Orange Polska S.A.

259400TOMPUOLS65II222020-12-31oranp:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31oranp:ReserveOfCashFlowHedgesBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31oranp:OtherReservesDeferredTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400TOMPUOLS65II222020-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31oranp:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31oranp:ReserveOfCashFlowHedgesBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31oranp:OtherReservesDeferredTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400TOMPUOLS65II222019-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31oranp:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31oranp:ReserveOfCashFlowHedgesBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31oranp:OtherReservesDeferredTaxMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31oranp:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31oranp:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31oranp:OtherReservesDeferredTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400TOMPUOLS65II222018-12-31259400TOMPUOLS65II222020-12-31259400TOMPUOLS65II222019-12-31259400TOMPUOLS65II222019-01-01259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31oranp:ReserveOfCashFlowHedgesBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31oranp:OtherReservesDeferredTaxMember259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31oranp:ReserveOfCashFlowHedgesBeforeTaxMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400TOMPUOLS65II222019-01-012019-12-31259400TOMPUOLS65II222020-01-012020-12-31iso4217:PLNiso4217:PLNxbrli:sharesxbrli:shares GRUPA KAPITAŁOWA ORANGE POLSKA SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2020 ROKU SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ 17 lutego 2021 r. Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Spis treści SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 4 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 5 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ 6 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM 7 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 8 Informacje ogólne 1. Informacje ogólne 9 2. Oświadczenie o zgodności oraz podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 10 3. Segment operacyjny i mierniki wyników 14 4. Główne przejęcia, zbycia oraz zmiany w zakresie konsolidacji 16 5. Wpływ pandemii COVID-19 18 Zysk z działalności operacyjnej z wyłączeniem amortyzacji 6. Przychody 19 7. Koszty i przychody operacyjne 20 8. Zyski ze sprzedaży aktywów 21 Aktywa trwałe 9. Test na utratę wartości 21 10. Wartość firmy 23 11. Pozostałe wartości niematerialne 23 12. Środki trwałe 24 Leasing 13. Leasing 26 Aktywa obrotowe oraz zobowiązania 14. Aktywa i zobowiązania dotyczące umów z klientami 27 15. Rezerwy 31 16. Zobowiązania handlowe i pozostałe zobowiązania 32 17. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 33 2 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Instrumenty finansowe, z wyłączeniem należności oraz zobowiązań handlowych 18. Przychody i koszty finansowe 37 19. Dług finansowy netto 38 20. Pożyczki od jednostki powiązanej 39 21. Zobowiązania wynikające z działalności finansowej 39 22. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 40 23. Instrumenty pochodne 40 24. Wartość godziwa instrumentów finansowych 43 25. Cele i polityka zarządzania ryzykiem finansowym 44 Podatek dochodowy 26. Podatek dochodowy 51 Kapitał własny i zarządzanie kapitałem 27. Kapitał własny 53 28. Zarządzanie kapitałem 53 Pozostałe noty objaśniające 29. Podjęte zobowiązania inwestycyjne 54 30. Roszczenia, sprawy sądowe i zobowiązania warunkowe 54 31. Transakcje ze stronami powiązanymi 57 32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego 58 33. Podstawowe zasady rachunkowości 59 3 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (w milionach złotych, z wyjątkiem zysku na jedną akcję) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Nota (patrz Noty 2.2, 33.4) Przychody 6 11.508 11.406 Koszty zakupów zewnętrznych 7.1 (6.535) (6.417) Koszty świadczeń pracowniczych 7.2 (1.359) (1.488) Pozostałe koszty operacyjne 7.3 (448) (423) Pozostałe przychody operacyjne 7.3 260 235 Utrata wartości należności i aktywów kontraktowych 7.3,18 (151) (138) Zyski ze sprzedaży aktywów 8 61 270 Koszty rozwiązania stosunku pracy 15 13 (190) Amortyzacja i utrata wartości aktywów z tytułu prawa do użytkowania 13.1 (434) (392) Amortyzacja i utrata wartości środków trwałych i wartości niematerialnych 9,11,12 (2.511) (2.448) Zysk z działalności operacyjnej 404 415 Przychody odsetkowe 18 33 40 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu 18 (62) (66) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe 18 (216) (236) Koszty dyskonta 18 (43) (48) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych (54) 2 Koszty finansowe, netto (342) (308) Podatek dochodowy 26.1 (16) (25) Zysk netto 46 82 Zysk netto przypisany właścicielom Orange Polska S.A. 46 82 Zysk netto przypisany udziałom niedającym kontroli – – Zysk na jedną akcję (w złotych) 33.4 0,04 0,06 Średnia ważona liczba akcji (w milionach) 27.1 1.312 1.312 4 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Nota (patrz Nota 2.2) Zysk netto 46 82 Pozycje, które nie zostaną przeniesione do wyniku Straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia 17 (3) (8) Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które nie zostaną przeniesione 1 2 Pozycje, które mogą być przeniesione do wyniku Straty z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne 23 (13) (27) Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które mogą być przeniesione 2 5 Inne całkowite straty, netto (13) (28) Całkowite dochody ogółem 33 54 Całkowite dochody ogółem przypisane właścicielom Orange Polska S.A. 33 54 Całkowite dochody ogółem przypisane udziałom niedającym kontroli – – 5 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ (w milionach złotych) Na dzień Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 1 stycznia 2019 Przekształcone Przekształcone Nota (patrz Nota 2.2) (patrz Nota 2.2) AKTYWA Wartość firmy 10 2.285 2.263 2.147 Pozostałe wartości niematerialne 11 4.184 4.545 4.871 Środki trwałe 12 10.301 10.402 10.290 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 13.1 2.768 2.681 2.412 Należności handlowe 14.1 382 455 552 Aktywa kontraktowe 14.2 70 65 27 Koszty kontraktowe 14.3 106 99 56 Instrumenty pochodne 23 - 44 48 Pozostałe aktywa 41 65 53 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 26.2 800 810 834 Aktywa trwałe razem 20.937 21.429 21.290 Zapasy 230 218 240 Należności handlowe 14.1 1.850 2.132 2.371 Aktywa kontraktowe 14.2 87 117 138 Koszty kontraktowe 14.3 368 329 297 Instrumenty pochodne 23 147 1 52 Pozostałe aktywa 240 227 214 Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów 83 65 46 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 22 358 404 611 Aktywa obrotowe razem 3.363 3.493 3.969 SUMA AKTYWÓW 24.300 24.922 25.259 PASYWA Kapitał zakładowy 27.1 3.937 3.937 3.937 Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej 832 832 832 Pozostałe kapitały rezerwowe (123) (89) (58) Zyski zatrzymane 5.951 5.875 5.790 Kapitał własny przypisany właścicielom Orange Polska S.A. 10.597 10.555 10.501 Udziały niedające kontroli 2 2 2 Kapitał własny razem 10.599 10.557 10.503 Zobowiązania handlowe 16.1 242 348 473 Zobowiązania z tytułu leasingu 13.1 2.216 2.125 1.737 Pożyczki od jednostki powiązanej 20 2.406 6.431 5.258 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 2 8 11 Instrumenty pochodne 23 100 55 31 Rezerwy 15 657 649 468 Zobowiązania kontraktowe 14.4 338 344 331 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 17 53 164 136 Pozostałe zobowiązania 16.2 50 50 26 Zobowiązania długoterminowe razem 6.064 10.174 8.471 Zobowiązania handlowe 16.1 2.236 2.367 2.469 Zobowiązania z tytułu leasingu 13.1 488 447 405 Pożyczki od jednostki powiązanej 20 3.584 11 2.074 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 19 61 10 Instrumenty pochodne 23 32 20 19 Rezerwy 15 254 242 217 Zobowiązania kontraktowe 14.4 476 471 460 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 17 204 185 201 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 18 28 54 Pozostałe zobowiązania 16.2 326 359 376 Zobowiązania krótkoterminowe razem 7.637 4.191 6.285 SUMA PASYWÓW 24.300 24.922 25.259 6 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM (w milionach złotych) Kapitał Kapitał Pozostałe kapitały rezerwowe Zyski Kapitał Udziały Kapitał własny zakładowy z emisji akcji zatrzymane własny niedające razem powyżej ich przypisany kontroli wartości właścicielom nominalnej OPL S.A. Kapitał rezerwowy Straty aktuarialne Podatek z wyceny dotyczące odroczony instrumentów świadczeń zabezpieczających pracowniczych przepływy po okresie pieniężne zatrudnienia Saldo na dzień 1 stycznia 2020 roku (przekształcone, patrz Nota 2.2) 3.937 832 (50) (59) 20 5.875 10.555 2 10.557 Całkowite dochody ogółem za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2020 roku - - (13) (3) 3 46 33 - 33 Płatności oparte na akcjach (patrz Nota 27.3) - - - - - 3 3 - 3 Reklasyfikacja do zapasów - - (26) - 5 - (21) - (21) Pozostałe zmiany (patrz Nota 27.4) - - - - - 27 27 - 27 Saldo na dzień 31 grudnia 2020 roku 3.937 832 (89) (62) 28 5.951 10.597 2 10.599 Saldo na dzień 1 stycznia 2019 roku 3.937 832 (20) (51) 13 5.790 10.501 2 10.503 Całkowite dochody ogółem za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku (przekształcone) - - (27) (8) 7 82 54 - 54 Płatności oparte na akcjach (patrz Nota 27.3) - - - - - 3 3 - 3 Reklasyfikacja do zapasów - - (3) - - - (3) - (3) Saldo na dzień 31 grudnia 2019 roku (przekształcone) 3.937 832 (50) (59) 20 5.875 10.555 2 10.557 7 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Nota (patrz Noty 2.2, 33.4) DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Zysk netto 46 82 Korekty uzgadniające zysk netto do środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zyski ze sprzedaży aktywów 8 (61) (270) Amortyzacja i utrata wartości środków trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 9,11,12,13.1 2.945 2.840 Koszty finansowe, netto 18 342 308 Podatek dochodowy 26.1 16 25 Zmiana stanu rezerw i odpisów aktualizujących (150) 74 Zyski operacyjne z tytułu różnic kursowych i wyceny instrumentów pochodnych, netto (10) (1) Zmiana kapitału obrotowego (Zwiększenie)/zmniejszenie stanu zapasów, brutto (5) 29 Zmniejszenie stanu należności handlowych, brutto 14.1 383 367 (Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów kontraktowych, brutto 14.2 26 (18) Zwiększenie stanu kosztów kontraktowych 14.3 (46) (75) Zmniejszenie stanu zobowiązań handlowych (64) (67) Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań kontraktowych 14.4 (1) 24 Zwiększenie stanu czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów i pozostałych należności (22) (96) Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu pozostałych zobowiązań 16.2 (33) 9 Otrzymane odsetki 33 40 Odsetki zapłacone i przepływy odsetkowe z instrumentów pochodnych, netto (370) (386) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych, netto 2 - Podatek dochodowy zapłacony (26) (27) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3.005 2.858 DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA Płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych 11,12 (2.015) (2.272) Otrzymane dotacje inwestycyjne 16.2 177 136 Dotacje inwestycyjne zapłacone dostawcom środków trwałych i wartości niematerialnych 16.2 (221) (153) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne, netto 10 5 Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych 60 500 Wydatki z tytułu nabycia jednostek zależnych pomniejszone o środki pieniężne tych jednostek 4 (75) (132) Wypływy z tytułu pozostałych instrumentów finansowych, netto - (3) Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (2.064) (1.919) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Spłata długoterminowych pożyczek od jednostki powiązanej 21 - (17) Spłata zobowiązań z tytułu leasingu 21 (421) (361) Zmniejszenie stanu odnawialnej linii kredytowej i pozostałego zadłużenia 21 (568) (826) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych zabezpieczających dług, netto 21 - 58 Środki pieniężne netto z działalności finansowej (989) (1.146) Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto (48) (207) Wpływ różnic kursowych na stan środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych 2 - Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych na początek okresu 22 404 611 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych na koniec okresu 22 358 404 8 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 1. Informacje ogólne 1.1. Grupa Kapitałowa Orange Polska Orange Polska S.A. („Orange Polska” lub „Spółka” lub „OPL S.A.”), spółka akcyjna, powstała i rozpoczęła działalność 4 grudnia 1991 roku. Grupa Kapitałowa Orange Polska („Grupa”) składa się z Orange Polska i jej spółek zależnych. Grupa jest częścią Grupy Orange z siedzibą we Francji. Akcje Orange Polska są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Grupa jest wiodącym dostawcą usług telekomunikacyjnych w Polsce. Grupa dostarcza komórkowe i stacjonarne usługi telekomunikacyjne, w tym połączenia głosowe, usługi przesyłu wiadomości i treści, dostęp do Internetu oraz telewizję. Ponadto, Grupa świadczy usługi IT i integracyjne, usługi w zakresie dzierżawy łączy oraz inne usługi telekomunikacyjne o wartości dodanej, prowadzi sprzedaż sprzętu telekomunikacyjnego, świadczy usługi w zakresie transmisji danych, budowy infrastruktury telekomunikacyjnej oraz prowadzi działalność obrotu energią elektryczną. Siedziba Orange Polska mieści się w Polsce, w Warszawie przy ulicy Aleje Jerozolimskie 160. Telekomunikacyjna działalność Grupy podlega nadzorowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej („UKE”). Zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym, UKE może nakładać pewne obowiązki na operatorów telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji rynkowej na rynku właściwym. Orange Polska S.A. jest spółką o znaczącej pozycji rynkowej na określonych rynkach właściwych. 1.2. Skład Grupy W skład Grupy wchodzi Orange Polska oraz następujące jednostki zależne: Jednostka Siedziba Zakres działalności Udział Grupy w kapitale 31 grudnia 31 grudnia 2020 2019 Integrated Solutions Sp. z o.o. Warszawa, Polska Dostarczanie zintegrowanych rozwiązań z zakresu IT oraz infrastruktury sieciowej. 100 % 100 % TP TelTech Sp. z o.o. Łódź, Polska Projektowanie i budowa systemów telekomunikacyjnych, obsługa sieci telekomunikacyjnych, monitorowanie sygnałów alarmowych. 100 % 100 % BlueSoft Sp. z o.o. Warszawa, Polska Świadczenie usług i rozwiązań dla IT. 100 % 100 % Orange Energia Sp. z o.o. Warszawa, Polska Sprzedaż energii elektrycznej. 100 % 100 % Essembli Sp. z o.o. Warszawa, Polska Świadczenie usług i rozwiązań dla IT. 100 % 100 % Craftware Sp. z o.o. (1) Warszawa, Polska Świadczenie usług i rozwiązań dla IT. 100 % - Orange Szkolenia Sp. z o.o. Warszawa, Polska Usługi szkoleniowe i hotelowe, agent ubezpieczeniowy. 100 % 100 % Telefony Podlaskie S.A. Sokołów Podlaski, Polska Lokalny operator telefonii stacjonarnej, Internetu i telewizji kablowej. 89,3 % 89,3 % Orange Retail S.A. Modlnica, Polska Wynajem salonów sprzedaży. 100 % 100 % Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A. Warszawa, Polska Zarządzanie pracowniczym funduszem emerytalnym. 100 % 100 % Fundacja Orange Warszawa, Polska Działalność charytatywna. 100 % 100 % Telekomunikacja Polska Sp. z o.o. Warszawa, Polska Brak działalności operacyjnej. 100 % 100 % Światłowód Inwestycje Sp. z o.o. (2) Warszawa, Polska Brak działalności operacyjnej. 100 % - (1) Spółka została nabyta w grudniu 2020 roku (patrz Nota 4). (2) Spółka została nabyta w październiku 2020 roku. 9 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Ponadto, Grupa i T-Mobile Polska S.A. posiadają po 50% udziałów w NetWorkS! Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Spółka została zaklasyfikowana jako wspólne działanie, ponieważ przedmiotem jej działalności jest zarządzanie, rozwój i utrzymanie sieci będących własnością Grupy i T-Mobile Polska S.A. NetWorkS! Sp. z o.o. powstała w związku z umową o współkorzystanie z mobilnych sieci dostępowych zawartą pomiędzy dwoma operatorami. Umowa ta została zawarta w 2011 roku na okres 15 lat z możliwością przedłużenia i również jest zaklasyfikowana jako wspólne działanie dla celów księgowych. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku udział Grupy w ogólnej liczbie głosów był równy udziałowi Grupy w kapitałach spółek zależnych. Główne przejęcia, zbycia i zmiany w zakresie konsolidacji opisano w Nocie 4. 2. Oświadczenie o zgodności oraz podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 2.1. Podstawa sporządzenia Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) przyjętymi przez Unię Europejską. MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości („RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej („KIMSF”). Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone w milionach złotych. Porównawcze dane finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2019 roku zostały przygotowane w oparciu o te same podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego, z wyjątkiem wpływu zmiany w politykach rachunkowości opisanej poniżej. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, z wyjątkiem wycenianych w wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych oraz wybranych należności handlowych ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności. Na dzień 31 grudnia 2020 roku zobowiązania krótkoterminowe Grupy przewyższały aktywa obrotowe oraz niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) o 2.434 miliony złotych (patrz Nota 25.6). Było to spowodowane głównie krótkoterminowymi pożyczkami od jednostki powiązanej w wysokości 3.576 milionów złotych (zaprezentowanymi w Nocie 20), które są wymagalne w maju i czerwcu 2021 roku. W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu płynności finansowej oraz pokrycia nadwyżki zobowiązań krótkoterminowych nad aktywami obrotowymi oraz niewykorzystanymi liniami kredytowymi, Orange Polska i Grupa Orange zawarły w styczniu 2021 roku nową umowę o pożyczkę w wysokości 2.700 milionów złotych (patrz Nota 32). Uwzględniając nową umowę o pożyczkę, wartość krótkoterminowych zobowiązań zmniejszyłaby się o 2.700 milionów złotych do kwoty 4.937 milionów złotych i byłaby w pełni pokryta przez krótkoterminowe aktywa w wysokości 3.363 miliony złotych oraz niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) w wysokości 1.840 milionów złotych. Ponadto Zarząd przeanalizował harmonogram, charakter oraz skalę potencjalnych potrzeb finansowych Grupy i uważa, że dostępne środki pieniężne, a także oczekiwane wpływy pieniężne z działalności operacyjnej będą wystarczające do sfinansowania przewidywanego zapotrzebowania Grupy na kapitał obrotowy. Dane finansowe wszystkich jednostek wchodzących w skład Grupy zawarte w niniejszym Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym zostały przygotowane przy zastosowaniu jednolitych polityk rachunkowości. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 17 lutego 2021 roku i podlega zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie Orange Polska S.A. Zasady rachunkowości zastosowane do sporządzenia sprawozdania finansowego za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2020 roku są przedstawione w Nocie 33 oraz są oparte na: - wszystkich standardach i interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską i mających zastosowanie dla okresu rozpoczynającego się 1 stycznia 2020 roku, 10 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku - MSSF i powiązanych interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską i mających zastosowanie dla okresów rozpoczynających się po 1 stycznia 2020 roku, dla których Grupa zdecydowała o wcześniejszym ich zastosowaniu, - podejściu przyjętym w Grupie zgodnie z paragrafami od 10 do 12 zawartymi w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości („MSR”) 8 (Subiektywna ocena). Zastosowanie standardów i interpretacji w 2020 roku Od dnia opublikowania Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2019 roku sporządzonego według MSSF nie zostały wydane żadne nowe standardy i interpretacje. Zmiany standardów i interpretacji w 2020 roku, inne niż opisane w Nocie 2.2. poniżej, nie miały wpływu na zasady rachunkowości stosowane przez Grupę. 2.2. Zmiany zasad rachunkowości dotyczące leasingu W 2020 roku Grupa zmieniła politykę rachunkowości w odniesieniu do ustalania okresu leasingu dla umów zawartych na czas nieokreślony (opisane poniżej) oraz zmieniła prezentację zysków/strat z tytułu różnic kursowych wynikających z przeszacowania i rozliczenia zobowiązań z tytułu leasingu oraz powiązanych instrumentów zabezpieczających (opisane w Nocie 33.4). Decyzja Komitetu ds. Interpretacji MSSF dotycząca okresu leasingu i okresu ekonomicznej użyteczności ulepszeń w najmowanych aktywach W grudniu 2019 roku Komitet opublikował decyzję (Decyzja) dotyczącą okresu leasingu. Komitet rozważył pojęcia „kar” i „okresu egzekwowalnego”, które są wykorzystywane przy ustalaniu okresu leasingu oraz przedstawił wytyczne, w jaki sposób należy rozumieć te pojęcia i jak stosować je przy określaniu okresu leasingu. Komitet skonkludował, że umowa jest egzekwowalna przez taki okres, w którym leasingobiorca bądź leasingodawca musiałby ponieść karę większą niż nieznaczna, gdyby chciał zakończyć umowę leasingu. W związku z tym, nawet w przypadku gdy w umowie nie ma jednostronnej opcji przedłużenia leasingu przysługującej leasingobiorcy, jednostka powinna oszacować wystarczająco pewny okres trwania umowy w celu ustalenia okresu leasingu i w rezultacie ustalenia wartości zobowiązania leasingowego oraz wartości aktywa z tytułu prawa do użytkowania. Ponadto, zgodnie z wytycznymi Komitetu, pojęcie „kary” należy rozumieć jako wszelkie ekonomiczne czynniki zniechęcające jednostkę do zakończenia umowy, a nie wyłącznie jako kary umowne. W wyniku Decyzji oraz analizy przeprowadzonej w 2020 roku Grupa zmieniła politykę rachunkowości w odniesieniu do ustalania okresu leasingu dla umów zawartych na czas nieokreślony. Zmiana została zastosowana retrospektywnie i wpłynęła na sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2019 roku. Grupa określiła wystarczająco pewny okres leasingu na 5 lat dla wszystkich umów leasingu zawartych na czas nieokreślony, za wyjątkiem 18 lat w przypadku decyzji administracyjnych o zajęciu pasa drogowego na potrzeby posadowienia stacjonarnej infrastruktury telekomunikacyjnej. Powyższa zmiana zasad rachunkowości spowodowała ujęcie dodatkowych aktywów z tytułu prawa użytkowania i dodatkowych zobowiązań z tytułu leasingu, głównie w odniesieniu do umów leasingu dotyczących powierzchni w budynkach oraz gruntów dla potrzeb infrastruktury stacjonarnej i mobilnej. 11 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zastosowanie zmian opisanych powyżej miało następujący wpływ na skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2019 roku oraz 31 grudnia 2019 roku, skonsolidowany rachunek zysków i strat, całkowite dochody ogółem oraz skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku: SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2019 Przed zmianami Wpływ zmian (1) Po zmianach Przychody 11.406 - 11.406 Koszty zakupów zewnętrznych (6.514) 97 (6.417) Pozostałe koszty operacyjne (420) (3) (423) Pozostałe przychody operacyjne 238 (3) 235 Amortyzacja i utrata wartości aktywów z tytułu prawa do użytkowania (300) (92) (392) Zysk z działalności operacyjnej 416 (1) 415 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu (50) (16) (66) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe (240) 4 (236) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych - 2 2 Koszty finansowe, netto (298) (10) (308) Podatek dochodowy (27) 2 (25) Zysk netto 91 (9) 82 Zysk na jedną akcję (w złotych) 0,07 (0,01) 0,06 Całkowite dochody ogółem 63 (9) 54 (1) Zawiera zmianę prezentacji zysków/strat z tytułu różnic kursowych opisaną w Nocie 33.4. 12 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ: (w milionach złotych) Na dzień 1 stycznia 2019 Przed zmianami Wpływ zmian Po zmianach AKTYWA Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 1.842 570 2.412 Aktywa trwałe razem 20.720 570 21.290 Aktywa obrotowe razem 3.969 - 3.969 SUMA AKTYWÓW 24.689 570 25.259 PASYWA Kapitał własny razem 10.503 - 10.503 Zobowiązania z tytułu leasingu 1.261 476 1.737 Zobowiązania długoterminowe razem 7.995 476 8.471 Zobowiązania z tytułu leasingu 311 94 405 Zobowiązania krótkoterminowe razem 6.191 94 6.285 SUMA PASYWÓW 24.689 570 25.259 (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2019 Przed zmianami Wpływ zmian Po zmianach AKTYWA Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 2.101 580 2.681 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 808 2 810 Aktywa trwałe razem 20.847 582 21.429 Aktywa obrotowe razem 3.493 - 3.493 SUMA AKTYWÓW 24.340 582 24.922 PASYWA Zyski zatrzymane 5.884 (9) 5.875 Kapitał własny razem 10.566 (9) 10.557 Zobowiązania z tytułu leasingu 1.633 492 2.125 Zobowiązania długoterminowe razem 9.682 492 10.174 Zobowiązania z tytułu leasingu 348 99 447 Zobowiązania krótkoterminowe razem 4.092 99 4.191 SUMA PASYWÓW 24.340 582 24.922 13 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2019 Przed zmianami Wpływ zmian (1) Po zmianach DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Zysk netto 91 (9) 82 Korekty uzgadniające zysk netto do środków pieniężnych z działalności operacyjnej Amortyzacja i utrata wartości środków trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 2.748 92 2.840 Koszty finansowe, netto 298 10 308 Podatek dochodowy 27 (2) 25 Zyski operacyjne z tytułu różnic kursowych i wyceny instrumentów pochodnych, netto (7) 6 (1) Odsetki zapłacone i przepływy odsetkowe z instrumentów pochodnych, netto (371) (15) (386) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 2.776 82 2.858 DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Spłata zobowiązań z tytułu leasingu (279) (82) (361) Środki pieniężne netto z działalności finansowej (1.064) (82) (1.146) Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto (207) - (207) (1) Zawiera zmianę prezentacji zysków/strat z tytułu różnic kursowych opisaną w Nocie 33.4. Zmiana do MSSF 16 „Obniżki czynszów wynikające z COVID-19” Dnia 28 maja 2020 roku Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wydała zmianę do MSSF 16 Leasing zatytułowaną „Obniżki czynszów wynikające z COVID-19” w celu uproszczenia leasingobiorcom ewidencji obniżek czynszów wynikających z COVID-19. Zmiana zwalnia leasingobiorców z konieczności analizy poszczególnych umów leasingu pod kątem tego, czy obniżki czynszów wynikające z COVID-19 spełniają kryteria modyfikacji i pozwala na ujmowanie tych obniżek w taki sposób, jakby nie były one modyfikacjami umów leasingu. Zmiana została przyjęta przez Unię Europejską w październiku 2020 roku. Zastosowanie zmiany nie wpłynęło w istotny sposób na sprawozdania finansowe Grupy. 