Ciech S.A.

Annual Report • Mar 31, 2020

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE Grupy CIECH za 2019 rok

Grupa CIECH – WYBRANE DANE FINANSOWE

	w tys. zł		w tys. EUR
WYBRANE DANE FINANSOWE	12 miesięcy	12 miesięcy	12 miesięcy	12 miesięcy
	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Przychody netto ze sprzedaży	3 548 879	3 672 658	824 975	860 732
Zysk/(strata) na działalności operacyjnej	267 510	379 200	62 186	88 870
Zysk/(strata) przed opodatkowaniem	183 521	305 024	42 661	71 486
Zysk/(strata) netto za okres	116 412	112 503	27 061	26 367
Zysk/(strata) netto właścicieli jednostki dominującej	117 690	112 044	27 358	26 259
Zysk/(strata) netto udziałów niekontrolujących	(1 278)	459	(297)	108
Inne całkowite dochody netto	(38 322)	864	(8 908)	202
Całkowite dochody ogółem	78 090	113 367	18 153	26 569
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej	531 864	453 938	123 638	106 386
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej	(407 343)	(626 669)	(94 691)	(146 868)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej	(17 172)	(125 101)	(3 992)	(29 319)
Przepływy pieniężne netto razem	107 349	(297 832)	24 955	(69 801)
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR)	2,23	2,13	0,52	0,50
	stan na dzień	stan na dzień	stan na dzień	stan na dzień
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Aktywa razem	5 046 442	4 822 132	1 185 028	1 121 426
Zobowiązania długoterminowe	1 947 307	1 636 755	457 275	380 641
Zobowiązania krótkoterminowe	1 121 918	1 286 250	263 454	299 128
Kapitał własny razem	1 977 217	1 899 127	464 299	441 657
Kapitał własny właścicieli jednostki dominującej	1 978 234	1 898 839	464 538	441 590
Udziały niekontrolujące	(1 017)	288	(239)	67
Kapitał akcyjny	287 614	287 614	67 539	66 887

Powyższe wybrane dane finansowe zostały przeliczone na PLN według następujących zasad:

• pozycje skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej przeliczono stosując średni kurs określony przez Narodowy Bank Polski na dzień kończący okres sprawozdawczy,
• pozycje skonsolidowanego sprawozdania z zysków lub strat, skonsolidowanego sprawozdania z innych całkowitych dochodów oraz skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych przeliczono według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów określonych przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego okresu sprawozdawczego.

na dzień 31.12.2019	na dzień 31.12.2018	okres 12 miesięcy zakończony 31.12.2019	okres 12 miesięcy zakończony 31.12.2018
1 EUR = 4,2585 PLN	1 EUR = 4,3000 PLN	1 EUR = 4,3018 PLN	1 EUR = 4,2669 PLN

	SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT GRUPY CIECH 5
	SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW GRUPY CIECH 6
	SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ GRUPY CIECH 7
	SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY CIECH 8
	SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM GRUPY CIECH 10
1.	INFORMACJE OGÓLNE 11
1.1.	INFORMACJE O DZIAŁALNOŚCI 11
1.2.	PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA ORAZ ZASADY RACHUNKOWOŚCI 11
	1.2.1. OŚWIADCZENIA ZARZĄDU 11
	1.2.2. PODSTAWA SPORZĄDZENIA 12
1.3.	WALUTA FUNKCJONALNA I PREZENTACYJNA 12
1.4.	ZASADY POLITYKI RACHUNKOWOŚCI 13
1.5.	ZMIANY STOSOWANYCH ZASAD POLITYKI RACHUNKOWOŚCI I ZAKRES UJAWNIEŃ 14
2.	SPRAWOZDAWCZOŚĆ WEDŁUG SEGMENTÓW 18
3.	NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT ORAZ INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 25
3.1.	PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY 25
3.2.	KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY 25
3.3.	UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW 26
3.4.	POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE 26
3.5.	PRZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE 30
3.6.	SKŁADNIKI INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 31
4.	PODATEK DOCHODOWY, AKTYWA I REZERWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO 32
4.1.	PODSTAWOWE SKŁADNIKI OBCIĄŻENIA PODATKOWEGO 32
4.2.	EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA 32
4.3.	ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY 33
5.	NOTY OBJAŚNIAJĄCE POZYCJE AKTYWÓW W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ 37
5.1.	RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE 37
5.2.	PRAWA DO UŻYTKOWANIA SKŁADNIKA AKTYWÓW 40
5.3.	PRAWO WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA GRUNTÓW 42
5.4.	WARTOŚCI NIEMATERIALNE 43
5.5.	BADANIE UTRATY WARTOŚCI W ODNIESIENIU DO WARTOŚCI FIRMY 47
5.6.	NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE 48
5.7.	NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE 49
5.8.	DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE 50
5.9.	UDZIAŁY WE WSPÓLNYM PRZEDSIĘWZIĘCIU / INWESTYCJE W JEDNOSTKACH STOWARZYSZONYCH 50
	5.10. ZAPASY 51
	5.11. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE 51
	5.12. KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE 54
	5.13. ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY 54

	5.14. DZIAŁALNOŚĆ ZANIECHANA ORAZ AKTYWA TRWAŁE I ZOBOWIĄZANIA ZWIĄZANE Z AKTYWAMI TRWAŁYMI PRZEZNACZONYMI DO SPRZEDAŻY 55
6.	KAPITAŁY 56
6.1.	ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM 56
6.2.	SKONSOLIDOWANE KAPITAŁY 56
6.3.	DYWIDENDY WYPŁACONE I ZAPROPONOWANE DO WYPŁATY 59
6.4.	POŁĄCZENIA PRZEDSIĘWZIĘĆ I NABYCIE UDZIAŁÓW NIEKONTROLUJĄCYCH 59
6.5.	ISTOTNE JEDNOSTKI ZALEŻNE, W KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ UDZIAŁY NIEKONTROLUJĄCE 61
6.6.	ZYSK PRZYPADAJĄCY NA JEDNĄ AKCJĘ 61
7.	ZOBOWIĄZANIA, REZERWY, ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE 63
7.1.	INFORMACJE DOTYCZĄCE ISTOTNYCH ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH 63
7.2.	POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE 64
7.3.	ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE HANDLOWE I POZOSTAŁE 65
7.4.	LEASING 66
7.5.	REZERWY NA ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE 70
7.6.	POZOSTAŁE REZERWY 71
8.	INSTRUMENTY FINANSOWE, ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM I UTRATA WARTOŚCI 73
8.1.	INSTRUMENTY FINANSOWE 73
8.2.	INSTRUMENTY FINANSOWE WYZNACZONE DO RACHUNKOWOŚCI ZABEZPIECZEŃ 76
8.3.	ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM 79
8.4.	USTALENIE WARTOŚCI GODZIWEJ 85
9.	POZOSTAŁE NOTY 88
9.1.	NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 88
9.2.	INFORMACJA O ZMIANACH ZOBOWIĄZAŃ WARUNKOWYCH LUB AKTYWÓW WARUNKOWYCH ORAZ INNE ZAGADNIENIA 89
9.3.	INFORMACJE O TRANSAKCJACH Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI 92
	9.3.1. ŁĄCZNE KWOTY TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI 96
	9.3.2. INFORMACJE O TRANSAKCJACH ZAWARTYCH PRZEZ SPÓŁKI LUB JEDNOSTKI ZALEŻNE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI NA WARUNKACH INNYCH NIŻ RYNKOWE 97
	9.3.3. OPIS ISTOTNYCH NIERUTYNOWYCH TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI 97
	9.3.4. TRANSAKCJE Z UDZIAŁEM KLUCZOWEGO PERSONELU KIEROWNICZEGO 97
9.4.	INFORMACJA O ZAWARTYCH UMOWACH Z PODMIOTEM UPRAWNIONYM DO BADANIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY CIECH 98
9.5.	SKŁAD GRUPY 99
9.6.	ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM 102

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT GRUPY CIECH

	Nota	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
DZIAŁALNOŚĆ KONTYNUOWANA
Przychody netto ze sprzedaży	3.1	3 548 879	3 672 658
Koszt własny sprzedaży	3.2	(2 767 162)	(2 909 242)
Zysk/(strata) brutto na sprzedaży		781 717	763 416
Pozostałe przychody operacyjne	3.4	112 822	89 040
Koszty sprzedaży		(250 562)	(271 734)
Koszty ogólnego zarządu		(202 206)	(144 997)
Pozostałe koszty operacyjne	3.4	(174 261)	(56 525)
Zysk/(strata) na działalności operacyjnej		267 510	379 200
Przychody finansowe	3.5	5 065	19 159
Koszty finansowe	3.5	(90 160)	(93 851)
Przychody / (koszty) finansowe netto		(85 095)	(74 692)
Udział w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności	5.9	1 106	516
Zysk/(strata) przed opodatkowaniem		183 521	305 024
Podatek dochodowy	4.1	(67 109)	(192 521)
Zysk/(strata) netto z działalności kontynuowanej		116 412	112 503
DZIAŁALNOŚĆ ZANIECHANA
Zysk/(strata) netto z działalności zaniechanej	5.14	-	-
Zysk/(strata) netto za okres		116 412	112 503
w tym:
Zysk/(strata) netto właścicieli jednostki dominującej		117 690	112 044
Zysk/(strata) netto udziałów niekontrolujących		(1 278)	459
Zysk/(strata) na jedną akcję (w złotych):
Podstawowy	6.6	2,23	2,13
Rozwodniony	6.6	2,23	2,13

Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat Grupy CIECH należy analizować łącznie z dodatkowymi informacjami i objaśnieniami, które stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW GRUPY CIECH

	Nota	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zysk/(strata) netto z działalności kontynuowanej		116 412	112 503
Zysk/(strata) netto z działalności zaniechanej		-	-
Zysk/(strata) netto za okres		116 412	112 503
Inne całkowite dochody brutto, które mogą zostać przeniesione do sprawozdania z zysków lub strat	3.6	(40 987)	(3 063)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą		(12 492)	8 808
Rezerwa z tytułu kosztów zabezpieczenia		4 409	615
Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych		(32 904)	(12 489)
Pozostałe składniki innych całkowitych dochodów		-	3
Inne całkowite dochody brutto, które nie mogą zostać przeniesione do sprawozdania z zysków lub strat	3.6	(591)	(235)
Wycena rezerw aktuarialnych		(591)	(235)
Podatek dochodowy dotyczący innych całkowitych dochodów		3 256	4 162
Podatek dochodowy dotyczący innych całkowitych dochodów, które mogą zostać przeniesione do sprawozdania z zysków lub strat	4.1.	3 144	4 119
Podatek dochodowy dotyczący innych całkowitych dochodów, które nie mogą zostać przeniesione do sprawozdania z zysków lub strat	4.1.	112	43
Inne całkowite dochody netto		(38 322)	864
CAŁKOWITE DOCHODY OGÓŁEM		78 090	113 367
Całkowite dochody, w tym przypadające:		78 090	113 367
Właścicielom jednostki dominującej		79 395	112 773
Udziałom niekontrolującym		(1 305)	594

Skonsolidowane sprawozdanie z innych całkowitych dochodów Grupy CIECH należy analizować łącznie z dodatkowymi informacjami i objaśnieniami, które stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ GRUPY CIECH

	Nota	31.12.2019	31.12.2018
AKTYWA
Rzeczowe aktywa trwałe	5.1	2 891 207	2 857 199
Prawo wieczystego użytkowania	5.3	-	29 646
Prawa do użytkowania składnika aktywów	5.2	194 792	-
Wartości niematerialne, w tym:	5.4	486 472	458 158
- wartość firmy	5.5	139 545	140 713
Nieruchomości inwestycyjne	5.6	36 717	37 766
Należności długoterminowe	5.7	57 624	64 603
Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i współzależnych wycenianych metodą praw własności	5.9	5 958	5 556
Długoterminowe aktywa finansowe	5.8	17 787	28 774
Aktywa z tytułu podatku odroczonego	4.3	43 631	67 872
Aktywa trwałe razem		3 734 188	3 549 574
Zapasy	5.10	455 704	438 518
Krótkoterminowe aktywa finansowe	5.12	17 282	29 832
Należności z tytułu podatku dochodowego		11 816	16 116
Należności handlowe i pozostałe	5.11	527 082	595 163
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	5.13	299 580	192 139
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży	5.14	790	790
Aktywa obrotowe razem		1 312 254	1 272 558
Aktywa razem		5 046 442	4 822 132
PASYWA
Kapitał akcyjny	6.2	287 614	287 614
Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej		470 846	470 846
Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych	8.2	(26 408)	3 115
Rezerwa z tytułu kosztów zabezpieczenia		(216)	(4 625)
Kapitał z wyceny aktuarialnej		(360)	119
Pozostałe kapitały rezerwowe	6.2	78 521	78 521
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą		(75 944)	(63 242)
Zyski zatrzymane		1 244 181	1 126 491
Kapitał własny właścicieli jednostki dominującej		1 978 234	1 898 839
Udziały niekontrolujące	6.4	(1 017)	288
Kapitał własny razem		1 977 217	1 899 127
Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych	7.1	1 583 799	1 340 742
Zobowiązania z tytułu leasingu	7.4	115 866	17 623
Pozostałe zobowiązania długoterminowe	7.2	74 183	112 631
Rezerwy na świadczenia pracownicze	7.5	12 848	11 851
Pozostałe rezerwy	7.6	102 197	79 080
Rezerwa na podatek odroczony	4.3	58 414	74 828
Zobowiązania długoterminowe razem		1 947 307	1 636 755
Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych	7.1	61 601	291 924
Zobowiązania z tytułu leasingu	7.4	28 068	5 917
Zobowiązania handlowe i pozostałe	7.3	869 658	761 467
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego		47 501	53 041
Rezerwy na świadczenia pracownicze	7.5	15 465	877
Pozostałe rezerwy	7.6	99 625	173 024
Zobowiązania krótkoterminowe razem		1 121 918	1 286 250
Zobowiązania razem		3 069 225	2 923 005
Pasywa razem		5 046 442	4 822 132

Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy CIECH należy analizować łącznie z dodatkowymi informacjami i objaśnieniami, które stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH GRUPY CIECH

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Zysk / (strata) netto za okres 116 412	112 503
Korekty
Amortyzacja 310 498	275 203
Utworzenie / (odwrócenie) odpisów aktualizujących 72 410	4 137
(Zyski) / straty z tytułu różnic kursowych 3 034	2 012
Zmiana wyceny nieruchomości inwestycyjnych (873)	1 165
(Zyski) / straty z tytułu działalności inwestycyjnej 1 381	(17 309)
(Zyski) / straty ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych (1 719)	(3 169)
Dywidendy i odsetki 61 038	39 181
Odsetki od zobowiązań z tytułu leasingu 2 682	-
Podatek dochodowy naliczony 67 109	192 521
(Zyski) / straty z rozliczenia umów o usługę budowlaną (kawerny) (2 641)	1 963
(Zysk) / strata z udziałów w spółkach wycenianych metodą praw własności (1 106)	(516)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu prowizji aranżacyjnej 606	(1 702)
Wycena instrumentów finansowych (16 087)	15 267
Nieefektywna część rachunkowości zabezpieczeń 440	2 132
Pozostałe korekty (3 603)	(7 027)
Wynik operacyjny przed zmianą kapitału obrotowego oraz rezerw 609 581	616 361
Zmiana stanu należności 9.1 67 269	(74 056)
Zmiana stanu zapasów 9.1 (19 350)	(49 228)
Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych 9.1 7 921	7 387
Zmiana stanu rezerw i świadczeń pracowniczych 9.1 35 643	24 946
Środki pieniężne netto wygenerowane na działalności operacyjnej 701 064	525 410
Odsetki zapłacone (76 294)	(40 399)
Przepływy z umów o usługę budowlaną (kawerny) 8 986	19 534
Podatek dochodowy (zapłacony)/zwrócony (98 323)	(39 797)
Wydatki na prace badawcze (3 569)	(10 810)
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 531 864	453 938
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Zbycie spółki zależnej -	69
Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 361	7 762
Zbycie aktywów finansowych -	60
Zbycie nieruchomości inwestycyjnych 2 207	14 380
Dywidendy otrzymane 781	594
Odsetki otrzymane 4 136	6 236
Otrzymane dotacje 2 213	2 005
Wpływy ze spłaty pożyczek -	20 887
Nabycie spółki zależnej (po potrąceniu przejętych środków pieniężnych) (4 650)	(156 157)
Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych (351 102)	(435 148)
Nabycie aktywów finansowych -	(8 116)
Wydatki na prace rozwojowe (29 549)	(25 900)
Wydatki na zakup certyfikatów CO2 (31 409)	(53 298)
Pozostałe wydatki inwestycyjne (331)	(43)
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (407 343)	(626 669)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wpływy z zaciągniętych kredytów i pożyczek 277 459	595 448
Pozostałe wpływy finansowe -	3 534
Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli -	(395 249)
Wydatki na spłatę kredytów i pożyczek (268 016)	(321 640)
Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu (26 608)	(7 194)
Pozostałe wydatki finansowe (7)	-
Środki pieniężne netto z działalności finansowej (17 172)	(125 101)

Nota	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Przepływy pieniężne netto razem	107 349	(297 832)
Środki pieniężne na początek okresu	192 139	489 754
Wpływ zmian z tytułu różnic kursowych	92	217
Środki pieniężne na koniec okresu 5.13	299 580	192 139

Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych Grupy CIECH należy analizować łącznie z dodatkowymi informacjami i objaśnieniami, które stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM GRUPY CIECH

				Przypisane akcjonariuszom jednostki dominującej
	Kapitał akcyjny	Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej	Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych	Rezerwa z tytułu kosztów zabezpieczenia	Pozostałe kapitały rezerwowe	Kapitał z wyceny aktuarialnej	Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą	Zyski zatrzymane	Kapitał własny właścicieli jednostki dominującej	Udziały niekontrolujące	Kapitał własny razem
01.01.2019	287 614	470 846	3 115	(4 625)	78 521	119	(63 242)	1 126 491	1 898 839	288	1 899 127
Całkowite dochody ogółem za okres	-	-	(29 523)	4 409	-	(479)	(12 702)	117 690	79 395	(1 305)	78 090
Zysk / (strata) netto za okres	-	-	-	-	-	-	-	117 690	117 690	(1 278)	116 412
Inne całkowite dochody	-	-	(29 523)	4 409	-	(479)	(12 702)	-	(38 295)	(27)	(38 322)
31.12.2019	287 614	470 846	(26 408)	(216)	78 521	(360)	(75 944)	1 244 181	1 978 234	(1 017)	1 977 217
31.12.2017	287 614	470 846	10 021	-	78 521	311	(73 630)	1 413 913	2 187 596	(2 951)	2 184 645
Zmiany zasad rachunkowości	-	-	2 408	(5 240)	-	-	-	(1 356)	(4 188)	-	(4 188)
01.01.2018	287 614	470 846	12 429	(5 240)	78 521	311	(73 630)	1 412 557	2 183 408	(2 951)	2 180 457
Transakcje z właścicielami	-	-	-	-	-	-	771	(398 113)	(397 342)	2 645	(394 697)
Dywidenda	-	-	-	-	-	-	-	(395 249)	(395 249)	-	(395 249)
Zmiana składu Grupy	-	-	-	-	-	-	771	(2 864)	(2 093)	2 645	552
Całkowite dochody ogółem za okres	-	-	(9 314)	615	-	(192)	9 617	112 047	112 773	594	113 367
Zysk / (strata) netto za okres	-	-	-	-	-	-	-	112 044	112 044	459	112 503
Inne całkowite dochody	-	-	(9 314)	615	-	(192)	9 617	3	729	135	864
31.12.2018	287 614	470 846	3 115	(4 625)	78 521	119	(63 242)	1 126 491	1 898 839	288	1 899 127

Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Grupy CIECH należy analizować łącznie z dodatkowymi informacjami i objaśnieniami, które stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

1.1. INFORMACJE O DZIAŁALNOŚCI

Jednostka dominująca	CIECH Spółka Akcyjna
Siedziba	Warszawa
Adres	ul. Wspólna 62, 00-684 Warszawa
	0000011687
KRS	(Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie
	XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego)
Numer klasyfikacji statystycznej (REGON)	011179878
Numer klasyfikacji podatkowej (NIP)	118-00-19-377
Numer Rejestrowy BDO	000015168
Strona www	www.ciechgroup.com
	Oddział CIECH S.A. w Rumunii
Posiadane oddziały	Oddział CIECH S.A. w Niemczech
Jednostka dominująca	KI Chemistry s. à r. l
wyższego szczebla	(jednostka zależna od Kulczyk Investments)

Grupa CIECH to międzynarodowa grupa o ugruntowanej pozycji lidera w branży chemicznej w Europie Środkowej i Wschodniej. Wytwarza produkty, z których powstają artykuły niezbędne w codziennym życiu ludzi na całym świecie nowoczesne wyroby o najwyższej, światowej jakości. Korzystając ze wsparcia wiarygodnego inwestora strategicznego - Kulczyk Investments - realizuje strategię globalnego rozwoju.

Jednostką dominującą Grupy jest CIECH S.A. To spółka holdingowa zarządzająca należącymi do Grupy krajowymi i zagranicznymi spółkami produkcyjnymi, handlowymi i usługowymi. CIECH S.A. świadczy także usługi wsparcia dla kluczowych spółek zależnych. Do głównych produktów Grupy CIECH należy zaliczyć: sodę kalcynowaną i oczyszczoną, sól warzoną, żywice epoksydowe i poliestrowe, produkty agrochemiczne, pianki poliuretanowe, lampiony i słoje, krzemiany sodu i potasu.

Najważniejszym rynkiem zbytu dla produktów Grupy CIECH jest Unia Europejska, w tym głównie Polska i Niemcy oraz kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Produkty Grupy CIECH trafiają również na rynki zamorskie, znajdując swoich odbiorców także w Indiach, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.

Szczegółowy opis podmiotów wchodzących w skład Grupy CIECH został przedstawiony w nocie 9.5 niniejszego sprawozdania.

1.2. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA ORAZ ZASADY RACHUNKOWOŚCI

1.2.1. OŚWIADCZENIA ZARZĄDU

Prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy CIECH za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku, wraz z danymi porównywalnymi, zostało zatwierdzone przez Zarząd CIECH S.A. 31 marca 2020 roku.

Zarząd CIECH S.A. oświadcza, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy CIECH za prezentowany okres oraz za okres porównywalny zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej oraz związanymi z nimi Interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej (MSSF).

Zarząd CIECH S.A. oświadcza, że według jego najlepszej wiedzy, prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe i dane porównywalne zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz, że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Grupy CIECH oraz jej wynik finansowy. Ponadto Zarząd CIECH S.A. oświadcza, że Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy CIECH oraz CIECH S.A. za 2019 rok zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy, w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyk.

Zarząd CIECH S.A. oświadcza, że podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, dokonujący badania prezentowanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego został wybrany zgodnie z przepisami prawa i jest nim: PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. z siedzibą w Warszawie posiadająca wpis na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów pod numerem 144 rejestru. Podmiot ten oraz biegli rewidenci dokonujący tego badania spełniają warunki do wydania bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania, zgodnie z właściwymi przepisami prawa krajowego.

1.2.2. PODSTAWA SPORZĄDZENIA

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z koncepcją kosztu historycznego, za wyjątkiem wyceny do wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych oraz aktywów i zobowiązań finansowych (instrumentów pochodnych) wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Podstawę sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowiły sprawozdania jednostkowe podmiotu dominującego i jednostek/grup zależnych Grupy CIECH, sporządzone w oparciu o księgi rachunkowe prowadzone zgodnie z obowiązującym w danym kraju prawem bilansowym. Dla potrzeb skonsolidowanego sprawozdania finansowego dane sprawozdań jednostkowych/sprawozdań grup niższego szczebla doprowadzono do zasad rachunkowości według MSSF.

Jednostka dominująca CIECH S.A. od roku 2007 sporządza raporty jednostkowe zgodnie z zasadami MSSF.

Główne zasady rachunkowości zastosowane przy sporządzaniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały wymienione w nocie 1.4. Zasady te były stosowane we wszystkich prezentowanych okresach w sposób ciągły za wyjątkiem zmian opisanych w sprawozdaniu.

Prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej Grupy CIECH w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuacji działalności przez Grupę.

Wszystkie podmioty z Grupy CIECH mają rok obrotowy zgodny z rokiem kalendarzowym, za wyjątkiem Cerium Sp. z o.o., której rok obrotowy kończy się z dniem 30 września.

Skonsolidowane sprawozdanie z zysków lub strat Grupy CIECH sporządzane jest w wersji kalkulacyjnej. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych Grupy CIECH sporządzane jest metodą pośrednią.

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga od Zarządu dokonania własnych ocen oraz użycia pewnych założeń i szacunków księgowych w ramach stosowania przyjętych przez Grupę zasad rachunkowości. Zagadnienia, które wymagają dokonania istotnych ocen, bądź obszary, w przypadku których poczynione założenia i szacunki mają istotny wpływ na prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe opisane zostały w nocie 1.4.

1.3. WALUTA FUNKCJONALNA I PREZENTACYJNA

Walutą funkcjonalną jednostki dominującej CIECH S.A. oraz walutą prezentacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski. Dane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zostały zaprezentowane w tysiącach złotych polskich (tys. zł), o ile nie jest to wskazane inaczej.

Dla istotnych zagranicznych podmiotów zależnych walutami funkcjonalnymi są odpowiednio: Grupa SDC, Ciech Group Financing AB, Proplan Plant Protection Company, S.L. oraz CIECH Salz Deutschland GmbH – EUR, CIECH Soda Romania S.A. – RON. Na potrzeby przeliczenia na PLN dla celów konsolidacji zastosowano następujące kursy walut obcych ustalone na podstawie notowań ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski ("NBP"):

Kurs NBP na dzień kończący okres sprawozdawczy	1 31.12.2019	2 31.12.2018
EUR	4,2585	4,3000
RON	0,8901	0,9229
Średni kurs NBP za okres sprawozdawczy	3 12 miesięcy zakończone 31.12.2019	4 12 miesięcy zakończone 31.12.2018
EUR	4,3018	4,2669
RON	0,9053	0,9165

¹Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2019 roku.

²Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2018 roku.

³Według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez NBP na ostatni dzień każdego miesiąca okresu od 1 stycznia 2019 do 31 grudnia 2019 roku.

⁴Według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez NBP na ostatni dzień każdego miesiąca okresu od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 roku.

1.4. ZASADY POLITYKI RACHUNKOWOŚCI

Dla czytelniejszego odbioru i lepszego zrozumienia informacji przedstawionych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym istotne zasady polityki rachunkowości obowiązujące w Grupie CIECH oraz dokonane osądy i oszacowania zostały przedstawione w poszczególnych notach.

Nota	Tytuł	Zasady rachunkowości	Dokonane osądy i oszacowania
3.1	Przychody ze sprzedaży	x
3.2	Koszt własny sprzedaży	x
3.4	Pozostałe przychody i koszty operacyjne	x	x
3.5	Przychody i koszty finansowe	x	x
4.1	Podstawowe składniki obciążenia podatkowego	x
4.3	Odroczony podatek dochodowy	x	x
5.1	Rzeczowe aktywa trwałe	x	x
5.2	Prawa do użytkowania składnika aktywów	x	x
5.3	Prawo wieczystego użytkowania gruntów	x
5.4	Wartości niematerialne	x	x
5.6	Nieruchomości inwestycyjne	x	x
5.7	Należności długoterminowe	x
5.8	Długoterminowe aktywa finansowe	x	x
5.9	Udziały we wspólnym przedsięwzięciu/ Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych	x
5.10	Zapasy	x	x
5.11	Należności krótkoterminowe	x	x
5.12	Krótkoterminowe aktywa finansowe	x	x
5.13	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	x	x
5.14	Działalność zaniechana oraz aktywa trwałe i zobowiązania związane z aktywami trwałymi przeznaczonymi do sprzedaży	x	x
6.2	Skonsolidowane kapitały	x
6.4	Połączenia przedsięwzięć i nabycie udziałów niekontrolujących	x
6.6	Zysk przypadający na jedną akcję	x
7.1	Informacja dotycząca zobowiązań finansowych	x
7.2	Pozostałe zobowiązania długoterminowe	x
7.3	Zobowiązania krótkoterminowe handlowe i pozostałe	x	x
7.4	Leasing	x	x
7.5	Rezerwy na świadczenia pracownicze	x	x
7.6	Pozostałe rezerwy	x	x
8.1	Instrumenty finansowe	x	x
8.2	Instrumenty finansowe wyznaczone do rachunkowości zabezpieczeń	x	x
9.2	Informacje o zmianach zobowiązań warunkowych lub aktywów warunkowych raz inne zagadnienia	x	x
9.5	Skład Grupy	x

1.5. ZMIANY STOSOWANYCH ZASAD POLITYKI RACHUNKOWOŚCI I ZAKRES UJAWNIEŃ

Oprócz zmian polityki rachunkowości wynikających z wejścia w życie nowych standardów, zmian do standardów i interpretacji, Grupa CIECH dokonała zmiany kalkulacji rozchodu zapasów z metody FIFO na średnią ważoną.

Zmiany w MSSF, jakie weszły w życie od dnia 1 stycznia 2019 roku dotyczące zastosowania MSSF 16 miały wpływ na prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy CIECH. Poniżej przedstawione te oraz pozostałe zmiany do MSR/MSSF wraz z ich potencjalnym wpływem na sprawozdanie finansowe Grupy:

Zastosowane nowe i zmienione standardy i interpretacje:
Zatwierdzone przez RMSR do stosowania po 1 stycznia 2019 roku	Wpływ na sprawozdanie finansowe	Rok obowiązywania w UE
MSSF 16 ,,Leasing"	Wpływ na sprawozdanie opisany w punkcie 1.5.1	2019
Zmiany do MSSF 9 "Instrumenty finansowe" – prawo wcześniejszej spłaty z negatywnym wynagrodzeniem	Brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2019
Zmiany do MSR 28 "Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych" - wycena inwestycji długoterminowych	Brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2019
Roczny program poprawek 2015-2017	Brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2019
Zmiany do MSR 19 "Świadczenia pracownicze" – zmiany do programu określonych świadczeń	Brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2019
KIMSF 23 "Niepewność związana z ujęciem podatku dochodowego"	Grupa na bieżąco analizuje kwestie związane z ujęciem podatku dochodowego – w przypadku wystąpienia znaczących niepewności co do podatkowego traktowania transakcji, ich szacowane skutki ujmowane są w sprawozdaniu finansowym	2019
Zatwierdzone przez RMSR do stosowania po 1 stycznia 2020 roku	Wpływ na sprawozdanie finansowe	Rok obowiązywania w UE
Zmiany w zakresie referencji do Założeń Koncepcyjnych w MSSF	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2020
Zmiany do MSSF 3 "Połączenia przedsięwzięć" – definicja przedsięwzięcia - nie jest jeszcze zatwierdzona przez EU	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2020
Zmiany do MSR 1 oraz MSR 8 – definicja terminu "istotny"	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2020
Zmiany do MSSF 9, MSR 39 oraz MSSF 7 związane z reformą IBOR – modyfikacja MSSF i MSR, tak aby oczekiwana reforma stóp referencyjnych nie powodowała zakończenia rachunkowości zabezpieczeń.	Grupa na bieżąco analizuje kwestie związane z oczekiwaną reformą stóp referencyjnych – w przypadku wystąpienia zmian, ich szacowane skutki zostaną ujęte są w sprawozdaniu finansowym	2020
MSSF 14 "Regulacyjne rozliczenia międzyokresowe"	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2020
Zmiany do MSSF 10 i MSR 28 dot. Sprzedaży lub wniesienia aktywów pomiędzy inwestorem, a jego jednostkami stowarzyszonymi lub wspólnymi przedsięwzięciami	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2020
Zatwierdzone przez RMSR do stosowania po 1 stycznia 2021 roku	Wpływ na sprawozdanie finansowe	Rok obowiązywania w UE
MSSF 17 ,,Umowy ubezpieczeniowe"	Szacowany brak istotnego wpływu na sprawozdanie	2021

1.5.1 MSSF 16 "Leasing"

Grupa CIECH przyjęła od 1 stycznia 2019 roku do stosowania nowy standard sprawozdawczości finansowej MSSF 16 Leasing.

MSSF 16 "Leasing" został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości 13 stycznia 2016 roku i obowiązuje dla okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie. Grupa CIECH nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie standardu i przyjęła go do stosowania od 1 stycznia 2019 roku. Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w MSSF 16 nowe zasady zostały przyjęte retrospektywnie z odniesieniem skumulowanego efektu początkowego zastosowania nowego standardu do kapitałów własnych na dzień 1 stycznia 2019 roku. W związku z tym dane porównawcze za rok obrotowy 2018 nie zostały przekształcone (zmodyfikowane podejście retrospektywne).

Standard wprowadza nową definicję leasingu. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Umowa przekazuje prawo sprawowania kontroli nad użytkowaniem zidentyfikowanego składnika aktywów przez dany okres, jeżeli przez cały okres użytkowania klient dysponuje łącznie prawem do uzyskiwania zasadniczo wszystkich korzyści z jego użytkowania oraz prawem do kierowania jego użytkowaniem. Jako praktyczne rozwiązanie jednostki nie są zobowiązane do ponownej oceny tego, czy umowa jest leasingiem w dniu pierwszego zastosowania standardu. Zamiast tego istnieje możliwość niestosowania nowej definicji do umów, które wcześniej zostały ocenione pod kątem leasingu zgodnie z MSR 17 oraz KIMSF 4. Stosując wskazane uproszczenie w zakresie identyfikacji czy umowa jest leasingiem, nowa definicja leasingu miałaby zastosowanie tylko do umów zawartych po 1 stycznia 2019 roku.

MSSF 16 u leasingobiorców odchodzi od klasyfikacji leasingu na operacyjny i finansowy i wprowadza jeden model dla ujęcia księgowego, zasadniczo odpowiadający dotychczasowemu modelowi księgowemu stosowanemu dla leasingów finansowych. Leasingobiorca jest zobowiązany ująć: (a) aktywa i zobowiązania dla wszystkich transakcji leasingu zawartych na okres powyżej 12 miesięcy, za wyjątkiem sytuacji, gdy dany składnik aktywów jest niskiej wartości; oraz (b) amortyzację leasingowanego składnika aktywów odrębnie od odsetek od zobowiązania leasingowego w sprawozdaniu z zysków lub strat. Dla leasingodawców MSSF 16 w znaczącej części powtarza dotychczasowe regulacje z MSR 17. W konsekwencji, leasingodawca kontynuuje klasyfikację umów leasingu w podziale na leasing operacyjny i leasing finansowy oraz odpowiednio różnicuje ujęcie księgowe.

W Grupie CIECH, po zastosowaniu nowego standardu, dotychczasowe leasingi operacyjne oraz inne umowy, które zawierają leasing wg definicji określonej przez MSSF 16 zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, co w konsekwencji wpłynęło na wzrost sumy bilansowej (poprzez ujęcie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej środków trwałych jako prawa do użytkowania składnika aktywów (ujęte w oddzielnej pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej), a drugostronnie jako zobowiązania z tytułu leasingu)) oraz zmieniona została klasyfikacja kosztów w sprawozdaniu z zysków lub strat (gdzie wydatki z tytułu najmu zostały zastąpione kosztami amortyzacji i kosztem odsetek). Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są amortyzowane liniowo, a zobowiązania z tytułu leasingu rozliczane odpowiednią stopą procentową.

Grupa ujmuje zobowiązania z tytułu leasingu w związku z leasingiem, który wcześniej został sklasyfikowany jako "leasing operacyjny" zgodnie z zasadami MSR 17 Leasing. Zobowiązania te zostały wycenione w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w dacie rozpoczęcia stosowania MSSF 16. Zastosowano dyskontowanie przy użyciu krańcowej stopy pożyczkowej Grupy na dzień 1 stycznia 2019 roku.

Na datę początkowego ujęcia opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące rodzaje opłat za prawo do użytkowania składnika aktywów przez okres trwania leasingu:

• stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
• zmienne opłaty leasingowe uzależnione od indeksów rynkowych,
• kwoty, których zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu,
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że zostanie ona zrealizowana,
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia umowy.

W celu obliczenia stóp dyskonta na potrzeby MSSF 16 Grupa przyjęła, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszty finansowania zobowiązania, jakie byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi. Przy kalkulacji stóp procentowych uwzględnione zostało ryzyko kredytowe (odzwierciedlone w założonej marży), warunki ekonomiczne w jakich nastąpiły transakcje (kraj, waluta umowy) oraz czas trwania umowy (sporządzenie kalkulacji dla odpowiednich okresów w ramach których Grupa posiada umowy leasingowe). Wysokość stóp kształtuje się pomiędzy 0,81%, a 7,69% (dla PLN 3,39%-5,74%; dla EUR 0,81%-5,73% dla USD 4,92%-7,12%; dla RON 5,37%-7,69%). Jedna stopa dyskonta została zastosowana do całego portfela umów.

Ponadto, okres przyjętych projekcji płatności leasingowych odnosił się do tej pory wyłącznie do nieodwołalnego okresu leasingu, podczas gdy zgodnie z MSSF 16 okres leasingu, zgodnie z którym ujmuje się zobowiązanie leasingowe, uwzględnia również ewentualne okresy wynikające z przedłużenia czy wcześniejszego wypowiedzenia umowy, jeżeli któryś z powyższych scenariuszy w ocenie jednostki jest wystarczająco pewny. W przypadku umów z opcją przedłużenia, zobowiązanie leasingowe byłoby odpowiednio wyższe, podczas gdy opcje wypowiedzenia mogą wpłynąć na obniżenie kwoty zobowiązania.

Dodatkowo, spółki z Grupy wykazywały jako leasing operacyjny prawo wieczystego użytkowania gruntów otrzymane nieodpłatnie na podstawie decyzji administracyjnych. W rozumieniu MSSF 16 prawo wieczystego użytkowania gruntów zostało potraktowane jako leasing, a ujęcie posiadanych przez Grupę składników aktywów z tego tytułu ma istotny wpływ, przede wszystkim na sumę bilansową.

Grupa skorzystała z przewidzianych w standardzie uproszczeń dla leasingów krótkoterminowych i leasingów aktywów niskocennych. Przyjmuje się, że aktywa niskocenne to takie, których wartość jednostkowa nie przekracza 20 tys. zł, co odpowiada w przybliżeniu 5 tys. dolarów amerykańskich. Leasingi krótkoterminowe to takie, których okres leasingu wynosi poniżej 12 miesięcy.

MSSF 16 – Szacunki i osądy

Przyjęcie do stosowania MSSF 16 niosło za sobą również konieczność dokonania szacunków i osądów, które odzwierciedlone są w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu oraz prawa do użytkowania składnika aktywów, m.in.:

• ocenę czy umowa zawiera leasing zgodnie z MSSF 16,
• ustalenie okresu obowiązywania umów (w tym dla umów z nieokreślonym terminem lub z możliwością przedłużenia),
• ocenę płatności leasingowych jako stała lub zmienna,
• ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych,
• określenie stawek amortyzacji.

W odniesieniu do umów na czas nieokreślony Grupa przy szacowaniu nieodwołalnego okresu leasingu przyjęła okres, w którym zamierza korzystać z aktywów objętych umową.

Wpływ implementacji MSSF 16 na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy CIECH na 1 stycznia 2019 roku przedstawia się następująco (kwoty odnoszą się do nowo rozpoznanych aktywów):

Grupa CIECH	01.01.2019
Rozpoznane prawa do użytkowania składników aktywów	119 089
Rozpoznane zobowiązania z tytułu leasingu	119 089

Dodatkowo wartość praw do użytkowania składników aktywów została zwiększona w wyniku dokonania reklasyfikacji praw wieczystego użytkowania gruntów w wartości 29 646 tys. zł oraz rzeczowych aktywów trwałych używanych na podstawie umów leasingu finansowego w wartości 34 192 tys. zł.

Grupa CIECH Prawa do użytkowania składników aktywów	Korekta bilansu otwarcia	Reklasyfikacja praw wieczystego użytkowania oraz rzeczowych aktywów trwałych
Grunty	32 919	29 646
Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	47 032	-
Urządzenia techniczne i maszyny	-	869
Środki transportu	38 574	32 984
Inne środki trwałe	564	339
Wartość na początek okresu	119 089	63 838

Poniżej zaprezentowano uzgodnienie zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego prezentowanych na dzień 31 grudnia 2018 roku do zobowiązań z tytułu leasingu, które zostały ujęte na dzień 1 stycznia 2019 roku.

Grupa CIECH
Zobowiązania z tytułu leasingu operacyjnego na 31 grudnia 2018 roku	246 554
Krótkoterminowe umowy leasingowe	(2 040)
Umowy leasingowe aktywów o niskiej wartości	(216)
Opcje przedłużenia i wypowiedzenia, z których Spółka skorzysta z wysokim prawdopodobieństwem	1 645
Opcja wykupu dla umów długoterminowych	(235)
Zmiana z tytułu dyskonta	(126 619)
Kwota korekty zobowiązań z tytułu leasingu na dzień 1 stycznia 2019 roku po implementacji MSSF 16	119 089

Okresy leasingu przyjęte do oszacowania wartości zobowiązań leasingowych, w podziale na klasy bazowych składników aktywów kształtowały się następująco:

- grunty	maksymalnie 96 lat
- budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	powyżej 1 roku do 77 lat
- środki transportu	powyżej 1 roku do 6 lat
- inne środki trwałe	powyżej 1 roku do 3 lat

Poniżej zaprezentowano wpływ implementacji MSSF 16 Leasing na wyniki finansowe netto Grupy CIECH za 2019 rok.

Grupa CIECH	01.01.-31.12.2019 MSSF 16
Spadek kosztów z tytułu podatków i opłat oraz usług	20 797
Wzrost kosztów odsetek (rozwinięcie dyskonta)	(3 989)
Wzrost kosztów amortyzacji	(17 686)

Poniższa tabela przedstawia koszty leasingu nieujęte przy kalkulacji wartości bilansowych zgodnie z MSSF 16 za okres:

	01.01-31.12.2019
Koszty z tytułu krótkoterminowych umów leasingu (zawartych na okres do 12 miesięcy)	5 534
Koszty leasingu aktywów niskocennych	1 072
Koszty związane ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu	9 714

2. SPRAWOZDAWCZOŚĆ WEDŁUG SEGMENTÓW 2

W Grupie CIECH segmenty operacyjne zostały wyznaczone na podstawie sprawozdań wewnętrznych dotyczących elementów składowych Grupy, podlegających regularnemu przeglądowi przez Zarząd, który jest odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych celem alokacji zasobów na poszczególne segmenty oraz oceny osiąganych przez nie wyników.

Z produktowego punktu widzenia w Grupie CIECH wyodrębniono następujące segmenty operacyjne:

Segment sodowy - do najważniejszych produktów wytwarzanych w obrębie segmentu sodowego należą: soda kalcynowana lekka i ciężka, sól warzona, soda oczyszczona i chlorek wapnia. Produkty tego segmentu sprzedawane są głównie przez jednostkę dominującą CIECH S.A. Produkcja wyrobów segmentu sodowego wytwarzanych przez Grupę CIECH realizowana jest w spółce CIECH Soda Polska S.A., rumuńskiej spółce CIECH Soda Romania S.A. (do września 2019 roku) oraz w niemieckiej spółce CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG. Wyroby segmentu sodowego znajdują zastosowanie m.in. w przemyśle szklarskim, spożywczym, detergentowym i farmaceutycznym.

Segment organiczny - Grupa CIECH jest producentem wielu organicznych związków chemicznych wytwarzanych przez spółki: CIECH Sarzyna S.A., CIECH Pianki Sp. z o.o., Proplan Plant Protection Company, S.L. W 2019 roku produkowano m.in. pianki poliuretanowe, żywice epoksydowe oraz żywice poliestrowe. Produkty te używane są w przemysłach: meblarskim, motoryzacyjnym, farbiarskim oraz elektronicznym. Grupa produkuje również środki ochrony roślin stosowane w rolnictwie.

