Orange Polska S.A.

Quarterly Report • Feb 16, 2022

259400TOMPUOLS65II22_2021-12-31_oranp_Current_Folio_OPL_PL_IFRS_FS ORANGE POLSKA S.A. JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2021 ROKU SPORZĄDZONE WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ 16 lutego 2022 r. Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Spis treści RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 4 SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 4 SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ 5 SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM 6 SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 7 Informacje ogólne 1. Orange Polska S.A. 8 2. Oświadczenie o zgodności oraz podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 8 3. Segment operacyjny 9 4. Wpływ pandemii COVID-19 9 Zysk z działalności operacyjnej z wyłączeniem amortyzacji 5. Przychody 10 6. Koszty i przychody operacyjne 11 7. Zyski ze sprzedaży pozostałych aktywów 12 Aktywa trwałe 8. Test na utratę wartości 12 9. Wartość firmy 14 10. Pozostałe wartości niematerialne 14 11. Środki trwałe 15 Leasing 12. Leasing 17 Aktywa obrotowe oraz zobowiązania 13. Aktywa i zobowiązania dotyczące umów z klientami 18 14. Pozostałe aktywa 21 15. Rezerwy 22 16. Zobowiązania handlowe i pozostałe zobowiązania 23 17. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 24 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Instrumenty finansowe, z wyłączeniem należności oraz zobowiązań handlowych 18. Przychody i koszty finansowe 29 19. Pożyczki od jednostek powiązanych 31 20. Zobowiązania wynikające z działalności finansowej 31 21. Inwestycje w jednostki zależne 33 22. Inwestycja we wspólne przedsięwzięcie 34 23. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 35 24. Instrumenty pochodne 35 25. Wartość godziwa instrumentów finansowych 38 26. Cele i polityka zarządzania ryzykiem finansowym 39 Podatek dochodowy 27. Podatek dochodowy 46 Kapitał własny i zarządzanie kapitałem 28. Kapitał własny 47 29. Zarządzanie kapitałem 49 Pozostałe noty objaśniające 30. Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów 50 31. Roszczenia, sprawy sądowe i zobowiązania warunkowe 50 32. Transakcje ze stronami powiązanymi 53 33. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego 55 34. Podstawowe zasady rachunkowości 55 3 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (w milionach złotych, z wyjątkiem zysku na jedną akcję) 12 miesięcy do 12 miesięcy do Nota 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Przychody 5 10.601 10.479 Koszty zakupów zewnętrznych 6.1 (5.660) (5.681) Koszty świadczeń pracowniczych 6.2 (1.286) (1.252) Pozostałe koszty operacyjne 6.3 (551) (447) Pozostałe przychody operacyjne 6.3 390 270 Utrata wartości należności, aktywów kontraktowych i pożyczek 18 (108) (146) Zysk na częściowej sprzedaży inwestycji w Światłowód Inwestycje 22 750 - Zyski ze sprzedaży pozostałych aktywów 7 77 61 Koszty rozwiązania stosunku pracy 15 (119) 13 Amortyzacja i utrata wartości aktywów z tytułu prawa do użytkowania 12.1 (492) (419) Amortyzacja i utrata wartości środków trwałych i wartości niematerialnych 10,11 (2.200) (2.496) Zysk z działalności operacyjnej 1.402 382 Przychody z dywidend 18 3 14 Przychody odsetkowe 18 33 35 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu 18 (53) (61) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe 18 (176) (216) Koszty dyskonta 18 (66) (43) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych 18 5 (54) Koszty finansowe, netto (254) (325) Podatek dochodowy 27.1 (232) (10) Zysk netto 916 47 Zysk na jedną akcję (w złotych) (podstawowy i rozwodniony) 34.5 0,70 0,04 Średnia ważona liczba akcji (w milionach) 28.1 1.312 1.312 SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do Nota 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Zysk netto 916 47 Pozycje, które nie zostaną przeniesione do wyniku Zyski/(straty) aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia 17 8 (3) Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które nie zostaną przeniesione (2) 1 Pozycje, które mogą być przeniesione do wyniku Zyski/(straty) z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne 24 376 (13) Straty z wyceny należności wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (6) - Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które mogą być przeniesione (69) 2 Inne całkowite dochody/(straty), po opodatkowaniu 307 (13) Całkowite dochody ogółem 1.223 34 4 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ (w milionach złotych) Na dzień Na dzień Nota 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 AKTYWA Wartość firmy 9 2.014 2.014 Pozostałe wartości niematerialne 10 3.898 4.079 Środki trwałe 11 9.796 10.397 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 12.1 2.790 2.727 Inwestycje w jednostki zależne 21 402 334 Inwestycja we wspólne przedsięwzięcie 22 555 - Należności handlowe 13.1 321 351 Aktywa kontraktowe 13.2 86 70 Koszty kontraktowe 13.3 113 96 Pożyczki do jednostek powiązanych - 60 Instrumenty pochodne 24 273 - Pozostałe aktywa 14 393 38 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 27.2 550 747 Aktywa trwałe razem 21.191 20.913 Zapasy 217 184 Należności handlowe 13.1 1.564 1.627 Aktywa kontraktowe 13.2 93 87 Koszty kontraktowe 13.3 391 362 Pożyczki do jednostek powiązanych 27 115 Instrumenty pochodne 24 3 147 Należności z tytułu podatku dochodowego 31 - Pozostałe aktywa 14 391 139 Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów 45 31 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 23 885 299 Aktywa obrotowe razem 3.647 2.991 SUMA AKTYWÓW 24.838 23.904 PASYWA Kapitał zakładowy 28.1 3.937 3.937 Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej 832 832 Pozostałe kapitały rezerwowe 170 (122) Zyski zatrzymane 6.828 5.886 Kapitał własny razem 11.767 10.533 Zobowiązania handlowe 16.1 99 242 Zobowiązania z tytułu leasingu 20, 26.6 2.270 2.188 Pożyczki od jednostek powiązanych 19 4.938 2.406 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 26 - Instrumenty pochodne 24 3 100 Rezerwy 15 717 639 Zobowiązania kontraktowe 13.4 968 315 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 17 57 51 Pozostałe zobowiązania 16.2 1 31 Zobowiązania długoterminowe razem 9.079 5.972 Zobowiązania handlowe 16.1 2.062 2.014 Zobowiązania z tytułu leasingu 20, 26.6 515 475 Pożyczki od jednostek powiązanych 19 153 3.682 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu - 4 Instrumenty pochodne 24 2 32 Rezerwy 15 244 248 Zobowiązania kontraktowe 13.4 566 449 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 17 140 166 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego - 16 Pozostałe zobowiązania 16.2 310 313 Zobowiązania krótkoterminowe razem 3.992 7.399 SUMA PASYWÓW 24.838 23.904 5 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM (w milionach złotych) Kapitał Kapitał z emisji Pozostałe kapitały rezerwowe Zyski Kapitał własny zakładowy akcji powyżej zatrzymane razem ich wartości nominalnej Kapitał rezerwowy Zyski/(straty) Straty z wyceny Podatek z wyceny aktuarialne należności odroczony instrumentów dotyczące wycenianych w zabezpieczających świadczeń wartości godziwej przepływy pracowniczych po przez inne pieniężne okresie zatrudnienia całkowite dochody Saldo na dzień 1 stycznia 2021 roku 3.937 832 (89) (62) - 29 5.886 10.533 Zysk netto - - - - - - 916 916 Inne całkowite dochody - - 376 8 (6) (71) - 307 Całkowite dochody ogółem za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 roku - - 376 8 (6) (71) 916 1.223 Płatności oparte na akcjach (transakcje z właścicielem, patrz Nota 28.3) - - - - - - 26 26 Reklasyfikacja do zapasów - - (18) - - 3 - (15) Saldo na dzień 31 grudnia 2021 roku 3.937 832 269 (54) (6) (39) 6.828 11.767 Saldo na dzień 1 stycznia 2020 roku 3.937 832 (50) (59) - 21 5.809 10.490 Zysk netto - - - - - - 47 47 Inne całkowite straty - - (13) (3) - 3 - (13) Całkowite dochody ogółem za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2020 roku - - (13) (3) - 3 47 34 Płatności oparte na akcjach (transakcje z właścicielem, patrz Nota 28.3) - - - - - - 3 3 Reklasyfikacja do zapasów - - (26) - - 5 - (21) Pozostałe zmiany (patrz Nota 28.4) - - - - - - 27 27 Saldo na dzień 31 grudnia 2020 roku 3.937 832 (89) (62) - 29 5.886 10.533 6 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do Nota 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA Zysk netto 916 47 Korekty uzgadniające zysk netto do środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zyski ze sprzedaży aktywów 7,22 (827) (61) Amortyzacja i utrata wartości środków trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 10,11,12.1 2.692 2.915 Koszty finansowe, netto 18 254 325 Podatek dochodowy 27.1 232 10 Zmiana stanu rezerw i odpisów aktualizujących 32 (155) (Zyski)/straty operacyjne z tytułu różnic kursowych i wyceny instrumentów pochodnych, netto 2 (8) Zmiana kapitału obrotowego (Zwiększenie)/zmniejszenie stanu zapasów, brutto (32) 3 Zmniejszenie stanu należności handlowych, brutto 13.1 135 440 (Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów kontraktowych, brutto 13.2 (23) 26 Zwiększenie stanu kosztów kontraktowych 13.3 (46) (36) Zmniejszenie stanu zobowiązań handlowych (4) (139) Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań kontraktowych 13.4 70 (3) Zwiększenie stanu czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów i pozostałych należności (113) (24) Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu pozostałych zobowiązań 66 (43) Otrzymane dywidendy 3 14 Otrzymane odsetki 33 35 Odsetki zapłacone i przepływy odsetkowe z instrumentów pochodnych, netto (341) (370) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych, netto 4 2 Podatek dochodowy zapłacony (28) (1) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3.025 2.977 DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA Płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych 10,11 (1.974) (2.014) Otrzymane dotacje inwestycyjne 16.2 109 177 Dotacje inwestycyjne zapłacone dostawcom środków trwałych i wartości niematerialnych 16.2 (204) (221) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne, netto 7 10 Wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych 196 60 Wpływy ze sprzedaży inwestycji w Światłowód Inwestycje, pomniejszone o koszty transakcyjne 22 893 - Podatek dochodowy zapłacony w związku ze sprzedażą inwestycji w Światłowód Inwestycje 22 (122) - Podatek VAT zapłacony w związku ze sprzedażą inwestycji w Światłowód Inwestycje 22 (157) - Wydatki na inwestycje w jednostki zależne (45) (5) Wpływy/(wypływy) z tytułu pożyczek udzielonych jednostkom powiązanym oraz z pozostałych instrumentów finansowych, netto 22 186 (89) Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (1.111) (2.082) DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA Zaciągnięcie długoterminowego długu 20 26 - Spłata długoterminowych pożyczek od jednostki powiązanej 20 (101) - Spłata zobowiązań z tytułu leasingu 20 (466) (406) Spłata odnawialnej linii kredytowej i pozostałego zadłużenia, netto 20 (879) (535) Różnice kursowe otrzymane z instrumentów pochodnych zabezpieczających dług, netto 20 91 - Środki pieniężne netto z działalności finansowej (1.329) (941) Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto 585 (46) Wpływ różnic kursowych na stan środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych 1 2 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych na początek okresu 23 299 343 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych na koniec okresu 23 885 299 7 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 1. Orange Polska S.A. Orange Polska S.A. („Orange Polska” lub „Spółka” lub „OPL S.A.”), spółka akcyjna, powstała i rozpoczęła działalność 4 grudnia 1991 roku. Akcje Orange Polska są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Orange Polska jest jednym z największych dostawców usług telekomunikacyjnych w Polsce. Spółka dostarcza komórkowe i stacjonarne usługi telekomunikacyjne, w tym połączenia głosowe, usługi przesyłu wiadomości i treści, dostęp do Internetu oraz telewizję. Ponadto, Orange Polska świadczy usługi IT i integracyjne, usługi w zakresie dzierżawy łączy oraz inne usługi telekomunikacyjne o wartości dodanej, prowadzi sprzedaż sprzętu telekomunikacyjnego, świadczy usługi w zakresie transmisji danych oraz prowadzi działalność obrotu energią elektryczną. Siedziba Orange Polska mieści się w Polsce, w Warszawie przy ulicy Aleje Jerozolimskie 160. Telekomunikacyjna działalność Spółki podlega nadzorowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej („UKE”). Zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym, UKE może nakładać pewne obowiązki na operatorów telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji rynkowej na rynku właściwym. Orange Polska S.A. jest spółką o znaczącej pozycji rynkowej na określonych rynkach właściwych. 2. Oświadczenie o zgodności oraz podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) przyjętymi przez Unię Europejską. MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości („RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej („KIMSF”). Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone w milionach złotych. Porównawcze dane finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku zostały przygotowane w oparciu o te same podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, z wyjątkiem wycenianych w wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych, wybranych należności handlowych ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym oraz warunkowego należnego wynagrodzenia za sprzedaż 50% udziałów w Światłowód Inwestycje. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności. Orange Polska S.A. jest jednostką dominującą Grupy Orange Polska („Grupa”, „Grupa OPL”) i sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku. Grupa jest częścią Grupy Orange z siedzibą we Francji. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 16 lutego 2022 roku i podlega zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie Orange Polska S.A. Zasady rachunkowości zastosowane do sporządzenia sprawozdania finansowego za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 roku są przedstawione w Nocie 34 oraz są oparte na wszystkich standardach i interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską i mających zastosowanie dla okresu rozpoczynającego się 1 stycznia 2021 roku. 8 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zastosowanie standardów i interpretacji w 2021 roku Od dnia opublikowania Jednostkowego Sprawozdania Finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku sporządzonego według MSSF nie zostały wydane żadne nowe standardy i interpretacje. Zmiany standardów i interpretacji w 2021 roku nie miały wpływu na zasady rachunkowości stosowane przez Spółkę. 3. Segment operacyjny Grupa Kapitałowa Orange Polska raportuje jeden segment operacyjny, ponieważ decyzje o alokacji zasobów oraz ocena wyników oparte są o dane skonsolidowane. Informacje dotyczące segmentu operacyjnego znajdują się w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku sporządzonego według MSSF. 4. Wpływ pandemii COVID-19 Sytuacja wynikająca z pandemii COVID-19 pozostaje niestabilna. Polska oraz inne kraje doświadczają kolejnych fali pandemii COVID-19 w 2021 roku. Pandemia znacząco wpływa na polską gospodarkę. PKB Polski zmniejszył się o 2,5% w 2020 roku oraz o 0,8% w pierwszym kwartale 2021 roku i zaczął rosnąć od drugiego kwartału 2021 roku (w ujęciu rok do roku). Wstępne szacunki Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że PKB w Polsce wzrósł o 5,7% w 2021 roku. Od początku pandemii COVID-19 w pierwszym kwartale 2020 roku Zarząd zastosował szereg środków zapobiegawczych mających na celu złagodzenie wpływu pandemii na działalność Spółki. Wyniki osiągnięte przez Spółkę wskazują, że jej podstawowa działalność pozostaje relatywnie odporna na skutki pandemii. Z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych, transmisja danych i połączenia głosowe stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek. Większość przychodów i zysków Spółki pochodzi z usług abonamentowych, co zapewnia względną stabilność i przewidywalność strumieni przychodów. Spółka przeprowadziła test na utratę wartości pojedynczego ośrodka wypracowującego środki pieniężne – operatora telekomunikacyjnego na dzień 31 grudnia 2021 roku, 30 czerwca 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku (patrz Nota 8). Na podstawie wyników testu nie rozpoznano utraty wartości. Spółka przeprowadziła analizę dostępnych informacji o przeszłych zdarzeniach, aktualnych warunkach oraz prognozach przyszłych warunków ekonomicznych w celu oceny wpływu pandemii COVID-19 na wysokość odpisu aktualizującego należności. W oparciu o analizę aktualnych warunków, analizę scenariuszy oraz ewolucję złych długów w latach 2011-2012, kiedy to ostatnio nastąpiło istotne zmniejszenie wzrostu PKB, Spółka rozpoznała 4 miliony złotych dodatkowych kosztów z tytułu utraty wartości należności handlowych w 2021 roku oraz 26 milionów złotych w 2020 roku. Wpływ pandemii COVID-19 na Spółkę (zarówno bezpośredni jak i pośredni), jej sytuację finansową i wyniki w kolejnych okresach zależy od wielu czynników, które są poza kontrolą Spółki. Czynniki te obejmują między innymi: czas trwania i nasilenie pandemii, środki podejmowane przez rząd w celu ograniczenia pandemii i ochrony społeczeństwa przed skutkami kryzysu, a tym samym jego ostateczny wpływ na polską gospodarkę, włączając presję inflacyjną, ceny energii oraz zakłócenia dostaw. Spółka będzie monitorować sytuację wynikającą z COVID-19, jej wpływ na polską gospodarkę, a także wskaźniki specyficzne dla Spółki. 9 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 5. Przychody Podział przychodów przedstawia się następująco: Usługi wyłącznie komórkowe Przychody z ofert telefonii komórkowej (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych) oraz połączeń telemetrii. Przychody z usług wyłącznie komórkowych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających. Usługi wyłącznie stacjonarne Przychody z usług stacjonarnych (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych), w tym głównie (i) stacjonarny Internet szerokopasmowy (włączając bezprzewodowy dostęp stacjonarny), (ii) tradycyjne usługi głosowe, oraz (iii) infrastruktura i sieci danych dla klientów biznesowych. Przychody z usług stacjonarnych obejmują także przychody z TV (telewizja linearna i strumieniowa OTT - ang. over-the-top). Usługi konwergentne (klienci indywidualni) Przychody z ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych. Konwergentną ofertę definiuje się jako kombinację co najmniej usługi stacjonarnego Internetu oraz telefonii komórkowej, dającą korzyść finansową (z wyłączeniem MVNO - ang. mobile virtual network operators - operatorów wirtualnej sieci komórkowej). Przychody z usług konwergentnych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających. Przychody z ofert konwergentnych obejmują także przychody z TV (telewizja linearna i strumieniowa OTT). Sprzedaż sprzętu Przychody ze sprzedaży detalicznej urządzeń mobilnych i stacjonarnych, z wyłączeniem sprzedaży sprzętu związanego z dostarczaniem usług IT i integracyjnych. Usługi IT i integracyjne Przychody z usług ICT (ang. Information and Communications Technology - rozwiązania teleinformatyczne dla przedsiębiorstw) i Internetu Rzeczy, w tym przychody ze sprzedaży licencji oraz sprzętu związanego z dostarczaniem tych usług. Usługi hurtowe Przychody od operatorów telekomunikacyjnych z tytułu (i) usług mobilnych: połączenia przychodzące od innych operatorów, usługi roamingu dla osób odwiedzających, krajowe połączenia komórkowe (tj. umowa roamingu krajowego i udostępniania sieci) i MVNO, (ii) usług przewoźników stacjonarnych, oraz (iii) inne przychody (głównie infrastruktura i sieci danych). Pozostałe przychody Obejmują (i) przychody z obrotu energią elektryczną, (ii) inne przychody, np. z wynajmu nieruchomości, działalności R&D (ang. research and development - badania i rozwój) oraz sprzedaży sprzętu do brokerów. 10 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Usługi wyłącznie komórkowe 2.630 2.552 Usługi wyłącznie stacjonarne 1.977 2.081 Usługi wąskopasmowe 682 798 Usługi szerokopasmowe 859 856 Usługi dla przedsiębiorstw z zakresu infrastruktury sieciowej 436 427 Usługi konwergentne (klienci indywidualni) 2.002 1.741 Sprzedaż sprzętu 1.460 1.344 Usługi IT i integracyjne 232 199 Usługi hurtowe 2.195 2.422 Hurtowe usługi komórkowe 1.371 1.438 Hurtowe usługi stacjonarne 463 654 Pozostałe 361 330 Pozostałe przychody 105 140 Przychody razem 10.601 10.479 Usługi IT i integracyjne, usługi hurtowe oraz pozostałe przychody za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2021 i 2020 roku zawierają 94 miliony złotych przychodów z tytułu leasingu, które są poza zakresem MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”. Przychody generowane są przede wszystkim na terytorium Polski. Około 3,8% i 4,5% całkowitych przychodów odpowiednio w okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku pochodziło od jednostek, które nie mają siedziby na terytorium Polski. W większości były to przychody z tytułu rozliczeń z innymi operatorami. 6. Koszty i przychody operacyjne 6.1. Koszty zakupów zewnętrznych (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Koszty sprzedaży (2.140) (1.964) − wartość sprzedanych telefonów i innych towarów (1.406) (1.320) − koszty prowizji, reklamy, sponsoringu i pozostałe (734) (644) Koszty rozliczeń z innymi operatorami (1.797) (1.992) Koszty sieci oraz usług informatycznych (683) (666) Pozostałe koszty zakupów zewnętrznych (1.040) (1.059) Koszty zakupów zewnętrznych razem (5.660) (5.681) Pozostałe koszty zakupów zewnętrznych zawierają głównie koszty udostępnianej treści, koszty zarządzania i utrzymania nieruchomości, koszty obsługi klientów, koszty personelu tymczasowego, koszty wynajmu, opłaty za podwykonawstwo oraz koszty magazynowania i opłat pocztowych. 11 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 6.2. Koszty świadczeń pracowniczych (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Średnia liczba aktywnych pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) 9.729 10.649 Wynagrodzenia (1.169) (1.231) Składki na ubezpieczenie społeczne i pozostałe obciążenia (280) (296) Długoterminowe świadczenia pracownicze (patrz Nota 17.1) 5 61 Skapitalizowane koszty pracownicze (1) 230 234 Pozostałe świadczenia pracownicze (72) (20) Koszty świadczeń pracowniczych razem (1.286) (1.252) (1) Koszty skapitalizowane jako środki trwałe oraz pozostałe wartości niematerialne. 6.3. Pozostałe koszty i przychody operacyjne (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Obciążenia podatkowe inne niż podatek dochodowy (268) (277) Opłata licencyjna za używanie marki Orange (patrz Nota 32.2) (135) (116) Koszty związane ze sprzedażą towarów i usług dotyczących sieci światłowodowej do wspólnego przedsięwzięcia (78) - Pozostałe koszty i zmiany stanu rezerw, netto (70) (54) Pozostałe koszty operacyjne razem (551) (447) Pozostałe przychody operacyjne razem 390 270 Pozostałe przychody operacyjne obejmują głównie przychody ze sprzedaży towarów i usług dotyczących sieci światłowodowej do wspólnego przedsięwzięcia, przychody z tytułu złomowania aktywów oraz przychody od jednostek powiązanych wynikające ze wspólnie dzielonych zasobów. 6.4. Koszty prac badawczych i rozwojowych W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku koszty prac badawczych i rozwojowych ujęte głównie w kosztach świadczeń pracowniczych oraz amortyzacji i utracie wartości środków trwałych i wartości niematerialnych w rachunku zysków i strat wyniosły odpowiednio 57 milionów złotych i 59 milionów złotych. 7. Zyski ze sprzedaży pozostałych aktywów W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku zyski ze sprzedaży pozostałych aktywów wyniosły odpowiednio 77 milionów złotych i 61 milionów złotych i zawierały głównie zyski ze sprzedaży nieruchomości oraz aktywów sieci światłowodowej. 8. Test na utratę wartości 8.1 Ośrodek wypracowujący środki pieniężne – operator telekomunikacyjny Z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności, zdecydowana większość pojedynczych aktywów Spółki, w tym inwestycje w jednostki zależne, nie wypracowuje wpływów pieniężnych, które byłyby niezależne od wpływów generowanych przez pozostałe aktywa, w związku z tym Spółka identyfikuje wszystkie działalności telekomunikacyjne jako pojedynczy ośrodek wypracowujący środki pieniężne – operatora telekomunikacyjnego. 