Management Reports • Feb 14, 2024
Management Reports
Open in ViewerOpens in native device viewer
Orange Polska S.A. 1 GRUPA KAPITAŁOWA ORANGE POLSKA ORAZ ORANGE POLSKA S.A. SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI ZA 2023 ROK ZAKOŃCZON Y 31 GRUDNIA 2023 Niniejsze Sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska („Grupa”, „Orange Polska”) , w tym Orange Polska S.A. („Spółka”, „OPL”), w 2023 roku zostało sporządzone na podstawie §70 i §71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. z 2018 poz.757). Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników zostały przedstawione w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 202 3 roku. Spr awozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska w najbardziej istotnych aspektach zawiera również dane odniesione do jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. - punkty 1.1,1.2,1.4 poniżej. Jednakże z uwagi na fakt, iż różnice między podstawowymi i głównymi danymi jednostkowymi oraz skonsolidowanymi w zakresie działalności operacyjnej nie wpływają istotnie na ocenę działalności Orange Polska S.A. oraz całej Grupy Kapitałowej Orange Polska - zaprezentowane informacje w pozostałych rozdziałach będą odnosiły się wyłącznie do danych skonsolidowanych. 14 LUTEGO 2024 2 ROZDZIAŁ I OMÓWIENIE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .......................... 4 1 WYBRANE DANE ZE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .................................................................... 5 1.1 Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz jednostkowego rachunku zysków i strat ............................................................................................................................ 7 1.2 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz jednostkowego sprawozdania z przepływów pieniężnych ................................................... 7 1.3 Ekonomiczne nakłady inwestycyjne ....................................................................................... 8 1.4 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej ....................................................................................... 8 1.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi ................................................................................. 9 1.6 Opis znaczących umów ........................................................................................................... 9 1.7 Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów ......................................................... 9 1.8 Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego .......................................................... 9 1.9 Zakres konsolidacji w Grupie .................................................................................................. 9 1.10 Informacje o udzieleniu przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną poręczeń kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji ...................................................................... 9 1.11 Zarządzanie zasobami finansowymi i płynność finansowa Grupy ...................................... 9 ROZDZIAŁ II SPRAWOZDANIE ZARZĄDU DOTYCZĄCE WYNIKÓW OPERACYJN YCH I FINANSOWYCH GRUPY ......................................................................................................................... 12 2 WYNIKI FINANSOWE I OPERACYJNE GRUPY .................................................................................... 13 2.1 Usługi konwergentne .............................................................................................................. 15 2.2 Usługi wyłącznie komórkowe ................................................................................................ 16 2.3 Usługi wyłącznie stacjonarne ................................................................................................ 19 3 PERSPEKTYWY ROZWOJU ORANGE POLSKA .................................................................................. 23 3.1 Perspektywy rynkowe ............................................................................................................ 23 3.2 Plan strategiczny .Grow na lata 2021-2024: kolejny śmiały krok na drodze budowania wartości ................................................................................................................................... 23 3.3 Notowania akcji Orange Polska S.A. na Warszawskiej Giełdzie ........................................ 26 4 ISTOTNE ZDARZENIA MA JĄCE WPŁYW LUB MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ ORANGE POLSKA .................................................................................................................................. 29 4.1 Implementacja strategii .Grow - na półmetku wszystkie cele są realizowane pomimo szczególnie trudnego otoczenia zewnętrznego .................................................................. 29 4.2 Środowisko inflacyjne powoduje presję na wzrost kosztów operacyjnych ..................... 29 4.3 Powrót do wypłat dywidend .................................................................................................. 30 4.4 Światłowód Inwestycje: 50/50% JV z APG w celu budowy sieci światłowodowej do 1,7 mln gospodarstw domowych ................................................................................................ 30 4.5 Nowe pasmo częstotliwości do technologii 5G poprawi efektywność sieci i otworzy nowe możliwości biznesowe ................................................................................................. 31 4.6 Nowe otwarcie w hurcie maksymalizuje wykorzystanie naszej infrastruktury ................ 31 4.7 Dynamiczny rozwój usług ICT wzmacnia działalność w obszarze klientów biznesowych .................................................................................................................................................. 31 4.8 Rozbudowa infrastruktury ..................................................................................................... 32 3 4.9 Konkurencja na rynku usług telekomunikacyjnych ............................................................ 33 4.10 Ewolucja sieci dystrybucji Grupy ......................................................................................... 34 4.11 Otoczenie regulacyjne ............................................................................................................ 34 4.12 Roszczenia i spory, kary i postępowania ............................................................................. 41 5 WAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘC IA GRUPY W DZIEDZINI E BADAŃ I ROZWOJU ...................................... 42 ROZDZIAŁ III STRUKTU RA ORGANIZACYJNA .......................................................................................... 43 6 ZMIANY ORGANIZACYJNE W 2023 ROKU .......................................................................................... 44 6.1 Struktura Grupy na dzień 31 grudnia 2023 .......................................................................... 44 6.2 Zmiany w strukturze organizacyjnej Orange Polska S.A .................................................... 44 6.3 Zmiany właścicielskie w Grupie w 2023 r. ............................................................................ 44 6.4 Akcjonariat Orange Polska .................................................................................................... 44 6.5 Organy zarządzające i nadzorujące jednostki dominującej ............................................... 45 6.6 Zatrudnienie ............................................................................................................................ 46 ROZDZIAŁ IV KLUCZOWE CZYNNIKI RYZYKA .......................................................................................... 47 7 SYSTEM ZARZĄDZANIA R YZYKIEM W ORANGE POLSKA ............................................................... 48 7.1 Ryzyka wpływające na działalność operacyjną Orange Polska ........................................ 50 7.2 Ryzyka regulacyjne, prawne i podatkowe ............................................................................ 54 7.3 Ryzyka konkurencyjne ........................................................................................................... 55 7.4 Ryzyka związane z ogólną sytuacją gospodarczą i stanem rynków finansowych .......... 55 ROZDZIAŁ V OŚWIADCZE NIA ..................................................................................................................... 60 8 OŚWIADCZENIA ZARZĄDU ................................................................................................................... 61 8.1 Oświadczenie o przyjętych zasadach rachunkowości ....................................................... 61 8.2 Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych .................... 61 8.3 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników na dany okres .......................................................................................... 61 8.4 Informacja dotycząca polityki wyboru firmy audytorskiej .................................................. 62 9 OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACY JNEGO ........................................................ 63 9.1 Informacja dotycząca polityki sponsoringowej ................................................................... 75 9.2 Opis polityki różnorodności .................................................................................................. 75 9.3 Informacja na temat polityki wynagrodzeń w Orange Polska ............................................ 77 10 SPRAWOZDANI E GRUPY KAPITAŁOWEJ ORANGE POLSKA ORAZ ORANGE POLSKA S.A. NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH ........................................................................................... 87 10.1 Ujawniani e informacji związanych z klimatem, zgodnie z zaleceniami TCFD (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) ........................................................................ 108 ROZDZIAŁ VI TAKSONOM IA ...................................................................................................................... 116 SŁOWNIK POJĘĆ SPECJA LISTYCZNYCH ............................................................................................... 133 4 ROZDZIAŁ I OMÓWIENIE SKONSOLIDO WANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO na dzień 3 1 grudnia 2023 oraz za okres 12 miesięcy zakończonych 3 1 grudnia 2023 5 1 WYBRANE DANE ZE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO WYBRANE DANE ZE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2023 2023 2022 2022 w mln zł w mln EUR 1 w mln zł w mln EUR 2 Zmiana (%) Skonsolidowany rachunek zysków i strat Przychody 12.970 2.864 12.488 2.664 3,9 % EBITDAaL 3.179 702 3.078 657 3,3 % Marża EBITDAaL 24,5 % 24,6 % (0,1) pp Zysk z działalności operacyjnej 1.221 270 1.161 248 5,2 % Rentowność operacyjna 9,4 % 9,3 % 0,1 pp Zysk netto 818 181 724 154 13,0 % Zysk netto przypisany właścicielom Orange Polska S.A. 818 181 724 154 13,0 % Średnia ważona liczba akcji (w milionach) 1.312 1.312 1.312 1.312 Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) (podstawowy i rozwodniony) 0,62 0,14 0,55 0,12 12,7 % Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3.453 763 2.940 627 17,4 % Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (2.046) (452) (1.999) (427) 2,4 % Środki pieniężne netto z działalności finansowej (1.634) (361) (850) (181) 92,2 % Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto (227) (50) 91 19 (349,5) % Ekonomiczne nakłady inwestycyjne 1.555 343 1.719 367 (9,5) % Organiczne przepływy pieniężne 1.173 259 822 175 42,7 % na dzień 31 grudnia 2023 2023 2022 2022 w mln zł w mln EUR 3 w mln zł w mln EUR 4 Zmiana (%) Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 796 183 1.026 219 (22,4) % Pozostałe wartości niematerialne 4.398 1.011 4.056 865 8,4 % Środki trwałe 9.895 2.276 9.693 2.067 2,1 % Aktywa razem 26.826 6.170 26.766 5.707 0,2 % Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w tym: 7.287 1.676 7.795 1.662 (6,5) % Krótkoterminowe 2.185 503 1.330 284 64,3 % Długoterminowe 5.102 1.173 6.465 1.378 (21,1) % Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe 6.093 1.402 5.518 1.177 10,4 % Kapitał własny razem 13.446 3.092 13.453 2.868 (0,1) % Uwagi do przeliczenia powyższych danych: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5284 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,3480 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6883 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6899 * Definicje znajdują się w Nocie 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Orange Polska wg MSSF za 2023 r. ** Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2023 r. i 2022 r. 6 WYBRANE DANE Z JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2023 2023 2022 2022 w mln zł w mln EUR 1 w mln zł w mln EUR 2 Zmiana (%) Rachunek zysków i strat Przychody 11.153 2.463 10.675 2.277 4,5 % Zysk z działalności operacyjnej 1.145 253 1.174 250 (2,5) % Rentowność operacyjna 10,3 % 11,0 % (0,7) pp Zysk netto 782 173 757 161 3,3 % Średnia ważona liczba akcji (w milionach) 1.312 1.312 1.312 1.312 Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) (podstawowy i rozwodniony) 0,60 0,13 0,58 0,12 3,4 % Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 3.464 765 2.855 609 21,3 % Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (2.045) (452) (1.963) (419) 4,2 % Środki pieniężne netto z działalności finansowej (1.612) (356) (863) (184) 86,8 % Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto (193) (43) 29 6 (765,5) % na dzień 31 grudnia 2023 2023 2022 2022 w mln zł w mln EUR 3 w mln zł w mln EUR 4 Zmiana (%) Sprawozdanie z sytuacji finansowej Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych 721 166 917 196 (21,4) % Pozostałe wartości niematerialne 4.340 998 3.972 847 9,3 % Środki trwałe 9.831 2.261 9.671 2.062 1,7 % Aktywa razem 25.500 5.865 25.279 5.390 0,9 % Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w tym: 7.326 1.685 7.814 1.666 (6,2) % Krótkoterminowe 2.310 531 1.376 293 67,9 % Długoterminowe 5.016 1.154 6.438 1.373 (22,1) % Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe 5.699 1.311 5.002 1.067 13,9 % Kapitał własny razem 12.475 2.869 12.463 2.657 0,1 % Uwagi do przeliczenia powyższych danych: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,5284 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,3480 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6883 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6899 * Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2023 r. i 2022 r. 7 1.1 Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz jednostkowego rachunku zysków i strat Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat Grupy W 2023 r. skonsolidowane przychody wyniosły 12.970 mln zł i w porównaniu do 2022 r. były wyższe o 482 mln zł tj. o 3,9%. Po pierwsze, łączne przychody z usług konwergentnych, wyłącznie komórkowych i wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego (stanowiących podstawowe kategorie usług telekomunikacyjnych Grupy) zwiększyły się o 4,8%. Na tę dynamikę złożyły się dwa czynniki: wzrost liczby klientów oraz wzrost średniego przychodu, jaki ci klienci gen erują (ARPO) w przypadku każdej z tych usług. Wzrost wskaźnika ARPO jest głównie efektem strategii cenowej nastawionej na wartość oraz w odniesieniu do usług konwergentnych i stacjonarnych, rosnącego udziału klientów usług światłowodowych, którzy generują wyższe ARPO. Po drugie, utrzymała się bardzo wysoka dynamika wzrostu przychodów z usług IT i integracji, które wzrosły o 14%. Z jednej strony gorsza koniunktura gospodarcza wpłynęła na spowolnienie w usługach IT, z drugiej strony zrealizowaliśmy wiele projektów integratorskich, szczególnie dla klientów z sektora publicznego. Po trzecie, silny wzrost odnotowały przychody ze sprzedaży sprzętu, które wzrosły o 18% rok do roku, Było to wynikiem dużego popytu ze strony klientów na droższe telefony, naszej atrakc yjnej oferty sprzedaży ratalnej oraz strategii nastawionej na wartość. Po czwarte, przychody z usług hurtowych zmniejszyły się w ujęciu rocznym o 5% w wyniku regulowanej obniżki stawek za zakańczanie połączeń w sieci mobilnej. Z kolei pozytywnie na przycho dy z usług hurtowych wpływały rosnące przychody z udostępniania naszej infrastruktury innym operatorom, głównie widoczne w pozostałych przychodach hurtowych, która to kategoria wzrosła o 16% rok do roku. Po piąte, przychody z kategorii pozostałe spadły o 19 % z powodu niższego wolumenu odsprzedanej energii elektrycznej. Wreszcie na wysokość całkowitych przychodów nadal niekorzystnie wpływał strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii stacjonarnej, które w ujęciu rocznym zmniejszyły się o 14%. EBITDAaL (EBITDA z uwzględnieniem kosztów leasingu) wyniosła 3.179 mln zł i w porównaniu do 2022 r. była o 101 mln zł tj. 3,3% wyższa. Wzrost został wygenerowany w całości przez marżę bezpośrednią, która wzrosła o 4,3%. Wzrost marży był napędzany głównie przez skuteczną realizację strategii wartości w głównych usługach telekomunikacyjnych, usługach hurtowych (z wyłączeniem usług schyłkowych), w obszarze produktów ICT, które wspierają sprzedaż dla klientów biznesowych, sprzedaży sprzętu oraz w obszarze odsprzedaży energii elektrycznej. Koszty pośrednie działalności wzrosły o 5%. Wzrost ten wynikał głównie z wpływu inflacji oraz płacy minimalnej na koszty najmu oraz koszty zakupu różnych usług zewnętrznych. Zysk z działalności operacyjnej (EBIT) wyniósł 1.22 1 mln zł i był o 60 mln zł tj. 5,2% wyższy rok do roku. Polepszenie to było wynikiem wzrostu EBITDAaL, nieco niższej amortyzacji oraz znacznego wzrostu (25% rok do roku) zysku ze sprzedaży aktywów (głównie optymalizacja portfela nieruchomości). Na wysokość zysku EBIT wpłynęła rezerwa związana z nową umową społeczną na lata 2024 - 2025, w wysokości 125 mln zł. Koszty finansowe netto w 2023 r. wyniosły 213 mln zł i były o 81 mln zł niższe niż rok wcześniej. Najistotniejszym czynnikiem tej zmiany były pozytywne różnice kursowe w efekcie umocnienia PLN wobec EUR. W rezultacie skonsolidowany zysk netto wyniósł 818 mln zł wobec skonsolidowanego zysku netto w wysokości 724 mln zł rok wcześniej. Więcej informacji dotyczących wyników operacyjnych i finansowych prz edstawiono w punkcie 2. Omówienie rachunku zysków i strat Orange Polska S.A. W 2023 roku, zysk netto Orange Polska S.A. wyniósł 782 mln zł i był na poziomie porównywalnym do skonsolidowanego zysku netto Grupy. 1.2 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz jednostkowego sprawozdania z przepływów pieniężnych Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych Grupy Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wyniosły w 2023 roku 3.453 mln zł i w ujęciu rocznym były o 513 mln zł wyższe. Wzrost ten wynikał głównie z niższego zapotrzebowania na kapitał obrotowy związanego z rozszerzeniem programu sekurytyzacji należności z ratalnej sprzedaży telefonów komórkowych . Wydatki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej wyniosły w 2023 roku 2.046 mln zł w porównaniu do 1.999 mln zł w 2022 roku. Zarówno wypływy pieniężne z tytułu nakładów inwestycyjnych jak i wpływy z tytułu sprzedaży aktywów były na bardzo podobnym pozi omie o obu latach. Wpływ wynikający z umowy sprzedaż y 50% udziałów w spółce Światłowód -Inwestycje zawartej w 2021 został częściowo skompensowany wypływem z tytułu zwiększenia wartości udziałów w tej spółce, zgodnie z umowy wspólników. Wypływy pieniężne netto z działalności finansowej wyniosły 1.634 mln zł w porównaniu do 850 mln zł w 2022 roku. Zmiana ta wynikała głównie ze spłaty pożyczki od podmiotu powiązanego oraz wyższej niż w 2022 roku wypłaty dywidendy. 8 Omówienie sprawozdania z przepływów pieniężnych Orange Polska S.A. W 2023 roku, wypływy środków pieniężnych netto w Orange Polska S.A. wyniosły 193 mln zł i były na poziomie porównywalnym do Grupy. 1.3 Ekonomiczne nakłady inwestycyjne Ekonomiczne nakłady inwestycyjne Grupy w 2023 r. (od 2020 roku miernik ten zawiera również naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów) wyniosły 1.555 mln zł i były niższe o 164 mln zł w porównaniu do analogicznego okresu w ubiegłym roku. Obejmowały one przede wszystkim: • nakłady na sieć mobilną związane z poprawą jakości i pojemności sieci 4G (uruchomiony w roku 2022 4 -letni projekt modernizacji sieci dostępowej) oraz rozpoczęciem przystosowania sieci mobilnej do technologii 5G w związku z planowanym pozyskaniem częstotliwości. Kwota tych nakładów była niższa niż w roku poprzednim w związku z dalszym opóźnianiem się aukcji na pasmo C. • malejące nakłady na sieć światłowodową, które po zawarciu partnerstwa joint venture ze spółką Światłowód Inwestycje są dużo niższe niż w latach ubiegłych, obejmowały głównie dalszą komercjalizację wybudowanej sieci (sprzęt kliencki oraz podłączanie usług) oraz budowę dedykowanych łączy światłowodowych dla klientów biznesowych; • rozbudowę mobilnej sieci transportowej i rdzeniowej, aby sprostać rosnącemu wolumenowi przesyłu danych oraz zapewnić oczekiwaną przez klientów jakość usług; • nakłady na realizację programów transformacyjnych; • realizację inwestycji związanych z rozwojem oferty, sprzedażą i procesem obsługi klienta jak również modernizacją i rozwojem infrastruktury technicznej IT; • wysokie wpływy ze sprzedaży nieruchomości, których już nie używamy w ramach transformacji z technologii miedziowych na światłowodowe . Podzia ł wydatków inwestycyjnych 1.4 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy Saldo aktywów na koniec 2023 roku wyniosło 26.826 mln zł i było wyższe o 60 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2022 roku. Wzrost salda należności handlowych, środków trwałych oraz pozostałych wartości niematerialnych został skompensowany spadkiem salda instrumentów pochodnych oraz środków pieniężnych . Saldo zobowiązań na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosło 13.380 mln zł i było wyższe o 67 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2022 roku. Spadek zobowiązań z tytułu pożyczek od podmiotów powiązanych został skompensowany wzrostem salda rezer w, zobowiązań kontraktowych, zobowiązań z tytułu leasingu i zobowiązań handlowych. 9 Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Orange Polska S.A. Saldo aktywów Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 202 3 roku wyniosło 25.500 mln zł i było o 1.326 mln zł niższe od salda aktywów Grupy. Różnica wynikała głównie z innego sposobu wyceny 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje stosowanego w sprawozdaniach skonsolidowanym i jednostkowym, wartości firmy oraz niższych należności handlowych, co zostało częściowo zrównoważone przez wartość inwestycji w spółki zależne, ujętych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Orange Polska S.A. i wyeliminowanych w procesie konsolidacji. Saldo zobowiązań Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 202 3 roku wyniosło 13.025 mln zł i było o 355 mln zł niższe od salda zobowiązań Grupy, głównie w wyniku niższych zobowiązań handlowych. 1.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi Dane o transakcjach Grupy z podmiotami powiązanymi znajdują się w Nocie 33 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 1.6 Opis znaczących umów Informacje o znaczących umowach zawartych przez Grupę w 202 3 r. znajdują się w punkcie 1.1 1.2. 1.7 Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów Opis nieujętych zobowiązań wynikających z zawartych umów zamieszczono w Nocie 31 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 1.8 Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego Opis zdarzeń po dniu bilansowym zamieszczono w Nocie 34 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 1.9 Zakres konsolidacji w Grupie Zakres konsolidacji w Grupie został przedstawiony w Nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 1.10 Informacje o udzieleniu przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną poręczeń kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2023 r. Spółka lub jednostka od niej zależna nie udzielała poręczeń kredytu lu b pożyczki ani gwarancji innemu podmiotowi lub jednostce od niego zależnej, których łączna wartość stanowiłaby równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych Orange Polska, pozostałe informacje znajdują się w punkcie 1.11.5. 1.11 Zarządzanie zasobami finansowymi i płynność finansowa Grupy W okresie objętym sprawozdaniem Grupa finansowała działalność za pomocą środków generowanych z działalności operacyjnej oraz z udostępnionych kredytów w rachunku bieżącym. W 2023 r. Grupa dokonała spłaty zobowiązań z tytułu kredytu długoterminowego w wysokości 750 mln zł udostępnionego przez Grupę Orange S.A. oraz z tytułu pożyczki szerokopasmowej w wysokości 5,6 mln zł ud zielonej przez Alior Bank S.A. W omawianym okresie Grupa nie korzystała z kredytu odnawialnego udostępnionego przez Grupę Orange S.A. Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. wartość zadłużenia Grupy z tytułu kredytów, bez uwzględnienia wyceny instrumentów pochodnych, wyniosła 4.336 mln zł i była o 683 mln zł niższa w porównaniu z poziomem zadłużenia na dzień 31 grudnia 2022 r. 96,9 % tej kwoty stanowiło zadłużenie wobec Grupy Orange S.A. W dniu 16 czerwca 2023 r. oraz 14 grudnia 2023 r. Grupa zawarła z BNP Paribas S.A. jako nabywcą oraz Eurotitrisation jako agentem rozliczeniowym umowy zmieniające do utworzonego w 2 019 r. i zmienionego w 2020 r. programu sprzedaży wierzytelności dotyczących sprzedaży ratalnej telefonów komórkowych. Zmiany dotyczyły podwyższenia wartości programu oraz zwiększenia jego zakresu. W wyniku podwyższenia wartości programu Orange Polska S.A. jest zobowiązana ustanowi ć na rzecz kupującego BNP Paribas S.A.(Paryż) zastawy finansowe i rejestrowe na rachunkach bankowych kolekcjonujących m.in. wpływy od klientów z tytułu sprzedanych wierzytelności do maksymalnej sumy zabe zpieczenia 200 mln EUR. Wartość netto sprzedanych należności w ramach programu w 2023 r. wyniosła 341 mln zł, co było istotnie więcej niż w roku poprzednim, w związku z rozszerzeniem tego programu. W 2023 r., w ramach umowy konsolidacji sald (ang. cash-poo l) zawartej przez jednostkę dominującą z wybranymi jednostkami zależnymi z Grupy oraz z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. działającym jako agent rozliczeniowy, kontynuowany był proces zarządzania środkami pieniężnymi Grupy poprzez inwestowanie przez spółki zależne nadwyżek finansowych na rachunku jednostki dominującej. 10 Płynność Grupy pozostawała na bezpiecznym poziomie zapewnionym przez środki pieniężne, których stan na dzień 31 grudnia 2023 r. wyniósł 796 mln zł, oraz dzięki dostępnym liniom kredytowym, których równowartość w złotych wynosiła łącznie 1.673 mln zł. W oparciu o dostępne środki finansowe oraz linie kredytowe, jak też stosowne możliwości finansowania zewnętrznego Grupa posiada wystarczające środki finansowe na realizację zakładanych zadań inwestycyjnych, jak też wydatków kapitałowych planowanych w 202 4 r. Na dzień 31 grudnia 2023 r. wskaźniki płynności Grupy spadły w porównaniu do stanu na koniec 2022 r. Było to efektem wzrostu zobowiązań krótkoterminowych o 1.008 mln zł (pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy) w wyniku zmiany klasyfikacji części długu z długoterminowego na krótkoterminowy, który będzie refinansowany w pierwszej połowie 2024 r . Poniżej przedstawiono wartości wskaźników płynności obliczone dla Grupy na dzień 31 grudnia 2023 r. i na dzień 31 grudnia 2022 r. 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Wskaźnik bieżącej płynności Aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe 0,76 1,04 Wskaźnik szybkiej płynności Aktywa obrotowe ogółem – zapasy / zobowiązania krótkoterminowe 0,71 0,97 Wskaźnik superszybkiej płynności Aktywa obrotowe ogółem – zapasy – należności / zobowiązania krótkoterminowe 0,33 0,51 * Do kalkulacji przyjęto zobowiązania krótkoterminowe pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy. Zadłużenie finansowe netto Grupy z uwzględnieniem wycen instrumentów pochodnych na dzień 3 1 grudnia 2023 r. spadło do poziomu 3.528 mln zł, wobec 4.000 mln zł na koniec 2022 r. Poziom dźwigni finansowej (stosunek zadłużenia finansowego netto do zysku EBITDAaL) również spadł do poziom u 1,1x, wobec poziomu 1,3x na koniec 2022 r. 1.11.1 Obligacje W procesie zarządzania środkami pieniężnymi Grupy, w 2023 r. jednostka dominująca nie dokonywała emisji i spłat krótkoterminowych obligacji obejmowanych przez spółki zależne. W okresie objętym sprawozdaniem Grupa nie przeprowadzała nowych emisji ani wykupu zewnętrznych długoterminowych dłużnych papierów wartościowych. 1.11.2 Kredyty bankowe i pożyczki W dniu 12 kwietnia 2023 r. Gr upa zawarła z Orange S.A. aneks do umowy scentralizowanego zarządzania płynnością z dnia 12 czerwca 2020 r. w ramach której ponownie udostępniony został limit zapasowego finansowania płynności do wysokości 500 mln zł. W omawianym okresie Grupa zawarła aneksy do umów o kredyt w rachunku bieżącym, z następującymi bankami: ▪ z bankiem Societe Generale S.A. Oddział w Polsce w wysokości 95 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 31 maja 2024 r. ▪ z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. w wysokości 20 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 29 października 2024 r. 1.11.3 Niewykorzystane linie kredytowe Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. Grupa posiadała niewykorzystane linie kredytowe ogólnego przeznaczenia na łączną kwotę 1.173 mln zł. Dodatkowo Grupa posiadała niewykorzystany limit zapasowego finansowania płynności w wysokości 500 mln zł udostępnion y przez Orange S.A. 1.11.4 Warunki umów kredytowych Umowy zawarte przez Grupę nie zawierają zobowiązań do utrzymania przez Grupę wskaźnika finanso wego. Dla celów informacyjnych wartość wskaźnika określonego jako stosunek długu netto do EBITDAaL na dzień 3 1 grudnia 2023 r. wyniosła 1,1 x. 1.11.5 Gwarancje i poręczenia W 2023 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Retail S.A. z tytułu umów najmu lokali przeznaczonych na działalność salonów sprzedaży Orange, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 1,2 mln zł. 11 W omawianym okresie Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Energia sp. z o.o. na rzecz jej kontrahentów, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 28,8 mln zł. Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. ważna była gwarancja wystawiona przez BNP Paribas Bank Polska S.A. na zlecenie Orange Polska S.A. na k wotę 3,8 mln zł za zobowiązania jednostki zależnej Fundacja Orange z tytułu umowy zawartej pomiędzy Fundacją Orange i Centrum Projektów Polska Cyfrowa . W listopadzie 2023 roku Orange Polska S.A. zawarła z Tauron Polska Energia S.A. aneks do umowy gwarancji korporacyjnej obniżając kwotę poręczenia jednostki dominującej do wysokości 4 0 mln zł, jako zabezpieczeni e zobowiązań spółki zależnej Orange Energia sp. z o.o. z tytułu umowy sprzedaży energii elektrycznej. Ponadto w omawianym roku Orange Polska S.A. udzi eliła poręczeń w łącznej wysokości 36,2 mln zł dla różnych dostawców energii elektrycznej jako zabezpieczenie zobowiązań spółki zależnej Orange Energia z tytułu umów sprzedaży energii elektrycznej. Na dzień 31 grudnia 2023 r. łączna wartość gwarancji korporacyjnych wyniosła 76,2 mln zł. 1.11.6 Transakcje zabezpieczające W 2023 r. Grupa kontynuowała działania mające na celu ograniczenie ryzyka walutowego oraz ryzyka stopy procentowej poprzez zawieranie i utrzymywanie transakcji typu swap walutowy, swap procentowy, opcja walutowa, swap walutowo-procentowy i NDF. Ponadto Grupa zabezpieczyła część ekspozycji walutowej związanej z wydatkami operacyjnymi (np. koszty zakupu telefonów komórkowych) i inwestycyjnymi. Na dzień 31 grudnia 2023 r. stosunek długu opartego na stałej stopie procentowej do długu opartego na zmiennej stopie procentowej (z uwzględnieniem zabezpieczeń) wyniósł 91/9% względem 92/8% na dzień 31 grudnia 2022 r. Ponad 50% całości długu jest zabezpieczone aż do połowy 2026 roku. Tak wysoki poziom zabezpieczenia stopy procentowej powoduje, że zmiany rynkowych stóp procentowych będą miały ograniczony wpływ na koszt długu Grupy w tej perspektywie. 12 ROZDZIAŁ II SPRAWOZDANIE ZARZĄDU DOTYCZĄCE WYNIKÓW OPERACYJNYCH I FINANSOWYCH GRUPY w 2023 roku 13 2 WYNIKI FINANSOWE I OPERACYJNE GRUPY Grupa raportuje jeden segment operacyjny, ponieważ decyzje o alokacji zasobów oraz ocena wyników oparte są o dane skonsolidowane. Zarząd ocenia wyniki Grupy na podstawie przychodów, wskaźnika EBITDAaL, zysku netto, wskaźnika eCapex (ang. economic capital e xpenditures - ekonomiczne nakłady inwestycyjne), organicznych przepływów pieniężnych, długu finansowego netto oraz wskaźnika długu finansowego netto do wartości EBITDAaL w oparciu o skumulowany wskaźnik EBITDAaL za ostatnie cztery kwartały. Informacje finansowe dotyczące segmentu operacyjnego oraz kalkulacja i definicje mierników segmentu operacyjnego znajdują się w nocie 3 do skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesi ęcy zakończonych 3 1 grudnia 2023 roku. Wybrane dane finansowe (w mln zł) 2023 2022 Zmiana Przychody 12.970 12.488 3,9 % EBITDAaL 3.179 3.078 3,3 % Marża EBITDAaL 24,5 % 24,6 % (0,1) pp Zysk z działalności operacyjnej * 1.221 1.161 5,2 % Zysk netto * 818 724 13 % Ekonomiczne nakłady inwestycyjne * 1.555 1.719 (9,5) % Organiczne przepływy pieniężne * 1.173 822 42,7 % * Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników zostały przedstawione w Nocie 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 202 3 roku. Nasz układ raportowania przychodów odzwierciedla strategię komercyjną nastawioną na sprzedaż oferty konwergentnej. W związku z tym prezentujemy osobno przychody konwergentne oraz osobno przychody z usług mobilnych i stacjonarnych, z których korzystają klie nci niekonwergentni. Przychody w 2023 r. wyniosły 12.970 mln zł i były wyższe rok do roku o 482 mln zł (+3,9%). Był to wzrost nieco wolniejszy niż w 2022, kiedy wyniósł 4,7%. Głównym motorem wzrostu są nasze kluczowe usługi telekomunikacyjne, czyli konwergencja, usługi wyłącznie komórkowe oraz stacjonarnego dostępu szerokopasmowego. Łączne przychody tej grupy usług wynosiły 6.11 9 mln zł i wzrosły o prawie 5% rok do roku. Źródłem wzrostu jest ciągły wzrost bazy klientów we wszystkich typach usług abonamen towych oraz poprawiający się średni przychód z klienta (ARPO), co wynika z naszej strategii wartości oraz zwiększającego się udziału klientów sieci światłowodowej, którzy generują najwyższe ARPO. Wzrost baz klientów pozostał na solidnym poziomie. W szczególności w konwergencji przyłączenia klientów były nieco wyższe w porównaniu z 2022 r. Natomiast spowolniły w usługach światłowodowych oraz mobilnych. Wynikało to głównie z dużego popytu rok wcześniej ze strony uchodźców z Ukrainy oraz większej konkurencyjności na rynku Internetu stacjonarnego. Co warte podkreślenia, w związku z wysoką inflacją, we wszystkich usługach poprawiła się dynamika wzrostu ARPO. Przychody z usług IT i integracji wzrosły o 2 09 mln zł rok -do- roku utrzymując dużą 1 4 % dynamikę wzrostu. Był to wzrost w całości organiczny. Z jednej strony gorsza koniunktura gospodarcza wpłynęła na słabszy popyt na usługi IT, z drugiej strony zrealizowaliśmy wiele projektów integratorskich, szczególnie dla klientów z sektora publicznego. Wyjątkowo silny wzrost odnotowały przychody ze sprzedaży sprzętu, wzrosły o 18% rok do roku. Było to wynikiem dużego popytu ze strony klientów na droższe telefony (na co wpłynęła również lepsza dostępność niektórych marek), naszej atrakcyjnej oferty sprzedaży ratalnej (wprowadzenie rat na 36 miesięcy) oraz strategii nastawionej na wartość. 16% dynamikę wzrostu przychodów zanotowaliśmy w kategorii pozostałych usług hurtowych w wyniku utrzymującego się dobrego popytu na naszą infrastrukturę ze strony innych operatorów. O 19% s padły przychody w kategorii pozostałe głównie na skutek znacznego spadku wolumenu odsprzedanej energii elektrycznej. Wynikało to z ograniczenia sprzedaży kontraktów ze stałą ceną dla klientów biznesowych. Na dynamikę przychodów w 2023 r. wpłynęły również następujące czynniki: • Dalszy strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii głosowej (1 4% r/r). • 14% spadek przychodów hurtowych z usług mobilnych z powodu kolejnych spadków regulowanych stawek za terminację ruchu. EBITDAaL w 2023 r. wyniósł 3.1 7 9 mln zł i wzrósł rok do roku o 101 mln zł, czyli o 3,3%. Marża rentowności operacyjnej (EBITDAaL do przychodów) wyniosła 24 , 5% i praktycznie nie uległa zmianie w stosunku do 2022 r. kiedy wyniosła 24 , 6%. Wzrost EBITDAaL został wygenerowany w całości przez marżę bezpośrednią, która wzrosła aż o 14 4,3% (288 mln zł), wobec wzrostu o 2,4% w roku 2022. Oznacza to, iż wzrost przychodów napędzany był głównie przez skuteczną realizację strategii wartości w głównych usługach telekomunikacyjnych, usługach hurtow ych (z wyłączeniem usług schyłkowych), w obszarze produktów ICT, które wspierają sprzedaż dla klientów biznesowych, sprzedaży sprzętu oraz obszaru odsprzedaży energii elektrycznej (który w 2023 r. skorzystał z zakupu energii odnawialnej w ramach kontraktów PPA zawartych przez Orange Polska). Koszty pośrednie działalności wzrosły o 5% i były pod znaczącym wpływem wysokiej inflacji roku poprzedniego oraz 20% wzrostu płacy minimalnej w gospodarce. Czynniki te wpłynęły głównie na koszty najmu oraz koszty zakupu różnych usług zewnętrznych. Na ewolucję kosztów głównie miały wpływ: • Spadek o 7% kosztów rozliczeń z innymi operatorami głównie na skutek spadku stawek za zakańczanie połączeń w sieci mobilnej. Spadek ten odzwierciedlał spadek przychodów hurtowych z usłu g mobilnych. • Wzrost kosztów sprzedaży o 1 2 %, co wynikało ze wzrostu przychodów ze sprzedaży smartfonów oraz sprzętu ICT. • Wzrost kosztów IT i sieci o 9 %, na co złożyły się głównie wyższe koszty energii (na skutek 40% wzrostu taryf za dystrybucję) oraz inflacyjny wzrost kosztów utrzymania sieci. • Istotny wzrost amortyzacji praw do użytkowania oraz kosztów odsetek od zobowiązań z tytułu leasingu (łącznie tych dwóch kategorii o 13%) w wyniku wpływu inflacji na umowy najmu oraz efekt wzrostu stóp procentowych (c o miało wpływ na wzrost części odsetkowej zobowiązań leasingowych). Ewolucja przychodów (zmiana rdr w mln zł) Ewolucja zysku EBITDAaL (zmiana rdr w mln zł ) 15 2.1 Usługi konwergentne Jednym z podstawowych elementów strategii marketingowej Orange Polska dla klientów indywidualnych jest sprzedaż jak największej liczby usług telekomunikacyjnych dla gospodarstw domowych. Konwergencja, czyli sprzedaż pakietu usług mobilnych i stacjonarnych, kompleksowo adresuje potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie takic h usług oraz przyczynia się do wzrostu satysfakcji klientów i zmniejszenia wskaźnika odejść klientów (churn). Poprzez ofertę konwergentną jesteśmy z jednej strony w stanie wejść z naszymi usługami do nowych gospodarstw domowych, a z drugiej strony dosprzed ajemy kolejne usługi w gospodarstwach, w których już jesteśmy obecni, wypierając konkurentów, którzy nie są w stanie zaproponować tak kompleksowej oferty. Baza indywidualnych klientów konwergentnych wzrosła w 2023 r. o 75 tys. (niecałe 5%) i osiągnęła 1,7 mln. Był to podobny wzrost jak w roku poprzednim. Należy wspomnieć, że poziom nasycenia bazy klientów internetowych usługami konwergentnymi przekroczył już istotny poziom 70%. W dalszym ciągu większość usług mobilnych oraz Internetu stacjonarnego jest sprz edawanych w formule pakietów konwergentnych. Należy wspomnieć, że rynek usług konwergentnych stał się w ostatnim czasie bardziej konkurencyjny, gdyż wszyscy główni operatorzy mobilni wdrażają strategię sprzedaży kompleksowych usług dla domu. Sprzyja temu wyrównywanie się zasięgów, na których operatorzy mogą oferować usługi dostępu do Internetu w technologii światłowodowej wynikające głównie z partnerstw hurtowych. Całkowita liczba usług świadczonych w ramach konwergencji wśród klientów indywidualnych osiągnęła 6,6 mln , co oznacza, że średnio każdy indywidualny klient konwergentny posiada około cztery usługi w Orange. W lipcu 2023 r. w ramach stosowania strategii „więcej za więcej” podnieśliśmy ceny pakietów konwergentnych Orange Love. Podwyżka wyniosła od 5 zł do 7,5 zł, w zależności od opcji szybkości światłowodu w zamian za większy pakiet danych do wykorzystania oraz usługę CyberOchrona. 12 miesięcy zakończone Zmiana 31.12.2023 31.12.2022 Przychody od klientów konwergentnych (w mln zł) 2.337 2.154 8,5% Baza klientów konwergentnych (w tys) 1.700 1.625 4,6% ARPO od klientów konwergentnych (w zł) 118,9 114,7 3,7% Przychody od klientów konwergentnych w 2023 r. wyniosły 2. 3 37 mln zł i były wyższe o prawie 9% rok do roku. Wzrost ten nawet lekko przyspieszył w porównaniu z rokiem 2022. Wynikał on zarówno ze wzrostu liczby klientów jak i wzrostu średniego przychodu z klienta (ARPO). Wzrost ARPO wyniósł 3, 7 % rok do roku i nieco przyspieszył w porównaniu z 2022, (kiedy wyniósł 2, 5 %) pod wpływem naszej strategii nastawionej na wartość. Baza klientów indywidualnych konwergentnych Orange Polska (w tys.) ARPO z usług konwergentnych klienci detaliczni (w zł) 1 552 1 625 1 700 2021 2022 2023 111,9 114,7 118,9 2021 2022 2023 16 2.2 Usługi wyłącznie komórkowe Przychody (w mln zł) 12 miesięcy zakończone Zmiana 31.12.2023 31.12.2022 Przychody wyłącznie komórkowe 2.891 2.797 3,4% Kluczowe wskaźniki (liczba usług) (w tys.) 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2021 Zmiana 31.12.2023/ 31.12.2022 Zmiana 31.12.2022/ 31.12.2021 Liczba usług telefonii komórkowej post-paid 13.143 12.566 11.847 4,6% 6,1% telefony komórkowe 8.941 8.723 8.424 2,5% 3,5% Internet mobilny 610 627 674 (2,7)% (7,0)% M2M 3.592 3.216 2.749 11,7% 17,0% Liczba usług telefonii komórkowej pre-paid 4.485 5.064 4.953 (11,4)% 2,2% Liczba usług telefonii komórkowej razem 17.628 17.630 16.800 b/z 4,9% Kluczowe wskaźniki (w zł) 2023 2022 2021 Zmiana 2023/2022 Zmiana 2022/2021 Zagregowane detaliczne miesięczne ARPO z usług wyłącznie komórkowych 21,9 20,3 20,2 7,9% 0,5% post-paid (usługi głosowe) 29,4 28,5 27,8 3,2% 2,5% pre-paid 13,8 12,4 12,6 11,3% (1,6)% Na koniec 2023 r. liczba usług mobilnych Orange Polska wyniosła 17,6 mln praktycznie nie uległa zmianie w stosunku do końcu roku poprzedniego. Na ten wynik składał się wzrost w usługach kontraktowych oraz spadek w usługach pre-paid. W usługach kontraktowych trendy odnośnie liczby kart SIM nie uległy istotnym zmianom: • Wolumen najistotniejszych biznesowo ofert głosowych urósł w o 2,5%. Wynika to z konsekwentnego wdrażania strategii komercyjnej opartej na wartości i skupienia się na pozyskiwaniu klientów w ramach oferty konwergentnej Orange Love, stabilnego wzrostu w markach Nju Mobile oraz Flex , oraz pozyskiwaniu klientów na rynku biznesowym, • liczba usług Internetu mobilnego kontynuowała spadek, natomiast był on dużo mniejszy niż w poprzednich okresach i wynikał głównie ze wzrostu wielkości pakietów danych dla smartfonów w głosowych planach taryfowych, • dalszy wzrost liczby kart SIM związanych z usługami telemetrii (M2M) (12% wzrostu rok do roku), głównie w wyniku popytu ze strony sektora energetycznego, branży usług ochrony oraz transportowej (usługi GPS). Liczba usług pre - paid spadła o 11% w 2023 r. Była to kontynuacja spadków z drugiej połowy 2022 r. i wynikała głównie z ze znacznego spadku aktywacji nowych kart pre- paid po wyjątkowo wysokim ich poziomie zanotowanym w pierwszej połowie 2022 r., wywołanym popytem ze strony uchodźców z Ukrainy. Na to nałożyły się zmiany w naszej ofercie komercyjnej, polegające głównie na skróceniu ważności konta dla jednorazowo aktywowanych kart oraz intensywna konkurencja. Zagregowany wskaźnik ARPO (dla usług wyłącznie komórkowych) w 2023 r. wyniósł 21,9 zł i był o 7,8% wyższy rok do roku. Rosło ono zarówno w usługach abonamentowych jak i przedpłaconych. ARPO w k ontraktowych usługach głosowych wzrosło o 3, 2 % przyspieszając tempo wzrostu względem 2022 r., kiedy wyniosło ono 2, 5 %. Na poprawę trendu miało wpływ głównie nasze nastawienie na wartość i związane z tym podwyżki cen (w ramach strategii „więcej za więcej”) zarówno na rynku konsumenckim, jak i biznesowym dla klientów z segmentu małych firm. Należy wspomnieć, że raportowane ARPO z usług wyłącznie komórkowych jest rozwadniane przez systematyczną migrację klientów głównej marki Orange do konwergencji i rosnący udział klientów marek Nju i Flex, które mają istotnie niższy średni przychód z klienta. ARPO z usług pre - paid wzrosło aż o 11% głównie na skutek zmian w strukturze aktywacji (stopniowe wygaszanie kart pre-paid aktywowanych prze z uchodźców z Ukrainy w pierwszej połowie 2022 r.), zmian w naszej ofercie komercyjnej (polegające głównie na skróceniu ważności konta dla jednorazowo aktywowanych kart, które generują 17 bardzo niskie ARPO oraz naszej strategii nakierowanej na wartość (podwyżka cen w taryfach cennikowych wprowadzona w drugiej połowie 2022 r.). 2.2.1 Rynek i konkurencja 1 Szacowana liczba kart SIM (62,4 mln) wzrosła w stosunku do grudnia 2022 o 1,1 %, osiągając na koniec roku 2023 wskaźnik penetracji rynku telefonii komórkowej (wśród ludności) na poziomie 1 66 %. Pomimo dużego nasycenia rynku, usługi głosowe nadal zachowały pozytywną dynamikę wzrostu. W segmencie usług abonamentowych dynamicznie rośnie również sprzedaż kart M2M, podczas gdy ilość kart SIM do mobilnego Internetu kontynuuj e spadek (co w dużej części jest skutkiem migracji klientów do usługi Internetu stacjonarnego oraz korzystania z coraz większych pakietów danych w taryfach usług głosowych). Rynek mobilny w Polsce na koniec 2023 roku znajdował się nadal, jak wiele innych gałęzi gospodarki, pod wpływem niekorzystnego otoczenia makroekonomicznego związanego przede wszystkim z wysoką inflacją oraz spowolni onym tempem wzrostu gospodarczego. Zmiana cen energii, kosztów pracy czy sprzedaży oprócz wielu innych zmian na pozycjach kosztowych zderzają się z rzeczywistością dojrzałego rynku usług mobilnych w Polsce charakteryzującego się umowami czasowymi z klientami oraz wciąż niskim poziomem cen w porównaniu z pozostałymi krajami UE. Operatorzy, w coraz bardziej skomplikowanym otoc zeniu makroekonomicznym, kontynuowali strategie ofert „więcej za więcej”. Realizacja tej strategii przekłada się na konstrukcje ofert z uwzględnieniem usług o wartości dodanej w abonamentach oraz w szczególności wzrostu ilości danych (GB) odpowiadając na aktualne oczekiwania klientów związane ze zwiększoną konsumpcją Internetu, w ramach posiadanego planu mobilnego, w zamian za wyższą cenę. Bodźcem, który wyraźnie wpłynął na zwiększoną konsumpcję danych w Polsce był wybuch epidemii COVID - 19 oraz powiązane z nią potrzeby pracy zdalnej, nauki zdalnej, zwiększonej konsumpcji usług cyfrowych np. streamingu kontentu, gamingu oraz wielu czynności życia codziennego, które przeniosły się do świata online. Zwiększona konsumpcja danych łączy się nierozerwalnie więc z p rzyspieszeniem cyfrowym. Oczekujemy również, że trend zwiększonej ilości GB w ramach pakietów usług mobilnych będzie kontynuowany wraz z rozszerzeniem pakietu usług mobilnych o usługi dodatkowe oraz uruchomienia technologii 5G w paśmie 3.5GHz. W 2023 roku kluczowi gracze na rynku usług komórkowych podążali wyznaczoną od wielu lat przez Orange Polska ścieżką konwergencji tzn. łączeniem sprzedaży usług mobilnych wraz z usługami stacjonarnymi. To właśnie koncentracja operatorów mobilnych na sprzedaży pakietów konwergentnych była wyróżniającym się elementem w strategiach marketingowych w 2023 r. Z punktu widzenia operatorów komórkowych, przy rozszerzeniu wachlarza produktów usługami stacjonarnymi kluczowy staje się zasięg sieci stacjonarnej (realizowany poprzez własne inwestycje, przejęcia albo umowy hurtowe). Zwiększanie zasięgów sieci stacjonarnych powoduje, że konkurowanie o klienta ma charakter coraz bardziej lokalny. Na rynku usług przedpłaconych następuje dalsza migracja części klientów na usługi abonamen towe. W ofertach sieci komórkowych pojawiły się również oferty subskrypcyjne z dużymi pakietami danych do wykorzystania w podziale na poszczególne miesiące przy określonym doładowaniu mające na celu w większym stopniu zlojalizować klienta segmentu prepaid. Segment ten cechuje się wysoką konkurencyjnością również na rynku MVNO. Specyfika oferty typu przedpłaconego okazała się wsparciem dla uchodźców z Ukrainy, ale również w dalszym ciągu odpowiada na potrzeby rynku. W 2023 roku, wraz z powrotem wielu imigran tów do Ukrainy bądź też ich dalszą migracją, liczba kart prepaid na rynku uległa znacznemu obniżeniu. W związku z różnym sposobem raportowania ilości kart SIM typu przedpłaconego przez operatorów, ich analiza porównawcza pozostaje utrudniona. Według szacunków Orange Polska, na koniec grudnia 2023 r. udział czterech wiodących operatorów utrzymał się na poziomie 98 % z szacowanym udziałem Orange Polska na poziomie 2 8%. 2.2.2 Mobilne usługi głosowe oraz przesyłu danych W dalszym ciągu priorytetem dla nas jest pozyskanie klientów w ofercie konwergentnej, co pozwala na dosprzedawanie kolejnych usług i większą lojalizację klientów. Pomimo już bardzo istotnego nasycenia konwergencją wśród naszych klientów, wciąż znacząca cześć pozyskań klientów ofert głosowyc h jest w formule konwergentnej. Nasza strategia jest wciąż nastawiona na wartość, co oznacza zachowanie właściwej równowagi pomiędzy wzrostem bazy klientów i staraniami o wzrost ARPO. Wzrost ARPO wynika z monetyzacji podwyżek cen wprowadzanych w formule „więcej za więcej” oraz tworzenia zachęt dla klientów do wybierania wyższych planów taryfowych. W 2023 r. skupialiśmy się głównie na monetyzacji podwyżek taryf dla klientów indywidualnych w formule więcej za więcej wprowadzonych pod koniec 2022 r. Wtedy każdym planie abonamentowym dla klientów indywidualnych wprowadziliśmy podwyżkę o 5 zł, zwiększając pakiety danych do wykorzystania oraz dodając w cenie usługę Cybertarcza, czyli narzędzie chroniące klientów przed cyberatakami. Jednocześnie liczba planów taryfowych została zredukowana do 3, poprzez likwidację najniższego planu. Kontynuowaliśmy również uatrakcyjnianie naszej oferty. Wprowadziliśmy możliwość oglądania 27 kanałów telewizji na urządzeniach mobilnych w ramach wszystkich planów taryfowych w cenie abo namentu. Pod koniec 2023 roku zwiększyliśmy pakiety danych we wszystkich taryfach bez zmiany ich ceny podnosząc ich atrakcyjność dla klientów w okresie Świątecznym. Pod koniec stycznia 2024 r. wdrożyliśmy kolejną podwyżkę wszystkich taryf o 5 zł. 1 Analiza rynku telefonii komórkowej z wyłączeniem ofert Internetu mobilnego do użytku stacjonarnego 18 Wszyscy pozostali główni operatorzy na rynku mobilnym w ubiegłym roku wprowadzili zmiany w części lub we wszystkich swoich taryfach w formule „więcej za więcej”. Na koniec 2023 r. nie było istotnych różnic w taryfach między operatorami. Orange jako jedyny operator ma 3 plany taryfowe. W dalszym ciągu widać było aktywność niektórych operatorów w zakresie promocji szczególnie ofert typu multisim, uatrakcyjniania ofert poprzez dodawanie konten tu (np. dostępu do platform streamingowych) lub dotyczących sprzedaży w kanałach cyfrowych. 19 2.3 Usługi wyłącznie stacjonarne Przychody (w mln zł) 12 miesięcy zakończone Zmiana 31.12.2023 31.12.2022 Usługi wyłącznie stacjonarne: 1.847 1.898 (2,7)% usługi wąskopasmowe 502 581 (13,6)% usługi szerokopasmowe 891 890 0,1% usługi dla przedsiębiorstw z zakresu infrastruktury sieciowej 454 427 6,3% Kluczowe wskaźniki (liczba usług) (w tys.) 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2021 Zmiana 31.12.2023/ 31.12.2022 Zmiana 31.12.2022/ 31.12.2021 Stacjonarne usługi głosowe (rynek detaliczny: PSTN i VoIP) 2.428 2.572 2.702 (5,6)% (4,8)% konwergentne 970 940 887 3,2% 6,0% wyłącznie stacjonarne 1.458 1.632 1.815 (10,7)% (10,1)% Dostępy szerokopasmowe (rynek detaliczny) 2.821 2.804 2.746 0,6% 2,1% konwergentne 1.700 1.625 1.552 4,6% 4,7% wyłącznie szerokopasmowe dostępy stacjonarne 1.121 1.179 1.194 (4,9)% (1,3)% Kluczowe wskaźniki (w zł) 2023 2022 2021 Zmiana 2023/2022 Zmiana 2022/2021 ARPO z usług wyłącznie dostępu wąskopasmowego (PSTN) 36,0 36,3 36,9 (0,8)% (1,6)% ARPO z usług wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego 64,2 61,7 59,5 4,1% 3,7% Całkowita baza klientów Internetu stacjonarnego wzrosła w 2023 r. o 1 7 tys. użytkowników. Był to wzrost mniejszy niż w roku 2022 kiedy wyniósł 58 tys. Wynikało to przede wszystkim z większej konkurencji, głównie innych operatorów mobilnych, którzy wdrażają strategię sprzedaży usług dla domu i oferują w większej skali niż dot ychczas dostęp do Internetu w technologii światłowodowej. Liczba klientów Internetu w technologii światłowodowej w Orange Polska wzrosła w 2023 r. o kolejne 178 tys. (15%). Jednak był to wzrost niższy niż w 2022, kiedy wyniósł 226 tys. Silny wzrost w usłudze światłowodu napędza transformację technologiczną naszej bazy klientów internetowych. Udział klientów światłowodowych osiągnął na koniec 2023 r. 48% w porównaniu do 42% rok wcześniej. ARPO z usług wyłącznie szerokopasmowych w dalszym ciągu się poprawiało. Na wzrost o 4% miały głównie wpływ 2 czynniki: • Podwyżki cen wprowadzone w latach ubiegłych; • Rosnący udział bazy klientów światłowodowych, którzy generują dużo wyższy średni przychód na abonenta z uwagi na większy udział usługi telewizyjnej, rosnący udział klientów w domach jednorodzinnych (gdzie cena usługi jest wyższa) oraz rosnący udział bazy klientów korzystających z wyższych prędkości (600MB/s i 1GB/s), które są droższe. 20 Utrata klientów telefonii stacjonarnej (z wyłączeniem technologii VoIP) wyniosła w 2023 r. 185 tys. i był to podobny spadek jak w 2022 r. Na spadek tych linii oddziałują głównie strukturalne czynniki demograficzne oraz atrakcyjność usług mobilnych w opcji z nielimitowanymi rozmowami do wszystkich sieci. Wpływ ma również nasza strategia konwergentna, która powoduje częściową migrację klientów do technologii VoIP. Średni przychód z klienta nieznacznie spadł do poziomu 36, 0 zł. 2.3.1 Rynek i konkurencja Rynek us ług głosowych Zgodnie z szacunkami Grupy, na koniec grudnia 2023 r. penetracja telefonią stacjonarną wśród ogółu ludności w Polsce wynosiła 1 4 % w porównaniu do 1 5% na koniec grudnia 2022 r. Główną przyczyną spadku niezmiennie pozostaje rosnąca popularność usług mobilnych oraz czynniki demograficzne. W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach, w których rozwój telefonii komórkowej rozpoczął się przy niskiej penetracji telefonii stac jonarnej, telefonia komórkowa jest w dużej mierze usługą substytucyjną wobec telefonii stacjonarnej. Trend spadkowy dotyczy także linii oferowanych w ramach regulowanych usług hurtowych opartych na tradycyjnej infrastrukturze (WLR i LLU). Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu Zgodnie z szacunkami Grupy, całkowita liczba linii stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce (z uwzględnieniem technologii mobilnych do użytku stacjonarnego) wzrosła w porównaniu z grudniem 2022 r. o ok oło 0,3 miliona dostępów. Wynika to głównie z intensywnie rozbudowywanej infrastruktury światłowodowej Szacujemy, że liczba gospodarstw domowych z dostępem do Internetu w technologii światłowodowej mogła w 2023 r. wzrosnąć o ponad 1 milion i przekroczyć 11 milionów, co stanowiłoby około 70% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Wzrost ten wynikał z kontynuacji inwestycji w ramach projektów Polska Cyfrowa (POPC) z wykorzystaniem środków unijnych oraz ze środków własnych wielu operatorów, zarówno tych inwestujących na dużą skalę (np. Światłowód Inwestycje czy Fiberhost), jak i wielu drobnych lokalnych graczy. Rynek dostawców Internetu światłowodowego w Polsce jest mocno rozdrobniony. Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej w Polsce działa ponad 1. 000 operatorów w tej technologii a tylko 7 z nich ma udział w rynku klientów powyżej 1% (dane za 202 2 r.). Wzrosty zasięgów dotyczą terenów zurbanizowanych, ale również w coraz większym stopniu obrzeży dużych miast, małych ośrodków miejskich i obszarów wie jskich. D ostęp do szybkiego Internetu stał się jeszcze bardziej niezbędny po wybuchu epidemii COVID- 19 zarówno dla przedsiębiorstw ze względu na konieczność szybkiego przełączenia znacznej części działalności w tryb pracy zdalnej oraz dla gospodarstw domowych. Rosnący poziom cyfryzacji oraz zwiększona konsumpcja danych potwierdzają potrzebę rynkową inwestycji w technologie Internetu stacjonarnego. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym konkurencyjność rynku stacjonarnego dostępu do Internetu jest poszerzenie o ferty przez operatorów telefonii mobilnej (Play, T -Mobile oraz Plus) w oparciu o umowy hurtowe z operatorami infrastrukturalnymi. Współpraca ta ma charakter komercyjny i dotyczy zarówno sieci budowanych z wykorzystaniem środków unijnych, ale również własnych sieci operatorów np. Fiberhost, Vectry, Nexery (świadczącej jedynie usługi hurtowe), jak również infrastruktury FTTH przedsiębiorstw spoza rynku telekomunikacyjnego, jakim jest Tauron. Istotnym graczem na hurtowym rynku infrastruktury dostępu do Internetu jest Światłowód Inwestycje – spółka współkontrolowana przez Orange Polska oraz APG, której celem jest dostarczenie światłowodu do 2,4 mln gospodarstw domowych do 2025 r. 21 W 2022 roku Grupa Iliad w Polsce zainwestowała w przejęcie UPC Polska – operatora k ablowego, dzięki czemu może rozwijać sprzedaż usług konwergentnych. W 2023 r. Play przeniósł infrastrukturę UPC do nowej spółki – Polski Światłowód Otwarty (PŚO), a następnie sprzedał połowę udziałów w PŚO do InfraVia, francuskiej firmy private equity. PŚO świadczy usługi hurtowego dostępu do Internetu dla Play i komunikuje otwartość na umowy z pozostałymi operatorami telekomunikacyjnymi. Według wewnętrznych szacunków, Orange Polska miał następujący udział w rynku Internetu stacjonarnego: Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu – kluczowe wskaźniki 31.12.2023 (estymacja) 31.12.2022 Penetracja usług dostępu szerokopasmowego do Internetu w populacji 28% 27% Całkowita liczba łączy szerokopasmowego Internetu w Polsce (w tys.) 10.502 10.155 Udział ilościowy Orange Polska 27% 28% Udział Orange Polska w rynku usług głosowych telefonii stacjonarnej 31.12.2023 (estymacja) 31.12.2022 Abonament – klienci detaliczni 47% 47% Bez klientów korzystających z łączy Orange Polska na podstawie umów hurtowej odsprzedaży abonamentu, z uwzględnieniem usług stacjonarnych Orange świadczonych w oparciu o dostęp WLR oraz usług VoIP stanowiących ekwiwalent łączy głównych. 2.3.2 Stacjonarne usługi przesyłu danych Od 2015 r. bardzo intensywnie inwestu jemy w rozwój sieci dostępowej w technologii światłowodowej. Jest to kluczowy element odbudowy naszej pozycji na rynku stacjonarnego Internetu oraz główny motor napędowy dla naszej strategii konwergentnej polegającej na łączeniu usług mobilnych i stacjonarnych. Do roku 2021 zwiększanie zasięgu odbywało się w zdecydowanej większości poprzez własne inwestycje Orange Polska. Od 2022 r. wzrost prawie wyłącznie (oprócz inwestycji w ramach projektu POPC Polska Cyfrowa) wynika z partnerstw hurtowych z wieloma op eratorami, co wpisuje się w naszą strategię .Grow. Po sprzedaży 50% udziałów w Światłowód Inwestycje (w 2021 r.), operator ten stał się naszym największym partnerem hurtowym mając, na koniec 2023 r. zasięg prawie 1,7 mln gospodarstw domowych. Z jednej stro ny ta zmiana oznacza wzrost kosztów wynikający z opłat za dostęp do sieci stron trzecich, z drugiej daje przestrzeń do realizacji inwestycji w innych obszarach (np. budowa sieci 5G). Na koniec 2023 r. zasięg sieci dostępowej FTTH wyniósł prawie 8,0 milionów gospodarstw domowych i zwiększył się o 900 tys. względem końca 2022 r. To oznacza, że docieramy z naszymi usługami światłowodowymi do ponad połowy gospodarstw domowych w Polsce. Od 2020 r. położyliśmy nacisk na rozbudowę sieci w małych miastach, gdzie część zabudowy to domy jednorodzinne. Z jednej strony wymaga to istotnie wyższych nakładów inwestycyjnych, z drugiej strony w zabudowie jednorodzinnej widzimy znacząco wyższy popyt na nasze usługi, pomimo, że cena Internetu światłowodowego jest dla tych klientów wyższa. Na koniec 2023 r. 4,2 mln zasięgu (czyli poand 50% całości) przypadało na sieci innych operatorów, w tym Światłowód Inwestycje, Fiberhost, Nexera, Tauron i wielu innych operatorów. Baza detalicznych klientów światłowodowych na koniec 2023 r. wyniosła 1.349 tys. i wzrosła w ciągu ostatnich 12 miesięcy o 178 tys. Dobry popyt na światłowód utrzymywał się, natomiast na nasze wyniki komercyjne miała wpływ większa konkurencja. Wynika ona przede wszystkim z inwestycji innych operatorów w sieci światłowodowe i nawiązywaniu partnerstw hurtowych. Powoduje to, że zasięgi, na których oferowane są usługi w technologii światłowodowej wyrównują się pomiędzy głównymi graczami. Nasycenie sieci usługami (biorąc pod uwagę klientów detalicznych oraz inny ch operatorów, którzy sprzedają swoje usługi na naszej sieci światłowodowej) przekroczyło 18%. Podstawową prędkością usługi światłowodowej jest 300MB/s. W naszej ofercie mamy również dodatkowo płatne prędkości 600MB/s oraz 1GB/s. Ich udział w nowej sprzedaży systematycznie rośnie, co sprzyja wzrostowi średniego przychodu z klienta. Istotnym czynnikiem w konkurowaniu o klienta Internetu stacjonarnego jest jakość oferty telewizyjnej, przy czym polski rynek charakteryzuje się niewielką ekskluzywnością kontentu. Nawet drogie treści telewizyjne (np. prawa sportowe), których nabywcami w Polsce są głównie platformy satelitarne, są szeroko dystrybuowane do telewizji kablowych. Orange Polska kontynuuje strategię dystrybutora kontentu, współpracując ze wszystkimi ist otnymi nadawcami treści. 