Arctic Paper S.A.

Annual Report • Mar 18, 2019

Grupa Kapitałowa Arctic Paper

Skonsolidowany Raport Roczny 2018

Spis treści

List Prezesa Zarządu ArcticPaper S.A.	5
Informacje o raporcie	8
Definicje i objaśnienia skrótów	9
Stwierdzenia odnoszące się do przyszłych oczekiwań	14
Stwierdzenia odnoszące się do czynników ryzyka	14
Wybrane skonsolidowane dane finansowe	16
Opis działalności Grupy Arctic Paper SA	18
Informacje ogólne	18
Struktura grupy kapitałowej	19
Zmiany w strukturze kapitałowej Grupy Arctic Paper	20
Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania	20
Struktura akcjonariatu	20
Otoczenie rynkowe	21
Kierunki rozwoju i strategia	24
Struktura sprzedaży	24
Rynki zbytu	24
Odbiorcy	25
Dostawcy	25
Objaśnienia dotyczące sezonowości lub cykliczności działalności	26
Badania i rozwój	26
Środowisko naturalne	26
Podsumowanie skonsolidowanych wyników finansowych	29
Wybrane pozycje skonsolidowanego sprawozdania z zysków i strat	29
Wybrane pozycje skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej	32
Wybrane pozycje skonsolidonego sprawozdania z przepływów pieniężnych	35
Istotne informacje i czynniki mające wpływ na osiągane wyniki finansowe oraz ocenę sytuacji finansowej	36
Kluczowe czynniki wpływające na wyniki działalności	36

Zdarzenia i czynniki o charakterze nietypowym 37

Wpływ zmian w strukturze Grupy Arctic Paper na wynik finansowy	37
Inne istotne informacje	37
Czynniki mające wpływ na rozwój Grupy Arctic Paper	39
Informacje o trendach rynkowych	39
Dostawy papierów wysokogatunkowych	39
Czynniki mające wpływ na wyniki finansowe w perspektywie kolejnego roku	40
Czynniki ryzyka	41
Informacje uzupełniające	45
Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników finansowych	45
Informacje o dywidendzie	45
Zmiany w organach Arctic Paper S.A.	45
Zmiany w kapitale zakładowym Arctic Paper S.A.	45
Wynagrodzenia wypłacone Członkom Zarządu oraz Rady Nadzorczej	45
Umowy z Członkami Zarządu gwarantujące rekompensaty finansowe	46
Zestawienie zmian w stanie posiadania akcji emitenta lub uprawnień do nich przez osoby zarządzające i nadzorujące Spółkę Arctic Paper S.A.	46
Zarządzanie zasobami finansowymi	46
Lokaty kapitałowe i inwestycje	46
Informacje o poręczeniach, gwarancjach i zastawach	47
Istotne pozycje pozabilansowe	48
Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych	48
Informacja o toczących się postępowaniach sądowych, arbitrażowych i przed organami administracji publicznej	48
Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi zawartych na warunkach innych niż rynkowe	48
Informacja o umowach powodujących zmiany w proporcjach posiadanych akcji	48
Informacje o nabyciu akcji własnych	48
Informacje na temat podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych	49
Zatrudnienie	49
Sprawozdanie na temat informacji niefinansowych	49
Oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego	50

Zbiór zasad ładu korporacyjnego 50

2

Wskazanie, w jakim zakresie Emitent odstąpił od postanowień zasad ładu korporacyjnego	50
Systemy kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych	54
Akcjonariusze posiadający bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji	54
Papiery wartościowe dające specjalne uprawnienia kontrolne	55
Wskazanie wszelkich ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Emitenta oraz wszelkich ograniczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu	55
Opis zasad zmiany Statutu Emitenta	55
Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia	55
Opis działań organów zarządzających i nadzorujących Emitenta oraz ich komitetów, a także informacje o składzie osobowym tych organów	56
Informacja zgodnie z wymogami szwedzkich przepisów dotyczących ładu korporacyjnego.	65
Zgromadzenie akcjonariuszy	65
Powoływanie organów spółki	65
Zadania organów spółki	65
Wielkość i skład organów spółki	65
Przewodniczący organów spółki	66
Postępowanie organów spółki	66
Wynagradzanie osób zasiadających w organach spółki i kadry zarządczej	66
Informacje na temat ładu korporacyjnego	66
Informacja Zarządu Arctic Paper S.A. o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej	67
Oświadczenia Zarządu	68
Dokładność i wiarygodność prezentowanych raportów	68
Skonsolidowane sprawozdania finansowe	70
Skonsolidowane sprawozdanie z zysków i strat	70
Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów	71
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej	72
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych	73
Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym	74
Zasady (polityki) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające	76
1. Informacje ogólne	76

2.	Skład Grupy	78

1. Skład organów zarządzających i nadzorujących 79

4.	Zatwierdzenie sprawozdania finansowego	80
5. szacunkach	Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i	80
6.	Podstawa sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego	84
7.	Zmiany w dotychczas stosowanych zasadach rachunkowości i porównywalność danych	85
8.	Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie	90
9.	Istotne zasady rachunkowości	91
10.	Segmenty operacyjne	109
11.	Przychody i koszty	113
12.	Składniki innych całkowitych dochodów	115
13.	Podatek dochodowy	116
14.	Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, działalność zaniechana	120
15.	Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS	122
16.	Zysk przypadający na jedną akcję	123
17.	Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty	124
18.	Rzeczowe aktywa trwałe	125
19.	Leasing	126
20.	Nieruchomości inwestycyjne	127
21.	Aktywa niematerialne	128
22.	Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach wycenianych metodą praw własności	129
23.	Połączenia jednostek i nabycia udziałów niekontrolujących	129
24.	Pozostałe aktywa	130
25.	Test utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych	131
26.	Świadczenia pracownicze	132
27.	Zapasy	135
28. należności	Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe	135
29.	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	136
30.	Kapitał podstawowy i kapitały zapasowe / rezerwowe	139
31.	Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego	143
32.	Oprocentowane kredyty bankowe, obligacje i pożyczki oraz pozostałe zobowiązania finansowe	144
33.	Rezerwy	147
34.	Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe	148
35.	Plany inwestycyjne	149
36.	Zobowiązania warunkowe	149
37.	Informacje o podmiotach powiązanych	150

1. Informacje o umowie i wynagrodzeniu biegłego rewidenta lub podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych 152

39.	Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym	153
40.	Instrumenty finansowe	157
41.	Zarządzanie kapitałem	167
42.	Struktura zatrudnienia	168
43.	Prawa do emisji CO2	168
44.	Certyfikaty w kogeneracji	169
45.	Dotacje i działalność w SSE	169
46.	Istotne zdarzenia następujące po dniu bilansowym 170

List Prezesa Zarządu ArcticPaper S.A.

Szanowni Państwo,

Rok 2018 był wyzwaniem dla branży papierniczej. Cena celulozy, podstawowego surowca –nadal gwałtownie rosła. Na koniec roku cena ta była o około 1/3 wyższa niż pod koniec 2017 roku, jednakże tempo wzrostu zwolniło w czwartym kwartale 2018 r. sygnalizując stabilizacje cen celulozy. Podwyżki cen papieru nie zrekompensowały w pełni rosnących kosztów, wywierając silną presję na nasze marże. Jednocześnie podwyżki cen papieru przyczyniły się do gwałtownego spadku popytu na papier w czwartym kwartale, przy czym w największym stopniu dotyczy ło to papieru powlekanego. Na początku 2019 roku popyt się znormalizował.

Otoczenie rynkowe jest niezwykle wymagające dla Arctic Paper, ale widzimy także trendy, które są dla nas korzystne. Po pierwsze, ogłoszone zostały znaczące redukcje europejskich mocy produkcyjnych w zakresie papieru graficznego. Kilka papierni zostało zamkniętych, spodziewane są kolejne redukcje mocy. Wiele zakładów posiada maszyny prz eznaczone do wytwarzania bardzo wąskiego asortymentu produktów i nie mają one elastyczności, pozwalającej na utrzymywanie rentowności na szybko zmieniającym się rynku.

Oznacza to, że pozycja rynkowa Arctic Paper została relatywnie wzmocniona. Wielkość spr zedaży papieru w 2018 roku zmniejszyła się o nieco ponad 4 procent w porównaniu do 2017 roku, ale udział papieru specjalistycznego i papieru premium zwiększył się zarówno pod względem wolumenu, jak i wartości. Nasze średnie przychody ze sprzedaży papieru n a tonę wzrosły o nieco ponad 12 procent w 2018 roku. Wyraźnie również widać, że rynek papieru niepowlekanego, papieru seg mentu premium i do zastosowań innych niż graficzne rozwijał się znacznie lepiej niż na przykład rynek objętościowych papierów powlekany ch.

Zapotrzebowanie na papier graficzny utrzyma się, ale rynek szybko się zmienia. Widzimy możliwości dalszego rozwoju naszej działalności poprzez koncentrację na rynku europejskim, czyli naszym głównym rynku działalności. Jako firma innowacyjna opracowujemy nowe produkty, nie tylko papier graficzny, ale także produkty w nowych segmentach, takie jak opakowania i papier techniczny. Arctic Paper to firma zorientowana na markę. Będziemy nadal rozwijać silne marki, a także badać możliwości rozszerzenia naszego portfolio w segmentach innych niż papier graficzny.

W 2018 kontynuowaliśmy inwestycje energetyczne. Podjęliśmy decyzję o rozbudowie e lektrowni wodnej w Arctic Paper Munkedal. W marcu 2019 Arctic Paper podpisał 15-letni kontrakt z Adven AB, który zbuduje i będzie operatorem ciepłowni na biomasę o mocy 30 MW w Arctic Paper Munkedal. Zapewni to niższe, stabilne i przewidywaln e koszty energii oraz zmniejszy emisję CO2.

Nasza strategia wskazuje drogę do rosnącego i bardziej zyskownego biznesu, jednak nadal po zostaje wiele do zrobienia, aby wzmocnić konkurencyjność Arctic Paper. Nasz park maszynowy jest optymalny do tego abyśmy skutecznie sprostali zachodzącym zmianom rynkowym. Musimy być szybsi, skuteczniejsi, bardziej zorientowani na klienta, a przede wszystk im bardziej elastyczni w porównaniu do największych producentów papieru. Jednocześnie jesteśmy wystarczająco dużą firmą, aby wspólnie z naszymi klientami opracowywać nowe produkty i oferować im sprawnie funkcjonującą logistykę i doskonałą obsługę.

Aby osiągnąć nasz długoterminowy cel finansowy, potrzebujemy jeszcze większej koncentracji na wydajności i produktywności. Musimy inwestować środki w bardziej efektywny sposób, tak by osiągać lepsze wyniki. Droga do osiągnięcia trwałej wyższej rentowności to nie tylko cięcia kosztów, ale także budowanie kultury wysokiej wydajności w Arctic Paper. Musimy być lepsi w rekrutacji, motywowaniu i angażowaniu wszystkich pracowników w proces rozwoju firmy i wprowadzania niezbędnych zmian.

Na koniec chciałbym podkreślić wagę naszego strategicznego udziału w Rottneros, który przyczynia się do stabilności i większych możliwości finansowych. Podsumowując, z optymizmem patrzę w przyszłość i cieszę się, że mogę przewodzić Arctic Paper w okresie dużych wyzwań i istotnych zmian.

Z wyrazami szacunku

Michał Jarczyński Prezes Zarządu Arctic Paper S.A.

Wprowadzenie

do raportu rocznego za rok 2018 Grupa Kapitałowa Arctic Paper

Skonsolidowany Raport Roczny 2018 Arctic Paper S.A. 8 Wprowadzenie

Informacje o raporcie

Niniejszy Skonsolidowany Raport Roczny za 2018 rok został sporządzony zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych prz episami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. z 2009 r., Nr 33, poz. 259, z późn. zm.), a także w części skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) zatwierdzonymi przez U E (MSSF UE).

Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Grupę działalność, w zakresie stosowanych przez Grupę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie oraz standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską. MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR).

Niektóre wybrane informacje zawarte w niniejszym raporcie pochodzą z systemu rachunkowości zarządczej oraz systemów statystycznych Grupy Arctic Paper.

Niniejszy Skonsolidowany Raport Roczny prezentuje dane w PLN, a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inacz ej, podane są w tysiącach PLN.

Definicje i objaśnienia skrótów

O ile z kontekstu nie wynika inaczej, w całym dokumencie obowiązują następujące definicje i skróty:

Skróty stosowane w odniesieniu do podmiotów gospodarczych, instytucji i organów oraz dokumentów Spółki

Arctic Paper, AP SA, Spółka, Emitent, Jednostka Dominująca, AP	Arctic Paper Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu, Polska
	Grupa Kapitałowa, Grupa, Grupa Arctic Paper, Grupa AP Grupa kapitałowa tworzona przez Arctic Paper Spółka Akcyjna wraz ze spółkami zależnymi i wspólnymi przedsięwzięciami
Arctic Paper Kostrzyn, AP Kostrzyn, APK	Arctic Paper Kostrzyn Spółka Akcyjna z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą, Polska
Arctic Paper Munkedals, AP Munkedals, APM	Arctic Paper Munkedals AB z siedzibą w gminie Munkedal, powiat Västra Götaland, Szwecja
	Arctic Paper Mochenwangen, AP Mochenwangen, APMW Arctic Paper Mochenwangen GmbH z siedzibą w Mochenwangen, Niemcy
Arctic Paper Grycksbo, AP Grycksbo, APG	Arctic Paper Grycksbo AB z siedzibą w Kungsvagen, Grycksbo, Szwecja,
Papiernie	Arctic Paper Kostrzyn, Arctic Paper Munkedals, Arctic Paper Grycksbo, Arctic Paper Mochenwangen (do końca grudnia 2015 roku)
Arctic Paper Investment AB, API AB	Arctic Paper Investment AB z siedzibą w Göteborgu, Szwecja
Arctic Paper Investment GmbH, API GmbH	Arctic Paper Investment GmbH z siedzibą w Wolpertswende, Niemcy
Arctic Paper Verwaltungs	Arctic Paper Verwaltungs GmbH z siedzibą w Wolpertswende, Niemcy
Arctic Paper Immobilienverwaltungs	Arctic Paper Immobilienverwaltungs GmbH & Co. KG z siedzibą w Wolpertswende, Niemcy
Grupa Kostrzyn	Arctic Paper Kostrzyn Spółka Akcyjna z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą oraz EC Kostrzyn Sp. z o.o. z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą
Grupa Mochenwangen	Arctic Paper Investment GmbH, Arctic Paper Mochenwangen GmbH, Arctic Paper Verwaltungs GmbH, Arctic Paper Immobilienverwaltungs GmbH & Co.KG (w niniejszym raporcie pokazane jako działalność zaniechana, z wyjątkiem rezerwy na odprawy emerytalne)
Grupa Grycksbo	Arctic Paper Grycksbo AB i Arctic Paper Investment AB,
Biura Sprzedaży	Arctic Paper Papierhandels GmbH z siedzibą w Wiedniu (Austria);
	Arctic Paper Benelux SA z siedzibą w Oud-Haverlee (Belgia);
	Arctic Paper Danmark A/S z siedzibą w Greve (Dania);
	Arctic Paper France SA z siedzibą w Paryżu (Francja);
	Arctic Paper Deutschland GmbH z siedzibą w Hamburgu (Niemcy);

	Arctic Paper Italia Srl z siedzibą w Mediolanie (Włochy);
	Arctic Paper Baltic States SIA z siedzibą w Rydze (Łotwa);
	Arctic Paper Norge AS z siedzibą w Oslo (Norwegia);
	Arctic Paper Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (Polska);
	Arctic Paper España SL z siedzibą w Barcelonie (Hiszpania);
	Arctic Paper Sverige AB z siedzibą w Munkedal (Szwecja);
	Arctic Paper Schweiz AG z siedzibą w Zurychu (Szwajcaria);
	Arctic Paper UK Ltd z siedzibą w Caterham (Wielka Brytania);
	Arctic Paper East Sp. z o.o. z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą (Polska);
Arctic Paper Finance AB	Arctic Paper Finance AB z siedzibą w Göteborgu, Szwecja
Rottneros, Rottneros AB	Rottneros AB z siedzibą w gminie Sunne, Szwecja
Grupa Rottneros, Grupa Rottneros AB	Rottneros AB z siedzibą w gminie Sunne, Szwecja; Rottneros Bruk AB z siedzibą w gminie Sunne, Szwecja; Utansjo Bruk AB z siedzibą w gminie Harnösand, Szwecja, Vallviks Bruk AB z siedzibą w gminie Söderhamn, Szwecja; Rottneros Packaging AB z siedzibą w Sztokholmie, Szwecja; SIA Rottneros Baltic z siedzibą w Ventspi ls, Łotwa
Celulozownie	Rottneros Bruk AB z siedzibą w gminie Sunne, Szwecja; Vallviks Bruk AB z siedzibą w gminie Söderhamn, Szwecja
Biuro Zakupów Rottneros	SIA Rottneros Baltic z siedzibą na Łotwie
Kalltorp	Kalltorp Kraft Handelsbolaget z siedzibą w Trollhattan w Szwecji
Nemus Holding AB	Nemus Holding AB z siedzibą Göteborgu, Szwecja
Thomas Onstad	Główny akcjonariusz Emitenta, posiadający bezpośrednio i pośrednio ponad 50% akcji Arctic Paper S.A.; członek Rady Nadzorczej Emitenta
Zarząd, Zarząd Emitenta, Zarząd Grupy, Zarząd Spółki	Zarząd Arctic Paper S.A.
Rada Nadzorcza, Rada Nadzorcza Emitenta, Rada Nadzorcza Spółki, Rada Nadzorcza Grupy, RN	Rada Nadzorcza Arctic Paper S.A.
WZA, WZ, Walne Zgromadzenie, Walne Zgromadzenie Emitenta, Walne Zgromadzenie Spółki	Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Arctic Paper S.A.
NWZA, Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Emitenta, Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki	Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Arctic Paper S.A.
Statut, Statut Emitenta, Statut Spółki	Statut Arctic Paper S.A.
KSSSE, SSE	Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Sąd Rejestrowy	Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu
Giełda, GPW	Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie Spółka Akcyjna

Skonsolidowany Raport Roczny 2018 Arctic Paper S.A. 11 Wprowadzenie

KDPW, Depozyt	Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie
KNF	Komisja Nadzoru Finansowego
SFSA	(ang. Swedish Financial Supervisory Authority) Szwedzka komisja nadzoru finansowego, odpowiednik polskiego KNF
NASDAQ w Sztokholmie, Nasdaq	Giełda papierów wartościowych w Sztokholmie, w Szwecji
CEPI	(ang. Confederation of European Paper Industries) Konfederacja Europejskiego Przemysłu Papierniczego
EURO-GRAPH	(ang. The European Association of Graphic Paper Producers) Zrzeszenie Producentów Papierów Graficznych
Eurostat	Europejski Urząd Statystyczny
GUS	Główny Urząd Statystyczny
NBSK	(ang. Northern Bleached Softwood Kraft) masa celulozowa siarczanowa bielona z drewna iglastego północnego
BHKP	(ang. Bleached Hardwood Kraft Pulp) bielona siarczanowa masa celulozowa z drewna liściastego

Definicje wybranych pojęć i wskaźników finansowych oraz skróty stosowane dla walut

Marża zysku ze sprzedaży	Stosunek zysku (straty) ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży z działalności kontynuowanej
EBIT	Zysk z kontynuowanej działalności operacyjnej
Rentowność EBIT, rentowność operacyjna, marża zysku operacyjnego	Stosunek zysku (straty) z działalności operacyjnej do przychodów ze sprzedaży z działalności kontynuowanej
EBITDA	Zysk z kontynuowanej działalności operacyjnej powiększony o amortyzację i odpisy z tytułu trwałej utraty wartości aktywów z działalności kontynuowanej
Rentowność EBITDA, marża EBITDA	Stosunek zysku z działalności operacyjnej powiększonego o amortyzację i odpisy z tytułu trwałej utraty wartości aktywów do przychodów ze sprzedaży z działalności kontynuowanej
Marża zysku brutto	Stosunek zysku (straty) brutto do przychodów ze sprzedaży z działalności kontynuowanej
Wskaźnik rentowności sprzedaży, marża zysku netto	Stosunek zysku (straty) netto do przychodów ze sprzedaży
Wskaźnik rentowności kapitału własnego, stopa zwrotu z kapitału własnego, ROE	Stosunek zysku (straty) netto do kapitału własnego
Wskaźnik rentowności aktywów, stopa zwrotu z aktywów, ROA	Stosunek zysku (straty) netto do sumy aktywów
EPS	(ang. Earnings Per Share) Stosunek zysku netto do średniej ważonej liczby akcji
BVPS	(ang. Book Value Per Share) Stosunek wartości księgowej kapitału własnego do liczby akcji

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego	Stosunek zobowiązań razem do kapitału własnego
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym	Stosunek kapitału własnego do aktywów trwałych
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego zadłużeniem oprocentowanym	Stosunek zadłużenia oprocentowanego i innych zobowiązań finansowych do kapitału własnego
Wskaźnik długu netto do EBITDA	Stosunek zadłużenia oprocentowanego pomniejszonego o ś rodki pieniężne do EBITDA z działalności kontynuowanej
Wskaźnik pokrycia kosztów odsetek przez EBITDA	Stosunek EBITDA do kosztów odsetek z działalności kontynuowanej
Wskaźnik bieżącej płynności	(ang. current ratio) Stosunek aktywów obrotowych do zobowiąz ań krótkoterminowych
Wskaźnik szybkiej płynności	(ang. quick ratio) Stosunek aktywów obrotowych pomniejszonych o zapasy i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe do zobowiązań krótkoterminowych
Wskaźnik wypłacalności gotówkowej	Stosunek sumy aktywów pieniężnych i innych aktywów pieniężnych do zobowiązań krótkoterminowych
DSI	(ang. Days Sales of Inventory) Stosunek zapasów do kosztu własnego sprzedaży z działalności kontynuowanej pomnożony przez liczbę dni w okresie
DSO	(ang. Days Sales Outstanding) Stosunek należności z tyt. dostaw i usług do przychodów ze sprzedaży z działalności kontynuowanej pomnożony przez liczbę dni w okresie
DPO	(ang. Days Payable Outstanding) Stosunek zobowiązań z tyt. dostaw i usług do kosztu własnego sprzedaży z działalnoś ci kontynuowanej pomnożony przez liczbę dni w okresie
Cykl operacyjny	DSI + DSO
Cykl konwersji gotówki	Cykl operacyjny – DPO
FY	Rok obrotowy
Q1	I kwartał roku obrotowego
Q2	II kwartał roku obrotowego
Q3	III kwartał roku obrotowego
Q4	IV kwartał roku obrotowego
H1	I półrocze roku obrotowego
H2	II półrocze roku obrotowego
YTD	Narastająco w roku obrotowym
Like-for-like, LFL	Analogiczny, w odniesieniu do wyników działalności.
p.p.	(ang. percentage point) Punkt procentowy - różnica między dwiema wartościami jednej wielkości podanymi w procentach
PLN, zł, złoty	Jednostka monetarna Rzeczypospolitej Polskiej

Skonsolidowany Raport Roczny 2018 Arctic Paper S.A. 13 Wprowadzenie

gr	grosz – 1/100 złotego – jednostki monetarnej Rzeczypospolitej Polskiej
Euro, EUR	Jednostka monetarna Unii Europejskiej
GBP	Funt szterling – jednostka monetarna Wielkiej Brytanii
SEK	Korona szwedzka - jednostka monetarna Królestwa Szwecji
USD	Dolar amerykański, waluta obowiązująca, jako prawny środek płatniczy na terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki
MSR	Międzynarodowe Standardy Rachunkowości
MSSF	Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej
MSSF UE	Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzone w Unii Europejskiej
PKB	Produkt krajowy brutto

Pozostałe definicje i skróty

Akcje Serii A	50.000 Akcji Arctic Paper S.A. Serii A o wartości nominalnej 1 PLN każda.
Akcje Serii B	44.253.500 Akcji Arctic Paper S.A. Serii B o wartości nominalnej 1 PLN każda.
Akcje Serii C	8.100.000 Akcji Arctic Paper S.A. Serii C o wartości nominalnej 1 zł każda.
Akcje Serii E	3.000.000 Akcji Arctic Paper S.A. Serii E o wartości nominalnej 1 zł każda.
Akcje Serii F	13. 884.283 Akcji Arctic Paper S.A. Serii F o wartości nominalnej 1 zł każda
Akcje, Akcje Emitenta	Akcje Serii A, Akcje Serii B, Akcje Serii C, Akcje Serii E i Akcje Serii F łącznie

Stwierdzenia odnoszące się do przyszłych oczekiwań

Informacje zawarte w niniejszym raporcie, które nie stanowią faktów historycznych, są stwierdzeniami dotyczącymi przyszłości. Stwierdzenia te mogą w szczególności dotyczyć strategii Grupy, rozwoju działalności, prognoz rynkowych, planowanych nakładów inwestycyjnych oraz przyszłych przychodów. Stwierdzenia takie mogą być identyfikowane poprzez użycie stwierdzeń dotyczących przyszłości takich jak np. "uważać", "sądzić", "spodziewać się", "może", "będzie", "powinno", "przewiduje się", "zakłada się", ich zaprzeczeń, odmian lub zbliżonych terminów. Zawarte w niniejszym raporcie stwierdzenia dotyczące spraw niebędących faktami historycznymi, należy traktować wyłącznie, jako przewidywania wiążące się z ryzykiem i niepewnością. Stwierdzenia dotyczące przyszłości są z konieczności oparte na pewnych szacunkach i założeniach, które, choć nasze kierownictwo uznaje za racjonalne, są z natury obarczone znanym i nieznanym ryzyk iem i niepewnością oraz innymi czynnikami mogącymi sprawić, że faktyczne wyniki będą się znacząco różnić od wyników historycznych lub przewidywanych. Z tego względu nie można zapewnić, że jakiekolwiek ze zdarzeń przewidzianych w stwierdzeniach dotyczących przyszłości wystąpi lub, jeśli nastąpi, jakie będą następstwa jego wystąpienia dla wyniku działalności operacyjnej Grupy lub jej sytuacji finansowej. Przy ocenie informacji zaprezentowanych w niniejszym raporcie nie należy polegać na takich stwierdzeniach dotyczących przyszłości, które są wyrażone jedynie w dacie ich sformułowania. O ile przepisy prawa nie zawierają szczegółowych wymogów w tym względzie, Grupa nie jest zobowiązana do aktualizacji lub weryfikacji tychże stwierdzeń dotyczących przyszłości, ab y uwzględnić w nich nowe zdarzenia lub okoliczności. Ponadto, Grupa nie jest zobowiązana do weryfikacji ani do potwierdzenia oczekiwań analityków lub danych szacunkowych, z wyjątkiem tych wymaganych przepisami prawa.

Stwierdzenia odnoszące się do czynników ryzyka

W niniejszym raporcie opisaliśmy czynniki ryzyka, jakie Zarząd naszej Grupy uważa za specyficzne dla branży, w której działamy, jednakże lista ta może nie być wyczerpująca. Może się, bowiem zdarzyć, że istnieją inne czynniki, które nie zostały p rzez nas zidentyfikowane, a które mogłyby mieć istotny i niekorzystny wpływ na działalność, sytuację finansową, wyniki działalności operacyjnej lub perspektywy Grupy Arctic Paper. W takiej sytuacji cena akcji Spółki notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie lub na giełdzie NASDAQ w Sztokholmie może spaść, inwestorzy mogą utracić całość lub część zainwestowanych środków, a możliwość wypłacania przez Spółkę dywidendy może zostać ograniczona.

Prosimy o staranną analizę informacji zawartych w części Czynniki ryzyka niniejszego raportu, która zawiera omówienie czynników ryzyka i niepewności związanych z działalnością Grupy Arctic Paper.

Wybrane skonsolidowane dane finansowe

Wybrane skonsolidowane dane finansowe

	Okres	Okres	Okres	Okres
	od 01.01.2018	od 01.01.2017	od 01.01.2018	od 01.01.2017
	do 31.12.2018	do 31.12.2017	do 31.12.2018	do 31.12.2017
	tys. PLN	tys. PLN	tys. EUR	tys. EUR
Działalność kontynuowana
Przychody ze sprzedaży	3 158 210	2 952 806	741 064	693 428
Zysk (strata) z działalności operacyjnej	130 698	109 705	30 668	25 763
Zysk (strata) brutto	93 888	85 608	22 030	20 104
Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej	60 498	70 751	14 196	16 615
Zysk (strata) netto za rok obrotowy	55 889	65 113	13 114	15 291
Zysk (strata) netto za rok obrotowy przypadający akcjonariuszom jednostki
dominującej	7 673	36 841	1 801	8 652
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej	148 609	261 595	34 871	61 432
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(173 970)	(180 715)	(40 822)	(42 439)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej	(14 221)	41 798	(3 337)	9 816
Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(39 583)	122 678	(9 288)	28 809
Średnia ważona liczba akcji zwykłych	69 287 783	69 287 783	69 287 783	69 287 783
Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych	69 287 783	69 287 783	69 287 783	69 287 783
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w PLN/EUR)	0,11	0,53	0,03	0,12
Rozwodniony zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w PLN/EUR)	0,11	0,53	0,03	0,12
Średni kurs PLN/EUR *			4,2617	4,2583
	Na dzień	Na dzień	Na dzień	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
	tys. PLN	tys. PLN	tys. EUR	tys. EUR
Aktywa	2 156 174	1 887 608	501 436	452 566
Zobowiązania długoterminowe	441 381	528 712	102 647	126 762
Zobowiązania krótkoterminowe	850 245	576 275	197 731	138 166
Kapitał własny	861 193	780 993	200 277	187 248
Kapitał podstawowy	69 288	69 288	16 113	16 612
Liczba akcji zwykłych	69 287 783	69 287 783	69 287 783	69 287 783
Rozwodniona liczba akcji zwykłych	69 287 783	69 287 783	69 287 783	69 287 783
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)	12,43	11,27	2,89	2,70
Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)	12,43	11,27	2,89	2,70
Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda (w PLN/EUR)	13 857 557	-	3 222 688	-
Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję (w PLN/EUR)	0,20	-	0,05	-
Kurs PLN/EUR na koniec okresu **	-	-	4,3000	4,1709

* - Pozycje rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych przeliczono według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ogłoszonych przez NBP w okresie, którego dotyczą prezentowane dane.

** - Pozycje bilansowe i wartość księgową na jedną akcję przeliczono według średniego kursu ogłoszonego przez NBP, obowiązującego na dzień bilansowy.

Sprawozdanie Zarządu

z działalności Grupy Kapitałowej Arctic Paper do raportu za 2018 rok

Opis działalności Grupy Arctic Paper SA

Informacje ogólne

Grupa Arctic Paper jest wiodącym europejskim producentem objętościowego papieru książkowego, oferującym szeroki asortyment produktów w tym segmencie oraz jednym z czołowych producentów graficznego papieru wysokogatunkowego w Europie. Produkujemy wiele rodzajów bezdrzewnego papieru niepowlekanego oraz powlekanego, a także drzewnego papieru niepowlekanego dla drukarni, dystrybutorów papieru, wydawców książek i czasopism oraz branży reklamowej. W związku z nabyciem Grupy Rottneros w grudniu 2012 roku, nasz asortyment poszerzył się o produkcję celulozy. Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa Arctic Paper zatrudnia około 1.730 osób w swoich papierniach, spółkach zajmujących się sprzedażą papieru oraz w spółkach celulozowych, biurze zakupu oraz spółce produkującej opakowania do żywności. Nasze papiernie zlokalizowane są w Polsce i Szwecji i posiadają łączne zdolności produkcyjne na poziomie ponad 700.000 ton papieru rocznie. Celulozownie zlokalizowane w Szwecji posiadają łączne zdolności produkcyjne na poziomie ponad 400.000 t on celulozy rocznie. Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa posiadała 14 Biur Sprzedaży zapewniających dostęp do wszystkich rynków europejskich, w tym Europy Centralnej i Wschodniej. Nasze skonsolidowane przychody ze sprzedaży za 12 miesięcy 201 8 roku wyniosły 3.158 milionów PLN. Arctic Paper S.A. jest spółką holdingową utworzoną w kwietniu 2008 roku. Jednostka Dominująca jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu – Nowe Miasto i Wilda, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000306944. Jednostce Dominującej nadan o numer statystyczny REGON 080262255. Spółka posiada oddział zagraniczny, którego siedziba znajduje się w Szwecji, w Göteborgu.

Przedmiot działalności

Podstawowym przedmiotem działalności Grupy Arctic Paper jest produkcja i sprzedaż papieru. Dodatkowymi przedmiotami działalności Grupy, w części podporządkowanymi produkcji papieru, są:

• Produkcja i sprzedaż celulozy,
• Wytwarzanie energii elektrycznej,
• Przesyłanie energii elektrycznej,
• Dystrybucja energii elektrycznej,
• Produkcja ciepła,
• Dystrybucja ciepła,
• Usługi logistyczne,
• Dystrybucja papieru

Nasze zakłady produkcyjne

Według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku, jak również na dzień przekazania raportu Grupa posiadała następujące papiernie:

• papiernia w Kostrzynie nad Odrą (Polska) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 280.000 ton rocznie i produkuje głównie niepowlekany papier bezdrzewny do ogólnych zastosowań drukarskich, tj. druku książek, broszur, formularzy oraz do produkcji kopert i innych wyrobów papierniczych;
• papiernia w Munkedal (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 160.000 ton i produkuje głównie wysokiej, jakości niepowlekany papier bezdrzewny stosowany przede wszystkim do druku książek oraz wysokiej jakości broszur;
• papiernia w Grycksbo (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 250.000 ton rocznie (po ogłoszonym zamknięciu jednej z maszyn papierniczych na początku 2019 roku 210.000 ton )i zajmuje się produkcją powlekanego papieru bezdrzewnego, stosowanego do druku map, książek, czasopism, plakatów i materiałów reklamy kierunkowej.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku, jak również na dzień przekazania raportu Grupa posiadała następujące celulozownie:

• celulozownia w Rottneros (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 160.000 ton rocznie i produkuje głównie dwa rodzaje celulozy włóknistej mechanicznej: ścier drzewny (ang. groundwood) oraz celulozę chemotermo mechaniczną (ang. CTMP);
• celulozownia w Vallvik (Szwecja) posiada moce produkcyjne na poziomie ok. 240.000 ton rocznie i produkuje dwa rodzaje celulozy siarczanowej (ang. long-fibre sulphate pulp): celuloza siarczanowa pełnobielona (ang. fully bleached sulphate pulp) oraz niebielona celuloza siarczanowa (ang. unbleached sulphate pulp). Większość produkcji celulozowni Vallvik znana jest jako celuloza NBSK. Produkowana przez celulozownię niebielona celuloza siarczanowa cechuje si ę bardzo wysokim poziomem czystości i jest używana między innymi w produkcji transformatorów oraz przemyśle kablowym.

Nasze produkty

Asortyment produktów Grupy Arctic Paper obejmuje:

— Niepowlekany papier bezdrzewny, a w szczególności:

• › biały papier offsetowy (ang. offset paper), który produkujemy i dystrybuujemy przede wszystk im pod marką Amber, będący jednym z najbardziej wszechstronnych rodzajów papieru przeznaczony do różnorodnych zastosowań;
• › bezdrzewny książkowy papier objętościowy (ang. woodfree bulky book paper), który produkujemy pod marką Munken, stosowany przede wszystkim do druku książek;
• › wysokogatunkowy papier graficzny (ang. high quality graphic paper) o szczególnie gładkiej powierzchni, używany do druku różnorodnych materiałów reklamowych i marketingowych, który produkujemy pod marką Munken;
• Powlekany papier bezdrzewny, a w szczególności:
• › powlekany papier bezdrzewny (coated woodfree) produkowany pod markami G-Print oraz Arctic, stosowany przede wszystkim do druku książek, czasopism, katalogów, map, spersonalizowanej korespondencji seryjnej (ang. direct mail).
• Niepowlekany papier drzewny, a w szczególności:
• › wysokiej jakości drzewny książkowy papier objętościowy (ang. premium wood containing bulky book paper), który produkujemy i dystrybuujemy pod marką Munken, został zaprojektowany specjalnie z myślą o wielobarwn ym i czarnobiałym druku książek;
• Celulozę siarczanową:
• › celulozę siarczanową pełnobieloną (ang. fully bleached sulphate pulp) oraz celulozę siarczanową niebieloną (ang. unbleached sulphate pulp), która jest używana przede wszystkim do produkcji papieru drukarskiego i piśmiennego, tektury, papieru higienicznego oraz białego papieru opakowaniowego.
• Celulozę włóknistą mechaniczną:
• › celulozę chemotermomechaniczną (ang. CTMP) oraz ścier drzewny (ang. groundwood), które są stosowane głównie do produkcji papieru drukarskiego oraz papieru piśmiennego;

Struktura grupy kapitałowej

Grupa Kapitałowa Arctic Paper składa się z Jednostki Dominującej Arctic Paper S.A. i jej spółek zależnych oraz wspólnych przedsięwzięć. Akcje Arctic Paper S.A. od 23 października 2009 roku notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie na rynku podstawowym i od 20 grudnia 2012 roku na giełdzie papierów wartościowych NASDAQ w Sztokholmie. Grupa prowadzi działalność operacyjną poprzez swoje Papiernie i Celulozownie wraz ze spółką produkującą opakowania oraz Biura Sprzedaży i Biuro Zakupów.

Szczegółowe informacje na temat organizacji Grupy Kapitałowej Arctic Paper ze wskazaniem jednostek podlegających konsolidacji zawarte są w części Zasady (polityki) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego (nota nr 1 oraz 2).

Zmiany w strukturze kapitałowej Grupy Arctic Paper

W 2018 roku nie nastąpiły istotne zmiany w strukturze kapitałowej Grupy Arctic Paper.

Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania

W 2018 roku nie nastąpiły istotne zmiany w podstawowych zasadach zarządzania.

Struktura akcjonariatu

Głównym akcjonariuszem Arctic Paper S.A. jest spółka prawa szwedzkiego Nemus Holding AB (należąca pośrednio do Pana Thomasa Onstad) posiadająca na dzień 31 grudnia 2018 roku 40.381.449 akcji naszej Spółki stanowiących 58,28% jej kapitału zakładowego odpowiadających 58,28% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu. Tym samym Nemus Holding A B jest podmiotem dominującym w stosunku do Emitenta.

Ponadto, Pan Thomas Onstad, pośredni akcjonariusz Nemus Holding AB, posiada bezpośrednio 6.223.658 Akcji stanowiących 8,98% całkowitej liczby akcji Spółki oraz przez inny podmiot 600 000 akcji stanowiących 0,87% całkowitej liczby Akcji Spółki. Łączny bezpośredni i pośredni udział Pana Thomasa Onstada w kapitale Arctic Paper S.A. wynosi 68,13% na dzień 31 grudnia 2018 roku i nie zmienił się do dnia niniejszego raportu.

Akcjonariusz	Ilość akcji	Udział w kapitale zakładowym [%]	Ilość głosów	Udział w ogólnej liczbie głosów [%]
Thom a s O nsta d	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%
- pośrednio poprzez	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%
Nemus Holding AB	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%
inny podmiot	600 000	0,87%	600 000	0,87%
- bezpośrednio	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%
Pozosta li	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%
Razem	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%
Akcje własne	-	0,00%	-	0,00%
Ra zem	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%

według stanu na 18.03.2019

według stanu na 31.12.2018

		Udział w
		kapitale		Udział w ogólnej
		zakładowym		liczbie głosów
Akcjonariusz	Ilość akcji	[%]	Ilość głosów	[%]
Thom a s O nsta d	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%
- pośrednio poprzez	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%
Nemus Holding AB	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%
inny podmiot	600 000	0,87%	600 000	0,87%
- bezpośrednio	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%
Pozosta li	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%
Razem	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%
Akcje własne	-	0,00%	-	0,00%
Ra zem	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%

Ra zem	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%
Akcje własne	-	0,00%	-	0,00%
Razem	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%
Pozosta li	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%
- bezpośrednio	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%
inny podmiot	600 000	0,87%	600 000	0,87%
Nemus Holding AB	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%
- pośrednio poprzez	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%
Thom a s O nsta d	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%
Akcjonariusz	Ilość akcji	[%]	Ilość głosów	[%]
		zakładowym		liczbie głosów
		kapitale		Udział w ogólnej
		Udział w

według stanu na 09.11.2018

Dane w powyższych tabelach wykazano według stanu na datę zatwierdzenia niniejszego raportu, na 31 grudnia 2018 roku a także na datę publikacji raportu kwartalnego za III kwartał 2018 roku.

Otoczenie rynkowe

Segmenty rynku papieru graficznego

Rynek papieru graficznego dzieli się na trzy główne segmenty:

• papier wysokogatunkowy,
• papier gazetowy,
• papier do druku czasopism.

Grupa prowadzi działalność wyłącznie w segmencie papierów graficznych wysokogatunkowych. Nie jesteśmy obecni w segmencie papierów gazetowych i służących do druku czasopism, a także papierów kserograficznych , biurowych.

Poniżej przedstawiono opis poszczególnych segmentów rynku graficznego:

• papier wysokogatunkowy (ang. fine paper) to biały papier bezdrzewny, w którym co najmniej 90% masy włóknistej stanowią włókna celulozowe pozyskiwane metodą chemiczną:
• › niepowlekany papier bezdrzewny (ang. uncoated woodfree) wytwarzany z mas celulozowych. Może być poddawany uszlachetnieniom takim jak zaklejenie powierzchniowe, kalandrowanie, barwienie powierzchniowe lub w masie. Dwie główne kategorie tego typu papieru to papier graficzny (używany m.in. do druku książek, podręczników i katalogów) oraz papier biurowy xero.
• › powlekany papier bezdrzewny (ang. coated woodfree) wytwarzane z mas celulozowych, poddawany jest procesowi powleczenia mieszankami pigmentowo-klejowymi (kaolin, węglan wapnia). Powlekanie może odbywać się o na maszynie papierniczej (ang. online), jak i poza maszyną papierniczą (ang. offline). Powleczenie papieru zwiększa gładkość i nieprzezroczystość podłoża, poprawia jakość reprodukcji barw.
• papier drzewny wytwarzany najczęściej z mas włóknistych pozyskiwanych metodą mechaniczną (ang. mechanical pulp) lub mas makulaturowych, bez lub z małą ilością wypełniacza. Posiada w swym składzie ligninę, która zwiększa nieprzezroczystość papieru, ale przyśpiesza proces starzenia.
• › niepowlekany papier drzewny (ang. uncoated wood-containing paper) wytwarzany z mas włóknistych pozyskiwanych metodą mechaniczną, wykorzystywany do druku czasopism technikami rotograwiurową i offsetową (papier gazetowy – newsprint) i do druku publikacji w jednym kolorze. Produkty Grupy w tym segmencie są zazwyczaj używane do druku beletrystyki w oprawie miękkiej.
• › powlekany papier drzewny (ang. coated wood-containing paper) wytwarzany z mas włóknistych pozyskiwanych metodą mechaniczną, dwustronnie powlekany. Przeznaczony do druku wielobarwnych czasopism i katalogów.

W grupie tych produktów można wyróżnić między innymi papiery SC (Supercalandered), MFC (Machine Finished Coated), LWC (Light Weight Coated), ULWC (Ultra Light Weight Coated) MWC (Medium Weight Coated). Papier ten w formie zwojów jest stosowany do druku typograficznego, offsetowego lub fleksograficznego.

Dodatkowe informacje na temat otoczenia rynkowego zamieszczono w dalszej części raportu w sekcji Informacje o trendach rynkowych.

Segmenty rynku celulozowego

Od grudnia 2012 roku, wraz z nabyciem Rottneros AB, nasz asortyment poszerzył się o:

• celulozę siarczanową pełnobieloną (ang. fully bleached sulphate pulp) oraz celulozę siarczanową niebieloną (ang. unbleached sulphate pulp), która jest używana przede wszystkim do produkcji papieru drukarskiego i piśmiennego, tektury, papieru higienicznego oraz białego papieru opakowaniowego.
• celulozę chemotermomechaniczną (ang. CTMP) oraz ścier drzewny (ang. groundwood), które są stosowane głównie do produkcji papieru drukarskiego oraz papieru piśmiennego

Kierunki rozwoju i strategia

W 2017 roku Zarząd zatwierdził nową strategię dla działalności papierniczej Grupy pod nazwą "Przyszłość jest w papierze – Agenda Strategiczna 2022", której celem jest rozwój działalności i poprawa rentowności tego segmentu. Nowa strategia biznesowa opiera się na sześciu strategicznych inicjatywach:

• Rozwój działalności poprzez koncentrację na wybranych rentownych segmentach i rynkach, w tym na produktach specjalistycznych i produktach premium, w Europie Wschodniej oraz na nowych rynkach.
• Nowe innowacyjne produkty i gramatury, opracowane w ścisłej współpracy z klientami.
• Budowanie silnych marek dla segmentu premium oraz innych segmentów, w celu zwiększenia przy chodów na tonę papieru.
• Optymalizacja wszystkich procesów w celu obniżenia kosztów.
• Wzmacnianie kultury wydajności wśród pracowników, opartej na jasnych i mierzalnych celach.
• Zrównoważona działalność oparta na produktach nadających się do recyklingu i materiałach odnawialnych.

Struktura sprzedaży

W 2018 roku i 2017 roku struktura sprzedaży w podziale na poszczególne główne linie produktowe kształtowała się następująco:

tys. ton	2018	udział %	2017	udział %
Papier	635	63%	663	65%
Amber	313	31%	329	32%
G-Print	122	12%	131	13%
Munken	104	10%	101	10%
Arctic	94	9%	102	10%
AP Tech	3	0%	0	0%
Celuloza	365	37%	365	35%
NBSK	204	20%	205	20%
Ścier drzewny	69	7%	72	7%
CTMP	92	9%	88	9%
Ra zem p a p ier i celuloza	1 000	100%	1 028	100%

tysiące PLN	2018	udział %	2017	udział %
Papier	2 263 284	72%	2 173 538	74%
Amber	1 087 153	34%	1 030 309	35%
G-Print	382 273	12%	381 160	13%
Munken	469 808	15%	440 530	15%
Arctic	314 857	10%	321 451	11%
AP Tech	9 193	0%	88	0%
			-
Celuloza	894 926	28%	779 267	26%
NBSK	534 760	17%	502 215	17%
Ścier drzewny	178 764	6%	119 564	4%
CTMP	181 402	6%	157 487	5%
Ra zem p a p ier i celuloza	3 158 210	100%	2 952 806	100%

W 2018 roku, nie zaszły istotne zmiany w strukturze sprzedaży papieru i celulozy Grupy ani w strukturze przychodów ze sprzedaży papieru i celulozy Grupy w podziale na jej produkty.

Rynki zbytu

W 2018 roku udział sprzedaży Grupy poza Polską w tysiącach PLN wyniósł 88% i nie zmienił się w porównaniu do 2017 roku (88%). W bieżącym roku, podobnie jak w latach poprzednich, sprzedaż była skoncentrowana na rynkach europejskich. Udział tych rynków w całości sprzedaży wartościowej wyniósł w 2018 roku 88% (2017 rok: 90%).

Struktura geograficzna przychodów ze sprzedaży wg najważniejszych rynków sprzedaży w 2018 roku i w 2017 roku została zaprezentowana w nocie objaśniającej nr 10.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Odbiorcy

Baza naszych klientów obejmuje zarówno odbiorców bezpośrednich, jak i pośrednich. Odbiorcy bezpośredni dok onują zakupów produktów Grupy w naszych papierniach. Odbiorcy pośredni nie nabywają samodzielnie produktów Grupy, korzystając w tym zakresie z pośrednictwa firm reklamowych lub dystrybutorów papieru, pomimo to, są oni ważną grupą docelową działań marketingowych Arctic Paper, ponieważ to właśnie odbiorcy pośredni zalecają lub wskazują stosowanie produktów Grupy przez odbiorców bezpośrednich. Grupy bezpośrednich i pośrednich odbiorców produktów stanowią:

• drukarnie są odbiorcami bezpośrednimi, nabywającymi papier produkowany przez Grupę bezpośrednio od papierni,
• dystrybutorzy są odbiorcami bezpośrednimi nabywającymi papier produkowany przez Grupę w celu dalszej odsprzedaży,
• wydawcy są odbiorcami bezpośrednimi i pośrednimi nabywającymi papier produkowany przez Grupę bezpośrednio od Grupy do wykorzystania w prowadzonej działalności wydawni czej oraz zlecają lub rekomendują używanie naszego papieru drukarniom, którym sami zlecają druk książek lub innych wydawnictw,
• agencje reklamowe głównie są odbiorcami pośrednimi, którzy nie nabywają bezpośrednio nas zych produktów, jednak pełnią ważną rolę w zlecaniu oraz rekomendowaniu drukarniom naszych produktów, zwłaszcza wysokiej jakości papieru do druku raportów rocznych spółek, broszur, ulotek i opakowań,
• ostateczni odbiorcy są odbiorcami bezpośrednimi i pośrednimi nabywającymi nasze produkty bezpośrednio, jak ró wnież pełnią ważną rolę w rekomendowaniu korzystania z naszych produktów drukarniom, którym powierzyli druk.

Głównymi odbiorcami produktów Celulozowni są klienci produkujący papier do druku, papierowe środki higieniczne oraz tekturę, a także urządzenia elektryczne i filtry. Celuloza dostarczana jest do podmiotów, które nie posiadają możliwości produkcji celulozy we własnym zakresie, a także do odbiorców produkujących wybrany typ celulozy i szukających dostawcy innego rodzaju celulozy.

Naszym zdaniem nie jesteśmy w znaczącym stopniu uzależnieni od żadnego konkretnego odbiorcy. W oparciu o skonsolidowane przychody Grupy za rok 2018 udział największego odbiorcy nie przekroczył 10% wartości przychodów ze sprzedaży ogółem.

Dostawcy

Grupa wykorzystuje w prowadzonej działalności następujące towary i usługi:

• Celuloza dla Papierni,
• Drewno dla Celulozowni
• Środki chemiczne,
• Energia elektryczna,
• Usługi transportowe.

Celuloza

Głównym surowcem używanym przez Grupę do produkcji papieru jest celuloza. Grupa nabywa celulozę na podstawie odnawialnych kontraktów rocznych zawieranych na mocy umów ramowych lub jednorazowych transakcji. W związku z nabyciem Grupy Rottneros w grudniu 2012 roku, część celulozy jest dostarczana do Papierni z Celulozowni Grupy Rottneros.

Drewno

Głównym surowcem używanym przez Celulozownie do produkcji celulozy jest drewno. Grupa Rottneros posiada dział zakupów dokonujących zamówień w tartakach w Szwecji a także spółkę zależną – SIA Rottneros Baltic, dokonującą zakupów drewna dla celulozowni w Vallvik we wschodniej Europie, głównie Łotwie i Rosji.

Środki chemiczne

Głównymi środkami chemicznymi wykorzystywanymi w produkcji papieru są wypełniac ze (głównie węglan wapnia), skrobia (z kukurydzy, ziemniaków, tapioki), wybielacze optyczne i inne środki chemiczne. Środki chemiczne wykorzystywane są także do produkcji celulozy, głównie typu NBSK.

Energia elektryczna

Grupa wykorzystuje w procesie produkcyjnym energię elektryczną i energię cieplną. Całość zapotrzebowania kostrzyńskiej papierni na energię elektryczną i cieplną jest zaspokajana z własnej elektrociepłowni zasilanej gazem ziemnym. Jest on dostarczany na podstawie umowy z polskim dostawcą (PGNiG) po cenach indeksowanych corocznie zgodnie ze zmianami wskaźników branżowych publikowanych przez GUS z zastrzeżeniem renegocjacji formuły indeksacyjnej w przypadku przekroczenia poziomu zmian określonego w umowie. Gaz jest wydobywany ze złóż w okolic ach Kostrzyna nad Odrą i przesyłany do papierni z wykorzystaniem lokalnego gazociągu.

W analizowanym okresie głównym źródłem energii elektrycznej dla papierni w Munkedal był zakup od dostawców zewnętrznych. Kupowaliśmy również olej opałowy w celu zaspokojenia części naszego zapotrzebowania na energię cieplną.

Źródłem energii w papierni Arctic Paper Grycksbo AB jest biomasa oraz energia elektryczna częściowo nabywana od dostawców zewnętrznych.

Celulozownia Rottneros zaspokaja całość zapotrzebowania na energię elektryczną zakupami od dostawców zewnętrznych.

Celulozownia Vallvik zaspokaja około 75% zapotrzebowania na energię elektryczną we własnym zakresie. Pozostała część zapotrzebowania na energię elektryczną zaspokajana jest zakupami od dostawców zewnętrzn ych.

Usługi transportowe

Grupa nie posiada własnych środków transportu ciężarowego i w zakresie dystrybucji produktów z papierni i magazynów do odbiorców korzysta z usług wyspecjalizowanych w tym zakresie podmiotów zewnętrznych.

Podmioty Grupy nie są uzależnione od swoich dostawców. W oparciu o skonsolidowane przychody Grupy za rok 2018 udział największego dostawcy nie przekroczył 10% wartości przychodów ze sprzedaży ogółem.

Objaśnienia dotyczące sezonowości lub cykliczności działalności

Zapotrzebowanie na produkty Grupy podlega nieznacznym wahaniom w trakcie roku.

Zmniejszenie zapotrzebowania na papier występuje corocznie w okresie letnich wakacji oraz w okresie Świąt Bożego Narodzenia, kiedy to część drukarni, w szczególności na terenie Europy Zachodniej jest zamykana. Zmiany zapotrzebowania na papier nie są znaczące w porównaniu z popytem na papier w pozostałych okresach roku.

Badania i rozwój

W Grupie Arctic Paper prowadzone są przede wszystkim prace rozwojowe mające na celu usprawnienie i unowocz eśnienie procesów produkcyjnych oraz polepszenie jakości oferowanych produktów i zwiększenie ich asortymentu. W okresie objętym niniejszym raportem Papiernie oraz Celulozownie prowadziły prace rozwojowe, których celem było usprawnienie procesu produkcyjnego, w szczególności skrócenie okresu przestojów maszyn papierniczych oraz prace przy jednoczesnym podniesieniu jakości papieru/celulozy i zwiększeniu szerokości asortymentu, a także poprawa własności jakościowych oferowanych produktów.

Istotnym celem prac rozwojowych w 2018 roku był rozwój nowych produktów.

Środowisko naturalne

Nasza Grupa przestrzega norm środowiskowych określonych licznymi przepisami prawa oraz decyzjami administracyjnymi. Normy te mają na celu zapewnienie ochrony gruntu, powietrza i wód przed zanieczyszczeniem oraz hałasem i oddziaływaniem pól elektromagnetycznych. Poniżej opisujemy, w jaki sposób przepisy z zakresu ochrony środowiska wpływają na działalność naszych papierni i celulozowni:

Papiernia Kostrzyn

Kostrzyn otrzymał na podstawie decyzji Wojewody Lubuskiego z dnia 8 grudnia 2005 roku pozwolenie zintegrowane na prowadzenie instalacji do produkcji papieru wraz z instalacją spalania paliw, zlokalizowanej na terenie zakładu w Kostrzynie nad Odrą. W przypadku Kostrzyna konieczność uzyskania tego pozwolenia wiązała się z posiadanymi zdolnościami produkcyjnymi papieru powyżej 20 ton na dobę. W celu realizacji wymogów określonych w pozwoleniu oraz innych norm środowiskowych w zakresie gospodarki odpadami Kostrzyn zawarł szereg umów doty czących odbioru i utylizacji odpadów produkcyjnych.

W maju 2008 roku na terenie zakładów w Kostrzynie nad Odrą otwarto nową oczyszczalnię ścieków. Na mocy decyzji Wojewody Lubuskiego z dnia 14 sierpnia 2007 roku Kostrzyn uzyskał pozwolenie wodno-prawne na odprowadzanie wód opadowych oraz roztopowych oraz na wykonanie urządzenia wodnego w postaci doku wylotowego do rzeki Warty (ważne do 1 sierpnia 2017 roku). W 2017 roku uzyskano ponownie pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie wód opadowych i roztopowych wa żne do 25 czerwca 2027 roku.

AP Kostrzyn bierze udział we Wspólnotowym Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji Gazów Cieplarnianych. Zezwolenie na emisję gazów cieplarnianych AP Kostrzyn uzyskał na mocy decyzji Marszałka Województwa Lubuskiego z dnia 9 lis topada 2016 dla instalacji do produkcji papieru o zdolności produkcyjnej ponad 20 ton na dobę zlokalizowanej na terenie zakładu w Kostrzynie nad Odrą. Zezwolenie to udzielone zostało na czas nieoznaczony. W związku z uzyskanym zezwoleniem Kostrzyn zobowiązany jest do monitorowania wielkości emisji CO2 oraz składania rocznych raportów emisji.

Z uwagi na ochronę środowiska Kostrzyn poczynił znaczące inwestycje, m.in. w nową elektrociepłownię opalaną gazem, która została otwarta w 2007 roku I etap i w 2009 roku II etap. Papiernia w Kostrzynie nad Odrą posiada certyfikaty zgodności z normami: OHSAS 18001, ISO 14001, ISO 9001 oraz EMAS. Ponadto, papier tu produkowany uzyskał specjalne certyfikaty FSC oraz PEFC. Przyznawanie powyższych certyfikatów ma na celu udokumentowanie, że celuloza wykorzystana do jego produkcji pochodzi z użytkowanych w sposób zrównoważony lasów. Certyfikat FSC (Forest Stewardship Council – Rada Zrównoważonej Gospodarki Leśnej) jest jednym z najważniejszych certyfikatów przyznawanych spółko m papierniczym. W 2006 roku przyznano pierwszy certyfikat FSC dla papieru produkowanego przez AP Kostrzyn. Obecnie do produkcji papieru marki Amber fabryka w Kostrzynie nad Odrą wykorzystuje 85% masy papierniczej z certyfikatem FSC oraz 15% masy papiernicz ej z certyfikatem PEFC (Program Promocji Certyfikacji Zrównoważonego Zarządzania Lasami - Programme for the Endorsement of Forest Certification).

