Onde S.A.

Environmental & Social Information • Mar 30, 2023

2594001UUGG3ABII7997 (Raport stanowi sprawozdanie na temat informacji niefinansowych sporządzone zgodnie z wymogami art. 49b ust. 2-8 Ustawy o rachunkowości) 2022 GRUPA ONDE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TWORZYMY ENERGIĘ JUTRA RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 2 1. List zarządu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2. O Onde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 2.1. Model biznesowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.2. Zarządzanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.3. Klienci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 2.4. Etyka i przeciwdziałanie korupcji. . . . . . . 14 2.5. Relacje z otoczeniem . . . . . . . . . . . . . . 15 2.6 Działalność sponsoringowa . . . . . . . . . . 19 3. Środowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 3.1. Bioróżnorodność . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3.2. Gospodarka obiegu zamkniętego . . . . . .22 3.3. Klimat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 3.4. Taksonomia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 3.4.1. Minimalne gwarancje. . . . . . . . . .36 3.4.2. KPI Obrót. . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 3.4.3. KPI Capex . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 3.4.4. KPI Opex . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 4. Pracownicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 4.1. Zatrudnienie i rozwój . . . . . . . . . . . . . . 52 4.2. Zdrowie i bezpieczeństwo . . . . . . . . . . .56 5. Różnorodność i prawa człowieka. . . . . . . . . .64 6. O raporcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67 6.1. Proces deniowania istotności. . . . . . . 68 6.2. Istotne tematy. . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 Tabela GRI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 SPIS TREŚCI 01 LIST ZARZĄDU Paweł Średniawa Prezes Zarządu Piotr Gutowski Wiceprezes Zarządu Marcin Szerszeń Wiceprezes Zarządu RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 4 [2-22] mamy w Grupie ONDE to szczęście, że nasza podstawowa działalność nierozerwalnie łączy się ze zrów- noważonym rozwojem. Nie musimy szukać ekologicznych usprawiedliwień dla świadczonych przez nas usług – wręcz przeciwnie, nasze usługi są odpowiedzią na współ- czesne wyzwania środowiska. Budowa odnawialnych źródeł energii – co szczególnie widoczne było w tak spe- cyficznym dla rynku energetycznego roku 2022 – stała się konieczną odpowiedzią nie tylko na klimatyczne zmiany w świecie. Z tym większądumą zapraszamy Państwa do lektury naszego kolejnego raportu ESG, w którym pokazu- jemy co jest dla nas ważne w obszarach środowiskowym, społecznym oraz w jaki sposób tworzymy odpowiedzialny ład korporacyjny w Grupie ONDE. W historii naszej firmy miniony rok był czasem wyjąt- kowym i pełnym symbolicznych wydarzeń. To właśnie w 2022 roku tysięczna turbina wiatrowa, w której budowę byliśmy zaangażowani, zaczęła produkować energię. To oznacza, że nasza Grupa uczestniczyła w powstaniu co trzeciego „wiatraka” w Polsce. Odnawialne źródła ener- gii – zarówno te wiatrowe, jak i słoneczne – zbudowane przez ONDE produkują już niemal 4GW energii. Granice, które wcale nie tak dawno wydawały się niemożliwe do osiągnięcia, dziś stają się jużhistorią, a my patrzymy coraz dalej, nie tylko zresztą na Polskę. ONDE w 2022 roku roz- poczęło realizację kontraktu na Litwie – to nasza pierwsza zagraniczna budowa, ale już teraz – na początku roku 2023 – możemy powiedzieć, że na pewno nie ostatnia. Litewski rynek – ze względu na sprzyjające OZE otoczenie legislacyjne – jest dla nas doskonałym miejscem zdoby- wania międzynarodowego doświadczenia i początkiem, w co głęboko wierzymy, ekspansji zagranicznej ONDE w najbliższych latach. Rozwijamy też portfel naszych własnych zasobów OZE. Nasz pierwszy projekt – farma fotowoltaiczna „Cyranka” – już działa i robi wrażenie swoim rozmachem. Ponad 33tysiące nowoczesnych modułów fotowoltaicz- nych i 18 MW mocy może w ciągu roku zaopatrzyć w ener- gię osiem tysięcy gospodarstw domowych. „Cyranka” jest pierwsza, ale nie będzie ostatnia w portfolio własnych źródeł zielonej energii. Tak samo jak „co budujemy”, ważne jest dla nas rów- nież„jak budujemy”. Ekologiczne rozwiązania energetyczne chcemy – i umiemy – budować w ekologiczny sposób. ONDE, jako jedno z pierwszych przedsiębiorstw w Polsce, działa zgodnie z wytycznymi normy ISO 45001, co czyni nas auto- ryzowanym dostawcą rozwiązań energetycznych wg stan- dardów światowych. Wdrożyliśmy też w rmie Politykę Kli- matyczną, której celem jest wskazanie nadzoru zarządczego nad wyzwaniami związanymi z zapobieganiem negatywnym zmianom klimatu, wyznaczenie celów klimatycznych ONDE wraz ze wskazaniem mechanizmów ich realizacji. Dbamy przy tym o najwyższe standardy bezpieczeń- stwa pracowników – to zawsze było i zawsze będzie nasz bezwzględny priorytet. Naszym strategicznym w tym za- kresie celem jest całkowite wyeliminowanie wypadków ciężkich, czyli polityka Zero Wypadków. O tym, co robimy, aby cel ten osiągnąć jak najszybciej odsyłamy Państwa do lektury raportu. 2022 rok był w ONDE rokiem szkoleń. Zrealizowali- śmy ponad 8,5tys. godzin szkoleniowych, a ponad 400, z545pracowników Grupy, wzięło udział w przynajmniej jednej inicjatywnie szkoleniowej. Zwiększaliśmy technicz- ne kompetencje pracowników, ale też – w skali wcześniej u nas nie spotykanej – pomagaliśmy w rozwoju kompeten- poprzez system grantów, ale również udostępniając naszą wiedzę i doświadczenie w zakresie OZE. Szanowni Państwo, oddajemy w Państwa ręce nasz raport ESG za rok 2022 w przekonaniu, że nie zmarnowa- liśmy tego czasu. Zrównoważony rozwój pozwolił nam stać się silniejszą organizacją gotową do stawienia czoła wyzwaniom przyszłości. Z wyrazami szacunku Szanowni Państwo, cji miękkich. W 2022 roku sformalizowaliśmy również to, co dla chyba wszystkich w ONDE było zawsze oczywiste, czyli zakaz dyskryminacji oraz szacunek dla różnorodności. Przyjęliśmy odpowiednie polityki, denicje oraz procedury, a zapisy te zostały przedstawione wszystkim pracownikom. Na koniec chcemy wspomnieć jeszcze o jednej, ważnej dla Grupy ONDE inicjatywie. Powodem do wielkiej rado- ści jest dla nas rosnąca popularnośćnaszego programu grantowego Science Onde Flow Innovation Academy, czyli SOFIA. Fakt, że z roku na rok coraz większa liczba studentów, doktorantów i innowatorów interesuje się odnawialną ener- gią i chce ją rozwijać traktujemy jako pozytywną prognozę przyszłych zmian w polskiej energetyce. W ONDE – na tyle ile możemy – chcemy to zainteresowanie wspierać, nie tylko 02 O ONDE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 6 [2-6] W XX wieku Albert Einstein powiedział, że „wszystko jest energią” – w wieku XXI w Grupie ONDE dodajemy: „odnawialną”. Zjednoczyliśmy zespół eks- pertów, specjalistów i wizjonerów, aby razem prowadzić rmę, która buduje największe farmy wiatrowe i fotowol- taiczne w Polsce oraz wyznacza standardy budownictwa OZE. W naszej historii uczestniczyliśmy lub uczestniczymy W XX wieku Albert Einstein powiedział, że „wszystko jest energią” – w wieku XXI w Grupie ONDE dodajemy: „odnawialną”. 2.1 MODEL BIZNESOWY w realizacjach farm wiatrowych o mocy ponad 3.2 GW, z czego niemal 2.5 GW energii już jest produkowane. To ponad 30% całej energii wytwarzanej przez lądowe farmy wiatrowe w Polsce. Poza budową OZE specjalizujemy się równieżw budownictwie drogowym oraz inżynieryjnym, do których wykorzystujemy też własne wytwórnie mas bitumicznych. Witamy w Grupie ONDE! GRUPA ONDE W 2022 ROKU 3,9 GW mocy na wszystkich farmach zakończonych i realizowanych od początku istnienia spółki 733 MW łączna moc budowanych farm wiatrowych na koniec 2022 r. 453 MW łączna moc budowanych farm fotowoltaicznych na koniec 2022 r. 11 rozpoczętych budów farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 449 MW 27 rozpoczętych budów farm fotowoltaicznych o łącznej mocy ok. 78 MW 629 pracowników i współpracowników, o 35 więcej w porównaniu ze stanem na koniec 2021 r. 1093 mln zł obrotu PIERWSZY projekt realizowany za granicą RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 7 Co dokładnie robimy w Grupie ONDE? Nasz główny segment – Odnawialne Źródła Energii – zajmuje się reali- zacją kontraktów dla branży farm wiatrowych i fotowol- taicznych. Działamy „pod klucz” – mamy doświadczenie zarówno w projektowaniu OZE, pozyskiwaniu odpowied- nich pozwoleń i kompleksowej budowie wraz z robotami elektroenergetycznymi oraz okablowaniem średniego i wysokiego napięcia. Projektujemy i wykonujemy też fundamenty, drogi dojazdowe do farm i place manew- rowe. Na farmach solarnych samodzielnie montujemy wydajne moduły fotowoltaiczne, wykonujemy przyłącza i uruchomienie instalacji. Na farmach wiatrowych dostawę i montaż turbin wiatrowych na przygotowanym przez nas terenie pozostawiamy wyspecjalizowanym w tym pod- miotom. Świadczymy też profesjonalny serwis dla tych obiektów, które już działają. W naszym portfolio są m.in. Farma Wiatrowa Potęgo- wo Wschód-Zachód o mocy 219 MW i Farma Wiatrowa Banie/Kozielice I&II o mocy 106 MW. W 2022 roku ONDE zakończyło realizację 20 projek- tów wiatrowych oraz 26 projektów farm słonecznych, o łącznym potencjale wytwórczym na poziomie niemal jednego GW. W roku 2022 Spółka rozpoczęła realizację 11farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 449 MW i wartości umów ponad 502 mln zł oraz realizację 27 farm fotowol- taicznych o łącznej mocy ok. 78 MW i łącznej wartości umów niemal 125 mln zł. Po raz pierwszy również z naszą działalnością wyszli- śmy poza granice Polski. We wrześniu 2022 roku podpisa- liśmy kontrakt o wartości 3,3mln euro na wybudowanie fundamentów pod turbiny wiatrowe przy budowie farmy na terenie Litwy. Systematycznie zdobywamy doświad- czenie i referencje na rynku litewskim. Biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną, bardzo dobre warunki wietrzne i sprzyjające otoczenie legislacyjne na rynku litewskim do- strzegamy atrakcyjny potencjał biznesowy. Na początku 2023 roku podpisaliśmy kontrakt na roboty przy budowie farmy wiatrowej na Litwie, o łącznej mocy przyłączenio- wej 80MW. Umowy dotyczą budowy fundamentów oraz układania kabli średniego i wysokiego napięcia. Zielona transformacja dzieje siętu i te- raz i cieszymy się, że dyskusje, czy jest ona na pewno potrzebna zostały zakończo- ne. Pytanie nie brzmi „czy”, ale jak i kiedy. Istotą działalności ONDE jest stawianie kolejnych, co raz szybszych kroków do neu- tralności klimatycznej. Oczywiście, że zara- biamy pieniądze – bardzo się z tego cieszę. Ale w ONDE możemy być dumni nie tylko z wyników ekonomicznych – możemy być dumni również, a nawet przede wszystkim, z tego, co robimy i jakie nasza praca nie- sie konsekwencje dla przyszłych pokoleń. Mamy czyste, zielone sumienie, co wcale nie jest normą w biznesie. To wielki przy- wilej pracować w takiej organizacji. Ekosystem Grupy ONDE dopełnia spółka IDE Projekt, której wysokiej klasy specjaliści wykonują m.in. kom- pleksowe projekty farm fotowoltaicznych i wiatrowych. Spółka opracowuje też projekty budowlane i wykonawcze w zakresie budowy nowych oraz przebudowy istniejących elementów układu drogowego oraz obiektów energetycz- nych. Posiadanie w ramach Grupy biura projektowego eliminuje potrzebę zlecania usługi na zewnątrz, zapewnia rzetelność wykonania usługi i nie generuje dodatkowych kosztów. Dla klientów zaś oznacza możliwość zrealizowa- nia całej inwestycji w jednym miejscu i gwarantuje dobrą współpracę pomiędzy projektantami, a wykonawcami. [2-1] Siedziba naszej Grupy mieści się w Toruniu, ale działamy w całej Polsce oraz w Litwie. Struktura Grupy ONDE pozwala na transfer kompetencji między segmen- tami działalności – zdobywane przez lata doświadczenie w jednej branży mogą być wykorzystywane podczas re- alizacji projektów w innych obszarach. Ponadto, ONDE wykorzystuje korzyści płynące z przynależności do Grupy ERBUD, posiadającej ponad 30-letnie doświadczenie w zakresie budownictwa. Misją ONDE jest wsparcie polskiej transformacji ener- getycznej, a w konsekwencji partycypacja w realizacji wizji neutralnej dla klimatu gospodarki, z poszanowa- niem zasad zrównoważonego rozwoju. Naszym celem strategicznym jest tworzenie wartości dla akcjonariuszy poprzez zapewnienie dalszego wzrostu Grupy, umocnienie jej pozycji jako lidera w zakresie przyjaznych środowisku i nowoczesnych rozwiązaniach budowlanych dla sektorów energetyki odnawialnej i sektora drogowego w Polsce, jak również dalsze rozszerzenie prowadzonej działalności o zakup i budowę instalacji fotowoltaicznych, a następnie sprzedaż w modelu develop, build and sell lub eksploata- cja na własny rachunek w tym modelu. Od 2021 roku projekty realizowane dla klientów, uzu- pełniliśmy budową własnych Odnawialnych Źródeł Energii. Kupujemy tereny i budujemy farmy fotowol- taiczne i wiatrowe, a później sprzedajemy je na rynku. Naszym pierwszym takim projektem jest farma foto- woltaiczna w woj. warmińsko-mazurskim „Cyranka”. Na ponad 37 tys. m 2 terenu zainstalowaliśmy 33332mo- duły, których łączna powierzchnia wynosi 5,7 ha. Moc farmy to 18 MW – w ciągu roku jest w stanie zaopa- trzyć w energię osiem tysięcy gospodarstw domowych. W roku 2022 Grupa ONDE w segmencie OZE powiększy- ła się o trzy kolejne spółki celowe (Neo Solar Kazimierz Biskupi Sp. z o.o., PV Kadłubia 2 Sp. z o.o., PV Szczepa- nów Sp. z o.o). Ponadto zrealizowaliśmy umowę przy- rzeczoną nabycia pozostałych 50% udziałów w spółce celowej Elektrownia DEPVPL 22 będącej właścicielem elektrowni fotowoltaicznej „Rejowiec” o mocy 40MW w województwie lubelskim. [201-4] [3-3] Nasze inwestycje nansujemy z rożnych środków, przede wszystkim ze środków własnych lub kredytów. W roku 2022 Grupa Onde otrzymała także po- moc de minimis w wysokości 131.205,44 zł, która została wykorzystana na szkolenia pracowników. Segment Odnawialnych Źródeł Energii uzupełniamy w ONDE budownictwem drogowo-inżynieryjnym. Budu- jemy bezpieczne drogi i ulice pamiętając, aby minima- lizować ich wpływ na otoczenie i środowisko. Naszym realizacjom towarzyszą specjalne przejścia dla małych i dużych zwierząt, ścieżki rowerowe w miastach, nowo- czesne oświetlenie oraz dużo nowej zieleni na poboczach. Drogi i ulice sąkonieczne, ale w ONDE pokazujemy, że mogą być też trwałe, bezpieczne i połączone z troską o zmniejszenie emisji. Posiadamy kompetencje do reali- zowania projektów w formule Projektuj i Buduj – domi- nującej w przetargach drogowych. Znaczna część robót drogowych wykonywana jest przy użyciu własnego parku maszyn. Nasza specjalizacja w budownictwie drogowym – obok samodzielnych projektów – coraz częściej prze- plata się z segmentem OZE. [308-1] [3-3] Identykujemy i analizujemy ryzyka (oraz szanse) w zarządzaniu środowi- skowym w tym również związane z łańcuchem dostaw. Dostawcy oceniani są już na etapie ofer- towym przez Kierownika Działu Handlowego/ Przygotowania Produkcji przy udziale również Kierownika Projektu odpowiedzialnego za re- alizowany projekt. Kolejnym etapem oceny do- stawców i wpływu ich na środowisko jest proces negocjacji warunków kontraktowych, czego nal- nym rezultatem są odpowiednio skonstruowa- ne zapisy umowne. Dostawcy są oceniani przez kierownika budowy pod kątem ewentualnego negatywnego wpływu na środowisko. Efektem tej oceny jest identykacja istotnych dla budowy aspektów środowiskowych i sporządzenie dla budowy programu środowiskowego. Program środowiskowy i wynikające z niego działania za - pobiegawcze są ściśle nadzorowane przez osoby kierujące na budowie. POZYSKANIE INWESTYCJI SEGMENT OZE IDE PROJEKT IDE PROJEKT REALIZACJA INWESTYCJI REALIZACJA INWESTYCJI SEGMENT DROGOWO-INŻYNIERYJNY WYTWÓRNIE MAS BITUMICZNYCH RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 8 DOBRA PRAKTYKA Wykwalifikowane i doświadczone KADRY Własny PARK MASZYNOWY Systemy zarządzania środowiskowego EMAS NORMY ISO 45001:2018, ISO 14001:2015 BAZA sprawdzonych PODWYKONAWCÓW ŁAŃCUCH WARTOŚCI GRUPY ONDE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 9 [207-1] [3-3] Podatki ONDE jest częścią grupy podatkowej ERBUD i realizuje spójną z Grupą ERBUD strategię podatkową. Jest ona umieszczona na stronie ONDE. Głównym założeniem strategii podatkowej jest dążenie do podjęcia wszelkich racjonalnych działań zapewniających prawidłowość, kompletność i terminowość rozliczeń podatkowych oraz minimalizowanie ryzyk podatkowych. Spółka korzysta z preferencji podatkowych zgodnie z ich celem oraz dąży do transparentności w relacjach z organami podatkowy - mi. W celu zapewnienia wysokiej jakości i efektywności realizacji procesów podatkowych w całej Grupie ERBUD działa podmiot wyspecjalizowany w obsłudze księgo- wo-podatkowej – Erbud Shared Services, który pełni rolę „centrum usług wspólnych”. Spółka outsourcowała większą część zadań z obszaru rozliczeń podatkowych do Erbud Share Services zachowując jednocześnie kon- trolę i nadzór nad działaniem tego podmiotu oraz wdra- żając procesy zapewniające współpracę i dwustronny przepływ informacji. Strategia podatkowa ze względu na często zmieniające się prawo jest werykowana zgodnie ze zmianami oraz potrzebami biznesowymi np. w przypadku tworzenia no- wych segmentów działalności. Strategia podatkowa jest również werykowana pod kątem strategii biznesowej. Zarząd spółki pełni aktywną rolę zarówno w procesie analizy planowanych, istotnych działań biznesowych na gruncie podatkowym jak i zarządzania ryzykiem po- datkowym. W przypadku nowych, niestandardowych oraz istotnych biznesowo lub wartościowo transakcji lub działań, Spółka dokonuje analizy podatkowej na etapie planowania. Analizy te odbywają się przy wspar- ciu ekspertów z CUW oraz zewnętrznych doradców podatkowych. Spółka oraz CUW dążą do tego, aby wybierać rozwią- zania minimalizujące ryzyko sporu z organami podatko- wymi i stale współpracują z rmami świadczącymi usługi doradztwa podatkowego. W razie zaistnienia wątpliwo- ści co do stosowania prawa podatkowego w istotnych kwestiach podatkowych, spółka występuje z wnioskami o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych. Strategia podatkowa wspiera strategię biznesową oraz strategię zrównoważonego rozwoju. Jednak ze względu na bezpieczeństwo podatkowe Grupy ERBUD zgodność z przepisami prawa stanowią formę nadrzędną. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 10 Zarząd i rada nadzorcza [2-9] [2-10] Statutowymi organami ONDE SA są Walne Zgromadzenie, rada nadzorcza oraz zarząd. Do kompe- tencji Walnego Zgromadzenia należą m.in.:  zatwierdzanie sprawozdań zarządu oraz sprawoz- dania nansowego,  decyzje o podziale zysków,  wybór członków rady nadzorczej,  zatwierdzanie planów strategicznych spółki. Rada nadzorcza ONDE sprawuje stały nadzór nad dzia- łalnością spółki. Radę – zgodnie ze statutem – tworzy od trzech do pięciu osób, a kadencja rady trwa trzy lata. Rada w ONDE m.in. zatwierdza wieloletnie plany spółki i roczne plany nansowe, wybiera rmy audytorskie oraz wyraża zgodę na przystąpienie ONDE do stowarzyszeń i organi- zacji. Do zadań rady należy również wybór zarządu spółki i ustalenia wynagrodzenia osób w nim zasiadających. Zarząd dba również o przestrzeganie polityk oraz procedur obowiązujących w Grupie – także w zakresie zrównoważonego rozwoju 2.2 ZARZĄDZANIE Kadencja zarządu ONDE trwa trzy lata. Głównym za- daniem prezesa oraz członków zarządu jest prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie jej na zewnątrz. Zarząd dba również o przestrzeganie polityk oraz procedur obo- wiązujących w Grupie – także w zakresie zrównoważo- nego rozwoju, w tym zaangażowania społecznego, pra- cowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji. W 2022 r. oraz na dzień publikacji niniejszego rapor- tu przesłanki niezależności określone w ustawie z dnia 11maja 2017 r. o biegłych rewidentach, rmach audytor- skich oraz nadzorze publicznym oraz w zasadzie 2.3Do- brych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021, spełniają następujący Członkowie Rady Nadzorczej ONDE SA:  Jacek Socha, Wiceprzewodniczący Rady  Michał Otto, Członek Rady  Mirosław Godlewski, Członek Rady  Michał Hulbój, Członek Rady Szczegółowe elementy ładu korporacyjnego ONDE opisane są w statucie spółki dostępnym tutaj. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 11 [2-9] [2-11] Zarząd ONDE nie zmienił się w 2022 roku. W jego skład wchodzą:  Paweł Średniawa, prezes  Piotr Gutowski, wiceprezes  Marcin Szerszeń, wiceprezes Biogramy oraz zakres zadań członków zarządu opisu- jemy na stronie internetowej naszej Grupy. W radzie nadzorczej ONDE zasiadało na dzień 31 grud- nia 2022 roku sześć osób. W maju 2022 roku Walne Zgro- madzenie ONDE podjęło decyzję o powołaniu dotych- czasowych pięciu członków na nową, 3-letnią kadencję i jednocześnie powołaniu do rady Michała Hulbója. Rada nadzorcza ONDE:  Jacek Leczkowski, przewodniczący  Jacek Socha, wiceprzewodniczący  Agnieszka Głowacka  Michał Otto  Mirosław Godlewski  Michał Hulbój Biogramy członków rady nadzorczej znajdują sięna stronach korporacyjnych Grupy. W ONDE działa stały komitet audytu powołany przez radę nadzorczą, któremu przewodniczy Michał Otto oraz komitet wynagrodzeń. Rada nadzorcza może powołać również inne komitety, w szczególności komitet nominacji. Komitet Audytu ONDE SA w okresie od 01.01.2022 r. do 31.12.2022 r. funkcjonował w następującym składzie:  Michał Otto – Przewodniczący Komitetu (niezależny Członek Komitetu)  Jacek Socha – Członek Komitetu (niezależny Czło- nek Komitetu)  Agnieszka Głowacka – Członek Komitetu (zależny Członek Komitetu) Pan Michał Otto oraz Pan Jacek Socha spełniają kry- teria niezależności przewidziane dla członków komitetów audytu określone w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o bie- głych rewidentach, rmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz kryteria określone w Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW 2021. W dniu 01.06.2022 r. Rada Nadzorcza ONDE SA powołała Członków Komitetu Wynagrodzeń na kolejną wspólną trzy- letnią kadencję w dotychczasowym jej składzie. Co oznacza, że Komitet Wynagrodzeń ONDE w okresie od 01.01.2022 r. do 31.12.2022 r. funkcjonował w następującym składzie:  Jacek Leczkowski, Przewodniczący Komitetu  Agnieszka Głowacka, Członek Komitetu  Mirosław Godlewski, Członek Komitetu [2-15] W spółce przestrzegane są najlepsze praktyki dotyczące koniktu interesów. Członek zarządu lub rady nadzorczej informuje o zaistniałym konikcie interesów lub możliwości jego powstania oraz nie bierze udziału w rozpatrywaniu sprawy, w której w stosunku do jego osoby może wystąpić konikt interesów. W 2022 roku nie stwierdziliśmy sytuacji koniktu interesów. Zarządzanie ESG [2-12] Kwestie związane ze zrównoważonym rozwo- jem zagospodarowane są w zespołach kompetencyjnych odpowiadających za dany obszar. To one zgłaszają do wyższej kadry kierowniczej zapotrzebowanie na wdroże- nie nowej procedury, rozwiązania czy polityki. Prezentują powody i szacują koszty oraz konieczne zaangażowanie. Jeśli projekt uzyska akceptację zarządu traa do realiza- cji. Zależnie od wdrażanych rozwiązań, zarząd lub jego pojedynczy członkowie mogą być zaangażowani w fazie operacyjnej na zasadach doradczych. Zespół ESG składa się z zespołu koordynującego oraz z podzespołów odpowiedzialnych za poszczególne obszary (BHP i Ochrona środowiska odpowiedzialne za środowisko i bezpieczeństwo pracowników, działy kadr oraz HR odpo- wiedzialne za kwestie społeczne, działprawny, nansowy nadzór właścicielski odpowiedzialne za compliance, ład korporacyjny). Liderzy tych obszarów to wyższa kadra kie- rownicza, która raportuje do zarządu. Cele zrównoważonego rozwoju są opracowywane przez Liderów zespołów, a na- stępnie prezentowane zarządowi do zatwierdzenia i włącze- nia w strategię biznesową. Wdrożenie, czyli realizacja celów jest koordynowana przez liderów obszarów i ich zespoły. [2-13] [2-16] Odpowiedzialność za zarządzanie wpły- wem jest delegowana przez zarząd do osób odpowie- dzialnych za obszary środowiskowy, społeczny i doty - czący ładu korporacyjnego. Osoby te są odpowiedzialne E Dyrektor Działu BHP S Dyrektor Działu HR G Dyrektor Działu Prawnego ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZARZĄDZENIE WPŁYWEM W OBSZARACH za deniowanie celów i raportują bezpośrednio do za- rządu. Wyniki i efekty ich prac są cyklicznie omawiane na posiedzeniach Zarządu oraz – dwa razy do roku – na spotkaniach Management Meeting. Zarząd jest odpowie- dzialny za nadzorowanie i zatwierdzanie wytycznych oraz integrację kryteriów ESG z ogólną strategią biznesową w perspektywie krótko-, średnio- i/lub długoterminowej. Zarząd jest w naszej Grupie odpowiedzialny również za akceptację wszystkich kluczowych polityk i proce- dur w zakresie ryzyka ESG. W Grupie zidentykowali- śmy ryzyka społeczne, środowiskowe, pracownicze oraz związane z prawami człowieka i korupcją. Analizujemy równieżwpływ szans i ryzyk związanych z klimatem na działalność biznesową, strategię i plany nansowe w krót- kim, średnim i długim horyzoncie czasowym. Od grudnia 2021 roku realizujemy w Grupie ONDE cykliczne ESG Materiality Assessment – ankiety oraz sesje dialogowe z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi, m.in. dostawca- mi, podwykonawcami, inwestorami, instytucja- mi nansowymi i funduszami inwestycyjnymi oraz bankami. [2-14] Odpowiedzialność za raportowanie kwestii zrów- noważonego rozwoju spoczywa na zarządzie. Po doko- naniu analizy istotności przez zespół odpowiedzialny za raportowanie nienansowe zarządowi przedstawiane są planowane ujawnienia do akceptacji. Za raportowane dane odpowiadają liderzy obszarów środowiskowego, społecznego oraz ładu korporacyjnego. Zarząd otrzymuje zebrane dane do akceptacji przed przekazaniem ich do zewnętrznego audytora. [2-17] Zespół ESG jest odpowiedzialny za bieżące pod- noszenie kompetencji ESG, co obejmuje:  aktualizowanie wiedzy zarządu w zakresie wymagań prawnych i standardów,  bieżące analizy dotyczące dobrych praktyk rynko- wych oraz trendów,  case study dotyczące innowacyjnych rozwiązań z zakresu ESG,  rekomendacje dotyczące bieżących działań i wdrożeń  analizy ryzyk i szans ESG. Blok ESG jest obecny na cyklicznych spotkaniach Ma- nagement Meeting odbywających się dwa razy w roku oraz jest też na stałe wpisany w agendę spotkań zarzą- du. Ryzyka ESG są tematem spotkań Komitetu Audytu. [2-18] W zakresie ewaluacji wyników nadzorowania tematów ESG przez zarząd, Grupa ERBUD jest w trakcie przygotowywania spójnych dla wszystkich spółek Grupy – a więc równieżdla ONDE – regulacji. W 2022 roku ocena wyników najwyższego organu zarządczego obejmowała jedynie wyniki nansowe. Polityki i zobowiązania [2-23] W zakresie odpowiedzialnego prowadzenia biznesu, w ONDE działamy m.in. zgodnie z wytycznymi OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, Powszech- ną deklaracją praw człowieka ONZ i Deklaracją Między- narodowej Organizacji Pracy. Zakazujemy dyskryminacji, prześladowania i molestowania, nie korzystamy z pracy dzieci i nieletnich oraz pracy przymusowej i gwarantuje- my wolność zrzeszania się, rokowań zbiorowych, godne wynagrodzenie, prawo do odpoczynku i prawo do urlo- pu. Wymaga od wszystkich naszych kontrahentów, aby oświadczyli, że przestrzegają praw człowieka i oczeku- jemy, że złożą oświadczenie potwierdzające, że działają zgodnie z prawem oraz standardami etycznymi uznawa- nymi przez ONDE. W szczególności obowiązują nas:  Dobre Praktyki Spółek Notowanych Na GPW 2021  Standardy rekomendowane dla systemu zarządza- nia zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów w spółkach no- towanych na rynkach organizowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie  ISO 45001:2018  Porozumienie dla bezpieczeństwa w budownictwie [2-24] Za realizację zobowiązań wynikających z we- wnętrznych dokumentów ONDE odpowiedzialny jest każdy pracownik. Nadzór nad zespołem w tym zakresie sprawują kierownicy komórek organizacyjnych. Całościo- wy nadzór nad realizacją zobowiązań przez pracowników dokonywany jest przez również przez zarząd, a w pewnym zakresie przez radę nadzorczą i działające w ramach rady komitety, np. Komitet Audytu. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 12 DOBRA PRAKTYKA [2-16] Na bieżąco deniujemy i wdra- żamy rozwiązania z zakresu zarządzania ryzykiem. Uwzględniamy przy tym zmiany zachodzące w prolu Grupy, rynki na któ- rych prowadzona jest działalność, obecną sytuację gospodarczą, polityczną, spo- łeczną oraz klimatyczną ale także wy- mogi regulacyjne oraz najlepsze praktyki rynkowe. Na bieżąco prowadzimy pomiar podejmowanego ryzyka, określamy naj- korzystniejsze warunki zwrotu dla akcep- towalnego stanu ryzyka. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 13 W Grupie ONDE mamy klientów większych i mniej- szych, ale nie mamy ważniejszych i mniej ważnych. Każdy projekt i zlecenie traktujemy z pełnym zaangażowaniem pracując od lat na reputację solidnego, wiarygodnego wykonawcy i zaufanie ze strony klientów z różnych branż. Nasza historia nauczyła nas, że dotrzymywanie zobo- wiązań – bez względu na skalę i stopień realizowanych inwestycji – jest najlepszą formą marketingu. Naszymi klientami są rmy i korporacje prywatne z Polski i zagranicy oraz instytucje publiczne, w szczegól- ności Generalna Dyrekcja Dróg Państwowych i Autostrad oraz samorządy. Budowana od kilkunastu lat ekspertyza, zgromadzone w organizacji unikalne kompetencje oraz wsparcie silnej Grupy ERBUD przynoszą efekty. Z roku na rok cieszymy się z coraz większych, wymagających szerokich kompetencji projektów, a ich realizację ułatwia nam – oraz klientom – włączenie do Grupy ONDE biura projektowego IDE Projekt. Dzięki zróżnicowanym segmentom jesteśmy w stanie samodzielnie zaprojektować i zrealizować skomplikowa- ne, nowoczesne projekty odpowiadające na zmieniające potrzeby zmieniającego się świata. W Grupie ONDE mamy klientów większych i mniejszych, ale nie mamy ważniejszych i mniej ważnych. 2.3 KLIENCI [417-3] [418-1] [3-3] W 2022 roku nie odnotowaliśmy ani jednego przypadku niezgodności z regulacjami i do- browolnymi kodeksami regulującymi kwestie komunikacji marketingowej oraz ani jednej uzasadnionej skargi doty- czącej utraty prywatności klientów oraz utraty danych. zaufało nam 19 nowych klientów zrealizowaliśmy lub realizujemy 43 projekty W 2022 ROKU RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 14 2.4 ETYKA I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI Szanujemy reguły – pisane i niepisane – i tego same- go wymagamy od naszych interesariuszy. Wierzymy, że biznesowa etyka to przede wszystkim codzienne wybo- ry, małe i duże decyzje oraz konsekwencja w budowania określonej kultury wewnątrz rmy. Szacunek, uczciwość, empatia i ludzka życzliwość to wartości, które przekazu- jemy każdemu pracownikowi od pierwszego dnia pracy w Grupie ONDE. Nasze wartości i przekonania zwarliśmy m.in. w Polityce Zarządzania Różnorodnością oraz Prze- ciwdziałania Nierównemu Traktowaniu (opisujemy jąsze - rzej w rozdziale Różnorodność i prawa człowieka). Szkoląc pracowników w czasie onboardingu jasno komunikujemy, że nie ma w naszej organizacji miejsca na jakiekolwiek przejawy mobbingu, dyskryminacji, molestowania czy agresji. Ściśle przestrzegamy też wszystkich zewnętrz- nych norm prawnych i w duchu fair-play podchodzimy do rywalizacji z naszymi rynkowymi konkurentami. Z całą mocą przeciwstawiamy się też korupcji i łapow- nictwu. W 2022 roku przyjęliśmy Politykę Antykorupcyjną, która szeroko deniuje zakres korupcji i jest naszą dekla- racją szerzenie i podejmowania działań wyraźnie odrzu- cających wszelkie przejawy korupcji. Celem Polityki jest m.in. usystematyzowanie zasad wręczania i przyjmowania upominków w relacjach biznesowych oraz wprowadzenie transparentnych procedur werykacji i akceptacji kosztów i wydatków oraz współpracy z podmiotami trzecimi. Po- lityka obowiązuje wszystkich pracowników. W Polityce zobowiązujemy się m.in. do:  transparentności procesów transakcyjnych,  transparentności procesów zawierania wszelkich umów,  minimalizowania ryzyka powstawania koniktów w relacjach z podmiotami trzecimi,  werykacji kontrahentów pod kątem ryzyka korup- cyjnego i nadużyć,  umieszczenia w umowach z kontrahentami klauzul zakazujących działań korupcyjnych. [2-27] W 2022 roku – ani w latach wcześniejszych – nie odnotowaliśmy w Grupie ONDE ani jednego przy- padku korupcji, ani przypadku niezgodności z prawem naszych działań. [2-26] Oczekujemy od pracowników zachowań etycznych i nie akceptujemy ich łamania. Ułatwiamy wszystkim informowanie nas o nieakceptowanych za- chowaniach w organizacji. Zgłoszenia można wysyłać e-mailem lub tradycyjną pocztą bezpośrednio do człon- ka zarządu, a jeśli zgłoszenie dotyczy osoby z zarzą- du – bezpośrednio do rady nadzorczej. Po otrzymaniu zgłoszenia w ciągu maksymalnie siedmiu dni wszczy- nane jest postępowanie wyjaśniające. Wszystkie prze- kazane informacje traktowane są jako poufne. Raport z postępowania trafia pod obrady zarządu, który może zdecydować o umorzeniu sprawy lub pociągnięciu oso- by naruszającej do odpowiedzialności dyscyplinarnej, karnej, administracyjnej lub cywilnej. Każdemu pra- cownikowi zgłaszającemu naruszenie w dobrej wierze gwarantujemy prawo do zachowania anonimowości i pełną ochronę przed odwetem. Komplet informacji na temat sposobów zgłaszania nieprawidłowości wysłaliśmy do wszystkich pracowni- ków e-mailem. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 15 [3-3] W Grupie ONDE zakres naszych usług jest sze- roki – szerokie jest też grono naszych interesariuszy. Od naprawdę małych społeczności lokalnych, po ogromne korporacje nansowe – spotykamy się grupami, na które wpływamy i tymi, które wpływająna nas. Bez względu jednak na to, z kim rozmawiamy pamiętamy, że dobra i uczciwa komunikacja to również wartość, która buduje markę Grupy ONDE. Nigdy nie byliśmy też oddani idei biu- rokracji. Aby dowiedzieć się czegoś o ONDE, albo przeka- zać nam informację zwrotnąnie wymagamy – chyba, że jest to absolutnie niezbędne – wypełniania specjalnych formularzy, składania urzędowych pism ani zdobywa- nia zaświadczeń. Drzwi w naszych spółkach są zawsze otwarte (w godzinach pracy). Zapraszamy. [2-29] Nasze relacje z otoczeniem budujemy w sposób, który zapewnia adekwatność tematów i zrozumienie tego, co chcemy powiedzieć. Dostosowujemy kanały komuni- kacji, sposób prezentacji danych oraz miejsce i czas do potrzeb każdej grupy interesariuszy. Organizujemy spo- tkania w naszej siedzibie, ale jeździmy też„na miejsce”, choćby po to, aby porozmawiać o farmach solarnych czy wiatrowych z mieszkańcami w lokalnej remizie OSP. ONDE to spółka giełdowa, a to nakłada na nią określo- ne obowiązki sprawozdawcze i informacyjne. Na stronach internetowych spółki regularnie pojawiają się rzetelne raporty bieżące i okresowe, raz na kwartał organizowane sąspotkania wynikowe, a Walne Zgromadzenia są zwo- ływane co najmniej raz do roku. Dostosowujemy kanały komunikacji, sposób prezentacji danych oraz miejsce i czas do potrzeb każdej grupy interesariuszy. 2.5 RELACJE Z OTOCZENIEM [413-1] Przeprowadziliśmy ocenę minimalizacji wpływu naszej pierwszej własnej inwestycji – budowę farm fotowoltaicznych Cyranka – na społeczność lokalną. W efekcie zmieniliśmy tra- sęlinii kablowych średniego napięcia, aby popro- wadzić je trasa alternatywną – przez pola, a nie przez środek miasta Giżycko. Budowa linii w pier- wotnym kształcie spowodowałaby długotrwałe problemy komunikacyjne, głównej drogi dojazdo- wej i w Giżycku i utrudnienia dla mieszkańców. Zastosowanie przewiertów oraz rur osłonowych przy budowie linii zminimalizowało czas trwania ewentualnych uciążliwości. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 16 Nie mówimy zawsze i każdemu tego, co chce usłyszeć. Ale zawsze mówimy tak, aby być zrozumianymi. Dla inwestorów mamy prezentacje pełne wskaźników i liczb, dla klientów – ofertę, która jasno mówi, jak możemy im pomóc, a dla mieszkańców zainteresowanych planami budowy OZE, pełną empatii komunikację rozwiewa- jącą ich wątpliwości. Przede wszystkim jednak – w każdym przypadku – uważnie słuchamy tego, co mówiąinni. Wychodzi- my z założenia, że zdanie interesariuszy to najcenniejsza informacja zwrotna dla organizacji, którą można wykorzystać, aby stać się lepszą rmą w przyszłości. [2-25] Staramy się równieżjak najpełniej przekazać otoczeniu informacje o bezpieczeństwie środowisko- wym naszych inwestycji. Na każdej budowie montujemy widoczne z zewnątrz tablice informacyjne BHP i OŚ oraz oznakowania środowiskowe. Udostępniamy też kontakty do pracowników, którzy są uprawnieni do reprezento- wania spółki w sprawach ZSZ i standardu EMAS – dla uproszczenia tej komunikacji stworzyliśmy jeden adres mailowy srodowisko@onde.pl. Wpływ naszych budów na lokalne środowisko zmniej- szamy m.in. poprzez:   zabezpieczenia przed pyleniem i erozją wietrzną,  utwardzanie głównych części funkcyjnych placu budowy,  ograniczenie prędkościpojazdów poruszających się po placu budowy,  geowłókniny na ogrodzeniach, które dodatkowo po- lewane wodą stanowią skuteczną barierę dla pyłu,  maksymalne ograniczenie czasu trwania odsłonię- cia powierzchni narażonej na erozję wietrzną,  zagęszczanie mechaniczne lub obsiewanie terenu szybkorosnącą roślinnością,  Wybór metod ograniczający oddziaływania na są- siadujące z budową budynki,  montaż barier dźwiękochłonnych,  zabezpieczenia elementów cennych przyrodniczo, drzew i krzewów,  jedynie zgodną z pozwoleniami wycinkę drzew po wcześniejszym zwerykowaniu przez ornitologa braku siedlisk ptaków,  ograniczenie spływu wód na sąsiednie działki,  stworzenie barier dla płazów i innych małych zwie- rząt oraz minimalizację strat w populacji podczas prac budowlanych,  szczelne miejsca do mycia betonowozów i pomp do betonu,  mycia kół pojazdów i maszyn opuszczających teren budowy zamkniętym obiegiem wody. Wszystkie te działania pozwalają minimalizują liczbę skarg od społeczności lokalnej oraz interwencji zewnętrz- nych służb powołanych do ochrony środowiska. DOBRA PRAKTYKA [413-1] Organizujemy własne i wspieramy inicjatywy pracowników dotyczących ochrony środowiska.  Budowa S3 w ramach realizowanych inicja- tyw środowiskowych zrealizowany został w porozumieniu z nadleśnictwem paśnik dla zwierzyny dziko żyjącej znajdujących się wokół nowo budowanej trasy S3,  Na przełomie marca – kwietnia 2023 zo- stanie zrealizowana zaplanowana aktyw- ność w porozumieniu ichtiobiologiem – zarybienie rzeki Bóbr,  Na WMB w Toruniu wykonano karmnik i do- konano nasadzenia 14 drzew,  Pracownicy WMB realizowali zbiórkę śmieci z przyległego terenu leśnego wzdłuż dro- gi i trasy rowerowej przy ul. Łukasiewicza w Toruniu w ramach akcji sprzątania świata,  FW Rąbin działania edukacyjne w tematy- ce środowiskowej w szkole podstawowej w Rąbinie, [2-29] [413-1] Główne metody dialogu i komunikacji z interesariuszami oraz ich angażowania Interesariusze Główne metody dialogu, komunikacji i angażowania Partnerzy biznesowi (klienci)  inwestorzy,  potencjalni klienci  Spotykamy się osobiście i online.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.  Przykładamy wagę do zwiększania świadomości klientów wzakresie BHP iochrony środowiska przez informowanie o naszej Polityce ZSZ.  Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. Podwykonawcy  Spotykamy się osobiście i online.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.  Przykładamy wagę do zwiększania świadomości partnerów biznesowych wzakresie BHP i ochrony środowiska przez informowanie o naszej Polityce ZSZ.  Zapewniamy udział w szkoleniach informacyjnych w zakresie BHP iochrony środowiska i dodatkowych inicjatywach (np. Tydzień bezpieczeństwa).  Konsultujemy z podwykonawcami funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu Zarządzania ONDE i jesteśmy stale otwarci na propozycje usprawnień.  Przekazujemy podwykonawcom dodatkowe materiały informacyjne, dotyczące właściwych postaw i bezpieczeństwa na budowie.  Na stronie www zamieszczamy informacjeo standardach współpracy zpodwykonawcami.  Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. Pracownicy  obecni pracownicy  kadra zarządzająca  potencjalni pracownicy  Zapewniamy stale otwartą, obustronną komunikację między kadrą zarządzającą, łącznie z Zarządem, a pracownikami – prowadzimy „politykę otwartych drzwi”, na bieżąco kontaktujemy się telefonicznie i mailowo.  Organizujemy szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne oraz jesteśmy otwarci na propozycje szkoleń kierowane przez pracowników. Dbamy o szkolenia zzakresu komunikacji – przede wszystkim kadry zarządzającej, która zapewnia dobre praktyki w stałym dialogu z pracownikami.  Organizujemy spotkania integracyjne – ogólnormowe (co najmniej raz do roku) lub zespołowe.  Konsultujemy z pracownikami funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu Zarządzania ONDE i jesteśmy stale otwarci na propozycje usprawnień.  Na bieżąco badamy satysfakcję z procesu rekrutacji i onboardingu ianalizujemy wyniki ilościowo i jakościowo.  Prowadzimy rozmowy rozwojowe.  Co roku proponujemy udział w programie stażowym z perspektywą zatrudnienia.  Uczestniczymy w targach pracy osobiście i online.  Zamieszczamy aktualne ogłoszenia o wakatach na stronie www oraz serwisach rekrutacyjnych. Dostawcy  Spotykamy się osobiście i online.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację. Społeczności lokalne  bezpośredni sąsiedzi rmy i inwestycji realizowanych przez ONDE  przedstawiciele administracji samorządowej  Organizujemy spotkania z władzami i mieszkańcami gminy.  Organizujemy punkty informacyjne na budowach.  Zbieramy skargi i wnioski mieszkańców, jeśli się takie pojawią, oraz nimi zarządzamy.  Prowadzimy działania edukacyjne, w tym kierowane do dzieci imłodzieży.  Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. Środowisko rynku kapitałowego  akcjonariusze  inwestorzy  analitycy  instytucje rynku kapitałowego, wtym GPW  Zwołujemy Walne Zgromadzenia co najmniej raz do roku.  Organizujemy spotkania wynikowe raz na kwartał.  Spotykamy się indywidualnie i grupowo – osobiście i online.  Przygotowujemy rzetelne i wyczerpujące raporty bieżące iokresowe.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację IR.  Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 17 DOBRA PRAKTYKA Interesariusze Główne metody dialogu, komunikacji i angażowania Media (i liderzy opinii)  branżowe i tematyczne  ekonomiczne  regionalne i lokalne  Przygotowujemy kwartalne informacje o wynikach nansowych ONDE.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację telefoniczną lub mailową, wtym w formie wywiadów z pr zedstawicielami Spółki.  Na bieżąco przekazujemy najważniejsze informacje z życia Spółki, np. orealizacjach projektów czy nowych kontraktach.  Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. Organizacje branżowe  Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie przy Okręgowym Inspektoracie Pracy w Bydgoszczy (PBB) –aktywny członek  Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej – aktywny członek  Polskie Stowarzyszenie Magazynowania Energii – członek  Polskie Stowarzyszenie Fotowoltaiki – aktywny członek  Polskie Stowarzyszenie Energetyki Słonecznej – członek  Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa – Przewodniczący Rady Izby woj. kujawsko-pomorskiego  Organizujemy konferencje z udziałem przedstawicieli stowarzyszeń.  Uczestniczymy w wyznaczaniu wspólnych standardów BHP.  Wymieniamy wiedzę i doświadczenia na temat BHP z innymi sygnatariuszami PBB.  Przekazujemy i otrzymujemy alerty dotyczące wypadków izdarzeńpotencjalnie wypadkowych.  Wymieniamy wiedzę i doświadczenia na temat OZE z pozostałymi członkami stowarzyszeń i bierzemy udział w branżowych inicjatywach. Benecjenci programów CSR ONDE  Angażujemy benecjentów w działania w ramach ONDE FLOW.  Bierzemy udział we własnych lub odgórnie organizowanych akcjach pomocowych.  Wspieramy drużyny sportowe oraz wydarzenia sportowe i kulturalne.  Wspieramy oddolne inicjatywy wolontariatu pracowników ONDE.  Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.  Aktualizujemy strony www ONDE oraz projektu ONDE FLOW i jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych. Środowisko naukowe  uczelnie wyższe  studenci i doktoranci  przedstawiciele środowiska naukowego  Co roku zapraszamy studentów na praktyki i programy stażowe, również w ramach stałej współpracy z kilkoma polskimi uczelniami (por. pkt Praktyki i staże w Raporcie).  Organizujemy konferencje z udziałem przedstawicieli środowiska naukowego.  Dzielimy się wiedzą z dziedziny OZE na zaproszenie studenckich kół naukowych.  Uczestniczymy w targach pracy osobiście i online. Opinie kluczowych interesariuszy Grupy ONDE są dla nas ważnymi wskazówkami przy podejmowaniu decyzji. Aby nasz rozwój pozostał zrównoważony, zarówno w na- szej codziennej działalności, jak i strategicznych planach uwzględniamy perspektywę i potrzeby naszego otocze- nia. W oparciu o wyniki badań interesariuszy określiliśmy istotność różnych aspektów naszej działalności dla zrów- noważonego rozwoju Grupy ONDE. Temat Średnia oceny wpływu Liczba respondentów, którzy zaznaczyli, że Grupa Onde ma wpływ na dany temat Rodzaj wpływu Zmiany klimatyczne (np. emisja gazów cieplarnianych czy udział energii z odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym) 3,86 115 pozytywny Pracownicy: warunki pracy, zdrowie i bezpieczeństwo pracowników, well-being pracowników 3,71 114 pozytywny Konsumenci i użytkownicy końcowi (np. odpowiedzialny marketing, odpowiedzialna sprzedaż, jakość obsługi) 3,41 108 pozytywny Innowacyjność, przemysł, infrastruktura (w tym m.in. zrównoważona infrastruktura, zrównoważone innowacje i przemysł) 3,38 109 pozytywny Wykorzystanie surowców (np. wykorzystywanie zasobów odnawialnych i nieodnawialnych) 3,28 102 pozytywny Społeczności lokalne (np. dialog lub zaangażowanie w relacje ze społecznościami, na które wpływ ma działalność organizacji) 3,19 102 pozytywny Pracownicy w łańcuchu wartości (np. poszanowanie praw człowieka przez podwykonawców/ dostawców Onde) 3,18 100 pozytywny Zanieczyszczenia środowiska (np. zanieczyszczenie powietrza, wody czy gleby) 3,11 98 pozytywny Pracownicy: inne prawa pracowników (np. prywatność pracownika w pracy, incydenty związane z prawami człowieka wśród pracowników czy strajki) 2,88 92 pozytywny Pracownicy: równe szanse np. równość wynagrodzeń między kobietami i mężczyznami 2,78 88 pozytywny Przygotowując nasz raport zrównoważonego rozwoju za 2022 rok przeprowadziliśmy ankietę wśród reprezen- tantów 16 kluczowych grup interesariuszy. Ocenie podda- no wpływ Grupy ONDE na 18 zagadnień ESG. Respondenci zostali poproszeni o ocenę, czy nasza Grupa wpływa na każde z tych zagadnień, a jeśli tak – to w jaki sposób (pozytywny/negatywny/neutralny). Najważniejsze 10 te- matów w ocenie interesariuszy to: RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 18 [2-28] Naszą wiedzą, doświadczeniem i najlepszymi praktykami dzielimy się z rynkiem poprzez udział w or- ganizacjach branżowych. W Grupie ONDE należymy do:  Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie przy Okręgowym Inspektoracie Pracy w Bydgoszczy (PBB)  Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej  Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii  Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaiki  Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa  Stowarzyszenie KLUB POLSKIE FORUM ISO 14000 – członek wspierający Nasze nagrody Z satysfakcją przyjmujemy wyrazy uznania dla naszej działalności od niezależnych ekspertów. W 2022 roku mieliśmy przyjemność otrzymać:  Diamenty Forbes, w kategorii dla rm o przychodach powyżej 250 mln zł. – zajęliśmy pierwsze miejsce w województwie kujawsko-pomorskim oraz 15 miejsce w Polsce.  Znak „Made in Toruń” dla rm cechujących się naj- wyższa jakością.  Zajęliśmy też drugie miejsce w konkursie Buduj Bez- piecznie dla budowy drogi S3. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 19 Wspieramy także Toruński Klub Hokejowy, a w 2022roku na pomoc nansową od ONDE mogło też liczyć kilkana- ście mniejszych organizacji i stowarzyszeń. Łącznie na sponsoring sportowy i wspieranie lokalnych inicjatyw kulturalnych wydaliśmy ponad 825tysięcy złotych. Umowy sponsoringowe łączą nas od lat z dwoma klubami: żużlowcami z Klubu Sportowego Toruń oraz koszykarzami zklubu sportowego Twarde Pierniki Toruń. 2.6 DZIAŁALNOŚĆ SPONSORINGOWA RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 20 03 ŚRODOWISKO RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 21 [304-2] [3-3] W ONDE zidentykowaliśmy na poziomie centralnym – zgodnie z wymaganiami zintegrowanego sys- temu zarządzania – wszystkie bezpośrednie oraz pośrednie oddziaływania na środowisko, czyli tzw. aspekty środowi- skowe. Dodatkowo, na każdej budowie, jej kierownik zo- bowiązany jest do wyznaczenia aspektów specycznych dla danego projektu. Dla każdego określonego aspektu ustalane są działania zapobiegające ewentualnemu ne- gatywnemu wpływowi na środowisko. Wyznaczone sąteż osoby odpowiedzialne za ich późniejsze wdrożenie. Bioróżnorodność w ONDE została zakwalikowana jako bezpośredni znaczący aspekt środowiskowy i pod- lega regularnemu monitorowaniu na każdej inwestycji. W ONDE mamy minimalny wpływ na gleby, a także na zmniejszenie bioróżnorodności biologicznej, mimo to stara się uczestniczyć w pracach nad podnoszeniem obecnego poziomu bioróżnorodności. Nasze procedury przewidują m.in.:  lokalizację zapleczy budowy, magazynów itp. w pierwszej kolejności na terenach już zagospoda- rowanych i przekształconych,  przywrócenie terenu prac do stanu sprzed budowy,  przenoszenie roślin w inne miejsca i realizowanie nasadzeń kompensacyjnych, Bioróżnorodność w ONDE została zakwalifikowana jako bezpośredni znaczący aspekt środowiskowy i podlega regularnemu monitorowaniu na każdej inwestycji. 3.1 BIORÓŻNORODNOŚĆ  ograniczenie do minimum wycinki drzew,  zabezpieczanie przed uszkodzeniem mechanicz- nym drzew, znajdujących się w strefie oddziały- wania budowy,  przenoszenie na nowe stanowiska płazów i gadów ze zbiorników wodnych kolidujących z prowadzony- mi robotami,  transportowanie materiałów i surowców przede wszystkim z wykorzystaniem wyznaczonych już pasów drogowych,  zatrzymywanie robót budowlanych w przypadku pojawienia się zwierząt w stree inwestycji,  dostosowania harmonogramu prowadzenia prac do cyklu przyrodniczego. W przypadku awarii maszyn na placach budów ko- nieczne prace prowadzone są przy stosowaniu mat sorp- cyjnych, zabezpieczających grunt przed dostaniem się do niego substancji niebezpiecznych. W magazynach substancji niebezpiecznych i odpadów stosowane są tace i wanny ochronne. We wszystkich jednostkach or- ganizacyjnych i produkcyjnych rmy ONDE obowiązuje instrukcja na wypadek stwierdzenia wycieku substancji niebezpiecznej. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 22 3.2 GOSPODARKA OBIEGU ZAMKNIĘTEGO [301-1] [3-3] Na naszych budowach najistotniejsze materiały to materiały nieodnawialne, takie jak beton, kruszywa wykorzystywane do budowy dróg i zsumowa- ne ich wartości wyrażone w tonach (wskaźnikA), a przy produkcji mas mineralno-asfaltowych mączka wapienna, kruszywa i asfalt (wskaźnik B). Budując farmy fotowol- taiczne i wiatrowe ONDE zakupuje znaczne ilości kabli, dlatego w 2022 roku również zostały one zakwalikowane jako istotny materiał. Zużycie materiałów w Wytwórniach Mas Bitumicz- nych odniesiono do ilości wyprodukowanej masy mineralno-asfaltowej (wskaźnik B), a na budowach do przychodów w mln zł (wskaźnik B). ONDE ściśle nad- zoruje proces produkcyjny w Wytwórni Mas Bitumicz- nych wykonując ją zgodnie z ustalonymi recepturami i przyjętymi reżimami technologicznymi określonymi w zakładowej kontroli produkcji. Firmy podwykonawcze, z których usług korzysta ONDE mają określone materiały, z których powinny korzystać w dokumentacji projektowej. W ONDE nadzo- rujemy materiały najbardziej zależne i zazwyczaj kupo- wane bezpośrednio przez spółkę, czyli beton, stal, kru- szywo oraz materiały wykorzystane do produkcji mas mineralno-asfaltowych. Wprowadzamy też narzędzia do rejestrowania ilości materiałów wbudowywanych przez PDW i takie dane zaraportujemy za rok 2023. Zużycie materiałów budowlanych Jednostka Wskaźnik A Wskaźnik B R=A/B zużycie przychody (w tys. zł) 2021 2022 2021 2022 2021 2022 ZMIANA 2022-2021 (%) Zużycie betonu Mg 90589,29 37135,2 1 217 445 1 092 852 0,07 0,034 -54,334 Zużycie stali Mg 3921,88 3559,33 1 217 445 1 092 852 0,00 0,003 1,103 Zużycie kruszywa Mg 686557,56 259024,47 1 217 445 1 092 852 0,56 0,237 -57,971 Kable km - 4055,37 1 217 445 1 092 852 0,004 - Całkowite zużycie materiałów bez kabli Mg 781068,73 299719 1 217 445 1 092 852 0,64 0,274 -57,252 Materiały Jednostka Wskaźnik A Wskaźnik B R=A/B zużycie produkcja 2021 2022 2021 2022 2021 2022 ZMIANA 2022-2021 (%) Całkowite zużycie materiałów do produkcji mas mineralno - -asfaltowych na Wytwórni Mas Bitumicznych Mg 91479,00 46771,22 83331,05 48146,14 1,10 0,971 -11,508 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 23 Odpady w ONDE powstają w wyniku prowadzonych robót budowlanych, działania instalacji wytwórni mas bitumicznych w Toruniu i w Koszalinie a także konser- wacji oraz naprawy pojazdów i sprzętu w serwisie i bazie sprzętu. ONDE prowadzi działania mające na celu mini- malizację ilości wytwarzanych odpadów oraz realizuje cykliczne szkolenia kształtujące świadomość środowi- skową pracowników oraz podwykonawców. Dążymy w spółce do zwiększenia stopnia segregacji odpadów budowlanych do 60%. Gospodarka odpadami w ONDE prowadzona jest zgodnie z zasadami ustawy o odpadach i w sposób za- pewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę śro- dowiska. W pierwszej kolejności odpady są poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawa- nia. Jeśli jest to niemożliwe z przyczyn technologicznych, są przekazywane poza budowę celem odzysku, ponow- nego użycia lub unieszkodliwienia. Wszystkie odpady w tym niebezpieczne są przekazy- wane tylko odbiorcom posiadającym stosowne zezwo- lenia. W 2022 roku w ONDE SA wytworzonych zostało łącznie 104 622,32 Mg odpadów. Ponad 99,9% z nich (104 518,98 Mg) to odpady inne niż niebezpieczne. Od- pady niebezpieczne stanowią jedynie 0,1% (103,35 Mg) wszystkich odpadów wytwarzanych w spółce. [306-3] W 2022 roku ilość wytworzonych odpadów w ONDE innych niż niebezpieczne oraz odpadów nie- bezpiecznych wyniosła 104 622,33 Mg. Źródła danych do uzyskania informacji o ilości wytworzonych odpadów pochodzą z ministerialnej bazy BDO. W zestawieniu do przychodów, wskaźnik z wytworzonych odpadów wyniósł 92,72 Mg/mln zł. Znaczący wzrost wskaźnika spowodo- wany został kilkoma czynnikami:  przeszło 70% masy wszystkich odpadów stano- wią odpady z kategoria gleba i ziemia. Wynika to z faktu prowadzenia prac na największej inwestycji drogowej S3, ale również doskonalenia obiegu kart przekazania ziemi osobom zycznym zgodnie z obo- wiązującymi regulacjami prawnymi.  