zarządu lub Przewodniczącym Rady Nadzorczej Asseco, oraz
Asseco Poland posiada udział wyższy niż 20% w kapitale zakładowym spółki Formula.
W przypadku gdyby którekolwiek z opisanych wyżej warunków przestał zachodzić, Asseco Poland na mocy porozumienia jest zobligowane do udzielenia pełnomocnictwa do głosowania na WZA spółki Formula panu Guyowi Bernsteinowi z całego posiadanego przez siebie pakietu akcji.
W konsekwencji Zarząd Asseco Poland S.A. uważa, że na dzień bilansowy dysponuje prawami, które są wystarczające do zapewnienia mu kontroli nad Formula Systems. W ocenie Zarządu Asseco ma bowiem praktyczną możliwość kierowania istotnymi działaniami spółki Formula w sposób jednostronny.
W swojej ocenie Zarząd uwzględnił wszystkie fakty i okoliczności, w tym zwłaszcza:
fakt, iż sumaryczny udział procentowy w kapitale zakładowym Formula, którym Asseco dysponuje z tytułu posiadania akcji oraz podpisanego Porozumienia tj. 39,7% akcji w porównaniu z wielkością i stopniem rozproszenia pakietów akcji posiadanych przez inne podmioty jest wystarczający, by mieć praktyczną możliwość bieżącego kierowania istotnymi działaniami spółki Formula. Na wysnucie takiego wniosku złożyły się przede wszystkim następujące aspekty:
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wyżej fakty i okoliczności Zarząd Asseco uznał, że od dnia podpisania Porozumienia z drugim największym akcjonariuszem tj. od dnia 11 października 2017 roku ponownie sprawuje kontrolę de facto nad Formula Systems S.A.
W przypadku spółek Sapiens, Magic i Matrix dyskusja o sprawowaniu kontroli sprowadza się do ustalenia, że Formula Systems (1985) Ltd. – spółka posiadająca w tych podmiotach bezpośredni udział kontrolowała je w rozumieniu MSSF 10 w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2017 roku. W przypadku Sapiens International Corporation NV (dalej "Sapiens") decyzja o istnieniu kontroli w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku zgodnie z MSSF 10 została podjęta w oparciu o następujące czynniki:
Organy spółki Sapiens:
decyzje na walnym zgromadzeniu podejmowane są zwykłą większością głosów obecnych na walnym zgromadzeniu;
zgromadzeniu. Osiągnięcie takiej frekwencji w ocenie Zarządu wydaje się być mało prawdopodobne.
Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Grupy, Formula Systems, pomimo braku bezwzględnej większości w kapitale zakładowym spółki Sapiens w trakcie 2017 roku, nadal ma możliwość wpływania na wybór dyrektorów spółki Sapiens, a tym samym może wpływać na kierunki rozwoju oraz bieżące działania operacyjne spółki. Oznacza to więc, że Formula posiada władzę nad spółką Sapiens i ma możliwość wykorzystania tej władzy w celu kształtowania poziomu generowanych zwrotów, a także podlega ekspozycji na te zmienne zwroty.
W przypadku spółki Magic Software Enterprises Ltd (dalej "Magic", spółka zależna od spółki Formula Systems (1985) Ltd) decyzja o istnieniu kontroli zgodnie z MSSF 10 została podjęta w oparciu o następujące czynniki:
Organy spółki Magic:
decyzje na walnym zgromadzeniu podejmowane są zwykłą większością głosów obecnych na walnym zgromadzeniu;
rada dyrektorów spółki składa się z 5 członków, 2 z nich to niezależni dyrektorzy. Formula Systems konsekwentnie w ciągu ostatnich lat ponownie wybiera do składu rady tych samych dyrektorów.
Akcjonariat spółki Magic:
akcjonariat spółki Magic może być uznany za rozproszony; poza spółką Formula, tylko 3 fundusze posiadają więcej niż 5% głosów (z tym, że pakiet żadnego nie przekracza 6%), kolejny największy akcjonariusz posiada ok. 3,2% głosów;
wspólnego głosowania na walnym zgromadzeniu;
w ciągu pięciu lat, tj. w latach 2013-2017, procent akcjonariuszy obecnych na walnych zgromadzeniach nie przekraczał 77%. Oznacza to, że aktywność akcjonariuszy jest stosunkowo umiarkowana lub niska. Biorąc pod uwagę, że Formula posiada obecnie ok. 47,12% głosów na walnym zgromadzeniu, frekwencja musiałaby być większa niż 94,3%, żeby Formula nie miała bezwzględnej większości głosów na walnym zgromadzeniu. Osiągnięcie takiej frekwencji w ocenie Zarządu wydaje się być mało prawdopodobne.
Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Grupy, Formula Systems, pomimo braku bezwzględnej większości w kapitale zakładowym spółki Magic, nadal ma możliwość wpływania na wybór dyrektorów spółki Magic, tym samym może wpływać na kierunki rozwoju oraz bieżące działania operacyjne spółki.
W przypadku spółki Matrix IT Ltd. (dalej: Matrix IT) na dzień 31 grudnia 2017 roku udział Grupy wynosił 49,5%. Decyzja o istnieniu kontroli zgodnie z MSSF 10 została podjęta w oparciu o następujące czynniki:
Organy spółki Matrix IT:
decyzje na walnym zgromadzeniu podejmowane są zwykłą większością głosów obecnych na walnym zgromadzeniu;
rada dyrektorów spółki składa się z 6 członków, 4 z nich to niezależni dyrektorzy. Formula Systems konsekwentnie w ciągu ostatnich lat ponownie wybiera do składu rady tych samych dyrektorów.
Akcjonariat spółki Matrix IT:
akcjonariat spółki Matrix IT może być uznany za rozproszony; poza Formulą tylko jeden z akcjonariuszy posiada więcej niż 5% głosów na walnym zgromadzeniu (9,92%).
Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Grupy, Formula Systems, pomimo braku bezwzględnej większości w kapitale zakładowym spółki Matrix, nadal ma możliwość wpływania na wybór dyrektorów spółki Matrix, tym samym może wpływać na kierunki rozwoju oraz bieżące działania operacyjne spółki.
W przypadku spółki Asseco Business Solutions S.A. decyzja o istnieniu kontroli w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku zgodnie z MSSF 10 została podjęta w oparciu o następujące czynniki:
zgromadzeniu. Osiągnięcie takiej frekwencji w ocenie Zarządu wydaje się być mało prawdopodobne.
Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Grupy, Asseco Poland, pomimo braku bezwzględnej większości w kapitale zakładowym spółki Asseco Business Solutions S.A.. może wpływać na kierunki rozwoju oraz bieżące działania operacyjne spółki.
Tym samym w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane finansowe spółki Asseco Business Solutions zostały ujęte metodą nabycia.
Ponadto Grupa przeprowadziła analizę swoich relacji z podmiotami powiązanymi przez kadrę zarządzającą i doszła do wniosku, że zgodnie z MSSF 10, sprawuje na dzień 31 grudnia 2017 roku kontrolę nad spółkami Asseco Resovia S.A. oraz Gdyński Klub Koszykówki Arka S.A. Następujący czynnik miał wpływ na niniejszą decyzję:
obie spółki w znaczącym stopniu są uzależnione od finansowania otrzymanego od Asseco Poland S.A. lub spółek z Grupy Asseco.
Tym samym w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane finansowe spółek: Asseco Resovia oraz Arka Gdynia zostały ujęte metodą nabycia.
Grupa realizuje szereg kontraktów na budowę oraz wdrożenia systemów informatycznych. Dodatkowo przepływy z niektórych kontraktów są denominowane w walutach obcych. Wycena kontraktów IT wymaga ustalenia przyszłych przepływów operacyjnych w celu ustalenia wartości godziwej przychodów i kosztów, jak również wartości godziwej wbudowanych instrumentów pochodnych oraz dokonania pomiaru stopnia zaawansowania prac na projekcie. Stopień zaawansowania prac ustala się jako stosunek poniesionych kosztów (zwiększających postęp realizacji prac) do kosztów planowanych lub stosunek przepracowanych roboczodni w stosunku do całkowitego czasu pracy.
Przyjęte w budżetach projektów przyszłe przepływy operacyjne nie zawsze są zgodne z pierwotnymi umowami z klientami czy też dostawcami ze względu na zmiany w harmonogramach realizacji projektów IT. Na dzień 31 grudnia 2017 roku wartość należności z tytułu wyceny kontraktów IT wynosiły 197,8 mln PLN, a zobowiązania z tego tytułu wynosiły 29,4 mln PLN.
Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego oraz wartości niematerialnych.
Grupa corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków. W 2017 roku nie dokonano istotnych zmian w stosowanych przez Grupę stawkach amortyzacyjnych.
iv. Wartość firmy oraz wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania – test na utratę wartości
Zgodnie z polityką Grupy, Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje na dzień 31 grudnia corocznego testu na utratę wartości ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, do których przypisana jest wartość firmy, koszty niezakończonych prac rozwojowych oraz wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania. Na każdy śródroczny dzień bilansowy Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje przeglądu przesłanek wskazujących na możliwość wystąpienia trwałej utraty wartości ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, do których przypisana jest wartość firmy lub/i wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania. W przypadku zidentyfikowania takich przesłanek, test na utratę wartości przeprowadzany jest na śródroczny dzień bilansowy.
Każdorazowo, przeprowadzenie testu na utratę wartości wymaga oszacowania wartości użytkowych ośrodków lub grupy ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, do których przypisana jest wartość firmy lub/i wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania. Oszacowanie wartości użytkowej polega na ustaleniu przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez ośrodek lub ośrodki i ustalenia stopy dyskontowej, która jest następnie wykorzystywana do obliczenia wartości bieżącej tych przepływów.
Szczegóły dotyczące testu na utratę wartościzostały zaprezentowane w punkcie 13 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa ujęła zobowiązania z tytułu przyszłych płatności na rzecz udziałowców niekontrolujących. Ustalenie wartości tych zobowiązań wymagało oszacowania wartości przyszłych wyników finansowych spółek. Wartość zobowiązań z tego tytułu wynosiła na dzień 31 grudnia 2017 roku 324,8 mln PLN (patrz punkt 26 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego).
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa ujęła zobowiązania z tytułu odroczonych warunkowych płatności za pakiety kontrolne w spółkach w wysokości 54,7 mln PLN. Ustalenie wartości tych zobowiązań wymagało oszacowania wartości przyszłych wyników finansowych spółek (patrz punkt 26 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego).
Grupa dokonuje klasyfikacji leasingu, jako operacyjnego lub finansowego w oparciu o ocenę, w jakim zakresie ryzyko i pożytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu przypadają w udziale leasingodawcy, a w jakim leasingobiorcy. Ocena ta opiera się na treści ekonomicznej każdej transakcji.
Grupa uzyskuje przychody m.in. z umów polegających na odpłatnym udostępnianiu klientom posiadanych przez Grupę składników majątku (umowy leasingu).
Analiza warunków niniejszych umów wykazała, że okres leasingu jest krótszy niż zasadnicza część okresu ekonomicznej użyteczności udostępnianych składników majątku oraz że istotne ryzyka i korzyści wynikające z prawa własności składników majątkowych będących przedmiotem niniejszych umów nie zostały przeniesione na klientów Grupy. Tym samym Grupa doszła do wniosku, że umowy te mają charakter leasingu operacyjnego.
Koszty wytworzenia składnika wartości niematerialnych we własnym zakresie są określane i kapitalizowane zgodnie z polityką rachunkowości Grupy. Określenie momentu rozpoczęcia kapitalizacji kosztów jest przedmiotem profesjonalnego osądu kierownictwa co do możliwości (technologicznej oraz ekonomicznej) ukończenia realizowanego projektu. Moment ten jest wyznaczany przez osiągnięcie etapu (kamienia milowego) projektu, w którym Grupa ma uzasadnioną pewność, że jest w stanie ukończyć dany składnik wartości niematerialnych tak, aby nadawał się on do użytkowania lub sprzedaży oraz że przyszłe korzyści ekonomiczne osiągnięte w wyniku użytkowania lub sprzedaży przekroczą koszt wytworzenia danego składnika wartości niematerialnych.
Tym samym określając wartość kosztów, które mogą podlegać kapitalizacji, Zarząd dokonuje oszacowania wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych wygenerowanych przez dany składnik wartości niematerialnych.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, Grupa skapitalizowała 74,1 mln PLN kosztów w ramach realizowanych projektów rozwojowych (patrz punkt 10 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego). Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione.
5. Stosowane zasady rachunkowości
Zasady rachunkowości zastosowane do sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego są spójne z tymi, które zastosowano przy sporządzaniu rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za rok zakończony dnia 31 grudnia 2016 roku, które zostało przekazane do publicznej wiadomości w dniu 16 marca 2017 roku.
Grupa nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnego innego standardu, interpretacji lub zmiany, która została opublikowana, lecz nie weszła dotychczas w życie.
6. Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie
Następujące standardy i interpretacje zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości lub Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej, a nie weszły jeszcze w życie:
w wersji ostatecznej - do dnia zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego niezatwierdzony przez UE – mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2016 roku lub później,
z przeglądu MSSF 2014-2016 (opublikowano dnia 8 grudnia 2016 roku) – mające zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2018 roku lub później,
rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2019 roku lub później,
Zmiany do MSR 19 Zmiana, ograniczenie lub rozliczenie programu (opublikowano dnia 7 lutego 2018 roku) – do dnia zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego niezatwierdzone przez UE – mające zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2019 roku lub później.
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 15 Przychody z umów z klientami ("MSSF 15"), który został wydany w maju 2014 roku, a następnie zmieniony w kwietniu 2016 roku ustanawia tzw. Model Pięciu Kroków rozpoznawania przychodów wynikających z umów z klientami. Zgodnie z MSSF 15 przychody ujmuje się w kwocie wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem jednostki – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.
Nowy standard zastąpi wszystkie dotychczasowe wymogi dotyczące ujmowania przychodów zgodnie z MSSF. Standard ma zastosowanie w odniesieniu do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2018 roku i później. Wcześniejsze stosowanie jest dozwolone.
Spółki z Grupy Asseco wdrożą nowy standard zgodnie z wymaganą datą wejścia w życie tj. od dnia 1 stycznia 2018 roku.
Grupa ma prawo wyboru pełnego bądź zmodyfikowanego podejścia retrospektywnego, a przepisy przejściowe przewidują pewne praktyczne rozwiązania.
Grupa Asseco wdroży MSSF 15 z zastosowaniem zmodyfikowanej metody retrospektywnej tj. z łącznym efektem pierwszego zastosowania standardu ujętym w dniu pierwszego zastosowania.
Spółki z Grupy Asseco przeprowadziły analizę wpływu nowego standardu na swoje sprawozdanie finansowe i doszły jako Grupa do opisanych poniżej wniosków. Kwantyfikacja opisanych wniosków wraz z przypisaniem do odpowiednich pozycji bilansowych zaprezentowana jest w tabeli znajdującej się na końcu tego punktu sprawozdania finansowego.
Spółki z Grupy w wielu przypadkach udzielają gwarancji na sprzedawane dobra i usługi. Grupa przeprowadziła analizę, w wyniku której ustaliła, że w spółkach z grupy występują dwa rodzaje gwarancji – są gwarancje, które mają zakres szerszy niż tylko zapewnienie klienta, że dany produkt/usługa jest zgodny z ustaloną przez strony specyfikacją, tzw. gwarancje ponadstandardowe. Gwarancji o takiej naturze jest dużo i co do zasady występują w Jednostce Dominującej, ale również w innych spółkach Grupy. Konkluzja o tym, że gwarancje mają charakter ponadstandardowy jest podejmowana zawsze, gdy spółki z Grupy na mocy umów zobowiązują się do naprawy błędów w dostarczonym oprogramowaniu w ściśle ustalonym rygorze czasowym i/lub gdy gwarancja taka ma wymiar szerszy niż wymagane przez lokalne prawo minimum. W kontekście MSSF 15 fakt, iż spółka zobowiązała się do gwarancji ponadstandardowej oznacza, że de facto świadczy dodatkową usługę. W rozumieniu MSSF 15 oznacza to więc dla spółki ujęcie rozszerzonej gwarancji jako zobowiązania do wykonania świadczenia i przypisanie do takiej usługi części ceny transakcyjnej z umowy.
We wszystkich przypadkach, w których jednocześnie z gwarancją rozszerzoną świadczona jest usługa utrzymania, która co do zasady stanowi kategorię jeszcze obszerniejszą niż gwarancja rozszerzona, podejście rachunkowe pozostanie niezmienione. W takich przypadkach bowiem Grupa już na mocy poprzednio obowiązujących przepisów dokonywała alokacji ceny z umowy do usługi utrzymaniowej. Jednak w przypadkach, w których usługa gwarancyjna świadczona jest po zakończeniu projektu, któremu nie towarzyszy usługa utrzymania część ceny transakcyjnej i tym samym rozpoznanie części przychodów z umowy będzie musiało zostać odroczone do momentu faktycznego świadczenia usługi gwarancyjnej. W przypadku umów, które w rozumieniu MSSF 15 nie zostały zakończone na datę bilansową, z opisanego powyżej powodu w bilansie otwarcia zysków zatrzymanych Grupy ujęta zostanie kwota pomniejszająca zyski zatrzymane o wartość 2,2 mln PLN, zwiększeniu ulegnie saldo rozliczeń międzyokresowych przychodów o kwotę 6,6 mln PLN i odpowiedniemu zmniejszeniu ulegnie saldo rezerw krótkoterminowych i należności z wyceny kontraktów. W przypadków kontraktów, w których charakter udzielonej gwarancji ogranicza się do świadczenia ustawowego minimum podejście rachunkowe pozostaje bez zmian – Grupa będzie wiązała rezerwy na naprawy gwarancyjne, które znajdą swoje odzwierciedlenia w kosztach operacyjnych.
Zgodnie z MSSF 15, jeśli wynagrodzenie określone w umowie obejmuje kwotę zmienną, jednostka oszacowuje kwotę wynagrodzenia, do którego będzie uprawniona w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta i zalicza do ceny transakcyjnej część lub całość kwoty wynagrodzenia zmiennego wyłącznie w takim zakresie, w jakim istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi odwrócenie znaczącej części kwoty wcześniej ujętych skumulowanych przychodów w momencie, kiedy ustanie niepewność co do wysokości wynagrodzenia zmiennego.
Spółki z Grupy są stroną wielu umów, w przypadku których przewidziano kary umowne za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie zobowiązań umownych. Spodziewane kary umowne mogą więc powodować, że wynagrodzenie, które w umowie zakwotowano w kwocie stałej, będzie jednak podlegać zmianom właśnie ze względu na spodziewane kary. Grupa będzie więc począwszy od 1 stycznia 2018 roku w ramach szacowania wysokości wynagrodzenia, do którego jest uprawniona na podstawie umowy estymować wartość oczekiwaną zapłaty uwzględniając prawdopodobieństwo zapłacenia takich kar umownych. Potencjalnie może to więc wpłynąć na pomniejszenie wartości przychodów, nie zaś, jak to było do tej pory, powiększenie wartości rezerw i odpowiednich kosztów. Skala zjawiska w Grupie nie jest istotna, ale ten obszar zidentyfikowano jako zmianę w stosunku do podejścia stosowanego obecnie. W zakresie kontraktów niezakończonych na datę bilansową opisana zmiana będzie skutkowała powiększeniem zysków zatrzymanych Grupy o kwotę 0,1 mln PLN.
Przeprowadzona analiza nie wykazała występowania w Grupie innych elementów, które mogłyby powodować, że wynagrodzenie umowne ma charakter zmienny.
c) Wycena kontraktów IT – dostawy dóbr i usług w pakiecie
W ramach procesu implementacji MSSF 15 Grupa dokonała analizy zobowiązań do wykonania świadczenia wynikających z umów, które na bazie dotychczas obowiązujących regulacji podlegały przepisom MSR 11 Umowa o usługę budowalną i tym samym były wyceniane według metody stopnia zaawansowania kosztowego. Wyniki analizy dokonywanej zwłaszcza pod kątem odrębności obowiązków świadczenia wskazują, że praktycznie zawsze w przypadku takich umów Grupa jest zobowiązana do dostarczenia do klienta kompleksowych dóbr lub usług, na które składają się dostawy: licencji własnych i/lub własnych usług modyfikacyjnych i/lub własnych usług wdrożeniowych. Oznacza to, że z tzw. kompleksowych kontraktów IT wynika najczęściej odrębne zobowiązanie do wykonania świadczenia
polegającego na dostarczeniu klientowi funkcjonalnego systemu IT. Przychód z takiego obowiązku świadczenia zgodnie z MSSF 15 może być rozpoznawany w okresie przekazywania kontroli nad świadczonymi dobrami/usługami, o ile w wyniku działań jednostki nie powstają składniki o alternatywnym zastosowaniu i jednocześnie przez cały okres trwania umowy jednostce przysługuje egzekwowalne prawo do uzyskania wynagrodzenia za dostarczone świadczenia. W ocenie Zarządu w przypadku dostarczania kompleksowych projektów IT nie można mówić o alternatywnym ich zastosowaniu z punktu widzenia dostawcy, ponieważ systemy te wraz z towarzyszącymi im usługami wdrożeniowymi są "szyte na miarę". Jednocześnie przeprowadzona dotychczas analiza wykazała, że właściwie we wszystkich przypadkach dla umów zawieranych przez spółki z Grupy Asseco spełnione jest kryterium przysługiwania egzekwowalnego prawa do zapłaty za wykonane świadczenie przez cały okres trwania umowy. To ostatnie kryterium weryfikowane było na gruncie przepisów ogólnych obowiązujących w krajach działalności spółek z Grupy. Spółka doszła do wniosku, że egzekwowalność prawa do uzyskania zapłaty właściwie co do zasady istnieje i na dzień bilansowy nie stwierdzono, aby Grupa była stroną umowy, w której warunek istnienia prawa do zapłaty nie byłby spełniony.
Ze względu na opisane wyżej argumenty wdrożenie MSSF 15 w aspekcie rozpoznawania przychodów z umów polegających na dostarczaniu kompleksowych projektów IT nie będzie skutkowało zmianami, z dokładnością do opisanych w punkcie (a) powyżej gwarancji rozszerzonych, które dotyczyłyby rozwiązań dostarczanych w ramach takich kompleksowych projektów.
MSSF 15 wprowadził szczegółowe uregulowanie dotyczące rozpoznawania przychodów ze sprzedawanych licencji. Jeżeli przyrzeczenie udzielenia licencji jest odrębne od innych dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie, a zatem stanowi oddzielne zobowiązanie do wykonania świadczenia, jednostka ustala, czy przekazanie na rzecz klienta w ramach licencji następuje w określonym momencie czy też w miarę upływu czasu. Przy ustalaniu tej okoliczności jednostka rozważa, czy przyrzeczenie udzielenia licencji klientowi przez jednostkę ma na celu zapewnienie klientowi:
- prawa do dostępu do własności intelektualnej jednostki w formie, w jakiej istnieje ona przez cały okres ważności licencji; lub
Grupa dokonała analizy charakteru sprzedawanych przez siebie licencji, która to wskazuje, że przeważająca większość licencji sprzedawanych oddzielnie przez spółki z Grupy ma charakter licencji z prawem korzystania własności intelektualnej, co oznacza, że, w przypadkach w których sprzedaż licencji spełni kryteria odrębności – tj. będzie osobnym zobowiązaniem do wykonania świadczenia, zgodnie z MSSF 15, przychód ze sprzedaży takich licencji powinien zostać rozpoznany jednorazowo w momencie przekazania kontroli nad licencją klientowi. Oznacza to, że w większości przypadków metoda rozpoznania przychodów w tym obszarze nie ulegnie zmianie tj. w przypadkach licencji sprzedawanych bez istotnych usług towarzyszących na czas nieokreślony momentem rozpoznania przychodu pozostanie moment przekazania kontroli, który będzie tożsamy z momentem przeniesienia ryzyk i korzyści wynikających z posiadania licencji.
W toku analizy w Grupie zidentyfikowano również licencje, które mają naturę przyznania prawa do dostępu do własności intelektualnej. Licencje takie sprzedawane są w Grupie co do zasady na czas określony i dotychczas przychód z nich rozpoznawany ujmowany był przez okres, na który licencji udzielono. Oznacza to, iż mimo zmiany przesłanek decydujących o sposobie rozpoznania przychodów z licencji, tj. faktu, iż okres na jaki przyznano licencje w świetle MSSF 15 pozostaje bez znaczenia dla sposobu rozpoznania przychodu, sama metoda rozpoznania przychodu nie ulegnie zmianie.
Powyższa analiza ma zastosowanie do licencji sprzedawanych oddzielnie, a zatem takich, o których spółkach skonkludowała, że stanowią one odrębne zobowiązanie do wykonania świadczenia. W przypadku natomiast sprzedaży licencji własnych Grupy, której towarzyszy sprzedaż istotnych usług modyfikacyjnych lub wdrożeniowych, Grupa na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdziła, że wówczas kryterium odrębności nie jest spełnione. W przypadku takich umów dla klienta wartość ma bowiem dopiero dostarczony system czyli finalny produkt, na który złożyły się dostarczone licencje własne i związane z nimi istotne usługi.
e) Wymogi w zakresie prezentacji i ujawniania informacji
MSSF 15 wprowadza nowe wymogi w zakresie prezentacji i ujawnień. Grupa ocenia, że wpływ niektórych z tych ujawnień będzie istotny. W szczególności Grupa oczekuje dodatkowych ujawnień dotyczących znaczących osądów i zmian tych osądów, w zakresie stosowanych wyjątków praktycznych, a także, co Grupa identyfikuje jako największą zmianę w tym obszarze, w zakresie ujawnienia dotyczącego przychodów pozostających do rozpoznania ze zobowiązań do wykonania świadczenia niewypełnionych lub tylko częściowo wypełnionych na datę bilansową.
MSSF 15 zobowiązuje bowiem do ujawnienia skumulowanej wartości ceny transakcyjnej zaalokowanej do obowiązków świadczenia, które na dzień bilansowy pozostają niespełnione wraz z wyjaśnieniem kiedy jednostka spodziewa się rozpoznania przychodu z niewykonanych zobowiązań.
W poniższej tabeli zaprezentowano oczekiwany wpływ na kapitał własny Grupy wdrożenia MSSF 15 na dzień 31 grudnia 2017 roku:
| 31 grudnia 2017 | Korekty |
|---|---|
| w mln PLN | |
| Aktywa | |
| Należności z tytułu dostaw i usług oraz | |
| pozostałe należności | (2,3) |
| Aktywa z tytułu umów | 6,1 |
| Zobowiązania | |
| Rezerwa z tytułu odroczonego podatku | |
| dochodowego | (0,5) |
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | |
| oraz pozostałe zobowiązania | |
| finansowe | 10,7 |
| Zobowiązanie z tytułu umowy | - |
| Rezerwy | (15,5) |
| Rozliczenia międzyokresowe | |
| przychodów | 11,5 |
| Wpływ netto na kapitał własny, w tym: |
|
| Zyski zatrzymane | (2,6) |
| Inne pozycje kapitału własnego | - |
W lipcu 2014 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 9 Instrumenty finansowe ("MSSF 9"). MSSF 9 obejmuje trzy aspekty związane z instrumentami finansowymi: klasyfikację i wycenę, utratę wartości oraz rachunkowość zabezpieczeń. MSSF 9 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku i później, z możliwością wcześniejszego zastosowania.
Grupa planuje zastosować MSSF 9 od dnia wejścia w życie standardu, bez przekształcania danych porównawczych.
W 2017 roku Grupa przeprowadziła szczegółową ocenę wpływu wprowadzenia MSSF 9 na stosowane przez Grupę zasady (politykę) rachunkowości w odniesieniu do działalności Grupy lub jej wyników finansowych. Niniejsza ocena jest oparta na aktualnie dostępnych informacjach i może podlegać zmianom wynikającym z pozyskania racjonalnych i możliwych do udokumentowania dodatkowych informacji w okresie, kiedy Grupa zastosuje MSSF 9 po raz pierwszy.
Grupa nie spodziewa się istotnego wpływu wprowadzenia MSSF 9 na sprawozdanie z sytuacji finansowej oraz kapitał własny.
a) Klasyfikacja i wycena
Spółka nie spodziewa się istotnego wpływu na sprawozdanie z sytuacji finansowej oraz kapitały własne, w związku z zastosowaniem MSSF 9 w obszarze klasyfikacji i wyceny. Oczekuje się, że wszystkie aktywa finansowe wyceniane dotychczas w wartości godziwej, dalej pozostaną wyceniane w wartości godziwej.
Akcje spółek notowanych na giełdzie, obecnie utrzymywane jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (DDS), zostaną sklasyfikowane jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. W konsekwencji, kapitał z aktualizacji wyceny tych akcji w wysokości 0,6 mln PLN, zostanie przeklasyfikowany do zysków zatrzymanych.
Grupa skorzysta z możliwości wyboru i w przypadku akcji/ udziałów w spółkach nienotowanych, będzie ujmować ich późniejsze zmiany wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w związku z czym zastosowanie MSSF 9 nie będzie miało istotnego wpływu na wyniki finansowe Grupy.
Należności ujęte w pozycji należności pozostałe wynikające z transakcji sprzedaży inwestycji w spółki zależne są utrzymywane dla uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy i będą prezentowane jako instrumenty wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Należności handlowe oraz należności pozostałe wynikające z transakcji sprzedaży inwestycji w spółki zależne są utrzymywane dla uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, a Grupa nie sprzedaje należności handlowych w ramach faktoringu – będą one nadal wyceniane w zamortyzowanym koszcie przez wynik finansowy. Grupa skorzysta z praktycznego zwolnienia i dla należności handlowych poniżej 12 miesięcy nie identyfikuje istotnych elementów finansowania.
Zgodnie z MSSF 9 jednostka wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12 miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym bądź oczekiwanym stratom kredytowym w okresie życia instrumentu finansowego. W przypadku należności z tytułu dostaw i usług, Grupa zastosuje uproszczone podejście i wyceni odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia z tytułu. Grupa dokonała analizy swoich należności handlowych dokonując podziału klientów na homogeniczne grupy. Analiza ta wykazała, że w związku z charakterem należności z tytułu dostaw i usług, odpis z tytułu utraty wartości należności mimo wprowadzenia przewidzianych standardem zmian pozostanie na poziomie zbliżonym do salda odpisu na dzień bilansowy.
| 31 grudnia 2017 | Korekty w mln PLN |
|---|---|
| Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności |
- |
| Zobowiązania Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
- |
| Wpływ netto na kapitał własny, w tym: Zyski zatrzymane Inne pozycje kapitału własnego |
0,6 - |
W ramach swojej działalności Grupa ma podpisane umowy najmu, dzierżawy, użytkowania i leasingu, który obecnie ujmowany jest jako leasing operacyjny. Wpływ MSSF 16 skutkować będzie ujęciem w sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązań z tytułu umów leasingowych.
Na dzień zatwierdzania sprawozdania finansowego do publikacji Zarząd nie zakończył jeszcze prac nad oceną wpływu wprowadzenia standardu MSSF 16 Leasing na stosowane przez Spółkę zasady rachunkowości w odniesieniu do działalności Spółki lub jej wyników finansowych. Szczegółowa analiza zostanie przeprowadzona w roku 2018.
W okresie sprawozdawczym nie wystąpiły zdarzenia skutkujące koniecznością dokonania korekty błędu.
8. Zmiany danych porównywalnych
W okresie sprawozdawczym nie wystąpiły zdarzenia skutkujące koniecznością dokonania zmiany danych porównywalnych.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmuje sprawozdanie finansowe Jednostki Dominującej Asseco Poland S.A. oraz sprawozdania finansowe jednostek przez nią kontrolowanych (zależnych) sporządzone za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku.
Sprawozdania finansowe jednostek zależnych po uwzględnieniu korekt doprowadzających do zgodności z MSSF sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy co sprawozdanie jednostki dominującej, przy wykorzystaniu spójnych zasad rachunkowości, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości zastosowane dla transakcji i zdarzeń gospodarczych o podobnym charakterze. W celu eliminacji jakichkolwiek rozbieżności w stosowanych zasadach rachunkowości wprowadza się korekty.
Wszystkie znaczące salda i transakcje pomiędzy jednostkami Grupy, w tym niezrealizowane zyski wynikające z transakcji w ramach Grupy, zostały w całości wyeliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane chyba, że dowodzą wystąpienia utraty wartości.
Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę, a przestają być konsolidowane od dnia ustania kontroli. Sprawowanie kontroli przez jednostkę dominującą ma miejsce wtedy, gdy:
Grupa weryfikuje fakt sprawowania kontroli nad innymi jednostkami, jeżeli wystąpiła sytuacja wskazująca na zmianę jednego lub kilku z wyżej wymienionych warunków sprawowania kontroli.
W sytuacji, gdy grupa posiada mniej niż większość praw głosów w danej jednostce, ale posiadane prawa głosu są wystarczające do jednostronnego kierowania istotnymi działaniami tej jednostki, oznacza to, że sprawuje nad nią władzę. W momencie oceny czy prawa głosu w danej jednostce są wystarczające dla zapewnienia władzy, Grupa analizuje wszystkie istotne okoliczności, w tym:
Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę do dnia ustania tej kontroli. W przypadku utraty kontroli nad jednostką zależną, skonsolidowane sprawozdanie finansowe uwzględnia wyniki za tę część roku objętego sprawozdaniem, w którym to okresie Grupa posiadała taką kontrolę. Nabycie jednostek zależnych rozliczane jest metodą nabycia.
Zmiany udziału w kapitałach/głosach, które nie skutkują utratą kontroli nad jednostką zależną są ujmowane jako transakcje kapitałowe. W takich przypadkach w celu odzwierciedlenia zmian we względnych udziałach w jednostce zależnej Grupa dokonuje korekty wartości bilansowej udziałów kontrolujących oraz udziałów niekontrolujących. Wszelkie różnice pomiędzy kwotą korekty udziałów niekontrolujących a wartością godziwą kwoty zapłaconej lub otrzymanej odnoszone są na kapitał własny (transakcje na udziałach niekontrolujących) i przypisywane do właścicieli jednostki dominującej.
2. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych
Jednostki stowarzyszone są to jednostki, na które jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ i które nie są ani jej jednostkami zależnymi, ani wspólnymi przedsięwzięciami.
Inwestycje Grupy w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metodą praw własności. Zgodnie
z metodą praw własności inwestycję w jednostce stowarzyszonej ujmuje się początkowo według kosztu, a następnie koryguje w celu uwzględnienia udziału Grupy w wyniku finansowym i innych całkowitych dochodach jednostki stowarzyszonej.
Sprawozdania finansowe jednostek stowarzyszonych skorygowane o korekty doprowadzające do zgodności z MSSF są podstawą wyceny posiadanych przez Grupę udziałów według metody praw własności. Dni bilansowe jednostek stowarzyszonych i Grupy są jednakowe.
Inwestycję w jednostce stowarzyszonej ujmuje się metodą praw własności od dnia, w którym dany podmiot uzyskał status jednostki stowarzyszonej. W dniu dokonania inwestycji w jednostkę stowarzyszoną kwotę, o jaką koszty inwestycji przekraczają wartość udziału Grupy w wartości godziwej netto możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań tego podmiotu, ujmuje się jako wartość firmy i włącza w wartość bilansową tej inwestycji. Kwotę, o jaką udział Grupy w wartości godziwej netto możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań przekracza koszty inwestycji, ujmuje się bezpośrednio w wyniku finansowym w okresie, w którym dokonano tej inwestycji.
Przy ocenie konieczności ujęcia utraty wartości inwestycji Grupy w jednostce stowarzyszonej stosuje się wymogi MSR 39. W razie potrzeby całość kwoty bilansowej inwestycji testuje się na utratę wartości zgodnie z MSR 36 "Utrata wartości aktywów" jako pojedynczy składnik aktywów, porównując jego wartość odzyskiwalną z wartością bilansową. Ujęta utrata wartości stanowi część wartości bilansowej inwestycji. Odwrócenie tej utraty wartości ujmuje się zgodnie z MSR 36 w stopniu odpowiadającym późniejszemu zwiększeniu wartości odzyskiwalnej inwestycji.
Grupa przestaje stosować metodę praw własności w dniu, kiedy dana inwestycja przestaje być jej jednostką stowarzyszoną oraz w sytuacji, gdy zostaje sklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży. Różnicę między wartością bilansową jednostki stowarzyszonej na dzień zaprzestania stosowania metody praw własności a wartością godziwą zatrzymanych udziałów i wpływów ze zbycia części udziałów w tym podmiocie uwzględnia się przy obliczaniu zysku lub straty ze zbycia danej jednostki stowarzyszonej.
Jeżeli Grupa zmniejsza udział w jednostce stowarzyszonej, ale nadal rozlicza go metodą praw własności, przenosi na wynik finansowy część zysku lub straty uprzednio ujmowaną w pozostałych całkowitych dochodach, odpowiadającą zmniejszeniu udziału, jeżeli ten zysk lub strata podlega reklasyfikacji na wynik finansowy w chwili zbycia związanych z nim aktywów lub zobowiązań.
Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki jest początkowo ujmowana według ceny nabycia stanowiącej kwotę nadwyżki sumy:
nad kwotą netto ustaloną na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań.
Na dzień przejęcia nabyta wartość firmy jest alokowana do każdego z ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które mogą skorzystać z synergii powstałych na połączeniu. Każdy ośrodek, lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:
Po początkowym ujęciu, wartość firmy jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Test na utratę wartości przeprowadza się na dzień 31 grudnia lub częściej, jeśli wystąpią ku temu przesłanki. Wartość firmy nie podlega amortyzacji.
Odpis z tytułu utraty wartości ustalany jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została alokowana dana wartość firmy. W przypadku, gdy odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość bilansowa, ujęty zostaje odpis z tytułu utraty wartości.
Odpis ten jest ujmowany jako element kosztów finansowych.