Segment krzemiany i szkło obejmuje przede wszystkim produkty spółki CIECH Vitrosilicon S.A. oraz CIECH Soda Romania S.A. W przypadku produkcji CIECH Soda Romania S.A. sprzedaż odbywa się poprzez CIECH S.A. W ramach segmentu krzemiany i szkło wytwarzane są szkło i szkliwo sodowe oraz opakowania szklane (lampiony i słoje). Wyroby ze szkła wykorzystywane są w budownictwie, przemyśle spożywczym i do produkcji zniczy.

Segment transportowy skupia się w spółce CIECH Cargo Sp. z o.o., świadczącej usługi transportu kolejowego w kraju, w zakresie: wynajmu wagonów kolejowych, kolejowych przewozów towarowych oraz obsługi eksploatacyjnej bocznic. Segment obejmuje również prowadzoną przez CIECH S.A. działalność spedycyjną na rzecz spółek zależnych tj. CIECH Pianki Sp. z o.o., CIECH Sarzyna S.A., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Soda Polska S.A., CIECH Trading S.A.

Segment pozostała działalność obejmuje świadczone poza Grupę usługi oraz towary sprzedawane głównie przez CIECH S.A. i CIECH Trading S.A.

Do poszczególnych segmentów operacyjnych może być także zaliczana sprzedaż produktów i towarów stanowiących kluczowy asortyment innych segmentów. Wartości te nie są jednak istotne z punktu widzenia raportowania kontrolingowego poszczególnych segmentów.

Finansowanie Grupy jest zarządzane (łącznie z kosztami i przychodami finansowymi z wyjątkiem odsetek oraz różnic kursowych od należności i zobowiązań handlowych), a podatek dochodowy obliczany na poziomie Grupy i nie są one alokowane do poszczególnych segmentów.

Z geograficznego punktu widzenia w Grupie CIECH wyodrębniono następujące obszary: Polska, Unia Europejska, Pozostała Europa, Afryka, Azja, Pozostałe regiony. Informacje o obszarach geograficznych Grupy ustalone są w oparciu o lokalizację jej aktywów.

Segmenty sprawozdawcze są tożsame z segmentami operacyjnymi. Przychody i koszty, aktywa i zobowiązania segmentów są ujmowane i wyceniane w sposób spójny ze sposobem zastosowanym w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Wyniki segmentów operacyjnych oceniane są przez Zarząd CIECH S.A. na podstawie poziomu przychodów ze sprzedaży, zysku na działalności operacyjnej, poziomu EBITDA oraz poziomu EBITDA znormalizowana.

EBITDA należy postrzegać jako dodatek, a nie zastępstwo dla wyników działalności przedstawionych zgodnie z MSSF. EBITDA jest użytecznym wskaźnikiem zdolności zaciągania i obsługi zadłużenia. Poziom EBITDA i EBITDA znormalizowana nie są zdefiniowane przez MSSF i mogą być wyliczane inaczej przez inne podmioty. Poniżej przedstawiono uzgodnienie i definicje, jakie stosuje Grupa CIECH przy ustalaniu tych mierników.

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zysk/(strata) netto z działalności kontynuowanej	116 412	112 503
Podatek dochodowy	67 109	192 521
Udział w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności	(1 106)	(516)
Koszty finansowe	90 160	93 851
Przychody finansowe	(5 065)	(19 159)
Amortyzacja	310 498	275 203
EBITDA na działalności kontynuowanej	578 008	654 403

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
EBITDA na działalności kontynuowanej	578 008	654 403
Zdarzenia jednorazowe, w tym:	85 260	(20 910)
Odpisy z tytułu utraty wartości (a)	72 600	2 203
Pozycje gotówkowe (b)	(915)	(16 654)
Pozycje bezgotówkowe (z wyłączeniem odpisów z tytułu utraty wartości) (c)	13 575	(6 459)
EBITDA znormalizowana na działalności kontynuowanej	663 268	633 493

(a) Odpisy z tytułu utraty wartości związane są z utworzeniem / rozwiązaniem odpisów aktualizujących wartość aktywów.

(b) Pozycje gotówkowe zawierają m.in. zysk/stratę ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych oraz pozycje pozostałe (w tym koszty związane z zaniechaną działalnością, otrzymane lub zapłacone kary i odszkodowania).

(c) Pozycje bezgotówkowe zawierają m. in: wycenę nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej, koszty likwidacji zapasów i rzeczowych aktywów trwałych, koszty wstrzymanych inwestycji, rezerwy środowiskowe, rezerwy na zobowiązania i odszkodowania, koszty niewykorzystania mocy produkcyjnych oraz inne pozycje (włączając w to koszty nadzwyczajne oraz inne rezerwy).

SEGMENTY OPERACYJNE GRUPY CIECH

W poniższych tabelach przedstawione zostały dane dotyczące przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów poszczególnych segmentów operacyjnych Grupy CIECH za prezentowane w sprawozdaniu okresy:

SEGMENTY OPERACYJNE 01.01.-31.12.2019	Segment sodowy	Segment organiczny	Segment krzemiany i szkło	Segment transportowy	Pozostała działalność	Funkcje Korporacyjne (pozycje nieprzypisane do innych segmentów)	Eliminacje (korekty konsolidacyjne)	RAZEM
Przychody od podmiotów zewnętrznych	2 349 415	850 054	245 199	12 571	91 640	-	-	3 548 879
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	66 890	476	146	124 832	35 134	-	(227 478)	-
Przychody ze sprzedaży razem	2 416 305	850 530	245 345	137 403	126 774	-	(227 478)	3 548 879
Koszt własny sprzedaży	(1 801 590)	(679 257)	(184 338)	(128 528)	(96 730)	-	123 281	(2 767 162)
Zysk /(strata) brutto na sprzedaży	614 715	171 273	61 007	8 875	30 044	-	(104 197)	781 717
Koszty sprzedaży	(224 615)	(87 273)	(32 921)	(2 174)	(11 046)	(584)	108 051	(250 562)
Koszty ogólnego zarządu	(79 182)	(35 011)	(6 858)	(3 862)	(5 462)	(74 328)	2 497	(202 206)
Wynik na zarządzaniu należnościami	173	(145)	7	(14)	548	-	-	569
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej	(44 996)	(19 477)	(1 208)	984	(12 174)	20 852	(5 989)	(62 008)
Zysk /(strata) na działalności operacyjnej	266 095	29 367	20 027	3 809	1 910	(54 060)	362	267 510
Saldo różnic kursowych i odsetek od rozrachunków handlowych	(9 500)	1 434	(19)	(278)	(210)	-	-	(8 573)
Koszty finansowania Grupy	-	-	-	-	-	(54 945)	-	(54 945)
Wynik na działalności finansowej (nieprzypisane do segmentów)	-	-	-	-	-	(21 577)	-	(21 577)
Udział w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności	1 106	-	-	-	-	-	-	1 106
Zysk /(strata) przed opodatkowaniem	257 701	30 801	20 008	3 531	1 700	(130 582)	362	183 521
Podatek dochodowy	-	-	-	-	-	-	-	(67 109)
Zysk /(strata) netto za okres	-	-	-	-	-	-	-	116 412
Amortyzacja	221 475	42 184	20 464	16 124	1 290	8 961	-	310 498
EBITDA	487 570	71 551	40 491	19 933	3 200	(45 099)	362	578 008
EBITDA znormalizowana*	574 214	71 631	42 167	20 386	1 908	(48 594)	1 556	663 268

*EBITDA znormalizowana za okres 12 miesięcy kończący się 31 grudnia 2019 roku liczona jest jako EBITDA skorygowana o nietypowe zdarzenia jednorazowe: zmiana stanu rezerw: -12,3 mln zł; odpisy z tytułu utraty wartości:-72,6 mln zł; pozostałe: -0,3 mln zł.

SEGMENTY OPERACYJNE 01.01.-31.12.2018	Segment sodowy	Segment organiczny	Segment krzemiany i szkło	Segment transportowy	Pozostała działalność	Funkcje Korporacyjne (pozycje nieprzypisane do innych segmentów)	Eliminacje (korekty konsolidacyjne)	RAZEM
Przychody od podmiotów zewnętrznych	2 366 114	885 344	248 887	16 772	155 541	-	-	3 672 658
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	56 454	355	82	130 408	34 006	-	(221 305)	-
Przychody ze sprzedaży razem	2 422 568	885 699	248 969	147 180	189 547	-	(221 305)	3 672 658
Koszt własny sprzedaży	(1 819 703)	(729 278)	(196 656)	(129 196)	(154 454)	-	120 045	(2 909 242)
Zysk /(strata) brutto na sprzedaży	602 865	156 421	52 313	17 984	35 093	-	(101 260)	763 416
Koszty sprzedaży	(247 197)	(79 086)	(32 157)	(3 753)	(11 084)	(223)	101 766	(271 734)
Koszty ogólnego zarządu	(59 253)	(21 776)	(4 506)	(4 361)	(5 627)	(53 636)	4 162	(144 997)
Wynik na zarządzaniu należnościami	(1 149)	(1 059)	(13)	(129)	(1 988)	-	-	(4 338)
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej	35 353	(12 080)	(1 179)	3 897	15 267	(589)	(3 816)	36 853
Zysk /(strata) na działalności operacyjnej	330 619	42 420	14 458	13 638	31 661	(54 448)	852	379 200
Saldo różnic kursowych i odsetek od rozrachunków handlowych	(7 182)	(18 810)	179	(380)	(586)	-	-	(26 779)
Koszty finansowania Grupy	-	-	-	-	-	(66 504)	-	(66 504)
Wynik na działalności finansowej (nieprzypisane do segmentów)	-	-	-	-	-	18 591	-	18 591
Udział w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności	516	-	-	-	-	-	-	516
Zysk /(strata) przed opodatkowaniem	323 953	23 610	14 637	13 258	31 075	(102 361)	852	305 024
Podatek dochodowy	-	-	-	-	-	-	-	(192 521)
Zysk /(strata) netto za okres	-	-	-	-	-	-	-	112 503
Amortyzacja	209 234	33 961	19 964	5 747	1 103	5 194	-	275 203
EBITDA	539 853	76 381	34 422	19 385	32 764	(49 254)	852	654 403
EBITDA znormalizowana*	536 856	75 983	34 603	15 333	19 560	(49 693)	851	633 493

*EBITDA znormalizowana za okres 12 miesięcy kończący się 31 grudnia 2018 roku liczona jest jako EBITDA skorygowana o nietypowe zdarzenia jednorazowe: wycenę nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej: -1 mln zł; zmianę stanu rezerw: 13,3 mln zł; wynik na zbyciu niefinansowych aktywów trwałych: 17,8 mln zł; zmiana odpisów z tytułu utraty wartości aktywów: -2,2 mln zł; rozliczenie kontraktu na budowę kawern: -5,4 mln; pozostałe: -1,6 mln zł.

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018	Zmiana 2019/2018	Zmiana %
Segment sodowy, w tym:	2 416 305	2 422 568	(6 263)	(0,3%)
Soda kalcynowana ciężka	1 325 469	1 308 146	17 323	1,3%
Soda kalcynowana lekka	444 555	498 849	(54 294)	(10,9%)
Sól	197 732	184 819	12 913	7,0%
Soda oczyszczona	166 374	159 978	6 396	4,0%
Energia	140 469	143 154	(2 685)	(1,9%)
Gaz*	1 041	3 367	(2 326)	(69,1%)
Chlorek wapnia	26 402	26 815	(413)	(1,5%)
Pozostałe produkty	47 373	40 986	6 387	15,6%
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	66 890	56 454	10 436	18,5%
Segment organiczny, w tym:	850 530	885 699	(35 169)	(4,0%)
Żywice	296 593	326 518	(29 925)	(9,2%)
Pianki PUR	257 495	317 222	(59 727)	(18,8%)
Środki ochrony roślin	285 134	240 488	44 646	18,6%
Pozostałe produkty	10 832	1 116	9 716	870,6%
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	476	355	121	34,1%
Segment Krzemiany i Szkło, w tym:	245 345	248 969	(3 624)	(1,5%)
Krzemiany sodowe	169 824	167 896	1 928	1,1%
Krzemiany potasowe	6 153	6 305	(152)	(2,4%)
Szkło opakowaniowe	68 565	73 270	(4 705)	(6,4%)
Pozostałe produkty	657	1 416	(759)	(53,6%)
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	146	82	64	78,0%
Segment transportowy, w tym:	137 403	147 180	(9 777)	(6,6%)
Usługi transportowe	12 571	16 772	(4 201)	(25,0%)
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	124 832	130 408	(5 576)	(4,3%)
Segment pozostała działalność	126 774	189 547	(62 773)	(33,1%)
Przychody od podmiotów zewnętrznych	91 640	155 541	(63 901)	(41,1%)
Przychody z transakcji pomiędzy segmentami	35 134	34 006	1 128	3,3%
Wyłączenia konsolidacyjne	(227 478)	(221 305)	(6 173)	2,8%
RAZEM	3 548 879	3 672 658	(123 779)	(3,4%)

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY – SEGMENTY BRANŻOWE

* Odsprzedaż nadwyżek zakupionego gazu.

W Grupie CIECH przychody ze sprzedaży rozpoznawane są w momencie wykonania usługi, dostarczenia produktów lub towarów.

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA W PODZIALE NA SEGMENTY OPERACYJNE

	AKTYWA		ZOBOWIĄZANIA
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Segment sodowy	3 035 136	2 952 682	216 795	279 805
Segment organiczny	951 633	906 909	146 613	145 097
Segment krzemiany i szkło	135 117	154 512	26 917	25 211
Segment transportowy	107 712	69 314	18 185	12 319
Pozostała działalność	65 072	50 298	36 846	30 272
Funkcje Korporacyjne (pozycje nieprzypisane do innych segmentów)	801 074	732 298	2 671 800	2 475 134
Eliminacje (korekty konsolidacyjne)	(49 302)	(43 881)	(47 931)	(44 833)
RAZEM	5 046 442	4 822 132	3 069 225	2 923 005

INFORMACJA O OBSZARACH GEOGRAFICZNYCH

Informacje o obszarach geograficznych Grupy CIECH ustalone są w oparciu o lokalizację aktywów Grupy.

AKTYWA W PODZIALE NA OBSZARY GEOGRAFICZNE	Aktywa trwałe inne niż instrumenty finansowe	Aktywa z tytułu podatku odroczonego	Pozostałe aktywa	Aktywa razem
31.12.2019
Polska	2 349 617	43 631	938 761	3 332 009
Unia Europejska (poza Polską)	1 336 062	-	333 671	1 669 733
Pozostała Europa	-	-	13 065	13 065
Afryka	-	-	3 658	3 658
Azja	-	-	19 022	19 022
Pozostałe regiony	-	-	8 955	8 955
RAZEM	3 685 679	43 631	1 317 132	5 046 442
31.12.2018
Polska	2 221 115	67 872	829 814	3 118 801
Unia Europejska (poza Polską)	1 244 721	-	338 863	1 583 584
Pozostała Europa	-	-	44 549	44 549
Afryka	-	-	12 699	12 699
Azja	-	-	62 142	62 142
Pozostałe regiony	-	-	357	357
RAZEM	3 465 836	67 872	1 288 424	4 822 132

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY – STRUKTURA GEOGRAFICZNA RYNKÓW ZBYTU

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018	Dynamika 2019/2018
Polska	1 525 244	1 492 186	2,2%
Unia Europejska (poza Polską)	1 587 776	1 556 532	2,0%
Niemcy	664 847	647 055	2,7%
Rumunia	103 683	134 716	(23,0%)
Czechy	158 882	146 935	8,1%
Włochy	78 771	79 330	(0,7%)
Holandia	111 575	118 111	(5,5%)
Finlandia	58 517	66 238	(11,7%)
Szwecja	40 930	58 443	(30,0%)
Belgia	28 324	28 128	0,7%
Wielka Brytania	46 078	45 522	1,2%
Dania	40 494	25 548	58,5%
Hiszpania	79 976	34 078	134,7%
Austria	34 487	27 696	24,5%
Francja	17 680	17 886	(1,2%)
Luksemburg	23 893	21 812	9,5%
Litwa	14 041	15 391	(8,8%)
Pozostałe kraje UE	85 598	89 643	(4,5%)
Pozostała Europa	159 805	264 229	(39,5%)
Szwajcaria	18 513	118 566	(84,4%)
Norwegia	47 401	37 008	28,1%
Rosja	6 498	23 073	(71,8%)
Pozostałe kraje pozostałej Europy	87 393	85 582	2,1%
Afryka	78 011	63 977	21,9%
Azja	150 624	239 295	(37,1%)
Indie	65 765	124 986	(47,4%)
Singapur	9 431	11 397	(17,3%)

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018	Dynamika 2019/2018
Bangladesz	24 471	16 172	51,3%
Hongkong	15 023	25 078	(40,1%)
Turcja	15 878	25 837	(38,5%)
Pozostałe kraje azjatyckie	20 056	35 825	(44,0%)
Pozostałe regiony	29 506	31 243	(5,6%)
Korekta związana z zastosowaniem rachunkowości zabezpieczeń	17 913	25 196	(28,9%)
RAZEM	3 548 879	3 672 658	(3,4%)

3. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT ORAZ INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

3.1. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY

Polityka rachunkowości

3

Grupa ujmuje przychody w oparciu o tzw. model 5 kroków, w momencie spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi. Przekazanie składnika aktywów następuje w momencie, gdy klient uzyska kontrolę nad tym składnikiem aktywów. Po spełnieniu (lub w trakcie spełnienia) zobowiązania do wykonania świadczenia Grupa ujmuje przychód jako kwotę równą cenie transakcyjnej, która została przypisana do tego zobowiązania do wykonania świadczenia. Obowiązek identyfikacji zobowiązań do wykonania świadczenia dotyczy również umów, w przypadku których w rozliczeniu z klientem przyjmuje się, że na umowę składa się tylko jeden element (np. sprzedaż produktu).

Przypisanie wynagrodzenia zmiennego

Wynagrodzenie zmienne, które jest określone w umowie, można przypisać do całej lub określonej części umowy. Przypisanie do całej umowy następuje poprzez odniesienie do indywidualnych cen sprzedaży wszystkich zobowiązań do wykonania świadczenia.

Przychody ze sprzedaży produktów oraz towarów w walutach rozpoznawane są w sprawozdaniu z zysków lub strat wg średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury, gdy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z ich własności zostały przeniesione na kupującego.

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Przychody ze sprzedaży produktów i usług	3 408 869	3 473 482
- produktów	3 355 657	3 431 092
- usług	53 212	42 390
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów	140 010	199 176
- towarów	133 486	192 094
- materiałów	6 524	7 082
Przychody netto ze sprzedaży	3 548 879	3 672 658

3.2. KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY

Polityka rachunkowości

Koszty stanowią prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych w wyniku zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw.

Koszt własny sprzedaży obejmuje koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów.

W skład kosztów sprzedaży wchodzą m.in. koszty pośrednictwa sprzedaży, koszty reklamy, promocji, dystrybucji.

Koszty ogólnego zarządu stanowią koszty utrzymania zarządu jednostki gospodarczej oraz komórek ogólnej obsługi.

KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług	(2 664 117)	(2 728 686)
Wartość sprzedanych towarów i materiałów	(106 185)	(178 214)
Rozwiązanie odpisów na zapasy	12 800	7 794
Utworzenie odpisów na zapasy	(9 660)	(10 136)
RAZEM	(2 767 162)	(2 909 242)

3.3. UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW

WYBRANE KOSZTY WEDŁUG RODZAJU	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Amortyzacja	(310 440)	(275 102)
Zużycie materiałów i energii	(1 898 741)	(1 968 642)
Świadczenia pracownicze, w tym:	(368 160)	(336 602)
- wynagrodzenia	(303 416)	(277 483)
- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia	(59 101)	(57 300)
- wydatki na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne (w tym zwiększenie rezerw z tego tytułu)	(414)	(675)
- wydatki na programy emerytalne o określonych świadczeniach	(342)	(401)
- inne	(4 887)	(743)
Usługi obce	(448 830)	(458 968)

3.4. POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE

Polityka rachunkowości

Na wynik okresu sprawozdawczego wpływają również pozostałe przychody i koszty operacyjne pośrednio związane z działalnością podstawową prowadzoną przez Grupę. Najistotniejsze pozycje stanowią:

• ✓ zyski/straty ze zbycia i likwidacji niefinansowych aktywów trwałych,
• ✓ zyski/straty ze sprzedaży praw do emisji gazów cieplarnianych,
• ✓ utworzenia/ rozwiązania odpisów aktualizujących (w tym na należności) i utworzenie/rozwiązanie rezerw,
• ✓ przychody z tytułu najmu przychody z tytułu najmu nieruchomości inwestycyjnych ujmowane są w sprawozdaniu z zysków lub strat metodą liniową przez okres trwania umowy. Przyznane rabaty stanowią integralną część sumy przychodów z tytułu najmu,
• ✓ przychody/koszty z wyceny nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej.

Dotacje

Dotacje rządowe są ujmowane, jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki. Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensować.

Dotacje rządowe do aktywów łącznie z niepieniężnymi dotacjami wskazywanymi w wartości godziwej prezentuje się w bilansie jako przychody przyszłych okresów. Jest ona ujmowana jako przychód na przestrzeni okresu użytkowania składnika aktywów. Spłaty dotacji do przychodu rozlicza się w pierwszej kolejności z niezamortyzowanymi rozliczeniami międzyokresowymi ujętymi w związku z dotacją. W stopniu, w jakim spłata przewyższa rozliczenia międzyokresowe lub jeżeli rozliczenia międzyokresowe nie występują, spłatę taką bezzwłocznie ujmuje się w zysku lub stracie. Spłatę dotacji do aktywów ujmuje się w formie zmniejszenia salda przychodu przyszłych okresów o kwotę podlegającą spłacie.

W związku z realizacją zadań inwestycyjnych służących poprawie efektywności energetycznej, spółki otrzymują świadectwa efektywności energetycznej, które są ujmowane w sprawozdaniu w wartości rynkowej. Jeśli wartość otrzymanych świadectw przewyższa wartość nakładów poniesionych na realizację inwestycji, nadwyżka ta jest rozpoznawana jednorazowo w sprawozdaniu z zysków lub strat w pozycji pozostałych przychodów operacyjnych.

Dokonane osądy i oszacowania

Utrata wartości aktywów niefinansowych

Wartość bilansowa aktywów niefinansowych spółki innych niż zapasy oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego poddawana jest analizie na każdy dzień sprawozdawczy w celu stwierdzenia, czy występują przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. W przypadku wystąpienia takich przesłanek spółka dokonuje szacunku wartości odzyskiwalnej poszczególnych ośrodków generujących przepływy pieniężne.

Wartość odzyskiwalna aktywów o nieokreślonym terminie użyteczności oraz wartości niematerialnych, które nie są jeszcze zdatne do użycia jest szacowana na każdy dzień sprawozdawczy niezależnie od wystąpienia przesłanek.

Wartość odzyskiwalna składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tego składnika aktywów lub odpowiednio ośrodka wypracowującego środki pieniężne, lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość odzyskiwalną ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które są w większości niezależne od wpływów generowanych przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej. Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania odzwierciedlającej bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów.

Odpis z tytułu utraty wartości rozpoznawany jest w momencie, kiedy wartość bilansowa składnika aktywów lub ośrodka generującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną. Utrata wartości ośrodka generującego środki pieniężne jest w pierwszej kolejności ujmowana jako zmniejszenie wartości firmy przypisanej do tego ośrodka (grupy ośrodków), a następnie jako zmniejszenie wartości bilansowej pozostałych aktywów tego ośrodka (grupy ośrodków) na zasadzie proporcjonalnej. Odpisy z tytułu utraty wartości rozpoznawane są w sprawozdaniu z zysków lub strat. Odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości składników majątkowych ujmuje się w tych kategoriach kosztów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów, w przypadku którego stwierdzono utratę wartości.

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Dotacje	10 237	10 858
Prawo do emisji gazów cieplarnianych	21 436	7 303
Przychody z tytułu najmu/czynszów	2 854	3 183
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych	469	17 852
Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość należności	3 458	3 381
Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych	1 000	580
Rozwiązanie rezerw na świadczenia pracownicze	900	670
Rozwiązanie rezerwy na odszkodowania - zmiana bazy	258	204
Rozwiązanie rezerwy na ochronę środowiska- zmiana bazy	1 020	3 030
Rozwiązanie rezerwy na zobowiązania - zmiana bazy	4 263	5 789
Rozwiązanie innych rezerw- zmiana bazy	2 000	12 356
Otrzymane kary i odszkodowania	3 470	1 152
Zwrot podatków i opłat	6 080	4 319
Wycena nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej	873	-
Pozostałe usługi	4 424	3 579
Rozliczenie inwentaryzacji	8 765	2 462
Rozliczenie białych certyfikatów	15 974	-
Pozostałe	25 341	12 322
RAZEM	112 822	89 040

W pozycję pozostałe wchodzi kwota, która stanowi wartość spisanej płatności odroczonej za zakup spółki Proplan. 4 136 tys. EUR zdyskontowanej warunkowej płatności odroczonej, które było uzależnione od wyników Proplan za lata 2018 i 2019, miało być płatne odpowiednio w 2019 i 2020 roku (szacunek płatności nominalnych na moment przejęcia kontroli wynosił 4 270 tys. EUR). Jednak, w związku z tym, że nie zostały osiągnięte przez Proplan wyniki finansowe uprawniające do wypłaty tej części wynagrodzenia za zakup spółki Proplan Plant Protection Company, S.L., wartość tej płatności odroczonej została jednorazowo rozpoznana jako pozostałe przychody operacyjne w kwocie 17 612 tys. zł.

Ponadto, w związku z realizacją w poprzednich okresach zadań inwestycyjnych służących poprawie efektywności energetycznej, CIECH Soda Polska S.A. w 2019 rok otrzymała nowe świadectwa efektywności energetycznej (białe certyfikaty), których wartość ze względu na gwałtowny wzrost cen certyfikatów na giełdzie, przewyższyła wartość nakładów poniesionych na realizację projektów inwestycyjnych. Wysokość nadwyżki wyniosła 13,5 mln zł (wartość przyznanych certyfikatów została ustalona na podstawie cen rynkowych) i została rozpoznana jednorazowo w pozostałych przychodach operacyjnych.

Dotacje oraz inne formy pomocy publicznej

W sprawozdaniu z zysków lub strat rozpoznano wartość dotacji w wysokości 10 237 tys. zł (w okresie porównywalnym 10 858 tys. zł) rozliczaną w czasie proporcjonalnie do amortyzacji zakończonych i przyjętych do eksploatacji aktywów trwałych. Stan dotacji ujętych w zobowiązaniach na 31 grudnia 2019 roku wynosił 65 378 tys. zł (na 31 grudnia 2018 roku 74 848 tys. zł). Spółki Grupy CIECH otrzymują dotacje na prowadzenie prac badawczo – rozwojowych, na zakup rzeczowych aktywów trwałych oraz na dostosowanie prowadzonych projektów inwestycyjnych do wymogów środowiskowych. Dotacje otrzymane przez spółki Grupy CIECH pochodzą głównie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwa Rozwoju.

Najistotniejsze pozycje dotacji stanowią:

ISTOTNE DOTACJE OTRZYMANE PRZEZ:	CIECH Soda Polska S.A.	CIECH Sarzyna S.A.	CIECH Cargo Sp. z o.o.	CIECH R&D Sp. z o.o.
"Rozbudowa węzła dekantacji i filtracji szlamów podestylacyjnych w Zakładzie w Inowrocławiu"	10 930
Redukcja emisji pyłu w Elektrociepłowni Inowrocław poprzez modernizację elektrofiltrów kotłów OP 110 Nr 1,2,3,4	5 727
"Opracowanie i przetestowanie w skali demonstracyjnej innowacyjnej w skali świata grupy preparatów agrochemicznych o unikalnym składzie i formulacji"		14 581
Zakup taboru kolejowego służącego do przewozów intermodalnych w CIECH Cargo Sp. z o.o.			14 200
Utworzenie Centrum Badawczo-Rozwojowego Ciech R&D Sp. z o.o.				6 031

W czerwcu 2019 roku CIECH R&D Sp. z o.o. zakończyła realizację projektu pn. "Opracowanie przez CIECH R&D Sp. z o.o. we współpracy z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu (podwykonawca) innowacyjnej w skali świata technologii karbonizacji solanki amoniakalnej umożliwiającej zwiększenie wydajności sodowej procesu produkcji sody kalcynowanej". Kwota otrzymanego w 2019 roku wsparcia wyniosła ponad 60 tys. zł.

Kolejny rok realizowano także projekt mający na celu zawracanie CO² w procesie produkcji sody. Prace zrealizowane w 2019 roku pozwoliły na otrzymanie refundacji w kwocie ponad 2,1 mln zł.

W 2019 roku Spółki z Grupy CIECH pozyskały kolejne dotacje na realizację projektów badawczo-rozwojowych:

• CIECH Soda Polska S.A. pozyskała ponad 4,9 mln zł na realizację projektu, którego celem jest opracowanie i zaimplementowanie metod i algorytmów detekcji anomalii, algorytmów predykcyjnych i preskryptywnych oraz opracowanie metamodelu neuronowego do optymalizacji procesów na niektórych węzłach instalacji produkcyjnej sody kalcynowanej.
• Smart Fluid Sp. z o.o. pozyskała ponad 5 mln zł na przeprowadzenie prac B+R mających na celu weryfikację w warunkach rzeczywistych tezy o możliwości wykorzystania cieczy zagęszczanych ścinaniem opracowanych przez Spółkę do wielkoskalowej, opłacalnej ekonomicznie produkcji materiału, będącego półproduktem dla wytwórców szeroko pojętej odzieży/elementów ochronnych/akcesoriów sportowych.

Dodatkowo, CIECH Soda Polska S.A. zakończyła sukcesem proces ubiegania się o wydanie decyzji o wsparciu w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Maksymalna kwota zwolnienia z podatku dochodowego możliwa do wykorzystania wynosi ponad 20 mln zł.

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Koszty dotyczące nieruchomości inwestycyjnych	(3 898)	(1 803)
Utworzenie odpisów aktualizujących wartość należności	(2 889)	(7 719)
Utworzenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych	(73 600)	(2 783)
Utworzenie rezerw na świadczenia pracownicze	(17 228)	(1 914)
Utworzone rezerwy na odszkodowania - zmiana bazy	(180)	(876)
Utworzone rezerwy na ochronę środowiska - zmiana bazy	(974)	(2 539)
Utworzone rezerwy na zobowiązania - zmiana bazy	(8 941)	(3 321)
Utworzenie rezerwy na przewidywane straty - zmiana bazy	-	(90)
Koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych	(1 520)	(183)
Koszty likwidacji materiałów	(2 088)	(544)
Amortyzacja	(58)	(101)
Koszty związane z niewykorzystaniem majątku i zdolności produkcyjnych	(38 200)	(18 990)

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Koszty usunięcia skutków zdarzeń losowych	-	(2 003)
Wycena nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej	-	(1 040)
Spisane należności	(90)	(68)
Zapłacone kary i odszkodowania	(1 740)	(1 883)
Pozostałe	(22 855)	(10 668)
RAZEM	(174 261)	(56 525)

Łączna kwota nakładów na prace badawcze, ujętych jako koszt w okresie, gdyż nie spełniały kryteriów kapitalizacji, wyniosła 5 654 tys. zł (w porównywalnym okresie 6 434 tys. zł).

Szczegółowa informacja o istotnych odpisach aktualizujących

W związku z wstrzymaniem produkcji przez spółkę zależną CIECH Soda Romania S.A., będącym efektem zaprzestania dostaw pary technologicznej przez jej dostawcę, S.C. CET Govora S.A., Grupa CIECH dokonała oceny przesłanek wskazujących na utratę wartości aktywów w oparciu o możliwe scenariusze działania. Następstwem analizy było utworzenie odpisu aktualizującego wartość rzeczowych aktywów trwałych w łącznej wartości 73 486 tys. zł (z tego, w I półroczu 2019 roku utworzono odpis na kwotę 36 655 tys. zł). Decyzja o utworzeniu dodatkowego odpisu w II półroczu 2019 roku została podjęta w wyniku:

• 1. braku osiągnięcia porozumienia pomiędzy CIECH Soda Romania S.A., a jedynym dostawcą pary spółką S.C. CET Govora S.A. w Rumunii w upadłości układowej ("CET") co do poziomu ceny pary technologicznej, potwierdzonego pismem CET informującym o braku możliwości dostaw pary po cenie ustalonej w wypowiedzianej umowie (realizacja Scenariusza 2 opisanego w nocie 2.6. do Rozszerzonego skonsolidowanego raportu Grupy CIECH za I półrocze 2019 roku, opublikowanego w dniu 10 września 2019 roku),
• 1. analizy możliwych opcji dostaw pary z nowego źródła, których prawdopodobieństwo realizacji, na dzień podejmowania decyzji, oceniono jako niewystarczająco wysokie.

Wysokość odpisu aktualizującego wartość rzeczowych aktywów trwałych ustalono zgodnie z zapisami MSR 36 "Utrata wartości aktywów". Do ustalenia wartości poszczególnych grup środków trwałych przyjęto poniższe założenia:

• w przypadku gruntów przyjęto za cenę zbycia wartość z wycen rynkowych,
• w przypadku środków trwałych i środków trwałych w budowie, które potencjalnie mogą zostać wykorzystane w innych spółkach Grupy CIECH i tam relokowane - przyjęto wartość księgową,
• w przypadku środków transportu i innych środków trwałych przyjęto, że wartość księgowa odpowiada wartości rynkowej,
• w stosunku do pozostałych środków trwałych, nieujętych powyżej, za cenę zbycia przyjęto cenę złomu minus koszty demontażu.

Odpisowi podlegały budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej, urządzenia techniczne i maszyny, środki trwale w budowie.

Wartość odpisu aktualizującego (wpływ na wynik na działalności operacyjnej za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku ujęty jako pozostałe koszty operacyjne) w oparciu o powyższe założenia wyniosła 73 486 tys. zł.

Kwota odpisu została odpowiednio zaalokowana do wyników segmentów branżowych, w zakresie których CIECH Soda Romania S.A. prowadzi swoją działalność operacyjną. Wpływ na wyniki operacyjne poszczególnych segmentów wyniósł:

• 1. Segment sodowy: 70 986 tys. zł,
• 1. Segment krzemiany i szkło: 2 500 tys. zł.

Jednocześnie kontynuowane są analizy dotyczące możliwości pozyskania nowego źródła pary o racjonalnym koszcie oraz długoterminowej współpracy w zakresie dostaw pozostałych surowców niezbędnych do produkcji (gwarantujących przewidywalność kosztową w kolejnych latach). Wynik tych analiz może mieć wpływ na wysokość odpisów ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy CIECH za kolejne okresy sprawozdawcze.

3.5. PRZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE

Polityka rachunkowości oraz dokonane osądy i oszacowania

Przychody i koszty finansowe związane są z działalnością finansową prowadzoną w przedsiębiorstwie, m.in. sprzedaż/kupno papierów wartościowych, udziałów i akcji, zaciąganie kredytów i pożyczek, emisja dłużnych papierów wartościowych. Stąd najważniejsze pozycje działalności finansowej stanowią:

• ✓ odsetki płatne z tytułu zadłużenia ustalone w oparciu o efektywną stopę procentową,
• ✓ odsetki należne z tytułu zainwestowanych przez Grupę środków pieniężnych (od lokat i rachunków bankowych, udzielonych pożyczek, należności) - wykazuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat na zasadzie memoriałowej, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej,
• ✓ przychody z dywidend ujmuje się je w sprawozdaniu z zysków lub strat w momencie, kiedy Grupa nabywa prawa do jej otrzymania,
• ✓ odpisy aktualizujące wartość inwestycji,
• ✓ nadwyżka dodatnich lub ujemnych różnic kursowych,
• ✓ zyski/straty ze sprzedaży aktywów finansowych,
• ✓ nieefektywność rachunkowości zabezpieczeń.

PRZYCHODY FINANSOWE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Odsetki	1 441	6 852
Dywidendy i udziały w zyskach	136	379
Nadwyżka dodatnich różnic kursowych	-	6 241
Rozwiązanie odpisów aktualizujących	250	622
Przychody z likwidowanych spółek	-	72
Wycena bilansowa pochodnych instrumentów finansowych	-	112
Rozwiązanie rezerwy z tytułu zobowiązań finansowych - zmiana bazy	1 755	35
Zysk ze zbycia aktywów finansowych	-	2 758
Pozostałe	1 483	2 088
RAZEM	5 065	19 159

KOSZTY FINANSOWE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Odsetki razem	(53 379)	(69 632)
Nadwyżka ujemnych różnic kursowych	(788)	-
Utworzenie pozostałych odpisów aktualizujących	(139)	(3 497)
Prowizje z tytułu faktoringu	(2 808)	(4 032)
Prowizje i opłaty bankowe	(3 107)	(3 574)
Utworzone rezerwy	(2 415)	(1 347)
Zwiększenie rezerw z tytułu zmiany dyskonta	(18 575)	(6 016)
Koszty z tytułu dyskonta zobowiązań	(2 522)	(1 181)
Nieefektywna część rachunkowości zabezpieczeń	(440)	(2 132)
Pozostałe	(5 987)	(2 440)
RAZEM	(90 160)	(93 851)

3.6. SKŁADNIKI INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

Efekt podatkowy każdego ze składników innych całkowitych dochodów Grupy CIECH

	01.01.-31.12.2019		01.01.-31.12.2018
Efekt podatkowy każdego ze składników innych całkowitych dochodów	Przed podatkiem	Podatek	Po podatku	Przed podatkiem	Podatek	Po podatku
Różnice kursowe z przewalutowania spółek zagranicznych	(12 492)	(237)	(12 729)	8 808	945	9 753
Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych	(32 904)	3 381	(29 523)	(12 489)	3 174	(9 315)
Rezerwa z tytułu kosztów zabezpieczenia	4 409	-	4 409	615	-	615
Wycena rezerw aktuarialnych	(591)	112	(479)	(235)	43	(192)
Pozostałe składniki innych całkowitych dochodów	-	-	-	3	-	3
RAZEM	(41 578)	3 256	(38 322)	(3 298)	4 162	864

Korekty podatku dochodowego i korekty z przeniesienia w innych całkowitych dochodach

Pozostałe inne całkowite dochody brutto	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Różnice kursowe z przewalutowania spółek zagranicznych	(12 492)	8 808
wycena za okres bieżący	(12 492)	8 808
Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych	(32 904)	(12 489)
wycena do wartości godziwej w okresie	(13 241)	(7 971)
korekta reklasyfikacyjna do rachunku zysków i strat	(19 663)	(4 518)
Rezerwa z tytułu kosztów zabezpieczenia	4 409	615
wycena do wartości godziwej w okresie	4 409	615
korekta reklasyfikacyjna do rachunku zysków i strat	-	-
Wycena rezerw aktuarialnych	(591)	(235)
wycena za okres bieżący	(591)	(235)
Pozostałe składniki innych całkowitych dochodów	-	3
wycena za okres bieżący	-	3
Podatek dochodowy dotyczący innych całkowitych dochodów	3 256	4 162
naliczony za okres bieżący	(568)	3 322
korekta reklasyfikacyjna do rachunku zysków i strat	3 824	840
Inne całkowite dochody netto	(38 322)	864

4. PODATEK DOCHODOWY, AKTYWA I REZERWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO 4

4.1. PODSTAWOWE SKŁADNIKI OBCIĄŻENIA PODATKOWEGO

Polityka rachunkowości

Podatek bieżący

Zobowiązania i należności z tytułu bieżącego podatku za okres bieżący i okresy poprzednie wycenia się w wysokości kwot przewidywanej zapłaty na rzecz organów podatkowych (podlegających zwrotowi od organów podatkowych) z zastosowaniem stawek podatkowych i przepisów podatkowych, które prawnie lub faktycznie już obowiązywały na dzień sprawozdawczy.

Główne składniki obciążenia podatkowego przedstawiają się następująco:

PODSTAWOWE SKŁADNIKI OBCIĄŻENIA PODATKOWEGO (PRZYCHODU PODATKOWEGO)	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Podatek dochodowy bieżący	(55 391)	(132 550)
Podatek dochodowy za okres sprawozdawczy	(53 007)	(50 581)
Korekta podatku za lata poprzednie	(2 384)	(81 969)
Podatek odroczony	(11 718)	(59 971)
Powstanie / odwrócenie różnic przejściowych	(7 854)	(61 693)
Nierozpoznane aktywa z tytułu odroczonego podatku	(3 864)	1 722
PODATEK DOCHODOWY WYKAZANY W SPRAWOZDANIU Z ZYSKÓW LUB STRAT	(67 109)	(192 521)

Szczegółowy opis postępowań w zakresie rozliczeń podatkowych znajduje się w nocie 9.2 niniejszego sprawozdania.

PODATEK DOCHODOWY ROZPOZNANY W INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODACH	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Różnice kursowe z przewalutowania spółek zagranicznych	(237)	945
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych	3 381	3 174
Wycena rezerw aktuarialnych	112	43
RAZEM	3 256	4 162

4.2. EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA

Uzgodnienie podatku dochodowego liczonego od wyniku finansowego brutto przed opodatkowaniem według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej Grupy, za prezentowane w sprawozdaniu okresy, przedstawia się następująco:

EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zysk / (strata) przed opodatkowaniem	183 521	305 024
Podatek obliczony według obowiązującej stawki podatkowej	(34 869)	(57 955)
Różnica wynikająca z zastosowania stóp podatkowych obowiązujących w innych krajach	(8 683)	(3 749)
Niezrealizowany podatek u źródła	-	(58)
Efekt podatkowy przychodów korygujących zysk (stratę) przed opodatkowaniem (różnica trwała)	9 699	7 288
Efekt udziału w jednostkach wycenianych metodą praw własności	198	64
Efekt podatkowy kosztów korygujących zysk (stratę) przed opodatkowaniem (różnica trwała)	(27 392)	(24 663)
Korekta bieżącego podatku dochodowego za lata ubiegłe	(357)	(85 826)
Rozwiązanie aktywa z tytułu odroczonego podatku od strat podatkowych z lat ubiegłych	(3 843)	(32 063)
Specjalna strefa ekonomiczna	(2 505)	4 165

EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Ulgi podatkowe	488	187
Rozliczenie aktywa na podatek odroczony	(1 048)	(1 048)
Pozostałe	1 203	1 137
Podatek dochodowy wykazany w sprawozdaniu z zysków lub strat	(67 109)	(192 521)
EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA	36,6%	63,1%

4.3. ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY

Polityka rachunkowości

Podatek odroczony

Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, podatek odroczony jest obliczany w stosunku do różnic przejściowych występujących na dzień sprawozdawczy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.

Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:

• ✓ z wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów, bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• ✓ z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu, w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach.
• Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych ulg podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:
• ✓ z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• ✓ w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.

Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana na każdy dzień sprawozdawczy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Nieujęty składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega ponownej ocenie na każdy dzień sprawozdawczy i jest ujmowany do wysokości odzwierciedlającej prawdopodobieństwo osiągnięcia w przyszłości dochodów do opodatkowania, które pozwolą na odzyskanie tego składnika aktywów.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień sprawozdawczy lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na dzień sprawozdawczy.

Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujmowanych poza sprawozdanie z zysków lub strat jest ujmowany poza zyskiem lub stratą: w innych całkowitych dochodach, dotyczący pozycji ujętych w innych całkowitych dochodach lub bezpośrednio w kapitale własnym dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym.

Grupa kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do

przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.

Dokonane osądy i oszacowania

Podatek odroczony

Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane jest w oparciu o założenie, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Przy ustalaniu wysokości aktywa z tytułu odroczonego podatku spółki z Grupy CIECH opierają się na szacunkach związanych z terminem osiągania oraz wysokością przyszłych zysków podatkowych.

