Energa S.A.

Report 259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31iso4217:PLN259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31iso4217:PLNxbrli:shares259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582020-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-01-012021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SPIS TREŚCI SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT 3 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 4 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ 5 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH 7 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 8 ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE 9 1. Informacje ogólne 9 2. Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone 9 3. Skład Zarządu jednostki dominującej 12 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego 13 5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 13 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 13 7. Zmiana szacunków 14 8. Nowe standardy i interpretacje 14 9. Istotne zasady rachunkowości 15 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SEGMENTÓW OPERACYJNYCH 29 10. Linie biznesowe (Segmenty działalności) 30 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT 34 11. Przychody i koszty 34 12. Podatek dochodowy 36 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ 42 13. Rzeczowe aktywa trwałe 42 14. Aktywa niematerialne 46 15. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 48 16. Wartość firmy 50 17. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostki stowarzyszone wyceniane metodą praw własności 50 18. Zapasy 52 19. Prawa do emisji CO2 52 20. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 52 21. Pozostałe aktywa 53 22. Kapitał podstawowy i pozostałe kapitały 53 23. Wynik netto przypadający na jedną akcję 56 24. Dywidendy 56 25. Rezerwy 56 26.Pozostałe zobowiązania 60 27. Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 60 28. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS 60 29. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 61 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 62 30. Instrumenty finansowe 62 31. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym 71 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 76 32. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych 77 POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 78 33. Zobowiązania inwestycyjne 79 34. Informacja o podmiotach powiązanych 79 35. Zobowiązania z tytułu umów leasingu 80 36. Zarządzanie kapitałem 80 37. Aktywa i zobowiązania warunkowe 80 38. Struktura zatrudnienia 81 39. Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy 81 40. Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy 83 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 2 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT Nota Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Przychody ze sprzedaży 10 20 095 13 791 Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny 349 - Koszt własny sprzedaży 11.1 (17 798) (10 971) Zysk brutto ze sprzedaży 2 646 2 820 Pozostałe przychody operacyjne 11.4 945 214 Koszty sprzedaży 11.1 (983) (953) Koszty ogólnego zarządu 11.1 (397) (325) Pozostałe koszty operacyjne 11.5 (844) (478) Przychody finansowe 11.6 168 74 Koszty finansowe 11.7 (429) (268) Udział w zysku (stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności 71 185 Zysk/(strata) brutto 1 177 1 269 Podatek dochodowy 12 (168) (332) Zysk/(strata) netto za okres 1 009 937 Przypadający na: Właścicieli jednostki dominującej 967 968 Udziały niekontrolujące 42 (31) Zysk/(strata) na jedną akcję (w złotych) 23 - podstawowy 2,34 2,34 - rozwodniony 2,34 2,34 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 3 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW Nota Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Wynik netto za okres 1 009 937 Składniki, które nigdy nie zostaną przeklasyfikowane na zyski lub straty 33 69 Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 25.1 40 85 Odroczony podatek dochodowy (7) (16) Składniki, które w przyszłości mogą zostać przeklasyfikowane na zyski lub straty (31) 183 Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych 1 - Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 30.6 (40) 226 Odroczony podatek dochodowy 8 (43) Udział w innych całkowitych dochodach jednostek wykazywanych metodą praw własności - 1 Inne całkowite dochody netto 2 253 Całkowite dochody razem 1 011 1 190 Przypadające na: Właścicieli jednostki dominującej 969 1 220 Udziały niekontrolujące 42 (30) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 4 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ Nota Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 AKTYWA Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 13 17 386 15 281 Aktywa niematerialne 14 1 487 974 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 15 1 050 1 063 Inwestycje w jednostki stowarzyszone i we wspólne przedsięwzięcia wyceniane metodą praw własności 17 153 128 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 12.3 418 237 Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe 30.1 190 254 Pozostałe aktywa długoterminowe 21.1 702 289 21 386 18 226 Aktywa obrotowe Zapasy 18 346 111 Należności z tytułu podatku dochodowego 399 102 Należności z tytułu dostaw i usług 30.4.1 3 271 2 074 Pozostałe krótkoterminowe aktywa finansowe 30.1 210 105 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 20 1 100 340 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 21.2 478 231 5 804 2 963 Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 29 58 49 SUMA AKTYWÓW 27 248 21 238 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 5 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Nota Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 PASYWA Kapitał własny Kapitał podstawowy 22.1 4 522 4 522 Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej 6 5 Kapitał rezerwowy 22.4 1 031 821 Kapitał zapasowy 22.5 1 661 1 661 Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających 22.6, 30.6 55 87 Zyski zatrzymane 22.7 3 706 2 912 Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej 10 981 10 008 Udziały niekontrolujące 22.8 559 (66) 11 540 9 942 Zobowiązania długoterminowe Kredyty i pożyczki 30.4.2 1 531 1 309 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 30.4.2 1 965 2 501 Rezerwy długoterminowe 25 696 734 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 12.3 931 910 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje długoterminowe 27 326 301 Zobowiązania z tytułu leasingu 35 817 838 Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe 26.1, 30.1 5 9 Zobowiązania z tytułu umów 30.1 9 9 6 280 6 611 Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 30.1 2 388 1 067 Zobowiązania z tytułu umów 30.1 314 297 Bieżąca część kredytów i pożyczek 30.4.2 2 537 1 395 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 30.4.2 609 31 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 3 13 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 27 202 180 Rezerwy krótkoterminowe 25 2 496 1 073 Pozostałe zobowiązania finansowe 30.1 609 448 Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe 26.2 245 161 9 403 4 665 Zobowiązanie bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży 29 25 20 Zobowiązania razem 15 708 11 296 SUMA PASYWÓW 27 248 21 238 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 6 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej Udziały niekontrolujące Razem kapitał własny Nota Kapitał podstawowy Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej Kapitał rezerwowy Kapitał zapasowy Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających Zyski zatrzymane Razem Na dzień 1 stycznia 2022 4 522 5 821 1 661 87 2 912 10 008 (66) 9 942 Inne całkowite dochody netto 22.7 - 1 - - (32) 33 2 - 2 Zysk netto za okres - - - - - 967 967 42 1 009 Suma całkowitych dochodów za okres - 1 - - (32) 1 000 969 42 1 011 Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych - - 210 - - (210) - - - Zmiana struktury właścicielskiej - - - - - 4 4 583 587 Na dzień 31 grudnia 2022 4 522 6 1 031 1 661 55 3 706 10 981 559 11 540 Na dzień 1 stycznia 2021 4 522 5 1 018 1 661 (96) 1 678 8 788 (36) 8 752 Inne całkowite dochody netto 22.7 - - - - 183 69 252 1 253 Zysk (strata) netto za okres - - - - - 968 968 (31) 937 Suma całkowitych dochodów za okres - - - - 183 1 037 1 220 (30) 1 190 Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych - - (197) - - 197 - - - Na dzień 31 grudnia 2021 4 522 5 821 1 661 87 2 912 10 008 (66) 9 942 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 7 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Nota Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(strata) brutto 1 177 1 269 Korekty o pozycje: Udział w (zysku)/stracie jednostek wykazywanych metodą praw własności (71) (185) (Zysk)/strata z tytułu różnic kursowych (3) (3) Amortyzacja 11.2 1 134 1 079 Odsetki i dywidendy, netto 306 216 (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej (272) 124 Zmiana stanu rezerw 32 2 640 1 207 Pozostałe korekty 32 (92) 45 Zmiana stanu kapitału pracującego: Zmiana stanu należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych czynnych krótkoterminowych 32 (1 408) (78) Zmiana stanu zapasów (235) 30 Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz rozliczeń międzyokresowych biernych krótkoterminowych 32 1 449 300 4 625 4 004 Podatek dochodowy (zapłacony) (638) (345) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3 987 3 659 Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych oraz inwestycji w nieruchomości inwestycyjne 4 21 Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych 32 (4 992) (2 673) Inne przepływy z aktywów finansowych 126 - Sprzedaż jednostki zależnej - 21 Przepływy netto z tytułu pożyczek - 1 Pozostałe 33 32 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (4 829) (2 598) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 586 - Wpływy z tytułu zaciągniętego zadłużenia 30.4.2 3 980 2 718 Spłata zaciągniętego zadłużenia 30.4.2 (2 606) (3 458) Spłata zobowiązań z tytułu leasingu 30.4.2 (71) (70) Otrzymane dotacje 43 85 Odsetki zapłacone 30.4.2 (321) (204) Pozostałe (14) (12) Środki pieniężne netto z działalności finansowej 1 597 (941) Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 755 120 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu 20 340 221 Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych 5 - Zmiana stanu środków pieniężnych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - (1) Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu 20 1 100 340 w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania 271 171 szczegółowy opis dokonanych przekształceń został zawarty w nocie 9.32 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 8 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE 1. Informacje ogólne Grupa Kapitałowa Energa SA („Grupa”) składa się z Energa Spółka Akcyjna („jednostka dominująca”, „Spółka”) i jej spółek zależnych (patrz nota 2). Nazwa jednostki dominującej: Energa SA Forma prawna: spółka akcyjna Kraj siedziby: Rzeczpospolita Polska Siedziba: Gdańsk Adres: al. Grunwaldzka 472, 80-309 Gdańsk KRS: 0000271591 REGON: 220353024 NIP: 957-095-77-22 Jednostka dominująca została utworzona na czas nieokreślony. Od zakończenia poprzedniego okresu sprawozdawczego nie nastąpiły zmiany w nazwie jednostki lub innych danych identyfikacyjnych. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku oraz zawiera odpowiednie dane porównawcze. Podstawowym przedmiotem działania Grupy jest: 1. dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej i cieplnej, 2. wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej, 3. obrót energią elektryczną. Na dzień 31 grudnia 2022 roku podmiotem kontrolującym Spółkę i Grupę Kapitałową Energa SA oraz jednostką dominującą najwyższego szczebla Grupy Kapitałowej Energa SA jest Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. („PKN ORLEN”). 2. Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone 2.1. Skład Grupy na koniec okresu sprawozdawczego Na dzień 31 grudnia 2022 roku w skład Grupy wchodziła Energa SA oraz następujące spółki zależne: Lp. Nazwa spółki Siedziba Przedmiot działalności Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 Linia biznesowa (Segment) Dystrybucja 1 Energa-Operator SA Gdańsk dystrybucja energii elektrycznej 100 100 2 Energa Operator Wykonawstwo Elektroenergetyczne Sp. z o.o. Słupsk wykonawstwo i projektowanie 100 100 Linia biznesowa (Segment) Sprzedaż 3 Energa-Obrót SA Gdańsk obrót energią elektryczną 100 100 4 Energa Oświetlenie Sp. z o.o. Sopot usługi oświetlenia 100 100 5 Energa SLOVAKIA s.r.o. w likwidacji Bratysława obrót energią elektryczną 100 100 6 Enspirion Sp. z o.o. Gdańsk organizacja i zarządzanie rozwojem innowacyjnych projektów energetycznych 100 100 Linia biznesowa (Segment) Wytwarzanie 7 Energa Wytwarzanie SA Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 8 Energa Elektrownie Ostrołęka SA Ostrołęka wytwarzanie energii 89,64 89,64 9 Energa Kogeneracja Sp. z o.o. Elbląg wytwarzanie energii 100 100 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 9 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Lp. Nazwa spółki Siedziba Przedmiot działalności Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 10 Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. Ostrołęka dystrybucja energii cieplnej 100 89,64 11 Energa Serwis Sp. z o.o. Ostrołęka usługi serwisowo-remontowe 89,64 89,64 12 Energa Ciepło Kaliskie Sp. z o.o. Kalisz dystrybucja energii cieplnej 91,24 91,24 13 CCGT Grudziądz Sp. z o.o. Grudziądz wytwarzanie energii 100 100 14 CCGT Gdańsk Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 15 Energa MFW 1 Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 16 Energa MFW 1 Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 17 LBW 1 Sp. z o.o. Gdańsk holdingi i zarządzanie spółkami i przedsiębiorstwami 100 - 18 ECARB Sp. z o.o. Gdańsk działalność finansowa 89,64 100 Linia biznesowa Pozostałe 19 Energa Finance AB (publ) Sztokholm działalność finansowa 100 100 20 Energa Informatyka i Technologie Sp. z o.o. Gdańsk teleinformatyka 100 100 21 Energa Logistyka Sp. z o.o. Płock logistyka i zaopatrzenie 100 100 22 Energa Invest Sp. z o.o. Gdańsk zarządzanie projektami inwestycyjnymi 100 100 23 Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya Sp. z o.o. Gdańsk działalność rozwojowa w zakresie inżynierii 100 100 24 CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Ostrołęka wytwarzanie energii 50 100 25 Energa Green Development Sp. z o.o. Gdańsk realizacja projektów inwestycyjnych 100 100 Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa posiada udziały we wspólnym przedsięwzięciu Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. (dawniej Elektrownia Ostrołęka SA) oraz w jednostce stowarzyszonej – Polimex-Mostostal S.A. („Polimex”) (patrz opis w nocie 2.2.). 2.2. Zmiany w składzie Grupy oraz inwestycjach we wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone w okresie sprawozdawczym 2.2.1. Polska Grupa Górnicza W dniu 25 października 2022 roku spółka ECARB Sp. z o.o. dokonała zbycia na rzecz Skarbu Państwa wszystkich posiadanych akcji PGG w liczbie 6.000.000 sztuk za łączną cenę 1 zł. W momencie przeniesienia własności akcji PGG na Skarb Państwa ich wartość w bilansie Grupy wynosiła zero zł. Na dzień bilansowy Grupa nie posiadała inwestycji we wspólne przedsięwzięcie w PGG. 2.2.2. Polimex-Mostostal W dniu 18 stycznia 2017 roku Zarząd Energa SA wraz z Enea S.A., PGE S.A., PGNiG Technologie S.A. („Inwestorzy”) oraz Polimex-Mostostal S.A. zawarł umowę inwestycyjną („Umowa inwestycyjna”), na podstawie której Inwestorzy zobowiązali się dokonać inwestycji kapitałowej w Polimex. Energa SA posiada około 39 mln akcji o wartości nominalnej 2 zł każda, co przekłada się na 16,26% udziału w akcjonariacie Polimexu. Udział w Polimexie został zaklasyfikowany jako jednostka stowarzyszona ujmowana metodą praw własności. Powołany Umową inwestycyjną Komitet Inwestorów, w skład którego wchodzą wszyscy Inwestorzy, skutkuje wywieraniem znaczącego wpływu na inwestycję poprzez wpływ na politykę finansową i operacyjną oraz na ustalanie składu organów Polimexu. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 10 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Polimex jest spółką inżynieryjno-budowlaną z siedzibą w Warszawie, notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Wartość posiadanego przez Energa SA pakietu akcji wg kursu dziennego na dzień 30 grudnia 2022 roku wynosi 172 mln zł. W efekcie dokonanej na dzień 30 września 2022 roku wyceny pakietu akcji w posiadaniu Grupy stwierdzono utratę wartości tych akcji i zawiązano odpis w wysokości 34 mln zł. Zawiązany odpis odwrócono w całości w IV kwartale 2022 roku w związku z ponowną wyceną pakietu akcji na dzień 31 grudnia 2022 roku. W IV kwartale 2022 roku nastąpił rynkowy wzrost kursu akcji Polimexu. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość inwestycji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wynosi 153 mln zł. 2.2.3. Elektrownia Ostrołęka Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. jest spółką celową, w której wspólną kontrolę sprawują Energa SA i Enea S.A. Spółkę powołano w celu realizacji projektu budowy bloku energetycznego w Ostrołęce („Projekt węglowy”). W wyniku przeprowadzonych analiz, w dniu 2 czerwca 2020 roku wstrzymano realizację Projektu węglowego. W dniu 22 grudnia 2020 roku Energa SA zawarła z ENEA S.A. dwa porozumienia: a) „Porozumienie w sprawie współpracy przy podziale Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o.” na mocy którego, ENEA S.A. zrezygnowała z udziału w realizacji Projektu gazowego oraz uregulowane zostały opisane wyżej kwestie związane z podziałem Projektu węglowego, b) „Porozumienie w sprawie współpracy przy rozliczeniu inwestycji budowlanej Elektrowni Ostrołęka C”, zgodnie z którym koszty związane z zakończeniem inwestycji będą rozliczane proporcjonalnie przez strony porozumienia według dotychczasowych zasad oraz w ramach limitów przyjętych w porozumieniu zawartym między Spółką a ENEA S.A. w dniu 30 kwietnia 2019 roku. Do dnia 31 grudnia 2022 roku łączna wartość dokapitalizowania spółki Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. przez Energa SA (łączna cena objęcia udziałów przez Spółkę) wyniosła 351 mln zł. Inwestycja została zaklasyfikowana jako wspólne przedsięwzięcie i jest ujmowana metodą praw własności. Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. jest spółką niepubliczną, w związku z czym nie istnieją notowane ceny rynkowe dla jej udziałów. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość inwestycji w spółce Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wynosi zero zł. Rozliczenie Projektu węglowego W dniu 25 czerwca 2021 roku Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o., CCGT Ostrołęka Sp. z o.o., Wykonawca Projektu węglowego (GE Power Sp. z o.o. oraz GE Steam Power Systems S.A.S.) oraz Wykonawca Projektu gazowego (General Electric Global Services GmbH razem z GE Power Sp. z o.o.) podpisały „Dokument zmiany kontraktu z dnia 12 lipca 2018 roku na budowę Elektrowni Ostrołęka "C" o mocy 1000 MW", w tym tzw. "Porozumienie ws. Rozliczenia". Zgodnie z Aneksem do Porozumienia całkowita kwota jaką Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. była zobowiązana zapłacić na rzecz Wykonawcy Projektu węglowego, nie przekroczy 1,35 mld zł (netto). Koszty związane z Projektem węglowym były rozliczane proporcjonalnie przez ENEA S.A. i Energa SA. Opis dotyczący rozliczenia rezerwy znajduje się w nocie 25.2. Umowy pożyczki Pomiędzy Energa SA, Enea S.A. oraz Elektrownią Ostrołęka Sp. z o.o. zawarto dwie umowy pożyczki związane z realizacją Projektu węglowego. Pierwszą umowę pożyczki zawarto 17 lipca 2019 roku na kwotę 58 mln zł. Drugą umowę pożyczki zawarto 23 grudnia 2019 roku. Kwota pożyczki wynosiła maksymalnie 340 mln zł i była wypłacana w transzach, na uzasadniony wniosek Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. Pierwsza transza w kwocie 160 mln zł została wypłacona w dniu 23 grudnia 2019 roku, druga transza w kwocie 17 mln zł w dniu 13 stycznia 2020 roku, zaś trzecia transza w kwocie 163 mln zł w dniu 22 kwietnia 2020 roku. Na podstawie Umowy Pożyczki Energa SA dokonała warunkowej sprzedaży połowy wierzytelności przysługującej jej z umowy pożyczki wobec Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. na rzecz Enea S.A. W związku ze spełnieniem warunków zawieszających, zbywane wierzytelności przeszły na Enea S.A. Wierzytelności z umowy pożyczki mogą być skonwertowane przez Energa SA oraz Enea S.A. na kapitał Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. W dniu 26 lutego 2021 roku aneksowane zostały umowy obu pożyczek udzielonych spółce Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. przez Energa SA oraz ENEA S.A. W wyniku podpisania aneksów wydłużono termin spłaty pożyczek udzielonych na podstawie umowy z 17 lipca 2019 roku w wysokości 58 mln zł oraz z umowy 23 grudnia 2019 roku w łącznej wysokości 340 mln zł. Następnie terminy spłaty pożyczek aneksowano jeszcze czterokrotnie. W efekcie aneksów zawartych w dniu 23 grudnia 2022 roku, terminy spłaty obu pożyczek wydłużono, przy czym: umowę pożyczki z 17 lipca 2019 roku wydłużono do 11 stycznia 2023 roku oraz umowę pożyczki z 23 grudnia 2019 roku wydłużono do 28 lutego 2023 roku. Realizacja projektu gazowego W dniu 22 grudnia 2020 roku Energa SA, PKN ORLEN oraz Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. („PGNiG”) podpisały umowę inwestycyjną („Umowa inwestycyjna”) dotyczącą kierunkowych zasad współpracy przy budowie bloku energetycznego w technologii zasilania paliwem gazowym w Elektrowni Ostrołęka "C" („Projekt gazowy”). Strony Umowy inwestycyjnej zobowiązały się do współpracy przy realizacji Projektu gazowego poprzez powołanie nowej spółki, która przejmie od spółki Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. wybrane aktywa i pasywa niezbędne dla realizacji Projektu Gazowego. Zgodnie z Umową inwestycyjną Enerdze oraz PKN ORLEN miało przypaść łącznie 51% udziałów w kapitale zakładowym nowo powoływanej spółki („Pula udziałów”), a PGNiG pozostałe 49% udziałów. W obu przypadkach procent posiadanych udziałów w kapitale ma stanowić taki sam procent ogólnej liczby głosów na zgromadzeniu wspólników spółki. W dniu 18 maja 2021 roku Energa SA zawarła z PKN ORLEN porozumienie określające zasady oraz zakres współpracy przy wykonywaniu Umowy inwestycyjnej. Energa oraz PKN ORLEN uzgodniły, że z przypadającej im Puli udziałów Energa obejmie 50%+1 udział spółki CCGT Ostrołęka Sp. z o.o., a PKN ORLEN pozostałe udziały z przypadającej dla obydwu spółek Puli udziałów. Strony potwierdziły, że w przypadku nieprzystąpienia PGNIG do projektu, PKN ORLEN obejmie w Spółce 49% Udziałów w Kapitale Zakładowym Spółki mających przypaść PGNiG. Ponadto zgodnie z porozumieniem w przypadku powstania ryzyka naruszenia przez Energę wymogów umów o finansowanie, PKN ORLEN udzieli Enerdze finansowania niezbędnego do sfinansowania projektu w kwocie nie wyższej niż 1,55 mld zł. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 11 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) W dniu 29 listopada 2021 roku strony Umowy inwestycyjnej podpisały do niej aneks, w którym potwierdziły gotowość kontynuacji współpracy przy budowie elektrowni zasilanej paliwem gazowym w Ostrołęce, dostrzegając jednocześnie potrzebę dostosowania zasad tej współpracy do warunków, w jakich ma być realizowany ten projekt. Strony dążyć będą do uzgodnienia, aby docelowa forma zaangażowania PGNiG w realizację ww. projektu przyjęła postać udziału finansowego PGNiG, którego wysokość i sposób wniesienia zostaną określone w odrębnej umowie, a która zostanie zawarta do końca 2022 roku. Wskutek zarejestrowanego przez sąd rejestrowy w dniu 2 listopada 2022 roku połączenia PGNiG z PKN ORLEN, w drodze przejęcia PGNIG w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, to jest poprzez przeniesienie całego majątku PGNiG na PKN ORLEN, w zamian za akcje wyemitowane przez PKN ORLEN, prawa i obowiązki PGNiG przeszły na PKN ORLEN. Jednakże na gruncie Umowy Inwestycyjnej oznacza to, iż realizacja założeń tej umowy ogranicza się do współpracy PKN ORLEN i Energa SA, z uwzględnieniem przypadku – wskazanego wyżej – nieprzystąpienia PGNiG do CCGT Ostrołęka sp. z o.o. W wyniku powyższego zachowane zostaje status quo wynikające z porozumienia z dnia 18 maja 2021 roku. Dodatkowo, 25 czerwca 2021 roku Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. (sprzedający) zawarła ze spółką CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. (kupujący) umowę sprzedaży przedsiębiorstwa przeznaczonego do realizacji Projektu gazowego. Tym samym do CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. zostały sprzedane aktywa, które wypracowano w ramach Projektu węglowego, a które zostaną wykorzystane na potrzeby realizacji Projektu gazowego. W dniu 2 czerwca 2022 roku Walne Zgromadzenie wspólników CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. podjęło uchwałę w sprawie kolejnego podwyższenia kapitału zakładowego o wartość 131 mln zł, w efekcie którego kapitał zakładowy spółki wynosi 490,6 mln zł i dzieli się w proporcji 50%+1 udział przypadający na Energę SA, 50%-1 udział przypadający na PKN ORLEN S.A. Rejestracja niniejszego podwyższenia kapitału zakładowego w KRS nastąpiła w dniu 26 lipca 2022 roku. Na dzień 31 grudnia 2022 roku udziałowcami CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. są Energa SA oraz PKN ORLEN S.A. 3. Skład Zarządu jednostki dominującej W ciągu roku 2022 i 2023 do dnia sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania, Zarząd Energa SA funkcjonował w następującym składzie: 1) w okresie od dnia 15 listopada 2021 roku do dnia 8 kwietnia 2022 roku: Pani Iwona Waksmundzka-Olejniczak - Prezes Zarządu, Pan Marek Kasicki - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych. 2) w okresie od dnia 8 kwietnia 2022 roku do dnia 21 kwietnia 2022 roku: Pan Marek Kasicki - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 3) w okresie od dnia 21 kwietnia 2022 roku do dnia 22 kwietnia 2022 roku: Pan Daniel Obajtek - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego wykonywania obowiązków Prezesa Zarządu, Pan Marek Kasicki - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 4) w okresie od dnia 22 kwietnia 2022 roku do dnia 26 kwietnia 2022 roku: Pan Daniel Obajtek - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego wykonywania obowiązków Prezesa Zarządu , Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 5) w okresie od dnia 26 kwietnia 2022 roku do dnia 1 września 2022 roku: Pan Daniel Obajtek - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego wykonywania obowiązków Prezesa Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 6) W okresie od dnia 1 września 2022 roku do dnia 16 lutego 2023 roku: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 7) W okresie od dnia 16 lutego 2023 roku do dnia 27 marca 2023: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 12 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 8) W okresie od dnia 27 marca 2023 roku do dnia publikacji niniejszego sprawozdania: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych. 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu 27 kwietnia 2023 roku. 5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezpieczających. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w milionach złotych („mln zł”) o ile nie wskazano inaczej. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości. 5.1. Oświadczenie o zgodności Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską („MSSF UE”). MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości („RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji MSSF („KIMSF”). Zarząd jednostki dominującej wykorzystał swoją najlepszą wiedzę co do zastosowania standardów i interpretacji, jak również metod i zasad wyceny poszczególnych pozycji skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Energa SA zgodnie z MSSF UE na dzień 31 grudnia 2022 roku. Przedstawione zestawienia i objaśnienia zostały ustalone przy dołożeniu należytej staranności. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało przygotowane w jednolitym europejskim formacie raportowania (ESEF), zgodnym z wymogami Rozporządzenia nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniające dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania. 5.2. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji Walutą funkcjonalną jednostki dominującej i innych polskich spółek uwzględnionych w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym oraz walutą prezentacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski. W przypadku spółek Energa Slovakia s.r.o. oraz Energa Finance AB (publ) walutą funkcjonalną sprawozdań jednostkowych jest euro. Dla celów niniejszego sprawozdania dane sprawozdawcze wyżej wymienionych spółek zostały przeliczone na złote polskie w sposób opisany w nocie 9.5. 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach W procesie stosowania polityki rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa, który wpływa na wielkości wykazywane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w tym, w dodatkowych notach objaśniających. Założenia tych szacunków opierają się na najlepszej wiedzy Zarządu odnośnie bieżących i przyszłych działań i zdarzeń w poszczególnych obszarach. Szczegółowe informacje na temat przyjętych założeń zostały przedstawione w odpowiednich notach niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień kończący okres sprawozdawczy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości księgowych aktywów i zobowiązań w następnym roku finansowym. Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i wartości firmy Grupa dokonuje oceny, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”) oraz pojedynczych składników aktywów. Analizie podlegają zarówno czynniki zewnętrzne, w tym zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym Grupa prowadzi działalność lub też na rynkach, do obsługi których aktywa Grupy są wykorzystywane, jak i czynniki wewnętrzne związane z fizycznym stanem rzeczowych składników aktywów oraz zmianami w sposobie ich wykorzystywania. W przypadku stwierdzenia, że takie przesłanki występują przeprowadzane są testy na utratę wartości aktywów, zgodnie z zasadami opisanymi w nocie 9.10. Informacje dotyczące przeprowadzonych testów na utratę wartości przedstawiono w nocie 13. Wycena rezerw Rezerwy na świadczenia pracownicze (rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe, pracowniczą taryfę energetyczną, dodatkowe odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych przysługujące pracownikom spółek Grupy po okresie zatrudnienia) szacowane są na podstawie metod aktuarialnych. Pozostałe rezerwy wyceniane są zgodnie z najbardziej właściwym szacunkiem nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku. Jeżeli skutek zmiany wartości pieniądza w czasie jest istotny, kwota rezerwy odpowiada bieżącej wartości nakładów, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia tego obowiązku. Szczegółowe informacje dotyczące przyjętych założeń i tworzonych rezerw przedstawiono w nocie 25. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 13 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stawki amortyzacyjne Wysokość stawek oraz odpisów amortyzacyjnych jest ustalana na podstawie przewidywanego okresu użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych lub aktywów niematerialnych oraz szacunków dotyczących ich wartości rezydualnej. Spółki Grupy corocznie dokonują weryfikacji przyjętych okresów użytkowania na podstawie bieżących szacunków. Ścieżki cenowe energii Istotnym elementem dokonywanych przez Grupę szacunków wartości użytkowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne są ścieżki cenowe energii opracowywane przez niezależnych branżowych ekspertów, a w przypadku szacunków rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia z tytułu pracowniczej taryfy energetycznej – ścieżki cenowe energii opracowywane wewnętrznie w oparciu o modele długoterminowe, które tworzone są na bazie opracowań niezależnych ekspertów branżowych. Ścieżki cenowe energii elektrycznej, ceny węgla kamiennego i gazu ziemnego, ceny świadectw pochodzenia oraz ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla wykorzystywane w Grupie Energa pochodzą z raportu „Długoterminowe prognozy cen energii elektrycznej dla polskiego systemu elektroenergetycznego na lata 2022-2050”. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego Aktywa z tytułu podatku odroczonego są wyceniane przy zastosowaniu stawek podatkowych, które będą stosowane na moment zrealizowania składnika aktywów, przyjmując za podstawę przepisy podatkowe, które obowiązywały na dzień kończący okres sprawozdawczy. Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Szczegóły dotyczące aktywa z tytułu podatku odroczonego ujawniono w nocie 12.3. Wartość godziwa instrumentów finansowych Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Sposób ustalenia wartości godziwej poszczególnych instrumentów finansowych został przedstawiony w nocie 30.3. Doszacowanie przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej i usługi dystrybucyjnej Odczyty liczników dotyczące wielkości sprzedanej energii elektrycznej w handlu detalicznym dokonywane są w większości w okresach odmiennych od okresów sprawozdawczych. W związku z powyższym jednostki wchodzące w skład Grupy dokonują odpowiednich szacunków sprzedaży energii elektrycznej i usługi dystrybucyjnej na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy, za okres nieobjęty odczytem. Doszacowanie wyliczane jest w systemach bilingowych w oparciu o średniodobowe zużycie energii elektrycznej w okresie od dnia ostatniego odczytu rzeczywistego do dnia bilansowego. Odpisy aktualizujące wartość należności Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności tworzone są w powiązaniu z okresem przeterminowania należności na bazie wskaźników oszacowanych przy wykorzystaniu historycznych danych w zakresie spłacalności należności oraz odzysków z należności od kontrahentów. Grupa uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez zarządczą korektę bazowych współczynników prawdopodobieństwa niewypłacalności. W przypadku odpisów aktualizujących na należności z tytułu dostaw i usług i pozostałe należności Grupa może dokonać indywidualnej oceny poziomu ryzyka kredytowego w oparciu o racjonalne, udokumentowane i dostępne informacje i podjąć indywidulaną decyzję biznesową o poziomie odpisów aktualizujących dla ocenionego klienta. Utworzenie i odwrócenie odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej dla należności głównych ujmowane jest pod pozostałymi przychodami/kosztami operacyjnymi w linii (strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz dla odsetek za nieterminową płatność pod przychodami/kosztami finansowymi w linii (strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych. Kwoty odpisów aktualizujących wartość należności ujawniono w nocie 30.4.1. 7. Zmiana szacunków W bieżącym okresie sprawozdawczym nie miały miejsca zmiany zakresu ani metodologii dokonywania istotnych szacunków. 8. Nowe standardy i interpretacje W raportowanym okresie brak było nowych standardów i interpretacji, które miałyby istotny wpływ na Politykę rachunkowości oraz sprawozdanie skonsolidowane Grupy. 8.1. Zmiany Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Następujące zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w UE wchodzą w życie po raz pierwszy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy za 2022 rok: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 14 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” – przychody uzyskiwane przed przyjęciem składnika aktywów trwałych do użytkowania zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później), Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” – umowy rodzące obciążenia – koszt wypełnienia umowy zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później), Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” – zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych wraz ze zmianami do MSSF 3 zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później), Zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” – dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 1, MSSF 9, MSSF 16 oraz MSR 41) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa (zmiany do MSSF 1, MSSF 9 oraz MSR 41 obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później. Zmiany do MSSF 16 dotyczą jedynie przykładu ilustrującego, a zatem nie podano daty jej wejścia w życie.). Wyżej wymienione zmiany do istniejących standardów nie miały istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy za 2022 rok. 8.2. Standardy i Interpretacje przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), zatwierdzone przez Unię Europejską, ale jeszcze nieobowiązujące MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 zatwierdzone w UE w dniu 19 listopada 2021 roku (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” – pierwsze zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9 – Informacje porównawcze (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 1„Prezentacja sprawozdań finansowych” – Ujawnienia na temat stosowanej polityki rachunkowej zatwierdzone w UE w dniu 2 marca 2022 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” – definicja wartości szacunkowych (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” – podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej transakcji (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), 8.3. Standardy i Interpretacje przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), oczekujące na zatwierdzenie przez UE Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” - Zobowiązania długoterminowe z kowenantami (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później), Zmiany do MSSF 16 „Leasing” – Zobowiązania leasingowe w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później), MSSF 14 „Regulacyjne rozliczenia międzyokresowe” – Komisja Europejska postanowiła nie wszczynać procesu zatwierdzania tego standardu przejściowego i poczekać na ostateczną wersję standardu, Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach” – Sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia prac badawczych nad metodą praw własności). Według szacunków Grupy, wyżej wymienione nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów nie miałyby istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane przez Grupę na dzień bilansowy. 9. Istotne zasady rachunkowości Zmiany wprowadzone do polityki rachunkowości od 1 stycznia 2022 roku oraz ich wpływ na prezentowane dane finansowe zostały opisane w nocie 9.32. W pozostałym zakresie polityka rachunkowości Grupy jest stosowana w sposób ciągły za wyjątkiem zmian w MSSF UE. 9.1. Zasady konsolidacji Skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmuje sprawozdanie finansowe Energa SA oraz dane finansowe jej jednostek zależnych sporządzone w przypadku każdej ze spółek za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku. Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę, a przestają być konsolidowane od dnia ustania kontroli. Sprawowanie kontroli przez jednostkę dominującą ma miejsce wtedy, gdy z tytułu swojego zaangażowania podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub gdy ma prawa do zmiennych zwrotów oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką zależną. Grupa rozważa ponadto, czy traktuje część jednostki, w której dokonano inwestycji, jako odrębny podmiot. Jeżeli Grupa sprawuje kontrolę nad uznanym odrębnym podmiotem, dokonuje konsolidacji tej części jednostki, w której dokonano inwestycji. Grupa rozlicza transakcje objęcia kontroli nad jednostkami zależnymi przy zastosowaniu metody nabycia. Zapłata przekazana w ramach transakcji ustalana jest jako wartość godziwa przekazanych aktywów, zobowiązań zaciągniętych wobec poprzednich właścicieli jednostki przejmowanej oraz udziałów kapitałowych wyemitowanych przez jednostkę przejmującą. Możliwe do zidentyfikowania aktywa oraz zobowiązania jednostki przejmowanej, wycenia się na dzień przejęcia według ich wartości godziwej. Udziały niedające kontroli w jednostce przejmowanej ujmowane są według wartości proporcjonalnego udziału (odpowiadającego udziałowi niedającemu kontroli) w możliwych do zidentyfikowania ujętych aktywach netto jednostki przejmowanej. Wartość firmy powstająca w transakcji nabycia wyliczana jest zgodnie z zasadami przedstawionymi w nocie 9.9. Koszty związane z transakcją nabycia jednostki zależnej odnoszone są w koszty okresu. Z transakcji w ramach Grupy są w całości eliminowane niezrealizowane zyski wynikające z tych transakcji. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 15 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Nabycie lub sprzedaż udziałów mniejszości, gdy nie ma miejsca nabycie lub utrata kontroli, traktuje się jako transakcję między udziałowcami i rozlicza się kapitałowo. 9.2. Połączenia jednostek pod wspólną kontrolą Połączenia jednostek pod wspólną kontrolą rozliczane są poprzez sumowanie poszczególnych pozycji odpowiednich aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów połączonych spółek, po uprzednim doprowadzeniu ich wartości do jednolitych metod wyceny i dokonaniu odpowiednich wyłączeń. W przypadku spółki przejmowanej sumowaniu podlegają poszczególne pozycje bilansowe i wynikowe ujęte w jednostkowym sprawozdaniu finansowym tej spółki, w wartościach prezentowanych w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy. Wyłączeniu podlega wartość kapitału zakładowego spółki, której majątek został przeniesiony na inną spółkę, lub spółek, które w wyniku połączenia zostały wykreślone z rejestru. Po dokonaniu tego wyłączenia odpowiednie pozycje kapitału własnego spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek lub nowo powstałej spółki koryguje się o różnicę pomiędzy sumą aktywów i pasywów. Wyłączeniu podlegają również wszystkie salda i transakcje pomiędzy łączącymi się jednostkami, w tym zyski lub straty operacji gospodarczych dokonanych przed połączeniem, zawarte w wartościach podlegających łączeniu aktywów i pasywów. Sprawozdanie finansowe spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek, sporządzone na koniec okresu sprawozdawczego, w ciągu którego nastąpiło połączenie, zawiera dane porównawcze za poprzedni rok obrotowy, określone w taki sposób, jakby połączenie miało miejsce na początek poprzedniego roku obrotowego, z tym że poszczególne składniki kapitałów własnych na koniec poprzedniego roku są wykazane jako suma poszczególnych składników kapitałów własnych. 9.3. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia Wspólne przedsięwzięcie to wspólne ustalenie umowne w ramach, którego strony sprawujące współkontrolę nad ustaleniem umownym mają prawa do aktywów netto tego ustalenia. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia ujmowane są metodą praw własności po pomniejszeniu o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Zastosowanie metody praw własności polega na początkowym ujęciu inwestycji w cenie nabycia powiększonej o koszty transakcyjne. Udział Grupy w zysku lub stracie jednostek wycenianych metodą praw własności (ustalony z uwzględnieniem wpływu wycen do wartości godziwej z dnia nabycia inwestycji) od dnia nabycia, ujmuje się w zysku lub stracie Grupy, zaś jej udział w pozostałych całkowitych dochodach tej jednostki od dnia nabycia – ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach Grupy. Niezrealizowane zyski i straty z tytułu transakcji pomiędzy inwestorem a wspólnym przedsięwzięciem są eliminowane w kwocie odpowiadającej udziałowi inwestora w tych zyskach/stratach. 9.4. Inwestycje w jednostki stowarzyszone Jednostki stowarzyszone to podmioty, na które jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje nad nimi kontroli ani współkontroli. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według ceny nabycia powiększonej o koszty transakcyjne oraz z uwzględnieniem późniejszych zmian udziału jednostki dominującej w aktywach netto tych jednostek, pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Udział Grupy w zysku lub stracie jednostek wycenianych metodą praw własności (ustalony z uwzględnieniem wpływu wycen do wartości godziwej z dnia nabycia inwestycji) od dnia nabycia, ujmuje się w zysku lub stracie Grupy, zaś jej udział w pozostałych całkowitych dochodach tej jednostki od dnia nabycia – ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach Grupy. Niezrealizowane zyski i straty z tytułu transakcji pomiędzy inwestorem a jednostką stowarzyszoną są eliminowane w kwocie odpowiadającej udziałowi inwestora w tych zyskach/stratach. 9.5. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walutach obcych Transakcje wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na moment początkowego ujęcia na złote polskie przy zastosowaniu kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji. Na dzień kończący okres sprawozdawczy: pozycje pieniężne są przeliczane przy zastosowaniu kursu zamknięcia (za kurs zamknięcia przyjmuje się kurs średni ustalony dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień), pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia pierwotnej transakcji (kurs banku, z którego korzysta jednostka), oraz pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia ustalenia wartości godziwej. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów (kosztów) finansowych. Różnice kursowe będące częścią kosztów finansowania zewnętrznego kwalifikujących się do skapitalizowania, są ujmowane w wartości odpowiednich aktywów (patrz opis w nocie 9.11). Różnice kursowe powstałe na pozycjach niepieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się jako element zmian wartości godziwej. Aktywa i zobowiązania jednostek zagranicznych objętych konsolidacją pełną są przeliczane na walutę prezentacji Grupy po kursie obowiązującym na dzień kończący okres sprawozdawczy, a ich sprawozdania z zysków lub strat są przeliczane po średniorocznym kursie wymiany za dany okres sprawozdawczy. Różnice kursowe powstałe w wyniku takiego przeliczenia są ujmowane bezpośrednio w innych całkowitych dochodach. W momencie zbycia podmiotu zagranicznego, zakumulowane odroczone różnice kursowe ujęte w innych całkowitych dochodach, dotyczące danego podmiotu zagranicznego, są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat. Następujące kursy zostały przyjęte dla potrzeb wyceny na dzień kończący okres sprawozdawczy: Kurs obowiązujący na ostatni dzień okresu Waluta 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 EURO 4,6899 4,5994 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 16 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Ważone kursy wymiany za poszczególne lata obrotowe kształtowały się następująco: Kurs średni w okresie Waluta 1 stycznia - 31 grudnia 2022 1 stycznia - 31 grudnia 2021 EURO 4,6883 4,5775 9.6. Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe wyceniane są według wartości netto, tzn. wartości początkowej pomniejszonej o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę zakupu powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również przewidywany koszt demontażu rzeczowych aktywów trwałych, usunięcia i przywrócenia do stanu pierwotnego miejsca, w którym dany składnik aktywów się znajduje, których obowiązek poniesienia powstaje w chwili instalacji składnika aktywów lub jego używania dla celów innych niż produkcja zapasów. Kapitalizowanie kosztów nabycia bądź wytworzenia kończy się w momencie dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania. Na dzień nabycia składnika rzeczowych aktywów trwałych są identyfikowane i wyodrębniane wszystkie istotne elementy wchodzące w skład danego składnika aktywów, mające różny okres ekonomicznej użyteczności (komponenty). Komponentem składników rzeczowych aktywów trwałych są również koszty remontów kapitalnych, przeglądów okresowych, jeśli ich wartość jest istotna, oraz koszty wymiany głównych części składowych. Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi cena nabycia/koszt wytworzenia rzeczowego aktywa trwałego pomniejszona o jego wartość rezydualną. Rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następującym po miesiącu, w którym składnik jest dostępny do użytkowania. Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych następuje na podstawie planu amortyzacji określającego przewidywany okres użytkowania rzeczowego aktywa trwałego. Zastosowana metoda amortyzacji odzwierciedla tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów. Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów, wynoszący dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych: Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej, w tym: 5 - 100 lat - Budynki 10 - 100 lat - Lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej 5 - 50 lat Maszyny i urządzenia techniczne 3 - 50 lat Środki transportu 3 - 14 lat Urządzenia biurowe, w tym: 1 - 15 lat - Sprzęt komputerowy 1 - 5 lat - Pozostałe 1 - 15 lat Inne rzeczowe aktywa trwałe 2 - 15 lat Metoda amortyzacji, stawka amortyzacyjna oraz wartość rezydualna rzeczowych aktywów trwałych podlegają weryfikacji co najmniej na koniec każdego roku finansowego. Wszelkie zmiany wynikające z przeprowadzonej weryfikacji ujmuje się jako zmianę szacunków, a ewentualna korekta odpisów amortyzacyjnych dokonywana jest prospektywnie. Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością księgową danej pozycji) są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. 9.7. Aktywa niematerialne Do aktywów niematerialnych Grupa zalicza możliwe do zidentyfikowania niepieniężne składniki aktywów, nieposiadające postaci fizycznej. Aktywa niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. Aktywa niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane metodą liniową przez okres ich ekonomicznej użyteczności oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następującym po miesiącu, w którym składnik jest dostępny do użytkowania. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji, i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności dla oprogramowania, licencji i patentów oraz innych aktywów niematerialnych wynosi od 2 do 5 lat. Zyski lub straty wynikające z usunięcia aktywów niematerialnych ze sprawozdania z sytuacji finansowej są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto a wartością księgową danego składnika aktywów i są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat w momencie ich usunięcia. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 17 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Prawa majątkowe Jako aktywa niematerialne ujmowane są prawa majątkowe wytworzone, nabyte lub nieodpłatnie otrzymane przeznaczone na potrzeby umorzeń w związku ze zużyciem własnym lub w związku ze sprzedażą do klientów końcowych. Nabyte PM ujęte w aktywach niematerialnych wycenia się według ceny nabycia. Prawa do emisji CO2 Nabyte prawa do emisji CO2 wycenia się w cenie nabycia i prezentuje jako aktywa niematerialne. Prawa te nie podlegają amortyzacji (z uwagi na wysoką wartość końcową) i podlegają analizie pod kątem utraty wartości. 9.8. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania Do aktywów z tytułu prawa do użytkowania Grupa zalicza aktywa, które są przedmiotem umowy leasingowej lub umowy zawierającej leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, na który się składa: a) kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu (patrz nota 9.20) b) wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, c) wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę d) szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów. Leasingobiorca przyjmuje na siebie obowiązek pokrycia tych kosztów w dacie rozpoczęcia albo w wyniku używania bazowego składnika aktywów przez dany okres. Po dacie rozpoczęcia umowy leasingowej składniki aktywów z tytułu użytkowania wycenia się stosując model kosztu, czyli pomniejsza wartość o odpisy amortyzacyjne i straty z tytułu utraty wartości oraz koryguje o aktualizację wyceny zobowiązania leasingowego z tytułu ponownej oceny lub zmiany w opłatach leasingowych. Dla aktywów z tytułu prawa do użytkowania Grupa stosuje zasady amortyzacji analogiczne jak dla rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych opisanych z zastrzeżeniem, że okresem amortyzacji aktywa z tytułu prawa do użytkowania jest okres, na który zawarto umowę leasingu, jeśli nie jest przewidywany wykup przedmiotu umowy na własność. W przypadku kiedy umowa przewiduje wykup i Grupa zamierza z tego wykupu skorzystać ustalany jest okres amortyzacji równy okresowi ekonomicznej przydatności składnika aktywów. Pozycja aktywa z tytułu prawa do użytkowania może zostać usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej analogiczne jak dla rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych. Grupa prezentuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych aktywów jako dodatkową pozycję w grupie aktywów trwałych. Zasada ta nie ma zastosowania do aktywów z tytułu prawa do użytkowania spełniających definicję nieruchomości inwestycyjnych, które są zaprezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako nieruchomości inwestycyjne. Do głównych kategorii, w których Grupa identyfikuje leasing zalicza się: prawo wieczystego użytkowania gruntów, służebności przesyłu opłaty za umieszczenie infrastruktury w pasie drogowym oraz umowy najmu nieruchomości. Grupa nie stosuje MSSF 16 „Leasing” do umów leasingu lub podobnych dotyczących aktywów niematerialnych. 9.9. Wartość firmy Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki gospodarczej jest początkowo ujmowana według ceny nabycia stanowiącej nadwyżkę ceny zapłaconej za akcje lub udziały przejmowanej jednostki, powiększonej o wartość udziałów niekontrolujących, nad wartością godziwą netto możliwych do zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych. Po początkowym ujęciu, wartość firmy jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość firmy nie podlega amortyzacji. Test na utratę wartości przeprowadza się raz na rok lub częściej, jeśli wystąpią ku temu przesłanki. Na dzień przejęcia nabyta wartość firmy jest alokowana do każdego z ośrodków (lub zespołów ośrodków) wypracowujących środki pieniężne, które mogą skorzystać z synergii połączenia. Odpis z tytułu utraty wartości ustalany jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została alokowana dana wartość firmy. W przypadku, gdy odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość księgowa, ujęty zostaje odpis z tytułu utraty wartości. 9.10. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Grupa ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Grupa dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik aktywów należy. W sytuacji, gdy pojedynczy składnik aktywów nie generuje wpływów pieniężnych, które byłyby w znacznym stopniu niezależne od wpływów pieniężnych generowanych przez inne aktywa lub grupy aktywów, w Grupie identyfikowany jest ośrodek wypracowujący środki pieniężne („CGU”). W Grupie obowiązują dwie struktury CGU. Pierwsza wyznaczająca zespoły majątku trwałego oraz druga określająca zespoły aktywów inwestowanych w formie akcji i udziałów w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia. Wartość odzyskiwalna składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży tego składnika aktywów lub odpowiednio ośrodka wypracowującego środki pieniężne, lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość odzyskiwalną ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które są generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość księgowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 18 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskonta przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składników majątkowych używanych w działalności kontynuowanej ujmuje się w tych kategoriach kosztów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów, w przypadku którego stwierdzono utratę wartości. Przy szacowaniu wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia Grupa uwzględnia zdolność uczestnika rynku do osiągnięcia korzyści ekonomicznych poprzez jak największe i najlepsze wykorzystanie składnika aktywów lub jego sprzedaż innemu uczestnikowi rynku, który zapewniłby jak największe i jak najlepsze wykorzystanie tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku podwyższa się wartość księgową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości księgowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika aktywów ujmuje się niezwłocznie jako przychód w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.11. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego są kapitalizowane jako część kosztu wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych. Na koszty finansowania zewnętrznego składają się odsetki oraz zyski lub straty z tytułu różnic kursowych do wysokości odpowiadającej korekcie kosztu odsetek. Kapitalizację kosztów finansowania rozpoczyna się, gdy podjęte zostały działania niezbędne do przygotowania składnika aktywów do użytkowania. Na dany składnik aktywów ponoszone są nakłady i ponoszone są koszty finansowania zewnętrznego. W sytuacji, gdy inwestycja w składnik aktywów zostaje na dłuższy czas przerwana, następuje zawieszenie kapitalizacji kosztów finansowania zewnętrznego. Kapitalizacja zostaje zatrzymana, gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przystosowania składnika aktywów do użytkowania są zakończone. Kapitalizowaniu podlegają bieżące koszty kredytów i pożyczek celowych pomniejszone o przychody z tymczasowego lokowania nadwyżek środków oraz odpowiednia część kosztów bieżących pożyczek i kredytów ogólnych, w sytuacji gdy wydatki na rzeczowe aktywa trwałe przekraczają wartość kredytów i pożyczek celowych. Koszty finansowania ogólnego kapitalizowane są w wysokości iloczynu stopy kapitalizacji i nadwyżki wydatków na rzeczowe aktywa trwałe nad wartością finansowania celowego. Stopa kapitalizacji ustalana jest jako średnia ważona kosztów finansowania zewnętrznego dotyczących pożyczek i kredytów stanowiących zobowiązania Grupy innych niż kredyty i pożyczki celowe. Kwota skapitalizowanych w okresie kosztów finansowania zewnętrznego nie przekracza kwoty kosztów finansowania zewnętrznego poniesionych w okresie. 9.12. Zapasy Do zapasów zalicza się aktywa: przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej, będące w trakcie produkcji w celu sprzedaży lub mające postać materiałów lub surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług, a także zarejestrowane świadectwa pochodzenia energii, efektywności energetycznej oraz prawa do emisji CO2. przeznaczone do sprzedaży Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania wartości netto. Stosowane do wyceny na dzień kończący okres sprawozdawczy ceny nabycia nie mogą być wyższe od wartości netto tych składników możliwej do uzyskania. Przez wartość netto możliwą do uzyskania rozumie się różnicę między szacowaną ceną sprzedaży stosowaną w toku zwykłej działalności gospodarczej, a szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Wartości rozchodu materiałów jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenie Grupa wycenia w następujący sposób: węgiel oraz prawa do emisji CO2 – według metody FIFO, materiały nabyte pod zlecenia – według metody szczegółowej identyfikacji ceny, pozostałe zapasy – według metody średniej ważonej. Świadectwa pochodzenia energii Świadectwa pochodzenia energii wytworzone we własnym zakresie lub zakupione i przeznaczone do sprzedaży poza Grupę ujmowane są jako zapasy. Świadectwa pochodzenia dotyczące energii wytworzonej w okresie sprawozdawczym, na moment początkowego ujęcia wycenia się według wartości godziwej ustalonej na dzień zarejestrowania w Rejestrze Świadectw Pochodzenia. Przez wartość godziwą rozumie się średnioważoną cenę świadectw pochodzenia z danego miesiąca ustaloną na podstawie notowań na Towarowej Giełdzie Energii. Zakupione świadectwa pochodzenia energii wycenia się w momencie początkowego ujęcia w cenie nabycia, a na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub możliwej do uzyskania cenie sprzedaży netto, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. 9.13. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują: środki pieniężne w kasie i na bieżących rachunkach bankowych, inne środki pieniężne, w tym lokaty bankowe o terminie zapadalności nie dłuższym niż trzy miesiące. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 19 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych, pomniejszonych o niespłacone kredyty w rachunkach bieżących. Lokaty bankowe o pierwotnym okresie zapadalności przekraczającym trzy miesiące Grupa prezentuje jako lokaty i depozyty. Grupa klasyfikuje środki pieniężne jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości ustalonych zgodnie z modelem strat oczekiwanych. 9.14. Pozostałe aktywa niefinansowe Grupa ujmuje w pozostałych aktywach niefinansowych rozliczenia międzyokresowe, należności z tytułu rozliczeń publiczno-prawnych (za wyjątkiem rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które są prezentowane w oddzielnej pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej), nadwyżka aktywów nad zobowiązaniami ZFŚS oraz zaliczki przekazane z tytułu przyszłych zakupów rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych oraz zapasów, a także aktywa biologiczne. Zaliczki są prezentowane zgodnie z charakterem aktywów, do jakich się odnoszą – odpowiednio jako aktywa trwałe lub obrotowe. Jako aktywa niepieniężne zaliczki nie podlegają dyskontowaniu. Rozliczenia międzyokresowe Rozliczenia międzyokresowe ustalane są w wysokości poniesionych, wiarygodnie ustalonych wydatków, jakie dotyczą przyszłych okresów i spowodują w przyszłości wpływ do jednostek korzyści ekonomicznych. Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia uzasadniony jest charakterem rozliczanych kosztów z zachowaniem zasady ostrożności. Grupa na koniec okresu sprawozdawczego dokonuje weryfikacji czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów w celu sprawdzenia czy stopień pewności co do osiągnięcia korzyści ekonomicznych przez jednostkę po upływie bieżącego okresu obrotowego jest wystarczający, aby można było daną pozycję wykazać jako składnik aktywów. 9.15. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży Aktywa trwałe i grupy do zbycia Grupa klasyfikuje jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość księgowa zostanie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Warunek ten uznaje się za spełniony wyłącznie wówczas, gdy wystąpienie transakcji sprzedaży jest bardzo prawdopodobne, a składnik aktywów (lub grupa do zbycia) jest dostępny do natychmiastowego zbycia w swoim obecnym stanie (zgodnie z ogólnie przyjętymi warunkami handlowymi). Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do sprzedaży zakłada zamiar dokonania transakcji zbycia w ciągu roku od momentu zmiany klasyfikacji. Jeżeli Grupa ma zamiar dokonać zbycia, które prowadziłoby do utraty kontroli nad jednostką zależną, wszystkie aktywa i zobowiązania tej jednostki zależnej są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, jeżeli wszystkie wyżej wymienione kryteria są spełnione oraz niezależnie od tego czy Grupa zachowa udziały niedające kontroli po tej transakcji zbycia. Aktywa trwałe i grupy do zbycia zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się po niższej spośród dwóch wartości: wartości księgowej lub wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane ze sprzedażą. 9.16. Kapitał własny Kapitał własny wykazywany jest według wartości nominalnej z podziałem na jego rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami statutu jednostki dominującej. Kapitał podstawowy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się w wysokości określonej w statucie jednostki dominującej. Zyski zatrzymane obejmują wynik netto roku bieżącego, niepodzielone wyniki z lat ubiegłych, kapitały rezerwowe i zapasowe jednostek zależnych powstałe po dacie nabycia kontroli, korekty związane z przejściem na MSSF oraz korekty związane ze zmianą w udziale w spółkach zależnych po objęciu kontroli przez jednostkę dominującą. 9.17. Rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników Zgodnie z regulacjami obowiązującymi w poszczególnych spółkach pracownicy Grupy uprawnieni są do otrzymywania określonych świadczeń po okresie zatrudnienia oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych - nagród jubileuszowych. Grupa tworzy rezerwy na zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Wartość bieżąca tych zobowiązań na koniec każdego okresu sprawozdawczego jest obliczana przez aktuariusza, przy zastosowaniu metody prognozowanych świadczeń jednostkowych. Naliczone zobowiązania są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia i dotyczą okresu do dnia kończącego okres sprawozdawczy. Informacje demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte są o dane historyczne. Rezerwy na świadczenia emerytalne oraz inne programy określonych świadczeń po okresie zatrudnienia Grupa tworzy rezerwy na następujące świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalno-rentowe wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę/rentę, ekwiwalent pieniężny wynikający z taryfy pracowniczej dla pracowników przemysłu energetycznego, świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, odprawy pośmiertne. Tworzone rezerwy ujmowane są w sprawozdaniu z zysków lub strat (odpowiednio koszty operacyjne lub koszty finansowe – odwijanie dyskonta), za wyjątkiem zysków i strat aktuarialnych. Zyski i straty z obliczeń aktuarialnych są rozpoznawane w całości w innym całkowitym dochodzie. Rezerwa na nagrody jubileuszowe Pracownicy spółek Grupy mają prawo do nagród jubileuszowych, wypłacanych po przepracowaniu określonej liczby lat. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 20 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rezerwy tworzone na nagrody jubileuszowe ujmowane są w całości w sprawozdaniu z zysków lub strat (odpowiednio koszty operacyjne oraz koszty finansowe – odwijanie dyskonta). Rezerwa na restrukturyzację zatrudnienia W poprzednich okresach sprawozdawczych w spółkach Grupy uruchamiane były programy dobrowolnych odejść pracowników („PDO”) oraz zasady indywidualnych odejść („ZIO”). Jako rezerwy na restrukturyzację zatrudnienia Grupa ujmuje przede wszystkim rezerwy na świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w następstwie PDO oraz pozostałych działań z zakresu restrukturyzacji zatrudnienia, w oparciu o przewidywaną liczbę pracowników, którzy zakończą pracę w spółkach Grupy oraz oszacowanej wartości odprawy lub odszkodowania. Rezerwy tworzone są w momencie podania do wiadomości zainteresowanych stron głównych elementów planu restrukturyzacji. 9.18. Pozostałe rezerwy Grupa tworzy rezerwy wówczas, gdy na Grupie ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Utworzone rezerwy zalicza się odpowiednio do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych zależnie od okoliczności, z którymi się wiążą. Jeżeli skutek zmiany wartości pieniądza w czasie jest istotny, kwota rezerwy odpowiada bieżącej wartości nakładów, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia tego obowiązku. Stopę dyskontową ustala się przed opodatkowaniem, czyli odzwierciedla ona bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane konkretnie z danym składnikiem zobowiązań. Stopy dyskontowej nie obciąża ryzyko, o które skorygowano szacunki przyszłych przepływów pieniężnych. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych Rezerwę na rekultywację terenu oraz przyszłe koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych tworzy się w przypadkach, w których z przepisów prawa wynika obowiązek ich demontażu i usunięcia po zakończeniu użytkowania i przywrócenia do stanu pierwotnego miejsc, w których się znajdowały. Wzrost rezerwy związany z upływem czasu (odwijanie dyskonta) odnoszony jest w koszty finansowe. Zmiana stanu rezerwy wynikająca ze zmiany stopy dyskonta lub szacowanego kosztu rekultywacji/likwidacji koryguje wartość rzeczowych aktywów trwałych, których rezerwa dotyczy. Rezerwa na zobowiązania z tytułu emisji gazów Rezerwę na zobowiązania z tytułu emisji gazów tworzy się systematycznie w ciągu rocznego okresu sprawozdawczego na bazie wielkości rzeczywistej emisji CO2, z uwzględnieniem darmowych uprawnień do emisji CO2, wg następujących zasad i kolejności: w części pokrytej przyznanymi nieodpłatnymi uprawnieniami (proporcjonalnie do łącznej ilości nieodpłatnych uprawnień przyznanych dla danego roku) - w wartości zerowej, w części pokrytej uprawnieniami zakupionymi – w cenie nabycia, w części niepokrytej posiadanymi lub należnymi uprawnieniami – na podstawie zakontraktowanych cen zakupu uprawnień, a następnie na podstawie cen rynkowych uprawnień na dzień kończący okres sprawozdawczy. Rezerwa z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych (art.52 ustawy OZE) Rezerwę z tytułu obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych, świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w kogeneracji, a także świadectw efektywności energetycznej tworzy się: w części pokrytej posiadanymi na dzień kończący okres sprawozdawczy świadectwami pochodzenia – w wartości posiadanych świadectw, w części niepokrytej posiadanymi na dzień kończący okres sprawozdawczy świadectwami pochodzenia – w wartości wynikającej z zakontraktowanych praw majątkowych, a następnie wartości rynkowej świadectw niezbędnych do spełnienia obowiązku na dzień kończący okres sprawozdawczy lub w wysokości opłaty zastępczej. Rezerwa na umowy rodzące obciążenia Jeżeli Grupa jest stroną umowy, na podstawie której koszty wypełnienia obowiązku, które da się bezpośrednio przyporządkować do umowy przeważają nad korzyściami, które będą uzyskane na jej mocy, obecny obowiązek wynikający z umowy Grupa ujmuje i wycenia jako rezerwę. Na koszty wynikające z umowy składają się co najmniej koszty netto zakończenia umowy, odpowiadające kwocie niższej spośród kwot kosztów wypełnienia umowy i kosztów wszelkich odszkodowań lub kar wynikających z jej niewypełnienia. 9.19. Leasing Grupa jako leasingobiorca Umowy leasingu, na których mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie, są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień rozpoczęcia leasingu w wartości zdyskontowanych przyszłych opłat. Opłaty leasingowe są rozdzielane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu, w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania. Koszty finansowe są ujmowane bezpośrednio w sprawozdaniu z zysków lub strat. Rzeczowe aktywa trwałe użytkowane na mocy umów leasingu są amortyzowane przez okres leasingu obejmujący nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, w których istnieje opcja przedłużenia leasingu (jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że spółka skorzysta z tej opcji) oraz okresami, w których istnieje opcja wypowiedzenia leasingu (jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że spółka nie skorzysta z tej opcji). 9.20. Zobowiązania z tytułu leasingu Zobowiązania z tytułu leasingu są zobowiązaniami wynikającymi z umów leasingowych lub umów zawierających leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 21 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Na dzień rozpoczęcia leasingu opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które pozostają do zapłaty w tej dacie: stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe, zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia, kwoty, których zapłaty przez Grupę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej, cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa skorzysta z tej opcji, kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że Grupa może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu. Po dacie rozpoczęcia Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez: zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych, zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany warunków leasingu lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych opłat leasingowych. 9.21. Zobowiązania z tytułu umów Zobowiązania z tytułu umów zgodnie z zapisami MSSF 15 dotyczą obowiązku Grupy do przekazania na rzecz klienta dóbr lub usług, w zamian za które Grupa otrzymała wynagrodzenie (lub kwota wynagrodzenia jest należna) od klienta. Jeżeli klient dokonuje płatności wynagrodzenia lub jednostka ma prawo do kwoty wynagrodzenia, które jest bezwarunkowe (tj. należność), zanim jednostka przekaże dobra lub usługi klientowi, jednostka przedstawia umowę jako zobowiązanie z tytułu umowy w chwili dokonania płatności lub gdy płatność staje się należna (w zależności od tego, co nastąpi wcześniej). 9.22. Pozostałe zobowiązania Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania z tytułu rozliczeń publiczno-prawnych oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub rzeczowych aktywów trwałych. Pozostałe zobowiązania niefinansowe ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty. 9.23. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i rozliczenia międzyokresowe przychodów Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są zobowiązaniami przypadającymi do zapłaty za dobra lub usługi, które zostały otrzymane/wykonane, ale nie zostały opłacone, zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą, łącznie z kwotami należnymi pracownikom. Mimo, iż czasami konieczne jest oszacowanie kwoty lub terminu zapłaty rozliczeń międzyokresowych biernych, stopień niepewności jest na ogół znacznie mniejszy niż w przypadku rezerw. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w wysokości wiarygodnie oszacowanych, prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy wynikających ze świadczeń wykonanych na rzecz Grupy przez kontrahentów zewnętrznych prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług. Rozliczenia międzyokresowe przychodów Rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane są z zachowaniem zasady ostrożności oraz współmierności przychodów i kosztów. Do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się: przyjęte nieodpłatnie rzeczowe aktywa trwałe oraz aktywa niematerialne. Odpisy tych przychodów dokonywane są w pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych od otrzymanych aktywów trwałych, równowartość przyznanych praw majątkowych, świadectw efektywności energetycznej oraz praw do emisji CO2. otrzymane w formie dotacji środki pieniężne na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych. Rozliczenie następuje poprzez stopniowe zwiększanie pozostałych przychodów operacyjnych o kwotę odpowiadającą odpisom amortyzacyjnym od tych składników majątkowych w części sfinansowanej przez wspomniane środki pieniężne, Dotacje ujmuje się w momencie, gdy istnieje wystarczająca pewność, że Grupa spełni warunki związane z dotacjami, oraz że dotacje będą otrzymane. W przypadku, gdy Grupa otrzymuje kredyt lub pożyczkę od rządu, udzieloną na zasadach preferencyjnych, na dzień początkowego ujęcia dokonuje się wyceny takiego instrumentu finansowego w wartości godziwej, odpowiadającej wartości zdyskontowanych przepływów, z użyciem rynkowych stóp procentowych dla podobnych instrumentów. Różnicę między wyliczoną w ten sposób kwotą wyceny a wyceną według zamortyzowanego kosztu ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako dotację i rozlicza liniowo przez okres spłaty zobowiązania w ciężar pozostałych przychodów operacyjnych w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.24. Instrumenty finansowe 9.24.1. Aktywa finansowe Grupa identyfikuje następujące kategorie aktywów finansowych: 1) wyceniane po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie, 2) wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, 3) wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez wynik finansowy. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Składnik aktywów finansowych wyceniany jest w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są oba poniższe warunki: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 22 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 1) składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, 2) warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów, a także marżę zysku. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki: 1) składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowy oraz 2) warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (tzw. SPPI – solely payment of principal and interest). Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów, a także marżę zysku. Przez inne całkowite dochody ujmuje się zyski lub straty wynikające ze zmian w wartości godziwej. Zyski lub straty z tytułu utraty wartości, zyski i straty z tytułu różnic kursowych oraz odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej są ujmowane w sprawozdaniu z zysków i strat. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeżeli nie jest wyceniany według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Jednostka może w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli w ten sposób eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia (określaną czasami jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad. W sytuacji, gdy instrumenty nie są związane z finansowaniem działalności i inwestycjami Grupy, ale dotyczą działalności operacyjnej (np. kontrakty terminowe dotyczące sprzedaży/zakupu energii elektrycznej) wynik z ich wyceny ujmowany jest w ramach wyniku z działalności operacyjnej. Instrumenty te są wyceniane w wartości godziwej na koniec okresu sprawozdawczego. Zysk lub strata na aktywach finansowych zaklasyfikowanych do portfela wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy są rozpoznawane w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.24.2. Utrata wartości aktywów finansowych Grupa ujmuje odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na składnikach aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe). Oczekiwane straty kredytowe są to straty kredytowe (ang. Expected Credit Loss - ECL) ważone prawdopodobieństwem wystąpienia niewykonania zobowiązania. Grupa stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości: model ogólny (podstawowy), model uproszczony. Model ogólny Model ogólny jest stosowany przez Grupę dla aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu – innych, niż należności z tytułu dostaw i usług i pozostałe należności (dla których stosowany jest model uproszczony). W modelu ogólnym Grupa monitoruje zmiany poziomu ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów finansowych oraz klasyfikuje aktywa finansowe do jednego z trzech etapów wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o obserwację zmiany poziomu ryzyka kredytowego w stosunku do początkowego ujęcia instrumentu. W zależności od zaklasyfikowania do poszczególnych etapów, odpis z tytułu utraty wartości jest szacowany w horyzoncie 12-miesięcy (etap 1) lub w horyzoncie życia instrumentu (etap 2 oraz etap 3). Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Grupa dokonuje analizy wystąpienia przesłanek skutkujących zaklasyfikowaniem aktywów finansowych do poszczególnych etapów wyznaczania odpisu z tytułu utraty wartości, takich jak m.in. zmiany ratingu dłużnika, poważne problemy finansowe dłużnika, wystąpienie istotnej niekorzystnej zmiany w jego środowisku ekonomicznym, prawnym lub rynkowym. Grupa uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez kalkulację parametrów prawdopodobieństwa niewypłacalności w oparciu o bieżące kwotowania rynkowe. Grupa eliminuje ryzyko dla należności w postaci środków pieniężnych i ich ekwiwalentów poprzez lokowanie tych aktywów jedynie w bankach posiadających krótkoterminową ocenę ratingową dla depozytów na poziomie inwestycyjnym. Model uproszczony W Grupie dla kategorii należności z tytułu dostaw i usług stosuje się model oczekiwanych strat kredytowych zgodnie z uproszczoną metodą dopuszczalną do zastosowania przez MSSF 9. Uzasadnienie dla zastosowania powyższego modelu stanowią poniższe argumenty: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 23 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) należności posiadane przez Grupę nie zawierają istotnego elementu finansowania w rozumieniu zasad określonych w MSSF 15, czyli nie istnieje istotny komponent finansowania mogący korygować przyrzeczoną kwotę wynagrodzenia, należności spełniają warunek oczekiwania, że zostaną spłacone w okresie krótszym niż rok. Uproszczony model pozwala na obliczanie strat kredytowych w całym okresie życia należności. W związku z tym w odniesieniu do należności od odbiorców Grupa wydzieliła portfel kontrahentów strategicznych, co do których oczekuje się, że historyczne dane w zakresie spłacalności nie stanowią pełnej informacji w zakresie oczekiwanych strat kredytowych, na jakie narażona może zostać Grupa. Ryzyko niewypłacalności kontrahentów strategicznych zostało ocenione w oparciu o ratingi nadane kontrahentom z wykorzystaniem wewnętrznego modelu scoringowego, odpowiednio przekształcone na prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania. W przypadku należności od pozostałych kontrahentów oczekuje się, że dane w zakresie historycznej spłacalności mogą odzwierciedlać ryzyko kredytowe, jakie ponoszone będzie w okresach przyszłych. Oczekiwane straty kredytowe dla tej grupy kontrahentów oszacowane zostały poprzez przypisanie do poszczególnych kategorii należności wskaźników procentowych pozwalających na oszacowanie wartości należności od odbiorców, co do których oczekuje się, że nie zostaną spłacone. Z uwzględnieniem powyższej metodologii kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, wartość należności może być aktualizowana również indywidualnie, w szczególności w odniesieniu do: należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości, należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna (w takiej sytuacji odpis na należności wątpliwe może być utworzony w wysokości 100% wartości długu ujętego wcześniej), pozostałych należności przeterminowanych, a także należności nieprzeterminowanych, których ryzyko nieściągalności jest znaczne według indywidualnej oceny. Koncepcja pomiaru ekspozycji na ryzyko kredytowe na rynku detalicznym opiera się na wyznaczeniu ekspozycji na ryzyko kredytowe, prawdopodobieństwie niewywiązania się klienta z jego zobowiązań umownych oraz wielkości straty w momencie niewywiązywania się klienta z zobowiązań umownych (Exposure at Default). Strata w przypadku niedotrzymania warunków umownych przez klienta, wyrażona w części procentowej (%) należności, których nie uda się odzyskać w przypadku zaprzestania płatności przez klienta, jest ściśle związana ze stopą odzysku (Recovery Rate), która wskazuje, jaki procent ekspozycji na ryzyko kredytowe zostanie odzyskany. Określana jest również stopa odzysku należności skierowanych na drogę postępowania sądowego. Dane niezbędne do oszacowania wielkości oczekiwanej straty kredytowej są monitorowane i aktualizowane w cyklach miesięcznych i kwartalnych. Brak spłacalności w Grupie rozumiany jest jako wartość oczekiwanej straty, wynikającej z nieterminowej lub niepełnej spłaty należności przez klientów, które są szacowane w okresie miesięcznym, dla wszystkich należności i w całym okresie życia należności. Niespłacalność w odniesieniu do wydarzeń rzeczywistych Grupa definiuje w momencie braku wywiązania się ze zobowiązania przez kontrahenta po upływie pierwszego dnia od terminu wymagalności należności. Oczekiwana strata liczona jest na podstawie historycznego wskaźnika spłacalności należności w odniesieniu do należności ogółem z podziałem na należności na etapie przedsądowym i sądowym. Wskaźnik spłacalności aktualizowany jest co najmniej raz w roku. 9.24.3. Zobowiązania finansowe Grupa identyfikuje następujące kategorie zobowiązań finansowych: 1) wyceniane według zamortyzowanego kosztu, 2) zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej. W momencie początkowego ujęcia jednostka może nieodwołalnie wyznaczyć zobowiązanie finansowe jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy w następujących przypadkach: 1) jeśli umowa zawiera jeden lub większą liczbę wbudowanych instrumentów pochodnych, a umowa zasadnicza nie jest składnikiem aktywów objętym zakresem MSSF 9, o ile: a) wbudowany instrument pochodny (wbudowane instrumenty pochodne) nie zmienia(ją) znacząco przepływów pieniężnych, które w przeciwnym razie byłyby wymagane zgodnie z warunkami umowy, lub b) jest rzeczą oczywistą bez przeprowadzania analizy lub po pobieżnej analizie przeprowadzonej podczas rozpatrywania po raz pierwszy podobnego hybrydowego instrumentu, że oddzielenie wbudowanego instrumentu pochodnego (wbudowanych instrumentów pochodnych) jest zabronione, jak na przykład w przypadku opcji wcześniejszej spłaty wbudowanej w pożyczkę i pozwalającej jej posiadaczowi na wcześniejszą spłatę pożyczki za kwotę zbliżoną do jej zamortyzowanego kosztu, 2) gdy prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji, ponieważ: a) eliminuje to lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad, lub b) grupa zobowiązań finansowych bądź aktywów finansowych i zobowiązań finansowych jest zarządzana, a jej wyniki są oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, a informacje o tej grupie przygotowane na tej podstawie są przekazywane wewnątrz Grupy kluczowemu personelowi kierowniczemu. Do zobowiązań wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się przede wszystkim zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz zakupu rzeczowych aktywów trwałych, kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne. W momencie początkowego ujęcia są one ujmowane według wartości godziwej pomniejszonej o koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu są one wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub premie uzyskane w związku z zobowiązaniem. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 24 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Przychody i koszty są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat z chwilą usunięcia zobowiązania ze sprawozdania z sytuacji finansowej, a także w wyniku rozliczenia metodą efektywnej stopy procentowej. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy są wyceniane w wartości godziwej, uwzględniając ich wartość rynkową na koniec okresu sprawozdawczego bez uwzględnienia kosztów transakcji sprzedaży. Zmian w wartości godziwej tych instrumentów są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat jako koszty lub przychody finansowe. W sytuacji, gdy instrumenty nie są związane z finansowaniem działalności i inwestycjami Grupy, ale dotyczą działalności operacyjnej (np. kontrakty terminowe dotyczące sprzedaży/zakupu energii elektrycznej) wynik z ich wyceny ujmowany jest w ramach wyniku z działalności operacyjnej. Określając, które z posiadanych instrumentów finansowych związanych z działalnością operacyjną podlegają konieczności wyceny do wartości godziwej przez wynik finansowy, Grupa kieruje się istotnym profesjonalnym osądem. Grupa wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło – to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach dokonywane pomiędzy tymi samymi podmiotami Grupa ujmuje jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Grupa ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości księgowych wykazuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.24.4. Rachunkowość zabezpieczeń Dla celów rachunkowości zabezpieczeń Grupa stosuje w sposób ciągły MSR 39. Grupa może podjąć decyzję o desygnowaniu wybranych instrumentów pochodnych do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jako instrumentów zabezpieczających w ramach identyfikowanego powiązania zabezpieczającego. Grupa dopuszcza stosowanie rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych tylko w przypadku, gdy spełnione są określone kryteria, tzn.: w momencie ustanowienia zabezpieczenia Grupa formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Sporządzana dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, pozycji zabezpieczanej, charakter zabezpieczanego ryzyka oraz sposób bieżącej oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem, oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego, planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia, musi być wysoce prawdopodobna oraz musi podlegać zagrożeniu zmianami przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na sprawozdanie z zysków lub strat, efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego, mogą być wiarygodnie wycenione, zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione. Stosowane zasady rachunkowości dla instrumentów pochodnych desygnowanych jako instrumenty zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych Zmiany w wycenie do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie ujmuje się w innych całkowitych dochodach, natomiast nieefektywna część zabezpieczenia odnoszona jest do sprawozdania z zysków lub strat. Kwoty skumulowanej zmiany wyceny do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego, ujęte uprzednio w kapitale z aktualizacji wyceny, przenoszone są do sprawozdania z zysków lub strat w okresie lub okresach, w którym pozycja zabezpieczana wywiera wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat. Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, gdy wystąpi jedno z poniższych zdarzeń: instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany, rozwiązany lub wykonany (zastąpienia jednego instrumentu zabezpieczającego drugim lub przedłużenia terminu ważności danego instrumentu zabezpieczającego nie uważa się za wygaśnięcie lub rozwiązanie, jeśli takie zastąpienie lub przedłużenie terminu stanowi część udokumentowanej strategii zabezpieczania przyjętej przez jednostkę). W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji, zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji, zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji, wobec tego wszystkie skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. Realizacja planowanej transakcji, która przestaje być wysoce prawdopodobna, może być ciągle oczekiwana, Grupa unieważnia powiązanie zabezpieczające. W przypadku zabezpieczenia planowanych transakcji, skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji lub do momentu, kiedy zaprzestanie się oczekiwać jej realizacji. Jeśli zaprzestaje się oczekiwać realizacji transakcji, skumulowane zyski lub straty odniesione bezpośrednio na kapitał własny ujmuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 25 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Prezentacja W związku z zastosowaniem rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, Grupa stosuje następującą prezentację: efektywna część zmiany wyceny instrumentów zabezpieczających jest księgowana w pozostałych całkowitych dochodach i kumulowana w kapitale z aktualizacji wyceny, odsetki z tytułu instrumentów zabezpieczających są prezentowane w tej samej linii sprawozdania z zysków lub strat, w której prezentowany jest wynik odsetkowy na pozycji zabezpieczanej, rewaluacja instrumentów zabezpieczających jest odnoszona do tej samej linii sprawozdania z zysków lub strat, w której prezentowana jest rewaluacja walutowa pozycji zabezpieczanej, nieefektywna część zmiany wyceny instrumentów zabezpieczających jest odnoszona do wyniku z instrumentów finansowych. 9.25. Podatek dochodowy Podatek dochodowy wykazany w sprawozdaniu z zysków lub strat obejmuje rzeczywiste obciążenie podatkowe za dany okres sprawozdawczy oraz zmianę stanu aktywów z tytułu podatku odroczonego oraz rezerwy na podatek odroczony nie rozliczanej z kapitałem własnym ani innymi całkowitymi dochodami. Podatek bieżący Rzeczywiste obciążenie podatkowe za dany okres sprawozdawczy, ustalane jest przez jednostki Grupy zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W przypadku jednostek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej (patrz nota 12.4) przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest osiągnięty w roku podatkowym dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat. Podatek odroczony W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i zobowiązań a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości, Grupa tworzy rezerwy i ustala aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych, z wyjątkiem przypadków, gdy rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z: początkowego ujęcia wartości firmy albo składnika aktywów lub zobowiązań w ramach transakcji nie będącej połączeniem jednostek gospodarczych, zaś w momencie transakcji nie ma ona wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową), oraz dodatnich różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych, jednostkach stowarzyszonych i udziałami we wspólnych przedsięwzięciach, w przypadku których możliwe jest kontrolowanie terminu odwracania się różnic przejściowych i prawdopodobne jest, że różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu w możliwej do przewidzenia przyszłości. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych do wysokości, do której jest prawdopodobne, iż osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, za wyjątkiem: przypadków, gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań w ramach transakcji nie będącej połączeniem jednostek gospodarczych, zaś w momencie transakcji nie ma ona wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową), oraz ujemnych różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych, jednostkach stowarzyszonych i udziałami we wspólnych przedsięwzięciach, w przypadku których aktywa z tytułu odroczonego podatku ujmuje się tylko w takim zakresie, w jakim prawdopodobne jest, że różnice przejściowe ulegną odwróceniu w możliwej do przewidzenia przyszłości oraz dostępny będzie dochód do opodatkowania, który pozwoli na zrealizowanie ujemnych różnic przejściowych. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po skompensowaniu na poziomie poszczególnych jednostek wchodzących w skład Grupy. 9.26. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i usług Przychody ze sprzedaży ujmuje się w momencie oraz w stopniu odzwierciedlającym spełnienie przez Grupę zobowiązania do wykonania świadczenia (realizacji usługi) lub dostawy towaru. Spełnienie zobowiązania następuje w momencie uzyskania przez klienta kontroli nad przekazanym składnikiem aktywów. Przychody są ujmowane w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta w kwocie, która odzwierciedla wynagrodzenie, do którego – zgodnie z oczekiwaniami jednostki – będzie ona uprawniona w zamian za te dobra lub usługi. Grupa ujmuje przychód z umowy z klientem tylko wówczas, gdy spełnione są wszystkie następujące kryteria: Strony umowy zawarły umowę (w formie pisemnej, ustnej lub zgodnie z innymi zwyczajowymi praktykami handlowymi) i są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków, Spółka jest w stanie zidentyfikować prawa każdej ze stron dotyczące dóbr lub usług, które mają zostać przekazane; Spółka jest w stanie zidentyfikować warunki płatności za dobra lub usługi, które mają zostać przekazane, Umowa ma treść ekonomiczną, Jest prawdopodobne, że jednostka otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi. W zależności od spełnienia określonych w MSSF 15 „Przychody z umów z klientami” kryteriów, przychody mogą być ujmowane jednorazowo (w momencie, gdy kontrola nad dobrami i usługami jest przeniesiona na klienta) albo mogą być rozkładane w czasie w sposób obrazujący wykonanie świadczenia – szczególnie w przypadku umów świadczonych w czasie. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 26 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Większość przychodów generowanych przez Grupę rozpoznawana jest w miarę upływu czasu. Informacje dotyczące podziału przychodów na przychody powstające w miarę upływu czasu oraz powstające w określonym momencie zostały przedstawione w nocie 10. Grupa przedstawia wszelkie bezwarunkowe prawa do otrzymania wynagrodzenia oddzielnie jako należność. Prawo do wynagrodzenia jest bezwarunkowe, jeśli jedynym warunkiem wymagalności wynagrodzenia jest upływ określonego czasu. Do przychodów zalicza się w szczególności: 1) kwoty należne za sprzedane: energię elektryczną, ciepło, świadectwa pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych, świadectwa wytworzenia energii elektrycznej w kogeneracji, uprawnienia do emisji, usługi dystrybucyjne i przesyłowe oraz usługi działalności podstawowej ustalone w oparciu o cenę netto, po skorygowaniu o udzielone rabaty i upusty oraz o podatek akcyzowy, 2) kwoty należne za sprzedane materiały i towary w oparciu o cenę netto, po skorygowaniu o udzielone rabaty i upusty. W zakresie sprzedaży energii elektrycznej, ciepła oraz usług dystrybucyjnych klientami są odbiorcy końcowi energii (indywidualni i biznesowi). Sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej w Grupie realizowana jest w większości za pośrednictwem giełdy. Świadectwa pochodzenia energii sprzedawane są w większości wewnątrz Grupy. Za przychody z umów z klientami Grupa uznaje również wpływy z tytułu rekompensat przysługujących przedsiębiorstwom energetycznym z uwagi na stosowanie w rozliczeniach z odbiorcami energii elektrycznej, cieplnej i gazu, cen maksymalnych, których poziom określają powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Przykładem takich przychodów są rekompensaty otrzymywane z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny. Grupa powyższe rekompensaty traktuje jako przychody z umów z klientami zgodnie z MSSF15 i ujmuje je jako przychód oraz należność z tego tytułu. Za moment sprzedaży uważa się datę wykonania świadczenia zgodnie z umową kupna - sprzedaży (wysyłki lub postawienia do dyspozycji odbiorcy dostawy, odbioru usługi), przy sprzedaży detalicznej zapłatę gotówką, kartą kredytową lub czekiem, zaś w przypadku sprzedaży energii elektrycznej oraz ciepła za moment sprzedaży przyjmuje się dostarczenie energii do odbiorcy. Przychody ze sprzedaży energii zakupionej przez jednostki na Rynku Bilansującym prezentowane są jako przychody ze sprzedaży towarów. Przychody z tytułu opłat przyłączeniowych ujmowane są w okresie, w którym są one należne. Usługi w zakresie przyłączenia do sieci są odrębnym zobowiązaniem do wykonania świadczenia. Przychody z wykonania niezakończonej usługi w okresie od dnia zawarcia umowy do końca okresu sprawozdawczego po odliczeniu przychodów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych ustala się proporcjonalnie do stopnia jej realizacji, jeżeli stopień ten można ustalić w sposób wiarygodny. Przychody z tytułu wynajmu oraz z tytułu leasingu operacyjnego ujmowane są metodą liniową przez okres wynajmu w stosunku do otwartych umów. Przychody z tytułu refaktur ujmuje się jako przychody z podstawowej działalności operacyjnej. Korekty przychodów ze sprzedaży są zaliczane do okresu, którego dotyczą do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. W ramach wynagrodzenia Grupa nie identyfikuje części zmiennej wynagrodzenia. W Grupie występuje głównie sprzedaż z odroczonym terminem płatności. W umowach z klientami w większości stosowane są terminy płatności nieprzekraczające 30 dni. Umowy z klientami nie zawierają istotnego elementu finansowania. 