12 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Na dzień 31 grudnia 2021 roku, 30 czerwca 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku, Spółka przeprowadziła testy na utratę wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne (włączając wartość firmy). W 2021 i 2020 roku nie rozpoznano odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości. Główne założenia, przyjęte w celu ustalenia wartości użytkowej operatora telekomunikacyjnego, są następujące: - wartość rynku, stopa penetracji, udział w rynku i poziom konkurencji, poziom cen i decyzje organów regulacyjnych dotyczące cen, baza klientów, poziom kosztów sprzedaży niezbędny do zastępowania produktów i konkurowania z istniejącymi lub nowymi uczestnikami rynku, wpływ zmian przychodów na koszty bezpośrednie; - poziom wydatków inwestycyjnych, który może zależeć od konieczności wdrożenia nowych technologii lub decyzji regulacyjnych dotyczących przyznania rezerwacji częstotliwości; - otoczenie makroekonomiczne i jego wpływ na wyniki ośrodka wypracowującego środki pieniężne; - długość i dotkliwość pandemii COVID-19 i jej wpływ na wyniki ośrodka wypracowującego środki pieniężne; - stopa dyskontowa oparta na średnioważonym koszcie kapitału i odzwierciedlająca bieżącą rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka związanego z przedmiotem działalności ośrodka wypracowującego środki pieniężne; oraz - krańcowa stopa wzrostu odzwierciedlająca ocenę Zarządu co do ewolucji przepływów pieniężnych po ostatnim roku objętym prognozą przepływów pieniężnych. Wielkości przyporządkowane każdemu z tych parametrów odzwierciedlają doświadczenia Spółki skorygowane o oczekiwane zmiany w okresie objętym biznes planem, jednakże mogą podlegać wpływom niedających się przewidzieć zmian politycznych, gospodarczych lub prawnych. Ośrodek wypracowujący środki pieniężne – Operator telekomunikacyjny Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 30 czerwca 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 Podstawa wartości odzyskiwalnej Wartość użytkowa Wartość użytkowa Wartość użytkowa Źródła danych Biznes plan Biznes plan Biznes plan 5-letnia prognoza 5-letnia prognoza 5-letnia prognoza przepływów pieniężnych przepływów pieniężnych przepływów pieniężnych Krańcowa stopa wzrostu 1,5 % 1,5 % 1,5 % Stopa dyskontowa po opodatkowaniu 7,25 % 7,00 % 7,25 % Stopa dyskontowa przed opodatkowaniem (1) 8,49 % 8,15 % 8,47 % (1) Stopa dyskontowa przed opodatkowaniem wyliczona jest jako stopa dyskontowa po opodatkowaniu skorygowana o wartość i termin przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu podatku. Analiza wrażliwości wartości odzyskiwalnej Wartość użytkowa operatora telekomunikacyjnego na dzień 31 grudnia 2021 roku przewyższała jego wartość bilansową o 4,7 miliarda złotych. Poniższa zmiana któregokolwiek z kluczowych założeń: - spadek przepływów pieniężnych po piątym roku o 27% lub - spadek krańcowej stopy wzrostu o 1,4 p.p. lub - wzrost stopy dyskontowej po opodatkowaniu o 1,7 p.p. spowoduje zrównanie wartości użytkowej operatora telekomunikacyjnego z jego wartością bilansową. 8.2 Inwestycja we wspólne przedsięwzięcie Inwestycja Spółki we wspólne przedsięwzięcie (patrz Nota 22) nie jest włączona do ośrodka wypracowującego środki pieniężne - operatora telekomunikacyjnego, ponieważ generuje wpływy pieniężne, które są w znacznym stopniu niezależne od wpływów z innych aktywów Spółki. W związku z tym inwestycja we wspólne przedsięwzięcie jest analizowana pod kątem utraty wartości indywidualnie. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka nie zidentyfikowała przesłanek utraty wartości inwestycji we wspólne przedsięwzięcie. Na dzień 31 grudnia 2021 roku nie przeprowadzono testu na utratę wartości i w 2021 roku nie 13 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku ujęto odpisu z tytułu utraty wartości. Wartość godziwa 50% udziałów zachowanych we wspólnym przedsięwzięciu (1.323 miliony złotych), ustalona w ramach transakcji sprzedaży, która miała miejsce 31 sierpnia 2021 roku, jest znacznie wyższa niż wartość bilansowa inwestycji we wspólne przedsięwzięcie wynosząca 555 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2021 roku. 9. Wartość firmy (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Odpis Wartość Ośrodek wypracowujący środki pieniężne Koszt aktualizujący netto Koszt aktualizujący netto Operator telekomunikacyjny 3.909 (1.895) 2.014 3.909 (1.895) 2.014 Wartość firmy razem 3.909 (1.895) 2.014 3.909 (1.895) 2.014 Wartość firmy wynosząca 3.909 milionów złotych powstała w 2005 roku w wyniku nabycia pozostałych 34% udziałów niedających kontroli w działalności mobilnej kontrolowanej przez OPL S.A. za pośrednictwem spółki zależnej (PTK-Centertel Sp. z o.o.). Przed 2013 rokiem, kiedy nastąpiło połączenie z PTK-Centertel Sp. z o.o., wartość firmy była ujmowana wyłącznie w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy Orange Polska. 10. Pozostałe wartości niematerialne (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości 5.728 (3.424) - 2.304 Oprogramowanie komputerowe 6.293 (4.735) - 1.558 Pozostałe wartości niematerialne 151 (104) (11) 36 Pozostałe wartości niematerialne razem 12.172 (8.263) (11) 3.898 (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości 5.760 (3.109) - 2.651 Oprogramowanie komputerowe 5.862 (4.496) - 1.366 Pozostałe wartości niematerialne 177 (104) (11) 62 Pozostałe wartości niematerialne razem 11.799 (7.709) (11) 4.079 Dane dotyczące rezerwacji i innych praw do częstotliwości przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) Wartość bilansowa netto Liczba lat do Na dzień Na dzień Data nabycia wygaśnięcia (2) 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 800 MHz 2016 9,1 1.858 2.062 900 MHz 2014 7,5 180 204 1800 MHz 1997 5,6 - - 1800 MHz (1) 2013 6,0 95 111 2100 MHz 2000 1,0 100 195 2600 MHz 2016 9,1 71 79 Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości razem 2.304 2.651 (1) Prawo do częstotliwości na podstawie umowy z T-Mobile Polska S.A. (2) Pozostały okres użytkowania w latach na dzień 31 grudnia 2021 roku. 14 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zmiany wartości bilansowej netto pozostałych wartości niematerialnych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwacje i inne prawa do Oprogramowanie Pozostałe wartości Pozostałe wartości częstotliwości komputerowe niematerialne niematerialne razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 2.651 1.366 62 4.079 Nabycie wartości niematerialnych - 495 14 509 Amortyzacja (347) (325) (12) (684) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto - - (1) (1) Reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - 22 (27) (5) Saldo zamknięcia 2.304 1.558 36 3.898 W wyniku corocznej weryfikacji szacowanych okresów użytkowania aktywów trwałych Spółka wydłużyła od 2021 roku szacowany okres użytkowania niektórych elementów oprogramowania. W rezultacie koszt amortyzacji w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku był niższy o 116 milionów złotych w porównaniu do roku 2020. Zmiany wartości bilansowej netto pozostałych wartości niematerialnych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwacje i inne prawa do Oprogramowanie Pozostałe wartości Pozostałe wartości częstotliwości komputerowe niematerialne niematerialne razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 3.010 1.405 58 4.473 Nabycie wartości niematerialnych - 384 18 402 Amortyzacja (359) (440) (13) (812) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto - - - - Reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - 17 (1) 16 Saldo zamknięcia 2.651 1.366 62 4.079 f 11. Środki trwałe (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 2.240 (1.755) (11) 474 Sieć 40.340 (31.532) (84) 8.724 Terminale 1.957 (1.666) - 291 Pozostały sprzęt informatyczny 1.250 (1.016) - 234 Pozostałe 253 (180) - 73 Środki trwałe razem 46.040 (36.149) (95) 9.796 15 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 2.303 (1.764) (14) 525 Sieć 40.337 (31.032) (80) 9.225 Terminale 1.987 (1.642) - 345 Pozostały sprzęt informatyczny 1.255 (1.027) - 228 Pozostałe 249 (175) - 74 Środki trwałe razem 46.131 (35.640) (94) 10.397 Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku, wartość nakładów ujętych w wartości bilansowej środków trwałych w trakcie ich budowy wyniosła odpowiednio 1.350 milionów złotych i 1.396 milionów złotych. Zmiany wartości bilansowej netto środków trwałych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Pozostały Grunty sprzęt Środki trwałe i budynki Sieć Terminale informatyczny Pozostałe razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 525 9.225 345 228 74 10.397 Nabycie środków trwałych 46 1.242 97 64 20 1.469 Wniesienie aktywów do Światłowód Inwestycje (patrz Nota 22) - (354) (1) - - (355) Sprzedaż i likwidacja (15) (185) (1) - - (201) Amortyzacja (78) (1.193) (149) (62) (19) (1.501) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto (4) (9) - - (1) (14) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto - (2) - 4 (1) 1 Saldo zamknięcia 474 8.724 291 234 73 9.796 Zmiany wartości bilansowej netto środków trwałych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Pozostały Grunty sprzęt Środki trwałe i budynki Sieć Terminale informatyczny Pozostałe razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 587 9.232 393 222 72 10.506 Nabycie środków trwałych 35 1.255 112 64 25 1.491 Sprzedaż i likwidacja (12) (1) - - (1) (14) Amortyzacja (75) (1.347) (160) (60) (18) (1.660) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto 2 (26) - - - (24) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto (12) 112 - 2 (4) 98 Saldo zamknięcia 525 9.225 345 228 74 10.397 ‘ 16 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 12. Leasing 12.1. Spółka jako leasingobiorca Przedmiotem umów leasingu zawieranych przez Spółkę są głównie grunty i budynki. Część umów jest denominowana w walutach obcych, niektóre z nich są indeksowane wskaźnikami cen dla danej waluty. W niektórych przypadkach istnieje możliwość przedłużenia lub wcześniejszego zakończenia umowy. (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 3.448 (1.005) (35) 2.408 Terminale 477 (193) - 284 Pozostałe 154 (56) - 98 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania razem 4.079 (1.254) (35) 2.790 (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Koszt Umorzenie aktualizujący netto Grunty i budynki 3.094 (669) (2) 2.423 Terminale 370 (133) - 237 Pozostałe 113 (46) - 67 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania razem 3.577 (848) (2) 2.727 Zmiany wartości bilansowej netto aktywów z tytułu prawa do użytkowania w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Aktywa z tytułu prawa do Grunty i budynki Terminale Pozostałe użytkowania razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 2.423 237 67 2.727 Zwiększenia 145 127 62 334 Modyfikacje, zakończenie umów oraz sprzedaż 224 - 1 225 Amortyzacja (353) (79) (27) (459) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto (33) - - (33) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto 2 (1) (5) (4) Saldo zamknięcia 2.408 284 98 2.790 Zmiany wartości bilansowej netto aktywów z tytułu prawa do użytkowania w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Aktywa z tytułu prawa do Grunty i budynki Terminale Pozostałe użytkowania razem Saldo początkowe po uwzględnieniu umorzenia i odpisu aktualizującego 2.392 194 63 2.649 Zwiększenia 193 105 42 340 Modyfikacje, zakończenie umów oraz sprzedaż 139 - (13) 126 Amortyzacja (333) (62) (24) (419) Koszty likwidacji, reklasyfikacje i pozostałe zmiany, netto 32 - (1) 31 Saldo zamknięcia 2.423 237 67 2.727 Informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu znajdują się w Notach 18, 20, 26.3 i 26.6. 17 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 12.2. Spółka jako leasingodawca W przypadkach, w których Spółka jest leasingodawcą, wartość przyszłych minimalnych opłat z tytułu umów leasingu operacyjnego, dla których nie istnieje praktyczna możliwość ich wypowiedzenia, na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku wyniosła odpowiednio 89 milionów złotych i 105 milionów złotych i dotyczyła głównie leasingu gruntów i budynków. 13. Aktywa i zobowiązania dotyczące umów z klientami 13.1. Należności handlowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Należności handlowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 1.652 1.767 Należności handlowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 233 211 Należności handlowe razem 1.885 1.978 W tym krótkoterminowe 1.564 1.627 W tym długoterminowe 321 351 Zdecydowana większość należności handlowych wynika z umów z klientami. Faktury wystawiane są zwykle co miesiąc, opłaty abonamentowe fakturowane są zwykle z góry, a opłaty zależne od wykorzystania usług z dołu. Termin płatności wynosi 14 dni po wystawieniu faktury dla większości klientów detalicznych oraz do 30 dni dla większości klientów hurtowych. Należności handlowe długoterminowe dotyczą głównie sprzedaży telefonów komórkowych w miesięcznym systemie ratalnym. W ocenie OPL S.A., w odniesieniu do należności handlowych, nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z uwagi na dużą i zróżnicowaną bazę klientów indywidualnych i biznesowych. Maksymalną ekspozycję Spółki na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa tych należności. Spółka sprzedaje na podstawie umowy z BNP Paribas S.A. wybrane należności ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym. Powyższe wybrane należności handlowe wyceniane są w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ponieważ model biznesowy polega na otrzymywaniu przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz ich sprzedaży. Sprzedane należności są usuwane ze sprawozdania z sytuacji finansowej, ponieważ sprzedaż jest bez regresu. Strata na sprzedaży ujęta w pozostałych kosztach operacyjnych za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2021 i 2020 roku wyniosła odpowiednio 8 milionów złotych i 6 milionów złotych. Część ceny należnej od BNP Paribas S.A. w wysokości 41 milionów złotych jest odroczona i prezentowana w pozostałych aktywach na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku. Spółka stosuje metodę wartości bieżącej do wyceny wybranych należności ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Oczekiwane, skorygowane o ryzyko przepływy środków pieniężnych dotyczące tych należności dyskontowane są z zastosowaniem rynkowej stopy procentowej wolnej od ryzyka. Nominalne przepływy środków pieniężnych są pomniejszane o oczekiwane ryzyko kredytowe oparte o dane historyczne. Te skorygowane o ryzyko zdyskontowane przepływy środków pieniężnych są następnie korygowane o marżę oczekiwaną przez kupującego będącego uczestnikiem rynku. Marża jest określana na podstawie ostatniej transakcji sprzedaży należności w systemie ratalnym z BNP Paribas S.A. 18 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zmiany w odpisach aktualizujących należności handlowe w okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku zaprezentowano poniżej: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Saldo początkowe 250 257 Utworzenie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości, netto 51 128 Wykorzystanie odpisów aktualizujących sprzedane lub spisane należności handlowe (98) (135) Saldo zamknięcia 203 250 W wyniku pandemii COVID-19 Spółka rozpoznała w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 i 2020 roku odpowiednio dodatkowe 4 miliony złotych oraz 26 milionów złotych kosztu z tytułu utraty wartości należności handlowych (patrz Nota 4). Informacje dotyczące ekspozycji Spółki na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Przeterminowane Nieprzeter- < 180 180-360 > 360 minowane dni dni dni Razem Stopa oczekiwanych strat kredytowych 4,9 % 17,9 % 54,5 % 78,1 % Należności handlowe razem, brutto 1.827 145 11 105 2.088 Zakumulowany odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości (89) (26) (6) (82) (203) Należności handlowe razem, netto 1.738 119 5 23 1.885 Informacje dotyczące ekspozycji Spółki na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Przeterminowane Nieprzeter- < 180 180-360 > 360 minowane dni dni dni Razem Stopa oczekiwanych strat kredytowych 4,8 % 17,4 % 72,7 % 90,3 % Należności handlowe razem, brutto 1.898 184 33 113 2.228 Zakumulowany odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości (92) (32) (24) (102) (250) Należności handlowe razem, netto 1.806 152 9 11 1.978 13.2. Aktywa kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Aktywa kontraktowe długoterminowe 86 70 Aktywa kontraktowe krótkoterminowe 93 87 Aktywa kontraktowe razem 179 157 W ocenie OPL S.A., w odniesieniu do aktywów kontraktowych, nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z uwagi na dużą i zróżnicowaną bazę klientów indywidualnych i biznesowych. Maksymalną ekspozycję Spółki na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa tych aktywów. 19 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zmiany stanu aktywów kontraktowych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 i 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Saldo początkowe 157 182 Zwiększenia 161 127 Zafakturowane kwoty przeniesione do należności handlowych (138) (153) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto (1) 1 Saldo zamknięcia 179 157 Stopa oczekiwanych strat kredytowych dla aktywów kontraktowych na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku wyniosła odpowiednio 2,9% i 2,7%. 13.3. Koszty kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Koszty kontraktowe długoterminowe 113 96 Koszty kontraktowe krótkoterminowe 391 362 Koszty kontraktowe razem 504 458 Koszty kontraktowe zawierają głównie inkrementalne koszty pozyskania i utrzymania klientów (np. prowizje płatne agentom za pozyskanie lub utrzymanie umowy). Zmiany stanu kosztów kontraktowych w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 i 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Saldo początkowe 458 422 Koszty kontraktowe rozpoznane jako aktywa 576 538 Koszty kontraktowe ujęte w rachunku zysków i strat (531) (500) Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, netto 1 (2) Saldo zamknięcia 504 458 13.4. Zobowiązania kontraktowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Przedpłata od wspólnego przedsięwzięcia z tytułu leasingu i usług (patrz poniżej) 692 - Opłata wstępna za hurtowy dostęp do sieci światłowodowej (patrz poniżej) 220 238 Abonament (w tym niewykorzystane środki post-paid) 185 183 Niewykorzystane środki pre-paid 163 151 Opłaty za przyłączenie do sieci 101 100 Przedpłata z tytułu roamingu krajowego 80 - Pozostałe 93 92 Zobowiązania kontraktowe razem 1.534 764 W tym krótkoterminowe 566 449 W tym długoterminowe 968 315 Około 449 milionów złotych salda zobowiązań kontraktowych na dzień 1 stycznia 2021 roku zostało rozpoznane jako przychody w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku. Około 444 milionów złotych salda 20 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku zobowiązań kontraktowych na dzień 1 stycznia 2020 roku zostało rozpoznane jako przychody w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku. W dniu 1 lipca 2021 roku Orange Polska i Światłowód Inwestycje, spółka zależna w tym czasie, zawarły umowy dotyczące leasingu oraz usług, które będą świadczone w przyszłości przez Spółkę, za które Światłowód Inwestycje dokonał przedpłaty w wysokości 729 milionów złotych. Przedpłata została skompensowana z wkładem pieniężnym wniesionym przez Orange Polska (patrz Nota 22). Spółka rozpoznała otrzymaną przedpłatę w zobowiązaniach kontraktowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. W 2018 roku Spółka zawarła z T-Mobile Polska długoterminową umowę na dostęp do sieci światłowodowej Orange Polska w formie Bitstream Access. OPL S.A. rozpoczęła świadczenie usług w grudniu 2018 roku. Opłaty należne w ramach umowy składają się głównie ze stałej opłaty początkowej w wysokości 275 milionów złotych, stałej opłaty za przygotowanie infrastruktury, integrację systemów IT oraz miesięcznych opłat za każdego klienta. Przychody z umowy są rozpoznawane przez 15 lat, to jest przez aktualnie przewidywany czas trwania umowy. W celu ustalenia wysokości przychodów do rozpoznania w danym okresie Spółka zastosowała metodę opartą na nakładach koniecznych do wykonania zobowiązania. Jednocześnie wysokość przychodu ograniczono do wysokości, co do której istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi odwrócenie znaczącej kwoty wcześniej ujętych skumulowanych przychodów. W rezultacie, stałe opłaty są rozpoznawane jako przychód proporcjonalnie do czasu przez okres 15 lat, natomiast opłaty zmienne zależne od liczby końcowych klientów są rozpoznawane jako przychody danego okresu zgodnie z liczbą klientów w tym okresie. 13.5. Zobowiązania do wykonania świadczenia Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku, cena transakcyjna przypisana do niespełnionych zobowiązań do wykonania świadczenia wynikających z umów z klientami wyniosła odpowiednio 6.020 milionów złotych i 4.801 milionów złotych. Poniższa tabela przedstawia przedziały czasowe, w których Spółka oczekuje, że spełni te zobowiązania do wykonania świadczeń i rozpozna przychody. Od 2021 roku Spółka ujmuje zobowiązania kontraktowe w kalkulacji niespełnionych zobowiązań do wykonania świadczenia. Dane porównawcze na dzień 31 grudnia 2020 roku zostały odpowiednio zmienione. Więcej informacji na temat charakteru typowych umów z klientami oraz związanych z nimi zobowiązań do wykonania świadczeń znajduje się w Nocie 34.9. (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Do 1 roku 3.179 2.805 Od 1 roku do 2 lat 976 822 Od 2 lat do 3 lat 351 279 Od 3 lat do 4 lat 301 166 Od 4 lat do 5 lat 187 149 Powyżej 5 lat 1.026 580 Niespełnione zobowiązania do wykonania świadczenia razem 6.020 4.801 e 14. Pozostałe aktywa (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Warunkowe należne wynagrodzenie z tytułu sprzedaży 50% udziałów spółki Światłowód Inwestycje (patrz Nota 22) 416 - Należności ze sprzedaży środków trwałych 127 64 Odroczona cena zakupu należna od BNP Paribas S.A. (patrz Nota 13.1) 41 41 Pozostałe 200 72 Pozostałe aktywa razem 784 177 W tym krótkoterminowe 391 139 W tym długoterminowe 393 38 21 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Do wyceny wartości godziwej warunkowego należnego wynagrodzenia za sprzedaż 50% udziałów w Światłowód Inwestycje Spółka stosuje technikę oczekiwanej wartości bieżącej. Oczekiwane przepływy pieniężne zostały obliczone jako ważona prawdopodobieństwem średnia możliwych przyszłych wpływów pieniężnych z tytułu warunkowego wynagrodzenia. Stopy dyskontowe zastosowane do kalkulacji bieżącej wartości oczekiwanych przepływów pieniężnych wynoszą od 2,9% w 2022 roku do 4,0% w 2026 roku i oparte są o wolne od ryzyka rynkowe stopy procentowe powiększone o oszacowaną dla Grupy APG marżę z tytułu ryzyka kredytowego. Znaczące dane wejściowe wykorzystywane przez Spółkę w wycenie wartości godziwej warunkowego należnego wynagrodzenia są nieobserwowalne i zawierają marżę z tytułu ryzyka kredytowego oszacowaną dla Grupy APG oraz prawdopodobieństwa przypisane do możliwych przyszłych wpływów pieniężnych wykorzystane do obliczenia wartości oczekiwanej. Spółka przeprowadziła analizę wrażliwości wpływu zmian nieobserwowalnych danych wejściowych i stwierdziła, że racjonalnie możliwa zmiana wartości jakiejkolwiek nieobserwowalnej danej wejściowej nie spowoduje istotnej zmiany wartości godziwej warunkowego należnego wynagrodzenia. 15. Rezerwy Zmiany stanu rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwy na roszczenia i sprawy Rezerwy na koszty Rezerwy na koszty sądowe, ryzyka rozwiązania likwidacji środków i pozostałe koszty stosunku pracy trwałych Rezerwy razem Na dzień 1 stycznia 2021 roku 159 84 644 887 Zwiększenie 61 130 42 233 Wykorzystanie (51) (73) (7) (131) Rozwiązanie (4) (11) (50) (65) Efekt zastosowania dyskonta 3 - 34 37 Na dzień 31 grudnia 2021 roku 168 130 663 961 W tym krótkoterminowe 167 68 9 244 W tym długoterminowe 1 62 654 717 Zmiany stanu rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco: (w milionach złotych) Rezerwy na roszczenia i sprawy Rezerwy na koszty Rezerwy na koszty sądowe, ryzyka rozwiązania likwidacji środków i pozostałe koszty stosunku pracy trwałych Rezerwy razem Na dzień 1 stycznia 2020 roku 126 184 558 868 Zwiększenie 43 - 86 129 Wykorzystanie (10) (89) (7) (106) Rozwiązanie (2) (13) - (15) Efekt zastosowania dyskonta 2 2 7 11 Na dzień 31 grudnia 2020 roku 159 84 644 887 W tym krótkoterminowe 158 84 6 248 W tym długoterminowe 1 - 638 639 Rezerwy na roszczenia i sprawy sądowe, ryzyka i inne koszty Rezerwy te dotyczą głównie roszczeń i spraw sądowych, opisanych w Nocie 31. Rezerwy na poszczególne sprawy nie są, co do zasady, ujawniane, gdyż zdaniem Zarządu mogłoby to wpłynąć na rozstrzygnięcie toczących się spraw. Rezerwy na koszty rozwiązania stosunku pracy W dniu 7 grudnia 2021 roku OPL S.A. zawarła ze Związkami Zawodowymi Umowę Społeczną, na mocy której do 1.500 pracowników może skorzystać z pakietu odejść dobrowolnych w latach 2022-2023. Wartość pakietu zależy od indywidualnego wynagrodzenia, stażu pracy, wieku oraz roku odejścia. Podstawą do kalkulacji rezerwy 22 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku na koszty rozwiązania stosunku pracy jest szacunkowa liczba, wynagrodzenie oraz staż pracy pracowników, którzy zgodzą się na dobrowolne odejście do końca 2023 roku. Wzrost rezerw na koszty rozwiązania stosunku pracy w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku obejmował 130 milionów złotych szacowanych odpraw dla pracowników, z którymi zostaną rozwiązane umowy o pracę w OPL S.A. w ramach Umowy Społecznej na lata 2022-2023. Pozostałe zmiany stanu tych rezerw w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku dotyczą odpraw dla pracowników, z którymi zostały rozwiązane umowy o pracę w ramach Umowy Społecznej na lata 2020-2021. Stopa dyskontowa wykorzystana do wyliczenia bieżącej wartości rezerw na koszty rozwiązania stosunku pracy wynosiła 1,07% na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 0,11% na dzień 31 grudnia 2020 roku. Rezerwy na koszty likwidacji środków trwałych Rezerwy na koszty likwidacji środków trwałych dotyczą demontażu lub usunięcia środków trwałych (głównie słupów telekomunikacyjnych oraz elementów mobilnej sieci dostępowej) oraz przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdowały. Zgodnie z polskimi regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska, środki trwałe, które mogą zawierać niebezpieczne materiały, powinny zostać zdemontowane i zutylizowane na koniec okresu ich użytkowania przez uprawnione do tego jednostki. Wartość rezerw na koszty likwidacji środków trwałych bazuje na szacowanej liczbie środków, które powinny podlegać utylizacji/miejsc do renowacji, okresie pozostającym do momentu ich likwidacji/renowacji, bieżącym koszcie utylizacji/renowacji oraz inflacji. Stopa dyskontowa wykorzystana do wyliczenia bieżącej wartości rezerw na koszty likwidacji środków trwałych wynosiła 3,17% na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 1,40% na dzień 31 grudnia 2020 roku. 16. Zobowiązania handlowe i pozostałe zobowiązania 16.1. Zobowiązania handlowe (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Zobowiązania handlowe 1.209 1.195 Zobowiązania z tytułu zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych 695 671 Zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości 257 390 Zobowiązania handlowe razem 2.161 2.256 W tym krótkoterminowe 2.062 2.014 W tym długoterminowe (1) 99 242 (1) Zawiera zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości. Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku, wartość zobowiązań handlowych objętych faktoringiem odwrotnym wyniosła odpowiednio 155 milionów złotych i 106 milionów złotych. Zobowiązania te prezentowane są razem z pozostałymi zobowiązaniami handlowymi, ponieważ analiza przeprowadzona przez Spółkę wykazała, że utrzymały one handlowy charakter. 23 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 16.2. Pozostałe zobowiązania (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Otrzymane dotacje inwestycyjne 102 146 Zobowiązanie z tytułu podatku VAT 68 40 Zobowiązania z tytułu pozostałych podatków 21 18 Wynagrodzenie warunkowe związane z nabyciem jednostek zależnych 10 30 Pozostałe 110 110 Pozostałe zobowiązania razem 311 344 W tym krótkoterminowe 310 313 W tym długoterminowe 1 31 Program Operacyjny „Polska Cyfrowa” Spółka zawarła umowy z Centrum Projektów „Polska Cyfrowa” na współfinansowanie projektów inwestycyjnych w ramach Programu Operacyjnego „Polska Cyfrowa” („Program”). Celem programu jest wzmocnienie cyfrowych podstaw rozwoju kraju poprzez szeroki dostęp do szybkiego Internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. W ramach drugiego konkursu w Programie, wkład własny Spółki wynosi 0,3 miliarda złotych oraz Spółka pozyskała 0,7 miliarda złotych z Programu na rozwój szerokopasmowej sieci telekomunikacyjnej. Środki te muszą być wykorzystywane zgodnie z zasadami obowiązującymi dla projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz szczególnymi warunkami wynikającymi z przepisów o pomocy publicznej, takimi jak kwalifikowalność wydatków. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku Orange Polska otrzymała odpowiednio 109 milionów złotych i 177 milionów złotych dotacji inwestycyjnych w ramach Programu. W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku odpowiednio 161 milionów złotych i 194 miliony złotych dotacji zostało wykorzystanych i pomniejszyło koszty związanych z nimi aktywów, a 204 miliony złotych i 221 milionów złotych zapłacono dostawcom środków trwałych. Dotacje inwestycyjne prezentowane są oddzielnie w ramach działalności inwestycyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych. Otrzymane zaliczki z tytułu dotacji prezentowane są jako środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych oraz pozostałe zobowiązania w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Dotacje mogą nie zostać wypłacone przez instytucję finansującą lub po uzyskaniu mogą podlegać zwrotowi w pewnych okolicznościach wynikających z niespełnienia warunków finansowania. Spółka ocenia, że istnieje wystarczająca pewność, że dotacje dotyczące wykonanych inwestycji zostaną otrzymane i nie będą podlegały zwrotowi. 17. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Nagrody jubileuszowe - 18 Odprawy emerytalno-rentowe 40 53 Wynagrodzenia i pozostałe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 157 146 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych razem 197 217 W tym krótkoterminowe 140 166 W tym długoterminowe 57 51 W dniu 7 grudnia 2021 roku OPL S.A. zawarła ze Związkami Zawodowymi Umowę Społeczną na lata 2022-2023 (patrz Nota 15) na mocy której Spółka, w ramach wynegocjowanego programu optymalizacji zatrudnienia, zobowiązała się do dodatkowych wpłat w łącznej wysokości 19 milionów złotych na pracownicze programy socjalne 24 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku prowadzone przez Spółkę. W związku z tym, kwota ta została ujęta jako pozostałe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz koszt świadczeń pracowniczych za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 roku. 17.1. Nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalno-rentowe Niektórzy pracownicy Spółki mają prawo do długoterminowych świadczeń pracowniczych zgodnie z zasadami wynagradzania Spółki (patrz Nota 34.22). Świadczenia te nie są wypłacane z określonego funduszu. Zmiany bieżącej i bilansowej wartości zobowiązań z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2021 i 2020 roku przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 Odprawy Nagrody emerytalno- jubileuszowe rentowe Razem Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na początek okresu 18 53 71 Koszty bieżącego zatrudnienia (1) - 3 3 Koszty przeszłego zatrudnienia (1) (4) - (7) (7) Koszty dyskonta (2) - 1 1 Wypłaty świadczeń (17) (2) (19) Zyski aktuarialne za okres (1) (1) (8) (3) (9) Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na koniec okresu - 40 40 Średnioważona zapadalność (w latach) - 12 12 (1) Ujęte w kosztach świadczeń pracowniczych w rachunku zysków i strat. (2) Ujęte w kosztach dyskonta w rachunku zysków i strat. (3) Ujęte w zyskach/(stratach) aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. (4) Obejmuje głównie wpływ ograniczenia świadczeń wynikający z Umowy Społecznej zawartej 7 grudnia 2021 roku (patrz Nota 15). (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 Odprawy Nagrody emerytalno- jubileuszowe rentowe Razem Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na początek okresu 93 48 141 Koszty bieżącego zatrudnienia (1) 6 2 8 Koszty przeszłego zatrudnienia (1) (4) (64) - (64) Koszty dyskonta (2) 1 1 2 Wypłaty świadczeń (13) (1) (14) (Zyski)/straty aktuarialne za okres (5) (1) 3 (3) (2) Wartość bieżąca/bilansowa zobowiązania na koniec okresu 18 53 71 Średnioważona zapadalność (w latach) 1 13 10 (1) Ujęte w kosztach świadczeń pracowniczych w rachunku zysków i strat. (2) Ujęte w kosztach dyskonta w rachunku zysków i strat. (3) Ujęte w zyskach/(stratach) aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. (4) Skutki porozumienia dotyczącego zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy podpisanego w 2020 roku i opisanego poniżej. W czerwcu 2020 roku, Orange Polska podpisała ze Związkami Zawodowymi porozumienie dotyczące zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Zgodnie z ówcześnie obowiązującymi zapisami w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy pracownikom przysługiwały nagrody jubileuszowe po upływie określonej liczby lat pracy. Zgodnie z ustalonymi zmianami ówczesny system nagród jubileuszowych przestał obowiązywać od kwietnia 2021 roku. Jednocześnie pracownicy, którzy w okresie od kwietnia do grudnia 2021 roku osiągnęli staż pracy w przedziale od 15 do 30 lat, otrzymali jednorazową nagrodę jubileuszową w określonej wysokości uzależnionej od stażu pracy. W związku z powyższym, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zmniejszone o 64 miliony złotych z tytułu rozpoznania 25 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku ujemnych kosztów przeszłego zatrudnienia i jednocześnie zostały zmniejszone zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych. Wycena zobowiązań na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku została przeprowadzona przy użyciu następujących założeń: Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Stopa dyskontowa 3,8 % 1,6 % Długoterminowa stopa wzrostu wynagrodzeń 3,5 % 2,5 % Zmiana stopy dyskontowej o 0,5 p.p. spowodowałaby wzrost lub spadek bieżącej/bilansowej wartości zobowiązań z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych o 2 miliony złotych na dzień 31 grudnia 2021 roku. 17.2. Programy płatności opartych na akcjach rozliczane w formie środków pieniężnych W dniach 23 lipca 2021 roku oraz 4 września 2017 roku, Rada Nadzorcza OPL S.A. przyjęła odpowiednio programy motywacyjne („programy”) LTI (ang. long term incentive, długoterminowy program motywacyjny) oraz Orange.one dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska („uczestnicy”), oparte na instrumentach pochodnych („akcje fantomowe”), których instrumentem bazowym są akcje Orange Polska S.A. notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Celem tych programów jest stworzenie dodatkowych czynników motywujących osoby na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla do osiągnięcia średnioterminowych celów komercyjnych i finansowych wynikających ze strategii Orange Polska oraz doprowadzenie do wzrostu wartości akcji Spółki. 17.2.a. Program LTI Warunki programu są następujące: a. Udział w programie jest dobrowolny. b. Program jest oparty o 3 trzyletnie cykle, z których każdy rozpoczyna się w następujących po sobie latach kalendarzowych. Akcje fantomowe zostaną zakupione przez uczestników programu na początku każdego cyklu programu. c. Uczestnicy pierwszego cyklu programu na lata 2021- 2023 mogli nabyć łącznie do 2.023.000 akcji fantomowych po cenie 0,5 złotego za każdą akcję fantomową. d. Akcje fantomowe zostaną wykupione od uczestników przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska w pierwszym kwartale po zakończeniu każdego cyklu programu (pierwszy kwartał 2024 roku w przypadku pierwszego cyklu), wyłącznie pod warunkiem, że będzie on nie niższy niż średni kurs akcji Orange Polska w pierwszych 6 miesiącach trwania cyklu (pierwsze półrocze 2021 roku w przypadki pierwszego cyklu programu). W przeciwnym wypadku akcje fantomowe nie zostaną wykupione, co będzie oznaczać utratę środków zainwestowanych przez uczestników. Liczba wykupionych akcji jest uzależniona od niezależnego osiągnięcia celów biznesowych dotyczących wskaźnika EBITDAaL, organicznych przepływów pieniężnych, redukcji emisji CO2 oraz średniej ceny akcji Orange Polska. Poniższa tabela przedstawia liczbę oraz średnią wartość godziwą akcji fantomowych przyznanych przez OPL S.A.: (liczba) Akcje fantomowe Warunek Warunek Warunek Warunek emisji CO2 EBITDAaL OCF ceny akcji Stan na dzień 1 stycznia 2021 roku - - - - Przyznane w ciągu roku 190.620 571.860 476.550 667.170 Stan na dzień 31 grudnia 2021 roku 190.620 571.860 476.550 667.170 Średnia wartość godziwa jednostki (w złotych) na dzień 31 grudnia 2021 roku 6,64 6,64 6,64 6,33 26 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Poniższa tabela przedstawia główne założenia przyjęte do kalkulacji wartości godziwej akcji fantomowych na dzień 31 grudnia 2021 roku: Na dzień 31 grudnia 2021 roku Akcje fantomowe Warunki emisji CO2, Warunek EBITDAaL oraz OCF ceny akcji Cena wykonania (w złotych) 0,50 0,50 Bariera (w złotych) 6,61 6,61 - 7,61 Oczekiwana zmienność 26,95 % 26,95 % Stopa procentowa wolna od ryzyka 4,03 % 4,03 % Stopa dywidendy (1) 2,70 % 2,70 % Termin wygaśnięcia 1 kwartał 2024 roku 1 kwartał 2024 roku Przyjęty model Black-Scholes Black-Scholes Data zakończenia okresu nabywania uprawnień 31 grudnia 2023 roku 31 grudnia 2023 roku (1) Stopa dywidendy jest jednym z kluczowych założeń wymaganych przy wyliczaniu wartości godziwej akcji fantomowych. Stopa dywidendy zastosowana w modelu kalkulacyjnym zakłada wypłatę dywidendy w wysokości 0,25 złotego na akcję od 2022 roku, co odpowiada średniej wartości oczekiwań rynkowych na rok 2022 i nie oznacza prognozy ani zobowiązania Spółki w zakresie wypłat dywidendy w przyszłości. W wyniku realizacji programu, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zwiększone o 4 miliony złotych. Wartość bilansowa zobowiązań rozpoznanych jako zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 4 miliony złotych. 17.2.b. Program motywacyjny Orange.One Warunki programu były następujące: a. Udział w programie był dobrowolny. b. Uczestnicy na początku programu mogli nabyć łącznie do 2.315.000 akcji fantomowych z puli podstawowej po cenie 1 złoty za każdą akcję. c. W przypadku spełnienia określonych warunków dotyczących średniego kursu akcji Orange Polska (niespełniony) oraz rankingu NPS (Net Promoter Score) (spełniony), uczestnicy mogli nabyć w czwartym kwartale 2020 roku dodatkowe pakiety do odpowiednio 1.438.500 oraz 616.500 akcji fantomowych, po cenie 1 złoty za każdą akcję. d. Kryterium dotyczące średniego kursu akcji w pierwszym kwartale 2021 roku zostało spełnione (kurs nie niższy od średniego kursu zamknięcia akcji Orange Polska w trzecim kwartale 2017 roku), w związku z czym w 2021 roku akcje fantomowe zostały wykupione od uczestników przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska w pierwszym kwartale 2021 roku. Poniższe tabele przedstawiają liczbę oraz średnią wartość godziwą akcji fantomowych oraz opcji na akcje fantomowe przyznane przez OPL S.A.: (liczba) Akcje fantomowe Pula Pula podstawowa dodatkowa Stan na dzień 1 stycznia 2021 roku 1.880.000 454.500 Wykonane w ciągu roku (1.865.000) (454.500) Utracone w ciągu roku (15.000) - Stan na dzień 31 grudnia 2021 roku - - Średnia cena akcji OPL na moment wykonania (w złotych) 6,41 6,41 27 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (liczba) Akcje fantomowe Opcje na dodatkowe akcje fantomowe Pula Pula Warunek Warunek podstawowa dodatkowa NPS kursu akcji Stan na dzień 1 stycznia 2020 roku 1.950.000 - 481.500 1.123.500 Przyznane w ciągu roku - 454.500 (1) 4.500 - Wykonane w ciągu roku - - (454.500) (1) - Utracone w ciągu roku (70.000) - (31.500) (1.123.500) (2) Stan na dzień 31 grudnia 2020 roku 1.880.000 454.500 - - Średnia wartość godziwa jednostki (w złotych) na dzień 31 grudnia 2020 roku 5,29 5,29 (1) W wyniku spełnienia warunku dotyczącego NPS zostały przyznane dodatkowe akcje fantomowe. (2) Warunek dotyczący kursu akcji OPL nie został spełniony. Poniższa tabela przedstawia główne założenia przyjęte do kalkulacji wartości godziwej akcji fantomowych przyznanych przez OPL S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku: Na dzień 31 grudnia 2020 roku Akcje fantomowe Pula podstawowa Pula dodatkowa Cena wykonania (w złotych) 1,00 1,00 Bariera (w złotych) 5,46 5,46 Oczekiwana zmienność 25 % 25 % Stopa procentowa wolna od ryzyka 0,11 % 0,11 % Stopa dywidendy (1) 0,00 % 0,00 % Termin wygaśnięcia 1 kwartał 2021 roku 1 kwartał 2021 roku Przyjęty model Black-Scholes Black-Scholes 30 września 1 października Data zakończenia okresu nabywania uprawnień 2019 roku 2020 roku (1) Stopa dywidendy nie zakładała wypłaty dywidendy w 1 kwartale 2021 roku, co odpowiadało średniej wartości oczekiwań rynkowych i nie oznaczało prognozy ani zobowiązania Spółki w zakresie wypłat dywidendy w przyszłości. W wyniku realizacji programu, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku, koszty świadczeń pracowniczych zostały zmniejszone o 1 milion złotych. Wartość bilansowa zobowiązań rozpoznanych jako zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 12 milionów złotych. 28 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 18. Przychody i koszty finansowe (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 Aktywa finansowe Instrumenty pochodne Zobowiązania finansowe Wyceniane wyceniane według według Inwestycje zamorty- Zobowiąza- zamortyzo- Przezna- w jednostki zowanego W wartości nia z tytułu wanego Zabezpie- czone Pozycje nie- zależne kosztu godziwej leasingu kosztu czające do obrotu (1) finansowe (2) Razem Przychody z dywidend 3 - - - - - - - 3 Przychody odsetkowe - 28 5 (3) - - - - - 33 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu - - - (53) - - - - (53) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe, w tym: - - (10) (4) - (97) (71) 2 - (176) - koszty odsetkowe - - - - (97) (5) (85) 2 - (180) - nieefektywność na instrumentach pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej - - - - - 14 - - 14 Koszty dyskonta - - - - (28) - - (38) (66) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych - 1 - (1) 16 (16) 5 - 5 Całkowite koszty finansowe netto 3 29 (5) (54) (109) (87) 7 (38) (254) Przychody odsetkowe - 5 (6) - - - - - - 5 Odpisy aktualizujące - (98) (7) (10) (8) - - - - - (108) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych - - - - (3) 3 1 - 1 Pozycje ujęte w zysku z działalności operacyjnej - (93) (10) - (3) 3 1 - (102) (1) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. (2) Zawiera głównie rezerwy. (3) Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (wybranych należności handlowych ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym, patrz Nota 13.1). (4) Zmiana w wycenie aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (warunkowego należnego wynagrodzenia za sprzedaż 50% udziałów w Światłowód Inwestycje, patrz Nota 14). (5) Zawiera głównie koszty odsetkowe od pożyczek od jednostki powiązanej. (6) Odsetki za zwłokę w zapłacie należności handlowych. (7) Zawiera (43) miliony złotych odpisów aktualizujących należności i aktywa kontraktowe oraz (55) milionów złotych odpisu aktualizującego pożyczkę udzieloną TP TelTech Sp. z o.o. (8) Odpisy aktualizujące aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. 29 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 Aktywa finansowe Instrumenty pochodne Zobowiązania finansowe Wyceniane W wartości wyceniane według godziwej według Inwestycje zamorty- przez inne Zobowiąza- zamortyzo- Przezna- w jednostki zowanego całkowite nia z tytułu wanego Zabezpie- czone Pozycje nie- zależne kosztu dochody (1) leasingu kosztu czające do obrotu (2) finansowe (3) Razem Przychody z dywidend 14 - - - - - - - 14 Przychody odsetkowe - 31 4 - - - - - 35 Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu - - - (61) - - - - (61) Pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe, w tym: - - - - (114) (94) (8) - (216) - koszty odsetkowe - - - - (114) (4) (92) (8) - (214) - nieefektywność na instrumentach pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej - - - - - (2) - - (2) Koszty dyskonta - - - - (29) - - (14) (43) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych - 2 - (53) (86) 66 17 - (54) Całkowite koszty finansowe netto 14 33 4 (114) (229) (28) 9 (14) (325) Przychody odsetkowe - 8 (5) - - - - - - 8 Odpisy aktualizujące - (137) (9) - - - - - (146) Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych - 7 - - (20) (1) 24 - 10 Koszty świadczeń pracowniczych - - - - - (2) (2) - (4) Pozycje ujęte w zysku z działalności operacyjnej - (122) (9) - (20) (3) 22 - (132) (1) Wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym (patrz Nota 13.1). (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. (3) Zawiera głównie rezerwy i świadczenia pracownicze. (4) Zawiera głównie koszty odsetkowe od pożyczek od jednostki powiązanej. (5) Odsetki za zwłokę w zapłacie należności handlowych. 30 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 19. Pożyczki od jednostek powiązanych (w milionach w danej walucie) Kwota pozostała do spłaty na dzień (1) 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Kredytodawca Termin spłaty Waluta PLN Waluta PLN O oprocentowaniu zmiennym Atlas Services Belgium S.A. (EUR) 20 maja 2021 - - 190 876 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 20 czerwca 2021 - - 2.700 2.700 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) (2) 29 lipca 2022 - - 159 159 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 20 maja 2024 1.500 1.500 1.499 1.499 Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 20 czerwca 2026 2.693 2.693 - - Depozyty otrzymane w ramach umowy konsolidacji sald (PLN) 3 stycznia 2022 141 141 97 97 O oprocentowaniu stałym Atlas Services Belgium S.A. (PLN) 27 marca 2023 757 757 756 756 Integrated Solutions Sp. z o.o. (EUR) 7 czerwca 2021 - - - 1 Pożyczki od jednostek powiązanych razem 5.091 6.088 W tym krótkoterminowe 153 3.682 W tym długoterminowe 4.938 2.406 (1) Dane zawierają naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. (2) Odnawialna linia kredytowa. W dniu 29 stycznia 2021 roku Spółka oraz Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowę o pożyczkę w wysokości 2.700 milionów złotych z terminem spłaty przypadającym w czerwcu 2026 roku. Nowa pożyczka wraz z odnawialną linią kredytową zapewniły bezgotówkowe refinansowanie pożyczek udzielonych przez Atlas Services Belgium S.A. w kwocie: 190 milionów euro, wygasłej w maju 2021 roku oraz 2.700 milionów złotych, wygasłej w czerwcu 2021 roku. Dodatkowo w dniu 17 czerwca 2021 roku Spółka zawarła z Atlas Services Belgium S.A. aneks do istniejącej umowy dotyczącej odnawialnej linii kredytowej przedłużający termin jej zapadalności do dnia 29 lipca 2022 roku. Średnioważone efektywne oprocentowanie pożyczek od jednostek powiązanych, bez uwzględnienia oraz z uwzględnieniem wpływu instrumentów swap (patrz Nota 24), wynosiło odpowiednio 3,54% i 2,90% na dzień 31 grudnia 2021 roku (1,28% i 3,03% na dzień 31 grudnia 2020 roku). Pożyczki od jednostek powiązanych nie są zabezpieczone. 20. Zobowiązania wynikające z działalności finansowej Zobowiązania wynikające z działalności finansowej to zobowiązania, w przypadku których przepływy pieniężne zostały zaklasyfikowane, lub przyszłe przepływy pieniężne zostaną zaklasyfikowane, w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako przepływy pieniężne z działalności finansowej. 31 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Poniższe tabele przedstawiają uzgodnienie zobowiązań Spółki wynikających z działalności finansowej oraz instrumentów pochodnych (zobowiązań pomniejszonych o aktywa) zabezpieczających te zobowiązania: (w milionach złotych) Pozostałe zobowiązania Instrumenty finansowe pochodne Zobowiązania Zobowiązania wyceniane zabezpieczające z tytułu z tytułu Pożyczki według zobowiązania z działalności leasingu od jednostek zamortyzowanego tytułu działalności finansowej finansowego powiązanych kosztu finansowej (1) razem Nota 19 Nota 24 Kwota pozostała do spłaty na dzień 1 stycznia 2021 roku 2.663 6.088 4 22 8.777 Przepływy pieniężne netto: (524) (1.078) 23 12 (1.567) - z działalności finansowej (466) (978) 24 91 (1.329) - z działalności operacyjnej (2) (58) (100) (1) (79) (238) Zmiany bezgotówkowe: 646 81 (1) (309) 417 - (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych 1 (16) - 16 1 - zmiana wartości godziwej, z wyłączeniem strat z tytułu różnic kursowych - - - (325) (325) - inne zmiany 645 (3) 97 (4) (1) (4) - 741 Kwota pozostała do spłaty na dzień 31 grudnia 2021 roku 2.785 5.091 26 (275) 7.627 (1) Zawiera instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie zobowiązań wynikających z działalności finansowej. (2) Zawiera zapłacone odsetki. (3) Zawiera głównie rozpoznanie nowych umów i modyfikację istniejących umów. (4) Zawiera naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. (w milionach złotych) Pozostałe zobowiązania Instrumenty finansowe pochodne Zobowiązania Zobowiązania wyceniane zabezpieczające z tytułu z tytułu Pożyczki według zobowiązania z działalności leasingu od jednostek zamortyzowanego tytułu działalności finansowej finansowego powiązanych kosztu finansowej (1) razem Nota 19 Nota 24 Kwota pozostała do spłaty na dzień 1 stycznia 2020 roku 2.538 6.498 60 18 9.114 Przepływy pieniężne netto: (473) (591) (57) (79) (1.200) - z działalności finansowej (406) (479) (56) - (941) - z działalności operacyjnej (2) (67) (112) (1) (79) (259) Zmiany bezgotówkowe: 598 181 1 83 863 - (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych 53 68 - (77) 44 - zmiana wartości godziwej, z wyłączeniem zysków z tytułu różnic kursowych - - - 160 160 - inne zmiany 545 (3) 113 (4) 1 (4) - 659 Kwota pozostała do spłaty na dzień 31 grudnia 2020 roku 2.663 6.088 4 22 8.777 (1) Zawiera instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie zobowiązań wynikających z działalności finansowej. (2) Zawiera zapłacone odsetki. (3) Zawiera głównie rozpoznanie nowych umów i modyfikację istniejących umów. (4) Zawiera naliczone odsetki oraz prowizje aranżacyjne. 