Odroczony podatek dochodowy wynika z następujących pozycji:

AKTYWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO ORAZ REZERWA NA PODATEK ODROCZONY		31.12.2019			31.12.2018
	Razem	Razem	Wartość	Razem	Razem	Wartość
	aktywa	rezerwa	netto	aktywa	rezerwa	netto
Rzeczowe aktywa trwałe	1 647	143 006	(141 359)	1 664	151 728	(150 064)
Wartości niematerialne	6 055	23 113	(17 058)	8 005	25 334	(17 329)
Prawo wieczystego użytkowania gruntów	-	4 933	(4 933)	-	5 003	(5 003)
Nieruchomości inwestycyjne	1 573	1 562	11	1 043	1 555	(512)
Aktywa finansowe	641	3 780	(3 139)	646	13 899	(13 253)
Zapasy	650	3 012	(2 362)	2 645	1 916	729
Należności handlowe i pozostałe	4 757	1 177	3 580	4 869	23 445	(18 576)
Rezerwy na świadczenia pracownicze	5 119	-	5 119	2 455	3	2 452
Pozostałe rezerwy	18 553	-	18 553	17 067	-	17 067
Straty podatkowe podlegające odliczeniu w przyszłych okresach	28 627	-	28 627	43 521	-	43 521
Różnice kursowe	2 620	289	2 331	2 492	281	2 211
Zobowiązania	30 907	-	30 907	52 921	62	52 859
Specjalna strefa ekonomiczna	109 870	-	109 870	131 278	-	131 278
Pozostałe	272	914	(642)	161	12 003	(11 842)
Zobowiązania z tytułu leasingu	31 495	-	31 495	-	-	-
Prawa do użytkowania składnika aktywów	-	31 427	(31 427)	-	-	-
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	105	-	105	103	-	103
Aktywa / rezerwa z tytułu podatku odroczonego	242 891	213 213	29 678	268 870	235 229	33 641
Kompensata aktywów/rezerw z tytułu podatku odroczonego	(154 799)	(154 799)	-	(160 401)	(160 401)	-
Nierozpoznana wartość aktywa na podatek odroczony	(44 461)	-	(44 461)	(40 597)	-	(40 597)
Aktywa / rezerwa z tytułu podatku odroczonego wykazane w bilansie	43 631	58 414	(14 783)	67 872	74 828	(6 956)

Grupa szacuje, że w terminie powyżej 12 miesięcy od okresu za jaki jest prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe nastąpi realizacja aktywa z tytułu podatku odroczonego w wysokości 164 737 tys. zł (kwota nie uwzględnia nierozpoznanej wartości aktywa na podatek odroczony). W tym samym okresie szacowana kwota realizacji rezerwy z tytułu podatku odroczonego wyniesie 188 662 tys. zł.

RAZEM	(503 986)	-	(503 986)	27 436	26 347	3 229	(446 393)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	103	-	103	2	-	-	105
Prawa do użytkowania składnika aktywów	-	(119 089)	(119 089)	(1 416)	-	-	(120 505)
Zobowiązania z tytułu leasingu	-	119 089	119 089	2 108	-	-	121 197
Pozostałe	(61 834)	-	(61 834)	57 859	-	-	(3 975)
Zobowiązania	213 504	-	213 504	(73 227)	-	29	140 306
Różnice kursowe	17 988	-	17 988	2 327	(1 685)	-	18 630
Straty podatkowe podlegające odliczeniu w przyszłych okresach	233 240	-	233 240	(82 567)	-	-	150 673
Pozostałe rezerwy	62 603	-	62 603	(3 172)	-	(515)	58 916
Rezerwy na świadczenia pracownicze	12 959	-	12 959	15 363	591	(370)	28 543
Należności handlowe i pozostałe	(53 772)	-	(53 772)	71 205	-	1 248	19 262
Zapasy	3 916	-	3 916	(16 269)	-	-	(12 353)
Aktywa finansowe	(135 667)	-	(135 667)	16 517	27 441	(5)	(91 714)
Należności długoterminowe	-	-	-	-	-	-	-
Nieruchomości inwestycyjne	8 309	-	8 309	1 291	-	-	9 600
Prawo wieczystego użytkowania gruntów	(26 332)	-	(26 332)	370	-	-	(25 962)
Wartości niematerialne	(81 416)	-	(81 416)	(289)	-	797	(80 908)
Rzeczowe aktywa trwałe	(697 587)	-	(697 587)	37 334	-	2 045	(658 208)
ZMIANA RÓŻNIC PRZEJŚCIOWYCH W OKRESIE	01.01.2019	Korekta bilansu otwarcia	Stan na początek okresu po korektach	Zmiana różnic przejściowych rozpoznana w sprawozdaniu z zysków lub strat	Zmiana różnic przejściowych rozpoznana w kapitale własnym	Różnice kursowe	31.12.2019

ZMIANA RÓŻNIC PRZEJŚCIOWYCH W OKRESIE	01.01.2018	Korekta bilansu otwarcia	Stan na początek okresu po korektach	Zmiana różnic przejściowych rozpoznana w sprawozdaniu z zysków lub strat	Zmiana różnic przejściowych rozpoznana w kapitale własnym	Różnice kursowe	Zmiana składu grupy	31.12.2018
Rzeczowe aktywa trwałe	(638 940)	-	(638 940)	(53 553)	-	(5 094)	-	(697 587)
Wartości niematerialne	39 239	-	39 239	(16 696)	-	(320)	(103 639)	(81 416)
Prawo wieczystego użytkowania gruntów	(26 703)	-	(26 703)	371	-	-	-	(26 332)
Nieruchomości inwestycyjne	13 629	-	13 629	(5 320)	-	-	-	8 309
Należności długoterminowe	-	625	625	(625)	-	-	-	-
Aktywa finansowe	(155 748)	-	(155 748)	39 012	(18 442)	(489)	-	(135 667)
Zapasy	322	-	322	3 594	-	-	-	3 916
Należności handlowe i pozostałe	(89 488)	5 143	(84 345)	32 054	-	(1 481)	-	(53 772)
Rezerwy na świadczenia pracownicze	13 837	-	13 837	(1 256)	236	142	-	12 959
Pozostałe rezerwy	63 892	-	63 892	(3 059)	-	1 770	-	62 603
Straty podatkowe podlegające odliczeniu w przyszłych okresach	447 860	-	447 860	(214 620)	-	-	-	233 240
Różnice kursowe	25 540	-	25 540	(10 379)	2 827	-	-	17 988
Zobowiązania	165 899	-	165 899	45 006	-	2 599	-	213 504
Pozostałe	11 068	-	11 068	(72 902)	-	-	-	(61 834)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	-	112	112	(9)	-	-	-	102
RAZEM	(129 593)	5 880	(123 713)	(258 382)	(15 379)	(2 873)	(103 639)	(503 986)

Powyższa tabela nie zawiera różnic przejściowych od aktywa na podatek odroczony z tytułu specjalnej strefy ekonomicznej, ponieważ zgodnie z zasadami wyżej wymieniona ulga jest odliczana od podatku, a nie od dochodu.

Wypłata przez Grupę CIECH dywidend na rzecz jej akcjonariuszy nie powoduje żadnych skutków w zakresie odroczonego podatku dochodowego.

Spółki Grupy CIECH, które utworzyły aktywo na podatek odroczony z tytułu straty podatkowej na podstawie budżetów podatkowych przewidują, że w okresie możliwym do wykorzystania straty wystąpi dochód podatkowy gwarantujący realizację aktywa z tytułu podatku odroczonego.

W sierpniu 2016 roku został spełniony warunek zatrudnienia zgodnie z Zezwoleniem Strefowym nr 126/PSSE z dnia 23 maja 2014 roku na prowadzenie działalności gospodarczej na obszarze Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Niniejszym CIECH Soda Polska S.A. spełniła wszystkie warunki Zezwolenia i z dniem 1 września 2016 roku rozpoczęła korzystanie ze zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu prowadzenia działalności w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. W związku z powyższym CIECH Soda Polska S.A. w 2016 roku rozpoznała aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie 95 422 tys. zł. W roku 2017 w wyniku uzyskania za pośrednictwem UOKiK wyjaśnień Komisji Europejskiej w zakresie definicji i wyliczenia wartości jednostkowego projektu inwestycyjnego zwiększyła się ustalona dla Spółki wartość dostępnej pomocy publicznej o wartość 44 911 tys. zł. Spółka ostrożnościowo przeprowadziła analizę możliwości wykorzystania dostępnej pomocy publicznej przeliczając wysokość zwolnienia zgodnie z przyjętą w tym zakresie metodologią i zdecydowała się rozpoznać w sprawozdaniu finansowym za 2017 rok kwotę 10 457 tys. zł, za 2018 rok dodatkową kwotę aktywa z tytułu podatku odroczonego z tytułu prowadzenia działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej o wartości 20 939 tys. zł. oraz nie ujmować aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego na kwotę 13 515 tys. zł. Na koniec 2018 roku, po uwzględnieniu aktualizacji, aktywo z tytułu prowadzenia działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej wynosiło 117 763 tys. zł. Na koniec 2019 roku aktywo netto (po uwzględnieniu dokonanego odpisu aktualizującego) z tytułu prowadzenia działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej wynosi 93 850 tys. zł.

W świetle obowiązujących od 15 lipca 2016 roku postanowień Ogólnej Klauzuli Zapobiegającej Nadużyciom ("GAAR"), która ma zapobiegać powstawaniu i wykorzystywaniu sztucznych struktur prawnych tworzonych w celu uniknięcia zapłaty podatku w Polsce, Zarząd CIECH S.A. rozważył wpływ transakcji, które mogłyby być potencjalnie objęte przepisami GAAR, na podatek odroczony, wartość podatkową aktywów oraz rezerwy na ryzyko podatkowe. W ocenie Zarządu przeprowadzona analiza nie wykazała konieczności dokonania korekty wykazanych pozycji bieżącego i odroczonego podatku dochodowego, niemniej jednak w ocenie Zarządu, w przypadku przepisów GAAR występuje nieodłączna niepewność, że władze skarbowe dokonają innej interpretacji tych przepisów, będą zmieniały swoje podejście co do ich interpretacji lub same przepisy ulegną zmianie, co może wpłynąć na możliwość realizacji aktywów z tytułu podatku odroczonego w przyszłych okresach oraz ewentualną zapłatę dodatkowego podatku za okresy przeszłe.

5. NOTY OBJAŚNIAJĄCE POZYCJE AKTYWÓW W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

5.1. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Polityka rachunkowości

5

Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych

Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia/ kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania.

Składniki rzeczowych aktywów trwałych użytkowane na podstawie umów leasingu

Od 1 stycznia 2019 roku wartość rzeczowych aktywów trwałych użytkowanych na podstawie umów leasingu wykazywana jest w bilansie jako składnik prawa do użytkowania składników aktywów.

Późniejsze wydatki

Aktywowaniu podlegają poniesione w późniejszym okresie koszty mające na celu wymianę ujmowanych odrębnie części składnika rzeczowych aktywów trwałych. Inne koszty są kapitalizowane jedynie, gdy można je wiarygodnie zmierzyć i zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem majątku rzeczowego. Pozostałe wydatki są rozpoznawane na bieżąco w sprawozdaniu z zysków lub strat jako koszty.

Odrębna część rzeczowego aktywa trwałego, która wymaga wymiany w regularnych odstępach czasu, jest amortyzowana zgodnie z jej ekonomicznym okresem użytkowania.

Grupa zwiększa wartość rzeczowych aktywów trwałych o wartość nakładów poniesionych podczas regularnych remontów generalnych, które są niezbędne do dalszego funkcjonowania środka trwałego. Nakłady te traktuje się jako oddzielny składnik rzeczowych aktywów trwałych i amortyzuje przez oczekiwany okres do następnego planowanego remontu generalnego. W momencie kapitalizacji nowych kosztów remontów generalnych nieumorzona wartość poprzednich remontów zostaje spisana w ciężar kosztów operacyjnych.

W momencie nabycia lub wytworzenia składników rzeczowych aktywów trwałych Grupa wyodrębnia z ceny nabycia lub kosztu wytworzenia wartość równą nakładom koniecznym do poniesienia podczas następnego remontu generalnego, który dotyczy danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i amortyzuje ją przez oczekiwany okres pozostały do następnego planowanego remontu generalnego.

Amortyzacja

Składniki rzeczowego majątku trwałego, względnie ich istotne i odrębne części składowe amortyzowane są metodą liniową przez okres ekonomicznej użyteczności. Grunty nie są amortyzowane. Grupa zakłada poniższe okresy ekonomicznej użyteczności dla niżej wymienionych kategorii środków trwałych:

Budynki	20-50 lat
Urządzenia techniczne i maszyny	2-20 lat
Środki transportu	2-20 lat
Pozostałe	1-15 lat

Koszty finansowania zewnętrznego

W przypadku dostosowywanych składników aktywów, koszty finansowania zewnętrznego których można byłoby uniknąć, gdyby jednostka nie ponosiła wydatków związanych z nabyciem, budową lub dostosowaniem danego składnika aktywów, aktywuje się jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, która może być aktywowana, określa się jako odpowiednią wartość odsetek od kredytów, kosztów aranżacji finansowania oraz różnic kursowych od kredytów walutowych w stopniu, w jakim uznawane są za korektę kosztów odsetek.

Dokonane osądy i oszacowania

Stawki amortyzacyjne. Ustalane są na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego i podlegają corocznej weryfikacji. Wszelkie, wynikające z przeprowadzonej weryfikacji zmiany ujmuje się jako zmianę wielkości szacunkowych, czyli prospektywnie.

Odpisy aktualizujące wartość aktywów niefinansowych – szczegółowe zasady dotyczące szacowania odpisów zostały opisane w zasadach rachunkowości w nocie 3.4.

01.01.-31.12.2019	Grunty	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	Urządzenia techniczne i maszyny	Środki transportu	Inne środki trwałe	Rzeczowe aktywa trwałe w budowie	RAZEM
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na początek	82 164	1 258 088	3 131 875	115 384	53 975	400 455	5 041 941
okresu
Nabycie	3 352	762	10 592	3 533	2 918	526 481	547 638
Reklasyfikacje	-	29 523	38 666	(34 766)	5 032	(134 449)	(95 994)
Aktywowane koszty finansowania zewnętrznego	-	-	-	-	-	10 376	10 376
Różnice kursowe	(1 198)	(4 626)	(15 538)	(600)	(228)	(5 464)	(27 654)
Sprzedaż	(499)	-	(311)	(1 702)	(132)	(96 211)	(98 855)
Likwidacja	-	(303)	(14 720)	(2 222)	(431)	-	(17 676)
Pozostałe	7	(2 305)	(3 054)	-	-	(38)	(5 390)
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	83 826	1 281 139	3 147 510	79 627	61 134	701 150	5 354 386
Umorzenie na początek okresu	(11 317)	(537 705)	(1 530 907)	(65 735)	(35 688)	-	(2 181 352)
Umorzenie za okres	109	(59 055)	(148 640)	5 452	(4 778)	-	(206 912)
Roczny odpis amortyzacyjny	-	(63 847)	(193 477)	(4 977)	(5 957)	-	(268 258)
Sprzedaż	-	-	220	1 685	38	-	1 943
Likwidacja	-	265	14 416	836	428	-	15 945
Różnice kursowe	109	2 218	9 942	394	170	-	12 833
Reklasyfikacje	-	-	17 198	7 514	516	-	25 228
Pozostałe	-	2 309	3 061	-	27	-	5 397
Umorzenie na koniec okresu	(11 208)
		(596 760)	(1 679 547)	(60 283)	(40 466)	-	(2 388 264)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na początek okresu	-	(1 395)	(810)	-	98	(1 283)	(3 390)
Utworzenie	-	(41 261)	(14 778)	-	-	(17 447)	(73 486)
Różnice kursowe	-	731	278	-	(3)	293	1 299
Pozostałe	-	634	-	-	-	28	662
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na koniec okresu	-	(41 291)	(15 310)	-	95	(18 409)	(74 915)
Wartość netto rzeczowych aktywów trwałych na początek okresu	70 847	718 988	1 600 158	49 649	18 385	399 172	2 857 199

01.01.-31.12.2018	Grunty	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	Urządzenia techniczne i maszyny	Środki transportu	Inne środki trwałe	Rzeczowe aktywa trwałe w budowie	RAZEM
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na początek okresu	79 737	1 154 203	2 919 663	107 552	46 055	342 673	4 649 883
Nabycie	-	18 268	25 260	8 526	3 966	379 217	435 237
Reklasyfikacje	-	82 706	184 243	(898)	5 260	(326 820)	(55 509)
Aktywowane koszty finansowania zewnętrznego	-	-	-	-	-	5 884	5 884
Różnice kursowe	2 427	7 273	28 758	557	345	4 366	43 726
Sprzedaż	-	(2 585)	(1 798)	(238)	(6)	-	(4 627)
Likwidacja	-	(2 671)	(14 395)	(455)	(1 679)	(4 865)	(24 065)
Zmiana struktury Grupy	-	-	323	340	34	-	697
Pozostałe	-	894	(10 179)	-	-	-	(9 285)
Wartość brutto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	82 164	1 258 088	3 131 875	115 384	53 975	400 455	5 041 941
Umorzenie na początek okresu	(10 977)	(480 434)	(1 348 495)	(59 136)	(31 608)	-	(1 930 650)
Umorzenie za okres	(340)	(57 271)	(182 412)	(6 599)	(4 080)	-	(250 702)
Roczny odpis amortyzacyjny	-	(57 348)	(195 572)	(7 350)	(5 510)	-	(265 780)
Sprzedaż	-	1 377	1 794	209	6	-	3 386
Likwidacja	-	2 322	13 999	433	1 649	-	18 403
Zmiana struktury Grupy	-	-	(228)	(95)	(34)	-	(357)
Różnice kursowe	(340)	(3 710)	(15 013)	(335)	(274)	-	(19 672)
Reklasyfikacje	-	-	(539)	539	-	-	-
Pozostałe	-	88	13 147	-	83	-	13 318
Umorzenie na koniec okresu	(11 317)	(537 705)	(1 530 907)	(65 735)	(35 688)	-	(2 181 352)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na początek okresu	-	(1 744)	(787)	(1)	95	(4 544)	(6 981)
Utworzenie	-	(179)	-	-	-	(1 263)	(1 442)
Odwrócenie	-	580	-	-	-	-	580
Likwidacja	-	-	-	-	-	4 524	4 524
Różnice kursowe	-	(52)	(23)	1	3	-	(71)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na koniec okresu	-	(1 395)	(810)	-	98	(1 283)	(3 390)
Wartość netto rzeczowych aktywów trwałych na początek okresu	68 760	672 025	1 570 381	48 415	14 542	338 129	2 712 252
Wartość netto rzeczowych aktywów trwałych na koniec okresu	70 847	718 988	1 600 158	49 649	18 385	399 172	2 857 199

W 2019 roku stopa kapitalizacji zastosowana do określenia kwoty kosztów finansowania zewnętrznego podlegających kapitalizacji wyniosła około 6%, a w 2018 roku około 4%.

W 2019 roku w CIECH Soda Romania S.A. w związku z wstrzymaniem produkcji, będącej skutkiem przerwania dostaw pary technologicznej, utworzono odpis aktualizujący wartość środków trwałych, szczegóły zostały opisane w nocie 3.4 niniejszego sprawozdania. W okresie porównywalnym nie wystąpiły istotne odpisy aktualizujące wartość rzeczowych aktywów trwałych.

Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych została ujęta w poniższych pozycjach skonsolidowanego sprawozdania z zysków lub strat:

ODPISY AMORTYZACYJNE RZECZOWYCH AKTYWÓW TRWAŁYCH	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Koszt własny sprzedaży	(259 488)	(257 364)
Koszty sprzedaży	(161)	-
Koszty ogólnego zarządu	(8 551)	(8 315)
Pozostałe koszty operacyjne	(58)	(101)
RAZEM	(268 258)	(265 780)

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE BILANSOWE (STRUKTURA WŁASNOŚCIOWA)	31.12.2019	31.12.2018
Własne	2 891 207	2 812 902
Leasing finansowy	-	44 297
RAZEM	2 891 207	2 857 199

Od 1 stycznia 2019 roku wartość środków trwałych podlegających wycenie wg MSSF 16 Leasing wykazywana jest w bilansie jako składnik praw do użytkowania składników aktywów.

W prezentowanym okresie Grupa CIECH otrzymała odszkodowania od osób trzecich z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych w kwocie 2 039 tys. zł (w porównywalnym okresie 1 421 tys. zł).

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wszystkie aktywa rzeczowe w CIECH S.A. stanowiły zabezpieczenie zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętego kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów overdraft.

Kwota przyszłych zobowiązań wynikających z zawartych umów dotyczących nabycia składników rzeczowych aktywów trwałych wyniosła w 2019 roku 153 731 tys. zł (w okresie porównywalnym 76 173 tys. zł).

5.2. PRAWA DO UŻYTKOWANIA SKŁADNIKA AKTYWÓW

Polityka rachunkowości

Początkowa wycena prawa do użytkowania składnika aktywów

Na dzień rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej prawo do korzystania ze składnika aktywów według kosztu, który obejmuje:

• a) kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• b) wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• c) wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę, oraz
• d) szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Późniejsza wycena prawa do użytkowania składnika aktywów

Po początkowym ujęciu Grupa wycenia prawo do użytkowania składnika aktywów według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości, oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

W przypadku inwestycji w obce środki trwałe raz poniesione nakłady na nabycie czy wytworzenie tych składników nie powodują konieczności ponoszenia opłat w przyszłości, a więc nie spełniają definicji leasingu. Ujmowanie tych nakładów reguluje MSR 16.

Jeżeli w ramach leasingu przeniesione zostanie prawo własności do bazowego składnika aktywów na rzecz Grupy pod koniec okresu leasingu lub jeżeli koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania uwzględnia to, że Grupa skorzysta z opcji kupna, Grupa dokonuje amortyzacji prawa do użytkowania składnika aktywów, począwszy od daty rozpoczęcia aż do końca okresu użytkowania bazowego składnika aktywów. W przeciwnym razie Grupa dokonuje amortyzacji składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania od daty rozpoczęcia leasingu aż do końca okresu użytkowania tego składnika lub do końca okresu leasingu, w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza.

Grupa stosuje MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu określenia, czy prawo do użytkowania składnika aktywów utraciło wartość oraz w celu ujęcia jakiejkolwiek zidentyfikowanej straty z tytułu utraty wartości.

Szczegółowa informacja dotycząca wdrożenia MSSF 16 Leasing została zaprezentowana w nocie 1.5.1.

Zmiany wartości bilansowej praw do użytkowania składnika aktywów w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku przedstawia się następująco:

Wartość netto praw do użytkowania składników aktywów na koniec okresu	61 481	44 660	13 851	74 346	454	-	194 792
Wartość netto praw do użytkowania składników aktywów na początek okresu	-	-	-	-	-	-	-
Umorzenie na koniec okresu	(10 728)	(3 816)	(19 778)	(23 049)	(949)	-	(58 320)
Pozostałe	-	5	181	28	4	-	218
Reklasyfikacje	(9 603)	-	(17 198)	(7 514)	(516)	-	(34 831)
Umorzenie za okres	(1 125)	(3 821)	(2 761)	(15 563)	(437)	-	(23 707)
Umorzenie na początek okresu	-	-	-	-	-	-	-
Wartość brutto na koniec okresu	72 209	48 476	33 629	97 395	1 403	-	253 112
Pozostałe	(12)	-	-	359	-	-	347
Różnice kursowe	(45)	(190)	(306)	(23)	(16)	-	(580)
Zamknięcie umowy	-	-	-	(55)	-	-	(55)
Nowe umowy leasingowe	98	344	1 977	16 118	-	-	18 537
Modyfikacje umów leasingowych	-	1 290	-	398	-	-	1 688
Reklasyfikacje	39 249	-	31 958	42 024	855	-	114 086
Wartość brutto praw do użytkowania składników aktywów na początek okresu po korektach	32 919	47 032	-	38 574	564	-	119 089
Korekta bilansu otwarcia	32 919	47 032	-	38 574	564	-	119 089
Wartość brutto praw do użytkowania składników aktywów na początek okresu	-	-	-	-	-	-	-
01.01.-31.12.2019	Grunty	Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej	Urządzenia techniczne i maszyny	Środki transportu	Inne środki trwałe	Rzeczowe aktywa trwałe w budowie	RAZEM

W 2019 roku w Grupie CIECH przyjęto do stosowania MSSF 16 "Leasing". W ramach tego standardu zidentyfikowano w Grupie jako przedmiot umów leasingowych m.in. umowy najmu i dzierżawy, leasing samochodów osobowych, prawo wieczystego użytkowania gruntów.

CIECH S.A. jest dzierżawcą powierzchni biurowej i magazynowej, gdzie największą pozycję (około 2 tys. m² ) stanowi biuro w Warszawie przy ul. Wspólnej, gdzie znajduje się siedziba Spółki. Umowa zawarta jest na okres do 2028 roku. CIECH S.A. posiada również w leasingu samochody osobowe. Wartość samochodów obejmuje przybliżoną wartość godziwą przedmiotu leasingu ustaloną jako wartość początkową pomniejszoną o roczną stawkę amortyzacyjną dla danej grupy środków trwałych.

Wybrane umowy są denominowane w walutach obcych oraz są indeksowane wskaźnikami cen. Dla wybranych umów istnieje możliwość przedłużenia umowy. Dodatkowe informacje dotyczące praw do użytkowania składnika aktywów znajdują się w nocie 1.5.1 niniejszego sprawozdania.

5.3. PRAWO WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA GRUNTÓW

Polityka rachunkowości

Prawa wieczystego użytkowania gruntów nabyte oraz otrzymane na podstawie decyzji administracyjnej traktowane są jako leasing. Do ustalenia wartości aktywów oraz zobowiązań związanych z prawami wieczystego użytkowania gruntów stosuje się MSSF 16 Leasing.

Od 1 stycznia 2019 roku wartość praw wieczystego użytkowania wykazywana jest w bilansie jako składnik praw do użytkowania składników aktywów.

Poniższa tabela przedstawia wartość prawa wieczystego użytkowania gruntu uzyskanego przez Grupę CIECH odpłatnie w 2018 roku. Od 1 stycznia 2019 roku wartość praw wieczystego użytkowania wykazywana jest w bilansie jako składnik praw do użytkowania składników aktywów.

PRAWO WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA GRUNTÓW	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Wartość brutto na początek okresu	39 250	39 250
Reklasyfikacja do praw do użytkowania składnika aktywów	(39 250)	-
Wartość brutto na koniec okresu	-	39 250
Amortyzacja na początek okresu	(9 604)	(9 181)
Amortyzacja za okres	-	(423)
Reklasyfikacja do praw do użytkowania składnika aktywów	9 604	-
Amortyzacja na koniec okresu	-	(9 604)
Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu	-	-
Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu	-	-
Wartość netto na początek okresu	29 646	30 069
Wartość netto na koniec okresu	-	29 646

5.4. WARTOŚCI NIEMATERIALNE

Polityka rachunkowości

Wartość firmy

Wartość firmy powstaje w momencie połączenia oddzielnych jednostek lub działalności w jedną jednostkę sporządzającą sprawozdania finansowe. W szczególności ma to miejsce w przypadku nabycia udziałów w jednostkach zależnych, stowarzyszonych lub współzależnych. Wszelkie łączenia jednostek niepowiązanych są ujmowane metodą nabycia.

Na dzień przejęcia, jednostka przejmująca ujmuje wartość firmy wycenioną jako różnica między łączną wartością:

• ✓ wartości godziwej na dzień przejęcia przekazanej zapłaty,
• ✓ wartości udziałów niekontrolujących wycenionych w wartości godziwej lub w wartości ich proporcjonalnego udziału w aktywach netto jednostki przejmowanej,
• ✓ w przypadku połączenia jednostek realizowanych etapami, wartości godziwej uprzednio posiadanych udziałów jednostki przejmującej w jednostce przejmowanej na dzień przejęcia,

a wartością netto ustalonej na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań wycenionych do wartości godziwej.

Niekiedy Grupa dokonuje okazyjnego nabycia. Jest to połączenie jednostek, w ramach którego kwota netto ustalonej na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań wycenionych do wartości godziwej przewyższa łączną wartość wartości godziwej na dzień przejęcia przekazanej zapłaty, wartości udziałów niekontrolujących wycenionych w wartości godziwej lub w wartości ich proporcjonalnego udziału w aktywach netto jednostki przejmowanej, i w przypadku połączenia jednostek realizowanego etapami, wartości godziwej uprzednio posiadanych udziałów jednostki przejmującej w jednostce przejmowanej na dzień przejęcia. W tej sytuacji należy ponownie ocenić, czy prawidłowo zostały zidentyfikowane i wycenione nabyte aktywa i przejęte zobowiązania, udziały niekontrolujące, przekazana zapłata, a w przypadku połączenia kilkuetapowego należący uprzednio do jednostki przejmującej udział kapitałowy w jednostce przejmowanej. Celem takiego przeglądu jest zapewnienie, że wycena odpowiednio odzwierciedla wszystkie informacje dostępne na dzień przejęcia. Jeżeli pomimo ponownej wyceny wyżej opisana nadwyżka nadal pozostaje, wówczas jednostka przejmująca ujmuje powstały zysk z tytułu okazyjnego nabycia w sprawozdaniu z zysków lub strat na dzień przejęcia (jako pozostałe przychody operacyjne).

Na dzień przejęcia nabyta wartość firmy jest alokowana do każdego z ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które mogą skorzystać z synergii połączenia. Każdy ośrodek, lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• ✓ odpowiada najniższemu poziomowi w Grupie, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze,
• ✓ nie jest większy niż jeden segment operacyjny określony zgodnie z MSSF 8 "Segmenty operacyjne".

Wartość firmy jako aktywo o nieograniczonym okresie użytkowania podlega corocznym testom na utratę wartości. Wartość firmy testuje się co najmniej na poziomie segmentu.

Wartość firmy dotycząca podmiotów stowarzyszonych ujęta jest w wartości bilansowej tych podmiotów wykazywanej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy. W związku z powyższym analiza utraty wartości dokonywana jest łącznie dla udziałów w jednostkach stowarzyszonych oraz związanej z nimi wartości firmy.

Pozostałe wartości niematerialne

Pozostałe wartości niematerialne nabyte przez Grupę wykazywane są w oparciu o ich cenę nabycia, pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości. Wydatki poniesione na wewnętrznie wytworzoną wartość firmy lub marki handlowe rozpoznawane są w sprawozdaniu z zysków lub strat w momencie ich poniesienia.

Koszty związane z rejestracją substancji w systemie REACH, takie jak m.in.: udział w badaniach, usługi konsultacyjne związane bezpośrednio z konkretną rejestracją, koszty przygotowania dokumentacji rejestracyjnej i Raportów Bezpieczeństwa Chemicznego, opłaty rejestracyjne, autoryzacja – podlegają aktywowaniu jako nakłady na wartości niematerialne.

Późniejsze wydatki

Późniejsze wydatki na składniki istniejących wartości niematerialnych podlegają kapitalizacji tylko wtedy, gdy zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne związane z danym składnikiem. Pozostałe nakłady są ujmowane bezpośrednio w sprawozdaniu z zysków lub strat jako koszty.

Amortyzacja

Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową przez okres ich ekonomicznej użyteczności. Grupa zakłada poniższe okresy ekonomicznej użyteczności dla poszczególnych kategorii wartości niematerialnych:

Koszty rozwoju	2-5 lat
Patenty oraz licencje	2-10 lat
Pozostałe	2-12 lat

Okres amortyzacji oraz wartość końcowa podlegają weryfikacji na każdy dzień sprawozdawczy. Wszelkie, wynikające z przeprowadzonej weryfikacji zmiany ujmuje się jako zmianę wielkości szacunkowych, czyli prospektywnie.

Amortyzację wartości niematerialnych związaną z nakładami poniesionymi na rejestrację w systemie REACH należy rozpocząć w miesiącu następującym po miesiącu dokonania rejestracji właściwej danej substancji. Okres amortyzacji wynosi 12 lat. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w ciężar kosztu własnego sprzedaży.

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Prace badawcze są nowatorskim i zaplanowanym poszukiwaniem rozwiązań podjętym z zamiarem zdobycia i przyswojenia nowej wiedzy naukowej i technicznej. Natomiast przez prace rozwojowe rozumie się praktyczne zastosowanie odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub ich zastosowaniem.

Wszelkie koszty poniesione na etapie prac badawczych są odnoszone w ciężar sprawozdania z zysków lub strat okresu, w którym zostały poniesione. Jeśli dokonanie podziału procesu powstawania składnika aktywów na etap prac badawczych oraz etap prac rozwojowych nie jest możliwe, to Grupa traktuje nakłady na przedsięwzięcie prowadzące do wytworzenia składnika wartości niematerialnych, tak jakby zostały poniesione wyłącznie na etapie prac badawczych.

Składnik wartości niematerialnych powstały w wyniku prac rozwojowych powinien być ujęty wtedy i tylko wtedy, gdy Grupa jest w stanie udowodnić:

• ✓ możliwość ukończenia składnika wartości niematerialnych tak, aby nadawał się do użytkowania lub sprzedaży (ocena z technicznego punktu widzenia),
• ✓ zamiar ukończenia składnika oraz jego użytkowania lub sprzedaży,
• ✓ zdolność do użytkowania lub sprzedaży składnika,
• ✓ sposób, w jaki składnik będzie wytwarzał prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne (m.in. Grupa powinna udowodnić istnienie rynku na produkty powstające dzięki składnikowi lub na sam składnik, lub - jeśli składnik ma być użytkowany przez Grupę - użyteczność składnika wartości niematerialnych),
• ✓ dostępność stosownych środków technicznych, finansowych i innych, które mają służyć ukończeniu prac rozwojowych oraz użytkowaniu lub sprzedaży składnika oraz
• ✓ możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować temu składnikowi.

Nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym wytworzonych we własnym zakresie znaków firmowych, tytułów czasopism, tytułów wydawniczych, wykazów odbiorców i innych pozycji o podobnym charakterze.

Okres dokonywania odpisów od aktywowanych kosztów prac rozwojowych powinien odzwierciedlać okres ich ekonomicznej użyteczności.

Dokonane osądy i oszacowania

Stawki amortyzacyjne. Ustalane są na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników wartości niematerialnych i podlegają corocznej weryfikacji. Wszelkie, wynikające z przeprowadzonej weryfikacji zmiany ujmuje się jako zmianę wielkości szacunkowych, czyli prospektywnie.

Odpisy aktualizujące wartość aktywów niefinansowych – szczegółowe zasady dotyczące szacowania odpisów zostały opisane w zasadach rachunkowości w nocie 3.4.

01.01.-31.12.2019	Koszty zakończonych prac rozwojowych	Wartość firmy	Nabyte koncesje, patenty, licencje itp.	Wartości niematerialne w trakcie realizacji	Inne wartości niematerialne	RAZEM
Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu	20 733	555 096	232 004	141 010	127 742	1 076 585
Nabycie	-	-	615	32 038	31 824	64 477
Nakłady inwestycyjne	-	-	-	58 326	-	58 326
Reklasyfikacje	9 000	-	36 795	(90 322)	12 489	(32 038)
Różnice kursowe	-	(6 917)	(1 292)	(26)	(1 203)	(9 438)
Likwidacja	-	-	(21)	-	(15 579)	(15 600)
Umorzenie praw do emisji CO2	-	-	-	-	(25 191)	(25 191)
Zmiana struktury Grupy	-	16	-	-	-	16
Pozostałe	-	-	-	(813)	44	(769)
Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu	29 733	548 195	268 101	140 213	130 126	1 116 368
Umorzenie na początek okresu	(16 012)	-	(94 496)	-	(47 703)	(158 211)
Roczny odpis amortyzacyjny	(2 061)	-	(13 178)	-	(3 254)	(18 493)
Różnice kursowe	-	-	188	-	460	648
Likwidacja	-	-	21	-	-	21
Umorzenie na koniec okresu	(18 073)	-	(107 465)	-	(50 497)	(176 035)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na początek okresu	-	(414 383)	(3 253)	(1 216)	(41 364)	(460 216)
Utworzenie	-	-	(5)	(50)	(59)	(114)
Odwrócenie	-	-	-	338	-	338
Różnice kursowe	-	5 733	-	-	398	6 131
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na koniec okresu	-	(408 650)	(3 258)	(928)	(41 025)	(453 861)
Wartość netto wartości niematerialnych na początek okresu	4 721	140 713	134 255	139 794	38 675	458 158
Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu	11 660	139 545	157 378	139 285	38 604	486 472

01.01.-31.12.2018	Koszty zakończonych prac rozwojowych	Wartość firmy	Nabyte koncesje, patenty, licencje itp.	Wartości niematerialne w trakcie realizacji	Inne wartości niematerialne	RAZEM
Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu	19 668	463 789	98 770	71 467	108 183	761 877
Nabycie	-	-	1 919	2 453	534	4 906
Nakłady inwestycyjne	-	-	-	127 905	-	127 905
Reklasyfikacje	1 065	-	3 928	(61 383)	50 271	(6 119)
Różnice kursowe	-	13 337	(22)	20	2 899	16 234
Likwidacja	-	-	(736)	-	(254)	(990)
Umorzenie praw do emisji CO2	-	-	-	-	(35 638)	(35 638)
Zmiana struktury Grupy	-	77 970	128 145	-	1 747	207 862
Pozostałe	-	-	-	548	-	548
Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu	20 733	555 096	232 004	141 010	127 742	1 076 585
Umorzenie na początek okresu	(14 942)	-	(87 451)	-	(43 935)	(146 328)
Roczny odpis amortyzacyjny	(1 419)	-	(7 207)	-	(2 661)	(11 287)
Różnice kursowe	-	-	(98)	-	(1 277)	(1 375)
Zmiana struktury Grupy	-	-	(120)	-	-	(120)
Likwidacja	-	-	729	-	170	899
Pozostałe	349	-	(349)	-	-	-
Umorzenie na koniec okresu	(16 012)	-	(94 496)	-	(47 703)	(158 211)

01.01.-31.12.2018	Koszty zakończonych prac rozwojowych	Wartość firmy	Nabyte koncesje, patenty, licencje itp.	Wartości niematerialne w trakcie realizacji	Inne wartości niematerialne	RAZEM
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na początek okresu	-	(402 416)	(3 253)	-	(40 122)	(445 791)
Utworzenie	-	-	-	(1 216)	-	(1 216)
Różnice kursowe	-	(11 967)	-	-	(1 242)	(13 209)
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości na koniec okresu	-	(414 383)	(3 253)	(1 216)	(41 364)	(460 216)
Wartość netto wartości niematerialnych na początek okresu	4 726	61 373	8 066	71 467	24 126	169 758
Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu	4 721	140 713	134 255	139 794	38 675	458 158

Istotny wzrost wartości niematerialnych w 2019 roku jest związany z wdrożeniem systemu księgowego SAP w Grupie CIECH. Łączny wzrost wartości niematerialnych z tego tytułu to 36 154 tys. zł.

W związku z nabyciem w 2018 roku spółki Proplan Plant Protection Company, S.L. nastąpił istotny wzrost wartości niematerialnych w związku z wyceną do wartości godziwej nabytych aktywów, w tym głównie rejestracji środków ochrony roślin. Proplan posiada portfel ponad 120 rejestracji produktowych i istotne aktywa w obszarze własności intelektualnej. Łączny wzrost wartości niematerialnych z tego tytułu to ok. 129 mln zł. Ponadto, w wyniku tej transakcji powstała wartość firmy, szerzej opisana w punkcie 5.5 niniejszego sprawozdania.

Pozostałe wartości niematerialne będące w posiadaniu Grupy CIECH to głównie systemy informatyczne, licencje i patenty, pozostałe oprogramowanie komputerowe, wytworzone we własnym zakresie prace rozwojowe oraz inne wartości niematerialne. Wszystkie pozycje wartości niematerialnych są własnością Grupy CIECH.

Amortyzacja wartości niematerialnych została ujęta w poniższych pozycjach skonsolidowanego sprawozdania z zysków lub strat:

ODPISY AMORTYZACYJNE WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Koszt własny sprzedaży	(13 516)	(2 027)
Koszty sprzedaży	(3 095)	(7 633)
Koszty ogólnego zarządu	(1 882)	(1 627)
RAZEM	(18 493)	(11 287)

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wszystkie wartości niematerialne w CIECH S.A. stanowiły zabezpieczenie zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętego kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów overdraft.

Wzrost nakładów inwestycyjnych w 2019 roku wynika przede wszystkim z nakładów związanych z wdrożeniem systemu SAP.

W bieżącym okresie zmiany szacunków księgowych nie wywierały istotnego wpływu oraz nie oczekuje się, że będą wywierały taki wpływ w przyszłych okresach.

Kwota przyszłych zobowiązań na dzień 31 grudnia 2019 roku wynikających z zawartych umów dotyczących nabycia składników wartości niematerialnych wyniosła 3 221 tys. zł (w okresie porównywalnym 220 tys. zł).

Grupa CIECH nie posiada, za wyjątkiem wartości firmy, innych składników wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania. Dodatkowe informacje o wartości firmy zostały przedstawione w nocie 5.5.

Prace rozwojowe

Prace rozwojowe prowadzone przez Grupę CIECH ukierunkowane są na wzrost potencjału ekonomicznego, głównie dotyczą modernizacji procesów technologicznych, obniżenia kosztów wytworzenia produktów czy optymalizacji parametrów techniczno-technologicznych. Grupa kontynuuje rozwój obszaru R&D, który stanowi wsparcie w zakresie rozwoju produktów będących odpowiedzią na rosnące potrzeby rynku.

Wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Wartość brutto na początek okresu	106 147	59 882
Poniesione nakłady	29 549	46 265
Wartość brutto na koniec okresu	135 696	106 147
Umorzenie - wartość na początek okresu	14 459	13 011
Umorzenie za okres	2 032	1 448
Umorzenie na koniec okresu	16 491	14 459
Wartość netto koniec okresu	119 205	91 688

5.5. BADANIE UTRATY WARTOŚCI W ODNIESIENIU DO WARTOŚCI FIRMY

Podczas sporządzania sprawozdania skonsolidowanego Grupy CIECH poddano testowi na utratę wartości ujęte w sprawozdaniu skonsolidowanym wartości firmy dotyczące spółki zależnej CIECH Sarzyna S.A. i niemieckiej Grupy SDC, jak również nabytych w 2018 roku: hiszpańskiej spółki Proplan Plant Protection Company, S.L. oraz spółki Smart Fluid Sp. z o.o. Wartość odzyskiwalną oszacowano na podstawie wartości użytkowej. Wartość użytkowa została wyliczona na podstawie sporządzonych przez Grupę planów pięcioletnich. W przypadku każdego z wyżej wymienionych podmiotów, w 2019 roku utrata wartości firmy nie wystąpiła.

Dla przeprowadzonych testów na utratę wartości przyjęto następujące założenia:

• średnioważony koszt kapitału wyniósł dla CIECH Sarzyna S.A. dla przepływów w PLN 7,5%, dla przepływów w EUR 5,7%, dla przepływów w USD 7,7%,
• średnioważony koszt kapitału wyniósł dla Grupy SDC dla przepływów w EUR 5,2%,
• średnioważony koszt kapitału wyniósł dla Proplan Plant Protection Company, S.L. dla przepływów w EUR 5,8%, dla przepływów w USD 7,8%,
• średnioważony koszt kapitału wyniósł dla Smart Fluid Sp. z o.o. dla przepływów w PLN 7,5%,
• zastosowana stopa wzrostu wyniosła w okresie rezydualnym 2,0% dla wszystkich spółek.

Według szacunków Zarządu w przypadku CIECH Sarzyna S.A., Grupy SDC, Smart Fluid Sp. z o.o. oraz Proplan Plant Protection Company, S.L. wzrost średnioważonego kosztu kapitału o 1 p.p. dla każdej z walut bez zmiany pozostałych czynników nie spowoduje zmian wartości bilansowej wartości firmy.

Wartość firmy stanowi największą pozycję wartości niematerialnych – jest ona wykazywana na poziomie Grupy CIECH oraz na poziomie grupy niższego szczebla – Grupy SDC. Wartości firmy prezentowane w sprawozdaniu skonsolidowanym zostały rozpoznane w wyniku rozliczenia nabycia spółek w 2006 i 2007 roku oraz zakupu spółek w roku 2018. Wykazywana w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień 31 grudnia 2019 rok wartość firmy wyniosła 139 545 tys. zł (segment sodowy 47 252 tys. zł, segment krzemiany i szkło 39 tys. zł, segment organiczny 89 301 tys. zł; segment pozostały 2 953 tys. zł).