9.27. Koszty działalności operacyjnej Do kosztu własnego sprzedaży zalicza się: koszt wytworzenia produktów i świadczenia usług poniesiony w danym okresie sprawozdawczym, skorygowany o zmianę stanu produktów oraz skorygowany o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby, wartość sprzedanej energii elektrycznej i materiałów wg cen nabycia, utworzenie/rozwiązanie odpisów aktualizujących zapasy, wartość przyznanych praw majątkowych obniżająca koszty. Koszty sprzedaży obejmują koszty związane z obsługą i pozyskaniem klientów, koszty marketingu i reklamy oraz koszty utworzenia rezerwy na obowiązek dotyczący praw majątkowych. Koszty ogólnego zarządu obejmują koszty związane z zarządzaniem i administrowaniem Grupą jako całością oraz spółkami wchodzącymi w skład Grupy. 9.28. Pozostałe przychody i koszty operacyjne Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane są w szczególności pozycje związane: ze zbyciem rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych, z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi lub odnoszonymi w koszty operacyjne, z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych, z odszkodowaniami, karami i grzywnami oraz innymi kosztami nie związanymi ze zwykłą działalnością, z utworzeniem/rozwiązaniem odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych, aktywów z tytułu prawa do użytkowania, należności z tytułu dostaw i usług. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 27 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 9.29. Przychody i koszty finansowe Przychody i koszty finansowe obejmują w szczególności przychody i koszty dotyczące: przychodów z tytułu udziału w zyskach innych jednostek, odsetek, zmian w wysokości rezerwy wynikających z faktu przybliżania się terminu poniesienia kosztu (efekt odwracania dyskonta), różnic kursowych będących wynikiem operacji wykonywanych w ciągu okresu sprawozdawczego oraz wycen księgowych aktywów i zobowiązań na koniec okresu sprawozdawczego, za wyjątkiem różnic kursowych ujętych w wartości początkowej rzeczowego aktywa trwałego, w stopniu w jakim są uznawane za korektę kosztów odsetek, pozostałych pozycji związanych z działalnością finansową. Przychody i koszty z tytułu odsetek są ujmowane sukcesywnie w miarę ich narastania z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej w stosunku do wartości księgowej netto danego instrumentu finansowego przy uwzględnieniu zasady istotności. Dywidendy są ujmowane w momencie ustalenia praw akcjonariuszy lub udziałowców do ich otrzymania. 9.30. Zysk/strata netto na akcję Zysk/strata netto na akcję dla każdego okresu jest obliczony poprzez podzielenie zysku/straty netto przypadającego dla akcjonariuszy jednostki dominującej za dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. W przypadku scalenia lub podziału akcji, do kalkulacji stosuje się retrospektywnie liczbę akcji po ich scaleniu lub podziale. 9.31. Rachunek przepływów pieniężnych Rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest metodą pośrednią. 9.32. Zmiany zasad rachunkowości i korekta danych lat ubiegłych W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa dokonała zmiany w zakresie prezentacji w skonsolidowanym sprawozdaniu z zysków i strat wyniku na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Wynik ten został zaprezentowany w ramach pozostałej działalności operacyjnej, natomiast w sprawozdaniu rocznym za 2021 rok w działalności podstawowej. Dane porównywalne zostały przekształcone, co zostało zaprezentowane poniżej: Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 (dane poprzednio raportowane) Zmiana prezentacji Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Przychody ze sprzedaży 14 016 (225) 13 791 Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (324) 324 - Koszt własny sprzedaży (10 971) - (10 971) Zysk brutto ze sprzedaży 2 721 99 2 820 Pozostałe przychody operacyjne 214 - 214 Koszty sprzedaży (953) - (953) Koszty ogólnego zarządu (325) - (325) Pozostałe koszty operacyjne (379) (99) (478) Przychody finansowe 74 - 74 Koszty finansowe (268) - (268) Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności 185 - 185 Zysk brutto 1 269 - 1 269 Podatek dochodowy (332) - (332) Zysk netto 937 - 937 Przypadający na: Właścicieli jednostki dominującej 968 - 968 Udziały niekontrolujące (31) - (31) Powyższa zmiana ma na celu wierniejsze odwzorowanie zdarzeń gospodarczych występujących w Grupie, a także dostosowanie do zasad wynikających z polityki rachunkowości przyjętej w Grupie ORLEN. W celu dostosowania prezentacji danych w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych z wytycznymi obowiązującymi w Grupie ORLEN, Grupa wprowadziła następujące przekształcenia danych porównawczych za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 28 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 (dane poprzednio raportowane) Zmiana prezentacji Okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(strata) brutto 1 269 - 1 269 Korekty o pozycje: Udział w (zysku)/stracie jednostek wykazywanych metodą praw własności (185) - (185) (Zysk)/strata z tytułu różnic kursowych (3) - (3) Amortyzacja 1 079 - 1 079 Odsetki i dywidendy, netto 216 - 216 (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej 688 (564) 124 Zmiana stanu rezerw 419 788 1 207 Pozostałe korekty - 45 45 Zmiana stanu kapitału pracującego: Zmiana stanu należności (75) 75 - Zmiana stanu należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych czynnych krótkoterminowych - (78) (78) Zmiana stanu zapasów 30 - 30 Zmiana stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek 399 (399) - Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów 164 (164) - Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 3 (3) - Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz rozliczeń międzyokresowych biernych krótkoterminowych - 300 300 4 004 - 4 004 Podatek dochodowy (zapłacony) (345) - (345) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3 659 - 3 659 Powyższe zmiany zostały wprowadzone w części operacyjnej rachunku przepływów pieniężnych i dotyczyły: Uwzględnienia w części przepływów pieniężnych dotyczących kapitału obrotowego jedynie krótkoterminowych zmian należności, czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, zobowiązań krótkoterminowych, międzyokresowych biernych rozliczeń. Pozycja Zmiana stanu zapasów nie uległa przekształceniu. Przeniesienia do korekt prezentowanych powyżej kapitału obrotowego zmian stanu przepływów pieniężnych wynikających z części długoterminowych należności, rozliczeń międzyokresowych czynnych, zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek, rozliczeń międzyokresowych biernych oraz całościowych zmian dotyczących zobowiązań z tytułu umów, rozliczeń przychodów przyszłych okresów, rezerw i pozostałych korekt. Przeniesienia korekty wynikającej z umorzenia uprawnień do emisji CO2 z pozycji (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej, w tym odpis wartości firmy do pozycji Zmiana stanu rezerw zgodnie ze sposobem prezentacji niniejszych zmian przez Grupę ORLEN. Przeniesienia ze zmiany stanu należności oraz zmiany stanu zobowiązań korekt sald dotyczących instrumentów pochodnych. Korekty związane ze zmianą sald instrumentów pochodnych wycenianych poprzez kapitały własne zostały przeniesione do pozycji Pozostałe korekty, natomiast korekty związane ze zmianą sald instrumentów pochodnych wycenianych poprzez rachunek zysków i strat zostały przeniesione do pozycji (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej, w tym odpis wartości firmy. Całkowite saldo środków pieniężnych z działalności operacyjnej nie uległo zmianie w porównaniu do danych zaraportowanych pierwotnie na dzień 31 grudnia 2021 roku. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 29 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SEGMENTÓW OPERACYJNYCH 10. Linie biznesowe (Segmenty działalności) Grupa prezentuje informacje dotyczące segmentów działalności zgodnie z MSSF 8 „Segmenty operacyjne” za bieżący oraz porównywalne okresy sprawozdawcze. Organizacja i zarządzanie Grupą odbywają się w podziale na segmenty wydzielone ze względu na rodzaj oferowanych produktów. Podział sprawozdawczości Grupy opiera się na trzech segmentach oraz pozostałej działalności nazywanych według terminologii Grupy liniami biznesowymi: Dystrybucja - dystrybucja energii elektrycznej przez Energa-Operator SA (Operatora Systemu Dystrybucyjnego), a także działalność bezpośrednio związana z dystrybucją prowadzoną przez inne spółki Grupy, Wytwarzanie – wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych i odnawialnych, wytwarzanie oraz dystrybucja energii cieplnej, a także działalność serwisowo - remontowa bezpośrednio związana z wytwarzaniem energii, Sprzedaż – handel energią elektryczną (obrót hurtowy i sprzedaż detaliczna) oraz usługi oświetlenia, Pozostała działalność – centra usług wspólnych w obszarach księgowym, kadrowo-płacowym, administracyjnym oraz teleinformatycznym, a także działalność finansowa, zarządzanie nieruchomościami oraz logistyka, zaopatrzenie i ochrona. Do linii biznesowej pozostałe zakwalifikowano działalność jednostki dominującej. Podstawowymi miernikami, na bazie których Zarząd Energa SA dokonuje oceny wyników działalności linii biznesowych jest wynik netto oraz EBITDA, tj. zysk/(strata) z działalności operacyjnej (obliczony jako zysk/strata brutto skorygowany o udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności, przychody finansowe oraz koszty finansowe) powiększony o amortyzację i odpisy aktualizujące niefinansowe aktywa trwałe. Zasady stosowane do ustalenia wyników linii biznesowych oraz pomiaru aktywów i zobowiązań linii biznesowych są zgodne z zasadami stosowanymi dla celów sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Udział w wyniku jednostek wycenianych metodą praw własności jest przypisywany do wyłączeń i korekt konsolidacyjnych. Transakcje pomiędzy liniami biznesowymi rozliczane są na warunkach rynkowych. Grupa nie prezentuje informacji w podziale na segmenty geograficzne, gdyż jej działalność prowadzona na rzecz klientów zagranicznych oraz aktywa zagraniczne nie mają znaczącego wpływu na działalność Grupy. W poniższych tabelach przedstawione zostało przyporządkowanie do poszczególnych segmentów sprawozdawczych przychodów i kosztów za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku oraz aktywów i zobowiązań finansowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku wraz z odpowiednimi danymi porównywalnymi. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 30 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku lub na dzień 31 grudnia 2022 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych 4 672 12 320 2 865 238 - 20 095 Sprzedaż między liniami biznesowymi 65 81 622 622 (1 390) - Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny - 349 - - - 349 Przychody linii biznesowej ogółem 4 737 12 750 3 487 860 (1 390) 20 444 EBITDA 2 118 (317) 843 (69) (2) 2 573 Amortyzacja 916 56 149 28 (15) 1 134 Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych - - 72 - - 72 Zysk lub strata z działalności operacyjnej 1 202 (373) 622 (97) 13 1 367 Przychody/ koszty finansowe netto (279) 6 (83) 113 (18) (261) Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności - - - - 71 71 Zysk lub strata brutto 923 (367) 539 16 66 1 177 Podatek dochodowy (171) 50 (30) (16) (1) (168) Zysk lub strata netto 752 (317) 509 - 65 1 009 Aktywa i zobowiązania Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 7 141 145 807 - 1 100 Aktywa ogółem 16 173 4 384 5 680 16 442 (15 431) 27 248 Zobowiązania finansowe 5 299 23 770 5 640 (4 228) 7 504 Pozostałe informacje dotyczące linii biznesowej Nakłady inwestycyjne 1 648 77 443 1 109 (17) 3 260 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 31 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2021 roku (dane przekształcone) lub na dzień 31 grudnia 2021 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych 4 369 7 455 1 802 165 - 13 791 Sprzedaż między liniami biznesowymi 61 49 357 491 (958) - Przychody linii biznesowej ogółem 4 430 7 504 2 159 656 (958) 13 791 EBITDA 2 048 343 112 (63) 9 2 449 Amortyzacja 875 49 139 27 (11) 1 079 Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych - 2 90 - - 92 Zysk lub strata z działalności operacyjnej 1 173 292 (117) (90) 20 1 278 Przychody/ koszty finansowe netto (152) (6) (54) 206 (188) (194) Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności - - - - 185 185 Zysk lub strata brutto 1 021 286 (171) 116 17 1 269 Podatek dochodowy (241) (56) (45) 13 (3) (332) Zysk lub strata netto 780 230 (216) 129 14 937 Aktywa i zobowiązania Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 5 151 40 144 - 340 Aktywa ogółem 15 083 2 985 4 245 14 275 (15 350) 21 238 Zobowiązania finansowe 4 906 24 838 4 882 (4 537) 6 113 Pozostałe informacje dotyczące linii biznesowej Nakłady inwestycyjne 1 526 64 233 299 (15) 2 107 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 32 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym: 176 12 034 3 321 553 (1 023) 15 061 Energia elektryczna 173 11 751 2 874 - (656) 14 142 Gaz - 319 - - (1) 318 Pozostałe towary, produkty i materiały 3 6 447 553 (366) 643 Podatek akcyzowy - (42) - - - (42) Przychody ze sprzedaży usług, w tym: 4 561 367 166 307 (367) 5 034 Usługi dystrybucyjne i tranzytowe 4 403 - 35 - (53) 4 385 Opłaty za przyłączanie odbiorców 76 - - - - 76 Pozostałe usługi 82 367 131 307 (314) 573 RAZEM 4 737 12 401 3 487 860 (1 390) 20 095 w tym: Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły 4 576 12 028 2 909 - (710) 18 803 Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie 161 373 578 860 (680) 1 292 Rok zakończony dnia 31 grudnia 2021 roku (przekształcone) Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostałe Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym: 24 7 215 2 039 348 (600) 9 026 Energia elektryczna 19 7 079 1 666 - (384) 8 380 Gaz - 199 - - - 199 Pozostałe towary, produkty i materiały 5 5 373 348 (216) 515 Podatek akcyzowy - (68) - - - (68) Przychody ze sprzedaży usług, w tym: 4 406 289 120 308 (358) 4 765 Usługi dystrybucyjne i tranzytowe 4 214 - 87 - (42) 4 259 Opłaty za przyłączanie odbiorców 119 - - - - 119 Pozostałe usługi 73 289 33 308 (316) 387 RAZEM 4 430 7 504 2 159 656 (958) 13 791 w tym: Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły 4 233 7 210 1 753 - (426) 12 770 Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie 197 294 406 656 (532) 1 021 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 33 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT 11. Przychody i koszty 11.1. Koszty działalności według rodzaju Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania 1 134 1 079 Zużycie materiałów i energii 1 843 951 Usługi obce 1 570 1 373 Podatki i opłaty 2 046 1 604 Koszty świadczeń pracowniczych 1 308 1 172 Odpis aktualizujący zapasy 3 - Pozostałe koszty rodzajowe 99 83 Przyznane prawa majątkowe (75) (108) Zmiana stanu produktów (15) 7 Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki (330) (255) Wartość sprzedanych towarów i materiałów 11 595 6 343 Razem koszty operacyjne 19 178 12 249 w tym: Koszt własny sprzedaży 17 798 10 971 Koszty sprzedaży 983 953 Koszty ogólnego zarządu 397 325 11.2. Koszty amortyzacji ujęte w sprawozdaniu z zysków lub strat Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Pozycje ujęte w koszcie własnym sprzedaży: 1 068 1 025 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 1 035 985 Amortyzacja aktywów niematerialnych 33 40 Pozycje ujęte w kosztach sprzedaży: 50 43 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 27 28 Amortyzacja aktywów niematerialnych 23 15 Pozycje ujęte w kosztach ogólnego zarządu: 16 11 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 11 8 Amortyzacja aktywów niematerialnych 5 3 11.3. Koszty świadczeń pracowniczych Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Wynagrodzenia 966 898 Koszty ubezpieczeń społecznych 180 168 Świadczenia po okresie zatrudnienia oraz nagrody jubileuszowe 7 (33) Pozostałe koszty świadczeń pracowniczych, w tym: 155 139 Taryfa energetyczna - koszty bieżące 12 15 ZFŚS - odpisy za bieżący rok obrotowy 33 29 Pracowniczy Program Emerytalny 48 45 Szkolenia pracownicze 6 5 Wydatki związane z BHP 3 6 Pozostałe 53 39 RAZEM 1 308 1 172 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 34 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 11.4. Pozostałe przychody operacyjne Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (przekształcone) Zysk ze zbycia środków trwałych/ aktywów niematerialnych 3 3 Otrzymane kary, grzywny, odszkodowania 117 52 Dotacje 28 24 Rozwiązanie odpisów aktualizujących należności z tytułu dostaw i usług 58 36 Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych 6 36 Rozwiązanie rezerw (np. na sprawy sądowe) 41 22 Zwrot podatków 4 9 Zwrot kosztów postępowania sądowego 9 9 Umorzone zobowiązania 1 - Przychody dotyczące nielegalnego poboru energii 5 5 Nieodpłatnie otrzymana infrastruktura 21 7 Nadpłaty 3 4 Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych ryzyko operacyjne 637 - Pozostałe 12 7 RAZEM 945 214 11.5. Pozostałe koszty operacyjne Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (przekształcone) Strata ze zbycia/ likwidacja rzeczowych aktywów trwałych/ aktywów niematerialnych 5 - Koszty usuwania szkód losowych 166 76 Darowizny 12 7 Utworzenie odpisów aktualizujących należności z tytułu dostaw i usług 128 69 Utworzenie odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych 78 117 Utworzenie rezerw 45 78 Odszkodowania 4 2 Koszty dotyczące nielegalnego poboru energii 2 1 Koszty postępowania spornego 12 13 Odpis wartości firmy - 11 Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych ryzyko operacyjne 390 99 Pozostałe 2 5 RAZEM 844 478 11.6. Przychody finansowe Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Przychody z tytułu instrumentów finansowych, w tym: 129 67 Przychody odsetkowe 44 53 Aktualizacja wartości aktywów finansowych (w tym rozwiązanie odpisów aktualizujących) 69 - Różnice kursowe 16 2 Pozostałe - 12 Wynik ze sprzedaży udziałów jednostek zależnych - (15) Pozostałe przychody finansowe 39 22 Aktualizacja wartości inwestycji wycenianej metodą praw własności 34 21 Pozostałe 5 1 RAZEM 168 74 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 35 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 11.7. Koszty finansowe Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Koszty z tytułu instrumentów finansowych, w tym: 290 178 Koszty odsetkowe 256 176 Aktualizacja wartości aktywów finansowych (w tym utworzenie odpisów aktualizujących) 21 - Różnice kursowe 13 2 Pozostałe koszty finansowe, w tym: 139 90 Aktualizacja wartości inwestycji wycenianej metodą praw własności 34 - Odsetki leasingowe 44 41 Odsetki aktuarialne i inne odsetki 44 25 Pozostałe 17 24 RAZEM 429 268 12. Podatek dochodowy 12.1. Obciążenia podatkowe Główne składniki obciążenia podatkowego za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku przedstawiają się następująco: Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Sprawozdanie z zysków lub strat Bieżące obciążenie z tytułu podatku dochodowego (315) (292) Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat ubiegłych (17) (1) Odroczony podatek dochodowy 164 (39) Obciążenie podatkowe wykazane w sprawozdaniu z zysków lub strat (168) (332) Sprawozdanie z całkowitych dochodów Odroczony podatek dochodowy 1 (59) Obciążenie podatkowe/Korzyść podatkowa wykazana w sprawozdaniu z całkowitych dochodów 1 (59) W zakresie podatku dochodowego Grupa co do zasady podlegała w roku 2022 przepisom ogólnym. Za wyjątkiem Podatkowej Grupy Kapitałowej Energa (patrz opis w nocie 12.4), nie wystąpiły inne przypadki, które różnicowałyby zasady określania obciążeń podatkowych w stosunku do przepisów ogólnych w tym zakresie. Termin upływu prawa do rozliczenia straty podatkowej przez spółki Grupy Energa przypada najpóźniej na dzień 31 grudnia 2027 roku. Wartość nierozliczonej straty podatkowej, na którą nie zostało utworzone aktywo z tytułu podatku odroczonego wg stanu na 31 grudnia 2022 roku wynosi 437 mln zł. 12.2. Uzgodnienie efektywnej stawki podatkowej Uzgodnienie podatku dochodowego od wyniku finansowego brutto przed opodatkowaniem według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej Grupy przedstawia się następująco: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 36 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Zysk lub strata brutto przed opodatkowaniem 1 177 1 269 Obciążenie podatkowe według ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce, wynoszącej 19% (224) (241) Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat ubiegłych (17) (1) Obciążenie podatkowe od kosztów trwale niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (32) (63) Obciążenie podatkowe od przychodów trwale niebędących podstawą do opodatkowania 25 6 Obciążenie podatkowe od udziału w zysku (stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności 13 35 Straty podatkowe (69) 18 Różnice przejściowe dla których nie utworzono aktywa na podatek odroczony 136 (86) Obciążenie podatkowe według efektywnej stawki podatkowej w sprawozdaniu z zysków lub strat (168) (332) Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie obowiązujących przepisów podatkowych. Zastosowanie tych przepisów różnicuje zysk (stratę) podatkową od księgowego zysku (straty) netto, w związku z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu i kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów oraz pozycji kosztów i przychodów, które nigdy nie będą podlegały opodatkowaniu. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym. W latach 2022 oraz 2021 obowiązywała stawka 19%. Obecne przepisy nie zakładają zróżnicowania stawek podatkowych dla przyszłych okresów. Rok podatkowy jak i okres, za który sporządzone jest niniejsze sprawozdanie finansowe pokrywają się z rokiem kalendarzowym. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 37 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 12.3. Odroczony podatek dochodowy Odroczony podatek dochodowy wynika z następujących pozycji: Stan na 31 grudnia 2022 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach / kapitale Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2021 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 1 063 314 (6) (4) 759 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i zapasów 125 7 - - 118 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych 276 (1) - - 277 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 67 (1) (6) - 74 Od rezerw na nagrody jubileuszowe 41 (5) - - 46 Od rezerw z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych 27 (4) - - 31 Od rezerw na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych 19 - - - 19 Od rezerw na zobowiązania z tytułu emisji gazów 47 2 - - 45 Niewypłacone wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników 5 1 - - 4 Od pozostałych rezerw 264 213 - (1) 52 Naliczone koszty 142 80 - (3) 65 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 12 2 - - 10 Straty podatkowe 22 10 - - 12 Pozostałe 16 10 - - 6 Kompensata (645) (117) (5) (1) (522) Aktywa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 418 237 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 38 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2021 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach / kapitale Sprzedaż jednostki zależnej Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2020 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 759 72 (35) (4) (2) 728 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i zapasów 118 4 - (1) - 115 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych 277 27 (22) - - 272 Nieodpłatnie otrzymana infrastruktura energetyczna - (2) - - - 2 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 74 (5) (12) - - 91 Od rezerw na nagrody jubileuszowe 46 (8) - - - 54 Od rezerw z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych 31 8 - - - 23 Od rezerw na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych 19 (2) - - - 21 Od rezerw na zobowiązania z tytułu emisji gazów 45 8 - - - 37 Niewypłacone wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników 4 - - (1) - 5 Od pozostałych rezerw 52 4 - (1) (1) 50 Naliczone koszty 65 21 - - (1) 45 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 10 10 - - - - Straty podatkowe 12 6 - - - 6 Pozostałe 6 1 (1) (1) - 7 Kompensata (522) (16) 15 - - (521) Aktywa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 237 207 Łączna kwota różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostki zależne, w przypadku których nie ujęto aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 1 498 mln zł a na dzień 31 grudnia 2021 roku 1 846 mln zł. Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie zostało utworzone, ponieważ Grupa nie planuje sprzedaży tych inwestycji lub nie przewiduje odwrócenia tych różnic przejściowych w przyszłości. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 39 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2022 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach/kapitale Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2021 Rezerwa z tytułu podatku odroczonego 1 576 150 (7) 1 1 432 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych 1 154 18 - 1 1 135 Naliczone przychody 59 16 - - 43 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością praw majątkowych pochodzenia energii 5 (4) - - 9 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu naliczonych odsetek, niezrealizowanych różnic kursowych, wyceny instrumentów. 197 22 (8) - 183 Inne należności i rozliczenia międzyokresowe kosztów 33 3 - - 30 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 64 37 - - 27 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 5 - 1 - 4 Pozostałe 59 58 - - 1 Kompensata (645) (117) (5) (1) (522) Rezerwa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 931 910 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 40 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2021 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach/kapitale Sprzedaż jednostki zależnej Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2020 Rezerwa z tytułu podatku odroczonego 1 432 111 26 (3) - 1 298 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych 1 135 55 - (2) - 1 082 Naliczone przychody 43 7 - - - 36 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością praw majątkowych pochodzenia energii 9 3 - - - 6 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu naliczonych odsetek, niezrealizowanych różnic kursowych, wyceny instrumentów. 183 (9) 21 - - 171 Inne należności i rozliczenia międzyokresowe kosztów 30 30 - - - - Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 27 27 - - - - Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 4 - 4 - - - Pozostałe 1 (2) 1 (1) - 3 Kompensata (522) (16) 15 - - (521) Rezerwa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 910 777 Łączna kwota różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostki zależne, w przypadku których nie ujęto zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego, na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 4 384 mln zł a na dzień 31 grudnia 2021 roku 3 756 mln zł. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie została utworzona gdyż Grupa nie planuje sprzedaży tych inwestycji, a więc różnice przejściowe nie odwrócą się w przyszłości. 