Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodne z MSR 34 za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku

SPIS TREŚCI

	SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT 3
	SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 4
	SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ 5
	SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH 7
	SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 8
	ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE 9
1.	Informacje ogólne 9
2.	Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone 9
3.	Skład Zarządu jednostki dominującej 12
4.	Zatwierdzenie sprawozdania finansowego 12
5.	Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 12
6.	Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 12
7.	Istotne zasady rachunkowości 13
8.	Objaśnienia dotyczące sezonowości i cykliczności działalności w prezentowanym okresie 15
9.	Zmiana prezentacji danych porównywalnych 15
	NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO LINII BIZNESOWYCH (SEGMENTÓW OPERACYJNYCH) 16
10.	Linie biznesowe (Segmenty działalności) 16
	NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKRÓCONEGO ŚRÓDROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI
	FINANSOWEJ 20
11.	Rzeczowe aktywa trwałe 20
12.	Testy na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości firmy 20
13.	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 21
14.	Zysk przypadający na jedną akcję 21
15.	Dywidendy 21
16.	Rezerwy 22
	NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 23
17.	Instrumenty finansowe 23
	POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 30
18.	Zobowiązania inwestycyjne 30
19.	Informacja o podmiotach powiązanych 30
20.	Aktywa i zobowiązania warunkowe 31
21.	Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy 31
22.	Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy 33

SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT

	Okres 3 miesięcy zakończony	Okres 9 miesięcy zakończony	Okres 3 miesięcy zakończony	Okres 9 miesięcy zakończony
	30 września 2019 (niebadane)	30 września 2019 (niebadane)	30 września 2018 (niebadane)	30 września 2018 (niebadane)

Przychody ze sprzedaży	2 952	8 472	2 567	7 601
Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny	83	593	-	-
Koszt własny sprzedaży	(2 624)	(7 906)	(2 211)	(6 095)
Zysk brutto ze sprzedaży	411	1 159	356	1 506
Pozostałe przychody operacyjne	47	195	26	83
Koszty sprzedaży	(95)	(283)	(87)	(250)
Koszty ogólnego zarządu	(90)	(270)	(88)	(271)
Pozostałe koszty operacyjne	(52)	(126)	(22)	(80)
Przychody finansowe	5	27	17	52
Koszty finansowe	(97)	(276)	(82)	(279)
Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności	11	27	27	78
Zysk lub strata brutto	140	453	147	839
Podatek dochodowy	(37)	(98)	(24)	(159)
Zysk lub strata netto za okres	103	355	123	680
Przypadający na:
Właścicieli jednostki dominującej	104	379	122	678
Udziały niekontrolujące	(1)	(24)	1	2
Zysk lub strata na jedną akcję (w złotych)
- podstawowy	0,25	0,92	0,29	1,64
- rozwodniony	0,25	0,92	0,29	1,64

SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

	Okres 3 miesięcy zakończony 30 września 2019 (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2019 (niebadane)	Okres 3 miesięcy zakończony 30 września 2018 (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2018 (niebadane)
Wynik netto za okres	103	355	123	680
Składniki, które nigdy nie zostaną przeklasyfikowane na zyski lub straty	(26)	(43)	(1)	(13)
Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń	(32)	(53)	(1)	(16)
Odroczony podatek dochodowy	6	10	-	3
Składniki, które w przyszłości mogą zostać przeklasyfikowane na zyski lub straty	2	(3)	(16)	(7)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	3	2	(2)	2
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych	(1)	(6)	(17)	(11)
Odroczony podatek dochodowy	-	1	3	2
Udział w innych całkowitych dochodach jednostek wykazywanych metodą praw własności	-	(1)	-	1
Inne całkowite dochody netto	(24)	(47)	(17)	(19)
Całkowite dochody razem	79	308	106	661
Przypadające na:
Właścicieli jednostki dominującej	80	332	105	659
Udziały niekontrolujące	(1)	(24)	1	2

SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 31 grudnia 2018 (przekształcone)
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe	14 439	14 396
Aktywa niematerialne	207	246
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania	363	-
Wartość firmy	15	15
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i we wspólne przedsięwzięcia wyceniane metodą praw własności	1 235	1 029
Aktywa z tytułu podatku odroczonego	229	313
Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe	17	65
Pozostałe aktywa długoterminowe	126	118
	16 631	16 182
Aktywa obrotowe
Zapasy	544	687
Należności z tytułu podatku dochodowego	116	4
Należności z tytułu dostaw i usług	1 439	1 429
Aktywa z tytułu umów	321	363
Pozostałe krótkoterminowe aktywa finansowe	228	22
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	1 497	2 724
Pozostałe aktywa krótkoterminowe	1 022	188
	5 167	5 417
SUMA AKTYWÓW	21 798	21 599

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 31 grudnia 2018
PASYWA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy	4 522	4 522
Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej	2	-
Kapitał rezerwowy	1 018	1 018
Kapitał zapasowy	2 035	1 540
Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających	(39)	(34)
Zyski zatrzymane	3 089	3 249
Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej	10 627	10 295
Udziały niekontrolujące	37	61
	10 664	10 356
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty i pożyczki	2 128	2 384
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	2 389	4 484
Rezerwy długoterminowe	776	642
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	634	593
Rozliczenia międzyokresowe i dotacje długoterminowe	290	274
Zobowiązania z tytułu leasingu	285	16
Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe	20	45
	6 522	8 438
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	842	617
Zobowiązania z tytułu umów	130	129
Bieżąca część kredytów i pożyczek	346	189
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	2 243	108
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego	-	65
Rozliczenia międzyokresowe i dotacje	172	187
Rezerwy krótkoterminowe	397	942
Pozostałe zobowiązania finansowe	190	300
Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe	292	268
	4 612	2 805

Zobowiązania razem	11 134	11 243
SUMA PASYWÓW	21 798	21 599

SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH

	Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej
	Kapitał podstawowy	Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej	Kapitał rezerwowy	Kapitał zapasowy	Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających	Zyski zatrzymane	Razem	Udziały niekontrolujące	Razem kapitał własny
Na dzień 1 stycznia 2019	4 522	-	1 018	1 540	(34)	3 249	10 295	61	10 356
Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń	-	-	-	-	-	(43)	(43)	-	(43)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	2	-	-	-	-	2	-	2
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych Udział w innych całkowitych dochodach	-	-	-	-	(5)	-	(5)	-	(5)
jednostek wykazywanych metodą praw własności	-	-	-	-	-	(1)	(1)	-	(1)
Zysk (strata) netto za okres	-	-	-	-	-	379	379	(24)	355
Suma całkowitych dochodów za okres	-	2	-	-	(5)	335	332	(24)	308
Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych	-	-	-	495	-	(495)	-	-	-
Na dzień 30 września 2019 (niebadane)	4 522	2	1 018	2 035	(39)	3 089	10 627	37	10 664
Na dzień 1 stycznia 2018 Korekta z tytułu wdrożenia MSSF 9 i MSSF 15	4 522	(2)	1 018	1 433	2	2 436 195	9 409 195	56	9 465 195
Na dzień 1 stycznia 2018 (dane przekształcone)	4 522	(2)	1 018	1 433	2	2 631	9 604	56	9 660
Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń	-	-	-	-	-	(13)	(13)	-	(13)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	2	-	-	-	-	2	-	2
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych Udział w innych całkowitych dochodach	-	-	-	-	(9)	-	(9)	-	(9)
jednostek wykazywanych metodą praw własności	-	-	-	-	-	1	1	-	1
Zysk (strata) netto za okres	-	-	-	-	-	678	678	2	680
Suma całkowitych dochodów za okres	-	2	-	-	(9)	666	659	2	661
Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych	-	-	-	107	-	(107)	-	-	-
Na dzień 30 września 2018 (niebadane)	4 522	-	1 018	1 540	(7)	3 190	10 263	58	10 321

SKRÓCONE ŚRÓDROCZNE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2019 (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2018 (niebadane)
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Zysk/(strata) brutto	453	839
Korekty o pozycje:
Udział w (zysku)/ stracie jednostek wykazywanych metodą praw własności	(27)	(78)
(Zyski)/ straty z tytułu różnic kursowych	14	23
Amortyzacja	796	718
Odsetki i dywidendy, netto	222	218
(Zysk)/ strata na działalności inwestycyjnej, w tym odpis wartości firmy	277	(93)
Zmiany pozycji kapitału obrotowego:
Zmiana stanu należności	(772)	720
Zmiana stanu aktywów z tytułu umów	42	(599)
Zmiana stanu zapasów	143	(199)
Zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek	259	(305)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów	1	114
Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych	(183)	(168)
Zmiana stanu rezerw	(482)	159
	743	1 349
Podatek dochodowy	(137)	(39)
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej	606	1 310
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych	5	12
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych	(1 248)	(1 161)
Sprzedaż jednostki zależnej	-	58
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i we wspólne przedsięwzięcia wyceniane metodą praw własności	(181)	(196)
Udzielenie pożyczek	(29)	-
Spłata pożyczek	-	10
Pozostałe	-	1
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej	(1 453)	(1 276)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wpływy z tytułu zaciągniętego zadłużenia	34	-
Spłata zaciągniętego zadłużenia	(140)	(278)
Wykup dłużnych papierów wartościowych	(1)	(168)
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu	(17)	(1)
Odsetki zapłacone	(269)	(280)
Otrzymane dotacje	12	1
Środki pieniężne netto z działalności finansowej	(381)	(726)
Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów	(1 228)	(692)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu	2 726	3 643
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu	1 498	2 951

ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE

1. Informacje ogólne

Grupa Kapitałowa Energa SA ("Grupa") składa się z Energa Spółka Akcyjna ("jednostka dominująca", "Spółka") z siedzibą w Gdańsku i jej spółek zależnych (patrz nota 2). Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku oraz zawiera odpowiednie dane porównawcze.

Jednostka dominująca jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Gdańsk–Północ, VII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000271591. Jednostce dominującej nadano numer statystyczny REGON 220353024.

Podstawowym przedmiotem działania Grupy jest:

1. dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej i cieplnej,
1. wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej,
1. obrót energią elektryczną.

Na dzień 30 września 2019 roku podmiotem kontrolującym Spółkę oraz jednostką dominującą najwyższego szczebla Grupy Kapitałowej Energa SA jest Skarb Państwa.

2. Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone

2.1. Skład Grupy na koniec okresu sprawozdawczego

Na dzień 30 września 2019 roku w skład Grupy wchodziła Energa SA oraz następujące spółki zależne:

Lp.	Nazwa spółki	Siedziba	Przedmiot działalności	Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień
				30 września 2019	31 grudnia 2018
	Linia biznesowa (Segment) Dystrybucja
1	Energa-Operator SA	Gdańsk	dystrybucja energii elektrycznej	100	100
2	Energa Operator Wykonawstwo Elektroenergetyczne Sp. z o.o.	Słupsk	wykonawstwo i projektowanie	100	100
Linia biznesowa (Segment) Sprzedaż
3	Energa-Obrót SA	Gdańsk	obrót energią elektryczną	100	100
4	Energa Oświetlenie Sp. z o.o.	Sopot	usługi oświetlenia	100	100
5	Energa SLOVAKIA s.r.o.	Bratysława	obrót energią elektryczną	100	100
	Linia biznesowa (Segment) Wytwarzanie
6	Energa OZE SA1	Gdańsk	wytwarzanie energii	100	100
7	Energa Elektrownie Ostrołęka SA	Ostrołęka	wytwarzanie energii	89,64	89,64
8	Energa Kogeneracja Sp. z o.o.	Elbląg	wytwarzanie energii	100	100
9	Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o.	Ostrołęka	dystrybucja energii cieplnej	100	100
10	Energa Serwis Sp. z o.o.	Ostrołęka	usługi serwisowo-remontowe	94,81	94,81
11	Energa Ciepło Kaliskie Sp. z o.o.	Kalisz	dystrybucja energii cieplnej	91,24	91,24
12	CCGT Grudziądz Sp. z o.o.2	Grudziądz	wytwarzanie energii	100	100
13	CCGT Gdańsk Sp. z o.o.3	Gdańsk	wytwarzanie energii	100	100

Lp.	Nazwa spółki	Siedziba	Przedmiot działalności	Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień
				30 września 2019	31 grudnia 2018
	Linia biznesowa (Segment) Pozostałe
14	Energa Centrum Usług Wspólnych Sp. z o.o.	Gdańsk	usługi księgowe, kadrowo płacowe i administracyjne	100	100
15	Energa Finance AB (publ)	Sztokholm	działalność finansowa	100	100
16	Energa Informatyka i Technologie Sp. z o.o.	Gdańsk	teleinformatyka	100	100
17	Enspirion Sp. z o.o.	Gdańsk	organizacja i zarządzanie rozwojem innowacyjnych projektów energetycznych	100	100
18	Energa Logistyka Sp. z o.o.	Płock	logistyka i zaopatrzenie	100	100
19	Energa Invest Sp. z o.o.	Gdańsk	zarządzanie projektami inwestycyjnymi	100	100
20	Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya Sp. z o.o.	Gdańsk	działalność rozwojowa w zakresie inżynierii	100	100
21	Energa Ochrona Sp. z o.o.	Gdańsk	działalność ochroniarska	100	100

¹ Dawniej Energa Wytwarzanie SA – w dniu 3 września 2019 roku została zarejestrowana zmiana nazwy spółki na Energa OZE SA

²Dawniej EOB PGK 1 Sp. z o.o. - w dniu 1 sierpnia 2019 roku została zarejestrowana zmiana nazwy spółki na CCGT Grudziądz Sp. z o.o. Obecną siedzibą spółki jest Grudziądz.