W stosunku do 2018 roku wartość firmy spadła o 1 168 tys. zł w wyniku:

• zmiany kursu EUR w 2019 roku do przeliczenia wartości firmy powstałej na nabyciu Proplan Plant Protection Company, S.L., spadek o 723 tys. zł.
• nabycia spółki CIECH Salz Deutschland GmbH wzrost o 15 tys. zł,
• zmiany kursu EUR w 2019 roku do przeliczenia wartości firmy ujętej w sprawozdaniu Grupy SDC, na poziomie grupy niższego szczebla, spadek o 460 tys. zł.

5.6. NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE

Polityka rachunkowości

Nieruchomości inwestycyjne są utrzymywane w celu uzyskiwania przychodów z czynszów dzierżawnych, z tytułu wzrostu ich wartości lub obu przyczyn. Nieruchomości inwestycyjne wyceniane są według wartości godziwej. Początkowa wartość nieruchomości inwestycyjnych wyceniana jest zgodnie z zasadami określonymi do wyceny rzeczowych aktywów trwałych, tj. wg cen nabycia lub kosztu wytworzenia. W kolejnych okresach sprawozdawczych zysk lub strata wynikająca ze zmiany wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych wpływa na zysk lub stratę netto w okresie, w którym nastąpiła zmiana i wykazywana jest w pozycji pozostałych kosztów/przychodów operacyjnych. Nieruchomości używane na podstawie umów leasingu wykazuje się w bilansie jako składnik praw do użytkowania składników aktywów.

Dokonane osądy i oszacowania

Wycena nieruchomości inwestycyjnych. Grupa CIECH wykazuje nieruchomości inwestycyjne według wartości godziwej, ujmując zmiany wyceny do wartości godziwej w sprawozdaniu z zysków lub strat. Wycena nieruchomości inwestycyjnych jest dokonywana:

• ✓ metodą porównawczą w oparciu o obserwowalne dane rynkowe, obejmujące ceny porównywalnych nieruchomości inwestycyjnych skorygowane o czynniki specyficzne, takie jak charakter danej nieruchomości, lokalizację i jej stan techniczny, bądź
• ✓ metodą dochodową (opartą na modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych) w przypadku braku porównywalnych danych rynkowych.

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Wartość na początek okresu	37 766	44 268
Sprzedaż	(1 922)	(5 471)
Wycena wartości godziwej	873	(1 040)
Pozostałe	-	9
Wartość brutto na koniec okresu	36 717	37 766

Pozycję "Nieruchomości inwestycyjne" prezentowaną przez Grupę CIECH stanowią grunty, budynki i budowle, które zostały nabyte jedynie w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych z tytułu przychodów z czynszów dzierżawnych lub z tytułu przyrostu ich wartości. Wartość godziwa nieruchomości inwestycyjnych została określona przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego metodą porównawczą i metodą dochodową.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku w Grupie CIECH występowały następujące nieruchomości inwestycyjne:

• CIECH Nieruchomości S.A. W spółce CIECH Nieruchomości S.A. na dzień 31 grudnia 2019 roku w pozycji nieruchomości inwestycyjne ujęto nieruchomości zlokalizowane w Bydgoszczy, które zostały nabyte od spółki Infrastruktura Kapuściska S.A. w upadłości likwidacyjnej.
• CIECH Soda Polska S.A. Budynki przejęte przez CIECH Soda Polska S. A. w wyniku połączenia z Soda Med Sp. z o.o. Są to budynki wydzierżawione na potrzeby działalności przychodni lekarskich, gabinetów pielęgniarskich i zabiegowych, a także prywatnych gabinetów lekarskich i stomatologicznych.
• CIECH Sarzyna S.A. – 35 budynków i budowli zlokalizowanych na terenie CIECH Sarzyna S.A., w przeszłości wykorzystywanych przez spółkę dla własnych potrzeb, obecnie wynajmowanych w celu czerpania korzyści z tytułu przychodów z czynszów dzierżawnych.
• CIECH Trading S.A. spółka wykazuje jako nieruchomości grunty zlokalizowane w Bydgoszczy (są to obiekty nabyte od spółki Infrastruktura Kapuściska S.A. w upadłości likwidacyjnej).

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Przychód z najmu nieruchomości inwestycyjnej	5 347	5 282
Koszty operacyjne dotyczące nieruchomości inwestycyjnej, która w danym okresie przynosiła przychody z najmu	2 413	2 460
Koszty operacyjne dotyczące nieruchomości inwestycyjnej, która w danym okresie nie przynosiła przychody z najmu	-	1 040

5.7. NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE

Polityka rachunkowości

Aktywa z tytułu umów wynikających z transakcji objętych zakresem MSSF 15 – należności z tytułu kawern.

W sytuacji, gdy jednostka (wykonawca) ponosi koszty z tytułu przyszłej działalności związanej z wykonaniem umowy, koszty te ujmuje się jako aktywa pod warunkiem, że istnieje prawdopodobieństwo ich odzyskania. Koszty te stanowią kwotę należną od zamawiającego i są ujmowane w sprawozdaniu finansowym jako należności.

Dla tych kategorii składników aktywów Grupa wybrała uproszczone podejście szacowania odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, w ramach którego odpisy są szacowane zawsze w horyzoncie dożywotnim już od momentu początkowego ujęcia ekspozycji w księgach, niezależnie od oceny zaistnienia przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.

NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE	31.12.2019	31.12.2018
Należności z tytułu kawern	57 492	64 517
Pozostałe	132	86
Należności długoterminowe netto	57 624	64 603
Odpisy aktualizujące wartość należności	(975)	(1 441)
Należności długoterminowe brutto	58 599	66 044

ZMIANA STANU ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWYCH	01.01.- 31.12.2019	01.01. - 31.12.2018
Stan na początek okresu	(1 441)	-
Korekta bilansu otwarcia	-	(1 531)
Stan na początek okresu po korektach	(1 441)	(1 531)
Odwrócone/rozwiązane	456	137
Różnice kursowe	10	(47)
Stan na koniec okresu	(975)	(1 441)

Odpis aktualizujący wartość należności długoterminowych obliczony jest w oparciu o współczynnik niewypełnienia zobowiązania ustalony na podstawie ratingu kontrahenta oraz w oparciu o długoterminowy harmonogram płatności należności.

Odsalanie kawern

Grupa SDC na podstawie MSSF 15 Przychody z umów z klientami przypisuje przychody i koszty związane z umowami dotyczącymi odsalania kawern do poszczególnych okresów, w których wykonywano prace.

Projekt 2 (Projekt 1 został zakończony) – umowa obejmuje sprzedaż praw górniczych, terenów i przygotowanie czterech kawern gazowych (S113 do S116). Stan zaawansowania realizacji umowy ustalany jest jako proporcja kosztów umowy poniesionych z tytułu prac wykonanych do danego momentu w stosunku do szacunkowych, łącznych kosztów umowy.

Przychody ujęte w sprawozdaniu z zysków lub strat zostały określone jako wartość planowanych do uzyskania przychodów ze sprzedaży pomnożona przez procent wykonania prac wynikających z umowy w okresie rozrachunkowym. W 2019 roku Grupa zrealizowała przychód z tytułu umowy odsalania kawern w kwocie 3 299 tys. zł (767 tys. EUR), w okresie porównywalnym przychód nie wystąpił.

Kwota należności z tytułu umów dotyczących odsalania kawern (Projekt 2) ujęta w aktywach jako należności długoterminowe wyniosła na koniec 2019 roku 57 494 tys. zł (13 501 tys. EUR). Na dzień 31 grudnia 2018 roku wynosiła 64 517 tys. zł (15 004 tys. EUR). Łączna kwota poniesionych kosztów i ujętych zysków (pomniejszonych o straty) z tytułu realizowanych umów za okres obowiązywania tychże umów wyniosła 155 932 tys. zł (w okresie porównywalnym 151 394 tys. zł).

5.8. DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE

Polityka rachunkowości

Polityka rachunkowości dotycząca instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 8.1.

DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE	31.12.2019	31.12.2018
Udziały i akcje	12 819	12 819
Instrumenty pochodne	4 879	11 859
Instrumenty wbudowane	-	4 007
Pozostałe	89	89
RAZEM	17 787	28 774

W ciągu 2019 roku oraz w okresie porównywalnym nie nastąpiła zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość długoterminowych aktywów finansowych i stan ten wynosił 1 343 tys. zł.

5.9. UDZIAŁY WE WSPÓLNYM PRZEDSIĘWZIĘCIU / INWESTYCJE W JEDNOSTKACH STOWARZYSZONYCH

Polityka rachunkowości

Jednostki stowarzyszone są to jednostki, na których politykę operacyjną i finansową Grupa wywiera znaczący wpływ, lecz ich nie kontroluje. Wspólne przedsięwzięcie to ustalenia umowne, na mocy których dwie lub więcej strony podejmują działalność gospodarczą podlegającą współkontroli i obie strony mają prawo do aktywów netto wspólnego przedsięwzięcia.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera udział Grupy w zyskach lub stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć wykazywanych metodą praw własności, od momentu uzyskania znaczącego wpływu lub współkontroli do momentu jej wygaśnięcia. Grupa dokonuje również pomiaru utraty wartości udziałów w aktywach netto jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć i dokonuje odpowiednich odpisów aktualizujących. W przypadku, gdy udział Grupy w stratach przekracza wartość bilansową jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia wartość ta zostaje zredukowana do zera i zaprzestaje się rozpoznawania dalszych strat, jeśli Grupa nie ma obowiązku ich pokrycia.

Grupa CIECH posiada 50% udziałów w spółce Kaverngesellschaft Stassfurt mbH. Jest to spółka współkontrolowana i wyceniana metodą praw własności na poziomie grupy niższego szczebla – Grupy SDC (50% udział bezpośredni w Kaverngesellschaft Stassfurt mbH). Spółka ta nie jest notowana na giełdzie, dlatego też nie ma dostępnej wartości godziwej tej inwestycji. Dni bilansowe oraz okresy sprawozdawcze spółki Kaverngesellschaft Stassfurt mbH są zgodne z przyjętymi przez Grupę.

Poniższa tabela przedstawia wartości inwestycji w jednostki stowarzyszone i współzależne wyceniane metodą praw własności:

INWESTYCJE W JEDNOSTKACH STOWARZYSZONYCH I WSPÓŁZALEŻNYCH	31.12.2019	31.12.2018
Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i współzależnych	5 958	5 556
Udział w zyskach netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności	1 106	516

Poniższa tabela przedstawia skrócone informacje dotyczące inwestycji w spółki Kaverngesellschaft Stassfurt mbH:

Kaverngesellschaft Stassfurt mbH	31.12.2019	31.12.2018
Udział w kapitale	50,0%	50,0%
Aktywa trwałe	2 065	512
Aktywa obrotowe	5 507	5 598
Kapitał własny	5 025	4 270
Zobowiązania krótkoterminowe	2 547	1 840
Przychody ze sprzedaży	11 615	6 853

Kaverngesellschaft Stassfurt mbH	31.12.2019	31.12.2018
Zysk przed opodatkowaniem	3 024	1 600
Podatek dochodowy	(938)	(572)
Wynik netto	2 086	1 028

5.10. ZAPASY

Polityka rachunkowości

Składniki zapasów materiałów i towarów wycenia się w wysokości ceny nabycia stanowiącej cenę zakupu powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, nie wyższej od ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania.

Zapasy wyrobów gotowych oraz produkcji w toku wycenia się w wysokości kosztu wytworzenia obejmującego koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem produktu, nie wyższej od ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania. Rozchód zapasów ustala się metodą średniej ważonej.

Dokonane osądy i oszacowania

Spółki Grupy CIECH tworzą odpisy do ceny sprzedaży netto zapasów w związku z utratą ich wartości na skutek uszkodzenia oraz dla zapasów trudno zbywalnych. Odpisy aktualizujące na zapasy tworzone są również dla zapasów, których wartość przewyższa możliwą do uzyskania cenę sprzedaży netto. Ich odwrócenie wynika z zużycia lub sprzedaży zapasów w toku prowadzenia działalności gospodarczej, natomiast wykorzystanie następuje na skutek likwidacji zapasów.

ZAPASY	31.12.2019	31.12.2018
Materiały	218 396	231 381
Półprodukty i produkty w toku	50 198	48 672
Produkty gotowe	122 002	109 514
Towary	65 108	48 951
RAZEM	455 704	438 518

ZMIANA STANU ODPISÓW DO CENY SPRZEDAŻY NETTO	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	(40 695)	(37 987)
Utworzone	(9 660)	(10 136)
Odwrócone/rozwiązane	12 800	7 794
Wykorzystanie	3 947	-
Różnice kursowe	260	(202)
Zmiana składu Grupy	-	(194)
Pozostałe	21	30
Stan na koniec okresu	(33 327)	(40 695)

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wszystkie zapasy w CIECH S.A. stanowiły zabezpieczenie zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętego kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów overdraft.

5.11. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE

Polityka rachunkowości

Krótkoterminowe należności handlowe i pozostałe wyceniane są po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej oraz pomniejszane są o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości.

Należności wyrażone w walutach obcych wykazywane są według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania operacji ustalonego dla danej waluty na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs.

Na dzień sprawozdawczy należności wyrażone w walutach obcych wycenia się w oparciu o średni kurs ustalony dla danej waluty przez NBP na ten dzień za wyjątkiem sald przekazanych zaliczek na przyszłe dostawy. Pozycie te są wyceniane wg kursu sprzedaży banku z dnia dokonania zapłaty.

Faktoring

W spółkach Grupy występuje faktoring bez regresu. Faktor przekazuje na konto spółki zaliczki w wysokości 100% wartości faktur przyjętych do finansowania. Finansowanie przekazanych należności odbywa się w różnych terminach, w związku z tym na dzień bilansowy mogą występować należności oczekujące na sfinansowanie, które wykazywane są jako należności z tytułu faktoringu. Otrzymane zaliczki księgowane są jako zobowiązania z tytułu faktoringu. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej należności i zobowiązania z tytułu faktoringu są per saldowane do wysokości ok. 90% wartości otrzymanych od faktora zaliczek (wartość ok. 90% wynika z wielkości ubezpieczenia należności). Pozostałe 10% należności wykazywane jest jako należności z tytułu faktoringu, a 10% wartości otrzymanych zaliczek jako zobowiązanie z tytułu faktoringu.

Dokonane osądy i oszacowania

Odpisy aktualizujące tworzy się na należności odsetkowe od nieterminowo regulowanych należności, w wysokości 100% naliczonych odsetek. Odpisy te tworzone są w momencie naliczania, na dzień zapłaty lub dzień bilansowy i pomniejszają przychody finansowe ujęte z tytułu naliczonych odsetek.

Grupa dokonuje oszacowania odpisów zawsze w kwocie wieloletnich oczekiwanych strat kredytowych, niezależnie od oceny zaistnienia przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.

Na każdy dzień bilansowy Jednostka dokonuje oszacowania odpisów dla wszystkich należności niezależnie od ich statusu spłat. Grupa szacuje odpisy aktualizujące przede wszystkim w oparciu o portfelowe współczynniki spłacalności oszacowane w oparciu o historyczne obserwacje dla portfeli należności o podobnych charakterystykach. W przypadku braku możliwości oszacowania portfelowych współczynników Grupa dopuszcza stosowanie parametrów indywidualnych (benchmarkowych lub eksperckich). Zgodnie z art. 163 CRR¹ współczynnik spłacalności nie może być niższy niż 0,03%.

Dodatkowo – niezależnie od powyższych zapisów – Grupa dokonuje odpisu aktualizującego w odniesieniu do należności:

• 1. od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości, do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,
• 1. od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego- w pełnej wysokości należności,
• 1. kwestionowanych przez dłużników (należności sporne) oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny jego sytuacji majątkowej i finansowej spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości roszczenia nieznajdującego pokrycia w gwarancji lub innym zabezpieczeniu,
• 1. należności dochodzonych na drodze sądowej.

Ponadto dokonuje się odpisów aktualizujących należności, których termin wymagalności zapłaty na dzień bilansowy przekroczył:

– 180 dni w wysokości 100%.

Ustalona w wyniku w/w szacunków kwota odpisów może ulec zmniejszeniu w przypadku posiadania przez Zarząd wiarygodnych dokumentów, z których wynika, iż należności zostały zabezpieczone i ich zapłata jest wysoce prawdopodobna.

Odpisy aktualizujące wartość należności ujmuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Aktualizacja należności obejmuje również kwoty podwyższające należności, w tym odsetki za zwłokę, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego.

Należności z tytułu dostaw i usług utrzymywanych w modelu biznesowym, którego celem nie jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy klasyfikowane są jako aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy i tym samym nie dotyczą ich zapisy dotyczące utraty wartości aktywów finansowych.

¹ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych

NALEŻNOŚCI HANDLOWE I POZOSTAŁE	31.12.2019	31.12.2018
Z tytułu dostaw i usług, w tym:	295 534	377 073
- do 12 miesięcy	293 895	376 326
- powyżej 12 miesięcy	-	22
- zaliczki na zapasy	1 639	725
Zaliczki na środki trwałe	3 204	3 834
Należności publiczno-prawne (bez podatku dochodowego)	145 973	120 381
Należności ze sprzedaży energii	11 668	5 306
Ubezpieczenia	613	684
Koszty zakupu	142	772
Usługi obce	233	1 421
Należności z tytułu faktoringu	43 590	59 045
Pozostałe należności	26 125	26 647
NALEŻNOŚCI HANDLOWE I POZOSTAŁE NETTO	527 082	595 163
Odpisy aktualizujące należności z tytułu dostaw i usług, w tym:	(39 670)	(38 357)
- utworzony w bieżącym okresie sprawozdawczym	(3 121)	(6 164)
Odpisy aktualizujące pozostałe należności krótkoterminowe, w tym:	(17 209)	(20 634)
- utworzony w bieżącym okresie sprawozdawczym	(9)	(4 530)
NALEŻNOŚCI HANDLOWE I POZOSTAŁE BRUTTO	583 961	654 154

Na dzień bilansowy wykazywane jest ciągłe zaangażowanie z tytułu faktoringu. Obliczane jest jako iloczyn wartości otrzymanego finansowania, odsetek i maksymalnego okresu opóźnienia w płatnościach. Kwota aktywa z tytułu ciągłego zaangażowania na 31 grudnia 2019 roku wyniosła 2 035 tys. zł (prezentowana w linii pozostałe należności). Wartość należności przekazanych do faktora usuniętych ze sprawozdania z sytuacji finansowej z pozycji należności z tytułu dostaw i usług wyniosła na 31 grudnia 2019 roku 311 646 tys. zł (na 31 grudnia 2018 roku 291 779 tys. zł). Wartość godziwa należności handlowych i pozostałych nie różni się istotnie od ich wartości bilansowej.

Zmiany wartości bilansowej brutto należności handlowych w bieżącym okresie sprawozdawczym zostały zaprezentowane w poniższej tabeli:

Należności z tytułu dostaw i usług brutto na 01.01.2018	366 587
Powstałe	3 493 880
Spłacone	(3 468 387)
Zmiana składu Grupy	22 605
Należności z tytułu dostaw i usług brutto na 31.12.2018	414 685
Powstałe	2 743 021
Spłacone	(2 824 141)
Należności z tytułu dostaw i usług brutto na 31.12.2019	333 565

ZMIANA STANU ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWYCH	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	(58 991)	(44 613)
Korekta bilansu otwarcia	-	(5 143)
Stan na początek okresu po korektach	(58 991)	(49 756)
Utworzenie	(3 130)	(11 067)
Odwrócone	3 150	3 327
Wykorzystanie	3 742	637
Różnice kursowe	(849)	(922)
Zmiana składu Grupy	280	(1 054)
Pozostałe	(1 081)	(156)
Stan na koniec okresu	(56 879)	(58 991)

Zasady tworzenia odpisów aktualizujących wartość należności krótkoterminowych zostały opisane powyżej w sekcji "Polityka rachunkowości". Warunki transakcji z jednostkami powiązanymi zostały przedstawione w nocie 9.3.

W kontraktach handlowych zawieranych przez Grupę CIECH stosowane są różne terminy płatności należności z tytułu dostaw i usług w zależności od rodzaju transakcji, charakterystyki rynku oraz warunków handlowych. Najczęściej stosowanymi terminami płatności są: 14, 30, 60 oraz 90 dni.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wszystkie należności (długo i krótkoterminowe) Grupy CIECH stanowiły zabezpieczenie zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętego kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów overdraft.

5.12. KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE

Polityka rachunkowości

Polityka rachunkowości dotycząca instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 8.1.

KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE	31.12.2019	31.12.2018
Instrumenty pochodne	13 236	16 060
Instrumenty wbudowane	2 206	11 972
Pożyczki udzielone	1 800	1 800
Pozostałe	40	-
Razem krótkoterminowe aktywa finansowe netto	17 282	29 832
Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych krótkoterminowych	(27 942)	(27 953)
Razem krótkoterminowe aktywa finansowe brutto	45 224	57 785

01.01.-31.12.2019 01.01.-31.12.2018 KRÓTKOTERMINOWYCH AKTYWÓW FINANSOWYCH
Stan na początek okresu (27 953)	(24 532)
Utworzenie -	(3 421)
Różnice kursowe 11	-
Stan na koniec okresu (27 942)	(27 953)

5.13. ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

Polityka rachunkowości

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie oraz depozyty bankowe na żądanie. Krótkoterminowe inwestycje, które nie podlegają istotnym zmianom wartości i które mogą być łatwo zamienione w określoną kwotę środków pieniężnych i stanowią część polityki zarządzania płynnością Grupy, są ujmowane jako środki pieniężne i ich ekwiwalenty dla celów sprawozdania z przepływów pieniężnych.

Na dzień sprawozdawczy waluty zgromadzone na rachunkach bankowych i w kasach dewizowych wyceniane są według kursu średniego ustalanego dla danej waluty przez Prezesa NBP.

W przypadku środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, dla których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości z tytułu ryzyka kredytowego oszacowanie odpisów aktualizujących odbywa się z wykorzystaniem indywidualnych parametrów wyznaczanych w oparciu o benchmarki (przy wykorzystaniu informacji o ratingach banków), przeskalowane do horyzontu szacowania oczekiwanych strat kredytowych.

W przypadku środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości z tytułu ryzyka kredytowego Grupa dokonuje analizy odzysków z wykorzystaniem scenariuszy ważonych prawdopodobieństwem ich wystąpienia.

ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY	31.12.2019	31.12.2018
Rachunki bankowe	249 246	171 924
Lokaty krótkoterminowe	44 431	10 758
Środki pieniężne w kasie	37	65
Inne środki pieniężne	6 066	9 534
Odpisy aktualizujące środki pieniężne	(200)	(142)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	299 580	192 139

ZMIANA STANU ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH WARTOŚĆ ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	(142)	-
Korekta bilansu otwarcia	-	(571)
Stan na początek okresu po korektach	(142)	(571)
Utworzenie	(139)	(92)
Odwrócone	60	521
Różnice kursowe	21	-
Stan na koniec okresu	(200)	(142)

Wartość środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wszystkie środki pieniężne i ich ekwiwalenty w spółkach polskich (CIECH S.A., CIECH Soda Polska S.A., CIECH Sarzyna S.A.), spółkach niemieckich (CIECH Soda Deutschland GmbH & Co. KG, CIECH Energy Deutschland GmbH) oraz spółce rumuńskiej CIECH Soda Romania S.A. będących gwarantami kredytu terminowego, stanowiły zabezpieczenie zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętego kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów overdraft.

Na 31 grudnia 2019 roku stan środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania z tytułu depozytu środków pod transakcje w Domu Maklerskim PGE (instrumenty futures na zakup certyfikatów CO2) wynosił 28 540 tys. zł (6 702 tys. EUR) (na 31 grudnia 2018 roku wynosił 11 551 tys. zł (2 686 tys. EUR)).

Ponadto środkami o ograniczonej możliwości dysponowania były też środki na rachunku VAT w związku z wprowadzeniem procedur "split payment". Ich wartość na 31 grudnia 2019 roku wynosiła 13 370 tys. zł.

Efektywne stopy procentowe krótkoterminowych lokat bankowych są zbliżone do nominalnych stóp procentowych, a wartość godziwa krótkoterminowych lokat bankowych nie różni się znacząco od ich wartości bilansowej. Stopy procentowe oparte są o stawki WIBOR, EURIBOR oraz LIBOR.

5.14. DZIAŁALNOŚĆ ZANIECHANA ORAZ AKTYWA TRWAŁE I ZOBOWIĄZANIA ZWIĄZANE Z AKTYWAMI TRWAŁYMI PRZEZNACZONYMI DO SPRZEDAŻY

W prezentowanych okresach sprawozdawczych w Grupie CIECH nie wystąpiła działalność zaniechana.

Aktywa i zobowiązania zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży

Polityka rachunkowości

Aktywa trwałe klasyfikowane są jako przeznaczone do sprzedaży, jeżeli ich wartość bilansowa zostanie zrealizowana poprzez transakcję sprzedaży oraz gdy są one dostępne do sprzedaży w ich obecnym stanie przy występowaniu wysokiego prawdopodobieństwa dokonania transakcji sprzedaży.

Na dzień 31 grudnia 2019 oraz na dzień 31 grudnia 2018 roku w Grupie CIECH w pozycji "Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży" zostały wykazane poniższe aktywa:

• CIECH Vitrosilicon S.A. wykazała rzeczowe aktywa trwałe na kwotę 368 tys. zł (grunty własne położone w miejscowości Iłowa), które są zbędne z punktu widzenia przedsiębiorstwa i poszukuje się na nie potencjalnego nabywcy. Aktywa te zaliczane są do segmentu krzemiany i szkło.
• CIECH Transclean Sp. z o.o. wykazała nieruchomość o wartości bilansowej 422 tys. zł, położona w Bydgoszczy, na której znajduje się budynek administracyjny wraz z wyposażeniem. Aktywa te zaliczane są do segmentu pozostałego.

6. KAPITAŁY

6.1. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM

Zarządzanie strukturą kapitału

Struktura kapitałowa Grupy obejmuje zadłużenie, na które składają się kredyt, środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz kapitał przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej, w tym wyemitowane akcje, kapitały rezerwowe i zysk zatrzymany.

Grupa zarządza kapitałem tak, by zagwarantować, że należące do niej jednostki będą zdolne kontynuować działalność przy jednoczesnej maksymalizacji rentowności dla interesariuszy dzięki optymalizacji relacji zadłużenia do kapitału własnego.

W latach 2018-2019 nie wprowadzono zmian do celów, zasad i procesów zarządzania kapitałem.

Grupa monitoruje efektywność i stabilność kapitałów przy pomocy wskaźnika zadłużenia liczonego w oparciu o wartość zadłużenia netto w stosunku do poziomu EBITDA. Skonsolidowane zadłużenie netto Grupy liczone jako suma zobowiązań długo i krótkoterminowych z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych (zobowiązania z tytułu leasingu + zobowiązania z tytułu ujemnej wyceny netto instrumentów pochodnych liczona oddzielnie dla każdego instrumentu + zobowiązania z tytułu faktoringu) pomniejszone o stan środków pieniężnych.

EBITDA obliczana jest jako zysk na działalności operacyjnej powiększony o amortyzację.

	31.12.2019	31.12.2018
Zobowiązania z tytułu kredytów, pożyczek oraz innych instrumentów dłużnych	1 645 400	1 632 666
Zobowiązania z tytułu leasingu	143 934*	23 540
Zobowiązania z tytułu faktoringu**	25 536	20 309
Wycena netto zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych	7 071	17 392
Zobowiązania finansowe brutto	1 821 941	1 693 907
Środki pieniężne i ekwiwalenty	299 580	192 139
Zobowiązania finansowe netto	1 522 361	1 501 768
	01.01.- 31.12.2019	01.01. - 31.12.2018
Zysk na działalności operacyjnej	267 510	379 200
Amortyzacja	310 498	275 203
EBITDA	578 008	654 403
Wskaźnik zadłużenia	2,6	2,3

*Z uwzględnieniem wpływu MSSF 16.

** Od 8% do 10% zobowiązań z tytułu faktoringu z regresem.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość wskaźnika zadłużenia netto do EBITDA wynosiła 2,6 i była wyższa od wskaźnika na koniec 2018 roku o 0,3. Wpływ na pogorszenie tego wskaźnika miało wzrost zadłużenia z tytułu leasingu w związku zastosowaniem MSSF 16 Leasing, a z drugiej strony niższy poziom EBITDA związany m.in. z ujęciem kosztów odpisów aktualizujących wartości środków trwałych w CIECH Soda Romania S.A. (w związku ze wstrzymaniem produkcji w spółce pod koniec trzeciego kwartału 2019 roku).

6.2. SKONSOLIDOWANE KAPITAŁY

Polityka rachunkowości

Suma skonsolidowanego kapitału własnego razem obejmuje kapitał własny akcjonariuszy jednostki dominującej oraz udziały niekontrolujące.

Kapitał zakładowy jednostki dominującej jest kapitałem zakładowym Grupy i wykazywany jest według wartości nominalnej skorygowanej o skutki hiperinflacji za lata od 1989 do 1996 roku.

Przyrost (spadek) kapitałów po dniu nabycia udziałów w części przypadającej jednostce dominującej zalicza się do kapitałów Grupy i jest wykazywany w odpowiednich pozycjach kapitałów własnych Grupy. Pozostałą część kapitału własnego jednostek konsolidowanych metodą pełną zalicza się do udziałów niekontrolujących, które zostały opisane poniżej.

Na dzień sprzedaży akcji (udziałów) jednostki objętej konsolidacją, różnice kursowe z przeliczenia związane z tą jednostką, podlegają odpisaniu w ciężar sprawozdania z zysków lub strat.

W przypadku zakupu akcji własnych (przez jednostkę dominującą bądź konsolidowaną jednostkę zależną), kwota zapłaty z tego tytułu wraz z kosztami bezpośrednimi transakcji, wykazywana jest w odrębnej pozycji jako zmiana w kapitale własnym. Zakupione akcje wykazywane są jako zmniejszenie kapitału własnego.

Dywidendy ujmuje się jako zobowiązania w okresie, w którym zostały uchwalone.

Dywidendy pochodzące z zysków wypracowanych przed nabyciem kontroli nie pomniejszają ceny nabycia udziałów, mogą natomiast stanowić przesłankę utraty wartości.

Skonsolidowany zysk (strata) netto prezentowany jest w kapitale własnym w pozycji zyski zatrzymane i jest sumą zysku (straty) netto jednostki dominującej, udziałów w zyskach (stratach) netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności, zysków (strat) netto jednostek konsolidowanych metodą pełną oraz zysków (strat) udziałów niekontrolujących.

Udziały niekontrolujące

Udziały niekontrolujące są to kapitały w jednostce zależnej, których nie można bezpośrednio lub pośrednio przyporządkować do jednostki dominującej.

Udziały niekontrolujące wycenia się:

• ✓ w wartości ich proporcjonalnego udziału w aktywach netto jednostki zależnej lub
• ✓ w wartości godziwej,

dla każdej transakcji połączenia jednostek oddzielnie, na moment początkowego ujęcia.

Wartość udziałów niekontrolujących powinna być zgodna z ich wartością wyliczoną poprzez dodanie do wartości udziałów niekontrolujących na koniec poprzedniego okresu zmian ich wartości w bieżącym okresie. Zmiany te mogą wynikać ze:

• ✓ zmian w procencie udziałów posiadanych przez udziałowców niekontrolujących na przykład zakup, sprzedaż, podwyższenie lub obniżenie kapitału podstawowego;
• ✓ zmian wartości kapitałów własnych nie związanych ze zmianami w procencie posiadanych udziałów na przykład podwyższenie lub obniżenie kapitału nie zmieniające procentowych udziałów, dopłaty do kapitału wniesione przez udziałowców niekontrolujących, wynik roku bieżącego, transakcje ujęte bezpośrednio w innych całkowitych dochodach, wypłaty dywidendy.

Zyski i straty oraz każdy składnik innych całkowitych dochodów przypisuje się do właścicieli jednostki dominującej oraz udziałów niekontrolujących, nawet gdy w rezultacie tego przypisania udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość bilansowa kapitału podstawowego jednostki dominującej CIECH S.A. wynosiła 287 614 tys. zł i obejmowała kapitał z wyemitowanych akcji oraz z korekty z tytułu hiperinflacji.

Akcje CIECH S.A. notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie oraz na Giełdzie Papierów Wartościowych we Frankfurcie. Kapitał zakładowy CIECH S.A. wynosi 263 500 965 zł i podzielony jest na 52 699 909 akcji o wartości nominalnej 5 zł każda, w tym:

• 20 816 akcji zwykłych na okaziciela serii A
• 19 775 200 akcji zwykłych na okaziciela serii B
• 8 203 984 akcji zwykłych na okaziciela serii C
• 23 000 000 akcji zwykłych na okaziciela serii D
• 1 699 909 akcji zwykłych na okaziciela serii E.

Akcje wszystkich serii są akcjami zwykłymi i nie wiążą się z nimi żadne dodatkowe prawa, uprzywilejowania, ani ograniczenia dotyczące podziału dywidend i zwrotu kapitału.

Akcjonariusz	Rodzaj akcji	Liczba Akcji	Liczba Głosów na WZ	Udział w ogólnej liczbie głosów na WZ	Udział w kapitale zakładowym (%)
KI Chemistry s. à r. l. z siedzibą w Luksemburgu*	Zwykłe na okaziciela	26 952 052	26 952 052	51,14%	51,14%
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny**	Zwykłe na okaziciela	3 530 000	3 530 000	6,70%	6,70%
Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva Santander ***	Zwykłe na okaziciela	2 723 672	2 723 672	5,17%	5,17%
Pozostali	Zwykłe na okaziciela	19 494 185	19 494 185	36,99%	36,99%

Struktura akcjonariatu CIECH S.A. na dzień zatwierdzenia sprawozdania (wg najlepszej wiedzy Spółki)

* Zgodnie z informacją z dnia 9 czerwca 2014 roku przekazaną przez Akcjonariusza na podstawie art. 77 ust. 7 oraz art. 69 ust. 1 pkt 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie (Rb 26/2014).

** Na podstawie listy akcjonariuszy posiadających co najmniej 5% głosów na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu CIECH S.A. w dniu 23 stycznia 2020 roku, Rb 8/2020 sporządzony i przekazany do publicznej wiadomości na podstawie art. 70 pkt 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 185, poz. 1439).

*** Zgodnie z informacją z dnia 31 stycznia 2020 roku przekazaną przez Akcjonariusza na podstawie art. 70 pkt 1 oraz art. 69 ust. 1 pkt 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie (Rb 9/2020).

Udział procentowy w kapitale zakładowym CIECH S.A. wyżej wymienionych akcjonariuszy odpowiada udziałowi procentowemu w liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu CIECH S.A.

Kapitał z emisji akcji powyżej wartości nominalnej

Kapitał z emisji akcji powyżej wartości nominalnej powstał z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji serii C, D i E powyżej ich nominalnej wartości.

Pozostałe kapitały rezerwowe

W poniższej tabeli zostały zaprezentowane salda pozostałych kapitałów rezerwowych, które składały się z następujących pozycji:

POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWOWE WEDŁUG CELU PRZEZNACZENIA	31.12.2019	31.12.2018
Fundusz na ryzyko handlowe	3 330	3 330
Fundusz na zakup spółek sodowych	15 200	15 200
Fundusz rozwoju	57 669	57 669
Pozostałe	2 322	2 322
RAZEM	78 521	78 521

Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych

Rezerwa z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych zawiera wycenę i rozliczenie instrumentów zabezpieczających objętych rachunkowością zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Rezerwa z tytułu kosztu zabezpieczenia

Rezerwa z tytułu kosztu zabezpieczenia zawiera wartość czasową opcji na zakup gazu, która zgodnie z MSSF 9 została przez Grupę pozostawiona poza rachunkowością zabezpieczeń oraz wartość basis spreadu walutowego dla transakcji CIRS, która została wyłączona z rachunkowości zabezpieczeń.

Kapitał z wyceny aktuarialnej

Kapitał z wyceny aktuarialnej obejmuje zyski lub straty aktuarialne, czyli zmiany wynikające z różnic pomiędzy przyjętymi do wyceny rezerw na świadczenia pracownicze założeniami, a ich realizacją oraz zmiany przyjętych do wyliczeń dla tych rezerw parametrów i założeń, w tym zmianę stopy dyskontowej.

Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą

Saldo tej pozycji kapitału jest korygowane o różnice kursowe wynikające z przeliczenia sprawozdań finansowych zagranicznych jednostek zależnych tj. CIECH Soda Romania S.A., Grupa SDC, Ciech Group Financing AB, Proplan Plant Protection Company, S.L., CIECH Salz Deutschland GmbH.

Saldo tej pozycji kapitału prezentuje również zakumulowane różnice kursowe z tytułu wyceny inwestycji netto w jednostce działającej za granicą oraz efektywną cześć zysków lub strat z wyceny instrumentu zabezpieczającego udziały w aktywach netto podmiotów zagranicznych.

Udziały niekontrolujące

Zyski i straty oraz każdy składnik innych całkowitych dochodów przypisuje się do kapitału właścicieli jednostki dominującej oraz udziałów niekontrolujących, nawet gdy w rezultacie tego przypisania udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną.

6.3. DYWIDENDY WYPŁACONE I ZAPROPONOWANE DO WYPŁATY

Zarząd CIECH S.A. podjął uchwałę z propozycją przeznaczenie zysku netto CIECH S.A. za 2019 rok na kapitał zapasowy.

22 sierpnia 2019 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę o podziale zysku netto CIECH S.A. za rok obrotowy 2018 w wysokości 270 612 tys. zł w następujący sposób:

• kwotę 17 182 tys. zł przeznaczyć na pokrycie straty rozpoznanej jako korekta bilansu otwarcia wynikająca z zastosowania MSSF 9 Instrumenty finansowe,
• kwotę w wysokości 253 430 tys. zł przeznaczyć na kapitał zapasowy CIECH S.A.

6.4. POŁĄCZENIA PRZEDSIĘWZIĘĆ I NABYCIE UDZIAŁÓW NIEKONTROLUJĄCYCH

Zasady konsolidacji

Kapitał własny jednostek podporządkowanych w wysokości na dzień nabycia udziałów, w części odpowiadającej udziałowi Grupy w kapitale zakładowym tych jednostek, jest kompensowany z wartością nabycia udziałów ujętych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jednostki dominującej na dzień nabycia. Korekty konsolidacyjne odnoszone są na odpowiednie pozycje kapitałów w zależności od charakteru korekt. Zmiany w udziale własnościowym jednostki dominującej, które nie skutkują utratą kontroli nad jednostką zależną są ujmowane jako transakcje kapitałowe.

Jednostki zależne Grupy CIECH konsolidowane są metodą pełną od dnia objęcia kontroli do dnia utraty kontroli.

Salda rozrachunków, przychody i koszty, niezrealizowane zyski lub straty wynikające z transakcji pomiędzy jednostkami zależnymi Grupy są eliminowane w trakcie procesu konsolidacji.

W ciągu 2019 roku, w zakresie spółek, w których CIECH S.A. posiada bezpośrednio lub pośrednio akcje/udziały, zmiany jakie zachodziły w strukturze Grupy CIECH dotyczyły między innymi:

1) zwiększenia zaangażowania/udziału w spółkach

CIECH R&D Sp. z o.o.

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników CIECH R&D Sp. z o.o. w dniu 22 listopada 2018 roku podwyższyło kapitał zakładowy Spółki o kwotę 2 tys. zł, tj. z kwoty 40 005 tys. zł do kwoty 40 007 tys. zł poprzez ustanowienie nowych, równych i niepodzielnych udziałów, o wartości 50 zł każdy. Prawo objęcia 40 nowoutworzonych udziałów, o łącznej wartości nominalnej 2 tys. zł zostało przyznane CIECH S.A. w zamian za wkład pieniężny w wysokości 2 200 tys. zł, przy czym kwota w wysokości 2 198 tys. zł stanowiło premię emisyjną (agio), przeznaczoną na kapitał zapasowy. Sąd zarejestrował podwyższenie kapitału zakładowego 23 stycznia 2019 roku.

Vasco Polska Sp. z o.o. - obecnie CIECH Żywice Sp. z o.o.

W dniu 11 stycznia 2019 roku sąd zarejestrował podwyższenie kapitału zakładowego Vasco Polska Sp. z o.o. dokonane uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Vasco Polska Sp. z o.o. z dnia 14 listopada 2018 roku. Kapitał zakładowy Spółki został podwyższony o kwotę 500 zł, tj. z kwoty 50 tys. zł do kwoty 50,5 tys. zł poprzez ustanowienie 10 nowych, równych i niepodzielnych udziałów, o wartości nominalnej 50 zł każdy. Prawo objęcia nowoutworzonych udziałów zostało przyznane CIECH S.A. w zamian za wkład pieniężny w wysokości 130 tys. zł, przy czym kwota w wysokości 129,5 tys. zł stanowiła premię emisyjną (agio), przeznaczoną na kapitał zapasowy.

W dniu 11 stycznia 2019 roku sąd zarejestrował również CIECH S.A. jako jedynego wspólnika Spółki w związku z nabyciem przez CIECH S.A. od udziałowca mniejszościowego 100 udziałów Spółki, stanowiących łącznie 10% kapitału zakładowego. Umowa sprzedaży udziałów spółki Vasco Polska Sp. z o.o. zawarta została w dniu 15 listopada 2018 roku.

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Vasco Polska Sp. z o.o. w dniu 8 lipca 2019 roku podjęło uchwałę podwyższającą kapitał zakładowy Spółki o kwotę 5 tys. zł, tj. z kwoty 50,5 zł do kwoty 55,5 tys. zł poprzez ustanowienie 100 nowych, równych i niepodzielnych udziałów, o wartości nominalnej 50 zł każdy. Nowoutworzone udziały objął dotychczasowy wspólnik Spółki - CIECH S.A. w zamian za wkład pieniężny w wysokości 755 tys.zł, przy czym kwota w wysokości 750 tys.zł, stanowiąca premię emisyjną (agio), została przeznaczona na kapitał zapasowy. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Vasco Polska Sp. z o.o. podjęło również decyzję o zmianie firmy Spółki na CIECH Żywice S.A. oraz o zmianie siedziby Spółki na Nową Sarzynę. W dniu 31 lipca 2019 roku sąd zrejestrował podwyższenie kapitału zakładowego Spółki i nową siedzibę Spółki. Rejestracja zmiany firmy z Vasco Polska Sp. z o.o. na CIECH Żywice Sp. o.o. nastąpiła w dniu 13 sierpnia 2019 roku.

W związku z przyjęciem przez CIECH Sarzyna S.A. w dniu 31 października 2019 roku Planu Podziału Sarzyny (złożonym w Sądzie Rejonowym w Rzeszowie, XII Wydział Gospodarczy KRS w dniu 31 października 2019 roku), w następstwie którego zorganizowana część przedsiębiorstwa CIECH Sarzyna S.A. - Business Unit Żywice, zostaje wydzielona do spółki Ciech Żywice Sp. z o.o. organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, tj. do produkcji, sprzedaży i dystrybucji produktów nienasyconych żywic poliestrowych, nasyconych żywic poliestrowych, żywic epoksydowych oraz oferty uzupełniającej – na rynku polskim i zagranicznym.