12.4. Podatkowa Grupa Kapitałowa ENERGA W dniu 9 listopada 2020 roku zawarto nową umowę pod nazwą PGK ENERGA 2021. Umowę zawarto na trzy lata podatkowe od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2023 roku. Umowa została zarejestrowana przez Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w dniu 10 grudnia 2020 roku. W skład nowej PGK weszły spółki: Energa SA, Energa-Operator SA, Energa-Obrót SA, Energa Wytwarzanie SA, Energa Informatyka i Technologie Sp. z o.o., Energa Logistyka Sp. z o.o. oraz Energa Oświetlenie Sp. z o.o. Spółka Energa SA została wyznaczona jako spółka reprezentująca PGK ENERGA 2021 w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz przepisów ustawy Ordynacja Podatkowa. Przedmiotem opodatkowania PGK podatkiem dochodowym jest suma dochodów z dwóch źródeł przychodów tj. dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych przychodów. Dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących PGK uzyskanych z danego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 41 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ 13. Rzeczowe aktywa trwałe Grunty własne Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu Inne rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe w budowie Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 113 15 840 8 048 399 1 235 1 141 26 776 Zakup bezpośredni - - - - - 3 051 3 051 Rozliczenie rzeczowych aktywów trwałych w budowie 57 889 381 16 177 (1 520) - Sprzedaż, zbycie - (1) (7) (6) - - (14) Likwidacja - (65) (91) - (114) - (270) Nieodpłatne otrzymanie - 20 1 - - - 21 Przemieszczenia między grupami - - (5) - - 4 (1) Wykup 77 - - - - - 77 Skapitalizowane koszty finansowania - - - - - 22 22 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - 6 6 Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji - 6 4 - - - 10 Pozostałe zmiany wartości - - (6) - - - (6) Na dzień 31 grudnia 2022 roku 247 16 689 8 325 409 1 298 2 704 29 672 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku (1) (6 493) (3 871) (293) (747) (90) (11 495) Amortyzacja i wartość netto likwidacji 1 (544) (310) (25) (121) (9) (1 008) Utworzenie odpisów aktualizujących - (24) (54) - - - (78) Pozostałe zwiększenia odpisów aktualizujących - - (12) - - - (12) Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 5 - - - 1 6 Pozostałe zmniejszenia odpisów aktualizujących - 5 43 - - 12 60 Sprzedaż, zbycie - - 6 6 - - 12 Likwidacja - 60 49 - 114 - 223 Przemieszczenia między grupami - - 1 - - - 1 Pozostałe zmiany wartości - - 5 - - - 5 Na dzień 31 grudnia 2022 roku - (6 991) (4 143) (312) (754) (86) (12 286) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2022 roku 112 9 347 4 177 106 488 1 051 15 281 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2022 roku 247 9 698 4 182 97 544 2 618 17 386 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 42 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Grunty własne Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu Inne rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe w budowie Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2021 roku 108 15 070 7 515 382 1 101 997 25 173 Zakup bezpośredni - - 1 - - 1 783 1 784 Rozliczenie rzeczowych aktywów trwałych w budowie 7 823 558 20 210 (1 618) - Sprzedaż, zbycie - - (2) (7) - - (9) Likwidacja (1) (28) (37) - (73) - (139) Nieodpłatne otrzymanie - 9 24 - - - 33 Przemieszczenia między grupami (4) (4) (2) 1 - (1) (10) Wykup - - - 3 - - 3 Przeniesienie z aktywów inwestycyjnych 4 6 - - - - 10 Skapitalizowane koszty finansowania - - - - - 12 12 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - (2) (1) - (1) (32) (36) Sprzedaż jednostki zależnej (1) (5) (2) - (2) - (10) Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji - (28) (6) - - - (34) Pozostałe zmiany wartości - (1) - - - - (1) Na dzień 31 grudnia 2021 roku 113 15 840 8 048 399 1 235 1 141 26 776 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2021 roku - (5 906) (3 509) (272) (698) (223) (10 608) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (1) (527) (294) (25) (107) (6) (960) Utworzenie odpisów aktualizujących - (44) (42) - (6) (24) (116) Pozostałe zwiększenia odpisów aktualizujących - (72) (78) - (13) - (163) Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 26 10 - - - 36 Pozostałe zmniejszenia odpisów aktualizujących - - - - - 163 163 Sprzedaż, zbycie - - 2 7 - - 9 Likwidacja - 27 37 - 74 - 138 Wykup - - - (2) - - (2) Przemieszczenia między grupami - 2 2 (1) - - 3 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - 1 - 1 - 2 Przeniesienie z aktywów inwestycyjnych - (1) - - - - (1) Sprzedaż jednostki zależnej - 1 - - 2 - 3 Pozostałe zmiany wartości - 1 - - - - 1 Na dzień 31 grudnia 2021 roku (1) (6 493) (3 871) (293) (747) (90) (11 495) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2021 roku 108 9 164 4 006 110 403 774 14 565 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2021 roku 112 9 347 4 177 106 488 1 051 15 281 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 43 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Testy na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych II półrocze 2022 roku W II półroczu 2022 roku dokonano oceny wystąpienia wewnętrznych i zewnętrznych przesłanek utraty wartości odzyskiwalnej posiadanych rzeczowych aktywów trwałych. W związku z wystąpieniem przesłanek mogących skutkować spadkiem wartości aktywów trwałych niektórych spółek Grupy Energa, przeprowadzono testy na utratę wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne (CGU – ang. cash generating unit), w celu określenia ich wartości użytkowej. Testy przeprowadzono wykorzystując metodę dochodową w oparciu o zdyskontowaną wartość szacowanych przepływów z działalności operacyjnej, z uwzględnieniem m.in. następujących założeń: datą testu jest 31 grudnia 2022 roku, przyjęte do stosowania założenia makroekonomiczne w zakresie: dedykowanych dla źródeł cen energii elektrycznej, ceny węgla kamiennego i gazu ziemnego, ceny świadectw pochodzenia oraz ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla na podstawie raportu „Długoterminowe prognozy cen energii elektrycznej dla polskiego systemu elektroenergetycznego na lata 2022-2050”; prognozy zostały przygotowane do 2040 roku włącznie; w zakresie cen biomasy zastosowano prognozy spółki Energa Kogeneracja Sp. z o.o. dla okresu 2023-2028; ścieżki zakładają zmianę miksu energetycznego, w tym przede wszystkim zmniejszenie produkcji i wycofanie jednostek węglowych w długim terminie, ilość darmowych uprawnień do emisji CO2 na lata 2021-2025 zgodnie z wykazem opublikowanym przez Ministra Środowiska RP, prognozowana cena praw do emisji CO2 dla roku 2023 kształtuje się na poziomie 70 EUR/t. W kolejnych latach prognozy rosną do poziomu 147 EUR/t w roku 2033. Na kształtowanie się prognoz cen uprawnień do emisji CO2 największy wpływ miały prace legislacyjne związane z reformą EU ETS w ramach pakietu Fit for 55, nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych istniejących aktywów trwałych, w tym nakłady na dostosowanie poziomów emisji przemysłowych do wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku, w sprawie emisji przemysłowych oraz decyzji wykonawczej Komisji UE 2021/2326 w sprawie konkluzji najlepszych dostępnych technik (BAT) opublikowanej dnia 30 listopada 2021 roku, utrzymanie wsparcia dla produkcji z istniejących odnawialnych źródeł energii w postaci przychodu z praw majątkowych oraz uwzględnienie dla części instalacji wygranych aukcji na sprzedaż energii elektrycznej z odnawianych źródeł energii i przychodu z mechanizmu FIT/FIP, zgodnie z Ustawą z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii wraz z jej późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2017 poz. 1148), przychody z rynku mocy zgodne z przepisami Ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy, z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1854, z 2022 r. poz. 2243), przy czym stawki zostały przyjęte na podstawie przeprowadzonych i wygranych w latach 2018-2022 aukcji oraz dla lat wykraczających poza zakontraktowany okres – na podstawie ścieżek cenowych (ceny wieloletnich kontraktów mocowych są corocznie waloryzowane zgodnie z regulacjami rynku mocy), oszacowanie wpływu pakietu regulacji mających na celu przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen energii elektrycznej i wprowadzające szereg rozwiązań, dotyczących przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców energii elektrycznej, takich jak: (i) zasady mrożenia cen energii elektrycznej z taryf zatwierdzonych w 2022 roku, (ii) limity zużycia energii elektrycznej dla odbiorców indywidualnych w 2023 roku, (iii) zasady stosowania tzw. cen maksymalnych, (iv) zasady obliczania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny przez wytwórców energii elektrycznej oraz spółki obrotu, a także (v) zasady przyznawania i rozliczania rekompensat z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny dla spółek obrotu z tytułu stosowania tzw. cen maksymalnych. Kluczowe akty prawne wchodzące w skład wskazanego powyżej pakietu regulacji to: ustawa z dnia 7.10.2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, z późn. zm. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2127, 2243, 2687), ustawa z dnia 27.10.2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku, z późn. zm. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243, 2687), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8.11.2022 roku w sprawie sposobu obliczania limitu ceny (Dz. U. z 2022 r. poz. 2284), rozporządzenie z dnia 9.12.2022 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu obliczania limitu ceny (Dz. U. z 2022 roku poz. 2631), długość prognoz finansowych poszczególnych CGU określona została w taki sposób, aby przepływy pieniężne służące do kalkulacji wartości rezydualnej były jak najbardziej zbliżone do spodziewanych przepływów w latach kolejnych, do ekstrapolacji prognozy przepływów na potrzeby kalkulacji wartości rezydualnej zastosowano stopę wzrostu wynoszącą 2,0%, co nie przewyższa średnich długoterminowych stóp inflacji w Polsce. W oparciu o wyniki przeprowadzonych testów nie stwierdzono konieczności utworzenia odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych. I półrocze 2022 roku W I półroczu 2022 roku, w ramach dokonanej oceny wystąpienia wewnętrznych i zewnętrznych przesłanek utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych spółek Grupy Energa, zidentyfikowano przesłanki mogące skutkować istotnym spadkiem wartości aktywów trwałych spółki Energa Kogeneracja Sp. z o.o. W związku z tym stwierdzono konieczność przeprowadzenia testów na utratę wartości, w celu określenia ich wartości użytkowej. Testy przeprowadzono wykorzystując metodę dochodową w oparciu o zdyskontowaną wartość szacowanych przepływów z działalności operacyjnej, z uwzględnieniem m.in. następujących założeń: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 44 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) datą testu jest 30 czerwca 2022 roku, przyjęte przez Zarząd Energi SA do stosowania założenia makroekonomiczne, w tym w zakresie: dedykowanych dla źródeł cen energii elektrycznej, ceny węgla kamiennego i gazu ziemnego, ceny świadectw pochodzenia oraz ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla na podstawie raportu przygotowanego przez niezależny podmiot; prognozy zostały przygotowane do 2050 roku włącznie; w zakresie cen biomasy zastosowano prognozy spółki dla okresu 2022-2030, ilość darmowych uprawnień do emisji CO2 na lata 2021-2025 zgodnie z wykazem opublikowanym przez Ministra Środowiska RP nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych istniejących aktywów trwałych, z uwzględnieniem nakładów wynikających z prowadzonych obecnie obligatoryjnych dla spółki inwestycji rozwojowych, utrzymanie wsparcia dla produkcji z istniejących odnawialnych źródeł energii w postaci przychodu z praw majątkowych, długość prognoz finansowych poszczególnych CGU określona została w taki sposób, aby przepływy pieniężne służące do kalkulacji wartości rezydualnej były jak najbardziej zbliżone do spodziewanych przepływów w latach kolejnych, do ekstrapolacji prognozy przepływów na potrzeby kalkulacji wartości rezydualnej zastosowano stopę wzrostu wynoszącą 2,0%, co nie przewyższa średnich długoterminowych stóp wzrostu inflacji w Polsce. Wyniki testów wskazujących na konieczność dokonania odpisu wartości majątku zaprezentowano poniżej. Elektrociepłownia Elbląg wraz z instalacją BB20 („CGU EC Elbląg”) Kalkulacje do ustalenia wartości użytkowej przeprowadzono w oparciu o projekcje finansowe dla pełnego okresu ekonomicznej użyteczności jednostki, tj. lipiec 2022 – grudzień 2049 roku, z uwzględnieniem przepływów wynikających z prowadzonych obecnie obligatoryjnych dla spółki inwestycji rozwojowych, polegających na wycofaniu jednostek węglowych i zastąpieniu ich jednostkami gazowymi. Stopa dyskontowa ustalona w oparciu o wysokość średnioważonego kosztu kapitału (WACC) po opodatkowaniu przyjęta do kalkulacji wyniosła 11,55% z uwzględnieniem dodatkowej premii za ryzyko projekcji. Stopa dyskontowa przyjęta do kalkulacji w 2021 roku wyniosła 7,55%. W oparciu o wyniki przeprowadzonego testu stwierdzono konieczność utworzenia odpisu aktualizującego wartość CGU EC Elbląg w wysokości 64,3 mln zł. Wartość odzyskiwaną ustalono na poziomie 223,7 mln zł. Elektrociepłownia Kalisz („CGU EC Kalisz”) Kalkulacje do ustalenia wartości użytkowej przeprowadzono w oparciu o projekcje finansowe dla pełnego okresu ekonomicznej użyteczności jednostki, tj. lipiec 2022 – grudzień 2048 roku, z uwzględnieniem przepływów wynikających z prowadzonych obecnie obligatoryjnych dla spółki inwestycji rozwojowych, polegających na wycofaniu jednostek węglowych i zastąpieniu ich jednostkami gazowymi. Stopa dyskontowa ustalona w oparciu o wysokość średnioważonego kosztu kapitału (WACC) po opodatkowaniu przyjęta do kalkulacji wyniosła 13,22% z uwzględnieniem dodatkowej premii za ryzyko projekcji. Stopa dyskontowa przyjęta do kalkulacji w 2021 roku wyniosła 8,88%. W oparciu o wyniki przeprowadzonego testu stwierdzono konieczność utworzenia odpisu aktualizującego wartość CGU EC Kalisz w wysokości 6,6 mln zł. Wartość odzyskiwaną ustalono na poziomie 19,7 mln zł. Ciepłownia w Żychlinie („CGU Żychlin”) Kalkulacje do ustalenia wartości użytkowej przeprowadzono w oparciu o projekcje finansowe dla okresu lipiec 2022 – grudzień 2031 roku oraz wartość rezydualną. Standardowy okres projekcji wydłużono w związku z pozyskiwanymi do roku 2030 roku dotacjami dla przedsięwzięć wykorzystujących do produkcji energii elektrycznej technologię ORC. Stopa dyskontowa ustalona w oparciu o wysokość średnioważonego kosztu kapitału (WACC) po opodatkowaniu przyjęta do kalkulacji wyniosła 9,88%. Stopa dyskontowa przyjęta do kalkulacji w 2021 roku wyniosła 6,23%. W oparciu o wyniki przeprowadzonego testu stwierdzono konieczność utworzenia odpisu aktualizującego wartość CGU Żychlin w wysokości 7,5 mln zł. Wartość odzyskiwaną ustalono na poziomie 12,5 mln zł. Analiza wrażliwości Poniżej przedstawiono szacowany wpływ zmiany wybranych parametrów na łączną wycenę wskazanych powyżej aktywów testowanych na dzień 30 czerwca 2022 roku. Przeprowadzona analiza wrażliwości wskazuje, iż czynnikami wpływającymi w największym stopniu na szacunek wartości użytkowej przetestowanych CGU są stopy dyskontowe, ceny ciepła, ceny energii elektrycznej, ceny biomasy oraz ceny gazu. Ich zmiana, uwzględniona w całym okresie prognozy, mogłaby skutkować koniecznością dokonania odpisów bądź ich odwrócenia w oszacowanych poniżej wartościach. W związku z tym należy mieć na uwadze, że w przypadku zmiany uwarunkowań rynkowych istnieje ryzyko przeszacowania lub niedoszacowania wartości aktywów. . Parametr Wartość Wpływ na wartość z wyceny CGU [mln PLN] Zmiana wartości odpisu / odwrócenia odpisu [mln PLN] i kierunek zmiany Zwiększenie wartości Zmniejszenie wartości Stopy dyskontowe [+ 0,5 p.p.] -20,4 -20,4 [- 0,5 p.p.] 22,1 22,1 Ceny ciepła [+ 1%] 12,9 12,9 [- 1%] -12,9 -12,9 Ceny energii elektrycznej [+ 1%] 8,4 8,4 [- 1%] -8,4 -8,4 Ceny biomasy [+ 1%] -4,9 -4,9 [- 1%] 4,9 4,9 Ceny gazu [+ 1%] -3,8 -3,8 [- 1%] 3,8 3,8 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 45 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 14. Aktywa niematerialne Koszty prac rozwojowych Oprogramowanie, licencje i patenty Prawa majątkowe Inne aktywa niematerialne Aktywa niematerialne nieoddane do użytkowania Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 1 911 703 71 82 1 768 Zakup bezpośredni - 1 1 611 - 76 1 688 Rozliczenie aktywów niematerialnych nieoddanych do użytkowania - 57 - 5 (62) - Sprzedaż, zbycie - - (11) - - (11) Likwidacja - (6) - (1) - (7) Przemieszczenia między grupami - 1 - (1) - - Darowizny i nieodpłatnie otrzymane - - 71 - - 71 Umorzenie praw majątkowych - - (1 175) - - (1 175) Na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 964 1 199 74 96 2 334 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku - (719) - (48) (27) (794) Amortyzacja i wartość netto likwidacji - (58) - (3) - (61) Likwidacja - 6 - 2 - 8 Przemieszczenia między grupami - (1) - 1 - - Na dzień 31 grudnia 2022 roku - (772) - (48) (27) (847) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2022 roku 1 192 703 23 55 974 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 192 1 199 26 69 1 487 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 46 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Koszty prac rozwojowych Oprogramowanie, licencje i patenty Prawa majątkowe Inne aktywa niematerialne Aktywa niematerialne nieoddane do użytkowania Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2021 roku 2 883 684 72 79 1 720 Zakup bezpośredni - 19 695 - 72 786 Rozliczenie aktywów niematerialnych nieoddanych do użytkowania - 67 - 3 (70) - Sprzedaż, zbycie - - (13) - - (13) Likwidacja - (51) - (4) - (55) Przemieszczenia między grupami - - - - 1 1 Darowizny i nieodpłatnie otrzymane - - 125 - - 125 Umorzenie praw majątkowych - - (788) - - (788) Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży (1) (3) - - - (4) Sprzedaż jednostki zależnej - (4) - - - (4) Na dzień 31 grudnia 2021 roku 1 911 703 71 82 1 768 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2021 roku - (721) - (48) (25) (794) Amortyzacja i wartość netto likwidacji - (52) - (4) (2) (58) Zwiększenie odpisów aktualizujących - (1) - - - (1) Zmniejszenie odpisów aktualizujących - - - 1 - 1 Likwidacja - 51 - 3 - 54 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - 2 - - - 2 Sprzedaż jednostki zależnej - 2 - - - 2 Na dzień 31 grudnia 2021 roku - (719) - (48) (27) (794) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2021 roku 2 162 684 24 54 926 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2021 roku 1 192 703 23 55 974 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 47 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 15. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania Gruntów Prawo wieczystego użytkowania gruntów Budynków, lokali i obiektów inżynierii lądowej i wodnej Urządzeń technicznych i maszyn Środków transportu Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 876 206 104 16 16 1 218 Nowe umowy leasingowe 99 - 2 4 5 110 Aktualizacja wartości - zwiększenie 12 5 4 - 1 22 Likwidacja - (1) (4) - (4) (9) Wykup (77) - - - - (77) Aktualizacja wartości - zmniejszenie (2) - - - - (2) Pozostałe zmiany wartości - - 1 - - 1 Na dzień 31 grudnia 2022 roku 908 210 107 20 18 1 263 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku (76) (9) (47) (12) (11) (155) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (33) (4) (19) (5) (4) (65) Likwidacja - - 3 - 4 7 Na dzień 31 grudnia 2022 roku (109) (13) (63) (17) (11) (213) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2022 roku 800 197 57 4 5 1 063 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2022 roku 799 197 44 3 7 1 050 Wartość kosztów związanych z leasingami aktywów o niskiej wartości na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 0,2 mln zł, kosztów związanych ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu 0,1 mln zł a kosztów związanych z leasingami krótkoterminowymi 0,2 mln zł. Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2022 wyniosła 113 mln PLN. Dodatkowe informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu zostały przedstawione w notach 30.4.2 oraz 35. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 48 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Gruntów Praw wieczystego użytkowania gruntów Budynków, lokali i obiektów inżynierii lądowej i wodnej Urządzeń technicznych i maszyn Środków transportu Innych rzeczowych aktywów trwałych Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2021 roku 663 202 110 12 19 4 1 010 Nowe umowy leasingowe 211 - 2 5 2 - 220 Aktualizacja wartości - zwiększenie 8 2 1 - 1 - 12 Likwidacja (5) (1) (3) - (1) (4) (14) Wykup - - - - (3) - (3) Aktualizacja wartości - zmniejszenie (2) - (3) - - - (5) Przemieszczenia pomiędzy grupami 1 3 4 - - - 8 Sprzedaż jednostki zależnej - - - (1) (1) - (2) Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - (7) - (1) - (8) Na dzień 31 grudnia 2021 roku 876 206 104 16 16 - 1 218 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2021 roku (47) (6) (31) (7) (10) (2) (103) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (30) (3) (17) (6) (5) - (61) Likwidacja 1 - 1 - 1 2 5 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - 2 - 1 - 3 Przemieszczenia między grupami - - (2) - - - (2) Wykup - - - - 2 - 2 Sprzedaż jednostki zależnej - - - 1 - - 1 Na dzień 31 grudnia 2021 roku (76) (9) (47) (12) (11) - (155) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2021 roku 616 196 79 5 9 2 907 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2021 roku 800 197 57 4 5 - 1 063 Wartość kosztów związanych z leasingami aktywów o niskiej wartości na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosi 0,2 mln zł, kosztów związanych ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu 4,4 mln zł a kosztów związanych z leasingami krótkoterminowymi 0,5 mln zł. Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2021 wyniosła 110 mln PLN. Dodatkowe informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu zostały przedstawione w notach 30.4.2 oraz 35. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 49 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 16. Wartość firmy Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość firmy wynosi zero. Na dzień 31 grudnia 2021 roku przeprowadzono test na utratę wartości firmy, która powstała w wyniku transakcji nabycia aktywa ciepłowniczego Energa Ciepło Kaliskie W oparciu o wyniki przeprowadzonego testu stwierdzono konieczność utworzenia całkowitego odpisu aktualizującego wartość firmy w wysokości 11,4 mln zł. Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Wartość netto na początek okresu - 11 Utworzenie odpisu - (11) Wartość netto na koniec okresu - - 17. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostki stowarzyszone wyceniane metodą praw własności Podstawowe informacje dotyczące inwestycji we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostkę stowarzyszoną przedstawione zostały w nocie 2.2. Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Inwestycje wyceniane metodą praw własności Polska Grupa Górnicza S.A. - - Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. - - Polimex-Mostostal S.A. 153 128 Razem 153 128 Poniżej przedstawiono skrócone informacje finansowe spółek wycenianych metodą praw własności oraz uzgodnienie informacji finansowych do wartości bilansowej udziałów w spółkach ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy. Dane za rok 2022 są oparte o dane finansowe spółek. Dane za rok 2002 dla Polimex-Mostostal S.A. oparte są o pakiet konsolidacyjny na dzień i za okres 11 miesięcy zakończony 30 listopada 2022 roku oraz dane wynikowe za okres 1 października – 31 grudzień 2021 roku (dane porównywalne na dzień i za okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2021 roku). Z kolei Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. w oparciu o dane na dzień i za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (dane porównywalne to dane wstępne na dzień i za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2021 roku). Na dzień bilansowy Grupa nie posiada inwestycji we wspólne przedsięwzięcie Polską Grupę Górniczą S.A.(dane porównywalne zaprezentowane są na dzień i za okres 11 miesięcy zakończony dnia 30 listopada 2021 roku). Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Przychody 5 4 170 Amortyzacja - 44 Przychody odsetkowe 2 14 Koszty odsetkowe 30 18 (Strata)/zysk brutto z działalności kontynuowanej 133 185 Podatek dochodowy - 36 (Strata)/zysk netto z działalności kontynuowanej 133 149 Zysk netto z działalności zaniechanej - - Pozostałe całkowite dochody - 12 Razem całkowite dochody 133 161 Dywidendy przekazane - - Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów Polska Grupa Górnicza S.A. Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2021 Przychody 7 215 4 1 588 Amortyzacja - - 27 Przychody odsetkowe - - - Koszty odsetkowe - 31 11 (Strata)/zysk brutto z działalności kontynuowanej (762) 297 84 Podatek dochodowy - - 15 (Strata)/zysk netto z działalności kontynuowanej (762) 297 69 Zysk netto z działalności zaniechanej - - - Pozostałe całkowite dochody 10 - 5 Razem całkowite dochody (752) 297 74 Dywidendy przekazane - - - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 50 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Skrócony bilans Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 115 747 Inne aktywa obrotowe (wyłączając środki pieniężne) 1 1 402 Aktywa obrotowe razem 116 2 149 Aktywa trwałe 77 676 Zobowiązania finansowe (wyłączając zobowiązania handlowe) 481 59 Inne zobowiązania krótkoterminowe (włączając zobowiązania handlowe) 13 1 562 Zobowiązania krótkoterminowe razem 494 1 621 Zobowiązania finansowe - 174 Pozostałe zobowiązania 23 88 Zobowiązania długoterminowe razem 23 262 Aktywa netto (324) 942 Skrócony bilans Polska Grupa Górnicza S.A. Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2021 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 710 17 669 Inne aktywa obrotowe (wyłączając środki pieniężne) 1 319 9 923 Aktywa obrotowe razem 2 029 26 1 592 Aktywa trwałe 8 233 65 668 Zobowiązania finansowe (wyłączając zobowiązania handlowe) 3 120 451 75 Inne zobowiązania krótkoterminowe (włączając zobowiązania handlowe) 4 633 122 1 185 Zobowiązania krótkoterminowe razem 7 753 573 1 260 Zobowiązania finansowe - - 140 Pozostałe zobowiązania 2 802 - 85 Zobowiązania długoterminowe razem 2 802 - 225 Aktywa netto (293) (482) 775 Skrócone informacje finansowe Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na początek okresu (482) 775 Zysk/(strata) netto za okres 133 149 Pozostałe całkowite dochody - 12 Podwyższenie kapitału przez inwestorów - - Pozostałe różnice 25 6 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na koniec okresu (324) 942 Procentowy udział Grupy w udziałach wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej 50,00% 16,26% Udział we wspólnym przedsięwzięciu/spółce stowarzyszonej - 154 Pozostałe różnice - (1) Odpis wartości inwestycji - - Wartość bilansowa udziałów - 153 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 51 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Skrócone informacje finansowe Polska Grupa Górnicza S.A. Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2021 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na początek okresu 459 (779) 682 Zysk/(strata) netto za okres (762) 297 69 Pozostałe całkowite dochody 10 - 5 Podwyższenie kapitału przez inwestorów - - - Pozostałe różnice - - 19 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na koniec okresu (293) (482) 775 Procentowy udział Grupy w udziałach wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej 15,32% 50,00% 16,40% Udział we wspólnym przedsięwzięciu/spółce stowarzyszonej - - 128 Odpis wartości inwestycji - - - Wartość bilansowa udziałów - - 128 W przypadku płatności dywidendy udziałowcom Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. nie występują szczegółowe uwarunkowania dotyczące jej ograniczenia. Natomiast Polimex-Mostostal S.A. umownie zobowiązał się do niewypłacania dywidendy, ani zaliczki na poczet dywidendy swoim akcjonariuszom bez uprzedniej zgody wierzycieli (banków i obligatariuszy). 18. Zapasy 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 Koszt historyczny Odpis aktualizujący Wartość netto Koszt historyczny Odpis aktualizujący Wartość netto Materiały 258 (4) 254 84 (1) 83 Półprodukty i produkcja w toku 16 - 16 1 - 1 Towary 76 - 76 27 - 27 RAZEM 350 (4) 346 112 (1) 111 Spółki Grupy tworzą odpisy aktualizujące wartość zapasów kierując się utratą ich przydatności ekonomicznej ustalanej na podstawie wiekowania i rotacji do wysokości możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. 19. Prawa do emisji CO₂ Uprawnienia do emisji CO₂ Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (tys. ton) Emisja CO₂ wszystkich instalacji (tys. ton), w tym: 2 976 2 581 liczba przyznanych darmowych uprawnień do emisji 45 46 liczba odpłatnych uprawnień do emisji 2 931 2 535 Obowiązek umorzenia uprawnień do emisji CO₂ (mln zł), w tym: 994 599 wartość przyznanych uprawnień do emisji 17 15 koszt obowiązku umorzenia uprawnień do emisji 977 584 20. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych wynegocjowanych z bankami, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są dokonywane na różne okresy, od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności od aktualnego zapotrzebowania Grupy na środki pieniężne i są oprocentowane według ustalonych w drodze indywidualnych negocjacji z bankami stóp procentowych. Grupa przeprowadza bieżący monitoring ratingów instytucji finansowych, lokując środki pieniężne jedynie w bankach posiadających rating na poziomie inwestycyjnym. Grupa nie ujmuje odpisu z tytułu utraty wartości środków zgromadzonych na lokatach terminowych ponieważ uznaje, iż związane z nimi ryzyko kredytowe jest nieistotne. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazywane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składało się z następujących pozycji: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 52 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Środki pieniężne w banku i w kasie 520 340 Lokaty krótkoterminowe do 3 miesięcy 580 - Razem saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 1 100 340 w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania 271 171 Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych stanowią głównie środki na rachunku VAT (split payment) oraz zabezpieczenie rozliczeń z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A. 21. Pozostałe aktywa 21.1. Pozostałe aktywa długoterminowe Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów 75 68 Nieruchomości inwestycyjne 11 11 Zaliczki na rzeczowe aktywa trwałe w budowie oraz aktywa niematerialne 614 210 Należności długoterminowe 2 - RAZEM 702 289 21.2. Pozostałe aktywa krótkoterminowe Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Należności z tytułu naliczonego VAT 347 140 Zaliczki na dostawy 28 24 Koszty rozliczane w czasie 76 57 Pozostałe należności z tytułu podatków oraz praw majątkowych 25 6 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 2 4 RAZEM 478 231 22. Kapitał podstawowy i pozostałe kapitały 22.1. Kapitał podstawowy Kapitał zakładowy Energa SA wynosi na dzień 31 grudnia 2022 roku 4 522 mln zł i dzieli się na akcje zgodnie z poniższą specyfikacją: Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Akcje na okaziciela serii AA o wartości nominalnej 10,92 PLN każda 269 139 114 269 139 114 Akcje imienne serii BB o wartości nominalnej 10,92 PLN każda 144 928 000 144 928 000 Łączna ilość akcji 414 067 114 414 067 114 22.2. Akcjonariusze o znaczącym udziale Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 PKN ORLEN S.A. udział w kapitale 90,92% 90,92% udział w prawach głosu 93,28% 93,28% Pozostali akcjonariusze udział w kapitale 9,08% 9,08% udział w prawach głosu 6,72% 6,72% Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 53 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 22.3. Prawa akcjonariuszy Na dzień kończący okres sprawozdawczy PKN ORLEN S.A. posiada 376 488 640 akcji Spółki stanowiących 90,92% jej kapitału zakładowego, uprawniających do wykonywania 521 416 640 głosów na Walnym Zgromadzeniu, co stanowi 93,28% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu (w tym 144 928 000 akcji imiennych serii BB uprzywilejowanych co do prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu w ten sposób, że jedna akcja serii BB daje prawo do dwóch głosów na Walnym Zgromadzeniu). Na skutek uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki podjętej w dniu 29 października 2020 roku złożono do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o wycofanie akcji Spółki z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. W dniu 19 stycznia 2021 roku Spółka powzięła informację o wydaniu w dniu 15 stycznia 2021 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego postanowienia o zawieszeniu ww. postępowania. Przyczyną zawieszenia postępowania przed KNF są prowadzone postępowania przed Sądem Okręgowym w Gdańsku dotyczące zaskarżenia uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki. W dniu 11 maja 2022 roku Zarząd spółki Energa SA powziął informację o wydaniu tego samego dnia przez Sąd Okręgowy w Gdańsku, IX Wydział Gospodarczy, wyroku oddalającego powództwo akcjonariuszy Spółki o uchylenie uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 29 października 2020 roku w sprawie wycofania z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 269 139 114 akcji Spółki zwykłych na okaziciela serii AA i oznaczonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. kodem ISIN PLENERG00022. Wyrok nie jest prawomocny. W dniu 30 listopada 2022 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku, IX Wydział Gospodarczy wydał wyrok w sprawie, o której Spółka informowała w raportach bieżących nr 82/2020 z dnia 16 grudnia 2020 roku oraz nr 7/2021 z dnia 14 kwietnia 2021 roku. W wyroku tym sąd orzekł o: 1) oddaleniu powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 29 października 2020 roku w sprawie wycofania z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 269 139 114 akcji Spółki zwykłych na okaziciela serii AA oznaczonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. kodem ISIN PLENERG00022; 2) uchyleniu tej uchwały; 3) zasądzeniu od Spółki na rzecz powodów kosztów sądowych. Wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym i nie są znane motywy rozstrzygnięcia. Wyrok nie jest prawomocny. Spółka nie zgadza się z ww. wyrokiem w części, w jakiej uchyla ww. uchwałę, wystąpiła o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku i złożyła apelację. 22.4. Kapitał rezerwowy Kapitał rezerwowy powstał w efekcie obniżenia kapitału zakładowego jednostki dominującej dokonanego w związku ze scaleniem akcji jednostki dominującej w roku 2013 oraz z podziału wyniku netto jednostki dominującej w latach 2016, 2021 i 2022. Kapitał rezerwowy może zostać wykorzystany jedynie na pokrycie przyszłych strat lub na podwyższenie kapitału zakładowego jednostki dominującej. 22.5. Kapitał zapasowy Kapitał zapasowy został utworzony z odpisów z zysku wygenerowanego przez jednostkę dominującą w poprzednich okresach sprawozdawczych. Zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu spółki, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie, jednakże część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele. 22.6. Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających wynika z wyceny transakcji walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS zawartych w celu zabezpieczenia ryzyka walutowego związanego z: euroobligacjami wyemitowanymi przez spółkę zależną Energa Finance AB (publ), a także obligacjami hybrydowymi, których emisji dokonała Energa SA oraz transakcji zamiany stóp procentowych IRS zawartych w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej związanego z wykorzystanym finansowaniem zewnętrznym (patrz opis w nocie 30.6). 