Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A.

Management Reports • Apr 27, 2022

Raport 2021 SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI FABRYKI OBRABIAREK RAFAMET S.A. W KUŹNI RACIBORSKIEJ ZA ROK 2021 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 2 WSTĘP ..........................................................................................................................................................4 1. STAN PRAWNY I CHARAKTERYSTYKA RAFAMET S.A. ...................................................................4 2. INFORMACJA O AKCJACH EMITENTA. ..............................................................................................5 3. INFORMACJA O POWIĄZANIACH ORGANIZACYJNYCH I KAPITAŁOWYCH. .................................7 4. SYTUACJA FINANSOWA. ......................................................................................................................9 4.1. Omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno – finansowych. ...................................................9 4.2. Wskaźniki finansowe i niefinansowe. ............................................................................................... 16 4.3. Nietypowe zdarzenia mające wpływ na wynik finansowy Spółki. .................................................... 18 4.4. Aktualna i przewidywana sytuacja finansowa. ................................................................................. 18 4.5. Zarządzanie ryzykami finansowymi. ................................................................................................ 19 4.6. Ocena zarządzania zasobami finansowymi. .................................................................................... 21 4.7. Informacja o zaciągniętych i wypowiedzianych umowach dotyczących kredytów i pożyczek. ........ 22 4.8. Informacja o udzielonych pożyczkach. ............................................................................................. 24 4.9. Informacja o udzielonych i otrzymanych poręczeniach i gwarancjach. ........................................... 25 4.10. Objaśnienie różnic pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym, a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na 2021 r. ............................................................. 25 5. OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ. ................................................................ 26 6. OFEROWANE PRODUKTY, SPRZEDAŻ I RYNKI ZBYTU. ............................................................... 29 6.1. Produkty i usługi. .............................................................................................................................. 29 6.2. Struktura asortymentowa sprzedaży. ............................................................................................... 32 6.3. Informacje o rynkach zbytu z uwzględnieniem podziału na rynki krajowe i zagraniczne. ............... 34 7. INFORMACJA O ZAWARTYCH UMOWACH ZNACZĄCYCH. .......................................................... 36 8. INWESTYCJE. ...................................................................................................................................... 40 8.1. Inwestycje zrealizowane w roku 2021. ............................................................................................. 40 8.2. Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w tym inwestycji kapitałowych, w porównaniu do wielkości posiadanych środków, z uwzględnieniem możliwych zmian w strukturze finansowania tej działalności. ........................................................................................................... 40 9. ZAOPATRZENIE................................................................................................................................... 41 10. BADANIA I ROZWÓJ, ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ. ........................................................................... 42 11. ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIA. ............................................................................................... 45 12. WYNAGRODZENIA OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH. .......................................... 47 13. INFORMACJA O WSZELKICH UMOWACH ZAWARTYCH Z OSOBAMI ZARZĄDZAJĄCYMI, PRZEWIDUJĄCYCH REKOMPENSATĘ W PRZYPADKU ICH REZYGNACJI LUB ZWOLNIENIA Z ZAJMOWANEGO STANOWISKA BEZ WAŻNEJ PRZYCZYNY LUB GDY ICH ODWOŁANIE LUB ZWOLNIENIE NASTĘPUJE Z POWODU POŁĄCZENIA EMITENTA PRZEZ PRZEJĘCIE. ............. 48 14. INFORMACJE O WSZELKICH ZOBOWIĄZANIACH WYNIKAJĄCYCH Z EMERYTUR I ŚWIADCZEŃ O PODOBNYM CHARAKTERZE DLA BYŁYCH OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH, NADZORUJĄCYCH ALBO BYŁYCH CZŁONKÓW ORGANÓW ADMINISTRUJĄCYCH ORAZ O ZOBOWIĄZANIACH ZACIĄGNIĘTYCH W ZWIĄZKU Z TYMI EMERYTURAMI. .............................. 48 15. ZASADY ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM EMITENTA. ....................................................... 48 16. DZIAŁAŁNOŚĆ SPONSORINGOWA I CHARYTATYWNA EMITENTA. ............................................ 48 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 3 17. INFORMACJA O ŁĄCZNEJ LICZBIE I WARTOŚCI NOMINALNEJ AKCJI SPÓŁKI, BĘDĄCYCH W POSIADANIU OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH. .................................................... 49 18. OCHRONA ŚRODOWISKA. ................................................................................................................. 49 19. TRANSAKCJE ZAWARTE PRZEZ EMITENTA Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI NA INNYCH WARUNKACH NIŻ RYNKOWE. ........................................................................................................... 50 20. INFORMACJE O POSTĘPOWANIACH SĄDOWYCH. ....................................................................... 51 21. UMOWY ZAWARTE Z PODMIOTEM UPRAWNIONYM DO BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH. .................................................................................................................................. 51 22. INFORMACJE O PRZYJĘTEJ STRATEGII ROZWOJU RAFAMET S.A I JEGO GRUPY KAPITAŁOWEJ ORAZ DZIAŁANIACH PODJĘTYCH W RAMACH JEJ REALIZACJI W OKRESIE OBJĘTYM RAPORTEM WRAZ Z OPISEM PERSPEKTYW ROZWOJU DZIAŁALNOŚCI EMITENTA CO NAJMNIEJ W NAJBLIŻSZYM ROKU OBROTOWYM. ................................................................. 51 22.1. Przewidywany rozwój Emitenta. .................................................................................................... 51 22.2. Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne istotne dla rozwoju Spółki. ..................................................... 53 23. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO. ................................................... 55 24. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH. .................................................... 77 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 4 WSTĘP Sprawozdanie z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. zostało sporządzone zgodnie z wymo- gami Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczo- ści Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Euro- pejskiej, a także zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29.03.2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uzna- wania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem człon- kowskim (Dz.U.2018.757). Sprawozdanie przedstawia istotne wydarzenia mające znaczący wpływ na działalność Spółki w badanym roku obrotowym, a także rzutujące na wyniki lat następnych. 1. STAN PRAWNY I CHARAKTERYSTYKA RAFAMET S.A. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. („RAFAMET S.A.”, „Spółka”, „Emitent”) jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej RAFAMET z siedzibą w Kuźni Raciborskiej, przy ul. Staszica 1. Spółka nie posiada oddziałów (zakładów). Spółka powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Fabryka Obrabiarek RAFAMET, na mocy aktu z dnia 22 maja 1992 r. W dniu 01.07.1992 r. Spółka została wpisana do rejestru handlowego pod nr RHB 8368, 14.12.2001 r. do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000069588, który jest prowadzony przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Głównym przedmiotem działalności Emitenta jest: − produkcja obrabiarek, − działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji obrabiarek do obróbki metalu, − obróbka mechaniczna elementów metalowych. Podstawowy asortyment produkcyjny Emitenta to obrabiarki specjalistyczne do obróbki kół zestawów ko- łowych pojazdów szynowych (kolej, tramwaje, metro), w produkcji których Spółka zajmuje pozycję wiodą- cego producenta na skalę światową oraz karuzelowe, wielkogabarytowe obrabiarki specjalne dla przemy- słu zaplecza energetycznego oraz maszynowego, w produkcji których Spółka jest rozpoznawalnym produ- centem na rynkach światowych. Spółka działa zdecydowanie w obszarach produkcji niszowej. Wyroby Emitenta są realizowane na jednostkowe zamówienia. Działalność remontowa realizowana przez Spółkę obejmuje naprawy i modernizacje obrabiarek produkcji własnej i innych producentów. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 5 Pozostała działalność usługowa Spółki dotyczy: − realizacji usług obróbki wiórowej, w tym detali wielkogabarytowych, − opracowywania dokumentacji konstrukcyjnej w zakresie modernizacji maszyn i urządzeń, − opracowywania programów technologicznych w zakresie obróbki części dla obrabiarek sterowanych numerycznie, − wykonywania pomiarów geometrycznych maszyn i urządzeń z wykorzystaniem precyzyjnych urządzeń laserowych, − realizacji posprzedażnych usług montażowych i serwisowych. 2. INFORMACJA O AKCJACH EMITENTA. Kapitał zakładowy RAFAMET S.A. wynosi 43.187.010 PLN i składa się z 4.318.701 akcji zwykłych na oka- ziciela, emitowanych w seriach: − seria A od nr 00000001 do nr 00068165, − seria B od nr 00068166 do nr 00340823, − seria C od nr 00340824 do nr 00890195, − seria D od nr 00890196 do nr 01363290, − seria E od nr 01363291 do nr 01439567, − seria F od nr 01439568 do nr 04318701. Akcje serii A-D powstały w wyniku konwersji funduszy przedsiębiorstwa państwowego na kapitał akcyjny. Cena emisyjna akcji serii E wynosiła 10 zł, natomiast cena emisyjna akcji serii F 15 zł. Wszystkie akcje RAFAMET S.A. są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W dniu 16.06.2021 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie RAFAMET S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku za rok obrotowy 2020 w wysokości 1.325.705,75 zł. Decyzją Akcjonariuszy na kapitał zapasowy została przekazana kwota 1.250.705,75 zł, natomiast na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych kwota 75.000,00 zł. W dniu 11.10.2021 r. Emitent ujawnił opóźnioną informację poufną o otrzymaniu zawiadomienia o zawarciu term sheetu dotyczącego m.in. zasadniczych warunków potencjalnej transakcji na akcjach Spółki, w tym ewentualnego ogłoszenia przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. wezwania do zapisywania się na sprze- daż 100% akcji Spółki oraz publikację informacji poufnej o otrzymaniu zawiadomienia o zawarciu umowy w sprawie zbycia akcji w ramach wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji Spółki. W dniu 13.07.2021 r. Zarząd Emitenta RAFAMET S.A. otrzymał zawiadomienie podpisane przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej jako: „ARP”), (ii) Pana Krzysztofa Jędrzejewskiego (dalej jako: „KJ”), (iii) spółkę pod firmą Iskra spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w War- szawie (dalej jako: „Iskra”) oraz (iv) spółkę pod firmą Promack spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Gliwicach (dalej jako: „Promack”), na podstawie którego to zawiadomienia ww. podmioty powia- domiły Zarząd Spółki o zawarciu w dniu 12.07.2021 r. term sheetu dotyczącego potencjalnej transakcji na Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 6 akcjach Spółki (dalej jako: „Term Sheet”). Zgodnie z treścią zawiadomienia, przedmiotem Term Sheetu było w szczególności ustalenie przez ww. zawiadamiających zasadniczych warunków potencjalnej trans- akcji związanej z nabyciem przez ARP od KJ, Iskra oraz Promack wszystkich posiadanych przez nich akcji Spółki (tj. 32,99% akcji w kapitale zakładowym Spółki), w tym ewentualnego ogłoszenia przez ARP wezwa- nia do zapisywania się na sprzedaż 100% akcji. W dniu 11.10.2021 r. do Spółki wpłynęło zawiadomienie od ARP, KJ, Iskra oraz Promack, stosownie do którego podmioty te poinformowały Spółkę o zawarciu w dniu 11.10.2021 r. umowy w sprawie zbycia akcji w ramach wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji. Łączna cena sprzedaży przez KJ, Iskra oraz Promack na rzecz ARP akcji Spółki wyniosła 18.371.669,35 zł. (Raport bieżący nr 25/2021 z dnia 11.10.2021 r.) W dniu 17.12.2021 r. wpłynęły do Spółki powiadomienia o zbyciu akcji złożone przez osoby pełniące obo- wiązki zarządcze oraz osobę blisko związaną z osobą pełniącą obowiązki zarządcze: • Pana E. Longina Wonsa – Prezesa Zarządu RAFAMET S.A., • Pana Macieja Michalika – Wiceprezesa Zarządu RAFAMET S.A., • Pana Pawła Sułeckiego – Zastępcę Przewodniczącego Rady Nadzorczej RAFAMET S.A., • firmę PROMACK Sp. z o.o. (Raporty bieżące nr: 34/2021, 35/2021, 36/2021, 43/2021 z dnia 17.12.2021 r.) Ponadto do Spółki wpłynęły powiadomienia o zbyciu akcji złożone przez Akcjonariuszy: • Pana Krzysztofa Jędrzejewskiego, • Pana Michała Tatarka, • Panią Joannę Tatarek. (Raporty bieżące nr 37/2021, 38/2021, 39/2021 z dnia 17.12.2021 r.) W dniu 21.12.2021 r. Emitent otrzymał od Akcjonariusza Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. zawiadomienie o nabyciu 1.899.315 akcji zwykłych na okaziciela wyemitowanych przez Spółkę, stanowiących około 43,98% ogólnej liczby akcji Spółki, uprawniających do 1.899.315 głosów na Walnym Zgromadzeniu RAFA- MET S.A., stanowiących około 43,98% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu RAFAMET S.A. Nabycie przez ARP S.A. akcji nastąpiło w wyniku rozliczenia ogłoszonego przez ARP wezwania do zapi- sywania się na sprzedaż wszystkich pozostałych akcji Spółki. W wyniku transakcji, o której mowa powyżej, ARP S.A. posiada 3.941.529 akcji zwykłych na okaziciela, wyemitowanych przez Spółkę, stanowiących około 91,27% ogólnej liczby akcji Spółki, uprawniających do 3.941.529 głosów na Walnym Zgromadzeniu RAFAMET S.A., stanowiących około 91,27% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu RAFAMET S.A. (Raport bieżący nr 44/2021 z dnia 21.12.2021 r.) Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 7 Wykres 1 Struktura akcjonariatu na dzień 31.12.2021 r. W okresie objętym raportem Spółka nie przeprowadziła emisji papierów wartościowych. W 2021 r. Emitent nie nabywał akcji własnych. Spółka nie posiada informacji o umowach, w tym również zawartych po dniu bilansowym, w wyniku których mogą nastąpić w przyszłości zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariu- szy. Emitent nie prowadzi programów akcji pracowniczych. 3. INFORMACJA O POWIĄZANIACH ORGANIZACYJNYCH I KAPITAŁOWYCH. Wykres 2 Struktura powiązań organizacyjnych i kapitałowych Grupy Kapitałowej RAFAMET . 91,27% 8,73% Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. w Warszawie Pozostali akcjonariusze Fabryka Obrabiarek RAFAMET Spółka Akcyjna podmiot dominujący ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. ul. Staszica 1 47 - 420 Kuźnia Raciborska Struktura udziałowa: 100% Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. RAFAMET SERVICE & TRADE Sp. z o.o. ul. Staszica 1 47 - 420 Kuźnia Raciborska Struktura udziałowa: 100% Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. OOO STANRUS RAFAMET Jakowoapostolskij per. 6/3 office 300 105064 Moskwa , Rosja Struktura udziałowa: 50% Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. 50% STANRUS PORĘBA MACHINE TOOLS Sp. z o.o. ul. Staszica 1 47 - 420 Kuźnia Raciborska Struktura udziałowa: 100% Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. Hebei RAFAMET Machinery Co., Ltd. No. 158, Cangfeng Road , Y uhua District , S hijiazhuang , Hebei P rovince , P.R. China Struktura udziałowa: 50% Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. 50% HeBei K.N.T. Technology Development Co., Ltd Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 8 Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. jest podmiotem dominującym Grupy Kapitałowej RAFAMET w skład której wchodzą następujące spółki zależne: ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. w dniu 17.04.2003 r. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego, Wydział X Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr KRS 0000159084. Kapitał zakładowy spółki zależnej wynosi 17.000.000,00 zł i dzieli się na 34.000 równych i niepodzielnych udziałów o wartości 500,00 zł każdy. Emitent posiada 100% udziałów. ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o. o. prowadzi działalność w zakresie produkcji i sprzedaży odlewów żeliw- nych, modeli odlewniczych oraz usług obróbki mechanicznej. Ponadto spółka zależna wykonuje m.in. usługi śrutowania oraz szeroko pojęte usługi laboratoryjne. Odlewnia specjalizuje się w produkcji żeliwa szarego (w zakresie ciężarowym: 500 – 40000 kg), sferoidal- nego (w zakresie ciężarowym: 500 – 30000 kg) oraz austenitycznego (Ni-hard i Ni-resist). Odlewy wykonywane przez Spółkę mają zastosowanie w: − przemyśle obrabiarkowym (łoża, stoły, belki suportowe, stojaki, płyty montażowe), − przemyśle maszynowym (elementy pomp, korpusy, koła zamachowe, piasty), − przemyśle okrętowym (obudowy przekładni, obudowy łożysk), − przemyśle górniczym (korpusy przekładni), − przemyśle energetycznym (korpusy i pokrywy silników), − przemyśle motoryzacyjnym (elementy matryc i tłoczników, formy do opon), − przemyśle gazowniczym. „RAFAMET- SERVICE & TRADE” Sp. z o.o. Spółka w dniu 27.06.2003 r. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców w Sądzie Rejonowym w Gliwi- cach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000165886. Kapitał zakładowy wynosi 353.000,00 zł i dzieli się na 706 równych i niepodzielnych udziałów o wartości 500,00 każdy. Emitent posiada 100% udziałów. Przedmiotem działalności „RAFAMET- SERVICE & TRADE” Sp. z o.o. jest świadczenie usług przemysło- wych w obszarach uzupełniających i ułatwiających proceduralnie aktywność Emitenta, serwis pogwaran- cyjny na rzecz podmiotów eksploatujących obrabiarki produkcji RAFAMET S.A. oraz usługi montażowe, remonty obrabiarek i innych urządzeń technicznych. Ponadto spółka zależna zajmuje się usługami projek- towo – konstrukcyjnymi podzespołów obrabiarek oraz tłumaczeniami tekstów technicznych. „PORĘBA MACHINE TOOLS” Sp. z o.o. Spółka w dniu 23.05.2016 r. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców w Sądzie Rejonowym w Gliwi- cach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000618904. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 200.000,00 zł i dzieli się na 400 równych i niepodzielnych udziałów o wartości nominalnej 500,00 zł każdy. Emitent posiada 100% udziałów. Przedmiotem działalności PORĘBA MACHINE TOOLS Sp. z o.o. jest pozycjonowanie marketingowe marki PORĘBA. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 9 OOO „STANRUS-RAFAMET” Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. jest udziałowcem w firmie OOO „STANRUS-RAFAMET” z siedzibą w Moskwie, w której posiada 50% udziałów. Spółka ta została powołana dla uczestnictwa w przetargach handlowych, w których wymagane jest wykazanie się rejestracją podmiotu prawnego na terenie Federacji Rosyjskiej i pełni ona jedynie funkcję pośrednika handlowego na rynku rosyjskim. Obroty z tą firmą za rok 2021 wyniosły z tytułu dostaw i pozostałych 211 tys. zł, natomiast obroty z tytułu kontraktów nie wystąpiły. Zarząd RAFAMET S.A. prowadzi obecnie działania zmierzające do definitywnego wycofania się z udziału w OOO „STANRUS-RAFAMET”. Z uwagi jednak na 50-procentowy udział strony rosyjskiej w tym podmio- cie, obecnie trwają stosowne czynności proceduralno – prawne, których efektem będzie skuteczne wyko- nanie opisanej powyżej decyzji. HEBEI RAFAMET MACHINERY Co., Ltd. W dniu 22.11.2017 r. pomiędzy RAFAMET S.A. a spółką Hebei K.N.T. Technology Development Co., Ltd, została podpisana umowa spółki joint venture pod nazwą HEBEI RAFAMET MACHINERY Co., Ltd. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 3 mln CNY. Każdy z udziałowców objął 50% kapitału zakładowego. War- tość objętych udziałów przez RAFAMET S.A. w spółce wynosi 815.250 zł i na dzień 31.12.2021 roku nie została pokryta. Przedmiotem działalności Spółki jest montaż urządzeń mechanicznych i elektrycznych oraz wyposażenia pomiarowego, produkcja, sprzedaż i usługi posprzedażne, badania i rozwój technologii urządzeń mecha- nicznych i elektrycznych, doradztwo techniczne, usługi techniczne, a także sprzedaż, wywóz i przywóz wszelkiego rodzaju towarów i technologii. 4. SYTUACJA FINANSOWA. 4.1. Omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno – finansowych. Emitent za 2021 rok osiągnął zysk netto w wysokości 578 tys. zł. Za okres 12 miesięcy roku poprzedniego Emitent uzyskał zysk netto w wysokości 239 tys. zł. Na poziom wyniku finansowego wpłynęły następujące wyniki cząstkowe: • zysk brutto na sprzedaży 19.895 tys. zł (okres porównywalny 20.302 tys. zł), • zysk (strata) na sprzedaży 2.205 tys. zł (okres porównywalny 1.263 tys. zł), • zysk (strata) na pozostałej działalności operacyjnej (225) tys. zł (okres porównywalny 97 tys. zł), • strata na operacjach finansowych (1.199) tys. zł (okres porównywalny (1.197) tys. zł), • zysk (strata brutto) 781 tys. zł (okres porównywalny 163 tys. zł). W 2021 r. przychody ze sprzedaży ogółem wyniosły 73.004 tys. zł i były niższe o 11.092 tys. zł od przycho- dów uzyskanych w porównywalnym okresie 2020 roku. Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług były o 8.055 tys. zł niższe od przychodów uzyskanych za okres porównywalny. Niższe również uzyskano przy- chody z tytułu sprzedaży towarów i materiałów o 3.037 tys. zł. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów zmniejszyły się o 10.685 tys. zł. Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów i usług zmniejszył się o 8.480 tys. zł. Wypracowany zysk brutto na sprzedaży w wysokości 19.895 tys. zł wystarczył na Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 10 pokrycie kosztów ogólnozakładowych i sprzedaży. Koszty ogólnozakładowe zmniejszyły się o 900 tys. zł, koszty sprzedaży obejmujące prowizję za pośrednictwo, transport, ubezpieczenie, opakowanie, również zmniejszyły się o 449 tys. zł. Przedstawione dane tabelarycznie obrazują sytuację gospodarczą na wszystkich poziomach rachunku zy- sków i strat oraz prezentują bilansowe źródła finansowania majątku. Tabela 1 Dynamika rachunku zysków i strat (w tys. zł). Lp. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (w tys. zł) 01.-12.2021 01.-12.2020 Dynamika 2021/2020 1. 2. 3. 4. 5 1. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 73 004 84 096 -13,2% 2. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 53 109 63 794 -16,7% 3. Zysk (strata) brutto na sprzedaży 19 895 20 302 -2,0% 4. Koszty ogólnozakładowe 16 113 17 013 -5,3% 5. Koszty sprzedaży 1 577 2 026 -22,2% 6. Zysk na sprzedaży 2 205 1 263 74,6% 7. Pozostałe przychody operacyjne 562 284 97,9% 8. Pozostałe koszty operacyjne 787 187 320,9% 9. Zysk (strata) na działalności operacyjnej 1 980 1 360 45,6% 10. Przychody finansowe 114 62 83,9% 11. Koszty finansowe 1 313 1 259 4,3% 12. Zysk (strata) przed opodatkowaniem 781 163 379,1% 13. Podatek dochodowy 203 -76 367,1% 14. Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej 578 239 141,8% Koszty w układzie rodzajowym. Tabela 2 Struktura i dynamika kosztów w układzie rodzajowym (w tys. zł). Lp. Wyszczególnienie 31.12.2021 31.12.2020 Struktura 2021 (%) Struktura 2020 (%) Dynamika 2021/2020 (%) 1 2 3 4 5 6 7 1. Materiały 28 889 40 041 37,7% 44,8% -27,9% 2. Energia 1 461 1 185 1,9% 1,3% 23,3% 3. Usługi obce 7 088 10 104 9,3% 11,3% -29,8% 4. Wynagrodzenia 24 359 23 634 31,8% 26,4% 3,1% 5. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 5 841 5 609 7,6% 6,3% 4,1% 6. Podatki i opłaty 1 417 1 389 1,9% 1,6% 2,0% 7. Amortyzacja 5 391 6 141 7,0% 6,9% -12,2% 8. Pozostałe koszty 2 095 1 309 2,7% 1,5% 60,0% RAZEM 76 541 89 412 100,0% 100,0% -14,4% Poniesione koszty za okres 01-12.2021 r. wyniosły 76.541 tys. zł i były o 12.871 tys. zł (tj. o 14,4%) niż- sze w stosunku do kosztów poniesionych za okres porównywalny 2020 r. Spadek poniesionych kosztów wystąpił w pozycjach: „materiały” o 11.152 tys. zł, „usługi obce” o 3.016 tys. zł oraz „amortyzacja” o 750 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 11 tys. zł. Wzrostowi uległy koszty w pozycjach: „pozostałe koszty” o 786 tys. zł, „energia” o 276 tys. zł, „wy- nagrodzenia” o 725 tys. zł oraz „ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” o kwotę 232 tys. zł. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 12 Pozostała działalność operacyjna. Na pozostałej działalności operacyjnej uzyskano stratę w wysokości 225 tys. zł (w roku poprzednim osią- gnięto zysk w wysokości 97 tys. zł). Pozostałe przychody operacyjne wyniosły 562 tys. zł i były wyższe o 278 tys. zł. od pozostałych przychodów osiągniętych za okres za 01-12.2020 roku. Tabela 3 Pozostałe przychody operacyjne (w tys. zł). POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE 01-12.2021 01-12.2020 Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość należności 12 6 Uzyskane kary i odszkodowania 95 58 Przychody ze sprzedaży odpadów 1 1 Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych 7 156 Ujawnienie środków trwałych i zapasów 15 - Dofinansowanie do cen prądu elektrycznego - 24 Zakończenie umowy leasingu 35 4 Zwrot podatku zagranicznego VAT - 20 Zwrot kosztów ubezpieczenia AC samochodów sprzedanych - 12 Odstępne z tytułu niezrealizowania kontraktu 382 - Nadwyżki inwentaryzacyjne 2 - Pozostałe przychody 13 3 RAZEM 562 284 Pozostałe koszty operacyjne wyniosły 787 tys. zł i były wyższe o 600 tys. zł od pozostałych kosztów operacyjnych poniesionych w okresie 01-12.2020 r. Tabela 4 Pozostałe koszty operacyjne (w tys. zł). POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE 01-12.2021 01-12.2020 Odpis aktualizujący wartość należności (w tym z rynku rosyjskiego) 452 - Darowizny 38 56 Inne koszty związane z kontraktami długoterminowymi (WHT) 263 - Niedobory inwentaryzacyjne 11 - Kary i odszkodowania - 67 Szkody losowe 13 25 Spisanie materiałów zbędnych - 1 Pozostałe koszty 10 27 Koszt ubezpieczenia AC samochodów sprzedanych - 11 RAZEM 787 187 Działalność finansowa. W 2021 r., podobnie jak w latach poprzednich, Spółka uzyskała ujemny wynik na działalności finansowej w wysokości 1.199 tys. zł (w 2020 r. strata wynosiła 1.197 tys. zł). Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 13 Przychody finansowe za rok 2021 wyniosły 114 tys. zł i obejmują: Tabela 5 Przychody finansowe (w tys. zł). PRZYCHODY FINANSOWE 01-12.2021 01-12.2020 Przychody z tytułu udzielonych pożyczek 61 54 Przychody z tytułu prowizji od udzielonych pożyczek 8 - Umorzenie odsetek od zobowiązań 36 - Prowizja za udzielone poręczenie 8 8 Pozostałe (suma pozycji nieistotnych) 1 - RAZEM 114 62 Koszty finansowe za 2021 r. wyniosły 1.313 tys. zł i obejmują: Tabela 6 Koszty finansowe (w tys. zł). Podatek dochodowy. Pozycja „podatek dochodowy” wynosi 203 tys. zł i obejmuje tylko część odroczoną. Główne pozycje różnic przejściowych, które spowodowały utworzenie aktywa obejmują 19% od następują- cych pozycji: – rezerwa na świadczenia pracownicze, – zobowiązania z tytułu wyceny kontraktów, – pozostałe rezerwy, – odpisy aktualizujące. Główne pozycje różnic przejściowych, które spowodowały utworzenie rezerwy obejmują 19% od następu- jących pozycji: – różnice pomiędzy wartością podatkową i księgową środków trwałych i wartości niematerialnych, – oszacowane zyski na umowach długoterminowych. KOSZTY FINANSOWE 01-12.2021 01-12.2020 Odsetki i prowizje od kredytów 602 725 Odsetki od zobowiązań handlowych i budżetowych 52 37 Część odsetkowa od leasingu 112 124 Ujemne różnice kursowe od wyceny zobowiązań leasingowych 81 - Nadwyżka ujemnych różnic kursowych na środkach pieniężnych 166 75 Koszty z tytułu prowizji od udzielonych gwarancji 300 298 RAZEM 1 313 1 259 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 14 Bilans – sytuacja majątkowa Spółki. Tabela 7 Struktura i dynamika majątku (w tys. zł). AKTYWA 31.12.2021 31.12.2020 Struktura 2021 (%) Struktura 2020 (%) Dynamika 2021/2020 (%) A. Aktywa trwałe 76 101 75 444 40,6 44,1 0,9 1. Rzeczowe aktywa trwałe 49 932 49 818 26,6 29,1 0,2 2. Wartości niematerialne 1 765 2 150 0,9 1,3 -17,9 3. Nieruchomości inwestycyjne 100 106 0,1 0,1 -5,7 4. Udziały w jednostkach zależnych 18 369 18 369 9,8 10,7 0,0 5. Pożyczki długoterminowe 2 685 1 540 1,4 0,9 74,4 6. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 2 728 2 684 1,5 1,6 1,6 7. Pozostałe aktywa trwałe 522 777 0,3 0,5 -32,8 B. Aktywa obrotowe 111 358 95 664 59,4 55,9 16,4 1. Zapasy 22 102 18 000 11,8 10,5 22,8 2. Należności handlowe 24 995 16 968 13,3 9,9 47,3 3. Należności z tytułu kontraktów 57 513 53 855 30,7 31,5 6,8 4. Pozostałe należności 3 633 3 319 1,9 1,9 9,5 5. Należności z tytułu podatku dochodowego 347 0 0,2 0 - 6. Pożyczki krótkoterminowe 1 440 1 833 0,8 1,1 -21,4 7. Rozliczenia międzyokresowe 799 801 0,4 0,5 -0,2 8. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 529 888 0,3 0,5 -40,4 A k t y w a r a z e m 187 459 171 108 100,0 100,0 9,6 Suma aktywów na dzień 31.12.2021 r. wyniosła 187.459 tys. zł i była wyższa o 16.351 tys. zł w stosunku do sumy bilansowej z dnia 31.12.2020 r. Aktywa trwałe stanowią 40,6% majątku Spółki, z czego największą pozycję stanowią rzeczowe aktywa trwałe (26,6% sumy aktywów). Wartość rzeczowych aktywów trwałych wzrosła o 114 tys. zł, obniżeniu zaś o 255 tys. zł uległy pozostałe aktywa trwałe. W roku 2021 nastąpił wzrost udzielonych pożyczek długoterminowych o 1.145 tys. zł, a także wzrost wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego o 44 tys. zł (z tytułu utworzonego aktywa). Aktywa obrotowe zwiększyły się o 15.694 tys. zł, tj. o 3,1% i stanowiły 59,4% udziału w majątku Spółki. Wzrost wystąpił w pozycjach: zapasy o 4.102 tys. zł, należności handlowe o 8.027 tys. zł, należności z tytułu kontraktów o kwotę 3.658 tys. zł, pozostałe należności o 314 tys. zł oraz należności z tytułu podatku dochodowego o 347 tys. zł. Stan środków pieniężnych zmniejszył się o 359 tys. zł., pożyczki krótkotermi- nowe zmniejszyły się o 393 tys. zł. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 15 Tabela 8 Struktura i dynamika źródeł finansowania (w tys. zł). PASYWA 31.12.2021 31.12.2020 Struktura 2021 (%) Struktura 2020 (%) Dynamika 2021/2020 (%) A. Kapitał własny 92 443 91 686 49,3 53,6 0,8 1. Kapitał zakładowy 43 187 43 187 23,0 25,2 0,0 2. Kapitał zapasowy 37 913 36 662 20,2 21,4 3,4 3. Kapitał zapasowy (aggio) 13 034 13 034 7,0 7,6 0,0 4. Zyski/straty aktuarialne -1 182 -1 436 -0,6 -0,8 -17,7 5. Zyski zatrzymane -1 087 0 0,6 0,0 - 6. Zysk (strata) netto 578 239 0,3 0,1 141,8 B. Zobowiązania długoterminowe 24 496 19 685 13,1 11,5 24,4 1. Kredyty i pożyczki 10 370 4 500 5,5 2,6 130,4 2. Zobowiązania finansowe 2 330 2 581 1,2 1,5 -9,7 3. Inne zobowiązania długoterminowe 36 36 0,0 0,0 0,0 4. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego 5 749 5 442 3,1 3,2 5,6 5. Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne 6 011 7 126 3,2 4,2 -15,6 C. Zobowiązania krótkoterminowe 70 520 59 737 37,6 34,9 18,1 1. Kredyty i pożyczki 17 803 12 575 9,5 7,3 41,6 2. Zobowiązania finansowe 1 803 1 651 1,0 1,0 9,2 3. Zobowiązania handlowe 11 813 11 710 6,3 6,8 0,9 4. Zaliczki z tytułu kontraktów 25 941 23 045 13,8 13,5 12,6 5. Zobowiązania z tytułu wyceny kontraktów długotermino- wych 381 1 818 0,2 1,1 -79,0 6. Zobowiązania pozostałe 9 671 6 508 5,2 3,8 48,6 7. Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne 1 396 1 723 0,7 1,0 -19,0 8. Pozostałe rezerwy i rozliczenia międzyokresowe bierne 1 710 707 0,9 0,4 141,9 P a s y w a r a z e m 187 459 171 108 100,0 100,0 9,6 Podstawowe źródło finansowania aktywów Spółki stanowi kapitał własny, którego udział w sumie bilansowej wyniósł 49,3 %. Na dzień 31.12.2020 r. wskaźnik ten wynosił 53,6%. Wartość kapitału obcego wzrosła z poziomu 79.422 tys. zł na koniec 2020 roku do poziomu 95.016 tys. zł, tj. o 15.594 tys. zł. Zadłużenie z tytułu kredytów i pożyczek zwiększyło o 11.098 tys. zł, a zobowiązania finansowe z tytułu leasingu zmniejszyły się o 99 tys. zł. Ważne źródło finansowania Spółki stanowią otrzymywane zaliczki do realizowanych kontraktów. Na dzień 31.12.2021 r. stan zaliczek wynosił 25.941 tys. zł i zwiększył się o 2.896 tys. zł w porównaniu do 2020 roku. Zobowiązania handlowe spadły o 103 tys. zł i wynosiły 11.813 tys. zł. W analizowanym okresie Spółka zmniejszyła stan rezerw o 132 tys. zł. Na dzień 31.12.2021 r. Spółka wykazuje następujące rezerwy: – rezerwę na świadczenia pracownicze 7.407 tys. zł (spadek o 1.442 tys. zł), – rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego 5.749 tys. zł (wzrost o 307 tys. zł), – rezerwę na inne koszty dotyczące prowizji i gwarancji sprzedanych maszyn 1.710 tys. zł (wzrost o 1.003 tys. zł). Łączna wartość rezerw ujętych w pasywach bilansu wynosi 14.866 tys. zł i stanowi 7,9% sumy bilansowej. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 16 Przepływy finansowe. Za 2021 rok Spółka uzyskała ujemne przepływy z działalności operacyjnej i z działalności inwestycyjnej oraz dodatnie przepływy z działalności finansowej. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej wynosiły „-” 4.471 tys. zł. Za okres porównywalny 2020 r. ukształtowały się na poziomie „+”10.804 tys. zł. Osiągnięty za 2021 r. zysk przed opodatkowaniem w wy- sokości 781 tys. zł został skorygowany m.in. o: – wzrost stanu zobowiązań z wyłączeniem pożyczek i kredytów w kwocie „+” 4.652 tys. zł, – amortyzację o 5.391 tys. zł, – wzrost stanu należności o „+” 12.346 tys. zł, – wzrost zapasów o 4.102 tys. zł, – spadek stanu rezerw o „-” 125 tys. zł. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej są ujemne i wyniosły „-“ 4.176 tys. zł. Za 2020 r. wyno- siły „-” 2.865 tys. zł. Wpływy z działalności inwestycyjnej stanowiły wartość 470 tys. zł i pochodziły głównie ze spłaty pożyczki przez podmiot zależny w wysokości 373 tys. zł i zbycia rzeczowych aktywów trwałych w wysokości 36 tys. zł. Wydatki na działalność inwestycyjną wyniosły 4.646 tys. zł. Główne pozycje wydatków inwestycyjnych to udzielone pożyczki spółce zależnej w wysokości 1.125 tys. zł oraz nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych w wysokości 3.521 tys. zł. Przepływy pieniężne z działalności finansowej były dodatnie i wyniosły „-” 8.302 tys. zł. Za okres porówny- walny 2020 r. ukształtowały się na poziomie „-” 7.510 tys. zł. Wpływy z działalności finansowej dotyczyły zaciągniętych kredytów i pożyczek w wysokości 15.612 tys. zł. Wydatki dotyczyły płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego w wysokości 1.721 tys. zł., spłaty kredytów w wysokości 4.575 tys. zł oraz spłaty odsetek od kredytów i leasingu w wysokości 1.014 tys. zł. Stan środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i w kasie zmniejszył się o 359 tys. zł w porównaniu ze stanem na dzień 01.01.2021 r. 4.2. Wskaźniki finansowe i niefinansowe. Wskaźniki struktury. Tabela 9 Wskaźniki struktury. Wskaźniki struktury j.m. 31.12. 2021 31.12. 2020 Wskaźnik struktury pasywów (źródeł finansowania) (kapitał własny / kapitał obcy) * 100 % 97,3 115,4 Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym (kapitał własny / aktywa trwałe) * 100 % 121,5 121,5 Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym (kapitał stały / aktywa trwałe) * 100 % 153,7 147,6 Wzrost kapitału obcego o 15.594 tys. zł przy niskim wzroście kapitału własnego o 757 tys. zł spowodował pogorszenie wskaźnika struktury pasywów (źródeł finansowania) o 18,1 pkt. % z poziomu 115,4% do po- ziomu 97,3%. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 17 Minimalny wzrost aktywów trwałych o 114 tys. zł przy minimalnym wzroście kapitału własnego nie wpłynął na zmianę wskaźnika pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym i wynosił 121,5%. Aktywa trwałe Spółki są nadal w całości finansowane kapitałem własnym i spełniona została (podobnie jak w latach po- przednich) złota reguła bilansowa. Poprawie uległ również wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym (rozumianego jako suma kapitału własnego, rezerw długoterminowych, zobowiązań długotermino- wych i rozliczeń międzyokresowych długoterminowych) z poziomu 147,6% na koniec 2020 r. do 153,7 % na koniec 2021 r. Wskaźniki rentowności. Tabela 10 Wskaźniki rentowności. Wskaźniki rentowności j.m. 31.12.2021 31.12.2020 Rentowność aktywów (ROA) (wynik netto / przeciętny stan aktywów) * 100 % 0,3 0,1 Rentowność kapitałów własnych (ROE) (wynik netto / przeciętny stan kapitałów własnych) *100 100 % 0,6 0,3 Rentowność przychodów (wynik netto / przychody ogółem) * 100 % 0,8 0,3 Uzyskanie za 2021 r. zysku netto wyższego od zysku roku ubiegłego spowodowało poprawę wszystkich wskaźników rentowności i poprawę efektywności funkcjonowania Spółki. Wskaźnik rentowności aktywów ROA informujący o efektywności wykorzystania całego majątku Spółki wy- niósł 0,3%, co oznacza poprawę o 0,2 pkt. %. Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE wyniósł 0,6%, co oznacza poprawę o 0,3 pkt. %. Rentowność przychodów wzrosła z poziomu 0,3 % na koniec 2020 roku do poziomu 0,8 %. Wskaźniki zadłużenia. Tabela 11 Wskaźniki zadłużenia. Wskaźniki zadłużenia j.m. 31.12.2021 31.12.2020 Wskaźnik ogólnego zadłużenia (zobowiązania ogółem (bez rezerw) / aktywa ogółem) * 100 % 42,8 37,7 Stopa zadłużenia (wskaźnik zadłużenia kapitału własnego) (zobowiązania ogółem (bez rezerw) / kapitały własne) * 100 % 86,7 70,3 Wskaźnik zadłużenia długoterminowego (zobowiązania długoterminowe (bez rezerw) / kapitały własne) * 100 % 13,8 7,8 Wzrost zobowiązań ogółem o 15.726 tys. zł, a szczególnie wzrost kredytów i pożyczek, wpłynął na pogor- szenie wszystkich wskaźników zadłużenia. Wskaźnik ogólnego zadłużenia określa udział wszystkich zobo- wiązań (bez rezerw) w pasywach bilansu. Na koniec 2021 r. wynosił 42,8% sumy bilansowej (na koniec 2020 r. wynosił 37,7%). W oparciu o wielkość wskaźnika zadłużenia kapitału własnego należy stwierdzić, że ogół zobowiązań Spółki stanowi równowartość 86,7% jej kapitału własnego. Na koniec 2020 r. zobowią- zania ogółem stanowiły 70,3% wartości kapitału własnego. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 18 Wskaźniki efektywności. Tabela 12 Wskaźniki efektywności. Wskaźniki efektywności j.m. 31.12.2021 31.12.2020 Szybkość obrotu zapasów przeciętny stan zapasów * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni 100 70 Szybkość obrotu należności z tytułu dostaw i usług przeciętny stan należności z tytułu dostaw, robót i usług+ należności z tyt. kontraktów * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni 383 319 Szybkość obrotu zobowiązań z tytułu dostaw i usług przeciętny stan zobowiązań z tytułu dostaw, robót i usług+ otrzymane zaliczki do kontraktów * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni 181 156 Wszystkie wskaźniki efektywności uległy wydłużeniu. 4.3. Nietypowe zdarzenia mające wpływ na wynik finansowy Spółki. W 2021 r. nie wystąpiły nietypowe zdarzenia mające wpływ na wynik finansowy Spółki w istotny sposób. Oczywiście COVID-19 miał wpływ na organizację i sposób pracy Spółki w roku 2021, jednak zanotowane wyniki tak sprzedażowe jak i finansowe wskazują, że Spółka poradziła sobie z następstwami COVID-19 w roku ubiegłym w sposób zadawalający. 4.4. Aktualna i przewidywana sytuacja finansowa. Aktualna sytuacja handlowo-kontraktowa oraz finansowa RAFAMET S.A. jest stabilna. Spółka posiada we- dług stanu na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania znaczne pokrycie planu produkcji i sprzedaży na rok 2022 w formie zamówień i kontraktów klientowskich i koncentruje swoje wysiłki marketingowe na powiększaniu stanu kontraktacji na trzeci i czwarty kwartał br. oraz na lata następne. Na dzień 31.12.2021 r. Spółka posiadała zobowiązania kredytowo-pożyczkowe z tytułu kredytów obroto- wych oraz w rachunku bieżącym, pożyczek w wysokości 28.173 tys. zł, a stan należności handlowych krótkoterminowych oraz z tytułu wyceny kontraktów wynosił 82.508 tys. zł. Jest to o 11.685 tys. zł więcej niż w roku poprzednim. Zarząd Spółki dostrzega następujące zagrożenia w zakresie działań dotyczących zarządzania zasobami finansowymi: – wysokość kosztów finansowych ulegnie dalszemu wzrostowi ze względu na przewidywane w roku 2022 korzystanie ze zwiększonej akcji kredytowej oraz wyższych bankowych kosztów finansowania Spółki, jako następstwo wzrostu bankowych stop procentowych, – wydłużony może zostać cykl rozliczenia należności kontraktowych w następstwie działań wojennych w Ukrainie oraz dalej trwających ograniczeń wywołanych epidemią COVID-19, – wysokość kosztów finansowych będzie ulegać zmianom ze względu na wahania kursowe walut. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 19 Aby przeciwdziałać mogącym wystąpić zagrożeniom, Zarząd Spółki podjął działania ograniczające powyż- sze ryzyka, na które narażony jest Emitent poprzez pozyskanie nowych linii kredytowych, nowych kredytów celowych oraz rozpoczęcie procedury zwiększania wielkości zobowiązań pożyczkowych. Działania Za- rządu koncentrują się również wokół problematyki dostosowania systemu informacji ekonomicznej do po- trzeb nowoczesnego zarządzania finansami, jak też wyposażenia przedsiębiorstwa w niezbędne zasoby majątkowo-kapitałowe. W obecnej chwili nie jest możliwy do oszacowania wpływ trwania pandemii koronawirusa SARS-Cov-2 i choroby COVID-19 oraz rozpoczętej wojny w Ukrainie na sytuację finansową Emitenta w roku 2022. Jed- nakże należy pokreślić, że wpływ koronawirusa na sytuację finansową Emitenta był w roku 2021 bardzo ograniczony. Liczymy na znaczącą poprawę sytuacji w zakresie znoszenia restrykcji wynikających z CO- VID-19. Oddzielnym problemem jest dramatycznie trudna sytuacja w Ukrainie wywołana agresją na ten kraj ze strony Rosji. W tym przypadku jednak wskazujemy na utratę potencjalnych zamówień i kontraktów, które w 2021 roku były przygotowywane pod względem technicznym i ofertowym. W obliczu skali i okrucieństwa wojny przeciwko Ukrainie RAFAMET S.A. zdecydował się definitywnie wycofać ze spółki j.v. w Rosji funk- cjonującej pod firmą OOO STANRUS – RAFAMET oraz zaprzestać działalności ofertowej i handlowej na rynku rosyjskim i białoruskim. Potencjalnie przygotowywane dostawy 2-3 obrabiarek na te rynki w 2022 roku (Metro Petersburg i Metro Mińsk) nie będą realizowane. Niestety nie dojdzie do finalizacji przygoto- wywanych potencjalnych kontraktów dla klientów z Ukrainy oraz Łotwy z oczywistych powodów. Poten- cjalne kontrakty dotyczyć miały konkretnych, wytypowanych wspólnie maszyn w ilości od 3-6 sztuk. Nie została rozpoczęta ich produkcja, więc nie możemy mówić o realnych stratach, a jedynie o utracie poten- cjalnych zamówień i kontraktów planowanych przez Spółkę do realizacji w latach 2022 -2024. 4.5. Zarządzanie ryzykami finansowymi. Ryzyko utraty płynności finansowej Emitent monitoruje ryzyko potencjalnego braku środków pieniężnych i funduszy przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Celem Spółki jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością, a ela- stycznością finansowania poprzez korzystanie z różnych źródeł finansowania, takich jak linia kredytowa wielocelowa (kredyt w rachunku bieżącym, kredyt odnawialny, kredyt celowy, linia do finansowania gwa- rancji bankowych), kredyt obrotowy, pożyczka, leasing finansowy oraz kredyt kupiecki. Utrzymanie płynno- ści finansowej firmy na przestrzeni poszczególnych miesięcy roku 2022 jest nadrzędnym celem zarząd- czym firmy. Ryzyko wzrostu cen materiałów Produkcja Spółki ma charakter materiałochłonny. Udział materiałów bezpośrednich, takich jak wyroby hut- nicze, odlewnicze czy części maszyn, podzespołów oraz urządzeń elektrotechnicznych i hydraulicznych w kosztach produkcji jest wysoki, dlatego też wzrost cen materiałów zaopatrzeniowych, szczególnie obser- wowanych w pierwszych miesiącach 2022 roku, w istotny sposób wpłynie na ryzyko wzrostu kosztów pro- dukcji, co może mieć bezpośrednie przełożenie na rentowność sprzedaży. Tendencja wzrostu cen Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 20 zaopatrzeniowych bezpośrednio przekłada się na zwiększenie zapotrzebowania na środki pieniężne oraz zmniejszenie realizowanych marż zysku ze sprzedaży wyrobów przedsiębiorstwa. Spółka stale analizuje poziom cen materiałów zaopatrzeniowych kwalifikowanych dostawców w oparciu o procedury i instrukcje wynikające z Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Emitent zabezpiecza się przed zmianami cen importowanych materiałów zaopatrzeniowych wykorzystując tzw. heging naturalny (dostawę dewiz pozyskanych z eksportu). Kolejnym sposobem na ograniczenie ry- zyka wzrostu cen jest dokonywanie zakupu materiałów i usług do produkcji w oparciu o politykę kilku do- stawców jednego materiału, usługi i towaru, co powoduje poprawne relacje rynkowe, skutkujące możliwo- ścią oddziaływania w znacznym stopniu na poziom cen. W przypadku dostawców – monopolistów istnieje duże uzależnienie i mała możliwość oddziaływania na cenę. Rynek w 2022 roku będzie charakteryzował się wzrostem cen, trudnymi warunkami finansowymi potencjalnych dostaw oraz brakiem gwarancji ich ter- minowości. RAFAMET S.A. jest firmą realizującą swoje kontrakty w długich terminach 8-12 miesięcy i jest sprzedawcą finalnym dóbr inwestycyjnych, który nie może realizować polityki stosowanej przez podwyko- nawców. Ryzyko utraty zdolności kredytowej Ryzyko zdolności kredytowej Spółki analizowane jest poprzez przestrzeganie kowenantów finansowych ustalonych przez Spółkę z bankami ją finansującymi. W odniesieniu zaś do odbiorców Spółki monitorowane jest poprzez poddawanie potencjalnych klientów wstępnej weryfikacji i w zależności od oceny sytuacji zo- bowiązywanie ich do przedstawienia zabezpieczeń finansowych lub większej partycypacji w procesie rea- lizacji kontraktu. Ryzyko kursu walutowego Ryzykiem zewnętrznym, na które Spółka nie ma wpływu, będą skokowe zmiany kursowe na przestrzeni roku 2022, związane z napięciami geopolitycznymi gospodarki światowej oraz przerwania łańcucha dostaw pomiędzy kooperującymi firmami, co może powodować duże wahania waluty w poszczególnych miesią- cach roku 2022. Ryzyko kursowe w przypadku generowania w 2022 r. około 60-75% (szacunek na 2022 rok) przychodów ze sprzedaży w walutach wymienialnych, stanowić będzie największą zmienną wpływa- jącą na działalność firmy. Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka jest zawieranie kontraktów z odbior- cami z poza Europy w walucie EUR, co pozwala znacznie ograniczyć ryzyko kursowe walut z krajów o zmiennym ratingu. Produkcja Emitenta w znacznym stopniu opiera się o części, podzespoły, których ceny zależą od kursu EUR. Kompensowanie sprzedaży w EUR zakupami komponentów do produkcji w EUR jest jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka kursowego. Ograniczanie ryzyka walutowego następuje także poprzez wykonywanie płatności z krajowymi importerami w walucie EUR. Innym sposobem elimino- wania ryzyka kursowego jest zawieranie terminowych, walutowych transakcji zabezpieczających typu for- ward. Spółka posiada politykę zarządzania ryzykiem walutowym, jednak w roku 2021 odstąpiono od jej stosowania w związku z obserwowaną i analizowaną deprecjacją waluty krajowej, czego potwierdzeniem był kurs bilansowy zanotowany na dzień 31.12.2021 roku. Zawieranie transakcji zabezpieczających będzie równie ryzykowne w roku 2022, gdyż Spółka nie będzie umiała precyzyjnie wskazywać przyszłych dat wpływu środków pieniężnych z tytułu realizacji kontraktów (częste, wielomiesięczne przesuwanie odbiorów Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 21 maszyn). Potencjalna ujemna wycena pozycji zabezpieczającej w danym momencie może być nieakcep- towalnym ryzykiem ze strony Spółki, większym aniżeli podążanie za rynkiem walut na poziomach rozlicze- niowych dla PLN / EUR w wysokości około 4,50 PLN za 1 EUR. Ryzyko stóp procentowych Działalność Emitenta w przypadku zwiększenia finansowania obcego i w przypadku dalszego wzrostu ryn- kowych stóp procentowych wiązać się będzie ze zwiększonymi kosztami finansowymi z tytułu obsługi za- ciąganych zobowiązań. Zaciągane zobowiązania kredytowe w roku sprawozdawczym miały swoje odzwier- ciedlenie w ponoszonych kosztach odsetkowych. Racjonalne zadłużenie kredytowe w roku 2021, jak rów- nież rozpoczęty wzrost rynkowych stóp procentowych, miały wpływ na przedmiotowe ryzyko. Ryzyko współpracy z instytucjami finansowymi W strukturze finansowania bieżącej działalności istotną rolę odgrywa finansowanie z wykorzystaniem kre- dytów bankowych. Istnieje ryzyko (nie wystąpiło ono jednak w 2021 roku w stopniu uzasadniającym zmianę wysokości opłat i kosztów finansowania Spółki przez banki), że Spółka nie będzie w stanie w 2022 roku wypełnić wszystkich warunków umów kredytowych (covenants). Wpływy sytuacji geopolitycznej w Ukrainie oraz nieporównywalnie mniejszy z tytułu COVID-19 na możliwość uzyskania uzgodnionych z bankami ko- wenantów są jednoznacznie negatywne, jednak należy przyjąć, iż banki finansujące gospodarkę w okresie wojny przeciwko Ukrainie oraz „kryzysu COVID-19” odstąpią od przestrzegania tych reguł. Powyższy czyn- nik może mieć jednak negatywny wpływ na działalność, sytuację finansową oraz osiągane wyniki. 4.6. Ocena zarządzania zasobami finansowymi. Emitent na przestrzeni roku 2021 r. nie miał problemów z utrzymaniem płynności finansowej na poziomie operacyjnym. Spółka posiada zdolność do regulowania zobowiązań bieżących przez spieniężenie aktywów obrotowych. Tabela 13 Analiza porównawcza podstawowych wskaźników płynności. Wskaźniki płynności 31.12.2021 r. 31.12.2020 r. Optymalna wartość Wskaźnik płynności I 1,65 1,67 1,3-2,0 Wskaźnik płynności II 1,32 1,36 1,0 Wskaźniki płynności uległy lekkiemu pogorszeniu w porównaniu z końcem roku 2020 r. Wartość wskaźnika bieżącej płynności, który określa stopień wypłacalności jednostki wyniosła 1,65, natomiast wskaźnik szyb- kiej płynności na koniec grudnia 2020 r. wyniósł 1,32 (są to wartości określane jako optymalne). Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 22 4.7. Informacja o zaciągniętych i wypowiedzianych umowach dotyczących kredytów i pożyczek. Na dzień 31.12.2021 r. Spółka posiada zadłużenie z tytułu kredytów w wysokości 28.173 tys. zł. Obejmuje ono kredyt w rachunku bieżącym na kwotę 12.173 tys. zł, kredyt obrotowy na 5.000 tys. zł oraz pożyczki z ARP S.A. na 11.000 tys. zł. Dnia 13.02.2020 r. Emitent podpisał z Bankiem PKO BP S.A. Aneks nr 10 do umowy kredytu w formie limitu kredytowego wielocelowego z dnia 17.02.2010 r. Na podstawie zawartego aneksu zmianie uległ koń- cowy okres spłaty kredytu, który przypada na dzień 15.02.2022 r. Dotychczasowa kwota limitu wielocelo- wego nie uległa zmianie. Oprocentowanie zostało ustalone na warunkach rynkowych WIBOR 1M + marża banku. Zadłużenie z tytułu kredytu w rachunku bieżącym na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 8.744 tys. zł. Dnia 19.03.2021 r. Emitent podpisał z bankiem mBank S.A. (00-950 Warszawa, ul. Prosta 18) umowę o kredyt obrotowy w wysokości 5.000.000,00 zł. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę WIBOR1M plus marża bankowa. Okres kredytowania upłynął w dniu 28.02.2022 r. Zabezpieczenie kredytu stanowiły: cesja wierzytelności z kontraktów i weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Dnia 23.07.2021 r. został podpisany przez RAFAMET S.A. z mBank S.A. aneks nr 1 do umowy z dnia 19.03.2021 r. o kredyt obrotowy w wysokości 5.000 tys. zł. Na mocy aneksu wydłużony został okres wyko- rzystania kredytu z 30.07.2021 r. do 30.08.2021 r. W dniu 28.12.2021 r. został podpisany przez RAFAMET S.A. z mBank S.A. aneks nr 2 do umowy z dnia 19.03.2021 r. o kredyt obrotowy w wysokości 5.000 tys. zł. Na mocy aneksu ustalono spłatę kredytu w jednej racie w wysokości 5.000 tys. zł na dzień 28.02.2022 r. Zadłużenie z tytułu ww. kredytu na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 5.000 tys. zł. Dnia 11.02.2021 r. Emitent zawarł z Bankiem BNP Paribas S.A. (01-211 Warszawa, ul. Kasprzaka 10/16) aneks nr 23 do umowy o limit wierzytelności z dnia 29.07.2009 r. Na podstawie aneksu limit wierzytelności został ustalony na poziomie 8.000 TPLN, a okres wykorzystania limitu został wydłużony do dnia 15.02.2022 r. Emitent dnia 22.03.2021 r. podpisał z Bankiem BNP Paribas S.A. (01-211 Warszawa, ul. Kasprzaka 10/16) aneks nr 24 do umowy o limit wierzytelności z dnia 29.07.2009 r. Na podstawie aneksu limit wierzytelności został ustalony na poziomie 10.500 TPLN, a okres wykorzystania limitu został wydłużony do dnia 15.02.2022 r. Zadłużenie z tytułu ww. kredytu na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 1.925 tys. zł. Dnia 26.05.2021 r. Spółka dominująca podpisała z HSBC Continental Europe S.A. Oddział w Polsce (00- 124 Warszawa, ul. Rondo ONZ 1) aneks nr 25 do umowy z dnia 14.10.2009 r. o udzielenie kredytu w rachunku bieżącym, gwarancji i akredytyw do wysokości 6.000 tys. EUR. Emitent może wykorzystywać niniejszy limit w następujący sposób: na gwarancje bankowe do wysokości 6.000 tys. EUR, kredyt w ra- chunku bieżącym do wysokości 1.000 tys. EUR. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 23 Oprocentowanie kredytu w rachunku bieżącym zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR 1M + marża bankowa, a prowizje bankowe ustalono w oparciu o ceny rynkowe. Zabezpieczenie umowy stanowiły: cesje wierzytelności przysługujące Emitentowi z tytułu zawartych kon- traktów handlowych, poddanie się egzekucji w trybie art.777 § 1 pkt. 5 KPC, pełnomocnictwo do rachunków bankowych Emitenta w banku, zastaw rejestrowy na karuzelowym centrum tokarskim KCI 600/800, pio- nowe centrum obróbcze TBI VC oraz wiertarko – frezarka WFM, cesja praw z polisy ubezpieczeniowej. Termin dostępności limitu określono na dzień 24.09.2021 r. Dnia 23.09.2021 r. zawarto techniczny aneks nr 26 do umowy z dnia 14.10.2009 r. o udzielenie kredytu w rachunku bieżącym, gwarancji i akredytyw, wydłużający dostępność limitu do 22.10.2021 r. Dnia 11.10.2021 r. RAFAMET S.A. zawarł z HSBC Continental Europe (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce (00-124 Warszawa, Rondo ONZ 1) dwie umowy: − umowę o kredyt w rachunku bieżącym w wysokości 1.000,00 tys. EUR (dostępność kredytu 21.01.2022 r., z opcją prolongaty do dnia 21.01.2027 r.), − umowę o gwarancje bankowe do wysokości 5.000,00 tys. EUR (dostępność umowy upływa z dniem 26.09.2022 r.). Umowy powyższe zastępują dotychczasową umowę o kredyt w rachunku bieżącym, gwarancje i akredy- tywy z dnia 14.10.2009 r z późniejszymi aneksami. Zadłużenie z tytułu kredytu w rachunku bieżącym na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 0 EUR. RAFAMET S.A. posiada kredyt w rachunku bieżącym zgodnie z umową zawartą z mBank S.A. w Warszawie – do kwoty 2.000 tys. zł. Dnia 24.08.2021 r. Emitent zawarł z bankiem aneks nr 8 do ww. umowy, na mocy którego okres kredytowania upływa w dniu 30.08.2022 r. Umowa została zawarta na warunkach finansowych WIBOR O/N + marża banku, prowizje od kredytu zostały ustalone w oparciu o ceny rynkowe, a zabezpieczenie spłaty kredytu stanowią m.in.: weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową Emitenta oraz cesja wierzytelności z kontraktów. Zadłużenie z tytułu ww. kredytu na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 1.504 tys. zł. Dnia 16.06.2020 r. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. zawarła z Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. (Po- życzkodawca) umowę pożyczki w wysokości 9.000 tys. zł z przeznaczeniem na zasilenie kapitału obroto- wego Spółki. Oprocentowanie pożyczki zostało ustalone w oparciu o stawkę WIBOR 1M plus marża. Po- życzka będzie spłacana w 24 ratach po 375 tys. zł w okresie 31.01.2021 roku do 31.12.2022 roku. Zabezpieczenie spłaty pożyczki stanowią: − hipoteka umowna łączna na nieruchomości Spółki do wysokości 13.500 tys. zł, − przelew praw z polisy ubezpieczeniowej, − weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, − oświadczenie Spółki w formie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 KPC. Zadłużenie z tytułu ww. pożyczki na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 5.625 tys. zł. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 24 Na mocy aneksu nr 1 z dnia 15.11.2021 r. zmieniono pierwotny harmonogram spłaty pożyczki. Zgodnie z nowymi ustaleniami pożyczka będzie spłacana w 26 ratach po 210 tys. zł oraz ostatnia rata wyrównująca w kwocie 165 tys. zł w okresie od 31.10.2022 roku do 31.12.2024 roku. Dnia 07.12.2021 r. Emitent zawarł z Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. (Pożyczkodawca) umowę pożyczki w wysokości 5.375 tys. zł z przeznaczeniem na zasilenie kapitału obrotowego Spółki. Oprocentowanie po- życzki zostało ustalone w oparciu o stawkę WIBOR 1M plus marża. Pożyczka będzie spłacana w 24 ratach po 375 tys. zł w okresie 31.01.2021 roku do 31.12.2022 roku. Zabezpieczenie spłaty pożyczki stanowią: − hipoteka umowna łączna na nieruchomości Spółki do wysokości 8.063 tys. zł, − przelew praw z polisy ubezpieczeniowej, − weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, − oświadczenie Spółki w formie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 KPC. Zadłużenie z tytułu ww. pożyczki na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 5.375 tys. zł. 4.8. Informacja o udzielonych pożyczkach. W okresie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. Emitent udzielił ODLEWNI RAFAMET Sp. z o.o. trzech poży- czek krótkoterminowych na łączną kwotę 1.125 tys. zł. W tym samym okresie spółka zależna dokonała spłat z tytułu pożyczek krótkoterminowych na kwotę 373 tys. zł. Na dzień 31.12.2021 roku zadłużenie spółki zależnej z tytułu zaciągniętych pożyczek wynosiło 4.125 tys. zł. Dnia 26.04.2021 r. Emitent podpisał z ODLEWNIĄ RAFAMET Sp. z o.o. aneks skonsolidowany nr 2 do umowy pożyczki z dnia 04.05.2020 r., umowy pożyczki z dnia 02.06.2020 r. oraz aneksu nr 1 do umowy pożyczki z dnia 31.03.2020 r. Na mocy aneksu skonsolidowano wartość zobowiązania z tytułu pożyczek w wysokości 3.193 tys. zł i ustalono nowy harmonogram spłaty pożyczki: 1) 8 miesięcznych rat kapitałowych po 20 tys. zł, spłata od 30.04.2021 r. do 30.11.2021 r., 2) 1 miesięczna rata kapitałowa w wysokości 33 tys. zł, spłata do 31.12.2021 r., 3) 23 miesięczne raty kapitałowe po 120 tys. zł począwszy od 31.01.2022 r., 4) ostatnia rata kapitałowa w kwocie 240 tys. zł, Oprocentowanie skumulowanych pożyczek ustalono w wysokości średniomiesięcznej stopy WIBOR 3M+marża. W 2021 r. Emitent podpisał ze spółką zależną ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. następujące umowy po- życzek: − umowa pożyczki z dnia 29.09.2021 r. na kwotę 500,00 tys. zł; pożyczka zostanie spłacona jednora- zowo do dnia 30.06.2023 r.; oprocentowanie ustalono w wysokości średniomiesięcznej stopy WIBOR 3M+marża; Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 25 − umowa pożyczki z dnia 15.12.2021 r. na kwotę 400,00 tys. zł; pożyczka zostanie spłacona jednora- zowo do dnia 31.07.2023 r.; oprocentowanie pożyczki ustalono w wysokości średniomiesięcznej stopy WIBOR 1M+marża; − umowa pożyczki z dnia 15.12.2021 r. na kwotę 225,00 tys. zł; pożyczka zostanie spłacona jednora- zowo do dnia 31.07.2023 r.; oprocentowanie pożyczki ustalono w wysokości średniomiesięcznej stopy WIBOR 1M+marża; − aneks skonsolidowany nr 3 z dnia 30.12.2021. do umowy pożyczki z dnia 26.04.2021 r.; na mocy aneksu skonsolidowano wartość zobowiązania z tytułu pożyczek w wysokości 3.000 tys. zł i ustalono następujący harmonogram i termin spłaty pożyczki: a) 1 rata kapitałowa w wysokości 1.200 tys. zł płatna do 31.10.2022 r., b) 13 miesięcznych rat kapitałowych w wysokości 120 tys. zł każda, płatne począwszy od 30.11.2022 r., c) ostatnia rata kapitałowa w kwocie 240 tys. zł, płatna do dnia 31.12.2023 r. 4.9. Informacja o udzielonych i otrzymanych poręczeniach i gwarancjach. Dnia 15.12.2021 Emitent podpisał aneks nr 1 do umowy o udzielenie gwarancji bankowej z dnia 06.08.2015 r. wystawionej przez bank PKO BP S.A., stanowiącej zabezpieczenie spłaty poręczonej przez RAFAMET SA. pożyczki w WFOŚiGW. Na mocy podpisanego aneksu wydłużono ważność gwarancji do dnia 31.12.2022 r. Tabela 14 Poręczenia udzielone ODLEWNI RAFAMET Sp. z o.o. wg stanu na 31.12.2021 r. (w tys. zł). Kredytodawca /Pożyczkodawca Data udzielenia poręczenia Data wygaśnięcia poręczenia Kwota kredytu poręczenia Efektywna stopa procen- towa [%] Termin spłaty kredytu PKO BP S.A. 06.08.2015 r. 31.12.2022 r. 731,0 tys. zł - 15.11.2022 r. Emitent na dzień 31.12.2021 r. korzystał z gwarancji bankowych o łącznej wysokości 19.448 tys. zł. Uzy- skane gwarancje dotyczyły zabezpieczenia zwrotu zaliczki, dobrego wykonania kontraktu oraz rękojmi, gwarancji, regwarancji przetargowych, a także regwarancji zwrotu zaliczki. Gwarancje bankowe Spółka uzyskała odpowiednio w BNP Paribas Polska S.A. w Warszawie oraz HSBC Continental Europe S.A. Od- dział w Polsce. W porównaniu z końcem roku 2020, na dzień 31.12.2021 r. nastąpił wzrost wartości gwa- rancji bankowych, z których korzystał Emitent o kwotę 6.843 tys. zł. 4.10. Objaśnienie różnic pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym, a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na 2021 r. Spółka nie publikowała prognoz wyników finansowych na 2021 rok. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 26 5. OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ. Ryzyko wynikające z agresji militarnej Rosji na Ukrainę Dramatycznie trudna sytuacja w Ukrainie wywołana agresją na ten kraj ze strony Rosji spowodowała już nie ryzyko a pewność co do utraty potencjalnych zamówień i kontraktów, które w 2021 roku były przygoto- wywane pod względem technicznym i ofertowym na rynki ukraiński, łotewski, rosyjski oraz białoruski. Po- tencjalnie przygotowywane dostawy 3-9 obrabiarek na te rynki w 2022-2024 roku nie będą realizowane. Nie została rozpoczęta ich produkcja, więc nie możemy mówić o realnych stratach, a jedynie o utracie potencjalnych zamówień i kontraktów. W obliczu skali i okrucieństwa wojny przeciwko Ukrainie RAFAMET S.A. zdecydował się definitywnie wycofać ze spółki j.v. w Rosji funkcjonującej pod firmą OOO STANRUS– RAFAMET oraz zaprzestać działalności ofertowej i handlowej na rynku rosyjskim i białoruskim. Decyzja ta powoduje konieczność poszukiwania nowych rynków zbytu oraz nowych klientów na produkowany przez Spółkę asortyment obrabiarkowy. Jako ryzyko należy wskazać więc, że mogą wystąpić trudności w szybkim zastąpieniu ww. rynków innymi. Ryzyko wynikające z COVID-19 Wymienione poniżej ryzyka i zagrożenia prowadzenia działalności przez Emitenta, w związku z wciąż ist- niejącymi większymi lub mniejszymi (w zależności od pory roku i poziomu zachorowań na koronawirusa) utrudnieniami mogą ulegać zwiększeniu lub być trudne do oszacowania. Wpływ na nie mogą mieć z pew- nością takie czynniki jak: kwarantanna pracowników, przerwy w dostawach materiałów oraz podzespołów kooperacyjnych, a także ewentualne przerwy w pracy spowodowane sytuacją epidemiologiczną w Spółce lub u poddostawców (powstrzymywanie się od pracy). Ryzyko konkurencji Charakter prowadzonej działalności Emitenta i stosunkowo niewielki rozmiar rynku powodują, iż zagrożenie konkurencyjne należy uznać za porównywalne z innymi sektorami przemysłu maszynowego. Największe zagrożenie konkurencyjne występuje ze strony firm włoskich, niemieckich, hiszpańskich i czeskich, które posiadają wieloletnie doświadczenie w działalności na rynku światowym i ugruntowaną pozycję. Istotnym czynnikiem przewagi konkurencyjnej – w ocenie Emitenta – jest elastyczność i szybkość dostosowania oferty produkcyjnej do specyficznych wymogów poszczególnych odbiorców. Istotnym elementem konku- rencyjności jest także skuteczne rozpoznanie rynku ostatecznych odbiorców-użytkowników obrabiarek. Emitent w swoich działaniach handlowych na rynkach międzynarodowych korzysta z usług pośredników handlowych i lokalnych agentów, zatem potencjalnym czynnikiem ryzyka jest nietrafny dobór agenta na obsługiwanym rynku i ewentualne konsekwencje w zakresie skutecznego konkurowania na danym rynku. Zamknięcie lub ograniczenia swobodnego przepływu towarów i ludzi w następstwie bieżącej sytuacji poli- tyczno – gospodarczej na świecie może powodować przedkładanie przez klientów lokalnych dostaw nad zagranicznymi na wybranych rynkach sprzedaży obrabiarek. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 27 Ryzyko dotyczące specyfiki działalności operacyjnej i charakteru produktów Emitenta Produkcja RAFAMET S.A. ma charakter jednostkowy lub małoseryjny, a zawierane kontrakty charaktery- zują się wysoką wartością jednostkową i długim czasem realizacji, co stwarza potencjalne zagrożenie zwią- zane z relatywnie wysokim wpływem pojedynczych kontraktów na wyniki finansowe oraz ryzyko niepełnej i nieterminowej realizacji płatności za produkt. Celem minimalizacji powyższego ryzyka w kontraktach sto- sowany jest etapowy tryb płatności (jeżeli jest to formalnie możliwe). W przypadku kontrahentów z rynków charakteryzujących się małą wiarygodnością wykorzystywane są akredytywy bankowe. Corocznie istotna część produktów Spółki kierowana jest do odbiorców, których właścicielami są podmioty państwowe (w segmencie kolejowym). Emitent jest w stanie wytwarzać zróżnicowany asortyment obrabiarek, jednakże struktura posiadanego parku maszynowego generalnie jest dostosowana do produkcji obrabiarek o średnich gabarytach (kolejnic- two) oraz wielkogabarytowych (zaplecze przemysłu energetycznego). W przypadku znaczącej zmiany w strukturze popytu na rzecz obrabiarek wielkogabarytowych ograniczeniem w sferze produkcji może być obróbka dużych elementów i ich montaż. Jednostkowy i małoseryjny charakter produkcji i ograniczenia w elastyczności dostosowania struktury pro- dukcji do zmian popytu mogą powodować wahania przychodów ze sprzedaży i rentowności osiąganej przez Emitenta. Istotne ryzyko związane jest także z pozyskiwaniem, w skorelowany sposób z procesem produkcyjnym i cyklem finansowania produkcji, niektórych istotnych komponentów elektrycznych i mechanicznych obra- biarek, w tym odlewów żeliwnych. W szczególny sposób obserwujemy to zjawisko w roku 2022 w oczywi- stych wyżej opisanych powodów. Głównym czynnikiem mającym wpływ na czas produkcji pozostaje wydajność spółki zależnej Emitenta – ODLEWNI RAFAMET Sp. z o.o. W celu ograniczenia tego ryzyka RAFAMET S.A. podjął działania, mające na celu zwiększenie mocy produkcyjnych odlewni oraz zmianę profilu produkcji tej spółki, polegające na odejściu od produkcji detali lekkich na rzecz skoncentrowania się na produkcji detali ciężkich żeliwa sza- rego i sferoidalnego oraz wprowadzenia na większą skalę produkcji odlewów w oparciu o technologię Lost Foam. W przypadku przerywania lub przerwania międzynarodowego łańcucha dostaw mogą wystąpić przerwy w dostawach towarów osiągalnych z preferowanych rynków i trudności w utrzymaniu rytmu pracy maszyn i ludzi. Ryzyko rynków zbytu Emitent sprzedaje produkty głównie na rynkach zagranicznych, w krajach o zróżnicowanej sytuacji makro- ekonomicznej. Cykl zakupów produktów Emitenta wiąże się co prawda bardziej z koniecznością odnawia- nia parku maszynowego użytkowników i nie jest bezpośrednio powiązany z bieżącą koniunkturą, ale dłuż- sze pogorszenie sytuacji makroekonomicznej w danym kraju stanowi zagrożenie dla uzyskiwania stabil- nych przychodów i marż na danym rynku. Emitent prowadzi swoją działalność handlową także na rynkach o podwyższonym ryzyku politycznym i w krajach, wobec których społeczność międzynarodowa wprowa- dziła ograniczenia swobody obrotu. Zaostrzenie sytuacji politycznej i konieczność uzyskiwania licencji eks- portowej stanowią zatem czynnik ryzyka. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 28 W związku z bieżącą sytuacją polityczno – gospodarczą (wojna w Ukrainie) perspektywa stabilnego wzro- stu rynku sprzedaży obrabiarek ciężkich na wybranych rynkach jest wątpliwa. Dlatego uważamy, że rok 2022 może być nadal okresem trudnym w aspekcie precyzyjnego lokowania zdolności produkcyjnych i ludzkich oraz selekcjonowania wypłacalnych płatników. Obawy stagnacyjne w gospodarce światowej są uzasadnione, co dodatkowo może wzmagać walkę cenową pomiędzy firmami konkurującymi o spadające wolumeny zamówień, co z kolei musi powodować spadek rentowności wyrobów. Ryzyko związane z otoczeniem makroekonomicznym Otoczenie gospodarcze charakteryzujące się brakiem oznak możliwego wzrostu koniunktury światowej w branży obrabiarek ciężkich i stabilizacją ilości nowych zamówień na wyroby dla branży kolejowej produko- wane przez Spółkę - to najważniejsze zewnętrzne czynniki wpływające na warunki funkcjonowania Emi- tenta. Ze względu na specyfikę produktów, na poziom sprzedaży wpływa ogólne tempo wzrostu gospodar- czego, a przede wszystkim poziom realizowanych inwestycji (zakupy nowych maszyn). Aktualna sytuacja ekonomiczna wpływa na spadek nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw, co przekłada się na spadek sprzedaży, osiągane wyniki i sytuację finansową. Pogorszenie globalnej sytuacji gospodarczej może ne- gatywnie oddziaływać na sytuację finansową odbiorców i przełożyć się na sytuację finansową Emitenta. Ryzyko niestabilnego otoczenia prawnego Istnieje ryzyko wdrożenia sankcji gospodarczych na eksport wyrobów do wybranych państw świata lub wskazanych odbiorców, np. firm lub osób (przeciwdziałanie: dywersyfikacja rynków zbytu). Ryzyko niedostosowania się do wymogów w zakresie ograniczenia emisji Zidentyfikowano ryzyko niespełnienia w niedługim czasie wymogów w zakresie emisji pyłów z obecnie eksploatowanej kotłowni węglowej (przeciwdziałanie: wspieranie działań mających na celu doprowadzenie gazu ziemnego do miasta Kuźnia Raciborska i budowa systemu ogrzewania hal fabrycznych w oparciu o ogrzewanie gazowe). Ryzyka finansowe zostały zdefiniowane w Rozdziale 4 „Sytuacja finansowa” pkt. 4.5. sprawozdania „Za- rządzenie ryzykami finansowymi”. Ryzyka w obszarze społecznym i pracowniczym, środowiskowym oraz w obszarze poszanowania praw człowieka i przeciwdziałania korupcji zostały omówione w Rozdziale 24 sprawozdania „Oświadczenie na temat informacji niefinansowych”. W ocenie Zarządu Spółka jest w ograniczonym stopniu narażona na działanie opisanych czynników ryzyka i zagrożeń, z zastrzeżeniem, iż wpływ wojny w Ukrainie na działalność firmy w roku 2022 oraz na wyniki finansowe tego roku nie jest możliwy do oszacowania liczbowego już obecnie. „Plan rzeczowo – finansowy roku 2022” może ulegać zmianom jako rezultat wpływu rosyjskiej agresji militarnej na Ukrainę na poszcze- gólne obszary życia Spółki. Utrzymanie płynności finansowej firmy na przestrzeni poszczególnych miesięcy roku 2022 jest nadrzędnym celem zarządczym firmy. Realizacja podstawowych parametrów „Planu Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 29 rzeczowo – finansowego RAFAMET S.A. na rok 2022” ma pozwolić na utrzymanie miejsc pracy w firmie gwarantujących utrzymanie zdolności produkcyjnych oraz rozwój RAFAMET S.A. w długim okresie. 6. OFEROWANE PRODUKTY, SPRZEDAŻ I RYNKI ZBYTU. 6.1. Produkty i usługi. Rynek kolejowy – obrabiarki (lekkie i ciężkie) dla przedsiębiorstw eksploatujących tabor szynowy Tokarki podtorowe UGE 180, UGE 300, UGE 400 Cechą charakterystyczną tokarek podtorowych jest wysoka sztywność konstruk- cji oraz stabilność geometryczna. Tokarka podtorowa UGE 180, UGE 300 i UGE 400 N są dwusuportowymi sterowanymi numerycznie tokarkami specjalnymi, przeznaczonymi do obróbki kół jezdnych zestawów kołowych pojazdów trakcji szynowej. Ich zasadniczym przeznaczeniem jest reprofilowanie kół pojazdów szynowych, bez konieczności demontażu zestawów kołowych z pojazdu. Zapewnia to radykalne skrócenie czasu wyłączenia pojazdu z ruchu, przez co znacznie wzrasta efektywność jego eksploatacji. Obrabiarki chwalone za wysokie osiągi, zarówno w zakresie wydajności i dokładności obróbki oraz działania wyposażenia pomiarowego. Jako uzupełnienie tego asortymentu ofe- rowane są również samojezdne wózki szynowo-drogowe do manewrowania ta- borem na terenie zakładu użytkownika. Tokarki nadtorowe UDA 125, UBF 112, TCG 135 Tokarki nadtorowe przeznaczone są do regeneracji profilu kół pojedynczych ze- stawów kołowych, tzn. wywiązanych z wózka jezdnego. Mogą być wykonane w wersji przelotowej, umożliwiającej transport zestawu kołowego przez obrabiarkę w linii technologicznej lub w układzie nieprzelotowym, gdzie zestawy kołowe są podawane i odbierane z tej samej strony maszyny. Wysokowydajna obróbka profilu odbywa się w automatycznym cyklu kontrolowanym przez numeryczny układ sterowania sprzężony z cyfrowymi napędami. Tokarki podtorowe tandem 2UGE 180 i 2UGE 300 Prace nad obrabiarkami typu tandem są odpowiedzią RAFAMETU na rosnące zapotrzebowanie na maszyny do obróbki profilu jezdnego dla KDP. Tabor ten stawia najwyższe wymagania, dotyczące dokładności obróbki profilu jezdnego kół z powodu zarówno bezpieczeństwa transportu osobowego, jak i komfortu jazdy. Obróbka profilu kół w pojazdach KDP podlega ocenie jej wyników z nor- mami dotyczącymi zależności pomiędzy wszystkimi kołami pojazdu, co implikuje dodatkowe problemy pomiarowo-obróbkowe. Jeżeli obróbka profilu kół odbywa się na tokarkach podtorowych, to zestawy kołowe nie wymagają ich wymonto- wania z pojazdu. Zestawienie dwóch tokarek podtorowych przystosowanych do symultanicznej obróbki czterech kół (dwóch zestawów kołowych zamontowa- nych w jednym wózku jezdnym) skraca cykl reprofilowania kół i tym samym czas wyłączenia pojazdu z eksploatacji. Tokarka cierna przelotowa UFD 140 W odpowiedzi na rosnącą konkurencję oraz coraz wyższe wymagania odbior- ców w obszarze kolei dużych prędkości, RAFAMET podjął decyzję projektu no- wej tokarki mającej za zadanie lepiej odpowiedzieć na potrzeby odbiorców niż dotychczas oferowane modele UDA 125 oraz UFB 125. Nowa obrabiarka ma cechować się wydajnością porównywalną do produktów najważniejszych kon- kurentów Spółki (możliwość skrawania, przy przekroju wióra do 18 mm 2 ), jak również ma być pozbawiona uchwytów szczękowych, którym towarzyszy ryzyko ewentualnego skaleczenia koła i w efekcie pęknięć zmęczeniowych. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 30 System laserowego pomiaru zestawów kołowych Spółka we współpracy z firmą Graw Sp. z o.o. oferuje przejezdne laserowe sta- nowiska pomiarowe. Skanery laserowe 2D umożliwiają pomiar kilku parametrów geometrycznych kół kolejowych. Specjalistyczne oprogramowanie umożliwia analizę zapisanych obrazów i określenie istotnych parametrów, charakteryzują- cych m.in. kształt profilu. Dane te, w połączeniu z parametrami badanego po- jazdu, mogą służyć do analiz zużycia profilu i prognozowania okresu dalszej eksploatacji poszczególnych pojazdów przed wykonaniem regeneracji profilu. Mogą być również przekazane do systemu sterowania tokarką podtorową, umożliwiając optymalne zaplanowanie procesu regeneracji kół. Rynek kolejowy – producenci taboru kolejowego i zestawów kołowych Tokarki nadtorowe UDA 125, UFB 125, UFD 140 Tokarki przeznaczone są do regeneracji profilu kół pojedynczych zestawów ko- łowych. Mogą być wyposażone albo w klasyczny, zabieraczowy system moco- wania zestawów kołowych lub w mechanizm przenoszący napęd za pomocą rolek ciernych. Tokarka do kół KKB 150 Tokarka do kół zbudowana jest na bazie jednostojakowej tokarki karuzelowej wyposażonej w jeden suport pionowy, magazyn narzędzi i system chłodzenia narzędzi. W zależności od potrzeb, może być wykonana w konfiguracji umożli- wiającej obróbkę wykańczającą otworu piasty koła, obróbkę obręczy, średnio- wydajną obróbkę całego koła lub - po doposażeniu jej w mocniejszy napęd główny i drugi suport narzędziowy - wysokowydajną obróbkę całego koła. Tokarka do osi TOK 80 S Tokarka do osi TOK 80 CNC jest sterowaną numerycznie obrabiarką specjalną przeznaczoną do toczenia osi zestawów kołowych pojazdów szynowych. Zasto- sowanie sterowania numerycznego pozwala na automatyczną i wydajną obróbkę według programu technologicznego. Można na niej wykony- wać obróbkę zgrubną i wykańczającą osi regenerowanych lub nowych. Prasa do zestawów kołowych Prasa do zestawów kołowych przeznaczona jest do montażu i demontażu kół i innych elementów, jak tarcze hamulcowe i koła zębate z osi zestawów koło- wych. Może być wykonana w różnych wariantach: od podstawowej wersji z jednym cylindrem do prostych zastosowań o niskiej wydajności do w pełni za- utomatyzowanych konfiguracji z dwoma cylindrami i bogatym wyposażeniem peryferyjnym do wysokowydajnej pracy, w tym w liniach technologicznych. Frezarka do ram wózków Frezarka do obróbki ram wózków jezdnych pojazdów szynowych jest frezarką typy Gantry umożliwiającą frezowanie przestrzenne 3-osiowe, wiercenie i inne operacje wykonywane za pomocą narzędzi obrotowych we wszystkich płasz- czyznach obróbczych. Zastosowanie układu sterowania CNC zapewnia wy- dajną i automatyczną obróbkę detali według programu. Rynek wielkogabarytowych obrabiarek jednostkowych (rynek pozakolejowy) Tokarki karuzelowe trzech serii: KDC, KCI, KCM Uniwersalne tokarki karuzelowe o szerokim zakresie średnic stołów roboczych od 1.000 mm do 8.000 mm i średnicy toczenia do 13.000 mm, zróżnicowanych prędkościach obrotowych stołu (od 25 do 400 obr./min.) i zróżnicowanym obcią- żeniu stołu (od 6 do 350 ton). Obrabiarki wyposażone w dodatkowe wrzeciono wiertarsko-frezarskie oraz specjalizowany napęd dla dokładnego kątowego po- zycjonowania stołu. Sterowane wyłącznie przez układy sterowania CNC oraz odpowiednio precyzyjne napędy cyfrowe. Obrabiarki posiadają bogate wyposa- żenie do automatycznej wymiany narzędzi i głowic narzędziowych, jak również do realizacji automatycznego pomiaru narzędzi skrawających i obrabianego de- talu. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 31 Frezarki GMC, FBA, HSM Frezarki bramowe uniwersalne z przesuwnym stołem lub przesuwną bramą (Gantry) dla precyzyjnej i wydajnej obróbki różnorodnych detali o dużych wymia- rach. Wyposażone w nowoczesne komponenty składowe oraz układy sterowa- nia numerycznego o wszechstronnych możliwościach technicznych i technologicznych. Wyposażone w głowice narzędziowe stałe i przestawne, z napędem wrzeciona o szerokim zakresie regulacji obrotów i wysokiej dokład- ności biegu wrzeciona. Ciężkie tokarki poziome TZL, TCE, TCF, TCM Uniwersalne i specjalizowane tokarki poziome zapewniają precyzyjną obróbkę ciężkich detali. Posiadają budowę modułową, pozwalającą na ich łatwą rozbu- dowę celem przystosowania do indywidualnych wymagań użytkownika. Wypo- sażone są w wielopozycyjne głowice rewolwerowe z narzędziami tokarskimi i obrotowymi. Dodatkowy napęd zapewnia dokładne pozycjonowanie kątowe obrabianego detalu, np. dla wykonania prac wiertarskich lub frezarskich. Obra- biarki sterowane są układami CNC i sprzężonymi z nimi napędami regulowa- nymi cyfrowo. Posiadają precyzyjne systemy pomiaru położenia narzędzia oraz detalu. Rynek usług wielkogabarytowej obróbki skrawaniem Firma dysponuje parkiem maszynowym umożliwiającym wykonywanie obróbki wiórowej wielkogabarytowych elementów stalowych i żeliwnych w zakresie to- czenia, frezowania, wiercenia, wytaczania. W ramach wolnych mocy przerobo- wych może zaoferować do 10.000 godzin roboczych. Remonty i modernizacje obrabiarek Remonty obrabiarek. Spółka wykonuje remonty obrabiarek produkcji własnej i obcej. W ramach remontu dokonuje się regeneracji podstawowych elementów obrabiarki, takich jak łoża, stojaki, belki suportowe, suporty, itp. Wymienia się elektryfikację i hydraulikę. Wykonuje się nowe szafy sterownicze i agregaty hydrauliczne. Modernizacje obrabiarek. Modernizacja polega na wyposażeniu obrabiarki w układ sterowania numerycznego CNC, integrujący wszystkie dotychczasowe funkcje robocze, zapewniający skrawanie dowolnej ilości profili, w tym profili ekonomicznych oraz umożliwiający określenie zużycia profilu i przygotowanie optymalnych danych do skra- wania. Usługi • opracowania dokumentacji konstrukcyjnej na modernizację maszyn i urządzeń produkcji własnej i obcej (dotyczy to modernizacji w zakresie mechanicznym, hydraulicznym, smarowania oraz elektrycz- nym wraz z opracowaniem oprogramowania PLC), Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 32 • opracowania programów technologicznych dla obrabiarek sterowanych numerycznie dla obróbki czę- ści, • obróbka detali (zasadniczo w zakresie obróbki wiórowej), • pomiary geometryczne maszyn i urządzeń przy użyciu precyzyjnych urządzeń laserowych, • oprogramowania specjalistyczne do stosowania w produkowanych obrabiarkach, • serwisy i montaże obrabiarek. 6.2. Struktura asortymentowa sprzedaży. Podstawowym produktem w 2021 roku, ze sprzedaży którego Emitent osiągnął swoje przychody w naj- większej części (wg zestawienia „Struktura asortymentowa sprzedaży RAFAMET S.A. w 2021 r.”), bo po- nad 84% całości obrotów była grupa „obrabiarki i urządzenia”. RAFAMET S.A. sprzedał nowych obrabiarek i urządzeń w wyrażeniu wartościowym w 2021 r. o 15% mniej niż w 2020 r. Również w grupach asortymen- towych takich jak „Remonty i modernizacje obrabiarek” oraz „pozostała sprzedaż” odnotowano spadek sprzedaży odpowiednio o 80% i 30% w stosunku do roku poprzedniego. Ale już w grupie asortymentowej „części zamienne” odnotowano znaczący wzrost sprzedaży w porównaniu do roku 2020 o około 70%, głów- nie na rynku zagranicznym. Tabela 15 Struktura asortymentowa sprzedaży RAFAMET S.A. w 2021 r. Asortyment Wykonanie 2021 Wykonanie 2020 Dynamika Wartość (tys. zł) Udział w sprzedaży (%) Wartość (tys. zł) Udział w sprzedaży (%) Obrabiarki i urządzenia ogółem: w tym: kraj eksport 61 468 6 102 55 365 84,2 72 226 24 716 47 510 80,8 85,1% Remonty i modernizacje obrabiarek ogółem: w tym: kraj eksport 999 83 916 1,4 5 623 5 510 113 6,3 17,8% Części i zespoły obrabiarek ogółem: w tym: kraj eksport 4 208 429 3 779 5,8 2 499 1 113 1 385 2,8 168,4% Pozostała sprzedaż ogółem: w tym: kraj eksport 6 329 3 466 2 864 8,6 9 030 3 010 6 020 10,1 70,1% Sprzedaż ogółem: w tym: kraj eksport 73 004 10 080 62 924 100 89 377 34 349 55 028 100 81,7% Wykres 3 Struktura asortymentowa sprzedaży RAFAMET S.A. w 2021 r. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 33 8.4% 0.1% 0.6% 0.9% Obrabiarki Remonty i modernizacje obrabiarek Części i zespoły obrabiarek Pozostała sprzedaż Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 34 6.3. Informacje o rynkach zbytu z uwzględnieniem podziału na rynki krajowe i zagraniczne. W 2021 r. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. osiągnęła przychody na ogólną wartość 73.004 tys. zł., co stanowi prawie 20% spadek sprzedaży w stosunku do przychodów osiągniętych w poprzednim roku spra- wozdawczym (89.377 tys. zł w 2020 r.). Wykres 4 Struktura asortymentowa sprzedaży RAFAMET S.A. w 2021 r. z uwzględnieniem sprzedaży zagranicznej i krajowej. Wykres 5 Sprzedaż RAFAMET S.A. w 2021 r. na wybrane rynki (w tys. PLN). 0% 20% 40% 60% 80% 100% Obrabiarki i urządzenia Remonty i modernizacje Części i zespoły obrabiarek Pozostała sprzedaż Eksport Kraj Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 35 W 2021 r. większą część swoich przychodów Spółka zrealizowała na rynkach zagranicznych. Sprzedaż na te rynki w omawianym okresie wyniosła 62.924 tys. zł, co stanowi ponad 86% ogółu sprzedaży produktów i usług RAFAMET S.A. W 2020 r. sprzedaż na rynki zagraniczne wyniosła 55.028 tys. zł, co stanowi o niewielkim, bo 14% wzroście w stosunku do roku poprzedniego. Największym odbiorcą, na rzecz którego sprzedaż Spółki wyniosła 14% ogółu sprzedaży był w omawianym okresie rynek chiński, gdzie sprzedaż wyrobów i usług wyniosła 10.229 tys. zł. Rynki takie jak francuski i turecki osiągnęły poziom odpowiednio 11,82% i 11,13% wartości sprzedaży, a sprzedaż na te rynki wyniosła odpowiednio 8.632 tys. zł oraz 8.128 tys. zł. Innymi istotnymi rynkami sprzedaży eksportowej dla RAFAMET S.A. były rynki: węgierski (odpo- wiednio 5.677 tys. zł, czyli 7,78% ogółu sprzedaży), singapurski (5.396 tys. zł, czyli 7,39% ogółu sprze- daży), indyjski (4.650 tys. zł, czyli 6,37% ogółu sprzedaży), malezyjski (4.074 tys. zł, co stanowi 5,58% ogółu sprzedaży) oraz indonezyjski (2.829 tys. zł, czyli 3,95% ogółu sprzedaży). Innymi ważnymi rynkami sprzedaży eksportowej dla RAFAMET S.A. były Słowacja oraz Norwegia. Wartość sprzedaży na te rynki wyniosła 2.823 tys. zł, czyli 3,87% ogółu sprzedaży. Tabela 16 Sprzedaż RAFAMET S.A. w 2021 r. na wybrane rynki. Lp. Wyszczególnienie Wartość w tys. PLN Udział w sprzedaży ogółem w % I. Sprzedaż ogółem 73 004 100% II. Polska 10 080 13,81% III. Sprzedaż zagraniczna, w tym: 62 924 86,19% 1. Chiny 10 229 14,01% 2. Francja 8 632 11,82% 3. Turcja 8 128 11,13% 4. Węgry 5 677 7,78% 5. Singapur 5 396 7,39% 6. Indie 4 650 6,37% 7. Malezja 4 074 5,58% 8. Czechy 3 564 4,88% 9. Indonezja 2 883 3,95% 10. Słowacja 1 732 2,37% 11. Norwegia 1 091 1,49% 12. Inne 6 868 9,41% W okresie sprawozdawczym sprzedaż krajowa Emitenta wyniosła 10.080 tys. zł, czyli prawie 14% wolu- menu sprzedaży ogółem, co oznacza 70%-owy spadek w porównaniu do roku poprzedniego. Wynika to z ponad przeciętnej sprzedaży wyrobów Spółki na rynek krajowy w roku 2020. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 36 7. INFORMACJA O ZAWARTYCH UMOWACH ZNACZĄCYCH. W 2021 roku zawarto lub anulowano następujące umowy znaczące dla działalności Emitenta: • Zawarcie z Bankiem BNP Paribas S.A. aneksu nr 23 z dnia 11.02.2021 r. do umowy o limit wierzytel- ności z dnia 29.07.2009 r. Na podstawie zawartego aneksu limit wierzytelności został ustalony na po- ziomie 8.000.000,00 zł, a okres wykorzystania limitu został wydłużony do dnia 15.02.2022 r. (Raport bieżący nr 2/2021 z dnia 18.02.2021 r.) • Zawarcie umowy z firmą Movill Kft. z Węgier na dostawę dwóch tokarek podtorowych typu UGE 180N oraz jednego urządzenia przetokowego 3RS. Wartość umowy to 1.725.200,00 EUR. (Raport bieżący nr 3/2021 z dnia 01.03.2021 r.) • Zawarcie z Bankiem BNP Paribas S.A. aneksu nr 24 z dnia 22.03.2021 r. do umowy o limit wierzytel- ności z dnia 29.07.2009 r. Na podstawie zawartego aneksu limit wierzytelności został podwyższony o 2.500.000,00 zł i ustalony na poziomie 10.500.000,00 zł. Okres wykorzystania limitu nie uległ zmianie i obowiązywał do dnia 15.02.2022 r. (Raport bieżący nr 4/2021 z dnia 23.03.2021 r.) • Zawarcie z bankiem mBank S.A. umowy z dnia 19.03.2021 r. o kredyt obrotowy w wysokości 5.000.000,00 zł. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę WIBOR1M plus marża bankowa. Okres kredytowania upłynął w dniu 28.02.2022 r. (Raport bieżący nr 5/2021 z dnia 29.03.2021 r.) • Zawarcie w dniu 09.04.2021 r. umowy z firmą Gülermak Çelik Konstrüksiyon San. ve Tic. A.Ş. z Turcji na dostawę dwustojakowej tokarki karuzelowej typu KCI 600/1000 N. Wartość umowy to 3.100.000,00 EUR. (Raport bieżący nr 6/2021 z dnia 09.04.2021 r.) • Zawarcie aneksu nr 25 z dnia 26.05.2021 r. do umowy o kredyt w rachunku bieżącym, gwarancje i akredytywy z dnia 14.10.2009 r. z HSBC Continental Europe (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce. Przedmiotem umowy było udzielenie kredytu w rachunku bieżącym oraz gwarancji do wysokości okre- ślonego limitu 6.000.000,00 EUR. W aneksie nr 25 został określony nowy termin dostępności limitu na dzień 24.09.2021 r. Na mocy umowy Emitent może wykorzystywać niniejszy limit w następujący spo- sób: – na gwarancje bankowe do wysokości 6.000.000,00 EUR, – kredyt w rachunku bieżącym do wysokości 1.000.000,00 EUR. Oprocentowanie kredytu w rachunku bieżącym zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR 1M plus marża bankowa. Prowizje bankowe zostały ustalone w oparciu o ceny rynkowe. (Raport bieżący nr 11/2021 z dnia 28.05.2021 r.) Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 37 • Zawarcie umowy z firmą CZ-LOKO, a.s. z Republiki Czeskiej na dostawę tokarki kołowej typu UFB 125 N. Wartość przedmiotu umowy to 970.000,00 EUR. Termin realizacji umowy ustalono na 31.08.2022 r. (Raport bieżący nr 16/2021 r. z dnia 30.06.2021 r.) • Otrzymanie w dniu 30.06.2021 r. zamówienia od firmy Gordiusz Alfa z Węgier na dostawę tandemu tokarek podtorowych typu 2UGE 300N. Wartość zamówienia to 2.150.000,00 EUR. (Raport bieżący nr 17/2021 r. z dnia 30.06.2021 r.) • Zawarcie przez spółkę zależną ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. z bankiem Millennium S.A. aneksu z dnia 04.08.2021 r. do umowy o linię na gwarancje bankowe i akredytywy dokumentowe - limit do mak- symalnej wysokości 1.000.000,00 zł. Okres obowiązywania linii upływa w dniu 03.08.2022 r. (Raport bieżący nr 18/2021 z dnia 05.08.2021 r.) • Anulowanie umowy z firmą Seoul Metro Corporation z Korei Południowej. Decyzją sądu w Seulu zo- stało anulowane wykonanie umowy, o której Emitent informował Raportem bieżącym nr 24/2020. (Raport bieżący nr 19/2021 z dnia 06.08.2021 r.) • Zawarcie przez RAFAMET S.A. w dniu 25.08.2021 r. umowy przystąpienia do długu z Bankiem Millen- nium S.A. Na podstawie umowy Emitent przystąpił do długu ODLEWNI RAFAMET Sp. z o.o., która jest zobowiązana do spłaty Bankowi wierzytelności pieniężnej wynikającej z zawartej umowy o kredyt ob- rotowy obejmującej na dzień 03.08.2021 r. wierzytelność główną w wysokości 6 mln zł oraz związane z tą wierzytelnością odsetki, prowizje, opłaty i koszty. Emitent, zgodnie z zawartą umową, będzie od- powiadał wobec Banku jak Kredytobiorca. RAFAMET S.A. i ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. odpo- wiadają wobec Banku Millennium S.A. solidarnie. (Raport bieżący nr 20/2021 z dnia 25.08.2021 r.) • Zawarcie z bankiem mBank S.A. aneksu nr 8/21 z dnia 24.08.2021 r. do umowy z dnia 26.07.2016 r. o kredyt w rachunku bieżącym w wysokości 2.000.000,00 zł, wydłużający dostęp- ność kredytu o kolejne 12 miesięcy. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę WI- BOR ON plus marża bankowa. Na mocy niniejszego aneksu okres kredytowania upływa w dniu 30.08.2022 r. (Raport bieżący nr 21/2021 z dnia 26.08.2021 r.) • Zawarcie w dniu 21.09.2021 r. aneksów do umowy z firmą URC Construction Pvt. Ltd z Indii. W celu zapewnienia płynnej realizacji dostaw zmianie uległy warunki dostawy z DDP Pune (Indie) na DAP Pune (Indie), w wyniku czego wartość zamówienia została pomniejszona o należności celno-podat- kowe, a część zamówienia dotycząca towarów została podzielona na dwa zamówienia. Wartość Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 38 przedmiotu dostawy po zmianie wyniosła 1.322.414,00 EUR. Pozostałe warunki transakcji nie uległy zmianie. (Raport bieżący nr 22/2021 z dnia 21.09.2021 r.) • Zawarcie aneksu nr 26 z dnia 23.09.2021 r. do umowy o kredyt w rachunku bieżącym, gwarancje i akredytywy z dnia 14.10.2009 r. z HSBC Continental Europe (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce. Przedmiotem umowy było udzielenie kredytu w rachunku bieżącym oraz gwarancji do wysokości okre- ślonego limitu 6.000.000,00 EUR, zaś w aneksie nr 26 został określony nowy termin dostępności limitu na dzień 22.10.2021 r. Na mocy umowy Emitent może wykorzystywać niniejszy limit w następujący sposób: – na gwarancje bankowe do wysokości 6.000.000,00 EUR, – kredyt w rachunku bieżącym do wysokości 1.000.000,00 EUR. Oprocentowanie kredytu w rachunku bieżącym zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR 1M plus marża bankowa. Prowizje bankowe zostały ustalone w oparciu o ceny rynkowe. (Raport bieżący nr 23/2021 z dnia 27.09.2021 r.) • Zawarcie w dniu 30.09.2022 r. umowy z firmą AZ-LOCOMAT, s.r.o. z Republiki Słowackiej na dostawę tokarki kołowej typu UFB 125 N. Wartość przedmiotu umowy na warunkach DAP Koszyce, Republika Słowacka wg INCOTERMS 2010 wyniosła 950.000,00 EUR. (Raport bieżący nr 24/2021 z dnia 30.09.2021 r.) • Zawarcie w dniu 11.10.2021 r. umów o: – kredyt w rachunku bieżącym do wysokości 1.000.000,00 EUR; dostępność kredytu z terminem do dnia 21.01.2022 r. (możliwość prolongaty do dnia 21.01.2027 r.), – gwarancje bankowe do wysokości 5.000.000,00 EUR; dostępność pozyskania gwarancji upływa z dniem 26.09.2022 r. Umowy powyższe zastąpiły dotychczasową umowę o kredyt w rachunku bieżącym, gwarancje i akre- dytywy z dnia 14.10.2009 r. z aneksami, której przedmiotem było udzielenie kredytu w rachunku bie- żącym oraz gwarancji do wysokości określonego limitu 6.000.000,00 EUR. Oprocentowanie kredytu w rachunku bieżącym zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR 1M plus marża bankowa. Prowizje bankowe zostały ustalone w oparciu o ceny rynkowe. (Raport bieżący nr 27/2021 z dnia 19.10.2021 r.) • Potwierdzenie w dniu 26.10.2021 r. zamówienia z firmą Hebei K.N.T. Technology Development Co., Ltd z Chin na dostawę tokarki kołowej podtorowej typu tandem 2UGE 150N. Wartość przedmiotu umowy to 1.330.000,00 EUR. (Raport bieżący nr 28/2021 z dnia 26.10.2021 r.) • Zawarcie w dniu 15.11.2021 r. z Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. aneksu nr 1 do umowy pożyczki z dnia 16.06.2020 r. na kwotę w wysokości 9.000.000,00 zł zawartej z przeznaczeniem na zasilenie Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 39 kapitału obrotowego Emitenta (Pożyczkobiorca). Na mocy Aneksu pozostała do spłaty kwota pożyczki w wysokości 5.625.000,00 zł spłacona zostanie w okresie od 31.10.2022 r. do 31.12.2024 r. w 26 miesięcznych ratach po 210.000,00 zł i ostatniej 27 racie wyrównującej w wysokości 165.000,00 zł, płatnych do ostatniego dnia każdego miesiąca. Zawieszeniu uległa spłata rat kapitałowych pożyczki w okresie 31.10.2021 r. do 30.09.2022 r. w łącznej wysokości 4.500.000,00 zł. (Raport bieżący nr 30/2021 z dnia 15.11.2021 r.) • Otrzymanie w dniu 03.12.2021 r. zamówienia z firmy SNCF Voyageurs z Francji datowanego na dzień 25.11.2021 r., zawartego w ramach umowy z dnia 09.12.2020 r. Przedmiotem zamówienia była do- stawa dwóch portalowych tokarek kołowych typu UFD 140N (tzw. „druga transza”). Wartość zamówie- nia to 2.480.350 EUR. Łączna wartość pierwszej i drugiej transzy wynosiła 2.532.350 EUR. (Raport bieżący nr 31/2021 z dnia 03.12.2021 r.) • Zawarcie w dniu 07.12.2021 r. umowy pożyczki z Agencją Rozwoju Przemysłu S.A. w wysokości 5.375.000,00 zł, z przeznaczeniem na sfinansowanie projektu „Opracowanie innowacyjnej technologii wytwarzania wielkogabarytowych odlewów z żeliwa sferoidalnego o specjalnych własnościach w tech- nologii Full Mould, dedykowanych do produkcji narzędzi tłoczących w sektorze automotive”, realizowa- nego przez spółkę zależną ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. Oprocentowanie pożyczki zostało usta- lone w oparciu o stawkę WIBOR1M plus marża. Okres spłaty pożyczki upływa w dniu 31.12.2024 r. (Raport bieżący nr 32/2021 z dnia 07.12.2021 r.) • Potwierdzenie w dniu 17.12.2021 r. zamówienia z firmą Hebei K.N.T. Technology Development Co., Ltd z Chin na dostawę tokarki kołowej ciernej typu UFB 125N. Wartość przedmiotu umowy to 850.000,00 EUR. (Raport bieżący nr 40/2021 z dnia 17.12.2021 r.) • Zawarcie w dniu 17.12.2021 r. porozumienia z firmą Gordiusz Alfa z Węgier, na mocy którego obie strony zdecydowały się na unieważnienie zamówienia z dnia 30.06.2021 r. na dostawę tandemu toka- rek podtorowych typu 2UGE 300 N bez wzajemnych roszczeń, tym samym zgadzając się na zaniecha- nie realizacji zadania definiowanego w zamówieniu. (Raport bieżący nr 41/2021 z dnia 17.12.2021 r.) • Zawarcie w dniu 17.12.2021 r. umów z firmą TBI TECHNOLOGY Sp. z o.o. na zakup dwóch frezarek bramowych TBI SDVH 6234 HH na łączną kwotę 8.650.000 zł (cena zakupu pierwszej frezarki bramo- wej wyniosła 4.500,000 zł, natomiast drugiej 4.150.000 zł). (Raport bieżący nr 42/2021 z dnia 17.12.2021 r.) • Zawarcie w dniu 29.12.2021 r. dwóch umów leasingowych z Europejskim Funduszem Leasingowym S.A. z siedzibą we Wrocławiu, jako finansującym umowy zawarte pomiędzy Emitentem (Kupujący) a Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 40 firmą TBI Technology sp. z o.o. (Sprzedający) na zakup dwóch frezarek bramowych TBI SDVH 6234 HH na łączną kwotę 8.650.000 zł. Wysokość łącznego finansowania przez Europejski Fundusz Lea- singowy S.A. wynosi 95% wartości umów, tj. kwotę 8.217.500 zł. (Raport bieżący nr 45/2021 z dnia 29.12.2021 r.) 8. INWESTYCJE. 8.1. Inwestycje zrealizowane w roku 2021. Nakłady inwestycyjne w okresie sprawozdawczym wyniosły łącznie 6.610,3 tys. zł. Do najważniejszych zadań inwestycyjnych zrealizowanych w 2021 r. należy zaliczyć: 1) zakup maszyn i urządzeń na kwotę 4.892,2 tys. zł, 2) modernizację maszyn i urządzeń na kwotę 845,1 tys. zł, 3) modernizację obiektów budowlanych i budowli na kwotę 412,6 tys. zł, 4) zakup aparatury kontrolno-pomiarowej na kwotę 134,5 tys. zł, 5) zakup sprzętu komputerowego i środków łączności na kwotę 82,1 tys. zł, 6) pozostałe wydatki inwestycyjne na kwotę 17,8 tys. zł. Głównym źródłem finansowania inwestycji były środki własne w kwocie 6.368,3 tys. zł. W ramach leasingu operacyjnego w 2021 roku zakupiono: 1) precyzyjne centrum obróbcze Spinner, 2) samochód osobowy VW Passat, 3) gwinciarkę hydrauliczną. Łączny koszt obsługi leasingu w okresie sprawozdawczym wyniósł 242,0 tys. zł. 8.2. Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w tym inwestycji kapitałowych, w porównaniu do wielkości posiadanych środków, z uwzględnieniem możliwych zmian w strukturze finansowania tej działalności. W roku 2022 planowane są duże inwestycje maszynowe w rozbudowę parku maszynowego Emitenta. Za- planowane wydatki na ten cel wyniosą około 7,3 MPLN, z czego na nabycie zewnętrzne maszyn przezna- czono kwotę około 5,8 MPLN. Wydatki będą dotyczyć zakupu specjalistycznej frezarko-wiertarki średniej wielkości (dostawa nastąpiła w 1Q 2022 r.) oraz zamówionych w 2021 roku dużych frezarek bramowych 2mx4m oraz 2X6m (otwarta pozostaje decyzja ewentualnej odsprzedaży jednej z tych maszyn). Finanso- wanie inwestycji nastąpi na bazie 5 letnich umów leasingowych lub zostanie częściowo sfinansowane ze środków własnych Emitenta. W roku 2021 Emitent spłacił ostatnie raty (1,2 MPLN) kredytu inwestycyjnego zaciągniętego na budowę Hali Montażu II w roku 2016, co umożliwi zaciągnięcie nowych inwestycyjnych zobowiązań długoterminowych w roku 2022. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 41 9. ZAOPATRZENIE. Źródła zaopatrzenia Spółki w 2021 roku nie uległy zasadniczej zmianie, z uwagi na stabilny asortyment produkowanych wyrobów i usług. Spółka posiada dobrze rozwiniętą i zdywersyfikowaną bazę dostawców dla grupy materiałów i usług o strategicznym znaczeniu dla produkcji. Wartość zakupu tych materiałów w wartości zakupów ogółem wynosi 79,29%, a ich udział w wartości przychodów ze sprzedaży stanowi 35,39%, zaś udział kosztów zakupu ogółem w wartości sprzedaży wynosi 44,62%. Udział wartości zakupów poszczególnych kategorii w wartości sprzedaży i w zakupach ogółem kształtuje się następująco: Tabela 17 Struktura udziału kosztów zakupów RAFAMET S.A. L.p. Kategoria Udział wartości zakupów w wartości sprzedaży w wartości zakupów ogółem 1. Odlewy odkuwki i inne materiały hutnicze 9,22% 20,67% 2. Konstrukcje spawane i usługi obróbcze 4,50% 10,08% 3. Sterowania i napędy oraz osprzęt elektryczny 5,75% 12,87% 4. Aparatura i osprzęt hydrauliki siłowej 3,66% 8,20% 5. Łożyska, prowadnice i przekładnie śrubowe 2,04% 4,58% 6. Reduktory i komponenty mechaniczne 4,71% 10,55% 7. Narzędzia uszczelnienia i elementy złączne 3,33% 7,46% 8. Opakowania, oleje, farby i usługi produkcyjne 2,18% 4,88% 9. Pozostałe kategorie (w tym węgiel) 9,23% 20,71% Ogółem 44,62% 100,00% Główni dostawcy kluczowego asortymentu w 2021 r.: • ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. - modele i odlewy żeliwne, • „EMSTAL” Andrzej Dolaczyński - odkuwki i materiały stalowe, • STAL – TRANS” S.C. - wyroby walcowane, • P.P.H.U. „KON- BUD” - osłony i konstrukcje, • „KMTM” S.C. - konstrukcje spawane i wypałki, • „SIEMENS” Sp. z o.o. - sterowania i napędy, • ZPAS Przygórze S.A. - szafy sterownicze i osłony • „ELEKTROART” Irena Adamczewska - aparatura elektryczna, • APS S.A.- liniały pomiarowe, • „HYDAC” Sp. z o.o. - zasilacze i elementy hydrauliki siłowej, • „ARGO-HYTOS” Sp. z o.o. - zasilacze i elementy hydrauliki siłowej, • NORMAPRESS Sp. J. - armatura hydrauliczna • „MARAT” Sp. z o.o. - łożyska i chłodziwo, Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 42 • TLC Łożyska Sp. J. - łożyska i pasy, • MAY FRAN International - komponenty mechaniczne, • KABELSCHLEPP Sp. z o.o. - osłony i transportery, • BEFARED S.A. - zespoły napędowe, części maszyn, • „SANDVIK Polska” Sp. z o.o. - płytki skrawające, • Centrala Techniczna „ELTECH” Sp. z o.o. - narzędzia i płytki skrawające. • Polska Grupa Górnicza - węgiel energetyczny. Udział żadnego dostawcy nie przekroczył 10% przychodów ze sprzedaży RAFAMET S.A. 10. BADANIA I ROZWÓJ, ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ. A. Projekty badawczo rozwojowe Tabela 18 Projekty badawczo - rozwojowe. Lp. Tematyka 1. Opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej i oprogramowania dla tokarki podtorowej 2UGE 180N (wersja tandem o zmiennym rozstawie osi 1600-2500 mm). 