W następstwie Planu Podziału spółki CIECH Sarzyna S.A., Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników CIECH Żywice Sp. z o.o. w dniu 16 grudnia 2019 roku podjęło uchwałę w sprawie podziału CIECH Sarzyna S.A., poprzez postanowienie o:

• ✓ wzięciu udziału w podziale CIECH Sarzyna S.A. przeprowadzanym przez wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na warunkach określonych w Planie Podziału (podział przez wydzielenie),
• ✓ zatwierdzeniu Planu podziału CIECH Sarzyna S.A. uzgodnionego przez Zarząd CIECH Sarzyna S.A. 31 października 2019 roku,
• ✓ podwyższeniu kapitału zakładowego CIECH Żywice Sp. z o.o. z kwoty 55,5 tys. zł o kwotę 3 678,35 tys. zł, tj. do kwoty 3 733,85 tys. zł, poprzez utworzenie 73 567 nowych udziałów o wartości nominalnej 50 zł każdy, o łącznej wartości 3 733,85 tys. zł. Wszystkie nowoutworzone udziały w podwyższonym kapitale zakładowym CIECH Żywice Sp. z o.o. zostały przydzielone jedynemu akcjonariuszowi CIECH Sarzyna S.A. – CIECH S.A., przy zastosowaniu następującego przydziału udziałów: 8 490 000 akcji CIECH Sarzyna S.A. uprawnia do otrzymania 73 567 udziałów CIECH Żywice Sp. z o.o. W wyniku podwyższenia kapitał zakładowy CIECH Żywice Sp. z o.o. wynosi 3 733,85 tys. zł i dzieli się na 74 677 udziałów o wartości 50 zł każdy udział, o łącznej wartości 3 733,85 tys. zł.

Sąd zarejestrował podwyższenie kapitału zakładowego CIECH Żywice Sp. z o.o. w dniu 2 stycznia 2020 roku i z dniem tym CIECH S.A. stał się właścicielem nowoutworzonych udziałów, pozostając nadal jedynym wspólnikiem Spółki.

• Cerium Sp. z o.o. w likwidacji

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Cerium Sp. z o.o. w likwidacji w dniu 16 października 2019 roku podwyższyło kapitał zakładowy Spółki o 100 tys. zł, tj. z kwoty 5 tys. zł do kwoty 105 tys. zł, poprzez ustanowienie 2 000 nowych udziałów o wartości nominalnej 50 zł każdy, o łącznej wartości 100 tys. zł. Prawo objęcia nowych udziałów przyznane zostało dotychczasowemu wspólnikowi Spółki – CIECH Soda Polska S.A., który jest jedynym wspólnikiem Spółki. Udziały w podwyższeniu kapitału zakładowego zostały objęte przez CIECH Soda Polska S.A. w zamian za wkład pieniężny.

2) rozwiązania spółki rozwiązanie/likwidacja spółki/zawieszenie działalności

• Cerium Sp. z o.o. w likwidacji

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Cerium Sp. z o.o. w dniu 16 października 2019 roku postanowiło o rozwiązaniu Spółki i otwarciu jej likwidacji. Sąd zrejestrował postanowienie o rozwiązaniu Spółki i otwarciu jej likwidacji w dniu 18 listopada 2019 roku.

3) nabycie udziałów w nowych spółkach

• CIECH Salz Deutschland GmbH

CIECH S.A. Umową z dnia 6 września 2019 roku nabył od firmy Blizstart Holding AG 25 000 udziałów spółki Blitz 19-213 GmbH o wartości 1 EUR za udział, o łącznej wartości 25 tys. EUR. Cena za udziały wyniosła 28,5 tys. EUR. Nabyte udziały stanowią 100% kapitału zakładowego Blitz 19-213 GmbH. Następnie Zgromadzenie Wspólników Blitz 19-213 GmbH w dniu 6 września 2019 roku dokonało zmiany firmy spółki z Blitz 19-213 GmbH na CIECH Salz Deutschland GmbH oraz siedziby spółki z Monachium na Staßfurt. Kolejne Zgromadzenie Wspólników CIECH Salz Deutschland GmbH w dniu 11 grudnia 2019 roku podwyższyło kapitał zakładowy z kwoty 25 tys. EUR do kwoty 3 025 tys. EUR, poprzez ustanowienie 100 nowych udziałów o wartości 30 tys. EUR za udział, o łącznej wartości 3 mln EUR. Nowe udziały z podwyższenia kapitału zakładowego Ciech Salz objęte zostały przez CIECH S.A. w zamian za gotówkę. Podwyższenie kapitału zostało zarejestrowane 5 marca 2020 roku.

Ponadto, CIECH S.A. jako jedyny wspólnik spółki: (i) SDC GmbH będącej spółką dominującą (pośrednio) wobec CIECH Soda Deutschland GmbH & Co. KG oraz (ii) spółki CIECH Salz Deutschland GmbH zezwolił na rozporządzenie przez spółkę CIECH Soda Deutschland GmbH & Co. KG przysługującymi jej prawami (oraz obowiązkami) w drodze dwóch umów: umowy przeniesienia praw i obowiązków związanych z produkcją soli w Strassfurcie w Niemczech oraz umowy sprzedaży praw własności nieruchomości związanych z Działalnością Solną na spółkę CIECH Salz Deutschland GmbH. Przedmiotem Umowy Przeniesienia z CSD GmbH do CIECH Salz Deutschland GmbH jest sprzedaż i przeniesienie wszystkich aktywów związanych z działalnością solną i należących wyłącznie do segmentu działalności solnej wraz ze wszystkimi zobowiązaniami i umowami. Przedmiotem Umowy Sprzedaży są grunty spółki CSD przeznaczone pod inwestycję solną.

6.5. ISTOTNE JEDNOSTKI ZALEŻNE, W KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ UDZIAŁY NIEKONTROLUJĄCE

W 2019 i 2018 roku w Grupie CIECH, w żadnej z istotnych spółek zależnych, nie występowały znaczące udziały niekontrolujące.

6.6. ZYSK PRZYPADAJĄCY NA JEDNĄ AKCJĘ

Polityka rachunkowości

Zysk podstawowy przypadający na jedną akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto za rok obrotowy przypadającego na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu roku obrotowego.

Zysk rozwodniony przypadający na jedną akcję oblicza się poprzez podzielenie zysku netto za rok obrotowy przypadającego na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej przez średnią ważoną liczbę wyemitowanych akcji zwykłych występujących w ciągu roku obrotowego wraz ze średnią ważoną liczbą akcji zwykłych, które byłyby wyemitowane przy zamianie rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych na akcje zwykłe.

Poniżej przedstawione zostały dane dotyczące zysku oraz akcji, które stanowią podstawę do wyliczenia podstawowego oraz rozwodnionego zysku na jedną akcję:

w zł	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Podstawowy i rozwodniony zysk / (strata) netto na jedną akcję z działalności kontynuowanej	2,23	2,13
Podstawowy i rozwodniony zysk / (strata) netto na jedną akcję z działalności zaniechanej	-	-
	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej	117 690	112 044
Zysk (strata) netto z działalności zaniechanej przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej	-	-
Średnia ważona liczba wyemitowanych akcji zwykłych zastosowana do obliczenia podstawowego oraz rozwodnionego zysku na jedną akcję	52 699 909	52 699 909

7. ZOBOWIĄZANIA, REZERWY, ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE

7.1. INFORMACJE DOTYCZĄCE ISTOTNYCH ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH

Polityka rachunkowości

Zobowiązania finansowe stanowią zobowiązania jednostki do wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowego z inną jednostką, na niekorzystnych warunkach. W momencie początkowego ujęcia składnik zobowiązania finansowego wyceniany jest przez jednostkę w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika zobowiązania finansowego nieklasyfikowanego jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika zobowiązania finansowego. Naliczone odsetki odnoszone są do kosztów finansowych lub, jeśli podlegają kapitalizacji, do rzeczowych aktywów trwałych lub wartości niematerialnych.

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU KREDYTÓW, POŻYCZEK ORAZ INNYCH INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH	31.12.2019	31.12.2018
DŁUGOTERMINOWE	1 583 799	1 340 742
Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek	1 583 799	1 340 742
KRÓTKOTERMINOWE	61 601	291 924
Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek	61 601	291 924
RAZEM	1 645 400	1 632 666

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu kredytów zaciągniętych przez spółki Grupy CIECH przedstawiona została w poniższej tabeli:

	01.01.- 31.12.2019	01.01.- 31.12.2018
Stan na początek okresu	1 632 666	1 329 919
Wpływy z tytułu zaciągniętego zadłużenia	277 459	599 072
Naliczenie odsetek	51 903	37 623
Płatności z tytułu zadłużenia, w tym:	(315 543)	(356 936)
spłaty kapitału	(268 016)	(319 515)
odsetki zapłacone	(47 527)	(37 421)
Różnice kursowe zrealizowane	(6)	7 208
Różnice kursowe z wyceny zobowiązania	(1 303)	2 011
Zmiana składu Grupy	-	15 471
Pozostałe	224	(1 702)
Stan na koniec okresu	1 645 400	1 632 666

Finansowanie dłużne Grupy

Finansowanie dłużne Grupy zapewnione jest głównie poprzez kredyty udostępnione CIECH S.A. na podstawie:

• 1. Umowy kredytów udzielanych przez konsorcjum banków z dnia 9 stycznia 2018 roku:
  2. o kredyt terminowy w wysokości 1 212 520 tys. zł oraz 30 000 tys. EUR (łącznie kwota kredytu na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 1 340 275 tys. zł),
  3. o kredyt odnawialny udostępniany CIECH S.A. w wysokości do 250 000 tys. zł (kwota wykorzystanego kredytu na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła zero zł),
• 1. Kredytów w rachunku bieżącym, z limitem do 100 000 tys. zł oraz 10 000 tys. EUR na podstawie umów z dnia 28 i 29 sierpnia 2018 roku (kwota wykorzystanych kredytów na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 47 908 tys. zł)
• 1. Kredytów odnawialnych, z limitem do 392 788 tys. zł oraz 25 000 tys. EUR na podstawie trzech umów z dnia 18 kwietnia 2019 roku (kwota wykorzystanych kredytów na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 246 463 tys. zł).

Łączna wartość kredytów dostępnych na podstawie powyższych umów wynosi 2 232 110 tys. zł., wykorzystane limity zadłużenia wynoszą 1 634 646 tys. zł.

Ponadto, zewnętrzne zadłużenie z tytułu kredytów występuje w spółce Proplan Plant Protection Company, S.L. oraz Smart fluid Sp. z o.o. Szczegółowa informacja o zobowiązaniach z tytułu kredytów została zaprezentowana w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy CIECH oraz CIECH S.A. za 2019 roku w punkcie 4.6.1, opublikowanym 31 marca 2020 roku.

Oprocentowanie:

Oprocentowanie Kredytów terminowych jest zmienne, ustalane na bazie stawki bazowej WIBOR / EURIBOR plus marża, której poziom jest uzależniony od poziomu wskaźnika zadłużenia netto do wyniku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA). Bieżący poziom marży, ustalony na podstawie wykonania wskaźników finansowych na koniec pierwszego półrocza 2019 roku, wynosi 1,75%.

Informacja o wskaźnikach zawartych w umowach kredytowych

W okresie objętym niniejszym sprawozdaniem finansowym żadna z umów kredytowych nie została postawiona w stan wymagalności ani też nie wystąpiły przypadki naruszenia terminów spłaty kapitału ani odsetek z tytułu zobowiązań finansowych wykazanych w bilansie. Na podstawie Umowy Kredytów z dnia 29 października 2015 roku oraz na podstawie trzech umów kredytów rewolwingowych z dnia 18 kwietnia 2019 roku CIECH S.A. oraz jego wybrane spółki zależne zobowiązani byli m.in. do utrzymania określonego w Umowie Kredytów poziomu wskaźnika dźwigni finansowej netto dla Grupy (stosunek skonsolidowanego zadłużenia netto Grupy CIECH do skonsolidowanego EBITDA Grupy CIECH liczonego według wytycznych w wysokości nie wyższej niż 4,0 mierzonego na koniec roku i półrocza). Wskaźnik ten na dzień bilansowy tj. 31 grudnia 2019 roku został spełniony i wyniósł 2,2.

7.2. POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

Polityka rachunkowości

Polityka rachunkowości dotycząca instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 8.1.

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE	31.12.2019	31.12.2018
Dotacje	36 449	42 260
Zobowiązania z tytułu opcji PUT	8 508	8 600
Instrumenty pochodne	6 487	38 181
Zobowiązanie z tytułu pierwotnego ujęcia wyceny instrumentów wbudowanych	-	1 296
Zobowiązania z tytułu zakupu udziałów akcji i innych aktywów finansowych	7 478	21 235
Pozostałe	15 261	1 059
RAZEM	74 183	112 631

W pozycji zobowiązań z tytułu zakupu udziałów i akcji zaprezentowano długoterminową cześć odroczonej płatności z tytułu zakupu spółki Proplan Plant Protection Company, S.L., tj.:

• 2 929 tys. EUR zdyskontowanej płatności odroczonej (pozostałe 10% ceny zakupu), płatne gotówką w 4 ratach po 1 115 tys. EUR w kolejnych rocznicach (odpowiednio w latach 2019-2022 – pierwsza wypłata nastąpiła w lipcu 2019 roku) objęcia kontroli nad Proplan (nominalna wartość 4 461 tys. EUR) oraz
• 4 136 tys. EUR zdyskontowanej warunkowej płatności odroczonej uzależnionej od wyników Proplan za lata 2018 i 2019, płatne odpowiednio w 2019 i 2020 roku (szacunek płatności nominalnych na moment przejęcia kontroli wynosił 4 270 tys. EUR). Jednakże, w związku z tym, że nie zostały osiągnięte przez Proplan wyniki finansowe uprawniające do wypłaty tej części wynagrodzenia za zakup spółki Proplan Plant Protection Company, S.L., wartość tej płatności odroczonej została jednorazowo rozpoznana jako pozostałe przychody operacyjne w kwocie 17 612 tys. zł.

W pozycji pozostałych zobowiązań długoterminowych rozpoznano szacunkową wartość trzyletniego Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy CIECH na lata 2019-2021 dla kluczowej kadry menadżerskiej Grupy CIECH. Intencją wprowadzenia Planu jest harmonizacja działań kluczowych menadżerów Grupy CIECH z osiągnięciem celów zapisanych w Strategii Grupy CIECH na lata 2019 – 2021.

Głównym kryterium uprawniającym do realizacji Planu będzie wypracowanie przez Grupę CIECH w latach 2019-2021 wzrostu wartości na poziomie co najmniej 11% roku bazowego tj. 2018. Wypracowana Wartość zostanie policzona jako różnica wartości Grupy CIECH wypracowanej na koniec 2021 w porównaniu do tejże wartości na koniec 2018 roku. Wartość Grupy CIECH będzie mierzona tzw. Wskaźnikiem TSR (Total Shareholder Return) uwzględniającym między innymi: EBITDA znormalizowaną Grupy CIECH, założony mnożnik dla EBITDA znormalizowanej Grupy CIECH, skonsolidowane zadłużenie netto Grupy CIECH, wartość wypłaconych dywidend oraz wpływy/wypływy gotówki wynikające z emisji/umorzenia akcji Spółki. Wartość Grupy CIECH będzie wyliczana na podstawie danych finansowych zawartych w zaudytowanych skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy CIECH. W przypadku osiągnięcia Wypracowanej Wartości na poziomie minimum 11% roku bazowego (2018 rok) pula premiowa wyniesie 12% Wypracowanej Wartości. Wypłata puli premiowej nastąpi w latach 2022-2024, w równej części w każdym roku. Na dzień 31 grudnia 2019 roku przyznanych zostało 399 jednostek z 1000 wyemitowanych, natomiast zdyskontowana wartość programu przypadająca na 2019 roku wyniosła 14 143 tys. zł. Do wyceny zobowiązania Grupa użyła stopy dyskonta 3,53%.

7.3. ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE HANDLOWE I POZOSTAŁE

Polityka rachunkowości

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania dzieli się na zobowiązania długo i krótkoterminowe stosując kryteria:

• ✓ zobowiązania z tytułu dostaw i usług wykazuje się jako krótkoterminowe bez względu na termin zapłaty,
• ✓ pozostałe zobowiązania wymagające zapłaty w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego stanowią zobowiązania krótkoterminowe,
• ✓ pozostałe zobowiązania, nie spełniające kryteriów zaliczania do krótkoterminowych, stanowią zobowiązania długoterminowe.

Zobowiązania wyrażone w walutach obcych wykazywane są według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania operacji ustalonego dla danej waluty.

Na dzień sprawozdawczy zobowiązania wyrażone w walutach obcych wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez NBP za wyjątkiem sald otrzymanych przedpłat. Różnice kursowe (zrealizowane) powstałe w wyniku zapłaty zobowiązania lub jego wyceny (niezrealizowane) prezentowane są jako przychody lub koszty finansowe. Otrzymane przedpłaty wyrażone w walutach obcych na przyszłe dostawy wyceniana są według kursu z dnia transakcji.

Dokonane osądy i oszacowania

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, wyceniane są na dzień sprawozdawczy według zamortyzowanego kosztu (tj. zdyskontowane przy użyciu efektywnej stopy procentowej) oraz powiększone o ewentualnie należne na dzień wyceny odsetki za zwłokę.

Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań nie są naliczane w przypadku, gdy podmiot uprawniony (kontrahent) złoży pisemne oświadczenie o zaniechaniu ich naliczenia. W pozostałych przypadkach odsetki są naliczane i ewidencjonowane według poniższych zasad:

• ✓ bieżąco, na podstawie otrzymanych not odsetkowych,
• ✓ w oszacowanej wartości, przy czym szacunek jest oparty o dane historyczne odzwierciedlające kwoty naliczonych odsetek przez poszczególnych kontrahentów, w stosunku do stanu zadłużenia wobec nich.

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE HANDLOWE I POZOSTAŁE	31.12.2019	31.12.2018
Z tytułu dostaw i usług oraz zaliczki otrzymane na dostawy	397 425	447 871
- do 12 miesięcy	393 687	441 225
- powyżej 12 miesięcy	107	14
- zaliczki otrzymane na dostawy	3 631	6 632
Zobowiązania publiczno-prawne (bez podatku dochodowego)	22 663	30 296
Zobowiązania z tytułu zakupu rzeczowych aktywów trwałych	161 094	32 068
Zobowiązania z tytułu instrumentów finansowych	18 533	6 587
Zobowiązania wobec pracowników	13 373	13 943
Wynagrodzenia	10 499	7 785
Rezerwa na urlopy	7 719	8 088
Podatki i opłaty	95 757	47 159
Zużycie materiałów i energii	39 752	50 949
Dotacje	28 929	32 588
Usługi obce	2 920	1 669
Opłaty za korzystanie ze środowiska	10 589	17 108
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników	1 279	1 433

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE HANDLOWE I POZOSTAŁE	31.12.2019	31.12.2018
Zobowiązania z tytułu faktoringu	25 536	20 309
Zobowiązanie z tytułu pierwotnego ujęcia wyceny instrumentów wbudowanych	5 017	4 494
Zobowiązania z tytułu zakupu udziałów akcji i innych aktywów finansowych	5 118	11 419
Pozostałe	23 455	27 701
RAZEM	869 658	761 467

Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi przedstawione zostały w nocie 9.3.

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług nie są oprocentowane. W kontraktach handlowych zawieranych przez Grupę CIECH stosowane są różne terminy płatności zobowiązań z tytułu dostaw i usług w zależności od rodzaju transakcji, charakterystyki rynku oraz warunków handlowych. Najczęściej stosowanymi terminami płatności są: 14, 30, 60 dni.

7.4. LEASING

Polityka rachunkowości obowiązująca od 1 stycznia 2019 – wg MSSF 16 Leasing

Grupa CIECH przyjęła od 1 stycznia 2019 roku do stosowania nowy standard sprawozdawczości finansowej MSSF 16 Leasing.

Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie.

Grupa łączy dwie umowy lub więcej umów, które zostały zawarte jednocześnie lub niemal jednocześnie z tym samym kontrahentem (lub podmiotami powiązanymi z kontrahentem), i ujmuje je jako jedną umowę, jeżeli spełnione jest co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

• a) umowy są negocjowane jako pakiet i dotyczą całościowego celu handlowego, którego nie można zrozumieć bez odwołania się do wszystkich umów razem,
• b) kwota wynagrodzenia należnego w ramach jednej umowy zależy od ceny lub wykonania innej umowy lub
• c) prawa do użytkowania bazowych aktywów przekazane umowami (lub niektóre prawa do użytkowania bazowych aktywów przekazane każdą z umów) tworzą jeden element leasingowy.

Umowa zawiera leasing, jeśli:

• a) dotyczy zidentyfikowanego składnika aktywów, który może być albo wyraźnie określony w umowie (np. w oparciu o numer ewidencyjny, adres (w przypadku lokali, etc.) lub zidentyfikowany w sposób dorozumiany w momencie, w którym składnik aktywów zostaje udostępniony do użytkowania klientowi, a dostawca nie posiada znaczącego prawa do zastąpienia składnika aktywów przez cały okres użytkowania oraz
• b) leasingobiorca otrzymuje zasadniczo wszystkie korzyści ekonomiczne z tego składnika aktywów w okresie jego użytkowania tj. zarówno podstawowe pożytki, jaki i inne płynące z niego korzyści, (jeśli takie występują) oraz
• c) leasingobiorca ma prawo do określenia sposobu wykorzystania zidentyfikowanego składnika aktywów.

Początkowa wycena zobowiązania z tytułu leasingu

Na opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu, składają się następujące opłaty, które pozostają do zapłaty:

• a) stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty finansowe;
• b) zmienne opłaty leasingowe zależne od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia;
• c) kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej;
• d) cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji;
• e) kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia i jest wysoce prawdopodobne skorzystanie z tej opcji.

Późniejsza wycena zobowiązania z tytułu leasingu

Po dacie rozpoczęcia Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

• a) zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu;
• b) zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia opłat leasingowych oraz
• c) zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu.
• Grupa jako leasingobiorca ujmuje w zysku lub stracie bieżącego okresu zarówno:

a) odsetki od zobowiązania z tytułu leasingu oraz

b) zmienne opłaty leasingowe nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu w okresie, w którym ma miejsce zdarzenie lub zachodzi warunek, które uruchamiają te płatności o ile koszty te nie zostały uwzględnione w wartości bilansowej innego składnika aktywów zgodnie z polityką rachunkowości przyjętą dla rzeczowych aktywów trwałych.

Zasadniczo stałe opłaty leasingowe

Zasadniczo stałe opłaty leasingowe są płatnościami, które mogą w swojej postaci zawierać element zmienności, ale są zasadniczo nieuniknione. Zasadniczo stałe opłaty leasingowe występują przykładowo, jeżeli:

• a) opłaty mają strukturę zmiennych opłat leasingowych, ale nie zawierają żadnego elementu prawdziwej zmienności. Te opłaty zawierają elementy zmienne, które nie mają realnego znaczenia gospodarczego. Przykłady tego rodzaju opłat obejmują:
  • opłaty, które podlegają zapłacie tylko wtedy, gdy okaże się, że składnik aktywów jest w stanie umożliwiającym jego eksploatację, lub tylko wtedy, gdy zachodzi zdarzenie, w przypadku którego nie ma realnych możliwości, aby zdarzenie takie nie wystąpiło, lub
  • opłaty, które początkowo mają strukturę zmiennych opłat leasingowych powiązanych z użytkowaniem bazowego składnika aktywów, ale w pewnym momencie po dacie rozpoczęcia tracą swój zmiennych charakter, w związku z czym opłaty stają się stałe przez pozostały okres leasingu. Te opłaty stają się zasadniczo stałymi opłatami leasingowymi w momencie utracenia zmiennego charakteru,
• b) leasingobiorca mógłby zrealizować więcej niż jeden zestaw opłat, ale tylko jeden z tych zestawów opłat jest realistyczny. W tym przypadku jednostka uznaje realistyczny zestaw opłat za opłaty leasingowe,
• c) leasingobiorca mógłby zrealizować więcej niż jeden realistyczny zestaw opłat, musi natomiast zrealizować co najmniej jeden z tych zestawów opłat. W tym przypadku jednostka uznaje zestaw opłat o najniższej łącznej (zdyskontowanej) kwocie za opłaty leasingowe.

Zmienne opłaty leasingowe

Do zmiennych opłat leasingowych, które zależą od indeksu lub stopy zalicza się na przykład opłaty powiązane z indeksem cen konsumpcyjnych, opłaty powiązane z referencyjną stopą procentową (taką jak WIBOR) lub opłaty, które zmieniają się, aby odzwierciedlić zmiany w stawkach czynszów na wolnym rynku (np. okresowe zmiany stawek dla praw wieczystego użytkowania gruntów, w związku ze zmianą operatu szacunkowego).

Zmienne opłaty leasingowe niezależne od indeksu lub stopy tj. zależne od wykorzystania, nie są uwzględniane w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu (np. opłaty za przekroczenie limitu przejechanych kilometrów).

Szczegółowa informacja dotycząca wdrożenia MSSF 16 Leasing została zaprezentowana w nocie 1.5.1.

Dokonane osądy i oszacowania

Stopa dyskonta

Bieżąca wartość przyszłych płatności z tytułu leasingu obliczana jest z zastosowaniem stopy leasingu. W przypadku, gdy stopa leasingu nie jest znana, Grupa stosuje krańcową stopę procentową dla danej umowy leasingowej, czyli stopę, którą musiałaby zapłacić, aby na podobny okres i przy podobnych zabezpieczeniach, pożyczyć środki niezbędne do zakupu składnika aktywów o podobnej wartości, co składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania w podobnym środowisku gospodarczym.

Grupa CIECH użytkuje na podstawie umów leasingu rzeczowe aktywa trwałe (głównie środki transportu oraz różnego rodzaju maszyny i urządzenia). W umowach występuje opcja zwrotu, przedłużenia umów lub wykupu całości lub części sprzętu po zakończeniu okresu leasingu.

CIECH Cargo Sp. z o.o. zawierała umowy leasingu finansowego, na podstawie których użytkuje dodatkowe wagony do przewozu miału i kamienia. W umowach obowiązują opcje wykupu po zakończeniu leasingu.

W Grupie CIECH największą pozycją stanowiącą przedmiot leasingu jest, zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości, uzyskane drogą przydziału administracyjnego prawo wieczystego użytkowania gruntów. W decyzjach administracyjnych dotyczących prawa wieczystego użytkowania gruntów nie określono warunków przedłużenia umowy lub możliwości zakupu przedmiotu leasingu. Indeksacja cen może nastąpić w związku z aktualizacją wyceny gruntu. Ponadto, Grupa SDC jako leasing wykazuje długoterminową umowę na dzierżawę sieci wodociągowej obowiązującą do 2095 roku. Spółki Grupy wykazują również umowy najmu nieruchomości.

Wartość nominalna oraz wartość odsetek leasingowych przedstawiają się następująco:

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU LEASINGU	Płatności nominalne	Odsetki efektywne	Zdyskontowane zobowiązanie z tytułu leasingu
31.12.2019
0 - 6 miesięcy	16 160	719	15 441
Do roku	13 177	550	12 627
Od 1 roku do 2 lat	37 276	2 401	34 875
Od 2 do 5 lat	36 471	4 219	32 252
Powyżej 5 lat	167 544	118 805	48 739
RAZEM	270 628	126 694	143 934

Uzgodnienie zmian w zobowiązaniach wynikających z działalności finansowej – zobowiązania z tytułu leasingu

	01.01.-31.12.2019
Stan na początek okresu	23 540
Korekta bilansu otwarcia	119 089
Wdrożenie MSSF 16 na 01.01.2019	142 629
Modyfikacje umów	1 453
Zaciągnięcie nowych umów	24 025
Wcześniejsze zakończenie umowy	(55)
Naliczone odsetki	5 056
Spłata zobowiązania	(28 151)
Różnice kursowe	(1 023)
Stan na koniec okresu	143 934

Polityka rachunkowości obowiązująca dla leasingu finansowego do 31.12.2018 – wg MSR 17 Leasing

Leasing finansowy -umowy leasingowe, w ramach których Grupa ponosi praktycznie całość ryzyka oraz czerpie praktycznie wszystkie korzyści wynikające z posiadania składników rzeczowych aktywów trwałych sklasyfikowano jako umowy leasingu finansowego. Rzeczowe aktywa trwałe nabyte w drodze leasingu finansowego są wykazane początkowo w wartości godziwej lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych, w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa, a następnie pomniejszane o odpisy amortyzacyjne oraz straty z tytułu utraty wartości.

W przypadku rzeczowych aktywów trwałych użytkowanych na podstawie umów leasingu finansowego, jeżeli nie ma pewności nabycia własności rzeczowego aktywa trwałego przed zakończeniem umowy, to wartość rzeczowych aktywów trwałych jest w pełni amortyzowana w krótszym z dwóch okresów:

• ✓ trwania umowy leasingu,
• ✓ czasu użytkowania.

W przypadku klasyfikacji umowy jako leasingu finansowego przedmiot umowy zalicza się do rzeczowych aktywów trwałych Grupy (leasingobiorcy) i dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z zasadami określonymi poniżej. Płatności z tytułu zawartych przez podmioty Grupy umów leasingu operacyjnego ujmowane są w sprawozdaniu z zysków lub strat w okresie trwania leasingu.

Wartość nominalna oraz wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych przedstawiają się następująco:

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU LEASINGU FINANSOWEGO	Wartość nominalna minimalnych opłat leasingowych	Przyszłe koszty finansowe z tytułu leasingu finansowego	Wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych
31.12.2018
Do roku	6 422	505	5 917
1 do 5 lat	18 038	1 037	17 001
Powyżej 5 lat	624	2	622
RAZEM	25 084	1 544	23 540

Polityka rachunkowości obowiązująca do 31.12.2018 – wg MSR 17 Leasing

Leasing operacyjny występuje wtedy, gdy ryzyko i korzyści związane z przedmiotem umowy (w tym umowy najmu i dzierżawy) pozostają u finansującego, wówczas spółka nie wykazuje go w swoich aktywach jako rzeczowego aktywa trwałego. Koszty wykazuje się w sprawozdaniu proporcjonalnie do okresu trwania umowy (metodą liniową), chyba że zastosowanie innej systematycznej metody lepiej odzwierciedla sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez użytkownika, nawet wówczas, gdy opłaty leasingowe dokonywane są w sposób nieodpowiadający tej metodzie. Wstępne koszty bezpośrednie, poniesione przed zawarciem umowy leasingu, jeżeli są znaczne rozlicza się w czasie, proporcjonalnie do wykazywanych w sprawozdaniu finansowym opłat z tytułu leasingu, albo też odpisuje się w ciężar kosztów okresu ich poniesienia, gdy są nieznaczne.

Specjalne oferty promocyjne dotyczące nowej lub przedłużanej umowy leasingu operacyjnego należy, niezależnie od ich charakteru, formy lub terminu płatności, ujmować jako integralną część zapłaty netto uzgodnionej z tytułu użytkowania przedmiotu leasingu.

Grupa w oparciu o metodę liniową ujmuje łączną korzyść płynącą ze specjalnych ofert promocyjnych jako zmniejszenie kosztów opłat z tytułu użytkowania przedmiotu leasingu w okresie leasingu, chyba że inna systematyczna metoda odzwierciedla sposób rozłożenia w czasie uzyskiwania przez leasingobiorcę korzyści z tytułu użytkowania przedmiotu leasingu.

Na koniec 2018 roku , łączne kwoty przyszłych minimalnych opłat leasingowych przedstawia poniższa tabela.

ŁĄCZNE KWOTY PRZYSZŁYCH MINIMALNYCH OPŁAT LEASINGU OPERACYJNEGO	31.12.2018
Do roku	19 209
1 do 5 lat	57 310
Powyżej 5 lat	168 534
RAZEM	245 053

W roku 2018 koszty opłat leasingowych wyniosły 24 362 tys. zł (w porównywalnym okresie 22 507 tys. zł).

7.5. REZERWY NA ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE

Polityka rachunkowości

Nagrody jubileuszowe oraz odprawy emerytalne i rentowe

Zgodnie z zakładowym regulaminem wynagrodzeń pracownicy spółek Grupy są uprawnieni do nagród jubileuszowych za długoletni staż pracy oraz do odpraw emerytalnych. Zobowiązania te wynikają z praw nabytych przez pracowników spółek Grupy w roku bieżącym, jak i w latach poprzednich.

Zobowiązania netto spółek w odniesieniu do programów emerytalnych określonych świadczeń są ustalane oddzielnie dla każdego z programów poprzez oszacowanie kwoty przyszłych świadczeń wypracowanych przez pracowników w bieżącym i poprzednich okresach sprawozdawczych (świadczenia te są zdyskontowane w celu określenia ich wartości bieżącej, a następnie pomniejszane o wartość godziwą aktywów programu). Stopa dyskontowa stanowi obowiązującą na dzień bilansowy stopę zwrotu z papierów wartościowych o niskim poziomie ryzyka z terminem zapadalności zbliżonym do terminu zobowiązań Grupy. Odpowiedni szacunek jest dokonywany przez uprawnionego aktuariusza przy zastosowaniu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych.

Wykorzystanie tego typu rezerw powoduje zmniejszenie rezerwy (nie jest dopuszczalne bieżące obciążenie kosztów działalności kwotami wypłaconych świadczeń z jednoczesną korektą rezerwy na koniec okresu), natomiast rozwiązanie powyższej rezerwy zwiększa pozostałe przychody operacyjne.

Zwiększenie rezerwy z tytułu kosztów zatrudnienia ujmuje się odpowiednio w pozostałych kosztach operacyjnych. Zmiany rezerw wynikające z upływu czasu (tj. rozwijanie dyskonta) oraz efekt wynikający ze zmiany współczynników dyskonta prezentowane są zawsze w działalności finansowej.

W sprawozdaniu z innych całkowitych dochodów prezentuje się zyski lub straty aktuarialne, czyli zmiany wynikające z różnic pomiędzy przyjętymi założeniami, a ich realizacją oraz zmiany przyjętych do wyliczeń parametrów i założeń, zmianę stopy dyskontowej.

Dokonane osądy i oszacowania

Wysokość rezerw na świadczenia pracownicze określana jest na podstawie wycen aktuarialnych wykonywanych przez niezależne, profesjonalne firmy. Przy wycenach aktuarialnych dokonywane są szacunki dotyczące rotacji zatrudnienia, poziomu wzrostu płac, stóp dyskontowych oraz inflacji.

REZERWY NA ŚWIADCZENIA	DŁUGOTERMINOWE		KRÓTKOTERMINOWE
PRACOWNICZE	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	11 851	10 789	877	968
Utworzenie	1 200	1 403	16 046	511
Wykorzystanie i rozwiązanie	(846)	(392)	(1 231)	(789)
Różnice kursowe	(74)	139	(213)	-
Pozostałe	717	(88)	(14)	187
Stan na koniec okresu	12 848	11 851	15 465	877

W 2019 roku zmiana rezerwy w wartości -591 tys. zł została odniesiona do kapitału własnego (w porównywanym okresie -235 tys. zł).

Wycena świadczeń pracowniczych dokonywana jest na podstawie wycen aktuarialnych. W celu obliczenia bieżącej wartości przyszłych zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych przyjęto wysokość rocznej stopy dyskonta finansowego na poziomie 2,0%. Użyta stopa dyskontowa jest ustalona w wielkości nominalnej. Jednocześnie uwzględniono przyszłą inflację w wysokości 2,5% rocznie. Przewidywana nominalna stopa wzrostu wynagrodzeń została przyjęta na poziomie 2% rocznie. Dla okresu rezydualnego stopa wzrostu wynagrodzeń została przyjęta na poziomie 2%. Wskaźnik rotacji pracowników określany jest na podstawie danych historycznych, skorygowanych o plany restrukturyzacji zatrudnienia. Według szacunków Grupy zmiana założeń aktuarialnych nie będzie miała istotnego wpływu na wyniki finansowe.

W ramach rezerwy krótkoterminowej utworzono rezerwę na "program dobrowolnych odejść" w wysokości 14 956 tys. zł.

7.6. POZOSTAŁE REZERWY

Polityka rachunkowości

Rezerwa zostaje rozpoznana w przypadku, gdy na Grupie ciąży obowiązek wynikający z przeszłych zdarzeń i prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku wiązać się będzie z wypływem z Grupy korzyści ekonomicznych. W przypadku, kiedy efekt wartości pieniądza w czasie ma istotne znaczenie, rezerwy są ustalane poprzez dyskontowanie oczekiwanych przyszłych przepływów środków pieniężnych w oparciu o stopę przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżące szacunki rynkowe zmian wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane z danym składnikiem zobowiązań.

Rezerwa na ochronę środowiska

Zgodnie z opublikowaną i stosowaną polityką Grupy związaną z ochroną środowiska i stosownymi wymogami prawnymi, rozpoznaje się rezerwę na pokrycie kosztów rekultywacji gruntu w przypadku ich wystąpienia. Ujęcie rezerwy następuje w wartości zdyskontowanej planowanych kosztów na wykonanie koniecznych prac związanych z rekultywacją.

Dokonane osądy i oszacowania

Przy określaniu wartości rezerw wymagane jest dokonanie szacunków, przyjęcie założeń dotyczących stóp dyskontowych, przewidywanych kosztów oraz terminów płatności.

ZMIANA STANU POZOSTAŁYCH REZERW DŁUGOTERMINOWYCH	Rezerwa na zobowiązania oraz przewidywane straty	Rezerwa na ochronę środowiska	RAZEM
01.01.-31.12.2019
Stan na początek okresu	3 286	75 794	79 080
Utworzenie	-	28	28
Wykorzystanie i rozwiązanie	(2 015)	-	(2 015)
Różnice kursowe	-	(821)	(821)
Zmiana stopy dyskontowej	-	18 434	18 434
Reklasyfikacja z rezerw krótkoterminowych	7 491	-	7 491
Stan na koniec okresu	8 762	93 435	102 197
01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	1 047	70 765	71 812
Utworzenie	-	228	228
Wykorzystanie i rozwiązanie	(4 261)	(2 686)	(6 947)
Różnice kursowe	-	1 898	1 898
Zmiana stopy dyskontowej	-	6 016	6 016
Reklasyfikacja z rezerw krótkoterminowych	6 500	(427)	6 073
Stan na koniec okresu	3 286	75 794	79 080

ZMIANA STANU POZOSTAŁYCH REZERW KRÓTKOTERMINOWYCH	Rezerwa na restrukturyzację	Rezerwa na zobowiązania oraz przewidywane straty	Rezerwa na ochronę środowiska	Rezerwa na premie	RAZEM
01.01.-31.12.2019
Stan na początek okresu	218	170 495	2 311	-	173 024
Utworzenie	-	18 250	946	-	19 196
Wykorzystanie i rozwiązanie	(107)	(83 049)	(1 739)	-	(84 895)
Różnice kursowe	-	(133)	(2)	-	(135)
Reklasyfikacja do rezerw długoterminowych	-	(7 491)	-		(7 491)
Pozostałe	-	(74)	-	-	(74)
Stan na koniec okresu	111	97 998	1 516	-	99 625

ZMIANA STANU POZOSTAŁYCH REZERW KRÓTKOTERMINOWYCH	Rezerwa na restrukturyzację	Rezerwa na zobowiązania oraz przewidywane straty	Rezerwa na ochronę środowiska	Rezerwa na premie	RAZEM
01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	-	76 335	951	610	77 896
Utworzenie	-	125 525	2 311	-	127 836
Wykorzystanie i rozwiązanie	-	(13 178)	(1 377)	(1 136)	(15 691)
Różnice kursowe	-	761	-	2	763
Reklasyfikacja do rezerw długoterminowych	-	(6 500)	-	-	(6 500)
Pozostałe	218	(12 448)	426	524	(11 280)
Stan na koniec okresu	218	170 495	2 311	-	173 024

W Grupie CIECH istotną pozycję rezerw stanowią:

Rezerwy na przewidywane straty i zobowiązania

CIECH S.A. - Krótkoterminowe rezerwy w kwocie 33 325 tys. zł, związane są z potencjalnymi roszczeniami (należność główna wraz ze zobowiązaniami odsetkowymi) z tytułu postępowań sądowych. Wykorzystanie rezerwy w wysokości 66 400 tys. zł dotyczy zapłaty zobowiązania podatkowego wraz z zaległymi odsetkami z tytułu CIT za 2012 rok.

CIECH Sarzyna S.A. – utworzenie rezerwy na odsetki w związku z potencjalnym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 1 097 tys. zł.

CIECH Vitrosilicon S.A. – utworzenie rezerwy na podatek dochodowy i odsetki w związku z potencjalnym zobowiązaniem podatkowym w wysokości odpowiednio 3 350 tys. zł oraz 816 tys. zł.

CIECH Pianki Sp. z o.o. – utworzenie rezerwy na odsetki w związku z potencjalnym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 636 tys. zł.

CIECH Cargo Sp. z o.o. – utworzenie rezerwy na podatek dochodowy i odsetki w związku z potencjalnym zobowiązaniem podatkowym w wysokości odpowiednio 469 tys. zł oraz 583 tys. zł.

Grupa SDC - krótkoterminowa rezerwa w kwocie 3 058 tys. zł (718 tys. EUR) związana z potencjalnym roszczeniem ze strony urzędu ds. gospodarki wodnej.

CIECH Cargo Sp. z o.o. – w wyniku uszkodzenia dzierżawionej lokomotywy, infrastruktury kolejowej, sieci trakcyjnej oraz zniszczenia mienia i ładunku na koniec 2018 roku utworzono rezerwę w wysokości 3 076 tys. zł związaną z naprawą tych uszkodzeń oraz zapłatą kar umownych. W pierwszym półroczu 2019 roku wypłacono z tego tytułu 2 850 tys. zł, a resztę rezerwy zaklasyfikowano jako rezerwę na przewidywane straty.

CIECH Trading S.A. – rezerwa na podatek VAT i odsetki w związku z potencjalnym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 5 209 tys. zł.

CIECH Soda Polska S.A. - rezerwa długoterminowa w kwocie 1 047 tys. zł z tytułu potencjalnych kar środowiskowych za przekroczenie dopuszczalnych emisji. Rozpoznano także rezerwy w kwocie 2 651 tys. zł związane z roszczeniami odbiorców w związku z wadliwymi dostawami produktów i poniesionymi z tego tytułu stratami.

Rezerwy na ochronę środowiska

Grupa SDC - długoterminowa rezerwa na ochronę środowiska w kwocie 83 471 tys. zł (19 601 tys. EUR) obejmująca m.in. rekultywację stawów osadowych w Unseburgu, działania rekultywacyjne w kopalni kamienia wapiennego, rekultywacje pozostałości starych odkrywek kamienia wapiennego oraz zamknięcie kawern.

CIECH Soda Polska S.A. - rezerwa na koszty rekultywacji gruntów skalkulowana według planowanych nakładów do 2042 roku według przewidywanego wskaźnika inflacji: 2,8% skorygowanego o wskaźnik dyskonta liczonego jako średnia wskaźnika na początek i koniec każdego okresu rocznego. Wydatki z tego tytułu do 2042 roku kształtować się będą na poziomie ok. 860 tys. zł rocznie. Kwota ujętej w sprawozdaniu rezerwy z tego tytułu wynosi 9 842 tys. zł.

CIECH Sarzyna S.A. - rezerwa na koszty rekultywacji wód i gleby w wysokości 1 488 tys. zł. obejmująca rezerwę krótkoterminową w wysokości 488 tys. zł., oraz rezerwę długoterminową w wysokości 1 000 tys. zł. Rezerwę oszacowano na podstawie projektu rzeczowo – finansowego wraz z harmonogramem prac na lata 2008 - 2020 na przewidywane do poniesienia wydatki.

8. INSTRUMENTY FINANSOWE, ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM I UTRATA WARTOŚCI 8

8.1. INSTRUMENTY FINANSOWE

Polityka rachunkowości

Zasady wyceny po początkowym ujęciu / lub na koniec okresu sprawozdawczego i prezentacji w sprawozdaniu finansowym instrumentów finansowych

Grupa aktywów lub zobowiązań	Zasada wyceny	Zasady ujęcia w sprawozdaniu finansowym
Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	Według wartości godziwej	Różnica z wyceny koryguje wartość wycenianego składnika aktywów oraz jest ujmowana w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego.
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie	Według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (IRR)	Różnica z wyceny koryguje wartość wycenianego składnika aktywów oraz jest ujmowana w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne dochody całkowite	Według wartości godziwej	Różnica z wyceny do wartości godziwej ujmowana w innych całkowitych dochodach. W przypadku instrumentów dłużnych naliczone odsetki ujmuje się bezpośrednio w sprawozdaniu z zysków lub strat.
Aktywa zakupione lub utworzone z rozpoznaną utratą wartości (POCI)	Według wartości godziwej	Różnica z wyceny koryguje wartość wycenianego składnika aktywów oraz jest ujmowana w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego
Pozostałe zobowiązania finansowe	Według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (IRR)	Różnica z wyceny koryguje wartość wycenianego składnika zobowiązań oraz jest ujmowana w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego.
Zobowiązania wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	Według wartości godziwej	Różnica z wyceny koryguje wartość wycenianego składnika aktywów oraz jest ujmowana w wyniku finansowym bieżącego okresu sprawozdawczego.