³Dawniej ENSA PGK8 Sp. z o.o. - w dniu 1 sierpnia 2019 roku została zarejestrowana zmiana nazwy spółki na CCGT Gdańsk Sp. z o.o. Dodatkowo na dzień 30 września 2019 roku Grupa posiada udziały we wspólnych przedsięwzięciach - Polska Grupa Górnicza SA ("PGG"), Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. (dawniej Elektrownia Ostrołęka SA) oraz w jednostkach stowarzyszonych - Polimex-Mostostal S.A. ("Polimex") oraz ElectroMobility Poland SA (patrz opis w nocie 2.2.).

2.2. Wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone

2.2.1. Polska Grupa Górnicza

W dniu 28 kwietnia 2016 roku spółka zależna Energa Kogeneracja Sp. z o.o. podpisała umowę określającą warunki inwestycji finansowej w Polską Grupę Górniczą Sp. z o.o. W ramach inwestycji w PGG, Energa Kogeneracja Sp. z o.o. zobowiązała się do dokonania wpłat na nowo emitowane udziały w PGG na łączną kwotę 500 mln zł. Wpłaty na kapitał zrealizowano.

W dniu 31 marca 2017 roku spółka zależna Energa Kogeneracja Sp. z o.o. zawarła Umowę Inwestycyjną ("Umowa") określającą warunki inwestycji finansowej w Polską Grupę Górniczą Sp. z o.o. ("PGG").

Stronami Umowy Inwestycyjnej są Energa Kogeneracja Sp. z o.o., Enea S.A., PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., PGNiG TERMIKA S.A., Węglokoks S.A., Towarzystwo Finansowe Silesia Sp. z o.o., Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych (zwani dalej łącznie "Inwestorami") oraz PGG.

Nowa Umowa zmieniła i uzupełniła warunki realizacji inwestycji dotychczasowych wspólników w PGG określone w pierwszej Umowie Inwestycyjnej zawartej między dotychczasowymi wspólnikami i spółką w dniu 28 kwietnia 2016 roku.

W ramach transakcji zrealizowano dokapitalizowanie PGG przez Inwestorów (z wyłączeniem spółki Węglokoks S.A. i Funduszu Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych) na łączną kwotę 1 mld zł w trzech transzach.

W ramach nowej umowy Grupa zobowiązała się do objęcia nowych udziałów o łącznej wartości nominalnej 100 mln zł w zamian za wkład pieniężny, w trzech transzach. Wpłaty w łącznej kwocie 100 mln zł zostały dokonane co zaskutkowało objęciem 15,32% kapitału zakładowego PGG.

Zarówno Umowa Inwestycyjna z 28 kwietnia 2016 roku, jak i nowa Umowa Inwestycyjna zawarta 31 marca 2017, przewidują szereg mechanizmów umożliwiających inwestorom bieżący monitoring sytuacji finansowej PGG, w tym realizacji jej biznesplanu oraz podejmowanie działań optymalizacyjnych m.in. w przypadku niekorzystnych zmian warunków rynkowych. Uprawnienia te są realizowane przez Radę Nadzorczą PGG, przy czym Umowa przewiduje, że każdemu wspólnikowi PGG przysługuje prawo do powoływania, odwoływania i zawieszenia w pełnieniu funkcji jednego członka Rady Nadzorczej (uprawnienie osobiste), przy łącznie 8 członkach Rady.

Ponadto PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Energa Kogeneracja Sp. z o.o., PGNiG TERMIKA S.A. oraz Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych (zwani dalej łącznie "Nowymi Inwestorami") podpisały porozumienie dotyczące PGG ("Porozumienie"). Celem zawarcia Porozumienia jest zapewnienie zwiększonej kontroli nad PGG przez Nowych Inwestorów, którzy posiadają łącznie większościowy udział w głosach na Zgromadzeniu Wspólników PGG. Porozumienie zakłada m.in. uzgadnianie wspólnego stanowiska przy podejmowaniu

kluczowych decyzji będących w gestii Zgromadzenia Wspólników i Rady Nadzorczej PGG. W dniu 29 czerwca 2016 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wydał zgodę na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu przez Nowych Inwestorów wspólnej kontroli nad PGG, na bazie Porozumienia. W dniu 31 marca 2017 na mocy nowej Umowy Inwestycyjnej do inwestorów PGG dołączyła Enea S.A. W dniu 22 grudnia 2017 roku UOKiK wydał zgodę na dokonanie koncentracji poprzez przystąpienie Enea S.A. do Porozumienia.

W dniu 29 grudnia 2017 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym został dokonany wpis dotyczący przekształcenia spółki Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o. w spółkę akcyjną.

W dniu 31 sierpnia 2018 roku został zawarty Aneks nr 1 do Umowy, mający na celu uregulowanie sposobu kontynuacji inwestycji w PGG oraz dostosowanie postanowień Umowy do zmienionej formy prawnej PGG.

PGG zajmuje się wydobyciem węgla, przez co daje dostęp do bogatych zasobów paliwa energetycznego, które może być wykorzystywane przez jednostki wytwórcze Grupy. Siedziba PGG znajduje się w Katowicach.

PGG jest spółką niepubliczną, w związku z czym nie istnieją notowane ceny rynkowe dla jej akcji.

PGG została zaklasyfikowana jako jednostka stowarzyszona ujmowana metodą praw własności.

2.2.2. Polimex-Mostostal

W dniu 18 stycznia 2017 roku Zarząd Energa SA wraz z Enea S.A., PGE S.A., PGNiG Technologie S.A. ("Inwestorzy") oraz Polimex-Mostostal S.A. zawarł umowę inwestycyjną, na podstawie której Inwestorzy zobowiązali się dokonać inwestycji kapitałowej w Polimex. Energa SA objęła 37,5 mln nowo wyemitowanych akcji o wartości nominalnej 2 zł każda, za łączną kwotę 75 mln zł oraz nabyła 1,5 mln akcji Polimex od SPV Operator Sp. z o.o. dopuszczonych do obrotu na GPW w ramach transakcji pakietowej za łączną kwotę 5,8 mln zł, w wyniku czego osiągnęła około 16,5% udziału w akcjonariacie Polimexu.

Umowa inwestycyjna umożliwia inwestorom wpływ na politykę finansową i operacyjną Polimexu. Uprawnienia te są realizowane przez Radę Nadzorczą. Rada Nadzorcza składa się z 7 członków.

Ponadto Inwestorzy podpisali porozumienie dotyczące inwestycji w Polimex ("Porozumienie"). Celem zawarcia Porozumienia jest zapewnienie zwiększonej kontroli nad Polimexem Inwestorom, którzy posiadają łącznie większościowy udział w głosach na Zgromadzeniu Wspólników Polimexu (66%). Porozumienie zakłada m.in. uzgadnianie, w drodze głosowania, wspólnego stanowiska przy podejmowaniu kluczowych decyzji będących w gestii Zgromadzenia Wspólników i Rady Nadzorczej Polimexu, w tym ustalanie składu osobowego Zarządu Polimexu.

Z uwagi na wskazane powyżej uprawnienia Inwestorów, przekładające się na posiadanie znaczącego wpływu, udział w Polimexie został zaklasyfikowany jako jednostka stowarzyszona ujmowana metodą praw własności.

Polimex jest spółką inżynieryjno-budowlaną, którą wyróżnia szeroki wachlarz usług świadczonych na zasadach generalnego wykonawstwa. Siedziba Polimexu znajduje się w Warszawie. Polimex jest spółką notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Kurs jednej akcji Polimexu na zamknięciu sesji w dniu 30 września 2019 roku wyniósł 2,235 zł, co przekłada się na wartość godziwą pakietu akcji w posiadaniu Grupy na poziomie 87 mln zł. Wartość bilansowa pakietu akcji Polimexu wynosi 111 mln zł.

2.2.3. Elektrownia Ostrołęka

W dniu 8 grudnia 2016 roku Energa SA, Enea S.A. oraz Elektrownia Ostrołęka SA podpisały Umowę Inwestycyjną dotyczącą realizacji projektu budowy nowego bloku energetycznego w Ostrołęce o mocy 1000 MW ("Projekt"). Warunkiem zawieszającym realizację Umowy było uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na dokonanie koncentracji, polegającej na nabyciu przez Enea S.A. 50 % akcji spółki celowej Elektrownia Ostrołęka SA. W dniu 11 stycznia 2017 roku Prezes UOKiK wydał bezwarunkową zgodę na dokonanie koncentracji, w związku z czym 1 lutego 2017 roku Energa SA oraz Enea S.A. podpisały Umowę nabycia akcji przez Enea S.A.

Na mocy powyższego Energa SA i Enea S.A. objęły wspólną kontrolę nad spółką, której celem działalności jest budowa i eksploatacja nowego bloku węglowego.

W dniu 27 lutego 2018 roku zostało zarejestrowane przekształcenie spółki Elektrownia Ostrołęka SA w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Energa SA i Enea S.A. posiadają po 50% udziałów Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. oraz taką samą liczbę głosów na Walnym Zgromadzeniu. W skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej wchodzi taka sama liczba przedstawicieli obu inwestorów. Decyzje dotyczące istotnych działań będących w kompetencjach zgromadzenia wspólników wymagają jednomyślnej zgody obu udziałowców. Biorąc powyższe pod uwagę inwestycja została zaklasyfikowana jako wspólne przedsięwzięcie i jest ujmowana metodą praw własności.

Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. jest spółką niepubliczną, w związku z czym nie istnieją notowane ceny rynkowe dla jej udziałów. W dniu 26 marca 2018 roku podpisano aneks do Umowy Inwestycyjnej, w którym określono maksymalne nakłady ze strony Energa SA do czasu wydania polecenia rozpoczęcia prac dla Generalnego Wykonawcy.

W dniu 21 grudnia 2018 roku w wyniku aukcji rynku mocy na rok 2023 (aukcja główna) Spółka Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. zakontraktowała łącznie 853 MW obowiązku mocowego (z umową mocową na 15 lat obowiązującą od 2023 roku). W dniu 28 grudnia 2018 roku Spółka wydała polecenie rozpoczęcia prac związanych z realizacją Projektu Generalnemu Wykonawcy, którym jest Konsorcjum GE Power Sp. z o.o. – Lider Konsorcjum oraz Alstom Power Systems S.A.S.

Jednocześnie, w dniu 28 grudnia 2018 roku Energa SA, Enea S.A. oraz Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. rozwiązały Umowę Inwestycyjną z dnia 8 grudnia 2016 roku zmienioną aneksem nr 1/2018 z dnia 26 marca 2018 roku i zawarły Porozumienie, którego intencją było zawarcie nowej umowy inwestycyjnej określającej zasady współpracy oraz finansowania projektu budowy nowego bloku energetycznego w Ostrołęce w fazie budowy. Zgodnie z Porozumieniem z 28 grudnia 2018 roku Energa SA i Enea S.A. zadeklarowali zaangażowanie finansowe dla realizacji projektu budowy Elektrowni Ostrołęka C ("Projekt") w wysokości Energa SA - nie mniej niż 1 mld zł, Enea – 1 mld zł. W wykonaniu Porozumienia z 28 grudnia 2018 roku Energa SA i Enea S.A. przekazały już Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. po 181 mln złotych.

W dniu 30 kwietnia 2019 roku Energa SA oraz Enea S.A. podpisały Porozumienie w sprawie finansowania budowy elektrowni Ostrołęka C doprecyzowujące deklaracje zaangażowania finansowego złożone przez Energa SA i Enea S.A. w Porozumieniu

z 28 grudnia 2018 roku. Celem Porozumienia jest uszczegółowienie zasad finansowania Projektu w celu umożliwienia kontynuowania jego realizacji bez opóźnień. Zgodnie z treścią Porozumienia Energa SA oraz Enea S.A. zobowiązały się zapewnić spółce Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. nakłady finansowe na realizację Projektu zgodnie z harmonogramem realizacji inwestycji (szczegółowe informacje dotyczące Porozumienia dostępne są w raporcie bieżącym nr 7/2019).