Papiernia Munkedals

Działalność Munkedals jest objęta systemami zarządzania środowiskowego EMAS i ISO 14001. EMAS (System Zarządzania i Audytu Środowiskowego) jest dobrowolnym systemem stosowanym przez Unię Europejską, który wyróżnia przedsiębiorców nieustannie poprawiających poziom ochrony środowiska w ramach prowadzonej dzia łalności. Przedsiębiorcy zarejestrowani w EMAS przestrzegają przepisów ochrony środowiska, utrzymują system zarządzania środowiskowego i podają do wiadomości publicznej informacje na temat ochrony środowiska w ramach prowadzonej działalności w postaci niez ależnego, zweryfikowanego oświadczenia o przestrzeganiu przepisów ochrony środowiska. ISO, Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, opracowuje różne normy. ISO 14000 to grupa jednych z najlepiej znanych norm dotyczących zarządzania środowiskiem (tj. czynności podejmowane przez przedsiębiorców w celu (i) ograniczenia szkodliwego wpływu jego działalności na środowisko oraz (ii) zapewnienia nieustannej poprawy poziomu ochrony środowiska).

Część nieruchomości będącej własnością Munkedals położona jest na obsz arze objętym siecią Natura 2000. Obszary objęte siecią Natura 2000 stanowią rezerwaty dzikiej przyrody ustanowione na mocy decyzji Rady Powiatu Munkedal (Szwecja) w roku 2005. Celem utworzenia sieci Natura 2000 było zachowanie najbardziej zagrożonych wygin ięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w całej Europie. Zakres ochrony i ograniczenia dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej określony jest w Dyrektywie Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa w Sprawie Ochrony Siedlisk) i Dyrektywie Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dyrektywa w Sprawie Ochrony Ptaków) oraz odpowiednich przepisach krajowych. Poziom ochrony siedlisk i ptaków w obszarach Natura 2000 zależy od występowania na nich określonych gatunków i/lub siedlisk podlegających ochronie.

Papiernia Grycksbo

Produkcja papieru w papierni Arctic Paper Grycksbo AB jest wykonywana zgodnie z pozwoleniem środowiskowym z marca 2007 roku. Pozwolenie jest wydane przez szwedzki Trybunał Ochrony Środowiska i pozwala na produkcję do wy sokości 310 000 ton rocznie. Dodatkowo papiernia posiada także pozwolenie na emisję dwutlenku węgla wydaną przez władze regiona lne prowincji Dalarna.

Od 1997 roku Arctic Paper Grycksbo AB pos iada certyfikat ISO 14001 i nasze działania środowiskowe są raportowane zgodnie z EMAS. Podstawowym celem EMAS jest zachęcenie organizacji członkowskich do poprawy działań ochrony środowiska naturalnego w sposób systematyczny i konsekwentny, w stopniu prze kraczającym nawet wymagania legislacyjne. Odbywa się to poprzez ustanowienie programu składającego się z określonych programów działania i oceny wszystkich znaczących skutków dla środowiska związanych z prowadzoną działalnością. Firmy są zobowiązane do sporządzania corocznych raportów z wyników ich działań pro-środowiskowych. Niezależni kontrolerzy zapewniają, że przedsiębiorstwa dotrzymują swoich zobowiązań.

Arctic Paper Grycksbo AB bierze udział w programie Unii Europejskiej dotyczącym Handlu Emisjami Zanieczyszczeń Gazami Cieplarnianymi. Rok 2010 był pierwszym rokiem, w którym zgłoszono zero emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych. Było to możliwe poprzez znaczną przebudowę kotła w połączeniu z inwestycją w urządzenia do obsługi biopaliw, elektrycznych filtrów cząstek spalin i przebudową turbiny do produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.

W liczbach, przestawienie się na biopaliwa, oznacza roczną redukcję emisji dwutlenku węgl a z paliw kopalnych o około 70 000 ton. Przebudowana turbina pozwala na zaspokojenie 20% potrzeb elektrycznych papierni poprzez odnawialne źródła energii, które sama wytwarza, co z kolei prowadzi do rocznego zmniejszenia emisji dwutlenku węgla o następne 4 000 ton.

Papiernia wdrożyła system zarządzania energią zgodnie z normą ISO 50001 (System Zarządzania Energią). Nasze produkty są weryfikowane w ramach "Chain of Custody" zgodnie z FSC (Rada Dobrej Gospodarki Leśnej) oraz zgodnie z PEFC (Program dla Wspierania Zasad Zrównoważonej Gospodarki Leśnej), a także spełniają wymogi nowych standardów Nordic Ecolable (Skandynawski Łabędź).

Celulozownie

Celulozownie dbają, aby drewno wykorzystywane do produkcji celulozy pochodziło z wiarygodnych i certyfikowanych źró deł. Celuloza jest znakowana symbolami "FSC" i "PEFC", dwoma sys temami działającymi w Europie i stojącymi na straży zgodnych z prawem źródeł pochodzenia drewna.

Podsumowanie skonsolidowanych wyników finansowych

Wybrane pozycje skonsolidowanego sprawozdania z zysków i strat

tys. PLN	2018	2017	Zmiana % 2018/2017
Przychod y ze sp rzed a ży	3 158 210	2 952 806	7, 0
w tym:
Sprzedaż papieru	2 263 284	2 173 538	4,1
Sprzedaż celulozy	894 926	779 267	14,8
Zysk ze sprzedaży	549 950	535 875	2,6
% przychodów ze sprzedaży	17,41	18,15	(0,7) p.p.
Koszty sprzedaży	(346 177)	(348 093)	(0,6)
Koszty ogólnego zarządu	(88 205)	(92 671)	(4,8)
Pozostałe przychody operacyjne	47 418	43 654	8,6
Pozostałe koszty operacyjne	(32 288)	(29 060)	11,1
EB IT	130 698	109 705	19, 1
% przychodów ze sprzedaży	4,14	3,72	0,4 p.p.
EB ITDA	223 486	244 388	(8, 6)
% przychodów ze sprzedaży	7,08	8,28	(1,2) p.p.
Przychody finansowe	1 823	1 831	(0,4)
Koszty finansowe	(38 634)	(25 929)	49,0
Zysk/(Stra ta ) b rutto	93 888	85 608	9, 7
Podatek dochodowy	(33 390)	(14 857)	124,7
Zysk/ (stra ta ) netto z d zia ła lności kontynuowa nej	60 498	70 751	(14, 5)
% przychodów ze sprzedaży	1,92	2,40	(0,5) p.p.
Działalność zaniechana
Zysk/ (stra ta ) netto z d zia ła lności za niecha nej	(4 609)	(5 637)	(18, 2)
% przychodów ze sprzedaży	(0,15)	(0,19)	0,0 p.p.
Zysk/ (stra ta ) netto	55 889	65 113	(14, 2)
% przychodów ze sprzedaży	1,77	2,21	(0,4) p.p.
Zysk/(Strata) przypadający akcjonariuszom jednostki
dominującej	7 673	36 841	(79,2)
Zysk /(Strata) na jedną akcję (w PLN) akcjonariuszy jednostki
dominującej	0,11	0,53	(79,2)

Przychody

W 2018 roku skonsolidowane przychody ze sprzedaży osiągnęły poziom 3.158.210 tys. PLN w porównaniu do 2.952.806 tys. PLN w poprzednim roku i wzrosły o 7,0% (205.404 tys. PLN). Przychody ze sprzedaży papieru wzrosły o 4,1% (89.746 tys. PLN) a przychody ze sprzedaży celulozy wzrosły o 14,8% (115.659 tys. PLN) w porównaniu do 2017 roku.

Wolumen sprzedaży papieru w 2018 roku wyniósł 635 tys. ton i był o 28 tys. ton niższy niż w poprzednim roku. Oznacza to spadek wolumenu sprzedaży o 4,2%.

Wolumen sprzedaży celulozy w 2018 roku wyniósł 365 tys. ton (2017 rok: 365 tys. ton).

Zysk ze sprzedaży, koszt własny sprzedaży, koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu

Zysk ze sprzedaży w 2018 roku był o 2,6% wyższy niż w poprzednim roku. Marża zysku ze sprzedaży w bieżącym roku wyniosła 17,41% w porównaniu do 18,15% (-0,7 p.p.) w poprzednim roku.

Wzrost zysku na sprzedaży w 2018 roku w porównaniu do 2017 roku był wynikiem przede wszystkim wzrostu zysku na sprzedaży celulozy z powodu relatywnie wysokich cen celulozy na rynkach światowych.

W 2018 roku koszty sprzedaży wyniosły 346.177 tys. PLN i spadły niewiele w stosunku do 2017 roku o 0,6%. Na koszty sprzedaży składają się głównie koszty transportu.

W 2018 roku koszty ogólnego zarządu osiągnęły poziom 88.205 tys. PLN w porównaniu do 92.671 tys. PLN w 2017 roku, co stanowi spadek o 4,8%. Główną przyczyną spadku były ni ższe koszty związane ze świadczeniem usług doradczych na rzecz Grupy przez podmioty zewnętrzne.

Pozostałe przychody operacyjne i pozostałe koszty operacyjne

Pozostałe przychody operacyjne w 2018 roku wyniosły 47.418 tys. PLN, co oznacza wzrost w porównaniu do poprzedniego roku o 3.764 tys. PLN.

Pozostałe koszty operacyjne w 2018 roku, osiągnęły poziom 32.288 tys. PLN, co oznacza wzrost w porównaniu do poprzedniego roku o 3.228 tys. PLN.

Znaczącą część pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych stanowi przychód i koszt własny sprzedanej e nergii i pozostałych materiałów. Wzrost przychodu i kosztu własnego sprzedaży pozostałych materiałów oraz zysk na sprzedaży praw do emisji CO2 spowodował głównie zwiększenie pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych w 2018 roku.

Przychody finansowe i koszty finansowe

W 2018 roku przychody finansowe wyniosły 1.823 tys. PLN i były niższe w porównaniu do przychodów uzyskanych w 2017 roku o 8 tys. PLN.

Koszty finansowe w 2018 roku wyniosły 38.634 tys. PLN w porównaniu do 25.929 tys. PLN poniesionych w 2017 roku. Wyższe koszty finansowe w 2018 roku wynikały przede wszystkim z ujemnych różnic kursowych netto w wysokości 8.401 tys. PLN (w 2017 roku dodatnie różnice kursowe netto 231 tys. PLN) oraz wyższej ujemnej wyceny do skorygowanej ceny nabycia.

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy w 2018 roku wyniósł -33.390 tys. PLN, natomiast w 2017 roku wyniósł -14.857 tys. PLN. Relatywnie wysoka efektywna stopa podatku do zysku brutto w 2018 roku wynosząca 37% (2017 rok: 19%) wynika z nierozpoznania aktywa z tytułu podatku odroczonego na stratach podatkowych (nota 13.2).

Zysk/ (strata) netto z działalności zaniechanej

Zysk/ strata netto z działalności zaniechanej obejmuje wyniki AP Mochenwangen i spółek utworzonych w celu nabycia Papierni z wyjątkiem zmian w rezerwie na odprawy emerytalne. Ponieważ Zarząd Arctic Paper S.A. aktywnie poszukuje nabywcy dla Papierni, uznano jej działalność za niekontynuowaną.

Analiza rentowności

EBITDA w 2018 roku wyniosła 223.486 tys. PLN, natomiast w 2017 roku wyniosła 244.388 tys. PLN. Spadek EBITDA w 2018 roku jest wynikiem przede wszystkim wyższych kosztów surowców do produkcji papieru, w szczególności celulozy, denominowanych w PLN. W okresie sprawozdawczym marża EBITDA ukształtowała się na poziomie 7,08% w porównaniu do 8,28% w 2017 roku.

Zysk na działalności operacyjnej za 2018 rok wyniósł 130.698 tys. PLN natomiast za 2017 rok 109.705 tys. PLN. Marża zysku operacyjnego wyniosła w 2018 roku +4,14%, natomiast w 2017 roku +3,72%. Niższa wartość zysku z działalności operacyjnej w 2017 roku wynikała z odpisu z tytułu trwałej utraty wartości w wysokości 23.761 tys. PLN.

Zysk netto w 2018 roku wyniósł 55.889 tys. PLN natomiast w 2017 roku wyniosła 65.113 tys. PLN. Marża zysku netto wyniosła w 2018 roku +1,77% w porównaniu do +2,21% w 2017 roku.

tys. PLN	2018	2017	Zmiana % 2018/2017
Zysk ze sprzedaży	549 950	535 875	2,6
% przychodów ze sprzedaży	17,41	18,15	(0,7) p.p.
EBITDA	223 486	244 388	(8,6)
% przychodów ze sprzedaży	7,08	8,28	(1,2) p.p.
EBIT	130 698	109 705	19,1
% przychodów ze sprzedaży	4,14	3,72	0,4 p.p.
Zysk/ (strata) netto z działalności kontynuowanej	60 498	70 751	(14,5)
% przychodów ze sprzedaży	1,92	2,40	(0,5) p.p.
Zysk/ (strata) netto z działalności zaniechanej	(4 609)	(5 637)	nd
% przychodów ze sprzedaży	(0,15)	(0,19)	nd
Zysk/(Strata) netto	55 889	65 113	nd
% przychodów ze sprzedaży	1,77	2,21	(0,4) p.p.
Rentowność kapitału / ROE (%)	6,5	8,3	(22,2)
Rentowność aktywów / ROA (%)	2,6	3,4	(24,9)

W 2018 roku rentowność kapitału własnego wyniosła +6,5%, podczas gdy w 2017 roku osiągnęła ona poziom +8,3%. W 2018 roku rentowność aktywów wyniosła +2,6%, podczas gdy w 2017 roku osiągnęła ona poziom +3,4%. Spadek rentowności kapitału własnego i rentowności aktywów w 2018 był spowodowany głównie spadkiem zysku netto osiągniętego w 2018 roku w porówaniu do 2017 roku.

Aktywa związane z działalnością zaniechaną Ra zem a ktywa	1 716 2 156 174	4 071 1 887 608	(2 355) 268 566
Kapitał własny	861 193	780 993	80 200
Zobowiązania krótkoterminowe	850 245	576 275	273 969
w tym:
z tyt. dostaw i usług oraz pozostałych	516 678	423 868	92 810
zadłużenie odsetkowe	232 184	72 593	159 591
pozostałe zobowiązania niefinansowe	101 383	79 814	21 569
Zobowiązania długoterminowe	441 381	528 712	(87 331)
w tym:
zadłużenie odsetkowe	249 659	376 521	(126 862)
pozostałe zobowiązania niefinansowe	191 722	152 191	39 531
Zobowiązania bezpośrednio związane z działalnością zaniechaną	3 355	1 626	1 729
Ra zem p a sywa	2 156 174	1 887 608	268 566

Wybrane pozycje skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej

Na dzień 31 grudnia 2018 roku aktywa ogółem wyniosły 2.156.174 tys. PLN w porównaniu do 1.887.608 tys. PLN na koniec 2017 roku.

Aktywa trwałe

Na koniec grudnia 2018 roku aktywa trwałe wyniosły 1.037.969 tys. PLN i stanowiły 48,1% sumy aktywów ogółem w porównaniu do 933.646 tys. PLN na koniec 2017 roku (49,5% sumy aktywów).

Zwiększenie aktywów trwałych było spowodowane przede wszystkim relatywnie wysokimi zakupami in westycyjnymi głównie w spółkach Grupy Rottneros i AP Kostrzyn oraz wyższą pozytywną wyceną instrumentów zabezpieczających.

Aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe osiągnęły na koniec grudnia 2018 roku poziom 1.116.489 tys. PLN w porównaniu do 949.891 tys. PLN na koniec grudnia 2017 roku. W ramach aktywów obrotowych zapasy wzrosły o kwotę 127.619 tys. PLN, należności wzrosły o 35.204 tys. PLN pozostałe aktywa obrotowe wzrosły o 44.060 tys. PLN, natomiast środki pieniężne i ich ekwiwalenty spadły o kwotę 40.286 tys. PLN. Aktywa obrotowe stanowiły na koniec grudnia 2018 roku 51,8% sumy aktywów (50,5% na koniec 2017 roku), w tym zapasy 22,2% (18,6% na koniec 2017 roku), należności 17,3% (17,8% na koniec 2017 roku), pozostałe aktywa obrotowe 3,0% (1,1% na koniec 2017 roku) oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty 9,3% (12,8% na koniec 2017 roku). Relatywnie wysoki stan środków pieniężnych i ich ekwiwalentów na 31 grudnia 2017 roku jest wynikiem emisji obligacji na 400 milionów SEK przez Rottneros AB w drugiej połowie 2017 roku.

Aktywa związane z działalnością zaniechaną

Aktywa związane z działalnością zaniechaną obejmują aktywa Grupy Mochenwangen z wyłączeniem aktywów od innych spółek Grupy Arctic Paper. Na kwotę 1.716 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (4.071 tys. PLN na 31 grudnia 2017 roku) składały się przede wszystkim należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe 619 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 1.293 tys. PLN) oraz środki pieniężne 972 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 2.448 tys. PLN).

Kapitał własny

Kapitał własny na koniec 2018 roku wyniósł 861.193 tys. PLN w porównaniu do 780.993 tys. PLN na koniec 2017 roku. Kapitał własny stanowił na koniec grudnia 2018 roku 39,9% sumy pasywów (41,4% na 31 grudnia 2017 roku).

Wzrost kapitału własnego był wynikiem zysku netto za 2018 rok i pozytywnej wyceny instrumentów finansowych traktowanych jako zabezpieczenia przyszłych przepływów pieniężnych skompensowany częściowo poprzez dywidendę wypłaconą przez AP S.A. dla swoich akcjonariuszy oraz Rottneros do udziałowców niekontrolujących, zwiększenie ujemnych różnic kursowych z wyceny jednostek zależnych i straty aktuarialne.

Zobowiązania krótkoterminowe

Według stanu na koniec grudnia 2018 roku zobowiązania krótkoterminowe wyniosły 850.245 tys. PLN (39,4% sumy bilansowej) w porównaniu do 576.275 tys. PLN (30,5% sumy bilansowej) na koniec 2017 roku.

W 2018 roku nastąpił wzrost zobowiązań krótkoterminowych o 273.969 tys. PLN głównie z powodu wzrostu zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz kredytów, obligacji i pożyczek wynikających z rat do spłaty w 2019 roku jak i przeklasyfikowania części kredytów do części krótkoterminowej z powodu niedotrzymania wskaźników wynikających z umów kredytowych.

Zobowiązania długoterminowe

Według stanu na koniec grudnia 2018 roku zobowiązania długoterminowe wyniosły 441.381 tys. PLN (20,5% sumy bilansowej) w porównaniu do 528.712 tys. PLN (28,0% sumy bilansowej) na koniec 2017 roku. W analizowanym roku nastąpił spadek zobowiązań długoterminowych o 87.331 tys. PLN.

Spadek zobowiązań długoterminowych był wynikiem zmiany klasyfikacji kredytów opisanych wyżej skompensowanych częściowo poprzez wzrost rezerwy na podatek odroczony.

Zobowiązania bezpośrednio związane z działalnością zaniechaną

Zobowiązania bezpośrednio związane z działalnością zaniechaną obejmują zobowiązania Grupy Mochenwangen z wyłączeniem zobowiązań wobec innych spółek Grupy Arctic Paper oraz rezerwy na odprawy emerytalne. Na kwotę 3.355 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 1.626 tys. PLN) składały się przede wszystkim rezerwy 864 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 838 tys. PLN) i zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania 2.284 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 517 tys. PLN).

Analiza zadłużenia

	2018	2017	Zmiana 2018/2017
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (%)	150,4	141,7	8,7 p.p.
Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym (%)	83,0	83,6	(0,7) p.p.
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego zadłużeniem
oprocentowanym (%)	56,0	57,5	(1,6) p.p.
Wskaźnik długu netto do EBITDA za 12 ostatnich miesięcy (x)	1,26x	0,85x	0,41
Wskaźnik pokrycia kosztów odsetek przez EBITDA (x)	9,4x	10,6x	(1,2)

Według stanu na koniec grudnia 2018 roku wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wyniósł 150,4% i był wyższy o 8,7 p.p. od poziomu z końca grudnia 2017 roku. Wzrost wskaźnika wynikał głównie ze wzrostu zadłużenia, głównie z tytułu kredytów, pożyczek i obligacji oraz zobowiązań z tytułu dostaw i usług i pozostałych.

Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym wyniósł 83,0% na koniec 2018 roku i był niższy o 0,7 p.p. od poziomu z końca grudnia 2017 roku na skutek wyższego wzrostu aktywów trwałych niż kapitału własnego.

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego zadłużeniem oprocentowanym wyniósł na koniec roku 2018 56,0% i był niższy o 1,6 p.p. od poziomu tego wskaźnika obliczonego na koniec grudnia 2017 roku głównie na skutek niższego wzrostu zadłużenia oprocentowanego niż wzrostu kapitału własnego.

Wskaźnik długu netto do EBITDA za 12 ostatnich miesięcy 2018 roku wyniósł 1,26x, i był wyższy o 0,41 od poziomu tego wskaźnika za 2017 rok na skutek spadku EBITDA.

Wskaźnik pokrycia kosztów odsetek przez EBITDA za 12 ostatnich miesięcy 201 8 roku wyniósł 9,4x, i był niższy o 1,2 od poziomu tego wskaźnika za rok 2017 na skutek spadku EBIDTA.

Analiza płynności

	2018	2017	Zmiana 2018/2017
Wska źnik b ieżą cej p łynności (current ra tio)	1, 3x	1, 6x	(0, 3)
Wska źnik szyb kiej p łynności (q uick ra tio)	0, 7x	1, 0x	(0, 3)
Wska źnik wyp ła ca lności g otówkowej	0, 2x	0, 4x	(0, 2)
Cykl rotacji zapasów / DSI (dni)	66,1	52,3	13,8
Cykl rotacji należności / DSO (dni)	41,7	40,2	1,5
Cykl rotacji zobowiązań / DPO (dni)	71,3	63,1	8,2
Cykl operacyjny (dni)	107,8	92,5	15,3
Cykl konwersji g otówki (d ni)	36, 5	29, 4	7, 1

Wskaźnik bieżącej płynności wyniósł na koniec grudnia 2018 roku 1,3x i był niższy od poziomu tego wskaźnika z końca grudnia 2017 roku (o 0,3).

Wskaźnik szybkiej płynności spadł z poziomu 1,0x na koniec grudnia 2017 do poziomu 0,7 na koniec grudnia 2018 roku.

Wskaźnik wypłacalności gotówki spadł z poziomu 0,4x na koniec grudnia 2017 do poziomu 0,2x na koniec grudnia 2018 roku.

Relatywnie wysokie wskaźniki płynności na koniec 2017 roku był wynikiem wysokiego stanu środków pieniężnych związanego z emisją obligacji w SEK w drugiej połowie 2017 roku.

Cykl konwersji gotówki za 2018 rok (36,5 dni) uległ wydłużeniu w porównaniu do 2017 roku (29,4 dni) o 7,1 dnia.

			Zmiana %
tys. PLN	2018	2017	2018/2017
Przepływy z dz. operacyjnej	148 609	261 595	(43,2)
w tym:
Zysk/(strata) brutto	89 154	79 963	11,5
Amortyzacja i odpis z tytułu trwałej utraty wartości	92 788	134 683	(31,1)
Zmiana kapitału obrotowego	(52 774)	17 834	(395,9)
Inne korekty	19 441	29 115	(33,2)
Przepływy z dz. inwestycyjnej	(173 970)	(180 715)	(3,7)
Przepływy z dz. finansowej	(14 221)	41 798	(134,0)
Ra zem p rzep ływy p ieniężne	(39 583)	122 678	(132, 3)

Wybrane pozycje skonsolidonego sprawozdania z przepływów pieniężnych

Przepływy z działalności operacyjnej

W roku 2018 przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej osiągnęły wartość 148.609 tys. PLN w porównaniu z 261.595 tys. PLN w roku 2017. Niższe przepływy pieniężne z działalności operacyjnej w 2018 roku były wynikiem wzrostu kapitału obrotowego a w szczególnosci zapasu.

Przepływy z działalności inwestycyjnej

W 2018 roku przepływy z działalności inwestycyjnej wyniosły -173.970 tys. PLN w porównaniu z -180.715 tys. PLN w 2017 roku i obejmowały głównie wydatki na nabycie rzeczowych aktywów trwałych.

Przepływy z działalności finansowej

Przepływy z działalności finansowej w roku 2018 osiągnęły poziom -14.221 tys. PLN w porównaniu z +41.798 tys. PLN w 2017 roku. Negatywne przepływy z działalności finansowej w 2018 roku były skutkiem przede wszystkim wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy AP S.A.

Istotne informacje i czynniki mające wpływ na osiągane wyniki finansowe oraz ocenę sytuacji finansowej

Kluczowe czynniki wpływające na wyniki działalności

Na działalność operacyjną Grupy historycznie wywierały i w przyszłości będą wywierać wpływ następując e kluczowe czynniki:

• czynniki makroekonomiczne i inne czynniki gospodarcze;
• ceny papieru;
• ceny celulozy dla Papierni, drewna dla Celulozowni oraz energii;
• wahania kursów walut.

Czynniki makroekonomiczne i inne czynniki gospodarcze

Uważamy, że na popyt na papier wysokogatunkowy znaczący wpływ wywiera szereg czynników makroekonomicznych i innych czynników gospodarczych, które mogą również wpłynąć na popyt na wyroby Grupy oraz nasz wynik działalności operacyjnej. Czynniki te obejmują:

• wzrost PKB;
• dochód netto, jako miernik dochodów i zamożności populacji;
• moce produkcyjne utrzymująca się w segmencie papierów wysokogatunkowych nadwyżka podaży nad popytem i spadek marż na sprzedaży papieru;
• zużycie papieru;
• rozwój technologii.

Ceny papieru

Ceny papieru podlegają cyklicznym zmianom i wahaniom, są uzależnione od globalnych zmian popytu oraz ogólnych czynników makroekonomicznych i innych czynników gospodarczych, takich jak wskazane powyżej. Na ceny papieru wywiera również wpływ szereg czynników związanych z podażą, przede wszystkim zmiany mocy produkcyjnych na poziomie ogólnoświatowym i europejskim.

Koszty surowców, energii i transportu

Głównymi elementami kosztów operacyjnych Grupy są koszty surowców, energii i transportu. Koszty surowców obejmują p rzede wszystkim koszty celulozy dla Papierni, drewna dla Papierni i Celulozowni i środków chemicznych używanych d o produkcji papieru i celulozy. Nasze koszty energii historycznie obejmują przede wszystkim koszty energii elektr ycznej, gazu, węgla i oleju opałowego. Koszty transportu obejmują koszty usług transportowych świadczonych na rzecz Grupy głównie przez podmiot y zewnętrzne.

Zważywszy na udział tych kosztów w łącznych kosztach operacyjnych Grupy oraz ograniczoną możliwość kontrolowania tych kosztów przez Spółki Grupy, zmienność tych kosztów może wywrzeć istotny wpływ na rentowność Grupy.

Część dostaw celulozy do naszych Papierni odbywa się z naszych Celulozowni. Pozostała część celulozy wyprodukowanej w Celulozowniach sprzedawana jest do zewnętrznych klientów.

Wahania kursów walut

Na nasz wynik działalności operacyjnej znaczący wpływ wywierają wahania kursów wal ut. W szczególności, nasze przychody i koszty są wyrażane w różnych walutach obcych i nie są dopasowane, tak, więc aprecjacja walut, w których ponosimy koszty, wobec walut, w których osiągamy przychody, wywrze negatywny wpływ na nasze wyniki. Nasze produkt y sprzedajemy przede wszystkim w krajach należących do strefy EURO, Skandynawii, Polsce i Wielkiej Brytanii, a zatem nasze przychody wyrażone są w dużej części w EUR, GBP, SEK i PLN, przy czym przychody Celulozowni uzależnione są głównie od USD. Koszty ope racyjne Grupy są przede wszystkim wyrażone w USD (koszty celulozy dla Papierni), EUR (koszty związane z celulozą dla Papierni, energią, transportem, chemikaliami), PLN (więks zość pozostałych kosztów ponoszonych przez papiernię w Kostrzynie nad Odrą) oraz SEK (większość pozostałych kosztów ponoszonych przez papiernie w Munkedal i Grycksbo oraz celulozownie Rottneros i Vallvik).

Kursy wymiany walut wywierają znaczący wpływ na wyniki ujmowane w naszych sprawozdaniach finansowych z uwagi na wahania kursów walut, w których osiągamy przychody i ponosimy koszty, a ponadto walutę, w której przedstawiamy nasze wyniki finansowe (PLN).

Zdarzenia i czynniki o charakterze nietypowym

W 2018 roku nie wystąpiły zdarzenia i nie zadziałały czynniki o charakterze nietypowy m.

Wpływ zmian w strukturze Grupy Arctic Paper na wynik finansowy

W 2018 roku nie nastąpiły istotne zmiany w strukturze Grupy Arctic Paper, które miałyby istotny wpływ na os iągnięte wyniki finansowe.

Inne istotne informacje

Spłata zadłużenia z tytulu leasingu w Arctic Paper Grycksbo AB oraz otrzymanie od banków transzy refinansującej

W dniu 7 stycznia 2018, spółka Artctic Paper SA udzieliła Spółce zależnej Arctic Paper Gryck sbo AB pożyczki w kwocie 5,56 milionów EUR w celu spłaty zobowiązań z tytułu leasingu w Svenska Handelsbanken AB. Jednocześnie Spółka zwróciła się do obecnego konsorcjum banków finansujących (Santander Bank S.A. oraz Bank BGŻ BNP Paribas S.A.) o zgodę na zaciągnięcie przez Spółkę dodatkowego zadłużenia finansowego w formie kredytu terminowego do kwoty 25.820 tysięcy PLN, który ma zostać udzielony jako dodatkowa transza w ramach umowy kredytów z dnia 9 września 2016 roku, w celu finansowania lub refinansowania spłaty zadłużenia Arctic Paper Grycksbo AB z tytułu leasingu udzielonego przez Svenska Handelsbanken AB. Zgodę na takie finansowanie wyraziło w dniu 20 lutego 2018 roku Zgromadzenie Obligatariuszy. Nowa transza kredytu w kwocie 25.820 tys.PLN została wypłacona przez banki w dniu 18 lipca 2018 roku.

Nowa inwestycja Grupy

W dniu 12 marca 2018 roku Zarząd Spółki podjął decyzję o rozpoczęciu realizacji projektu inwestycyjnego dotyczącego rozbudowy elektrowni wodnej w papierni w Munkedal (Szwecja). Celem projektu jest wzmocnienie zrównoważenia środowiskowego zakładu. Inwestycja podwoi ilość energii produkowanej przez przyjazną dla środowiska elektrownię wodną w Arctic Paper Munkedals, co zwiększy samowystarczalność energetyczną papierni.

Wartość inwestycji jest szacowana na 70 mln koron szwedzkich (ok. 29 mln PLN). Grupa Arctic Paper plan uje sfinansować projekt ze środków własnych. Po zakończeniu inwestycji poniesione koszty zostaną zrefi nansowane kredytem bankowym. Spółka podpisała już list intencyjny z bankiem Swedbank dotyczącym refinansowania tego projektu.

Grupa Arctic Paper uzyskała wszystkie niezbędne zezwolenia na realizację tej inwestycji. Zakończenie projektu planowane jest na IV kwartał 2019 roku.

Inwestycje w zrównoważoną energię w Arctic Paper Munkedal

W marcu 2019 Arctic Paper podpisał 15-letni kontrakt z firmą Adven AB, która zbuduje i będzie operatorem ciepłowni na biomasę o mocy 30 MW w Arctic Paper Munkedals. Zapewni to fabryce niższe, stabilne i przewidywalne koszty energii oraz zmniejszy emisję CO2.

Otrzymanie zwolnienia z dotrzymania wskaźników finansowych na dzień 31 grudnia 2018 roku

W związku opisanym w nocie 7 skonsolidowanego sprawozdania finansowego niedotrzymaniem określonego umową kredytową wskaźnika finansowego, po dniu bilansowym Arctic Paper S.A.otrzymała od Santander BankK S.A. działającego jako agenta konsorcjum banków finansujących pisemne zapewnienie, że niespełnienie przez Grupę wymaganego poziomu wskaźnika Cashflow Cover na 31 grudnia 2018 roku nie stanowi przypadku naruszenia warunków umowy kredytowej z dnia 9 wrześn ia 2016 roku ("default"). Zgodnie wymogami MSR 1, ze względu jednak na brak takiego zapewnienia na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa zaprezentowała całe zadłużenie wobec konsorcjum banków na ten dzień w wysokości 65.996 tys. PLN jako zobowiązanie krótkoterminowe: oprocentowane kredyty, pożyczki i obligacje.

Czynniki mające wpływ na rozwój Grupy Arctic Paper

Informacje o trendach rynkowych

Dostawy papierów wysokogatunkowych

W czwartym kwartale 2018 roku Grupa Arctic Paper odnotowała spadek poziomu zamówie ń w porównaniu do trzeciego kwartału 2018 roku o 10,5% oraz spadek poziomu zamówień w porównaniu do analogicznego okresu 2017 roku o 11,5%.

Źródło danych: Analiza Arctic Paper

Ceny papieru

Na koniec Q4 2018 roku średnie ceny dla wysokogatunkowych papierów UWF były wyższe o 10,3% a ceny dla papierów CWF wzrosły o 8,8% w porównaniu do analogicznych cen z końca 2017 roku.

W okresie od października do grudnia 2018 roku deklarowane przez producentów ceny papierów niepowlekanych bezdrzewnych (UWF) oraz powlekanych bezdrzewnych (CWF) dla wybranych rynków: Niemiec, Francji, Hiszpanii, Włoch i Wielkiej Brytanii wyrażone w EUR oraz GBP zanotowały wzrosty odpowiednio o: 2,3% dla papierów UWF oraz 1,4% dla papierów CWF.

Fakturowane przez Arctic Paper średnie ceny w EUR porównywalnych produktów w segmencie niepowlekanych papierów bezdrzewnych (UWF) były na koniec 2018 roku wyższe o 9,7% w stosunku do cen tychże produktów z końca 2017 roku, natomiast w segmencie papierów powlekanych bezdrzewnych (CWF) wzrosły o 9,8%. Ź ródło: Dla danych rynkowych - RISI, zmiany cen dla wybranych rynków Niemiec, Francji, Hiszpanii, Włoch i Wielkiej Brytanii w walutach lokalnych dla papierów graficznych zbliżonych do portfolio produktów Grupy Arctic Paper. Ceny są podawane bez uwzględnieni a rabatów specyficznych dla poszczególnych klientów, a także nie zawierają wszelkiego rodzaju dodatków, czy też obniżek cen w stosunku do publicznie dostępnych cenników. Ceny estymowane dla danego miesiąca odzwierciedlają zamówienia złożone w danym miesiącu, natomiast ich dostawy mogą nastąpić w przyszłości. Z tego powodu szacunki cenowe RISI dla danego miesiąca nie odzwierciedlają rzeczywistych cen, po których są realizowane dostawy w danym okresie, a jedynie poziom cen, po których przyjmowane są zamówienia. Dla produktów Arctic Paper średnie fakturowane ceny sprzedaży dla wszystkich obsługiwanych rynków w EUR.

Ceny celulozy

Na koniec czwartego kwartału 2018 roku ceny celulozy osiągnęły następujące poziomy: NBSK 1200 USD/tonę oraz BHKP 1024 USD/tonę. Średnia cena NBSK w Q4 2018 była o 28,2% wyższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, natomiast BHKP była 10,9% wyższa. Średnia cena celulozy w Q4 2018 roku była w porównaniu do Q3 2018 roku odpowiednio: dla NBSK niższa o 0,4%, dla BHKP niższa o 0,6%.

Średni koszt celulozy na tonę wyprodukowanego papieru obliczony dla Grupy AP wyrażony w PLN w Q4 2018 roku wzrósł w porównaniu do Q3 2018 o 3,4%, a w porównaniu do Q4 2017 wzrósł o 27,2%. Udział kosztów celulozy w koszcie własnym sprzedaży papieru w czwartym kwartale bieżącego roku wyniósł 62% i wzrósł w stosunku do poziomu odnotowanego w Q4 2017 roku (56%).

W czterech kwartałach 2018 roku Grupa AP zużywała w procesie produkcji celulozę w następującej strukturze: BHKP 69%, NBSK 20% oraz pozostałe 11%.

Źródło danych: www.foex.fi analiza Arctic Paper.

Kursy walut

Kurs EUR/PLN na koniec czwartego kwartału 2018 roku wyniósł 4,300 i był o 0,7% wyższy niż na koniec trzeciego kwartału 2018 roku i o 3,1% wyższy niż na koniec czwartego kwartału 2017 roku. Średni kur s w czwartym kwartale 2018 roku był o 0,1% niższy

w porównaniu do poziomu z trzeciego kwartału 2018 roku i wyniósł 4,2997 wobec 4,3057. Średni kurs w Q4 2018 roku był w porównaniu do Q4 2017 roku o 1,6% wyższy.

Kurs EUR/SEK na koniec grudnia 2018 roku uks ztałtował się na poziomie 10,2357 wobec 10,2950 na koniec Q3 2018 roku oraz 9,8301 na koniec czwartego kwartału 2017 roku, co oznaczało odpowiednio: deprecjację EUR wobec SEK o 0,6% oraz aprecjację EUR do SEK o 4,1%.

Średni kurs dla tej pary w czwartym kwartale był o 0,8% niższy niż w trzecim kwartale 2018 roku. Średni kurs w czwartym kwartale 2018 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2017 roku był o 5,4% wyższy.

Zmiany te oznaczają umocnienie się SEK względem EUR w Q4 2018 roku, co niekorzystnie wpł ywa na wyniki finansowe Grupy, przede wszystkim w odniesieniu do generowanych przychodów ze sprzedaży przez fabryki szwedzkie, które są uzależnione od cen w EUR.

Kurs USD/PLN na koniec czwartego kwartału 2018 roku zanotował wzrost o 2,3% w porównaniu do te go z końca trzeciego kwartału 2018 roku i wyniósł 3,7597. Średni kurs w czwartym kwartale 2018 roku wyniósł 3,7671 w porównaniu do 3,7018 w trzecim kwartale 2018 roku. Oznacza to osłabienie się PLN wobec USD o 1,8%.

Kurs USD/SEK na koniec czwartego kwartału 2018 roku wyniósł 8,9495 i był o 1,0% wyższy niż na koniec trzeciego kwartału 2018 roku. Średni kurs w Q4 2018 roku wyniósł 9,0437 i był o 1,1% wyższy w porównaniu do średniego kursu w Q3 2018 roku.

Zmiany kursu USD/SEK niekorzystnie wpływały na koszty realizowane w USD przez szwedzkie Papiernie, w szczególności koszty celulozy. W odniesieniu do Papierni w Kostrzynie zmiany średniomiesięcznego kursu USD/PLN wpływały w analogiczny sposób na koszty realizowane w USD, w szczególności koszty celulozy.

Kurs EUR/USD na koniec grudnia bieżącego roku wyniósł 1,1437 w porównaniu do 1,1622 na koniec trzeciego kwartału 2018 roku oraz 1,1981 na koniec grudnia 2017 roku. W wyrażeniu procentowym oznacza to odpowiednio deprecjację EUR wobec USD o 1,6% w porównaniu do trzeciego kwartału 2018 roku oraz deprecjację tejże waluty o 4,5% w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku. Średni kurs pary w Q4 2018 roku wyniósł 1,1414 w porównaniu do 1,1632 w trzecim kwartale 2018 roku (-1,9%).

Osłabienie się EUR względem SEK niekorzystnie wpłynęło na wyniki finansowe Grupy, głównie z powodu zmniejszenia przychodów ze sprzedaży generowanych w EUR a wyrażonych w SEK. Osłabienie się PLN względem USD w Q4 2018 wpływało negatywnie na ceny zakupu surowca w papierni w Kostrzynie. USD umacniający się względem SEK oddziaływał negatywnie na ww. koszty w papierniach szwedzkich

Czynniki mające wpływ na wyniki finansowe w perspektywie kolejnego roku

Do istotnych czynników mających wpływ na wyniki finansowe w perspektywie, kolejnego k wartału można zaliczyć:

• Kształtowanie się popytu na papiery wysokogatunkowe w Europie. W ostatnich latach widoczny jest znaczący spadek popytu na papiery wysokogatunkowe w Europie (poziom zrealizowanych dostaw). Dalszy negatywny rozwój sytuacji rynkowej m oże niekorzystnie wpłynąć na poziom zamówień napływających do naszych Papierni, a co za tym idzie negatywnie wpłynąć na wyniki finansowe Grupy.
• Kształtowanie się cen papieru wysokogatunkowego. W szczególności wpływ na wyniki finansowe będzie miała zdolnoś ć do podniesienia obecnego poziomu cen produktów Arctic Paper w walutach lokalnych, w związku ze słabnącym pozi omem dostaw/popytem w Europie oraz w kontekście zmian kursów walut. Ceny papieru będą odgrywały szczególną wagę w przypadku papierni Grycksbo, która w związku z zachodzącymi na rynku zmianami, szczególnie silnie, negatywnie odczuwa spadek wolumenu sprzedaży, cen, a także zmiany kursów walut.
• Kształtowanie się cen surowców, w tym celulozy dla Papierni i energii elektrycznej dla wszystkich jednoste k operacyjnych. W szczególności negatywny wpływ na wyniki finansowe Papierni mogą mieć rosnące ceny celulo zy, w tym w szczególności BHKP. Z drugiej strony spadające ceny celulozy NBSK mogą negatywnie wpływać na wyniki finansowe Celulozowni. Istotny wpływ na wyniki realizowane przez Grupę mogą mieć także wahania cen energii elektrycznej w Szwecji. W przyszłości tego typu zmiany rynkowe mogą przełożyć się na zmiany rentowności sprzedaży w papierniach AP Munkedals i AP Grycksbo oraz celulozowniach Rottneros i Vallvik.

— Kształtowanie się kursów walut, w szczególności negatywny wpływ na wyniki finansowe może mieć umocnienie się PLN i SEK w stosunku do EUR oraz GBP, umocnienie się PLN w stosunku do SEK, a także osłabienie się PLN i SEK w stosunku do USD. Przy czym dla naszych Celulozowni korzystny wpływ będzie miała aprecjacja USD względem SEK.

Czynniki ryzyka

Istotne zmiany w zakresie czynników ryzyka

W 2018 roku nie nastąpiły istotne zmiany w zakresie czynników ryzyka.

Czynniki ryzyka związane z otoczeniem, w jakim działa Grupa

Kolejność, w jakiej są przedstawione poniższe czynniki ryzyka, nie odzwierciedla prawdopodobieństwa ich wystąpienia, zakresu lub znaczenia poszczególnych ryzyk.

Ryzyko związane z nasileniem konkurencji na rynku papierniczym w Europie

Nasza Grupa prowadzi działalność na wysoce konkurencyjnym rynku. Osiągnięcie zakładanych przez Grupę celów strategicznych może być utrudnione poprzez działania konkurencji, zwłaszcza zintegrowanych producentów papieru prowadzących działalność na większą skalę niż nasza Grupa. Ewentualne nasilenie konkurencji będące efektem możliwego wzrostu zdolności produkcyjnych naszych konkurentów, a tym samym wzrostu podaży papieru na rynku, może negatywnie wpłynąć na osiągnięcie planowanych przychodów i zdolność realizacji poczynionych założeń finansowych i operacyjnych.

Ryzyko zmiany przepisów prawa

Nasza Grupa prowadzi działalność w otoczeniu prawnym charakteryzującym się wysokim poziomem niepewności. Przepisy dotyczące prowadzonej przez nas działalności są często nowelizowane i zdarza się, że brak jest ich jednolitej interpretacji, co pociąga za sobą ryzyko naruszenia obowiązujących regulacji i związanych z tym konsekwencji, nawet, jeśli n aruszenie prawa było nieumyślne. Ponadto, zmiany w przepisach z zakresu ochrony środowiska i innych mogą wiązać się z koniecznością poniesienia znaczących wydatków w celu zapewnienia zgodności, między innymi, z bardziej restrykcyjnymi uregulowaniami lub ściślejszą implementacją obowiązujących przepisów dotyczących ochrony wód powi erzchniowych, wód gruntowych, gleby i powietrza atmosferycznego.

Ryzyko walutowe

Przychody, koszty i wyniki Grupy są narażone na ryzyko zmiany kursów walut, w szczególności PLN i SEK wobec EUR, GBP i innych walut. Nasza Grupa eksportuje zdecydowaną większość produkowanego papieru na rynki europejskie, uzyskując znaczną część swoich przychodów ze sprzedaży w EUR, GBP, PLN i SEK. Przychody ze sprzedaży celulozy w Celulozowniach uzale żnione są od USD. Koszty zakupu surowców do produkcji papieru, w szczególnoś ci celulozy dla Papierni ponoszone są z kolei głównie w USD i EUR. Ponadto, posiadamy zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów głównie w PLN, EUR i SEK. Walutą stosowaną w sprawozdaniach finansowych jest PLN, a zatem nasze przychody, koszty i wyniki os iągnięte przez Spółki zależne zlokalizowane zagranicą są uzależnione od kształtowania się kursów walut. Zmiany kursów walut mogą, zatem mieć silnie negatywny wpływ na wyniki, sytuację finansową i perspektywy Grupy.

Ryzyko zmiany stóp procentowych

Grupa jest narażona na ryzyko zmiany stóp procentowych głównie w związku z istniejącym zadłużeniem odsetkowym. Ryzyko to wynika z wahań referencyjnych stóp procentowych takich jak WIBOR dl a zadłużenia w PLN, EURIBOR dla zadłużenia w EUR i STIBOR dla zadłużenia w SEK. Niekorzystne zmiany stóp procentowych mogą negatywnie wpłynąć na wyniki, sytuację finansową i perspektywy Grupy.

Ryzyko związane z rosnącym znaczeniem alternatywnych mediów

Trendy w reklamie, elektronicznym przesyłaniu i przechowywaniu danych oraz Int ernecie wywierają niekorzystny wpływ na tradycyjne media drukowane, a w konsekwencji na produkty Grupy i jej klientów. Utrzymywanie się tych zmian może nega tywnie wpłynąć na wyniki, sytuację finansową i perspektywy Grupy,

Cele i metody zarządzania ryzykiem finansowych w Grupie wraz z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów transakcji, są opisane w nocie 39 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Czynniki ryzyka związane z działalnością Grupy

Kolejność, w jakiej są przedstawione poniższe czynniki r yzyka, nie odzwierciedla prawdopodobieństwa ich wystąpienia, zakresu lub znaczenia poszczególnych ryzyk.

Ryzyko związane z relatywnie niskimi marżami operacyjnymi

Historycznie wyniki działalności operacyjnej Grupy charakteryzuje relatywnie duża zmiennoś ć i niskie marże zysku z działalności operacyjnej. Spadek przychodów spowodowany, między innymi, zmianą mocy produkcyjnych, wydajności, polityki cenowej lub wzrost kosztów operacyjnych, których głównymi składnikami są koszty surowców (głównie celuloza dla Papierni) oraz energii, oznaczać może utratę zdolności Grupy do osiągania zysków. Istotne, negatywne zmiany rentowności mogą doprowadzić do spadku wartości naszych akcji oraz ograniczyć zdolność generowania kapitału obrotowego, przynosząc poważne szkody na szej działalności i znacząco pogarszając nasze perspektywy.

Ryzyko zmiany cen surowców, energii i produktów

Jesteśmy narażeni na ryzyko zmiany cen surowców i energii głównie w związku z wahaniami cen celulozy, oleju opałowego, oleju napędowego, węgla i energii elektrycznej. Papiernie nabywają celulozę na podstawie umów ramowych lub jednorazowych transakcji i nie zabezpieczają się przed wahaniami cen celulozy. Część dostaw celulozy dla naszych Papierni pochodzi z Celulozowni Grupy Rottneros. Ryzyko zmiany cen produktów wiąże się przede wszystkim ze zmianami cen papieru i celulozy na rynkach, na których sprzedajemy nasze produkty. Istotny wzrost cen jednego lub wielu surowców oraz energii, może wywrzeć negatywny wpływ na wyniki działalności operacyjnej oraz sy tuację finansową Grupy.

Ryzyko zakłóceń procesu produkcyjnego

Nasza Grupa posiada trzy Papiernie dysponujące łącznie siedmioma liniami produkcyjnymi o łącznych rocznych mocach produkcyjnych wynoszących ponad 700.000 ton papieru oraz dwie Celulozownie o łą cznych mocach produkcyjnych w wysokości 400 000 ton celulozy. Długotrwałe zakłócenie procesu produkcyjnego może być spowodowane szeregiem czynników, w tym awarią, błędami ludzkimi, niedostępnością surowców, katastrofą żywiołową i innymi, nad którymi często nie mamy kontroli. Każde takie zakłócenie, nawet względnie krótkotrwałe, może wywrzeć istotny wpływ na naszą produkcję i rentowność oraz wiązać się z koniecznością poniesienia znaczących kosztów takich jak naprawy, zobowiązania wobec odbiorców, których zamówień nie jesteśmy w stanie zrealizować i inne wydatki.

Ryzyko związane z naszymi inwestycjami

Inwestycje Grupy mające na celu podniesienie mocy produkcyjnych Grupy zasadniczo wymagają znaczących nakładów inwestycyjnych i stosunkowo długiego czasu realizacji. W związku z tym warunki rynkowe, w których prowadzimy dział alność mogą ulec istotnej zmianie pomiędzy okresem, w którym podejmiemy decyzję o poniesieniu wydatków inwestycyjnych na zwiększenie mocy produkcyjnych i terminem oddania ich do eksploatacji. Zmiany warunków rynkowych mogą prowadzić do wahań popytu na nasze produkty, który może być zbyt niski w kontekście dodatkowych mocy produkcyjnych. Różnice między przyszłym popytem i inwestycjami w nowe moce produkcyjne mogą doprowadzić do niepełnego wykor zystania zwiększonych mocy produkcyjnych. Może to wywrzeć negatywny wpływ na wyniki działalności operacyjnej oraz sytuację finansową Grupy.

Ryzyko związane z zadłużeniem Grupy

Nasza Grupa posiada głównie zadłużenie wynikające z umowy kredytowej z konsorc jum banków (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Santander Bank S.A. i BGŻ BNP Paribas SA z dnia 9 września 2016 roku, zadłużenie kredytowe w Svenska Handelsbanken i Danske Bank oraz z tytułu umów leasingowych.

Niedotrzymanie zobowiązań Grupy, w tym poziomu uzgodnionych wskaźników finansowych (kowenantów) wynikających z tych umów, skutkuje wystąpieniem przypadku naruszenia warunków umowy. Wystąpienie przypadku naruszenia może w szczególności doprowadzić do postawienia w stan wymagalności naszego zadłużenia , przejęcia przez bank kontroli nad ważnymi aktywami takimi jak Papiernie lub Celulozownie, a także utratą pozostałych aktywów, na których zostały ustanowione zabezpieczenia, obniżenia wiarygodności kredytowej i utraty dostępu do źródeł zewnętrznego finans owania, a co za tym idzie utraty płynności finansowej, co może z kolei wywrzeć istotnie negatywny wpływ na naszą działalność, perspektywy rozwoju oraz cenę naszych akcji.

Ryzyko związane z limitami ubezpieczeniowymi

W związku z pogarszającą się sytuacją w branży papierniczej oraz wynikami Grupy Arctic Paper nasi dostawcy, w szczególności dostawcy surowców takich jak celuloza, mogą nie uzyskać limitów ubezpieczeniowych (sprzedaż kredytowa), a co za tym idzie utracić możliwość oferowania Grupie Arctic Paper odroczonych terminów płatności. Taka sytuacja może prowadzić do pogorszenia się sytuacji finansowej i utraty płynności finansowej poszczególnych jednostek operacyjnych, a w konsekwencji wpłynąć negatywnie na sytuację w całej Grupie.

Ryzyko wprowadzenia ograniczeń w dostawach gazu ziemnego

Jedynym dostawcą gazu ziemnego wykorzystywanego przez AP Kostrzyn do wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej dla potrzeb produkcji papieru jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. (PGNiG). W związku z tym n a działalność i koszty produkcji papieru w AP Kostrzyn znaczny wpływ ma dostępność i cena gazu ziemnego. Ewentualne zakłócenia dostaw gazu ziemnego do papierni w Kostrzynie nad Odrą mogą wywrzeć negatywny wpływ na produkcję, wynik działalności operacyjnej oraz sytuację finansową Grupy.

Ryzyko utraty ulg podatkowych związanych z działalnością AP Kostrzyn

AP Kostrzyn korzysta ze znaczącej ulgi podatkowej wynikającej z prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Kostrzyńsko - Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Ulga ta została przyznana na okres do 2026 roku i uzależniona jest od przestrzegania przez AP Kostrzyn przepisów ustaw, rozporządzeń i innych warunków dotyczących możliwości skorzystania z ulgi podatkowej, w tym spełnienia pewnych kryteriów dotyczących zatrudnienia i nakładów inwestycyjnych. Szczególnie częstym zmianom w Polsce podlegają przepisy oraz interpretacje przepisów podatkowych. Zmiany w przepisach dotyczących tej ulgi podatkowej lub naruszenie przez AP Kostrzyn warunków zezwolenia, na podstawie, którego ulga została przyznana mogą spowodować jej utratę i wywrzeć istotny negatywny wpływ na wynik działalności operacyjnej i sytuację finansową Grupy.

Ryzyko związane z konsolidacją i płynnością głównych klientów

Trendy konsolidacyjne wśród naszych obecnych i potencjalnych klientów mogą spowodować powstanie bardziej skoncentrowanej bazy klientów obejmującej kilku dużych odbiorców. Odbiorcy ci mogą korzystać ze swojej lepszej pozycji przetargowej przy negocjowaniu warunków zakupu papieru lub podjąć decyzję o zmianie dostawcy i nabywać produkty naszych konkurentów. Ponadto, w związku z pogarszającą się sytuacją w branży poligraficznej nasi klienci tacy jak dystrybutorzy papie ru, drukarnie czy wydawnictwa mogą nie uzyskać limitów ubezpieczeniowych (sprzedaż kredytowa) lub mieć problemy z płynnoś cią finansową, co w konsekwencji może doprowadzić do ich upadłości i odbić się negatywnie na naszych wynikach finansowych. Powyższe czynniki mogą wywrzeć negatywny wpływ na wynik działalności operacyjnej i sytuację finansową Grupy.

Ryzyko związane z przestrzeganiem przepisów ochrony środowiska i negatywnym oddziaływaniem procesu produkcyjnego na środowisko

Grupa spełnia wymogi związane z ochroną środowiska, nie ma jednak pewności, że będzie zawsze wykonyw ać swoje zobowiązania oraz że w przyszłości nie poniesie znaczących kosztów ani nie zaciągnie istotnych zobowiązań w związku z tymi wymogami ani też, że będzie w stanie uzyskać wszystkie pozwolenia, zgody lub inne zezwolenia konieczne dla umożliwienia jej prowadzenia działalności w zamierzony sposób. Podobnie, ponieważ produkcja papieru i celulozy wiąże się z istnieniem

potencjalnych zagrożeń związanych z odpadami pochodzącymi z Papierni i Celulozowni lub zanieczyszczeniami substancjami chemicznymi, nie ma pewności, że w przyszłości Grupa nie zostanie pociągnięta do odpowiedzialności z powodu zanieczyszczenia środowiska lub że zdarzenie będące podstawą pociągnięcia Grupy do odpowiedzialności już nie wystąpiło. Grupa może, zatem ponieść znaczące wydatki w zw iązku z koniecznością usunięcia zanieczyszczeń i rekultywacją gruntów.

Ryzyko związane z limitami emisji CO2

Nasze Papiernie i Celulozownie otrzymują nieodpłatne uprawnienia do emisji dwutlenku węgla przydzielane na dany okres. Uprawnienia do emisji są przydzielane w ramach Unijnego Systemu Obrotu Uprawnieniami do Emisji. Jeśli nieodpłatne przydziały uprawnień do emisji dwutlenku węgla zostaną zniesione i zastąpione systemem odpłatnego nabywania uprawnień do emisji, ponoszone przez nas koszty wytwarzania energii odpowiednio wzrosną. Możemy ponadto zostać zmuszeni do ponoszenia innych niemożliwych do przewidzenia kosztów w związku z uprawnieniami do emisji lub zmianami przepisów prawa i wynikających z nich wymagań w tym zakresie. Z uwagi na to możemy być zmuszeni do zmniejszenia ilości wytwarzanej energii lub do zwiększenia kosztów produkcji, co może mieć negatywny wpływ na naszą działalność, sytuację finansową, wyniki działalności operacyjnej lub perspektywy rozwoju.

Emitent jest spółką holdingową, a zatem jego zdolność do wypłaty dywidendy jest uzależniona od poziomu ewentualnych wypłat, jakie otrzyma od spółek zależnych prowadzących działalność operacyjną i poziomu sald gotówkowych. Niektóre spółki zależne Grupy prowadzące działalność operacyjną mogą w pewnych okresach podlegać ograniczeniom dotyczącym dokonywania wypłat na rzecz Emitenta. Nie ma pewności, że ograniczenia takie nie wywrą istotnego negatywnego wpływu na działalność, wynik działalności operacyjnej i zdolność Grupy do wypłaty dywidendy.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji, na podstawie których Spółka w dniu 30 września 2016 roku wyemitowała obligacje oraz umową pomiędzy wierzycielami (szerzej opisanymi w nocie 32.2 "Pozyskanie nowego finansowania" Raportu rocznego za 2016 rok), możliwość wypłaty dywidendy przez Spółkę jest uzależniona od spełnienia przez Grupę określonych wskaźników finansowych w okresie dwóch poprzedzających wypłatę właściwych okresów (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych) oraz braku występowania przypadku naruszenia (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych).