Utrata wartości aktywów finansowych

Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia, czy dla danego pojedynczego składnika aktywów finansowych (instrumentu finansowego) nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu jego początkowego ujęcia w księgach. W przypadku gdy taki istotny wzrost ma miejsce Jednostka dokonuje oszacowania odpisów w kwocie wieloletnich oczekiwanych strat kredytowych. W przeciwnym wypadku Grupa szacuje odpisy w kwocie 12-miesięcznych oczekiwanych strat kredytowych, nawet jeżeli w poprzednich okresach odpisy były tworzone w wysokości wieloletnich oczekiwanych strat kredytowych.

Grupa przyjmuje, że w przypadku instrumentów finansowych, które spełniają – na dany dzień bilansowy - definicję instrumentu o niskim ryzyku kredytowym, nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego i w związku z tym odpis jest szacowana w wysokości 12-miesięcznych oczekiwanych strat kredytowych. Ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym uznaje się w powyższym celu za niskie, jeżeli:

• a) instrument finansowy wiąże się z niskim ryzykiem niewykonania zobowiązania,
• b) pożyczkobiorca ma wysoką krótkoterminową zdolność spełniania swych obowiązków w zakresie wynikających z umowy przepływów pieniężnych, a
• • c) niekorzystne zmiany warunków gospodarczych i biznesowych w dłuższej perspektywie mogą lecz niekoniecznie muszą – ograniczyć zdolność pożyczkobiorcy do wypełniania jego obowiązków w zakresie wynikających z umowy przepływów pieniężnych.

Jako przykład instrumentu o niskim ryzku kredytowym Grupa przyjmuje instrument posiadający nadany mu rating zewnętrzny "jakości inwestycyjnej".

Grupa uznaje, że dla danego instrumentu finansowego nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego, jeżeli wystąpiło przeterminowanie należnych umownie płatności przekraczające 30 dni.

W odniesieniu do składnika aktywów finansowych, który na dzień sprawozdawczy jest dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, lecz który nie jest zakupionym lub utworzonym składnikiem aktywów finansowych dotkniętym utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (POCI), Grupa wycenia oczekiwane straty kredytowe jako różnicę między wartością bilansową brutto składnika aktywów, a obecną wartością szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, dyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych. Wszelkie korekty ujmuje się w wyniku finansowym jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości.

Składnik aktywów finansowych jest dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, jeżeli wystąpiło zdarzenie, jedno lub więcej, mające ujemny wpływ na szacowane przyszłe przepływy pieniężne w ramach tego składnika aktywów finansowych. Do dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych ze względu na ryzyko kredytowe zalicza się dające się zaobserwować dane na temat następujących zdarzeń:

• a) znacznych trudności finansowych emitenta lub pożyczkobiorcy;
• b) naruszenia umowy, takiego jak zdarzenie niewykonania zobowiązania lub niedokonanie płatności w wymaganym terminie;
• c) przyznania pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę(-ów), ze względów ekonomicznych lub umownych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy, udogodnienia (udogodnień), którego(-ych) w innym przypadku pożyczkodawca(-cy) by nie udzielił (-li);
• d) staje się prawdopodobne, że nastąpi upadłość lub inna reorganizacja finansowa pożyczkobiorcy;
• e) zaniku aktywnego rynku na dany składnik aktywów finansowych ze względu na trudności finansowe; lub
• f) kupna lub powstania składnika aktywów finansowych z dużym dyskontem odzwierciedlającym poniesione straty kredytowe.

Wskazanie jednego wyraźnego zdarzenia może być niemożliwe, natomiast połączony skutek kilku zdarzeń może powodować utratę wartości składników aktywów finansowych ze względu na ryzyko kredytowe. Niezależnie od powyższych kryteriów Grupa przyjmuje, że doszło do utraty wartości w przypadku opóźnienia w płatnościach przekraczającego 180 dni.

Ustalona w wyniku w/w szacunków kwota odpisów może ulec zmniejszeniu w przypadku posiadania przez Zarząd wiarygodnych dokumentów, z których wynika, iż należności zostały zabezpieczone i ich zapłata jest wysoce prawdopodobna.

W przypadku aktywów finansowych, dla których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości z tytułu ryzyka kredytowego oszacowanie odpisów aktualizujących odbywa się z wykorzystaniem indywidualnych parametrów wyznaczanych w oparciu o benchmarki (przy wykorzystaniu informacji o ratingach) lub wartości eksperckie, przeskalowane do horyzontu szacowania oczekiwanych strat kredytowych.

W przypadku aktywów finansowych, dla których wystąpiły przesłanki utraty wartości z tytułu ryzyka kredytowego Grupa dokonuje analizy odzysków z wykorzystaniem scenariuszy ważonych prawdopodobieństwem ich wystąpienia.

Wyjątkiem od powyższej zasady są należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywa z tytułu umów wynikających z transakcji, które są objęte zakresem MSSF 15 (ang. contract assets). Dla tych kategorii składników aktywów Grupa może wybrać uproszczone podejście, w ramach którego odpisy są szacowane w horyzoncie dożywotnim już od momentu początkowego ujęcia ekspozycji w księgach.

Do głównych instrumentów finansowych, które są wykazane w bilansie Grupy CIECH na dzień 31 grudnia 2019 roku należą:

Aktywa finansowe:

• udzielone pożyczki,
• instrumenty finansowe o dodatniej wycenie,
• instrumenty wbudowane o dodatniej wycenie,
• należności z tytułu dostaw i usług oraz należności z faktoringu,
• środki pieniężne i ich ekwiwalenty.

Zobowiązania finansowe:

• zobowiązania z tytułu kredytu terminowego, kredytu odnawialnego oraz kredytów w rachunku bieżącym,
• zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz zobowiązania z faktoringu,
• umowy leasingu,

• instrumenty finansowe o ujemnej wycenie.

Wartość bilansowa instrumentów finansowych

Klasy instrumentów finansowych	nota	31.12.2019	31.12.2018	Kategorie instrumentów finansowych
Środki pieniężne i ekwiwalenty	5.13	299 580		192 139 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Udzielone pożyczki	5.12	1 800		1 800 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Należności z tytułu dostaw i usług	5.11	293 895		376 348 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Należności z tytułu faktoringu	5.11	43 590		59 045 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Instrumenty pochodne rozpoznane w aktywach finansowych wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające	5.8;5.12	15 118		27 807 Instrumenty zabezpieczające
Instrumenty pochodne rozpoznane w aktywach finansowych 5.8;5.12		2 997		112 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Instrumenty wbudowane	5.8;5.12	2 206		15 979 Instrumenty zabezpieczające
AKTYWA		659 186	673 230
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	7.3	(393 794)	(441 239)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Kredyty i pożyczki	7.1	(1 645 400)	(1 632 666)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Zobowiązania z tytułu faktoringu	7.3	(25 536)	(20 309)	Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Zobowiązania z tytułu leasingu	7.4	(143 934)	(23 540)	Zobowiązanie finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9
Instrumenty pochodne rozpoznane w zobowiązaniach finansowych wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające	7.2;7.3	(22 233)	(44 768)	Instrumenty zabezpieczające
Instrumenty pochodne rozpoznane w zobowiązaniach finansowych	7.2	(2 787)	-	Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

W Grupie CIECH wybrane należności handlowe podlegają faktoringowi. Jest to faktoring z przejęciem ryzyka wypłacalności, na mocy której faktor przejmuje ryzyko należności do wysokości określonej w polisie ubezpieczenia.

Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z zysków lub strat w podziale na kategorie instrumentów finansowych

Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z zysków lub strat	01.01.-31.12.2019	01.01.- 31.12.2018	Kategorie instrumentów finansowych
Przychody/(Koszty) z tytułu odsetek, w tym obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej	(57 105)	(68 297)
	1 335		4 472 Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
	(53 646)	(72 077)	Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
	(4 794)	(692)	Zobowiązanie finansowe wyłączone z zakresy MSSF 9
Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych	(788)	6 199
	-	6 241	Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
	(1 329)	-	Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
	541	(42)	Aktywa/(Zobowiązanie) finansowe wyłączone z zakresy MSSF 9
Utworzenie odpisów aktualizujących	(3 028)	(7 795)	Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Odwrócenie odpisów aktualizujących	3 670		4 005 Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Przychody/koszty z tytułu stosowania pochodnych instrumentów finansowych	15 380	21 934
	(1 987)	(2 242)	Aktywa/ (Zobowiązania) finansowe wyceniane w wartości godziwej przez RZIS
	17 367		24 176 Instrumenty zabezpieczające
Zysk/(strata) ze zbycia instrumentów finansowych	-		2 758 Aktywa/ (Zobowiązania) finansowe wyceniane w wartości godziwej przez RZIS
RAZEM	(41 871)	(41 196)

8.2. INSTRUMENTY FINANSOWE WYZNACZONE DO RACHUNKOWOŚCI ZABEZPIECZEŃ

Polityka rachunkowości

Rachunkowość zabezpieczeń ujmuje wpływające na sprawozdanie z zysków lub strat skutki kompensowania zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji zabezpieczanej. Instrumenty pochodne takie jak opcje, forward, swap, mają zwykle na celu zabezpieczanie wartości godziwej aktywów lub zobowiązań bądź zabezpieczanie przyszłych przepływów pieniężnych.

W odniesieniu do instrumentów zabezpieczających Grupa może zastosować zasady rachunkowości zabezpieczeń tylko w przypadku spełnienia wszystkich warunków stosowania rachunkowości zabezpieczeń, tj.:

• ✓ powiązanie zabezpieczające obejmuje wyłącznie kwalifikujące się instrumenty zabezpieczające i kwalifikujące się pozycje zabezpieczane;
• ✓ w momencie ustanowienia powiązania zabezpieczającego formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem przez jednostkę oraz strategię dokonywania zabezpieczenia. Dokumentacja ta zawiera określenie instrumentu zabezpieczającego, pozycji zabezpieczanej, charakteru zabezpieczanego ryzyka oraz sposobu, w jaki jednostka będzie oceniać, czy powiązanie zabezpieczające spełnia wymogi efektywności zabezpieczenia (w tym przeprowadzoną przez jednostkę analizę źródeł nieefektywności zabezpieczenia oraz opis sposobu, w jaki ustala ona wskaźnik zabezpieczenia);
• ✓ powiązanie zabezpieczające spełnia wszystkie następujące wymogi efektywności zabezpieczenia:
  • a) między pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym istnieje powiązanie ekonomiczne;
  • b) ryzyko kredytowe nie ma przeważającego wpływu na zmiany wartości wynikające ze wspomnianego powiązania ekonomicznego; oraz
  • c) wskaźnik zabezpieczenia powiązania zabezpieczającego jest taki sam jak wskaźnik wynikający z wielkości pozycji zabezpieczanej, którą jednostka faktycznie zabezpiecza, oraz wielkości instrumentu

zabezpieczającego, którą jednostka faktycznie stosuje do zabezpieczenia tejże wielkości pozycji zabezpieczanej. Takie wyznaczenie nie może odzwierciedlać jednak braku równowagi między współczynnikami ważenia pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego, który to brak powodowałby nieefektywność zabezpieczenia (niezależnie od tego, czy zostałaby ona ujęta, czy nie) mogącą prowadzić do wyniku księgowego, który byłby niezgodny z celem rachunkowości zabezpieczeń.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych:

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych oznacza zabezpieczenie ekspozycji na zmienność przepływów pieniężnych, którą przypisać można określonemu rodzajowi ryzyka związanemu z całym ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem bądź jego komponentem (takim jak całość lub część przyszłych płatności odsetkowych od zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu), lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją, i która mogłaby wpływać na wynik finansowy.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmuje się w księgach w następujący sposób:

• ✓ oddzielny składnik kapitału własnego związany z pozycją zabezpieczaną (rezerwę z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych) koryguje się o niższą spośród następujących kwot (w wartościach bezwzględnych):
  • a) skumulowane od momentu ustanowienia zabezpieczenia zyski lub straty na instrumencie zabezpieczającym; oraz
  • b) skumulowaną od momentu ustanowienia zabezpieczenia zmianę wartości godziwej (obecnej wartości) pozycji zabezpieczanej (tj. obecną wartość skumulowanej zmiany zabezpieczanych oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych);
• ✓ część zysku lub straty na instrumencie zabezpieczającym, którą określono jako skuteczne zabezpieczenie (tj. część, którą kompensuje się ze zmianą rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych obliczoną zgodnie z pkt a)), ujmuje się w innych całkowitych dochodach;
• ✓ wszelkie pozostałe zyski lub straty na instrumencie zabezpieczającym (lub wszelkie zyski lub straty wymagane do zrównoważenia zmiany rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych obliczonej zgodnie z pkt a)) stanowią nieefektywność zabezpieczenia, którą ujmuje się w wyniku finansowym.

Część efektywna zabezpieczenia przenoszona jest na wynik finansowy jako korekta wynikająca z przeklasyfikowania w tym okresie lub okresach, kiedy zabezpieczane oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wpływają na wynik finansowy.

Zabezpieczenie udziałów w aktywach netto podmiotów zagranicznych

Zabezpieczenie udziałów w aktywach netto podmiotów zagranicznych ujmowane jest w następujący sposób:

• ✓ jest to zabezpieczenie inwestycji netto w podmioty zagraniczne posiadające inną walutę funkcjonalną niż spółka matka za pomocą zaciągniętych instrumentów walutowych,
• ✓ rewaluacja walutowa instrumentów walutowych desygnowanych do rachunkowości zabezpieczeń trafia do innych całkowitych dochodów i kompensuje się z przeciwną rewaluacją inwestycji netto w podmioty zagraniczne w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

W przypadku częściowej lub całościowej sprzedaży udziałów w jednostce zagranicznej, kwota zakumulowana w innych całkowitych dochodach zostaje przeniesiona do sprawozdania z zysków lub strat.

Podsumowanie dla poszczególnych grup powiązań istniejących w 2019 roku, które były wyznaczone do zastosowania rachunkowości zabezpieczeń zaprezentowano poniżej:

Rodzaj instrumentu	Pozycja zabezpieczana	Wartość nominalna/ Wolumen	Termin zapadalno ści		31.12.2019		31.12.2018
Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych				Aktywo	Zobowiązanie	Aktywo	Zobowiązanie
Ryzyko walutowe i stopy procentowej
Transakcja CIRS	Płatności odsetkowe i kapitałowe kredytu terminowego zaciągniętego przez CIECH S.A. o nominale początkowym 1 045 tys. PLN	744 273 tys. PLN	2020	14 377	(19 964)	27 376	(42 947)
Ryzyko walutowe

Rodzaj instrumentu	Pozycja zabezpieczana	Wartość nominalna/ Wolumen	Termin zapadalno ści		31.12.2019		31.12.2018
Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych			Aktywo	Zobowiązanie	Aktywo	Zobowiązanie
Forwardy walutowe EUR/PLN	Przyszłe przepływy pieniężne z tytułu realizacji przychodów ze sprzedaży denominowanych lub indeksowanych do kursu EUR	36 784 tys. EUR	2020	167	-	543	(218)
Forwardy walutowe USD/RON	Przyszłe przepływy pieniężne z tytułu realizacji przychodów ze sprzedaży denominowanych lub indeksowanych do kursu USD	31 800 tys. USD	2019	-	-	-	(848)
Ryzyko stopu procentowej
Swap stopy procentowej EURIBOR 6M na stałą stopę	Płatności odsetkowe kredytu terminowego zaciągniętego przez CIECH S.A. o nominale 30 000 tys. EUR Płatności odsetkowe	30 000 tys. EUR	2022	118	(489)	-	(756)
Swapy stopy procentowej WIBOR 6M na stałą stopę	kredytu terminowego zaciągniętego przez CIECH S.A. o nominale początkowym 1 212 520 tys. PLN	1 212 520 tys. zł	2022	3 453	(4 526)	-	-
Ryzyko zmian cen surowców
Kontrakty futures na zakup certyfikatów CO2	Koszt nabycia jednostek CO2 w 2018 i 2019 roku	812 000 EUA	2020	438	-	22 756	-
Nabyte opcje call wbudowane w kontrakt dostawy gazu	Koszt nabywanego gazu w latach 2016- 2020	687,5 GWH	2020	2 206	-	15 979	-
Instrumenty finansowe - zabezpieczenie inwestycji netto
Ryzyko walutowe
Zobowiązanie z tytułu obligacji	Pozycję zabezpieczaną stanowi część udziałów w aktywach netto jednostki podporządkowanej	69 697 tys. EUR	W momencie sprzedaży akcji	-	-	-	-
Zobowiązanie z tytułu kredytu terminowego	Pozycję zabezpieczaną stanowi część udziałów w aktywach netto jednostki podporządkowanej	30 000 tys. EUR	W momencie sprzedaży akcji	-	(127 755)	-	(129 000)

Kwoty ujęte w rezerwie z tytułu stosowania zabezpieczenia przepływów pieniężnych przedstawiono poniżej:

	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Stan na początek okresu	3 115	10 021
Korekta z tytułu wdrożenia MSSF 9	-	2 408
Skorygowany bilans otwarcia	3 115	12 429
Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego ujęta w pozostałych całkowitych dochodach	(13 241)	(7 971)
Podatek dochodowy od części efektywnej	(443)	2 334
Przeniesienie do wyniku finansowego	(19 223)	(2 386)
Podatek dochodowy	3 824	841
Nieefektywność zabezpieczenia	(440)	(2 132)
Stan na koniec okresu	(26 408)	3 115

Celem Grupy przy podejmowaniu decyzji o wdrożeniu zasad rachunkowości zabezpieczeń było ograniczenie wpływu zmiany stopy procentowej, wpływu różnic kursowych z tytułu zaciągniętych zobowiązań (m.in. kredyty) oraz wpływu zmiany cen surowców (gaz, certyfikaty CO2) na sprawozdanie z zysków lub strat poprzez odzwierciedlenie ich zabezpieczającego charakteru w sprawozdaniach finansowych.

Wynik z rozliczenia części efektywnej instrumentów zabezpieczających jest odnoszony z pozycji kapitałów własnych do sprawozdania z zysków lub strat w momencie realizacji pozycji zabezpieczanej i jej wpływu na sprawozdanie z zysków lub strat.

W okresie objętym sprawozdaniem finansowym nie wystąpił przypadek stwierdzenia braku możliwości realizacji przyszłej transakcji, w odniesieniu do której zastosowano rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Jednakże, w trzecim kwartale 2019 roku, w związku z zatrzymaniem produkcji w CIECH Soda Romania S.A. i brakiem dalszej ekspozycji walutowej USD/RON, część transakcji została zamknięta z ujemną wyceną, co zostało odzwierciedlone w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Pozostałe powiązania (nie wymienione w powyższej tabeli) zostały rozwiązane i rozliczone w poprzednim okresie sprawozdawczym w związku z pojawieniem się pozycji zabezpieczanej.

Przychody ze sprzedaży wyznaczone do rachunkowości zabezpieczeń są określane jako wysoce prawdopodobne. Ich wystąpienie jest założone w długoterminowej projekcji finansowej Grupy. Dodatkowo w znacznej części są to transakcje z wieloletnimi klientami Spółek Grupy, co uwiarygodnia prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Wpływ rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych oraz rachunkowości zabezpieczeń inwestycji netto w jednostkach zagranicznych w części efektywnej został zaprezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu z innych całkowitych dochodów Grupy CIECH.

8.3. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

Zasady zarządzania ryzykiem

Grupa CIECH aktywnie zarządza ryzykiem operacyjnym i finansowym, dążąc do redukcji zmienności przepływów pieniężnych oraz maksymalizowania wartości rynkowej spółek.

Polityka Grupy CIECH zakłada stosowanie naturalnego hedgingu przepływów importowych i eksportowych, oraz zabezpieczenie do 90% ekspozycji netto przed ryzykiem zmiany kursów walut przy wykorzystaniu instrumentów pochodnych oraz do 100% ekspozycji na ryzyko stopy procentowej.

W 2019 oraz 2018 roku były stosowane: terminowe transakcje zabezpieczające ryzyko walutowe (transakcje forward, CIRS), ryzyko stopy procentowej (transakcje IRS i CIRS), terminowe transakcje zabezpieczające ryzyko cen certyfikatów do emisji CO² (forward, futures), terminowe transakcje zabezpieczające ryzyko cen gazu (forward, opcje wbudowane) oraz terminowe transakcje zabezpieczające ryzyko cen sprzedaży energii elektrycznej (forward).

Zarządzanie środkami pieniężnymi

Grupa CIECH korzysta z usług banków o wysokiej wiarygodności, posiadających duże doświadczenie w obszarze zarządzania gotówką. Alokacja środków finansowych w spółkach Grupy realizowana jest m.in. poprzez wykorzystanie pożyczek wewnątrzgrupowych, wypłatę dywidend ze spółek zależnych, uczestnictwo w systemie zarządzania środkami pieniężnymi (cashpooling) oraz podniesienia kapitału spółek zależnych.

Informacje ilościowe i jakościowe na temat ryzyka finansowego

Grupa CIECH zarządza ryzykiem finansowym między innymi w oparciu o opracowaną i przyjętą do stosowania strategię zabezpieczania ryzyk rynkowych. Polityka zarządzania ryzykiem finansowym ma na celu wskazanie obszarów, co do których wymagane jest przeprowadzenie analizy ryzyka, przedstawienie środków umożliwiających wskazanie i pomiar ryzyka, określenie działań podjętych w związku ze wskazanymi obszarami ryzyka oraz przedstawienie rozwiązań organizacyjnych w odniesieniu do procesu zarządzania ryzykiem.

Grupa dąży do realizacji głównych celów, jednocześnie starając się unikać nadmiernej ekspozycji na ryzyko rynkowe. Wspomniany wyżej cel Grupa stara się osiągnąć poprzez wskazywanie, monitorowanie i zabezpieczanie ryzyka wahań przepływów pieniężnych oraz monitorowanie wielkości i kosztów zadłużenia. Dokonując oceny ryzyka, Grupa bierze pod uwagę efekt portfelowy ryzyka, będący wynikiem różnorodnego charakteru prowadzonej działalności. Skutki ryzyka znajdują odzwierciedlenie w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych, sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz sprawozdaniu z innych całkowitych dochodów.

Zarządzanie ryzykiem finansowym obejmuje proces wskazania, pomiaru i określenia sposobu reakcji na to ryzyko, w tym procesy związane z wahaniami kursów walut i wahaniami stóp procentowych. Grupa monitoruje obszary ryzyka, które są najbardziej istotne z punktu widzenia prowadzonej działalności.

Ryzyko stopy procentowej

Grupa finansuje swoją działalność głównie kredytami terminowymi. Wysokość kosztów długu oprocentowanego posiadanego przez Grupę uzależniona jest od stopy referencyjnej. Dotyczy to kredytów terminowych, udostępnionych na podstawie umowy kredytów z dnia 9 stycznia 2018 roku w kwocie 1 212 mln zł oraz 30 mln EUR, kredytu rewolwingowego który jest udostępniany na podstawie umowy kredytów z 9 stycznia 2015 roku w wysokości do 250 mln zł (zadłużenie na koniec 2019 roku wynosiło 0 mln zł), kredytów w rachunku bieżącym (zadłużenie na koniec 2019 roku wynosiło 294 371 tys. zł) oraz części kontraktów leasingowych i faktoringowych.

Grupa jest zatem narażona na ryzyko zmian kosztów finansowych, wynikających ze zmiany oprocentowania istniejącego zadłużenia. Może to w efekcie prowadzić do wzrostu kosztów finansowych, a co za tym idzie pogorszenia wyników finansowych Grupy CIECH. Ryzyko to jest częściowo zredukowane przez posiadane przez Grupę CIECH aktywa (depozyty bankowe) oprocentowane według zmiennej stopy procentowej oraz przez zawierane transakcje zabezpieczające.

W 2019 roku Grupa CIECH korzystała z następujących transakcji zabezpieczających ryzyko stopy procentowej:

• transakcja typu interest rate swap w celu zabezpieczenia poziomu zmiennej stopy procentowej mającej zastosowanie dla naliczania odsetek od kredytu terminowego udostępnionego w listopadzie 2015 roku i aneksowanego 9 stycznia 2018 roku. Transakcja zabezpiecza zadłużenie o wartości 30 mln EUR, amortyzowane zgodnie z harmonogramem transakcji IRS;
• transakcje typu currency and interest rate swap w celu zabezpieczenia poziomu zmiennej stopy procentowej mającej zastosowanie dla naliczania odsetek od kredytu terminowego udostępnionego w listopadzie 2015 roku i aneksowanego 9 stycznia 2018 roku. Transakcja zabezpiecza zadłużenie o początkowej wartości nominalnej 1 045 mln, amortyzowane zgodnie z harmonogramem transakcji CIRS.

Poniższa tabela przedstawia pozycje narażone na ryzyko stopy procentowej (bez instrumentów pochodnych):

Całkowita wartość bilansowa	31.12.2019	31.12.2018
Instrumenty na zmienną stopę procentową	(1 489 754)	(1 464 067)
Aktywa finansowe	299 580	192 139
Zobowiązania finansowe*	1 789 334	1 656 206

*W 30 mln EUR zabezpieczone IRS, 1 045 mln PLN zabezpieczone CIRS – transakcja IRS wydzielona w ramach dekompozycji CIRS

Poniższe zestawienie prezentuje skutki zmiany stopy procentowej o 100 punktów bazowych w stosunku do wykazanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej pozycji instrumentów na zmienną stopę procentową.

	Sprawozdanie z zysków lub strat		Kapitał własny*
	Wzrost o 100 bp	Spadek o 100 bp	Wzrost o 100 bp	Spadek o 100 bp
31.12.2019
Instrumenty na zmienną stopę procentową	(14 898)	14 898	-	-
Transakcje zamiany stopy procentowej*	1 315	(1 361)	31 103	(32 329)
Wrażliwość przepływów pieniężnych (netto)	(13 583)	13 536	31 103	(32 329)
31.12.2018
Instrumenty na zmienną stopę procentową	(14 641)	14 641	-	-
Transakcje zamiany stopy procentowej*	-	-	11 704	(12 093)
Wrażliwość przepływów pieniężnych (netto)	(14 641)	14 641	11 704	(12 093)

* Nie uwzględnia się wpływu wyniku finansowego na kapitał.

Ryzyko zmian kursów walutowych

Ryzyko walutowe jest nieuchronnym elementem prowadzenia działalności handlowej denominowanej w walutach obcych. Grupa CIECH ze względu na charakter przeprowadzanych operacji importowo-eksportowych posiada ekspozycję walutową związaną ze znaczną przewagą działalności eksportowej nad importową, na wartość ekspozycji wpływają też projekty inwestycyjne realizowane w walutach oraz struktura finansowania zewnętrznego. Źródłami ryzyka walutowego, na jakie narażone są Spółki Grupy CIECH w 2019 roku były: sprzedaż produktów, transakcje zakupu (surowce, wydatki związane z projektami inwestycyjnymi) zaciągnięte kredyty oraz środki pieniężne w walutach obcych. Niekorzystne zmiany kursów walutowych mogą prowadzić do pogorszenia się wyników finansowych Grupy CIECH.

Analiza ryzyka kursowego koncentruje się na poziomie operacyjnych przepływów pieniężnych dla Grupy CIECH bez Grupy SDC, CIECH Salz Deutschland GmbH oraz Proplan, które to zostały wyłączone z analizy, gdyż ich walutą funkcjonalną jest EUR, w której dokonywane są wszystkie raportowane przepływy operacyjne tych spółek.

W 2019 roku Grupa CIECH używała kontraktów zabezpieczających typu forward w celu częściowego zabezpieczenia ryzyka walutowego. Grupa CIECH dąży do naturalnego zabezpieczenia ekspozycji walutowej, włączając w to dopasowanie przepływów w danej walucie wynikających ze sprzedaży i zakupów oraz strategiczne denominowanie zadłużenia w EUR, w celu dopasowania go do przewidywanej ekspozycji na ryzyko walutowe w działalności operacyjnej.

Poniższe zestawienie zawiera szacunek bilansowej ekspozycji walutowej Grupy CIECH w EUR (z wyłączeniem danych Grupy SDC, CIECH Salz Deutschland GmbH oraz spółki Proplan Plant Protection Company, S.L.) oraz w USD na dzień 31 grudnia 2019 oraz 2018 roku z tytułu instrumentów finansowych.

Ekspozycja na ryzyko walutowe w EUR ('000)	31.12.2019	31.12.2018	Wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat	Wpływ na sprawozdanie z innych całkowitych dochodów*
Aktywa
Udzielone pożyczki wrażliwe na zmianę kursu	102 400	83 400	x
Należności z tytułu dostaw i usług i inne	29 410	25 323	x
Środki pieniężne, w tym lokaty bankowe	24 195	12 676	x
Pasywa
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług i inne	(16 886)	(20 751)	x
Zobowiązania z tytułu kredytu terminowego	(30 000)	(30 000)		x
Zobowiązania z tytułu kredytu obrotowego	(25 000)	-		x
Pozostałe zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek	(9 441)	(7 646)	x
Instrumenty Zabezpieczające: Forward	(36 784)	(78 784)		x
Forward (nie desygnowane do rachunkowości zabezpieczeń)	-	(25 000)	x
CIRS (niedesygnowane do rachunkowości zabezpieczeń)	(14 000)	-	x
Instrumenty zabezpieczające: CIRS (transakcje forward wydzielone w ramach dekompozycji CIRS)	(172 880)	(209 764)		x
Pozycja całkowita	(148 986)	(250 546)

*Wycena instrumentów finansowych desygnowanych do rachunkowości zabezpieczeń odnoszona jest do innych całkowitych dochodów, nieefektywność rozpoznawana jest w sprawozdaniu z zysków lub strat.

Ekspozycja na ryzyko walutowe w USD ('000)	31.12.2019	31.12.2018	Wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat	Wpływ na sprawozdanie z innych całkowitych dochodów*
Aktywa
Należności z tytułu dostaw i usług i inne	2 378	18 651	x
Środki pieniężne, w tym lokaty bankowe	6 969	1 130	x
Pasywa
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług i inne	(6 534)	(6 059)	x
Instrumenty Zabezpieczające: Forward	(5 363)	(31 800)		x
Pozycja całkowita	(2 550)	(18 078)

*Wycena instrumentów finansowych desygnowanych do rachunkowości zabezpieczeń odnoszona jest do innych całkowitych dochodów, nieefektywność rozpoznawana jest w sprawozdaniu z zysków lub strat.

Tabela zawiera analizę wrażliwości poszczególnych pozycji bilansu na zmiany kursów walutowych na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe EUR	('000 EUR)*	Wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat	Wpływ na sprawozdanie z innych całkowitych dochodów
31.12.2019
Walutowe pozycje bilansowe	607	607	-
Instrumenty Zabezpieczające: Forward oraz CIRS	(2 097)	-	(2 097)
31.12.2018
Walutowe pozycje bilansowe	380	380	-
Instrumenty Zabezpieczające: Forward oraz CIRS	(2 885)	-	(2 885)

* Wzrost kursu EUR/PLN o 1 grosz.

Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe USD	('000 USD)*	Wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat	Wpływ na sprawozdanie z innych całkowitych dochodów
31.12.2019
Walutowe pozycje bilansowe	28	28	-
Instrumenty Zabezpieczające: Forward	(54)	-	(54)
31.12.2018
Walutowe pozycje bilansowe	137	137	-
Instrumenty Zabezpieczające: Forward	(318)	-	(318)

* Wzrost USD/PLN o 1 grosz.

Ryzyko zmian cen surowców

W ramach działalności, Grupa CIECH narażona jest na ryzyko zmiany cen surowców energetycznych (m.in. węgiel, gaz ziemny, ceny certyfikatów emisji CO2) oraz ryzyko zmian cen sprzedaży energii elektrycznej.

Grupa CIECH redukuje ryzyko rynkowe cen surowców poprzez zawieranie umów z dostawcami z odpowiednią formułą cenową lub poprzez zastosowanie transakcji terminowych.

Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe oznacza niebezpieczeństwo, iż kontrahent nie wypełni zobowiązań umownych narażając kredytodawcę na straty finansowe.

Z punktu widzenia Grupy CIECH ryzyko kredytowe związane jest z:

• należnościami handlowymi od kontrahentów,
• środkami pieniężnymi i lokatami bankowymi.

Grupa CIECH jest narażona na ryzyko kredytowe związane z wiarygodnością kredytową klientów, z którymi zawierane są transakcje sprzedaży produktów i towarów. Ryzyko to ograniczane jest poprzez stosowanie wewnętrznych procedur ustalania wielkości limitów kredytowych dla odbiorców oraz zarządzania należnościami handlowymi (grupa stosuje zabezpieczenia w postaci akredytyw, gwarancji bankowych, hipotek, ubezpieczenia należności oraz factoringu bez regresu). Istotne znaczenie w działalności kredytowej odbiorców ma ocena ich wiarygodności oraz uzyskanie odpowiednich zabezpieczeń od odbiorcy, pozwalających na zredukowanie strat w przypadku niespłacenia przez niego zadłużenia. Ocena ryzyka kredytowego odbiorcy następuje przed zawarciem umowy oraz cyklicznie przy kolejnych dostawach towarów zgodnie z obowiązującymi procedurami. Na wybranych rynkach, na których zwyczajowo stosowane są bardziej ryzykowne terminy płatności spółki Grupy korzystają z usług wyspecjalizowanych firm ubezpieczających należności.

Ryzyko kredytowe związane z posiadanymi na rachunkach środkami pieniężnymi i lokatami bankowymi jest niskie, ponieważ Grupa CIECH zawiera transakcje z bankami o wysokim ratingu i ustabilizowanej pozycji rynkowej.

Zdaniem Spółek Grupy CIECH aktywa nieprzeterminowane i nieobjęte odpisem mają wysoką jakość kredytową.

Na koniec okresu sprawozdawczego w Grupie występowała pożyczka zewnętrzna udzielona przez CIECH Trading S.A. do spółki Infrastruktura Kapuściska S.A. w upadłości likwidacyjnej w wysokości 1 800 tys. zł. Wartość bilansowa pożyczki odpowiada wartości posiadanego przez spółkę zabezpieczenia, głównie w postaci hipotek.

Poniższa tabela przedstawia maksymalną ekspozycję narażoną na ryzyko kredytowe dla aktywów finansowych na koniec okresu sprawozdawczego.

	31.12.2019	31.12.2018
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	299 580	192 139
Pożyczki i należności	339 285	437 193
Aktywa finansowe z wyceny instrumentów pochodnych	18 115	27 919
Instrumenty wbudowane	2 206	15 979
RAZEM	659 186	673 230

Grupa CIECH nie posiada istotnych pozycji, które na dzień sprawozdawczy były nieściągalne, a nie objęte odpisem aktualizującym. Poniżej klasyfikacja należności z tytułu dostaw i usług wg długości okresu przeterminowania.

	Należności z tytułu dostaw i usług oraz należności z faktoringu		Pożyczki udzielone
	31.12.2019	31.12.2018	31.12.2019	31.12.2018
Segment sodowy	207 574	254 909	-	-
Segment organiczny	118 813	145 422	-	-
Segment krzemiany i szkło	19 889	39 128	-	-
Segment transportowy	17 173	21 703	-	-
Pozostała działalność	22 868	16 119	1 800	1 800
Korekty konsolidacyjne	(48 832)	(41 888)	-	-
RAZEM	337 485	435 393	1 800	1 800

Poniżej zaprezentowano uzgodnienie odpisów aktualizujących należności z tytułu dostaw i usług zgodnie z MSSF 9.

01.01.-31.12.2019	ECL w całym okresie życia - bez utraty wartości	ECL w całym okresie życia - z utratą wartości	Razem
01.01.2019	5 138	33 219	38 357
Utworzenie odpisu	441	2 680	3 121
Odwrócenie niewykorzystanych odpisów	(1 690)	(879)	(2 569)
Wykorzystanie	-	(1 173)	(1 173)
Różnice kursowe	-	1 934	1 934
31.12.2019	3 889	35 781	39 670

01.01.-31.12.2018	ECL w całym okresie życia - bez utraty wartości	ECL w całym okresie życia - z utratą wartości	Razem
Na dzień 31.12.2017 - wg MSR 39	-	28 919	28 919
Korekta z tytułu początkowego zastosowania MSSF 9	5 098	-	5 098
Saldo otwarcia odpisów aktualizujących na 1.01.2018 (obliczone zgodnie z MSSF 9)	5 098	28 919	34 017
Utworzenie odpisu	182	6 355	6 537
Odwrócenie niewykorzystanych odpisów	(142)	(2 842)	(2 984)
Wykorzystanie	-	(731)	(731)
Zmiana składu grupy	-	1 054	1 054
Różnice kursowe	-	464	464
31.12.2018 Bilans zamknięcia wg MSSF 9	5 138	33 219	38 357

Kalkulacja odpisów aktualizujących w odniesieniu do należności handlowych

Poniższe tabele prezentują uzgodnienie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów finansowych zgodnie z MSSF9. Współczynniki niewypełnienia zobowiązania i kalkulację odpisów aktualizujących na dzień 31 grudnia 2018 roku oraz 31 grudnia 2019 roku przedstawiają tabele poniżej.

	Razem	Nieprzeterminowane	Bieżące 0-30 dni	30-90 dni	90-180 dni	>180 dni
Należności handlowe brutto na 31.12.2019	333 565	267 520	18 596	4 827	5 329	37 292
Wskaźnik niewypełnienia zobowiązania		0,39%	0,43%	0,84%	16,93%	5,50%
Oczekiwane straty kredytowe wg MSSF 9	4 110	1 038	80	41	902	2 049
Razem oczekiwane straty	39 670	1 038	80	42	903	37 607
z analizy grupowej	4 110	1038	80	41	902	2049
z analizy indywidualnej	35 560	-	-	1	1	35 558

	Razem	Nieprzeterminowane	Bieżące 0-30 dni	30-90 dni	90-180 dni	>180 dni
Należności handlowe brutto na 31.12.2018	414 705	340 650	31 963	6 389	1 675	34 028
Wskaźnik niewypełnienia zobowiązania		0,20%	0,31%	33,00%	51,70%	6,37%
Oczekiwane straty kredytowe wg MSSF 9	5 932	691	98	2 108	866	2 169
Razem oczekiwane straty	38 357	1 045	98	2 116	1 070	34 028
z analizy grupowej	5 932	691	98	2 108	866	2 169
z analizy indywidualnej	32 425	354	-	8	204	31 859

Ryzyko związane z płynnością

Grupa CIECH jest narażona na ryzyko związane z utrzymaniem płynności ze względu na relatywnie wysoki udział finansowania zewnętrznego (wynikającego z kredytu terminowego, kredytów obrotowych oraz umów leasingowych) w stosunku do osiąganych wyników operacyjnych, ograniczone możliwości pozyskania nowego finansowania ze względu na istniejący wysoki poziom zadłużenia oraz ryzyko nie utrzymania istniejącego finansowania długoterminowego w wyniku naruszenia zobowiązań określonych w warunkach umowy kredytowej.

W celu ograniczenia ryzyka związanego z płynnością, stosowane są następujące środki:

• bieżące monitorowanie płynności spółek Grupy CIECH,
• monitorowanie i optymalizacja poziomu kapitału obrotowego,
• dostosowanie poziomu i harmonogramu nakładów inwestycyjnych,
• pożyczki wewnątrzgrupowe oraz poręczenia zobowiązań spółek Grupy,
• monitorowanie wykonania zobowiązań wynikających z warunków umów dotyczących zadłużenia.

Finansowanie dłużne Grupy zapewniane jest głównie poprzez kredyt terminowy. Ponadto Grupie udostępniony został m.in. kredyt rewolwingowy w wysokości 250 mln zł, stanowiący dodatkowe źródło płynności bieżącej i finansowania kapitału obrotowego (kwota wykorzystanego kredytu na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 0 mln zł) oraz kredyty w rachunku bieżącym (zadłużenie na koniec 2019 roku z tego tytułu wynosiło 294 371 tys. zł).

Poniższa tabela przedstawia zestawienie zobowiązań finansowych w podziale na terminy zapadalności w wartościach nominalnych.

31.12.2019	Wartość bilansowa	Kontraktowe przepływy pieniężne	Poniżej 6 miesięcy	do 12 miesięcy	1-2 lata	3-5 lat	Powyżej 5 lat
Pozostałe zobowiązania finansowe:	(2 064 730)	(2 160 014)	(489 486)	(22 246)	(387 450)	(1 260 832)	-
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	(393 794)	(393 794)	(393 794)	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki	(1 645 400)	(1 740 684)	(70 156)	(22 246)	(387 450)	(1 260 832)	-
Faktoring	(25 536)	(25 536)	(25 536)	-	-	-	-
Zobowiązania z tytułu leasingu	(143 934)	(270 628)	(16 160)	(13 177)	(37 276)	(36 471)	(167 544)
Instrumenty pochodne rozpoznane w zobowiązaniach finansowych wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające	(22 233)	(25 168)	(97)	(18 357)	(6 714)	-	-
Instrumenty pochodne rozpoznane w zobowiązaniach finansowych	(2 787)	(41)	(40)	(1)	-	-	-
RAZEM	(2 233 684)	(2 455 851)	(505 783)	(53 781)	(431 440)	(1 297 303)	(167 544)

31.12.2018	Wartość bilansowa	Kontraktowe przepływy pieniężne	Poniżej 6 miesięcy	do 12 miesięcy	1-2 lata	3-5 lat	Powyżej 5 lat
Pozostałe zobowiązania finansowe:	(2 094 214)	(2 229 547)	(766 255)	(22 006)	(41 797)	(1 399 489)	-
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	(441 239)	(441 239)	(441 239)	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki	(1 632 666)	(1 767 999)	(304 707)	(22 006)	(41 797)	(1 399 489)	-
Faktoring	(20 309)	(20 309)	(20 309)	-	-	-	-
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego	(23 540)	(25 073)	(3 134)	(3 284)	(8 632)	(9 399)	(624)
Instrumenty pochodne rozpoznane w zobowiązaniach finansowych wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające	(44 768)	(45 934)	(930)	(5 570)	(8 102)	(31 332)	-
RAZEM	(2 162 522)	(2 300 554)	(770 319)	(30 860)	(58 531)	(1 440 220)	(624)

Szczegółowe informacje dotyczące przychodów oraz kosztów związanych z instrumentami finansowymi ujętych w sprawozdaniu z zysków lub strat przedstawione zostały w nocie 8.1.

8.4. USTALENIE WARTOŚCI GODZIWEJ

Poniższa tabela przedstawia wartość godziwą instrumentów finansowych.

	31.12.2019		31.12.2018
	Wartość	Wartość	Wartość	Wartość
	bilansowa	godziwa	bilansowa	godziwa
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	299 580	299 580	192 139	192 139
Udzielone pożyczki	1 800	1 800	1 800	1 800
Należności z tytułu dostaw i usług	293 895	293 895	376 348	376 348
Aktywa finansowe z wyceny instrumentów pochodnych	18 115	18 115	27 919	27 919
Aktywa z tytułu wyceny instrumentów wbudowanych	2 206	2 206	15 979	15 979
Należności z tytułu faktoringu	43 590	43 590	59 045	59 045
AKTYWA	659 186	659 186	673 230	673 230
Kredyty i pożyczki	(1 645 400)	(1 647 439)	(1 632 666)	(1 639 869)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	(393 794)	(393 794)	(441 239)	(441 239)
Zobowiązania z tytułu wyceny instrumentów pochodnych	(25 020)	(25 020)	(44 768)	(44 768)
Zobowiązania z tytułu leasingu*	(143 934)	(143 934)	(23 540)	(23 540)
Zobowiązania z tytułu faktoringu	(25 536)	(25 536)	(20 309)	(20 309)
ZOBOWIĄZANIA	(2 233 684)	(2 235 723)	(2 162 522)	(2 169 725)

* W 2018 roku w skład zobowiązań z leasingu wchodził leasing finansowy; w 2019 roku po implementacji MSSF 16 obejmuje leasing finansowy oraz operacyjny.

Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych odpowiada kwotom, za które można by wymienić te instrumenty w ramach transakcji rynkowej pomiędzy dobrze poinformowanymi stronami. Do oszacowania wartości godziwej przyjęto poniższe założenia:

• wartości środków pieniężnych, należności z tytułu dostaw i usług oraz zobowiązań z tytułu dostaw i usług nie są wyceniane do wartości godziwej – przyjmuje się wartość bilansową jako najbardziej zbliżoną do wartości godziwej ze względu na krótkie terminy zapadalności tych instrumentów,
• wartość godziwą aktywów i zobowiązań finansowych ujmowanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według zamortyzowanego kosztu, dla których nie istnieje aktywny rynek, ustalono jako wartość bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych rynkową stopą procentową.

Wycena do wartości godziwej pogrupowana jest według trzystopniowej hierarchii:

• Poziom 1 wartość godziwa oparta jest o notowania rynkowe, ceny giełdowe (niekorygowane), oferowane za identyczne aktywa lub zobowiązania na aktywnych rynkach.
• Poziom 2 Grupa CIECH wycenia instrumenty pochodne do wartości godziwej z zastosowaniem modeli wyceny instrumentów finansowych, przy wykorzystaniu ogólnie dostępnych stóp procentowych, kursów walutowych.
• Poziom 3 wartość godziwa ustalana jest na bazie różnych technik wyceny, nie opierających się jednak o obserwowalne dane rynkowe.

		31.12.2019			31.12.2018
	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
AKTYWA	438	20 321	36 717	22 756	44 010	37 766
Nieruchomości inwestycyjne	-	-	36 717	-	-	37 766
Instrumenty zabezpieczające	-	15 118	-	-	27 919	-
Instrumenty pochodne o dodatniej wycenie	-	2 997	-	-	112	-
Kontrakty Futures	438	-	-	22 756	-	-
Instrumenty wbudowane	-	2 206	-	-	15 979	-
ZOBOWIĄZANIA	-	(25 020)	-	-	(44 768)	-
Instrumenty zabezpieczające	-	(22 233)	-	-	(44 768)	-
Instrumenty pochodne o ujemnej wycenie	-	(2 787)	-	-	-	-
RAZEM	438	(4 699)	36 717	22 756	(758)	37 766

Aktywa i zobowiązania wyceniane do wartości godziwej

Na 31 grudnia 2019 roku Grupa CIECH posiadała następujące typy instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej:

• zawarte przez CIECH Soda Polska S.A. kontrakty futures na zakup certyfikatów CO2, zabezpieczające koszt nabycia jednostek CO² w 2018 i 2019 roku - według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 1,
• zawarte przez jednostkę dominującą CIECH S.A.: kontrakty zabezpieczające stopę procentową (interest rate swap), kontrakt CIRS (currency and interest rate swap) EUR/PLN - według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2,
• wydzielone instrumenty opcyjne (nabyte opcje typu call) wbudowane w kontrakt dostawy gazu zawarty przez CIECH Energy Deutschland GmbH 1 sierpnia 2016 roku, zabezpieczające koszt nabywanego gazu w latach 2016-2020 według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2,
• zawarte przez CIECH S.A. forwardy walutowy EUR/PLN, USD/RON, RON/PLN według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.

W ciągu 2019 roku nie nastąpiły transfery instrumentów wycenianych w wartości godziwej w hierarchii wartości godziwej. Nie nastąpiły również zmiany w klasyfikacji instrumentów finansowych, ani zmiany warunków prowadzenia działalności gospodarczej, które mogłyby mieć wpływ na wartość godziwą aktywów i zobowiązań finansowych.

Jednakże, na 30 września 2019 roku, w związku z zatrzymaniem produkcji w CIECH Soda Romania S.A. i brakiem dalszej ekspozycji walutowej USD/RON, część transakcji została zamknięta z ujemną wyceną, co zostało odzwierciedlone w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

Wartość godziwa zawartych instrumentów wyznaczana jest następująco:

• wartość godziwa kontraktu zabezpieczającego stopę procentową ustalana jest jako różnica zdyskontowanych odsetkowych przepływów pieniężnych (przepływów pieniężnych opartych o zmienną stopę tzw. floating leg oraz o stałą stopę procentową tzw. fixed leg). Danymi wejściowymi są dane rynkowe dotyczące stóp procentowych z serwisu Reuters.
• wartość godziwa kontraktu CIRS ustalana jest jako różnica zdyskontowanych odsetkowych oraz kapitałowych przepływów pieniężnych. Danymi wejściowymi są dane rynkowe dotyczące stóp procentowych oraz notowania cross currency basis-swaps wg serwisu Reuters.
• wartość godziwa forwardu walutowego ustalana jest jako różnica pomiędzy kursem transakcyjnym, a kursem forward na dzień wyceny, przemnożona przez wartość nominalną kontraktu w walucie obcej. Danymi wejściowymi do wyceny są dane rynkowe dotyczące stóp procentowych oraz kursów walutowych spot z serwisu Reuters, na podstawie których wyliczany jest kurs forward.
• kontrakty futures CO² rozliczane są dziennie do cen rozliczeniowych kontraktów wg notowań giełd ICE oraz EEX.
• nabyte opcje typu call, wbudowane w kontrakt dostawy gazu, wyceniane są przy wykorzystaniu modelu wyceny opcji Blacka-Scholes'a przy uwzględnieniu terminowych cen gazu określonych na podstawie notowań kontraktów na giełdach ICE oraz EEX oraz implikowanych zmienności cen gazu określonych na podstawie notowań giełdowych opcji na gaz.

	Środki pieniężne i ich ekwiwalenty	Długoterminowe aktywa finansowe	Krótkoterminowe aktywa finansowe	Pozostałe zobowiązania długoterminowe	Zobowiązania handlowe i pozostałe	RAZEM
31.12.2019
IRS EUR	-	118	-	(29)	(460)	(371)
IRS PLN	-	3 048	405	(3 711)	(815)	(1 073)
CIRS	-	1 713	12 664	(2 747)	(17 217)	(5 587)
Forward EUR/PLN	-	-	167	-	-	167
Forward RON/PLN	-	-	-	-	(6)	(6)
Forward USD /RON	-	-	-	-	(35)	(35)
Instrumenty wbudowane	-	-	2 206	-	-	2 206
Kontrakty futures	438	-	-	-	-	438
RAZEM	438	4 879	15 442	(6 487)	(18 533)	(4 261)
31.12.2018
IRS EUR	-	-	-	(282)	(474)	(756)
CIRS	-	11 859	15 517	(37 899)	(5 047)	(15 570)
Forward EUR/PLN	-	-	543	-	(218)	325
Forward USD /RON	-	-	-	-	(848)	(848)
Instrumenty wbudowane	-	4 007	11 972	-	-	15 979
Kontrakty futures	22 756	-	-	-	-	22 756
RAZEM	22 756	15 866	28 032	(38 181)	(6 587)	21 886

Pozycją wycenianą do wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym są też nieruchomości inwestycyjne. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 3. Portfel nieruchomości inwestycyjnych wyceniany jest przez zewnętrznego, niezależnego rzeczoznawcę majątkowego lub na podstawie zawartej przedwstępnej umowy sprzedaży. W wycenie wartości godziwej gruntów położonych w Bydgoszczy użytkownych na podstawie prawa wieczystego użytkowania, zastosowano podejście porównawcze. Podejście porównawcze oznacza pomiar wartości poprzez analizę niedawnych transakcji sprzedaży lub ofert, porównywalnych aktywów. Transakcje te lub oferty są odpowiednio korygowane tak, aby uwzględnić różnice w aktywach wycenianych i aktywach porównywalnych w dniu ich sprzedaży, np. data sprzedaży, lokalizacja, powierzchnia, stan techniczny i inne. Zgodnie z metodą korygowania ceny średniej, szacowanie wartości nieruchomości będącej przedmiotem wyceny polega na korekcie średniej ceny nieruchomości podobnych, tworzących bazę do porównania przez współczynniki korygujące odpowiadające poszczególnym cechom tych nieruchomości. Podstawą obliczeń jest baza nieruchomości porównawczych, opisana za pomocą atrybutów kształtujących poziom cen nieruchomości oraz cen transakcyjnych tych nieruchomości.

Wycena budynków znajdujących się w Bydgoszczy oraz grupy środków trwałych określonych jako infrastruktura techniczna (obejmująca aktywa, które są niezbędne do funkcjonowania nieruchomości, jednak nie stanowią przedmiotu obrotu na wtórnym rynku) jest syntetycznie zawarta w wartości gruntów wycenianych podejściem porównawczym. Budynki i budowle zlokalizowane na działkach położonych w Bydgoszczy nie wpływają na wartość rynkową tych gruntów, stąd dla celów księgowych wartość tej grupy aktywów została określona w oparciu o ich wartość księgową. W ostatecznym bilansie wartość gruntów pomniejszono o wartość budynków i budowli.

Przy wycenie według wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych nie uwzględnia się kosztów transakcji, które jednostka mogłaby dodatkowo ponieść, przyszłych nakładów inwestycyjnych w związku z ulepszeniem lub udoskonaleniem nieruchomości, a także przyszłych korzyści z tytułu poniesienia tychże nakładów.

Weryfikację ujętej wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych przeprowadza się i ujmuje nie rzadziej niż raz w roku na dzień bilansowy kończący rok obrotowy.

Instrumenty finansowe niewyceniane do wartości godziwej

Grupa CIECH posiada zaciągnięte kredyty terminowe oraz obrotowe, których wartość księgowa na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 1 645 400 tys. zł, a wartość godziwa 1 647 439 tys. zł (poziom 2 hierarchii wartości godziwej). Grupa uznała, że wartość godziwa zaciągniętych kredytów nie różni się w sposób istotny od ich wartości nominalnej ze względu na fakt, iż są oprocentowane wg zmiennej stopy procentowej. Dla pozostałych instrumentów finansowych posiadanych przez Grupę CIECH (klasyfikowanych głównie jako środki pieniężne i ich ekwiwalenty, pożyczki i należności, inne niż kredyty i obligacje zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu oraz zobowiązania finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9) wartość godziwa jest zbliżona do wartości księgowej.

9. POZOSTAŁE NOTY 9

9.1. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Poniższe zestawienia prezentują przyczyny występowania różnic pomiędzy zmianami niektórych pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz zmianami wynikającymi ze skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych:

	01.01.- 31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zmiana stanu zapasów zaprezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej	(17 186)	(74 001)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą	(2 164)	1 703
Zmiana składu Grupy	-	23 070
Zmiana stanu zapasów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	(19 350)	(49 228)

	01.01.- 31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zmiana stanu rezerw zaprezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej	(34 696)	103 367
Reklasyfikacja rezerw z / na zobowiązania	-	11 317
Zmiana stanu rezerwy z tytułu podatku dochodowego	74 588	(90 246)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą	824	(2 924)
Pozostałe	(5 073)	3 432
Zmiana stanu rezerw w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	35 643	24 946

	01.01.- 31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zmiana stanu należności zaprezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej	79 360	(71 136)
Zmiana stanu należności inwestycyjnych	(363)	298
Zmiana stanu należności z tytułu podatku dochodowego	(4 300)	2 872
Zmiana stanu należności z tytułu kawern	(6 979)	(17 074)
Zmiana składu Grupy	-	7 633
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą	(4 726)	7 784
Pozostałe	4 277	(4 433)
Zmiana stanu należności w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	67 269	(74 056)

	01.01.- 31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Zmiana stanu zobowiązań zaprezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej	197 331	318 437
Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych	(122 725)	36 137
Zmiana stanu zobowiązań finansowych	8 713	(299 391)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu podatku dochodowego	5 540	(5 082)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą	8 335	(16 912)
Zmiana składu Grupy	-	(3 797)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu	(120 395)	1 348
Rozliczenie białych certyfikatów	13 534	-
Pozostałe	17 586	(23 353)
Zmiana stanu zobowiązań w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	7 921	7 387

9.2. INFORMACJA O ZMIANACH ZOBOWIĄZAŃ WARUNKOWYCH LUB AKTYWÓW WARUNKOWYCH ORAZ INNE ZAGADNIENIA

Polityka rachunkowości

Aktywa warunkowe zazwyczaj powstają w wyniku nieplanowanych lub innych nieoczekiwanych zdarzeń, które rodzą możliwość wystąpienia wpływu do Grupy środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Przykładem może być roszczenie, którego Grupa dochodzi na drodze postępowania sądowego, a którego wyniki są niepewne. Aktywów warunkowych nie ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ponieważ mogłoby to prowadzić do ujęcia przychodu, który nigdy nie zostanie osiągnięty.

Za zobowiązania warunkowe Grupa uznaje potencjalny przyszły obowiązek do wykonania świadczeń wynikający z przeszłych zdarzeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Grupy. Mogą to być też zobowiązania, które powstały na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie są ujęte w sprawozdaniu finansowym, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia obowiązku lub kwoty obowiązku nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania te nie są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Istotne zobowiązania sporne Grupy CIECH

W Grupie CIECH nie wystąpiły istotne sporne zobowiązania CIECH S.A. i spółek zależnych od CIECH S.A. na 31 grudnia 2019 roku, dochodzone we wszelkiego rodzaju postępowaniach przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, poza sprawami opisanymi poniżej w części "Kontrole w zakresie rozliczeń podatkowych w Grupie CIECH" oraz sprawą opisaną poniżej:

Sprawa z powództwa OOO GK ZEMLYAKOFF przeciwko CIECH Sarzyna S.A. o zapłatę

Przedmiot roszczenia to odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy, wartość przedmiotu sporu to kwota 7 566 tys. USD. W dniu 4 marca 2019 roku CIECH Sarzyna S.A. otrzymała pozew wzajemny od OOO GK ZEMLYAKOFF o zapłatę 7 566 tys. USD z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu (30 listopada 2016 roku). Dochodzona przez OOO GK ZEMLYAKOFF kwota stanowi odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy polegające na dostarczeniu wadliwego środka ochrony roślin o nazwie Expert Trio OF KE. Celem wykazania poniesionej szkody, powołani zostali przez Zemlyakoff świadkowie oraz dowody z dokumentów, m.in. umów łączących Zemlyakoff z kontrahentami (Zemlyakoff jako szkodę podaje utracone korzyści wynikające z zakończenia współpracy handlowej z powodu wadliwości produktu, w szczególności z dwoma głównymi kontrahentami). Te same dowody Zemlyakoff przedstawił w odpowiedzi na pozew CIECH Sarzyna S.A. o zapłatę. Zważywszy na przedłożone dowody roszczenie odszkodowawcze Zemlyakoff, pomijając jego bezzasadność (CIECH Sarzyna S.A. konsekwentnie zaprzecza, jakoby ponosiła odpowiedzialność za wadliwość produktu), nie zostało wykazane w zakresie istnienia szkody, jej wysokości i adekwatnego związku przyczynowego. Stanowisko procesowe CIECH Sarzyna S.A. i jej pełnomocnika zakładało oddalenie powództwa. W dniu 31 maja 2019 roku Sąd Okręgowy w Rzeszowie działając jako sąd I instancji oddalił powództwo wzajemne i zasądził na rzecz CIECH Sarzyna S.A. żądaną kwotę z odsetkami. Wyrok jest prawomocny.

Istotne wierzytelności sporne Grupy CIECH

W Grupie CIECH nie wystąpiły istotne sporne wierzytelności CIECH S.A. i spółek zależnych CIECH S.A. na 31 grudnia 2019 roku, dochodzone we wszelkiego rodzaju postępowaniach przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej.

Aktywa warunkowe i zobowiązania warunkowe, w tym gwarancje i poręczenia

	31.12.2019	31.12.2018
Aktywa warunkowe	31 077	22 060
Pozostałe należności warunkowe*	31 077	22 060
Zobowiązania warunkowe	661 580	522 544
Udzielone gwarancje i poręczenia**	545 528	421 130
Inne***	116 052	101 414

• * W tym:
• Aktywo warunkowe w wysokości 18 864 tys. zł związane z pozwem przeciwko GZNF "FOSFORY" Sp. z o.o. o zapłatę z tytułu odszkodowania za złożenie przez GZNF "FOSFORY" Sp. z o.o. rzekomo nieprawdziwych oświadczeń wobec CIECH S.A. o stanie spółki Agrochem Człuchów Sp. z o.o. z siedzibą w Człuchowie.
• W CIECH Soda Polska S.A. wartość rozpoznanego aktywa warunkowego wg stanu na 31 grudnia 2019 roku wynosi 12 213 tys. zł – jest to wartość świadectw efektywności energetycznej otrzymanych od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w 2017 oraz 2019 roku, które nie zostały jeszcze zarejestrowane na rachunku Towarowej Giełdy Energii.
• ** W tym:
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu terminowego w kwocie 1 212 520 tys. zł oraz kredytu rewolwingowego w kwocie 250 000 tys. zł - kwota zobowiązania warunkowego to 365 630 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu terminowego w wysokości 30 000 tys. EUR – kwota zobowiązania warunkowego to 31 939 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu krótkoterminowego w kwocie 50 000 tys. zł - kwota zobowiązania warunkowego to 12 500 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu krótkoterminowego w kwocie 10 000 tys. EUR - kwota zobowiązania warunkowego to 10 646 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu rewolwingowego w kwocie 25 000 tys. EUR - kwota zobowiązania warunkowego to 26 616 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu rewolwingowego w kwocie 300 000 tys. zł - kwota zobowiązania warunkowego to 75 000 tys. zł,
• gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu rewolwingowego w kwocie 92 788 tys. zł - kwota zobowiązania warunkowego to 23 197 tys. zł.

*** W tym:

• w Grupie SDC zobowiązanie warunkowe związane z ochroną środowiska w kwocie 15 509 tys. zł (3 642 tys. EUR),
• zobowiązanie warunkowe z tytułu kar środowiskowych w CIECH Soda Polska S.A. w wysokości 36 370 tys. zł,
• zobowiązania warunkowe w CIECH Soda Polska S.A. z tytułu podpisanych weksli: in blanco na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z tytułu otrzymanych dotacji w wysokości 16 927 tys. zł,
• zobowiązania warunkowe w CIECH Sarzyna S.A. z tytułu otrzymanej dotacji na opracowanie i przetestowanie grupy preparatów agrochemicznych na kwotę 14 645 tys. zł,
• zobowiązania warunkowe w CIECH R&D Sp. z o.o. z tytułu podpisanych weksli w związku z otrzymaniem dotacji na inwestycje rozwojowe i optymalizujące procesy produkcyjne w kwocie 13 385 tys. zł,
• zobowiązania warunkowe w CIECH Cargo Sp. z o.o. z tytułu podpisanych weksli w związku z otrzymaniem dotacji na zakup taboru kolejowego w kwocie 14 200 tys. zł,
• zobowiązania warunkowe w Smart Fluid Sp. z o.o. z tytułu podpisanych weksli w związku z otrzymaniem dotacji na inwestycje badawczo - rozwojowe w kwocie 5 016 tys. zł.

Wartość zobowiązań warunkowych na 31 grudnia 2019 roku wyniosła 661 580 tys. zł i wzrosła w stosunku do poziomu z 31 grudnia 2018 roku o 139 036 tys. zł. Zmiana wynikała głównie z wzrostu zobowiązań z tytułu kredytów, które są objęte gwarancjami oraz otrzymania nowych dotacji przez spółki zależne.

Poręczenia i gwarancje udzielone na dzień 31 grudnia 2019 roku

Nazwa podmiotu któremu udzielono gwarancji i poręczeń	waluta	Łączna kwota zobowiązań, które w całości lub określonej części zostały poręczone i gwarantowane zł	Warunki finansowe na jakich udzielono gwarancji własnych, z uwzględnieniem wynagrodzenia spółki za udzielone gwarancje; okres na jaki udzielono gwarancji	Podmiot, za którego zobowiązania udzielona została gwarancja
CIECH S.A.
Landesamt fuer Geologie und Bergwesen Sachsen-Anhalt	7 101 tys. EUR	30 239 tys.	Prowizja 1,5% p.a. od wartości gwarantowanego zobowiązania; zabezpieczenie płatności wierzytelności; bezterminowo	CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG (spółka zależna)
Investittionsbank Sachsen-Anhalt (IBSA)	11 250 tys. EUR	47 908 tys.	Prowizja 1,5% p.a. od wartości gwarantowanego zobowiązania; zabezpieczenie roszczeń związanych z dotacją; Zobowiązania powstałe i nierozliczone do 31.12.2019	CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG (spółka zależna)

Nazwa podmiotu któremu udzielono gwarancji i poręczeń		Łączna kwota zobowiązań, które w całości lub określonej części zostały poręczone i gwarantowane	Warunki finansowe na jakich udzielono gwarancji własnych, z uwzględnieniem wynagrodzenia spółki za udzielone gwarancje; okres na jaki udzielono gwarancji	Podmiot, za którego zobowiązania udzielona została gwarancja
	waluta	zł
MECALUX Sp. z o.o.	4 000 tys. EUR	17 034 tys.	Prowizja 1,5% p.a. od wartości gwarantowanego zobowiązania; zabezpieczenie roszczeń w związku z umową; Zobowiązania powstałe i nierozliczone do 31.12.2019	CIECH Salz Deutschland GmbH (spółka zależna)
Evatherm AG	23 200 tys. EUR	98 797 tys.	Prowizja 1,5% p.a. od wartości gwarantowanego zobowiązania; zabezpieczenie płatności wierzytelności; do czasu uregulowania zobowiązań wynikających z umowy zawartej pomiedzy Evatherm AG, a CIECH Soda Deutschland GmbH	CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG (spółka zależna) (spółka zależna)
Razem kwota udzielonych gwarancji i poręczeń				193 978 tys. zł

Wybrane spółki zależne w Polsce, w Niemczech i w Rumunii
----------------------------------------------------------	--

Bank Polska S.A., BOŚ S.A. Bank PKO BP S.A., Credit Agricole Bank Polska S.A., HSBC Bank Polska S.A., ICBC (Europe) S.A. oddział w Polsce, mBank S.A., BGŻ BNP Paribas S.A.; Bank Pekao S.A., Banko de Sabadell	kredytu terminowego w wysokości 30 000 tys. EUR) 62 500 tys. zł (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu w rachunku bieżącym udzielonego przez Bank Millennim S.A. w kwocie 50 000 tys. zł) oraz 12 500 tys. EUR (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu w rachunku bieżącym w kwocie 10 000 tys. EUR) oraz	kredytu odnawialnego udzielonego przez Bank BNP Paribas S.A. w kwocie 92 788 tys. zł) oraz 31 250 tys. EUR (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu odnawialnego udzielonego przez Banko de Sabadell S.A. w kwocie 25 000 tys. EUR) 2 727 637 tys.	limitu gwarancji; Okres na jaki udzielono poręczenia – 31.12.2023 - kredyt terminowy oraz rewolwingowy oraz 31.12.2021 - kredyty overdraft w PLN i w EUR 30.06.2022 – kredyt odnawialny w PLN i w EUR	CIECH S.A. (jednostka dominująca)
Banki: Bank Handlowy w Warszawie S.A., Bank Millennium S.A., Santander	w kwocie 1 212 520 tys. zł oraz z tytułu kredytu rewolwingowego w kwocie 250 000 tys. zł) 37 500 tys. EUR (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu	udzielonego przez Bank Pekao S.A. w kwocie 300 000 tys. zł) oraz 115 984 tys. zł (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu	Prowizja 0,55% od różnicy pomiędzy limitem gwarancji zabezpieczonej aktywami, a nadwyżką
	1 828 150 tys. zł (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu terminowego	375 000 tys. zł (gwarancja udzielona do wysokości 125% zobowiązania z tytułu kredytu odnawialnego

W 2019 roku spółki Grupy CIECH nie otrzymały żadnych gwarancji, ani poręczeń od jednostek zewnętrznych.

Listy patronackie

Na dzień 31 grudnia 2019 roku, CIECH S.A. była stroną zobowiązaną Listu patronackiego (Patronatserklärung) w odniesieniu do CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG z siedzibą w Staßfurt, którego beneficjentem jest Innogy Gas Storage NWE GmbH ("Innogy"), dotyczący zobowiązań CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG wynikających z umowy z dnia 5 maja 2009 roku o wykonanie kawern solnych w celu przechowywania gazu ziemnego na polu górniczym Staßfurt, na podstawie której CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG otrzymała do dnia 31 grudnia 2019 roku płatności od Innogy w wysokości 45,8 mln EUR. W liście patronackim CIECH S.A. zobowiązała się m.in. zapewnić, że CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG będzie wyposażona w niezbędne środki finansowe, aby być w stanie wykonywać wobec Innogy wszelkie zobowiązania wynikające z w/w umowy.

Kontrole w zakresie rozliczeń podatkowych w Grupie CIECH

W 2019 roku w spółkach Grupy CIECH organy podatkowe prowadziły kontrole lub postępowania podatkowe w zakresie rozliczeń dotyczących podatku dochodowego osób prawnych (CIT) oraz podatku od towarów i usług (VAT).

W zakresie kontroli CIT w polskich spółkach Grupy CIECH toczą się sprawy za następujące lata:

• a) 2012 rok w CIECH S.A.
• b) 2013 rok w CIECH S.A.
• c) 2014 rok w CIECH S.A.
• d) 2015 rok w CIECH Soda Polska S.A.
  • w CIECH Pianki Sp. z o.o.
  • w CIECH Cargo Sp. z o.o.
  • w CIECH Sarzyna S.A.
  • w CIECH Vitrosilicon S.A.
• e) 2016 rok w CIECH Sarzyna S.A.

Kontrola CIT za 2012 rok w CIECH S.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie w dniu 5 kwietnia 2018 roku. CIECH S.A. otrzymała wynik kontroli 4 lipca 2018 roku. Zakwestionowana została transakcja dotycząca podniesienia kapitału w spółce zależnej. Zdaniem organu wniesienie wkładu pieniężnego z wykorzystaniem umownego potrącenia wzajemnych wierzytelności powoduje powstanie przychodu po stronie spółki do którego według kontrolujących spółka nie ma prawa rozpoznać kosztu. Zarząd spółki oraz jej doradcy podatkowi nie zgadzają się z ustaleniami kontrolujących.

W grudniu 2018 roku spółka otrzymała decyzję wydaną przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego (MUCS) w Krakowie, utrzymującą wcześniejsze stanowisko organu. Spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem i złożyła odwołanie. W kwietniu 2019 spółka otrzymała decyzję II instancji, podtrzymującą stanowisko przedstawione przez I instancję. Spółka wpłaciła zaległy podatek z odsetkami w trzech transzach w wysokości łącznie 66,4 mln zł (43,7 mln zł podatek, 22,7 mln zł odsetki). CIECH S.A. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na decyzję II instancji. W dniu 9 października 2019 roku WSA wydał wyrok, w którym zgodził się z podejściem prezentowanym przez organ. Sąd wskazał, że spółka była zobowiązana do rozpoznania przychodu i nie miała prawa do rozpoznania kosztu podatkowego. Po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia wyroku Spółka w dniu 23 grudnia 2019 roku złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Kontrola CIT za 2013 rok w CIECH S.A. została rozpoczęta przez Urząd Kontroli Skarbowej w Warszawie w dniu 30 listopada 2016 roku. Protokół kontroli podatkowej został wydany 16 maja 2017 roku. Organ zarzuca spółce m.in., że zawyżyła koszt uzyskania przychodu z tytułu odsetek od środków pieniężnych uzyskanych w wyniku emisji obligacji, które to środki zostały przeznaczone na kapitał rezerwowy CIECH Soda Deutschland GmbH & Co. KG. Ponadto, zdaniem organu opłata za znak "CIECH" nie powinna być rozpoznawana przez CIECH S.A. jako koszt podatkowy.

Podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 9,4 mln zł (po uwzględnieniu straty podatkowej powstałej w kontrolowanym roku), co daje podatek w wysokości 1,8 mln zł.

Spółka i jej doradcy nie zgodzili się z ustaleniami kontrolujących i w konsekwencji przeprowadzonego postępowania podatkowego została wydana Decyzja I Instancji, od której jeszcze w roku 2017 spółka złożyła odwołanie. 14 marca 2018 roku CIECH S.A. otrzymała decyzję II Instancji, w której kontrolujący podtrzymali swoje ustalenia z Decyzji I Instancji.

Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na wydaną decyzję w sprawie. Mimo to, spółka zdecydowała się na zapłatę podatku w wysokości 1,8 mln zł i odsetek (0,3 mln zł) 10 kwietnia 2018 roku. 6 czerwca 2019 roku sąd wydał wyrok w sprawie. Sąd uwzględnił skargę CIECH S.A. w zakresie kosztów opłat za znaki towarowe i uchylił Decyzję II instancji. W zakresie jednak kosztów doradztwa i dofinansowania Soda Deutschland, WSA uznał, że koszty te nie mogą stanowić kosztów podatkowych. Spółka po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia złożyła we wrześniu 2019 roku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Kontrola CIT za 2014 rok w CIECH S.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie w dniu 13 listopada 2019 roku. Na moment publikacji sprawozdania organ nie dokonał żadnych ustaleń.

Kontrola CIT za 2015 rok w CIECH Soda Polska S.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy w dniu 10 października 2016 roku. 7 marca 2017 roku urząd skarbowy wydał protokół kontroli podatkowej. Stwierdzone nieprawidłowości wynikają przede wszystkim z kwestionowania przez kontrolujących prawa spółki do rozliczenia straty z udziału w spółce osobowej, podobnie jak w przypadku spółek CIECH Pianki Sp. z o.o., CIECH Cargo Sp. z o.o., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Sarzyna S.A. Spółka oraz jej doradcy podatkowi nie zgadzają się ze stanowiskiem kontrolujących. W czerwcu 2019 roku CIECH Soda Polska S.A. otrzymała Decyzję Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy (Decyzja I instancji), w której stwierdzono, że spółka zaniżyła w związku z udziałem w spółce osobowej swoje zobowiązanie podatkowe o kwotę 3,9 mln zł. Spółka wysłała odwołanie od Decyzji. W dniu 9 września 2019 spółka otrzymała decyzję (Decyzja II Instancji) wydaną przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej (DIAS) w Bydgoszczy, w której DIAS podtrzymał ustalenia z Decyzji I Instancji. Decyzja wydana przez organ II instancji jest wymagalna. W związku z tym spółka zobowiązana była do wpłaty zaległego według kontrolujących podatku w wysokości 3,9 mln zł mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 20,4 mln zł) plus należne odsetki w wysokości 1 mln zł. Od otrzymanej Decyzji II instancji spółka 9 października 2019 roku odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2019 roku, po rozpatrzeniu skargi wniesionej przez Spółkę, WSA ogłosił wyrok w którym w całości uchylił decyzję wydaną przez DIAS w Bydgoszczy. DIAS w Bydgoszczy złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sadu Administracyjnego.

Kontrola CIT za 2015 rok w CIECH Pianki Sp. z o.o. została rozpoczęta 22 listopada 2016 roku przez Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy. 3 marca 2017 roku urząd skarbowy wydał protokół kontroli podatkowej. Organ, analogicznie jak w przypadku CIECH Soda Polska S.A., CIECH Cargo Sp. z o.o., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Sarzyna S.A., zakwestionował prawo spółki do rozliczenia straty z udziału w spółce osobowej.

Spółka oraz jej doradcy podatkowi nie zgadzają się ze stanowiskiem kontrolujących. W czerwcu 2019 roku CIECH Pianki Sp. z o.o. otrzymała Decyzję Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy (Decyzja I instancji), w której organ stwierdził, że spółka zaniżyła w związku z udziałem w spółce osobowej swoje zobowiązanie podatkowe o kwotę 2,6 mln zł. Spółka wysłała odwołanie od Decyzji. W dniu 9 września 2019 Spółka otrzymała decyzję (Decyzja II Instancji) wydaną przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej (DIAS) w Bydgoszczy, w której DIAS podtrzymał ustalenia z Decyzji I Instancji. Decyzja wydana przez organ II instancji jest wymagalna. W związku z tym spółka zobowiązana była do wpłaty zaległego według kontrolujących podatku w wysokości 2,6 mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 13,8 mln zł) plus należne odsetki w wysokości 0,7 mln zł. Od otrzymanej Decyzji II instancji spółka 9 października 2019 roku odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2019 roku, po rozpatrzeniu skargi wniesionej przez Spółkę, WSA ogłosił wyrok w którym w całości uchylił decyzję wydaną przez DIAS w Bydgoszczy. DIAS w Bydgoszczy złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sadu Administracyjnego.

Kontrola CIT za 2015 rok w CIECH Cargo Sp. z o.o. została rozpoczęta 23 stycznia 2017 roku przez Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy. 14 czerwca 2017 roku urząd skarbowy wydał protokół kontroli podatkowej. Organ, analogicznie jak w przypadku spółek CIECH Pianki Sp. z o.o., CIECH Soda Polska S.A., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Sarzyna S.A., zakwestionował prawo spółki do rozliczenia straty z udziału w spółce osobowej. Spółka oraz jej doradcy podatkowi nie zgadzają się ze stanowiskiem kontrolujących. W czerwcu 2019 roku CIECH Cargo Sp. o.o. otrzymała Decyzję Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy (Decyzja I instancji), w której organ stwierdził, że spółka zaniżyła w związku z udziałem w spółce osobowej swoje zobowiązanie podatkowe o kwotę 1,7 mln zł. Spółka wysłała odwołanie od Decyzji. W dniu 9 września 2019 Spółka otrzymała decyzję (Decyzja II Instancji) wydaną przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej (DIAS) w Bydgoszczy, w której DIAS podtrzymał ustalenia z Decyzji I Instancji. Decyzja wydana przez organ II instancji jest wymagalna. W związku z tym Spółka zobowiązana była do wpłaty zaległego według kontrolujących podatku w wysokości 1,7 mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 8,8 mln zł) plus należne odsetki w wysokości 0,5 mln zł. Od otrzymanej Decyzji II instancji Spółka 9 października 2019 roku odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2019 roku, po rozpatrzeniu skargi wniesionej przez Spółkę, WSA ogłosił wyrok w którym w całości uchylił decyzję wydaną przez DIAS w Bydgoszczy. DIAS w Bydgoszczy złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sadu Administracyjnego.

Kontrola CIT za 2015 rok w CIECH Vitrosilicon S.A. została rozpoczęta 19 kwietnia 2018 roku przez Naczelnika Lubuskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Gorzowie Wielkopolskim. 4 stycznia 2019 roku spółka otrzymała wynik kontroli. Organ, analogicznie jak w przypadku spółek CIECH Soda Polska S.A., CIECH Cargo Sp. z o.o., CIECH Pianki Sp. z o.o., CIECH Sarzyna S.A., zakwestionował prawo spółki do rozliczenia straty z udziału w spółce osobowej. W przypadku utrzymania negatywnego dla spółki stanowiska organu, może powstać obowiązek uiszczenia zaległości podatkowej w wysokości 2,7 mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 14,4 mln zł) plus należne odsetki. Obecnie trwa postępowanie podatkowe.

Kontrola CIT za 2015 roku w CIECH Sarzyna S.A. została rozpoczęta 6 lutego 2017 roku przez Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie. 7 listopada 2017 roku urząd skarbowy wydał protokół z kontroli. Organ, analogicznie jak w przypadku spółek CIECH Pianki Sp. z o.o., CIECH Soda Polska S.A., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Cargo Sp. z o.o., zakwestionował prawo spółki do rozliczenia straty z udziału w spółce osobowej. Dodatkowo organ podważył prawo spółki do zaliczenia w koszty podatkowe opłaty za znak oraz odsetek od pożyczek zapłaconych z góry. W przypadku utrzymania negatywnego dla spółki stanowiska organu, może powstać obowiązek uiszczenia zaległości podatkowej w wysokości

6,9 mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 36,4 mln zł) plus należne odsetki. Obecnie trwa postępowanie podatkowe.

Kontrola CIT za 2016 rok w CIECH Sarzyna S.A. została rozpoczęta 26 lutego 2018 roku przez Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie. 11 stycznia 2019 roku urząd skarbowy wydał protokół z kontroli. Według organu wydatki poniesione przez spółkę w 2016 roku z tytułu korzystania ze znaków towarowych Chwastox nie stanowią kosztów podatkowych. Ponadto, spółka powinna zaliczyć do kosztów podatkowych w 2016 roku odsetki od pożyczek, które zapłaciła z góry w roku 2015. Dodatkowo, według organu spółka nie jest uprawniona do rozliczenia w zeznaniu rocznym za 2016 roku straty za 2015 rok. W styczniu 2019 roku spółka złożyła zastrzeżenia do protokołu. W przypadku utrzymania negatywnego dla spółki stanowiska organu, może powstać obowiązek uiszczenia zaległości podatkowej w wysokości 4,3 mln zł (podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 22,4 mln zł) plus należne odsetki. Obecnie trwa postępowanie podatkowe.

Grupa oszacowała, że potencjalny wpływ na obciążenie z tytułu podatku dochodowego (w formie dodatkowych zobowiązań podatkowych lub braku możliwości realizacji aktywa na odroczony podatek dochodowy skalkulowanego na stratach podatkowych), w związku z obecnym lub dalszym możliwym kwestionowaniem powyżej opisanych zdarzeń wyniósłby 143,8 mln zł, gdyby przestało być prawdopodobne, że Grupa będzie w stanie podtrzymać przyjęte przez siebie interpretacje podatkowe przed władzami podatkowymi. Z podanej powyżej kwoty 143,8 mln zł, rezerwą objęto potencjalne zobowiązanie podatkowe w wysokości 90,2 mln zł oraz dokonano odpisu aktywa na podatek odroczony w wysokości 26,7 mln zł. Natomiast po decyzjach II instancji dotyczących CIT 2012 i 2013 w CIECH S.A. oraz CIT 2015 w CIECH Soda Polska S.A., CIECH Pianki Sp. z o.o. i CIECH Cargo Sp. z o.o. pomimo wysłanych skarg do WSA, wpłacono łącznie kwotę podatku w wysokości 53,7 mln zł wraz z odsetkami w łącznej wysokości 25,2 mln zł.

W zakresie kontroli VAT w polskich spółkach Grupy CIECH miały miejsce kontrole/postępowania podatkowe za następujące lata:

• a) IV kwartał 2013 roku
  • w Verbis Kappa Sp. z o.o. S.K.A.
  • w Verbis ETA Sp. z o.o. S.K.A.
• b) XII 2014 roku w Cerium Finance Sp. z o.o.
• c) I VI 2018 roku w CIECH Trading S.A.

Kontrola VAT za IV kwartał 2013 roku w Verbis Kappa Sp. z o.o. S.K.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie w dniu 6 kwietnia 2018 roku. 11 czerwca 2018 roku spółka otrzymała wynik kontroli. Organ zakwestionował prawo do odliczenia VAT od części aportu wniesionej na agio. Zdaniem organu, podstawę opodatkowania otrzymanego aportu stanowi kwota równa wartości nominalnej objętych akcji. Na otrzymanej przez spółkę fakturze jako podstawę opodatkowania przyjęto wartość rynkową aportu pomniejszoną o kwotę podatku VAT. W konsekwencji, zdaniem organu, spółka odliczyła podatek naliczony w nienależnej jej kwocie. Podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 35,7 mln zł, co daje podatek w wysokości 8,2 mln zł.

Spółka oraz druga strona transakcji, tj. CIECH Sarzyna S.A., złożyły wnioski o interpretacje podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym we wniosku, że podstawę opodatkowania aportu dokonanego w 2013 roku stanowiła wartość przedmiotu wkładu, tj. wartość rynkowa aportu pomniejszona o kwotę podatku VAT. Biorąc pod uwagę otrzymaną pozytywną interpretację dotyczącą podstawy opodatkowania oraz istniejącą do końca 2013 roku linię orzeczniczą, zdaniem wystawcy faktury, tj. CIECH Sarzyna S.A. i jej doradców podstawę opodatkowania powinna stanowić wartość rynkowa aportu pomniejszona o kwotę podatku VAT. W związku z tym, spółka nie dokonała korekty VAT uznając, że opodatkowanie aportu dokonanego w 2013 roku było prawidłowe. W dniu 7 sierpnia 2019 roku spółka otrzymała Decyzję Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego, w której kontrolujący utrzymali swoje stanowisko co do tego, iż spółka nie miała prawa do odliczenia VAT w kwocie 8,2 mln zł. Spółka i jej doradcy nie zgadzają się z ustaleniami wskazanymi w Decyzji i złożyli odwołanie od niej. W dniu 14 listopada 2019 roku spółka odebrała Decyzję II instancji wydaną przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego (MUCS), gdzie Naczelnik MUCS utrzymał w całości decyzję I instancji. Decyzja wydana przez organ II instancji jest wymagalna. W związku z tym spółka zobowiązana była do wpłaty zaległego według kontrolujących podatku VAT w wysokości 8,2 mln zł plus należne odsetki w wysokości ok. 3,9 mln zł. Spółka w dniu 13 grudnia 2019 roku wniosła skargę na decyzję II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Kontrola VAT za IV kwartał 2013 roku w Verbis ETA Sp. z o.o. S.K.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Małopolskiego

Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie w dniu 5 kwietnia 2018 roku. Spółka otrzymała wynik kontroli 16 czerwca 2018 roku.

Organ zakwestionował prawo odliczenia VAT od części aportu wniesionej na agio. Zdaniem organu, podstawę opodatkowania otrzymanego aportu stanowi kwota równa wartości nominalnej objętych akcji. Na otrzymanej przez spółkę fakturze jako podstawę opodatkowania przyjęto wartość rynkową aportu pomniejszoną o kwotę podatku VAT. W konsekwencji, zdaniem organu, spółka odliczyła podatek naliczony w nienależnej jej kwocie. Podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 133,5 mln zł, co daje podatek w wysokości 30,8 mln zł.

Spółka oraz druga strona transakcji, tj. CIECH S.A., złożyły wnioski o interpretacje podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem CIECH S.A., że spółka prawidłowo określiła podstawę opodatkowania, tj. podstawę opodatkowania aportu dokonanego w 2013 roku powinna stanowić wartość przedmiotu wkładu, czyli wartość rynkowa aportu pomniejszona o kwotę podatku VAT. Biorąc pod uwagę otrzymaną pozytywną interpretację dotyczącą podstawy opodatkowania oraz istniejącą do końca 2013 roku linię orzeczniczą, zdaniem spółki i jej doradców podstawę opodatkowania powinna stanowić wartość rynkowa aportu pomniejszona o kwotę podatku VAT. W związku z powyższym spółka i konsekwentnie druga strona transakcji zastosowały się do otrzymanej interpretacji.