W przypadku, gdy wartość firmy stanowi część ośrodka wypracowującego środki pieniężne i dokonana zostanie sprzedaż części działalności w ramach tego ośrodka, przy ustalaniu zysków lub strat ze sprzedaży takiej działalności wartość firmy związana ze sprzedaną działalnością zostaje włączona do jej wartości bilansowej. W takich okolicznościach sprzedana wartość firmy jest ustalana na podstawie względnej wartości sprzedanej działalności i wartości zachowanej części ośrodka wypracowującego środki pieniężne.
Udziały we wspólnych przedsięwzięciach, gdzie Grupa sprawuje współkontrolę są ujmowane metodą praw własności. Przed obliczeniem udziału w aktywach netto wspólnego przedsięwzięcia dokonuje się odpowiednich korekt w celu doprowadzenia danych finansowych tych jednostek do zgodności z MSSF stosowanymi przez Grupę.
5. Opcje put udziałów niekontrolujących w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
Umowny obowiązek nabycia przez jednostkę instrumentów kapitałowych powoduje powstanie zobowiązania finansowego w wysokości szacunkowej wartości przyszłego zobowiązania nawet wtedy, gdy obowiązek ten jest uwarunkowany wykonaniem przez drugą stronę prawa przedstawienia do wykupienia, np. w sytuacji, w której udziałowcy niekontrolujący mają prawo przedłożyć jednostce dominującej do zakupu akcje jednostki zależnej. Jeśli warunki kontraktu nie przewidują przeniesienia na spółkę dominującą korzyści wynikających z prawa własności instrumentu kapitałowego objętego opcją put, na każdy dzień bilansowy następuje reklasyfikacja udziału niekontrolującego, do którego nadal alokowana jest część wyniku finansowego przypadająca na udziały niekontrolujące, na zobowiązanie finansowe, tak jakby nabycie instrumentu kapitałowego objętego opcją put miało miejsce na ten dzień. Zmiana reklasyfikowanej kwoty jest ujmowana bezpośrednio w kapitałach Grupy w pozycji "Transakcje na udziałach niekontrolujących".
Jeśli warunki kontraktu przewidują przeniesienie na spółkę dominującą korzyści wynikających z prawa własności instrumentu kapitałowego objętego opcją put, na dzień objęcia kontroli oraz na każdy kolejny dzień bilansowy nie jest rozpoznawany udział niekontrolujący wynikający z instrumentów kapitałowych będących przedmiotem opcji. Tym samym połączenie jest rozliczane tak jakby na dzień objęcia kontroli jednostka dominująca nabyła udział w kapitale jednostki zależnej powiększony o udział będący przedmiotem opcji put. Zobowiązanie wynikające z opcji put jest na każdy dzień bilansowy wyceniane do wartości godziwej, a zmiany w szacunkach są odnoszone do rachunku zysków i strat (działalność finansowa). Udział w wyniku przypadający na udział w kapitale będący przedmiotem opcji jest alokowany do jednostki dominującej.
6. Połączenia jednostek gospodarczych znajdujących się pod wspólną kontrolą
Połączenie jednostek gospodarczych dotyczące jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą to połączenie jednostek gospodarczych, w ramach którego wszystkie łączące się jednostki znajdują się ostatecznie pod kontrolą tej samej strony lub stron zarówno przed, jak i po połączeniu oraz kontrola ta nie jest tymczasowa.
W szczególności, chodzi tu o takie transakcje, jak transfer spółek lub przedsięwzięć pomiędzy jednostkami Grupy lub połączenie jednostki dominującej z jej jednostką zależną.
W przypadku przekształceń polegających na wniesieniu aportem inwestycji w jedną jednostkę zależną od drugiej jednostki zależnej lub połączenia dwóch jednostek zależnych od Asseco Poland S.A., następuje jedynie przeksięgowanie wartości inwestycji w przejmowaną jednostkę zależną na poziomie jednostkowego sprawozdania finansowego. Tym samym przeniesienie jednej jednostki zależnej pod drugą jednostkę zależną nie ma wpływu na wynik finansowy Grupy.
7. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej
Walutą pomiaru Jednostki Dominującej oraz walutą sprawozdawczą niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski (PLN). Walutą funkcjonalną zagranicznych jednostek zależnych są między innymi: NIS (nowy szekel izraelski), EUR (euro), USD (dolar amerykański), CZK (korona czeska), RON (nowy lej rumuński), RSD (dinar serbski) czy RUB (rubel rosyjski).
Transakcje wyrażone w walutach obcych (tj. walutach innych niż waluta funkcjonalna) są przeliczane na moment początkowego ujęcia na walutę funkcjonalną przy zastosowaniu kursu obowiązującego na dzień zawarcia transakcji. Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach obcych są przeliczane po kursie waluty funkcjonalnej obowiązującym na dzień bilansowy. Pozycje niepieniężne wyceniane według kosztów historycznych w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia początkowej transakcji. Pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia ustalenia takiej wartości godziwej.
Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach innych niż złoty polski (dla jednostek, których walutą funkcjonalną jest PLN) są przeliczane na złote polskie przy zastosowaniu odpowiednio obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów (kosztów) finansowych oraz w przypadkach określonych zasadami (polityką) rachunkowości, kapitalizowane w wartości aktywów.
Pozycje sprawozdań finansowych jednostek zagranicznych są przeliczane na walutę sprawozdawczą Grupy w następujący sposób:
W przypadku zagranicznych jednostek pośrednio zależnych, sprawozdanie finansowe jest przeliczane z waluty funkcjonalnej tej jednostki na polski złoty etapami, tj. w pierwszej kolejności wartości wyrażone w walucie funkcjonalnej jednostki zależnej są przeliczane na walutę funkcjonalną jej bezpośredniej jednostki dominującej (jednostka dominująca niższego szczebla), a następnie sprawozdanie skonsolidowane jednostki dominującej niższego szczebla jest przeliczane na walutę funkcjonalną jej jednostki dominującej.
Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po dacie oddania środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, obciążają zysk lub stratę w momencie ich poniesienia.
Środki trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, dla których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów.
Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów.
Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta z bilansu po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów z bilansu (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej pozycji) są ujmowane w rachunku zysków i strat okresu, w którym dokonano takiego usunięcia.
Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonych o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu przekazania środka trwałego do użytkowania.
Aktywa trwałe i ich grupy do sprzedaży uznaje się za przeznaczone do sprzedaży, w sytuacji, gdy ich wartość bilansowa zostanie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Ten warunek może być spełniony tylko, kiedy wystąpienie transakcji sprzedaży jest wysoce prawdopodobne, a składnik aktywów jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w swoim obecnym stanie. Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do sprzedaży zakłada zamiar kierownictwa spółek do dokonania transakcji sprzedaży w ciągu roku od momentu dokonania klasyfikacji. Aktywa trwałe sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się po niższej spośród dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane ze sprzedażą.
Początkowe ujęcie nieruchomości inwestycyjnych następuje według ceny nabycia z uwzględnieniem kosztów transakcyjnych. Wartość bilansowa nieruchomości inwestycyjnych obejmuje koszt wymiany części składowej nieruchomości inwestycyjnej w chwili jego poniesienia, o ile spełnione są kryteria ujmowania, i nie obejmuje kosztów bieżącego utrzymania tych nieruchomości.
Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne są wykazywane według wartości godziwej. Zyski lub straty wynikające ze zmian wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych są ujmowane w zysku lub stracie w tym okresie, w którym powstały, z uwzględnieniem powiązanego wpływu na podatek odroczony.
Wartości niematerialne nabyte w ramach oddzielnej transakcji są ujmowane według ceny nabycia. Wartości niematerialne nabyte w ramach transakcji przejęcia jednostki gospodarczej są ujmowane według wartości godziwej na dzień przejęcia.
Okres użytkowania wartości niematerialnych zostaje oceniony i uznany za ograniczony lub nieokreślony. Wartości niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania amortyzuje się metodą liniową w oparciu o ich szacowany okres użytkowania, a koszty amortyzacji są ujmowane w rachunku zysków i strat zgodnie z miejscem ich powstawania.
Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz te, które nie są użytkowane są corocznie poddawane weryfikacji pod kątem ewentualnej utraty wartości. Pozostałe wartości niematerialne są poddawane testom na utratę wartości, jeżeli istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata ich wartości. Jeżeli wartość bilansowa przekracza szacowaną wartość możliwą do odzyskania (wyższa z następujących dwóch wartości – ceny sprzedaży netto lub wartości użytkowej), wartość tych aktywów obniżana jest do poziomu wartości odzyskiwalnej.
Zyski lub straty wynikające z usunięcia wartości niematerialnych z bilansu są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danego składnika aktywów i są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozostałych przychodach lub kosztach operacyjnych w momencie jego wyksięgowania.
Wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie
Spółka prezentuje w odrębnych kategoriach produkty końcowe projektów rozwojowych ("oprogramowanie wytworzone we własnym zakresie") oraz produkty, których proces wytwórczy nie został jeszcze ukończony ("koszty niezakończonych projektów rozwojowych"). Składnik wartości niematerialnych wytworzony we własnym zakresie w wyniku prac rozwojowych (lub realizacji etapu prac rozwojowych przedsięwzięcia prowadzonego we własnym zakresie) jest ujmowany wtedy i tylko wtedy, gdy Spółka jest w stanie wykazać:
Koszt wytworzenia składnika wartości niematerialnych we własnym zakresie jest sumą nakładów poniesionych od dnia, w którym po raz pierwszy dany składnik wartości niematerialnych spełni wyżej wymienione kryteria ujmowania pozycji. Nie podlegają aktywowaniu wartości nakładów ujętych uprzednio w kosztach. Koszt wytworzenia składnika wartości niematerialnych we własnym zakresie obejmuje nakłady, które mogą być bezpośrednio przyporządkowane czynnościom tworzenia, produkcji i przystosowania składnika aktywów do użytkowania w sposób zamierzony przez kierownictwo. Do takich kosztów zaliczane są:
a. koszty z tytułu świadczeń na rzecz pracowników, którzy byli bezpośrednio zaangażowani w proces wytworzenia tego składnika;
Do kosztu wytworzenia składnika wartości niematerialnych we własnym zakresie nie zalicza się:
Do momentu zakończenia prac rozwojowych, skumulowane koszty pozostające w bezpośrednim związku z tymi pracami prezentuje się jako "Koszty niezakończonych projektów rozwojowych". W momencie ukończenia prac rozwojowych, gotowy efekt prowadzonego procesu wytwórczego jest przenoszony do kategorii "Oprogramowanie wytworzone we własnym zakresie" i od tego momentu spółki Grupy rozpoczynają amortyzowanie wytworzonego we własnym zakresie oprogramowania. Koszty prac rozwojowych spełniające powyższe kryteria ujmowane są według cen nabycia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wszelkie nakłady przeniesione na kolejny okres są amortyzowane przez przewidywany okres uzyskiwania przychodów ze sprzedaży z danego przedsięwzięcia.
Dotacje rządowe są ujmowane wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje uzasadnione przekonanie, że jednostka gospodarcza spełni warunki związane z dotacją oraz że dotacja zostanie otrzymana. Dotacja jest księgowana w ten sam sposób niezależnie od tego, czy została ona otrzymana w formie środków pieniężnych, czy też przybrała formę redukcji zobowiązań wobec rządu.
Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód (lub pomniejszenie kosztów) w sposób współmierny do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować.
Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów, wówczas jej wartość godziwa jest ujmowana na koncie przychodów przyszłych okresów, a następnie stopniowo, drogą równych odpisów rocznych, odnoszona do rachunku zysków i strat przez szacowany okres użytkowania związanego z nią składnika aktywów, poprzez zmniejszenie kosztów odpisu amortyzacyjnego.
Koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu składnika aktywów, który wymaga znacznego czasu niezbędnego do przygotowania go do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży, należy aktywować jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Wszystkie pozostałe koszty finansowania zewnętrznego należy ujmować jako koszty w okresie, w którym je poniesiono. Na koszty finansowania zewnętrznego składają się odsetki oraz zyski lub straty z tytułu różnic kursowych do wysokości odpowiadającej korekcie kosztu odsetek.
Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie występują, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Grupa dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik aktywów został przypisany.
Wartość odzyskiwalna składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży tego składnika aktywów lub ośrodka, lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość odzyskiwalną ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba, że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie przepływów pieniężnych, a są one w większości niezależnie generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa od jego wartość odzyskiwalnej, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do wysokości oszacowanej wartości odzyskiwalnej. Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej (przed uwzględnieniem skutków opodatkowania) odzwierciedlającej bieżące rynkowe oszacowania wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składników majątkowych używanych w działalności kontynuowanej ujmuje się jako element kosztów operacyjnych.
Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia, czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony. Jeżeli takie przesłanki występują, Grupa szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od momentu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku podwyższa się wartość bilansową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po uwzględnieniu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika aktywów ujmuje się niezwłocznie jako pomniejszenie kosztów operacyjnych. Po odwróceniu odpisu aktualizującego, w kolejnych okresach odpis amortyzacyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób, który pozwala w ciągu pozostałego okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego zweryfikowanej wartości bilansowej pomniejszonej o wartość końcową.
Aktywa finansowe dzielone są na następujące kategorie:
Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności są to notowane na aktywnym rynku aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, o określonych lub możliwych do określenia płatnościach oraz ustalonym terminie wymagalności, które Spółka zamierza i ma możliwość utrzymać w posiadaniu do tego czasu, inne niż:
Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności wyceniane są według zamortyzowanego kosztu przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności kwalifikowane są jako aktywa długoterminowe, jeżeli ich zapadalność przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Składnikiem aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy jest składnik spełniający jeden z poniższych warunków:
elementem rachunkowości zabezpieczeń oraz umów gwarancji finansowych,
b. został zgodnie z MSR 39 zakwalifikowany do tej kategorii w momencie początkowego ujęcia.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy są wyceniane w wartości godziwej uwzględniając ich wartość rynkową na dzień bilansowy bez uwzględnienia kosztów transakcji sprzedaży. Zmiany wartości tych instrumentów finansowych ujmowane są w rachunku zysków i strat jako przychody lub koszty finansowe. Jeżeli kontrakt zawiera jeden lub więcej wbudowanych instrumentów pochodnych, cały kontrakt może zostać zakwalifikowany do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Nie dotyczy to przypadków, gdy wbudowany instrument pochodny nie wpływa istotnie na przepływy pieniężne z kontraktu lub jest rzeczą oczywistą po pobieżnej analizie lub bez jej przeprowadzania, że gdyby podobny hybrydowy instrument byłby najpierw rozważany, to oddzielenie wbudowanego instrumentu pochodnego byłoby zabronione. Aktywa finansowe mogą być przy pierwotnym ujęciu zakwalifikowane do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeżeli poniższe kryteria są spełnione: (i) taka kwalifikacja eliminuje lub znacząco obniża niespójność w zakresie ujmowania lub wyceny (niedopasowanie księgowe); lub (ii) aktywa są częścią grupy aktywów finansowych, które są zarządzane i oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem; lub (iii) aktywa finansowe zawierają wbudowane instrumenty pochodne, które powinny być oddzielnie ujmowane.
Pożyczki i należności to niezaliczane do instrumentów pochodnych aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, nienotowane na aktywnym rynku. Zalicza się je do aktywów obrotowych, o ile termin ich wymagalności nie przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego. Pożyczki udzielone i należności o terminie wymagalności przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego zalicza się do aktywów trwałych.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały zaklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży lub nienależące do żadnej z wcześniej wymienionych trzech kategorii aktywów. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są ujmowane według wartości godziwej, powiększonej o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych. W przypadku braku notowań giełdowych na aktywnym rynku i braku możliwości wiarygodnego określenia ich wartości godziwej metodami alternatywnymi, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wyceniane są w cenie nabycia skorygowanej o odpis z tytułu utraty wartości. Dodatnią i ujemną różnicę pomiędzy wartością godziwą aktywów dostępnych do sprzedaży (jeśli istnieje cena rynkowa ustalona na aktywnym rynku regulowanym albo których wartość godziwa może być ustalona w inny wiarygodny sposób) a ich ceną nabycia, po pomniejszeniu o podatek odroczony, ujmuje się w pozostałych dochodach całkowitych. Spadek wartości aktywów dostępnych do sprzedaży spowodowany utratą wartości ujmuje się jako koszt finansowy.
Nabycie i sprzedaż aktywów finansowych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji. W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych wycenia się w wartości godziwej, powiększonej, w przypadku składnika aktywów niekwalifikowanego jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia.
Składnik aktywów finansowych zostaje usunięty z bilansu, gdy Spółka traci kontrolę nad prawami umownymi składającymi się na dany instrument finansowy. Zazwyczaj ma to miejsce w przypadku sprzedaży instrumentu lub gdy wszystkie przepływy środków pieniężnych przypisane danemu instrumentowi przechodzą na niezależną stronę trzecią.
Spółka dzieli zapasy na dwie kategorie: towary i części serwisowe (części zamienne oraz sprzęt komputerowy, który został nabyty w celu realizacji kontraktów na usługi utrzymania).
Spółka na każdy dzień bilansowy sporządza analizę wiekową towarów i na jej podstawie dokonuje odpisów aktualizujących według następujących zasad:
b. 75% na towary składowane powyżej 18 miesięcy a poniżej 24 miesięcy,
c. 50% na towary składowane powyżej 12 miesięcy a poniżej 18 miesięcy,
Wartość początkowa części serwisowych jest odnoszona w koszty liniowo na przestrzeni trwania kontraktu na usługi utrzymania, pod które części te zostały nabyte.
Spółka corocznie analizuje czy powyższe zasady tworzenia odpisów odpowiadają faktycznej utracie wartości posiadanych zapasów.
Odpisy z tytułu aktualizacji wartości zapasów ujmowane są w kosztach operacyjnych.
W rozliczeniach międzyokresowych kosztów wykazywane są wydatki poniesione do dnia bilansowego, które dotyczą przyszłych okresów (czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów) lub są związane z przyszłymi przychodami.
W szczególności do rozliczeń międzyokresowych zaliczane są:
Należności z tytułu dostaw i usług są ujmowane i wykazywane według kwot pierwotnie zafakturowanych, z uwzględnieniem odpisu aktualizującego. Należności o odległych terminach płatności są ujmowane według wartości bieżącej oczekiwanej zapłaty.
Odpisy na należności wątpliwe szacowane są wtedy, gdy ściągnięcie pełnej kwoty należności, zgodnie z pierwotnymi warunkami, przestało być prawdopodobne. Wielkość odpisu stanowi różnicę między wartością nominalną należności a wartością możliwą do odzyskania, która stanowi bieżącą wartość oczekiwanych przepływów pieniężnych, zdyskontowaną przy użyciu stopy procentowej właściwej dla podobnych pożyczkobiorców.
Wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:
a. należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,
Ponadto Grupa dokonuje analizy odpisów aktualizujących nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału. Odpis aktualizujący wartość należności tworzony jest na podstawie indywidualnej analizy z uwzględnieniem prawdopodobieństwa uzyskania zapłaty, wartości posiadanego zabezpieczenia oraz wartości możliwej do zrealizowania kompensaty wzajemnych wierzytelności. Jeżeli jest to w ocenie Zarządu uzasadnione, tworzenia odpisu aktualizującego dokonuje się go na zasadach ogólnych w wysokościach nie mniejszych niż:
c. 50% w stosunku do należności przeterminowanych od 6 do 12 miesięcy (licząc od daty terminu płatności), z uwzględnieniem spłat, porozumień itp. mających miejsce po dniu bilansowym.
Aktualizacja wartości należności uwzględnia nie tylko zdarzenia, które nastąpiły do dnia bilansowego, ale także ujawnione później, do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, jeżeli zdarzenia te dotyczą należności ujętej w księgach rachunkowych na dzień bilansowy. Spółka corocznie analizuje czy powyższe zasady tworzenia odpisów odpowiadają faktycznej utracie wartości należności.
Należności dochodzone na drodze sądowej są to wszelkie należności skierowane w kraju lub za granicą na drogę postępowania sądowego, w tym także dlatego, że dłużnik kwestionuje swoje zobowiązanie, dla przerwania biegu przedawnienia albo do uzyskania prawa do egzekucji należności. Odpis aktualizujący wartość należności tworzony jest na podstawie indywidualnej analizy z uwzględnieniem oceny prawnej co do rezultatu sporu zwłaszcza oceny prawdopodobieństwa uzyskania zapłaty. Jeżeli jest uzasadnione tworzenie odpisu aktualizującego dokonuje się go do wysokości 100%.
Odpisy aktualizujące wartość należności handlowych zalicza się do kosztów operacyjnych. Odpisy wartości pozostałych należności zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych, jeśli należność powstała wskutek transakcji sprzedaży inwestycji lub innej działalności, której koszty i przychody co do zasady obciążają działalność finansową. Odpisy salda należności wynikającego z naliczonych odsetek zalicza się do kosztów finansowych.
W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego, całość lub odpowiednia część uprzednio dokonanego odpisu zwiększa wartość danego składnika aktywów i korygowane są odpowiednie pozycje kosztów.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w bilansie obejmują środki pieniężne w banku i w kasie, lokaty krótkoterminowe o pierwotnym okresie zapadalności nieprzekraczającym trzech miesięcy oraz inne instrumenty o wysokim stopniu płynności.
Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i ich ekwiwalentów. Dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych Grupa przyjęła zasadę nieujmowania w saldzie środków pieniężnych i ich ekwiwalentów kredytów w rachunkach bieżących, stanowiących element finansowania, oraz zastrzeżonych środków pieniężnych.
W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki oraz papiery dłużne są ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej otrzymanych środków pieniężnych, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu, pożyczki lub emisji papierów dłużnych.
Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki oraz papiery dłużne są następnie wyceniane według zamortyzowanej ceny nabycia, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanej ceny nabycia uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki lub emisji papierów dłużnych oraz dyskonta lub premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania.
Różnica między środkami otrzymanymi (pomniejszonymi o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki lub emisji papierów dłużnych) a wartością do spłaty ujmowana jest w rachunku zysków i strat przez okres trwania finasowania.
20. Leasing
Umowy leasingu finansowego, które przenoszą na Grupę zasadniczo całe ryzyko i korzyści wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, są ujmowane w bilansie na dzień rozpoczęcia leasingu według niższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego stanowiącego przedmiot leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są alokowane na koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu, w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania.
Koszty finansowe są ujmowane w rachunku zysków i strat, chyba, że spełnione są wymogi kapitalizacji (w 2017 roku ani w okresie porównywalnym Grupa nie skapitalizowała kosztów odsetkowych związanych z umowami leasingu finansowego).
Środki trwałe użytkowane na mocy umów leasingu finansowego są amortyzowane przez krótszy z dwóch okresów: szacowany okres użytkowania środka trwałego lub okres leasingu, chyba że umowa leasingu przewiduje, że po jej zakończeniu korzystający uzyska tytuł własności przedmiotu leasingu, to dany składnik aktywów amortyzuje się przez okres jego ekonomicznej użyteczności, tj. wg zasad amortyzacji stosowanych w odniesieniu do podobnych własnych składników aktywów.
Umowy leasingowe, zgodnie z którymi leasingodawca zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, zaliczane są do umów leasingu operacyjnego. Opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego oraz późniejsze raty leasingowe ujmowane są jako koszty operacyjne metodą liniową przez okres trwania leasingu. Warunkowe opłaty leasingowe są ujmowane jako koszt w okresie, w którym stają się należne.
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług dotyczące działalności operacyjnej są ujmowane i wykazywane według kwot wymaganej zapłaty i ujmowane w okresach sprawozdawczych, których dotyczą.
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Grupie ciąży obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne, oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania.
Jeżeli Grupa spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów. Tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi, koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w rachunku zysków i strat pomniejszone o wszelkie zwroty.
Grupa rozpoznaje rezerwy na umowy rodzące obciążenia, jeżeli nieuniknione koszty wypełnienia obowiązków przewyższają możliwe do uzyskania korzyści.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.
Rezerwa na naprawy gwarancyjne tworzona jest na pokrycie przyszłych przewidywanych kosztów realizacji zobowiązań gwarancyjnych lub serwisowych wynikających z realizowanych kontraktów IT. Koszty realizacji zobowiązania gwarancyjnego obejmują przede wszystkim koszt pracochłonności (ilość roboczodni pomnożona przez stawkę ewidencyjną) oraz wartość towarów, materiałów i usług obcych zużytych w ramach wypełniania zobowiązań gwarancyjnych.
Rezerwa ta jest zawiązywana w następujących przypadkach:
Wartość rezerwy, rozpoznawana na dzień bilansowy jest współmierna ze stanem realizacji kontraktu IT.
Koszty związane ze świadczeniem usług wynikających ze zobowiązania gwarancyjnego pomniejszają w momencie ich ponoszenia wartość zawiązanej rezerwy. Na każdy dzień bilansowy Grupa dokonuje weryfikacji wysokości zawiązanych rezerw na naprawy gwarancyjne. Jeśli faktyczna realizacja zobowiązania lub przewidywane przyszłe koszty są niższe/wyższe niż zakładano w momencie początkowego ujęcia rezerwy, rezerwa jest odpowiednio obniżana/zwiększana tak, aby odzwierciedlić bieżące oczekiwania Grupy, co do kosztów realizacji zobowiązania gwarancyjnego w przyszłych okresach.
Przychody są ujmowane gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób oraz gdy istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że Grupa
uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu przeprowadzonej transakcji.
Jeżeli wyniku na transakcji dotyczącej usług nie można oszacować w wiarygodny sposób, przychody z transakcji ujmuje się tylko do wysokości kosztów, które Grupa spodziewa się odzyskać.
Grupa wyróżnia następujące rodzaje przychodów:
W ramach kategorii "Licencje i/lub usługi własne" prezentowane są przychody z tytułu umów z klientami, których przedmiotem jest dostarczanie oprogramowania własnego lub świadczenie usług z nim związanych. Usługi te mogą być realizowane przez pracowników Grupy (zasoby własne) jak również przez podwykonawców (zasoby obce). Decyzja o zaangażowaniu podwykonawców dla tej kategorii przychodów nie zmienia ani zakresu odpowiedzialności, ani relacji pomiędzy spółkami Grupy a klientem, na rzecz którego świadczona jest usługa. To, czy do tego typu projektów zaangażowani zostaną podwykonawcy, czy usługa będzie realizowana przez pracowników własnych leży wyłącznie w gestii Grupy. Ponadto do tej kategorii klasyfikuje się przychody ze świadczenia usług własnych na oprogramowaniu obcym i infrastrukturze.
W ramach kategorii "Licencje i/lub usługi obce" prezentowane są przychody z tytułu sprzedaży licencji obcych oraz ze świadczenia usług, które ze względów technologicznych lub prawnych muszą być realizowane przez podwykonawców (dotyczy to usług utrzymania sprzętu i licencji oraz outsourcingu świadczonych przez ich producentów).
Przychody ze sprzedaży licencji i/lub usług własnych, które są dostarczane/świadczone w ramach kontraktu wdrożeniowego są rozpoznawane zgodnie ze stopniem zaawansowania całego kontraktu. Zasady rozpoznawania przychodów dla kontraktów wdrożeniowych zostały opisane w punkcie 25 Istotnych zasad rachunkowości.
W przypadku sprzedaży licencji/usług własnych przychody są ujmowane w okresie, w którym Grupa spodziewa się, że będzie zobowiązana do świadczenia usług na rzecz klienta.
Przychody ze sprzedaży licencji/usług obcych mogą być rozpoznawane jak przychody ze sprzedaży towarów lub jak przychody ze sprzedaży usług, w zależności od charakteru umowy z klientem.
W przypadku licencji i/lub usług obcych, dla których w momencie sprzedaży znaczące ryzyko i korzyści związane z daną licencją i/lub usługą obcą są przenoszone na nabywcę, przychody są rozpoznawane jak przychody ze sprzedaży towaru, tj. jednorazowo w momencie sprzedaży, bez względu na to czy przedmiotem umowy jest licencja i/lub usługa obca na czas określony czy nieokreślony. Grupa uznaje, że znaczące ryzyko jest przekazywane na nabywcę, w przypadku, gdy po dostarczeniu licencji/usługi Grupa nie jest zobowiązana do żadnych dodatkowych świadczeń na rzecz klienta, których koszt mógłby być istotny.
W pozostałym przypadku, tj. gdy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z licencji i/lub usługi obcej nie są przekazywane na nabywcę w momencie sprzedaży, przychody ze sprzedaży są ujmowane jak przychody ze sprzedaży usług, tj. w okresie, w którym odbywa się świadczenie usługi poprzez odwołanie się do stopnia zaawansowania realizacji transakcji.
Przychody ze sprzedaży sprzętu są rozpoznawane jak przychody ze sprzedaży towarów, tj. przychody są ujmowane, jeżeli znaczące ryzyko i korzyści wynikające z umowy zostały przekazane nabywcy oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób.
b. Odsetki
Przychody z tytułu odsetek są ujmowane sukcesywnie w miarę ich narastania (z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej, stanowiącej stopę dokładnie dyskontującą przyszłe wpływy gotówkowe przez szacowany okres użytkowania instrumentów finansowych) do wartości bilansowej netto danego składnika aktywów finansowych.
Przychody z odsetek stanowią odsetki od udzielonych pożyczek, inwestycji w papiery wartościowe utrzymywane do terminu wymagalności, depozytów bankowych i pozostałych tytułów, oraz rozliczone dyskonto kosztów (zobowiązań) zgodnie z metodą efektywnej stopy procentowej.
c. Dywidendy
Dywidendy są ujmowane w momencie ustalenia praw akcjonariuszy do ich otrzymania.
25. Przychody i koszty z realizacji kontraktów wdrożeniowych
Przychody z kontraktu wdrożeniowego obejmują wysoko prawdopodobne przychody wynikające z zawartych umów/zleceń, które można oszacować w sposób wiarygodny. Tym samym z puli przychodów wyłączane są te kwoty, które, mimo iż wynikają z zawartej umowy, są w ocenie Grupy wątpliwe do uzyskania (np. Grupa spodziewa się, że klient zrezygnuje z części prac określonych w umowie).
Za przychody kontraktu uznaje się następujące przychody:
Koszty kontraktu obejmują:
Koszty zasobów własnych zatrudnionych przy realizacji kontraktu kalkulowane są na podstawie zrealizowanej (dla okresów zakończonych) i szacowanej (dla okresów prognozowanych) pracochłonności oraz odpowiedniej stawki ewidencyjnej (kosztowej) pokrywającej koszty wytworzenia.
Stawka ewidencyjna to koszt osobogodziny (lub osobodnia) własnych zasobów produkcyjnych skalkulowany na bazie zabudżetowanych na dany rok kosztów wytworzenia.
Celem wyceny wdrożeniowego kontraktu IT jest ustalenie wartości przychodów, które należy rozpoznać w okresie. Grupa dokonuje wyceny stosując metodę stopnia zaawansowania (ang. "percentage of completion").
Jeżeli poniesione koszty pomniejszone o przewidywane straty a powiększone o zyski ujęte w rachunku zysków i strat przekraczają swoim zaawansowaniem procentowym zaawansowanie procentowe zafakturowanej sprzedaży, wynikająca z powyższej różnicy kwota niezafakturowanej sprzedaży prezentowana jest w aktywach bilansu w należnościach z tytułu dostaw i usług w kategorii "Należności z wyceny bilansowej kontraktów IT". Jeżeli zaawansowanie procentowe zafakturowanej sprzedaży przekracza zaawansowanie procentowe poniesionych kosztów pomniejszonych o przewidywane straty a powiększone o zyski ujęte w rachunku zysków i strat, wynikające z powyższej różnicy przyszłe przychody prezentowane są w zobowiązaniach z tytułu dostaw i usług, w kategorii "Zobowiązanie z tytułu wyceny kontraktów IT".
Kontraktem generującym stratę jest kontrakt, w którym łączna kwota przychodów z kontraktu jest niższa niż łączna wartość kosztów.
W przypadku, gdy jest wysoce prawdopodobne, że łączne koszty wykonania umowy przekroczą łączne przychody z tytułu umowy, przewidywana strata jest ujmowana jako koszt okresu, w którym została ujawniona poprzez utworzenie rezerwy na straty kontraktowe.
Wysokość rezerwy lub/i zasadność jej utrzymania jest weryfikowana na każdy kolejny dzień bilansowy, aż do momentu zakończenia kontraktu.
Wartość utworzonych rezerw na straty powiększa saldo rezerw i jest prezentowana w kategorii "Rezerwy z tytułu wyceny kontraktów IT".
Metody mierzenia stopnia zaawansowania realizacji kontraktu
W celu ustalenia stopnia zaawansowania realizacji umowy Spółka stosuje taką metodę, która pozwala w sposób wiarygodny ustalić stan realizacji prac. W zależności od charakteru umowy, metody te mogą obejmować:
Metodę procentowego zaawansowania stosuje się narastająco w każdym okresie obrotowym w stosunku do bieżących szacunków przychodów i kosztów umowy. Skutki zmian szacunków przychodów lub kosztów umowy ujmuje się w okresie, w którym zmiana ta wystąpiła.
Wycenie na ogół podlegają pojedyncze umowy lub umowy wraz z aneksami, jeśli aneksy te dotyczą modyfikacji umowy głównej (rozszerzają lub ograniczają zakres umowy podstawowej). W przypadku, gdy aneks jest dodatkowym zleceniem spoza zakresu umowy głównej, za które cena ustalona jest bez odniesienia do ceny z zasadniczej umowy, wyceniany jest on oddzielnie.
Gdy umowa dotyczy grupy elementów, to jej część dotycząca każdego z tych elementów może być traktowana jako oddzielny kontrakt, tylko jeżeli zostaną łącznie spełnione następujące warunki:
Natomiast grupa umów może być traktowana jako pojedynczy kontrakt, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
Spółka prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym oraz w układzie kalkulacyjnym. Koszt własny sprzedaży obejmuje koszty bezpośrednio związane z nabyciem sprzedanych towarów i wytworzeniem sprzedanych usług. Koszty sprzedaży obejmują koszty handlowe i koszty marketingowe (w tym sponsoring). Koszty ogólnego zarządu obejmują koszty związane z kierowaniem spółkami z Grupy oraz koszty administracji.
27. Podatek dochodowy i podatek od towarów i usług
Zobowiązania i należności z tytułu bieżącego podatku za okres bieżący i okresy poprzednie wycenia się w wysokości kwot przewidywanej zapłaty na rzecz organów podatkowych (podlegających zwrotowi od organów podatkowych) z zastosowaniem stawek podatkowych i przepisów podatkowych, które prawnie lub faktycznie już obowiązywały na dzień bilansowy.
Na potrzeby sprawozdawczości finansowej odroczony podatek dochodowy jest wyliczany metodą zobowiązań bilansowych w stosunku do wszystkich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym. Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych za wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji niestanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania niemającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową. W przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach rezerwa na podatek odroczony jest ujmowana w bilansie jedynie, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych nie podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe ulegną odwróceniu.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również do niewykorzystanych aktywów z tytułu odroczonego podatku i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty. Nie dotyczy to sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji niestanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową. W przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku jest ujmowany w bilansie jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu lub podwyższeniu o tyle, o ile uległy zmianie szacunki dotyczące osiągnięcia dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) prawnie lub faktycznie obowiązujące na dzień bilansowy.
Grupa kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.
Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale własnym, a nie w rachunku zysków i strat.
Grupa ujmuje i wycenia aktywa lub zobowiązania z tytułu bieżącego i odroczonego podatku dochodowego przy zastosowaniu wymogów MSR 12 Podatek dochodowy w oparciu o zysk (stratę podatkową), podstawę opodatkowania, nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe i stawki podatkowe, uwzględniając ocenę niepewności związanych z rozliczeniami podatkowymi. Gdy istnieje niepewność co do tego, czy i w jakim zakresie organ podatkowy będzie akceptował poszczególne rozliczenia podatkowe transakcji, Grupa ujmuje te rozliczenia uwzględniając ocenę niepewności.
Przychody, koszty i aktywa są ujmowane w wartości pomniejszonej o wartość podatku od towarów i usług, z wyjątkiem, gdy:
Kwota netto podatku od towarów i usług możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz władz podatkowych jest ujęta w bilansie jako część należności lub zobowiązań.
28. Zysk netto na akcję (podstawowy i rozwodniony)
Podstawowy zysk netto przypadający akcjonariuszom Jednostki Dominującej na akcję dla każdego okresu jest obliczany poprzez podzielenie zysku netto z działalności kontynuowanej za dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. Rozwodniony zysk netto przypadający akcjonariuszom Jednostki Dominującej na jedną akcję dla każdego okresu jest obliczany poprzez podzielenie zysku netto z działalności kontynuowanej za dany okres przez sumę średniej ważonej liczby akcji w danym okresie sprawozdawczym i wszystkich potencjalnych akcji nowych emisji.
Poniższy graf przedstawia strukturę organizacyjną Grupy Asseco na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym:
100/100 udział w głosach/udział w kapitale na dzień 31 grudnia 2017 roku (w procentach) (100/100) udział w głosach/udział w kapitale na dzień 31 grudnia 2016 roku (w procentach)
jednostka zależna
C. Struktura Grupy Matrix IT Matrix IT Systems Ltd John Bryce Training Ltd Tangram Soft Ltd Izrael Izrael Izrael 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Matrix IT Advanced Inf. System Ltd Matrix-IFS UK Ltd Matrix IT Software Products Ltd Aviv Engineering Management and Infrastructure Systems Ltd. IQ-SOFT John Bryce Ltd Managware Ltd Izrael Wielka Brytania Izrael Izrael Węgry Izrael 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 85/85 (85/85) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Robotz.systems Ltd. Exzac Inc Infinity Labs R&D Ltd AMCG Infrastructure and Transportation Ltd. JBT Asia Ltd. Matrix BI Ltd Izrael USA Izrael Izrael Cypr Izrael 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 50,1/100 (50,1/100) 95/95 (95/95) 100/100 (100/100) 60/60 (60/60) Comprise Technologies Lts Network Infastructure Technologies Inc. Nimbos Technologies Ltd. AMCG Marketing Ltd. The Israel Management Center Tact Computers & Systems Ltd Izrael USA Izrael Izrael Izrael Izrael 100/100 (100/100) 60/60 (60/60) 100/100 (0/0) 67/67 (67/67) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Hoshen-Eliav System Engineering Ltd. Matrix NIT Ltd. Ignition Point Ltd. D.H.V. Med Ltd. Matrix Testing and Automation Ltd Izrael Izrael Izrael Izrael Izrael 100/100 (100/100) 100/100 (0/0) 100/100 (0/0) 52/52 (52/52) 100/100 (100/100) SEEV Solutions Ltd Matrix IT System Management Ltd Aviv - Engineering Management and Top Q (Aqua) Software Ltd Izrael Izrael Izrael Izrael 75/75 (75/75) 100/100 (100/100) 97/97 (97/97) 100/100 (100/100) Ono Apps Ltd. A Soft Ltd AMCG (USA) Ltd. Elon Software Systems Ltd Matrix IT Integration & Infrastructures Ltd Izrael Izrael USA Izrael Izrael 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Consultants Matrix-IFS Canada Inc. 2BNet Ltd Matrix IT E.R.P Solutions Ltd Matrix IT Solutions Ltd Tikshuv Systems In Education (Shacham) Ltd Kanada Izrael Izrael Izrael Izrael 100/100 / (0/0) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Cyber box Ltd Matrix Consulting Ltd Babcom Centers Ltd Periscope Enterpr. And Managment Ltd Izrael Izrael Izrael Izrael 100/100 (70/70) 100/100 (100/100) 50,1/50,1 (50,1/50,1) 100/100 (100/100) 2BSecure Ltd. K.B.I.S Ltd Matrix Global Turkey Teknoloji Hizmetleri Sibam Ltd Izrael Izrael Turcja Izrael 100/100 (100/100) 51/51 (51/51) 100/100 (0/0) 100/100 (100/100) Programa Logistic Systems Ltd. Matchpoint IT Ltd Net-shore Ltd Matrix Defense Ltd. Izrael Izrael Izrael Izrael 60/60 (60/60) 90/90 (90/90) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) Xtivia Inc Xtivia Technologies Inc Matrix IT Global Services Bulgaria USA USA Bułgaria 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) (100/100) udział w głosach/udział w kapitale na dzień 31 grudnia 2016 roku (w procentach) Stons Inc Matrix IT Global Services Ltd Matrix IT Global Services Macedonia DOOEL USA Izrael Macedonia jednostka zależna 55/55 (55/55) 100/100 (100/100) 100/100 (100/100) * spółka w likwidacji 100/100 udział w głosach/udział w kapitale na dzień 31 grudnia 2017 roku (w procentach) Matrix IT Ltd Izrael
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku miały miejsce następujące zmiany w strukturze Grupy Asseco:
W dniu 2 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy w Gdańsku dokonał wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego połączenia spółki Asseco Data Systems S.A. ze spółkami CTPartners S.A. oraz Sigilogic Sp. z o.o. Transakcja ta pozostała bez wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Asseco.
Dnia 10 marca 2017 roku Asseco Poland S.A. podpisało umowę zbycia 51 akcji spółki R-Style Softlab Joint Stock Company, stanowiących 51% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki R-Style. Cena z umowy wynosiła 71,0 mln PLN, a jej płatność miała nastąpić w terminie do 60 miesięcy od daty zawarcia transakcji.
Umowa sprzedaży zawiera opcje put i call, a cena sprzedaży została zabezpieczona przez ustanowienie zastawu na akcjach każdego kupującego.
W wyniku opisanej transakcji sprzedaży w skonsolidowanym wyniku Grupy została ujęta kwota zysku 0,1 mln PLN na poziomie wyniku brutto.
W związku z pogarszającymi się wynikami spółki R-Style Softlab JSC, w trzecim kwartałe 2017 roku Zarząd Grupy zadecydował o utworzeniu odpisów aktualizujących zarówno wartość inwestycji w jednostkę stowarzyszoną, jaką od marca 2017 roku pozostaje R-Style, jak i odpisów należności wynikających z transakcji sprzedaży. Efekty wynikowe tych decyzji zostały opisane w nocie 3 do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Asseco za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku.
Dnia 20 marca 2017 roku spółka Asseco Poland S.A. podpisała umowę zbycia 1 390 535 szt. akcji spółki Asseco Central Europe a.s., stanowiących 6,51% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Asseco Central Europe a.s. Wartość transakcji wynosiła 32,8 mln PLN, a płatność nastąpi w 8 rocznych ratach, z których pierwsze dwie raty zostały opłacone do dnia publikacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania. Przeniesienie akcji nastąpiło w dniu 29 marca 2017 roku.
Umowa została zawarta, pośrednio lub bezpośrednio, z pięcioma menedżerami Grupy Kapitałowej Asseco Central Europe a.s., z czego jedna umowa została zawarta bezpośrednio z osobą fizyczną, a cztery umowy z podmiotami, nad którymi menedżerowie lub osoby z nimi powiązane sprawują bezpośrednią kontrolę.
Transakcja ta nie miała istotnego wpływu na wynik finansowy Grupy, natomiast jej wpływ na kapitał własny Grupy wyniósł 1,1 mln PLN zysku i został ujęty w pozycji "Transakcje na udziałach niekontrolujących".
Dnia 23 czerwca 2017 roku spółka Asseco Poland S.A. podpisała umowę sprzedaży 2 221 356 szt. akcji spółki Asseco South Eastern Europe S.A. stanowiących 4,28% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki. Wartość transakcji wynosiła 24,2 mln PLN, a płatność nastąpi w 8 rocznych ratach.
Umowa sprzedaży zawiera opcje put i call, a cena sprzedaży została zabezpieczona przez ustanowienie zastawu na akcjach każdego kupującego. Umowy zostały zawarte, pośrednio lub bezpośrednio, z dwudziestoma dwoma menedżerami Grupy Kapitałowej Asseco South Eastern Europe S.A., z czego osiemnaście umów zostało zawartych bezpośrednio z osobami fizycznymi, a cztery umowy z podmiotami, nad którymi menedżerowie lub osoby z nimi powiązane sprawują bezpośrednią kontrolę.
Transakcja ta miała wpływ na wynik finansowy Grupy ze względu na fakt, iż w umowie sprzedaży zidentyfikowano komponent płatności w formie akcji dla kluczowych managerów Grupy ASEE, co opisano dokładnie w nocie 1.ii. do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Asseco. Poza tym, wpływ na kapitał własny Grupy Asseco tej transakcji wyniósł -6,6 mln PLN i został ujęty w pozycji "Transakcje na udziałach niekontrolujących".
W związku z faktem, że opisywane umowy stanowią transakcję płatności na bazie akcji w rozumieniu MSSF 2, rozliczaną w instrumentach kapitałowych w wyniku finansowym Grupy Asseco ujęta zostanie sumarycznie przez okres 3 lat kwota kosztów 5,6 mln PLN - wartość rozpoznana już wynikach roku 2017 to kwota kosztów 1,2 mln PLN.
W dniu 14 czerwca 2017 roku nastąpiło rozliczenie transakcji zawartych w ramach wezwania do sprzedaży akcji Macrologic S.A. ogłoszonego przez Asseco Business Solutions S.A. w dniu 11 kwietnia 2017 roku. Po rozliczeniu wezwania Asseco Business Solutions posiadało 1 667 603 akcje Macrologic S.A. stanowiące 88,29% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Macrologic S.A. Ponadto Macrologic S.A. posiada 159 436 akcji własnych, co stanowi ok. 8,44% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Macrologic S.A. Cena akcji z wezwania wynosiła 59 PLN za jedną akcję. Całkowita wartość transakcji wyniosła 98,4 mln PLN.
W dniu 24 lipca 2017 roku Asseco Business Solutions nabyło kolejne 3,27 % akcji spółki Macrologic w wyniku rozliczenia transakcji przymusowego wykupu akcji.
W efekcie Asseco Business Solutions S.A. posiada 1 729 283 akcje Macrologic S.A. stanowiące 91,56% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Macrologic S.A. Pozostałe 8,44% akcji spółki Macrologic S.A. stanowią akcje własne Macrologic S.A., Co oznacza, że po rozliczeniu transakcji przymusowego wykupu efektywny udział Asseco Business Solutions S.A. W nabytym podmiocie wynosi 100%.
Szczegóły nabycia zaprezentowane są w nocie 12 do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
W dniu 26 października 2017 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki Asseco Business Solutions S.A., które wyraziło zgodę na połączenie Asseco Business Solutions S.A. ze spółką zależną Macrologic S.A. (spółka przejmowana). Połączenie nastąpiło poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą bez podwyższania kapitału zakładowego. W wyniku połączenia spółka Macrologic S.A. została rozwiązana bez przeprowadzania likwidacji.
Połaczenie zostało zarejestrowane przez Sąd Rejonowy po dacie bilansowej, w dniu 2 stycznia 2018 roku.
W dniu 1 grudnia 2017 roku spółka Retilia Sp. z o.o. została połączona ze spółką Macrologic S.A..
W dniu 12 maja 2017 roku spółka Podkarpacki Fundusz Nieruchomości Sp. z o.o. zakupiła 36,78 % akcji spółki Gdyński Klub Koszykówki Arka S.A.
W dniu 3 sierpnia 2017 roku Asseco Poland S.A. sprzedało 16% udziałów w kapitale zakładowym spółki Formula Systems (1985) Ltd. Po transakcji udział Spółki wynosi 30,33% Umowy zostały zawarte z 11 izraelskimi instytucjami finansowymi. Łączna wartość transakcji wyniosła ok. 292,6 mln NIS i cena została w pełni otrzymana przez Asseco Poland.
W dniu 22 sierpnia 2017 roku Asseco Poland S.A. sprzedało kolejne 4% udziałów w kapitale zakładowym spółki Formula Systems (1985). Po transakcji udział Spółki wynosił 26,33%. Umowa została zawarta z podmiotem kontrolowanym przez CEO spółki Formula Systems. Łączna wartość transakcji wyniosła ok. 73,1 mln NIS.
Zgodnie z umową płatność za 4% udziałów została określona w następujący sposób:
a) 50% wartości, tj. 36,6 mln NIS, zostało zapłacone i rozliczone w ciągu jednego dnia roboczego od dnia zawarcia transakcji,
b) pozostałe 50% wartości wraz z należnymi odsetkami zostanie zapłacone w terminie do 5 lat od dnia zawarcia transakcji.
Szczegóły i skutki tych transakcji zostały opisane w punkcie 8 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
W dniu 14 sierpnia 2017 roku Zgromadzenie Wspólników spółki Asseco Spain S.A. zatwierdziło połączenie spółek Asseco Spain S.A. (spółka przejmująca) ze spółką Random Centro de Informatica, S.A.U. (spółka przejmowana). Efektywna data połączenia to 1 stycznia 2017 roku. Transakcja nie ma wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Asseco.
W dniu 31 sierpnia 2017 Asseco Lietuva UAB nabyła 100% akcji w spółce Saikas UAB (z siedzibą w Wilnie, Litwa).
W dniu 20 listopada 2017 roku została utworzona przez Asseco Poland S.A. nowa spółka GSTN Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie. W dniu 28 listopada 2017 roku nastąpiła rejestracja spółki. Docelowo spółka przejmie całość aktywności (zintegrowany zespół działań i aktywów w rozumieniu MSSF3) wykonywanych dotychczas przez spółkę Gladstone Consulting Ltd. z siedzibą na Cyprze. Zmiana ma na celu przeniesienie całości działalności wykonywanej przez spółkę do polskiej spółki.
W dniu 11 października 2017 roku Spółka założyła spółkę prawa słowackiego Asseco International, a.s. (dalej "AI") z siedzibą na Słowacji z kapitałem zakładowym w wysokości 25 tys. EUR podzielonym na 2 500 akcji o cenie nominalnej równej 10 EUR za 1 akcję w zamian za objęcie 100% wyemitowanych akcji AI.
Spółka Asseco International, a.s. została utworzona w celu budowy wartości Grupy Kapitałowej Asseco w oparciu o posiadane aktywa międzynarodowe.
W dniu 19 grudnia 2017 roku nastąpiła rejestracja pierwszego podwyższenia kapitału w spółce Asseco International a.s. poprzez wniesienie aportem akcji spółki Asseco Central Europe a.s.
W dniu 22 grudnia 2017 roku nastąpiła rejestracja drugiego podwyższenia kapitału w spółce Asseco International a.s. poprzez wniesienie aportem akcji następujących spółek: Asseco South Eastern Europe, Exictos, R-Style Softlab, Asseco Denmark, Peak Consulting, Asseco Lietuva, Sintagma, Asseco Georgia, Asseco Kazakhstan i Asseco Software Nigeria. Kapitał spółki wynosi obecnie 89,3 mln EUR.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Asseco Poland posiada udział stanowiący 100% udziałów w Asseco International, a.s. Opisane wyżej transakcje dokonania aportów spółek zagranicznych nie miały istotnego wpływu na niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe i zostały rozliczone zgodnie z opisaną w punkcie 6 Istotnych Zasad Rachunkowości zasadą rozliczania transakcji pod wspólną kontrolą.
W dniu 18 stycznia 2017 roku została zarejestrowana nowa spółka Exe Magyarorszag Zrt. Słowacka spółka exe, a.s objęła 100% udziałów w nowo powstałej spółce.
W dniu 1 kwietnia 2017 roku spółka Mjthos GmbH została połączona ze spółką Asseco Solutions AG Niemcy. Transakcja ta pozostała bez wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Asseco.
W dniu 1 lipca 2017 roku nastąpiło w Asseco Enterprise Solutions a.s. podwyższenie kapitału poprzez wniesienie przez Asseco Central Europe, a.s. z siedzibą na Słowacji aportu akcji spółki Asseco Solutions a.s. z siedzibą na Słowacji oraz spółki Asseco Solutions AG, z siedzibą w Niemczech. W wyniku tej transakcji bezpośredni udział Asseco Poland S.A. w spółce Asseco Enterprise Solutions a.s. spadł do poziomu 60,3%, a bezpośredni udział Asseco Central Europe, a.s. w Asseco Enterprise Solutions a.s. osiągnął poziom 39,7%. Ze względu na zapisy w statucie spółki Asseco Enterprise Solutions a.s. bezpośrednią kontrolę nad nią sprawuje Asseco Central Europe, natomiast Asseco Poland kontroluje Asseco Enterprise Solutions pośrednio przez Grupę ACE.
Następnie, w dniu 11 grudnia 2017 roku nastąpiło w Asseco Enterprise Solutions a.s. podwyższenie kapitału poprzez wniesienie przez Asseco Central Europe, a.s. aportu akcji spółki Asseco Solutions a.s. (Czechy). Asseco Poland S.A. posiada obecnie 49,9% akcji w Asseco Enterprise Solutions, natomiast Asseco Central Europe posiada 50,1% akcji w Asseco Enterprise Solutions. Konkluzja o kontroli nie uległa zmianie. Opisana transakcja nie miała wpływu na skonsolidowany wynik finansowy Asseco Poland S.A.
W dniu 5 października 2017 roku spółka Asseco Central Europe a.s. efektywnie nabyła 51% udziałów w spółce IPI, s.r.o. z siedzibą na Słowacji. IPI, s.r.o. jest właścicielem Grupy CEIT, w skład której wchodzą następujące spółki zależne: CEIT, a.s. (100%, Słowacja) i zależne od niej spółki: CEIT Technical Innovation, s.r.o. (100%, Słowacja), CEIT Pro, s.r.o. (100%, Słowacja), CEIT Engineering Services, s.r.o. (100%, Słowacja) oraz CEIT CZ, s.r.o. (100%, Czechy). W wyniku transakcji nabycia udziałów w IPI, s.r.o. Asseco Central Europe a.s. nabyło kontrolę nad Grupą CEIT. Cena nabycia obejmowała część stałą w kwocie 7,3 mln EUR oraz część zmienną zależną od wyników finansowych CEIT za rok 2017.
Dzięki akwizycji Grupa Asseco poszerzy ofertę produktów i usług IT dedykowanych, m.in. dla przemysłu motoryzacyjnego.
W dniu 15 kwietnia 2017 Asseco Solutions A.G. (Niemcy) nabyło 15% dodatkowych akcji w spółce Asseco Solutions S.A. (Gwatemala). W rezultacie transakcji Asseco Solutions A.G. posiada 66% udziałów w spółce Asseco Solutions S.A.
W dniu 24 października Asseco Central Europe a.s. zwiększyło udział w spółce stowarzyszonej eDocu a.s. z 23% do 42%.
W dniu 20 stycznia 2017 roku zostało zarejestrowane połączenie spółki ASEE Serbia ze spółką EMS d o.o. Powyższe połączenie pozostaje bez wpływu na skonsolidowane sprawozdanie Grupy.
W dniu 26 maja 2017 spółka ASEE Serbia zakupiła dodatkowe 7,49% akcji w spółce Chip Card. Obecnie spółka ASEE Serbia posiada 92,51%. Wartość transakcji wynosiła 163 tys. EUR.
W dniu 19 września 2017 roku zarejestrowane zostało wydzielenie z Asseco SEE d.o.o. (ASEE Chorwacja) nowej spółki Payten d.o.o. (Payten Chorwacja). Wyodrębniony nowy podmiot skupia działalność w obszarze płatności.
Wydzielenie nowej spółki w Chorwacji jest elementem szerszego procesu formalnego wyodrębnienia usług płatniczych do niezależnej struktury organizacyjnej.
Wydzielenie Payten Chorwacja nie miało wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy.
Formula Systems 1985 Ltd. (dalej: Formula)
W dniu 3 stycznia 2017 roku spółka Formula Systems (1985) Ltd. efektywnie nabyła spółkę specjalizującą się w produkcji oprogramowania do rozliczania wynagrodzeń na rynku izraelskim – Michpal MicroComputers (1983) Ltd. Cena transakcyjna wynosiła ok. 22,1 mln USD.
W dniu 20 lutego 2017 roku została zarejestrowana nowa spółka Nimbos Technologies Ltd z siedzibą w Izraelu. Spółka Infinity Labs R&D Ltd objęła 100% udziałów w nowo powstałej spółce.
W dniu 3 kwietnia 2017 roku została zarejestrowana nowa spółka Matrix NIT Ltd, zależna w 100% od spółki Network Infrastructure Technology Inc.
W dniu 4 maja 2017 roku została zarejestrowana spółka Matrix Global Turkey Teknoloji Hizmetleri Limited Sirketi (zależna w 100% od Matrix IT Global Services Ltd) oraz Consultants Matrix-IFS Canada Inc. (zależna w 100% od Matrix IT Systems Ltd).
W dniu 5 października 2017 roku została utworzona spółka Ignition Point Ltd, siedzibą w Izraelu, zależna 100% od spółki Infinity Labs R&D Ltd.
W dniu 1 czerwca 2017 roku 30% udziałów spółki Cyber box Ltd zostało przeniesione na spółkę Matrix IT E.R.P Solutions Ltd. W wyniku tej transakcji, spółka Matrix IT E.R.P. Solutions Ltd posiada 100% udziałów spółki Cyber box Ltd.
W dniu 21 sierpnia 2017 roku nastąpiło połączenie spółki Mediatech College John Bryce Ltd ze spółką John Bryce Training Ltd (spółka przejmująca).
W dniu 21 sierpnia 2017 roku nastąpiło połączenie spółek: Effect Advanced Solutions Ltd., Netwise Applications Ltd. oraz Tiltan Systems Engineering Ltd ze spółką Matrix IT Systems Ltd. (spółka przejmująca).
W dniu 21 sierpnia 2017 roku nastąpiła likwidacja spółki Matrix Exzac Financial Risk Advisory LLC zależnej od Matrix IT Ltd..
W dniu 18 grudnia 2017 roku nastąpiła zmiana nazwy spółki z Eight Three Hundred (8300) Ltd. na Robotz.systems Ltd.
Spółka CommIT Embedded Ltd zawarła w dniu 15 lutego 2017 roku umowę nabycia spółki Skysoft Solutions Ltd, z siedzibą w Izraelu. Skysoft Solutions oferuje usługi w zakresie rozwoju aplikacji, analiz biznesowych i edukacji.
Spółka Fusion Solutions LLC zawarła w dniu 22 grudnia 2017 roku umowę nabycia spółki Futurewave Systems, Inc, z siedzibą w USA.
Sapiens International Corporation zawarł w dniu 28 lutego 2017 roku ostateczną umowę nabycia spółki StoneRiver Inc, z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, za cenę 101,4 mln USD. StoneRiver oferuje szeroką gamę rozwiązań i usług dla branży ubezpieczeniowej w Ameryce Północnej w liniach biznesowych ubezpieczeń, zarówno majątkowych i osobowych, jak i na życie. Bogata oferta rozwiązań StoneRiver uzupełnia istniejące produkty spółek z grupy Sapiens i pozwoli Sapiens przyspieszyć rozwój na rynku amerykańskim i światowym. StoneRiver świadczy obecnie usługi dla ponad 200 amerykańskich klientów ubezpieczeniowych oraz ma zespół około 500 specjalistów ubezpieczeniowych.
W dniu 1 kwietnia 2017 spółka Sapiens Technologies (1982) Ltd. kupiła spółkę Sapiens Deutschland GmbH od Sapiens International Corporation B.V.
W dniu 30 września 2017 nastąpiła zmiana udziałów w spółce Sapiens Software Solutions (Decision) Ltd. z 94,25% na 92,9%.
W dniu 15 października 2017 roku spółka Ibexi Solutions FZE (Dubai) z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (spółka zależna od spółki Sapiens Technologies (1982) India Private Limited) została zlikwidowana.
W dniu 27 grudnia 2017 roku została nabyta spółka Knowledgeprice.com z siedzibą na Łotwie przez spółkę Sapiens Technologies (1982) Ltd.
Zgodnie z MSSF 8, segmentem operacyjnym jest dająca się wyodrębnić część działalności Grupy, dla której są dostępne odrębne informacje finansowe podlegające regularnej ocenie przez główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych związanych ze sposobem alokowania zasobów oraz z oceną wyników działalności.
W Grupie Asseco wyodrębnia się następujące segmenty sprawozdawcze (segment sprawozdawczy, to taki segment operacyjny, dla którego MSSF 8 wymaga dokonania ujawnień):
Rynek polski – segment obejmujący podmioty osiągające przychody głównie na rynku krajowym, którego wyniki są regularnie analizowane przez Zarząd Jednostki Dominującej jako główny organ decyzyjny. W skład tego segmentu wchodzą między innymi następujące podmioty: Asseco Poland, Asseco Business Solutions, Asseco Data Systems, DahliaMatic, Macrologic, Asseco Enterprise Solutions, SKG, ZUI Novum, Asseco Software Nigeria oraz GSTN Consulting Sp. z o.o. i Gladstone Consulting. Poszczególne podmioty wchodzące w skład segmentu oferują kompleksowe usługi informatyczne skierowane do szerokiego spektrum podmiotów działających w sektorze instytucji finansowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych.
Rynek południowo-wschodniej Europy – segment obejmuje spółki osiągające przychody przede wszystkim na rynkach: serbskim, rumuńskim, chorwackim, macedońskim oraz tureckim. Wyniki spółek wchodzących w skład tego segmentu są przedmiotem okresowej weryfikacji przez zarząd spółki Asseco South Eastern Europe. Skład segmentu jest tożsamy ze składem grupy Asseco South Eastern Europe. Wyniki segmentu jako całości są przedmiotem regularnej weryfikacji przez Zarząd Asseco Poland. Poszczególne podmioty wchodzące w skład segmentu oferują kompleksowe usługi informatyczne skierowane do szerokiego spektrum podmiotów działających przede wszystkim w sektorze instytucji finansowych.
Rynek środkowoeuropejski – segment obejmuje spółki osiągające przychody przede wszystkim na rynkach słowackim, czeskim, węgierskim oraz niemieckim. Wyniki spółek wchodzących w skład tego segmentu są przedmiotem okresowej weryfikacji przez zarząd spółki Asseco Central Europe. Skład segmentu jest tożsamy ze składem grupy Asseco Central Europe, z wyjątkiem Grupy ABS, która wchodzi w skład segmentu polskiego . Wyniki segmentu jako całości są przedmiotem regularnej weryfikacji przez Zarząd Asseco Poland. Grupa oferuje kompleksowe usługi informatyczne skierowane do szerokiego spektrum podmiotów działających w sektorze instytucji finansowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych.
Rynek izraelski – segment obejmuje spółki osiągające przychody przede wszystkim na rynkach Ameryki Północnej, Japonii oraz Bliskiego Wschodu, Europy i Afryki (region EMEA). Wyniki spółek wchodzących w skład tego segmentu są przedmiotem okresowej weryfikacji przez zarząd spółki Formula Systems, stąd skład segmentu jest tożsamy z grupą Formula Systems. Wyniki segmentu jako całości są przedmiotem regularnej weryfikacji przez Zarząd Asseco Poland.
Rynek zachodnioeuropejski – segment obejmujący spółki osiągające przychody przede wszystkim na rynkach krajów Europy Zachodniej, tj. hiszpańskim, portugalskim oraz duńskim. Wyniki segmentu jako całości są przedmiotem regularnej weryfikacji przez Zarząd Asseco Poland. W skład tego segmentu wchodzą następujące podmioty: Grupa Asseco Spain, Grupa Necomplus, Grupa Exictos, Asseco Danmark, Peak Consulting, Sintagma oraz Asseco Lietuva.
Rynek wschodnioeuropejski – segment obejmujący spółki osiągające przychody przede wszystkim na rynkach krajów Europy Wschodniej. Wyniki segmentu jako całości są przedmiotem regularnej weryfikacji przez Zarząd Asseco Poland. W skład tego segmentu wchodzą następujące podmioty: R-Style Softlab, Asseco Georgia, Asseco Kazakhstan.
Przychody od żadnego z klientów Grupy nie przekraczały 10% przychodów ze sprzedaży wypracowanych przez Grupę w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Asseco za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku
| 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2017 |
Rynek polski mln PLN |
Rynek środkowoeurop. mln PLN |
Rynek południowo wschodniej Europy mln PLN |
Rynek izraelski mln PLN |
Rynek zachodnioeurop. mln PLN |
Rynek wschodnioeurop. mln PLN |
Eliminacje mln PLN |
Razem mln PLN |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych | 1 550,2 | 791,8 | 570,3 | 4 265,3 | 635,6 | 17,3 | 7 830,5 | |
| Sprzedaż pomiędzy segmentami | 8,9 | 1,6 | 0,6 | 27,6 | 2,6 | 0,1 | (41,4) | - |
| Zysk/strata z działalności operacyjnej segmentu |
213,4 | 70,4 | 65,9 | 185,3 | 52,0 | (1,0) | (1,2) | 584,8 |
| Przychody z tytułu odsetek 1 | 5,5 | 0,8 | 1,6 | 6,1 | 3,7 | 0,1 | - | 17,8 |
| Koszty z tytułu odsetek 2 | (9,7) | (0,3) | (1,1) | (32,3) | (0,5) | (0,2) | - | (44,1) |
| Podatek dochodowy | (37,5) | (18,9) | (12,7) | (70,6) | (9,4) | 27,15 | - | (122,0) |
| Pozycje niepieniężne: | ||||||||
| Amortyzacja | (93,7) | (20,7) | (40,6) | (169,9) | (14,1) | (1,2) | 3,1 | (337,1) |
| Odpis z tytułu utraty wartości aktywów segmentu |
(81,8) | 1,1 | (9,5) | (4,0) | (19,2) | (3,2) | - | (116,6) |
| w tym odpis z tytułu utraty wartości firmy | (81,0) | - | - | - | (15,9) | (3,2) | - | (100,1) |
| Udział w wynikach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć |
(1,1) | 0,8 | - | 3,4 | - | (40,8) | - | (37,7) |
| Zysk/strata netto segmentu przypisany Akcjonariuszom Jednostki Dominującej |
28,2 | 55,2 | 28,7 | 405,54 | 9,2 | (59,3) 6 |
(0,9) | 466,6 |
| Środki pieniężne z działalności operacyjnej 3 | 213,8 | 89,8 | 106,6 | 382,9 | 68,9 | (0,2) | 1,3 | 863,1 |
| Wartość firmy | 2 502,7 | 450,4 | 502,5 | 3 935,2 | 128,1 | - | - | 7 518,9 |
1 Przychody odsetkowe od pożyczek udzielonych, papierów dłużnych, leasingu finansowego, należności handlowych oraz depozytów bankowych
2 Koszty odsetkowe od kredytów, pożyczek, papierów dłużnych, leasingu finansowego oraz zobowiązań handlowych
3 Środki pieniężne z działalności operacyjnej przed zapłaconym podatkiem dochodowym
4 Kwota zawiera wynik na dekonsolidacji Grupy Formula oraz wynik na przeszacowaniu do wartości godziwej pakietu akcji Formula Systems (1985)
5 Dodatnia wartość wynika głównie z faktu podatkowej realizacji straty na sprzedaży akcji R-Style Softlab
6 W kwocie ujęto odpis wartości należności z tytułu sprzedaży akcji w spółce R-Style Softlab
| 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2016 | Rynek polski mln PLN |
Rynek środkowoeurop. mln PLN |
Rynek południowo wschodniej Europy mln PLN |
Rynek izraelski mln PLN |
Rynek zachodnioeurop. mln PLN |
Rynek wschodnioeurop. mln PLN |
Eliminacje mln PLN |
Razem mln PLN |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych Sprzedaż pomiędzy segmentami |
1 640,0 10,2 |
731,6 4,5 |
570,0 0,6 |
4 355,8 43,2 |
575,0 0,1 |
59,6 - |
(58,6) | 7 932,0 - |
| Zysk/strata z działalności operacyjnej segmentu |
258,6 | 66,9 | 56,4 | 343,4 | 55,6 | (11,2) | (0,3) | 769,4 |
| Przychody z tytułu odsetek 1 Koszty z tytułu odsetek 2 |
3,2 (11,5) |
1,3 (0,2) |
1,6 (1,2) |
6,3 (31,1) |
4,1 (1,2) |
0,5 - |
(0,1) 0,1 |
16,9 (45,1) |
| Podatek dochodowy | (52,8) | (18,3) | (9,4) | (84,0) | (16,9) | 2,6 | (0,2) | (179,0) |
| Pozycje niepieniężne: Amortyzacja Odpis z tytułu utraty wartości aktywów segmentu |
(90,5) (5,3) |
(19,4) (1,0) |
(37,3) (1,7) |
(134,3) 0,6 |
(15,9) 10,0 |
(5,9) (0,1) |
3,2 - |
(300,1) 2,5 |
| Udział w wynikach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć |
0,8 | 0,2 | 0,4 | 1,3 | - | - | - | 2,7 |
| Zysk/strata netto segmentu przypisany Akcjonariuszom Jednostki Dominującej |
167,4 | 48,0 | 26,3 | 37,4 | 30,9 | (8,3) | (0,4) | 301,3 |
| Środki pieniężne z działalności operacyjnej 3 | 339,1 | 90,7 | 95,5 | 383,1 | 124,7 | (4,9) | 3,8 | 1 032,0 |
| Wartość firmy | 2 554,4 | 441,4 | 532,0 | 2 293,7 | 153,5 | 3,5 | - | 5 978,5 |
1 Przychody odsetkowe od pożyczek udzielonych, papierów dłużnych, leasingu finansowego, należności handlowych oraz depozytów bankowych
2 Koszty odsetkowe od kredytów, pożyczek, papierów dłużnych, leasingu finansowego oraz zobowiązań handlowych
3 Środki pieniężne z działalności operacyjnej przed zapłaconym podatkiem dochodowym
Przychody operacyjne i koszty działalności operacyjnej w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym kształtowały się następująco:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Przychody ze sprzedaży według rodzaju | ||
| Oprogramowanie i usługi własne | 6 235,1 | 6 351,0 |
| Oprogramowanie i usługi obce | 627,3 | 626,7 |
| Sprzęt i infrastruktura | 964,8 | 949,8 |
| Pozostała sprzedaż | 3,3 | 4,5 |
| Razem | 7 830,5 | 7 932,0 |
| Przychody ze sprzedaży według sektorów | ||
| Bankowość i finanse | 3 039,7 | 3 062,4 |
| Przedsiębiorstwa | 3 123,1 | 3 127,6 |
| Instytucje Publiczne | 1 667,7 | 1 742,0 |
| Razem | 7 830,5 | 7 932,0 |
| Koszty działalności operacyjnej | ||
| Wartość odsprzedanych towarów i usług obcych | (1 373,4) | (1 329,4) |
| Świadczenia na rzecz pracowników | (3 871,2) | (3 841,3) |
| Amortyzacja * | (331,5) | (296,8) |
| Usługi obce ** | (1 038,6) | (1 083,8) |
| Pozostałe | (615,7) | (615,9) |
| Razem | (7 230,4) | (7 167,2) |
| Koszt własny sprzedaży | (6 158,7) | (6 065,5) |
| Koszty sprzedaży | (446,8) | (480,8) |
| Koszty ogólnego zarządu | (624,9) | (620,9) |
| Razem | (7 230,4) | (7 167,2) |
*ponadto amortyzacja w wysokości 5,6 mln PLN za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w wysokości 3,3 mln PLN za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2016 roku została ujęta w pozostałej działalności operacyjnej.
** W kosztach usług obcych w kwocie 917,6 mln PLN zostały ujęte koszty outsourcingu zasobów ludzkich i koszty podwykonawców wykorzystywanych w projektach IT.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku pozostałe koszty działalności operacyjnej obejmowały przede wszystkim koszty utrzymania majątku i samochodów służbowych w wysokości 410,0 mln PLN oraz koszty podróży służbowych w wysokości 93,2 mln PLN. W okresie porównywalnym pozostałe koszty operacyjne zawierały głównie koszty utrzymania majątku i samochodów służbowych w wysokości 420,6 mln PLN oraz koszty podróży służbowych w wysokości 100,2 mln PLN.
W ramach realizowanych umów z klientami, Grupa realizuje m.in szereg kontraktów dotyczących outsourcingu procesów w obszarze płatności. Szacunki dotyczące łącznych przyszłych minimalnych przychodów (opłat wnoszonych przez klientów) z tytułu tych umów wynoszą:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Wynagrodzenia | (3 232,9) | (3 243,0) |
| Koszty ubezpieczeń społecznych | (249,8) | (227,4) |
| Koszty świadczeń emerytalnych | (269,6) | (260,0) |
| Koszty transakcji z pracownikami rozliczanych w formie instrumentów kapitałowych |
(18,8) | (18,3) |
| Pozostałe koszty świadczeń pracowniczych | (100,1) | (92,6) |
| Koszty świadczeń pracowniczych ogółem | (3 871,2) | (3 841,3) |
Przeciętne zatrudnienie w okresie sprawozdawczym w etatach pobierających wynagrodzenie, tj. zatrudnienie w etatach skorygowane (pomniejszone) o etaty, za które spółki Grupy nie wypłacają wynagrodzenia (np. urlop bezpłatny, urlop macierzyński, inne), z wyłączeniem spółek, których wyniki ujmowane są w pozostałej działalności operacyjnej, natomiast z uwzględnieniem spółek, które dołączyły do Grupy w trakcie okresu sprawozdawczego (skalkulowane proporcjonalnie do okresu ich konsolidacji), wyniosło 20 181; w okresie porównywalnym było to 20 903.
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Program dla kadry zarządzającej spółki Formula Systems | (1,9) | (3,1) |
| Program dla kadry zarządzającej i pracowników grupy Matrix IT | (9,8) | (5,9) |
| Program dla kadry zarządzającej i pracowników grupy Magic Software Enterprise | (0,1) | (0,6) |
| Program dla kadry zarządzającej i pracowników grupy Sapiens International Corp. | (5,8) | (8,7) |
| Program dla kadry zarządzającej Grupy ASEE | (1,2) | - |
| Razem koszty transakcji z pracownikami rozliczanych w formie instrumentów kapitałowych |
(18,8) | (18,3) |
Koszty transakcji z pracownikami rozliczanych w formie instrumentów kapitałowych dotyczą programów, jakie zostały przyznane pracownikom i członkom kierownictwa spółek z grupy Formula Systems i Grupy ASEE. Koszt z tytułu tych programów wyniósł w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku 18,8 mln PLN, a w okresie porównywalnym 18,3 mln PLN. Szczegóły dotyczące przedstawionych powyżej programów w Grupie Formula były opisywane w sprawozdaniach finansowych Grupy Asseco za poprzednie okresy.
Wśród nowych programów w roku 2017 pojawił się program dla kadry zarządzającej Grupy ASEE. Płatność w formie akcji w rozumieniu MSSF 2 została bowiem zidentyfikowana przy transakcji sprzedaży akcji ASEE menedżerom z tej Grupy, co zostało opisane w punkcie IV (Organizacja i zmiany w strukturze) do niniejszego sprawozdania skonsolidowanego. Datą przyznania uprawnień w programie był dzień 23 czerwca 2017 roku. Cena objęcia akcji została ustalona na poziomie 10,89 PLN za akcję. Cena rynkowa akcji z dnia objęcia wynosiła 12,60 PLN za akcję. Zgodnie z umowami menadżerom przysługują wszystkie prawa związane z nabytymi akcjami (prawo do dywidendy, prawa głosu, itd.) od momentu objęcia akcji, tj. od dnia 23 czerwca 2017 roku. Prawo do spłacania ceny w ratach przysługuje osobom uczestniczącym w programie, jeśli pozostają w Grupie w funkcji menadżera oraz nie naruszą istotnych warunków umowy (m.in. dokonują spłat zgodnie z harmonogramem, ustanowią zastaw na akcjach, nie dokonają sprzedaży akcji w okresie "lockup-u", itd.). Możliwość sprzedaży akcji przez menadżerów została objęta okresem tzw. "lockup-u": 2-letnim dla 50% akcji i 3-letnim dla pozostałych 50% akcji. Menadżerom przysługuje prawo do wcześniejszej zapłaty za nabyte akcje po ustalonej w umowie cenie 10,89 PLN za akcję, jednak nie dotyczy ono akcji objętych "lockup-em". W związku z tym, w okresie 2 lat od daty zawarcia umowy spłaty za nabyte akcje muszą być dokonywane zgodnie z ustalonym harmonogramem. Po upływie 2 lat a przed upływem 3 lat menadżerowie mogą dokonać wcześniejszej spłaty maksymalnie za połowę akcji. Po upływie okresu 3-letniego możliwość wcześniejszej spłaty obejmuje wszystkie akcje. Nieopłacona część ceny sprzedaży zostanie zabezpieczona poprzez ustanowienie zastawu na akcjach każdego z kupujących. Umowy przewidują opcje put i call, które przyznają stronom umów prawo do odsprzedaży oraz odkupu nieopłaconych akcji.
Wartość godziwa programu motywacyjnego została oszacowana jako suma dyskonta między ceną rynkową akcji z dnia zawarcia transakcji a ceną realizacji oraz wyceny opcji put oszacowanej w oparciu o model Black'a-Scholes'a Mertona. Łączna wartość godziwa programu na moment przyznania uprawnień wynosi 5,6 mln PLN. Koszt programu będzie ujmowany wraz z odpowiadającym mu wzrostem wartości kapitału własnego jako koszt świadczeń na rzecz pracowników i rozliczany w wynikach Grupy ASEE i tym samym Grupy Asseco w latach 2017- 2020.
Koszt z tytułu tego programu ujęty w skonsolidowanym wyniku za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku wyniósł 1,2 mln PLN.
Wartość godziwa instrumentów kapitałowych przyznanych w ramach programu dla kadry zarządzającej Grupy ASEE została określona w oparciu o poniższe założenia:
| Cena rynkowa 1 akcji ASEE z dnia objęcia | 12,60 PLN |
|---|---|
| Cena objęcia 1 akcji | 10,89 PLN |
| Oczekiwana zmienność cen akcji | 25,61% |
| Stopa wolna od ryzyka | 2,25% |
| Stopa dywidendy | 3,81% |
| Rotacja pracowników | 12,0% |
Oczekiwana zmienność 25,61% została wyliczona w oparciu o historyczną zmienność notować z dwóch lat poprzedzających dzień zawarcia transakcji sprzedaży akcji na bazie średniej ceny akcji z kursów zamknięcia.
Stopa procentowa wolna od ryzyka została przyjęta na podstawie oprocentowania trzyletnich bonów skarbowych i wyniosła 2,25%.
Stopa dywidendy została określona na podstawie wartości dywidendy na akcję w wysokości 0,48 PLN wypłaconej akcjonariuszom ASEE S.A. z wyniku za rok 2016.
Rotacja pracowników została oszacowana w oparciu o historyczne dane za okres 2015-2017 oraz zaktualizowana o bieżące zmiany w zatrudnieniu osób biorących udział w programie.
Czas trwania opcji został określony na 2 lata dla 50% akcji i na 3 lata dla pozostałych 50% akcji. Czas trwania opcji powiązany został z okresem "lock-up-u" na sprzedaż akcji, tj. okresem 2 i 3-letnim.
Poniższa tabela prezentuje uzgodnienie odpisu amortyzacyjnego ujętego w rachunku zysków i strat z tabelami ruchu środków trwałych (nota 9) oraz wartości niematerialnych (nota 10):
| Nota | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|---|
| Odpis amortyzacyjny za rok wynikający z tabeli ruchu środków trwałych |
9 | (124,8) | (120,5) |
| Odpis amortyzacyjny za rok wynikający z tabeli ruchu wartości niematerialnych |
10 | (215,4) | (182,3) |
| Odpis amortyzacyjny odniesiony bezpośrednio na pozostałe dochody całkowite |
0,8 | 0,8 | |
| Pomniejszenie kosztu amortyzacji z tytułu rozliczenia dotacji do wewnętrznie wytworzonych licencji |
2,1 | 1,8 | |
| Kapitalizacja kosztów amortyzacji w ramach realizowanych projektów rozwojowych |
0,2 | 0,2 | |
| Pozostałe | - | (0,1) | |
| Razem odpis amortyzacyjny ujęty w rachunku przepływów pieniężnych |
(337,1) | (300,1) | |
| Odpis amortyzacyjny przeniesiony do pozostałej działalności operacyjnej* |
5,6 | 3,3 | |
| Razem odpis amortyzacyjny ujęty w kosztach działalności operacyjnej | (331,5) | (296,8) |
*przede wszystkim amortyzacja aktywów trwałych w spółce Park Wodny Sopot Sp. z o.o.
Pozostałe przychody i koszty operacyjne w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym kształtowały się następująco:
| Pozostałe przychody operacyjne | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|---|---|---|
| Zysk na sprzedaży aktywów trwałych | 5,5 | 20,1 |
| Rozwiązanie rezerwy | 0,7 | 1,0 |
| Otrzymane premie pieniężne, upusty i bonusy | 0,1 | 0,1 |
| Przychody z działalności sportowo-rekreacyjnej | 23,7 | 28,9 |
| Pozostałe | 11,7 | 11,1 |
| Razem | 41,7 | 61,2 |
"Zysk na sprzedaży aktywów trwałych" za rok zakończony 31 grudnia 2016 zawierał 12,5 mln PLN (12 mln NIS) zysku na sprzedaży budynku biurowego przez spółkę Matrix IT.
"Przychody z działalności sportowo-rekreacyjnej" to przychody ze spółek Asseco Resovia S.A., Gdyński Klub Koszykówki Arka S.A oraz Park Wodny Sopot Sp. z o.o., których działalność istotnie odbiega od podstawowej działalności Grupy.
| Pozostałe koszty operacyjne | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Koszty likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, zapasów | (1,6) | (4,3) |
| Odpis z tytuły utraty wartości (gł. nieruchomości inwestycyjnych) | (6,9) | (0,1) |
| Zawiązanie rezerw | (1,0) | (0,5) |
| Darowizny przekazane podmiotom niepowiązanym | (1,1) | (1,1) |
| Koszty związane z przychodami z działalności sportowo-rekreacyjnej | (33,7) | (38,8) |
| Pozostałe | (12,7) | (11,8) |
| Razem | (57,0) | (56,6) |
Struktura przychodów finansowych w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym kształtowała się następująco:
| Przychody finansowe | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|---|---|---|
| Przychody odsetkowe od pożyczek udzielonych, papierów dłużnych, leasingu finansowego, należności handlowych oraz depozytów bankowych |
17,8 | 16,9 |
| Pozostałe przychody odsetkowe | 4,5 | 0,4 |
| Różnice kursowe | 21,1 | 14,4 |
| Realizacja i/lub wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
17,0 | 7,0 |
| Przeszacowanie odroczonej płatności za pakiet kontrolny w spółkach zależnych | 0,1 | 1,2 |
| Zysk (brutto) ze sprzedaży jednostek zależnych i stowarzyszonych | 359,2 | 1,9 |
| Wycena udziałów w związku z etapowym objęciem kontroli | 76,2 | 4,1 |
| Zysk z przeszacowania zobowiązania z tytułu nabycia udziałów mniejszościowych (opcje put) |
5,4 | - |
| Pozostałe przychody finansowe | 7,3 | 2,9 |
| Przychody finansowe ogółem | 508,6 | 48,8 |
W linii zysku na sprzedaży jednostek zależnych ujęto kwotę 358,9 mln PLN, która stanowi wynik na utracie kontroli nad Grupą Formula przed opodatkowaniem. Szczegóły kalkulacji wyniku przedstawiono w nocie 8 do niniejszego sprawozdania. Pozostała część kwoty dotyczy 0,3 mln PLN dotyczy likwidacji spółki Asseco BEL i utraty kontroli nad spółką R-Style Softlab JSC.
W linii wyceny udziałów w związku z objęciem kontroli ujęto kwotę 76,2 mln PLN, która stanowi wycenę do wartości godziwej pakietu akcji posiadanego przez Asseco Poland w Formula Systems (1905) Ltd. na moment odzyskania kontroli w spółce tj. na dzień 11 października 2017 roku, co zostało opisane w punkcie II.4.i do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Asseco za roku zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku. Kwota została obliczona w oparciu o różnicę w wycenie giełdowej akcji Formula System pomiędzy dniem utraty kontroli tj. 3 sierpnia 2017 roku, kiedy to pakiet posiadany w spółce Formula oszacowano na kwotę 515,2 mln PLN a dniem 11 października 2017 roku, kiedy to wartość pakietu zgodnie z wyceną na Tel Aviv Stock Exchange wynosiła 590,9 mln PLN. Różnica 0,5 mln PLN wynika z faktu, że przez dwa miesiące od sierpnia do września spółka Formula konsolidowana była metodą praw własności, co oznacza, że wynik Grupy Formula odnoszony był na wartość inwestycji w jednostkę stowarzyszoną. Na dzień ponownego objęcia kontroli pierwotnie oszacowana wartość inwestycji z dnia 3 sierpnia 2017 roku była więc pomniejszona a skonsolidowaną metodą praw własności stratę na Grupie Formula.
W roku poprzednim w pozycji także ujęto wycenę do wartości godziwej posiadanego na moment objęcia kontroli 50% udziału w E-mon, Czarnogóra. Wycena dotyczyła stopniowego przejęcia i została ujęta, podobnie jak opisano to powyżej, na podstawie MSSF 3, zgodnie z którym jednostka przejmująca ponownie wycenia uprzednio należące do niej udziały kapitałowe w jednostce przejmowanej do wartości godziwej na dzień przejęcia i ujmuje powstały zysk lub stratę, o ile powstała, w rachunku zysków i strat.
Struktura kosztów finansowych w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym kształtowała się następująco:
| Koszty finansowe | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Koszty odsetkowe od kredytów, pożyczek, papierów dłużnych, leasingu finansowego oraz zobowiązań handlowych |
(44,1) | (45,1) |
| Pozostałe koszty odsetkowe | (14,5) | (10,4) |
| Ujemne różnice kursowe | (76,4) | (16,6) |
| Koszty związane z objęciem kontroli nad spółkami zależnymi | (3,8) | (2,0) |
| Straty z realizacji i/lub wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
(2,5) | (10,3) |
| Straty z przeszacowania odroczonej płatności za pakiet kontrolny w spółkach zależnych |
(3,7) | (4,7) |
| Straty z przeszacowania zobowiązania z tytułu nabycia udziałów niekontrolujących (opcje put) |
(3,4) | (2,5) |
| Dywidenda wypłacona udziałowcom niekontrolującym | (5,1) | (6,0) |
| Odpis wartości firmy | (100,1) | - |
| Odpisy należności zw. z R-Style Softlab JSC | (54,9) | - |
| Pozostałe koszty finansowe | (8,4) | (0,7) |
| Koszty finansowe ogółem | (316,9) | (98,3) |
Dodatnie i ujemne różnice kursowe prezentowane są netto (jako nadwyżka dodatnich nad ujemnymi lub odwrotnie) na poziomie poszczególnych spółek zależnych.
W pozycji "Odpis wartości firmy" został ujęty odpis powstały w efekcie przeprowadzenia testu na utratę wartości aktywów Jednostki Dominującej na kwotę (80,1) mln PLN. Powyższa kwota wynika z odpisu wartości firmy zaalokowanej do segmentu Rynek Polski (a w jednostkowym sprawozdaniu Asseco Poland S.A. do segmentu Administracja Publiczna), co do której Zarząd Spółki na bazie przeprowadzonego testu stwierdził utratę wartości. Opis założeń i wyników testu znajduje się w punkcie 13 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania Grupy Asseco za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku..
Dodatkowo w tej pozycji ujęte zostały także odpisy powstałe w wyniku trwałej utraty wartości wartości firmy na spółkach: Asseco Nigeria (0,9 mln PLN), Sintagma (15,9 mln PLN), Asseco Georgia (2,1 mln PLN), Asseco
Kazakhstan (1,1 mln PLN). Odpisów tych dokonano w następstwie rewizji planów Grupy Kapitałowej Asseco w obszarze działalności na rynkach wschodnich, której Grupa dokonywała w związku z utworzeniem nowego podmiotu odpowiedzialnego za konsolidację zagranicznej działalności Grupy Kapitałowej Asseco - Asseco International, a.s. W ramach tej rewizji oraz w obliczu pogarszających się wyników wyżej wymienionych spółek Zarząd Grupy Asseco na podstawie przeprowadzonych testów ocenił, że nastąpiła utrata wartości firmy przypisanych do tych spółek.
odpis należności z tytułu dywidendy od R-Style Softlab JSC w kwocie (11,3) mln PLN,
odpis należności z tytułu transakcji sprzedaży udziałów w spółce R-Style w kwocie (43,6) mln PLN.
Oba powyższe odpisy miały miejsce ze względu na pogarszające się wyniki i prognozy wyników spółki, a także odejście kluczowej kadry kierowniczej spółki R-Style, wskutek czego Zarząd Grupy Asseco podjął decyzję o odpisaniu inwestycji w spółkę stowarzyszoną R-Style, która przełożyła się na analogiczną decyzję o utworzeniu odpisu aktualizującego wartość należności z tytułu odroczonej płatności za sprzedane udziały w tej spółce.
Zyski/straty z przeszacowania odroczonej płatności za pakiet kontrolny w spółkach zależnych wynikają ze zmiany szacunków dotyczących odroczonych lub warunkowych zobowiązań z tytułu nabycia pakietu kontrolnego akcji/udziałów w spółkach zależnych.
Dywidenda wypłacona udziałowcom niekontrolującym to dywidenda należna tym udziałom niekontrolującym, które są objęte opcjami put, w odniesieniu do których Grupa skonkludowała, że warunki kontraktu opcyjnego przewidują przeniesienie na spółki Grupy korzyści wynikających z prawa własności instrumentu kapitałowego objętego opcją put od momentu jego zawarcia. Jeśli warunki kontraktu przewidują przeniesienie na spółkę dominującą korzyści wynikających z prawa własności instrumentu kapitałowego objętego opcją put, na dzień objęcia kontroli oraz na każdy kolejny dzień bilansowy nie jest rozpoznawany udział niekontrolujący wynikający z instrumentów kapitałowych będących przedmiotem opcji. Tym samym nabycie jest rozliczane tak, jakby na dzień objęcia kontroli jednostka dominująca nabyła udział w kapitale jednostki zależnej powiększony o udział będący przedmiotem opcji put. Zobowiązanie wynikające z opcji put jest na każdy dzień bilansowy wyceniane do wartości godziwej, a zmiany w szacunkach są odnoszone do rachunku wyników (działalność finansowa). Udział w wyniku przypadający na udział w kapitale będący przedmiotem opcji jest alokowany do jednostki dominującej, a dywidenda wypłacona udziałowcom niekontrolującym jest kosztem finansowym.
4. Podatek dochodowy
Główne składniki obciążenia wyniku z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (bieżącego i odroczonego):
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Bieżący podatek dochodowy oraz korekty lat ubiegłych | (170,0) | (165,5) |
| Odroczony podatek dochodowy | 48,0 | (13,5) |
| Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat | (122,0) | (179,0) |
Z dniem 15 lipca 2016 roku do Ordynacji Podatkowej zostały wprowadzone zmiany w celu uwzględnienia postanowień Ogólnej Klauzuli Zapobiegającej Nadużyciom (GAAR). GAAR ma zapobiegać powstawaniu i wykorzystywaniu sztucznych struktur prawnych tworzonych w celu uniknięcia zapłaty podatku w Polsce. GAAR definiuje unikanie opodatkowania jako czynność dokonaną przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Zgodnie z GAAR taka czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny. Wszelkie występowanie (i) nieuzasadnionego dzielenia operacji, (ii) angażowania podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego, (iii) elementów wzajemnie się znoszących lub kompensujących oraz (iv) inne działania o podobnym działaniu do wcześniej wspomnianych, mogą być potraktowane jako przesłanka istnienia sztucznych czynności podlegających przepisom GAAR. Nowe regulacje będą wymagać znacznie większego osądu przy ocenie skutków podatkowych poszczególnych transakcji.
Klauzulę GAAR należy stosować w odniesieniu do transakcji dokonanych po jej wejściu w życie oraz do transakcji, które zostały przeprowadzone przed wejściem w życie klauzuli GAAR ale, dla których po dacie wejścia klauzuli w życie korzyści były lub są nadal osiągane. Wdrożenie powyższych przepisów umożliwi polskim organom kontroli podatkowej kwestionowanie realizowanych przez podatników prawnych ustaleń i porozumień, takich jak restrukturyzacja i reorganizacja grupy.
Uzgodnienie podatku dochodowego do wyniku przed opodatkowaniem i udziałem w wynikach jednostek stowarzyszonych i współkontrolowanych według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej Grupy, zaprezentowano w poniższej tabeli:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Wynik finansowy brutto przed opodatkowaniem | 776,5 | 719,9 |
| Obowiązująca stawka podatku dochodowego od osób prawnych | 19% | 19% |
| Podatek dochodowy według obowiązującej ustawowej stawki podatkowej |
147,5 | 136,8 |
| Różnica wynikająca z innej stawki podatku dochodowego odprowadzanego poza granicami Polski |
9,8 | 20,2 |
| Podatek od dywidend | 1,2 | 9,1 |
| Odpis aktywa /(Wykorzystanie wcześniej nierozpoznanego aktywa) z tytułu podatku odroczonego dotyczącego strat z lat ubiegłych |
18,1 | (6,2) |
| Podatek od zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC) | 1,7 | 2,3 |
| Zmiany w kalkulacji podatku dochodowego dotyczące lat poprzednich |
(2,0) | 6,9 |
| Koszty reprezentacji | 0,8 | 1,1 |
| Zysk ze sprzedaży i utraty kontroli nad Grupą Formula | (33,6) | - |
| Zysk z przeszacowania akcji Formula z tyt. odzyskania kontroli | (14,5) | - |
| Odpisy aktualizujące wartość firmy | 17,0 | - |
| Sprzedaż akcji i odpis należności od R-Style | (22,2) | - |
| Pozostałe różnice trwałe | (1,8) | 8,8 |
| Według efektywnej stawki podatkowej wynoszącej: w 2017 15,7%; w 2016 24,9% |
122,0 | 179,0 |
W poniższej tabeli zaprezentowano informację dotyczącą aktywa oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
| Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego |
Aktywo brutto z tytułu podatku odroczonego |
|||
|---|---|---|---|---|
| 31 grudnia 2017 roku |
31 grudnia 2016 roku |
31 grudnia 2017 roku |
31 grudnia 2016 roku |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Rzeczowe aktywa trwałe | 39,9 | 41,6 | 11,6 | 10,8 |
| Nieruchomości inwestycyjne | 0,1 | 0,1 | 3,6 | 2,5 |
| Wartości niematerialne | 412,2 | 190,1 | 9,4 | 12,9 |
| Wartość akcji i udziałów w jednostkach podporządkowanych |
- | - | 0,7 | 0,7 |
| Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | - | - | 0,1 | 1,3 |
| Aktywa finansowe wyceniane w wartościach godziwych przez wynik finansowy |
1,0 | - | 0,3 | 1,0 |
| Pożyczki udzielone | 0,8 | 1,2 | 0,1 | 0,1 |
| Zapasy | - | - | 1,9 | 2,7 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 1,5 | 1,0 | 5,9 | 7,5 |
| Należności z tytułu dostaw i usług | 33,3 | 28,6 | 13,4 | 10,9 |
| Pozostałe należności | 5,5 | 6,5 | 3,6 | 0,8 |
| Środki pieniężne | 12,9 | 11,5 | - | - |
| Aktywa długoterminowe sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży |
0,3 | 0,3 | 0,1 | - |
| Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, dłużne papiery wartościowe |
0,1 | 0,1 | 0,3 | 0,6 |
|---|---|---|---|---|
| Rezerwy | 0,1 | 0,1 | 24,3 | 25,1 |
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | - | - | 17,2 | 11,1 |
| Zobowiązania finansowe | - | - | 13,1 | 18,0 |
| Pozostałe zobowiązania | 2,2 | 3,7 | 0,9 | 1,0 |
| Rozliczenia międzyokresowe kosztów | - | - | 31,7 | 31,7 |
| Rozliczenia międzyokresowe przychodów | 0,1 | 0,1 | 4,7 | 9,9 |
| Podatek odroczony wynikający z transakcji płatności w formie akcji |
- | - | 10,6 | 10,6 |
| Straty możliwe do odliczenia od przyszłych dochodów do opodatkowania |
- | - | 151,7 | 145,1 |
| Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego | 510,0 | 284,9 | n/d | n/d |
| Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego | n/d | n/d | 305,2 | 304,3 |
| Odpis dotyczący braku możliwości realizacji aktywa z tytułu podatku odroczonego |
n/d | n/d | (127,5) | (117,8) |
| Aktywa netto z tytułu podatku odroczonego | n/d | n/d | 177,7 | 186,5 |
| Rezerwa/Aktywo netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
419,6 | 192,1 | 87,1 | 93,7 |
Grupa dokonała szacunków w zakresie planowanego do osiągnięcia w przyszłości dochodu do opodatkowania i uznała, że wartość aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy jest możliwa do odzyskania.
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 87,1 | 93,7 |
| Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego | (419,6) | (192,1) |
| Aktywa (+)/Rezerwa (-) netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
(332,5) | (98,4) |
Aktywo podatkowe z tytułu podatku odroczonego dotyczące strat podatkowych z lat ubiegłych, które zostało odpisane wynosiło w Grupie na dzień 31 grudnia 2017 roku 125,5 mln PLN, a na dzień 31 grudnia 2016 roku 109,9 mln PLN.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku nie zaniechano żadnej działalności, która reprezentowałaby odrębną linię biznesową.
Zysk podstawowy przypadający na jedną akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto przypadającego Akcjonariuszom Jednostki Dominującej za okres sprawozdawczy przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu okresu sprawozdawczego.
Zysk rozwodniony przypadający na jedną akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto przypadającego Akcjonariuszom Jednostki Dominującej przez skorygowaną (o wpływ potencjalnych elementów rozwadniających) średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu okresu.
W okresie sprawozdawczym jak i w okresie porównywalnym nie występowały elementy rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję.
Poniżej przedstawione zostały dane dotyczące zysku oraz ilość akcji, które posłużyły do wyliczenia zysku na jedną akcję:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| Średnia ważona liczba wyemitowanych akcji zwykłych zastosowana do obliczenia podstawowego zysku na jedną akcję (w sztukach) |
83 000 303 | 83 000 303 |
| Zysk netto przypadający na akcjonariuszy Jednostki Dominującej (w milionach PLN) za okres sprawozdawczy |
466,6 | 301,3 |
| Zysk na jedną akcję (w PLN) ze skonsolidowanego zysku netto za okres sprawozdawczy |
5,62 | 3,63 |
W 2017 roku Jednostka Dominująca wypłaciła dywidendę za 2016 rok. Decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Asseco Poland S.A., podjętą w dniu 25 kwietnia 2017 roku, część zysku netto za rok obrotowy 2016 w kwocie 249,8 mln PLN została przeznaczona na wypłatę dywidendy, która w przeliczeniu na jedną akcję wyniosła 3,01 PLN. Pozostała kwota zysku netto w wysokości 102,3 mln PLN została wykazana w zyskach/stratach z lat ubiegłych. Dzień dywidendy został ustalony na dzień 16 maja 2017 roku, a dzień wypłaty dywidendy na dzień 1 czerwca 2017 roku.
W 2016 roku Jednostka Dominująca wypłaciła dywidendę za 2015 rok. Decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Asseco Poland S.A., podjętą w dniu 29 kwietnia 2016 roku, część zysku netto za rok obrotowy 2015 w kwocie 249,8 mln PLN została przeznaczona na wypłatę dywidendy, która w przeliczeniu na jedną akcję wyniosła 3,01 PLN. Pozostała kwota zysku netto w wysokości 7,3 mln PLN zwiększyła kwotę zysków/strat z lat ubiegłych. Dzień dywidendy został ustalony na dzień 16 maja 2016 roku, a dzień wypłaty dywidendy na dzień 2 czerwca 2016 roku.
Dnia 3 sierpnia 2017 roku Spółka Asseco Poland S.A. zawarła transakcję sprzedaży pakietu 2 356 605 akcji spółki zależnej Formula Systems (1985) Ltd z siedzibą w Tel Awiwie stanowiących 16% udział w kapitale zakładowym i taki sam udział procentowy w głosach na walnym zgromadzeniu Formula Systems. W związku z zawarciem transakcji sprzedaży 16% akcji spółki Formula Systems, CEO Grupy Formula poinformował Zarząd Asseco Poland S.A. o woli wypowiedzenia pełnomocnictwa udzielonego Spółce dnia 3 listopada 2016 roku dotyczącego upoważnienia do wykonywania prawa głosu przez Asseco Poland z akcji spółki Formula Systems, będących jego własnością. Wypowiedzenie zostało przez Zarząd przyjęte, wskutek czego upoważnienie wygasło z dniem 3 sierpnia 2017 roku. Ponadto w dniu 22 sierpnia 2017 roku została sfinalizowana transakcja sprzedaży 589 151 akcji spółki Formula stanowiących 4% udziału w kapitale zakładowym i taki sam udział procentowy w głosach na walnym zgromadzeniu Formula Systems. Po transakcji udział Spółki w kapitale zakładowym Formula Systems wynosił 26,31%.
W konsekwencji opisanych powyżej transakcji sprzedaży pakietu 20% akcji spółki Formula Systems Zarząd Jednostki Dominującej uznał, że kontrola nad Formula Systems (1985) Ltd. została utracona. Utrata kontroli nad Formula Systems oznacza, że jednocześnie utracono także kontrolę nad wszystkimi spółkami zależnymi od Formula System, w tym w szczególności spółkami: Sapiens International Corporation NV, Magic Software Enterprises Ltd oraz Matrix IT Ltd.
W efekcie utraty kontroli w wynikach Grupy zaprezentowanych w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Asseco za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku skonsolidowano metodą pełną przychody i koszty Grupy Formula najpierw jedynie za okres 7 miesięcy zakończony dnia 31 lipca 2017 roku. Na dzień utraty kontroli zdekonsolidowano aktywa netto Grupy Formula w wartościach zaprezentowanych w poniższej tabeli.
Na transakcji utraty kontroli rozpoznano pozytywny wynik finansowy w kwocie 324,3 mln PLN na poziomie zysku po opodatkowaniu.
Dodatkowo wyniki Grupy Formula za 2 ostatnie miesiące trzeciego kwartału roku 2017 zostały skonsolidowane metodą praw własności, a odpowiedni udział w wyniku został w rachunku zysków i strat ujęty w pozycji "Udział w wynikach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach". Jednocześnie na dzień utraty kontroli ujęto również wartość inwestycji w jednostki stowarzyszone w kwocie 515,2 mln PLN. Na dzień utraty kontroli inwestycję w Grupę Formula rozpoznano bowiem jako jednostkę stowarzyszoną i przeszacowano do wartości godziwej pakiet akcji posiadanych przez Asseco Poland.
| 3 sierpnia 2017 | |
|---|---|
| mln PLN | |
| Aktywa Grupy Formula na dzień utraty kontroli: | 5 682,0 |
| Rzeczowe aktywa trwałe | 89,3 |
| Wartości niematerialne | 687,6 |
| Wartość firmy | 2 422,8 |
| Pozostałe aktywa trwałe | 229,1 |
| Środki pieniężne | 720,0 |
| Należności z tytułu dostaw i usług | 1 278,0 |
| Pozostałe aktywa krótkoterminowe | 255,2 |
| Zobowiązania Grupy Formula na dzień utraty kontroli: | 2 683,7 |
| Kredyty, pożyczki i dłużne papiery wartościowe | 1 124,2 |
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | 289,5 |
| Rezerwa z tytułu odroczonego pod dochodowego | 174,9 |
| Pozostałe zobowiązania | 1 095,1 |
| Aktywa netto Grupy Formula na dzień utraty kontroli | 2 998,3 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | 2 466,4 |
| Przychody ze sprzedaży pakietu 20% | 366,8 |
| Przeszacowanie inwestycji do wartości godziwej | 515,2 |
| Dodatkowe pozycje korygujące wynik na utracie kontroli netto | |
| (w tym: różnice kursowe, koszty transakcyjne i pozostałe | 8,8 |
| dochody całkowite przeklasyfikowane do rachunku wyników) | |
| Wynik brutto na utracie kontroli | 358,9 |
| Podatek dochodowy | (34,6) |
| Wynik po opodatkowaniu na utracie kontroli | 324,3 |
Zmiana wartości netto rzeczowych aktywów trwałych w okresie 12 miesięcy zakończonym w dniu 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym wynikała z następujących ruchów:
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 |
Grunty i budynki | Komputery i inny sprzęt biurowy |
Środki transportu | Pozostałe środki trwałe |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Wartość netto środków trwałych na dzień 1 stycznia 2017 roku |
482,9 | 225,4 | 41,6 | 27,4 | 4,2 | 781,5 |
| Zwiększenia stanu, z tytułu: | 84,6 | 138,9 | 24,7 | 19,6 | 64,8 | 332,6 |
| Zakupu i modernizacji | 12,4 | 70,7 | 10,6 | 4,6 | 63,9 | 162,2 |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | 70,8 | 37,3 | 9,8 | 14,5 | - | 132,4 |
| Leasingu finansowego | - | - | 2,1 | 0,3 | - | 2,4 |
| Przeniesienie na środki trwałe ze środków trwałych w budowie | 0,5 | 23,7 | 2,2 | 0,2 | - | 26,6 |
| Przeniesienie na środki trwałe z zapasów | 0,9 | 7,2 | - | - | 0,9 | 9,0 |
| Zmniejszenia stanu, z tytułu: | (68,3) | (114,3) | (18,0) | (18,3) | (27,2) | (246,1) |
| Odpisu amortyzacyjnego za okres sprawozdawczy | (25,5) | (76,8) | (14,6) | (7,9) | - | (124,8) |
| Sprzedaży i likwidacji | - | (1,1) | (2,5) | (0,4) | - | (4,0) |
| Utraty kontroli | (42,8) | (35,8) | (0,9) | (10,0) | - | (89,5) |
| Przeniesienia ze środków trwałych w budowie | - | - | - | - | (26,6) | (26,6) |
| Przeniesienie do zapasów | - | (0,6) | - | - | (0,6) | (1,2) |
| Pozostałe | 3,4 | (6,7) | - | 3,2 | - | (0,1) |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | (7,6) | (8,3) | (0,5) | (1,6) | (0,8) | (18,8) |
| Wartość netto środków trwałych na dzień 31 grudnia 2017 roku |
495,0 | 235,0 | 47,8 | 30,3 | 41,0 | 849,1 |
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2016 |
Grunty i budynki | Komputery i inny sprzęt biurowy |
Środki transportu | Pozostałe środki trwałe |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Wartość netto środków trwałych na dzień 1 stycznia 2016 roku |
484,6 | 218,6 | 37,3 | 31,2 | 4,4 | 776,1 |
| Zwiększenia stanu, z tytułu: | 26,8 | 78,8 | 19,2 | 5,8 | 14,1 | 144,7 |
| Zakupu i modernizacji | 13,6 | 53,2 | 13,8 | 5,6 | 14,1 | 100,3 |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | 12,1 | 6,9 | - | 0,1 | - | 19,1 |
| Leasingu finansowego | - | 0,4 | 3,2 | - | - | 3,6 |
| Przeniesienie na środki trwałe ze środków trwałych w budowie | 1,1 | 10,8 | 2,2 | 0,1 | - | 14,2 |
| Przeniesienie na środki trwałe z zapasów | - | 7,5 | - | - | - | 7,5 |
| Zmniejszenia stanu, z tytułu: | (30,7) | (77,5) | (15,5) | (10,5) | (14,1) | (148,3) |
| Odpisu amortyzacyjnego za okres sprawozdawczy | (26,5) | (70,8) | (13,1) | (10,1) | - | (120,5) |
| Sprzedaży i likwidacji | (4,2) | (5,0) | (2,4) | (0,4) | - | (12,0) |
| Przeniesienia ze środków trwałych w budowie | - | - | - | - | (14,1) | (14,1) |
| Przeniesienie do zapasów | - | (1,7) | - | - | - | (1,7) |
| Pozostałe | (1,7) | (0,6) | 0,2 | 0,5 | (0,3) | (1,9) |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | 3,9 | 6,1 | 0,4 | 0,4 | 0,1 | 10,9 |
| Wartość netto środków trwałych na dzień 31 grudnia 2016 roku |
482,9 | 225,4 | 41,6 | 27,4 | 4,2 | 781,5 |
Zmiana wartości netto wartości niematerialnych w okresie 12 miesięcy zakończonym w dniu 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym wynikała z następujących ruchów:
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 | Oprogramowanie i licencje wytworzone we własnym zakresie |
Koszty niezakończonych prac rozwojowych |
Zakupione oprogramowanie komputerowe, patenty, licencje i inne wartości niematerialne |
Wartości niematerialne rozpoznane w ramach rozliczenia połączenia |
Znak towarowy "ASSECO" |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Wartość netto wartości niematerialnych na dzień 1 stycznia 2017 roku |
187,6 | 104,8 | 62,8 | 632,0 | 137,6 | 1 124,8 |
| Zwiększenia stanu, z tytułu: | 164,8 | 130,3 | 28,9 | 1 831,6 | - | 2 155,6 |
| Zakupu i modernizacji | - | - | 12,0 | - | - | 12,0 |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | 96,1 | 56,2 | 16,9 | 1 831,6 | - | 2 000,8 |
| Kapitalizacji kosztów projektów rozwojowych | - | 74,1 | - | - | - | 74,1 |
| Przeniesienia z kosztów niezakończonych prac rozwojowych | 68,7 | - | - | - | - | 68,7 |
| Zmniejszenia stanu, z tytułu: | (170,9) | (116,4) | (35,1) | (677,9) | - | (1 000,3) |
| Odpisu amortyzacyjnego za okres sprawozdawczy | (57,6) | - | (20,2) | (137,6) | - | (215,4) |
| Sprzedaży i likwidacji | (4,3) | (0,4) | (0,5) | - | - | (5,2) |
| Utraty kontroli nad spółkami zależnymi | (109,0) | (47,3) | (14,4) | (540,3) | - | (711,0) |
| Przeniesienia do oprogramowania wytworzonego we własnym zakresie | - | (68,7) | - | - | - | (68,7) |
| Odpis aktualizujący | (3,3) | - | 0,2 | 1,4 | - | (1,7) |
| Pozostałe | 10,3 | - | 0,8 | (10,0) | - | 1,1 |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | (16,3) | (11,8) | (5,2) | (140,3) | - | (173,6) |
| Wartość netto wartości niematerialnych na dzień 31 grudnia 2017 roku |
172,2 | 106,9 | 52,4 | 1 636,8 | 137,6 | 2 105,9 |
Na potrzeby testu z tytułu utraty wartości aktywów, wartości niematerialne są alokowane do poszczególnych ośrodków lub grup ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, którymi są spółki lub grupy spółek. Szczegóły dotyczące corocznego testu z tytułu utraty wartości zostały opisane w punkcie 13 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Koszty niezakończonych prac rozwojowych zostały przeanalizowane na dzień bilansowy pod kątem ich wartości odzyskiwalnej poprzez analizę przyszłych przepływów pieniężnych związanych z każdym z prowadzonych projektów. W wyniku przeprowadzonej analizy uznano, że na dzień bilansowy nie wystąpiła utrata wartości kosztów niezakończonych prac rozwojowych.
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2016 | Oprogramowanie i licencje wytworzone we własnym zakresie |
Koszty niezakończonych prac rozwojowych |
Zakupione oprogramowanie komputerowe, patenty, licencje i inne wartości niematerialne |
Wartości niematerialne rozpoznane w ramach rozliczenia połączenia |
Znak towarowy "ASSECO" |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Wartość netto wartości niematerialnych na dzień 1 stycznia 2016 roku |
159,5 | 118,4 | 61,1 | 526,8 | 137,6 | 1 003,4 |
| Zwiększenia stanu, z tytułu: | 94,6 | 77,4 | 20,5 | 155,3 | - | 347,8 |
| Zakupu i modernizacji | - | - | 17,4 | - | - | 17,4 |
| Objęcia kontroli nad spółkami zależnymi | - | - | 3,1 | 155,3 | - | 158,4 |
| Kapitalizacji kosztów projektów rozwojowych | - | 77,4 | - | - | - | 77,4 |
| Przeniesienia z kosztów niezakończonych prac rozwojowych | 94,6 | - | - | - | - | 94,6 |
| Zmniejszenia stanu, z tytułu: | (72,3) | (94,8) | (23,3) | (90,7) | - | (281,1) |
| Odpisu amortyzacyjnego za okres sprawozdawczy | (69,0) | - | (22,6) | (90,7) | - | (182,3) |
| Sprzedaży i likwidacji | (3,3) | (0,2) | (0,7) | - | - | (4,2) |
| Przeniesienia do oprogramowania wytworzonego we własnym zakresie | - | (94,6) | - | - | - | (94,6) |
| Odpis aktualizujący | - | (0,6) | 0,6 | - | - | - |
| Pozostałe | - | 0,1 | 2,1 | (0,1) | - | 2,1 |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | 5,8 | 4,3 | 1,8 | 40,7 | - | 52,6 |
| Wartość netto wartości niematerialnych na dzień 31 grudnia 2016 roku |
187,6 | 104,8 | 62,8 | 632,0 | 137,6 | 1 124,8 |
W 2017 roku oraz w okresie porównywalnym Grupa prowadziła projekty rozwojowe, których przedmiotem była budowa nowego oprogramowania lub istotna modyfikacja/rozbudowa znajdujących się w ofercie Grupy aplikacji. Polityka Grupy dotycząca aktywowania kosztów prowadzonych projektów rozwojowych została opisana w punkcie 10 rozdziału III "Istotne zasady rachunkowości".
W roku zakończonym 31 grudnia 2017 roku łączna kwota kosztów, dla których spełnione zostały kryteria aktywowania wyniosły 74,1 mln PLN (w okresie porównywalnym 77,4 mln PLN) i były poniesione w następujących segmentach sprawozdawczych:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Rynek polski | 19,3 | 25,1 |
| Rynek Europy południowo-wschodniej | 3,5 | 5,4 |
| Rynek zachodnioeuropejski | 1,5 | 1,7 |
| Rynek środkowoeuropejski | 18,5 | 6,0 |
| Rynek izraelski | 30,5 | 38,9 |
| Rynek wschodnioeuropejski | 0,8 | 0,3 |
| Razem | 74,1 | 77,4 |
Wartości niematerialne nieoddane do użytkowania stanowią nakłady poniesione w związku z realizacją projektów rozwojowych. Zarząd przeanalizował bieżącą wartość poniesionych kosztów z ich wartością odzyskiwalną i nie widzi konieczności dokonania odpisów z tytułu utraty wartości.
Najbardziej istotne projekty rozwojowe były prowadzone na rynku polskim, środkowoeuropejskim oraz izraelskim.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, w ramach segmentu rynek polski największe nakłady na prace rozwojowe poniosły spółki Asseco Poland S.A. (10,1 mln PLN), Asseco Data Systems S.A. (5,9 mln PLN) oraz Asseco Business Solutions S.A. (3,1 mln PLN).
Do największych projektów realizowanych na rynku polskim należały:
AUMS (Asseco Utility Management System) – projekt realizowany przez Asseco Poland S.A. Celem projektu jest opracowanie wersji AUMS przygotowanej do sprzedaży i wdrożeń w sektorze power utility jako rozwiązanie klasy Biling&CIS. Łączna wartość nakładów jakie do dnia 31 grudnia 2017 roku zostały aktywowane na wartości niematerialne wyniosła 11,5 mln PLN, z czego w 2017 roku 2,2 mln PLN. Projekt ma zostać zakończony do końca 2018 roku.
SMART - projekt realizowany przez Asseco Poland S.A. Celem projektu jest opracowanie systemu wspierającego procesy sprzedaży i obsługi klientów operatora telekomunikacyjnego świadczącego usługi typu VOICE, SMS, DATA. Łączna wartość nakładów, jakie do dnia 31 grudnia 2017 roku zostały aktywowane jako wartości niematerialne, wyniosła 2,7 mln PLN, z czego w 2017 roku 0,5 mln PLN. Projekt ma zostać zakończony do dnia 31 grudnia 2018 roku.
BSS Cloud - projekt realizowany przez Asseco Poland S.A. Celem projektu jest utworzenie produktu dedykowanego kompleksowej obsłudze procesów Business Support Systems małych i średnich detalicznych oraz hurtowych operatorów telekomunikacyjnych oraz telewizyjnych. Łączna wartość nakładów, jakie do dnia 31 grudnia 2017 roku zostały aktywowane jako wartości niematerialne, wyniosła 4,1 mln PLN, z czego w 2017 roku 1,9 mln PLN. Projekt ma zostać zakończony do dnia 31 grudnia 2018 roku.
Mobile Touch 7.0. – projekt realizowany przez Asseco Business Solutions S.A. Mobile Touch 7.0. jest mobilnym systemem klasy SFA/CRM. Multiplatformowa aplikacja przeznaczona jest do pracy na urządzeniach mobilnych - w tym na tabletach i smartfonach, działających w oparciu o systemy operacyjne iOS (Apple) oraz Android. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 2,7 mln PLN.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, w ramach segmentu rynek środkowoeuropejski największe nakłady na prace rozwojowe poniosły spółki Asseco Central Europe a.s. Czechy (5,5 mln PLN) oraz Asseco Central Europa Magyarorszag (4,4 mln PLN).
Do największych projektów realizowanych na rynku środkowoeuropejskim należały:
SW SAMO – projekt realizowany przez Asseco Central Europe a.s. Czechy. SW SAMO jest nowoczesną platformą programową służącą do wdrażania Systemów Zarządzania Aktywami Przedsiębiorstwa opartych na GIS, w tym metodologii wdrażania, powiązanych szkoleń i dokumentacji. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 5,5 mln PLN.
Intelligent cardiological process based decision system - projekt realizowany przez Asseco Central Europe Magyarorszag. Celem projektu jest opracowanie systemu wspierającego podejmowanie decyzji w zakresie leczenia w oparciu o całą historię medyczną pacjenta. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 1,4 mln PLN.
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, w ramach segmentu rynek izraelski największe nakłady na prace rozwojowe poniosły spółki Magic Software oraz Sapiens International.
Do największych projektów realizowanych na rynku izraelskim należały:
Magic xpa, wersja 3.2a+b oraz 3.3 – projekt realizowany przez Magic Software. Projekt obejmuje bezkluczowe, wizualne środowisko programistyczne i wdrożeniowe służące do szybkiego tworzenia aplikacji mobilnych, internetowych i stacjonarnych klasy korporacyjnej. Obecna wersja pozwoli istniejącym aplikacjom Client-Server na łatwe uaktualnienie. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 7,4 mln PLN.
Magic xpi, wersja 4.6 oraz 4.7 - projekt realizowany przez Magic Software. Magic xpi to platforma integracyjna łącząca systemy IT, umożliwiająca sterowanie przepływem danych, który wspiera określone cele biznesowe. Głównym celem obecnej wersji będzie oferowanie bardziej wydajnej platformy z wyższym zwrotem inwestycji i niższym kosztem posiadania. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 4,3 mln PLN.
Alis – projekt realizowany przez Sapiens International. Narzędzie Alis jest wszechstronnym oprogramowaniem typu L&P (Life&Pension) do obsługi indywidualnych, grupowych i pracowniczych produktów ubezpieczeniowych. Alis V 7 oraz Alis V 7.1 dostarczają nowoczesnych rozwiązań wspierających branże ubezpieczeniowe na życie i dożycie, a w przyszłości będą one wzbogacane o nowe funkcjonalności w istniejących już modułach. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 9,0 mln PLN.
IDIT - projekt realizowany przez Sapiens International. Oprogramowanie IDIT (wersja 14.1 oraz wersja 14.2) służy w głównej mierze do obsługi ubezpieczeń tradycyjnych, rynku ubezpieczeń bezpośrednich, obszaru bank assurance i pozostałych obszarów działalności brokerów ubezpieczeniowych. W roku 2017 poniesiono na rozwój tej aplikacji nakłady w wysokości 6,1 mln PLN.
Wartość niematerialna w postaci znaku towarowego ASSECO została uznana przez Zarząd Spółki Dominującej za wartość niematerialną o nieokreślonym okresie użytkowania. Tym samym wartość ta nie podlega amortyzacji i jest corocznie testowana pod kątem ewentualnej utraty wartości. Decyzja o uznaniu okresu ekonomicznej użyteczności znaku za nieokreślony wynika z oczekiwania Zarządu, iż znak ten będzie się przyczyniał do wypracowywania przez Spółkę przepływów pieniężnych netto w przyszłości przez nieokreślony czas.
Na potrzeby przeprowadzania testu na utratę wartości, wartość znaku towarowego, który został uznany za element majątku wspólnego, jest alokowana na spójnych zasadach do poszczególnych segmentów operacyjnych wyodrębnionych w Jednostce Dominującej, które są traktowane jako ośrodki wypracowujące przepływy pieniężne.
Zmiana wartości netto nieruchomości inwestycyjnych w okresie 12 miesięcy zakończonym w dniu 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym wynikała z następujących ruchów:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Wartość netto nieruchomości inwestycyjnych na dzień 1 stycznia | 24,9 | 28,0 |
| Zmiany z tytułu: | (5,1) | (3,1) |
| Zakupu | 1,1 | - |
| Sprzedaży | - | (3,5) |
| Korekty wyceny | - | 0,4 |
| Przeklasyfikowanie do środków trwałych | (0,4) | - |
| Odpis z tytułu utraty wartości | (5,8) | - |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | (0,1) | - |
| Wartość netto nieruchomości inwestycyjnych na dzień 31 grudnia | 19,7 | 24,9 |
Wartość firmy powstała na objęciu kontroli nad jednostkami zależnymi jest na potrzeby testu z tytułu utraty wartości alokowana przez Grupę w następujący sposób:
W poniższej tabeli zaprezentowano wartość firmy na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym ze wskazaniem, do jakiego typu ośrodka wypracowującego przepływy pieniężne została ona przypisana:
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| grupy spółek stanowiące segment | 952,9 | 973,4 |
| Rynek środkowoeuropejski | 450,4 | 441,4 |
| Grupa Asseco Central Europe | 450,4 | 441,4 |
| Rynek południowo-wschodniej Europy | 502,5 | 532,0 |
| Grupa Asseco South Eastern Europe | 502,5 | 532,0 |
| poszczególne spółki zależne lub grupy spółek zależnych (węższe niż segment) |
4 648,9 | 2 968,0 |
| Rynek izraelski (Grupa Formula Systems), w tym: | 3 935,2 | 2 293,7 |
| Magic Software Enterprises Ltd | 739,0 | 826,6 |
| Matrix IT Ltd | 1 524,4 | 923,7 |
| Sapiens International Corporation N.V. | 1 634,9 | 543,3 |
| Michpal MicroComputers (1983) Ltd. | 36,9 | - |
| Rynek zachodnioeuropejski, w tym: | 128,1 | 153,5 |
| Asseco Spain S.A. | 17,8 | 20,1 |
| Necomplus S.L. | 16,0 | 16,9 |
| Sintagma UAB 1) | 0,1 | 16,6 |
| Asseco Danmark 2) | 31,7 | 33,6 |
| Exictos SGPS S.A. | 62,5 | 66,3 |
|---|---|---|
| Rynek wschodnioeuropejski, w tym: | - | 3,5 |
| Asseco Georgia LLC | - | 2,3 |
| Asseco Kazakhstan LLP | - | 1,2 |
| Rynek polski, w tym: | 585,6 | 517,3 |
| Asseco Business Solutions S.A. | 248,3 | 172,3 |
| Asseco Data Systems S.A. 3) | 244,3 | 242,6 |
| Gladstone Consulting Ltd | 33,6 | 40,3 |
| ZUI Novum Sp. z o.o. | 0,3 | 0,3 |
| SKG S.A. | 4,4 | 4,4 |
| Asseco Software Nigeria Ltd. | - | 1,1 |
| Dahliamatic Sp. z o.o. | 54,7 | 54,7 |
| CT Partners S.A. | - | 1,7 |
| segmenty operacyjne zidentyfikowane w Jednostce Dominującej | 1 917,1 | 2 037,1 |
| 4) Wartość firmy przypisana do segmentu "Bankowość i Finanse" |
890,2 | 930,1 |
| Wartość firmy przypisana do segmentu "Administracja Publiczna" | 845,9 | 926,0 |
| Wartość firmy przypisana do segmentu "Przedsiębiorstwa" | 181,0 | 181,0 |
| 7 518,9 | 5 978,5 |
1) wartość firmy powstała na nabyciu spółek Sintagma UAB oraz Asseco Lietuva UAB.
2) wartość firmy powstała na nabyciu spółek Asseco Danmark oraz Peak Consulting.
3) wartość firmy na Asseco Data Systems (ADS) uwzględnia też wartość firmy, którą przypisano do spółek: Sigilogic oraz CT Partners, z którymi ADS połączył się 1 stycznia 2017 roku.
4) wartość firmy na nabyciu spółki R-style Softlab była w okresie porównywalnym zaalokowana do ośrodka generującego przepływy pieniężne w postaci segmentu "Bankowość i Finanse" zidentyfikowanego w Jednostce Dominującej
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku wystąpiły następujące zmiany wartości firmy z konsolidacji (w tabeli wyszczególniono tylko te składowe, dla których wystąpiła jakakolwiek zmiana):
| Wartość firmy wg alokacji po segmentach sprawozdawczych: |
Wartość firmy na początek okresu mln PLN |
Objęcie kontroli w okresie 01- 07.2017 mln PLN |
Utrata kontroli mln PLN |
Objęcie kontroli w okresie 10- 12.2017 mln PLN |
Odpis z tytułu utraty wartości mln PLN |
Różnice kursowe (+/-) mln PLN |
Wartość firmy na koniec okresu mln PLN |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rynek polski | |||||||
| Grupa Asseco Business Solutions | 172,3 | 76,6 | - | - | - | (0,6) | 248,3 |
| Gladstone Consulting Ltd | 40,3 | - | - | - | - | (6,7) | 33,6 |
| Asseco Software Nigeria Ltd. | 1,1 | - | - | - | (0,9) | (0,2) | - |
| Wartość firmy przypisana do segmentu "Bankowość i finanse" zidentyfikowanego w Jednostce Dominującej |
930,1 | - | (41,0) 3) | - | - | 1,1 | 890,2 |
| Wartość firmy przypisana do segmentu "Administracja Publiczna" zidentyfikowanego w Jednostce Dominującej |
926,0 | - | - | - | (80,1) | - | 845,9 |
| Rynek środkowoeuropejski | |||||||
| Grupa Asseco Central Europe | 441,4 | 0,1 | - | 25,5 | - | (16,6) | 450,4 |
| Rynek południowo-wschodniej Europy |
|||||||
| Grupa Asseco South Eastern Europe | 532,0 | - | - | - | - | (29,5) | 502,5 |
| Rynek izraelski | |||||||
| Magic Software Enterprises Ltd 1) | 826,6 | - | (735,0) | 766,0 | - | (118,6) | 739,0 |
| Matrix IT Ltd | 923,7 | - | (863,1) | 1 566,8 | - | (103,0) | 1 524,4 |
| Sapiens International Corporation N.V. 2) |
543,3 | 292,1 | (772,7) | 1 700,0 | - | (127,8) | 1 634,9 |
| Michpal MicroComputers (1983) Ltd. | - | 55,6 | (52,0) | 37,9 | - | (4,6) | 36,9 |
| Rynek zachodnioeuropejski |
| Asseco Spain S.A. | 20,1 | - | - | - | - | (2,3) | 17,8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Necomplus S.L. | 16,9 | - | - | - | - | (0,9) | 16,0 |
| Sintagma UAB | 16,6 | - | - | - | (15,9) | (0,6) | 0,1 |
| Asseco Danmark | 33,6 | - | - | - | - | (1,9) | 31,7 |
| Exictos SGPS S.A. | 66,3 | - | - | - | - | (3,8) | 62,5 |
| Rynek wschodnioeuropejski | |||||||
| Asseco Georgia LLC | 2,3 | - | - | - | (2,1) | (0,2) | - |
| Asseco Kazakhstan LLP | 1,2 | - | - | - | (1,1) | (0,1) | - |
1) W kwocie 772,3 mln PLN zawarta jest wartość firmy w kwocie 6,1 mln PLN związana z nabyciem przez Magic spółki Futurewave w czwartym kwartale 2017 roku oraz 2,0 mln PLN związanego ze zmianą wartości firmy powstałą w wyniku procesu alokacji ceny nabycia. 2) W kwocie 1 714,0 mln PLN zawarta jest wartość firmy w kwocie 10,4 mln PLN związana z nabyciem przez Sapiens International spółki Knowledgeprice.com w czwartym kwartale 2017 roku.
3) Wartość firmy powstała na nabyciu spółki R-Style Softlab była w okresach porównywalnych zaalokowana do ośrodka generującego przepływy pieniężne w postaci segmentu "Bankowość i Finanse" zidentyfikowanego w Jednostce Dominującej..
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku wpływ na saldo wartości firmy z konsolidacji miały następujące transakcje:
W dniu 15 grudnia 2017 roku grupa Magic nabyła 100% udziałów w spółce Futurewave Systems z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Na dzień 31 grudnia 2017 roku proces alokacji ceny nabycia nie został przez grupę zakończony. Tym samym wartość firmy rozpoznana na nabyciu spółki Futurewave Systems może ulec zmianie.
Wartość tymczasowa możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań spółki Futurewave na dzień objęcia kontroli przedstawia się następująco (wartości przeliczone kursem USD/PLN na dzień nabycia):
| Wartości tymczasowe na dzień nabycia mln USD |
Wartości tymczasowe na dzień nabycia mln PLN |
|
|---|---|---|
| Nabywane aktywa | ||
| Wartości niematerialne | 1,1 | 4,0 |
| Razem aktywa | 1,1 | 4,0 |
| Nabywane zobowiązania | ||
| Zobowiązania handlowe | 1,8 | 6,5 |
| Pozostałe zobowiązania | 0,6 | 2,2 |
| Razem zobowiązania | 2,4 | 8,7 |
| Wartość aktywów netto | -1,3 | -4,7 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | - | - |
| Nabywany procent kapitału zakładowego | 100% | 100% |
| Cena nabycia | 0,4 | 1,4 |
| Wartość firmy na dzień nabycia | 1,7 | 6,1 |
W dniu 14 czerwca 2017 roku nastąpiło rozliczenie transakcji zawartych w ramach wezwania do sprzedaży akcji Macrologic S.A. ogłoszonego przez Asseco Business Solutions S.A. w dniu 11 kwietnia 2017 roku. Po rozliczeniu wezwania Asseco Business Solutions stało się właścicielem 1 667 603 akcji Macrologic stanowiących 88,29% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Macrologic S.A. Ponadto Macrologic S.A. posiadało 159 436 akcji własnych, co stanowiło ok. 8,44% udziału w kapitale zakładowym i głosach na walnym zgromadzeniu spółki Macrologic S.A. W związku z tym efektywny udział Asseco Business Solutions S.A. w głosach na walnym zgromadzeniu Macrologic S.A. wynosił 96,43%. Cena akcji z wezwania wynosiła 59 PLN za jedną akcję. Całkowita wartość transakcji wyniosła 98,4 mln PLN.
Grupa nabyła spółkę Macrologic S.A. w celu rozwoju kompetencji eksperckich oraz technologicznych w obszarze systemów ERP. Celem jest wzajemna wymiana wiedzy oraz wykorzystanie efektów synergii w celu wzbogacenia oferty produktowej i podniesienia jakości oferowanych produktów i świadczonych usług.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku proces alokacji ceny nabycia został przez Grupę zakończony. Tym samym wartość firmy rozpoznana na nabyciu spółki Macrologic S.A. jest już ostateczna.
Wartość godziwa możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań spółki Macrologic na dzień objęcia kontroli przedstawia się następująco:
| Wartości tymczasowe na dzień nabycia |
Wartości godziwe na dzień nabycia |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Nabywane aktywa | ||
| Rzeczowe aktywa trwałe | 8,6 | 8,6 |
| Wartości niematerialne | 18,6 | 21,1 |
| Należności handlowe | 7,1 | 7,1 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 0,9 | 0,9 |
| Pozostałe aktywa | 1,4 | 2,5 |
| Razem aktywa | 36,6 | 40,2 |
| Nabywane zobowiązania | ||
| Kredyty i pożyczki | 1,5 | 1,5 |
| Zobowiązania handlowe | 2,3 | 2,3 |
| Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego | 1,8 | 1,8 |
| Rezerwy | 0,4 | 0,4 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 1,2 | 9,3 |
| Pozostałe zobowiązania | 2,3 | 2,3 |
| Razem zobowiązania | 9,5 | 17,6 |
| Wartość aktywów netto | 27,1 | 22,6 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | 1,0 | 0,8 |
| Nabywany procent kapitału zakładowego | 96,43% | 96,43% |
| Cena nabycia | 98,4 | 98,4 |
| Wartość firmy na dzień nabycia | 72,3 | 76,6 |
W dniu 5 października 2017 roku spółka Asseco Central Europe a.s. efektywnie nabyła 51% udziałów w spółce IPI, s.r.o. z siedzibą na Słowacji, będącej właścicielem Grupy CEIT. Cena nabycia obejmowała część stałą w kwocie 7,3 mln EUR (31,5 mln PLN) oraz część zmienną w kwocie 3,0 mln EUR (12,8 mln PLN), zależną od wyników finansowych Grupy CEIT za rok 2017.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku proces alokacji ceny nabycia nie został przez Grupę zakończony. Tym samym wartość firmy rozpoznana na nabyciu spółki IPI zaprezentowana poniżej może ulec zmianie.
Wartość tymczasowa możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań Grupy CEIT na dzień objęcia kontroli przedstawia się następująco (wartości przeliczone kursem EUR/PLN na dzień nabycia):
| Wartości tymczasowe na dzień nabycia mln EUR |
Wartości tymczasowe na dzień nabycia mln PLN |
||
|---|---|---|---|
| Nabywane aktywa | |||
| Rzeczowe aktywa trwałe | 7,2 | 30,9 |
| Wartości niematerialne | 1,1 | 4,7 |
|---|---|---|
| Należności handlowe | 4,5 | 19,3 |
| Zapasy | 1,1 | 4,7 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 2,2 | 9,5 |
| Pozostałe aktywa | 0,4 | 1,7 |
| Razem aktywa | 16,5 | 70,8 |
| Nabywane zobowiązania | ||
| Kredyty i pożyczki | 1,3 | 5,6 |
| Zobowiązania handlowe | 1,3 | 5,6 |
| Zobowiązania budżetowe | 1,0 | 4,3 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 2,6 | 11,2 |
| Pozostałe zobowiązania | 1,8 | 7,7 |
| Razem zobowiązania | 8,0 | 34,4 |
| Wartość aktywów netto | 8,5 | 36,4 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | 4,1 | 17,6 |
| Nabywany procent kapitału zakładowego |
51% | 51% |
| Cena nabycia | 10,3 | 44,3 |
| Wartość firmy na dzień nabycia | 5,9 | 25,5 |
W dniu 27 grudnia 2017 roku spółka z Grupy Sapiens efektywnie nabyła spółkę Knowledgeprice.com SIA z siedzibą na Łotwie. Cena transakcyjna wynosiła 3,8 mln USD (13,4 mln PLN).
Na dzień 31 grudnia 2017 roku proces alokacji ceny nabycia nie został przez Grupę zakończony. Tym samym wartość firmy rozpoznana na nabyciu spółki Knowledgeprice.com SIA zaprezentowana poniżej może ulec zmianie.
Wartość tymczasowa możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań Knowledgeprice.com SIA na dzień objęcia kontroli przedstawia się następująco (wartości przeliczone kursem PLN/USD na dzień nabycia):
| Wartości tymczasowe na dzień nabycia |
Wartości tymczasowe na dzień nabycia |
|
|---|---|---|
| mln USD | mln PLN | |
| Nabywane aktywa | ||
| Rzeczowe aktywa trwałe | 0,1 | 0,4 |
| Należności handlowe | 0,5 | 1,8 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 0,3 | 1,1 |
| Pozostałe aktywa | 0,3 | 1,1 |
| Razem aktywa | 1,2 | 4,4 |
| Nabywane zobowiązania | ||
| Zobowiązania handlowe | 0,1 | 0,4 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 0,1 | 0,4 |
| Pozostałe zobowiązania | 0,2 | 0,7 |
| Razem zobowiązania | 0,4 | 1,5 |
|---|---|---|
| Wartość aktywów netto | 0,8 | 2,9 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | - | - |
| Nabywany procent kapitału zakładowego | 100% | 100% |
| Cena nabycia | 3,8 | 13,4 |
| Wartość firmy na dzień nabycia | 3,0 | 10,5 |
W niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku pominięto opisy zakończonych procesów alokacji ceny nabycia, które zostały ukończone przed dniem 31 grudnia 2017 roku i tym samym zostały w szczegółach opisane odpowiednio w raporcie kwartalnym za okres 3 miesięcy zakończony dnia 31 marca 2017 roku lub raporcie za okres 6 miesięcy zakończony dnia 30 czerwca 2017 roku. Ujawnienia te dotyczyły Chip Card a.d oraz spółek nabytych przez Grupę Formula, w tym: Programa Logistics Systems Ltd, Maximum Processing Inc, 4Sight Business Intelligence Inc., Roshtov Software Industries Ltd, Twingo Ltd.
Jak to już opisano w punkcie 4.i. w części Podstawa sporządzenia sprawozdania, w dniu 11 października 2017 roku Asseco Poland S.A. zawarło porozumienie z Chief Executive Officer (CEO - Guy Bernstein) Formula Systems (1985) Ltd. oraz podmiotem przez niego kontrolowanym spółką Emil Sharvit (2001) Consulting and Project Management Ltd regulujące wzajemne stosunki stron jako akcjonariuszy Formula w zakresie dotyczącym głosowania na walnym zgromadzeniu spółki Formula. Szczegółowe zasady Porozumienia zostały opisane we wspomnianym wyżej punkcie 4.i. Jak to już także wspomniano wyżej, na dzień podpisania tego porozumienia Zarząd Grupy Asseco stwierdził, że ponownie nabył kontrolę nad Grupą Formula.
Grupa zadecydowała, żeby w tymczasowym rozliczeniu nabycia zastosować metodę wyliczenia wartości udziałów niekontrolujących według wartości godziwej. Oznacza to równocześnie, że wartość firmy powstała na nabyciu Grupy Formula ujęta w poniższej tabeli stanowi wartość odnoszoną do 100% aktywów netto Grupy Formula. Gdyby zdecydowano o dokonaniu poniższego rozliczenia poprzez alokowanie do wartości udziałów niekontrolujących tylko proporcjonalnego udziału w aktywach netto Grupy, to zarówno saldo zamknięcia udziałów niekontrolujących, jak i wartość firmy na dzień nabycia byłyby niższe.
Wybór metody wyliczenia wartości udziałów niekontrolujących i w konsekwencji także wartości firmy pozostaje bez znaczenia przy przeprowadzaniu testów na utratę wartości firmy oraz nie ma wpływu na wartość kapitału własnego dla Akcjonariuszy Jednostki Dominującej.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku proces alokacji ceny nabycia nie został przez Grupę zakończony. Tym samym wartość firmy rozpoznana na odzyskaniu kontroli nad Grupą Formula może jeszcze ulec zmianie (wartości przeliczone kursem PLN/USD na dzień nabycia).
| Wartości tymczasowe na dzień nabycia |
Wartości tymczasowe na dzień nabycia |
|
|---|---|---|
| mln USD | mln PLN | |
| Nabywane aktywa | ||
| Rzeczowe aktywa trwałe | 24,4 | 88,4 |
| Wartości niematerialne | 476,8 | 1 726,9 |
| Należności handlowe | 367,4 | 1 330,7 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 235,4 | 852,6 |
| Pozostałe aktywa | 127,4 | 461,4 |
| Razem aktywa | 1 231,4 | 4 460,0 |
| Kredyty i pożyczki | 347,8 | 1 259,7 |
|---|---|---|
| Zobowiązania handlowe | 93,0 | 336,8 |
| Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego | 0,1 | 0,4 |
| Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
130,5 | 472,7 |
| Rezerwy | 15,3 | 55,4 |
| Rozliczenia międzyokresowe | 119,0 | 431,0 |
| Pozostałe zobowiązania | 135,1 | 489,3 |
| Razem zobowiązania | 840,8 | 3 045,3 |
| Wartość aktywów netto | 390,6 | 1 414,7 |
| Wartość udziałów niekontrolujących | 1 346,3 | 4 876,2 |
| Nabywany procent kapitału zakładowego | 26,31% | 26,31% |
| Cena nabycia | 163,1 | 590,7 |
| Wartość firmy na dzień nabycia | 1 118,8 | 4 052,2 |
Zgodnie z polityką Grupy, Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje na dzień 31 grudnia corocznego testu na utratę wartości ośrodków lub grup ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, do których przypisana jest wartość firmy lub/i wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania.
Przeprowadzenie testu z tytułu utraty wartości wymaga oszacowania wartości odzyskiwalnej ośrodka lub grupy ośrodków, do których przypisana jest wartość firmy lub/i wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania.
W przypadku ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, którymi są spółki/grupy notowane na aktywnym rynku, wartością odzyskiwalną może być wartość rynkowa (tzw. kapitalizacja giełdowa) spółki/grupy lub jej wartość użytkowa, w zależności od tego, która z nich jest wyższa. Tym samym w przypadku ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, którymi są spółki/grupy notowane na aktywnym rynku test z tytułu utraty wartości był przeprowadzany w dwóch etapach. W pierwszej kolejności porównywano wartość bilansową ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne z ich wartością rynkową (giełdową). Jeśli wartość rynkowa przewyższała wartość bilansową uznawano, że nie występuje utrata wartości danego ośrodka wypracowującego przepływy pieniężne. W przeciwnym przypadku szacowano wartość użytkową takiego ośrodka za pomocą modelu zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych dla właścicieli kapitału własnego i wierzycieli (tzw. FCFF).
W przypadku spółek/grup nienotowanych na aktywnym rynku, wartość odzyskiwalna ośrodka wypracowującego przepływy pieniężne jest ustalona w oparciu o ich wartość użytkową, która jest szacowana za pomocą modelu zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych dla właścicieli kapitału własnego i wierzycieli (tzw. FCFF).
Na dzień 31 grudnia 2017 roku jak i w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, kapitalizacja giełdowa Asseco Poland utrzymywała się na poziomie poniżej wartości księgowej aktywów Grupy. Sytuacja ta została przez Zarząd Asseco uznana za czynnik wskazujący na możliwość utraty wartości ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, do których przypisana jest wartość firmy.
Do spółek/grup notowanych na aktywnym rynku należą: Asseco Business Solutions S.A (GPW)., Magic Software Enterprises Ltd (TASE/NASDAQ), Matrix IT Ltd (TASE), Sapiens International Corporation N.V. (TASE/NASDAQ), Asseco South Eastern Europe S.A (GPW).
W poniższej tabeli zaprezentowano porównanie wartości rynkowej (liczonej jako średnia cena akcji spółek notowanych z ostatniego kwartału, przy czym w przypadku spółek dual listed odniesiono się do wycen NASDAQ) z wartością bilansową ośrodka wypracowującego przepływy pieniężne dla spółek/grup notowanych na aktywnym rynku na dzień 31 grudnia 2017 roku.
| 31 grudnia 2017 | Asseco South Eastern Europe S.A. mln PLN |
Asseco Business Solutions S.A. mln PLN |
Magic Software Enterprises Ltd mln PLN |
Matrix IT Ltd mln PLN |
Sapiens International Corporation N.V. mln PLN |
|---|---|---|---|---|---|
| wartość bilansowa ośrodka | 705,4 | 281,3 | 1 289,2 | 2 092,5 | 2 010,2 |
| wartość godziwa | 611,5 | 878,5 | 1 382,9 | 2 535,8 | 2 282,1 |
| nadwyżka (+)/niedobór(-) wartości godziwej nad wartością księgową |
(93,9) | 597,2 | 93,7 | 443,3 | 271,9 |
Jak wykazano w tabeli powyżej, na dzień 31 grudnia 2017 roku, przesłanka niskiej kapitalizacji wskazująca na możliwość wystąpienia utraty wartości w odniesieniu do spółek/grup notowanych na aktywnym rynku wystąpiła w przypadku Asseco South Eastern Europe S.A.. Dla tej spółki oraz dla wszystkich spółek/grup nienotowanych na aktywnym rynku oszacowano wartość użytkową za pomocą modelu zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych dla właścicieli kapitału własnego i wierzycieli (tzw. FCFF).
W wyliczeniach wartości użytkowej ośrodków/grup ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne, zostały przyjęte następujące założenia:
Przeprowadzone testy na utratę wartości polegające na oszacowaniu wartości użytkowej za pomocą modelu zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych dla właścicieli kapitału własnego i wierzycieli (tzw. FCFF) wykazały, że wartość użytkowa ośrodków/grup ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne przewyższa ich wartość księgową w każdym przypadku poza segmentem Administracji Publicznej w Asseco Poland. W przypadku segmentu Administracja Publiczna suma zdyskontowanych wolnych przepływów pieniężnych dla właścicieli kapitału własnego i wierzycieli (tzw. FCFF) była niższa niż wartość księgowa ośrodka wypracowującego przepływu pieniężne. Wynik testu oznacza więc, że w przypadku tego segmentu stwierdzono trwałą utratę wartości wartości firmy do niego zaalokowanej. Wobec powyższego w wyniku roku 2017 ujęto kwotę 80,1 mln PLN, która odpowiada różnicy pomiędzy wartością użytkową a wartością księgową tego segmentu. Opis założeń i analizę wrażliwości testu na utratę wartości segmentów w ramach Asseco Poland S.A. zaprezentowano w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Asseco Poland S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku w punkcie 11 not objaśniających.
Jednocześnie, jak to zostało opisane w punkcie 3 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego w trzecim kwartale 2017 roku Zarząd spółki uznał, że w obliczu zmiany planów co do części zagranicznej działalności Grupy Asseco i w związku z utworzeniem nowego podmiotu (Asseco International, a.s ) odpowiedzialnego za konsolidację tejże zagranicznej działalności Grupy Kapitałowej Asseco istnieją przesłanki wskazujące na potrzebę przeprowadzenia testów na utratę wartości dla spółek: Asseco Software Nigeria, Asseco Georgia, Asseco Kazakhstan oraz Sintagma. Dodatkową przesłanką do przeprowadzania testów były również pogarszające się wyniki wyżej wymienionych spółek. Na podstawie przeprowadzonych testów Zarząd Asseco Poland ocenił, że nastąpiła utrata wartości firmy przypisanych do tych spółek i zadecydował o jej odpisaniu w następujących kwotach: Asseco Nigeria (0,9 mln PLN), Sintagma (15,9 mln PLN), Asseco Georgia (2,1 mln PLN), Asseco Kazakhstan (1,1 mln PLN).
Jak wynika z powyższego, największy odpis dotyczył spółki Sintagma. Do oszacowania przepływów pieniężnych FCFF dla tej spółki przyjęto założenie, że średnia stopa wzrostu przychodów ze sprzedaży w okresie prognozy (tj. w latach 2017-2021) będzie wynosić 11,4% w stosunku rocznym. Wartość rezydualna została oszacowana przy założeniu braku wzrostu wypracowywanej marży po okresie prognozy. Stopa dyskontowa zastosowana do oszacowania wartości bieżącej oszacowanych przepływów pieniężnych to szacunek średnioważonego kosztu kapitału spółki, który na dzień dokonania odpisu wynosił 11,0%. Poszczególne składniki tej stopy zostały oszacowane na podstawie danych rynkowych o stopach wolnych od ryzyka, wartości oczekiwanej stopy zwrotu z rynku oraz wartości współczynnika beta (przyjęto wartość bety odlewarowanej na poziomie 0,78), która została zalewarowana w oparciu o rynkową strukturę dług/kapitał).
Dla testów na utratę wartości sporządzonych na dzień 31 grudnia 2017 roku polegających na wyliczeniu wartości użytkowej, przeprowadzono analizę wrażliwości. W analizie tej badano wpływ zmiany:
jako czynnika wpływającego na wartość odzyskiwalną ośrodka wypracowującego przepływy pieniężne, przy założeniu braku zmian pozostałych czynników.
Celem analizy wrażliwości było zbadanie o ile można by zmienić wybrane parametry modelu, aby oszacowana wartość użytkowa ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne zrównała się z wartością bilansową ośrodka. Wyniki przeprowadzonej analizy zostały zestawione w poniższej tabeli.
| Stopa dyskontowa | Średnia stopa zmiany marży (marży IV) |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wartość bilansowa ośrodka |
zastosowana w modelu dla okresu rezydualnego |
graniczna | zastosowana w modelu dla okresu prognozy |
graniczna | |||
| mln PLN | % | % | % | % | |||
| Ośrodki generujące przepływy pieniężne w postaci spółek lub grup spółek |
|||||||
| Grupa Asseco Central Europe | 1 186,3 | 6,8% | 15,9% | 10,8% | 1,5% | ||
| Grupa Asseco South Eastern Europe | 705,4 | 10,1% | ∞ | 18,1% | (4,2%) | ||
| Asseco Spain S.A. | 31,9 | 10,1% | ∞ | 31,7% | (3,3%) | ||
| Necomplus S.L. | 42,1 | 10,1% | ∞ | 20,5% | 4,1% | ||
| Exictos SGPS S.A. | 157,5 | 10,5% | 33,3% | 4,3% | (5,9%) | ||
| Asseco Danmark & Peak Consulting | 84,8 | 7,2% | 13,5% | 19,1% | 12,0% | ||
| Sintagma UAB | 8,7 | 11,9% | 31,1% | 41,7% | 10,7% | ||
| Gladstone Consulting Ltd | 35,8 | 11,9% | 11,9% | 1,4% | 1,4% | ||
| SKG S.A. | 13,1 | 11,9% | 68,5% | 0,1% | (12,3%) | ||
| ZUI Novum Sp. z o.o. | 4,7 | 11,9% | ∞ | (3,5%) | (34,7%) | ||
| Asseco Data Systems S.A. | 443,1 | 9,4% | ∞ | 41,4% | 39,4% | ||
| DahliaMatic Sp. z o.o. | 71,8 | 11,9% | 13,8% | 16,6% | 15,2% | ||
| Ośrodki generujące przepływy pieniężne w postaci segmentów operacyjnych zidentyfikowanych w Jednostce Dominującej |
|||||||
| Segment "Bankowość i finanse" | 1 151,1 | 8,3% | 9,8% | 13,0% | 10,9% | ||
| Segment "Administracja Publiczna" | 1 190,0 | 8,3% | 8,3% | 10,6% | 12,1% | ||
| Segment "Przedsiębiorstwa" | 245,1 | 8,3% | 13,5% | 11,6% | 6,0% | ||
∞ -oznacza, że wartość graniczna stopy dyskonta dla okresu rezydualnego jest większa niż 100%.
Dodatkowo w poniższych tabelach zaprezentowano analizę wrażliwości modeli wyliczających wartości odzyskiwalne ośrodków generujących przepływy pieniężne zidentyfikowanych w Jednostce Dominującej na zmiany stóp dyskontowych oraz na procentową zmianę prognozowanej marży na poziomie marży IV.
| zmiana wartości stopy dyskonta (zmiana podana w punktach procentowych) Segment Administracja Publiczna -1,50 p.p. -1,00 p.p. -0,50 p.p. 0,00 p.p. +0,50 p.p. +1,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 1 281,19 1 216,27 1 159,66 1 109,87 1 065,72 1 026,32 Nadwyżka / Niedobór nad 251,43 106,40 49,80 0,00 -44,14 -83,55 wartością księgową ośrodka zmiana wartości parametru CAGR (zmiana podana w punktów procentowych) Segment Administracja Publiczna -5,00 p.p. -3,00 p.p. -1,00 p.p. 0,00 p.p. +1,00 p.p. +3,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 966,58 1 052,62 1 144,93 1 189,97 1 243,87 1 349,77 Nadwyżka / Niedobór nad -223,39 -137,35 -45,03 0,00 53,90 159,80 wartością księgową ośrodka zmiana wartości stopy dyskonta (zmiana podana w punktach procentowych) Segment Przedsiębiorstwa -1,50 p.p. -1,00 p.p. -0,50 p.p. 0,00 p.p. +0,50 p.p. +1,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 392,61 372,23 354,46 338,82 324,97 312,60 Nadwyżka / Niedobór nad 147,50 127,12 109,35 93,71 79,86 67,49 wartością księgową ośrodka zmiana wartości parametru CAGR (zmiana podana w punktów procentowych) Segment Przedsiębiorstwa -5,00 p.p. -3,00 p.p. -1,00 p.p. 0,00 p.p. +1,00 p.p. +3,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 253,06 281,83 312,68 388,78 345,73 381,08 Nadwyżka / Niedobór nad 7,95 36,72 67,57 143,67 100,62 135,97 wartością księgową ośrodka zmiana wartości stopy dyskonta (zmiana podana w punktach procentowych) Segment Bankowość i Finanse -1,50 p.p. -1,00 p.p. -0,50 p.p. 0,00 p.p. +0,50 p.p. +1,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 1 503,05 1 424,11 1 355,29 1 294,74 1 241,06 1 193,15 Nadwyżka / Niedobór nad 351,98 273,05 204,22 143,67 89,99 42,09 wartością księgową ośrodka zmiana wartości parametru CAGR (zmiana podana w punktów procentowych) Segment Bankowość i Finanse -5,00 p.p. -3,00 p.p. -1,00 p.p. 0,00 p.p. +1,00 p.p. +3,00 p.p. Wartość bieżąca FCFF 993,18 1 103,12 1 220,89 1 294,74 1 346,94 1 481,70 Nadwyżka / Niedobór nad |
||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| +1,50 p.p. | ||||||||
| 990,93 | ||||||||
| -118,93 | ||||||||
| +5,00 p.p. | ||||||||
| 1 463,02 | ||||||||
| 273,05 | ||||||||
| +1,50 p.p. | ||||||||
| 301,49 | ||||||||
| 56,38 | ||||||||
| +5,00 p.p. | ||||||||
| 418,86 | ||||||||
| 173,75 | ||||||||
| +1,50 p.p. | ||||||||
| 1 150,13 | ||||||||
| -0,94 | ||||||||
| +5,00 p.p. | ||||||||
| 1 625,60 | ||||||||
| wartością księgową ośrodka | -157,89 | -47,95 | 69,83 | 143,67 | 195,87 | 330,63 | 474,54 |
W punkcie IV niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zaprezentowano informacje dotyczące jednostek, w których Grupa posiada mniej niż 100% udział w kapitale zakładowym, wraz ze wskazaniem nazw tych jednostek, kraju, w którym są one zarejestrowane oraz informacją o udziale Grupy w ich kapitale zakładowym oraz głosach na walnym zgromadzeniu. W ocenie Zarządu, jednostkami z indywidualnie istotnymi udziałami niekontrolującymi są: Grupa Asseco South Eastern Europe S.A., Grupa Asseco Central Europe, Magic Software Enterprises Ltd, Matrix IT Ltd oraz Sapiens International Corporation N.V. W przypadku pozostałych jednostek z udziałami niekontrolującymi, wartość indywidualnego udziału niekontrolującego nie przekraczała 2% wartości salda udziałów niekontrolujących, tym samym nie zostały one uznane za jednostki z istotnymi udziałami niekontrolującymi. W poniższych tabelach zaprezentowano wybrane dane finansowe za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2017 roku dotyczące jednostek, w których występuje indywidualnie istotny udział niekontrolujący.
Dane te nie zawierają wyłączeń transakcji wzajemnych. Dodatkowo w ramach Grupy Asseco Central Europe zaprezentowano wyniki finansowe oraz pozycje bilansowe Asseco Business Solutions S.A.
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa Asseco South Eastern Europe S.A. |
Grupa Asseco Central Europe |
Grupa Magic Software Enterprises Ltd |
Grupa Matrix IT Ltd |
Grupa Sapiens International Corporation N.V. |
Pozostałe indywidualnie nieistotne |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Przychody ze sprzedaży | 570,9 | 916,6 | 819,4* | 2 517,9* | 845,2* | 818,3 |
| Zysk z działalności operacyjnej | 65,9 | 104,6 | 73,1* | 148,8* | (26,7)* | 81,2 |
| Zysk za okres sprawozdawczy | 55,0 | 80,3 | 50,1* | 92,2* | (24,4)* | 85,1 |
| Zysk za okres sprawozdawczy przypadający udziałowcom niekontrolującym |
26,0 | 28,4 | 41,6* | 74,2* | (19,6)* | (0,4) |
| Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
94,3 | 119,3 | 85,5 | 110,9 | 28,8 | 89,4 |
| Środki pieniężne netto wykorzystane w działalności inwestycyjnej |
(64,8) | (63,1) | (36,6) | 15,0 | (339,2) | (55,4) |
| Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
(23,9) | (91,8) | (12,8) | (100,5) | 216,1 | (173,5) |
| Dywidendy wypłacone udziałowcom niekontrolującym |
(12,5) | (31,1) | (13,2) | (28,9) | - | (83,2) |
*Za okres sprawowania kontroli przez Grupę Asseco (tj. okres od stycznia do końca lipca oraz od pażdziernika do grudnia 2017 roku)
| na dzień 31 grudnia 2017 roku | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa Asseco South Eastern Europe S.A. |
Grupa Asseco Central Europe |
Grupa Magic Software Enterprises Ltd |
Grupa Matrix IT Ltd |
Grupa Sapiens International Corporation N.V. |
Pozostałe indywidualnie nieistotne |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Aktywa obrotowe | 287,8 | 442,9 | 181,9 | 357,7 | 146,7 | 311,2 |
| Zobowiązania krótkoterminowe | (169,6) | (365,0) | (59,0) | (258,5) | (86,5) | (234,9) |
| Kapitał pracujący | 118,2 | 77,9 | 122,9 | 99,2 | 60,2 | 76,3 |
| Aktywa trwałe | 631,6 | 703,7 | 212,6 | 396,2 | 323,8 | 166,2 |
| Zobowiązania długoterminowe | (29,4) | (77,4) | (79,2) | (165,0) | (117,6) | (116,5) |
| Środki pieniężne | 115,7 | 160,3 | 76,1 | 79,9 | 71,5 | 105,6 |
| Zadłużenie długo- i krótkoterminowe | (47,6) | (66,4) | (37,7) | (129,8) | (79,3) | (159,4) |
| Środki pieniężne netto (+)/Dług netto (-) | 68,1 | 93,9 | 38,4 | (49,9) | (7,8) | (53,8) |
W poniższych tabelach zaprezentowano wybrane dane finansowe za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2016 roku oraz na dzień 31 grudnia 2016 roku dotyczące jednostek, w których występuje indywidualnie istotny udział niekontrolujący. Dane te nie zawierają wyłączeń transakcji wzajemnych.
| za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2016 roku | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa Asseco South Eastern Europe S.A. |
Asseco Business Solutions S.A. |
Grupa Magic Software Enterprises Ltd |
Grupa Matrix IT Ltd |
Grupa Sapiens International Corporation N.V. |
Pozostałe indywidualnie nieistotne |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Przychody ze sprzedaży | 570,6 | 168,8 | 800,1 | 2 634,4 | 857,3 | 1 556,1 |
| Zysk z działalności operacyjnej | 56,4 | 51,6 | 76,7 | 184,4 | 95,6 | 117,3 |
| Zysk za okres sprawozdawczy | 51,5 | 42,4 | 59,3 | 112,0 | 74,3 | 57,5 |
| Zysk za okres sprawozdawczy przypadający udziałowcom niekontrolującym |
25,3 | 22,7 | 48,5 | 86,5 | 57,3 | 2,0 |
| Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
87,7 | 49,2 | 107,6 | 128,1 | 106,3 | 168,4 |
| Środki pieniężne netto wykorzystane w działalności inwestycyjnej |
(38,3) | 14,1 | (143,0) | (29,9) | (39,1) | (130,6) |
| Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
(29,5) | (33,4) | 88,1 | (80,2) | (41,4) | (183,8) |
| Dywidendy wypłacone udziałowcom niekontrolującym |
(10,7) | (17,9) | (24,5) | (50,7) | (19,9) | (40,6) |
| na dzień 31 grudnia 2016 roku | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grupa Asseco South Eastern Europe S.A. |
Asseco Business Solutions S.A. |
Grupa Magic Software Enterprises Ltd |
Grupa Matrix IT Ltd |
Grupa Sapiens International Corporation N.V. |
Pozostałe indywidualnie nieistotne |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Aktywa obrotowe | 303,5 | 105,8 | 666,1 | 1 260,9 | 525,8 | 955,3 |
| Zobowiązania krótkoterminowe | (184,8) | (25,8) | (175,0) | (998,7) | (232,3) | (586,2) |
| Kapitał pracujący | 118,7 | 80,0 | 491,1 | 262,2 | 293,5 | 369,1 |
| Aktywa trwałe | 644,0 | 195,9 | 671,6 | 975,8 | 573,0 | 376,4 |
| Zobowiązania długoterminowe | (29,3) | (0,9) | (293,5) | (402,9) | (46,1) | (453,5) |
| Środki pieniężne | 119,5 | 70,5 | 314,8 | 242,5 | 254,6 | 461,7 |
| Zadłużenie długo- i krótkoterminowe | (47,4) | - | (138,0) | (506,6) | (1,6) | (539,1) |
| Środki pieniężne netto (+)/Dług netto (-) | 72,1 | 70,5 | 176,8 | (264,1) | 253,0 | (77,4) |
Grupa posiada inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia wyceniane metodą praw własności (patrz punkt IV skonsolidowanego sprawozdania finansowego).
Na dzień 31 grudnia 2017 roku jednostkami stowarzyszonymi były następujące spółki: Modulus Sp. z o.o., Postdata S.A., CodeConnexion Ltd, Prvni Certifikacni Autorita a. s., eDocu a. s., LittleLane a.s., SCS Smart Connected Solutions GmbH, Galvaniho 5, s.r.o., InterWay s.r.o., Multicard d.o.o. Beograd oraz R-Style Softlab JSC, a wspólnym przedsięwzięciem była: spółka TSG IT Advanced Systems Ltd.
Tabela poniżej przedstawia skrócone informacje dotyczące inwestycji w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia Grupy Asseco:
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |
|---|---|---|
| Dane jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć | mln PLN | mln PLN |
| Aktywa trwałe | 322,5 | 206,8 |
| Aktywa obrotowe | 255,0 | 130,8 |
| Zobowiązania długoterminowe | 30,8 | 24,2 |
| Zobowiązania krótkoterminowe | 175,4 | 85,1 |
| Aktywa netto | 371,3 | 228,3 |
| Przychody | 233,3 | 204,8 |
| Zysk operacyjny | 17,1 | 7,6 |
| Zysk/Strata netto | 8,5 | 1,9 |
| Wartość bilansowa inwestycji | 100,5 | 112,2 |
| Udział w wyniku jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć | (37,7) | 2,7 |
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym Grupa, poza należnościami i środkami pieniężnymi opisanymi w innych notach, posiadała również następujące aktywa finansowe:
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||
|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Pożyczki, w tym: | ||||
| udzielone podmiotom powiązanym | 15,8 | 1,7 | 9,4 | 1,9 |
| udzielone pracownikom | 0,4 | 3,3 | 0,4 | 2,9 |
| udzielone pozostałym podmiotom | 124,6 | 15,3 | 136,7 | 41,4 |
| lokaty terminowe | 14,6 | 5,2 | 1,1 | 25,5 |
| 155,4 | 25,5 | 147,6 | 71,7 | |
| Aktywa finansowe wyceniane w wartościach godziwych przez wynik finansowy, w tym: |
||||
| kontrakty forward | 2,7 | 11,1 | - | 1,0 |
| obligacje korporacyjne (notowane na aktywnym rynku) |
- | 4,2 | - | 23,2 |
| obligacje skarbowe | - | - | - | 1,7 |
| akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | - | 0,2 | - | 3,5 |
| pozostałe aktywa | 8,4 | - | 8,9 | 2,9 |
| 11,1 | 15,5 | 8,9 | 32,3 | |
| Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, w tym: |
||||
| akcje w spółkach notowanych na aktywnym rynku | 1,1 | - | 0,8 | 1,0 |
| akcje i udziały w spółkach nienotowanych | 9,5 | - | 9,5 | - |
| obligacje skarbowe i korporacyjne (notowane na aktywnym rynku) |
- | 45,0 | 72,0 | 128,4 |
| 10,6 | 45,0 | 82,3 | 129,4 | |
| Razem | 177,1 | 86,0 | 238,8 | 233,4 |
Pożyczki udzielone są wyceniane na każdą datę bilansową według zamortyzowanego kosztu. Pożyczki dla podmiotów powiązanych zostały udzielone na warunkach rynkowych.
Największą część salda pożyczek udzielonych pozostałym podmiotom stanowiła pożyczka udzielona spółce Matrix42 Service GmbH (dawniej: Blitz D14-310 GmbH). Udzielenie pożyczki związane było z transakcją sprzedaży spółki Matrix 42 AG, która miała miejsce w dniu 12 listopada 2015 roku. Wartość transakcji wyniosła 46,3 mln EUR, z czego kwota 21,7 mln EUR była płatna gotówką, zaś kwota 24,6 mln EUR została objęta umową pożyczki zawartą pomiędzy Asseco Western Europe S.A. a Matrix42 Service GmbH. Na dzień 31 grudnia 2017 roku saldo pożyczki wynosiło 105,1 mln PLN (112,3 mln PLN na 31 grudnia 2016 roku). Pożyczka jest oprocentowana na warunkach rynkowych, a termin jej spłaty został w umowie określony na 31 grudnia 2022 roku.
Na saldo lokat terminowych składają się lokaty terminowe o pierwotnym terminie zapadalności dłuższym niż 3 miesiące.
Aktywa finansowe wyceniane w wartościach godziwych przez rachunek zysków i strat obejmują transakcje typu "forward" na zakup i sprzedaż walut obcych oraz portfel aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu, który zawiera kwotowane na aktywnym rynku obligacje korporacyjne i skarbowe o ratingu inwestycyjnym oraz akcje spółek notowanych na aktywnym rynku. Transakcje "forward" zostały zawarte przede wszystkim w celu zabezpieczenia ryzyka walutowego związanego z umową leasingu finansowego nieruchomości.
Wartość godziwa kontraktów "forward" jest na każdy dzień bilansowy określana przy użyciu modelu, dla którego dane wsadowe są obserwowalne bezpośrednio na rynkach aktywnych. Wartość godziwa portfela aktywów jest określana na podstawie cen giełdowych oferowanych za te aktywa na aktywnych rynkach.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to przede wszystkim inwestycje kapitałowe nieprzekraczające 20% udziału w kapitale zakładowym oraz obligacje zakupione bez zamiaru utrzymywania ich do terminu zapadalności.
Inwestycje w podmioty notowane na aktywnym rynku są na każdy dzień bilansowy wyceniane do wartości godziwej na podstawie kursu zamknięcia notowań z dnia bilansowego. Zmiana z tytułu wyceny jest odnoszona w pozostałe dochody całkowite. Inwestycje w spółki nienotowane na aktywnym rynku wyceniane są w cenie nabycia skorygowanej o odpis z tytułu utraty wartości.
Spółki wybrały inwestowanie w obligacje skarbowe i korporacyjne, jako formę alokacji wolnych środków pieniężnych i alternatywę dla lokat bankowych ze względu na wyższy oczekiwany zwrot z inwestycji w obligacje w stosunku do lokaty bankowej. Wszystkie nabyte obligacje mają rating inwestycyjny oraz są wyceniane do wartości godziwej.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym na saldo czynnych rozliczeń międzyokresowych składały się następujące pozycje:
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||
|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Przedpłacone usługi, w tym: | 45,5 | 135,1 | 32,8 | 138,3 |
| Usługi serwisowe i opłaty licencyjne | 40,7 | 112,2 | 32,0 | 112,8 |
| Czynsze oraz uśrednienie rat z tytułu leasingu operacyjnego |
3,9 | 3,2 | 0,1 | 2,6 |
| Ubezpieczenia | - | 5,8 | - | 5,3 |
| Inne usługi | 0,9 | 13,9 | 0,7 | 17,6 |
| Wydatki związane z realizacją usług, dla których nie ujęto jeszcze przychodów |
0,8 | 3,5 | - | 6,9 |
| Pozostałe rozliczenia międzyokresowe | - | 11,2 | - | 10,1 |
| Razem | 46,3 | 149,8 | 32,8 | 155,3 |
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||
|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Należności z tytułu dostaw i usług, w tym: | ||||
| Należności zafakturowane | 4,8 | 1 906,2 | 8,0 | 1 841,4 |
| Od jednostek powiązanych | - | 3,7 | - | 4,7 |
| Od jednostek pozostałych | 4,8 | 1 902,5 | 8,0 | 1 836,7 |
| Należności niezafakturowane | 5,2 | 350,2 | - | 278,2 |
| Od jednostek powiązanych | - | 0,4 | - | 0,1 |
| Od jednostek pozostałych | 5,2 | 349,8 | - | 278,1 |
| Należności z wyceny bilansowej kontraktów IT | - | 197,8 | - | 180,1 |
| Od jednostek powiązanych | - | - | - | 0,1 |
| Od jednostek pozostałych | - | 197,8 | - | 180,0 |
| Odpis aktualizujący należności nieściągalne (-) | - | (82,1) | - | (90,7) |
| 10,0 | 2 372,1 | 8,0 | 2 209,0 | |
| Należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawych |
- | 88,7 | - | 69,7 |
| Należności budżetowe | ||||
| Podatek VAT | - | 10,8 | - | 9,0 |
| Pozostałe | - | 9,8 | - | 15,0 |
| - | 20,6 | - | 24,0 | |
| Pozostałe należności | ||||
| Inne należności | 98,3 | 52,0 | 45,8 | 46,3 |
| Odpis aktualizujący inne należności nieściągalne | - | (13,5) | - | (4,1) |
| 98,3 | 38,5 | 45,8 | 42,2 | |
| Razem należności | 108,3 | 2 519,9 | 53,8 | 2 344,9 |
W roku zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku Grupa dokonała odpisów aktualizujących wartość należności w kwocie 26,9 mln PLN, wykorzystała odpis aktualizujący na kwotę 10,6 mln PLN oraz odwróciła odpis aktualizujący na kwotę 17,2 mln PLN. Pozostałe ruchy wynikają głównie z utraty i objęcia kontroli nad spółkami zależnymi oraz różnic kursowych.
Transakcje z podmiotami powiązanymi zostały przedstawione w punkcie 30 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
W pozycji pozostałe należności budżetowe zostały ujęte przede wszystkim należności grupy Exictos z tytułu podatku u źródła dotyczącego transakcji sprzedaży w Angoli.
Należności z tytułu wyceny kontraktów IT (wdrożeniowych) wynikają z przewagi stopnia zaawansowania realizacji kontraktów wdrożeniowych w stosunku do wystawionych faktur.
Należności z tytułu dostaw niezafakturowanych to należności z tytułu usług, które zostały wykonane w okresie sprawozdawczym, ale, za które do dnia bilansowego nie została wystawiona faktura sprzedaży.
Saldo innych należności obejmuje m.in. należności z tytułu gwarancji dobrego wykonania umowy (tj. zabezpieczenie pieniężne przekazane klientom, w celu pokrycia ewentualnych strat w przypadku niewywiązania się ze zobowiązań do realizacji kontraktów), należności z tytułu sprzedaży środków trwałych, należności z tytułu przekazanych kaucji oraz należności z tytułu sprzedaży akcji.
Na saldo należności z tytułu sprzedaży akcji składają się głównie należności z tytułu sprzedaży udziałów w spółkach: Formula Systems (1985) Ltd. w wysokości 35,7 mln PLN, Asseco Central Europe 24,1 mln PLN, Asseco South Eastern Europe 22,8 mln PLN.
Zapłata za sprzedaż akcji w spółce Asseco Central Europe została podzielona na 8 równych rat kapitałowych, z czego dwie raty zostały spłacone do dnia 31 grudnia 2017 roku. Pozostałe do spłaty raty będą płatne corocznie do dnia 31 maja danego roku. Spłata ostatniej raty została ustalona na dzień 31 maja 2023 roku. Cena sprzedaży akcji została zabezpieczona przez ustanowienie zastawu na akcjach każdego kupującego. Pomiędzy stronami transakcji oraz spółką Asseco Central Europe zostały zawarte umowy opcji put i call na zakup akcji.
Zapłata za sprzedaż akcji w Spółce Asseco South Eastern Europe została podzielona na 8 rat kapitałowych, płatnych corocznie do dnia 31 lipca danego roku. Spłata ostatniej raty kapitałowej została ustalona na dzień 31 lipca 2024 roku. Do dnia 31 grudnia 2017 roku została spłacona pierwsza rata kapitałowa. Cena sprzedaży akcji została zabezpieczona przez ustanowienie zastawu na akcjach każdego kupującego. Pomiędzy stronami transakcji zostały zawarte umowy opcji put i call na zakup akcji.
Zapłata za sprzedaż akcji w spółce Formula (2% sprzedane do CEO Grupy Formula) została odroczona w czasie na maksymalny okres 5 lat. Należność została podzielona na dwie transze, z których jedna płatna jest w dolarze (USD), druga zaś płatna jest w szeklu (NIS). Zarówno należność w NIS jaki i należność w USD są oprocentowane według stałych stóp procentowych, które zostały skalkulowane w odniesnieniu do rynkowych stóp odpowiednio LIBOR USD oraz TELBOR z marżą. Wcześniejsza spłata należności jest możliwa. Należność jest zabezpieczona poprzez zdeponowanie nieopłacanych akcji u powiernika. Do czasu zdeponowania akcji u powiernika dywidenda wypłacana przynależna tym akcjom będzie, zgodnie z mechanizmem przewidzianym w umowie, przekazywana przez powiernika do Asseco tytułem spłaty należności.
Grupa posiada odpowiednią politykę w zakresie dokonywania sprzedaży zweryfikowanym klientom. Dzięki temu, zdaniem Zarządu, nie istnieje dodatkowe ryzyko kredytowe ponad poziom określony odpisem aktualizującym należności. Polityka Grupy dotycząca tworzenia odpisów na nieściągalne należności została opisana w punkcie 17 rozdziału "Istotne zasady rachunkowości".
W poniższej tabeli zaprezentowano strukturę wiekową należności brutto (tj. bez odpisów i dyskonta) na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku, która to struktura jest podstawą do tworzenia odpisu aktualizującego wartość należności na zasadach ogólnych:
| Wiekowanie należności z tytułu dostaw i usług | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||
|---|---|---|---|---|
| mln PLN | % | mln PLN | % | |
| Należności niewymagalne | 1 646,1 | 66,8% | 1 558,3 | 67,5% |
| Należności przeterminowane nieobjęte odpisem | 818,1 | 33,2% | 749,4 | 32,5% |
| Należności przeterminowane do 3 miesięcy | 543,8 | 22,1% | 483,8 | 21,0% |
| Należności przeterminowane od 3 do 6 miesięcy | 86,7 | 3,5% | 76,1 | 3,3% |
| Należności przeterminowane od 6 do 12 miesięcy | 40,3 | 1,6% | 121,2 | 5,2% |
| Należności przeterminowane pow.12 miesięcy | 147,3 | 6,0% | 68,3 | 3,0% |
| Razem należności handlowe brutto (przed odpisem) | 2 464,2 | 100,0% | 2 307,7 | 100,0% |
| Odpis aktualizujący należności handlowe | (82,1) | (90,7) | ||
| Wartość bilansowa należności handlowych | 2 382,1 | 2 217,0 |
W roku 2017 i w 2016 Grupa realizowała szereg tzw. kontraktów wdrożeniowych (IT). Zgodnie z MSR 11 przychody z tego typu kontraktów są uznawane zgodnie ze stopniem ich zaawansowania. Grupa dokonuje pomiaru stopnia zaawansowania realizowanych kontraktów wdrożeniowych przede wszystkim według metody "kosztowej", czyli ustalając stosunek kosztów poniesionych do kosztów całego projektu lub według metody "nakładów pracy", czyli ustalając stosunek wykonanej pracy do całkowitych nakładów pracy na danym projekcie.
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Przychody z tyt. realizacji kontraktów IT rozpoznane w okresie sprawozdawczym |
546,1 | 614,9 |
| Dla wszystkich projektów niezakończonych na dzień bilansowy: | ||
| Przychody rozpoznane (narastająco) z tytułu realizacji kontraktów IT |
1 172,2 | 1 270,6 |
| Poniesione koszty (narastająco) z tytułu realizacji kontraktów IT | (933,9) | (1 069,4) |
| Saldo rezerw na straty na kontraktach IT | (6,1) | (21,9) |
| Zyski (straty) z tytułu realizacji kontraktów IT | 232,2 | 179,3 |
| Zafakturowane przychody (narastająco) z tytułu realizacji kontraktów IT |
1 003,9 | 1 119,3 |
| Należności z tytułu wyceny kontraktów IT | 197,8 | 180,1 |
| Zobowiązania z tytułu wyceny kontraktów IT | (29,4) | (28,8) |
| Różnice kursowe z tytułu przeliczenia jednostek zagranicznych | (0,1) | - |
Grupa posiada dwie kategorie zapasów magazynowych: towary oraz części serwisowe. Kategoria towarów obejmuje przede wszystkim sprzęt komputerowy oraz licencje obce do odsprzedaży w ramach realizowanych umów wdrożeniowych lub umów, których przedmiotem jest dostawa sprzętu. Tym samym większość towarów jest nabywana w celu realizacji podpisanych lub wysoce prawdopodobnych umów.
Kategoria części serwisowe obejmuje sprzęt komputerowy, części zamienne oraz inne materiały, które zostały nabyte w celu realizacji usług utrzymaniowych.
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Sprzęt komputerowy, licencje obce oraz pozostałe towary do odsprzedaży |
69,2 | 80,3 |
| Sprzęt komputerowy, części zamienne oraz inne materiały utrzymywane w celu realizacji usług serwisowych/utrzymaniowych |
19,2 | 12,6 |
| Odpis aktualizujący (-) | (15,5) | (16,8) |
| Razem | 72,9 | 76,1 |
W roku zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku Grupa dokonała odpisów aktualizujących wartość zapasów w kwocie 4,9 mln PLN, wykorzystała odpis aktualizujący na kwotę 2,5 mln PLN oraz odwróciła odpis aktualizujący na kwotę 3,1 mln PLN. Pozostałe ruchy wynikają z różnic kursowych.
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Środki pieniężne na rachunkach bankowych bieżących | 1 000,8 | 1 065,1 |
| Środki pieniężne w kasie | 0,7 | 1,0 |
| Lokaty krótkoterminowe (do 3 miesięcy) | 545,7 | 436,3 |
| Pozostałe ekwiwalenty środków pieniężnych | 0,5 | 0,2 |
| Razem saldo środków pieniężnych wykazanych w bilansie | 1 547,7 | 1 502,6 |
| Odsetki naliczone od środków pieniężnych | - | (0,1) |
| Kredyty w rachunku bieżącym wykorzystywane do bieżącego zarządzania płynnością |
(63,7) | (30,4) |
|---|---|---|
| Razem saldo środków pieniężnych wykazane w rachunku przepływów pieniężnych |
1 484,0 | 1 472,1 |
Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od stopy oprocentowania lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są zakładane na okresy od jednego dnia do trzech miesięcy i są oprocentowane według ustalonych dla nich stóp procentowych.
Na saldo aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży składa się kilka z posiadanych przez Asseco Poland S.A. nieruchomości (grunty, nieruchomości lokalowe oraz budynki biurowe) oraz jedna nieruchomość posiadana przez Asseco Danmark A/S. Wszystkie te nieruchomości są dostępne do natychmiastowej sprzedaży w ich bieżącym stanie (obecnie nieruchomości nie są użytkowane przez Grupę). Na dzień 31 grudnia 2017 roku wartość godziwa nadal przewyższała wartość bilansową przeklasyfikowanych nieruchomości, tym samym na dzień 31 grudnia 2017 roku nie wystąpiły przesłanki utraty wartości żadnej z przeklasyfikowanych nieruchomości.
Kapitał zakładowy na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym wynosił 83 000 303,00 PLN i był w całości opłacony. Na kapitał zakładowy składa się 83 000 303 sztuk akcji zwykłych o wartości nominalnej 1 PLN każda. Spółka nie wyemitowała akcji uprzywilejowanych.
W roku zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku wartość kapitału zakładowego nie uległa zmianie.
Kapitał docelowy Spółki jest równy kapitałowi zakładowemu.
Kapitał zapasowy (zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych – KSH) został utworzony z nadwyżki wartości emisyjnej nad wartością nominalną, po pomniejszeniu o koszty emisji akcji oraz z zysków lat ubiegłych, które decyzją Walnych Zgromadzeń Akcjonariuszy Spółki zostały przeznaczone na kapitał zapasowy. Pozostała część kapitału zapasowego prezentowana jest w pozycji zysków zatrzymanych i dotyczy rozliczenia wyników z lat poprzednich zgodnie z KSH.
Polityka dywidendowa Spółki została opisana w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Asseco Poland S.A. za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku. W nocie 20 do jednostkowego sprawozdania zaprezentowano też zdolność dywidendową Jednostki Dominującej.
24. Oprocentowane kredyty bankowe i emisje papierów wartościowych
Zadłużenie Grupy na dzień 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2016 roku zostało przedstawione w tabeli poniżej.
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |||
|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Krótkoterminowe | ||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Kredyty bankowe | 575,1 | 370,2 | 587,3 | 417,4 |
| - w rachunku bieżącym | - | 151,1 | - | 226,0 |
| - nieodnawialne | 575,1 | 219,1 | 587,3 | 191,4 |
| Obligacje | 465,6 | 16,8 | 231,7 | 13,7 |
| Pożyczki | 5,6 | 8,3 | 18,2 | 7,7 |
| Razem | 1 046,3 | 395,3 | 837,2 | 438,8 |
Łączne zadłużenie Grupy Kapitałowej na dzień 31 grudnia 2017 roku z tytułu wszystkich zaciągniętych kredytów, pożyczek oraz emisji papierów dłużnych wyniosło 1 441,6 mln PLN, natomiast na dzień 31 grudnia 2016 roku była to kwota 1 276,0 mln PLN.
Kredyty w rachunku bieżącym na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku zostały przedstawione w tabelach poniżej.
| Waluta kredytu |
Efektywna stopa procentowa |
Wartość zadłużenia na dzień 31 grudnia 2017 roku mln PLN |
Maksymalna wysokość zadłużenia mln PLN |
Wartość niewykorzystanych linii kredytowych mln PLN |
|---|---|---|---|---|
| Eonia + marża | - | 5,2 | 5,2 | |
| EUR | Euribor + marża | 6,4 | 57,5 | 51,1 |
| Stała stopa % | 11,1 | 12,6 | 1,5 | |
| NIS | Prime (Izrael) + marża | 82,1 | 82,1 | - |
| PLN | Wibor + marża | 42,5 | 700,0 | 657,5 |
| Stała stopa % | 0,1 | 0,4 | 0,3 | |
| MKD | Stała stopa % | - | 0,2 | 0,2 |
| USD | Stała stopa % | 7,5 | 7,5 | - |
| HUF | Bubor + marża | 1,4 | 3,4 | 2,0 |
| 151,1 | 868,9 | 717,8 |
| Waluta kredytu |
Efektywna stopa procentowa |
Wartość zadłużenia na dzień 31 grudnia 2016 roku mln PLN |
Maksymalna wysokość zadłużenia mln PLN |
Wartość niewykorzystanych linii kredytowych mln PLN |
|---|---|---|---|---|
| Eonia + marża | - | 4,4 | 4,4 | |
| EUR | Euribor + marża | 16,5 | 89,8 | 73,3 |
| Stała stopa % | 7,8 | 12,1 | 4,3 | |
| NIS | Prime (Izrael) + marża | 176,4 | 176,4 | - |
| PLN | Wibor + marża | 21,1 | 603,5 | 582,4 |
| Stała stopa % | - | 0,3 | 0,3 | |
| USD | Stała stopa % | 4,2 | 4,2 | - |
| HUF | Bubor + marża | - | 1,4 | 1,4 |
| 226,0 | 892,1 | 666,1 |
Kredyty nieodnawialne na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku zostały zaprezentowane w tabeli poniżej.
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Waluta kredytu |
Efektywna stopa procentowa | Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |||
| BAM | Stała stopa % | - | - | - | 0,2 | |
| EUR | Euribor + marża | 13,2 | 17,0 | 14,3 | 17,0 | |
| Stała stopa % | 19,0 | 20,0 | - | - | ||
| HRK/EUR | Euribor + marża | 7,1 | 5,1 | 8,2 | 5,3 | |
| NIS | Stała stopa % | 470,0 | 156,9 | 499,3 | 155,2 | |
| PLN | Wibor + marża | 65,1 | 19,8 | 64,4 | 13,2 | |
| USD | Stała stopa % | 0,7 | 0,2 | 1,1 | 0,5 | |
| NGN | Stała stopa % | - | 0,1 | - | - | |
| 575,1 | 219,1 | 587,3 | 191,4 |
Pożyczki otrzymane na dzień 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2016 roku zostały zaprezentowane w tabeli poniżej.
| Efektywna stopa Waluta kredytu procentowa |
Termin wymagalności | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| IV kwartał 2018 | - | 3,9 | 4,0 | 4,3 | ||
| 2019 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,1 | ||
| EUR | Stała stopa % | 2020 | - | - | 0,1 | - |
| 2021 | 0,1 | - | 0,2 | - | ||
| 2022 | 0,1 | 0,1 | - | - | ||
| NIS | Stała stopa % | nieokreślony | 1,8 | - | 2,1 | - |
| 2019 | 3,5 | 4,1 | 4,3 | 2,1 | ||
| PLN | Stała stopa % | 2021 | - | - | 7,3 | 1,2 |
| KZT | stała stopa % | I kwartał 2018 | - | 0,1 | - | - |
| 5,6 | 8,3 | 18,2 | 7,7 |
Zadłużenie Grupy z tytułu kredytów nieodnawialnych oraz pożyczek na dzień 31 grudnia 2017 roku wynosiło 808,1 mln PLN, w tym 580,7 mln PLN to zadłużenie o terminie wymagalności powyżej 12 miesięcy. Na dzień 31 grudnia 2016 roku saldo zadłużenia wynikającego z nieodnawialnych kredytów i pożyczek wyniosło 804,6 mln PLN, w tym 605,5 mln PLN to zadłużenie długoterminowe.
W okresie sprawozdawczym marża realizowana przez kredytodawców spółek Grupy Asseco kształtowała się w przedziale od 0,1 pkt proc. do 6 pkt proc. w skali roku. W okresie porównywalnym marże kształtowały się w przedziale od 1 pkt proc. do 4,8 pkt proc. w skali roku.
Zadłużenie Grupy z tytułu emisji obligacji wynika z obligacji wyemitowanych przez spółkę Formula Systems we wrześniu 2015 roku oraz obligacji wyemitowanych przez Sapiens International we wrześniu 2017.
Obligacje Formula Systems zostały wyemitowane w dwóch seriach:
Zadłużenie spółki Formula Systems z tytułu emisji obligacji na dzień 31 grudnia 2017 roku wyniosło 207,2 mln PLN. Podział obligacji na krótko i długoterminowe został zaprezentowany w poniższej tabeli.
| Podział na krótko i długoterminowe |
Seria | 31 grudnia 2017 mln PLN |
31 grudnia 2016 mln PLN |
Efektywna stopa procentowa |
Waluta |
|---|---|---|---|---|---|
| Seria A | 76,3 | 96,4 | 3,07% | NIS | |
| część długoterminowa | Seria B | 116,8 | 135,3 | 3,65% | NIS/USD |
| część krótkoterminowa | Seria A | 14,1 | 13,7 | 3,07% | NIS |
| 207,2 | 245,4 |
Obligacje Sapiens International zostały wyemitowane w serii B w ramach oferty publicznej oraz prywatnej o łącznej wartości 280 mln NIS. Podział obligacji na krótko i długoterminowe został zaprezentowany w poniższej tabeli.
| Podział na krótko i długoterminowe |
Seria | 31 grudnia 2017 mln PLN |
31 grudnia 2016 mln PLN |
Efektywna stopa procentowa |
Waluta |
|---|---|---|---|---|---|
| część długoterminowa | Seria B | 272,5 | - | 3,69% | NIS/USD |
| część krótkoterminowa | Seria B | 2,7 | - | 3,69% | NIS/USD |
| 275,2 | - |
| Wartość netto aktywów | Kwota wykorzystanego kredytu zabezpieczonego aktywami |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kategoria aktywów | 31 grudnia 2017 roku 31 grudnia 2016 roku |
31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | ||
| Grunty i budynki | 210,4 | 191,8 | 82,8 | 77,6 | |
| Komputery i inny sprzęt biurowy | - | 0,3 | - | 0,2 | |
| Pozostałe środki trwałe | 1,0 | 2,2 | - | 10,0 | |
| Inwestycje długoterminowe | 616,5 | 1 322,8 | 23,0 | 339,1 | |
| Akcje/udziały dostępne do sprzedaży | - | - | - | - | |
| Należności bieżące i przyszłe | 3,3 | 1,7 | 3,3 | 7,7 | |
| RAZEM | 831,2 | 1 518,8 | 109,1 | 434,6 |
Do części kredytów w bankach polskich i izraelskich przypisano tzw. kowenanty, czyli obowiązek utrzymywania zdefiniowanych wskaźników finansowych na wymaganym przez bank poziomie. Wskaźniki dotyczą poziomu zadłużenia, np. stosunek zadłużenia do zysku EBITDA lub zadłużenia do kapitałów własnych, bądź uzyskiwania oczekiwanych wyników operacyjnych. W sytuacji, gdy dana spółka posiadająca tak obwarowany kredyt przestanie spełniać wymienione wymogi, bank stosuje sankcję w postaci podwyższenia marży kredytu. Jeśli bank uzna, że nowy poziom wskaźnika jest nie do zaakceptowania może, w niektórych przypadkach, zaspokoić się z posiadanych zabezpieczeń.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2016 roku żaden z kowenantów nie był naruszony.
25. Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
Na dzień 31 grudnia 2017 roku przedmiotem umów leasingu finansowego, w których Grupa jest leasingobiorcą są:
W poniższej tabeli zaprezentowano saldo zobowiązań z tytułu leasingu finansowego na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym:
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | |||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |||
| Leasing nieruchomości | 41,8 | 20,8 | 66,7 | 22,0 | ||
| Leasing środków transportu | 4,8 | 3,4 | 4,2 | 2,3 | ||
| Leasing sprzętu IT | 2,6 | 2,6 | 2,0 | 3,9 | ||
| Razem | 49,2 | 26,8 | 72,9 | 28,2 |
Leasing nieruchomości
Wartość netto budynków, będących przedmiotem umów leasingu finansowego na dzień 31 grudnia 2017 roku wynosiła 21,0 mln PLN a na dzień 31 grudnia 2016 roku wynosiła 24,1 mln PLN.
Przyszłe minimalne przepływy pieniężne oraz zobowiązanie wynikające z umowy leasingu nieruchomości przedstawiają się następująco:
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Minimalne opłaty leasingowe | ||
| w okresie krótszym niż 1 rok | 23,8 | 26,5 |
| w okresie 1-5 lat | 44,2 | 72,4 |
| w okresie dłuższym niż 5 lat | - | - |
| Przyszłe minimalne płatności leasingowe | 68,0 | 98,9 |
| Przyszłe koszty odsetkowe | 5,3 | 10,2 |
|---|---|---|
| Wartość bieżąca zobowiązania leasingowego | ||
| w okresie krótszym niż 1 rok | 20,8 | 22,0 |
| w okresie 1-5 lat | 41,9 | 66,7 |
| w okresie dłuższym niż 5 lat | - | - |
| Zobowiązanie z tyt. leasingu | 62,7 | 88,7 |
Efektywna stopa procentowa z tytułu powyższego leasingu finansowego wynosiła na dzień 31 grudnia 2017 roku 6,0%, a w okresie porównywalnym wynosiła 5,9%.
Wartość netto sprzętu IT, samochodów oraz innych aktywów będących przedmiotem umów leasingu finansowego na dzień 31 grudnia 2017 roku wynosiła 17,6 mln PLN a na dzień 31 grudnia 2016 roku 19,6 mln PLN.
Łączne przyszłe przepływy pieniężne oraz zobowiązania wynikające z umów leasingu samochodów, sprzętu IT i innych aktywów przedstawiają się następująco:
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Minimalne opłaty leasingowe | ||
| w okresie krótszym niż 1 rok | 5,8 | 6,5 |
| w okresie 1-5 lat | 8,3 | 6,4 |
| w okresie dłuższym niż 5 lat | - | - |
| Przyszłe minimalne płatności leasingowe | 14,1 | 12,9 |
| Przyszłe koszty odsetkowe | 0,7 | 0,5 |
| Wartość bieżąca zobowiązania leasingowego | ||
| w okresie krótszym niż 1 rok | 6,0 | 6,2 |
| w okresie 1-5 lat | 7,4 | 6,2 |
| w okresie dłuższym niż 5 lat | - | - |
| Zobowiązanie z tyt. leasingu | 13,4 | 12,4 |
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | |||
|---|---|---|---|---|
| Długo terminowe |
Krótko terminowe |
Długo terminowe |
Krótko terminowe |
|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Zobowiązanie do wypłaty dywidendy | - | 2,4 | 9,8 | 28,2 |
| Zobowiązania z tytułu nabycia udziałów/akcji - płatności odroczone i warunkowe za pakiet kontrolny |
9,2 | 45,5 | 41,1 | 47,1 |
| Zobowiązania z tytułu nabycia udziałów niekontrolujących w spółkach zależnych (opcje put) |
266,2 | 58,6 | 307,7 | 42,4 |
| Pozostałe zobowiązania finansowe | - | 8,0 | 0,7 | 6,2 |
| 275,4 | 114,5 | 359,3 | 123,9 |
Zobowiązania z tytułu dywidend na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym to zobowiązania do wypłaty dywidendy na rzecz udziałowców niekontrolujących spółek zależnych.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym, Grupa posiadała szacunkowe zobowiązanie z tytułu odroczonej i/lub warunkowej płatności za pakiety kontrolne akcji/udziałów. Wartość powyższych zobowiązań została oszacowana z wykorzystaniem formuły liczenia ceny zdefiniowanej w umowach nabycia pakietu kontrolnego, tj. iloczynu zysku spółki za wskazany w umowie okres i określonego w umowie współczynnika.
W poniższej tabeli zaprezentowano zobowiązanie z tytułu odroczonej i/lub warunkowej płatności za pakiet kontrolny na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym:
| Zobowiązania z tytułu odroczonej i/lub warunkowej płatności za pakiet | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku |
|---|---|---|
| kontrolny | mln PLN | mln PLN |
| Zobowiązania wynikające z akwizycji w ramach grupy Asseco Central Europe | 13,9 | 4,3 |
| Zobowiązania wynikające z akwizycji w ramach grupy Magic Software Enterprises |
15,6 | 34,7 |
| Zobowiązania wynikające z akwizycji w ramach grupy Matrix IT | 9,4 | 21,7 |
| Zobowiązania wynikające z akwizycji w ramach grupy Sapiens International | 6,8 | 8,5 |
| Zobowiązania wynikające z akwizycji dokonanych przez Asseco Poland S.A. | 9,0 | 19,0 |
| 54,7 | 88,2 |
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym, Grupa posiadała zobowiązania z tytułu nabycia udziałów niekontrolujących w spółkach zależnych (opcje put). Wartość niniejszych zobowiązań została oszacowana z wykorzystaniem formuły liczenia ceny zdefiniowanej w umowach opcyjnych, jakie Grupa przyznała udziałowcom niekontrolującym, tj. iloczynu zysku spółki za wskazany w umowie okres i określonego w umowie współczynnika.
W poniższej tabeli zaprezentowano zobowiązanie z tytułu opcji dla udziałowców niekontrolujących spółek na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym:
| Zobowiązania z tytułu przyznanych opcji dla udziałowców | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku |
|---|---|---|
| niekontrolujących spółek | mln PLN | mln PLN |
| Spółki z Grupy Matrix IT | 73,5 | 118,1 |
| Spółki z Grupy Magic Software Enterprise | 88,9 | 85,5 |
| Spółki z Grupy Sapiens International Ltd. | 4,7 | 3,8 |
| Spółki z Grupy Asseco Central Europe | 59,2 | 15,0 |
| Spółki z rynku polskiego | 98,5 | 127,7 |
| 324,8 | 350,1 |
| Naprawy gwarancyjne oraz zwroty |
Koszty związane z toczącymi się sprawami sądowym |
Świadczenia po okresie zatrudnienia |
Rezerwa na ryzyka podatkowe |
Pozostałe rezerwy | Ogółem | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Na dzień 1 stycznia 2017 roku |
61,2 | 7,4 | 32,1 | 16,8 | 30,3 | 147,8 |
| Objęcia kontroli nad podmiotami zależnymi (+) | 1,4 | 6,0 | 36,3 | 15,7 | 1,1 | 60,5 |
| Utworzone w trakcie okresu sprawozdawczego (+) | 11,5 | 2,6 | 7,8 | 8,9 | 6,6 | 37,4 |
| Zmiana dyskonta i zyski / straty aktuarialne | 2,0 | - | 3,5 | - | - | 5,5 |
| Wykorzystane w trakcie okresu sprawozdawczego (-) | (23,7) | (4,2) | (1,6) | - | (8,4) | (37,9) |
| Rozwiązane w trakcie okresu sprawozdawczego (-) | (6,2) | (2,1) | (0,4) | (1,6) | (15,5) | (25,8) |
| Utrata kontroli nad jednostkami zależnymi (-) | - | (5,9) | (31,4) | (15,0) | (0,6) | (52,9) |
| Zmiana prezentacji (+)/(-) | - | 0,1 | 0,1 | - | (0,3) | (0,1) |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (+)/(-) |
(0,1) | (1,0) | (5,1) | (3,4) | (0,3) | (9,9) |
| Na dzień 31 grudnia 2017 roku, w tym: |
46,1 | 2,9 | 41,3 | 21,4 | 12,9 | 124,6 |
| Krótkoterminowe | 23,3 | 2,6 | 3,7 | 9,2 | 12,6 | 51,4 |
| Długoterminowe | 22,8 | 0,3 | 37,6 | 12,2 | 0,3 | 73,2 |
| Na dzień 1 stycznia 2017 roku, w tym: |
61,2 | 7,4 | 32,1 | 16,8 | 30,3 | 147,8 |
| Krótkoterminowe | 26,4 | 7,1 | 1,6 | 6,4 | 22,7 | 64,2 |
| Długoterminowe | 34,8 | 0,3 | 30,5 | 10,4 | 7,6 | 83,6 |
Rezerwa na koszty napraw gwarancyjnych dotyczy obsługi serwisu gwarancyjnego producentów sprzętu komputerowego oraz gwarancji na własne oprogramowanie, które zostało dostarczone do klientów Grupy.
Rezerwa na świadczenia po okresie zatrudnienia dotyczy w głównej mierze świadczeń emerytalnych, które zostaną wypłacone pracownikom Grupy w momencie przechodzenia na emeryturę.
W saldzie pozostałych rezerw na dzień 31 grudnia 2017 roku ujęta została rezerwa na straty na kontraktach IT w kwocie 6,1 mln PLN, analogiczna wartość na dzień 31 grudnia 2016 roku wynosiła 21,9 mln PLN.
Zmiany rezerw w okresie porównywalnym wyglądały następująco:
| Naprawy gwarancyjne oraz zwroty |
Koszty związane z toczącymi się sprawami sądowym |
Świadczenia po okresie zatrudnienia |
Rezerwa na ryzyka podatkowe |
Pozostałe rezerwy | Ogółem | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Na dzień 1 stycznia 2016 roku |
84,2 | 7,4 | 20,1 | 9,0 | 63,9 | 184,6 |
| Objęcia kontroli nad podmiotami zależnymi (+) | - | - | 3,5 | 0,9 | - | 4,4 |
| Utworzone w trakcie okresu sprawozdawczego (+) | 39,1 | 0,5 | 4,4 | 7,9 | 20,4 | 72,3 |
| Zmiana dyskonta i zyski / straty aktuarialne | 1,8 | - | 13,8 | - | - | 15,6 |
| Wykorzystane w trakcie okresu sprawozdawczego (-) | (33,7) | (0,5) | (10,2) | (1,8) | (9,5) | (55,7) |
| Rozwiązane w trakcie okresu sprawozdawczego (-) | (30,4) | (0,5) | (1,0) | - | (44,6) | (76,5) |
| Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych | 0,2 | 0,5 | 1,5 | 0,8 | 0,1 | 3,1 |
| Na dzień 31 grudnia 2016 roku, w tym: |
61,2 | 7,4 | 32,1 | 16,8 | 30,3 | 147,8 |
| Krótkoterminowe | 26,4 | 7,1 | 1,6 | 6,4 | 22,7 | 64,2 |
| Długoterminowe | 34,8 | 0,3 | 30,5 | 10,4 | 7,6 | 83,6 |
| Na dzień 1 stycznia 2016 roku, w tym: |
84,2 | 7,4 | 20,1 | 9,0 | 63,9 | 184,6 |
| Krótkoterminowe | 41,6 | 6,9 | 1,7 | 2,0 | 63,0 | 115,2 |
| Długoterminowe | 42,6 | 0,5 | 18,4 | 7,0 | 0,9 | 69,4 |
Struktura zobowiązań Grupy na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz 31 grudnia 2016 roku została przedstawiona w tabeli poniżej.
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | ||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | ||
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, w tym: | |||||
| Zobowiązania zafakturowane | - | 614,5 | 0,7 | 595,9 | |
| wobec jednostek powiązanych | - | 3,4 | - | 1,4 | |
| wobec pozostałych podmiotów | - | 611,1 | 0,7 | 594,5 | |
| Zobowiązania niezafakturowane | 7,7 | 211,9 | 9,7 | 192,8 | |
| wobec jednostek powiązanych | - | 0,1 | - | 0,1 | |
| wobec pozostałych podmiotów | 7,7 | 211,8 | 9,7 | 192,7 | |
| Zobowiązania z tytułu wyceny kontraktów IT | - | 29,4 | - | 28,8 | |
| wobec jednostek powiązanych | - | - | - | - | |
| wobec pozostałych podmiotów | - | 29,4 | - | 28,8 | |
| 7,7 | 855,8 | 10,4 | 817,5 | ||
| Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od | |||||
| osób prawnych | - | 73,9 | - | 46,7 | |
| Zobowiązania budżetowe | |||||
| Podatek od wartości dodanej (VAT) | - | 100,7 | - | 103,3 | |
| Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) | - | 20,9 | - | 21,8 | |
| Ubezpieczenia społeczne | - | 34,2 | - | 33,8 | |
| Podatek u źródła | - | 3,5 | - | 2,6 | |
| Pozostałe | - | 3,4 | - | 4,1 | |
| 162,7 | 165,6 | ||||
| Pozostałe zobowiązania Zobowiązania wobec pracowników ( w tym |
|||||
| z tytułu wynagrodzeń) | - | 241,6 | - | 248,6 | |
| Inne zobowiązania | 8,5 | 48,6* | 10,4 | 43,4 | |
| 8,5 | 290,2 | 10,4 | 292,0 | ||
| 16,2 | 1 382,6 | 20,8 | 1 321,8 |
*) W innych zobowiązaniach znajdują się przede wszystkim zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek na dostawy w kwocie 22,9 mln PLN, zobowiązania z tytułu nabycia środków trwałych w kwocie 6,3 mln PLN oraz zobowiązania z tytułu audytu finansowego w kwocie 7,0 mln PLN.
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług są nieoprocentowane. Transakcje z podmiotami powiązanymi przedstawione są w punkcie 30 not objaśniających do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Przepisy dotyczące podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, czy składek na ubezpieczenia społeczne podlegają częstym zmianom, wskutek czego niejednokrotnie brak jest odniesienia do utrwalonej linii orzecznictwa. Obowiązujące przepisy nie zawsze są jednoznaczne, co dodatkowo powoduje rozbieżności w ich interpretacji. Rozliczenia podatkowe są przedmiotem kontroli organów podatkowych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych, podatnik zobowiązany jest do uiszczenia kwoty zaległości wraz z należnymi odsetkami ustawowymi. Zapłata zaległych zobowiązań nie zawsze zwalnia z odpowiedzialności karno-skarbowej. W efekcie kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym mogą ulec zmianie w późniejszym terminie po ostatecznym ustaleniu ich wysokości przez organy skarbowe.
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długoterminowe | Krótkoterminowe | Długoterminowe | Krótkoterminowe | ||
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | ||
| Rozliczenia międzyokresowe kosztów, w tym | |||||
| Rezerwa na niewykorzystane urlopy | - | 112,3 | - | 103,3 | |
| Rezerwa na premie dla pracowników i zarządów | - | 159,7 | - | 155,5 | |
| - | 272,0 | - | 258,8 | ||
| Rozliczenia międzyokresowe przychodów, w tym | |||||
| Usługi serwisowe i opłaty licencyjne | 34,7 | 303,3 | 23,0 | 227,3 | |
| Pozostałe przedpłacone usługi | 0,2 | 33,0 | 0,1 | 25,2 | |
| Dotacje do budowy aktywów | 43,8 | 8,0 | 35,6 | 7,0 | |
| Pozostałe | - | 13,8 | 0,1 | 0,7 | |
| 78,7 | 358,1 | 58,8 | 260,2 |
Na saldo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów składają się: rezerwy na niewykorzystane urlopy oraz rezerwy na wynagrodzenia danego okresu, a przeznaczone do wypłaty w okresach następnych wynikające z zasad systemów premiowych obowiązujących w Grupie.
Saldo rozliczeń międzyokresowych przychodów dotyczy głównie przyszłych przychodów z tytułu świadczonych usług rozliczanych w czasie, takich jak licencje własne lub utrzymanie systemów informatycznych, a także dotacje do budowy aktywów. Dotacje do budowy aktywów to dotacje otrzymane przez Grupę w związku z realizacją projektów rozwojowych lub projektów związanych z tworzeniem centrów kompetencyjnych IT.
| Sprzedaż Grupy Asseco do jednostek powiązanych: | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|---|
| Nazwa podmiotu | mln PLN | mln PLN | |
| Transakcje z jednostkami stowarzyszonymi i wspólnymi przedsięwzięciami | |||
| Postdata S.A. | sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
4,3 | 7,5 |
| Multicard d o.o. | sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,4 | 0,4 |
| eDocu, a.s. | sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
- | 0,1 |
| SCS Smart Connected Solutions GmbH |
sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
2,7 | 2,6 |
| R-Style Softlab JSC | sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,9 | - |
| Razem | 8,3 | 10,6 | |
| Transakcje z podmiotami powiązanymi osobowo przez Kadrę Zarządzającą Grupy | |||
| Konferenta UAB 1) | sprzedaż towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,2 | 0,2 |
| Pozostałe podmioty powiązane osobowo | 0,4 | 0,1 | |
| Razem | 0,6 | 0,5 | |
| Transakcje z członkami zarządów, rad nadzorczych i prokurentami pozostałych spółek Grupy | |||
| Menadżerowie Grupy ASEE 2) | sprzedaż akcji | 21,8 | - |
| Menadżerowie Grupy ACE 3) | sprzedaż akcji | 32,8 | - |
| CEO Formula Systems 4) | sprzedaż akcji | 73,5 | - |
| Yury Vasilievich Ostrashevsky5) | sprzedaż akcji | 2,2 | - |
30. Transakcje z podmiotami powiązanymi
| Pozostali | 0,1 | 0,2 | |
|---|---|---|---|
| Razem | 130,4 | 0,2 | |
| Razem transakcje z podmiotami powiązanymi | 139,3 | 11,3 | |
1) w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym udziałowiec spółki UAB Konferenta, pan Albertas Sermokas, był udziałowcem niekontrolującym spółki zależnej UAB Sintagma oraz UAB Asseco Lietuva. Do dnia 28 czerwca 2016 roku pan Evaldas Drasutis był udziałowcem niekontrolującym spółki zależnej Sintagma UAB oraz Asseco Lietuva UAB. Ponadto pan Albertas Sermokas był CEO i członkiem zarzadu spółek UAB Sintagma oraz Asseco Lietuva.
2) sprzedaż akcji spółki Asseco South Eastern Europe S.A. nastąpiła do następujących menadżerów spółek z Grupy ASEE lub do podmiotów przez nich powiązanych: pana Piotra Jeleńskiego, pana Miljana Mališa, pana Miodraga Mirčetića, pana Marcina Rulnickiego oraz pozostałych menadżerów.
3) sprzedaż akcji spółki Asseco Central Europe, a.s. nastąpiła do następujących menadżerów spółek z Grupy ACE lub do podmiotów przez nich powiązanych: pana Jozefa Kleina, pana Branislava Tkáčika, pana Marka Gráca, pana Davida Stoppani oraz pana Markusa Hallera.
4) sprzedaż akcji spółki Formula Systems (1985) Ltd. nastąpiła do pana Guy'a Berstein'a - CEO spółki Formula Systems oraz do podmiotu przez niego powiązanego.
5) w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym pan Yury Vasilievich Ostrashevsky był członkiem rady nadzorczej R-Style Softlab JSC.
| Zakupy Grupy Asseco od jednostek powiązanych: | 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|---|
| Nazwa podmiotu | mln PLN | mln PLN | |
| Transakcje z jednostkami stowarzyszonymi | |||
| Postdata S.A. | zakup towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,4 | 0,5 |
| eDocu, a.s. | zakup usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
- | 0,3 |
| SCS Smart Connected Solutions GmbH |
zakup usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,8 | 0,4 |
| R-Style Softlab JSC | zakup towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,5 | - |
| Razem | 1,7 | 1,2 | |
| Transakcje z podmiotami powiązanymi osobowo przez Kadrę Zarządzającą Grupy | |||
| Top Fin Sp. z o.o.1) | wynajem lokali mieszkalnych (w tym usługi recepcyjne, porządkowe, ochrona, itp.) wraz z miejscami parkingowymi na potrzeby noclegowe pracowników przebywających w delegacjach |
2,7 | 2,7 |
| MHM d.o.o.2) | wynajem powierzchni biurowej | 2,0 | - |
| Konferenta UAB 3) | zakup towarów i usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
- | - |
| UAB Linkas 4) | wynajem powierzchni biurowej, zakup usług związanych z pozostałą działalnością |
1,2 | 1,1 |
| MagnaVirtus Consulting SA 5) | zakup usług związanych z pozostałą działalnością | 2,1 | 1,9 |
| Gestso-Soc. De Gestao de Servicos SA6) |
wynajem powierzchni biurowej | 0,7 | 0,7 |
| PaR Solution s.r.o 7) | zakup usług związanych z prowadzonymi projektami informatycznymi |
0,4 | 1,5 |
| Pozostałe podmioty powiązane osobowo | 1,3 | 1,0 | |
| Razem | 10,4 | 8,9 | |
| Transakcje z członkami zarządów, członkami rad nadzorczych i prokurentami pozostałych spółek Grupy | |||
| Dariusz Brzeski | zakup usług doradczych | 1,7 | 2,1 |
| Andrzej Gerlach | zakup usług doradczych | 0,7 | 0,7 |
| Jacek Duch | zakup usług doradczych | 1,3 | 0,3 |
| pozostałych spółek Grupy | Transakcje z pozostałymi członkami zarządów, członkami rad nadzorczych i prokurentami | 4,0 | 2,5 |
| Razem | 7,7 | 6,3 | |
| Razem transakcje z podmiotami powiązanymi | 19,8 | 16,4 |
1 )w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku oraz w okresie porównywalnym pan Andrzej Gerlach, prokurent Spółki, był wspólnikiem spółki Top Fin Sp. z o.o. Ponadto w analizowanym okresie pani Ewa Góral, żona Prezesa Spółki pana Adama Górala, była wspólnikiem spółki Top Fin Sp. z o.o. oraz pani Jolanta Wiza, żona pana Artura Wizy Wiceprezesa Spółki, była prezesem zarządu i
wspólnikiem spółki Top Fin Sp. z o.o. Dodatkowo od lipca 2013 roku właścicielem lokali wynajmowanych spółce Top Fin Sp.z o.o. jest Prezes Spółki Adam Góral.
7) w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku, pan Richard Weber oraz pan Petr Weber – prokurenci spółki InterWay, byli członkami Zarządu PaR Solutions, s.r.o.
| Należności handlowe i pozostałe na dzień |
Zobowiązania handlowe i pozostałe na dzień |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Nazwa podmiotu | 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 | |
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | ||
| Jednostki stowarzyszone i współzależne | |||||
| Postdata S.A. | 0,5 | 1,2 | 0,1 | - | |
| Multicard d o.o. | 0,9 | 0,7 | - | - | |
| eDocu, a.s. | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | |
| SCS Smart Connected Solutions GmbH | 2,3 | 2,9 | 0,5 | 0,2 | |
| Interway | 0,1 | - | - | - | |
| Razem | 3,9 | 4,9 | 0,8 | 0,5 | |
| Transakcje z podmiotami powiązanymi osobowo przez Kadrę Zarządzającą Grupy | |||||
| Top Fin Sp. z o.o. | 0,3 | 0,3 | 0,5 | 0,2 | |
| Sospes d.o.o. | - | - | - | 0,1 | |
| UAB Linkas | - | - | 0,3 | 0,2 | |
| Magnavirtus | - | - | 0,2 | - | |
| Pozostałe | 0,1 | - | - | 0,3 | |
| Razem | 0,4 | 0,3 | 1,0 | 0,8 | |
| Transakcje z członkami zarządów, członkami rad nadzorczych i prokurentami Asseco Poland S.A. | |||||
| Dariusz Brzeski | - | - | 0,1 | 0,1 | |
| Andrzej Gerlach | - | - | 0,1 | 0,1 | |
| Jacek Duch | - | - | 1,3 | - | |
| Razem | - | - | 1,5 | 0,2 | |
| Transakcje z członkami zarządu, członkami rady nadzorczej i prokurentami pozostałych spółek Grupy | |||||
| Menadżerowie Grupy ASEE | 20,5 | - | - | - | |
| Menadżerowie Grupy ACE | 24,1 | - | - | - | |
| CEO Formula Systems – Guy Bernstein | 35,7 | - | - | - | |
| Yury Vasilievich Ostrashevsky | 2,2 | - | - | - | |
| Pozostali | 1,1 | 1,1 | 0,3 | 0,1 | |
| Razem | 83,6 | 1,1 | 0,3 | 0,1 | |
| Razem transakcje z podmiotami powiązanymi | 87,9 | 6,3 | 3,6 | 1,6 |
Transakcje z podmiotami powiązanymi są zawierane na warunkach rynkowych.
Saldo należności od podmiotów powiązanych na dzień 31 grudnia 2017 roku obejmuje saldo należności z tytułu dostaw i usług (4,1 mln PLN) oraz saldo pozostałych należności (83,8 mln PLN).
6) w okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku udziałowiec Spółki Gestso-Soc. de Gestao de Servicos SA, pan Jose Rocha, był członkiem Zarządu Exictos SGPS S.A.
Saldo należności od podmiotów powiązanych na dzień 31 grudnia 2016 roku obejmuje saldo należności z tytułu dostaw i usług (4,9 mln PLN) oraz saldo pozostałych należności (1,4 mln PLN).
Saldo zobowiązań od podmiotów powiązanych na dzień 31 grudnia 2017 roku obejmuje saldo zobowiązań z tytułu dostaw i usług (3,6 mln PLN).
Saldo zobowiązań od podmiotów powiązanych na dzień 31 grudnia 2016 roku obejmuje saldo zobowiązań z tytułu dostaw i usług (1,6 mln PLN).
31. Dodatkowe objaśnienia do rachunku przepływów pieniężnych
W poniższej tabeli wyszczególniono pozycje, które zostały uwzględnione w linii "zmiany stanu kapitału pracującego":
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Zmiana stanu zapasów | - | (7,0) |
| Zmiana stanu należności | (152,0) | 209,8 |
| Zmiana stanu zobowiązań | 19,4 | (151,3) |
| Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych | 85,0 | (16,5) |
| Zmiana stanu rezerw | (23,2) | (61,0) |
| (70,8) | (26,0) |
W okresie 12 miesięcy zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku na saldo przepływów z działalności inwestycyjnej największy wpływ miały następujące wpływy i wydatki:
| za okres 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2017 | Wydatki z tytułu nabycia jednostek zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty w nabytych jednostkach zależnych |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Akwizycje w ramach grupy Formula Systems Ltd. | (85,3) | 11,9 |
| Akwizycje w ramach grupy Magic Software Enterprises Ltd. | (23,9) | - |
| Akwizycje w ramach grupy Matrix IT Ltd. | (9,0) | - |
| Akwizycje w ramach grupy Sapiens International Corp. NV | (414,9) | 21,4 |
| Akwizycje w ramach grupy Asseco Central Europe | (33,5) | 9,5 |
| Akwizycje w ramach rynku zachodnioeuropejskiego | (0,9) | 0,8 |
| Akwizycje w ramach Grupy ABS | (98,4) | (0,6) |
| Akwizycje dokonane przez Asseco Poland | (10,0) | - |
| Odzyskanie kontroli nad Grupą Formula | - | 874,1 |
| (675,9) | 917,1 |
| za okres 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2017 | Pożyczki spłacone | Pożyczki udzielone |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Pożyczki dla pracowników | 2,1 | (1,8) |
| Pożyczki dla podmiotów powiązanych | - | (7,0) |
| Pożyczki dla pozostałych podmiotów | 66,3 | (50,8) |
|---|---|---|
| Lokaty terminowe o pierwotnym terminie zapadalności pow. 3 miesięcy | 31,1 | (14,9) |
| Razem | 99,5 | (74,5) |
| za okres 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2017 | mln PLN |
|---|---|
| Zakup dodatkowego pakietu akcji spółki Asseco Central Europe, a.s. | (4,7) |
| Razem | (4,7) |
Grupa posiada szereg zawartych umów najmu, leasingu i innych o podobnym charakterze, z których wynikały następujące zobowiązania pozabilansowe do dokonania przyszłych płatności:
| 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2016 roku | |
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Zobowiązania z tytułu najmu powierzchni | ||
| W okresie do 1 roku | 116,5 | 140,4 |
| W okresie od 1 roku do 5 lat | 147,5 | 217,9 |
| Powyżej 5 lat | 12,5 | 14,5 |
| 276,5 | 372,8 | |
| Zobowiązania z tytułu innych umów leasingu operacyjnego | ||
| W okresie do 1 roku | 49,0 | 54,4 |
| W okresie od 1 roku do 5 lat | 42,6 | 45,8 |
| Powyżej 5 lat | - | - |
| 91,6 | 100,2 |
Grupa Asseco narażona jest na szereg ryzyk mających źródła zarówno w sytuacji makroekonomicznej w krajach, w których działają spółki Grupy, jak i mikroekonomicznej w poszczególnych przedsiębiorstwach. Głównymi czynnikami rynkowymi mogącymi wywierać negatywny wpływ na wynik Grupy są: (i) wahania kursów walut obcych względem walut funkcjonalnych spółek z Grupy oraz (ii) zmiany rynkowych stóp procentowych. W ramach prowadzonej działalności Grupa narażona jest również na ryzyko kredytowe oraz ryzyko związane z płynnością.
Walutą, w której Grupa prezentuje wyniki jest polski złoty, jednak wiele spółek zależnych z Grupy posiada inną walutę funkcjonalną, w której prowadzi swoją działalność operacyjną. Grupa identyfikuje ryzyko walutowe w związku z transakcjami zawieranymi przez spółki z Grupy w walutach innych, niż waluta funkcjonalna danej spółki. Z tego powodu Grupa narażona jest na straty wynikające ze zmian kursu waluty transakcji w stosunku do waluty funkcjonalnej danej spółki z Grupy w okresie od daty zawarcia denominowanej transakcji do daty wystawienia faktury, daty płatności lub rozliczenia transakcji na instrumencie finansowym. Po przeprowadzeniu analizy struktury walutowej zawieranych przez spółki Grupy transakcji, zostały zidentyfikowane pary walut, dla których występuje największa ekspozycja na ryzyko walutowe. Spółki z Grupy narażone są przede wszystkim na wahania kursów na następujących parach walut: USD/NIS, EUR/USD, EUR/PLN, NIS/USD, GBP/USD oraz USD/PLN. Poza ryzykiem walutowym związanym z zawieranymi transakcjami, Grupa identyfikuje również ryzyko związane z przeliczeniem na polskie złote aktywów oraz wyniku finansowego jednostek zależnych działających poza Polską. Na ryzyko to wpływają zmiany kursów walut obcych względem polskiego złotego.
W ramach monitorowania ryzyka walutowego w Grupie, wszystkie transakcje denominowane w walutach innych, niż waluta funkcjonalna danej spółki podlegają szczególnej ewidencji. Ponadto, obowiązujące procedury prowadzenia projektów informatycznych nakazują systematyczne aktualizowanie harmonogramów projektów oraz przepływów pieniężnych o zmiany wynikające z wahań kursów walutowych.
W tabelach poniżej została przedstawiona struktura walutowa oraz ekspozycja Grupy na ryzyko transakcyjne zmiany kursów walutowych dla par walut, w których zawieranych jest najwięcej transakcji denominowanych w walutach obcych oraz dla których została zidentyfikowana największa ekspozycja na ryzyko. Tabele przedstawiają strukturę walutową dla danych klas instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2016 roku.
Ekspozycja walutowa*) oraz struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmian kursów walutowych na dzień 31 grudnia 2017 roku dla wybranych par walut została przedstawiona poniżej. Pierwsza waluta to waluta transakcji, a druga to waluta funkcjonalna strony zawierającej transakcję.
| Grupy / kategorie instrumentów finansowych | Wartość bilansowa na dzień 31.12.2017 |
Ekspozycja walutowa na dzień 31.12.2017 |
USD/NIS | EUR/USD | EUR/PLN | NIS/USD | GBP/USD | USD/PLN | Inne |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Aktywa finansowe | 4 253,4 | 1 378,0 | 175,3 | 47,6 | 151,3 | 353,6 | 139,3 | 102,0 | 408,9 |
| 1. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
26,6 | 13,8 | - | - | 3,3 | - | - | 10,5 | - |
| Walutowe kontrakty typu forward | 13,8 | 13,8 | - | - | 3,3 | - | - | 10,5 | - |
| Obligacje korporacyjne i skarbowe | 4,2 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | 0,2 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Pozostałe aktywa | 8,4 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 2. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1 547,7 | 597,5 | 108,3 | 32,2 | 28,2 | 198,1 | 48,4 | 13,4 | 168,9 |
| 3. Aktywa dostępne do sprzedaży | 55,6 | 0,1 | - | - | - | - | - | - | 0,1 |
| 4. Pożyczki udzielone pozostałym podmiotom **) | 163,4 | 128,6 | 1,0 | - | 105,2 | 0,2 | - | - | 22,2 |
| 5. Należności handlowe ***) | 2 460,1 | 638,0 | 66,0 | 15,4 | 14,6 | 155,3 | 90,9 | 78,1 | 217,7 |
| II. Zobowiązania finansowe | 2 691,5 | 1 095,0 | 64,9 | 2,5 | 184,1 | 756,1 | 11,1 | 8,9 | 67,4 |
| 1. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
389,9 | 226,7 | 19,6 | - | 102,0 | 91,9 | - | 7,4 | 5,8 |
| Zobowiązania z tytułu nieopłaconych akcji | 27,4 | 20,1 | - | - | 9,0 | 6,7 | - | - | 4,4 |
| Zapłata warunkowa rozpoznana w związku z połączeniem jednostek gospodarczych |
27,3 | 10,5 | 5,9 | - | - | 3,8 | - | - | 0,8 |
| Kontrakty opcyjne (w tym opcje put) | 324,8 | 188,1 | 13,7 | - | 93,0 | 81,4 | - | - | - |
| Walutowe kontrakty typu forward | 8,0 | 8,0 | - | - | - | - | - | 7,4 | 0,6 |
| Pozostałe zobowiązania | 2,4 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 2.Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych |
1 441,6 | 681,6 | 11,9 | - | 44,8 | 624,3 | - | - | 0,6 |
| Kredyty odnawialne (w tym: w rachunku bieżącym, obrotowe itp.): | 151,1 | 2,3 | - | - | 0,1 | 2,2 | - | - | - |
| Dłużne papiery wartościowe: | 482,4 | 365,6 | - | - | - | 365,6 | - | - | - |
| Kredyty | 794,2 | 311,8 | 11,9 | - | 44,7 | 254,7 | - | - | 0,5 |
| Pożyczki od pozostałych jednostek | 13,9 | 1,9 | - | - | - | 1,8 | - | - | 0,1 |
| 3. Zobowiązania handlowe ****) | 860,0 | 186,7 | 33,4 | 2,5 | 37,3 | 39,9 | 11,1 | 1,5 | 61,0 |
*) ekspozycję walutową stanowi wartość instrumentów finansowych w walucie innej niż waluta funkcjonalna danej spółki z Grupy
**) w tym lokaty terminowe powyżej 3 miesięcy
***) należności handlowe zaprezentowane są brutto tj. bez uwzględnienia odpisu aktualizującego, a także bez należności od jednostek powiązanych
****) zobowiązania handlowe nie zawierają zobowiązań wobec jednostek powiązanych
Ekspozycja walutowa*) oraz struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmian kursów walutowych na dzień 31 grudnia 2016 roku dla wybranych par walut została przedstawiona poniżej. Pierwsza waluta to waluta transakcji, a druga to waluta funkcjonalna strony zawierającej transakcję.
| Grupy / kategorie instrumentów finansowych | Wartość bilansowa na dzień 31.12.2016 |
Ekspozycja walutowa na dzień 31.12.2016 |
USD/NIS | EUR/USD | EUR/PLN | NIS/USD | GBP/USD | USD/PLN | Inne |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Aktywa finansowe | 4 266,5 | 1 599,1 | 170,2 | 52,6 | 170,0 | 562,0 | 106,6 | 105,5 | 432,2 |
| 1. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
41,2 | 17,0 | 13,1 | - | 1,0 | - | - | - | 2,9 |
| Walutowe kontrakty typu forward | 1,0 | 1,0 | - | - | 1,0 | - | - | - | - |
| Obligacje korporacyjne | 23,2 | 8,9 | 8,9 | - | - | - | - | - | - |
| Obligacje skarbowe | 1,7 | 1,7 | 1,7 | - | - | - | - | - | - |
| Akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | 3,5 | 2,5 | 2,5 | - | - | - | - | - | - |
| Pozostałe aktywa | 11,8 | 2,9 | - | - | - | - | - | - | 2,9 |
| 2. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1 502,6 | 803,0 | 87,3 | 30,5 | 32,4 | 418,5 | 43,4 | 8,4 | 182,5 |
| 3. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | 211,7 | 0,1 | - | - | - | - | - | - | 0,1 |
| 4. Pożyczki udzielone pozostałym podmiotom **) | 208,0 | 151,5 | 1,1 | - | 112,4 | - | - | - | 38,0 |
| 5. Należności handlowe ***) | 2 302,8 | 627,4 | 68,7 | 22,1 | 24,2 | 143,5 | 63,2 | 97,1 | 208,6 |
| II. Zobowiązania finansowe | 2 547,4 | 907,5 | 128,4 | 1,6 | 96,3 | 505,5 | 7,9 | 15,2 | 152,6 |
| 1. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
445,2 | 188,6 | 75,7 | - | 19,5 | 26,4 | - | 4,4 | 62,6 |
| Zobowiązania z tytułu nieopłaconych akcji | 49,3 | 41,1 | - | - | 19,0 | 17,9 | - | - | 4,2 |
| Zapłata warunkowa rozpoznana w związku z połączeniem jednostek gospodarczych |
38,9 | 23,1 | 14,6 | - | - | 8,5 | - | - | - |
| Kontrakty opcyjne (w tym opcje put) | 350,1 | 117,5 | 61,1 | - | - | - | - | - | 56,4 |
| Pozostałe zobowiązania | 6,9 | 6,9 | - | - | 0,5 | - | - | 4,4 | 2,0 |
| 2.Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych |
1 276,0 | 483,1 | - | - | 44,0 | 436,4 | - | - | 2,7 |
| Kredyty odnawialne (w tym: w rachunku bieżącym, obrotowe itp.): | 226,0 | 1,4 | - | - | 1,4 | - | - | - | - |
| Dłużne papiery wartościowe: | 245,4 | 110,1 | - | - | - | 110,1 | - | - | - |
| Kredyty | 778,7 | 369,6 | - | - | 42,6 | 326,3 | - | - | 0,7 |
| Pożyczki od pozostałych jednostek | 25,9 | 2,0 | - | - | - | - | - | - | 2,0 |
| 3. Zobowiązania handlowe ****) | 826,4 | 235,8 | 52,7 | 1,6 | 32,8 | 42,7 | 7,9 | 10,8 | 87,3 |
*) ekspozycję walutową stanowi wartość instrumentów finansowych w walucie innej niż waluta funkcjonalna danej spółki z Grupy
**) w tym lokaty terminowe powyżej 3 miesięcy
***) należności handlowe zaprezentowane są bez uwzględnienia odpisu aktualizującego oraz należności od jednostek powiązanych
****) zobowiązania handlowe nie zawierają zobowiązań wobec jednostek powiązanych
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa przeprowadziła analizę wrażliwości wyniku finansowego na racjonalne zmiany kursów walutowych, które mogą mieć istotny wpływ na wynik Grupy. Wartości procentowe, względem których przeprowadzona została analiza wynoszą +/- 5%*. Do przeprowadzania analizy kurs z dnia bilansowego powiększany/pomniejszany jest o tę wartość. Poniższa tabela prezentuje wpływ zmiany kursów walut dla wybranych par walutowych:
| Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31.12.2017 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pary walut | USD/NIS | EUR/USD | EUR/PLN | NIS/USD | GBP/USD | USD/PLN | ||||||
| Odchylenie kursu | 5% | (5%) | 5% | (5%) | 5% | (5%) | 5% | (5%) | 5% | (5%) | 5% | (5%) |
| Grupy / kategorie instrumentów finansowych | wpływ na wynik finansowy | wpływ na wynik finansowy | wpływ na wynik finansowy | wpływ na wynik finansowy | wpływ na wynik finansowy | wpływ na wynik finansowy |
||||||
| I. Aktywa finansowe 1. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej |
9,1 | (9,1) | 2,5 | (2,5) | 1,6 | (1,6) | 19,1 | (19,1) | 7,5 | (7,5) | (0,8) | 0,8 |
| przez wynik finansowy | - | - | - | - | (5,9) | 5,9 | - | - | - | - | (5,7) | 5,7 |
| Walutowe kontrakty typu forward | - | - | - | - | (5,9) | 5,9 | - | - | - | - | (5,7) | 5,7 |
| Akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Pozostałe aktywa | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 2. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 5,6 | (5,6) | 1,7 | (1,7) | 1,4 | (1,4) | 10,7 | (10,7) | 2,6 | (2,6) | 0,7 | (0,7) |
| 3. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 4. Pożyczki udzielone pozostałym jednostkom | 0,1 | (0,1) | - | - | 5,4 | (5,4) | - | - | - | - | - | - |
| 5. Należności handlowe | 3,4 | (3,4) | 0,8 | (0,8) | 0,7 | (0,7) | 8,4 | (8,4) | 4,9 | (4,9) | 4,2 | (4,2) |
| II. Zobowiązania finansowe | (3,3) | 3,3 | (0,1) | 0,1 | (9,3) | 9,3 | (25,9) | 25,9 | (0,6) | 0,6 | 1,8 | (1,8) |
| 1. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
(1,0) | 1,0 | - | - | (5,1) | 5,1 | (5,0) | 5,0 | - | - | 1,9 | (1,9) |
| Zobowiązania z tytułu nieopłaconych akcji | - | - | - | - | (0,5) | 0,5 | (0,4) | 0,4 | - | - | - | - |
| Zapłata warunkowa rozpoznana w związku z połączeniem jednostek gospodarczych |
(0,3) | 0,3 | - | - | - | - | (0,2) | 0,2 | - | - | - | - |
| Kontrakty opcyjne (w tym opcje put) | (0,7) | 0,7 | - | - | (4,7) | 4,7 | (4,4) | 4,4 | - | - | - | - |
| Walutowe kontrakty typu forward | - | - | - | - | 0,1 | (0,1) | - | - | - | - | 1,9 | (1,9) |
| Pozostałe zobowiązania | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 2. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych |
(0,6) | 0,6 | - | - | (2,3) | 2,3 | (18,8) | 18,8 | - | - | - | - |
| Kredyty odnawialne | - | - | - | - | - | - | (0,1) | 0,1 | - | - | - | - |
| Dłużne papiery wartościowe: | - | - | - | - | - | - | (4,9) | 4,9 | - | - | - | - |
| Kredyty | (0,6) | 0,6 | - | - | (2,3) | 2,3 | (13,7) | 13,7 | - | - | - | - |
| Pożyczki od pozostałych jednostek | - | - | - | - | - | - | (0,1) | 0,1 | - | - | - | - |
| 3. Zobowiązania handlowe | (1,7) | 1,7 | (0,1) | 0,1 | (1,9) | 1,9 | (2,1) | 2,1 | (0,6) | 0,6 | (0,1) | 0,1 |
| Łączny wpływ zmiany kursu na wynik finansowy | 5,8 | (5,8) | 2,4 | (2,4) | (7,7) | 7,7 | (6,8) | 6,8 | 6,9 | (6,9) | 1,0 | (1,0) |
*zmiana o +5% oznacza, że waluta transakcji umacnia się względem waluty funkcjonalnej o 5 %
Grupa na bieżąco identyfikuje i dokonuje pomiarów ryzyka stopy procentowej, a także podejmuje działania mające na celu minimalizację jego wpływu na sytuację finansową. Pozycje oprocentowane według stopy zmiennej narażają Grupę na ryzyko zmiany przepływów pieniężnych z danej pozycji w wyniku zmiany stóp procentowych wpływając na wysokość przychodów lub kosztów odsetkowych ujmowanych w wyniku finansowym. Zmiany rynkowych stóp procentowych mogą niekorzystnie oddziaływać na wynik finansowy Grupy. Grupa jest narażona na ryzyko zmiany tego czynnika rynkowego poprzez: (i) zmiany wartości odsetek naliczonych od kredytów udzielonych przez zewnętrzne instytucje finansowe spółkom Grupy opartych na zmiennej stopie procentowej oraz (ii) zmiany wyceny dłużnych papierów wartościowych takich jak obligacje skarbowe i korporacyjne oraz zmiany wyceny instrumentów pochodnych.
Grupa identyfikuje ryzyko zmiany stopy procentowej w momencie zawarcia transakcji lub instrumentu finansowego narażonego na ryzyko. Wszystkie transakcje narażone na zmiany rynkowych stóp procentowych podlegają szczególnej ewidencji oraz kontroli ze strony odpowiedniego działu w spółce.
Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej jest sumą kwot wynikających ze wszystkich instrumentów finansowych narażonych na ryzyko związane ze zmianą stopy procentowej. Dodatkowo, jednostki wchodzące w skład Grupy Asseco prowadzą ewidencję dotyczącą planowanego zadłużenia w ciągu przyszłych 12 miesięcy, natomiast dla instrumentów długoterminowych na okres ich obowiązywania.
Spółki Grupy ograniczają ryzyko na dwa sposoby: (i) starają się unikać zaciągania kredytów opartych na zmiennej stopie procentowej, (ii) jeśli pierwsze rozwiązanie nie jest możliwe, jednostki Grupy mają możliwość zawarcia kontraktów terminowych na stopę procentową.
Szczegółowe informacje dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek, w tym rodzaj oprocentowania, waluta oraz terminy zapadalności zostały zaprezentowane w nocie 24 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
| Grupy / kategorie instrumentów finansowych | Wartość bilansowa na dzień 31.12.2017 |
Wartość narażona na ryzyko 31.12.2017 |
WIBOR | EURIBOR | LIBOR USD |
BUBOR | Pozostałe |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Aktywa finansowe | 4 275,2 | 172,7 | 36,0 | 105,9 | 4,8 | 19,3 | 6,7 |
| 1. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę |
26,6 | - | - | - | - | - | - |
| 2. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1 547,7 | 59,3 | 29,0 | 3,5 | 4,7 | 19,3 | 2,8 |
| 3. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | 55,6 | - | - | - | - | - | - |
| 4. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności | |||||||
| 5. Pożyczki i należności | 2 645,2 | 113,4 | 7,0 | 102,4 | 0,1 | - | 3,9 |
| Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym | 17,5 | - | - | - | - | - | - |
| Pożyczki udzielone pozostałym jednostkom *) | 163,5 | 109,1 | 6,7 | 102,4 | - | - | - |
| Należności handlowe od jednostek powiązanych | 4,1 | - | - | - | - | - | - |
| Należności handlowe od pozostałych jednostek **) | 2 460,1 | 4,3 | 0,3 | - | 0,1 | - | 3,9 |
| II. Zobowiązania finansowe | 2 680,3 | 92,7 | 32,2 | 59,1 | 0,1 | - | 1,3 |
| 1. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez zysk lub stratę |
389,9 | - | - | - | - | - | - |
| 2. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych |
1 428,2 | 90,8 | 31,6 | 59,1 | - | - | 0,1 |
| Kredyty odnawialne | 151,1 | 34,6 | 31,6 | 3,0 | - | - | - |
| Dłużne papiery wartościowe: | 482,4 | - | - | - | - | - | - |
| Kredyty | 794,7 | 56,2 | - | 56,1 | - | - | 0,1 |
| Pożyczki udzielone podmiotom pozostałym i powiązanym | 13,9 | - | - | - | - | - | - |
| 3. Zobowiązania handlowe: | 862,2 | 1,9 | 0,6 | - | 0,1 | - | 1,2 |
| Transakcje z jednostkami powiązanymi | 3,5 | 0,3 | - | - | - | - | 0,3 |
| Transakcje z pozostałymi jednostkami | 858,7 | 1,6 | 0,6 | - | 0,1 | - | 0,9 |
Struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmiany stóp procentowych na dzień 31 grudnia 2017 roku została przedstawiona w tabeli poniżej:
*) w tym lokaty terminowe powyżej 3 miesięcy
**) należności handlowe zaprezentowane są brutto, tj. bez uwzględnienia odpisu aktualizującego
Struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmiany stóp procentowych na dzień 31 grudnia 2016 roku została przedstawiona w tabeli poniżej:
| Grupy / kategorie instrumentów finansowych | Wartość bilansowa na dzień 31.12.2016 |
Wartość narażona na ryzyko 31.12.2016 |
WIBOR | EURIBOR | LIBOR USD |
BUBOR | Pozostałe |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Aktywa finansowe | 4 282,4 | 212,6 | 88,5 | 121,4 | 0,1 | 0,1 | 2,5 |
| 1.Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
41,2 | - | - | - | - | - | - |
| 2.Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1 502,6 | 87,6 | 79,0 | 6,0 | 0,1 | - | 2,5 |
| 3.Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | 211,7 | - | - | - | - | - | - |
| 4.Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności | - | - | - | - | - | - | - |
| 5.Pożyczki i należności | 2 527,0 | 125,0 | 9,5 | 115,4 | - | 0,1 | - |
| Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym | 11,3 | - | - | - | - | - | - |
| Pożyczki udzielone pozostałym jednostkom *) | 208,0 | 121,9 | 9,5 | 112,3 | - | 0,1 | - |
| Należności handlowe od jednostek powiązanych | 4,9 | - | - | - | - | - | - |
| Należności handlowe od pozostałych jednostek | 2 302,8 | 3,1 | - | 3,1 | - | - | - |
| II. Zobowiązania finansowe | 2 549,1 | 154,3 | 96,9 | 57,4 | - | - | - |
| 1.Zobowiazania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
445,2 | - | - | - | - | - | - |
| 2.Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych |
1 276,0 | 153,0 | 96,9 | 56,1 | - | - | - |
| Kredyty odnawialne | 226,0 | 36,3 | 19,3 | 17,0 | - | - | - |
| Dłużne papiery wartościowe: | 245,4 | - | - | - | - | - | - |
| Kredyty | 778,7 | 116,7 | 77,6 | 39,1 | - | - | - |
| 2.Zobowiązania handlowe: | 827,9 | 1,3 | - | 1,3 | - | - | - |
| Transakcje z jednostkami powiązanymi | 1,5 | - | - | - | - | - | - |
| Transakcje z pozostałymi jednostkami | 826,4 | 1,3 | - | 1,3 | - | - | - |
W poniższej tabeli została zaprezentowana analiza wrażliwości wyniku finansowego na zmiany stóp procentowych na dzień 31 grudnia 2017 roku:
| Założone odchylenia | Wartość narażona na ryzyko | Wpływ zmiany na wynik finansowy | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Stopa procentowa | (w punktach procentowych) | 31 grudnia 2017 | 31 grudnia 2017 | |||
| 31 grudnia 2017 | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |||
| WIBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 3,8 | 0,04 | (0,04) | |
| EURIBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 46,8 | 0,47 | (0,47) | |
| LIBOR USD | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 4,7 | 0,05 | (0,05) | |
| BUBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 19,3 | 0,19 | (0,19) | |
| Pozostałe | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 5,4 | 0,05 | (0,05) | |
| Razem | 80,0 | 0,8 | (0,8) |
W poniższej tabeli została zaprezentowana analiza wrażliwości wyniku finansowego na zmiany stóp procentowych na dzień 31 grudnia 2016 roku:
| Założone odchylenia | Wartość narażona na ryzyko | Wpływ zmiany na wynik finansowy | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Stopa procentowa | (w punktach procentowych) | 31 grudnia 2016 | 31 grudnia 2016 | |||
| 31 grudnia 2016 | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |||
| WIBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | (8,4) | (0,1) | 0,1 | |
| EURIBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 64,0 | 0,6 | (0,6) | |
| LIBOR USD | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 0,1 | - | - | |
| BUBOR | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 0,1 | - | - | |
| Pozostałe | + 1.0 p.p. | - 1.0 p.p. | 2,5 | 0,03 | (0,03) | |
| Razem | 58,3 | 0,5 | (0,5) |
Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych przez Grupę Asseco na dzień 31 grudnia 2017 roku i na dzień 31 grudnia 2016 roku. Wpływ zmian stóp procentowych zaprezentowano w skali rocznej. Wrażliwość instrumentów finansowych na ryzyko stóp procentowych została ustalona jako iloczyn salda pozycji narażonych na ryzyko oraz adekwatnego odchylenia stóp procentowych przyjętego do kalkulacji.
Grupa identyfikuje ryzyko kredytowe związane z tym, że druga strona transakcji nie wywiąże się ze swoich zobowiązań względem spółki z Grupy i w ten sposób narazi Grupę na poniesienie strat finansowych. Polityka zarządzania ryzykiem kredytowym w Grupie została przedstawiona w nocie 18 dotyczącej należności długoi krótkoterminowych.
Grupa monitoruje ryzyko braku funduszy przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Narzędzie to uwzględnia terminy zapadalności zarówno inwestycji jak i aktywów finansowych oraz prognozowane przepływy pieniężne z działalności operacyjnej.
Celem Grupy jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością a elastycznością finansowania, poprzez korzystanie z różnych źródeł finansowania.
Tabele poniżej przedstawiają wymagalność zobowiązań finansowych Grupy na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2016 roku według daty zapadalności na podstawie umownych niezdyskontowanych płatności.
| 31 grudnia 2017 roku | Zobowiązania wymagalne do 3 miesięcy |
Zobowiązania wymagalne od 3 do 12 miesięcy |
Zobowiązania wymagalne od 1 roku do 5 lat |
Zobowiązania wymagalne powyżej 5 lat |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | 828,6 | 34,9 | - | - | 863,5 |
| Kredyty, pożyczki i papiery dłużne* | 107,9 | 278,0 | 823,9 | 213,8 | 1 423,6 |
| Leasing finansowy | 7,1 | 23,1 | 51,9 | - | 82,1 |
| Wiekowanie zobowiązań z tytułu dywidend dla akcjonariuszy podmiotu |
- | 2,4 | - | - | 2,4 |
| Wiekowanie zobowiązań z tytułu nieopłaconych akcji/udziałów |
6,1 | 19,6 | 1,7 | - | 27,4 |
| Wiekowanie zapłaty warunkowej rozpoznanej w związku z nabyciem jednostek gospodarczych |
0,3 | 19,5 | 7,5 | - | 27,3 |
| Wiekowanie zobowiązań wynikających z opcji put przyznanej udziałowcom niekontrolującym |
8,5 | 50,1 | 227,3 | 38,9 | 324,8 |
| Wiekowanie kontraktów typu forward/futures | 7,2 | 0,8 | - | - | 8,0 |
| 965,7 | 428,4 | 1 112,3 | 252,7 | 2 759,1 |
*)Wiekowana wartość uwzgędnia tylko umowne przepływy niezdyskontowane, w przeciwieństwie do wartości prezentowanej w bilansie
| 31 grudnia 2016 roku | Zobowiązania wymagalne do 3 miesięcy |
Zobowiązania wymagalne od 3 do 12 miesięcy |
Zobowiązania wymagalne od 1 roku do 5 lat |
Zobowiązania wymagalne powyżej 5 lat |
Razem |
|---|---|---|---|---|---|
| Zobowiązania z tytułu dostaw i usług | 794,5 | 33,4 | - | - | 827,9 |
| Kredyty, pożyczki i papiery dłużne | 46,0 | 398,0 | 766,0 | 86,0 | 1 296,0 |
| Leasing finansowy | 7,9 | 25,1 | 78,8 | - | 111,8 |
| Wiekowanie zobowiązań z tytułu dywidend dla udziałowców niekontrolujących |
15,9 | 12,1 | 9,8 | - | 37,8 |
| Wiekowanie zobowiązań z tytułu dywidend dla poprzednich akcjonariuszy przejętych podmiotów |
0,2 | - | - | - | 0,2 |
| Wiekowanie zobowiązań z tytułu nieopłaconych akcji/udziałów |
8,6 | 23,0 | 17,8 | - | 49,4 |
| Wiekowanie zapłaty warunkowej rozpoznanej w związku z nabyciem jednostek gospodarczych |
1,7 | 13,8 | 23,3 | - | 38,8 |
| Wiekowanie zobowiązań wynikających z opcji put przyznanej udziałowcom niekontrolującym |
- | 42,4 | 303,3 | 4,4 | 350,1 |
| Wiekowanie kontraktów typu forward/futures | 4,0 | 2,2 | 0,7 | - | 6,9 |
| 878,8 | 550,0 | 1 199,7 | 90,4 | 2 718,9 |
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa posiadała następujące pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w rachunku zysków i strat:
| Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w rachunku zysków i strat |
Przychody /(koszty) z tytułu odsetek |
Rozwiązanie/ (utworzenie) odpisów aktualizujących |
Zyski /(straty) z tytułu realizacji i wyceny |
Pozostałe | Razem |
|---|---|---|---|---|---|
| Za okres 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN |
| Aktywa finansowe | |||||
| Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
0,7 | - | 22,8 | - | 23,5 |
| Dłużne papiery wartościowe | 0,5 | - | (1,2) | - | (0,7) |
| Walutowe kontrakty typu forward | - | - | 25,0 | - | 25,0 |
| Akcje | - | - | (1,0) | - | (1,0) |
| Pozostałe aktywa finansowe ujmowane w wartości godziwej |
0,2 | - | - | - | 0,2 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 8,2 | - | - | - | 8,2 |
| Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | 1,1 | (0,6) | (0,3) | - | 0,2 |
| Akcje | 1,1 | (0,6) | (0,3) | - | 0,2 |
| Dłużne papiery wartościowe | - | - | - | - | - |
| Pożyczki i należności | 12,3 | (8,0) | - | - | 4,3 |
| Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym | 4,4 | - | - | - | 4,4 |
| Pożyczki udzielone pozostałym jednostkom | 6,3 | - | - | - | 6,3 |
| Należności handlowe od pozostałych jednostek | 1,6 | (8,0) | - | - | (6,4) |
| Zobowiązania finansowe | |||||
| Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
- | - | (8,1) | - | (8,1) |
| Kontrakty typu forward/futures | - | - | (6,6) | - | (6,6) |
| Zobowiązania z tytułu opcji put | - | - | 2,1 | - | 2,1 |
| Zobowiązania z tytułu zapłaty warunkowej | - | - | (3,6) | - | (3,6) |
| Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki, emisje papierów wartościowych oraz leasing finansowy |
(43,5) | - | - | (0,2) | (43,7) |
| Kredyty | (22,5) | - | - | (0,2) | (22,7) |
| Dłużne papiery wartościowe | (8,0) | - | - | - | (8,0) |
| Oprocentowane pożyczki | (8,0) | - | - | - | (8,0) |
| Leasing finansowy | (5,0) | - | - | - | (5,0) |
| Zobowiązania handlowe | (0,6) | - | - | - | (0,6) |
| Razem | (21,8) | (8,6) | 14,4 | (0,2) | (16,2) |
Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa posiadała następujące aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej:
| Na dzień 31 grudnia 2017 roku | Wartość bilansowa |
Poziom 1i) | Poziom 2 ii) | Poziom 3 iii) |
|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Aktywa finansowe wyceniane w wartościach godziwych przez wynik finansowy |
||||
| Zawarte kontrakty typu "forward" | 13,8 | - | 13,8 | - |
| Obligacje skarbowe i korporacyjne | 4,2 | 4,2 | - | - |
| Akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | 0,2 | 0,2 | - | - |
| Pozostałe aktywa | 8,4 | - | 8,4 | - |
| Razem | 26,6 | 4,4 | 22,2 | - |
| Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | ||||
| Akcje i udziały w spółkach notowanych na rynkach regulowanych | 1,1 | 1,1 | - | - |
| Akcje i udziały w spółkach nienotowanych na rynkach regulowanych |
9,5 | - | - | 9,5 |
| Obligacje skarbowe i korporacyjne | 45,0 | - | 45,0 | - |
| Razem | 55,6 | 1,1 | 45,0 | 9,5 |
i. wartość godziwa określana na podstawie cen giełdowych oferowanych za identyczne aktywa na rynkach aktywnych;
ii. wartość godziwa określana przy użyciu modeli, dla których dane wsadowe są obserwowalne bezpośrednio lub pośrednio na rynkach aktywnych;
iii. wartość godziwa określana przy użyciu modeli, dla których dane wsadowe nie są obserwowalne bezpośrednio lub pośrednio na rynkach aktywnych.
Na dzień 31 grudnia 2016 roku Grupa posiadała następujące aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej:
| Na dzień 31 grudnia 2016 roku | Wartość bilansowa |
Poziom 1i) | Poziom 2 ii) | Poziom 3 iii) |
|---|---|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | mln PLN | mln PLN | |
| Aktywa finansowe wyceniane w wartościach godziwych przez wynik finansowy |
||||
| Zawarte kontrakty typu "forward" | 1,0 | - | 1,0 | - |
| Obligacje skarbowe i korporacyjne | 24,9 | 24,9 | - | - |
| Akcje spółek notowanych na aktywnym rynku | 3,5 | 3,5 | - | - |
| Pozostałe aktywa | 11,8 | - | 11,8 | - |
| Razem | 41,2 | 28,4 | 12,8 | - |
| Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży | ||||
| Akcje i udziały w spółkach notowanych na rynkach regulowanych | 1,8 | 1,8 | - | - |
| Akcje i udziały w spółkach nienotowanych na rynkach regulowanych |
9,5 | - | - | 9,5 |
| Obligacje skarbowe i korporacyjne | 200,4 | - | 200,4 | - |
| Razem | 211,7 | 1,8 | 200,4 | 9,5 |
i. wartość godziwa określana na podstawie cen giełdowych oferowanych za identyczne aktywa na rynkach aktywnych;
ii. wartość godziwa określana przy użyciu modeli, dla których dane wsadowe są obserwowalne bezpośrednio lub pośrednio na rynkach aktywnych;
iii. wartość godziwa określana przy użyciu modeli, dla których dane wsadowe nie są obserwowalne bezpośrednio lub pośrednio na rynkach aktywnych.
Na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2016 roku wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych nie odbiegała istotnie od ich wartości księgowej.
| Liczba osób zatrudnionych w spółkach Grupy na dzień: | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku |
|---|---|---|
| Zarząd Jednostki Dominującej | 10 | 10 |
| Zarządy Jednostek z Grupy | 139 | 118 |
| Działy produkcyjne | 20 769 | 19 283 |
| Działy handlowe | 1 303 | 1 323 |
| Działy administracyjne | 1 832 | 1 630 |
| Razem | 24 053 | 22 364 |
| Liczba osób zatrudnionych w spółkach Grupy na dzień: | 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku |
| Rynek polski | ||
| Asseco Poland S.A. | 2 571 | 2 812 |
| Gupa Asseco Business Solutions S.A. | 957 | 634 |
| Asseco Data Systems S.A. *) | 862 | 939 |
| Dahliamatic Sp. z o.o. | 47 | 50 |
| ZUI Novum Sp. z o.o. | 67 | 65 |
| SKG S.A. | 34 | 32 |
| Asseco Software Nigeria Ltd. | 20 | 18 |
| Park Wodny Sopot Sp. z o.o. | 58 | 58 |
| Gdyński Klub Koszykówki "Arka" S.A. | 7 | 7 |
| Asseco Resovia S.A. | 4 | 4 |
| Rynek środkowoeuropejski | ||
| Grupa Asseco Central Europe | 2 081 | 1 745 |
| Rynek południowo-wschodniej Europy | ||
| Grupa Asseco South Eastern Europe | 1 539 | 1 480 |
| Rynek izraelski | ||
| Grupa Formula Systems | 14 353 | 12 682 |
| Rynek zachodnioeuropejski | ||
| Grupa Asseco Western Europe | 801 | 632 |
| Asseco Denmark A/S | 35 | 35 |
| Peak Consulting ApS | 29 | 29 |
| Grupa Exictos SGPS | 381 | 403 |
| Sintagma UAB | 149 | 131 |
| Rynek wschodnioeuropejski | ||
| R-Style Softlab JSC | -** | 560 |
| Asseco Georgia LLC | 47 | 36 |
| Asseco Kazachstan LLP | 11 | 12 |
| Razem | 24 053 | 22 364 |
*) z dniem 2 stycznia 2017 roku zostało zarejestrowane połączenie spółki Asseco Data Systems S.A. ze spółkami Sigilogic sp. z o.o. oraz CTPartners S.A., w związku z czym zatrudnienie Sigilogic oraz CTPartners na dzień 31 grudnia 2016 roku zostały zaprezentowane w danych porównywalnych w linii dotyczącej Asseco Data Systems
**) Grupa utraciła kontrolę nad spółką R-Style dnia 10 marca 2017 roku, dlatego na dzień 31 grudnia 2017 roku już nie prezentuje zatrudnienia w spółce w powyższej tabeli
Poniższa tabela przedstawia wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych Spółki: Ernst & Young Audyt Polska Sp. z o.o. sp.k., wypłacone lub należne za rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku i dnia 31 grudnia 2016 roku w podziale na rodzaje usług:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego | 1,3 | 1,1 |
| Inne usługi poświadczające Usługi doradztwa transakcyjnego |
- - |
- - |
| Razem | 1,3 | 1,1 |
Kluczowy biegły rewident i firma audytorska świadczyli na rzecz jednostek wchodzących w skład Grupy usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych. Suma wynagrodzenia za usługi nieaudytowe wyniosła 1,4 mln PLN, w tym doradztwo finansowe to 0,2 mln PLN, doradztwo podatkowe 0,7 mln PLN (świadczone wyłącznie dla spółek z siedzibą poza Unią Europejską), inne usługi 0,5 mln.
36. Wynagrodzenie Zarządu oraz Rady Nadzorczej Asseco Poland S.A.
W poniższej tabeli zaprezentowano wynagrodzenie poszczególnych Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki z tytułu sprawowanej przez nich funkcji w Jednostce Dominującej za 2017 i 2016 rok.
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 |
|
|---|---|---|
| mln PLN | mln PLN | |
| Zarząd | ||
| Adam Góral | 1,5 | 1,9 |
| Przemysław Borzestowski 1) | 1,1 | 1,1 |
| Andrzej Dopierała 2) | - | 0,2 |
| Tadeusz Dyrga | 1,5 | 1,8 |
| Krzysztof Groyecki 3) | 0,8 | 0,6 |
| Rafał Kozłowski | 1,0 | 1,0 |
| Marek Panek | 1,0 | 1,2 |
| Paweł Piwowar | 1,2 | 1,7 |
| Zbigniew Pomianek | 2,8 | 2,1 |
| Włodzimierz Serwiński 4) | - | 0,2 |
| Przemysław Sęczkowski | 1,0 | 1,1 |
| Robert Smułkowski 5) | 0,8 | 1,1 |
| Gabriela Żukowicz 6) | 0,2 | - |
| Razem | 12,9 | 14,0 |
| Rada Nadzorcza | ||
| Izabela Albrycht 7) | 0,11 | - |
| Jacek Duch | 0,22 | 0,21 |
| Piotr Augustyniak | 0,14 | 0,12 |
| Dariusz Brzeski | 0,11 | 0,10 |
| Artur Kucharski | 0,14 | 0,12 |
| Adam Noga | 0,16 | 0,16 |
| Dariusz Stolarczyk 8) | - | 0,03 |
| Razem | 0,88 | 0,74 |
1) Pan Przemysław Borzestowski złożył rezygnację z pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu Spółki ze skutkiem od 18 września 2017 roku.
2) Pan Andrzej Dopierała pełnił funkcję Członka Zarządu Spółki w okresie od 1 października 2017 do 31 grudnia 2017, a w okresie porównywalnym od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 roku.
3) Pan Krzysztof Groyecki pełnił funkcję Członka Zarządu Spółki przez cały rok 2017, a w okresie porównywalnym od 1 czerwca do 31 grudnia 2016 roku.
4) Pan Włodzimierz Serwiński pełnił funkcję Członka Zarządu Spółki w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2016 roku.
5) Pan Robert Smułkowski pełnił funkcję Członka Zarządu Spółki w okresie od 1 stycznia do 28 marca 2017 roku oraz przez cały okres porównywalny.
6) Pani Gabriela Żukowicz pełni funkcję Członka Zarządu Spółki począwszy od dnia 1 października 2017 roku. 7) Pani Izabela Albrycht pełni funkcję Członka Rady Nadzorczej Spółki począwszy od dnia 1 stycznia 2017 roku
8) Pan Dariusz Stolarczyk pełnił funkcję Członka Rady Nadzorczej Spółki w okresie od 1 stycznia do 28 kwietnia 2016 roku.
W poniższej tabeli zaprezentowano wynagrodzenie Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Asseco Poland z tytułu pełnienia przez nich funkcji Członka Zarządu lub/i Rady Nadzorczej w spółkach zależnych od Asseco Poland w latach 2017 i 2016:
| 12 miesięcy do 31 grudnia 2017 mln PLN |
12 miesięcy do 31 grudnia 2016 mln PLN |
|
|---|---|---|
| Członkowie Zarządu Asseco Poland z tytułu pełnienia funkcji w spółkach zależnych |
2,5 | 1,1 |
| Członkowie Rady Nadzorczej Asseco Poland z tytułu pełnienia funkcji w spółkach zależnych |
0,2 | 0,3 |
| Razem | 2,7 | 1,4 |
Głównym celem zarządzania kapitałem Grupy jest utrzymanie wiarygodności kredytowej i bezpiecznych wskaźników kapitałowych, które wspierałyby działalność operacyjną Grupy i zwiększałyby wartość dla jej akcjonariuszy.
Grupa zarządza strukturą kapitałową i w odpowiedzi na zmiany warunków ekonomicznych wprowadza do niej zmiany. W celu utrzymania lub skorygowania struktury kapitałowej, Grupa może zmienić politykę dywidendy dla akcjonariuszy, zwrócić kapitał akcjonariuszom lub wyemitować nowe akcje.
Grupa monitoruje stan kapitałów stosując wskaźnik dźwigni, który jest liczony jako stosunek zadłużenia netto do sumy kapitałów powiększonych o zadłużenie netto. Do zadłużenia netto Grupa wlicza oprocentowane kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu dostaw i usług i inne zobowiązania, pomniejszone o środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych.
| 31 grudnia 2017 roku | 31 grudnia 2016 roku | ||
|---|---|---|---|
| Nota | mln PLN | mln PLN | |
| Oprocentowane kredyty i pożyczki | 24 | 1 441,6 | 1 276,0 |
| Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego | 25 | 76,0 | 101,1 |
| Zobowiązania handlowe, budżetowe oraz pozostałe zobowiązania | 28 | 1 398,8 | 1 342,6 |
| Minus środki pieniężne i ich ekwiwalenty (-) | 21 | (1 547,7) | (1 502,6) |
| Zadłużenie netto | 1 368,7 | 1 217,1 | |
| Kapitał własny | 5 601,9 | 5 505,1 | |
| Kapitał i zadłużenie netto | 6 970,6 | 6 722,2 | |
| Wskaźnik dźwigni | 19,6% | 18,1% | |
W dniu 2 stycznia 2018 roku nastąpiło połączenie Asseco Business Solutions S.A. z Macrologic S.A. Połączenie nastąpiło w trybie art. 492 par. 1 pkt 1 KSH (połączenie przez przejęcie), tj. przez przeniesienie całego majątku Macrologic (spółka przejmowana) na Asseco Business Solutions (spółka przejmująca). W wyniku połączenia spółka Macrologic została rozwiązana bez przeprowadzenia likwidacji. Opisana transkacja nie będzie miała wpływu na niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Asseco.
W dniu 3 stycznia 2018 roku zarejestrowane zostało wydzielenie z ASEE Serbia nowej spółki Payten Serbia. W wyniku podziału powstały dwa odrębne podmioty prowadzące działalność w obszarze płatności oraz pozostałe operacje. Wydzielenie nowej spółki w Serbii jest kolejnym elementem szerszego procesu formalnego wyodrębnienia usług płatniczych do niezależnej struktury organizacyjnej.
W dniu 10 stycznia 2018 roku w ramach realizacji procesu wyodrębniania usług płatniczych do oddzielnej struktury zarejestrowana została zmiana nazwy spółki ASEE Czarnogóra na Payten Czarnogóra. W związku z tym, że Payten Czarnogóra prowadzi głównie działalność w obszarze usług płatniczych, zostanie w całości włączona do nowej struktury.
W dniu 8 lutego 2018 roku została zarejestrowana w Macedonii nowa spółka pod nazwą Payten DOOEL Skopje (Payten Macedonia). Do nowej spółki wniesiona zostanie działalność w zakresie usług płatniczych prowadzona dotychczas w ramach ASEE Macedonia. Spółka została utworzona w ramach procesu wyodrębniania usług płatniczych do niezależnej struktury organizacyjnej.
W dniu 9 marca 2018 roku Zarząd Asseco Poland S.A. poinformował o swojej rekomendacji co do wysokości wypłaty dywidendy za rok 2017. Zarząd podjął decyzję dotyczącą wstępnej deklaracji wypłaty dywidendy z zysku za rok 2017 oraz z zysków lat ubiegłych i zarekomendował wypłatę dywidendy w wysokości 3,01 zł na jedną akcję, co oznaczałoby wypłatę dywidendy w sumarycznej kwocie 249,8 mln PLN, czyli na poziomie analogicznym jak w dwóch poprzednich latach. Niniejsza rekomendacja będzie przedmiotem oceny Rady Nadzorczej Spółki. Ostateczną decyzję w sprawie podziału zysku za rok 2017 podejmie Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki.
W pierwszym kwartale 2018 roku spółka Sapiens International nabyła spółkę Adaptik Corporation, z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, za cenę około 19,5 mln USD ( 67,9 mln PLN). Spółka oferuje usługi dla branży ubezpieczeniowej, specjalizując się w rozwiązaniach dotyczących ubezpieczeń majątkowych.
W dniu 15 marca 2018 roku została podpisana umowa, w ramach której akcjonariusze mniejszościowi, na drodze realizacji opcji put, sprzedali na rzecz Asseco Poland S.A. swój 40% udział w kapitale zakładowym spółki SKG S.A. Cena nabycia pakietu akcji została ustalona na kwotę 5,4 mln PLN. Wskutek realizacji opisanej transakcji Asseco Poland będzie dysponowało 100% udziałem w kapitale zakładowym spółki SKG S.A.
ul. Olchowa 14 35-322 Rzeszów
tel.: +48 17 888 55 55 fax: +48 17 888 55 50 e-mail: [email protected]
inwestor.asseco.pl
Asseco Poland S.A.
ul. Olchowa 14
35-322 Rzeszów
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.