2. Kontynuacja prac nad dokumentacją konstrukcyjną rodziny dwusuportowych, wysokowydajnych tokarek karuzelowych do produkcji kół kolejowych typu KKB 150 N 3. Próby i badania prototypu urządzenia pomiarowego do zestawów kołowych typu SP 125N. 4. Opracowanie koncepcji i sporządzenie dokumentacji nowej tokarki karuzelowej KCI 600/1000N 5. Opracowanie dokumentacji nowego pojazdu szynowo-drogowego typu 3RS800 6. Opracowanie systemu zbierania, magazynowania i analizowania informacji na temat stanu maszyny (parametry pracy, błędy, awarie, itp.) 7. Dostosowanie oprogramowania tokarek typu UFB 125N do najnowszych wymagań w zakresie możliwości pomiarowych i opracowania wyników (pomiar stożkowatości ekwiwalentnej profilu, pomiar wielokątności) Nakłady osobowe (wynagrodzenia) na prace B+R wyniosły 1.959 tys. zł. B. Wartości niematerialne i prawne Tabela 19 Wartości niematerialne i prawne. L.p. Temat Koszty w tys. zł 1. Zakup dokumentacji 3RS800 43,8 2. Zakup dokumentacji KKB 150N 47,6 3. Usługi kancelarii patentowej w USA 2,2 4. Oprogramowanie i licencje 14,4 5. Subskrypcje, Solid Edge, Solid Works, EdgeCAM 169,0 Razem 277,0 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 43 C. Nakłady inwestycyjne. Nakłady inwestycyjne w ramach działalności badawczo-rozwojowej w 2021 r. wynosiły 18 tys. zł. Razem wydatki na badania i rozwój wyniosły 2.254 tys. zł. D. Instytucje współpracujące. Instytucje współpracujące to m.in.: dostawcy wyposażenia, materiałów, komponentów oraz oprogramowa- nia, klienci, szkoły wyższe (Politechnika Śląska w Gliwicach), biura projektowe, Urząd Patentowy RP, Kan- celarie patentowe. Zintegrowany System Zarządzania (ZSZ) i Wewnętrzny System Kontroli (WSK) Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jakość, działania projakościowe realizowane są w toku produkcji przez powołane do tego służby i komórki organizacyjne. Rola służb Kontroli Jakości polega na inicjowaniu przedsięwzięć jakościowych i nadzorowaniu zgodności działań z ustalonymi procedurami postępowania przyjętego w Systemie Zarządzania Jakością opartego aktualnie o normę PN-EN ISO 9001:2015 oraz na odbiorze wyrobów w całym cyklu wyrobów. Kontrola Jakości pełni w Spółce wiodącą rolę w zabezpieczaniu wymaganej jakości produkcji, a w szczególności w: − zapewnieniu czynności kontrolno-odbiorczych w całym cyklu technologicznym produkcji, − zapewnieniu spójności pomiarowej w zakładzie, − dostarczaniu wyrobów zgodnych z wymaganiami i oczekiwaniami odbiorców. Działania korekcyjno - zapobiegawcze inicjowane są przez Kontrolę Jakości w oparciu o wyniki: − jakościowe, uzyskiwane w toku technologicznym produkcji (wyniki prób i badań), − ekonomiczne przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów jakości, − rewizji funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Zarządzania, − badań jakości typu, − analiz i badań sfery poprodukcyjnej. Kontrola Jakości w schemacie organizacyjnym Spółki zajmuje istotne miejsce, jako komórka, która inicjuje, nadzoruje oraz bierze udział w planowaniu działań projakościowych. Kontrola Jakości realizuje swoje za- dania zgodnie z Zintegrowanym Systemem Zarządzania oraz Polityką Jakości, Środowiska i BHP, gdzie pierwszym punktem jest dążenie do rozpoznania i sprostanie wymaganiom Klienta. Oczekiwania Klienta można spełnić przede wszystkim poprzez wykonanie dla niego dobrego wyrobu, dla- tego konieczne jest pogłębianie świadomości i wiedzy poprzez szkolenia. Służby Kontroli Jakości w Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. w celu zapewnienia odpowiedniego po- ziomu oceny jakości wyrobu systematycznie bierze udział w szkoleniach. W 2021 r. miały miejsce następujące szkolenia: − niezawodność utrzymania ruchu w zakładach produkcyjnych (Axon Media Group), Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 44 − wybrane elementy metrologii warsztatowej – uniwersalne narzędzia i przyrządy pomiarowe (Centrum Metrologii, Kalibracji i Szkoleń KARCZ). W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu prowadzenia pomiarów oraz ich efektywności zakupiono ze- staw do pomiarów przestrzennych. W skład zestawu wchodzi ramię pomiarowe A3-1800 oraz laptop z oprogramowaniem pomiarowym. Zestaw jest urządzeniem mobilnym, może być używany bezpośrednio na stole obrabiarki, co skraca czas pomiarów detali i ogranicza konieczność transportu do minimum. Wyniki pomiarów przedstawione są również w formie grafiki 3D, co pozwala na lepsze ich zrozumienie osobom mniej doświadczonym, co jest szczególnie ważne dla odbiorców zewnętrznych. Służby Kontroli Jakości wykonują także działania korekcyjno-zapobiegawcze, mające na względzie nie tylko poprawienie jakości, ale i efektywności produkcji. Wdrożone w RAFAMET S.A. systemy zarządzania zgodne z poniższymi normami zapewniają pełny nadzór nad projektowaniem, wytwarzaniem, kontrolą obrotu obrabiarkami i narzędziami mechanicznymi oraz pro- wadzoną działalnością usługową w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji obrabiarek i narzędzi me- chanicznych do obróbki metalu, a także obróbką mechaniczną elementów metalowych. Tabela 20 Zintegrowany system zarządzania w RAFAMET S.A. L.p Certyfikat zgodności z normą Jednostka certyfikująca Akredytacja Numer certyfikatu Data nadania Data ważności certyfikatu Data przyznania pierwszego certyfikatu 1. ISO 9001:2015 (jakość) Bureau Veritas Certification UKAS Management Systems PL011324/U 27.05.2020 29.05.2023 26.11.1996 2. ISO 14001:2015 (środowisko) Bureau Veritas Certification UKAS Management Systems PL011324/U 27.05.2020 29.05.2023 03.06.2011 3. PN-N 45001:2018 (bhp) Bureau Veritas Certification UKAS Management Systems PL011324/U 27.05.2020 29.05.2023 03.06.2011 4. Art. 11 ust. 2 ustawy z 29.11.2000 r. (o obrocie z zagranicą ..) Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Polskie Centrum Akre- dytacji W-81/10/2019 21.06.2019 20.06.2022 16.07.2007 Zintegrowany System Zarządzania to udokumentowany i spójny system zarządzania spełniający od 1996 roku wymagania normy ISO 9001 w zakresie jakości, od 2011 roku dodatkowo wymagania normy ISO 14001 w zakresie ochrony środowiska oraz normy PN-N-18001 w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (od roku 2020 ISO 45001). Jego wdrożenie umożliwiło skuteczne i równoczesne zarządzanie wieloma pod- systemami, poprzez ustanowienie i realizację jednolitej polityki. W 2017 r. dostosowano zintegrowany sys- tem zarządzania do nowych norm: ISO 9001:2015 i ISO 14001:2015. W roku 2020 przeprowadzono au- dit przejścia z PN 18001:2004 do OHSAS 18001:2007, a następnie do ISO 45001:2018 w zakresie zarzą- dzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Recertyfikacja systemu przeprowadzona przez międzynarodową jednostkę certyfikującą Bureau Veritas Certification w 2020 roku potwierdziła zgodność z normami ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 oraz ISO 45001:2018. i w 2021 roku potwierdziła jego skuteczność. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 45 ZSZ umożliwia sprzedaż wyrobów i usług o jakości spełniającej oczekiwania klientów przy zachowaniu bezpiecznych warunków pracy, racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środo- wiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Przejawia się to w prowadzeniu działalności w sposób zgodny z przepisami prawa, w tym prawa miejscowego oraz decyzjami i pozwoleniami miejscowych urzę- dów, w szczególności w zakresie wytwarzania i postępowania z odpadami, emisji do powietrza czy pozwo- leniem wodno-prawnym. Zgodnie z dokumentacją systemu prowadzone są pomiary geometrii detali wła- snych oraz wszystkich dostarczonych w ramach kooperacji, pomiary geometrii i parametrów elektrycznych, wpływających na bezpieczeństwo użytkowania, a także głośności wszystkich produkowanych obrabiarek. Ponadto prowadzone są pomiary obrabiarek i urządzeń w ramach usług klientowskich, systematyczne po- miary w zakresie wielkości emisji substancji do powietrza, badania jakości odprowadzanych ścieków, ba- dania fizykochemiczne i mikrobiologiczne pobieranej wody. Wszystkie przyrządy pomiarowe, którymi do- konywane są pomiary okresowo są sprawdzane, w celu zapewnienia ciągłości pomiarowej z wzorcami krajowymi. Procesy produkcyjne prowadzone są w taki sposób, aby maksymalnie ograniczyć powstawanie uciążliwych dla środowiska zanieczyszczeń. Powstające w toku produkcji oraz podczas montaży maszyn u odbiorców odpady są segregowane i ściśle ewidencjonowane, a tam gdzie jest to możliwe, powtórnie wykorzystywane. Kryteria środowiskowe oraz bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniane są również podczas realizacji zakupów i współpracy z podwykonawcami oraz odbiorcami. W zakresie dostaw dba się, aby stosowane substancje i mieszaniny chemiczne były ewidencjonowane i posiadały aktualne karty cha- rakterystyki substancji chemicznych. W zakresie produkcji, a także zakupu maszyn i urządzeń, brane są pod uwagę: energooszczędność, minimalizacja hałasu i wymagania w zakresie stosowanych substancji. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. w 2021 roku przeprowadziło audit nadzoru funkcjonującego w RAFAMET S.A. Wewnętrznego System Kontroli i oceniło zgodność z wymaganiami zawartymi w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 29.11.2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego po- koju i bezpieczeństwa. System ten reguluje zasady obrotu z zagranicą towarami o znaczeniu strategicz- nym, określa sposób ewidencji eksportu, importu i tranzytu, wymaga poznania i weryfikacji zagranicznego partnera, dokładnego określenia parametrów technicznych towaru będącego przedmiotem obrotu oraz po- siadania wiedzy na temat właściwego wykorzystania towaru. Posiadając własny Wewnętrzny System Kon- troli, będący fragmentem szerszego systemu łączącego polskie przedsiębiorstwa, polskie instytucje rzą- dowe i organizacje międzynarodowe ustalające reguły i zasady handlu, RAFAMET S.A. jest w stanie chro- nić swój handlowy interes oraz swój wizerunek w oczach partnerów zagranicznych. 11. ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIA. Emitent na przestrzeni 2021 roku prowadził stałą analizę zasobów ludzkich, a decyzje w sprawie korelacji poziomu zatrudnienia ze stanem posiadanej kontraktacji produkcyjnej podejmowane były na bieżąco. Stan zatrudnienia z 354 etatów na 31.12.2020 r. zmniejszył się do 351 etatów na 31.12.2021 r., czyli o 0,85 %. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 46 Przeciętne zatrudnienie w RAFAMET S.A. w 2021 r. wyniosło 354 etaty i było o 0,28% niższe od przecięt- nego zatrudnienia roku 2020. Na stanowiskach nierobotniczych zatrudnienie wyniosło 167 etatów (47,18%), a na stanowiskach robotniczych 187 etatów (52,82%). W grupie pracowników na stanowiskach nierobotniczych największy odsetek stanowili pracownicy na stanowiskach inżynieryjno – technicznych (54,49%), natomiast w grupie pracowników na stanowiskach robotniczych - osoby zatrudnione przy pro- dukcji bezpośredniej (80,21%). Tabela 21 Informacja o przeciętnym zatrudnieniu w 2021 r. Wyszczególnienie Przeciętne zatrudnienie (w etatach) 2021 2020 Stanowiska nierobotnicze 167 168 Stanowiska robotnicze 187 187 354 355 Wykres 6 Struktura zatrudnienia wg grup zawodowych w 2021 r. W okresie sprawozdawczym Spółka realizowała plan szkoleń opracowany w oparciu o potrzeby poszcze- gólnych komórek organizacyjnych. W ramach jego realizacji pracownicy wzięli udział w wielu szkoleniach zewnętrznych i wewnętrznych, dofinansowano także naukę na technicznych studiach zaocznych oraz stu- diach podyplomowych. Łącznie ze szkoleń oraz z innych form dokształcania skorzystało 137 pracowników. Na szkolenia pracownicze i dofinansowanie nauki w formach szkolnych i pozaszkolnych w 2021 r. wydat- kowano kwotę 52,6 tys. zł, tj. o ponad 25% mniej niż w roku 2020. Za okres od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. osobowy fundusz wynagrodzeń wyniósł 23.105. tys. zł., co stanowi wzrost o 2,8 % w stosunku do wykonania roku poprzedniego. Przeciętne miesięczne wynagrodze- nie z osobowego funduszu płac wyniosło 5.439 zł i było o 161 zł wyższe niż w roku 2020, co stanowi wzrost 4,24% 25,71% 8,47% 8,76% 42,37% 10,45% Kadra zarządzająca i kierownicza Pracownicy inżynieryjno-techniczni Pracownicy handlowi i obsługa sprzedaży Pracownicy administracyjni Pracownicy bezpośrednio produkcyjni Pracownicy pośrednio produkcyjni Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 47 o 3,1 %. Wydajność pracy na jednego zatrudnionego (liczona w odniesieniu do przychodów ogółem) wy- niosła 206,226 tys. zł, zatem w stosunku do roku poprzedniego nastąpił jej spadek o 12,9 %. Zobowiązania wobec zatrudnionych były w okresie sprawozdawczym regulowane terminowo. 12. WYNAGRODZENIA OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH. Wartość wynagrodzeń, nagród i korzyści wypłaconych członkom Zarządu w okresie sprawozdawczym przedstawia poniższe zestawienie: Tabela 22 Wynagrodzenia członków Zarządu RAFAMET S.A. w 2021r. Imię i nazwisko Funkcja Kwota (w tys. zł) E. Longin Wons Prezes Zarządu 425 Maciej Michalik Wiceprezes Zarządu 365 Razem 790 Łączna kwota wynagrodzenia członków Zarządu RAFAMET S.A. obejmuje wynagrodzenie podstawowe i zmienne z tyt. umowy o świadczenie usług. W 2021 r. członkowie Zarządu RAFAMET S.A. E. Longin Wons (Przewodniczący Rady Nadzorczej) oraz Maciej Michalik (Członek Rady Nadzorczej) zasiadając w Radzie Nadzorczej ODLEWNI RAFAMET Sp. z o.o. nie otrzymali z tego tytułu wynagrodzenia. W 2021 r. E. Longin Wons pełnił funkcję Prezesa Zarządu, a Maciej Michalik Wiceprezesa Zarządu w spółce zależnej PORĘBA MACHINE TOOLS Sp. z o.o. i również z tytułu pełnienia tych funkcji nie pobierali oni wynagrodzenia. Wartość wynagrodzeń wypłaconych obecnym i byłym członkom Rady Nadzorczej: Tabela 23 Wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej w 2021 r. Imię i nazwisko Funkcja Kwota (w tys. zł) Janusz Paruzel Przewodniczący Rady Nadzorczej 87,19 Paweł Sułecki Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej 85,76 Aleksander Gaczek Członek Rady Nadzorczej 85,76 Michał Tatarek Członek Rady Nadzorczej 85,76 Marek Kaczyński Członek Rady Nadzorczej 85,76 Razem 430,23 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 48 13. INFORMACJA O WSZELKICH UMOWACH ZAWARTYCH Z OSOBAMI ZARZĄDZAJĄCYMI, PRZE- WIDUJĄCYCH REKOMPENSATĘ W PRZYPADKU ICH REZYGNACJI LUB ZWOLNIENIA Z ZAJ- MOWANEGO STANOWISKA BEZ WAŻNEJ PRZYCZYNY LUB GDY ICH ODWOŁANIE LUB ZWOL- NIENIE NASTĘPUJE Z POWODU POŁĄCZENIA EMITENTA PRZEZ PRZEJĘCIE. W 2021 r. z osobami zarządzającymi Emitenta nie zawarto umów przewidujących rekompensatę w przy- padku ich rezygnacji lub zwolnienia z zajmowanego stanowiska bez ważnej przyczyny lub gdy ich odwoła- nie lub zwolnienie następuje z powodu połączenia Emitenta przez przejęcie. 14. INFORMACJE O WSZELKICH ZOBOWIĄZANIACH WYNIKAJĄCYCH Z EMERYTUR I ŚWIAD- CZEŃ O PODOBNYM CHARAKTERZE DLA BYŁYCH OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH, NADZORUJĄ- CYCH ALBO BYŁYCH CZŁONKÓW ORGANÓW ADMINISTRUJĄCYCH ORAZ O ZOBOWIĄZA- NIACH ZACIĄGNIĘTYCH W ZWIĄZKU Z TYMI EMERYTURAMI. W roku 2021 nie wystąpiły zobowiązania wynikające z emerytur i świadczeń o podobnym charakterze, dla byłych osób zarządzających, nadzorujących albo byłych członków organów administrujących oraz zobo- wiązania zaciągnięte w związku z tymi emeryturami. 15. ZASADY ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM EMITENTA. W 2021 r. nie nastąpiły zmiany w podstawowych zasadach zarządzania przedsiębiorstwem Emitenta i jego Grupą Kapitałową. 16. DZIAŁAŁNOŚĆ SPONSORINGOWA I CHARYTATYWNA EMITENTA. RAFAMET S.A. jako największy gospodarczy pracodawca na terenie gminy Kuźnia Raciborska oraz istotny pracodawca w powiecie raciborskim, w poczuciu odpowiedzialności firmy za lokalną społeczność od lat prowadzi działania ukierunkowane na lokalne inicjatywy i wspieranie działań prospołecznych oraz dobro- czynnych w zakresie edukacji, kultury i sportu. Poprzez działalność w obszarze społecznej odpowiedzial- ności biznesu RAFAMET S.A. buduje wizerunek nie tylko jako stabilnego pracodawcy, ale również firmy odpowiedzialnej społecznie. W 2021 r., zgodnie z przyjętymi założeniami, Spółka zrealizowała następujące działania: 1) wsparcie działalności sportowej, rekreacyjnej i wychowawczej Klubu Sportowego „STAL” w Kuźni Ra- ciborskiej oraz Ludowego Klubu Sportowego w Raszczycach, 2) sponsorowanie projektu medialno – edukacyjnego „Czas na zawodowców”, realizowanego przez Wy- dawnictwo Nowiny Sp. z o.o. w Raciborzu, którego głównymi celami są: zachęcanie młodzieży do zdo- bywania zawodów i kompetencji odpowiadających potrzebom współczesnego, lokalnego i Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 49 regionalnego rynku pracy, prezentowanie potencjału raciborskiego szkolnictwa zawodowego, informo- wanie o kierunkach rozwoju lokalnego rynku pracy i miejscowych pracodawców, 3) udział w realizowanym przez Wydawnictwo Nowiny Raciborskie Sp. z o.o. w Raciborzu projekcie pod nazwą „RowerOn 2021”, którego głównymi celami są: promocja zdrowego i dostępnego dla wszystkich trybu życia oraz profilaktyki prozdrowotnej, aktywizacja, integracja i edukacja regionalna mieszkańców oraz promocja gmin górniczych i regionu – Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, 4) współorganizacja wraz z Miejskim Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej VI Kuź- niańskiego Półmaratonu Leśnego, 5) dofinansowanie organizowanego przez Klub Szachowy „SILESIA” w Raciborzu II Międzynarodowego Memoriału Szachowego, 6) wsparcie finansowe organizowanego przez Miejski Klub Zapaśniczy „UNIA” z siedzibą w Raciborzu Pucharu Polski Kadetów w zapasach w stylu klasycznym, 7) wsparcie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Budziskach poprzez dofinansowanie zakupu sa- mochodu ratowniczo – gaśniczego, 8) wsparcie inicjatywy Fundacji Kobieta Niezależna poprzez ufundowanie nagród dla uczestników III Biegu po niezależność – imprezy plenerowej promującej aktywność fizyczną i zdrowy tryb życia, 9) dofinansowanie paczek mikołajkowych dla podopiecznych Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych na terenie powiatu raciborskiego przygotowywanych przez Starostwo Powiatowe w Raciborzu, 10) renowacja zabytkowych obiektów położonych na terenie powiatu raciborskiego. Na działalność charytatywno – sponsoringową Emitenta w roku 2021 przeznaczono kwotę 101,9 tys. zł. 17. INFORMACJA O ŁĄCZNEJ LICZBIE I WARTOŚCI NOMINALNEJ AKCJI SPÓŁKI, BĘDĄCYCH W POSIADANIU OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH. Stan posiadania akcji Spółki przez osoby zarządzające oraz nadzorujące RAFAMET S.A., według stanu na dzień 31.12.2021 r., przedstawia poniższa tabela: Tabela 24 Stan posiadania akcji RAFAMET S.A. przez osoby zarządzające i nadzorujące. Osoba Funkcja Ilość akcji Udział w ogólnej liczbie głosów na ZWZ (%) Michał Tatarek Członek Rady Nadzorczej 100 0,002 18. OCHRONA ŚRODOWISKA. Emitent w okresie objętym sprawozdaniem realizował wszelkie zobowiązania wynikające z pozwoleń na korzystanie ze środowiska naturalnego, a także przestrzegał ustalonych limitów: poboru wody podziemnej, odprowadzania ścieków, emisji do powietrza gazów i pyłów z emitorów zlokalizowanych na terenie zakładu oraz wytwarzania odpadów. Prowadzone są systematyczne badania jakości i ilości pobieranej wody zgodnie z wymaganiami sanitarnymi i pozwoleniem wodnoprawnym. Ścieki przemysłowe odprowadzane są do rzeki za Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 50 pośrednictwem ogólnospławnej kanalizacji i zakładowej oczyszczalni, w oparciu o posiadane zintegrowane pozwolenie. Prowadzone są ponadto pomiary ilościowe i jakościowe ścieków. Emitent posiada pozwolenie na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza z instalacji zlokalizowanych na terenie zakładu. Prowadzona jest ewidencja zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza oraz okresowe pomiary kontrolne. Proces produkcyjny firmy jest źródłem powstawania odpadów. W tym celu Emitent uzyskał odpowiednie zezwolenia na prowadzenie działalności. Wszystkie wytwarzane odpady przekazywane są do unieszkodliwiania odbiorcom posiadającym stosowne zezwolenia. Prowadzona jest na bieżąco ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych odpadów z zastosowaniem kart ewidencji i kart przekazania odpadów w systemie BDO. Wprowadzając produkty w opakowaniu Spółka zapewnia odzysk w tym recykling odpadów opakowaniowych za pośrednictwem organizacji działającej w tym zakresie. Tabela 25 Koszty RAFAMET S.A. związane z ochroną środowiska. Wyszczególnienie Koszty poniesione w 2021 r. (w tys. zł) Koszty poniesione w 2020 r. (w tys. zł) pobór wody podziemnej 13,62 18,00 odprowadzenie ścieków 34,50 27,28 emisja do powietrza 32,96 32,13 gospodarka odpadami 145,09 113,40 odzysk i recykling odpadów opakowaniowych 2,13 0,84 aktualizacja dostępów do programów środowiskowych 1,59 1,54 pomiary hałasu w środowisku 1,00 - przegląd i badania szczelności klimatyzatorów 3,68 5,44 Razem 234,57 198,63 Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. posiada certyfikat systemu zarządzania środowiskiem ISO 14001: 2015 w połączeniu z certyfikacją 9001:2015 i 45001:2018. System zarządzania w zakresie środowiska umożliwia Emitentowi prowadzenie w sposób ciągły i systematyczny kontroli wpływu, jaki wywiera swoją działalnością na środowisko naturalne. Zarządzanie środowiskiem jest bardzo istotnym elementem działalności Spółki, dlatego podejmowane są dobrowolnie dodatkowe kroki w celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko oraz systematyzowania działań poprawiających skuteczność środowiskową. 19. TRANSAKCJE ZAWARTE PRZEZ EMITENTA Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI NA INNYCH WA- RUNKACH NIŻ RYNKOWE. W okresie objętym raportem Emitent nie zawierał transakcji z podmiotami powiązanymi na innych warun- kach niż rynkowe. Informacje dotyczące transakcji z podmiotami powiązanymi znajdują się w Informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 51 20. INFORMACJE O POSTĘPOWANIACH SĄDOWYCH. W 2021 roku Emitent i jednostki od niego zależne nie toczyły przed sądem, organem właściwym dla postę- powania arbitrażowego ani też przed organem administracji publicznej istotnych postępowań dotyczących zobowiązań oraz wierzytelności. 21. UMOWY ZAWARTE Z PODMIOTEM UPRAWNIONYM DO BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSO- WYCH. Podmiotem uprawnionym do badania i przeglądu sprawozdań finansowych Emitenta i jego Grupy Kapita- łowej w okresie sprawozdawczym była firma UHY ECA Audyt Sp. z o.o. Sp. k. (01-377 Warszawa, ul. Połczyńska 31A). Wyboru firmy audytorskiej do badania i przeglądu sprawozdań finansowych RAFAMET S.A. oraz Grupy Kapitałowej RAFAMET dokonała Rada Nadzorcza Spółki, jako podmiot do tego uprawniony. Emitent korzystał również w poprzednich latach z usług UHY ECA Audyt Sp. z o.o. Sp. k. - firma audytorska dokonała przeglądu i badań jednostkowych sprawozdań finansowych oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych za lata 2017 – 2020. Informacja o umowach zawartych z podmiotem uprawnionym do badania i przeglądu sprawozdań finan- sowych oraz o wynagrodzeniu firmy audytorskiej znajduje się w sprawozdaniu finansowym Emitenta. 22. INFORMACJE O PRZYJĘTEJ STRATEGII ROZWOJU RAFAMET S.A I JEGO GRUPY KAPITAŁOWEJ ORAZ DZIAŁANIACH PODJĘTYCH W RAMACH JEJ REALIZACJI W OKRESIE OBJĘTYM RAPORTEM WRAZ Z OPISEM PERSPEKTYW ROZWOJU DZIAŁALNOŚCI EMITENTA CO NAJMNIEJ W NAJBLIŻ- SZYM ROKU OBROTOWYM. 22.1. Przewidywany rozwój Emitenta. Spółka jako zasadę działania przyjmuje koncentrację na działaniach gwarantujących osiąganie rentowno- ści produkcji, utrzymywanie zdolności wytwórczych na wysokim poziomie oraz rozwój zdolności do kreo- wania innowacyjnego, zrównoważonego rozwoju. „Strategia Rozwoju RAFAMET na lata 2018 – 2022” zdefiniowała obszary funkcjonowania Spółki i spara- metryzowała strategiczne cele do osiągnięcia do roku 2022, wraz z określeniem głównych inicjatyw ich realizacji. Misja Spółki, którą jest „Sprzedaż wyrobów i usług o jakości spełniającej oczekiwania Klientów przy zacho- waniu bezpiecznych warunków pracy i szacunku dla środowiska naturalnego”, jest niezmienna. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 52 Wizja firmy sięgająca roku 2022 określa pozycję rynkową, finansową i organizacyjną Spółki w głównych obszarach jej aktywności biznesowej w następujący sposób: − utrzymanie pozycji czołowego światowego producenta obrabiarek do obróbki profili jezdnych kół pojaz- dów szynowych, − odbudowa pozycji renomowanego dostawcy ciężkich tokarek poziomych marki Poręba, − utrzymanie rentowności biznesu (wskaźnik opisany został poprzez oczekiwany poziom marży EBIDTA pomimo ryzyka skutków sytuacji geopolitycznej w Ukrainie na działalność Spółki), − innowacyjność asortymentowa i takie jej postrzeganie przez otoczenie, − zrównoważony rozwój całej firmy również w aspekcie stabilnego, dobrze płatnego miejsca pracy, przy ciągłym minimalizowaniu szkodliwych wpływów działalności Spółki na środowisko oraz przy zapewnie- niu bezpiecznych warunków pracy. Pomimo otoczenia zewnętrznego w postaci agresji Rosji na Ukrainę oraz COVID-19, celem działań zarząd- czych Spółki w roku 2022, będzie w dalszym ciągu realizacja wybranych celów Nowej Polityki Przemysło- wej Kraju, w tym przede wszystkim poprzez kreowanie projektów innowacyjnych. W roku 2022 zostaną wdrożone do produkcji inwestycje maszynowe podpisane w roku 2021, których celem jest usprawnienie procesu technologicznego w firmie, połączonego z poprawą efektywności i produktywności pracy całej firmy (elementy Strategii Produktywności NPPK). Cele te są wypadkową strategii firmy i posiadanego port- fela zamówień handlowo - produkcyjnych. Chcemy, aby Innowacje oraz Wzrost Produktywności jako stra- tegiczne wyzwania rozwojowe firmy były obecne w codziennych jej działaniach, tak w zakresie myślenia o nowych produktach i rynkach, jak również w odniesieniu do modyfikacji kultury organizacyjnej firmy. Przez kilka ostatnich lat inżynierowie Spółki intensywnie pracowali nad rozwojem portfolio o nowe, innowa- cyjne wyroby. W 2022 roku będą kontynuowane prace dokumentacyjne dotyczące obrabiarki KKB 150 oraz przeciągarki szynowo-drogowej 3RS 800 (tzn. o maksymalnej masie pojazdu przeciąganego do 800 ton). Prace B+R oraz projektowe roku 2022 zostały przekierowane na fazę ulepszeń oraz modernizacji istnieją- cego asortymentu produktowego Spółki, a także na etap testowania oraz analiz technicznych (konstrukcyj- nych i technologicznych) poprawności i adekwatności zastosowanych rozwiązań w przedsięwzięciach tech- nicznych realizowanych w roku 2021. Spółka nie wstrzymuje w roku 2022 inwestycji, planując ich wykonanie na wysokim poziomie. W wyniku tych inwestycji zostaną zwiększone parametry wydajnościowe pracy maszyn wydziałów obróbki skrawa- niem oraz doposażone zostaną wydziały montażu oraz kontroli jakości w sprzęt przyspieszający realizację zadań produkcyjnych. Celem strategicznym przygotowywanych przedsięwzięć handlowo-produkcyjnych oraz inwestycyjnych jest stabilny, systematyczny wzrost wartości RAFAMET S.A., wyrażający się rosnącą kapitalizacją giełdową Spółki i wykorzystywaniem przewag konkurencyjnych dla pojawiających się biznesowych szans rynkowych. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 53 Emitent planuje ukierunkować wysiłek organizacyjny i biznesowy na podniesienie efektywności produkcji i sprzedaży. Działania marketingowe i handlowe najbliższego okresu koncentrują się na pozyskaniu zamówień dla asor- tymentu kolejowego, jak również w odniesieniu do tokarek pionowych i poziomych. Celem handlowo – marketingowym na rok 2022 i kolejne lata jest pozyskanie zamówień na obrabiarki karuzelowe typu KCI do wysokowydajnej obróbki bardzo twardych materiałów oraz obrabiarki marki PORĘBA typu TCF, TCE, TCM, TRB oraz TZL. Kierunki wysiłków marketingowych i sprzedaży na rok 2022 to: Europa (Polska, Czechy, Słowacja, Francja, Belgia, Turcja, Węgry), Afryka Północna (Maroko), Afryka Środkowa (Mauretania, Gabon), Afryka Połu- dniowa (RPA), Azja (Uzbekistan, Azerbejdżan, Kazachstan, Mongolia), Bliski Wschód (Izrael, Arabia Sau- dyjska) oraz Daleki Wschód (Chiny, Tajlandia, Indie, Malezja, Indonezja, Singapur, Tajwan, Korea Połu- dniowa, Japonia). Pracujemy nad jednostkowymi kontraktami dla firm z Australii oraz USA i Kanady. 22.2. Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne istotne dla rozwoju Spółki. Plany rozwojowe Spółki będą wypadkową stopnia funkcjonowania gospodarki ze skutkami agresji militarnej Rosji na Ukrainę (sankcje, wzrost cen surowców i ich trudna dostępność) oraz w otoczeniu „COVID-19”. Tempo powrotu gospodarek narodowych do „normalności” będzie miało decydujące znaczenie dla funk- cjonowania wszystkich firm na świecie w tym Spółki. Wiele działań Spółki będzie wynikało z dostosowania się do zastosowanych instrumentów wsparcia krajowych gospodarek przez poszczególne rządy krajowe. Sytuacja w branży kolejowej, w tym bardzo niszowego rynku producentów obrabiarek dla kolejnictwa, bę- dzie ważnym zewnętrznym czynnikiem warunkującym realizację przyjętych założeń 2022 r. Czynnikiem zewnętrznym wpływającym na działalność i wyniki RAFAMET S.A. za rok 2022 będzie kształ- towanie się relacji kursowych (PLN/EUR oraz PLN/USD). Elementem, który poprawiłby wykonanie planu sprzedaży roku 2022 byłoby osłabienie się na przestrzeni roku wartości waluty krajowej w relacji do wyżej wymienionych walut, co z uwagi na kurs bilansowy zanotowany na dzień 31.12.2021 roku może nie mieć miejsca. Pozytywnym czynnikiem przy realizacji planu 2022 r. będzie dostosowanie poziomu wynagrodzeń do ocze- kiwań płacowych pracowników firmy oraz konkurencyjnych warunków rynkowych, co jednak musi wynikać z osiąganych wyników finansowo – handlowych. Pozytywnym elementem wzrostu wynagrodzeń netto dla dużej części pracowników firmy są zmiany podatkowe wprowadzone w Polsce od 2022 r., które częściowo powinny zmniejszać skutki inflacyjnego wzrostu kosztów utrzymania. Ważnym czynnikiem wspierającym realizację celów zarządczych na rok 2022 jest przeprowadzony w latach ubiegłych i kontynuowany na bieżąco program inwestycji zarówno infrastrukturalnych, jak i maszynowo - rozwojowych (obrabiarki, urządzenia pomiarowe, komputeryzacja firmy). Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 54 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 55 23. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO. Zgodnie z § 70 ust. 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29.03.2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uzna- wania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem człon- kowskim (Dz.U.2018.757) Emitent przekazuje poniższe oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego w RAFAMET S.A. w roku 2021. I. Wskazanie zbioru zasad ładu korporacyjnego, któremu podlega RAFAMET S.A. oraz miejsce, gdzie tekst zbioru zasad jest publicznie dostępny. RAFAMET S.A. w 2021 r. stosował „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021”, przyjęte Uchwałą Nr 13/1834/2021 Rady Nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 29.03.2021 r. Dokument „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021” jest dostępny na stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. (www.gpw.pl) oraz na stronie internetowej Emitenta (www.rafamet.com). Emitent nie stosuje żadnego innego, oprócz wymienionego powyżej, zbioru zasad ładu korporacyjnego. Spółka nie stosuje praktyk w zakresie ładu korporacyjnego, które wykraczają poza wymogi przewidziane prawem krajowym. II. Zasady ładu korporacyjnego nie stosowane przez Emitenta w 2021 r. Emitent w 2021 r. nie stosował wymienionych poniżej zasad ładu korporacyjnego: 1. Polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami 1.4. W celu zapewnienia należytej komunikacji z interesariuszami, w zakresie przyjętej strategii biznesowej spółka zamieszcza na swojej stronie internetowej informacje na temat założeń posiadanej strategii, mierzalnych celów, w tym zwłaszcza celów długoterminowych, planowanych działań oraz postępów w jej realizacji, określonych za pomocą mierników, finansowych i niefinansowych. Informacje na temat strategii w obszarze ESG powinny m.in.: Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Spółka nie zamieszcza na swojej stronie internetowej informacji na temat założeń posiadanej strategii. Wybrane zagadnienia z obszaru ESG prezentowane są w corocznie publikowa- nych i zamieszczanych na stronie internetowej Spółki sprawozdaniach Zarządu z działalności Spółki i w sprawozdaniach Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej, m.in. w oświadczeniach na temat infor- macji niefinansowych. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 56 1.4.1. objaśniać, w jaki sposób w procesach decyzyjnych w spółce i podmiotach z jej grupy uwzględ- niane są kwestie związane ze zmianą klimatu, wskazując na wynikające z tego ryzyka; Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Spółka we wszelkich działaniach skutkujących wpływem na środowisko naturalne działa w oparciu o wdrożony i certyfikowany Zintegrowany System Zarządzania (norma ISO 14001:2015 w zakresie środowiska), obowiązujące przepisy prawa oraz wyda- wane przez organy administracji decyzje środowiskowe. Jakiekolwiek procesy decyzyjne w tym zakresie opierają się zatem na wszechstronnej analizie przedmiotowych zagadnień (w tym ryzyk i ograniczeń), z uwzględnieniem ewentualnych kwestii związanych ze zmianą kli- matu. 1.4.2. przedstawiać wartość wskaźnika równości wynagrodzeń wypłacanych jej pracownikom, obli- czanego jako procentowa różnica pomiędzy średnim miesięcznym wynagrodzeniem (z uwzględnieniem premii, nagród i innych) Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Spółka nie prezentuje danych o wynagrodzeniach z zastosowaniem wskaźnika równości wynagrodzeń wypłacanych jej pracownikom, obliczanego jako procen- towa różnica pomiędzy średnim miesięcznym wynagrodzeniem. Zasady wynagradzania pracowników określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, zaś premia uzależniona jest od realizacji określonych celów oraz bieżących wyników finansowych. Wyso- kość wynagrodzenia nie jest w żaden sposób zależna od płci pracownika, lecz od kwalifikacji, kompetencji oraz zajmowanego stanowiska. 1.6. W przypadku spółki należącej do indeksu WIG20, mWIG40 lub sWIG80 raz na kwartał, a w przypadku pozostałych nie rzadziej niż raz w roku, spółka organizuje spotkanie dla inwestorów, zapraszając na nie w szczególności akcjonariuszy, analityków, ekspertów branżowych i przedstawicieli mediów. Pod- czas spotkania zarząd spółki prezentuje i komentuje przyjętą strategię i jej realizację, wyniki finansowe spółki i jej grupy, a także najważniejsze wydarzenia mające wpływ na działalność spółki i jej grupy, osiągane wyniki i perspektywy na przyszłość. Podczas organizowanych spotkań zarząd spółki publicz- nie udziela odpowiedzi i wyjaśnień na zadawane pytania. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Spółka nie organizuje spotkań dla inwestorów, albowiem nie przemawia za tym skala prowadzonej działalności, od wielu lat stała struktura akcjonariatu i niski free float oraz dotych- czasowy brak zapotrzebowania ze strony interesariuszy na organizację tego typu spotkań. Spółka po każdorazowo opublikowanym raporcie okresowym przekazuje przedstawicielom mediów komentarz w formie dedykowanej informacji prasowej na temat osiągniętych wyników finansowych, prowadzonej działalności przez Spółkę i Grupę Kapitałową oraz perspektyw rozwoju. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 57 2. Zarząd i rada nadzorcza 2.1 Spółka powinna posiadać politykę różnorodności wobec zarządu oraz rady nadzorczej, przyjętą odpo- wiednio przez radę nadzorczą lub walne zgromadzenie. Polityka różnorodności określa cele i kryteria różnorodności m.in. w takich obszarach jak płeć, kierunek wykształcenia, specjalistyczna wiedza, wiek oraz doświadczenie zawodowe, a także wskazuje termin i sposób monitorowania realizacji tych celów. W zakresie zróżnicowania pod względem płci warunkiem zapewnienia różnorodności organów spółki jest udział mniejszości w danym organie na poziomie nie niższym niż 30%. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Elementy polityki różnorodności nie zostały w Spółce sformalizowane w postaci dokumentu polityki różnorodności w odniesieniu do Zarządu i Rady Nadzorczej. Udział poszczególnych osób w wykonywaniu funkcji zarządczych i nadzorczych w strukturach Spółki jest uzależniony przede wszystkim od kompetencji, kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Funkcje członków organu zarzą- dzającego i nadzorczego powierzone zostały w wyniku realizacji uprawnień korporacyjnych Akcjona- riuszy niezależnie od płci czy wieku, ale według merytorycznego przygotowania oraz praktyki zawodo- wej. 2.2. Osoby podejmujące decyzje w sprawie wyboru członków zarządu lub rady nadzorczej spółki powinny zapewnić wszechstronność tych organów poprzez wybór do ich składu osób zapewniających różno- rodność, umożliwiając m.in. osiągnięcie docelowego wskaźnika minimalnego udziału mniejszości okre- ślonego na poziomie nie niższym niż 30%, zgodnie z celami określonymi w przyjętej polityce różnorod- ności, o której mowa w zasadzie 2.1. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Desygnowanie do organów Spółki konkretnych osób nie opiera się na zastosowaniu zasady różnorod- ności wyrażającej się w docelowym wskaźniku minimalnego udziału mniejszości określonego na po- ziomie nie niższym niż 30%. Osoby podejmujące decyzje w sprawie wyboru członków Zarządu lub Rady Nadzorczej realizują w tym zakresie interes Akcjonariuszy polegający na wyborze do pełnienia funkcji osób o najwyższych kwalifikacjach, kompetencjach i doświadczeniu zawodowym, co gwarantuje dla Spółce wysoki poziom merytoryczny organów statutowych, a co za tym idzie wymierne korzyści dla rynku. 2.9. Przewodniczący rady nadzorczej nie powinien łączyć swojej funkcji z kierowaniem pracami komitetu audytu działającego w ramach rady. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Zgodnie z Regulaminem Komitetu Audytu RAFAMET S.A. przynajmniej jeden czło- nek Komitetu posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finan- sowych w rozumieniu przepisów ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Tym członkiem, zgodnie ze złożonym Spółce oświadczeniem, w obecnym składzie Komi- tetu Audytu jest osoba pełniąca jednocześnie funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 58 Uzasadnieniem powierzenia funkcji Przewodniczącego Komitetu Audytu tej właśnie osobie było speł- nienie przez nią, jako jedyną w Komitecie Audytu, przesłanki dotyczącej posiadania kompetencji w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. 3. Systemy i funkcje wewnętrzne 3.6. Kierujący audytem wewnętrznym podlega organizacyjnie prezesowi zarządu, a funkcjonalnie przewod- niczącemu komitetu audytu lub przewodniczącemu rady nadzorczej, jeżeli rada pełni funkcję komitetu audytu. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: W strukturze organizacyjnej Spółki nie wyznaczono osoby wyłącznie kierującej funkcją audytu wewnętrznego. Osoby odpowiedzialne za ten obszar realizują równocześnie inne zada- nia. 3.7. Zasady 3.4 - 3.6 mają zastosowanie również w przypadku podmiotów z grupy spółki o istotnym znacze- niu dla jej działalności, jeśli wyznaczono w nich osoby do wykonywania tych zadań. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Zasada nie jest stosowana w stosunku do pkt 3.6. W strukturze organizacyjnej podmiotu zależnego ODLEWNIA RAFAMET Sp. z o.o. (spółka o istotnym znaczeniu dla działalności Emitenta) nie wyznaczono osoby wyłącznie kierującej funkcją audytu we- wnętrznego. Osoby odpowiedzialne za ten obszar realizują równocześnie inne zadania. 3.8. Co najmniej raz w roku osoba odpowiedzialna za audyt wewnętrzny, a w przypadku braku wyodrębnie- nia w spółce takiej funkcji zarząd spółki, przedstawia radzie nadzorczej ocenę skuteczności funkcjono- wania systemów i funkcji, o których mowa w zasadzie 3.1, wraz z odpowiednim sprawozdaniem. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Spółka stoi na stanowisku, iż informacje, o których mowa w zasadzie 3.1., zawarte są corocznie w sprawozdaniu Zarządu z działalności Emitenta i są one wystarczające do prawidłowej oceny skuteczności funkcjonowania systemów: kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem oraz nad- zoru zgodności działalności z prawem (compliance), a także skutecznej funkcji audytu wewnętrznego. 3.9. Rada nadzorcza monitoruje skuteczność systemów i funkcji, o których mowa w zasadzie 3.1, w oparciu między innymi o sprawozdania okresowo dostarczane jej bezpośrednio przez osoby odpowiedzialne za te funkcje oraz zarząd spółki, jak również dokonuje rocznej oceny skuteczności funkcjonowania tych systemów i funkcji, zgodnie z zasadą 2.11.3. W przypadku gdy w spółce działa komitet audytu, monito- ruje on skuteczność systemów i funkcji, o których mowa w zasadzie 3.1, jednakże nie zwalnia to rady nadzorczej z dokonania rocznej oceny skuteczności funkcjonowania tych systemów i funkcji. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Rada Nadzorcza nie sporządza oceny sytuacji Spółki w zakresie opisanym w ni- niejszej zasadzie. Sporządzana corocznie ocena sprawozdania Zarządu i sprawozdania finansowego Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 59 Spółki, w opinii Rady Nadzorczej, zawiera elementy umożliwiające dokonanie przez Walne Zgromadze- nie prawidłowej oceny sytuacji Spółki. Komitet Audytu monitoruje skuteczność systemów kontroli we- wnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem oraz audytu wewnętrznego, w tym w zakresie sprawozdaw- czości finansowej. 4. Walne zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami 4.3. Spółka zapewnia powszechnie dostępną transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywi- stym. Zasada nie jest stosowana. Komentarz Spółki: Statut Spółki przewiduje możliwość przeprowadzenia transmisji obrad Walnego Zgromadzenia w czasie rzeczywistym, jednakże ilość kapitału reprezentowanego w ciągu ostatnich kilku lat na WZ RAFAMET S.A. (około 85% ) nie uzasadniała przeprowadzania transmisji obrad. III. Opis głównych cech stosowanych systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych. Zarząd RAFAMET S.A., w wykonaniu swoich statutowych zadań, jest odpowiedzialny za system kontroli wewnętrznej w Spółce i skuteczność jego funkcjonowania w procesie sporządzania okresowych sprawoz- dań finansowych. Nadzór merytoryczny i organizacyjny nad procesem przygotowania jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych i raportów okresowych Spółki sprawuje Główny Księgowy. Dane finansowe stanowiące podstawę sprawozdań finansowych i raportów okresowych pochodzą z sys- temu księgowo – finansowego, zawierającego dane rejestrowane zgodnie ze stosowanymi w Spółce i Gru- pie Kapitałowej Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej. Niezależny biegły rewident, który zgodnie ze Statutem Spółki wybierany jest przez Radę Nadzorczą, doko- nuje przeglądu śródrocznego jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki i skonsolidowanego spra- wozdania finansowego Grupy Kapitałowej oraz badania rocznego jednostkowego sprawozdania finanso- wego Spółki i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej. Działająca w Spółce Rada Nadzorcza wykonuje statutowe obowiązki kontrolne i nadzorcze w zakresie: procesów sprawozdawczości finansowej, skuteczności funkcjonowania kontroli wewnętrznej oraz syste- mów identyfikacji i zarządzania ryzykiem, monitorowania relacji Spółki z podmiotami powiązanymi, zapew- nienia niezależności audytorów. Funkcje konsultacyjno – doradcze dla Rady Nadzorczej pełni Komitet Au- dytu. Szczegółowy zakres działań realizowany przez Komitet Audytu został przedstawiony w pkt. XI i XII niniejszego oświadczenia. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 60 IV. Akcjonariusze posiadający znaczne pakiety akcji. Struktura akcjonariatu na dzień sporządzenia sprawozdania, w ilości odpowiadającej co najmniej 5% ogól- nej liczby głosów na ZWZ Spółki, przedstawiała się następująco: Tabela 26 Struktura akcjonariatu RAFAMET S.A. Akcjonariusze Liczba akcji / liczba głosów na walnym zgromadzeniu % w kapitale zakładowym / % w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. 3.941.529 91,27% V. Posiadacze specjalnych uprawnień kontrolnych z tytułu posiadania papierów wartościowych Emitenta. Spółka nie emitowała papierów wartościowych dających ich posiadaczom specjalne uprawnienia kontrolne. Każda akcja daje na walnym zgromadzeniu prawo do jednego głosu, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. VI.Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu. Akcje Spółki nie są objęte ograniczeniami w zakresie wykonywania prawa głosu. VII.Ograniczenia w przenoszeniu prawa własności papierów wartościowych. Nie istnieją ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Emitenta. VIII.Zasady powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnienia. Szczegółowe zasady działania Zarządu w 2021 r. określał Statut Spółki oraz Regulamin Zarządu przyjęty przez Zarząd Uchwałą nr 19/VIII/20 z dnia 14.05.2020 r., zatwierdzony przez Radę Nadzorczą Uchwałą nr 23/XI/2020 z dnia 26.10.2020 r. W sprawach nieuregulowanych Regulaminem Zarządu oraz Statutem Spółki miały zastosowanie przepisy Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie ze Statutem Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. Zarząd Spółki może być jedno lub wieloosobowy. Wspólna kadencja Zarządu trwa pięć kolejnych lat. Liczbę członków Zarządu określa Rada Nadzorcza, która powołuje Prezesa Zarządu, a na jego wniosek pozostałych członków Zarządu, w tym Wiceprezesów. Prezes, Wiceprezes, członek Zarządu lub cały Zarząd Spółki mogą być odwołani przez Radę Nadzorczą przed upływem kadencji. Mandaty wszystkich członków Zarządu, w tym również wybranych w trakcie ka- dencji, wygasają z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe i Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 61 sprawozdanie z działalności Spółki za ostatni rok ich urzędowania. Mandat członka Zarządu wygasa przed upływem kadencji w przypadku zrzeczenia się mandatu w drodze wypowiedzenia (rezygnacja członka Za- rządu), odwołania przez Radę Nadzorczą, a także śmierci członka Zarządu. Zarząd prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje Spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądo- wych. Do zakresu uprawnień Zarządu należą wszystkie sprawy nie zastrzeżone do kompetencji innych organów Spółki, w tym podejmowanie decyzji co do nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczy- stego lub udziału w nieruchomości. Zarząd działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, który podlega zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą. W zakresie reprezentacji, w przypadku Zarządu wie- loosobowego, do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu Spółki wymagane jest współdziałanie Prezesa i członka Zarządu lub dwóch członków Zarządu, albo jednego członka Zarządu łącznie z proku- rentem. Zarząd wykonuje swoje prace pod przewodnictwem Prezesa Zarządu, który organizuje pracę Zarządu oraz czuwa nad zgodnością działań Zarządu z prawem i interesem Spółki. Prezes Zarządu określa kompetencje i rozdział zadań dla innych członków Zarządu. Prezes Zarządu jest odpowiedzialny za organizowanie, pro- wadzenie i nadzorowanie spraw Spółki. W przypadku nieobecności Prezesa Zarządu za organizowanie, prowadzenie i nadzorowanie spraw Spółki odpowiedzialny jest inny członek Zarządu lub dyrektor wskazany przez Prezesa Zarządu. Posiedzenia Zarządu zwoływane są przez Prezesa Zarządu lub zastępującego go członka Zarządu. IX. Zasady zmiany Statutu Spółki. Zmiana Statutu Spółki należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia. Uchwała dotycząca zmiany Statutu zapada większością trzech czwartych głosów. Zmiana Statutu wymaga wpisu do rejestru. X. Sposób działania Walnego Zgromadzenia i jego uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania. Szczegółowe zasady działania Walnego Zgromadzenia, jego uprawnień oraz praw akcjonariuszy i wyko- nywania prawa głosu określa Statut Spółki oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. w Kuźni Raciborskiej, uchwalony przez WZA w dniu 23.06.2010 r. W sprawach nieuregu- lowanych Regulaminem Walnego Zgromadzenia oraz Statutem Spółki mają zastosowanie przepisy Ko- deksu spółek handlowych. Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd Spółki w terminie sześciu miesięcy po upływie roku obro- towego lub Rada Nadzorcza w przypadku, gdy Zarząd nie zwoła Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w tym terminie. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd z własnej inicjatywy lub Rada Nadzorcza, jeżeli zwo- łanie go uzna za wskazane. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie może być również zwołane przez Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 62 akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w Spółce. Akcjonariusze wyznaczają przewodniczącego tego zgromadzenia. Akcjonariusz lub ak- cjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania Nad- zwyczajnego Walnego Zgromadzenia i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgroma- dzenia. Jeżeli w terminie dwóch tygodni od dnia przedstawienia żądania Zarządowi Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie nie zostanie zwołane, sąd rejestrowy może upoważnić do zwołania tego Zgromadzenia ak- cjonariuszy występujących z tym żądaniem. Walne Zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie dokonywane na stronie internetowej Spółki oraz w spo- sób określony dla przekazywania informacji bieżących zgodnie z przepisami o ofercie publicznej i warun- kach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach pu- blicznych. Ogłoszenie powinno być dokonane co najmniej na dwadzieścia sześć dni przed terminem Wal- nego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad. Porzą- dek obrad ustala Zarząd lub Rada Nadzorcza (w sytuacji zwołania Walnego Zgromadzenia przez ten or- gan). Akcjonariusz lub Akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/20 kapitału zakładowego mogą żądać umiesz- czenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia. Żądanie powinno być zgłoszone Zarządowi nie później niż 21 dni przed wyznaczonym terminem Zgromadzenia. Żądanie po- winno zawierać uzasadnienie lub projekt uchwały dotyczącej proponowanego porządku obrad i może zo- stać złożone w postaci elektronicznej. Zarząd jest obowiązany niezwłocznie, jednak nie później niż na 18 dni przed wyznaczonym terminem Walnego Zgromadzenia, ogłosić zmiany w porządku obrad, wprowa- dzone na żądanie akcjonariuszy. Ogłoszenie to następuje w sposób właściwy dla zwołania Walnego Zgro- madzenia. Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/20 kapitału zakładowego mogą przed termi- nem Walnego Zgromadzenia zgłaszać Spółce na piśmie lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elek- tronicznej projekty uchwał dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad Walnego Zgromadzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do porządku obrad. Spółka niezwłocznie ogłasza projekty uchwał na stronie internetowej. Każdy z akcjonariuszy może również podczas Walnego Zgromadzenia zgłaszać projekty uchwał dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad. Walne Zgromadzenia odbywają się w siedzibie Spółki lub w Warszawie. Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały bez względu na liczbę obecnych akcjonariuszy i repre- zentowanych akcji. Uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów odda- nych, o ile przepisy ustawy lub Statut nie stanowią inaczej. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów Spółki lub likwidatorów, bądź o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Poza tym tajne głosowanie należy zarządzić na żądanie choćby jednego akcjona- riusza obecnego lub reprezentowanego na Walnym Zgromadzeniu. Uchwała w sprawie istotnych zmian przedmiotu działalności Spółki zapada w jawnym głosowaniu imiennym oraz winna być ogłoszona. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 63 Obrady Walnego Zgromadzenia otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub osoba przez niego wska- zana, po czym zarządza wybór Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. W przypadku nieobecności na Walnym Zgromadzeniu osób, o których mowa powyżej, Walne Zgromadzenie otwiera Prezes Zarządu albo osoba wyznaczona przez Zarząd. Osoba otwierająca Walne Zgromadzenie oraz akcjonariusze uprawnieni do głosowania zgłaszają do protokołu kandydatów na Przewodniczącego. Przewodniczącym może być wybrana osoba, która jest uprawniona do głosowania na Walnym Zgromadzeniu. Zasady i tryb przeprowa- dzenia głosowania zarządza osoba otwierająca Walne Zgromadzenie. Wyboru Przewodniczącego doko- nuje się przez głosowanie tajne. Przewodniczącym zostaje ten ze zgłoszonych kandydatów, który wyraził zgodę na kandydowanie, a w głosowaniu uzyskał największą ilość ważnie oddanych głosów. Otwierający Walne Zgromadzenie czuwa nad prawidłowym przebiegiem głosowania, ogłasza kogo wybrano Przewod- niczącym oraz przekazuje tej osobie kierowanie obradami. W przypadku uzyskania przez poszczególnych kandydatów takiej samej ilości głosów, osoba otwierająca Walne Zgromadzenie zarządza powtórne głoso- wanie danych kandydatów, aż do uzyskania większości. Jeżeli okaże się to konieczne i uzasadnione po- trzebami Zgromadzenia, możliwe jest powołanie Zastępcy, na wniosek wybranego uprzednio Przewodni- czącego. Uchwały Walnego Zgromadzenia powinny być umieszczone w protokole sporządzanym przez notariusza. W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania Walnego Zgromadzenia, jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, a przy każdej uchwale: liczbę akcji z których oddano ważne głosy, procentowy udział tych akcji w kapitale zakładowym, łączną liczbę ważnych głosów, liczbę głosów „za”, „przeciw” i „wstrzymujących się” oraz zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć odpowiednie do- kumenty, m.in. dowody zwołania Walnego Zgromadzenia i listę obecności z podpisami uczestników Wal- nego Zgromadzenia. Wypis protokołu wraz z dowodami zwołania Walnego Zgromadzenia oraz pełnomoc- nictwami udzielonymi przez akcjonariuszy Zarząd dołącza do księgi protokołów. Akcjonariusze mogą prze- glądać księgi protokołów oraz mogą żądać wydania poświadczonych przez Zarząd odpisów uchwał. Do kompetencji Walnego Zgromadzenia należy: 1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finanso- wego za ubiegły rok obrotowy, 2) powzięcie uchwały o podziale zysków lub pokryciu strat, 3) udzielanie absolutorium członkom organów Spółki z wykonania przez nich obowiązków, 4) zmiana przedmiotu przedsiębiorstwa Spółki, 5) zmiana Statutu Spółki, 6) podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego, 7) połączenie Spółki i przekształcenie Spółki, 8) rozwiązanie i likwidacja Spółki, 9) emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa, 10) wszelkie postanowienia dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu Spółki lub sprawowaniu zarządu lub nadzoru, 11) podejmowanie uchwał w sprawie tworzenia i znoszenia kapitałów i funduszy celowych, Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 64 12) podejmowanie uchwał w innych sprawach nie wymienionych w punktach poprzedzających oraz w Sta- tucie, a zastrzeżonych w przepisach kodeksu spółek handlowych i innych powszechnie obowiązują- cych przepisach dla Walnego Zgromadzenia. Prawo do uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu mają tylko osoby będące akcjonariuszami Spółki na 16 dni przed datą Walnego Zgromadzenia (dzień rejestracji uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu) na zasa- dach określonych w k.s.h. Akcjonariusz może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika. Do podstawowych praw i obowiązków osób uprawnionych do głosowania należy w szczególności: a) wykonywanie prawa głosu, b) składanie wniosków, c) żądanie przeprowadzenia tajnego głosowania, d) prawo do sprzeciwu i żądania jego zaprotokołowania, e) zadawanie pytań i żądanie od obecnych na posiedzeniu członków Zarządu i Rady Nadzorczej wyjaśnień w sprawach związanych z przyjętym porządkiem obrad, f) przestrzeganie ustalonego porządku obrad, przepisów prawa, postanowień Statutu, Regulaminu WZA oraz dobrych obyczajów. XI. Skład osobowy organów zarządzających i nadzorujących oraz zasady ich działania. Zarząd W okresie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. Spółką kierował Zarząd w składzie: • E. Longin Wons – Prezes Zarządu, • Maciej Michalik – Wiceprezes Zarządu. Członkowie Zarządu RAFAMET S.A. łączą jednocześnie funkcje w organie zarządzającym z pełnieniem funkcji operacyjnego kierownictwa w strukturze organizacyjnej Spółki. Prezes Zarządu sprawuje jednocze- śnie funkcję Dyrektora Naczelnego, natomiast Wiceprezes Zarządu – Dyrektora Handlowego. Regulamin Zarządu RAFAMET S.A. określa zakres i tryb pracy Zarządu oraz sposób podejmowania uchwał. Zarząd wykonuje swoje prace pod przewodnictwem Prezesa Zarządu, który organizuje pracę Zarządu oraz czuwa nad zgodnością działań Zarządu z prawem i interesem Spółki. Prezes Zarządu określa kompetencje i rozdział zadań dla innych członków Zarządu. Prezes Zarządu jest odpowiedzialny za organizowanie, pro- wadzenie i nadzorowanie spraw Spółki. W przypadku nieobecności Prezesa Zarządu za realizację tych zadań odpowiedzialny jest inny członek Zarządu lub dyrektor wskazany przez Prezesa Zarządu. Zarząd Spółki może powoływać Radę Dyrektorów jako organ opiniujący i doradczy i określić jej skład osobowy. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 65 Posiedzenia Zarządu zwoływane są przez Prezesa Zarządu lub zastępującego go członka Zarządu co najmniej raz w miesiącu. Porządek posiedzenia Zarządu ustala Prezes Zarządu lub zastępujący go członek Zarządu i może on być uzupełniony na wniosek choćby jednego członka Zarządu. Udział w posiedzeniach Zarządu jest obowiązkowy. Na posiedzenie Zarządu mogą być zaproszone inne osoby. Posiedzeniu Za- rządu przewodniczy Prezes Zarządu. Z posiedzenia Zarządu sporządza się protokół, który powinien zawierać: porządek obrad, imiona i nazwiska obecnych członków Zarządu, ilość oddanych głosów za poszczególnymi uchwałami, zdania odrębne i pod- pisy obecnych członków Zarządu. Materiały pomocnicze będące przedmiotem obrad (plany, sprawozdania, wnioski) są dołączone do protokołu. Postanowienia Zarządu zapadają w formie uchwał, które są protokołowane. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. Zarząd może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wyko- rzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. W posiedzeniu Zarządu można uczestniczyć również przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość – środków komunikacji elektronicznej, a Spółka zobowiązana jest zapewnić tym obradom wymogi, które umożliwią dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym dla wszystkich osób uczestniczących w tych obradach oraz zobowiązana jest zapewnić bezpieczeństwo komunikacji elektronicznej. Członkowie Zarządu mogą brać udział w podejmowaniu uchwał Zarządu, oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka Zarządu. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się w spra- wach osobistych oraz na wniosek choćby jednego członka Zarządu biorącego udział w posiedzeniu. W przypadku sprzeczności interesów Spółki z interesami członka Zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek Zarządu powi- nien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole. Organizację pracy Zarządu zapewnia Dział Szefa Biura Zarządu. Rada Nadzorcza W okresie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. funkcję organu nadzorczego pełniła Rada Nadzorcza w skła- dzie: • Janusz Paruzel – Przewodniczący Rady Nadzorczej, • Paweł Sułecki – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej, • Aleksander Gaczek – Członek Rady Nadzorczej, • Marek Kaczyński – Członek Rady Nadzorczej, • Michał Tatarek – Członek Rady Nadzorczej. Szczegółowe zasady działania Rady Nadzorczej określa Statut Spółki oraz Regulamin Rady Nadzorczej przyjęty Uchwałą nr 22/XI/2020 z dnia 26.10.2020 r. W sprawach nieuregulowanych Regulaminem Rady Nadzorczej oraz Statutem Spółki mają zastosowanie przepisy k.s.h. oraz inne powszechnie obowiązujące przepisy. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 66 Rada Nadzorcza składa się co najmniej z pięciu członków powoływanych i odwoływanych przez Walne Zgromadzenie. Wspólna kadencja Rady Nadzorczej trwa trzy lata, z tym że członkowie Rady mogą być wybierani ponownie. Mandaty członka Rady wygasają: 1) z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej, 2) z chwilą śmierci, rezygnacji lub odwołania ze składu Rady Nadzorczej, 3) równocześnie z dniem wygaśnięcia mandatu pozostałych członków Rady Nadzorczej, jeżeli członek Rady Nadzorczej powołany został na okres wspólnej kadencji, 4) z dniem odwołania członka Rady przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. W miejsce ustępującego przed wygaśnięciem mandatu lub w miejsce zmarłego członka Rady, Rada Nad- zorcza może dokooptować członka Rady, lecz liczba członków dokooptowanych nie może przekraczać połowy ogólnej liczby członków Rady Nadzorczej. Dokooptowani członkowie Rady powinni być przedsta- wieni do zatwierdzenia na najbliższym Walnym Zgromadzeniu. Mandaty nowo wybranych lub dokooptowa- nych w trakcie kadencji członków Rady Nadzorczej wygasają z upływem odnośnej kadencji. Członkowie Rady Nadzorczej wykonują swoje prawa i obowiązki osobiście. Rada Nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do sa- modzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych. Do kompetencji Rady Nadzorczej należy stały nadzór nad działalnością Spółki w zakresie przewidzianym w kodeksie spółek handlowych oraz wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych. Do szczególnych kompetencji Rady Nadzorczej należy: 1) ocena sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok ob- rotowy, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i stanem faktycznym, 2) ocena wniosków Zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, 3) składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników oceny, o której mowa w pkt. 1 i 2, 4) badanie i kontrola działalności oraz stanu finansowego Spółki, 5) zatwierdzanie, na wniosek Zarządu, wyboru firmy audytorskiej badającej roczne sprawozdanie finan- sowe Spółki, 6) ustalanie wynagrodzenia dla członków Zarządu Spółki oraz innych warunków umowy lub kontraktów z nimi zawieranych, 7) zwalnianie członków Zarządu z zakazu konkurencji, 8) wyrażanie zgody na wypłatę zaliczki na poczet dywidendy, 9) prawo do uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy, 10) prawo Rady i członka Rady Nadzorczej do zaskarżania uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 67 naruszających dobre obyczaje i godzących w interes Spółki lub mających na celu pokrzywdzenie ak- cjonariusza. W ciągu 14 dni od daty wyboru Rady Nadzorczej przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy odbywa się jej pierwsze posiedzenie, na którym Rada wybiera ze swojego grona Przewodniczącego Rady i jego Zastępcę, a w miarę potrzeby, także Sekretarza Rady. Wyboru dokonuje się w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów obecnych na posiedzeniu członków Rady. W razie potrzeby Rada Nadzorcza, na kolejnym posiedzeniu, może dokonać wyborów uzupełniających. Przewodniczący Rady Nadzorczej, a w przypadku jego nieobecności Zastępca Przewodniczącego, zwołuje posiedzenia Rady i przewodniczy na nich. Przewodniczący Rady Nadzorczej poprzedniej kadencji zwołuje i otwiera pierwsze posiedzenie nowo wybranej Rady i przewodniczy na nim do chwili wyboru Przewodni- czącego. Rada Nadzorcza może odwołać Przewodniczącego, jego Zastępcę i Sekretarza Rady. Do obowiązków Przewodniczącego Rady Nadzorczej należy w szczególności: 1) zwoływanie posiedzeń Rady Nadzorczej i przewodniczenie na nich, 2) zawieranie umów o pracę z członkami Zarządu Spółki w imieniu Spółki oraz dokonywanie innych czyn- ności prawnych, w tym związanych ze stosunkiem pracy pomiędzy Spółką a członkiem Zarządu, 3) zwoływanie i otwieranie pierwszego posiedzenia nowo wybranej Rady Nadzorczej i przewodniczenie na nim do chwili wyboru Przewodniczącego Rady, 4) otwieranie Walnego Zgromadzenia i przewodniczenie na nim do chwili wyboru Przewodniczącego Wal- nego Zgromadzenia Akcjonariuszy, 5) sprawowanie bieżącego nadzoru nad protokołowaniem posiedzeń Rady oraz podpisywanie korespon- dencji wychodzącej Rady Nadzorczej. Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej wykonuje obowiązki Przewodniczącego Rady w razie jego długotrwałej nieobecności, a w szczególności w okresie jego urlopu wypoczynkowego i nieobecności spo- wodowanej chorobą. W okresach pomiędzy posiedzeniami Radę Nadzorczą reprezentuje wobec Zarządu Spółki Przewodni- czący Rady, a w razie jego nieobecności Zastępca Przewodniczącego albo inny członek Rady upoważ- niony przez Radę Nadzorczą. Rada Nadzorcza odbywa posiedzenia nie rzadziej niż jeden raz na kwartał. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 68 Przewodniczący Rady ma obowiązek zwołać posiedzenie Rady także na pisemny wniosek Zarządu Spółki lub członka Rady. W takim przypadku posiedzenie Rady powinno zostać zwołane w ciągu dwóch tygodni od daty zgłoszenia żądania. Zawiadomienie o zwołaniu posiedzenia, zawierające porządek obrad wysyłane jest członkom Rady w spo- sób zapewniający jego doręczenie co najmniej na siedem dni przed datą posiedzenia. Dla ważności uchwał Rady Nadzorczej wymagane jest zawiadomienie o posiedzeniu wszystkich członków Rady oraz obecność na posiedzeniu co najmniej połowy członków Rady, w tym Przewodniczącego, bądź w przypadku jego nieobecności Zastępcy Przewodniczącego. Rada Nadzorcza podejmuje uchwały bez- względną większością głosów członków obecnych na posiedzeniu, a w posiedzeniu bierze udział co naj- mniej połowa członków Rady. W przypadku równej ilości głosów decyduje głos przewodniczącego obradom Rady. Podejmowanie uchwał możliwe jest również w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość – środków komunikacji elektronicznej, również w spra- wach, dla których Statut Spółki przewiduje głosowanie tajne, o ile żaden z członków Rady Nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie Rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały oraz co najmniej połowa członków Rady wzięła udział w podejmowaniu uchwały. Powołana przez Radę Nadzorczą komisja lub inna upoważniona osoba dokonuje obliczenia złożonych głosów. Oddanie głosu możliwe jest także na piśmie za pośrednictwem innego członka Rady, za wyjątkiem spraw wprowa- dzonych do porządku obrad na posiedzeniu Rady Nadzorczej. Rada Nadzorcza podejmuje uchwały w gło- sowaniu jawnym. Przewodniczący obrad zarządza tajne głosowanie z własnej inicjatywy lub na wniosek co najmniej dwóch członków Rady Nadzorczej. Tajne głosowanie zarządza się ponadto przy powołaniu do pełnienia funkcji i odwołaniu z funkcji w Radzie Nadzorczej. Z posiedzeń Rady Nadzorczej sporządzane są protokoły zawierające w szczególności: numer kolejny, po- rządek obrad, datę i miejsce posiedzenia, listę obecności, streszczenie dyskusji, treść podjętych uchwał i ich uzasadnienie, wynik głosowania. Protokół winien być podpisany przez wszystkich obecnych na posie- dzeniu członków Rady. Protokół z posiedzenia przyjmowany jest na kolejnym posiedzeniu Rady Nadzorczej, przy czym przyjęcie protokołu nie wstrzymuje wykonania ustaleń Rady. Komitet Audytu W ramach Rady Nadzorczej funkcjonuje Komitet Audytu, którego zasady działania reguluje ustawa o bie- głych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także Regulamin Komitetu Audytu z dnia 09.10.2017 r. Komitet Audytu składa się z co najmniej trzech członków powoływanych na okres ka- dencji Rady Nadzorczej. W okresie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. w skład Komitetu Audytu wchodzili wszyscy członkowie Rady Nadzorczej, a funkcję Przewodniczącego Komitetu Audytu pełnił Pan Janusz Paruzel. Do zadań Komitetu Audytu należy w szczególności: Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 69 1) monitorowanie: a) procesu sprawozdawczości finansowej, b) skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem oraz audytu we- wnętrznego, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej, c) wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytor- ską badania, z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń Komisji Nadzoru Audytowego wynika- jących z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej; 2) kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w przypadku, gdy na rzecz Spółki świadczone są przez firmę audytorską inne usługi niż badanie; 3) informowanie Rady Nadzorczej o wynikach badania oraz wyjaśnianie, w jaki sposób badanie to przy- czyniło się do rzetelności sprawozdawczości finansowej w Spółce, a także jaka była rola komitetu audytu w procesie badania; 4) dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta oraz wyrażanie zgody na świadczenie przez niego dozwolonych usług niebędących badaniem w Spółce; 5) opracowywanie polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania; 6) opracowywanie polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebę- dących badaniem; 7) określanie procedury wyboru firmy audytorskiej przez Spółkę; 8) przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji dotyczących wyboru biegłego rewidenta lub firmy au- dytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdań finansowych Spółki. Rekomendacja powinna speł- niać wymogi wykazane w rozporządzeniu UE oraz ustawie o biegłych rewidentach; 9) przedkładanie Radzie Nadzorczej oraz Zarządowi zaleceń mających na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości finansowej w Spółce. W ramach czynności nadzoru dotyczących sprawozdawczości finansowej, Komitet Audytu w szczególno- ści: 1) analizuje przedstawiane przez Zarząd informacje dotyczące istotnych zmian w rachunkowości lub spra- wozdawczości finansowej oraz szacunkowych danych lub ocen, które mogą mieć istotne znaczenie dla sprawozdawczości finansowej Spółki, 2) otrzymuje informacje dotyczące harmonogramu badania sprawozdań finansowych Spółki, 3) dokonuje analizy sprawozdania dodatkowego dla Komitetu, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia UE i omawia treść tego sprawozdania z firmą audytorską przeprowadzającą badanie sprawozdań finan- sowych Spółki, 4) przedstawia Radzie Nadzorczej rekomendacje w sprawie zatwierdzenia zbadanego przez audytora rocznego sprawozdania finansowego, 5) monitoruje poprawność, kompletność i rzetelność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych Spółki oraz terminowość procesu sprawozdawczości, 6) dokonuje przeglądu efektywności procesu badania sprawozdania finansowego oraz odpowiedzi Za- rządu na udzielone w toku tego procesu rekomendacje. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 70 W ramach czynności nadzoru dotyczących kontroli wewnętrznej Komitet Audytu bada w szczególności: 1) adekwatność prowadzonych przez Zarząd systemów identyfikacji, monitorowania i zmniejszania zagro- żeń dla działalności Spółki, 2) systemy kontroli wewnętrznej w celu zapewnienia zgodności z przepisami i wewnętrznymi regulacjami oraz procedury zapewniające efektywne działanie tych systemów, 3) efektywność audytu wewnętrznego oraz dostępność odpowiednich źródeł informacji i ekspertyz celem zapewnienia odpowiedniego reagowania na wskazówki i zalecenia audytorów zewnętrznych, 4) przestrzeganie dyscypliny finansowej i właściwe funkcjonowanie systemów redukujących możliwość powstania nieprawidłowych zjawisk w funkcjonowaniu Spółki. XII. Informacje dodatkowe dot. Komitetu Audytu. • wskazanie osób spełniających ustawowe kryteria niezależności Kryteria niezależności w rozumieniu przepisów ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, zgodnie ze złożonymi Spółce oświadczeniami, spełniali w roku 2021 następujący członkowie Komitetu Audytu: Aleksander Gaczek, Marek Kaczyński oraz Janusz Paruzel. • wskazanie osób posiadających wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, ze wskazaniem sposobu ich nabycia Kryterium dotyczące posiadania wiedzy i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych w rozumieniu przepisów ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, zgodnie ze złożonym Spółce oświadczeniem, spełniał w roku 2021 wyłącznie Przewodniczący Komitetu Audytu Pan Janusz Paruzel. • wskazanie osób posiadających wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa emitent, ze wskazaniem sposobu ich nabycia Kryterium dotyczące posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa Emitent, ze wska- zaniem sposobu ich nabycia, zgodnie ze złożonym Spółce oświadczeniem, spełniali w roku 2021 nastę- pujący członkowie Komitetu Audytu: Aleksander Gaczek, Janusz Paruzel, Paweł Sułecki, oraz Michał Ta- tarek. Poniżej przestawiamy informacje dotyczące posiadanego wykształcenia oraz przebiegu pracy zawodowej członków Komitetu Audytu pełniących funkcje w 2021 r. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 71 Janusz Paruzel – Przewodniczący Komitetu Audytu Posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne – ukończył Szkołę Główną Handlową w Warszawie na kie- runku Handel Zagraniczny. Posiada uprawnienia do zasiadania w radach nadzorczych spółek Skarbu Pań- stwa. Ukończył szereg szkoleń i kursów w zakresie zarządzania, finansów i księgowości, prawa spółek oraz handlu i marketingu. Doświadczenie zawodowe to m.in: Pepsico Trading, Grupa Lubawa S.A., Len S.A., Miranda S.A., Fabryka Firanek Wisan S.A., Dominet (Fortis) Bank o/Stalowa Wola, Siarkopol Tarno- brzeg Sp. z o.o., Grupa TAURON Polska Energia, obecnie Enea Elektrownia Połaniec S.A. (Członek Za- rządu ds. Operacyjnych). Aleksander Gaczek - Członek Komitetu Audytu Uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Posiada uprawnienia do zasiadania w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa oraz doświadczenie zawodowe m.in. w nastę- pujących podmiotach: Katowickie Przedsiębiorstwo Gospodarki Maszynami Budownictwa Miejskiego, Cen- trum Eksportowe „SIMPEX”, Aqua Park Katowice Sp. z o.o., Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. (Pełnomocnik Zarządu). Zasiadał także w radach nadzorczych następujących podmiotów: Fundusz Górno- śląski, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Górnośląskie To- warzystwo Lotnicze, Katowickie Wodociągi S.A., Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Mysłowicach. Marek Kaczyński – Członek Komitetu Audytu Pan Marek Kaczyński jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po- siada tytuł radcy prawnego, aplikację radcowską ukończył w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Kato- wicach. Ukończył ponadto Kolegium Zarządzania i Finansów – Podyplomowe Studia Menedżerskie Oparte Na Strukturze Programu MBA w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Doświadczenie zawodowe to m.in.: IAC Equity I S.A, Organic Life S.A., Mostostal Zabrze S.A., Hydrapres S.A., Ignis Avem Capital S.A., Autokopex sp. z o.o., Kancelaria Radcy Prawnego Marek Kaczyński, KOPEX S.A., KOPEX Finance&Restructuring sp. z o.o., PBSZ 1 Sp. z o.o., KOPEX Construction Sp. z o.o., KOPEX MIN-LIV d.o.o., KOPEX MIN d.o.o., Elgór+Hansen S.A., KOPEX Foundry Sp. z o.o., Hansen Sicherheit- stechnik AG, Węgliki Spiekane Baildonit Sp. z o.o., Śląskie Towarzystwo Wiertnicze DALBIS Sp. z o.o., KOPEX – Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A., Fabryka Maszyn i Urządzeń TAGOR S.A., Kopex Ma- chinery S.A. Kopex Hydraulika Siłowa Sp. z o.o., KOPEX EX-COAL Sp. z o.o., KOPEX – EKO Sp. z o.o., Energia w kogeneracji EWK S.A. oraz Machcińska, Lampart i Partnerzy-Kancelaria Radców Prawnych Sp.p. w Zabrzu. Paweł Sułecki - Członek Komitetu Audytu Ukończył Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (licencjat) oraz zarządzanie małymi i średnimi przedsiębiorstwami w Wyższej Szkole Zarządzania i Marketingu (tytuł magistra) oraz Podyplomowe Studia Menedżersko-Finansowe w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a także Akademię GPW Growth or- ganizowaną przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Posiada uprawnienia do zasiadania w radach nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa. Doświadczenie zawodowe: ARP S.A., POLANEX Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 72 Sp. z o.o., Ad Notam Polska Sp. z o.o., CREOTECH S.A., Fujifilm Polska Distribution Sp. z o.o. oraz Fujitsu General Poland FGP Sp. z o.o. Michał Tatarek - Członek Komitetu Audytu Posiada wykształcenie wyższe, jest absolwentem Wyższej Szkoły Ubezpieczeń i Bankowości w Warsza- wie, kierunek finanse i bankowość, w zakresie usługi finansowe. Związany z AGORA S.A., Browarem Męcka Wola/k. Sieradza, inwestor na rynku nieruchomości i na GPW. Od wielu lat akcjonariusz RAFAMET S.A., od 2006 r. do grudnia 2021 r. posiadał powyżej 5% kapitału Emitenta. • informacja czy na rzecz emitenta były świadczone przez firmę audytorską badającą jego spra- wozdanie finansowe dozwolone usługi niebędące badaniem i czy w związku z tym dokonano oceny niezależności tej firmy audytorskiej oraz wyrażano zgodę na świadczenie tych usług Informacja na temat świadczenia przez firmę audytorską UHY ECA Sp. z o.o. Sp.k. dozwolonych usług niebędących badaniem znajduje się w pkt. 21 niniejszego sprawozdania. Komitet Audytu każdorazowo wyraził zgodę na świadczenie przez firmę audytorską dodatkowych usług. • główne założenia opracowanej polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty po- wiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem „Polityka i procedura wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania ustawowego sprawozdań fi- nansowych RAFAMET S.A. i Grupy Kapitałowej RAFAMET oraz polityka świadczenia przez firmę audytor- ską, podmiot powiązany z firmą autorską lub członka jego sieci dozwolonych usług niebędących badaniem” została przyjęta przez Komitet Audytu uchwałą nr 1/X/2017 z dnia 20.10.2017 r. Polityka wyboru firmy audytorskiej Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych dokonuje Rada Nadzorcza, działa- jąc na podstawie rekomendacji Komitetu Audytu. Rada Nadzorcza dokonuje wyboru firmy audytorskiej przy uwzględnieniu zasady bezstronności i niezależności tego podmiotu. Rekomendacja, a następnie wybór firmy audytorskiej winny być dokonywane z uwzględnieniem poniższych wytycznych: 1) cena usługi, 2) doświadczenie podmiotu w badaniu sprawozdań finansowych jednostek zainteresowania publicznego oraz badaniu sprawozdań finansowych jednostek o podobnej do podmiotów Grupy Kapitałowej branży i profilu działalności, 3) doświadczenie podmiotu w badaniu sprawozdań finansowych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., 4) zapewnienie świadczenia wymaganego zakresu usług, Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 73 5) przeprowadzenie badania w terminach określonych przez Spółkę, 6) pozycja podmiotu uprawnionego na rynku usług audytorskich. Maksymalny czas nieprzerwanego trwania zleceń badań ustawowych przeprowadzanych przez tę samą firmę audytorską lub firmę audytorską powiązaną z tą firmą audytorską lub jakiegokolwiek członka sieci działającej w państwach Unii Europejskiej, do której należą te firmy audytorskie, nie może przekraczać 5 lat. Kluczowy biegły rewident nie może przeprowadzać badania ustawowego w podmiotach Grupy Kapita- łowej przez okres dłuższy niż 5 lat. Kluczowy biegły rewident może ponownie przeprowadzać badanie ustawowe po upływie co najmniej 3 lat od zakończenia ostatniego badania ustawowego. Pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Koszty przepro- wadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka. Procedura wyboru firmy audytorskiej Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru firmy audytorskiej do ustawowego badania sprawozdania finanso- wego RAFAMET S.A. i ustawowego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapi- tałowej RAFAMET sporządza Główny Księgowy RAFAMET S.A., w porozumieniu z Komitetem Audytu. Następnie zapytania ofertowe kieruje do wybranych podmiotów spełniających wymagania dotyczące obo- wiązkowej rotacji podmiotu uprawnionego do badania i kluczowego biegłego rewidenta. Główny Księgowy odpowiadając na zapytania podmiotów uprawnionych do badania biorących udział w procedurze wyboru, przygotowuje dokumentację przetargową oraz prowadzi negocjacje z zainteresowanymi oferentami. Złożone oferty Spółka przedkłada Komitetowi Audytu, zaś Komitet Audytu przedstawia Radzie Nadzorczej rekomendację, w której: 1) wskazuje firmę audytorską, której proponuje powierzyć badanie ustawowe, 2) oświadcza, że rekomendacja jest wolna od wpływów stron trzecich, 3) stwierdza, że Spółka nie zawarła umów zawierających klauzule, o których mowa w art. 66 ust. 5a ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. W następstwie przedłożonej przez Komitet Audytu rekomendacji Rada Nadzorcza dokonuje wyboru pod- miotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych. Jeżeli decyzja Rady Nadzorczej w zakresie wyboru firmy audytorskiej odbiega od rekomendacji Komitetu Audytu, Rada Nadzorcza uzasadnia przy- czyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu Audytu oraz przekazuje takie uzasadnienie do wia- domości organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe. Rada Nadzorcza dokonuje wyboru firmy audytorskiej do końca II kwartału roku obrotowego, za który będzie badane sprawozdanie finansowe. Informacja o wyborze firmy audytorskiej przekazywana jest do publicznej wiadomości. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 74 Polityka świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem Firma audytorska przeprowadzająca ustawowe badanie lub podmiot powiązany z tą firmą audytorską, ani żaden z członków sieci, do której należy firma audytorska nie świadczą bezpośrednio ani pośrednio na rzecz Spółki ani podmiotów Grupy Kapitałowej żadnych zabronionych usług niebędących badaniem spra- wozdań finansowych ani czynnościami rewizji finansowej. Usługami zabronionymi nie są: 1) usługi, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, 2) usługi: a) przeprowadzania procedur należytej staranności (due dilligence) w zakresie kondycji ekonomiczno- finansowej, b) wydawania listów poświadczających, - wykonywane w związku z prospektem emisyjnym Spółki, przeprowadzane zgodnie z krajowym standardem usług pokrewnych i polegające na przeprowadzaniu uzgodnionych procedur, 3) usługi atestacyjne w zakresie informacji finansowych pro forma, prognoz wyników lub wyników sza- cunkowych, zamieszczane w prospekcie emisyjnym Spółki, 4) badanie historycznych informacji finansowych do prospektu, o którym mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. wykonującym dyrektywę 2003/71/WE Parlamentu Euro- pejskiego i Rady w sprawie informacji zawartych w prospektach emisyjnych oraz formy, włączenia przez odniesienie i publikacji takich prospektów emisyjnych oraz rozpowszechniania reklam, 5) weryfikacja pakietów konsolidacyjnych, 6) potwierdzanie spełnienia warunków zawartych umów kredytowych na podstawie analizy informacji fi- nansowych pochodzących ze zbadanych przez daną firmę audytorską sprawozdań finansowych, 7) usługi atestacyjne w zakresie sprawozdawczości dotyczącej ładu korporacyjnego, zarządzania ryzy- kiem oraz społecznej odpowiedzialności biznesu, 8) usługi polegające na ocenie zgodności informacji ujawnianych przez instytucje finansowe i firmy inwe- stycyjne z wymogami w zakresie ujawniania informacji dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zmiennych składników wynagrodzeń, 9) poświadczenia dotyczące sprawozdań lub innych informacji finansowych przeznaczonych dla orga- nów nadzoru, rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego Spółki lub właścicieli, wykraczające poza zakres badania ustawowego i mające pomóc tym organom w wypełnianiu ich ustawowych obo- wiązków. Świadczenie usług, o których mowa powyżej, możliwe jest jedynie w zakresie niezwiązanym z polityką podatkową Spółki, po przeprowadzeniu przez Komitet Audytu oceny zagrożeń i zabezpieczeń niezależno- ści, o której mowa w art. 69-73 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze pu- blicznym i wyrażaniu przez Komitet Audytu zgody na świadczenie tychże dozwolonych usług. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 75 • informacja czy rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania speł- niała obowiązujące warunki, a w przypadku gdy wybór firmy audytorskiej nie dotyczył przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego - czy rekomendacja ta została sporządzona w następ- stwie zorganizowanej przez emitenta procedury wyboru spełniającej obowiązujące kryteria Komitet Audytu w dniu 14.05.2021 r. podjął Uchwałę nr 7/XI/21 w sprawie rekomendacji Komitetu Audytu dla Rady Nadzorczej w sprawie wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania ustawowego spra- wozdań finansowych RAFAMET S.A. i Grupy Kapitałowej RAFAMET za lata 2021 – 2023 w oparciu o zapisy „Polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania ustawowego sprawoz- dań finansowych RAFAMET S.A. i Grupy Kapitałowej RAFAMET oraz polityki świadczenia przez firmę au- dytorską, podmiot powiązany z firmą autorską lub członka jego sieci dozwolonych usług niebędących ba- daniem”. Rada Nadzorcza w dniu 14.05.2021 r. podjęła Uchwałę nr 35/XI/2021 w sprawie wyboru firmy UHY ECA Audyt Sp. z o.o. Sp. k., jako podmiotu uprawnionego do badania i przeglądu za lata 2021 - 2023 następu- jących sprawozdań finansowych: 1) półrocznego sprawozdania finansowego Spółki za półrocze zakończone 30 czerwca, 2) półrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej za półrocze zakoń- czone 30 czerwca, 3) rocznego sprawozdania finansowego Spółki, 4) rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej. Emitent korzystał z usług tej firmy przy badaniu i przeglądzie sprawozdań finansowych za lata 2017 – 2020. • liczba odbytych posiedzeń Komitetu Audytu W okresie sprawozdawczym Komitet Audytu odbył sześć posiedzeń w następujących terminach: − 02.03.2021 r., − 29.03.2021 r., − 16.04.2021 r., − 14.05.2021 r., − 08.09.2021 r., − 03.12.2021 r. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 76 XIII. Opis polityki różnorodności. Elementy polityki różnorodności nie zostały w Spółce sformalizowane w postaci dokumentu polityki różno- rodności w odniesieniu do władz spółki oraz jej kluczowych menedżerów. Udział poszczególnych osób w wykonywaniu funkcji zarządczych, nadzorczych i kierowniczych w strukturach spółki jest uzależniony przede wszystkim od kompetencji, kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Funkcje członków organu zarządzającego i nadzorczego powierzone zostały konkretnym osobom niezależnie od ich płci, kierunku wykształcenia czy wieku, ale według merytorycznego przygotowania oraz doświadczenia tych osób. Pomimo braku sformalizowanej polityki różnorodności działania w obszarze zarządzania kadrami uwzględ- niają kluczowe elementy różnorodności, które naszym zdaniem pozwalają na wybór kandydatów zapew- niających efektywną realizację strategii oraz rozwój Spółki, począwszy od najniższego, a skończywszy na najwyższym szczeblu zarządzania. RAFAMET S.A. dokłada starań, aby stosowane były zasady równego traktowania i zarządzania różnorodnością w miejscu pracy, a szczególnie w obszarze rekrutacji, wynagro- dzeń, awansów, dostępu do szkoleń, ochrony przed mobbingiem oraz ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 77 24. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH. Niniejsze oświadczenie stanowi realizację art. 49b ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowo- ści (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217) i obejmuje informacje niefinansowe dotyczące Fabryki Obrabiarek RAFA- MET S.A. za okres od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r. Oświadczenie zostało sporządzone w oparciu o dane niefinansowe zidentyfikowane, przy uwzględnieniu istotności poszczególnych obszarów dla Emitenta oraz jego interesariuszy, których wyboru dokonano na podstawie ich oddziaływania na Spółkę. Grupy interesariuszy zidentyfikowane jako istotne dla Spółki 1. Klienci 2. Dostawcy 3. Pracownicy 4. Inwestorzy, analitycy giełdowi 5. Instytucje finansowe 6. Środowisko naukowe 7. Samorząd 8. Organizacje non-profit 9. Społeczność lokalna 10. Media Zagadnienia niefinansowe zidentyfikowane jako istotne dla Spółki OBSZAR ŚRODOWISKO NATURALNE 1. Woda 2. Ścieki 3. Odpady 4. Emisja do atmosfery 5. Hałas 6. Obszary chronione 7. Energia i paliwa 8. Ujawnienia w ramach Taksonomii EU OBSZAR SPOŁECZNY I PRACOWNICZY 1. Zatrudnienie 2. Wynagrodzenia 3. Środowisko pracy 4. Równość i różnorodność 5. Dialog społeczny 6. Bezpieczeństwo i higiena pracy 7. Rozwój i edukacja 8. Społeczności lokalne i zaangażowanie społeczne 9. Bezpieczeństwo produktów i ich użytkowników 10. Informacja o zagrożeniu COVID-19 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 78 OBSZAR POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 79 OBSZAR ZARZĄDCZY 1. Model biznesowy RAFAMET S.A. Głównym przedmiotem działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. jest produkcja obrabiarek, działal- ność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji obrabiarek oraz obróbka mechaniczna ele- mentów metalowych. Obecna działalność RAFAMET S.A. to przede wszystkim produkcja sterowanych nu- merycznie obrabiarek skrawających specjalizowanych dla kolejnictwa, w szczególności obrabiarek do re- profilowania kół zestawów kołowych pojazdów szynowych oraz wielkogabarytowych obrabiarek jednostko- wych typu tokarki pionowe i poziome oraz frezarki bramowe, w tym typu gantry. RAFAMET S.A. w 2022 roku nadal koncentrować się będzie na produkcji obrabiarek skrawających, dedy- kowanych obróbce kół stosowanych w pojazdach szynowych, tj. kolejowych, tramwajowych czy używanych w systemach metra na całym świecie oraz wielkogabarytowych obrabiarek jednostkowych. Strategia dzia- łania RAFAMET S.A. nie wprowadza żadnych ograniczeń geograficznych czy klimatycznych co do rynków zbytu (poza wynikającymi z kryteriów Wewnętrznego Systemu Kontroli). Środowisko rynkowe, w którym funkcjonuje RAFAMET S.A., charakteryzuje się ograniczoną liczbą konku- rujących podmiotów. Biorąc jednak pod uwagę niszowy charakter prowadzonej działalności i stosunkowo niewielki rozmiar rynku zagrożenie konkurencyjne (głównie ze strony firm niemieckich i hiszpańskich, po- siadających ugruntowaną światową reputację, zasoby finansowe na prace badawczo-rozwojowe i marke- ting) należy uznać za porównywalne z innymi sektorami przemysłu maszynowego. Niektóre technologie stosowane przez RAFAMET S.A. do produkcji są unikalne w skali kraju i świata. Są rezultatem prac B+R, efektem idei pracowników firmy, sugestii klientów i dostawców, przejęcia znanej marki branżowej oraz stałej modernizacji istniejących produktów. Analizę potencjalnych ścieżek rozwoju Spółki ograniczono do rozwoju organicznego. Odrzucono również koncepcję skracania łańcucha dostaw i przejmowania dostawców jako nieodpowiednią dla RAFAMET S.A. Nowy układ właścicielski skłania jednak Spółkę do rozpoczęcia rozmów z właścicielem na temat możliwych i akceptowalnych koncepcji rozwoju firmy poprzez przejęcia, fuzje czy duże inwestycje infrastrukturalne. Wyzwaniem rozwojowym dla Spółki jest rozbudowa bazy kooperacyjnej w zakresie pozyskiwania usług bezpośrednio produkcyjnych, jak i pośrednio produkcyjnych oraz zagwarantowanie stabilnych dostaw kom- ponentów i podzespołów maszynowych, co w ostatnim czasie staje się kluczowym zagrożeniem dla roz- woju. Niespotykane wydłużenie terminów dostaw podstawowych komponentów do produkcji obrabiarek, jakimi są na przykład sterowania i napędy z oferty firmy Siemens na przełomie 2021/2022 oraz obecnie powodują konieczność weryfikacji terminów dostaw obrabiarek dla naszych klientów. Ograniczenia/restrykcje pandemiczne nadal wpływać będą na mobilność naszych służb serwisowych, szczególnie w odniesieniu do dłuższych pobytów zagranicą. Będziemy w związku z tym wykorzystywać w miarę możliwości pomoc ze strony specjalistów lokalnych do prac montażowych dostarczonych obrabiarek, jak to miało miejsce w roku 2021 m.in. w Chinach oraz Indiach. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 80 Kierunkiem działań Spółki będzie również rezygnacja z dostaw na niektóre rynki (np. Chiny, Indie) wybra- nych części i podzespołów możliwych do zakupu na rynkach lokalnych przez klienta lub partnera bizneso- wego. Kierunkiem działań Spółki w następstwie sytuacji geopolitycznej w Ukrainie jest konieczność zastąpienia rosyjskiego i białoruskiego rynku zbytu oraz przygotowaniem oferty produktowej dla odbudowy rynku ukra- ińskiego po zakończeniu działań wojennych w tym kraju. Spółka widzi potrzebę powiększenia potencjału własnych biur konstrukcyjnych i technologicznych w celu zapewnienia potencjału innowacyjnego kreowania wyrobów. Spółka będzie otwarta na współpracę z wyspecjalizowanymi biurami inżynieryjnymi w kraju i zagranicą oraz jednostkami naukowymi. Unikalna technologia, wysoka jakość oferowanych produktów, w tym w zakresie zgodności wymiarowej wyrobu z wymaganiami geometrycznej specyfikacji produktu (GSP), wysoki poziom kwalifikacji pracowni- czych, a także duża elastyczność rynkowa oraz krótkie terminy dostaw i dobra obsługa posprzedażowa, tworzą katalog przewag konkurencyjnych Spółki, pozwalających na zajmowanie specyficznej niszy rynko- wej, ale i osiąganie na niej pozycji czołowego gracza światowego. Zagadnienia te są jednak obszarami, które warto i trzeba poprawiać, szukając w nich dalszych przewag konkurencyjnych, jak i kierunków opty- malizacji kosztów działania (budowanie stałej konkurencyjnej przewagi kosztowej). Analiza wewnętrzna potencjału strategicznego organizacji, przeprowadzona metodą punktową (wg meto- dologii Pareto 20%/80%) wskazuje, że wysoka jakość produktów i dostosowanie ich do specyficznych po- trzeb konkretnego klienta oraz pozycja i image firmy, to czynniki budujące na dzień dzisiejszy znaczącą pozycję rynkową firmy, pomimo średniej oceny efektywności, czy ochrony własności przemysłowej. Misją firmy jest: „Sprzedaż wyrobów i usług o jakości spełniającej oczekiwania Klientów przy zachowaniu bezpiecznych warunków pracy i szacunku dla środowiska naturalnego.” Wizja firmy określa pozycję rynkową, finansową i organizacyjną Spółki w głównych obszarach jej aktywno- ści biznesowej w następujący sposób: − utrzymanie pozycji czołowego światowego producenta obrabiarek do obróbki profili jezdnych kół po- jazdów szynowych, − odbudowa pozycji renomowanego dostawcy ciężkich tokarek poziomych marki Poręba, − rentowność biznesu umożliwiająca stały rozwój firmy, − innowacyjność asortymentowa i takie jej postrzeganie przez otoczenie, − zrównoważony rozwój całej firmy również w aspekcie stabilnego, dobrze płatnego miejsca pracy, przy ciągłym minimalizowaniu szkodliwych wpływów działalności Spółki na środowisko oraz przy zapew- nieniu bezpiecznych warunków pracy. Tabela 27 Kluczowe wskaźniki efektywności. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 81 Wskaźniki efektywności 2021 2020 Przychody ze sprzedaży (w tys. zł) 73 004 84 096 Ebitda 7 371 7 501 Marża Ebitda 10,1% 8,9% Zysk netto (w tys. zł) 578 239 2. Ład zarządczy. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Fabryka Obrabiarek RAFAMET i wpisana została do rejestru handlowego w 2001 r. Od roku 2007 Spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i zaliczana do sektora „Urządzenia mechaniczne”. Spółka stosuje zasady ładu korporacyjnego zachowując standardy właściwego zarządzania, uregulowane w takich dokumentach jak: Statut RAFAMET S.A., Regulamin Zarządu, Regulamin Rady Nadzorczej, Re- gulamin Komitetu Audytu oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia. Ponadto Spółka stosuje „Dobre Prak- tyki Spółek Notowanych na GPW”. Działania w tym zakresie pozwalają na właściwe rozłożenie odpowie- dzialności w Spółce oraz ścisłe określenie funkcji jej kluczowych organów, co przekłada się na proces podejmowania decyzji zarządczych. Funkcjonujący w RAFAMET S.A. Zintegrowany System Zarządzania to udokumentowany i spójny system zarządzania spełniający od 1996 roku wymagania normy ISO 9001 w zakresie jakości, od 2011 roku do- datkowo wymagania normy ISO 14001 w zakresie ochrony środowiska oraz normy PN-N-18001 w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a od roku 2020 normy ISO 45001. W 2017 r. dostosowano zintegrowany system zarządzania do nowych norm: ISO 9001:2015 i ISO 14001:2015. W roku 2020 przeprowadzono audit przejścia z PN 18001:2004 do OHSAS 18001:2007, a następnie do ISO 45001:2018 w zakresie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Recertyfikacja systemu przeprowadzona przez międzynarodową jednostkę certyfikującą Bureau Veritas Certification w 2020 roku potwierdziła zgodność z normami ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 oraz ISO 45001:2018. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. w 2021 roku przeprowadziło audit nadzoru funkcjonującego w RAFAMET S.A. Wewnętrznego System Kontroli i oceniło zgodność z wymaganiami zawartymi w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 29.11.2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpie- czeństwa. System ten reguluje zasady obrotu z zagranicą towarami o znaczeniu strategicznym, określa sposób ewidencji eksportu, importu i tranzytu, wymaga poznania i weryfikacji zagranicznego partnera, do- kładnego określenia parametrów technicznych towaru będącego przedmiotem obrotu oraz posiadania wie- dzy na temat właściwego wykorzystania towaru. Posiadając własny Wewnętrzny System Kontroli będący fragmentem szerszego systemu łączącego polskie przedsiębiorstwa, polskie instytucje rządowe i Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 82 organizacje międzynarodowe ustalające reguły i zasady handlu, RAFAMET S.A. jest w stanie chronić swój handlowy interes oraz swój wizerunek w oczach partnerów zagranicznych. 3. Zarządzanie ryzykiem. Zarząd Emitenta identyfikuje i monitoruje ryzyka zewnętrzne i wewnętrzne, mogące wpływać na Spółkę opisane w niniejszym sprawozdaniu w Rozdziale 4 „Sytuacja finansowa” pkt. 4.5. „Zarządzenie ryzykami finansowymi” oraz w Rozdziale 5 „Opis istotnych czynników ryzyka i zagrożeń”. Pozostałe ryzyka dotyczące obszarów omawianych w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych opisane są w dalszej części niniejszego Rozdziału 24. OBSZAR ŚRODOWISKO NATURALNE Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. opracowała, wdrożyła i utrzymuje Zintegrowany System Zarządzania obejmujący wszystkie regulacje wynikające z normy PN-EN ISO 9001:2015, PN-EN ISO 14001:2015 oraz PN-EN ISO 45001:2018. Prowadzi działalność w oparciu o zasadę polityki zrównoważonego rozwoju, zakładającą świadome i odpowiednio ukształtowane relacje pomiędzy wzrostem gospodarczym, dbałością o środowisko naturalne oraz zdrowie człowieka. Świadoma wpływu prowadzonej działalności na środowisko naturalne działa w sposób dla środowiska przyjazny, realizując procesy ukierunkowane na doskonalenie metod zapobiegania negatywnym skutkom oddziaływania na środowisko. Elementem strategii działalności firmy jest utrzymanie i ciągłe doskonalenie Systemu Zarządzania Środowiskowego, zgodnego z normą ISO 14001:2015. Przestrzegane są wymagania prawne i inne uregulowania środowiskowe, mające zastosowanie w prowadzonej działalności gospodarczej. Podejmowane są również działania mające na celu zahamowanie ewentualnych negatywnych wpływów wywieranych przez jakikolwiek aspekt działalności na środowisko naturalne. Mając na celu realizację niniejszej polityki realizowane są następujące cele strategiczne: − realizacja odpowiedniej, selekcyjnej gospodarki odpadami, − minimalizacja ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza i wody, − optymalizacja zużycia surowców i materiałów eksploatacyjnych i przeznaczonych do produkcji, − eliminacja ryzyka wystąpienia awarii środowiskowych przez stały monitoring maszyn, urządzeń i instalacji. Polityka środowiskowa realizowana jest w szczególności poprzez: − stosowanie w procesach produkcyjnych surowców i technologii sprawdzonych pod względem bezpieczeństwa dla ludzi i środowiska, − działania zmierzające do ochrony zasobów naturalnych poprzez ograniczanie zużycia papieru, wody, energii elektrycznej i paliw, Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 83 − doskonalenie procesów technologicznych, inwestycje i modernizacje urządzeń zmierzających do zmniejszenia szkodliwego wpływu na środowisko. W firmie propaguje i przekazuje się systemowo pracownikom informacje na temat ochrony środowiska, motywując ich do zachowań proekologicznych. Kadra kierownicza na wszystkich szczeblach zarządzania firmy jest aktywnie zaangażowana w realizację strategicznych celów środowiskowych i monitoruje poziom ich realizacji. Wprowadzono szereg wewnętrznych regulacji oraz procedur zapewniających przestrzeganie obowiązujących norm w obszarze ochrony środowiska. 1. Woda. Zakład prowadzi pobór wód z własnych ujęć, na które posiada pozwolenie wodno-prawne, udzielone na pobór wód podziemnych na potrzeby technologiczno-produkcyjne i socjalno-bytowe. Racjonalne zarządzanie zużyciem wody w zakładzie realizowane jest poprzez kształtowanie świadomości poszanowania zużycia wody wśród zatrudnionych pracowników oraz prowadzenie systemu pomiaru wody w zakładzie. Ilości pobieranej wody ze studni są rejestrowane na wodomierzach zainstalowanych w obudowie każdej eksploatowanej studni, co umożliwia odpowiednią kontrolę w zakresie dotrzymywania warunków dyktowanych ich ustaloną wydajnością oraz warunkami pozwolenia wodnoprawnego. Pobierana woda wykorzystywana jest również do celów pitnych, w związku z tym prowadzone są systematyczne badania wody, zgodnie z wymaganiami w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Tabela 28 Kluczowe wskaźniki zużycia wody. Zużycie wody Ilość (tys.m 3 ) 2021 2020 Ogółem 29 25 Woda zużyta na cele socjalno-bytowe 13 11 Woda zużyta do celów produkcyjnych 16 14 2. Ścieki. Na terenie zakładu powstają ścieki bytowe, deszczowe i przemysłowe ujmowane przez kanalizację ogólnospławną. Mieszaniny tych ścieków stanowiące ścieki przemysłowe, po oczyszczeniu w mechanicznej oczyszczalni ścieków odprowadzane są wylotem do rzeki. Dla instalacji oczyszczalni ścieków zlokalizowanej na terenie Spółki, zakład posiada pozwolenie zintegrowane na odprowadzanie ścieków. Określone są dopuszczalne wartości ilości ścieków i wskaźników zanieczyszczeń występujących w ściekach przemysłowych odprowadzanych do rzeki. Prowadzony jest monitoring ilości, stanu i składu ścieków odprowadzanych do wód. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 84 Tabela 29 Kluczowe wskaźniki odprowadzania ścieków. Ścieki Ilość (tys.m 3 ) 2021 2020 Ogółem 64 56 Ścieki techniczno-bytowe 21 19 Ścieki deszczowe 43 37 Wytworzone odpady powstające w związku z eksploatacją oczyszczalni ścieków przekazywane są uprawnionym firmom zewnętrznym posiadającym stosowne pozwolenia w zakresie gospodarowania odpadami. W celu monitorowania ilości powstających odpadów prowadzona jest ewidencja ilościowa i jakościowa powstających odpadów. Tabela 30 Kluczowe wskaźniki odpadów ściekowych. Rodzaj odpadu 2021 2020 Ilość wytworzona (Mg) Ilość przekazana (Mg) Ilość wytworzona (Mg) Ilość przekazana (Mg) Skratki 0,8 0,0 0,0 0,0 Inne nie wymienione odpady 0,5 0,0 0,0 0,0 3. Odpady. Gospodarka odpadami na terenie zakładu prowadzona jest w oparciu o posiadane pozwolenie na wytwarzanie i zbieranie odpadów. W celu monitorowania ilości powstających odpadów Spółka prowadzi ewidencję ilościową i jakościową powstających odpadów, zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów. Ewidencja odpadów prowadzona jest z zastosowaniem karty ewidencji odpadów, prowadzonej dla każdego rodzaju odpadów odrębnie oraz karty przekazania odpadów w systemie BDO. Odpady przekazywane są do zagospodarowania uprawnionym firmom zewnętrznym, posiadającym wymagane pozwolenia w zakresie gospodarowania odpadami. Zapobieganie powstawania odpadów lub ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, jest realizowane poprzez: – prowadzenie właściwej eksploatacji instalacji, co zapobiega jej nadmiernemu zużyciu, – selektywne gromadzenie wytwarzanych w trakcie prowadzenia działalności odpadów i ich ewidencjonowanie zgodnie z wymogami przepisów ochrony środowiska, – magazynowanie odpadów w sposób uniemożliwiający ich negatywne oddziaływanie na środowisko, z przestrzeganiem wyznaczonych i oznakowanych miejsc, – przekazywanie wytwarzanych odpadów do zagospodarowania posiadaczom mającym stosowne zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami, – przeprowadzenie analizy zarządzania ryzykiem środowiskowym w zakresie odpadów, – utrzymywanie porządku na terenie zakładu i przestrzeganie wprowadzonych z zakładzie procedur postępowania z odpadami, – przestrzeganie przez pracowników instrukcji i przepisów ppoż. oraz BHP, – szkolenie pracowników w zakresie prawidłowego postępowania z wytworzonymi odpadami. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 85 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 86 Tabela 31 Kluczowe wskaźniki wytwarzanych odpadów. Rodzaj odpadu 2021 2020 Ilość wytworzona (Mg) Ilość przekazana (Mg) Ilość wytworzona (Mg) Ilość przekazana (Mg) Odpady niebezpieczne Odpady farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki organiczne lub substancje niebezpieczne 0,635 0,635 0,4100 0,410 Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali niezawierające chlorowców 11,5 11,5 14,000 14,000 Szlamy z obróbki metali zawierające oleje (np. szlamy z szlifowania, gładzenia i pokrywania) 2,215 2,095 1,265 1,265 Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowoorganicznych 6,976 6,8 4,434 4,34 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i toksyczne) 2,47 2,07 1,500 1,500 Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) 2,345 2,265 3,751 3,751 Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy 0,2075 0,0730 0,067 0,067 Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 1,12 1,13 0,0 0,0 Odpady inne niż niebezpieczne Odpadowy toner drukarski 0,011 0,011 0,0553 0,0553 Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów 328,82 355,22 305,800 279,800 Odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego stopów 217,94 213,2 221,220 218,660 Zużyte materiały szlifierskie inne 0,59 0,59 0,0 0,0 Opakowania z papieru i tektury 2,94 2,84 2,300 2,300 Opakowania z tworzyw sztucznych 0,355 0,305 0,365 0,365 Opakowania z drewna 4,336 4,336 2,420 2,420 Zużyte urządzenia inne 0,122 0,022 0,637 0,637 Baterie alkaiczne inne 0,012 0,012 0,0 0,0 Drewno 0,15 0,00 0,399 0,399 Szkło 1,22 0,82 0,0 0,0 Żelazo i stal 41,7329 41,5829 9,380 9,380 Kable inne 0,6 0,0 0,0 0,0 Tworzywo sztuczne Mieszanina metali 3,01 0,1294 2,99 0,1194 1,873 0,00 1,873 0,00 Aluminium 0,012 0,000 0,0 0,0 Odpady z toczenia metali nieżelaznych 0,3 0,0 0,9630 0,9630 Zużyte opony 0,09 0,09 0,125 0,125 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 87 Spółka nie prowadzi we własnym zakresie działalności zagospodarowania odpadów, odbywa się to poza terenem zakładu, w instalacjach należących do innych podmiotów gospodarczych posiadających stosowne uprawnienia. 4. Emisja do atmosfery. RAFAMET S.A. posiada decyzję pozwalającą na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza dla instalacji pracujących na terenie zakładu z określeniem wielkości dopuszczalnej emisji. W zakładzie występują następujące źródła emisji substancji wprowadzanych do powietrza: − lakiernia (stanowisko do lakierowania - emisja lotnych związków organicznych z procesu nakładania powłok, suszenia oraz magazynowania preparatów używanych w lakierni), − magazyn na wydziale montażu (emisja lotnych związków organicznych z procesów magazynowania preparatów stosowanych na wydziale montażu), − magazyn główny (emisja lotnych związków organicznych z procesów magazynowania preparatów stosowanych w całym zakładzie), − kotłownia (kotły grzewcze - emisja gazów i pyłów ze spalania miału węglowego), − hartownia (wanny hartownicze – emisja węglowodorów aromatycznych, piec do nawęglania - emisja pyłów z procesów nawęglania, piaskarka – emisja pyłów z procesów piaskowania), − akumulatorownia (stanowiska ładowania akumulatorów – emisja kwasu siarkowego). Z wyżej wymienionych instalacji standardom emisyjnym podlegają: • Instalacja energetyczna - kotłownia wyposażona w 4 kotły wodne WLM 2,5 opalana węglem kamiennym o nominalnej mocy 2,9 MW. Kotłownia pracuje na potrzeby ogrzewania wszystkich obiektów w zakładzie. Wszystkie kotły wyposażone są w indywidualne odpylacze cyklonowe o skuteczności 81%. Prowadzone są okresowe pomiary emisji z częstotliwością raz w roku w okresie pracy kotłów. • Lakiernia - w hali prowadzone jest lakierowanie i suszenie części gotowych oraz gotowych zespołów maszyn. Emisja zanieczyszczeń z procesu lakierowania i suszenia jest odprowadzana poprzez system podłogowy odciągów, a następnie przez emitory wprowadzana jest do atmosfery. Ze względu na wielkość zużycia LZO powyżej 5 Mg/rok i poniżej 15 Mg/rok instalacja malowania podlega pod standardy emisyjne lotnych związków organicznych. Ewidencjonowana wielkość emisji zanieczyszczeń emitowanych przez zakład prowadzona jest w zakresie wymaganych do ustalenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz do Krajowej Bazy o Emisjach Gazów Cieplarnianych i Innych Substancjach (KOBIZE). Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 88 Tabela 32 Kluczowe wskaźniki emisji. Rodzaj substancji 2021 2020 Ilość wytworzona (Mg) Ilość wytworzona (Mg) Dwutlenek siarki 18 16 Tlenek azotu 6 5 Tlenek węgla 15 13 Dwutlenek węgla 4272 3492 Pyły ze spalania paliw 3 3 Pyły węglowo-grafitowe (sadza) 0,3 1 Łączna emisja z lakierni 7 8 Łączna emisja niezorganizowana 0,9 0,7 Posiadane urządzenia klimatyzacyjne i chłodnicze zawierające fluorowane gazy cieplarniane eksploatowane są w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska naturalnego. Prowadzona jest ewidencja rodzaju i ilości użytych w nich gazów cieplarnianych i wykonywane są cykliczne kontrole szczelności. Wszystkie urządzenia, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilości i składzie ujętym w przepisach prawa zostały zgłoszone do Centralnego Rejestru Operatorów. Instalowanie, konserwacja i serwisowanie urządzeń jest realizowane wyłącznie przez personel i firmy posiadające stosowne certyfikaty. 5. Hałas. Firma uzyskała pozwolenie zintegrowane dla instalacji oczyszczalni ścieków, w którym również określono dopuszczalny poziom hałasu. Pozwolenie udzielone zostało na emisje hałasu przenikającego z terenu zakładu na obszary podlegające ochronie akustycznej dla terenów zabudowy mieszkaniowo - usługowej. Jedynym źródłem emisji hałasu do środowiska jest hałas emitowany z zespołów napędowych (silniki elektryczne) pomp pionowych wirowych zlokalizowanych wewnątrz budynku przepompowni ścieków. Pozostałe urządzenia instalacji oczyszczalni znajdują się pod powierzchnią gruntu, przez co ich funkcjonowanie nie wiąże się z emisją hałasu do otoczenia. Monitoring hałasu wykonywany jest zgodnie z wymogami przepisów prawa ochrony środowiska. Pomiary wielkości emisji hałasu prowadzone są w jednym punkcie pomiarowym w porze dnia i w porze nocy z częstotliwością raz na dwa lata. Z przeprowadzonych przez zakład obliczeń i badań akustycznych wynika, że instalacja mechanicznej oczyszczalni ścieków nie jest obiektem uciążliwym dla środowiska pod względem akustycznym. Zastosowane urządzenia (zespoły napędowe pomp) oraz ich lokalizacja w budynku przepompowni zapewniają dotrzymanie standardów akustycznych, na najbliższych sąsiadujących z zakładem terenach podlegających ochronie akustycznej. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 89 6. Obszary chronione. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. zlokalizowana jest na obszarze Parku Krajobrazowego – „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Park Krajobrazowy powstał na mocy Rozporządzenia Wojewody Katowickiego z dnia 23.11.1993 r. i obejmuje obszar 49 387 ha. Celem utworzenia Parku jest zachowanie i ochrona dóbr i walorów przyrodniczych oraz przyrodniczo-kulturowych oraz kulturowych na obszarze wielowiekowej działalności Cystersów. Cystersi stworzyli na tym terenie koncepcje przestrzenną krajobrazu, na którą składa się sieć osadnicza i komunikacyjna, założenia parkowe i aleje, systemy wodne i melioracyjne ze stawami rybnymi. Park obejmuje kompleks lasów Rudzkich, będących pozostałością dawnej Puszczy Śląskiej. We florze parku występuje ponad 100 gatunków roślin rzadkich i chronionych. Duża ilość zbiorników wodnych oraz otaczające je rozległe kompleksy leśne stwarzają dogodne warunki dla ptaków lęgowych i przelotnych. Na terenie Parku, na południe od siedziby Spółki, znajduje się rezerwat przyrody „Łężczok” oddalony o około 5,3 km oraz specjalny obszar chroniony siedlisk SOO Natura 2000 „Stawy Łężczok” PLH240010 w odległości około 4,9 km. Obejmują one zespół stawów rybnych wraz z otaczającymi je lasami łęgowymi i grądowymi oraz pomniki przyrody ożywionej i pomniki przyrody nieożywionej – głaz narzutowy. Spółka RAFAMET nie zalicza się do zakładów o dużym lub zwiększonym ryzyku powstawania poważnej awarii przemysłowej. Ilość substancji niebezpiecznych na terenie zakładu nie przekracza wartości progowych, których występowanie decydowałoby o zaliczeniu zakładu jako podmiotu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Spółka wpływa na środowisko naturalne w granicach wynikających z decyzji organów administracji rządowej i samorządowej. Nie płaci obecnie żadnych kar za przekroczenie norm i wymogów ochrony środowiska. Sąsiedzi i społeczność lokalna, a także podmioty administracji publicznej nie wnosiły żadnych zastrzeżeń do prowadzonej działalności. 7. Energia i paliwa. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. zasilana jest dwiema liniami kablowymi elektroenergetycznymi 15 kV z odrębnych systemów energetyki zawodowej rozdzielni GZE S.A. 110/15 kV. Obie linie są całkowicie opomiarowane (energia czynna, energia bierna, energia pojemnościowa), a także wyposażone w wieloparametrowe elektroniczne liczniki energii do przekazywania odczytów drogą radiową. Koszty energii elektrycznej obejmują koszty dystrybucji oraz zakupu energii. Dystrybutorem energii dla Spółki jest TAURON Dystrybucja S.A. Koszty dystrybucji naliczane są w oparciu o zawartą umowę w grupie taryfowej B 23. Jest to taryfa dla odbiorców zasilanych średnim napięciem z rejestracją zużycia energii w trzech strefach czasowych. Energia kupowana jest obecnie od PAK Volt S.A. W Spółce funkcjonuje monitoring (ERGON) poboru mocy i zużywanej energii (dla trzech stanowisk terminalowych), pozwalający kontrolować utrzymanie się w limitach ustalonej mocy. Zakład posiada własną kotłownię, w której zainstalowane są 4 kotły wodne wysokociśnieniowe i wysokotemperaturowe typu WLM 2,5/3 o wydajności 2,5 Gcal/h (2,9 MW) każdy i całkowitej mocy cieplnej Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 90 kotłowni 10 Gcal/h (11,6 MW). Kotłownia opalana jest węglem kamiennym energetycznym Miał II A typ 31 lub 32. Tabela 33 Kluczowe wskaźniki dla energii i ciepła. Energia i ciepło Jednostka 2020 2021 Zużycie energii elektrycznej MWh/rok 3455,1 3 375,2 Produkcja ciepła przez kotłownię zakładową GJ/rok 24 389 29 301 Zużycie ciepła GJ/rok 20 336 25 867 Tabela 34 Kluczowe wskaźniki zużycia surowców energetycznych. Surowce energetyczne Jednostka (tona) 2020 2021 Węgiel kamienny 1836,6 2003,0 Benzyna silnikowa 4,0 5,4 Oleje napędowe 19,6 16,9 Oleje silnikowe, smarowe, pozostałe 22,40 17,3 Gaz skroplony 1,3 1,2 Nafta 0,3 0,2 8. Ujawnienia w ramach Taksonomii EU. RAFAMET S.A. jest podmiotem objętym obowiązkiem ujawniania danych niefinansowych i zgodnie z Dy- rektywą o Sprawozdawczości Niefinansowej (NFDR) podlega Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje wraz z obowiązującymi aktami delegowanymi uzupełniającymi treść rozporządzenia. Rozporzą- dzenie to, zwane dalej Taksonomią UE, przekłada cele klimatyczne i środowiskowe Unii Europejskiej na techniczne kryteria pozwalające określić czy dana działalność może być uznana jako zrównoważona w odniesieniu do sześciu następujących celów środowiskowych, tj: Łagodzenie zmian klimatu (1), Adaptacja do zmian klimatu (2), Zrównoważone zużycie i ochrona wody i zasobów wodnych (3), Droga do gospodarki obiegu zamkniętego (4), Zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń (5), Ochrona o odtworzenie bioróżnorod- ności i ekosystemów (6). Nadrzędnym celem Taksonomii UE jest stworzenie bardziej zrównoważonego systemu finansowania po- przez ukierunkowanie bezpośrednich inwestycji na projekty zgodne z celami środowiskowymi, a tym sa- mym przyczynienie się do realizowania polityki Europejskiego Zielonego Ładu. Stosownie do wytycznych rozporządzenia delegowanego 2021/2178 przedstawiono informacje dotyczące przychodów (KPI Obrotu), nakładów inwestycyjnych (KPI CAPEX) oraz wydatków operacyjnych (KPI Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 91 OPEX) w podziale, po przeprowadzonej analizie, na działalność kwalifikującą się do Taksonomii EU oraz działalność nie podlegająca tej kwalifikacji. Rodzaje działalności prowadzonej przez Spółkę nie zostały jednak objęte pełną analizą pod względem dotychczas opublikowanych kryteriów technicznych dla celów środowiskowych „Łagodzenie zmian klimatu” i „Adaptacja do zmian klimatu” określonych w rozporządzeniu delegowanym 2021/2139, z uwagi na możli- wość publikacji za rok 2021 uproszczonego raportowania tego zagadnienia (wersja uproszczona). Ujaw- nieniu danych towarzyszą jednak informacje zdefiniowane w pkt. 1.2. załącznika nr 1 do rozporządzenia delegowanego 2021/2178 powiązane kontekstowo, a odnoszące się do kluczowych wskaźników Taksono- mii EU, tj.; KPI Obrotu, KPI CAPEX oraz KPI OPEX. W wyniku analizy zidentyfikowano w Spółce działalności kwalifikujące się do Taksonomii EU, tj.: • 3.3. Wytwarzanie niskoemisyjnych technologii na potrzeby transportu, • 6.14. Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego, • 7.2. Renowacja istniejących budynków. Przedmiotem podstawowej działalności Grupy RAFAMET jest produkcja obrabiarek z sektora Przemysł, która nie znalazła się na liście działalności mających istotne znaczenie w kontekście dwóch pierwszych celów środowiskowych, tj. „Łagodzenia zmian klimatu” i „Adaptacja do zmian klimatu”. Z sektora Przemysł zakwalifikowano do Taksonomii EU działalność 3.3 Wytwarzanie niskoemisyjnych tech- nologii na potrzeby transportu, która w RAFAMET S.A. jest działalnością marginalną, prowadzoną kom- pleksowo na rzecz segmentu obrabiarkowego dla kolejnictwa. Z sektora Transport zakwalifikowano działalność 6.14 Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego, która w RAFAMET S.A. jest działalnością marginalną, prowadzoną kompleksowo na rzecz segmentu ob- rabiarkowego dla kolejnictwa. Za działalność kwalifikującą się do Taksonomii EU w odniesieniu do nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych uznaje się również działalność określoną w akcie delegowanym, jeżeli jest wykonywana wy- łącznie na potrzeby wewnętrzne firmy i nie generuje przychodów ze sprzedaży podmiotom zewnętrznym. W tym kontekście w ramach sektora Budownictwo zidentyfikowano działalność 7.2 Renowacja istniejących budynków. Spółka ma świadomość, że Taksonomia UE będzie ewoluowała wraz z postępem prac nad kryteriami tech- nicznymi dla pozostałych celów środowiskowych, co będzie powodowało, że lista zidentyfikowanych dzia- łalności objętych systematyką, a także zakres obowiązków sprawozdawczych ulegnie w przyszłości zmia- nie. Zgodnie z rozporządzeniem 2020/852 Emitent za rok obrotowy 2021 jest zobowiązany do ujawnienia jedy- nie proporcji, jaką stanowi prowadzona działalność kwalifikująca się do Taksonomii EU w całkowitych do- chodach, tj. przychodach ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, nakładach inwestycyjnych i wy- datkach operacyjnych (wg Taksonomii EU). Poniżej zaprezentowano udział działalności kwalifikującej się Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 92 do Taksonomii EU w odniesieniu do dwóch pierwszych celów środowiskowych „Łagodzenie zmian klimatu” i „Adaptacja do zmian klimatu”. Tabela 35 Udział działalności kwalifikującej się do Taksonomii EU. Wartość referencyjna dla roku 2021 (w tys. PLN) Udział działalności kwali- fikującej się do Taksonomii EU Udział działalności nie- kwalifikującej się do Taksonomii EU Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 73.004 0,5% 99,5% Nakłady inwestycyjne 6.610 6,2% 93,8% Wydatki operacyjne 8.503 5,5% 94,5% Poniżej, w trzech tabelach, przedstawiono kluczowe wskaźniki wyników, tj. KPI obrotu, KPI CAPEX, KPI OPEX w rozbiciu na poszczególne działalności kwalifikujące się do Taksonomii EU. Tabela 36 Analiza KPI obrotu. Działalność Kod Obrót (w tys. PLN) KPI Obrotu A. Działalność kwalifikująca się do Taksonomii EU Wytwarzanie niskoemisyjnych technologii na potrzeby transportu 3.3 96 0,1% Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego 6.14 285 0,4% Renowacja istniejących budynków 7.2 0 0% B. Działalność niekwalifikująca się do Taksonomii EU Pozostała działalność 72.623 99,5% CAŁKOWITA DZIAŁALNOŚĆ 73.004 100% Tabela 37 Analiza KPI CAPEX. Działalność Kod Nakłady inwestycyjne (w tys. PLN) KPI CAPEX A. Działalność kwalifikująca się do Taksonomii EU Wytwarzanie niskoemisyjnych technologii na potrzeby transportu 3.3 0 0% Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego 6.14 0 0% Renowacja istniejących budynków 7.2 413 6,2% B. Działalność niekwalifikująca się do Taksonomii EU Pozostała działalność 6.197 93,8% CAŁKOWITA DZIAŁALNOŚĆ 6.610 100% Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 93 Tabela 38 Analiza KPI OPEX. Działalność Kod Wydatki operacyjne (w tys. PLN) KPI OPEX A. Działalność kwalifikująca się do Taksonomii EU Wytwarzanie niskoemisyjnych technologii na potrzeby transportu 3.3 70 0,8% Infrastruktura na potrzeby transportu kolejowego 6.14 250 2,9% Renowacja istniejących budynków 7.2 154 1,8% B. Działalność niekwalifikująca się do Taksonomii EU Pozostała działalność 8.029 94,5% CAŁKOWITA DZIAŁALNOŚĆ 8.503 100% Do zachowania spójności z pozostałą częścią Oświadczenia na temat informacji niefinansowych kluczowe pozycje dotyczące weryfikacji kwalifikowalności z Taksonomią EU sporządzone zostały zarówno na pozio- mie jednostkowym z perspektywy RAFAMET S.A. oraz skonsolidowanym z perspektywy Grupy Kapitałowej RAFAMET. Ryzyka w obszarze środowiskowym OCENA RYZYKA W OBSZARZE ŚRODOWISKOWYM SPÓŁKI Określono obszary wpływu Spółki na środowisko i zidentyfikowano wszystkie aspekty środowiskowe. Ustalono środki służące nadzorowi oraz doskonaleniu i weryfikacji działań dotyczących tych aspektów, które wywierają znaczący wpływ na środowisko. W celu identyfikacji awarii dokonano podziału instalacji zakładu na węzły, które stanowiły podstawę do wykonania analizy zagrożeń środowiskowych. W wyniku przeprowadzonej analizy został określony poziom ryzyka dla ważniejszych zagrożeń występujących w wytypowanych procesach. We wszystkich rozpatrywanych przypadkach ryzyko wystąpienia awarii określone zostało na poziomie średnim i niskim, wskazując w ten sposób, że wszystkie zastosowane środki zabezpieczające przed wystąpieniem awarii są wystarczające. Ocena ryzyka w obszarach środowiskowych została opracowana dla następujących instalacji i obszarów: kotłowni, hartowni, urządzeń klimatyzacyjnych i chłodniczych, urządzeń spalinowych i gazowych, rozdzielni głównej i stacji transformatorowo- rozdzielczych, eksploatacji obrabiarek, gospodarki smarowniczej, transportu wyrobu, magazynów odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, serwisowania u klienta, magazynowania środków chemicznych, myjni do mycia, czyszczenia i odtłuszczania części, warsztatu ładowania wózków akumulatorowych, oczyszczalni ścieków, lakierni, poboru wód, podwykonawców świadczących usługi na terenie Spółki. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 94 RYZYKA DOTYCZĄCE REGULACJI PRAWNYCH ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA Regulacje prawne odnoszące się do środowiska i korzystania z zasobów naturalnych ulegają ciągłym zmia- nom, a tendencją ostatnich lat w tym zakresie jest zaostrzanie obowiązujących standardów. W związku z tym, Spółka może nie być w stanie przestrzegać i działać zgodnie z przyszłymi zmianami w prawie lub też takie zmiany w prawie mogą mieć negatywny wpływ na działalność gospodarczą Spółki. Dodatkowo, zmiany w prawie ochrony środowiska mogą prowadzić do konieczności dostosowania działalności Spółki do nowych wymogów (np. wprowadzenia zmian w technologiach stosowanych przez Spółkę do ogranicza- nia emisji do powietrza lub też zmian w sposobie zagospodarowania odpadów, prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej), w tym również uzyskania nowych pozwoleń lub zmiany warunków dotychczasowych pozwoleń posiadanych przez Spółkę. Taki obowiązek może wymagać od Spółki poniesienia określonych, dodatkowych nakładów inwestycyjnych, a tym samym może mieć wpływ na jej sytuację finansową, podno- sząc koszty jej działalności. Spółka dąży do ograniczenia ryzyka, prowadząc stały nadzór nad wymaga- niami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska oraz realizując niezbędne zadania inwestycyjne, pozwa- lające na spełnienie wszystkich wymogów środowiskowych. Świadome i odpowiedzialne działanie w opar- ciu o najwyższe standardy środowiska oraz konsekwencja w wypełnianiu zadań środowiskowych należą do priorytetowych zadań. RYZYKO W ZAKRESIE DOSTOSOWANIA DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI DO POLITYKI KLIMATYCZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ Jednym z celów priorytetowych Unii Europejskiej jest przeciwdziałanie zmianom klimatycznym poprzez m.in. ograniczanie zużycia naturalnych surowców energetycznych, wprowadzanie nowoczesnych i efek- tywnych technologii w zakresie produkcji energii, ograniczanie emisji dwutlenku węgla, zmniejszanie zuży- cia energii oraz zwiększenie znaczenia energetyki odnawialnej. Działania związane z minimalizacją ryzyka to m.in. stały nadzór nad wymaganiami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska oraz realizacja niezbędnych zadań inwestycyjnych, pozwalających na spełnienie wszystkich wymogów środowiskowych. Bieżąca analiza i ocena sytuacji w zakresie zmian Polityki klima- tycznej UE i wynikających z niej zmian w przepisach krajowych, realizacja projektów w ramach działalności Spółki mających na celu ograniczenia emisji pyłów i gazów. W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2030 roku Ustawy z dnia 24 września 2020 roku (Dz.U. z 2020 poz.1860) w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych instalacji, źródeł spalania paliw podjęto działania w celu dostosowania działalności Spółki do obniżenia standardu emisyjnego pyłu. OBSZAR SPOŁECZNY I PRACOWNICZY 1. Zatrudnienie. Zasady zatrudnienia i wynagradzania w Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, który obowiązuje od 01.01.1997 r. wraz z protokołami dodatkowymi nr 1 - 11, które zostały Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 95 podpisane w latach 1998 – 2019 pomiędzy Zarządem Spółki a działającymi w fabryce organizacjami związkowymi. Zasady nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, czas pracy, kwestie urlopów pracowniczych, pod- noszenia kwalifikacji zawodowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, opisane w ZUZP, są spójne z po- wszechnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Obowiązki pracodawcy i pracowników, oprócz zdefiniowanych w przepisach prawa pracy, określa w RAFAMET S.A. Regulamin pracy. Kluczowe niefinansowe wskaźniki dotyczące zatrudnienia obrazują zestawienia przedstawione poniżej. Tabela 39 Kluczowe wskaźniki zatrudnienia. Wyszczególnienie Przeciętne za- trudnienie (etaty) Struktura (%) Zatrudnienie (osoby) Struktura (%) 2021 2020 2021 2020 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Stanowiska nierobotnicze 167 168 47,18 47,32 170 169 47,89 47,34 Stanowiska robotnicze 187 187 52,82 52,68 185 188 52,11 52,66 Ogółem 354 355 100 100 355 357 100 100 Priorytetowym zadaniem w zakresie polityki pracowniczej jest dostosowanie stanu i struktury zatrudnienia do potrzeb jak najbardziej efektywnego i racjonalnego ich wykorzystania, przy jednoczesnym wzroście przeciętnego wynagrodzenia w celu zapobieżenia odpływowi kadry o najwyższych kwalifikacjach zawodo- wych. Podejmowane działania służą terminowej realizacji produkcji, osiągnięciu zadowalającej wydajności pracy, jak też stworzeniu niezbędnego potencjału intelektualnego ukierunkowanego na wzrost i tempo pro- dukcji oraz rozwój posiadanego asortymentu handlowego. Tabela 40 Kluczowe wskaźniki płci. Płeć Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Kobiety 62 60 17,46 16,81 Mężczyźni 293 297 82,54 83,19 Ogółem 355 357 100 100 Ze względu na profil działalności Spółki (przemysł maszynowy) i charakter jej produkcji w strukturze za- trudnienia dominujący udział mają mężczyźni. Wynika to z faktu, iż w zawodach technicznych, zarówno w przypadku stanowisk nierobotniczych (konstruktorzy, technolodzy) jak i robotniczych (operatorzy maszyn osn, ślusarze, monterzy), kształcą się i aplikują głównie mężczyźni. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 96 Tabela 41 Kluczowe wskaźniki stanowisk. Zatrudnienie Liczba etatów (przecięte) Struktura (%) 2021 2020 2021 2020 Pracownicy na stanowiskach nierobotniczych: 167 168 47,18 47,33 Kadra zarządzająca i kierownicza 15 16 4,24 4,51 Pracownicy inżynieryjno – techniczni 91 92 25,71 25,92 Pracownicy handlowi i obsługa sprzedaży 30 30 8,47 8,45 Pracownicy administracyjni 31 30 8,76 8,45 Pracownicy na stanowiskach robotniczych: 187 187 52,82 52,67 Robotnicy bezpośrednio produkcyjni 150 149 42,37 41,97 Robotnicy pośrednio produkcyjni 37 38 10,45 10,70 Ogółem 354 355 100 100 Polityka kadrowa zakłada niski poziom rotacji z uwagi na długi czasokres konieczny do zdobycia niezbęd- nego doświadczenia, zwłaszcza w przypadku pracowników pionu technicznego, zarówno na stanowiskach nierobotniczych, jak i robotniczych. Spółka prowadzi stałe działania mające na celu pozyskanie jak naj- większej grupy wykwalifikowanej kadry technicznej. Obserwuje się tym samym tendencję do obniżania zatrudnienia w grupie pracowników administracyjno – ekonomicznych i pomocniczych. Tabela 42 Kluczowe wskaźniki rodzaju zawartych umów. Typ umowy o pracę Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Umowa na czas nieokreślony 328 335 92,39 93,84 Umowa na czas określony 24 17 6,76 4,76 Umowa na okres próbny 3 5 0,85 1,40 Ogółem 355 357 100 100 Realizowana polityka zatrudnieniowa opiera się na zawieraniu umów o pracę, przy czym większość umów o pracę zawarta jest na czas nieokreślony. Umowy z pracownikami, którzy podejmują pracę po raz pierwszy zawierane są na trzymiesięczny okres próbny, a następnie – do czasu stwierdzenia pełnej przydatności pracownika do pracy na zajmowanym stanowisku – na czas określony. Ilość i czasokres umów na czas określony zawartych z jednym pracownikiem wynika z możliwości jakie daje kodeks pracy oraz uzależniona jest od oceny predyspozycji zatrudnionego do pracy na powierzonym odcinku, której każdorazowo doko- nuje bezpośredni przełożony. Tabela 43 Kluczowe wskaźniki wykształcenia. Wykształcenie Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Wyższe (w tym licencjat) 121 116 34,08 32,49 Średnie i policealne 140 147 39,44 41,18 Zasadnicze zawodowe 89 89 25,07 24,93 Podstawowe 5 5 1,41 1,40 Ogółem 355 357 100 100 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 97 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 98 W przedsiębiorstwie największa liczba zatrudnionych pracowników posiada wykształcenie średnie i wyż- sze, co obrazuje tendencję do pozyskiwania na stanowiska robotnicze pracowników o wyższych kwalifika- cjach. Także już zatrudniona kadra – w miarę możliwości – podnosi swoje kwalifikacje poprzez naukę or- ganizowaną w formach szkolnych i różnego rodzaju kursach i szkoleniach specjalistycznych. Tabela 44 Kluczowe wskaźniki wieku. Wiek Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Poniżej 30 lat 35 39 9,86 10,92 30 – 40 lat 66 58 18,59 16,25 40 – 50 lat 80 87 22,54 24,37 50 – 60 lat 174 173 49,01 48,46 Ogółem 355 357 100 100 Powyższe dane wskazują na istniejącą tendencję starzenia się załogi RAFAMET S.A., co jest zjawiskiem charakteryzującym przedsiębiorstwa produkcyjne położone na terenach przygranicznych. Tabela 45 Kluczowe wskaźniki mobilności zawodowej. Mobilność zawodowa 2021 2020 Liczba pracowników nowozatrudnionych 28 29 Liczba odejść 30 25 2. Wynagrodzenia. Szczegółowe zasady wynagradzania oraz przyznawanie świadczeń związanych z pracą i warunkami pracy mają głównie charakter regulacji wewnątrzzakładowych. Zgodnie z zapisami ZUZP do podstawowych czyn- ników kształtujących wycenę pracy należą: charakter wykonywanej pracy, wymagane kwalifikacje teore- tyczne i praktyczne, wysiłek fizyczny i umysłowy, wpływ podejmowanych decyzji na działalność jednostki organizacyjnej oraz stopień uciążliwości oraz warunki pracy w jakich praca jest wykonywana. Wynagrodze- nie zasadnicze pracownika określa umowa o pracę. Wynagrodzenie za pełny miesięczny wymiar czasu pracy dla pracowników objętych układem wynika ze stawki osobistego zaszeregowania oraz pozostałych składników określonych w układzie i nie może być mniejsze niż 100% minimalnego wynagrodzenia. Świadczeniami dodatkowymi dla pracowników objętych układem zbiorowym są: 1) dodatki (brygadzistowski, mistrzowski, na stanowiskach kierowniczych i zrównanych z nimi, za samo- kontrolę (SKT) dla pracowników na stanowiskach robotniczych), 2) premia regulaminowa i uznaniowa, 3) wynagrodzenie za dodatkowe czynności wykonywane okresowo, 4) nagroda (pracownikom, po konsultacji ze związkami zawodowymi, może być przyznana przez praco- dawcę specjalna nagroda pieniężna lub rzeczowa za szczególne osiągnięcia na zajmowanym Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 99 stanowisku pracy lub z okazji zaistnienia okoliczności o ważnym znaczeniu dla Spółki, jak np. jubileu- sze zakładowe, przyznanie odznaki „Zasłużony dla RAFAMETU”), 5) jednorazowa odprawa emerytalno-rentowa, 6) dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, 7) dodatek za pracę w godzinach nocnych w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimal- nego wynagrodzenia za pracę, 8) zryczałtowane wynagrodzenie za pełnienie obowiązków Społecznego Inspektora Pracy, 9) odprawa pośmiertna, 10) nagroda z zysku do podziału wg regulaminu opracowanego przez Zarząd i uzgodnionego ze związkami zawodowymi w przypadku podjęcia przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy stosownej uchwały. Kluczowe niefinansowe wskaźniki dotyczące wynagrodzeń obrazują zestawienia przedstawione poniżej. Tabela 46 Kluczowe wskaźniki średniego wynagrodzenia podstawowego. Wynagrodzenie 2021 2020 Średnie wynagrodzenie podstawowe (w zł) 4 167 3 998 Tabela 47 Kluczowe wskaźniki przeciętnego wynagrodzenia. Kategorie zaszeregowania 2021 2020 Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kadra kierownicza przeciętne wynagrodzenie (w zł) 6 977 9 130 7 464 8 692 stosunek przeciętnego wynagrodzenia kobiet do mężczyzn 76,42% 85,87% Pozostali pracownicy przeciętne wynagrodzenie (w zł) 3 661 5 066 3 697 4 800 stosunek przeciętnego wynagrodzenia kobiet do mężczyzn 72,27% 77,02% Ogółem przeciętne wynagrodzenie (w zł) 4 063 5 536 4 227 5 254 stosunek przeciętnego wynagrodzenia kobiet do mężczyzn 73,39% 80,44% przeciętne wynagrodzenie bez względu na płeć 5 278 5 081 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 100 Tabela 48 Kluczowe wskaźniki stosunku przeciętnego wynagrodzenia zasadniczego członków Zarządu do najniższego wynagrodzenia zasadniczego w Spółce. Wynagrodzenie 2021 2020 Przeciętne wynagrodzenie zasadnicze członków Zarządu (w zł) 28 625 28 625 Najniższe wynagrodzenie zasadnicze w Spółce (w zł) 2 850 2 600 Stosunek (wielokrotność) 10,04 11,01 Zgodnie z ustawą o Pracowniczych Planach Kapitałowych Spółka realizuje program dobrowolnego osz- czędzania. Jego wdrożenie poprzedziły konsultacje z udziałem przedstawicieli pracodawcy oraz reprezen- tantów związków zawodowych, w trakcie których przeprowadzono przegląd wszystkich instytucji finanso- wych zarządzających PPK oraz spotkano się z przedstawicielami wybranych instytucji. Ostatecznie jedno- głośnie dokonano wyboru PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., jako instytucji finansowej za- rządzającej PPK w RAFAMET S.A., uznając ofertę tej instytucji za najkorzystniejszą dla pracowników RA- FAMET S.A., ze względu na koszty zarządzania PPK, jej wyniki w zarządzaniu aktywami, doświadczenie na rynku funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz dodatkowe korzyści oferowane przez Towarzystwo (dostępność placówek na terenie kraju, infolinia, opiekun dla firmy, wsparcie informatyczne). Wyboru do- konano mając