W dniu 17 lipca 2019 roku spółka otrzymała Decyzję Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego (MUCS), w której kontrolujący utrzymali swoje stanowisko co do tego, iż spółka nie miała prawa do odliczenia VAT w kwocie 30,8 mln zł. Spółka i jej doradcy nie zgadzają się z ustaleniami wskazanymi w Decyzji i spółka konsekwentnie złożyła odwołanie od niej. W dniu 6 sierpnia 2019 roku spółka otrzymała postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (III US) nadające rygor natychmiastowej wykonalności Decyzji, wydanej w związku z prowadzonym przez MUCS wobec spółki postępowaniem podatkowym. Spółka złożyła zażalenie na powyższe postanowienie. Niezależnie od złożonego zażalenia spółka wystąpiła do Naczelnika III US z wnioskiem o zaliczenie nadpłaty VAT w kwocie 30,8 mln zł wynikającej z korekty rozliczenia VAT za okres lipiec 2018 roku na poczet zaległości jaką w wydanej Decyzji wskazał MUCS, oraz dokonała wpłaty kwoty 12,4 mln zł na poczet odsetek. Naczelnik III US w wydanym postanowieniu przychylił się do wniosku spółki. Tym samym postępowanie egzekucyjne nie zostało wszczęte. W dniu 24 października 2019 roku spółka odebrała Decyzję II instancji, gdzie Naczelnik Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie (MUCS) utrzymał w całości decyzję I instancji. Dnia 13 listopada 2019 roku spółka otrzymała postanowienie wydane przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie w przedmiocie utrzymania w mocy postanowienia III US w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej organu I instancji. Z uwagi na fakt, że spółka otrzymała wcześniej Decyzję II instancji, na otrzymane postanowienie nie składała skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Spółka natomiast w dniu 25 listopada 2019r. wniosła skargę na decyzję II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Kontrola VAT za grudzień 2014 roku w Cerium Finance Sp. z o.o. została rozpoczęta przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie w dniu 5 kwietnia 2018 roku. Spółka otrzymała wynik kontroli dnia 19 czerwca 2018 roku. Organ zakwestionował prawo do odliczenia VAT od części aportu wniesionej na agio. Zdaniem organu, podstawę opodatkowania otrzymanego aportu stanowi kwota równa wartości nominalnej objętych akcji. Na otrzymanej przez spółkę fakturze jako podstawę opodatkowania wykazano wartość rynkową aportu pomniejszoną o kwotę podatku VAT. W konsekwencji, zdaniem organu, spółka odliczyła podatek naliczony w nienależnej jej kwocie. Podstawa opodatkowania zakwestionowana przez organ to 110 mln zł, co daje podatek w wysokości 25,3 mln zł. Kierując się wynikiem kontroli, druga strona transakcji aportu, tj. CIECH Soda Polska S.A. wystawiła korektę faktury określając podstawę opodatkowania aportu w wysokości wartości nominalnej objętych akcji. Cerium Finance Sp. z o.o. ujęła korektę faktury w deklaracji bieżącej oraz zapłaciła podatek. CIECH Soda Polska S.A. otrzymała zwrot nadpłaconego podatku VAT.

Spółka oraz CIECH Soda Polska S.A., złożyły wnioski o interpretacje podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem spółek w zakresie ujęcia ewentualnej korekty VAT w okresie bieżącym. CIECH Soda Polska S.A. otrzymała zaś odpowiedź, że podstawę opodatkowania aportu dokonanego w 2014 roku stanowiła wartość nominalna objętych akcji. Biorąc pod uwagę otrzymaną interpretację dotyczącą podstawy opodatkowania oraz zmienione od 2014 roku przepisy, zgodnie z którymi podstawę opodatkowania powinna stanowić wartość wniesiona na kapitał zakładowy, spółka uznaje, że dokonana korekta (ujęta w okresie bieżącym) jest prawidłowa.

W dniu 17 lipca 2019 roku, CIECH Soda Polska S.A. jako następca prawny Cerium Finance Sp. z o.o. otrzymała Protokół badania ksiąg, w którym kontrolujący utrzymali swoje stanowisko co do tego, iż spółka nie miała prawa do odliczenia VAT w kwocie 25,3 mln zł, nie odnosząc się przy tym do złożonej przez nią korekty VAT w okresie bieżącym i zapłaty tego podatku.

W dniu 11 września 2019 roku CIECH Soda Polska S.A. odebrała Decyzję Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego, w której organ utrzymał swoje stanowisko co do tego, iż Cerium Finance nie miała prawa do odliczenia VAT w kwocie 25,3 mln zł. CIECH Soda Polska S.A. wysłała odwołanie od decyzji I instancji. W dniu 7 stycznia 2020r. spółka odebrała Decyzję II instancji wydaną przez Naczelnika Małopolskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie (MUCS), gdzie Naczelnik MUCS utrzymał w całości decyzję I instancji. Decyzja wydana przez organ II instancji była wymagalna. W związku z tym pomimo, że kwota VAT została już uregulowana do właściwego urzędu skarbowego w związku ze złożoną w okresie bieżącym, zgodnie z otrzymaną

interpretacją indywidualną, korektą rozliczenia VAT, spółka zdecydowała o wpłacie po raz drugi tej samej kwoty VAT w wysokości 25,3 mln zł oraz odsetek w wysokości 10 mln zł. Wpłacona ponownie kwota podatku VAT zostanie odzyskana przez CIECH Soda Polska S.A. najpóźniej po zakończeniu ewentualnego postępowania sądowo administracyjnego (za grudzień 2014 roku) lub po zakończeniu ewentualnego postępowania nadpłatowego za lipiec 2018 roku. Spółka w dniu 6 lutego 2020 roku wniosła skargę na decyzję II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Kontrola VAT za styczeń - czerwiec 2018 roku w CIECH Trading S.A. została rozpoczęta przez Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Toruniu (za okres I-IV 2018 roku) - data rozpoczęcia to 20 czerwca 2018 roku oraz przez Naczelnika Śląskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Katowicach (za okres V- VI 2018 roku) – data rozpoczęcia to 19 września 2018 roku. Spółka w dniu 13 września 2019 roku otrzymała od Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Toruniu protokół z badania ksiąg i wynik kontroli. Zdaniem kontrolujących, spółka zawyżyła podatek naliczony o kwotę 1,4 mln zł, odliczając podatek wynikający z faktur wystawionych przez dwóch kontrahentów, którzy według organu popełnili oszustwo podatkowe na wcześniejszym etapie obrotu. Zdaniem organu, spółka nie dochowała należytej staranności przy zawieraniu transakcji z tymi podmiotami. Spółka nie podziela stanowiska kontrolujących. Jednakże, biorąc pod uwagę brak jasnych, prawnych wytycznych co do zakresu należytej staranności i kierując się zasadą ostrożności, spółka zdecydowała się dokonać korekty deklaracji VAT za okres I-IV 2018 roku w kwocie wskazanej przez organ tj. 1,4 mln zł. Dodatkowo kierując się zasadą ostrożności w celu zabezpieczenia się przed ewentualnym dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w postaci zastosowania sankcji VAT, spółka dokonała korekty rozliczeń VAT za rok 2017 oraz za okres VII-XI 2018 roku, wyłączając ze swoich rozliczeń VAT naliczony od faktur wystawionych przez tych samych dwóch kontrahentów od których organ odmawia odliczenia VAT naliczonego za okres I-VI 2018. Kwota skorygowanego VAT to 7,5 mln zł. W wyniku dokonanych korekt deklaracji VAT i ich rozliczenia z urzędem skarbowym spółka wpłaciła 0,5 mln zł z tytułu odsetek. W dniu 10 lutego 2020 roku, Spółka odebrała decyzję Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego (KPUCS) w Toruniu dotyczącą ustalenia dodatkowego zobowiązania VAT w związku z kontrolą za okres I-IV 2018 roku. Wskazana w Decyzji kwota sankcji to 1,4 mln zł. Spółka wniosła odwołania od otrzymanej Decyzji do Naczelnika KPUCS. Kontrola prowadzona przez Śląski Urząd Celno-Skarbowy w Katowicach (tj. za okres V-VI 2018 roku) jest w toku. Spółka zawiązała rezerwę na ewentualną zaległość podatkową z tytułu VAT, odsetki oraz sankcję w wysokości 5,2 mln zł.

Kontrola w Grupie CIECH w Niemczech dotyczy rozliczeń podatkowych CIT. Kontroli podlegają następujące spółki: Sodawerk Staßfurt Verwaltungs GmbH, CIECH Soda Deutschland GmbH & Co. KG, Sodawerk Holding Staßfurt GmbH, SDC GmbH. Kontrole dotyczą rozliczeń za lata 2007-2009 i 2010-2015. Podnoszone przez kontrolujących kwestie dotyczące roku 2006 udało się ostatecznie wyjaśnić kontrolującym już na wstępnym etapie kontroli. W przypadku odmiennej oceny zdarzeń gospodarczych przez organy kontrolujące, może powstać obowiązek ponownego obliczenia i potencjalnego zwiększenia zobowiązania podatkowego oraz zapłaty odsetek od zaległości podatkowej. Na dzień bilansowy wynik kontroli nie jest znany – spółki nie otrzymały żadnych protokołów od organów skarbowych.

9.3. INFORMACJE O TRANSAKCJACH Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI

9.3.1. ŁĄCZNE KWOTY TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI

Transakcje pomiędzy jednostką dominującą CIECH S.A. oraz wszystkimi podmiotami powiązanymi objętymi procesem konsolidacji zostały wyeliminowane w trakcie konsolidacji i nie wykazano ich w niniejszej nocie.

Szczegółowe informacje o transakcjach pomiędzy Grupą CIECH, a pozostałymi jednostkami powiązanymi (tj. spółkami kontrolowanymi przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla w stosunku do CIECH S.A. - Kulczyk Investments S.A. oraz spółkami zależnymi w Grupie CIECH, niekonsolidowanymi ze względu na nieistotność) zostały przedstawione poniżej.

TRANSAKCJE JEDNOSTEK KONSOLIDOWANYCH Z POZOSTAŁYMI JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Przychody ze sprzedaży produktów i usług	4 192	4 267
Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów	80 753	98 941
Pozostałe przychody operacyjne	14	4
Przychody finansowe	166	502
Zakupy produktów, towarów i materiałów	-	1
Zakupy usług, w tym:	40 086	36 844
KI One S.A.	210	448

TRANSAKCJE JEDNOSTEK KONSOLIDOWANYCH Z POZOSTAŁYMI JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI	01.01.-31.12.2019	01.01.-31.12.2018
Pozostałe koszty operacyjne	-	587
Koszty finansowe	-	5
	31.12.2019	31.12.2018
Należności	15 813	14 695
Odpisy aktualizujące należności i pożyczki	-	2
Zobowiązania, w tym:	4 452	5 370
KI One S.A.	-	1 071

Warunki transakcji z jednostkami powiązanymi

Spółki Grupy CIECH zgodnie z najlepszą wiedzą i przekonaniem nie zawierały pomiędzy sobą istotnych transakcji na warunkach innych niż rynkowe. Sprzedaż na rzecz oraz zakupy od podmiotów powiązanych dokonywane są według cen odzwierciedlających warunki rynkowe. Zaległe zobowiązania i należności są niezabezpieczone i rozliczane gotówkowo lub przez kompensatę. Należności od jednostek powiązanych nie zostały objęte żadnymi udzielonymi lub otrzymanymi gwarancjami innymi niż opisane w nocie 9.2.

W prezentowanym okresie kluczowy personel kierowniczy CIECH S.A. nie zawierał istotnych transakcji z pomiotami powiązanymi z Grupy CIECH.

9.3.2. INFORMACJE O TRANSAKCJACH ZAWARTYCH PRZEZ SPÓŁKI LUB JEDNOSTKI ZALEŻNE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI NA WARUNKACH INNYCH NIŻ RYNKOWE

Zgodnie z najlepszym osądem w 2019 roku w Grupie CIECH nie wystąpiły transakcje z podmiotami powiązanymi na warunkach innych niż rynkowe.

9.3.3. OPIS ISTOTNYCH NIERUTYNOWYCH TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI

Informacje o istotnych transakcjach z podmiotami powiązanymi zostały przedstawione w nocie 6.4 niniejszego sprawozdania.

9.3.4. TRANSAKCJE Z UDZIAŁEM KLUCZOWEGO PERSONELU KIEROWNICZEGO

Kluczowy personel kierowniczy stanowią osoby posiadające uprawnienia i odpowiedzialność za planowanie, kierowanie i kontrolowanie czynności spółki CIECH S.A. w sposób bezpośredni lub pośredni.

Wynagrodzenie Zarządu CIECH S.A.

W tabeli poniżej przedstawiono wysokość wynagrodzenia oraz świadczeń dodatkowych otrzymanych lub należnych przez poszczególnych Członków Zarządu w 2019 roku oraz w okresie porównywalnym. W latach 2018-2019 osoby wchodzące w skład Zarządu CIECH S.A. nie pobierały wynagrodzenia z tytułu zasiadania w Radach Nadzorczych oraz innych pełnionych funkcji w Spółkach Grupy CIECH.

	2019	2018
Dawid Jakubowicz	1 440	450
Artur Osuchowski	1 260	3 033
Mirosław Skowron	1 200	300
Maciej Tybura	2 823	4 276
Artur Król	1 437	3 034
Krzysztof Szlaga	2 004	1 196
Dariusz Krawczyk	-	81
RAZEM	10 164	12 370

Członkowie Zarządu zatrudnieni są na podstawie umów o pracę. Wynagrodzenia Członków Zarządu ustalone są w indywidualnych umowach o pracę. Dodatkowo Członkowie Zarządu mogą otrzymać:

• premię uznaniową przyznawaną przez Radę Nadzorczą CIECH S.A.,
• premię roczną określoną w indywidualnych umowach o pracę,
• wypłatę z obowiązującego w Grupie Długoterminowego Planu Motywacyjnego (w terminie i na zasadach w nim określonych).

Wynagrodzenie Dyrektora Zarządzającego

W tabeli poniżej przedstawiono wysokość wynagrodzenia oraz świadczeń dodatkowych otrzymanych lub należnych Dyrektorowi Zarządzającemu w okresie od 01.06 – 31.12.2019 roku, czyli przez okres pełnienia tej funkcji. W powyższym okresie Dyrektor Zarządzający pobierał wynagrodzenia z tytułu zasiadania w Radach Nadzorczych: Polsin Overseas Shipping Ltd. Sp. z o.o. i Proplan Plant Protection Company S.L.

	01.06 – 31.12.2019
Rafał Czubiński	396

Dyrektor Zarządzający jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w której określone jest wynagrodzenie zasadnicze oraz obowiązujące zasady systemu premiowego. Może również otrzymać wypłatę z obowiązującego w Grupie Długoterminowego Planu Motywacyjnego (w terminie i na zasadach w nim określonych).

Wynagrodzenia Rady Nadzorczej CIECH S.A.

	Wynagrodzenie otrzymane od CIECH S.A. w 2019	Wynagrodzenie otrzymane od CIECH S.A. w 2018
Sebastian Kulczyk	-*	-*
Piotr Augustyniak	461	411
Tomasz Mikołajczak	215	200
Mariusz Nowak	369	332
Artur Olech	369	332
Marek Kośnik	171	-
Dominik Libicki	-	82
Dawid Jakubowicz	-	37
RAZEM	1 585	1 394

* Od dnia 1 kwietnia 2016 roku Przewodniczący Rady Nadzorczej, p. Sebastian Kulczyk nie pobiera wynagrodzenia, w związku ze zrzeczeniem się roszczenia o wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej.

Członkom Rady Nadzorczej zgodnie z Uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy od 1 listopada 2017 roku przysługuje miesięczne wynagrodzenie brutto obliczane jako procent podstawy naliczenia. Podstawę naliczenia stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z wypłatami z zysku za miesiąc poprzedzający naliczenie, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wynagrodzenie to wypłacane jest w następującej wysokości:

• Przewodniczącemu Rady Nadzorczej w wysokości stanowiącej 400% podstawy naliczenia;
• Zastępcy Przewodniczącego w wysokości stanowiącej 350% podstawy naliczenia;
• Członkowi Rady w wysokości stanowiącej 300% podstawy naliczenia.

Przewodniczącemu Komitetu Audytu przysługuje dodatkowe miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 150% wynagrodzenia przysługującego Członkowi Rady Nadzorczej. Członkom Komitetu Audytu przysługuje dodatkowe miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 100% wynagrodzenia przysługującego Członkowi Rady Nadzorczej.

9.4. INFORMACJA O ZAWARTYCH UMOWACH Z PODMIOTEM UPRAWNIONYM DO BADANIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY CIECH

Podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych za okres sprawozdawczy od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku był PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. z siedzibą w Warszawie. W dniu 25 czerwca 2015 roku CIECH S.A. podpisał umowę z PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. na przegląd półrocznych oraz badanie rocznych sprawozdań finansowych za lata 2015, 2016 i 2017. 16 kwietnia 2018 roku Rada Nadzorcza CIECH S.A. podjęła uchwałę o przedłużeniu umowy z PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. na przegląd półrocznych oraz badanie rocznych sprawozdań finansowych za lata 2018 i 2019.

W 2018 roku firma PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. i spółki zagraniczne z sieci PricewaterhouseCoopers były również audytorem największych konsolidowanych spółek/grup zależnych od CIECH S.A., m.in. CIECH Soda Polska S.A., Grupa SDC, CIECH Soda Romania S.A., CIECH Sarzyna S.A., CIECH Vitrosilicon S.A., CIECH Pianki Sp. z o.o.

Wartość umów zawartych z PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. oraz spółkami z sieci PricewaterhouseCoopers:

CIECH S.A.	2019*	2018*
Badanie rocznego sprawozdania finansowego	569	335
Przegląd sprawozdania półrocznego	93	93
Inne usługi poświadczające	1	1
Pozostałe usługi	-	10
RAZEM	663	439
Konsolidowane spółki zależne Grupy CIECH	2019*	2018*
Badanie rocznego sprawozdania finansowego	1 083	1 168
Przegląd sprawozdania półrocznego	99	73

*Wynagrodzenie zawiera koszty dodatkowe jak koszty podróży, wyżywienia, noclegów.

9.5. SKŁAD GRUPY

Polityka rachunkowości – Zasady konsolidacji

Jednostkami zależnymi są podmioty kontrolowane przez jednostkę dominującą. Kontrola ma miejsce wtedy, gdy Grupa posiada zdolność kierowania bezpośrednio lub pośrednio polityką finansową i operacyjną danej jednostki, w celu uzyskiwania korzyści płynących z jej działalności. Przy ocenie stopnia kontroli bierze się pod uwagę wpływ istniejących i potencjalnych praw głosu, które na dzień sprawozdawczy mogą zostać zrealizowane lub mogą podlegać konwersji. Sprawozdania finansowe spółek zależnych uwzględniane są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym począwszy od dnia uzyskania nad nimi kontroli, aż do momentu jej utraty.

Przy wyborze jednostek do konsolidacji Zarząd jednostki dominującej kierował się kryterium istotności ich danych finansowych (zgodnie z założeniami koncepcyjnymi MSSF) dla realizacji obowiązku prawdziwego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego Grupy.

Poniższe zestawienie zawiera wykaz spółek konsolidowanych metodą pełną oraz spółek wycenianych metodą praw własności:

Nazwa spółki	Siedziba	Segment	Przedmiot działalności	Udział w kapitale na 31.12.2019 roku / % głosów na WZ	Udział w kapitale na 31.12.2018 roku / % głosów na WZ
Jednostka dominująca
CIECH S.A.	Warszawa	Sodowy, organiczny, krzemiany i szkło, transportowy, pozostały	Sprzedaż wyrobów chemicznych produkowanych w Grupie CIECH, sprzedaż towarów chemicznych nabywanych od producentów spoza Grupy, działalność holdingowa, zarządzanie portfelem spółek zależnych, świadczenie usług wsparcia (w obszarze sprzedaży, produkcji, zakupów, finansów, IT, HR i obszarze prawnym) dla wybranych spółek ze swojej grupy kapitałowej, działalność finansową w postaci bezpośredniego udzielania pożyczek na rzecz spółek Grupy.	-	-
			Jednostki zależne (bezpośrednio lub pośrednio) konsolidowane metodą pełną
CIECH Trading S.A.	Warszawa	Sodowy, pozostały	Sprzedaż hurtowa i dystrybucja chemikaliów nieorganicznych stałych i organicznych stałych, sprzedaż hurtowa i dystrybucja surowców do chemii gospodarczej, sprzedaż hurtowa i dystrybucja surowców kosmetycznych i farmaceutycznych, sprzedaż hurtowa i dystrybucja wypełniaczy, pigmentów, surowców do farb i lakierów, sprzedaż hurtowa i dystrybucja dodatków do żywności i pasz, sprzedaż hurtowa i dystrybucja kwasów, zasad i innych chemikaliów płynnych.	100%	100%
CIECH Soda Romania S.A.	Ramnicu Valcea, Rumunia	Sodowy, Krzemiany i Szkło	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych, sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych.	98,74%	98,74%
CIECH Vitrosilicon S.A.*	Iłowa	Krzemiany i Szkło	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych, produkcja szkła gospodarczego i technicznego, produkcja opakowań z tworzyw sztucznych, produkcja pozostałych wyrobów z tworzyw sztucznych.	100%	100%
CIECH Transclean Sp. z o.o.	Bydgoszcz	Pozostały	Od 2017 roku spółka nie prowadzi działalności operacyjnej.	100%	100%
CIECH Pianki Sp. z o.o.	Bydgoszcz	Organiczny	Produkcja chemikaliów organicznych i nieorganicznych pozostałych.	100%	100%
Ciech Group Financing AB	Sztokholm, Szwecja	Pozostały	Działalność finansowa.	100%	100%
Verbis ETA Sp. z o.o.	Warszawa	Pozostały	Komplementariusz Verbis ETA Sp. z o.o. SKA.	100%	100%
Verbis ETA Sp. z o.o. SKA	Warszawa	Pozostały	Działalność finansowa, bezpośrednie udzielanie pożyczek na rzecz spółek Grupy CIECH.	100%	100%
CIECH Żywice Sp. z o.o.(wcześniej Vasco Polska Sp. z o.o.)	Nowa Sarzyna	Pozostały	Produkcja tworzyw sztucznych w formach podstawowych.	100%	100%
Bosten S.A. (nowa firma: CIECH Serwis i Remonty S.A.)	Warszawa	Pozostały	Działalność badawczo-rozwojowa.	100%	100%
CIECH Nieruchomości S.A.**	Warszawa	Pozostały	Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, zarządzanie nieruchomościami.	100%	100%
Proplan Plant Protection Company S.L.	Madryt, Hiszpania	Organiczny	Produkcja środków ochrony roślin.	100%	100%
CIECH Salz Deutschland GmbH	Stassfurt, Niemcy	Sodowy	Produkcja i sprzedaż produktów solnych.	100%	-
Grupa CIECH R&D

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY CIECH ZA 2019 ROK (w tysiącach złotych)

Nazwa spółki	Siedziba	Segment	Przedmiot działalności	Udział w kapitale na 31.12.2019 roku / % głosów na WZ	Udział w kapitale na 31.12.2018 roku / % głosów na WZ
CIECH R&D Sp. z o.o.	Warszawa	Pozostały	Działalność badawczo-rozwojowa, udzielanie licencji spółkom Grupy CIECH na korzystanie ze znaków towarowych: "Ciech", "Ciech Trading" i "Sól Kujawska naturalna czysta".	100%	100%
Smart Fluid Sp. z o.o.	Warszawa	Pozostały	Działalność badawczo-rozwojowa	52,83%	52,83%
Grupa CIECH Finance
CIECH Finance Sp. z o.o.	Warszawa	Pozostały	Prowadzenie projektów dezinwestycyjnych dotyczących zbędnego majątku trwałego (nieruchomości) i aktywów finansowych (akcji i udziałów spółek kapitałowych), realizacja zakupów wybranych surowców.	100%	100%
JANIKOSODA S.A.	Warszawa	Pozostały	Od marca 2017 roku spółka nie prowadzi działalności operacyjnej.	100%	100%
Grupa CIECH Soda Polska
CIECH Soda Polska S.A.	Inowrocław	Sodowy	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych, sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych, wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej.	100%	100%
CIECH Cargo Sp. z o.o.	Inowrocław	Transportowy	Usługi transportowe w zakresie przewozów towarowych.	100%	100%
Cerium Sp. z o.o. w likwidacji	Warszawa	Pozostały	Spółka nie prowadzi działalności operacyjnej. Spółka w likwidacji.	100%	100%
Gamma Finanse Sp. z o.o.***	Warszawa	Pozostały	Działalność finansowa.	100%	100%
Grupa CIECH Sarzyna
CIECH Sarzyna S.A.	Nowa Sarzyna	Organiczny	Produkcja tworzyw sztucznych, produkcja pestycydów i pozostałych środków chemicznych.	100%	100%
Verbis KAPPA Sp. z o.o.	Nowa Sarzyna	Organiczny	Komplementariusz Verbis KAPPA Sp. z o.o. SKA, pozostałe pośrednictwo pieniężne.	100%	100%
Verbis KAPPA Sp. z o.o. SKA	Nowa Sarzyna	Organiczny	Pozostałe pośrednictwo pieniężne.	100%	100%
Algete Sp. z o.o.	Nowa Sarzyna	Organiczny	Udzielanie licencji spółkom Grupy CIECH Sarzyna na korzystanie ze znaku towarowego "Chwastox" dla celów związanych z działalnością gospodarczą.	100%	100%
Grupa SDC
SDC GmbH	Stassfurt, Niemcy	Sodowy		100%	100%
CIECH Soda Deutschland GmbH&Co. KG	Stassfurt, Niemcy	Sodowy	Produkcja pozostałych podstawowych chemikaliów nieorganicznych, sprzedaż hurtowa wyrobów chemicznych, wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej.	100%	100%
Sodawerk Holding Stassfurt GmbH	Stassfurt, Niemcy	Sodowy		100%	100%
Sodawerk Stassfurt Verwaltungs GmbH	Stassfurt, Niemcy	Sodowy		100%	100%
CIECH Energy Deutschland GmbH	Stassfurt, Niemcy	Sodowy		100%	100%
Kaverngesellschaft Stassfurt GbmH****	Stassfurt, Niemcy	Sodowy		50%	50%

*Liczba akcji/głosów na WZ przypadających bezpośrednio CIECH S.A. 83,03%, pozostałe 16,97% udział pośredni przez CIECH Soda Polska S.A. ** Udziały w kapitale zakładowym zostały objęte przez CIECH S.A. 99,18% i CIECH Finance Sp. z o.o. 0,82%.

***Udziały w kapitale zakładowym zostały objęte przez CIECH S.A. 1,4% i CIECH Soda Polska S.A. 98,6%.

****Spółka współkontrolowana wyceniana metodą praw własności.

9.6. ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

• W dniu 2 stycznia 2020 roku Sąd Rejonowy w Rzeszowie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego zarejestrował podział CIECH Sarzyna S.A. Podział został dokonany poprzez wydzielenie BU Żywice do CIECH Żywice Sp. z o.o. Podział ma na celu realizację zasadniczego celu wynikającego ze Strategii, tj. stworzenie efektywnego i zdywersyfikowanego holdingu chemicznego generującego długookresowo pozytywną wartość dla akcjonariuszy. Podział umożliwia dalsze kroki w ramach rozpoczętego przeglądu opcji strategicznych w odniesieniu do BU Żywice. Jednocześnie, w następstwie zarejestrowania Podziału, Sąd Rejestrowy dokonał rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego CIECH Żywice Sp. z o.o. z kwoty 56 tys. zł o kwotę 3 678 tys. zł, tj. do kwoty 3 734 tys. zł poprzez utworzenie 73 567 udziałów o wartości nominalnej 50 zł każdy, które to udziały zostały w całości przyznane CIECH S.A.
• Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników CIECH R&D Sp. z o.o. w dniu 7 stycznia 2020 roku podjęło uchwałę w sprawie sprzedaży do spółki CIECH Żywice Sp. z o.o. zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stanowiącej organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo wyodrębniony w CIECH R&D Sp. z o.o. zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych związanych z prowadzeniem działalności w obszarze wdrażania nowych produktów związanych z produkcją produktów nienasyconych żywic poliestrowych, nasyconych żywic poliestrowych, żywic epoksydowych oraz oferty uzupełniającej oraz praw ze stosunków pracy pracowników wraz ze stanowiskami pracy związanymi z powyższą działalnością. Wartość zorganizowanej części przedsiębiorstwa została wyceniona w oparciu o wycenę sporządzoną przez niezależnego rzeczoznawcę i wynosi 1 988 tys. zł.
• W dniu 23 stycznia 2020 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie CIECH S.A. powołało w skład Rady Nadzorczej CIECH S.A. nowego członka, Pana Łukasza Rędziniaka.
• Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie BOSTEN S.A. w dniu 31 stycznia 2020 roku podwyższyło kapitał zakładowy Spółki o kwotę 450 tys. zł, tj. z kwoty 100 tys. zł do kwoty 550 tys. zł w drodze emisji 45 000 nowych akcji serii "C" o wartości nominalnej 10 zł każda i łącznej wartości nominalnej 450 tys. zł. Cena emisyjna akcji serii "C" jest równa cenie nominalnej za akcję i wynosi 10 zł każda. Akcje serii "C" w drodze subskrypcji prywatnej zostały skierowane do objęcia przez CIECH S.A. w zamian za wkład pieniężny w wysokości 450 tys. zł. Czekamy na rejestrację podwyższenia kapitału zakładowego przez sąd.
• W dniu 7 lutego 2020 roku pomiędzy CIECH S.A. i Operatorem Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. podpisany został dokument term sheet oraz porozumienie dotyczące współpracy w zakresie opracowania dokumentacji projektowej dla rurociągu wody i rurociągów solanki. Term sheet oraz porozumienie pozostają w związku z podpisanym przez CIECH S.A. i GAZ-SYSTEM w dniu 5 grudnia 2019 roku listem intencyjnym w sprawie nawiązania współpracy w zakresie realizacji inwestycji, polegającej na budowie przez GAZ -SYSTEM kopalni soli z podziemnym magazynem gazu na wysadzie solnym Damasławek wraz z infrastrukturą liniową oraz współpracy w zakresie dostaw solanki do zakładów produkcyjnych CIECH Soda Polska S.A. Podpisanie term sheet i porozumienia są kolejnym krokiem zmierzającym w kierunku zapewnienia zdywersyfikowanych źródeł dostaw solanki do zakładów produkcyjnych CIECH Soda Polska S.A. w długim terminie. Szczegółowa informacja dotycząca porozumienia została przedstawiona w raporcie bieżącym nr 10/2020.
• W dniu 28 lutego 2020 roku pomiędzy CIECH Soda Polska S.A. i REMONDIS Energy & Services Sp. z o.o. (REMONDIS) został podpisany list intencyjny w sprawie nawiązania współpracy w zakresie realizacji inwestycji, polegającej na budowie przez REMONDIS spalarni odpadów komunalnych lub odpadów pochodzenia komunalnego. Wytwarzana w procesie termicznego przekształcania odpadów energia elektryczna oraz ciepło będą dostarczane przez REMONDIS do CIECH Soda Polska S.A. Współpraca ma na celu obniżenie ceny ciepła i zwiększenie dyspozycyjności źródła ciepła w zakładzie CIECH Soda Polska S.A. CIECH S.A. zakłada, że odbiór ciepła i energii elektrycznej pochodzącej ze Spalarni będzie miał pozytywny wpływ na skonsolidowane wyniki finansowe Grupy CIECH poprzez obniżenie ceny pary, kluczowego surowca/składnika przy produkcji sody kalcynowanej. Dodatkowo, wskutek współpracy Strony możliwe byłoby obniżenie emisji CO2 przez zakład produkcyjny CIECH Soda Polska S.A. Inwestycja będzie prowadzona i w całości finansowana przez REMONDIS. CIECH Soda Polska S.A. zapewni natomiast niezbędną pomoc organizacyjną, techniczną i formalną przy prowadzeniu Inwestycji. Przystąpienie do realizacji Inwestycji i rozpoczęcie współpracy Stron uzależnione jest od spełnienia się określonych warunków, w tym:
  • 1. uwzględnienia Spalarni na liście, która zostanie opublikowana przez Ministra właściwego do spraw środowiska w formie rozporządzenia,
  • 1. zawarcia przez Strony umowy na odbiór energii elektrycznej i ciepła, w której będą określone warunki finansowe oraz inne warunki dostaw.

Po podpisaniu Listu Intencyjnego Strony zamierzają przystąpić do negocjacji Umowy. W przypadku, gdy do dnia 31 grudnia 2020 roku Spalarnia nie zostanie uwzględniona na Liście - List Intencyjny wygasa w tej dacie. Celem Stron jest rozpoczęcie dostaw ciepła oraz energii elektrycznej do CIECH Soda Polska S.A. najpóźniej w 2026 roku. Strony zakładają odbiór przez CIECH Soda Polska S.A. ciepła w okresie około 25 lat. Szacowana przez CIECH Soda Polska S.A. minimalna wartość Umowy w okresie 25 lat wyniesie ok. 350 mln zł. CIECH S.A. przewiduje, że współpraca dotycząca dostarczania ciepła ze Spalarni będzie analogiczna do rozwiązań funkcjonujących już w Grupie CIECH, gdzie podobna współpraca występuje w CIECH Soda Deutschland z dostawcą ciepła z grupy kapitałowej REMONDIS.

• Po dacie bilansu, zostały wypłacone wszystkie środki dostępne w ramach linii kredytów odnawialnych, udostępnianych CIECH S.A. na podstawie umowy z konsorcjum banków z 9 stycznia 2018 roku oraz umów kredytowych z 18 kwietnia 2019 roku:
  • ✓ 17 lutego 2020 roku wypłata kwoty 60 000 tys. zł środki wypłacone w celu finansowania bieżącego zapotrzebowania na płynność Grupy,
  • ✓ 19 marca 2020 roku oraz 23 marca 2020 roku wypłata kwoty 442 787,5 tys. zł środki wypłacone w celu maksymalizacji poziomu dostępnej płynności i zminimalizowania ryzyka braku dostępności finansowania w związku z rosnącą niepewnością rozwoju sytuacji gospodarczej wskutek epidemii CovID-19.
• W dniu 23 marca 2020 roku pomiędzy CIECH S.A., CIECH Soda Polska S.A. Budimex S.A., EEW Energy from Waste GmbH, EEW Energy from Waste Polska sp. z o.o., FBSerwis S.A. oraz Gminą Janikowo został podpisany list intencyjny w sprawie nawiązania współpracy w zakresie realizacji inwestycji polegającej na budowie przez EEW, EEW Polska i FBSerwis, na nieruchomości należącej do CIECH Soda Polska S.A., instalacji do termicznego przekształcania odpadów. Podstawowym celem Instalacji będzie zaopatrywanie zakładu produkcyjnego CIECH Soda Polska S.A., zlokalizowanego w Janikowie, w energię cieplną (parę technologiczną). Szczegóły dotyczące planowanej inwestycji znajdują się w raporcie bieżącym nr 13/2020.
• W 25 marca 2020 roku podjęto decyzja o realizacji z dniem 1 kwietnia 2020 roku Programu Dobrowolnych Odejść (PDO) w odniesieniu do pracowników CIECH Soda Romania S.A.(CSR) i Oddziału oraz o rozpoczęciu z dniem 27 marca 2020 roku procedury zwolnień grupowych w odniesieniu do pracowników CSR. Szczegółowe informacje znajdują się w raporcie bieżącym nr 14/2020.

Wpływ pandemii koronawirusa COVID-19 na działalność Grupy CIECH

Zarząd CIECH S.A. na bieżąco monitoruje rozwój wydarzeń oraz wpływ pandemii COVID-19 na działalność Grupy CIECH. Grupa CIECH realizuje wszystkie decyzje i zalecenia władz oraz na bieżąco monitoruje sytuację, a przy podejmowaniu decyzji kieruje się troską o zdrowie pracowników oraz dbałością o długoterminową wartość Grupy CIECH. Zarząd CIECH S.A. przywiązuje szczególną wagę do identyfikacji ryzyk związanych z zagrożeniem epidemicznym, tak aby wyprzedzająco podejmować działania zapobiegawcze. Na dzień publikacji niniejszego raportu Zarząd CIECH S.A. zdiagnozował obszary potencjalnego ryzyka związanego z pandemią COVID-19, które mogą istotnie wpłynąć na przyszłe wyniki finansowe Grupy CIECH. Do ryzyk tych zalicza się:

• 1. Potencjalne zakłócenia w łańcuchach dostaw surowców i sprzedaży produktów poprzez zakłócenia w transporcie, spowodowane problemami leżącymi po stronie firm transportowych, możliwym zwiększeniem kosztów dostaw w związku z podniesieniem stawek transportowych, możliwym zmniejszeniem liczby i formy dostępnych środków transportu, czasowym zamknięciem granic lub innymi ograniczeniami z tym związanymi. Grupa CIECH podjęła intensywne działania mające na celu zapewnienie niezakłóconych dostaw surowców niezbędnych do produkcji oraz produktów dla klientów.
• 1. Potencjalne zakłócenia w dostępności surowców w Segmencie Organicznym (zwłaszcza w obszarze produkcji pianek, środków ochrony roślin oraz żywic) spowodowane problemami leżącymi po stronie producentów oraz dystrybutorów niezbędnych do produkcji surowców, takimi jak np. przerwy w produkcji. Grupa CIECH podjęła intensywne działania mające na celu zapewnienie dostępności surowców produkcyjnych.
• 1. Potencjalne zakłócenia w terminowości realizacji projektów inwestycyjnych i prac remontowych spółek Grupy CIECH ze względu na możliwe utrudnienia lub ograniczoną dostępność wykonawców, możliwe opóźnienia dostaw materiałów i urządzeń oraz działania organów administracji publicznej w zakresie wydawania decyzji w procesach administracyjnych. Potencjalne ryzyko zakłóceń w terminowości realizacji projektów dotyczy również największego projektu inwestycyjnego, realizowanego przez spółkę CIECH Salz Deutschland GmbH, tj. budowa instalacji do produkcji soli warzonej w Niemczech z uwagi na wymienione powyżej utrudnienia, jak i na fakt zamknięcia granicy Polski dla Polaków pracujących w Niemczech. Grupa CIECH podjęła intensywne działania mające na celu zapewnienie ciągłości produkcji w zakładach produkcyjnych.
• 1. Potencjalne zakłócenia w ciągłości procesów produkcyjnych w wyniku zmniejszonej dostępności pracowników. Na dzień publikacji niniejszego raportu absencja pracowników spółek Grupy CIECH nie stwarza ryzyka zakłócenia ciągłości pracy spółek Grupy CIECH.
• 1. Potencjalne zagrożenie pogorszenia płynności finansowej w wyniku zatorów płatniczych. Grupa CIECH przyjęła bardziej rygorystyczne niż dotychczas zasady monitorowania należności oraz przyznawania klientom limitów kredytowych. Zdecydowana większość należności Grupy CIECH jest objęta faktoringiem oraz ubezpieczeniem. Na dzień publikacji niniejszego raportu nie stwierdzono istotnych problemów z realizacją należności.
• 1. Potencjalne zagrożenie negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na gospodarkę światową, m.in. na poziom popytu oraz produkcji przemysłowej. Zarząd CIECH S.A. na bieżąco obserwuje rozwój wydarzeń i aktywnie przygotowuje Grupę CIECH do działania w różnych scenariuszach, w tym w scenariuszu poważnego spowolnienia gospodarczego na świecie.

Kolejność ww. ryzyk nie determinuje wagi ryzyka.

Sytuacja w poszczególnych segmentach produktowych Grupy CIECH przedstawia się następująco:

Segment Sodowy

Na dzień publikacji niniejszego raportu zakłady produkcyjne Grupy CIECH pracują bez istotnych zakłóceń. Do tej pory nie zaobserwowano istotnych problemów w zakresie logistyki. Istnieje jednak ryzyko zakłóceń w tym zakresie, zwłaszcza w przypadku sprzedaży eksportowej, która stanowi ok 30% sprzedaży zakładów w Polsce i ok. 13% sprzedaży zakładu w Niemczech. Zapasy surowców w zakładach produkcyjnych są na poziomie zapewniającym ciągłość produkcji i ryzyko w tym zakresie jest na ten moment nieistotne. Na dzień publikacji niniejszego raportu nie stwierdzono istotnego obniżenia popytu na produkty segmentu sodowego, niemniej w przypadku przedłużającego się obniżenia poziomu produkcji przemysłowej na świecie istnieje ryzyko spadku zamówień ze strony klientów.

Segment Organiczny

Na dzień publikacji niniejszego raportu zakłady produkcyjne Grupy CIECH wytwarzające żywice oraz środki ochrony roślin pracują bez istotnych zakłóceń. Istnieje ryzyko w zakresie dostaw surowców produkcyjnych, których część pochodzi od producentów zagranicznych, w tym azjatyckich. Grupa podjęła działania w zakresie zabezpieczenia niezbędnych surowców w celu zachowania ciągłości produkcji. Na dzień publikacji niniejszego raportu nie stwierdzono istotnego obniżonego popytu na środki ochrony roślin oraz żywice. W przypadku spółki Proplan (dystrybutora środków ochrony roślin) ze względu na siedzibę i główny rynek spółki (Hiszpania, kraj relatywnie silnie dotknięty skutkami pandemii) istnieje ryzyko istotnego wpływu obecnej sytuacji na działalność operacyjną i wyniki finansowe tej spółki, ale na dzień publikacji niniejszego raportu nie zaobserwowano istotnych zakłóceń w działalności.

Zauważalny spadek zamówień występuje na rynku pianek, który związany jest z sektorem meblarskim w Polsce i w Europie. Na dzień publikacji niniejszego raportu główni producenci mebli i materaców wstrzymali lub w najbliższym czasie zamierzają wstrzymać produkcję. Sytuacja na rynku meblarskim wymusiła na CIECH Pianki Sp. z o.o. ograniczenie produkcji pianki. W 13 tygodniu 2020 roku produkcja pianki została ograniczona o 30 %. W 14 tygodniu 2020 roku planowane jest ograniczenie produkcji pianki o 60 %. Na dzień publikacji niniejszego raportu trudno jednoznacznie ocenić czy sytuacja rynkowa ulegnie pogorszeniu, jednak Grupa CIECH spodziewa się dalszego spadku produkcji pianki. W zakresie zapewnienia ciągłości produkcji pianki Grupa CIECH, na dzień publikacji niniejszego raportu, nie widzi istotnych ryzyk po stronie dostaw surowców (poliole oraz TDI).

Segment Krzemiany i Szkło

Na dzień publikacji niniejszego raportu zakłady produkcyjne CIECH Vitrosilicon S.A. pracują bez istotnych zakłóceń. Do tej pory do Grupy CIECH nie docierają sygnały o istotnym pogorszeniu sytuacji rynkowej w zakresie produkcji opakowań szklanych.

W zakresie produktów krzemianowych klienci z łańcucha wartości przemysłu samochodowego (producenci opon) sygnalizują spadek zamówień w najbliższym tygodniach. Główny odbiorca szklistego krzemianu wprowadził w swoim zakładzie produkcyjnym tygodniowy przestój w każdym miesiącu do końca czerwca 2020 roku. Drugi znaczący odbiorca szklistego krzemianu ograniczył w swoim zakładzie produkcję do 40 %. Ograniczenie produkcji przez głównych odbiorców szklistego krzemianu zmusiło CIECH Vitrosilicon S.A. do ograniczenia produkcji o 10 %. Na dzień publikacji niniejszego raportu trudno jednoznacznie ocenić czy sytuacja rynkowa ulegnie pogorszeniu. W przypadku dalszego obniżenia wielkości produkcji CIECH Vitrosilicon S.A. jest przygotowany do magazynowania produktów.

Pozostałe

Na dzień publikacji niniejszego raportu pozostała działalność Grupy CIECH przebiega bez istotnych zakłóceń.

Powyższa ocena została dokonana zgodnie z najlepszą wiedzą Zarządu CIECH S.A. na dzień publikacji niniejszego raportu. Rzeczywista skala przyszłych skutków pandemii COVID-19 i ich wpływu na działalność Grupy CIECH jest obecnie nieznana i niemożliwa do oszacowania oraz uzależniona od czynników, które pozostają poza kontrolą Grupy CIECH i podlegają dynamicznym zmianom. W związku z powyższym, obecnie nie jest możliwe jednoznaczne określenie, jaki wpływ będzie miała pandemia COVID-19 na działalność, parametry, prognozy oraz sytuację finansową Grupy CIECH, w tym na realizację projektów inwestycyjnych Grupy CIECH. W najbliższym czasie nie można jednak wykluczyć wzrostu ryzyka istotnego negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na działalność Grupy CIECH.

OŚWIADCZENIE ZARZĄDU

Niniejsze Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy CIECH za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2019 roku zostało zatwierdzone przez Zarząd Spółki w dniu 31 marca 2020 roku.

Warszawa, 31 marca 2020 roku.

Dawid Jakubowicz - Prezes Zarządu CIECH Spółka Akcyjna

Mirosław Stanisław Skowron

……………………………………………………………………………… Digitally signed by Mirosław Stanisław Skowron Date: 2020.03.31 07:56:57 +02'00'

Mirosław Skowron – Członek Zarządu CIECH Spółka Akcyjna

Katarzyna Zofia Rybacka

…………………………………………………………………..………….. Elektronicznie podpisany przez Katarzyna Zofia Rybacka Data: 2020.03.31 07:28:19 +02'00'

Katarzyna Rybacka – Główny Księgowy CIECH Spółka Akcyjna