32 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 21. Inwestycje w jednostki zależne (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 Odpis Wartość Odpis Wartość Koszt aktualizujący netto Koszt aktualizujący netto BlueSoft Sp. z o.o. 213 - 213 168 - 168 Integrated Solutions Sp. z o.o. 20 - 20 20 - 20 TP TelTech Sp. z o.o. 107 (43) 64 41 - 41 Orange Energia Sp. z o.o. 44 - 44 44 - 44 Orange Szkolenia Sp. z o.o. 15 - 15 15 - 15 Telefony Podlaskie S.A. 20 - 20 20 - 20 Orange Retail S.A. 25 - 25 25 - 25 Pozostałe jednostki zależne 1 - 1 1 - 1 Inwestycje w jednostki zależne razem 445 (43) 402 334 - 334 W czerwcu 2021 roku Spółka zwiększyła o 45 milionów złotych kapitał w spółce zależnej BlueSoft Sp. z o.o. Podwyższenie kapitału zostało skompensowane ze spłatą pożyczki udzielonej przez OPL S.A. dla BlueSoft. We wrześniu 2021 roku Spółka zwiększyła o 66 milionów złotych kapitał w spółce zależnej TP TelTech Sp. z o.o. Podwyższenie kapitału zostało skompensowane ze spłatą pożyczki udzielonej przez OPL S.A. dla TP Teltech. Wartość bilansowa inwestycji w TP TelTech została zwiększona o 23 miliony złotych netto (66 milionów złotych brutto pomniejszone o 43 miliony złotych skumulowanej utraty wartości przeklasyfikowanej z należności z tytułu pożyczki do inwestycji w tę spółkę zależną). Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku Spółka posiadała bezpośrednio następujące udziały w jednostkach zależnych: Udział w kapitale posiadany Udział w kapitale posiadany przez OPL S.A. przez OPL S.A. Jednostka Siedziba Zakres działalności bezpośrednio bezpośrednio i pośrednio 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 2021 2020 2021 2020 Integrated Solutions Sp. z o.o. Warszawa, Polska Dostarczanie zintegrowanych rozwiązań z zakresu IT oraz infrastruktury sieciowej. 100 % 100 % 100 % 100 % TP TelTech Sp. z o.o. Łódź, Polska Projektowanie, budowa oraz obsługa sieci telekomunikacyjnych, monitorowanie sygnałów alarmowych. 100 % 100 % 100 % 100 % BlueSoft Sp. z o.o. Warszawa, Polska Świadczenie usług i rozwiązań dla IT. 100 % 100 % 100 % 100 % Orange Energia Sp. z o.o. Warszawa, Polska Sprzedaż energii elektrycznej. 100 % 100 % 100 % 100 % Orange Szkolenia Sp. z o.o. Warszawa, Polska Usługi szkoleniowe i hotelowe, agent ubezpieczeniowy. 100 % 100 % 100 % 100 % Telefony Podlaskie S.A. Sokołów Podlaski, Polska Lokalny operator telefonii stacjonarnej, Internetu i telewizji kablowej. 89,3 % 89,3 % 89,3 % 89,3 % Orange Retail S.A. Modlnica, Polska Wynajem salonów sprzedaży. 100 % 100 % 100 % 100 % Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A. Warszawa, Polska Zarządzanie pracowniczym funduszem emerytalnym. 95,6 % 95,6 % 100 % 100 % Fundacja Orange Warszawa, Polska Działalność charytatywna. 100 % 100 % 100 % 100 % Telekomunikacja Polska Sp. z o.o. Warszawa, Polska Brak działalności operacyjnej. 100 % 100 % 100 % 100 % Światłowód Inwestycje Sp. z o.o. (1) Warszawa, Polska Budowa infrastruktury światłowodowej i oferowanie hurtowych usług dostępu dla innych operatorów. 50 % 100 % 50 % 100 % (1) W dniu 31 sierpnia 2021 roku 50% udziałów zostało sprzedanych, w wyniku czego Światłowód Inwestycje stał się wspólnie kontrolowaną jednostką (patrz Nota 22). 33 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku udział w ogólnej liczbie głosów posiadany przez Spółkę w podmiotach zależnych był równy udziałowi Spółki w kapitałach tych jednostek. Ponadto OPL S.A. i T-Mobile Polska S.A. posiadają po 50% udziałów w NetWorkS! Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Spółka została zaklasyfikowana jako wspólne działanie, ponieważ przedmiotem jej działalności jest zarządzanie, rozwój i utrzymanie sieci będących własnością OPL S.A. i T-Mobile Polska S.A. NetWorkS! Sp. z o.o. powstała w związku z umową o współkorzystanie z mobilnych sieci dostępowych zawartą pomiędzy dwoma operatorami. Umowa ta została zawarta w 2011 roku na okres 15 lat z możliwością przedłużenia i również jest zaklasyfikowana jako wspólne działanie dla celów księgowych. 22. Inwestycja we wspólne przedsięwzięcie W dniu 1 lipca 2021 roku Orange Polska wniosła do Światłowód Inwestycje Sp. z o.o., spółki zależnej w tym czasie, 355 milionów złotych środków trwałych oraz 754 miliony złotych środków pieniężnych. Środki trwałe obejmowały istniejące łącza światłowodowe do 672 tysięcy gospodarstw domowych. Jednocześnie Spółka oraz Światłowód Inwestycje zawarły umowy dotyczące leasingu oraz utrzymania światłowodów, w tym leasingu i usług, które będą świadczone w przyszłości, za które Światłowód Inwestycje dokonał przedpłaty w wysokości 729 milionów złotych. Przedpłata została skompensowana z wniesieniem środków pieniężnych przez Orange Polska. Dodatkowo w dniu 1 lipca 2021 roku w ramach przygotowania transakcji sprzedaży, Spółka udzieliła Światłowód Inwestycje pożyczki na kwotę 157 milionów złotych z terminem spłaty w lipcu 2024 roku. Pożyczka została spłacona przez Światłowód Inwestycje w 2021 roku. W dniu 31 sierpnia 2021 roku Orange Polska i Grupa APG (Acari Investments Holding B.V., spółka zależna APG, „APG”) sfinalizowały umowę sprzedaży udziałów, na mocy której Spółka zbyła 50% udziałów w Światłowód Inwestycje Sp. z o.o., spółce zależnej, której zakres działalności obejmuje budowę infrastruktury światłowodowej oraz oferowanie hurtowych usług dostępu dla innych operatorów. Łączna wartość godziwa wynagrodzenia wyniosła 1.323 miliony złotych i składała się z: a. 897 milionów złotych otrzymanych w gotówce oraz b. 426 milionów złotych do rozliczenia w latach 2022-2026, uwarunkowanych realizacją przez Orange Polska uzgodnionego harmonogramu budowy sieci (zgodnie z kontraktem, maksymalnie 487 milionów złotych przed zdyskontowaniem). Kwota należna od Grupy APG została rozpoznana jako pozostałe aktywa w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Do wyceny wartości godziwej warunkowego należnego wynagrodzenia Spółka zastosowała technikę oczekiwanej wartości bieżącej. Więcej szczegółów na temat założeń i metodologii wyceny opisano w Nocie 14. Zysk na sprzedaży 50% udziałów w Światłowód Inwestycje rozpoznany w rachunku zysków i strat wyniósł 750 milionów złotych i składał się z: (w milionach złotych) Cena sprzedaży 50% udziałów 1.323 Wartość netto sprzedanych udziałów (555) Poniesione koszty transakcyjne (18) Zysk ze sprzedaży 50% udziałów w Światłowód Inwestycje 750 W wyniku powyższej transakcji, Światłowód Inwestycje stał się wspólnie kontrolowaną jednostką prezentowaną w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako inwestycja wyceniana według kosztu. Światłowód Inwestycje jest osobną spółką i żadne warunki umowne ani inne fakty i okoliczności nie wskazują, że udziałowcy mają prawa do aktywów i zobowiązań wspólnego ustalenia umownego. W efekcie Spółka przyjmuje, że strony współkontrolujące przedsięwzięcie mają prawo do aktywów netto i klasyfikuje wspólne ustalenie umowne jako wspólne przedsięwzięcie. 34 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Transakcja przewiduje, że w latach 2023-2026 każdy z udziałowców wniesie do spółki po około 300 milionów złotych kapitału. Orange Polska ma opcję kupienia dodatkowego około 1% udziałów w Światłowód Inwestycje w latach 2027-2029 i uzyskania kontroli nad spółką. W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku Spółka zapłaciła w związku z transakcją 122 miliony złotych podatku CIT (po wykorzystaniu strat podatkowych z lat ubiegłych) oraz 157 milionów złotych podatku VAT. Te płatności zostały zaklasyfikowane jako przepływy z działalności inwestycyjnej, ponieważ zostały jednoznacznie zidentyfikowane i powiązane ze sprzedażą 50% udziałów w Światłowód Inwestycje. Płatność nastąpiła przed uzyskaniem przez Spółkę pod koniec września 2021 roku interpretacji podatkowej. W związku z powyższym Spółka przeliczyła dochód do opodatkowania ze sprzedaży 50% udziałów w Światłowód Inwestycje i na dzień 31 grudnia 2021 roku rozpoznała należność z tytułu podatku dochodowego w wysokości 92 miliony złotych oraz pomniejszyła aktywo z tytułu podatku odroczonego o 79 milionów złotych. 23. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Środki pieniężne na bieżących rachunkach bankowych, depozyty jednodniowe oraz środki pieniężne w kasie 58 60 Rachunki bankowe przeznaczone dla dotacji inwestycyjnych (patrz Nota 16.2) 89 184 Depozyty w Orange S.A. 738 55 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych razem 885 299 Nadwyżki środków pieniężnych Spółki inwestowane są w krótkoterminowe płynne instrumenty finansowe - głównie depozyty bankowe oraz depozyty w Orange S.A. w ramach umowy scentralizowanego zarządzania płynnością. Lokaty krótkoterminowe zakładane są na okresy od jednego dnia do trzech miesięcy. Instrumenty te przynoszą oprocentowanie, którego wysokość zależy od bieżących stóp rynku pieniężnego oraz długości inwestycji. Maksymalną ekspozycję Spółki na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych. Spółka lokuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty w Orange S.A. i na rachunkach prowadzonych przez wiodące instytucje finansowe posiadające rating inwestycyjny. Limity transakcyjne dotyczące kontrahentów służą monitorowaniu wielkości ekspozycji na ryzyko kredytowe. W przypadku pogorszenia się kondycji finansowej kontrahenta, Spółka stosuje odpowiednie środki w celu ograniczenia ryzyka utraty jego wypłacalności. 24. Instrumenty pochodne Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku portfel instrumentów pochodnych Spółki stanowiły instrumenty finansowe, dla których nie istniał aktywny rynek, głównie transakcje swap zabezpieczające ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe, transakcje forward z rozliczeniem netto, swapy towarowe oraz opcje na akcje. W celu wyceny tych instrumentów Spółka stosuje standardowe techniki wyceny. Wartość godziwa transakcji swap/forward reprezentuje zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne, w których podstawą do kalkulacji czynników dyskontowych są odpowiednie rynkowe krzywe stóp procentowych, a kwoty wyrażone w walutach obcych są przeliczone na złote przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego. Przyszłe przepływy pieniężne wynikające ze swapów towarowych oparte są na cenach towarów na giełdzie towarowej. Wartość godziwa opcji na akcje jest ustalana na podstawie modelu Blacka-Scholesa. Wycena instrumentów pochodnych jest również korygowana o ryzyko kredytowe kontrahenta (ang. credit valuation adjustment - „CVA”) lub własne (ang. debit valuation adjustment - „DVA”). Oszacowane wartości CVA i DVA były nieistotne w porównaniu z wartością godziwą instrumentów pochodnych. 35 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Pochodne instrumenty finansowe będące w posiadaniu Spółki zostały przedstawione poniżej: (w milionach złotych) Wartość godziwa Średnia ważona Składnik Składnik Rodzaj Pozycja Termin cena lub stopa aktywów zobowiązań instrumentu (1) zabezpieczana Wartość nominalna zapadalności za jednostkę finansowych finansowych Na dzień 31 grudnia 2021 Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Ryzyko stopy procentowej IRS Pożyczki od jednostki 3.800 m PLN 2024-2026 WIBOR 3M -> 1,48 % 273 - powiązanej Ryzyko walutowe NDF Zakup zapasów 43 m EUR 2022 4,61 - (1) NDF Zakup zapasów 3 m USD 2022 4,14 - - Opcja FX Zakup zapasów 10 m EUR 2022 4,71 - - Ryzyko towarowe Swap towarowy Sprzedaż miedzi 980 T 2022 9.405 USD - (1) Swap towarowy Zakup energii 1.452.000 MWh 2035 299 PLN - (3) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych razem 273 (5) Instrumenty pochodne - przeznaczone do obrotu (2) Ryzyko stopy procentowej IRS Pożyczka od jednostki 500 m PLN 2022 WIBOR 1M 2,19 % 1 - powiązanej Ryzyko walutowe NDF Transakcje handlowe 27 m EUR 2022 4,58 1 - NDF Zobowiązania z tytułu leasingu 7 m EUR 2022 4,53 1 - NDF Transakcje handlowe 5 m USD 2022 4,14 - - Ryzyko towarowe Swap towarowy Sprzedaż miedzi 277 T 2022 9.390 USD - - Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu razem 3 - Instrumenty pochodne razem 276 (5) W tym krótkoterminowe 3 (2) W tym długoterminowe 273 (3) (1) IRS – swap procentowy, NDF – forward z rozliczeniem netto. (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. 36 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) Wartość godziwa Średnia ważona Składnik Składnik Rodzaj Pozycja Termin cena lub stopa aktywów zobowiązań instrumentu (1) zabezpieczana Wartość nominalna zapadalności za jednostkę finansowych finansowych Na dzień 31 grudnia 2020 Instrumenty pochodne - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 187 m EUR 2021 4,05 104 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,54 % Ryzyko stopy procentowej IRS Pożyczki od jednostki 5.450 m PLN 2021-2024 WIBOR 1/3/6M -> 2,13 % - (132) powiązanej Ryzyko walutowe NDF Zakup zapasów 141 m EUR 2021 4,44 26 - NDF Zakup zapasów 12 m USD 2021 3,74 - - Ryzyko ceny akcji Opcja Program płatności opartych 2 m akcji 2021 5,22 3 - na akcje na akcjach (patrz Nota 17.2.b) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych razem 133 (132) Instrumenty pochodne - przeznaczone do obrotu (2) Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej CCIRS Pożyczka od jednostki 3 m EUR 2021 4,05 2 - powiązanej EURIB 6M + 0,28 %-> WIBOR 6M + 0,53 % Ryzyko walutowe NDF Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz 14 m EUR 2021 4,52 1 - NDF Transakcje handlowe 27 m EUR 2021 4,44 5 - NDF Zobowiązania z tytułu leasingu 22 m EUR 2021 4,42 4 - FX Swap Środki pieniężne 3 m EUR 2021 4,61 - - NDF Transakcje handlowe 11 m USD 2021 3,71 1 - Ryzyko ceny akcji Opcja Program płatności opartych 1 m akcji 2021 5,02 1 - na akcje na akcjach (patrz Nota 17.2.b) Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu razem 14 - Instrumenty pochodne razem 147 (132) W tym krótkoterminowe 147 (32) W tym długoterminowe - (100) (1) CCIRS – swap walutowo–procentowy, IRS – swap procentowy, NDF – forward z rozliczeniem netto. (2) Instrumenty pochodne stanowiące ekonomiczne zabezpieczenie transakcji handlowych lub finansowych. Maksymalną ekspozycję Spółki na ryzyko kredytowe odzwierciedla wartość bilansowa instrumentów pochodnych. Spółka zawiera kontrakty na instrumenty pochodne z Orange S.A. i wiodącymi instytucjami finansowymi. Spółka ustaliła limity transakcyjne dotyczące kontrahentów, służące monitorowaniu wielkości ekspozycji na ryzyko kredytowe. Limity oparte są na ratingu każdej instytucji. W przypadku pogorszenia się kondycji finansowej kontrahenta, Spółka stosuje odpowiednie środki w celu ograniczenia ryzyka utraty jego wypłacalności. 37 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zmiana wysokości kapitału rezerwowego z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne została zaprezentowana poniżej: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 Przed Przed podatkiem Podatek Po podatku podatkiem Podatek Po podatku Kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne, razem – początek okresu (89) 16 (73) (50) 9 (41) - ryzyko stopy procentowej (117) 22 (95) (43) 8 (35) - ryzyko walutowe 28 (6) 22 (7) 1 (6) - ryzyko ceny akcji - - - - - - Efektywna część zysków/(strat) na instrumentach zabezpieczających: (1) 282 (53) 229 (33) 6 (27) - ryzyko stopy procentowej 308 (59) 249 (157) 30 (127) - ryzyko walutowe (23) 5 (18) 126 (24) 102 - ryzyko ceny akcji - - - (2) - (2) - pozostałe ryzyko rynkowe (3) 1 (2) - - - Przeklasyfikowanie do rachunku zysków i strat, korygujące: (1) 94 (17) 77 20 (4) 16 - koszty odsetkowe prezentowane w kosztach finansowych, netto 81 (15) 66 83 (16) 67 - (zyski)/straty z tytułu różnic kursowych prezentowane w kosztach finansowych, netto 16 (3) 13 (65) 12 (53) - zyski z tytułu różnic kursowych prezentowane w zysku z działalności operacyjnej (3) 1 (2) - - - - koszty świadczeń pracowniczych - - - 2 - 2 Zyski z tytułu różnic kursowych przeklasyfikowane do wartości początkowej zapasów (18) 3 (15) (26) 5 (21) Kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne, razem – koniec okresu 269 (51) 218 (89) 16 (73) - ryzyko stopy procentowej 272 (52) 220 (117) 22 (95) - ryzyko walutowe - - - 28 (6) 22 - ryzyko ceny akcji - - - - - - - pozostałe ryzyko rynkowe (3) 1 (2) - - - (1) Rozpoznane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w zyskach/stratach z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne. Przewiduje się, że zyski/straty z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających przepływy pieniężne skumulowane w kapitale rezerwowym z wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne na dzień 31 grudnia 2021 roku wpłyną na rachunek zysków i strat w latach 2022-2035. 25. Wartość godziwa instrumentów finansowych 25.1. Pomiar wartości godziwej W odniesieniu do instrumentów finansowych, które po początkowym ujęciu wyceniane są w wartości godziwej, Spółka klasyfikuje zasady pomiaru wartości godziwej wykorzystując poniższą hierarchię odzwierciedlającą wagę danych źródłowych wykorzystywanych do wyceny: - Poziom 1: kwotowania (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań, - Poziom 2: dane źródłowe inne niż kwotowania zaliczane do Poziomu 1, które są obserwowalne dla danego składnika aktywów lub zobowiązań w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośredni (jako pochodne cen), - Poziom 3: dane źródłowe dla danego składnika aktywów lub zobowiązań, które nie są oparte na obserwowalnych danych rynkowych (jako dane źródłowe nieobserwowalne). Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe Spółki, które po początkowym ujęciu wyceniane są w wartości godziwej, obejmują instrumenty pochodne prezentowane w Nocie 24, wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym opisane w Nocie 13.1 oraz warunkowe należne wynagrodzenie za sprzedaż 50% udziałów w Światłowód Inwestycje opisane w Nocie 14. Spółka klasyfikuje instrumenty pochodne 38 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku oraz wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym do Poziomu 2 pomiaru wartości godziwej, a warunkowe należne wynagrodzenie do Poziomu 3 pomiaru wartości godziwej. 25.2. Porównanie wartości godziwej i wartości bilansowej instrumentów finansowych Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku wartość bilansowa instrumentów finansowych Spółki (bez uwzględnienia zobowiązań z tytułu leasingu), z wyjątkiem zobowiązań z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz pożyczki od jednostki powiązanej opartej na stałej stopie procentowej, była zbliżona do ich wartości godziwej ze względu na krótki okres zapadalności tych instrumentów, ich gotówkowy charakter, zmienne oprocentowanie lub nieistotną różnicę pomiędzy pierwotnymi efektywnymi stopami procentowymi a aktualnymi stopami rynkowymi. Poniżej przedstawione zostało porównanie wartości bilansowej i wartości godziwej zobowiązań z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz pożyczki od jednostki powiązanej opartej na stałej stopie procentowej, dla których szacowana wartość godziwa odbiega od wartości bilansowej z powodu znaczącej zmiany pomiędzy pierwotnymi efektywnymi stopami procentowymi a aktualnymi stopami rynkowymi: (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 Szacowana Szacowana Wartość wartość godziwa Wartość wartość godziwa Nota bilansowa Poziom 2 bilansowa Poziom 2 Zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości 16.1 257 272 390 437 Pożyczka od jednostki powiązanej 19 757 750 756 801 Wartość godziwa instrumentów finansowych została ustalona poprzez zdyskontowanie wartości umownych przyszłych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu rynkowych stóp procentowych obowiązujących dla danej waluty. Wartości godziwe obliczone w walutach obcych są przeliczane na złote przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego i korygowane o własne ryzyko kredytowe. Oszacowane wartości własnego ryzyka kredytowego (DVA) były nieistotne w porównaniu z wartością godziwą instrumentów finansowych. 26. Cele i polityka zarządzania ryzykiem finansowym 26.1. Zasady zarządzania ryzykiem finansowym Spółka jest narażona na ryzyka finansowe związane przede wszystkim z instrumentami finansowymi emitowanymi lub posiadanymi w ramach działalności operacyjnej i finansowej. Ryzyko to można określić jako ryzyko rynkowe (w skład którego wchodzi głównie ryzyko walutowe oraz ryzyko stopy procentowej), ryzyko płynności oraz ryzyko kredytowe. Spółka zarządza ryzykiem finansowym w celu ograniczenia niekorzystnego wpływu zmian głównie kursów walutowych i stóp procentowych, jak również w celu stabilizacji przepływów pieniężnych oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu płynności i elastyczności finansowej. Zasady zarządzania ryzykiem finansowym w Spółce zostały zatwierdzone przez Zarząd. Zarządzanie ryzykiem finansowym jest zgodne ze strategiami opracowanymi przez Komitet ds. Skarbu będący pod bezpośrednim nadzorem Członka Zarządu ds. Finansów. Polityka zarządzania ryzykiem finansowym określa zasady oraz zakres odpowiedzialności w obszarze zarządzania ryzykiem finansowym, a w szczególności definiuje następujące obszary: - miary ryzyka używane do identyfikacji oraz oceny ekspozycji na ryzyka finansowe, - wybór odpowiednich instrumentów zabezpieczających przed zidentyfikowanymi ryzykami, - metodologię wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych, - limity transakcyjne oraz ratingi kredytowe kontrahentów, z którymi Spółka zawiera transakcje zabezpieczające. 39 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 26.2. Rachunkowość zabezpieczeń Spółka zawiera liczne transakcje terminowe w celu zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej oraz pozostałym ryzykiem rynkowym. Instrumenty pochodne używane przez Spółkę to swapy procentowe, swapy walutowo-procentowe, swapy walutowe, kontrakty forward bez dostawy, opcje walutowe, walutowe kontrakty forward z dostawą, swapy towarowe oraz opcje na akcje. Pewne instrumenty pochodne używane przez Spółkę są klasyfikowane jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych. Spółka stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSSF 9 (patrz Nota 34.18). Zabezpieczenie przepływów pieniężnych pozwala wyeliminować zmienność przyszłych przepływów pieniężnych wynikającą z danego ryzyka, która mogłaby wpływać na rachunek zysków i strat. Warunki instrumentów zabezpieczających są zgodne z warunkami zabezpieczanych pozycji. Spółka ustaliła współczynnik zabezpieczenia na poziomie 1:1, ponieważ ryzyka powiązane z instrumentami zabezpieczającymi są identyczne z zabezpieczanymi ryzykami. Efektywność zabezpieczenia ustala się w momencie ustanowienia powiązania zabezpieczającego oraz w ramach okresowej prospektywnej oceny w celu zapewnienia spełnienia wymogów dotyczących efektywności zabezpieczenia. Zgodnie z polityką Spółki instrumenty pochodne używane są wyłącznie jako narzędzie do zabezpieczania przed ryzykiem finansowym i nie są wykorzystywane do celów spekulacyjnych. Niemniej jednak niektóre instrumenty pochodne zawarte przez Spółkę nie są wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9 i zasady rachunkowości zabezpieczeń nie są stosowane w ich przypadku. Instrumenty pochodne klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu są traktowane przez Spółkę jako zabezpieczenie ekonomiczne, ponieważ w istocie zabezpieczają Spółkę przed ryzykiem walutowym, ryzykiem stopy procentowej bądź pozostałym ryzykiem rynkowym. Szczegółowe informacje o instrumentach pochodnych wykorzystywanych przez Spółkę, wraz z opisem powiązań zabezpieczających, znajdują się w Nocie 24. 26.3. Ryzyko walutowe Spółka jest narażona na ryzyko walutowe, którego źródłem są aktywa i zobowiązania finansowe denominowane w walutach obcych, w szczególności zobowiązania z tytułu leasingu ,zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz, pożyczki od jednostek powiązanych (patrz Nota 19) oraz kredyt bankowy. Strategia zabezpieczania Spółki, minimalizująca wpływ wahań kursów walutowych, jest aktualizowana okresowo. Akceptowalny poziom ekspozycji walutowej jest wynikiem analizy ryzyka dla otwartej pozycji w danej walucie przy uwzględnieniu oczekiwań rynków finansowych co do kształtowania się kursów walutowych w określonej perspektywie czasu. W ramach obowiązującej polityki zabezpieczeń Spółka zabezpiecza ryzyko walutowe wykorzystując głównie swapy walutowo-procentowe, swapy walutowe i walutowe kontrakty forward, które pozwalają zamienić kwotę kapitału denominowanego w walucie obcej na kwotę wyrażoną w złotych lub na gotówkowe rozliczenie różnicy między zakontraktowaną ceną a obowiązującą ceną spot. W rezultacie zyski/straty kursowe na instrumencie pochodnym kompensują straty/zyski kursowe na pozycji zabezpieczanej. W wyniku zastosowania zabezpieczeń zmienność kursów walutowych ma ograniczony wpływ na rachunek zysków i strat. Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z walutowego spreadu bazowego ujętego w instrumencie zabezpieczającym, który nie występuje w instrumencie zabezpieczanym, różnicy pomiędzy ryzykiem kredytowym kontrahenta oraz własnym i zmian prognozowanych kwot przepływów pieniężnych z pozycji zabezpieczanych. 