na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych. Następnie zawarto umowę o zarządzanie PPK oraz umowę o prowadzenie PPK i od stycznia 2020 r. rozpoczęto odprowadzanie składek w ramach programu. Wdrożeniu PPK towarzyszyła szeroka kampania informacyjna wśród załogi obejmująca spotkania bezpo- średnie z przedstawicielami PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., udostępnienie broszur in- formacyjnych - ekspozycję plakatów oraz wsparcie indywidualne pracowników działu personalnego. Tabela 49 Kluczowe wskaźniki Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Udział załogi w PPK Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 Uczestnicy PPK 127 129 35,77 36,13 Pracownicy poza PPK 228 228 64,23 63,87 Ogółem 355 357 100 100 Struktura wieku uczestników PPK Liczba osób Struktura (%) 31.12.2021 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2020 18 – 54 lata 112 113 88,19 87,60 55 – 70 lat 15 16 11,81 12,40 Ogółem 127 129 100 100 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 101 3. Środowisko pracy. W trosce o zdrowie i poprawę jakości życia pracowników Spółki stosowane są dodatkowe świadczenia pozapłacowe, do których uprawnieni są wszyscy pracownicy, niezależnie od wymiaru etatu czy stażu pracy. Do stosowanych świadczeń pozapłacowych należą: − dofinansowanie pakietu opieki medycznej, polegającej w głównej mierze na szybkim dostępie do leka- rzy specjalistów kilkunastu rodzajów poradni na terenie całej Polski, − dofinansowanie do pracowniczego ubezpieczenia grupowego na życie, obejmującego również wy- padki, leczenie szpitalne czy wystąpienie ciężkich chorób, − pomoc socjalna adresowana do potrzebujących wsparcia pracowników czy emerytów i rencistów, znaj- dujących się w trudnej sytuacji, w oparciu o działający Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, − bezprocentowe pożyczki dla pracowników będących członkami Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej. Tabela 50 Kluczowe wskaźniki warunków pracy. Warunki pracy Struktura (%) 2021 2020 Pracownicy mający dostęp do opieki medycznej 100 100 Pracownicy korzystający z MPKZP 51 51 4. Równość i różnorodność. Kluczowymi aspektami różnorodności w Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. są: płeć, wiek, kompetencje, wiedza, doświadczenie i zdolności psychofizyczne. Pomimo braku sformalizowanej polityki różnorodności działania w obszarze zarządzania kadrami uwzględniają kluczowe elementy różnorodności, które pozwa- lają na wybór kandydatów zapewniających efektywną realizację zadań oraz rozwój Spółki, począwszy od najniższego, a skończywszy na najwyższym szczeblu zarządzania. RAFAMET S.A. dokłada starań, aby stosowane były zasady równego traktowania i zarządzania różnorodnością w miejscu pracy, a szczególnie w obszarze rekrutacji, wynagrodzeń, awansów, dostępu do szkoleń, ochrony przed mobbingiem oraz ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 102 Tabela 51 Kluczowe wskaźniki równości i różnorodności. Różnorodność Struktura (%) 2021 2020 Dostęp do stanowisk Kobiety 21,22 20,19 Kobiety na stanowiskach menedżerskich 22,22 24,32 Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn według zajmowanego stanowiska (wynagrodzenie mężczyzn to 100%) Ogółem 79,92 84,93 Stanowiska niemenadżerskie 80,48 83,16 Stanowiska menadżerskie 75,97 84,46 Niepełnosprawność Zatrudnione osoby z niepełnosprawnością 1,97 2,25 Wysokość składek na PFRON odprowadzonych w 2021 r. wyniosła 161.757 zł, w 2020 r. kwota ta wynio- sła 146.759 zł. 5. Dialog społeczny. W Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. respektowane jest prawo pracowników do zrzeszania się w związ- kach zawodowych. Zakładowe organizacje związkowe są stroną we wszelkich negocjacjach w zakresie zagadnień dot. spraw pracowniczych, a w szczególności w zakresie ogólnozakładowych ruchów płaco- wych, dysponowania środkami z funduszu socjalnego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. W roku 2021 raz na kwartał Zarząd i związki zawodowe analizowały sytuację ekonomiczno – finansową Spółki w zakre- sie oceny procesu kształtowania poziomu wynagrodzeń. Pracodawca i strona pracownicza prowadzi regularny dialog, którego formalnym wyrazem są: 1) Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. (ZUZP) za- warty dnia 15.11.1996 r. 2) porozumienie z dnia 24.05.2006 r. dotyczące informowania pracowników i przeprowadzania z nimi konsultacji, 3) protokoły uzgodnień w zakresie bieżących spraw pracowniczych, 4) wewnętrzne akty normatywne regulujące kwestie pracownicze, 5) inne dokumenty, których sygnatariuszami są organizacje związkowe działające w RAFAMET S.A., jak m.in. regulamin dysponowania środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Najważniejszym dokumentem zawartym pomiędzy Pracodawcą a stroną społeczną, reprezentowaną przez Międzyzakładowy Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników przy Fabryce Obrabia- rek „RAFAMET” S.A.” oraz Organizację Międzyzakładową NSZZ „Solidarność”, jest Zakładowy Układ Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 103 Zbiorowy Pracy. Układ ten określa warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, wzajemne zobowiązania stron układu oraz inne sprawy, które nie zostały uregulowane w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący. Żadne postanowienia Układu nie są dla pracowników mniej korzystne niż wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy. W RAFAMET S.A. nie działa rada pracowników, ponieważ na mocy ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji w RAFAMET S.A. zostało zawarte porozumienie dotyczące informowa- nia pracowników i przeprowadzania z nimi konsultacji. Przedmiotowe porozumienie zapewnia warunki in- formowania i przeprowadzania konsultacji co najmniej równe określonym w ustawie oraz uwzględnia inte- res pracodawcy i pracowników. Tabela 52 Kluczowe wskaźniki dialogu społecznego. Dialog społeczny 2021 2020 Liczba działających w RAFAMET S.A. związków zawodowych 2 3 Liczba pracowników w związkach zawodowych: 220 240 MNSZZ Pracowników przy Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. 151 154 OM NSZZ „Solidarność” 69 75 WZZ „Sierpień 80” 0 11 Odsetek pracowników zrzeszonych w związkach zawodowych 42% 46% Odsetek pracowników objętych ZUZP 100% 100% 6. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy zakłada: − zapewnienie warunków organizacyjnych i technicznych pozwalających na sukcesywne obniżanie i eli- minowanie ryzyka zawodowego występującego w miejscach pracy, − zapewnienie ciągłego doskonalenia działań w zakresie BHP, − ciągłe doskonalenie skuteczności Zintegrowanego Systemu Zarządzania funkcjonującego w Spółce, ze szczególnym uwzględnieniem dotrzymania wymagań wynikających z normy ISO 45001:2018, − ciągłą edukację pracowników w zakresie BHP. Kluczowe niefinansowe wskaźniki dotyczące zagadnień BHP obrazują zestawienia przedstawione poniżej. Tabela 53 Kluczowe wskaźniki pracowniczych badań profilaktycznych. Rodzaj badania Liczba przebadanych pracowników 2021 2020 Badania wstępne 17 25 Badania okresowe 189 132 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 104 Tabela 54 Kluczowe wskaźniki wypadkowości. Rodzaj wskaźnika 2021 2020 Zatrudnienie (stan na koniec roku w osobach) 358 357 Absencja chorobowa (dni) 145 425 Wypadki przy pracy ogółem 4 7 Wypadki ciężkie 0 0 Wypadki śmiertelne 0 0 Częstotliwość 11,1 19,6 Ciężkość wypadków 36,2 60,7 Choroby zawodowe 1 0 Wnioski z analizy wypadków przy pracy w Spółce w omawianym okresie: − zmalał wskaźnik częstotliwości wypadków przy pracy, tj. w roku 2020 wskaźnik wyniósł 19,6, natomiast w roku 2021 wyniósł 11,1, − zmalał wskaźnik ciężkości wypadków przy pracy z 60,7 w roku 2020 do 36,2 w roku 2021, − najbardziej zagrożoną na wypadki grupą zawodową są pracownicy produkcyjni Wydziału Obróbki Me- chanicznej, − prawdopodobieństwo wypadków u osób w wieku powyżej 30 lat jest wyższe w stosunku do pozostałych pracowników. Najczęściej występującymi przyczynami wypadków przy pracy był czynnik materialny (wady materiałowe czynnika materialnego, niewłaściwa eksploatacja czynnika materialnego) oraz niewłaściwa organizacja stanowiska pracy. W roku 2021 stwierdzono chorobę zawodową tj. zespół cieśni w obrębie nadgarstka u pracownika zatrud- nionego na stanowisku tokarz. W zakładzie stosuje się procedurę identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego dla czynników fizycz- nych, chemicznych, biologicznych oraz montażu maszyn i podzespołów, która określa sposób postępowa- nia w zakresie: − identyfikacji zagrożeń utraty życia i zdrowia pracowników, − oceny wielkości ryzyka zawodowego z zidentyfikowanymi zagrożeniami, − sposobów eliminowania lub ograniczania zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego, − sposobu informowania pracowników o istniejących, potencjalnych zagrożeniach i wielkości ryzyka, − sposobu poddawania przeglądom kart oceny ryzyka w odniesieniu do zmian technologicznych i orga- nizacyjnych w zakładzie. W roku 2021 dokonano oceny ryzyka lub aktualizacji oceny dla czynników fizycznych na 13 stanowiskach pracy. Oceniono ryzyko dla 5 procesów technologicznych związanych z montażem produkowanych obra- biarek i ich podzespołów. Ponadto, zgodnie z obowiązującą w Spółce procedurą, dotyczącą współpracy z firmami zewnętrznymi, przekazywana jest tym firmom informacja o zagrożeniach i ryzyku zawodowym występującym na terenie Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 105 zakładu. Proces informowania odbywa się poprzez przekazywanie firmom zewnętrznym właściwych doku- mentów zgodnie z zapisami w procedurze Zintegrowanego Systemu Zarządzania. W roku 2021 przeprowadzono 12 kontroli tematycznych, zakończonych protokołami pokontrolnymi i sto- sownymi zaleceniami oraz wykazano 19 nieprawidłowości, które zostały usunięte. Dodatkowo, w wyniku codziennych rutynowych kontroli służby BHP, wydano 12 poleceń i zaleceń dotyczących niedociągnięć i nieprawidłowości stwierdzonych w wydziałach/działach zakładu. Zostały przeprowadzone cztery kwartalne przeglądy warunków pracy w ramach Zakładowej Komisji BHP. W wyniku tych przeglądów zostało wyda- nych 13 zaleceń poprawiających warunki pracy. W roku 2021 Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Pań- stwowa Inspekcja Pracy nie przeprowadziły kontroli w Fabryce Obrabiarek ,,RAFAMET’’. W roku 2021 dokonano przeszkolenia 20 osób w zakresie szkolenia wstępnego ogólnego BHP i 132 osoby w ramach szkoleń okresowych. 7. Rozwój i edukacja. Polityka szkoleń pracowników RAFAMET S.A. zdefiniowana została w procedurach Zintegrowanego Sys- temu Zarządzania, zgodnego z wymaganiami norm: ISO 9001, ISO 14001 i ISO 45001:2018. System szkoleń stanowi jeden z podstawowych elementów systemu zarządzania zasobami ludzkimi w na- szej firmie. Pracownicy stanowią cenny kapitał firmy, którego wartość jest systematycznie podnoszona po- przez szkolenia oraz dokształcanie zawodowe w celu dostosowania kwalifikacji pracowników zarówno do obecnych warunków, jak i przyszłych zadań naszej firmy. Szkolenia przeprowadza się w celu przyuczenia do pracy osób niewykwalifikowanych, rozwoju umiejętno- ści w zakresie posługiwania się nowymi technikami i technologiami oraz pogłębienia i rozszerzenia posia- danych przez pracowników umiejętności, w celu dostosowania się do zmieniających się warunków oraz wymagań na danym stanowisku pracy lub do objęcia innego stanowiska. Pracownicy Spółki szkoleni są na bieżąco w zakresie zmieniających się przepisów prawnych oraz potrzeb w bieżącym funkcjonowaniu firmy, a przede wszystkim w odniesieniu do strategicznych celów przedsię- biorstwa oraz wymagań stawianych przez otoczenie konkurencyjne. Podstawę planowania szkoleń stanowi strategia przedsiębiorstwa oraz analiza potencjału zatrudnionych pracowników. Ważną rolę odgrywają po- nadto potrzeby szkoleniowe zgłaszane przez samych pracowników, które wynikają zwykle z chęci posze- rzenia swoich kwalifikacji. Szkolenia odbywają się zarówno na terenie zakładu pracy jak i poza nim, w ośrodkach szkoleniowych. Ważną rolę w doborze jednostki szkolącej odgrywają metody i techniki wykorzystywane podczas prowa- dzenia szkoleń. Analiza przedstawionych przez pracowników ocen poszczególnych szkoleń dostarcza nam informacji o tym co jest istotne z punktu widzenia osoby szkolonej. Ocena efektywności szkolenia natomiast informuje nas na temat zarówno merytorycznej jak i organizacyjno-technicznej jakości szkolenia, a także wpływu szkolenia na wyniki osiągane przez pracownika w miejscu pracy. Doświadczenie pokazuje, że pra- cownicy zwracają szczególną uwagę zwłaszcza na takie czynniki jak: wielkość grup szkoleniowych oraz czy szkolenia są aktywizujące, czy raczej pasywne. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 106 Podnoszenie kwalifikacji w formach szkolnych, pomimo pomocy ze strony firmy, wymaga wyrzeczeń ze strony pracowników. Dokształcanie odbywa się często w weekendy, które są dla pracowników czasem wolnym od pracy. W przypadku podjęcia studiów przez pracownika, firma zazwyczaj finansuje w 100 % czesne za studia oraz zwraca koszty przejazdów na uczelnię, a po ukończeniu studiów analizuje zdobyte kwalifikacje pod kątem ewentualnego awansu zawodowego. W celu pozyskania informacji o potencjale zawodowym zatrudnionych pracowników, standardem Spółki jest system okresowych ocen pracowniczych. Ocenę kwalifikacji i wyników pracy pracowników nowoprzy- jętych przeprowadza się w związku z zawarciem kolejnych umów o pracę. Dokonuje jej kierownik komórki organizacyjnej, w której zatrudniony jest pracownik, następnie dyrektor danego pionu ustosunkowuje się do oceny i przedkłada ją do ostatecznej do decyzji Zarządowi Spółki. W odniesieniu do pracowników za- trudnionych na czas nieokreślony, ocenę wyników pracy przeprowadza się w celu pozyskania informacji o potencjale i kompetencjach zawodowych oraz dla określenia stopnia przydatności zawodowej pracownika i decyzji dotyczących systemu motywacji poprzez wynagrodzenie oraz system szkoleń. Oceny tej dokonuje kierownik komórki organizacyjnej, a w odniesieniu do kierowników oceny dokonuje dyrektor pionu. Ocena przeprowadzana jest co najmniej raz na dwa lata. Wnioski płynące z prowadzonych ocen stanowią wspar- cie w podejmowaniu długofalowych decyzji kadrowych w zakresie zatrudniania, motywacji oraz rozwoju pracowników. Zasady dokonywania ocen pracowniczych sformalizowane są w wewnątrzzakładowych ak- tach normatywnych. Tabela 55 Kluczowe wskaźniki edukacji i rozwoju zawodowego. Szkolenia i ocena pracowników nowoprzyjętych Liczba osób 2021 2020 Szkolenia obowiązkowe 92 70 Szkolenia fakultatywne 74 84 166 154 Studia wyższe 1 3 Studia podyplomowe 2 1 Studia MBA 1 1 Przewody doktorskie 0 1 4 6 Ogółem 170 160 Ocena pracowników nowoprzyjętych 20 29 8. Społeczności lokalne i zaangażowanie społeczne. RAFAMET S.A. jako największy gospodarczy pracodawca na terenie gminy Kuźnia Raciborska oraz istotny pracodawca w powiecie raciborskim, w poczuciu odpowiedzialności firmy za lokalną społeczność od lat prowadzi działania ukierunkowane na lokalne inicjatywy i wspieranie działań prospołecznych oraz dobro- czynnych w zakresie edukacji, kultury i sportu. Poprzez działalność w obszarze społecznej odpowiedzial- ności biznesu RAFAMET S.A. buduje wizerunek nie tylko jako stabilnego pracodawcy, ale również firmy odpowiedzialnej społecznie. Spółka nie posiada sformalizowanej polityki w zakresie zaangażowania Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 107 społecznego. Decyzje w zakresie wydatkowania środków na cele charytatywne i sponsoring podejmuje Zarząd Spółki, biorąc pod uwagę doraźne potrzeby podmiotów publicznych i organizacji pozarządowych. Tabela 56 Kluczowe wskaźniki dla darowizn i sponsoringu. Darowizny i sponsoring 2021 2020 Wysokość środków przekazanych na darowizny i sponsoring (w tys. zł) 101,9 105,4 Liczba beneficjentów 11 10 Działalność sponsoringowa i charytatywna w 2021 r.: 1) wsparcie działalności sportowej, rekreacyjnej i wychowawczej Klubu Sportowego „STAL” w Kuźni Ra- ciborskiej oraz Ludowego Klubu Sportowego w Raszczycach, 2) sponsorowanie projektu medialno – edukacyjnego „Czas na zawodowców”, realizowanego przez Wy- dawnictwo Nowiny Sp. z o.o. w Raciborzu, którego głównymi celami są: zachęcanie młodzieży do zdo- bywania zawodów i kompetencji odpowiadających potrzebom współczesnego, lokalnego i regional- nego rynku pracy, prezentowanie potencjału raciborskiego szkolnictwa zawodowego, informowanie o kierunkach rozwoju lokalnego rynku pracy i miejscowych pracodawców, 3) udział w realizowanym przez Wydawnictwo Nowiny Raciborskie Sp. z o.o. w Raciborzu projekcie pod nazwą „RowerOn 2021”, którego głównymi celami są: promocja zdrowego i dostępnego dla wszystkich trybu życia oraz profilaktyki prozdrowotnej, aktywizacja, integracja i edukacja regionalna mieszkańców oraz promocja gmin górniczych i regionu – Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, 4) współorganizacja wraz z Miejskim Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej VI Kuź- niańskiego Półmaratonu Leśnego, 5) dofinansowanie organizowanego przez Klub Szachowy „SILESIA” w Raciborzu II Międzynarodowego Memoriału Szachowego, 6) wsparcie finansowe organizowanego przez Miejski Klub Zapaśniczy „UNIA” z siedzibą w Raciborzu Pucharu Polski Kadetów w zapasach w stylu klasycznym, 7) wsparcie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Budziskach poprzez dofinansowanie zakupu sa- mochodu ratowniczo – gaśniczego, 8) wsparcie inicjatywy Fundacji Kobieta Niezależna poprzez ufundowanie nagród dla uczestników III Biegu po niezależność – imprezy plenerowej promującej aktywność fizyczną i zdrowy tryb życia, 9) dofinansowanie paczek mikołajkowych dla podopiecznych Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych na terenie powiatu raciborskiego przygotowywanych przez Starostwo Powiatowe w Raciborzu, 10) renowacja zabytkowych obiektów położonych na terenie powiatu raciborskiego. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 108 9. Bezpieczeństwo produktów i ich użytkowników. Kwestia bezpieczeństwa produktów jest w znaczącym stopniu uregulowana przez prawodawstwo unijne i krajowe. Zgodnie z ustawą o systemie oceny zgodności oraz posiadaniem przez Polskę statusu członka Unii Europejskiej, każdy nasz wyrób dopuszczony do obrotu towarowego w krajach UE posiada deklarację zgodności wystawioną przez wytwórcę lub upoważnionego przedstawiciela i jest oznakowany „CE”. RA- FAMET S.A. ma obowiązek zapewnić, że wyrób, który ma zostać wprowadzony na rynek Unii, został za- projektowany i wyprodukowany zgodnie z postanowieniami odpowiedniej dyrektywy (lub kilku dyrektyw) nowego podejścia. W Spółce obowiązuje „Polityka Jakości, Środowiska, Bezpieczeństwa i Higieny Pracy”, której podstawo- wym celem jest sprzedaż wyrobów i usług o jakości spełniającej oczekiwania klientów przy zachowaniu bezpiecznych warunków pracy i szacunku dla środowiska naturalnego. Jednym z jej głównych założeń jest zgodność z wymaganiami prawnymi, związanymi z działalnością i zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi. W oparciu o wprowadzony i certyfikowany Zintegrowany System Zarządzania zgodny z normami ISO 9001:2015 w zakresie jakości, ISO 14001:2015 w zakresie środowiska i ISO 45001:2018 w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy produkowane wyroby spełniają wymagania: Dyrektywy maszynowej 2006/42/WE, Dyrektywy niskonapięciowej 2014/35/WE oraz Dyrektywy dotyczącej kompatybilności elek- tromagnetycznej 2014/30/WE. Systemem objęto: projektowanie i rozwój, wytwarzanie, instalowanie, dostarczanie i serwis obrabiarek i urządzeń dla kolejnictwa, tokarek karuzelowych i obrabiarek specjalnych. Dotyczy on wszystkich komórek organizacyjnych firmy. Spółka posiada szczegółowo opracowane procedury, zapewniające zgodność pro- duktów i usług z obowiązującymi normami oraz gwarantujące bezpieczeństwo Klientów, opisujące procesy związane z realizacją wyrobu. W tym celu zostały określone: − cele jakościowe, środowiskowe i w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, − postępowanie w zakresie komunikacji z Klientem, − wymagania dotyczące wyrobu, − zasoby do wykonania wyrobu, − działania dotyczące weryfikacji, monitorowania, kontroli i badań oraz kryteria przyjęcia wyrobu, − zapisy potrzebne do dostarczenia dowodów, że procesy realizacji i wyrób, który jest wynikiem proce- sów, spełniają określone wymagania. Weryfikację surowców, z których wytwarzany jest produkt, opisuje procedura „Zasady przyjmowania, przy- chodowania, wydawania materiałów i komponentów do produkcji”. Obejmuje ona zasady przyjmowania i kontroli dostaw, magazynowania materiałów i komponentów w magazynach i składowiskach otwartych, oznaczania dostaw, nadzorowania inspekcyjnego sposobu składowania oraz wydawania materiałów do produkcji. Obowiązujące procedury zapewniają, że procesy produkcji i instalowania oraz serwisu są zaplanowane i sterowane w sposób umożliwiający ich bieżącą kontrolę, a operacje, które są związane ze zidentyfikowa- nymi aspektami środowiskowymi są prowadzone w taki sposób, że związane z nimi niekorzystne wpływy Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 109 na środowisko są nadzorowane i zmniejszane. Szczegółowe zasady postępowania w zakresie sterowania procesem produkcyjnym i podział odpowiedzialności określają procedury: − „Zasady przyjmowania, przychodowania, wydawania materiałów i komponentów do produkcji”, − „Przygotowanie produkcji”, − „Utrzymanie ruchu”, − „Sterowanie procesem produkcji i pomiarów wyrobów”, − „Obsługa techniczna wyrobów”, − „Identyfikacja aspektów środowiskowych”, − „Monitorowanie i pomiary środowiskowe, ocena zgodności z wymaganiami prawnymi oraz stan bez- pieczeństwa i higieny pracy”. Procedura „Oznaczenie identyfikacyjne wyrobów” ustala jednolite zasady znakowania identyfikacyjnego materiałów i wyrobów. Obejmuje znakowanie dostaw, półfabrykatów i części w toku produkcji oraz wyrobów finalnych dla zachowania pełnej identyfikacji materiałów i wyrobów w całym cyklu produkcji. Bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z produktów i usług oferowanych przez Spółkę normuje proce- dura „Obsługa techniczna wyrobu”. Obejmuje ona sprawy związane ze sprawną obsługą klientów w zakre- sie świadczonych usług montażowych i przekazania maszyn do eksploatacji oraz obsługę posprzedażną wyrobów. W Spółce ustalono, wdrożono i utrzymuje się okresową ocenę zgodności z mającym zastosowanie usta- wodawstwem i przepisami prawnymi oraz innymi wymaganiami. Firma posiada zapisy z tej oceny zgodnie z procedurami: − „Przegląd umowy”, − „Obsługa techniczna wyrobu”, − „Identyfikacja wymagań prawnych i innych”, − „Monitorowanie i pomiary środowiskowe, ocena zgodności z wymaganiami prawnymi oraz stan bez- pieczeństwa i higieny pracy”. Okresowa ocena zgodności dokonywana jest raz w roku. W przypadku potrzeby (nagłe zdarzenie, awarie lub negatywne informacje zewnętrzne lub wewnętrzne) jest przeprowadzana częściej lub w ramach oceny celowej. W Spółce obowiązuje ponadto polityka kontroli obrotu. Jednocześnie wprowadzony i certyfikowany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Wewnętrzny System Kontroli (WSK) spełnia wymagania ustawy o obrocie z zagranicą towarami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Z punktu widzenia zarządzania WSK funkcjonuje jako instrument zabezpieczający firmę przed działaniami niezgodnymi z krajowymi wymogami kontroli obrotu oraz zobowiązaniami międzynarodowymi w tym zakre- sie. Posiadając własny wewnętrzny system kontroli firma jest w stanie chronić swój handlowy interes oraz swój wizerunek w oczach partnerów zagranicznych. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 110 Wewnętrzny System Kontroli obejmuje następujące elementy: deklarację polityki firmy, dobór personelu, archiwizację danych, szkolenie, procedury realizacji zamówień, powiadamianie, analizę listy odmów, kla- syfikację produktów, analizę ryzyka zmiany przeznaczenia towarów, kontrolę wewnętrzną, transfer techno- logii i certyfikację systemu. Wewnętrzny System Kontroli opiera się na 3 filarach: − znaj swojego zagranicznego partnera, − znaj parametry techniczne towaru którym handlujesz, − miej wiedzę, do czego twój wyrób może być użyty. Tabela 57 Kluczowe wskaźniki bezpieczeństwa obrotu. Monitorowany wskaźnik 2021 2020 Liczba postępowań administracyjnych prowadzonych przeciwko Spółce lub wartość kar za niezgodność z prawem lub normami wyprodukowa- nych maszyn brak brak Liczba wypadków zaistniałych na maszynach wyprodukowanych przez RAFAMET S.A. u odbiorców w trakcie eksploatacji, wynikających z błę- dów lub niezgodności z prawem lub normami wyprodukowanych ma- szyn brak brak Liczba reklamacji złożonych przez użytkowników na wyprodukowane przez Spółkę obrabiarki brak brak Liczba postępowań administracyjnych prowadzonych przeciwko Spółce lub nałożonych kar związanych z obrotem z zagranicą towarami i usłu- gami o znaczeniu strategicznym brak brak Opracowano analizy zarządzania ryzykiem w oparciu o ISO 31000, zgodnie z wymagania norm ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 i ISO 45001:2018. W produkcji podstawowej Spółki wykorzystywane są surowce o wysokim stopniu przetworzenia. Materiały i surowce o znaczeniu strategicznym pozyskiwane są od certyfikowanych – kwalifikowanych dostawców na podstawie procedury Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Obowiązują procedury pozyskiwania/za- kupu materiałów i surowców zgodnie z normą ISO 9001:2015 oraz procedury określające sposób postępo- wania w zakresie magazynowania i utylizacji odpadów produkcyjnych zgodnie z normą ISO 14001:2015. Tabela 58 Kluczowe wskaźniki zużycia materiałów. Grupa asortymentowa Wartość (w tys. zł) 2021 2020 Maszyny i urządzenia 11 133 17 095 Wyroby przemysłu elektrotechnicznego 4 209 8 747 Wyroby przemysłu metalowego, w tym odlewy żeliwne 8 168 7 852 Wyroby hutnictwa żelaza 1 280 1 116 Wyroby przemysłu precyzyjnego 407 1223 Wyroby przemysłu chemicznego 740 929 Wyroby metali nieżelaznych 175 137 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 111 Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 112 Pod względem ilościowym (wagowym) największe zapotrzebowanie Spółka generuje w zakresie zakupu materiałów hutniczych i odlewów żeliwnych. Odlewy żeliwne jak i materiały stalowe użyte w procesie produkcji podlegają po zakończeniu życia produktu w całości recyklingowi i wykorzystywane są jako materiały wsadowe w procesie produkcji stali i odlewów żeliwnych. Asortyment produktów Spółki jest zróżnicowany. Obrabiarki klasyfikowane są wg typów. Każdy typ charakteryzuje się innym zużyciem materiałowym. Tabela 59 Kluczowe wskaźniki efektywności dla wybranej obrabiarki. Tokarka cierna portalowa UFB 125 N 2021 2020 Wartość (w zł) Koszt odlewów 152 850 153 825 Koszt materiałów hutniczych 62 239 79 362 Całkowite zużycie materiałowe 1 484 461 1 424 822 Struktura (%) Udział materiałów hutniczych i odlewów w kosztach ma- teriałowych produktu 14,5% 16,4% Do porównania przyjęto obrabiarkę typu UFB 125 N. Spadek nakładów w tej grupie asortymentowej w stosunku do roku 2020 wynika z posiadania zapasów materiałów hutniczych. Tabela 60 Zagrożenia występujące w procesie zakupów. Rodzaj zagrożenia Ryzyko Działania ograniczające ryzyko Zagrożenie wynikające z procesu zakupu materiałów i surowców Wysoki koszt wytworzenia, z uwagi na wzrost kosztów zakupu materiałów, ograniczenie podaży materiałów i usług (uwarunkowania pandemiczne). Poszukiwanie tańszych dostawców materiałów i surowców Terminowość dostaw, z uwagi na zja- wisko pandemii, wydłużenie terminów. Szczegółowe opracowanie zamówień, planowanie dostaw zgodnie z planem produkcji, monitorowa- nie dostawców w takcie realizacji zamówień (za- wansowanie) Niezgodność dostaw Nadzór jakościowy kontroli dostaw Wady ukryte Reklamacje, uzgodnienia z dostawcami Zgodnie z wymogami normy PN-EN ISO 14001:2015 Systemu Zarządzania Środowiskowego opracowano procedurę, której przedmiotem jest gospodarka odpadami na terenie Spółki, ich zbieranie, wykorzystanie i unieszkodliwianie w sposób zapewniający zminimalizowanie niekorzystnego oddziaływania na środowisko, zgodnie z zasadami gospodarności oraz wymaganiami prawnymi i innymi. Wszystkie odpady wytwarzane na terenie Spółki są odpowiednio segregowane, zbierane i przekazywane do unieszkodliwiania firmom posiadającym stosowne zezwolenia. Spółka prowadzi ewidencję odpadów elektronicznie w Bazie Danych Odpadowych – BDO na swoim indywidualnym koncie. Największą pozycję stanowią odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego stopów wytwarzane w procesie obróbki wiórowej. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 113 10. Informacja o zagrożeniu COVID-19 W Spółce, w celu ograniczenia negatywnych skutków pandemii COVID-19, stosowane były procedury po- stępowania zmierzające do ograniczenia ryzyka zarażenia się pracowników koronawirusem, takie jak: − zapewnienie dystansu fizycznego pomiędzy pracownikami, − zabezpieczenie pracowników w środki ochrony indywidualnej (maseczki, osłony antywirusowe z pleksi), − kierowanie pracowników na pracę zdalną, − ograniczenie kontaktów bezpośrednich z osobami spoza zakładu pracy, − przestrzeganie zasad higieny w miejscu pracy (szeroko pojęta dezynfekcja), − wdrożenie zasad postępowania z przesyłkami zewnętrznymi oraz korespondencją wewnętrzną, − pomiar temperatury każdej osoby wchodzącej na teren Grupy Kapitałowej RAFAMET. Zastosowane przez Spółkę środki zapobiegawcze powodują, że wykonywanie pracy nie zwiększa prawdo- podobieństwa zarażenia pracowników koronawirusem SARS-CoV-2 powyżej szacowanego dla innych członków społeczeństwa, którzy w życiu codziennym stosują się do wprowadzanych w związku z epidemią ograniczeń, nakazów i zakazów. Ryzyka w obszarze społecznym i pracowniczym Istnieją ograniczenia w pozyskaniu wykwalifikowanych i wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz osób chętnych do podjęcia się prac ciężkich przy spełnianiu optymalnych oczekiwań pracodawcy. Ewen- tualna utrata wykwalifikowanych pracowników kadry inżynieryjno – technicznej w związku z obniżeniem ustawowego wieku emerytalnego oraz ograniczenia w pozyskaniu nowych pracowników na zastępstwa zatrudnieniowe (wysoka średnia wieku załogi), a także procedury rekrutacji i koszty związane z wdrażaniem nowozatrudnionych pracowników, mogą skutkować spadkiem wydajności pracy i wpływać na efektywność działalności. Niewystarczające kompetencje nowych pracowników i wysoki wskaźnik odejść mogą powo- dować zdemotywowanie załogi i możliwość wystąpienia konfliktów. Z uwagi na tendencje panujące na rynku pracy i specyfikę lokalnego rynku pracy (położenie Spółki na terenie polsko - czeskiego przygranicza, bliskość aglomeracji śląskiej) dostrzega się ryzyko utraty młod- szych stażem, ale wysoko wyspecjalizowanych pracowników, a zatem ryzyko utraty przez organizację klu- czowych kompetencji. Dla przedsiębiorstwa produkcyjnego, które buduje swoją przewagę konkurencyjną na wiedzy i innowacyjności odpływ wiedzy i umiejętności na rzecz innych podmiotów, w tym konkurencyj- nych, jest szczególnie niewskazany. COVID-19 może mieć duży wpływ na rytm i efektywność (wydajność) pracy pracowników firmy. Każda kwarantanna nałożona na pracowników, a szczególnie kluczowych, może potęgować problemy w realizacji zadań kontraktowych, a co za tym idzie nieterminowego ich wykonania. W związku z brakiem sformalizowanej polityki w zakresie zaangażowania społecznego (darowizny na cele charytatywne i sponsoring) istnieje ryzyko postrzegania Spółki przez interesariuszy jako niedostatecznie transparentnej w wyborze partnerów społecznych. Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 114 OBSZAR POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI RAFAMET S.A. traktuje przestrzeganie praw człowieka w ramach prowadzenia działalności gospodarczej jako podstawowy element etycznego biznesu, który firma prowadzi od wielu lat w ponad 70 krajach świata. Firma stoi na straży wartości takich jak szacunek i otwartość w stosunku do innych, integracja społeczna, tolerancja, przejrzystość oraz poszanowanie prawa do prywatności. Respektowanie praw człowieka wyraża się głównie w prawie do wolności zrzeszania się, w zapewnieniu pracownikom bezpiecznego środowiska pracy, stosowaniu zakazu dyskryminacji, pracy dzieci i pracy przymusowej, co zostało sformalizowane w wewnętrznych aktach firmy dotyczących głównie obszaru pracowniczego i społecznego. Charakter prowadzonej przez Spółkę działalności i jej zasięg geograficzny potwierdza, że respektujemy różnorodność pochodzenia, rasy, płci, kultury, wieku i stanu cywilnego, a także przekonań religijnych, poli- tycznych i przynależności do organizacji społecznych i zawodowych. Tabela 61 Kluczowe wskaźniki związane z prawami człowieka. Prawa człowieka 2021 2020 Zgłoszone i potwierdzone przypadki pracy dzieci brak brak Zgłoszone i potwierdzone przypadki pracy przymusowej brak brak Zgłoszone i potwierdzone przypadki dyskryminacji brak brak Liczba skarg w zakresie naruszenia prywatności brak brak Liczba skarg w zakresie naruszenia praw człowieka brak brak % produktów podlegających ocenie norm bezpieczeństwa 100% 100% W Fabryce Obrabiarek RAFAMET S.A. nie została sformalizowana polityka przeciwdziałania korupcji, po- mimo to nie toczyły się sprawy sądowe dotyczące naruszeń zasad uczciwej konkurencji przeciwko Spółce. Tabela 62 Kluczowe wskaźniki związane z zachowaniami korupcyjnymi. Zachowania korupcyjne 2021 2020 Liczba zgłoszonych przypadków zachowań noszących znamiona korupcji brak brak Liczba potwierdzonych przypadków korupcji brak brak Sprawozdanie Zarządu z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. za rok 2021 _____________ 115 Ryzyka w obszarze poszanowanie praw człowieka i przeciwdziałanie korupcji W przypadku wystąpienia zjawisk dyskryminacji skutkujących wszczęciem postępowań sądowych prze- ciwko Spółce może wystąpić ryzyko finansowe i wizerunkowe. W ocenie Emitenta Spółka jest w małym stopniu narażona na wystąpienie ryzyka we wskazanym obszarze. Podpisy Zarządu RAFAMET S.A. 27.04.2022 r. E. Longin Wons Prezes Zarządu 27.04.2022 r. Maciej Michalik Wiceprezes Zarządu