Audit Report / Information • May 1, 2019
Audit Report / Information
Open in ViewerOpens in native device viewer
dla Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej i Zarządu Grupy Kapitałowej FEERUM Spółki Akcyjnej
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej, w której jednostką dominującą jest Feerum Spółka Akcyjna z siedzibą w Chojnowie, ul. Okrzei 6 ("Jednostka dominująca") ("Grupa") zawierające skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów, skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 roku oraz informację dodatkową zawierającą opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające ("skonsolidowane sprawozdanie finansowe").
Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia 30 kwietnia 2019 roku.
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 2041/37a/2018 z dnia 5 marca 2018 r. w sprawie krajowych standardów wykonywania zawodu oraz § 1 ust. 1 pkt 7, 24, 29 do 32 i 34 uchwały nr 3430/52a/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie krajowych standardów badania oraz innych dokumentów ("KSB") a także stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym ("Ustawa o biegłych rewidentach" – Dz.U. poz. 1089 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego ("Rozporządzenie UE" Dz. U. UE L158). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Kodeksem etyki zawodowych księgowych Międzynarodowej Federacji Księgowych ("Kodeks IFAC") przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 2042/38/2018 z dnia 13 marca 2018 roku w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IFAC. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Spółek Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za
stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy
osobnej opinii na temat tych spraw.
Na dzień 31 grudnia 2018 roku Grupa wykazała w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartości niematerialne i prawne, w tym wartość znaku towarowego Feerum, która nie jest amortyzowana, w kwocie 20.800 tys. co stanowi około 9,4 % sumy bilansowej.
Zgodnie z MSR 36 "Utrata wartości aktywów" Grupa kapitałowa jest zobowiązana do przeprowadzenia corocznego testu na utratę wartości znaku towarowego. Proces analizy utraty wartości znaku towarowego przez Zarząd Jednostki dominującej jest oparty na wielu założeniach i szacunkach w odniesieniu do przyszłych przepływów pieniężnych oraz przyjętej stopy dyskontowej. Prognozy te są obarczone znaczącym ryzykiem zmian ze względu na zmieniające się warunki rynkowe. Wyniki oceny utraty wartości, ze względu na wrażliwość modelu na przyjęte parametry ujęte w sporządzonym przez Zarząd Jednostki dominującej teście na utratę wartości, mogą się różnić w zależności od przyjętych założeń. W związku z powyższym, uznajemy niniejsze zagadnienie za kluczową sprawę badania.
Przychody Grupy z tytułu dostaw i usług wyniosły za rok zakończony dnia 31 grudnia 2018 roku wyniosły 128,7 mln złotych, z czego 114,4 mln złotych dotyczyło przychodów z tytułu spełnienia zobowiązań do wykonania świadczenia w miarę upływu czasu w segmentach "Elewatory zbożowe" oraz "Usługi budowlano-montażowe".
Począwszy od 1 stycznia 2018 roku Grupa ujmuje przychody zgodnie z MSSF 15 "Przychody z umów z klientami". Ze względu na istotny udział przychodów ujmowanych w miarę upływu czasu, rozpoznawanie przychodów wymaga od Zarządu Jednostki dominującej zastosowania profesjonalnego osądu i szacunków według wiedzy na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym w odniesieniu do stopnia całkowitego spełnienia zobowiązań do wykonania świadczeń określonych umów, całkowity kosztów umów, uwzględniających wszystkie niezbędne szacunki dotyczące Procedury badania w odniesieniu do oceny utraty wartości znaku towarowego obejmowały w szczególności:
zrozumienie procesu związanego z przeprowadzaniem corocznych testów na utratę wartości znaku towarowego oraz zasad związanych z ujmowanie ewentualnych odpisów z tytułu utraty wartości, a także analizę środowiska kontroli wewnętrznej, w tym zakresie,
ocenę przyjętych przez Zarząd Jednostki dominującej założeń i dokonanych szacunków, służących określeniu wartości odzyskiwanej znaku towarowego, poprzez ocenę realności przyjętych przez Zarząd Jednostki dominującej założeń makroekonomicznych na kolejne lata, ocenę danych wsadowych oraz przyjętych założeń w szczególności poziomu sprzedaży oraz kosztów operacyjnych poprzez porównanie ich z danymi historycznymi, ocenę sporządzonych prognoz oraz sprawdzenie arytmetycznej poprawności modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych.