40 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Tabela poniżej przedstawia wskaźniki zabezpieczenia ryzyka walutowego dla głównych ekspozycji walutowych Spółki. Wskaźnik zabezpieczenia ryzyka porównuje wartość zabezpieczonej części ekspozycji walutowej z wartością całej ekspozycji. Wskaźnik zabezpieczenia Ekspozycja walutowa Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 Pożyczki od jednostek powiązanych i kredyt bankowy Nie dotyczy 99,6 % Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz 0,0 % 25,6 % Zobowiązania z tytułu leasingu 4,7 % 14,2 % Ponadto Spółka aktywnie zarządza ryzykiem walutowym związanym z przyszłymi wydatkami operacyjnymi oraz inwestycyjnymi. Do pomiaru ryzyka walutowego Spółka wykorzystuje opisaną poniżej analizę wrażliwości. W tabeli poniżej zaprezentowane zostały główne ekspozycje walutowe Spółki (po uwzględnieniu zabezpieczeń) oraz potencjalne zyski/straty kursowe na tych ekspozycjach będące wynikiem hipotetycznej jednoprocentowej aprecjacji/deprecjacji złotego względem innych walut: (w milionach w danej walucie) Efektywna ekspozycja po uwzględnieniu Wrażliwość na zmianę kursu PLN względem innych zabezpieczeń walut wpływająca na rachunek zysków i strat Na dzień Na dzień Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 +1% -1% +1% +1% Ekspozycja walutowa Waluta PLN Waluta PLN PLN PLN PLN PLN Zobowiązanie z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz (EUR) 30 136 41 188 1 (1) 2 (2) Zobowiązania z tytułu leasingu (EUR) 129 592 123 569 6 (6) 6 (6) Zobowiązania z tytułu leasingu (USD) 7 26 7 25 - - - - Razem 754 782 7 (7) 8 (8) Analiza wrażliwości w tabeli powyżej została dokonana w oparciu o następujące założenia: − niezabezpieczona część zdyskontowanej wartości zobowiązań stanowi ekspozycję na ryzyko walutowe (efektywna ekspozycja), − za transakcje ograniczające ryzyko walutowe uważa się zarówno instrumenty pochodne wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające, jak i te, które klasyfikowane są jako zabezpieczenie ekonomiczne, − środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zostały wyłączone z analizy. Zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych z tytułu planowanych transakcji ma wpływ na pozostałe kapitały rezerwowe. Analiza wrażliwości przeprowadzona przez Spółkę wykazała, że potencjalne zyski/(straty) wpływające na kapitał rezerwowy z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne, wynikające z hipotetycznej jednoprocentowej deprecjacji/aprecjacji złotego względem innych walut wyniosły na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku odpowiednio 2/(2) miliony złotych i 7/(7) milionów złotych. 26.4. Ryzyko stopy procentowej Ryzyko stopy procentowej jest to ryzyko zmiany przyszłych przepływów pieniężnych z instrumentu finansowego na skutek zmian stóp procentowych. Spółka posiada oprocentowane zobowiązania i aktywa finansowe składające się głównie z pożyczek od i do jednostek powiązanych oraz kredytów bankowych (patrz Noty 19 i 32.2). Strategia zabezpieczania Spółki przed ryzykiem stopy procentowej, ograniczająca wpływ niekorzystnych zmian stóp procentowych, jest aktualizowana okresowo. Preferowany podział pomiędzy zadłużeniem opartym na stałej 41 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku stopie, a tym opartym na zmiennej stopie procentowej, jest wynikiem analizy wpływu potencjalnych zmian stóp procentowych na koszty finansowe. Według obowiązującej strategii zabezpieczeń, Spółka zabezpiecza ryzyko stopy procentowej wykorzystując swapy procentowe i swapy walutowo-procentowe. W rezultacie zastosowania zabezpieczeń struktura zobowiązań zmienia się w kierunku struktury docelowej, jako że zobowiązania oparte na zmiennej/stałej stopie procentowej efektywnie zamieniane są na zobowiązania o stałej/zmiennej stopie procentowej. Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku stosunek długu opartego na stałej stopie procentowej do długu opartego na zmiennej stopie procentowej (z uwzględnieniem zabezpieczeń) wyniósł dla Spółki odpowiednio 89/11% i 98/2%. Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z ustanowienia powiązania zabezpieczającego z instrumentami pochodnymi z niezerową wartością początkową i różnicy pomiędzy ryzykiem kredytowym kontrahenta oraz własnym. Do pomiaru ryzyka stopy procentowej Spółka wykorzystuje opisaną poniżej analizę wrażliwości. W tabeli poniżej zaprezentowana została analiza wrażliwości Spółki na ryzyko stopy procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń) przy założeniu hipotetycznego wzrostu/spadku stóp procentowych o jeden punkt procentowy: (w milionach złotych) Wrażliwość na zmianę stóp procentowych o 1 p.p. Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 WIBOR EURIBOR WIBOR EURIBOR +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. +1 p.p. -1 p.p. Koszty finansowe, netto (4) 4 - - 2 (2) (3) 3 Pozostałe kapitały rezerwowe 113 (118) - - 63 (65) (3) 3 Analiza wrażliwości w tabeli powyżej została dokonana w oparciu o następujące założenia: − koszty finansowe netto zawierają następujące elementy narażone na ryzyko stopy procentowej: a) koszty odsetkowe od długu opartego na zmiennej stopie procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń), b) zmianę wartości godziwej instrumentów pochodnych niewyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające i klasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu (patrz Nota 24), − pozostałe kapitały rezerwowe obejmują zmianę wartości godziwej instrumentów pochodnych, którą uznano za efektywne zabezpieczenie przepływów pieniężnych (patrz Nota 24), − na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość długu finansowego brutto opartego na zmiennej stopie procentowej (po uwzględnieniu zabezpieczeń) wynosiła 546 milionów złotych (na dzień 31 grudnia 2020 roku 117 milionów złotych). 26.5. Pozostałe ryzyka rynkowe Spółka jest narażona na inne ryzyka rynkowe, w tym na ryzyko towarowe (ryzyko ceny energii i ryzyko ceny miedzi wynikające ze sprzedaży miedzi) oraz na ryzyko ceny akcji wynikające z programów płatności opartych na akcjach rozliczanych w formie środków pieniężnych (patrz Nota 17.2). Spółka zabezpiecza się przed tymi ryzykami wykorzystując swapy towarowe oraz opcje na akcje, w wyniku czego Spółka ustala cenę energii i miedzi oraz ma prawo do otrzymania środków pieniężnych, jeśli cena akcji OPL S.A. przekroczy określony poziom. W rezultacie zyski/straty na instrumencie pochodnym kompensują straty/zyski na pozycji zabezpieczanej. Nie występują źródła nieefektywności zabezpieczenia, które mogłyby znacząco wpłynąć na relacje zabezpieczające. Analiza wrażliwości przeprowadzona przez Spółkę wykazała, że potencjalny wzrost/spadek o 10% bazowych cen energii wykorzystywanych do wyceny swapów towarowych zmieniłby wartość godziwą tych instrumentów oraz wpłynąłby na wysokość pozostałych kapitałów rezerwowych odpowiednio o 34/(34) miliony złotych na dzień 31 grudnia 2021 roku. Potencjalne zyski/straty wynikające z racjonalnie możliwej zmiany ceny miedzi oraz ceny akcji 42 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku OPL S.A. miałyby nieznaczący wpływ na rachunek zysków i strat oraz pozostałe kapitały rezerwowe na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku. 26.6. Ryzyko płynności Ryzyko płynności jest to ryzyko wystąpienia trudności w spłacie zobowiązań finansowych. Proces zarządzania ryzykiem płynności w Spółce polega na prognozowaniu przyszłych przepływów pieniężnych, analizie poziomu płynnych aktywów w relacji do przepływów pieniężnych, monitorowaniu wskaźników płynności oraz utrzymywaniu dostępu do różnych źródeł finansowania, w tym do rezerwowych linii kredytowych. W celu zwiększenia skuteczności, proces zarządzania płynnością jest zoptymalizowany poprzez scentralizowanie funkcji skarbcowych w Spółce, gdzie płynne nadwyżki środków pieniężnych wygenerowane przez Spółkę, jak i spółki zależne, są inwestowane i zarządzane przez skarbiec centralny. Umowa z Orange S.A., dotycząca scentralizowanego zarządzania płynnością, umożliwia Spółce deponowanie nadwyżek finansowych w Orange S.A. Nadwyżki środków pieniężnych Spółki inwestowane są również w krótkoterminowe płynne instrumenty finansowe –depozyty bankowe. Spółka zarządza ryzykiem płynności również poprzez utrzymywanie otwartych i niewykorzystanych linii kredytowych, które tworzą rezerwę płynności oraz zabezpieczają wypłacalność i elastyczność finansową. Wspomniana powyżej umowa z Orange S.A., dotycząca scentralizowanego zarządzania płynnością, daje Spółce dostęp do zapasowego finansowania płynności z maksymalną kwotą limitu wynoszącą 500 milionów złotych. W 2021 roku Spółka oraz Orange S.A. zaktualizowały scentralizowaną umowę zarządzania płynnością przedłużając dostęp do zapasowego finansowania płynności do dnia 28 lutego 2023 roku. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka nie korzystała z udostępnionego limitu. Spółka posiada również odnawialną linię kredytową od Grupy Orange do kwoty 1.500 milionów złotych oraz inne linie kredytowe do kwoty 160 milionów złotych, z czego 26 milionów złotych zostało wykorzystane na dzień 31 grudnia 2021 roku. W związku z tym na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka miała niewykorzystane linie kredytowe w kwocie 2.134 miliony złotych (na dzień 31 grudnia 2020 roku było to 1.955 milionów złotych). Ryzyko płynności jest regularnie mierzone i monitorowane przez Spółkę przy wykorzystaniu następujących wskaźników: − wskaźniki płynności, − analiza terminów wymagalności niezdyskontowanych umownych przepływów pieniężnych z tytułu zobowiązań finansowych Spółki, − średni czas spłaty długu. 43 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku W tabeli poniżej zaprezentowano wskaźnik płynności (definiowany jako stosunek dostępnych źródeł środków finansowych tj. środków pieniężnych, ich ekwiwalentów i linii kredytowych oraz kwoty spłaty długu w okresie następnych 12 i 18 miesięcy) oraz wskaźnik płynności bieżącej (definiowany jako stosunek niewykorzystanych linii kredytowych i aktywów obrotowych oraz zobowiązań krótkoterminowych): (w milionach złotych) Wskaźniki płynności Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Wskaźnik płynności (z uwzględnieniem instrumentów pochodnych) - następne 12 miesięcy (1) 486 % 59 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 519 1.840 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 885 299 Spłata długu (2) 368 3.733 Spłata zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych (3) (79) (79) Wskaźnik płynności (z uwzględnieniem instrumentów pochodnych) - następne 18 miesięcy (1) 126 % 56 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 519 1.840 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 885 299 Spłata długu (2) 1.241 3.914 Spłata zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych (3) (130) (60) Wskaźnik płynności bieżącej (z uwzględnieniem niewykorzystanych linii kredytowych) 104 % 65 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) 519 1.840 Aktywa obrotowe razem 3.647 2.991 Zobowiązania krótkoterminowe razem 3.992 7.399 Wskaźnik płynności bieżącej (z uwzględnieniem niewykorzystanych linii kredytowych oraz nowej umowy pożyczki) (4) Nie dotyczy 103 % Niewykorzystane linie kredytowe (z wyłączeniem krótkoterminowych) Nie dotyczy 1.840 Aktywa obrotowe razem Nie dotyczy 2.991 Zobowiązania krótkoterminowe razem (4) Nie dotyczy 4.699 (1) Wskaźnik nie zawiera przyszłych przepływów z działalności operacyjnej i inwestycyjnej, ani refinansowania długu. (2) Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne od pożyczek od jednostki powiązanej, depozytów otrzymanych w ramach umowy konsolidacji sald i kredytów bankowych. (3) Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne od instrumentów pochodnych. (4) W związku z nową umową pożyczki zawartą 29 stycznia 2021 roku kwota zobowiązań krótkoterminowych spadłaby do 4.699 milionów złotych a wskaźnik płynności bieżącej wzrósłby do 103%. Analiza wymagalności dla pozostających do zapłaty niezdyskontowanych umownych przepływów pieniężnych z tytułu zobowiązań finansowych Spółki na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku została przedstawiona poniżej. Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku kwoty w walucie zostały przeliczone na złote według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu. Płatności odsetek wynikające z instrumentów finansowych, naliczane według zmiennej stopy procentowej, zostały wyliczone w oparciu o stopy procentowe mające zastosowanie odpowiednio na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku. 44 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne (1) Długoterminowe Razem Wartość Do 1-2 2-3 3-4 4-5 Pow. długo- Nota bilansowa 1 roku lat lat lat lat 5 lat terminowe Razem Pożyczki od jednostek powiązanych 19 5.091 368 977 1.661 108 2.758 - 5.504 5.872 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 26 1 4 4 4 4 14 30 31 Instrumenty pochodne - aktywa 24 (276) (84) (93) (69) (58) (29) - (249) (333) Instrumenty pochodne - zobowiązania 24 5 5 - (20) (26) (5) 10 (41) (36) Dług finansowy brutto po uwzględnieniu instrumentów pochodnych 4.846 290 888 1.576 28 2.728 24 5.244 5.534 Zobowiązania handlowe 16.1 2.161 2.069 24 24 24 24 26 122 2.191 Zobowiązania z tytułu leasingu 20 2.785 524 412 360 300 247 1.684 3.003 3.527 Gwarancje finansowe 30.2 - 87 - - - - - - 87 Zobowiązania finansowe razem (łącznie z aktywami z instrumentów pochodnych) 9.792 2.970 1.324 1.960 352 2.999 1.734 8.369 11.339 (1) Obejmują zarówno płatności kapitału jak i odsetek. (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2020 Niezdyskontowane umowne przepływy pieniężne (1) Długoterminowe Razem Wartość Do 1-2 2-3 3-4 4-5 Pow. długo- Nota bilansowa 1 roku lat lat lat lat 5 lat terminowe Razem Pożyczki od jednostek powiązanych 19 6.088 3.731 203 784 1.510 - - 2.497 6.228 Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu 4 4 - - - - - - 4 Instrumenty pochodne - aktywa 24 (147) (143) - - - - - - (143) Instrumenty pochodne - zobowiązania 24 132 64 31 25 8 - - 64 128 Dług finansowy brutto po uwzględnieniu instrumentów pochodnych 6.077 3.656 234 809 1.518 - - 2.561 6.217 Zobowiązania handlowe 16.1 2.256 2.020 166 24 24 24 49 287 2.307 Zobowiązania z tytułu leasingu 20 2.663 482 425 333 289 234 1.718 2.999 3.481 Gwarancje finansowe 30.2 - 68 - - - - - - 68 Zobowiązania finansowe razem (łącznie z aktywami z instrumentów pochodnych) 10.996 6.226 825 1.166 1.831 258 1.767 5.847 12.073 (1) Obejmują zarówno płatności kapitału jak i odsetek. Średni czas spłaty kapitału dla portfela zadłużenia posiadanego na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniósł 3,2 roku (1,4 roku na dzień 31 grudnia 2020 roku). 26.7. Ryzyko kredytowe Celem polityki zarządzania ryzykiem kredytowym jest wspieranie rozwoju Spółki przy jednoczesnej minimalizacji ryzyk finansowych poprzez działania zapewniające, że klienci i kontrahenci są zawsze w stanie zapłacić kwoty należne Spółce. 45 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Podstawowym zadaniem Komitetu Kredytowego, podlegającego kontroli Członka Zarządu ds. Finansów, jest koordynacja i konsolidacja następujących działań z zakresu zarządzania ryzykiem kredytowym w Grupie OPL: − ocena ryzyka kredytowego klientów, − monitorowanie sytuacji biznesowej i finansowej klientów, − zarządzanie należnościami i złymi długami. Polityka oraz zasady zarządzania skonsolidowanym ryzykiem kredytowym w ramach Grupy zostały zatwierdzone przez Komitet Kredytowy. W Spółce nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego. Dodatkowe informacje dotyczące ryzyka kredytowego zawarte są w Notach 13.1, 13.2, 23 i 24. 27. Podatek dochodowy 27.1. Podatek dochodowy (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Bieżący podatek dochodowy (103) 5 Podatek odroczony (129) (15) Podatek dochodowy razem (232) (10) Uzgodnienie pomiędzy obciążeniem z tytułu podatku dochodowego a teoretyczną kwotą podatku bazującą na ustawowej stawce podatkowej przedstawia się następująco: (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Zysk przed opodatkowaniem 1.148 57 Ustawowa stawka podatkowa 19 % 19 % Kwota teoretyczna podatku (218) (11) Utrata wartości pożyczki udzielonej spółce zależnej (11) - Ulga na działalność badawczo-rozwojową 6 5 Przychody z dywidend - 3 Nierozpoznane aktywo z tytułu podatku odroczonego 11 (1) Koszty programów płatności opartych na akcjach (5) - Pozostałe koszty niewpływające na podstawę opodatkowania (15) (6) Podatek dochodowy razem (232) (10) Koszty niewpływające na podstawę opodatkowania obejmują koszty indywidualnie wymienione w polskim prawie podatkowym jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. 46 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 27.2. Podatek odroczony (w milionach złotych) Sprawozdanie z sytuacji finansowej Rachunek zysków i strat Na dzień Na dzień 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Środki trwałe i wartości niematerialne oraz aktywa z tytułu prawa do użytkowania, netto 362 383 (21) 7 Niewykorzystane straty podatkowe 5 28 (23) (9) Należności i zobowiązania 35 138 (104) 14 Aktywa i koszty kontraktowe (130) (117) (13) (2) Zobowiązania kontraktowe 127 111 16 (2) Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych 35 34 2 (19) Rezerwy 170 153 17 - Dług finansowy netto (51) 20 (3) (4) Pozostałe (3) (3) - - Aktywa z tytułu podatku odroczonego, netto (1) 550 747 Podatek odroczony razem (129) (15) (1) W okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2021 i 2020 roku odpowiednio (71) milionów złotych i 3 miliony złotych zmiany aktywów z tytułu podatku odroczonego zostało ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 i 2020 roku odpowiednio 3 miliony i (1) milion złotych zmiany aktywów z tytułu podatku odroczonego zostało ujęte bezpośrednio w kapitale własnym. Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujęte są w wysokości przewidywanej do realizacji przy wykorzystaniu przyszłych dochodów do opodatkowania oszacowanych na podstawie biznes planu zatwierdzonego przez Zarząd Orange Polska oraz przyjętego do ustalenia wartości użytkowej ośrodka wypracowującego środki pieniężne - operatora telekomunikacyjnego (główne założenia zostały opisane w Nocie 8). Oszacowane przyszłe dochody do opodatkowania potwierdzają zasadność ujęcia aktywów z tytułu podatku odroczonego. Znacząca kwota aktywów Spółki z tytułu podatku odroczonego dotyczy środków trwałych i wartości niematerialnych i została ujęta głównie z tytułu różnic przejściowych wynikających z różnych stawek amortyzacji podatkowej i księgowej stosowanych przez Spółkę. W rezultacie przewidywany czas konieczny do wykorzystania tego aktywa z tytułu podatku odroczonego zależy od okresów użytkowania składników środków trwałych i wartości niematerialnych oszacowanych dla celów rachunkowych i podatkowych. Zgodnie z oczekiwaniami większość podatku odroczonego od środków trwałych i wartości niematerialnych zostanie wykorzystana po 2025 roku. Wartość nierozpoznanych aktywów z tytułu podatku odroczonego dotyczy tych poniesionych strat podatkowych z działalności kapitałowej, w stosunku do których oczekuje się, że nie zostaną wykorzystane. Na dzień 31 grudnia 2020 roku poniesione straty podatkowe, dla których nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego, wyniosły 56 milionów złotych. Na dzień 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły straty podatkowe, dla których nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego. 28. Kapitał własny 28.1. Kapitał zakładowy Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.937 milionów złotych i był podzielony na 1.312 milionów w pełni opłaconych akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 3 złote każda. 47 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku była następująca: (w milionach złotych) Na dzień 31 grudnia 2021 Na dzień 31 grudnia 2020 % ogólnej % ogólnej Wartość % ogólnej % ogólnej Wartość liczby głosów liczby akcji nominalna liczby głosów liczby akcji nominalna Orange S.A. 50,67 50,67 1.995 50,67 50,67 1.995 Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny 5,01 (1) 5,01 (1) 197 n/d n/d n/d Pozostali akcjonariusze 44,32 44,32 1.745 49,33 49,33 1.942 Razem 100,00 100,00 3.937 100,00 100,00 3.937 (1) Według najlepszej wiedzy Spółki na dzień 31 grudnia 2021 roku, tj. zgodnie z zawiadomieniem od Nationale-Nederlanden Otwartego Funduszu Emerytalnego z dnia 3 sierpnia 2021 roku. W dniu 3 sierpnia 2021 roku Spółka otrzymała od Nationale-Nederlanden Otwartego Funduszu Emerytalnego zawiadomienie o zwiększeniu stanu posiadania akcji Orange Polska z 4,96% do 5,01%. Przed tym dniem Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny posiadał mniej niż 5% akcji Orange Polska i zgodnie z polskim prawem nie musiał informować Spółki o liczbie posiadanych akcji. W efekcie akcje posiadane przez Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny na dzień 31 grudnia 2020 roku zawarte są w wierszu „pozostali akcjonariusze”. Od 3 sierpnia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny nie poinformował Spółki o żadnych zmianach w stanie posiadania akcji Orange Polska. 28.2. Dywidenda Zgodnie z rekomendacją Zarządu Spółki, w 2021 roku dywidenda nie została wypłacona. Wartość zysków zatrzymanych dostępnych do wypłaty w formie dywidendy na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosiła 5,0 miliardów złotych. Pozostałe saldo zysków zatrzymanych Spółki nie jest dostępne do wypłaty w formie dywidendy ze względu na ograniczenia wynikające z polskiego prawa handlowego. 28.3. Programy płatności opartych na akcjach rozliczane w formie instrumentów kapitałowych 28.3.a. Program Together 2021 W dniu 21 kwietnia 2021 roku Orange S.A. zatwierdziła wdrożenie planu akcjonariatu dla pracowników Grupy Orange: Together 2021. Plan został uruchomiony 15 września 2021 roku w 37 krajach, w tym w Polsce. Celem programu Together 2021 jest zwiększenie akcjonariatu pracowniczego oraz zaangażowania wszystkich pracowników w rozwój Grupy Orange. Warunki Together 2021 są następujące: a. Udział w programie był dobrowolny. b. Do programu mogli przystąpić wszyscy pracownicy Grupy Orange, których staż pracy wynosił co najmniej 3 miesiące na dzień 8 listopada 2021 roku (dzień przyznania). c. W ramach programu pracownicy byli uprawnieni do nabycia akcji Orange S.A. na preferencyjnych warunkach, tj. z 30% dyskontem od ceny referencyjnej akcji. Cena referencyjna została obliczona jako średnia z dziennych kursów akcji Orange S.A. na rynku Euronext w Paryżu z 20 sesji giełdowych w okresie od 5 października do 1 listopada 2021 roku i wyniosła 9,48 euro. d. Oprócz objętych akcji, pracownicy otrzymali również wkład dodatkowy od Orange S.A. w postaci akcji premiowych w wysokości do 2.600 euro w zależności od wielkości osobistej inwestycji każdego pracownika. e. Cena subskrypcji została ustalona na 6,64 euro za akcję (9,48 euro po uwzględnieniu 30% dyskonta). f. Maksymalna kwota inwestycji uczestnika nie mogła przekroczyć 25% jego rocznego wynagrodzenia brutto w 2021 roku. g. Akcje zostały dostarczone w dniu 1 grudnia 2021 roku i podlegają ograniczeniu zbywalności do dnia 1 czerwca 2026 roku. h. Uczestnicy programu są uprawnieni do dywidend wypłacanych przez Orange S.A. 48 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Pracownicy Orange Polska nabyli 360.765 akcji i otrzymali nieodpłatnie dodatkowe 468.491 akcji premiowych, co dało łącznie 829.256 akcji. Wartość świadczeń przyznanych pracownikom w ramach programu Together 2021 w zamian za ich pracę na rzecz Orange Polska wyniosła 24 miliony złotych i została ujęta w kosztach świadczeń pracowniczych i w kapitale własnym w 2021 roku. Poniższa tabela przedstawia główne założenia przyjęte do kalkulacji wartości świadczeń przyznanych przez Orange S.A. pracownikom Spółki: Główne założenia Program Together 2021 Cena referencyjna w dniu przyznania (w EUR) 9,48 Cena subskrypcji dla akcji zakupionych (w EUR) 6,64 Cena subskrypcji dla akcji premiowych (w EUR) 0,00 Stopa procentowa wolna od ryzyka (0,425) % Stopa oprocentowania pożyczek (1) 4,7 % Okres ograniczenia zbywalności 4,5 roku Data zakończenia okresu ograniczenia zbywalności 1 czerwca 2026 roku (1) Stopa oprocentowania pożyczek Orange S.A. wykorzystana do obliczenia kosztu ograniczenia zbywalności akcji. 28.3.b. Długoterminowy program motywacyjny Orange S.A. Orange S.A. prowadzi długoterminowy program motywacyjny, w ramach którego członkowie kluczowej kadry kierowniczej Orange Polska otrzymują określoną liczbę bezpłatnych akcji Orange S.A. pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów opartych o wyniki oraz ciągłości zatrudnienia w Grupie Orange. Wartość usług świadczonych przez kadrę kierowniczą w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A., ujęta w kosztach świadczeń pracowniczych w 2021 i 2020 roku, wyniosła odpowiednio 2 miliony złotych i 3 miliony złotych. 28.4. Pozostałe zmiany w zyskach zatrzymanych Korekty wynikające z nieistotnych błędów lat ubiegłych zostały ujęte przez Spółkę bezpośrednio w zyskach zatrzymanych i zaprezentowane jako pozostałe zmiany w sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym. Korekty w łącznej wysokości 27 milionów złotych netto (po uwzględnieniu (6) milionów złotych podatku) dotyczą kapitalizacji niektórych pośrednich kosztów świadczeń pracowniczych i ujęcia ich w wartości środków trwałych i pozostałych wartości niematerialnych (48 milionów złotych) oraz spisania pozostałych aktywów trwałych ((21) milionów złotych). 29. Zarządzanie kapitałem Strategia zarządzania kapitałem jest opracowywana na poziomie Grupy. Szczegółowy opis polityki zarządzania kapitałem znajduje się w Nocie 30 w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku sporządzonym według MSSF. 49 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 30. Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów 30.1. Podjęte zobowiązania inwestycyjne Zobowiązania inwestycyjne, które zostały podjęte na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego, lecz nie zostały ujęte w sprawozdaniu finansowym, przedstawiają się następująco: (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Środki trwałe 463 827 Wartości niematerialne 99 88 Zobowiązania inwestycyjne razem 562 915 Kwoty przypadające do zapłaty w ciągu 12 miesięcy od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego 505 828 Podjęte zobowiązania inwestycyjne dotyczą głównie rozbudowy sieci telekomunikacyjnej, zakupu urządzeń wykorzystywanych w sieciach telekomunikacyjnych, systemów informatycznych oraz innych rodzajów oprogramowania. Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku wartość zobowiązań z tytułu zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych w ramach Programu Operacyjnego „Polska Cyfrowa” (patrz Nota 16.2), które zostały podjęte na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego, lecz nie zostały ujęte w sprawozdaniu finansowym, wynosiła odpowiednio 182 miliony złotych i 440 milionów złotych. 30.2. Gwarancje Na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 roku, OPL S.A. udzieliła gwarancji jednostkom powiązanym w kwocie odpowiednio 138 milionów złotych i 113 milionów złotych, z czego odpowiednio 87 milionów złotych i 68 milionów złotych stanowiło umowy gwarancji finansowych. 31. Roszczenia, sprawy sądowe i zobowiązania warunkowe Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka utworzyła rezerwy na rozpoznane i policzalne ryzyka związane z bieżącymi oraz potencjalnymi roszczeniami i postępowaniami, które zdaniem Spółki stanowią najlepszy szacunek kwot, których zapłata jest prawdopodobna. Rezerwy na poszczególne sprawy nie są, co do zasady, ujawniane, gdyż zdaniem Zarządu mogłoby to wpłynąć na rozstrzygnięcie toczących się spraw. a. Postępowania prowadzone przez UOKiK i UKE oraz roszczenia z nimi związane Zgodnie z Ustawą o Ochronie Konkurencji i Konsumentów, w przypadku niezastosowania się do jej przepisów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) może nałożyć na przedsiębiorstwo kary w maksymalnej wysokości do 50 milionów euro za niedopełnienie obowiązku udzielenia informacji lub do 10% przychodów podmiotu, osiągniętych w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary za naruszenie przepisów prawa. Zgodnie z Prawem Telekomunikacyjnym, w przypadku niespełnienia określonych wymogów przewidzianych w Prawie Telekomunikacyjnym, Prezes UKE może nałożyć na operatora telekomunikacyjnego karę w maksymalnej wysokości do 3% przychodów podatkowych operatora, osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym. Postępowanie prowadzone przez UOKiK w sprawie cen detalicznych za połączenia do Play W 2013 roku UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe przeciwko spółkom Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. UOKiK twierdził, że spółki nadużywały kolektywnej pozycji dominującej a nadużycie polegało na tym, że ceny detaliczne za połączenia wykonywane przez indywidualnych użytkowników końcowych sieci każdego z tych trzech operatorów do sieci P4 Sp. z o.o. („P4”), operatora Play, były relatywnie wyższe 50 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku niż stosowane za takie połączenia do sieci tych trzech operatorów. W dniu 2 stycznia 2018 roku UOKiK umorzył postępowanie antymonopolowe. UOKiK stwierdził, że brak jest podstaw do przyjęcia, że Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. naruszyły prawo ochrony konkurencji. We wrześniu 2015 roku Orange Polska otrzymała pozew P4, w którym P4 żąda zapłaty odszkodowania w kwocie 316 milionów złotych (231 milionów złotych i 85 milionów złotych odsetek) dotyczącego detalicznych cen usług mobilnych w okresie pomiędzy lipcem 2009 roku a marcem 2012 roku. Początkowo P4 żądał zapłaty solidarnie przez Orange Polska, Polkomtel Sp. z o.o. i T-Mobile Polska S.A. ale później postępowanie przeciwko T-Mobile zostało umorzone na skutek ugody zawartej przez T-Mobile z P4. W dniu 2 lipca 2018 roku P4 rozszerzył powództwo o kwotę 314 milionów złotych (258 milionów złotych oraz 56 milionów złotych skapitalizowanych odsetek). Podstawa faktyczna obu roszczeń jest ta sama (różnicowanie cen detalicznych) przy czym okres, za który naliczone jest odszkodowanie żądane rozszerzeniem powództwa jest inny tzn. od kwietnia 2012 roku do grudnia 2014 roku. W dniu 29 listopada 2018 roku sąd wyłączył roszczenie P4 o 314 milionów złotych do odrębnego postępowania. W dniu 27 grudnia 2018 roku sąd pierwszej instancji oddalił w całości powództwo P4 o zapłatę 316 milionów złotych jako roszczenie przedawnione. P4 wniósł apelację od tego wyroku a w dniu 28 grudnia 2020 roku Sąd Apelacyjny uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd pierwszej instancji, na tej podstawie że sąd nie wyjaśnił dostatecznie przyczyny przedawnienia roszczenia. Inne argumenty nie były oceniane przez Sąd Apelacyjny. Postępowania prowadzone przez UOKiK w sprawie aktywacji niektórych dodatkowych usług W dniach 14 maja i 23 lipca 2021 roku UOKiK wszczął postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przy świadczeniu przez Orange Polska niektórych dodatkowych usług zarzucając między innymi niewystarczającą informację dla konsumentów przy aktywacji usługi, brak informacji na trwałym nośniku oraz niewystarczające odpowiedzi na reklamacje konsumentów. W dniu 14 grudnia 2021 roku UOKiK wydał decyzję zobowiązaniową kończącą postępowanie wszczęte 14 maja 2021 roku. Pozostałe postępowania prowadzone przez UOKiK i UKE Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka utworzyła rezerwy na rozpoznane i policzalne ryzyka związane z postępowaniami UOKiK i UKE przeciwko Spółce, które zdaniem Spółki stanowią najlepszy szacunek kwot, których zapłata jest prawdopodobna. W przypadku nałożenia jakichkolwiek kar, ich wysokość uzależniona jest od przyszłych zdarzeń, których wynik jest niepewny, zatem w konsekwencji wysokość rezerw może ulec zmianie w okresach przyszłych. b. Rozliczenia podatkowe Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli różnych organów administracyjnych, które są uprawnione do nakładania grzywien, kar oraz naliczania odsetek. Częste zmiany w regulacjach prawnych dotyczących podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od nieruchomości, innych podatków, a także ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania czy ubezpieczeń społecznych, prowadzą do braku stabilności systemu podatkowego oraz sporów o charakterze podatkowym. Częste różnice co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych, zarówno w obrębie organów państwowych, jak i pomiędzy organami państwowymi a przedsiębiorstwami, powodują z kolei powstawanie obszarów niepewności i sporów. Niepewności te powodują wzrost ryzyka w obszarze rozliczeń podatkowych, co może wymagać rozpoznania zobowiązań z tytułu niepewnych pozycji podatkowych oraz rezerw wynikających z różnic w interpretacji przepisów podatkowych. Rozliczenia podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku, w którym przypada termin płatności podatku. W wyniku kontroli rozliczenia podatkowe Spółki mogą zostać powiększone o dodatkowe zobowiązania podatkowe. 51 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku W 2018 roku Urząd Skarbowy zakończył kontrolę podatkową dotyczącą rozliczeń podatkowych OPL S.A. z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy zakończony 31 grudnia 2016 roku. Na podstawie ustaleń kontroli zostało w 2019 roku wszczęte postępowanie podatkowe przeciwko Spółce. Spółka nie zgadza się z ustaleniami i uważa, że wątpliwości dotyczące jej rozliczeń podatkowych zostały podniesione niezasadnie i prawdopodobieństwo ostatecznego wypływu środków w toczącym się postępowaniu jest niskie. Spółka jest również uczestnikiem innych postępowań i spraw sądowych dotyczących różnych podatków, w tym PIT, CIT, VAT, podatku od nieruchomości i innych podatków. Niektóre z tych postępowań i spraw sądowych mogą spowodować przyszłe wypływy środków pieniężnych. Spółka na bieżąco ocenia ewentualne skutki tych postępowań i roszczeń, a związane z nimi policzalne ryzyka, które mogą spowodować przyszłe wypływy środków pieniężnych, są odpowiednio odzwierciedlane jako zobowiązania z tytułu podatku dochodowego lub rezerwy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. c. Kwestie związane z powstaniem Orange Polska Orange Polska powstała w wyniku przekształcenia państwowej jednostki organizacyjnej Poczta Polska Telegraf i Telefon („PPTiT”) w dwa podmioty - Pocztę Polską i Orange Polska S.A. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej zawiera, zgodnie z aktem notarialnym z dnia 4 grudnia 1991 roku, kwotę 713 milionów złotych, powstałą w wyniku wniesienia części majątku PPTiT związanego z działalnością telekomunikacyjną. W procesie przekształcenia PPTiT oraz przekazywania mienia na rzecz nowo utworzonych podmiotów w dokumentacji zostały pominięte niektóre nieruchomości, a także inne składniki majątkowe, które obecnie są kontrolowane przez Orange Polska oraz dokumentacja związana z przekształceniem jest w tym zakresie niekompletna. W związku z powyższym, prawo Orange Polska do niektórych nieruchomości i innych aktywów trwałych może być kwestionowane, a w konsekwencji może ulec zmianie wartość kapitału z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej. d. Pozostałe zobowiązania warunkowe i rezerwy Działalność operacyjna Spółki podlega prawnym, społecznym i administracyjnym regulacjom, których naruszenie, choćby nieumyślne, może spowodować nałożenie sankcji na Spółkę. Poza karami, które mogą być nałożone przez UOKiK i UKE opisanymi w Nocie 31.a, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki może nałożyć karę w maksymalnej wysokości do 15% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, między innymi za naruszenie niektórych przepisów Prawa Energetycznego, nieprzestrzeganie obowiązków określonych w koncesji, odmowę udzielenia informacji. Spółka jest stroną postępowań prawnych i podatkowych oraz umów handlowych związanych z działalnością operacyjną. Niektóre decyzje regulacyjne mogą być krzywdzące dla Spółki, a wyroki wydane przez sądy w postępowaniach odwoławczych od takich decyzji mogą mieć negatywne skutki dla Spółki. Występują również roszczenia, w tym żądania zapłaty odszkodowań, kar umownych bądź wynagrodzenia, podnoszone przez kontrahentów umów handlowych, lub żądania zapłaty z powodu naruszeń prawa, które mogą skutkować wypływem środków pieniężnych. Ponadto Spółka używa środków trwałych innych podmiotów w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Warunki ich używania nie zawsze są sformalizowane, w związku z czym wobec Spółki są podnoszone i mogą być w przyszłości podnoszone roszczenia, co prawdopodobnie będzie skutkować przyszłymi wypływami środków pieniężnych. Kwoty potencjalnych zobowiązań lub przyszłych obowiązków nie mogą być jeszcze oszacowane z wystarczającą wiarygodnością ze względu na złożoność prawną takich spraw. Niektóre z wyżej określnych spraw mogą mieć złożony charakter i istnieje wiele scenariuszy ostatecznego rozstrzygnięcia i potencjalnych skutków finansowych dla Spółki. Spółka systematycznie monitoruje ryzyka i zdaniem Zarządu utworzono odpowiednie rezerwy na rozpoznane ryzyka, dla których można było dokonać szacunku wysokości rezerwy. Informacje dotyczące zakresu potencjalnych skutków nie zostały odrębnie ujawnione, ponieważ zdaniem Zarządu Spółki takie ujawnienie mogłoby wpłynąć na wynik toczących się spraw. 52 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 32. Transakcje ze stronami powiązanymi 32.1. Wynagrodzenia Zarządu i Rady Nadzorczej Świadczenia (wynagrodzenia, premie, świadczenia po okresie zatrudnienia i pozostałe długoterminowe świadczenia, świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz płatności oparte na akcjach – w pieniądzu lub w naturze) na rzecz Członków Zarządu i Rady Nadzorczej OPL S.A. zostały zaprezentowane poniżej. Ponadto, Prezes Zarządu OPL S.A. jest zatrudniony w Orange Global International Mobility S.A., spółce zależnej od Orange S.A., i oddelegowany do Orange Polska od września 2020 roku. Koszty poniesione przez Orange Polska S.A. na rzecz Grupy Orange z tytułu zwrotu kosztów kluczowego personelu kierowniczego są oddzielnie zaprezentowane w poniższej tabeli. (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Świadczenia krótkoterminowe z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne płatnych przez pracodawcę 15.040 17.005 Świadczenia po okresie zatrudnienia 1.060 5.378 Płatności oparte na akcjach 1.243 57 Świadczenia razem 17.343 22.440 Zwrot kosztów kluczowego personelu kierowniczego 5.382 1.339 Razem 22.725 23.779 Ponadto, punkt 9.3 Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku zawiera informacje na temat polityki wynagrodzeń Orange Polska, gdzie znajdują się dodatkowe szczegóły dotyczące świadczeń na rzecz Zarządu i Rady Nadzorczej. 32.2. Transakcje z podmiotami powiązanymi Na dzień 31 grudnia 2021 roku Orange S.A. była właścicielem 50,67% akcji Spółki. Orange S.A. posiada większość w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu OPL S.A., które powołuje Członków Rady Nadzorczej OPL S.A. Rada Nadzorcza podejmuje decyzje o składzie Zarządu. Zgodnie ze Statutem Spółki, co najmniej 4 Członków Rady Nadzorczej musi być członkami niezależnymi. Większość Członków Komitetu Audytowego Rady Nadzorczej jest niezależna. Przychody OPL S.A. od jednostek zależnych obejmują przede wszystkim sprzedaż środków trwałych, sprzedaż sprzętu telekomunikacyjnego oraz usługi informatyczne. Zakupy Spółki od jednostek zależnych obejmują przede wszystkim usługi z zakresu rozwoju i utrzymania sieci. Koszty transakcji z jednostkami zależnymi obejmują również darowizny na rzecz Fundacji Orange oraz koszty z tytułu utraty wartości pożyczki (patrz Nota 18). Przychody od Grupy Orange obejmują przede wszystkim hurtowe usługi telekomunikacyjne oraz usługi z zakresu badań i rozwoju. Zakupy od Grupy Orange obejmują przede wszystkim opłaty licencyjne za używanie marki oraz hurtowe usługi telekomunikacyjne. Orange Polska S.A. działa pod marką Orange na podstawie umowy licencyjnej zawartej z Orange S.A. i Orange Brand Services Limited (zwana dalej „OBSL”). Umowa licencyjna przewiduje, że OBSL otrzymuje wynagrodzenie w wysokości do 1,6% przychodów operacyjnych Spółki wypracowanych pod marką Orange. W 2021 roku Orange S.A. przyznała pracownikom OPL S.A. świadczenia w ramach programu akcji Together 2021 w zamian za ich pracę na rzecz Spółki w wysokości 24 miliony złotych (patrz Nota 28.3). Przychody finansowe OPL S.A. od jednostek zależnych obejmują dywidendy oraz odsetki od pożyczek udzielonych jednostkom zależnym. Należności finansowe od jednostek zależnych wynikają z pożyczek udzielonych jednostkom zależnym. Zobowiązania finansowe wobec jednostek zależnych obejmują głównie depozyty złożone przez jednostki zależne w ramach umowy konsolidacji sald. 53 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Do dnia 31 grudnia 2021 roku, Spółka i Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowy o kredyty terminowe w wysokości 4.950 milionów złotych oraz umowę o kredyt odnawialny do kwoty 1.500 milionów złotych (patrz Nota 19). Dodatkowo Spółka zawarła umowę z Orange S.A. dotyczącą instrumentów pochodnych zabezpieczających ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko walutowe związane z finansowaniem z Atlas Services Belgium S.A. Wartość nominalna instrumentów pochodnych zawartych w ramach powyższej umowy na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosiła 4.300 milionów złotych z wyceną w wartości godziwej w kwocie 274 miliony złotych (na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość nominalna wynosiła odpowiednio 5.450 milionów złotych i 190 milionów euro z ujemną wyceną w wartości godziwej w łącznej kwocie 26 milionów złotych). Należności i zobowiązania finansowe, koszty finansowe oraz inne całkowite dochody/straty dotyczące transakcji z Grupą Orange wynikają z wymienionych powyżej umów. Przychody finansowe od Orange S.A. oraz środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zdeponowane w Orange S.A. dotyczą umowy scentralizowanego zarządzania płynnością (patrz Nota 26.6). Transakcje pomiędzy Spółką a wspólnym przedsięwzięciem dotyczą transakcji ze Światłowód Inwestycje Sp. z o.o. (patrz Nota 22). Przychody oraz należności OPL S.A. od wspólnego przedsięwzięcia dotyczą głównie sprzedaży aktywów sieci światłowodowej. Zobowiązania do wspólnego przedsięwzięcia wynikają głównie z umów dotyczących leasingu i usług, które będą świadczone przez Spółkę w przyszłości, za które wspólne przedsięwzięcie dokonało przedpłaty. (w milionach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Sprzedaż towarów i usług oraz pozostałe przychody: 756 324 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 173 109 Grupa Orange 242 215 - Orange S.A. (jednostka dominująca) 166 138 - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 76 77 Wspólne przedsięwzięcie 341 - Zakupy towarów (w tym zapasów, środków trwałych i wartości niematerialnych), usług oraz pozostałe koszty: (674) (510) Grupa Orange Polska (jednostki zależne) (383) (292) Grupa Orange (260) (218) - Orange S.A. (jednostka dominująca) (78) (58) - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) (182) (160) - w tym Orange Brand Services Limited (umowa licencyjna na używanie marki) (135) (116) Wspólne przedsięwzięcie (31) - Przychody finansowe: 8 16 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 6 16 Orange S.A. (jednostka dominująca) 2 - Koszty finansowe, netto: (158) (198) Grupa Orange (158) (198) - Orange S.A. (jednostka dominująca) (78) (17) - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) (80) (181) Inne całkowite dochody/(straty): 389 (74) Orange S.A. (jednostka dominująca) 389 (74) 54 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku (w milionach złotych) Na dzień Na dzień 31 grudnia 2021 31 grudnia 2020 Należności i koszty kontraktowe: 378 118 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 22 33 Grupa Orange 97 85 - Orange S.A. (jednostka dominująca) 67 51 - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 30 34 Wspólne przedsięwzięcie 259 - Zobowiązania: 900 182 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 100 98 Grupa Orange 105 84 - Orange S.A. (jednostka dominująca) 44 31 - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) 61 53 Wspólne przedsięwzięcie 695 - Należności finansowe: 301 281 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 27 175 Orange S.A. (jednostka dominująca) 274 106 Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych zdeponowane w: 738 55 Orange S.A. (jednostka dominująca) 738 55 Zobowiązania finansowe: 5.091 6.220 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) (patrz Nota 19) 141 98 Grupa Orange 4.950 6.122 - Orange S.A. (jednostka dominująca) - 132 - Grupa Orange (z wyłączeniem jednostki dominującej) (patrz Nota 19) 4.950 5.990 Udzielone gwarancje: 138 113 Grupa Orange Polska (jednostki zależne) 138 113 33. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego Na podstawie corocznego przeglądu szacowanych okresów użytkowania aktywów trwałych, Spółka zdecydowała o wydłużeniu od 2022 roku okresów użytkowania niektórych aktywów sieciowych oraz elementów oprogramowania. W efekcie Spółka oczekuje, że koszt amortyzacji tych aktywów w 2022 roku będzie niższy o około 38 milionów złotych. 34. Podstawowe zasady rachunkowości W uzupełnieniu do oświadczenia o zgodności zawartego w Nocie 2, niniejsza nota opisuje zasady rachunkowości zastosowane przy sporządzeniu Jednostkowego Sprawozdania Finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku. 55 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.1. Szacunki i subiektywna ocena Sporządzenie sprawozdania finansowego wymaga od Zarządu Spółki dokonania szacunków. Zarząd weryfikuje przyjęte szacunki w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje lub doświadczenia z przeszłości. Dlatego też szacunki dokonane na dzień 31 grudnia 2021 roku mogą w przyszłości ulec zmianie. Główne szacunki i subiektywna ocena zostały opisane w następujących notach: Nota Szacunki i subiektywna ocena 5, 34.9 Przychody Alokacja przychodów na poszczególne części składowe oferty pakietowej w oparciu o ich względną wartość godziwą. Oszacowanie wartości godziwej części składowych oferty pakietowej. Ujęcie liniowe przychodów z tytułu opłat za przyłączenie do sieci. Ujęcie przychodów brutto lub netto (analiza, czy Spółka jest głównym podmiotem zobowiązanym dostarczyć usługę/produkt klientowi końcowemu, czy występuje jako agent). Wartość godziwa kar naliczanych w przypadku zerwania umowy lojalnościowej przez klienta. 8, 34.17 Utrata wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz pojedynczych składników środków trwałych i wartości niematerialnych Główne założenia przyjęte w celu ustalenia ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz wartości odzyskiwalnej: przesłanki wskazujące na utratę wartości, modele, stopy dyskontowe, stopy wzrostu. 12, 34.15 Leasing Główne założenia przyjęte w celu wyceny zobowiązań z tytułu leasingu oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania: okres leasingu, stopa dyskonta oraz wykorzystanie opcji. Zastosowanie podejścia portfelowego do pewnych leasingów. 10, 11, 34.13, 34.14 Okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych (z wyłączeniem wartości firmy) Okres ekonomicznej użyteczności oraz metoda amortyzacji. 11, 16.2, 34.14 Środki trwałe – dotacje inwestycyjne Główne założenia przyjęte do wyceny i ujęcia uzyskanych dotacji inwestycyjnych, tzn. kiedy spełnienie warunków przyznania dotacji jest wystarczająco pewne. 13.1, 13.2, 34.18 Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych Główne założenia przyjęte w celu ustalenia odpisów aktualizujących wartość aktywów finansowych: stopa oczekiwanych strat kredytowych (włączając racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje dotyczące przyszłości), grupowanie aktywów finansowych. 15, 31, 34.21 Rezerwy Założenia przyjęte dla wyceny rezerw na roszczenia i sprawy sądowe. Rezerwy na koszty rozwiązania stosunku pracy: stopy dyskontowe, liczba pracowników, staż pracy pracowników, wynagrodzenie jednostkowe oraz inne założenia. 15 Koszty likwidacji środków trwałych Założenia przyjęte do wyceny rezerw na szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz koszty przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował. 16 Faktoring odwrotny Faktoring odwrotny: rozróżnienie zobowiązań operacyjnych od długu finansowego 17, 34.22, 34.23 Świadczenia pracownicze Stopy dyskontowe, wzrost płac, wiek emerytalny, wskaźnik rotacji pracowników oraz inne. Model i założenia przyjęte dla wyceny wartości godziwej programu płatności opartych na akcjach. 22 Współkontrola Osąd w zakresie istnienia współkontroli. 24, 25, 34.18 Wartość godziwa instrumentów pochodnych oraz innych instrumentów finansowych Model i założenia przyjęte dla wyceny wartości godziwej. 27, 34.20 Podatek dochodowy Założenia przyjęte w celu rozpoznania aktywów z tytułu podatku odroczonego. Założenia przyjęte w celu ustalenia wyniku podatkowego i wartości podatkowej w przypadku, gdy występuje niepewność co do ujęcia podatkowego. 34.19 Odpis na wolno rotujące i przestarzałe zapasy Metodologia stosowana do ustalenia wartości odzyskiwalnej netto zapasów. 56 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku W ocenie Spółki, najbardziej znaczące korekty wartości bilansowej aktywów i zobowiązań mogą wynikać ze zmian szacunków i subiektywnych ocen dotyczących utraty wartości (patrz Nota 8), rezerw na roszczenia i sprawy sądowe oraz ryzyka (patrz Noty 15 i 31), leasingu (patrz Nota 12), okresu ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych (patrz Noty 10, 11, 34.13 i 34.14) oraz współkontroli nad Światłowód Inwestycje (patrz Nota 22). W przypadku, gdy dana transakcja nie jest uregulowana w żadnym standardzie bądź interpretacji, Zarząd, kierując się subiektywną oceną, określa i stosuje polityki rachunkowości, które zapewnią, iż sprawozdanie finansowe będzie zawierać właściwe i wiarygodne informacje oraz będzie: - prawidłowo, jasno i rzetelnie przedstawiać sytuację majątkową i finansową Spółki, wyniki jej działalności i przepływy pieniężne, - odzwierciedlać treść ekonomiczną transakcji, - obiektywne oraz, - kompletne we wszystkich istotnych aspektach. Analiza wpływu zmian klimatu Spółka dokonała analizy wpływu zmian klimatu na Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe i stwierdziła, że zmiany klimatu nie mają wpływu na wartość bilansową aktywów i pasywów na dzień 31 grudnia 2021 roku. Spółka w szczególności rozważyła wpływ zmian klimatu na dokonane szacunki i osądy, w tym na ocenę utraty wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne - operatora telekomunikacyjnego oraz okresy użytkowania środków trwałych i wartości niematerialnych. 