22 Baza detalicznych klientów światłowodowych (w tys.) Sieć światłowodowa Gospodarstwa domowe w zasięgu sieci światłowodowej (w mln) 945 1 171 1 349 2021 2022 2023 5,9 7,1 8,0 23 3 PERSPEKTYWY ROZWOJU ORANGE POLSKA 3.1 Perspektywy rynkowe Orange Polska w perspektywie nadchodzących lat prognozuje wzrost wartości rynku telekomunikacyjnego w Polsce. Rok 2023, charakteryzował się wysokim poziomem niepewności w otoczeniu makroekonomicznym, wynikającym głównie z osłabienia wzrostu gospodarczego i wysokiej inflacji. Niemniej jednak usługi telekomunikacyjne, jako dobra pierwszej potrzeby, charakteryzują się relatywnie wysoką odpornością na spadki koniunktury. Ze względu na otoczenie, na rozwój rynku telekomunikacyjnego można patrzeć w perspektywie krótko i długoterminowej. W krótkim okresie na rynek telekomunikacyjny oddziaływać będzie wciąż trwająca niepewność makroekonomiczna i geopolityczna. Ponieważ standardem w branży są 2 - letnie umowy z klientami, operatorzy telekomunikacyjni nie są dobrze pozy cjonowani do przenoszenia rosnących kosztów spowodowanych wysoką inflacją na klientów w krótkim terminie. Głównym narzędziem są podwyżki cen w formule „więcej za więcej” stosowane dla nowych umów z klientami. P ozytywnie na rozwój rynku będą wpływały szczególnie takie czynniki jak dynamiczny rozwój dostępu do Internetu dużych prędkości, dzięki inwestycjom w sieć światłowodową oraz funduszom europejskim, zaś po stronie rynku mobilnego pozytywnie będzie oddziaływać wzrost bazy klientów abonamentowych z ARPU w spieranym w dalszym ciągu przez strategie „więcej za więcej”. Również od strony popytowej możemy zaobserwować większą potrzebę klientów do posiadania niezawodnego łącza, co uwidoczniło się szczególnie w okresie pandemii. Z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych, transmisja danych i połączenia głosowe stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek dlatego oczekujemy, że w obliczu powrotu do wzrostu gospodarczego w 2024 p opyt na nasze usługi będzie utrzymywał się na dobrym poziomie. W dłuższym terminie, na rozwój rynku pozytywny wpływ mieć będzie rozwój usług opartych o technologię 5G dzięki większym prędkościom Internetu oraz niskim opóźnieniom wymaganym przez usługi autonomiczne oraz Internet rzeczy (IoT). W grudniu zakończyła się długo oczekiwana aukcja na pasmo C dedykowane technologii 5G – każdy z dotychczasowych operatorów uzyskał pasmo 100M Hz. W najbliższych latach spodziewamy się także kontynuacji wzrostu penetracji stacjonarnym dostępem do Internetu, w związku z postępującym procesem cyfryzacji społeczeństwa i gospodarki, rozwojem pracy i nauki zdalnej, usług e -commerce, Internetu Rzeczy (IoT), e- administracji, e- zdrowia, itp. Wzrost popytu będzie zaspokojony poprzez podaż Internetu stacjonarnego dzięki inwestycjom współfinansowanym ze środków unijnych, inwestycjom innych operatorów, jak również ciągłą poprawę jakości sieci mobilnej. Podejmowane działania, jak również porozumienia pomiędzy operatorami umożliwiające wykorzystanie powstałej infrastruktury zbliżą Polskę do realizacji celów Agendy Cyfrowej. Porozumieniom takim sprzyja powstawanie operatorów typowo hurtowych, jak Światłowód Inwestycje czy Fiberhost. Umowy z Światłowód Inwestycje posiadają obecnie wszyscy duzi operatorzy mobilni. Szczególnie istotnym bodźcem dla rozwoju rynku w długim terminie może być wykorzystanie funduszy europejskich z programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) oraz środków z Krajowego Planu Odbudowy Polski (KPO). Głównym celem FERC, programu o wartości 2 mld euro do wykorzystania do 2027 r., jest szeroko pojęta budowa społeczeństwa gigabitowego, czyli między innymi udostępnienie zaawansowanych e - usług z zakresu administracji publicznej, wsparcie cyberbezpieczeństwa oraz rozwój gospodarki opartej na danych, wykorzystującej najnowsze tech nologie cyfrowe. Na dofinansowanie inwestycji szerokopasmowych skierowane mają być środki w wysokości 2,9 mld zł z FERC oraz 4,2 mld zł z KPO – łącznie ma zapewnić dostęp do szerokopasmowego Internetu dla 1,7 mln gospodarstw domowych. Obecnie trwają końcowe rozstrzygnięcia konkursów w ramach obu programów. Na rynku usług biznesowych, w dłuższym terminie spodziewamy się kontynuacji wzrostu ilości usług w ślad za zwiększaniem się ilości firm i pracowników oraz rozwojem gospodarki w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Spodziewamy się wzrostu popularności ofert telekomunikacyjnych łączonych z ofertami ICT oraz IoT. 3.2 Plan strategiczny .Grow na lata 2021-2024: kolejny śmiały krok na drodze budowania wartości W 2020 roku z powodzeniem zakończyliśmy realizację strategii Orange.One. Ambitne cele określone w tym planie zostały osiągnięte, a odwróceniu uległy wieloletnie negatywne trendy przychodów i rentowności. Jesteśmy teraz lepiej przygotowani na przyszłość, oferując usługi pożądane przez klientów, posiadając aktywa, które je wspierają oraz bardziej efektywną strukturę kosztową. Orange Polska jest dziś zupełnie inną firmą i wyraźnym liderem we wszystkich kluczowych segmentach rynku. Jesteśmy gotowi, żeby wykorzystywać wszelkie szanse i stawiać czoło wyzwaniom, jak ie przyniesie przyszłość. Spółka jest teraz gotowa do rozpoczęcia kolejnego etapu na drodze budowania wartości – jakim jest strategia .Grow, którą ogłosiliśmy w czerwcu 2021 r. W czerwcu 2021 r ogłosiliśmy nową strategię o nazwie .Grow na lata 2021 -2024. W tym czteroletnim planie przesuwamy nacisk na wzrost oraz monetyzację inwestycji. Strategia .Grow to ewolucyjny krok, który przyczyni się do stymulacji i przyspieszenia wzrostu przychodów i zysków, kładąc jednocześnie podwaliny pod kontynuację wzrostu po roku 2024. Ewolucja oznacza, że główne filary naszej strategii nie uległy zmianie. Konwergencja pozosta ła kluczową dźwignią wzrostu, pomagając w zdobyciu i utrzymaniu zaufania i lojalności klientów i będąc wspierana przez dalszą rozbudowę zasięgu sieci światłowodow ej. 24 Rychłe pojawienie się technologii 5G stanie się całkowicie nową dźwignią wzrostu, doda łączności internetowej nowego wymiaru zarówno z punktu widzenia konsumentów, jak i przedsiębiorstw. W tym kontekście postrzegamy usługi ICT jako kluczow y czynnik wzrostu na rynku biznesowym. Kompensując spadki w schyłkowych segmentach działalności, wprowadz amy nowe źródła wzrostu, w tym dostęp hurtowy do naszej sieci światłowodowej i mobilnej. Mocno stawiamy na rozwój w wybranych obszarach nowych i wscho dzących trendów i technologii – z pełną świadomością, że nie wszystkie inicjatywy się zwrócą – gdyż chcemy zapewnić wzrost także po 2024 roku. W ramach strategii .Grow chcemy uwolnić nasz wewnętrzny potencjał wynikający z transformacji cyfrowej. P odąża my w kierunku, którego oczekują klienci jednocześnie poprawiając naszą wewnętrzną efektywność opierając się w większym stopniu na sztucznej inteligencji i korzystając z Big Data. Chcemy do co najmniej 25% zwiększyć udział sprzedaży poprzez kanały cyfrowe oraz planujemy, żeby ponad 75% kontaktów w obsłudze klienta odbywało się online. Ostatnim, ale nie mniej ważnym, elementem będzie wzrost odpowiedzialności społecznej Orange Polska. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu k orporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu. Rynek konsumencki: Konwergencja pozostaje główną dźwignią wzrostu Na rynku klientów masowych, kluczem do budowy wartości w dalszym ciągu jest konwergencja, czyli sprzedaż pakietu usług mobilnych i stacjonarnych, który kompleksowo adresuje potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie usług telekomunikacyjnych, przyczyniając się do wzrostu satysfakcji klientów i zmniejszenia wskaźnika odejść klientów. Widzimy tutaj w dalszym ciągu istotny potencjał, zarówno dosprzedaży kolejnych usług gospodarstwom domowych, w których już jesteśmy obecni, jak i wejścia z naszymi usługami do nowych gospodarstw. Postawiliśmy sobie cel wzrostu bazy klientów konwergentnych, o co najmniej 20% przy jednoczesnym dalszym istotnym wzroście przychodu z jednego klienta (ARPO). Głównym niezbędnym warunkiem sukcesu będzie dalszy wzrost zasięgu naszej sieci światłowodowej. Do 2024 r. planujemy zwiększyć go o 2 -3 miliony gospodarstw domowych, czyli 40-60% w stosunku do stanu na koniec 2020 r. W ciągu poprzednich kilku lat bardzo intensywnie inwestowaliśmy w budowę sieci, kreując światłowód jako synonim szybkiego niezawodnego Internetu w Polsce, co przełożyło się na postrzeganie Orange Polska jako jego dostawcę pierwszego wyboru. W ciągu następnych lat będziemy głównie polegać na podłączaniu się na zasadach hurtowych do sieci innych operatorów. Będą to głównie sieć budowana przez spółkę Światłowód Inwestycje oraz sieci budowane w ramac h projektu Polska Cyfrowa (POPC). Światłowód daje nam znacznie wyższy średni przychód z klienta w porównaniu z technologiami miedziowymi. Głównie wynika to z większych możliwości sprzedaży kontentu oraz wyższych oferowanych prędkości, które są coraz częściej wybierane przez klientów. Są one również znacznie lepiej postrzegane przez klientów. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że inni operatorzy w coraz większym stopniu również chcą realizować strategię konwergencji w oparciu o szybki Internet stacjonarny, co będzie oznaczało większą konkurencję. Będzie to wymagać od nas umiejętności odróżnienia się kompleksowością oferty i jakością obsługi klienta. Będziemy tutaj korzystać z dużej siły naszej marki oraz bardzo dobrego postrzegania nas przez klientów (NPS #1). Będziemy również chcieli zaadresować potrzeby klientów bardziej wrażliwych cenowo. Rynek biznesowy: strategia skupiona wokół usług ICT Orange Polska jest liderem we wszystkich segmentach biznesowych rynku telekomunikacyjnego oraz czołowym graczem na rynku ICT. Realizacja strategii .Grow zapewni nam pozycję lidera w zakresie doradztwa i integracji kompleksowych usług transformacyjnych dla biznesu umożliwiających przedsiębiorstwom i instytucjom sprawne funkcjonowanie w nowym, cyfrowym świecie. Chcemy w dalszym ciągu dynamicznie zwiększać przychody z usług ICT, w tempie ok 10% rocznie do 2024 r. Osiągniemy to dzięki wykorzystaniu naszych kluczowych zasobów, czyli sieci mobilnej i światłowodowej, wzbogaconej o szeroki portfel usług tworzących pełen łańcuch wartości cyfrowej transformacji. Kluczową rolę będzie odgrywać dalszy stabilny rozwój naszej spółki Integrated Solutions – jednego z największ ych integrator ów na rynku polskim – oraz wzrost w niedawno nabytych spółkach BlueSoft i Craftware. Największe wzr osty planujemy w obszarze cyberbezpieczeństwa oraz oprogramowania i aplikacji, korzystając zarówno z doświadczenia spółek zależnych jak i kompetencji budowanych na potrzeby wewnętrzne. Zintensyfikujemy działania w obszarze migracji do chmury. Firmy w Polsce pod względem adopcji rozwiązań chmurowych nadal odstają od średniej europejskiej. Przetwarzanie danych w chmurze i wirtualizacja sieci to pierwszy krok w cyfrowej transformacji biznesu. Kolejnymi etapami będą automatyczna analiza danych, których dzięki w drożeniu 5G będzie coraz więcej oraz wykorzystanie sztucznej inteligencji do tworzenia rozwiązań przyszłości. 5G będzie nowym katalizatorem dla rynku ICT, w szczególności zaś dla Internetu Rzeczy. Nowa sieć będzie szybsza i bardziej wydajna. Będzie mogła jednocześnie obsługiwać miliony połączonych obiektów. Firmy jako pierwsze zaczną wykorzystywać jej możliwości. Chcemy być liderem rynku, jeśli chodzi o mobilne sieci prywatne. Do 2025 roku wspólnie z naszymi klientami chcemy utworzyć ponad 40 takich sieci. 25 Odpowiedzialność: jasno określone cele środowiskowe i społeczne Chcemy, żeby rozwojowi pozostałych filarów naszej działalności towarzyszył wzrost odpowiedzialności społecznej – która od zawsze była dla nas bardzo ważna. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu. Jesteśmy przekonani, że branża telekomunikacyj na ma do odegrania istotną rolę w dochodzeniu do neutralności klimatycznej. Naszym kluczowym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej (neutralności węglowej netto) do 2040 roku, czyli dziesięć lat przed terminem zalecanym przez Unię Europejską. Neutralność obejmie całość emisji Orange Polska, to jest zarówno Zakresy 1 i 2 (własne emisje bezpośrednie i pośrednie), jak i Zakres 3 (emisje w łańcuchu wartości – przez dostawców, pracowników i klientów). W pierwszym etapie działań, do 2025 roku, zmniejszymy emisję CO2 w Zakresach 1 i 2 aż o 65% względem 2015 roku. Chcemy to osiągnąć głównie poprzez zwiększenie udziału energii odnawialnej w strukturze energetycznej z 0% w 2020 roku do co najmniej 60% w 2025 roku. Oznacza to, że musimy aktywnie wyszukiwać i wspierać projekty w tym obszarze. Będziemy także nadal optymalizować zużycie energii: przez ostatnich kilka lat co roku zmniejszaliśmy to zużycie pomimo stałego wzrostu transmisji danych w naszych sieciach. Do ograniczenia zużycia energii przyczyni się także wprowadzenie nowych, znacznie efektywniejszych technologii, takich jak światłowody i 5G. Średnie zużycie prądu na jednego klienta jest w sieci światłowodowej o około 80% niższe niż w przypadku korzystania z łączy miedzianych. Aby do 2040 roku osiągnąć założony cel, przyspieszymy działania w celu zmniejszenia emisji w całym łań cuchu wartości, w tym przez dostawców i klientów. Będzie to obejmować wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Na przykład, we wszystkich salonach Orange będziemy odkupywać używane smartfony oraz przyjmować stare lub zepsute telefony komórkowe do re cyklingu. Włączanie cyfrowe ma dziś istotny wymiar społeczny. To z jednej strony upowszechnianie dostępu do szybkiego Internetu, a z drugiej edukacja i rozwój kompetencji cyfrowych. Aktywnie działamy na obu tych polach. Inwestujemy w sieć światłowodową, także z wykorzystaniem środków publicznych, aby dotrzeć również do terenów odległych od miast, gdzie często brakuje infrastruktury i dostępu do nowoczesnych usług. A poprzez naszą Fundację Orange od ponad 15 lat wspieramy edukację cyfrową Polaków. Fundacja realizuje w szkołach programy edukacji cyfrowej, w których co roku uczestniczy ponad 5 tys. dzieci. Wspólnie z partnerami społecznymi, szkolimy też nauczycielki i nauczycieli w ramach projektu Lekcja: Enter, współfinansowanego przez UE. To największa w Pol sce inicjatywa tego typu. Łącznie z programu skorzysta 75 tys. nauczycieli. Cel finansowy: wzrost wyników i powrót do wypłaty dywidend Poprzednia strategia przyniosła odwrócenie wieloletnich negatywnych trendów w zakresie wyników finansowych oraz poprawiła strukturę naszego bilansu. Strategią .Grow wkraczamy na ścieżkę szybszego i stabilniejszego wzrostu, opartego na solidnych fundamentach. Zwiększając przychody skorzystamy na wysokiej dźwigni operacyjnej, co przyspieszy wzrost EBITDAaL i przepływów pieni ężnych. W ramach tego procesu będziemy monetyzować nasze inwestycje w sieć światłowodową i mobilną, generując stabilne zwroty. To klucz do sukcesu strategii .Grow, a zarazem element, który odróżnia ją od naszych wcześniejszych działań. Powrót do wzrostów w poprzedniej strategii był generowany przez olbrzymie oszczędności w kosztach pośrednich, natomiast marża bezpośrednia cały czas spadała. W najbliższych latach EBITDAaL będzie rosnąć głównie z przychodów napędzanych przez działalność komercyjną. Uczyni to ten wzrost zdrowszym fundamentalnie. Będziemy maksymalizować przychody z podstawowej działalności, wśród których są trzy główne obszary wzrostu: konwergencja, ICT i usługi hurtowe. Planujemy wzrost przychodów z ofert konwergentnych i usług ICT odpowiednio na poziomie co najmniej 8% i około 10% rocznie (w ujęciu CAGR). Nasza transformacja kosztowa będzie kontynuowana. Te same trendy w zakresie cyfryzacji, które otwierają nam możliwości wzrostu, przyczynią się także do dalszego ograniczania kosztów. Jednocześnie, korzystając ze sztucznej inteligencji i automatyzacji procesów, podniesiemy jakość obsługi klientów – z korzyścią dla obu stron. Przewidujemy, że presja inflacyjna częściowo zniweluje efekty tych działań, tym niemniej oczekujemy, że przełożą się one na zysk operacyjny na tyle, że wzrośnie marża EBITDAaL. Nasza przemyślana strategia inwestycyjna będzie ukierunkowana na wzrost oraz podnoszenie efektywności. Pomimo znaczącego poziomu inwestycji w te obszary, chcemy utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyj ne na stałym rocznym poziomie 1,7 - 1,9 mld zł – średnio dla całego okresu. W ten sposób wzrost przychodów przełoży się na wzrost poziomu generowanej gotówki. W ramach strategii .Grow, zdecydowaliśmy o powrocie do trwałego wynagradzania akcjonariuszy oraz pr zedstawiliśmy politykę dywidendową. W 2022 roku wypłaciliśmy dywidendę w wysokości 0,25 zł na akcję z zysków roku 2021. Była to pierwsza wypłata dywidendy od 2016 roku. W 2023 roku dywidenda wypłacona z zysków 2022 roku została podwyższona o 40% do 0,35 zł na akcję, który to poziom stał się, zgodnie z naszą polityką dywidendy, nowym poziomem bazowym na przyszłość. 26 Bieżące wyniki i oczekiwania potwierdzają realizację celów strategicznych Wyniki osiągnięte w latach 2021 -2023 pokazują, że cele strategiczne są realizowane a ambicje operacyjne i finansowe idą zgodnie z planem. Dzieje się to, pomimo ogromnych i nieoczekiwanych wyzwań związanych z otoczeniem zewnętrznym do których można zaliczyć wybuch wojny na Ukrainie, ogromny wz rost inflacji, a szczególnie cen energii. Wyniki osiągnięte dowodzą, że nasz biznes posiada bardzo silne fundamenty, potrafimy na bieżąco reagować i adaptować się do zmieniającego się otoczenia. Popyt na nasze usługi ze strony konsumentów, klientów biznesowych oraz klientów hurtowych pozostaje mocny. Konsekwentnie realizujemy komercyjną strategię wartości i kontynuujemy transformację kosztową. Poniższa tabela pokazuje ambicje finansowe ogłoszone podczas strategii i stan ich realizacji po 3 latach jej real izacji * Zgodnie ze strategią .Grow przedstawioną w czerwcu 2021 roku Skumulowany roczny procentowy wskaźnik wzrostu (ang. compound annual growth rate) Stopa zwrotu z kapitału zaangażowanego (ang. return on capital employed) Długoterminowe perspektywy długu netto/EBITDAaL 3.3 Notowania akcji Orange Polska S.A. na Warszawskiej Giełdzie Od listopada 1998 r. akcje Orange Polska S.A. (wcześniej Telekomunikacji Polskiej S.A). są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. w systemie notowań ciągłych. Akcje Spółki wchodzą w skład następujących indeksów: ▪ największych spółek WIG20 oraz WIG30 , ▪ szerokiego rynku WIG, ▪ spółek zaangażowanych w społeczną odpowiedzialność biznesu – WIG ESG Index. W 2023 r. Orange Polska S.A. ponownie znalazł się w prestiżowym gronie giełdowych spółek odpowiedzialnych społecznie. W ogłoszonym przez Giełdę Papierów Wartościowych składzie WIG ESG Index znalazło się 60 spółek. Orange Polska S.A. jest obecna w tym zestawieniu o d pierwszej edycji. WIG ESG Index cieszy się coraz większym zainteresowaniem przedsiębiorców i inwestorów, dostrzegających zależność między uwzględnianiem aspektów społecznych i środowiskowych, a wynikami finansowymi przedsiębiorstwa. Dodatkowo Orange Polska S.A. notowany jest w globalnym Indeksie FTSE Russell ESG Ratings, który uwzględnia wyniki ESG (środowiskowe, społeczne i zarządcze) firm. W 2023 r. indeksy na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych zanotowały wzrosty. Akcje Orange Polska S.A. urosły w tym czasie o 23% (biorąc pod uwagę wypłaconą dywidendę wzrost ten wyniósł 29%) a indeks dużych spółek giełdowych WIG20 zanotował wzrost o 31%. Rekomendacje oraz raporty dla akcji Orange Polska S.A. są wydawane przez następujące instytucje finansowe (według wiedzy Spółki na dzień publikacji niniejszego sprawozdania): Aktualna lista brokerów wraz z danymi instytucji znajduje się na stronie internetowej Spółki: www.orange-ir.pl 27 Nazwa Instytucji Citigroup Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska Dom Maklerski mBanku Dom Maklerski PKO Bank Polski Dom Maklerski Santander Dom Maklerski BDM S.A. Erste Bank Investment Ipopema Securities PEKAO S.A. Raiffeisen Bank International AG Trigon Dom Maklerski S.A. Wood & Company NOTOWANIA AKCJI ORANGE POLSKA S.A. – w okresie od 1 stycznia 2023 do 31 grudnia 2023 r. 3.3.1 Relacje Inwestorskie Orange Polska Działalność Orange Polska w zakresie relacji inwestorskich koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu przejrzystej i aktywnej komunikacji z rynkiem kapitałowym poprzez czynną współpracę z inwestorami, analitykami jak również na zapewnieniu wykonywania obowiązków informacyjnych w ramach obowiązujących aktów prawnych. Relacje Inwestorskie wraz z osobami reprezentującymi Spółkę regularnie odbywają liczne spotkania z inwestorami i analitykami krajowymi i zagranicznymi oraz uczestniczą w konferencj ach inwestorskich. Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Orange Polska są kwartalnie prezentowane w ramach konferencji transmitowanych równocześnie z wykorzystaniem sieci internetowej. W 20 23 roku odbyły się cztery konferencje poświęcone prezentacji wyników . Dzi ałalność oraz wyniki Spółki są na bieżąco monitorowane przez analityków reprezentujących polskie i zagraniczne instytucje finansowe. Działania podejmowane przez Relacje Inwestorskie w kontaktach z inwestorami mają przede wszystkim na celu umożliwienie rynkowi przeprowadzenia rzetelnej oceny sytuacji finansowej Spółki, je j pozycji rynkowej oraz skuteczności przyjętego modelu biznesowego z uwzględnieniem strategicznych kierunków rozwoju w kontekście rynku telekomunikacyjnego oraz sytuacji makroekonomicznej w gospodarce krajowej i na rynkach międzynarodowych. 28 W 2023 r. Orange Polska opublikował siódmy raport zintegrowany. Raport w kompleksowy sposób pokazuje finansowe i pozafinansowe aspekty działalności Spółki. W raporcie omówiono w szczególności model biznesowy, źródła powstawania wartości, uwarunkowania społ eczno- ekonomiczne działalności firmy, metody realizacji strategii, sposób zarządzania Spółką i ład korporacyjny, zarządzanie ryzykiem oraz wpływ na środowisko. Treść i układ raportu są oparte na zaleceniach Międzynarodowej Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC), wytycznych Global Reporting Initiative (GRI Standards), normie ISO 26000, zaleceniach Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (Task Force on Climate related Financial Disclosures - TCFD) oraz Taksonomii. Ponadt o, uwzględniono także aktualne kierunki ustawodawstwa Unii Europejskiej w zakresie publikowania informacji pozafinansowych, danych dotyczących oddziaływania na klimat i różnorodność oraz informacje na temat Celów Zrównoważonego Rozwoju. 29 4 ISTOTNE ZDARZENIA MAJĄCE WPŁYW LUB MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ ORANGE POLSKA Poniżej przedstawiono kluczowe zdarzenia, które w opinii Zarządu obecnie mają lub w niedalekiej przyszłości mogą mieć wpływ na działalność Orange Polska. Dodatkowe ujęcie zagrożeń i ryzyk mogących wpływać na działalność operacyjną oraz wyniki finansowe Grupy zostało zawarte w rozdziale IV niniejszego dokumentu. 4.1 Implementacja strategii .Grow - na półmetku wszystkie cele są realizowane pomimo szczególnie trudnego otoczenia zewnętrznego W cz erwcu 2021 r. ogłosiliśmy strategię o nazwie .Grow, na lata 2021 -2024. Jest to ewolucyjny krok w stosunku do poprzedniej strategii, który przyczyni a się do stymulacji i przyspieszenia wzrostu przychodów i zysków, kładąc jednocześnie podwaliny pod kontynuację wzrostu po roku 2024. Na rynku konsumenckim konwergencja pozostaje kluczową dźwignią wzrostu, pomagając w zdobyciu i utrzymaniu zaufania i lojalności klientów. Dalszy wzrost liczby klientów jest głównie napędzany przez dalsze zwiększanie dostępności technologii światłowodowej, która również przyczynia się do wzrostu wartości średniego przychodu z klienta. Na rynku biznesowym usługi ICT są kluczowym czynnikiem wzrostu i uzupełniają naszą silną pozycję w usługach telekomunikacyjnych. Działalność na rynku detalicznym uzupełnia oferta hurtowa dla innych operatorów. Otwierając się szerzej na możliwości biznesowe na rynku hurtowym zwiększ amy wykorzystanie naszej infrastruktury. W ramach strategii .Grow uwalniamy nasz wewnętrzny potencjał wynikający z transformacji cyfrowej. Podążamy w kierunku, którego oczekują klienci jednocześnie poprawiając naszą wewnętrzną efektywność opierając się w większym stopniu na sztucznej inteligencji i korzystając z Big Data. Istotnym elementem jest również odpowiedzialność społeczna Orange Polska. Wyznaczyliśmy sobie ambitne cele w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego, a jako firma jesteśmy idealnie przygotowani do tego, żeby pomagać innym w ograniczaniu śladu środowiskowego oraz przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu. W wymiarze finansowym strategią .Grow wkroczyliśmy na ścieżkę szybszego i stabilniejszego wzrostu, opartego na solidnych fundamentach. Głównym motorem wzrostu EBITDAaL są przychody napędzane przez działalność komercyjną. Jest to fundamentalna zmiana w stosunku do poprzedniej strategii, kiedy powrót do wzrostów, po wielu latach spadków, był generowany przez olbrzymie oszczędności w kosztach pośrednich, natomiast marża bezpośrednia cały czas spadała. Nasza strategia inwestycyjna jest ukierunkowana na wzrost (zwłaszcza w usługach światłowodowych i mobilnych) oraz podnoszenie efektywności. Pomimo znaczącego poziomu inwestycji w te obszary, chcemy utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyjne na stałym rocznym poziomie 1,7 - 1,9 mld zł – średnio dla całego okresu. W ten sposób wzrost przychodów przełoży się na wzrost poziomu generowanej gotówki oraz zwrot z zaangażowanego kapitału (ROCE). Wyniki osiągnięte w latach 2021 - 2023 pokazują, że cele operacyjne i finansowe strategii .Grow są realizowane zgodnie z pla nem pomimo szczególnie trudnego otoczenia zewnętrznego. Dowodzą one, że nasz biznes posiada bardzo silne fundamenty, potrafimy na bieżąco reagować i adaptować się do zmieniającego się otoczenia. Popyt na nasze usługi ze strony konsumentów, klientów biznesowych oraz klientów hurtowych pozostaje mocny. Konsekwentnie realizujemy komercyjną strategię wartości i kontynuujemy transformację kosztową. W efekcie zysk EBITDAaL rósł w każdym z lat 2021 - 2023, rosnąc średnio przez ten okres o ponad 4%. 4.2 Środowisko inflacyjne powoduje presję na wzrost kosztów operacyjnych Wskaźnik inflacji konsumenckiej (CPI) w Polsce w 2023 wyniósł 1 1,4 %, i był tylko nie co niższy niż w roku 2022 kiedy wyniósł 14,4%, co było jego najwyższym poziomem od 25 lat. W lutym 2023 inflacja osiągnęła poziom 18,4% i od tego czasu ma tendencję spadającą. W grudniu wskaźnik wyniósł tylko 6 ,2 %. Obecny konsensus rynkowy zakłada, że w całym 2024 obniży się do ok. 6%. Środowisko inflacyjne ma istotny wpływ na poziom naszych kosztów operacyjnych. Większość naszych umów najmu infrastruktury telekomunikacyjnej, punktów sprzedaży oraz powierzchni biurowych jest indeksowana do inflacji z poprzedniego roku, co oznacza, że ich koszt istotnie wzrósł w roku 2023 oraz również istotnie wzrośnie w bieżącym roku. Podobnie, koszty usług zewnętrznych, koszty wsparcia technicznego oraz obsługi klienta są poddane większej presji inflacyjnej. Istotnym czynnikiem w przypadku niektórych z n ich jest podnoszenie minimalnego wynagrodzenia w gospodarce, które w latach 2022 - 2024 wzrośnie o ponad 40%. Czynnik ten ma również wpływ na nasze koszty pracy, zarówno w przypadku pracowników etatowych jak i zatrudnianych na umowach z firm zewnętrznych, w celu dostosowania się do warunków rynkowych. W odróżnieniu od roku 2022, kiedy nasze koszty związane z energią wzrosły względem poprzedniego roku o ponad 220 mln złotych (czyli ok 75%), koszty te nie miały istotnego wpływu na ewolucję naszych kosztów ogółem w roku 2023, oraz nie oczekujemy tego również w roku bieżącym. Wynika to z posiadanego przez nas portfela umów na odbiór energii z farm wiatrowych oraz solarnych, po cenach niższych niż rynkowe. W 2023 r. zabezpieczyły one nam 74 % całej konsumpcji produkcji. Na rok 2024 mamy zabezpieczone około 70% potrzebnej energii. 30 Wysoko inflacyjne środowisko powoduje konieczność działań mitygacyjnych po stronie przychodów oraz kontynuacji naszej transformacji kosztowej. Od lat w naszej strategii komercyjnej kier ujemy się kreacją wartości, zmieniając taryfy naszych kluczowych usług w formule więcej -za- więcej. Przy czym zdecydowana większość naszych kontraktów z klientami jest zawierana na 2 lata, co powoduje, że w krótkim terminie nasza zdolność do przeniesienia wyższych kosztów na klientów wymaga dodatkowych wysiłków i modyfikacji naszego standardowego modelu działania. W 2022 r. zintensyfikowaliśmy naszą strategię więcej -za- więcej podnosząc ceny większości podstawowych usług. Kontynuowaliśmy to podejście w 2023 r., podnosząc ceny usług Internetu stacjonarnego i pakietów konwergentnych od lipca. Uruchomiliśmy również tzw. klauzule inflacyjne, podnosząc ceny o 4%, ale tylko dla bardzo niewielkiej grupy klientów mających te klauzule w umowach, które były zawarte na czas nieokreślony. Nowością wprowadzoną w 2022 r. było dodanie w warunkach umów na czas określony automatycznego wzrostu opłaty abonamentowej po okresie kontraktu. Ma ona zachęcać klientów do podpisywania kolejnych kontraktów lojalnościowych oraz zapobiegać rosnącej różnicy pomiędzy cenami w bieżących ofertach a opłatami płaconymi przez klientów, którym dawno skończyły się kontrakty i korzystają cały czas ze starych cenników. Inflacja powoduje również wzrost cen telefonów komórkowych. Jednak w tym przypadku jesteśmy w stanie szybko reagować i dostosowywać nasze ceny w celu przeniesienia wzrostu tych kosztów na klientów. Konsekwencją rosnącej inflacji był nagły istotny wzrost stóp procentowych w Polsce. Ponieważ ponad 50% naszego obecnego zadłużenia jest efektywnie oparte na stałej stopie procentowej aż do połowy 2026 roku, oczekujemy, że wyższe stopy procentow e nie będą miały istotnego wpływu na ponoszone przez nas koszty odsetkowe do tego czasu. Tym bardziej, że oczekiwane są ich dalsze spadki, w ślad za spadającą inflacją. Jednakże, środowisko wysokich stóp procentowych w dłuższym okresie może mieć wpływ na wyliczenia naszego kosztu kapitału (WACC), który między innymi jest używany jako stopa dyskonta przy sporządzaniu testu na utratę wartości naszych aktywów oraz do wyceny projektów inwestycyjnych. 4.3 Powrót do wypłat dywidend W ramach strategii .Grow, która zakłada stabilny wzrost wyników finansowych Spółki, Orange Polska zdecydował o powrocie do trwałego wynagradzania akcjonariuszy oraz przedstawił politykę dywidendową. W 2022 roku wypłaciliśmy dywidendę w wysokości 0,25 zł na akcję z zysków roku 2021. Była to pierwsza wypłata dywidendy od 2016 roku W 2023 roku dywidenda wypłacona z zysków 2022 roku została podwyższona o 40% do 0,35 zł na akcję, który to poziom stał się, zgodnie z naszą polityką dywidendy, nowym poziomem bazowym na przyszłość. 4.4 Światłowód Inwestycje: 50/50% JV z APG w celu budowy sieci światłowodowej do 1,7 mln gospodarstw domowych W kwietniu 2021 r. podpisaliśmy umowę sprzedaży 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje sp. z o.o., podmiocie, przez który realizowane będzie wspólne przedsięwzięcie polegające na budowie infrastruktury światłowodowej oraz oferowaniu przez ten podmiot hurtowych usług dostępu. Docelowo Światłowód Inwestycje będzie dysponował łączami obejmującymi 2,4 mln gospodarstw domowych, stając się wiodącym niezależnym operatorem hurtowym otwartej sieci światłowodowej w Polsce. Z tej liczby dostęp do około 0,7 mln został wniesiony przez Orange Polska spośród sieci zbudowanej wcześniej. Dostęp do pozostałych około 1,7 mln zostanie wybudowany przez Światłowód Inwestycje do roku 2025. Do końca 2023 r. zostało już zbudowane prawie 1 mln , co jest zgodne z zakładanym biznes planem. Wobec tego sieć Światłowód Inwestycje na koniec 2023 r. docierała już do prawie 1,7 mln gospodarstw domowych, znajdujących się głównie na obszarach o małej lub średniej konkurencji, co maksymalnie pozwala wykorzystać potencjał rynku szybkiego dostępu do Internetu. Światłowód Inwestycje działa w modelu otwartym, zapewniając OPL i innym zainteresowanym operatorom dostęp do sieci na zasadach hurtowych. Światłowód Inwestycje ma podpisane umów hurtowe oprócz Orange Polska również z wieloma innymi operatorami, w tym z pozostałymi głównymi operatorami mobilnym i T- Mobile Polska, Grupą Cyfrowy Polsat oraz Play. Spółka finansuje swoje inwestycje (capex na budowę sieci szacowany na 3 mld zł) głównie z własnego długu, niegwarantowanego przez OPL. Transakcja wyceniła Światłowód Inwestycje na 2.748 mln zł (bez uwzględniania gotówki i długu). Orange Polska sprzedał APG 50% udziałów w za łączną kwotę 1.374 mln zł. Z tego 897 mln zł zostało zapłacone w sierpniu 2021 r., zaś pozostałe 487 mln zł będzie rozliczane w latach 2022 - 2026, i będzie warunkowane realizacją uzgodnio nego harmonogramu budowy sieci. W 2022 r. otrzymaliśmy z tego tytułu 41 mln zł, natomiast w 2023 r. 133 mln zł. Transakcja przewiduje, że w latach 2023 - 2026 każdy z partnerów, wniesie do spółki po około 300 mln zł kapitału. Obaj partnerzy wpłacili w 2023 r. po 100 mln zł. Orange Polska posiada opcję dokupienia dodatkowego około 1% udziałów w Światłowód Inwestycje w latach 2027 - 2029 w celu uzyskania kontroli nad spółką. Zgodnie z naszym strategicznym celem, jakim jest podtrzymanie wysokiej dynamiki komercyjn ej poprzez dalszą koncentrację na łączach światłowodowych i konwergencji, to przełomowe partnerstwo zapewniło elastyczność w dalszej budowie sieci światłowodowej, większą elastyczność w alokacji nakładów inwestycyjnych na inne projekty, a jednocześnie umożliwiło natychmiastowe obniżenie poziomu dźwigni finansowej i znaczące wzmocnienie naszego bilansu. 31 W konsekwencji tej transakcji, dalsze zwiększanie zasięgu dostępu do usług światłowodowych Orange odbywa się w zdecydowanej większości na sieciach innych operatorów. Na koniec 2023 r. nieco ponad połowa spośród prawie 8 milion ów gospodarstw domowych z dostępem do naszych usług światłowodowych była podłączona do sieci innych operatorów. 4.5 Nowe pasmo częstotliwości do technologii 5G poprawi efektywność sieci i otworzy nowe możliwości biznesowe Pod koniec ubiegłego roku w wyniku aukcji pozyskaliśmy 100MHz pasma częstotliwości w zakresie 3,5GHz (tzw. pasmo C). Na początku 2024 r., po otrzymaniu pozwoleń radiowych, uruchomiliśmy pierwsze stacje bazowe pracujące na tej częstotliwości. Nowe pasmo bardzo istotnie, o ok. 50% powiększyło nasze zasoby częstotliwości które używamy do świadczenia usług mobilnych w różnych technologiach. Ze względu na swoją charakterystykę jest to pasmo pojemnościowe, które przede wszystkim w istotny sposób pozwoli nam zwiększyć pojemność naszej sieci i dużo efektywniej zarządzać ciągle rosnącym transferem danych, tak aby świadczyć najwyższej jakości usługi dla naszych klientów. Ze względu na opóźnienie aukcji na pasmo C, od kilku już lat świadczymy usługi 5G bazując na paśmie 2100 MHz, w oparciu o mechanizm dynamicznego przydziału pasma (ang. Dynamic Spectrum Sharing), który pozwala na przydzielanie zasobów usługom 4G bądź 5G w zależności od zapotrzebowania. Pasmo C otwiera nowe możliwości w tym zakresie pozwalając oferować usługi o dużo lepszych parametrach szybkości i wydajności poprzez co będzie wspierać naszą komercyjną strategię wartości. W dłuższym okresie pasmo to stopniowo otworzy wiele nowych możliwości komercyjnych, głównie dla klientów biznesowych. Między innymi, sieć 5G pozwoli na tworzenie ekosystemów cyfrowych dla transformacji biznesowej, zwanych sieciami kampusowymi. Będzie postępować automatyzacja produkcji, a ponieważ roboty będą się komunikować ze sobą, to procesy produkcyjne staną się jeszcze efektywniejsze. Nasza strategia zakłada bycie liderem rynku jeśli chodzi o mobilne sieci prywatne. Zakładamy, że sieć 5G będzie katalizatorem powstawania nowych rynkowych i możliwości ich komercjalizacji przez nas a związany z tym potencjał będzie uwalniany przez kolejne lata. Oczekując na dystrybucję nowych częstotliwości stopniowo już od kilku lat ponosiliśmy nakłady inwestycyjne przygotowując naszą sieć pod budowę nowej sieci. Równolegle prowadzimy projekt kompleksowej modernizacji sieci radiowej w technologii 4G. Sprzęt aktywny na stacjach bazowych jest wymieniany na spełniający wyższe standardy technologiczne, a także charakteryzujący się lepszą wydajnością energetyczną. W przyszłości pozwoli to na świadczenie usług 5G w innych obecnie posiadanych pasmach. Na oba te projekty wydaliśmy już do tej pory ponad 700 mln zł. Szacujemy, że w ciągu najbliższych 3 lat wydamy jeszcze ok. 1 mld zł. Będzie to również obejmowało wypełnienie wielu zobowiązań inwestycyjnych zawartych w warunkach ot rzymania licencji na pasmo C. 4.6 Nowe otwarcie w hurcie maksymalizuje wykorzystanie naszej infrastruktury W ramach strategii .Grow otworzyliśmy się szerzej na możliwości biznesowe na rynku hurtowym. Z jednej strony jest to naturalna konsekwencja naszych inwe stycji w infrastrukturę mobilną i stacjonarną i chęć ich lepszej monetyzacji. Posiadamy zdecydowanie największą infrastrukturę telekomunikacyjną spośród wszystkich operatorów w Polsce, między innymi w postaci sieci światłowodowej (szkieletowej i dostępowej), kanalizacji oraz słupów. Z drugiej strony widzimy potencjał do tego wynikający z rozwoju rynku dostępu do szybkiego Internetu (głównie w technologii światłowodowej), wchodzenia innych graczy rynkowych w rynek usług konwergentnych oraz stopniowego rozwoj u sieci mobilnych w technologii 5G. Od kilku lat notujemy znaczne wzrosty w wykorzystaniu naszej kanalizacji i słupów, co wynika głównie z wielu inwestycji prowadzonych przez różnych operatorów w rozbudowę łącz światłowodowych. Pomiędzy 2020 a 202 3 rokiem o ponad 80 % wzrosła ilość pasma wykorzystanego na usługę transmisji danych dla innych operatorów infrastruktury mobilnej zainteresowanych podłączeniem swoich stacji bazowych do światłowodu Dążymy również do pozyskania większej liczby klientów na naszej sieci światłowodowej pochodzących od innych operatorów. Naszą ambicją jest, aby zwiększyć ich liczbę co najmniej sześciokrotnie w stosunku do końca 2020 r., kiedy mieliśmy ich 26 tys. Na koniec 2023 r. ich liczba wyniosła 117 tys., czyli wzrosła 4,5 raza. W ramach rozwoju działalności hurtowej w czerwcu 2021 r. przedłużyliśmy umowę roamingu krajowego z P4, operatorem sieci Play. Współpraca jest kontynuowana w formule „take -or- pay”, która gwarantuje dodatkowy minimalny przychód dla Orange Polska w wysokości 300 mln zł łącznie w latach 2021 – 2025. Umowa dotyczy stosunkowo ograniczonego ruchu w porównaniu do ruchu generowanego przez klientów własnych Orange Polska i posiada wbudowane mechanizmy kontroli w celu zapewnienia odpowiedniej jakości usług. W efekcie t ych wszystkich działań nastąpił istotny wzrost przychodów z działalności hurtowej, z wyłączeniem obszarów usług schyłkowych (czyli opartych na technologiach miedziowych) oraz rozliczeń międzyoperatorskich związanych z terminacją ruchu. Tak zdefiniowane przychody wyniosły 778 mln zł w 2023 r. i wzrosły o 10% rok do roku. Od 2020 wzrosły one ponad 50%. 4.7 Dynamiczny rozwój usług ICT wzmacnia działalność w obszarze klientów biznesowych Jednym z głównych punktów strategii dla rynku biznesowego jest posiadanie pozycji długoterminowego partnera strategicznego w cyfrowej transformacji naszych klientów. Oznacza to dostarczanie klientom nie tylko łączności, usług telekomunikacyjnych i infrastruktury IT, ale również kompleksowych rozwiązań na przykład z zakresu inżynierii oprogramowania, chmury lub cyberbezpieczeństwa. W naszej strategii podkreślamy chęć rozwijania biznesu ICT 32 oferującego potencjał wzrostu i znaczące synergie z naszym podstawowy m telekomunikacyjnym biznesem ze względu na procesy digitalizacji w przedsiębiorstwach. Realizujemy tę strategię z dużym powodzeniem. Wzrost organiczny jest uzupełniany akwizycjami, które są starannie selekcjonowane pod kątem uzupełnienia konkretnych komp etencji. W latach 2019- 2020 kupiliśmy spółki BlueSoft i Craftware. Ich nabycie doskonale uzupełnia nasze kompetencje i zwiększa naszą przewagę konkurencyjną zarówno w stosunku do innych operatorów telekomunikacyjnych, jak i firm świadczących tylko usługi I CT. Do tej pory obie spółki spełniają oczekiwania wyznaczone przy decydowaniu o ich zakupie. BlueSoft, świadczy wiele usług informatycznych w obszarach o dużym potencjale wzrostu takich jak: tworzenie i integracja aplikacji, dostosowywanie systemów do potrzeb klienta, analityka i usługi w chmurze. Zdecydowana większość przychodów BlueSoft pochodzi z tworzenia i rozwoju dedykowanych aplikacji, które obejmują portale klienckie (w tym wspierające handel elektroniczny) jak również platformy i systemy back -offi ce’owe. BlueSoft sprzedaje swoje produkty do zdywersyfikowanego portfela dużych klientów z wielu branż, w tym: bankowości i ubezpieczeń, przedsiębiorstw użyteczności publicznej, farmacji, telekomunikacji i logistyki. Craftware, zajmuje się analizą, projektowaniem i wdrażaniem systemów zarządzania relacjami z klientami (CRM). Posiada doświadczenie we wdrażaniu i integracji tzw. systemów connected CRM w technologii Salesforce, platformy CRM nr 1 na świecie, z której korzysta ponad 150 000 firm na całym świecie. Baza klientów Craftware obejmuje duże firmy z branży farmaceutycznej, FMCG, handlu detalicznego i finansów. Wraz z dołączeniem Craftware do Grupy Orange Polska, zyskaliśmy dostęp do tego szybko rozwijającego się segmentu rynkowego, a także kolejne możliwości by wykorzystać kompetencje, które już mamy, m.in. w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, hybrydyzacji infrastruktury IT, integracji aplikacji czy migracji do chmury. W latach 2021- 2023 zanotowaliśmy bardzo istotne wzrosty w obszarze ICT, w każdym z lat poprawiając przychody w tempie dwucyfrowym względem poprzedniego roku. Wynika to przede wszystkim z bardzo dobrych wyników naszych spółek software’owych (BlueSoft i Craftware) oraz szerokiego i dobrze zdywersyfikowanego portfela usług, co pozwala nam na e lastyczność w dopasowywaniu do zmieniającego się popytu i bycie mniej zależnym od wahań w łańcuchach dostaw. 4.8 Rozbudowa infrastruktury Sieć stacjonarna Od 2015 roku jesteśmy skoncentrowani na intensywnym rozwoju sieci dostępu do Internetu w technologii FTTH. Światłowód jest dla nas jednym z głównych elementów strategii marketingowej opartej na oferowanie usług konwergentnych oraz budowania wartości . W 2023 r. zasięg naszych usług światłowodowych wzrósł o 900 tys. gospodarstw domowych. Na koniec 2023 r. ogółem w zasięg u usług FTTH było prawie 8,0 mln gospodarstw domowych, co stanowi ponad 50% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Do końca roku 2020 zwiększanie zasięgów głównie następowało w wyniku budowy własnej sieci. Od 2021 r. w dużo większym stopniu polegamy na porozumieniach z innymi operatorami, a własna budowa sieci jest ograniczana do zasięgu w ramach projektu Polska Cyfrowa. Jednym z kluczowych partnerstw jest to ze spółką Światłowód Inwestycje (w której Orange Polska posiada 50% udziałów), która w ciągu najbliższych lat wybuduje sieć światłowodową głównie na obszarach o małej lub średniej konkurencji do ok. 1,7 mln gospodarstw domowych. Na koniec 2023 r. wykorzystywaliśmy infrastrukturę 59 operatorów (w tym spółki Światłowód Inwe stycje) do ponad 4,2 mln gospodarstw domowych. Jesteśmy największym w Polsce dostawcą usług hurtowych dla innych operatorów. Rośnie zapotrzebowanie klientów na pasmo transmisyjne - w szczególności na łącza o przepływnościach nx10Gb/s, 40Gb/s, 100Gb/s ora z 400Gb/s. Wychodząc naprzeciw potrzebom, Orange Polska systematycznie rozbudowuje krajowy szkielet sieci transmisyjnej OTN (Optical Transport Network) i dodatkowo, bazując na sieci optycznej, umożliwia świadczenie usług w zakresie łączy 100Gb/s. W 2023 r. zwiększyliśmy ilość węzłów sieci OTN oraz rozbudowaliśmy jej pojemność, czego wynikiem jest zwiększenie pojemności transportowej tej sieci z 17Tb/s na koniec 2022 r. do 19,9Tb/s na koniec 2023 r. Na potrzeby rynku hurtowego pod łącza 100Gb/s wybudowano zasoby sieci optycznej o łącznej przepływności 11,8Tb/s. Orange Polska jest jedynym operatorem w Polsce, do sieci którego dołączone są wszystkie Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR) obsługujące numery alarmowe 112, 997, 998 oraz e -Call. Do sieci Orange P olska dołączonych jest ok. 90% wszystkich numerów alarmowych w Polsce (ok. 500 lokalizacji). Korzyścią z tego płynącą są przychody od innych operatorów za zakańczanie połączeń ruchu alarmowego w sieci Orange oraz przychody abonamentowe. Wskaźnik jakości połączeń telefonicznych w sieci stacjonarnej (WSPT) osiągnął na koniec 2023 r. wartość 99,25%, co świadczy o bardzo wysokiej jakości usług telefonii stacjonarnej Orange Polska. Sieć mobilna Konsekwentnie zwiększamy liczbę oraz rozbudowujemy konfigurację swoich stacji bazowych, w odpowiedzi na dynamicznie rosnący wolumen transmitowanych danych. W 2023 r. nasi klienci otrzymali możliwość korzystania z kolejnych 262 stacji. Zasięg technologii 4G z wykorzystan iem wszystkich pasm (wg stanu na koniec 2023 r.) obejmował 99.9% populacji na 98.5 % terytorium Polski. Usługi 4G były świadczone za pomocą 12273 stacji, z których 11.251 pozwalało na agregację pasma (na koniec 2022 r. agregacja była dostępna na 10 .621 stacjach). 33 Orange Polska kontynuuje projekt kompleksowej modernizacji sieci radiowej. W ramach projektu sprzęt aktywny na stacjach jest wymieniany na spełniający zakładane standardy technologiczne, a także charakteryzujący się wysoką wydajnością energetyczną. Dzięki tej inwestycji stacje będą umożliwiać: świadczenie usług 5G w trybie DSS (Dynamic Spectrum Sharing) w paśmie 2100MHz, wsparcie technologii MIMO4x4 w pasmach 1800MHz/2100MHz i w wybranych lokalizacjach z pasmem 800 MHz, aktywację 4G w paśmie 900MHz, a także w przyszłości pozwolą na świadczenie usług 5G w innych obecnie posiadanych pasmach. Od początku roku sukcesywnie rozszerzaliśmy zasięg usługi 5G DSS i liczba stacji wspierających ją na koniec 2023 r. wyniosła 7.346. Wdrożyliśmy technologię LTE - M na potrzeby rozwoju usług Internetu Rzeczy i jest ona dostępna w całej Polsce, na wszystkich stacjach pracujących w paśmie 800MHz. W obszarach wykluczających wykorzystanie tego pasma (obszary przygraniczne wymagające koordynacji międzynarodowej) oraz jako uzupełnienie zasięgowe, wykorzystujemy częstotliwość 1800MHz. Na początku 2023 roku ogłosiliśmy plan stopniowego wyłączenia technologii 3G w sieci Orange Polska i przeznaczenia uwolnionego pasma częstotliwości dla technologii 4G. Pozwoli to zwiększyć pojemność sieci i poprawić jakość usługi transmisji danych, szczególnie w obszarach niezurbanizowanych. Na ograniczonym obszarze wyłączenia starej technologii rozpoczęły się już pod koniec września 2023 r. Cały proces planujemy przeprowadzić etapowo w latach 2024 i 2025. W przygotowaniu do wyłączenia technologii 3G stale poszerzamy liczbę urządzeń zapewniających obsługę połączeń głosowych w technologiach VoLTE i VoWiFi. Sukcesywnie zwiększamy też bazę terminali pracujących w technologii 5G. W październiku 2023 r. rozstrzygnięta została aukcja na tzw. pasmo -C (3400 MHz – 3800 MHz) , które będzie wykorzystywane do świadczenia usług w technologii 5G. Na początku 2024 r., po otrzymaniu pozwoleń radiowych, uruchomiliśmy pierwsze stacje bazowe pracujące na tej częstotliwości. Zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi w aukcji Orange jest zobli gowane do uruchomienia w terminie 48 miesięcy od daty doręczenia Rezerwacji, co najmniej 3800 stacji bazowych. Poza zobowiązaniami ilościowymi decyzja rezerwacyjna nakłada także szereg obowiązków pokryciowo- jakościowych związanych z dostarczaniem transmisji danych o wymaganej przepustowości dla określonego procentu kraju, gospodarstw domowych, dróg (krajowych i wojewódzkich) oraz wybranych szlaków kolejowych. Poziomy wymaganej przepustowości i procentu/ pokrycia zostały zróżnicowane dla określonych przedzia łów czasowych w przyszłości (od 1 roku do 7 lat). Z wymogów tych wyłączone są obszary gmin położonych w bezpośrednim sąsiedztwie granic rosyjskiej, białoruskiej i ukraińskiej, ze względu na bardziej rygorystyczne wymogi koordynacji międzynarodowej. Podobnie jak przy pozostałych technologiach, planujemy współdzielić sieć 5G z T - Mobile, co pozwoli na znaczącą optymalizację wykorzystania zasobów sieciowych i podniesie efektywność jej funkcjonowania. 4.9 Konkurencja na rynku usług telekomunikacyjnych Rynek tel ekomunikacyjny w Polsce charakteryzuje się wysokim poziomem konkurencji. Pomimo, że cena wciąż jest bardzo istotnym elementem, w ostatnich latach strategie wszystkich głównych operatorów stały się bardziej nastawione na wartość a konkurencja w większym stopniu opiera się również o inne elementy takie jak jakość i szerokość oferty, jakość sieci czy obsługa klienta. Wysoka inflacja oraz bardzo niski poziom cen usług telekomunikacyjnych w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej powinny sprzyjać temu podejściu. Walka o klienta również w coraz większym stopniu przesuwa się ze sprzedaży pojedynczych usług mobilnych lub stacjonarnych na konwergencję, czyli oferowanie pakietów usług zawierających usługi komórkowe i stacjonarne. Prekursorem takiego zintegrowa nego podejścia do świadczenia usług telekomunikacyjnych był Orange Polska. Obecnie wszyscy główni operatorzy komórkowi stosują strategie konwergentne. Istotnym stymulatorem do tego są szeroko zawierane partnerstwa hurtowe w zakresie infrastruktury światłowodowej. W ciągu ostatnich lat rozwinął się w Polsce segment infrastrukturalnych operatorów sieci światłowodowych, którzy nastawieni są wyłącznie na udostępnianie sieci w modelu hurtowym wszystkim graczom, którzy chcą na nich oferować usługi detaliczne. Należą do nich między innymi Nexera, Fiberhost czy Tauron, którzy wybudowali swoje sieci głównie w oparciu o program POPC, z wykorzystaniem funduszy unijnych, oraz Światłowód Inwestycje, czyli JV pomiędzy Orange Polska i APG. W 2023 r. grupa tych operatorów powiększyła się o Polski Światłowód Otwarty, czyli JV pomiędzy Iliad i funduszem infrastrukturalnym InfraVia. Spółka ta jest operatorem sieci poprzednio będącą siecią operatora kablowego UPC i deklaruje jej udostępnianie innym operatorom detalicznym. Partnerstwa hurtowe powodują, że zasięgi, na których operatorzy mogą oferować usługi na technologii światłowodowej wyrównują się. Powoduje to większą konkurencję o klienta detalicznego, szczególnie, że niektórzy operatorzy dopiero zdobywają ten rynek stosując c zasami agresywne strategie marketingowe. Powoduje to również, że konkurencja na rynku stacjonarnym ma charakter dużo bardziej lokalny (niż w przypadku rynku mobilnego, która w sposób naturalny ma charakter ogólnopolski), zależny w dużym stopniu od liczby o peratorów oferujących swoje usługi w danej lokalizacji. Rynek dostawców Internetu w Polsce jest nadal bardzo mocno rozdrobniony, dlatego należy spodziewać się dalszej konsolidacji rynku oraz geograficznej ekspansji większych operatorów w mniejszych miejscowościach. W szczególności, w Polsce funkcjonują setki małych lokalnych operatorów sieci światłowodowych, które mogą stawać się obiektem przejęć większych graczy. 34 4.10 Ewolucja sieci dystrybucji Grupy Nasza sieć dystrybucji nieustannie ewoluuje, żeby z jednej strony coraz lepiej wpisywać się w zmieniające się potrzeby klientów, a z drugiej polepszać swoją efektywność biznesową. Największym kanałem sprzedaży pozostają niezmiennie fizyczne salony sprzedaży. Ich sieć podlega ciągłej modernizacji i optymalizacji. Z jednej strony oznacza to ich mniejszą liczbę: na koniec grudnia mieliśmy ich 604, co stanowiło spadek w stosunku do 617 na koniec 2022 r. Z drugiej strony przeobrażenia w celu lepszego sprostani a potrzebom klientów. Jesteśmy w trakcie realizacji projektu Best Retail Network (pol. Najlepsza sieć sprzedaży). Rozwiązania znane wcześniej tylko z dużych salonów typu Smart Store m.in. intuicyjne i funkcjonalne wnętrze, wykorzystujemy również w mniejszych salonach. Na koniec grudnia mieliśmy już 461 punktów sprzedaży zmodernizowanych do nowej wizualizacji w porównaniu do 451 na koniec 2022 r. W ubiegłym roku otworzyliśmy trzy pierwsze tzw. „zielone salony” w Warszawie. Oferujemy w nich więcej odnowionych telefonów i eko - akcesoriów oraz promujemy usługi zachęcające klientów do wspólnego zadbania o planetę. Można w nich także skorzystać z oferty odkupu telefonów lub zostawić stary telefon do recyklingu. Działania te wpisują się w jeden z filarów naszej stra tegii polegający między innymi na redukcji emisji CO 2 . Wdrażane zmiany są doceniane przez naszych klientów: Nasze salony uzyskały najwyższą ocenę i pierwsze miejsce w rankingu NPS salonów. Osoby, które odwiedzają nasze salony deklarują, że poleciłyby nasz salon innym częściej, niż robią to klienci operatorów konkurencyjnych w stosunku do swoich operatorów. Kanałem, który systematycznie i stopniowo zyskuje w mixie dystrybucji jest online. Systematycznie rośnie udział aplikacji Mój Orange w sprzedaży kanału online. Aplikacja jest wiodącym narzędziem kontaktu z klientem, pozwalającym sukcesywnie budować ich lojalność i zaangażowanie. Kluczem do sukcesu była ciągła optymalizacja procesów i kampanii sprzedażowych w wszystkich cyfrowych punktach styku z klientem. Komunikacja treści, w oparciu o profile behawioralne, pozwala na dotarcie do odbiorców z dedykowaną ofertą w najlepszym momencie cyklu życia klienta. Kanał online coraz bardziej sięga po narzędzia oparte o sztuczną inteligencję, intensywnie edukując klientów w zakresie wykorzystania kanałów samoobsługowych. Takie rozwiązania jak „wirtualna asysta” wydają się być przyszłością kanałów cyfrowych. Kontynuujemy również budowanie pozycji online, jako miejsca w którym klient znajdzie ekskluzywne oferty. Część z nich będzie dostępna tylko w aplikacji Mój Orange. W efekcie sprzedaż przez kanały cyfrowe wzrosła w 2023 r. o 15% rok do roku. W kanale telesprzedaży realizowaliśmy dalszy proces transformacji sieci dopasowując ją do nowych modeli predykcyjnych oraz zwiększaliśmy wykorzystywanie narzędzi sztucznej inteligencji (AI) w procesie docierania do klientów oraz podnoszenia efektywności kosztowej. Wdrożyliśmy nową segmentację klientów światłowodowych zwiększając efektywność kampanii poprzez precyzyjne dostosowanie oferty oraz włączyliśmy się w proces prekomercjalizacji planowanych inwestycji światłowodowych. Równolegle z Telesprzedażą funkcjonuje Infolinia obsługowa, która łączy obsługę ze sprzedażą doradczą: pod jednym numerem klienci mogą załatwić każdą sprawę z Orange: począwszy od skomplikowanych problemów technicznych, przez zapytania, przedłużenie umowy, zakup nowych usług Orange, a skończywszy na zakupie smartfonów, akcesoriów oraz urządzeń IoT. Około 90% naszych klientów jest zadowolonych z takiego rozwiązan ia. Od wielu lat w obsłudze i sprzedaży pomaga nam Max – oparty na sztucznej inteligencji bot, systematycznie uruchamiane są jego kolejne funkcjonalności. W zakresie rynku usług pre - paid, w 2023 roku koncentrowaliśmy się na budowaniu stabilnej sieci dyst rybucji kart SIM, w tym także w kanale online (m.in. w e - shopie orange.pl) oraz w punktach specjalnych obsługujących klientów z Ukrainy. Odnotowaliśmy kolejne rekordy sprzedaży doładowań prepaid online - w bankowości, ale także w kanałach własnych (strona WWW orange.pl oraz aplikacja Mój Orange). Pomimo rozwoju tego kanału dla naszych Klientów utrzymujemy stałą bazę ok. 80 tys. punktów doładowań takich, jak sklepy spożywcze, kioski czy stacje paliw. 4.11 Otoczenie regulacyjne Rynek telekomunikacyjny w Polsce p odlega regulacjom sektorowym przyjmowanym zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i na poziomie krajowym. Nadzór nad rynkiem sprawuje krajowy organ regulacyjny – Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE). Ogólną zasadą jest podział rynku telekomunikacyjnego na tzw. rynki właściwe. UKE analizuje poziom konkurencji na każdym z rynków i w oparciu o wyniki analizy podejmuje decyzje o wymaganym zakresie regulacji. Orange Polska S.A. został uznany za operatora o znaczącej pozycji rynkowej i podlega obowiązkom regulacyjnym względem określonych segmentów rynku telekomunikacyjnego. Te ograniczenia regulacyjne mają znaczący wpływ na niektóre ze świadczonych przez nas usług. Na rynku komórkowym, Orange Polska S.A. i pozostali najwięksi operatorzy podlegają takim samym regulacjom. Orange Polska realizuje obowiązki regulacyjne wynikające z regulacji przepisów unijnych oraz zasadami wynikającymi z zaleceń dotyczących realizacji rozporządzenia ws. dostępu do otwartego Internetu. Ponieważ świadczymy usługi milionom klientów, nasza działalność jest monitorowana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), głównie pod kątem odpowiedniej ochrony praw konsumentów. W zakresie świadczenia audiowizualnych usług medialnych działalność jest monitorowana przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji (KRRIT), natomiast działalność Orange Energia podlega kompetencjom Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). 35 J esteśmy także obowiązani stosować się do decyzji administracyjnych oraz do przepisów ogólnych dotyczących prowadzenia dzia łalności gospodarczej. 4.11 .1 Obowiązki regulacyjne Zgodnie z decyzjami wydanymi przez Prezesa UKE, Orange Polska S.A. ma pozycję znaczącą (SMP) na hurtowych rynkach właściwych: • na rynku zakańczania połączeń w sieci stacjonarnej Orange Polska S.A. (tzw. FTR); • na rynku świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji (tzw. LLU), z wyłączeniem 51 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; • na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego (tzw. BSA), z wyłączeniem 151 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; • na rynku zakańczania połączeń w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Orange Polska S.A. (tzw. MTR). Każda z decyzji SMP Prezesa UKE określa obowiązki na poszczególnych rynkach właściwych. Orange Polska S.A. ma między innymi obowiązek przygotowywania sprawozdań z rachunkowoś ci regulacyjnej, a w przypadku usług dostępu do infrastruktury sieciowej (LLU) i usług dostępu szerokopasmowego (BSA) – opisu kalkulacji kosztów i poddawania ich niezależnemu audytowi. W 2023 r. Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oraz Ernst & Young spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Consulting spółka komandytowa przeprowadziły badanie rocznego sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej „OPL”) za rok 2022 oraz wyników kalkulacji kosztów usług na rynku świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji (tzw. LLU) oraz na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego (tzw. BSA) na rok 2024. Audyt zakończył się 24 sierpnia 2023 r. wydaniem opinii bez zastrzeżeń. Dostęp do sieci stacjonarnej Orange Polska 24 grudnia 2019 r. Prezes UKE wydał decyzję zobowiązującą Orange Polska S.A. do przygotowania zmiany oferty ramowej SOR, w zakresie łączenia sieci w technologii IP. Orange Polska S.A. 30 marca 2020 r. złożył do zatwierdzenia przez Prezesa UKE projekt zmian y oferty SOR. 15 września 2023 r. Prezes UKE wydał decyzję zmieniającą ofertę ramową SOR. OPL, KIGEiT ( Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji) oraz KIKE (Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej ) złożyły wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Postępowanie administracyjne jest w toku. W maju 2021 r. rozpoczęło się postępowanie w sprawie zobowiązania OPL do przygotowania tekstu oferty ramowej implementującej nowe stawki FTR, zmiany, które zostaną wprowadzone w wyniku wydania nowych ofert ramowych w zakresie BSA oraz LLU jak również wykreślenia zderegulowanych usług (WLR, rozpoczynanie połączeń). Postępowanie zostało zakończone decyzją zobowiązującą OPL do przedłożenia zmian w zakresie usługi zakańczania połączeń; w pozostałym zakresie postepowanie zostało umorzone jako bezprzedmiotowe. W wyniku zobowiązania wynikającego z decyzji, OPL w dniu 26 czerwca 2023 r. złożył projekt oferty do zatwierdzenia. Od decyzji zobowiązującej KIGEiT, w dniu 8 maja 2023 r., złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy . Nadal w toku jest postępowanie z wniosku OPL o ponowne rozpatrzenie spraw w związku z wydaniem przez Prezesa UKE decyzji określającej warunki dostępu do usług hurtowych BSA i LLU dla sieci miedzianej i sieci światłowodowej. Zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej i mobilnej Od dnia 1 lipca 2021 weszły w życie postanowienia Rozporządzenia Delegowanego uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972. Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym zostały ustalone następujące stawki za zakończenie połączeń: • Jednolita maksymalna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci ruchomej (MTR – mobile termination rate) uległa obniżeniu do poziomu 0,9 gr/min (0,2 eurocenta za minutę) od 1 stycznia 2024 r. Jest to ostatnia z serii obniżek zapoczątkowanych w lipcu 2021 r., kiedy stawka ta spadła do 3,17 gr/min. Utrzymanie jednolitej maksymalnej ogólnounijnej stawki za zakończenie połączenia głosowego w sieci stacjonarnej (FTR – fixed termination rate) na poziomie 0,32 gr/min. Dostęp do sieci POPC Aktualnie Prezes UKE prowadzi w sumie 4 postępowania dotyczące zmiany umów łączących OPL i Fiberhost w zakresie dostępu do infrastruktury i sieci Fiberhost wybudowanych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (na podstawie art. 27 ust. 6 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu ro zwoju usług i sieci telekomunikacyjnych). Trzy postępowania dotyczą głownie sposobu wprowadzania zmian do umów a jedno postępowanie dotyczy wysokości opłat za usługę BSA. 36 Zmiany regulacyjno- prawne dotyczące działalności telekomunikacyjnej Regulacje Orange Polska S.A. podlegają cyklicznym przeglądom w celu dostosowania ich do bieżącej sytuacji rynkowej. Obecnie UKE dokonuje cyklicznego przeglądu rynku BSA oraz LLU. Nowe oferty regulowane na dostęp do sieci Orange Polska 26 czerwca 2022 r. Prezes UKE wydał dwie decyzje w sprawie zatwierdzenia ofert ramowych na usługi Bitstream Access (BSA) i LLU w technologiach światłowodowej i miedzianej. W ofertach przyjęto większość propozycji OPL. W pozostałych kwestiach OPL złoży wnioski o ponowne rozpatrzenie spr awy. Dopłata do usługi powszechnej W latach 2006- 2011 Orange Polska S.A. był operatorem wyznaczonym do świadczenia usługi powszechnej, w skład której wchodziły m.in. usługi: przyłączenia do sieci stacjonarnej, połączeń krajowych i międzynarodowych (w tym połączenia do Internetu i usługa faksu), świadczenie usług za pomocą aparatów samoinkasujących oraz informacja o numerach. W związku z nierentownością świadczenia tych usług, Orange Polska S.A. wnioskował do UKE o dopłatę. Prezes UKE w decyzjach wydawanych w latach 2007- 2012 przyznał dopłaty w wysokości 137 mln zł, co było niższą kwotą od tej, o którą wnioskował Orange Polska S.A., dlatego Spółka skorzystała z prawa do odwołania. W konsekwencji wyroków sądów, UKE wydał decyzje przyznające Orange Polska S.A. dodatkowe dopłaty do usługi powszechnej za lata 2006- 2010 w wysokości 194 mln zł. Kwoty te obejmują również część pokrywaną przez Orange Polska S.A. Decyzje te zostały zaskarżone przez strony postępowania. Kończą się postępowania dotyczące wyznaczenia listy operatorów i wskaźnika udziału we wskazanych powyżej dopłatach. W ich następstwie wszczynane są postępowania indywidualne. W 2023 r. zostały wydane dwie decyzje indywidualne dla dopłaty dodatkowej przypadającej na Orange Polska S.A.: w czerwcu 2023 r. została wydana decyzja indywidualna dla dopłaty dodatkowej za 2008 r. oraz w październiku 2023 r. za 2007 r. Są to ostatnie decyzje indywidualne dotyczące Orange Polska S.A. w tych postępowaniach. Z tytułu wszystkich przyznanych dopłat za lata 2006 - 2011 Orange Polska S.A. otrzymał w 2023 r. 26,3 mln zł. Pozostało do wpłaty na rzecz Orange Polska 1,7 mln zł. 4.11.2 Istotne zmiany prawa W 2023 r. otoczenie prawne cechowała niestabilność i duża dynamika zmian. Zmiany wynikały zarówno z dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, jak i z inicjatyw krajowych. Wśród krajowych aktów prawnych o istotnym sektorowym znaczeniu dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych, które przyjęte zostały w 2023 r. można wymienić te, które dotyczyły m.in. takich obszarów: ochrona konkurencji i konsumentów, energetyka, system raportowania infrastruktury, bezpieczeństwo i obronność. Zaś na szczeblu UE te, które dotyczą cyberbezpieczeństwa oraz ustanowienia nowych ram regulacyjnych dla rynków i usług cyfrowych. Część zaproponowanych przez poprzedni rząd przepisów mających istotnych wpływ na działalność telekomunikacyjną, mimo wielomiesięcznych dyskusji i wielokrotnych zmian przedkładanych projektów, nie została uchwalona. Z prac legislacyjnych w Sejmie wycofano projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej wraz z ustawą wprowadzającą (w wersji zawierającej kontrowersyjne przepisy znane powszechnie jako lex pilot), jak również projekt n owelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Pracy na poziomie rządowym nie zakończono nad projektem zmiany ustawy, która przewidywała nałożenie na dostawców telekomunikacyjnych usług mobilnych obowiązku wysyłania darmowych komunikatów informacyjnych za pomocą SMS dla organów administracji publicznej. Częste, szeroko zakrojone i szybko procedowane zmiany legislacyjne pociągają za sobą konieczność stałego i starannego monitorowania otoczenia, zwłaszcza, że wiele z procedowanych zmian wiąże się z nakładaniem nowych obowiązków i w konsekwencji wymaga podjęcia złożonych i kosztownych działań wdrożeniowych i dostosowawczych. 15 października 2023 r. odbyły się wybory parlamentarne, w wyniku których zmieniła się większość sejmowa oraz rząd. Powołany 13 grudnia 2023 r. nowy Minister Cyfryzacji wśród działań kluczowych dla resortu zapowiedział prace legislacyjne nad ustawą Prawo komunikacji elektronicznej, nowelizacją ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, zwiększeni em dostępności do szerokopasmowego Internetu oraz działaniami w celu zapewnienia higieny cyfrowej i edukacji cyfrowej. Wśród planowanych inicjatyw wymieniana jest również przyję cie przepisów mających na celu ochronę i bezpieczeństwo dzieci w Internecie. 37 Zmiana prawa telekomunikacyjnego Jednym z kluczowych zadań nowego Ministra Cyfryzacji będzie implementacja Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej, czyli jednej z najważniejszych aktów legislacyjnych dotyczących sektora telekomunikacyjnego. Obowiązująca od blisko dwóch dekad ustawa – Prawo telekomunikacyjne zostanie prawdopodobnie zastąpiona przez ustawę Prawo komunikacji elektronicznej (PKE), wprowadzając szereg rewolucyjnych rozwiązań, m.in. zwrot niewykorzystanych środków prepaid, regulacje dotyczące direct billing (dopisywanie do rachunku za usługi telekomunikacyjne płatności za usługi kupione w internecie, np. gry, muzyka), nowe informacyjne obowiązki przedum owne, częściową regulacjęOTT, zmiany w umowach. Z uwagi na 3 - letnie opóźnienie w implementacji oraz toczące się w związku z tym przed Trybunałem Sprawiedliwości UE postępowanie , , nowy Minister Cyfryzacji zapowiedział konieczność uchwalenia PKE w 2024 r. W połowie 2023 r. poprzedni rząd zdecydował o wycofaniu projektu z dalszych prac legislacyjnych w Sejmie. Zwalczanie nadużyć w komunikacji elektronicznej 25 września 2023 r. weszła w życie ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej. Ustawa nakłada na przedsiębiorców telekomunikacyjnych nowe obowiązki podejmowania proporcjonalnych środków technicznych i organizacyjnych przy zwalczaniu nadużyć, blokowania SMS zawierających smishing (m.i n. zgodne ze wzorcem CSIRT NASK), blokowania połączeń głosowych lub ukrycia identyfikacji numeru wywołującego w przypadku CLI spoofing (podszywających się pod inną osobę lub instytucję), blokowania połączeń głosowych z wykazu numerów służących wyłącznie do odbierania połączeń głosowych (który prowadzi Prezes UKE). Na wdrożenie rozwiązań dla przeciwdziałania smishingowi czy blokowania połączeń z wykazu numerów służących do odbierania połączeń przedsiębiorcy mają czas 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy, dla zwalczania CLI spoofing 12 miesięcy. Zmiany w raportowaniu danych o usługach i infrastrukturze telekomunikacyjnej Na 28 lutego 2023 r. przypadał pierwszy termin raportowania do UKE, na nowych zasadach, danych o infrastrukturze telekomunikacyjnej, a na 31 marca 2023 r. – danych o usługach telekomunikacyjnych. Proces ten odbywał się w warunkach wysokiej niepewności związanej z problemami z funkcjonowaniem Punktu Informacyjnego ds. Telekomunikacji (PIT), za który odpowiedzialne jest UKE. W związku z awariami PIT, które uniemożliwiły realizację obowiązku w terminie, ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej strony internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa wprowadzo no przepis chroniący przedsiębiorców telekomunikacyjnych przed ewentualnymi karami administracyjnymi. Cyfrowy portfel 14 lipca 2023 r. w życie weszła w życie ustawa o aplikacji mObywatel, zrównująca ze standardowym dokumentem tożsamości dokument elektroniczny dostępny w aplikacji mObywatel (mDowód). Ustawa nakłada m.in. na przedsiębiorców telekomunikacyjnych obowiązek akceptacji mDowodu w procesie zawierania umów podczas fizycznej obecności stron (w stacjonarnych punktach sprzedaży). Zastrzeganie numeru PESEL 21 lipca w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z zapobieganiem kradzieży tożsamości. Na dostawców usług telekomunikacyjnych od 1 czerwca 2024 r. będą mieć obowiązek dokonywania weryfikacji numeru PESEL abonenta będącego osobą fizyczną w nowo utworzonym rejestrze zastrzeżeń numeru PESEL przed wydaniem: • kopii lub wtórnika karty SIM (e -SIM) • kopii lub wtórnika urządzenia służącego do identyfikacji abonenta w sieci telekomunikacyjnej (modem/router). Nowe ramy regulacyjne usług cyfrowych W październiku 2022 r. UE przyjęła dwa rozporządzenia - akt o rynkach cyfrowych (DMA) oraz akt o usługach cyfrowych (DSA), które stanowią pierwsze kompleksowe regulacje sektora usług cyfrowych. Regulacje zawarte w DMA przewidują zakaz antykonkurencyjnych praktyk największych, wyznaczonych podmiotów na rynku cyfrowym, w tym m.in. takich jak preferencyjne traktowanie własnych usług. DSA przewiduje natomiast m.in. wymóg jasnego określenia zasad moderowania treści w warunkach usług, zwalczania nielegalnych treści na platformach internetowych oraz zakaz stosowania interfejsów wprowadzających w błąd. Dla największych platform oraz wyszukiwarek przepisy DSA zaczęły obowiązywać w sierpniu 2023 r, natomiast dla pozostałych dostawców usług będą stosowane od 17 lutego 2024 r. Fundusze unijne W operacyjną fazę weszło wdrażanie w Polsce nowych funduszy unijnych, w szczególności programów polityki spójności 2021 – 2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Na instrumenty polityki spójności z budżetem ponad 76 mld EUR składa się przeszło 30 programów, z których najbardziej interesujące pod kątem działalności OPL są: FERC – Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (2 mld EUR) oraz FENG – Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (7,9 mld EUR). Natomiast KPO, w zaktualizowanym kształcie przyjętym 8 grudnia 2023 r., 38 posiada budżet prawie 60 mld EUR (z czego 25,3 mld stanowić będą bezzwrotne dotacje, a 34,5 mld preferencyjne pożyczki). Znaczną część środków przeznaczono na cele związane z cyfryzacją oraz zieloną transformacją - w przypadku KPO jest to odpowiednio: 21,4% oraz 46,6%. Realizacja programów oraz ogłaszane konkursy są monitorowane zarówno z perspektywy możliwości pozyskania wsparcia dla działań OPL, jak i potrzeb klientów na rynkach obsługiwanych przez OPL i spółki w Grupie. Niebagatelne znaczenie ma również zasilenie unijnymi pieniędzmi polskiej gospodarki, czego skutkiem będzie pobudzenie popytu i wzrost zapotrzebowania na inwestycje w administracji publicznej i sektorze przedsiębiorstw. Dla przykładu, 28 grudnia Polska otrzymała ponad 5 mld EUR zaliczki na realizację KPO, a kilka dni wcześniej zawnioskowała o kolejne 7 mld EUR w ramach pierwszego wniosku o płatność, które powinny zostać przekazane w II kwartale 2024 r. W zakresie instrumentów dedykowanych rozbudowie nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej zakończone zostały 2 nabory wniosków w ramach KPO oraz 1 nabór w ramach FERC. Budżet na dofinansowanie w tych konkursach wyniósł w sumie 8,65 mld zł, z przeznaczeniem na wsparcie budowy sieci dla m.in. ok. 1,73 mln gospodarstw d omowych na 402 obszarach konkursowych rozlokowanych w całym kraju. Efektem realizacji projektów powinno być zminimalizowanie liczby adresów bez zasięgu szybkiej sieci szerokopasmowej. Będzie to istotnie wpływało na kształt rynku hurtowego i detalicznego w najbliższych latach. Nie wszystkie z wyznaczonych obszarów konkursowych zostały objęte przez wnioskodawców, a co za tym idzie, dotychczas nie zagospodarowano całości alokowanego budżetu . Może to prowadzić do ogłoszenia kolejnych konkursów w 2024 r. W gru dniu 2023 r. Orange Polska S.A. podpisał 20 umów o dofinansowanie w wysokości prawie 500 mln zł w ramach konkursów KPO. Zakładają one budowę sieci światłowodowej dla ok 110 tys. gospodarstw domowych i prawie 16 tys. przedsiębiorstw. Niezależnie od środków unijnych dedykowanych bezpośrednio Polsce, ogłaszane są również konkursy w ramach programów ogólnoeuropejskich zarządzanych bezpośrednio z poziomu Brukseli. Wśród nich szczególnie interesującym z punktu widzenia OPL jest CEF - Connecting Europe Facility, który zakłada m.in. wsparcie rozwoju sieci szkieletowych oraz łączności 5G w państwach członkowskich. W IV kwartale 2023 r. ogłoszono trzecią edycję konkursu o budżecie przekraczającym 240 mln EUR. Wybrane zmiany prawa przyjęte w 2023 r. o istotnym znaczeniu dla działalności gospodarczej w sektorze telekomunikacyjnym: Prawo krajowe • Energetyka W 2023 r. prowadzone prace koncentrowały się na doprecyzowywaniu zmian, które wprowadzano intensywnie w drugiej połowie 2022 r. w wyniku zachwiania sytuacji na rynku energetycznym związanego z dostępnością i ceną surowców oraz cenami energii elektrycznej. Modyfikowane były zasady dokonywania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny przez wytwórców i sprzedawców energii elektrycznej. Przyjęte zostały także przepisy dot yczące kontynuacji części mechanizmów interwencyjnych na rynku energii w pierwszej połowie 2024 r. Przyjęte zostały zmiany w zasadach lokalizacji lądowych elektrowni wiatrowych, które wprowadziły wyjątek od zasady 10H poprzez umożliwienie gminom określ ania w MPZP (miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego) minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych na jej terenie, nie mniejszej niż 700m. Firmy telekomunikacyjne będące dużymi przedsiębiorstwami nie są objęte w Polsce mechanizmami wsparcia dot yczącym cen energii elektrycznej. Zastosowane mechanizmy mogą jednak ograniczać negatywny wpływ na budżet podmiotów będących użytkownikami usług świadczonych przez Orange. Zakończone zostały prace dot. ustawy zmieniającej prawo energetyczne oraz ustawę o odnawialnych źródłach energii. Będą one wpływać bezpośrednio na działalność w sektorze obrotu energią elektryczną oraz odnawialnych źródeł energii. Będą również wpływały na działalność telekomunikacyjną w zakresie korzystania z en ergii elektrycznej niezbędnej do prowadzenia działalności telekomunikacyjnej, w szczególności w obszarach takich jak kontraktowanie energii elektrycznej, informacja na rynku energii, aktywny udział w rynku w ramach DSR (demand side response). • Obligatoryjne faktury elektroniczne w KSEF 14 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana nowelizacja ustawy o VAT. Od 1 lipca 2024 r. korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur m iało a stać się obowiązkowe dla podatników VAT, a dokumenty wystawione niezgodnie z tym obowiązkiem nie będą uznawane za faktury . Jednak, 19 stycznia 2024 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że z uwagi na wykryte krytyczne błędny, wprowadzenie KSEF w 2024 r. nie będzie możliwe. Jednocześnie zapowiedziano audyt technologic zno-biznesowy systemu. Nie została podana nowa data wdrożenia. 39 • Prawo pracy We wrześniu 2023 r. opublikowano nową wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej, obowiązującej w 2024 r. W związku z wysoką inflacją, utrzymano mechanizm podwójnej waloryzacji, co oznacza podwójną podwyżkę: od 1 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosić 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. 4300 zł. W kwietniu 2023 r. weszły w życie istotne zmiany w prawie pracy. Od 7 kwietnia 2023 r. obowiązują przepisy dot yczące pracy zdalnej, które wymagają określenia zasad i wysokości pokrywania kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracodawców, czy nowych zasad potwierdzania obecności i k ontroli na stanowisku pracy zdalnej. Druga nowelizacja kodeksu wprowadziła zmiany w zakresie urlopów: rodzicielskiego i ojcowskiego (dodatkowe 9 tygodni płatnego urlopu), a także bezpłatny urlop opiekuńczy (do 5 dni w roku). • Ochrona konkurencji i konsumen tów Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, implementująca unijną dyrektywę 2019/1 (zwaną dyrektywą ECN+) została uchwalona i weszła w życie. Zmiany dotyczą m.in. nowych uprawnień dla Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorców, którzy nie wykonują obowiązków (max. 5% dziennego średniego obrotu przedsiębiorcy osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary za każdy dzień opóźnienia). Prawo Unii Europejskiej • Cyberbezpieczeństwo oraz infrastruktura krytyczna W styczniu 2023 r. weszły w życie dwa akty prawne: dyrektywa w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii (tzw. dyrektywa NIS 2), a także dyrektywa w sprawie odporności podmiotów krytycznych (tzw. dyrektywa CER). Dyrektywa NIS 2 określa minimalne przepisy w zakresie wzmocnienia cyberodporności UE. Dyrektywa CER z kolei ma na celu zwiększenie odporności podmiotów krytycznych i ich zdolności do świadczenia usług kluczowych dla utrzymania niezbędnych funkcji społecznych lub działalności gospodarczej. Przepisy dyrektyw będą musiały zostać transponowane do prawa krajowego do 17 października 2024 r. • Operacyjna odporność sektora finansowego w związku z usługami ICT W styczniu 2023 r. weszło w życie rozporządzenie w sprawie operacyjnej odporności sektora finansowego (tzw. DORA), które reguluje relacje tego sektora z dostawcami zewnętrznych usług ICT. Rozporządzenie DORA ustanawia jednolite wymogi dotyczące bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych wspierający ch procesy biznesowe podmiotów finansowych, jak np.: wymogi w odniesieniu do zarządzania ryzykiem związanym z wykorzystaniem technologii ICT, zgłaszania poważnych incydentów związanych z ICT, wymogi w odniesieniu do ustaleń umownych zawartych między zewnętrznymi dostawcami usług ICT a podmiotami finansowymi. Przepisy będą stosowane od 17 stycznia 2025 r. • Nowe przepisy ws. transgranicznego dostępu do dowodów elektronicznych W sierpniu 2023 r. weszło w życie rozporządzenie PE i Rady UE (2023/1543 z dnia 12 lipca 2023 r.) o europejskim nakazie wydania i nakazie zabezpieczenia elektronicznego materiału dowodowego w sprawach karnych. Nowe przepisy mają ułatwić i przyspieszyć dostęp organów ścigania i organów sądowych do elektronicznego materiału dowodowego, ni ezależnie od lokalizacji danych, w celu ułatwienia prowadzenia postępowań. Przepisy będą miały zastosowanie od 17 sierpnia 2026 r. • Klimat i ESG Zakończono prace legislacyjne dotyczące pakietu Fit for 55, który składa się z kilkunastu propozycji legislacyj nych i programowych. Ich ogólnym celem jest ograniczenie emisyjności europejskiej gospodarki. W życie weszły akty prawne dot . reformy systemu ETS polegające na zwiększeniu wymogu obniżenia emisji do poziomu 62% w porównaniu do 2005 r., wycofaniu systemu bezpłatnych pozwoleń do 2034 r., a także włączeniu sektorów budownictwa i transportu drogowego od 2027 r. Podobnie zakończono prace nad tzw. CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), czyli mechanizmem dostosowania cen określonych towarów na granicach UE, z uwagi na ich ślad węglowy. Ma on wyrównywać warunki konkurowania na rynku UE. Będzie wprowadzany w latach 2026 -2034. W życie weszły również przepisy dot. powołania Społecznego Funduszu Klimatycznego. Bezpośredni wpływ w zakresie zarządzania energią oraz centrów danych będą miały przepisy nowej dyrektywy dot. efektywności energetycznej. Opublikowano rozporządzenie delegowane dotyczące czterech pozostałych celów środowiskowych (zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich; przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym; 40 zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola; ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów) zawierające wytyczne określające, jakie przesłanki musi wypełnić działalność zgodna z Taksonomią . Projekty aktów prawnych • Obecnie na różnym etapie legislacyjnym trwają prace nad licznymi aktami prawnymi, mogącymi mieć wpływ na Orange Polska. Część z nich wynika z konieczności implementacji do prawa polskiego prawa Unii Europejskiej i powinna zostać zrealizowana w terminie określonym w danym akcie prawnym (m.in. spóźnione wdrożenie dyrektywy UE 2019/1937 dot. tzw. sygnalistów – osób zgłaszających naruszenia prawa czy też wdrożenie dyrektywy UE 2019/882 ws. dostępności produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami) . Zmiana rządu wpłynie również na możliwe podjęcie nowych inicjatyw legislacyjnych w 2024 r. • Akt o infrastrukturze gigabitowej Od lutego 2023 r. trwają prace nad nowym rozporządzeniem unijnym, które ma zastąpić dyrektywę 2014/61/UE w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej. Celem nowego aktu jest ułatwienie procesów inwestycyjnych, które do 2030 r. pozwolą spełnić założenia unijnej strategii „Cyfrowa Dekada” w zakresie dostępności nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej w Europie. Rozporządzenie ma modyfikować dotychczasowe zasady udostępniania infrastruktury technicznej (np. kanalizacji kablowej i wież telekomunikacyjnych), a ponadto ma m.in. wprowadzić ułatwienia w zakresie uzyskiwania pozwoleń administracyjnych związanych z budową infrastruktury telekomunikacyjnej i uatrakcyjnić zasady koordynacji robót budowlanych. W toku prac nad aktem Parlament Europejski wysunął propozycję uregulowania w jego ramach także zasad rozliczeń za połączenia wewnątrzunijne (Intra - EU calls) po utracie mocy przez dotychczasową regulację w maju 2024 r. W tym momencie nie jest wiadome , czy przepisy odnoszące się do tego zagadnienia znajdą się w ostatecznej wersji rozporządzenia, nad którą w ramach trilogów pracują instytucje europejskie. • Tzw. debata Fair Share Od lutego do maja 2023 r. Komisja Europejska prowadziła konsultacje rozpoznawcze dotyczące przyszłości sektora łączności elektronicznej. Jednym z ważniejszych celów Komisji było zebranie głosów dotyczących potrzeby zagwarantowania, że najwięksi generatorzy ruchu w sieciach telekomunikacyjnych będą partycypować w kosztach budowy i utrzymania tych, coraz bardziej obciążonych sieci. Choć Komisja nie przedstawiła dotąd podsumowania konsultacji, z wypowiedzi wysokich urzędników Komisji można wywnioskować, że przynajmniej częściowo podzielają oni perspektywę operatorów, choć w obecnej kadencji Komisji Europejskiej (kończącej się 31 października 2024 r.) nie należy spodziewać się istotnych inicjatyw legislacyjnych w tym zakresie. • Dane i sztuczna inteligencja 9 gr udnia 2023 r. w Unii Europejskiej przyjęto polityczne porozumienie nad unijnym rozporządzeniem o sztucznej inteligencji - Aktem o sztucznej inteligencji. Projekt zawiera listę zakazanych praktyk stosowania systemów sztucznej inteligencji w Unii Europejskie j, a także nakłada na dostawców systemów sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka nowe obowiązki w zakresie oceny zgodności systemu przed wprowadzeniem go na rynek, w tym wdrożenia systemów zarządzania jakością i ryzykiem w całym cyklu życia systemu. Proj ekt aktu prawnego oczekuje na formalne przyjęcie i publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Większość przepisów będzie obowiązywać po upływie 24 miesięcy, za wyjątkiem przepisów dotyczących . zakazanych praktyk (po upływie 6 miesięcy) oraz przepisów dotyczących systemów AI ogólnego przeznaczenia (po upływie 12 miesięcy). Na publikację w Dzienniku Urzędowym UE oczekuje rozporządzenie w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (Akt w sprawie danych). Rozporządzenie będzie określać ramy prawne dla umów o udostępnianie danych generowanych i zbieranych przez urządzenia podłączone do sieci, w tym zapewniać dostęp do takich danych dla użytkownika, określać obowiązki informacyjne związane z usługą generowania danych, a także ustalać zasady przenośności usług chmurowych. Większość przepisów będ zie stosowana po upływie 20 miesięcy od wejścia rozporządzenia w życie . • Nowe przepisy ws. cyberodporności W 2023 r. kontynuowane były prace nad nowym rozporządzeniem dotyczącym cyberodporności (tzw. EU Cyber Resilience Act), które nakłada na produkty cyfrowe określone obowiązki z zakresu cyberbezpieczeństwa i ma je chronić przed zagrożeniami cybernetycznymi. W listopadzie 2023 r. Rada UE i Parlament Europejski osiągnęli wstępne porozumienie w sprawie proponowanych przepisów, następnie uzgodniony tekst będzie musiał zostać formalnie przyjęty zarówno przez Radę i Parlament. Główne cele nowego rozporządzenia to wprowadzenie wymogów cyberbezpieczeństwa w odniesieniu do projekt owania , rozwoju, produkcji i wprowadzania do obrotu sprzętu i oprogramowania, a także zapewnienie, że produkty z elementami cyfrowymi będą bezpieczne na każdym etapie łańcucha dostaw i podczas całego cyklu użytkowania. 41 • Reforma rynku energii W marcu 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała pakiet zmian mających zwiększyć odporność europejskiego rynku energii elektrycznej przed wstrząsami do jakich doszło w ostatnich latach. Celem jest zmniejsz enie ryzyka kolejnych szoków w sektorze energii, ograniczenie zależności od zewnętrznych dostaw surowców energetycznych, w tym kopalnych i gazu, ochrona konsumentów oraz rozwój unijnego niskoemisyjnego oraz konkurencyjnego przemysłu. Kierunkiem zmian będzie w dużej mierze dalsze promowanie odnawialnych źródeł energii, technologii niskoemisyjnych oraz magazynowania. • Klimat i ESG Kontynuowane były prace związane z wdrożeniem ogłoszonego 14 lipca 2021 r. pakietu Fit for 55 , który składa się z kilkunastu propozycji legislacyjnych i programowych. Ich ogólnym celem jest ograniczenie emisyjności europejskiej gospodarki. W ramach pakietu zmieniane mają być m.in. przepisy dot. wymagań wobec przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej. Trwały również prace dot. szerokiego pakietu zmian mających wpływ na działalność m.in. w sektorze telekomunikacyjnym i cyfrowym, w tym dotyczących: unijnej taksonomii, celu klimatycznego UE na 2040 r., ograniczenia zjawiska „greenwashingu” w komunikacji firm, prawa do naprawy urządzeń, zrównoważonej odpowiedzialności korporacyjnej (osiągnięto porozumienie polityczne nad projektem dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju). 4.12 Roszczenia i spory, kary i postępowania Informacje o istotnych karach, postępowaniach i roszczeniach przeciwko spółkom Grupy, jak również o kwestiach związanych z powstaniem Orange Polska S.A. znajdują się w Nocie 32 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2023 r. 42 5 WAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA GRUPY W DZIEDZINIE BADAŃ I R OZWOJU Orange Innovation Poland należy do międzynarodowej sieci Orange Innovation, w skład której wchodzą jednostki badawczo- rozwojowe i laboratoria Orange. Są one odpowiedzialne za definiowanie i zarządzanie rozwoje m architektury sieci stacjonarnej, mobilnej i wybranych systemów IT, a także za definiowanie planów rozwoju sieci i odpowiednich koncepcji technicznych. Ważnym elementem jest również proces tworzenia, wyboru i wdrażania innowacji, obejmujący współpracę z partnerami zewnętrznymi i realizację prac badawczo - rozwojowych dla Orange Polska i Grupy Orange. Badania i rozwój mają owocować zwiększeniem zasobów wiedzy i wykorzystania jej do tworzenia nowych zastosowań w naszym biznesie. Tworzymy rozwiązania, które spowodowują wzrost jakości naszych usług oferowanych klientom, przyczynią się do ich rozwoju i poprawy naszej konkurencyjności na rynku. Ponadto, dzięki innowacjom jesteśmy w stanie systematycznie zwiększać efektywność wykorzystania naszych zasobów. Najwa żniejsze osiągnięcia realizowane w Orange Innovation Poland w 2023 r., w tym również dla Orange S.A.: Personality on BI (Personalizacja Usług) Przeniesienie modelu przewidującego osobowość klientów ze smartfonów do CVM pozwala na lepszą adaptację relacji z klientem w dowolnym kanale interakcji dzięki wzięciu pod uwagę automatycznie rozpoznawanych indywidualnych preferencji wynikających z osobowości. Model oryginalny, wytrenowany na kilku tysiącach użytkowników smartfonów, może być użyty na wielokrotnie większej bazie klientów i wykorzystany przez operacje, mimo znaczącego ograniczenia danych wejściowych jedynie do statystyk z połączeń. Praca oparta na dotychczasowych osiągnięciach Orange Innovation w obszarze nauk kognitywistycznych i data science rozszerz a możliwości klasyfikacyjne na nowy, niedostępny do tej pory obszar. Wirtualny Asystent Prace badawcze związane z cyfrowym interaktywnym asystentem możliwym do implementacji w salonie sprzedażowym (POS) lub w innych kanałach usługowych (TV, aplikacja, XR). Prace mają na celu maksymalne znaturalizowanie interakcji pomiędzy użytkownikiem a cyfrowym botem rozmównym z wykorzystaniem technik AI/LLM w dziedzinie prowadzenia dialogu, rozpoznania i generowania audio oraz rozpoznawania video. Opracowane zostały również mechanizmy sensoryczne, mające na celu rozpoznanie najlepszego momentu zwrócenia uwagi klienta oraz prezentacji treści. Trwa eksperyment badawczy weryfikujący użyteczność takiego asystenta w punkcie sprzedaży pod względem wartości dodanej dla klienta sklepu i jej przełożenia na zwiększanie sprzedaży. B2B Demoverse (Orange Business Park w VR) Stworzenie eksperymentalnego środowiska testowego VR, gdzie przetestowane oraz zaprezentowane jednostkom biznesowym OPL zostały możliwości tworzenia funkcjonalności VR (Unity3D), a stały się podwaliną do uruchomienia projektu przestrzeni metawersalnych przez B2B. Zaimplementowane zostały funkcjonalności wzajemnej komunikacji użytkowników, wspólne doświadczanie przestrzeni i interaktywnych obiektów 3D, wspólne konsumowanie treści video oraz prezentacji. Prowadzone prace badawcze dotyczą analizowania danych użytkowników przestrzeni VR oraz dopasowania doświadczenia użytkowników do ich preferencji wynikających z profilu osobowościowego oraz chwilowych celów lub syt uacji. Intelligent Data Engineering and Automated Learning (połączenie metod redukcji rozmiaru modeli sieci neuronowych oraz uczenia federacyjnego) Badanie możliwości wykorzystania metod redukcji rozmiaru modeli sieci neuronowych wykorzystujących bardzo popularną w ostatnich latach architekturę, tzw. transformerów w nowym środowisku tzw. federated learning. Architektura transformerów jest wykorzystywana między innymi w zadaniach związanych z przetwarzaniem języka naturalnego (NLP) oraz do predykcji szereg ów czasowych. Jest ona bardzo kosztowna w użyciu, dlatego metody pozwalające na ich redukcję dają potencjał na oszczędności w zakresie zużycia energii. Z kolei wykorzystanie uczenia federacyjnego ma na celu zapewnienie prywatności oraz bezpieczeństwa danych wrażliwych, do których dostęp innymi metodami jest ograniczony lub niemożliwy. New HomeLan protocols: Ultra Wideband (Nowe Protokoły sieci LAN Ultraszerokopasmowe) Prace badawcze nad potencjalną możliwością wykorzystania technologii UWB w sieciach domowych. Technologia UWB charakteryzuje się wykorzystaniem innej techniki modulacji sygnału radiowego (modulacja pulsowa). Technika ta wykorzystuje większe pasmo przy mniejszym zapotrzebowaniu na energię. UWB jest technologią, która od niedawna pojawiła się komercyjnie na rynku, ale najwięksi dostawcy urządzeń mobilnych jak Samsung, Apple już ją implementują w swoich urządzeniach. Sterowanie mocą radia w oparciu o pomiary SLA w celu optymalizacji zużycia energii z wykorzystaniem O -RAN Near Real-Time RIC (inteligenty kontroler sieci RAN) i środowiska 5G Standalone – Aplikacje (xApps) znajdujące się w RIC monitorują parametry radiowe użytkowników (UEs) sieci RAN oraz przeprowadzają pomiar opóźnienia pomiędzy UEs a xApp, na tej podstawie wysyłane są komendy sterujące mocą radia do gNodeB tak aby osiągnąć optymalny stosunek SLA do wykorzystanej energii. Wiedza pozyskana w ramach prac badawczych pozwala nam na wsparcie grupy Orange w pracach nad optymalizacją sieci RAN z wykorzystaniem RIC, efektywną pracę z dostawcami zewnętrznymi aplikacji xApps oraz architektury O-RAN. Dodatkowo, w ramach prac zgłoszono 2 patenty do francuskiego biura patentowego (interfejs Core/xApp oraz al gorytm sterujący mocą radia w oparciu o opóźnienie). 43 ROZDZIAŁ III STRUKTURA ORGANIZACYJNA 44 6 ZMIANY ORGANIZACYJNE W 2023 ROKU 6.1 Struktura Grupy na dzień 3 1 grudnia 2023 Opis organizacji Grupy został przedstawiony w nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2023 rok. 6.2 Zmiany w strukturze organizacyjnej Orange Polska S.A. W 2023 r. w Orange Polska S.A. miały miejsce jedynie niewielkie zmiany w strukturze organizacyjnej mające na celu dostosowanie Spółki do zmieniających się wyzwań biznesowych oraz zwiększenie efektywności naszych procesów. 6.2.1 Zarząd Orange Polska S.A. Na dzień 3 1 grudnia 2023 r. Zarząd był ośmioosobowy, a poszczególnym Członkom Zarządu przyporządkowane są następujące sprawy Spółki do bezpośredniego prowadzenia: • Prezes Zarządu, • Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego, • Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Konsumenckiego, • Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii, • Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych, • Członek Zarządu ds. Human Capital, • Członek Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości, • Członek Zarządu ds. Finansów. 6.2.2 Jednostki organizacyjne Orange Polska S.A. Na dzień 31 grudnia 2023 r. w strukturze Orange Polska funkcjonowały 73 jednostki organizacyjne, bezpośrednio raportujące do: 1) Prezesa Zarządu – 1 jednostka organizacyjna, 2) Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego – 7 jednostek organizacyjnych, 3) Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Konsumenckie go – 9 jednostek organizacyjnych, 4) Członka Zarządu ds. Sieci i Technologii – 11 jednostek organizacyjnych, 5) Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych – 6 jednostek organizacyjnych, 6) Członka Zarządu ds. Human Capital – 10 jednostek organizacyjnych, 7) Członka Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości – 6 jednostek organizacyjnych, 8) Członek Zarządu ds. Finansów – 7 jednostek organizacyjnych, 9) Dyrektora Wykonawczego ds. IT – 7 jednostek organizacyjnych, 10) Dyrektora Wykonawczego ds. Transformacji i Efektywności – 3 jednostki organizacyjne, 11) Dyrektor Wykonawczy ds. Digitalizacji – 6 jednostek organizacyjnych. 6.2.3 Zmiany w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych Orange Polska S.A. W 2023 r. nie było znaczących zmian w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych 6.3 Zmiany właścicielskie w Grupie w 2023 r. W 2023 r. Grupa nie przeprowadzała znaczących zmian własnościowych. 6.4 Akcjonariat Orange Polska Na dzień 31 grudnia 2023 r., kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.937 mln złotych i był podzielony na 1.312 mln w pełni opłaconych akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 3 złote każda. Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 14 lutego 2024 r. była następująca: Akcjonariusz Liczba posiadanych akcji Liczba głosów na Walnym Zgromadzeniu OPL S.A. Udział w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu OPL S.A. Wartość nominalna posiadanych akcji (w złotych) Udział w kapitale zakładowym Orange S.A. 664.999.999 664.999.999 50,67% 1.994.999.997 50,67% Allianz Polska OFE, Allianz Polska DFE 104.514.618 104.514.618 7,96% 313.543854 7,96% Nationale-Nederlanden OFE 73.924.979 73.924.979 5,63% 221.774.937 5,63% Pozostali akcjonariusze 468.917.883 468.917.883 35,74% 1.406.753.649 35,74% Razem 1.312.357.479 1.312.357.479 100,00% 3.937.072.437 100,00% * Według najlepszej wiedzy Spółki tj. zgodnie z opublikowaną przez OFE roczną strukturą aktywów na dzień 29 grudnia 2023 r. 45 Na dzień 14 lutego 2024 r. Orange S.A. posiadało 50,67% akcji Spółki. W 2022 roku Orange S.A. świadczył usługi dla klientów indywidualnych w 26 krajach, a także był obecny globalnie dla klientów biznesowych poprzez spółkę zależną Orange Business Services. Orange S.A. prowadzi działalność w 8 krajach w Europie: Belgii, Francji, Hiszpanii, Luksemburgu, Mołdawii, Polsce, Rumunii i Słowacji. Jest też obecna w 18 krajach Afryki i Bliskiego Wschodu. Działalność biznesowa Orange S.A. koncentruje się na wysokiej jakości łącznoś ci (dla klientów indywidualnych i biznesowych), informatyczn ych usług ach wsparcia dla biznesu, usług ach hurtowe i cyberbezpieczeństw a. Orange S.A. jest również wiodącym dostawcą globalnych usług IT i telekomunikacyjnych dla przedsiębiorstw wielonarodowych, pod marką Orange Business. W 2022 r. przychody grupy Orange wyniosły 43,5 mld euro, co w ujęciu rocznym oznacza wzrost o 0,6% w stosunku do danych porównywalnych. Grupa Orange zatrudnia na całym świecie 136,4 tys. osób. Orange S.A. jest notowana na gie łdzie Euronext w Paryżu (symbol ORA) oraz na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (symbol ORAN). Na dzień 31 grudnia 2023 r. Spółka nie posiadała informacji o istniejących umowach lub innych zdarzeniach, w wyniku których mogą nastąpić zmiany w stru kturze akcjonariatu. W 2 023 r. Orange Polska S.A. nie emitował akcji pracowniczych. 6.5 Organy zarządzające i nadzorujące jednostki dominującej Szczegółowe informacje dotyczące Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska znajdują się w punkcie 9 niniejszego Sprawozdania. 6.5.1 Akcje Orange Polska będące w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących Orange Polska Osoby Zarządzające Na dzień 1 4 lutego 2024 r.: - Jolanta Dudek, Członek Zarządu Spółki, posiadała 8.474 akcje Orange Polska S.A. - Piotr Jaworski, Członek Zarządu Spółki, posiadał 673 akcje Orange Polska S.A. - Maciej Nowohoński, Członek Zarządu Spółki, posiadał 25.000 akcji Orange Polska S.A. Pozostali Członkowie Zarządu nie posiadali akcji Orange Polska S.A. na dzień 14 lutego 2024 r. Akcje lub udz iały w podmiotach powiązanych Liudmila Climoc 4.567 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Jolanta Dudek 4.951 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Bożena Leśniewska 4.951 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Witold Drożdż 4.475 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Piotr Jaworski 5.121 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Jacek Kowalski 5.221 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Jacek Kunicki 396 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Maciej Nowohoński 4.475 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Osoby Nadzorujące Na dzień 14 lutego 2024 r. osoby nadzorujące Orange Polska S.A. nie były w posiadaniu akcji Spółki. Akcje lub udziały w podmiotach powiązanych Marie- Noëlle Jégo - Laveissière 13.224 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Marc Ricau 2.239 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Bénédicte David 2.024 akcje O range S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Clarisse Heriard Dubreuil 2.443 akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. Jean-Michel Thibaud 640 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR. 6.5.2 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy W dniu 29 czerwca 2023 r. Zwyczajne WZA między innymi: - zatwierdziło sprawozdanie Zarządu z działalności Spółki Orange Polska S.A. oraz Grupy Kapitałowej Orange Polska w roku obrotowym 2022, - zatwierdziło sprawozdanie finansowe Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2022, - zatwierdziło skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 202 2, - udzieliło członkom organów Orange Polska S.A. absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2022, - podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku za rok obrotowy 2022, na podstawie, której zysk netto Spółki Orange Polska S.A. w kwocie 756.729.492,64 zł wykazany w sprawozdaniu finansowym Spółki za rok obrotowy 2022 przeznaczony został na: 46 - 1) dywidendę – 459.325.117,65 zł. Kwota dywidendy wynosiła 0,35 zł na każdą uprawnioną akcję. - 2) kapitał rezerwowy, o którym mowa w § 30 ust. 3 Statutu Spółki – 15.134.589,85 zł - 3) kapitał rezerwowy, w kwocie 282.269.785,14 zł, - zatwierdziło sprawozdanie Rady Nadzorczej za rok obrotowy 202 2, - wyraziło pozytywną opinię o sporządzonym przez Radę Nadzorczą corocznym sprawozdaniu o wynagrodzeniach. 6.6 Zatrudnienie Według stanu na 31 grudnia 2023 r. zatrudnienie w Grupie Orange Polska wynosiło 9.368 etatów (w tym spółka NetWorkS!). W stosunku do stanu z końca grudnia 2022 r. poziom zatrudnienia w Grupie Orange Polska obniżył się o 4,1%. Obniżenie zatrudnienia w Orange Polska to głównie efekt realizacji Umowy Społecznej zawartej na lata 2022 - 2023 w Orange Polska S.A. W ramach Umowy Społecznej w 2023 r. ze spółki odeszło 613 osób. Wysokość średniej odprawy dla pracowników Orange Polska S.A. odchodzących w ramach Umowy Społecznej wyniosła w 2023 r. 96,7 tys. zł. W 2023 r. rekrutacja zewnętrzna w Grupie Orange Polska wyniosła 535 osoby (w tym spółka NetWorkS!). Rekrutacje doty czyły głównie struktur sprzedażowych i obsługi klientów w Orange Polska S.A. 6.6.1 Umowa Społeczna W dniu 14 grudnia 2023 r. Zarząd Orange Polska zakończył negocjacje z Partnerami Społecznymi w zakresie zapisów nowej Umowy Społecznej, która będzie obowiązywać w latach 2024- 2025. Równolegle z negocjacjami Umowy Społecznej zakończyły się negocjacje Porozumienia na 2024 rok prowadzone w trybie przepisów ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Umowa Społeczna na lata 2024 -2025 określa w szczególności wielkość odejść dobrowolnych na najbliższe 2 lata na poziomie 1100 osób oraz pakiet finansowy dla pracowników odchodzących z Orange Polska w ramach odejść dobrowolnych. Przewiduje także możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych (7% w roku 2024 i nie mniej niż 6% w roku 2025), wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, a także określa miejsce i rolę mobilności wewnętrznej prz y wsparciu programu alokacyjnego. Pracownikom, z którymi pracodawca zamierza rozwiązać umowę o pracę, stwarza możliwości skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy na rynku (outplacement). Zapisy Umowy Społecznej 2024 - 2025 przewidują m.in. działania na rzecz przyjaznego środowiska pracy oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej. Orange Polska zobowiązała się także, że budżet szkoleniowy w latach 2024 -2025 pozostanie na dotychczasowym poziomie, co pozwoli na wsparcie pracowników w zakres ie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zdobywania nowych kompetencji, zgodnie ze strategią .Grow. W ramach wynegocjowanego Porozumienia określono limit odejść pracowników w 2024 roku na poziomie 590, a także zasady odejść dobrowolnych w 2024 r. i wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących z Orange Polska w 2024 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru jakie pracodawca będzie stosował wobec pracowników, którym będzie wypowiadał umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Wartość pakietu przypadająca na odchodzącego pracownika będzie zależała od zakładowego stażu pracy wyliczonego zgodnie z Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla Pracowników Orange Polska S.A. Podpisanie nowej Umowy Społecznej wpisuje się w realizację przez Spółkę strategii, której celem jest koncentracja na tworzeniu długoterminowej wartości, między innymi poprzez poprawę efektywności operacyjnej. 47 R OZDZIAŁ IV KLUCZOWE CZYNNIKI RYZYKA 48 7 SYSTEM ZARZĄDZANIA R YZYKIEM W ORANGE POLSKA Orange Polska jest narażona na ryzyko zewnętrzne i wewnętrzne o wielorakim charakterze, które może mieć wpływ na realizację założonych celów. W związku z tym, w Grupie funkcjonuje system zarządzania ryzykiem, który zapewnia identyfikację, ocenę i zarządzanie czynnikami ryzyka. System ten został opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018, a dla Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji stosuje się normę ISO 27005. Osoby kierujące poszczególnymi obszarami i funkcjami biznesowymi są odpowiedzialne za ocenę i zarządzanie ryzykiem, w tym identyfikację nowych i nasilających się czynników, monitorowanie ryzyka i skuteczności mechanizmów kontrolnych oraz przekazywanie odpowiednich raportów. Wszelkie zdarzenia są rozpatrywane w kontekście potencjalnego wpływu na realizację celów biznesowych Grupy. Rys. 1. Struktura systemu zarządzania i sprawozdawczości w odniesieniu do zarządzania ryzykiem w Orange Polska . Przy ocenie ryzyka uwzględniane jest prawdopodobieństwo oraz wpływ zajścia określonych zdarzeń na sytuację finansową, wizerunek przedsiębiorstwa, ciągłość działania , życie i zdrowie ludzi oraz na sytuację prawno - regulacyjną . W przypadku, gdy konsekwencje wystąpienia ryzyka mają wpływ zarówno np. finansowy jak i wizerunkowy, wycenia się je według najbardziej negatywnego skutku. Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Proces oceny ryzyk jest zarządzany przez koordynatorów poszczególnych domen i został zobrazowany poniżej na Rys 2. Podział ryzyk na domeny ryzy k operacyjnych, utraty informacji, ciągłości działania, compliance, fraud oraz społecznych zapewnia jednolite i obiektywne podejście do oceny ryzyk o zbliżonych konsekwencjach (analiza przyczynowo -skutkowa). Rada Nadzorcza ocenia analizę ryzyka przedstawioną przez Zarząd Zarząd ocenia kompletność analizy ryzyka i adekwatność podjętych działań zapobiegawczych Komitet Audytowy ocenia system zarządzania ryzykiem Centralny Zespół ds. Ryzyk Kluczowych Druga linia: wdrażanie systemu, doradztwo, zapewnienie jakości zarządzania ryzykiem i sprawozdawczość Zespół Audytu Wewnętrznego Trzecia linia: ocena i zapewnienie jakości zarządzania ryzykiem Obszary biznesowe Pierwsza linia: identyfikacja, analiza, ocena i zarządzanie ryzykiem 49 Do ryzyk kluczowych, mających potencjalnie największy negatywny wpływ na Grupę, przypisywane są działania mitygujące mające na celu zapobieżenie powstaniu strat lub ich zminimalizowanie. Skuteczność tych działań jest weryfikowana na bieżąco, a w razie potrzeby działania są korygowane. Ryzyka oraz przypisane im akcje mitygujące stanowią jedno ze źródeł wykorzystywanych do przygotowania Rocznego Planu Audytu Wewnętrznego. Do wyceny i raportowania ryzyka stosowane są m.in. mapy ryzyka (z ang. Heat map) , które ilustrują stopień zagrożenia ze strony poszczególnych zdarzeń. W 2022 r. część ryzyk kluczowych została po raz pierwszy opisana przez pryzmat kluczowych wskaźników ryzyka (ang. KRI - Key Risk Indicator ), które uzupełniają informację nt danego ryzyka i/lub efektywności przypisanych mu akcji mitygujących. W 2023 r. Rada Nadzorcza otrzymała raport nt kluczowych ryzyk Orange Polska w kwietniu, a Komitet Audytowy RN poddał ocenie efektywność systemu zarządzania ryzykami w lipcu. Przykładowa mapa ryzyk stosowana jako jedno z narzędzi do komunikacji. Ten konkretny przykład prezentuje ryzyko mające średni wpływ wizerunkowy, natomiast krytyczny dla zachowania ciągłości świadczenia usług. Przez to całe ryzyko byłoby ocenione na bardzo wysokie. Rys. 2. Proces zarządzania ryzykiem w Orange Polska ma przebieg zobrazowany na poniższym schemacie. Identyfikacja, analiza i ocena Działania zapobiegawcze Rejestracja i aktualizacja Monitorowanie i przegląd Konsultacje i komunikacja Rejestracja i aktualizacja 50 7.1 R yzyka wpływające n a działalność operacyjną Orange Polska Wojna w Ukrainie przeszła w fazę względnej stabilizacji i na obecnym etapie nie stanowi dużego zagrożenia dla działalności operacyjnej Orange Polska. Niemniej jednak ze względu na nieprzewidywalność sytuacji geopolitycznej Orange wciąż monitoruje sytuację za wschodnią granicą i na bazie wcześniejszych doświadczeń będzie na bieżąco reagować na pojawiające się zagrożenia. Tocząca się w sąsiednim kraju wojna może wpłynąć na działalność Orange Polska i innych operatorów telekomunikacyjnych w Polsce w wyniku bezpośrednich i fizycznych ataków lub cyberataków na elementy infrastruktury lub aplikacje. Zespoły reagujące na incydenty w Orange Polska monitorują przez całą dobę ruch sieciowy, w tym incydenty cyb erbezpieczeństwa, odpowiednio reagując na wszelkie wykryte zagrożenia. Sytuacja za wschodnią granicą wpływać może również na wahania kursów walutowych. Orange Polska, razem z Orange Francja stale monitoruje sytuacje na rynku forex i stopy procentowej, ut rzymując konserwatywne podejście do ryzyka. 7.1.1 Utrata części rynku na skutek wdrażania nowych usług i technologii Stały wzrost liczby dostępów oraz ruchu szerokopasmowego (stacjonarnego i mobilnego) oraz rozwój nowych technologii stwarzają globalnym graczom w segmencie Internetu możliwość nawiązywania bezpośrednich więzi z klientami operatorów telekomunikacyjnych, co pozbawia tych ostatnich, w tym Orange Polska, części przychodów i zysków. Jeżeli proces ten będzie się utrzymywać lub nasilać, może to mieć istotny niekorzystny wpływ na sytuację finansową i perspektywy operatorów. Wzrost popytu na usługi dodane w sieci doprowadził do pojawienia się grupy nowych, silnych graczy: dostawców usług udostępnianych przez Internet (tzw. usług Over -The-Top – OTT), takich jak telefonia i telewizja internetowa oraz serwisy treści wideo. Nasilający się proces konkurowania z tymi graczami o kontrolę nad relacjami z klientami może prowadzić do osłabienia pozycji rynkowej operatorów, jak i utrudnić operatorom takim jak Orange dostęp do różnego rodzaju treści video czy usług cyfrowych. Takie bezpośrednie relacje jak i treści są bowiem źródłem wartości, a ich całkowita lub częściowa utrata na rzecz nowych podmiotów rynkowych może wpłynąć na wielkość przychodów, rentowność, sytuację finansową i perspektywy operatorów telekomunikacyjnych, takich jak Orange Polska. Rosnąca popularność nowych usług powoduje również zanikanie popytu na tradycyjne usługi telekomunikacyjne takie jak tradycyjna telefonia stacjonarna oraz Internet niskich prędkości (xDSL), obie usługi oparte o infrastrukturę miedzianą. Trend ten ma wpływ zarówno na przychody jak i na koszty Orange Polska. 7.1.2 Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych Orange Polska stale podejmuje działania w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony danych osobowych (w tym pochodzących z posiadanej, rozbudowanej bazy klientów), informacji stanowiących tajemnicę telekomunikacyjną oraz informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Spółka utrzymała certyfikat zgodności Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji z normą ISO/IEC 27001:2013 w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, hostingu, kolokacji, cloud computingu, cyberbezpieczeństwa, procesu przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych. Orange Polska S.A. posiada również certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2019 “ Code of practice for protection of personal identifiable information (PII) in public Cloud acting as PII processors ” dotyczący usługi przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych: ICS (Integrated Computing Standard), ICM (Integrated Computing Managed ). Spółka posiada i regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska. Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji. Działalność Orange Polska może prowadzić do utraty, ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom bądź niewłaściwej modyfikacji danych osobowych klientów. Przyczyny takiej sytuacji mogą być następujące: (i) wdrażanie nowych usług lub aplikacji np. związanych z wystawianiem faktur czy zarządzaniem relacjami z klientami, (ii) podejmowanie nowych inicjatyw, w tym między innymi w obszarze Internetu rzeczy (IoT – Internet of Things ), (iii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież danych osobowych, bądź (iv) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów. Od 25 maja 2018 r. Orange Polska stosuje zasady Rozporządzenia ogólnego o ochronie da nych osobowych (RODO). Za nieprzestrzeganie postanowień RODO będą mogły być nakładane kary administracyjne w wysokości do 4% wartości rocznego globalnego obrotu przedsiębiorstwa. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy marki Orange oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska. Podobnie jak w przypadku danych osobowych, Orange Polska zagrażają nieautoryzowane ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w tym dotyczących szczegółów planowanych przedsięwzięć, kampanii marketingowych, planów nowych ofert i pakietów sprzedażowych. Ich przedwczesne ujawnienie mogło by spowodować nieosiągnięcie przez Orange Polska celów sprzedażowych oraz utratę udziałów rynkowych. Do głównych przyczyn tych zagrożeń należą: (i) szpiegostwo 51 przemysłowe (gospodarcze) (ii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież tajemnic przedsiębiorstwa, bądź (iii) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów. Obecnie przedmiotem szczególnej uwagi jest przetwarzanie informacji w rozwiązaniach sztucznej inteligencji. Na p oziomie UE trwają prace nad projektem rozporządzenia ws. sztucznej inteligencji, jednak ostateczny kształt przepisów nie jest jeszcze znany. 7.1.3 Wzrost ilości i długości przerw w działaniu świadczonych usług na skutek niedostępności infrastruktury informatyczno-sieciowej Orange Polska Usługi świadczone przez Orange Polska są bezpośrednio zależne od funkcjonowania infrastruktury informatyczno - sieciowej. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług mogą wynikać z cyberataków (na infrastrukturę informatyczną i sie ciową), awarii (sprzętu lub oprogramowania), braku zasilania w energię elektryczną, błędów ludzkich lub aktów terroryzmu i sabotażu wpływających na funkcjonowanie krytycznego sprzętu lub oprogramowania, niewykonywania zobowiązań przez kluczowych dostawców bądź braku wystarczającej przepustowości sieci do obsługi rosnącego ruchu; mogą także wystąpić w czasie wdrażania nowych aplikacji lub oprogramowania. W obszarze ryzyka niedostępności infrastruktury i usług, operatorzy telekomunikacyjni są w sposób szczególny narażeni na próby naruszenia bezpieczeństwa, cyberataki i ataki terroryzmu i sabotażu skierowane przeciw ich obiektom i pracownikom, w związku z kluczową rolą telekomunikacji w funkcjonowaniu gospodarki. Pomimo podejmowanych przez Orange Polska wysiłków na rzecz ochrony sieci, rosnąca liczba prób ataków zwiększa ryzyko przerw w dostępie do usług. Dodatkowym czynnikiem ryzyka wpływającym na długość przerw w świadczeniu usług może być także trwająca wojna w Ukrainie, która może rodzić szereg dodatkowych ryzyk, w tym z najpoważniejszych to ograniczenia w dostępie do energii elektrycznej, wynikające np. z zaników energii w systemie energetycznym lub wprowadzania redukcji mocy. Występowanie takich zdarzeń mogłoby znacząco wpłynąć na jakość i dostępność świadczonych usług, a przez zastosowanie przez Orange Polska nieodpowiednich środków zaradczych mogło by osłabić wizerunek Orange Polska, a także doprowadzić do zmniejszenia przychodów, wpływając negatywnie na zysk i pozycję rynkową. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług o zasięgu ogólnokrajowym, mogłyby również spowodować kryzys wpływający potencjalnie na bezpieczeństwo narodowe. Ograniczaniu powyższego ryzyka w Orange Polska S.A. służą m.in. wdrożeni e odpowiednich środków ochrony i procedur bezpieczeńst wa, odpowiednie planowanie rozwoju i modernizacja sieci i systemów teleinformatycznych, inwestowanie we wdrażanie rozwiązań przewidzianych na wypadek awarii, programy ubezpieczeniowe obejmujące zakresem ryzyka cybernetyczne i terrorystyczne oraz wdrażanie planów ciągłości działania i zarządzania kryzysowego. Orange Polska S.A. posiada certyfikat zgodności z normą ISO 22301:201 9 dla Systemu Zarządzania Ciągłością Działania w zakresie świadczonych usług telekomunikacyjnych, teleinformatycznych i cyberbezpiecz eństwa. Istotnym elementem w ograniczaniu ryzyka jest również ustawiczne szkolenie pracowników Orange Polska oraz partnerów technicznych w zakresie wdrażanych nowych technologii oraz ich modernizacji. 7.1.4 Potencjalne konsekwencje dyskusji na temat bezpieczeństwa sieci 5G Na poziomie europejskim i globalnym od 2019 r. trwa intensywna dyskusja dotycząca urządzeń i oprogramowania wykorzystywanych w sieci 5G, a także szerzej dotyczącej współpracy gospodarczej między określonymi państwami, w której główną osią jest dyskusja między USA oraz Chinami, w której uczestniczy również UE. Na poziomie UE, jej praktycznym wymiarem było wydanie przez Komisję Europejską, ENISA oraz Grupę Współpracy NIS szeregu dokumentów dotyczące oceny ryzyka w ramach sieci 5G oraz narzędzi mających je mitygować. Komisja, w 2023 r. opublikowała również komunikat wskazujący konkretnych dostawców, uznawanych przez Komisję za dostawców wysokiego ryzyka. Jednocześnie, Komisja wydała w 2023 r. rekomendacje do dokonania dalszych ocen wp ływu, w zakresie technologii krytycznych dla bezpieczeństwa gospodarki unijnej, w których wskazano m.in. na obszary sieci radiowych, Open RAN, a także 6G. Na poziomie krajowym, w 2020 r. wprowadzono przepisy obligujące dostawców sieci 5G do posiadania str ategii zakładającej brak uzależnienia się od jednego dostawcy oraz uwzględniania ewentualnych rekomendacji Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa, w tym zakresie. Dotychczas adekwatne rekomendacje nie zostały wydane. W latach 2020- 2023 trwały prace legislacyjne nad wprowadzeniem mechanizmu oceny dostawców m.in. urządzeń i oprogramowania dla sieci 5G. Prace te jednak zakończyły się we wrześniu 2023 r. wycofaniem projektu ustawy z Sejmu. W ramach prowadzonej w 2023 r. aukcji dotyczące częstotliwości z zak resu 3,4-3,8 GHz, Prezes UKE, na podstawie wprowadzonych w 2020 r. zmian ustawy Prawo telekomunikacyjne, określił dodatkowe, szczegółowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa sieci 5G. Są one elementem decyzji rezerwacyjnych i będą obowiązywały wszystkich ich adresatów. Uwzględniając powyższe, aktualnie nie zostały wprowadzone w Polsce przepisy prawne, ani inne wiążące rozstrzygnięcia wprowadzające ograniczenia współpracy z konkretnymi dostawcami. Aktualnym obowiązkiem jest stosowanie strategii skutkującej brakiem uzależnienia od jednego dostawcy. Na przyszłą sytuację w tym zakresie może mieć wpływ szereg czynników, w dużej mierze związanych z sytuacją międzynarodową, w tym: rozwój relacji USA - Chiny oraz ich skutki dla łańcuchów dostaw; rosyjska agresją w U krainie; 52 relacje Polski i USA m.in. w dziedzinie obronności oraz energetyki. Istotna zmiana uwarunkowań może powodować po stronie Orange konieczność dostosowania, w związku z czym otoczenie prowadzonej działalności jest na bieżąco analizowane i oceniane. Ewentualne uznanie niektórych dostawców za wysokiego ryzyka będzie wiązało się ze skutkami, które zostaną określone w przyszłych przepisach prawnych oraz będzie dotyczyło zakresu wskazanego w odpowiedniej, przyszłej decyzji administracyjnej. Skutki te mogą obejmować zakres możliwej współpracy z określonymi dostawcami oraz wykorzystanie dostarczanych przez nich zasobów, ograniczenie puli dostawców, a tym samym mogłoby wpływać na utrzymanie, a także plany budowy i rozwoju infrastruktury sieciowej (w tym 5G). Może to wpływać na harmonogram i/lub koszty wdrożenia sieci 5G. 7.1.5 Obniżenie jakości lub zaprzestanie świadczenia usług na skutek zależności od partnerów zewnętrznych Orange Polska zawiera z partnerami zewnętrznymi kontrakty między innymi dotyczące pośrednictwa w sprzedaży, a także rozwoju i utrzymania sieci, infrastruktury teleinformatycznej i systemów informatycznych. Dostawcom zewnętrznym przekazano część odpowiedzialności w zakresie eksploatacji oraz nadzoru nad siecią telekomunikacyjną, a także systemami i procesami teleinformatycznymi. Procesy te podlegają stałemu monitorowaniu, co ma zapewnić ich optymalne funkcjonowanie oraz umożliwić w razie potrzeby podjęcie skutecznych działań korygujących. Pomimo zawarcia w umowach odpowiednich klauzul, istniej e ryzyko związane z niewywiązywaniem się kontrahentów z umów, co może przełożyć się na opóźnieni e , obniżenie jakości oraz zaprzestanie świadczenia usług przez Orange Polska. Materializacja tego ryzyka może mieć bezpośrednie przełożenie na wynik finansowy Orange Polska. Ze względu na znaczną liczbę kontrahentów oraz złożony charakter procesów również ryzyko wystąpienia zdarzeń o charakterze korupcyjnym jest wyższe. Tego typu przypadki mogą mieć niekorzystne skutki, zwłaszcza wizerunkowe. Orange Polska stos uje zasadę zero tolerancji dla korupcji i płatnej protekcji - podejmuje szereg działań mających na celu efektywne przeciwdziałanie korupcji zarówno w zakresie wewnętrznych regulacji , jak również zobowiązuje swoich partnerów biznesowych do przestrzegania zasad dotyczących antykorupcji poprzez stosowanie odpowiednich klauzul w umowach z kontrahentami. 