W związku z powyższym Energa SA oraz Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. zawarły w dniu 17 lipca 2019 roku umowę pożyczki, na podstawie której Energa SA udziela Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. pożyczki na okres do dnia 31 grudnia 2019 roku w kwocie do 76 mln zł. Do dnia 30 września 2019 roku, wypłata kwoty pożyczki nastąpiła w dwóch transzach w łącznej wysokości 58 mln zł. W dniu 30 września 2019 roku Energa SA dokonała cesji na rzecz Enea S.A. połowy wierzytelności przysługujących jej z tytułu udzielonej pożyczki. Na dzień sporządzenia niniejszego śródrocznego sprawozdania finansowego kwota wierzytelności będąca przedmiotem niniejszej cesji została uiszczona przez Enea S.A.

Jednocześnie Energa SA i Enea S.A zobowiązały się do negocjowania zasad współpracy w umowie wspólników / umowie inwestycyjnej, mającej kompleksowo określać strukturę i formę finansowania Projektu.

Od dnia wejścia w życie Umowy Inwestycyjnej do dnia 30 września 2019 roku łączna wartość dokapitalizowania spółki przez Energa SA (łączna cena objęcia udziałów przez Spółkę) wyniosła 351 mln zł.

2.2.4. ElectroMobility Poland

Spółka ElectroMobility Poland SA została zawiązana w październiku 2016 roku przez cztery polskie koncerny energetyczne - Energa SA, PGE Polska Grupa Energetyczna SA, Enea S.A. oraz Tauron Polska Energia SA. Każda ze Spółek posiada 25-procentowy udział w kapitale podstawowym. Do dnia 30 września 2019 roku łączna wartość dokapitalizowania spółki przez Energa SA (wartość nominalna objętych akcji) wyniosła 17,5 mln zł.

Spółka ElectroMobility Poland SA została zaklasyfikowana jako jednostka stowarzyszona ujmowana metodą praw własności.

3. Skład Zarządu jednostki dominującej

W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2019 roku i do dnia sporządzenia niniejszego sprawozdania, Zarząd Energa SA funkcjonował w następującym składzie:

1) w okresie od dnia 1 sierpnia 2018 roku do 30 maja 2019 roku:
- Pani Alicja Barbara Klimiuk Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, pełniąca obowiązki Prezesa Zarządu,
- Pan Jacek Kościelniak Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych,
- Pan Grzegorz Ksepko Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych
2) w okresie od dnia 31 maja 2019 roku do dnia sporządzenia niniejszego sprawozdania:
Pan Grzegorz Ksepko Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, pełniący obowiązki Prezesa Zarządu,
- Pan Jacek Kościelniak Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych,
- Pan Dominik Wadecki Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych.

4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu 14 listopada 2019 roku.

5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Niniejsze skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezpieczających.

Niniejsze skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w milionach złotych ("mln zł") oraz zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień sporządzenia niniejszego skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności Grupy.

5.1. Oświadczenie o zgodności

Niniejsze skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Energa SA zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 34 "Śródroczna sprawozdawczość finansowa", zaakceptowanym przez Unię Europejską. Nie zawiera ono wszystkich informacji wymaganych w pełnym sprawozdaniu finansowym zgodnym z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ("MSSF"). Zawiera jednak wybrane noty objaśniające dotyczące wydarzeń i transakcji, które są istotne dla zrozumienia zmian wyników Grupy i jej sytuacji majątkowej od ostatniego rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2018 roku.

5.2. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Walutą funkcjonalną jednostki dominującej i innych polskich spółek uwzględnionych w niniejszym skróconym śródrocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym oraz walutą prezentacji niniejszego skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski. W przypadku spółek Energa Slovakia s.r.o. oraz Energa Finance AB (publ) walutą funkcjonalną sprawozdania jednostkowego jest euro. Dla celów niniejszego sprawozdania dane sprawozdawcze wyżej wymienionych spółek zostały przeliczone na złote polskie w sposób następujący: dane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, z wyjątkiem kapitałów, odpowiednio według kursu średniego na dzień kończący okres sprawozdawczy, kapitały – według kursu na dzień transakcji, dane ze sprawozdania z zysków lub strat według średniego kursu za dany okres sprawozdawczy. Różnice kursowe wynikające z przeliczenia ujęto w pozostałych całkowitych dochodach.

6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach

W bieżącym okresie sprawozdawczym nie miały miejsca zmiany zakresu ani metodologii dokonywania istotnych szacunków. Zmiany wartości szacunkowych wynikały ze zdarzeń, jakie wystąpiły w okresie sprawozdawczym.

Sporządzenie skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 34 "Śródroczna sprawozdawczość finansowa", zatwierdzonym przez Unię Europejską ("UE") wymaga od Zarządu przyjęcia pewnych założeń i dokonania szacunków, które wpływają na wielkości wykazane w skróconym śródrocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym oraz w notach do tego sprawozdania. Założenia i szacunki oparte są na najlepszej wiedzy Zarządu na temat bieżących i przyszłych zdarzeń i działań. Rzeczywiste wyniki mogą się jednak różnić od przewidywanych.

7. Istotne zasady rachunkowości

Polityka rachunkowości Grupy jest stosowana w sposób ciągły za wyjątkiem zmian w MSSF UE, w szczególności dotyczących standardu MSSF 16 "Leasing", zastosowanego po raz pierwszy w bieżącym okresie sprawozdawczym oraz zmiany prezentacji likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych oraz zaniechanych rzeczowych aktywów trwałych w budowie i wartości niematerialnych nie oddanych do użytkowania zaliczanych do majątku produkcyjnego. Dla MSSF 16 Grupa zastosowała możliwość wynikającą z zapisów załącznika C podejście retrospektywne z pokazaniem łącznego efektu pierwszego zastosowania standardu ujętym w dniu pierwszego zastosowania. Dla celów rachunkowości zabezpieczeń Grupa stosuje w sposób ciągły MSR 39.

Likwidacja

Do kosztów amortyzacji Grupa zalicza również wartość netto likwidowanych składników majątku produkcyjnego (dotyczącego działalności podstawowej – operacyjnej) nieumorzonych całkowicie w momencie likwidacji. Nieumorzona wartość netto odnoszona jest w koszty amortyzacji w miesiącu postawienia składnika majątku w stan likwidacji. Dotyczy to również zaniechanych rzeczowych aktywów trwałych w budowie. Grupa uznała likwidacje za błędny szacunek ekonomicznego okresu użytkowania. W pierwszych trzech kwartałach 2019 roku prezentujemy koszty amortyzacji w wartości 796 mln zł, gdzie amortyzacja wynikająca z likwidacji i inwestycji zaniechanych wynosi 20 mln zł. W pierwszych trzech kwartałach 2018 roku koszty amortyzacji wyniosły 718 mln zł nie obejmując kosztów likwidacji. W pierwszych trzech kwartałach 2018 roku koszt likwidacji, który obecnie byłby odnoszony w ciężar amortyzacji, wyniósł 17 mln zł.

MSSF 16 " Leasing"

Zgodnie z nowym standardem, leasingiem dla leasingobiorcy jest każda umowa, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Aby uznać umowę za umowę leasingową – Grupa analizuje:

czy przedmiotem umowy jest identyfikowalny składnik aktywów,
czy przez cały okres użytkowania Grupa ma prawo do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów,
oraz czy Grupa przez cały okres użytkowania ma prawo kierowania użytkowaniem zidentyfikowanego składnika aktywów.

Kierowanie użytkowaniem występuje wtedy, gdy klient zaprojektował składnik aktywów w sposób z góry określający sposób i cel użytkowania bądź klient ma prawo do posługiwania się składnikiem aktywów, a dostawca nie ma prawa zmieniać jego poleceń. Zastosowanie MSSF 16 miało następujący wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2019 roku:

	Stan na 1 stycznia 2019 (przed zastosowaniem MSSF 16)	Wpływ zastosowania MSSF 16	Stan na 1 stycznia 2019 (po zastosowaniu MSSF 16)
AKTYWA
Aktywa trwałe, w tym: Rzeczowe aktywa trwałe Aktywa niematerialne Aktywa z tytułu prawa do użytkowania	16 182 14 335 307 -	304 (59) (11) 374	16 486 14 276 296 374
Aktywa obrotowe	5 417	-	5 417
SUMA AKTYWÓW	21 599	304	21 903
PASYWA
Kapitał własny ogółem	10 356	-	10 356
Zobowiązania długoterminowe, w tym: Zobowiązania z tytułu leasingu	8 438 16	270 270	8 708 286
Zobowiązania krótkoterminowe, w tym: Zobowiązania z tytułu leasingu	2 805 2	34 34	2 839 36
SUMA PASYWÓW	21 599	304	21 903

Nowy standard zniósł istnienie leasingu operacyjnego według MSR 17 dla leasingobiorcy przekształcając każdą umową w ówczesny leasing finansowy. Przekształceniu uległy głównie umowy najmu, dzierżawy oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów. Wprowadzenie nowego standardu nie wprowadziło zmian z punktu widzenia leasingodawcy.

W pierwszych trzech kwartałach 2019 roku amortyzacja od przekształconych w wyniku wejścia w życie zapisów MSSF 16 umów wyniosła 27 mln zł, a zgodnie z poprzednim ujęciem koszty związane z tymi umowami wyniosłyby 26 mln zł. W pierwszych trzech kwartałach 2018 koszty tych umów wyniosły 26 mln zł. Były one prezentowane głównie jako usługi obce.

Uaktualniona polityka rachunkowości Grupy zakłada:

korzystanie z możliwości niestosowania wymogów MSSF 16 dla leasingów krótkoterminowych oraz leasingów aktywów o niskiej wartości czyli poniżej 10.000 zł za wyjątkiem prawa wieczystego użytkowania gruntów,
ujęcie składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu w dacie rozpoczęcia realizacji umowy w wartości wynikającej z wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, czyli w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w dacie rozpoczęcia leasingu,
do wartości aktywów z tytułu prawa do użytkowania będą doliczane wszelkie początkowe koszty bezpośrednio poniesione przez leasingobiorcę, szacowane koszty do poniesienia przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca użytkowania lub składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu jeśli leasingobiorca przyjmuje na siebie obowiązek ich poniesienia,
wartość aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest pomniejszana o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
zobowiązania z tytułu leasingu są pomniejszane o wszelkie należne zachęty leasingowe,
Grupa dyskontuje opłaty leasingowe z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeśli można ustalić ją na bazie umowy, w innych przypadkach stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy,
do rachunku wyników na bieżąco są odnoszone koszty finansowe w postaci odsetek oraz zmienne opłaty dotyczące umowy leasingu nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu,
po dacie rozpoczęcia, leasingobiorca wycenia składniki aktywów z tytułu użytkowania, stosując model kosztu, czyli pomniejsza wartość o odpisy amortyzacyjne oraz straty z tytułu utraty wartości oraz koryguje o aktualizację wyceny zobowiązania leasingowego z tytułu ponownej oceny lub zmiany w opłatach leasingowych,
okres amortyzacji jest zgodny z okresem, na który zawarto umowę leasingu, jeśli nie jest przewidywany wykup na własność. W tym drugim przypadku ustalany jest od razu okres ekonomicznej przydatności składnika aktywów.

W czerwcu 2019 roku Komitet ds. Interpretacji MSSF ("Komitet") podjął decyzję mającą na celu klaryfikację zapisów na gruncie MSSF 16, w której rozpatrzył zapytanie o konieczność zastosowania MSSF 16 w odniesieniu do przykładowego kontraktu przewidującego prawo do umieszczenia rurociągu w przestrzeni podziemnej.

Analizując przedmiotowe zapytanie Komitet doszedł do wniosku, że umowa niosąca prawo do umieszczenia rurociągu w przestrzeni podziemnej stanowi leasing i w związku z tym jej rachunkowe ujęcie powinno następować na zasadach określonych w MSSF 16.

W wyniku dotychczasowej analizy analogicznych umów występujących w Grupie uznawaliśmy, że są to umowy poza zakresem MSSF 16. W wyniku wydania w/w decyzji Grupa analizuje posiadane tytuły prawne do umieszczenia infrastruktury dystrybucyjnej na cudzym gruncie pod kątem ich wpływu na wartość wykazywanych aktywów i zobowiązań z tytułu leasingu. Ponowna analiza prowadzona jest w szczególności w zakresie zapisów MSSF 16 dotyczących możliwości zidentyfikowania składnika aktywów, wartości indywidualnych składników aktywów oraz ustanowionych tytułem umów opłat okresowych.

Z uwagi na krótki okres od momentu publikacji decyzji oraz konieczność uwzględnienia specyfiki zawartych przez Grupę umów jak i ich ilości, na dzień 30 września 2019 roku wpływ zastosowania argumentacji Komitetu na sprawozdanie śródroczne Grupy nie jest możliwy do wiarygodnego oszacowania.

