Trakcja S.A.

Audit Report / Information • Apr 6, 2023

BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. ul. Postępu 12 02-676 Warszawa Polska tel.: +48 22 543 16 00 fax: +48 22 543 16 01 e-mail: office@bdo.pl www.bdo.pl BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000729684, REGON: 141222257, NIP: 108-000-42-12. Wartość wkładu kapitałowego wynosi 10.037.500 zł. Biura BDO w Polsce: Katowice 40-007, ul. Uniwersytecka 13, tel.: +48 32 661 06 00, katowice@bdo.pl; Kraków 31-548, al. Pokoju 1, tel.: +48 12 378 69 00, krakow@bdo.pl; Poznań 60-650, ul. Piątkowska 165, tel.: +48 61 622 57 00, poznan@bdo.pl; Wrocław 53-332, ul. Powstańców Śląskich 7a, tel.: +48 71 734 28 00, wroclaw@bdo.pl BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa jest członkiem BDO International Limited, brytyjskiej spółki i częścią międzynarodowej sieci BDO, złożonej z niezależnych spółek członkowskich. Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania dla Walnego Zgromadzenia oraz Rady Nadzorczej Trakcja S.A. Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Opinia Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej, w której jednostką dominująca jest Trakcja S.A. (”Jednostka dominująca”) („Grupa”) zawierające skonsolidowany bilans na dzień 31 grudnia 2022 r. oraz skonsolidowany rachunek zysków i strat, skonsolidowane sprawozdanie z dochodów całkowitych, zestawienie zmian w skonsolidowanych kapitałach własnych, skonsolidowane rachunek przepływów pieniężnych za rok zakończony w tym dniu oraz dodatkowe informacje i objaśnienia („skonsolidowane sprawozdanie finansowe”). Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe: - przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy na dzień 31 grudnia 2022 r. oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości; - jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej. Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy w dniu 5 kwietnia 2023 r. Podstawa opinii Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów („KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach” – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1302, z późn. zm.) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego („Rozporządzenie UE” – Dz. U. UE L158). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałami Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Jednostki dominującej zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych rewidentach oraz Rozporządzeniu UE. Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. 2 Znacząca niepewność dotycząca kontynuacji działalności Zwracamy uwagę na notę 1.8 „Ryzyko kontynuacji działalności Jednostki dominującej oraz podjęte i planowane działania Zarządu” dodatkowych informacji i objaśnień do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zawierającą opis ryzyka kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy Kapitałowej Trakcja. W nocie wskazano, że Jednostka dominująca w roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2022 r. poniosła stratę netto w wysokości 277 981 tys. zł, jej kapitał obrotowy netto na dzień 31 grudnia 2022 r. był ujemny i wyniósł -222 754 tys. zł, a jej kapitał własny na dzień 31 grudnia 2022 r. wyniósł 204 740 tys. zł i był niższy od wartości kapitału zakładowego Jednostki dominującej o 64 421 tys. zł. Zarząd Jednostki dominującej sporządził sprawozdanie finansowe przy założeniu kontynuacji działalności i jednocześnie wskazał czynniki ryzyka, w przypadku których wystąpienia w całości lub w części, istnieje ryzyko wystąpienia zagrożenia kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy Trakcja. Kontynuacja działalności Jednostki dominującej i Grupy zależy m. in. od ograniczenia lub całkowitego zredukowania luki finansowej poprzez przedłużenie dotychczasowego lub pozyskanie dodatkowego finansowania oraz skuteczności procesu negocjacji z zamawiającymi dotyczącego zapłaty wynagrodzenia zmiennego, które jest przedmiotem roszczeń Jednostki dominującej. W opinii Zarządu Jednostki dominującej, istnieje niepewność dotycząca przedłużenia obecnych umów finansowania oraz realizacji wielu innych czynników zewnętrznych niezależnych od Jednostki dominującej, w szczególności w zakresie negocjacji warunków realizacji kontraktów z kluczowymi zamawiającymi. Ewentualne niezrealizowanie oczekiwanych efektów podjętych działań może prowadzić do zagrożenia kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy. Ponadto, w ww. nocie Jednostka dominująca wskazała na ryzyko nieosiągnięcia wartości wskaźników finansowych zawartych w umowie finansowania długoterminowego na dzień 30 czerwca 2023 r. oraz na inne czynniki, które mogą wpłynąć na pogorszenie jej płynności. Jak wykazano w nocie 1.7, powyższe wskazania łącznie z innymi informacjami opisanymi w tej nocie świadczą o istnieniu istotnej niepewności, która może powodować poważne wątpliwości, co do zdolności Jednostki dominującej i Grupy do kontynuacji działalności. Nasza opinia nie zawiera modyfikacji w związku z tą sprawą. Kluczowe sprawy badania Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw. Poza kwestią opisaną w sekcji „Znacząca niepewność dotycząca kontynuacji działalności” uznaliśmy poniższe sprawy za kluczowe sprawy badania, o których informujemy w naszym sprawozdaniu. 