7.1.6 Zaprzestanie świadczenia usług lub zerwanie umów w związku z umieszczeniem kontrahentów na listach sankcyjnych Orange Polska działa zgodnie z obowiązującymi programami sankcji i regulacjami w szczególności przestrzega ograniczeń nałożonych na określone osoby i podmioty przez Polskę oraz Unię Europejską i jej państwa członkowskie, Wielką Brytanię, Organizację Narodów Zjednoczonych i Stany Zjednoczone . Orange Polska dokłada należytej staranności w stosunku do relacji z kontrahentami (tzw. stron trzecich), aby upewnić się, że nie figurują oni na listach sankcyjnych. W tym zakresie między innymi: • na bieżąco weryfikowane są bazy kontrahentów w odniesieniu do list sankcyjnych, • przed podjęciem współpracy stosowany jest proces weryfikacji due diligence, • w umowach umieszczana jest klauzula Compliance, której istotną część stanowi obowiązek przestrzegania programów sankcyjnych przez naszych kontrahentów. Złożoność otoczenia regulacyjnego i jego ciągła ewolucja stanowią główne wyzwanie w przestrzeganiu sankcji gospodarczych , d latego Orange Polska śledzi zmiany w tym zakresie. 7.1.7 Pojawienie się nowych typów nadużyć towarzyszących rozwojowi nowych technologii Ze względu na zakres prowadzonej działalności, Orange Polska jest w poważnym stopniu narażona na nadużycia. Podobnie jak pozostali operatorzy, Orange Polska jest obiektem rozmaitych nadużyć, które mogą mieć niekorzystne skutki zarówno dla przedsiębiorstwa jak i klientów. Złożoność technologii i systemów sieciowych oraz coraz szybsz e wdrażanie nowych aplikacji i usług stwarza warunki do pojawiania się now ych rodza jów nadużyć, które będą trudniejsze do wykrycia i zwalczania, co może skutkować utratą przychodó w. Wejście w życie Ustawy o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej nakłada na operatorów nowe obowiązki, ale daje również dodatkowe uprawnienia. W oparciu o Ustawę Oranga Polska wdraża rozwiązania, które przyczynią się do zwiększenia efektywności ograniczenia nadużyć w obszarze ruchu telekomunikacyjnego. 7.1.8 Ryzyka klimatyczne w działalności Orange Polska Wpływ działalności Orange Polska na klimat 53 Rośnie świadomość klientów, inwestorów i innych interesariuszy na temat zmian klimatycznych, a także pre sja regulacyjna związan a z celami neutralności klimatycznej wprowadzonymi przez UE i jej państwa członkowskie. Jednocześnie w sektorze telekomunikacyjnym rozbudowa infrastruktury sieciowej i wzrost natężenia ruchu danych powoduje wzrost zużycia energii, która w Polsce w większości produkowana jest z paliw kopalnych, co generuje emisje gazów cieplarnianych. W celu uporządkowania i przyspieszenia działań redukujących wpływ na klimat, Orange Polska opracował i wdrożył program #OrangeGoesGreen. Program dotycz y celów klimatycznych na 2025 i 2040 rok, w szczególności w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych (w pierwszej kolejności dzięki zwiększaniu udziału energii odnawialnej w strukturze zużycia), a także wdrażaniu zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Program prowadzony jest przez doradcę ds. strategii klimatycznej i nadzorowany przez Prezesa Zarządu. W przypadku niepowodzenia realizacji inicjatyw redukujących negatywny wpływ na klimat, Orange Polska jako firma odpowiedzialna społecznie narażony byłby na straty wizerunkowe. Dodatkowo, nieosiągnięcie przez Orange Polska zakładanego udziału energii ze źródeł odnawialnych, mogłoby spowodować wyższe niż zaplanowano wydatki na energię elektryczną i w konsekwencji przełożyć się negatywnie na wyniki finansowe. Wpływ klimatu na działalność Orange Polska Zmiany klimatu przekładają się również na działalność Orange Polska, zarówno w wymiarze globalnym (zakłócenia łańcuchów dostaw, potencjalne zaburzenia społeczno - ekonomiczne), jak i lokalnym (wzrost przeciętnych i maksymalnych temperatur przekładający się infrastrukturę, ceny i ciągłość dostaw energii, ryzyko uszkodzeń infrastruktury ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi). Szacuje się, że ryzyka te mogą materializować się przede wszystkim w średnim i długim terminie. Analiza wpływu zmian klimatu na Orange Polska pozwoliła wskazać cztery istotne obszary niepożądanego oddziaływania, są to: - uszkodzenia infrastruktury lub nieprawidłowe działanie spowodowane zmianą klimatu, - wpływ zmian klimatycznych na zwiększenie zużycia i kosztów energii, - zakłócenia łańcuchów dostaw spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu, - negatywne skutki regulacyjne i społeczno - gospodarcze związane ze zmianą klimatu, Szczegółowy opis tych zagadnień znajduje się w części dotyczącej informacji niefinansowych w punkcie 10. 7.1.9 Oddziaływanie pól elektromagnetycznych Pole elektromagnetyczne (PEM) wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) stanowi przedmiot zainteresowania społeczeństwa, szczególnie w aspektach związanych z jego wpływem na organizmy żywe . Od 1 stycznia 2020 roku obowiązujące w Polsce ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych są zgodne z zalecen iem Rady 1999/519/WE, co oznacza, że obecnie odpowiadają już limitom stosowanym w większości krajów europejskich. Od 19 lutego 2020 roku obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określające metodykę prowadzenia pomiarów PEM także z instalacji telekomunikacyjnych. Ponadto na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 maja 2022 roku instalacje radiokomunikacyjne zostały usunięte z listy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Pogorszenie postrzegania wpływu PEM na zdrowie ludzi miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Aktualnie nie ma wiarygodnych, uznanych przez środowisko naukowe badań, z których wynikałoby, że PEM o poziomach mieszczących się w określonych w Polsce limitach ma negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu podważyły ten konsensus , mogłoby to spowodowa ć spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń. Temat oddziaływania pól elektromagnetycznych jest obecnie szczególnie aktualny w związku z potrzebą zaktualizowania obowiązujących przepisów w kierunku określenia metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów PEM adekwatnej dla instalacji 5G. Orange Polska dokłada wszelkich starań w testowanie technologii 5G, jednak nawet działając zgodnie z przepisami prawa i przy zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, nie można wykluczyć, że działania te mogą wzmóc niepokój u partnera społecznego. Takie zjawiska obserwowane są również w innych krajach. Jednocześnie administracja mając na uwadze cele strategiczne w zakresie rozwoju nowoczesnej łączności na poziomie krajowym oraz EU, podejmuje inicjatywy, których celem jest wprowadzenie warunków usprawniających proces inwestycyjny, w tym również usprawnień dla rozwoju 5G. Równolegle, adresując obawy społeczne i potrzebę edukacji, wprowadza się dodatkowe mechanizmy kontrolne np. System Informacji o Instalacjach Wytwarzających Pole Elektromagnetyczne (SI2PEM). Niezależnie od tych inicjatyw Orange Polska informuje klientów o PEM popr zez 54 stronę: https://radio-waves.orange.com/pl/ , a także, działając we współpracy z pozostałymi operatorami mobilnymi w ramach Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, prowadzi kampanię służącą edukowaniu społeczeństwa na temat aktualnego stanu wiedzy naukowej o wpływie PEM na organizmy żywe. 7.1.10 Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej Orange Polska i jej kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawnia organizację i infrastrukturę tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i nowe, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach program u transformacji. Kluczowym wyzwanie jest transformacja kompetencji pracowników i rozwój kompetencji przyszłości umożliwiających szybszą adopcję nowych technologii i modeli biznesowych. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji to może to mieć negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe. Orange Polska kontynuowała proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętr znego konsultanta. 7.2 Ryzyka regulacyjne, prawne i podatkowe 7.2.1 Ryzyka regulacyjne Grupa musi wypełniać różne obowiązki regulacyjne określające zasady, według których produkty i usługi mają być świadczone, w tym także odnoszące się do pozyskiwania i odnawiania praw do korzystania z zasobów częstotliwości. Obowiązki regulacyjne wynikają ze zmiany prawa, a także decyzji administracyjnych. Obecnie trwają prace nad implementacją do polskiego prawa Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. Ze względu na trwający proces legislacyjny nie ma jeszcze finalnej treści przepisów, które będą obowiązywały rynek telekomunikacyjny, w związku z czym koszty ich wdrożenia nie są jeszcze znane. Decyzje regulacyjne oraz zmiany w otoczeniu regulacyjnym mogą niekorzystnie wpływać na Grupę. 7.2.2 Ryzyka związane z pozyskaniem nowych pasm na potrzeby świadczenia zaawansowanych usług telekomunikacyjnych Rosnący popyt na usługi transmisji danych oraz rozwój systemów piątej generacji (5G) wiążą się z koniecznością zdobycia nowych zasobów częstotliwości. Na użytek technologii 5G istotne są przede wszystkim tzw. pasmo C z zakresu 3480- 3800 MHz, które odciąży znacząco sieci operatorów komórkowych na terenach miejskich (pasmo pojemnościowe) oraz pasmo w zakresie 700MHz, które by zapewniło istotną poprawę jakości usług na terenach mniej zurbanizowanych (pasmo pokryciowe). W październiku 2023 r. rozstrzygnięta została aukcja na tzw. pasmo -C (3400 MHz – 3800 MHz) , które będzie wykorzystywane do świadczenia usług w technologii 5G. Na początku 2024 r., po otrzymaniu pozwoleń radiowych, uruchomiliśmy pierwsze stacje bazowe pracujące na tej częstotliwości. Zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi w aukcji Orange jest zobli gowane do uruchomienia w terminie 48 miesięcy od daty doręczenia Rezerwacji, co najmniej 3800 stacji bazowych. Poza zobowiązaniami ilościowymi decyzja rezerwacyjna nakłada także szereg obowiązków pokryciowo- jakościowych związanych z dostarczaniem transmisji danych o wymaganej przepustowości dla określonego % kraju, gospodarstw domowych, dróg (krajowych i wojewódzkich) oraz wybranych szlaków kolejowych. O bszarem niepewności jest kwestia rozdystrybuowania, tzw. drugiej dywidendy cyfrowej, czyli pasma 700 MH z. Biorąc pod uwagę zapowiedzi Prezesa UKE, spodziewamy się konsultacji dotyczących dystrybucji tego pasma w 2024 r. Warto podkreślić, że bardzo istotne dla dystrybucji tego pasma będzie zbadanie możliwych i istniejących zakłóceń wynikających z innego użytkowania pasma poza Unią Europejską. Szczególnie ważny może się okazać negatywny wpływ od strony ukraińskiej, gdzie pasmo to nadal wykorzystywane jest na cele transmisji sygnału telewizyjnego. Dlatego jeszcze pod koniec 2023 operatorzy rozpoczęli testy zakłóceń w paśmie 700 MHz oraz rozmowy z UKE w sprawie organizacji takich wspólnych pomiarów, ich zakresu i metodyki. Wyniki tych badań mogłyby określić poziom potencjalnych ograniczeń w wykorzystaniu poszczególnych bloków drugiej dywidendy cyfrowej. 7.2.3 Postępowania UOKiK i Komisji Europejskiej ws. współdzielenia sieci W 2014 r. Polkomtel skierował do Komisji Europejskiej pismo informujące o możliwym naruszeniu przez Orange Polska S.A. i T- Mobile Polska przepisów Traktatu, które zakazują zawierania porozumień mogących zakłócić konkurencję wewnątrz wspólnego rynku (art. 101 ust. 1 Traktatu). Pismo dotyczyło też możliwego naruszenia przepisów o właściwości zawartych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 139/2004 w sprawie kontroli koncentracji. W swoim wniosku Polkomtel postawił tezę, jakoby zgodę na utworzenie spółki NetWorkS! pow inna wydać Komisja Europejska, a nie UOKiK. W ramach postępowania Orange Polska S.A. przedstawiała wymagane przez Komisję informacje i dokumenty. UOKiK oraz Komisja Europejska zakończyły swoje postępowani a nie znajdując podstaw do ich kontynuowania. Warun ki obecnej współpracy Orange Polska dotyczące współdzielenia sieci radiowych oraz planowanego jej rozszerzenia będą uwzględniać wydane w 2023 r. Wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie stosowania art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do hory zontalnych porozumień kooperacyjnych (2023/C 259/01). 55 7.2.4 Wzrost obciążeń podatkowych, jako rezultat zmian w prawie Polskie prawo podatkowe, w szczególności dotyczące podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku dochodowego, jest skomplikowane i podlega częstym zmianom i nierzadko sprzecznym interpretacjom organów podatkowych. Zmiany przepisów, skutkujące brakiem stabilności systemu podatkowego mogą mieć potencjalnie niekorzystny wpływ na sytuację prawną, biznesową i finansową Grupy. W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów nie sygnalizowało zamiarów zmiany stawek VAT odnoszących się do podstawowych usług świadczonych przez Spółkę, w szczególności nie jest planowany powrót do stawek VAT 22% i 7%. Widoczny jest natomiast trend, w ramach którego Ministerstwo Finansów dążąc do uszczelnienia systemu podatkowego likwiduje rozwiązania dające dotychczas możliwości legalnej optymalizacji podatkowej, nakłada dodatkowe obowiązki sprawozdawcze, a także ustanawia dodatkowe opłaty lub podatki (np. tzw. podatek minimalny). Przykładami takich działań jest także wprowadzenie nowych obowiązków w zakresie cen transferowych czy potrącania podatku u źródła, które zwiększają istotnie zakres działań administracyjnych po stronie Spółki. W 202 3 roku wprowadzono istotną zmianę dotyczącą ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja przewiduje, że korzystanie z Krajo wego Systemu e- Faktur (KSEF) ma stać się obowiązkowe dla większości podatników VAT od 1 lipca 2024 r., a dokumenty wystawione niezgodnie z tym obowiązkiem nie będą uznawane za faktury. Analogiczne zmiany mają nastąpić w zakresie ewidencji podatkowej na gru ncie CIT; planowane są także istotne zmiany w zakresie podatku od nieruchomości (zmiana definicji budowli podlegających opodatkowaniu). Ze względu na skalę prowadzonej działalności, zmiany prawne także w innych obszarach np. gospodarowania przestrzenią również mogą, w przyszłości, negatywnie wpłynąć na wysokość zobowiązań podatkowych operatora infrastrukturalnego takiego jak Orange Polska. Niejasne przepisy lub niekorzystne interpretacje mogą skutkować zwiększeniem obciążeń podatkowych. 7.2.5 Wzrost wynagrodzen ia za używanie gruntu stron trzecich na potrzeby budowy i utrzymania infrastruktury Orange Polska S.A. Infrastruktura Orange Polska S.A. jest budowana na gruntach należących do osób trzecich i w niektórych przypadkach Spółka nie posiada lub ma trudności w odnalezieniu dowodów, że taka osoba trzecia wyraziła zgodę na posadowienie infrastruktury na jej nieruchomości. Tak jest w szczególności w przypadku dawno wybudowanej infrastruktury do świadczenia usług telefonii stacjonarnej. Co do zasady, Spółka ma prawo żądać, żeby jej infrastruktura pozostała w miejscu pierwotnej lokalizacji, jednakże musi za to zapłacić. Nowe inwestycje są również prowadzone na gruntach należących do osób trzecich i Spółka musi nabywać odpłatnie prawo do używania nieruchomości na te cele. Spółka nie wyklucza, że płatności na rzecz osób trzecich za używanie ich nieruchomości mogą wzrosnąć. 7.3 Ryzyka konkurencyjne 7.3.1 Ryzyko zwiększenia konkurencji na rynku ofert konwergentnych i sprzedaży usług światłowodowych Rynek telekomunikacyjny w Polsc e charakteryzuje się wysokim poziomem konkurencji. W ciągu ostatnich kilku lat walka o klienta przesunęła się ze sprzedaży pojedynczych usług mobilnych lub stacjonarnych na konwergencję , czyli oferowanie pakietów usług zawierających usługi komórkowe i stac jonarne. Prekursorem takiego zintegrowanego podejścia do świadczenia usług telekomunikacyjnych był Orange Polska. Obecnie wszyscy operatorzy mobilni świadczą również usługi stacjonarne, stopniowo zwiększając ich zasięg. Jest to możliwe dzięki partnerstwom hurtowym (np. T- Mobile z Orange Polska), powstawaniu wyspecjalizowanym operatorów hurtowych inwestujących w rozwój sieci światłowodowych (np. Światłowód Inwestycje, Fiberhost czy Nexera), programom budowy sieci światłowodowych współfinansowanych przez fundusze europejskie (POPC) oraz konsolidacji rynku (np. przejęcie największego operatora kablowego UPC przez Play). W swojej strategii Orange Polska planuje dalsze zwiększanie zasięgu swoich usług światłowodowych, które stanowią główną bazę do oferowania usług konwergentnych. Jednak, w odróżnieniu od lat ubiegłych, odbywa się to głównie poprzez partnerstwa hurtowe z innymi operatorami, a nie poprzez budowę własnej sieci. Z drugiej strony Orange Polska otwiera swoj ą własną sie ć światłowodową dla innych ope ratorów. Jeśli trendy dotyczące otwarcia sieci światłowodowych na umowy hurtowe utrzymają się, to spowodowuje to wyrównywanie się zasięgu usług światłowodowych różnych operatorów i ostrzejszą konkurencję o klientów detalicznych . 7.4 R yzyka związane z ogólną sytuacją gospodarczą i stanem rynków finansowych Czynniki makroekonomiczne 7.4.1 Ryzyko długotrwałego spowolnienia wzrostu gospodarczego względem oczekiwań na skutek wystąpienia niekorzystnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych W edług konsensusu prognoz ekon omicznych , w roku 2024 przewidywane jest ożywienie gospodarcze w Polsce (+2,9% wzrostu PKB), po okresie spowolnionego tempa wzrostu w 2023 r. na szacowanym poziomie 0,5%. 56 Niemniej jednak w zakresie rozwoju gospodarczego wciąż utrzymuje się wysoka niepewność prognoz. Wynika ona przede wszystkim z szeregu czynników zewnętrznych jak również dotyczących rynku wewnętrznego. Największym ryzykiem zewnętrznym wpływającym bezpośrednio na gospodarkę w Polsce jest wciąż tocząca się wojna w Ukrainie, spowodowana rosyjs ką agresją. Konflikt wywołał falę niespotykanych wcześniej turbulencji w gospodarce globalnej (z natychmiastowym przełożeniem na ceny energii oraz zmiany w łańcuchu dostaw), a jego negatywne skutki oraz ograniczenia z niego wynikające nadal wpływają na gospodarkę w Polsce oraz perspektywy jej rozwoju w przyszłości. Suma czynników z rynku wewnętrznego rysuje zdecydowanie lepsze perspektywy rozwoju gospodarczego w porównaniu do 2023 roku, który przyniósł spowolnienie gospodarcze wraz z historycznie wysokim p oziomem inflacji. W 2023 rozszerzył się znacznie interwencjonizm państwowy zarówno w zakresie polityki fiskalnej (m.in. polityka socjalna, Tarcze Antyinflacyjne, zamrażanie cen prądu) oraz polityki monetarnej NBP poprzez zmiany stopy procentowej. Niemniej jednak w najbliższej przyszłości wciąż obecne będą wyzwania związane z wysokim poziomem inflacji (nadal znacznie powyżej celu NBP), zmianą regulacji powiązanych m.in. z napływem funduszy unijnych czy dynamicznym wzrostem płacy minimalnej w istotny sposób obciążający przedsiębiorstwa. Na perspektywę wzrostu gospodarczego gospodarki Polski ma wpływ również kondycja gospodarek europejskich oraz koniunktura na rynkach światowych. Problemy w łańcuchach dostaw na rynku globalnym oraz niepewność w rozwoju innych gospodarek wraz z wciąż obecnym ryzykiem geopolitycznym mogą negatywnie wpłynąć na dynamikę wzrostu polskiego PKB. 7.4.2 Spadek rentowności branży telekomunikacyjnej w efekcie rosnącej presji inflacyjnej Średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług w 202 3 r. osiągnął poziom 11,4% i wykroczył znacznie powyżej celu inflacyjnego NBP (2,5%). W perspektywie najbliższ ego roku spodziewane jest utrzymanie relatywnie wysokiej presji inflacyjnej , jednak niższej niż w 2 poprzednich latach. Aktualny konsensus prognoz średniorocznej inflacji wskazuje na również wysoki poziom inflacji w roku 2024 wynoszący 5,5%. W roku 2022 Rada Polityki Pieniężnej na wciąż rosnącą inflację, przekraczającą w kolejnych miesiącach historyczne maksima, uchwalała dalsze podwyżki stóp. W roku 2023 inflacja w Polsce osiągnęła szczyt w pierwszym kwartale (18,4% w lutym), w kolejnych kwartałach zaś tempo inflacji zaczęło się obniżać. W relacji do tego RPP zdecydowała o obniżeniu stóp procentowych dwukrotnie w 2023 - we wrześniu oraz w październik u do poziomu 5,75%. Na koniec 2023 roku inflacja w Polsce kształtowała się na szacowanym poziomie 6,1% Wysoki poziom inflacji przewidywany jest również w 2024 roku, a na jego poziom oddziaływać będzie zwłaszcza luźna polityka fiskalna, nowe regulacje (w ty m m.in. w zakresie płacy minimalnej) oraz dalsza polityka NBP. W 2024 roku pomimo przewidywanego odbicia w konsumpcji prywatnej, u trzymująca się niepewność jutra przy wysokim poziomie inflacji skutkować może nadal zmniejszonym popytem na towary i usługi w gospodarce – w tym na usługi telekomunikacyjne. Dodatkowo, zaostrzająca się konkurencja na rynku telekomunikacyjnym , w tym zwłaszcza na rynku konwergentnym nasilić może presję cenową na usługi telekomunikacyjne. Należy dodać, że ceny usług telekomunikacyjnych są w Polsce na jednym z najniższych poziomów w porównaniu do krajów Unii Europejskiej a dominujące na rynku 24 miesięczne umowy z abonentami w warunkach wysokiej inflacji mogą stanowić ryzyko dla rentowności. Dodatkowo, wysoka inflacja wpływa na pozostałą działalność operacyjną i finansową firmy (w tym na koszty energii, zakupów, płace oraz opłacalność podejmowanych projektów). 7.4.3 Ryzyko dalszego wzrostu cen energii elektrycznej Rok 2023 na rynku energii był dużo bardziej stabilny niż rok 2022. Dostępność energii ma istotny wpływ na całą gospodarkę, jak również sytuację przedsiębiorstw, których działalność jest od niej ściśle uzależniona. Jednak nie mniejszym zagrożeniem dla przedsiębiorstwa takiego jak Orange Polska, posiadającego rozległą infrastrukturę techniczną w całym kraju, są ceny energii elektrycznej utrzymujące się na wysokim poziomie. Tocząca się wojna w Ukrainie oraz nakładane przez kraje UE i USA sankcje na handel z Rosją wywołały bezprecedensowy wzrost cen energii w Europie w 2022. Ceny energii w 2023 roku , chociaż istotnie spadły, nie wróciły do poziomów sprzed konfliktu. Ryzyko wzrostu cen w dalszym ciągu pozostaje. Zakaz importu taniego węgla z Rosji przełożył się na wzrost cen podstawowego surowca w polskiej energetyce. Wzrósł import drogiego węgla z kierunków zachodnich. Indeks API2 CIF ARA węgla w europejskich portach Amsterdam-Rotterdam- Antwerpia wzrósł w 2022 roku z 100 USD/t na początku roku do nawet poziomu 400 USD/t. W 2023 średnia cena za zachodni węgiel utrzymywała się n a poziomie 100-175 USD/t . Jeśli chodzi o ceny krajowego węgla to cena indeksu PSCMI 1 odzwierciedlającego ceny węgla dla energetyki wzrosła z poziomu 290 PLN/t na początku 2022 roku do 535 PLN/t na koniec 2022. W 2023 trend wzrostowy czas się utrzymywał, notując we wrześniu historyczne maksima na poziomie 740 zł/t Ważnym czynnikiem wpływającym na poziomy cen energii pozostają uprawnienia do emisji CO2. W 2023 roku ich cena nadal wykazywała się dużą zmiennością. W marcu 2023 roku odnotowano transakcje na historycznie wysokim poziomie ok. 100 EUR/tonę emisji CO2. Obecnie cena spadła i wynosi około 65 EUR/t. Szacuje się, że w Europie emisje z produkcji energii z węgla spadły w 2023 roku o ok. 28% w porównaniu z roku poprzednim. Z pewnością fakt ten wpłynął na spadek cen uprawnień do emisji CO2. 57 Ceny giełdowe nośników energii osiągały w 2021 i 2022 roku nadzwyczaj wysokie poziomy. W 2023 roku ceny były niższe, ale wciąż nawet 2 - 3 krotnie wyższe niż w latach przed kryzysem. W czasie największych wahań, konsekwencje częściowo zostały złagodzone dzięki nadzwyczajnym działaniom rządów jak wprowadzenie cen maksymalnych . Zarówno w Europie jak i w Polsce ceny energii w trakcie roku 2023 diametralnie spadły i obecnie kształtują się poniżej ustawowych limitów (785zł/MWh dla firm MŚP ). Istotnym jest fakt, iż wprowadzone przez rzą d mechanizmy ograniczające wzrost cen nie dotyczą dużych przedsiębiorstw takich jak Orange Polska S.A. (w charakterze odbiorcy końcowego). Mają natomiast wpływ na wyniki spółki obrotu energią elektryczną – w tym Orange Energia Sp. z o.o. Aktualnie kontrakty roczne z dostawą energii na rok 2025 na Towarowej Giełdzie Energii są notowane po ok. 460 zł/MWh. Notowania kontraktów terminowych na następne lata sugerują utrzymanie się wysokich cen nośników energii na poziomie wyższym niż przed kryzysem energetycznym. Poniżej notowania dwóch najbardziej płynnych kontraktów na giełdzie. Indeks TGeBASE który przedstawia cenę energii elektrycznej dla danego dnia dostawy i indeks BASE_Y+1 czyli cena energii elektrycznej dla roku następnego niż data notowania. W kontekście obserwowanych trendów w sektorze energetyki warto podkreślić ogromny wpływ generacji z OZE w 2023 roku. Według informacji Agencji Rynku Energii moc odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce na k oniec sierpnia 2023 r. przekroczyła 26 GW. To oznacza, że OZE stanowią już ponad 40 % całkowitej mocy zainstalowanej w Polsce, która wynosi 64 GW. 58 Na wykresie poniżej widać gwałtowny wzrost energii wyprodukowanej z OZE. W czwartym kwartale 2022 roku weszły w życie regulacje, które w 2023 obniżyły ceny energii w Polsce. Wprowadzone prawo zdefiniowało: - maksymalne ceny energii dla odbiorców indywidualnych, samorządów, małych i średnich przedsiębiorstw. - maksymalne ceny gazu dla odbiorców indywidualnych - maksymalne poziomy ofert cenowych na Rynku Bilansującym - maksymalne poziomy cen sprzedaży energii przez OZE - maksymalne poziomy marży stosowanej w transakcjach, w których biorą udział spółki obrotu - zniesienie obliga sprzedaży energii na Towarowej Giełdzie Energii przez producentów Orange Polska S.A. do kłada wszelkiej staranności, aby działać zgodnie z przyjętą strategią zrównoważonego rozwoju. D okonujemy wewnętrznej alokacji energii odnawialnej . Zmniejszamy zapotrzebowanie na energię inwestując w wydajny energetycznie sprzęt w infrastrukturze technicznej . Kontynuuj emy także transformację źródeł pochodzenia wykorzystywanej energii. W latach 2020 – 2022 podpisaliśmy cztery wieloletnie umowy zakupowe (tzw. PPA). Dzięki temu w 202 3 aż ponad 70% wykorzystywanej przez nas energii pochodzi ło ze źródeł odnawialnych. Orange nie tylko zapewnia sobie dostęp do czystej energii w długim okresie, ale i stabilne, niskie cen y energii, gdyż wie, że nie będzie mogła liczyć na ceny regulowane . W 2023 roku zawar liśmy kolejną umow ę PPA na dostawę energii z instalacji fotowoltaicznych. W latach 2024 – 2034 umowa zapewni nam dostawę ponad 600 GWh energii ze słońca . Oznacza to, że energia z należących do R.Power farm fotowoltaicznych zaspokoi w trakcie trwania kontraktu kolejne 8- 10% rocznego zużycia Orange Polska. 7.4.4 Nasilenie się niekorzystnych zjawisk na rynku pracy Progno zowane na 2024 rok ożywienie gospodarcze wraz z wciąż wysokim poziomem inflacji z pewnością w dalszym ciągu wpływać będą na rynek pracy w Polsce. Presja płacowa powiązana ze wzrostem cen już od 2022 roku nadal będzie wywierać istotny wpływ na gospodarkę. Trudniejsza sytuacja finansowa przedsiębiorstw, w związku z wyższą ceną surowców oraz dynamicznie rosnących kosztów pracy (dwukrotny wzrost płacy minimalnej w 2023 i 2024 do poziomu PLN 4300), skłonić może przedsiębiorców do ograniczenia zatrudnienia). W pe rspektywie rozwoju gospodarki rynek pracy zmierzyć się będzie musiał także z ograniczoną dostępnością na rynku, na którym już obecnie niektóre branże borykają się problemem braku specjalistów (w sektorze ICT szczególnie widoczny brak specjalistów nowych technologii- cyberbezpieczeństwa, big daty, AI). W długim okresie także demografia polskiego społeczeństwa negatywnie oddziaływać będzie na dostępność pracowników w Polsce. Wojna w Ukrainie wpłynęła również bezpośrednio na rynek pracy w Polsce. Wraz z początkiem agresji Rosji w Ukrainie, rynek pracy w Polsce opuściło wielu pracowników z Ukrainy (zatrudnionych w różnych sektorach gospodarki), natomiast widoczny był napływ imigrantów, głównie kobiet i dzieci. Według konsensusu prognoz makroekonomicznych stopa bezrobocia w Polsce będzie relatywnie stabilna w najbliższych latach, w roku 2024 r. szacowana jest na poziomie 5,1%. Czynniki związane z rynkami finansowymi 7.4.5 Wzrost stóp procentowych W 2023 Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe w Polsce o łącznie 100 punktów bazowych . Osłabiająca się koniunktura gospodarcza skłoniła NBP do zmiany stopy referencyjnej z 6,75% do 5,75% na koniec roku. Spowolnienie gospodarcze i wciąż niepewność co do inflacji, powinny wpłynąć na stabilizację polityki moneta rnej 59 polskiego banku centralnego. Zmiany st óp procentowych nie powinny mieć materialnego wpływu na zobowiązania Orange Polska, dzięki utrzymywanemu portfelowi zabezpieczeń. 7.4.6 Osłabienie kursu waluty rodzimej Wahania kursów walutowych mają wpływ na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych, a także na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami. Wpływ ten jest w znacznym stopniu ograniczony poprzez posiadany portfel transakcji zabezpieczających. W 202 3 r. złoty wzmocnił się: 7,3% w stosunku do euro oraz 10,4 % w stosunku do dolara amerykańskiego. Ewentualne osłabienie kursu złotego nie powinno mieć wpływu na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych oraz na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami ze wz ględu na utrzymywany poziom zabezpieczeń. 7.4.7 Ryzyko utraty wartości aktywów Wartości odzyskiwalne przedsiębiorstw, które wpływają na wartość księgową aktywów trwałych, w tym wartości firmy, są wrażliwe na metody wyceny i założenia przyjęte w modelu. Są one również wrażliwe na wszelkie zmiany w środowisku biznesowym w stosunku do przyjętych założeń. Więcej informacji dotyczących utraty wartości firmy oraz wartości odzyskiwalnych znajduje się w notach do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 7.4.8 Czynn iki mogące mieć wpływ na cenę akcji Orange Polska. Do pozostałych czynników, poza opisanymi powyżej, które mogą powodować zmiany ceny akcji Orange Polska należą: ▪ Realizacja strategii .Grow na lata 2021-2024 ▪ Zmiana w perspektywie wypłat dywidendy, ▪ Sprzedaż lub nabycie znaczących aktywów przez Grupę, ▪ Zmiany przez analityków rynku kapitałowego ich prognoz i rekomendacji dotyczących Grupy, jej konkurentów, partnerów oraz sektorów gospodarki, w których działa Grupa. 60 ROZDZIAŁ V OŚWIADCZENIA 61 8 OŚWIADCZENIA ZARZĄDU 8.1 Oświadczenie o przyjętych zasadach rachunkowości Zarząd Orange Polska S.A. w składzie: 1. Liudmila Climoc – Prezes Zarządu 2. Jolanta Dudek – Wiceprezes ds. Rynku Konsumenckiego 3. Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego 4. Witold Drożdż – Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych 5. Piotr Jaworski – Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii 6. Jacek Kowalski – Członek Zarządu ds. Human Capital 7. Jacek Kunicki – Członek Zarządu ds. Finansów 8. Maciej Nowoh oński – Członek Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości potwierdza, że zgodnie z jego najlepszą wiedzą, roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz roczne sprawozdanie finansowe Orange Polska S.A. i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Orange Polska S.A. oraz jej Grupy oraz jej wynik finansowy. Sprawozdanie Zarządu zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A., w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka. 8.2 Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych W dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021 - 2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kap itałowej Orange Polska. W dniu 5 października 2020 r. Orange Polska S.A. zawarła na lata 2021 - 2025 umowę z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, w ramach której KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. przeprowadziła odpowiednio: • przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za I półrocze 2023 roku sporządzonych wg MSSF, • badanie jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdani a finansowego Grupy za 2023 rok sporządzonych wg MSSF, • procedury w odniesieniu do pakietu sprawozdawczego Magnitude Orange Polska S.A. Badanie sprawozdań finansowych spółek zależnych zostało przeprowadzone na podstawie odrębnych umów zawartych z KPMG Audy t spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. i z każdą ze spółek zależnych. Łączne wynagrodzenie należne z tytułu badania oraz przeglądów wyżej wymienionych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. za 2023 rok jest wymienione poniżej (w tys. zł). 2023 Badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy i rocznego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. oraz spółek zależnych za rok 202 3 , przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy na dzień 30 czerwca 202 3 r. 2.648 Pozostałe usługi 632 Ogólne wynagrodzenie należne od Grupy * 3.280 wynagrodzenie za 2023 rok zostanie zaktualizowane po zakończeniu badania sprawozdań finansowych. Łączne wynagrodzenie należne za 2022 rok z tytułu badania oraz przeglądów wyżej wymienionych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. wynosiło odpowiednio: badanie sprawozdań finansowych Orange Polska S.A., Grupy i spółek zależnych oraz przeglądy Orange Polska S.A. i Grupy – 2.873 tys. zł; inne usługi dla Orange Polska S.A. – 624 tys. zł. 8.3 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników na dany okres Prognoza Grupy na 2023 rok została opublikowana w raporcie bieżącym nr 5/2023 w dniu 15 lutego 2023 roku. Zgodnie z raportem bieżącym 18/2023 opublikowanym w dniu 25 lipca 2023 roku, Grupa podwyższyła prognozę przychodów oraz wskaźnika EBITDAaL. Cel został określony jako niski jednocyfrowy wzrost wskaźnika EBITDAaL (poprzednio płaski/niski jednocyfrowy wzrost EBITDAaL) oraz niski do średniego jednocyfrowy wzrost przychodów 62 (poprzednio niski jednocyfrowy wzrost). Prognoza eCapex (ekonomiczne nakłady inwestycyjne) została podtrzymana przez Zarząd na niezmienionym poziomie w przedziale 1,5 - 1,7 miliarda złotych. Prognoza została zrealizowana tj. przychody wyniosły w 2023 r. 12.970 mln zł i były wyższe o 3,9% rok -do- roku, wskaźnik EBITDAaL wyniósł w 2023 r. 3.179 mln zł i był wyższy o 3,3% rok -do- roku, ekonomiczne nakłady inwestycyjne wyniosły w 2023 r. 1.555 mln zł. Wzrost EBITDAaL był rezultatem wzrostu przychodów we wszystkich kluczowych liniach biznesowych i dalszej transformacji kosztowej, co pozwoliło skompensować wzrost kosztów wynikający z inflacji. 8.4 Informacja dotycząc a polityki wyboru firmy audytorskiej 1) W dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021 -2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska, 2) F irma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełniali warunki do sporządzenia bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej, 3) W Orange Polska są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji, 4) Orange Polska posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie świadczenia na rze cz emitenta przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub członka jego sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu świadczenia przez firmę audytorską; 5) W Orange Polska przestrzegane są wymagania dotyczące powołania, składu i funkcjonowania Komitetu Audytowego, w tym dotyczące spełnienia przez większość jego członków kryteriów niezależności, a także wymagań odnośnie posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, 6) Komitet Audytowy wykonywał zadania przewidziane w obowiązujących przepisach. 63 9 OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACY JNEGO a) Zasady ładu korporacyjnego, którym podlega Spółka Spółka, jako emitent papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. na podstawie uchwały Rady Giełdy Nr 13/1834/2021 z dnia 29 marca 2021 r. została zobowiązana do stosowania „Dobrych Praktyk Spółek Notow anych na GPW 2021 ” . Treść zasad Dobrych Praktyk, o których mowa powyżej, jest dostępna pod adresem http://corp-gov.gpw.pl. b) Przestrzeganie ładu korporacyjnego Spółka w 202 3 r. przestrzegała wszystkich zasad ładu korporacyjnego . c) Opis głównych cech stosowanych w Orange Polska S.A. systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych (dodatkowe informacje dotyczące kluczowych czynników ryzyka znajdują się w rozdziale IV) Funkcjonujący w Orange Polska S.A. system kontroli wewnętrznej oraz zarządzania ryzykiem umożliwia zarządzanie ryzykiem związanym z osiąganiem celów biznesowych, (choć tego ryzyka całkowicie nie eliminuje), w istotnym stopniu zabezpiec zając Spółkę przed poważnymi nieprawidłowościami w sprawozdawczości i stratami. Kodeks Etyki określa zasady relacji z klientami, akcjonariuszami, pracownikami, dostawcami i konkurentami, a także zasady dotyczące ochrony środowiska, w którym działa Grupa. Sprawnie działający od lat system zgłaszania nieprawidłowości ( whistleblowing) jest koordynowany przez Komisję ds. Etyki Orange Polska, która działa w Spółce od 2007 roku. Proces pozwala na identyfikację problemów poprzez dostępne kanały zgłoszeń dla pracowników, współpracowników, firm współpracujących, takie jak: e - mail na skrzynkę funkcyjną, ustnie lub pisemnie (na adres pocztowy) do Przewodniczącego Komisji ds. Etyki, kontakt do Przewodniczącego Komitetu Audytowego Orange Polska, strona intranetowa z możliwością anonimowego zgłoszenia, strona intranetowa Grupy Orange. Pracownicy przechodzą regularnie szkolenie w zakresie kwestii etycznych zakończone certyfikacją. Zgodnie z podejściem przyjętym przez Grupę Orange zakładającym stopniowe wdrażanie kolejnych elementów Programu Compliance wprowadzono w Orange Polska Politykę Antykorupcyjną oraz Wytyczne do zapobiegania korupcji. Regulacje te zawierają szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji pozwalające na zidentyfikowanie oraz mitygowanie ryzyka wystąpienia korupcji. Podlegają one okresowym przeglądom i są aktualizowane w razie potrzeby. Dodatkowo prowadzonych jest szereg działań o charakterze informacyjnym oraz szkoleniowym mających na celu podniesienie świadomości pracowników w zakresie przepisów i zasad antykorupcyjnych. Ww. regulacje zostały wzmocnione w zakresie zarządzania przypadkami konfliktu i nteresów poprzez wprowadzenie Polityk regulujących te kwestie w odniesieniu do pracowników i menadżerów a także RN i Zarządu O range Polska. W ramach Programu Compliance funkcjonuje mechanizm zgłaszania między innymi przypadków korupcji, płatnej protekcji oraz podejrzeń i naruszeń zasad i przepisów prawa. Mogą one być zgłaszane poprzez ten sam kanał, który służy do informowania o wszelkiego rodzaju postępowaniach nieetycznych, traktowane są w sposób poufny oraz każdorazowo badane z należytą starannością. Założenia Programu i Polityki wspierane są także przez proces due diligence polegający na weryfikacji partnerów biznesowych a także cykliczne przeglądy ryzyk korupcyjnych. Mechanizmy funkcjonujące w Spółce są zgodne ze standardami rekomendowanymi dla systemu zarządzania zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów przyjętymi przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Aby dostosować się do aktualnych wymogów prawa dotyczących systemu zgłaszania nieprawidłowości, Orange Polska ściśle monitoruje otoczenie prawne i dostosowuje swoje wewnętrzne procedury do przepisów prawa. Grupa z najwyższą starannością podchodzi do kwestii sprawozdawczości finansowej i stałej komunikacji ze środowiskiem polskich i zagranicznych inwestorów, a także wypełniania obowiązków informacyjnych. Kluczowi menadżerowie odpowiedzialni za funkcje finansowe, prawne, regulacyjne oraz kontrolę wewnętrzną zapoznają się ze sprawozdaniami finansowymi i zgłaszają do nich uwagi w ramach Komitetu ds. Przeka zywania Informacji. Celem tych spotkań jest by przekazywane ujawnienia w sprawozdaniach finansowych były dokładne, przejrzyste, kompletne, terminowe i zgodne z wymogami prawa i przyjętymi powszechnie praktykami, a także by rzetelnie odzwierciedlały sytuacj ę finansową i operacyjną Spółki i Grupy. W 2023 r. Komitet ds. Przekazywania Informacji odbył cztery posiedzenia. Dodatkowo Komitet Audytowy dokonuje przeglądu sprawozdań finansowych Spółki i Grupy przed ich opublikowaniem. Do kluczowych elementów systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Orange Polska S.A. należą: 1) Audytorzy wewnętrzni raportują funkcjonalnie do Prezesa Zarządu. Plan audytów wewnętrznych jest przygotowywany między innymi na bazie ryzyk kluczowych Spółki i corocznie oceniany pr zez Komitet Audytowy. Komitet ten analizuje także raporty audytorów wewnętrznych. W celu wzmocnienia niezależności Audytu Wewnętrznego, decyzje w sprawie zatrudnienia Dyrektora Audytu Wewnętrznego, rozwiązania z nim umowy o pracę, oceny oraz wysokości jego wynagrodzenia wymagają opinii Komitetu Audytowego oraz Komitetu ds. Wynagrodzeń. Dyrektor Audytu Wewnętrznego uczestniczy we wszystkich posiedzeniach Komitetu Audytowego. 64 2 ) Spółka regularnie ocenia jakość systemu kontroli i zarządzania ryzykiem. Proces ten obejmuje identyfikację i klasyfikację czynników ryzyka finansowego i pozafinansowego w działalności Orange Polska S.A. oraz weryfikację efektywności systemu zarządzania ryzykiem. 3) Wprowadzono procedury służące stałemu monitorowaniu istotnych czynników ryzyka (prawnego, regulacyjnego, operacyjnego, dotyczącego sprawozdawczości finansowej, związanego z ochroną środowiska, itp.), które wyznaczają ogólne kierunki w zakresie stałej kontroli ryzyka. W 2023 r. Zarząd po raz kolejny dokonał kompleksowej oceny kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej w Grupie. Zidentyfikowane słabości zostały naprawione. Na podstawie przeprowadzonej oceny Zarząd stwierdził, że na dzień 31 grudnia 202 3 r. nie istniały słabości, które mogłyby w isto tny sposób wpływać na skuteczność kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej. d) Wskazanie akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji wraz ze wskazaniem liczby posiadanych przez te podmioty akcji, ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, liczby głosów z nich wynikających i ich procentowego udziału w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu Informacje dotyczące znaczących akcjonariuszy znajdują się w punkcie 6.4. e) Wskazanie posiadaczy w szelkich papierów wartościowych, które dają specjalne uprawnienia kontrolne, wraz z opisem tych uprawnień Spółka nie emitowała papierów wartościowych dających specjalne uprawnienia kontrolne akcjonariuszom lub innym podmiotom. f) Wskazanie wszelkich ogran iczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu, takich jak ograniczenie wykonywania prawa głosu przez posiadaczy określonej części lub liczby głosów, ograniczenia czasowe dotyczące wykonywania prawa głosu lub zapisy, zgodnie z którymi, przy współpracy Spółki, p rawa kapitałowe związane z papierami wartościowymi są oddzielone od posiadania papierów wartościowych Spółka nie wprowadziła szczególnych ograniczeń dotyczących wykonywania prawa głosu z akcji. g) Wskazanie wszelkich ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Orange Polska S.A. Przenoszenie prawa własności papierów wartościowych wyemitowanych przez Spółkę nie podlega ograniczeniom. h) Opis zasad dotyczących powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnień, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji Zgodnie ze Statutem Spółki, Zarząd składa się z 3 do 10 Członków, w tym Prezesa Zarządu powoływanych i odwoływanych przez Radę Nadzorczą zwykłą większością głosów oddanych. Rekomendacje w przedmiocie powoływania członków Zarządu przedstawia Radzie Nadzorczej Komitet ds. Wynagrodzeń. Obecnie w skład Zarządu wchodzi 8 członków, w tym Prezes. Kadencja Członków Zarządu trwa 3 lata. Do kompetencji Zarządu należy kierowanie wszelkimi działaniami Spółki z wyłączeniem spraw, które na mocy postanowień Kodeksu spółek handlowych lub Statutu są przekazane do wyłącznej kompetencji Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej. Do kompetencji Zarządu należy w szczególności ustalanie strategii Grupy, zatwierdzanie budżetu, tworzenie, przekształcanie i likwidowanie jednostek organizacyjnych Spółki, wykonywanie nadzoru właścicielskiego nad spółkami z Grupy. Decyzja o emisji lub wykupie akcji Spółki leży wyłącznie w kompetencji Walnego Zgromadzenia. Szczegółowy zakres uprawnień Zarządu określa Regulamin Zarządu dostępny pod adresem www.orange -ir.pl. i) Opis zasad zmiany statutu lub umowy Spółki Zmiana statutu wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Spółki podjętej większością trzech czwartych głosów. Zmiany te są wcześniej opiniowane przez Radę Nadzorczą i przedstawiane akcjonariuszom na minimum 26 dni przed odbyciem Walnego Zgromadzenia. j) Sposób działania walnego zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania, w szczególności zasady wynikające z regulaminu walnego zgromadzenia, jeżeli taki regulamin został uchwalony, o ile informacje w tym zakresie nie wynikają wprost z przepisów prawa I. Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwoływane jest przez Zarząd lub Radę Nadzorczą w przypadku, gdy Zarząd nie zwoła go w terminie określonym prawem. Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno odbyć się w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego . Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje: 1) Zarząd Spółki z własnej inicjatywy l ub na pisemny wniosek Rady Nadzorczej lub akcjonariusza albo akcjonariuszy przedstawiających co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego, 2) Rada Nadzorcza, jeżeli uzna to za wskazane, 65 3) Akcjonariusz albo akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w Spółce. Zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia na wniosek Rady Nadzorczej lub akcjonariuszy przedstawiających co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego powinno nastąpić w ciągu dwóch tygodni od daty zgłoszenia wniosku. Walne Zgromadzenia odbywają się w Warszawie. Walne Zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim akcji. Porządek obrad Walnego Zgromadzenia ustala organ lub podmiot zwołując y Walne Zgromadzenie. W przypadku zwołania Walnego Zgromadzenia na wniosek Rady Nadzorczej bądź akcjonariusza( -y) Zarząd uwzględni w porządku obrad sprawy zgłoszone przez wnioskodawcę . Rada Nadzorcza oraz akcjonariusze przedstawiający co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie lub w postaci elektronicznej do Zarządu najpóźniej na 21 dni przed wyznaczonym termin em Walnego Zgromadzenia. Żądanie powinno zawierać uzasadnienie lub projekt uchwały dotyczącej proponowanego porządku obrad. Wszystkie sprawy wnoszone pod obrady Walnego Zgromadzenia, Zarząd przedstawia Radzie Nadzorczej do zaopiniowania. Do kompetencji Wal nego Zgromadzenia w szczególności należy: 1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, 2) powzięcie uchwały o podziale zysku lub o pokryciu straty, 3) udzielanie członkom organów Spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków, 4) zmiana przedmiotu działalności Spółki, 5) zmiana Statutu Spółki, w tym podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego, 6) połączenie Spółki i przekształcenie Spółki, 7) rozwiązanie i likwidacja Spółki, 8) emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa, 9) powoływanie i odwoływanie członków Rady Nadzorczej, 10) podejmowanie wszelkich postanowień dotyczących roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu Spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, 11) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, 12) inne sprawy określone w kodeksie spółek handlowych lub w innych przepisach prawa albo w nin iejszym Statucie, z wyłączeniem nabywania i zbywania nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, które należą do kompetencji Zarządu i nie wymagają uchwały Walnego Zgromadzenia. Uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają zwykłą większością głosów oddanych, o ile przepisy kodeksu spółek handlowych lub Statut Spółki nie stanowią inaczej. Głosowani a są jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów Spółki lub likwidatorów bądź o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Ponadto tajne głosowanie zarządza się na żądanie choćby jednego z akcjonariuszy obecnych lub reprezentowanych na Walnym Zgromadzeniu. Zgodnie z przyjętym Regulaminem Walne Zgromadzenie otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub jego zastępca, a w razie ich nieobecności Prezes Zarządu albo osoba wyznaczona przez Zarząd, po czym spośród osób uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu wybiera się Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Po prz edstawieniu każdej kolejnej sprawy zamieszczonej w porządku obrad Przewodniczący otwiera dyskusję, udzielając głosu w kolejności zgłaszania się. Za zgodą Walnego Zgromadzenia dyskusja może być przeprowadzana nad kilkoma punktami porządku obrad łącznie. Głos można zabierać jedynie w sprawach objętych przyjętym porządkiem obrad i aktualnie rozpatrywanych. II. Zgodnie z Regulaminem Walnego Zgromadzenia Orange Polska S.A. akcjonariuszom przysługują w szczególności następujące prawa: 1) Akcjonariusze mogą uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście, przez pełnomocników (innych przedstawicieli) lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, o ile w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia została podana taka możliwość . 66 2) Akcjonariusz uprawniony do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu ma prawo kandydować na Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia lub zgłosić do protokołu jedną kandydaturę na stanowisko Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. 3) Przy rozpatrywaniu każdego punktu porządku obrad Walnego Zgromadzenia każdy akcjonariusz ma prawo do jednego 5- cio minutowego wystąpienia i 5 -cio minutowej repliki. 4) Każdy akcjonariusz ma prawo zadawania pytań w każdej sprawie objętej porządkiem obrad. 5) Akcjonariusz ma prawo do sprzeciwu wobec decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie w drodze uchwały rozstrzyga o utrzymaniu względnie uchyleniu decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. 6) Każdy akcjonariusz ma prawo wnoszenia propozycji zmian i uzupełnień do projektów uchwał objętych porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia – do czasu zamknięcia dyskusji nad punktem porządku obrad obejmującym projekt uchwały, której taka propozycja dotyczy. k) Skład osobowy i zmiany, które w nim zaszły w ciągu ostatniego roku obrotowego, oraz opis działania organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących Orange Polska S.A. oraz ich komitetów I. Skład osobowy Zarządu w 202 3 roku: W dniu 23 maja 2023 r. Rada Nadzorcza Orange Polska powołała Liudimilę Climoc na stanowisko Prezeski zarządu Orange Polska z dniem 1 września 2023 r. 1 września 2023 r. Liudmila Climoc zastąpiła Juliena Ducarroz na stanowisku Prezesa zarządu Orange Polska. Julien Ducarroz objął stanowisko prezesa Orange Romania. Julien Ducarroz był prezesem Orange Polska S.A. od 1 września 2020 roku. Pod jego kierownictwem firma ogłosiła i wdrożyła strategię .Grow. Skład Zarządu na 31 grudnia 2023 roku: 1) Liudmila Climoc – Prezes Zarządu 2) Jolanta Dudek – Wiceprezes Zarządu 3) Bożena Leśniewska – Wicepreze s Zarządu 4) Witold Drożdż – Członek Zarządu 5) Piotr Jaworski – Członek Zarządu 6) Jacek Kowalski – Członek Zarządu 7) Jacek Kunicki – Członek Zarządu 8) Maciej Nowohoński – Członek Zarządu Noty dotyczące członków Zarządu: Liudmila Climoc (ur. 1975 r.), Prezeska Zarządu Orange Polska od dnia 1 września 2023 roku. Liudmila Climoc ma 25- letnie doświadczenie w branży telekomunikacyjnej. W 2008 roku została powołana na stanowisko Prezesa Zarządu Orange Moldova, a w 2016 roku – Prezesa Zarządu Orange Romania. W czasie jej kadencji, Orange Romania przeszedł kompleksową transformację od spółki świadczącej wyłącznie usługi komórkowe do w pełni zintegrowanego operatora telekomunikacyjnego. Proces ten rozpoczął się w 2016 roku wraz z wprowadzeniem pierwszych ofert kon wergentnych dla klientów indywidualnych, a następnie był kontynuowany poprzez zwiększanie zasięgu usług światłowodowych w całym kraju. W ramach przyspieszenia tej strategii, w 2021 roku nastąpiło połączenie z krajowym operatorem Telekom Romania Communicati on, przy czym po integracji obie spółki funkcjonują pod wspólną marką Orange. Liudmila Climoc dołączyła do Grupy w 1998 roku, rozpoczynając pracę w spółce Voxtel (obecnie Orange Moldova). Zajmowała w niej szereg stanowisk kierowniczych, a w 2008 roku awansowała z funkcji Członka Zarządu ds. Sprzedaży na stanowisko Prezesa Zarządu. Liudmila Climoc ukończyła studia inżynierskie na Politechnice Mołdawskiej, a następnie, w latach 2011 -2013, studia MBA, prowadzone wspólnie przez Uniwersytet w Newport i mołdawską grupę ProEra. Od 26 października 2023 r. objęła także funkcję Przewodniczącej Rady Fundacji Orange. Jolanta Dudek (ur. 1964), od 1 lipca 2021 r. Wiceprezes Orange Polska ds. Rynku Konsumenckiego . Karierę w branży telekomunikacyjnej rozpoczęła w 2000 roku w PTK Centertel na stanowiskach menedżerskich związanych z zarządzaniem obsługą klientów Indywidualnych. W latach 2004 - 2010 pełniła funkcję Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych sieci komórkowej Orange. W październiku 2010 roku objęła stanowisko Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych w Orange Customer Service. Od listopada 2013 roku była Dyrektorem Wykonawczym ds. Obsługi Klientów w Orange Polska. Do czasu włączenia obszaru Obsługi Klienta do struktur Orange Polska pełniła funkcję Prezesa Zarządu Orange Cu stomer Service (do roku 2016). Od 2015 roku pełniła funkcję Członka Zarządu Orange Polska odpowiedzialnego za obszar Doświadczeń Klientów . Jolanta Dudek ukończyła Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego oraz studia podyplomowe z zakresu Zarządzania Gospodarką Europejską, uzyskując dyplom francuskiej Ecole des Hautes Etudes Commerciales (HEC) oraz Szkoły Głównej Handlowej (SGH) w Warszawie. Jest również absolwentką Akademii Psychologii Przywództwa (2013) i Szkoły Mentorów (2015) przy Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Posiada doświadczenie jako 67 Audytor Wiodący Systemu Zarządzania Jakością ISO 2002 oraz jako Koordynator COPC® Customer Operations Performance Center. Bożena Leśniewska (ur. 1965), od 2017 jako Wiceprezeska Za rządu odpowiada za rynek biznesowy. Od ponad dwudziestu lat zawodowo związana z zarządzaniem i branżą technologiczną. Konsekwentnie przechodziła przez kolejne szczeble kariery, zaczynając od stanowiska przedstawiciela handlowego (DHL), przez kierownika i dyrektora regionalnego (Po lkomtel), dyrektora departamentów w centralach firm (Polkomtel, PTK Centertel Sp. z o.o., Telekomunikacja Polska S.A.), dyrektora wykonawczego, po stanowisko Wiceprezesa Zarządu w Orange Polska. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, APP w Szkole Bizne su Politechniki Warszawskiej oraz AMP na INSEAD. Sprawuje funkcje członk ini Rady Odpowiedzialnego Przywództwa przy Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Rady Strategicznej THINKTANK, Rady Fundacji Orange, stowarzyszenia Women in Leadership i Stowarzyszenia LiderShe. Aktywna mentorka w programach mentoringowych, a także współautorka pierwszych w Europie studiów przeznaczonych dla kobiet – Akademii Przywództwa Kobiet przy Akademii Leona Koźmińskiego . Witold Drożdż (ur. 1974), od 2012 roku w Orange Polska, w tym od 2012 do listopada 2018 Dyrektor Wykonawczy ds. Korporacyjnych, od listopada 2018 Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych . Zasiada w Radzie Fundacji Orange oraz Radzie Nadzorczej Orange Energia Sp. z o.o. W latach 2010- 2012, Wiceprezes Zarządu, a następnie p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Jądrowa S.A. W latach 2007- 2010, był Wiceministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiedzialnym za rozwój społeczeństwa informacyjnego i rejestry publiczne, a także przewodniczącym rządowego Zespołu „Polska Cyfrowa” oraz członkiem rządowego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i międzyresortowego Zespołu ds. Telewizji i Radiofonii Cyfrowej. Członek Rady Fundacji Forum Bezpieczeństwa. Ukończył prawo i stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim oraz Stanford Executive Program na Uniwersytecie Stanforda. Piotr Tadeusz Jaworski (ur. 1961), od listopada 2018 roku Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii. Od września 2016 roku był Dyrektorem Wykonawczym ds. Sieci i Technologii w Orange Pol ska. Przewodniczący Rady Nadzorczej TP Teltech w latach 2008-2022, C złonek Rady Nadzorczej Światłowód Inwestycje oraz NetWork S! Od 1991 roku związany z Orange Polska (dawniej Telekomunikacja Polska), gdzie pełnił m.in. funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Techni ki Zakładu Telekomunikacji w Białymstoku, a później, w centrali TP; Dyrektora Departamentu Kontaktów z Klientami Biznesowymi i Regionalnego Dyrektora Wykonawczego (Region Południe i Centrum). W latach 2007- 2013 zajmował stanowisko Dyrektora Technicznej Obsługi Klienta, a następnie, do 2016 roku, Dyrektora Dostarczania i Serwisu Usług, odpowiadając za procesy technicznego dostarczania i utrzymania usług dla klientów Orange Polska i operatorów alternatywnych, realizację inwestycji sieciowych (w tym projektu V HBB-FTTH) oraz utrzymanie sieci aktywnej. W latach 2007- 2020 Członek Komisji ds. Etyki Orange Polska. Lider wielu projektów z zakresu budowania i poprawy doświadczeń klientów. Od lat zaangażowany w działalność charytatywną. Absolwent Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej oraz podyplomowych studiów MBA na Uniwersytecie Gdańskim oraz Uniwersytecie Strathclyde w Glasgow. Jacek Kowalski (ur. 1964) od stycznia 2011 r. na stanowisku Członka Zarządu ds. Human Capital w Orange Polska. Wcześniej, od 2009 ro ku Dyrektor Wykonawczy Telekomunikacji Polskiej (obecnie Orange Polska) ds. Zasobów Ludzkich. Swoją karierę w Grupie rozpoczynał w 2001 w PTK Centertel na stanowisku Menedżera Human Resources dla Sprzedaży i Marketingu. Od 2005 r. był Dyrektorem Pionu Zarządzania Kompetencjami i Rozwojem Pracowników. Wcześniej Dyrektor Szkoły Przedsiębiorczości i Kadr w Infor Training (Grupa Wydawnicza Infor) oraz Dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli odpowiedzialny za wdrażanie programów szkoleniowych wspie rających rozwój edukacji w Polsce. Wcześniej nauczyciel i pasjonat historii, twórca programów i rozwiązań edukacyjnych, autor poradników i podręczników, certyfikowany trener i PM. W 1989 roku ukończył Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz, w rok u 1996, Studia Podyplomowe Kierowania Instytucjami Samorządowymi i Organizacjami Pozarządowymi również na Uniwersytecie Warszawskim. Członek Rady Programowej Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami. przewodniczący Rady Nadzorczej Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego Orange Polska, Człon ek Rady Fundatorów Fundacji Civis Polonus , członek Rady Nadzorczej Integrated Solutions oraz Fundacji Orange. Od ponad 7 lat członek i współtwórca nieformalnego stowarzyszenia Human Explorers składającego się z kilkunastu wiodących na polskim rynku firm reprezentowanych przez szefów HR. Celem jest wymiana doświadczeń i kreowanie nowatorskich rozwiązań w zakresie HR. Członek inicjatywy Liderzy Pro Bono i pasjonat wolontariatu jako ruchu, który czyni świat istotnie lepszym. Jacek Kunicki (ur. 1979) jest związany z Orange Polska od 2003 r. W tym czasie pełnił różne funkcje menedżerskie o rosnącym zakresie odpowiedzialności w obszarze finansów, w tym funkcję Dyrektora Relacji Inwestorskich w latach 2010-2014 oraz Dyrektora Kontrolingu Grupy Orange Polska w latach 2014-2020 , gdzie odegrał kluczową rolę w skutecznym odwróceniu trendów w ramach strategii .One oraz przestawieniu firmy na strategię komercyjną ukierunkowaną na wartość . Od 31 marca 2020 r. odpowiada za Finanse w Grupie Orange Polska. 68 Z asiada w radach nadzorczych spółek NetWorkS! , Światłowód Inwestycje, Bluesoft oraz Integrated Solutions, wchodzących w skład Grupy Orange Polska. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował w finansach operatora telekomunikacyjnego Energis Polska. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Zarządzania w Warszawie. Posiada tytuł MBA z Oxford Brookes University. Maciej Nowohoński (ur. 1973) z Orange Polska związany jest od 2003 roku. Pełnił różne role o rosnącym zakresie odpowiedzialności. W tym, w szczególności funkcję Kontrolera Grupy Orange Polska w latach 2006-2014 i Członka Zarządu ds. Finansów od marca 2014 do marca 2020. Od marca 2020 r. jest Członkiem Zarządu Orange Polska ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości. W latach 2010-2011 Maciej zajmował także stanowisko Członka Zarządu w spółce Emitel, natomiast w latach 2011 - 2013 był Członkiem Zarządu ds. Finansów w spółce PTK Centertel. Maciej przewodniczy od 2021 roku Radzie Nadzorczej Światłowód Inwestycje. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował między innymi w Arthur Andersen i Andersen Business Consulting. Jest absolwentem kierunku Handel Zagraniczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz szkoły biznesu Hogeschool van Arnhem en Nijmegen w Holandii. II. Skład osobowy Rady Nadzorczej oraz jej komitetów wraz ze zmianami osobowymi w 202 3 roku. W dniu 14 lutego 2023 r. rezygnację złożył Ramon Fernandez. W dniu 29 czerwca 2023 r. wygasły mandaty Johna Russella Houldena i Patrice’a Lamberta de Diesbach. Tego dnia następujące osoby, Clarisse Heriard Dubreuil, John Russell Houlden i Laurent Martinez - zostały powołane przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie na Członków Rady Nadzorczej na nową kadencję. W skład Rady Nadzorczej Orange Polska, na dzień 30 czerwca 2023 r. wchodziło pięciu Członków niezależnych: Bartosz Dobrzyński, John Russell Houlden, Monika Nachyła, dr Maria Pasło - Wiśniewska i Wioletta Rosołowska. Skład na 31 grudnia 202 3 roku: 1) Maciej Witucki – Przewodniczący Rady Nadzorczej 2) Marie- Noëlle Jégo - Laveissière – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej 3) Laurent Martinez – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej 4) Marc Ricau – Sekretarz Rady Nadzorczej 5) Philippe Béguin –Członek Rady Nadzorczej 6) Bénédicte David – Członek Rady Nadzorczej 7) Bartosz Dobrzyński – Niezależny Członek Rady Nadzorczej 8) Clarisse Heriard Dubreuil – Członek Rady Nadzorczej 9) John Russell Houlden – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego 10 ) Monika Nachyła – Niezależny Członek Rady Nadzorczej 11) dr Mar ia Pasło - Wiśniewska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodnicząca Komitetu ds. Wynagrodzeń 12) Wioletta Rosołowska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej 13) Jean-Michel Thibaud – Członek Rady Nadzorczej 14) Jean-Marc Vignolles – Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu ds. Strategii W skład Rady Nadzorczej Orange Polska, na dzień 31 grudnia 202 3 r. wchodziło pięciu Członków niezależnych: Bartosz Dobrzyński, John Russell Houlden, Monika Nachyła , dr Maria Pasło - Wiśniewska i Wioletta Rosołowska . W dniu 9 lutego 2024 r. na skutek śmierci wygasł mandat pani Wioletty Rosołowskiej jako niezależnego członka Rady Nadzorczej Orange Polska. Skład Komitetów Rady Nadzorczej na dzień 31 grudnia 202 3 r. Komitet Audytowy: 1) John Russell Houlden – Przewodnicz ący 2) Bartosz Dobrzyński 3) Monika Nachyła 4) Marc Ricau 5) Jean-Michel Thibaud Pracom Komitetu przewodniczy John Russell Houlden, niezależny Członek Rady Nadzorczej, który posiada odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje w kwestiach finansowo - księgowych oraz audytu. W 2023 r. Marię Pasło - Wiśniewską w składzie komitetu zastąpił Bartosz Dobrzyński. Komitet ds. Wynagrodzeń: 1) dr Maria Pasło - Wiśniewska – Przewodnicząca 69 2) Bénédicte David 3) Bartosz Dobrzyński 4) Marc Ricau W 2023 r. nie było zmian w skła dzie komitetu Komitet ds. Strategii: 1) Jean-Marc Vignolles – Przewodniczący 2) Philippe Béguin 3) Bénédicte David 4) Bartosz Dobrzyński 5) Monika Nachyła 6 ) dr Maria Pasło - Wiśniewska 7) Wioletta Rosołowska W 2023 r. w związku z upływem kadencji ze składu komitetu odszedł Patrice Lambert - de Diesbach. Wszyscy c złonk owie Rady Nadzorczej, regularnie uczestniczą w posiedzeniach Komitetu ds. Strategii. Poniżej znajduje się zestawienie Zwyczajnych Walnych Zgromadzeń, na których wygasają mandaty członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska: Zarząd Data ZWZA Liudmila Climoc – Prezes Zarządu 2026 Jolanta Dudek – Wiceprezes Zarządu 2024 Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu 2024 Witold Drożdż 2024 Piotr Jaworski 2024 Jacek Kowalski 2026 Jacek Kunicki 2026 Maciej Nowohoński 2026 Rada Nadzorcza Data ZWZA Maciej Witucki – Przewodniczący 2025 Marie- Noëlle Jégo - Laveissière – Zastępca Przewodniczącego 2024 Laurent Martinez – Zastępca Przewodniczącego 2026 Marc Ricau – Sekretarz 2025 Philippe Béguin 2024 Bénédicte David 2024 Bartosz Dobrzyński 2025 Clarisse Heriard Dubreuil 2026 John Russell Houlden 2026 Monika Nachyła 2025 Maria Pasło - Wiśniewska 2024 Wioletta Rosołowska 2024 Jean-Michel Thibaud 2025 Jean-Marc Vignolles 2024 70 III. Opis działania Zarządu Zgodnie ze Statutem Spółki, Zarząd Spółki kieruje działalnością Spółki, zarządza jej majątkiem oraz reprezentuje Spółkę na zewnątrz Członkowie Zarządu pełnią swoje obowiązki osobiście . Pracami Zarządu Spółki kieruje Prezes Zarządu. Prezes Zarządu, a w razie jego nieobecności wskazany przez niego inny Członek Zarządu, przewodniczy posiedzeniom Zarządu Spółki. Uchwały Zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy Członkowie Zarządu zostali pra widłowo zawiadomieni o posiedzeniu Zarządu. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów pełnego składu powołanego Zarządu. Poszczególni Członkowie Zarządu zarządzają powierzonymi im obszarami działalności Spółki. Uchwał Zarządu wymaga podejmowanie decyzji w sprawach Spółki dotyczących w szczególności: 1) ustalania strategii Spółki oraz zatwierdzania wieloletnich programów rozwoju poszczególnych obszarów jej działalności, 2) zatwierdzania i aktualizacji budżetu Spółki, 3) ustalania wielkości nakładów inwestycyjnych oraz źródeł ich finansowania, 4) zaciągania kredytów i innych zobowiązań finansowych, 5) udzielania gwarancji i poręczeń, 6) Regulaminu Organizacyjnego Orange Polska S.A., 7) tworzenia, przekształcania i likwidowania jednostek organizacyjnych Spółki określonych w Regulaminie Organizacyjnym Orange Polska S.A., 8) zasad udzielania pełnomocnictw, 9) ustalania polityki kadrowej i zasad wynagradzania w Spółce, 10) występowania do organów statutowych Spółki w sytuacjach przewidzianych w Kodeksie spółek handlowych i Statucie Spółki, 11) przyjmowania rocznych, jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań Zarządu z działalności Spółki i Grupy Kapitałowej wraz z przedstawieniem tych dokumentów Radzie Nadzorczej w wymaganych terminach, 12) wniosku do Walnego Zgromadzenia, dotyczącego podziału zysków lub pokrycia strat, 13) ustalania zasad rozporządzania składnikami majątkowymi, 14) przekształceń własnościowych Spółki oraz publicznego obrotu papierami wartościowymi Spółki, 15) wykonywania nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Orange Polska S.A., 16) uczestnictwa w spółkach i innych podmiotach prawa, z wyjątkiem stowarzyszeń i organizacji samorządu gospodarczego, 17) zawierania i realizacji porozumień pomiędzy Spółką i działającymi w niej organizacjami związków zawodowych, za wyjątkiem spraw przekazanych do kompetencji dyrektorów jednostek Spółki, 18) negocjacji i rozstrzygania sporów zbiorowych, 19) zasad obsadzania stanowisk najwyższej kadry menedżerskiej, w tym ustalania warunków zatrudnienia oraz wysokości wynagrodzeń. Oświadczenia woli w imieniu Spółki składa Prezes Zarządu, działając łącznie z innym Członkiem Zarządu . Szczegółowe obowiązki i zakres odpowiedzialności Zarządu są określone w Regulaminie Zarządu dostępnym pod adresem www.orange-ir.pl. IV. Opis działania Rady Nadzorczej Rada Nadzorcza składa się z 9 do 16 członków, przy czym co najmniej czterech członków Rady Nadzorczej powinno być członkami niezależnymi. Obecnie w skład Rady Nadzorczej wchodzi 14 członków, w tym 5 członków niezależnych. Niezależny członek Rady Nadzorczej musi spełniać warunki określone dla niezależnych członków komitetów audytu w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Członkowie Rady Nadzorczej co kwartał potwierdzają w oświadczeniu spełnianie powyższych kryteriów niezależności. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie (a w wyjątkowych przypadkach, opisanych w Statucie, przez R adę Nadzorczą). Kadencja członków Rady Nadzorczej trwa 3 lata. Pracami Rady kieruje Przewodniczący Rady, na którym spoczywa obowiązek należytego organizowania jej prac, a w szczególności zwoływanie posiedzeń Rady. W przypadku nieobecności Przewodniczącego Rady jego kompetencje przejmuje kolejno najstarszy stażem zastępca Przewodniczącego, Sekretarz Rady lub najstarszy stażem członek 71 Rady. Rada Nadzorcza odbywa posiedzenie, co najmniej raz na kwartał. Zarząd lub Członek Rady Nadzorczej mogą żądać zwołania Rady Nadzorczej, podając proponowany porządek obrad. Przewodniczący Rady Nadzorczej zwołuje posiedzenie w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli Przewodniczący Rady Nadzorczej nie zwoła posiedzenia w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku, wnioskodawca może je zwołać samodzielnie, podając datę, miejsce i proponowany porządek obrad. Rada Nadzorcza może odbywać posiedzenia również bez formalnego zwołania, jeżeli wszyscy członkowie wyrażą na to zgodę oraz nie zgłoszą sprzeciwu dotyczącego wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Rada Nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Podczas posiedzenia Rada Nadzorcza może podejmować uchwały również w sprawach nieobjętych proponowanym porządkiem obrad, jeżeli żaden z członków Rady Nadzorczej biorących udział w posiedzeniu się temu nie sprzeciwi . Rada Na dzorcza podejmuje uchwały zwykłą większością głosów oddanych. W przypadku głosowania, w którym oddano taką samą liczbę głosów za oraz przeciw, głos rozstrzygający przysługuje Przewodniczącemu Rady. W posiedzeniu Rady Nadzorczej można uczestniczyć również przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość . Głosowania Rady Nadzorczej są jawne . Członkowie Rady Nadzorczej mogą brać udział w podejmowaniu uchwał Rady, oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego Członka Rady. Rada Nadzorcza może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie Rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały oraz co najmniej połowa członków Rady wzięła udział w podejmowaniu uchwały . Rada Nadzorcza pełni swe obowiązki kolegialnie, ale przekazała część kompetencji określonym komitetom, które opisano poniżej. Regulamin Rady Nadzorczej oraz regulaminy komitetów Rady Nadzorczej dostępn e są pod adresem www.orange- ir.pl. Do kompetencji Rady Nadzorczej należy między innymi powoływanie Członków Zarządu i ustalanie zasad wynagrodzenia i wysokości ich wynagrodze ń, powoływanie niezależnych audytorów oraz sprawowanie nadzoru nad działalnością Spółki. W ramach funkcji nadzorczych, Rada Nadzorcza rozpatruje plan strategiczny i roczny budżet Grupy, a także monitoruje jej wyniki operacyjne i finansowe, wyraża opinie dotyczące zaciągania zobowiązań przekraczających równowartość 100.000.000 EUR, wyraża opinie dotyczące zbywania składników majątkowych Grupy o wartości przekraczającej równowartość 100.000.000 EUR, ocenia roczne sprawozdania finansowe i sprawozdania Zarządu z działalności Spółki i Grupy Orange Polska oraz wnioski Zarządu, co do podziału zysków l ub pokrycia strat , a także opiniuje sprawy kierowane przez Zarząd lub za jego pośrednictwem pod obrady Walnego Zgromadzenia, przedstawia zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu do zatwierdzenia roczne sprawozdanie Rady Nadzorczej. Rada Nadzorcza przedstawia również Walnemu Zgromadzeniu sprawozdanie o wynagrodzeniach Członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Spółki, zgodnie z wymogami określonymi w ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych . Przy rozpatrywaniu wyżej wymienionych spraw Rada Nadzorcza bierze pod uwagę uwarunkowania społeczne, ekologiczne i etyczne działalności Grupy. Dodatkowo Ustawa o Rachunkowości określa zakres odpowiedzialności Członków Rady Nadzorczej za rzetelność i prawidłową prezentację raportowania finansowego Spółki. V. Opis działania komitetów Rady Nadzorczej A) Komitet Audytowy Komitet Audytowy został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 14 czerwca 2002 roku jako organ doradczy Rady Nadzorczej. Większość członków Komitetu, w tym jego Przewodniczący, spełnia kryteria niezależności określone w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Posiedzenia Komitetu odbywa ją się nie rzadziej niż raz na kwartał przed opublikowaniem przez Spółkę sprawozdań finansowych. Najważniejsze zadania Komitetu, wyszczególnione w jego Regulaminie, stanowiącym załącznik do Regulaminu Rady Nadzorczej, obejmują miedzy innymi: 1) nadzorowanie rzetelności informacji finansowych przekazywanych przez Spółkę, 2) przegląd systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Grupy, 3) przegląd programu prac Audytu Wewnętrznego i jego raportów, 4) analizę i opiniowanie istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi, 5) udzielanie rekome ndacji dot. wyboru firmy audytorskiej i przedłużenia z nią umowy, 6) monitorowanie niezależności i obiektywizmu biegłych rewidentów Spółki, charakteru i zakresu badania oraz monitorowanie pracy biegłych rewidentów, 7) przedstawianie Radzie Nadzorczej zaleceń mających na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości finansowej w Spółce i Grupie. B) Komitet ds. Wynagrodzeń Komitet ds. Wynagrodzeń został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 16 czerwca 2004 roku, jako organ doradczy Rady Nadzorczej . Połowa członków Komitetu, w tym jego Przewodnicząca, spełnia kryteria niezależności 72 określone w ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki. Posiedzenia Komite tu odbywają się według jego uznania, ale co najmniej 4 razy do roku . Zadaniem Komitetu ds. Wynagrodzeń jest doradzanie Radzie Nadzorczej oraz Zarządowi w kwestii ogólnej polityki wynagrodzeń i nominacji w Grupie , określanie warunków zatrudnienia oraz wysokości wynagrodzeń Członków Zarządu (wraz z wyznaczaniem celów), a także rekomendowanie Radzie Nadzorczej wysokości pensji i premii dla Członków Zarządu. C) Komitet ds. Strategii Komitet ds. Strategii został powołany uchwałą Rady Nadzorczej w dniu 15 czerwca 2005 roku, jako organ doradczy Rady Nadzorczej. Posiedzenia Komitetu odbywają się zgodnie z harmonogramem, ale co najmniej 2 razy do roku. Do zadań Komitetu ds. Strategii należy: 1) formułowanie opinii i zaleceń dla Rady Nadzorczej w sprawie przygotowywanych przez Zarząd planów strategicznych oraz uwag zgłaszanych przez Radę Nadzorczą do takich planów, w szczególności względem zasadniczych wariantów strategii, 2) konsultowanie wszelkich projektów strategiczn ych w zakresie rozwoju Grupy, monitorowanie realizacji współpracy partnerskiej w ramach Grupy oraz projektów wiążących się z umowami o strategicznym znaczeniu dla Grupy (Komitet przekazuje sprawozdania i zalecenia dotyczące poszczególnych projektów tego ty pu Radzie Nadzorczej). W szczególności, Komitet ds. Strategii rozpatruje następujące projekty: 1) umowy i sojusze strategiczne oraz umowy o współpracy technicznej i inżynierskiej, w tym wynikające ze strategicznego partnerstwa Grupy z Orange S.A., 2) z naczące transakcje zakupu i sprzedaży majątku. l) W odniesieniu do Komitetu Audytowego Rady Nadzorczej Orange Polska: 1) następujące osoby zadeklarowały, że spełniały ustawowe kryteria niezależności: John Russell Houlden, Bartosz Dobrzyński i Monika Nachyła ; 2) w zakresie wiedzy lub umiejętności dotyczących rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, następujące osoby zadeklarowały: John Russell Houlden zadeklarował, że posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości oraz badania sprawozdań finansowych; ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School, a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Posiada odpowiednie doświ adczenie i kwalifikacje w zakresie rachunkowości i zarządzania finansami przedsiębiorstw i jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT).Ma bogate doświadczenie w zakresie księgowości i audytu poprzez szeroki zakres ról finansowych w Spicer & Oppe nheim (obecnie Deloitte), ICI i BT, zanim został dyrektorem finansowym w firmie Lovells (2002- 2008), członkiem zarządu ds. finansów w Telecom New Zealand (2008- 2010) i członkiem zarządu ds. finansów w United Utilities Group (2010- 2020). Od 2014 do 2020 był także członkiem Komitetu Głównego oraz Przewodniczącym Komitetu ds. Sprawozdawczości Finansowej „Grupy 100” (który reprezentuje wspólne stanowisko spółek FTSE 100 wobec Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz innych organów regulacyjnych). Od 2020 do 2022 pełnił funkcję Przewodniczącego Komitetu Audytu Babcock International Group (spółka FTSE 250) gdzie nadzorował reset jakości rachunkowości i audytu obejmujący korektę ponad 40 błędó w księgowych sprzed lat . Od 2022 roku do chwili obecnej jest również Partnerem Operacyjnym Corsair Infrastructure oraz Dyrektorem Niewykonawczym Yorkshire Water. Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity , relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995- 2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie Sanofi -Synthelabo. W latach 2000- 2011 działała w sektorze private equity . W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wic eprezesa Banku BGŻ. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital Partners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odp owiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest też członkiem Komitetu Zarządzającego. 73 Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów Grup y Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale- Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project finance . Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008- 2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz ko rporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013 - 2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji. 3) następujące osoby zadeklarowały, że posiadały wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, wskazując odpowiedni sposób, w jaki zdobyli wiedzę i umiejętności opisane poniżej: John Russell Houlden, Bartosz Dobrzyński Monika Nachyła, Marc Ricau i Jean -Michel Thibaud. John Russell Houlden ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School , a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT). Przed dołączeniem do Rady Nadzorczej Orange Polska, jego wiedza telekomunikacyjna opierała się w dużej mierze na doświadczeniu jako dyrektora finansowego BT Networks & Information Services i dyrektora finansowego BT Wholesale oraz członka zarządu ds. finansów w firmach Telecom New Zealand podczas gdy jego szersze możliwości strategiczne, operacyjne, handlowe i transformacyjne opierały się również na jego doświadczeniu na różnych stanowiskach finansowyc h w ICI oraz na stanowisku dyrektora finansowego w United Utilities Group. Bartosz Dobrzyński rozpoczynał karierę zawodową jako dziennikarz w latach 90 - tych po czym podjął pracę w marketingu. Przez ponad 20 lat pracował w sektorze telekomunikacyjnym w Polsce, w szczególności jako szef ofert dla klientów indywidualnych w Orange (2001 - 2008) a następnie członek Zarządu ds. Marketingu Play (2008 - 2018). Podczas jego pracy w Play stał się on jednym z wiodących operatorów na rynku. Po opuszczeniu Play zajmuje się doradztwem dla firm i startupów w obszarach kształtowania modelu biznesowego i marketingu. Jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego (dziennikarstwo, MBA) i IESE w Barcelonie (Advanced Management Program). Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity , relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Posiada także dyplomy studiów podyplomowych w zakresie psychologii społecznej i rolnictwa. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995 - 2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie San ofi-Synthelabo. W latach 2000- 2011 działała w sektorze private equity . W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wiceprezesa Banku BGŻ, członka zarządu odpowiedzialnego za obszar strategii i rozwoju, oraz strategicznego obszaru działalności banku - rolnictwa. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital P artners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odpowiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest t eż członkiem Komitetu Zarządzającego. Marc Ricau pracuje w Grupie France Telecom Orange od 1986 roku. Ukończył Instytut Nauk Politycznych w Paryżu (IEP) oraz Krajową Wyższą Szkołę Poczty i Telekomunikacji (ENSPTT). Uzyskał dyplom studiów magisterskich w zakresie metod statystycznych i programistycznych. W branży telekomunikacyjnej piastował różne stanowiska zarówno za granicą, jak i we Francji – głównie w działach sprzedaży i obsługi klienta, ale także finansów i zarządzania sieciami. W 2009 roku, rozpoczął pracę w Orange AMEA (strukturze obejmującej zak resem działania Afrykę, Bliski Wschód i Azję), jako Wiceprezes Strefy AMEA ds. Krajów i Partnerstwa w tym regionie i był członkiem rad nadzorczych kilku spółek zależnych Grupy w Afryce(Orange Mali, Orange Guinea, Orange Niger, Orange Bissau and Sonatel Mul timedia) do początku 2013 roku. W październiku 2012 roku, Marc Ricau rozpoczął pracę jako wiceprezes zespołu Orange Europa, w którym odpowiada za działalność operacyjną Grupy w Polsce. W lipcu 2015 roku, został powołany na członka Zarządu w Orange Slovensk o a.s., a w czerwcu 2017 roku został powołany na członka Rady Nadzorczej tej spółki. Jest także członkiem Rady Dyrektorów Nadacia Orange (Orange Foundation) w Słowacji. Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów Grup y Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale- Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project 74 finance . Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008- 2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz korporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013 - 2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji. 4) na rzec z Orange Polska były świadczone dozwolone usługi niebędące badaniem przez firmę audytorską badającą sprawozdanie finansowe Orange Polska, tj. przez KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. W związku z tym, Orange Polska dokonała oceny niezależności tej firmy audytorskiej, a Komitet Audytowy wyraził zgodę na świadczenie tych usług. 5) główne założenia polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem: 1. Organem upoważnionym do dokonania wyboru firmy audytorskiej jest Rada Nadzorcza Orange Polska. Rada dokonuje wyboru na podstawie uprzedniej rekomendacji Komitetu Audytowego. 2. Komitet Audytowy w swojej rekomendacji: - wskazuje firmę audytorską, której proponuje powierzyć badanie ustawowe; - oświadcza, że rekomendacja jest wolna od wpływu stron trzecich; - stwierdza, że Spółka nie zawarła żadnych umów zawierających klauzule ograniczające możliwość wyboru firmy audytorskiej przez Radę Nadzorczą, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych Spółki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich. 3. W przypadku, gdy wybór firmy audytorskiej nie dotyczy przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego, rekomendacja Komitetu Audytowego: - zawiera co najmniej dwie możliwości wyboru firmy audytorskiej wraz z uzasadnieniem i wskazaniem uzasadnionej preferencji Komitetu Audytowego wobec jednej z nich; - jest opracowana zgodnie z procedurą wyboru opisaną poniżej. 4. Procedura wyboru 4.1. Spółka zaprasza do składania ofert w sprawie świadczenia usługi badania ustawowego dowolne firmy audytorskie, pod warunkiem , że: - nie narusza to zasady, zgodnie z którą po upływie maksymalnych okresów trwania zlecenia, ani biegły rewident czy firma audytorska ani, w stosownych przypadkach, żaden z członków ich sieci działających w ramach Unii Europejskiej nie podejmują badania ustawowego Spółki w okresie następnych 4 lat; - organizacja procedury przetargowej nie wyklucza z udziału w procedurze wyboru firm, które uzyskały mniej niż 15% swojego całkowitego wynagrodzenia z tytułu badań od jednostek zainteresowania publicznego w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej w poprzednim roku kalendarzowym, zamieszczonych w wykazie firm audytorskich, które przeprowadziły badania ustawowe w jednostkach zainteresowania publicznego w poprzednim roku. 4.2. Spółka przygotowuje dla zaproszonych firm audytorskich dokumentację przetargową, która, m.in. zawiera przejrzyste i niedyskryminujące kryteria wyboru, które są stosowane przez Spółkę do oceny ofert złożonych przez firmy audytorskie. 4.3. Spółka ocenia oferty złożone przez firmy audytorskie zgodnie z kryteriami wyboru określonymi w dokumentacji przetargowej. 4.4 Na wniosek firmy audytorskiej Komitet Audytowy powinien omówić z nią zagrożenia dla jej niezależności oraz zabezpieczenia stosowane w celu ograniczenia tych zagrożeń, wskazane w dokumentacji sporządzonej przez firmę audytorską. Firma audytorska powinna corocznie, przekazywać Komitetowi Audytowemu pisemne potwierdzenie, że biegły rewident, firma audytorska oraz partnerzy, kadra kierownicza wyższego szczebla i kierownicy, przeprowadzający badanie ustawowe są niezależni od badanej spółki. 5. Spółka ma prawo udzielić dodatkowego zlecenia, o którym mowa w art. 17 ust. 6 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16.04.2014 roku – na podstawie zgody Komisji Nadzoru Finansowego. 6. Rada Nadzorcza, dokonując wyboru, zwraca uwagę na doświadczenie zespołu audytowego w badaniu sprawozdań finansowych spółek, w tym spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, a także na kompetencje i kryteria finansowe. 7. De cyzja w zakresie wyboru dokonywana jest z uwzględnieniem zasad bezstronności i niezależności firmy audytorskiej oraz analizy prac realizowanych przez nią w Spółce, wychodzących poza zakres badania sprawozdania finansowego, w celu uniknięcia konfliktu interesów. 75 8. Jeśli decyzja Rady Nadzorczej w zakresie wyboru firmy audytorskiej odbiega od rekomendacji Komitetu Audytowego, Rada Nadzorcza uzasadnia w formie pisemnej przyczyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu Audytowego i przekazuje takie uzasadn ienie do wiadomości Walnego Zgromadzenia. 6) rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. do przeprowadzenia badania spełniała obowiązujące przepisy prawa oraz przyjęte w Orange Polska polityk i i procedury wyboru firmy audytorskiej. 7) Komitet Audytowy w 2023 roku odbył 6 posiedzeń. 9.1 Informacja dotycząca polityki sponsoringowej Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu (decyzja Dyrektora Wykonawczego ds. Korporacyjnych (nr 49/16) . Strategia sponsoringowa Orange Polska jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). Orange Polska S.A. angażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo. Za realizację strategii sponsoringowej odpowiada Dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i CSR, któremu podlega zespół CSR Analiz i Wydarzeń. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Polska S.A. Każdy projekt sponsoringowy ma wyznaczone określone cele / Key Performance Indicators (KPI) (frekwencja, ekwiwalent reklamowy publikacji (AVE), liczba publikacji etc.). Po realizacji projektu dokonywana jest jego ewaluacja przez Zarząd Orange Polska. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu. Orange Polska prowadzi swoją działalność prospołeczną poprzez utworzoną przez Spółkę fundację korporacyjną - Fundację Orange oraz poprze z Fundusz darowizn. W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych (nr 2/23). Orange Polska S.A. przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn: • każda darowizna wymaga analizy i rekomendacji, • każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska S.A., • każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej, • wszystkie darowizny realizo wane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska S.A., • w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie z przedmiotem darowizny. Fundacja Orange, która prowadzi działalność w zakresie zaangażowania społecznego w imieniu Orange Polska, posiada strategię działań. Fundacja działa na rzecz nowoczesnej edukacji dzieci i młodzieży i prowadzi ogólnopolskie, autorskie programy edukacyjne i społeczne, wspierające wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży. Wszystkie prowadzone przez Fundację Orange programy i projekty oparte są na badaniach w danym obszarze i realizowane w porozumieniu z autorytetami w danej dziedzinie. Fundacja przedstawia co najmniej 2 razy w roku raporty ze swej działalności Radzie Fundacji, w skład której wchodzą przedstawiciele fundatora – spółki Orange Polska. Fundacja corocznie składa Raport ze swojej działalności do właściwego ministerstwa oraz przygotowuje raport finansowy, który podlega audytowi. Raporty Fundacji prezentowane są publicznie na stronie Fundacji. Polityka Fundacji wpisuje się w strategię społecznej odpowiedzialności Orange Polska, która jest częścią strategii biznesowej firmy. Strategia CSR skupia się na obszarach, kluczowych z punktu widzenia branży teleko munikacyjnej i aktywności na polskim rynku – działaniach na rzecz integracji cyfrowej i bezpieczeństwa w sieci, ochrony środowiska i klimatu oraz budowania dobrego miejsca pracy. Kluczowym elementem w tworzeniu strategii są wnioski z dialogu z interesariu szami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży telekomunikacyjnej w Polsce i na świecie. Nad realizacją strategii czuwa Komitet Sterujący ds. CSR złożony z menedżerów odpowiedzialnych za poszczególne obszary funkcjonowania firmy. Realizacja działań z zakresu społecznej odpowiedzialności firmy przedstawiana jest co roku w postaci Raportu Zintegrowanego, który jest przygotowywany wg międzynarodowych standardów raportowania pozafinansowego GRI (Global Reporting Initiative) oraz zaleceń Międzynarodowe j Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC). Raport jest akceptowany wewnętrznie przez Disclosure Committee oraz jest audytowany przez niezależnego zewnętrznego audytora. 9.2 Opis polityki różnorodności Orange Polska posiada „Politykę Zarządzania Różnorodnością”, która została przyjęta decyzją Prezesa Zarządu w 2016 roku. Orange Polska zobowiązuje się do poszanowania różnorodności i równych szans w aspektach takich, jak : • płeć; • wiek; • kompetencje / wiedza / doświadczenie / sposób myślenia; • zdolności psychofizyczne – (nie)pełnosprawność; 76 • status rodzicielski; • religia / światopogląd ; • lokalizacja miejsca pracy (centrala / region); • narodowość / pochodzenie etniczne / rasa; • orientacja seksualna; • rodzaj zatrudnienia; • przynależność związkowa; • przekonania polityczne. Realizacja Polityki wspierana jest przez Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności. Potwierdzeniem jakości zarządzania różnorodnością jest międzynarodowy certyfikat – Gender Equality European and International Standard. Dodatko wo Orange Polska jest sygnatariuszem i opiekunem Karty Różnorodności w Polsce. Orange Polska posiada również polityki zarządzania różnorodnością w odniesieniu do Członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej. W procesie doboru członków Zarządu Orange Polska Rada Nadzorcza: • kieruje się jawnością zasad i kryteriów wyboru kandydatów; • podejmuje decyzje o wyborze członków Zarządu w oparciu o odpowiedni poziom wiedzy, umiejętności, wykształcenia, kompetencji i doświadczeń zawodowych kandydatów; • dba, aby wśród członków Zarządu znalazły się osoby różnorodne pod względem płci, wieku, wiedzy specjalistycznej, wykształcenia i doświadczeń zawodowych; • w zakresie zróżnicowania pod względem płci, dąży do zapewnienia udziału kobiet na poziomie nie niższym niż 30%. Obowi ązki i zakres odpowiedzialności, jak również wymagania w zakresie kwalifikacji, doświadczenia i kompetencji członków Rady Nadzorczej określone są w Statucie Spółki. Orange Polska stosuje także zapisy zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021”. Zarząd Orange Polska składa się obecnie z 8 członków, w tym Prezesa Zarządu, powoływanych przez Radę Nadzorczą. Kadencja członków Zarządu trwa 3 lata. W skład Zarządu wchodzą 3 kobiety, co stanowi 38 % składu (stan na 31.12.2023 r.). W procesi e doboru członków Rady Nadzorczej Walne Zgromadzenie: • podejmuje decyzje o wyborze członków Rady Nadzorczej w oparciu o odpowiedni poziom wiedzy, umiejętności, wykształcenia, kompetencji i doświadczeń zawodowych kandydatów ; • dba, aby wśród członków Rady Nadzorczej znalazły się osoby różnorodne pod względem płci, wieku, wiedzy specjalistycznej, wykształcenia i doświadczeń zawodowych ; • zapewnia obecność przynajmniej czterech członków Rady Nadzorczej, którzy spełniają kryteria niezależności wymienione w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz w Statucie Spółki, a także nie ma rzeczywistych i istotnych powiązań z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogólnej liczby głosów w Spółce ; • w zakresi e zróżnicowania pod względem płci, dąży do utrzymania udziału kobiet na poziomie nie niższym niż 30%. Rada Nadzorcza Orange Polska składa się obecnie z 14 członków, w tym 5 członków niezależnych. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie (a w wyjątkowych przypadkach przez Radę Nadzorczą). Kadencja członków Rady Nadzorczej trwa 3 lata. W Skład Rady Nadzorczej wchodzi 6 kobiet, co stanowi 43 % składu (stan na 31.12.2023 r.). Orange Polska corocznie przygotowuje szczegółową analizę dotyczącą wskaźnika wynagrodzeń kobiet i mężczyzn w oparciu o porównywalne grupy pracowników (czyli pracowników wykonujących podobną i porównywalną pracę). Systematycznie analizujemy też wynagrodzenia kobiet i mężczyzn. Wskaźnik zróżnicowania wynagrodzeń kobie t i mężczyzn jest liczony dla pracowników wykonujących porównywalną pracę i zatrudnionych na stanowiskach w tej samej klasie zaszeregowania. Na koniec 2023 roku wskaźnik ten wynosił: 3% na stanowiskach specjalistycznych i 4% na stanowiskach menedżerskich. Nie obserwujemy znaczących odchyleń wskaźnika w stosunku do lat ubiegłych. Cel redukcji luki płacowej z uwagi na płeć znajduje się w strategii CSR a jego realizacja jest audytowana podczas certyfikacji GEES (Gender Equality European Standard). W procesie p odwyżek wynagrodzeń ustaliliśmy zasady, które zwracają uwagę na kwestię równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn w oparciu o te same obowiązki, doświadczenie, zaangażowanie i wiedzę. 77 9.3 Informacja na temat polityki wynagrodzeń w Orange Polska Polityka wynagradzania w Orange Polska S.A. Strategia Orange Polska S.A. opiera się na budowaniu i utrzymywaniu wysokiej satysfakcji klientów, zapewniając pełen zakres, najwyższej jakości usług telekomunikacyjnych, multimedialnych oraz wyspecjalizowanych ICT, dostosowanych do potrzeb gospodarstw domowych i firm; rozległą dostępność tych usług oraz wysokie standardy obsługi. Polityka wynagrodzeń jest elementem realizacji całościowej strategii Spółki. Poprzez umożliwienie pozyskiwania, utrzymywania oraz mot ywowania najlepszych menadżerów i pracowników w obszarach specjalizacji występujących w Orange Polska S.A., zapewnia kadry przygotowane do osiągania strategicznych celów Spółki. Jednocześnie uznając, że pracownicy są kluczowym kapitałem Spółki, polityka wynagrodzeń wspiera tworzenie przyjaznych warunków w cyfrowym środowisku pracy, stymulując zaangażowanie w realizację celów Spółki, rozwój pracowników oraz elastyczne metody pracy. Wynagrodzenia w Orange Polska S.A. są porównywane do wynagrodzeń w firmach w Polsce. Poziom wynagrodzenia kadry menadżerskiej jest uzależniony od wyników finansowych Spółki, indywidualnego wkładu pracowników, osiąganych wyników, wspiera realizację strategii Spółki. Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego. System wynagrodzeń składa się z: 1. wynagrodzenia zasadniczego, 2. premii uzależnionej od wyników, 3. nagród uznaniowych, 4. benefitów. Ze względu na konieczność dostosowania struktury zatrudnienia w Spółce do zmieniających się warunków rynkowych , zmieniających się metod pracy, w Orange Polska S.A. funkcjonuje program odejść dobrowolnych. Pracownicy, którzy opuszczają Spółkę w ramach odejść dobrowolnych, mają możliwość uzyskania dodatkowych odpraw w stosunku do tych wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Zasady odpraw dla pracowników są regulowane poprzez odrębne uzgodnieni e ze związkami zawodowymi. Zasady odpraw dla kadry menadżerskiej, która nie jest objęta Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy, są określane w toku indywidualnych ustaleń , uregulowane w umowach o pracę. 1. Wynagrodzenie zasadnicze Poziom wynagrodzeń zasadniczych uwzględnia zakres zadań przypisanych do danego stanowiska oraz rynkową wycenę pracy. Orange Polska S.A. mo nitoruje rynek wynagrodzeń, porównując co najmniej raz w roku płace i praktyki płacowe w Spółce z praktykami płacowymi w czołowych firmach na rynku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów z branży teleinformatycznej ICT. Orange Polska S.A. zapewn ia spójność wynagrodzeń pomiędzy stanowiskami uwzględniając ich poziom zaszeregowania w wewnętrznym taryfikatorze stanowisk pracy. Orange Polska S.A. kształtuje zasady wynagradzania z zachowaniem zasad równouprawnienia, w szczególności wobec różnic takich jak: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkowa, pochodzenie etniczne , orientacja seksualna. Indywidualne wynagrodzenia zasadnicze są kształtowane w ramach: • corocznych przeglądów wynagrodzeń, uwzględniających zmieniające się standardy pracy poszczególnych grup zawodowych oraz wkład każdego pracownika w osiąganiu celów, • awansów między -stanowiskowych, • ustaleń rekrutacyjnych dla kandydatów obejmujących obowiązki w nowym obszarze zawodowym, • zarządzania ryzykiem utraty osób o najwyższych kompetencjach na rzecz konkurencji. 2. Premia uzależniona od wyników Celem systemu premiowania jest motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników w pracy, poprzez realizację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki oraz nastawienie na wzrost satysfakcji klientów. System celów wspiera współpracę pomiędzy pracownikami z różnych jednostek organizacyjnych definiując obok celów indywidualnych, cele solidarnościowe. 78 System premiowy Orange Polska S.A. jest dostosowany do specyfiki zadań realizowanych w poszczególnych funkcjach. Na tej pod stawie możemy wyodrębnić trzy grupy pracowników: • kadra menedżerska objęta jednolitym w swej konstrukcji systemem premiowym lecz o zróżnicowanym wskaźniku premii dla poszczególnych grup zawodowych od 12,5% do 50% w stosunku do indywidualnego wynagrodzenia z asadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%), • pracownicy na stanowiskach realizujących cele sprzedażowe mają odrębne modele premii lub prowizji, w zależności od grup zawodowych, których wartość mieści się w przedziale od 30% do 50% w stosunku do indyw idualnego wynagrodzenia zasadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%), • pracownicy, którzy nie są menedżerami, ani nie realizują celów sprzedażowych, nie są objęci systemem premiowym. Systemy premiowe pozwalają na uzyskiwanie wyższych premii, jeśli cele są realizowane na poziomie powyżej 100% założeń formułowanych na początku okresu rozliczeniowego. Premia kluczowych menadżerów jest w większym stopniu związana z wynikiem Spółki, realizacją jej strategii biznesowej i w większym stopniu zależy od celów solidarnościowych, wspólnych dla wszystkich pracowników . Natomiast na stanowiskach liniowych menadżerskich premia jest związana z wynikami indywidualnymi pracownika i z mniejszym udziałem elementów solidarnościowych wspólnych dla funkcji lub całej Spółki. C ele i premie są ustalane na okresy, które są ściśle związane z cyklem planowania budżetów. Wyższa kadra menadżerska i menadżerowie liniowi w funkcji wsparcia mają premie rozliczane w cyklach półrocznych. Menadżerowie liniowi sprzedaży oraz pracownicy sprzedaży otrzymują premie / prowizje w cyklach kwartalnych lub miesięcznych. Szczegółowe zasady premiowania są zdefiniowane w Regulaminach Premiowania. 3. Nagrody uznaniowe Długofalowa strategia Spółki opiera się na innowacyjności oraz dążeniu do osiągania ponadprzeciętnych wyników pracy. Nagrody uznaniowe stymulują pracowników do angażowania się w opracowywanie innowacyjnych rozwiązań, realizację projektów strategicznych i współpracę między - funkcyjną. Pozwalają nagradzać za osiągnięcia, które przekraczają oc zekiwania przewidziane w celach okresowych. Nagrody uznaniowe są przyznawane: • menedżerom liniowym średniego szczebla i pracownikom, którzy nie realizują celów sprzedażowych; nagrody mogą zostać przyznane w dowolnym momencie roku, bezpośrednio po wydarzeniu, kumulacji wydarzeń, które w ocenie przełożonego zasługują na nagrodę, • wyróżniającym się pracownikom sprzedaży i menadżerom wyższego szczebla - raz do roku po podsumowaniu osiągnięć w zakończonym roku kalendarzowym 4. Benefity W celu poprawy jakości życia i promowania integracji pracowników, Orange Polska S.A. zapewnia obszer ny pakiet konkurencyjnych rynkowo benefitów dla pracowników, w celu budowania wartościowej oferty wspierającej pozyskiwanie i przywiązanie pracowników do firmy. Pracownicy mają prawo przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego, w którym składki podstawowe są finansowane przez Orange Polska S.A. Kluczowymi obszarami, na które wpływa Orange Polska S.A. poprzez benefity są: • zdrowie i aktywność fizyczna; • stabilność finansowa; • podniesienie standardu życia; • rozwój pracownika. Orange Polska S.A. chce, aby wszyscy pracownicy byli ambasadorami marki Orange, dlatego zapewnia im dostęp do własnych produktów i usług Orange. Zasady wynagradzania Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. określone są w Polityce wynagradzania Członków Zarządu i RN, przyjętej na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy 27.08.2020 r ., zmienionej 29.06.2023 r . Wynagrodzenia Zarządu i Rady Nadzorczej Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 202 3 roku. 79 Prezeska Zarządu Orange Polska S.A. jest zatrudniona w Orange Global International Mobility SA (OGIM SA), spółce z grupy kapitałowej Orange SA i pełni funkcję Prezeski Zarządu na podstawie oddelegowania do Orange Polska S.A. Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezeski Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli: (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 Stałe koszty usług nabytych od Grupy Orange 2023r. Zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange 2023r. 1 Koszt usług nabytych od Grupy Orange w 2023r. Razem Ponadto: zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange z 2022r. wypłaconych w 202 3r. Liudmila Climoc 2 1.299 309 1.608 0 Razem 1.299 309 1.608 0 1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2023 r. do wypłaty w 202 4 r. 2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A ., od 01.09.2023 r. Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się następująco: (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 Koszt stałych składników wynagrodzenia w 2023r. Koszt zmiennych składników wynagrodzenia w 2023r. 1 Koszt wynagrodzenia w 2023r. Razem Ponadto: koszt zmiennych składników wynagrodzenia z 2022r. wypłaconych w 2023r. Jolanta Dudek 1.434 752 2.186 532 Bożena Leśniewska 1.644 860 2.504 656 Witold Drożdż 1.236 640 1.876 426 Piotr Jaworski 1.246 640 1.886 452 Jacek Kowalski 1.302 678 1.980 505 Jacek Kunicki 1.381 716 2.097 476 Maciej Nowohoński 1.347 696 2.043 527 Razem 9.590 4.982 14.572 3.574 1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2023 r. do wypłaty w 202 4 r., nie zawiera premii naliczonych w 2022 r., a wypłaconych w 202 3 r. Za 2023 r. nie zostały spełnione warunki uprawniające do wypłaty Stretch Bonus. Dodatkowo Pani Bożena Leśniewska oraz Pani Jolanta Dudek korzystał y z karty sportowej finansowanej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, wartość świadczenia z tego tytułu wyniosła w 202 3 r . na każdą z Pań po : 492 zł (kwot y nie został y ujęt e w powyższym zestawieniu). Osoby będące Członkami Zarządu Spółki w 202 3 roku i w poprzednich okresach. Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezesa Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli: (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 Stałe koszty usług nabytych od Grupy Orange 2023r. Zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange 2023r. 1 Koszt usług nabytych od Grupy Orange w 2023r. Razem Ponadto: zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange z 2022r. wypłaconych w 202 3r. Julien Ducarroz 2 3.684 669 4.353 1.280 Razem 3.684 669 4.353 1.280 1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2023 r. do wypłaty w 202 4 r., nie zawiera premii naliczonych w 2022 r. , a wypłaconych w 2023 r. (z wyjątkiem kwoty powstałej z tytułu różnic kursowych). Za 2023 r. nie zostały spełnione warunki uprawniające do wypłaty Stretch Bonus. 2 Pełnienie funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A. do 31.08.2023 r. 80 Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 202 2 roku. Prezes Zarządu Orange Polska S.A. jest zatrudniony w Orange Global International Mobility SA (OGIM SA), spółce z grupy kapitałowej Orange SA i pełni funkcję Prezesa Zarządu na podstawie oddel egowania do Orange Polska S.A. Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezesa Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli: (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 Stałe koszty usług nabytych od Grupy Orange 2022r. ) Zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange 2022r. 1 Koszt usług nabytych od Grupy Orange w 2022r. Razem Ponadto: zmienne koszty usług nabytych od Grupy Orange z 2021r. wypłaconych w 2022r. (bez kosztów zaliczki na poczet premii MBO wypłaconej w grudniu 2021r.) Julien Ducarroz 3.848 1.822 5.670 1.077 Razem 3.848 1.822 5.670 1.077 1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2022 r. do wypłaty w 2023 r ., nie zawiera premii naliczonych w 2021 r. , a wypłaconych w 2022 r. (z wyjątkiem kwoty powstałej z tytułu różnic kursowych). ) W stałych kosztach uwzględniono dodatkowe świadczenie w postaci karnetu na Orange Warsaw Festival, które otrzymał Prezes Zarządu od Orange Polska S.A., wartość tego świadczenia wyniosła 1 . 998 zł. Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się następująco: (w tysiącach złoty ch) 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 Koszt stałych składników wynagrodzenia w 2022r. Koszt zmiennych składników wynagrodzenia w 2022r. 1 Koszt wynagrodzenia w 2022r. Razem Ponadto: koszt zmiennych składników wynagrodzenia z 2021r. wypłaconych w 2022r. (bez kosztów zaliczki na poczet premii MBO wypłaconej w grudniu 2021r.) Jolanta Dudek 1.357 863 2.220 278 Bożena Leśniewska 1.629 1.068 2.697 356 Witold Drożdż 1.097 700 1.797 231 Piotr Jaworski 1.166 739 1.905 240 Jacek Kowalski 1.293 820 2.113 289 Jacek Kunicki 1.239 779 2.018 233 Maciej Nowohoński 1.336 852 2.188 281 Razem 9.117 5.821 14.938 1.908 1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2022 r. do wypłaty w 2023 r ., nie zawiera premii naliczonych w 2021 r., a wypłaconych w 2022 r. Dodatkowo Pani Bożena Leśniewska korzystała z karty sportowej finansowanej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, wartość świadczenia z tego tytułu wyniosła w 2022 r.: 492 zł (kwota nie została ujęta w powyższym zestawieniu). Wynagrodzenia Rady Nadzorczej Spółki przedstawiały się następująco: (w tysiącach złotych) 12 miesięcy do 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Maciej Witucki (4) (5) 452 430 Ramon Fernandez (1) - - Marie- Noëlle Jégo - Laveissière (1) - - Laurent Martinez (1) (3) - - Marc Ricau (1) - - Philippe Béguin (1) - - Bénédicte David (1) - - Bartosz Dobrzyński (5) (6) (7) 233 158 Clarisse Heriard Dubreuil (1) - - John Russell Houlden 413 394 81 (1) Osoba powołan a do Rady Nadzorczej Spółki zatrudnion a przez Orange SA nie pobierają ca wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. (2) Osoba nie będąc a Członk iem Rady Nadzorczej Spółki na dzień 31 grudnia 202 3 r. , ale będąc a Członk iem Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. w roku 2022 i w poprzednim okresie. (3) Osoba nie pobierając a wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. (4) W wynagrodzeniu za 2022 r. uwzględniono zwrot składek ZUS z tytułu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno - rentowych na podstawie decyzji ZUS. (5) W wynagrodzeniu za 2023 r. uwzględniono zwrot składek ZUS z tytułu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno - rentowych na podstawie decyzji ZUS). (6) W wynagrodzeniu za 2022 r. uwzględniono dodatkowe świadczenia z tytułu otrzymania karnetów na Orange Warsaw Festival (OWF) i Open ’er (Pan Bartosz Dobrzyński i Pani Monika Nachyła na OWF i Open’ er, Pani Dr. Maria Pas ło - Wiśniewska na Open’ er). (7) W wynagrodzeniu za 2023 r. uwzględniono dodatkowe świadczenia z tytułu otrzymania karnetów na Orange Warsaw Festival (OWF) i Open ’er (Pan Bartosz Dobrzyński na Open;er i Pani Monika Nachyła na OWF i Open’ er). Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do części zmiennej wynagrodzenia równej 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego w przypadku osiągnięcia wyników na poziomie 100% ustalonych celów. J eżeli wykonanie jest na poziomie wyższym niż 100%, część zmienna wynagrodzenia może przekroczyć 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego. Członkom Zarządu i Dyrektorom Wykonawczym wyznaczane są cele solidarnościowe i indywidualne. Każdy cel posiada minimalny próg, poniżej którego wynagrodzenie zmienne związane z tym celem nie jest przyznawane. Każdy z celów posiada również maksymalny poziom, powyżej którego wynagrodzenie zmienne związane z tym celów już nie rośnie. Wysokość części zmiennej wynagrodzenia zależy od łącznej oceny ważonej wszystkich celów. Część zmienna wynagrodzenia obejmuje cele solidarnościowe oraz indywidualne. Cele w części solidarnościowej to EBITDAaL (EBITDA po uwzględnieniu kosztów leasingu), Organiczne Przepływy Pieniężne (Organic Ca sh Flow - OCF), wskaźnik Green odnoszący się do poziomu emisji CO 2 w całej Grupie Orange Polska i wskaźnik satysfakcji klientów z usług Orange (Perception NPS). Cele te są powiązane z realizacją strategii .Grow Spółki na lata 2021 -2024. EBITDAaL jest pods tawową miarą używaną przez Zarząd do mierzenia zyskowności operacyjnej. Cel na wzrost EBITDAaL jest jedną z głównych ambicji finansowych zawartych w strategii .Grow. Organiczne Przepływy Pieniężne są głównym miernikiem wielkości generowanej gotówki. Jej p oziom jest istotnym czynnikiem wpływającym na strukturę bilansu, poziom dźwigni finansowej i w konsekwencji ma duże znaczenie przy rekomendowaniu przez Zarząd poziomu dywidendy dla akcjonariuszy. Cel redukcji emisji CO 2 jest zawarty w strategii .Grow oraz strategii klimatycznej Spółki. Wskaźnik NPS jest powszechnie używany w sektorze telekomunikacyjnym do mierzenia poziomu satysfakcji klientów z naszych usług i jest jednym z wyznaczników, na ile nasza oferta oraz jakość obsługi odpowiadają potrzebom klien tów, co w konsekwencji przekłada się na poziom generowanych przychodów. W części indywidualnej cele odnoszą się do projektów realizowanych w ramach funkcji oraz do oceny zarządzania. W przypadku rozwiązania stosunku pracy, okres wypowiedzenia dla Członków Zarządu wynosi do 6 miesięcy i za ten okres przysługuje wynagrodzenie zasadnicze. Ponadto Członkowie Zarządu są upoważnieni do jednorazowego odszkodowania w wysokości 6 - cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, po spełnieniu określonych w umowie o pracę warunków. Wszyscy Członkowie Zarządu są zobowiązani do niepodejmowania działalności konkurencyjnej przez 12 miesięcy po zakończeniu zatrudnienia i w zamian za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej są upoważnieni do otrzymywania odszkodowania w wysokości 6 - cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Okres wypowiedzenia u mowy o pracę z Członkiem Zarządu delegowanym do Orange Polska S.A. oraz wysokość ewentualnej odprawy są ustalane indywidualnie z uwzględnieniem regulacji z zakresu prawa pracy w państwie Prof. Michał Kleiber (2) (4) - 66 Patrice Lambert - de Diesbach (1) (2) - - Monika Nachyła (5) (6) (7) 234 217 Dr. Maria Pasło - Wiśniewska (4) (6) 330 321 Wioletta Rosołowska 220 210 Jean-Michel Thibaud (1) - - Jean Marc Vignolles (3) - - Razem 1.882 1.796 82 delegującym. Warunki te są każdorazowo zatwierdzane przez Radę Nadzorczą Orange Polska S.A. po uzyskaniu rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń. Oprócz części zmiennej wynagrodzenia, w dniu 14 lutego 2023 r . Rada Nadzorcza na wniosek Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń przyznała Prezesowi Zarządu, Członkom Zarządu oraz Dyrektorom Wykonawczym prawo do dodatkowej premii tzw. Stretch Bonus. Wypłata tej premii jest uzależniona od osiągnięcia dwóch wskaźników finansowych: EBITDAaL oraz EBITDAaL - eCAPEX. Inaczej niż w przypadku wyżej opisanych reguł przyznawani a zmiennej części wynagrodzenia, która jest oparta na widełkach wykonania celów, premia Stretch Bonus jest przyznawana w z góry określonej wysokości tylko w przypadku, gdy oba cele są wykonane łącznie. Warunki wypłaty premii Stretch Bonus ustala na każdy rok Rada Nadzorcza na podstawie rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń. Ponadto Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy, którzy są ekspatriantami, posiadają prawo do benefitów związanych z pobytem w Polsce jako obcokrajowcy, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej Grupy Orange: benefity są płatne jednorazowo lub w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie kosztów ubezpieczenia społecznego we Francji. Program Motywacyjny Orange Polska S.A. dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (LTI – akcje fantomowe) W dniu 23 lipca 2021 r. Rada Nadzorcza Orange Polska S.A. przyjęła Program motywacyjny dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (akcje fantomowe), których instrumentem bazowym jest kurs akcji Orange Polska S .A. notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Program oparty jest o trzyletnie cykle (serie Programu), z których każdy rozpoczyna się w kolejnych, następujących po sobie latach kalendarzowych. W ramach Program u uruchomione zostały 3 serie: 2021 – 2023; 2022-2024 i 2023- 2025. Zgodnie z przyjętym Regulaminem Programu uczestnik programu może nabyć : 43 200 akcji fantomowych (Prezes Zarządu, Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy) oraz do wyboru 18 000 lub 9 000 akcji fantomowych (Pozostali Uc zestnicy). Uczestnicy nabyli dobrowolnie akcje fantomowe po cenie 0,50 zł za akcję. Zgodnie z przyjętym Regulaminem Programu Prezes i Członkowie Zarządu mogą nabyć w każdej serii Programu po 43 200 akcji fantomowych po cenie 0,50 zł za fantom. Program j est realizowany w oparciu o następujące zasady: 1. Warunkiem wykupu przez Spółkę jakiejkolwiek liczby akcji fantomowych Serii Pierwszej jest utrzymanie średniego kursu akcji Orange Polska w 1kw 2024 r. na poziomie równym lub wyższym niż średni kurs akcji w pi erwszym półroczu 2021 r. W kolejnych seriach programu zastosowane zostały analogiczne warunki. 2. Realizacja czterech wskaźników sukcesu Wskaźnik sukcesu Waga (% akcji fantomowych Opis EBITDAaL 30% Osiągnięcie określonego poziomu EBITDAaL będącego sumą wartości z 3 lat prognozowanych w planie strategicznym Spółki Organiczne Przepływy Pieniężne 25% Osiągnięcie określonego poziomu Organicznych Przepływów Pieniężnych będącego sumą wartości z 3 lat prognozowanych w planie strategicznym Spółki Emisje CO 2 10% Osiągnięcie określonego poziomu redukcji emisji CO 2 prognozowanych w planie strategicznym Spółki Cena akcji 35% Osiągnięcie określonego poziomu wzrostu ceny akcji lub osiągnięcie zwrotu wyższego niż zwrot z indeksu WIG20 w tym samym okresie. Akcje fantomowe przypisane do określonego wskaźnika sukcesu zostaną wykupione przez Spółkę, pod warunkiem, że Spółka zrealizowała cele biznesowe określone dla tego wskaźnika sukcesu. 3. Osiągnięcie przez Spółkę wyniku na poziomie niższym niż cel główny we wskaźnika ch sukcesu, ale co najmniej równym celowi minimalnemu określonemu dla danego wskaźnika sukcesu, oznacza wykup 50% posiadanych akcji fantomowych przypisanych do danego wskaźnika sukcesu. 4. Jeśli minimalne kryteria danego wskaźnika sukcesu nie zostaną spełnion e, akcje fantomowe alokowane do tego wskaźnika sukcesu nie zostaną wykupione, co skutkuje utratą zainwestowanych środków przez Uczestników. 83 Wartość płatności opartych na akcjach fantomowych w ramach Długoterminowego Planu Motywacyjnego: seria LTI 2021-2023 LTI 2021-2023 Liczba nabytych akcji fantomowych Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty Spółki 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych)* Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty Spółki 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 (w tysiącach złotych) Julien Ducarroz 1 43.200 49 73 Jolanta Dudek 43.200 113 73 Bożena Leśniewska 43.200 113 73 Witold Drożdż 43.200 113 73 Piotr Jaworski 43.200 113 73 Jacek Kowalski 43.200 113 73 Jacek Kunicki 43.200 113 73 Maciej Nowohoński 43.200 113 73 Razem: 345.600 840 584 liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 3 1.12.2023 r. liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 3 1.12.2022 r. 1 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A. Wartość płatności opartych na akcjach fantomowych w ramach Długoterminowego Planu Motywacyjnego: seria LTI 2022-2024 LTI 2022-2024 Liczba nabytych akcji fantomowych Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty Spółki 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty Spółki 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 (w tysiącach zło tych) Julien Ducarroz 1 - - 69 69 Jolanta Dudek 43.200 93 69 Bożena Leśniewska 43.200 93 69 Witold Drożdż 43.200 93 69 Piotr Jaworski 43.200 93 69 Jacek Kowalski 43.200 93 69 Jacek Kunicki 43.200 93 69 Maciej Nowohoński 43.200 93 69 Razem: 302.400 582 552 liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 3 1.12.2023 r. ** liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 3 1.12.2022 r. 1 Panu Julienowi Ducarroz akcje fantomowe zostały umorzone i Spółka zwróciła wpłacone środki za akcje fantomowe w kwocie: 21 600 zł - nie zostały spełnione warunki regulaminu odnośnie wymaganego okresu trwania stosunku służbowego. Wartość płatności opartych na akcjach fantomowych w ramach Długoterminowego Planu Motywacyjnego: seria LTI 2023-2025 LTI 2023-2025 Liczba nabytych akcji fantomowych Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty Spółki 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Jolanta Dudek 43.200 71 Bożena Leśniewska 43.200 71 Witold Drożdż 43.200 71 Piotr Jaworski 43.200 71 84 Jacek Kowalski 43.200 71 Jacek Kunicki 43.200 71 Maciej Nowohoński 43.200 71 Razem: 302.400 497 liczba akcji x wycena opcji na akcje na dzień 3 1.12.2023 r. Pan Julien Ducarroz nie przystąpił do serii LTI 2023 -2025 Długoterminowy Plan Motywacyjny (LTIP) – Grupa Orange Long Term Incentive Plan obejmuje kluczowe osoby zatrudnione w grupie Orange i jest zintegrowany z planem strategicznym Orange SA Wybranym Dyrektorom i Liderom przyznawane jest prawo do otrzymania zdefiniowanej liczby bezpłatnych akcji Orange SA po spełnieniu warunku ciągłości zatrudnienia w Grupie Orange, przez cały czas trwania trzyletniej edycji programu, oraz kryteriów opartych o wyniki. U podstaw programu leży chęć docenienia zaangażowania kluczowych Dyrektorów i Liderów, chęć dzielenia się wartościami wynikającymi z przyjętego planu strategicznego, potrzeba równowagi między krótkoterminowym i długoterminowym wynagrodzeniem oraz chęć opierania się na dobrze zdefiniowanych i monitorowanych wskaźnikach opartych o wyniki. W kwietniu 2023 r. została rozliczona czwarta edycja trzyletniego programu grupowego Long Term Incentive Plan, udostępniona na lata 2020 - 2022. W ramach programu motywacyjnego LTIP, Orange SA przyznało uczestnikom akcje z prawem do dysponowania. Poniższa tabela przedstawia liczbę akcji z prawem do dysponowania, przyznaną poszczególnym Członkom Zarządu w latach 2020-2022 , rozliczoną w 202 3 r. Akcje (liczba) z prawem do dysponowania przyznane po zakończonej edycji Programu Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 (w tysiącach złotych) Julien Ducarroz 1.181 - 22 Jolanta Dudek 1.181 - 22 Bożena Leśniewska 1.181 - 22 Witold Drożdż 1.181 - 22 Piotr Jaworski 1.181 - 22 Jacek Kowalski 1.181 - 22 Jacek Kunicki 591 - 11 Maciej Nowohoński 1.181 - 22 Razem 8.858 - 165 W lipcu 2021r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2021 – 2023, która jest zintegrowana z planem strategicznym Orange SA , w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange SA: Akcje (liczba) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 (w tysiącach złotych) Liudmila Climoc 1 2.000 8 - Julien Ducarroz 2 2.000 16 24 Jolanta Dudek 2.000 24 24 Bożena Leśniewska 2.000 24 24 Witold Drożdż 2.000 24 24 Piotr Jaworski 2.000 24 24 Jacek Kowalski 2.000 24 24 Jacek Kunicki 2.000 24 24 Maciej Nowohoński 2.000 24 24 Razem 18.000 192 192 1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A 2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A. 85 W lipcu 2022r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2022 – 2024, która jest zintegrowana z planem strategicznym Orange SA, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange SA: Akcje (liczba) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2022 (w tysiącach złotych) Liudmila Climoc 1 2.000 10 - Julien Ducarroz 2 2.000 20 13 Jolanta Dudek 2.000 30 13 Bożena Leśniewska 2.000 30 13 Witold Drożdż 2.000 30 13 Piotr Jaworski 2.000 30 13 Jacek Kowalski 2.000 30 13 Jacek Kunicki 2.000 30 13 Maciej Nowohoński 2.000 30 13 Razem 18.000 240 104 1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A . 