3. Segment operacyjny i mierniki wyników Grupa raportuje jeden segment operacyjny, ponieważ decyzje o alokacji zasobów oraz ocena wyników oparte są o dane skonsolidowane. Obecnie Zarząd ocenia wyniki Grupy na podstawie przychodów, wskaźnika EBITDAaL, zysku netto, organicznych przepływów pieniężnych, wskaźnika eCapex (ang. economic capital expenditures - ekonomiczne nakłady inwestycyjne), długu finansowego netto oraz wskaźnika długu finansowego netto do wartości EBITDAaL w oparciu o skumulowany wskaźnik EBITDAaL za ostatnie cztery kwartały. Od 2020 roku, w celu lepszego odzwierciedlenia ekonomicznej transformacji bazy aktywów, naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów kompensują nakłady inwestycyjne, natomiast zyski z ich sprzedaży wyłączone są ze wskaźnika EBITDAaL. W związku z powyższym, wskaźnik eCapex zastąpił nakłady inwestycyjne jako główny miernik alokacji zasobów używany przez Grupę. Ponadto, wartość wskaźnika EBITDAaL w okresie porównawczym została przekształcona w celu zachowania zgodności z nową definicją używaną w 2020 roku. Sposób kalkulacji EBITDAaL, organicznych przepływów pieniężnych, eCapex oraz długu finansowego netto nie jest zdefiniowany w MSSF, dlatego te mierniki mogą być nieporównywalne z podobnymi miernikami używanymi przez inne spółki. Metodologia przyjęta przez Grupę została zaprezentowana poniżej. 14 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku EBITDAaL jest głównym miernikiem zyskowności operacyjnej używanym przez Zarząd i odpowiada zyskowi z działalności operacyjnej przed zyskami ze sprzedaży aktywów, amortyzacją i utratą wartości środków trwałych i wartości niematerialnych, pomniejszonemu o koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu oraz skorygowanemu o wpływ dekonsolidacji spółek zależnych, kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych, kosztów programów rozwiązania stosunku pracy, restrukturyzacji, znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk, jak również innych znaczących jednorazowych zdarzeń. Organiczne przepływy pieniężne są głównym miernikiem generowania przepływów pieniężnych używanym przez Zarząd i odpowiadają przepływom pieniężnym netto z działalności operacyjnej pomniejszonym o płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych oraz spłatę zobowiązań z tytułu leasingu, powiększonym o wpływ różnic kursowych netto otrzymanych/zapłaconych z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne i zobowiązania z tytułu leasingu oraz wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych, skorygowanym o płatności za rezerwacje i inne prawa do częstotliwości, płatności z tytułu kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych nieujętych w cenie zakupu oraz płatności wynikające ze znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk. eCapex (ang. economic capital expenditures - ekonomiczne nakłady inwestycyjne) jest głównym miernikiem alokacji zasobów używanym przez Zarząd i odzwierciedla nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych z wyłączeniem rezerwacji i innych praw do częstotliwości, skompensowane naliczonymi wpływami ze sprzedaży tych aktywów („naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów”). eCapex nie zawiera nabycia aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Dług finansowy netto oraz wskaźnik długu finansowego netto do wartości EBITDAaL są głównymi miernikami poziomu zadłużenia i płynności finansowej używanymi przez Zarząd. Kalkulacja długu finansowego netto została przedstawiona w Nocie 19. Poniżej zostały przedstawione podstawowe informacje finansowe dotyczące segmentu operacyjnego: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Przychody 11.508 11.406 EBITDAaL (1) 2.797 2.718 Zysk netto 46 82 Organiczne przepływy pieniężne 642 737 eCapex 1.801 1.701 (1) Wartość wskaźnika EBITDAaL w okresie porównawczym została przekształcona ze względu na zmiany zasad rachunkowości (patrz Noty 2.2 i 33.4) i w celu zachowania zgodności z nową definicją używaną w 2020 roku (patrz powyżej). Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Dług finansowy netto (w milionach złotych, patrz Nota 19) 5.549 6.087 Wskaźnik dług finansowy netto/EBITDAaL (1) 2,0 2,2 (1) Wartość wskaźnika dług finansowy netto/EBITDAaL w okresie porównawczym została przekształcona ze względu na zmiany zasad rachunkowości (patrz Noty 2.2 i 33.4) i w celu zachowania zgodności z nową definicją EBITDAaL używaną w 2020 roku (patrz powyżej). 15 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Poniżej zaprezentowano kalkulację mierników segmentu operacyjnego: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (patrz Noty 2.2, 33.4) Zysk z działalności operacyjnej 404 415 Pomniejszenie o zyski ze sprzedaży aktywów (1) (61) (270) Odwrócenie wpływu amortyzacji i utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych 2.511 2.448 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu (62) (66) Korekta dotycząca wpływu programów rozwiązania stosunku pracy (22) 181 Korekta dotycząca kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją spółek zależnych (patrz Noty 4 i 12) 27 10 EBITDAaL 2.797 2.718 (1) Zyski ze sprzedaży aktywów w 2019 roku zawierają 1 milion złotych straty ze sprzedaży spółki zależnej, która była wyłączona z kalkulacji EBITDAaL również według poprzedniej definicji oraz zaprezentowana oddzielnie w powyższej tabeli w 2019 roku jako korekta dotycząca wpływu dekonsolidacji spółek zależnych. (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (patrz Nota 2.2) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3.005 2.858 Płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych (2.015) (2.272) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne, netto 10 5 Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych 60 500 Spłata zobowiązań z tytułu leasingu (421) (361) Korekta dotycząca płatności kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją spółek zależnych 3 7 Organiczne przepływy pieniężne 642 737 (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych 1.893 2.140 Naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów (92) (439) eCapex 1.801 1.701 4. Główne przejęcia, zbycia oraz zmiany w zakresie konsolidacji Nabycie Craftware w 2020 roku W dniu 7 grudnia 2020 roku, Grupa nabyła 100% udziałów w Craftware Sp. z o.o. („Craftware”). Craftware zajmuje się analizą, projektowaniem i wdrażaniem systemów zarządzania relacjami z klientami (ang. CRM - Customer Relationship Management). Baza klientów Craftware obejmuje duże firmy z branży farmaceutycznej, FMCG (ang. Fast-Moving Consumer Goods), handlu detalicznego i finansów. Transakcja ta wpisuje się w strategię Grupy, która koncentruje się na poszerzaniu kompetencji o usługi ICT (ang. Information and Communications Technology) w celu zaspokojenia rosnącego popytu ze strony klientów biznesowych w obszarach transformacji cyfrowej. 16 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zgodnie z umową, wartość przedsiębiorstwa (ang. Enterprise Value) Craftware wynosi 110 milionów złotych. Łączna wartość transakcji, składająca się z wartości przedsiębiorstwa oraz rozliczeń związanych ze środkami pieniężnymi i kapitałem obrotowym, wynosi 126 milionów złotych i zawiera cenę nabycia w kwocie 94 milionów złotych oraz wynagrodzenie za usługi świadczone po zamknięciu transakcji, których wartość jest obecnie szacowana na 32 miliony złotych. Część ceny nabycia, w kwocie 87 milionów złotych, została zapłacona w momencie zawarcia umowy. Pozostała część, obecnie szacowana na 7 milionów złotych, stanowi wynagrodzenie warunkowe, które zostanie rozliczone przed końcem 2024 roku w oparciu o osiągnięcie przez Craftware określonych celów finansowych w latach 2020-2023, a także jest uzależnione od spełnienia określonych innych warunków prawnych. Wynagrodzenie za usługi świadczone po zamknięciu transakcji zostanie ujęte jako koszt integracji jednostki zależnej i zostanie rozpoznane w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w latach 2020-2022 jako koszt świadczeń pracowniczych. W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku Grupa rozpoznała 7 milionów złotych kosztów związanych z nabyciem i integracją nowej jednostki zależnej. Ze względu na krótki okres od dnia nabycia do dnia zatwierdzenia niniejszego Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego, dokonano prowizorycznego rozliczenia połączenia. W wyniku powyższej transakcji, Grupa rozpoznała następujące aktywa i zobowiązania: (w milionach złotych) Aktywa: Wartość firmy 22 Pozostałe wartości niematerialne (1) 54 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 6 Aktywa z tytułu podatku odroczonego (10) Należności handlowe 19 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 17 Pozostałe aktywa 2 Aktywa razem 110 Zobowiązania: Zobowiązania handlowe 6 Zobowiązania z tytułu leasingu 6 Pozostałe zobowiązania 4 Zobowiązania razem 16 Nabyte aktywa netto 94 (1) Umowy oraz związane z nimi relacje z klientami ujęte w wartości godziwej. Nabycie BlueSoft i Essembli w 2019 roku W dniu 12 czerwca 2019 roku, Grupa nabyła 100% udziałów w BlueSoft Sp. z o.o. („BlueSoft”) oraz Essembli Sp. z o.o. („Essembli”) – spółce zależnej od BlueSoft. Obie spółki świadczą różnorodne usługi informatyczne w obszarach tworzenia i integracji aplikacji, dostosowywania systemów do potrzeb klienta, analityki i usług w chmurze. Wartość przedsiębiorstwa (ang. Enterprise Value) BlueSoft i Essembli wyniosła 200 milionów złotych. Łączna wartość transakcji, składająca się z wartości przedsiębiorstwa oraz rozliczeń związanych ze środkami pieniężnymi i kapitałem obrotowym, wyniosła 204 miliony złotych i zawierała cenę nabycia w kwocie 182 milionów złotych oraz wynagrodzenie za usługi świadczone po zamknięciu transakcji o szacowanej wartości wynoszącej 22 miliony złotych. Część ceny nabycia, w kwocie 147 milionów złotych, została zapłacona w momencie zawarcia umowy, a 5 milionów złotych zapłacono w 2020 roku. Pozostała część, szacowana na 30 milionów złotych, stanowi wynagrodzenie warunkowe, które zostanie rozliczone przed końcem 2022 roku w oparciu o osiągnięcie przez BlueSoft i Essembli określonych celów finansowych w latach 2019 i 2020, a także jest uzależnione od spełnienia określonych innych warunków prawnych. Wynagrodzenie za usługi świadczone po zamknięciu transakcji ujmowane jest jako koszt integracji nowych jednostek zależnych i rozpoznawane w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w latach 2019–2021 jako koszt świadczeń pracowniczych. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 roku i 2019 roku Grupa rozpoznała, odpowiednio, 15 milionów złotych i 10 milionów złotych kosztów związanych z nabyciem i integracją nowych jednostek zależnych. 17 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 5. Wpływ pandemii COVID-19 W marcu 2020 roku została oficjalnie ogłoszona pandemia COVID-19. Władze zamknęły granice, szkoły, niektóre przedsiębiorstwa i obiekty oraz ograniczyły przemieszczanie się osób do opuszczania domów jedynie w celu realizacji niezbędnych potrzeb. Nałożone ograniczenia były stopniowo zdejmowane od końca kwietnia 2020 roku. Sytuacja jest dynamiczna, Polska oraz inne kraje doświadczają drugiej fali pandemii COVID-19, ponownie wprowadzono pewne ograniczenia. Pandemia znacząco wpływa na polską gospodarkę. Wstępne szacunki Polskiego Urzędu Statystycznego wskazują, że PKB Polski spadł o 2,8% w 2020 roku. Jednocześnie średnia z szacunków wskazuje, że PKB w Polsce może powrócić do wzrostu i zwiększyć się o 3,7% w 2021 roku, chociaż tempo ożywienia gospodarczego jest obecnie bardzo niepewne. Rząd ogłosił kilka pakietów regulacji prawnych (Tarcze Antykryzysowe i Tarczę Finansową), skierowanych głównie do mikro oraz małych i średnich przedsiębiorstw, mających na celu przeciwdziałanie skutkom kryzysu. Od połowy marca Grupa podjęła szereg działań w celu dostosowania się do sytuacji kryzysowej oraz zapewnienia ciągłości działalności i ograniczenia ryzyk wynikających z pandemii. Pandemia wpłynęła na zdolność Grupy do osiągnięcia celów biznesowych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku. Zarząd zastosował szereg środków zapobiegawczych mających na celu złagodzenie wpływu pandemii na wyniki biznesowe Grupy. Na podstawie aktualnych obserwacji Grupa identyfikuje następujące główne obszary wpływu pandemii COVID-19 na jej działalność, sytuację finansową oraz wyniki za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2020 roku: 1. Wyniki osiągnięte w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku wskazują, że podstawowa działalność Grupy pozostaje relatywnie odporna na skutki pandemii. Z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych, transmisja danych i połączenia głosowe stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek. Większość wpływów i zysków Grupy pochodzi z usług abonamentowych, co zapewnia względną stabilność i przewidywalność strumieni przychodów. 2. Grupa obserwowała zwiększony ruch głosowy i przesył danych w swoich sieciach komórkowych i stacjonarnych. Dzięki infrastrukturze światłowodowej w warstwie szkieletowej i dostępowej, sieci te działały bez zakłóceń, dobrze radząc sobie z większym ruchem. 3. Pomimo wielu ograniczeń, które nadal obowiązują, nasza sieć dystrybucji pozostaje otwarta, po tym jak około 45% punktów sprzedaży było zamkniętych od połowy marca do początku maja 2020 roku. Silne wysiłki Grupy oraz wysoki popyt, głównie na mobilne usługi głosowe i stacjonarne usługi szerokopasmowe, spowodowały odbudowę i znaczącą poprawę wielkości sprzedaży. Natomiast sprzedaż sprzętu i związanych z nim akcesoriów spadła z powodu niechęci klientów do dodatkowego zobowiązania. Pandemia wpłynęła również na aktywacje nowych kart pre-paid ze względu na niższą mobilność i niższą sprzedaż zagranicznym rezydentom. 4. Ograniczenia w przemieszczaniu się osób (granice Polski zostały zamknięte w połowie marca i otwarte 13 czerwca 2020 roku tylko dla obywateli Unii Europejskiej, od tego czasu pojawiły się nowe ograniczenia w podróżowaniu) i negatywne nastawienie do podróży niekorzystnie wpłynęło na przychody z usług roamingu międzynarodowego, czemu towarzyszyły niższe koszty połączeń roamingowych. Z drugiej strony przychody z hurtowych rozliczeń międzyoperatorskich z tytułu głosowych połączeń przychodzących wzrosły wyraźnie podczas okresu izolacji odzwierciedlając znacznie zwiększony ruch, podobnie jak koszty z tytułu połączeń wychodzących. 5. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa przeprowadziła test na utratę wartości pojedynczego ośrodka wypracowującego środki pieniężne (patrz Nota 9). Na podstawie wyników testu nie rozpoznano utraty wartości. 6. Grupa przeprowadziła analizę dostępnych informacji o przeszłych zdarzeniach, aktualnych warunkach oraz prognozach przyszłych warunków ekonomicznych w celu oceny wpływu pandemii COVID-19 na wysokość odpisu aktualizującego należności. W oparciu o analizę aktualnych warunków, analizę scenariuszy oraz ewolucję złych długów w latach 2011-2012, kiedy to ostatnio nastąpiło istotne zmniejszenie wzrostu PKB, 18 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Grupa w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku rozpoznała dodatkowe 26 milionów złotych kosztu z tytułu utraty wartości należności handlowych. 7. Znaczne osłabienie złotego w stosunku do euro w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku spowodowało rozpoznanie strat z tytułu różnic kursowych (głównie z tytułu niezabezpieczonych długoterminowych zobowiązań z tytułu leasingu), które są prezentowane w kosztach finansowych, netto. Osłabienie złotego miało ograniczony negatywny wpływ na koszty operacyjne i poziom nakładów inwestycyjnych, ponieważ Grupa wykorzystuje instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia większości tych ekspozycji. Pożyczki od jednostki powiązanej oraz kredyty bankowe denominowane w walutach obcych są również zabezpieczane, przez co zadłużenie Grupy jest efektywnie denominowane w złotych. 8. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa przeprowadziła analizę w celu oceny wpływu pandemii COVID-19 na realizację zobowiązań umownych. Wyniki tej analizy zostały odpowiednio ujęte w sprawozdaniu finansowym Grupy. Wpływ pandemii COVID-19 na Grupę, jej sytuację finansową i wyniki w kolejnych okresach zależy od wielu czynników, które są poza kontrolą Grupy. Czynniki te obejmują między innymi: czas trwania i nasilenie pandemii, środki podejmowane przez rząd w celu ograniczenia pandemii i ochrony społeczeństwa przed skutkami kryzysu, a tym samym jego ostateczny wpływ na polską gospodarkę. Grupa będzie monitorować sytuację wynikającą z COVID-19, jej wpływ na polską gospodarkę, a także wskaźniki bardziej specyficzne dla Grupy. 6. Przychody Podział przychodów przedstawia się następująco: Usługi wyłącznie komórkowe Przychody z ofert telefonii komórkowej (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych) oraz połączeń telemetrii. Przychody z usług wyłącznie komórkowych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających. Usługi wyłącznie stacjonarne Przychody z usług stacjonarnych (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych), w tym głównie (i) stacjonarny Internet szerokopasmowy (włączając bezprzewodowy dostęp stacjonarny), (ii) tradycyjne usługi głosowe, oraz (iii) infrastruktura i sieci danych dla klientów biznesowych. Usługi konwergentne (klienci indywidualni) Przychody z ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych. Konwergentną ofertę definiuje się jako kombinację co najmniej usługi stacjonarnego Internetu oraz telefonii komórkowej, dającą korzyść finansową (z wyłączeniem MVNO - operatora wirtualnej sieci komórkowej). Przychody z usług konwergentnych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających. Sprzedaż sprzętu Przychody ze sprzedaży detalicznej urządzeń mobilnych i stacjonarnych, z wyłączeniem sprzedaży sprzętu związanego z dostarczaniem usług IT i integracyjnych. Usługi IT i integracyjne Przychody z usług ICT (rozwiązania teleinformatyczne dla przedsiębiorstw) i Internetu Rzeczy, w tym przychody ze sprzedaży sprzętu związanego z dostarczaniem tych usług. Usługi hurtowe Przychody od operatorów telekomunikacyjnych z tytułu (i) usług mobilnych: połączenia przychodzące od innych operatorów, usługi roamingu dla osób odwiedzających, krajowe połączenia komórkowe (tj. umowa roamingu krajowego i udostępniania sieci) i MVNO, (ii) usług przewoźników stacjonarnych, oraz (iii) inne przychody (głównie infrastruktura i sieci danych). Pozostałe przychody Obejmują (i) sprzedaż sprzętu do brokerów, (ii) przychody z obrotu energią elektryczną, (iii) przychody z projektów infrastrukturalnych oraz (iv) inne przychody, np. z wynajmu nieruchomości, działalności R&D (ang. research and development - badania i rozwój). 19 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Usługi wyłącznie komórkowe 2.557 2.598 Usługi wyłącznie stacjonarne 2.081 2.192 Usługi wąskopasmowe 798 917 Usługi szerokopasmowe 856 854 Usługi dla przedsiębiorstw z zakresu infrastruktury sieciowej 427 421 Usługi konwergentne (klienci indywidualni) 1.741 1.558 Sprzedaż sprzętu 1.344 1.555 Usługi IT i integracyjne 999 803 Usługi hurtowe 2.422 2.278 Hurtowe usługi komórkowe 1.438 1.287 Hurtowe usługi stacjonarne 654 689 Pozostałe 330 302 Pozostałe przychody 364 422 Przychody razem 11.508 11.406 Usługi hurtowe oraz pozostałe przychody za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2020 roku i 2019 roku zawierają odpowiednio 83 miliony złotych i 82 miliony złotych przychodów z tytułu leasingu, które są poza zakresem MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”. Pozostałe przychody za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku zawierały 37 milionów złotych rekompensat otrzymanych na podstawie rozporządzenia dotyczącego cen energii, które są poza zakresem MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”. Przychody generowane są przede wszystkim na terytorium Polski. Około 4,5% i 4,4% całkowitych przychodów odpowiednio za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2020 i 2019 roku pochodziło od jednostek niemających siedziby na terytorium Polski. W większości były to przychody z tytułu rozliczeń z innymi operatorami. 7. Koszty i przychody operacyjne 7.1. Koszty zakupów zewnętrznych (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (patrz Nota 2.2) Koszty sprzedaży (2.380) (2.514) - wartość sprzedanych telefonów i innych towarów (1.737) (1.862) - koszty prowizji, reklamy, sponsoringu i pozostałe (643) (652) Koszty rozliczeń z innymi operatorami (1.991) (1.826) Koszty sieci oraz usług informatycznych (650) (593) Pozostałe koszty zakupów zewnętrznych (1.514) (1.484) Koszty zakupów zewnętrznych razem (6.535) (6.417) Pozostałe koszty zakupów zewnętrznych zawierają głównie koszty udostępnianej treści, koszty zarządzania i utrzymania nieruchomości, koszty obsługi klientów, koszty personelu tymczasowego, koszty związane z wynajmem, opłaty za podwykonawstwo oraz koszty opłat pocztowych. 20 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 7.2. Koszty świadczeń pracowniczych (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Średnia liczba aktywnych pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) 11.720 12.881 Wynagrodzenia (1.336) (1.348) Składki na ubezpieczenie społeczne i pozostałe obciążenia (313) (311) Długoterminowe świadczenia pracownicze (patrz Nota 17.1) 61 (5) Skapitalizowane koszty pracownicze 252 233 Pozostałe świadczenia pracownicze (23) (57) Koszty świadczeń pracowniczych razem (1.359) (1.488) 7.3. Pozostałe koszty, przychody operacyjne oraz utrata wartości należności i aktywów kontraktowych (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (patrz Nota 33.4) Obciążenia podatkowe inne niż podatek dochodowy (280) (259) Opłata licencyjna za używanie marki Orange (patrz Nota 31.2) (117) (112) Pozostałe koszty i zmiany stanu rezerw, netto (51) (52) Pozostałe koszty operacyjne razem (448) (423) Pozostałe przychody operacyjne razem 260 235 Utrata wartości należności i aktywów kontraktowych razem (151) (138) Pozostałe przychody operacyjne obejmują głównie przychody z tytułu złomowania aktywów, przychody od Grupy Orange wynikające ze wspólnie dzielonych zasobów oraz przychody z odszkodowań. 7.4. Koszty prac badawczych i rozwojowych W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku koszty prac badawczych i rozwojowych ujęte w skonsolidowanym rachunku zysków i strat wyniosły odpowiednio 59 milionów złotych i 53 miliony złotych. 8. Zyski ze sprzedaży aktywów W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku zyski ze sprzedaży aktywów wyniosły odpowiednio 61 milionów złotych i 270 milionów złotych i zawierały głównie zyski ze sprzedaży nieruchomości. W dniu 29 sierpnia 2019 roku, Grupa zawarła umowę sprzedaży kompleksu nieruchomości przy ulicach Nowogrodzka/Św. Barbary w Warszawie za kwotę 81 milionów euro (około 350 milionów złotych). Zysk ze sprzedaży wyniósł 212 milionów złotych. Ponadto, Orange Polska wynajęła zwrotnie część kompleksu nieruchomości do 2026 roku, w celu zapewnienia wystarczającej ilości czasu na migrację infrastruktury sieciowej znajdującej się w kompleksie. W wyniku umów sprzedaży oraz leasingu zwrotnego, zobowiązanie z tytułu leasingu zwiększyło się o 88 milionów złotych. 9. Test na utratę wartości Z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności, zdecydowana większość pojedynczych aktywów Grupy nie wypracowuje wpływów pieniężnych, które byłyby niezależne od wpływów generowanych przez pozostałe 21 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku aktywa, w związku z tym Grupa identyfikuje wszystkie działalności telekomunikacyjne jako pojedynczy ośrodek wypracowujący środki pieniężne – operatora telekomunikacyjnego. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku, Grupa przeprowadziła testy na utratę wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne (włączając wartość firmy). W 2020 i 2019 roku nie rozpoznano odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości. Główne założenia, przyjęte w celu ustalenia wartości użytkowej operatora telekomunikacyjnego, są następujące: - wartość rynku, stopa penetracji, udział w rynku i poziom konkurencji, poziom cen i decyzje organów regulacyjnych dotyczące cen, baza klientów, poziom kosztów sprzedaży niezbędny do zastępowania produktów i konkurowania z istniejącymi lub nowymi uczestnikami rynku, wpływ zmian przychodów na koszty bezpośrednie, - poziom wydatków inwestycyjnych, który może zależeć od konieczności wdrożenia nowych technologii lub decyzji regulacyjnych dotyczących przyznania rezerwacji częstotliwości, - długość i dotkliwość pandemii COVID-19 oraz jej wpływ na wyniki ośrodka wypracowującego środki pieniężne, - stopa dyskontowa oparta na średnioważonym koszcie kapitału i odzwierciedlająca bieżącą rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka związanego z przedmiotem działalności ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz - krańcowa stopa wzrostu odzwierciedlająca ocenę Zarządu co do ewolucji przepływów pieniężnych po ostatnim roku objętym prognozą przepływów pieniężnych. Wielkości przyporządkowane każdemu z tych parametrów odzwierciedlają doświadczenia Grupy skorygowane o oczekiwane zmiany w okresie objętym biznes planem, jednakże mogą podlegać wpływom niedających się przewidzieć zmian politycznych, gospodarczych lub prawnych. Ośrodek wypracowujący środki pieniężne – Operator telekomunikacyjny Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 Podstawa wartości odzyskiwalnej Wartość użytkowa Wartość użytkowa Źródła danych Biznes plan Biznes plan 5-letnia prognoza 5-letnia prognoza przepływów pieniężnych przepływów pieniężnych Krańcowa stopa wzrostu 1,5 % 1,5 % Stopa dyskontowa po opodatkowaniu 7,25 % 8,25 % Stopa dyskontowa przed opodatkowaniem (1) 8,47 % 9,65 % (1) Stopa dyskontowa przed opodatkowaniem wyliczona jest jako stopa dyskontowa po opodatkowaniu skorygowana o wartość i termin przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu podatku. Analiza wrażliwości wartości odzyskiwalnej Wartość użytkowa operatora telekomunikacyjnego na dzień 31 grudnia 2020 roku przewyższała jego wartość bilansową o 3,0 miliardy złotych. Poniższa zmiana któregokolwiek z kluczowych założeń: - spadek przepływów pieniężnych po piątym roku o 16% lub - spadek krańcowej stopy wzrostu o 0,9 p.p. lub - wzrost stopy dyskontowej po opodatkowaniu o 1,1 p.p. spowoduje zrównanie wartości użytkowej operatora telekomunikacyjnego z jego wartością bilansową. 