22.7. Niepodzielony wynik finansowy oraz ograniczenia w wypłacie dywidendy Zyski zatrzymane Grupy obejmują kwoty, które nie podlegają podziałowi, to znaczy nie mogą zostać wypłacone w formie dywidendy przez jednostkę dominującą. Dotyczy to w szczególności zysków zatrzymanych spółek zależnych (z uwzględnieniem korekt konsolidacyjnych), korekt wynikających z przekształcenia sprawozdania finansowego jednostki dominującej z Ustawy o rachunkowości na MSSF UE oraz odnoszonych na inne całkowite dochody zysków i strat aktuarialnych z wyceny rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 54 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Inne całkowite dochody ujęte w sprawozdaniu ze zmian w kapitałach własnych składają się z poniższych pozycji: Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej Udziały niekontrolujące Razem kapitał własny Nota Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpiecza-jących Zyski zatrzymane Razem Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 25.1 - - 33 33 - 33 Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych 1 - - 1 - 1 Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 30.6 - (32) - (32) - (32) Inne całkowite dochody netto za rok zakończony 31 grudnia 2022 1 (32) 33 2 - 2 Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 25.1 - - 68 68 1 69 Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 30.6 - 183 - 183 - 183 Udział w innych całkowitych dochodach jednostek wykazywanych metodą praw własności - - 1 1 - 1 Inne całkowite dochody netto za rok zakończony 31 grudnia 2021 - 183 69 252 1 253 22.8. Udziały niekontrolujące Na dzień 31 grudnia 2022 roku kapitały własne przypisane udziałowcom niekontrolującym dotyczą akcjonariuszy mniejszościowych spółek Linii Biznesowej Wytwarzanie, w szczególności spółki Energa Elektrownie Ostrołęka SA. oraz spółki CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Istotne udziały niekontrolujące w ramach Grupy Energa posiada poniższa jednostka zależna: Nazwa jednostki zależnej CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Miejsce prowadzenia działalności Ostrołęka Udział % w kapitale udziałowców mniejszościowych 0,5000 Wynik finansowy jednostki zależnej przypisany udziałowcom mniejszościowym (w mln PLN) -1 Łączne udziały w jednostce zależnej przypisane udziałowcom mniejszościowym 585 Informacje finansowe dotyczące jednostki zależnej (w mln PLN): Aktywa obrotowe 116 Aktywa trwałe 1 520 Zobowiązania krótkoterminowe 459 Zobowiązania długoterminowe 7 Przychody 37 Wynik finansowy 4 Całkowite dochody ogółem 4 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 55 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 23. Wynik netto przypadający na jedną akcję W jednostce dominującej nie wystąpiły instrumenty rozwadniające, w związku z czym rozwodniony zysk netto na akcję jest równy zyskowi podstawowemu. Poniżej przedstawiono dane, które posłużyły do kalkulacji zysku/straty przypadającej na jedną akcję. Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Zysk lub strata netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 967 968 Zysk lub strata netto przypadający na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej 967 968 Liczba akcji w mln na koniec okresu sprawozdawczego 414 414 Liczba akcji w mln zastosowana do obliczenia zysku na jedną akcję 414 414 Zysk lub strata na jedną akcję (zwykły i rozwodniony) (w złotych) 2,34 2,34 24. Dywidendy Do dnia zatwierdzenia do publikacji niniejszego sprawozdania finansowego, nie została podjęta decyzja o sposobie podziału wyniku. W dniu 20 maja 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę o przeznaczeniu zysku z roku 2021 na kapitał rezerwowy Spółki. 25. Rezerwy 25.1. Rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników Grupa dokonuje wyceny rezerw na świadczenia na rzecz pracowników po okresie zatrudnienia oraz na nagrody jubileuszowe (patrz opis w nocie 9.17) przy zastosowaniu metod aktuarialnych. Kwoty rezerw na świadczenia na rzecz pracowników oraz uzgodnienie przedstawiające zmiany ich stanu przedstawiono w poniższych tabelach. Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne Taryfa energetyczna Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Nagrody jubileuszowe Odprawy pośmiertne RAZEM Na dzień 1 stycznia 2022 roku 149 193 28 235 - 605 Koszty bieżącego zatrudnienia 5 2 - 12 - 19 Koszty przeszłego zatrudnienia - - - 2 3 5 Zyski i straty aktuarialne, w tym powstałe na skutek zmiany założeń: (20) (11) (9) (17) - (57) finansowych (30) (15) (9) (38) - (92) demograficznych 1 (5) (1) 2 - (3) pozostałych 9 9 1 19 - 38 Wypłacone świadczenia (10) (12) (2) (29) - (53) Koszty odsetek 6 7 1 8 - 22 Na dzień 31 grudnia 2022 roku, w tym: 130 179 18 211 3 541 Krótkoterminowe 17 20 2 27 - 66 Długoterminowe 113 159 16 184 3 475 Wpływ na inne całkowite dochody wynikający z zysków i strat aktuarialnych od rezerw na Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne, na Taryfę energetyczną i Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wynosi 40 mln i widoczny jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 56 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne Taryfa energetyczna Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Nagrody jubileuszowe RAZEM Na dzień 1 stycznia 2021 roku 186 236 59 287 768 Sprzedaż jednostki zależnej (1) - - - (1) Koszty bieżącego zatrudnienia 7 3 1 13 24 Koszty przeszłego zatrudnienia 1 2 (19) - (16) Zyski i straty aktuarialne, w tym powstałe na skutek zmiany założeń: (32) (41) (12) (42) (127) finansowych (39) (44) (12) (50) (145) demograficznych (3) (14) (4) (5) (26) pozostałych 10 17 4 13 44 Wypłacone świadczenia (14) (10) (2) (26) (52) Koszty odsetek 2 3 1 3 9 Na dzień 31 grudnia 2021 roku, w tym: 149 193 28 235 605 Krótkoterminowe 13 13 1 25 52 Długoterminowe 136 180 27 210 553 Wpływ na inne całkowite dochody wynikający z zysków i strat aktuarialnych od rezerw na Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne, na Taryfę energetyczną i Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wynosi 85 mln i widoczny jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Główne założenia przyjęte przez aktuariusza do wyliczenia kwoty zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy są następujące: Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Stopa dyskontowa 6,70% 3,60% Wskaźnik rotacji pracowników 2,87% 3,12% Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń 10,00% 3,00% Przewidywana stopa wzrostu podstawy odpisu na ZFŚS 5,00% 4,50% Przewidywana stopa wzrostu ekwiwalentu energetycznego 1,07% 0,97% * 10% w 2023 roku, 4,9% w 2024 roku , 2% w 2025 roku i w kolejnych latach. Na podstawie danych otrzymanych od aktuariusza Grupa szacuje, że wpływ zmiany założeń na wysokość rezerw na świadczenia emerytalne i rentowe, nagrody jubileuszowe, odprawy pośmiertne, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz taryfę energetyczną byłby następujący: Rezerwy aktuarialne Wartość księgowa Analiza wrażliwości na zmianę stopy dyskontowej Analiza wrażliwości na zmianę stopy wzrostu wynagrodzeń Analiza wrażliwości na zmianę ekwiwalentu energetycznego PLN Odchylenie w PLN +0,5 p.p. -0,5 p.p. +0,5% -0,5% +0,5% -0,5% Na dzień 31 grudnia 2022 Rezerwa na świadczenia emerytalne, rentowe i podobne 130 (5) 5 4 (4) - - Taryfa energetyczna 179 (6) 7 - - 7 (6) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 18 (1) 1 1 (1) - - Nagrody jubileuszowe 211 (6) 6 6 (6) - - Odprawy pośmiertne 3 - - - - - - RAZEM 541 (18) 19 11 (11) 7 (6) Wpływ na zysk brutto 6 (6) (6) 6 - - Na dzień 31 grudnia 2021 - - - - - - - Rezerwa na świadczenia emerytalne, rentowe i podobne 149 (7) 7 6 (6) - - Taryfa energetyczna 193 (10) 11 - - 10 (10) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 28 (2) 2 2 (2) - - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 57 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Rezerwy aktuarialne Wartość księgowa Analiza wrażliwości na zmianę stopy dyskontowej Analiza wrażliwości na zmianę stopy wzrostu wynagrodzeń Analiza wrażliwości na zmianę ekwiwalentu energetycznego PLN Odchylenie w PLN +0,5 p.p. -0,5 p.p. +0,5% -0,5% +0,5% -0,5% Nagrody jubileuszowe 235 (8) 9 9 (8) - - RAZEM 605 (27) 29 17 (16) 10 (10) Wpływ na zysk brutto 8 (9) (9) 8 - - 25.2. Pozostałe rezerwy Spory sądowe Rekultywacja oraz koszty likwidacji Zobowiązania z tytułu emisji gazów Obowiązek dotyczący praw majątkowych Rezerwa na zobowiązania inwestycyjne Inne rezerwy RAZEM Na dzień 1 stycznia 2022 roku 246 80 593 163 46 74 1 202 Koszty odsetek - 4 - - - - 4 Stopa dyskontowa - - - - - 1 1 Utworzone 47 16 999 605 - 1 131 2 798 Rozwiązane (29) (12) (5) - (46) (23) (115) Wykorzystane - - (590) (626) - (19) (1 235) Przeniesienie na zobowiązania bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - (4) (4) Na dzień 31 grudnia 2022 roku, w tym: 264 88 997 142 - 1 160 2 651 Krótkoterminowe 178 - 997 142 - 1 113 2 430 Długoterminowe 86 88 - - - 47 221 Kwota rozwiązania rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji w 2022 roku wynika ze wzrostu stopy dyskonta. Przy kalkulacjach na koniec 2022 roku zastosowano zmienną stopę dyskontową, która dla poszczególnych lat wynosiła: 2023 2024 2025 2026 2027 2028 i lata kolejne Stopa dyskontowa 6,50% 6,90% 7,02% 6,97% 6,84% 4,43% Spory sądowe Rekultywacja oraz koszty likwidacji Zobowiązania z tytułu emisji gazów Obowiązek dotyczący praw majątkowych Rezerwa na zobowiązania inwestycyjne Inne rezerwy RAZEM Na dzień 1 stycznia 2021 roku 197 113 197 124 218 69 918 Sprzedaż jednostki zależnej (1) - - - - (1) Koszty odsetek - 2 - - - - 2 Utworzone 91 - 600 623 - 36 1 350 Rozwiązane (18) (35) - - (172) (5) (230) Wykorzystane (23) - (204) (584) - (23) (834) Przeniesienie na zobowiązania bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - (3) (3) Na dzień 31 grudnia 2021 roku, w tym: 246 80 593 163 46 74 1 202 Krótkoterminowe 167 - 593 163 46 52 1 021 Długoterminowe 79 80 - - - 22 181 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 58 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Kwota rozwiązania rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji w 2021 roku wynika ze wzrostu stopy dyskonta do poziomu 3,59% dla rezerw planowanych do wykorzystania do roku 2030 oraz 3,72% dla rezerw do wykorzystania po roku 2030. Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji W 2008 roku spółka Energa Elektrownie Ostrołęka SA zawiązała rezerwę na rekultywację składowisk popiołu, która będzie rozliczana do 2030 roku. W pozycji tej prezentowana jest także rezerwa na rekultywację składowisk odpadów paleniskowych ENERGA Kogeneracja Sp. z o. o., która będzie rozliczana do 2057 roku. W ramach tej kategorii prezentowane są też rezerwy na koszty demontażu poniższych farm wiatrowych: FW Bystra - rezerwa utworzona w 2012 roku i rozliczana do 2037 roku, FW Karścino - rezerwy utworzone w 2009 roku i rozliczane do 2034 roku, FW Karcino - rezerwa utworzone w 2010 roku i rozliczana do 2035 roku, FW Myślino - rezerwa utworzone w 2015 roku i rozliczana do 2040 roku, FW Parsówek - rezerwa utworzone w 2016 roku i rozliczana do 2041 roku. FW Przykona – rezerwa utworzona w 2020 roku i rozliczana do 2045 roku. Rezerwa na spory sądowe Głównym tytułem rezerw na sprawy sporne są sprawy dotyczące infrastruktury energetycznej usadowionej na prywatnych gruntach, bez pozyskania stosownych tytułów prawnych. Stan rezerw z tego tytułu wyniósł na koniec 2022 roku 70 mln zł zaś na koniec 2021 roku – 64 mln zł. W 2021 roku ze względu na ryzyko dotyczące niekorzystnego rozstrzygnięcia sporu z Mostostalem Warszawa SA została utworzona rezerwa na 36 mln zł. Łączna wartość rezerwy na koniec 2022 roku wynosi 46 mln zł. Pozostała część rezerw dotyczy spraw sądowych związanych z zaprzestaniem realizacji umów sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia (tzw. umowy CPA). Inne rezerwy Rezerwa na umowy rodzące obciążenia, związana z umowami sprzedaży energii elektrycznej została rozpoznana w następstwie wejścia w życie ustawy z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej (dot. zamrożenia cen dla taryfy G do limitów zużycia), ustawy z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku, ustawy z dnia 15 grudnia 2022 roku o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku gazu, jak również wydaniem decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 17 grudnia 2022 roku o zatwierdzeniu Taryfy dla energii elektrycznej dla odbiorów grup taryfowych G na 2023 rok (przyłączonych do sieci Energa Operator SA), dla których Grupa świadczy usługę kompleksową oraz ustawy z dnia 8 lutego 2023 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw (nowelizacja Ustawy z dnia 7 października 2022 roku). Wartość rezerwy została oszacowana w oparciu o cenę końcową dla klienta taryfowego z grupy G w roku 2023, zaplanowany wolumen sprzedaży w roku 2023, przyjęte zmiany zasad naliczania opłaty handlowej i jednostkowy bezpośredni koszt, obejmujący planowaną cenę zakupu energii elektrycznej, praw majątkowych i akcyzy. Rezerwa w kwocie 1 068 mln ujęta została w kosztach własnych sprzedaży. Na mocy Ustawy o odnawialnych źródłach energii, wytwórcy posiadający instalacje OZE mogą wziąć udział w aukcjach OZE organizowanych przez Urząd Regulacji Energetyki. Grupa Energa wygrała w 2020 roku aukcje OZE dla instalacji FW Przykona, w związku z czym dokonuje co miesiąc rozliczenia z Zarządcą Rozliczeń sprzedanej energii elektrycznej z tej instalacji. Jeżeli Grupa sprzedaje energię elektryczną po cenach rynkowych niższych od ceny po jakiej wygrała aukcję, powstaje saldo ujemne, które Zarządca Rozliczeń zwraca na bieżąco Grupie. Jeżeli ceny po jakich Grupa sprzedaje energię z tej instalacji są wyższe od ceny z aukcji, występuje saldo dodatnie, które Grupa będzie zobowiązana zwrócić jego równowartość Zarządcy Rozliczeń. Kwota rezerwy na pokrycie salda dodatniego wyniosła 36 mln zł i odpowiada kwocie, jaką Grupa Energa zobowiązania jest zwrócić do Zarządcy Rozliczeń. W tej kategorii prezentowane są również rezerwy dotyczące podatku akcyzowego należnego od sprzedanej energii elektrycznej do odbiorcy końcowego w kwocie 4,5 mln zł, rezerwa na potencjalne wynagrodzenie dla Lasów Państwowych w kwocie 9,6 mln zł, rezerwa na zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości w kwocie 8 mln zł, rezerwa na zwrot do Funduszu Wypłaty Różnicy Cen - w związku z wejściem w życie Ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku w kwocie 8,5 mln zł oraz rezerwa związana z zadeklarowanymi wpłatami na rzecz Polskiej Fundacji Narodowej w kwocie 12,5 mln zł. Rezerwa na rozliczenie projektu węglowego w Ostrołęce W dniu 31 marca 2022 roku, zgodnie z zawartym porozumieniem, spółka Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. zakończyła rozliczenie Projektu węglowego. Ostateczna wartość należności wynikająca z dokonanego rozliczenia wyniosła 958 mln zł netto i w związku tym suma należna Generalnemu Wykonawcy, wynikająca z różnicy między powyższą wartością a sumami już uiszczonymi, została już w całości przez EO zapłacona. Tym samym zakończył się proces rozliczenia Projektu węglowego z Generalnym Wykonawcą. Koszty poniesione przez Grupę Energa w związku z rozliczeniem prac Generalnego Wykonawcy wyniosły 50% ww. kwoty, czyli 479 mln zł netto (taka sama kwota przypadła na Enea S.A.). Na 31 grudnia 2022 roku Grupa Energa nie posiada rezerw na rozliczenie projektu węglowego w Ostrołęce, a projekt uznaje się za rozliczony całkowicie. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 59 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 26. Pozostałe zobowiązania 26.1. Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Pozostałe 5 9 Razem 5 9 * dotyczy zabezpieczenia należytego wykonania umowy, gwarancji (kaucje, wadia) 26.2. Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych, wynagrodzeń i innych 110 110 Podatek VAT 32 34 Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych 53 50 Podatek dochodowy od osób fizycznych 17 19 Opłaty za korzystanie ze środowiska i inne 7 6 Pozostałe 1 1 Pozostałe zobowiązania niefinansowe 135 51 Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 44 43 Zobowiązania od Zarządcy rozliczeń 80 - Pozostałe 11 8 RAZEM 245 161 27. Rozliczenia międzyokresowe i dotacje Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Dotacje otrzymane 352 325 Rozliczenia międzyokresowe z tytułu premii rocznej i nagród dla pracowników 118 107 Rozliczenia międzyokresowe z tytułu niewykorzystanych urlopów 40 33 Nagrody dla Zarządów 17 15 Pozostałe rozliczenia międzyokresowe 1 1 RAZEM, w tym: 528 481 Długoterminowe 326 301 Krótkoterminowe 202 180 Na dzień 31 grudnia 2022 roku jako dotacje Grupa ujmuje przede wszystkim efekt wyceny kredytów preferencyjnych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego rozliczany przez okres spłaty kredytów (patrz opis w nocie 9.23 oraz 30.5), w kwocie 47,6 mln zł oraz otrzymane dofinansowanie na realizację projektu budowy bloku energetycznego na biomasę w Elblągu rozliczane przez okres amortyzacji aktywów do 2054 roku, w kwocie 21 mln zł. Dodatkowo spółki Linii biznesowej Wytwarzanie wykazują otrzymane dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 24 mln zł na przebudowę sieci ciepłowniczych. Ponadto spółka Energa-Operator SA pozyskała dofinansowanie do projektu „Przebudowa sieci do standardów Smart Grid poprzez instalowanie inteligentnego opomiarowania i automatyzację sieci w celu aktywizacji odbiorców dla poprawy efektywności użytkowania energii oraz efektywnego zarządzania systemem elektroenergetycznym dla poprawy bezpieczeństwa dostaw”. Kwota dodatkowego dofinansowania na ten cel w 2022 roku to 32 mln zł. Natomiast spółka Energa Wytwarzanie SA otrzymała w latach ubiegłych od rządu Japonii specjalistyczny sprzęt, potrzebny do budowy magazynu energii, o wartości 23 mln zł. 28. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS Ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych z późniejszymi zmianami stanowi, że Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzą pracodawcy (spółki) zatrudniający powyżej 20 pracowników na pełne etaty. Jednostki wchodzące w skład Grupy tworzą takie fundusze i dokonują okresowych odpisów. Fundusze Spółek Grupy Kapitałowej Energa SA nie posiadają rzeczowych aktywów trwałych. Celem Funduszy jest subsydiowanie działalności socjalnej poszczególnych spółek wchodzących w skład Grupy, udzielanie pożyczek pracownikom oraz subsydiowanie pozostałych kosztów socjalnych jak np. dopłaty do wypoczynku pracowników. Jednostki wchodzące w skład Grupy skompensowały na poziomie jednostkowym aktywa swoich Funduszy ze swoimi zobowiązaniami wobec Funduszu, ponieważ aktywa te nie stanowią oddzielnych aktywów spółek. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 60 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Tabela poniżej przedstawia analitykę aktywów, zobowiązań oraz kosztów Funduszu. Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Pożyczki udzielone pracownikom 4 4 Środki pieniężne 2 2 Zobowiązania z tytułu Funduszu 6 6 Saldo po skompensowaniu - - Odpisy na Fundusz w okresie 33 29 29. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży W dniu 30 września 2021 roku dokonano oceny przesłanek reklasyfikacji aktywów netto posiadanych w spółce Energa Invest Sp. z o.o. na aktywa przeznaczone do sprzedaży. W przypadku wyżej wymienionej spółki zakładano, że sprzedaż udziałów nastąpi w ciągu kolejnych 12 miesięcy. W związku z powyższym na koniec III kwartału 2021 roku dokonano reklasyfikacji posiadanych przez Grupę aktywów netto spółki Energa Invest Sp. z o.o. na aktywa przeznaczone do sprzedaży. W związku z wydłużeniem okresu niezbędnego na sfinalizowanie sprzedaży udziałów spółki, na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa kontynuuje ujęcie jej aktywów netto jako aktywa przeznaczone do sprzedaży. Podstawowe kategorie aktywów i zobowiązań składające się na działalność sklasyfikowaną jako przeznaczona do sprzedaży na dzień kończący okres sprawozdawczy zaprezentowane są w poniższej tabeli: Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 AKTYWA Rzeczowe aktywa trwałe 28 34 Nieruchomości inwestycyjne 2 2 Aktywa niematerialne 2 2 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 6 5 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 5 2 Należności z tytułu dostaw i usług 8 2 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 2 1 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 5 1 Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 58 49 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania z tytułu leasingu długoterminowe 1 3 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 4 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 11 4 Rezerwy krótkoterminowe 7 3 Pozostałe zobowiązania finansowe 2 2 Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe 3 4 Zobowiązanie bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży 25 20 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 61 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 30. Instrumenty finansowe 30.1. Wartość księgowa kategorii i klas instrumentów finansowych Stan na 31 grudnia 2022 Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Instrumenty pochodne zabezpieczające Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9 RAZEM Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług, w tym: - - 3 271 - 3 271 doszacowanie przychodów z tytułu sprzedaży - - 471 - 471 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty - - 1 100 - 1 100 Pozostałe aktywa finansowe 102 257 41 - 400 Pożyczki udzielone 42 - - - 42 Pochodne instrumenty finansowe 45 257 - - 302 Pozostałe 15 - 41 - 56 RAZEM 102 257 4 412 - 4 771 Zobowiązania Kredyty i pożyczki - - 4 068 - 4 068 Kredyty i pożyczki preferencyjne - - 1 077 - 1 077 Kredyty i pożyczki - - 2 991 - 2 991 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - - 2 574 - 2 574 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług - - 2 388 - 2 388 Zobowiązania z tytułu umów - - 323 - 323 Pozostałe zobowiązania finansowe 1 - 568 862 1 431 Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych - - 517 - 517 Pochodne instrumenty finansowe 1 - - - 1 Zobowiązania z tytułu dywidend - - 2 - 2 Zobowiązania z tytułu leasingu - - - 862 862 Pozostałe - - 49 - 49 RAZEM 1 - 9 921 862 10 784 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 62 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2021 Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Instrumenty pochodne zabezpieczające Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9 RAZEM Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług, w tym: - - 2 074 - 2 074 doszacowanie przychodów z tytułu sprzedaży - - 355 - 355 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty - - 340 - 340 Pozostałe aktywa finansowe 16 255 88 - 359 Pochodne instrumenty finansowe 16 255 - - 271 Pozostałe - - 88 - 88 RAZEM 16 255 2 502 - 2 773 Zobowiązania Kredyty i pożyczki - - 2 704 - 2 704 Kredyty i pożyczki preferencyjne - - 981 - 981 Kredyty i pożyczki - - 1 723 - 1 723 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - - 2 532 - 2 532 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług - - 1 067 - 1 067 Zobowiązania z tytułu umów - - 306 - 306 Pozostałe zobowiązania finansowe 99 - 319 877 1 295 Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych - - 254 - 254 Pochodne instrumenty finansowe 99 - - - 99 Zobowiązania z tytułu dywidend - - 2 - 2 Zobowiązania z tytułu leasingu - - - 877 877 Pozostałe - - 63 - 63 RAZEM 99 - 6 928 877 7 904 * w 2022 roku zmieniono nazwę kolumny z Instrumenty pochodne na Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 63 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 30.2. Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych Rok zakończony 31 grudnia 2022 Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Instrumenty pochodne zabezpieczające RAZEM Przychody/ (Koszty) z tytułu odsetek - 44 (214) (42) (212) Różnice kursowe - - (38) 41 3 Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 61 - - 61 Utworzenie odpisów aktualizujących - (134) - - (134) Wycena instrumentów pochodnych 127 - - - 127 Aktualizacja wartości inwestycji 48 - - - 48 Zysk/ (strata) netto 175 (29) (252) (1) (107) Inne całkowite dochody - - - (40) (40) Całkowite dochody 175 (29) (252) (41) (147) Rok zakończony 31 grudnia 2021 Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Instrumenty pochodne zabezpieczające Instrumenty pochodne RAZEM Przychody/ (Koszty) z tytułu odsetek 53 (120) (56) - (123) Różnice kursowe - 7 (7) - - Rozwiązanie odpisów aktualizujących 40 - - - 40 Utworzenie odpisów aktualizujących (76) - - - (76) Wycena instrumentów pochodnych - - - (324) (324) Aktualizacja wartości inwestycji - 12 - - 12 Zysk/ (strata) netto 17 (101) (63) (324) (471) Inne całkowite dochody - - 226 - 226 Całkowite dochody 17 (101) 163 (324) (245) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 64 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 30.3. Wartość godziwa instrumentów finansowych 30.3.1. Instrumenty finansowe wyceniane na bieżąco w wartości godziwej Niektóre aktywa i zobowiązania finansowe Grupy wyceniane są w wartości godziwej na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Poniższa tabela przedstawia analizę instrumentów finansowych mierzonych w wartości godziwej, pogrupowanych według trzypoziomowej hierarchii: poziom 1 – wartość godziwa oparta o ceny notowane (niekorygowane) oferowane za identyczne aktywa lub zobowiązania na aktywnych rynkach, do których Grupa ma dostęp w dniu wyceny, poziom 2 – wartość godziwa oparta o dane wejściowe inne niż ceny notowane uwzględnione na poziomie 1, które są obserwowalne w przypadku danego składnika aktywów lub zobowiązania, albo pośrednio, albo bezpośrednio, poziom 3 – wartość godziwa oparta o nieobserwowalne dane wejściowe dotyczące danego składnika aktywów lub zobowiązania. 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 Poziom 2 Poziom 2 Aktywa Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS III) 114 112 Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS IV) 139 138 Instrumenty pochodne zabezpieczające (IRS) 4 5 Inne instrumenty pochodne 45 16 Zobowiązania Inne instrumenty pochodne 1 99 Wycena transakcji Cross Currency Interest Rate Swap („CCIRS”) oraz Interest Rate Swap („IRS”) do wartości godziwej odbywa się poprzez dyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych. Stopy procentowe oraz basis spread używane do dyskonta pozyskiwane są z systemu Bloomberg. Na pozycje Aktywa - inne instrumenty pochodne składają się opcje kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA. Opcje zostały nabyte od Towarzystwa Finansowego Silesia Sp. z o.o. na podstawie umowy z dnia 18 stycznia 2017 roku z późniejszymi aneksami i dotyczą nabycia w 22 transzach łącznie około 7 mln akcji Polimex-Mostostal SA, po cenie nominalnej 2 zł za akcję. Terminy realizacji opcji ustalono pomiędzy 31 sierpnia 2021 roku a 30 listopada 2026 roku. Wycena opcji kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA (opcje call) do wartości godziwej została przeprowadzona z wykorzystaniem modelu Blacka-Scholesa. W wycenie uwzględniono bieżącą cenę oraz historyczną zmienność cen akcji spółki. Stopę wolną od ryzyka wyznaczono w oparciu o rentowność obligacji skarbowych o zapadalności zbliżonej do terminu wygaśnięcia opcji. W pozycji Pozostałe aktywa finansowe - Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez RZiS ujęto zawierane przez spółkę Energa Elektrownie Ostrołęka SA transakcje terminowe na kontraktach typu PEAK notowanych na Towarowej Giełdzie Energii („TGE”) dotyczących zakupu i sprzedaży energii elektrycznej. Transakcje terminowe zawierane za pośrednictwem TGE w odniesieniu do zakupów i sprzedaży energii elektrycznej są transakcjami z fizyczną dostawą, przy czym rozliczenie finansowe transakcji następuje zazwyczaj w kwocie netto. W momencie zawarcia danego kontraktu Energa Elektrownie Ostrołęka SA. dokonuje klasyfikacji na instrumenty spełniające wymogi MSSF 9 w zakresie wykorzystania w ramach własnej działalności (tzw. „own use exemption”), które nie podlegają wycenie oraz instrumenty które nie spełniają wymogów own use exemption„ a zatem są wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy. Zgodnie ze standardem, dokonując klasyfikacji umów, Grupa ocenia przede wszystkim czy: dany kontrakt został zawarty w celu otrzymania lub dostarczenia składników niefinansowych zgodnie z oczekiwanymi przez Grupę potrzebami, w tym przede wszystkim czy wolumen sprzedanych lub zakupionych składników niefinansowych odpowiada skali normalnej działalności operacyjnej Grupy, w wyniku realizacji kontraktu dochodzi do fizycznej dostawy składników niefinansowych, kontrakt nie może być uznany za wystawioną opcję kupna lub sprzedaży instrumentu niefinansowego zgodnie z MSSF 9. Na podstawie przyjętej strategii na dzień bilansowy Grupa wyceniła kontrakty terminowe w zakresie handlu energią elektryczną spełniające definicję instrumentu finansowego zgodnie z MSSF 9. Wartość godziwa zawartych kontraktów jest ustalana poprzez odniesienie kursu zawarcia do bieżących kursów terminowych wyliczanych na podstawie danych rynkowych. Instrumenty te wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest dodatnia i jako zobowiązania, gdy ich wartość jest ujemna. Kontrakty nie spełniające wymogów dla skorzystania z own use exemption zrealizowane w roku 2022 wyniosły 121 mln, zł, natomiast wycena otwartych kontraktów na dzień bilansowy ukształtowała się na poziomie 23 mln zł. i odniesiona została na pozostałe aktywa finansowe. W 2021 kontrakty zrealizowane wyniosły 225 mln zł, a wartość wyceny bilansowej w kwocie 99 mln zł. została ujęta na zobowiązaniach finansowych. W rachunku zysków i strat rozliczenie kontraktów oraz wycena do wartości godziwej odnoszone są w pozostałą działalność operacyjną. 30.3.2. Instrumenty finansowe, które nie są na bieżąco wyceniane w wartości godziwej Z wyjątkiem informacji podanych w tabeli poniżej wartość księgowa aktywów oraz zobowiązań finansowych nie odbiega istotnie od ich wartości godziwych. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 65 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Zobowiązania z tytułu emisji euroobligacji oraz obligacji hybrydowych Wartość księgowa Wartość godziwa Poziom 1 Poziom 2 Stan na 31 grudnia 2022 2 574 1 222 1 270 euroobligacje 1 423 1 222 - obligacje hybrydowe 1 151 - 1 270 Stan na 31 grudnia 2021 2 532 1 476 1 151 euroobligacje 1 393 1 476 - obligacje hybrydowe 1 139 - 1 151 Wartość godziwa zobowiązań z tytułu obligacji wyemitowanych w euro została oszacowana: w przypadku euroobligacji na podstawie kwotowań z systemu Bloomberg z dnia 31 grudnia 2022 roku, które są ustalane na podstawie transakcji na giełdzie w Luksemburgu oraz obrotu pozagiełdowego, natomiast w przypadku obligacji hybrydowych w oparciu o analizę przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu aktualnych na dzień 31 grudnia 2022 roku stóp procentowych. 30.4. Opis istotnych pozycji w ramach poszczególnych kategorii instrumentów finansowych 30.4.1. Aktywa finansowe Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu Główną pozycję kategorii instrumentów finansowych ujmowanych jako aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu stanowią należności z tytułu dostaw i usług. Należności z tytułu dostaw i usług Bieżące Przeterminowane (w dniach) Ogółem <30 31–90 91-180 181-360 >360 Stan na 31 grudnia 2022 Przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 3 010 145 53 21 30 406 3 665 Odpis aktualizujący (36) (7) (8) (13) (17) (313) (394) Po uwzględnieniu odpisu aktualizującego 2 974 138 45 8 13 93 3 271 Stan na 31 grudnia 2021 Przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 1 825 123 53 18 33 382 2 434 Odpis aktualizujący - (31) (4) (6) (23) (296) (360) Po uwzględnieniu odpisu aktualizującego 1 825 92 49 12 10 86 2 074 Instrumenty pochodne zabezpieczające Instrumenty pochodne zabezpieczające CCIRS i IRS zostały szczegółowo opisane w nocie 30.6. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Do pozycji aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa kwalifikuje w szczególności opcje kupna akcji spółki Polimex-Mostostal S.A. oraz udziały i akcje w pozostałych jednostkach (szczegóły w nocie 30.1). Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 66 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych Odpisy aktualizujące należności z tytułu dostaw i usług Odpisy aktualizujące obligacje oraz inne dłużne papiery wartościowe Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych Odpis aktualizujący na dzień 1 stycznia 2022 roku 360 36 534 Utworzenie odpisów aktualizujących 134 - 34 Wykorzystanie (39) - - Odpisanie niewykorzystanych kwot (rozwiązanie odpisu) (61) - (34) Odpis aktualizujący na dzień 31 grudnia 2022 roku 394 36 534 Odpis aktualizujący na dzień 1 stycznia 2021 roku 317 36 555 Przekwalifikowanie odpisów z pozostałych należności 34 - - Utworzenie odpisów aktualizujących 76 - - Wykorzystanie (27) - - Odpisanie niewykorzystanych kwot (rozwiązanie odpisu) (40) - (21) Odpis aktualizujący na dzień 31 grudnia 2021 roku 360 36 534 30.4.2. Zobowiązania finansowe Wszystkie zobowiązania finansowe Grupy są klasyfikowane jako zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, za wyjątkiem instrumentów pochodnych zabezpieczających. W tej kategorii instrumentów finansowych Grupa prezentuje przede wszystkim otrzymane kredyty i pożyczki oraz wyemitowane obligacje, a także zobowiązania z tytułu leasingu. Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Zobowiązania z tytułu leasingu Razem zobowiązania finansowe Stan na 31 grudnia 2021 2 704 2 532 877 6 113 Uruchomienie 3 980 - - 3 980 Spłata/wykup (2 606) - (71) (2 677) Zmiany z tytułu różnic kursowych - 50 - 50 Spłata odsetek (162) (75) (42) (279) Odsetki naliczone w okresie 161 67 44 272 Nowe umowy leasingowe, zwiększenie/zmniejszenie wynagrodzenia leasingowego - - 130 130 Pozostałe zmiany (9) - (76) (85) Stan na 31 grudnia 2022 4 068 2 574 862 7 504 W ramach odsetek zapłaconych wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych są ujęte również kwoty dotyczące instrumentów zabezpieczających płatności odsetkowe związane z posiadanymi zobowiązaniami finansowymi w wysokości 42 mln. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 67 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Zobowiązania z tytułu leasingu Razem zobowiązania finansowe Stan na 31 grudnia 2020 3 432 2 561 743 6 736 Uruchomienie 2 718 - - 2 718 Spłata/wykup (3 458) - (70) (3 528) Zmiany z tytułu różnic kursowych - (9) - (9) Spłata odsetek (35) (73) (40) (148) Odsetki naliczone w okresie 45 65 41 151 Nowe umowy leasingowe, zwiększenie/zmniejszenie wynagrodzenia leasingowego - - 227 227 Pozostałe zmiany 2 (12) (24) (34) Stan na 31 grudnia 2021 2 704 2 532 877 6 113 W ramach odsetek zapłaconych wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych są ujęte również kwoty dotyczące instrumentów zabezpieczających płatności odsetkowe związane z posiadanymi zobowiązaniami finansowymi w wysokości 56 mln. Kredyty i pożyczki Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Waluta - PLN Stopa Referencyjna - WIBOR, Stopa redyskontowa Wartość kredytu/ pożyczki 4 068 2 704 z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie: do 1 roku (krótkoterminowe) 2 537 1 395 od 1 roku do 3 lat 624 758 od 3 lat do 5 lat 283 265 powyżej 5 lat 624 286 Na dzień 31 grudnia 2022 i 31 grudnia 2021 roku wartość pozostających do dyspozycji Grupy limitów kredytowych wyniosła odpowiednio 6 061,0 mln zł (wykorzystane w 55,4%) i 6 564,7 mln zł (wykorzystane w 40,9%). Szczegółowe informacje dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek zostały przedstawione w nocie 30.5. Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Waluta - EUR Stopa Referencyjna - Stała Wartość emisji w walucie 549 551 w złotych 2 574 2 532 z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie: do 1 roku (krótkoterminowe) 609 31 od 1 roku do 3 lat - 569 od 3 lat do 5 lat 1 965 - powyżej 5 lat - 1 932 Szczegółowe informacje dotyczące wyemitowanych obligacji zostały przedstawione w nocie 30.5 30.5. Dostępne finansowanie zewnętrzne W bieżącym okresie sprawozdawczym oraz na dzień kończący okres sprawozdawczy i dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego do publikacji, nie wystąpiły przypadki naruszenia zobowiązań umownych wynikających z warunków pozyskanego finansowania zewnętrznego. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 68 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Dostępne finansowania zewnętrzne według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku przedstawia poniższa tabela: Podmiot finansujący Rodzaj zobowiązania Cel finansowania Data zawarcia umowy Limit finansowania Kwota dostępnego finansowania Zadłużenie nominalne na 31.12.2022 Termin spłaty Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 16-12-2009 1 050 - 206 15-12-2025 Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 10-07-2013 1 000 - 579 15-09-2031 Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 29-04-2010 1 076 - 185 18-12-2024 Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 26-06-2013 800 - 191 18-12-2024 Obligatariusze Euroobligacje Cele ogólnokorporacyjne 07-03-2017 1 407¹ - 1 407¹ 07-03-2027 PKO Bank Polski SA Limit kredytowy Cele ogólnokorporacyjne 20-09-2012 200 - 22² 19-09-2022 Nordycki Bank Inwestycyjny Kredyt Budowa FW Myślino 23-10-2014 68 - 24 15-09-2026 WFOŚiWG Pożyczka Program inwestycyjny Elektrownia CCGT Gdańsk Sp. z o.o. 27-06-2014 7 - 7 30-06-2024 NFOSiGW Pożyczka Program inwestycyjny Energa Elektrownie Ostrołęka SA 30-08-2018 134 - 104 20-12-2028 Europejski Bank Inwestycyjny Obligacje hybrydowe Program inwestycyjny Energa-Operator SA 04-09-2017 1 1723 - 1 1723 12-09-2037 Kredyt konsorcjalny Kredyt rewolwingowy finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego, z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych w zakresie energetyki węglowej 17-09-2019 2 000 1 850 150 17-09-20244 Bank Gospodarstwa Krajowego Kredyt rewolwingowy finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego oraz refinansowanie zadłużenia finansowego 03-07-2020 250 - 250 18-08-2023 SMBC Kredyt rewolwingowy finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego oraz refinansowanie zadłużenia finansowego, z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych w zakresie energetyki węglowej 28-07-2020 5635 563 - 28-07-2025 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 69 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Podmiot finansujący Rodzaj zobowiązania Cel finansowania Data zawarcia umowy Limit finansowania Kwota dostępnego finansowania Zadłużenie nominalne na 31.12.2022 Termin spłaty PKN ORLEN S.A. Pożyczka Finansowanie celów ogólnokorporacyjnych 31-05-2021 1 000 - 1 000 30-05-2023 PKN ORLEN S.A. Pożyczka Finansowanie celów ogólnokorporacyjnych 31-05-2021 1 000 300 700 30-05-2023 Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 16-12-2021 7036 4 665 16-12-2041 RAZEM 12 430 2 717 6 662 1 zobowiązanie z tytułu euroobligacji w łącznej kwocie 300 mln EUR przeliczone po kursie średnim NBP z dnia 31 grudnia 2022 roku 2 wartość limitów gwarancyjnych udzielonych spółkom Grupy Kapitałowej Energa na podstawie zawartych umów wykonawczych (wykorzystanie limitu globalnego) 3 zobowiązanie z tytułu obligacji hybrydowych w kwocie 250 mln EUR przeliczone po kursie średnim NBP z dnia 31 grudnia 2022 roku 4 kredyt udzielony jest na okres 5 lat od dnia podpisania umowy z możliwością przedłużenia o rok; wskazana data jest końcową datą obowiązywania umowy, kredyt traktowany jest jako krótkoterminowy 5 zobowiązanie w kwocie 120 mln EUR przeliczone po średnim kursie NBP z dnia 31 grudnia 2022 roku 6 zobowiązanie w kwocie 150 mln EUR przeliczone po średnim kursie NBP z dnia 31 grudnia 2022 roku 30.6. Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych Zabezpieczenie ryzyka walutowego W 2017 roku Grupa przeprowadziła emisję euroobligacji w walucie EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu powyższej emisji, Grupa zawarła w kwietniu 2017 roku transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS o nominale 200 mln EUR („CCIRS III”). Jako pozycję zabezpieczaną w powyższych relacjach zabezpieczających, Grupa desygnowała ryzyko walutowe z tytułu euroobligacji wyemitowanych przez Energę Finance AB. Jako instrument zabezpieczający Grupa desygnowała transakcję CCIRS, w ramach której Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu euroobligacji. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów z tytułu euroobligacji do lutego 2027 roku. We wrześniu 2017 roku Energa SA dokonała emisji obligacji hybrydowych na łączną kwotę 250 mln EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu tych obligacji Grupa zawarła transakcję walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS („CCIRS IV”). Jako pozycję zabezpieczaną w relacjach zabezpieczających, Grupa desygnowała ryzyko walutowe z tytułu emisji obligacji hybrydowych denominowanych w EUR. Zabezpieczeniu podlega ryzyko walutowe dotyczące 100% łącznego nominału wyemitowanych obligacji. Jako instrument zabezpieczający Grupa desygnowała transakcje CCIRS, w ramach której Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu wyemitowanych obligacji. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych do września 2027 roku. Zabezpieczenie ryzyka stopy procentowej W sierpniu 2019 roku Grupa zawarła transakcję zamiany stóp procentowych IRS w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej wynikającego z wykorzystanego finansowania z tytułu zawartej w 2013 roku umowy kredytowej z EBI – 150 mln zł (patrz nota 30.5). Jako pozycje zabezpieczane w relacjach zabezpieczających Grupa desygnowała ryzyko stopy procentowej WIBOR 3M wynikające z płatności odsetkowych od powyższych zobowiązań finansowych w okresie nie dłuższym niż 4 lata od daty zawarcia transakcji zabezpieczających. Jako instrumenty zabezpieczające Grupa desygnowała transakcje IRS, w ramach których Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o zmiennym oprocentowaniu w walucie PLN oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne odsetkowe otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi odsetkowymi z tytułu zabezpieczanych zobowiązań finansowych. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych maksymalnie do czerwca 2023 roku. Wszystkie posiadane instrumenty zabezpieczające służą zabezpieczeniu przepływów pieniężnych i dotyczą instrumentów finansowych zakwalifikowanych do tej samej kategorii ryzyka. Przedstawione instrumenty zabezpieczające dotyczą zobowiązań z tytułu pożyczek pomiędzy Energa Finance AB a Energa SA, obligacji hybrydowych oraz kredytów z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 70 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Wartość godziwa instrumentów zabezpieczających wyniosła: Wartość (PLN mln) Ujęcie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego przyjęta za podstawę ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie Kwoty nominalne instrumentu zabezpieczającego w mln EUR PLN Stan na 31 grudnia 2022 CCIRS III 114 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 200 - CCIRS IV 139 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 250 - IRS 4 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak - 150 Stan na 31 grudnia 2021 CCIRS III 112 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 200 - CCIRS IV 138 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 250 - IRS 5 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak - 350 Grupa pozostała przy rachunkowości zabezpieczeń według MSR 39, jednocześnie nie stwierdzono w badanym okresie nieefektywności. Z tytułu stosowania wdrożonej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych kapitał z aktualizacji wyceny (efektywna część zmiany wyceny instrumentu zabezpieczającego pomniejszona o podatek odroczony) zmniejszył się w okresie sprawozdawczym o kwotę 32 mln zł a w okresie porównywalnym zwiększył się o 183 mln zł. Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu kapitału z aktualizacji wyceny z tytułu rachunkowości zabezpieczeń w okresie sprawozdawczym: Zmiana stanu kapitału z aktualizacji wyceny w ciągu okresu sprawozdawczego Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Na początek okresu sprawozdawczego 87 (96) Kwota ujęta w kapitale z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających w okresie, równa zmianie wartości godziwej instrumentów zabezpieczających 1 219 Rewaluacja instrumentów zabezpieczających, przeniesiona z kapitału do przychodów/kosztów finansowych (41) 7 Podatek dochodowy od innych całkowitych dochodów 8 (43) Na koniec okresu sprawozdawczego 55 87 Na dzień 31 grudnia 2022 roku nie stwierdzono nieefektywności wynikającej z zastosowanej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. 30.7. Zabezpieczenia ustanowione na aktywach Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły istotne aktywa, na których ustanowiono zabezpieczenia. 31. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym Do głównych instrumentów finansowych, z których korzysta Grupa, należą kredyty bankowe, obligacje, środki pieniężne, lokaty krótkoterminowe oraz instrumenty zabezpieczające. Głównym celem tych instrumentów finansowych jest wykorzystanie jako środek do finansowania działalności Grupy lub mitygacji ryzyk finansowych. Główne rodzaje ryzyka wynikającego z instrumentów finansowych Grupy obejmują: ryzyko rynkowe, ryzyko płynności, ryzyko kredytowe. Zarząd weryfikuje i uzgadnia zasady zarządzania każdym z powyższych rodzajów ryzyk. W dniu 20 grudnia 2017 roku Zarząd Energa SA podpisał ze spółkami Grupy Kapitałowej Energa Umowę o współpracy, której integralnymi elementami są Polityka zarządzania płynnością w Grupie Energa oraz Polityka zarządzania ryzykiem rynkowym w Grupie Energa (ryzykiem walutowym i stopy procentowej). Tym samym oba dokumenty zostały wprowadzone do stosowania w całej Grupie Energa, co umożliwia efektywne zarządzanie powyższymi grupami ryzyk z poziomu spółki holdingowej. Oba dokumenty określają procedury zarządzania ryzykiem finansowym przez poszczególne spółki Grupy oraz nakładają na nie stosowne wymogi sprawozdawcze. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 71 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 31.1. Ryzyko rynkowe Grupa identyfikuje następujące główne rodzaje ryzyka rynkowego, na które jest narażona: ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe, ryzyko zmian cen towarów. Na potrzeby analizy wrażliwości na zmiany czynników ryzyka rynkowego Grupa Energa wykorzystuje metodę analizy scenariuszowej, która wykorzystuje scenariusze eksperckie odzwierciedlające subiektywną ocenę Grupy odnośnie kształtowania się pojedynczych czynników ryzyka rynkowego w przyszłości. Prezentowane w niniejszym punkcie analizy scenariuszowe mają na celu analizę wpływu zmian czynników ryzyka rynkowego na wyniki finansowe Grupy. Przedmiotem analizy są objęte wyłącznie te pozycje, które spełniają definicję instrumentów finansowych. Ryzyko stopy procentowej Grupa Energa narażona jest na ryzyko stóp procentowych w związku z posiadaniem aktywów i zobowiązań, dla których przychody oraz koszty są kalkulowane w oparciu o rynkowe stopy procentowe, które mogą podlegać wahaniom. W dniu 1 stycznia 2018 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych („Reforma IBOR”). Rozporządzenie, wraz z jego nowelizacją w lutym 2021 roku, wprowadziło nowy standard wyznaczania i stosowania stawek referencyjnych wykorzystywanych na rynku finansowym. W konsekwencji zreformowane zostało między innymi podejście do ustalania stawek WIBOR i EURIBOR dostosowujące metodologię ich wyznaczania do nowych wymogów. Na gruncie rynku krajowego, w lipcu 2022 roku, powołana została Narodowa Grupa Robocza do spraw reformy wskaźników referencyjnych, której zadaniem jest wprowadzenie na rynek nowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, opartego na transakcjach overnight. Wskaźnik ten będzie zamiennikiem dla wskaźnika WIBOR. Prace Narodowej Grupy Roboczej mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika. 1 września 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej podjął decyzję o wyborze indeksu WIRON będącego indeksem Risk-Free Rate opartym na rzeczywistych transakcjach overnight jako wskaźnika alternatywnego dla WIBORU. Administratorem WIRON będzie GPW Benchmark S.A. We wrześniu 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej przyjął „Mapę Drogową” określającą harmonogram działań. Mapa Drogowa zakłada, iż reforma wskaźników referencyjnych zostanie zrealizowana do końca 2024 roku, z jednoczesnym wdrożeniem w latach 2023-2024 nowej oferty produktów finansowych opartych o WIRON. Zaprzestanie publikacji wskaźnika WIBOR planowane jest na początek 2025 roku. WIRON ma się stać kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej, który stosowany będzie w umowach i instrumentach finansowych. Grupa Energa dokonała przeglądu istniejących umów finansowych i nie zidentyfikowała ryzyka związanego z brakiem odpowiednich zapisów określających zasady kontynuowania tych umów w przypadku, gdy wskaźnik referencyjny nie będzie publikowany („klauzul fallback”). Obecne stawki IBOR oraz alternatywne wskaźniki referencyjne, które zostaną przyjęte przez Grupę, istotnie się od siebie różnią. Stawki IBOR są stawkami dotyczącymi przyszłych okresów wyznaczanymi na określony okres (np. trzy miesiące) na początku takiego okresu i uwzględniają spread kredytowy na rynku międzybankowym. Alternatywne wskaźniki referencyjne to zazwyczaj wolne od ryzyka stawki overnight publikowane na koniec dnia, które nie zawierają spreadu kredytowego. Różnice te będą powodować dodatkową niepewność co do płatności odsetek według zmiennego oprocentowania, jednak w ocenie Grupy nie będą miały istotnego wpływu na zarządzanie płynnością. Z uwagi na posiadane zobowiązania finansowe, Grupa na dzień 31 grudnia 2022 roku, stosuje wskaźnik WIBOR. Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje na temat niepochodnych instrumentów finansowych dla których dokonane zostanie przejścia na alternatywne stawki referencyjne. Niepochodny instrument finansowy Wskaźnik referencyjny Termin zapadalności Wartość nominalna na dzień 31.12.2022 Zaawansowane przejścia dla niepochodnych instrumentów finansowych Kredyt Europejski Bank Inwestycyjny WIBOR 2025 206 umowa zawiera klauzulę fallback Kredyt Europejski Bank Inwestycyjny WIBOR 2031 579 umowa zawiera klauzulę fallback Kredyt Nordycki Bank Inwestycyjny WIBOR 2026 24 umowa zawiera klauzulę fallback Kredyt Europejski Bank Inwestycyjny WIBOR 2041 665 umowa zawiera klauzulę fallback w tym transze aktualnie oparte o stałą stopę o wartości nominalnej 146 mln PLN w tym transze aktualnie oparte o stałą stopę o wartości nominalnej 474 mln PLN Grupa identyfikuje ekspozycję na ryzyko zmian stóp procentowych WIBOR, która wiąże się przede wszystkim z długoterminowym zadłużeniem finansowym. Polityka finansowa Grupy przewiduje ograniczanie ryzyka wahań stóp procentowych poprzez utrzymywanie części zadłużenia oprocentowanego stałą stopą procentową. Dodatkowo Grupa Energa na poziomie spółki holdingowej zawarła szereg transakcji zabezpieczających ryzyko stopy procentowej IRS. Na dzień 31 grudnia 2022 roku 41% (2021 roku: 55%) zadłużenia finansowego wykazanego w sprawozdaniu z sytuacji finansowej (kredyty i pożyczki oraz zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych) było oprocentowane według stałej stopy procentowej lub było zabezpieczone przed ryzykiem stopy procentowej poprzez transakcje IRS. W analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Grupa stosuje równoległe przesunięcie krzywej stóp procentowych o potencjalną możliwą zmianę referencyjnych stóp procentowych w trakcie najbliższego roku. W tym celu wykorzystano poziomy referencyjnych stóp procentowych na dzień kończący okres sprawozdawczy. Skala potencjalnych zmian stóp procentowych została oszacowana na podstawie zmienności implikowanych opcji na stopę procentową kwotowanych na rynku międzybankowym. W przypadku stopy WIBOR, ze względu na niską płynność rynku opcji na stopę procentową, wyznaczono arbitralnie wielkość przesunięcia krzywej stopy procentowej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 72 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) W przypadku analizy wrażliwości na zmiany stóp procentowych efekt zmian czynników ryzyka zostałby odniesiony do: innych całkowitych dochodów dla instrumentów pochodnych zabezpieczających, przychodów/kosztów odsetkowych dla pozostałych instrumentów finansowych. Poniższa tabela przedstawia wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz innych całkowitych dochodów na racjonalne możliwe do zaistnienia zmiany stóp procentowych, przy założeniu niezmienności innych czynników ryzyka dla tych klas instrumentów finansowych, które są narażone na ryzyko stopy procentowej. Zmienność stóp procentowych została wyznaczona na podstawie średniej rocznej wartości zmienności dziennych danych historycznych notowań za rok 2022: 31 grudnia 2022 Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej na 31 grudnia 2022 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko WIBOR EURIBOR PLN PLN WIBOR +600 pb WIBOR -600 pb EURIBOR +450 pb EURIBOR -450 pb Aktywa Udzielone pożyczki 42 42 3 (3) - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 1 100 1 100 66 (66) - - Inne instrumenty pochodne 45 45 3 (3) - - Zobowiązania Kredyty i pożyczki preferencyjne 1 077 1 077 65 (65) - - Kredyty i pożyczki udzielane na warunkach rynkowych 2 991 2 991 179 (179) - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 574 - - - - - Zmiana zysku brutto (172) 172 - - Instrumenty pochodne zabezpieczające 257 257 490 (20) (214) 266 Zmiana innych całkowitych dochodów 490 (20) (214) 266 31 grudnia 2021 Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej na 31 grudnia 2021 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko WIBOR EURIBOR PLN PLN WIBOR +150 pb WIBOR -150 pb EURIBOR +50 pb EURIBOR -50 pb Aktywa Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 340 340 5 (5) - - Inne aktywa pochodne 16 16 - - - - Zobowiązania - - - - - - Kredyty i pożyczki preferencyjne 981 981 15 (15) - - Kredyty i pożyczki udzielane na warunkach rynkowych 1 723 1 723 26 (26) - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 532 - - - - - Zmiana zysku brutto (36) 36 - - Instrumenty pochodne zabezpieczające (aktywa) 255 255 100 (107) (41) 42 Zmiana innych całkowitych dochodów 100 (107) (41) 42 Ryzyko walutowe Grupa narażona jest na ryzyko walutowe z tytułu zawieranych transakcji handlowych i finansowych. Ryzyko takie powstaje w wyniku dokonywania przez spółki Grupy sprzedaży lub zakupów oraz zaciągania zobowiązań finansowych w walutach innych niż jej waluta wyceny lub posiadania aktywów finansowych w tych walutach. Grupa identyfikuje ekspozycję na ryzyko zmian kursów walutowych EUR/PLN. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 73 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) W analizie wrażliwości na ryzyko walutowe potencjalne możliwe zmiany kursów walutowych zostały obliczone na podstawie rocznych zmienności implikowanych dla opcji walutowych kwotowanych na rynku międzybankowym dla danej pary walut na dzień kończący okres sprawozdawczy. Poniższa tabela przedstawia wartości księgowe PLN, w tym EUR przeliczone na PLN, a także wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz innych całkowitych dochodów na racjonalne możliwe do zaistnienia zmiany kursów walutowych, przy założeniu niezmienności innych czynników ryzyka dla tych klas instrumentów finansowych, które są narażone na ryzyko zmiany kursów walutowych. Zmienność kursów walutowych została wyznaczona na podstawie średniej rocznej wartości zmienności dziennych danych historycznych notowań za rok 2022: 31 grudnia 2022 Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na 31 grudnia 2022 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko EUR/PLN PLN (w tym wartość EUR przeliczona na PLN) Wartość EUR przeliczona na PLN kurs EUR/PLN +15,00% kurs EUR/PLN -15,00% Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług 3 271 - - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 1 100 134 20 (20) Instrumenty pochodne zabezpieczające (aktywa) 257 2 076 311 (311) Zobowiązania Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 2 388 - - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 574 2 574 (386) 386 Zmiana zysku brutto (50) 50 Zmiana innych całkowitych dochodów (5) 5 dotyczy instrumentów pochodnych zabezpieczających 31 grudnia 2021 Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na 31 grudnia 2021 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko EUR/PLN PLN (w tym wartość EUR przeliczona na PLN) Wartość EUR przeliczona na PLN kurs EUR/PLN +15,0% kurs EUR/PLN -15,0% Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług 2 074 - - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 340 59 9 (9) Instrumenty pochodne zabezpieczające (aktywa) 255 2 274 341 (341) Zobowiązania - - - - Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 067 18 (3) 3 Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 532 2 532 (380) 380 Instrumenty pochodne zabezpieczające (pasywa) - - - - Zmiana zysku brutto (64) 64 Zmiana innych całkowitych dochodów 31 (31) dotyczy instrumentów pochodnych zabezpieczających W zakresie transakcji handlowych Grupa nie jest narażona w istotnym stopniu na ryzyko związane z kursami wymiany walut, jako że rozliczenia pieniężne Grupy prowadzone są głównie w walucie krajowej. W zakresie transakcji finansowych Grupa jest narażona na ryzyko walutowe z tytułu wyemitowanych euroobligacji. W celu zabezpieczenia tego ryzyka Grupa zawarła transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS oraz wdrożyła rachunkowość zabezpieczeń (patrz opis w nocie 30.6). Ryzyko cen towarów Grupa narażona jest na czynniki ryzyka związane z fluktuacjami cen towarów wykorzystywanych w działalności operacyjnej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 74 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Najistotniejsze ryzyko dotyczy zmiany cen zakupu energii elektrycznej oraz świadectw pochodzenia na rynku hurtowym dotyczących kontraktów zawieranych przez spółkę Energa-Obrót SA w horyzoncie długo, średnio i krótkoterminowym na rynku polskim. W związku z powyższym, istotnym elementem jest odniesienie osiąganego poziomu ekspozycji na ryzyko do zakładanego wyniku finansowego na dany rok. Ryzyko powyższe jest zarządzane poprzez mierzenie, kontrolowanie oraz rekomendowanie działań mających na celu obniżenie ekspozycji na ryzyko, które jest ustalane przez Zarząd Energi-Obrót SA. Ekspozycja na ryzyko rynkowe obejmuje wszystkie otwarte pozycje spółki, a jej ograniczanie odbywa się głównie za pomocą zbudowanych narzędzi i modeli. Pomiar i kontrola odbywa się zgodnie z koncepcją mierzenia wartości narażonej na ryzyko (Value at Risk). Stworzone modele pomagają ograniczać ryzyko rynkowe, m.in. w odniesieniu do zmienności cen energii elektrycznej, paliwa gazowego, emisji CO2 czy Praw Majątkowych. Zgodnie ze stosowaną metodyką, spółka może ponosić ryzyko jedynie w ramach przydzielonych limitów VaR. Poziom limitu wartości narażonej na ryzyko (VaR) jest cyklicznie monitorowany i raportowany tak, aby nie przekroczył wartości ustalonej przez Zarząd Energi-Obrót SA oraz uwzględnia, m.in. wolumen otwartej pozycji (różnica pomiędzy poziomem wolumenu sprzedanego i kupionego), zmienność cen produktów oraz korelacje pomiędzy poszczególnymi produktami w portfelu spółki. Dodatkowo, w celu ograniczenia ryzyka związanego ze zmiennością cen towarów, spółka podejmuje działania zabezpieczające, m.in. poprzez minimalizowanie pozycji otwartej na portfelu energii elektrycznej, która polega na koordynacji i optymalizacji procesu zakupowo-sprzedażowego tak, aby różnica pomiędzy wolumenem zakupionym i sprzedanym nie przekraczała z góry ustalonych wartości. Zawierane przez spółkę kontrakty są dywersyfikowane poprzez zawieranie ich w określonych proporcjach oraz w postaci różnych produktów. Ponadto, w ramach ofertowania klientów, zabezpieczaniu ryzyka podlega ewentualna zmiana wartości ofertowanego klientowi kontraktu od momentu wystawienia oferty klientowi do momentu terminu akceptacji tej oferty. W celu ograniczenia ryzyka związanego ze zmiennością cen zakupu energii elektrycznej na rynku hurtowym dotyczącym kontraktacji na rzecz odbiorców końcowych, podejmowane są działania zabezpieczające poprzez: minimalizowanie pozycji otwartej na portfelu energii elektrycznej, która polega na koordynacji i optymalizacji procesu zakupowo-sprzedażowego tak, aby różnica pomiędzy wolumenem zakupionym i sprzedanym nie przekraczała z góry ustalonych wartości, zawieranie kontraktów w określonych proporcjach oraz w postaci różnych produktów, wyznaczanie limitów wolumenowych na otwartą pozycję dla uczestnictwa w wybranych rynkach, minimalizujące ryzyko związane z dużym wahaniem cen energii elektrycznej na tym rynku. Ponadto istotne ryzyko zmiany cen towarów, takich jak węgiel, prawa do emisji CO2 (EUA) jest kontrolowane w ramach zarządzania ryzykiem rynkowym w spółce Energa Elektrownie Ostrołęka SA. 31.2. Ryzyko kredytowe W Grupie zdefiniowano występowanie ryzyka kredytowego jako prawdopodobieństwo niewypełnienia przez kontrahenta jego zobowiązań finansowych. Minimalizowanie ryzyka kredytowego może być osiągane poprzez działania zmierzające do wartościowej oceny ryzyka, monitoring kondycji finansowej kontrahentów oraz zabezpieczanie kredytu kupieckiego za pomocą dostępnych narzędzi takich jak gwarancje bankowe, poręczenia, cesje, hipoteki, kaucje, przedpłaty, rygor poddania się egzekucji w akcie notarialnym, weksel, zastaw rejestrowy itp. Ograniczanie ryzyka kredytowego następuje w odniesieniu do kontrahentów o największych obrotach, czyli portfela kontrahentów hurtowych oraz portfela klientów strategicznych. Szczególne znaczenie mają w tym zakresie: badanie zdolności kredytowej, limity handlowe, określone zapisy w umowach z kontrahentami oraz pozyskiwanie zabezpieczeń od klientów o niskiej wiarygodności. W Grupie zostały stworzone procedury minimalizujące ryzyko niewypłacalności kontrahentów. Na hurtowym rynku energii procedury określają limity możliwej sprzedaży energii elektrycznej bez wymagania zabezpieczeń. Na transakcje przekraczające ww. limit wymagane są zabezpieczenia np. gwarancja bankowa. W ramach sprzedaży do klientów strategicznych i biznesowych procedury nakładają obowiązek oceny wiarygodności klientów. W przypadku klientów o niskiej wiarygodności warunkiem rozpoczęcia sprzedaży jest pozyskanie zabezpieczenia zaakceptowanego przez sprzedawcę. Ponadto, dzięki bieżącemu monitorowaniu stanów należności, narażenie Grupy na ryzyko nieściągalnych należności jest nieznaczne. Brak spłacalności rozumiany jest jako wartość oczekiwanej straty, wynikającej z nieterminowej lub niepełnej spłaty należności przez Klientów, które są szacowane w okresie miesięcznym, dla wszystkich należności i w całym okresie życia należności. Niespłacalność w odniesieniu do wydarzeń rzeczywistych Grupa definiuje w momencie braku wywiązania się z zobowiązania przez kontrahenta po upływie pierwszego dnia od terminu wymagalności należności. Poniżej prezentujemy ujawnienia dotyczące ryzyka kredytowego w podziale na kategorie ratingu oraz pozostałe kategorie dotyczące należności z tytułu dostaw i usług: Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Klient rating najlepszy 0,0% 846 - 0,0% 579 - Klient rating średni 0,0% 297 - 0,0% 151 - Klient rating najniższy 0,9% 57 (1) 2,4% 20 - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 75 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Klienci bez ratingu w linii biznesowej sprzedaży 1,6% 1 082 (17) 1,7% 681 (12) Należności sporne 83,8% 358 (300) 84,1% 351 (295) Pozostałe należności 7,5% 1 026 (77) 8,1% 652 (53) W odniesieniu do innych aktywów finansowych Grupy, takich jak środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz niektóre instrumenty pochodne, ryzyko kredytowe Grupy powstaje w wyniku niemożności dokonania zapłaty przez drugą stronę umowy, a maksymalna ekspozycja na to ryzyko równa jest wartości księgowej tych instrumentów. Jednocześnie uznajemy, iż są to aktywa o niskim ryzyku kredytowym. W obszarze finansowym ryzyko kredytowe jest ograniczane poprzez bieżący monitoring ratingów instytucji finansowych oraz ograniczenie ryzyka koncentracji nadwyżek środków pieniężnych w jednej instytucji finansowej. W roku 2022 Grupa inwestowała nadwyżki środków pieniężnych w lokaty bankowe. Decyzje dotyczące lokat bankowych opierają się na maksymalizacji stopy zwrotu przy ustalonych limitach koncentracji dla każdego z banków oraz bieżącej ocenie kondycji finansowej banków wymagającej posiadania przez bank krótkoterminowej oceny ratingów dla depozytów na poziomie inwestycyjnym. Wartość księgowa kategorii i klas instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie 30.1. 