2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S .A. W lipcu 2023r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2023 – 2025, która jest zintegrowana z planem strategicznym Orange SA, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange SA . Akcje (liczba) Wartość płatności opartych na akcjach zaliczona w koszty 12 miesięcy do 31 grudnia 2023 (w tysiącach złotych) Liudmila Climoc 1 3.000 16 Julien Ducarroz 2 3.500 5 Jolanta Dudek 2.000 13 Bożena Leśniewska 2.500 16 Witold Drożdż 1.500 10 Piotr Jaworski 1.500 10 Jacek Kowalski 1.500 10 Jacek Kunicki 3.000 20 Maciej Nowohoński 2.000 13 Razem 20.500 113 1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A . 2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S .A. Pozafinansowe składniki wynagrodzenia Członków Zarządu i kluczowych menadżerów Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do następujących pozafinansowych składników wynagrodzenia: pakietu opieki medycznej, ubezpieczenia na życie w Orange Polska S.A. i ochrony prawnej w przypadku powstania odpowiedzialności cywilnej , posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy również posiadają prawo do przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska S.A. powyżej 6 miesięcy. Kluc zowi menadżerowie, inni niż Dyrektorzy Wykonawczy, są upoważnieni do pakietu opieki medycznej, samochodu służbowego i posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Wszyscy kluczowi menadżerowie również posiadają prawo do przystąpienia do P racowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska S.A. powyżej 6 miesięcy. Po przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE), podstawowa składka PPE pracownika jest płacona przez Orange Polska S.A. Ponadto, kluczowi menadżerowie obcokrajowcy są uprawnieni do benefitów związanych z pobytem w Polsce, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej Grupy Orange – benefity są płatne jednorazowo lub cyklicznie w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie ubezpieczenia społecznego we Francji. 86 Prezes Zarządu jest delegowany ze spółki Orange Global International Mobility SA (OGIM SA), nie otrzymuje z Orange Polska S.A. benefitów jak pozostali Członkowie Zarządu takich jak: PPE, ubezpieczenie na życie w Orange Polska S.A., opieka medyczna, ochrona prawna w przypadku powstania odpowiedzialności cywilnej. Ocena funkcjonowania polityki wynagradzania i opis zmian polityki wynagradzania w 2023 roku W 2023 r. realizacja polityki wynagradzania przebiegała w trudnym otoczeniu makroekonomicznym. Utrzymująca się wysoka inflacja oraz niski poziom bezrobocia przy jednoczesnym znaczącym wzroście wynagrodzenia minimalnego, które miało wpływ na wartość średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, przełożyło się na wzrost tzw. „średniej krajowej” obliczanej przez GUS dla całego sektora przedsiębiorstw o 11,9%. Utrzymująca się duża niepewność w związku z ograniczeniem wzrostu gospodarczego oraz wstrzymaniem decy zji w zakresie środków unijnych, wpłynęła na zmniejszenie w stosunku do roku poprzedniego fluktuacji pracowników. W grupie większych firm, które już wcześniej utrzymywały wynagrodzenia znacznie powyżej tzw. „średniej krajowej”, publikowanej przez GUS, wz rost wynagrodzeń stanowił 8% (na podstawie raportu Korn Ferry). Jednocześnie sygnalizowane były jednoznaczne oczekiwania związków zawodowych i bezpośrednio samych pracowników związane ze zwiększeniem wzrostu wynagrodzeń w Spółce . Poziom podwyżek wynagrodzeń był zróżnicowany w zależności od relacji wynagrodzeń na konkretnych stanowiskach do wynagrodzeń na porównywalnych stanowiskach na rynku. Od lutego 2023 r. uruchomiono trzecią edycję długookresowego programu motywacyjnego dla wyższej kadry menedżerskiej (LTI), opartego o wyniki Orange Polska, na lata 2023 – 2025. Program ten motywuje do osiągania wysokich wyników finansowych w perspektywie średniookresowej (3 lata). Poprzez powiazanie korzyści menedżerów z wartością rynkową akcji Orange Polska S.A. sprzyja również tworzeniu wartości dla akcjonariuszy. Istotnym działaniem poprawiającym dochody najniżej zarabiających pracowników i przyczyniającym się do stabilizacji zatrudnienia, było podniesienie dolnych progów obowiązujących w Spółce „widełek” płacowyc h. W salonach sprzedaży część wynagrodzenia zmiennego została włączona do wynagrodzeń zasadniczych. Wszystkie działania zmierzające do poprawy rynkowej konkurencyjności wynagrodzeń w Spółce, zaowocowały podniesieniem wynagrodzeń zasadniczych 71 % pracownikó w. W 2023 r. kontynuowany był program nagród za indywidualne osiągnięcia we wszystkich obszarach zawodowych reprezentowanych w Spółce, poza wynikami sprzedażowymi (które są gratyfikowane w systemach premiowych i prowizyjnych). W minionym roku osiągnięto udział 48% zatrudnionych, którzy otrzymali nagrodę pieniężną, połączoną z komunikacją tych indywidualnych sukcesów do szerszego grona odbiorców, w celu wzmocnienia motywacji wszystkich pracowników Spółki. Zebrane w tym i poprzednich latach doświadczenia wskazują, że system nagród jest ważnym instrumentem, skutecznie podnoszący zaangażowanie pracowników w realizację zadań. W 2023 r. wprowadzony został Regulamin wykonywania pracy zdalnej w Orange Polska S. A. i ustalone zostały kwoty ryczałtu dla pracowników Spółki, w tym Członków Zarządu, w zakresie pokrycia kosztów energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej które jasno określiły zasady pracy hybrydowej. Dodatkowe pozafinansowe czynniki z hybrydowym modelem pracy na czele (dla pracowników, których charakter pracy na to pozwala – minimum dwa dni w tygodniu a dla pracowników call center – 1 tydzień w miesiącu praca w lokalizacji Spółki, pozostały czas poza lokalizacją Spółki), atrakcyjnym pakietem socjalnym oraz wysokiej jakości środowiskiem pracy pozwoliły na utrzymanie fluktuacji kadr na niskim poziomie 2,9% (statystyka nie obejmuje odejść związanych z redukcją etatów). Systemy premiowe i prowizyjne spełniły swoją rolę motywowania do jak najwyższych wyników, czego dowodem są wyniki Spółki za rok 2023. Pomimo trudnych warunków zewnętrznych i napięć w realizacji polityki wynagrodzeń w roku 202 3, podejmowane działania były projektowane i wdrażane w dialogu z partnerami społecznymi, zapewniając spokojną realizację podjętych planów. 87 10 SPRAWOZDANIE GRUPY K APITAŁOWEJ ORANGE PO LSKA ORAZ ORANGE POLSKA S.A. NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH W sprawozdaniu zamieszczono dane niefinansowe zidentyfikowane podczas dialogu z interesariuszami i zawarte w strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Orange Polska oraz innych dokumentach strategicznych. O zawartości dokumentu zdecydowała istotność poszczególnych kwestii dla interesariuszy i dla Grupy. Do definiowania istotnych treści, zakresu informacji oraz wyznaczenia celów i wskaźników zastosowano normę PN - ISO 26000 oraz wytyczne GRI Standards, a także wewnętrzne narzędzie raportowania w międzynaro dowej Grupie Orange. Odwołujemy się również do zaleceń Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures – TCFD) oraz Taksonomii. Pełny raport zgodny ze standardami GRI przygotowywany jest oddzielnie w postaci Raportu Zintegrowanego. Prezentowane dane obejmują Grupę Orange Polska z wyodrębnieniem spółki Orange Polska S.A. Na dzień 31 grudnia 2023 r. w skład Grupy Orange Polska wchodzą następujące podmioty: Orange Polska S.A, Integrated Solutions sp. z o.o., BlueSoft sp. z o.o., Craftware sp. z o.o., Essembli sp. z o.o., Telefony Podlaskie S.A., Orange Retail S.A., Orange Energia sp. z o.o., Orange Szkolenia sp. z o.o., Interkam Sp. z o.o., Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Telekomunikacja Polska sp. z o.o. 1. Obszar zarządczy Model biznesowy Spółki Na model biznesowy Grupy Orange Polska składają się następujące elementy: Licencje i regulacje W celu świadczenia mobilnych usług telekomunikacyjnych Grupa korzysta z dostępu do częstotliwości radiowych. Spółka posiada licencje na użytkowanie częstotliwości w pasmach 800 MHz, 900 MHz,1800 MHz , 2100 MHz, 2600 MHz i 360 0 MHz. Zakres pasma, jakim dysponujemy, wpływa na konkurencyjność Spółki i jakość świadczonych usług . Sieć Dysponujemy największą infrastrukturą sieciową w Polsce. Na topologię sieci składa się światłowodowa sieć szkieletowa i agregacyjna oraz sieć dostępowa. Istniejące sieci stanowią podstawę do świadczenia usług stacjonarnych i komórkowych. Aby zwiększyć efektywność infrastruktury sieciowej, zastępujemy tradycyjne technologie i rozwiązania, które są ukierunkowane głównie na połączenia głosowe, siecią konwergentną, zdolną do obsługi różnego rodzaju ruchu: głosowego, transmisji danych i wideo. 88 Produkty i usługi Oferujemy szeroką gamę produktów i usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych, biznesowych i hurtowych. W naszej ofercie łączymy usługi stacjonarne i mobilne, zapewniając stałą wysoką jakość połączeń dla różnych technologii. Sprzedaż i dystrybucja Zapewniamy dostępność do naszych produktów i usług , wykorzystując różnorodne kanały kontaktu, w tym tradycyjne punkty sprzedaży (własne lub agencyjne), sieci niezależnych dystrybutorów (np. sklepy ze sprzętem elektronicznym), sprzedaż przez Internet , telesprzedaż i sprzedaż bezpośrednią. Obsługa klienta Z apewniamy klientom obsługę poprzez różne kanały kontaktu dostosowane do ich potrzeb: od tradycyjnych (punkty sprzedaży, Contact Center, kontakt osobisty, technik, kurier) poprzez zautomatyzowane kanały , tj. USSD, IVR, SMS, po nowoczesne kanały cyfrowe (aplikacje mobilne, serwisy społecznościowe, czat, poczta elektroniczna). Ład korporacyjny Orange Polska S.A. jako spółka notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie stosuje zasady ładu korporacyjnego , zachowując krajowe i międzynarodowe standardy właściwego zarządzania spółką. Zasady ładu korporacyjnego regulują takie dokumenty , jak Statut Orange Polska, Regulamin Zarządu, Regulamin Rady Nadzorczej oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia. Dodatkowo Spółka stosuje Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW oraz Kodeks Etyczny. Zarząd pełni rolę kierowniczą, wprowadza polityki i zasady dla zapewnienia wewnętrznej spoistości organizacji i realizacji jej celów strategicznych. Członkowie Zarządu sprawują funkcję wykonawczą, a Członkowie Rady Nadzorczej – nadzorczą. Te dwie funkcje są rozłączne i ściśle przypisane do obu tych organów. W Radzie Nadzorczej zasiadają przedstawiciele akcjonarius zy, powoływani przez Walne Zgromadzenie. Aby zapewnić wysoką jakość podejmowanych decyzji, Rada Nadzorcza powołała określone komitety jako ciała doradcze – Komitet Audytowy, Komitet ds. Wynagrodzeń, Komitet ds. Strategii. Taki model ładu korporacyjnego zap ewnia właściwe rozłożenie odpowiedzialności w Spółce oraz ścisłe określenie funkcji jej kluczowych organów, co przekłada się na proces podejmowania decyzji zarządczych. Wartości Grupy Orange Polska są wpisane w Kodeks etyki Orange Polska. Zasady Kodeksu s ą zgodne z tak fundamentalnymi normami, jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czy zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy. Nad realizacją zasad etycznych czuwa Komisja ds. Etyki, która przedstawia sprawozdanie ze swojej działalności pracownikom oraz Prezesowi Orange Polska i Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej. W trosce o etyczne zasady w odniesieniu do rozwoju nowych technologii Orange Polska powołał Pełnomocnika ds. Etyki Danych i Sztucznej Inteligencji. Do jego zadań należy m.in. wdrożenie działań służących budowaniu świadomości organizacji co do niezbędności uwzględniania etyki w rozwiązaniach korzystających z danych i sztucznej inteligencji oraz udzielanie wsparcia i opracowywanie wytycznych w tym zakresie. Spółka posiada wdrożone, utrzymywane i certyfikowane systemy zarządzania i system kontroli wewnętrznej. System zarządzania w Orange Polska S.A. jest certyfikowany na zgodność z międzynarodowymi standardami ISO 9001, 27001, 27018, 22301:2019 oraz 14001. Przestrzeganie procedur i spełnianie wymagań międzynarodowych standardów jest regularnie audytowane wewnętrznie oraz poprzez zewnętrzne audyty nadzorcze, przeprowadzane przez uprawnione, niezależne podmioty. Spółka posiada również certyfikowany system obsł ugi klienta COPC (Customer Operations Performance Center). W Orange Polska S.A. funkcjonuje system zarządzania ryzykiem opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018. Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Elementem tego systemu jest klaster ryzyk społecznych odnoszących się do zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, środowiska naturalnego, praw człowieka i podstawowych wolności oraz ryzyk klimatycznych. Podejście do społecznej odpowiedzialności biznesu Grupa Orange Polska od kilku lat działa zgodnie z polityką społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) . Ponadto w strategii biznesowej .Grow jednym z kluczowych filarów jest odpowie dzialność za klimat i środowisko oraz włączenie społeczno -cyfrowe. Kluczowym elementem w tworzeniu strategii CSR były wnioski z dialogu z interesariuszami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży w Polsce i na świecie. Fundamentem strategii CSR jest o dpowiedzialne zarządzanie – wartości, zasady etyki, prawa człowieka, zarzadzanie zgodnością , dialog z interesariuszami, zrównoważony łańcuch dostaw oraz kultura organizacyjna i odpowiedzialna komunikacja. Na tym fundamencie opierają się cztery filar y strategii CSR: 89 • Rozwój społeczny i cyfrowy , • Bezpieczna sieć , • Czyste środowisko , • Zaangażowany zespół . Odpowiedzialne zarządzanie i działania w ramach tych czterech filarów przyczyniają się do maksymalizowania pozytywnego i minimalizowania negatywnego wpływu na interesariuszy , który jest analizowany w sześciu obszarach: gospodarka, innowacje, klienci, środowisko, społeczności i pracownicy. Obecna strategia CSR opracowana została na lata 2020 – 2024. 2. Obszar Pracowniczy Obszar pracowniczy w Orange Polska regulują następujące dokumenty: Regulamin Pracy, polityki: mobilności, szkoleń i rozwoju, wynagradzania, różnorodności, inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników, BHP oraz Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy i Umowa Społeczna. Regulamin Pracy W Orange Polska S.A. organizację i porządek w procesie pracy, związane z tym prawa i obowiązki pracownika ustala Regulamin Pracy, który obejmuje m.in. • organizację pracy, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, • systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy, • termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia, • wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom, • rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pra cownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego, • obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, • sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Treść Regulaminu Pracy i wszelkie w nim zmiany ustalane są przez pracodawcę w uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Kluczowe wskaźniki dotyczące zatrudnienia Zatrudnienie Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 L iczba zatrudnionych pracowników 8.888 8.484 9.466 9.063 L iczba etatów 8.873 8.471 9.445 9.044 L iczba zatrudnionych na pełny etat 8.850 8.448 9.413 9.012 L iczba zatrudnionych na niepełny etat 38 36 53 51 L iczba etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych 2.350 2.511 2.376 2.533 L iczba osób na stanowiskach menedżerskich 1.066 1.037 1.149 1.113 * L iczbę etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych pokazujemy jako średnie wykonanie za dany rok. Polityka m obilności Skuteczne wsparcie realizacji celów biznesowych Orange Polska przez procesy związane z zapewnianiem zasobów ludzkich, tj. rekrutację, zarządzanie karierami oraz identyfikację i rozwój pracowników o wysokim potencjale zawodowym, zapewnia polityka m obilności. Polityka realizowana jest poprzez: • doradztwo w zakresie kształtowania ścieżek rozwoju pracownika, • programy szkoleni owe wspierające rozwój kompetencji w różnych rolach zawodowych, • programy stażowe i rozwojowe realizowane w obrębie Grupy. 90 Kluczowe wskaźniki dotyczące mobilności Mobilność zawodowa Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Liczba pracowników nowozatrudnionych 426 444 572 519 L iczba odejść 819 703 972 770 W skaźnik rotacji pracowników 3,1% 2,9% 3,4% 3% * L iczba odejść uwzględnia wszystkie odejścia , w tym odejścia dobrowolne (z przyczyn niedotyczących pracownika) i odejścia z inicjatywy pracodawcy, z pominięciem odejść w ramach Grupy, czyli kiedy np. pracownik odszedł z Orange Polska i zatrudnił się w Craftware. ** W skaźnik rotacji uwzględnia wszystkie odejścia z wyłączeniem odejść dobrowolnych (z przyczyn niedotyczących prac ownika) i odejść z inicjatywy pracodawcy oraz bez uwzględnienia odejść w ramach Grupy. Rozwój i szkolenia Orange Polska, jako firma technologiczna, stawia na rozwój pracowników dostosowany do wyzwań zm ieniającego się świata. Rozwój ludzi to fundament strategii .Grow. Aby sprostać nowym ambicjom, zdefiniowaliśmy kluczowe obszary kompetencyjne mające największe przełożenie na realizację celów biznesowych. Wśród nich są: zarządzanie danymi i sztuczna inteligencja, wirtualizacja i rozwiązania w chmurze, programowanie, cyberbezpieczeństwo, technologie sieciowe, digitalna sprzedaż i obsługa, agile i zarządzanie projektami oraz ekologia i społeczna odpowiedzialność biznesu. Budując organizację opartą o kompetencje, jesteśmy w stanie szybciej reagować na zmiany i stale zwiększać potencjał naszej firmy. Dlatego też zachęcamy naszych pracowników do podnoszenia swoich kompetencji ( life-long-learning ) oraz odpowiedzialności za swój rozwój. Rozwój pracowników realizowany jest poprzez wprowadzenie spójnego modelu – procesu, narzędzia oraz oferty rozwojowej w formie długofalowych ścieżek edukacyjnych ( learning paths ). Aby zapewnić spójny model zarządzania kompetencjami powołany został projekt transformacyjny – SkillsUp, którego celem jest zapewnienie kompetencji niezbędnych do realizacji strategii Orange dzięki wykorzystaniu potencjału każdego z nas i trafnym inwestycjom w rozwój. Model SkillsUp został wprowadzony w 2023 r. Do procesu zaprosiliśmy ponad 12200 pracowników i współpracowników. 88% z nich dokonało samooceny w oparciu o ponad 200 profili kompetencyjnych, przygotowanych wspólnie z ekspertami z biznesu. Kolejnym etapem będzie określanie przez szefów struktur potrzeb kompetencyjnych w długofalowej, trzyletniej perspektywie oraz przygotowanie adekwatnej oferty rozwojowej. Rozwój oparty o SkillsUp prowadzi zarówno do upskillingu (podnoszenia kwalifikacji), jak i reskillingu (przygotowania do nowej roli zawodowej). Podejście do rozwoju zakłada długofalowość oraz korzystanie z różnorodnych metod rozwojowych na różnych poziomach zaawansowania – szkolenia, kursy online, platformy edukacyjne, filmy, dzielenie się wiedzą w ramach programu Eksperci dla ekspertów, peer mentoring , aktywności w społecznościach edukacyjnych. Tego typu programy rozwojowe funkcjonują już w obszarach z arządzania danymi i sztucznej inteligencji, r ozwiązań w chmurze, IT, c yberbezpieczeństwa oraz agile i z arządzania projektami, a w 2023 r. uruchomiliśmy szkołę profesjonalną w obszarze digitalnej s przedaży i o bsługi oraz projektowania doświadczeń użytkowników. W sumie w szkoleniach z tych obszarów wzięło już udział prawie 90% pracowników. Inne korzyści ze SkillsUp to baza wiedzy o kompetencjach, rekrutacja do projektów i staży, dzielenie się wiedzą oraz budowanie wewnętrznego rynku pracy. Rozwój menedżerów oparty jest o model lidera, na który składa się 10 zasad lidera w akcji. W trafnym określeniu celów rozwojowych i wyborze działań rozwojowych pomaga budowana w firmie kultura feedbacku oraz narzędzia, tj. przeglądy menedżerskie, informacja zwrotna 360 oraz Pulsometr, czyli comiesięczne badanie na temat realizacji celów i atmosfery w zespołach. W ramach programu Lider.Grow wspieramy menedżerów w prowadzeniu zespołów przez zmianę kulturową, technologiczną i w kierunku wykorzystywania danych. Do tej pory zrealizowaliśmy 2 moduły – w obszarze kluczowych kompetencji (z arządzanie danymi i sztuczna inteligencja, rozwiązania w chmurze i cyberbezpieczeństwo) oraz w temacie budowania kultury innowacyjnośc i i stosowania agile’owych sposobów i narzędzi pracy. W pierwszym module wzięło udział 70% menedżerów, w kolejnym – prawie 60%. W 2023 r. zaprosiliśmy menedżerów do udziału w trzecim, ostatnim module w obszarze cyfrowych doświadczeń klienta. W zakresie wiedzy specyficznej dla Orange Polska i niezbędnej do wykonywania zadań szkolimy również współpracowników Grupy. 91 Kluczowe wskaźniki dotyczące edukacji i rozwoju Edukacja i rozwój* Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Łączna liczba pracowników przeszkolonych (w tys.) 9,1 9,1 9,4 9,4 L iczba partnerów przeszkolonych (w tys.) 18 17,4 18 17,4 Łączna liczba godzin pracowników poświęconych na szkolenia (w tys.) 215 260 216 263 Łączna liczba godzin partnerów poświęconych na szkolenia (w tys.) 216 241 216 241 Ocena pracownicza % pracowników podlegających regularnym ocenom 97% 89% 97% 89% % pracowników mających ustalone plany rozwojowe 44% 39% 44% 38% % pracowników outsourcingowych podlegających regularnym ocenom 43,8% 77% 43,8% 78% % pracowników outsourcingowych mających ustalone plany rozwojowe 23% 25% 23% 24% * Dane w zakresie edukacji dla Grupy Orange Polska dotyczą spółek Orange Polska S.A., Integrated Solutions, Fundacja Orange, Orange Szkolenia i PTE Orange. ** Ocena i pracowników i menedżerów metodą feedbacku 360 w 2023 r . została zastąpiona przez metodę SkillsUp . Proces oceny i wyznaczania planów rozwojowych będzie zakończony w 2024 r. Wynagradzanie Polityka wynagrodzeń określa główne kierunki i zasady kształtowania wynagrodzeń w Orange Polska, wspierając pozyskiwanie, utrzymywanie oraz motywowanie najlepszych mene dżerów i profesjonalistów. Wynagrodzenia są określane w sposób zapewniający równowagę i spójność w całej Grupie Orange. Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego. Zasady wynagrodzeń dla pracowników Orange Polska S.A., którzy są objęci p onadzakładowym u kładem zbi orowym p racy, powstają we współpracy ze związkami zawodowymi. System wynagrodzeń składa się z: • wynagrodzenia zasadniczego – uwzględniającego rynkowe standardy wynagrodzeń dla poszczególnych stanowisk oraz indywidualne kompetencje i kontrybucję pracownikó w , a także zasady braku dyskryminacji, • premii – system premiowania przeznaczony jest dla stanowisk specjalistycznych sprzedażowych oraz dla całej kadry menedżerskiej i ma za zadanie motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników w pracy poprzez real izację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki , • nagród uznaniowych, • benefitów , • składki na PPE – w Orange Polska składka wynosi 7%. Kluczowe wskaźniki Wynagrodzenia Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Średnie wynagrodzenie podstawowe (w zł) 9.127 9.903 9.005 9.786 S tosunek wynagrodzenia pracowników najniższego szczebla do płacy minimalnej 130% 124% 131% 124% Zarządzanie różnorodnością w Orange Polska W firmie przyjęliśmy p olitykę z arządzania r óżnorodnością, która obejmuje: • tworzenie środowiska pracy otwartego na różnorodne sposoby myślenia , • budowanie kultury organizacyjnej czerpiącej z różnorodności , • zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków do rozwoju , • wspieranie zaangażowania wszystkich pracowników , • podnoszenie jakości zarządzania ludźmi w firmie. Za realizację polityki odpowiada Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności w Orange Polska. Orange Polska posiada certyfikat Gender Equality European and International Standard, jest też sygnatariuszem i opiekunem Karty Różnorodności w Polsce. W 2023 r . w Orange Polska zostały przyjęte Zasady postępowania ze zgłoszeniami zachowań nieakceptowalny ch. W dokumen cie sformułowane zostały nowe zasady post ę powania w 92 odniesieniu do zachowań przemocowych , tj. dyskryminacji, molestowania, molestowania seksualnego, seksizmu, mobbingu. W odpowiedzi na potrzebę zapewnienia kobietom większego wsparcia w rozwoju, dostępu do stanowisk, ale także możliwości godzenia roli zawodowej i rodzinnej, stworzyliśmy program Razem. Misją programu jest zapewnienie równej roli kobiet i mężczyzn w Orange poprzez: • wspieranie kobiet w rozwoju zawodowym i osobistym, • budowanie świadomości i potrzeby funkcjonowania zrównoważonych zespołów, • kulturę równych szans jako warunek dla realizacji celów biznesowych. Program Razem obejmuje: - wsparcie rozwoju osobistego (JA) – program rozwojowy dla kobiet Liderki Razem, mentoring, coaching oraz doradztwo rekrutacyjne; - budowanie mechanizmów wpierających różnorodność (FIRMA) – monitoring luki płacowej, zasady rekrutacji, sukcesji i awansów uwzględniające cele w zakresie różnorodności; - zachęcanie kobiet do pracy w technologiach (RYNEK) – programy pokazujące obecność kobiet w IT i zachęcające je do pojęcia pracy na stanowiskach technologicznych m.in. Hi-Tech Girls; - tworzenie społeczności wewnątrz firmy i w koalicji z in nymi organizacjami – budowanie wewnętrznej sieci kobiet, społeczności kobiet w technologiach, współpraca i wymiana doświadczeń z innymi firmami i organizacjami społecznymi. Orange Polska jako pracodawca społecznie odpowiedzialny działa na rzecz równego traktowania w zatrudnianiu i pracy zawodowej oraz zapobiega wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnościami. Program Zdrowie na TAK ma na celu budowanie otwartego i przyj aznego środowiska pracy, w szczególności dla pracowników z niepełnosprawnościami. Kluczowe wskaźniki dla różnorodności Różnorodność Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Dostęp do stanowisk % kobiet 37,8% 37,1% 38,2% 37,6% % kobiet na stanowiskach mene dżerskich 35,7% 36,2% 35,2% 36,8% % kobiet na stanowiskach zarządczych 30% 36% 16,6% 22,7% Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn według zajmowanego stanowiska (wynagrodzenie mężczyzn to 100%) O gólnie 81,4% 83,3% 82,2% 83,1% Stanowiska niemene dżerskie 81,2% 82,9% 82,1% 82,7% Stanowiska mene dżerskie 83,4% 86,4% 84,6% 86,1% Wynagrodzenia kobiet w relacji do wynagrodzeń mężczyzn zatrudnionych na stanowiskach w tej samej klasie zaszeregowania ( wynagrodzenie mężczyzn to 100%) 96,1% 96,5% 96,1% 96,5% Osoby z niepełnosprawnościami % zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami 2% 2% 1,9% 2% * Dla lepszego wyjaśnienia kwestii różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wprowadziliśmy dodatkowy wskaźnik dla klas zaszeregowania poszczególnych stanowisk. Wskaźnik ten pokazuje mniejsze różnice wynagrodzenia kobiet i mężczyzn na stanowiskach. Oznacza to, że różnice w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wynikają z innego rozkładu zajmowanych stanowisk – więcej kobiet zajmuje stanowiska o niższym wynagrodzeniu (call center, pracownicy salonów) wobec stanowisk technicznych , tj. inżynierowie sieci, informatycy, które zajmowane są głównie przez mężczyzn. Środowisko pracy W Orange Polska budujemy przyjazne środowisko pracy w celu stworzenia pracownikom warunków do rozwoju, większej kreatywności i zaa ngażowania w realizowane zadania. Aby to osiągnąć wdrażamy rozwiązania i narzędzia wspierające dobrostan pracowników i ułatwiające zachowanie równowagi między życiem prywatnym i zawodowym. W p olityce inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników Orange Polska zdefiniowaliśmy cele, które holistycznie odnoszą się do potrzeb pracowników w zakresie dobrostanu: • fizycznego – zapewniamy pracownikom kompleksową opiekę medyczną, organizujemy bezpłatne badania lekarskie w biurach, wspieramy potrzeby osób z niepełnosprawnościami, zachęcamy pracowników do aktywności fizycznej i wdrażania zdrowych nawyków żywieniowych, 93 • psychicznego – wspieramy budowanie odporności psychicznej pracowników, zapewniamy wsparcie psychologiczne w sytuacji kryzysowej, edukujemy i wdrażamy rozwiązania wspomagające zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym , p romujemy rozwiązania i narzędzia zwiększające poczucie szczęści a w pracy, • społecznego – tworzymy kulturę współpracy, w której wszyscy pracownicy są szanowani, swobodnie realizują cele zawodowe i życiowe pasje oraz wspieramy zaangażowanie pracowników w działania społeczne w ramach wolontariatu pracowniczego, • finansowego – oferujemy szeroki wachlarz świadczeń i benefitów, które pomagają pracownikom radzić sobie z wysoką inflacją, rosnącymi ratami kredytów, wzrostem cen energii. Prowadzenie biznesu w świecie polikryzysów (pandemia COVID -19, wojna na Ukrainie, kryzys gospodarczy, kryzys środowiskowy ), dynamicznego rozwoju technologii, przebodźcowania informacjami stawia liczne wyzwania przed organizacją. Aby stawić im czoła, pomagamy pracownikom budować i rozwijać kompetencje w obszarze radzen ia sobie ze stresem, zarządzania emocjami, większej elastyczności i dostosowywania do dynamicznych zmian. Organizujemy webinary z ekspertami, warsztaty i treningi. Zapewniamy dostęp do platformy wsparcia psychologicznego, a także prowadzimy szkolenia z zarządzania sytuacją kryzysową w zespole. Jako firma oferująca klientom rozwiązania cyfrowe, stawiająca mocno na upraszczanie i digitalizację wewnętrznych procesów oraz wykorzystanie w pracy nowoczesnych narzędzi, duży nacisk kładziemy na budowanie kultury p racy opartej na dwóch filarach: nawykach i rytuałach w pracy oraz towarzyszących im narzędziach. Promujemy zasady wspierające dobrostan cyfrowy i oferujemy szkolenia z wdrażanych narzędzi, w tym z obsługi MS Teams. Minimalizujemy negatywny wpływ wzrostu kosztów życia na dobrostan pracowników poprzez szeroki wachlarz świadczeń i benefitów: • pracowniczy program emerytalny, • pożyczki i zapomogi z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, • pożyczki na cele mieszkaniowe i instalację rozwiązań ekologicznych z Centralnego Funduszu Mieszkaniowego, • dofinansowanie wypoczynku pracowników i ich dzieci, • pożyczka „na Zdrowie” na cele prozdrowotne, • zniżki na produkty i usługi Orange oraz u partnerów Grupy w ramach programu Oferta dla Ciebie, • bezpłatne konsultacje ze spe cjalistami (psycholog, dietetyk, ekspert finansowy, doradca prawny, psycholog dziecięcy), • ubezpieczenie na życie dla pracowników i członków rodziny, • pakiet adaptacyjny dla pracowników z niepełnosprawnością. Kluczowe wskaźniki dla obszaru warunków pracy Warunki pracy Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 % pracowników mających dostęp do opieki medycznej 100% 100% 100% 100% % pracowników korzystających z pracowniczego programu emerytalnego 90% 87% 86,7% 85% * PPE jest obecnie dla pracowników Orange Polska, Telefony Podlaskie, Orange Szkolenia, Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Integrated Solutions sp. z o.o . Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) Podejmowanie działań zapewniających bezpieczeństwo pracy wszystkim pracownikom, ochronę ich zdrowia oraz stałą poprawę warunków pracy regulują przepisy prawa pracy oraz wewnętrzne akty normatywne. Naszym celem jest włączenie elementów bezpieczeństwa i higieny pracy we wszystkie dziedziny działalności Orange Polska i na każdym poziomie zarządzania w sposób gwarantujący bezpieczne warunki pracy, umożliwiające każdemu aktywną realizację swoich codziennych obowiązków w przyjaznym środowisku pracy. W 2023 r. działania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy skupiły się przede wszystkim na edukacji, digitalizacji i zacieśnieniu współpracy z europejskimi spółkami z Grupy Orange. W ramach edukacji – w stosunku do roku 2022 – podwojono liczbę pracowników przeszkolonych w zakresie pierwszej pomocy, zrealizowano także takie szkolenia na indywidualne potrzeby poszczególnych jednostek organizacyjnych. Wdrożono nową wersję szkolenia wstępnego z elementami interaktywnymi i wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi. W zakresie digitalizacji procesów opracowano i wprowadzono nowy, elektroniczny sposób zapoznawania pracowników z ryzykiem zawodowym. Opracowano wewnętrzne regulacje z zakresu BHP dotyczące pracy zdalnej i wdrożono elektroniczny sposób wnioskowania o możliwość św iadczenia pracy w takiej formie. W ramach współpracy ze spółkami Grupy Orange rozpoczęto działania zmierzające do wprowadzenia nowej p olityki BHP. Ponadto kontynuowano przeglądy warunków pracy w salonach sprzedaży, a także w ścisłej współpracy z PZU Zdrowie zakończono proces realizacji badań 94 okresowych wstrzymanych na czas stanu zagrożenia epidemicznego spowodowanego zakażeniami wirusem SARS - CoV-2. Kluczowe wskaźniki w zakresie BHP BHP Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 L iczba wypadków 12 15 12 15 W skaźnik częstotliwości wypadków 1,4 1,7 nd nd L iczba dni niezdolności do pracy związanych z wypadkami przy pracy 545 630 545 630 W skaźnik ciężkości wypadków* 45,4 42 nd nd W ypadki śmiertelne 0 0 0 0 W ypadki ciężkie 0 0 0 0 W ypadki pozostałe 12 15 12 15 % pracowników reprezentowanych w komisjach BHP, umowach ze związkami 100% 100% 100% 100% S tanowiska pracy, na których pracownicy są szczególnie narażeni na choroby zawodowe Brak takich stanowisk * Liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości. ** Liczba dni absencji chorobowe j przypadająca na 1 wypadek. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości. *** Ze względu na poziom zatrudnienia i obowiązujące przepisy prawne Komisja BHP działa tylk o w Orange Polska. Dialog społeczny Szanujemy prawo pracowników do zrzeszania się w związkach zawodowych (partnerzy społeczni) i prowadzimy z nimi stały dialog. W ramach tego dialogu zawierane są m.in. porozumienia, umowy czy inne dokumenty, których sygnatariuszami są organizacje związkowe działające w Orange Polska S.A. W firmie działa także Rada Pracowników, z którą zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami konsultowane są stan, struktura i przewidywane zmiany zatrudnienia oraz działania mające na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia, a także istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia. W Orange Polska S.A. obowiązuje Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla pracowników Orange Polska S.A. (PUZP), który reguluje m.in. zasady zatrudniania pracowników i rozwiązywania stosunku pracy, czas pracy, kwestię urlopów, zasady wynagradzania i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą oraz sprawy związane z BHP, szkoleniami, wsparciem socjalnym i opieką medyczną. Zarząd Orange Polska S.A. zawiera również umowę społeczną z partnerami społecznymi. Umowa społeczna została podpisana 14 grudnia 2023 r. i obowiązuje na lata 2024–2025. Określa ona m.in. wielkość odejść dobrowolnych, pakiet finansowy dla pracownika odchodzącego z firmy w ramach odejść dobrowolnych, przewiduje możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych, wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, miejsce i rolę mobilności wewnętrznej przy wsparciu programu alokacyjnego czy możliwość skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy ( outplacement ). Za pisy umowy społecznej 2024–2025 przewidują również działania na rzecz przyjaznego środowiska pracy oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej. Orange Polska S.A. zadeklarowała również nieobniżanie budżetu szkoleniowego w latach 2024 –2025 w stosunku do budżet u szkoleniowego w latach 2022 – 2023. 14 grudnia 2023 r. zostało również zawarte z partnerami społecznymi porozumienie określające szczegółowe zasady zwolnienia grupowego w 2024 r. , postępowania w sprawach realizacji w roku 2024 umowy społecznej 2024– 2025. W ramach tego porozumienia określono limit odejść pracowników w 2024 r . na poziomie 590, zasady odejść dobrowolnych, wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących w 2024 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru, jakie pracodawca stosuje wobec pracowników, którym wypowiada umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Kluczowe wskaźniki dla dialogu społecznego Dialog społeczny Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Liczba zakładowych związków zawodowych 17 17 17 17 % pracowników w związkach zawodowych 28,8% 28,3% 28,8% 28,3% % pracowników objętych PUZP 96,8% 96% 90,9% 96% 95 Kluczowe cele dla obszaru pracowniczego i ich realizacja Kluczowe cele w zakresie obszaru pracowniczego zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska Cele w obszarze pracowniczym na 2025 rok Realizacja w 2023 Edukacja i rozwój brak dysproporcji w dostępie do szkoleń z uwagi na płeć, wiek Brak dysproporcji Polityka różnorodności % kobiet na stanowiskach mene dżerskich zgodny z % kobiet w firmie – 37% 36,8% 2 % osób z niepełnosprawnościami 2% Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze pracowniczym Ryzyko obrażeń fizycznych lub psychicznych Praca w Orange Polska charakteryzuje się niskim ryzykiem wypadków przy pracy, co potwierdzają statystyki. Stosunkowo nieliczne wypadki zwykle należą do lekkich. Dlatego ryzyko związane z tradycyjnie rozumianym zdrowiem i bezpieczeństwem należy uznać za sto sunkowo niewielkie. W firmie funkcjonuje polityka w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa oraz jakości życia. Wszyscy pracownicy przechodzą obowiązkowe i regularne szkolenia z zakresu BHP, a wypadki przy pracy oraz nieobecności w pracy są monitorowane i analizowane. Firma zapewnia swoim pracownikom opiekę medyczną, dofinansowanie aktywności fizycznej, a dodatkowo oferuje program prozdrowotny „Zdrowie na Tak”, który w szczególności przeznaczony jest dla pracownik ów z niepełnosprawnościami. W czasie pandemii firma zaoferowała swoim pracownikom dodatkowo szkolenia i wsparcie w zakresie organizacji pracy zdalnej, kondycji psychicznej i fizycznej, zdrowego stylu życia, zarządzania relacjami z bliskimi czy swoimi emocjami w okresie izolacji. Kwestie zdrowia i bezpiecz eństwa ludzi uwzględnione są również w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeksu postępowania dostawców. Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej Orange Polska i jej kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawniania organizacji i infrastruktury tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i now e, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach programu transformacji. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji, będzie to miało negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe, dlatego firma prowadzi proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętrznego konsultanta. W firmie opracowana została p olityka inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników Orange Polska. Osobom zatrudnionym oferowane są szerokie usługi medyczne w PZU Zdrowie, w tym opieka psychologiczna. Dla pracowników odchodzących z firmy opracowano program outplacementu. 3. Obszar s połeczny Działania Fundacji Orange, która realizuje cele społeczne w imieniu Grupy Orange Polska, definiuje strategia na lata 2021 –2023. Obejmuje ona realizację celów w zakresie edukacji cyfrowej i zapobiegania cyfrowemu wykluczeniu poprzez prowadzenie długofalowych programów społecznych, opartych na rzetelnej diagnozie społecznych potrzeb i oczekiwań. Najważniejsze programy Fundacji Orange to: MegaMisja, #SuperKoderzy, Pracownie Orange, FabLab powered by Orange i Burza Mózgów, a ich uzupełnieniem jest program wolontariatu pracowniczego oraz działania z obszaru bez piecznego korzystania z nowych technologii przez dzieci i młodzież. Strategia uwzględnia kontynuacj ę długofalow ych program ów realizowanych w latach wcześniejszych. Bezpieczne korzystanie z nowych technologii Jednym z ważnych dla nas tematów jest bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w i nternecie i przygotowanie młodych ludzi do świadomego korzystania z nowych mediów. Cele te są realizowane poprzez działania edukacyjne Fundacji Orange oraz usługi Orange związane z bezpieczeństwem klientów. Wspieramy edukację dzieci ze szkół w całej Polsce w kwestii zasad bezpiecznego korzystania z Internetu i higieny cyfrowej. Fundacja Orange, we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, oferuje wiele narzędzi i materiałów edukacyjnych, takich jak platforma e-learningowa, portale informacyjne oraz broszury i zasady w wersji elektronicznej dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Dorośli, zwłaszcza nauczyciele i specjaliści od edukacji, mogą uczestniczyć w konferencjach, seminariach i w arsztatach, a także skorzystać z internetowego kursu dla rodziców i opiekunów, który pokazuje, jak chronić dzieci w sieci. 96 Ponadto w 2023 r. zainicjowano kampanię pod hasłem „Dopamina”. Jej osią był kilkunastominutowy film edukacyjny, który promował wśród młodzieży wiedzę z zakresu świadomego i bezpiecznego korzystania z mediów społecznościowych. We wrześniu 2023 roku film „Dopamina” wraz z konspektami lekcji dla uczniów i uczennic 13+ trafił do szkół podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce. Dodatk owo Orange Polska oferuje specjalne usługi, które zwiększają bezpieczeństwo korzystania z Internetu przez dzieci poprzez blokowanie nieodpowiednich treści, takie jak Bezpieczny Starter, aplikacja Chroń Dzieci w Sieci. Wszelkie informacje i porady na temat bezpiecznego korzystania przez najmłodszych z mediów cyfrowych można też naleźć na stronie www.orange.pl/razemwsieci. Orange Polska jest także partnerem technologicznym telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111. Infolinię prowadzi Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, bezpłatnie pomagająca najmłodszym, któr zy doświadczy li różnych form przemocy. Linia 116 111 jest bezpłatna i czynna całodobowo. Dzięki wsparciu międzynarodowej Grupy Orange dostępna jest także w języku ukraińskim. Kluczowe wskaźniki i cele Bezpieczne korzystanie z nowych technologii 2022 2023 L iczba rodziców i wychowawców, którzy skorzystali z materiałów edukacyjnych 137.760 82.955 L iczba dzieci korzystających z działań edukacyjnych 2.881.958 1.019.433 L iczba szkół, które uczestniczą w działaniach 9.805 11.852 MegaMisja MegaMisja to ogólnopolski program edukacyjny dla szkół podstawowych. Może być realizowany w ramach zajęć lekcyjnych, dodatkowych lub w świetlicy szkolnej. Adresujemy go do nauczycielek i nauczycieli oraz dzieci w klasach 1 – 3 (w wieku 6 – 10 lat) . Naszym celem jest podniesienie wiedzy i cyfrowych kompetencji nauczycieli, wychowawców świetlic oraz ich uczniów. Zależy nam, by najmłodsi byli bezpiecznymi i świadomymi użytkownikami multimediów, a nauczyciele mieli dostęp do sprawdzonych materiałów, dzięki którym mogą prowadzić nowoczesne zajęcia dla dzieci. MegaMisja daje solidną bazę do mądrego i bezpiecznego poruszania się po świecie, w którym nie obędziemy się bez technologii, or az do nabywania i ćwiczenia kompetencji społeczno -emocjonalnych – przydatnych w życiu . Kluczowe wskaźniki i cele programu MegaMisja MegaMisja 2022 2023 Liczba przeszkolonych dzieci 3.800 3.150 Liczba przeszkolonych nauczycieli 190 150 * Dane za 2022 rok dotyczą roku szkolnego 2021/2022 , a za rok 2023 – roku szkolnego 2022/2023. #SuperKoderzy #SuperKoderzy to ogólnopolski program edukacyjny skierowany do uczniów i nauczycieli ze szkół podstawowych z klas 4 – 8. Jego kluczowym elementem jest nauka progra mowania i wprowadzenie w świat nowych technologii, ale realizowane w innowacyjny sposób, ponieważ nie tylko na lekcjach informatyki, ale również na zajęciach przedmiotowych, np. przyrodzie, matematyce, historii, muzyce czy języku polskim. Wszystkie materiały dydaktyczne ( dostępnych jest 15 zestawów scenariuszy ) przygotowywane są w oparciu o obowiązującą podstawę programową. Młodzi #SuperKoderzy uczą się pracy zespołowej, rozwijają swoją kreatywność i umiejętność logicznego myślenia. Przygotowano również materiały dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nauczyciele biorący udział w programie uczestniczą w szkoleniach i zawsze mogą liczyć na wsparcie merytoryczne profesjonalnych edukatorów. Część materiałów jest dostępna także w języku ukraińskim. Kluczowe wskaźniki i cele programu #SuperKoderzy #SuperKoderzy 2022 2023 Liczba przeszkolonych dzieci 2.708 2.720 Liczba przeszkolonych nauczycieli 280 280 * Dane za 2022 rok dotyczą roku szkolnego 2021/2022 , a za rok 2023 – roku szkolnego 2022/2023. #BurzaMózgów #BurzaMózgów jest kursem e - learningowym, w którym wyjaśniamy zjawisko sztucznej inteligencji od strony etycznej i społecznej. Jest to kurs online połączony z cyklem webinarów, który pomaga przede wszystkim nauczycielkom i nauczycie lom, edukatorkom i edukatorom poszerzyć świadomość na temat zjawisk i mechanizmów, w których uczestniczymy, korzystając z Internetu i usług cyfrowych , także po to, aby mogli wspierać uczennice i uczniów w rozumieniu wpływu zjawiska , jakim jest sztuczna inteligencja, aby wiedzieli, jak pozytywnie i kreatywnie można ją 97 wykorzystywać w edukacji. Program skierowany jest przede wszystkim do osób uczących w klasach 4 – 8 szkół podstawowych (dzieci w wieku 10 – 15 lat). Uczestniczki i uczestnic y na zakończenie kursu otrzymują certyfikat Niepublicznego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Kluczowe wskaźniki i cele programu #BurzaMózgów #BurzaMózgów 2023 L iczba osób, które zgłosiły się do kursu 1.380 L iczba osób, które ukończyły kurs i otrzymały certyfikat 227 Lekcja:Enter Lekcja:Enter to projekt edukacji cyfrowej , który skierowany był do nauczycielek i nauczycieli, a jego celem było doskonalenie ich kompetencji cyfrowych. W latach 2020 –2023 przeszkolonych zostało ponad 82 tys. dydaktyków z terenu całego kraju. T o niemal 20% wszystkich nauczycielek i nauczycieli w Polsce. Dzięki Lekcji:Enter, wykorzystując narzędzia cyfrowe w ramach projektu, wzmocnili oni swoje kompetencje metodyczne w zakresie stosowania aktywizujących metod nauczania, a także kompetencje cyfrowe w zakresie stosowania dostępnych e - zasobów, ich modyfikacji oraz samodzielnego tworzenia. Projekt realizowany był we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego o raz Instytutem Spraw Publicznych. Działania w systemie regrantingowym realizowane były przez placówki doskonalenia nauczycieli. W okresie realizacji projektu udzieliliśmy dofinansowania i wsparliśmy merytorycznie 143 projekty grantowe. W szkoleniach wzięło udział 82 247 nauczycielek i nauczycieli z ponad 10 400 szkół. 65% uczestniczek i uczestników szkoleń pracowało w placówkach edukacyjnych na terenie gmin wiejskich, miejsko- wiejskich i miejskich poniżej 20 000 mieszkańców. Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Kwota dofinansowania to niemal 50 mln złotych. Kluczowe wskaźniki i cele programu Lekcja:Enter Lekcja:Enter 2020 – 2023 Liczba nauczycielek i nauczycieli, kt órzy wzięli udział w szkoleniach 82.247 L iczba osób, które ukończyły szkolenie i otrzymały zaświadczenie 75.763 Orange Digital Center: Pracownie Orange, FabLaby i Szkoła Kodowania W październiku 2022 r . powstało Orange Digital Center, które skupia programy edukacji pozaformalnej realizowane przez Fundację Orange: Szkołę Kodowania, FabLaby powered by Orange oraz Pracownie Orange. By ułatwić mieszkańcom małych społeczności dostęp do informacji, wiedzy i technologii, stworzyliśmy Pracownie Ora nge. Są to multimedialne centra edukacji cyfrowej zlokalizowane w małych miejscowościach, do 40 ty s. mieszkańców. Firma pomaga w ich prowadzeniu, zapewniając dostęp do bezpłatnego Internetu, natomiast Fundacja Orange wyposażyła je i zapewni ła ofertę edukacyjną i rozwojową. Celem programu Pracownie Orange jest wzmacnianie lokalnej aktywności mieszkańców małych miejscowości poprzez wspólne tworzenie nowoczesnych przestrzeni oraz wsparcie w rozwoju kompetencji. Wspieramy liderki i liderów w kierowaniu tymi now oczesnymi i atrakcyjnymi placówkami poprzez profesjonalne szkolenia i wsparcie grantowe . Dotąd powstało ponad 100 Pracowni Orange w całej Polsce. Liderki i l iderzy Pracowni Orange korzystają z internetowej platformy wymiany wiedzy wraz z bazą gotowych do wdrożenia projektów i modułem grywalizacji, który wykorzystuje mechanizm gier do podnoszenia kompetencji społecznych i motywowania mieszkańców do działania na rzecz swojej okolicy. Realizowane w pracowniach projekty są skierowane do różnych grup odbiorców, z których największą stanowią dzieci. W 2023 r. otworzyliśmy 20 nowych Pracowni Orange, które zostały wyposażone w zestawy komputerowe, drukarki 3D, zestawy robotów, urządzeni a wielofunkcyjne, konsole do gier, telewizory i meble. Ponadto kontynuowaliśmy projekt edukacyjny dot yczący rozszerzonej rzeczywistości, dzięki czemu kolejne 17 Pracowni zostało wyposażone w gogle VR. Przy 18 Pracowniach Orange działają makerspace’ y (przestrzenie wyposażon e w drukarki 3D, zestawy do elektroniki, maszyny do szycia lub plotery laserowe ), z czego 8 zostało uruchomionych w 2023 r. Z zajęć w 92 pracowniach w 2023 r. skorzystało ponad 70 tys. osób. W dwóch miastach – Warszawie i Gdańsku – działają FabLaby , czyli otwarte miejsca , w których chętne osoby mają możliwość nauczyć się twórczo korzystać z nowych technologii. Można w nich tworzyć druki 3D, korzystać z ploterów laserowych, frezarek CNC, elektroniki. W FabLabach oferujemy wsparcie doświadczonych edukatorów, profesjonalny sprzęt oraz bezpłatne warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Ponadto w FabLabie w Warszawie organizowane są 2 projekty długoterminowe – Maker Woman skierowa ny do kobiet, które chcą zdobyć nowe umiejętności techniczne i cyfrowe , oraz YouthLab skierowany do osób w wieku 16 – 25 lat. W obydwu projektach są 98 tematyczne ścieżki prowadzone w języku ukraińskim. W 2023 r. w bezpłatnych warsztatach i projektach społecznych w FabLabach uczestniczyło 3380 osób. Szkoła Kodowania to bezpłatne, profesjonalne kursy programowania dla młodych osób (18–35 lat), które chciały się rozwijać, podnosić swoje kompetencje lub się przekwalifikować. Oprócz merytorycznych zajęć w ramach programu zorganizowan e są webinary z ekspertami rynku IT, networking, spotkania inspiracyjne i indywidualne doradztwo zawodowe, w tym badanie poziomu kompetencji społecznych i inteligencji emocjonalnej. W 2023 r. z ajęcia odbywały się stacjonarnie w Warszawie i online oraz w wybranych powiatach. Do wyboru były trzy ścieżki: Java, Python i UX. Do projektu zgłosiło się prawie 4000 osób, spośród których wybrano 105 – w zdecydowanej większości kobiety z małych miejscowości. Kursy ukończyli wszyscy uczestnicy. Kluczowe wskaźniki i cele programu Pracownie Orange Pracownie Orange 2022 2023 Liczba aktywnych Pracowni 76 92 Liczba użytkowników 54.219 70.950 L iczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni 684.000 828.000 FabLab powered by Orange 2.022 2.023 Liczba uczestników projektów i warsztatów w FabLabie Warszawa 1.408 2.520 Liczba uczestników projektów i warsztatów w FabLabie Gdańsk 1.228 860 Szkoła Kodowania Liczba uczestników kursów – 105 Program wolontariatu pracowniczego W Orange Polska od 20 lat działa największy w Polsce program wolontariatu pracowniczego. Nasi pracownicy dzielą się wiedzą, umiejętnościami, doświadczeniem i dobrym sercem z innymi, m.in. ucząc dzieci i seniorów, jak świadomie i mądrze korzystać z Internetu . Realizują także autorskie projekty dla lokalnych społeczności przy wsparciu Fundacji. W 2023 r. wolontariuszki i wolontariusze zrealizowali ponad 250 akcji wolontariackich na rzecz społeczności lokalnych. Były to inicjatywy oddolne w ramach 2 edycji ko nkursu grantowego, m.in. na rzecz podopiecznych organizacji pozarządowych, domów dziecka, seniorów, osób z niepełnosprawnościami, osób samotnych i w kryzysie bezdomności. Wolontariuszki i w olontariusze prowadzili zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży na temat bezpieczeństwa w i nternecie, oszczędzania energii, ekologii. Ponadto 30 z nich utworzyło pary z emigrantkami i emigrantami, prowadząc dla nich przez trzy miesiące lekcje języka polskiego. Pracownicy Orange Polska wspierają też 6 organizacji pozarządowych, które prowadzą zajęcia pozalekcyjne, edukacyjne i rozwojowe dla dzieci i młodzieży z Ukrainy przy domach dla uchodźców, świetlicach i w szkołach. W 2023 r. pomoc 3.146 wolontariuszek i wolontariuszy Fundacji Orange trafiła do 20 300 osób. Kluczowe wskaźniki programu wolontariatu pracowniczego Wolontariat pracowniczy 2022 2023 Liczba wolontariuszek i wolontariuszy 3.030 3.146 Liczba godzin wolontariackich 23.200 23.030 Sponsoring Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu. Strategia sponsoringowa Spółki jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). A ngażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Pols ka. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu. Kluczowe wskaźniki dla sponsoringu W 2023 roku odbyły się 2 festiwale muzyczne sponsorowane przez Orange – Orange Warsaw Festival i Open’er Festival Powered by Orange. 99 Sponsoring 2022 2023 Sponsoring muzyczny – Orange Warsaw Festival L iczba uczestników 50.000 40.000 E kwiwalent reklamowy publikacji (w mln zł) 6,2 5,2 Liczba publikacji 969 1.980 Sponsoring muzyczny – Open’er Festival Powered by Orange L iczba uczestników 150.000 110.000 E kwiwalent reklamowy publikacji (w mln zł) 2,1 2,2 Liczba publikacji 8.477 8.065 Darowizny W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych. Orange Polska przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn: • każda darowizna wymaga analizy i rekomendac ji, • każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska, • każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej, • wszystkie darowizny realizowane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska, • w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie z przedmiotem darowizny. Dodatkowo Orange Polska nieodpłatnie uruchamia specjalne numery charytatywne SMS, z których całkowity dochód przekazywany jest na cele społeczne, m.in. wsparcie akcji i programów społecznych, pomoc w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof czy ratowaniu życia lub zdrowia ludzi. Od wielu lat udostępniamy SMS charytatywny m.in. Caritas Polska, Fundacji Polsat, Fundacji TVN, Wielkiej O rkiestrze Świątecznej Pomocy , Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia. W 202 3 r. numery zostały uruchomione dla ponad 1 4 organizacji, które otrzymały łącznie ponad 4,8 mln zł. Kluczowe wskaźniki dla darowizn Wydatki ponoszone na wspieranie instytucji charytat ywnych, organizacji społecznych w zakresie pomocy społecznej, edukacji, zdrowia, kultury, działalności sportowej i innych. Darowizny 2022 2023 W ysokość udzielonego wsparcia w postaci darowizn (w mln zł) 9,9 12,8 Pomoc humanitarna Wojna w Ukrainie zmusiła miliony osób do ucieczki i przekroczenia granic Polski. Bardzo ważny stał się dla nich dostęp do informacji, możliwość pozostawania w kontakcie z bliskimi. Dlatego z punktu widzenia Orange Polska zapewnienie działania sieci i dystrybucja kart SIM z bezpłatnymi usługami na granicy polsko - ukraińskiej były jednymi z najważniejszych działań humanitarnych. Od razu uruchomiliśmy specjalną ofertę bezpłatnych połączeń na Ukrainę oraz preferencyjne usługi roamingowe. Do końca 2023 r . przekazaliśmy ponad mil ion kart SIM. Nadal funkcjonuje preferencyjna oferta mobilna dla obywateli Ukrainy. Dla zapewnienia dobrej łączności i sprawnego dostępu do Internetu konieczne było wzmocnienie i doposażenie sieci komórkowej , d latego we współpracy w ramach sieci współdzie lonych z T- Mobile w pobliżu terenów przygranicznych rozmieściliśmy 6 mobilnych stacji bazowych , zwiększyliśmy przepustowość w innych lokalizacjach poprzez rozbudowę (łącznie – 16 stacji) oraz uruchomiliśmy 2 nowe stacje bazowe. Pozwoliło nam to na poprawę dostępności naszych usług przede wszystkim na przejściach granicznych i w ośrodkach recepcyjnych. Kolejne były dworce kolejowe i punkty informacyjne, które potrzebowały bezpłatnego Wi - Fi, wreszcie punkty, które przyjmowały uchodźców oraz udzielały im pierw szej pomocy i zakwaterowania. Starając się odpowiedzieć na te potrzeby, Orange uruchomił a i utrzymuje hot spoty w lokalizacjach, które nadal tego potrzebują. Dostęp do informacji i dobra łączność stały się kluczowe dla wielu organizacji społecznych i ośrodków pomocy tworzonych przez władze lokalne. Dużym zainteresowaniem cieszyły się telefony, karty SIM, routery, centrale czy 100 infolinie. Chodziło o to, aby móc sprawnie zarządzać zbiórkami darów, transportami, wolontariuszami czy ustaleniami dotyczącymi zakwaterowania. W pierwszym kroku nawiązaliśmy współpracę z Polską Akcją Humanitarną, dostarczając pomoc technologiczną, sprzętową i usługową dla zorganizowanych centrów zarządzania kryzysowego. Podjęliśmy także współpracę z Domem Ukraińskim , uruchamiając centrum zarządzania kryzysowego. Ponad 50 organizacji (fundacji, stowarzyszeń, organizacji kryzysowych, samorządów itp.) otrzymało ponad 8000 kart SIM zapewniających dostęp do bezpłatnych usług, ponad 1000 telefonów i 30 routerów mobilnych. Dzięki naszym u sługom powstały ośrodki pomocy prawnej, socjalnej czy psychologicznej. Do dziś wspieramy naszym sprzętem i usługami te organizacje, które kontynuują pomoc dla uchodźców z Ukrainy. Od października 2022 r . w naszym dawnym biurowcu w Łodzi gościmy wspólnie z Fundacją im. Leny Grochowskiej ponad 150 uchodźców. W pomoc dla Ukrainy zaangażowali się też pracownicy firmy. Zorganizowaliśmy zbiórki w naszych 14 największych biurach. Wolontariusze organizują lokalne edukacyjne i integracyjne projekty pomocowe. Fund acja Orange w 2023 r. przyznała 19 mikrograntów na takie inicjatywy. W sparła też grantami 6 organizacji prowadzących długoterminową, systemową pomoc dla obywateli Ukrainy, m .in. Fundację Leny Grochowskiej i Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej. Fundacja Orange wspiera również działanie numeru 116 111 Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę – infolinii pomocy psychologicznej dla dzieci i młodzieży z Ukrainy. Pomoc dla obywateli Ukrainy, szczególnie edukacyjną, integracyjną, rozwojową i w poszukiwaniu pracy, Fundacja Orange realizuje w wielu swoich programach – Maker Woman (pomoc kobietom w zdobyciu nowych kompetencji i wejściu na rynek pracy, 120 beneficjentek z Ukrainy w 2023 r.); YouthLab (pomoc młodym ludziom w wieku 16– 25 w znalezieniu pracy i przekwalifikowaniu, 15 beneficjentów z Ukrainy); warsztaty w FabLabie w Gdańsku dla ponad 30 obywateli Ukrainy; #SuperKoderzy – scenariusze zajęć Scratch w języku ukraińskim; współpraca z Fundacją Ukrainka w Polsce (warsztaty edukacyjne o bezpieczeństwie cyfrowym i warsztaty w FabLabie w Warszawie dla młodzieży z Ukrainy). Kluczowe cele dla obszaru społecznego i ich realizacja Kluczowe cele w zakresie społecznym zdefiniowane w strategii Fundacji O range na lata 2021 – 2023. Cele w obszarze społecznym Realizacja w 2023 Cel roczny Programy edukacyjne dla szkół (MegaMisja, #SuperKoderzy) Liczba przeszkolonych dzieci 5.780 5.500 Liczba przeszkolonych nauczycieli 430 430 L iczba szkół w programach 290 290 Pracownie Orange Utrzymanie aktywnych Pracowni (ze 100 utworzonych) 92 80 L iczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni 828.000 720.000 Liczba pracowników zaangażowanych w wolontariat 3 221 3 000 Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze społecznym Negatywny wpływ nowych technologii na dzieci i młodzież Istnieje ryzyko, że Orange Polska będzie postrzegany jako operator dostarczający usługi, które mają niekorzystny wpływ na zachowania oraz zdrowie dzieci i młodzieży. Temat negatywnego wpływu nowych technologii na najmłodszych jest coraz częściej obecny w mediach i może oddziaływać na decyzje zakupowe nowych i satysfakcję obecnych klientów. Poprzez programy edukacyjne Fundacji Orange, tj. MegaMisja, #SuperKoderzy, Pracownie Orange, działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci oraz współpracę z partnerami społecznymi i instytucjami publicznymi firma edukuje dzieci, rodziców i nauczycieli na temat mądrego i bezpiecznego korzystania z nowych technologii, upowszechniając materiały edukacyjne, scenariusze lekcji, poradniki dla wszystkich grup wiekowych, w s pierając kampanie informacyjne. Orange Polska dotuje też badania na temat postaw dzieci i młodzieży wobec nowych technologii, aby lepie j odpowiadać na potrzeby społeczne. Dodatkowo oferuje usługi kontroli rodzicielskiej w telefonach, tj. Chroń dzieci w Sieci czy Bezpieczny Starter. Orange Polska stworzył a platformę internetową www.orange.pl/razemwsieci, gdzie można znaleźć informacje na t emat odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z mediów cyfrowych. 