34.2. Standardy i interpretacje opublikowane, ale jeszcze nieprzyjęte MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”. Standard został opublikowany 18 maja 2017 roku i ma zastosowanie do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później. Standard nie został jeszcze przyjęty przez Unię Europejską. MSSF 17 ustala zasady ujęcia, wyceny, prezentacji i ujawnień umów ubezpieczeniowych. Spółka nie zawiera umów ubezpieczeniowych na własne ryzyko i standard ten nie będzie miał wpływu na sprawozdania finansowe. 34.3. Podejście przyjęte w Spółce zgodnie z paragrafami 10 i 12 zawartymi w MSR 8 „Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” Podejście księgowe opisane poniżej nie jest (lub jest tylko częściowo) opisane w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej i interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską. Spółka przyjęła polityki rachunkowości, które według niej najlepiej odzwierciedlają istotę transakcji. Połączenia przedsięwzięć pod wspólną kontrolą Opracowując politykę ujmowania połączenia spółki dominującej z jej spółką zależną (tzn. połączenia przedsięwzięć pod wspólną kontrolą) Spółka przyjęła w 2013 roku rozwiązania amerykańskich standardów rachunkowości, Accounting Standards Codification 805-50 „Połączenia przedsięwzięć-powiązane kwestie” (patrz Nota 34.7 „Prawne połączenie jednostki dominującej z jej jednostką zależną”). 57 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.4. Stosowane przez Spółkę dopuszczone podejścia alternatywne zgodnie z MSSF Niektóre MSSF dopuszczają alternatywne metody wyceny oraz ujmowania aktywów i zobowiązań. W związku z tym, Spółka wybrała: Standardy Stosowane podejście alternatywne MSR 2 Zapasy Koszt zapasów jest ustalany metodą średniej ceny ważonej. MSR 16 Rzeczowy majątek trwały Rzeczowy majątek trwały wykazuje się według ceny nabycia pomniejszonej o umorzenie oraz zakumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. MSR 20 Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej Bezzwrotne dotacje rządowe do aktywów pomniejszają wartość bilansową tych aktywów. Dotacje do przychodu pomniejszają odpowiadające im koszty. MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone oraz wspólne przedsięwzięcia ujmowane są w cenie nabycia. MSSF 9 Instrumenty finansowe Odpis na oczekiwane straty kredytowe ujmowany jest w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia dla należności handlowych oraz aktywów kontraktowych, które zawierają istotny komponent finansowania. MSSF 16 Leasing Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są wyceniane wg kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania leasingowego. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych aktywów. Zgodnie z MSSF 16, Spółka stosuje zwolnienia z wyceny leasingów krótkoterminowych oraz leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość. Spółka nie stosuje MSSF 16 do leasingu aktywów niematerialnych. 34.5. Prezentacja sprawozdań finansowych Prezentacja sprawozdania z sytuacji finansowej Zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, aktywa oraz zobowiązania są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako krótkoterminowe i długoterminowe. Prezentacja rachunku zysków i strat Zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, w rachunku zysków i strat koszty są prezentowane w układzie rodzajowym. Zysk/strata przypadająca na jedną akcję Zysk/strata netto przypadająca na jedną akcję za każdy okres ustalany jest jako iloraz zysku/straty netto za dany okres i średniej ważonej liczby akcji występujących w tym okresie. Średnia ważona liczba akcji występujących w okresie uwzględnia ewentualne akcje własne, jeśli występują. 34.6. Inwestycje we wspólne ustalenia umowne Wspólne ustalenie umowne ma formę albo wspólnego przedsięwzięcia, albo wspólnego działania. Spółka jest zaangażowana zarówno we wspólne działanie (NetWorkS! Sp. z o.o., patrz Nota 21) jak i wspólne przedsięwzięcie (Światłowód Inwestycje Sp. z o.o., patrz Nota 22). W związku z udziałami we wspólnym działaniu Spółka ujmuje swoje aktywa, zobowiązania, przychody i koszty, w tym swój udział w tych pozycjach. 58 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Spółka ujmuje swój udział we wspólnym przedsięwzięciu w wysokości kosztu. 34.7. Prawne połączenie jednostki dominującej z jej jednostką zależną Prawne połączenie spółki dominującej z jej spółką zależną jest ujmowane przy użyciu wartości dotyczących jednostki zależnej wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej (ang. predecessor value method); kwoty te zawierają wartość firmy rozpoznaną w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej wynikającą z nabycia jednostki zależnej. Wyniki i sprawozdanie z sytuacji finansowej jednostki zależnej ujmowane są prospektywnie od daty dokonania prawnego połączenia. 34.8. Skutki zmian kursów wymiany walut obcych Walutą funkcjonalną Orange Polska jest polski złoty. Przeliczanie transakcji w walutach obcych Transakcje wyrażone w walutach obcych są przeliczane przez Spółkę na walutę funkcjonalną według kursu wymiany obowiązującego na dzień transakcji. Aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walucie obcej są na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego przeszacowywane przy zastosowaniu kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na koniec okresu sprawozdawczego, a wszelkie zyski lub straty powstałe w wyniku przeszacowania są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji: - pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych - w przypadku operacji handlowych, - przychodów lub kosztów finansowych - w przypadku operacji finansowych oraz umów leasingu. 34.9. Przychody Osobne komponenty w ofertach pakietowych Przy sprzedaży wielu produktów i usług (np. oferty zawierające telefon i usługę telekomunikacyjną), Spółka ocenia wszystkie dobra i usługi przyrzeczone w umowie w celu identyfikacji, czy stanowią one odrębne zobowiązania do wykonania świadczenia, tj. zobowiązania niezależne od siebie nawzajem. Sprzedaż telefonu mobilnego i usługa telekomunikacyjna w ofertach pakietowych są odrębnymi dobrami lub usługami. Wynagrodzenie za ofertę pakietową (tj. cena transakcyjna) jest przypisywane do odrębnych zobowiązań do wykonania świadczenia (np. sprzedaży telefonu i sprzedaży usługi) i są rozpoznawane jako przychody, gdy dane zobowiązanie jest spełnione (tj. gdy kontrola nad dobrem lub usługą jest przekazywana do klienta). Z reguły, cena transakcyjna jest to kwota wynagrodzenia (najczęściej gotówki), która zgodnie z oczekiwaniem Spółki będzie jej przysługiwać w trakcie okresu umowy. Okres umowy jest to okres, który jest wymagalny w wyniku zapisów umownych lub praktyki biznesowej. Na okres umowy ma wpływ praktyka biznesowa Spółki, gdy Spółka poprzez swoje działania kreuje lub akceptuje uzasadnione oczekiwanie klienta, że zostanie on zwolniony ze swojego zobowiązania do zapłaty przed końcem kontraktu w momencie podpisania nowego kontraktu. W cenie transakcyjnej nie jest uwzględniony efekt pieniądza w czasie (za wyjątkiem należności ratalnych, które z natury spełniają definicję aktywa finansowego), jeśli efekt komponentu finansowego, w stosunku do ceny transakcyjnej, jest nieistotny na poziomie kontraktu. Przypisanie ceny transakcyjnej do różnych zobowiązań do wykonania świadczenia jest dokonywane w celu odzwierciedlenia kwot, do których zgodnie z oczekiwaniem Spółki jest ona uprawniona w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług do klienta. Spółka jest spółką usługową i osiąga znaczącą większość swojej marży poprzez sprzedaż usług telekomunikacyjnych. Sprzedaż telefonów subsydiowanych (tj. w sytuacji, gdy wartość faktury za telefon jest 59 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku mniejsza niż koszt telefonu) jest narzędziem promowania usług Spółki i pozyskiwania klientów. Dlatego, w przypadku usług sprzedawanych wraz z telefonem subsydiowanym, Spółka przypisuje subsydium do przychodów z usług. Spółka określa przychody, które oczekuje uzyskać podczas wyceny oferty na świadczenie usług. Na podstawie powyższego, indywidualna cena sprzedaży (tj. cena, po której Spółka sprzedałaby oddzielnie przyrzeczone dobra lub usługi klientowi) telefonu subsydiowanego jest szacowana na podstawie jego kosztu powiększonego o marżę niezbędną w celu pokrycia dodatkowych kosztów związanych ze sprzedażą telefonów, takich jak koszty transportu czy koszty logistyczne. Oszacowana marża jest nieistotna, w związku z tym nie uwzględniono jej w formule koszt plus marża ze względów praktycznych. Jeśli Spółka jest w stanie sprzedać telefon z zyskiem (tj. gdy kwota zafakturowana za telefon jest wyższa niż koszt telefonu w ofercie pakietowej), to zysk na sprzedaży telefonu jest przypisany do przychodów z telefonu. Podczas ustalania indywidualnej ceny sprzedaży zobowiązania do wykonania świadczenia w pierwszej kolejności określane jest, czy istnieje specyficzna dla Spółki obserwowalna cena dobra lub usługi, tj. cena, gdy Spółka sprzedaje dobro lub usługę oddzielnie w podobnych okolicznościach i podobnym klientom. W przypadku braku obserwowalnej ceny sprzedaży, inne metody szacowania wartości zobowiązania powinny zostać użyte. Indywidualne ceny sprzedaży usług są określane dla różnych kategorii klientów i są zależne od zawartości usług, długości okresu lojalnościowego oraz profilu aktywności klienta. W związku z tym cena oferty SIMO (tj. cena usługi telekomunikacyjnej niesprzedawanej osobno poza pakietem) nie jest traktowana jako dobre przybliżenie indywidualnej ceny sprzedaży usług w ofercie pakietowej. W konsekwencji indywidualna cena sprzedaży usług telekomunikacyjnych sprzedawanych w ofercie pakietowej jest określana poprzez zastosowanie metody dostosowanej oceny rynku i odpowiada cenie usługi w ramach oferty pakietowej zmodyfikowanej o subsydium z telefonu do odzyskania w trakcie założonego okresu umowy. Spółka rozpoznaje salda z tytułu umów w przypadku takich umów, w których moment, kiedy Spółka nabywa prawo do otrzymania wynagrodzenia nie pokrywa się z momentem, w którym spełnione zostaje zobowiązanie do wykonania świadczenia. Składnik aktywów z tytułu umowy odpowiada prawu Spółki do otrzymania wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które zostały przekazane klientom Spółki. Składnik aktywów z tytułu umowy jest rozpoznawany w dacie rozpoczęcia umowy, o ile zachodzi taka potrzeba. Zazwyczaj wyceniany jest jako suma subsydiów odzyskanych w poszczególnych miesiącach w czasie trwania założonego wymagalnego okresu umownego. Zobowiązanie z tytułu umowy reprezentuje kwoty zafakturowane przez Spółkę przed przekazaniem klientom dóbr i/lub usług przyrzeczonych w umowie. Taka sytuacja występuje zazwyczaj w przypadku zaliczek otrzymanych od klientów lub kwot zafakturowanych za dobra i usługi, które nie zostały jeszcze przekazane klientom, tzn. w przypadku umów z płatnością z góry lub pakietów prepaid. Przychody ze sprzedaży towarów Przychody ze sprzedaży towarów ujmowane są w momencie przeniesienia na nabywcę kontroli (patrz również paragraf „Osobne komponenty w ofertach pakietowych”). Przychody z tytułu najmu i dzierżawy sprzętu telekomunikacyjnego oraz ciemnych włókien Przychody z tytułu najmu i dzierżawy sprzętu telekomunikacyjnego/ciemnych włókien ujmowane są w rachunku zysków i strat w sposób liniowy w okresie obowiązywania umowy w przypadku leasingu operacyjnego. W przypadku leasingu finansowego przychód/wynik ze sprzedaży sprzętu/ciemnych włókien jest prezentowany jako sprzedaż na raty. Przychody ze sprzedaży lub udostępnienia treści (ang. content) oraz licencji stron trzecich W zależności od istoty transakcji i roli Spółki w ramach transakcji, Spółka może działać jako zleceniodawca i rozpoznawać przychody w wartości brutto, osobno od kosztów lub działać jako pośrednik i rozpoznawać przychody w ujęciu netto po pomniejszeniu o koszty. Ocena roli Spółki jest oparta o pojęcie kontroli i przesłanki wskazujące na sprawowanie kontroli. Spółka jest traktowana jako zleceniodawca, jeśli sprawuje kontrolę nad dobrem lub usługą przed ich przekazaniem klientowi. 60 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Spółka jest traktowana jako pośrednik, jeśli jej zobowiązanie do wykonania świadczenia polega na zapewnieniu dostarczenia dóbr lub usług do klienta przez inny podmiot, tj. gdy nie sprawuje kontroli nad dobrem lub usługą przed przekazaniem ich klientowi. Przychody z tytułu świadczenia usług Przychody z tytułu opłat abonamentowych za usługi telefoniczne i dostęp do Internetu ujmowane są liniowo w okresie obowiązywania umowy. Przychody z tytułu opłat za połączenia telefoniczne przychodzące i wychodzące ujmowane są w momencie świadczenia usługi. Przychody ze sprzedaży kart telefonicznych dla telefonii komórkowej ujmowane są w momencie ich wykorzystania lub w momencie utraty ważności karty telefonicznej. Przychody z opłat instalacyjnych rozpoznawane są w momencie wyświadczenia usługi. Oferty promocyjne W przypadku niektórych ofert handlowych, w których klient nie płaci za świadczenie usługi przez ustalony okres w zamian za podpisanie umowy na czas określony (ang. time-based incentives), przychody ujmowane są równomiernie przez określony w umowie założony okres jej obowiązywania. Prawa materialne Prawo materialne to opcja zakupu dóbr i usług z upustem, który jest większy niż upusty zwykle stosowane dla określonych dóbr lub usług. Spółka nie zidentyfikowała żadnych praw materialnych w kontraktach z klientami, które powodowałyby konieczność traktowania ich jako zobowiązania do wykonania świadczenia. 34.10. Koszty pozyskania abonentów, koszty wykonania umowy, koszty reklamy i pozostałe podobne koszty Inkrementalne koszty pozyskania i utrzymania abonentów (np. prowizje płatne agentom za pozyskanie lub utrzymanie kontraktu), jak również koszty poniesione bezpośrednio w związku z wykonywaniem umowy są ujmowane liniowo w rachunku zysków i strat jako koszty przez założony okres umowy, ponieważ są bezpośrednio związane z umową i będą odzyskane. Koszty reklamy, promocji, sponsoringu, komunikacji korporacyjnej i koszty promocji marki są ujmowane w rachunku zysków i strat tego okresu, w którym zostały poniesione. 34.11. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów, są kapitalizowane jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Dostosowywany składnik aktywów jest to taki składnik aktywów, który wymaga znacznego okresu czasu niezbędnego do przygotowania go do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży. W ocenie Spółki, budowa sieci nie wymaga znacznego okresu czasu. 34.12. Wartość firmy Wartość firmy wynika z różnicy pomiędzy kosztem nabycia udziałów niedających kontroli w działalności mobilnej w 2005 roku a przypisaną im wartością bilansową aktywów netto. Wartość firmy odpowiada płatności dokonanej przez jednostkę przejmującą w oczekiwaniu na przyszłe korzyści ekonomiczne z tytułu aktywów, których nie można pojedynczo zidentyfikować ani osobno ująć. 61 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.13. Wartości niematerialne (z wyłączeniem wartości firmy) Wartości niematerialne, zawierające głównie rezerwacje i inne prawa do częstotliwości, oprogramowanie i koszty prac rozwojowych, są początkowo wyceniane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, które obejmują cenę zakupu, cła importowe, niepodlegające odliczeniu podatki zawarte w cenie, pomniejszone o upusty, rabaty i powiększone o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym przeznaczeniem i, jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. Wewnętrznie wytworzone znaki handlowe oraz bazy klientów nie są ujmowane jako wartości niematerialne. Rezerwacje i inne prawa do częstotliwości Wydatki związane z rezerwacjami i innymi prawami do częstotliwości są amortyzowane metodą liniową przez okres ich użytkowania, rozpoczynając od momentu, kiedy sieć komórkowa jest gotowa do użytku i usługa telefonii komórkowej może być sprzedawana. Koszty badań i rozwoju Koszty prac rozwojowych powinny być ujęte jako wartość niematerialna wtedy i tylko wtedy, gdy można udowodnić: - możliwość, z technicznego punktu widzenia, ukończenia składnika wartości niematerialnych tak, aby nadawał się do użytkowania, - zamiar ukończenia składnika wartości niematerialnych oraz jego użytkowania lub sprzedaży oraz dostępność stosownych środków technicznych, finansowych i innych, - zdolność do użytkowania lub sprzedaży składnika wartości niematerialnych, - sposób, w jaki składnik wartości niematerialnych będzie wytwarzał prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne dla Spółki, - możliwości wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować temu składnikowi wartości niematerialnych. Koszty prac rozwojowych niespełniające powyższych kryteriów oraz koszty badań są odnoszone bezpośrednio w ciężar rachunku zysków i strat. Prace badawczo-rozwojowe realizowane przez Spółkę dotyczą głównie: - unowocześnienia architektury sieci lub jej funkcjonalności, - rozwoju platform, których celem jest oferowanie nowych usług klientom Spółki. Koszty prac rozwojowych ujęte jako wartości niematerialne są amortyzowane metodą liniową przez ich przewidywany okres użytkowania, z reguły nieprzekraczający trzech lat. Oprogramowanie Oprogramowanie jest amortyzowane metodą liniową przez okres ekonomicznego użytkowania (około 9 lat). Okresy użytkowania wartości niematerialnych weryfikowane są co roku i podlegają zmianie, jeśli obecnie szacowany okres użytkowania jest inny niż poprzednio przewidywano. Powyższe zmiany w szacunkach są ujmowane w sposób prospektywny. 34.14. Środki trwałe Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia lub koszty wytworzenia, wraz z cłami importowymi, niepodlegającymi odliczeniu podatkami zawartymi w cenie oraz jest pomniejszona o upusty, rabaty i powiększona o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym przeznaczeniem, w tym koszty świadczeń pracowniczych i, jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. 62 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Wartość początkowa zawiera również wstępne szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika majątku oraz koszty renowacji miejsca, w którym się znajdował, do których poniesienia Spółka jest zobowiązana. Wartość początkowa sieci telekomunikacyjnej zawiera koszty projektowania i budowy oraz koszty zwiększenia jej pojemności. Łączna wartość początkowa aktywa jest alokowana pomiędzy jego elementy składowe (komponenty), które są ujmowane osobno w przypadku jeśli elementy składowe posiadają odmienne okresy ekonomicznej przydatności lub przewidywany sposób czerpania przyszłych korzyści ekonomicznych jest różny. W takich przypadkach odpisy amortyzacyjne są ustalane dla każdego elementu osobno. Koszty konserwacji i napraw (koszty bieżącego utrzymania) obciążają rachunek zysków i strat w momencie ich poniesienia. Dotacje inwestycyjne Spółka może otrzymywać dotacje rządowe oraz dotacje z Unii Europejskiej na wsparcie projektów inwestycyjnych. Dotacje zmniejszają wartość aktywów i są ujmowane w rachunku zysków i strat, jako zmniejszenie amortyzacji, uzależnione od oczekiwanego trybu uzyskiwania korzyści ekonomicznych z danego aktywa. Dotacji nie ujmuje się aż do momentu, w którym istnieje wystarczająca pewność, że jednostka spełni warunki związane z dotacją, oraz że dotacja zostanie otrzymana. Dotacje otrzymane przed spełnieniem warunków prezentowane są jako pozostałe zobowiązania. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej Składnik środków trwałych zostaje usunięty ze sprawozdania z sytuacji finansowej w chwili jego sprzedaży lub kiedy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu jego użytkowania lub zbycia. Zyski i straty wynikające z usunięcia składnika środków trwałych ze sprawozdania z sytuacji finansowej, ustalone jako różnica pomiędzy przychodami netto ze zbycia (jeśli takie są) a wartością bilansową składnika, ujmuje się w rachunku zysków i strat jako część zysku/straty z działalności operacyjnej. Umorzenie Środki trwałe są amortyzowane w celu systematycznego rozłożenia ceny nabycia pomniejszonej o ewentualną oszacowaną wartość końcową dla odzwierciedlenia przyszłych korzyści ekonomicznych związanych z aktywem. Z tego względu, środki trwałe amortyzowane są metodą liniową. Stosowane okresy ekonomicznej przydatności dla środków trwałych zwykle są następujące: Budynki 10 – 30 lat Sieć 3 – 40 lat Terminale 2 – 10 lat Pozostały sprzęt informatyczny 3 – 5 lat Pozostałe środki trwałe 2 – 10 lat Grunty nie są amortyzowane. Okresy ekonomicznej przydatności są przeglądane corocznie i podlegają skorygowaniu, jeśli obecny szacowany okres ekonomicznej przydatności jest inny niż poprzednio przewidywano. Powyższe zmiany w szacunkach księgowych są ujmowane w sposób prospektywny. 34.15. Leasing MSSF 16 „Leasing” ustanawia zasady dotyczące ujęcia, wyceny, prezentacji i ujawnień dotyczących umów leasingu. Dla umów, w których Spółka występuje jako leasingobiorca, przyjęto jednolite podejście księgowe. Dla umów, w których Spółka występuje jako leasingodawca, utrzymany został podział na leasingi operacyjne oraz finansowe, które są odmiennie ujmowane księgowo. 63 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Spółka klasyfikuje umowę jako kontrakt leasingowy, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów. Aby zakwalifikować umowę jako leasing, konieczne jest spełnienie trzech warunków: - umowa przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów; - leasingobiorca uzyskuje korzyści ekonomiczne z użytkowania tego aktywa; - leasingobiorca uzyskuje prawo do kierowania sposobem, w jaki aktywo jest użytkowane przez okres trwania umowy. Spółka zidentyfikowała cztery główne kategorie umów leasingu: - nieruchomości: salony sprzedaży, biura, wieczyste użytkowanie gruntów; - sieć mobilna: grunty, powierzchnie techniczne, miejsca na wieżach, kominach, dachach; - sieć stacjonarna: powierzchnie techniczne, ograniczone prawa rzeczowe, dostęp do pętli lokalnej, kolokacja, umowy na ciemne włókna, umowy na podziemne części gruntów, służebności gruntowe; - pozostałe najmy: samochody, urządzenia techniczne, powierzchnie w centrach przetwarzania danych. Prezentacja umów leasingu w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zależy w głównej mierze od: - zakresu umów zakwalifikowanych jako leasing, - okresu leasingu przyjętego dla poszczególnych rodzajów umów, co wymaga przyjęcia istotnych szacunków przez Zarząd Spółki. Zarząd weryfikuje przyjęte szacunki w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje lub ustaloną praktykę rynkową. Spółka jako leasingobiorca Dla umów, w przypadku których Spółka występuje jako leasingobiorca, Spółka stosuje jednolite podejście księgowe, w ramach którego leasingobiorca rozpoznaje aktywo z tytułu prawa do użytkowania leasingowanego aktywa w korespondencji ze zobowiązaniem wynikającym z umów leasingu. Spółka zadecydowała o zastosowaniu dwóch zwolnień przewidzianych przez standard dotyczący leasingów oraz ujęciu w ciężar kosztów, w linii koszty zakupów zewnętrznych, następujących rodzajów umów: - wszystkich umów, za wyjątkiem umów najmu samochodów, których okres leasingu jest mniejszy niż 12 miesięcy; - umów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma wartość mniejszą niż 5.000 dolarów. Okres leasingu obejmuje nieodwołalny okres umowy wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka skorzysta z tego prawa oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka nie skorzysta z tego prawa. W przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, Spółka określiła wystarczająco pewny okres leasingu na 5 lat dla wszystkich umów leasingu zawartych na czas nieokreślony, za wyjątkiem 18 lat w przypadku decyzji administracyjnych o zajęciu pasa drogowego na potrzeby posadowienia stacjonarnej infrastruktury telekomunikacyjnej. W przypadku ograniczonych praw rzeczowych w budynkach, w których Spółka ma posadowioną infrastrukturę telekomunikacyjną, okres leasingu został ustalony jako średni czas życia budynków w Spółce. Ze względu na duży wolumen i jednorodną specyfikę kontraktów, umowy na użytkowanie podziemnych części gruntu oraz służebności gruntowe są wyceniane w oparciu o podejście portfelowe. W dacie rozpoczęcia leasingu, Spółka ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Aktywo z tytułu prawa do użytkowania wyceniane jest według kosztu, który obejmuje: - kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu; - wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe; - wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę; 64 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku - szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu. Po dacie rozpoczęcia leasingu Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania, według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz uwzględniającego korektę o jakiekolwiek aktualizacje wartości zobowiązania leasingowego. W dacie rozpoczęcia leasingu zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty na ten dzień. Opłaty leasingowe dyskontuje się z zastosowaniem krańcowej stopy procentowej, ponieważ ustalenie stopy procentowej leasingu nie było możliwe w łatwy sposób. Przyjęte stopy procentowe są oparte na rentowności polskich obligacji skarbowych, z uwzględnieniem marży stosowanej przy zaciąganiu długu przez inne spółki o podobnym ratingu kredytowym. Stopy dyskonta są zróżnicowane w zależności od okresu zapadalności i waluty, lecz nie ze względu na rodzaj aktywów. Zobowiązanie leasingowe obejmuje następujące płatności: - stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe), pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe; - zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia leasingu; - kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej; - cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji; - kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w okresie leasingu uwzględniono, że leasingobiorca skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość zobowiązania z tytułu leasingu jest powiększana w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, zmniejszana w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz aktualizowana w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu. Tylko elementy leasingowe są uwzględniane w wycenie aktywa z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania leasingowego. Pozostałe elementy nie leasingowe, takie jak płatności za media, są ujmowane osobno, zgodnie z zasadami mającymi zastosowanie do takich opłat. Spółka jako leasingodawca Spółka klasyfikuje umowy leasingu jako leasing operacyjny oraz leasing finansowy i stosuje odmienne podejście księgowe dla powyższych typów leasingu. Umowa leasingu jest klasyfikowana jako leasing finansowy, jeśli na jej mocy następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Leasing jest zaliczany do leasingu operacyjnego, jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Przykładowe przesłanki, które osobno lub łącznie zazwyczaj powodują, że leasing zostanie zaliczony do leasingu finansowego mogą być następujące: - na mocy leasingu następuje przeniesienie na leasingobiorcę własności bazowego składnika aktywów przed końcem okresu leasingu; - leasingobiorca ma opcję zakupienia bazowego składnika aktywów za cenę znacznie niższą od wartości godziwej; - okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu użytkowania bazowego składnika aktywów; - wartość bieżąca opłat leasingowych w dacie początkowej wynosi zasadniczo prawie tyle, ile wynosi łączna wartość godziwa bazowego składnika aktywów; oraz - bazowy składnik aktywów ma na tyle specjalistyczny charakter, że tylko leasingobiorca może z niego korzystać bez dokonywania większych modyfikacji. 