Wpływ ustawy z dnia 28 grudnia 2018 roku o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

W pierwszych trzech kwartałach 2019 roku Grupa ujęła w księgach wpływ przepisów regulujących ceny energii elektrycznej poprzez uwzględnienie kwoty różnicy ceny i rekompensaty przysługujących za pierwsze trzy kwartały 2019 roku w sprawozdaniu z zysków lub strat w pozycji przychodów z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny składającej się na zysk brutto ze sprzedaży, natomiast w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jako pozostałe aktywa krótkoterminowe. Szacowaną wartość korekt faktur VAT zmniejszających wartość przychodów ze sprzedaży Grupa ujęła w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako zwiększenie zobowiązań z tytułu dostaw i usług, natomiast w sprawozdaniu z zysków lub strat jako zmniejszenie przychodów ze sprzedaży.

7.1. Standardy i interpretacje zastosowane po raz pierwszy w roku 2019

Następujące zmiany do istniejących standardów opublikowanych przez RMSR oraz zatwierdzone przez UE, weszły w życie w roku 2019:

MSSF 16 "Leasing" (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),
Zmiany do MSSF 9 "Instrumenty finansowe" Wcześniejsze spłaty z ujemną kompensatą (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),
Interpretacja KIMSF 23 "Niepewność w rozliczeniach podatku dochodowego" (obowiązująca w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),
Zmiany do MSR 19 "Świadczenia pracownicze" zmiany do programu określonych świadczeń (obowiązują w odniesieniu od okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),
Zmiany do różnych standardów "Poprawki do MSSF (cykl 2015-2017)" dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 3, MSSF11, MSR 12 oraz MSR 23) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa (obowiązują w odniesieniu od okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),

• Zmiany do MSR 28 "Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach" – Doprecyzowanie zakresu stosowania standardu dla długoterminowych udziałów w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie),

7.2. Standardy i interpretacje, jakie zostały już opublikowane i zatwierdzone przez UE, ale jeszcze nie weszły w życie Zatwierdzając niniejsze sprawozdanie finansowe Grupa nie zastosowała następujących standardów, zmian standardów i interpretacji, które zostały opublikowane i zatwierdzone do stosowania w UE, ale nie weszły jeszcze w życie:

Zmiany w zakresie referencji do Założeń Koncepcyjnych w MSSF (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie),
Zmiana do MSSF 3 "Połączenia przedsięwzięć" (obowiązująca w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie),
Zmiany do MSR 1 "Prezentacja sprawozdań finansowych" i MSR 8 "Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów" – definicja materiałów (obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie).

7.3. Standardy i interpretacje przyjęte przez RMSR, ale jeszcze niezatwierdzone przez UE

MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie od regulacji przyjętych przez RMSR, z wyjątkiem poniższych standardów, zmian do standardów i interpretacji, które według stanu na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania nie zostały jeszcze przyjęte do stosowania:

• MSSF 17 "Kontrakty ubezpieczeniowe" (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie),

W przypadku wprowadzenia pozostałych wyżej wymienionych standardów, Grupa nie przewiduje, aby zmiany z tym związane miały istotny wpływ na jej sprawozdania.

8. Objaśnienia dotyczące sezonowości i cykliczności działalności w prezentowanym okresie

Sprzedaż oraz dystrybucja energii elektrycznej i cieplnej w ciągu roku podlega wahaniom sezonowym. Wolumen sprzedawanej oraz dystrybuowanej energii, a co za tym idzie przychody ze sprzedaży, wzrasta w miesiącach zimowych i spada w miesiącach letnich. Uzależnione jest to od temperatury otoczenia oraz długości dnia. Zakres tych wahań wyznaczają niskie temperatury i krótsze dni zimą oraz wyższe temperatury i dłuższe dni latem. Sezonowość sprzedaży oraz dystrybucji energii w znacznie większym stopniu dotyczy drobnych odbiorców niż odbiorców z sektora przemysłowego.

9. Zmiana prezentacji danych porównywalnych

Grupa dokonała zmian prezentacyjnych w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2018 roku. Zmianie uległa prezentacja posiadanych przez Grupę praw wieczystego użytkowania gruntów.

Kwoty wprowadzonych korekt przedstawiono w tabeli:

	Stan na 31 grudnia 2018 (dane poprzednio raportowane)	Korekty	Stan na 31 grudnia 2018 (dane przekształcone)
AKTYWA
Rzeczowe aktywa trwałe	14 335	61	14 396
Aktywa niematerialne	307	(61)	246
RAZEM	14 642	-	14 642

NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO LINII BIZNESOWYCH (SEGMENTÓW OPERACYJNYCH)

10. Linie biznesowe (Segmenty działalności)

Grupa prezentuje informacje dotyczące segmentów działalności zgodnie z MSSF 8 "Segmenty operacyjne" za bieżący oraz porównywalne okresy sprawozdawcze. Organizacja i zarządzanie Grupą odbywają się w podziale na segmenty wydzielone ze względu na rodzaj oferowanych produktów. Podział sprawozdawczości Grupy opiera się na następujących segmentach działalności nazywanych według terminologii Grupy liniami biznesowymi:

Dystrybucja dystrybucja energii elektrycznej przez Energa-Operator SA (Operatora Systemu Dystrybucyjnego), a także działalność bezpośrednio związana z dystrybucją prowadzoną przez inne spółki Grupy,
Wytwarzanie wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych i odnawialnych, wytwarzanie oraz dystrybucja energii cieplnej, a także działalność serwisowo - remontowa bezpośrednio związana z wytwarzaniem energii,
Sprzedaż handel energią elektryczną (obrót hurtowy i sprzedaż detaliczna) oraz usługi oświetlenia,
Pozostałe centra usług wspólnych w obszarach księgowym, kadrowo-płacowym, administracyjnym oraz teleinformatycznym, a także działalność finansowa, zarządzanie nieruchomościami oraz logistyka, zaopatrzenie i ochrona. Do linii biznesowej pozostałe zakwalifikowano również jednostkę dominującą.

Podstawowymi miernikami, na bazie których Zarząd Energa SA dokonuje oceny wyników działalności linii biznesowych jest wynik netto oraz EBITDA, tj. zysk/(strata) z działalności operacyjnej (obliczony jako zysk/strata brutto skorygowany o udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności, przychody finansowe oraz koszty finansowe) powiększony o amortyzację i odpisy aktualizujące niefinansowe aktywa trwałe.

Zasady stosowane do ustalenia wyników linii biznesowych oraz pomiaru aktywów i zobowiązań linii biznesowych są zgodne z zasadami stosowanymi dla celów sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Udział w wyniku jednostek wycenianych metodą praw własności jest przypisywany do wyłączeń i korekt konsolidacyjnych.

Transakcje pomiędzy liniami biznesowymi rozliczane są na warunkach rynkowych.

Grupa nie prezentuje informacji w podziale na segmenty geograficzne, gdyż jej działalność prowadzona na rzecz klientów zagranicznych oraz aktywa zagraniczne nie mają znaczącego wpływu na działalność Grupy.

W poniższych tabelach przedstawione zostało przyporządkowanie do poszczególnych segmentów sprawozdawczych przychodów i kosztów za okres od 1 stycznia do 30 września 2019 roku oraz aktywów i zobowiązań wg stanu na dzień 30 września 2019 roku wraz z odpowiednimi danymi porównywalnymi.

W związku z zastosowaniem po raz pierwszy MSSF 16 w 2019 roku istotnie wzrosły zobowiązania z tytułu leasingu, które począwszy od 1 stycznia 2019 roku zostały ujęte w pozycji zobowiązań finansowych. W opublikowanym sprawozdaniu za 2018 rok zobowiązania finansowe zaprezentowane w podziale na segmenty działalności obejmowały tylko zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek i wyemitowanych obligacji. Ze względu na brak istotności nie prezentowano zobowiązań z tytułu leasingu. W sprawozdaniu finansowym na dzień 30 września 2019 roku dane w podziale na segmenty działalności za rok 2018 zostały odpowiednio przekształcone uwzględniając w pozycji zobowiązań finansowych również zobowiązania z tytułu leasingu istniejące na dzień 31 grudnia 2018 roku, czyli przed pierwszym zastosowaniem MSSF 16.

Okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku (niebadane) lub na dzień	Dystrybucja	Sprzedaż	Wytwarzanie	Pozostałe	Razem	Wyłączenia i korekty konsolidacyjne	Działalność ogółem
30 września 2019 roku (niebadane)
Przychody
Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych	3 010	4 525	826	111	8 472	-	8 472
Sprzedaż między liniami biznesowymi	47	264	221	323	855	(855)	-
Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny	-	593	-	-	593	-	593
Przychody linii biznesowej ogółem	3 057	5 382	1 047	434	9 920	(855)	9 065

EBITDA	1 303	258	226	(48)	1 739	3	1 742
Amortyzacja	613	39	132	24	808	(12)	796
Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	(1)	270	2	271	-	271
Zysk lub strata z działalności operacyjnej	690	220	(176)	(74)	660	15	675
Przychody/ koszty finansowe netto	(119)	(8)	(38)	552	387	(636)	(249)
Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności	-	-	-	-	-	27	27
Zysk lub strata brutto	571	212	(214)	478	1 047	(594)	453
Podatek dochodowy	(106)	(51)	36	26	(95)	(3)	(98)
Zysk lub strata netto	465	161	(178)	504	952	(597)	355
Aktywa i zobowiązania
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	11	57	21	1 408	1 497	-	1 497
Aktywa ogółem	14 428	2 934	4 302	16 347	38 011	(16 213)	21 798
Zobowiązania finansowe	4 400	94	841	7 617	12 952	(5 528)	7 424
Pozostałe informacje dotyczące linii biznesowej
Nakłady inwestycyjne	945	26	120	23	1 114	(6)	1 108

Okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2018 roku (niebadane) lub na dzień 31 grudnia 2018 roku (przekształcone)	Dystrybucja	Sprzedaż	Wytwarzanie	Pozostałe	Razem	Wyłączenia i korekty konsolidacyjne	Działalność ogółem
Przychody
Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych	2 981	3 856	687	77	7 601	-	7 601
Sprzedaż między liniami biznesowymi	39	218	175	327	759	(759)	-
Przychody linii biznesowej ogółem	3 020	4 074	862	404	8 360	(759)	7 601

EBITDA	1 364	50	234	(66)	1 582	5	1 587
Amortyzacja	565	30	122	15	732	(14)	718
Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych	-	-	(117)	(2)	(119)	-	(119)
Zysk lub strata z działalności operacyjnej	799	20	229	(79)	969	19	988
Przychody/ koszty finansowe netto	(101)	7	(39)	579	446	(673)	(227)
Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności	-	-	-	-	-	78	78
Zysk lub strata brutto	698	27	190	500	1 415	(576)	839
Podatek dochodowy	(139)	(3)	(36)	21	(157)	(2)	(159)
Zysk lub strata netto	559	24	154	521	1 258	(578)	680
Aktywa i zobowiązania
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	38	45	12	2 629	2 724	-	2 724
Aktywa ogółem	13 890	2 379	4 556	16 108	36 933	(15 334)	21 599
Zobowiązania finansowe Pozostałe informacje dotyczące linii	4 579	46	925	7 656	13 206	(6 023)	7 183
biznesowej
Nakłady inwestycyjne	860	22	156	10	1 048	(6)	1 042

Okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku (niebadane)	Dystrybucja	Sprzedaż	Wytwarzanie	Pozostałe	Razem	Wyłączenia i korekty konsolidacyjne	Działalność ogółem
Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym:	38	4 655	963	167	5 823	(595)	5 228
Energia elektryczna	33	4 579	748	-	5 360	(475)	4 885
Świadectwa pochodzenia energii	2	-	62	-	64	(5)	59
Gaz	-	126	-	-	126	(1)	125
Pozostałe towary, produkty i materiały	3	5	153	167	328	(114)	214
Podatek akcyzowy	-	(55)	-	-	(55)	-	(55)
Przychody ze sprzedaży usług, w tym:	3 019	134	84	267	3 504	(260)	3 244
Usługi dystrybucyjne i tranzytowe	2 923	-	21	-	2 944	(29)	2 915
Opłaty za przyłączanie odbiorców	44	-	-	-	44	-	44
Przychody z najmu	27	3	52	1	83	(11)	72
Pozostałe usługi	25	131	11	266	433	(220)	213
RAZEM	3 057	4 789	1 047	434	9 327	(855)	8 472
w tym:
Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły	2 956	4 650	769	-	8 375	(505)	7 870
Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie	101	139	278	434	952	(350)	602

W prezentowanych przychodach za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku szacowane przychody z tytułu realizacji umów wynoszą 200 mln zł.

Okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2018 roku (niebadane)	Dystrybucja	Sprzedaż	Wytwarzanie	Pozostałe	Razem	Wyłączenia i korekty konsolidacyjne	Działalność ogółem
Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym:	40	3 953	776	201	4 970	(531)	4 439
Energia elektryczna	36	4 022	586	-	4 644	(376)	4 268
Świadectwa pochodzenia energii	-	38	38	-	76	1	77
Gaz	-	94	-	-	94	(1)	93
Pozostałe towary, produkty i materiały	4	2	152	201	359	(155)	204
Podatek akcyzowy	-	(203)	-	-	(203)	-	(203)
Przychody ze sprzedaży usług, w tym:	2 980	121	86	203	3 390	(228)	3 162
Usługi dystrybucyjne i tranzytowe	2 899	-	21	-	2 920	(23)	2 897
Opłaty za przyłączanie odbiorców	29	-	-	-	29	-	29
Przychody z najmu	27	2	46	1	76	(14)	62
Pozostałe usługi	25	119	19	202	365	(191)	174
RAZEM	3 020	4 074	862	404	8 360	(759)	7 601
w tym:
Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły	2 935	3 913	607	-	7 455	(400)	7 055
Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie	85	161	255	404	905	(359)	546

NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKRÓCONEGO ŚRÓDROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

11. Rzeczowe aktywa trwałe

W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa:

poniosła nakłady na rzeczowe aktywa trwałe w kwocie 1 066 mln zł (1 025 mln zł w porównywalnym okresie roku 2018),
dokonała sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych o łącznej wartości księgowej 3 mln zł (30 mln zł w porównywalnym okresie roku 2018),
utworzyła odpisy aktualizujące wartość rzeczowych aktywów trwałych w wysokości 270 mln zł i rozwiązała w wysokości 1 mln zł (w porównywalnym okresie 2018 roku rozwiązała odpisy aktualizujące w wysokości 117 mln zł).

12. Testy na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości firmy

W III kwartale 2019 roku nie zidentyfikowano przesłanek mogących skutkować spadkiem wartości odzyskiwalnej rzeczowych aktywów trwałych spółek Grupy Energa, a w związku z tym stwierdzono brak konieczności przeprowadzenia testów na utratę wartości.

W związku z wystąpieniem w I półroczu 2019 roku zmian w otoczeniu legislacyjnym związanych z wejściem w życie Rozporządzenia w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej wprowadzającego m.in. ograniczenia w zakresie wsparcia w ramach mechanizmu rynku mocy dla istniejących jednostek wytwórczych opalanych paliwami kopalnymi, emitujących powyżej 550 g CO² na kWh energii elektrycznej oraz powyżej 350 kg CO2 średnio w skali roku na kWe mocy zainstalowanej, stwierdzono pojawienie się przesłanki mogącej skutkować zmianą wartości odzyskiwalnej rzeczowych aktywów trwałych w obszarze wytwarzania konwencjonalnego w Elektrowni Ostrołęka B ("CGU Ostrołęka B") i w związku z tym przeprowadzono test na utratę wartości.

Test na utratę wartości powyższego ośrodka wypracowującego środki pieniężne ("CGU") przeprowadzono na dzień 31 maja 2019 roku. wykorzystując metodę dochodową, wyznaczając wartość użytkową w oparciu o zdyskontowaną wartość szacowanych przepływów z działalności operacyjnej dla okresu czerwiec 2019 – grudzień 2026 oraz wartość rezydualną, z uwzględnieniem m.in. następujących założeń:

przyjęcie prognozy cen energii elektrycznej, węgla kamiennego oraz uprawnień do emisji CO² na podstawie raportu przygotowanego dla Grupy przez niezależny podmiot,
przyjęcie ilości darmowych uprawnień do emisji CO² na lata 2019-2021 zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 roku (poz. 439) oraz 8 kwietnia 2014 roku (poz. 472),
utrzymanie nakładów inwestycyjnych na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych istniejących aktywów trwałych, w tym nakładów na dostosowanie poziomów emisji przemysłowych do wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku, w sprawie emisji przemysłowych oraz decyzji wykonawczej Komisji UE 2017/1442 w sprawie konkluzji najlepszych dostępnych technik (BAT) opublikowanej dnia 17 sierpnia 2017 roku,
utrzymanie Operacyjnej Rezerwy Mocy do roku 2020 włącznie,
uwzględnienie wsparcia w postaci 5-letniego kontraktu mocowego na lata 2021 2025; po tym okresie uwzględniono ograniczenie w zakresie wsparcia w ramach mechanizmu rynku mocy w związku z brakiem spełnienia przez elektrownię wymogu emisyjnego, o którym mowa powyżej. Ze względu na konieczność ujęcia powyższych założeń projekcja została wydłużona ponad okres 5 lat przyjmowany zwyczajowo w tego typu wycenach.
przyjęcie do kalkulacji wartości rezydualnej znormalizowanego przepływu tj. na poziomie reprezentatywnym dla lat wykraczających poza okres projekcji, oraz stopy wzrostu wynoszącej 2,0%, opartej o średnią wartość długoterminowych stóp wzrostu inflacyjnego w Polsce,
przyjęcie stopy dyskontowej ustalonej w oparciu o średnioważony koszt kapitału (WACC) na poziomie 9,67% (6,63% po opodatkowaniu).

W oparciu o wyniki testu przeprowadzonego w I półroczu 2019 roku ustalono wartość odzyskiwalną na poziomie 528 mln zł i w konsekwencji dokonano odpisu aktualizującego wartość CGU Ostrołęka B na kwotę 270 mln zł (głównie na urządzenia techniczne i maszyny).

Analiza wrażliwości

Poniżej przedstawiono szacowany wpływ zmiany wybranych parametrów na wycenę wskazanego powyżej aktywa. Analiza wrażliwości uwzględnia zmianę czynników w całym okresie prognozy. Czynnikami wpływającymi w największym stopniu na szacunek wartości użytkowej powyższego CGU są ceny energii elektrycznej, ceny EUA, ceny węgla oraz stopa dyskontowa. Ich zmiana mogłaby skutkować koniecznością dokonania dodatkowego odpisu bądź jego odwrócenia w oszacowanych poniżej wartościach. W związku z tym należy mieć na uwadze, że w przypadku zmiany uwarunkowań rynkowych istnieje ryzyko ponownego przeszacowania wartości aktywa.

	Wartość	Wpływ na wartość z wyceny CGU [mln PLN]	Zmiana wartości odpisu
. Parametr	i kierunek zmiany	Zwiększenie wartości	Zmniejszenie wartości	/ odwrócenia odpisu [mln PLN]
	[+ 1%]	84,3		84,3
Ceny energii elektrycznej	[- 1%]		(300,1)	(300,1)
	[+ 1%]		(147,9)	(147,9)
Ceny EUA	[- 1%]	45,4		45,4
	[+ 1%]		(103,3)	(103,3)
Ceny węgla	[- 1%]	51,6		51,6
	[+ 0,5 p.p.]		(11,6)	(11,6)
Stopy dyskontowe	[- 0,5 p.p.]	10,5		10,5

13. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych wynegocjowanych z bankami, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są dokonywane na różne okresy, od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności od aktualnego zapotrzebowania Grupy na środki pieniężne i są oprocentowane według ustalonych w drodze indywidualnych negocjacji z bankami stóp procentowych.

Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazywane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składało się z następujących pozycji:

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 30 września 2018 (niebadane)
Środki pieniężne w banku i w kasie	1 094	1 199
Lokaty krótkoterminowe do 3 miesięcy	403	1 754
Razem saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	1 497	2 953
Niezrealizowane różnice kursowe i odsetki	1	(2)
Razem saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	1 498	2 951
w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania	96	69

14. Zysk przypadający na jedną akcję

W jednostce dominującej nie wystąpiły instrumenty rozwadniające, w związku z czym rozwodniony zysk netto na akcję jest równy zyskowi podstawowemu. Poniżej przedstawiono dane, które posłużyły do kalkulacji zysku przypadającego na jedną akcję.

	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2019 (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2018 (niebadane)
Zysk lub strata netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej	379	678
Zysk lub strata netto przypadający na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej	379	678
Liczba akcji w mln na koniec okresu sprawozdawczego	414	414
Liczba akcji w mln zastosowana do obliczenia zysku na jedną akcję	414	414
Zysk lub strata na jedną akcję (zwykły i rozwodniony) (w złotych)	0,92	1,64

15. Dywidendy

W dniu 25 czerwca 2019 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę o podziale zysku za rok 2018, który w całości został przeznaczony na kapitał zapasowy.

16. Rezerwy

16.1. Rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników

Grupa ustala rezerwy na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia oraz nagrody jubileuszowe w wysokości obliczonej metodami aktuarialnymi. Wartość rezerw wykazana w niniejszym sprawozdaniu finansowym pochodzi z projekcji rezerw na dzień 30 września 2019 roku, wykonanej przez niezależnego aktuariusza. Projekcji dokonano w oparciu o główne założenia zastosowane do wyceny rezerw na dzień 31 grudnia 2018 roku, za wyjątkiem zaktualizowanej stopy dyskontowej oraz przewidywanej stopy wzrostu ekwiwalentu energetycznego. Stopa dyskontowa zastosowana do projekcji rezerw na dzień 30 września 2019 roku została przyjęta na poziomie 2,13% (na 31 grudnia 2018 roku: 3,25%).

	Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne	Taryfa energetyczna	Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych	Nagrody jubileuszowe	RAZEM
Na dzień 1 stycznia 2019 roku	132	186	31	218	567
Koszty bieżącego zatrudnienia	5	3	1	10	19
Zyski i straty aktuarialne	18	28	7	27	80
Wypłacone świadczenia	(6)	(5)	(1)	(19)	(31)
Koszty odsetek	4	4	1	5	14
Na dzień 30 września 2019 roku (niebadane), w tym:	153	216	39	241	649
Krótkoterminowe	12	9	2	22	45
Długoterminowe	141	207	37	219	604

	Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne	Taryfa energetyczna	Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych	Nagrody jubileuszowe	RAZEM
Na dzień 1 stycznia 2018 roku	123	167	29	215	534
Koszty bieżącego zatrudnienia	4	2	1	9	16
Koszty przeszłego zatrudnienia	-	-	-	(1)	(1)
Zyski i straty aktuarialne	3	13	-	7	23
Wypłacone świadczenia	(4)	(5)	(1)	(16)	(26)
Koszty odsetek	3	4	1	5	13
Na dzień 30 września 2018 roku (niebadane), w tym:	129	181	30	219	559
Krótkoterminowe	10	10	1	21	42
Długoterminowe	119	171	29	198	517

16.2. Pozostałe rezerwy

	Spory sądowe	Rekultywacja oraz koszty likwidacji	Zobowiązania z tytułu emisji gazów	Obowiązek dotyczący praw majątkowych	Inne rezerwy	RAZEM
Na dzień 1 stycznia 2019	114	63	158	433	249	1 017
roku Koszty odsetek	-	1	-	-	-	1
Utworzone	42	19	142	220	32	455
Rozwiązane	(26)	-	(2)	(4)	(115)	(147)
Wykorzystane	(2)	-	(158)	(598)	(44)	(802)
Na dzień 30 września 2019 roku (niebadane), w tym:	128	83	140	51	122	524
Krótkoterminowe	112	-	140	51	49	352
Długoterminowe	16	83	-	-	73	172

	Spory sądowe	Rekultywacja oraz koszty likwidacji	Zobowiązania z tytułu emisji gazów	Obowiązek dotyczący praw majątkowych	Inne rezerwy	RAZEM
Na dzień 1 stycznia 2018 roku	114	57	46	299	71	587
Koszty odsetek	-	1	-	-	-	1
Utworzone	12	-	106	414	40	572
Rozwiązane	(11)	(1)	-	(6)	(12)	(30)
Wykorzystane	(1)	-	(49)	(298)	(46)	(394)
Na dzień 30 września 2018 roku (niebadane), w tym:	114	57	103	409	53	736
Krótkoterminowe	114	-	103	409	53	679
Długoterminowe	-	57	-	-	-	57

NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

17. Instrumenty finansowe

17.1. Wartość księgowa kategorii i klas instrumentów finansowych

Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu	Instrumenty pochodne zabezpieczające	Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu	Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9	RAZEM
Aktywa
Należności z tytułu dostaw i usług	-	-	1 439	-	1 439
Aktywa z tytułu umów	-	-	321	-	321
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	-	-	1 497	-	1 497
Pozostałe aktywa finansowe	6	93	146	-	245
Pochodne instrumenty finansowe	6	93	-	-	99
Pozostałe	-	-	146	-	146
RAZEM	6	93	3 403	-	3 502

Zobowiązania
Kredyty i pożyczki	-	-	2 474	-	2 474
Kredyty i pożyczki preferencyjne	-	-	1 400	-	1 400
Kredyty i pożyczki	-	-	1 074	-	1 074
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	-	-	4 632	-	4 632
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	-	-	842	-	842
Zobowiązania z tytułu umów	-	-	130	-	130
Pozostałe zobowiązania finansowe	-	17	160	318	495
Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych	-	-	108	-	108
Pochodne instrumenty finansowe	-	17	-	-	17
Zobowiązania z tytułu dywidend	-	-	2	-	2
Zobowiązania z tytułu leasingu	-	-	-	318	318
Pozostałe	-	-	50	-	50
RAZEM	-	17	8 238	318	8 573

Stan na 31 grudnia 2018	Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu	Instrumenty pochodne zabezpieczające	Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu	Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9	RAZEM
Aktywa
Należności z tytułu dostaw i usług	-	-	1 429	-	1 429
Aktywa z tytułu umów	-	-	363	-	363
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	-	-	2 724	-	2 724
Pozostałe aktywa finansowe	14	52	21	-	87
Pochodne instrumenty finansowe	12	52	-	-	64
Pozostałe	2	-	21	-	23
RAZEM	14	52	4 537	-	4 603
Zobowiązania
Kredyty i pożyczki	-	-	2 573	-	2 573
Kredyty i pożyczki preferencyjne	-	-	1 474	-	1 474
Kredyty i pożyczki	-	-	1 099	-	1 099
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	-	-	4 592	-	4 592
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	-	-	617	-	617
Zobowiązania z tytułu umów	-	-	129	-	129
Pozostałe zobowiązania finansowe	-	40	302	19	361
Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych	-	-	255	-	255
Pochodne instrumenty finansowe	-	40	-	-	40
Zobowiązania z tytułu dywidend	-	-	2	-	2
Pozostałe	-	-	45	19	64
RAZEM	-	40	8 213	19	8 272

17.2. Wartość godziwa instrumentów finansowych

Instrumenty finansowe wyceniane na bieżąco w wartości godziwej

Niektóre aktywa i zobowiązania finansowe Grupy wyceniane są w wartości godziwej na koniec każdego okresu sprawozdawczego.