duży wzrost odnotowano również w podgrupie od- padów z gruzu i betonu, które wygenerowane zo- stały w związku z pozyskanym i realizowanym za- kresem robót rozbiórkowych przy budowie Bulwaru Filadeljskiego. W 2022 roku gospodarka odpadami w ONDE prowa- dzona była w oparciu o wydaną decyzję administracyjną na przetwarzanie odpadów (WGK.6233.GO.16.2015.RT z dnia 16.02.2015 r. wraz z Decyzjami zmieniający- mi z dnia 20.12.2019 r. WGK.GO.6233.23.2019.RT oraz WGK.GO.6233.7.2022.RT z dnia 22.02.2022 r.). Odpady Jednostka Wskaźnik A Wskaźnik B R=A/B Zmiana 2022- 2021 (%) zużycie przychody (w tys. zł) 2021 2022 2021 2022 2021 2022  Odpady niebezpieczne Mg 313,82 103,35 1217445 1092852 0,0003 0,0001 -63,31 Odpady inne niż niebezpieczne Mg 39199,51 104518,98 1217445 1092852 0,03 0,10 197,03 39513,33 104622,33 1217445 1092852 0,03 0,10 194,96 Kod podgrupy odpadów Nazwa podgrupy odpadów Masa odpadów [Mg] 2021 2022 01 04 Odpady z zycznej i chemicznej przeróbki kopalin innych niż rudy metali 526,54 204,38 07 02 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych 0,52 0,5 08 01 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania oraz usuwania farb i lakierów 0 0,005 13 02 Odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 3,44 2,69 14 06 Inne chlorowcoorganiczne rozpuszczalniki i mieszaniny Inne chlorowcoorganiczne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników 0,3 0,05 15 01 Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi) 22,79 119,311 15 02 Sorbenty, materiały ltracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne 2,582 0,59 16 01 Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08) 8,16 9,29 16 02 Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych 0,1 24,18 16 05 Gazy w pojemnikach ciśnieniowych i zużyte chemikalia 0,18 0 16 06 Baterie i akumulatory 0 0,4 17 01 Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika) 4775,60 25221,28 17 02 Drewno 19,71 11,42 17 03 Mieszanki bitumiczne, smoła i produkty smołowe 806,22 982,26 17 04 Żelazo i stal 10,31 7,766 17 05 Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 33087 77855,27 17 06 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 0,5 0,16 17 09 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 249,39 182,78 SUMA 39513,33 104622,33 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 24 Rzeczywistym dowodem na występowanie efektu cieplarnianego jest m.in. znaczący, występujący od ponad 150 lat roczny wzrost temperatur i występowanie w sze- rokościach geogracznych, gdzie działalność biznesową prowadzi ONDE, ekstremalnych zjawisk pogodowych (bu- rze, nawałnice, huragany, susze, powodzie błyskawiczne), ale także zmian klimatycznych (w tym: podnoszenie się poziomu średniorocznej temperatury, spadek średniej ilości opadów, obniżanie się poziomu wód powierzchnio- wych i gruntowych oraz postępujące stepowienie terenu). ONDE ma świadomość roli budownictwa dla OZE dla obniżania emisji antropogenicznych gazów cieplarnianych do atmosfery. Waga kwestii związanych z klimatem od- zwierciedlana jest w prolu działalności ONDE. Filarem tej działalności są bowiem projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, którew 2022 roku stanowiły one około 80% przychodów. ONDE prowadzi monitoring posta- nowień kolejnych Światowych Szczytów Klimatycznych w zakresie globalnych działań, decyzji Unii Europejskiej w kontekście założenia bycia liderem w ograniczeniu emi- sji GHG (zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu i osiągnięcia neutralności klimatycznej). Monitoruje politykę krajową wobec transformacji i reorientacji paliwo- Grupa ONDE ma świadomość, iż główną przyczyną zmian klimatycznych jest rosnąca emisja i zbyt duże nagromadzenie gazów cieplarnianych w atmosferze Ziemi. 3.3 KLIMAT wego miksu energetycznego kraju, a także ukierunkowania na rozwój gospodarki niskoemisyjnej, z silnym naciskiem na rozwój OZE (zapisane w Polityce Energetycznej Pol- ski do 2040 roku). Obserwujemy także działania przed- siębiorstw zagranicznych i polskich, które realizują cele zrównoważonego rozwoju ONZ, zapisane w tzw. Agendzie 2030, w tym cel 12 (zapewnić wzorce zrównoważonej kon- sumpcji i produkcji) i cel 13 (podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom). Działania te zostały poprowadzone przez ONDE w układzie systemowym, proponowanym po pierwsze przez Komunikat Komisji Europejskiej, stanowiący wy- tyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie infor- macji nienansowych: Suplement dotyczący zgłasza- nia informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01), wraz z załącznikiem w postaci Zaleceń Grupy Zadanio- wej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD) (w części dotyczącej Materials and Buildings Group) i po drugie, poprzez wprowadzające tzw. taksonomię zrównoważonych środowiskowo dzia- łań Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 w sprawie ustanowienia ram ułatwia- jących zrównoważone inwestycje, zmieniające Rozpo- RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 25 rządzenie (UE) 2019/2088, wraz z Rozporządzeniami Delegowanymi Komisji (UE) 2021/2078 oraz 2021/2139, z uwzględnieniem zmieniającego powyższe (2021/2139) rozporządzenie Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2022/1214, czytając sumarycznie powyższe doku- menty jako rozszerzenie zapisów wprowadzonej z dniem 1.01.2017 roku na terenie Polski (poprzez zmiany zapisów Ustawy o rachunkowości) Dyrektywy Parlamentu Eu- ropejskiego i Rady (2014/95/UE) dotyczącej sprawoz- dawczości nienansowej oraz Wytycznych dotyczących sprawozdawczości w zakresie informacji nienansowych (Dz.U. UE nr C 215 z 5.07.2017 roku). Zadaniem priorytetowym wobec powyższych działań było określenie istotności informacji związanych z kli- matem dla całej Grupy Kapitałowej ERBUD. Wobec tego zorganizowano w 2019 warsztaty dla kadry zarządzającej poszczególnych spółek Grupy, w tym ONDE (jeszcze jako PBDI S.A). Warsztaty były prowadzone przez ekspertów AGH w Krakowie oraz Instytutu Rachunkowości i Podat- ków w Warszawie. W listopadzie 2022, wobec dalszych, pogłębiających się zmian klimatycznych (vide AR6), ale także uszczegółowienia materiałów analitycznych do- tyczących prospekcji klimatycznych dla terenu działania biznesowego ONDE (np. Portal Klimatyczny KLIMADA 2), odbyły się kolejne warsztaty prowadzone przez ekspertów z AGH w Krakowie. Wydarzenie pozwoliło na weryka- cję, doszczegółowienie, uaktualnienie wypracowanych uprzednio założeń, pozostałych elementów systemu za- rządzania kwestiami klimatycznymi przez całą ONDE, adaptacji do zmian klimatu wobec nowych prospekcji AR6, a także znaczącego pogłębienia poziomu koniecz- ności ograniczenia śladu węglowego przez całą Grupę Kapitałową w aspekcie analizowanego czasu, obrazu- jących tym samym podniesienie ambicji ONDE w tym zakresie. Wypracowane wnioski z warsztatów stały się także drogowskazem dla ONDE. Warsztaty zwróciły rów - nież uwagę na konieczność opracowania odrębnej Polityki Klimatycznej ONDE. Metodą wykorzystywaną w trakcie warsztatów było badanie podwójnej istotności zagadnień dotyczących kli- matu (wprowadzoną z udziałem Zaleceń Grupy Zadanio- wej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD) przez Komunikat Komisji Europej- skiej, stanowiący wytyczne dotyczące sprawozdawczo- ści w zakresie informacji nienansowych: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01) i stosowanej jako podstawowa zasada analizy zagadnień zrównoważonego rozwoju w Dyrekty- wie Parlamentu Europejskiego i Rady (2022/2464/UE) (…) w odniesieniu do sprawozdawczości w zakresie zrów- noważonego rozwoju i przygotowanych na jej podstawie standardów rachunkowości związanej ze zrównoważo- nym rozwojem ESRS 1: Zasady ogólne i ESRS E1: Zmiany klimatyczne. Na bazie tej metodyki doszło do ponownej (pierwsza przeprowadzona w końcu 2019 roku roku) ana- lizy i następnie do określenia jako wysoki poziomu istot- ności informacji związanych z klimatem dla Grupy ONDE, uznając tą istotność jako wysoką tak w perspektywie krótko, średnio, jak i długoterminowej oraz z drugiej strony w całym łańcuchu wartości Grupy ONDE. Za: Krótki okres czasu uznano perspektywę roku 2030, z pośrednim kamieniem milowym w roku 2025. Średni okres czasu uznano perspektywę roku 2040, kiedy w Strategii Europejskiego Zielonego Ładu EU wyzna- czono moment zakończenia procesu podstawowej grupy działań ukierunkowanych na obniżenie śladu węglowego, tożsamy z czasem realizacji do 2040 roku Polityki Ener- getycznej Polski. Długi okres czasu uznano perspektywę roku 2050, kiedy w Strategii Europejskiego Zielonego Ładu zalożono osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii Europejskiej. Równocześnie należy zaakcentować, że na poziomie całej Grupy Kapitałowej monitorowane są wymogi legi- slacyjne związane m.in. z wprowadzeniem Pakietu „Fit for 55” i ewentualne konieczne rewizje założonych celów klimatycznych w perspektywie średniego okresu czasu. W roku 2022, a także w przyszłych okresach czasu, ONDE nie miała i nie będzie miała bardzo znaczące- go wpływu na klimat, aczkolwiek wpływ ten może być w pewnej części negatywny i zauważalny. Surowce pod- stawowe (stali, cement i in.), które ONDE wykorzystuje do produkcji są produktami branż (hutnictwo stali, produkcja cementu), które istotnie wpływają na klimat. Należy za- tem rozważać znaczący wpływ na zmiany klimatyczne, niewykluczone zmiany legislacyjne i obciążenia związane z emisją gazów cieplarnianych w tych branżach, a te mogą mieć niekorzystny wpływ m.in. nansowy na ONDE. Podkreślono także, że przy rozpatrywaniu zmian kli- matycznych w szerszym ujęciu nasilone anomalie po- godowe mogą mieć wpływ na realizację prowadzonych inwestycji ONDE. W trakcie warsztatów z listopada 2022, prowadzonych w tej ich części w oparciu o metodykę określenia podatności Grupy ONDE na zmiany klima- tu, z krokowym jej oszacowaniem na podstawie ćwi- czeń określających narażenie, wrażliwość, potencjalny wpływ oraz zdolność przygotowawczą Grupy, przecho- dząc w procesie analitycznym przez wskazania Tabeli 1, Tabeli 2 oraz Tabeli 4 Komunikatu Komisji Europejskiej, stanowiące wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji nienansowych: Suplement do- tyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C209/01). Przytoczone warsztaty oparto o obo- wiązujący aktualnie raport z 2021 roku o klimacie Ziemi − Sixth Assessment Report Intergovernmental Panel on Climate Change – tzw. AR6. Opracowanie zostało przygo- towane przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), bazując na przygotowanych na tej podstawie ana- lizach scenariuszowych dla czterech scenariuszy: RCP2,6, RCP4,5, RCP6 oraz RCP8,5, za które była odpowiedzial- na Międzynarodowa Agencja Energetycznea (IEA). Ba- zowano głównie na scenariuszach RCP4,5 i RCP8,5. Uwzględniono także związane ze scenariuszami zmiany klimatyczne i pogodowe (do roku 2050), wskazane przez portale ISOK (Informatyczny System Osłony Kraju, vide: https://imgw.isok.gov.pl/mapy-klimatologiczne.html) oraz Klimada 2 (vide: https://klimada2.ios.gov.pl). Rezul- tatem prac było określenie poziomu wpływu tych zmian (zagrożenia klimatycznego i pogodowego) na posiadane aktywa, a także zarządzanie nimi przez całą Grupę Ka- pitałową I jej łańcuch wartości, w tym oczywiście przez samą ONDE. Równolegle z powyższym analizowano także istotność społeczno-środowiskową ONDE, odnoszącą się do wpły- wu Grupy na klimat. Wskazano w tej kwestii na znaczący udział Grupy w ograniczaniu zmian klimatycznych. Klu- czowym dla powyższego jest fakt, że ONDE (również jako część Grupy Kapitałowej ERBUD) wychodzi naprzeciw oczekiwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi, gdyż ma wiedzę, umiejętności i kompetencje w kierun- ku projektowania instalacji proekologicznych – przede wszystkim farm fotowoltaicznych, ale także i wiatrowych, biogazowni i innych. Należy także zaakcentować fakt włą- czania się ONDE w procesy restrukturyzacji zakładów pro- dukcji energii elektrycznej i cieplnej w Polsce w kierunku wykorzystania w nich pożądanych nisko i bezemisyjnych źródeł energii. W ramach deklaracji EMAS zewnętrzny audytor stwierdził, że Grupa jest wyposażona w zasoby, RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 26 wiedzę, kompetencję I realnie włącza się w dynamiczny i szeroki sposób w procesy zmian źródeł produkcji ener- gii elektrycznej, cieplnej i chłodu w Polsce i Europie, na źródła nisko i bezemisyjne. Stwierdzono także, że sama w ramach swoich procesów prowadzi działalność mini- malizującą ślad węglowy, a także środowiskowy. Konkludując powyższe, można postawić tezę, że ONDE SA (również jako część Grupy Kapitałowej ERBUD) spełnia i w najbliższym czasie będzie spełniać restryk- cyjne normy regulacyjne, a także oczekiwania klientów w kontekście kluczowych wskaźników wpływu na klimat i odporności na zmiany klimatu. Korzystając z metodyki przedstawionej w Komunikacie Komisji Europejskiej, stanowiącym wytyczne dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji nienansowych: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01), a także w Dyrektywie Parla- mentu Europejskiego i Rady (2022/2464/UE) (…) w odnie- sieniu do sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju) i przygotowanych na jej podstawie standardów rachunkowości związanej ze zrównoważonym rozwojem ESRS 1: Zasady ogólne oraz ESRS E1: Zmiany klimatyczne stwierdzono, że opisywana powyżej istotność ma cha- rakter istotności nansowej (od zewnątrz do wewnątrz) i istotności środowiskowej i społecznej (od wewnątrz na zewnątrz). Kluczowe determinanty wysokiego poziomu istotności kwestii klimatycznych dla ONDE zostały wypracowane w trakcie warsztatów w listopadzie 2022, potwierdzając i rozwijając wyniki pierwszych warsztatów z 2019 roku. Zaprezentowane one zostały w poniższej tabeli: [201-2] Istotność kwestii klimatycznych dla Grupy ONDE, wraz z rodzajem ich wpływu na Grupę: Istotność nansowa Istotność środowiskowa i społeczna Czynnik Szanse/ryzyka Czynnik Szanse/ryzyka Prowadzenie i realizacja inwestycji w okresie zimowym + Emitent gazów cieplarnianych GHG, ale nie w układzie bezpośrednim (w tym aspekcie ONDE stawia się jako lidera w zakresie niskoemisyjności). Przede wszystkim dotyczy to korzystania z produktów branż, które istotnie wpływają na klimat (m.in. produkcja betonu, produkcja cementu, hutnictwo stali) - Występowanie nadmiernie ciepłych i suchych okresów letnich, nie dających możliwości realizacji w tym czasie pracy - Chęć i możliwość partycypacji w transformacji energetycznej w Polsce (jako lider OZE) dzięki posiadanym kompetencjom w zakresie prowadzenia inwestycji w budowinictwie dla OZE (fotowoltaika + farmy wiatrowe), co wpisuje się w realizację zapisów Europejskiego Zielonego Ładu oraz Polityki energetycznej Polski + Występowanie anomalii pogodowych mogących negatywnie wpływać na proces realizacji inwestycji - Realizacja celu minimalizacji własnych aktywów budowlanych + Działalność ONDE w zakresie inwestycji służących proekologicznym źródłom energii, w tym budowa instalacji OZE (fotowoltaika + farmy wiatrowe) oraz zamiany paliw wysokoemisyjnych na bezemisyjne (elektryczne, wodorowe, zasilane pracą ludzkich mięśni) i niskoemisyjne w zakresie GHG (w tym rozwiązania hybrydowe i kogeneracyjne) + Działalność ONDE w zakresie inwestycji w branżach przemysłowych uznawanych za wysokoemisyjne w kontekście GHG - Prowadzenie działalności budowlanej na terenach potencjalnie zagrożonych zmianami klimatycznymi, głównie w aspekcie zmian pogodowych, przejawiające się zmniejszeniem dostępności terenu prac - Znajomość technologii i prowadzenie budów służących adaptacji do zmian klimatu + Wzrost ilości i dostępności wiatru oraz słońca w związku ze zmianami klimatycznymi, dający możliwość zwiększenia produkcji energii z tych źródeł + Wysoka emisyjność mas bitumicznych - RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 27 [201-2] Znaczenie kwestii klimatycznych a model biznesowy, strategia i plany nansowe przedsiębiorstwa ONDE SA, jako lider budownictwa w segmencie OZE, dąży do nieustającego rozwoju zgodnie z zasadami zrównoważo- nego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu. Model biznesowy i strategia Grupy wpisują się w globalne, klimatyczne wyzwa- nia ukierunkowane na zredukowanie tempa negatywnych zmian klimatycznych. Mając świadomość ważnej roli rozwoju OZE w środowisku społeczno-gospodarczym i legislacyjnym ONDE będzie jeszcze intensywniej wzmacniać swoje wysiłki w działaniach ukierunkowanych na zmniejszenie wpływu na klimat w kontekście mikro- i makroekonomicznym, przy jednoczesnym wykorzystaniu szans z tym związanym. Dla branży budownictwa dla OZE zmiany klimatu mają znacze- nie w kontekście zarówno zjawisk atmosferycznych, zmian regulacyjnych, jak i społecznego rozwoju, zainteresowania i świadomości branży elektroenergetycznej. W ramach opisywanych powyżej warsztatów z listopada 2022 roku przeprowadzono analizę scenariuszy odporności modeli biznesowych i strategii biznesowej ONDE na zmiany klimatu w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Przegląd ten pozwolił na uniknięcie ewentualnego nega- tywnego wpływu na prowadzoną działalność gospodarczą w kontekście strat nansowych, przyszłego obciążenia regu- lacyjnego i braku akceptacji społecznej dla prowadzonej dzia- łalności. Grupa wykorzystuje w analizie odporności modelu biznesowego model Organizacji Narodów Zjednoczonych − Intergovernmental Panel on Climate Change, w oparciu o scenariusze RCP 4,5 (Ocieplenie na poziomie do 1,5°C. Scenariusz 1) i RCP 8,5 (Ocieplenie na poziomie ponad 4,5°C. Scenariusz 2). To podejście jest tożsame z założeniami Grupy ERBUD. Monitoring odporności modelu biznesowego ONDE na zmiany klimatyczne stał się powszechną praktyką Grupy. Przegląd Scenariuszy 1, 2 realizowano w układzie czte- rech etapów: ułożenia modelu wpływu przedsiębiorstwo- -klimat, kalkulacji związanych z nim kosztów zabezpiecze- nia, analizy bezpieczeństwa obecnego portfela produktów i procesów ONDE oraz propozycji wprowadzenia dodat- kowych zabezpieczeń produktów i procesów. Rozpatrując ramy czasowe i analizując wyniki dotyczące istotności model biznesowy ONDE w perspektywie:  krótkoterminowej: jest wystarczająco odporny a wręcz jest pionierem w działaniach ograniczają- cych negatywne zmiany klimatyczne i stawiać czoła ryzykom w tym aspekcie,  średnio- i długoterminowej: jest wystarczająco od- porny na zmiany klimatu. Kluczowym dla ONDE jest także zaimplementowa- ny w Grupie Zintegrowany System Zarządzania, który jest zbiorem standaryzacji zarządzania środowiskiem, jakością i bezpieczeństwem pracy. Zintegrowany System Zarządzania został zbudowany i wdrożony zgodnie z wy- mogami oraz ISO 45001:2018, ISO 14001:2015 a także Sys- temem Ekozarządzania i Audytu EMAS wg Rozporządze- nia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009 z późniejszymi zmianami, co potwierdzają odpowiednie walidacje audytorów trzeciej strony, poparte uzyskanymi przez ONDE certykatami zgodności. [201-2] Szanse związane ze zmianami klimatu dla ONDE Dążenie do osiągnięcia celu długoterminowego Grupy (neutralności klimatycznej do 2050) stwarzają dla ONDE także szanse w perspektywie długoterminowej, ale także i średnioterminowej. Zmiany klimatu i jego ochrona dają możliwości dalszego rozwoju – nansowego i społeczne- go (niematerialnego), pod kątem zwiększania społecznej świadomości dotyczącej OZE, ich akceptacji a co za tym idzie perspektywy przyszłych przychodów. Specyka portfela prowadzonych inwestycji – szczególnie farm fotowoltaicznych, wiatrowych i infrastruktury towarzy- szącej świadczy o wysokim zrozumieniu ONDE zmian klimatycznych, nie tylko dla środowiska naturalnego, ale także budowie dalszej konkurencyjności ONDE. Ofero- wane produkty i tworzenie nowych, „zielonych” miejsc pracy wpisują się w główne cele Strategii Europejskiego Zielonego Ładu UE, m.in. w:  ograniczanie śladu węglowego w kierunku uzyska- nia przez Europę neutralności klimatycznej,  ograniczanie śladu środowiskowego, w kierunku re- alizacji idei zasobooszczędności, poprzez wdrożenie zasad gospodarki w obiegu zamkniętym,  sprawiedliwej społecznie transformacji, tworzenie nowych miejsc pracy w sektorach niskoemisyjnych i bezemisyjnych. Pierwszy cel integrowany jest ze zmianami klimatycz- nymi, i dalej wielkością emisji gazów cieplarnianych (GHG), które powodują efekt cieplarniany. Branża budowlana, transport i energetyka, to zasadnicze sektory, na których należy się koncentrować, kiedy mowa jest o głównych strumieniach konieczności ograniczenia gazów cieplar- nianych. Oferowane usługi ONDE są bezpośrednią odpo- wiedzią (w kontekście operacyjnym) na potrzebę realizacji postawionego celu w Strategii Europejskiego Zielone- go Ładu i mechanizmem ograniczania stężenia emisji, dzięki oferowaniu usługi budownictwa dla infrastruktury energetycznej wymaganej do obniżenia emisyjności mixu energetycznego. Drugi z wymienionych celów Europejskiego Zielonego Ładu związany jest z zasobooszczędnością. Rozpatry- RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 28 wanie rozwiązań technicznych, technologicznych, w ob- szarze organizacji i zarządzania, będzie miało wpływ na wzmocnienie ONDE w kontekście realizacji założeń ratin- gów ESG i minimalizacji wpływu na klimat. Jednoczesna identykacja zaangażowania partnerów biznesowych w aspekty proklimatyczne i prowadzenie dokumentacji na poziomie operacyjnym i strategicznym wesprze dzia- łania i decyzje co do dalszego kreowania strategii rozwo- ju Grupy i współpracy. Zwiększanie ambicji wszystkich zaangażowanych w obrębie łańcucha wartości ONDE, poprzez dostęp do wiedzy i idąca za tym duża świado- mość problemów klimatycznych przełoży się na korzyści ONDE, ale także szanse biznesowe dla dostawców w ca- łym łańcuchu. Wpisując się w rekomendacje TCFD należy wzmocnić strategię ONDE o jeszcze więcej mechanizmów odnoszących się do aspektów klimatycznych w kontekście jej monitoringu i dalej aktualizacji. W strategii i innych dokumentach organizacyjnych na- leży uwzględniać kwestie wpływu na klimat przez Gru- pę, a także ryzyka klimatyczne, szczególnie ostre ryzyka zyczne i długotrwałe ryzyka zyczne przy lokowaniu nowych inwestycji. ONDE pragnie mieć udział w wypełnianiu zobowiązań neutralnej dla klimatu gospodarki, kierując swoimi dzia- łaniami tak, aby identykować te mające potencjalnie negatywny wpływ na klimat, jak i wpływ zmian klimatycz- nych na ONDE. Takie podejście wypełnia zobowiązania Grupy w obszarze zrównoważonego rozwoju i ESG, a także przyczynia się do realizacji prowadzonej przez EU polityki klimatycznej. Mając świadomość wyzwań lokalnych i glo- balnych związanych ze zmianami klimatu oraz wpływu sektora budownictwa w przechodzeniu na gospodarkę zero i niskoemisyjną, w grudniu 2022 roku przyjęto Politykę Klimatyczną Grupy ONDE, którą zaprezentowano poniżej. Polityka Klimatyczna Dedykowana Polityka Klimatyczna Grupy ONDE ma na celu wskazanie nadzoru zarządczego nad wyzwania- mi związanymi z zapobieganiem negatywnym zmianom klimatu, wyznaczenie celów klimatycznych ONDE wraz ze wskazaniem mechanizmów ich realizacji. Określone zostały ryzyka i przeprowadzono ocenę ich wpływu na model biznesowy, wpływu zmian klimatu na działalność poszczególnych segmentów biznesowych, zdeniowanie zasadniczych wskaźników a także redukcji emisji w zakre- sie Scope 1, Scope 2 oraz rozszerzenie również działań re- dukcyjnych o Scope 3. Opracowanie zapewnia o stosowa- niu procesów należytej staranności Grupy ONDE wobec działań ukierunkowanych na łagodzenie zmian klimatu. Opracowana Polityka Klimatyczna jest adresowana do interesariuszy wewnętrznych I zewnętrznych. Wsparciem merytorycznym opracowania byli eksperci ze struktury organizacyjnej Grupy ONDE, a także specjaliści z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W poniższym brzmieniu polityka jest przyjętą przez Zarząd ONDE SA Polityka Klimatyczna Grupy ONDE na lata 2023-2050 Nadzór nad realizacją postanowień Polityki Klimatycz- nej Grupy ONDE sprawuje Zarząd ONDE SA. Deklaruje on, że dołoży wszelkich starań, aby w latach 2022-2050 spełnić postawione cele w zakresie łagodzenia zmian klimatycznych i ich negatywnych skutków. Ambicje zinten- sykowania działań proklimatycznych ONDE są realizo- wane od kilku lat a ich odzwierciedlenie można zauważyć w priorytetach i celach Grupy. Cele Polityki Klimatycznej są tożsame z celami Grupy Kapitałowej ERBUD. Cele zo- stały podzielone na trzy grupy (Grupa 1, Grupa 2, Grupa 3). wanie działalności biznesowej w kontekście całego łań- cucha wartości i cyklu życia produktów daje szansę na projektowanie działalności przedsiębiorstwa w duchu idei gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i zatrzymania su- rowców w obiegu gospodarczym tak długo, jak to możli- we. Gospodarka o obiegu zamkniętym jest ważną częścią Europejskiej Strategii Przemysłowej a Komisja Europejska wskazuje i akcentuje sektory, które zużywają najwięcej zasobów, jednocześnie mających potencjał w zakresie gospodarki cyrkularnej. Jest to między innymi sektor bu- downictwa. Działania związane z włączaniem gospodarki o obiegu zamkniętym w zakres usług oferowanych przez ONDE i wewnętrznych procesów rmy stanowią kolejny fundamentalny element podejścia oraz planów Grupy. Trzeci z wymienionych celów dotyczy inwestowania w nowe zielone miejsca pracy. Należy podkreślić, że Euro- pejski Zielony Ład deklaruje transformację sprawiedliwą społecznie i mocno akcentuje wyzwanie nowych miejsc pracy w kontekście likwidacji przemysłu wysokochłonnego na rzecz gospodarki niskoemisyjnej i bezemisyjnej, która co do zasady oferuje mniejszy dobrostan i obniża, cho- ciażby zdolności inwestycyjne jednostek samorządowych. Pozyskiwanie nowych projektów i inwestycji Grupy wiąże się z ciągłym zapotrzebowaniem na pracowników. Zatem realne uczestnictwo Grupy w transformacji w kierunku neutralności klimatycznej obniża jej społeczne koszty. Zmiany klimatyczne w kontekście strategii i planów nansowych ONDE W kontekście wpływu nansowego na zmiany klima- tyczne sytuacja rynkowa skłania, aby dywersykować portfel projektowy i czerpać korzyści z przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej, co pozwoli na jeszcze więk- sze wzmocnienie kapitałowe ONDE. Nieustanne poszuki- RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 29 POLITYKA KLIMATYCZNA GRUPY ONDE na lata 2023-2050 4 CELE GRUPY ONDE W ZAKRESIE REDUKCJI EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH (GHG) (w celu łagodzenia zmian klimatu): W PERSPEKTYWIE KRÓTKOTERMINOWEJ: W PERSPEKTYWIE ŚREDNIOTERMINOWEJ: W PERSPEKTYWIE DŁUGOTERMINOWEJ: redukcji emisji bezpośrednich (Scope 1). redukcji emisji bezpośrednich (Scope 1). redukcji emisji pośrednich (Scope 3). edukcji emisji pośrednich (Scope 2), poprzez działania proefektywnościowe oraz poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na poziomie 80% udziału. Dokończenie wyliczeń emisji pośrednich i ich redukcja o10% (Scope 3). w aspekcie emisji pośrednich (Scope 2), poprzez działania proefektywnościowe oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Włączanie aspektów klimatycznych wmodelowanie portfela zamówień. 