Informacje uzupełniające

Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników finansowych

Zarząd Arctic Paper S.A. nie opublikował prognoz wyników finansowych na rok 201 8, a także nie opublikował oraz nie planuje publikowania prognoz wyników finansowych na rok 2019.

Informacje o dywidendzie

Walne Zgromadzenie Spółki, które odbyło się w dniu 13 czerwca 2018 roku, podjęło uchwałę w sprawie wypłaty akcjonariuszom Spółki dywidendy z zysków netto z lat ubiegłych zgromadzonych na kapitale rezerwowym Spółki w wysokości 13.857.556,60 PLN. Dywidenda na jedną akcję wyniosła 0,20 PLN. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki ustaliło dzień dywidendy na 20 czerwca 2018 roku, a termin wypłaty dywidendy na 27 czerwca 2018 roku. Dywidenda została wypłacona zgodnie z harmonogramem.

Zmiany w organach Arctic Paper S.A.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku w skład Rady Nadzorczej Spółki wchodzili:

• Per Lundeen Przewodniczący Rady Nadzorczej powołany 14 września 2016 roku;
• Roger Mattsson Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 16 września 2014 roku.
• Thomas Onstad Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 22 października 2008 roku;
• Mariusz Grendowicz Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 28 czerwca 2012 roku;
• Maciej Georg Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 14 września 2016 roku;

Do dnia publikacji niniejszego raportu nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej Jednostki Dominującej.

Skład Zarządu Jednostki Dominującej na dzień publikacji niniejszego sprawozdania stanowią:

• Michał Jarczyński Prezes Zarządu
• Göran Eklund Członek Zarządu

Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 10 grudnia 2018 roku odwołała ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2019 roku Pana Pera Skoglunda z funkcji Prezesa Zarządu i jednocześnie powołała z dniem 1 lutego 2019 roku do pełnienia tej funkcji Pana Michała Jarczyńskiego.

Zmiany w kapitale zakładowym Arctic Paper S.A.

W roku 2018 nie nastąpiły zmiany w kapitale zakładowym Spółki.

Wynagrodzenia wypłacone Członkom Zarządu oraz Rady Nadzorczej

W poniższej tabeli zaprezentowano informacje o łącznej wartości wynagrodzeń i pozostałych świadczeń wypłaconych lub należnych członkom Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki Dominującej za okres od 1 stycznia 201 8 roku do 31 grudnia 2018 roku (dane w PLN).

Osoby zarządzające i	Wynagrodzenie (zasadnicze z narzutami)		Koszty z tytułu rozwiązania
nadzorujące	z tytułu funkcji pełnionych w Arctic Paper S.A.	Program emerytalny	umowy o pracę	Inne	Razem
Za rzą d
Per Skoglund	1 241 148	362 188	2 189 269	132 964	3 925 570
Göran Eklund	780 051	215 058		17 743	1 012 852
Ra d a Na d zorcza
Per Lundeen	300 321	-		-	300 321
Roger Mattsson	210 000	-		-	210 000
Thomas Onstad	150 000	-		-	150 000
Mariusz Grendowicz	180 252	-		-	180 252
Maciej Georg	150 000	-		-	150 000

Umowy z Członkami Zarządu gwarantujące rekompensaty finansowe

Według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz na dzień zatwierdzenia niniejszego raportu rocznego Członkowie Zarządu są upoważnieni do otrzymania rekompensaty w przypadku ich rezygnacji lub zwolnienia z zajmowanego stanowiska bez ważnej przyczyny lub gdy ich odwołanie lub zwolnienie następuje z powodu połączenia Emitenta przez przejęcie. Wysokość rekompensaty będzie odpowiadała wynagrodzeniu za okres od 6 do 24 miesięcy.

Zestawienie zmian w stanie posiadania akcji emitenta lub uprawnień do nich przez osoby zarządzające i nadzorujące Spółkę Arctic Paper S.A.

Osoby zarządzające i nadzorujące	Liczba akcji lub uprawnień wg stanu na 18/03/2019	Liczba akcji lub uprawnień wg stanu na 31/12/2018	Liczba akcji lub uprawnień wg stanu na 09/11/2018	Zmiana
Za rzą d
Michał Jarczyński	-	ND	ND
Per Skoglund	ND	20 000	20 000
Göran Eklund	-	-	-	-
Ra d a Na d zorcza
Per Lundeen	34 760	34 760	34 760	-
Thomas Onstad	6 223 658	6 223 658	6 223 658	-
Roger Mattsson	-	-	-	-
Maciej Georg	-	-	-	-
Mariusz Grendowicz	-	-	-	-

Zarządzanie zasobami finansowymi

Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego raportu rocznego Spółka posiadała wystarczające środki pieniężne i zdolność kredytową zapewniającą płynność finansową Grupy Arctic Paper S.A.

Lokaty kapitałowe i inwestycje

W 2018 roku spółki należące do Grupy Arctic Paper w ramach posiadanych środków pieniężnych wykorzystywały standardowe krótkoterminowe lokaty, w tym lokaty overnight. W 2018 roku Grupa nie dokonywała inwestycji finansowych.

Informacje o poręczeniach, gwarancjach i zastawach

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa Kapitałowa posiadała:

• zastaw na ruchomościach Arctic Paper Grycksbo AB wynikający z umowy FPG na rzec z towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń na życie PRI na kwotę 50.000 tys. SEK;
• zobowiązanie warunkowe z tytułu gwarancji wobec FPG na rzecz towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń na życie PRI na kwotę 1.404 tys. SEK w Arctic Paper Grycksbo AB oraz na kwotę 773 tys. SEK w Arctic Paper Munkedals AB;
• zastaw na nieruchomościach Arctic Paper Munkedals AB wynikający z umowy FPG na rzecz towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń na życie PRI na kwotę 50.000 tys. SEK;
• zobowiązanie warunkowe Arctic Paper Munkedals AB z tytułu poręczenia zobowiązań Kalltorp Kraft HB na kwotę 168 tys. SEK
• gwarancję bankową na rzecz Skatteverket Ludvika na kwotę 135 tys. SEK;
• zastaw na rachunku bankowym Arctic Paper Mochenwangen GmbH na kwotę 255 tys. EUR z tytułu przyszłych zobowiązań emerytalnych wobec pracowników
• zastawy na akcjach spółek zależnych z Grupy Rottneros na kwotę 284.730 tys. SEK wynikający z zawartych umów kredytowych z Danske Bank;
• gwarancja spółki Rottneros AB na kwotę 5.000 tys. SEK wobec władz lokalnych z tytułu przyszłych zobowiąz ań środkowiskowych celulozowni Vallvik.
• zastaw na 19.950.000 akcji spółki Rottneros AB wynikający z umów pożyczki na kwotę 10.000 tys. EUR udzielonej Arctic Paper Finance AB dla Arctic Paper S.A. oraz na kwotę 10.000 tys. EUR udzielonej przez Pana Thomasa Onstad na rzecz Arctic Paper Finance AB.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji oraz umową pomiędzy wierzycielami (szerzej opisanymi w nocie "Pozyskanie noweg o finansowania"), w dniu 3 października 2016 roku Spółka podpisała umowy i oświadczenia, zgodnie z którymi na rzecz Banku BGŻ BNP Paribas S.A., działającego jako Agent Zabezpieczeń, zostały ustanowione zabezpieczenia powyższych wierzytelności oraz innych roszczeń, tj.

• 1. pod prawem polskim Dokumenty Zabezpieczeń ustanawiające następujące Zabezpieczenia:
• › zastawy finansowe i rejestrowe na wszystkich posiadanych przez Spółkę i Poręczycieli akcjach lub udziałach zarejestrowanych w Polsce, należących do spółek z grupy Spółki (z wyjątkiem Rottneros AB, Arctic Paper Mochenwangen GmbH i Arctic Paper Investment GmbH), z wyjątkiem akcji Spółki;
• › hipoteki na wszystkich nieruchomościach znajdujących się w Polsce i należących do Spółki i Poręczycieli;
• › zastawy rejestrowe na wszystkich prawach rzeczowych i aktywach ruchomych należących do Spółki i Poręczycieli, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa i znajdujących się w Polsce (z wyjątkiem aktywów wymienionych w Umowie Kredytowej);
• › cesja (istniejących i przyszłych) polis ubezpieczeniowych dotyczących aktywów Spółki i Poręczycieli (z wyjątkiem polis ubezpieczeniowych wymienionych w Umowie Kredytowej);
• › oświadczenia Spółki i Poręczycieli o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, w formie aktu notarialnego;
• › zastawy finansowe i zastawy rejestrowe na rachunkach bankowych Spółki i Poręczycieli zarejestrowanych w Polsce;
• › pełnomocnictwa do polskich rachunków bankowych Spółki i Poręczycieli zarejestrowanych w Polsce;
• › podporządkowanie wierzytelności kredytodawców w ramach grupy (uwzględnionych w Umowie Pomiędzy Wierzycielami).
• 1. pod prawem szwedzkim Dokumenty Zabezpieczeń ustanawiające następujące Zabezpieczenia:
• › zastawy na wszystkich posiadanych przez Spółki i Poręczycieli akcjach lub udziałach zarejestrowanych w Polsce, należących do spółek z grupy, z wyjątkiem akcji Spółki, a także zastawy na akcjach Rottneros (z wyłączeniem pakietu bezpłatnych akcji Rottneros);
• › hipoteki na wszystkich nieruchomościach znajdujących się w Szwecji i należących do Spółki i Poręczycieli, pod warunkiem, że przedmiotem takiego zabezpieczenia będą tylko istniejące akty hipoteczne;

• › korporacyjne hipoteki udzielone przez Poręczycieli zarejestrowanych w Szwecji, pod warunkiem, że przedmiotem takiego zabezpieczenia będą tylko istniejące świadectwa hipoteczne;

• › cesja (istniejących i przyszłych) polis ubezpieczeniowych dotyczących aktywów Spółki i Poręczycieli (z wyjątkiem polis ubezpieczeniowych wymienionych w Umowie Kredytowej);

• › zastawy na szwedzkich rachunkach bankowych Spółki i Poręczycieli, zarejestrowanych w Szwecji, pod warunkiem, że takie zabezpieczenie nie ogranicza prawa do swobodnego dysponowania środkami pieniężnymi zdeponowanych na tych rachunkach bankowych, aż do przypadku naruszenia opisanego w Umowie Kredytowej.
• › W związku ze spłatą w dniu 7 stycznia 2018 roku zobowiązań Arctic Paper Grycksbo AB wynikających z umowy leasingowej ze Svenska Handelsbanken AB (zastaw na ruchomościach i nieruchomościach) oraz ze względu na zapisy umów kredytowych, rozpoczęto proces zwolnienia wyżej wymienionych z astawów na rzecz Svenska Handelsbanken AB oraz włączenia ich do umowy pomiędzy wierzycielami.

Istotne pozycje pozabilansowe

Informacje na temat pozycji pozabilansowych zawarte są w nocie objaśniającej nr 36 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych

W związku z poprawą wyników finansowych i warunków rynkowych w 201 8 roku oraz pod warunkiem realizacji bieżących celów finansowych Spółka planuje realizację inwestycji zgodnie z planem finansowym. Główny m celem inwestycji w 2019 roku jest rozwój nowych produktów, minimalizacja kosztów produkcji, w tym kosztów energii elektrycznej i poprawa efektywności procesu produkcyjnego. Plan inwestycyjny na rok 2019 Grupa zamierza finansować ze środków własnych oraz kredytów inwestycyjnych i emisji obligacji.

Informacja o toczących się postępowaniach sądowych, arbitrażowych i przed organami administracji publicznej

W okresie objętym niniejszym raportem Arctic Paper S.A. oraz jej spółki zależne nie były stroną jednego lub wielu postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, których jednostkowa lub łączna wartość stanowiłaby, co najmniej 10% kapitałów własnych danej jednostki.

Informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi zawartych na warunkach innych niż rynkowe

W okresie objętym niniejszym raportem Arctic Paper S.A. oraz jej spółki zależne nie zawarły istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi na warunkach innych niż rynkowe.

Informacja o umowach powodujących zmiany w proporcjach posiadanych akcji

Z wyjątkiem informacji podanych w niniejszym raporcie, nie są znane Emitentowi umowy, w wyniku, których mogą w przyszłości nastąpić zmiany w proporcjach akcji posiadanych przez dotychczasowych akcjonariuszy.

Informacje o nabyciu akcji własnych

W 2018 i 2017 roku Jednostka Dominująca nie dokonała nabycia akcji własnych.

Informacje na temat podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych

W dniu 25 września 2018 roku Spółka Arctic Paper S.A. zawarła umowę z KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialniością sp.k. o badanie sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za rok kończący się dnia 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2019 roku. Umowa została zawarta na okres wykonywania wyżej wymienionych usług.

Inne informacje na temat podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych zostały zawarte w nocie objaśniającej nr 38 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Zatrudnienie

Informacje na temat zatrudnienia zostały zawarte w nocie objaśniającej nr 42 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie na temat informacji niefinansowych

Poza niniejszym sprawozdaniem Grupa publikuje odrębne sprawozdanie na temat informacji niefinansowych dla Grupy Kapitałowej Arctic Paper.

Oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego

Zbiór zasad ładu korporacyjnego

Z dniem 1 stycznia 2016 roku wszedł w życie nowy zbiór zasad ładu korporacyjnego pod nazwą "Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016" stanowiący załącznik do Uchwały nr 26/1413/2015 Rady Nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 13 października 2015 roku.

Tekst "Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2016" dostępny jest pod adresem: https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/GPW_1015_17_DOBRE_PRAKTYKI_v2.pdf

Na podstawie § 29 ust. 3 Regulaminu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., Za rząd spółki ARCTIC PAPER S.A. opublikował w dniu 08 stycznia 2019 roku raport EBI dotyczący wyłączenia niektórych zasad zbioru Dobrych Praktyk od stosowania.

Wskazanie, w jakim zakresie Emitent odstąpił od postanowień zasad ładu korporacyjnego

Arctic Paper S.A. dokładała wszelkich starań, by stosować zasady ładu korporacyjnego określone w dokumencie Dobre Praktyki Spółek notowanych na GPW. W 2018 roku Arctic Paper S.A. nie stosowała następujących zasad:

Dobre praktyki – polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami

Rekomendacja I.R.2

"Jeżeli spółka prowadzi działalność sponsoringową, charytatywną lub inną o zbliżonym charakterze, zamieszcza w rocznym sprawozdaniu z działalności informację na temat prowadzonej polityki w tym zakresie."

Wyjaśnienie: Spółka nie prowadzi działalności sponsoringowej, charytatywnej lub innej o zbliżonym charakterze.

Zasada nr 1.Z.1.10

"Spółka prowadzi korporacyjną stronę internetową i zamieszcza na niej, w czytelnej formie i wyodrębnionym miejscu, oprócz informacji wymaganych przepisami prawa: prognozy finansowe – jeżeli spółka podjęła decyzję o ich publikacj i - opublikowane w okresie co najmniej ostatnich 5 lat, wraz z informacją o stopniu ich realizacji"

Wyjaśnienie: Spółka decyzją Zarządu nie publikuje prognoz.

Zasada nr I.Z.1.15:

"Spółka prowadzi korporacyjną stronę internetową i zamieszcza na niej, w czytelnej formie i wyodrębnionym miejscu, oprócz informacji wymaganych przepisami prawa: informację zawierającą opis stosowanej przez spółkę polityki różnorodności w odniesieniu do władz spółki oraz jej kluczowych menedżerów; opis powinien uwzględniać takie elementy polityki różnorodności, jak płeć, kierunek wykształcenia, wiek, doświadczenie zawodowe, a także wskazyw ać cele stosowanej polityki różnorodności i sposób jej realizacji w danym okresie sprawozdawczym; jeżeli spółka nie opracowała i nie realizuje polityki różnorodności, zamieszcza na swojej stronie internetowej wyjaśnienie takiej decyzji"

Wyjaśnienie:

Spółka nie opracowała polityki różnorodności, jednakże Zarząd Emitenta dokłada starań, aby w Spółce zatrudniane były osoby kompetentne, kreatywne oraz posiadające odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie zawodowe i wykształcenie odpowiadające potrzebom Spółki.

Zasada 1.Z.1.16

"Spółka prowadzi korporacyjną stronę internetową i zamieszcza na niej, w czytelnej formie i wyodrębnionym miejscu, oprócz informacji wymaganych przepisami prawa: informację na temat planowanej transmisji obrad walnego zg romadzenia - nie później niż w terminie 7 dni przed datą walnego zgromadzenia".

Wyjaśnienie:

Spółka nie planuje transmisji obrad Walnego Zgromadzenia.

Zasada I.Z.1.20

"Spółka prowadzi korporacyjną stronę internetową i zamieszcza na niej, w czytelnej for mie i wyodrębnionym miejscu, oprócz informacji wymaganych przepisami prawa zapis przebiegu obrad walnego zgromadzenia, w formie audio lub video".

Wyjaśnienie:

Publikacja pełnego zapisu przebiegu obrad walnego zgromadzenia, w formie audio lub wideo, mogłab y naruszać interesy poszczególnych akcjonariuszy. Informacje dotyczące podejmowanych uchwa ł spółka przekazuje w formie raportów bieżących. W miarę upowszechniania się stosowania tego rozwiązania spółka rozważy wprowadzenie go w życie.

Dobre praktyki – Systemy i funkcje wewnętrzne

Rekomendacja III.R.1.

"Spółka wyodrębnia w swojej strukturze jednostki odpowiedzialne za realizację zadań w poszczególnych systemach lub funkcjach, chyba że wyodrębnienie jednostek organizacyjnych nie jest uzasadnione z uwagi na rozmiar lub rodzaj działalności prowadzonej przez spółkę."

Wyjaśnienie:

Rekomendacja nie jest stosowana z uwagi na wielkość Spółki. Obecnie Zarząd odpowiada za kontrolowanie działalności operacyjnej Spółki, w tym kontrolowanie wewnętrznych procesów jej dz iałalności, wraz z procesami zarządzania ryzykiem.

Zasada III.Z.2

"Z zastrzeżeniem zasady III.Z.3, osoby odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem, audyt wewnętrzny i compliance podlegają bezpośrednio prezesowi lub innemu członkowi zarządu, a także mają zapewnioną możliwość raportowania bezpośrednio do rady nadzorczej lub komitetu audytu."

Wyjaśnienie:

W Spółce nie wyodrębniono komórek zajmujących się czynnościami zarządzania ryzykiem, audytem wewnętrznym i compliance. Spółka wskazuje jednak, że kierownicy poszczególnych pionów Spółki podlegają bezpośrednio pod zwierzchnictwo poszczególnych członków Zarządu. Podmioty zewnętrzne świadczące usługi doradcze, w tym doradztwa prawnego oraz wykonujące audyty mają stały i bezpośredni kontakt z Zarządem Spółki.

Zasada III.Z.3.

"W odniesieniu do osoby kierującej funkcją audytu wewnętrznego i innych osób odpowiedzialnych za realizację jej zadań zastosowanie mają zasady niezależności określone w powszechnie uznanych, międzynarodowych standardach praktyki zawodowej audytu wewnętrznego."

Wyjaśnienie:

W Spółce nie ma wyodrębnionej jednostki audytu wewnętrznego oraz nie istnieje wyodrębnione stanowisko osoby kierującej tą jednostką. W ramach Rady Nadzorczej działa komitet audytu. Co najmniej dwóch cz łonków Rady Nadzorczej spełnia wymogi niezależności opisane w treści Statutu spółki oraz w Regulaminie Rady Nadzo rczej. Ponadto osoby wykonujące audyty i biegli rewidenci są osobami niezależnymi od spółki.

Zasada III.Z.4.

"Co najmniej raz w roku osoba odpowiedzialna za audyt wewnętrzny (w przypadku wyodrębnienia w spółce takiej funkcji) i zarząd przedstawiają radzie nadzorczej własną ocenę skuteczności funkcjonowania systemów i funkcji, o których mowa w zasadzie III.Z.1, wraz z odpowiednim sprawozdaniem."

Wyjaśnienie:

W ramach Rady Nadzorczej funkcjonuje komitet audytu. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.

Dobre praktyki – Walne zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami

Rekomendacja IV.R.2

"Jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na strukturę akcjonariatu lub zgłaszane spółce oczekiwania akcjonariuszy, o ile spółka jest w stanie zapewnić infrastrukturę techniczną niezbędna dla sprawnego przeprowadzenia walnego zgromadzenia przy wykorzysta niu środków komunikacji elektronicznej, powinna umożliwić akcjonariuszom udział w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu takich środków, w szczególności poprzez:

• 1) transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym,
• 2) dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której akcjonariusze mogą wypowiadać się w toku obrad walnego zgromadzenia, przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad walnego zgromadzenia,
• 3) wykonywanie, osobiście lub przez pełnomocnika, prawa głosu w toku walnego zgromadzenia."

Wyjaśnienie:

Biorąc pod uwagę konieczność przeprowadzenia wielu czynności techniczno-organizacyjnych i związane z nimi koszty i ryzyka, Spółka nie zdecydowała się na chwilę obecną na przeprowadzenie tzw. elektronicznego walnego zgromadzenia. W miarę upowszechniania się stosowania tego rozwiązania technicznego oraz zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa jego stosowania, Spółka rozważy wprowadzenie go w życie.

Zasada IV.Z.2.

"Jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na strukturę akcjonariatu spółki, spółka zapewnia powszechnie dostępną transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym."

Wyjaśnienie:

Biorąc pod uwagę konieczność przeprowadzenia wielu czynności techniczno-organizacyjnych i związane z nimi koszty i ryzyka, Spółka nie zdecydowała się na chwilę obecną na organizację tzw. elektronicznego walnego zgromadzenia. W miarę upowszechniania się stosowania tego rozwiązania technicznego oraz zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa jego stosowania, Spółka rozważy wprowadzenie go w życie.

Dobre praktyki – Wynagrodzenia

Rekomendacja VI.R.1

"Wynagrodzenie członków organów spółki i kluczowych menedżerów powinno wynikać z przyjętej polit yki wynagrodzeń."

Wyjaśnienie:

Zasady wynagradzania i wysokość wynagrodzenia członków Zarządu ustala Rada Nadzorcza .

Wynagrodzenie Członków Zarządu jest przedmiotem negocjacji. Natomiast ustalenie wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia. Wysokość wynagrodzenia powinna być uzależniona od zakresu obowiązków oraz odpowiedzialności powierzonych poszczególnym członkom organów nadzorujących i zarządzających Spółki. Informacje o wysokości wynagrodzeń członków organów Spółki są przedstawiane w raportach rocznych.

Rekomendacja VI.R.2

"Polityka wynagrodzeń powinna być ściśle powiązana ze strategią spółki, jej celami krótko- i długoterminowymi, długoterminowymi interesami i wynikami, a także powinna uwzględniać rozwiązania sł użące unikaniu dyskryminacji z jakichkolwiek przyczyn."

Wyjaśnienie:

Zasady wynagradzania i wysokość wynagrodzenia członków Zarządu ustala Rada Nadzorcza.

Wynagrodzenie Członków Zarządu jest przedmiotem negocjacji. Natomiast ustalenie wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia. Wysokość wynagrodzenia powinna być uzależ niona od zakresu obowiązków oraz odpowiedzialności powierzonych poszczególnym członkom organów nadzorujących i zarządzających Spółki. Informacje o wysokości wynagrodzeń członków organów Spółki są przedstawiane w raportach rocznych.

Zasada VI.Z.1

Programy motywacyjne powinny być tak skonstruowane, by między innymi uzależniać poziom wynagrodzenia członków zarządu spółki i jej kluczowych menadżerów od rzeczywi stej, długoterminowej sytuacji finansowej spółki oraz długoterminowego wzrostu wartości dla akcjonariuszy i stabilności funkcjonowania przedsiębiorstwa"

Wyjaśnienie:

Obecnie spółka nie stosuje programów motywacyjnych.

Zasada VI.Z.2

Aby powiązać wynagrodzenie członków zarządu i kluczowych menadżerów z długookresowymi celami biznesowymi i finansowymi spółki, okres pomiędzy przyznaniem w ramach programu motywacyjnego opcji lub innych instrumentów powiązanych z akcjami spółki, a możliwością ich realizacji powinien wynosić minimum 2 lata.

Wyjaśnienie:

Spółka nie stosuje programów motywacyjnych. Zasady wynagradzania pracowników określa obowiązujący w spółce regulamin wynagradzania. Wynagrodzenia członków zarządu ustala Rada Nadzorcza kierując się najlepszą wied zą i wolą.

Zasada VI.Z.4.

Spółka w sprawozdaniu z działalności przedstawia raport na temat polityki wynagrodzeń, zawierający co najmniej:

• ogólną informację na temat przyjętego w spółce systemu wynagrodzeń,
• informacje na temat warunków i wysokości wynagrodzenia każdego z członków zarządu, w podziale na s tałe i zmienne składniki wynagrodzenia, ze wskazaniem kluczowych parametrów ustalania zmiennych składników wynagrodzenia i zasad wypłaty odpraw oraz innych płatności z tytułu rozwiązania stosunku pracy, zlec enia lub innego stosunku prawnego o podobnym charakterze – oddzielnie dla spółki i każdej jednostki wchodzącej w skład grupy kapitałowej,
• informacje na temat przysługujących poszczególnym członkom zarządu i kluczowym menedżerom pozafinansowych składników wynagrodzenia,
• wskazanie istotnych zmian, które w ciągu ostatniego roku obrotowego nastąpiły w polityce wynagrodzeń lub informację o ich braku,
• ocenę funkcjonowania polityki wynagrodzeń z punktu widzenia realizacji jej celów, w szczególności długoterminowe go wzrostu wartości dla akcjonariuszy i stabilności funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Wyjaśnienie:

Zasady wynagradzania i wysokość wynagrodzenia członków Zarządu ustala Rada Nadzorcza.

Wynagrodzenie Członków Zarządu jest przedmiotem negocjacji. Natomiast ustalenie wynagrodzeń członków Rady Nadzorczej należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia. Wysokość wynagrodzenia powinna być uzależniona od zakresu obowiązków oraz odpowiedzialności powierzonych poszczególnym członkom organów nadzorujących i zarządzających Spółki. Informacje o wysokości wynagrodzeń członków organów Spółki są przedstawiane w raportach rocznych.

Systemy kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych

Zarząd Arctic Paper S.A. jest odpowiedzialny za system kontroli wewnętrznej w jednostce i w Grupie oraz jego skuteczność w procesie sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych i raportów okresowych przygotowywanych i publikowanych zgodnie z zasadami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim. Za przygotowanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych i raportów okresowych Grupy odpowiedzialny jest dział finansowy Spółki kierowany przez Dyrektora Finansowego. Spółka przygotowuje sprawozdania finansowe oraz raporty okresowe w oparciu o obowiązujące w Arctic Paper S.A. procedury sporządzania i publikacji raportów okresowych oraz skonsolidowanych raportów w Arctic Paper S.A. Dane finansowe stanowiące podstawę przygotowania skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy pochodzą z miesięcznych pakietów raportowania oraz rozszerzonych pakietów kwartalnych przesyłanych do Emitenta przez spółki wchodzące w skład Grupy. Kierownictwo wyższego szczebla spółek wchodzących w skład Grupy po zamknięciu księgowym każdego miesiąca kalendarzowego analizuje wyniki finansowe spółek w porównaniu do założeń budżetowych oraz wyników osiągniętych w poprzednim roku sprawozdawczym.

W Grupie dokonywany jest coroczny przegląd strategii, jak i perspektyw rozwoju. Proces budżetowania wspierany jest przez kierownictwo średniego i wyższego szczebla spółek wchodzących w skład Grupy. Przygotowany na kolejny rok budżet przyjmowany jest przez Zarząd Spółki i zatwierdzany przez jej Radę Nadzorczą. Zarząd Spółki w trakcie roku porównuje osiągnięte wyniki finansowe z przyjętym budżetem.

Zarząd Spółki systematycznie ocenia, jakość systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Na podstawie przeprowadzonej oceny Zarząd Spółki stwierdza, że na dzień 31 grudnia 2018 roku nie istniały słabości, które mogłyby w istotny sposób wpłynąć na skuteczność kontroli wewnętrznej w zakresie raportowania finansowego.

Akcjonariusze posiadający bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji

Informacje na temat akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji znajdują się w tabeli poniżej – tabela przedstawia stan na dzień publikacji raportu rocznego.

Akcjonariusz	Ilość akcji	Udział w kapitale zakładowym [%]	Ilość głosów	Udział w ogólnej liczbie głosów [%]
Thom a s O nsta d	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%
- pośrednio poprzez	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%
Nemus Holding AB	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%
inny podmiot	600 000	0,87%	600 000	0,87%
- bezpośrednio	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%
Pozosta li	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%
Razem	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%
Akcje własne	-	0,00%	-	0,00%
Ra zem	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%

według stanu na 18.03.2019

Papiery wartościowe dające specjalne uprawnienia kontrolne

W Spółce nie występują papiery wartościowe, które dają specjalne uprawnienia kontrolne, w tym w szczególności akcje Spółki nie są uprzywilejowane.

Wskazanie wszelkich ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Emitenta oraz wszelkich ograniczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu

Statut Spółki nie przewiduje ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Emitenta. Wynikają one natomiast z przepisów prawa, w tym tym Rozdziału 4 m.in. ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie p ublicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, art. 11 i 19 oraz Działu VI ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi, ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Rozporządzenia Rady (WE) Nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 roku w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw.

Dodatkowe ograniczenia w zakresie nabywania i zbywania papierów wartościowych Emitenta w odniesieniu do osób pełniących obowiązki zarządcze i osób blisko związanych przewiduje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku oraz uchylające dyrektywę 203/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE ("MAR"),

Każda akcja Arctic Paper S.A. upoważnia do jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu. Statut Spółki nie przewiduje ograniczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu z akcji Arctic Paper S.A., takich jak ograniczenie w ykonywania prawa głosu przez posiadaczy określonej części lub liczby głosów, ograniczenia czasowe dotyczące wykonywania prawa głosu lub zapisy, zgodnie, z którymi, przy współpracy Spółki, prawa kapitałowe związane z papierami wartościowymi są oddzielone od posiadania papierów wartościowych.

Zakaz wykonywania prawa głosu przez akcjonariusza może natomiast wynikać z art. 89 przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego syste mu obrotu oraz o spółkach publicznych. w razie, gdy akcjonariusz ten naruszy określone przepisy zawarte w Rozdziale 4 Ustawy o Ofercie. Z kole i zgodnie z art. 6 § 1 KSH, jeżeli spółka dominująca nie zawiadomi spółki kapitałowej zależnej o powstaniu stosunk u dominacji w terminie dwóch tygodni od dnia powstania tego stosunku, następuje zawieszenie wykonywania prawa głosu z akcji spółki dominującej reprezentujących więcej niż 33% kapitału zakładowego spółki zależnej.

Opis zasad zmiany Statutu Emitenta

Zmiana Statutu Spółki należy do wyłącznej właściwości Walnego Zgromadzenia.

Jeżeli Kodeks spółek handlowych lub statut Spółki nie stanowią inaczej, uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów.

Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia

Sposób działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia wynikają wprost z przepisów prawa, które zostały częściowo zawarte w Statucie Spółki.

Statut Spółki dostępny jest pod adresem:

http://www.arcticpaper.com/Global/IR%20Documents/Dokumenty%20korporacyjne/Statut%20tekst%20jednolity_aktualny_20 16 _PL%2014.09.2016.pdf

Walne Zgromadzenia odbywają się zgodnie z poniższymi podstawowymi zasadami:

— Walne Zgromadzenia odbywać się będą w siedzibie Spółki lub w Warszawie;

• Walne Zgromadzenie może być zwyczajne lub nadzwyczajne;
• Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno się odbyć w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego;
• Walne Zgromadzenie otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub osoba przez niego wskazana, po czym następuje wybór Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia;
• Głosowanie jest jawne, chyba, że któryś z Akcjonariuszy zażąda tajnego głosowania lub takiego głosowania wymagają postanowienia Kodeksu spółek handlowych;
• Jeżeli Kodeks spółek handlowych lub statut Spółki nie stanowią inaczej, uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów;
• Zgodnie ze statutem Spółki następujące sprawy należą do wyłącznej właściwości Walnego Zgromadzenia:
• › rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego Spółki za ubiegły rok obrotowy;
• › udzielanie absolutorium członkom Zarządu oraz cz łonkom Rady Nadzorczej Spółki z wykonania przez nich obowiązków;
• › decyzje dotyczące podziału zysków lub pokrycia strat;
• › zmiana przedmiotu działalności Spółki;
• › zmiana Statutu Spółki;
• › podwyższenie lub obniżenie kapitału Spółki;
• › łączenie się Spółki z inną spółką lub spółkami, podział Spółki lub przekształcenie Spółki;
• › rozwiązanie i likwidacja Spółki;
• › emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa i emisja warrantów subskrypcyjnych;
• › nabycie i zbycie nieruchomości;
• › zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz us tanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego;
• › wszystkie inne sprawy, dla których niniejszy Statut lub Kodeks spółek handlowych wymagają uchwały Walnego Z gromadzenia.

Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały w obecności co najmniej połowy kapitału zakładowego Spółki.

Walne Zgromadzenie podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów, chyba że postanowienia Statutu lub przepisy prawa wymagają kwalifikowanej większości głosów.

Prawa akcjonariuszy i sposób ich wykonywania zasadniczo wynikają wprost z przepisów prawa, które zostały częściowo inkorporowane do Statutu Spółki.

Opis działań organów zarządzających i nadzorujących Emitenta oraz ich komitetów, a także informacje o składzie osobowym tych organów

Zarząd

Skład Zarządu

• Zarząd składa się z jednego do pięciu członków, w tym Prezesa Zarządu;
• Zarząd powoływany i odwoływany jest przez Radę Nadzorczą na wspólną kadencję;
• Kadencja członków Zarządu wynosi 3 (trzy) lata;
• W przypadku Zarządu wieloosobowego Rada Nadzorcza, na wniosek Prezesa, może powołać do trzech Wiceprezesów spośród członków Zarządu. Odwołanie z funkcji Wiceprezesa następuje na mocy uchwały Rady Nadzorczej;
• Członek Zarządu może być w każdym czasie odwołany przez Radę Nadzorczą;
• Członek Zarządu może być w każdym czasie odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez Walne Zgromadzenie.

Podstawowe kompetencje Zarządu

• Zarząd prowadzi sprawy Spółki oraz reprezentuje Spółkę na zewnątrz;

• W przypadku Zarządu wieloosobowego, do składania oświadczeń wol i i podpisywania dokumentów w imieniu Spółki uprawniony jest Prezes Zarządu jednoosobowo, lub dwóch członków Zarządu działających łącznie albo jeden członek Zarządu działający łącznie z prokurentem;

• Zarząd zobowiązany jest wykonywać swoje obowiązki z należ ytą starannością oraz przestrzegać przepisów prawa, Statutu Spółki, przyjętych regulaminów oraz uchwał organów Spółki, a decyzje podejmować w granicach uzasadni onego ryzyka gospodarczego, mając na uwadze interes Spółki oraz jej akcjonariuszy;

• Zarząd obowiązany jest zarządzać majątkiem i sprawami Spółki oraz spełniać swoje obowiązki ze starannością wymaganą w obrocie gospodarczym, przy ścisłym przestrzeganiu powszechnie obowiązujących przepisów prawa, postanowień Statutu oraz regulaminów wewnętrznych, a także uchwał podjętych przez Walne Zgromadzenie i Radę Nadzorczą;
• Zarząd Spółki nie jest uprawniony do podejmowania decyzji o emisji i wykupie akcji.
• Każdy członek Zarządu ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone Spółce poprzez swoje działania lub zaniecha nia naruszające postanowienia przepisów prawa lub Statutu Spółki;
• Do zakresu działań Zarządu, zgodnie z postanowieniami Kodeksu spółek handlowych, należą wszelk ie sprawy Spółki niezastrzeżone dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej;
• Zarząd kierując się interesem Spółki określa strategię i główne cele działania Spółki;
• Zarząd zobowiązany jest do przestrzegania przepisów dotyczących informacji poufnych w rozumie niu Ustawy o Obrocie oraz do spełnienia wszelkich wynikających z tych przepisów obowiązków.

W pozostałym zakresie poszczególni członkowie Zarządu są odpowiedzialni za samodzielne prowadzenie spraw Spółki wynikających z wewnętrznego podziału obowiązków i funkcji określonego decyzją Zarządu.

Zarząd może podejmować uchwały na posiedzeniu lub poza posiedzeniem w formie pisemnej lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zarząd podejmuje uchwały większością głosów oddanych. Uc hwały są ważne, jeżeli co najmniej połowa członków Zarządu jest obecna na posiedzeniu. W razie równości głosów, decyduje głos Prezesa Zarządu.

Szczegółowy tryb działania Zarządu określa Regulamin Zarządu, którego aktualna treść dostępna jest pod adresem: http://www.arcticpaper.com/Global/IR%20Documents/Cororate%20Documents/Regulamin%20Zarzadu%20AP%20SA.pdf

Skład Zarządu Spółki na dzień publikacji niniejszego sprawozdania stanowią:

• Michał Jarczyński Prezes Zarządu powołany z dniem 1 lutego 2019 roku;
• Per Skoglund Prezes Zarządu powołany w dniu 27 kwietnia 2016 roku pełniący funkcję do dnia 31 stycznia 2019 roku (powołany na Członka Zarządu w dniu 27 kwietnia 2011 roku);
• Göran Eklund Członek Zarządu powołany w dniu 30 sierpnia 2017 roku.

Rada Nadzorcza

Skład i organizacja Rady Nadzorczej

• Rada Nadzorcza składa się od 5 (pięciu) do 7 (siedmiu) członków wybieranych przez Walne Zgromadzenie na wspólną trzyletnią kadencję. Członek rady Nadzorczej może zostać odwołany w każdej chwili ;
• W skład Rady Nadzorczej wchodzą Przewodniczący, Wiceprzewodniczący i pozostali członkowie. Przewodniczącego Rady Nadzorczej oraz Wiceprzewodniczącego wybiera Rada Nadzorcza spośród swych członków na pierwszym posiedzeniu lub – w razie potrzeby – w trakcie kadencji, w wyborach uzupełniających;
• Od chwili podjęcia przez Walne Zgromadzenie uchwał stanowiących podstawę do przeprowadzenia pierwszej publiczn ej emisji akcji i wprowadzenia akcji do obrotu giełdowego, dwóch członków Rady Nadzorczej powinni stanowi ć członkowie niezależni;
• W przypadku, gdy powołany został członek niezależny Rady Nadzorczej, bez zgody co najmniej jednego członka niezależnego Rady Nadzorczej, nie mogą zostać podjęte uchwały w sprawach:
• › świadczenia z jakiegokolwiek tytułu przez Spółkę i jakikolwiek podmiot powiązany ze Spółką na rzecz członków Zarządu;
• › wyrażenia zgody na zawarcie przez Spółkę lub podmiot od niej zależny istotnej umowy z podmiotem powiązanym ze Spółką, członkiem Rady Nadzorczej albo Zarządu oraz z podmiotami z nimi powiąz anymi, innej niż umowy zawierane w toku normalnej działalności Spółki na zwyczajnych warunkach stosowanych przez Spółkę ;
• › wyboru biegłego rewidenta dla przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego Spółki;
• W celu uniknięcia wątpliwości przyjmuje się, że utrata przymiotu niezależności przez członka Rady Nadzorczej, a także brak powołania niezależnego członka Rady Nadzorczej nie powoduje nieważności decyzji podjętych przez Radę Nadzorczą.

Utrata przez Członka Niezależnego przymiotu niezależności w trakcie pełnienia przezeń funkcji członka Rady Nadzorczej nie ma wpływu na ważność lub wygaśnięcie jego mandatu;

• W przypadku wygaśnięcia mandatu Członka Rady Nadzorczej przed końcem kadencji, pozostali Członkowie Rady Nadzorczej są uprawnieni do dokooptowania w miejsce takiego Członka nowego Członka Rady Nadzorczej w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów pozostałych Członków Rady Nadzorczej. Mandat Członka Rady Nadzorczej, który został wybrany w procedurze kooptacji wygasa, jeżeli pierwsze Zwyczajne Walne Zgromadzenie, które odbędzie się po dokooptowaniu takiego Członka, nie zatwierdzi kandydatury takiego Członka. W danej chwili tylk o dwie osoby, które zostały wybrane na Członków Rady Nadzorczej w procedurze kooptacji i których kandydatury nie został y zatwierdzone przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie, mogą pełnić funkcję Członków Rady Nadzorczej. Wygaśnięcie mandatu Członka Rady Nadzorczej wybranego w procedurze kooptacji w związku z niezatwierdzeniem jego kandydatury przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie nie powinno skutkować uznaniem, że jakakolwiek uchwała Rady Nadzorczej podjęta przy udziale takiego Członka jest nieważna lub nieskuteczna.
• Przewodniczący i Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej:
• › utrzymują kontakt z Zarządem Spółki;
• › kierują pracami Rady;
• › reprezentują Radę na zewnątrz i wobec pozostałych organów Spółki, w tym wobec poszczególnych członków Zarządu Spółki;
• › nadają bieg inicjatywom i wnioskom kierowanym pod obrady Rady;
• › podejmują inne czynności wynikające z Regulaminu i Statutu Spółki;
• › Członek Rady Nadzorczej nie powinien rezygnować z pełnienia tej funkcji w trakcie kadencji jeżeli mogłoby to uniemożliwić działanie Rady Nadzorczej, a w szczególności uniemożliwić terminowe podjęcie istotnej uchwały;
• › Członkowie Rady Nadzorczej powinni zachować lojalność wobec Spółki. W przypadku zaistnienia konfliktu interesów, członek Rady Nadzorczej zobowiązany jest poinformować o nim pozostałych członków Rady i powstrzymać się od zabierania głosu w dyskusji oraz od głosowania nad przyjęciem uchwały w sprawie, w któr ej zaistniał konflikt interesów;
• › Członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani są przestrzegać przepisów prawa, Statutu Spółki i Regulaminu Rady Nadzorczej.

Kompetencje Rady Nadzorczej

• Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności;
• Rada Nadzorcza podejmuje uchwały, wydaje zalecenia i opinie oraz wnioskuje do Walnego Zgromadzenia;
• Rada nadzorcza nie może wydać Zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw Spółki;
• Spory pomiędzy Radą Nadzorczą a Zarządem rozstrzyga Walne Zgromadzenie;
• W celu wykonania swych uprawnień, Rada Nadzorcza może dokonać przeglądu działalności Spółki w do wolnym zakresie, żądać przedstawienia wszelkiego rodzaju dokumentów, raportów i wyjaśnień od Zarządu oraz wydawać opini e w kwestiach dotyczących Spółki i przedkładać Zarządowi wnioski i inicjatywy;
• Oprócz innych spraw wskazanych w przepisach prawa lub Statucie Spółki, do kompetencji Rady należy między innymi:
• › ocena sprawozdań finansowych Spółki;
• › ocena sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz wniosków Zarządu dotyczących podziału zysków oraz pokrycia strat;
• › przedkładanie Walnemu Zgromadzeniu dorocznego pisemnego sprawozdania z wyników powyższych ocen;
• › powoływanie i odwoływanie członków Zarządu, w tym Prezesa i Wiceprezesów, oraz ustalanie wynagrodzenia członków Zarządu;
• › wyznaczenie biegłego rewidenta dla Spółki;
• › zawieszanie z ważnych powodów Członków Zarządu w pełnieniu ich funkcji;
• › zatwierdzanie rocznych planów finansowych dla grupy kapitałowej, do której należy Spółk a i jej spółki zależne;
• › decydowanie o warunkach emisji obligacji przez Spółkę (innych niż obligacje zamienne lub ob ligacje z prawem pierwszeństwa, o których mowa w art. 393 ust. 5 Kodeksu spółek handlowych) oraz o emisji innych dłużnych papierów wartościowych, wyrażanie zgody na zaciąganie zobowiązań finansowych lub podejmowanie czynności skutkujących zaciągnięciem jakichkolwiek zobowiązań finansowych, takich jak pożyczki, kredyty, kredyty w rachunku bieżącym, zawieranie umów faktoringowych, forfaitingowych, umów leasingu lub innych, z których wynikają zobowiązania o wartości przekraczającej 10.000.000 zł;
• › ustalanie zasad oraz wysokości wynagrodzenia członków Zarządu oraz innych osób zajmujących kluczowe kierownicze stanowiska w Spółce, a także zatwierdzanie jakichkolwiek programów motywacyjnych, w tym programów motywacyjnych

dla członków Zarządu, osób zajmujących kluczowe kierownicze stanowiska w Spółce lub jakichkolwiek osób współpracujących lub powiązanych ze Spółką, w tym programów motywacyjnych dla praco wników Spółki;

• Rada Nadzorcza corocznie przedkłada Walnemu Zgromadzeniu zwięzłą ocenę sytuacji Spółki, zapewniając jej udostępnienie wszystkim akcjonariuszom w takim terminie, aby mogli się z nią zapoznać przed Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniem;
• Rada Nadzorcza zawiera w imieniu Spółki umowy z członkami Zarządu i reprezentuje Spółkę w sporach z członkami Zarządu. Rada Nadzorcza może upoważnić, w drodze uchwały, jednego lub więcej członków do dokonania takich czynności prawnych.

Rada Nadzorcza może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała podjęta w tym trybie jest ważna, gdy wszyscy członkowie Rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały. Datą podjęcia uchwały zapadłej w trybie przewidzianym w niniejszym ustępie jest data złożenia podpisu przez ostatniego z członków Rady Nadzorczej.

Uchwały Rady Nadzorczej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali zawiadomieni listem poleconym, telefaksem lub wiadomością wysłaną za pomocą poczty elektronicznej, wysyłanymi z przynajmniej 15 dniowym wyprzedzeniem, a na posiedzeniu obecnych jest większość członków Rady. Uchwały mogą być powzięte bez formalnego zwołania, jeżeli wszyscy członkowie Rady wyrazili zgodę na głosowanie w danej sprawie lub na treść uchwały, która ma być przyjęta.

Uchwały Rady Nadzorczej zapadają zwykłą większością głosów, w przypadku równości głosów rozstrzygający jest głos Przewodniczącego Rady Nadzorczej.

Szczegółowy tryb działania Rady Nadzorczej określa Regulamin Rady Nadzorczej, którego aktualna treść dostępna jest pod adresem: http://www.arcticpaper.com/Global/IR%20Documents/Dokumenty%20korporacyjne/1_11_2016_appendix%20PL_AP%20SA%20 - %20Regulamin%20Rady%20Nadzorczej_fin.pdf

W skład Rady Nadzorczej Spółki na dzień publikacji niniejszego sprawozdania wchodzą:

• Per Lundeen Przewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 14 września 2016 roku;
• Roger Mattsson Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 16 września 2014 roku;
• Thomas Onstad Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 22 października 2008 roku;
• Mariusz Grendowicz Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 28 czerwca 2012 roku (członek niezależny);
• Maciej Georg Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 14 września 2016 roku (członek niezależny).

W 2018 roku Rada Nadzorcza odbyła posiedzenia w dniach: 21-22 luty, 19-20 kwietnia, 28-29 czerwca, 12-13 września oraz 10 grudnia 2018.

Komitet audytu

Skład i organizacja komitetu audytu

• Komitet Audytu składa się z co najmniej trzech członków Rady Nadzorczej, w tym Przewodniczącego Komitetu, powołanych przez Radę Nadzorczą spośród swoich członków, zgodnie ze Statutem oraz Regulaminem Rady Nadzorczej. Co najmniej jeden członek Komitetu Audytu posiada kwalifikacje i doświadczenie w zakresie rachunkowości i finansów;
• Członkowie Komitetu Audytu są powoływani na trzyletnie kadencje, nie dłużs ze jednak niż kadencja Rady Nadzorczej;
• Przewodniczący Komitetu Audytu, wybierany większością głosów spoś ród jego członków musi być członkiem niezależnym;
• Komitet Audytu działa w oparciu o Ustawę o biegłych rewidentach, Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW, Regulamin Rady Nadzorczej oraz Regulamin Komitetu Audytu;
• Komitet Audytu spełnia funkcje doradcze i opiniotwórcze, działa kolegialnie w ramach Rady Nadzorczej Spółki;
• Komitet Audytu realizuje swoje zadania poprzez przedstawianie Radzie Nadzorczej, w f ormie uchwał wniosków, opinii i sprawozdań dotyczących zakresu jego zadań;

• Przynajmniej jeden członek komitetu audytu posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. Rada Nadzorcza uważa, że wymóg kwalifikacji w z akresie rachunkowości lub rewizji finansowej uznaje się za spełniony jeśli członek Komitetu Audytu posiada istotne doświadczenie w zarządzaniu finansami spółek handlowych, audycie wewnętrznym lub badaniu sprawozdań finansowych, a ponadto:

• › posiada tytuł biegłego rewidenta lub analogiczny uznany certyfikat międzynarodowy, lub

• › posiada tytuł naukowy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej, lub
• › legitymuje się wieloletnim doświadczeniem na stanowisku dyrektora finansowego w spółkach publicznych lub w pracy w komitecie audytu takich spółek;
• Członkowie Komitetu Audytu posiadają wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa Emitent. Warunek ten uznaje się za spełniony, gdy przynajmniej jeden członek Komitetu Audytu posiada wiedzę i umiejętności z z akresu tej branży lub poszczególni członkowie w określonych zakresach posiadają wiedzę i umiejętności z z akresu tej branży. Rada Nadzorcza uważa, że wymóg kwalifikacji z zakresu branży uznaje się za spełniony jeśli członek Komitetu Audytu posiada informacje na temat cech danego sektora, która pozwala mu na uzyskanie pełniejszego obrazu jego złożoności lub pos iada wiedzę na temat części łańcucha działań, które prowadzi Spółka.

Kompetencje komitetu audytu

• Podstawowym zadaniem Komitetu Audytu jest doradztwo na rzecz Rady Nadzorczej w kwestiach właściwego wdrażania i kontroli procesów sprawozdawczości finansowej w Spółce, skuteczności kontroli wewnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem oraz współpraca z biegłymi rewidentami;
• Zadaniami Komitetu Audytu wynikającymi z nadzorowania procesu sprawozdawczości finansowej Spółki, zapewnienia skuteczności systemów kontroli wewnętrznej Spółki oraz monitorowania wykonywania czynności rewizji finansowej są w szczególności:
• › kontrola prawidłowości dostarczanych przez Spółkę informacji finansowych, w tym przede wszystkim trafności i spójności zasad rachunkowych stosowanych w Spółce i jej Grupie Kapitałowej, a także kryteriów konsolidacji sprawozdań finansowych;
• › ocena przynajmniej raz w roku systemu kontroli wewnętrznej i zarz ądzania w Spółce i jej Grupie Kapitałowej dla zapewnienia właściwego rozpoznawania i zarządzania Spółką;
• › zapewnienie skuteczności funkcjonowania kontroli wewnętrznej, zwłaszcza poprzez wydawanie rekomendacji Radzie Nadzorczej w zakresie:
• › strategicznych i operacyjnych planów audytu wewnętrznego oraz istotnych poprawek do tych planów;
• › polityki, strategii i procedur audytu wewnętrznego, opracowanych zgodnie z przyjętymi standardami audytu wewnętrznego;
• › przeprowadzenia kontroli określonej sfery działalności Spółki;
• Do zadań Komitetu Audytu wynikających z monitorowania niezależności biegłego rewidenta i podmiot u uprawnionego do badania sprawozdań finansowych należą w szczególności:
• › wydawanie rekomendacji Radzie Nadzorczej w sprawach dotyczących wyboru, mianowania i ponownego mianowania oraz odwoływania podmiotu pełniącego funkcję biegłego rewidenta;
• › kontrola niezależności i obiektywności podmiotu pełniącego funkcję biegłego rewidenta w szczególności pod kątem zmiany biegłego rewidenta, poziomu otrzymywanego wynagrodzenia i innych powiązań ze Spółką;
• › weryfikowanie efektywności pracy podmiotu pełniącego funkcję biegłego rewidenta;
• › badanie przyczyn rezygnacji podmiotu pełniącego funkcję biegłego rewidenta;
• Komitet Audytu może korzystać z doradztwa i pomocy ze strony zewnętrznych doradców prawnych, rachunkowych lub innych, jeżeli uzna to za konieczne do wypełniania swoich obowiązków;
• Komitet Audytu jest zobowiązany do składania rocznych sprawozdań ze swojej działalności Radzie Nadzorczej, w terminie do 30 września każdego roku kalendarzowego.

Posiedzenia Komitetu Audytu odbywają się nie rzadziej niż dwa razy w roku. W 2018 roku Komitet Audytu odbył 3 posiedzenia w dniach: 21 luty, 12 września, 10 grudnia.

Od dnia 18 października 2017 roku w skład Komitetu Audy tu wchodzą następujące osoby:

— Mariusz Grendowicz – członek spełniający kryteria niezależności. Pan Mariusz Grendowicz zasiadając w Radzie Nadzorczej Spółki od ponad pięciu lat, w tym również w Komitecie Audytu, posiada doświadczenie, a także kwalifikacje z zakresu branży, w której działa Spółka

• Roger Mattsson , ze względu na swoje wieloletnie doświadczenie w pracy na stanowisku kontrolera finansowego Grupy Arctic Paper oraz ponad trzyletni udział w Komitecie Audytu Pan Roger Mattsson spełnia warunek dotyc zący posiadania przez członka Komitetu Audytu wiedzy i umiejętności w przedmiocie działalności Spółki. Pon adto posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych;
• Maciej Georg członek spełniający kryteria niezależności.

Szczegółowy tryb działania Komitetu Audytu określa Regulamin Komitetu Audytu.

Główne założenia opracowanej polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania

• Zgodnie z regulacjami obowiązującymi Spółkę, wyboru podmiotu uprawnionego do ba dania dokonuje Rada Nadzorcza Spółki w formie uchwały, działając na podstawie rekomendacji Komitetu Audytu;
• Wybór jest dokonywany z uwzględnieniem zasad bezstronności i niezależności firmy audytorskiej oraz analizy prac realizowanych przez nią w Spółce, a wykraczających poza zakres badania sprawozdania finansowego celem uniknięcia konfliktu interesów (zachowanie bezstronności i niezależności);
• Zapytanie ofertowe dla wyboru firmy audytorskiej do ustawowego badania sprawozdań finansowych Spółki sporządzane jest przez Komitet Audytu przy współpracy z Dyrektorem Finansowym Spółki;
• Po dokonaniu analizy złożonych ofert Komitet Audytu przygotowuje sprawozdanie zawierające wnioski z procedury wyboru, które jest zatwierdzane przez Komitetu Audytu oraz przedstawia Radzie Nadzorczej rekomendację dotycząca wyboru firmy audytorskiej w terminie umożliwiającym zgodne z przepisami podjęcie uchwały w przedmiocie wyboru biegłego rewidenta;
• Wyboru firmy audytorskiej dokonuje Rada Nadzorcza na podstawie przedstawionych ofert o raz po zapoznaniu się z opinią i rekomendacją Komitetu Audytu;
• Jeżeli decyzja Rady Nadzorczej odbiega od rekomendacji Komitetu Audytu, Rada Nadzorcza uzasadnia przyczyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu Audytu oraz przekazuje takie uzasadnienie do wiadomości organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe.
• Z wybraną firmą audytorską Zarząd Spółki zawiera umowę o przeprowadzenie badania sprawozdań finansowych Spółki.
• Pierwsza umowa zawierana jest na okres nie krótszy niż 2 lata, z możliwością je j przedłużenia na kolejny dwu- lub trzyletni okres. Czas trwania współpracy liczy się od pierwszego roku obrotowego objętego umową o badanie, w którym to roku podmiot uprawniony do badania został wybrany po raz pierwszy do przeprowadzenia następujących nie przerwanie po sobie badań ustawowych sprawozdań finansowych Spółki.
• Po upływie maksymalnego okresu współpracy podmiot uprawniony do badania, ani, w stosownych przypadkach, żaden z członków jego sieci, nie może podjąć badania ustawowego sprawozdań finansowy ch Spółki w okresie kolejnych 4 lat.
• Kluczowy biegły rewident nie może przeprowadzać badania ustawowego w Spółce w okresie dłuższym niż 5 lat. Może on ponownie przeprowadzać badanie ustawowe po upływie 3 lat.
• Maksymalny czas nieprzerwanego trwania zleceń badań ustawowych, przeprowadzanych przez tę samą firmę audytorską lub firmę audytorską powiązaną z tą firmą audytorską lub jakiegokolwiek członka sieci działającej w państwach Unii Europejskiej, do której należą te firmy audytorskie, nie może przekraczać 5 lat.