Poniższa tabela przedstawia analizę instrumentów finansowych mierzonych w wartości godziwej, pogrupowanych według trzypoziomowej hierarchii:

poziom 1 wartość godziwa oparta o ceny notowane (niekorygowane) oferowane za identyczne aktywa lub zobowiązania na aktywnych rynkach, do których Grupa ma dostęp w dniu wyceny,
poziom 2 wartość godziwa oparta o dane wejściowe inne niż ceny notowane uwzględnione na poziomie 1, które są obserwowalne w przypadku danego składnika aktywów lub zobowiązania, albo pośrednio, albo bezpośrednio,
poziom 3 wartość godziwa oparta o nieobserwowalne dane wejściowe dotyczące danego składnika aktywów lub zobowiązania.

	30 września 2019 (niebadane)	31 grudnia 2018
	Poziom 2	Poziom 2
Aktywa
Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS I)	78	49
Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS II)	6	3
Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS IV)	9	-
Inne instrumenty pochodne	6	12
Zobowiązania
Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS III)	13	23
Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS IV)	-	15
Instrumenty pochodne zabezpieczające (IRS)	4	2

Wycena transakcji Cross Currency Interest Rate Swap ("CCIRS") oraz Interest Rate Swap ("IRS") do wartości godziwej odbywa się poprzez dyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych. Stopy procentowe oraz basis spread używane do dyskonta pozyskiwane są z systemu Bloomberg.

Na inne instrumenty pochodne składają się opcje kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA. Opcje zostały nabyte od Towarzystwa Finansowego Silesia Sp. z o.o. na podstawie umowy z dnia 18 stycznia 2017 roku i dotyczą nabycia w trzech transzach łącznie 9 mln akcji Polimex-Mostostal SA, po cenie nominalnej 2 zł za akcję. Terminy realizacji opcji ustalono na: 30 lipca 2020 roku, 30 lipca 2021 roku i 30 lipca 2022 roku. Wycena opcji kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA (opcje call) do wartości godziwej została przeprowadzona z wykorzystaniem modelu Blacka-Scholesa. W wycenie uwzględniono bieżącą cenę oraz historyczną zmienność cen akcji spółki. Stopę wolną od ryzyka wyznaczono w oparciu o rentowność obligacji skarbowych o zapadalności zbliżonej do terminu wygaśnięcia opcji.

Instrumenty finansowe, które nie są na bieżąco wyceniane w wartości godziwej

Z wyjątkiem informacji podanych w tabeli poniżej wartość księgowa aktywów oraz zobowiązań finansowych nie odbiega istotnie od ich wartości godziwych.

Zobowiązania z tytułu emisji euroobligacji oraz	Wartość godziwa
obligacji hybrydowych	Wartość księgowa	Poziom 1	Poziom 2
Stan na 30 września 2019 (niebadane)	4 631	3 616	1 088
euroobligacje	3 537	3 616	-
obligacje hybrydowe	1 094	-	1 088
Stan na 31 grudnia 2018	4 585	3 518	1 074
euroobligacje	3 499	3 518	-
obligacje hybrydowe	1 086	-	1 074

Wartość godziwa zobowiązań z tytułu obligacji wyemitowanych w euro została oszacowana: w przypadku euroobligacji na podstawie kwotowań z systemu Bloomberg z dnia 30 września 2019 roku, które są ustalane na podstawie transakcji na giełdzie w Luksemburgu oraz obrotu pozagiełdowego natomiast w przypadku obligacji hybrydowych w oparciu o analizę przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu aktualnych na dzień 30 września 2019 roku stóp procentowych.

Grupa posiadała na dzień 30 września 2019 roku również obligacje oprocentowane według zmiennej stopy, które były notowane na rynku regulowanym prowadzonym przez BondSpot S.A. Rynek nie jest płynny a transakcje na nim zawierane są incydentalnie, co powoduje, iż notowania nie odzwierciedlają wartości godziwej obligacji. W dniu 18 października 2019 roku (czyli w terminie wykupu) Energa SA wykupiła niniejsze obligacje w łącznej kwocie 1 mld zł.

17.3. Zobowiązania finansowe

Wszystkie zobowiązania finansowe Grupy są klasyfikowane jako zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, za wyjątkiem instrumentów pochodnych zabezpieczających. W tej kategorii instrumentów finansowych Grupa prezentuje przede wszystkim otrzymane kredyty i pożyczki oraz wyemitowane obligacje.

Kredyty i pożyczki

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 31 grudnia 2018
Waluta	PLN
Stopa Referencyjna	WIBOR, Stopa redyskontowa
Wartość kredytu/ pożyczki	2 474 2 573
z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie:
do 1 roku (krótkoterminowe)	346	189
od 1 roku do 3 lat	790	826
od 3 lat do 5 lat	759	735
powyżej 5 lat	579	823

Na dzień 30 września 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku wartość pozostających do dyspozycji Grupy limitów kredytowych wyniosła odpowiednio 5 363 mln zł (wykorzystane w 46,0%) i 3 512 mln zł (wykorzystane w 72,2%).

Szczegółowe informacje dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek zostały przedstawione w nocie 17.5.

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 31 grudnia 2018
Waluta		PLN
Stopa Referencyjna		WIBOR
Wartość emisji	1	7
z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie:
do 1 roku (krótkoterminowe)	1	7

	Stan na 30 września 2019 (niebadane)	Stan na 31 grudnia 2018
Waluta		EUR
Stopa Referencyjna		stała
Wartość emisji
w walucie	1 059	1 066
w złotych	4 631	4 585
z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie:
do 1 roku (krótkoterminowe)	2 242	101
od 1 roku do 3 lat	-	2 150
od 3 lat do 5 lat	547	538
powyżej 5 lat	1 842	1 796

Szczegółowe informacje dotyczące wyemitowanych obligacji zostały przedstawione w nocie 17.5.

17.4. Ryzyka kredytowe w podziale na kategorie ratingu oraz pozostałe kategorie dotyczące należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z tytułu umów

		Stan na			Stan na
	30 września 2019 (niebadane)		31 grudnia 2018
	Średnioważony wskaźnik straty	Wartość brutto	Odpis	Średnioważony wskaźnik straty	Wartość brutto	Odpis
Klient rating najlepszy	0,0%	573	-	0,0%	736	-
Klient rating średni	0,1%	127	-	0,0%	114	-
Klient rating najniższy	0,9%	62	(1)	8,0%	39	(3)

	Stan na			Stan na
	30 września 2019 (niebadane)			31 grudnia 2018
	Średnioważony wskaźnik straty	Wartość brutto	Odpis	Średnioważony wskaźnik straty	Wartość brutto	Odpis
Klienci bez ratingu w linii biznesowej sprzedaży	2,0%	699	(14)	1,9%	789	(15)
Należności sporne	81,2%	327	(266)	77,8%	320	(249)
Pozostałe należności	11,8%	287	(34)	43,0%	107	(46)

17.5. Dostępne finansowanie zewnętrzne

W bieżącym okresie sprawozdawczym oraz na dzień kończący okres sprawozdawczy i dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego do publikacji, nie wystąpiły przypadki naruszenia zobowiązań umownych wynikających z warunków pozyskanego finansowania zewnętrznego.

Dostępne finansowania zewnętrzne według stanu na dzień 30 września 2019 roku przedstawia poniższa tabela:

Podmiot finansujący	Rodzaj zobowiązania	Cel finansowania	Data zawarcia umowy	Limit finansowania	Kwota dostępnego finansowania	Zadłużenie nominalne na 30.09.2019	Termin spłaty
Europejski Bank Inwestycyjny	Kredyt	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	16-12-2009	1 050	-	484	15-12-2025
Europejski Bank Inwestycyjny	Kredyt	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	10-07-2013	1 000	-	850	15-09-2031
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju	Kredyt	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	29-04-2010	1 076	-	463	18-12-2024
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju	Kredyt	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	26-06-2013	800	-	476	18-12-2024
Nordycki Bank Inwestycyjny	Kredyt	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	30-04-2010	200	-	59	15-06-2022
Obligatariusze	Euroobligacje	Cele ogólnokorporacyjne	19-03-2013	2 187¹	-	2 187¹	19-03-2020
Obligatariusze	Euroobligacje	Cele ogólnokorporacyjne	07-03-2017	1 312¹	-	1 312¹	07-03-2027
Obligatariusze	Obligacje krajowe	Cele ogólnokorporacyjne	19-10-2012	1 000	-	2	18-10-2019
PKO Bank Polski SA	Limit kredytowy	Cele ogólnokorporacyjne	12-10-2011	300	300	-	07-06-2021
PKO Bank Polski SA	Obligacje	Program inwestycyjny Energa Elektrownie Ostrołęka SA	30-05-2012	100	36	-	31-12-2022
PKO Bank Polski SA	Limit kredytowy	Cele ogólnokorporacyjne	20-09-2012	200	31	169²	19-09-2022
Bank PEKAO SA	Kredyt odnawialny	Cele ogólnokorporacyjne	13-10-2011	500	500	-	29-05-2020
Bank PEKAO SA	Kredyt	Program inwestycyjny Energa Elektrownie Ostrołęka SA	30-05-2012	85	-	10	29-05-2022
Nordycki Bank Inwestycyjny	Kredyt	Budowa FW Myślino	23-10-2014	68	-	44	15-09-2026
NFOSiGW	Pożyczka	Program inwestycyjny Energa-Obrót SA	25-03-2011	-	-	-	31-12-2020
WFOŚiWG	Pożyczka	Program inwestycyjny Energa Wytwarzanie SA	23-12-2014	3	-	3	30-06-2021
WFOŚiWG	Pożyczka	Program inwestycyjny Elektrownia CCGT Gdańsk Sp. z o.o.	27-06-2014	7	-	7	30-06-2024
NFOSiGW	Pożyczka	Program inwestycyjny Energa Elektrownie Ostrołęka SA	30-08-2018	134	-	72	20-12-2028
Europejski Bank Inwestycyjny	Obligacje hybrydowe	Program inwestycyjny Energa-Operator SA	04-09-2017	1 093³	-	1 093³	12-09-2037

Podmiot finansujący	Rodzaj zobowiązania	Cel finansowania	Data zawarcia umowy	Limit finansowania	Kwota dostępnego finansowania	Zadłużenie nominalne na 30.09.2019	Termin spłaty
Kredyt konsorcjalny	Kredyt rewolwingowy	finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego, z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych w zakresie energetyki węglowej	17-09 2019	2 000	2 000	-	17-09-20244
RAZEM				13 115	2 867	7 231

¹ zobowiązanie z tytułu euroobligacji w łącznej kwocie 800 mln EUR przeliczone po średnim kursie NBP z dnia 30 września 2019 roku

² wartość limitów gwarancyjnych udzielonych Spółkom Grupy Kapitałowej Energa na podstawie zawartych umów wykonawczych (wykorzystanie limitu globalnego)

³zobowiązanie z tytułu obligacji hybrydowych w kwocie 250 mln EUR przeliczone po kursie średnim NBP z dnia 30 września 2019 roku ⁴ Kredyt udzielony jest na okres 5 lat od dnia podpisania umowy z możliwością dwukrotnego przedłużenia o rok

17.6. Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych

Zabezpieczenie ryzyka walutowego

Pomiędzy spółką celową Energa Finance AB (publ) a Energa SA zawarte zostały trzy umowy pożyczki denominowane w EUR na łączną kwotę 699 mln EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu powyższych pożyczek, Grupa zawarła w 2013 roku, lipcu 2014 roku oraz kwietniu 2017 roku transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS o nominałach odpowiednio 400 mln EUR ("CCIRS I"), 25 mln EUR ("CCIRS II"), 200 mln EUR ("CCIRS III").

Jako pozycję zabezpieczaną w powyższych relacjach zabezpieczających, Grupa desygnowała ryzyko walutowe z tytułu wewnątrzgrupowych pożyczek denominowanych w EUR. Zabezpieczeniu podlega ryzyko walutowe dotyczące 89% łącznego nominału pożyczek.

Jako instrument zabezpieczający Grupa desygnowała transakcje CCIRS, w ramach której Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu pożyczek wewnątrzgrupowych. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych w odniesieniu do CCIRS I i II do marca 2020 r., a w odniesieniu do CCIRS III do lutego 2027 roku.

We wrześniu 2017 roku Energa SA dokonała emisji obligacji hybrydowych na łączną kwotę 250 mln EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu tych obligacji Spółka zawarła transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS ("CCIRS IV").

Jako pozycję zabezpieczaną w relacjach zabezpieczających, Spółka desygnowała ryzyko walutowe z tytułu emisji obligacji hybrydowych denominowanych w EUR. Zabezpieczeniu podlega ryzyko walutowe dotyczące 100% łącznego nominału wyemitowanych obligacji.

Jako instrument zabezpieczający Spółka desygnowała transakcje CCIRS, w ramach której Spółka otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Spółkę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu wyemitowanych obligacji. Spółka oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych do września 2027 roku.

Zabezpieczenie ryzyka stopy procentowej

W sierpniu 2016 roku Spółka zawarła transakcje zamiany stóp procentowych IRS w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej wynikającego z wykorzystanego finansowania z tytułu (patrz nota 17.5):

• zawartej w 2013 roku umowy kredytowej z EBI – 150 mln zł.

W kwietniu i czerwcu 2018 roku Spółka zawarła dodatkowo transakcje IRS o podobnej charakterystyce dla:

zawartej w 2013 roku umowy kredytowej z EBI 100 mln zł,
zawartej w 2010 roku umowy kredytowej z EBOR 100 mln zł,
zawartej w 2009 roku umowy kredytowej z EBI 100 mln zł.

W sierpniu 2019 roku Spółka zawarła kolejną transakcję IRS dla:

• zawartej w 2013 roku umowy kredytowej z EBI – 150 mln zł.

Jako pozycje zabezpieczane w relacjach zabezpieczających Grupa desygnowała ryzyko stopy procentowej WIBOR 3M wynikające z płatności odsetkowych od powyższych zobowiązań finansowych w okresie nie dłuższym niż 2 lata od daty zawarcia transakcji zabezpieczających. W przypadku transakcji dotyczącej umowy kredytowej z EBI jest to okres czteroletni.

Jako instrumenty zabezpieczające Grupa desygnowała transakcje IRS, w ramach których Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o zmiennym oprocentowaniu w walucie PLN oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne odsetkowe otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi odsetkowymi z tytułu zabezpieczanych zobowiązań finansowych. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych maksymalnie do czerwca 2022 roku.

Wszystkie posiadane instrumenty zabezpieczające służą zabezpieczeniu przepływów pieniężnych i dotyczą instrumentów finansowych zakwalifikowanej do tej samej kategorii ryzyka. Przedstawione instrumenty zabezpieczające dotyczą zobowiązań z tytułu pożyczek pomiędzy Energa Finance AB a Energa SA, Obligacji hybrydowych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz kredytów z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.

Wartość godziwa instrumentów zabezpieczających

Wartość godziwa instrumentów zabezpieczających wyniosła:

	Wartość	Ujęcie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego przyjęta za podstawę ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie	Kwoty nominalne instrumentu zabezpieczającego (w mln EUR/ w mln PLN)
Stan na 30 września 2019 (niebadane)
CCIRS I	78	Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe	Brak	400
CCIRS II	6	Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe	Brak	25
CCIRS III	13	Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe	Brak	200
CCIRS IV	9	Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe	Brak	250
IRS	4	Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe	Brak	600
Stan na 31 grudnia 2018
CCIRS I	49	Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe	Brak	400
CCIRS II	3	Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe	Brak	25
CCIRS III	23	Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe	Brak	200
CCIRS IV	15	Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe	Brak	250
IRS	2	Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe	Brak	450

Grupa pozostała przy rachunkowości zabezpieczeń według MSR 39, jednocześnie nie stwierdzono w badanym okresie nieefektywności.

Z tytułu wdrożonej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych kapitał z aktualizacji wyceny (efektywna część zmiany wyceny instrumentu zabezpieczającego pomniejszona o podatek odroczony) zmniejszył się w okresie sprawozdawczym o kwotę 5 mln zł.

Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu kapitału z aktualizacji wyceny z tytułu rachunkowości zabezpieczeń w okresie sprawozdawczym:

Zmiana stanu kapitału z aktualizacji wyceny w ciągu okresu sprawozdawczego	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2019 (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2018 (niebadane)
Na początek okresu sprawozdawczego	(34)	2
Kwota ujęta w kapitale z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających w okresie, równa zmianie wartości godziwej instrumentów zabezpieczających	65	98
Naliczone, niezapadłe odsetki, przeniesione z kapitału do przychodów/kosztów finansowych	(7)	(21)
Rewaluacja instrumentów zabezpieczających, przeniesiona z kapitału do przychodów/kosztów finansowych	(64)	(88)
Podatek dochodowy od innych całkowitych dochodów	1	2
Na koniec okresu sprawozdawczego	(39)	(7)

Na dzień 30 września 2019 roku nie stwierdzono nieefektywności wynikającej z zastosowanej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

17.7. Zabezpieczenia spłaty zobowiązań

Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku nie wystąpiły istotne aktywa, na których dokonano zabezpieczenia spłaty zobowiązań lub zobowiązań warunkowych.

POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE

18. Zobowiązania inwestycyjne

Na dzień kończący bieżący okres sprawozdawczy zobowiązania Grupy do poniesienia nakładów związanych z nabyciem rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych, które jeszcze nie zostały ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, wyniosły około 3 719 mln zł, w tym:

przedsięwzięcia objęte planem rozwoju spółki Energa-Operator SA w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2017 – 2022 (uzgodniony z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki) – około 3 499 mln zł,
realizacja projektu wiatrowego FW Przykona około 109 mln zł,
przedsięwzięcia realizowane w Elektrowni Ostrołęka B (m.in. modernizacja bloków energetycznych, budowa instalacji odazotowania i odsiarczania spalin) – około 64 mln zł,
elektrownie gazowo-parowe w Grudziądzu i Gdańsku około 42 mln zł,
• projekt optymalizacji kotła parowego bloku biomasowego realizowany w Energa Kogeneracja Sp. z o.o. – około 5 mln zł.

19. Informacja o podmiotach powiązanych

Transakcje z jednostkami powiązanymi są dokonywane w oparciu o ceny rynkowe dostarczanych towarów oraz koszt wytworzenia produktów lub usług.

19.1. Transakcje z udziałem podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa

Jednostką kontrolującą Grupy jest Skarb Państwa, w związku z tym inne podmioty powiązane ze Skarbem Państwa są traktowane przez Grupę jako jednostki powiązane.

Transakcje z podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa zawierane były w ramach zwykłego toku prowadzonej działalności gospodarczej i dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży energii elektrycznej oraz praw majątkowych, sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej (w tym tranzytu), rozliczeń z operatorem systemu przesyłowego w obszarze rynku bilansującego, z tytułu usług przesyłowych, usług systemowych oraz usług pracy interwencyjnej, a także zakupu paliw (głównie węgla). Grupa nie prowadzi ewidencji umożliwiającej agregowanie wartości wszystkich transakcji realizowanych ze wszystkimi instytucjami państwowymi oraz podmiotami zależnymi od Skarbu Państwa.

19.2. Transakcje z jednostkami stowarzyszonymi oraz ze wspólnymi przedsięwzięciami

Sprzedaż spółek z Grupy Kapitałowej Energa SA do jednostek stowarzyszonych oraz wspólnych przedsięwzięć w okresie zakończonym 30 września 2019 roku ukształtowała się na nieistotnym poziomie (analogiczna sytuacja miała miejsce w pierwszych trzech kwartałach 2018 roku). Z kolei zakup od jednostek stowarzyszonych oraz wspólnych przedsięwzięć ukształtował się na poziomie 131 mln zł w pierwszych trzech kwartałach 2019 roku (w analogicznym okresie roku poprzedniego poziom zakupów od jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć wyniósł 161 mln zł).

Na dzień 30 września 2019 roku poziom należności od jednostek stowarzyszonych oraz wspólnych przedsięwzięć wyniósł 29 mln zł. Powyższa kwota dotyczy należności z tytułu udzielonej Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. przez Energa SA kwoty pożyczki opisanej szerzej w nocie 2.2.3 Elektrownia Ostrołęka. Na dzień 31 grudnia 2018 roku poziom należności był nieistotny. Wartość zobowiązań na dzień 30 września 2019 roku wyniosła 22 mln zł w stosunku do 34 mln zł na dzień 31 grudnia 2018 roku. Wszystkie powyższe transakcje, z wyłączeniem wyżej wspomnianej pożyczki, dotyczące trzech pierwszych kwartałów 2019 roku zrealizowane były głównie z Polską Grupą Górniczą Sp. z o.o. i dotyczą w szczególności zakupu węgla.

19.3. Transakcje z udziałem członków Zarządu jednostki dominującej

W okresie sprawozdawczym jednostka dominująca nie zawierała istotnych transakcji z członkami Zarządu.

19.4. Wynagrodzenie wypłacone lub należne kluczowej kadrze kierowniczej oraz Radom Nadzorczym spółek Grupy

	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2019 roku (niebadane)	Okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2018 roku (niebadane)
Zarząd jednostki dominującej	3	3
Rada Nadzorcza jednostki dominującej	<1	<1
Zarządy jednostek zależnych	17	22
Rady Nadzorcze jednostek zależnych	3	3
Pozostała kluczowa kadra kierownicza	17	18
RAZEM	40	46

20. Aktywa i zobowiązania warunkowe

20.1. Zobowiązania warunkowe

Na dzień 30 września 2019 roku Grupa identyfikuje zobowiązania warunkowe w kwocie 430 mln zł (449 mln zł na dzień 31 grudnia 2018 roku), w tym przede wszystkim z tytułu spraw spornych przeciwko spółkom Grupy Energa, dla których wygranie przez spółki jest prawdopodobne lub wiarygodne oszacowanie wypływu środków pieniężnych nie jest na ten moment możliwe i na te sprawy nie jest tworzona rezerwa.

Największą pozycję zobowiązań warunkowych stanowią sprawy sporne związane z infrastrukturą energetyczną spółki Energa- Operator SA usadowioną na prywatnym gruncie. Grupa tworzy rezerwy na zgłoszone spory sądowe. W przypadku niepewności, co do zasadności kwoty roszczenia lub tytułu prawnego do gruntu Grupa rozpoznaje zobowiązania warunkowe. Na dzień 30 września 2019 roku oszacowana wartość tych roszczeń wykazana jako zobowiązania warunkowe wynosi 245 mln zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2018 roku było 210 mln zł. Biorąc pod uwagę opinie prawne szacowane kwoty określają ryzyko powstania zobowiązania poniżej 50%.

Rozpoznano również potencjalne ryzyko poniesienia dodatkowych kosztów w wysokości 120 mln zł związanych z programami finansowania dłużnego w Grupie Kapitałowej Energa na rynku szwedzkim.

Kolejną kwestią jest także umowa o dofinansowanie Projektu "Budowa bloku energetycznego na biomasę Energa Kogeneracja Sp. z o.o. w Elblągu", która określa wskaźniki rezultatu dotyczące ilości wytworzonej energii elektrycznej i energii cieplnej na lata 2014-2018. W celu zabezpieczenia wykonania zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie Energa Kogeneracja Sp. z o.o. wystawiła weksel in blanco do maksymalnej kwoty 40 mln zł wraz z odsetkami. Ministerstwo Energii, biorąc pod uwagę prace optymalizacyjne podjęte przez Energa Kogeneracja Sp. z o.o., jak również wyniki przeprowadzonych kontroli, we wrześniu 2018 roku wyraziło zgodę na przesunięcie terminu osiągnięcia wskaźników rezultatu projektu do dnia 31 grudnia 2019 oraz przedłożenie raportu, za rok kalendarzowy 2019, w terminie do 31 stycznia 2020 roku.

20.2. Aktywa warunkowe

Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku nie wystąpiły istotne aktywa warunkowe.

21. Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy

Realizacja obowiązku umorzeniowego wynikającego z ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 roku

Z dniem 20 lipca 2017 roku wprowadzono do ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 roku nowelizację (dalej: uOZE), która miała na celu powiązanie wysokości jednostkowej opłaty zastępczej (art. 56 uOZE) z rynkowymi cenami praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia.