30% -10% 40% 40% 20%NEUTRALNOŚĆ uzyskanie neutralności klimatycznej, w tym poprzez redukcję i asymilację emisji pozostałych gazów cieplarnianych. oferowanie wyłącznie produktów o zerowym śladzie węglowym w fazie A cyklu życia wyrobu/budynku budowlanego wg normy PN-EN 15804. Za rok bazowy dla ograniczeń emisji GHG w Zakresie 1 (Scope 1) i w Zakresie 2 (Scope2) określono rok 2020, zaś w Zakresie 3 (Scope 3) rok 2024. NEUTRALNOŚĆ KLIMATYCZNA ZEROWY ŚLAD WĘGLOWY GRUPA 1 do 2030 do 2040 do 2050 POLITYKA KLIMATYCZNA GRUPY ONDE na lata 2023-2050 5 REDUKCJA ZUŻYCIA ENERGII O 10% OGRANICZENIE RYZYKA ZERO RYZYKA POPRAWA STRUKTURY wykorzystania źródeł energii odnawialnej na prowadzonych inwestycjach w odniesieniu do całkowitych kosztów zużycia energii w wysokości 10%. nierealizowanie budów i produktów budowlanych w miejscach narażonych na zidentykowane ryzyko zyczne ostre i/lub ryzyko zyczne długotrwałe. włączenie się organizacji w proces ograniczania ryzyka zycznego ostrego i ryzyka zycznego długotrwałego swych klientów poprzez przygotowanie produktów realnie je minimalizujących. CELE GRUPY ONDE UKIERUNKOWANE NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ REDUKCJĘ O 10 % ŚLADU WĘGLOWEGO W CAŁYM ŁAŃCUCHU WARTOŚCI GRUPY (w celu łagodzenia zmian klimatu): ZDEFINIOWANE DLA GRUPY ONDE CELE ZMIERZAJĄCE DO ZNACZĄCEGO OGRANICZENIA RYZYK FIZYCZNYCH ZWIĄZANYCH Z KLIMATEM (w celu adaptacji do zmian klimatu): GRUPA 2 GRUPA 3 w oparciu o analizę indeksu zużycia energii do przychodów generowanych na realizowanych inwestycjach. POLITYKA KLIMATYCZNA GRUPY ONDE na lata 2023-2050 5 REDUKCJA ZUŻYCIA ENERGII O 10% OGRANICZENIE RYZYKA ZERO RYZYKA POPRAWA STRUKTURY wykorzystania źródeł energii odnawialnej na prowadzonych inwestycjach w odniesieniu do całkowitych kosztów zużycia energii w wysokości 10%. nierealizowanie budów i produktów budowlanych w miejscach narażonych na zidentykowane ryzyko zyczne ostre i/lub ryzyko zyczne długotrwałe. włączenie się organizacji w proces ograniczania ryzyka zycznego ostrego i ryzyka zycznego długotrwałego swych klientów poprzez przygotowanie produktów realnie je minimalizujących. CELE GRUPY ONDE UKIERUNKOWANE NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ REDUKCJĘ O 10 % ŚLADU WĘGLOWEGO W CAŁYM ŁAŃCUCHU WARTOŚCI GRUPY (w celu łagodzenia zmian klimatu): ZDEFINIOWANE DLA GRUPY ONDE CELE ZMIERZAJĄCE DO ZNACZĄCEGO OGRANICZENIA RYZYK FIZYCZNYCH ZWIĄZANYCH Z KLIMATEM (w celu adaptacji do zmian klimatu): GRUPA 2 GRUPA 3 w oparciu o analizę indeksu zużycia energii do przychodów generowanych na realizowanych inwestycjach. Pełen tekst polityki opublikowany został na stronie www.onde.pl RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 30 Identykacja głównych ryzyk klimatycznych i zarządzanie nimi przez Grupę ONDE Określono ryzyka klimatyczne dla ONDE oraz sposoby zarządzania zidentykowanymi ryzykami. Główne ryzyka są dostrzegane nie w obszarze bezpośrednio prowadzo- nych inwestycji przez ONDE, a w zakresie pośrednim. Wynika to z faktu, że w procesie produkcyjnym ONDE wykorzystuje podzespoły, do wytworzenia których su- rowce mają znaczący wpływ na klimat – stal, cement i in.. Należy zatem zaakcentować, że ONDE w sposób pośredni wpływa na środowisko, kiedy rozpatrywany jest cały łańcuch wartości, a co za tym idzie wpływ ten może być negatywny i zauważalny. Zidentyfikowano dla ONDE ryzyka w perspektywie krótko- (lata 2022-2030), średnio- (do roku 2040) i dłu- goterminowe (do roku 2050) związane ze zmianą klima- tu. Uwzględniono wymogi regulacyjne związanych z kli- matem. Wykorzystano założenia z: Suplementu Komisji Europejskiej (2019/C 209/01) dotyczącego zgłasza- nia informacji związanych z klimatem, wytyczne TFCD (część Materials and Buildings Group). Przeprowadzo- no identyfikację oraz ocenę dwóch kategorii zagrożeń i szans klimatycznych wobec zakresu inwestycji ONDE, zgodnie z definicją ryzyk i ich klasyfikacji z Komunikatu Komisji (2019/C 209/01):  Ryzyko związane z negatywnym wpływem ONDE na klimat (ryzyko związane z przejściem dotyczące aspektów: politycznych, prawnych, technologicz- nych, rynkowych I utraty reputacji.  Ryzyko związane z negatywnym wpływem klima- tu na ONDE (ryzyko zyczne: ostre ryzyko zyczne I długotrwałe ryzyko zyczne). Zidentykowane ryzyka przedstawiono w postaci matrycy ryzyk i szans związanych ze zmianami klimatu. Określone ryzyka są poddawane systematycznemu prze- glądowi, alokacji, ocenie, identykacji właściciela ryzyka i ich mitygacji. Korzystając z wytycznych TCFD można uzy- skać informacje z zakresu wpływu nansowego na ryzyka związanego m.in. z przychodami, kosztami i wydatkami, aktywami i pasywami. Zgodnie z Zintegrowanym Systemem Zarządzania, polityką zarządzania ryzykiem w Grupie ONDE, kwestia zarządzania ryzykami związanymi z klimatem leży w ge- stii Zarządu ONDE. W dalszej perspektywie (rok 2023) opracowywane będą kolejne dokumenty rozwojowe ONDE m.in. w zakresie prac nad jeszcze większą integra- cją procesu zarządzania ryzykami związanymi z klimatem i wymogów regulacyjnych oraz istniejącym procesem zarządzania ryzykiem w obszarze istniejącego Systemu Zarządzania Środowiskowego (potwierdzonego certy- katem zgodności z ISO 14001:2015 i EMAS) ONDE. Na obecnym (2022 rok) etapie zarządzanie ryzykiem związa- nym ze zmianami klimatu można konsolidować z jednym z sześciu ryzyk zidentykowanych w ramach zagadnień nienansowych ONDE – „Ryzyko związane z potencjal- nie negatywnym wpływem na klimat, a także wpływem zmian klimatu na Grupę”. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 31 Ryzyka klimatyczne wydzielone dla Grupy ONDE: Rodzaj ryzyka Ryzyko związane z przejściem DOTYCZĄCE ASPEKTÓW POLITYCZNYCH MITYGACJA RYZYKA BĘDZIE REALIZOWANA PRZEZ Wzmocnienie warunków dotyczących efektywności energetycznej wobec zmian klimatu i w związku z ograniczonym dostępem do wody bądź przeciążeniem systemu energetycznego 1. Stosowanie Polityki Klimatycznej ONDE 2. Realizację i aktualizację Strategii ONDE 3. Dostosowanie Strategii ONDE do wytycznych wynikających z unijnej polityki klimatycznej 4. Prowadzenie działalności w duchu zrównoważonego rozwoju w całym łańcuchu wartości 5. Dostosowanie planów inwestycyjnych do wymogów regulacyjnych w kontekście klimatu 6. Wzrost nakładów inwestycyjnych na niskoemisyjne i zeroemisyjne aktywa wytwórcze 7. Stały monitoring wymogów regulacyjnych 8. Jeszcze większe zintensykowanie inwestycji pod kątem ilościowym na rzecz energetyki odnawialnej 9. Kontakt z zespołami opiniującymi projekty klimatyczne na poziomie krajowym i europejskim 10. Zintensykowanie działań na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego 11. Etapowe wycofywanie wykorzystania antropogenicznych źródeł energii pochodzących z paliw kopalnych i popularyzacja elektromobilności 12. Dialog i transparentna współpraca z partnerami biznesowymi wykorzystującymi antropogeniczne źródła energii pochodzących z paliw kopalnych 13. Nieustanne poszukiwanie rozwiązań technicznych, technologicznych, a także organizacyjnych minimalizujących wpływ na klimat 14. Ciągłe doskonalenie zawodowe w kontekście zmian klimatu poprzez szkolenia i podnoszenia kultury pracy Modykacje polityki mechanizmu ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych, co ma wpływ na zakupy paliw kopalnych lub innych surowców nieodnawialnych Modykacja polityki gospodarki gruntami w związku z ich ułożeniem w miejscach zagrożenia klimatycznego lub wpływu na zmiany klimatu. DOTYCZĄCE ASPEKTÓW PRAWNYCH Ryzyka legislacyjne związane z potencjalnym procesem sądowym w przypadku niespełnienia wymogów regulacyjnych DOTYCZĄCE ASPEKTÓW TECHNOLOGICZNYCH Ryzyko niewykorzystania technologii o mniejszym szkodliwym wpływie na klimat DOTYCZĄCE ASPEKTÓW RYNKOWYCH Ryzyko zorientowania wyborów klientów biznesowych na rozwiązania i budowle, które mają jeszcze bardziej pasywny wpływ dla klimatu DOTYCZĄCE ASPEKTÓW UTRATY REPUTACJI Ryzyko braku napływu nowych klientów i zatrzymania obecnych, gdy działalność ONDE zostanie uznana za szkodliwą dla klimatu Ryzyko braku napływu nowych pracowników i zatrzymania obecnych, gdy działalność ONDE zostanie uznana za szkodliwą dla klimatu Ryzyko braku napływu nowych inwestorów i zatrzymania obecnych, gdy działalność ONDE zostanie uznana za szkodliwą dla klimatu Ryzyko braku napływu nowych dostawców i zatrzymania obecnych, gdy działalność ONDE zostanie uznana za szkodliwą dla klimatu Rodzaj ryzyka Ryzyko zyczne Ostre ryzyko zyczne Ryzyko wystąpienia fali upałów zakłócających łańcuch wartości I skrócenie czasu pracowników 1. Stosowanie Polityki Klimatycznej ONDE 2. Opracowanie długotrwałych scenariuszy klimatycznych i monitorowanie pogody w czasie rzeczywistym i długoterminowym 3. Ubezpieczenia majątku Spółki 4. Dostosowanie przygotowania prowadzonych inwestycji do ewentualnych konsekwencji zmienności pogody 5. Monitoring i utrzymanie poziomu sprawności maszyn i urządzeń 6. Fizyczne dostosowywanie majątku rmy do ewentualnych konsekwencji zjawisk pogodowych Ryzyko gwałtownych burz I huraganów zakłócających łańcuch wartości w związku z krótkotrwałym podtopieniem lub zniszczeniem dróg transportowych oraz terenów budów a także zerwaniem ciągów trakcji elektrycznej lub wyłączeniem mediów technologicznych Ryzyko wystąpienia powodzi, zakłócających łańcuch wartości w związku z zalaniem lub zniszczeniem dróg transportowych oraz terenów budów a także zerwaniem ciągów trakcji elektrycznej lub wyłączeniem mediów technologicznych Ryzyko wystąpienia pożarów, zakłócających łańcuch wartości poprzez zniszczenie mienia własnego lub partnerów w łańcuchu wartości Długotrwałe ryzyko zyczne  Intensywne zjawiska pogodowe  Podnoszenie poziomu wód gruntowych  Wysokie temperatury, susze, pustynnienie  Wzrost temperatury atmosfery  Niesprzyjające warunki pogodowe, ograniczające prace OZE i brak popytu na inwestycje  Odchylenia temperatur i spadek wolumenu popytu produktów oferowanych przez ONDE  Spotęgowanie awaryjności urządzeń ONDE spowodowanych zmianami klimatu (susze i in.) ONDE SA jako spółka giełdowa (status spółki pu- blicznej) z należytą starannością praktykuje zasady ładu korporacyjnego ujęte w zbiorze Dobrych Praktyk Spółek Giełdowych notowanych na GPW 2021, w tym wytyczne z zakresu obszarów środowiskowych ESG. Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż ONDE jako uczestnik transfor- macji branży energetycznej jest zależna od uregulowań na poziomie krajowym jak i unijnym, niemniej podejmuje wysiłki wykraczające poza regulacje prawne i bierze od- powiedzialność, przede wszystkim, za następstwa wyko- rzystania surowców w sposób pośredni (stal, aluminium i in.) i stawia sobie wysokie cele, zarządzając nimi poprzez zbudowany system zarządzania ryzykami. Ponadto, atry- butem wysokich standardów polityki i procesów należytej staranności w ONDE jest opracowanie Polityki Klimatycznej Grupy ONDE zgodnie z założeniami Komunikatu Komisji Eu- ropejskiej (2019/C 209/01), a także wytycznymi i Raportem TCFD i skrupulatne wypełnianie ich postanowień. Ponadto, w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania ONDE, zgodnego z założeniami ISO 9001:2015; ISO 45001:2018, ISO14001:2015 oraz EMAS, przyjęto wspomnianą Politykę Zintegrowanego Systemu Zarządzania (Polityka ZSZ). Pro- cesy należytej staranności związane z klimatem będą włą- czane w zarządzanie ryzykiem związanym z potencjalnie RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 32 negatywnym wpływem na środowisko, ryzykiem wpływu na klimat, ryzykiem związanym z protestami społecznymi, ryzykiem wystąpienia kryzysu reputacyjnego, ryzykiem potencjalnego naruszenia ESG w łańcuchu dostaw. ONDE będzie dążyła do stworzenia strategii z zakresu tematyki ESG. Główną rolą w tym aspekcie będzie usyste- matyzowanie, skoordynowanie i zharmonizowanie wszyst- kich kwestii oraz celów powiązanych z ESG w operacyjnym ujęciu a także integracja z celami strategicznymi, w tym obejmujące obszary społeczne i pracownicze. Wynika to m.in. z faktu, iż zidentykowano konieczność zarządzania kapitałem ludzkim w obszarze doskonalenia zawodowego, szkoleń, warsztatów, tutoringu w kontekście działań pro- klimatycznych i zintensykowania działań w tym obszarze. ONDE podejmuje współpracę z partnerami poza- biznesowymi na rzecz przeciwdziałania nadmiernym zmianom klimatu, jest autorem Programu grantowego SOFIA, skierowanego do młodych innowatorów z ob- szarów energetyki odnawialnej, a także uczestnikiem publicznych dyskusji na temat transformacji energe- tycznej i szansy jaką w tym temacie daje OZE. ONDE jest wy programu środowiskowego. Program środowiskowy i wynikające z niego działania zapobiegawcze są ściśle nadzorowane przez osoby kierujące na budowie. W kolejnych latach szczególną wagę związaną z moni- torowaniem wpływu emisji gazów cieplarnianych Scope 3 będziemy przywiązywać do zidentykowanego aspektu pośredniego spowodowanego dostawami materiałów/ sług w związku z wykorzystywanym do tego celu trans- portem samochodowym. [3-3] Miks energetyczny [302-1] [302-5] W 2022 roku znacząco zwiększyliśmy udział odnawialnych źródeł w naszym miksie energetycz- nym Grupy ONDE. Obniżyliśmy także całkowite zużycie energii, mimo zwiększenia naszej aktywności rynkowej oraz rozwoju Grupy. Całkowite zużycie energii (z ujęciem energii ze spa- lania paliw) ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych przez Grupę ONDE w 2022 roku wyniosło 73947,76GJ (20541,04 MWh), co oznacza spadek o prawie 8% w sto- sunku do poprzedniego roku, a w stosunku do roku bazo- wego 2020 spadek aż o 14,91%. Wielkości zużyć zestawiono z przychodami Gru- py ONDE odpowiednio za lata 2020 (586 315 tys. zł), 2021 (1 217 445 tys. zł), 2022 (1 092 852 tys. zł). odnoto- waliśmy nieznaczny wzrost o 2,58% w stosunku do roku 2021, jednakże jeżeli porównamy to do roku bazowego (2020) ten spadek wynosi już 54,35%. Zużycie samej energii elektrycznej w 2022 roku wynio- sło 3 136,71 GJ (871,31 MWh), co oznacza spadek o 43,46% w stosunku do poprzedniego roku, a do roku bazowego aż o 68,61%. Jest to spowodowane zmniejszeniem zużycia energii na WMB (Wytwórnia Mas Bitumicznych) wykorzy - stywanej w procesie produkcyjnym oraz zwiększeniem licz- by budów farm fotowoltaicznych w portfelu przychodów w stosunku do wcześniej realizowanych farm wiatrowych i budownictwa drogowego. Realizacja farm fotowoltaicz- nych charakteryzuje się mniejszym zapotrzebowaniem na energię elektryczną,czasami zasilanie generowane jest z agregatów prądotwórczych (użycie oleju napędowego) z uwagi na problemy z dostępnością stałego przyłącza energetycznego. Większy odsetek przychodów portfela z OZE w Grupie ONDE może wywoływać dalsze pozytywne spadki zapotrzebowania całkowitego na energię. Równolegle ze wskazywanym spadkiem zużycia ener- gii, Grupa ONDE znacząco zwiększyła wykorzystanie ener- gii odnawialnej. Grupa ONDE całkowicie skompensowała swoją eimisję z użycia energii elektrycznej poprzez Zakup Gwarancji Pochodzenia 1500 MWh. Stosunek procento- wy odnawialnych źródeł energii odniesiony do całkowitej energii zużytej przez Grupę ONDE wynosi 4,24%. W Grupie ONDE dokonano obliczenia całkowitej efek- tywności energetycznej z ujęciem:  energii elektrycznej,  energii cieplnej,  energii z paliw spalanych w samochodach i maszy- nach (benzyna, olej napędowy, LPG),  energii z gazu ziemnego,  energii z pyłu węglowego i oleju opałowego. Dane o zużyciu zestawiono z przychodami Grupy ONDE odpowiednio za lata 2020 (586 315tys. zł), 2021 (1217445tys. zł), 2022 (1 092 852 tys. zł). Wyniki wskazują na znaczący spadek całkowitego zużycia energii elektrycz- nej o 37,01% w stosunku do roku 2021, a do roku bazowego 2020 poprawę tego wskaźnika o 83,16%. organizatorem Konferencji OZE Nowe Trendy, członkiem zespołów roboczych i współpracuje ze środowiskiem akademickim – Politechniki Bydgoskiej, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, czy Akademii Górniczo- -Hutniczej w Krakowie. [308-2] ONDE, zgodnie z obowiązującym ZSZ, iden- tykuje i analizuje ryzyka (oraz szanse) w zarządzaniu środowiskowym, w tym również występujące w łańcuchu dostaw. Dostawcy oceniani są już na etapie ofertowym przez Dyrektora Działu Handlowego/Przygotowania Pro - dukcji, również przy udziale Kierownika Projektu odpowie- dzialnego za realizowany projekt. Kolejnym etapem oceny dostawców i ich wpływu na środowisko jest proces negocjacji warunków kontrakto- wych, czego nalnym rezultatem są odpowiednio skon- struowane zapisy umowne z wybranymi dostawcami usług i materiałów.Tak wybrany dostawca podlega ocenie ewentualnego negatywnego wpływu na środowisko na etapie realizacji dokonywanej przez kierownika budowy. Efektem tej oceny jest identykacja istotnych dla budowy aspektów środowiskowych i sporządzonego dla budo- W październiku 2022 roku na jednej z budów dróg w Koszalinie uruchomiliśmy pionierską in- stalację fotowoltaiczną. 20 modułów o łącznej mocy 10 kWp dostarcza zieloną energię do za- plecza budowy drogi wojewódzkiej 152. System został opracowany tak, aby na czas transportu można było go w prosty i tani sposób złożyć, a po dojechaniu na miejsce – ponownie zmontować i w dalszym ciągu czerpać czystą, zieloną ener- gię. Dodatkowo, instalacja w miesiącach dobrych dla fotowoltaiki (marzec-wrzesień) może zagwa - rantować dostarczenie na potrzeby zaplecza 100% energii ze słońca. Realizacja jest pionierska w skali całej naszej Grupy. Jeśli przeprowadzona analiza potwierdzi zasadność stosowania ta- kiego rozwiązania to moduły staną się częstym widokiem na naszych zapleczach. Cała instalacja została wymyślona i zreali- zowana „własnymi siłami” angażując przy tym zadaniu kilka działów ONDE. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 33 [302-1] Zużycie energii w organizacji Zużycie energii w Grupie Onde w podziale na poszczególne źródła energii Energia z poszczególnych źródeł Rok 2020 w GJ Rok 2020 w MWh Rok 2021 w GJ Rok 2021 w MWh Rok 2022 w GJ Rok 2022 w MWh Zmiana 2022/2021 [%] Zmiana 2022/2020 [%] Energia elektryczna 9993,42 2775,95 5547,6 1541 3136,71 871,31 -43,46 -68,61 Energia cieplna brak danych brak danych 1951,42 542,06 1852,7 514,64 -5,06 brak danych Energia ze spalania paliw w samochodach i maszynach 33433,24 9287,01 39669,77 11019,38 47139,89 13094,41 18,83 41,00 Energia ze spalania gazu ziemnego 19139,08 5316,41 20833,67 5787,13 14757,26 4099,24 -29,17 -22,89 Energia ze spalania pyłu węglowego 22748,08 6318,91 11049,88 3069,41 6609,51 1835,98 -40,18 -70,94 Energia ze spalania oleju opałowego 1592,03 442,23 1255,07 348,63 451,69 125,47 -64,01 -71,63 SUMA ENERGII ZE WSZYSTKICH ŹRÓDEŁ 86906,05 24140,57 80307,4 22307,61 73947,76 20541,04 -7,92 -14,91 [302-3] Intensywność zużycia poszczególnych źródeł energii w odniesieniu do przychodów: Energia z poszczególnych źródeł Intensywność zużycia energii w 2020 [GJ/tys.zł] Intensywność zużycia energii w 2021 [GJ/tys.zł] Intensywność zużycia energii w 2022 [GJ/tys.zł] Zmiana 2022/2021 [%] Zmiana 2022/2020 [%] Energia elektryczna 0,017 0,005 0,003 -37,01 -83,16 Energia cieplna - 0,002 0,002 5,77 brak danych Energia ze spalania paliw w samochodach i maszynach 0,057 0,033 0,043 32,38 -24,36 Energia ze spalania gazu ziemnego 0,033 0,017 0,014 -21,09 -58,63 Energia ze spalania pyłu węglowego 0,039 0,009 0,006 -33,37 -84,41 Energia ze spalania oleju opałowego 0,003 0,001 0 -59,91 -84,78 SUMA ENERGII ZE WSZYSTKICH ŹRÓDEŁ 0,148 0,066 0,068 2,58 -54,35 Rok Przychód w tys. zł 2020 586 315 2021 1 217 445 2022 1 092 852 [302-4] W ONDE podejmujemy systematyczne działania związane z kształtowaniem świadomości pracowników w zakresie oszczędzania zużycia energii elektrycznej w biurach i na budowach, oszczędnej jazdy samochodem i optymalizacji przejazdów. Dodatkowo rozwijane są aktywności, które przyczyniają się do ogra- niczania zużycia energii bezpośrednio na budowach. DOBRA PRAKTYKA RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 34 [3-3] Emisje gazów cieplarnianych [305-1] [305-2] W kalkulacjach emisji gazów cieplar- nianych za rok bazowy przyjęto rok 2020. W stosunku do roku bazowego nie nastąpiły zmiany w metodyce obliczeń emisji gazów cieplarnianych. Rok 2020 został wybrany jako rok bazowy w związku z usystematyzowaniem spo- soby zbierania danych poprzez wdrożenie systemu eko- -zarządzania i audytu EMAS. Jako kryterium konsolidacji wybrano kontrolę nansową. Wielkość emisji obliczono w oparciu o metodykę GHG Protocol – Revised Edition, wspierając się dodatkowo wskazaniami normy ISO 14067:2018 oraz wskaźnikami jednostkowymi Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarzą- dzania Emisjami (KOBIZE) i Urzędu Regulacji Energetyki (URE). W zakres wyliczeń emisji bezpośredniej gazów cie- plarnianych Grupy ONDE w 2022 r. weszły emisje CO 2 , CH 4 oraz N 2 O, przy zastosowaniu przeliczeń do CO 2 e, zgod- nie z wartościami Global Warming Potential podanymi w wydaniu V raportu IPPC (Intergovernmental Panel on Climate Change). Wskaźnik emisyjności dla czynników chłodniczych R134A i R1234YF pochodzi z bazy opubliko- wanej przez DEFRA (Department for Environment Food and Rural Aairs) – dalej baza DEFRA. Emisje gazów cieplarnianych definiowane jako bez - pośrednie to emisje ze źródeł, które stanowią własność przedsiębiorstwa przedstawiającego sprawozdanie lub są przez niego kontrolowane. Pośrednie energetyczne emisje gazów cieplarnianych to emisje pochodzące z wytwarzania pozyskanej i zużytej energii elektrycznej, pary, ciepła lub chłodu. W ramy wyliczeń emisji pośredniej energetycznej gazów cieplarnianych Grupy ONDE w 2022 roku weszły emisje CO 2 , wyznaczone w opar- ciu o metodyki location-based i market-based. Emisję energii cieplnej obliczono na podstawie wartości przedstawionej na fakturach, natomiast emisje z energii elektrycznej stanowią estymację opartą na rzeczywistych danych (takich jak kosz- ty zużycia energii). Wszystkie wskaźniki i przeliczniki służące do wyliczenia śladu węglowego użyto tylko ze wskazanych powyżej źródeł (URE. KOBIZE, DEFRA – Department for Environment Food and Rural Aairs). [2-4] W zestawieniach wielkości emisji gazów cieplar- nianych zmieniono dane w zakresie pośrednich ener- getycznych emisji gazów cieplarnianych w roku 2020. W raporcie opublikowanym za 2021 w ramach metody location-based była informacja, że nie posiadamy danych do opublikowania, natomiast w ramach metody market- -based był wynik liczbowy. W zgodzie z przyjętą metodyką obliczania emisji zgodną z Protokołem GHG, powinnen być wyniki liczbowy podany dla location-based, a „brak danych” dla market-based. Emisje dla market-based nie zostały obliczone, ponieważ nie była znana struktura dostawców energii oraz nie korzystaliśmy z Gwarancji Pochodzenia. W przyszłości planujemy obliczyć emisję na 2020 rok również w podejściu market-based. Poniżej zaprezentowano wyniki obliczeń dla Zakresów (Scope) 1 i 2. W 2022 roku suma emisji gazów cieplarnianych wygenerowanych przez Grupę ONDE w Zakresie (Scope) 1 i w Zakresie (Scope) 2 wg. metody market based wyniosła 5145,18 tCO 2 e (ekwiwalentu dwutlenku węgla). Oznacza to spadek wielkości emisji w stosunku do roku 2021 o 12,56%. Suma emisji GHG według metody location-based była wyższa w porównaniu do wyników otrzymanych metodą market based i wyniosła 5762,07 tCO 2 e, ponieważ metoda ta nie uwzględnia gwarancji pochodzenia energii z OZE ani różnic w emisyjności poszczególnych dostawców, mimo to zanotowano spadek emisji obliczanej metodą location based o 12,46. w stosunku do roku 2021. Poziom emisji gazów cieplarnianych (GHG) za rok 2020 za rok 2021 za rok 2022 zmiana 2022-2021 zmiana 2022-2020 SUMA EMISJI BEZPOŚREDNICH CO 2 (SCOPE 1) [tCO 2 e] 6 377,32 5 318,51 4 955,65 -6,82% - 22,29 SUMA EMISJI POŚREDNICH CO 2 (SCOPE 2) [tCO 2 e] (metoda market-based) brak danych 565,93 189,53 -66,51% brak danych SUMA EMISJI POŚREDNICH CO 2 (SCOPE 2) [tCO 2 e] (metoda location-based) 1 937,61 1 263,93 806,42 -36,20% - 58,38 SUMA EMISJI CO 2 (SCOPE 1 + SCOPE 2) [tCO 2 e] (metoda market-based) brak danych 5 884,43 5 145,18 -12,56% brak danych SUMA EMISJI CO 2 (SCOPE 1 + SCOPE 2) [tCO 2 e] (metoda location-based) 8314,933 6582,43 5 762,07 -12,46% - 30,70 W roku 2022 po raz pierwszy w ONDE również doko- nano obliczenia emisji biogenicznych. Są one raporto- wane „Outside of scopes” zgodnie z wytycznymi GHG Protocol. Do ich obliczenia użyto wskaźników emisji CO 2 z bazy opublikowanej przez DEFRA w 2022 roku. Emisje biogeniczne Rodzaj paliwa Wynik tCO 2 benzyna 48,47 olej napędowy 84,09 SUMA 132,56 Spółka po raz pierwszy publikuje wyodrębnione emisje metanu i podtlenku azotu ze spalania różnego rodzaju paliw. Obliczenie emisji dokonano w oparciu o GHG Protocol zgodnie z wartościami „Global warming potential” podanymi w wydaniu V raportu IPPC (Inter- governmental Panel on Climate Change). Emisje CH 4 i N 2 O wchodzą w skład emisji bezpośredni wykazanych we wskaźniku 305-1. Wartości dla CH 4 iN 2 O w roku 2022: CH 4 i N 2 0 Rok 2022 Wartość emisji CH 4 w tCO 2 15,63 Wartość emisji N 2 O w tCO 2 9,97 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 35 Dane o wielkości emisji gazów cieplarnianych ze- stawiono z przychodami Grupy ONDE odpowiednio za lata 2020 (586 315 tys. zł), 2021 (1 217 445 tys. zł), 2022 (1 092 852tys.zł). Wyniki wskazują, że poziom emisji bezpośrednich i pośrednich energetycznych na jednostkę przychodu uległ r/r zmniejszeniu o 2,48%. To kolejna po- prawa wyników. Porównując ten wynik do roku bazowe- go mamy spadek o 62,82 %. Tak jak przy zużyciu energii i efektywności energetycznej znaczący wpływ na wynik Grupy ONDE ma świadoma polityka i strategia Zarządu dotycząca budowania portfela zleceń i utrzymywania/ zwiększania wysokiego udziału przychodów z budów OZE (farmy wiatrowe i fotowoltaiczne), które z natury są mniej emisyjne niż tradycyjne budownictwo i wykazują mniejsze zaangażowanie jednostek maszynowych (zużycie paliw) oraz zapotrzebowania na energię w trakcie budowy. [2-25] Procesy naprawcze negatywne Realizując projekty farm wiatrowych i fotowoltaicz- nych, szczegółowo rozpoznajemy wszelkie potencjalnie  rozmowy przed rozpoczęciem budowy oraz w trak- cie realizacji z lokalną społecznością,  bieżące informowanie otoczenia o planowanych zakresach robót i ich wpływie, Typowe działania realizowane operacyjnie w celu zapobiegania negatywnym wpływom na środowisko i społeczność lokalną opisane zostały w rozdziale 2.7 Deklaracji środowiskowej EMAS dostępnej na stronie https://onde.pl/wp-content/uploads/2022/12/Onde_ deklaracja_2022_09_last.pdf. Wszystkie powyższe aspekty analizowane są przed rozpoczęciem każdej inwestycji zgodnie z przy- jętymi systemami zarządzania środowiskowego ISO 14001:2015, oraz EMAS wg. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009 ze zmianami. Analiza prowadzi do identyfikacji istotnych negatyw - nych wpływów na środowisko i otoczenie oraz opraco- wanie programów naprawczych (programów środowi- skowych), które podlegają bieżącemu monitorowaniu. Usystematyzowane działania pozwalają nam wyelimi- nować procesy skargowe od społeczności lokalnej oraz interwencji zewnętrznych służb powołanych do ochrony środowiska. Najlepszym dowodem tego jest wpis do rejestru EMAS, który poprzedzony był wieloetapową weryfikacją przez Generalnego Dyrektora Ochrony Śro- dowiska i wszystkich instytucjach odpowiadających lokalizacyjnie za nadzór nad obszarami działalności spółek w zakresie środowiskowym. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska bada m.in. skargi i postępowania prowadzone w związku z naruszeniami dotyczącymi ochrony środowiska. Procesy rejestracyjne EMAS nie wykazały skarg i nieprawidłowości. [305-4] Wielkość emisji gazów cieplarnianych (GHG) w odniesieniu do przychodów  Rok bazowy 2020 Rok 2021 Rok 2022 Zmiana 2022-2021 Zmiana 2022-2020 Poziom emisji bezpośrednich (zakres 1) na jednostkę przychodów ze sprzedaży [tCO 2 e/tys. zł] 0,0109 0,0044 0,0045 3,80% -58,31% Poziom emisji pośrednich (zakres 2, metoda market-based) na jednostkę przychodów ze sprzedaży [tCO 2 e/tys. zł] brak 0,0005 0,0002 -62,69% brak Poziom emisji pośrednich (zakres 2, metoda location-based) na jednostkę przychodów ze sprzedaży [tCO 2 e/tys. zł] 0,0033 0,001 0,0007 -28,92% -77,67% Poziom emisji bezpośrednich i pośrednich (zakres 1 i 2, metoda market-based) [tCO 2 e/tys. zł] brak 0,0048 0,0047 -2,59% brak Poziom emisji bezpośrednich i pośrednich (zakres 1 i 2, metoda location-based) [tCO 2 e/tys. zł] 0,01418 0,0054 0,0053 -2,48% -62,82% negatywne oddziaływania, prowadzimy prolaktykę, zabezpieczamy, szkolimy, informujemy lokalnych miesz- kańców. Naszym priorytetem jest dbałość o naturalne siedliska zwierząt oraz ochrona ekosystemu. Jeśli poja- wia się konieczność, wykonywane są kompensacje śro- dowiskowe, przeciwdziałające dewastacji naturalnego otoczenia. Spółka jako jeden z liderów branży, podejmu- je działania mające na celu kształtowanie świadomo- ści ekologicznej lokalnej społeczności. ONDE aktywnie uczestniczy w edukowaniu, prezentując swoje kompe- tencje w praktycznych działaniach. Ponadto dialog realizujemy poprzez:  stosowanie na terenie każdej budowy tablic infor- macyjnych BHP i OŚ oraz innych oznakowań śro- dowiskowych dostępnych również dla otoczenia zewnętrznego,  kontakty telefoniczne i/lub email pracowników, któ- rzy są uprawnieni do reprezentowania Spółki na zewnątrz w sprawach ZSZ i standardu EMAS; dla uproszczenia komunikacji stworzyliśmy jeden adres mailowy srodowisko@onde.pl, RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 36 Poniżej, zgodnie z art. 8 Rozporządzenia UE 2020/852 (Taksonomia) zostały przedstawione informacje na te- mat tego, w jaki sposób i w jakim stopniu działalność Grupy ONDE jest związana z działalnością gospodarczą, która kwalikuje się jako zrównoważona środowiskowo (działalność zgodna z systematyką). Kluczowe wskaźniki wyników zostały przygotowane zgodnie z wymagania - mi przedstawionymi w rozporządzeniu delegowanym UE2021/2178, zgodnie z najlepszą wiedzą i przy zacho- waniu należytej staranności. Ocena zgodności działalności gospodarczej z syste - matyką, w ramach poszczególnych kluczowych wskaź- ników wyników została przeprowadzona w oparciu o kryteria techniczne określone w aktach delegowanych UE2021/2139 oraz 2022/1214. W jaki sposób i w jakim stopniu działalność Grupy ONDE jest związana z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo 3.4 TAKSONOMIA 3.4.1. Minimalne gwarancje Grupa Onde spełnia minimalne gwarancje, o których mowa w artykule 18 Rozporządzenia UE 2020/852. Oce- na spełniania minimalnych gwarancji została przepro- wadzona w oparciu o wymagania rekomendowane dla podmiotów podlegających pod CSRD zgodnie z raportem unijnej Platformy na rzecz zrównoważonego nansowa- nia, opublikowanym w październiku 2022 r. Zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w ww. ra- porcie, jako niespełnienie minimalnych gwarancji uważa się wystąpienie przynajmniej jednej z dwóch przesłanek w ramach czterech obszarów działań:  Prawa człowieka  Korupcja  Podatki  Uczciwa konkurencja Analiza wewnętrznych polityk, regulaminów, procedur obowiązujących w Grupie Onde wykazała brak wystąpie- nia wskazanych przesłanek. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 37 3.4.2. KPI Obrót Kryteria istotnego wkładu Kryteria „Nie czyń poważnych szkód” rok rok Działalność gospodarcza Kod całkowity przychód (PLN) Udział w przychodach (%) Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu Równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę oobiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Minimalne gwarancje udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach kategoria (działalność wspierającą) kategoria (działalność na rzecz przejścia) A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII A.1. Działalność zrównoważona środowiskowo (zgodna z taksonomią) Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.13. -6488,2 0,0 100 0 0 0 0 0 T T T T T T T 0,0 E Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 6.15. 158124323,6 14,5 0 100 0 0 0 0 T T T T T T T 14,5 E Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej 7.6. 836 608 707,4 76,6 100 0 0 0 0 0 T T T T T T T 76,6 E Przychód z działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z taksonomią) (A.1) 994 726 542,8 91,1 76,6 14,5 91,1 A.2. Działalność kwalikująca się do taksonomii, ale niezrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.13. 3498902,0 0,30% Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 6.15. 813469,7 0,10% A.2. Przychód z działalności kwalikującej się do taksonomii, ale nie działalności zrównoważonej środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) 4 312 371,6 0,4 SUMA (A.1 + A.2) 999 038 914,4 91,5 91,1 91,1 B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII Przychód z działalności nie kwalikującej się do taksonomii 93 497 059,2 0,85 SUMA (A + B) 1092535973,6 100 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 38 Działalność związana z energią jądrową i gazem ziemnym Wiersz Działalność związana z energią jądrową 1 Przedsiębiorstwo prowadzi badania, rozwój, demonstrację i rozmieszczenie innowacyjnych instalacji wytwarzania energii elektrycznej wytwarzających energię w ramach procesów jądrowych przy minimalnej ilości odpadów z cyklu paliwowego, nansuje tę działalność lub jest ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę i bezpieczną eksploatację nowych obiektów jądrowych w celu wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła technologicznego, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technologii, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi bezpieczną eksploatację istniejących obiektów jądrowych wytwarzających energię elektryczną lub ciepło technologiczne, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru z energii jądrowej, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE Działalność związana z gazem ziemnym 1 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę lub eksploatację instalacji do wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do skojarzonego wytwarzania energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do wytwarzania ciepła wytwarzających energię cieplną/chłodniczą z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (mianownik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 99 4726 542,8 91,1 836 608 707,4 76,6 158 124 323,60 14,5 8 Całkowity mający zastosowanie kluczowy wskaźnik wyników 99 4726 542,8 91,1 836 608 707,4 76,6 158 124 323,60 14,5 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 39 Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (licznik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 99 4726 542,8 91,1 836 608 707,4 76,6 158 124 323,60 14,5 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 99 4726 542,8 91,1 836 608 707,4 76,6 158 124 323,60 14,5 Działalność gospodarcza kwalikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 4 312 371,643 0,4 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 4 312 371,643 0,4 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 40 Zasady rachunkowości  W jaki sposób ustalono i przypisano do licznika obrót.  Podstawa, na której obliczono obrót, w tym wszel- kie oceny dotyczące przypisania przychodów lub nakładów do różnych rodzajów działalności go- spodarczej. Informacje na temat oceny zgodności z rozporzą- dzeniem (UE) 2020/852 Poszczególne kategorie przychodów Grupy Onde zostały przeanalizowane pod względem kwalifikowal- ności do systematyki. Proces ten obejmował analizę działalności kwalifikujących się do systematyki zdefi- niowanych w Rozporządzeniu UE 2021/2139 oraz Rozpo- rządzeniu UE 2022/1214. W oparciu o przeprowadzoną analizę zidentyfikowano trzy działalności kwalifikują- cych się do systematyki: 6.13. Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.15. Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 7.6. Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej Poszczególne działalności zostały przeanalizowane w odniesieniu do kryteriów technicznych określonych dla poszczególnych działalności w Rozporządzeniu UE 2021/2139. Analiza została przeprowadzona przez zespół projektowy, a wymagania poszczególnych kryteriów tech- nicznych były konsultowane i potwierdzane z osobami w organizacji posiadającymi odpowiednią wiedzę, umoż- liwiającą potwierdzenie czy dane kryterium techniczne zostało spełnione. Ze względu na specykę działalności Grupy Onde, analiza przeprowadzana była w odniesieniu do poszcze- gólnych projektów prowadzonych przez Grupę. W wyniku przeprowadzonej analizy, ustalono, że:  w ramach każdej z trzech działalności, część przy- chodów spełnia kryteria zgodności z taksonomią,  w ramach działalności 6.13, 6.15, część przychodów nie spełnia kryteriów zgodności z taksonomią. Działalności zgodne obejmują:  budowę infrastruktury drogowej,  budownictwo inżynieryjne,  montaż infrastruktury na potrzeby wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. W ramach działalności kwalikujących się realizowane są projekty o takiej samej charakterystyce jak projekty realizowane w ramach działalności zgodnej. W celu uniknięcia podwójnego liczenia, poszczególne kwoty przychodów zostały przypisane do jednej dzia- łalności. Po przypisaniu do danej działalności, nie były uwzględniane w dalszych analizach. Wkład w realizację wielu celów Nie dotyczy. Żadna z działalności zgodnych nie wnosi istotnego wkładu w realizację więcej niż jednego celu. Dezagregacja kluczowych wskaźników wyników Nie dotyczy. Informacje kontekstowe Całkowite przychody wykazane z liczniku kluczowe- go wskaźnika wyników pochodzą z umów z klientami. Zarówno w liczniku kluczowego wskaźnika wyników jak i w ramach działalności kwalikującej się nie wykazano kwot dotyczących działalności prowadzonej w celu kon- sumpcji własnej Grupy. Działalność gospodarcza niekwalikująca się do systematyki Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota Udział procentowy 1 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej, w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 93 497 059,19 0,85 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 93 497 059,19 0,85 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 41 3.4.3. KPI Capex Kryteria istotnego wkładu Kryteria „Nie czyń poważnych szkód” 2022 Działalność gospodarcza Kod Nakłady inwestycyjne w ujęciu bezwzględnym (PLN) Udział procentowy nakładów inwestycyjnych Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Minimalne gwarancje udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach kategoria (dzielność wspierającą) kategoria (działalność na rzecz przejścia) A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII A.1. Działalność zrównoważona środowiskowo (zgodna z taksonomią) Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej 7.6. 193750,72 1,7 100 0 0 0 0 0 T T T T T T T 1,7 E Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z taksonomią) (A.1) 193750,72 1,7 1,7 0 0 0 0 0 A.2. Działalność kwalikująca się do taksonomia, ale nie działalność zrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi 6.5. 1180403,73 10,3 A.2. Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności kwalikującej się do taksonomii, ale nie działalności zrównoważonej środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) 1180403,73 10,3 SUMA (A.1 + A.2) 1 374 154,45 12 1,7 1,7 B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności nie kwalikującej się do taksonomii 10 130 932,26 88 SUMA (A + B) 11505086,71 100 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 42 Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (mianownik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 193 750,72 1,7 193 750,72 1,7 0 0 8 Całkowity mający zastosowanie kluczowy wskaźnik wyników 193 750,72 1,7 193 750,72 1,7 0 0 Działalność związana z energią jądrową i gazem ziemnym Wiersz Działalność związana z energią jądrową 1 Przedsiębiorstwo prowadzi badania, rozwój, demonstrację i rozmieszczenie innowacyjnych instalacji wytwarzania energii elektrycznej wytwarzających energię w ramach procesów jądrowych przy minimalnej ilości odpadów z cyklu paliwowego, nansuje tę działalność lub jest ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę i bezpieczną eksploatację nowych obiektów jądrowych w celu wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła technologicznego, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technologii, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi bezpieczną eksploatację istniejących obiektów jądrowych wytwarzających energię elektryczną lub ciepło technologiczne, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru z energii jądrowej, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE Działalność związana z gazem ziemnym 1 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę lub eksploatację instalacji do wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do skojarzonego wytwarzania energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do wytwarzania ciepła wytwarzających energię cieplną/chłodniczą z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 43 Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (licznik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 994 726 542,8 91,1 836 608 707,4 76,6 158 124 323,60 14,5 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 193 750,72 1,7 193 750,72 1,7 0 0 Działalność gospodarcza kwalikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 1 180 403,73 10,3 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 1 180 403,73 10,3 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 44 Działalność gospodarcza niekwalikująca się do systematyki Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota Udział procentowy 1 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej, w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 10 130 932,26 88 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 10 130 932,26 88 b. są częścią planu mającego na celu rozszerzenie działalności gospodarczej zgodnej z systematyką lub umożliwienie działalności gospodarczej kwa- likującej się do systematyki dostosowanie się do systematyki („plan dotyczący nakładów inwestycyj- nych”) zgodnie z warunkami określonymi w akapicie drugim niniejszego pkt 1.1.2.2; c. dotyczą zakupu produktów z działalności gospo- darczej zgodnej z systematyką oraz indywidualnych środków umożliwiających docelowej działalności stanie się niskoemisyjną lub umożliwiających jej ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, w szcze- gólności rodzajów działalności wymienionych w pkt 7.3 do 7.6 załącznika I do aktu delegowanego w spra- wie klimatu, jak również innych rodzajów działalno- ści gospodarczej wymienionych w aktach delego- wanych przyjętych zgodnie z art. 10 ust. 3, art. 11 ust. 3, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 lub art. 15 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2020/852, i pod warun- kiem że środki te zostaną wdrożone i uruchomione w ciągu 18 miesięcy. Zasady rachunkowości Podstawą do obliczenia kluczowego wskaźnika wyni- ków dotyczącego nakładów inwestycyjnych były nakłady inwestycyjne [źródło]. Do mianownika KPI Capex zostały przypisane koszty rozliczane w oparciu o: a. MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe, pkt 73 lit. e) ppkt (i) oraz (iii); b. MSR 38 Wartości niematerialne, pkt 118 lit. e) ppkt (i); c. MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne, pkt 76 lit. a) i b) (w przypadku modelu wartości godziwej); d. MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne, pkt 79 lit. d) ppkt (i) oraz (ii) (w przypadku modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia); e. MSR 41 Rolnictwo, pkt 50 lit. b) oraz e); f. MSSF 16 Leasing, pkt 53 lit. h). Informacje na temat oceny zgodności z rozporzą- dzeniem (UE) 2020/852 Poszczególne kategorie nakładów inwestycyjnych Gru- py Onde zostały przeanalizowane zgodnie z zapisami Roz- porządzenia UE 2021/2178, załącznik I punkt 1.1.2.2, w celu ustalenia, czy spełniają jedno z poniższych warunków: a. dotyczą aktywów lub procesów związanych z dzia- łalnością gospodarczą zgodną z systematyką; RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 45 W oparciu o przeprowadzoną analizę zidentykowano jedną działalność zgodną z taksonomią: 7.6 Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej Nakłady powiązane z działalnością 7.6. obejmują mon- taż paneli fotowoltaicznych umożliwiającej docelowej działalności ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zostały więc uznane za zgodne zgodnie z warunkiem a) wskazanym powyżej. W ramach analiz zidentykowano także jedną działal- ność kwalikującą się do taksonomii: 6.5. Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi Wszystkie nakłady inwestycyjne związane z działal- nością 6.5. obejmują zakup samochodów hybrydowych lub elektrycznych umożliwiających docelowej działalności ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zostały więc uznane za zgodne zgodnie z warunkiem a) wskazanym powyżej. Ze względu na brak możliwości jednoznaczne- go potwierdzenia, czy zakupiono produkt z działalności zgodnej z taksonomią, nakłady te zostały zakwalikowane jako kwalikujące się do taksonomii a nie zgodne. Grupa Onde nie posiada planu nakładów inwestycyj- nych o którym mowa w punkcie 1.1.2. załącznika I do Roz- porządzenia UE 2021/2178, dlatego nie zidentykowano nakładów inwestycyjnych spełniających kryteria zapisane w warunek b) powyżej. Ze względu na brak możliwości jednoznacznego przy- pisania poszczególnych nakładów inwestycyjnych do konkretnych projektów, a w efekcie brak możliwości okre- ślenia czy nakłady są powiązane z działalnością zgodną z taksonomią czy kwalikującą się do taksonomii, nie zidentykowano nakładów inwestycyjnych spełniają- cych warunek a) powyżej. Wszystkie pozostałe nakłady inwestycyjne zostały ujęte jako niekwalikujące się do taksonomii. Wkład w realizację wielu celów Nie dotyczy. Nie identykowano nakładów inwestycyj- nych powiązanych z działalnością przyczyniającą się do realizacji więcej niż jednego celu środowiskowego. Dezagregacja kluczowych wskaźników wyników Kluczowy wskaźnik wyników nie został zdezagregowany. Informacje kontekstowe Nakłady inwestycyjne wykazane w liczniku kluczowego wskaźnika wyników powiązane są z prowadzoną przez Grupę Onde działalnością gospodarczą. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 46 3.4.4. KPI Opex Kryteria istotnego wkładu Kryteria „Nie czyń poważnych szkód” 2022 Działalność gospodarcza Kod Nakłady inwestycyjne w ujęciu bezwzględnym (PLN) Udział procentowy nakładów inwestycyjnych Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Łagodzenie zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu równoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów Minimalne gwarancje udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach udział działalności zgodnej z taksonomią w przychodach kategoria (dzielność wspierającą) kategoria (działalność na rzecz przejścia) A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII A.1. Działalność zrównoważona środowiskowo (zgodna z taksonomią) Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.13. 37,33 0 100 0 0 0 0 0 T T T T T T T 0 E Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 6.15. 18649551,76 49,6 0 100 0 0 0 0 T T T T T T T 49,6 E Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej 7.6. 17843524,93 47,5 100 0 0 0 0 0 T T T T T T T 47,5 E Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z taksonomią) (A.1) 36493114,02 97,1 49,6 47,5 0 0 0 0 97,1 A.2. Działalność kwalikująca się do taksonomia, ale nie działalność zrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.13. 85553,39 0,2 Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 6.15. 127480,20 0,3 A.2. Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności kwalikującej się do taksonomii, ale nie działalności zrównoważonej środowiskowo (działalność niezgodna z taksonomią) 213033,59 0,5 SUMA (A.1 + A.2) 36706147,61 97,6 97,1 97,1 B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO TAKSONOMII Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności nie kwalikującej się do taksonomii 899216,08 2,4 SUMA (A + B) 37605363,69 100 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 47 Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (mianownik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 36 493 114,02 97,1 17 843 562,26 49,6 18 649 551,76 47,5 8 Całkowity mający zastosowanie kluczowy wskaźnik wyników 36 493 114,02 97,1 17 843 562,26 49,6 18 649 551,76 47,5 Działalność związana z energią jądrową i gazem ziemnym Wiersz Działalność związana z energią jądrową 1 Przedsiębiorstwo prowadzi badania, rozwój, demonstrację i rozmieszczenie innowacyjnych instalacji wytwarzania energii elektrycznej wytwarzających energię w ramach procesów jądrowych przy minimalnej ilości odpadów z cyklu paliwowego, nansuje tę działalność lub jest ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę i bezpieczną eksploatację nowych obiektów jądrowych w celu wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła technologicznego, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technologii, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi bezpieczną eksploatację istniejących obiektów jądrowych wytwarzających energię elektryczną lub ciepło technologiczne, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru z energii jądrowej, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE Działalność związana z gazem ziemnym 1 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę lub eksploatację instalacji do wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do skojarzonego wytwarzania energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do wytwarzania ciepła wytwarzających energię cieplną/chłodniczą z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, nansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. TAK /NIE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 48 Działalność gospodarcza zgodna z systematyką (licznik) Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 36 493 114,02 97,1 17 843 562,26 49,6 18 649 551,76 47,5 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej zgodnej z systematyką w liczniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 36 493 114,02 97,1 17 843 562,26 49,6 18 649 551,76 47,5 Działalność gospodarcza kwalikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota i udział (informacje należy przedstawić w kwotach pieniężnych i wartościach procentowych) CCM + CCA Łagodzenie zmian klimatu (CCM) Adaptacja do zmian klimatu (CCA) Kwota % Kwota % Kwota % 1 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, o której mowa w sekcji 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 0 0 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 213 033,59 0,5 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej kwalikującej się do systematyki, ale niezgodnej z systematyką w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 213 033,59 0,5 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 49 Działalność gospodarcza niekwalikująca się do systematyki Wiersz Rodzaje działalności gospodarczej Kwota Udział procentowy 1 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.26 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 2 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.27 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 3 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.28 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 4 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.29 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 5 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.30 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 6 Kwota i udział działalności gospodarczej o której mowa w wierszu 1 wzoru 1, która jest działalnością gospodarczą niekwalikującą się do systematyki zgodnie z sekcją 4.31 załączników I i II do rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2139 w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 0 0 7 Kwota i udział innych rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki, niewymienionych w wierszach 1–6 powyżej, w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 899 216,08 2,4 8 Całkowita kwota i całkowity udział rodzajów działalności gospodarczej niekwalikującej się do systematyki w mianowniku mającego zastosowanie kluczowego wskaźnika wyników 899 216,08 2,4 Zasady rachunkowości Podstawą do obliczenia KPI Opex zgodnie z zapisami Załącznika nr 1 do Rozporządzenia 2021/2178 było [źródło], związanych z:  pracami badawczo-rozwojowymi,  działaniami w zakresie renowacji budynków,  leasingiem krótkoterminowym,  konserwacją i naprawami oraz  wszelkimi innymi bezpośrednie wydatki związane z bieżącą obsługą składników rzeczowych aktywów trwałych przez przedsiębiorstwo lub osobę trzecią, którym zlecono na zasadzie outsourcingu działania niezbędne do zapewnienia ciągłego i efektywnego funkcjonowania tych aktywów, które można było przypisać w całości do mianownika Opexu. Informacje na temat oceny zgodności z rozporzą- dzeniem (UE) 2020/852 Poszczególne kategorie wydatków operacyjnych Grupy Onde, wykazane w mianowniku kluczowego wskaźnika wy- ników zostały przeanalizowane zgodnie z zapisami w celu ustalenia, czy spełniają jedno z poniższych warunków: a. dotyczą aktywów lub procesów związanych z dzia- łalnością gospodarczą zgodną z systematyką, w tym szkolenia i inne potrzeby związane z dostosowaniem zasobów ludzkich oraz bezpośrednie koszty nieska- pitalizowane, które przedstawiają badania i rozwój; b. są częścią planu mającego na celu rozszerzenie działalności gospodarczej zgodnej z systematyką lub umożliwienie działalności gospodarczej kwa- likującej się do systematyki dostosowanie się do systematyki („plan dotyczący nakładów inwestycyj- nych”) zgodnie z warunkami określonymi w akapicie drugim niniejszego pkt 1.1.2.2; c. dotyczą zakupu produktów z działalności gospo- darczej zgodnej z systematyką oraz indywidualnych środków umożliwiających docelowej działalności stanie się niskoemisyjną lub umożliwiających jej ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, w szcze- gólności rodzajów działalności wymienionych w pkt 7.3 do 7.6 załącznika I do aktu delegowanego w spra- wie klimatu, jak również innych rodzajów działalno- ści gospodarczej wymienionych w aktach delego- wanych przyjętych zgodnie z art. 10 ust. 3, art. 11 ust. 3, art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 lub art. 15 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2020/852, i pod warun- kiem że środki te zostaną wdrożone i uruchomione w ciągu 18 miesięcy. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 50 W oparciu o przeprowadzoną analizę zidentykowano wydatki operacyjne powiązane z sześcioma działalno- ściami zgodnymi z taksonomią, które zostały uznane za zgodne, zgodnie z warunkiem a) wskazanym powyżej. 6.13. Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.15. Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny 7.6. Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej Jako zgodne uznano wyłącznie koszty operacyjne po- wiązane z projektami prowadzonymi w ramach danej dzia- łalności, spełniającymi kryteria zgodności z taksonomią. W oparciu o przeprowadzoną analizę zidentykowano także wydatki operacyjne powiązane z czterema działal- nościami kwalikującymi się do taksonomii: 6.13. Infrastruktura na potrzeby mobilności osobistej, logistyka rowerowa 6.15. Infrastruktura wspomagająca niskoemisyjny transport drogowy i transport publiczny W celu uniknięcia podwójnego liczenia poszczególne pozycje kosztowe zostały przypisane do jednego projektu. W przypadku braku możliwości jednoznacznego przypisania kosztu do projektu, był on uznawany za niekwalikujący się. Grupa Onde nie posiada planu dotyczącego nakładów inwestycyjnych, o którym mowa w punkcie 1.1.2.2. załącz- nika I do Rozporządzenia UE 2021/2178. W ramach analiz nie zostały zidentykowane kosz- ty dotyczące zakupu produktów oraz indywidualnych środków umożliwiających docelowej działalności stanie się niskoemisyjną lub umożliwiających jej ograniczenie emisji gazów cieplarnianych zakupionych z działalności kwalikującej się do systematyki. Pozostałe koszty przypisane do mianownika kluczo- wego wskaźnika wyników, niepowiązane z działalnością zgodną lub kwalikującą się do taksonomii, zostały uzna- ne za koszty niekwalikujące się do taksonomii. Wkład w realizację wielu celów Nie dotyczy. Żadna z działalności zgodnych nie wnosi istotnego wkładu w realizację więcej niż jednego celu. Dezagregacja kluczowych wskaźników wyników Nie dotyczy. Informacje kontekstowe Wydatki operacyjne wykazane w liczniku kluczowego wskaźnika wyników oraz uznane za kwalikujące się do taksonomii w całości związane są z działalnością zgodną lub kwalikującą się do taksonomii, prowadzoną przez Grupę Onde. Zarówno w liczniku kluczowego wskaźnika wyników jak i w ramach działalności kwalikującej się nie wykazano kwot dotyczących działalności prowadzonej w celu konsumpcji własnej Grupy. 04 PRACOWNICY RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 52 Atmosfera, klimat, relacje, uśmiech, empatia i szacunek oraz dialog. W Grupie ONDE nie potramy policzyć tych wartości, przedstawić w tabelkach, zrobić wykresu ani zaprezentować na wskaźnikach. Jednocześnie wiemy jed- Atmosfera, klimat, relacje, uśmiech, empatia iszacunek oraz dialog [...] kluczem do sukcesu naszego przedsiębiorstwa. 4.1 ZATRUDNIENIE I ROZWÓJ nak, że sąone kluczem do sukcesu naszego przedsiębior- stwa. Od wielu lat opieramy na nich kulturęorganizacyjną Grupy – takie podejście procentuje nie tylko ze względów etycznych, ale również ekonomicznych. [2-7] Okres zatrudnienia Forma zatrudnienia Spółka stali czasowi cały etat część etatu razem ONDE SA     516 kobiety 99 43 137 5 142 mężczyźni 272 102 371 3 374 IDE PROJEKT SP. Z O.O.     29 kobiety 8 5 13 0 13 mężczyźni 14 2 16 0 16 SUMA PRACOWNIKÓW 545 Grupa ONDE Okres zatrudnienia Forma zatrudnienia stali czasowi cały etat część etatu razem kobiety 107 48 150 5 155 mężczyźni 286 104 387 3 390 razem 393 152 537 8 545 Dane w przeliczeniu na liczbę osób, na koniec roku (31.12.2022). Nie wystąpiły znaczące różnice w zatrudnieniu w ramach danego okresu sprawozdawczego oraz w porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego. W Grupie ONDE mamy od lat niesformalizo- waną procedurę przyznawania premii uznanio- wych, w tym premii rocznych. Informacje o przy- znaniu premii członkowie kadry zarządzającej kierują do dyrektorów swoich działów, którzy przekazują je do działu kadr ipłac. Procedura wymaga zaakceptowania przyznanej premii przez Zarząd. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 53 Na koniec 2022 roku zatrudnialiśmy 545 osób, o 25więcej niż w roku 2021. Czasy, w których wszyscy znaliśmy się po imieniu jużminęły, ale pozostały te same relacje jak wtedy, gdy nasza rma była znacznie mniej- sza. Nadal uważamy, że najważniejsza w zarządzaniu ludźmi jest odpowiednia komunikacja. Rozmawiamy z pracownikami szczerze i często – nie tylko o sprawach miłych, ale także o wyzwaniach i kłopotach. Słuchamy i chcemy być słyszani – dialog był i będzie podstawą budowania kultury organizacyjnej w Grupie. Ta otwartość ma też wymiar biznesowy. Pracowni- cy korzystają z kompetencji innych członków zespołu, przekazują sobie nawzajem wiedzę i wsparcie w co- dziennej praktyce. Nad jakością pracy w ONDE czuwają dwa działy – Dział kadr oraz Dział HR.  Dział Kadr i Płac wraz z Działem Prawnym odpo- wiada za tworzenie, nadzór nad stosowaniem oraz aktualizowanie obowiązujących polityk, regulami- nów oraz procedur. Pracownicy działu nadzorują teżuprawnienia wszystkich pracowników określone i zatwierdzone w regulaminie organizacyjnym.  Dział HR prowadzi procesy rekrutacyjne, onboardin- gowe, szkolenia, rozmowy rozwojowe oraz kwestie ścieżek kariery w organizacji. [2-8] Na dzień 31 grudnia 2022 roku 80 osób, czyli o 6osób więcej niż na dzień 31.12.2021 r., wykonywało pracę na rzecz naszej Grupy na podstawie innych umów, niż umowa o pracę. Współpracownicy, którzy nie są zatrudnieni na umo- wę o pracę wykonują zadania wspierające w tym księ- gowe, programistyczne i związane z realizacją poszcze- gólnych projektów. umowa zlecenie B2B razem ONDE SA 15 64 79 IDE Projekt Sp. z o.o. 0 1 1 Grupa ONDE 15 65 80 Dane na koniec roku (31.12.2022). Osoby świadczące pracę na rzecz Organizacji, które nie są pracownikami wykonują zadania wspierające w tym księgowe, programistyczne i związane z realizacją poszczególnych projektów. Przestrzegamy w Grupie wszystkich przepisów prawa pracy. Regulacje te uzupełniamy formalnymi ramami dla działań oraz procedur należytej staranności. Ramy te tworzą:  Regulamin pracy Przedsiębiorstwa Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego 1 , który określa odpowie- dzialność i uprawnienia każdego pracownika.  Regulamin wynagradzania, który określa zasady wynagrodzeń, w tym przyznawania dodatków oraz wysokości odpraw.  procedury i instrukcje z obszaru BHP. [2-19] [2-20] Działamy na konkurencyjnym rynku i w konkurencyjny sposób wynagradzamy pracowników. Nasz zarząd oraz kadra zarządzająca otrzymują stałe wynagrodzenia. W przypadku technicznej kadry zarzą- dzającej na budowach wynagrodzenie składa się z wy- nagrodzenia zasadniczego oraz stałej kwoty ryczałtu za prace w godzinach nadliczbowych. [201-3] Naszym pracownikom gwarantujemy ponad- normatywne odprawy emerytalne oraz rentowe. Są one uzależnione od stażu pracy – osoby, które pracowały u nas krócej niż pięć lat otrzymują 100% miesięcznego wynagrodzenia, osoby pracujące 5-10 lat – 150%, a osoby z dłuższym stażem – 200% miesięcznych zarobków. 1 W 2021 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjne SA zmieniło nazwę na ONDE SA DOBRA PRAKTYKA Naszą wizję dotyczącą wpływu na lu- dzi i środowisko tłumaczmy na codzien- ne działania operacyjne. Cele strategiczne tłumaczymy na kierunek dla organizacji, te zaś na proces biznesowy, wspólne cele, które z kolei wyznaczają cele indywidu- alne. Ostatnim poziomem – ale jednym z ważniejszych dla nas – jest komunikacja strategii oraz edukowanie pracowników w zakresie ESG (szkolenia ESG prowadzi- my od 2023 dla wszystkich pracowników). Wspólne cele ustalane są w rozmowach przełożonych z podwładnymi. Dzięki temu w Grupie ONDE zwiększamy nasze szan- se na realizację strategii oraz zrozumienie przez pracowników, na czym polega ich rola w naszej organizacji oraz w dbaniu o środowisko i równe szanse. System premiowy w Grupie ONDE oparty jest w dużej mierze o premiowanie za osiągane efekty. Nasze cele strategiczne są przekładane na zadania poszczególnych struktur, a potem także na jednostkowe. Takie kaska- dowanie sprawia, że każdy każdego dnia realizuje okre- ślony kontekst biznesowy rmy. Duże cele rozbijamy na mniejsze i przydzielamy do konkretnych pracowników czy działów. Pod koniec 2022 roku rozpoczęliśmy prace nad ustaleniem celów ESG dla Zarządów Spółek oraz wyższej kadry menadżerskiej. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 54 [401-1] [3-3] Nowozatrudnieni płeć wiek region kobiety mężczyźni <30 lat 30-50 lat >50 lat Polska Litwa ONDE SA 47 123 82 68 20 168 2 wskaźnik nowozatrudnionych 0,09 0,24 0,16 0,13 0,04 0,33 0,004 IDE PROJEKT SP. Z O.O. 4 7 10 1 0 11 0 wskaźnik nowozatrudnionych 0,14 0,24 0,34 0,03 0 0,38 0 GRUPA ONDE 51 130 92 69 20 179 2 wskaźnik nowozatrudnionych 0,09 0,24 0,17 0,13 0,04 0,33 0,004 Wskaźnik nowozatrudnionych został obliczony jako stosunek liczby nowych pracowników zatrudnionych w okresie 01.01.2022-31.12.2022 do liczby wszystkich pracowników zatrudnionych wg stanu na dzień 31.12.2022 r. [401-1] [3-3] Odeszli z organizacji płeć wiek region kobiety mężczyźni <30 lat 30-50 lat >50 lat Polska Litwa ONDE SA 37 114 53 77 21 151 0 wskaźnik rotacji 0,07 0,22 0,1 0,15 0,04 0,29 0 IDE PROJEKT SP. Z O.O. 3 8 8 3 0 11 0 wskaźnik rotacji 0,1 0,28 0,28 0,1 0 0,38 0 GRUPA ONDE 40 122 61 80 21 162 0 wskaźnik rotacji 0,073 0,224 0,112 0,147 0,039 0,297 0 Wskaźnik rotacji został obliczony jako stosunek liczby pracowników, którzy odeszli z organizacji w okresie 01.01.2022-31.12.2022 do wszystkich pracowników zatrudnionych wg stanu na dzień 31.12.2022 r. [401-2] [3-3] [403-6] Wynagrodzenia nansowe łą- czymy z pakietem benetów. Bez względu na wymiar czasu pracy, wszyscy nasi pracownicy mogą liczyć na ubezpieczenie na życie i zdrowie, dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej i rentowej, karty multisport. Zapewnia- my również stały dostęp do doraźnego wsparcia psycho- logicznego oraz indywidualnych lub grupowych treningów mindfulness. Szczegóły dotyczące benetów przyznawanych na- szym pracownikom prezentujemy w tabeli: ONDE SA IDE Projekt Sp. z o.o. Ubezpieczenie na życie tak tak Opieka zdrowotna tak tak Ubezpieczenie na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu nie tak Udziały/akcje prac. nie nie Pakiety sportowe tak tak [2-30] Pracownicy ONDE nie założyli związku zawo - dowego, a spółka nie wdrożyła układu zbiorowego pracy. [404-2] [3-3] Oczekujemy od pracowników kompetencji, ale równieżpomagamy je zdobyć. Rok 2022 zdecydowanie był rokiem szkoleń w ONDE. Zrealizowaliśmy blisko 7,8tys. godzin szkoleniowych, które objęły tzw. zagadnienia „twar- de” (narzędziowe), miękkie (dot. komunikacji i kompetencji społecznych) oraz językowe. Blisko 30%szkoleń zrealizo- waliśmy przy pomocy naszych wewnętrznych ekspertów, co pozwoliło nam promować w ONDE ideę „learning sha- re”. Blisko 450 pracowników wzięło udział w przynajmniej jednej inicjatywnie szkoleniowej. [2-21] Całkowity roczny wskaźnik wynagrodzenia ONDE SA IDE Projekt Sp. z o.o. Grupa ONDE Stosunek całkowitego rocznego wynagrodzenia dla najlepiej opłacanej osoby w organizacji w każdym kraju, w którym organizacja prowadzi istotne operacje, do mediany rocznych całkowitych wynagrodzeń dla wszystkich pracowników (z wyłączeniem najlepiej opłacanej osoby). 2,49 3,14 2,82 Stosunek procentowego wzrostu całkowitego rocznego wynagrodzenia dla najlepiej opłacanej osoby w organizacji w każdym kraju, w którym organizacja prowadzi istotne operacje, do mediany procentowego wzrostu rocznych całkowitych wynagrodzeń dla wszystkich pracowników (z wyłączeniem najlepiej opłacanej osoby) -2,13 1,6 -0,27 Bardzo cieszymy się z pozytywnego przyjęcia projektu #mowy rok, w ramach którego zrealizowaliśmy webinary z zakresu komunikacji interpersonalnej, szkolenia online oraz treningi komunikacji realizowane stacjonarnie. Po- nad 75% uczestników tych szkoleń uznało, że zaczerp- nięta wiedza pozwoliła im ulepszyć swoją komunikację z innymi ludźmi. W szczególnej pamięci wielu osób zatrudnionych w ONDE zapadło szkolenie z doświadczeń senioralnych. Przebierając się w specjalne kombinezony, pracownicy sprawdzili, jak to jest wykonywać swoje codzienne obo- wiązki będąc w wieku senioralnym i mierząc się z ogra- niczeniami ruchowymi, słuchowymi oraz wzrokowy- mi. Szkolenie to wywołało dużo emocji i bez wątpienia wpłynęło na zwiększenie empatii w stosunku do osób z pokolenia „silver”. Oferujemy w ONDE zarówno szkolenia ogólnodostęp - ne, jak i „szyte na miarę” dla poszczególnych stanowisk pracy. Ogólnodostępne szkolenia dotyczą m.in.:  oprogramowania do codziennej pracy – MS Excel, Power Query, ZW cad, MS Project,  prawa budowlanego,  szkolenia językowe – grupowe i indywidualne. Szkolenia specjalistyczne to m.in.:  Akademia Geodezyjna,  Akademia Menedżera,  Negocjacje,  Norma Pro. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 55 W ONDE co roku zapraszamy też na staże i praktyki stu- dentów – chcemy nie tylko dzielić się wiedzą, ale również inspirować młode pokolenie, a przy okazji zachęcać do pra- cy w przyszłości w naszej organizacji. Współpracujemy na stałe z Akademią Energii prowadzoną przez Fundację im. A. Pagi, Politechniką Warszawską, Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechniką Bydgoską oraz Akademią Górniczo-Hutniczą. Uczelnie te pełnią nieformalną rolę am- basadorów ONDE wśród potencjalnych pracowników. Staże i praktyki w Grupie ONDE najczęściej trwają od jednego do trzech miesięcy. Staże i praktyki są płatne lub bezpłatne – w zależności od indywidualnych ustaleń. Najlepszym staży- stom proponujemy zatrudnienie w spółkach naszej Grupy. [401-3] Urlopy rodzicielskie Spółka ONDE SA IDE Projekt Sp. z o.o. Grupa ONDE kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni Całkowita liczba pracowników uprawnionych do urlopu rodzicielskiego w raportowanym okresie 8 9 10 18 18 27 Całkowita liczba osób, które skorzystały z urlopu rodzicielskiego w raportowanym okresie 8 9 2 1 10 10 Całkowita liczba pracowników, którzy wrócili do pracy po urlopie rodzicielskim, w raportowanym okresie 3 9 0 1 3 10 Całkowita liczba pracowników, którzy wrocili do pracy po urlopie rodzicielskim i po 12. miesiącach od powrotu do pracy nadal byli zatrudnieni w organizacji 3 9 0 0 3 9 Wskaźnik powrotu do pracy pracowników, którzy skorzystali z urlopu rodzicielskiego [%] 37,5 100 0 10 37,5 52,63 Wskaźnik zatrzymania pracowników, którzy skorzystali z urlopu rodzicielskiego [%] 100 100 0 0 100 90 [404-1] Liczba godzin szkoleniowych w roku 2022 przypadających na pracownika według struktury zatrudnienia Liczba godzin szkoleniowych na pracownika 16 Liczba godzin szkoleniowych kobiet 56 Liczba godzin szkoleniowych mężczyzn 22 Kategorie zaszeregowania Liczba godzin szkoleń Średnia liczba godzin na pracownika wg zaszeregowania Pracownicy administracyjno-handlowi (ADH) 4941 25 Pracownicy techniczni (T) 1862 14 Pracownicy liniowi (L) 1300 7 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów (ZD) 527 53 SUMA 8631 16 Wskaźnik został obliczony jako stosunek liczby godzin szkoleniowych zrealizowanych w 2022 roku dla wszystkich pracowników wg kategorii zatrudnienia do liczby pracowników zatrudnionych na dzień 31.12.2022 r. [404-3] Odsetek pracowników podlegających regular- nym ocenom jakości pracy i przeglądom rozwoju kariery zawodowej, według płci i kategorii zatrudnienia IDE Projekt sp. z o.o. [%] Kobiety 46 Mężczyźni 100 Stanowiska liniowe 0 Stanowiska administracyjno-biurowe 75 Stanowiska techniczne 100 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 50 ONDE SA [%] Kobiety 28 Mężczyźni 14 Stanowiska liniowe 0 Stanowiska administracyjno-biurowe 28 Stanowiska techniczne 29,5 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 30 Grupa ONDE [%] Kobiety 29,5 Mężczyźni 17,5 Stanowiska liniowe 0,00 Stanowiska administracyjno-biurowe 32,8 Stanowiska techniczne 32,1 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 35,7 Wskaźnik został obliczony jako stosunek wszystkich pracowników, którzy zostali objęciu ewaluacją w okresie 01.01.2022-31.12.2022 i byli zatrudnieni na koniec roku 2022 (31.12.2022), w stosunku do wszystkich pracowników zatrudnionych na koniec roku 2022 (31.12.2022). RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 56 [3-3] Najwyższe standardy Bezpieczeństwo pracowników ma w Grupie ONDE najwyższy priorytet. Ambicją Grupy jest zapewnienie bez- piecznego środowiska pracy wszystkim pracownikom. Nie akceptujemy rozwiązań prowizorycznych ani drobnych nawet niezgodności z obowiązującymi u nas zasadami bezpieczeństwa. Stawiamy na procedury i wierzymy, że jedynie ścisłe ich przestrzeganie pomoże nam osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa codziennej pracy. Za- pewniamy odpowiedni sprzęt ochronny i przypominamy o konieczności jego stosowania, a stosowne regulacje bezpiecznej pracy znane są wszystkim pracownikom. Zawsze werykujemy aktualność uprawień osób pracu- jących na naszych budowach. [403-1] W ONDE SA wdrożyliśmy System Zarządza- nia Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, zgodny z normą ISO45001:2018 (HSMS). Certykat zgodności został przy- znany w wyniku audytu zewnętrznego przeprowadzonego Stawiamy na procedury i wierzymy, że jedynie ścisłe ich przestrzeganie pomoże nam osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa codziennej pracy. przez Centrum Certykacji Jakości Wojskowej Akademii Technicznej, a jego zakres obejmuje:  Generalne wykonawstwo w sektorze budownictwa dla OZE, elektroenergetycznego oraz inżynieryjno- -drogowego.  Budowę farm wiatrowych i fotowoltaicznych, obiek- tów inżynieryjno-technicznych w tym dla energetyki i przemysłu, obiektów kubaturowych wraz z infra- strukturą towarzyszącą oraz prace utrzymaniowe i remontowo-modernizacyjne.. System został wdrożony w oparciu o założenia normy ISO 45001:2018 (wcześniej PN N 18001 i BS OHSAS 18001). Pierwszą certykację spółka przeszła przez zewnętrzną akredytowaną jednostkę certykującą (akredytacja PCA) w październiku 2015 roku uzyskując certykację na zgod- ność z normami PN N 18001 i BS OHSAS 18001. Niezwłocz- nie po publikacji nowej normy ISO 45001:2018 dokonano niezbędnych zmian systemowych i certykowano je na 4.2 ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 57 zgodność z postanowieniami nowej normy w październiku 2018 roku. Ostatni audyt w nadzorze przez zewnętrzną jednostkę certykacją odbył się w sierpniu 2022 roku, a wydany obecnie certykat systemu zarządzania BHP jest ważny do 9 sierpnia 2024 roku. System swoim za- kresem obejmuje wszystkich pracowników w rozumieniu normy ISO 45001:2018, a zatem wszystkich pracowników ONDE, wszystkich podwykonawców i dostawców usług, w tym, również dostawców materiałów. Obejmuje zatem wszystkie osoby, które z powołaną normą pozostają pod kontrolą organizacji. Wszystkie postanowienia obowią- zującego systemu stają się integralną częścią założeń kontraktowych z każdym podmiotem, z którym ONDE nawiązuje współpracę i są na bieżąco monitorowane w trakcie realizacji każdej inwestycji. [403-8] Pracownicy objęci systemem zarządzania bez- pieczeństwem pracy Liczba pracowników którzy podlegają pod system 610 Odsetek pracowników, którzy podlegają pod system 100% Liczba pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system 1032 Procent pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system 100% Liczba pracowników, którzy podlegają pod system, który został wewnętrznie zwerykowany/ zaudytowany 580 Odsetek pracowników, którzy podlegają pod system, który został wewnętrznie zwerykowany/ zaudytowany 95% Liczba pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system, który został wewnętrznie zwerykowany/ zaudytowany 1032 Procent pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system, który został wewnętrznie zwerykowany/ zaudytowany 100% Liczba pracowników, którzy podlegają pod system, który został zaudytowany lub certykowany przez podmiot zewnętrzny 580 Odsetek pracowników, którzy podlegają pod system, który został zaudytowany lub certykowany przez podmiot zewnętrzny 95% Liczba pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system, który został zaudytowany lub certykowany przez podmiot zewnętrzny 1032 Procent pracowników, którzy nie są pracownikami, ale których praca i / lub miejsce pracy jest kontrolowane przez organizację, którzy podlegają pod system, który został zaudytowany lub certykowany przez podmiot zewnętrzny 100% [403-1] Certykacji zewnętrznej nie poddana została spółka IDE Projekt z uwagi na specykę prowadzonej działalności i ryzyka z tym związane. Spółka IDE realizuje jednak wszystkie założenia systemowe. Spełniamy wszystkie wymagania przewidziane przez zewnętrzne przepisy, a nasz system zarządzania BHP wykracza w wielu obszarach poza nie. Nieustannie pod- nosząc i przechodząc przez kolejne poziomy świadomości pracowników na temat bezpieczeństwa odpowiadamy na standardy rynkowe i wymagania klientów. [3-3] Strategia BHP [403-7] Bezpieczeństwo jest integralną częścią stra- tegii Grupy ONDE i wpisuje się w pozostałe procesy reali- zowane przez spółkę. Uważamy, że standardy dotyczące życia i zdrowia w coraz większym stopniu będą się zazę- biać z wytycznymi służącymi neutralności środowisko- wej – chcemy, by to holistyczne podejście było jednym z naszym wyróżników i przewag w kolejnych latach. Myśląc o bezpieczeństwie wszystkich osób zaanga- żowanych w prace przy projektach realizowanych przez ONDE – ich zdrowiu i życiu – stworzyliśmy strategię BHP, tzw. 7 larów bezpieczeństwa: 1. Tworzenie procedur postępowania i scenariuszy bezpieczeństwa pracy. 2. Dyskwalikacja wszelkich kompromisów w kwestii zachowania bezpieczeństwa. 3. Edukacja i budowanie świadomości, że inwestycje budowlane mogą przebiec bez wypadków. 4. Tworzenie norm i nieustanne budowanie standar- dów bezpieczeństwa wśród wykonawców. 5. Promowanie pozytywnych postaw przywództwa BHP, niezależnie od stanowiska. 6. Nieustanne podnoszenie standardów organizacji pracy zespołów, szkoleń technologicznych oraz procesowanie rozwiązań technicznych. 7. Wdrożenie przyjętych standardów bezpieczeństwa w każdej warstwie struktury organizacyjnej. W realizację strategii BHP zaangażowani są wszyscy pracownicy ONDE SA oraz zarząd, a główne obszary dzia- łań w tym zakresie obejmują:  zaangażowanie wraz z przywództwem,  przestrzeganie najwyższych standardów bezpie- czeństwa,  planowanie i monitorowanie,  szkolenia,  konsultacje wewnętrzne. Kwestie BHP oraz środowiskowe obecne są na każ- dym etapie naszych inwestycji – od ofertowania, poprzez wyłonienie podwykonawców, realizację ich prac, aż do etapu zakończenia budowy. Takie podejście pozwala nam w znaczący sposób ograniczać zjawiska i zdarzenia wypadkowe powodowane przez działanie różnych pod- miotów realizujące prace na naszych budowach, tym samym minimalizując liczbę niebezpiecznych zachowań i ryzyk z tym związanych. Wyznajemy zasadę, że każdy podmiot we właściwy sposób poinformowany o naszych wymaganiach oznacza mniej ryzyk przy realizacji. Kluczowe dla nas znaczenie ma werykacja podwy- konawcy: 1. OFERTOWANIE:  Zapytanie ofertowe wraz z przekazaniem warun- ków BHP;  Analiza zakresu prac i sporządzenie ich harmo- nogramu. 2. NEGOCJACJE I UMOWA:  Negocjacje z klientem – Kwalikacje pracowni- ków, forma zatrudnienia, maszyny, środki ochrony indywidualnej, zaplecze socjalne, pierwsza po- moc, stosowane standardy BHP;  Werykacja, przedstawienie warunków umowy, spotkanie wprowadzające. 3. PRZYGOTOWANIE DO REALIZACJI:  Plan BIOZ, wymagane dokumenty: szkolenia BHP, badania lekarskie, uprawnienia;  Sporządzenie IBWR wraz z zadaniową ORZ, wy- znaczenie koordynatora BHP;  Szkolenie informacyjne. 