22 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 10. Wartość firmy (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 Odpis Wartość Odpis Wartość Ośrodek wypracowujący środki pieniężne Koszt aktualizujący netto Koszt aktualizujący netto Operator telekomunikacyjny 4.078 (1.793) 2.285 4.056 (1.793) 2.263 Wartość firmy razem 4.078 (1.793) 2.285 4.056 (1.793) 2.263 Wartość firmy wynosząca 3.909 milionów złotych powstała w 2005 roku w wyniku nabycia pozostałych 34% udziałów niedających kontroli w działalności mobilnej kontrolowanej przez OPL S.A. Pozostałe saldo wartości firmy wynoszące 169 milionów złotych powstało w wyniku nabycia wybranych spółek zależnych, głównie BlueSoft i Essembli (patrz Nota 4). 11. Pozostałe wartości niematerialne (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości 5.760 (3.109) - 2.651 Oprogramowanie komputerowe 5.859 (4.487) - 1.372 Pozostałe wartości niematerialne 298 (126) (11) 161 Pozostałe wartości niematerialne razem 11.917 (7.722) (11) 4.184 (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2019 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości 5.760 (2.750) - 3.010 Oprogramowanie komputerowe 5.887 (4.474) - 1.413 Pozostałe wartości niematerialne 258 (125) (11) 122 Pozostałe wartości niematerialne razem 11.905 (7.349) (11) 4.545 Dane dotyczące rezerwacji i innych praw do częstotliwości przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) Wartość bilansowa netto Liczba lat do Na dzień Na dzień Data nabycia wygaśnięcia (2) 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 800 MHz 2016 10,1 2.062 2.266 900 MHz 2014 8,5 204 228 900 MHz (1) 2018 - - 12 1800 MHz (1) 2013 7,0 111 127 1800 MHz 1997 6,6 - - 2100 MHz 2000 2,0 195 290 2600 MHz 2016 10,1 79 87 Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości razem 2.651 3.010 (1) Prawa do częstotliwości na podstawie umów z T-Mobile Polska S.A. (2) Pozostały okres użytkowania w latach na dzień 31 grudnia 2020 roku. 23 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zmiany wartości bilansowej netto pozostałych wartości niematerialnych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwacje i inne prawa do Oprogramowanie Pozostałe wartości Pozostałe wartości częstotliwości komputerowe niematerialne niematerialne razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 3.010 1.413 122 4.545 Nabycie wartości niematerialnych - 378 19 397 Ujęcie umów oraz relacji z klientami Craftware (patrz Nota 4) - - 54 54 Amortyzacja (359) (438) (24) (821) Trwała utrata wartości - - (7) (7) Reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - 19 (3) 16 Saldo zamknięcia 2.651 1.372 161 4.184 Zmiany wartości bilansowej netto pozostałych wartości niematerialnych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwacje i inne prawa do Oprogramowanie Pozostałe wartości Pozostałe wartości częstotliwości komputerowe niematerialne niematerialne razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 3.369 1.418 84 4.871 Nabycie wartości niematerialnych - 412 12 424 Ujęcie umów oraz relacji z klientami BlueSoft i Essembli (patrz Nota 4) - - 47 47 Amortyzacja (359) (418) (20) (797) Reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - 1 (1) - Saldo zamknięcia 3.010 1.413 122 4.545 12. Środki trwałe (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 2.311 (1.772) (14) 525 Sieć 40.204 (31.012) (80) 9.112 Terminale 1.986 (1.640) - 346 Pozostały sprzęt informatyczny 1.272 (1.039) - 233 Pozostałe 294 (207) (2) 85 Środki trwałe razem 46.067 (35.670) (96) 10.301 (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2019 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 2.349 (1.745) (17) 587 Sieć 39.583 (30.414) (58) 9.111 Terminale 1.936 (1.542) - 394 Pozostały sprzęt informatyczny 1.254 (1.026) - 228 Pozostałe 286 (202) (2) 82 Środki trwałe razem 45.408 (34.929) (77) 10.402 24 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku, wartość nakładów ujętych w wartości bilansowej środków trwałych w trakcie ich budowy wyniosła odpowiednio 1.393 miliony złotych i 1.316 milionów złotych. Zmiany wartości bilansowej netto środków trwałych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Pozostały Grunty sprzęt Środki trwałe i budynki Sieć Terminale informatyczny Pozostałe razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 587 9.111 394 228 82 10.402 Nabycie środków trwałych 35 1.256 112 64 29 1.496 Sprzedaż i likwidacja (12) (1) - - (1) (14) Amortyzacja (75) (1.340) (160) (62) (21) (1.658) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto 2 (27) - - - (25) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto (12) 113 - 3 (4) 100 Saldo zamknięcia 525 9.112 346 233 85 10.301 Zmiany wartości bilansowej netto środków trwałych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Pozostały Grunty sprzęt Środki trwałe i budynki Sieć Terminale informatyczny Pozostałe razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 676 8.916 414 213 71 10.290 Nabycie środków trwałych 46 1.425 144 63 38 1.716 Sprzedaż i likwidacja (48) (1) - - - (49) Amortyzacja (92) (1.255) (163) (65) (23) (1.598) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto 5 (58) - - - (53) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - 84 (1) 17 (4) 96 Saldo zamknięcia 587 9.111 394 228 82 10.402 Potencjalne wniesienie aktywów sieciowych do wspólnego przedsięwzięcia W 2020 roku Orange Polska rozpoczęła analizę potencjalnych możliwości partnerstwa w zakresie dalszego rozwoju sieci światłowodowej („FTTH”) poprzez utworzenie wspólnego przedsięwzięcia („FiberCo”). Rozważana opcja zakłada wniesienie przez Orange Polska już istniejącej infrastruktury światłowodowej dla około 0,7 miliona gospodarstw domowych, możliwych do podłączenia do sieci. W oparciu o analizę przeprowadzoną przez Zarząd i biorąc pod uwagę proces przygotowania aktywów do sprzedaży, aktywa planowane do wniesienia do FiberCo nie są aktywami przeznaczonymi do sprzedaży w rozumieniu MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana”. Aktywa te nie są gotowe do sprzedaży w obecnym stanie. Aby przygotować te aktywa do sprzedaży, w 2021 roku konieczne jest dokonanie istotnych, innych niż zwyczajowe zmian organizacyjnych i operacyjnych (takich jak przygotowanie systemów i procesów informatycznych). Ewentualna sprzedaż aktywów będzie poprzedzona negocjacjami z inwestorami których wyniku nie da się wiarygodnie ocenić, w związku z czym w 2021 roku może zajść konieczność wprowadzenia istotnych zmian w planie sprzedaży. Ponadto, szczegółowa propozycja nie została jeszcze przedstawiona Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej, w związku z czym organy te nie dokonały oceny, czy ta propozycja jest akceptowalna. 25 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W 2020 roku OPL poniosła koszty przygotowania FiberCo do ewentualnego zbycia, głównie koszty prawno-doradcze w kwocie 5 milionów złotych, które są prezentowane jako koszty zakupów zewnętrznych w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. Koszty te nie są uwzględniane w kalkulacji EBITDAaL, ponieważ można je bezpośrednio przypisać planowanej transakcji zbycia FiberCo. 13. Leasing 13.1. Grupa jako leasingobiorca Przedmiotem umów leasingu zawieranych przez Grupę są głównie grunty i budynki. Część umów jest denominowana w walutach obcych, niektóre z nich są indeksowane wskaźnikami cen dla danej waluty. W niektórych przypadkach istnieje możliwość przedłużenia lub wcześniejszego zakończenia umowy. (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 3.139 (684) (2) 2.453 Terminale 370 (133) - 237 Pozostałe 135 (57) - 78 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania razem 3.644 (874) (2) 2.768 W roku 2020, w ramach zmiany polityki rachunkowości w zakresie leasingu, Grupa zmieniła prezentację aktywów z tytułu prawa do użytkowania wynikających z decyzji administracyjnych o zajęciu pasa drogowego. Są one zaprezentowane jako grunty i budynki w celu lepszego odzwierciedlenia natury leasingowanych aktywów, wcześniej w 2019 roku były one prezentowane w kategorii pozostałe. Na dzień 31 grudnia 2020 oraz 2019 roku, wartość netto praw do użytkowania opisanych powyżej wyniosła odpowiednio 328 milionów złotych oraz 281 milionów złotych (78 milionów złotych przed przekształceniem, patrz Nota 2.2). (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2019 (przekształcone, patrz Nota 2.2) Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 2.788 (369) (2) 2.417 Terminale 265 (71) - 194 Pozostałe 124 (54) - 70 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania razem 3.177 (494) (2) 2.681 Zmiany wartości bilansowej netto aktywów z tytułu prawa do użytkowania w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Aktywa z tytułu prawa do Grunty i budynki Terminale Pozostałe użytkowania razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego (przekształcone, patrz Nota 2.2) 2.417 194 70 2.681 Zwiększenia 196 105 52 353 Modyfikacje, zakończenie umów oraz sprzedaż 143 - (13) 130 Amortyzacja (342) (62) (30) (434) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto 39 - (1) 38 Saldo zamknięcia 2.453 237 78 2.768 26 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zmiany wartości bilansowej netto aktywów z tytułu prawa do użytkowania w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Aktywa z tytułu prawa do Grunty i budynki Terminale Pozostałe użytkowania razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego (przekształcone, patrz Nota 2.2) 2.207 124 81 2.412 Zwiększenia 248 115 24 387 Modyfikacje, zakończenie umów oraz sprzedaż 268 - 1 269 Amortyzacja (316) (45) (31) (392) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto 10 - (5) 5 Saldo zamknięcia (przekształcone) 2.417 194 70 2.681 W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku zostały zmienione warunki najmu siedziby Grupy. W związku z tym, zobowiązanie z tytułu leasingu oraz aktywa z tytułu prawa do użytkowania zostały zwiększone o 211 milionów złotych. Zyski ze sprzedaży i leasingu zwrotnego zostały opisane w Nocie 8. Informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu znajdują się w Notach 18, 21, 25.3 i 25.6. 13.2. Grupa jako leasingodawca W przypadkach, w których Grupa jest leasingodawcą, wartość przyszłych minimalnych opłat z tytułu umów leasingu operacyjnego, dla których nie istnieje praktyczna możliwość ich wypowiedzenia, na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku wyniosła odpowiednio 61 milionów złotych i 67 milionów złotych i dotyczyła głównie leasingu gruntów i budynków. 14. Aktywa i zobowiązania dotyczące umów z klientami 14.1. Należności handlowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Należności handlowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 2.021 2.369 Należności handlowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 211 218 Należności handlowe razem 2.232 2.587 W tym krótkoterminowe 1.850 2.132 W tym długoterminowe 382 455 Zdecydowana większość należności handlowych wynika z umów z klientami. Faktury wystawiane są zwykle co miesiąc, opłaty abonamentowe fakturowane są zwykle z góry, a opłaty zależne od wykorzystania usług z dołu. Termin płatności wynosi 14 dni po wystawieniu faktury dla większości klientów detalicznych oraz do 30 dni dla większości klientów hurtowych. Należności handlowe długoterminowe dotyczą głównie sprzedaży telefonów komórkowych w miesięcznym systemie ratalnym. W ocenie Grupy, w odniesieniu do należności handlowych, nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z uwagi na dużą i zróżnicowaną bazę klientów indywidualnych i biznesowych. Maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa tych należności. 27 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W dniu 11 września 2020 roku, Grupa i BNP Paribas S.A. rozszerzyły umowę (zawartą 20 czerwca 2019), na podstawie której OPL S.A. sprzedaje wybrane należności ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym i usuwa je ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej. Wpływ na przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2019 i 2020 roku wyniósł odpowiednio 67 milionów złotych i 291 milionów złotych, a strata na sprzedaży ujęta w pozostałych kosztach operacyjnych w tym samych okresach wyniosła odpowiednio 6 milionów złotych i 4 miliony złotych. W związku z umową, należności handlowe o wartości 202 milionów złotych na dzień 20 czerwca 2019 roku zostały zreklasyfikowane z kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ponieważ model biznesowy dla tych należności to otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz ich sprzedaż. Część ceny należnej od BNP Paribas S.A. w wysokości odpowiednio 41 milionów złotych i 24 milionów złotych jest odroczona i prezentowana w pozostałych aktywach na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku. Grupa stosuje metodę wartości bieżącej do wyceny należności wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Oczekiwane, skorygowane o ryzyko przepływy środków pieniężnych dotyczące tych należności dyskontowane są z zastosowaniem rynkowej stopy procentowej wolnej od ryzyka. Nominalne przepływy środków pieniężnych są pomniejszane o oczekiwane ryzyko kredytowe oparte o dane historyczne. Te skorygowane o ryzyko zdyskontowane przepływy środków pieniężnych są następnie korygowane o marżę oczekiwaną przez kupującego będącego uczestnikiem rynku. Marża jest określana na podstawie ostatniej transakcji sprzedaży należności w systemie ratalnym z BNP Paribas S.A. Zmiany w odpisach aktualizujących należności handlowe w okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku zaprezentowano poniżej: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Saldo początkowe 280 285 Utworzenie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości, netto 134 134 Wykorzystanie odpisów aktualizujących sprzedane lub spisane należności handlowe (137) (139) Saldo zamknięcia 277 280 W wyniku pandemii COVID-19 Grupa rozpoznała w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku dodatkowe 26 milionów złotych kosztu z tytułu utraty wartości należności handlowych (patrz Nota 5). Informacje dotyczące ekspozycji Grupy na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Przeterminowane Nieprzeter- < 180 180-360 >360 minowane dni dni dni Razem Stopa oczekiwanych strat kredytowych 4,7 % 16,3 % 74,3 % 91,5 % Należności handlowe razem, brutto 2.149 196 35 129 2.509 Zakumulowany odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości (101) (32) (26) (118) (277) Należności handlowe razem, netto 2.048 164 9 11 2.232 28 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Informacje dotyczące ekspozycji Grupy na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Przeterminowane Nieprzeter- < 180 180-360 >360 minowane dni dni dni Razem Stopa oczekiwanych strat kredytowych 5,1 % 13,2 % 50,0 % 87,5 % Należności handlowe razem, brutto 2.426 289 40 112 2.867 Zakumulowany odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości (124) (38) (20) (98) (280) Należności handlowe razem, netto 2.302 251 20 14 2.587 14.2. Aktywa kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Aktywa kontraktowe długoterminowe 70 65 Aktywa kontraktowe krótkoterminowe 87 117 Aktywa kontraktowe razem 157 182 W ocenie Grupy, w odniesieniu do aktywów kontraktowych, nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z uwagi na dużą i zróżnicowaną bazę klientów indywidualnych i biznesowych. Maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa tych aktywów. Zmiany stanu aktywów kontraktowych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 i 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Saldo początkowe 182 165 Zwiększenia 127 189 Zafakturowane kwoty przeniesione do należności handlowych (153) (171) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto 1 (1) Saldo zamknięcia 157 182 Stopa oczekiwanych strat kredytowych dla aktywów kontraktowych na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku wyniosła odpowiednio 2,7% i 2,3%. 14.3. Koszty kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Koszty kontraktowe długoterminowe 106 99 Koszty kontraktowe krótkoterminowe 368 329 Koszty kontraktowe razem 474 428 Koszty kontraktowe zawierają głównie inkrementalne koszty pozyskania i utrzymania klientów. 29 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zmiany stanu kosztów kontraktowych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 i 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Saldo początkowe 428 353 Koszty kontraktowe rozpoznane jako aktywa 551 568 Koszty kontraktowe ujęte w skonsolidowanym rachunku zysków i strat (503) (488) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto (2) (5) Saldo zamknięcia 474 428 14.4. Zobowiązania kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Opłata wstępna za hurtowy dostęp do sieci światłowodowej (patrz poniżej) 238 257 Abonament (w tym niewykorzystane środki post-paid) 183 173 Niewykorzystane środki pre-paid 151 165 Opłaty za przyłączenie do sieci 100 86 Pozostałe 142 134 Zobowiązania kontraktowe razem 814 815 W tym krótkoterminowe 476 471 W tym długoterminowe 338 344 Około 471 milionów złotych salda zobowiązań kontraktowych na dzień 1 stycznia 2020 roku zostało rozpoznane jako przychody w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku. Około 460 milionów złotych salda zobowiązań kontraktowych na dzień 1 stycznia 2019 roku zostało rozpoznane jako przychody w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku. W 2018 roku Spółka zawarła z T-Mobile Polska długoterminową umowę na dostęp do sieci światłowodowej Orange Polska w formie Bitstream Access. OPL S.A. rozpoczęła świadczenie usług w grudniu 2018 roku. Opłaty należne w ramach umowy składają się głównie ze stałej opłaty początkowej w wysokości 275 milionów złotych, stałej opłaty za przygotowanie infrastruktury, integrację systemów IT oraz miesięcznych opłat za każdego klienta. Przychody z umowy są rozpoznawane przez 15 lat, to jest przez aktualnie przewidywany czas trwania umowy. W celu ustalenia wysokości przychodów do rozpoznania w danym okresie Grupa zastosowała metodę opartą na nakładach koniecznych do wykonania zobowiązania. Jednocześnie wysokość przychodu ograniczono do wysokości, co do której istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi odwrócenie znaczącej kwoty wcześniej ujętych skumulowanych przychodów. W rezultacie, stałe opłaty będą rozpoznane jako przychód proporcjonalnie do czasu przez okres 15 lat, natomiast opłaty zmienne zależne od liczby końcowych klientów będą rozpoznawane jako przychody danego okresu zgodnie z liczbą klientów w tym okresie. 14.5. Zobowiązania do wykonania świadczenia Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku, cena transakcyjna przypisana do niespełnionych zobowiązań do wykonania świadczenia wynikających z umów z klientami wyniosła odpowiednio 4.196 milionów złotych i 4.115 milionów złotych. Poniższa tabela przedstawia przedziały czasowe, w których Grupa oczekuje, że spełni te zobowiązania do wykonania świadczeń i rozpozna przychody. Więcej informacji na temat charakteru typowych umów z klientami oraz związanych z nimi zobowiązań do wykonania świadczeń znajduje się w Nocie 33.8. 30 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Do 1 roku 2.419 2.482 Od 1 roku do 2 lat 814 729 Od 2 lat do 3 lat 276 173 Od 3 lat do 4 lat 166 181 Od 4 lat do 5 lat 124 155 Powyżej 5 lat 397 395 Niespełnione zobowiązania do wykonania świadczenia razem 4.196 4.115 15. Rezerwy Zmiany stanu rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwy na roszczenia i sprawy Rezerwy na Rezerwy na sądowe, ryzyka koszty rozwiązania koszty likwidacji Rezerwy i pozostałe koszty stosunku pracy środków trwałych razem Na dzień 1 stycznia 2020 roku 149 184 558 891 Zwiększenie 44 - 86 130 Wykorzystanie (10) (89) (7) (106) Rozwiązanie (2) (13) - (15) Efekt zastosowania dyskonta 2 2 7 11 Na dzień 31 grudnia 2020 roku 183 84 644 911 W tym krótkoterminowe 164 84 6 254 W tym długoterminowe 19 - 638 657 Zmiany stanu rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwy na roszczenia i sprawy Rezerwy na Rezerwy na sądowe, ryzyka koszty rozwiązania koszty likwidacji Rezerwy i pozostałe koszty stosunku pracy środków trwałych razem Na dzień 1 stycznia 2019 roku 132 97 456 685 Zwiększenie 21 190 105 316 Wykorzystanie (3) (104) (8) (115) Rozwiązanie (2) - (4) (6) Efekt zastosowania dyskonta 1 1 9 11 Na dzień 31 grudnia 2019 roku 149 184 558 891 W tym krótkoterminowe 128 107 7 242 W tym długoterminowe 21 77 551 649 Rezerwy na roszczenia i sprawy sądowe, ryzyka i inne koszty Rezerwy te dotyczą głównie roszczeń i spraw sądowych opisanych w Nocie 30. Rezerwy na poszczególne sprawy nie są, co do zasady, ujawniane, gdyż zdaniem Zarządu mogłoby to wpłynąć na rozstrzygnięcie toczących się spraw. Rezerwy na koszty rozwiązania stosunku pracy W dniu 12 grudnia 2019 roku OPL S.A. zawarła ze Związkami Zawodowymi Umowę Społeczną, na mocy której do 2.100 pracowników może skorzystać z pakietu odejść dobrowolnych w latach 2020-2021. Wartość pakietu zależy od indywidualnego wynagrodzenia, stażu pracy, wieku oraz roku odejścia. Podstawą do kalkulacji rezerwy na koszty rozwiązania stosunku pracy jest szacunkowa liczba, wynagrodzenie oraz staż pracy pracowników, którzy zgodzą się na dobrowolne odejście do końca 2021 roku. 31 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Wzrost rezerw na koszty rozwiązania stosunku pracy w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku obejmował 184 miliony złotych szacowanych odpraw dla pracowników, z którymi zostaną rozwiązane umowy o pracę w OPL S.A. w ramach Umowy Społecznej na lata 2020-2021. Pozostałe zmiany stanu tych rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku dotyczą odpraw dla pracowników, z którymi zostały rozwiązane umowy o pracę w ramach Umowy Społecznej na lata 2018-2019. Stopa dyskontowa wykorzystana do wyliczenia bieżącej wartości rezerw na koszty rozwiązania stosunku pracy wynosiła 0,11% na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 1,49% na dzień 31 grudnia 2019 roku. Rezerwy na koszty likwidacji środków trwałych Rezerwy na koszty likwidacji środków trwałych dotyczą demontażu lub usunięcia środków trwałych (głównie słupów telekomunikacyjnych oraz elementów mobilnej sieci dostępowej) oraz przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdowały. Zgodnie z polskimi regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska, środki trwałe, które mogą zawierać niebezpieczne materiały, powinny zostać zdemontowane i zutylizowane na koniec okresu ich użytkowania przez uprawnione do tego jednostki. Wartość rezerw na koszty likwidacji środków trwałych bazuje na szacowanej liczbie środków, które powinny podlegać utylizacji/miejsc do renowacji, okresie pozostającym do momentu ich likwidacji/renowacji, bieżącym koszcie utylizacji/renowacji oraz inflacji. Stopa dyskontowa wykorzystana do wyliczenia bieżącej wartości rezerw na koszty likwidacji środków trwałych wynosiła 1,4% na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 2,01% na dzień 31 grudnia 2019 roku. 16. Zobowiązania handlowe i pozostałe zobowiązania 16.1. Zobowiązania handlowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Zobowiązania handlowe 1.417 1.466 Zobowiązania z tytułu zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych 671 751 Zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości 390 498 Zobowiązania handlowe razem 2.478 2.715 W tym krótkoterminowe 2.236 2.367 W tym długoterminowe (1) 242 348 (1) Dotyczy wyłącznie zobowiązań z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku, wartość zobowiązań handlowych objętych faktoringiem odwrotnym wyniosła odpowiednio 117 milionów złotych i 147 milionów złotych. Zobowiązania te prezentowane są razem z pozostałymi zobowiązaniami handlowymi, ponieważ analiza przeprowadzona przez Grupę wykazała, że utrzymały one handlowy charakter. 32 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 16.2. Pozostałe zobowiązania (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Otrzymane dotacje inwestycyjne 146 169 Zobowiązania z tytułu podatku VAT 46 73 Zobowiązania z tytułu pozostałych podatków 20 19 Wynagrodzenie warunkowe związane z nabyciem jednostek zależnych (patrz Nota 4) 37 35 Pozostałe 127 113 Pozostałe zobowiązania razem 376 409 W tym krótkoterminowe 326 359 W tym długoterminowe 50 50 Program Operacyjny „Polska Cyfrowa” Grupa zawarła umowy z Centrum Projektów „Polska Cyfrowa” na współfinansowanie projektów inwestycyjnych w ramach Programu Operacyjnego „Polska Cyfrowa” („Program”). Celem programu jest wzmocnienie cyfrowych podstaw rozwoju kraju poprzez szeroki dostęp do szybkiego Internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. W wyniku rozstrzygnięcia drugiego konkursu w Programie, Grupa pozyskała 0,7 miliarda złotych z funduszu Programu na rozwój szerokopasmowej sieci telekomunikacyjnej. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku Orange Polska otrzymała odpowiednio 177 milionów złotych i 136 milionów złotych dotacji inwestycyjnych w ramach Programu. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku odpowiednio 194 miliony złotych i 171 milionów złotych dotacji zostało wykorzystanych i odliczonych od kosztów związanych z nimi aktywów, a 221 milionów złotych i 153 miliony złotych zapłacono dostawcom środków trwałych. Dotacje inwestycyjne prezentowane są oddzielnie w ramach działalności inwestycyjnej w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych. Otrzymane zaliczki z tytułu dotacji prezentowane są jako środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych oraz pozostałe zobowiązania w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Dotacje mogą nie zostać wypłacone przez instytucję finansującą lub raz uzyskane mogą podlegać zwrotowi w pewnych okolicznościach wynikających z niespełnienia warunków finansowania. Grupa ocenia, że istnieje wystarczająca pewność, że dotacje dotyczące wykonanych inwestycji zostaną otrzymane i nie będą podlegały zwrotowi. 17. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Nagrody jubileuszowe 19 95 Odprawy emerytalno-rentowe 55 50 Wynagrodzenia i pozostałe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 183 204 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych razem 257 349 W tym krótkoterminowe 204 185 W tym długoterminowe 53 164 W czerwcu 2020 roku, Orange Polska podpisała ze Związkami Zawodowymi porozumienie dotyczące zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Zgodnie z dotychczasowymi zapisami w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy pracownikom przysługiwały nagrody jubileuszowe po upływie określonej liczby lat pracy. Zgodnie z ustalonymi zmianami obecny system nagród jubileuszowych przestanie obowiązywać od kwietnia 33 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 2021 roku. Jednocześnie pracownicy, którzy w okresie od kwietnia do grudnia 2021 roku osiągną staż pracy w przedziale od 15 do 30 lat, otrzymają jednorazową nagrodę jubileuszową w określonej wysokości uzależnionej od stażu pracy. W związku z powyższym, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zmniejszone o 64 miliony złotych z tytułu rozpoznania ujemnych kosztów przeszłego zatrudnienia i jednocześnie zostały zmniejszone zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych. W dniu 12 grudnia 2019 roku OPL S.A. zawarła ze Związkami Zawodowymi Umowę Społeczną na lata 2020-2021 (patrz Nota 15) na mocy której Spółka, w ramach wynegocjowanego programu optymalizacji zatrudnienia, zobowiązała się do dodatkowych wpłat w łącznej wysokości 19 milionów złotych na pracownicze programy socjalne prowadzone przez Spółkę. W związku z tym, kwota ta została ujęta jako pozostałe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2019 roku oraz koszt świadczeń pracowniczych za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku. Na dzień 31 grudnia 2020 roku, zobowiązania te wyniosły 7 milionów złotych. 17.1. Nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalno-rentowe Niektórzy pracownicy Grupy mają prawo do długoterminowych świadczeń pracowniczych zgodnie z zasadami wynagradzania Grupy (patrz Nota 33.21). Świadczenia te nie są wypłacane z określonego funduszu. Zmiany bieżącej i bilansowej wartości zobowiązań z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2020 i 2019 roku przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 Odprawy Nagrody emerytalno- jubileuszowe rentowe Razem Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na początek okresu 95 50 145 Koszty bieżącego zatrudnienia (1) 6 2 8 Koszty przeszłego zatrudnienia (1) (4) (64) - (64) Koszty dyskonta (2) 1 1 2 Wypłaty świadczeń (14) (1) (15) Straty aktuarialne za okres (5) (1) 3 (3) (2) Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na koniec okresu 19 55 74 Średnioważona zapadalność (w latach) 1 13 10 (1) Ujęte w kosztach świadczeń pracowniczych w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. (2) Ujęte w kosztach dyskonta w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. (3) Ujęte w stratach aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów. (4) Skutki porozumienia dotyczącego zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy podpisanego w 2020 roku i opisanego powyżej. 34 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2019 Odprawy Nagrody emerytalno- jubileuszowe rentowe Razem Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na początek okresu 95 49 144 Koszty bieżącego zatrudnienia (1) 8 2 10 Koszty przeszłego zatrudnienia (1) (4) (7) (10) (17) Koszty dyskonta (2) 2 2 4 Wypłaty świadczeń (15) (1) (16) Straty aktuarialne za okres 12 (1) 8 (3) 20 Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na koniec okresu 95 50 145 Średnioważona zapadalność (w latach) 7 13 9 (1) Ujęte w kosztach świadczeń pracowniczych w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. (2) Ujęte w kosztach dyskonta w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. (3) Ujęte w stratach aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów. (4) Obejmuje wpływ ograniczenia świadczeń w wysokości 24 milionów złotych wynikający z Umowy Społecznej zawartej 12 grudnia 2019 roku (patrz Nota 15). Wycena zobowiązań na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku została przeprowadzona przy użyciu następujących założeń: Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Stopa dyskontowa 1,6 % 1,9 % Długoterminowa stopa wzrostu wynagrodzeń 2,5 % 2,5 % Zmiana stopy dyskontowej o 0,5 p.p. spowodowałaby wzrost lub spadek bieżącej/bilansowej wartości zobowiązań z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych o 3 miliony złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku. 17.2. Program płatności opartych na akcjach rozliczany w formie środków pieniężnych W dniu 4 września 2017 roku, Rada Nadzorcza OPL S.A. przyjęła program motywacyjny („program”) dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska („uczestnicy”), oparty na instrumentach pochodnych („akcje fantomowe”), których instrumentem bazowym są akcje Orange Polska S.A. notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Celem programu jest stworzenie dodatkowych czynników, które zmotywują osoby na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla do osiągnięcia średnioterminowych celów komercyjnych i finansowych wynikających ze strategii Orange Polska oraz które doprowadzą do wzrostu wartości akcji Spółki. Warunki programu są następujące: a. Udział w programie był dobrowolny. b. Uczestnicy na początku programu mogli nabyć łącznie do 2.315.000 akcji fantomowych z puli podstawowej po cenie 1 złoty za każdą akcję. c. W przypadku spełnienia określonych warunków dotyczących średniego kursu akcji Orange Polska (nie spełniony) oraz rankingu NPS (Net Promoter Score) (spełniony), uczestnicy mogli nabyć w czwartym kwartale 2020 roku dodatkowe pakiety do odpowiednio 1.438.500 oraz 616.500 akcji fantomowych, po cenie 1 złoty za każdą akcję. d. Akcje fantomowe zostaną wykupione od uczestników przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska w pierwszym kwartale 2021 roku, jednak wyłącznie pod warunkiem, że będzie on nie niższy od średniego kursu zamknięcia akcji Orange Polska w trzecim kwartale 2017 roku. W przeciwnym wypadku akcje fantomowe nie zostaną wykupione, co będzie oznaczać utratę środków zainwestowanych przez uczestników. 35 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Poniższe tabele przedstawiają liczbę oraz średnią wartość godziwą akcji fantomowych oraz opcji na akcje fantomowe przyznane przez OPL S.A.: (liczba) Akcje fantomowe Opcje na dodatkowe akcje fantomowe Pula Pula Warunek Warunek podstawowa dodatkowa NPS kursu akcji Stan na dzień 1 stycznia 2020 roku 1.950.000 - 481.500 1.123.500 Przyznane w ciągu roku - 454.500 (1) 4.500 - Wykonane w ciągu roku - - (454.500) (1) - Utracone w ciągu roku (70.000) - (31.500) (1.123.500) (2) Stan na dzień 31 grudnia 2020 roku 1.880.000 454.500 - - Średnia wartość godziwa jednostki (w złotych) na dzień 31 grudnia 2020 roku 5,29 5,29 (1) W wyniku spełnienia warunku dotyczącego NPS zostały przyznane dodatkowe akcje fantomowe. (2) Warunek dotyczący kursu akcji OPL nie został spełniony. (liczba) Opcje na dodatkowe akcje fantomowe Akcje fantomowe Warunek Warunek - pula podstawowa NPS kursu akcji Stan na dzień 1 stycznia 2019 roku 1.980.000 513.000 1.197.000 Utracone w ciągu roku (30.000) (31.500) (73.500) Stan na dzień 31 grudnia 2019 roku 1.950.000 481.500 1.123.500 Średnia wartość godziwa jednostki (w złotych) na dzień 31 grudnia 2019 roku 5,19 5,19 1,55 Poniższe tabele przedstawiają główne założenia przyjęte do kalkulacji wartości godziwej akcji fantomowych oraz opcji na akcje fantomowe przyznane przez OPL S.A. na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku: Na dzień 31 grudnia 2020 roku Akcje fantomowe Pula podstawowa Pula dodatkowa Cena wykonania (w złotych) 1,00 1,00 Bariera (w złotych) 5,46 5,46 Oczekiwana zmienność 25 % 25 % Stopa procentowa wolna od ryzyka 0,11 % 0,11 % Stopa dywidendy (1) 0,00 % 0,00 % Termin wygaśnięcia 1 kwartał 2021 roku 1 kwartał 2021 roku Przyjęty model Black-Scholes Black-Scholes 30 września 1 października Data zakończenia okresu nabywania uprawnień 2019 roku 2020 roku (1) Stopa dywidendy nie zakłada wypłaty dywidendy w 1 kwartale 2021 roku, co odpowiada średniej z oczekiwań rynkowych i nie oznacza prognozy ani zobowiązania Spółki w zakresie wypłat dywidendy w przyszłości. Na dzień 31 grudnia 2019 roku Opcje na dodatkowe akcje fantomowe Akcje fantomowe Warunek Warunek - pula podstawowa NPS kursu akcji Cena wykonania (w złotych) 1,00 1,00 1,00 Bariera (w złotych) 5,46 5,46 7,50 - 13,00 Oczekiwana zmienność 34 % 34 % 34 % Stopa procentowa wolna od ryzyka 1,69 % 1,69 % 1,69 % Stopa dywidendy (1) 0,00 % 0,00 % 0,00 % Termin wygaśnięcia 1 kwartał 2021 roku 4 kwartał 2020 roku 4 kwartał 2020 roku Przyjęty model Black-Scholes Black-Scholes Black-Scholes Data zakończenia okresu nabywania uprawnień 30 września 2019 roku 1 października 2020 roku 1 października 2020 roku 1 (1) Stopa dywidendy nie zakłada wypłaty dywidendy w 2020 roku, co odpowiada średniej z oczekiwań rynkowych i nie oznacza prognozy ani zobowiązania Spółki w zakresie wypłat dywidendy w przyszłości. 36 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W wyniku realizacji programu, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zmniejszone o 1 milion złotych (w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zwiększone o 10 milionów złotych). Wartość bilansowa zobowiązań rozpoznanych jako zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku wyniosła odpowiednio 12 milionów złotych i 13 milionów złotych. 18. Przychody i koszty finansowe (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 Aktywa finansowe Instrumenty pochodne Zobowiązania Wycenia- W wartości finansowe ne według godziwej wyceniane zamorty- przez inne Zobowiąza- według Przeznaczo- zowane- całkowite nia z tytułu zamortyzowa- Zabezpie- ne do Pozycje nie- go kosztu dochody (1) leasingu nego kosztu czające obrotu (2) finansowe (3) Razem Przychody odsetkowe 29 4 - - - - - 33 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu - - (62) - - - - (62) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe, w tym: - - - (114) (94) (8) - (216) − koszty odsetkowe - - - (114) (4) (92) (8) - (214) − nieefektywność na instrumentach pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej - - - - (2) - - (2) Koszty dyskonta - - - (29) - - (14) (43) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych 2 - (54) (85) 66 17 - (54) Całkowite koszty finansowe netto 31 4 (116) (228) (28) 9 (14) (342) Przychody odsetkowe 11 (5) - - - - - - 11 Odpisy aktualizujące (142) (9) - - - - - (151) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych 7 - - (18) (1) 24 - 12 Koszty świadczeń pracowniczych - - - - (2) (2) - (4) Pozycje ujęte w zysku z działalności operacyjnej (124) (9) - (18) (3) 22 - (132) (1) Wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym (patrz Nota 14.1). (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. (3) Zawiera głównie rezerwy i świadczenia pracownicze. (4) Zawiera głównie koszty odsetkowe od pożyczek od jednostki powiązanej. (5) Odsetki za zwłokę w zapłacie należności handlowych. 37 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2019 (przekształcone, patrz Noty 2.2 i 33.4) Aktywa finansowe Instrumenty pochodne Zobowiązania Wycenia- W wartości finansowe ne według godziwej wyceniane zamorty- przez inne Zobowiąza- według Przeznaczo- zowane- całkowite nia z tytułu zamortyzowa- Zabezpie- ne do Pozycje nie- go kosztu dochody (1) leasingu nego kosztu czające obrotu (2) finansowe (3) Razem Przychody odsetkowe 37 3 - - - - - 40 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu - - (66) - - - - (66) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe, w tym: - - - (162) (67) (7) - (236) − koszty odsetkowe - - - (162) (4) (76) (7) - (245) − nieefektywność na instrumentach pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej(5) - - - - 9 - - 9 Koszty dyskonta - - - (33) - 1 (16) (48) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych (1) - 7 4 (4) (4) - 2 Całkowite koszty finansowe netto 36 3 (59) (191) (71) (10) (16) (308) Przychody/(koszty) odsetkowe 12 (6) - - (1) - - - 11 Odpisy aktualizujące (131) (7) - - - - - (138) Straty z tytułu różnic kursowych (1) - - (1) - (1) - (3) Koszty świadczeń pracowniczych - - - - 3 2 - 5 Pozycje ujęte w zysku z działalności operacyjnej (120) (7) - (2) 3 1 - (125) (1) Wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym (patrz Nota 14.1). (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. (3) Zawiera głównie rezerwy i świadczenia pracownicze. (4) Zawiera głównie koszty odsetkowe od pożyczek od jednostki powiązanej. (5) Nieefektywność zabezpieczenia wynika głównie z ustanowienia powiązania zabezpieczającego z instrumentami pochodnymi z wartością początkową. (6) Odsetki za zwłokę w zapłacie należności handlowych. 19. Dług finansowy netto Dług finansowy netto jest miernikiem zadłużenia używanym przez Zarząd. Sposób kalkulacji długu finansowego netto nie jest zdefiniowany w MSSF, metodologia przyjęta przez Grupę została zaprezentowana poniżej. (w milionach złotych) Na dzień Na dzień Nota 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Pożyczki od jednostki powiązanej 20 5.990 6.442 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 21 69 Instrumenty pochodne – netto (zobowiązania pomniejszone o aktywa) 23 (15) 30 Dług finansowy brutto po uwzględnieniu instrumentów pochodnych 5.996 6.541 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 22 (358) (404) Kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne (89) (50) Dług finansowy netto 5.549 6.087 38 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 20. Pożyczki od jednostki powiązanej (w milionach w danej walucie) Kwota pozostała do spłaty na dzień (1) 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Kredytodawca Termin spłaty Waluta PLN Waluta PLN O oprocentowaniu zmiennym Atlas Services Belgium S.A. (EUR) 20 maja 2021 190 876 190 809 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 20 czerwca 2021 2.700 2.700 2.700 2.700 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) (2) 25 marca 2022 159 159 678 678 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 20 maja 2024 1.499 1.499 1.499 1.499 O oprocentowaniu stałym Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 27 marca 2023 756 756 756 756 Pożyczki od jednostki powiązanej razem 5.990 6.442 W tym krótkoterminowe 3.584 11 W tym długoterminowe 2.406 6.431 (1) Dane zawierają naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. (2) Odnawialna linia kredytowa. Średnioważone efektywne oprocentowanie pożyczek od jednostki powiązanej, bez uwzględnienia oraz z uwzględnieniem wpływu instrumentów swap, wynosiło odpowiednio 1,30% oraz 3,08% na dzień 31 grudnia 2020 roku (2,47% oraz 3,12% na dzień 31 grudnia 2019 roku). 21. Zobowiązania wynikające z działalności finansowej Zobowiązania wynikające z działalności finansowej to zobowiązania, w przypadku których przepływy pieniężne zostały zaklasyfikowane, lub przyszłe przepływy pieniężne zostaną zaklasyfikowane, w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako przepływy pieniężne z działalności finansowej. Poniższe tabele przedstawiają uzgodnienie zobowiązań Grupy wynikających z działalności finansowej oraz instrumentów pochodnych (zobowiązań pomniejszonych o aktywa) zabezpieczających te zobowiązania: (w milionach złotych) Pozostałe Instrumenty zobowiązania pochodne Zobowiązania finansowe zabezpieczające z tytułu Zobowiązania Pożyczki wyceniane według zobowiązania z działalności z tytułu leasingu od jednostki zamortyzowanego tytułu działalności finansowej finansowego powiązanej kosztu finansowej (1) razem Nota 20 Nota 23 Kwota pozostała do spłaty na dzień 1 stycznia 2020 roku (przekształcone, patrz Nota 2.2) 2.572 6.442 69 18 9.101 Przepływy pieniężne netto: (489) (632) (49) (79) (1.249) − z działalności finansowej (421) (520) (48) - (989) − z działalności operacyjnej (2) (68) (112) (1) (79) (260) Zmiany bezgotówkowe: 621 180 1 83 885 − (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych 54 68 - (77) 45 − zmiana wartości godziwej, z wyłączeniem różnic kursowych - - - 160 160 − inne zmiany 567 (3) 112 (4) 1 (4) - 680 Kwota pozostała do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 roku 2.704 5.990 21 22 8.737 (1) Zawiera instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie zobowiązań wynikających z działalności finansowej. (2) Zawiera zapłacone odsetki. (3) Zawiera głównie rozpoznanie nowych umów i modyfikację istniejących umów. (4) Zawiera naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. 39 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) Pozostałe Instrumenty zobowiązania pochodne Zobowiązania finansowe zabezpieczające z tytułu Zobowiązania Pożyczki wyceniane według zobowiązania z działalności z tytułu leasingu od jednostki zamortyzowanego tytułu działalności finansowej finansowego powiązanej kosztu finansowej (1) razem Nota 20 Nota 23 Kwota pozostała do spłaty na dzień 1 stycznia 2019 roku (przekształcone, patrz Nota 2.2) 2.142 7.332 21 (50) 9.445 Przepływy pieniężne netto: (407) (1.046) 43 (16) (1.426) − z działalności finansowej (361) (887) 44 58 (1.146) − z działalności operacyjnej (2) (46) (159) (1) (74) (280) Zmiany bezgotówkowe: 837 156 5 84 1.082 − (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych (7) (4) - 4 (7) − zmiana wartości godziwej, z wyłączeniem różnic kursowych - - - 80 80 − inne zmiany 844 (3) 160 (4) 5 (4) - 1.009 Kwota pozostała do spłaty na dzień 31 grudnia 2019 roku (przekształcone) 2.572 6.442 69 18 9.101 (1) Zawiera instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie zobowiązań wynikających z działalności finansowej. (2) Zawiera zapłacone odsetki. (3) Zawiera głównie rozpoznanie nowych umów i modyfikację istniejących umów. (4) Zawiera naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. 22. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Środki pieniężne na bieżących rachunkach bankowych, depozyty jednodniowe oraz środki pieniężne w kasie 115 146 Rachunki bankowe przeznaczone dla dotacji inwestycyjnych (patrz Nota 16.2) 184 228 Depozyty w Orange S.A. 55 29 Depozyty bankowe do 3 miesięcy 4 1 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych razem 358 404 Nadwyżki środków pieniężnych Grupy inwestowane są w krótkoterminowe płynne instrumenty finansowe – głównie depozyty bankowe oraz depozyty w Orange S.A. w ramach umowy scentralizowanego zarządzania płynnością. Lokaty krótkoterminowe zakładane są na okresy od jednego dnia do trzech miesięcy. Instrumenty te przynoszą oprocentowanie, którego wysokość zależy od bieżących stóp rynku pieniężnego oraz długości inwestycji. Maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych. Grupa lokuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty w Orange S.A. i na rachunkach prowadzonych przez wiodące instytucje finansowe posiadające rating inwestycyjny. Limity transakcyjne dotyczące kontrahentów służą monitorowaniu wielkości ekspozycji na ryzyko kredytowe. W przypadku pogorszenia się kondycji finansowej kontrahenta, Grupa stosuje odpowiednie środki w celu ograniczenia ryzyka utraty jego wypłacalności. 23. Instrumenty pochodne Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku portfel instrumentów pochodnych Grupy stanowiły instrumenty finansowe, dla których nie istniał aktywny rynek, głównie transakcje swap zabezpieczające ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe, transakcje forward z rozliczeniem netto oraz opcje na akcje. W celu wyceny tych instrumentów Grupa stosuje standardowe techniki wyceny. Wartość godziwa transakcji swap/forward reprezentuje zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne, w których podstawą do kalkulacji czynników dyskontowych są odpowiednie rynkowe krzywe stóp procentowych, a kwoty wyrażone w walutach obcych są przeliczone na złote przy zastosowaniu kursu 40 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego. Wartość godziwa opcji na akcje jest ustalana na podstawie modelu Blacka-Scholesa. Wycena instrumentów pochodnych jest również korygowana o ryzyko kredytowe kontrahenta (ang. credit valuation adjustment - „CVA”) lub własne (ang. debit valuation adjustment - „DVA”). Oszacowane wartości CVA i DVA były nieistotne w porównaniu z wartością godziwą instrumentów pochodnych. Pochodne instrumenty finansowe będące w posiadaniu Grupy zostały przedstawione poniżej: (w milionach złotych) Wartość godziwa Składnik Składnik Rodzaj Pozycja Wartość nominalna Termin Średnia ważona aktywów zobowiązań instrumentu (1) zabezpieczana (w milionach) zapadalności cena lub stopa finansowych finansowych Na dzień 31 grudnia 2020 Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 187 EUR 2021 4,05 104 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,54 % Ryzyko stopy procentowej IRS Pożyczki od jednostki 5.450 PLN 2021-2024 WIBOR 1/3/6M -> 2,13 % - (132) powiązanej Ryzyko walutowe NDF Zakup zapasów 141 EUR 2021 4,44 26 - NDF Zakup zapasów 12 USD 2021 3,74 - - Ryzyko ceny akcji Opcja na akcje Program płatności opartych 2 akcji 2021 5,22 3 - na akcjach (patrz Nota 17.2) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych razem 133 (132) Instrumenty pochodne - przeznaczone do obrotu (2) Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 3 EUR 2021 4,05 2 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,53 % Ryzyko walutowe NDF Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz 14 EUR 2021 4,52 1 - NDF Transakcje handlowe 27 EUR 2021 4,44 5 - NDF Zobowiązania z tytułu leasingu 22 EUR 2021 4,42 4 - FX Swap Środki pieniężne 3 EUR 2021 4,61 - - NDF Transakcje handlowe 11 USD 2021 3,71 1 - Ryzyko ceny akcji Opcja na akcje Program płatności opartych 1 akcji 2021 5,02 1 - na akcjach (patrz Nota 17.2) Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu razem 14 - Instrumenty pochodne razem 147 (132) W tym krótkoterminowe 147 (32) W tym długoterminowe - (100) (1) CCIRS – swap walutowo–procentowy, IRS – swap procentowy, NDF – forward z rozliczeniem netto. (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. 41 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku (w milionach złotych) Wartość godziwa Składnik Składnik Rodzaj Pozycja Wartość nominalna Termin Średnia ważona aktywów zobowiązań instrumentu (1) zabezpieczana (w milionach) zapadalności cena lub stopa finansowych finansowych Na dzień 31 grudnia 2019 Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 187 EUR 2021 4,05 37 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,54 % Ryzyko stopy procentowej IRS Pożyczki od jednostki 5.450 PLN 2021-2024 WIBOR 1/3/6M -> 2,13 % - (55) powiązanej Ryzyko walutowe NDF Zakup zapasów 158 EUR 2020 4,36 - (10) NDF Zakup zapasów 1 USD 2020 3,90 - - Ryzyko ceny akcji Opcja na akcje Program płatności opartych 2 akcji 2021 5,22 4 - na akcjach (patrz Nota 17.2) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych razem 41 (65) Instrumenty pochodne - przeznaczone do obrotu (2) Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 3 EUR 2021 4,05 1 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,53 % Ryzyko walutowe NDF Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz 35 EUR 2020 4,40 - (4) NDF Transakcje handlowe 46 EUR 2020 4,35 - (3) NDF Zobowiązania z tytułu leasingu 21 EUR 2020 4,34 - (1) NDF Kredyt bankowy 2 USD 2020 3,73 - - NDF Transakcje handlowe 34 USD 2020 3,86 - (2) NDF Zobowiązania z tytułu leasingu 1 USD 2020 3,85 - - Ryzyko ceny akcji Opcja na akcje Program płatności opartych 2 akcji 2020-2021 5,13 3 - na akcjach (patrz Nota 17.2) Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu razem 4 (10) Instrumenty pochodne razem 45 (75) W tym krótkoterminowe 1 (20) W tym długoterminowe 44 (55) (1) CCIRS – swap walutowo–procentowy, IRS – swap procentowy, NDF – forward z rozliczeniem netto. (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. Maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe odzwierciedla wartość bilansowa instrumentów pochodnych. Grupa zawiera kontrakty na instrumenty pochodne z Orange S.A. i wiodącymi instytucjami finansowymi. Grupa ustaliła limity transakcyjne dotyczące kontrahentów, służące monitorowaniu wielkości ekspozycji na ryzyko kredytowe. Limity oparte są na ratingu każdej instytucji. W przypadku pogorszenia się kondycji finansowej kontrahenta, Grupa stosuje odpowiednie środki w celu ograniczenia ryzyka utraty jego wypłacalności. 42 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Zmiana wysokości kapitału rezerwowego z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne została zaprezentowana poniżej: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 12 miesięcy do 31 grudnia 2019 Przed Przed podatkiem Podatek Po podatku podatkiem Podatek Po podatku Kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne, razem – początek okresu (50) 9 (41) (20) 4 (16) - ryzyko stopy procentowej (43) 8 (35) (20) 4 (16) - ryzyko walutowe (7) 1 (6) 1 - 1 - ryzyko ceny akcji - - - (1) - (1) Efektywna część zysków/(strat) na instrumentach zabezpieczających: (1) (33) 6 (27) (94) 18 (76) - ryzyko stopy procentowej (157) 30 (127) (89) 17 (72) - ryzyko walutowe 126 (24) 102 (9) 2 (7) - ryzyko ceny akcji (2) - (2) 4 (1) 3 Przeklasyfikowanie do rachunku zysków i strat, korygujące: (1) 20 (4) 16 67 (13) 54 - koszty odsetkowe prezentowane w kosztach finansowych, netto 83 (16) 67 66 (13) 53 - (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych prezentowane w kosztach finansowych, netto (65) 12 (53) 4 (1) 3 - koszty świadczeń pracowniczych 2 - 2 (3) 1 (2) Zyski z tytułu różnic kursowych przeklasyfikowane do wartości początkowej zapasów (26) 5 (21) (3) - (3) Kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne, razem – koniec okresu (89) 16 (73) (50) 9 (41) - ryzyko stopy procentowej (117) 22 (95) (43) 8 (35) - ryzyko walutowe 28 (6) 22 (7) 1 (6) - ryzyko ceny akcji - - - - - - (1) Rozpoznane w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów w zyskach/stratach z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne. Przewiduje się, że zyski/straty z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających przepływy pieniężne skumulowane w kapitale rezerwowym z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne na dzień 31 grudnia 2020 roku wpłyną na skonsolidowany rachunek zysków i strat w latach 2021-2024. 24. Wartość godziwa instrumentów finansowych 24.1. Pomiar wartości godziwej W odniesieniu do instrumentów finansowych, które po początkowym ujęciu wyceniane są w wartości godziwej, Grupa klasyfikuje zasady pomiaru wartości godziwej wykorzystując poniższą hierarchię odzwierciedlającą wagę danych źródłowych wykorzystywanych do wyceny: - Poziom 1: kwotowania (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań, - Poziom 2: dane źródłowe inne niż kwotowania zaliczane do Poziomu 1, które są obserwowalne dla danego składnika aktywów lub zobowiązań w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośredni (jako pochodne cen), - Poziom 3: dane źródłowe dla danego składnika aktywów lub zobowiązań, które nie są oparte na obserwowalnych danych rynkowych (jako dane źródłowe nieobserwowalne). Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe Grupy, które po początkowym ujęciu wyceniane są w wartości godziwej, obejmują instrumenty pochodne prezentowane w Nocie 23 oraz wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym opisane w Nocie 14.1. Grupa klasyfikuje powyższe aktywa i zobowiązania finansowe do Poziomu 2 pomiaru wartości godziwej. 43 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 24.2. Porównanie wartości godziwej i wartości bilansowej instrumentów finansowych Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku wartość bilansowa instrumentów finansowych Grupy (bez uwzględnienia zobowiązań z tytułu leasingu), z wyjątkiem zobowiązań z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz pożyczki od jednostki powiązanej opartej na stałej stopie procentowej, była zbliżona do ich wartości godziwej ze względu na krótki okres zapadalności tych instrumentów, ich gotówkowy charakter, zmienne oprocentowanie lub nieistotną różnicę pomiędzy pierwotnymi efektywnymi stopami procentowymi a aktualnymi stopami rynkowymi. Poniżej przedstawione zostało porównanie wartości bilansowej i wartości godziwej zobowiązań z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz pożyczki od jednostki powiązanej opartej na stałej stopie procentowej, dla których szacowana wartość godziwa odbiega od wartości bilansowej z powodu znaczącej zmiany pomiędzy pierwotnymi efektywnymi stopami procentowymi a aktualnymi stopami rynkowymi: (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 Szacowana Szacowana Wartość wartość godziwa Wartość wartość godziwa Nota bilansowa Poziom 2 bilansowa Poziom 2 Zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości 16.1 390 437 498 563 Pożyczka od jednostki powiązanej 20 756 801 756 791 Wartość godziwa instrumentów finansowych została ustalona poprzez zdyskontowanie wartości umownych przyszłych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu rynkowych stóp procentowych obowiązujących dla danej waluty. Wartości godziwe obliczone w walutach obcych są przeliczane na złote przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego i korygowane o własne ryzyko kredytowe. Oszacowane wartości DVA były nieistotne w porównaniu z wartością godziwą instrumentów finansowych. 25. Cele i polityka zarządzania ryzykiem finansowym 25.1. Zasady zarządzania ryzykiem finansowym Grupa jest narażona na ryzyka finansowe związane przede wszystkim z instrumentami finansowymi emitowanymi lub posiadanymi w ramach działalności operacyjnej i finansowej. Ryzyko to można określić jako ryzyko rynkowe (w skład którego wchodzi ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej i ryzyko ceny akcji OPL S.A.), ryzyko płynności oraz ryzyko kredytowe. Grupa zarządza ryzykiem finansowym w celu ograniczenia niekorzystnego wpływu zmian kursów walutowych, stóp procentowych i ceny akcji, jak również w celu stabilizacji przepływów pieniężnych oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu płynności i elastyczności finansowej. Zasady zarządzania ryzykiem finansowym w Grupie zostały zatwierdzone przez Zarząd. Zarządzanie ryzykiem finansowym jest zgodne ze strategiami opracowanymi przez Komitet ds. Skarbu będący pod bezpośrednim nadzorem Członka Zarządu ds. Finansów. Polityka zarządzania ryzykiem finansowym określa zasady oraz zakres odpowiedzialności w obszarze zarządzania ryzykiem finansowym, a w szczególności definiuje następujące obszary: - miary ryzyka używane do identyfikacji oraz oceny ekspozycji na ryzyka finansowe, - wybór odpowiednich instrumentów zabezpieczających przed zidentyfikowanymi ryzykami, - metodologię wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych, - limity transakcyjne oraz ratingi kredytowe kontrahentów, z którymi Grupa zawiera transakcje zabezpieczające. 25.2. Rachunkowość zabezpieczeń Grupa zawiera liczne transakcje terminowe w celu zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej oraz ryzykiem ceny akcji OPL S.A. Instrumenty pochodne używane przez Grupę to swapy walutowo- 44 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku procentowe, swapy walutowe, swapy procentowe, opcje walutowe, walutowe kontrakty forward z dostawą i bez dostawy oraz opcje na akcje. Pewne instrumenty pochodne używane przez Grupę są klasyfikowane jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych. Grupa stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSSF 9 (patrz Nota 33.17). Zabezpieczenie przepływów pieniężnych pozwala wyeliminować zmienność przyszłych przepływów pieniężnych wynikającą z danego ryzyka, która mogłaby wpływać na skonsolidowany rachunek zysków i strat. Warunki instrumentów zabezpieczających są zgodne z warunkami zabezpieczanych pozycji. Grupa ustaliła współczynnik zabezpieczenia na poziomie 1:1, ponieważ ryzyka powiązane z instrumentami zabezpieczającymi są identyczne z zabezpieczanymi ryzykami. Efektywność zabezpieczenia ustala się w momencie ustanowienia powiązania zabezpieczającego oraz w ramach okresowej prospektywnej oceny efektywności, aby zapewnić istnienie powiązania ekonomicznego między pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym. Zgodnie z polityką Grupy instrumenty pochodne używane są wyłącznie jako narzędzie do zabezpieczania przed ryzykiem finansowym i nie są wykorzystywane do celów spekulacyjnych. Niemniej jednak niektóre instrumenty pochodne zawarte przez Grupę nie są wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9 i zasady rachunkowości zabezpieczeń nie są stosowane w ich przypadku. Instrumenty pochodne klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu są traktowane przez Grupę jako zabezpieczenie ekonomiczne, ponieważ w istocie zabezpieczają Grupę przed ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej bądź ryzykiem ceny akcji OPL S.A. Szczegółowe informacje o instrumentach pochodnych wykorzystywanych przez Grupę, wraz z opisem powiązań zabezpieczających, znajdują się w Nocie 23. 25.3. Ryzyko walutowe Grupa jest narażona na ryzyko walutowe, którego źródłem są aktywa i zobowiązania finansowe denominowane w walutach obcych, w szczególności pożyczka od jednostki powiązanej (patrz Nota 20), zobowiązania z tytułu leasingu, kredyty bankowe oraz zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz. Strategia zabezpieczania Grupy, minimalizująca wpływ wahań kursów walutowych, jest aktualizowana okresowo. Akceptowalny poziom ekspozycji walutowej jest wynikiem analizy ryzyka dla otwartej pozycji w danej walucie przy uwzględnieniu oczekiwań rynków finansowych co do kształtowania się kursów walutowych w określonej perspektywie czasu. W ramach obowiązującej polityki zabezpieczeń Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe wykorzystując głównie swapy walutowo-procentowe, swapy walutowe i walutowe kontrakty forward, które pozwalają zamienić kwotę kapitału denominowanego w walucie obcej na kwotę wyrażoną w złotych. W rezultacie zyski/straty kursowe na instrumencie pochodnym kompensują straty/zyski kursowe na pozycji zabezpieczanej. W wyniku zastosowania zabezpieczeń zmienność kursów walutowych ma ograniczony wpływ na skonsolidowany rachunek zysków i strat. Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z walutowego spreadu bazowego ujętego w instrumencie zabezpieczającym, który nie występuje w instrumencie zabezpieczanym, różnicy pomiędzy ryzykiem kredytowym kontrahenta oraz własnym i zmian prognozowanych kwot przepływów pieniężnych z pozycji zabezpieczanych. Tabela poniżej przedstawia wskaźniki zabezpieczenia ryzyka walutowego dla głównych ekspozycji walutowych Grupy. Wskaźnik zabezpieczenia ryzyka porównuje wartość zabezpieczonej części ekspozycji walutowej z wartością całej ekspozycji. Wskaźnik zabezpieczenia Ekspozycja walutowa Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 Pożyczka od jednostki powiązanej i kredyty bankowe 99,6 % 99,7 % Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz 25,6 % 44,6 % Zobowiązania z tytułu leasingu (przekształcone, patrz Nota 2.2) 13,8 % 13,1 % Ponadto Grupa aktywnie zarządza ryzykiem walutowym związanym z wydatkami operacyjnymi oraz inwestycyjnymi. 45 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Do pomiaru ryzyka walutowego Grupa wykorzystuje opisaną poniżej analizę wrażliwości. W tabeli poniżej zaprezentowane zostały główne ekspozycje walutowe Grupy (po uwzględnieniu zabezpieczeń) oraz potencjalne zyski/straty kursowe na tych ekspozycjach będące wynikiem hipotetycznej jednoprocentowej aprecjacji/deprecjacji złotego względem innych walut: (w milionach w danej walucie) Wrażliwość na zmianę kursu PLN względem innych Efektywna ekspozycja po uwzględnieniu walut wpływająca na skonsolidowany rachunek zabezpieczeń zysków i strat Na dzień Na dzień Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 +1% -1% +1% -1% Ekspozycja walutowa Waluta PLN Waluta PLN PLN PLN PLN PLN Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz (EUR) 41 188 43 185 2 (2) 2 (2) Zobowiązania z tytułu leasingu (EUR) (przekształcone, patrz Nota 2.2) 127 587 141 600 6 (6) 6 (6) Zobowiązania z tytułu leasingu (USD) (przekształcone) 7 25 6 22 - - - - Razem 800 807 8 (8) 8 (8) Analiza wrażliwości w tabeli powyżej została dokonana w oparciu o następujące założenia: - niezabezpieczona część zdyskontowanej wartości zobowiązań stanowi ekspozycję na ryzyko walutowe (efektywna ekspozycja), - za transakcje ograniczające ryzyko walutowe uważa się zarówno instrumenty pochodne wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające, jak i te, które klasyfikowane są jako zabezpieczenie ekonomiczne, - środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zostały wyłączone z analizy. Zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych z tytułu planowanych transakcji ma wpływ na pozostałe kapitały rezerwowe. Analiza wrażliwości przeprowadzona przez Grupę wykazała, że potencjalne zyski/(straty) wpływające na kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne, wynikające z hipotetycznej jednoprocentowej deprecjacji/aprecjacji złotego względem innych walut wyniosły 7/(7) milionów złotych na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku. 25.4. Ryzyko stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej jest to ryzyko, że wartość godziwa albo przyszłe przepływy pieniężne z instrumentu finansowego będą zmieniać się na skutek zmian stóp procentowych. Grupa posiada oprocentowane zobowiązania finansowe składające się głównie z pożyczek od jednostki powiązanej i kredytów bankowych (patrz Noty 20 i 31.2). Strategia zabezpieczania Grupy przed ryzykiem stopy procentowej, ograniczająca wpływ niekorzystnych zmian stóp procentowych, jest aktualizowana okresowo. Preferowany podział pomiędzy zadłużeniem opartym na stałej stopie, a tym opartym na zmiennej stopie procentowej, jest wynikiem analizy wpływu potencjalnych zmian stóp procentowych na koszty finansowe. Według obowiązującej strategii zabezpieczeń Grupa zabezpiecza ryzyko stopy procentowej wykorzystując swapy procentowe i swapy walutowo-procentowe. W rezultacie zastosowania zabezpieczeń struktura zobowiązań zmienia się w kierunku struktury docelowej, jako że zobowiązania oparte na zmiennej/stałej stopie procentowej efektywnie zamieniane są na zobowiązania o stałej/zmiennej stopie procentowej. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku stosunek długu opartego na stałej stopie procentowej do długu opartego na zmiennej stopie procentowej (z uwzględnieniem zabezpieczeń) wyniósł dla Grupy odpowiednio 99/1% i 96/4%. 46 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z ustanowienia powiązania zabezpieczającego z instrumentami pochodnymi z wartością początkową i różnicy pomiędzy ryzykiem kredytowym kontrahenta oraz własnym. Do pomiaru ryzyka stopy procentowej Grupa wykorzystuje opisaną poniżej analizę wrażliwości. W tabeli poniżej zaprezentowana została analiza wrażliwości Grupy na ryzyko stopy procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń) przy założeniu hipotetycznego wzrostu/spadku stóp procentowych o jeden punkt procentowy: (w milionach złotych) Wrażliwość na zmianę stóp procentowych o 1 p.p. Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 WIBOR EURIBOR WIBOR EURIBOR +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. Koszty finansowe, netto 2 (2) (3) 3 2 (2) (4) 4 Pozostałe kapitały rezerwowe 63 (65) (3) 3 113 (117) (4) 4 Analiza wrażliwości w tabeli powyżej została dokonana w oparciu o następujące założenia: - koszty finansowe, netto zawierają następujące elementy narażone na ryzyko stopy procentowej: a) koszty odsetkowe od długu opartego na zmiennej stopie procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń), b) zmianę wartości godziwej instrumentów pochodnych niewyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające i klasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu (patrz Nota 23), - pozostałe kapitały rezerwowe obejmują zmianę wartości godziwej instrumentów pochodnych, którą uznano za efektywne zabezpieczenie przepływów pieniężnych (patrz Nota 23), - na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość długu finansowego brutto opartego na zmiennej stopie procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń) wynosiła 31 milionów złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku 251 milionów złotych). Zgodnie z zaleceniami Komitetu Stabilności Finansowej dotyczącymi zreformowania niektórych głównych wskaźników referencyjnych dla stóp procentowych, Unia Europejska wydała rozporządzenie w sprawie wskaźników referencyjnych określające pewne kryteria i warunki, mające zapewnić ich wiarygodność i solidność. Instrumenty finansowe Grupy oparte na stopach IBOR obejmują głównie pożyczki od jednostki powiązanej, swapy procentowe oraz swapy walutowo-procentowe oparte na EURIBOR i WIBOR. Ponieważ oba wskaźniki są uznawane za zgodne z rozporządzeniem, reforma wskaźników referencyjnych dla stóp procentowych nie wpłynie na sprawozdanie finansowe Grupy. 25.5. Ryzyko ceny akcji Grupa jest narażona na ryzyko ceny akcji wynikające z programu płatności opartych na akcjach rozliczanego w formie środków pieniężnych (patrz Nota 17.2). Grupa zabezpiecza się przed tym ryzykiem wykorzystując opcje na akcje, w wyniku czego Grupa ma prawo do otrzymania środków pieniężnych, jeśli cena akcji OPL S.A. przekroczy określony poziom. W rezultacie zyski/straty na instrumencie pochodnym kompensują straty/zyski na pozycji zabezpieczanej. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku program płatności opartych na akcjach rozliczany w formie środków pieniężnych był zabezpieczony w 100%. Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z różnicy w cenie wykonania oraz różnych typów instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających, a także z różnicy pomiędzy ryzykiem kredytowym kontrahenta oraz własnym. Analiza wrażliwości przeprowadzona przez Grupę wykazała, że potencjalne zyski/straty wynikające z racjonalnie możliwej zmiany ceny akcji OPL S.A. miałyby nieznaczący wpływ na skonsolidowany rachunek zysków i strat oraz pozostałe kapitały rezerwowe na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku. 25.6. Ryzyko płynności Ryzyko płynności jest to ryzyko wystąpienia trudności w spłacie zobowiązań finansowych. Proces zarządzania ryzykiem płynności w Grupie polega na prognozowaniu przyszłych przepływów pieniężnych, analizie poziomu 47 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku płynnych aktywów w relacji do przepływów pieniężnych, monitorowaniu wskaźników płynności oraz utrzymywaniu dostępu do różnych źródeł finansowania, w tym do rezerwowych linii kredytowych. W celu zwiększenia skuteczności, proces zarządzania płynnością jest zoptymalizowany poprzez scentralizowanie funkcji skarbcowych dla Grupy, gdzie płynne nadwyżki środków pieniężnych wygenerowane przez spółki wchodzące w skład Grupy są inwestowane i zarządzane przez skarbiec centralny. Nadwyżki środków pieniężnych Grupy inwestowane są w krótkoterminowe płynne instrumenty finansowe – głównie depozyty bankowe. Ponadto umowa z Orange S.A., dotycząca scentralizowanego zarządzania płynnością, umożliwia Grupie deponowanie nadwyżek finansowych w Orange S.A. Grupa zarządza ryzykiem płynności również poprzez utrzymywanie otwartych i niewykorzystanych linii kredytowych, które tworzą rezerwę płynności oraz zabezpieczają wypłacalność i elastyczność finansową. Wspomniana powyżej umowa z Orange S.A., dotycząca scentralizowanego zarządzania płynnością, daje Grupie dostęp do zapasowego finansowania płynności z maksymalną kwotą limitu wynoszącą 500 milionów złotych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa nie korzystała z udostępnionego limitu. Grupa posiada również odnawialną linię kredytową od Grupy Orange do kwoty 1.500 milionów złotych oraz inne linie kredytowe do kwoty 150 milionów złotych, z czego 172 miliony złotych zostały wykorzystane na dzień 31 grudnia 2020 roku. W związku z tym na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa miała niewykorzystane linie kredytowe w kwocie 1.978 milionów złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku było to 1.516 milionów złotych). Ryzyko płynności jest regularnie mierzone i monitorowane przez Grupę przy wykorzystaniu następujących wskaźników: - wskaźniki płynności, - analiza terminów wymagalności niezdyskontowanych umownych przepływów pieniężnych z tytułu zobowiązań finansowych Grupy, - średni czas spłaty długu. 48 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W tabeli poniżej zaprezentowano wskaźnik płynności (definiowany jako stosunek dostępnych źródeł środków finansowych tj. środków pieniężnych, ich ekwiwalentów i linii kredytowych oraz kwoty spłaty długu w okresie następnych 12 i 18 miesięcy) oraz wskaźnik płynności bieżącej (definiowany jako stosunek niewykorzystanych linii kredytowych i aktywów obrotowych oraz zobowiązań krótkoterminowych): (w milionach złotych) Wskaźniki płynności Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Wskaźnik płynności (z uwzględnieniem instrumentów pochodnych) - następne 12 miesięcy (1) 62 % 609 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 1.840 1.320 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 358 404 Spłata długu (2) 3.648 212 Spłata zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych (3) (79) 71 Wskaźnik płynności (z uwzględnieniem instrumentów pochodnych) - następne 18 miesięcy (1) 58 % 45 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 1.840 1.320 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 358 404 Spłata długu (2) 3.829 3.800 Spłata zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych (3) (60) 52 Wskaźnik płynności bieżącej (z uwzględnieniem niewykorzystanych linii kredytowych) 68 % 115 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 1.840 1.320 Aktywa obrotowe razem 3.363 3.493 Zobowiązania krótkoterminowe razem 7.637 4.191 Wskaźnik płynności bieżącej (z uwzględnieniem niewykorzystanych linii kredytowych oraz nowej umowy pożyczki) (4) 105 % Nie dotyczy Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 1.840 Nie dotyczy Aktywa obrotowe razem 3.363 Nie dotyczy Zobowiązania krótkoterminowe razem (4) 4.937 Nie dotyczy (1) Wskaźnik nie zawiera przyszłych przepływów z działalności operacyjnej i inwestycyjnej, ani refinansowania długu. (2) Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne od pożyczek od jednostki powiązanej i kredytów bankowych. (3) Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne od instrumentów pochodnych. (4) W związku z nową umową pożyczki zawartą 29 stycznia 2021 roku (patrz Nota 32) kwota zobowiązań krótkoterminowych spadłaby do 4.937 milionów złotych a wskaźnik płynności bieżącej wzrósłby do 105%. Analiza wymagalności dla pozostających do zapłaty niezdyskontowanych umownych przepływów pieniężnych z tytułu zobowiązań finansowych Grupy na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku została przedstawiona poniżej. 49 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku kwoty w walucie zostały przeliczone na złote według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu. Płatności odsetek wynikające z instrumentów finansowych, naliczane według zmiennej stopy procentowej, zostały wyliczone w oparciu o stopy procentowe mające zastosowanie odpowiednio na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku. (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne (1) Długoterminowe Razem Wartość Do 1-22-3 3-44-5 Pow. długo- Nota bilansowa 1 roku lat lat lat lat 5 lat terminowe Razem Pożyczki od jednostki powiązanej 20 5.990 3.633 203 784 1.510 - - 2.497 6.130 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 21 19 2 - - - - 2 21 Instrumenty pochodne - aktywa 23 (147) (143) - - - - - - (143) Instrumenty pochodne - zobowiązania 23 132 64 31 25 8 - - 64 128 Dług finansowy brutto po uwzględnieniu instrumentów pochodnych 5.996 3.573 236 809 1.518 - - 2.563 6.136 Zobowiązania handlowe 16.1 2.478 2.242 166 24 24 24 49 287 2.529 Zobowiązania z tytułu leasingu 21 2.704 495 435 342 296 237 1.719 3.029 3.524 Zobowiązania finansowe razem (łącznie z aktywami z instrumentów pochodnych) 11.178 6.310 837 1.175 1.838 261 1.768 5.879 12.189 (1) Obejmują zarówno płatności kapitału jak i odsetek. (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2019 (przekształcone, patrz Nota 2.2) Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne (1) Długoterminowe Razem Wartość Do 1-22-3 3-44-5 Pow. długo- Nota bilansowa 1 roku lat lat lat lat 5 lat terminowe Razem Pożyczki od jednostki powiązanej 20 6.442 154 3.623 748 802 1.518 - 6.691 6.845 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 69 60 10 - - - - 10 70 Instrumenty pochodne - aktywa 23 (45) 18 (32) - - - - (32) (14) Instrumenty pochodne - zobowiązania 23 75 53 18 7 5 2 - 32 85 Dług finansowy brutto po uwzględnieniu instrumentów pochodnych 6.541 285 3.619 755 807 1.520 - 6.701 6.986 Zobowiązania handlowe 16.1 2.715 2.373 144 156 24 24 72 420 2.793 Zobowiązania z tytułu leasingu 21 2.572 456 417 368 286 239 1.664 2.974 3.430 Zobowiązania finansowe razem (łącznie z aktywami z instrumentów pochodnych) 11.828 3.114 4.180 1.279 1.117 1.783 1.736 10.095 13.209 (1) Obejmują zarówno płatności kapitału jak i odsetek. Średni czas spłaty kapitału dla portfela zadłużenia posiadanego na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniósł 1,4 roku (2,4 roku na dzień 31 grudnia 2019 roku). 25.7. Ryzyko kredytowe Celem polityki zarządzania ryzykiem kredytowym jest wspieranie rozwoju Grupy przy jednoczesnej minimalizacji ryzyk finansowych poprzez działania zapewniające, że klienci i kontrahenci są zawsze w stanie zapłacić kwoty należne Grupie. 50 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Podstawowym zadaniem Komitetu Kredytowego, podlegającego kontroli Członka Zarządu ds. Finansów, jest koordynacja i konsolidacja następujących działań z zakresu zarządzania ryzykiem kredytowym w Grupie: - ocena ryzyka kredytowego klientów, - monitorowanie sytuacji biznesowej i finansowej klientów, - zarządzanie należnościami i złymi długami. Polityka oraz zasady zarządzania ryzykiem kredytowym w ramach Grupy zostały zatwierdzone przez Komitet Kredytowy. W Grupie nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego. Dodatkowe informacje dotyczące ryzyka kredytowego zawarte są w Notach 14.1, 14.2, 22 i 23. 26. Podatek dochodowy 26.1. Podatek dochodowy (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (Patrz Nota 2.2) Bieżący podatek dochodowy (14) (2) Podatek odroczony (2) (23) Podatek dochodowy razem (16) (25) Uzgodnienie pomiędzy obciążeniem z tytułu podatku dochodowego a teoretyczną kwotą podatku bazującą na ustawowej stawce podatkowej przedstawia się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone (Patrz Nota 2.2) Zysk przed opodatkowaniem 62 107 Ustawowa stawka podatkowa 19 % 19 % Kwota teoretyczna podatku (12) (20) Ulga na działalność badawczo-rozwojową 6 9 Nierozpoznane aktywo na stratę podatkową z tytułu działalności kapitałowej (1) (5) Koszty niewpływające na podstawę opodatkowania (9) (9) Podatek dochodowy razem (16) (25) Koszty niewpływające na podstawę opodatkowania obejmują koszty indywidualnie wymienione w polskim prawie podatkowym jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. 51 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 26.2. Podatek odroczony (w milionach złotych) Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Skonsolidowany rachunek zysków i strat Na dzień Na dzień 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Przekształcone Przekształcone (patrz Nota 2.2) (patrz Nota 2.2) Środki trwałe i wartości niematerialne oraz aktywa z tytułu prawa do użytkowania, netto 388 400 9 (14) Niewykorzystane straty podatkowe 44 48 (4) (39) Należności i zobowiązania 158 132 21 29 Aktywa i koszty kontraktowe (120) (116) (4) (20) Zobowiązania kontraktowe 121 122 (1) (16) Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 35 54 (19) - Rezerwy 157 157 - 38 Dług finansowy netto 20 16 (4) (2) Pozostałe (3) (3) - 1 Aktywa z tytułu podatku odroczonego, netto (1) 800 810 Podatek odroczony razem (2) (23) (1) W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku, aktywa z tytułu podatku odroczonego, netto zmniejszyły się o 10 milionów złotych w wyniku nabycia Craftware Sp. z o.o. (patrz Nota 4). W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku odpowiednio 3 miliony złotych i 7 milionów złotych zmiany aktywów z tytułu podatku odroczonego zostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów. W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku (1) milion złotych zmiany aktywów z tytułu podatku odroczonego został ujęty bezpośrednio w kapitale własnym. Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujęte są w wysokości przewidywanej do realizacji przy wykorzystaniu przyszłych dochodów do opodatkowania oszacowanych na podstawie biznes planu zatwierdzonego przez Zarząd Orange Polska oraz przyjętego do ustalenia wartości użytkowej operatora telekomunikacyjnego (główne założenia zostały opisane w Nocie 9). Oszacowane przyszłe dochody do opodatkowania potwierdzają zasadność ujęcia aktywów z tytułu podatku odroczonego. Aktywa z tytułu podatku odroczonego na dzień 31 grudnia 2020 roku zawierają 747 milionów złotych aktywa z tytułu podatku odroczonego w OPL S.A., w ramach którego 28 milionów złotych jest ujęte z tytułu strat podatkowych poniesionych w 2016 i 2017 roku. W latach 2018 – 2020 OPL S.A. osiągnęła zyski podatkowe z działalności operacyjnej i wykorzystała 722 miliony złotych strat podatkowych z lat ubiegłych, co stanowi dodatkowe potwierdzenie zasadności oceny Spółki w zakresie jej zdolności do wytworzenia przyszłych dochodów do opodatkowania umożliwiających wykorzystanie rozpoznanych aktywów z tytułu podatku odroczonego, w tym rozliczenie aktywa z tytułu podatku odroczonego od strat podatkowych z lat ubiegłych przed wygaśnięciem tych strat w latach 2021 i 2022. Znacząca kwota aktywów Grupy z tytułu podatku odroczonego dotyczy środków trwałych i wartości niematerialnych i została ujęta głównie z tytułu różnic przejściowych wynikających z różnych stawek amortyzacji podatkowej i księgowej stosowanych przez Grupę. W rezultacie przewidywany czas konieczny do wykorzystania tego aktywa z tytułu podatku odroczonego zależy od okresów użytkowania składników środków trwałych i wartości niematerialnych oszacowanych dla celów rachunkowych i podatkowych. Zgodnie z oczekiwaniami większość podatku odroczonego od środków trwałych i wartości niematerialnych zostanie wykorzystana po 2023 roku. Wartość nierozpoznanych aktywów z tytułu podatku odroczonego dotyczy różnic przejściowych, które zdaniem Grupy mogą nie zostać wykorzystane podatkowo. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku różnice przejściowe, dla których nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego, wyniosły odpowiednio 88 milionów złotych i 85 milionów złotych, w tym odpowiednio 86 milionów złotych i 81 milionów złotych dotyczy poniesionych strat podatkowych, w stosunku do których oczekuje się, że nie zostaną wykorzystane. 52 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 27. Kapitał własny 27.1. Kapitał zakładowy Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.937 milionów złotych i był podzielony na 1.312 milionów w pełni opłaconych akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 3 złote każda. Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku była następująca: (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Na dzień 31 grudnia 2019 % ogólnej % ogólnej Wartość % ogólnej % ogólnej Wartość liczby głosów liczby akcji nominalna liczby głosów liczby akcji nominalna Orange S.A. 50,67 50,67 1.995 50,67 50,67 1.995 Pozostali akcjonariusze 49,33 49,33 1.942 49,33 49,33 1.942 Razem 100,00 100,00 3.937 100,00 100,00 3.937 27.2. Dywidenda Zgodnie z rekomendacją Zarządu Spółki, w 2020 roku dywidenda nie została wypłacona. Wartość zysków zatrzymanych OPL S.A. dostępnych do wypłaty w formie dywidendy dla udziałowców Grupy wynosiła 4,1 miliarda złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku. Pozostałe saldo zysków zatrzymanych Spółki nie jest dostępne do wypłaty w formie dywidendy ze względu na ograniczenia wynikające z polskiego prawa handlowego. Ponadto, 0,1 miliarda złotych zysków zatrzymanych spółek zależnych OPL S.A. było dostępnych do wypłaty w formie dywidendy przez spółki zależne do OPL S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku. 27.3. Program płatności opartych na akcjach rozliczany w formie instrumentów kapitałowych Orange S.A. prowadzi długoterminowy program motywacyjny, w ramach którego członkowie kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska otrzymali określoną liczbę bezpłatnych akcji Orange S.A. pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów opartych o wyniki oraz ciągłości zatrudnienia w Grupie Orange. Wartość godziwa usług świadczonych przez kadrę kierowniczą w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A., ujęta w kosztach świadczeń pracowniczych w 2020 i 2019 roku, wyniosła 3 miliony złotych. Więcej informacji na temat ww. programu znajduje się w raporcie na temat polityki wynagrodzeń zawartym w punkcie 9.3 Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku. 27.4. Pozostałe zmiany w zyskach zatrzymanych Korekty wynikające z nieistotnych błędów lat ubiegłych zostały ujęte przez Grupę bezpośrednio w zyskach zatrzymanych i zaprezentowane jako pozostałe zmiany w skonsolidowanym sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym. Korekty w łącznej wysokości 27 milionów złotych netto (po uwzględnieniu (6) milionów złotych podatku) dotyczą kapitalizacji niektórych pośrednich kosztów świadczeń pracowniczych i ujęcia ich w wartości środków trwałych i pozostałych wartości niematerialnych (48 milionów złotych) oraz spisania pozostałych aktywów trwałych ((21) milionów złotych). 28. Zarządzanie kapitałem Grupa zarządza kapitałem poprzez stosowanie zrównoważonej polityki finansowej, której celem jest dostarczanie odpowiednich środków finansowych na rozwój biznesowy przy jednoczesnym zabezpieczeniu właściwej struktury finansowania i płynności finansowej. Polityka zarządzania kapitałem Grupy uwzględnia poniższe kluczowe elementy: - wyniki działalności w połączeniu z planami inwestycyjnymi i rozwojowymi, - harmonogram spłat długu, 53 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku - warunki rynku finansowego, - zasady dystrybucji zysku akcjonariuszom Grupy. W celu połączenia tych czynników Grupa okresowo ustala ramy dla struktury finansowania. Grupa definiuje kapitał jako sumę kapitału własnego oraz długu finansowego netto. Grupa monitoruje kapitał na podstawie długu finansowego netto oraz wskaźnika długu finansowego netto do wartości EBITDAaL (patrz Nota 3). 29. Podjęte zobowiązania inwestycyjne Zobowiązania inwestycyjne, które zostały podjęte na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego, lecz nie zostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Środki trwałe 642 810 Wartości niematerialne 88 68 Zobowiązania inwestycyjne razem 730 878 Kwoty przypadające do zapłaty w ciągu 12 miesięcy od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego 645 543 Podjęte zobowiązania inwestycyjne dotyczą głównie rozbudowy sieci telekomunikacyjnej, zakupu urządzeń wykorzystywanych w sieciach telekomunikacyjnych, systemów informatycznych oraz innych rodzajów oprogramowania. Na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku wartość zobowiązań z tytułu zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych w ramach Programu Operacyjnego „Polska Cyfrowa” (patrz Nota 16.2), które zostały podjęte na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego, lecz nie zostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, wynosiła odpowiednio 310 milionów złotych i 449 milionów złotych. 30. Roszczenia, sprawy sądowe i zobowiązania warunkowe Na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa utworzyła rezerwy na rozpoznane i policzalne ryzyka związane z bieżącymi oraz potencjalnymi roszczeniami i postępowaniami, które zdaniem Grupy stanowią najlepszy szacunek kwot, których zapłata jest prawdopodobna. Rezerwy na poszczególne sprawy nie są, co do zasady, ujawniane, gdyż zdaniem Zarządu mogłoby to wpłynąć na rozstrzygnięcie toczących się spraw. a. Postępowania prowadzone przez UOKiK i UKE oraz roszczenia z nimi związane Zgodnie z Ustawą o Ochronie Konkurencji i Konsumentów, w przypadku niezastosowania się do jej przepisów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) może nałożyć na przedsiębiorstwo kary w maksymalnej wysokości do 50 milionów euro za niedopełnienie obowiązku udzielenia informacji lub do 10% przychodów podmiotu, osiągniętych w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary za naruszenie przepisów prawa. Zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym, w przypadku niespełnienia określonych wymogów przewidzianych w Prawie Telekomunikacyjnym, Prezes UKE może nałożyć na operatora telekomunikacyjnego karę w maksymalnej wysokości do 3% przychodów podatkowych operatora, osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym. Postępowanie prowadzone przez UOKiK w sprawie cen detalicznych za połączenia do Play W 2013 roku UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe przeciwko spółkom Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. UOKiK twierdził, że spółki nadużywały kolektywnej pozycji dominującej a nadużycie polegało na tym, że ceny detaliczne za połączenia wykonywane przez indywidualnych użytkowników końcowych sieci każdego z tych trzech operatorów do sieci P4 Sp. z o.o. („P4”), operatora Play, były relatywnie wyższe niż stosowane za takie połączenia do sieci tych trzech operatorów. W dniu 2 stycznia 2018 roku UOKiK umorzył 54 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku postępowanie antymonopolowe. UOKiK stwierdził, że brak jest podstaw do przyjęcia, że Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. naruszyły prawo ochrony konkurencji. We wrześniu 2015 roku Orange Polska otrzymała pozew P4, w którym P4 żąda zapłaty odszkodowania w kwocie 316 milionów złotych (231 milionów złotych i 85 milionów złotych odsetek) dotyczącego detalicznych cen usług mobilnych w okresie pomiędzy lipcem 2009 roku a marcem 2012 roku. Początkowo P4 żądał zapłaty solidarnie przez Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. ale później postępowanie przeciwko T-Mobile zostało umorzone na skutek ugody zawartej przez T-Mobile z P4. W dniu 2 lipca 2018 roku P4 rozszerzył powództwo o kwotę 314 milionów złotych (258 milionów złotych oraz 56 milionów złotych skapitalizowanych odsetek). Podstawa faktyczna obu roszczeń jest ta sama (różnicowanie cen detalicznych) przy czym okres, za który naliczone jest odszkodowanie żądane rozszerzeniem powództwa jest inny tzn. od kwietnia 2012 roku do grudnia 2014 roku. W dniu 29 listopada 2018 roku sąd wyłączył roszczenie P4 o 314 milionów złotych do odrębnego postępowania. W dniu 27 grudnia 2018 roku sąd pierwszej instancji oddalił w całości powództwo P4 o zapłatę 316 milionów złotych jako roszczenie przedawnione. P4 wniósł apelację od tego wyroku a w dniu 28 grudnia 2020 roku Sąd Apelacyjny uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd pierwszej instancji, na tej podstawie że sąd nie wyjaśnił dostatecznie przyczyny przedawnienia roszczenia. Inne argumenty nie były oceniane przez Sąd Apelacyjny. Postępowanie UOKIK w sprawie ofert pre-paid We wrześniu 2016 roku UOKiK wszczął postępowania dotyczące Orange Polska, T-Mobile Polska S.A., Polkomtel Sp. z o.o. i P4 Sp. z o.o. twierdząc, że zasady funkcjonujące na rynku polskim stosowane do ofert pre-paid, zgodnie z którymi środki zgromadzone na koncie abonenckim są anulowane w tak zwanym „okresie pasywnym”, mogą naruszać prawa konsumenta. W dniu 15 grudnia 2020 roku UOKiK wydał decyzję kończącą to postępowanie. Decyzja nie nakłada kary, ale zobowiązuje Orange Polska do zmiany praktyki i złożenia sprawozdania z tych działań po okresie wskazanym w decyzji. Pozostałe postępowania prowadzone przez UOKiK i UKE Na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa utworzyła rezerwy na rozpoznane i policzalne ryzyka związane z postępowaniami UOKiK i UKE przeciwko Grupie, które zdaniem Grupy stanowią najlepszy szacunek kwot, których zapłata jest prawdopodobna. W przypadku nałożenia jakichkolwiek kar, ich wysokość uzależniona jest od przyszłych zdarzeń, których wynik jest niepewny, zatem w konsekwencji wysokość rezerw może ulec zmianie w okresach przyszłych. b. Rozliczenia podatkowe Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli różnych organów administracyjnych, które są uprawnione do nakładania grzywien, kar oraz naliczania odsetek. Częste zmiany w regulacjach prawnych dotyczących podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od nieruchomości, innych podatków, a także ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania czy ubezpieczeń społecznych, prowadzą do braku stabilności systemu podatkowego oraz sporów o charakterze podatkowym. Częste różnice co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych, zarówno w obrębie organów państwowych, jak i pomiędzy organami państwowymi a przedsiębiorstwami, powodują z kolei powstawanie obszarów niepewności i sporów. Niepewności te powodują wzrost ryzyka w obszarze rozliczeń podatkowych, co może wymagać rozpoznania zobowiązań z tytułu niepewnych pozycji podatkowych oraz rezerw wynikających z różnic w interpretacji przepisów podatkowych. Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku, w którym przypada termin płatności podatku. W wyniku kontroli rozliczenia podatkowe Grupy mogą zostać powiększone o dodatkowe zobowiązania podatkowe. 55 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W 2018 roku Urząd Skarbowy zakończył kontrolę podatkową dotyczącą rozliczeń podatkowych OPL S.A. z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy zakończony 31 grudnia 2016 roku. Na podstawie ustaleń kontroli zostało w 2019 roku wszczęte postępowanie podatkowe przeciwko Spółce. Spółka nie zgadza się z ustaleniami i uważa, że wątpliwości dotyczące jej rozliczeń podatkowych zostały podniesione niezasadnie i prawdopodobieństwo ostatecznego wypływu środków w toczącym się postępowaniu jest niskie. Grupa jest również uczestnikiem innych postępowań i spraw sądowych dotyczących różnych podatków, w tym PIT, CIT, VAT, podatku od nieruchomości i innych podatków. Niektóre z tych postępowań i spraw sądowych mogą spowodować przyszłe wypływy środków pieniężnych. Grupa na bieżąco ocenia ewentualne skutki tych postępowań i roszczeń, a związane z nimi policzalne ryzyka, które mogą spowodować przyszłe wypływy środków pieniężnych, są odpowiednio odzwierciedlane jako zobowiązania z tytułu podatku dochodowego lub rezerwy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. c. Kwestie związane z powstaniem Orange Polska Orange Polska powstała w wyniku przekształcenia państwowej jednostki organizacyjnej Poczta Polska Telegraf i Telefon („PPTiT”) w dwa podmioty - Pocztę Polską i Orange Polska S.A. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej zawiera, zgodnie z aktem notarialnym z dnia 4 grudnia 1991 roku, kwotę 713 milionów złotych, powstałą w wyniku wniesienia części majątku PPTiT związanego z działalnością telekomunikacyjną. W procesie przekształcenia PPTiT oraz przekazywania mienia na rzecz nowo utworzonych podmiotów w dokumentacji zostały pominięte niektóre nieruchomości, a także inne składniki majątkowe, które obecnie są kontrolowane przez Orange Polska oraz dokumentacja związana z przekształceniem jest w tym zakresie niekompletna. W związku z powyższym, prawo Orange Polska do niektórych nieruchomości i innych aktywów trwałych może być kwestionowane, a w konsekwencji może ulec zmianie wartość kapitału z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej. d. Pozostałe zobowiązania warunkowe i rezerwy Poza kwestiami opisanymi powyżej, działalność operacyjna Grupy podlega prawnym, społecznym i administracyjnym regulacjom, których naruszenie, choćby nieumyślne, może spowodować nałożenie sankcji na Grupę. Poza karami, które mogą być nałożone przez UOKiK i UKE opisanymi w Nocie 30.a, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki może nałożyć karę w maksymalnej wysokości do 15% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, między innymi za naruszenie niektórych przepisów Prawa Energetycznego, nieprzestrzeganie obowiązków określonych w koncesji, odmowę udzielenia informacji. Grupa jest stroną postępowań prawnych i umów handlowych związanych z działalnością operacyjną. Niektóre decyzje regulacyjne mogą być niekorzystne dla Grupy, a wyroki wydane przez sądy w postępowaniach odwoławczych od takich decyzji mogą mieć negatywne skutki dla Grupy. Występują również roszczenia, w tym żądania zapłaty odszkodowań bądź kar umownych, podnoszone przez kontrahentów umów handlowych, lub roszczenia dotyczące innych płatności wynikających z naruszenia prawa, które mogą skutkować wypływem środków pieniężnych. Ponadto Grupa używa środków trwałych innych podmiotów w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Warunki ich używania nie zawsze są sformalizowane, w związku z czym wobec Grupy są podnoszone i mogą być w przyszłości podnoszone roszczenia, co może skutkować przyszłym wypływem środków pieniężnych. Kwoty potencjalnych zobowiązań lub przyszłych obowiązków nie mogą być oszacowane z wystarczającą wiarygodnością ze względu na złożoność prawną takich spraw. Grupa systematycznie monitoruje ryzyka i zdaniem Zarządu utworzono odpowiednie rezerwy na rozpoznane ryzyka, dla których można było dokonać szacunku wysokości rezerwy. 56 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 31. Transakcje ze stronami powiązanymi 31.1. Wynagrodzenia Zarządu i Rady Nadzorczej Świadczenia (wynagrodzenia, premie, świadczenia po okresie zatrudnienia i pozostałe długoterminowe świadczenia, świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz płatności oparte na akcjach – w pieniądzu lub w naturze) na rzecz Członków Zarządu i Rady Nadzorczej OPL S.A. zostały zaprezentowane poniżej. Ponadto, Prezes Zarządu OPL S.A. jest zatrudniony w Orange Global International Mobility S.A., spółce zależnej od Orange S.A., i oddelegowany do Orange Polska. Koszty poniesione przez Grupę Orange Polska na rzecz Grupy Orange z tytułu zwrotu kosztów kluczowego personelu kierowniczego są oddzielnie zaprezentowane w poniższej tabeli. (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Świadczenia krótkoterminowe z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne płatnych przez pracodawcę 17.005 17.440 Świadczenia po okresie zatrudnienia 5.378 1.788 Płatności oparte na akcjach 57 2.574 Wynagrodzenia razem 22.440 21.802 Koszty kluczowego personelu kierowniczego 1.339 - Razem 23.779 21.802 Ponadto, punkt 9.3 Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku obejmuje raport na temat polityki wynagrodzeń, który zawiera dodatkowe szczegóły dotyczące świadczeń na rzecz Zarządu i Rady Nadzorczej. 31.2. Transakcje z podmiotami powiązanymi Na dzień 31 grudnia 2020 roku Orange S.A. była właścicielem 50,67% akcji Spółki. Orange S.A. posiada większość w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu OPL S.A., które powołuje Członków Rady Nadzorczej OPL S.A. Rada Nadzorcza podejmuje decyzje o składzie Zarządu. Zgodnie ze Statutem Spółki, co najmniej 4 Członków Rady Nadzorczej musi być członkami niezależnymi. Większość Członków Komitetu Audytowego Rady Nadzorczej jest niezależna. Przychody Grupy od podmiotów Grupy Orange obejmują przede wszystkim hurtowe usługi telekomunikacyjne oraz usługi z zakresu badań i rozwoju. Zakupy od Grupy Orange obejmują przede wszystkim opłaty licencyjne za używanie marki oraz hurtowe usługi telekomunikacyjne. Orange Polska S.A. działa pod marką Orange na podstawie umowy licencyjnej zawartej z Orange S.A. i Orange Brand Services Limited (zwana dalej „OBSL”). Umowa licencyjna przewiduje, że OBSL otrzymuje wynagrodzenie w wysokości do 1,6% przychodów operacyjnych Spółki wypracowanych pod marką Orange. Do dnia 31 grudnia 2020 roku, Grupa i Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowy o kredyty terminowe w wysokości 190 milionów euro, 4.950 milionów złotych oraz umowę o kredyt odnawialny do kwoty 1.500 milionów złotych (patrz Nota 20). Dodatkowo Grupa zawarła umowę z Orange S.A. dotyczącą instrumentów pochodnych zabezpieczających ryzyko walutowe oraz ryzyko stopy procentowej związane z finansowaniem z Atlas Services Belgium S.A. Wartość nominalna walutowo–procentowych instrumentów swap (CCIRS) i procentowych instrumentów swap (IRS) zawartych w ramach powyższej umowy na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła odpowiednio 190 milionów euro i 5.450 milionów złotych z ujemną wyceną w wartości godziwej w łącznej kwocie 26 milionów złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość nominalna wynosiła 190 milionów euro i 5.450 milionów złotych z ujemną wyceną w wartości godziwej w łącznej kwocie 17 milionów złotych). 57 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Należności i zobowiązania finansowe, koszty finansowe netto oraz inne całkowite straty dotyczące transakcji z Grupą Orange wynikają głównie z wymienionych powyżej umów. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zdeponowane w Orange S.A. dotyczą umowy scentralizowanego zarządzania płynnością (patrz Nota 25.6). (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Sprzedaż towarów i usług oraz pozostałe przychody: 217 229 Orange S.A. (jednostka dominująca) 138 146 Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 79 83 Zakupy towarów (w tym zapasów, środków trwałych i wartości niematerialnych) i usług: (219) (236) Orange S.A. (jednostka dominująca) (58) (62) Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) (161) (174) - w tym Orange Brand Services Limited (umowa licencyjna na używanie marki) (117) (112) Koszty finansowe, netto: (198) (216) Orange S.A. (jednostka dominująca) (17) (61) Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) (181) (155) Inne całkowite straty: (74) (23) Orange S.A. (jednostka dominująca) (74) (23) (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2020 31 grudnia 2019 Należności: 85 97 Orange S.A. (jednostka dominująca) 51 64 Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 34 33 Zobowiązania: 84 100 Orange S.A. (jednostka dominująca) 31 49 Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 53 51 Należności finansowe: 106 38 Orange S.A. (jednostka dominująca) 106 38 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zdeponowane w: 55 29 Orange S.A. (jednostka dominująca) 55 29 Zobowiązania finansowe: 6.122 6.497 Orange S.A. (jednostka dominująca) 132 55 Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 5.990 6.442 32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego Na podstawie corocznego przeglądu szacowanych okresów użytkowania aktywów trwałych, Grupa zdecydowała o wydłużeniu od 2021 roku okresów użytkowania niektórych elementów oprogramowania. W efekcie Grupa oczekuje, że koszt amortyzacji tych aktywów w 2021 roku będzie niższy o około 117 milionów złotych. W dniu 29 stycznia 2021 roku Grupa oraz Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowę o pożyczkę w wysokości 2.700 milionów złotych z terminem spłaty przypadającym w czerwcu 2026 roku, która zrefinansuje umowę o pożyczkę w wysokości 2.700 milionów złotych wygasającą w czerwcu 2021 roku. 58 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku 33. Podstawowe zasady rachunkowości W uzupełnieniu do oświadczenia o zgodności zawartego w Nocie 2, niniejsza nota opisuje zasady rachunkowości zastosowane przy sporządzeniu Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku. 33.1. Szacunki i subiektywna ocena Sporządzenie sprawozdania finansowego wymaga od Zarządu Spółki dokonania szacunków, jako że wiele informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym nie może zostać wycenionych w sposób precyzyjny. Zarząd weryfikuje przyjęte szacunki w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje lub doświadczenia z przeszłości. Dlatego też szacunki dokonane na dzień 31 grudnia 2020 roku mogą w przyszłości ulec zmianie. Główne szacunki i subiektywna ocena zostały opisane w następujących notach: Nota Szacunki i subiektywna ocena 5, 33.8 Przychody Alokacja przychodów na poszczególne części składowe oferty pakietowej w oparciu o ich względną wartość godziwą. Oszacowanie wartości godziwej części składowych oferty pakietowej. Ujęcie liniowe przychodów z tytułu opłat za przyłączenie do sieci. Ujęcie przychodów brutto lub netto (analiza czy Grupa jest głównym podmiotem zobowiązanym dostarczyć usługę/produkt klientowi końcowemu, czy występuje jako agent). Wartość godziwa kar naliczanych w przypadku zerwania umowy lojalnościowej przez klienta. 9, 33.16 Utrata wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz pojedynczych składników środków trwałych i wartości niematerialnych Główne założenia przyjęte w celu ustalenia wartości odzyskiwalnej: przesłanki wskazujące na utratę wartości, modele, stopy dyskontowe, stopy wzrostu. 13, 33.14 Leasing Główne założenia przyjęte w celu wyceny zobowiązań z tytułu leasingu oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania: okres leasingu, stopa dyskonta oraz wykorzystanie opcji. Zastosowanie podejścia portfelowego do pewnych leasingów. 11, 12, 33.12, 33.13 Okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych(z wyłączeniem wartości firmy) Okres ekonomicznej użyteczności oraz metoda amortyzacji. 12, 16.2, 33.13 Środki trwałe – dotacje inwestycyjne Główne założenia przyjęte do wyceny i ujęcia uzyskanych dotacji inwestycyjnych. 14.1, 14.2, 33.17 Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych Główne założenia przyjęte w celu ustalenia odpisów aktualizujących wartość aktywów finansowych: stopa oczekiwanych strat kredytowych (włączając informacje dotyczące przyszłości), grupowanie aktywów finansowych. 15, 30, 33.20 Rezerwy Założenia przyjęte dla wyceny rezerw na roszczenia i sprawy sądowe. Rezerwy na koszty rozwiązania stosunku pracy: stopy dyskontowe, liczba pracowników, staż pracy pracowników, wynagrodzenie jednostkowe oraz inne założenia. 15 Koszty likwidacji środków trwałych Założenia przyjęte do wyceny rezerw na szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował. 17, 33.21, 33.22 Świadczenia pracownicze Stopy dyskontowe, wzrost płac, wiek emerytalny, wskaźnik rotacji pracowników oraz inne. Model i założenia przyjęte dla wyceny wartości godziwej programu płatności opartych na akcjach. 23, 24, 33.17 Wartość godziwa instrumentów pochodnych oraz innych instrumentów finansowych Model i założenia przyjęte dla wyceny wartości godziwej. 26, 33.19 Podatek dochodowy Założenia przyjęte w celu rozpoznania aktywów z tytułu podatku odroczonego. Założenia przyjęte w celu ustalenia wyniku podatkowego i wartości podatkowej w przypadku, gdy występuje niepewność co do ujęcia podatkowego. 33.18 Odpis na wolno rotujące i przestarzałe zapasy Metodologia stosowana do ustalenia wartości odzyskiwalnej netto zapasów. 59 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W ocenie Grupy, najbardziej znaczące korekty wartości bilansowej aktywów i zobowiązań mogą wynikać ze zmian szacunków i subiektywnych ocen dotyczących utraty wartości (patrz Nota 9), rezerw na roszczenia i sprawy sądowe oraz ryzyka (patrz Noty 15 i 30), leasingu (patrz Nota 13) oraz okresu ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych (patrz Noty 11, 12, 33.12 i 33.13). W przypadku, gdy dana transakcja nie jest uregulowana w żadnym standardzie bądź interpretacji, Zarząd, kierując się subiektywną oceną, określa i stosuje polityki rachunkowości, które zapewnią, iż sprawozdanie finansowe będzie zawierać właściwe i wiarygodne informacje oraz będzie: - prawidłowo, jasno i rzetelnie przedstawiać sytuację majątkową i finansową Grupy, wyniki jej działalności i przepływy pieniężne, - odzwierciedlać treść ekonomiczną transakcji, - obiektywne oraz - kompletne we wszystkich istotnych aspektach. 33.2. Standardy i interpretacje opublikowane, ale jeszcze nieprzyjęte − MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”. Standard został opublikowany 18 maja 2017 roku i ma zastosowanie do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później. Standard nie został jeszcze przyjęty przez Unię Europejską. MSSF 17 ustala zasady ujęcia, wyceny, prezentacji i ujawnień umów ubezpieczeniowych. Grupa nie zawiera umów ubezpieczeniowych na własne ryzyko i standard ten nie będzie miał wpływu na sprawozdania finansowe. 