Zgodnie z uzasadnieniem ww. nowelizacji, wartość jednostkowej opłaty zastępczej (dalej: Ozj) powinna być ustalana, z uwzględnieniem rocznej ceny średnioważonej praw majątkowych (art. 47 ust.3 pkt 2 uOZE) za dany rok kalendarzowy, którego dotyczy obowiązek i wartość ta jest stała dla roku obowiązku, niezależnie, czy obowiązek ten będzie wykonywany w roku obowiązku czy też do 30 czerwca roku następującym po roku obowiązku. Po zakończeniu roku sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców, którego dotyczy obowiązek, następuje porównanie obowiązującej dla danego roku Ozj i cen rynkowych (rocznej i miesięcznej) zgodnie z art. 47 ust. 2 uOZE. Zasadnicza wątpliwość interpretacyjna przy stosowaniu ww. przepisu dotyczy tego, czy ceny rynkowe (cena roczna i miesięczna) powinny być porównywane z jednostkową opłatą zastępczą obowiązującą w roku wykonania obowiązku umorzeniowego, czy w roku, za który obowiązek jest wykonywany. Od rozstrzygnięcia tej wątpliwości zależy dopuszczalność skorzystania z uiszczenia opłaty zastępczej przy realizacji obowiązku umorzeniowego za rok 2018.

Spółka Energa-Obrót SA otrzymała dwie niezależne opinie prawne potwierdzające istnienie szeregu istotnych argumentów wskazujących na możliwość realizacji obowiązku umorzeniowego za 2018 rok poprzez wniesienie opłaty zastępczej w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 30 czerwca 2019 roku.

W konsekwencji w dniu 31 grudnia 2018 roku Zarząd spółki Energa-Obrót SA Uchwałą nr 247/IV/2018 postanowił zrealizować obowiązek wynikający z uOZE za rok 2018 dla praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia "zielonych" (art. 47 ust. 2 uOZE) poprzez uiszczenie opłaty zastępczej.

W dniu 1 lutego 2019 roku został opublikowany komunikat Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE) nr 12/2019 w sprawie sposobu realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust 1 uOZE, w roku 2019. Zgodnie z ww. komunikatem podmioty objęte dyspozycją obowiązane są do realizacji obowiązku wyłącznie w drodze uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia "zielonych".

Pomimo powyższego komunikatu Prezesa URE, Energa-Obrót SA oraz Grupa podtrzymują swoje stanowisko w przedmiocie możliwości realizacji obowiązku umorzeniowego poprzez wniesienie opłaty zastępczej. W świetle ww. stanowiska Prezesa URE istnieje potencjalne ryzyko wszczęcia postępowania administracyjnego przez Prezesa URE. Zgodnie z zapisami ustawy Prawo Energetyczne, maksymalny wymiar kary pieniężnej nałożonej przez Prezesa URE nie może przekroczyć 15% przychodu wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej, osiągniętego przez spółkę Energa-Obrót SA w roku podatkowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Kara o której mowa w zdaniu poprzednim, jest maksymalnym poziomem kary administracyjnej i należy jednak podkreślić, że w historii spółki Energa-Obrót SA, nie zdarzyło się, aby Prezes URE, nałożył kary finansowe w maksymalnym, dopuszczonym prawem, wymiarze (historycznie zdarzyły się sytuacje, że Energa-Obrót SA otrzymywała kary w kwocie maksymalnej do 100 tys. zł).

W chwili obecnej nie są znane przypadki (ani orzeczenia sądowe) wymierzenia przez Prezesa URE kary administracyjnej za niewykonanie obowiązku umorzenia praw majątkowych, wynikających z art. 47 ust. 2 Ustawy o OZE. Prawidłowość rozliczeń w tym zakresie może być weryfikowana przez Prezesa URE w okresie pięciu lat.

Zdaniem Grupy argumentacja przedstawiona przez Prezesa URE nie znajduje potwierdzenia w treści aktów prawnych oraz samych działaniach Prezesa URE przy wyznaczaniu kosztów uzasadnionych do taryfy energii elektrycznej. Prezes URE w komunikacie posługując się jednakową podstawą prawną przedstawia odmienne stanowisko w zakresie możliwości realizacji obowiązku umorzeniowego poprzez wniesienie opłaty zastępczej dla praw majątkowych wynikających ze świadectw błękitnych

oraz zielonych. Jednym z argumentów za uznaniem, że stanowisko Spółki jest prawidłowe, jest interpretacja art. 59 ust. 1 ustawy o OZE w związku z treścią Rozporządzenia Ministra Energii dotyczącego określenia wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia lub uiszczenia opłaty zastępczej w danym roku. Oba akty prawne używają pojęcia "dany rok" w odniesieniu do roku, za który należy wykonać obowiązek. Ponadto art. 67 uOZE umożliwia wykonywanie przedmiotowego obowiązku za dany rok do 30 czerwca roku kalendarzowego, następującego po roku, którego dotyczy obowiązek. Stanowisko, prezentowane przez Prezesa URE, czyni de facto niemożliwym wykonywanie obowiązku poprzez uiszczanie opłaty zastępczej, bez względu na fakt, że ceny rynkowe na Towarowej Giełdzie Energii (dalej: TGE) przewyższają stawkę jednostkowej opłaty zastępczej dla danego roku, aż do momentu osiągnięcia na TGE poziomu 300,03 zł/MWh.

Powyższe nie znajduje poparcia przede wszystkim w uzasadnieniu do noweli ustawy o OZE z dnia 20 lipca 2017 roku, gdzie wyraźnie wskazano, że celem wprowadzenia aktu jest regulowanie rynku zielonych certyfikatów w taki sposób, aby można było uiszczać opłatę zastępczą w przypadku gwałtownych wzrostów cen zielonych certyfikatów, co miało miejsce w 2018 roku, w którym to nastąpił prawie 300% wzrost jednostkowej wartości świadectw.

Biorąc pod uwagę powyższe Energa-Obrót SA uiściła opłatę zastępczą w dniu 31 stycznia bieżącego roku oraz stoi na stanowisku, że wykładnia przyjęta przez Prezesa URE nie znajduje swojego odzwierciedlenia w treści aktów prawnych.

Jednocześnie w czerwcu 2019 roku Energa-Obrót SA w związku z rozpoznaniem ostatecznego wolumenu do obowiązku umorzeniowego za 2018 rok dokonała uzupełniająco dopłaty opłaty zastępczej.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

W dniu 1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej "Ustawa"). Ustawa ograniczyła ceny dla odbiorców końcowych w 2019 roku na poziomie nie wyższym niż ceny z 30 czerwca 2018 roku. Zmniejszyła też akcyzę na energię elektryczną z 20 do 5 zł za MWh. Ponadto, na jej mocy przewidywano pokrycie przez Zarządcę Rozliczeń S.A. różnicy między ceną wskazaną w taryfie / cenniku energii elektrycznej, a średnioważoną ceną energii elektrycznej na rynku hurtowym. Odpowiednie przepisy wykonawcze miały doprecyzować formułę rozliczeń.

Przedstawione zmiany miały na celu łagodzenie skutków dynamicznego wzrostu kosztów produkcji energii elektrycznej w efekcie głównie wzrostu cen uprawnień do emisji CO2. Wzrost cen na rynku hurtowym przekładał się w kolejnych okresach na wzrost cen sprzedaży do odbiorcy końcowego.

Zgodnie z wytycznymi Ustawy, Grupa dostosowała ceny sprzedaży dla klientów do jej wymogów, w tym dla klientów taryfowych z grupy G.

Z uwagi na dużą ogólność zapisów Ustawy i brak przepisów wykonawczych, Grupa w minionym roku utworzyła rezerwę na kontrakty rodzące obciążenia wyłącznie w odniesieniu do taryfy G na kwotę 136,3 mln zł. Zdaniem Grupy, tylko dla tego rodzaju umów możliwe było wiarygodne określenie ceny odniesienia. Wartość rezerwy została oszacowana w oparciu o cenę końcową dla klienta taryfowego z grupy G w roku 2019 i jednostkowy bezpośredni koszt, obejmujący planowaną cenę zakupu energii elektrycznej, praw majątkowych i akcyzy. Do wyliczeń przyjęto wolumen sprzedaży w roku 2019 w wysokości 3,8 TWh.

W dniu 5 marca 2019 roku w Dzienniku Ustaw ogłoszono ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 21 lutego 2019 roku (dalej "Nowelizacja Ustawy", "Nowela"). Nowelizacja Ustawy przewidywała, że ceny stosowane przez spółki obrotu (sprzedawców energii) dla odbiorców końcowych mają odpowiadać w 2019 roku zatwierdzonej przez Prezesa URE taryfie z 31 grudnia 2018 roku albo, jeżeli cena ustalana jest w inny sposób, nie mogą być wyższe niż ceny obowiązujące danego odbiorcę końcowego 30 czerwca 2018 roku. Dodatkowo Nowelizacja Ustawy doprecyzowała również system rekompensat.

W dniu 13 czerwca 2019 roku została uchwalona druga nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej "Druga nowelizacja"), która została ogłoszona w Dzienniku Ustaw w dniu 28 czerwca 2019 roku. Druga nowelizacja zakłada wprowadzenie dwóch odrębnych systemów uregulowania kwestii kształtowania cen i pomocy w postaci rekompensat dla spółek obrotu energią elektryczną oraz odbiorców energii elektrycznej w 2019 roku.

Na podstawie znowelizowanej Ustawy, 23 lipca 2019 r. opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Energii w sprawie sposobu obliczania kwoty różnicy cen i rekompensaty finansowej oraz sposobu wyznaczania cen odniesienia, określające m.in. sposób wyznaczania obowiązujących 30 czerwca 2018 roku cen i stawek opłat za energię elektryczną dla odbiorców końcowych, do poziomu których Spółka jest zobowiązana obniżyć ceny w 2019 roku oraz sposób obliczenia kwoty różnicy ceny oraz rekompensaty finansowej, o których mowa w Ustawie.

Kierując się postanowieniami Ustawy, rozporządzenia wykonawczego oraz opublikowaną informacją Prezesa URE, Grupa na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego rozpoznała w księgach szacunek kwoty różnicy ceny i należnych rekompensat w kwocie 526 mln zł za I półrocze 2019 roku oraz 67 mln zł za III kwartał 2019 roku.

W III kwartale 2019 roku dokonano ponadto rekalkulacji kwoty różnicy ceny przypadającej za I półrocze 2019 roku oraz korekty przychodów także za ten okres, co nie miało negatywnego wpływu na wyniki finansowe Grupy zarówno w okresie 9 miesięcy jak i w III kwartale 2019 roku

W dniu 5 listopada 2019 roku Grupa wystąpiła z wnioskiem do Zarządcy Rozliczeń Cen o zwrot kwoty różnicy ceny w wysokości 526 mln zł za okres od 1 stycznia 2019 roku do 30 czerwca 2019 roku.

W przypadku pozytywnej weryfikacji wniosku, kwota różnicy ceny zostanie wypłacona w terminie do 30 dni od otrzymania prawidłowo sporządzonego wniosku.

Nadmienić należy, że na koniec trzeciego kwartału 2019 Grupa rozwiązała część rezerwy utworzonej w 2018 roku na kontrakty rodzące obciążenia w odniesieniu do taryfy G, w części odpowiadającej sprzedanemu w tym okresie wolumenowi. W efekcie stan rezerwy na 30 września 2019 roku wyniósł 26 mln zł.

22. Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy

W dniu 28 października 2019 roku zapadł niekorzystny dla Energa-Obrót SA, prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku. Sąd Apelacyjny oddalił apelację Energa-Obrót SA w sprawie o zapłatę jednej z farm wiatrowych odszkodowania z tytułu częściowego niewykonywania przez Energa-Obrót SA umowy zakupu praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia dla energii elektrycznej wyprodukowanej w OZE. Grupa ujęła w ciężar kosztów miesiąca września 2019 roku kwotę należności głównej, wraz z odsetkami i kosztami postępowania w łącznej kwocie 21 mln zł, a w dniu 31 października 2019 roku zrealizowała płatność zasądzonej kwoty.

Grupa Kapitałowa Energa SA Skrócone śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe na dzień i za okres 9 miesięcy zakończony dnia 30 września 2019 roku (w milionach złotych)

Podpisy członków Zarządu Energa SA:

Grzegorz Ksepko ………………………………………… p.o. Prezesa Zarządu

Jacek Kościelniak ………………………………………… Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych

Dominik Wadecki ………………………………………… Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych

Podpis osoby odpowiedzialnej za sporządzenie sprawozdania:

Joanna Sprengel ………………………………………… Zastępca Dyrektora Departamentu Finansów

Bartłomiej Bieńkowski …………………………………………

p. o. Kierownik Wydziału Sprawozdawczości Finansowej

Gdańsk, 14 listopada 2019 roku

AI Terminal

Energa S.A.

5598_rns_2019-11-15_c2f6a918-d627-478c-9a5c-6eba43ba21b1.pdf