Główne założenia polityka świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem ustawowych:

• Za politykę świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem odpowiedzialny jest Komitet Audytu Arctic Paper S.A.
• Komitet Audytu Arctic Paper S.A. kontroluje i monitoruje niezależność biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w przypadku, gdy na rzecz Arctic Paper S.A. świadczone są przez firmę audytorską inne usługi niż badanie ustawowych sprawozdań Arctic Paper S.A.
• Komitet Audytu Arctic Paper S.A. na wniosek odpowiedniego organu lub osoby, wyraża zgodę na świadczenie przez biegłego dozwolonych usług niebędących badaniem w Arctic Paper S.A.
• Usługami zabronionymi nie są:
• › przeprowadzanie procedur należytej staranności (due dilligence) w zakresie kondycji ekonomiczno-finansowej,

• › wydawanie listów poświadczających

• › usługi atestacyjne w zakresie informacji finansowych pro forma, prognoz wyników lub wyników szacunkowych, zamieszczane w prospekcie emisyjnym badanej jednostki;

• › badanie historycznych informacji finansowych do prospektu, o którym mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. wykonującym dyrektywę 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie informacji zawartych w prospektach emisyjnych oraz formy, włączenia przez odniesienie i publikacji takich prospektów emisyjnych oraz rozpowszechniania reklam;
• › weryfikacja pakietów konsolidacyjnych;
• › potwierdzanie spełnienia warunków zawartych umów kredytowych na podstawie analizy informacji finansow ych pochodzących ze zbadanych przez daną firmę audytorską sprawozdań finansowych;
• › usługi atestacyjne w zakresie sprawozdawczości dotyczącej ładu korporacyjnego, zarządzania ryzykiem oraz społecznej odpowiedzialności biznesu;
• › usługi polegające na ocenie zgodności informacji ujawnianych przez instytucje finansowe i firmy inwestycyjne z wymogami w zakresie ujawniania informacji dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zmiennych składników wynagrodzeń;
• › poświadczenia dotyczące sprawozdań lub innych informacji finansowych przeznaczonych dla organów nadzoru, rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego spółki lub właścicieli, wykraczające poza zakres badania ustawowego i mające pomóc tym organom w wypełnianiu ich ustawowych obowiązków.
• Świadczenie powyższych usług możliwe jest jedynie w zakresie niezwiązanym z polityką podatkową badanej jednostki, po przeprowadzeniu przez komitet audytu oceny zagrożeń i zabezpieczeń niezależności, o których mowa w art. 69 -73 Ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Dnia 22 lutego Rada Nadzorcza Arctic Paper S.A. w drodze uchwały wybrała spółkę KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., jako audytora Spółki do zbadania sprawozdania za rok 2018 i 2019.

Wybór firmy audytorskiej przez Radę Nadzorczą nastąpił w oparciu o rekomendację Komitetu Audytu. Rekomendacja Komitetu Audytu została wydana w następstwie przeprowadzonej procedury wyboru zgodnie z "Polityką i procedurą wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania ustawowego i dobrowolnego skonsolidowanych i jednostkowych sprawozdań finansowych spółki Arctic Paper S.A. z siedzibą w Poznaniu".

Poza powyższym, KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. przeprowadzi również za okres objęty badaniem usługę poświadczającą dotyczącą kalkulacji kowenantów oraz będącego podstawą tej kalkulacji sprawozdania finansowego specjalnego przeznaczenia. Świadczenie tej usługi jest zgodnie z przyjętą w Spółce polityką świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie (…) dozwolonych usług niebędących badaniem ustawowych skonsolidowanych i jednostkowych sprawozdań finansowych Arctic Paper S.A.

Firma audytorska KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członkowie sieci firmy audytorskiej w okresie objętym badaniem, nie świadczyły na rzecz emitenta innych dozwolonych usług niebędących badaniem ustawowym.

Komitet wynagrodzeń

Skład i organizacja komitetu wynagrodzeń

• Komitet Wynagrodzeń składa się, z co najmniej dwóch członków Rady Nadzorczej, w tym Przewodniczącego Komitetu, powołanych przez Radę Nadzorczą spośród swoich członków, zgodnie ze Statutem oraz Regulaminem Rady Nadzorczej;
• Członkowie Komitetu Wynagrodzeń są powoływani na trzyletnie kadencje, nie dłuższe j ednak niż do zakończenia kadencji Rady Nadzorczej;
• Przewodniczący Komitetu Wynagrodzeń jest wybierany większością głosów spośród jego członków;
• Komitet Wynagrodzeń działa w oparciu o Regulamin Rady Nadzorczej oraz Regulamin Komitetu Wynagrodzeń;
• Komitet Wynagrodzeń spełnia funkcje doradcze i opiniotwórcze, działa kolegialnie w ramach Rady Nadzorczej Spółki;
• Komitet Wynagrodzeń realizuje swoje zadania poprzez przedstawianie Radzie Nadzorczej, w formie uchwał wniosków, opinii, rekomendacji i sprawozdań dotyczących zakresu jego zadań.

Kompetencje komitetu wynagrodzeń

• Podstawowym zadaniem Komitetu Wynagrodzeń jest doradztwo na rzecz Rady Nadzorczej w kwestiach polityki wynagrodzeń, polityki premiowej i innych spraw związanych z wynagradzaniem pracowników oraz c złonków organów Spółki i spółek z Grupy Kapitałowej;
• Zadaniem Komitetu Wynagrodzeń wynikającym z nadzorowania polityki wynagrodzeń Spółki oraz zapewnienia skuteczności funkcjonowania polityki wynagrodzeń Spółki jest udzielania Radzie Nadzorczej rekomendacj i w szczególności w zakresie:
• › zatwierdzania i zmiany zasad wynagradzania członków organów Spółki;
• › wysokości całkowitej kwoty wynagrodzeń członków Zarządu Spółki;
• › sporów prawnych pomiędzy Spółką, a Członkami Zarządu w zakresie zadań Komitetu;
• › propozycji wynagrodzeń oraz przyznawania dodatkowych świadczeń poszczególnym członkom organów Spółki, w tym w szczególności, w ramach programów opcji menedżerskich (zamiennych na akcje Spółki);
• › strategii polityki wynagrodzeń i premiowania oraz polityki kadrowej Spółki;
• Komitet Wynagrodzeń może korzystać z doradztwa i pomocy ze strony zewnętrznych doradców prawnych lub innych, jeżeli uzna to za konieczne do wypełniania swoich obowiązków;
• Komitet Wynagrodzeń jest zobowiązany do składania rocznych sprawozdań ze swojej dzia łalności Radzie Nadzorczej, w terminie do 30 września każdego roku kalendarzowego.

Posiedzeniea Komitetu Wynagrodzeń odbyło się 21 lutego 2018 roku.

Od dnia 9 lutego 2017 roku w skład Komitetu Wynagrodzeń wchodzą następujące osoby:

• Per Lundeen
• Thomas Onstad
• Roger Mattsson

Szczegółowy tryb działania Komitetu Wynagrodzeń określa Regulamin Komitetu Wynagrodzeń.

Komitet ryzyka

Skład i organizacja komitetu ryzyka

• Komitet Ryzyka składa się z co najmniej trzech członków Rady Nadzorczej, w tym Przewodniczącego K omitetu, powołanych przez Radę Nadzorczą spośród swoich członków. Co najmniej jeden członek Komitetu Ryzyka jest członkiem niezależnym, a także posiada kwalifikacje i doświadczenie w dziedzinie finansów;
• Członkowie Komitetu Ryzyka są powoływani na trzyletnie kadencje, nie dłuższe jednak niż kadencja Rady Nadzorczej;
• Przewodniczący Komitetu Ryzyka jest wybierany większością głosów spośród jego członków;
• Komitet Ryzyka działa w oparciu o powszechnie uznane modele zarządzania ryzykiem korporacyjnym (np. COSO -ERM);
• Komitet Ryzyka spełnia funkcje doradcze i opiniotwórcze, działa kolegialnie w ramach Rady Nadzorczej Spółki;
• Komitet Ryzyka realizuje swoje zadania poprzez przedstawianie Radzie Nadzorczej, w formie uchwał, wniosków, opinii i sprawozdań dotyczących zakresu jego zadań;

Kompetencje komitetu ryzyka

• Podstawowym zadaniem Komitetu Ryzyka jest doradztwo na rzecz Rady Nadzorczej w kwestiach właściwego identyfikacji, oceny i kontroli potencjalnych ryzyk, czyli szans i zagrożeń realizacji celów strategicznych S półki, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka finansowego, związanego zarówno z czynnikami zewnętrznymi (np. zmiennością kursów walut, stop procentowych, ogólnej sytuacji gospodarczej na świecie) jak również wewnętrznymi (np. przepływy pieniężne, zachowanie płynności, odchylenia od budżetów i prognoz finansowych);
• Zadaniami Komitetu Ryzyka wynikającymi z nadzorowania procesu zarządzania ryzykiem są w szczególności:
• › Nadzór nad prawidłową identyfikacją, analizą i uszeregowaniem według ważności rodzajów ryzyka wynikających ze strategii działania i prowadzonego rodzaju działalności;
• › Określenie prawidłowości określenia poziomu akceptowalnego ryzyka dla Spółki;
• › Sprawdzanie czy działania służące redukcji ryzyka są zaplanowane i wprowadzone tak by znalazło się ono n a poziomie akceptowalnym dla Spółki;

• › Monitoring weryfikujący okresowo prawidłowość oceny ryzyka przez Zarząd i skuteczność narzędzi kontroli;

• › Nadzór nad właściwym informowaniem interesariuszy o ryzyku, strategiach ryzyka i narzędziach kontroli.

• Komitet Ryzyka może korzystać z doradztwa i pomocy ze strony zewnętrznych doradców, jeżeli uzna to za konieczne do wypełniania swoich obowiązków;

Posiedzenie Komitetu Ryzyka odbyło się 28 czerwca 2018 roku.

Od dnia 22 września 2016 roku w skład Komitetu Ryzyka wchodzą następujące osoby:

• Per Lundeen
• Mariusz Grendowicz
• Roger Mattsson

Informacja zgodnie z wymogami szwedzkich przepisów dotyczących ładu korporacyjnego.

Arctic Paper S.A. jest spółką prawa polskiego, której akcje są dopuszczone do obrotu na Giełdzie P apierów Wartościowych w Warszawie, a także na giełdzie NASDAQ w Sztokholmie. Spółka jest pierwotnie notowana na giełdzie warszawskiej oraz równolegle na giełdzie sztokholmskiej. Spółki niezarejestrowane w Szwecji, których akcje zostały dopuszczone do obrot u na NASDAQ w Sztokholmie powinny stosować:

• zasady ładu korporacyjnego obowiązujące w kraju, w którym posiadają siedzibę, lub
• zasady ładu korporacyjnego obowiązujące w kraju, w którym są pierwotnie notowane, lub
• szwedzki kodeks ładu korporacyjnego (dalej "Kodeks szwedzki").

Arctic Paper S.A. stosuje zasady opisane w dokumencie "Dobre praktyki spółek notowanych na GPW 2016" (dalej "Dobre praktyki"), które mogą być stosowane przez spółki notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, a nie Kodek s szwedzki. W konsekwencji, postępowanie spółki Arctic Paper S.A. różni się od tego, które jest określone w Kodeksie szwedzkim w następujących istotnych aspektach.

Zgromadzenie akcjonariuszy

Główne dokumenty związane ze Zgromadzeniami Akcjonariuszy, takie jak powiadomienia, protokoły i przyjęte uchwały są przygotowywane w języku polskim i angielskim, ale nie w języku szwedzkim.

Powoływanie organów spółki

Polski model ładu korporacyjnego przewiduje dualistyczny system organów spółki, na który składa się Zarząd, organ wykonawczy, który jest powoływany przez Radę Nadzorczą, która z kolei nadzoruje działalność spółki i jest powoływana przez Zgromadzenie Akcjonariuszy. Audytorzy są wybierani przez Radę Nadzorczą.

Ani Dobre praktyki, ani żadne inne polskie przepisy nie wymagają by w spółce była powoływana komisja dokonująca wyboru kandydatów, w związku z czym komisja taka nie występuje wśród organów spółki. Każdy akcjonariusz jest uprawniony do zgłaszania kandydatów do Rady Nadzorczej. Odpowiednie informacje na temat zgłoszonych kandydatów do Rady Nadzorczej są publikowane na stronie internetowej spółki z odpowiednim wyprzedzeniem, takim by wszyscy akcjonariusze mogli podjąć przemyślaną decyzję w głosowaniu nad uchwałą powołującą nowego członka Rady Nadzorczej.

Zadania organów spółki

Zgodnie z zasadami dualistycznego systemu organów spółki, zadania zwykle wykonywane przez zarząd spółki prawa szwedzkiego, są wykonywane przez Zarząd lub Radę Nadzorczą spółki prawa polskiego.

Zgodnie z przepisami polskimi, członkowie Zarządu, w tym Dyrektor Generalny, będący prezesem Zarządu, nie mogą prowadzić działalności konkurencyjnej poza spółką. Prowadzenie innych rodzajów działalności poza spółką nie jest regulowane zarówno w Dobrych praktykach jak i przez inne polskie przepi sy, ale pewne ograniczenia zawarte są zwykle w indywidualnych umowach o pracę.

Wielkość i skład organów spółki

Skład Rady Nadzorczej powinien spełniać kryteria niezależności, takie jak są przyjęte w Kodeksie szwedzkim. Jednakże Zarząd – będący organem wykonawczym - składa się z osób pełniących funkcje wykonawcze w Arctic Paper S.A, tak więc jego członkowie nie mogą być uważani za niezależnych od Spółki. Kadencja członków Zarządu, tak samo jak członków Rady Nadzorczej, wynosi trzy lata.

Przewodniczący organów spółki

Rada Nadzorcza, a nie Zgromadzenie Akcjonariuszy, wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i jego zastępcę.

Postępowanie organów spółki

Regulamin Zarządu jest uchwalany przez Radę Nadzorczą, z kolei regulamin Rady Nadzorczej zostaje u chwalony przez Radę Nadzorczą. Regulaminy nie są corocznie weryfikowane, ich weryfikacja i zmiana następuje w razie potrzeby. Te same zasady dotyczą regulaminów komitetów działających w ramach Rady Nadzorczej, które są uchwalane przez Radę Nadzorczą. Dział ania Dyrektora Generalnego nie są osobno uregulowane, ponieważ jest on jednocześnie prezesem Zarządu,

Wynagradzanie osób zasiadających w organach spółki i kadry zarządczej

Zasady wynagradzania i wysokość wynagrodzenia członków Zarządu ustala Rada Nadz orcza oraz działający w jej ramach Komitet Wynagrodzeń. Wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej należy do kompetencji Zgromadzenia Akcjonariuszy. Programy motywacyjne są ustanawiane przez Radę Nadzorczą. Członkowie Rady Nadzorczej są upoważnieni do uczestni czenia w takich programach wyznaczonych dla kadry zarządczej. Nie ma ograniczeń w zakresie wysokości wynagrodzenia podczas trwania okresu wypowiedzenia ani w wysokości odprawy.

Informacje na temat ładu korporacyjnego

Polskie zasady ładu korporacyjnego nie wymagają tej samej szczegółowości odnośnie publikowanych informacji, jaka jest wymagana przez Kodeks szwedzki. Jednakże informacje na temat członków organów spółki, statutu spółki, wewnętrznych regulaminów i podsumowania istotnych różnic pomiędzy szwedzk im a polskim ujęciem ładu korporacyjnego i praw akcjonariuszy są publikowane na stronie internetowej Spółki.

Informacja Zarządu Arctic Paper S.A. o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej

Na podstawie oświadczenia Rady Nadzorczej Arctic Paper S.A. o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Arctic Paper oraz rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych Spółki za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 roku zgodnie z przepisami oraz n a podstawie oświadczenia otrzymanego od KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa , Zarząd Spółki informuje, że firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie, spełniali warunki do sporządzenia bezstronnego i nieza leżnego sprawozdania z badania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Arctic Paper oraz jednostkowych sprawozdań finansowych Spółki za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 roku zgodnie z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej.

Ponadto Zarząd Spółki informuje, że są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji. Grupa Arctic Paper posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie świadczenia na jej rzecz przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lu b członka jego sieci, dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu św iadczenia przez firmę audytorską.

Podpisy Członków Zarządu

Stanowisko	Imię i nazwisko	Data	Podpis
Prezes Zarządu Dyrektor Zarządzający	Michał Jarczyński	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Członek Zarządu Dyrektor Finansowy	Göran Eklund	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

Oświadczenia Zarządu

Dokładność i wiarygodność prezentowanych raportów

Członkowie Zarządu Arctic Paper S.A. oświadczają, iż zgodnie z ich najlepszą wiedzą:

• Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Arctic Paper za rok zakończony 31 grudnia 2018 roku i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Grupy Kapitałowej oraz jej wynik finansowy za 2018 rok;
• Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Arctic Paper w 2018 roku zawiera prawdziwy obraz rozwoju, osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej Arctic Paper, w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.

Podpisy Członków Zarządu

Stanowisko	Imię i nazwisko	Data	Podpis
Prezes Zarządu Dyrektor Zarządzający	Michał Jarczyński	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Członek Zarządu Dyrektor Finansowy	Göran Eklund	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe

za rok zakończony dnia 31 grudnia 2018 roku wraz ze sprawozdaniem z badania biegłego rewidenta

Skonsolidowane sprawozdania finansowe

Skonsolidowane sprawozdanie z zysków i strat

			Rok zakończony
		Rok zakończony	31 grudnia 2017
	Nota	31 grudnia 2018	(przekształcone)*
Działalność kontynuowana
Przychody ze sprzedaży papieru i celulozy	10.1	3 158 210	2 952 806
Przychody ze sprzedaży		3 158 210	2 952 806
Koszt własny sprzedaży	11.5	(2 608 260)	(2 416 931)
Zysk (strata) ze sprzedaży		549 950	535 875
Koszty sprzedaży	11.5	(346 177)	(348 093)
Koszty ogólnego zarządu	11.5	(88 205)	(92 671)
Pozostałe przychody operacyjne	11.1	47 418	43 654
Pozostałe koszty operacyjne	11.2	(32 288)	(29 060)
Zysk (strata) z działalności operacyjnej		130 698	109 705
Przychody finansowe	11.3	1 823	1 831
Koszty finansowe	11.4	(38 634)	(25 929)
Zysk (strata) brutto		93 888	85 608
Podatek dochodowy	13	(33 390)	(14 857)
Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej		60 498	70 751
Działalność zaniechana
Zysk (strata) za rok obrotowy z działalności zaniechanej	14	(4 609)	(5 637)
Zysk (strata) netto za rok obrotowy		55 889	65 113
Przypadający:
Akcjonariuszom jednostki dominującej, w tym:		7 673	36 841
- zysk (strata) z działalności kontynuowanej		12 282	42 479
- zysk (strata) z działalności zaniechanej		(4 609)	(5 637)
Akcjonariuszowi niekontrolującemu, w tym:		48 216	28 272
- zysk (strata) z działalności kontynuowanej		48 216	28 272
- zysk (strata) z działalności zaniechanej		-	-
		55 889	65 113
Zysk/(strata) na jedną akcję:
– podstawowy z zysku/(straty) za okres przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej	16	0,11	0,53
– podstawowy z zysku/(straty) z działalności kontynuowanej za okres
przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej	16	0,18	0,61
– rozwodniony z zysku za okres przypadającego akcjonariuszom
jednostki dominującej	16	0,11	0,53
– rozwodniony z zysku z działalności kontynuowanej za okres
przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej	16	0,18	0,61

* informacje na temat danych przekształconych znajdują się w nocie 7.4.1

Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów

	Nota	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017 (przekształcone)*
Zysk / (strata) netto okresu sprawozdawczego		55 889	65 113
Pozycje podlegające przeklasyfikowaniu do zysku/ (straty) w przyszłych okresach sprawozdawczych:
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	30.2	(4 881)	(48 581)
Wycena instrumentów finansowych	12	72 041	3 244
Podatek odroczony od wyceny instrumentów finansowych	13.1	(15 066)	(958)
Pozycje nie podlegające przeklasyfikowaniu do zysku/ (straty) w przyszłych okresach sprawozdawczych:
Zyski (straty) aktuarialne dotyczące programów określonych świadczeń	11.7	(3 083)	(5 343)
Podatek odroczony od zysków/(strat) aktuarialnych dotyczących programów określonych świadczeń	13.1	668	1 157
Pozostałe calkowite dochody		49 678	(50 481)
Całkowite dochody		105 567	14 633
Przypadające:
Akcjonariuszom jednostki dominującej		41 061	5 907
Akcjonariuszowi niekontrolującemu		64 506	8 726
informacje na temat danych przekształconych znajdują się w nocie 7.4.1 *

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej

			Na dzień	Na dzień
		Na dzień	31 grudnia 2017	1 stycznia 2017
	Nota	31 grudnia 2018	(przekształcone)*	(przekształcone)*
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe	18	901 960	821 488	821 746
Nieruchomości inwestycyjne	20	4 236	4 107	4 074
Aktywa niematerialne	21	49 160	51 108	57 033
Udziały we wspólnych przesięwzięciach	22	1 182	988	924
Inne aktywa finansowe	24.1	52 520	22 056	10 913
Inne aktywa niefinansowe	24.2	1 773	1 513	1 548
Aktywa z tytułu podatku odroczonego	13.3	27 137	32 387 -	21 879 -
		1 037 969	933 646	918 116
Aktywa obrotowe
Zapasy	27	478 614	350 996	360 353
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	28	365 946	330 071	343 496
Należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych		6 017	6 687	11 328
Inne aktywa niefinansowe	24.2	14 267	13 583	16 492
Inne aktywa finansowe	24.1	50 527	7 151	11 218
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	29	201 118	241 403	130 157
		1 116 489	949 891	873 044
Aktywa przeznaczone do sprzedaży	14	1 716	4 071	12 694
SUMA AKTYWÓW
		2 156 174	1 887 608	1 803 854
PASYWA
Kapitał własny
Kapitał własny (przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej)
Kapitał podstawowy	30.1	69 288	69 288	69 288
Kapitał zapasowy	30.3	407 976	447 638	447 638
Pozostałe kapitały rezerwowe	30.4	151 110	125 997	156 975
Różnice kursowe z przeliczenia	30.2	(12 338)	(9 207)	19 717
Zyski zatrzymane / Niepokryte straty	30.5	(27 745)	(72 665)	(137 965)
Zakumulowane inne całkowite dochody związane z działalnością
zaniechaną	14	(11 649)	(11 611)	(12 120)
		576 643	549 439	543 532
Udziały niekontrolujące	30.6	284 550	231 555 -	235 588 -
KAPITAŁ WŁASNY OGÓŁEM		861 193	780 993	779 120
Zobowiązania długoterminowe
Oprocentowane kredyty, obligacje i pożyczki	32	246 805	372 576	275 464
Rezerwy	33	106 846	101 554	90 313
Pozostałe zobowiązania finansowe	32	2 854	3 945	30 082
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	13.3	68 316	31 885	9 406
Rozliczenia międzyokresowe	34.2	16 560	18 752	20 924
Zobowiązania krótkoterminowe		441 381	528 712	426 189
Oprocentowane kredyty, obligacje i pożyczki	32	223 698	39 440	55 367
Rezerwy	33	939	4 667	-
Pozostałe zobowiązania finansowe	32	8 486	33 153	26 686
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania	34.1	516 678	423 868	399 727
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego		1 141	570	179
Rozliczenia międzyokresowe	34.2	99 303	74 576	98 498
		850 245	576 275	580 457
Zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do sprzedaży	14	3 355	1 626	18 088
ZOBOWIĄZANIA RAZEM		1 294 981	1 106 614	1 024 734
SUMA PASYWÓW		2 156 174	1 887 608	1 803 854

* informacje na temat danych przekształconych znajdują się w nocie 7.4.1

Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych

			Okres
		Okres	12 miesięcy
		12 miesięcy	zakończony
		zakończony	31 grudnia 2017
	Nota	31 grudnia 2018	(przekształocne)*
Przep ływy środ ków p ieniężnych z d zia ła lności op era cyjnej
Zysk/(strata) brutto z działalności kontynuowanej		93 888	85 608
Zysk/(strata) brutto z działalności zaniechanej		(4 733)	(5 645)
Zysk (strata) brutto		89 154	79 963
Korekty o pozycje:
Amortyzacja	11.6	92 788	110 923
Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych		3 378	(699)
Utrata wartości aktywów niefinansowych		-	23 761
Odsetki i dywidendy, netto		22 525	22 344
Zyski / strata na działalności inwestycyjnej		74	196
Zmiana stanu należności oraz pozostałych aktywów niefinansowych	29.1	(40 368)	(9 227)
Zmiana stanu zapasów	29.1	(129 261)	(2 316)
Zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek	29.1	94 858	42 711
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych	29.1	21 997	(13 335)
Zmiana stanu rezerw	29.1	(1 089)	3 790
Podatek dochodowy zapłacony		(5 179)	1 363
Certyfikaty kogeneracji		659	5 601
Pozostałe	29.1	(927)	(3 480)
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej		148 609	261 595
Przep ływy środ ków p ieniężnych z d zia ła lności inwestycyjnej
Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych		914	290
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych	29.1	(175 300)	(181 448)
Inne wydatki / wpływy inwestycyjne		416	442
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej		(173 970)	(180 715)
Przep ływy środ ków p ieniężnych z d zia ła lności f ina nsowej
Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym		51 209	(54 203)
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego		(23 707)	(4 070)
Wpływy z innych zobowiązań finansowych		1	-
Spłata innych zobowiązań finansowych		416	(17 066)
Wpływy z tytułu zaciągnięcia pożyczek, kredytów i obligacji		40 325	228 611
Spłata pożyczek i kredytów		(34 839)	(75 824)
Odsetki zapłacone		(22 259)	(22 891)
Dywidendy wypłacone udziałowcom AP SA	17	(13 857)	-
Dywidendy wypłacone udziałowcom niekontrolującym	30.6	(11 510)	(12 759)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej		(14 221)	41 798
Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów		(39 583)	122 678
Różnice kursowe netto		(2 179)	(10 303)
Środki pieniężne na początek okresu	29	243 851	131 476
Środki pieniężne na koniec okresu	29	202 090	243 851

Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

		Przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej
	Nota	Kapitał podstawowy	Kapitał zapasowy	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Pozostałe kapitały rezerwowe	Zyski zatrzymane (Niepokryte straty)	Zakumulowane inne całkowite dochody związane z działalnością zaniechaną	Razem	Kapitały akcjonariuszy niekontrolujących	Kapitał własny ogółem
Na dzień 1 stycznia 2018 roku		69 288	447 638	(9 207)	125 997	(72 665)	(11 611)	549 439	231 555	780 993
Zysk/(strata) netto za rok obrotowy		-	-	-	-	7 673	-	7 673	48 216	55 889
Inne całkowite dochody za rok		-	-	(3 168)	38 971	(2 415)	-	33 388	16 290	49 678
Całkowite dochody za rok		-	-	(3 168)	38 971	5 258	-	41 061	64 506	105 567
Podział wyniku finansowego	30.5	-	(39 662)	-	-	39 662	-	-	-	-
Działalność zaniechana	14	-	-	37	-	-	(37)	-	-	-
Wypłata dywidendy udziałowcom AP SA	17	-	-	-	(13 857)	-	-	(13 857)	-	(13 857)
Wypłata dywidendy akcjonariuszom niekontrolującym	30.6	-	-	-	-	-	-	-	(11 510)	(11 510)
Na dzień 31 grudnia 2018 roku		69 288	407 976	(12 338)	151 110	(27 745)	(11 649)	576 643	284 550	861 193

		Przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej
	Nota	Kapitał podstawowy	Kapitał zapasowy	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	Pozostałe kapitały rezerwowe	Zyski zatrzymane (Niepokryte straty)	Zakumulowane inne całkowite dochody związane z działalnością zaniechaną	Razem	Kapitały akcjonariuszy niekontrolujących	Kapitał własny ogółem
Na dzień 1 stycznia 2017 roku (przed przekształceniem)		69 288	447 638	19 717	156 975	(127 542)	(12 120)	553 955	235 588	789 543
Korekta bilansu otwarcia	7.4.1	-	-	-	-	(10 423)	-	(10 423)	-	(10 423)
Na dzień 1 stycznia 2017 roku		69 288	447 638	19 717	156 975	(137 965)	(12 120)	543 532	235 588	779 120
Zysk/(strata) netto za rok obrotowy		-	-	-	-	36 841	-	36 841	28 272	65 113
Inne całkowite dochody za rok		-	-	(28 415)	1 666	(4 186)	-	(30 935)	(19 546)	(50 481)
Całkowite dochody za rok		-	-	(28 415)	1 666	32 656	-	5 907	8 726	14 633
Podział wyniku	30.5	-	-	-	(32 644)	32 644	-	-	-	-
Działalność zaniechana	14	-	-	(509)	-	-	509	-	-	-
Wypłata dywidendy akcjonariuszom niekontrolującym	30.6 30.6	-	-	-	-	-	-	-	(12 759)	(12 759)
Na dzień 31 grudnia 2017 roku		69 288	447 638	(9 207)	125 997	(72 665)	(11 611)	549 439	231 555	780 993

Korekta bilansu otwarcia oraz informacje na temat danych przekształconych zostały opisane w nocie 7.4.1.

Zasady (polityki) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające

1. Informacje ogólne

Grupa Arctic Paper jest producentem objętościowego papieru książkowego, oferującym szeroki asortyment produktów w tym segmencie oraz graficznego papieru wysokogatunkowego. Produkujemy wiele rodzajów bezdrzewnego papieru niepowlekanego oraz powlekanego, a także drzewnego papieru niepowlekanego dla drukarni, dystrybutorów papieru, wydawców książek i czasopism oraz branży reklamowej. Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa Arctic Paper zatrudnia około 1.730 osób w swoich papierniach, spółkach zajmujących się sprzedażą papieru oraz w spółkach celulozowych, biurze zakupu oraz spółce produkującej opakowania do żywności. Nasze papiernie zloka lizowane są w Polsce i Szwecji. Celulozownie zlokalizowane są w Szwecji. Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa posiadała 14 Biur Sprzedaży zapewniających dostęp do wszystkich rynków europejskich, w tym Europy Centralnej i Wschodniej. Nasze skonsolidowane przychody ze sprzedaży za 12 miesięcy 2018 roku wyniosły 3.158 milionów PLN.

Arctic Paper S.A. jest spółką holdingową utworzoną w kwietniu 2008 roku. W wyniku restrukturyzacji kapitałowej przeprowadzonej w 2008 roku papiernie Arctic Paper Kostrzyn (Polska) i Arctic Paper Munkedals (Szwecja) oraz Spółki Dystrybucyjne i biura sprzedaży stały się własnością Arctic Paper S.A. Poprzednio były one własnością Arctic Paper AB (później Trebruk AB), spółki pośrednio dominującej wobec Arctic Paper S.A. Ponadto, w ramach ekspansji, Grupa nabyła w listopadzie 2008 roku papiernię Arctic Paper Mochenwangen (Niemcy) a w marcu 2010 roku papiernię Grycksbo (Szwecja). W grudniu 2012 roku Grupa nabyła pakiet kontrolny akcji Rottneros AB, notowanej na giełdzie NASDAQ w Sztokholmie i posiadającej udziały w dwóch celulozowniach (Szwecja).

W ciągu 2015 roku Zarząd Arctic Paper ogłosił, że rozpoczął aktywne poszukiwanie nabywcy dla fabryki Arctic Paper Mochenwangen, a także równolegle poddał ocenie możliwość podjęcia działań w celu dalszej redukcji strat tej papierni, w tym związanych z wygaszaniem produkcji. Z tego względu działalność Grupy Mochenwangen została potraktowana w niniejszym raporcie jako działalność zaniechana.

Jednostka Dominująca jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu – Nowe Miasto i Wilda, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000306944. Jednostce Dominującej nadano numer statystyczny REGON 080262255.

Spółka posiada też oddział zagraniczny, którego siedziba znajduje się w Szwecji, w Göteborgu .

Przedmiot działalności

Podstawowym przedmiotem działalności Grupy Arctic Paper jest produkcja papieru. Dodatkowymi przedmiotami działalności Grupy, podporządkowanymi produkcji papieru, są:

• Produkcja i sprzedaż celulozy,
• Wytwarzanie energii elektrycznej,
• Przesyłanie energii elektrycznej,
• Dystrybucja energii elektrycznej,
• Produkcja ciepła,
• Dystrybucja ciepła,
• Usługi logistyczne,
• Dystrybucja papieru.

Struktura akcjonariatu

				według stanu na 31.12.2018				według stanu na 31.12.2017
		Udział w kapitale zakładowym		Udział w ogólnej liczbie głosów		Udział w kapitale zakładowym		Udział w ogólnej liczbie głosów
Akcjonariusz	Ilość akcji	[%]	Ilość głosów	[%]	Ilość akcji	[%]	Ilość głosów	[%]
Thom a s O nsta d	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%	47 205 107	68, 13%
- pośrednio poprzez	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%	40 981 449	59,15%
Nemus Holding AB	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%	40 381 449	58,28%
inny podmiot	600 000	0,87%	600 000	0,87%	600 000	0,87%	600 000	0,87%
- bezpośrednio	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%	6 223 658	8,98%
Pozosta li	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%	22 082 676	31, 87%
Razem	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%	69 287 783	100,00%
Akcje własne	-	0,00%	-	0,00%	-	0,00%	-	0,00%
Ra zem	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%	69 287 783	100, 00%

Głównym akcjonariuszem Arctic Paper S.A. jest spół ka prawa szwedzkiego Nemus Holding AB (należąca pośrednio do Pana Thomasa Onstad) posiadająca na dzień 31 grudnia 2018 roku 40.381.449 akcji naszej Spółki stanowiących 58,28% jej kapitału zakładowego odpowiadających 58,28% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu. Tym samym Nemus Holding AB jest podmiotem dominującym w stosunku do Emitenta.

Ponadto, Pan Thomas Onstad, pośredni akcjonariusz Nemus Holding AB, posiada bezpośrednio 6.223.658 Akcji stanowiących 8,98% całkowitej liczby akcji Spółki oraz przez inny podmiot 600 000 akcji stanowiących 0,87% całkowitej liczby Akcji Spółki. Łączny bezpośredni i pośredni udział Pana Thomasa Onstada w kapitale Arctic Paper S.A. wynosi 68,13% na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 68,13%) i nie zmienił się do dnia niniejszego raportu.

2. Skład Grupy

W skład Grupy wchodzi Arctic Paper S.A. oraz następujące spółki zależne:

Jednostka	Siedziba	Przedmiot działalności	Udział Grupy w kapitale jednostek zależnych na dzień
			18 marca 2019	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Arctic Paper Kostrzyn S.A.	Polska, Fabryczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą	Produkcja papieru	100%	100%	100%
Arctic Paper Munkedals AB	Szwecja, SE 455 81 Munkedal	Produkcja papieru	100%	100%	100%
Arctic Paper Mochenwangen GmbH	Niemcy, Fabrikstrasse 62, DE-882, 84 Wolpertswende	Produkcja papieru	99,74%	99,74%	99,74%
Arctic Paper Grycksbo AB	Szwecja, Box 1, SE 790 20 Grycksbo	Produkcja papieru	100%	100%	100%
Arctic Paper UK Limited	Wielka Brytania, Quadrant House, 47 Croydon Road, Caterham, Surrey	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Baltic States SIA	Łotwa, K. Vardemara iela 33-20, Riga LV-1010	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Deutschland GmbH	Niemcy, Am Sandtorkai 72, 20457 Hamburg	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Benelux S.A.	Belgia, Ophemstraat 24, B-3050 Oud-Heverlee	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Schweiz AG	Szwajcaria, Gutenbergstrasse 1, CH-4552 Derendingen	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Italia srl	Włochy, Via Cavriana 7, 20 134 Mediolan	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Danmark A/S	Dania, Korskildelund 6 DK-2670 Greve	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper France SAS	Francja, 43 rue de la Breche aux Loups, 75012 Paryż	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Espana SL	Hiszpania, Avenida Diagonal 472-474, 9-1 Barcelona	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Papierhandels GmbH	Austria, Hainborgerstrasse 34A, A-1030 Wiedeń	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Polska Sp. z o.o.	Polska, Okrężna 9, 02-916 Warszawa	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Norge AS	Norwegia, Eikenga 11-15, NO-0579 Oslo	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Sverige AB	Szwecja, SE 455 81 Munkedal	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper East Sp. z o.o.	Polska, Fabryczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą	Pośrednictwo w sprzedaży	100%	100%	100%
Arctic Paper Investment GmbH *	Niemcy, Fabrikstrasse 62, DE-882, 84 Wolpertswende	Działalność spółek holdingowych	100%	100%	100%
Arctic Paper Finance AB	Szwecja, Box 383, 401 26 Göteborg	Działalność spółek holdingowych	100%	100%	100%
Arctic Paper Verwaltungs GmbH *	Niemcy, Fabrikstrasse 62, DE-882 84 Wolpertswende	Działalność spółek holdingowych	100%	100%	100%
Arctic Paper Immobilienverwaltung GmbH&Co. KG*	Niemcy, Fabrikstrasse 62, DE-882 84 Wolpertswende	Działalność spółek holdingowych	94,90%	94,90%	94,90%

Jednostka	Siedziba	Przedmiot działalności		Udział Grupy w kapitale jednostek zależnych na dzień
			18 marca 2019	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Arctic Paper Investment AB **	Szwecja, Box 383, 401 26 Göteborg	Działalność spółek holdingowych	100%	100%	100%
EC Kostrzyn Sp. z o.o.	Polska, ul. Fabryczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą	Wynajem nieruchomości oraz maszyn i urządzeń	100%	100%	100%
Arctic Paper Munkedals Kraft AB	Szwecja, 455 81 Munkedal	Produkcja energii wodnej	100%	100%	100%
Rottneros AB	Szwecja, Sunne	Działalność spółek holdingowych	51,27%	51,27%	51,27%
Rottneros Bruk AB	Szwecja, Sunne	Produkcja celulozy	51,27%	51,27%	51,27%
Utansjo Bruk AB	Szwecja, Harnösand	Spółka nie prowadząca działalności	51,27%	51,27%	51,27%
Vallviks Bruk AB	Szwecja, Söderhamn	Produkcja celulozy	51,27%	51,27%	51,27%
Rottneros Packaging AB	Szwecja, Sztokholm	Produkcja opakowań do żywności	51,27%	51,27%	51,27%
SIA Rottneros Baltic	Łotwa, Ventspils	Biuro zakupów	51,27%	51,27%	51,27%

* - spółki utworzone w celu nabycia Arctic Paper Mochenwangen GmbH

** - spółka utworzona w celu nabycia Grycksbo Paper Holding AB (zamkniętej w ciągu 2015 roku) i pośrednio Arctic Paper Grycksbo AB

Na dzień 31 grudnia 2018 roku, jak również na dzień publikacji niniejszego raportu procentowy udział w głosach posiadanych przez Grupę w spółkach zależnych odpowiadał procentowemu udziałowi w kapitale podstawowym tych spółek. Wszystkie jednostki zależne wchodzące w skład Grupy podlegają konsolidacji metodą pełną w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę, a przestają być konsolidowane od dnia ustania kontroli.

3. Skład organów zarządzających i nadzorujących

Zarząd Jednostki Dominującej

Na dzień 31 grudnia 2018 roku w skład Zarządu Jednostki Dominującej wchodzili:

• Per Skoglund Prezes Zarządu powołany w dniu 27 kwietnia 2016 roku (powołany na Członka Zarządu w dniu 27 kwietnia 2011 roku);
• Göran Eklund Członek Zarządu powołany w dniu 30 sierpnia 2017 roku.

Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 10 grudnia 2018 roku odwołała ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2019 roku Pana Pera Skoglunda z funkcji Prezesa Zarządu i jednocześnie powołała z dniem 1 lutego 2019 roku do pełnienia tej funkcji Pana Michała Jarczyńskiego.

Skład Zarządu Jednostki Dominującej na dzień publikacji niniejszego sprawozdania stanowią:

• Michał Jarczyński Prezes Zarządu
• Göran Eklund Członek Zarządu

Od dnia 31 grudnia 2018 roku do dnia publikacji niniejszego rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie miały miejsca inne zmiany w składzie Zarządu Jednostki Dominującej.

Rada Nadzorcza Jednostki Dominującej

Na dzień 31 grudnia 2018 roku w skład Rady Nadzorczej Jednostki Dominującej wchodzili:

• Per Lundeen Przewodniczący Rady Nadzorczej powołany 22 września 2016 roku (powołany do Rady Nadzorczej w dniu 14 września 2016 roku;
• Roger Mattsson Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej powołany w dniu 22 września 2016 roku. (powołany na Członka Rady Nadzorczej w dniu 16 września 2014 roku);
• Thomas Onstad Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 22 października 2008 roku;
• Mariusz Grendowicz Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 28 czerwca 2012 roku;
• Maciej Georg Członek Rady Nadzorczej powołany w dniu 14 września 2016 roku.

Do dnia publikacji niniejszego raportu nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej Jednostki Dominującej.

Komitet Audytu Jednostki Dominującej

Na dzień 31 grudnia 2018 roku w skład Komitetu Audytu Jednostki Dominującej wchodzili:

• Mariusz Grendowicz Przewodniczący Komitetu Audytu powołany w dniu 18 wrzesnia 2017 roku (powołany na Członka Komitetu Audytu w dniu 20 lutego 2013 roku).
• Roger Mattsson Członek Komitetu Audytu powołany w dniu 23 czerwca 2016 roku;
• Maciej Georg Członek Komitetu Audytu powołany w dniu 22 września 2016 roku.

Do dnia publikacji niniejszego raportu nie było dalszych zmian w składzie Komitetu Audytu Jednostki Dominującej.

4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 18 marca 2019 roku.

5. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach

Profesjonalny osąd

W procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych ma profesjonalny osąd kierownictwa.

Zobowiązania z tytułu leasingu operacyjnego i finansowego – Grupa jako leasingobiorca

Grupa posiada umowy leasingu, które według osądu Zarządu, spełniają kryteria leasingu operacyjnego oraz umowy, które spełniają kryteria leasingu finansowego. Grupa dokonuje klasyfikacji leasingu jako operacyjny lub finansowy w oparciu o ocenę, w jakim zakresie ryzyko i pożytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu przypadają w udziale leasingodawcy, a w jakim leasingobiorcy. Ocena ta opiera się na treści ekonomicznej każdej transakcji.

Identyfikacja kontroli nad nabywanymi jednostkami i wspólne przedsięwzięcia

W przypadku nabywania udziałów w innych jednostkach Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje profesjonalnego osądu w zakresie oceny, czy sprawuje ona nad nimi kontrolę lub współkontrolę oraz w zakresie metody ujęcie tej transakcji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie wytycznych zawartych w MSSF 10, MSSF 3 i MSSF 11 .

Umowa na odbiór gazu

Grupa zawiera transakcje typu "bierz lub płać", dotyczące odbioru dostaw gazu do spółki Arctic Paper Kostrzyn S.A. na własny użytek. W odniesieniu do tych transakcji Grupa na kazdy dzień bilansowy sprawdza, czy przyznany minimalny limit w zkaresie odbioru gazu został wykorzystany i czy na dzień bilansowy Grupa nie jest zobowiązana do zawiązania rezerwy na rozliczenie w zakresie nieodebranych ilości.

Segmenty operacyjne

Grupa rozpoznaje następujące segmenty operacyjne: Niepowlekane, Powlekane, Celuloza oraz Pozostałe. Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje profesjonalnego osądu w zakresie indetyfikacji tych segmentów na podstawie wytycznych zawartych w MSSF 8. Szczegółowy sposób idetyfikacji segmentów oraz podstawowe dane finansowe są prezentowane w nocie 10 ninjeszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Waluty funkcjonalne

Dane finansowe jednostek wchodzących w skład Grupy będące podstawą skonsolidowanego sprawozdania finansowego są określone w walutach funkcjonalnych tych jednostek a następnie przeliczane na walutę prezentacji tj. PLN, zgodnie z zasadami opisanymi w nocie 6.2. i 9.4. ninjeszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Zarząd Jednostki Dominującej dokonuje profesjonalnego osądu w zakresie określenia walut funkcjonalnych dla danej jednostki na podstawie wytycznych zawartych w MSR 21.

Działalność zaniechana

Dnia 28 lipca 2015 roku Zarząd Arctic Paper S.A. ogłosił program poprawy rentowności Grupy, którego celem jest redukcja kosztów działalności. Jednocześnie Zarząd Arctic Paper ogłosił, że rozpoczął aktywne poszukiwanie nabywcy dla fabryki Arctic Paper Mochenwangen, a także równolegle poddał ocenie możliwość podj ęcia działań w celu dalszej redukcji strat tej Papierni, w tym związanych z wygaszaniem produkcji. Ze względu na istotną część działalności Grupy prowadzoną przez AP Mochenwangen i spółki powstałe w celu nabycia Papierni oraz ich wyodrębnienie operacyjne i geograficzne, Zarząd uznał działalność Grupy Mochenwangen jako działalność zaniechaną na dzień 31 grudnia 2015 roku i na dzień 31 grudnia 2016 roku.

Na dzień 31 grudnia 2017 roku i 31 grudnia 2018 roku Zarząd także uznał działalność Grupy Mochenangen jako działalność zaniechaną z wyjątkiem rezerwy na odprawy emerytalne jako zobowiązanie, które nie zostanie sprzedane z pozostałymi aktywami tej Grupy.

Na wartość głównego aktywa Grupy Mochenwangen, czyli gruntu, istotny wpływ mają wyniki badań środowiskowych m.in. określających stopień skażenia gruntu. Na dzień bilansowy Grupa jest w trakcie przeprowadzania badań w tym zakresie.

Więcej informacji na temat działalności zaniechanej zostało wykazane w nocie 14 niniejszego skonsolidowanego sprawoz dania finansowego.

Niepewność szacunków

Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień bilansowy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w następnym roku finansowym.

Utrata wartości rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych w Arctic Paper Mochenwangen oraz w Arctic Paper Grycksbo

Na dzień 31 grudnia 2012 roku został przeprowadzony dla spółki produkcyjnej Arctic Paper Mochenwangen test utraty wartości w odniesieniu do rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych. W wyniku tego testu dokonano dalszego odpisu

wartości netto rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych na dzień 31 grudnia 2012 roku. W rezultacie wartość tych aktywów na powyższą datę wyniosła 0 tys. PLN.

Nakłady inwestycyjne poniesione w latach 2013-2016 roku były w całości ujmowane w kosztach w momencie ich poniesienia. W 2017 i 2018 roku Arctic Paper Mochenwangen nie ponosił nakładów inwestycyjnych. Od 31 grudnia 2015 roku działalność Grupy Arctic Paper Mochenwangen jest prezentowana jako działalność zaniechana.

Na dzień 30 czerwca 2013 roku i 31 grudnia 2013 roku zostały przeprowadzone dla spółki produkcyjnej Arctic Paper Grycksbo testy utraty wartości w odniesieniu do rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych. W wyniku tych testów dokonano odpisów wartości netto rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych odpowiednio na dzień 30 czerwca 2013 roku i 31 grudnia 2013 roku.

Na dzień 31 grudnia 2015 roku i 31 grudnia 2016 roku po corocznej ocenie przesłanek dotyczących wystąpienia utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych, Zarząd stwierdził potrzebę przeprowadzenia testów na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych na te dni. Wyniki przeprowadzonych testów nie wykazały dalszej utraty w artości tych aktywów.

Na dzień 31 grudnia 2017 roku został przeprowadzony dla spółki produkcyjnej Arctic Paper Grycksbo test utraty wartości w odniesieniu do rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych. W wyniku tego testu dokonano odpisu wartości netto rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych odpowiednio na dzień 31 grudnia 201 7 roku.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku po corocznej ocenie przesłanek dotyczących wystąpienia utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych, Zarząd stwierdził potrzebę przeprowadzenia testu na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych na ten dzień. Wyniki przeprowadzonego testu nie wykazały dalszej utraty wartości tych aktywów.

Wyniki przeprowadzonych testów zostały przedstawione w nocie nr 25.

Świadczenia emerytalne oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia

Koszt programu świadczeń emerytalnych po okresie zatrudnienia jest ustalany przy zastosowaniu technik aktuarialnych. Dokonane szacunki zostały przedstawione w nocie nr 26. Dokonanie aktuarialnej wyceny wymaga przyjęcia pewnych założeń, co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzenia, wskaźnika umieralności oraz prognozowanego wzrostu świadczeń emerytalnych. Z uwagi na długoterminowy charakter takich programów szacunki te są obciążone pewną dozą niepewności.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostaną osiągnięte zyski podatkowe pozwalające na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Obliczenia aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego zostały przedstawione w nocie nr 13.3.

Wartość godziwa instrumentów finansowych

Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek ustala się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Wartość godz iwa instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie nr 40.

Stawki amortyzacyjne

Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych. Grupa corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków. Zakres przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych został przedstawiony w nocie nr 9.5 a dla aktywów niematerialnych w nocie 9.7.

Niepewność związana z rozliczeniem podatkowym

Regulacje dotyczące podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych oraz obciążeń związanych z ubezpieczeniami społecznymi podlegają częstym zmianom. Te częste zmiany powodują brak odpowiednich punktów odniesienia, niespójne interpretacje oraz nieliczne ustanowione precedensy, które mogłyby mieć zastosowanie. Obowiązujące przepisy zawierają również niejasności, które powodują różnice w opiniach, co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych, zarówno pomiędzy organami państwowymi jak i organami państwowymi i przedsiębiorstwami.

Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności (na przykład kwestie celne czy dewizowe) mogą być przedmiotem kontroli organów, które uprawnione są do nakładania wysokich kar i grzywien, a wszelkie dodatkowe zobowiązania podatkowe, wynikające z kontroli, muszą zostać zapłacone wraz z wysokimi odsetkami. Te warunki powodują, że ryzyko podatkowe w Polsce jest większe niż w krajach o bardziej dojrzałym systemie podatkowym.

W konsekwencji, kwoty prezentowane i ujawniane w sprawozdaniach finansowych mogą się zmienić w przyszłości w wyniku ostatecznej decyzji organu kontroli podatkowej.

Z dniem 15 lipca 2016 r. do Ordynacji Podatkowej zostały wprowadzone zmiany w celu uwzględnienia postanowień Ogólnej Klauzuli Zapobiegającej Nadużyciom (GAAR). GAAR ma zapobiegać powstawaniu i wykorzystywaniu sztucznych struktur prawnych tworzonych w celu uniknięcia zapłaty podatku w Polsce. GAAR definiuje unikanie opodatkowania jako czynność dokonaną przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Zgodnie z GAAR taka czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny. Wszelkie występowanie (i) nieuz asadnionego dzielenia operacji, (ii) angażowania podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego, (iii) elementów wzajemnie się znoszących lub kompensujących oraz (iv) inne działania o podobnym działaniu do wcześniej wspom nianych, mogą być potraktowane jako przesłanka istnienia sztucznych czynności podlegających przepisom GAAR. Nowe regulacje wymagają znacznie większego osądu przy ocenie skutków podatkowych poszczególnych transakcji.

Klauzulę GAAR należy stosować w odniesieniu do transakcji dokonanych po jej wejściu w życie oraz do transakcji, które zostały przeprowadzone przed wejściem w życie klauzuli GAAR, ale dla których po dacie wejścia klauzuli w życie korzyści były lub są nadal osiągane. Wdrożenie powyższych przepisów umożliwia polskim organom kontroli podatkowej kwestionowanie realizowanych przez podatników prawnych ustaleń i porozumień, takich jak restrukturyzacja i reorganizacja grupy. Grupa ujmuje i wycenia aktywa lub zobowiązania z tytułu bieżącego i odroczonego podatku dochodowego przy zastosowaniu wymogów MSR 12 Podatek dochodowy w oparciu o zysk (stratę podatkową), podstawę opodatkowania, nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe i stawki podatkowe, uwzględniając ocenę niepewności związanych z rozliczeniami podatkowymi. Gdy istnieje niepewność co do tego, czy i w jakim zakresie organ podatkowy będzie akceptował poszczególne rozliczenia podatkowe transakcji, Grupa ujmuje te rozliczenia uwzględniając ocenę niepewności.

Odpisy aktualizujące zapasy i należności

Grupa szacuje odpis z tytułu utraty wartości należności w wysokości strat kredytowych oczekiwanych w całym okresie życia należności od momentu jej początkowego ujęcia. Wartość odpisu na nalezności stanowi różnica pomiędzy wartością bilansową należności a jej szacowaną prawdopodobną wartością uzyskaną z jej zapłaty.

Odpis na zapasy występuje w przypadku gdy wartość bilansowa danego asortymentu jest niższa niż jego cena sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto jest oszacowywana jako możliwa do uzyskania cena sprzedaży danego asortymentu pomniejszona o koszty sprzedaży.

6. Podstawa sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem nieruchomości inwestycyjnych i pochodnych instrumentów finansowych, które są wyceniane według wartości godziwej. Do instrumentów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa zalicza kontrakty walutowe typu forward, kontrakt na zakup energii elektrycznej, kontrakt na sprzedaż celulozy, opcję typu floor oraz kontrakty typu SWAP odsetkowy, w przypadku kiedy nie podlegają zasadom rachunkowości zabezpieczeń (Nota 40).

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w złotych ("PLN"), a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w tysiącach PLN.

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji, Grupa zobowiązała się do dotrzymania określonych wskaźników finansowych , które są kalkulowane na koniec każdego kwartału. Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa nie utrzymała wymaganego umową kredytową zawartą z konsorcjum banków finansujących (Santander Bank S.A., Bank BGŻ BNP Paribas S.A. oraz Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju) poziomu wskaźnika Cashflow Cover będącego stosunkiem przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej do wartości spłat zobowiązań finansowych dokonanych w ostatnich 12 miesiącach od końca danego kwartału bez uwzględnienia danych działalności zaniechanej i Grupy Rottneros. Niedotrzymanie wskaźnika było spowodowane niższymi przepływami pieniężnymi z działalności operacyjnej w 2018 roku wynikającymi przede wszystkim z wyższego wartościowego stanu zapasu z powodu wysokich cen celulozy.

Po dniu bilansowym Arctic Paper S.A. otrzymała od Santander Bank S.A. działającego jako agenta konsorcjum banków finansujących pisemne zapewnienie, że niespełnienie przez Grupę wymaganego poziomu wskaźnika Cashflow Cover na 31 grudnia 2018 roku nie stanowi przypadku naruszenia warunków umowy kredytowej z dnia 9 września 2016 roku ("default"). Zgodnie z wymogami MSR 1 ze względu na brak takiego zapewnienia na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa zaprezentowała całe zadłużenie wobec konsorcjum banków na ten dzień w wysokości 192.613 tys. PLN jako zobowiązanie krótkoterminowe: oprocentowane kredyty, pożyczki i obligacje.

Spełnienie wskaźnika na kolejne daty testowania spowoduje, że zadłużenie wobec konsorcjum banków zostanie zaprezentowane ponownie jako zobowiązanie długoterminowe.

Oświadczenie o zgodności

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską ("MSSF UE"). Na dzień bilansowy, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Grupę działalność, w zakresie stosowanych przez Grupę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie oraz standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską.

MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości ("RMSR") . Niektóre jednostki zależne Grupy prowadzą swoje księgi rachunkowe zgodnie z polityką (zasadami) rachunkowości określonymi przez Ustawę z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości ("Ustawa") z późniejszymi zmianami i wydanymi na jej podstawie przepisami ("polskie standardy rachunkowości") lub zgodnie z innymi lokalnymi standardami rachunkowości właściwymi dla jednostek zagranicznych. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera korekty niezawarte w księgach rachunkowych jednostek Grupy wprowadzone w celu doprowadzenia danych finansowych tych jednostek do uzyskania wartości zgodnych z MSSF UE.

Waluta sprawozdania finansowego i waluty funkcjonalne

Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy zostały przedstawione w PLN, które są również walutą funkcjonalną Jednostki Dominującej. Dla każdej z jednostek zależnych ustalana jest waluta funkcjonalna i aktywa oraz zobowiązania danej jednostki są mierzone w tej walucie funkcjonalnej. Walutami funkcjonalnymi spółek Grupy uwzględnionymi w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym są: złoty polski (PLN), korona szwedzka (SEK), euro (EUR), korona norweska (NOK), korona duńska (DKK), funt szterling (GBP) oraz frank szwajcarski (CHF).

7. Zmiany w dotychczas stosowanych zasadach rachunkowości i porównywalność danych

Zmiany w dotychczasowych zasadach rachunkowości

Zasady (polityki) rachunkowości zastosowane do sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego są spójne z tymi, które zastosowano przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy z a rok zakończony 31 grudnia 2017 roku, z wyjątkiem zastosowania następujących zmian do standardów oraz nowych interpretacji obowiązujących dla okresów rocznych rozpoczynających się po dniu 1 stycznia 2018 roku:

— MSSF 15 Przychody z umów z klientami (opublikowano dnia 28 maja 2014 roku), – mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2018 roku lub później,

Zarząd dokonał analizy posiadanych umów i ze względu na ich charakter oraz brak niestandardowych zapisów zmiany dotyczące MSSF 15 nie miały istotnego wpływu na wyniki Grupy (szczegóły omówiono w nocie 7.2. niniejszego sprawozdania).

— MSSF 9 Instrumenty Finansowe (opublikowano dnia 24 lipca 2014 roku) – mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2018 roku lub później,

Zarząd dokonał analizy posiadanych umów i ze względu na ich charakter zmiany dotyczące MSSF 9 nie miały istotnego wpływu na wyniki Grupy (szczegóły omówiono w nocie 7.3. niniejszego sprawozdania).

Wdrożenie MSSF 15

Wybrane zasady rachunkowości

Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 15 Przychody z umów z klientami ("MSSF 15"), który został wydany w maju 2014 roku, a następnie zmieniony w kwietniu 2016 roku, ustanawia tzw. Model Pięciu Kroków rozpoznawania przychodów wynikających z umów z klientami:

• Wymogi identyfikacji umowy z klientem: umowa z klientem spełnia swoją definicję, gdy zostaną spełnione wszystkie następujące kryteria: strony umowy zawarły umowę i są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków; Grupa jest w stanie zidentyfikować prawa każdej ze stron dotyczące dóbr lub usług, które mają zostać przekazane; Grupa jest w stanie zidentyfikować warunki płatności za dobra lub usługi, które mają zostać przekazane; umowa ma treść ekonomiczną oraz jest prawdopodobne, że Grupa otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi.
• Identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczenia: w momencie zawarcia umowy Grupa dokonuje oceny dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie z klientem i identyfikuje jako zobowiąz anie do wykonania świadczenia każde przyrzeczenie do przekazania na rzecz klienta: dobra lub usługi (lub pakietu dóbr lub usług), które można wyodrębnić lub grupy odrębnych dóbr lub usług, które są zasadniczo takie same i w przypadku których przekazanie na rzecz klienta ma taki sam charakter.