4. REALIZACJA ZADANIA:  Bieżąca aktualizacja dokumentacji (IBWR, wykaz pracowników, maszyn);  Obowiązek zgłaszania Zdarzeń Potencjalnie Wy- padkowych oraz wypadków;  Narady koordynacyjne. W ONDE korzystamy z usług podwykonaw- ców i chcemy, aby była to współpraca bez- pieczna. Warunkiem współpracy z naszą rmą jest przestrzeganie naszych zasad BHP, o czym informujemy już na etapie prowadzonych po- stępowań ofertowych. Wymagamy od pod- wykonawców m.in. zatrudniania pracowników z odpowiednimi kwalikacjami i uprawnieniami, wyznaczenie koordynatora BHP, zapewnienia środków ochrony indywidualnej i sprawnego sprzętu do pracy oraz odpowiedniego zaplecza socjalnego dla pracowników. Podwykonawcy są również zobowiązani do sporządzenia Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania Robót, zgłaszania zgodnie ze standardem ONDE wszystkich zda- rzeń wypadkowych i potencjalnie wypadkowych oraz udziału w narach koordynacyjnych. W 2020 roku dla podwykonawców przygoto- waliśmy specjalny dokument określający zbiór dziewięciu minimalnych standardów BHP i ochro- ny środowiska przy budowach farm wiatrowych. W 2022 roku podobny dokument – zawierający sześć, a docelowo dziewięć standardów – po- wstał dla farm solarnychfotowoltaicznych. Każ- dy podwykonawca w trakcie procesu negocjacji [403-3] W naszej strukturze organizacyjnej działa Dział BHP podległy bezpośrednio prezesowi. Jego zadaniem jest kreowanie oraz wdrażanie polityki bezpieczeństwa i monitorowanie stanu BHP podczas realizacji inwestycji. Co roku Dział BHP dokładnie analizuje kwestie bezpie- czeństwa, w tym ryzyka BHP, a wyniki tej analizy służą m.in. do doskonalenia procedur BHP i wzmocnienia za- angażowania pracowników w kwestie bezpiecznej pra- cy. Roczne cele BHP są każdego roku komunikowane do centrów biznesowych i ściśle nadzorowane. W Grupie ryzyka BHP oceniane są:  Dla organizacji na poziomie centralnym – ryzyka aktualizowane raz w roku, informowany jest o wymaganiach wynikających z tych standardów – o koniecznych do wdroże- niach środków technicznych i organizacyjnych przy realizacji prac na zlecenie ONDE.  W trakcie oferowania każdego kontraktu,  W trakcie przygotowania do realizacji,  W trakcie realizacji przy opracowywaniu meto- dyki prac,  W trakcie monitorowania, Każda budowa realizowana przez Grupę ma od swo- jego początku przydzielonego „opiekuna” – specjalistę ds.BHP, który uczestniczy i współtworzy wraz z nadzo- rem bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Wszystkie wyniki BHP są systematycznie omawiane na naradach BHP na każdym szczeblu organizacji. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 58 DOBRA PRAKTYKA APTECZKA LISTA OSÓB UPOWA¯NIONYCH G£ÊBOKIE WYKOPY UWAGA! PRAWID£OWO SK£ADUJ MATERIA£Y PROTOKÓÙ ODBIORU ODEBRANE FARMY FOTOWOLTAICZNE Zbiór minimalnych standardów BHP i OŚ przy realizacji farm fotowoltaicznych w ONDE S.A. STANDARYZACJA BHP ver. 1 - 30.09.2022 O wszystkich procedurach, instrukcjach i wytycznych związanych z bezpieczeństwem informujemy pracowników od PIERWSZEGO DNIA pracy w Grupie, podczas onboardingu. Nowe zasady iwdrożenia są NA BIEŻĄCO KOMUNIKOWANE poprzez aplikację BHP i e-mailem. PRACOWNICY MAJĄ DOSTĘP do wewnętrznych dysków/intranetu zaktualnymi informacjami BHP. [3-3] Ryzyka BHP [403-9] W ONDE – podobnie jak w Grupie ERBUD – zidentykowano sześć głównych kategorii ryzyka, które mają największy potencjał poważnych obrażeń. Ryzyka te wynikają ze statystyk dotychczasowych wypadków w organizacji, wieloletnich statystyk gromadzonych w Po- L.p Główne kategorie ryzyk w odniesieniu do prowadzonych prac o najwyższym potencjale ciężkim i śmiertelnym Główne kierunki działań prewencyjnych w organizacji 1 Zasypanie/praca w wykopie 1. Planowanie na każdym etapie, 2. Realizacja prac zgodnie z wdrożonymi wytycznymi systemowych zabezpieczeń zbiorowych – dobór technicznych środków bezpieczeństwa eliminujących błędy ludzkie i sytuacje nadzwyczajne, 3. Ścisły monitoring realizacji prac zgodnie z planem i wytycznymi, 2 Upadek z wysokości 1. Planowanie na każdym etapie, 2. Realizacja prac zgodnie z wdrożonymi wytycznymi systemowych zabezpieczeń zbiorowych – dobór technicznych środków bezpieczeństwa eliminujących błędy ludzkie i sytuacje nadzwyczajne, 3. Ścisły monitoring realizacji prac zgodnie z planem i wytycznymi, 3 Transport pionowy/poziomy 1. Właściwe planowanie prac zgodnie z opracowanymi instrukcja bezpieczeństwa prac transportowych, 2. Proces szkolenia sygnalistów i hakowych na budowach, 3. Wdrożenie zasad transportu zgodnie z opracowaną broszurą transportu pionowego w Porozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, 4. Ścisły monitoring prac zgodnie z opracowanymi instrukcjami, 4 Praca w stree maszyn i sprzętu 1. Określenie metodyki i sposoby realizacji prac w IBWR dla poszczególnych zakresów prac, 2. Eliminowanie konieczności przebywania osób w stree niebezpiecznej pracy maszyn i sprzętu, 3. Wyznaczanie stref niebezpiecznych maszyn, 4. Sygnały dźwiękowe pracujących maszyn, 5. Kontrole realizacji prac, 5 Prace pod ruchem 1. Eliminowanie (przy możliwości) prac pod ruchem poprzez oddzielenie pasa ruchu, 2. Projekty organizacji ruchu uwzględniające specykę prowadzonych prac, 3. Przestrzeganie ustaleń zawartych w projekcie, 4. Monitoring realizacji prac, 6 Prace energetyczne instalacje/ porażenie prądem 1. Wdrożenie procedury i instrukcji realizacji prac energetycznych uwzględniające specykę prowadzonych prac, 2. Środki techniczne zapobiegające błędom ludzkim, 3. Monitoring realizacji powyższego zgodnie z wdrożonymi rozwiązaniami. rozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie i wyni- ków statystyk reprezentowanych w sprawozdaniach przez Główny Inspektorat Pracy. Uznajemy, że eliminowanie ryzyk w tych głównych kategoriach pozwoli nam w efekcie uniknąć ciężkich i śmiertelnych wypadków. Wdrożyliśmy w ONDE specjalną aplikację BHP, która pozwala ekspertom specjalistom od bezpieczeństwa pracy na bieżąco pozyskiwać informacje o nowych kontraktach i zarządzać poziomem BHP. Dzięki aplikacji można m.in. zo- baczyć wszystkie zanotowane zdarzenia wy- padkowe i potencjalnie wypadkowe na konkret- nej budowie oraz określić „trendy BHP”, które pozwalają we właściwym czasie podejmować odpowiednie działania korygujące. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 59 DOBRA PRAKTYKA Wszyscy pracownicy mogą zgłaszać ryzyka związane z pracą oraz niebezpieczne sytuacje poprzez:  uczestnictwo w zespole oceniającym ryzy- ka przedstawicieli określonych stanowisk,  ocenę ryzyka na etapie tworzenia IBWR przygotowaną przez podwykonawców,  uczestnictwo w inspekcjach stanu BHP,  narady koordynacyjne na budowach,  obchody dokonywane przez koordynatora ds. BHP na każdej budowie,  poranne odprawy. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 60 DOBRA PRAKTYKA [403-2] Proces identykacji ryzyka realizujemy na kliku szczeblach działalności spółki:  Na szczeblu centralnym oceniamy ryzyka i szanse związane z funkcjonowaniem całej organizacji  Na szczeblu centralnym identykujemy i dokonuje- my oceny ryzyk dla poszczególnych stanowisk pracy  W ramach przygotowania do realizacji oferty oce- niamy ryzyka i szanse BHP wpływające na przyszłą realizację budowy,  Na etapie realizacji:  ryzyka oceniamy przy przygotowywaniu planu BIOZ,  ryzyka oceniamy pod poszczególne zakresy ro- bót określone w IBWR,  ryzyka oceniamy dla poszczególnych stanowisk pracy,  ostatniej analizy ryzyka (LMRA) dokonujemy przy wydawaniu pozwoleń pisemnych na pra- ce i przy przeprowadzaniu porannych odpraw (karty startowe). Powyższe rozwiązanie pozwala nam zidentykować wszystkie rutynowe i nierutynowe działania oraz prace zaplanowane i wynikające ze specykacji robót oraz uwa- runkowań konkretnych budów. W ramach funkcjonującego w systemu zarządzania BHP wdrożono instrukcję „Ocena ryzyk i szans”. W ra- mach tego procesu zaplanowano na każdym etapie osoby odpowiedzialne za właściwe przeprowadzenie procesu identykacji ryzyk i wskazano przejrzysty sposób uzgad- niania oraz opiniowania wyników tych analiz. Wyniki pre- zentowane są w postaci:  Karty ryzyk i szans,  Planu BIOZ,  IBWR z zadaniową oceną ryzyka,  Oceny ryzyka dla poszczególnych stanowisk,  Pozwolenia na prace i karty startowej. Dokumenty te są opracowywane przez wskazane oso- by lub zespoły, a następnie jasno określono osoby, które werykują zapisy i zatwierdzają powyższe dokumenty. Zgodnie z powołaną instrukcją stosujemy zasadę hierar- chii nadzoru wskazaną w normie ISO 45001. Zgodnie instrukcją „Identykacja ryzyk i szans” wprowa- dziliśmy zasadę hierarchii nadzoru nad bezpieczeństwem: Hierarchia Opis działania eliminacja zagrożeń unikanie ryzyka, dostosowanie pracy do pracowników, na przykład: zmiana technologii, zmiana projektu; stworzenie zycznej separacji pomiędzy pieszymi i pojazdami; zastąpienie zastąpienie działań niebezpiecznych operacjami, które nie są niebezpieczne lub też są mniej niebezpieczne; zwalczanie źródeł zagrożeń; dostosowania do postępu technicznego, np.: zastąpienie farby na bazie rozpuszczalników farbą na bazie wody; zastąpienie szalunków bez podestów systemowych szalunkami systemowymi z pełną komunikacją; środki techniczne wdrożenie zbiorowych środków ochronnych, np.: zabezpieczenia zbiorowe na budowie – balustrady, siatki itp., które zawsze mają priorytet przed środkami ochrony indywidualnej, izolacja; ochrona maszyn; systemy wentylacyjne; manipulacje mechaniczne; środki organizacyjne odpowiednie instrukcje dla pracowników, standardy, wytyczne np..: okresowe przeglądy sprzętu bezpieczeństwa; koordynacja kwestii zdrowia i bezpieczeństwo z działaniami podwykonawców; uprawnienia; rotacja pracowników; Hierarchia Opis działania środki ochrony osobistej zapewnienie odpowiedniej ochrony osobistej oraz instrukcji dotyczących użytkowania i konserwacji, np.: buty ochronne; okulary ochronne; ochrona słuchu; rękawice odporne chemicznych; rękawice ochronne przed elektrycznością; rękawice odporne na cięcie. W hierarchii środki ochrony indywidualnej stosujemy jako ostateczność, kiedy w/w środki były niemożliwe do zastosowania lub w sposób niepełny zredukowały poziom zagrożeń; Każdy pracownik w ONDE ma prawo odmówić wyko- nywania pracy w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia Pracow - nika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. Jeżeli powstrzymy- wanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, za- wiadamiając o tym niezwłocznie Przełożonego. Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach opisa- nych powyżej. Stosowne zapisy w tym zakresie znajdują się w obowiązujących u pracodawcy regulaminach pracy. ONDE ma również zagwarantowane prawo wstrzymywa- nia i odsuwania od prac pracowników podwykonawców, którzy stwarzają swoim zachowaniem niebezpieczne sytuacje i generują niedopuszczalne ryzyka. Pracownicy mają zagwarantowaną ochronę przed re- presjami spowodowanymi zgłaszaniem incydentów, ryzyk, niebezpiecznych sytuacji oraz szans poprzez ustanowienie odpowiednich zapisów systemów w instrukcji przywódz- twa oraz w instrukcji gotowości i reagowania awaryjnego. Najwyższe kierownictwo na każdym szczeblu organizacji zostało zobowiązane do ochrony pracowników przed re- presjami związanymi ze zgłaszaniem tego typu zdarzeń. Rodzaj szkolenia Częstotliwość Adresat Forma Cel Szkolenie informacyjne BHP i OŚ Przy wejściu na każdą budowę Wszyscy pracownicy i goście Instruktaż Poinformowanie o zagrożeniach, zasadach obowiązujących na budowie Szkolenia wstępne Jednorazowo oraz przy każdej zmianie stanowiska i uwarunkowań (np. Zmiana budowy) Każdy pracownik Instruktaż Realizacja szkolenia obowiązkowego zgodnie z przepisami Onboarding Przy zatrudnieniu Wszyscy nowo zatrudniani pracownicy Online Zaznajomienie z polityką, systemem i standardami obowiązującymi w ONDE Szkolenia okresowe dla pracowników na stanowiskach robotniczych Co rok Stanowiska robotnicze/ werykacja obowiązku w stosunku do pracowników PDW Instruktaż Aktualizacja wiedzy na temat zagrożeń i sposobów ich eliminacji Szkolenia okresowe dla osób kierujących pracownikami Co 5 lat Osoby nadzorujące prace pracowników Instruktaż Aktualizacja wiedzy na temat zagrożeń i sposobów ich eliminacji Szkolenie dla sygnalistów i hakowych W zależności od uwarunkowań budowy Wyznaczone osoby do transportu pionowego Instruktaż Aktualizacja wiedzy w zakresie bezpiecznego transportu na budowach Szkolenie z pierwszej pomocy W zależności od potrzeb Wytypowane osoby do udzielania pierwszej pomocy na budowie Instruktaż Zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnej do udzielenia pierwszej pomocy na budowie Rodzaj szkolenia Częstotliwość Adresat Forma Cel Uprawnienia operatorów urządzeń poddozorowych Zgodnie z zapisami rozporządzenia UTB Operatorzy Kurs Nabycie umiejętności I uprawnień na obsługę sprzętu Uprawnienia Operatorów maszyn do robot ziemnych, budowlanych i drogowych Zgodnie z zapisami rozporzadzenia Operatorzy Kurs Nabycie umiejętności I uprawnień na obsługę maszyn Uprawnienia energetyczne E I D Co 5 lat Osób wykonujących pracę regulowaną rozporządzeniem w sprawie BHP przy urządzeniach energetycznych Kurs Nabycie umiejętności I uprawnień w pracy przy urządzeniach energetycznych Prace na wysokości z użyciem SOI W zależności od rodzaju prowadzonych prac Pracownicy wykonujący prace na wysokości Instruktaż Podniesienie wiedzy i świadomości z bezpiecznych metod realizacji prac na wysokości Montażyści rusztowań Zgodnie z przepisami Osoby montujące/ demontujące rusztowania Kurs Nabycie umiejętności i uprawnień na montaż rusztowań metalowych Codzienne odprawy (toolboxy) Codziennie Wszyscy pracownicy (PDW) Szkolenie Jasny podział zadań, ostatnia analiza ryzyka i werykacja metod pracy Instruktaż przed pracami niebezpiecznymi Zgodnie z planem BIOZ Pracownicy (PDW) Instruktaż Podniesienie wiedzy i świadomości o zasadach bezpiecznej realizacji prac niebezpiecznych Szkolenia w ramach Tygodnia Bezpieczeństwa Raz w roku Pracownicy (PDW) Prezentacje Doskonalenie wiedzy i świadomości pracowników Ćwiczenia sytuacji kryzysowych na budowach W zależności od specyki budowy Pracownicy (PDW) Ćwiczenia Sprawdzenie różnych scenariuszy gotowości na sytuacje kryzysowe na budowie i zwiększenia świadomości o sposobie postępowania pracowników Dedykowane szkolenia wynikające ze specyki budowy Ćwiczenia sytuacji kryzysowych na budowach W zależności od specyki budowy Pracownicy (PDW) Ćwiczenia Sprawdzenie różnych scenariuszy gotowości na sytuacje kryzysowe na budowie i zwiększenia świadomości o sposobie postępowania pracowników Szkolimy z bezpieczeństwa [403-5] Wymagamy od pracowników pracy bezpiecz- nej, ale do takiej pracy ich kompleksowo przygotowujemy. Każdy nasz pracownik musi przejść m.in. szkolenie infor- macyjne BHP, instruktaż przeprowadzony przez swojego kierownika, szkolenie z metodyki realizacji prac zawartej w IBWR, specjalny instruktaż przed realizacją prac nie- bezpiecznych, szkolenia i ćwiczenia z gotowości reago- wania na sytuacje kryzysowe oraz dedykowane szkole- nia dla poszczególnych rodzajów prac. O obowiązkach BHP przypominamy zarówno codziennie od wejścia na plac budowy jak i cyklicznie podczas regularnych szkoleń okresowych. Szkolenia wstępne uzupełniamy szkoleniami specjalistycznymi i kursami pozwalającymi zdobyć lub utrzymać niezbędne uprawnienia. W ramach wdrożonego systemu zarządzania BHP obowiązuje instrukcja systemowa „Szkolenia w zakresie BHP”. Na każdej budowie szkolenia doprecyzowywane są w opracowywanym do zagrożeń planie BIOZ. Poniższa tabela przedstawia szczegółowo rodzaj za- pewnianego pracownikom szkolenia, jego częstotliwość oraz formę i cel. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 61 Raz w roku dodatkowo przeprowadzamy „Tydzień Bezpieczeństwa”. W 2022 roku w 54 wydarzeniach w ra- mach „Tygodnia Bezpieczeństwa” udział wzięło 819pra- cowników – 354osoby z ONDE i 465pracowników pod- wykonawców. [403-2] Działamy tak, aby wypadkom zapobiegać, ale jesteśmy równieżprzygotowani na sytuacje, w której mają one miejsce lub mogły mieć miejsce. Skupiamy się nie tylko na badaniu wypadków przy pracy, ale zgodnie z definicją incydentu z normy ISO 45001 badamy rów- nież „zdarzenie wynikające z lub w trakcie prac, które mogą lub nie spowodować szkody i zły stan zdrowia”, a także niebezpieczne zachowania. Jest to zgodne z pi- ramidą wypadkowości. Proces identyfikacji i oceny wypadków oraz sytuacji potencjalnie wypadkowych odbywa się każdorazowo zgodnie instrukcją „Gotowość, reagowanie awaryjne i postępowanie przy incydentach”. Każdy incydent – zarówno pracowników ONDE jak i firm podwykonaw- czych – jest zgłaszany w wewnętrznej aplikacji BHP. W zależności od jego rodzaju i określonej kategorii wdra- żane są różne scenariusze postępowania. W przypadku zdarzeń najpoważniejszych powoływany jest specjalny zespół, którego zadaniem jest szczegółowa analiza przyczyn i wypracowanie działań zapobiegawczych na przyszłość. W pozostałych przypadkach działania korygujące dotyczą tylko budów lub działów, których incydent dotyczył. L.p. Rodzaj zdarzenia Zawiadomienie Skład zespołu Postępowanie Działania korygujące 1. ZPW, incydenty środowiskowe, pożary, awarie o niskim potencjale urazów lub szkód materialnych Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Specjalista ds. BHP i OŚ Tylko zgłoszenie - 2. Incydenty z głównych kategorii ryzyka oraz o poważnych szkodach materialnych i środowiskowych, Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Odpowiedzialny Dyrektor, Odpowiedzialny kierownik działu/ budowy lub inna osoba kierująca pracownikami, Specjalista BHP i OŚ Zgłoszenie incydentu, analiza poszerzona Tak 3. Wypadek przy pracy Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Odpowiedzialny Dyrektor, Odpowiedzialny kierownik działu/ budowy lub inna osoba kierująca pracownikami, Specjalista BHP i OŚ Zgłoszenie wypadku, protokół powypadkowy, poszerzona analiza Tak 4. Wypadki ciężkie, śmiertelne i zbiorowe w tym wypadki dostawcy usług Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Odpowiedzialny Dyrektor, Odpowiedzialny kierownik działu/ budowy lub inna osoba kierująca pracownikami, Specjalista BHP i OŚ Zgłoszenie wypadku, protokół powypadkowy, poszerzona analiza Tak 4. Wypadek dostawcy usług – pozostałe wypadki Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Zgłoszenie wypadku, analiza poszerzona (dot. głównych kategorii ryzyk) postępowanie powypadkowe na podstawie ustaleń zespołu powypadkowego dostawcy usług Tak (dotyczy głównych kategorii ryzyk) 5. Wypadek w drodze do pracy lub z pracy Rejestracja w aplikacji BHP i OŚ – każdy kierujący w tym samym dniu Specjalista ds. BHP i OŚ Zgłoszenia wypadku, karta wypadku - RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 62 [403-10] [403-7] W 2022 roku w Grupie ONDE nie od- notowaliśmy przypadków chorób zawodowych. Wśród zagrożeń dla zdrowia zidentykowaliśmy ubytki słuchu, zespół wibracyjny, zespół cieśni oraz przewlekłe choroby układu ruchu. Zagrożenia zostały zidentykowane poprzez analizę Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie chorób za- wodowych Dz.U.2022.0.1836 t.j. – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych i odniesienie wykazu chorób zawodowych do wyników ocen ryzyka zawodowego (w odniesieniu do rodzajów prac realizowanych na terenie budów) dla po- szczególnych stanowisk pracy. Zagrożenie/skutki Działania mitygujące  ubytki słuchu w wyniku prac w hałasie  zespół wibracyjny z powodu obsługi wibrujących maszyn i urządzeń.  monitoring poziomu hałasu i wibracji na poszczególnych stanowiskach  wyposażenie w maszyny generujące niższe poziomy hałasu i wibracji  środki ochrony osobistej  przewlekłe choroby układu ruchu  minimalizacja transportu ręcznego i zastąpienie go transportem mechanicznym  transport ręczny wyłącznie zgodnie z normami i z zachowaniem zasad ergonomii  ograniczenie pracy w pozycji klęczącej do minimum np. poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń zapewniających rozkładanie kostki brukowej w sposób mechaniczny  zespół cieśni nadgarstka  ergonomiczne wyposażenie stanowisk administracyjnych Rodzaje urazów ONDE PDW Skręcenie 0 2 Przecięcie (rana) 1 1 Złamanie palców 1 Stłuczenie 1 Inny uraz 1 [403-9] Wskaźnik urazów związanych z pracą 1 W 2022 roku osiągnięto po raz kolejny strategiczny cel 0 wypadków ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych utrzy- mując przy tym bardzo dobry wskaźnik częstotliwości wypadków na poziomie 3,25 w siłach własnych oraz na poziomie 1,93 z ujęciem podwykonawców. W roku 2022 zarejestrowano 4 wypadki lekkie w siłach własnych oraz 3 wypadki lekkie u naszych podwykonawców. Warty odnotowania jest również fakt znacznego spad- ku ciężkości odnotowanych wypadków przy pracy, który w roku 2022 wyniósł 8. 1 Metodyka: Do obliczenia liczby roboczogodzin pracowników przyjęto zestawienie zatrudnienia z poszczególnych miesięcy, które na bieżąco uzupełniane jest w aplikacji bhp. Pracowników podzielono na 3 grupy: nadzór, administracyjno-biurowi i pracownicy na stanowiskach robotniczych. Do obliczenia roboczogodzin zastosowano przelicznik w każdym miesiącu: nadzór – 184 h, administracyjno-biurowi – 168h, stanowiska robotnicze – 184 h. Średnie zatrudnienie pracowników podwykonawców ustalane jest na podstawie rejestrów miesięcznych z budów, które wprowadzane są do wewnętrznego systemu, a następnie pomnożone jest w każdym miesiącu przez 184 h. * Obliczony wg wzoru: liczba wypadków przy pracy x 1 000 000 / liczba wypracowanych roboczogodzin. ** Obliczony wg wzoru: liczba dni niezdolności do pracy / liczba wypadków przy pracy. Porównanie wskaźników częstotliwości i liczby wypadków 2022-2021-2020 w ONDE (w siłach własnych) Rok Ilość roboczogodzin Ilość wypadków Wskaźnik częstotliwości Liczba dni niezdolności do pracy Wskaźnik ciężkości 2022 1 230 104 4 3,25 32 8 2021 1 203 456 5 4,15 170 34 2020 893 872 10 11,19 332 33,32 Wskaźnik wypadkowości w Grupie ONDE (siły własne) Rok Ilość roboczogodzin Ilość wypadków Wskaźnik częstotliwości Liczba dni niezdolności do pracy Wskaźnik ciężkości 2022 1 289 408 4 3,10 32 8 2021 1 263 936 5 3,96 170 34 Wskaźnik wypadkowości w Grupie ONDE z ujęciem podwykonawców Rok Ilość roboczogodzin Ilość wypadków Wskaźnik częstotliwości* Liczba dni niezdolności do pracy Wskaźnik ciężkości 2022 3 626 392 7 1,93 - - 2021 5 382 408 7 1,30 - - Pracownicy, którzy nie są pracownikami, ale których pra- ca i/lub miejsce pracy są kontrolowane przez organizację: Liczba oar śmiertelnych w wyniku obrażeń związanych z pracą 0 Wskaźnik oar śmiertelnych w wyniku obrażeń związanych z pracą 0 Liczba poważnych obrażeń związanych z pracą (z wyłączeniem oar śmiertelnych) 0 Wskaźnik poważnych obrażeń związanych z pracą (z wyłączeniem oar śmiertelnych) 0 Liczba obrażeń związanych z pracą 3 Wskaźnik obrażeń związanych z pracą 1.28 Liczba przepracowanych godzin 2 336 984 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 63 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 64 05 RÓŻNORODNOŚĆ I PRAWA CZŁOWIEKA W styczniu 2023 – w ramach wdrażania Poli- tyki Zarządzania Różnorodnością oraz Przeciw- działania Nierównemu Traktowaniu – zorgani- zowaliśmy szkolenie dla pracowników, w czasie którego omawialiśmy możliwe sposoby reago- wania na wszelkie przejawy dyskryminacji, za- poznawaliśmy się z regulacjami prawnymi i po- znawaliśmy najlepsze praktyki z innych rm. Zaproszony przez nas ekspert podpowiadał, w jaki sposób należy zachować się będąc oarą lub świadkiem zachowań dyskryminacyjnych. PRZECIWDZIAŁANIE nierównemu traktowaniu w zatrudnieniu, polegającemu na dyskryminacji, dyskryminacji pośredniej, dyskryminacji bezpośredniej, mobbingu, molestowaniu, molestowaniu seksualnemu. OGRANICZENIE skutków stwierdzonych przypadków nierównego traktowania. WSKAZANIE KONSEKWENCJI służbowych wobec osób będących sprawcami nierównego traktowania. PROMOWANIE kultury poszanowania dla różnorodności w miejscu pracy oraz zapobieganie wykluczeniu. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 65 [3-3] Prawa człowieka uważamy w Grupie ONDE za nienaruszalne. Prowadzimy działalność zgodnie z Kodek- sem Pracy, Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy. Choć nie przyjęliśmy formalnej, osobnej regulacji dotyczą- cej praw człowieka, to przestrzegamy wszystkich zapisów dotyczących praw człowieka zawartych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Międzynarodowej Karty Praw Człowieka wraz z Powszechną deklaracją praw człowieka oraz Deklaracji dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy. DOBRA PRAKTYKA Tworzymy organizację, która daje możliwości rozwoju w oparciu o różnorodne kryteria i kompetencje. Chce- my, aby każdy pracownik mógł w pełni wykorzystać swój potencjał i wiemy, że takie podejście przekłada się na sukcesy całej organizacji. W 2022 roku przyjęliśmy Politykę Zarządzania Różnorodnością oraz Przeciw- działania Nierównemu Traktowaniu. Zobowiązujemy się do tworzenie takiego środowiska pracy, w którym każda zatrudniona osoba czuje się szanowana, doce- niana i sprawiedliwie oceniana. Za wdrożenie Polityki odpowiedzialny jest HR Manager. W Polityce szeroko deniujemy znaczenie takich za- chowań jak dyskryminacja, molestowanie, mobbing. Jed- noznacznie deklarujemy, że są one w naszej organizacji nieakceptowalne. [406-1] W grudniu 2022 roku otrzymaliśmy jedno zgło- szenie naruszenia prawa, procedur i standardów etycznych w ONDE. Informacja została przekazana przez współpra- cownika spółki po wypowiedzeniu przez niego umowy o współpracy. 29 grudnia zorganizowaliśmy spotkanie ze zgłaszającym, z którego ustalenia zostały w dniu 9 stycznia 2023 roku przekazane osobie, której dotyczyło zgłoszenie. 19 stycznia zarząd wysłuchał wyjaśnień tej osoby. W wyniku uzgodnień zaproponowano zgłaszają- cemu możliwość spotkania i wysłuchania wyjaśnień dotyczących okoliczności poruszonych w zgłoszeniu, W naszej Polityce zobowiązaliśmy się również do prowadzenia na temat jej za- pisów dialogu z osobami zatrudnionymi. Dzięki temu staramy się bliżej poznać po- trzeby naszych pracowników w zakresie tworzenia bezpiecznego, różnorodnego i inkluzywnego środowiska pracy, jedno- cześnie wpływając na ich postawy otwar- tości, zaangażowania i zrozumienia dla za- pisów zawartych w regulacjach. co było jednym z jego oczekiwań. Zgłaszający został o tym poinformowany telefonicznie, a później mailowo 2 lutego 2023 roku. Do czasu powstania niniejszego raportu z zaproszenia nie skorzystał. Zgodnie z Polityką, wszyscy pracownicy, którzy podej- rzewają, że są poddani nierównemu traktowaniu, mają prawo skonsultować się z bezpośrednim przełożonym, przełożonym wyższego szczebla lub HR Managerem ONDE SA. Jednocześnie każdy, kto doświadczył w Gru- pie ONDE przejawów zachowań nieakceptowalnych, jest uprawniony do zgłoszenia tego faktu. Zgłaszanie naru- szeń, rozpatrywanie zgłoszeń oraz podejmowanie działań następczych odbywa się zgodnie z Regulaminem Anoni- mowego Zgłaszania Przez Pracowników Naruszeń Prawa, Procedur i Standardów Etycznych w ONDE. CELE POLITYKI ZARZĄDZANIA RŻNORODNOŚCIĄ ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NIERWNEMU TRAKTOWANIU RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 66 [405-2] Stosunek podstawowego wynagrodzenia ko- biet do wynagrodzenia mężczyzn według zajmowanego stanowiska Grupa ONDE Wskaźnik Stanowiska administracyjno-biurowe 0,8 Stanowiska robotnicze 0,85 Stanowiska techniczne, nadzór 1,02 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 0,32 Wskaźnik został zaraportowany częściowo – ze względu na brak danych – uwzględniono tylko wynagrodzenie podstawowe. Pełne dane zostaną zebrane i zaraportowane za rok 2023. Wskaźnik został obliczony jako stosunek średniego wynagrodzenia kobiet (zatrudnionych na dzień 31.12.2022 r.) do średniego wynagrodzenia mężczyzn (zatrudnionych na dzień 31.12.2022 r.) według zajmowanego stanowiska. [202-2] [3-3] Spośród 19 osób tworzących wyższą kadrę zarządzającą w Grupie ONDE (prezes, wiceprezesi oraz dyrektorzy wraz z zastępcami) 100% pochodzi z lo- kalnej społeczności. Odsetek kadry zarządzającej najwyższego szczebla zatrudnionej spośród lokalnej społeczności w kluczowych lokalizacjach [%] ONDE SA 100 IDE Projekt Sp. z o.o. 100 Grupa ONDE 100 [202-1] Wysokość wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w stosunku do płacy minimalnej Stosunek płacy wyjściowej/ podstawowej w stosunku do płacy minimalnej [%] Płaca minimalna przyjęta do obliczeń [PLN] ONDE SA 3010 kobiety 198,03 mężczyźni 188,43 IDE PROJEKT SP. Z O.O. 3010 kobiety 190,57 mężczyźni 252,92 GRUPA ONDE 3010 kobiety 194,3 mężczyźni 220,67 [405-1] Skład ciał nadzorczych i kadry pracowniczej w podziale na kategorie pracowników, według płci, wieku oraz innych wskaźników różnorodności kobiety mężczyźni razem <30 lat 30-50 lat >50 lat ONDE SA       Ciała zarządcze 0 3 3 0 2 1 Stanowiska administracyjno-biurowe 117 60 177 63 102 12 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 2 8 10 1 5 4 Stanowiska robotnicze 8 189 197 37 108 52 Stanowiska techniczne, Nadzór 15 117 132 38 72 22 IDE PROJEKT SP. Z O.O.       Ciała zarządcze 0 2 2 0 2 0 Stanowiska administracyjno-biurowe 10 10 20 15 5 0 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 2 2 4 1 3 0 Stanowiska robotnicze 0 0 0 0 0 0 Stanowiska techniczne, Nadzór 1 4 5 1 4 0 Dane przedstawiają liczbę pracowników wg kategorii zatrudnienia w podziale na płeć i wiek na dzień 31.12.2022 r. Grupa ONDE kobiety mężczyźni razem <30 lat 30-50 lat >50 lat Ciała zarządcze 0 5 5 0 4 1 Stanowiska administracyjno-biurowe 127 70 197 78 107 12 Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 4 10 14 2 8 4 Stanowiska robotnicze 8 189 197 37 108 52 Stanowiska techniczne, Nadzór 16 121 137 39 76 22 kobiety mężczyźni <30 lat 30-50 lat >50 lat Ciała zarządcze 0,0% 100,0% 0,0% 80,0% 20,0% Stanowiska administracyjno-biurowe 23,3% 12,8% 14,3% 19,6% 2,2% Zarząd, Dyrektorzy, Z-cy Dyrektorów 0,7% 1,8% 0,4% 1,5% 0,7% Stanowiska robotnicze 1,5% 34,7% 6,8% 19,8% 9,5% Stanowiska techniczne, Nadzór 2,9% 22,2% 7,2% 13,9% 4,0% Dane przedstawiają liczbę pracowników wg kategorii zatrudnienia w podziale na płeć i wiek na dzień 31.12.2022 r. RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 67 06 O RAPORCIE RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 68 [2-2] Niniejszy Raport ESG obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku, chyba, że w tekście zaznaczono inaczej. Dane w dokumencie dotyczą spółek ONDE SA oraz IDE Projekt Sp. z o.o. Raport zawiera opis modelu biznesowego oraz opis działalności poszczególnych seg- mentów operacyjnych w naszej Grupie. [2-3] [2-4] Zagadnienia nienansowe Grupa ONDE raportuje w cyklu rocznym, zaś sprawozdawczość nan- sowa raportowana jest w cyklach kwartalnych i rocznych. Poprzedni nasz raport – za rok 2021 – został opublikowany 6kwietnia2022r. Raport za rok 2022 nie zawiera korekt informacji za rok 2021. Raport ESG za rok 2022 wypełnia nasze obowiązki w zakresie rozszerzonego raportowania nienansowego. Ujawniamy istotne dane i informacje na temat stosowa- nych polityk i procedur oraz podejmowanych działań. Prezentujemy także podejście do spraw społecznych i pra- cowniczych, praw człowieka, przeciwdziałania korupcji oraz obszerną informację dotyczącą zarządzania kwe- stiami środowiskowymi. Niniejszy Raport został przygotowany przez zespół zaj- mujący się obszarem ESG w spółce dominującej w Grupie ONDE i został zatwierdzony przez zarząd. Poszczególne rozdziały Raportu poddane zostały werykacji wewnętrz- nej przez kluczowe osoby w rmie. [3-1] Zgodnie ze standardami GRI, istotne tematy po- winny odzwierciedlać wpływ rmy na otoczenie. W celu identykacji takich tematów dla Grupy ONDE został prze- prowadzony trzyetapowy proces. Aby zapewnić komplet- ność podejścia i uwzględnić różnorodne perspektywy, proces przeprowadzono przy wykorzystaniu różnych na- rzędzi oraz zaangażowaniu interesariuszy. W ramach pierwszego etapu przeprowadzona zosta- ła analiza danych zastanych. Analizie poddano strategie zrównoważonego rozwoju oraz raporty zrównoważonego rozwoju rm przyjętych jako porównywalne dla Grupy ONDE (benchmark). Celem tego etapu było określenie kluczowych obszarów wpływu, a docelowo istotnych tematów, zidentykowanych przez inne rmy z branży. W ramach tego etapu analizie poddano także wymagania wybranych międzynarodowych ratingów i Wytycznych ESG, uwzględniających perspektywę i wymagania bran- żowe. W oparciu o wyniki tego etapu opracowana została pierwsza, wstępna lista istotnych tematów, uwzględniana w dalszych pracach. W ostatnim kroku procesu identyfikacji istotnych tematów, do przedstawicieli kluczowych interesariuszy wewnętrznych oraz zewnętrznych została skierowa- na ankieta oceny wpływu Grupy ONDE na otoczenie. Ankieta zawierała listę istotnych tematów uwzględ- niającą zagadnienia wskazane przez Standardy GRI (aspekty GRI) oraz Cele Zrównoważonego Rozwoju. Ankietę wypełniło 120 osób. Większość respondentów (69,1%) stanowili pracownicy i potencjalni pracownicy grupy ONDE, pozostałe 30,9% to interesariusze ze- wnętrzni – m.in. przedstawiciele akcjonariuszy i anali- tyków giełdowych, dostawców, podwykonawców, be- neficjenci programów CSR ONDE, instytucje publiczne i infrastrukturalne, media czy środowisko naukowe. In- teresariusze wskazali kluczowe obszary wpływu Grupy ONDE na otoczenie, zarówno pozytywnego jak i nega- tywnego. Na podstawie wyników ankiety opracowana została lista 10 kluczowych obszarów wpływu Grupy ONDE, uwzględniana w dalszych pracach. 6.1 PROCES DEFINIOWANIA ISTOTNOŚCI RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 69 Na podstawie przeprowadzonego procesu powstała lista istotnych tematów. Została ona omówiona przez zespół projektowy Grupy ONDE odpowiedzialny za po- wstanie niniejszego raportu. W efekcie powstała lista istotnych tematów, która była podstawą do opracowania struktury, a następnie treści raportu. [3-2] [3-3] Lista istotnych tematów zidentykowana w ramach przeprowadzonego procesu: 6.2 ISTOTNE TEMATY Istotny temat Szczegółowe zagadnienia Aspekt GRI Rozdział w raporcie Zarządzanie zasobami  Materiały i surowce, obieg zamknięty  Pozyskiwanie i wykorzystanie zasobów  Wykorzystanie surowców (np. wykorzystywanie zasobów odnawialnych i nieodnawialnych)  Zarządzanie odpadami Zasoby, Odpady 3.2 Wpływ na klimat  Odnawialne źródła energii, odpowiedzialna produkcja energii  Energetyka odnawialna i zarządzanie energią  Udział energii z odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym  Ograniczenie emisji  Dekarbonizacja  Zmiany klimatyczne (np. emisja gazów cieplarnianych) Energia, emisje 3.3 Wpływ na bioróżnorodność  Bioróżnorodność i użytkowanie gruntów Bioróżnorodność 3.1 Zatrudnienie i rozwój  Warunki zatrudnienia pracowników  Warunki pracy, prawa pracowników (np. prywatność pracownika w pracy, incydenty związane z prawami człowieka wśród pracowników czy strajki)  Rozwój i satysfakcja pracowników  Rozwój kapitału ludzkiego Zatrudnienie, Szkolenia i edukacja 4.1, 5 Zdrowie i bezpieczeństwo  Bezpieczeństwo i higiena pracy  Zdrowie i bezpieczeństwo pracowników, well-being pracowników Zdrowie i bezpieczeństwo 4.1, 4.2 Istotny temat Szczegółowe zagadnienia Aspekt GRI Rozdział w raporcie Różnorodność i równe traktowanie  Różnorodność, równość i włączenie  Równe szanse np. równość wynagrodzeń między kobietami i mężczyznami Różnorodność i równe traktowanie 5 Wpływ na społeczność i gospodarkę  Wpływ na społeczności lokalne, tworzenie lokalnych miejsc pracy  Relacje społeczne  Społeczności lokalne (np. dialog lub zaangażowanie w relacje ze społecznościami, na które wpływ ma działalność organizacji)  Innowacyjność, przemysł, infrastruktura (w tym m.in. zrównoważona infrastruktura, zrównoważone innowacje i przemysł) Społeczności lokalne, Pośredni wpływ ekonomiczny 2.1, 2.5 Zrównoważony łańcuch dostaw  Odpowiedzialne zakupy, właściwy dobór partnerów biznesowych  Pracownicy w łańcuchu wartości (np. poszanowanie praw człowieka przez podwykonawców/ dostawców Onde) Ocena środowiskowa dostawców 2.1 Odpowiedzialność wobec klienta  Jakość i bezpieczeństwo produktów i usług  Projektowanie produktu i zarządzanie jego cyklem życia  Bezpieczeństwo danych klientów, w tym cyberbezpieczeństwo  Prywatność i bezpieczeństwo danych Zdrowie i bezpieczeństwo konsumenta, marketing i oznakowanie 2.3 PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., ul. Polna 11, 00-633 Warszawa, Polska, T: +48 (22) 746 4000, F: +48 (22) 742 4040, www.pwc.com PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, pod numerem KRS 0000750050, NIP 526-021-02-28. Siedzibą Spółki jest Warszawa, ul. Polna 11. Raport niezależnego biegłego rewidenta z usługi atestacyjnej dającej ograniczoną pewność dotyczącej weryfikacji wybranych informacji niefinansowych za rok 2022 Do Zarządu ONDE S.A. Wstęp Zarząd ONDE S.A. („Spółka”), na podstawie umowy z dnia 30.01.2023 r., zaangażował nas do przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej ograniczoną pewność w odniesieniu do wybranych informacji niefinansowych zaprezentowanych w Raporcie zrównoważonego rozwoju ONDE S.A. za rok 2022. Opis przedmiotu zlecenia i mające zastosowanie kryteria Zarząd Spółki sporządził Raport zrównoważonego rozwoju ONDE S.A. za okres od 1 stycznia 2022 do 31 grudnia 2022 (“Raport zrównoważonego rozwoju”) z uwzględnieniem Standardów GRI wydanych przez Global Reporting Initiative (“Standardy GRI”). Raport zrównoważonego rozwoju zawiera informacje niefinansowe (ilościowe i jakościowe), sporządzonymi zgodnie z odpowiednimi Standardami GRI oraz metodykami opracowanymi przez Spółkę i ujawnionymi w Raporcie zrównoważonego rozwoju (nazywanymi łącznie “Kryteria raportowania”). Kryteria raportowania stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas wniosku dającego ograniczoną pewność. Zarząd Spółki sporządził Raport zrównoważonego rozwoju w celu jego publikacji wraz z raportem niezależnego biegłego rewidenta na stronie internetowej Spółki. Weryfikacji podlegały następujące informacje niefinansowe zawarte w Raporcie zrównoważonego rozwoju zgodnie z Indeksem Treści GRI zawartym na stronach 72-74 Raportu zrównoważonego rozwoju (“Wybrane Informacje”): ● GRI 2-7 - Pracownicy ● GRI 2-8 - Osoby świadczące pracę na rzecz organizacji, które nie są jej pracownikami ● GRI 2-9 Struktura zarządcza i skład organów zarządczych ● GRI 2-26 - Mechanizmy zasięgania porad i zgłaszania obaw ● GRI 2-27 - Zgodność z prawem i regulacjami ● GRI 2-28 - Członkostwo w stowarzyszeniach i organizacjach ● GRI 302-1 - Zużycie energii w organizacji ● GRI 302-3 - Energochłonność ● GRI 305-1 - Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych (zakres 1) ● GRI 305-2 - Pośrednie emisje gazów cieplarnianych (zakres 2) ● GRI 401-1 - Łączna liczba i odsetek nowych pracowników zatrudnionych oraz łączna liczba odejść w okresie raportowania ● GRI 401-2 - Świadczenia dodatkowe (benefity) zapewniane pracownikom pełnoetatowym ● GRI 403-1 - System zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem pracowników ● GRI 403-2 - Procesy identyfikacji zagrożeń, ocena ryzyka oraz badania wypadków ● GRI 403-5 - Szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy ● GRI 403-9 - Wskaźnik urazów związanych z pracą 2 ● GRI 403-10 - Wskaźnik chorób zawodowych ● GRI 404-1 - Liczba godzin szkoleniowych w roku przypadających na pracownika według struktury zatrudnienia ● GRI 404-3 - Odsetek pracowników podlegających regularnym ocenom jakości pracy i przeglądom rozwoju kariery zawodowej, według płci i kategorii zatrudnienia ● GRI 405-1 - Skład ciał nadzorczych i kadry pracowniczej w podziale na kategorie pracowników według płci, wieku oraz innych wskaźników różnorodności ● GRI 405-2 - Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet do wynagrodzenia mężczyzn według zajmowanego stanowiska Przedmiotem naszej weryfikacji były jedynie Wybrane Informacje za rok zakończony 31 grudnia 2022 i nie przeprowadziliśmy procedur w stosunku do innych informacji zaprezentowanych w Raporcie zrównoważonego rozwoju. W związku z tym nie wyrażamy wniosku o Raporcie zrównoważonego rozwoju jako całości. Wybrane informacje powinny być czytane i rozumiane łącznie z Kryteriami raportowania, za których wybór i stosowanie odpowiedzialność ponosi Spółka. Brak ustalonych praktyk, na których można się oprzeć przy ocenie i pomiarze informacji niefinansowych, pozwala na stosowanie różnych technik pomiaru i może wpływać na porównywalność informacji niefinansowych. Ponadto kwantyfikacja emisji gazów cieplarnianych jest obarczona nieodłączną niepewnością ze względu na takie czynniki, jak wskaźniki emisji stosowane w modelach matematycznych do obliczania emisji oraz niemożność dokładnego scharakteryzowania przez te modele związku między różnymi danymi wejściowymi a wynikającymi z nich emisjami. Dane dotyczące środowiska i zużycia energii wykorzystywane w obliczeniach emisji gazów cieplarnianych podlegają nieodłącznym ograniczeniom ze względu na charakter i metody stosowane do określania takich danych. Wybór różnych, ale akceptowalnych technik pomiarowych, może skutkować istotnie różnymi pomiarami. Odpowiedzialność Zarządu Zarząd Spółki odpowiedzialny jest za: ● Ustanowienie wewnętrznych metodyk i wytycznych dla przygotowania i raportowania Wybranych Informacji zgodnie z Kryteriami raportowania; ● Sporządzenie Raportu zrównoważonego rozwoju zawierającego Wybrane Informacje opracowane zgodnie z odpowiednimi Kryteriami raportowania; ● Zaprojektowanie i stosowanie odpowiedniego systemu kontroli wewnętrznej związanego ze wsparciem procesu raportowania ● Dokładność, kompletność i sposób prezentacji Wybranych Informacji. Nasza odpowiedzialność Naszym zadaniem było sformułowanie wniosku o ograniczonej pewności na temat Wybranych Informacji zaprezentowanych w Raporcie zrównoważonego rozwoju na podstawie przeprowadzonych przez nas procedur. Nasze prace atestacyjne przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) - „Usługi atestacyjne inne niż badania i przeglądy historycznych informacji finansowych” („KSUA 3000 (Z)”). Standard ten wymaga, abyśmy przestrzegali wymogów etycznych oraz zaplanowali RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 70 [2-5] Raport ESG Grupy ONDE został poddany nieza- leżnej werykacji zewnętrznej. Usługa ta została zreali- zowana przez PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. Raport z wykonania niezależnej usługi atestacyjnej prezentujemy poniżej. 3 i przeprowadzili nasze prace w taki sposób, aby uzyskać ograniczoną pewność, że Wybrane Informacje są, we wszystkich istotnych aspektach, zgodne z Kryteriami raportowania. Procedury przeprowadzone podczas wykonywania usługi atestacyjnej dającej ograniczoną pewność różnią się rodzajem i rozłożeniem w czasie oraz mają mniejszy zakres niż podczas wykonywania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność. Wynikający z powyższego poziom zapewnienia uzyskany podczas usługi atestacyjnej dającej ograniczoną pewność jest znacząco niższy niż zapewnienie, które zostałoby uzyskane, gdyby została wykonana usługa dająca racjonalną pewność. Wymogi zarządzania jakością i etyka zawodowa Stosujemy postanowienia Krajowego Standardu Kontroli Jakości 1 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Zarządzania Jakością (PL) 1 – „Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych” opracowanego przez Radę Międzynarodowych Standardów Badania i Usług Atestacyjnych i przyjętego uchwałą Rady Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Standard ten wymaga od nas zaprojektowania, wdrożenia i działania systemu zarządzania jakością, w tym polityk i procedur dotyczących zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz obowiązującymi przepisami prawa i wymogami regulacyjnymi. Przestrzegamy wymogów niezależności i innych wymogów etycznych Międzynarodowego Kodeksu Etyki Zawodowych Księgowych (w tym Międzynarodowych Standardów Niezależności) wydanego przez Radę Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych i przyjętego uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, który jest oparty na podstawowych zasadach uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, poufności i profesjonalnego postępowania. Podsumowanie wykonanych prac oraz ograniczenia naszych procedur Przeprowadzone przez nas procedury uzyskania ograniczonej pewności obejmowały: ● Wywiady z kierownictwem i pracownikami odpowiedzialnymi za przygotowanie Wybranych Informacji oraz osobami koordynującymi proces przygotowania Raportu zrównoważonego rozwoju; ● Sprawdzenie poprawności zastosowania kryteriów opisanych w punkcie Opis przedmiotu zlecenia i mające zastosowanie kryteria; ● Sprawdzenie matematycznej poprawności wyliczenia Wybranych Informacji (dotyczy informacji ilościowych); ● Porównanie próby Wybranych Informacji ujętych w Raporcie zrównoważonego rozwoju z otrzymaną dokumentacją Spółki. Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas poniższego wniosku. Wniosek Na podstawie przeprowadzonych procedur atestacyjnych i uzyskanych dowodów, nic nie zwróciło naszej uwagi, co wskazywałoby, że Wybrane Informacje zawarte w Raporcie zrównoważonego rozwoju nie są, we wszystkich istotnych aspektach, zgodne z Kryteriami raportowania. 4 Ograniczenie zastosowania Niniejszy raport został sporządzony przez PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. dla Zarządu ONDE S.A. i jest przeznaczony wyłącznie w celu opisanym w części “Opis przedmiotu zlecenia i mające zastosowanie kryteria”. Nie można go wykorzystywać w żadnym innym celu. Zarząd ONDE jest odpowiedzialny za publikację, w tym na stronie internetowej Spółki, Raportu zrównoważonego rozwoju oraz niniejszego raportu atestacyjnego, jak również za rzetelność publikowanych informacji. Zakres wykonanej przez nas pracy nie obejmuje oceny tych kwestii. W związku z tym nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek zmiany, które mogły zostać wprowadzone do informacji będących przedmiotem naszej oceny lub za jakiekolwiek różnice, jeżeli takie są, między informacjami objętymi wydanym przez nas raportem, a informacjami przedstawionymi na stronie internetowej Spółki. PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. nie przyjmuje w związku z tym raportem żadnej odpowiedzialności i zrzekamy się wszelkich obowiązków wynikających z relacji umownych i pozaumownych (w tym z tytułu zaniedbania) w odniesieniu do podmiotów innych niż Spółka. Powyższe nie zwalnia nas z odpowiedzialności w sytuacjach, w których takie zwolnienie jest wyłączone z mocy prawa. Działający w imieniu PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., Jakub Waszkiewicz Biegły Rewident Numer ewidencyjny 13836 Warszawa, 29 marca 2023 Dokument podpisany przez Jakub Waszkiewicz Data: 2023.03.29 18:49:13 CEST Signature Not Verified RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 71 RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 72 Oświadczenie o zastosowaniu Grupa Kapitałowa ONDE złożyła raport zgodnie ze Standardami GRI dla okresu 01.1.2022-31.12.2022 Zastosowane GRI 1 GRI 1: Podstawy 2021 Obowiązujące standardy sektorowe GRI Nie dotyczy Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie GRI 2: Ogólne Ujawnienia 2021 2-1 Dane organizacyjne 7 Nie 2-2 Podmioty uwzględnione wramach raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju 68 Nie 2-3 Okres raportowania, częstotliwość i dane kontaktowe 68 Nie 2-4 Korekty informacji 34, 68 Nie 2-5 Werykacja zewnętrzna 70-71 Nie 2-6 Działalności, łańcuch wartości iinne relacje biznesowe 6-8 Nie 2-7 Pracownicy 52 Tak 2-8 Osoby świadczące pracę na rzecz organizacji, które nie są jej pracownikami 53 Tak 2-9 Struktura zarządcza i skład organów zarządczych 10-11 Tak 2-10 Nominacja i wybór członków najwyższych organów zarządczych 10-11 Nie 2-11 Przewodniczący najwyższego organu zarządczego 10-11 Nie 2-12 Rola najwyższego organu zarządczego w nadzorowaniu zarządzania wpływem 11 Nie Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie GRI 2: Ogólne Ujawnienia 2021 c.d. 2-13 Delegowanie odpowiedzialności w zakresie zarządzania wpływem 11-12 Nie 2-14 Rola najwyższego organu zarządczego w raportowaniu kwestii zrównoważonego rozwoju 12 Nie 2-15 Konikt interesów 11 Nie 2-16 Komunikowanie problemów krytycznych 11, 12 Nie 2-17 Zbiorowa wiedza najwyższego organu zarządczego 12 Nie 2-18 Ewaluacja wyników najwyższego organu zarządczego 12 Nie 2-19 Polityka wynagradzania 53 Nie 2-20 Proces ustalania wynagrodzeń 53 Nie 2-21 Całkowity roczny wskaźnik wynagrodzenia 54 Nie 2-22 Oświadczenie dotyczące strategii zrównoważonego rozwoju 4 Nie 2-23 Zobowiązania ujęte w politykach 12 Nie 2-24 Realizacja zobowiazań ujętych w politykach 12 Nie 2-25 Procesy naprawcze dotyczące negatywnego wpływu 16, 24 Nie 2-26 Mechanizmy zasiegania porad i zgłaszania obaw 14 Tak TABELA GRI RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 73 Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie GRI 2: Ogólne Ujawnienia 2021 c.d. 2-27 Zgodność z prawem i regulacjami 14 Tak 2-28 Członkostwo w stowarzyszeniach i organizacjach 18 Tak 2-29 Podejście do angażowania interesariuszy 15, 17 Nie 2-30 Układy zbiorowe pracy 54 Nie GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-1 Proces identykacji istotnych tematów 68 Nie 3-2 Lista istotnych tematów 69 Nie WPŁYW NA SPOŁECZNOŚĆ I GOSPODARKĘ GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 7, 9, 15-19 Nie GRI 201: Wyniki ekonomiczne 2016 201-4 Pomoc nansowa otrzymana od rządu 7 Nie GRI 202: Obecność na rynku 2016 202-2 Odsetek kadry najwyższego szczebla zatrudnionej spośród lokalnej społeczności 66 Nie GRI 207: Podatki 2019 207-1 podejście do zarządzania podatkami 9 Nie GRI 413: Społeczności Lokalne 2016 413-1 Operacje w ramach których została przeprowadzona ocena wpływu, podjęte działania na rzecz społeczności, zrealizowane programy rozwojowe 16-17 Nie ZARZĄDZANIE ZASOBAMI GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 22-23 Nie GRI 301: Zasoby 2016 301-1 Materiały według wagi i objętości 22 Nie GRI 306: Odpady 2020 306-3 Wytworzone odpady 23 Nie KLIMAT GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 32-35 Nie Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie GRI 302: Energia 2016 302-1 Zużycie energii w organizacji 32-33 Tak 302-3 Energochłonność 33 Tak 302-4 Ograniczenie zużycia energii 33 Nie 302-5 Ograniczenie zużycia energii w ramach produktów i usług 32 Nie GRI 305: Emisje 2016 305-1 Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych (zakres 1) 34 Tak 305-2 Pośrednie emisje gazów cieplarnianych (zakres 2) 34 Tak 305-4 Intensywność emisji gazów cieplarnianych 35 Nie BIORÓŻNORODNOŚĆ GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 21 Nie GRI 304: Bioróżnorodność 2016 304-2 Istotny wpływ działań, produktów, usług na bioróżnorodność 21 Nie ZATRUDNIENIE I ROZWÓJ GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 53-54, 65-67 Nie GRI 201: Wyniki ekonomiczne 2016 201-3 Zdeniowany obowiązek pracowniczych świadczeń emerytalnych 53 Nie GRI 202: Obecność na rynku 2016 202-1 Wysokość wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w stosunku do płacy minimalnej 66 Nie GRI 401: Zatrudnienie 2016 401-1 Łączna liczba i odsetek nowych pracowników zatrudnionych oraz łączna liczba odejść w okresie raportowania 54 Tak 401-2 Świadczenia dodatkowe (benety) zapewniane pracownikom pełnoetatowym 54 Tak 401-3 Urlopy rodzicielskie 55 Nie RAPORT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU | 2022 74 Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie GRI 404: Szkolenia i edukacja 2016 404-1 Liczba godzin szkoleniowych w roku przypadających na pracownika według struktury zatrudnienia 55 Tak 404-2 Programy rozwoju kompetencji zawodowych 54-55 Nie 404-3 Odsetek pracowników podlegających regularnym ocenom jakości pracy i przeglądom rozwoju kariery zawodowej, według płci i kategorii zatrudnienia 55 Tak ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 54, 56-63 Nie GRI 403: Zdrowie i bezpieczeństwo 2018 403-1 System zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem pracowników 56-57 Tak 403-2 Procesy identykacji zagrożeń, ocena ryzyka oraz badania wypadków 60, 62 Tak 403-3 Jednostka odpowiadająca za zarządzanie bezpieczeństwem pracy 58 Nie 403-5 Szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy 61 Tak 403-6 Promocja zdrowia wśród pracowników 54 Nie 403-7 Prolaktyka i ograniczanie zjawisk i zdarzeń zawodowych wpływających na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników 57 Nie 403-8 Pracownicy objęci systemem zarządzania bezpieczeństwem pracy 57 Nie 403-9 Wskaźnik urazów związanych z pracą 59, 63 Tak 403-10 Wskaźnik chorób zawodowych 63 Tak Standard GRI / inne źródło Ujawnienie Lokalizacja Pominięcia Atestacja Wymagania (pominięte) Powody Wyjaśnienie RÓŻNORODNOŚĆ I RÓWNE TRAKTOWANIE GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 65-66 Nie GRI 405: Różnorodność i równe traktowanie 2016 405-1 Skład ciał nadzorczych i kadry pracowniczej w podziale na kategorie pracowników, według płci, wieku oraz innych wskaźników różnorodności 66 Tak 405-2 Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet do wynagrodzenia mężczyzn według zajmowanego stanowiska 66 Uwzględniono tylko wynagrodzenie podstawowe. Brak danych dla spółek za rok 2022. Pełne dane zostaną zebrane i zaraportowane za rok 2023. Tak ZRÓWNOWAŻONY ŁAŃCUCH DOSTAW GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 8 Nie GRI 308: Ocena środowiskowa dostawców 2016 308-1 Nowi dostawcy, którzy zostali zwerykowani przy wykorzystaniu kryteriów środowiskowych 8 Nie ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO KONSUMENTA, MARKETING I OZNAKOWANIE GRI 3: Istotne Tematy 2021 3-3 Zarządzanie istotnymi tematami 13 Nie GRI 417: Marketing i oznakowanie 2016 417-3 Całkowita liczba przypadków niezgodności z regulacjami i dobrowolnym kodeksami regulującymi kwestie komunikacji marketingowej 13 Nie GRI 418: Prywatność klientów 2016 418-1 Całkowita liczba uzasadnionych skarg dotyczących naruszenia prywatności klientów oraz utraty danych 13 Nie