1 Utrata wartości wartości firmy Jednostka dominująca posiada znaczące inwestycje w jednostkach zależnych działających na rynku 3 budowlanym w Polsce i na Litwie. Ich nabycie poskutkowało w latach ubiegłych rozpoznaniem wartości firmy wykazanej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień 31 grudnia 2022 r. w wysokości 113 658 tys. zł. Wartość firmy podlega corocznym testom na utratę wartości. Mając na uwadze istotność tej pozycji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, a także ze względu na złożoność zagadnienia i wrażliwość wyników testu na utratę wartości na przyjęte założenia, kwestia przeprowadzania testu na utratę wartości była przedmiotem naszych analiz. Jako kluczowe ryzyko badania uznaliśmy, że ryzykiem jest osąd i elementy szacunków Zarządu Jednostki dominującej związane z założeniami co do kształtowania się przyszłych przepływów pieniężnych, ustaleniem stopy dyskonta, oszacowaniem wartości rezydualnych zawartych w modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych będącym podstawą rozpoznania odpisu. W związku z powyższym uznaliśmy tę sprawę za kluczową sprawę badania. Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym W nocie 3.3 dodatkowych informacji i objaśnień skonsolidowanego sprawozdania finansowego Jednostka dominująca przedstawiła zasady rachunkowości związane z wyceną wartości firmy oraz ujawnienia dotyczące przeprowadzonego testu na utratę wartości, w tym wyniki testu, opis przyjętych założeń i analizę wrażliwości wyników testu na zmianę kluczowych założeń. Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko Nasze procedury badania obejmowały w szczególności: - zrozumienie i ocenę procesu identyfikacji przesłanek utraty wartości dotyczącej wartości firmy oraz prawidłowości zastosowanej metody przeprowadzania testu zgodnie z odpowiednimi standardami sprawozdawczości finansowej; - krytyczną ocenę przyjętych przez Zarząd Jednostki dominującej założeń i szacunków co do wyliczenia wartości odzyskiwalnej wartości firmy, w tym: porównanie przyjętych założeń co do przyszłych przepływów z budżetami oraz planami średnioterminowymi i ocenę zasadności tych planów, ocenę przyjętych założeń i dokonanych szacunków służących określeniu wartości odzyskiwalnej wartości firmy, w tym ocenę zasadności ustalenia ośrodka wypracowującego środki pieniężne oraz sposobu dokonywania odpisu zgodnie z wymogami standardu MSR 36, analizę zasadności kluczowych założeń makroekonomicznych, ocenę metodyki ustalania wartości rezydualnych po okresie objętym planami średnioterminowymi i zgodność metodyki testu z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej, - analizę sposobu wyliczenia stóp dyskontowych, - ocenę przeprowadzonej przez Zarząd Jednostki dominującej analizy wrażliwości przyjętych kluczowych założeń na wynik testu, - ocenę poprawności i kompletności ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy. 2 Poprawność rozliczania kontraktów budowlanych Grupa uzyskała w 2022 roku przychody z tytułu realizacji kontraktów budowlanych w kwocie 1 458 956 tys. zł, co skutkowało rozpoznaniem w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień 31 grudnia 2022 r. aktywa z tytułu nadwyżki przychodów ustalonych nad zafakturowanymi w kwocie 187 593 tys. zł. Grupa ujmuje przychody wynikające z realizacji kontraktów stosując zasady określone w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej 15 „Przychody z umów z klientami” („MSSF 15”). Zgodnie z wymogami powyższego standardu, przychód jest ujmowany według stopnia zaawansowania, jeżeli spełnione są następujące kryteria: nie powstaje składnik aktywów 4 o alternatywnym zastosowaniu dla Grupy, oraz gdy Grupie przysługuje egzekwowalne prawo do otrzymania zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie. Wartość wykazywanych przychodów ujmowanych w danym roku, zależy w znaczącym stopniu od faktycznie poniesionych kosztów, określenia właściwej marży oraz oceny stopnia zaawansowania kontraktów, a także od dokładności i kompletności budżetów kontraktów budowlanych. Kluczowe osądy Zarządu Jednostki dominującej przy ujmowaniu przychodów z realizacji kontraktów budowlanych dotyczą dokładności i kompletności budżetów kontraktów oraz ich wpływu na rozpoznawanie przychodów w kontekście wymogów MSSF 15. Jednostka dominująca ujmuje w wycenie kontraktów budowlanych wynagrodzenie zmienne wynikające z roszczeń sądowych i pozasądowych oraz warunków umownych w oparciu o przesłanki również wymagające subiektywnego osądu Zarządu Jednostki dominującej. Ujęcie przychodów następuje o ile nie istnieje wysokie ryzyko odwrócenia w przyszłości przychodów rozpoznanych w wyniku ujęcia wynagrodzenia zmiennego. Tym samym ujęcie wynagrodzenia zmiennego wiąże się z koniecznością dokonania przez Zarząd Jednostki dominującej szacunków, z którymi wiąże się nieodłączna niepewność. Łączna wartość przychodów wynikających z ujęcia wynagrodzenia zmiennego rozpoznanych w roku obrotowym zakończonym w dniu 31 grudnia 2022 r. i w latach wcześniejszych wynosi 369 mln zł (na koniec 2021 r.: 138 mln zł). Ryzyko prawidłowego rozpoznania wszystkich ryzyk w budżecie kontraktów budowlanych pozostaje kluczowym czynnikiem w działalności Grupy i znacząco wpływa na poprawność rozliczania kontraktów budowlanych. Ponadto poprawność rozliczania kontraktów budowlanych jest w znaczącym stopniu uzależniona od wyceny i charakteru zmian zakresu prac. Ze względu na skalę realizowanych projektów, ich złożoność, niepewność dotyczącą łącznych ostatecznych kosztów ich realizacji, wyników rozmów z zamawiającymi oraz zmian zakresu prac wymagają one znaczących subiektywnych ocen ze strony Zarządu Jednostki dominującej. W związku z powyższym uznaliśmy tę sprawę za kluczową sprawę badania. Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym W notach 2.1 oraz 3.11 dodatkowych informacji i objaśnień skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa przedstawiła zasady rachunkowości związane z rozliczeniami z tytułu umów z klientami, w tym zasady ujmowania przychodów z tytułu realizacji kontraktów budowlanych, ujawnienia dotyczące ujętych w roku obrotowym przychodów z tytułu realizacji kontraktów budowalnych oraz salda rozliczeń z tytułu umów z klientami. Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko Nasze procedury badania w zakresie oceny poprawności rozliczenia kontraktów budowlanych obejmowały: - uzyskanie zrozumienia oraz oceny zaprojektowania i wdrożenia istniejących kluczowych mechanizmów kontrolnych związanych z rozliczaniem kontraktów budowlanych, - uzyskanie zrozumienia metod rachunkowości stosowanych do rozliczeń na kontraktach realizowanych w konsorcjach, - analizę poprawności modelu rozliczania kontraktów budowlanych, w tym: weryfikację poprawności matematycznej rozliczenia kontraktu i rozpoznania wyceny w księgach, analizę portfela kontraktów w celu identyfikacji istotnych i podatnych na ryzyko kontraktów, które uwzględniono w próbie wybranej do dalszych szczegółowych procedur, - dla wybranych kontraktów: omówienie statusu ich realizacji z dyrektorami kontraktów oraz w razie konieczności z Zarządem Jednostki dominującej, a także przeprowadzenie analizy zmian budżetów 5 w trakcie badanego roku wraz uzgodnieniem zmian prognozowanych przychodów i kosztów w budżecie do dokumentów źródłowych, - analizę i krytyczną ocenę osądów Zarządu Jednostki dominującej leżących u źródeł ujęcia zmiennych elementów wynagrodzenia w budżetach kontraktów, - analizę pism od doradców prawnych spółek Grupy w zakresie, w jakim Grupa ujęła w budżetach kontraktów zmienne elementy wynagrodzenia, - analizę budżetów kontraktów pod kątem kompletności ujęcia szacowanych kosztów, - ocenę kompletności i prawidłowości ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy. Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem. Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności. Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości” – Dz. U. z 2023 r., poz. 120, z póżn. zm.). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej. Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu i przeprowadzaniu badania, jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a także przy formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym wszystkie opinie i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego 6 i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem biegłego rewidenta. Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości. Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także: - identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej; - uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy; - oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej; - wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności; - oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację; - uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania. Przekazujemy Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania. Składamy Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o zastosowanych zabezpieczeniach. 7 Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego. Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności Na Inne informacje składają się: sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Trakcja oraz Spółki Trakcja S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2022 r. wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego oraz informacją o sporządzeniu sprawozdania niefinansowego Grupy Kapitałowej i Spółki Trakcja S.A. za 2022 rok – sporządzonego w formie odrębnego dokumentu sprawozdania na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 9 Ustawy o rachunkowości, które są wyodrębnionymi częściami tego Sprawozdania („Sprawozdanie z działalności”), pismo Prezesa Zarządu Jednostki dominującej, oświadczenie Zarządu oraz informacja Zarządu Jednostki dominującej o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej, które otrzymaliśmy przed podpisaniem niniejszego sprawozdania z badania a także oświadczenia Rady Nadzorczej, których udostepnienia nam spodziewamy się po podpisaniu sprawozdania z badania (razem „Inne informacje”). Na podstawie regulacji zawartych w art. 55, ust. 2a ustawy o rachunkowości oraz par. 71, ust. 8 rozporządzenia Ministra Finansów z 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach bieżących” - Dz. U. z 2018 r., poz. 757, z późn. zm.) Zarząd Jednostki dominującej w Sprawozdaniu z działalności zawarł informacje dotyczące Jednostki dominującej. Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa. Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości. Odpowiedzialność biegłego rewidenta Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji. W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy inne informacje nie są istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Ponadto jesteśmy zobowiązani do poinformowania, czy Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie 8 na temat informacji niefinansowych oraz wydania opinii, czy Jednostka dominująca w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje. Sprawozdanie z działalności uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, a Raport Roczny będzie dostępny po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy istotne zniekształcenie w Raporcie Rocznym jesteśmy zobowiązani poinformować o tym Radę Nadzorczą Jednostki dominującej. Opinia o Sprawozdaniu z działalności Grupy Kapitałowej Trakcja oraz Spółki Trakcja S.A. Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności: - zostało sporządzone zgodnie z art. 55 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafu 71 Rozporządzenia o informacjach bieżących; - jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy, że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności istotnych zniekształceń. Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła wszystkie informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz lit. i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Informacja na temat informacji niefinansowych Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Jednostka dominująca sporządziła sprawozdanie niefinansowe Grupy Kapitałowej Trakcja za 2022 rok – sporządzone w formie odrębnego dokumentu sprawozdanie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 9 Ustawy o rachunkowości. Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących sprawozdania na temat informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat. Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji Opinia na temat zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2022 r. sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie 259400IOJQXO1TS70C40-31-12-2022-PL.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r. uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu 9 Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”). Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii. Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL, przy użyciu taksonomii określonej w tych regulacjach. Odpowiedzialność Zarządu Jednostki dominującej obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF. Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa. Odpowiedzialność biegłego rewidenta Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF. Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3001PL „Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania” (dalej „KSUA 3001PL”) oraz, gdzie jest to stosowne, zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (Zmienionego) – „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych”, (dalej: „KSUA 3000 (Z)”). Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z określonymi kryteriami. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001PL oraz, gdzie jest to stosowne, zgodnie z KSUA 3000 (Z), zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem 10 skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania. Podsumowanie wykonanych prac Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi: - uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Jednostkę dominującą znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem; - uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego; - przy użyciu specjalistycznego narzędzia informatycznego ocenę spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, ocenę kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL; - ocenę czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów; - ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF. Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii z wykonania usługi atestacyjnej. Wymogi etyczne, w tym niezależność Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów niezależności i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IESBA. Kodeks IESBA oparty jest na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, zachowania poufności oraz profesjonalnego postępowania. Przestrzegaliśmy również innych wymogów niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce. Wymogi kontroli jakości Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Kontroli Jakości 1 - „Kontrola jakości firm przeprowadzających badania i przeglądy sprawozdań finansowych oraz wykonujących inne zlecenia usług atestacyjnych i pokrewnych” przyjęte uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (dalej „KSKJ”). Zgodnie z wymogami KSKJ firma audytorska utrzymuje kompleksowy system kontroli jakości obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi. Opinia na temat zgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii. 11 Naszym zdaniem, skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF. Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy i jej spółek zależnych są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art.136 Ustawy o biegłych rewidentach. Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki dominującej i jej spółek zależnych w badanym okresie zostały wymienione w nocie 5.12 Sprawozdania z działalności. Wybór firmy audytorskiej Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 31 maja 2021 r. Sprawozdania finansowe Grupy badamy po raz czwarty nieprzerwanie od roku obrotowego zakończonego w dniu 31 grudnia 2019 r. Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Krzysztof Maksymik. BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w Warszawie wpisana na listę firm audytorskich pod numerem 3355 w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał skonsolidowane sprawozdanie finansowe Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym Krzysztof Maksymik Biegły Rewident nr w rejestrze 11380 Warszawa, dnia 5 kwietnia 2023 roku