• Określenie ceny transakcyjnej: w celu ustalenia ceny transakcyjnej Grupa uwzględnia warunki umowy oraz stosowane przez nią zwyczajowe praktyki handlowe. Cena transakcyjna to kwota wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – będzie jej przysługiwać w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta, z wyłączeniem kwot pobranych w imieniu osób trzecich. Wynagrodzenie określone w umowie z klientem może obejmować kwoty stałe, kwoty zmienne lub oba te rodzaje kwot; do oszacowania wynagrodzenia zmiennego Grupa zdecydowała o zastosowaniu metody wartości najbardziej prawdopodobnej.

• Alokacja ceny transakcyjnej do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia : Grupa przypisuje cenę transakcyjną do każdego zobowiązania do wykonania świadczenia (lub do odrębnego dobra lub odrębnej usługi) w kwocie, która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.

• Ujęcie przychodów w momencie spełniania zobowiązań do wykonania świadczenia : Grupa ujmuje przychody w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi (klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów). Przychody ujmuje się w kwocie wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem jednostki – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.
• Po przeprowadzonej analizie Grupa nie zidentyfikowała aktywów i zobowiązań umownych.

Ocena wpływu nowego standardu

Grupa zastosowała MSSF 15 od dnia wejścia w życie standardu, z zastosowaniem pełnej metody retrospektywnej. Grupa prowadzi główną działalność w obszarze sprzedaży papieru i celulozy. Szczegółowa analiza wpływu zmian została zakończona w 2017 roku. Obszary poddane analizie to:

• Identyfikacja umownych zobowiązań do wykonania świadczeń: przedmiotem działalności Grupy jest produkcja oraz sprzedaż ustandaryzowanych gatunków papieru i produktów masy celulozowej, a w związku z tym przyjęcie MSSF 15 nie ma żadnego wpływu na przychody oraz zyski i straty Grupy w odniesieniu do umów z klientami, w których sprzedaż produktów jest jedynym zobowiązaniem umownym do wykonania świadczeń. Grupa generuje faktury sprzedaży i ujmuje przychody w momencie, w którym kontrola nad aktywami jest przenoszona na klienta, czyli ogólnie w momencie dostarczenia towarów.
• Wynagrodzenie zmienne: niektóre umowy z klientami obejmują raba ty ilościowe; Grupa ujmuje przychód ze sprzedaży towarów wyceniany w wartości godziwej otrzymanego wynagrodzenia lub należności, po pomniejszeniu o zniżki i rabaty ilościowe; jeśli przychód nie może być wiarygodnie wyceniony, Grupa opóźnia ujęcie przychodu do momentu, w którym niepewność zostanie rozstrzygnięta. Przepisy takie powodują powstanie wynagrodzenia zmiennego zgodnie z MSSF 15 i są oszacowane podczas zawarcia umowy, a następnie uaktualnione. Zgodnie z wymaganiami MSSF 15 oszacowane wynagrodzenie zmienne jest ograniczone w celu zapobieżenia przeszacowaniu przychodu. Zastosowanie ograniczenia nie spowodowało dodatkowej korekty przychodu, jako że kwota szacowanego rabatu została oszacowana już w momencie zawarcia umowy (kwota szacowanego rabatu zostaje odnotowana w okresie, w którym następuje sprzedaż). Grupa nie ma zobowiązań do przyjęcia zwrotów, dokonania zwrotów wynagrodzenia i innych podobnych zobowiązaniach oraz nie udziela gwarancji na swoje produkty i w rezultacie nie rozpoznała zobowiązań z tego tytułu.
• Prezentacja i wymagania dotyczące ujawniania informacji: ze względu na brak wpływu MSSF 15 na wartość i moment rozpoznawania przychodów w Grupie w porównaniu do dotychczas stosowanych zasad, Grupa nie dokonała dodatkowych ujawnień w niniejszym skonsolidowanym raporcie rocznym.

Wdrożenie MSSF 9

Wybrane zasady rachunkowości

W lipcu 2014 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikowała Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 9 Instrumenty finansowe ("MSSF 9"). MSSF 9 obejmuje trzy aspekty związane z instrumentami finansowymi: klasyfikację i wycenę, utratę wartości oraz rachunkowość zabezpieczeń. MSSF 9 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku i później, z możliwością wcześniejsze go zastosowania.

Klasyfikacja i wycena aktywów i zobowiązań finansowych

Zgodnie z MSSF 9, Grupa kwalifikuje aktywa finansowe do jednej z kategorii:

wyceniane w zamortyzowanym koszcie: Grupa do wyceny aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie stosuje metodę efektywnej stopy procentowej; są to należności z tytułu dostaw i usług, pożyczki udzielone, pozostałe należności finansowe oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty . Należności z tytułu dostaw i usług po początkowym ujęciu wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości, przy czym należności z tytułu dostaw i usług z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania) i nieprzekazywane do faktoringu, nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej;

• wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody : zyski i straty na składniku aktywów finansowych stanowiącym instrument kapitałowy, dla którego zastosowano opcję wyceny do wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach, za wyjątkiem przychodów z tytułu otrzymanych dywidend ;
• wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy: zyski lub straty wynikające z wyceny składnika aktywów finansowych, kwalifikowanego jako wyceniany według wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w wyniku finansowym w okresie, w którym powstały; są to głównie instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń. Zyski lub straty wynikające z wyceny pozycji wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy obejmują również przychody z tytułu odsetek i dywidendy.
• instrumenty finansowe zabezpieczające: Instrumenty finansowe zabezpieczające podlegają wycenie zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń.

Grupa kwalifikuje dłużne aktywa finansowe do odpowiedniej kategorii w zależności od modelu biznesowego zarządzania aktywami finansowymi oraz od charakterystyki umownych przepływów pieniężnych dla danego składnika aktywów finansowych. Zgodnie z MSSF 9, Grupa kwalifikuje zobowiązania finansowe do jednej z kategorii:

• wyceniane według zamortyzowanego kosztu: zobowiązania z tytułu dostaw i usług, kredyty, pożyczki oraz obligacje
• wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy: zobowiązania z tytułu instrumentów pochodnych niewyznaczonych dla celów rachunkowości zabezpieczeń
• instrumenty finansowe zabezpieczające. aktywa i zobowiązanie finansowe stanowiące instrumenty pochodne zabezpieczające przepływy pieniężne i zabezpieczające wartość godziwą

Utrata wartości aktywów finansowych

MSSF 9 wprowadza nowe podejście do szacowania utraty wartości aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowane go kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe oraz aktywa kontraktowe). Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych w odróżnieniu od dotychczas stosowanego modelu wynikającego z MSR 39, który bazował na koncepcji strat poniesionych. Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega nowym zasadom kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe z tytułu dostaw i usług.

Grupa stosuje model uproszczony do wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości dla należności z tytułu dostaw i usług W modelu uproszczonym Grupa nie monitoruje zmian poziomu ryzyka kredytowego w trakcie życia instrumentu oraz szacuje oczekiwaną stratę kredytową w horyzoncie do terminu zapadalności instrumentu. Dla celów oszacowania oczekiwanej straty kredytowej Grupa wykorzystuje matrycę rezerw oszacowaną na podstawie historycznych poziomów spłacalności oraz odzysków z należności od kontrahentów. Oczekiwana strata kredytowa jest kalkulowana w momencie ujęcia należności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz jest aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy, w zależności od ilości dni przeterminowania danej należności.

Rachunkowość zabezpieczeń

Grupa zdecydowała o dalszym stosowaniu zasad rachunkowości zgodnych z MSR 39 w zakresie instrumentów zabezpieczających.

Ocena wpływu nowego standardu

Grupa zastosowała MSSF 9 od dnia wejścia w życie standardu, tj. od stycznia 2018 roku, bez przekształcania danych porównawczych. W 2017 roku Grupa przeprowadziła ocenę wpływu wprowadzenia MSSF 9 na stosowane przez Grupę zasady (politykę) rachunkowości w odniesieniu do działalności Grupy lub jej wyników finansowych. Wrożenie MSSF 9 nie miało wpływu na sprawozdanie z sytuacji finansowej oraz kapitał własny. W wyniku zastosowania MSSF 9, zmieni ła się klasyfikacja niektórych instrumentów finansowych, która została zaprezentowana niżej.

— Klasyfikacja i wycena: zastosowanie MSSF 9 nie miało wpływu wycenę aktywów i zobowiązań finansowych oraz na wartości ujęte z tego tytułu w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz kapitały własne. Grupa dokonała klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych zgodnie z MSSF 9. Należności handlowe są utrzymywane dla uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy w związku z czym są one nadal wyceniane w zamortyzowanym koszcie przez wynik finansowy. Grupa sprzedaje należności handlowe w ramach faktoringu bez regresu, każda wpłata od faktora powoduje wiec automatyc zną spłatę tych należności od kontrahentów. Grupa korzysta z praktycznego zwolnienia i dla należności handlowych poniżej 12 miesięcy nie identyfikuje istotnych elementów finansowania.

Tabela poniżej prezentuje klasyfikację i wycenę posiadanych aktywów fin ansowych według MSR 39 i MSSF 9 na 1 stycznia 2018 roku

Aktywa finansowe	Kategoria i metoda zgodnie z MSR 39	Wartość wg MSR 39 na 1 stycznia 2018 roku	Kategoria i metoda wyceny zgodnie z MSSF 9	Wartość wg MSSF 9 na 1 stycznia 2018 roku
Należności z tytułu dostaw i usług	Pożyczki i należności wyceniane w		Aktywa finansowe wyceniane w
oraz pozostałe należności	zamortyzowanym koszcie Pożyczki i należności wyceniane w	305 368	zamortyzowanym koszcie Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez	305 368
Pozostałe aktywa finansowe	zamortyzowanym koszcie Pożyczki i należności	7 293	wynik finansowy	7 293
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	wyceniane w zamortyzowanym koszcie	241 403	Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie	241 403

MSSF 9 nie spowodował zmian w kategorii i metodzie wyceny zobowiązań finansowych (patrz nota 40.1).

• Utrata wartości: Zgodnie z MSSF 9 Grupa wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym bądź oczekiwanym stratom kredytowym w okresie życia instrumentu finansowego. W przypadku należności z tytułu dostaw i usług, Grupa stosuje uproszczone podejście i wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności, który nie przekracza 12 miesięcy. W związku z charakterem należności z tytułu dostaw i usług, sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości nie zmienił się.
• Rachunkowość zabezpieczeń: ponieważ Grupa zdecydowała o dalszym stosowaniu MSR 39 w tym zakresie, wejście w życie MSSF 9 nie miało wpływu na sprawozdanie finansowe Grupy.

Grupa nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnych innych standardów, interpretacji lub zmian, które zostały opublikowane, lecz nie obowiązują dla okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2018 r.

Porównywalność danych

7.4.1. Porównywalność danych – korekta błędu

W wyniku analizy MSR 17 "Leasing" na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa zdecydowała się na korektę polegającą na eliminacji prawa wieczystego użytkowania gruntu traktując je jako leasing operacyjny przy zastosowaniu retrospektywnym. W konsekwencji dokonano zmiany wartości rzeczowych aktywów trwałych, kapitału własnego oraz podatku odroczonego dla danych porównawczych za rok zakończony 31 grudnia 2017 oraz na dzień 1 stycznia 2017 roku.

Na dzień 31 grudnia 2017 roku rzeczowe aktywa trwałe zmniejszyły się o 12.717 tys. PLN, rezerwa z tytułu podatku odroczonego zmniejszyła się o 2.416 tys. PLN a kapitał własny zmniejszyły się o 10.301 tys. PLN, z tego koszt własny sprzedaży (koszt amortyzacji) za rok 2017 zmniejszył się o 150 tys. PLN, podatek odroczony ujęty w rachunku zysków i strat za 2017 rok

zwiększył się o 28 tys. PLN a zyski/straty zatrzymane na 31 grudnia 2017 roku bez zysku 2017 roku zmniejszyły się o 10.423 tys. PLN.

Na dzień 1 stycznia 2017 roku rzeczowe aktywa trwałe zmniejszyły się o 12.868 tys. PLN, rezerwa z tytułu podatku odroczonego zmniejszyła się o 2.445 tys. PLN a kapitał własny (zyski/straty zatrzymane) zmniejszyły się o 10.423 tys. PLN

Poniżej w tabeli zaprezentowano wpływ wyżej opisanych zmian na sprawozdanie z działalności finansowej na dzień 31 grudnia 2017 roku i sprawozdanie z zysków i strat za rok zakończony tego dnia.

			Wpływ korekty
	Dane zatwierdzone	Dane przekształcone	bilansu otwarcia
Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z działalności finansowej na dzień 31 grudnia 2017 roku
Rzeczowe aktywa trwałe	834 205	821 488	(12 717)
Razem wpływ na aktywa			(12 717)
Zyski zatrzymane / Niepokryte straty	(62 364)	(72 665)	(10 301)
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	34 301	31 885	(2 416)
Razem wpływ na pasywa			(12 717)
Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z zysków i strat za 2017 rok
Koszt własny sprzedaży	(2 417 081)	(2 416 931)	150
Podatek dochodowy	(14 829)	(14 857)	(28)
Wpływ na zysk (stratę) netto za 2017 rok			122

Poniżej w tabeli zaprezentowano wpływ wyżej opisanych zmian na sprawozdanie z działalności finansowej na dzień 1 stycznia 2017 roku.

			Wpływ korekty
	Dane zatwierdzone	Dane przekształcone	bilansu otwarcia
Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z działalności finansowej na dzień 1 stycznia 2017 roku
Rzeczowe aktywa trwałe	834 614	821 746	(12 868)
Razem wpływ na aktywa			(12 868)
Zyski zatrzymane / Niepokryte straty	(127 542)	(137 965)	(10 423)
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	11 851	9 406	(2 445)
Razem wpływ na pasywa			(12 868)

7.4.2. Porównywalność danych – zmiana szacunków

Ze skutkiem od 1 stycznia 2018 roku, na podstawie weryfikacji dotychczasowych okresów ekonomicznej użyteczności dla rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych, AP Kostrzyn dokonał zmiany okresów ekonomicznej użyteczności dla wybranych rzeczowych aktywów trwałych, głównie maszyn i urządzeń. Powodem tych zmian były przede wszystkim przeprowadzone do tej pory modernizacje tych aktywów, które spowodowały wydłużenie się ich okresów ekonomicznej użyteczności. Roczna amortyzacja dla tych rzeczowych aktywów trwałych zmniejszyła się o 7.982 tys. PLN w stosunku do ich rocznego kosztu amortyzacji za 2017 rok.

7.4.3. Porównywalność danych – prezentacja przychodów ze sprzedaży celulozy

Ze skutkiem od 1 stycznia 2018 roku, Grupa Rottneros i Grupa Arctic Paper ujęła jako przychody ze sprzedaży celulozy wynik na zrealizowanych kontraktach typu forward na sprzedaż celulozy (-54.439 tys. PLN; pomniejszenie przychodów ze sprzedaży celulozy) oraz przychody produktów ubocznych (16.623 tys. PLN; powiększenie przychodów ze sprzedaży celulozy). Nie dokonano zmiany danych porównanwczych za 2017 rok (wynik na zrealizowanych kontraktach typu forward na sprzedaży celulozy 3.979 tys. PLN ; pomniejszenie przychodów prezentowane jako pozostałe przychody/koszty operacyjne oraz przychody ze sprzedaży produktów ubocznych (15.918 tys. PLN; prezentowane jako pomniejszenie kosztu własnego sprzedaży).

8. Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie

Następujące standardy i interpretacje zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów, a nie weszły jeszcze w życie:

— KIMSF 23 Niepewność Związana z Ujęciem Podatku Dochodowego (obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 r., wcześniejsze zastosowanie jest dozwolone)

KIMSF 23 wyjaśnia ujęcie podatku dochodowego, w przypadku gdy zastosowane podejście nie zosta ło jeszcze zaakceptowane przez organy podatkowe, oraz ma na celu zwiększenie przejrzystości. Kluczową z punktu widzenia KIMFS 23 kwestią jest ocena prawdopodobieństwa zaakceptowania wybranego ujęcia podatkowego przez organy podatkowe. W przypadku jeśli jes t prawdopodobne, że organy podatkowe zaakceptują ujęcie podatkowe, co do którego występuje niepewność, to należy ująć podatki w sprawozdaniu finansowym spójnie z zeznaniami podatkowymi bez odzwierciedlenia niepewności w ujęciu podatku bieżącego oraz odroczonego. W przeciwnym wypadku podstawę opodatkowania (lub stratę podatkowa), wartości podatkowe oraz niewykorzystane straty podatkowe należy ująć w kwocie, która w lepszy sposób odzwierciedli rozstrzygnięcie niepewności, przy wykorzystaniu jednego najbardziej prawdopodobnego wyniku bądź wartości oczekiwanej (sumy ważonych prawdopodobieństwem możliwych rozwiązań). Jednostka musi założyć, że organy podatkowe dokonają weryfikacji niepewnego ujęcia podatkowego oraz mają pełną wiedzę o tym zagadnieniu.

Grupa nie oczekuje, aby Interpretacja miała znaczący wpływ na jej sprawozdanie finansowe ponieważ zdaniem Zarządu rozpoznane zobowiązania i rezerwy z tytułu podatku dochodowego odzwierciedlają wymogi KIMFS 23.

— Zmiany do MSSF 9 Instrumenty Finansowe (obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 r., wcześniejsze zastosowanie jest dozwolone)

Zmiany zezwalają aby, wyceniać aktywa finansowe z opcją przedpłaty, które zgodnie z warunkami umownymi są instrumentami o przepływach pieniężnych stanowiących jedynie spłatę nierozliczonej kwoty nominalnej i zapłaty odsetek od tej kwoty, za tak zwanym wynagrodzeniem ujemnym, w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, zamiast w wartości godziwej przez wynik, jeśli te aktywa finansowe spełniają pozostałe mające zastosowanie wymogi MSSF 9. Grupa nie oczekuje, że w momencie początkowego zastosowania Zmiany będą miały istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, ponieważ nie ma aktywów finansowych z opcją przedpłaty.

Daty wejścia w życie są datami wynikającymi z treści standardów ogłoszonych przez Radę ds. Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej. Daty stosowania standardów w Unii Europejskiej mogą różnić się od dat stosowania wynikających z treści standardów i są ogłaszane w momencie zatwierdzenia do stosowania przez Unię Europejską.

Wdrożenie MSSF 16

W styczniu 2016 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wydała Międzynarodowy Stan dard Sprawozdawczości Finansowej 16 Leasing ("MSSF 16"), który zastąpił MSR 17 Leasing, KIMSF 4 Ustalenie, czy umowa zawiera leasing, SKI 15 Leasing operacyjny – specjalne oferty promocyjne oraz SKI 27 Ocena istoty transakcji wykorzystujących formę leasingu. MSSF 16 określa zasady ujmowania dotyczące leasingu w zakresie wyceny, prezentacji i ujawniania informacji.

MSSF 16 wprowadza jednolity model rachunkowości leasingobiorcy i wymaga, aby leasingobiorca ujmował aktywa i zobowiązania wynikające z każdego leasingu z okresem przekraczającym 12 miesięcy, chyba że bazowy składnik aktywów ma niską wartość. W dacie rozpoczęcia leasingobiorca ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania bazowego składnika aktywów oraz zobowiązanie z tytułu leasingu, które odzwierciedla jego obowiązek dokonywania opłat leasingowych. Leasingobiorca odrębnie ujmuje amortyzację składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania i odsetki od zobowiązania z tytułu leasingu.

Leasingobiorca aktualizuje wycenę zobowiązania z tytułu leasingu po wystąpieniu określonych zdarzeń (np. zmiany w odniesieniu do okresu leasingu, zmiany w przyszłych opłatach leasingowych wynikającej ze zmiany w indeksie lub stawce stosowanej do ustalenia tych opłat). Co do zasady, leasingobiorca ujmuje aktualizację wyceny zobowiązania z tytułu leasingu jako korektę wartości składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania.

Grupa jest leasingobiorcą głównie w przypadku prawa wieczystego użytkowania gruntu, umów najmu powierzchni biurowych, samochodów oraz maszyn i urządzeń, co szerzej opisano w nocie 19.

Rachunkowość leasingodawcy zgodnie z MSSF 16 pozostaje zasadniczo niezmieniona względem obecnej rachunkowości zgodnie z MSR 17. Leasingodawca dalej będzie ujmował wszystkie umowy leasingowe z zastosowaniem tych samych zasad klasyfikacji co w przypadku MSR 17, rozróżniając leasing operacyjny i leasing finansowy.

MSSF 16 wymaga, zarówno od leasingobiorcy jak i od leasingodawcy, dokonywania szerszych ujawnień niż w przypadku MSR 17.

Leasingobiorca ma prawo wyboru pełnego bądź zmodyfikowanego podejścia retrospektywnego, a przepisy przejściowe przewidują pewne praktyczne rozwiązania.

MSSF 16 obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1 stycznia 2019 roku i później. Wcześniejsze zastos owanie jest dozwolone w przypadku jednostek, które stosują MSSF 15 od daty lub przed datą pierwszego zastosowania MSSF 16. Grupa nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie MSSF 16.

Na dzień 1 stycznia 2019 roku, prospektywnie, Grupa wprowadzi jednolity model rachunkowości leasingobiorcy ujmując zgodnie z MSSF 16 umowy leasingu z okresem przekraczającym 12 miesięcy, chyba że bazowy składnik aktywów ma wartość nie większą niż 5 tys. EUR. Umowy objęte MSSF 16 to głównie umowy leasingu operacyjnego w rozumieniu MSR 17 (samochody i wózki widłowe, wyposażenie biur, prawo wieczystego użytkowania gruntu w Polsce) oraz umowy najmu na czas określony dłuższy niż 12 miesięcy licząc od 31 grudnia 2018 roku (najem powierzchni magazynowych i biurowych, najem maszyn). Grupa szacuje, że na ten dzień wartość jej rzeczowych aktywów trwałych (aktywo z tytułu prawa do użytkowania) i zobowiązań z tytułu leasingu wzrośnie o 36 mln PLN, bez korekty danych porównawczych.

Wdrożenie pozostałych standardów

Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego do publikacji Zarząd nie zakończył jeszcze prac nad oceną wpływu wprowadzenia pozstałych standardów oraz interpretacji na stosowane przez Grupę zasady (poli tykę) rachunkowości w odniesieniu do działalności Grupy lub jej wyników finansowych.

9. Istotne zasady rachunkowości

Zasady konsolidacji

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmuje sprawozdanie finansowe Arctic Paper S.A. i jej jednostek zależnych sporządzane za rok zakończony 31 grudnia. Sprawozdania finansowe jednostek zależnych, po uwzględnieniu korekt doprowadzających do zgodności z MSSF UE, sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, co sprawozdanie jednostki dominującej, przy wykorzystaniu spójnych zasad rachunkowości, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości zastosowane dla transakcji i zdarzeń gospodarczych o podobnym charakterze. W celu eliminac ji jakichkolwiek rozbieżności w stosowanych zasadach rachunkowości wprowadza się korekty. Wszystkie znaczące salda i transakcje pomiędzy jednostkami Grupy, w tym niezrealizowane zyski wynikające z transakcji w ramach Grupy, zostały w całości wyeliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że, dowodzą wystąpienia utraty wartości.

Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę, a przestają być konsolidowane od dnia ustania kontroli. Sprawowanie kontroli przez Jednostkę Dominującą ma miejsce wtedy:

• posiada władzę nad danym podmiotem,
• podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub posiada prawa do zmiennych zwrotów z tytułu swojego zaangażowania w danej jednostce,

— ma możliwość wykorzystania władzy w celu ks ztałtowania poziomu generowanych zwrotów.

Spółka weryfikuje fakt sprawowania kontroli nad innymi jednostkami, jeżeli wystąpiła sytuacja wskazująca na zmianę jednego lub kilku z wyżej wymienionych warunków sprawowania kontroli.

W sytuacji, gdy spółka posiada mniej niż większość praw głosów w danej jednostce, ale posiadane prawa głosu są wystarczające do jednostronnego kierowania istotnymi działaniami tej jednostki, oznacza to, że sprawuje nad nią władzę. W momencie oceny czy prawa głosu w danej jednostce są wystarczające dla zapewnienia władzy, Spółką analizuje wszystkie istotne okoliczności, w tym:

• wielkość posiadanego pakietu praw głosu w porównaniu do rozmiaru udziałów i stopnia rozproszenia praw głosu posiadanych przez innych udziałowców;
• potencjalne prawa głosu posiadane przez Spółkę, innych udziałowców lub inne strony;
• prawa wynikające z innych ustaleń umownych; a także
• dodatkowe okoliczności, które mogą dowodzić, że Spółka posiada lub nie posiada możliwości kierowania istotnymi działaniami w momentach podejmowania decyzji, w tym schematy głosowania zaobserwowane na poprzednich zgromadzeniach udziałowców.

Zmiany w udziale własnościowym jednostki dominującej, które nie skutkują utratą kontroli nad jednostką zależną są ujmowane, jako transakcje kapitałowe. W takich przypadkach w celu odzwierciedlenia zmian we względnych udziałach w jednostce zależnej Grupa dokonuje korekty wartości bilansowej udziałów kontrolujących oraz udziałów niekontrolujących. Wszelkie różnice pomiędzy kwotą korekty udziałów niekontrolujących a wartością godziwą kwoty zapłaconej lub otrzymanej odnoszone są na kapitał własny i przypisywane do właścicieli jednostki dominującej.

Udział we wspólnym przedsięwzięciu

Wspólne przedsięwzięcia to ustalenia umowne, na mocy których dwie lub więcej stron podejmuje działalność gospodarczą podlegającą współkontroli.

Inwestycje Grupy we wspólnych przedsięwzięciach są ujmowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metodą praw własności. Zgodnie z metodą praw własności inwestycję w wspólnym przedsięwzięciu ujmuje się początkowo według kosztu, a następnie koryguje w celu uwzględnienia udziału Grupy w wyniku finansowym i innych całkowitych dochodach wspólnego przedsięwzięcia. Jeżeli udział Grupy w stratach wspólnego przedsięwzięcia przekracza wartość jej udziałów w tym podmiocie, Grupa zaprzestaje ujmowania swojego udziału w dalszych stratach. Dodatkowe straty ujmuje się wyłącznie w zakresie odpowiadającym prawnym lub zwyczajowym zobowiązaniom przyjętym przez Grupę lub płatnościom wykonanym w imieniu wspólnego przedsięwzięcia.

Inwestycję we wspólnym przedsięwzięciu ujmuje się metodą praw własności od dnia, w którym dany podmiot uzyskał status wspólnego przedsięwzięcia. W dniu dokonania inwestycji we wspólne przedsięwzięcie kwotę, o jaką koszty inwestycji przekraczają wartość udziału Grupy w wartości godziwej netto możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań tego podmiotu, ujmuje się jako wartość firmy i włącza w wartość bilansową tej inwestycji. Kwotę, o jaką udział Grupy w wartości godziwej netto w możliwych do zidentyfikowania aktywach i zobowiązaniach przekracza koszty inwestycji, ujmuje się bezpośrednio w wyniku finansowym w okresie, w którym dokonano tej inwestycji.

Przy ocenie konieczności ujęcia utraty wartości inwestycji Grupy we wspólnym przeds ięwzięciu stosuje się wymogi MSSF 9. W razie potrzeby całość kwoty bilansowej inwestycji testuje się na utratę wartości zgodnie z MSR 36 "Utrata wartości akty wów" jako pojedynczy składnik aktywów, porównując jego wartość odzyskiwalną z wartością bilansową. Ujęta utrata wartości stanowi część wartości bilansowej inwestycji. Odwrócenie tej utraty wartości ujmuje się zgodnie z MSR 36 w stopniu odpowiadającym późniejszemu zwiększeniu wartości odzyskiwalnej inwestycji.

Grupa przestaje stosować metodę praw własności w dniu, kiedy dana inwestycja przestaje być wspólnym przedsięwzięciem oraz w sytuacji, gdy zostaje sklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży. Różnicę między wartością bilansową wspólnego przedsięwzięcia na dzień zaprzestania stosowania metody praw własności a wartością godziwą zatrzymanych udziałów i

wpływów ze zbycia części udziałów w tym podmiocie uwzględnia się przy obliczaniu zysku lub straty ze zb ycia danego wspólnego przedsięwzięcia.

Jeżeli Grupa zmniejsza udział we wspólnym przedsięwzięciu, ale nadal rozlicza go metodą praw własności, przenosi na wynik finansowy część zysku lub straty uprzednio ujmowaną w pozostałych całkowitych dochodach, odpow iadającą zmniejszeniu udziału, jeżeli ten zysk lub strata podlega reklasyfikacji na wynik finansowy w chwili zbycia związanych z nim aktywów lub zobowiązań.

Przychody/koszty z wyceny udziałów we wspólnych przedsięwzięciach są ujmowane jako pozostałe przyc hody/koszty finansowe.

Wycena do wartości godziwej

Grupa wycenia instrumenty finansowe takie jak instrumenty pochodne oraz aktywa niefinansowe takie jak nieruchomości inwestycyjne w wartości godziwej na każdy dzień bilansowy. Ponadto, wartość godziwa instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zostały ujawnione w nocie 40.1.

Wartość godziwa jest rozumiana jako cena, która byłaby otrzymana ze sprzedaży składnika aktywów, bądź zapłacona w celu przeniesienia zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach zbycia składnika aktywów między uczestnikami rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych. Wycena wartości godziwej opiera się na założeniu, że tr ansakcja sprzedaży składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania odbywa się albo:

• na głównym rynku dla danego składnika aktywów bądź zobowiązania,
• w przypadku braku głównego rynku, na najkorzystniejszym rynku dla danego składnika aktywów lub zobowiązani a.

Zarówno główny jak i najbardziej korzystny rynek muszą być dostępne dla Grupy.

Wartość godziwa składnika aktywów lub zobowiązania jest mierzona przy założeniu, że uczestnicy rynku przy ustalaniu ceny składnika aktywów lub zobowiązania działają w swoim najlepszym interesie gospodarczym.

Wycena wartości godziwej składnika aktywów niefinansowych uwzględnia zdolność uczestnika rynku do wytworzenia korzyści ekonomicznych poprzez jak największe i najlepsze wykorzystanie składnika aktywów lub jego zbyci e innemu uczestnikowi rynku, który zapewniłby jak największe i jak najlepsze wykorzystanie tego składnika aktywów.

Grupa stosuje techniki wyceny, które są odpowiednie do okoliczności i w przypadku których są dostępne dostateczne dane do wyceny wartości godziwej, przy maksymalnym wykorzystaniu odpowiednich obserwowalnych danych wejściowych i minimalnym wykorzystaniu nieobserwowalnych danych wejściowych.

Wszystkie aktywa oraz zobowiązania, które są wyceniane do wartości godziwej lub ich wartość godziwa jest ujawniana w sprawozdaniu finansowym są klasyfikowane w hierarchii wartości godziwej w sposób opisany poniżej na podstawie najniższego poziomu danych wejściowych, który jest istotny dla wyceny do wartości godziwej traktowanej jako całość:

• Poziom 1 Notowane (nieskorygowane) ceny rynkowe na aktywnym rynku dla identycznych aktywów lub zobowiązań,
• Poziom 2 Techniki wyceny, dla których najniższy poziom danych wejściowych, który jest istotny dla wyceny do wartości godziwej jako całości jest bezpośrednio bądź pośrednio obserwowalny,
• Poziom 3 Techniki wyceny, dla których najniższy poziom danych wejściowych, który jest istotny dla wyceny do wartości godziwej jako całości jest nieobserwowalny.

Na każdą datę bilansową, w przypadku aktywów i zobowiązań występując ych na poszczególne daty bilansowe w sprawozdaniu finansowym Grupa ocenia, czy miały miejsce transfery między poziomami hierarchii poprzez ponowną ocenę klasyfikacji do poszczególnych poziomów, kierując się istotnością danych wejściowych z najniższego poziomu, który jest istotny dla wyceny do wartości godziwej traktowanej jako całość.

Podsumowanie istotnych zasad rachunkowości dotyczących wyceny do wartości godziwej.

Zarządy spółek zależnych lub Zarząd Arctic Paper S.A. określają zasady i procedury dotyc zące zarówno systematycznego wyceniania do wartości godziwej np. nieruchomości inwestycyjnych oraz nienotowanych aktywów finansowych jak i wycen jednorazowych.

Niezależni rzeczoznawcy są angażowani do przeprowadzenia wyceny znaczących aktywów takich jak nieruchomości na koniec każdego roku obrotowego.

Wycena do wartości godziwej instrumentów finansowych jest dokonywana przez niezależne instytucje finansowe specjalizujące się w wycenie takich instrumentów.

Na potrzeby ujawnienia wyników wyceny do wartości godziwej Grupa ustaliła klasy aktywów i zobowiązań na podstawie rodzaju, cech i ryzyka związanego z poszczególnymi składnikami aktywów i zobowiązań oraz poziom w hierarchii wartości godziwej, jak opisano powyżej.

Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej

Transakcje wyrażone w walutach innych niż waluta funkcjonalna jednostki są przeliczane na walutę pomiaru przy zastosowaniu kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji.

Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach innych niż waluta funkcjonalna jednostki są przeliczane na walutę pomiaru przy zastosowaniu odpowiednio obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ustalonego dla danej waluty. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów lub kosztów finansowych lub - w przypadkach zdefiniowanych w zasadach (polityce) rachunkowości - są kapitalizowane, jako koszt aktywów. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie innej niż waluta funkcjonalna są wykazywane po kursie historycznym z dnia transakcji. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według wartości godziwej wyrażonej w walucie innej niż waluta funkcjonalna są przeliczane na walutę funkcjonalną po kursie z dnia dokonania wyceny do wartości godziwej.

Walutami funkcjonalnymi zagranicznych jednostek zależnych są EUR, SEK, DKK, NOK, GBP i CHF. Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania tych jednostek zależnych są przeliczane na walutę prezentacji Grupy (PLN) po kursie obowiązującym na dzień bilansowy, a ich rachunki zysków i strat są przeliczane po średnim kursie wymiany za dany okres obrotowy. Różnice kursowe powstałe w wyniku takiego przeliczenia są ujmowane w innych całkowitych dochodach i akumulowane w oddzielnej pozycji kapitału własnego. W momencie zbycia podmiotu zagranicznego, zakumulowane odroczone różnice kursowe ujęte w kapitale własnym, dotyczące danego podmiotu zagranicznego, są ujmowane w rachunku zysków i strat.

Różnice kursowe od pożyczek traktowanych zgodnie z MSR, 21 jako inwestycje w spółki zależną są ujmowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w pozostałych całkowitych dochodach.

Następujące kursy zostały przyjęte dla potrzeb wyceny bilansowej:

	Na dzień 31 grudnia 2018	Na dzień 31 grudnia 2017
USD	3,7597	3,4813
EUR	4,3000	4,1709
SEK	0,4201	0,4243
DKK	0,5759	0,5602
NOK	0,4325	0,4239
GBP	4,7895	4,7001
CHF	3,8166	3,5672

Średnie kursy wymiany za poszczególne okresy obrotowe kształtowały się następująco:

	01/01 - 31/12/2018	01/01 - 31/12/2017
USD	3,6117	3,7782
EUR	4,2617	4,2583
SEK	0,4156	0,4422
DKK	0,5718	0,5725
NOK	0,4439	0,4570
GBP	4,8168	4,8595
CHF	3,6912	3,8364

Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz wszelkie odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po dacie oddani a środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, obciążają rachunek zysków i strat w momencie ich poniesienia.

Środki trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do któryc h można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów.

Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów wynoszący:

Typ	Okres
Budynki i budowle	25 - 50 lat
Maszyny i urządzenia techniczne	5 - 20 lat
Urządzenia biurowe	3 - 10 lat
Środki transportu	5 - 10 lat
Komputery	1 - 10 lat

Wartość końcową, okres użytkowania oraz metodę amortyzacji składników aktywów weryfikuje się corocznie i w razie konieczności – koryguje z efektem od początku właśnie zakończonego okresu sprawozdawczego.

Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta z bilansu po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania taki ego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów z bilansu (obliczone, jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej pozycji) są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia.

Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonych o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Środ ki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania.

9.5.1. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży, działalność zaniechana

Aktywa trwałe i ich grupy do sprzedaży uznaje się za przeznaczone do sprzedaży, w sytuacji gdy ich wartość bilansowa zostanie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Ten warunek może być spełniony tylko, kiedy wystąpienie transakcji sprzedaży jest wysoce prawdopodobne, a składnik aktywów jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w swoim obecnym stanie. Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do sprzedaży zakłada zamiar kierownictwa spółki do dokonania transakcji spr zedaży w ciągu roku od momentu dokonania klasyfikacji. Aktywa trwałe

sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się po niższej spośród dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane ze sprzedażą.

Jeśli Grupa chce dokonać transakcji zbycia, w wyniku której utraciłaby kontrolę nad swoją jednostką zależną, wszystkie aktywa i zobowiązania tej jednostki zależnej są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży niezależnie od tego, czy Grupa zachowa udziały niedające kontroli po tej transakcji.

Jeżeli Grupa jest zobowiązana do realizacji planu sprzedaży, polegającego na sprzedaży inwestycji we wspólne przedsięwzięcie lub jednostkę stowarzyszoną lub części takiej inwestycji, inwestycję lub jej część przeznaczoną do sprzedaży klasyfikuje się jako przeznaczoną do sprzedaży po spełnieniu w/w kryteriów, a Grupa zaprzestaje stosowania metody praw własności do rozliczania części inwestycji sklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży. Pozostała część inwe stycji w jednostkę stowarzyszoną lub wspólne przedsięwzięcie, niesklasyfikowana jako przeznaczona do sprzedaży, nadal jest rozliczana metodą praw własności. Grupa zaprzestaje stosowania metody praw własności w chwili zbycia, jeżeli transakcja zbycia powodu je utratę znaczącego wpływu na jednostkę stowarzyszoną lub wspólne przedsięwzięcie.

Po dokonaniu transakcji sprzedaży Grupa rozlicza zachowane udziały zgodnie z MSSF 9, chyba że udziały te umożliwiają dalszą klasyfikację tego podmiotu jako jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia; w takim przypadku Grupa nadal stosuje metodę praw własności.

Nieruchomości inwestycyjne

Początkowe ujęcie nieruchomości inwestycyjnych następuje według ceny nabycia z uwzględnieniem kosztów transakcji. Wartość bilansowa składnika aktywów obejmuje koszt wymiany części składowej nieruchomości inwestycyjnej w chwili jego poniesienia, o ile spełnione są kryteria ujmowania, i nie obejmuje kosztów bieżącego utrzyma nia tych nieruchomości.

Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne są wykazywane według wartości godziwej. Zyski lub straty wynikające ze zmian wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych są ujmowane w zysku lub stracie w tym okresie, w którym po wstały z uwzględnieniem powiązanego wpływu na podatek odroczony.

Nieruchomości inwestycyjne są usuwane z bilansu w przypadku ich zbycia lub w przypadku stałego wycofania danej nieruchomości inwestycyjnej z użytkowania, gdy nie są spodziewane żadne przyszłe korzyści z jej sprzedaży. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia nieruchomości inwestycyjnej z bilansu są ujmowane w zysku lub stracie w tym okresie, w którym dokonano takiego usunięcia.

Przeniesienia aktywów do nieruchomości inwestycyjnych dokonuje się tylko wówczas, gdy następuje zmiana sposobu ich użytkowania potwierdzona przez zakończenie użytkowania składnika aktywów przez właściciela lub zawarcie umowy leasingu operacyjnego. Jeżeli składnik aktywów wykorzystywany przez właściciela - Grupę staje się nieruchomością inwestycyjną, Grupa stosuje zasady opisane w części Rzeczowe aktywa trwałe (nota nr 9.5) aż do dnia zmiany sposobu użytkowania tej nieruchomości. W przypadku przeniesienia aktywów z zapasów do nieruchomości inwestycyjnych, różnicę między wartością godziwą nieruchomości ustaloną na ten dzień przeniesienia a jej poprzednią wartością bilansową ujmuje się w zysku lub stracie .

W przypadku przeniesienia nieruchomości inwestycyjnej do aktywów wykorzystywanych przez właściciela lub do zapasów, domniemany koszt takiego składnika aktywów, który zostanie przyjęty dla celów jego ujęcia w innej kategorii jest równy wartości godziwej nieruchomości ustalonej na dzień zmiany jej sposobu użytkowania.

Aktywa niematerialne

Aktywa niematerialne nabyte w oddzielnej transakcji lub wytworzone, (jeżeli spełniają kryterium rozpoznania dla kosztów prac rozwojowych) wycenia się przy początkowym ujęciu odpowiednio w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Cena nabycia aktywów niematerialnych nabytych w transakcji połączenia jednostek jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Po ujęciu początkowym, aktywa niematerialne są wykazywane w cenie naby cia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są akty wowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.

Grupa ustala, czy okres użytkowania aktywów niematerialnych jest ograniczony czy nieokreślony. Aktywa niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji, i traktowane jak zmiany wartośc i szacunkowych. Odpis amortyzacyjny składników aktywów niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania ujmuje się w zysku lub stracie w ciężar tej kategorii, która odpowiada funkcji danego składnika aktywów niematerialnych.

Aktywa niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz te, które nie są użytkowane, są corocznie poddawane weryfikacji pod kątem ewentualnej utraty wartości, w odniesieniu do poszczególnych aktywów lub na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne.

Okresy użytkowania są poddawane corocznej weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku właśnie zakończonego okresu sprawozdawczego.

Koszty prac badawczych i rozwojowych

Koszty prac badawczych są ujmowane w zysku lub stracie w momencie poniesienia. Nakłady poniesione na prace rozwojowe wykonane w ramach danego przedsięwzięcia są przenoszone na kolejny okres, jeżeli można uznać, że zostaną one w przyszłości odzyskane. Po początkowym ujęciu nakładów na prace rozwojowe, stosuje się model kosztu historycznego wymagający, aby składniki aktywów były ujmowane według cen nabycia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wszelkie nakłady przeniesione na kolejny okres są amortyzowane przez przewidywany okres uzyskiwania przychodów ze sprzedaży z danego przedsięwzięcia.Koszty prac rozwojowych są poddawane ocenie pod kątem ewentualnej utraty wartości corocznie, – jeśli składnik aktywów nie został jeszcze oddany do użytkowania, lub częściej, – gdy w ciągu okresu sprawozdawczego pojawi się przesłanka utraty wartości wskazująca na to, że ich wartość bilansowa może nie być możliwa do odzyskania.

Podsumowanie zasad stosowanych w odniesieniu do aktywów niematerialnych Grupy przedstawia się następująco:

	Relacje z klientami	Znaki handlowe	Oprogramowanie
Okres użytkowania	10 lat	Nieokreślony	2-5 lat
Metoda amortyzacji	10 lat metodą liniową	Nie amortyzuje się	2-5 lat metodą liniową
Wewnętrznie wytworzone lub nabyte	Nabyte	Nabyte	Nabyte
Test na utratę wartości	Coroczna ocena czy wystąpiły przesłanki świadczące o wystąpieniu utraty wartości	Coroczna weryfikacja oraz w przypadku istnienia przesłanki wskazującej na utratę wartości	Coroczna ocena czy wystąpiły przesłanki świadczące o wystąpieniu utraty wartości

Po analizie istotnych czynników, dla znaków handlowych Grupa nie określa limitu okresu użytkowania. Intencją Grupy jest funkcjonowanie przez nieokreślony czas pod tym samym znakiem handlowym i ocenia się, iż nie nastąpi jego utrata wartości. W związku z tym i zgodnie z MSR 38 Grupa nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych od składników aktywów niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania. W przypadku takich zasobów okres użytkowania powinien być weryfikowany w każdym okresie sprawozdawczym, co ma na celu ustalenie, czy zdarzenia i okoliczności nadal potwierdzają założenie o nieokreślonym czasie użytkowania składnika aktywów.

Zyski lub straty wynikające z usunięcia aktywów niematerialnych z bilansu są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danego składnika aktywów i są ujmowane w zysku lub stracie w momencie ich usunięcia z bilansu.

9.7.1. Wartość firmy

Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki jest początkowo ujmowana według ceny nabycia stanowiącej kwotę nadwyżki:

• Sumy:
• › przekazanej zapłaty,
• › kwoty wszelkich niekontrolujących udziałów w jednostce przejmowanej oraz
• › w przypadku połączenia jednostek realizowanego etapami wartości godziwej na dzień przejęcia udziału w kapitale jednostki przejmowanej, należącego poprzednio do jednostki przejmującej.
• nad wartością godziwą ustaloną na dzień przejęcia możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań.

Po początkowym ujęciu, wartość firmy jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Test na utratę wartości przeprowadza się raz na rok lub częściej, jeśli wystąpią ku temu przesłanki. Wartość firmy nie podlega amortyzacji.

Na dzień przejęcia nabyta wartość firmy jest alokowana do każdego z ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które mogą skorzystać z synergii połączenia. Każdy ośrodek lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• odpowiada najniższemu poziomowi w Grupie, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze oraz
• jest nie większy niż jeden segment operacyjny określony zgodnie z MSSF 8 Segmenty operacyjne.

Odpis z tytułu utraty wartości ustalany jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została alokowana dana wartość firmy. W przypadku, gdy odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość bilansowa, ujęty zostaje odpis z tytułu utraty wartości. W przypadku , gdy wartość firmy stanowi część ośrodka wypracowującego środki pieniężne i dokonana zostanie sprzedaż części działalności w ramach tego ośrodka, przy ustalaniu zysków lub strat ze sprzedaży takiej działalności wartość firmy związana ze sprzedaną działalnością zostaje włączona do jej wartości bilansowej. W takich okolicznościach sprzedana wartość firmy jest ustalana na podstawie względnej wartości sprzedanej działalności i wartości zachowanej części ośrodka wypracowującego środki pieniężne.

9.7.2. Prawa do emisji

Grupa jest właścicielem elektrociepłowni i z tego tytułu posiada prawa do emisji zużywane w toku działalności. Grupa stosuje metodę wykazywania zobowiązań netto dotyczącą ujęcia księgowego praw do emisji gazów cieplarnianych. Oznacza to, że prawa nabyte bezpłatnie, ujmowane są w bilansie w cenie ich nabycia równej "zero", a rezerwa związana z zobowiązaniem do umorzenia odpowiedniej liczby praw tworzona jest w momencie wystąpienia deficytu posiadanych praw. W przypadku zakupu praw do emisji gazów cieplarnianych w celu pokrycia deficytu w przyszłości, w momencie nabycia prawa te są ujmowane w cenie nabycia w aktywach niematerialnych. Rezerwa na deficyt praw do emisji jest mierzona wtedy zgodnie z wartością nabytych aktywów niematerialnych. Rezerwa jest rozpoznana w wysokości opartej na rocznym limicie praw do emisji.

9.7.3. Certyfikaty w kogeneracji

Grupa, jako jednostka produkująca energię elektryczną w kogeneracji otrzymuje świadectwa pochodzenia, ("certyfikaty"). Przychody z tytułu certyfikatów rozpoznawane są, jako pomniejszenie kosztów w momencie produkcji i wyceniane po aktualnie obowiązującej na rynku cenie, pod warunkiem, że rynek ww. certyfikatów jest aktywny. W przeciwnym wypadku przychody rozpoznawane są w momencie sprzedaży certyfikatów. Prawa materialne wynikające z wyceny ujmowane są w aktywach niematerialnych. Dane szczegółowe dotyczące otrzymanych w bieżącym roku certyfikatów zostały przedstawione zostały w nocie nr 44.

Leasing

Grupa, jako leasingobiorca

Umowy leasingu finansowego, które przenoszą na Grupę zasadniczo całe ryzyko i korzyści wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, są ujmowane w bilansie na dzień rozpoczęcia leasingu według niższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego stanowiącego przedmiot leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są rozdzielane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu, w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania. Koszty finansowe są ujmowane w zysku lub stracie.

Środki trwałe użytkowane na mocy umów leasingu finansowego są amortyzowane przez krótszy z dwóch okresów: szacowany okres użytkowania środka trwałego lub okres leasingu.

Umowy leasingowe, zgodnie, z którymi leasingodawca zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożyt ki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, zaliczane są do umów leasingu operacyjnego. Opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego oraz późniejsze raty leasingowe ujmowane są, jako koszty w zysku lub stracie metodą liniową przez okres trwania leasingu.

Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych

Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartośc i któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Grupa dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik aktywów należy.

Wartość odzyskiwalna składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży tego składnika aktywów lub odpowiednio ośrodka wypracowującego środki pieniężne, lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość odzyskiwalną ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba, że dany składnik aktywów nie generuje s amodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które są generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje s ię wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej. Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwie rciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składników majątkowych używanych w działalności kontynuowanej ujmuje się w tych kategoriach koszt ów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów, w przypadku, którego stwierdzono utratę wartości.

Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony. Jeżeli takie przesłanki występują, Grupa szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku, podwyższa się wartość bilansową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika aktywów ujmuje się niezwłocznie jako przychód. Po odwróceniu odpisu aktualizującego, w kolejnych okresach odpis amortyz acyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób, który pozwala w ciągu pozostałego okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego zweryfikowanej wartości bilansowej pomniejszonej o wartość końcową.

Koszty finansowania zewnętrznego

Koszty finansowania zewnętrznego są kapitalizowane, jako część kosztu wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych, nieruchomości inwestycyjnych i aktywów niematerialnych. Na koszty finansowania zewnętrznego składają się odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, obciążenia finansowe z tytułu umów leasingu finansowego oraz różnice kursowe powstaje w związku z finansowaniem zewnętrznym do wysokości odpowiadającej korekcie kosztu odsetek.

Aktywa finansowe

Zgodnie z MSSF 9, Grupa kwalifikuje aktywa finansowe do jednej z kategorii:

• wyceniane w zamortyzowanym koszcie: Grupa do wyceny aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie stosuje metodę efektywnej stopy procentowej; są to należności z tytułu dostaw i usług, pożyczki udzielone, pozostałe należności finansowe oraz środki pieniężne i ich ekwiwalenty. Należności z tytułu dostaw i usług po początkowym ujęciu wycenia się w wysokości zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości, przy czym należności z tytułu dostaw i usług z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania) i nieprzekazywane do faktoringu, nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej;
• wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody: zyski i straty na składniku aktywów finansowych stanowiącym instrument kapitałowy, dla którego zastosowano opcję wyceny do wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach, za wyjątkiem przychodów z tytułu otrzymanych dywidend;
• wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy: zyski lub straty wynikające z wyceny sk ładnika aktywów finansowych, kwalifikowanego jako wyceniany według wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w wyniku finansowym w okresie, w którym powstały; są to głównie instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń. Zyski lub straty wynikające z wyceny pozycji wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy obejmują również przychody z tytułu odsetek i dywidendy.
• instrumenty finansowe zabezpieczające: Instrumenty finansowe zabezpieczające podlegają wycenie zgodn ie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń.

Spółka kwalifikuje dłużne aktywa finansowe do odpowiedniej kategorii w zależności od modelu biznesowego zarządzania aktywami finansowymi oraz od charakterystyki umownych przepływów pieniężnych dla danego składnika aktywów finansowych.

Utrata wartości aktywów finansowych

Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych.

Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości składnika a MSSF 9 wprowadza nowe podejście do szacowania utraty wartości aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe oraz aktywa kontraktowe). Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych w odróżnieniu od aktualnie stosowanego modelu w ynikającego z MSR 39, który bazował na koncepcji strat poniesionych.

Zgodnie z MSSF 9 Spółka wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12 -miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym bądź oczekiwanym stratom kredytowym w okresie życia instrumentu finansowego. W przypadku należności z tytułu dostaw i usług, Spółka stosuje uproszczone podejście i wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności, który nie przekracza 1 2 miesięcy. W związku z charakterem należności z tytułu dostaw i usług, sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości nie zmienił się.

Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega nowym zasadom kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe z tytułu dostaw i usług.

Grupa stosuje model uproszczony do wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości dla należności z tytułu dostaw i usług W modelu uproszczonym Grupa nie monitoruje zmian poziomu ry zyka kredytowego w trakcie życia instrumentu oraz szacuje oczekiwaną stratę kredytową w horyzoncie do terminu zapadalności instrumentu. Dla celów oszacowania oczekiwanej straty

kredytowej Grupa wykorzystuje matrycę rezerw oszacowaną na podstawie historyczn ych poziomów spłacalności oraz odzysków z należności od kontrahentów. Oczekiwana strata kredytowa jest kalkulowana w momencie ujęcia należności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz jest aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy , w zależności od ilości dni przeterminowania danej należności.

Wbudowane instrumenty pochodne

Wbudowane instrumenty pochodne są oddzielane od umów i traktowane jak instrumenty pochodne, jeżeli sp ełnione są następujące warunki:

• charakter ekonomiczny i ryzyko wbudowanego instrumentu nie są ściśle związane z ekonomicznym charakterem i ryzykiem umowy, w którą dany instrument jest wbudowany;
• samodzielny instrument z identycznymi warunkami realizacji jak instrument wbudowany spełniałby definicję instrumentu pochodnego;
• instrument hybrydowy (złożony) nie jest wykazywany w wartości godziwej, a zmiany jego wartości godziwej nie są ujmowane w zysku lub stracie.

Wbudowane instrumenty pochodne są wykazywane w podobny sposób jak samodzielne instrumenty pochodne, które nie są uznane za instrumenty zabezpieczające.

Zakres, w którym zgodnie z MSSF 9 cechy ekonomiczne i ryzyko właściwe dla wbudowanego instrumentu pochodnego w walucie obcej są ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykiem właściwym dla umowy zasadniczej (głównego kontraktu) obejmuje również sytuacje, gdy waluta umowy zasadniczej jest walutą zwyczajową dla kontraktów zakupu lub sprzedaży pozycji niefinansowych na rynku dla danej transakcji.

Oceny, czy dany wbudowany instrument pochodny podlega wydzieleniu Grupa dokonuje na moment jego początkowego ujęcia. W przypadku instrumentów wbudowanych nabytych w transakcji połączenia jednostek Grupa nie dokonuje ponownej oceny wbudowanych instrumentów pochodnych na dzień połączenia (są one oceniane na dzień pierwotnego ujęcia w jednostce nabytej).

Pochodne instrumenty finansowe i zabezpieczenia

Instrumenty pochodne, z których korzysta Grupa w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami kursów wymiany walut i zmianami stóp procentowych, to przede wszystkim kontrakty walutowe typu forward oraz kontrakty na zamianę stóp procentowych (swapy procentowe). Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe są wyceniane do wartości godziwej. Instrumenty pochodne wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest dodatnia, i jako zobowiązania – gdy ich wartość jest ujemna.

Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spełniają zasad rachunkowości zabezpieczeń są bezpośrednio odnoszone do zysku lub straty netto roku obrotowego.

Wartość godziwa walutowych kontraktów forward jest ustalana poprzez odniesienie do bie żących kursów terminowych (forward) występujących przy kontraktach o podobnym terminie zapadalności. Wartość godziwa kontraktów na zamianę stóp procentowych jest ustalana na podstawie modelu wyceny uwzględniającego obserwowalne dane rynkowe, w tym w szczególności bieżące terminowe stopy procentowe.

W rachunkowości zabezpieczeń, zabezpieczenia klasyfikowane są, jako:

• zabezpieczenie wartości godziwej, zabezpieczające przed ryzykiem zmian wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązania, lub
• zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych, zabezpieczające przed zmianami przepływów środków pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka związanego z ujętym składnikiem aktywów, zobowiązaniem lub prognozowaną transakcją, lub
• zabezpieczenie udziałów w aktywach netto w podmiocie zagranicznym.

Zabezpieczenie ryzyka walutowego uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania jest rozliczane jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych.

W momencie ustanowienia zabezpieczenia, Grupa formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczan ego ryzyka, a także sposób oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem. Oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia jest oceniania na bieżąco w celu sprawdzenia, czy jest wysoce efektywne we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zostało ustanowione.

9.14.1. Zabezpieczenie wartości godziwej

Zabezpieczenie wartości godziwej to zabezpieczenie przed zmianami wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązania lub nieujętego uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów, zobowiązania lub uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które mogłoby wpływać na zysk lub stratę. W przypadku zabezpieczenia wartości godziwej, wartość bilansowa zabezpieczanej pozycji jest korygowana o zyski i/ lub straty z tytułu zmian wartości godziwej wynikających z zabezpieczanego ryzyka, instrument zabezpieczający jest wyceniany do wartości godziwej, a zyski i straty z tytułu instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej są ujmowane w zysku lub stracie.

W przypadku zabezpieczenia wartości godziwej pozycji ujmowanych według zamortyzowanego kosztu, korekta do wartości bilansowej jest amortyzowana i ujmowana w zysku lub stracie przez pozostały okres do upływu terminu wymagalności instrumentu.

Jeśli nieujęte uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie jest wyznaczone jako pozycja zabezpieczana, późniejsze łączne zmiany wartości godziwej uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania wynikające z zabezpieczanego ryzyka ujmuje się, jako składnik aktywów lub zobowiązanie, a powstające zyski lub straty ujmuje się w zysku lub stracie. Zmiany wartości godziwe j instrumentu zabezpieczającego również ujmuje się w zysku lub stracie.

Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń, jeżeli instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany, rozwiązany lub wykonany, jeżeli zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń lub gdy Grupa unieważnia powiązanie zabezpieczające. Każdą korektę wartości bilansowej zabezpieczanego instrumentu finansowego, do którego stosuje się metodę efektywnej stopy procentowej, poddaje się amortyzacji, a dokonane odpisy ujmuje się w zysku lub stracie. Amortyzacja może rozpocząć się od momentu dokonania korekty, jednakże nie później niż w momencie zaprzestania korygowania pozycji zabezpieczanej o zmiany wartości godziwej wynikające z zabezpieczanego ryzyka.