101 4. Prawa człowieka Z uwagi na model biznesowy i charakter łańcucha dostaw polityka w zakresie praw człowieka formułowana jest na poziomie międzynarodowym przez Grupę Orange. Poza ogólnymi r amami Konwencji Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz zasad ami Global Compact, Grupa przestrzega Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka. Orange Polska posiada p olitykę praw c złowieka, która jest wyrazem zobowiązania firmy do poszanowania praw człowieka w całym łańcuchu wartości, unikania naruszania tych praw i przyczyniania się do naruszeń, a także przeciwdziałania negatywny m skutkom i ich minimalizowania, jeśli do takiego naruszenia dojdzie , oraz podjęcia działań naprawczych. Podejście do poszanowania i promowania praw człowieka w Orange Polska jest określone przez zobowiązania wobec następujących grup interesariuszy : • pracowni ków i współpracowników, • klien tów, • dostawc ów , poddostawc ów i partner ów biznesowych, • s połeczności lokaln ych i otoczenia społeczne go. W oparciu o przeprowadzoną diagnozę branży i działań S półki za najbardziej istotne ( salient human rights issues ) dla Orange Polska uznane zostały następujące kwestie: ▪ p rawo do prywatności i wolność wypowiedzi , ▪ zakaz dyskryminacji i przeciwdziałanie wykluczeniu , ▪ p rawa dziecka, w tym kwestie dotyczące bezpieczeństwa w internecie , ▪ p raca przymusowa, współczesne niewolnictwo i handel ludźmi , ▪ p oszanowanie praw człowieka, w tym praw pracowników przy pozyskiwaniu minerałów w regionach ogarniętych konfliktami , ▪ praca dzieci, ▪ p rawa pracownicze, w tym wolność zrzeszania się w związki zawodowe i prawo do rokowań zbiorowych. W celu wywiązania się ze swojej odpowiedzialności za poszanowanie praw człowieka Orange Polska wdraża proces należytej staranności w obszarze praw człowieka ( human rights due diligence) w rozumieniu Wytycznych ONZ dot yczących biznesu i praw człowieka , pozwalający na identyfikację i zarządzanie ryzykiem w obszarze praw człowieka i obejmujący działania nakierowane na przeciwdziałanie naruszeniom, monitorowanie oraz okresowe raportowanie, z uwzględnieniem zaangażowania interesariuszy na każdym z etapów procesu. Kwestie odnoszące się do respektowania praw człowieka zawarte są również w Kodeksie etyki Orange Polska , który został upubliczniony i wpisany do umów z dostawcami . Kodeks obejmuje takie obszary, jak: • odpowiedzialność społeczna – w tym s woboda zgromadzeń i prawo do negocjacji zbiorowych , praca niewolnicza, praca dzieci, różnorodność i niedyskryminowanie, wynagrodzenia, czas pracy, BHP , • odpowiedzialność środowiskowa – ochrona środowiska, zasoby naturalne i gospodarowanie odpadami , • zabronione praktyki biznesowe – polityka antykorupcyjna, konkurencja, sponsoring, dotacje polityczne, pranie pieniędzy oraz bezpieczeństwo i ochrona danych. W Orange Polska wprowadzono też Kodeks postępowania dostawców. Jego celem jest zachęcenie do stosowania i poszanowania tych praw i regulacji oraz upewnienie się, iż są one odpowiednio i efektywnie stosowane. Dostawca zobowiązuje się do przestrzegania praw człowieka i unikania angażowania się w jakiekolwiek przypadki ich naruszenia. Kodeks postępowania dostawców jest wprowadzony poprzez klauzulę CSR, która jest obowiązkowa dla wszystkich rodzajów umów . Strony zobowiązują się przestrzegać oraz podejmować niezbędne starania w celu zobowiązania swoich pracowników, dostawców i podwykonawców do przestrzegania przepisów krajowych , europejskich i międzynarodowych dotyczących standardów etycznych i odpowiedzialnego zachowania, w tym m.in. przepisów dotyczących praw człowieka, ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz zrównoważonego rozwoju. Zobowiązują się przeciwdziałać naruszeniom w obszarze praw człowieka i podstawowych wolności oraz zagrożeniom dla zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz środowiska. Oświadczają, że będą wymagać od swoich pracowników, dostawców i podwykonawców powstrzymywania się od zatrudniania dzieci, wy korzystywania pracy przymusowej oraz będą zwalczać wszelkie przejawy dyskryminacji. Dodatkowo dla dostawców z obszarów największ ego ryzyka w zakresie praw człowieka wdrożono procedurę oceny EcoVadis , która obejmuje kwestie pracy i praw człowieka, środowiska, zrównoważonych zakupów, etyki i compliance . Wyniki ankiety są uwzględniane w procesie składania ofert w ramach prowadzonych przez Spółkę postępowań zakupowych. Firmy, które nie uzyskają wymaganej liczby punktów, nie będą mogły współpracować z Orange Polska. Aby budować większą świadomość w zakresie praw człowieka , osoby odpowiedzialne za postępowania zakupowe przechodzą szk olenie z zakres u CSR oraz praw człowieka. 102 Kluczowe wskaźniki dla obszaru związanego z prawami człowieka Prawa człowieka Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 L iczba pracowników przeszkolonych z CSR, etyki i praw człowieka * 7.078 7.828 7.103 7.869 L iczba partnerów przeszkolonych z CSR, etyki i praw człowieka 2.067 2.909 2.067 2.909 % nowych umów zakupowych zawierających klauzulę CSR 100% 93% 100% b.d. Praca dzieci D ziałania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy dzieci W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń Praca przymusowa D ziałania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy przymusowej W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń Dyskryminacja C ałkowita liczba przypadków dyskryminacji Brak Brak Brak Brak Prawo do prywatności L iczba uzasadnionych skarg i naruszeń w zakresie naruszenia prywatności Brak Brak Brak Brak Prawo do bezpieczeństwa % produktów podlegających ocenie norm bezpieczeństwa 100% 100% 100% 100% L iczba skarg i naruszeń w zakresie bezpieczeństwa produktów Brak Brak Brak Brak Naruszenia praw człowieka L iczba skarg dotyczących zagrożenia dla praw człowieka Brak Brak Brak Brak N arastająco Kluczowe cele dla obszaru związanego z prawami człowieka i ich realizacja Kluczowe cele w zakresie praw człowieka zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska Cele w obszarze praw człowieka na 2025 rok 2022 2023 100% pracowników ukończyło szkolenie etyczne 100% 100% Klauzule compliance jako standard w umowach z dostawcami Tak Tak Klauzule CSR jako standard w umowach z dostawcami Tak Tak 100% pracowników odpowiedzialnych za postępowania z akupowe przeszkolonych w zakresie praw człowieka 98% 98% Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze praw człowieka Orange Polska bardzo poważnie traktuje wszelkie kwestie związane z przestrzeganiem praw człowieka. Szczególną dbałość wykazuje, jeśli chodzi o prawa człowieka w zakresie ochrony prywatności i ochrony danych osobowych. Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych W celu zapobieżenia ewentualnym kradzieżom, nieuprawnionym modyfikacjom lub przetwarzaniu danych osobowych klientów i pracowników oraz danych osobowych powierzonych do przetwarzania przez Orange Polska wdrożyliśmy zabezpieczenia zgodne z międzynarodowymi standardami i wprowadzamy proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane przetwarzamy. W Spółce działa certyfikowany System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, zgodny z normą I SO/IEC 27001:2013. Orange Polska S.A. uzyskał a certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2014. Spółka regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska. Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji. Rozporządzenie ogólne o ochronie danych osobowych (RODO) ułatwia dochodzenie odszkodowań w ramach odpowiedzialności cywilnej. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy Grupy oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska. Zgodnie z RODO i normą ISO 29134:2017 oraz wytycznymi Grupy Roboczej art. 29 od 2018 r. działa proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom 103 naruszen ia praw i wolności osób fizycznych, których dane są przetwarzane przez Orange Polska . Przeprowadziliśmy również dedykowane szkolenia, którymi objęci byli pracownicy i współpracownicy Orange Polska. Niewolnictwo, praca przymusowa, praca dzieci Ryzyko pracy niewolniczej lub przymusowej jest marginalne (niematerialne) w przypadku operacji wewnętrznych i głównych dostawców krajowych, natomiast może się pojawić w globalnym łańcuchu dostaw , dlatego polityka praw człowieka została sformułowana i jest wdrażana przez Grupę Orange na poziomie międzynarodowym. Na poziomie kraju w Orange Polska umowy zakupowe z dostawcami zawierają klauzul e CSR i zgodności, Kodeks etyki oraz Kodeks postępowania dostawców, obejmujący m .in. kwestie zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i och rony. Dla dostawców i innych interesariuszy dostępny jest lokalny system informowania o nieprawidłowościach „zapytaj etyka”. Dodatkowo kwestie te ujęte są w Polityce praw człowieka. Ryzyko złych warunków pracy Ryzyko złych warunków pracy oceniane jest w Orange Polska jako niskie. Spółka wprowadził a p olitykę inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników, której jednym z elementów jest przestrzeganie zasad BHP oraz tworzenie przyjaznego środowiska. Potencjalnie ryzyko może wystąpić na poziomie dostawców świadczących usługi na rzecz Orange Polska – w takich obszarach, jak outsourcing personalny, outsourcing procesów, partnerzy techniczni. Kwestie zdrowia i bezpieczeństwa ludzi uwzględnione są w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR, Kodeks dla dostawców , Kodeks etyki oraz Politykę praw człowieka. L okalny system informowania „zapytaj etyka”, który jest dostępny dla pracowników i dostawców, umożliwia z gł aszanie nieprawidłowości w tym obszarze . 5. Przeciwdziałanie korupcji i łapownic twu Elementem budowania ładu korporacyjnego jest program z arządzania z godnością ( compliance ), a ważnym obszarem zadań funkcji zarządzania zgodnością jest polityka antykorupcyjna zapewniająca pracownikom zestaw zasad, które muszą być przestrzegane we wszystkich naszych działaniach biznesowych , oraz wskazująca zabronione zachowania , które mogą stanowić przypadki korupcji lub płatnej protekcji. Uzupełnieniem tej p olityki są w ytyczne zawierające szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji , w tym dotyczące wręczania i przyjmowania prezentów i zaproszeń. Orange Polska stosuje zasadę zerowej tolerancji wobec korupcji wyrażoną w polityce a ntykorupcyjnej. Zasada ta musi być stosowana przez wszystkich pracowników, współpracowników i partnerów biznesowych działających w naszym imieniu. Jej realizację wspiera także polityka Orange Polska dotycząca konfliktu interesów. W ramach wsparcia programu z arządzania z godnością wdrożyliśmy proces, który optymalizuje procedury analizy ryzyk a w zakresie zapewnienia zgodności i zapobiegania nadużyciom. Jego celem jest szczegółowa analiza naszych partnerów pod kątem ryzyka korupcji, nadużyć finansowych, nieprzestrzegania sankcji ekonomicznych, prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu . Zagadnienia związane z zarządzaniem zgodnością są raportowane Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej w następujących obszarach: etyka, ogólna zgodność z przepisami prawa i regulacjami, zwalczanie nadużyć finansowych, bezpieczeństwo i działania antykorupcyjne. Działania funkcji zarządzania zgodnością, wyniki kontroli planowych, a także zapoczątkowanych zgłoszeniem nieprawidłowości są monitorowane przez Komitet Audytowy na podstawie okresowo składanych raportów. Orange Polska zapewnia pracownikom aktualny i odpowiedni poziom wiedzy dotyczący zasad zarządzania zgodnością. Poza bieżącą komunikacją w tym zakresie realizowany jest program obligatoryjnych szkoleń antykorupcyjnych, obejmujący e - learning oraz dodatkowe warsztaty online dla zespołów szczególnie ek sponowanych na ryzyko. Wszyscy pracownicy, a także interesariusze zewnętrzni, mają możliwość zgłoszenia potencjalnych przypadków braku zgodności za pomocą udostępnionych kanałów. Zgłoszenia są traktowane jako poufne, sprawdzane i adresowane z należytą starannością. Aby dostosować się do aktualnych wymogów prawa dotyczących systemu ochrony sygnalistów, Orange Polska ściśle monitoruje otoczenie prawne i implementuje wymagane zmiany w swoich procedurach wewnętrznych. Pracownicy, współpracownicy i interesariusze mogą zgłaszać zaobserwowane przypadki naruszenia prawa, wewnętrznych regulacji, procedur i procesów oraz inne nieprawidłowości mające związek z działalnością Orange Polska, korzystając z s ystemu zgłaszania nieprawidłowości ( whistleblowing ). Spółka zapewnia odpowiednią ochronę s ygnalistów. Wszystkie zgłoszenia, także anonimowe, są weryfikowane z należytą starannością i dbałością o zachowanie poufności. System whistleblowing wspiera działania Orange Polska, szczególnie dotyczące z arządzania z godnością , w tym przeciwdziałania korupcji, etyki i s połecznej o dpowiedzialności biznesu (CSR), zmniejsza ryzyko utraty reputacji i strat finansowych. 104 Kluczowe wskaźniki dla obszaru zarządzania zgodnością Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu Orange Polska S.A. Grupa Orange Polska 2022 2023 2022 2023 Liczba pracowników przeszkolonych z zarządzania zgodnością * 9.043 9.935 9.138 10.121 Liczba partnerów przeszkolonych z zarządzania zgodnością * 7.913 8.518 7.913 8.518 C ałkowita wartość finansowa i rzeczowa darowizn na rzecz partii politycznych, polityków i instytucji o podobnym charakterze Grupa nie finansuje tego rodzaju podmiotów. * Narastająco. Kluczowe cele dla obszaru związanego z zarządzaniem zgodnością i ich realizacja Kluczowe cele w zakresie zarządzania zgodnością zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska Cele w obszarze przeciwdziałania korupcji i łapownictwu na 2025 rok 2022 2023 Z mniejszenie ryzyka związanego z korupcją – zero tolerancji dla korupcji Brak naruszeń Brak naruszeń Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w zarządzaniu zgodnością Ryzyko łapownictwa i korupcji Orange Polska dokonuje cyklicznej analizy i oceny ekspozycji na ryzyko korupcji. Obszary szczególnie wrażliwe na tego typu naruszenia są kontrolowane m .in. pod kątem prawidłowego stosowania obowiązujących regulacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz skuteczności wykorzystywanych mechanizmów ograniczających ryzyko wystąpienia nieprawidłowości. Zarząd i Spółka kierują się zasadą „zero tolerancji dla korupcji”, zapisaną w polityce antykorupcyjnej. Zasada ta została uzupełniona o system szczegółowych procedur i instrukcji wewnętrznych adresowanych szeroko (do całej organizacji) lub do poszczególnych obszarów i grup pracowników ze względu na specyfikę wykonywanych obowiązków. Stosowane procedury dotyczące konfliktu interesów wspierają identyfikowanie potencjalnych lub istniejących przypadków i odpowiednie zarządzanie takimi zdarzeniami. Wprowadzone regulacje wewnętrzne określają podejście do standardów współpracy z partnerami biznesowymi (w tym zasad przyjmowania i wręczania zaproszeń i podarunków), ze szczególnym uwzględnieniem osób pełniących funkcje publiczne, sposobu przeprowadzania transakcji, podejmowania współpracy z dostawcami czy udzielania wsparcia i darowizn. 6. Obszar środowiskowy i klimatyczny Orange Polska posiada poddawaną corocznemu przeglądowi i aktualizacji politykę środowiskową oraz wyznaczone cele klimatyczne, które definiują główne obszary korzystania z zasobów naturalnych i oddziaływania firmy na środowisko, w tym klimat, a także zmian klimatu na firmę. W ramach wymienionych dokumentów: • nadzorujemy procesy mogące mieć wpływ na środowisko i klimat zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami oraz dobrymi praktykami dotyczącymi środowiska naturalnego, • identyfikujemy nasz niekorzystny wpływ na środowisko naturalne i klimat, przede wszystkim związany z wykorzystaniem surowców i energii w procesie świadczenia usług, • identyfikujemy niekorzystny wpływ zmian klimatycznych na naszą działalność i zasoby, • uwzględniamy kwestie związane ze środowiskiem i klimatem przy wyznaczaniu celów i podejmowaniu decyzji o charakterze zarządczym i biznesowym, • realizujemy działania ograniczające nasz wpływ na środowisko i klimat oraz wpływu klimatu na nas, w tym ograniczamy emis je gazów cieplarnianych związane z naszą działalnością, • wdrażamy rozwiązania z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym, • monitorujemy zgodność emisji elektromagnetycznej z wymaganiami norm, • prowadzimy dialog z interesariuszami oraz regularnie informujemy o d ziałaniach związanych z ochroną środowiska i klimatem, • budujemy świadomość środowiskową i klimatyczną wśród naszych pracowników, klientów oraz dostawców, • współpracujemy z naszymi dostawcami, wspieramy ich w określaniu ich wpływu na środowisko i klimat oraz wdrażaniu praktyk zgodnych z naszą polityką środowiskową. Kwestie istotne dla wpływu na środowisko i klimat Emisja gazów cieplarnianych (emisje własne) 105 Zużycie energii (przede wszystkim na potrzeby działania infrastruktury teletechnicznej) jest głównym źródłem emisji własnych operatora telekomunikacyjnego ( zakresy 1 i 2 emisji w edłu g p rotokołu GHG – bezpośrednie i pośrednie emisje własne). Dla Orange Polska kluczowe są zarówno działania dotyczące optymalizacji zużycia energii, jak też zwiększania udziału energii odnawialnej w całości konsumowanej energii. Od 2014 r. Spółka prowadzi kompleksowe działania mające na celu zmniejszanie zużycia energii w ramach programu optymalizacji energii ( energy optimization program ). D otąd w drożono ponad 270 inicjatyw oszczędnościowych w różnych obszarach sieciowych, które przełożyły się na łączną oszczędność energii w latach 2015– 2023 przekraczającą 1,4 TWh. Wszystkie działania realizowane w ramach p rogramu zostały podzielone na cztery obszary: • i nicjatywy dotyczące starszych technologii stacjonarnych, czyli PSTN czy ATM – klienci przełączani są na technologie nowsze i bardziej efektywne energetycznie. Optymaliz uje się też starsze urządzenia poprzez „zagęszczenie klientów” dostępów dla klientów na kartach i wyłączanie nadmiarowych kart. Dodatkowo w 2023 r. Orange Polska rozpocz ęł a proces wygaszania sieci 3G, który zaowocuje zmigrowaniem klientów do nowszych, bardziej efektywnych technologii – 4G LTE i 5G, • p oprawa efektywności sieci RAN – działania zmniejszające zużyci e energii w mobilnej radiowej sieci dostępowej. W okresie niższej aktywności abonentów, np. w nocy, wybrane zasoby zostają czasowo wyłączone, zmniejszając zużycie energii , • m odernizacja środowiska technicznego – zapewnienie optymalnych warunków dla pracy urządzeń telekomunikacyjnych dzięki systemom klimatyzacji, zasilania, ogrzewania itp. Główne działania to wymiana klimatyzacji na efektywniejszą i doposażanie pomieszczeń w układy chłodzenia systemami wentylacji (tzw. free cooling ), • big data energy – d ostępne dane energetyczne są pozyskiwane, przetwarzane i analizowane przy wykorzystaniu narzędzia business intelligence , d zięki cz emu można wykryć anomalie, zoptymalizować koszty i zużycie energii. Przykładem jest cykliczny, indywidualny dobór taryf energetycznych dla każdego obiektu znajdującego się w sieci Orange Polska. Potrzeby sieciowe stanowią zdecydowaną większość (ponad 90%) zużycia energii przez Orange Polska, ale działania optymalizacyjne są podejmowane również w pozostałych obszarach. Firma optymalizuje portfel nieruchomości oraz konsoliduje zespo ły i przenosi je do nowych, bardziej energooszczędnych lokalizacji. Podejmujemy też działania oszczędzające energię przeznaczaną na ogrzewanie i chłodzenie nieruchomości, a także zużycie energii w salonach sprzedaży. Dążymy do elektryfikacji floty samochodowej, przy jednoczesnej kontynuacji jej optymalizacji. Sukcesywnie zwiększany jest udział odnawialnych źródeł energii w strukturze energetycznej firmy. Orange Polska jako pierwszy operator nad Wisłą zawarła kontrakt typu power purchase agreement (PPA) i używa tego narzędzia do ograniczenia emisji pochodzących z energii elektrycznej dzię ki zapewnianiu dostaw odnawialnej energii bezpośrednio od jej producentów . W 2023 r. takie kontrakty sprawiły, że nasz udział energii odnawialnej w całościowym zużyciu energii wynosił 74% (wzrost w stosunku do 2022 r. o 62 pp.). Dzięki temu Orange Polska j uż w 2023 r., z 2-letnim wyprzedzeniem, zrealiz owała cele klimatyczne założone na 2025 r ., związane z zapewnieniem co najmniej 60% udziału energii odnawialnej w strukturze zużycia energii. Pomimo rosnącej transmisji danych w swoich sieciach dzięki opisanym działaniom Orange Polska zredukował a swoje emisje własne w 202 3 r. o 79% w porównaniu do 2015 r. (rok bazowy dla emisji w Grupie Orange – jest to rok podpisania porozumienia paryskiego) i o 64% w stosunku do roku poprzedniego. Zakres 3 emisji gazów cieplarnianych (emisje w łańcuchu wartości) Orange Polska oblicza pełną emisj ę gazów cieplarnianych w zakresie 3, uwzględniając emisje związane z działalnością spółki w całym łańcuchu dostaw – pochodzące od dostawców, pracowników, klientów. Oszacowanie emisji zakresu 3 prowadzone jest zgodnie z wytycznymi p rotokołu GHG i koordynowan e przez centralę Grupy Orange w oparciu o lokalne dane z poszczególnych krajów Grupy . Ze względu na trudności metodologiczne (w szczególności związane z koniecznością gromadz enia, agregowania i przeliczania zróżnicowanych danych dla szerokiego grona podmiotów w łańcuchu wartości) , emisje w z akresie 3 są obecnie kalkulowane z rocznym opóźnieniem . W niniejszym raporcie prezentowane są ostatnie dostępne dane, podsumowujące rok 20 22. Metodologia wyznaczania emisji w z akresie 3 podlega stałemu procesowi doskonalenia, w szczególności co do maksymalizacji udziału w wyliczeniach danych fizycznych w miejsce przybliżeń finansowych. Globalny, potwierdzony naukowo cel redukcji emisji Grupy Orange, uwzględniający zakres 3, to –45% z zakresów 1, 2 i 3 do 2030 roku vs. rok 2020. Emisje Orange Polska w z akresie 3 (z wyłączeniem Orange Energia – dane prezentowane oddzielnie poniżej) wyniosły 669 000 ton CO 2 e, a największymi źródłami pochodzenia emisji były: zakupione produkty i usługi (w tym w szczególności udostępniane klientom urządzenia niezbędne do korzystania z usług cyfrowych), dobra kapitałowe (w tym w szczególności inwestycje infrastrukturalne) oraz korzystanie przez klientów z produktów i usług Orange (w 106 szczególności związane z tym zużycie energii elektrycznej). W stosunku do bazowego 2020 r. , w którym całkowite emisje (zakresy 1, 2 i 3) wyniosły 1 069 000 ton CO 2 e, były one w 2022 niższe o 6%. Firma podejmuje działania zmierzające do redukcji emisji w priorytetowych obszarach, w szczególności w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), m.in. prowadząc odkup i zbiórkę używanych telefonów, proponując klientom telefony odnawiane czy usługi na prawy . Działania te są zebrane pod wspólnym szyldem programu RE – platformy komunikacyjno- edukacyjnej promującej zasady GOZ w odniesieniu do smartfonów i urządzeń klienckich. W 2023 r . Orange Polska zrealizowała, jako pierwszy polski operator, kampanię zachęcającą do przedłużania życia urządzeń, z których korzystamy, i świadomego rozstawania się z nimi. Ponadto firma co roku odzyskuje od klientów, odnawia i kieruje do ponownego wykorzystania ponad 90% klienckich urządzeń sieciowych (tzw . CPEs – modemy internetowe, dekodery telewizyjne). W minionym roku blisko co drugi wydawany klientom modem lub dekoder przeszedł proces odnowy. Firma wdraża też i promuje wśród klientów energooszczędne opcje w urządzeniach sieciowych. Dzięki przeprowadzonej w 2023 r . aktualizacji oprogramowania i wgraniu ulepszonego, bardziej komfortowego trybu energooszczędnego do jednego z modeli dekoderów w skali roku możliwa jest oszczędność rzędu 5 GWh. Jednocześnie Orange Polska bierze udział w międzynarodowych inicjatywach Grupy Orange dotyczących ekonomii cyrkularnej w zakresie infrastruktury sieciowej. Oddzielną kategorią emisji w z akresie 3 są emisje związane z działalnością Orange Energia, spółki zajmującej się przede wszystkim obrotem energią elektryczną w Polsce . Zgodnie z Protoko łem GHG emisje związane z energią będącą przedmiotem obrotu należą do z akresu 3. W uzgodnieniu z Grupą Orange emisje Orange Energia prezentowane są oddzielnie, ponieważ nie dotyczą sektora telekomunikacyjnego i cyfrowego, będącego podstawowym obszarem dzia łalności Orange Polska i Grupy Orange jako całości. Ze względu na bardzo wysokie uzależnienie polskiej energetyki od paliw kopalnych energia objęta obrotem na polskim rynku jest wysokoemisyjna, co przekłada się na znaczne emisje Orange Energia – włączenie ich do pozostałych emisji Orange Polska z podstawowej działalności zaciemniłoby prezentację danych i utrudniło ich analizę. Jednocześnie Grupa Orange Polska i Orange Energia podejmują stale działania na rzecz zwiększenia udziału energii odnawialnej w swojej strukturze energetycznej. Kluczowe wskaźniki środowiskowe Dane środowiskowe * Zużycie energii i emisja gazów cieplarnianych Jednostka 2022 2023 Zakres 1 – b ezpośrednie zużycie energii według pierwotnych źródeł energii * Olej opałowy (wszystkie budynki, wszelkie wykorzystanie) tys. m 3 1,3 0,8 MWh 3.375 2.001 Gaz tys. m 3 2.193 1.340 MWh 23.030 14.066 W ęgiel tony 0 0 MWh 0 0 Benzyna – samochody służbowe litry (w tys.) 2.082 2.121 MWh 19.000 19.352 Diesel – samochody służbowe litry (w tys.) 734 910 MWh 7.342 9.101 Zakres 1 – energia całkowita * MWh 52.768 44.512 Zakres 1 – emisja CO 2 e (paliwa, gaz, węgiel) tony (w tys.) 7,7 4,7 Zakres 1 – emisja CO 2 e (pojazdy) tony (w tys.) 6,7 7,3 Zakres 1 – emisja CO 2 e z gazów cieplarnianych chłodniczych i przeciwpożarowych tony (w tys.) 15,7 10,9 Zakres 1 – bezpośrednie własne emisje gazów cieplarnianych (CO 2 e) tony (w tys.) 30,2 22,9 Zakres 2 – pośrednie własne emisje CO 2 e (zużycie energii elektrycznej) Z użycie energii – energia elektryczna MWh 515.608 505.277 W tym energia odnawialna MWh 59.625 374.143 Zużycie ciepła sieciowego MWh 58.565 33.413 Zakres 2 – energia całkowita MWh 574.174 538.690 Zakres 2 – emisja CO 2 e (metoda location-based ) tony (w tys.) 305 97 Zakresy 1 i 2 CO 2 e* tony (w tys.) 335 120 Zakres 3 – pozostałe emisje pośrednie CO 2 e (dostawcy, klienci, pracownicy; z wyłączeniem Orange Energia) tony (w tys.) 669 - 107 Z akupione produkty i usługi 218 - D obra kapitałowe 204 - U żywanie przez klientów urządzeń i usług (w tym zużycie energii) 173 - P ozostałe 74 - Całkowite emisje CO 2 e (zakresy 1, 2 i 3 z wyłączeniem Orange Energia) tony (w tys.) 1.004 - Emisje CO 2 e Orange Energia (zakres 3 emisji OPL) tony (w tys.) 642 - Materiały Papier tony 29,6 21,7 Woda Z użycie wody tys. m 3 177,8 133,3 Zarządzanie odpadami* Odpady ZSEE (sieć i tertiary ) tony 816 717,3 S łupy drewniane tony 38,9 344,2 Kable tony 331,5 392 Baterie tony 826 962,2 Inne odpady niebezpieczne (w tym PCB) tony 13 15,9 Inne nie niebezpieczne odpady tony 848 887,8 C ałość odpadów tony 2.903 2.379 Sprzęt elektroniczny i elektryczny L iczba telefonów zebranych używanych tys. 61,2 46,9 Liczba odnowionych telefonów wprowadzonych na rynek tys. 15,9 8,5 L iczba urządzeń multimedialnych ( broadband ) odnowionych i ponownie wprowadzonych na rynek tys. 421,4 437,5 Emisja pól elektromagnetycznych Z godność z obowiązującymi normami tak tak * Począwszy od roku 2023 Orange Polska zmienia metodę kalkulacji emisji z zakresów 1 i 2 w celu większej zgodności ze standardem protokołu GHG. Prezentowane dane dotyczą Orange Polska oraz wszystkich spółek zależnych. Uwzględniają też nieujawniane wcześniej dane o wykorzystywaniu ciepła sieciowego, uzupełniające zakres 2. Prezentowane dane historyczne, w tym rok bazowy – 2015, zostały w związku z tym przeliczone tak, aby stanowić rzetelną bazę porównawczą. Zmiana sposobu kalkulacji nie wpływa na ogłoszone w 2021 r . cel e redukcji emisji z zakresów 1 i 2 (w 2025 r . co najmniej 60% energii elektrycznej w strukturze zużycia ze źródeł odnawialnych i redukcja emisji w zakresach 1 i 2 o 65% względem roku 2015). ** Na prezentowane dane roczne składają się dane realne za kwartał y I, II i III oraz dane szacunkowe za kwartał IV. Sprawozdawczość w zakresie środowiska oparta jest na raportowaniu do globalnej bazy danych Grupy Orange. Zużycie energii elektrycznej w budynkach Orange Polska obliczane jest na podstawie wskazań z bazy energii elektrycznej (BEE), w której znajdują się odczyty z poszczególnych liczników energii elektrycznej. Emisje gazów cieplarnianych (GHG) zostały obliczone w oparciu o p rotokół GHG. Do obliczenia emisji gazów cieplarnianych wykorzystywan e są współcz ynniki emisji dla energii elektrycznej IEA (Międzynarodowa Agencja Energii). W Spółce nie występują emisje gazów biogenicznych. *** W raporcie za 2022 r. Orange Polska, podobnie jak cała Grupa Orange, rozpoczęła pełne raportowanie emisji gazów cieplarnianych w zakresie 3 (całość łańcucha wartości: dostawcy , klienci, pracownicy). D o tej pory, zgodnie z metodologią Grupy Orange, raportowane były tylko emisje wynikające z podróży służbowych, stanowiące niewielką część zakresu 3. Ze względu na złożoność metodologiczną kalkulacji emisji w zakresie 3 obecnie dane dostępne są z rocznym opóźnieniem (w momencie publikacji sprawozdania za 2023 r. ostatnie dostępne dane dotyczą 2022 r. ). Oddzielnie ujmowane są emisje wynikające z działalności Orange Energia, spółki zależnej od Orange Polska, zajmującej się obrotem energią elektryczną. Zgodnie z metodologią protokołu GHG obrót energią stanowi część zakresu 3. Ponieważ nie jest to działalność podstawowa z punktu widzenia Orange i dotyczy innego sektora gospodarki, emisje te, w uzgodnieniu z podejściem Grupy Orange, wykazywane są jako oddzielna linia. Odpady są generowane w trakcie likwidacji składników majątku / środków trwałych lub prowadzenia inwestycji/remontów . Wpływ Orange Polska w odniesieniu do najważniejszych ryzyk w obszarze środowiskowym Ryzyko utraty zaufania i reputacji z powodu niewłaściwego przetwarzania odpadów niebezpiecznych Działania Orange Polska w zakresie zarządzania odpadami prowadzone są od lat we współpracy ze sprawdzonymi partne rami biznesowymi, dlatego takie ryzyko należy uznać za niskie. W firmie obowiązuje polityka ochrony środowiska. Identyfikuje się niekorzystny wpływ procesów Orange Polska na środowisko naturalne. Spółka kategoryzuje i monitoruje rodzaje odpadów, w tym nie bezpiecznych, zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami dotyczącymi środowiska naturalnego. Stosuje też rozwiązania technologiczne pozwalające na ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko. 108 Odpady ZSEE (zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny), zużyte baterie i akumulatory, kable i słupy telegraficzne utylizujemy pod ścisłą kontrolą, we współpracy z podmiotami, które w pełni przejmują odpowiedzialność za dalsze postępowanie z odpadami i dokumentują poszczególne etapy oraz dysponują pozwoleniem na gospodarowanie odpadami (rejestracja przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska). Kwestie środowiskowe uwzględnione są również w umowach z dostawcami, poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeks dla dostawców. Ryzyko nieefektywnych procesów zbierania zużytego sprzętu elektronicznego Wypełniamy ustawowy obowiązek w zakresie nieodpłatnego przyjęcia starego sprzętu w punktach sprzedaży oraz osiągania poziomów recyklingu dla danej kategorii odpadów. Orange Polska zarządza procesem odzysku urządzeń elektronicznych i monitoruje rezultaty. Współpracujemy z organizacjami odzysku, zajmującymi się przetwarzaniem i recyklingiem odpadów. W każdym salonie firmy można oddać niesprawny telefon do specjalnych pojemników. Mamy również ofertę odkupu urządzeń w zamian za bony rabatowe, zachęcającą klientów do pozbywania się niepotrzebnego sprzętu. Ponadto firma zwiększa ofertę telefonów odnawianych. W 2022 r . uruchomiony został program RE mający na celu akcelerację działań dotyczących gospodarki o obiegu zamknięt ym (naprawa, odkup, odnowa, recykling). W zakresie stacjonarnych urządzeń sieciowych (modemy, dekodery) Orange odbiera sprzęt na koniec kontraktów (efektywność odzyskiwania urządzeń przekracza obecnie 90%). Urządzenia są następnie weryfikowane, aktualizowa ne i odnawiane dzięki własnej linii odnowy prowadzonej przez łańcuch dostaw Orange Polska, aby trafić do kolejnych klientów. Profesjonalna linia odnowy świadczy też usługi na rzecz innych krajów Grupy Orange – w 2023 r. podpisana została umowa na realizację procesów odnowy dla Orange Słowacja. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych Pola elektromagnetyczne wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) mogą budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Pogorszenie postrzegania tego zjawiska miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałob y to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń. Pomimo zaprzestania certyfikacji systemu z arządzania ś rodowiskowego zgodnie z ISO 14001:2015 Orange Polska dokłada wszelkich starań i dbałości w zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, aby wykluczyć niepokój u partnera społecznego wynikający z wrażenia braku transparentności działań we wprowadzaniu nowych technologii ( w szczególności 5G). 10.1 Ujawnianie informacji związanych z klimatem, zgodnie z zaleceniami TCFD (Task Force on Climate - Related Financial Disclosures) Rośnie świadomość klientów, inwestorów i innych interesariuszy na temat zmian klimatycznych, a także presja regulacyjna związana z celami neutralności klimatycznej wprowadzonymi przez UE i jej państwa członkowskie. Jednocześnie w sektorze telekomunikacyjnym rozbudowa infrastruktury sieciowej i wzrost natężenia ruchu danych powodują wzrost zużycia energii, która w Polsce w większości produkowana jest z paliw kopalnych, co generuje emisje gazów cieplarnianych. Zarządzanie organizacją w zakresie zagrożeń i szans związanych z klimatem Aby lepiej zarządzać wpływem na klimat , Orange Polska w 2020 r. stworzył a stanowisko doradcy ds. strategii klimatycznej ( climate officer ), który odpowiada za koordynację działań Spółki w zakresie realizacji celów klimatycznych. Jego rolą jest opracowanie polityki klimatycznej oraz nadzorowanie jej realizacji w ścisłej współpracy z całą organizacją. Doradca ds. strategii klimatycznej podlega bezpośrednio Członkowi Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych. Cele klimatyczne zostały włączone do strategii bizn esowej Orange Polska .Grow, a ich realizacja jest kwartalnie raportowana Z arządowi. Powołany został specjalny program #OrangeGoesGreen, prowadzony przez doradcę ds. strategii klimatycznej Orange Polska. Program ma za zadanie przyspieszenie działań na rzecz klimatu i realizację celów klimatycznych. Nadzór nad realizacją programu sprawują Prezes Zarządu i Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych. Powołany został dedykowany zespół złożony z przedstawicieli różnych jednostek firmy . Obecnie wciela s ię w życie 14 projektów, za których realizację odpowiadają dyrektorzy: Zakupów Technologicznych i Sieciowych, Środowiska Pracy, Zarządzania Łańcuchem Dostaw, Zarządzania Zasobami Sieci i IT, Zakupów, Rozwoju i Zarządzania Terminalami, Zarządzania Zasobami Operacyjnymi Sieci i IT, Marketingu Rynku Biznesowego, Centrum Doświadczeń Klientów oraz Orange Energia. Realizacja celów raportowana jest Zarządowi. 109 Zarząd zatwierdził cele klimatyczne Orange Polska 2025/2040 w formalnej uchwale i co najmniej 2 razy w roku dokonuje przeglądu postępów w ich realizacji. Redukcja emisji z zakres ów 1 i 2 jest uwzględniona jako cel w systemie oceny MBO (5–10%) dla menedżerów , a także Członków Zarządu (Prezes Zarządu, Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii, Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych) i osób raportujących bezpośrednio do nich. Jest to również część długoterminowego programu motywacyjnego dla całego najwyższego kierownictwa firmy. Zarządzanie ryzykami klimatycznymi W Orange Polska funkcjonuje system zarządzania ryzykiem, który zapewnia identyfikację, ocenę i zarządzanie czynnikami ryzyka. System ten został opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018. Przy ocenie ryzyka uwzględniane jest prawdopodobieństwo oraz wpływ zajścia określonych zdarzeń na sytuację finansową, wizerunek przedsiębiorstwa, ciągłość działania oraz życie i zdrowie ludzi. W przypadku, gdy konsekwencje wystąpienia ryzyka ma ją wpływ zarówno np. finansowy , jak i wizerunkowy, wycenia się je według najbardziej negatywnego skutku. Identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry). Proces oceny ryzyk jest zarządzany przez koordynatorów poszczególnych domen. Podział ryzyk na domeny ryzyk operacyjnych, utraty informacji, ciągłości działania, compliance , fraud oraz społecznych zapewnia jednolite i obiektywne podejście do oceny ryzyk o zbliżonych konsekwencjach (analiza przyczynowo -skutkowa). Ryzyka klimatyczn e zostały wpisane w domenę ryzyk społecznych i stanowią oddzielny klaster. Za ocenę i zarządzanie ryzykiem, w tym identyfikację nowych i nasilających się czynników, monitorowanie ryzyka i skuteczności mechanizmów kontrolnych oraz przekazywanie odpowiednich raportów odpowiedzialne są osoby kierujące danym obszarem i funkcjami biznesowymi, a za koordynację tego procesu odpowiada opiekun domeny ryzyk społecznych. Ryzyka oraz przypisane im akcje mitygujące stanowią jedno ze źródeł wykorzystywanych do przygotow ania rocznego planu audytu w ewnętrznego. Do wyceny i raportowania ryzyka stosowane są m.in. mapy ryzyka ( heat map) , które ilustrują stopień zagrożenia ze strony poszczególnych zdarzeń. Rada Nadzorcza otrzymuje coroczne sprawozdania z wynikami oceny kluczowych ryzyk, wśród których znalazło się ryzyko klimatyczne. Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk wpływu firmy na klimat Utrata reputacji z powodu negatywnego wpływu na klimat Brak realizacji celów przyjętych w strategii klimatycznej Orange Pols ka może mieć niekorzystny wpływ na reputację firmy oraz skutkować wzrostem kosztów operacyjnych i utratą części inwestorów i klientów. Może prowadzić do zmniejszenia zainteresowania inwestorów Spółką, a w dłuższym okresie przełożyć się na mniejszą satysfakcję i lojalność klientów. Stąd konieczność zmniejszenia negatywnego wpływu działalności Spółki oraz oferowanych przez nią produktów i usług na środowisko naturalne. Chociaż technologia 5G jest efektywniejsza energetycznie od starszych technologii, stale r osnąca ilość przesyłanych danych zwiększa całkowite zużycie prądu, co może powodować wzrost emisji CO ₂ (zużycie energii elektrycznej jest głównym źródłem emisji własnych w branży telekomunikacyjnej). W związku z tym zwiększenie udziału energii odnawialnej wykorzystywanej na potrzeby Orange Polska poprzez długoterminowe umowy na zakup energii (PPA) ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia emisji CO ₂ pomimo wzrostu ruchu w sieci operatora. C elem Spółki jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2040 r . dla wszystkich emisji oraz znaczące zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do 2025 r ., ze szczególną koncentracją na emisjach własnych. Realizacja tego celu będzie możliwa poprzez zakup zielonej energii w oparciu o długoterminowe umowy bezpośrednio z pr oducentami oraz działania optymalizujące zużycie energii, m .in. poprzez ewolucję technologiczną oraz wdrażanie efektywniejszych energetycznie rozwiązań. Wsparciem dla tych działań jest otwarty dialog z interesariuszami w sprawie zaangażowania Orange Polska na rzecz klimatu oraz pozytywnego wpływu branży telekomunikacyjnej na zmniejszenie emisji w innych sektorach. Ryzyko krótkoterminowe. Analiza oraz określenie poziomu i charakteru znaczenia zmian klimatycznych W 2021 r. przeprowadzony został proces (opis any szczegółowo w poprzednich raportach) służący określeniu ryzyk i szans oraz determinant i elementów budowy scenariuszy postępowania w odniesieniu do tych ryzyk i szans w układzie macierzowym – odniesienie do poszczególnych lokalnych scenariuszy klimatyc znych dla Polski (pozytywnego, neutralnego, negatywnego, bardzo negatywnego) (ujęcie scenariuszowe) oraz odniesienie krótko - (do 2025 r. ), średnio - (do 2050 r. ) i długoterminowe (2100 roku ) (ujęcie czasowe). W całym procesie uczestniczył zespół złożony z przedstawicieli kierownictwa i różnych obszarów firmy, które uznane zostały za najważniejsze z uwagi na aktualny i potencjalny wpływ na środowisko. W 202 3 r. przeprowadzono aktualizację wyników tego procesu (w związku z brakiem istotnych zmian w parametrach wyjściowych analizy) celem potwierdzenia dotychczasowych ustaleń i wniosków. 110 Proces obejmował następujące etapy: Etap 1. Ocena narażenia Orange Polska na zmiany klimatu (w rozumieniu analizy istotności finansowej takiego narażenia) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych. ● Znaczenie negatywnych czynników klimatycznych dla Orange Polska dla poszczególnych scenari uszy klimatycznych. ● Znaczenie negatywnych czynników społeczno -gospodarczych dla Polski w rozumieniu Orange Polska dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych . Etap 2. Ocena wrażliwości Orange Polska na zmiany klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycz nych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych . ● Analiza wrażliwości Orange Polska na negatywne czynniki klimatyczne w aspekcie zmian społeczno - ekonomicznych dla poszczególnych scenariuszy klimatycznych . Etap 3. Określenie i klasyfikacja zdolności przystosowawczej Orange Polska do zmian klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycznych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych. ● Analiza zdolności przystosowawczej Orange Polska do zmian klimatu w aspekcie ryzyk i szans klimatycznych dl a poszczególnych scenariuszy klimatycznych . Etap 4. Przygotowanie dostosowawczego planu działania Orange Polska do zmian klimatu (w rozumieniu analizy ryzyk klimatycznych) w zakresie poszczególnych scenariuszy klimatycznych). Metodologia Metodologia identyfikacji, wyceny i działań łagodzących ryzyka dla Orange Polska został a ułożona w oparciu o wytyczne TCFD, raporty IPCC (International Panel on Climate Changes) oraz regulacje taksonomiczne zrównoważonych środowiskowo inwestycji, związane z Rozporząd zeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2020/852. Ryzyka wyceniono w 4 scenariuszach wzrostu temperatury vs. rewolucja przemysłowa (XIX w.), w tym zgodnie z 2 skrajnymi scenariuszami przedstawionymi na Szczycie Klimatycznym w Paryżu w 2015 r. Ryzyka wyceniono dla 3 okresów: 2022– 2025 (okres strategii OPL), 2025 –2050 (cel UE osiągnięcia neutralności klimatycznej to 2050) i 2100 (prognoza szczytu klimatycznego w Paryżu przedstawiona na ten okres). M etodologia została wykorzystana przy ws parciu prof. P. Bogacza z Akademii Górniczo -Hutniczej w Krakowie. W ramach analizy opracowano dla Orange Polska 4 scenariusze: • scenariusz pozytywny RCP2,6 – dynamika ocieplenia klimatu do 2100 r. poniżej 1,5°C w stosunku do ery przedindustrialnej, • scenariusz neutralny RCP4,5 – dynamika ocieplenia klimatu do 2100 r. pomiędzy 1,5°C a 2 °C w stosunku do ery przedindustrialnej, • scenariusz negatywny RCP6 – dynamika ocieplenia klimatu do 2100 r. pomiędzy 2°C a 3 °C w stosunku do ery przedindustrialnej, • scenariusz bardzo negatywny RCP8,5 – dynamika ocieplenia klimatu do 2100 r. powyżej 3°C w stosunku do ery przedindustrialnej. Na powyższej podstawie przyjęto następujący horyzont czasowy ryzyk: • k rótkoterminowe (do 2025 r.), • ś rednioterminowe (do 2050 r.), • d ługoterminowe (do 2100 r.). Ryzyka środowiskowe i klimatyczne, podobnie jak inne ryzyka społeczne , podlegają raz w roku standardowemu przeglądowi ryzyk oraz są raportowane Zarządowi i Radzie Nadzorczej. Ryzyka z kategorii TOP podlegają dodatkowej procedurz e nadzoru i mogą stanowić podstawę do sporządzenia corocznego planu audytów wewnętrznych i oceny przez Komitet Audytowy. Jak wskazano powyżej , w kategorii TOP znalazło się ryzyko dotyczące utraty reputacji z powodu negatywnego wpływu na klimat , z kolei ryz yka wpływu klimatu na Orange Polska zostały powiązane z wybranymi ryzykami TOP jako czynniki materializujące się w dłuższej perspektywie. Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk wpływu klimatu na firmę Grupa Orange Polska dokonała analizy wpływu zmian klimatu na sprawozdanie finansowe i stwierdziła, że nie mają one wpływu na wartość bilansową aktywów i zobowiązań na 31 grudnia 202 3 r. Określono, że ryzyka krótkoterminowe 111 wiążą się przede wszystkim z niekorzystnym wpływem Orange na środowisko. Ryzyka dotyczące wpływu klimatu na Orange Polska rozpatrywane są więc przede wszystkim w perspektywie średnio - i długoterminowej. Zmiany klimatu, tj. klęski żywiołowe, ale także inne zdarzenia losowe związane ze zmianami klimatu, mogą doprowadzić do znacznego obniżenia wartości aktywów firmy poprzez ich zniszczenie lub uszkodzenie, skutkując zarówno przerwami w świadczeniu usług, jak i wysokimi kosztami napraw. Częstotliwość i intensywność zjawisk meteorologicznych związanych z obecną zmianą klimatu (powodzie, burze, fale upałów) stale rośnie, zaostrzając katastrofy i zwiększając związane z nimi szkody. W perspektywie średnioterminowej wzrost poziomu morza wywołany topieniem się lodowców i lądolodów może częściej wpływać na miejsca i instalacje w pobliżu wybrzeża. Chociaż ochrona ubezpieczeniowa roszczeń może się dalej zmniejszać, szkody spowodowane katastrofami o dużej skali mogą skutkować znacznymi kosztami, z których część może nadal obciążać Orange, a tym samym wpłynąć na sytuację finansową Spółki i jej perspektywy rozwoju. Eksperci zidentyfikowali zagrożenia związane ze zmianami klimatu, które mogą znacząco wpłynąć na Orange Polska. Ryzyka te zostały wycenione pod względem wartości i prawdopodobieństwa w oparciu o zdyskontowane pr zyszł e przepływ y pieniężn e za okres do 2100 r. Z kilkunastu zidentyfikowanych potencjalnie ryzyk jako materialne uznano 4, które mają największy poziom prawdopodobieństwa i największy wpływ na firmę. Opisano je poniżej, łącząc z poszczególnymi czynnikami klimatycznymi i skutkami ich działania. Czynnik klimatyczny oparty na długoterminowych prognozach w różnych scenariuszach temperaturowych (2 – 4 °C ) Ryzyko (opisane poniżej) R yzyko wynikające z czynnika klimatycznego W artość ryzyka = przyszłe przepływy pieniężne wynikające z: F ale upałów, ulewnych deszczy/burz, powodzi rzecznych a) uszkodzenia sprzętu spowodowane wysokimi temperaturami, falami upałów, powodziami i innymi ekstremalnymi warunkami pogodowymi koszt ów napraw uszkodzonych aktywów Wzrost poziomu morza a) uszkodzenie sprzętu z powodu wzrostu poziomu morza koszt ów odbudowy i relokacji majątku Wzrost temperatury b) zwiększona ilość wymaganej energii koszt ów dodatkowej ilości energii Fale upałów b) blackout utraconych przychod ów oraz koszt ów kar i odszkodowań wynikających z blackout u B rak określonego czynnika klimatycznego c) braki sprzętu i opóźnienia w dostawach utraconych marż na sprzedaży wynikając ych z braków i opóźnień w dostawach B rak określonego czynnika klimatycznego d) dodatkowe k oszty, opłaty i podatki wynikające ze zmiany prawa, kar, migracji, braków wykwalifikowanych pracowników, chorób niewycenione Ryzyka fizyczne ostre i długotrwałe Uszkodzenia infrastruktury lub nieprawidłowe działanie spowodowane zmianą klimatu Zmiany klimatu mogą skutkować uszkodzeniami lub nieprawidłowym działaniem infrastruktury, powodować awarie. Kluczowymi zagrożeniami są w tej kwestii: podwyższone temperatury (długotrwałe, częstsze fale upałów lub wyższe temperatury dzienne), ekstremalne zd arzenia pogodowe (np. burze, wichury, błyskawice), zalanie terenu (i infrastruktury) w wyniku ciężkich lub przewlekłych zmian klimatycznych (ulewne deszcze, wylewy rzek, przejściowe lub trwałe zmiany poziomu morza), które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do niedostępności niektórych obszarów. Ze strony firmy takie sytuacje wymagają zmian w planowaniu inwestycji lub w parametrach inwestycji. Głównym podejściem do zarządzania tym ryzykiem jest zrozumienie, pomiar, monitorowanie i łagodzenie możliwych w pływów w różnych scenariuszach klimatycznych/temperaturowych w krótkim, średnim i długim okresie, z uwzględnieniem wpływu na kwestie finansowe i ciągłość działania. Zidentyfikowaliśmy obszary wysokiego ryzyka na terenie kraju, aby móc uwzględniać informacj e o ryzyku klimatycznym w swych decyzjach inwestycyjnych (planowanie przyszłych lub przenoszenie obecnych lokalizacji, wybory projektowe, dodatkowe środki ochrony lub reagowania). 112 Przeglądamy i monitorujemy możliwy wpływ czynników klimatycznych na infrastrukturę, aby w uzasadnionych przypadkach wdrażać nowe rozwiązania przy projektowaniu i budowie infrastruktury (np. optymalizacja sprzętu aktywnego, umieszczanie sprzętu wyżej nad ziemią, instalacje ruchome, odpowiednie izolowanie, systemy chłodzenia) lub zapewnić odpowiednie rozwiązania ochronne (np. pompy). Ryzyko średnio - i długoterminowe. Ryzyka związane z przejściem Wpływ zmian klimatycznych na dostarczanie, zużycie i koszty energii Zmiana klimatu (a w szczególności rosnące temperatury i ekstremalne zjawiska pogodowe) będą miały prawdopodobnie znaczny wpływ na dostarczanie energii, jej wykorzystanie i koszt. Wpływ ten będzie wzrastał wraz z pogarszającym się stanem systemów zasilania i chłodzenia. Ryzyko to może mieć dwie formy: ostrą – związaną ze zdarzeniami ekstremalnymi ( np. podwyższona średnia dobowa temperatura, intensywna burza i deszcz ) albo przewlekłą (długotrwałą) ( np. częstsze fale upałów lub intensywne burze ) . Oba te rodzaje ryzyka mają podobny, istotny wpływ na dostarczanie, zużycie i kos zty energii dla Orange Polska. Dodatkowo zwiększa się obciążenie krajowego systemu energetycznego (więcej energii potrzebnej do chłodzenia i zwiększone prawdopodobieństwo awarii związanych z wyższymi temperaturami), co może skutkować niższymi dostawami energii i wyższymi cenami, a w poważniejszych przypadkach nawet lokalnymi przerwami w dostawie prądu. Należy również uwzględnić zwiększone wymagania dotyczące chłodzenia infrastruktury firmy ze względu na wyższe temperatury otoczenia. Zarządzanie tym ryzykiem i podej ście do niego obejmuje w Orange Polska utrzymywanie zaktualizowanych scenariuszy ciągłości procedur dotyczących przerw w dostawach prądu lub innych zakłóceń w dostawach energii, ze szczególnym uwzględnieniem przechowywania energii i innych niskoemisyjnych rozwiązań zasilania awaryjnego (zarówno ze względu na koszty, jak i ciągłość dostaw). Orange optymalizuje także zużycie energii w celu zmniejszenia zapotrzebowania. Program optymalizacji e nergii obejmuje optymalizację zużycia energii dla nieruchomości nietechnicznych oraz ewolucję w kierunku technologii bardziej energooszczędnych. Koncentrujemy się także na technologiach chłodzenia (ograniczenie zużycia energii; połączone rozwiązania pasywne/aktywne). Pozyskujemy też energi ę odnawialn ą od dostawców ( kontrakty w formule PPA), uzupełniając to działanie o własne źródła ( solar as a service ), gwarantujące długoterminowy dostęp do niezbędnych ilości energii. Ryzyko krótko -, średnio - i długoterminowe. Zakłócenia łańcuchów dostaw spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu Zakłócenia łańcuchów dostaw mogą być spowodowane kwestiami związanymi ze zmianami klimatu, a w szczególności niewystarczającą dostępnością kluczowych zasobów lub zakłóceniami od dostawców ze stref niestabilnych. Możliwe jest wystąpienie braków w zakresie dostępności niektórych kluczowych zasobów – zwłaszcza tych, które pochodzą z obszarów podatnych na ekstremalne zjawiska pogodowe (niedobory produkcji, zakłócenia szlaków transportowych) lub zakłócenia społeczno - polityczne (zakłócenia w pozyskiwaniu). W przypadku niektórych zas obów istnieje obecnie tylko ograniczona dywersyfikacja, która może potencjalnie stanowić problem w nadchodzących latach, jeśli będzie miała miejsce nadmierna zależność od dostawców z niektórych stref. Może to powodować trudności w świadczeniu usług Orange z uwagi na braki sprzętu lub opóźnienia w ich dostawach, m.in. elementów infrastruktury spoza Europy. Z uwagi na opóźnienia w dostawach sprzętu mogą też potencjalnie wystąpić problemy w funkcjonowaniu systemów teleinformatycznych. Istnieje też prawdopodobieństwo zmniejszonego dostępu do sprzętu i/lub wyższe ceny produktów z dotychczasowych źródeł. Może to spowodować konieczność przejścia na inne technologie (wysokie koszty modernizacji) . Z punktu widzeni a zarządzania zidentyfikowaliśmy kluczowe dla ciągłości działania zasoby, których dostępność jest potencjalnie zagrożona zakłóceniami związanymi ze zmianą klimatu. W odpowiedzi na potencjalne zakłócenia zaopatrzenia podejmujemy szereg działań w postaci dywersyfikacji dostawców, pozyskanie tzw. dostawców zapasowych, tworzenie zapasów, poszukiwanie alternatywnych technologii oraz korzystanie z innych tras transportowych. Kwestie związane z wpływem na klimat i środowisko są uwzględniane w weryfikacji i ocenie dostawców. Szukamy również rozwiązań w oparciu o gospodarkę o obiegu zamkniętym. Współpracujemy także z Grupą Orange (w tym buy-in ) w celu wdrożenia odpowiednich rozwiązań na poziomie międzynarodowym. Ryzyko średnio - i długoterminowe. Skutki regulacyjne i społeczno - gospodarcze związane ze zmianą klimatu Skutki społeczne, demograficzne, gospodarcze i regulacyjne związane ze zmianą klimatu będą z czasem coraz bardziej widoczne. W krótkim okresie można oczekiwać, że zmiany prawne i regulacyjne będą odpowiedzią na potrzeby adaptacji do zmian klimatu. Zmiany te mogą mieć istotny wpływ na działalność największych przedsiębiorstw , m.in. w zakresie kosztów operacyjnych lub finansowych (np. wymaganej obowiązkowej redukcji emisji, wykorzystania energii odnawialnej, zarządzania środowiskowego, rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym itp.) lub ujawniania coraz szerszego zakresu danych związanych z wpływem przedsiębiorstwa na klimat i wpływem klimatu na firmę – przykładem takiej regulacji jest dyrektywa CSRD, określająca nowe zasady raportowania danych ESG przez spółki działające na terenie Unii Europejskiej. W dłuższej perspektywie, w zależności od powagi 113 rzeczywistego scenariusza zmian klimatycznych, można spodziewać się zmian demograficznych i społeczno - gospodarczyc h (w szczególności masowych migracji wpływających na strukturę klientów lub potrzeby i możliwości zakupowe czy też sytuację makroekonomiczną w Polsce). Obecnie nie zidentyfikowano poszczególnych ryzyk, które można zaliczyć do głównych ryzyk w tym obszarz e, jednak całościowe zjawisko zmian społeczno - gospodarczych i regulacyjnych związanych z klimatem jest dynamiczne, wielowymiarowe. Wpływ poszczególnych zdarzeń, w szczególności związanych z przyszłymi zmianami prawnymi, jest każdorazowo oceniany przez odpowiednich ekspertów. Wstępnie sądzimy, że w dużej mierze zostanie on złagodzony przez wysokie standardy i ambitne cele wyznaczone we własnej strategii Orange Polska. Obszary o możliwym największym wpływie na działalność firmy dotyczą: oczekiwanych regulacji UE dotyczących efektywności energetycznej centrów danych, rewizji przepisów dotyczących gospodarowania opakowaniami i odpadami, możliwych regulacji dotyczących odporności i ciągłości usług telekomunikacyjnych w przypadku ekstremalnych warunków pogodowych, oczekiwań regulacyjnych UE skutkujących wyższymi kosztami materiałów wysokoemisyjnych, takich jak stal czy beton, wzrostu cen energii elektrycznej, zwłaszcza opartej na paliwach kopalnych, a także zmian w strukturze społecznej oraz sytuacji gospodarczej i politycznej. S tale monitorujemy sytuację prawno - regulacyjną z perspektywy zmian klimatu, robiąc to poprzez specjalny zespół ekspertów. Systematycznie informujemy i angażujemy kluczowych interesariuszy wewnętrznych, aby z wyprzedzeniem i jak najlepiej od powiadać na zachodzące zmiany. Współpracujemy także z zewnętrznymi interesariuszami (władzami europejskimi, krajowymi i lokalnymi; otoczeniem biznesowym) w celu przewidywania, przygotowania i reagowania na zmieniające się przepisy i standardy. Na bieżąco m onitorujemy szersze zmiany społeczno - gospodarcze i demograficzne w Polsce i na świecie, które mogą mieć istotny wpływ na sytuację i biznes Orange Polska. Ryzyko średnio - i długoterminowe. Szanse związane z polityką klimatyczną Orange Polska postrzega działania na rzecz ochrony klimatu również jako szanse , takie jak: • w yrastanie wpływu na klimat jako istotnego czynnika konkurencyjności, co biorąc pod uwagę intensywne działania Spółki w zakresie ograniczenia emisji może stanowić o jej przewadze , • w zrost zainteresowania klientów rozwiązaniami o ograniczonym i kontrolowalnym śladzie węglowym oraz wpływie na środowisko, a co za tym idzie, pole do rozwoju ofert kierowanych do tej właśnie grupy klientów, jak np. portfolio smartfonów odnowionych , • r ozwój o ferty smart city opartej o Internet r zeczy (IoT) dla miast i spółek miejskich, która pozwala na lepsze gospodarowanie zasobami, redukcje zużycia energii elektrycznej i emisji gazów cieplarnianych oraz poprawę komfortu mieszkańców , • s tabilizacja kosztów energii elektrycznej dzięki postępującemu przechodzeniu na energię ze źródeł odnawialnych w oparciu o wieloletnie kontrakty bezpośrednio z producentami (PPA) , • p otencjał wykorzystywania środków europejskich na projekty wpisujące się w niezbędną zieloną i cyfrową transformację. Strategia klimatyczna Wpływ ryzyk i szans związanych z klimatem na strategię firmy W ramach podejścia #OrangeGoesGreen Spółka przyjęła strategię klimatyczną, która określa jej zobowiązania w zakresie ochrony klimatu. Nadrzędnym celem Orange Polska jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w całym łańcuchu wartości (a zatem w zakresach 1, 2 i 3) do 2040 r. Na drodze do tego celu Spółka ustanowiła cele pośrednie: • p rzynajmniej 60% energii odnawialnej w strukturze konsumpcji spółki do 20 25 r. vs. 2015 r., • o graniczenie emisji własnych – w zakresach 1 i 2 – do 2025 r. o 65% względem 2015 r., • o graniczenie emisji w łańcuchu wartości – w zakresach 1, 2 i 3 – do 2030 r. o 45% względem 2020 r. Kalkulacja emisji i monitorowanie realizacji celów odbywa się zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez protokół GHG. Nadrzędny cel osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2040 r . wpisuje się w działania zmierzające do ograniczenia globalnego ocieplenia do poniżej 1,5°C do końca XXI wieku. Ambicje klimatyczne Orange Polska są w pełni zgodne z celami międzynarodowej Grupy Orange, potwierdzonymi przez SBTi (Science Based Targets Initiative). Emisje Orange Energia również objęte są strategicznym celem klimatycznym Orange Polska – neutralności klimatycznej netto do 2040 r. dla wszystkich emisji (zakresy 1, 2 i 3). W 2022 r. wyniosły one 642 000 ton CO 2 e. Spółka ta w ramach swojej strategii przewiduje w kolejnych latach rosnący udział sprzedaży energii z OZE i przechodzenie w coraz większym stopniu na sprzedaż energii pochodzącej ze źródeł wytwórczych. Orange Energia w okresie od 2022 r. do 2024 r. planuje zwiększyć ponad trzykrotnie udział sprzedaży zielonej energii (zarówno pochodzącej z OZE, jak i objętej gwarancjami pochodzenia) klientom końcowym – z 14 do 50%. Natomiast wszystkim klientom, od początku 2023 r . , Orange Energia sprzedaje wyłącznie zieloną energię. 