Procedury badania w odniesieniu do rozpoznawania przychodów obejmowały m.in.:
zrozumienie procesu sprzedaży w poszczególnych segmentach operacyjnych Grupy oraz środowiska kontroli wewnętrznej, odnoszącej się do procesu ujęcia i wyceny przychodów
omówienie z osobami wyznaczonymi przez Zarząd Jednostki dominującej stopnia zaawansowania istotnych kontraktów, w tym aktualności szacunków, oceny kluczowych ryzyk oraz ich uwzględnienie w wycenie
następujące procedury badania wykonane na próbie umów z klientami:
a) analizę warunków umów, w tym ocenę poprawności przyjętej przez Jednostkę dominująca metody wyceny i ujęcia przychodów zgodnie z MSSF 15
b) ocenę istotnych założeń i szacunków dokonanych przez Jednostkę dominująca w odniesieniu do przychodów i kosztów analizowanych umów
W przypadku umów z których przychody ujmowane są w miarę upływu czasu (zaprojektowanie, wykonanie i montaż elewatorów zbożowych) Jednostka dominująca rozpoznaje przychód na każdy dzień bilansowy według stopnia zaawansowania udziału kosztów poniesionych w całkowitych planowanych kosztach.
Kwestia oceny prawidłowości wyceny i ujęcia przychodów, w szczególności wyceny umów budowlanych została uznana za kluczową sprawę badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, z uwagi na fakt iż wartość przychodów uzależniona jest w istotny sposób od zastosowania profesjonalnego osądu i oceny dokonanej przez Zarząd Jednostki dominującej.
Polityka rachunkowości Grupy w zakresie wyceny i ujmowania przychodów została szerzej opisana w nocie Zasady rachunkowości "Przychody z umów z Klientami" Ujawnienia dotyczące przyjętych osądów zostały zaprezentowane w nocie Subiektywne oceny Zarządu Jednostki dominującej oraz niepewność szacunków "Przychody z umów z klientami" Dodatkowo w nocie "Segmenty operacyjne" Zarząd Jednostki dominującej zaprezentował ujawnienia wymagane przez MSSF 15.
W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Jednostka dominująca ujawniła informację o otrzymanym w 2019 pozwie, w którym powód domaga się od Jednostki dominującej zapłaty kwoty 44,8 mln złotych tytułem kar umownych a na wypadek nieuwzględnienia tego żądania zapłaty 25,1 mln złotych tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie umów.
Zarząd Jednostki dominującej wraz z kancelarią prawną dokonał szacunku stopnia prawdopodobieństwa zasadności pozwu i uznał go w całości za nieuzasadniony.
W związku z istotnością kwoty pozwu, uznaliśmy analizę pozwu oraz dokonane przez Zarząd Jednostki dominującej oceny prawdopodobieństwa zasadności pozwu za kluczową sprawę badania.
W nocie 24 "Zdarzenia po dniu bilansowym" skonsolidowanego sprawozdania finansowego c) test poprawności alokacji kosztów i przychodów do poszczególnych kontraktów, w tym zgodność z zawartymi umowami
d) analizę zmian marży w czasie realizacji poszczególnych umów
e) uzgodnienie poszczególnych pozycji przychodów i kosztów do przedstawionej dokumentacji źródłowej
f) ocenę adekwatności ujawnień zgodnie z wymogami MSSF 15
Nasze procedury badania obejmowały między innymi:
dyskusję z Zarządem Jednostki dominującej oraz zewnętrzną kancelarią prawną na temat zasadności roszczenia przeciwko Jednostce dominującej oraz podstaw do rozpoznania bądź nie rezerwy na roszczenia,
analizę pozwu oraz odpowiedzi Jednostki dominującej na pozew wraz z dokumentacją dowodową
ocenę adekwatności ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
Jednostka dominująca ujawniła informacje dotyczące otrzymanego pozwu oraz ocenę Zarządu Jednostki dominującej co do jego zasadności.
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w stawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości ("Ustawa o rachunkowości" – Dz. U. z 2019 r., poz. 351 z późn. zm.). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można
racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Jednostki dominującej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Na inne informacje składa się sprawozdanie z działalności Grupy za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 roku ("Sprawozdanie z działalności") wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego, które jest wyodrębnioną częścią tego sprawozdania z działalności (razem "Inne informacje").
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji. W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy Inne informacje nie są istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii czy sprawozdanie z działalności Grupy zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto jesteśmy zobowiązani do wydania opinii, czy Grupa w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności Grupy:
Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy, że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Grupy istotnych zniekształceń.
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego Rozporządzenia zawarte
w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych które świadczyliśmy na rzecz Grupy są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art.136 Ustawy o biegłych rewidentach.
Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 21 maja 2018 roku. Skonsolidowane Sprawozdania finansowe Grupy badamy nieprzerwanie przez okres dwóch lat.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Agnieszka Lew.
Działający w imieniu firmy audytorskiej ECDDP Audyt Sp. z o.o z siedzibą w Krakowie wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 3769, w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
Agnieszka Lew, nr w rejestrze 11556
/podpisano elektronicznie/
Kraków, dnia 30 kwietnia 2019 roku
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.