9.14.2. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych to zabezpieczenie przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją, i które mogłoby wpływać na zysk lub stratę. Część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie ujmuje się bezpośrednio w pozostałych całkowitych dochodach, a nieefektywną część ujmuje się w zysku lub stracie.

Jeśli zabezpieczana planowana transakcja skutkuje następnie ujęciem składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, związane z nią zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i zakumulowane w kapitale własnym przenosi się do rachunku zysków i strat w tym samym okresie, albo w okresach, w których nabyty składnik aktywów lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na zysk lub stratę.

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje następnie ujęciem składnika aktywów niefinansowych lub zobowiązania niefinansowego, albo planowana transakcja związana ze składnikiem aktywów niefinansowych lub zobowiązaniem niefinansowym staje się uprawdopodobnionym przyszłym zobowiązaniem, do którego będzie się stosować zabezpiec zenie wartości godziwej, wtedy zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach, przeklasyfikowywane są z kapitału własnego do zysku

lub straty w tym samym okresie lub okresach, w których nabyty składnik aktywów niefinansowych lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na zysk lub stratę.

Zyski lub straty powstałe w wyniku zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spełniają warunków umożliwiających stosowanie zasad rachunkowości zabezpieczeń, są ujmowane bezpośrednio w wyniku fin ansowym netto za bieżący okres.

Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń, gdy instrument zabezpieczający wygasł lub został sprzedany, jego wykorzystanie dobiegło końca lub nastąpiła jego realizacja, bądź gdy zabezpieczenie przestało sp ełniać warunki umożliwiające stosowanie wobec niego zasad rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku, łączny zysk lub strata na instrumencie zabezpieczającym, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i zakumulowane w kapitale własnym, są nadal wykazywane w kapitale własnym aż do momentu wystąpienia prognozowanej transakcji. Jeżeli Grupa przestała spodziewać się, że prognozowana transakcja nastąpi, wówczas zakumulowany w kapitale własnym łączny zysk lub strata netto są odnoszone do zysku lub straty netto za bieżący okres.

Zapasy

Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia/ kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Cena nabycia lub koszt wytworzenia każdego składnika zapasów uwzględnia wszystkie koszty zakupu, koszty przetworzenia oraz inne koszty poniesione w trakcie doprowadzania zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu – zarówno w odniesieniu do bieżącego, jak i poprzedniego roku – i są ustalane w następujący sposób:

Materiały	w cenie nabycia, rozchód według średnioważonego kosztu
Produkty gotowe i produkty w toku	koszt bezpośrednich materiałów i robocizny oraz odpowiedni narzut pośrednich kosztów produkcji ustalony przy założeniu normalnoego wykorzystania mocy produkcyjnych, z wyłączeniem kosztów finansowania zewnętrznego
Towary	w cenie nabycia, rozchód według średnioważonego kosztu

Ceną sprzedaży netto możliwą do uzyskania jest szacowana cena sprzedaży dokonywanej w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszona o koszty wykończenia i szacowane koszty niezbędne do d oprowadzenia sprzedaży do skutku.

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

Należności z tytułu dostaw i usług są ujmowane i wykazywane według kwot pierwotnie zafakturowanych, z uwzględnieniem odpisu na wątpliwe należności. Odpis na należności oszacowywany jest wtedy, gdy ściągnięcie pełnej kwoty należności przestało być prawdopodobne.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustala na poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe.

Pozostałe należności obejmują zaliczki przekazane z tytułu przyszłych zakupów rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych oraz zapasów. Zaliczki są prezentowane zgodnie z charakterem aktywów, do jakich się odnoszą – odpowiednio jako aktywa trwałe lub obrotowe. Jako aktywa niepieniężne zaliczki nie podlegają dyskontowaniu.

Należności budżetowe prezentowane są w ramach pozostałych aktywów niefinansowyc h, z wyjątkiem należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które stanowią w bilansie odrębną pozycję.

Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych

Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe wykazane w bilansie obejmują środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe o pierwotnym okresie zapadalności nieprzekraczającym trzech miesięcy.

Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w rachunku przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i ich ekwiwalentów.

Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne

W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane według wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki.

Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne są wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.

Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub premie uzyskane w związku z zobowiązaniem.

Przychody i koszty są ujmowane w zysku lub stracie z chwilą usunięcia zobowiązania z bilansu, a także w wyniku rozliczenia metodą efektywnej stopy procentowej.

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług wykazywane są w kwocie wymagającej zapłaty.

Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy obejmują zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz zobowiązania finansowe pierwotnie zakwalifikowane do kategorii wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy. Zobowiązania finansowe są klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu, jeżeli zostały nabyte dla celów sprzedaży w niedalekiej przyszłości. Instrumenty pochodne, włączając wydzielone instrumenty wbudowane, są również klasyfikowane, jako przeznaczone do obrotu, chyba, że są uznane za efektywne instrumenty zabezpieczające. Zobowiązania finansowe mogą być przy pierwotnym ujęciu zakwalifikowane do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeżeli poniższe kryteria są spełnione:

• taka kwalifikacja eliminuje lub znacząco obniża niespójność traktowania, gdy zarówno wycena jak i zasady rozpoznawania strat lub zysków podlegają innym regulacjom; lub
• zobowiązania są częścią grupy zobowiązań finansowych, które są zarządzane i oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem; lub
• zobowiązania finansowe zawierają wbudowane instrumenty pochodne, które powinny być oddzielnie ujmowane.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku żadne zobowiązania finansowe nie zostały zakwalifikowanie do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (na dzień 31 grudnia 2017 roku: zero).

Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy są wycenian e w wartości godziwej, uwzględniając ich wartość rynkową na dzień bilansowy bez uwzględnienia kosztów transakcji sprzedaży. Zmiany w wartości godziwej tych instrumentów są ujmowane w zysku lub stracie, jako koszty lub przychody finansowe.

Inne zobowiązania finansowe, niebędące instrumentami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy, są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej.

Grupa wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło – to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach dokonywane pomiędzy tymi samymi podmiotami Grupa ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Grupa ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego i ujęcie nowego z obowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości bilansowych wykazuje się w zysku lub stracie.

Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatków, zobowiązania z tytułu świadczeń socjalnych i emerytalnych, zobowiązania wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub środków trwałych. Pozostałe zobowiązania ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty.

Rezerwy

Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Grupie ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Grupa spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany, jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w rachunku zysków i strat po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.

Odprawy emerytalne

Zgodnie z zakładowymi systemami wynagradzania pracownicy spółek Grupy mają prawo do odpraw emerytalnych. Odprawy emerytalne są wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę. Wysokość odpraw emerytalnych zależy od stażu pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. Grupa tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Według MSR 19 odprawy emerytalne są programami określonych świadczeń po okresie zatrudnienia. Wartość bieżąca tych zobowiązań na każdy dzień bilansowy jest obliczona przez niezależnego aktuariusza. Naliczone zobowiązania są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia i dotyczą okresu do dnia bilansowego. Informacje demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte są o dane historyczne.

Na podstawie wycen dokonanych przez profesjonalne firmy aktuarialne Grupa tworzy rezerwę na przyszłe świadczenia pracownicze.

Ponowna wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczących programów określonych świadczeń obejmująca zyski i straty aktuarialne ujmowana jest w innych całkowitych dochodach i nie podlega późniejszej reklasyfikacji do zysku lub straty.

Grupa rozpoznaje następujące zmiany w zobowiązaniach netto z tytułu określonych świadczeń w ramach odpowiednio kosztu własnego sprzedaży, kosztów ogólnego zarządu, kosztów sprzedaży oraz kosztów finansowych, na które składają się:

• koszty zatrudnienia (w tym między innymi koszty bieżącego zatrudnienia, koszty przeszłego zatrudnienia)
• odsetki netto od zobowiązania netto z tytułu określonych świadczeń.

Płatności na bazie akcji

Pracownicy (w tym członkowie zarządu) Grupy otrzymują nagrody w formie akcji. W roku 2018 i 2017 nie wystąpiły płatności na bazie akcji.

Przychody

Na podstawie MSSF 15 Grupa stosuje zw. Model Pięciu Kroków rozpoznawania przychodów wynikających z umów z klientami:

• Wymogi identyfikacji umowy z klientem: umowa z klientem spełnia swoją definicję, gdy zostaną spełnione wszystkie następujące kryteria: strony umowy zawarły umowę i są zobowi ązane do wykonania swoich obowiązków; Grupa jest w stanie zidentyfikować prawa każdej ze stron dotyczące dóbr lub usług, które mają zostać przekazane; Grupa jest w stanie zidentyfikować warunki płatności za dobra lub usługi, które mają zostać przekazane; u mowa ma treść ekonomiczną oraz jest prawdopodobne, że Grupa otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi.
• Identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczenia: w momencie zawarcia umowy Grupa dokonuje oceny dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie z klientem i identyfikuje jako zobowiązanie do wykonania świadczenia każde przyrzeczenie do

przekazania na rzecz klienta: dobra lub usługi (lub pakietu dóbr lub usług), które można wyodrębnić lub grupy odrębnych dóbr lub usług, które są zasadniczo takie same i w przypadku których przekazanie na rzecz klienta ma taki sam charakter.

• Określenie ceny transakcyjnej: w celu ustalenia ceny transakcyjnej Grupa uwzględnia warunki umowy oraz stosowane przez nią zwyczajowe praktyki handlowe. Cena transakcyjna to kwota wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – będzie jej przysługiwać w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta, z wyłączeniem kwot pobranych w imieniu osób trzecich. Wynagrodzenie określone w umowie z klientem może obejmować kwoty stałe, kwoty zmienne lub oba te rodzaje kwot; do oszacowania wynagrodzenia zmiennego Grupa zdecydowała o zastosowaniu metody wartości najbardziej prawdopodobnej.
• Alokacja ceny transakcyjnej do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia: Grupa przypisuje cenę transakcyjną do każdego zobowiązania do wykonania świadczenia (lub do odrębnego dobra lub odrębnej usługi) w kwocie, która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.
• Ujęcie przychodów w momencie spełniania zobowiązań do wykonania świadczenia: Grupa ujmuje przychody w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi (klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów). Przychody ujmuje się w kwocie wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem jednostki – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.

Przy ujmowaniu przychodów obowiązują również kryteria przedstawione poniżej.

9.23.1. Sprzedaż towarów i produktów

Przychody są ujmowane, jeżeli kontrola nad towarem lub produktem została przeniesiona na inny podmiot, tj. znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności do towarów i produktów zostały przekazane nabywcy oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób.

9.23.2. Świadczenie usług

Spółki handlowe wewnątrz Grupy świadczą usługi sprzedaży na rzecz papierni. Za te usługi otrzymują one prowizję opierają cą się na wielkości rzeczywistej sprzedaży produktów na każdym poszczególnym rynku. Oznacza to, że zysk ze świadczenia usług sprzedaży jest rozpoznawany w tym samym czasie, co sprzedaż produktów. Tylko przychód z papierni spoza Grupy prezentowany jest w przychodach ze sprzedaży.

9.23.3. Odsetki

Przychody z tytułu odsetek są ujmowane sukcesywnie w miarę ich naliczania (z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej, stanowiącej stopę dyskontującą przys złe wpływy pieniężne przez szacowany okres życia instrumentów finansowych) w stosunku do wartości bilansowej netto danego składnika aktywów finansowych.

9.23.4. Dywidendy

Dywidendy są ujmowane w momencie ustalenia praw akcjonariuszy lub udziałowców do ich otrzymania.

9.23.5. Przychody z tytułu wynajmu (leasingu operacyjnego)

Przychody z tytułu wynajmu nieruchomości inwestycyjnych ujmowane są metodą liniową przez okres wynajmu w stosunku do otwartych umów.

9.23.6. Dotacje

Jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki, wówczas dotacje rządowe są ujmowane według ich wartości godziwej.

Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować. Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów, wówczas jej wartość godziwa jest ujmowana na koncie przychodów przyszłych okresów, a następnie stopniowo, drogą równych odpisów rocznych, ujmowana w zysku lub stracie przez szacowany okres użytkowania związanego z nią składnika aktywów.

Podatki

9.24.1. Podatek bieżący

Zobowiązania i należności z tytułu bieżącego podatku za okres bieżący i okresy poprzednie wycenia się w wysokości kwot przewidywanej zapłaty na rzecz organów podatkowych (podlegających zwrotowi od organów podatkowych) z zastosowaniem stawek podatkowych i przepisów podatkowych, które prawnie lub faktycznie już obowiązywały na dzień bilansowy.

9.24.2. Podatek odroczony

Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, podatek odroczony jest obliczany metodą zobowiązań bilansowych w s tosunku do różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.

Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:

• z wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na zysk lub stratę brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.

Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych ulg podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:

• z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na zysk lub stratę brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku jest ujmowany w bilansie jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.

Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest wery fikowana na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochod owego. Nieujęty składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega ponownej ocenie na każdy dzień bilansowy i jest ujmowany do wysokości odzwierciedlającej prawdopodobieństwo osiągnięcia w przyszłości dochodów do opodatkowania, które pozwolą na odzyskanie tego składnika aktywów.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa wykorzystana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień bilansowy lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na dzień bilansowy.

Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujmowanych poza zyskiem lub stratą jest ujmowany poza zyskiem lub stratą: w innych całkowitych dochodach dotyczący pozycji ujętych w innych całkowitych dochodach lub bezpośrednio w kapitale własnym dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym.

Grupa kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek do chodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.

9.24.3. Podatek odroczony związany z działalnością w Specjalnej Strefie Ekonomicznej

Grupa prowadzi działalność na terenie Kostrzyńsko – Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i z tego tytułu korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego do wysokości poniesionych nakładów inwestycyjnych.

W przypadku, gdy poniesione nakłady inwestycyjne nie znajdą pokrycia w dochodzie za dany rok podatkowy wówczas od zdyskontowanej nadwyżki nakładów obliczonej zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 roku w sprawie Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (Dz.U. nr 222 poz. 2252 z dnia 13 października 2004 roku ) Grupa tworzy aktywo z tytułu podatku odroczonego do wysokości, której prawdopodobieństwo wykorzystania jest wysokie. Utworzone aktywo jest wykorzystywane w następnym okresie podatkowym, w momencie osiągnięcia odpowiedniej kwoty dochodu do opodatkowania.

9.24.4. Podatek od towarów i usług

Przychody, koszty, aktywa i zobowiązania są ujmowane po pomniejszeniu o wartość podatku od towarów i usług, z wyjątkiem: — gdy podatek od towarów i usług zapłacony przy zakupie aktywów lub usług nie jest możliwy do odzyskania od organów

• podatkowych; wtedy jest on ujmowany odpowiednio, jako część ceny nabycia składnika aktywów lub jako część pozycji kosztowej, oraz
• należności i zobowiązań, które są wykazywane z uwzględnieniem kwoty podatku od towarów i usług.

Kwota netto podatku od towarów i usług możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz organów podatkowych jest ujęta w bilansie, jako część należności lub zobowiązań.

9.24.5. Podatek akcyzowy

Kwota podatku akcyzowego należnego w zakresie produkowanej energii elektrycznej jest rozpoznawana w rachunku zysków i strat w okresie, którego dotyczy oraz w bilansie w pozycji zobowiązania.

Podatek akcyzowy od energii używanej na własne potrzeby jest rozpoznawany jako koszt własny sprzedaży w rachunku zysków i strat.

Zysk netto na akcję

Zysk netto na akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto i zysku netto z działalności kontynuowanej za dany okres przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. Rozwodniony zysk na akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto i zysku netto z działalności kontynuowanej za dany okres przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej przez rozwodnioną średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym.

10. Segmenty operacyjne

Segmenty operacyjne obejmują działalność kontynuowaną. Podstawowym rodzajem działalności Grupy jest produkcja papieru prezentowana jako segment "Niepowlekane" i "Powlekane" i obejmująca wyniki finansowe trzech Papierni:

• Arctic Paper Kostrzyn S.A. (Polska) produkuje wysokiej jakości niepowlekany papier graficzny pod marką Amber, poziom produkcji na poziomie 280.000 ton papieru rocznie;
• Arctic Paper Munkedals AB (Szwecja) produkuje wysokiej jakości niepowlekany papier graficzny pod marką Munken, roczne zdolności produkcyjne kształtują się na poziomie 160.000 ton papieru rocznie;
• Arctic Paper Grycksbo (Szwecja) produkcja powlekanego papieru bezdrzewnego pod markami G-Print i Arctic, zdolności produkcyjne 250.000 ton rocznie.

W związku z nabyciem Grupy Rottneros w grudniu 2012 roku obejmującej dwa zakłady produkujące celulozę, Grupa Arctic Paper wyróżniła także segment operacyjny "Celuloza".

Grupa wyróżnia następujące segmenty działalności:

• Papiery niepowlekane papiery przeznaczone do druku lub innych celów graficznych, wśród których wyróżniamy papiery bezdrzewne i drzewne. Niepowlekany papier bezdrzewny może być wytwarzany z różnych mas włóknistych, z różną zawartością wypełniaczy i poddany szeregowi procesów uszlachetniania, takich jak zaklejanie powierzchniowe i kalandrowanie. Dwie główne kategorie tego typu papieru to papier graficzny (używany m.in. do druku książek i katalogów) oraz papiery biurowe (np. do kserokopiarek), przy czym Grupa nie produkuje obecnie papierów b iurowych. Niepowlekany papier drzewny z tzw. mas włóknistych pozyskiwanych metodą mechaniczną przeznaczony do drukowania lub innych celów graficznych. Ten gatunek papieru jest wykorzystywany do druku czasopism technikami rotograwiurową i offsetową. Produkt y Grupy w tym segmencie są zazwyczaj używane do druku książek w miękkich okładkach.
• Papiery powlekane powlekany papier bezdrzewny to papier przeznaczony do drukowania lub innych celów graficznych, powlekany jedno- lub obustronnie mieszankami z pigmentami mineralnymi, takimi jak kaolin (ang. china clay), węglan wapnia itp. Powlekanie może odbywać się rozmaitymi metodami, zarówno na maszynie papierniczej (ang. online), jak i poza maszyną papierniczą (ang. offline) i może być uzupełnione superkalandrowaniem zapewniającym gładką powierzchnię. Powlekanie poprawia jakość druku zdjęć i ilustracji.
• Celuloza celuloza siarczanowa pełnobieloną (ang. fully bleached sulphate pulp) oraz celuloza siarczanowa niebielona (ang. unbleached sulphate pulp), która jest używana przede wszystkim do produkcji papieru drukarskiego i piśmiennego, tektury, papieru higienicznego oraz białego papieru opakowaniowego a także celuloza chemotermomechaniczna (ang. CTMP) oraz ścier drzewny (ang. groundwood), które są stosowane głównie do produkcji papieru drukarskiego oraz papieru piśmiennego,
• Pozostałe segment skupia wyniki działalności Arctic Paper S.A. i Arctic Paper Finance AB.

Podział segmentów działalności na segment papierów niepowlekanych, powlekanych i celulozę jest podyktowany następującymi przesłankami:

• Popyt na produkty i ich podaż, a także ceny produktów sprzedawanych na rynku są kształtowane przez charakterystyczne dla danego segmentu czynniki, w tym między innymi poziom zdolności produkcyjnych w danym segmencie papieru i ce lulozy,
• Kluczowe parametry operacyjne takie jak np. napływ zamówień czy poziom kosztów produkcji są determinowane przez czynniki zbliżone do siebie w ramach poszczególnych segmentów papieru i celulozy,
• Produkty wytwarzane w Papierniach należących do Grupy mogą być z pewnymi ograniczeniami alokowane do produkcji w innych jednostkach w ramach tego samego segmentu papieru, co w pewnym stopniu zaburza wyniki finansowe realizowane przez poszczególne Papiernie,
• Wyniki Grupy Arctic Paper są zdominowane przez globalne trendy rynkowe w zakresie kształtowania się cen papieru i cen celulozy i w mniejszym stopniu zależą od indywidualnych uwarunkowań jednostek produkcyjnych,

Co miesiąc, na bazie raportów wewnętrznych otrzymywanych od spółek (z wyłączeniem spółek Grupy R ottneros), wyniki poszczególnych segmentów działalności analizowane są przez kadrę kierowniczą Grupy. Analiza danych finansowych spółek z Grupy Rottneros obywa się na podstawie kwartalnych raportów finansowych publikowanych na stronach internetowych Rottneros AB.

Wyniki działalności mierzone są przede wszystkim w oparciu o poziom EBITDA wyliczoną przez dodanie amortyzacji i odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych do zysku (straty) z działalności operacyjnej, w każdym przypadku określonych zgodnie z MSSF UE. EBITDA nie jest miarą zysku (straty) z działalności operacyjnej, wyników operacyjnych ani płynności według MSSF UE. EBITDA jest miernikiem, który Zarząd wykorzystuje w zarządzaniu działalnością.

Transakcje pomiędzy segmentami są zawarte na warunkach rynkowych, tak jakby dotyczyły one podmiotów niepowiązanych.

W poniższej tabeli przedstawione zostały dane dotyczące przychodów i zysków oraz niektórych aktywów i zobowiązań z działalności kontynuowanej w podziale na poszczególne segmenty Grupy za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 201 8 oraz według stanu na 31 grudnia 2018 roku

Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2018 roku oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku

Przychod y	Niepowlekane	Powlekane	Celuloza	Pozostałe	Razem	Wyłączenia	Działalność kontynuowana ogółem
Sprzedaż na rzecz klientów
zewnętrznych	1 608 610	654 674	894 926	-	3 158 210	-	3 158 210
Sprzedaż między segmentami	-	24 959	44 258	37 970	107 188	(107 188)	-
Przychody segmentu ogółem	1 608 610	679 633	939 184	37 970	3 265 398	(107 188)	3 158 210
Wynik seg m entu
EBITDA	95 920	(28 435)	157 500	(1 230)	223 755	(269)	223 486
Przychody z tytułu odsetek	511	82	-	7 532	8 126	(6 946)	1 179
Koszty z tytułu odsetek	(3 398)	(3 670)	(8 311)	(13 053)	(28 432)	4 670	(23 762)
Amortyzacja	(51 484)	(9 164)	(31 666)	(474)	(92 788)	-	(92 788)
Utrata wartości aktywów trwałych	-	-	-	-	-	-	-
Dodatnie różnice kursowe i pozostałe
przychody finansowe	2 020	395	6 649	43 757	52 821	(52 177)	644
Ujemne różnice kursowe i pozostałe
koszty finansowe	(11 108)	(7 381)	-	(9 112)	(27 601)	12 729	(14 872)
Zysk (strata) brutto	32 462	(48 173)	124 172	27 420	135 880	(41 993)	93 888
Aktywa segmentu	972 636	260 699	963 033	485 004	2 681 372	(555 233)	2 126 139
Zobowiązania segmentu	494 701	404 565	336 500	457 485	1 693 251	(469 942)	1 223 309
Nakłady inwestycyjne	(62 464)	(6 354)	(106 224)	(258)	(175 300)	-	(175 300)
Udziały we wspólnych przesięwzięciach	1 182	-	-	-	1 182	-	1 182

— Przychody z tytułu transakcji pomiędzy segmentami są eliminowane przy konsolidacji.

— Wynik segmentów nie uwzględnia przychodów finansowych (1.823 tys. PLN, z czego 1.179 tys. PLN stanowią przychody z tytułu odsetek) i kosztów finansowych (38.634 tys. PLN, z czego 23.762 tys. PLN stanowią koszty z tytułu odsetek), amortyzacji (92.788 tys. PLN), utraty wartości aktywów niefinansowych 0 tys. PLN) jak również obciążeń z tytułu podatku dochodowego ( -33.390 tys. PLN). Wynik segmentów zawiera natomiast zysk na sprzedaży pomiędzy segmentami 269 tys. PLN.

— Aktywa i zobowiązania segmentów nie zawierają podatku odroczonego (aktywo: 27.137 tys. PLN, rezerwa: 68.316 tys. PLN), ponieważ pozycje te są zarządzane na poziomie Grupy. Aktywa segmentów nie zawierają inwestycji w spółki działające w ramach Grupy.

W poniższej tabeli przedstawione zostały przekształcone dane dotyczące przychodów i zysków oraz niektórych aktywów i zobowiązań z działalności kontynuowanej w podziale na poszczególne segmenty Grupy za okres 12 mie sięcy zakończony 31 grudnia 2017 oraz według stanu na 31 grudnia 2017 roku.

Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2017 roku (przekształcone)

							Działalność
							kontynuowana
	Niepowlekane	Powlekane	Celuloza	Pozostałe	Razem	Wyłączenia	ogółem
Przychod y
Sprzedaż na rzecz klientów
zewnętrznych	1 508 586	664 952	779 267	-	2 952 806	-	2 952 806
Sprzedaż między segmentami	-	20 752	66 152	40 892	127 796	(127 796)	-
Przychody segmentu ogółem	1 508 586	685 704	845 419	40 892	3 080 602	(127 796)	2 952 806
Wynik seg m entu
EBITDA	130 427	1 484	113 636	(1 560)	243 988	400	244 388
Przychody z tytułu odsetek	491	80	-	6 458	7 030	(6 487)	543
Koszty z tytułu odsetek	(3 682)	(4 296)	(4 864)	(14 744)	(27 586)	4 609	(22 977)
Amortyzacja	(57 458)	(22 845)	(30 156)	(464)	(110 923)	-	(110 923)
Utrata wartości aktywów trwałych	-	(23 761)	-	-	(23 761)	-	(23 761)
Dodatnie różnice kursowe i pozostałe
przychody finansowe	4 744	1 122	884	55 030	61 781	(60 493)	1 288
Ujemne różnice kursowe i pozostałe
koszty finansowe	(5 955)	(1 758)	(4 422)	(2 719)	(14 854)	11 902	(2 952)
Zysk (strata) brutto	68 567	(49 973)	75 080	42 002	135 676	(50 069)	85 607
Aktywa segmentu	902 431	225 945	801 328	429 320	2 359 025	(508 863)	1 850 161
Zobowiązania segmentu	430 337	337 764	318 225	413 028	1 499 353	(426 250)	1 073 104
Nakłady inwestycyjne	(68 026)	(5 447)	(107 666)	(308)	(181 448)	-	(181 448)
Udziały we wspólnych przesięwzięciach	988	-	-	-	988	-	988

— Przychody z tytułu transakcji pomiędzy segmentami są eliminowane przy konsolidacji.

• Wynik segmentów nie uwzględnia przychodów finansowych (1.831 tys. PLN, z czego 543 tys. PLN stanowią przychody z tytułu odsetek) i kosztów finansowych (25.929 tys. PLN, z czego 22.977 tys. PLN stanowią koszty z tytułu odsetek), amortyzacji (110.923 tys. PLN), utraty wartości aktywów niefinansowych 23.761 tys. PLN) jak również obciążeń z tytułu podatku dochodowego ( -14.857 tys. PLN). Wynik segmentów zawiera natomiast stratę na sprzedaży pomiędzy segmentami 400 tys. PLN.
• Aktywa i zobowiązania segmentów nie zawierają podatku odroczonego (aktywo: 3 2.387 tys. PLN, rezerwa: 31.885 tys. PLN), ponieważ pozycje te są zarządzane na poziomie Grupy. Aktywa segmentów nie zawierają inwestycji w spółki działające w ramach Grupy.

Przychody z umów z klientami

Przychody z umów z klientami wynosiły 3 188.655 tys. PLN za 2018 rok (w tym ze sprzedaży papieru i celulozy 3.158.210 tys. PLN i ze sprzedaży mediów, materiałów, usług i przychody z dzierżawy 30.445 tys. PLN) i 2.980.924 tys. PLN za 2017 rok (w tym ze sprzedaży papieru i celulozy 2.952.806 tys. PLN i ze sprzedaży mediów, materiałów, usług i przychody z dzierżawy 28.118 tys. PLN)

Poniższa tabela przedstawia przychody Grupy ze sprzedaży papieru i celulozy od klientów zewnętrznych dla każdego z segmentów w podziale na kraje i regiony w latach 2017-2018:

Inf orm a cje g eog ra f iczne

Rok zakończony 31 grudnia 2018

Przychody ze sprzedaży papieru i celulozy od klientów

zewnętrznych według segmentów:	Niepowlekane	Powlekane	Celuloza	Razem
Niemcy	366 901	128 019	126 101	621 021
Francja	161 032	29 822	6 259	197 113
Wielka Brytania	134 763	90 770	14 057	239 590
Skandynawia	119 640	104 791	197 899	422 329
Europa Zachodnia (inne kraje niż powyższe)	149 044	19 454	197 353	365 852
Polska	297 348	43 340	34 635	375 323
Europa Środkowo-Wschodnia (inne kraje niż Polska)	316 354	182 552	46 532	545 439
Poza Europę	63 527	55 925	272 090	391 542
Przychod y seg m entu og ółem	1 608 610	654 674	894 926	3 158 210

Rok zakończony 31 grudnia 2017

Przychody ze sprzedaży papieru i celulozy od klientów

zewnętrznych według segmentów:	Niepowlekane	Powlekane	Celuloza	Razem
Niemcy	375 148	121 310	146 799	643 257
Francja	154 085	31 385	9 285	194 756
Wielka Brytania	114 941	92 254	11 054	218 249
Skandynawia	132 273	111 319	171 209	414 802
Europa Zachodnia (inne kraje niż powyższe)	134 204	18 341	186 594	339 138
Polska	265 130	48 635	27 053	340 818
Europa Środkowo-Wschodnia (inne kraje niż Polska)	311 436	191 754	11 054	514 243
Poza Europę	21 369	49 955	216 219	287 543
Przychod y seg m entu og ółem	1 508 586	664 952	779 267	2 952 806

Przychody ze sprzedaży dotyczące pozycji "Europa Zachodnia" odnoszą się głównie do sprzedaży w Belgii, Holandii, Austrii, Szwajcarii, Włoszech i Hiszpanii. Przychody ze sprzedaży dotyczące pozycji "Europa Środkowo -Wschodnia" odnoszą się do sprzedaży na Ukrainie, w Czechach, Słowacji, Węgrzech oraz Bułgarii. Przychody ze sprzedaży dotyczące pozycji "Poza Europę" odnoszą się głównie do sprzedaży do Chin i Stanów Zjednoczonych. Sprzedaż do żadnego z odbiorców nie przekracza 10% przychodów ogółem.

Poniższa tabela przedstawia przychody Grupy ze sprzedaży mediów, materiałów, usług i przychody z dzierżawy od k lientów zewnętrznych prezentowane jako pozostałe przychody operacyjne w podziale na kraje w latach 2017-2018:

Informacje geograficzne

Rok zakończony 31 grudnia 2018
		Sprzedaż		Przychdy z
Przychody z umów z klientami, pozostałe tytuły	Sprzedaż mediów	materiałów	Sprzedaż usług	dzierżawy	Razem
Polska	18 024	321	187	1 665	20 197
Szwecja	805	8 376	701	367	10 248
Razem	18 829	8 697	888	2 032	30 445
Rok zakończony 31 grudnia 2017
		Sprzedaż		Przychdy z
Przychody z umów z klientami, pozostałe tytuły	Sprzedaż mediów	materiałów	Sprzedaż usług	dzierżawy	Razem
Polska	21 308	200	233	1 733	23 474
Szwecja	127	3 454	657	406	4 644
Razem	21 435	3 654	890	2 139	28 118

Aktywa trwałe według krajów i regionów

Poniższa tabela przedstawia aktywa trwałe Grupy pomniejszone o aktywo z tytułu podatku odroczonego w podziale na kraje i regiony na dzień 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku:

		Rok zakończony
Inf orm a cje g eog ra f iczne	Rok zakończony	31 grudnia 2017
Aktywa trwałe:	31 grudnia 2018	(przekształcone)
Niemcy	104	104
Francja	318	300
Skandynawia	639 019	540 416
Europa Zachodnia (inne kraje niż powyższe)	784	1 069
Polska	370 434	359 121
Europa Środkowo-Wschodnia (inne kraje niż Polska)	173	249
Aktywa trwa łe ra zem	1 010 832	901 259

Na aktywa trwałe składają się rzeczowe aktywa trwałe, aktywa niematerialne, n ieruchomości inwestycyjne oraz pozostałe aktywa finansowe i niefinansowe.

Wzrost aktywów trwałych w Skandynawii i w Polsce jest skutkiem przede wszystkim nakładów inwestycyjnych na rzeczowe aktywa trwałe poczynionych w Papierniach i Celulozowniach Grupy w ciągu 2018 roku.

11. Przychody i koszty

Pozostałe przychody operacyjne

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Rozwiązanie rezerw	32	21
Otrzymane odszkodowania	2 191	7 541
Przychody z dzierżawy	2 032	2 139
Sprzedaż usług	888	890
Dotacje	4 338	4 394
Sprzedaż mediów	18 829	21 435
Sprzedaż materiałów	8 697	3 654
Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych	687	53
Zysk na sprzedaży praw do emisji CO2	5 340	1 769
Inne	4 385	1 759
Ra zem	47 418	43 654

Pozostałe koszty operacyjne

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Podatek od nieruchomości	(679)	(654)
Koszty sprzedaży mediów	(18 897)	(20 779)
Koszty sprzedaży materiałów	(8 051)	(3 177)
Koszty reorganizacji w jednostce zależnej	(1 312)	(983)
Strata na sprzedaży rzeczowych środków trwałych	(798)	(182)
Odpis na części zamienne	(1 042)	(355)
Inne	(1 508)	(2 930)
Ra zem	(32 288)	(29 060)

Przychody finansowe

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Przychody z tytułu odsetek od środków na rachunkach bankowych	830	197
Przychody z tytułu odsetek od należności	71	51
Pozostałe przychody odsetkowe	279	295
Dodatnie różnice kursowe	-	231
Zyski z aktywów finansowych	416	442
Zysk na udziałach we wspólnych przesięwzięciach	202	145
Pozostałe przychody finansowe	6	469
Ra zem	1 823	1 831

Koszty finansowe

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Odsetki od kredytów bankowych i pożyczek wycenianych po zamortyzowanym koszcie	(20 163)	(18 031)
Odsetki od innych zobowiązań finansowych	(1 443)	(1 631)
Odsetki od rezerw aktuarialnych	(2 003)	(1 720)
Koszty finansowe z tytułu umów leasingu finansowego	(153)	(1 595)
Ujemne różnice kursowe	(8 401)	-
Efekt wyceny do skorygowanej ceny nabycia	(3 254)	(703)
Nieefektywan cześć zmiany wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych	0	116
Pozostałe koszty finansowe	(3 217)	(2 364)
Ra zem	(38 634)	(25 929)

Koszty w zakresie efektu wyceny do skorygowanej ceny nabycia dotyczą zmiany marży.

Koszty według rodzajów

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017 (przekształcone)
Amortyzacja	(92 788)	(110 922)
Zużycie materiałów i energii	(2 075 762)	(1 763 637)
Usługi obce	(401 485)	(430 069)
Podatki i opłaty	(13 476)	(13 779)
Koszty świadczeń pracowniczych	(407 017)	(416 921)
Pozostałe koszty rodzajowe	(113 486)	(103 771)
Wartość sprzedanych towarów	(10 057)	(11 269)
Koszty według rodzajów,	(3 114 072)	(2 850 368)
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości akywów niefinansowych	-	(23 761)
Zmiana stanu produktów	77 078	16 349
Zmiany odpisu aktualizującego na zapasy	(5 648)	85
RAZEM	(3 042 642)	(2 857 694)
w tym:
Pozycje ujęte w koszcie własnym sprzedaży	(2 608 260)	(2 416 931)
Pozycje ujęte w kosztach sprzedaży	(346 177)	(348 093)
Pozycje ujęte w kosztach ogólnego zarządu	(88 205)	(92 671)

Koszty amortyzacji i odpisy aktualizujące ujęte w zysku lub stracie

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017 (przekształcone)
Pozycje ujęte w koszcie własnym sprzedaży: Amortyzacja środków trwałych oraz aktywów niematerialnych Utrata wartości rzeczowych środków trwałych Utrata wartości aktywów niematerialnych	(89 573) - -	(107 854) (22 773) (987)
Pozycje ujęte w kosztach sprzedaży: Amortyzacja środków trwałych oraz aktywów niematerialnych Utrata wartości rzeczowych środków trwałych Utrata wartości aktywów niematerialnych	(1 426) - -	(1 403) - -
Pozycje ujęte w kosztach ogólnego zarządu: Amortyzacja środków trwałych oraz aktywów niematerialnych Utrata wartości rzeczowych środków trwałych Utrata wartości aktywów niematerialnych	(1 789) - -	(1 666) - -

Koszty świadczeń pracowniczych

	Nota	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Koszty wynagrodzeń		(298 154)	(303 276)
Koszty ubezpieczeń społecznych		(81 776)	(84 627)
Koszty świadczeń emerytalnych	26.1	(30 170)	(34 361)
K oszty świa d czeń p ra cowniczych og ółem		(410 100)	(422 264)
w tym : Pozycje ujęte w koszcie własnym sprzedaży		(290 760)	(304 258)
Pozycje ujęte w kosztach sprzedaży		(22 131)	(22 891)
Pozycje ujęte w kosztach ogólnego zarządu		(94 126)	(89 772)

12. Składniki innych całkowitych dochodów

Składniki innych całkowitych dochodów za rok zakończony dnia 31 grudnia 201 8 roku oraz 31 grudnia 2017 roku, które podlegają reklasyfikacji do zysku lub straty, przedstawiają się następująco:

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych
Zyski (straty) za okres wynikające z kontaktów rozliczonych w trakcie okresu sprawozdawczego	43 524	(900)
Zyski (straty) za okres wynikające z kontaktów nie rozliczonych na dzień sprawozdawczy	28 516	4 145
Korekty wynikające z przeklasyfikowania do zysku (straty)	-	-
Ra zem inne ca łkowite d ochod y	72 041	3 244

13. Podatek dochodowy

Obciążenie podatkowe

Główne składniki obciążenia podatkowego za rok zakończony dnia 31 grudnia 201 8 roku i 31 grudnia 2017 roku przedstawiają się następująco:

		Rok zakończony
	Rok zakończony 31 grudnia 2018	31 grudnia 2017 (przekształcone)
Skonsolid owa ny ra chunek zysków i stra t
Bieżący podatek dochodowy
Bieżące obciążenie z tytułu podatku dochodowego	(6 170)	(3 454)
Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat ubiegłych	(720)	(199)
Odroczony podatek dochodowy
Wynikający z powstania i odwrócenia się różnic przejściowych	(26 500)	(11 204)
Korzyści/ (Obciążenie) podatkowe wykazane w skonsolidowanym rachunku zysków i strat	(33 390)	(14 857)
Skonsolid owa ne sp ra wozd a nie ze zm ia n w ka p ita le wła snym
Bieżący podatek dochodowy	-	-
Efekt podatkowy kosztów podniesienia kapitału akcyjnego	-	-
Korzyść podatkowa (obciążenie podatkowe) wykazana w kapitale własnym	-	-
Skonsolid owa ne sp ra wozd a nie z ca łkowitych d ochod ów
Odroczony podatek dochodowy
Podatek odroczony z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających	(15 066)	(958)
Podatek odroczony z tytułu zysków/strat aktuarialnych	668	1 157
Korzyść podatkowa (obciążenie podatkowe) ujęte w innych całkowitych dochodach	(14 398)	199

Uzgodnienie efektywnej stawki podatkowej

Uzgodnienie podatku dochodowego od wyniku finansowego brutto przed opodatkowaniem według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej Grupy za rok zakończony dnia 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku przedstawia się następująco:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017 (przekształcone)
Zysk (strata) brutto przed opodatkowaniem z działalności kontynuowanej	93 888	85 608
Zysk (strata) przed opodatkowaniem z działalności zaniechanej	(4 733)	(5 645)
Zysk (strata) brutto przed opodatkowaniem	89 154	79 963
Podatek wg ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce w latach 2008-2018, wynoszącej 19%	(16 939)	(15 192)
Korekty podatku z lat ubiegłych ujęte w bieżącym podatku dochodowym	(720)	199
Różnica wynikająca ze stawek podatkowych obowiązujących w innych krajach	(2 938)	(1 353)
Straty podatkowe, na których nie naliczono aktywa z tytułu podatku odroczonego	(15 822)	(2 951)
Wykorzystanie wcześniej nierozpoznanych strat podatkowych	1 809	2 130
Przychody niebędące podstawą do opodatkowania	1 361	3 963
Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów	(2 179)	(4 373)
Efekt grupy podatkowej w Szwecji	5	2 729
Zmiana stawek podatkowych	2 158	-
Podatek według efektywnej stawki podatkowej wynoszącej 37% (rok 2017: 19%)	(33 265)	(14 849)
Podatek dochodowy (obciążenie) wykazany w skonsolidowanym rachunku zysków i strat	(33 390)	(14 857)
Podatek dochodowy przypisany działalności zaniechanej	125	8

Zmiana stawek podatkowych dotyczy spółek w Szwecji, gdzie od 1 stycznia 2019 roku stawka podatku dochodowego zmieniła się z 22,0% do 21,4%.

Wartość nierozpoznanego aktywa z tytułu podatku odroczonego dotyczy głównie strat podatkowych, w stosunku, do których oczekuje się, że wygasną zanim dojdzie do ich realizacji oraz tych różnic przejściowych, które zdaniem Grupy mogą nie zostać wykorzystane podatkowo.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku wynikające z nierozliczonych strat podatkowych są rozpoznawane, gdy re alizacja wynikających z nich korzyści podatkowych poprzez wygenerowanie przez jednostkę w przyszłości dochodu do opodatkowania jest prawdopodobna.

Polski system podatkowy przewiduje ograniczenia odnośnie kumulowania strat podatkowych przez osoby prawne b ędące jednostkami pod wspólną kontrolą, tak jak w przypadku jednostek należących do Grupy. W związku z tym, każda z jednostek zależnych Grupy w Polsce może wykorzystać tylko własne straty podatkowe do obniżenia dochodu do opodatkowania w późniejszych latach.

Kwoty oraz terminy wygaśnięcia nierozliczonych strat podatkowych przedstawiają się następująco:

Rok wygaśnięcia strat podatkowych	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
bez ograniczenia czasowego	8 208	4 355
zakończony 31 grudnia 2018	nd	1 716
zakończony 31 grudnia 2019	3 598	3 598
zakończony 31 grudnia 2020	6 777	10 151
zakończony 31 grudnia 2021	8 040	6 553
zakończony 31 grudnia 2022	11 153	-
zakończony 31 grudnia 2023	6 287	-
Razem	44 063	26 373

Przyszły, potencjalny efekt podatkowy nieaktywowanych strat podatkowych wynosi 8.569 tys. PLN.

Odroczony podatek dochodowy

Odroczony podatek dochodowy wynika z następujących pozycji:

	Skonsolidowany bilans na dzień		Skonsolidowany rachunek zysków i strat za rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017 (przekształcone)	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017 (przekształcone)
Rezerwa z tytułu podatku odroczonego
Środki trwałe	56 080	31 503	(24 577)	(7 475)
Zapasy	-	-	-	-
Należności handlowe	-	-	-	-
Świadczenia pracownicze	-	-	-	-
Rozliczenia międzyokresowe i rezerwy	-	-	-	-
Certyfikaty kogeneracji	1 299	1 586	287	1 063
Nieopodatkowane rezerwy (wg.regulacji szwedzkiego prawa podatkowego)	-	-	-	-
Korekty do wartości godziwej z tytułu przejęcia jednostek zależnych	|	-	-
Straty wykorzystane na poziomie sprawozdań jednostkowych, nierozpoznane w konsolidacji	-	-	-	-
Instrumenty zabezpieczające	18 784	3 793	(14 992) -	(245) -
Zyski z tytułu różnic kursowych	-	-	-	-
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego	76 163	36 881	(39 282)	(6 657)

	Skonsolidowany bilans Skonsolidowany rachunek zysków i strat za rok zakończony na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017 (przekształcone)	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017 (przekształcone)
Aktywo z tytułu p od a tku od roczoneg o
Świadczenia po okresie zatrudnienia	6 089	6 732	(643)	324
Rozliczenia międzyokresowe i rezerwy	3 891	3 395	496	208
Korekty do wartości godziwej z tytułu utraty wartości aktywów trwałych	-	-	-	-
Zapasy	1 385	1 120	266	(104)
Należności handlowe	3 623	3 579	44	(237)
Podatkowe ulgi inwestycyjne - działalność w Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej	6 534	8 622	(2 088)	(6 658)
Różnice kursowe	-	-	-	-
Nieopodatkowane rezerwy (wg.regulacji szwedzkiego prawa podatkowego)	-	-	-	-
Instrumenty zabezpieczające Straty możliwe do odliczenia od przyszłych	-	-	-	-
dochodów do opodatkowania	13 461	13 935	(474)	1 154
Aktywo b rutto z tytułu p od a tku od roczoneg o	34 983	37 383	(2 400)	(5 313)
Różnice kursowe			784	965
Razem , w tym			(40 898)	(11 005)
Zmiany z tytułu odroczonego podatku dochodowym ujęte w innych całkowitych dochodach			(14 398)	199
Zmiany z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujęte w rachunku zysków i strat			(26 500)	(11 204)
w tym:
Zmiany z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujęte w rachunku zysków i strat - działalnośc zaniechana			-	-
Aktywo / Rezerwa netto z tytułu p od a tku od roczoneg o w tym: - Korekta prezentacji	(7 846)	(4 996)
- Aktywo z tytułu podatku odroczonego	27 137	32 387

w tym:
- Aktywo z tytułu podatku odroczonego - działalność zaniechana	-	-
- Rezerwa z tytułu podatku odroczonego - działalność zaniechana	-	-

• Rezerwa z tytułu podatku odroczonego 68 316 31 885

Zarząd dokonał oceny odzyskiwalności aktywa z tytułu podatku odroczonego rozpoznanego na stratach podatkowych i uznał to aktywo jako odzyskiwalne między innymi dlatego, że AP Grycksbo i AP Munkedals wchodzą w skład grupy podatkowej w Szwecji a przepisy podatkowe w Szwecji nie ograniczają czasowo możliwości wykorzystania strat podatkowych poniesionych w latach poprzednich.

Grupa nie rozpoznała aktywa z tytułu podatku odroczonego od strat podatkowych poniesionych przez Arctic Paper SA ze względu na ograniczenie okresu możliwości wykorzystania tych strat w najbliższych latach, kiedy to Spółka nie spodziewa się osiągnąć dochodów podatkowych, od których byłoby możliwe odliczenie strat.

14. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, działalność zaniechana

Zarząd Arctic Paper S.A. kontynuuje poszukiwanie nabywcy dla fabryki Arctic Paper Mochenwangen. Ze względu na istotną część działalności Grupy prowadzoną przez AP Mochenwangen i spółki powstałe w celu nabycia Papierni oraz ich wyodrębnienie operacyjne i geograficzne, Zarząd uznał działalność Grupy Mochenwangen jako działalność zaniechaną na dzień rozpoczęcia poszukiwań nabywcy. W związku z kontynuacją poszukiwania nabywcy dla fabryki Arctic Paper Mochenwangen lub jej poszczególnych aktywów Zarząd uznał działalność Grupy Mochenwangen jako działalność zaniechaną również na dzień 31 grudnia 2017 roku oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku, przy czym na dzień 31 grudnia 2017 roku Zarząd uznał, że rezerwa na odprawy emerytalne nie zostanie sprzedana w ramach działalności zaniechanej i w rezultacie została ona wyłączona ze zobowiązań związanych bezpośrednio z tą działalnością.

Grupa Mochenwangen obejmuje: Arctic Paper Mochenwangen GmbH, Arctic Paper Investment GmbH, Arctic Paper Verwaltungs GmbH oraz Arctic Paper Immobilienverwaltung GmbH Co&KG.

	Okres	Okres
	12 miesięcy zakończony	12 miesięcy zakończony
Przychody i koszty działalności zaniechanej	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Przychody ze sprzedaży produktów	-	-
Koszt własny sprzedaży	(1 315)	(2 282)
Zysk (strata) ze sprzedaży	(1 315)	(2 282)
Koszty sprzedaży	(868)	(774)
Koszty ogólnego zarządu	(2 837)	(4 454)
Pozostałe przychody operacyjne	2 124	2 355
Pozostałe koszty operacyjne	(1 814)	(613)
Zysk (strata) z działalności operacyjnej	(4 710)	(5 769)
Przychody finansowe	0	-
Koszty finansowe	(24)	123
Zysk (strata) brutto	(4 733)	(5 645)
Podatek dochodowy	125	8
Zysk (strata) z działalności zaniechanej	(4 609)	(5 637)
Zakumulowane inne całkowite dochody związane z działalnością zaniechaną
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	(37)	509
Zyski/ straty aktuarialne	-	-
	(37)	509
Zysk (strata) na jedną akcję:
– podstawowy z zysku/(straty) z działalności zaniechanej przypadającego
akcjonariuszom jednostki dominującej	(0,07)	(0,08)
– rozwodniony z zysku z działalności zaniechanej
przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej	(0,07)	(0,08)

Tabele poniżej przedstawiają odpowiednie dane finansowe działalności zaniechanej:

	Na dzień	Na dzień
Aktywa netto przeznaczone do sprzedaży	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
Zapasy i pozostałe aktywa rzeczowe	-	21
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	619	1 293
Należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych	125	121
Pozostałe aktywa finansowe	-	188
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	972	2 448
	1 716	4 071
Zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do sprzedaży
Rezerwy	864	838
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania	2 284	517
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego	30	100
Rozliczenia międzyokresowe	176	171
	3 355	1 626
Aktywa netto przeznaczone do sprzedaży	(1 639)	2 445
	Okres 12 miesięcy zakończony	Okres 12 miesięcy zakończony
Przepływy pieniężne związane z działalnością zaniechaną	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej	(1 538)	1 229
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	-	-
Środki pieniężne netto z działalności finansowej	-	-
Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(1 538)	1 229
Różnice kursowe netto	63	(101)
Środki pieniężne na początek okresu	2 448	1 320
Środki pieniężne na koniec okresu	972	2 448

Grupa zamierza dokonać sprzedaży gruntu a następnie całej działalności zaniechanej jako zorganizowanej całości. Ze względu na fakt, iż Grupa jest w trakcie określania stanu skażenia gruntu oraz że stan ten w sposób istotny wpływa na wartość rynkową tego aktywa, nie jest możliwe wiarygodne oszacowanie wartości godziwej gruntu. W konsekwencji Grupa rozpoznała grunt w wartości 0 PLN na dzień 31 grudnia 2018 i 31 grudnia 2017 roku.

15. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS

Ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z późniejszymi zmianami obejmująca swoim zakresem podmioty prowadzące działalność gospodarczą i podlegające przepisom prawa polskiego stanowi, że Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzą pracodawcy zatrudniający powyżej 20 pracowników na pełne etaty. Arctic Paper Kostrzyn i Arctic Paper S.A. tworzą taki fundusz i dokonują okresowych odpisów w wysokości odpisu podstawowego. Celem Funduszu jest subsydiowanie działalności socjalnej Spółek, pożyczek udzielonych jej pracownikom oraz pozostałych kosztów socjalnych.

Spółki skompensowały aktywa Funduszu ze swoimi zobowiązaniami wobec Funduszu, ponieważ aktywa te nie stanowią oddzielnych aktywów Grupy. W związku z powyższym, saldo netto na dzień 31 grudnia 2018 roku wynosi 6 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 3 tys. PLN).

Tabele poniżej przedstawiają analitykę aktywów, zobowiązań oraz kosztów Funduszu.

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Środki pieniężne	35	24
Zobowiązania z tytułu Funduszu	(29)	(21)
Wydatki z Funduszu pokryte ze środków własnych	-	-
Sa ld o p o skom p ensowa niu	6	3
	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017

16. Zysk przypadający na jedną akcję

Zysk podstawowy przypadający na jedną akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku/(straty) netto lub zysku/(straty) netto z działalności kontynuowanej za okres przypadającego na zwykłych akcjonariuszy Spółki przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu okresu.

Poniżej przedstawione zostały dane dotyczące zysku/(straty) oraz akcji, które posłużyły do wyliczenia podstawowego i rozwodnionego zysku/(straty) na jedną akcję:

		Rok zakończony
	Rok zakończony	31 grudnia 2017
	31 grudnia 2018	(przekształcone)
Zysk /(strata) netto z działalności kontynuowanej przypadający akcjonariuszom jednostki
dominującej	12 282	42 479
Zysk /(strata) za rok obrotowy z działalności zaniechanej przypadający akcjonariuszom
jednostki dominującej	(4 609)	(5 637)
Zysk (strata) netto okresu sprawozdawczego przypadający akcjonariuszom jednostki
dominującej	7 673	36 841
Liczba akcji zwykłych – seria A	50 000	50 000
Liczba akcji zwykłych – seria B	44 253 500	44 253 500
Liczba akcji zwykłych – seria C	8 100 000	8 100 000
Liczba akcji zwykłych – seria E	3 000 000	3 000 000
Liczba akcji zwykłych – seria F	13 884 283	13 884 283
Całkowita liczba akcji	69 287 783	69 287 783
Średnia ważona liczba akcji	69 287 783	69 287 783
Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych	69 287 783	69 287 783
Zysk (strata) na akcję (w PLN)
– podstawowy z zysku/(straty) za okres przypadającego
akcjonariuszom jednostki dominującej	0,11	0,53
– podstawowy z zysku/(straty) z działalności kontynuowanej za okres przypadającego
akcjonariuszom jednostki dominującej	0,18	0,61
Rozwodniony zysk (strata) na akcję (w PLN)
– z zysku/(straty) za okres przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej	0,11	0,53
– z zysku/(straty) z działalności kontynuowanej za okres przypadającego
akcjonariuszom jednostki dominującej	0,18	0,61

W okresie między dniem bilansowym a dniem sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie wystąpiły żadne inne transakcje dotyczące akcji zwykłych lub potencjalnych akcji zwykłych.

17. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty

Dywidendy są wypłacane w oparciu o zysk netto wykazany w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Arctic Paper S.A. po pokryciu strat z lat ubiegłych.

Zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, jednostka dominująca jest obowiązana utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu spółki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzec iej kapitału podstawowego jednostki dominującej. O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej i nie podlega ona podziałowi na inne cele.

Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, Spółka nie posiadała akcji uprzywilejowanych. Możliwość wypłaty potencjalnej dywidendy przez Spółkę na rzecz akcjonariuszy jest uzależniona od poziomu wypłat otrzymanych od spółek zależnych. Ryzyko związane ze zdolnością Spółki do wypłaty dywidendy zostało opisane w części Czynniki ryzyka niniejszego raportu.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji, na podstawie których Spółka w dniu 30 września 2016 roku wyemitowała obligacje oraz umową pomiędzy wierzycielami (szerzej opisanymi w nocie 32.2 "Pozyskanie nowego finansowania" Raportu rocznego za 2016 rok), możliwość wypłaty dywidendy przez Spółkę jest uzależniona od spełnienia przez Grupę określonych wskaźników finansowych w okresie dwóch poprzedzających wypłatę właściwych okresów (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych) oraz braku występowania przypadku naruszenia (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych).

Walne Zgromadzenie Spółki, które odbyło się w dniu 13 czerwca 2018 roku, podjęło uchwałę w sprawie wypłaty akcjonariuszom Spółki dywidendy z zysków netto z lat ubiegłych zgromadzonych na kapitale rezerwowym Spółki w wysokości 13.857.556,60 PLN. Dywidenda na jedną akcję wyniosła 0,20 PLN. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki ustaliło dzień dywidendy na 20 czerwca 2018 roku, a termin wypłaty dywidendy na 27 czerwca 2018 roku. Dywidenda została wypłacona zgodnie z harmonogramem.

W roku 2017 Spółka Arctic Paper S.A. nie wypłaciła dywidendy.

18. Rzeczowe aktywa trwałe

	Grunty	Maszyny	Środki trwałe
(przekształcone)	i budynki	i urządzenia	w budowie	Razem
Wartość bilansowa netto na dzień 1 stycznia 2017 roku	193 390	539 507	88 849	821 746
Zwiększenia z tytułu nabycia	4 864	15 486	154 900	175 249
Zwiększenia z tytułu przeniesienia rzeczowych aktywów trwałych w budowie	7 586	87 474	(95 912)	(853)
Zmniejszenia stanu z tytułu zbycia	-	(155)	-	(155)
Zmniejszenia stanu z tytułu likwidacji	(103)	(4)	-	(107)
Odpis amortyzacyjny za okres	(16 415)	(93 288)	-	(109 703)
Utrata wartości	(9 048)	(13 725)	-	(22 773)
Zmiana prezentacji w ramach grup	(1 769)	1 769	-	-
Różnice kursowe z przeliczenia	(7 584)	(25 818)	(8 514)	(41 916)
Wa rtość b ila nsowa netto na d zień 31 g rud nia 2017 roku	170 920	511 245	139 322	821 488
Wartość bilansowa netto na dzień 1 stycznia 2018 roku Zwiększenia z tytułu nabycia	170 920	511 245	139 322	821 488
Zwiększenia z tytułu przeniesienia rzeczowych aktywów trwałych w budowie	416	58 979	116 086	175 481
Zmniejszenia stanu z tytułu zbycia	33 881 (242)	124 398 (574)	(158 279) -	- (816)
Zmniejszenia stanu z tytułu likwidacji	-	(9)	-	(9)
Odpis amortyzacyjny za okres Utrata wartości	(15 483)	(74 810)	-	(90 292)
Zmiana prezentacji w ramach grup	- -	- -	- -	- -
Różnice kursowe z przeliczenia
	(563)	(1 564)	(1 763)	(3 891)
Przeniesienie do działalności zaniechanej	-	-	-	- -
Wa rtość b ila nsowa netto na d zień 31 g rud nia 2018 roku	188 929	617 666	95 365	901 960
Stan na dzień 1 stycznia 2017 roku
Wartość bilansowa brutto	426 719	1 818 286	88 849	2 333 854
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(233 329)	(1 278 778)	-	(1 512 108)
Wartość bilansowa netto	193 390	539 507	88 849	821 746
Stan na dzień 31 grudnia 2017 roku
Wartość bilansowa brutto	415 732	1 821 858	139 322	2 376 912
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(244 812)	(1 310 612)	-	(1 555 424)
Wartość bilansowa netto	170 920	511 245	139 322	821 488
Stan na dzień 1 stycznia 2018 roku
Wartość bilansowa brutto	415 732	1 821 858	139 322	2 376 912
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(244 812)	(1 310 612)	-	(1 555 424)
Wartość bilansowa netto	170 920	511 245	139 322	821 488
Stan na dzień 31 grudnia 2018 roku
Wartość bilansowa brutto	449 429	1 970 631	95 365	2 515 426
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(260 501)	(1 352 964)	-	(1 613 465)

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych ujęta w roku zakończonym 31 grudnia 2018 roku wyniosła 0 tys. PLN (ujęta w roku zakończonym 31 grudnia 2017 roku: 22.773 tys. PLN).