31.3. Ryzyko związane z płynnością Grupa monitoruje ryzyko braku funduszy niezbędnych do regulowania zobowiązań zgodnie z ich terminami wymagalności przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Narzędzie to bazuje na prognozowanych przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej, które są sporządzane przez wszystkie spółki Grupy. Dodatkowo prowadzona jest bieżąca weryfikacja trafności sporządzanych prognoz. Grupa narażona jest na ryzyko płynności wynikające z relacji aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku wskaźnik płynności bieżącej wyniósł odpowiednio 0,6 i 0,6. W zakresie zarządzania ryzykiem płynności celem Grupy jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością a elastycznością finansowania, poprzez korzystanie z rozmaitych źródeł finansowania, takich jak kredyty w rachunku bieżącym, kredyty bankowe, obligacje, euroobligacje oraz umowy leasingu. Szczegółowy opis głównych tytułów pozyskanego przez Grupę finansowania zewnętrznego został przedstawiony w nocie 30.5. Poniższa tabela przedstawia zobowiązania finansowe Grupy według daty wymagalności na podstawie umownych niezdyskontowanych płatności (według wartości nominalnej, włączając płatności z tytułu ewentualnych odsetek). Poniżej 3 miesięcy Od 3 do 12 miesięcy Od 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Razem 31 grudnia 2022 Oprocentowane kredyty i pożyczki 540 2 110 1 148 813 4 611 Obligacje 135 1 004 1 717 796 3 652 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 2 382 6 - - 2 388 Zobowiązania z tytułu leasingu 24 21 105 712 862 Pozostałe zobowiązania finansowe 442 120 7 - 569 RAZEM 3 523 3 261 2 977 2 321 12 082 31 grudnia 2021 Oprocentowane kredyty i pożyczki 312 1 111 1 074 294 2 791 Obligacje 29 44 797 1 964 2 834 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 065 2 - - 1 067 Zobowiązania z tytułu leasingu 24 14 182 657 877 Pozostałe zobowiązania finansowe 383 26 9 - 418 RAZEM 1 813 1 197 2 062 2 915 7 987 Na aktywa składają się głównie środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz należności z tytułu dostaw i usług. Strukturę środków pieniężnych i ich ekwiwalentów przedstawia nota 20. Analiza wiekowa należności z tytułu dostaw i usług została zamieszczona w nocie 30.4.1., natomiast dodatkowe informacje w zakresie zobowiązań z tytułu leasingu w nocie 35. 31.4. Ryzyko klimatyczne Grupa w sposób konsekwentny i planowy podejmuje działania mające na celu dostosowanie działalności Grupy Energa do zmian klimatu oraz łagodzenie jej negatywnego oddziaływania na klimat. Bieżące zarządzanie ryzykiem i szansami związanymi z klimatem, pozwala na ich identyfikację i ocenę z uwzględnieniem ich potencjalnych skutków. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 76 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Ponadto stałe monitorowanie zidentyfikowanych zagrożeń i szans klimatycznych prowadzi do wdrażania odpowiednich działań mitygujących w celu minimalizowania danego ryzyka klimatycznego jak i pozwala na pełne wykorzystanie szans płynących z transformacji energetycznej. Sporządzając niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupa uwzględniła wpływ czynników klimatycznych na wartość prezentowanych aktywów oraz pasywów, w tym w ramach sporządzanych testów na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych (nota 13), w wartości inwestycji w jednostkach wycenianych metodą praw własności (nota 17), wartości aktywów niematerialnych, w tym uprawnień do emisji CO2 (nota 14 i 19) oraz w procesie tworzenia rezerw na zobowiązania (nota 25). Grupa identyfikuje również wpływ czynników klimatycznych na sektor finansowy i dostępność oraz koszt pozyskania finansowania dłużnego dla prowadzonych projektów inwestycyjnych. W „Strategicznym Planie Rozwoju Grupy Energa na lata 2021-2030” („SPR”) uwzględnione zostały kluczowe trendy wpływające na kształt i funkcjonowanie krajowego rynku energii, w tym czynniki związane ze zmianami klimatycznymi. W ramach wyznaczonych przez SPR ram działania i rozwoju Grupy Energa w horyzoncie do 2030 roku znajdują się cele związane z redukcją emisji CO2, rozwojem nowych zeroemisyjnych mocy wytwórczych oraz rozbudową sieci dystrybucyjnych. W tę strategię wpisuje się również prowadzony proces wydzielenia aktywów węglowych poza struktury Grupy. Szczegółowe informacje na temat wpływu ryzyk związanych z czynnikami klimatycznymi na działalność Grupy, a także opis działań podejmowanych przez Spółkę i Grupę w ramach zarządzania obszarem ESG zostały przedstawione w „Sprawozdaniu Zarządu Energi SA z działalności Grupy Kapitałowej Energa oraz Energi SA w 2022 roku” oraz „Sprawozdaniu na temat informacji niefinansowych Grupy Energa za rok 2022”. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 32. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Wynik na zbyciu rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych (1) (20) Odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa trwałe, aktywa niematerialne oraz nieruchomości inwestycyjne 85 81 Aktualizacja wartości inwestycji (42) (8) Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych (253) 99 Wynik na sprzedaży jednostek zależnych - 15 Przychody z najmu nieruchomości inwestycyjnych (40) (31) Pozostałe (21) (12) RAZEM (272) 124 * Przekształcenie opisano w nocie 9.32 Zmiana stanu rezerw Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Zmiana stanu rezerw długoterminowych (38) (189) Zmiana stanu rezerw krótkoterminowych 1 423 310 Wykorzystanie rezerwy na emisje CO2, prawa majątkowe z roku poprzedniego 1 175 788 Korekta o zmianę stanu rezerw aktuarialnych ujętą w innych całkowitych dochodach 39 85 Korekta dotycząca rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji (10) 34 Korekta dotycząca rezerwy na generalnego wykonawcę 46 171 Pozostałe 5 8 RAZEM 2 640 1 207 * Przekształcenie opisano w nocie 9.32 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 77 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Pozostałe korekty Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Rozliczenie dotacji na prawa majątkowe (91) (125) Rozliczenie pozostałych dotacji (27) (20) Depozyty zabezpieczające (11) 35 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów 24 167 Pozostałe 13 (12) RAZEM (92) 45 * Przekształcenie opisano w nocie 9.32 Zmiana stanu należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych czynnych krótkoterminowych Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Zmiana stanu należności z tytułu dostaw i usług (1 197) (133) Zmiana stanu aktywów przeznaczonych do sprzedaży (11) (3) Zmiana stanu należności z tytułu naliczonego VAT (207) (22) Zmiana stanu zaliczek na dostawy (5) 32 Zmiana stanu pozostałych należności finansowych 25 (28) Zmiana stanu pozostałych należności niefinansowych 2 63 Korekta o zmianę stanu należności wynikającą ze sprzedaży jednostek zależnych - (22) Pozostałe (15) 35 RAZEM (1 408) (78) * Przekształcenie opisano w nocie 9.32 Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz rozliczeń międzyokresowych biernych krótkoterminowych Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 (dane przekształcone) Zmiana stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług 1 321 275 Zmiana stanu pozostałych zobowiązań finansowych 161 222 Zmiana stanu zobowiązań finansowych wynikająca z wyceny instrumentów pochodnych 98 - Zmiana stanu pozostałych zobowiązań krótkoterminowych 84 2 Korekta o zmianę stanu leasingów (6) (135) Korekta o zmianę stanu zobowiązań inwestycyjnych (214) (80) Korekta o zmianę stanu zobowiązań wynikającą ze sprzedaży jednostek zależnych - 21 Pozostałe 5 (5) RAZEM 1 449 300 * Przekształcenie opisano w nocie 9.32 Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Zakup rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych (4 802) (2 570) Wpływy z tytułu rozrachunków z zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych 214 79 Wpłacone zaliczki na rzeczowe aktywa trwałe (404) (182) RAZEM (4 992) (2 673) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 78 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 33. Zobowiązania inwestycyjne Na dzień kończący bieżący okres sprawozdawczy zobowiązania Grupy do poniesienia nakładów związanych z nabyciem rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych, które jeszcze nie zostały ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, wyniosły około 6 541,43 mln zł, w tym: Przedsięwzięcia objęte planem rozwoju spółki Energa-Operator SA w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2020 – 2025 (uzgodniony z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki) – około 2 825 mln zł, CCGT Grudziądz – budowa elektrowni gazowo-parowych – około 1 892,74 mln zł, CCGT Ostrołęka – budowa elektrowni gazowo-parowych – około 1 691,51 mln zł, Budowa układu kogeneracyjnego, składającego się z silników gazowych wraz z infrastrukturą budowlaną i technologiczną na terenie Elektrociepłowni w Kaliszu – 73,8 mln zł, EC Kalisz - budowa rezerwowo-szczytowej wodnej kotłowni gazowej z dwoma kotłami o mocy około 20 MWt każdy i jednym kotłem o mocy około 10 MWt realizowana przez spółkę Energa Kogeneracja Sp. z o.o. – 20 mln zł, Prace modernizacyjne obecnej infrastruktury realizowane przez Energa Wytwarzanie SA w lokalizacjach: Włocławek, Kolbudy, Owidz, Karścino, Zgojewo, Żydowo – 7,53 mln zł. Budowa na terenie Elektrociepłowni w Elblągu trzech kotłów gazowych wodnych, każdy o mocy 38 MWt realizowana przez spółkę Energa Kogeneracja Sp. z o.o. – 6,9 mln zł, Pozostałe prace modernizacyjne i optymalizacyjne realizowane przez spółkę Energa Kogeneracja Sp. z o.o. w Elektrociepłowni w Elblągu, Żychlinie oraz Kaliszu - około 5,9 mln zł, CCGT Gdańsk – budowa elektrowni gazowo-parowych – około 5,75 mln zł, Budowa instalacji fotowoltaicznych PV Czernikowo, PV Samolubie I i II, PV Pierzchały oraz PV Przykona - 5,37 mln zł - projekty realizowane przez Energa Wytwarzanie SA, Budowa instalacji fotowoltaicznej PV Wielbark - 1,85 mln zł oraz PV Gryf – 3,15 mln zł - projekty realizowane przez Energa Wytwarzanie SA, Energa Oświetlenie Sp. z o.o. - zakup podnośników - około 3,05 mln zł. 34. Informacja o podmiotach powiązanych Transakcje z jednostkami powiązanymi są dokonywane w oparciu o ceny rynkowe dostarczanych towarów, produktów lub usług oparte o koszt ich wytworzenia. 34.1. Transakcje z udziałem podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa Na dzień 31 grudnia 2022 roku jednostką kontrolującą Grupę był PKN ORLEN S.A. Przychody ze sprzedaży osiągnięte przez Grupę na transakcjach z jednostką kontrolującą na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniosły 322 mln zł, należności z tytułu dostaw i usług wynosiły 69 mln zł. Koszty transakcji z tym podmiotem kształtowały się na poziomie 1 288 mln zł natomiast zobowiązania z tytułu dostaw i usług wynosiły 123 mln zł. W dniu 30 maja 2022 roku Energa SA zawarła z PKN ORLEN S.A. aneks do umowy pożyczki z dnia 31 maja 2021 wydłużający okres spłaty pożyczki do dnia 30 maja 2023 roku. Maksymalna wartość zadłużenia wynikająca z zawartej pożyczki w dowolnym okresie jej trwania nie może przekroczyć 1 mld zł. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym i uzależnione jest od poziomu wskaźnika dług netto/EBITDA. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość zadłużenia wynikająca z zawartej umowy wynosiła 1 mld zł, a oprocentowanie kształtowało się na poziomie WIBOR 1M+0,7% marży. W dniu 9 grudnia 2022 roku Energa SA zawarła z PKN ORLEN S.A. drugą umowę pożyczki z okresem spłaty do 29 września 2023 roku. Maksymalna wartość zadłużenia wynikająca z zawartej pożyczki w dowolnym okresie jej trwania nie może przekroczyć 1 mld zł. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym i uzależnione jest od poziomu wskaźnika dług netto/EBITDA. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość zadłużenia wynikająca z zawartej umowy wynosiła 700 mln zł, a oprocentowanie kształtowało się na poziomie WIBOR 1M+0,84% marży. Grupa dokonuje transakcji także z innymi podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa w ramach zwykłego toku prowadzonej działalności gospodarczej. Transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży energii elektrycznej oraz praw majątkowych, sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej (w tym tranzytu), rozliczeń z operatorem systemu przesyłowego w obszarze rynku bilansującego, z tytułu usług przesyłowych, usług systemowych oraz usług pracy interwencyjnej, a także zakupu paliw (głównie węgla). Transakcje te są przeprowadzane na warunkach rynkowych, a warunki nie odbiegają od stosowanych w transakcjach z innymi podmiotami. Przychody ze sprzedaży osiągnięte przez Grupę na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniosły 37 mln zł. a koszty transakcji z tymi podmiotami kształtowały się na poziomie 186 mln zł. Dodatkowo występowały również transakcje o charakterze finansowym (kredyty, gwarancje, opłaty bankowe, prowizje) z Bankiem PKO BP, Bankiem Pekao S.A. oraz z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (opłaty bankowe, prowizje). W zakresie ujawnień dotyczących transakcji z podmiotami powiązanymi poprzez Skarb Państwa Grupa stosuje zwolnienie określone w paragrafie 25 MSR 24. 34.2. Transakcje ze wspólnymi przedsięwzięciami i jednostkami stowarzyszonymi Poziom sprzedaży spółek z Grupy Kapitałowej Energa SA do jednostki stowarzyszonej oraz wspólnych przedsięwzięć w okresie zakończonym 31 grudnia 2022 roku oraz w analogicznym okresie roku poprzedniego był nieistotny. Na dzień 31 grudnia 2022 roku poziom należności wyniósł 50 mln i dotyczył w szczególności należności z tytułu pożyczek udzielonych na rzecz wspólnego przedsięwzięcia Elektrowni Ostrołęka Sp. z o.o. oraz przekazanej spółce zaliczki (transakcja nabycia aktywów związana z procesem budowy elektrowni gazowej pomiędzy CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. a Elektrownią Ostrołęka Sp. z o.o.); na dzień 31 grudnia 2021 roku poziom należności był na nieistotnym poziomie. W 2022 roku zakup od jednostki stowarzyszonej oraz wspólnych przedsięwzięć ukształtował się na poziomie 407 mln zł (w analogicznym okresie roku poprzedniego poziom zakupów wyniósł 191 mln zł). Wartość zobowiązań na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniosła 9 mln zł w stosunku do 120 mln zł na dzień 31 grudnia 2021 roku. Transakcje zakupu w 2022 roku zrealizowane były głównie z Polską Grupą Górniczą S.A. i dotyczyły w szczególności zakupu węgla do momentu sprzedaży akcji Polskiej Grupy Górniczej S.A. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 79 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 34.3. Transakcje z udziałem członków Zarządu jednostki dominującej W okresie sprawozdawczym jednostka dominująca nie zawierała znaczących transakcji z członkami Zarządu. 34.4. Wynagrodzenie wypłacone lub należne kluczowej kadrze kierowniczej oraz Radom Nadzorczym spółek Grupy (w tym krótkoterminowe świadczenia pracownicze i świadczenia po okresie zatrudnienia) Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Jednostka dominująca Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 18,1 17,1 Pozostałe świadczenia długoterminowe >1 - Świadczenia z tyt. rozwiązania stosunku pracy - 1,2 Jednostki zależne Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 68,1 65,7 Świadczenia po okresie zatrudnienia >1 - Pozostałe świadczenia długoterminowe 0,5 0,7 Świadczenia z tyt. rozwiązania stosunku pracy 2,6 2,5 Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 89,4 87,2 35. Zobowiązania z tytułu umów leasingu Przyszłe opłaty leasingowe z tytułu tych umów oraz wartość bieżąca opłat leasingowych netto przedstawiają się następująco: Opłaty leasingowe do poniesienia na dzień 31 grudnia 2022 31 grudnia 2021 Opłaty Wartość bieżąca opłat Opłaty Wartość bieżąca opłat W okresie do 1 roku 89 45 77 39 W okresie od 1 do 5 lat 255 105 303 182 Powyżej 5 lat 1 368 712 1 272 656 Opłaty leasingowe ogółem 1 712 862 1 652 877 Minus koszty finansowe 850 - 775 - Wartość bieżąca opłat leasingowych 862 862 877 877 36. Zarządzanie kapitałem Głównym celem zarządzania kapitałem Grupy jest utrzymanie inwestycyjnego poziomu ratingu kredytowego i bezpiecznych wskaźników finansowych, które wspierałyby działalność operacyjną Grupy i zwiększały wartość dla jej akcjonariuszy. Powyższy cel realizowany jest poprzez przyjęte w Grupie regulacje wewnętrzne. Jednostka dominująca jest podmiotem, który odpowiada za prowadzenie polityki dłużnej Grupy. Grupa monitoruje podstawowy wskaźnik zadłużenia jakim jest współczynnik określający relację długu netto do wielkości EBITDA szacowany na bazie wielkości skonsolidowanych. Na dzień bilansowy wielkość tegoż wskaźnika wyniosła 2,26. Wartość powyższego wskaźnika jest cyklicznie monitorowana również przez instytucje finansujące Grupę oraz agencje ratingowe i ma wymierny wpływ na ocenę wiarygodności kredytowej Grupy, a przez to na możliwość oraz koszt pozyskania finansowania dłużnego. Stan na 31 grudnia 2022 Stan na 31 grudnia 2021 Oprocentowane kredyty i pożyczki 4 068 2 704 Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 574 2 532 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty bez środków o ograniczonej możliwości dysponowania (829) (169) Zadłużenie netto 5 813 5 067 EBITDA 2 573 2 449 Zadłużenie netto / EBITDA 2,26 2,07 szczegóły przedstawiono w nocie 10 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 80 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) 37. Aktywa i zobowiązania warunkowe 37.1. Zobowiązania warunkowe Na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa identyfikuje zobowiązania warunkowe w kwocie 259 mln zł (270 mln zł na dzień 31 grudnia 2021 roku), w tym przede wszystkim z tytułu spraw spornych przeciwko spółkom Grupy Energa, w których wygranych spółek nie można wykluczyć lub wiarygodne oszacowanie wypływu środków pieniężnych nie jest na ten moment możliwe i na te sprawy nie jest tworzona rezerwa. Największą pozycję zobowiązań warunkowych stanowią sprawy sporne związane z infrastrukturą energetyczną spółki Energa-Operator SA usadowioną na prywatnym gruncie. Grupa tworzy rezerwy na zgłoszone spory sądowe. W przypadku niepewności, co do zasadności kwoty roszczenia lub tytułu prawnego do gruntu, Grupa rozpoznaje zobowiązania warunkowe. Na dzień 31 grudnia 2022 roku oszacowana wartość tych roszczeń wykazana jako zobowiązania warunkowe wynosi 239 mln zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2021 roku ich wartość wynosiła 249 mln zł. Biorąc pod uwagę opinie prawne szacowane kwoty określają ryzyko powstania zobowiązania poniżej 50%. 37.2. Aktywa warunkowe Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły istotne aktywa warunkowe. 38. Struktura zatrudnienia Zatrudnienie na dzień 31 grudnia w osobach kształtowało się następująco: Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rok zakończony 31 grudnia 2021 Pracownicy na stanowiskach robotniczych 3 064 3 119 Pracownicy na stanowiskach nierobotniczych 5 717 5 769 RAZEM 8 781 8 888 39. Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy Nowe przepisy regulujące ceny energii Z powodu kryzysowej sytuacji na rynku energii elektrycznej w 2022 roku, kiedy to zanotowano istotny wzrost cen energii elektrycznej w kontraktach SPOT oraz terminowych, wywołany w dużej mierze wzrostami cen paliw konwencjonalnych w efekcie wojny na Ukrainie, regulator zdecydował o wprowadzeniu szeregu aktów prawnych mających na celu uregulowanie rynku i ochronę konsumentów. Grupa oszacowała i ujęła w sprawozdaniu finansowym za 2022 rok wpływ następujących aktów: Ustawy z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (dotyczy zamrożenia cen dla taryfy G do limitów zużycia) Ustawy z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku Rozporządzenia z dnia 8 listopada 2022 roku w sprawie sposobu obliczania limitu ceny Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 roku o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku gazu, Ustawy z dnia 8 lutego 2023 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw oraz decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 17 grudnia 2022 roku o zatwierdzeniu Taryfy dla energii elektrycznej dla odbiorów grup taryfowych G na 2023 rok (przyłączonych do sieci Energa-Operator S.A.), dla których spółka Energa Obrót S.A. świadczy usługę kompleksową W następstwie ww. nadzwyczajnych regulacji rynku energii oraz określonego poziomu taryfy Grupa rozpoznała stratę z tytułu realizacji umów z odbiorcami z grup taryfowych G w roku 2023 i zawiązała w sprawozdaniu finansowym za rok 2022 rezerwę na umowy rodzące obciążenia w wysokości 1 068 mln zł. Jednocześnie w oparciu o obowiązujące przepisy w sprawozdaniu z zysków lub strat w pozycji przychodów z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny Spółka zaprezentowała 349 mln zł z tytułu rekompensat przysługujących przedsiębiorstwom obrotu energią elektryczną w konsekwencji stosowania w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi zamrożonych cen energii elektrycznej i gazu. W ramach obowiązkowego odpisu na Fundusz Wypłat Różnicy Ceny dotyczącego wytwórców energii elektrycznej oraz przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną i uzyskujących z tytułu sprzedaży energii elektrycznej ceny przewyższające limity cenowe obliczone zgodnie z przytoczonymi wyżej regulacjami, w tym rozporządzeniem wykonawczym, Grupa oszacowała wartość odpisów na poziomie 38 mln zł. Wojna w Ukrainie Atak Rosji na Ukrainę ma niewątpliwie istotny wpływ na krajową i międzynarodową gospodarkę. Grupa monitoruje na bieżąco sytuację w Ukrainie pod kątem wpływu na jej działalność, niemniej jednak utrzymująca się duża dynamika wydarzeń sprawia, że prognozowanie dalszych skutków gospodarczych wojny obarczone jest dużym ryzykiem przyjęcia błędnych założeń. Biorąc pod uwagę dużą dynamikę zmian sytuacji geopolitycznej oraz gospodarczej i trudności w opracowaniu lub uzyskaniu jednoznacznych i wysoce prawdopodobnych prognoz ekonomicznych i finansowych, na ten moment nie jest możliwe dokładne oszacowanie potencjalnego wpływu konfliktu na działalność i wyniki finansowe Grupy. Dla pełnej oceny wpływu obecnej sytuacji na przyszłe wyniki finansowe Grupy kluczowy będzie dalszy przebieg działań militarnych, zakres i efektywność sankcji nałożonych na Rosję i Białoruś oraz reakcja banków centralnych i innych instytucji finansowych na kryzys. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 81 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Mając na względzie powyższe, Grupa identyfikuje następujące ryzyka rynkowe: Ryzyko dalszego osłabienia złotego względem głównych walut, w tym przede wszystkim PLN/EUR. Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe dla posiadanych zobowiązań w walutach obcych oraz podejmuje działania w celu zabezpieczenia tego ryzyka w odniesieniu do planowanych projektów inwestycyjnych. Ryzyko wzrostu cen surowców energetycznych (węgla i gazu) na skutek ograniczenia ich dostępności w rezultacie embarga nałożonego na Rosję. Zaznaczyć należy, iż Grupa nie nabywa paliw od podmiotów pochodzących z Rosji, Białorusi czy Ukrainy. Grupa bierze pod uwagę, iż bieżąca sytuacja może mieć istotny wpływ na dostępność i ceny węgla kamiennego, w związku z czym Grupa identyfikuje ryzyko negatywnego wpływu tego czynnika na jej działalność i wyniki finansowe. Grupa na bieżąco monitoruje dostępność i zachowanie cen tego paliwa w odniesieniu do kolejnych okresów i podejmuje działania mające na celu zabezpieczenie dostaw i cen umożliwiających nieprzerwaną i rentowną działalność Linii Biznesowej Wytwarzanie. Istniejące źródła wytwórcze Grupy w znikomym stopniu wykorzystują paliwo gazowe (obecnie jedynie kotły rezerwowo-szczytowe w Elblągu obciążone są tym ryzykiem). Ryzyko negatywnego wpływu na działalność Grupy interwencji Rządu RP na krajowym rynku energii elektrycznej, co jest rezultatem wzrostu cen energii elektrycznej w okresie od wybuchu wojny w Ukrainie – m.in. ustawowe ograniczenie cen energii elektrycznej dla wybranych grup odbiorców, rekompensaty dla przedsiębiorstw obrotu energią w kwocie niepokrywającej pełnego zakresu kosztów, konieczność zwrotu przez wytwórców energii części przychodów ponad ustawowo określony poziom, polityka taryfowa Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ryzyko braku dostępności oraz wzrostu cen nabywanych materiałów elektroenergetycznych a także innych komponentów. Wzrost cen w tym obszarze może przełożyć się na wyższe koszty bieżących remontów oraz wyższe nakłady na realizowane przedsięwzięcia inwestycyjne w zakresie infrastruktury dystrybucyjnej i wytwórczej. W szczególności Grupa monitoruje sytuację w zakresie terminowości dostaw elementów infrastruktury pomiarowej oraz podejmuje stosowne działania dostosowawcze niezbędne dla zapewnienia ciągłości działań operacyjnych w zakresie instalacji liczników w sieci dystrybucyjnej. Podwyższone ryzyko ataków na infrastrukturę IT, wytwórczą i dystrybucyjną służącą realizacji głównych celów biznesowych Grupy, co rodzi konieczność poniesienia wyższych kosztów ochrony systemów IT i obiektów budowlanych oraz zastosowania bardziej zaawansowanych narzędzi, urządzeń, systemów zabezpieczających. Ryzyko dalszego wzrostu inflacji i stóp procentowych, i w konsekwencji ryzyko ograniczenia dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania lub pogorszenia ich warunków, co może wpłynąć na wzrost kosztów finansowania dłużnego dla Grupy. Ponadto, sytuacja gospodarcza (wysoka inflacja, pogorszenie prognoz PKB, wysokie koszty kredytowania) może rzutować na pogorszenie sytuacji płynnościowej przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w Polsce, co może spowodować spadek dyscypliny płatniczej klientów Grupy. Na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania Grupa nie identyfikuje istotnych opóźnień w realizacji należności od klientów jednak bierze pod uwagę taką możliwość, dlatego podejmowane są stosowne działania monitorujące sytuację płatniczą poszczególnych grup odbiorców. Grupa nie identyfikuje natomiast bezpośredniego negatywnego wpływu wojny w Ukrainie na wyniki finansowe osiągnięte w 2022 roku. Spółki Grupy nie posiadają kontaktów biznesowych z podmiotami gospodarczymi zarejestrowanymi na terytorium Ukrainy, Rosji oraz Białorusi. Zawarcie porozumienia dotyczącego finansowania budowy elektrowni gazowo-parowej w Gdańsku W dniu 16 września 2022 roku Spółka Energa SA zawarła z PKN ORLEN S.A., porozumienie w sprawie finansowania budowy elektrowni gazowo-parowej (CCGT) w Gdańsku. W przypadku podjęcia decyzji inwestycyjnej, PKN ORLEN zobowiązał się do pokrycia nakładów inwestycyjnych na realizację projektu, ale nie więcej niż 2,5 mld zł, przy czym finansowanie udzielone przez PKN ORLEN nastąpi ponad finansowanie udzielone przez Energę SA. PKN ORLEN może odstąpić od porozumienia w przypadku braku zawarcia przez spółkę CCGT Gdańsk Sp. z o.o. umowy mocowej. Zmiany w ocenie Energi przez agencje ratingowe W dniu 27 października 2022 roku agencja ratingowa Moody’s poinformowała o podniesieniu ratingu PKN ORLEN z Baa1 do A3, w wyniku pozyskania zgód na przejęcie PGNiG przez PKN ORLEN. W ślad za powyższym, Moody’s poinformował w dniu 31 października 2022 roku o utrzymaniu ratingu Energi SA oraz zmianie perspektywy ratingu ze stabilnej na pozytywną. Zmiana perspektywy na pozytywną wskazuje, iż rating Energi SA może zostać podwyższony po spełnieniu wskazanych przez agencję warunków. W dniu 17 listopada 2022 roku agencja ratingowa Fitch Ratings („Fitch”) podwyższyła długoterminową ocenę ratingową w walucie obcej dla Spółki jako emitenta z poziomu "BBB-" do "BBB+" z perspektywą stabilną. Dokonała podwyższenia także innych ratingów dla Spółki i jej zadłużenia. Globalna pandemia koronawirusa W okresie sprawozdawczym Grupa nie zidentyfikowała negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na wyniki finansowe. W obszarze działalności finansowej, bazując na analizach możliwych scenariuszy dalszego rozwoju sytuacji pandemicznej Grupa nie identyfikuje ryzyka niewywiązywania się ze swoich zobowiązań, a także z warunków umów o finansowanie. Grupa podjęła również działania w celu zabezpieczenia płynności w związku ze zmianami otoczenia rynkowego. Grupa na bieżąco, wnikliwie monitoruje rozwój sytuacji w wielu obszarach swojej działalności oraz podejmuje działania w celu minimalizowania negatywnego wpływu epidemii koronawirusa na jej sytuację finansową. Na bieżąco analizowane są różne scenariusze wydarzeń oraz opracowywane są odpowiednie środki zaradcze oraz działania mitygujące efekty zmaterializowania się poszczególnych ryzyk. Grupa posiada możliwości skutecznego przeciwdziałania mogącym wystąpić niekorzystnym zjawiskom, zarówno w krótkim, średnim, jak i w długim horyzoncie czasowym. Ewentualne straty wynikające z ryzyka związanego z możliwym obniżeniem przychodów oraz ich terminową ściągalnością, przy jednoczesnej konieczności wywiązywania się ze zobowiązań kredytowych, będą mitygowane stosownym ograniczeniem kosztów oraz wydatków inwestycyjnych. W związku z powyższym należy ocenić, że nie występują przesłanki świadczące o zagrożeniu kontynuacji prowadzonej przez Grupę działalności gospodarczej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 82 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Działania restrukturyzacyjne w ramach przygotowania wybranych spółek Grupy Energa do włączenia do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego W dniu 1 marca 2022 roku Rada Ministrów przyjęła dokument „Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa” („Transformacja”). Według założeń tego dokumentu proces wydzielania aktywów węglowych odbędzie się poprzez nabycie przez Skarb Państwa od Grupy Energa, PGE S.A., ENEA S.A. oraz TAURON Polska Energia S.A. aktywów związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej w konwencjonalnych jednostkach węglowych. Założenia Transformacji przewidują m.in. integrację aktywów węglowych w ramach jednego podmiotu, tj. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. - spółki zależnej PGE S.A., która będzie docelowo działała pod firmą Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego („NABE”). NABE będzie miała za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego poprzez stabilne dostawy energii wytwarzanej z węgla. Natomiast koncerny energetyczne, po wydzieleniu aktywów węglowych, będą mogły skoncentrować się na rozwoju inwestycji w nisko i zeroemisyjne źródła energii oraz infrastrukturę przesyłową. W Grupie Energa obecnie trwają prace związane z finalizacją procesu due diligence, wyceną wydzielanych aktywów oraz ustalaniem innych kluczowych parametrów przyszłej transakcji sprzedaży. W 2022 roku, w ramach procesu przygotowania wybranych spółek Grupy do włączenia do NABE, przeprowadzone zostały następujące zmiany właścicielskie: 13 kwietnia 2022 roku Energa Elektrownie Ostrołęka SA sprzedała jedyny posiadany udział w spółce Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki „ENERGOPOMIAR” Sp. z o.o. na rzecz Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o., 12 maja 2022 roku Energa sprzedała wszystkie posiadane udziały w spółce ECARB Sp. z o.o. („ECARB”) na rzecz Energa Wytwarzanie SA, a następnie 16 września 2022 roku Energa Wytwarzanie SA sprzedała wszystkie posiadane udziały w ECARB na rzecz Energa Elektrownie Ostrołęka SA, która stała się jedynym wspólnikiem ECARB, 28 czerwca 2022 roku Energa Elektrownie Ostrołęka SA sprzedała wszystkie posiadane udziały w spółce Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. na rzecz Energa Kogeneracja Sp. z o.o., która stała się jedynym wspólnikiem tej spółki, 29 czerwca 2022 roku Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. sprzedała wszystkie posiadane udziały w spółce Energa Serwis Sp. z o.o. na rzecz Energa Elektrownie Ostrołęka SA, która stała się jedynym wspólnikiem tej spółki. 40. Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy Cash pooling Od 4 stycznia 2016 roku spółki z Grupy Energa korzystały z uruchomionej usługi cash poolingu rzeczywistego bezzwrotnego dla środków w walucie krajowej. W związku z integracją Grupy Energa z Grupą ORLEN, celem optymalizacji zarządzania środkami pieniężnymi w ramach Grupy ORLEN, począwszy od 7 kwietnia 2023 roku poszczególne spółki Grupy Energa, w tym Energa SA, zostały przepięte do struktur cash poolingu funkcjonującego w Grupie ORLEN. Narzędzie to pozwoliło w sposób efektywny zarządzać płynnością Grupy Energa z poziomu PKN ORLEN S.A.– Agenta koordynującego usługę cash poolingu. Zgodnie z założeniami cash poolingu na koniec każdego dnia roboczego środki pieniężne spółek konsolidowane są na rachunkach Agenta i następnego dnia mogą być wykorzystywane do finansowania zobowiązań płatniczych poszczególnych uczestników. Wdrożone narzędzie pozwala w sposób efektywny wykorzystywać do finansowania prowadzonej działalności w pierwszej kolejności środki wypracowane przez spółkę a w kolejnym kroku finansowanie dłużne. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 83 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku (w milionach złotych) Podpisy członków Zarządu Energa SA: Zofia Paryła ………………………………………… Prezes Zarządu Michał Perlik ………………………………………… Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu Adrianna Sikorska ………………………………………… Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji Janusz Szurski ………………………………………… Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych Podpis osoby odpowiedzialnej za sporządzenie sprawozdania: Magdalena Kamińska ………………………………………… Zastępca Dyrektora Departamentu Finansów Bartłomiej Bieńkowski ………………………………………… Kierownik Wydziału Sprawozdawczości Finansowej i Podatków Gdańsk, 27 kwietnia 2023 roku 84

AI Terminal

More from Energa S.A.

Talk to a Data Expert