65 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.16. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży to aktywa rzeczowe, których wartość bilansowa zostanie odzyskana poprzez transakcję sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Aktywa te są dostępne do niezwłocznej sprzedaży w obecnym stanie, z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów, a ich sprzedaż jest wysoce prawdopodobna. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży wyceniane są po niższej z następujących dwóch wartości: oszacowanej wartości godziwej pomniejszonej o oczekiwane koszty sprzedaży lub wartości bilansowej i prezentowane są w odrębnej pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej po spełnieniu warunków określonych w MSSF 5. Aktywa te nie są amortyzowane. Jeżeli wartość godziwa pomniejszona o oczekiwane koszty sprzedaży jest niższa od wartości bilansowej, wówczas ujmuje się odpis z tytułu utraty wartości w wysokości różnicy. W kolejnych okresach, wraz ze wzrostem wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany w wartości nie większej niż skumulowany odpis aktualizujący ujęty w przeszłości. 34.17. Testy utraty wartości aktywów niefinansowych oraz ośrodki wypracowujące środki pieniężne (ang. cash generating units – „CGU”) Biorąc pod uwagę rodzaj aktywów trwałych oraz rodzaj prowadzonej działalności, większość pojedynczych składników aktywów trwałych Spółki nie wypracowuje wpływów pieniężnych niezależnie od wpływów pochodzących od innych aktywów. Spółka identyfikuje jedno CGU (patrz Nota 8). Na potrzeby testów utraty wartości Spółka przyporządkowuje całą wartość firmy do tego CGU. Zgodnie z MSSF 3 „Połączenia jednostek gospodarczych” wartość firmy nie podlega amortyzacji, lecz podlega testowi utraty wartości przynajmniej raz w roku lub częściej jeśli wystąpiła przesłanka utraty wartości. MSR 36 „Utrata wartości aktywów” wymaga, aby testy utraty wartości były przeprowadzane na poziomie każdego ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU). Wartość odzyskiwalna W celu ustalenia, czy należy rozpoznać odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, porównuje się wartość bilansową aktywów i zobowiązań danego CGU, łącznie z przypisaną do niego wartością firmy, do ich wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży składnika aktywów lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży jest najlepszym szacunkiem kwoty możliwej do uzyskania ze sprzedaży CGU na warunkach rynkowych pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji, po potrąceniu kosztów zbycia. Ten szacunek jest ustalany na podstawie dostępnych informacji rynkowych z uwzględnieniem specyficznych warunków transakcji. Wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów pieniężnych wypracowanych przez CGU, z uwzględnieniem wartości firmy. Szacunki przepływów środków pieniężnych są oparte na założeniach rynkowych i regulacyjnych, założeniach dotyczących przedłużeń rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz przewidywanych przez kierownictwo Spółki warunkach biznesowych, w następujący sposób: - plany przepływów środków pieniężnych są oparte na planie biznesowym oraz jego ekstrapolacji w nieskończoność poprzez zastosowanie stopy wzrostu odzwierciedlającej spodziewany długoterminowy trend rynku, - uzyskane szacunki przepływów środków pieniężnych są następnie dyskontowane z użyciem odpowiedniej stopy dyskontowej dla danej działalności. Jeżeli wartość odzyskiwalna CGU jest mniejsza niż jego wartość bilansowa, wówczas ujmuje się odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w wysokości różnicy. Odpis aktualizujący przypisuje się w pierwszej kolejności do wartości firmy, obniżając jej wartość, a następnie do innych aktywów należących do CGU. 66 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości firmy ujmuje się w rachunku zysków i strat jako zmniejszenie/zwiększenie zysku/straty z działalności operacyjnej. Takie odpisy nie są odwracane. 34.18. Aktywa i zobowiązania finansowe Aktywa finansowe klasyfikowane są – w zależności od modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami oraz charakterystyki przepływów pieniężnych wynikających z umowy – do następujących kategorii: - aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu – jeśli aktywa finansowe są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz warunki umowy dotyczącej tych aktywów finansowych powodują powstawanie przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek; - aktywa wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez inne całkowite dochody – jeśli aktywa finansowe są utrzymywane zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy jak i sprzedaż aktywów finansowych oraz warunki umowy dotyczącej tych aktywów finansowych powodują powstawanie przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek; - zabezpieczające instrumenty pochodne; - aktywa wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat – wszystkie pozostałe aktywa finansowe. Zobowiązania finansowe obejmują następujące kategorie: zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz zabezpieczające instrumenty pochodne. Ujmowanie i wycena aktywów finansowych W momencie początkowego ujęcia, aktywa finansowe są wyceniane w wartości godziwej powiększonej – w przypadku inwestycji, które nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat – o koszty transakcji bezpośrednio do nich przyporządkowane. Należności handlowe, które nie mają istotnego komponentu finansowania, są w momencie początkowego ujęcia wyceniane w cenie transakcyjnej. Standaryzowane transakcje kupna lub sprzedaży aktywów finansowych są ujmowane na dzień rozliczenia transakcji. - Aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu Aktywa wyceniane po początkowym ujęciu według zamortyzowanego kosztu obejmują „Należności handlowe” (z wyłączeniem należności handlowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody), „Pożyczki do jednostek powiązanych” oraz „Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych”. Przychody z tytułu odsetek od powyższych aktywów finansowych ujmowane są przy użyciu efektywnej stopy procentowej oraz prezentowane w kosztach finansowych, netto. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują środki pieniężne na rachunkach bankowych, depozyty w Orange S.A. utrzymywane w ramach Umowy Scentralizowanego Zarządzania Płynnością Finansową oraz inne płynne instrumenty, które mogą zostać w sposób natychmiastowy zamienione na środki pieniężne w znanej kwocie i które są przedmiotem nieznacznych zmian wartości. - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat obejmują instrumenty pochodne, które nie zostały wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9 oraz warunkowe należne wynagrodzenie za sprzedaż 50% udziałów w Światłowód Inwestycje. 67 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody obejmują wybrane należności handlowe ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym, które są objęte umową faktoringu. - Utrata wartości Spółka ujmuje odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia dla należności handlowych, należności z tytułu leasingu, pozostałych należności finansowych, środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych oraz aktywów kontraktowych. Należności handlowe, które są jednorodne i charakteryzują się podobnym ryzykiem kredytowym (np. osobno dla klientów indywidualnych i biznesowych), są testowane na utratę wartości łącznie. Szacując oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia Spółka korzysta z danych historycznych w celu określenia wysokości oczekiwanych strat kredytowych. Obliczając wartość odzyskiwalną należności, które indywidualnie są znaczące i niejednorodne, OPL S.A. bierze pod uwagę znaczące trudności finansowe dłużnika lub prawdopodobieństwo upadłości albo reorganizacji finansowej dłużnika. Ta metoda używana jest głównie w przypadku klientów będących operatorami telekomunikacyjnymi (zarówno krajowych jak i międzynarodowych), podmiotów administracji państwowej oraz podmiotów publicznych. W przypadku uzyskania informacji o pogorszeniu się sytuacji finansowej klienta (np. dotyczące bankructwa klienta lub wystąpienia postępowania sądowego), należności są wyłączane z ustalania odpisu metodą statystyczną i ustalane są pod kątem utraty wartości indywidualnie. MSSF 9 wymaga rozpoznawania oczekiwanych strat na należności natychmiast w momencie rozpoznania należności w bilansie. Spółka stosuje uproszczone szacowanie oczekiwanych strat w momencie rozpoznania aktywa w bilansie. Stopa stosowana do określenia oczekiwanych strat jest ustalana jako iloraz kosztów złych długów do przychodów. Spółka uznaje, że składnik aktywów finansowych został dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, jeśli wystąpiło zdarzenie mające ujemny wpływ na szacowane przyszłe przepływy pieniężne z tego składnika aktywów, na przykład znaczne trudności finansowe dłużnika lub naruszenie warunków umowy, takie jak niewykonanie zobowiązania lub niedokonanie płatności w wymaganym terminie. Spółka uznaje, że dla składnika aktywów finansowych istnieje ryzyko niewykonania zobowiązania jeśli wewnętrzne i zewnętrzne informacje wskazują, że jest mało prawdopodobne iż Spółka otrzyma w całości pozostałe przepływy pieniężne wynikające z umowy. Składnik aktywów finansowych zostaje spisany jeśli nie ma uzasadnionych oczekiwań, że przepływy pieniężne wynikające z umowy zostaną odzyskane. Ujmowanie i wycena zobowiązań finansowych - Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu obejmują zaciągnięte kredyty i pożyczki, zobowiązania handlowe, zobowiązania wobec dostawców środków trwałych, w tym zobowiązania z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości i są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycjach „Zobowiązania handlowe”, „Pożyczki od jednostek powiązanych” oraz „Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu”. Zobowiązania handlowe obejmują zobowiązania objęte faktoringiem odwrotnym. OPL S.A. uważa, że te zobowiązania finansowe mają charakter zobowiązań handlowych, w szczególności dlatego, że harmonogramy płatności mieszczą się w zakresie zwykłych warunków płatności dla operatora telekomunikacyjnego oraz nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń. 68 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Zobowiązania z tytułu pożyczek oraz pozostałe zobowiązania finansowe są początkowo ujmowane w wartości godziwej, a następnie są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. - Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat zawierają instrumenty pochodne, które nie zostały wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające zgodnie z MSSF 9. Ujmowanie i wycena instrumentów pochodnych Instrumenty pochodne są wyceniane w wartości godziwej i prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako krótkoterminowe lub długoterminowe w zależności od ich terminu zapadalności. Instrumenty pochodne są ujmowane jako aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat lub jako instrumenty zabezpieczające. - Instrumenty pochodne ujęte jako aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Z wyjątkiem zysków i strat na zabezpieczających instrumentach pochodnych (patrz poniżej), zyski i straty powstałe z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zmiana w wartości godziwej (z wyłączeniem składnika odsetkowego oraz korekty o ryzyko kredytowe) instrumentów pochodnych przeznaczonych do obrotu jest prezentowana w zysku/stracie z działalności operacyjnej lub w kosztach finansowych netto, w zależności od treści zabezpieczonej ekonomicznie transakcji. Składnik odsetkowy oraz korekta o ryzyko kredytowe instrumentów pochodnych przeznaczonych do obrotu są prezentowane jako pozostałe koszty odsetkowe i koszty finansowe w ramach kosztów finansowych, netto. - Instrumenty zabezpieczające Instrumenty pochodne mogą zostać zakwalifikowane jako instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych jest zabezpieczeniem przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które można przypisać do konkretnego rodzaju ryzyka związanego z ujętym aktywem, zobowiązaniem lub wysoce prawdopodobną prognozowaną transakcją (taką jak przyszły zakup lub sprzedaż) oraz które może wpłynąć na wykazywany wynik. Skutki zastosowania rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych są następujące: część zysku lub straty na instrumencie zabezpieczającym, którą uznano za efektywne zabezpieczenie przepływów pieniężnych, ujmowana jest bezpośrednio w innych całkowitych dochodach, natomiast część zysku lub straty uznana za nieefektywne zabezpieczenie jest ujmowana w rachunku zysków i strat. Kwoty, które zostały ujęte w kapitale rezerwowym z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne, są ujmowane w rachunku zysków i strat w tym samym okresie albo w okresach, w których zabezpieczone transakcje wpływają na rachunek zysków i strat. W momencie, kiedy prognozowana zabezpieczana transakcja skutkuje ujęciem niefinansowego składnika aktywów lub zobowiązań, zyski i straty odroczone uprzednio w kapitale własnym są usuwane z kapitału rezerwowego z wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne i uwzględniane w wartości początkowej danego składnika aktywów lub zobowiązań. Nie jest to korekta wynikająca z przeklasyfikowania, zatem nie wpływa na inne całkowite dochody. 34.19. Zapasy Zapasy, głównie telefony, wyceniane są według niższej z następujących wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i wartości odzyskiwalnej netto. Spółka tworzy odpisy aktualizujące wartość zapasów w oparciu o wskaźnik rotacji zapasów i aktualne plany marketingowe. Zmiana odpisu aktualizującego jest prezentowana w rachunku zysków i strat w pozycji „Koszty zakupów zewnętrznych”. Cena nabycia lub koszt wytworzenia są ustalane metodą średniej ceny ważonej. Wartość odzyskiwalna netto jest szacowaną ceną sprzedaży dokonywanej w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszoną o koszty sprzedaży. 69 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.20. Podatek dochodowy Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek bieżący Bieżący podatek dochodowy jest to kwota ustalona na podstawie przepisów podatkowych, która jest naliczona od dochodu do opodatkowania za dany okres. Zobowiązania/aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego ujmuje się w kwocie oczekiwanej na koniec okresu sprawozdawczego zapłaty/zwrotu od organów podatkowych. Podatek odroczony Podatek odroczony jest rozpoznawany dla różnic przejściowych oraz dla niewykorzystanych strat podatkowych. Aktywa z tytułu podatku odroczonego są rozpoznawane od tych różnic przejściowych, dla których istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo realizacji. Na każdy dzień zakończenia okresu sprawozdawczego ponownie ocenia się dotąd nieujęte aktywa z tytułu podatku odroczonego. Uprzednio nieujęty składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w zakresie, w jakim stało się prawdopodobne, że przyszły dochód do opodatkowania pozwoli na zrealizowanie tych aktywów. Nie ujmuje się podatku odroczonego w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań w transakcji, która nie jest połączeniem jednostek gospodarczych i która nie wpływa w momencie przeprowadzenia transakcji na wynik finansowy brutto ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową). Aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego nie podlegają dyskontowaniu. Podatek odroczony wycenia się z zastosowaniem stawek podatkowych obowiązujących lub ogłoszonych na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego. 34.21. Rezerwy Rezerwy są ujmowane w przypadku, gdy na Spółce ciąży bieżące zobowiązanie względem strony trzeciej, którego kwotę można wiarygodnie oszacować i jest prawdopodobne, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Zobowiązanie może mieć charakter prawny, regulacyjny, umowny lub zwyczajowo oczekiwany, który wynika z działalności Spółki. Szacunek wysokości rezerwy odpowiada prawdopodobnym wydatkom, jakie Spółka poniesie w celu uregulowania zobowiązania. Jeżeli dokonanie wiarygodnego oszacowania zobowiązania jest niemożliwe, rezerwa nie jest ujmowana. W takim wypadku Spółka wykazuje „zobowiązanie warunkowe”. Zobowiązania warunkowe odpowiadają (i) możliwym obowiązkom, powstającym na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Spółki lub (ii) obecnym obowiązkom, które powstają na skutek zdarzeń przeszłych, w przypadku których nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia obowiązku lub w przypadku których kwoty obowiązku nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe nie są ujmowane w Sprawozdaniu Finansowym, ale w odpowiednich przypadkach są ujawnione w notach do Jednostkowego Sprawozdania Finansowego. Rezerwy na koszty demontażu i rekultywację terenu Spółka jest zobowiązana, po zakończeniu okresu użytkowania, zdemontować środki trwałe i przeprowadzać rekultywację terenu. Zgodnie z paragrafami 36 i 37 MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” rezerwa jest ujęta w oparciu o najlepszy szacunek kwoty wymaganej do uregulowania zobowiązania. Wysokość rezerwy jest dyskontowana przez zastosowanie stopy dyskonta, która odzwierciedla upływ czasu oraz ryzyko charakterystyczne dla danego składnika zobowiązań. Kwota rezerwy jest okresowo weryfikowana i korygowana w razie konieczności, w korespondencji z aktywem, którego dotyczy. 70 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku 34.22. Świadczenia pracownicze Niektórzy pracownicy Spółki mają prawo do nagród jubileuszowych oraz odpraw emerytalno-rentowych. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po osiągnięciu określonej liczby lat pracy, natomiast odprawy emerytalno-rentowe są wypłacane jednorazowo przy odejściu na emeryturę lub rentę zgodnie z przyjętymi przez Spółkę zasadami wynagradzania. Wysokość świadczeń w obu przypadkach zależy od wysokości średniego wynagrodzenia oraz stażu pracy. Nagrody jubileuszowe oraz odprawy emerytalno-rentowe nie są wypłacane z określonego funduszu. Koszt świadczeń nabywanych w danym okresie ustalany jest osobno dla każdego programu metodą aktuarialnej wyceny prognozowanych uprawnień jednostkowych. Ta metoda traktuje każdy okres świadczenia pracy jako dający prawo do dodatkowej części świadczenia i wycenia każdą część osobno tworząc ostateczne zobowiązanie, które następnie podlega zdyskontowaniu. Wycena bazuje na założeniach demograficznych dotyczących wieku emerytalnego, rotacji pracowników oraz na założeniach finansowych dotyczących przyszłego wzrostu płac, przyszłych stóp procentowych (w celu ustalenia stopy dyskontowej). Zyski lub straty z wyceny aktuarialnej świadczeń z tytułu nagród jubileuszowych są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Zyski lub straty z wyceny aktuarialnej świadczeń z tytułu odpraw emerytalno-rentowych są ujmowane niezwłocznie w pełnej wysokości w innych całkowitych dochodach. Niezależny aktuariusz co najmniej raz w roku wycenia wartość bieżącą zobowiązań z tytułu powyższych świadczeń. Przekrój demograficzny pracowników oraz wskaźniki ruchów kadrowych wykorzystywane przy wycenie są oparte na danych historycznych. Świadczenia należne później niż 12 miesięcy od dnia zakończenia okresu sprawozdawczego są dyskontowane przy użyciu stopy dyskontowej określonej na podstawie rentowności polskich obligacji skarbowych. Spółka ujmuje świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy, które są płatne w następstwie: - decyzji Spółki o rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem przed osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego; lub - decyzji pracownika o przyjęciu propozycji świadczeń, w zamian za dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy są należne kiedy Spółka rozwiązuje stosunek pracy lub kiedy Spółka zaoferowała pracownikom świadczenia, w zamian za dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy. Zgodnie z dotychczasową praktyką, takie propozycje świadczeń są uznawane za zwyczajowo oczekiwany obowiązek i ujmowane w momencie, kiedy wypłata świadczeń staje się prawdopodobna, a świadczenia te można wiarygodnie wycenić. Podstawą do kalkulacji rezerwy z tytułu dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy jest oczekiwany moment wypłaty świadczeń oraz szacunkowa liczba, wynagrodzenie oraz staż pracy pracowników, którzy zgodzą się na dobrowolne odejście. Rezerwa na koszty rozwiązania stosunku pracy jest prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Rezerwy”. Oprócz świadczeń wypłacanych po okresie zatrudnienia i innych długoterminowych świadczeń pracowniczych, Spółka zapewnia swoim obecnym i emerytowanym pracownikom również określone świadczenia niepieniężne, w tym subsydiowane usługi telekomunikacyjne. Wobec braku w MSSF precyzyjnych wytycznych w tym zakresie, Spółka przyjęła zasadę, zgodnie z którą te i podobne świadczenia pracownicze wyceniane są wg ich kosztu inkrementalnego pomniejszonego o przychody z usługi. 34.23. Płatności oparte na akcjach W 2017 roku oraz 2021 roku OPL S.A. uruchomiła programy płatności opartych na akcjach rozliczane w formie środków pieniężnych, w ramach których pracownicy świadczą usługi Spółce w zamian za jej zobowiązanie do dostarczenia środków pieniężnych w kwocie, która jest uzależniona od ceny instrumentów kapitałowych Spółki. Wartość usług świadczonych przez pracowników (ustalona w odniesieniu do wartości godziwej akcji Orange Polska) w zamian za przyznanie prawa do udziału we wzroście wartości akcji ujmowana jest jako koszt oraz, drugostronnie, jako zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych, przez okres nabywania uprawnień. Zobowiązanie jest wyceniane na każdy dzień sprawozdawczy aż do momentu rozliczenia, a zmiany wartości zobowiązania są ujmowane w wyniku danego okresu. 71 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku W latach 2017-2021 Orange S.A. uruchomiła programy płatności opartych na akcjach rozliczane w formie instrumentów kapitałowych, w ramach których pracownicy świadczą usługi Spółce w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A. Wartość usług świadczonych przez pracowników (ustalona w odniesieniu do wartości godziwej akcji Orange S.A.) w zamian za instrumenty kapitałowe Orange S.A. ujmowana jest jako koszt oraz, drugostronnie, jako kapitał, przez okres nabywania uprawnień. 72 Spis treści Orange Polska S.A. Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe wg MSSF – 31 grudnia 2021 roku Podpisy wszystkich członków Zarządu Orange Polska S.A. Julien Ducarroz Prezes Zarządu Jacek Kunicki Członek Zarządu Jolanta Dudek Wiceprezes Zarządu Bożena Leśniewska Wiceprezes Zarządu Witold Drożdż Członek Zarządu Piotr Jaworski Członek Zarządu Jacek Kowalski Członek Zarządu Maciej Nowohoński Członek Zarządu Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych Zuzanna Góral Dyrektor Rachunkowości i Kontroli Wewnętrznej 73