Wartość bilansowa maszyn i urządzeń użytkowanych na dzień 31 grudnia 201 8 roku na mocy umów leasingu finansowego oraz umów dzierżawy z opcją zakupu wynosi 4.330 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 27.873 tys. PLN). Spadek wartości maszyn i urządzeń użytkowanych na mocy umów leasingu finansowego wynika z wykupu maszyn i urządzeń w AP Grycksbo w styczniu 2018 roku.

Na aktywach użytkowanych na mocy umów leasingowych oraz umów dzierżawy z opcją zakupu został ustanowiony zastaw pod zabezpieczenie związanych z nimi zobowiązań z tytułu leasingu finansowego oraz umów dzierżawy z op cją zakupu.

Rzeczowe aktywa trwałe o wartości bilansowej 591.004 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 475.928 tys. PLN) objęte są hipoteką/zastawem ustanowionymi w celu zabezpieczenia kredytów bankowych (nota nr 32).

Wartość skapitalizowanych kosztów finansowania zewnętrznego i różnic kursowych w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2018 wyniosła 924 tys. PLN (w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2017: 389 tys. PLN).

19. Leasing

Zobowiązania z tytułu leasingu operacyjnego – Grupa jako leasingobiorca

Grupa zawarła umowy leasingu operacyjnego obejmującego wybrane pojazdy, urządzenia techniczne, biura i magazyny oraz prawo wieczystego użytkowania gruntu.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2017 roku przyszłe minimalne opłaty z tytułu umów nie odwoływalnego leasingu operacyjnego przedstawiają się następująco:

		Rok zakończony
	Rok zakończony	31 grudnia 2017
	31 grudnia 2018	(przekształcone)
W okresie 1 roku	4 191	3 102
W okresie 1 do 5 lat	6 929	5 383
Powyżej 5 lat	11 832	12 468
Ra zem	22 952	20 953

Przekształcone dane na 31 grudnia 2017 roku obejmują prawo wieczystego użytkowania gruntu w AP Kostrzyn.

Zobowiązania z tytułu umów leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu

Na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2017 roku przyszłe minimalne opłaty leasingowe z tytułu tych umów oraz wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych netto przedstawiają się następująco:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018		Rok zakończony 31 grudnia 2017
	Opłaty minimalne	Wartość bieżąca opłat	Opłaty minimalne	Wartość bieżąca opłat
W okresie 1 roku	1 410	1 301	24 956	24 438
W okresie 1 do 5 lat	2 964	2 854	4 236	3 945
Powyżej 5 lat	-	-	-	-
Minimalne opłaty leasingowe ogółem	4 375	4 155	29 192	28 383
Minus koszty finansowe	(219)		(809)
Wartość bieżąca minimalnych
opłat leasingowych, w tym:	4 155	4 155	28 383	28 383
- krótkoterminowe		1 301		24 438
- długoterminowe		2 854		3 945

W związku ze spłatą w dniu 7 stycznia 2018 roku zobowiązań Arctic Paper Grycksbo AB wynikających z umowy leas ingowej ze Svenska Handelsbanken AB, opłaty minimalne oraz wartość bieżących opłat z tego tytułu została wykazana w okresie 1 roku na dzień 31 grudnia 2017 roku.

20. Nieruchomości inwestycyjne

B ila ns za m knięcia na d zień 31 g rud nia	4 236	4 107
Zysk z wyceny do wartości godziwej	129	33 -
Sprzedaż nieruchomości	-	-
Zwiększenia (późniejsze nakłady)	-	-
Bilans otwarcia na 1 stycznia	4 107	4 074
	2018	2017

Nieruchomości nwestycyjne dotyczą niezabudowanej działki w Warszawie.

Nieruchomości inwestycyjne zostały wykazane według wartości godziwej ustalonej w wyniku wyceny dokonanej przez akredytowanego rzeczoznawcę. Do wyceny zastosowano podejście porównawcze, metoda średniej skorygowanej. Rzeczoznawca majątkowy posiada uprawnienia zawodowe w dziedzinie szacowania nieruchomości nadane przez Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i rozwoju Miast. Wartość rynkową nieruchomości stanowi najbardz iej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania na rynku, określona z uwzględnieniem cen transakcyjnych przy przyjęciu następujących założeń:

• strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz miały stanowczy zamiar zawarcia umowy,
• upłynął czas niezbędny do wyeksponowania nieruchomości na rynku i do wynegocjowania warunków umowy.

Wartość rynkową dla aktualnego sposobu wykorzystania (WRU) oszacowano przy uwzględnieniu:

• celu wyceny,
• rodzaju i położenia nieruchomości,
• funkcji w planie zagospodarowania przestrzennego,
• stopnia wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej,
• stanu nieruchomości,
• dostępnych danych o cenach nieruchomości podobnych.

Do wyceny zastosowano podejście porównawcze, metodę korygowanej ceny średniej.

Skorygowana cena gruntu wyniosła 395 zł/ m2 na 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 383 zł/m2).

Grupa nie osiąga innych przychodów niż te wykazane w tabeli powyżej. Na poniesione bieżące koszty w 2018 roku składał się koszt z tytułu podatku od nieruchomości w kwocie 10 tys. PLN (2017 rok: 10 tys. PLN).

21. Aktywa niematerialne

Stan na dzień 31 grudnia 2018

	Relacje z klientami	Znaki handlowe	Certyfikaty kogeneracji	Inne*	Razem
Wartość netto na dzień 1 stycznia 2018 Zwiększenia	0 -	32 186 -	9 132 18 156	9 790 2 035	51 108 20 191
Zmniejszenia	-	-	(18 978)	(268)	(19 246)
Amortyzacja za okres	-	-	-	(2 495)	(2 495)
Utrata wartości	-	-	-	-	-
Różnice kursowe z przeliczenia	(0)	(306)	(3)	(88)	(396)
Wartość netto na dzień 31 grudnia 2018	0	31 880	8 307	8 973	49 160
Na dzień 1 stycznia 2018 roku
Wartość brutto	35 455	84 726	9 132	35 732	165 044
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(35 455)	(52 540)	-	(25 942)	(113 936)
Wartość netto	0	32 186	9 132	9 790	51 108
Na dzień 31 grudnia 2018 roku
Wartość brutto	35 115	83 900	8 307	37 405	164 727
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(35 115)	(52 020)	-	(28 432)	(115 566)
Wartość netto	(0)	31 880	8 307	8 973	49 160

* - Pozycja Inne zawiera głównie programy komputerowe.

Stan na dzień 31 grudnia 2017

	Relacje z		Certyfikaty
	klientami	Znaki handlowe	kogeneracji	Inne*	Razem
Wartość netto na dzień 1 stycznia 2017	1 571	34 921	13 003	7 538	57 033
Zwiększenia	-	-	19 815	5 329	25 143
Zmniejszenia	-	-	(25 640)	238	(25 402)
Amortyzacja za okres	(475)	-	-	(745)	(1 220)
Utrata wartości	(987)	-	-	-	(987)
Różnice kursowe z przeliczenia	(109)	(2 735)	1 954	(2 570)	(3 460)
Wartość netto na dzień 31 grudnia 2017	0	32 186	9 132	9 790	51 108
Na dzień 1 stycznia 2017 roku
Wartość brutto	38 505	92 117	13 003	33 023	176 648
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(36 934)	(57 196)	-	(25 485)	(119 614)
Wartość netto	1 571	34 921	13 003	7 538	57 033
Na dzień 31 grudnia 2017 roku
Wartość brutto	35 455	84 726	9 132	35 732	165 044
Amortyzacja i odpisy aktualizujące	(35 455)	(52 540)	-	(25 942)	(113 936)
Wartość netto	0	32 186	9 132	9 790	51 108

* - Pozycja Inne zawiera głównie programy komputerowe.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku znaki handlowe obejmują znaki handlowe Arctic Paper i Rottneros. Znaki te nie są objęte odpisem z tytułu utraty wartości.

Utrata wartości aktywów niematerialnych ujęta w roku zakończonym 31 grudnia 2018 roku wyniosła 0 tys. PLN (ujęta w roku zakończonym 31 grudnia 2017 roku: 987 tys. PLN).

Wartość aktywów trwałych Grupy Rottneros przyjęta do konsolidacji Grupy Arctic Paper wyceniona jest poniżej wartości prezentowanych w skonsolidowanym sprawozdaniu Grupy Rottneros.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Rottneros za rok zakończony 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku nie wykazało wzrostu odpisów z tytułu trwałej utraty wartości aktywów w 2018 roku i 2017 roku. Na tej podstawie nie zidentyfikowano utraty wartości aktywów trwałych (w tym znaku handlowego) ujętych w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku. Kolejny test zaplanowano na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Wartości niematerialne o wartości bilansowej 11.455 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 12.178 tys. PLN) stanowią zabezpieczenie kredytów bankowych (nota nr 32).

22. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach wycenianych metodą praw własności

W latach zakończonych 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2017 roku Grupa nie posiadała jednostek stowarzyszonych.

W dniu 1 października 2012 roku spółka Arctic Paper Munkedals AB nabyła 50% udziałów w spółce Kalltorp Kraft Handelsbolaget z siedzibą w Trolhattan w Szwecji. Spółka Kalltorp Kraft zajmuje się produkcją energii w posiadanej elektrowni wodnej, celem nabycia była realizacja strategii zwiększania własnych mocy energetycznych. Udział y w Kalltorp zostały rozpoznane jako wspólne przedsięwzięcie (wspólna działalność, joint venture) i wycenione metodą praw własności na dzień 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku

Wartość udziałów we wspólnym przedsięwzięciu wyniosła 1.182 tys. PLN na 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 988tys. PLN). Zysk z tytułu posiadania udziałów we wspólnym przedsięwzięciu wyniósł 202 tys. PLN w 2018 roku i został ujęty jako przychody finansowe (2017: zysk 145 tys. PLN). Różnice kursowe z przeliczenia wyniosły -8 tys. PLN na 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: -81 tys. PLN).

23. Połączenia jednostek i nabycia udziałów niekontrolujących

W ciągu 2018 i 2017 roku Grupa nie dokonywała transakcji wpływających na zmianę jej udziałów w jednostkach zależnych.

24. Pozostałe aktywa

Inne aktywa finansowe

		Rok zakończony	Rok zakończony
	Nota	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Instrumenty zabezpieczające	40.3.1.	92 466	21 914
Inwestycje w instrumenty kapitałowe		3 361	3 394
Pozostałe		7 221	3 898
Ra zem		103 047	29 207
- krótkoterminowe		50 527	7 151
- długoterminowe		52 520	22 056

Inne aktywa niefinansowe

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Koszty ubezpieczeń	1 245	2 795
Opłaty leasingowe	60	64
Koszty pozyskania finansowania dotyczące transz nieuruchomionych do końca roku oraz
kredytu obrotowego	2 693	3 398
Przedpłaty na usługi	7 338	4 512
Opłaty z tytułu najmu	501	762
Należnosci od funduszu emerytalnego	1 492	1 248
Pozostałe	2 712	2 317
Ra zem	16 040	15 096
- krótkoterminowe	14 267	13 583
- długoterminowe	1 773	1 513

25. Test utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych

Arctic Paper Grycksbo

Na dzień 31 grudnia 2018 roku, 30 czerwca 2018 roku, 31 grudnia 2017 roku, oraz we wcześniejszych okresach zostały przeprowadzone w Arctic Paper Grycksbo test utraty wartości w odniesieniu do rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych.

Przeprowadzenie testu utraty wartości w Arctic Paper Grycksbo związane było z osiągnięciem niższych wyników Papierni niż te, które były oczekiwane przez Zarząd Grupy. Wpływ na to miały uwarunkowania rynkowe takie jak niekorzystne wahania ceny surowców, nasilenie konkurencji w segmencie papieru produkowanego przez Grycksbo.

W związku z powyższym została podjęta decyzja dotycząca przeprowadzenia testu utraty wartości przy zastosowaniu metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Przeprowadzone testy utraty wartości na dzień 31 grudnia 2018 roku i 30 czerwca 2018 roku nie skutkowały utworzeniem odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.

Przeprowadzony test utraty wartości na dzień 31 grudnia 2017 roku skutkował utworzeniem odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w wysokości 23.761 tys. PLN.

Wartość odzyskiwalna testowanych aktywów wyniosła na dzień 31 grudnia 2018 roku 87.897 tys. PLN i została ustalona netoda wartości użytkowej.

Poniżej opisano kluczowe założenia testu na utratę wartości przeprowadzonego na dzień 3 1 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku.

Kluczowe założenia zastosowane do obliczenia wartości użytkowej

Obliczenie wartości użytkowej ośrodka sprzedaży papieru w papierni Grycksbo jest najbardziej wrażliwe na następujące zmienne:

• Stopy dyskontowe;
• Zwiększenie cen surowców;
• Zwiększenie cen energii;

Stopa dyskontowa – odzwierciedla dokonane przez kierownictwo oszacowanie ryzyka typowego dla ośrodka. Jest to wskaźnik stosowany przez kierownictwo w celu oszacowania efektywności (wyników) operacyjnych oraz przyszłych propozycji inwestycyjnych. W okresie budżetowanym przyjęta stopa dyskontowa wynosi 8,0% (prognoza na 31 grudnia 2017 roku: 8,0%). Stopa dyskontowa została wyznaczona przy zastosowaniu wskaźnika: Średni ważony koszt kapitału (WACC).

Zmiany cen surowców (głównie celulozy) – szacunki dotyczące zmian cen surowców dokonywane są na podstawie wskaźników, które opublikowane zostały na podstawie danych dotyczących cen celulozy. Głównym źródłem danych stanowiących podstawę przyjętych założeń jest strona: www.foex.fi. Należy mieć na uwadze, iż koszty celulozy charakteryzują się wysoką zmiennością.

Zmiany cen energii - wzrost cen energii, głównie energii elektrycznej notowanej na Nordpool, giełdzie towarowej w Szwecji oraz energii uzyskiwanej z biomasy, jako podstawowego źródła energii wynika z założeń przyjętych w projekcjach zatwierdzonych przez lokalne kierownictwo papierni Grycksbo.

Poniższa tabela przedstawia główne założenia zastosowane do obliczenia wartości użytkowej na 31 grudnia 201 8 roku i 31 grudnia 2017 roku.

Główne założenia	2018	2017
Prognoza przyjęta w oparciu o lata	2019-2023	2018-2022
Stawka podatku dochodowego	21,4%	22,0%
Stopa dyskontowa przed efektem podatkowym	10,2%	8,5%
Średni ważony koszt kapitału (WACC)	8,0%	8,0%
Stopa wzrostu w okresie rezydualnym	0,0%	0,0%

Łączny skumulowany odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości dla Arctic Paper Grycksbo na 31 grudnia 201 8 roku wyniósł 296.591 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 299.556 tys. PLN). Różnica w wartości odpisu aktualizującego wynika z wyceny odpisu z lat poprzednich denominowanego w SEK do waluty prezentacji, tj. PLN.

Wartość aktywów podlegajacych testowi wynosiła 37.767 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: wartość aktywów 42.084 tys. PLN, po odpisie ).

Poniższa tabela przedstawia analizę wrażliwości testu na utratę wartości przeprowadzonego na 31 grudnia 2018 roku:

	Increase in	Effect on value in
Parameter	basis points	use
31 December 2018
Weighted average cost of capital (WACC)	+0,1 p.p.	(1 078)
Growth rate in the residual period	+0,1 p.p.	743
Sales volume in the first year of the projection	+ 0,1%	667
Sales prices in the first year of the projection	+ 0,1%	726
Pulp purchase prices in the first year of the projection	+1,0%	(3 368)
Energy purchase prices in the first year of the projection	+1,0%	(153)
Weighted average cost of capital (WACC)	-0,1 p.p.	1 104
Growth rate in the residual period	-0,1 p.p.	(716)
Sales volume in the first year of the projection	- 0,1%	(667)
Sales prices in the first year of the projection	- 0,1%	(726)
Pulp purchase prices in the first year of the projection	-1,0%	3 368
Energy purchase prices in the first year of the projection	-1,0%	153
31 December 2017
Weighted average cost of capital (WACC)	+0,1 p.p.	(1 210)
Growth rate in the residual period	+0,1 p.p.	668
Sales volume in the first year of the projection	+ 0,1%	5 365
Sales prices in the first year of the projection	+ 0,1%	7 127
Pulp purchase prices in the first year of the projection	+1,0%	(31 384)
Energy purchase prices in the first year of the projection	+1,0%	(4 489)
Weighted average cost of capital (WACC)	-0,1 p.p.	1 239
Growth rate in the residual period	-0,1 p.p.	(651)
Sales volume in the first year of the projection	- 0,1%	(5 365)
Sales prices in the first year of the projection	- 0,1%	(7 127)
Pulp purchase prices in the first year of the projection	-1,0%	31 384
Energy purchase prices in the first year of the projection	-1,0%	4 489

26. Świadczenia pracownicze

Świadczenia emerytalne oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia

Jednostki Grupy wypłacają pracownikom przechodzącym na emerytury kwoty odpraw emerytalnych w wysokości określonej przez polski Kodeks Pracy w przypadku spółki Arctic Paper Kostrzyn S.A. oraz na podstawie obowiązujących umów ze związkami zawodowymi, w przypadku spółek Arctic Paper Munkedals AB, Arctic Paper Kostrzyn S.A oraz Arctic Paper Grycksbo AB, który tworzy także Fundusz Socjalny dla przyszłych emerytów. Ponadto na dzień 31 grudnia 2017 roku Zarząd uznał,że rezerwa na odprawy emerytalne w Arctic Paper Mochenwangen GmbH nie zostanie sprzedana w ramach działalności zaniechanej i w rezultacie została ona wykazana jako świadczenia pracownicze.

W związku z tym Grupa na podstawie wycen dokonanych w każdym kraju przez profesjonalne firmy aktuarialne tworzy rezerwę na przyszłe świadczenia.

Ponowna wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczących programów określonych świ adczeń obejmująca zyski i straty aktuarialne ujmowana jest w innych całkowitych dochodach i nie podlega późniejszej reklasyfikacji do zysku lub straty.

Grupa rozpoznaje następujące zmiany w zobowiązaniach netto z tytułu określonych świadczeń w ramach odpo wiednio kosztu własnego sprzedaży, kosztów ogólnego zarządu oraz kosztów sprzedaży, na które składają się:

• koszty zatrudnienia (w tym między innymi koszty bieżącego zatrudnienia, kosztów przeszłego zatrudnienia)
• odsetki netto od zobowiązania netto z tytułu określonych świadczeń.

Kwotę kosztu netto świadczeń pracowniczych przedstawiono w poniższej tabeli:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Koszty bieżącego zatrudnienia	4 407	1 849
Koszty odsetek od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych	2 003	1 720
(Zysk) / Strata aktuarialna	3 083	5 343 -
Łączne koszty świadczeń z tytułu programu w tym:	9 494	8 912
rozpoznane w rachunku zysków i strat rozpoznane w pozostałych dochodach całkowitych	6 410 3 083	3 568 5 343

Uzgodnienie przedstawiające zmiany stanu rezerw za lata zakończone 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2017 roku przedstawiono w poniższej tabeli.

	Program świadczeń w Szwecji (AP SA Oddział)	Program świadczeń w Szwecji (Munkedals)	Program świadczeń w Szwecji (Grycksbo)	Program świadczeń w Szwecji (Grupa Rottneros)	Program świadczeń w Polsce (Kostrzyn)	Program świadczeń w Niemczech	Razem
Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne na dzień 1 stycznia 2018 roku	1 551	28 195	46 627	3 819	7 347	12 743	100 282
Koszty bieżącego zatrudnienia	303	-	-	3 740	364	-	4 407
Koszty odsetek	-	571	950	-	209	273	2 003
Strata (Zysk) aktuarialny	-	1 279	1 659	-	602	(456)	3 083
Wypłacone świadczenia	-	(841)	(2 284)	-	(430)	(303)	(3 858)
Różnice kursowe z przeliczenia programów zagranicznych	-	(268)	(458)	3	-	390	(333)
Przeniesienie z działalności zaniechanej	-	-	-	-	-	-	-
Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne na dzień 31 grudnia 2018 roku	1 854	28 936	46 493	7 562	8 093	12 648	105 585

	Program świadczeń w Szwecji (AP SA Oddział)	Program świadczeń w Szwecji (Munkedals)	Program świadczeń w Szwecji (Grycksbo)	Program świadczeń w Szwecji (Grupa Rottneros)	Program świadczeń w Polsce (Kostrzyn)	Program świadczeń w Niemczech	Razem
Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne na dzień 1 stycznia 2017 roku	1 356	28 864	49 115	2 771	6 821	-	88 928
Koszty bieżącego zatrudnienia	194	-	-	1 326	328	-	1 849
Koszty odsetek	-	562	961	-	196	-	1 720
Strata (Zysk) aktuarialny	-	2 009	2 729	-	605	-	5 343
Wypłacone świadczenia	-	(820)	(2 117)	-	(603)	-	(3 540)
Różnice kursowe z przeliczenia programów
zagranicznych	-	(2 421)	(4 062)	(279)	-	-	(6 761)
Przeniesienie z działalności zaniechanej	-	-	-	-	-	12 743	12 743
Rezerwa na świa d czenia em eryta lne i p od ob ne na d zień 31 g rud nia 2017 roku	1 551	28 195	46 627	3 819	7 347	12 743	100 282

	Na dzień	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Stopa dyskontowa (%)
Program w Szwecji	2,3%	2,3%
Program w Polsce	3,0%	3,0%
Program w Niemczech	2,0%	1,7%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń (%)
Program w Szwecji	0,0%	0,0%
Program w Polsce	2,5%	2,5%
Program w Niemczech	nd	nd
Pozostały okres zatrudnienia (w latach)
Program w Szwecji	16,0	16,0
Program w Polsce	15,1	15,9
Program w Niemczech	nd	nd

Główne założenia przyjęte przez aktuariusza na poszczególne dni bilansowe do wyliczenia kwoty zobowiązania są następujące:

W tabeli poniżej przedstawiono analizę wrażliwości dla rezerwy z tytułu odpraw emerytalnych:

	Wzrost o 1 p.p.	Wzrost o 1 p.p.
31 grudnia 2018 roku	w tys. PLN	w tys. PLN
Wpływ na zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń	(11 205)	12 755
31 grudnia 2017 roku
Wpływ na zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń	(10 780)	12 230
Zmiana przewidywanej stopy wzrostu wynagrodzeń o 1 punkt procentowy
	Wzrost o 1 p.p.	Wzrost o 1 p.p.
31 grudnia 2018 roku	w tys. PLN	w tys. PLN
Wpływ na zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń	8 773	(7 055)
31 grudnia 2017 roku
Wpływ na zobowiązanie z tytułu określonych świadczeń	8 231	(6 602)

Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy

W związku z ogłoszonym wygaszeniem produkcji papieru na jednej z maszyn w AP Grycksbo utworzono rezerwę na rozwiązanie stosunku pracy w wysokości 5.789 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku. Na 31 grudnia 2017 roku rezerwa na świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy wyniosła 4.667 tys. PLN.

27. Zapasy

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Materiały (według ceny nabycia)	209 373	156 518
Produkcja w toku (według kosztu wytworzenia)	7 406	7 631
Wyroby gotowe, towary w tym:
Według ceny nabycia / kosztu wytworzenia	253 135	180 996
Według wartości netto możliwej do uzyskania	8 685	5 816
Przedpłaty na poczet dostaw	15	35

Za p a sy og ółem , wed ług niższej z d wóch wa rtości:
ceny na b ycia (kosztu wytworzenia ) ora z wa rtości netto m ożliwej d o
uzyska nia	478 614	350 996
Odpis aktualizujący wartość zapasów	5 555	4 408
Razem zapasy przed odpisem aktualizujacym	484 168	355 404

Towary wynosiły 104 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 594 tys. PLN).

W roku zakończonym 31 grudnia 2018 roku Grupa zwiększyła odpisy aktualizujące wartość zapasów w wysokości 1.147 tys. PLN (2017 rok: 85 tys. PLN). Nie było innych zmian w odpisie aktualizującym zapasy w ciągu 2018 i 2017 roku.

Różnica na odpisie aktualizacyjnym odnoszona jest w rachunku zysków i strat do kosztu własnego sprzedaży. Odpis aktualizujący związany jest z wyrobami gotowymi i materiałami wolno rotującymi oraz obciążonymi ryzykiem uszkodzenia, niesprzedania bądź niewykorzystywania na własne potrzeby.

W roku finansowym zakończonym dnia 31 grudnia 2018 roku Grupa posiadała umowy zastawu na całym majątku ruchomym w wysokości 523.963 tys. PLN, 715.530 tys. SEK, częścią której są zapasy.

W roku finansowym zakończonym dnia 31 grudnia 2017 roku Grupa posiadała umowę zastawu na całym majątku ruchomym w wysokości 628.875 tys. SEK, 256.116 tys. PLN, częścią której są zapasy.

Na dzień 31 grudnia 2018 zapasy wyrobów gotowych warte 8.685 tys. PLN były wycenione w cenie sprzedaży netto (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 5.816 tys. PLN).

28. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Należności z tytułu dostaw i usług	332 258	296 408
Należności budżetowe z tytułu VAT	26 794	24 703
Pozostałe należności od osób trzecich	3 253	4 954
Pozostałe należności od podmiotów powiązanych	3 641	4 006
Na leżności og ółem (netto)	365 946	330 071
Odpis aktualizujący należności	17 074	27 030
Należności brutto	383 020	357 101

Wszystkie wykazane wyżej należności z tytułu dostaw i usług to należności z umów z klientami i nie zawierają w sobie istotnego elementu finansowania.

Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi przedstawione są w nocie nr 37.

Należności z tytułu dostaw i usług nie są oprocentowane i mają zazwyczaj termin płatności od 30 do 90 dni.

Grupa posiada odpowiednią politykę w zakresie dokonywania sprzedaży tylko zweryfikowanym klientom. Dzięki temu, zdaniem kierownictwa, nie istnieje dodatkowe ryzyko kredytowe, ponad poziom określony odpisem aktualizującym nieściągalne należności właściwym dla należności handlowych Grupy.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku należności z tytułu dostaw i usług w kwocie 17.074 tys. PLN (na dzień 31 grudnia 2017 roku: 27.030 tys. PLN) zostały uznane za nieściągalne i w związku z tym objęte odpisem.

Zmiany odpisu aktualizującego należności były następujące:

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Odpis aktualizujący na dzień 1 stycznia	27 030	29 786
Zwiększenie	926	132
Wykorzystanie	(8 262)	(1 779)
Odpisanie niewykorzystanych kwot	(2 411)	(65)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	(209)	(1 044)
O d p is a ktua lizują cy na d zień 31 g rud nia	17 074	27 030

Odpis aktualizujący w całości dotyczy należności z tytułu umów z klientami.

Poniżej przedstawiono analizę należności z tytułu dostaw i usług, które na dzie ń 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2017 roku były przeterminowane, ale nie uznano ich za nieściągalne:

	Razem	Nieprzeterminowane	Przeterminowane, lecz ściągalne
			< 30 dni	30 - 60 dni	60 - 90 dni	90 - 120 dni	>120 dni
Na dzień 31 grudnia 2018	332 258	288 501	39 018	3 924	503	26	287
Na dzień 31 grudnia 2017	296 408	250 486	41 073	4 081	614	51	102

Należności powyżej 120 dni w perspektywicznej ocenie kierownictwa spółki kwalifikują się do odzyskania i dlatego nie zostały objęte odpisem.

Termin zapadalności pozostałych należności od osób trzecich nie przekracza 360 dni. Należności od podmiotów powiązanych dotyczą przede wszystkim należności od głównego akcjonariusza AP S.A. i zostaną rozliczone w momencie wypłaty dywidendy.

29. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych.

Wartość godziwa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów na dzień 31 grudnia 2018 roku wynosi 201.118 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 241.403 tys. PLN).

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa dysponowała niewykorzystanymi środkami pieniężnymi w ramach kredytów bieżących w wysokości 89.255 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 139.095 tys tys. PLN).

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa posiadała wykorzystany kredyt w rachunku bieżącym w kwocie 92.343 tys. PLN (31 grudnia 2017 roku: 41.146 tys. PLN).

Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w rachunku przepływów pieniężnych składało się z następujących pozycji:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Środki pieniężne w banku i w kasie	176 975	241 403
Lokaty krótkoterminowe	24 143	-
Środki pieniężne w drodze	-	-
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty w skonolidowanym bilansie	201 118	241 403
Środki pieniężne w banku i w kasie przypisane działalności zaniechanej	972	2 448
Środ ki p ieniężne i ich ekwiwa lenty w skonsolid owa nym ra chunku p rzep ływów
p ieniężnych	202 090	243 851

Przyczyny różnic pomiędzy bilansowymi zmianami niektórych pozycji a pozycjami w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych

Przyczyny występowania różnic pomiędzy bilansowymi zmianami niektórych pozycji oraz zmianami wynikającymi z rachunku przepływów pieniężnych przedstawiają poniższe tabele:

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Zmiana stanu należności oraz pozostałych aktywów niefinansowych
Bilansowa zmiana stanu należności oraz pozostałych aktywów niefinansowych	(35 875)	13 425
Działalność zaniechana	674	(1 063)
Różnice z przeliczenia	(5 167)	(21 588)
Zmiana stanu należności oraz pozostałych aktywów niefinansowych wykazana w skonsolidowanym
rachunku przepływów pieniężnych	(40 368)	(9 227)
Zmiana stanu zapasów
Bilansowa zmiana stanu zapasów	(127 619)	9 357
Działalność zaniechana (2017: sprzedaż majątku)	21	10 597
Różnice z przeliczenia	(1 663)	(22 269)
Zmiana stanu zapasów wykazana w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych	(129 261)	(2 316)
Zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek
Bilansowa zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek	92 810	24 141
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu zakupu rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych	(2 077)	2 084
Działalność zaniechana	1 767	(1 918)
Pozostałe	-	(4 413)
Różnice z przeliczenia	2 357	22 817
Zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek wykazana w skonsolidowanym
rachunku przepływów pieniężnych	94 857	42 711
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Bilansowa zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych	21 590	(23 149)
Działalność zaniechana
Pozostałe	5	29
Różnice z przeliczenia	- 402	4 434 5 351
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych wykazana w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych	21 997	(13 335)
Zmiana stanu rezerw
Bilansowa zmiana stanu rezerw	1 563	15 908
Rezerwa dotycząca zysków strat aktuarialnych	(3 083)	(5 343)
Działalność zaniechana	26	(14 567)
Różnice z przeliczenia	406	7 792
Zmiana stanu rezerw wykazana w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych	(1 089)	3 790
Wyjaśnienie pozycji "Pozostałe" w działalności operacyjnej
Korekta wyceny do skorygowanej ceny nabycia	-	(2 653)
Dywidendy otrzymane (przeniesienie do działalności inwestycyjnej)	(416)	(442)
Wycena udziałów we wspólnych przedsięwzięciach	(202)	-
Pozostałe	(310)	(385)
"Pozostałe" w działalności operacyjnej	(927)	(3 480)
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
Zwiększenia z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałcyh według tabeli ruchu	(175 481)	(175 249)
Zwiększenia z tytułu nabycia wartości niematerialnych według tabeli ruchu	(20 191)	(25 143)
Zwiększenia z tytułu nabycia wartości niematerialnych ujęte jako środki trwałe w budowie	-	853
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych w drodze leasingu finansowego	-	361
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu zakupu rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych	2 077	(2 084)
Certyfikaty kogeneracji	18 294	19 815
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych w skonsolidowanym rachunku
przepływów pieniężnych	(175 300)	(181 448)

30. Kapitał podstawowy i kapitały zapasowe / rezerwowe

Kapitał podstawowy

	Na dzień	Na dzień
Kapitał akcyjny	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Akcje zwykłe serii A o wartości nominalnej 1 PLN każda	50	50
Akcje zwykłe serii B o wartości nominalnej 1 PLN każda	44 254	44 254
Akcje zwykłe serii C o wartości nominalnej 1 PLN każda	8 100	8 100
Akcje zwykłe serii E o wartości nominalnej 1 PLN każda	3 000	3 000
Akcje zwykłe serii F o wartości nominalnej 1 PLN każda	13 884	13 884
	69 288	69 288

	Data rejestracji podwyższenia kapitału	Ilość	Wartość w PLN
Akcje zwykłe wyemitowane i w pełni opłacone
Wyemitowane w dniu 30 kwietnia 2008 roku	28.05.2008	50 000	50 000
Wyemitowane w dniu 12 września 2008 roku	12.09.2008	44 253 468	44 253 468
Wyemitowane w dniu 20 kwietnia 2009 roku	01.06.2009	32	32
Wyemitowane w dniu 30 lipca 2009 roku	12.11.2009	8 100 000	8 100 000
Wyemitowane w dniu 01 marca 2010 roku	17.03.2010	3 000 000	3 000 000
Wyemitowane w dniu 20 grudnia 2012 roku	09.01.2013	10 740 983	10 740 983
Wyemitowane w dniu 10 stycznia 2013 roku	29.01.2013	283 947	283 947
Wyemitowane w dniu 11 lutego 2013 roku	18.03.2013	2 133 100	2 133 100
Wyemitowane w dniu 6 marca 2013 roku	22.03.2013	726 253	726 253
Na d zień 31 g rud nia 2018 roku		69 287 783	69 287 783

30.1.1. Zmiany kapitału zakładowego spółki Arctic Paper S.A.

W roku 2018 i 2017 nie miały miejsca zmiany w kapitale zakładowym Arctic Paper S.A.

30.1.2. Wartość nominalna akcji

Akcje posiadają wartość nominalną wynoszącą 1 PLN i zostały w pełni opłacone.

30.1.3. Prawa akcjonariuszy

Akcjom wszystkich serii przypada jeden głos na akcję i są jednakowo uprzywilejowane, co do dywidendy oraz zwrotu z kapitału.

30.1.4. Akcjonariusze o znaczącym udziale

	Na dzień 31 grudnia 2018		Na dzień 31 grudnia 2017
	Udział w kapitale zakładowym	Udział w ogólnej liczbie głosów	Udział w kapitale zakładowym	Udział w ogólnej liczbie głosów
Thom a s O nsta d	68, 13%	68, 13%	68, 13%	68, 13%
pośrednio poprzez	59,15%	59,15%	59,15%	59,15%
Nemus Holding AB	58,28%	58,28%	58,28%	58,28%
inny podmiot	0,87%	0,87%	0,87%	0,87%
bezpośrednio	8,98%	8,98%	8,98%	8,98%
Pozosta li	31, 87%	31, 87%	31, 87%	31, 87%

Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej

Pozycja ta jest korygowana o różnice kursowe wynikające z przeliczania sprawozdań finansowych zagranicznych jednostek zależnych, dla których waluta funkcjonalna jest inna niż PLN, do waluty prezentacji niniejszego sprawozdania finansowego, czyli PLN. Zasady przeliczenia wraz z przyjętymi kursami wymiany opisane są w nocie 9.4.

Kapitał zapasowy

Kapitał zapasowy obejmuje wartość emisji akcji Arctic Paper S.A. powyżej ceny nominalnej pomniejszonej o koszty związane z tymi emisjami mających miejsce w roku 2009, 2010 i 2013 w wysokości 134.257 tys. PLN, obniżenie ceny nominalnej akcji z 10 PLN do 1 PLN w roku 2012 w wysokości 498.632 tys. PLN oraz część zysków i strat zatrzymanych wynikających z podziału wyniku Arctic Paper S.A. w wysokości -224.913 tys. PLN.

K a p ita ł za p a sowy na koniec okresu	407 976	447 638
Dystrybucja zysku/straty	(39 662)	-
Kapitał zapasowy na początek okresu	447 638	447 638
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Poniższa tabela przedstawia zmiany w kapitale zapasowym w roku zakończonym 31 grudnia 2018 i 31 grudnia 2017 roku:	Na dzień	Na dzień

Pozostałe kapitały rezerwowe

Kapitał rezerwowy obejmuje część zysków i strat zatrzymanych wynikających z podziału wyniku Arctic Paper S.A. i kapitał z wyceny transakcji zabezpieczających.

Poniższa tabela przedstawia zmiany w kapitałach rezerwowych w roku zakończonym 31 grudnia 201 8 roku i 31 grudnia 2017 roku:

	Na dzień 31 grudnia 2018	Na dzień 31 grudnia 2017
Pozostałe kapitały rezerwowe na początek okresu	125 997 1	156 975 1
Zmiany dotyczące zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Wycena instrumentów finansowych, w tym:	49 331	2 211
- FX forward	860	(860)
- Forward na energię elektryczną	48 515	5 592
- SWAP odsetkowy	(44)	744
- Forward na celulozę	-	(3 265)
Podatek odroczony, w tym:	(10 361)	(545)
- FX forward	(163)	163
- Forward na energię elektryczną	(10 198)	(1 361)
- SWAP odsetkowy	-	-
- Forward na celulozę	-	653
Pozostałe zmiany
Wypłata dywidendy udziałowcom AP SA	(13 857)	-
Podział wyniku	-	(32 644)
Pozostałe kapitały rezerwowe na koniec okresu	151 110	125 997

Zyski/straty zatrzymane oraz ograniczenia w wypłacie dywidendy

Pozycja zyski/straty zatrzymane obejmuje niepodzielone zyski/straty z lat ubiegłych, zysk/stratę danego roku obrotowego oraz zyski/straty aktuarialne wynikające z aktuarialnej wyceny rezerwy na odprawy emerytalne.

Zyski/straty zatrzymane w skonsolidowanym sprawozdaniu mogą zawierać kwoty niepodlegające podziałowi, tj. takie, które nie podlegają wypłacie w formie dywidendy. Statutowe sprawozdania finansowe jednostek są przygotowywane zgodnie z lokalnymi standardami rachunkowości (z wyjątkiem Arctic Paper Kostrzyn S.A. oraz Arctic Paper S.A.) oraz statutami spółek. Dywidenda na rzecz jednostki dominującej może być wypłacona w oparciu o wynik finansowy ustalony w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym przygotowanym dla celów statutowych. Taka lokalna definicja niepodzielo nego wyniku finansowego bardzo często różni się od definicji niepodzielonego wyniku wynikającej z MSSF UE, co może być czynnikiem ograniczającym dystrybucję zysku. Lokalne regulacje prawne np. często wymagają tworzenia określonych kapitałów rezerwowych na rzecz możliwych przyszłych strat. Stosowanie różnych zasad rachunkowości może spowodować występowanie różnic pomiędzy statutowymi sprawozdaniami finansowymi, a pakietami sprawozdawczymi dla celów konsolidacji.

Dywidenda może być wypłacona w oparciu o wynik finansowy ustalony w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Arctic Paper S.A. przygotowanym dla celów statutowych.

Zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, jednostka dominująca jest obowiązana utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się, co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu spółki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie, co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki dominującej. O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej i nie podlega ona podziałowi na inne cele.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji, na podstawie których Spółka w dniu 30 września 2016 roku wyemitowała oblig acje oraz umową pomiędzy wierzycielami (szerzej opisanymi w nocie 32.2 "Pozyskanie finansowania" Raportu Rocznego za rok 2016), możliwość wypłaty dywidendy przez Spółkę jest uzależniona od spełnienia przez Grupę określonych wskaźników finansowych w okresie dwóch poprzedzających wypłatę właściwych okresów (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych) oraz braku występowania przypadku naruszenia (zgodnie z definicją tego terminu w umowie kredytów terminowych i odnawialnych).

Na dzień 31 grudnia 2018 roku nie istnieją inne ograniczenia dotyczące wypłaty dywidendy.

Zyski/straty zatrzymane zaprezentowane w bilansie na dzień 31 grudnia 201 8 roku składają się z następujących pozycji:

• strat/zysków zatrzymanych skonsolidowanych przypisanych akcjonariuszom jednostki dominującej za lata 2008-2018 w
• kwocie -166.506 tys. PLN; oraz z podziału zysku/pokrycia straty jednostkowej Arctic Paper SA za rok 2010 -2017 w kwocie + 134.449 tys. PLN (w tym pokrycie straty za 2017 rok w wykości 39.662 tys. PLN kapitałem zapasowym);
• zysku na nabyciu akcji Rottneros AB od udziałowców niekontrolujących 29.353 tys. PLN oraz straty na zbyciu akcji Rottneros AB do udziałowców niekontrolujących -6.160 tys. PLN;
• Zysków/strat aktuarialnych na dzień 31 grudnia 2018 roku w wysokości -18.881 tys. PLN.

Udziały niekontrolujące

	Na dzień	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Na początek okresu	231 555	235 588
Dywidendy wypłacone przez jednostki zależne	(11 510)	(12 759)
Udział w całkowitych dochodach jednostek zależnych	64 506	8 726
Na koniec okresu	284 550	231 555

Udziały niekontrolujące obejmują część kapitału własnego Grupy przypadającego przede wszystkim na akcjonariuszy niekontrolujących Rottneros AB. W tabeli poniżej przedstawiono główne dane finansowe dla Grupy Rottneros:

Skonsolidowany rachunek zysków i strat	Rok zakończony 31 grudnia 2018	Rok zakończony 31 grudnia 2017
Przychody ze sprzedaży produktów	939 184	845 419
Koszty operacyjne	(822 825)	(772 020)
Zysk/(strata) na działalności operacyjnej	116 359	73 399
Przychody/koszty finansowe	(1 662)	(8 401)
Zysk/(strata) brutto	114 697	64 998
Podatek dochodowy	(22 856)	(14 591)
Zysk/(strata) netto	91 841	50 407

	Na dzień	Na dzień
Skonsolidowany bilans	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Aktywa trwałe	541 929	457 395
Aktywa obrotowe, w tym	466 731	394 175
Zapasy	163 419	118 380
Należności i pozostałe aktywa	203 328	137 473
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	99 984	138 322
RAZEM AKTYWA	1 008 660	851 570
Kapitał własny	613 346	512 130
Zobowiązania długoterminowe	223 913	189 238
Zobowiązania krótkoterminowe	171 401	150 202
RAZEM KAPITAŁ WŁASNY I ZOWBOWIĄZANIA	1 008 660	851 570
	Rok zakończony	Rok zakończony
Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej	92 672	98 161
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej	(105 970)	(104 793)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej	(23 272)	143 704
Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(36 570)	137 071
Środki pieniężne na początek okresu	138 322	7 390
Różnice kursowe netto	(1 768)	(6 140)
Środki pieniężne na koniec okresu	99 984	138 322

W ciągu 2018 roku Rottneros AB wypłacił dywidendę, łącznie w wysokości 23.635 tys. PLN (56 milionów SEK) z czego 11.510 tys. PLN dotyczyło udziałowców niekontrolujących.

W ciągu 2017 roku Rottneros AB wypłacił dywidendę, łącznie w wysokości 26.199 tys. PLN (61 milionów SEK) z czego 12.759 tys. PLN dotyczyło udziałowców niekontrolujących.

31. Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego

W 2018 roku i 2017 roku nie miało miejsca warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego.

32. Oprocentowane kredyty bankowe, obligacje i pożyczki oraz pozostałe zobowiązania finansowe

			Na dzień	Na dzień
Zobowiązania krótkoterminowe	Nota	Termin spłaty	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Pozosta łe zob owią za nia f ina nsowe:
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu	19.2	31-12-2019	1 301	24 438
Instrumenty zabezpieczające	40.4		7 009	8 539
Pozostałe zobowiązania		31-12-2019	176	177
Razem krótkoterminowe pozostałe zobowiązania finansowe			8 486	33 153
O p rocentowa ne kred yty, p ożyczki i p a p iery d łużne:
Kredyt z banku EBRD TA (część krótkoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2022*	33 867	9 143
Kredyt z banku EBRD Capex A (część krótkoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2022*	27 248	2 213
Kredyt z banku Santander (część krótkoterminowa) w PLN	40.1	31-08-2021*	6 860	2 577
Kredyt z banku BNP (część krótkoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2021*	6 634	2 316
Kredyt z konsorcjum banków Santander i BNP w PLN	40.1	31-01-2021*	25 673	-
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w PLN	40.1	31-08-2019	9 147	-
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w EUR	40.1	31-08-2019	42 373	-
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w EUR	40.1	31-08-2019	40 823	-
Obligacje w PLN	40.1	31-08-2021	19 992	12 284
Pożyczka od właściciela/ głównego akcjonariusza w EUR (część krótkoterminowa)	40.1	30-04-2020	11 081	10 908
Razem krótkoterminowe oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne			223 698	39 440
Ra zem krótkoterm inowe zob owią za nia f ina nsowe			232 184	72 593

			Na dzień	Na dzień
Zobowiązania długoterminowe	Nota	Termin spłaty	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Pozosta łe zob owią za nia f ina nsowe:
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu	19.2	31-12-2021	2 854	3 945
Instrumenty zabezpieczające	40.4	31-12-2021	-	-
Razem długoterminowe pozostałe zobowiązania finansowe			2 854	3 945
O p rocentowa ne kred yty, p ożyczki i p a p iery d łużne:
Pożyczka od właściciela głównego akcjonariusza w EUR	40.1	30-04-2020	10 833	20 917
Kredyt z banku EBRD TA (część długoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2022	-	31 684
Kredyt z banku EBRD Capex A (część długoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2022	-	14 158
Kredyt z banku Santander (część długoterminowa) w PLN	40.1	31-08-2021	-	6 521
Kredyt z banku BNP (część długoterminowa) w EUR	40.1	31-08-2021	-	6 205
Obligacje w PLN	40.1	31-08-2021	70 032	84 781
Obligacje w SEK	40.1	01-09-2022	165 940	167 174
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w PLN**	40.1	31-08-2019	-	426
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w EUR**	40.1	31-08-2019	-	-
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w EUR**	40.1	31-08-2019	-	40 710
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w PLN**	40.1	31-08-2019	-	-
Razem długoterminowe oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne			246 805	372 576
Ra zem d ług oterm inowe zob owią za nia f ina nsowe			249 659	376 521

* kredyt wykazane w całości jako krótkoterminowe z powodu niedotrzymania kowenantów z umowy bankowej na 31 grudnia 2018 ro ku

** kredyty odnawialne z mozliwością przedłużenia do 31 sierpnia 2019 roku

Kredyty bankowe, obligacje i pożyczki

Wartość długoterminowych i krótkoterminowych oprocentowanych kredytów i pożyczek na dzień 31 grudnia 201 8 roku zwiększyła się o 58.486 tys. PLN w porównaniu do 31 grudnia 2017 roku przede wszytkim z powodu wzrostu zadłużenia w ramach kredytów odnawialnych.

Uruchomienia i spłaty transz kredytów zaciągnietych w ramach finansowania zgodnie z umową podpisaną 9 września 2016 roku odbywały się zgodnie z tą umową.

W związku z udzieloną Spółce zależnej Arctic Paper Grycksbo AB w dniu 7 stycznia 2018 pożyczką w kwocie 5,56 milionów EUR w celu spłaty zobowiązań z tytułu leasingu w Svenska Handelsbanken AB, Spółka otrzymała w dniu 18 lipca 2018 roku od obecnego konsorcjum banków finansujących (Santander Bank S.A. oraz Bank BGŻ BNP Paribas S.A.) transzę kredytu terminowego w kwocie 25.820 tysięcy PLN. Kredyt został udzielony jako dodatkowa transza w ramach umowy kredytów z dnia 9 września 2016 roku w celu refinansowania spłaty zadłużenia Arctic Paper Grycksbo AB z tytułu leasingu udzielonego przez Svenska Handelsbanken AB. Zgodę na takie finansowanie wyraziło w dniu 20 lutego 2018 roku Zgromadzenie Obligatariuszy.

W ciągu 2018 roku Grupa spłaciła częściowo pożyczkę do głównego akcjonariusza w wysokości 9.767 tys. PLN.

W dniu 1 czerwca 2017 roku, w ramach spółek z Grupy Arctic Paper został uruchomiony cash -pooling w walucie EUR a w dniu 21 sierpnia 2017 roku cash-pooling w walucie PLN. Polega on na koncentrowaniu sald środków pieniężnych należących do poszczególnych uczestników oraz kompensowanie ich z czasowymi niedoborami środków u innych uczestników cash -poola. Wprowadzenie tego rozwiązania na ma celu zarówno efektywne zarządzanie gotówką w Grupie, jak również minimalizowanie kosztów zewnętrznych źródeł finansowania poprzez wykorzystanie własnych środków pieniężnych Grupy.

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji, Grupa zobowiązała się do dotrzymania określonych wskaźników finansowych, które są kalkulowane na koniec każdego kwartału. Na dzien 31 grudnia 2018 roku Grupa nie utrzymała poziomu jedengo ze wskaźników określonychw umowie kredytowej.

Pozyskanie finansowania

32.2.1. Emisja obligacji w SEK

W dniu 28 sierpnia 2017 roku Rottneros AB wyemitował pięcioletnie obligacje niezabezpieczone w łącznej kwocie 400 milionów SEK (177 milionów PLN). Środki z emisji obligacji posłużyć mają finansowaniu przyjętych planów strategicznych Grupy Rottneros oraz osiągnięciu długoterminowej efektywności struktury kapitałowej.

Obligacje mają zmienną stopę procentową w wysokości STIBOR 3M plus marża 4,15%, a ich ostateczny wykup nastąpi we wrześniu 2022 r.

Grupa Rottneros zobowiązała się do utrzymywania standardowych wskaźników: zadłużenie netto do EBITDA na pozimie nie więcej niż 3,5; kapitał własny do sumy atywów nie mniej niż 50% oraz do wypłaty dywidendy maksymalnie do wykosci 50% zysku netto z roku poprzedniego.

Program emisji obligacji pozwala spółce Rottneros na emisję do 600 milionów SEK (265 milionów PLN).

W 2018 roku Rottneros AB wprowadził ww. obligacje do obrotu na giełdzie w Sztokholmie (Nasdaq Stockholm).

Zabezpieczenia kredytów

2017 rok

Zakres zabezpieczeń związanych z podpisanymi w 2017 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji oraz umową pomiędzy wierzycielami nie zmienił się w roku 201 8.

Poza nimi, Grupa wykazywała na dzień 31 grudnia 2018 roku:

1) zabezpieczenia na aktywach z tytułu zaciągniętych zobowiązań spółki Rottneros AB w banku Danske Bank – są to:

› zastaw na aktywach na kwotę 284.730 tys. SEK (118.334 tys. PLN);

• 2) zabezpieczenie na aktywach wynikający z umowy pożyczki na 10.000 tys. EUR udzielonej Arctic Paper Finance AB dla Arctic Paper S.A. oraz na kwotę 10.000 tys. EUR udzielonej przez Pana Thomasa Onstad na rzecz Arctic Paper Finance AB
• › zastaw na 19.950.000 akcji spółki Rottneros AB
• › W związku ze spłatą w dniu 7 stycznia 2018 roku zobowiązań Arctic Paper Grycksbo AB wynikaj ących z umowy leasingowej ze Svenska Handelsbanken AB (zastaw na ruchomościach i nieruchomościach) oraz ze względu na zapisy umów kredytowych, rozpoczęto proces zwolnienia wyżej wymienionych zastawów na rzecz Svenska Handelsbanken AB oraz włączenia ich do umowy pomiędzy wierzycielami.

2017 rok

W związku z podpisanymi w dniu 9 września 2016 roku umowami kredytów terminowych i odnawialnych, umowami związanymi z emisją obligacji oraz umową pomiędzy wierzycielami, w dniu 3 października 2016 roku Spółka podpisała umowy i oświadczenia, zgodnie z którymi na rzecz Banku BGŻ BNP Paribas S.A., działającego jako Agent Zabezpieczeń, zostały ustanowione zabezpieczenia powyższych wierzytelności oraz innych roszczeń, tj.

• 1. pod prawem polskim Dokumenty Zabezpieczeń ustanawiające następujące Zabezpieczenia:
• zastawy finansowe i rejestrowe na wszystkich posiadanych przez Spółkę i Poręczycieli akcjach lub udziałach zarejestrowanych w Polsce, należących do spółek z grupy Spółki (z wyjątkiem Rottneros AB, Arctic Paper Mochenwangen GmbH i Arctic Paper Investment GmbH), z wyjątkiem akcji Spółki;
• hipoteki na wszystkich nieruchomościach znajdujących się w Polsce i należących do Spółki i Poręczycieli;
• zastawy rejestrowe na wszystkich prawach rzeczowych i aktywach ruchomych należących do Spółki i Poręczycieli, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa i znajdujących się w Polsce (z wyjątkiem aktywów wymienionych w Umowie Kredytowej);
• cesja (istniejących i przyszłych) polis ubezpieczeniowych dotyczących aktywów Spółki i Poręczycieli (z wyjątkiem polis ubezpieczeniowych wymienionych w Umowie Kredytowej);
• oświadczenia Spółki i Poręczycieli o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, w formie aktu notarialnego;
• zastawy finansowe i zastawy rejestrowe na rachunkach bankowych Spółki i Poręczycieli zarejestrowanych w Polsce;
• pełnomocnictwa do polskich rachunków bankowych Spółki i Poręczycieli zarejestrowanych w Polsce;
• podporządkowanie wierzytelności kredytodawców w ramach grupy (uwzględnionych w Umowie Pomiędzy Wierzycielami).
• 1. pod prawem szwedzkim Dokumenty Zabezpieczeń ustanawiające następujące Zabezpieczenia:
• zastawy na wszystkich posiadanych przez Spółki i Poręczycieli akcjach lub udziałach zarejestrowanych w Polsce, należących do spółek z grupy, z wyjątkiem akcji Spółki, a także zastawy na akcjach Rottneros (z wyłączeniem pakietu bezpłatnych akcji Rottneros);
• hipoteki na wszystkich nieruchomościach znajdujących się w Szwecji i należących do Spółki i Poręczycie li, pod warunkiem, że przedmiotem takiego zabezpieczenia będą tylko istniejące akty hipoteczne;
• korporacyjne hipoteki udzielone przez Poręczycieli zarejestrowanych w Szwecji, pod warunkiem, że przedmiotem takiego zabezpieczenia będą tylko istniejące świadectwa hipoteczne;
• cesja (istniejących i przyszłych) polis ubezpieczeniowych dotyczących aktywów Spółki i Poręczycieli (z wyjątkiem polis ubezpieczeniowych wymienionych w Umowie Kredytowej);
• zastawy na szwedzkich rachunkach bankowych Spółki i Poręczycieli, z arejestrowanych w Szwecji, pod warunkiem, że takie zabezpieczenie nie ogranicza prawa do swobodnego dysponowania środkami pieniężnymi zdeponowanych na tych rachunkach bankowych, aż do przypadku naruszenia opisanego w Umowie Kredytowej.

Poza nimi, Grupa wykazywała na dzień 31 grudnia 2017 roku:

• 1) zabezpieczenia na aktywach z tytułu zaciągniętych zobowiązań spółki Arctic Paper Grycksbo w banku Svenska Handelsbanken – są to:
• › zastaw na aktywach na kwotę 85.000 tys. SEK (36.066 tys. PLN)
• › hipoteka na nieruchomościach na kwotę 20.000 tys. SEK (8.486 tys. PLN)

› zastaw na aktywach na kwotę 478.348 tys. SEK (202.963 tys. PLN);

• 3) zabezpieczenie na aktywach wynikający z umowy pożyczki na 10.000 tys. EUR udzielonej Arctic Paper Finance AB dla Arctic Paper S.A. oraz na kwotę 10.000 tys. EUR udzielonej przez Pana Thomasa Onstad na rzecz Arctic Paper Finance AB
• › zastaw na 19.950.000 akcji spółki Rottneros AB
• › W związku ze spłatą w dniu 7 stycznia 2018 roku zobowiązań Arctic Paper Grycksbo AB wynikających z umowy leasingowej ze Svenska Handelsbanken AB (zastaw na ruchomościach i nieruchomościach) oraz ze względu na zapisy umów kredytowych, rozpoczęto proces zwolnienia wyżej wymienionych zastawów na rzecz Svenska Handelsbanken AB oraz włączenia ich do umowy pomiędzy wierzycielami.

33. Rezerwy

Zmiany stanu rezerw

Poniższa tabela prezentuje zmiany stanu rezerw w latach 2017-2018:

	Świadczenia
	po okresie zatrudnienia	Inne rezerwy	Ogółem
Na dzień 1 stycznia 2018 roku	100 281	5 940	106 221
Utworzone w ciągu roku obrotowego	9 494	929	10 423
Wykorzystane	(3 858)	-	(3 858)
Rozwiązane	-	(4 571)	(4 571)
Korekta z tytułu różnic kursowych	(333)	(98)	(431)
Przeniesienie do działalności zaniechanej	-	-	-
Na d zień 31 g rud nia 2018 roku, w tym :	105 585	2 200	107 785
- krótkoterminowe	-	939	939
- długoterminowe	105 585	1 261	106 846
Na dzień 1 stycznia 2017 roku	88 928	1 386	90 313
Utworzone w ciągu roku obrotowego	8 912	4 864	13 775
Wykorzystane	(3 540)	-	(3 540)
Rozwiązane	-	-	-
Korekta z tytułu różnic kursowych	(6 761)	(309)	(7 071)
Przeniesienie do działalności zaniechanej	12 743	-	12 743
Na d zień 31 g rud nia 2017 roku, w tym :	100 281	5 940	106 221
- krótkoterminowe	-	4 667	4 667
- długoterminowe	100 281	1 273	101 554

Inne rezerwy na dzień 31 grudnia 2018 roku obejmują rezerwę na udzieloną gwarancje oraz rezerewę na prawa do emisji CO2. Inne rezerwy na dzień 31 grudnia 2017 roku obejmują rezerwę na udzieloną gwarancje oraz rezerwę na świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy.