114 W toku transformacji klimatycznej Orange Polska stawia przed sobą następujące priorytety: • z większanie i zapewnienie długoterminowych dostaw energii odnawialnej poprzez kontrakty PPA , • o ptymalizowanie zużywanej energii i paliw poprzez inicjatywy oszczędnościowe realizowane zarówno w obszarze sieci, jak i administracji, • r osnące wykorzystywanie nowszych, bardziej efektywnych technologii, jak światłowody i 5G, przy jednoczesnym wygaszaniu technologii przestarzałych i nieefektywnych, jak np. 3 G, • w drażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym do strategii biznesowej (np. w odniesieniu do sprzętu sieciowego) oraz ofert kierowanych do klientów z wszystkich segmentów działalności (np. odnawiane telefony, oferta odkupu nieużywanych już urządzeń, usługa umożliwiająca bezproblemową naprawę smartfona w razie wystąpienia usterki) , • b udowanie i wprowadzanie na rynek ofert wspierających dekarbonizację gospodarki, w tym rozwój rozwiązań smart city , • w spółpraca z dostawcami zmierzająca do ograniczenia wpływu na klimat w całym łańcuchu wartości, w tym uwzględnianie w przetargach kryteriów klimatycznych jako istotnej części oceny oferenta , • b udowanie świadomości i upowszechnianie wiedzy wśród klientów i interesariuszy o roli biznesu w ograniczaniu zmian klimatu, p romowanie rozwiązań związanych z rozpoznawaniem i ograniczaniem śladu węglowego klientów indywidualnych i instytucjonalnych. Kluczowe cele polityki klimatycznej i środowiskowej oraz ich realizacja w 2023 roku Cele i mierniki ich realizacji Kluczowe cele w zakresie oddziaływania na środowisko zdefiniowane w strategii Orange Polska, wpisujące się w globalne cele klimatyczne Grupy Orange (objęte strategią Engage 2025), są oparte o naukę i potwierdzone z SBTi jako realizujące zapisy porozumienia paryskiego (ograniczenie globalnego ocieplenia w XXI wieku do maksymalnie 1,5 °C w porównaniu do epoki przedprzemysłowej). Cele w obszarze klimatycznym do 2025 Realizacja w 2022 Realizacja w 2023 Realizacja 2023 vs. cel 2025 Zmniejszenie emisji GHG w zakresach 1 i 2 o 65% (vs. 2015 r.) - 41% - 79% +14 pp. 60% zużytej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych 12% 74% +14 pp. Oznacza to, że Orange Polska już w 2023 r . – z dwuletnim wyprzedzeniem – przekroczył a cele wyznaczone na 2025 r. Działania realizowane w 2023 roku Zakres 1 emisji gazów cieplarnianych: • postępująca elektryfikacja floty samochodów Orange Polska i dalsza jej optymalizacja , • kontynuacja optymalizacji portfela nieruchomości i przenoszenie pracowników do mniejszej liczby mniej energo- i zasobochłonnych biur , • ograniczenie ogrzewania zimą w budynkach, w szczególności w nieruchomościach technicznych lub niewykorzystywanych do celów bieżącej działalności, ograniczenie klimatyzowania pomieszczeń w ciepłych miesiącach roku, co przełożyło się na znaczące ograniczenie zużycia paliw związane go z tymi celami, • wykorzystanie dodatkowego, celowego funduszu – Green CAPEX – na inwestycje w systemy chłodzenia i gaśnicze, co pozwoliło znacząco ograniczyć emisje związane z wyciekami z tych systemów . Zakres 2 emisji gazów cieplarnianych: • podpisanie kolejnej długoterminowej umowy zakupu energii odnawialnej bezpośrednio od producenta – cPPA ( corporate power purchase agreement ) – pierwszej umowy gwarantującej Orange Polska energię z instalacj i fotowoltaicznych, co pozwoli na bardziej zrównoważony udział energii odnawialnej w strukturze zużycia w ciągu roku; obowiązujące obecnie kontrakty PPA pozwalają na zabezpieczenie realizacji celów redukcji emisji o 65% względem 2015 r. oraz przynajmniej 6 0% udziału OZE w strukturze konsumpcji energii, ustanowionych na 2025 r., • dzięki programowi optymalizacji energii od 2015 r. oszczędziliśmy już ponad 1,4 TWh, • działania optymalizacyjne dotyczące zużycia energii w nieruchomościach (ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie), w tym salonach sprzedaży. Zakres 3 emisji gazów cieplarnianych: • praca nad udoskonaleniem metody kalkulacji emisji gazów cieplarnianych w zakresie 3, • wprowadzenie w postępowaniach zakupowych tzw. ankiety green , stanowiącej jeden z etapów weryfikacji oferenta pod katem jego działań na rzecz ograniczania wpływu na klimat , • pierwsza w Polsce szeroka kampania komunikacyjna promująca wdrażanie zasa d GOZ w odniesieniu do smartfonów, zrealizowana w ramach p rogramu RE (zbiórka, odkup, naprawa, odnowa, recykling) , • promowanie trybów energooszczędnych w urządzeniach stacjonarnych, w szczególności wdrożenie nowego trybu oszczędzania energii dla jednego z modeli dekoderów, co pozwoli na zaoszczędzenie nawet 115 5 GWh w skali roku – z tego rozwiązania korzysta 94% użytkowników posiadających dany model urządzenia , • kontynuacja działań dotyczących zbiórki i odnowy stacjonarnego sprzętu sieciowego , • wsparcie kalkulato ra śladu węglowego, przygotowanego przez Climate Strategies Polska , • zorganizowanie pierwszego Forum Dostawców – wydarzenia dedykowanego kontrahentom Orange Polska, poświęconego wpływowi biznesu na klimat, kalkulacji tego wpływu i metodom zarządzania nim, w tym kwestiom energii odnawialnej i możliwościom pozyskania dofinansowania unijnego dla tego typu projektów , • przeprowadzenie drugiej i uruchomienie trzeciej edycji autorskich studiów podyplomowych Green ACC ademy wraz z Collegium Civitas, poszerzenie dostępności programu – włączenie pracowników innych firm do grona studentów . 116 ROZDZIAŁ VI TAKSONOMIA 117 Taksonomia Europejska Niniejsze ujawnienia zostały przygotowane na podstawie następujących regulacji europejskich (dalej: „Taksonomia UE”): – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (dalej: „Rozporządzenie 2020/852”); – Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustano wienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (dalej: „techniczne kryteria kwalifikacji”); – Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Eu ropejskiego i Rady (UE) 2020/852 przez sprecyzowanie treści i prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji (dalej: „Rozporządzenie 2021/2178”); – Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2022/1214 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2139 w odniesieniu do działalności gospodarczej w niektórych sektorach energetycznych oraz rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2178 w odniesieniu do publicznego ujawniania szczególnych informacji w odniesieniu do tych rodzajów działalności gospodarczej (dalej: „Rozporządzenie dotyczące energetyki nuklearnej i gazowej”); – Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2485 z dnia 27 czerwca 2023 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2021/2139 ustanawiające dodatkowe techniczne kryteria kwalifikacji służące określeniu warunków, na j akich niektóre rodzaje działalności gospodarczej kwalifikują się jako wnoszące istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy działalność ta nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych; – Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/2486 z dnia 27 czerwca 2023 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w zrównoważone wykorzystywanie i ochronę zasobów wodnych i morskich, w przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrolę lub w ochronę i odbudowę bioróżnorodności i ekosystemów, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem któregokolwiek z innych celów środowiskowych, i zmieniające rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 w odniesieniu do publicznego ujawniania szczególnych informacji w odniesieniu do tych rodzajów działalności gospodarczej; Techniczne kryteria kwalifikacji określają sektory oraz rodzaje działalności gospodarczej, które mogą wnosić istotny wkład w realizację jednego z sześciu celów środowiskowych: łagodzenie zmian klimatu, adaptacja do zmian klimatu, zrównoważone wykorzystanie i ochrona zasobów wodnych i morskich, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola, ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów. Zgodnie z Rozporządzeniem 2020/852 oraz Rozporządzeniem 2021/2178 Orange Polska podlega obowiązkowi publikowania kluczowych wskaźników, takich jak odsetek przychodów, nakładów inwestycyjnych (CAPEX) i wydatków operacyjnych (OPEX) związanych z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo. Przeprowadzono zatem analizę działalności Orange Polska za rok 2023 zgodnie z Taksonomią UE i obliczono kluczowe wskaźniki dotyczące udziału procentowego przychodów (obrotów), nakładów inwestycyjnych (CAPEX) i wydatków operacyjnych (OPEX) związanych z tą działalnością do całości przychodów, nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych Orange Polska według definicji Taksonomii UE (dalej: „wskaźniki wyników”), w zakresie dwóch celów środowiskowych: łagodzenie zmian klimatu i przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym . Żadna działalność Orange Polska nie została uznana za kwalifikującą się do realizacji celów środowiskowych związanych z adaptacją do zmian klimatu, zrównoważonym użytkowaniem i ochroną zasobów wodnych i morskich, zapobieganiem i kontrolą zanieczyszczeń oraz ochroną i odbudową różnorodności biologicznej i ekosystemów. W ujawnieniach za 2023 r. Orange Polska przedstawia działalność kwalifikującą się oraz działalność zgodną, czyli taką, która dodatkowo spełnia (i) kryterium istotnego wkładu w łagodzenie zmian klimatu lub adaptację do nich, (ii) kryterium „niewyrządzania poważnych szkód” środowisku (ang. do no significant harm – DNSH) oraz (iii) jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami, tj. zapewnione są procedury dotyczące przestrzegania 118 Wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dla przedsiębiorstw wielonarodowych, Wytycznych Organizacji Naro dów Zjednoczonych (ONZ) dotyczących biznesu i praw człowieka, w tym zasad i praw określonych w ośmiu podstawowych konwencjach wskazanych w Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy oraz zasad i praw określonych w Międzynarodowej karcie praw człowieka (dalej: „działalność zgodna”). Listy działań kwalifikujących się do Taksonomii UE oraz działań zgodnych zostały przygotowane na podstawie przeglądu portfela działalności Orange Polska i kryteriów zgodności, przeprowadzonego głównie przez zespół finansów we współpracy z obszarami biznesowymi i zespołem CSR (Corporate Social Responsibility ) Orange Polska przy współpracy z doradcą zewnętrznym. Obecnie, większość działalności Orange Polska, polegającej na świadczeniu usług telekomunikacyjnych na rzecz klientów indywidualnych i biznesowych oraz innych operatorów telekomunikacyjnych, nie jest na dzień dzisiejszy objęta zakresem Taksonomii UE i nie ma dla niej ustalonych kryteriów oceny. Skutkuje to niskim poz iomem ujawnionych wskaźników wyników. Oczekuje się, że analiza poszczególnych sektorów będzie ewoluować wraz z dojrzałością prac Komisji Europejskiej. Jednocześnie uważa się, że sektor ICT (ang. information and communication technology , tj. technologia te leinformatyczna) ma potencjał redukcji własnych emisji bezpośrednich i pośrednich, a technologia cyfrowa może wpływać pozytywnie na realizację celów klimatycznych UE, umożliwiając zmniejszenie emisji w innych sektorach. 1. Określenie działalności kwalifikującej się w rozumieniu Taksonomii UE Przeprowadzono kompleksowy przegląd działań Orange Polska w celu określenia, które z nich spełniają techniczne kryteria kwalifikacji. Działalność Orange Polska kwalifikująca się do Taksonomii UE tj. działalność kwalifikująca się generująca przychody lub służąca generowaniu przychodów obejmuje: Cel środowiskowy Rodzaj działalności według Taksonomii UE Opis działalności według Taksonomii UE Opis działalności Orange Polska Łagodzenie zmian klimatu 7.4 Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach Montaż, konserwacja lub naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w ramach oferty Orange Energia 7.6 Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej na miejscu Usługi profesjonalne w zakresie oferty fotowoltaiki, pomp ciepła i magazynów energii dla klientów indywidualnych i biznesowych w ramach Orange Energia 8.1 Przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność Przechowywanie danych, operowanie danymi, przepływ, kontrola, wyświetlanie, przełączanie, wymiana, transmisja lub przetwarzanie danych za pośrednictwem ośrodków przetwarzania danych, w tym przetwarzanie danych na obrzeżach sieci Usługi hostingu, cloud, bi g data i przetwarzania danych w centrach danych 8.2 Rozwiązania oparte na danych na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych Opracowywanie lub stosowanie rozwiązań ICT służących do gromadzenia, transmisji, przechowywania danych oraz do ich modelowania i wykorzystania, jeżeli działalność ta służy głównie dostarczaniu danych i analiz umożliwiających redukcję emisji gazów cieplarnianych. Takie Inteligentne usługi oparte o Internet Rzeczy (IoT) – usługi Smart City 119 rozwiązania ICT mogą obejmować między innymi wykorzystanie technologii rozproszonych (tj. technologii rozproszonego rejestru), IoT (ang. Internet of Things – Internetu Rzeczy), 5G lub sztucznej inteligencji Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym 5.1 Naprawa, modernizacja i regeneracja produktów Naprawa, modernizacja i regeneracja produktów, które były wcześniej używane przez klienta (osobę prywatną lub prawną) zgodnie z ich zamierzonym przeznaczeniem Linia odnowy urządzeń abonenckich oraz smartfonów 5.4 Sprzedaż towarów używanych Sprzedaż towarów używanych, które były wcześniej używane przez klienta (osobę fizyczną lub prawną) zgodnie z ich zamierzonym przeznaczeniem, po ewentualnej naprawie, modernizacji i regeneracji Oferta smartfonów odnowionych 5.5 Produkt jako usługa oraz inne oparte na obiegu zamkniętym modele usług ukierunkowane na użycie i rezultaty Zapewnienie klientom (osobom fizycznym lub prawnym) dostępu do produktów za pośrednictwem modeli usług, które stanowią usługi ukierunkowane na użycie, w przypadku których produkt nadal jest elementem centralnym, ale jego własność pozostaje w rękach dostawcy (jest dzierżawiony, udostępniany, wynajmo wany lub łączony); albo ukierunkowane na rezultaty, w przypadku których płatność jest z góry określona, a uzgodniony rezultat (tj. zapłata za jednostkę usługi) dostarczony Dzierżawa urządzeń abonenckich (modemy, dekodery, routery oraz inne urządzenia) klie ntom indywidualnym i biznesowym W przypadku działania 8.2 – Oparte na danych rozwiązania na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych wzięto pod uwagę usługi świadczone w oparciu o IoT, dzięki którym inne sektory gospodarki są w stanie ograniczyć emisję gazów cieplarnianych. Tego t ypu rozwiązania umożliwiają sterowanie oświetleniem, monitoring jakości powietrza, pomiar hałasu, kontrolę zużycia energii z instalacji fotowoltaicznych i zarządzanie przepływem energii, ładowanie pojazdów elektrycznych inteligentnymi ładowarkami, kontrolę zużycia wody i odczyt wodomierzy oraz korzystanie z systemu wypożyczalni rowerów miejskich czwartej generacji (bez stacji dokujących), wyposażonych w moduł GSM i GPS. Usługi te wspierają rozwój inteligentnych miast. Usługi Smart Bike i Smart Energy działają w oparciu o technologie sieciowe i karty M2M (Machine to Machine), pozwalając na analitykę i monitoring w czasie rzeczywistym, dlatego zakwalifikowano je jako rozwiązania IoT. Dotychczas raportowane były w ramach działalności 6.4 – Obsługa urządzeń służących do poruszania się, logistyka rowerowa i 7.6 – Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej, jednak od 2023 r. i na lata kolejne wprowadzono zmianę dla wskaźników. Kwalifikacja do działalności 8.2 Oparte na danych rozwiązania na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych, którą zastosowano, wynika z kluczowej roli komponentu technologicznego zawartego w tych rozwiązaniach. Zmiana ma nieistotny wpływ na wskaźniki wyników prezentowane za 2022 r. Połączone ze sobą elementy infrastruktury są w stanie przesyłać i analizować dane. Umożliwiają firmom i samorządom lokalnym poprawę zarówno wydajności operacyjnej, jak i redukowanie ich wpływu na środowisko. Inteligentne rozwiązania pozwalają optymalizować korzystanie z wytwarzanych dóbr, efektywnie gospodarować zasobami i w konsekwencji przyczyniają się do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Jako operator w Polsce dostarczamy otwarte i bezpieczne interfejsy API (ang. application programming interface ) dla Internetu Rzeczy w ramach platformy Live Objects, dzięki której zintegrowane zarządzanie usługami miejskimi jest przyjazne i możliwe z poziomu smartfona czy systemu informatycznego w mieście. 120 Działania Orange Polska w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym obejmują ofertę odnowionych smartfonów, dzierżawę na czas świadczenia usług telekomunikacyjnych urządzeń abonenckich i innych klientom indywidualnym oraz biznesowym, a także linię odnowy urządzeń typu modemy, dekodery, smartfony. Zdajemy sobie sprawę ze skali wpływu urządzeń niezbędnych do świadczenia usług telekomunikacyjnych, dlatego staramy się wydłużać ich cykl życia. Po wygaśnięciu umowy na usługę urządzenia wracają do Orange Polska i są poddawane procesowi regeneracji (ang. refurbishment ), czyli doprowadzane do sta nu „jak nowy” w wyspecjalizowanym centrum odnowy Orange Polska. Takiemu procesowi co roku poddawane jest około pół miliona urządzeń telekomunikacyjnych (modemów, dekoderów) zwróconych przez klientów Orange Polska po wygaśnięciu umowy. Oprócz nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych związanych z działalnością, która generuje przychody, Orange Polska identyfikuje tzw. indywidualne nakłady inwestycyjne na działania kwalifikujące się do Taksonomii UE, które nie generują przychodów: Cel środowiskowy Ro dzaj działalności według Taksonomii UE Opis działalności Orange Polska Łagodzenie zmian klimatu 6.5 Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi Flota samochodów hybrydowych i elektrycznych 7.4 Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach Ładowarki dla pojazdów elektrycznych na parkingach, w siedzibach Orange Polska 7.6 Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej Panele fotowoltaiczne w siedzibach Orange Polska 7.7 Nabywanie i prawo własności budynków Najem powierzchni biurowych, sprzedażowych, technicznych 2. Obliczanie kluczowych wskaźników wyników Obliczono kluczowe wskaźniki wyników Orange Polska zgodnie z przepisami Rozporządzenia 2020/852 oraz Rozporządzenia 2021/2178 w oparciu o istniejące procesy i systemy raportowania oraz przyjęte założenia (patrz: „Nota metodologiczna”). Zastosowano wskazaną w przywołanych regulacjach metodologię wyliczenia kwalifikującej się części przychodów, nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych. 2.1. Udział przychodów związanych z działalnością kwalifikującą się w całości przychodów Wskaźnik udziału przychodów związanych z działalnością kwalifikującą się został policzony przez podzielenie sumy przychodów z działalności kwalifikującej się (patrz: pkt 1) przez przychody określone w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony 31 grudnia 2023 r. (dalej: przychody skonsolidowane), ujęte w nocie 6 „Przychody”. 31 grudnia 2023 r. Przychody z działalności kwalifikującej się PLN 128 mln Przychody skonsolidowane PLN 12 970 mln Wskaźnik przychodów związanych z działalnością kwalifikującą się 1% Odsetek przychodów związanych z działalnością kwalifikującą się wynosi 1%, c o odzwierciedla niewielki udział działalności objętych obecnie zakresem Taksonomii UE w aktywności sektora usług telekomunikacyjnych. W 2023 r. Orange Polska kluczowe przychody kwalifikujące się, tj. wykazane w liczniku wskaźnika wyników, uzyskała z usług hostingu, cloud, big data i przetwarzania danych w centrach danych, a także z tytułu inteligentnych usług opartych o Internet Rzeczy o raz dzierżawy urządzeń abonenckich klientom indywidualnym i biznesowym. 2.2. Udział nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikującą się w całości nakładów inwestycyjnych Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działaniami kwalifikującymi się zgodnie z definicją Taksonomii UE został obliczony przez podzielenie sumy nakładów inwestycyjnych związanych z działaniami kwalifikującymi się (patrz: pkt 1) przez sumę nakładów inwestycyjnych ujętych 31 grudnia 2023 r. w skonsolidowanym spra wozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony jako zwiększenie: – wartości niematerialnych (nabycie wartości niematerialnych ujęte w nocie 11 „Pozostałe wartości niematerialne”) oraz – środków trwałych (nabycie środków trwałych ujęte w nocie 12 „Środki trwałe”) oraz – aktywów z tytułu prawa do użytkowania (zwiększenia ujęte w nocie 14.1 „Grupa jako leasingobiorca”). 121 31 grudnia 2023 r. Nakłady inwestycyjne związane z działalnością kwalifikującą się PLN 113 mln Suma nakładów inwestycyjnych PLN 2 720 mln Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikującą się 4% Suma nakładów inwestycyjnych zdefiniowanych jak wyżej (CAPEX) różni się od wskaźnika eCapex zaprezentowanego 31 grudnia 2023 r. w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok zakończony przede wszystkim dlatego, że eCapex nie zawiera zwiększenia aktywów z tytułu rezerwacji i innych praw do częstotliwości oraz prawa do użytkowania, a także jest pomniejszony o naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów. Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikującą się wynosi 4%, co odpowiada niewielkiej części nakładów inwestycyjnych kwalifikujących się w Orange Polska. Dzieje się tak dlatego, że Taksonomia UE w obecnym kształcie nie uwzględnia wszystkich działań sektora telekomunikacyjnego (w szczególności sieci te lekomunikacyjnych i usług) podejmowanych w celu łagodzenia lub adaptacji do zmian klimatu lub innych celów środowiskowych. W 2023 r. kluczowa działalność inwestycyjna Orange Polska, uznana zgodnie z Taksonomią UE za kwalifikującą się związana była z najmem nieruchomości na cele biurowe i sieci sprzedaży oraz pomieszczeń technicznych, a także rozwojem infrastruktury technicznej centrów danych. W ramach nakładów CAPEX został ujęty także koszt montażu instalacji fotowoltaicznych na nieruchomościach Orange Po lska. 2.3. Udział wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikującą się w całości wydatków operacyjnych Zgodnie z zapisami Załącznika nr 1 do Rozporządzenia 2021/2178 przy wyznaczaniu wskaźnika wydatków operacyjnych Orange Polska związanych z działaniami kwalifikującymi się, który obliczono, dzieląc kwalifikowane wydatki operacyjne przez sumę wydatków operacyjnych, uwzględniono: – nieskapitalizowane koszty dotyczące badania i rozwoju, – prace remontowe budynków, – najem krótkoterminowy, – ko nserwację i naprawę, – wszelkie inne bezpośrednie wydatki związane z bieżącą obsługą aktywów trwałych przez przedsiębiorcę lub osobę trzecią, której zleca się czynności niezbędne do zapewnienia ciągłości i efektywności funkcjonowania tych aktywów. Zgodnie z definicją Rozporządzenia 2021/2178 nie wzięto pod uwagę wydatków na zakup energii pozwalających na działanie w szczególności centrów danych, ponieważ w rozumieniu Taksonomii UE nie stanowią one ani nakładów inwestycyjnych (CAPEX), ani wydatków operacyjny ch (OPEX). 31 grudnia 2023 r. Wydatki operacyjne związane z działalnością kwalifikującą się PLN 18 mln Suma wydatków operacyjnych PLN 996 mln Wskaźnik wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikującą się 1,8% Wydatki operacyjne uwzględnione przy obliczaniu wskaźnika w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok 2023 ujęte zostały w kosztach zakupów zewnętrznych, pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych oraz kosztach świadczeń pracowniczych i zgodnie z definicją Rozporządzenia 2021/2178 nie zawierają dużej części kosztów operacyjnych wchodzących w skład skonsolidowanego zysku z działalności operacyjnej Grupy Kapitałowej Orange Polska. Niska wartość wskaźnika wynika z faktu, że Taksonomia UE w obecnym kształcie nie uwzględnia wszystkich działań sektora telekomunikacyjnego (w szczególności sieci telekomunikacyjnych i usług) podejmowanych w celu łagodzenia zmian klimatu lub innych celów środowiskowych. Zgodnie z interpretacją Orange Polska według obecnie obowiązujących zapisów Spółka nie może uznać kosztów zakupu energii na potrzeby własne, w tym na działanie centrów danych, ze źródeł odnawialnych oraz kosztów związanych z wykorzystywaniem dzierżawionych instalacji fotowoltaicznych ( Solar as a Service ) za koszty związane z działalnością kwalifikującą się, dlatego nie ujęto ich w kalkulacji wskaźnika wydatków operacyjnych. W 2023 r. kluczowe wydatki operacyjne Orange Polska związane z działalnością kwalifikującą się obejmują koszty związane z inteligentnymi usługami opartymi o Internet Rzeczy oraz utrzymaniem infrastruktury technicznej centrów danych. 122 3. Określenie działalności zgodnej w rozumieniu Taksonomii UE Zgodnie z wyjaśnieniem podanym we wstępie niniejszego rozdziału, działalność zgodna jest to działalność kwalifikowana, która spełnia (i) kryterium istotnego wkładu w łagodzenie zmian klimatu lub adaptację do nich, (ii) kryterium „niewyrządzania poważnych szkód” środowisku (DNSH) oraz (iii) jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Dla poszczególnych działań Orange Polska uznanych zgodnie z Taksonomią UE za kwalifikujące się przeprowadzono analizę zgodności z wymogami dotyczącymi kryteriów istotnego wkładu oraz DNSH i oceniono, które z nich je spełniają. Ocena zgodności działalności w zakresie zapewnienia minimalnych gwarancji została wykonana poprzez analizę wymogów minimalnych gwarancji i ich spełnienia przez Orange Polska. Spółka posiada i stosuje rozwiązania oraz procedury, które mają zapewnić prowadzenie działalnośc i zgodnie z zasadami i rekomendacjami wskazanymi w takich dokumentach, jak Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych i Wytyczne ONZ w zakresie biznesu i praw człowieka, a także konwencjach i deklaracjach dotyczących praw człowieka oraz podstawowych zasad i praw w pracy wskazanych w Taksonomii UE, spełnia więc wymogi minimalnych gwarancji. Orange Polska podejmuje i na bieżąco rozwija działania mające na celu m.in.: – ochronę podstawowych praw człowieka, praw w miejscu pracy (zgodnie z opisem w sekcji Prawa człowieka) oraz praw konsumenta, – zapobieganie i wykrywanie nadużyć i korupcji, – przestrzeganie przepisów podatkowych i prawidłowe zarządzanie ryzykiem podatkowym, – przestrzeganie obowiązujących przepisów i regulacji dotyczących uczciwej k onkurencji. W Orange Polska wdrożono m.in.: – Kodeks Etyki Orange Polska; – proces identyfikacji zagrożeń społecznych, ich monitorowania i zapobiegania im (ang. vigilance plan – plan czujności), obejmujący kwestie praw człowieka, zdrowia i ochrony środowiska; – zapisy w umowach z dostawcami dotyczące przestrzegania w łańcuchu dostaw zasad etycznych w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz zobowiązań środowiskowych i społecznych (tj. Kodeks postępowania dostawcy, klauzula CSR i klauzula Compliance oraz kwestionariusz CSR); – system oceny zrównoważonego rozwoju dostawców – platformę EcoVadis; – program zarządzania zgodnością ( program Compliance ), którego celem jest przeciwdziała nie korupcji w Orange Polska (zgodnie z opisem w sekcji Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu); – strategię podatkową Orange Polska; – obowiązkowe dla wszystkich pracowników szkolenia w zakresie CSR i przeciwdziałaniu korupcji oraz praktykom anty-konkure ncyjnym w celu podniesienia świadomości na temat obowiązujących standardów, przepisów i regulacji; – politykę praw człowieka Orange Polska; – system zgłaszania nieprawidłowości dotyczących etyki, zarządzania zgodnością i CSR. 3.1. Udział przychodów związanych z działalnością zgodną w całości przychodów Wskaźnik przychodów Orange Polska związanych z działalnością zgodną obliczono poprzez podzielenie sumy przychodów z tego typu działań przez przychody skonsolidowane (patrz: pkt 2.1). 31 grudnia 2023 r. Przychody z działalności zgodnej PLN 16 mln Przychody skonsolidowane PLN 12 970 mln Wskaźnik przychodów związanych z działalnością zgodną 0,1% W 2023, przychody z działalności zgodnej wyniosły PLN 16 mln. Skonsolidowane przychody w 2023 r. wyniosły PLN 12 970 mln Przychody Orange Polska z działalności 7.4 Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach w ramach oferty Orange Energia oraz 7.6 Instalacja, konserwacja i naprawa technolog ii energii odnawialnej uznaje się za zgodne, ponieważ spełniają kryteria istotnego wkładu i DNSH określone dla tych działalności, a działalność prowadzona jest zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Z kolei działalność 8.1 Przetwarzanie danych, hosting i działania pokrewne uznano za niezgodną, ponieważ centra danych obsługiwane przez Orange Polska nie spełniają niektórych technicznych kryteriów kwalifikacji, takich jak weryfikacja przez niezależną stronę trzecią wdrożenia zalecanych praktyk wymienionych w Eur opejskim kodeksie postępowania w zakresie efektywności energetycznej centrów danych oraz kryterium współczynnika globalnego ocieplenia czynników chłodniczych stosowanych w systemach klimatyzacji w centrach danych. Współczynnik czynników chłodniczych stosowanych w systemach chłodzenia centrów danych przekracza wartości graniczne wskazane w Taksonomii UE. Jeśli chodzi o działalność 8.2 Oparte na danych rozwiązania w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, Internet Rzeczy, w tym usługi tego typu świadcz one przez Orange Polska, oceniono za kluczowy element optymalizacji 123 zarządzania zasobami, procesami i mobilnością, co może skutkować zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych. Jednocześnie Orange Polska uznaje swoje usługi IoT za niezgodne, ponieważ nie posiada analiz dotyczących cyklu życia tego typu rozwiązań oraz nie ma dostępu do danych zewnętrznych (klientów) dotyczących ich wdrożenia, co uniemożliwia dokonanie oceny redukcji emisji gazów cieplarnianych. W rezultacie Spółka nie posiada weryfikacji wyli czeń przez niezależną stronę trzecią, przez co nie spełnia technicznych kryteriów kwalifikacji. Odsetek przychodów związanych z działalnością zgodną wynosi 0,1%. Niewielki odsetek działalności zgodnej w Orange Polska wynika przede wszystkim z niewielkiego udziału działalności kwalifikowanej. 3.2. Udział nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością zgodną w całości nakładów inwestycyjnych Wskaźnik nakładów inwestycyjnych Orange Polska związanych z działalnością zgodną obliczono, dzieląc sumę nakładów inwestycyjnych poniesionych w ramach działalności zgodnej przez sumę nakładów inwestycyjnych zdefiniowanych w pkt 2.2. 31 grudnia 2023 r. Nakłady inwestycyjne związane z działalnością zgodną PLN 6 mln Suma nakładów inwestycyjnych PLN 2 720 mln Wskaźnik nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością zgodną 0,2% W 2023, nakłady inwestycyjne związane z działalnością zgodną Orange Polska, która nie generowała przychodów („indywidualny” CapEx) wyniosły PLN 6 mln. Łączne nakłady inwestycyjne wyniosły PLN 2 720 mln. Część nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością 6.5 Transport motocykli, samochodów osobowych i lekkich pojazdów użytkowych, w zakresie dotyczącym samochodów elektrycznych, spełnia kryteria istotnego wkładu i DNSH, a działalność Orange Polska prowadzona jest zgodnie z minimalnymi gwarancjami, w związku z czym tę część nakładów na transport uznano za zgodne. W celu ograniczenia wpływu transportu na środowisko oraz związanej z nim emisji CO 2 Orange Polska realizuje plan inwestycyjny w zakresie wymiany floty na pojazdy elektryczne i współpracuje z dostawcami w tym zakresie. Przeprowadzono analizę technicznych kryteriów kwalifikacji na podstawie specyfikacji aut oraz niewyrządzania poważnych szkód środowisku na podstawie oświadczenia dostawcy oraz w oparciu o informacje ogólnodostępne ujawnione przez producenta samochodów, a także w zakresie odpowiedzialności biznesowej dokonano oceny, czy prowad zi on działalność zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Nakłady inwestycyjne związane z działalnością 7.4 Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach Orange Polska uznaje się za zgodne, ponieważ spełniają techniczne kryteria kwalifikacji i DNSH, a działalność Orange Polska prowadzona jest zgodnie z minimalnymi gwarancjami. Nakłady inwestycyjne związane z działalnością 7.7 Nabywanie i prawo własności budynków uznaje się za niezgodne ze względu na brak spełnienia technicznych kryteriów kwalifikacji. Nakłady inwestycyjne poniesione przez Orange Polska w związku z działalnością 8.1 Przetwarzanie danych, hosting i działalność pokrewna dotyczą w szczególności dalszej rozbudowy i rozwoju infrastruktury technicznej centrów danych oraz modernizacji wyposażenia. Należy zauważyć, że inwestycji tych nie uznaje się za zgodne z powodów opisanych w pkt 3.1. Odsetek nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością zgodną w przypadku Orange Polska wynosi 0,2%, co wynika z niewielkiego udziału działalności objętej obecnym zakresem Taksonomii UE oraz z powodów opisanych powyżej i w pkt 3.1. 3.3. Udział wydatków operacyjnych związanych z działalnością zgodną w całości wydatków operacyjnych Wskaźnik wydatków operacyjnych Orange Polska związanych z działalnością zgodną obliczono, dzieląc sumę wydatków operacyjnych związanych z działalnością zgodną przez sumę wydatków operacyjnych zdefiniowanych w pkt 2.3. 31 grudnia 2023 r. Wydatki operacyj ne związane z działalnością zgodną PLN 1,4 mln Suma wydatków operacyjnych PLN 997 mln Wskaźnik wydatków operacyjnych związanych z działalnością zgodną 0,1% W 2023, wydatki operacyjne związane z działalnością zgodną Orange Polska wyniosły PLN 1,4 mln. Łączne wydatki operacyjne wyniosły PLN 997 mln. 124 Wydatki operacyjne Orange Polska dotyczące działalności 6.5 Transport motocykli, samochodów osobowych i lekkich pojazdów użytkowych, w zakresie, w jakim dotyczą samochodów elektrycznych, uznaje się za zgodne z powodów opisanych w pkt 3.1. Wydatki operacyjne związane z działalnością 8.1 Przetwarzanie danych, hosting i powiązane działania oraz 8.2 Oparte na danych rozwiązania w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych uznaje się za niezgodne z powodów opisanych w pkt 3.1. Odsetek wydatków operacyjnych związanych z działalnością zgodną wynosi 0,1%. Orange Polska nie ujawnia tabel odnoszących się do działalności w zakresie atomu i gazu, co wynika z faktu, że zgodnie z Rozporządzeniem dotyczącym energetyki nuklearnej i gazowej nie prowadzi tego typu działalności. W związku z tym tabele mogą przyjmować wyłącznie wartości zero, a to w ocenie Orange Polska wpłynęłoby negatywnie na przejrzystość informacji. Działania związane z gazami jądrowymi i kopal nymi Działalność związana z energią jądrową 1 Przedsiębiorstwo prowadzi badania, rozwój, demonstrację i rozmieszczenie innowacyjnych instalacji wytwarzania energii elektrycznej wytwarzających energię w ramach procesów jądrowych przy minimalnej ilości odpadów z cyklu paliwowego, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE 2 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę i bezpieczną eksploatację nowych obiektów jądrowych w celu wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła technologicznego, w tym na potrzeb y systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technologii, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE 3 Przedsiębiorstwo prowadzi bezpieczną eksploatację istniejących obiektów jądrowych wytwarzających energię elektryczną lub ciepło technologiczne, w tym na potrzeby systemu ciepłowniczego lub procesów przemysłowych, takich jak produkcja wodoru z energii jądrowej, a także ich modernizację pod kątem bezpieczeństwa, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE Działalność związana z gazem ziemnym 4 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę lub eksploatację instalacji do wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE 5 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do skojarzonego wytwarzania energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z wy korzystaniem gazowych paliw kopalnych, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE 6 Przedsiębiorstwo prowadzi budowę, modernizację i eksploatację instalacji do wytwarzania ciepła wytwarzających energię cieplną/chłodniczą z wykorzystaniem gazowych paliw kopalnych, finansuje tę działalność lub ma na nią ekspozycję. NIE 125 4. Nota metodologiczna Sposób wyliczenia wskaźników wyników zaprezentowanych w pkt 2 i 3 wynika z wymogów Taksonomii UE. W przypadku konieczności doprecyzowania opisu sposobu kalkulacji przyjęto przedstawione poniżej założenia. 4.1. Wskaźniki wyników dotyczące udziału przychodów kwalifikowanych i zgodnych w przychodach skonsolidowanych – W ramach działalności 7.6 Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologi i energii odnawialnej w ramach oferty Orange Energia ujmuje się w przychodach montaż instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła i magazynów energii wraz z przychodami ze sprzedaży sprzętu. Nie jest możliwe wydzielenie przychodu z samego sprzętu i łączności . – W ramach działalności 8.1 Przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność ujmuje się przychody z rozwiązań hostingowych oferowanych przez Orange Polska klientom biznesowym, rozwiązań cloud, usług analityki big data i przetwarzania danych w centrach danych za 12 miesięcy. Dane za grudzień 2023 r. są częściowo oszacowane. – W ramach inteligentnych usług opartych o IoT, które zakwalifikowano do działalności 8.2 Oparte na danych rozwiązania na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych, Orange Polska sprzedaje gotowe, kompleksowe rozwiązania obejmujące sprzęt, usługę montażu i instalacji oraz usługi łączności, wraz z dostępem do platformy umożliwiającej zarządzanie pełnym środowiskiem usług: urządzeniami, komunikacją i danymi. Z tego powodu nie ma możliwości wydzielenia wyłącznie przychodów ze sprzedaży sprzętu i łączności. 4.2. Wskaźniki wyników dotyczące udziału nakładów inwestycyjnych kwalifikowanych i zgodnych w sumie nakładów inwestycyjnych – Nakłady inwestycyjne w ramach działalności 7.7 Nabywanie i prawo własności budynków obejmują zwiększenie prawa do użytkowania dla nowych umów najmu budynków biurowych i salonów sprzedaży oraz wzrost wartości budynków z tytułu nabycia na własność przez Orange Polska. Wartości przychodów, CAPEX czy OPEX nie ujęto we wskaźnikach wyników podwójnie. 5. Tabele wyników Tabela 1. Udział procentowy obrotu z tytułu produktów lub usług powiązanych z działalnością gospodarczą zgodną z systematyką – ujawnienie dotyczy 2023 r. Kryteria dotyczące istotnego wkładu Kryteria dotyczące zasady DNSH („nie czyń poważnych szkód”) Działalność gospodarcza (1) Kod lub kody (2) Obrót (3) [PLN mln] Część obrotu, 2023 (4) [%] Łagodzenie zmian klimatu (5) [T; N; N/EL] Adaptacja do zmian klimatu (6) [T; N; N/EL] Zasoby wodne i morskie (7) [T; N; N/EL] Zanieczyszczenie (8) [T; N; N/EL] Gospodarka o obiegu zamkniętym (9) [T; N; N/EL] Bioróżnorodność (10) [T; N; N/EL] Łagodzenie zmian klimatu (11) [T/N] Adaptacja do zmian klimatu (12) [T/N] Zasoby wodne i morskie (13) [T/N] Zanieczyszczenie (14) [T/N] Gospodarka o obiegu zamkniętym (15) [T/N] Bioróżnorodność (16) [T/N] Minimalne gwarancje (17) [T/N] Udział działalności zgodnej z systematyką (A.1.) lub kwalifikującej się do systematyki (A.2.) Obrót, 2022 (18) [%] Kategoria Działalność wspomagająca (19) [E] Kategoria Działalność na rzecz przejścia (20) [T] A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI A.1. Rodzaje działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach. CCM 7.4 1,40 0,01% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0% E Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej. CCM 7.6 14,16 0,1% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0,10% E Obrót z tytułu działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) (A.1) 15,56 0,1% 0,1% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0% W tym wspomagająca 15,56 0,1% 0,1% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0,10% E W tym na rzecz przejścia 0,00% 0,00% 0% N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 0% A.2. Działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z systematyką) EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL Sprzedaż towarów używanych CE 5.4 9,27 0,07% N/EL N/EL N/EL N/EL EL N/EL 0% Produkt jako usługa oraz inne oparte na obiegu zamkniętym modele usług ukierunkowane na użycie i rezultaty CE 5.5 33,90 0,26% N/EL N/EL N/EL N/EL EL N/EL 0% Przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność CCM 8.1 33,80 0,26% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0,20% Rozwiązania oparte na danych, na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych CCM 8.2 35,48 0,27% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0,26% Obrót z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki, ale niezrównoważonej środowiskowo (działalności niezgodnej z systematyką) (A.2) 112,45 0,87% 0,53% 0% 0% 0% 0,33% 0% 0,46% Obrót z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki (A.1+A.2) 128,00 0,99% 0,65% 0% 0% 0% 0% 0% 0,56% B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI Obrót z tytułu działalności niekwalifikującej się do systematyki 12 842,00 99,0% OGÓŁEM 12 970,00 100% 127 Kod stanowi skrót odpowiedniego celu, w przypadku którego działalność gospodarcza kwalifikuje się do wniesienia istotnego wkładu w jego realizację, a także numer sekcji poświęconej danej działalności w odpowiednim załączniku dotyczącym celu, tj.: - łagodzenie zmian klimatu: CCM - adaptacja do zmian klimatu: CCA - zasoby wodne i morskie: WTR - gospodarka o obiegu zamkniętym: CE - zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola: PPC - bioróżnorodność i ekosystemy: BIO Na przykład działalność „Zalesianie” miałaby kod: CCM 1.1 T – Tak, działalność kwalifikująca się do systematyki i zgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N – Nie, działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N/EL – Nie kwalifikuje się, działalność niekwalifikująca się do systematyki w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego W przypadku gdy działalność gospodarcza wnosi istotny wkład w realizację wielu celów środowiskowych , przedsiębiorstwa niefinansowe podają, pogrubioną czcionką, najbardziej odpowiedni cel środowiskowy na potrzeby obliczenia kluczowych wskaźników wyników przedsiębiorstw finansowych, przy jednoczesnym uniknięciu podwójnego uwzględniania. W swoich od powiednich kluczowych wskaźnikach wyników, jeżeli nie jest znane wykorzystanie przychodów z finansowania, przedsiębiorstwa finansowe obliczają finansowanie tych rodzajów działalności gospodarczej, które przyczyniają się do realizacji wielu celów środowiskowych w ramach najbardziej odpowiedniego celu środowiskowego, zgłaszanego pogrubioną czcionką w niniejszym wzorze przez przedsiębiorstwa niefinansowe. Cel środowiskowy może być zgłoszony pogrubioną czcionką jedynie raz w jednym wierszu, aby uniknąć podwójnego uwzględniania działalności gospodarczej w kluczowych wskaźnikach wyników przedsiębiorstw finansowych. Nie ma to zastosowania do obliczania zgodności z systematyką działalności gospodarczej dotyczącej produktów finansowych zdefiniowanych w art. 2 pkt 12 rozporządzenia (UE) 2019/2088. Przedsiębiorstwa niefinansowe: zgłaszają również zakres kwalifikowania się i zgodności w podziale na poszczególne cele środowiskowe, który obejmuje zgodność z każdym z celów środowiskowych w przypadku tych rodzajów działalności, które wnoszą istotny wkład w realizację wielu celów, korzystając z następującego wzoru: Część obrotu/Całkowity obrót Zgodność z systematyką w podziale na cele Kwalifikowanie się do systematyki w podziale na cele CCM 0,1% 0,55% CCA 0% 0% WTR 0% 0% CE 0% 0,35% PPC 0% 0% BIO 0% 0% * Zgodnie z przepisami Taksonomii UE, zgodność działalności związanych z celem CE będzie analizowana w 2024 r. 128 Tabela 2. Udział procentowy nakładów inwestycyjnych z tytułu produktów lub usług powiązanych z działalnością gospodarczą zgodną z systematyką – ujawnienie dotyczy 2023 r. Kryteria dotyczące istotnego wkładu Kryteria dotyczące zasady DNSH („nie czyń poważnych szkód”) Działalność gospodarcza (1) Kod lub kody (2) Nakłady inwestycyjne (3) [PLN mln] Odsetek nakładów inwestycyjnych, 2023 (4) [%] Łagodzenie zmian klimatu (5) [T; N; N/EL] Adaptacja do zmian klimatu (6) [T; N; N/EL] Zasoby wodne i morskie (7) [T; N; N/EL] Zanieczyszczenie (8) [T; N; N/EL] Gospodarka o obiegu zamkniętym (9) [T; N; N/EL] Bioróżnorodność (10) [T; N; N/EL] Łagodzenie zmian klimatu (11) [T/N] Adaptacja do zmian klimatu (12) [T/N] Zasoby wodne i morskie (13) [T/N] Zanieczyszczenie (14) [T/N] Gospodarka o obiegu zamkniętym (15) [T/N] Bioróżnorodność (16) [T/N] Minimalne gwarancje (17) [T/N] Udział działalności zgodnej z systematyką (A.1.) lub kwalifikującej się do systematyki (A.2.) Nakłady inwestycyjne, 2022 (18) [%] Kategoria Działalność wspomagająca (19) [E] Kategoria Działalność na rzecz przejści a (20) [T] A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI A.1. Rodzaje działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi CCM 6.5 3,81 0,14% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0,01% T Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach. CCM 7.4 1,51 0,06% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0,04% E Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej. CCM 7.6 0,49 0,02% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0% E Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) (A.1) 5,81 0,21% 0,2% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0,05% W tym wspomagająca 2,00 0,07% 0,07% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0,05% E W tym na rzecz przejścia 3,81% 0,14% 0,14% N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 0% T A.2. Działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z systematyką) EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL Naprawa, modernizacja i regeneracja produktów CE 5.1 0,30 0,01% N/EL N/EL N/EL N/EL EL N/EL 0% Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi CCM 6.5 0,92 0,03% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0,10% Nabywanie i prawo własności budynków CCM 7.7 77,21 2,84% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 1,30% Przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność CCM 8.1 28,47 1,05% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 2,80% Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki, ale niezrównoważonej środowiskowo (działalności niezgodnej z systematyką) (A.2) 106,90 3,93% 3,92% 0% 0% 0% 0,01% 0% 4,20% A. Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki (A.1+A.2) 112,71 4,14% 4,13% 0% 0% 0% 0% 0% 4,25% B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI Nakłady inwestycyjne z tytułu działalności niekwalifikującej się do systematyki 2 606,99 95,9% OGÓŁEM 2 719,70 100% 129 Dostosowany KPI CapEx w związku z emisją obligacji N/A Sposób obliczenia dostosowanego KPI CapEx w związku z emisją obligacji: CAPEX (z) ogółem - F % CAPEX ogółem CAPEX (z) ogółem - suma nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością zrównoważoną środowiskowo (zgodną z systematyką) F - kwota pozyskanego finansowania w formie emisji ekologicznych obligacji lub dłużnych papierów wartościowych Kod stanowi skrót odpowiedniego celu, w przypadku którego działalność gospodarcza kwalifikuje się do wniesienia istotnego wkładu w jego realizację, a także numer sekcji poświęconej danej działalności w odpowiednim załączniku dotyczącym celu, tj.: - łagodzenie zmian klimatu: CCM - adaptacja do zmian klimatu: CCA - zasoby wodne i morskie: WTR - gospodarka o obiegu zamkniętym: CE - zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola: PPC - bioróżnorodność i ekosystemy: BIO Na przykład działalność „Zalesianie” miałaby kod: CCM 1.1 T – Tak, działalność kwalifikująca się do systematyki i zgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N – Nie, działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N/EL – Nie kwalifikuje się, działalność niekwalifikująca się do systematyki w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego W przypadku gdy działalność gospodarcza wnosi istotny wkład w realizację wielu celów środowiskowych , przedsiębiorstwa niefinansowe podają, pogrubioną czcionką, najbardziej odpowiedni cel środowiskowy na potrzeby obliczenia kluczowych wskaźników wyników przedsiębiorstw finansowych, przy jednoczesnym uniknięciu podwójnego uwzględniania. W swoich odpowiednich kluczowych wskaźnikach wyników, jeżeli nie jest znane wykorzystanie przychodów z finansowania, przedsiębiorstwa finansowe obliczają finansowanie tych rodzajów działalności gospodarczej, które przyczyniają się do realizacji wielu celów środowiskowych w ramach najbardziej odpowiedniego celu środowiskowego, zgłaszanego pogrubioną czcionką w niniejszym wzorze przez przedsiębiorstwa niefinansowe. Cel środowiskowy może być zgłoszony pogrubioną czcionką jedynie raz w jednym wierszu, aby uniknąć podwójnego uwzględniania działalności gospodarczej w kluczowych wskaźnikach wyników przedsiębiorstw finansowych. Nie ma to zastosowania do obliczania zgodności z systematyką działalności gospodarczej dotyczącej produktów finansowych zdefiniowanych w art. 2 pkt 12 rozporządzenia (UE) 2019/2088. Przedsiębiorstwa niefinansowe zgłaszają również zakres kwalifikowania się i zgodności w podziale na poszczególne cele środowiskowe, który obejmuje zgodność z każdym z celów ś rodowiskowych w przypadku tych rodzajów działalności, które wnoszą istotny wkład w realizację wielu celów, korzystając z następując ego wzoru: Część nakładów inwestycyjnych/Łączne nakłady inwestycyjne Zgodność z systematyką w podziale na cele Kwalifikowanie się do systematyki w podziale na cele CCM 0,2% 3,92% CCA 0% 0% WTR 0% 0% CE 0% 0,01% PPC 0% 0% BIO 0% 0% Zgodnie z przepisami Taksonomii UE, zgodność działalności związanych z celem CE będzie analizowana w 2024 r. 130 Tabela 3. Udział procentowy wydatków operacyjnych z tytułu produktów lub usług związanych z działalnością gospodarczą zgodną z systematyką – ujawnienie dotyczy 2023 r. Kryteria dotyczące istotnego wkładu Kryteria dotyczące zasady DNSH („nie czyń poważ nych szkód”) Działalność gospodarcza (1) Kod lub kody (2) Wydatki operacyjne (3) [PLN mln] Odsetek wydatków operacyjnych, 2023 (4) [%] Łagodzenie zmian klimatu (5) [T; N; N/EL] Adaptacja do zmian klimatu (6) [T; N; N/EL] Zasoby wodne i morskie (7) [T; N; N/EL] Zanieczyszczenie (8) [T; N; N/EL] Gospodarka o obiegu zamkniętym (9) [T; N; N/EL] Bioróżnorodność (10) [T; N; N/EL] Łagodzenie zmian klimatu (11) [T/N] Adaptacja do zmian klimatu (12) [T/N] Zasoby wodne i morskie (13) [T/N] Zanieczyszczenie (14) [T/N] Gospodarka o obiegu zamkniętym (15) [T/N] Bioróżnorodność (16) [T/N] Minimalne gwarancje (17) [T/N] Udział działalności zgodnej z systematyką (A.1.) lub kwalifikującej się do systema tyki (A.2.) Wydatki operacyjne, 2022 (18) [%] Kategoria Działalność wspomagająca (19) [E] Kategoria Działalność na rzecz przejścia (20) [T] A. DZIAŁALNOŚĆ KWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI A.1. Rodzaje działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi CCM 6.5 1,41 0,14% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0% T Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach. CCM 7.4 0,03 0,00% T N N/EL N/EL N/EL N/EL T T T T T T T 0% E Wydatki operacyjne z tytułu działalności zrównoważonej środowiskowo (zgodnej z systematyką) (A.1) 1,43 0,14% 0,1% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0% W tym wspomagająca 0,03 0,00% 0,00% 0% 0% 0% 0% 0% T T T T T T T 0% E W tym na rzecz przejścia 1,41% 0,14% 0,14% N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 0% T A.2. Działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezrównoważona środowiskowo (działalność niezgodna z systematyką) EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL EL; N/EL Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi CCM 6.5 0,71 0,07% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0% Nabywanie i prawo własności budynków CCM 7.7 0,41 0,04% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0% Przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność CCM 8.1 6,30 0,63% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 0,40% Rozwiązania oparte na danych, na potrzeby redukcji emisji gazów cieplarnianych CCM 8.2 9,62 0,96% EL N/EL N/EL N/EL N/EL N/EL 1,27% Wydatki operacyjne z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki, ale niezrównoważonej środowiskowo (działalności niezgodnej z systematyką) (A.2) 17,04 1,71% 1,71% 0% 0% 0% 0% 0% 1,67% Wydatki operacyjne z tytułu działalności kwalifikującej się do systematyki (A.1+A.2) 18,47 1,85% 1,85% 0% 0% 0% 0% 0% 1,67% B. DZIAŁALNOŚĆ NIEKWALIFIKUJĄCA SIĘ DO SYSTEMATYKI Wydatki operacyjne z tytułu działalności niekwalifikującej się do systematyki 977,94 98,1% OGÓŁEM 996,41 100% 131 Kod stanowi skrót odpowiedniego celu, w przypadku którego działalność gospodarcza kwalifikuje się do wniesienia istotnego wkładu w jego realizację, a także numer sekcji poświęconej danej działalności w odpowiednim załączniku dotyczącym celu, tj.: - łagodzenie zmian klimatu: CCM - adaptacja do zmian klimatu: CCA - zasoby wodne i morskie: WTR - gospodarka o obiegu zamkniętym: CE - zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola: PPC - bioróżnorodność i ek osystemy: BIO Na przykład działalność „Zalesianie” miałaby kod: CCM 1.1 T – Tak, działalność kwalifikująca się do systematyki i zgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N – Nie, działalność kwalifikująca się do systematyki, ale niezgodna z systematyką w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego N/EL – Nie kwalifikuje się, działalność niekwalifikująca się do systematyki w przypadku odpowiedniego celu środowiskowego W przypadku gdy działalność gospodarcza wnosi istotny wkład w realizację wielu celów środowiskowych , przedsiębiorstwa niefinansowe podają, pogrubioną czcionką, najbardziej odpowiedni cel środowiskowy na potrzeby obliczenia kluczowych wskaźników wyników przedsiębiorstw finansowych, przy jednoczesnym uniknięciu podwójnego uwzględniania. W swoich odpowiednich kluczowych wskaźnikach wyników, jeżeli nie jest znane wykorzystanie przychodów z finansowania, przedsiębiorstwa finansowe obliczają finansowanie tych rodzajów działalności gospodarczej, które przyczyniają się do realizacji wielu celów środowiskowych w ramach najbardziej odpowiedniego celu środowiskowego, zgłaszanego pogrubioną czcionką w niniejszym wzorze przez przedsiębiorstwa niefinansowe. Cel środowiskowy może być zgłoszony pogrubioną czcionką jedynie raz w jednym wierszu, aby uniknąć podwójnego uwzględniania działalności gospodarczej w kluczowych wskaźnikach wyników przedsiębiorstw finansowych. Nie ma to zastosowania do obliczania zgodności z systematyką działalności gospodarczej dotyczącej produktów finansowych zd efiniowanych w art. 2 pkt 12 rozporządzenia (UE) 2019/2088. Przedsiębiorstwa niefinansowe zgłaszają również zakres kwalifikowania się i zgodności w podziale na poszczególne cele środowiskowe, który obejmuje zgodność z każdym z celów środowiskowych w przypa dku tych rodzajów działalności, które wnoszą istotny wkład w realizację wielu celów, korzystając z następującego wzoru: Część wydatków operacyjnych/Łączne wydatki operacyjne Zgodność z systematyką w podziale na cele Kwalifikowanie się do systematyki w podziale na cele CCM 0,1% 1,71% CCA 0% 0% WTR 0% 0% CE* 0% 0% PPC 0% 0% BIO 0% 0% * Zgodnie z przepisami Taksonomii UE, zgodność działalności związanych z celem CE będzie analizowana w 2024 r. 132 Tabela 4. Podział ilościowy licznika dotyczącego nakładów inwestycyjnych na zagregowanym poziomie działalności gospodarczej na kategorie występujące w Orange Polska w 2023 r. zgodnie z definicją zawartą w Rozporządzeniu 2021/2178 Działalność zgodna (nr) Z większenia środków trwałych [w mln PLN] * Zwiększenia z tytułu prawa do użytkowania [w mln PLN] Suma CapEx dla działalności zgodnej [w mln PLN] W tym, zawarte w planie CapEx [w mln PLN] Planowane nakłady inwestycyjne w ramach planu CapEx [w mln PLN] Lata objęte planem CapEx 6.5. Transport motocyklami, samochodami osobowymi i lekkimi pojazdami użytkowymi 0.00 3.81 3.81 0.00 0.00 N/A 7.4. Montaż, konserwacja i naprawa stacji ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach i na parkingach przy budynkach. 1.51 0.00 1.51 0.00 0.00 N/A 7.6. Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej. 0.49 0.00 0.49 0.00 0.00 N/A Razem 2.00 3.81 5.81 0.00 0.00 N/A * uwzględnia środki trwałe w budowie Tabela 5. Podział ilościowy dotyczący wydatków operacyjnych w 2023 r. Koszty (w mln PLN) Koszty utrzymania i napraw 1.43 Razem OpEx dla działalności zgodnej 1.43 Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska w 2023 roku 133 SŁOWNIK POJĘĆ SPECJA LISTYCZNYCH 4G/LTE – standard telefonii komórkowej czwartej generacji, zwany również zamiennie LTE (Long Term Evolution) 5G – standard telefonii komórkowej piątej generacji (standard sieci komórkowej będący następcą standardu 4G) ARPO (Average Revenue Per Offer) – średni przychód na ofertę AUPU (Average Usage per User) – średni czas połączeń na abonenta BSA (Bitstream Acces Offer) – oferta hurtowego dostępu szerokopasmowego Dźwignia finansowa – dźwignia finansowa netto po uwzględnieniu zabezpieczeń = dług netto po uwzględ nieniu zabezpieczeń podzielony przez sumę długu netto po uwzględnieniu zabezpieczeń i kapitałów własnych EBITDAaL (EBITDA after Leases) – EBITDA po uwzględnieniu kosztów leasingu, główny miernik zyskowności operacyjnej używany przez Zarząd (definicję poda no w Nocie 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF ) eCapex (economic Capex) – ekonomiczne nakłady inwestycyjne, główny miernik alokacji zasobów używany przez Zarząd (definicję podano w Nocie 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF) FBB – stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu FTE – w przeliczeniu na pełne etaty HHC (Households connectable) – gospodarstwa domowe w zasięgu sieci światłowodowej (gospodarstwa domowe z możliwością świadczenia usługi opartej na technologii światłowodowej). ICT (Information and Communication Technologies) – obszar usług telekomunikacji i informatyki Internet mobi lny do użytku stacjonarnego (wireless for fixed) – oferta szerokopasmowego dostępu w technologii LTE lub 5G dedykowana do użytkowania w ramach strefy domowej lub strefy biurowej, w skład której wchodzi router stacjonarny (strefa domowa) oraz duże (lub nielimitowane) pakiety danych, która stanowi substytut stacjonarnego dostępu szerokopasmowego IP TV (TV over Internet Protocol) – protokół umożliwiający transmisję sygnałów telewizyjnych przez Internet M2M (Machine to Machine) – telemetria MTR (Mobile Termination Rates) – stawki za zakończenie połączeń w sieciach komórkowych MVNO (Mobile Virtual Network Operator) – operator wirtualnej sieci telefonii komórkowej Organiczne przepływy pieniężne – główny miernik generowania przepływów pieniężnych używany przez Zarząd (definicję podano w Nocie 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF) Podstawowe usługi telekomunikacyjne – usługi konwergentne, wyłącznie komórkowe i wyłącznie Internetu szerokopasmowego PPA (Power purchase agreement) – długoterminowa umowa na zakup energii od producenta RAN (umowa) – umowa w zakresie współkorzystania z radiowych sieci dostępowych ROCE (Return on capital employed) – stopa zwrotu z kapitału zaangażowanego, stosunek zysku EBIT (z wyłączeniem zdarzeń nadzwyczajnych) do średniego długu netto powiększonego o kapitał własny SMP (Significant Market Power) – znacząca pozycja rynkowa Światłowód – stacjonarna szerokopasmowa sieć dostępowa oparta na technologii FTTH (Fibre To The Home) / DLA (Drop Line Agnostic), zapewniająca użytkownikom końcowym usługę z prędkością powyżej 100 Mb/s UKE – Urząd Komunikacji Elektronicznej UOKiK – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Usług konwergentne – przychody z ofert konwergentnych dla klientów. Oferta konwergentna jest zdefiniowana jako oferta łącząca co najmniej usługi stacjonarnego Internetu (włączając bezprzewodowy dostęp stacjonarny) oraz telefonii k omórkowej, zapewniająca korzyść finansową. Przychody z usług konwergentnych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających. Usługi wyłącznie komórkowe – przychody z of ert telefonii komórkowych (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych) oraz połączeń telemetrii. Przychody z usług wyłącznie komórkowych nie obejmują przychodów ze sprzedaży sprzętu, połączeń przychodzących od innych operatorów oraz usług roamingu dla osób odwiedzających Usługi wyłącznie stacjonarnego Internetu szerokopasmowego – przychody z ofert stacjonarnego dostępu szerokopasmowego do Internetu (z wyłączeniem ofert konwergentnych dla klientów indywidualnych i sprzedaży sprzętu), w tym usług TV i VoIP Wskaźnik rezygnacji z usług – stosunek liczby klientów, którzy odłączyli się od sieci, do średniej ważonej liczby klientów w danym okresie. Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska w 2023 roku 134 Podpisy wszystkich członków Zarządu Orange Polska S.A. Liudmila Climoc Prezes Zarządu Jacek Kunicki Członek Zarządu Jolanta Dudek Wiceprezes Zarządu Bożena Leśniewska Wiceprezes Zarządu Witold Drożdż Członek Zarządu Piotr Jaworski Członek Zarządu Jacek Kowalski Członek Zarządu Maciej Nowohoński Członek Zarządu
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.