33.3. Stosowane przez Grupę dopuszczone podejścia alternatywne zgodnie z MSSF Niektóre MSSF dopuszczają alternatywne metody wyceny oraz ujmowania aktywów i zobowiązań. W związku z tym, Grupa wybrała: Standardy Stosowane podejście alternatywne MSR 2 Zapasy Zapasy wycenia się według ceny nabycia ustalanej metodą średniej ceny ważonej. MSR 16 Rzeczowy majątek trwały Rzeczowy majątek trwały wykazuje się według ceny nabycia pomniejszonej o umorzenie oraz zakumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. MSR 20 Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej Bezzwrotne dotacje rządowe do aktywów pomniejszają wartość bilansową tych aktywów. Dotacje do przychodu pomniejszają odpowiadające im koszty. MSSF 9 Instrumenty finansowe Odpis na oczekiwane straty kredytowe ujmowany jest w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia dla należności handlowych oraz aktywów kontraktowych, które zawierają istotny komponent finansowania. MSSF 16 Leasing Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są wyceniane wg kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania leasingowego. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych aktywów. Zgodnie z MSSF 16, Grupa stosuje zwolnienia z wyceny leasingów krótkoterminowych oraz leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość. Grupa nie stosuje MSSF 16 do leasingu aktywów niematerialnych. 33.4. Prezentacja sprawozdań finansowych Prezentacja sprawozdania z sytuacji finansowej Zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, aktywa oraz zobowiązania są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako krótkoterminowe i długoterminowe. 60 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Prezentacja rachunku zysków i strat Zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, w skonsolidowanym rachunku zysków i strat koszty są prezentowane w układzie rodzajowym. Zysk/strata przypadająca na jedną akcję Zysk/strata netto przypadająca na jedną akcję za każdy okres ustalany jest jako iloraz zysku/straty netto za dany okres przypisanego akcjonariuszom Spółki i średniej ważonej liczby akcji występujących w tym okresie. Średnia ważona liczba akcji występujących w okresie uwzględnia akcje własne. Zmiany w prezentacji skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych Począwszy od 2020 roku, Grupa zmieniła zasady rachunkowości dotyczące prezentacji zysków/strat z tytułu różnic kursowych wynikających z przeszacowania i rozliczenia zobowiązań z tytułu leasingu oraz powiązanych instrumentów zabezpieczających w następujący sposób: Zobowiązania z tytułu leasingu denominowane w walutach obcych oraz powiązane instrumenty zabezpieczające są przeszacowywane na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego, a wszelkie zyski lub straty powstałe w wyniku przeszacowania są ujmowane w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w kosztach finansowych, netto (poprzednio w pozostałych przychodach/kosztach operacyjnych). W związku z powyższym, dane porównawcze za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku zostały skorygowane w celu dostosowania do nowej polityki rachunkowości i 6 milionów złotych zysków z tytułu różnic kursowych zostało przeklasyfikowanych z pozostałych przychodów/kosztów operacyjnych do kosztów finansowych, netto. Dodatkowo, zyski/straty z tytułu różnic kursowych za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku w wysokości (4) milionów złotych, prezentowane w kosztach finansowych, netto, zostały wydzielone z pozostałych kosztów odsetkowych i kosztów finansowych do nowej linii. Zdaniem Grupy nowa prezentacja lepiej odzwierciedla ekonomiczny charakter umów leasingu, które stanowią długoterminowe zobowiązania finansowe wykorzystywane w celu finansowania, w związku z czym ich wpływ należy prezentować w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w kosztach finansowych, netto. Pozostałe zmiany zostały opisane w Nocie 2.2. 33.5. Zasady konsolidacji Spółki zależne, nad którymi Orange Polska sprawuje kontrolę, w sposób bezpośredni lub pośredni, podlegają konsolidacji. Uznaje się, że sprawowanie kontroli występuje wtedy, gdy Orange Polska albo jej jednostka zależna podlega ekspozycji na zmienne wyniki finansowe jednostki, w której dokonano inwestycji, lub gdy ma prawa do zmiennych wyników finansowych tej jednostki, oraz ma możliwość wywierania wpływu na wysokość tych wyników finansowych poprzez sprawowanie władzy nad tą jednostką. Sprawowanie kontroli nad jednostką, w której dokonano inwestycji, ma miejsce tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie poniższe kryteria: - Grupa sprawuje władzę nad jednostką, w której dokonano inwestycji; - Grupa podlega ekspozycji na zmienne wyniki finansowe lub posiada prawa do zmiennych wyników finansowych, z tytułu swojego zaangażowania w jednostce, w której dokonano inwestycji; - Grupa posiada możliwość wykorzystania sprawowanej władzy nad jednostką, w której dokonano inwestycji, do wywierania wpływu na wysokość swoich wyników finansowych. Spółki zależne są konsolidowane od daty uzyskania kontroli przez Grupę, natomiast przestają być konsolidowane w chwili utraty nad nimi kontroli przez Grupę. 61 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Salda i transakcje występujące pomiędzy jednostkami Grupy są dla celów konsolidacji eliminowane. 33.6. Inwestycje we wspólne ustalenia umowne Wspólne ustalenie umowne ma formę albo wspólnego przedsięwzięcia, albo wspólnego działania. Grupa jest zaangażowana we wspólne działanie. W związku z udziałami we wspólnym działaniu Grupa ujmuje swoje aktywa, zobowiązania, przychody i koszty, w tym swój udział w tych pozycjach. 33.7. Skutki zmian kursów wymiany walut obcych Walutą funkcjonalną Orange Polska jest polski złoty. Przeliczanie transakcji w walutach obcych Transakcje wyrażone w walutach obcych są przeliczane przez Grupę na walutę funkcjonalną według kursu wymiany obowiązującego na dzień transakcji. Aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walucie obcej są na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego przeszacowywane przy zastosowaniu kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego, a wszelkie zyski lub straty powstałe w wyniku przeszacowania są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji: - pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych - w przypadku operacji handlowych, - przychodów lub kosztów finansowych - w przypadku operacji finansowych oraz umów leasingu. 33.8. Przychody Osobne komponenty w ofertach pakietowych Przy sprzedaży wielu produktów i usług (np. oferty zawierające telefon i usługę telekomunikacyjną), Grupa ocenia wszystkie dobra i usługi przyrzeczone w umowie w celu identyfikacji, czy stanowią one odrębne zobowiązania do wykonania świadczenia, tj. zobowiązania niezależne od siebie nawzajem. Sprzedaż telefonu mobilnego i usługa telekomunikacyjna w ofertach pakietowych są odrębnymi zobowiązaniami do wykonania świadczenia. Wynagrodzenie za ofertę pakietową (tj. cena transakcyjna) jest przypisywane do odrębnych zobowiązań do wykonania świadczenia (np. sprzedaży telefonu i sprzedaży usługi) i są rozpoznawane jako przychody, gdy dane zobowiązanie jest spełnione (tj. gdy kontrola nad dobrem lub usługą jest przekazywana do klienta). Z reguły, cena transakcyjna jest to kwota wynagrodzenia (najczęściej gotówki), która zgodnie z oczekiwaniem Grupy będzie jej przysługiwać w trakcie założonego wymagalnego okresu umowy. Założony wymagalny okres umowy jest to okres, który jest wymagalny w wyniku zapisów umownych lub praktyki biznesowej. Na założony wymagalny okres umowy ma wpływ praktyka biznesowa Grupy, gdy Grupa poprzez swoje działania kreuje lub akceptuje uzasadnione oczekiwanie klienta, że zostanie on zwolniony ze swojego zobowiązania do zapłaty przed końcem kontraktu w momencie podpisania nowego kontraktu. W cenie transakcyjnej nie jest uwzględniony efekt pieniądza w czasie (za wyjątkiem należności ratalnych, które z natury spełniają definicję aktywa finansowego), ponieważ efekt komponentu finansowego, w stosunku do ceny transakcyjnej, jest nieistotny na poziomie kontraktu. Przypisanie ceny transakcyjnej do różnych zobowiązań do wykonania świadczenia jest dokonywane w celu odzwierciedlenia kwot, do których zgodnie z oczekiwaniem Grupy jest ona uprawniona w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług do klienta. Grupa jest spółką usługową i osiąga znaczącą większość swojej marży poprzez sprzedaż usług telekomunikacyjnych. Sprzedaż telefonów subsydiowanych (tj. w sytuacji, gdy wartość faktury za telefon jest mniejsza niż koszt telefonu) jest narzędziem promowania usług Grupy i pozyskiwania klientów. Dlatego, w przypadku usług sprzedawanych wraz z telefonem subsydiowanym, Grupa przypisuje subsydium do przychodów z usług. Grupa określa przychody, które oczekuje uzyskać podczas wyceny oferty na świadczenie usług. Na podstawie powyższego, indywidualna cena sprzedaży (tj. cena, po której Grupa sprzedałaby oddzielnie przyrzeczone dobra lub usługi klientowi) telefonu subsydiowanego jest szacowana na podstawie jego kosztu 62 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku powiększonego o marżę niezbędną w celu pokrycia dodatkowych kosztów związanych ze sprzedażą telefonów, takich jak koszty transportu czy koszty logistyczne. Oszacowana marża jest nieistotna, w związku z tym nie uwzględniono jej w formule koszt plus marża ze względów praktycznych. Jeśli Grupa jest w stanie sprzedać telefon z zyskiem (tj. gdy kwota zafakturowana za telefon jest wyższa niż koszt telefonu w ofercie pakietowej), to zysk na sprzedaży telefonu jest przypisany do przychodów z telefonu. Podczas ustalania indywidualnej ceny sprzedaży zobowiązania do wykonania świadczenia w pierwszej kolejności określane jest, czy istnieje specyficzna dla Grupy obserwowalna cena dobra lub usługi, tj. cena, gdy Grupa sprzedaje dobro lub usługę oddzielnie w podobnych okolicznościach i podobnym klientom. W przypadku braku obserwowalnej ceny sprzedaży, inne metody szacowania wartości zobowiązania powinny zostać użyte. Indywidualne ceny sprzedaży usług są określane dla różnych kategorii klientów i są zależne od zawartości usług, długości okresu lojalnościowego oraz profilu aktywności klienta. W związku z tym cena oferty SIMO (tj. cena usługi telekomunikacyjnej niesprzedawanej osobno poza pakietem) nie może być traktowana jako dobre przybliżenie indywidualnej ceny sprzedaży usług w ofercie pakietowej. W konsekwencji indywidualna cena sprzedaży usług telekomunikacyjnych sprzedawanych w ofercie pakietowej jest określana poprzez zastosowanie metody dostosowanej oceny rynku i odpowiada cenie usługi w ramach oferty pakietowej zmodyfikowanej o subsydium z telefonu do odzyskania w trakcie założonego okresu umowy. Grupa rozpoznaje salda z tytułu umów w przypadku takich umów, w których moment, kiedy Grupa nabywa prawo do otrzymania wynagrodzenia nie pokrywa się z momentem, w którym spełnione zostaje zobowiązanie do wykonania świadczenia. Składnik aktywów z tytułu umowy odpowiada prawu Grupy do otrzymania wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które zostały przekazane klientom Grupy. Składnik aktywów z tytułu umowy jest rozpoznawany w dacie rozpoczęcia umowy, o ile zachodzi taka potrzeba. Zazwyczaj wyceniany jest jako suma subsydiów odzyskanych w poszczególnych miesiącach w czasie trwania założonego wymagalnego okresu umownego. Zobowiązanie z tytułu umowy reprezentuje kwoty zafakturowane przez Grupę przed przekazaniem klientom dóbr i/lub usług przyrzeczonych w umowie. Taka sytuacja występuje zazwyczaj w przypadku zaliczek otrzymanych od klientów lub kwot zafakturowanych za dobra i usługi, które nie zostały jeszcze przekazane klientom, tzn. w przypadku umów z płatnością z góry lub pakietów prepaid. Przychody ze sprzedaży towarów Przychody ze sprzedaży towarów ujmowane są w momencie przeniesienia na nabywcę kontroli (patrz również paragraf „Osobne komponenty w ofertach pakietowych”). W przypadku sprzedaży sprzętu przez dystrybutora, który kupuje sprzęt od Grupy przychód rozpoznawany jest w momencie sprzedaży sprzętu do klienta końcowego, ponieważ Grupa działa jako zleceniodawca w ramach tego procesu. Przychody z tytułu najmu i dzierżawy sprzętu telekomunikacyjnego Przychody z tytułu najmu i dzierżawy sprzętu telekomunikacyjnego ujmowane są w rachunku zysków i strat w sposób liniowy w okresie obowiązywania umowy, z wyjątkiem umów leasingu finansowego, w przypadku których ujmuje się przychody ze sprzedaży środków trwałych w kwocie równej inwestycji leasingowej netto, w momencie rozpoczęcia leasingu oraz przychody finansowe przez okres trwania leasingu. Przychody ze sprzedaży lub udostępnienia treści (ang. content) W zależności od istoty transakcji i roli Grupy w ramach transakcji, Grupa może działać jako zleceniodawca i rozpoznawać przychody w wartości brutto, osobno od kosztów lub działać jako pośrednik i rozpoznawać przychody w ujęciu netto po pomniejszeniu o koszty. Ocena roli Grupy jest oparta o pojęcie kontroli i przesłanki wskazujące na sprawowanie kontroli. Grupa jest traktowana jako zleceniodawca, jeśli sprawuje kontrolę nad dobrem lub usługą przed ich przekazaniem klientowi. Grupa jest traktowana jako pośrednik, jeśli jej zobowiązanie do wykonania świadczenia polega na zapewnieniu dostarczenia dóbr lub usług do klienta przez inny podmiot, tj. gdy nie sprawuje kontroli nad dobrem lub usługą przed przekazaniem ich klientowi. 63 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Przychody z tytułu świadczenia usług Przychody z tytułu opłat abonamentowych za usługi telefoniczne i dostęp do Internetu ujmowane są liniowo w okresie obowiązywania umowy. Przychody z tytułu opłat za połączenia telefoniczne przychodzące i wychodzące ujmowane są w momencie świadczenia usługi. Przychody ze sprzedaży kart telefonicznych dla telefonii komórkowej ujmowane są w momencie ich wykorzystania lub w momencie utraty ważności karty telefonicznej. Oferty promocyjne W przypadku niektórych ofert handlowych, w których klient nie płaci za świadczenie usługi przez ustalony okres w zamian za podpisanie umowy na czas określony (ang. time-based incentives), przychody ujmowane są równomiernie przez określony w umowie założony okres jej obowiązywania. Prawa materialne Prawo materialne to opcja zakupu dóbr i usług z upustem, który jest większy niż upusty zwykle stosowane dla określonych dóbr lub usług. Grupa nie zidentyfikowała żadnych praw materialnych w kontraktach z klientami, które powodowałyby konieczność traktowania ich jako zobowiązania do wykonania świadczenia. 33.9. Koszty pozyskania abonentów, koszty wykonania umowy, koszty reklamy i pozostałe podobne koszty Inkrementalne koszty pozyskania i utrzymania abonentów (np. prowizje płatne agentom za pozyskanie lub utrzymanie kontraktu), jak również koszty poniesione bezpośrednio w związku z wykonywaniem umowy są ujmowane liniowo w rachunku zysków i strat jako koszty przez założony okres umowy, ponieważ są bezpośrednio związane z umową i będą odzyskane. Koszty reklamy, promocji, sponsoringu, komunikacji korporacyjnej i koszty promocji marki są ujmowane w rachunku zysków i strat tego okresu, w którym zostały poniesione. 33.10. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów, są kapitalizowane jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Dostosowywany składnik aktywów jest to taki składnik aktywów, który wymaga znacznego okresu czasu niezbędnego do przygotowania go do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży. W ocenie Grupy, budowa sieci nie wymaga znacznego okresu czasu. 33.11. Wartość firmy Wartość firmy prezentowana jako składnik aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej obejmuje w przypadku połączeń jednostek gospodarczych, które miały miejsce przed 1 stycznia 2010 roku: - wartość firmy stanowiącą nadwyżkę kosztu połączenia jednostek gospodarczych nad udziałem jednostki przejmującej w wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania aktywów netto jednostki przejmowanej na dzień przejęcia, oraz - wartość firmy powstająca przy dodatkowym nabyciu udziałów niedających kontroli, podczas którego nie dokonuje się powtórnej wyceny możliwych do zidentyfikowania aktywów i zobowiązań do wartości godziwej. 64 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku W przypadku połączeń jednostek gospodarczych, które miały miejsce po 1 stycznia 2010 roku wartość firmy prezentowana jako składnik aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jest nadwyżką (a) nad (b): (a) suma obejmująca: (i) wynagrodzenie przekazane, wyceniane na dzień przejęcia według wartości godziwej, (ii) wartość udziałów niedających kontroli w jednostce przejmowanej, wyceniana albo w wartości godziwej albo proporcjonalnie do udziałów w zidentyfikowanych aktywach netto, (iii) w przypadku połączeń jednostek przeprowadzanych etapowo, wyceniona na dzień przejęcia wartość godziwa udziałów uprzednio posiadanych przez przejmującego w jednostce przejmowanej. (b) wartość godziwa możliwych do zidentyfikowania aktywów netto na dzień nabycia, z uwzględnieniem wyjątków wymienionych w MSSF 3. Wartość firmy odpowiada płatności dokonanej przez jednostkę przejmującą w oczekiwaniu na przyszłe korzyści ekonomiczne z tytułu aktywów, których nie można pojedynczo zidentyfikować ani osobno ująć. 33.12. Wartości niematerialne (z wyłączeniem wartości firmy) Wartości niematerialne, zawierające głównie rezerwacje i inne prawa do częstotliwości, oprogramowanie i koszty prac rozwojowych, są początkowo wyceniane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, które obejmują cenę zakupu, cła importowe, niepodlegające odliczeniu podatki zawarte w cenie, pomniejszone o upusty, rabaty i powiększone o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym przeznaczeniem i, jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. Możliwe do zidentyfikowania aktywa niematerialne nabyte w ramach połączeń spółek ujmowane są oddzielnie od wartości firmy wg wartości godziwej ustalonej na dzień ich nabycia. Składnik aktywów niematerialnych jest możliwy do zidentyfikowania, jeżeli jest możliwy do wyodrębnienia, tzn. można go wyodrębnić lub oddzielić od jednostki, lub jeżeli wynika z umownego prawa lub innych tytułów prawnych. Wartość godziwa składnika aktywów niematerialnych jest szacowana w oparciu o metody wyceny odpowiednie dla okoliczności. Wewnętrznie wytworzone znaki handlowe oraz bazy klientów nie są ujmowane jako wartości niematerialne. Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości Wydatki związane z rezerwacjami i innymi prawami do częstotliwości są amortyzowane metodą liniową przez okres ich użytkowania, rozpoczynając od momentu, kiedy sieć komórkowa jest gotowa do użytku i usługa telefonii komórkowej może być sprzedawana. Koszty badań i rozwoju Koszty prac rozwojowych powinny być ujęte jako wartość niematerialna wtedy i tylko wtedy, gdy można udowodnić: - możliwość, z technicznego punktu widzenia, ukończenia składnika wartości niematerialnych tak, aby nadawał się do użytkowania, - zamiar ukończenia składnika wartości niematerialnych oraz jego użytkowania lub sprzedaży oraz dostępność stosownych środków technicznych, finansowych i innych, - zdolność do użytkowania lub sprzedaży składnika wartości niematerialnych, - sposób, w jaki składnik wartości niematerialnych będzie wytwarzał prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne dla Grupy, - możliwości wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować temu składnikowi wartości niematerialnych. Koszty prac rozwojowych niespełniające powyższych kryteriów oraz koszty badań są odnoszone bezpośrednio w ciężar rachunku zysków i strat. Prace badawczo-rozwojowe realizowane przez Grupę dotyczą głównie: - unowocześnienia architektury sieci lub jej funkcjonalności, - rozwoju platform, których celem jest oferowanie nowych usług klientom Grupy. 65 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Koszty prac rozwojowych ujęte jako wartości niematerialne są amortyzowane metodą liniową przez ich przewidywany okres użytkowania, z reguły nieprzekraczający trzech lat. Oprogramowanie Oprogramowanie jest amortyzowane metodą liniową przez okres ekonomicznego użytkowania, przy czym standardowy okres użytkowania wynosi do pięciu lat, chyba że zostanie zmieniony. Okresy użytkowania wartości niematerialnych weryfikowane są co roku i podlegają zmianie, jeśli obecnie szacowany okres użytkowania jest inny niż poprzednio przewidywano. Powyższe zmiany w szacunkach są ujmowane w sposób prospektywny. 33.13. Środki trwałe Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia lub koszty wytworzenia, wraz z cłami importowymi, niepodlegającymi odliczeniu podatkami zawartymi w cenie oraz jest pomniejszona o upusty, rabaty i powiększona o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym przeznaczeniem, w tym koszty świadczeń pracowniczych i, jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. Wartość początkowa zawiera również wstępne szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika majątku oraz koszty renowacji miejsca, w którym się znajdował, do których poniesienia Grupa jest zobowiązana. Wartość początkowa sieci telekomunikacyjnej zawiera koszty projektowania i budowy oraz koszty zwiększenia jej pojemności. Łączna wartość początkowa aktywa jest alokowana pomiędzy jego elementy składowe (komponenty), które są ujmowane osobno w przypadku jeśli elementy składowe posiadają odmienne okresy ekonomicznej przydatności lub przewidywany sposób czerpania przyszłych korzyści ekonomicznych jest różny. W takich przypadkach odpisy amortyzacyjne są ustalane dla każdego elementu osobno. Koszty konserwacji i napraw (koszty bieżącego utrzymania) obciążają rachunek zysków i strat w momencie ich poniesienia. Dotacje inwestycyjne Grupa może otrzymywać dotacje rządowe oraz dotacje z Unii Europejskiej na wsparcie projektów inwestycyjnych. Dotacje zmniejszają wartość aktywów i są ujmowane w rachunku zysków i strat, jako zmniejszenie amortyzacji, uzależnione od oczekiwanego trybu uzyskiwania korzyści ekonomicznych z danego aktywa. Dotacji nie ujmuje się aż do momentu, w którym istnieje wystarczająca pewność, że jednostka spełni warunki związane z dotacją, oraz że dotacja zostanie otrzymana. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej Składnik środków trwałych zostaje usunięty ze sprawozdania z sytuacji finansowej w chwili jego sprzedaży lub kiedy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu jego użytkowania lub zbycia. Zyski i straty wynikające z usunięcia składnika środków trwałych ze sprawozdania z sytuacji finansowej, ustalone jako różnica pomiędzy przychodami netto ze zbycia (jeśli takie są) a wartością bilansową składnika, ujmuje się w rachunku zysków i strat jako część zysku/straty z działalności operacyjnej. 66 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Umorzenie Środki trwałe są amortyzowane w celu systematycznego rozłożenia ceny nabycia pomniejszonej o ewentualną oszacowaną wartość końcową dla odzwierciedlenia przyszłych korzyści ekonomicznych związanych z aktywem. Z tego względu, środki trwałe amortyzowane są metodą liniową. Stosowane okresy ekonomicznej przydatności dla środków trwałych zwykle są następujące: Budynki 10 - 30 lat Sieć 3 - 40 lat Terminale 2 - 10 lat Pozostały sprzęt informatyczny 3 - 5 lat Pozostałe środki trwałe 2 - 10 lat Grunty nie są amortyzowane. Okresy ekonomicznej przydatności są przeglądane corocznie i podlegają skorygowaniu, jeśli obecny szacowany okres ekonomicznej przydatności jest inny niż poprzednio przewidywano. Powyższe zmiany w szacunkach księgowych są ujmowane w sposób prospektywny. 33.14. Leasing MSSF 16 „Leasing” ustanawia zasady dotyczące ujęcia, wyceny, prezentacji i ujawnień dotyczących umów leasingu. Dla umów, w których Grupa występuje jako leasingobiorca, przyjęto jednolite podejście księgowe. Dla umów, w których Grupa występuje jako leasingodawca, utrzymany został podział na leasingi operacyjne oraz finansowe, które są odmiennie ujmowane księgowo. Grupa klasyfikuje umowę jako kontrakt leasingowy, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów. Aby zakwalifikować umowę jako leasing, konieczne jest spełnienie trzech warunków: - umowa przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów; - leasingobiorca uzyskuje korzyści ekonomiczne z użytkowania tego aktywa; - leasingobiorca uzyskuje prawo do kierowania sposobem, w jaki aktywo jest użytkowane przez okres trwania umowy. Na dzień 1 stycznia 2019 roku Grupa zidentyfikowała cztery główne kategorie umów leasingu: - nieruchomości: salony sprzedaży, biura, wieczyste użytkowanie gruntów; - sieć mobilna: grunty, powierzchnie techniczne, miejsca na wieżach, kominach, dachach; - sieć stacjonarna: powierzchnie techniczne, ograniczone prawa rzeczowe, dostęp do pętli lokalnej, kolokacja, umowy na ciemne włókna, umowy na podziemne części gruntów, służebności gruntowe; - pozostałe najmy: samochody, urządzenia techniczne, powierzchnie w centrach przetwarzania danych. Prezentacja umów leasingu w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zależy w głównej mierze od: - zakresu umów zakwalifikowanych jako leasing, - okresu leasingu przyjętego dla poszczególnych rodzajów umów, co wymaga przyjęcia istotnych szacunków przez Zarząd Spółki. Zarząd weryfikuje przyjęte szacunki w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje lub ustaloną praktykę rynkową. Grupa jako leasingobiorca Dla umów, w przypadku których Grupa występuje jako leasingobiorca, Grupa stosuje jednolite podejście księgowe, w ramach którego leasingobiorca rozpoznaje aktywo z tytułu prawa do użytkowania leasingowanego aktywa w korespondencji ze zobowiązaniem wynikającym z umów leasingu. 67 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Grupa zadecydowała o zastosowaniu dwóch zwolnień przewidzianych przez standard dotyczący leasingów oraz ujęciu w ciężar kosztów, w linii koszty zakupów zewnętrznych, następujących rodzajów umów: - wszystkich umów, za wyjątkiem umów najmu samochodów, których okres leasingu jest mniejszy niż 12 miesięcy; - umów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma wartość mniejszą niż 5.000 dolarów. Okres leasingu obejmuje nieodwołalny okres umowy wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa skorzysta z tego prawa oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa nie skorzysta z tego prawa. W przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, Grupa określiła wystarczająco pewny okres leasingu na 5 lat dla wszystkich umów leasingu zawartych na czas nieokreślony, za wyjątkiem 18 lat w przypadku decyzji administracyjnych o zajęciu pasa drogowego na potrzeby posadowienia stacjonarnej infrastruktury telekomunikacyjnej. W przypadku ograniczonych praw rzeczowych w budynkach, w których Grupa ma posadowioną infrastrukturę telekomunikacyjną, okres leasingu został ustalony jako średni czas życia budynków w Grupie. Ze względu na duży wolumen i jednorodną specyfikę kontraktów, umowy na użytkowanie podziemnych części gruntu oraz służebności gruntowe są wyceniane w oparciu o podejście portfelowe. W dacie rozpoczęcia leasingu, Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Aktywo z tytułu prawa do użytkowania wyceniane jest według kosztu, który obejmuje: - kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu; - wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe; - wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę; - szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu. Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania, według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz uwzględniającego korektę o jakiekolwiek aktualizacje wartości zobowiązania leasingowego. W dacie rozpoczęcia leasingu zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty na ten dzień. Opłaty leasingowe dyskontuje się z zastosowaniem krańcowej stopy procentowej, ponieważ ustalenie stopy procentowej leasingu nie było możliwe w łatwy sposób. Przyjęte stopy procentowe są oparte na rentowności polskich obligacji skarbowych, z uwzględnieniem marży stosowanej przy zaciąganiu długu przez inne spółki o podobnym ratingu kredytowym. Stopy dyskonta są zróżnicowane w zależności od okresu zapadalności i waluty, lecz nie ze względu na rodzaj aktywów. Zobowiązanie leasingowe obejmuje następujące płatności: - stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe), pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe; - zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia leasingu; - kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej; - cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji; - kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w okresie leasingu uwzględniono, że leasingobiorca skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. 68 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość zobowiązania z tytułu leasingu jest powiększana w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, zmniejszana w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz aktualizowana w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu. Tylko elementy leasingowe są uwzględniane w wycenie aktywa z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania leasingowego. Pozostałe elementy nie leasingowe, takie jak płatności za media, są ujmowane osobno, zgodnie z zasadami mającymi zastosowanie do takich opłat. Grupa jako leasingodawca Grupa klasyfikuje umowy leasingu jako leasing operacyjny oraz leasing finansowy i stosuje odmienne podejście księgowe dla powyższych typów leasingu. Umowa leasingu jest klasyfikowana jako leasing finansowy, jeśli na jej mocy następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Leasing jest zaliczany do leasingu operacyjnego, jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Przykładowe przesłanki, które osobno lub łącznie zazwyczaj powodują, że leasing zostanie zaliczony do leasingu finansowego mogą być następujące: - na mocy leasingu następuje przeniesienie na leasingobiorcę własności bazowego składnika aktywów przed końcem okresu leasingu; - leasingobiorca ma opcję zakupienia bazowego składnika aktywów za cenę znacznie niższą od wartości godziwej; - okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu użytkowania bazowego składnika aktywów; - wartość bieżąca opłat leasingowych w dacie początkowej wynosi zasadniczo prawie tyle, ile wynosi łączna wartość godziwa bazowego składnika aktywów; oraz - bazowy składnik aktywów ma na tyle specjalistyczny charakter, że tylko leasingobiorca może z niego korzystać bez dokonywania większych modyfikacji. 33.15. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży to aktywa rzeczowe, których wartość bilansowa zostanie odzyskana poprzez transakcję sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Aktywa te są dostępne do niezwłocznej sprzedaży w obecnym stanie, z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów, a ich sprzedaż jest wysoce prawdopodobna. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży wyceniane są po niższej z następujących dwóch wartości: oszacowanej wartości godziwej pomniejszonej o oczekiwane koszty sprzedaży lub wartości bilansowej i prezentowane są w odrębnej pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej po spełnieniu warunków określonych w MSSF 5. Aktywa te nie są amortyzowane. Jeżeli wartość godziwa pomniejszona o oczekiwane koszty sprzedaży jest niższa od wartości bilansowej, wówczas ujmuje się odpis z tytułu utraty wartości w wysokości różnicy. W kolejnych okresach, wraz ze wzrostem wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany w wartości nie większej niż skumulowany odpis aktualizujący ujęty w przeszłości. 33.16. Testy utraty wartości oraz ośrodki wypracowujące środki pieniężne (ang. cash generating units – „CGU”) Biorąc pod uwagę rodzaj aktywów trwałych oraz rodzaj prowadzonej działalności, większość pojedynczych składników aktywów trwałych Grupy nie wypracowuje wpływów pieniężnych niezależnie od wpływów pochodzących od innych aktywów. Grupa identyfikuje jedno CGU (patrz Nota 9). Na potrzeby testów utraty wartości Grupa przyporządkowuje całą wartość firmy do tego CGU. Zgodnie z MSSF 3 „Połączenia jednostek gospodarczych” wartość firmy nie podlega amortyzacji, lecz podlega testowi utraty wartości przynajmniej raz w roku lub częściej jeśli wystąpiła przesłanka utraty wartości. MSR 36 69 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku „Utrata wartości aktywów” wymaga, aby testy utraty wartości były przeprowadzane na poziomie każdego ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU). Wartość odzyskiwalna W celu ustalenia, czy należy rozpoznać odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, porównuje się wartość bilansową aktywów i zobowiązań danego CGU, łącznie z przypisaną do niego wartością firmy, do ich wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży składnika aktywów lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży jest najlepszym szacunkiem kwoty możliwej do uzyskania ze sprzedaży CGU na warunkach rynkowych pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji, po potrąceniu kosztów zbycia. Ten szacunek jest ustalany na podstawie dostępnych informacji rynkowych z uwzględnieniem specyficznych warunków transakcji. Wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów pieniężnych wypracowanych przez CGU, z uwzględnieniem wartości firmy. Szacunki przepływów środków pieniężnych są oparte na założeniach rynkowych i regulacyjnych, założeniach dotyczących przedłużeń rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz przewidywanych przez kierownictwo Grupy warunkach biznesowych, w następujący sposób: - plany przepływów środków pieniężnych są oparte na planie biznesowym oraz jego ekstrapolacji w nieskończoność poprzez zastosowanie stopy wzrostu odzwierciedlającej spodziewany długoterminowy trend rynku, - uzyskane szacunki przepływów środków pieniężnych są następnie dyskontowane z użyciem odpowiedniej stopy dyskontowej dla danej działalności. Jeżeli wartość odzyskiwalna CGU jest mniejsza niż jego wartość bilansowa, wówczas ujmuje się odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w wysokości różnicy. Odpis aktualizujący przypisuje się w pierwszej kolejności do wartości firmy, obniżając jej wartość, a następnie do innych aktywów należących do CGU. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości firmy ujmuje się w rachunku zysków i strat jako zmniejszenie/zwiększenie zysku/straty z działalności operacyjnej. Takie odpisy nie są odwracane. 33.17. Aktywa i zobowiązania finansowe Aktywa finansowe klasyfikowane są – w zależności od modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami oraz charakterystyki przepływów pieniężnych wynikających z umowy - do następujących kategorii: - aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu – jeśli aktywa finansowe są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz warunki umowy dotyczącej tych aktywów finansowych powodują powstawanie przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek; - aktywa wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez inne całkowite dochody – jeśli aktywa finansowe są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy jak i sprzedaż aktywów finansowych oraz warunki umowy dotyczącej tych aktywów finansowych powodują powstawanie przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek; - zabezpieczające instrumenty pochodne; - aktywa wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat – wszystkie pozostałe aktywa finansowe. Zobowiązania finansowe obejmują następujące kategorie: zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz zabezpieczające instrumenty pochodne. 70 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Ujmowanie i wycena aktywów finansowych W momencie początkowego ujęcia, aktywa finansowe są wyceniane w wartości godziwej powiększonej – w przypadku inwestycji, które nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat – o koszty transakcji bezpośrednio do nich przyporządkowane. Należności handlowe, które nie mają istotnego komponentu finansowania, są w momencie początkowego ujęcia wyceniane w cenie transakcyjnej. Standaryzowane transakcje kupna lub sprzedaży aktywów finansowych są ujmowane na dzień rozliczenia transakcji. - Aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu Aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu obejmują „Należności handlowe” (z wyłączeniem należności handlowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody), oraz „Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych”. Przychody z tytułu odsetek od powyższych aktywów finansowych ujmowane są przy użyciu efektywnej stopy procentowej oraz prezentowane w kosztach finansowych, netto. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują środki pieniężne na rachunkach bankowych, środki pieniężne w kasie, depozyty w Orange S.A. utrzymywane w ramach Umowy Scentralizowanego Zarządzania Płynnością Finansową oraz inne płynne instrumenty, które mogą zostać w sposób natychmiastowy zamienione na środki pieniężne w znanej kwocie i które są przedmiotem nieznacznych zmian wartości. - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat obejmują instrumenty pochodne, które nie zostały wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9. - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody obejmują wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym, które są objęte umową faktoringu. - Utrata wartości Grupa ujmuje odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia dla należności handlowych, należności z tytułu leasingu, środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych oraz aktywów kontraktowych. Należności handlowe, które są jednorodne i charakteryzują się podobnym ryzykiem kredytowym, są testowane na utratę wartości łącznie. Szacując oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia Grupa korzysta z danych historycznych w celu określenia wysokości oczekiwanych strat kredytowych. Obliczając wartość odzyskiwalną należności, które indywidualnie są znaczące i niejednorodne, Grupa bierze pod uwagę znaczące trudności finansowe dłużnika lub prawdopodobieństwo upadłości albo reorganizacji finansowej dłużnika. Grupa uznaje, że składnik aktywów finansowych został dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, jeśli wystąpiło zdarzenie mające ujemny wpływ na szacowane przyszłe przepływy pieniężne z tego składnika aktywów, na przykład znaczne trudności finansowe dłużnika lub naruszenie warunków umowy, takie jak niewykonanie zobowiązania lub niedokonanie płatności w wymaganym terminie. Grupa uznaje, że dla składnika aktywów finansowych istnieje ryzyko niewykonania zobowiązania jeśli wewnętrzne i zewnętrzne informacje wskazują, że jest mało prawdopodobne iż Grupa otrzyma w całości pozostałe przepływy pieniężne wynikające z umowy. Składnik aktywów finansowych zostaje spisany jeśli nie ma uzasadnionych oczekiwań, że przepływy pieniężne wynikające z umowy zostaną odzyskane. 71 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Ujmowanie i wycena zobowiązań finansowych - Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu obejmują zaciągnięte kredyty i pożyczki, zobowiązania handlowe, zobowiązania wobec dostawców środków trwałych, w tym zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości i są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycjach „Zobowiązania handlowe”, „Pożyczki od jednostki powiązanej” oraz „Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu”. Zobowiązania handlowe obejmują zobowiązania objęte faktoringiem odwrotnym. Grupa uważa, że te zobowiązania finansowe mają charakter zobowiązań handlowych, w szczególności dlatego, że harmonogramy płatności mieszczą się w zakresie zwykłych warunków płatności dla operatora telekomunikacyjnego. Zobowiązania z tytułu pożyczek oraz pozostałe zobowiązania finansowe są początkowo ujmowane w wartości godziwej, a następnie są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. Niektóre zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek mogą być zabezpieczane za pomocą zabezpieczeń wartości godziwej. Zysk lub strata na zabezpieczonym zobowiązaniu, która dotyczy zabezpieczonego ryzyka, koryguje wartość bilansową zobowiązania oraz jest ujmowana w rachunku zysków i strat. - Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat zawierają instrumenty pochodne, które nie zostały wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9. Ujmowanie i wycena instrumentów pochodnych Instrumenty pochodne są wyceniane w wartości godziwej i prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako krótkoterminowe lub długoterminowe w zależności od ich terminu zapadalności. Instrumenty pochodne są ujmowane jako aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat lub jako instrumenty zabezpieczające. - Instrumenty pochodne ujęte jako aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Z wyjątkiem zysków i strat na zabezpieczających instrumentach pochodnych (patrz poniżej), zyski i straty powstałe z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zmiana w wartości godziwej (z wyłączeniem składnika odsetkowego oraz korekty o ryzyko kredytowe) instrumentów pochodnych przeznaczonych do obrotu jest prezentowana w zysku/stracie z działalności operacyjnej lub w kosztach finansowych netto, w zależności od treści zabezpieczonej ekonomicznie transakcji. Składnik odsetkowy oraz korekta o ryzyko kredytowe instrumentów pochodnych przeznaczonych do obrotu są prezentowane jako pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe w ramach kosztów finansowych, netto. - Instrumenty zabezpieczające Instrumenty pochodne mogą zostać zakwalifikowane jako instrumenty zabezpieczające wartość godziwą lub instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne: - zabezpieczenie wartości godziwej jest zabezpieczeniem przed zagrożeniem zmianami w wartości godziwej ujętego aktywa, zobowiązania lub wyodrębnionej jego części, które przypisać można do konkretnego rodzaju ryzyka i które może wpłynąć na wykazywany wynik, - zabezpieczenie przepływów pieniężnych jest zabezpieczeniem przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które można przypisać do konkretnego rodzaju ryzyka związanego z ujętym aktywem, zobowiązaniem lub wysoce prawdopodobną prognozowaną transakcją (taką jak przyszły zakup lub sprzedaż) oraz które może wpłynąć na wykazywany wynik. 72 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Skutki zastosowania rachunkowości zabezpieczeń są następujące: - dla zabezpieczeń wartości godziwej ujętego aktywa lub zobowiązania, zmiana wartości godziwej zabezpieczonej części aktywa lub zobowiązania, wynikająca z zabezpieczanego ryzyka, koryguje wartość bilansową tego aktywa lub zobowiązania. Zysk lub stratę z tytułu zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanej oraz stratę lub zysk z tytułu przeszacowania instrumentu zabezpieczającego do wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat. Korekta wartości bilansowej zabezpieczanej pozycji rozliczana jest w pełni do jej terminu wymagalności, począwszy od momentu, kiedy pozycja zabezpieczana przestała być korygowana o zmianę wartości godziwej, wynikającą z zabezpieczanego ryzyka, - dla zabezpieczeń przepływów pieniężnych, część zysku lub straty na instrumencie zabezpieczającym, którą uznano za efektywne zabezpieczenie, ujmowana jest bezpośrednio w innych całkowitych dochodach, natomiast część zysku lub straty uznana za nieefektywne zabezpieczenie jest ujmowana w rachunku zysków i strat. Kwoty, które zostały ujęte w kapitale rezerwowym z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne, są ujmowane w rachunku zysków i strat w tym samym okresie albo w okresach, w których zabezpieczone transakcje wpływają na rachunek zysków i strat. W momencie, kiedy prognozowana zabezpieczana transakcja skutkuje ujęciem niefinansowego składnika aktywów lub zobowiązań, zyski i straty odroczone uprzednio w kapitale własnym są usuwane z kapitału rezerwowego z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne i uwzględniane w wartości początkowej danego składnika aktywów lub zobowiązań. Nie jest to korekta wynikająca z przeklasyfikowania, zatem nie wpływa na inne całkowite dochody. 33.18. Zapasy Zapasy wyceniane są według niższej z następujących wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i wartości odzyskiwalnej netto. Grupa tworzy odpisy aktualizujące wartość zapasów w oparciu o wskaźnik rotacji zapasów i aktualne plany marketingowe. Zmiana odpisu aktualizującego jest prezentowana w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w pozycji „Koszty zakupów zewnętrznych“. Cena nabycia lub koszt wytworzenia są ustalane metodą średniej ceny ważonej. Wartość odzyskiwalna netto jest szacowaną ceną sprzedaży dokonywanej w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszoną o koszty sprzedaży. 33.19. Podatek dochodowy Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek bieżący Bieżący podatek dochodowy jest to kwota ustalona na podstawie przepisów podatkowych, która jest naliczona od dochodu do opodatkowania za dany okres. Zobowiązania/aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego ujmuje się w kwocie oczekiwanej na koniec okresu sprawozdawczego zapłaty/zwrotu od organów podatkowych. Podatek odroczony Podatek odroczony jest rozpoznawany dla różnic przejściowych oraz dla niewykorzystanych strat podatkowych. Aktywa z tytułu podatku odroczonego są rozpoznawane od tych różnic przejściowych, dla których istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo realizacji. Na każdy dzień zakończenia okresu sprawozdawczego ponownie ocenia się dotąd nieujęte aktywa z tytułu podatku odroczonego. Uprzednio nieujęty składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w zakresie, w jakim stało się prawdopodobne, że przyszły dochód do opodatkowania pozwoli na zrealizowanie tych aktywów. Nie ujmuje się podatku odroczonego w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań w transakcji, która nie jest połączeniem jednostek gospodarczych i która nie wpływa w momencie przeprowadzenia transakcji na wynik finansowy brutto ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową). 73 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego nie podlegają dyskontowaniu. Podatek odroczony wycenia się z zastosowaniem stawek podatkowych obowiązujących lub ogłoszonych na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego. 33.20. Rezerwy Rezerwy są ujmowane w przypadku, gdy na Grupie ciąży bieżące zobowiązanie względem strony trzeciej, którego kwotę można wiarygodnie oszacować i jest prawdopodobne, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Zobowiązanie może mieć charakter prawny, regulacyjny, umowny lub zwyczajowo oczekiwany, który wynika z działalności Grupy. Szacunek wysokości rezerwy odpowiada prawdopodobnym wydatkom, jakie Grupa poniesie w celu uregulowania zobowiązania. Jeżeli dokonanie wiarygodnego oszacowania zobowiązania jest niemożliwe, rezerwa nie jest ujmowana. W takim wypadku Grupa wykazuje „zobowiązanie warunkowe”. Zobowiązania warunkowe odpowiadają (i) możliwym obowiązkom, powstającym na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Grupy lub (ii) obecnym obowiązkom, które powstają na skutek zdarzeń przeszłych, w przypadku których nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia obowiązku lub w przypadku których kwoty obowiązku nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe nie są ujmowane w sprawozdaniu finansowym, ale w odpowiednich przypadkach są ujawnione w notach do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego. Rezerwy na koszty demontażu i rekultywację terenu Grupa jest zobowiązana, po zakończeniu okresu użytkowania, zdemontować środki trwałe i przeprowadzać rekultywację terenu. Zgodnie z paragrafami 36 i 37 MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” rezerwa jest ujęta w oparciu o najlepszy szacunek kwoty wymaganej do uregulowania zobowiązania. Wysokość rezerwy jest dyskontowana przez zastosowanie stopy dyskonta, która odzwierciedla upływ czasu oraz ryzyko charakterystyczne dla danego składnika zobowiązań. Kwota rezerwy jest okresowo weryfikowana i korygowana w razie konieczności, w korespondencji z aktywem, którego dotyczy. 33.21. Świadczenia pracownicze Niektórzy pracownicy Grupy mają prawo do nagród jubileuszowych oraz odpraw emerytalno-rentowych. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po osiągnięciu określonej liczby lat pracy, natomiast odprawy emerytalno-rentowe są wypłacane jednorazowo przy odejściu na emeryturę lub rentę zgodnie z przyjętymi przez Grupę zasadami wynagradzania. Wysokość świadczeń w obu przypadkach zależy od wysokości średniego wynagrodzenia oraz stażu pracy. Nagrody jubileuszowe oraz odprawy emerytalno-rentowe nie są wypłacane z określonego funduszu. Koszt świadczeń nabywanych w danym okresie ustalany jest osobno dla każdego programu metodą aktuarialnej wyceny prognozowanych uprawnień jednostkowych. Ta metoda traktuje każdy okres świadczenia pracy jako dający prawo do dodatkowej części świadczenia i wycenia każdą część osobno tworząc ostateczne zobowiązanie, które następnie podlega zdyskontowaniu. Wycena bazuje na założeniach demograficznych dotyczących wieku emerytalnego, rotacji pracowników oraz na założeniach finansowych dotyczących przyszłego wzrostu płac, przyszłych stóp procentowych (w celu ustalenia stopy dyskontowej). Zyski lub straty z wyceny aktuarialnej świadczeń z tytułu nagród jubileuszowych są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zyski lub straty z wyceny aktuarialnej świadczeń z tytułu odpraw emerytalno-rentowych są ujmowane niezwłocznie w pełnej wysokości w innych całkowitych dochodach. Niezależny aktuariusz co najmniej raz w roku wycenia wartość bieżącą zobowiązań z tytułu powyższych świadczeń. Przekrój demograficzny pracowników oraz wskaźniki ruchów kadrowych wykorzystywane przy wycenie są oparte na danych historycznych. 74 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Świadczenia należne później niż 12 miesięcy od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego są dyskontowane przy użyciu stopy dyskontowej określonej na podstawie rentowności polskich obligacji skarbowych. Grupa ujmuje świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy, które są płatne w następstwie: - decyzji Grupy o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem przed osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego; lub - decyzji pracownika o przyjęciu propozycji świadczeń, w zamian za dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy są należne kiedy Grupa rozwiązuje stosunek pracy lub kiedy Grupa zaoferowała pracownikom świadczenia, w zamian za dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy. Zgodnie z dotychczasową praktyką, takie propozycje świadczeń są uznawane za zwyczajowo oczekiwany obowiązek i ujmowane w momencie, kiedy wypłata świadczeń staje się prawdopodobna, a świadczenia te można wiarygodnie wycenić. Podstawą do kalkulacji rezerwy z tytułu dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy jest oczekiwany moment wypłaty świadczeń oraz szacunkowa liczba, wynagrodzenie oraz staż pracy pracowników, którzy zgodzą się na dobrowolne odejście. Rezerwa na koszty rozwiązania stosunku pracy jest prezentowana w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Rezerwy“. Oprócz świadczeń wypłacanych po okresie zatrudnienia i innych długoterminowych świadczeń pracowniczych, Grupa zapewnia swoim obecnym i emerytowanym pracownikom również określone świadczenia niepieniężne, w tym subsydiowane usługi telekomunikacyjne. Wobec braku w MSSF precyzyjnych wytycznych w tym zakresie, Grupa przyjęła zasadę, zgodnie z którą te i podobne świadczenia pracownicze wyceniane są wg ich kosztu inkrementalnego pomniejszonego o przychody z usługi. 33.22. Płatności oparte na akcjach W 2017 roku OPL S.A. uruchomiła program płatności opartych na akcjach rozliczany w formie środków pieniężnych, w ramach którego pracownicy świadczą usługi Spółce w zamian za jej zobowiązanie do dostarczenia środków pieniężnych w kwocie, która jest uzależniona od ceny instrumentów kapitałowych Spółki. Wartość godziwa usług świadczonych przez pracowników w zamian za przyznanie prawa do udziału we wzroście wartości akcji ujmowana jest jako koszt oraz, drugostronnie, jako zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych, przez okres nabywania uprawnień. Zobowiązanie jest ponownie wyceniane na każdy dzień sprawozdawczy aż do momentu rozliczenia, a zmiany wartości godziwej zobowiązania są ujmowane w wyniku danego okresu. W latach 2017-2020 Orange S.A. uruchomiła programy płatności opartych na akcjach rozliczane w formie instrumentów kapitałowych, w ramach których pracownicy świadczą usługi Spółce w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A. Wartość godziwa usług świadczonych przez pracowników w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A. ujmowana jest jako koszt oraz, drugostronnie, jako kapitał, przez okres nabywania uprawnień. 75 Spis treści Grupa Kapitałowa Orange Polska Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2020 roku Podpisy wszystkich członków Zarządu Orange Polska S.A. Julien Ducarroz Prezes Zarządu Jacek Kunicki Członek Zarządu Bożena Leśniewska Wiceprezes Zarządu Witold Drożdż Członek Zarządu Jolanta Dudek Członek Zarządu Piotr Jaworski Członek Zarządu Jacek Kowalski Członek Zarządu Maciej Nowohoński Członek Zarządu Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych Zuzanna Góral Dyrektor Rachunkowości i Kontroli Wewnętrznej 76

AI Terminal

More from Orange Polska S.A.

Talk to a Data Expert