Rezerwa na reklamacje oraz zwroty

Rezerwa na reklamacje i zwroty tworzona jest na podstawie reklamacji oraz zwrotów odnotowanych w latach ubiegłych. Ze względu na stałe nakłady na podnoszenie jakości procesu produkcji i produktów Grupa nie rozpoznała rezerwy na reklamacje i zwroty na koniec roku 2018 i 2017.

34. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania (krótkoterminowe)

	Na dzień	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Zob owią za nia z tytułu d osta w i usług , w tym :
Wobec jednostek powiązanych	34	1
Wobec jednostek pozostałych	461 950	369 199
	461 984	369 200
Zob owią za nia z tytułu p od a tków, ceł, ub ezp ieczeń sp ołecznych i innych
Podatek VAT	10 958	11 857
Podatek akcyzowy	334	815
Podatek dochodowy od osób fizycznych	4 580	4 374
Podatek od nieruchomości	749	748
Zobowiązania z tytułu świadczeń socjalnych	12 767	12 112
	29 388	29 907
Pozosta łe zob owią za nia
Zobowiązania wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń	6 515	6 245
Zobowiązania emerytalne	3 943	3 052
Zobowiązania inwestycyjne	10 345	8 184
Zobowiązania z tytuły ochrony środowiska	323	497
Przedpłaty	1 564	2 000
Inne zobowiązania	2 616	4 784
	25 306	24 762
RAZEM	516 678	423 868

Zasady i warunki płatności zobowiązań prezentowanych powyżej:

• warunki transakcji z podmiotami powiązanymi przedstawione są w nocie nr 37.3;
• zobowiązania z tytułu dostaw i usług są nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w terminach 60 -dniowych;
• pozostałe zobowiązania są nieoprocentowane, ze średnim 1-miesięcznym terminem płatności;
• kwota wynikająca z różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami z tytułu podatku od towarów i usług jest płacona właściwym władzom podatkowym w okresach miesięcznych.

Rozliczenia międzyokresowe

	Na dzień	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Rozliczenia m ięd zyokresowe b ierne
Koszty pracownicze	67 787	51 698
Audyt i usługi prawne	3 261	635
Koszty transportu	6 872	6 057
Koszty reklamacji	2 953	1 230
Koszty mediów	1 201	915
Koszty niezafakturowanych usług	3 987	852
Pozostałe	9 366	2 752
	95 426	64 140
Przychod y p rzyszłych okresów
Dotacje z Ekofunduszu	10 823	12 184
Dotacje z NFOŚiGW	7 933	8 943
Pozostałe	1 680	8 062
	20 436	29 189
RAZEM	115 863	93 328
- krótkoterminowe	99 303	74 576
- długoterminowe	16 560	18 752

Główne pozycje w rozliczeniach międzyokresowych biernych stanowią zobowiązania urlopowe i premie dla pracowników.

35. Plany inwestycyjne

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa planuje ponieść nakłady na rzeczowe aktywa trwałe w 2019 roku w kwocie nie mniej niż 70 milionów PLN. Kwoty te przeznaczone będą na zakup nowych maszyn i urządzeń szczególnie w Grupie Rottneros. Na dzień 31 grudnia 2017 roku Grupa planowała poniesienie nakładów na rzeczowe aktywa trwałe nie mniej niż 50 milionów PLN w 2018 roku.

36. Zobowiązania warunkowe

Grupa posiadała na dzień 31 grudnia 2018 roku następujące zobowiązania warunkowe:

• zobowiązanie warunkowe z tytułu gwarancji wobec FPG na rzecz towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń na życie PRI na kwotę 1.404 tys. SEK (584 tys. PLN) w Arctic Paper Grycksbo AB oraz na kwotę 773 tys. SEK (321 tys. PLN) w Arctic Paper Munkedals AB ;
• zobowiązanie warunkowe Arctic Paper Munkedals AB z tytułu poręczenia zobowiązań Kalltorp Kraft HB na 168 tys. SEK (70 tys. PLN);
• gwarancje dla celów samorządu lokalnego w Grupie Rottneros na kwotę 5.000 tys.SEK (2.078 tys. PLN);
• gwarancję bankową na rzecz Skatteverket Ludvika na kwotę 135 tys. SEK (56 tys. PLN).

W związku z zaprzestaniem działalności Grupy Mochenwangen i skażeniem posiadanego przez nią gruntu, Grupa może być zobowiązana do rekultywacji terenu. Grupa jest w trakcie przeprowadzania badań w tym zakresie i szacowania potencjalnej rezerwy z tego tytułu, która wpłynie na możliwą do uzyskania cenę sprzedaży gruntu.

Sprawy sądowe

Nie toczą się istotne sprawy sądowe przeciwko Arctic Paper S.A. ani żadnej jednostce zależnej.

Rozliczenia podatkowe

Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności podlegające regulacjom (na przykład sprawy celne czy dewizowe) mogą być przedmiotem kontroli organów administracyjnych, które uprawnione są do nakładania wysokich kar i sankcji. Brak odniesienia do utrwalonych regulacji prawnych w Polsce powoduje występowanie w obowiązujących przepisach niejasności i niespójności. Często występujące różnice w opiniach, co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych zarówno wewnątrz organów państwowych, jak i pomiędzy organami państwowymi i przedsiębiorstwami, powodują powstawanie obszarów niepewności i konfliktów. Zjawiska te powodują, że ryzyko podatkowe w Polsce jest znacząco wyższe niż i stniejące zwykle w krajach o bardziej rozwiniętym systemie podatkowym.

Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku, w którym nastąpiła zapłata podatku. W wyniku przeprowadzanych kontroli dotychczasowe rozliczenia podatkowe Grupy mogą zostać powiększone o dodatkowe zobowiązania podatkowe. Zdaniem Grupy zobowiązania z tytułu podatków na dzień 31 grudnia 2018 roku są adekwatne do rozpoznanego i policzalnego ryzyka podatkowego i nie ma potrzeby tworzenia dodatkowych rezerw.

37. Informacje o podmiotach powiązanych

Podmiotami powiązanymi wobec Grupy Arctic Paper S.A. są:

• Thomas Onstad akcjonariusz większościowy,
• Nemus Holding AB spółka dominująca wobec Arctic Paper SA,
• Munkedal Skog spółka zależna od Nemus Holding AB,
• Progessio S.C. od dnia 1 stycznia 2014 roku do 31 sierpnia 2017 roku jednostka powiązana z Członkiem Zarządu,

Wyższą kadrę kierowniczą stanowią Prezes i Członkowie Zarządu Jednost ki Dominującej oraz Przewodniczący i Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki Dominującej w okresie pełnienia funkcji w organie Spółki.

Następująca tabela przedstawia łączne kwoty transakcji zawartych z podmiotami powiązanymi w latach 201 8-2017: Dane za okres od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 oraz na 31 grudnia 2018 (tys. PLN)

Podmiot powiązany	Sprzedaż na rzecz podmiotów powiązanych	Zakupy od podmiotów powiązanych	Odsetki – przychody finansowe	Odsetki – koszty finansowe	Należności od podmiotów powiązanych	Należności z tytułu pożyczek	Zobowiązania wobec podmiotów powiązanych
Nemus Holding AB	-	1 234	-	-	3 641	-	-
Thomas Onstad	-	-	-	1 522	-	-	21 914
Munkedal Skog	-	321	-	-	-	-	34
Ra zem	-	1 555	-	1 522	3 641	-	21 948

Należności od Nemus Holding AB są przeterminowane na dzień 31 grudnia 2018 roku, ale są one rozliczane w drodze kompensaty ze zobowiązaniami z tytułu świadczenia usług.

Dane za okres od 1 stycznia 2017 do 31 grudnia 2017 oraz na 31 grudnia 2017 (tys. PLN)

Podmiot powiązany	Sprzedaż na rzecz podmiotów powiązanych	Zakupy od podmiotów powiązanych	Odsetki – przychody finansowe	Odsetki – koszty finansowe	Należności od podmiotów powiązanych	Należności z tytułu pożyczek	Zobowiązania wobec podmiotów powiązanych
Nemus Holding AB	-	1 384	-	-	4 006	-	-
Thomas Onstad	-	-	-	2 897	-	-	31 825
Munkedal Skog	-	304	-	-	-	-	1
Progressio s.c.*	-	195	-	-	-	-	nd
Razem	-	1 883	-	2 897	4 006	-	31 826

* do 31 sierpnia 2017 roku

Jednostka dominująca całej Grupy

Jednostką dominującą Grupy jest Incarta Development S.A. W roku finansowym zakończonym 31 grudnia 201 8 roku oraz 31 grudnia 2017 roku nie wystąpiły transakcje pomiędzy Grupą a Incarta Development S.A.

Jednostka dominująca

Jednostką dominującą wobec Grupy Arctic Paper S.A. jest Nemus Holding AB, który według stanu na 31 grudnia 201 8 roku jest właścicielem 58,28% akcji zwykłych Arctic Paper S.A.

Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi

Należności i zobowiązania handlowe mają zazwyczaj 60-dniowy termin płatności dla podmiotów powiązanych. Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są na warunkach rynkowych.

Wynagrodzenie wyższej kadry kierowniczej Spółki dominującej

Kadra kierownicza Spółki na dzień 31 grudnia 2018 roku obejmuje 2 osoby: Prezesa Zarządu oraz Członka Zarządu. Wartość wynagrodzenia kadry kierowniczej w roku zakończonym 31 grudnia 2018 roku wyniosła 4.938 tys. PLN (6.969 tys. PLN w roku zakończonym 31 grudnia 2017 roku).

Poniższa tabela przedstawia wynagrodzenie wyższej kadry kierowniczej Spółki dominującej:

	Rok zakończony	Rok zakończony
Zarząd	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze	2 172	6 506
Świadczenia emerytalne i medyczne po okresie zatrudnienia	577	463
Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy	2 189	-
Ł ą czna kwota wyna g rod zenia wyższej ka d ry kierowniczej	4 938	6 969
Rada Nadzorcza
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze	991	1 011

Pożyczka udzielona członkowi Zarządu

W okresie 2017-2018 ani Jednostka Dominująca ani Spółki zależne nie udzieliły pożyczek Członkom Zarządu.

Inne transakcje z udziałem członków Zarządu

W okresie objętym niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym nie miały miejsca inne transakcje pomiędzy spółkami zależnymi a Członkami Zarządu.

38. Informacje o umowie i wynagrodzeniu biegłego rewidenta lub podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych

W dniu 25 września 2017 roku Arctic Paper S.A. zawarła umowę KPMG Audyt sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w Warszawie na badanie jednostkowego sprawozdania finansowego Arctic Paper S.A. oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za rok 2018.

Poniższa tabela przedstawia wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych wypłacone lub należne za rok zakończony dnia 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku w podziale na rodzaje usług:

	Rok zakończony	Rok zakończony
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Rod za j usług i
Obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego	170	310
Przegląd śródrocznego sprawozdania finansowego	63	-
Obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego (oddział AP S.A.)	25	20
Pozostałe usługi	8	60
Ra zem	266	390 *

* - odnosi się do Ernst & Young Audyt Polska sp. z o.o sp.k.

Opłaty nie zawierają usług świadczonych dla pozostałych spółek Grupy.

39. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym

Do głównych instrumentów finansowych, z których korzysta Grupa, należą kredyty bankowe, pożyczki, obligacje, umowy leasingu finansowego i dzierżawy z opcją zakupu. Głównym celem tych instrumentów finansowych jest pozyskanie środków na finansowanie działalności Grupy.

Grupa korzysta również z faktoringu z regresem w zakresie należności z tytułu dostaw i usług. Głównym celem tego instrumentu finansowego jest szybkie pozyskanie środków finansowych. Należności, które są przedmiotem faktoringu zostały usunięte ze skonsolidowanego bilansu, ponieważ zostały spełnione warunki do usunięcia aktywa zgodnie z MSR 39 Grupa posiada też inne instrumenty finansowe, takie jak należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które powstają bezpośrednio w toku prowadzonej przez nią działalności. Główne rodzaje ryzyka wynikającego z instrumentów finansowych Grupy obejmują ryzyko stopy procentowej, ryzyko związane z płynnością, ryzyko walutowe oraz ryzyko kredytowe. Zarząd weryfikuje i uzgadnia zasady zarządzania każdym z tych rodzajów ryzyka.

W opinii Zarządu - w porównaniu do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień 31 grudnia 2017 roku nie nastąpiły istotne zmiany ryzyka finansowego. Nie nastąpiły także zmiany celów i zasad zarządzania tym ryzykiem.

Ryzyko stopy procentowej

Narażenie Grupy na ryzyko wywołane zmianami stóp procentowych dotyczy przede wszystkim długoterminowych zobowiązań finansowych.

Ryzyko stopy procentowej – wrażliwość na zmiany

Poniższa tabela przedstawia wrażliwość wyniku finansowego brutto na racjonalnie możliwe zmiany stóp procentowych przy założeniu niezmienności innych czynników (w związku z zobowiązaniami o zmiennej stopie procentowej). W wyliczeniach ujęto kredyty,obligacje w SEK i leasingi o zmiennej stopie procentowej. Dla każdej waluty przyjęto taki sam wzrost stopy procentowej o 1 punkt procentowy. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego pogrupowano wartości kredytów , obligacji w SEK i leasingów w określonej walucie i od wyliczonych kwot naliczono wzrost o 1 punkt procentowy.

	Zwiększenie	Wpływ na
	o punkty procentowe	wynik finansowy brutto
Rok zakończony dnia 31 grudnia 2018 roku
PLN	+1%	(2)
EUR	+1%	(1)
SEK	+1%	(1 685)
Rok zakończony dnia 31 grudnia 2017 roku
PLN	+1%	(3)
EUR	+1%	(202)
SEK	+1%	(1 706)

Ze względu na objęciem zabezpieczeniem typu SWAP odsetkowy znacznej części zadłużenia Grupy wynikającego z umów kredytowych w PLN i EURO zawartych z konsorcjum banków pod koniec 2016 roku i obligacji w PLN nastąpiło zmniejszenia ryzyka Grupy na wahania stóp procentowych.

Emisja obligacji w SEK w drugiej połowie 2017 roku zwiększyała ryzyko Grupy na wahania stóp procentowych.

Ryzyko walutowe

Grupa narażona jest na ryzyko walutowe z tytułu zawieranych

transakcji. Ryzyko takie powstaje w wyniku dokonywania przez jednostkę operacyjną transakcji w walutach innych niż jej waluta wyceny.

Poniższa tabela przedstawia wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz całkowitych doc hodów ogółem na racjonalnie możliwe wahania kursu dolara, euro, funta brytyjskiego oraz korony szwedzkiej przy założeniu niezmienności innych czynników. W wyliczeniach ujęto tylko wpływ zmiany kursów na pozycje bilansowe wyrażone w walutach obcych , a następnie dla każdej waluty przyjęto wzrost lub spadek kursu o 5%. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego pogrupowano aktywa i zobowiązania w tych samych walutach i od wyliczonego dla każdej waluty salda "aktywa minus zobowiązania" obliczono wzrost lub spadek o 5%. W ciągu roku aktywa i zobowiązania wyrażone w walutach obcych utrzymywały się na podobnym poziomie.

2018 rok Wpływ zmiany kursów na wynik finansowy brutto	Wzrost kursu	Wpływ łączny	Spadek kursu	Wpływ łączny
PLN – EUR	+5%	(7 111)	-5%	7 111
PLN – USD	+5%	(4 199)	-5%	4 199
PLN – GBP	+5%	1 096	-5%	(1 096)
PLN – SEK	+5%	(471)	-5%	471
SEK – EUR	+5%	5 818	-5%	(5 818)
SEK – USD	+5%	(164)	-5%	164
SEK – GBP	+5%	1 430	-5%	(1 430)

Wpływ instrumentów finansowych na inne całkowite dochody ogółem

(z tytułu róźnic z przeliczenia jednostek zagranicznych)	Wzrost kursu	Wpływ łączny	Spadek kursu	Wpływ łączny
PLN – SEK	+5%	5 959	-5%	(5 959)
PLN – EUR	+5%	(484)	-5%	484

2017 rok Wpływ zmiany kursów na wynik finansowy brutto	Wzrost kursu	Wpływ łączny	Spadek kursu	Wpływ łączny
PLN – EUR	+5%	(4 089)	-5%	4 089
PLN – USD	+5%	(2 246)	-5%	2 246
PLN – GBP	+5%	978	-5%	(978)
PLN – SEK	+5%	(305)	-5%	305
SEK – EUR	+5%	3 477	-5%	(3 477)
SEK – USD	+5%	(675)	-5%	675
SEK – GBP	+5%	1 597	-5%	(1 597)

Wpływ instrumentów finansowych na inne całkowite dochody ogółem

(z tytułu róźnic z przeliczenia jednostek zagranicznych)	Wzrost kursu	Wpływ łączny	Spadek kursu	Wpływ łączny
PLN – SEK	+5%	8 062	-5%	(8 062)
PLN – EUR	+5%	(323)	-5%	323

Ryzyko cen towarów

Grupa narażona jest na ryzyko spadku cen sprzedaży w związku ze wzrostem konkurencji na rynku oraz ryzykiem wzrostu cen surowców ze względu na ograniczenia w dostępie surowca na rynku.

Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe jest to ryzyko poniesienia straty finansowej przez Grupę w sytuacji, kiedy klient lub druga strona kontraktu o instrument finansowy nie spełni obowiązków wynikających z umowy. Ryzyko kredytowe związane jest przede wszystkim z należnościami.

Grupa zawiera transakcje wyłącznie z renomowanymi firmami o dobrej zdolności kredytowej. Wszyscy klienci, którzy pragną korzystać z kredytów kupieckich, poddawani są procedurom wstępnej weryfikacji. Ponadto, dzięki bieżącemu monitorowaniu stanów należności, narażenie Grupy na ryzyko nieściągalnych należności jest ograniczone.

Zgodnie z nowym standardem Grupa ujmuje odpis z tytułu utraty wartości aktywów finansowych (odpis na oczekiwane straty kredytowe) zaklasyfikowanych do kategorii aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowane go kosztu lub aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia, Grupa wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Grupa wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu tego instrumentu finansowego w kwocie równej 12 miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym. Ze względu na fakt, że należności handlowe Grupy nie posiadają istotnego komponentu finansowania, odpis z tytułu utraty wartości należności handlowych obliczany jest na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia instrumentu finansowego.

Grupa ocenia wszystkie należności, które nie są przeterminowane oraz nie są objęte odpisem aktualizacyjnym, jak o możliwe do odzyskania.

W odniesieniu do innych aktywów finansowych Grupy, takich jak środki pieniężne i ich ekwiwalenty ryzyko kredytowe Grupy powstaje w wyniku niemożności dokonania zapłaty przez drugą stronę umowy.

W Grupie nie występują istotne koncentracje ryzyka kredytowego.

Maksymalna kwota narażona na ryzyko kredytowe odpowiada wartości bilansowej posiadanych instrumentów finansowych.

Ryzyko związane z płynnością

Grupa monitoruje ryzyko braku funduszy przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Narzędzie to uwzględnia terminy wymagalności/zapadalności zarówno inwestycji, jak i aktywów finansowych (np. konta należności, pozostałych aktywów finansowych) oraz prognozowane przepływy pieniężne z działalności operacyjnej.

Celem Grupy jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością, a elastycznością finansowania poprzez korzystanie z rozmaitych źródeł finansowania, takich jak kredyty w rachunku bieżącym, kredyty bankowe, pożyczki i obliga cje, umowy leasingu finansowego oraz umowy dzierżawy z opcją zakupu.

Tabela poniżej przedstawia zobowiązania finansowe Grupy na dzień 31 grudnia 201 8 roku oraz na dzień 31 grudnia 2017 roku wg daty zapadalności na podstawie umownych niezdyskontowanych płatności.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku	Na żądanie	Poniżej 3 miesięcy	Od 3 do 12 miesięcy	Od 1 roku do 5 lat	Powyżej 5 lat	Razem
Oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne Leasing finansowy	- -	23 896 278	145 714 1 133	351 440 2 964	- -	521 050 4 375
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania	-	556 819	56 427	-	-	613 245
Pozostałe zobowiązania finansowe	176	1 260	5 749	-	-	7 185
	176	582 253	209 022	354 405	-	1 145 855
Na dzień 31 grudnia 2017 roku	Na żądanie	Poniżej 3 miesięcy	Od 3 do 12 miesięcy	Od 1 roku do 5 lat	Powyżej 5 lat	Razem
Oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne	-	8 179	42 634	419 164	-	469 977
Leasing finansowy	-	23 837	1 119	4 236	-	29 192
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania	-	441 047	49 902	-	-	490 949
Pozostałe zobowiązania finansowe	177	2 769	5 769	-	-	8 715
	177	475 832	99 424	423 400	-	998 833

W związku z niespełnieniem wymaganego poziomu wskaźnika Cashflow Cover na dzień 31 grudnia 2018 roku, Grupa zaprezentowała całość finansowania wynikającego z umowy bankowej z 2016 roku z Konsorcjum Banków jako krótk oterminowe. Jednocześnie strony ustaliły, że harmonogram spłaty kredytów pozostaje bez zmian w stosunku do pierwotnych harmonogramów spłat a oprocentowanie posiadanego finansowania wzrośnie. W związku z tym w powyższej tabeli Grupa przedstawiła to finansowanie według spodziewanych terminów zapadalności, tj. według pierwotnie ustalonych harmonogramów. Powyższe kwoty nie uwzględniają wpływu wyższego oprocentowania na przyszłe przepływy pieniężne.

Ponadto Grupa posiada zobowiązania warunkowe na łączną wartość 3.144 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 1.704 tys. PLN).

40. Instrumenty finansowe

Spółka posiada następujące instrumenty finansowe: środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, kredyty, pożyczki, obligacje, należności, zobowiązania, umowy leasingu finansowego oraz kontrakty SWAP odsetkowy, opcje odsetkową floor, forward walutowy, forward na sprzedaż celulozy i kontrakty forward na zakup energii elektrycznej.

Wartości godziwe poszczególnych kategorii instrumentów finansowych

Z uwagi na fakt, iż wartości księgowe instrumentów finansowych Grupy nie odbiegają znacząco od ich w artości godziwej (z wyjątkiem tych opisanych poniżej tabeli), w tabeli poniżej przedstawiono wszystkie instrumenty finansowe według ich wartości bilansowych, w podziale na poszczególne kategorie aktywów i zobowiązań

	Wartość bilansowa
	Kategoria	Na dzień	Na dzień
	zgodnie	31 grudnia	31 grudnia
	z MSSF 9	2018	2017
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	WwZK	339 152	305 368
Instrumenty zabezpieczające*	IRZ	92 466	21 914
Pozostałe aktywa finansowe (z wyłączeniem pożyczek i instrumentów zabezpieczających)**	WwWGpWF	10 581	7 293
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	WwZK	201 118	241 403
Zobowiązania finansowe
Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i obligacje w tym:	WwZK	470 503	412 016
- długoterminowe oprocentowane	WwZK	246 805	372 576
- krótkoterminowe oprocentowane	WwZK	223 698	39 440
Zobowiąznia z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu, w tym:		4 155	28 383
- długoterminowe		2 854	3 945
- krótkoterminowe		1 301	24 438
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania finansowe	WwZK	472 504	381 964
Instrumenty zabezpieczające*	IRZ	7 009	8 539

* pochodne instrumenty zabezpieczające spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń

** przede wszystkim inwestycje w intrumenty kapitałowe

Użyte skróty:

.

WwZK -	Aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
IRZ -	Instrumenty Rachunkowości Zabezpieczeń
WwWGpWF -	Aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Wartość godziwa instrumentów rachunkowości zabezpieczeń została ustalona na podstawie danych obserwowalnych z aktywnych rynków, lecz innych niż ceny notowań rynkowych.

Wartość godziwa obligacji w PLN oraz kredytów została ustalona metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Wartość godziwa obligacji w SEK została ustalona na podstawie notowań na Bloomberg na 31 grudnia 2018 roku.

Obligacje w SEK wyemitowane przez Rottneros AB o wartości bilansowej 165.940 tys. PLN na 31 grudnia 2018 roku posiadają wartość godziwą 172.241 tys. PLN.

Obligacje w PLN wyemitowane przez AP S.A. o wartości bilansowej 90.024 tys. PLN na 31 grudnia 2018 roku posiadają wartość godziwą 92.035 tys. PLN.

Kredyty o wartości bilansowej 192.625 tys. PLN na 31 grudnia 2018 roku posiadają wartość godziwą 193.991 tys. PLN.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku instrumenty finansowe według hierarchii wyceny kwalifikują się do poziomu 3 z wyjątkiem obligacji w SEK (poziom 1) i instrumentów pochodnych (poziom 2).

Na dzień 31 grudnia 2017 roku instrumenty finansowe według hierarchii wyceny kwalifikują się do poziomu 3 z wyjątkiem instrumentów pochodnych (poziom 2).Tabela poniżej przestawia pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w rachunku zysków i strat w podziale na kategorie instrumentów finansowych za rok zakończony 31 grudnia 201 8 roku i 31 grudnia 2017 roku:

			Rozwiązanie/		Zyski/ (straty) ze
	Przychody/	Zyski/ (straty) z	(utworzenie)		sprzedaży
	(koszty) z tytułu	tytułu różnic	odpisów	Zyski/ (straty) z	instrumentów
Rok zakończony 31 grudnia 2018 roku	odsetek	kursowych	aktualizujących	tytułu wyceny	finansowych	Pozostałe	Razem
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	-	-	-	3 864	-		7 134	10 997
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	71	18 457	1 485	907	-		-	20 920
Pozostałe aktywa finansowe (z wyłączeniem pożyczek i
instrumentów zabezpieczających)**	-	(259)	-	3 914	-		1 242	4 897
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	830	(2 155)	-	(2 366)	-		-	(3 691)
Zobowiązania finansowe
Instrumenty pochodne	-	(6 809)	-	(1 473)	-		-	(8 282)
Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki	(20 163)	(4 103)	-	(3 280)	-		(5 388)	(32 934)
Zobowiąznia z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu	(153)	-	-	-	-		-	(153)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	(8)	(16 155)	-	(962)	-		(504)	(17 630)
Razem	(19 423)	(11 024)	1 485	603	-		2 484	(25 875)

Rok zakończony 31 grudnia 2017 roku	Przychody/ (koszty) z tytułu odsetek	Zyski/ (straty) z tytułu różnic kursowych	Rozwiązanie/ (utworzenie) odpisów aktualizujących	Zyski/ (straty) z tytułu wyceny	Zyski/ (straty) ze sprzedaży instrumentów finansowych	Pozostałe	Razem
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	-	-	-	(1 354)	-	1 257	(96)
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności	51	(12 358)	(67)	(2 862)	-	-	(15 235)
Pozostałe aktywa finansowe (z wyłączeniem pożyczek i	-	-	-	3 365	-	1 348	4 713
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	197	(2 294)	-	(86)	-	-	(2 183)
Zobowiązania finansowe
Instrumenty pochodne	-	1 464	-	(2 325)	-	-	(861)
Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki	(18 031)	1 786	-	2 762	-	(2 164)	(15 647)
Zobowiąznia z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu (1 595)		-	-	-	-	-	(1 595)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	(146)	15 576	-	2 600	-	(354)	17 677
Razem	(19 524)	4 174	(67)	2 101	-	88	(13 228)

** dotyczy przede wszystkim zysków z wyceny inwestycji w intrumenty kapitałowe

Zmiany zobowiązań wynikających z działalności finansowej

Rok zakończony 31 grudnia 2018	Nota	1 stycznia 2018	Zmiany wynikające z przepływów pieniężnych z działalności finansowej	Skutki zmian kursów walutowych	Zmiany wartości	godziwych Inne zmiany	31 grudnia 2018
Oprocentowane kredyty, pożyczki i obligacje (długoterminowe)	32	372 576	40 325	(12 622)	-	(153 474)	246 805
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu (długoterminowe)	32	3 945	-	309	-	(1 400)	2 854
Oprocentowane kredyty, pożyczki i obligacje (krótkoterminowe)	32	39 440	16 370	14 413	-	153 474	223 698
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu (krótkoterminowe)	32	24 438	(23 707)	(830)	-	1 400	1 301
Pochodne instrumenty finansowe	32	8 539	-	-	(1 530)	-	7 009
Pozostałe	32	177	416	(1)	-	(416)	176
Ra zem zob owią za nia wynika ją ce z d zia ła lności f ina nsowej	32	449 114	33 405	1 269	(1 530)	(416)	481 843

Inne zmiany obejmują głównie przeklasyfikowanie w ramach odpowiednich zobowiązań krótkoterminowych i długoterminowych.

Ryzyko stopy procentowej

W poniższej tabeli przedstawiona została wartość bilansowa instrumentów finansowych Grupy narażonych na ryzyko stopy procentowej, w podziale na poszczególne kategorie wiekowe.

31 grudnia 2018
Oprocentowanie zmienne	<1 rok	1-2 lat	2-3 lat	3-4 lat	4-5 lat	>5 lat	Razem
Pozostałe zobowiązania finansowe:
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
i umów dzierżawy z opcją zakupu	1 301	1 214	1 641	-	-	-	4 155
Kredyty, pożyczki i papiery dłużne
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w EUR	21 088	-	-	-	-	-	21 088
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w EUR	19 538	-	-	-	-	-	19 538
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w PLN	4 147	-	-	-	-	-	4 147
Obligacje w SEK	-	-	-	165 940	-	-	165 940
Suma kredyty, pożyczki i papiery dłużne	44 774	-	-	165 940	-	-	210 713
RAZEM	46 075	1 214	1 641	165 940	-	-	214 869
31 grudnia 2017
Oprocentowanie zmienne	<1rok	1-2 lat	2-3 lat	3-4 lat	4-5 lat	>5 lat	Razem
Pozostałe zobowiązania finansowe:
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
i umów dzierżawy z opcją zakupu	24 438	1 400	1 298	1 247	-	-	28 382
Kredyty, pożyczki i papiery dłużne							- -
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w EUR	-	20 064	-	-	-	-	20 064
Obligacje w SEK	-	-	-	-	167 174	-	167 174
Suma kredyty, pożyczki i papiery dłużne	-	20 064	-	-	167 174	-	187 238
RAZEM	24 438	21 464	1 298	1 247	167 174	-	215 620

W poniższej tabeli przedstawiona została wartość bilansowa instrumentów finansowych Grupy, które nie są narażone na ryzyko stopy procentowej w podziale na poszczególne kategorie wiekowe.

31 grudnia 2018 Oprocentowanie stałe	<1 rok	1-2 lat	2-3 lat	3-4 lat	4-5 lat	>5 lat	Razem
Kredyty, pożyczki i papiery dłużne
Kredyt z banku EBRD TA w EUR	33 867	-	-	-	-	-	33 867
Kredyt z banku EBRD Capaex A w EUR	27 248	-	-	-	-	-	27 248
Kredyt z banku Santander w PLN	6 860	-	-	-	-	-	6 860
Kredyt z banku BNP w EUR	6 634	-	-	-	-	-	6 634
Kredyt z konsorcjum banków Santander i BNP w PLN	25 673	-	-	-	-	-	25 673
Obligacje w PLN	19 992	18 127	51 905	-	-	-	90 024
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w PLN	5 000	-	-	-	-	-	5 000
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w EUR	21 285	-	-	-	-	-	21 285
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w EUR	21 285	-	-	-	-	-	21 285
Pożyczka od właściciela/głównego akcjonariusza w EUR	11 081	10 833	-	-	-	-	21 914
RAZEM	178 924	28 960	51 905	-	-	-	259 789

Dane w powyższej tabeli zostały zaprezentowane z uwzględnieniem niedotrzymania poziomu wskaźnika Cashflow Cover wynikającego z umowy bankowej z Konsorcjum Banków z 2016 roku.

31 grudnia 2017
Oprocentowanie stałe	<1 rok	1-2 lat	2-3 lat	3-4 lat	4-5 lat	>5 lat	Razem
Kredyty, pożyczki i papiery dłużne
Kredyt z banku EBRD TA w EUR	9 143	8 658	8 158	7 692	7 176	-	40 827
Kredyt z banku EBRD Capaex A w EUR	2 213	3 855	3 638	3 435	3 230	-	16 372
Kredyt z banku Santander w PLN	2 577	2 372	2 173	1 975	-	-	9 098
Kredyt z banku BNP w EUR	2 316	2 190	2 071	1 944	-	-	8 521
Obligacje	12 284	18 809	17 059	48 914	-	-	97 065
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w BNP w PLN	-	426	-	-	-	-	426
Kredyt odnawialny w rachunku bieżącym w Santander w PLN	-	20 646	-	-	-	-	20 646
Pożyczka od właściciela/głównego akcjonariusza w EUR	10 908	10 459	10 459	-	-	-	31 825
RAZEM	39 440	67 414	43 558	63 960	10 406	-	224 778

Oprocentowanie stałe dla kredytów bankowych i obligacji wynika z zawartych instrumentów SWAP.

Zabezpieczenia

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych (cash flow hedge) dla następujących powiązań zabezpieczających:

• spółka Arctic Paper S.A. desygnowała do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu SWAP mające na celu zabezpieczenie płatności odsetek w EURO od kredytu bankowego w EURO,
• spółka Arctic Paper S.A. desygnowała do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu SWAP mające na celu zabezpieczenie płatności odsetek w PLN od kredytu bankowego w PLN,
• spółki Arctic Paper Munkedals AB, Arctic Paper Grycksbo AB i spółki z Grupy Rottneros desygnowały do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu forward na energię elektryczną mające na celu zabezpieczenia przyszłych zakupów energii,
• spółki z Grupy Rottneros desygnowały do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu FX forward mające na celu zabezpieczenie części wpływów walutowych w EURO związanych ze sprzedażą celulozy,
• spółki z Grupy Rottneros desygnowały do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu FX forward mające na celu zabezpieczenie części wpływów w USD związanych ze sprzedażą celulozy,
• spółki z Grupy Rottneros desygnowały do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych instrumenty pochodne typu forward na sprzedaż celulozy mające na celu zabezpieczenie ceny sprzedaży celu lozy w SEK.

Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej (fair value hedge) dla następujących powiązań zabezpieczających:

— spółka Arctic Paper S.A. desygnowała do rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej instrumenty pochodne typu opcje floor dające prawo do obniżenia EURIBOR dla oprocentowania części kredytu bankowego w EUR do poziomu rynkowego, w przypadku gdy poziom rynkowy EURIBOR jest poniżej 0%.

40.4.1. Zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych

Na dzień 31 grudnia 2018 roku jako zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych Grupa posiadała kontrakty walutowe typu forward, kontrakt forward na zakup energii elektrycznej, kontrakt forward na sprzedaż celulozy, kontrakt typu SWAP odsetkowy.

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych z tytułu walutowej działalności handlowej z wykorzystaniem transakcji FX forward

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych dotyczących sprzedaży EUR za SEK:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych z planowaną sprzedażą w walucie obcej
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowi część przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów z tytułu sprzedaży eksportowej
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowią transakcje FX forward, w których Spółka zobowiązuje się sprzedać EUR za SEK
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktów	20 018
Data wymagalności	w zależności od kontraktu; do 28.02.2019
Kwota zabezpieczenia	2,5 mln EUR
Kurs terminowy	10,30 SEK/EUR

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych dotyczących sprzedaży USD za SEK:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych z planowaną sprzedażą w walucie obcej
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowi część przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów z tytułu sprzedaży eksportowej
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowią transakcje FX forward, w których Spółka zobowiązuje się sprzedać USD za SEK
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktów	2 018
Data wymagalności	w zależności od kontraktu; do 28.02.2019
Kwota zabezpieczenia	11,0 mln USD
Kurs terminowy	9,01 SEK/USD

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych z tytułu sprzedaży celulozy

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych dotyczących sprzedaży celulozy:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze sprzedażą celulozy
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowi część przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów z tytułu sprzedaży celulozy
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowią transakcje forward, w których Spółka zobowiązuje się sprzedać celulozę w SEK
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	2 018
Data wymagalności	w zależności od kontraktu; do 31.12.2019
Zabezpieczona ilość celulozy	12.000 ton
Cena terminowa	9 800 SEK/tona

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych z tytułu zakupu energii elektrycznej z wykorzystaniem tra nsakcji forward

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych związanych z zakupem energii elektrycznej:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych z zakupem energii elektrycznej
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowi część przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów z tytułu zakupu energii
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowią transakcje forward na zakup energii elektrycznej zawarte na Giełdzie Nord Pool
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	w zależności od kontraktu; od 01.01.2015
Data wymagalności	w zależności od kontraktu; do 31.12.2023
Zabezpieczona ilość energii	1.192.000 MWh
Cena terminowa	od 16,55 do 36,30 EUR/MWh

Rachunkowość zabezpieczeń zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego z wykorzystaniem transakcji typu SWAP

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych związanych z płatnością odsetek w EURO od kredytu w EURO:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu
	długoterminowego denominowanego w EURO
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EURO związane z płatnością odsetek od kredytu w
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w EURO od kredytu denominowanego w EURO na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	21.11.2016
Data wymagalności	każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-08-31
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 12 mln. EURO

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego denominowanego w EURO
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EURO związane z płatnością odsetek od kredytu w EURO kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w EURO od kredytu denominowanego w EURO na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	18.07.2017 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-08-31 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 3.986 tys EURO
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego denominowanego w EURO
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EURO związane z płatnością odsetek od kredytu w EURO kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w EURO od kredytu denominowanego w EURO na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	21.11.2016 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2021-08-31 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 2,6 mln. EURO
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytów odnawialnych długoterminowych denominowanych w EURO
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EURO związane z płatnością odsetek od kredytu w EURO kalkulowanych na bazie 3M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w EURO od kredytu denominowanego w EURO na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	21.11.2016 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2019-08-30 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 9,9 mln. EURO
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego denominowanego w EURO
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EURO związane z płatnością odsetek od kredytu w EURO kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w EURO od kredytu denominowanego w EURO na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu	27.07.2018
Data wymagalności	każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-02-28
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 3.344 tys EURO

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje dotyczące powiązania zabezpieczającego w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych związanych z płatnością odsetek w PLN od kredytu w PLN:

Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego denominowanego w PLN
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w PLN związane z płatnością odsetek od kredytu w PLN kalkulowanych na bazie 6M WIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w PLN od kredytu denominowanego w PLN na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	21.11.2016 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2021-08-31 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 11,5 mln. PLN
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytów odnawialnych długoterminowych denominowanych w PLN
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w PLN związane z płatnością odsetek od kredytu w PLN kalkulowanych na bazie 3M WIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w PLN od kredytu denominowanego w PLN na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	21.11.2016 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2019-08-30 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 10 mln PLN
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową obligacji denominowanych w PLN
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w PLN związane z płatnością odsetek od obligacji w PLN kalkulowanych na bazie 6M WIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w PLN od obligacji denominowanych w PLN na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności Zabezpieczona wartość	21.11.2016 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy o emisję obligacji; do 2021-08-31 wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat odsetek od obligacji w wysokości 100 mln. PLN
Typ zabezpieczenia	Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych związanych ze zmienną stopą procentową kredytu długoterminowego denominowanego w PLN
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w PLN związane z płatnością odsetek od kredytu w PLN kalkulowanych na bazie 3M WIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu SWAP, w której Spółka zobowiązuje się płacić odsetki w PLN od kredytu denominowanego w PLN na bazie stałej stopy procentowej
Parametry kontraktu: Data zawarcia kontraktu Data wymagalności	2018-07-31 każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2021-01-29
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 25,8 mln. PLN

40.4.2. Zabezpieczenia wartości godziwej

Na dzień 31 grudnia 2018 roku jako zabezpieczenie wartości godziwej Grupa posiadała opcje floor.

Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej związana z opcją floor

Typ zabezpieczenia	Prawo do zmniejszenia przepływów pieniężnych z tytułu płatności odsetek od kredytów w EUR na skutek spadku EURIBOR poniżej 0%
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EUR związane z płatnością odsetek od kredytu w EUR kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu opcja floor, w której Spółka nabywa prawo do płatności odsetek w EUR na bazie EURIBOR mniejszego niż 0%
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	21.11.2016
Data wymagalności	każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-08-31
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 12 mln EUR
Typ zabezpieczenia	Prawo do zmniejszenia przepływów pieniężnych z tytułu płatności odsetek od kredytów w EUR na skutek spadku EURIBOR poniżej 0%
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EUR związane z płatnością odsetek od kredytu w EUR kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu opcja floor, w której Spółka nabywa prawo do płatności odsetek w EUR na bazie EURIBOR mniejszego niż 0%
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	18.07.2017
Data wymagalności	każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-08-31
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 3.986 tys EURO
Typ zabezpieczenia	Prawo do zmniejszenia przepływów pieniężnych z tytułu płatności odsetek od kredytów w EUR na skutek spadku EURIBOR poniżej 0%
Pozycja zabezpieczana	Pozycję zabezpieczaną stanowią przyszłe przepływy przenieżne w EUR związane z płatnością odsetek od kredytu w EUR kalkulowanych na bazie 6M EURIBOR
Instrumenty zabezpieczające	Pozycję zabezpieczającą stanowi transakcja typu opcja floor, w której Spółka nabywa prawo do płatności odsetek w EUR na bazie EURIBOR mniejszego niż 0%
Parametry kontraktu:
Data zawarcia kontraktu	27.07.2018
Data wymagalności	każdy dzień płatności odsetek zgodnie z harmonogramem umowy kredytowej; do 2022-02-28
Zabezpieczona wartość	wartość odsetek płatnych zgodnie z harmonogramem spłat kredytu w wysokości 3.344 tys EURO

40.4.3. Pozostałe informacje o instrumentach pochodnych

Poniższa tabela przedstawia wartość godziwą pochodnych instrumentów zabezpieczających w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, wartości godziwej oraz opcji korytarzowych na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz dane porównywalne:

		Stan na dzień 31 grudnia 2018		Stan na dzień 31 grudnia 2017
	Aktywa	Pasywa	Aktywa	Pasywa
FX forward	420	-	849	1 170
Forward na sprzedaż celulozy	-	3 361	-	3 394
SWAP	-	3 879	-	3 835
Opcje korytarzowe	-	-	-	370
Opcja typu floor		(231)	-	(231)
Forward na energię elektryczną	92 046	-	21 065	-
Ra zem instrum enty p ochod ne za b ezp iecza ją ce	92 466	7 009	21 914	8 539

Poniższa tabela przedstawia wartość nominalną pochodnych instrumentów na dzień 31 grudnia 2018 roku: Do 1 roku Od 1 roku Powyżej 5 lat Razem

		do 5 lat
FX forward:
Waluta sprzedana (w tys. EUR)	2 500	-	-	2 500
Waluta sprzedana (w tys. USD)	11 000	-	-	11 000
Forward na energię elektryczną:
Kupiona energia (w tys. PLN)	41 959	80 602	-	122 561
Forward na sprzedaż celulozy
Sprzedana celuloza (w tonach)	12 000	-	-	12 000
SWAP odsetkowy
spłaty rat kapitałowych (w tys. PLN)	167 843	70 032	-	237 875

Poniższa tabela przedstawia kwoty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń, jakie w 2018 roku zostały rozpoznane przez Grupę w rachunku wyników i w sprawozdaniu z całkowitych dochodów:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018
Pozostałe kapitały rezerwowe w części dotyczącej wyceny na 31 grudnia 2018 - zmiany wyceny do wartości instrumentów zabezpieczających tytułu ryzyka, odpowiadające godziwej pochodnych z zabezpieczanego skutecznemu zabezpieczeniu	44 832
Nieefektywna część zmiany wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych zabezpieczających z tytułu zabezpieczanego ryzyka, ujęta w przychodach lub kosztach finansowych	-
Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych, których wartość jest zabezpieczona	1 stycznia 2019 - 31 grudnia 2023

Poniższa tabela przedstawia zmiany w pozostałych kapitałach rezerwowych w części dotyczącej wyceny z tytułu rachunkowości zabezpieczeń w 2018 roku:

	Rok zakończony 31 grudnia 2018
Pozostałe kapitały rezerwowe w części dotyczącej wyceny na dzień 1 stycznia 2018 roku	5 861
wartości instrumentów zabezpieczających tytułu Odroczenie zmian wyceny do godziwej pochodnych z zabezpieczanego ryzyka, odpowiadającej skutecznemu zabezpieczeniu	38 971
Kwota odroczonej zmiany wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych zabezpieczających z tytułu zabezpieczanego ryzyka, usunięta z pozostałych kapitałów rezerwowych i przeniesiona do przychodów lub kosztów finansowych	-
Pozostałe kapitały rezerwowe w części dotyczącej wyceny na dzień 31 grudnia 2018 roku	44 832

Kwoty w tabeli zawierają efekt podatku odroczonego.

41. Zarządzanie kapitałem

Głównym celem zarządzania kapitałem Grupy jest utrzymanie dobrego ratingu kredytoweg o i bezpiecznych wskaźników kapitałowych, które wspierałyby działalność operacyjną Grupy i zwiększały wartość dla jej akcjonariuszy. Grupa zarządza strukturą kapitałową i w wyniku zmian warunków ekonomicznych wprowadza do niej zmiany. W celu utrzymania lub skorygowania struktury kapitałowej, Grupa może zmienić wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy, zwrócić kapitał akcjonariuszom lub wyemitować nowe akcje. W roku zakończonym dnia 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku nie wprowadzono żadnych zmian do celów, zasad i procesów obowiązujących w tym obszarze.

Grupa monitoruje stan kapitałów stosując wskaźnik dźwigni, który jest liczony, jako stosunek zadłużenia netto do sumy kapitałów powiększonych o zadłużenie netto. Zasady Grupy stanowią, by wskaźnik ten mieścił się w przedziale 0,30-0,55. Do zadłużenia netto Grupa wlicza oprocentowane kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu dostaw i usług i inne zobowiązania, pomniejszone o środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych.

	Rok zakończony	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Grupa Arctic Paper S.A.
Oprocentowane kredyty, pożyczki i instrumenty dłużne oraz pozostałe zobowiązania
finansowe	481 843	449 114
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania	516 678	423 868
Minus środki pieniężne i ich ekwiwalenty	(201 118)	(241 403)
Zadłużenie netto	797 404	631 580
Kapitał własny	861 193	780 993
Kapitał i zadłużenie netto	1 658 597	1 412 573
Wska źnik d źwig ni	0, 48	0, 45

W porównaniu do sprawozdania rocznego za rok 2017 nastąpił wzrost wskaźnika dźwigni finansowej z 0,45 do 0,48.

42. Struktura zatrudnienia

Przeciętne zatrudnienie w Grupie w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2018 roku i 31 grudnia 2017 roku kształtowało się następująco:

	Rok zakończony	Na dzień
	31 grudnia 2018	31 grudnia 2017
Zarząd Jednostki Dominującej	2	2
Zarządy Jednostek z Grupy	34	32
Administracja	119	137
Dział sprzedaży	148	143
Pion produkcji	1 265	1 264
Pozostali	158	161
Ra zem	1 726	1 739

43. Prawa do emisji CO2

Arctic Paper Kostrzyn S.A., Arctic Paper Munkedals AB, Arctic Paper Grycksbo AB i spółki grupy Rottneros są częścią Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. Poprzedni okres korzystania z praw do emisji trwał od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2012 roku. Nowe przydziały obejmują okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2020 roku. Tabela poniżej specyfikuje przydział za lata 2013-2020 i wykorzystanie praw do emisji w każdej z czterech jednostek za lata 2013-2018.

(w tonach) dla Arctic Paper Kostrzyn S.A.	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Przydział* Ilość niewykorzystana z poprzednich lat Emisja	108 535 348 490 (150 577)	105 434 306 448 (147 950)	102 452 263 932 (162 467)	99 840 203 917 (170 696)	97 375 133 061 (142 784)	94 916 87 652 (136 565)	92 454	90 009
Ilość zakupiona	-	-	-	-	-	-
Ilość sprzedana	-	-	-	-	-	-
Ilość niewykorzystana	306 448	263 932	203 917	133 061	87 652	46 003
(w tonach) dla Arctic Paper Munkdals AB	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Przydział	44 238	43 470	42 692	41 907	41 113	40 311	39 499	38 685
Ilość niewykorzystana z poprzednich lat	24 305	67 262	107 325	17 559	(11 572)	(10 619)
Emisja	(1 281)	(3 407)	(32 465)	(21 038)	(40 160)	(57 368)
Ilość zakupiona	-	-	7	-	-	-
Ilość sprzedana	-	-	(100 000)	(50 000)	-	-
Ilość niewykorzystana	67 262	107 325	17 559	(11 572)	(10 619)	(27 676) **
(w tonach) dla Arctic Paper Grycksbo AB	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Przydział	77 037	75 689	74 326	72 948	71 556	70 151	68 730	67 304
Ilość niewykorzystana z poprzednich lat	69 411	111 448	734	60	1 008	2 564
Emisja	-	-	-	-	-	-
Ilość zakupiona	-	-	-	-	-	-
Ilość sprzedana	(35 000)	(186 403)	(75 000)	(72 000)	(70 000)	(72 715)
Ilość niewykorzystana	111 448	734	60	1 008	2 564	-
(w tonach) dla spółek z Grupy Rottneros	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Przydział	30 681	30 484	29 938	29 387	28 830	28 268	27 698	27 127
Ilośc niewykorzystana z poprzednich lat	72 888	90 522	101 986	104 991	113 085	123 208
Emisja	(13 047)	(19 020)	(26 933)	(21 293)	(18 707)	(15 372)
Ilość zakupiona	-	-	-	-	-	-
Ilość sprzedana	-	-	-	-	-	(63 000)
Ilość niewykorzystana	90 522	101 986	104 991	113 085	123 208	73 104

* - wielkości te wynikają z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 roku w sprawie wykazu instalacji innych niż wytwarzających energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia 1 stycznia 2013 roku wraz z przyznana im liczbą uprawnień do emisji.

** - niedobór praw do emisji na dzień 31 grudnia 2018 roku zostanie pokryty z nadwyżki nowego przydziału za 2019 rok dostępnego przed okresem rozliczenia praw za rok 2018 nad szacowana roczną emisją

44. Certyfikaty w kogeneracji

W roku 2014 w oparciu o art. 91 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo Energetyczne z późniejszymi zmianami AP Kostrzyn uzyskał prawa majątkowe do Świadectw Pochodzenia będących potwierdzeniem wyprodukowania energii elektrycznej w wysokosprawnej jednostce kogeneracji opalanej paliwami gazowymi.

Z tytułu wyprodukowania energii elektrycznej w kogeneracji w roku 2018 Spółka otrzymała prawa w wysokości: żółte certyfikaty 152 812 MWh (2017 rok: 165 211 MWh), czerwone certyfikaty 56 477 MWh (2017 rok: 58 587 MWh). W 2018 roku przychód uzyskany z tytułu przyznania certyfikatów wyniósł 12.478 tys. PLN (2017 rok: 19.825 tys. PLN).

Prawa majątkowe do świadectw pochodzenia będących potwierdzeniem wyprodukowania energii elektrycznej w Kogeneracji posiada także AP Grycksbo i spółki z Grupy Rottneros.

Z tytułu wyprodukowania energii elektrycznej w kogeneracji w roku 201 8 AP Grycksbo otrzymał prawa w wysokości: zielone certyfikaty 11 628 MWh (2017 rok: 14 540 MWh). W 2018 roku przychód uzyskany z tytułu sprzedaży certyfikatów wyniósł 1.223 tys. PLN (2017 rok: 373 tys. PLN).

Z tytułu wyprodukowania energii elektrycznej w kogeneracji w roku 201 8 spółki Grupy Rottneros otrzymały prawa w wysokości: zielone certyfikaty 125 000 MWh (2017 rok: 136 000 MWh). W 2018 roku przychód uzyskany z tytułu sprzedaży certyfikatów wyniósł 1.205 tys. PLN (2017 rok: 645 tys. PLN).

Przychody z tytułu certyfikatów w kogeneracji rozpoznawane są jako pomniejszenie kosztu własnego sprzedaży w rach unku zysków i strat.

45. Dotacje i działalność w SSE

Dotacje

W bieżącym roku spółki Grupy nie otrzymały istotnych dotacji.

Działalność w Specjalnej Strefie Ekonomicznej

Arctic Paper Kostrzyn S.A. prowadzi działalność w Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej (KSSSE). Na podstawie zezwolenia wydanego przez Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A. korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.

Zwolnienie to ma charakter warunkowy. Przepisy Ustawy o Specjalnych Strefach Ekonomicznych przewidują możliw ość utraty zwolnienia, jeżeli nastąpi choćby jedna z okoliczności:

• Spółka zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej na obszarze strefy, na którą posiada zezwolenie,
• Spółka rażąco uchybi warunkom określonym w zezwoleniu,

• Spółka nie usunie uchybień stwierdzonych w toku kontroli w terminie do ich usunięcia wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki,

• Spółka przeniesie w jakiejkolwiek formie własność składników majątkowych, z którymi było związane zwolnienie od podatku w okresie krótszym niż 5 lat od dnia wprowadzenia do ewidencji,

• Maszyny i urządzenia zostaną oddane do prowadzenia działalności poza terenem strefy,
• Spółka otrzyma zwrot wydatków inwestycyjnych w jakiejkolwiek formie,
• Spółka zostanie postawiona w stan likwidacji lub ogłoszona zostanie jej upadłość.

Na podstawie zezwolenia wydanego w dniu 25 sierpnia 2006 roku Spółka może korzystać ze zwolnienia do dnia 15 listopada 2017 roku. Punkt I zezwolenia odnoszący się do dnia, do którego Spółka mogła korzystać z zezwolen ia został wykreślony Decyzją Ministra Gospodarki NR 321/IW/14 z dnia 6 listopada 2014 roku. Obecnie Spółka uprawniona jest do korzystania z zezwolenia do roku 2026, czyli do daty istnienia SSE w Polsce na podstawie obowiązujących przepisów. Warunkiem korz ystania ze zwolnienia jest poniesienie na terenie Strefy wydatków inwestycyjnych, w porozumieniu par. 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 roku w sprawie Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, będących podstawą obliczenia pomocy publicznej zgodnie z par. 3 Rozporządzenia o wartości przewyższającej 40.000 tys. EUR w terminie do dnia 31 grudnia 2013 roku, Obliczonej przy zastosowaniu średniego kursu EUR ogłoszonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia faktycznego poniesienia wydatku. Utworzenie na terenie Strefy, co najmniej 5 nowych miejsc pracy w rozumieniu przepisów par. 3 ust. 3 i ust. 6 Rozporządzenia, do dnia 31 grudnia 2011 roku i utrzymanie zatrudnienia na poziomie, co najmniej 453 pracowników od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 31 grudnia 2013 roku. Powyższe warunki zostały spełnione.

Warunki przyznania pomocy nie zmieniły się w okresie sprawozdawczym. Grupa nie była przedmiotem kontroli ze strony upoważnionych do tego organów.

W okresie od 25 sierpnia 2006 roku do 31 grudnia 2018 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne kwalifikowane jako nakłady (niezdyskontowane) w KSSSE w wysokości 227.102 tys. PLN. Kwota zdyskontowana wykorzystanej pomocy publicznej z tego tytułu w tym okresie wyniosła 62.680 tys. PLN.

Jeżeli poniesione nakłady inwestycyjne kwalifikowane nie znajdują pokrycia w dochodzie za rok bieżący wówczas od nadwyżki Spółka tworzy aktywa z tytułu podatku odroczonego.

Wartość rozpoznanego aktywa z tytułu podatku odroczonego na wydatkach poniesionych w KSSSE wyniosła 6.534 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2018 roku (31 grudnia 2017 roku: 8.622 tys. PLN).

46. Istotne zdarzenia następujące po dniu bilansowym

Otrzymanie zwolnienia z dotrzymania wskaźników finansowych na dzień 31 grudnia 2018 roku

W związku opisanym w nocie 7 niedotrzymaniem określonego umową kredytową wskaźnika finansowego, po dniu bilansowym Arctic Paper S.A.otrzymała od Santander BankK S.A. działającego jako agenta konsorcjum banków finansujących pisemne zapewnienie, że niespełnienie przez Grupę wymaganego poziomu wskaźnika Cashflow Cover na 31 grudnia 2018 roku nie stanowi przypadku naruszenia warunków umowy kredytowej z dnia 9 września 2016 roku ("default"). Zgodnie wymogami MSR 1, ze względu jednak na brak takiego zapewnienia na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa zaprezentowała całe zadłużenie wobec konsorcjum banków na ten dzień w wysokości 65.996 tys. PLN jako zobowiązanie krótkoterminowe: oprocentowane kredyty, pożyczki i obligacje.

Od dnia bilansowego do dnia publikacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego nie wystąpiły inne zdarzenia, które mogłyby mieć istotny wpływ na sytuację finansową i majątkową Spółki.

Podpisy Członków Zarządu

Stanowisko	Imię i nazwisko	Data	Podpis
Prezes Zarządu Dyrektor Zarządzający	Michał Jarczyński	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Członek Zarządu Dyrektor Finansowy	Göran Eklund	18 marca 2019	podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym