Annual Report (ESEF) • Feb 29, 2024
Preview not available for this file type.
Download Source FilemBank SSF 2023 PL 259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsExcludingProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:AccumulatedOtherComprehensiveIncomeMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsExcludingProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsExcludingProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:AccumulatedOtherComprehensiveIncomeMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400DZXF7UJKK2AY352023-12-31259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31259400DZXF7UJKK2AY352023-01-01259400DZXF7UJKK2AY352022-01-01259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsExcludingProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:AccumulatedOtherComprehensiveIncomeMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400DZXF7UJKK2AY352021-12-31259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:SharePremiumMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsExcludingProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsProfitLossForReportingPeriodMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:AccumulatedOtherComprehensiveIncomeMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:AccumulatedOtherComprehensiveIncomeMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400DZXF7UJKK2AY352022-01-012022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400DZXF7UJKK2AY352022-12-31259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400DZXF7UJKK2AY352023-01-012023-12-31ifrs-full:SharePremiumMemberiso4217:PLNiso4217:PLNxbrli:shares Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Grupy mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 2 WYBRANE DANE FINANSOWE Poniższe wybrane dane finansowe stanowią informację uzupełniającą do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za 2023 rok. w tys. zł w tys. EUR Rok kończący się 31 grudnia Rok kończący się 31 grudnia WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE 2023 2022 - przekształcone 2023 2022 - przekształcone I. Przychody z tytułu odsetek 14 826 765 9 265 806 3 274 173 1 976 368 II. Przychody z tytułu opłat i prowizji 3 015 912 3 026 096 665 999 645 457 III. Wynik na działalności handlowej 73 343 97 198 16 196 20 732 IV. Wynik działalności operacyjnej 1 714 140 576 156 378 531 122 892 V. Zysk / (strata) brutto 970 588 (108 019) 214 334 (23 040) VI. Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 (702 691) 5 312 (149 882) VII. Zysk / (strata) netto przypadający na udziały niekontrolujące 4 164 1 35 VIII. Przepływy środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej 19 498 985 7 985 988 4 305 933 1 703 387 IX. Przepływy środków pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej (614 871) (495 740) (135 781) (105 740) X. Przepływy środków pieniężnych netto z działalności finansowej 1 569 107 (3 783 916) 346 504 (807 098) XI. Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem 20 453 221 3 706 332 4 516 655 790 549 XII. Zysk / (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR) 0,57 (16,57) 0,13 (3,53) XIII. Rozwodniony zysk / (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł/EUR) 0,57 (16,55) 0,13 (3,53) XIV. Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję (w zł/EUR) - - - - w tys. zł w tys. EUR Stan na dzień Stan na dzień WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 I. Aktywa razem 226 980 516 209 892 113 52 203 431 44 754 070 II. Zobowiązania wobec banków 3 315 302 3 270 223 762 489 697 291 III. Zobowiązania wobec klientów 185 467 455 174 130 914 42 655 808 37 128 918 IV. Kapitały razem przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. 13 735 187 12 713 001 3 158 967 2 710 719 V. Udziały niekontrolujące 2 039 2 030 469 433 VI. Zarejestrowany kapitał akcyjny 169 861 169 734 39 066 36 191 VII. Liczba akcji 42 465 167 42 433 495 42 465 167 42 433 495 VIII. Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/EUR) 323,45 299,60 74,39 63,88 IX. Łączny współczynnik kapitałowy (%) 17,0 16,4 17,0 16,4 X. Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (%) 14,7 13,8 14,7 13,8 Do wyliczenia wybranych danych finansowych w EUR zastosowano następujące kursy: ■ dla pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej – kurs NBP z dnia 31 grudnia 2023 roku: 1 EUR = 4,3480 PLN oraz kurs z dnia 31 grudnia 2022 roku: 1 EUR = 4,6899 PLN; ■ dla pozycji skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych – kurs wyliczony jako średnia kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2023 i 2022 roku, odpowiednio: 1 EUR = 4,5284 PLN i 1 EUR = 4,6883 PLN. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 3 SPIS TREŚCI SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ............................................................................. 5 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW .................................................. 6 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ ........................................................ 7 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ........................................... 8 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ................................................ 9 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ............................................................. 10 1. Informacje o Grupie mBanku S.A. .......................................................................................... 10 2. Informacja o istotnych zasadach rachunkowości ....................................................................... 13 2.1. Podstawa sporządzenia ............................................................................................... 13 2.2. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe ....................................................................... 14 2.3. Przychody i koszty z tytułu odsetek ............................................................................... 14 2.4. Przychody z tytułu opłat i prowizji ................................................................................. 14 2.5. Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ................................................................................................................................ 15 2.6. Aktywa finansowe ....................................................................................................... 16 2.7. Kompensowanie instrumentów finansowych ................................................................... 18 2.8. Utrata wartości aktywów finansowych ........................................................................... 18 2.9. Umowy gwarancji finansowych ..................................................................................... 19 2.10. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych ....................................................... 19 2.11. Umowy sprzedaży i odkupu .......................................................................................... 19 2.12. Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń ........................................ 20 2.13. Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie ....................................... 21 2.14. Wartości niematerialne ................................................................................................ 21 2.15. Rzeczowe aktywa trwałe .............................................................................................. 21 2.16. Nieruchomości inwestycyjne ......................................................................................... 22 2.17. Zapasy ...................................................................................................................... 22 2.18. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana .............................. 22 2.19. Odroczony podatek dochodowy .................................................................................... 23 2.20. Leasing ..................................................................................................................... 23 2.21. Rezerwy .................................................................................................................... 24 2.22. Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia i inne świadczenia pracownicze ................ 25 2.23. Kapitał ...................................................................................................................... 25 2.24. Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych .............................................................. 26 2.25. Działalność powiernicza ............................................................................................... 27 2.26. Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów .......................... 27 2.27. Dane porównawcze ..................................................................................................... 30 3. Zarządzanie ryzykiem .......................................................................................................... 34 3.1. Zarządzanie ryzykiem Grupy mBanku w 2023 roku – uwarunkowania zewnętrzne ............... 34 3.2. Zasady zarządzania ryzykiem ....................................................................................... 37 3.3. Ryzyko kredytowe ...................................................................................................... 41 3.4. Koncentracja aktywów, zobowiązań i pozycji pozabilansowych .......................................... 57 3.5. Ryzyko rynkowe ......................................................................................................... 59 3.6. Ryzyko walutowe ........................................................................................................ 62 3.7. Ryzyko stopy procentowej ........................................................................................... 64 3.8. Ryzyko płynności ........................................................................................................ 67 3.9. Ryzyko operacyjne ...................................................................................................... 75 3.10. Ryzyko braku zgodności .............................................................................................. 76 3.11. Ryzyko biznesowe ...................................................................................................... 77 3.12. Ryzyko modeli ............................................................................................................ 77 3.13. Ryzyko reputacji ......................................................................................................... 77 3.14. Ryzyko kapitałowe ...................................................................................................... 78 3.15. Ryzyko portfela kredytów w walutach obcych ................................................................. 78 3.16. Ryzyko związane z sekurytyzacją .................................................................................. 79 3.17. Ryzyka związane ze środowiskiem (E), społeczeństwem (S) i ładem korporacyjnym (G) ....... 79 3.18. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań ........................................................................ 80 4. Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości ........ 88 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 4 5. Segmenty działalności .......................................................................................................... 91 6. Wynik z tytułu odsetek ......................................................................................................... 95 7. Wynik z tytułu opłat i prowizji ................................................................................................ 96 8. Przychody z tytułu dywidend ................................................................................................. 97 9. Wynik na działalności handlowej ............................................................................................ 97 10. Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy .......................................................... 98 11. Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy ...................................................... 98 12. Pozostałe przychody operacyjne ............................................................................................ 99 13. Ogólne koszty administracyjne ............................................................................................. 100 14. Pozostałe koszty operacyjne ................................................................................................ 101 15. Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy .............................................................................. 101 16. Podatek dochodowy ............................................................................................................ 102 17. Zysk / (strata) na jedną akcję ............................................................................................. 103 18. Inne całkowite dochody ...................................................................................................... 103 19. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ........................................................................................ 104 20. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające ................................................................................................................. 105 21. Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy ................................................................................................................ 118 22. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ........................ 119 23. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie ....................................................... 121 24. Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży oraz zobowiązania przeznaczone do sprzedaży ................................................................................................. 128 25. Wartości niematerialne ....................................................................................................... 128 26. Rzeczowe aktywa trwałe ..................................................................................................... 130 27. Nieruchomości inwestycyjne ................................................................................................ 133 28. Inne aktywa ...................................................................................................................... 133 29. Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie .............................................. 134 30. Inne zobowiązania ............................................................................................................. 139 31. Rezerwy ........................................................................................................................... 139 32. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego ................................................. 141 33. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej ......................................................................................... 143 34. Ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi udzielonymi klientom indywidualnym indeksowanymi do CHF i innych walut obcych .................................................. 147 35. Zobowiązania pozabilansowe ............................................................................................... 154 36. Aktywa zastawione ............................................................................................................. 157 37. Zarejestrowany kapitał akcyjny ............................................................................................ 158 38. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej ............................................ 158 39. Zyski zatrzymane ............................................................................................................... 159 40. Inne pozycje kapitału własnego ........................................................................................... 159 41. Dywidenda na akcję ........................................................................................................... 159 42. Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych ................................................. 159 43. Programy motywacyjne oparte na akcjach ............................................................................. 162 44. Transakcje z podmiotami powiązanymi ................................................................................. 164 45. Przejęcie i zbycie ............................................................................................................... 167 46. Konsolidacja ostrożnościowa ................................................................................................ 167 47. Adekwatność kapitałowa ..................................................................................................... 170 48. Zdarzenia po dniu bilansowym ............................................................................................. 174 PODPISY CZŁONKÓW ZARZĄDU MBANKU S.A. ................................................................................ 175 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 5 SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Rok kończący się 31 grudnia Nota 2023 2022 - przekształcony Przychody z tytułu odsetek, w tym: 6 14 826 765 9 265 806 Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej 14 522 983 9 093 789 Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 303 782 172 017 Koszty odsetek 6 ( 5 953 294 ) ( 3 341 812 ) Wynik z tytułu odsetek 8 873 471 5 923 994 Przychody z tytułu opłat i prowizji 7 3 015 912 3 026 096 Koszty z tytułu opłat i prowizji 7 ( 1 100 004 ) ( 906 019 ) Wynik z tytułu opłat i prowizji 1 915 908 2 120 077 Przychody z tytułu dywidend 8 9 486 5 236 Wynik na działalności handlowej 9 73 343 97 198 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 10 34 100 ( 50 924 ) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 11 ( 50 941 ) ( 91 548 ) Pozostałe przychody operacyjne 12 317 712 265 162 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 15 ( 1 076 778 ) ( 817 972 ) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi 34 ( 4 908 205 ) ( 3 112 265 ) Ogólne koszty administracyjne 13 ( 2 570 433 ) ( 2 851 881 ) Amortyzacja ( 504 016 ) ( 467 308 ) Pozostałe koszty operacyjne 14 ( 399 507 ) ( 443 613 ) Wynik działalności operacyjnej 1 714 140 576 156 Podatki od pozycji bilansowych Grupy ( 743 552 ) ( 684 175 ) Zysk / (strata) brutto 970 588 ( 108 019 ) Podatek dochodowy 16 ( 946 530 ) ( 594 508 ) Zysk / (strata) netto 24 058 ( 702 527 ) Zysk / (strata) netto przypadający na: - akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 ( 702 691 ) - udziały niekontrolujące 4 164 Zysk / (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł) 17 0,57 ( 16,57 ) Rozwodniony zysk / (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł) 17 0,57 ( 16,55 ) Noty przedstawione na stronach 10 - 174 stanowią integralną część niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 6 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW Rok kończący się 31 grudnia Nota 2023 2022 Zysk / (strata) netto 24 058 ( 702 527 ) Inne dochody całkowite netto, w tym: 18 987 085 ( 313 225 ) Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat 993 622 ( 316 696 ) Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (netto) 18 ( 36 667 ) 6 194 Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (netto) 18 482 405 ( 296 666 ) Koszty rachunkowości zabezpieczeń (netto) 18 ( 20 714 ) 27 105 Zmiana wyceny dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (netto) 18 568 598 ( 53 329 ) Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat ( 6 537 ) 3 471 Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (netto) 18 ( 6 537 ) 3 471 Dochody całkowite netto, razem 1 011 143 ( 1 015 752 ) Dochody całkowite netto, razem przypadające na: - akcjonariuszy mBanku S.A. 1 011 139 ( 1 015 916 ) - udziały niekontrolujące 4 164 Noty przedstawione na stronach 10 - 174 stanowią integralną część niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 7 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ AKTYWA Nota 31.12.2023 31.12.2022 - przekształcone 01.01.2022 - przekształcone Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 19 36 702 427 16 250 951 12 540 599 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 20 1 760 033 2 524 652 2 589 076 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym: 21 898 798 1 044 189 1 417 191 Kapitałowe papiery wartościowe 244 941 185 788 224 389 Dłużne papiery wartościowe 50 144 45 009 81 128 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 603 713 813 392 1 111 674 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody – Dłużne papiery wartościowe 22 36 965 077 35 117 450 36 206 059 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 23 143 319 329 147 902 186 139 580 826 Dłużne papiery wartościowe 23 323 690 19 002 527 16 164 103 Należności od banków 7 119 059 9 569 629 6 891 348 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 112 876 580 119 330 030 116 525 375 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej 20 20 204 3 064 ( 110 033 ) Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 24 - 26 747 31 247 Wartości niematerialne 25 1 701 939 1 391 707 1 283 953 Rzeczowe aktywa trwałe 26 1 481 401 1 484 933 1 542 250 Nieruchomości inwestycyjne 27 111 964 136 909 127 510 Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego 41 035 28 302 28 147 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 32 1 379 540 1 875 728 1 392 350 Inne aktywa 28 2 598 769 2 105 295 1 744 199 AKTYWA RAZEM 226 980 516 209 892 113 198 373 374 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 20 1 495 754 2 086 111 2 011 182 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 29 203 458 575 190 567 661 179 348 925 Zobowiązania wobec banków 3 315 302 3 270 223 5 266 179 Zobowiązania wobec klientów 185 467 455 174 130 914 157 071 670 Zobowiązania z tytułu leasingu 855 725 960 324 956 838 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 11 105 165 9 465 479 13 429 782 Zobowiązania podporządkowane 2 714 928 2 740 721 2 624 456 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej 20 ( 565 985 ) ( 1 528 582 ) ( 1 055 478 ) Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży 24 - 7 375 7 425 Rezerwy 31 2 345 584 1 362 259 836 900 Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego 201 184 571 456 61 910 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 32 - - 89 Inne zobowiązania 30 6 308 178 4 110 802 3 444 505 ZOBOWIĄZANIA RAZEM 213 243 290 197 177 082 184 655 458 KAPITAŁY Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. 13 735 187 12 713 001 13 716 050 Kapitał podstawowy: 3 616 185 3 604 778 3 593 944 Zarejestrowany kapitał akcyjny 37 169 861 169 734 169 540 Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej 38 3 446 324 3 435 044 3 424 404 Zyski zatrzymane, w tym: 39 10 649 530 10 625 836 11 326 494 - Wynik finansowy z lat ubiegłych 10 625 476 11 328 527 12 505 247 - Wynik roku bieżącego 24 054 ( 702 691 ) ( 1 178 753 ) Inne pozycje kapitału własnego 40 ( 530 528 ) ( 1 517 613 ) ( 1 204 388 ) Udziały niekontrolujące 2 039 2 030 1 866 KAPITAŁY RAZEM 13 737 226 12 715 031 13 717 916 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM 226 980 516 209 892 113 198 373 374 Noty przedstawione na stronach 10 - 174 stanowią integralną część niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 8 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM Zmiany w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Kapitał podstawowy Zyski zatrzymane Zarejestrowany kapitał akcyjny Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Wynik finansowy z lat ubiegłych Wynik roku bieżącego Inne pozycje kapitału własnego Kapitały przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. Udziały niekontrolujące Razem Stan na 1 stycznia 2023 roku 169 734 3 435 044 11 328 527 ( 702 691 ) ( 1 517 613 ) 12 713 001 2 030 12 715 031 Przeniesienie wyniku z roku poprzedniego - - ( 702 691 ) 702 691 - - - - Dochody całkowite razem - - - 24 054 987 085 1 011 139 4 1 011 143 Emisja akcji zwykłych 127 - - - - 127 - 127 Inne zwiększenia lub zmniejszenia kapitału własnego - - - - - - 5 5 Program opcji pracowniczych - 11 280 ( 360 ) - - 10 920 - 10 920 wartość usług świadczonych przez pracowników - - 10 920 - - 10 920 - 10 920 rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych - 11 280 ( 11 280 ) - - - - - Stan na 31 grudnia 2023 roku 169 861 3 446 324 10 625 476 24 054 ( 530 528 ) 13 735 187 2 039 13 737 226 Zmiany w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Kapitał podstawowy Zyski zatrzymane Zarejestrowany kapitał akcyjny Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Wynik finansowy z lat ubiegłych Wynik roku bieżącego Inne pozycje kapitału własnego Kapitały przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. Udziały niekontrolujące Razem Stan na 1 stycznia 2022 roku 169 540 3 424 404 12 505 247 ( 1 178 753 ) ( 1 204 388 ) 13 716 050 1 866 13 717 916 Przeniesienie wyniku z roku poprzedniego - - ( 1 178 753 ) 1 178 753 - - - - Dochody całkowite razem - - - ( 702 691 ) ( 313 225 ) ( 1 015 916 ) 164 ( 1 015 752 ) Emisja akcji zwykłych 194 - - - - 194 - 194 Program opcji pracowniczych - 10 640 2 033 - - 12 673 - 12 673 wartość usług świadczonych przez pracowników - - 12 673 - - 12 673 - 12 673 rozliczenie zrealizowanych opcji pracowniczych - 10 640 ( 10 640 ) - - - - - Stan na 31 grudnia 2022 roku 169 734 3 435 044 11 328 527 ( 702 691 ) ( 1 517 613 ) 12 713 001 2 030 12 715 031 Noty przedstawione na stronach 10 - 174 stanowią integralną część niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 9 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Rok kończący się 31 grudnia Nota 2023 2022 - przekształcone Zysk / (strata) przed opodatkowaniem 970 588 ( 108 019 ) Korekty: 18 528 397 8 094 007 Zapłacony podatek dochodowy ( 1 078 944 ) ( 454 867 ) Amortyzacja, w tym amortyzacja środków trwałych oddanych w leasing operacyjny 25,26 533 138 498 701 (Zyski) straty z tytułu różnic kursowych z działalności finansowej ( 727 249 ) 473 497 (Zyski) straty z działalności inwestycyjnej ( 23 712 ) 2 490 Dywidendy otrzymane 8 ( 9 486 ) ( 5 236 ) Przychody odsetkowe (rachunek zysków i strat) 6 ( 14 826 765 ) ( 9 265 806 ) Koszty odsetkowe (rachunek zysków i strat) 6 5 953 294 3 341 812 Odsetki otrzymane 13 232 763 9 227 748 Odsetki zapłacone ( 5 895 569 ) ( 2 642 687 ) Zmiana stanu należności od banków 2 715 407 ( 2 527 730 ) Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających 1 774 356 ( 954 096 ) Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom 6 950 463 ( 2 890 289 ) Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne dochody całkowite ( 7 652 ) 1 261 938 Zmiana stanu papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie ( 4 366 033 ) ( 2 806 315 ) Zmiana stanu papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo przez wynik finansowy 446 57 934 Zmiana stanu pozostałych aktywów ( 526 948 ) ( 382 611 ) Zmiana stanu zobowiązań wobec banków 83 663 ( 2 123 045 ) Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów 11 411 893 16 669 811 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu ( 47 151 ) 6 436 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 299 405 ( 662 074 ) Zmiana stanu rezerw 973 894 528 816 Zmiana stanu innych zobowiązań 2 109 184 739 580 A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej 19 498 985 7 985 988 Zbycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych, po odliczeniu zbytych środków pieniężnych - 122 Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych 115 703 61 723 Dywidendy otrzymane 8 9 486 5 236 Inne wpływy inwestycyjne - 289 Nabycie udziałów lub akcji w jednostkach zależnych ( 21 560 ) - Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych ( 718 500 ) ( 563 110 ) B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej ( 614 871 ) ( 495 740 ) Wpływy z emisji dłużnych papierów wartościowych 29 4 884 161 1 792 187 Wpływy z tytułu emisji akcji zwykłych 127 194 Wykup dłużnych papierów wartościowych ( 2 955 623 ) ( 5 366 177 ) Płatności zobowiązań z tytułu leasingu ( 167 078 ) ( 115 629 ) Odsetki zapłacone dotyczące działalności finansowej ( 192 480 ) ( 94 491 ) C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej 1 569 107 ( 3 783 916 ) Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem (A+B+C) 20 453 221 3 706 332 Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych ( 1 745 ) 4 020 Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego 16 250 951 12 540 599 Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego 42 36 702 427 16 250 951 Noty przedstawione na stronach 10 - 174 stanowią integralną część niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 10 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1.Informacje o Grupie mBanku S.A. Nazwa jednostki sprawozdawczej lub inne dane identyfikacyjne mBank S.A. Wyjaśnienie zmian w nazwie jednostki sprawozdawczej lub innych danych identyfikacyjnych, które nastąpiły od zakończenia poprzedniego okresu sprawozdawczego nie dotyczy Siedziba jednostki Polska Forma prawna jednostki spółka akcyjna Państwo rejestracji Polska Adres zarejestrowanego biura jednostki Polska, 00-850 Warszawa, ul. Prosta 18 Podstawowe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej Polska, 00-850 Warszawa, ul. Prosta 18 Opis charakteru oraz podstawowego zakresu działalności jednostki świadczenie usług bankowych i konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych oraz prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie określonym w Statucie Nazwa jednostki dominującej Commerzbank AG Nazwa jednostki dominującej najwyższego szczebla grupy Commerzbank AG Grupę kapitałową mBanku S.A. („Grupa”, „Grupa mBanku”) stanowią podmioty, nad którymi mBank S.A. („Bank”, „mBank”) sprawuje kontrolę i mające dla Banku charakter: ■ strategiczny - akcje i udziały w spółkach wspierających poszczególne piony biznesowe mBanku S.A. (pion korporacji i rynków finansowych, bankowości detalicznej oraz pozostałe) o horyzoncie inwestowania nie krótszym niż 3 lata. Utworzenie lub nabycie tych spółek miało na celu rozszerzenie oferty dla klientów Banku; ■ inny - akcje i udziały spółek nabyte za wierzytelności, powstałe w wyniku ugód i układów z dłużnikami, mające na celu odzyskanie części lub całości należności kredytowych oraz spółek postawionych w stan likwidacji lub upadłości. Jednostką dominującą Grupy jest mBank S.A. będący spółką akcyjną zarejestrowaną w Polsce, wchodzącą w skład Grupy Commerzbank AG. Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa Kapitałowa mBanku S.A. objęta skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym składała się z następujących podmiotów: mBank S.A. – podmiot dominujący Bank działa pod nazwą mBank S.A. z siedzibą w Polsce, 00-850 Warszawa, ul. Prosta 18, pod numerem KRS 0000025237, REGON 001254524, NIP 526-021-50-88. Zgodnie ze Statutem Banku przedmiotem jego działalności jest świadczenie usług bankowych i konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych oraz prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie określonym w Statucie. Bank prowadzi działalność w zakresie obsługi klientów korporacyjnych, instytucjonalnych i detalicznych (w tym private banking) na terenie całego kraju oraz prowadzi działalność handlową i inwestycyjną, a także działalność maklerską. Bank świadczy usługi na rzecz osób prawnych i fizycznych, krajowych i zagranicznych, zarówno w złotych jak i w walutach obcych. Bank może otwierać i posiadać rachunki w bankach polskich i zagranicznych oraz ma prawo posiadania wartości dewizowych i dokonywania obrotu nimi. W ramach bankowości detalicznej mBanku działalność prowadzą oddziały zagraniczne w Czechach i na Słowacji. Na dzień 31 grudnia 2023 roku zatrudnienie w mBanku S.A. wynosiło 6 649 etatów, a w Grupie 7 319 etatów (31 grudnia 2022 roku: Bank 6 382 etaty; Grupa 7 014 etatów). Na dzień 31 grudnia 2023 roku zatrudnienie w mBanku S.A. wynosiło 7 626 osób, a w Grupie 8 397 osób (31 grudnia 2022 roku: Bank 7 387 osób; Grupa 8 364 osoby). Działalność Grupy realizowana jest w następujących segmentach, szczegółowo opisanych w Nocie 5. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 11 Segment Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej ■mFaktoring S.A. – podmiot zależny Spółka prowadzi działalność na rynku polskim w zakresie usług faktoringowych, obsługując transakcje krajowe oraz w eksporcie i imporcie. ■ mLeasing Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki) Przedmiotem działalności spółki jest głównie leasing ruchomości, takich jak maszyny, urządzenia, linie technologiczne, samochody osobowe, samochody ciężarowe oraz dostawcze, ciągniki siodłowe, naczepy, przyczepy, autobusy, pojazdy, sprzęt specjalistyczny, statki, samoloty, tabor kolejowy, wyposażenie biurowe, sprzęt komputerowy. Szczególne miejsce w ofercie mLeasing dla klientów korporacyjnych zajmuje leasing nieruchomości, przede wszystkim nieruchomości biurowych, hoteli, magazynów i centrów logistycznych, stacji benzynowych, budynków użyteczności publicznej, infrastruktury komunalnej. Spółka posiada sieć oddziałów zlokalizowanych w największych miastach Polski. ■ Asekum Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki) Spółka prowadzi działalność jako agent ubezpieczeniowy, głównie w zakresie ubezpieczeń przedmiotów leasingu. Bank posiada pośrednio przez mLeasing Sp. z o.o. 100% udziałów w spółce. ■ mElements S.A. – podmiot zależny (segment korporacyjny działalności spółki) mElements S.A. jest spółką działającą w zakresie budowy rozwiązań dedykowanych dla handlu e-commerce i nowych technologii. Spółka opracowuje i rozwija rozwiązania informatyczne obejmujące rozwiązania API (Application Programming Interface), płatności internetowe i mobilne oraz usługi dedykowane sprzedawcom on-line, między innymi integrator płatności Paynow. mElements S.A. posiada zgodę na działalność w charakterze Krajowej Instytucji Płatniczej . Segment Bankowości Detalicznej ■mFinanse S.A. – podmiot zależny mFinanse S.A. oferuje produkty mBanku S.A. oraz banków trzecich. Oferta obejmuje kredyty hipoteczne, produkty biznesowe, kredyty gotówkowe, produkty ubezpieczeniowe i leasing. Dystrybucja odbywa się na terenie całego kraju w placówkach mFinanse i mKioskach ulokowanych w centrach handlowych. ■ mFinanse CZ s.r.o. – podmiot zależny ■ mFinanse SK s.r.o. – podmiot zależny Spółki mFinanse w Czechach i na Słowacji prowadzą działalność w obszarze pośrednictwa finansowego w sprzedaży produktów bankowych dystrybuowanych przez Oddziały mBanku w Czechach i na Słowacji. Spółki mFinanse w Czechach i na Słowacji przejęły zadania, które wcześniej realizowane były w ramach Oddziałów mBanku w tych krajach. Bank posiada pośrednio przez mFinanse S.A. 100% udziałów w tych spółkach. ■ mBank Hipoteczny S.A. – podmiot zależny Przedmiotem działalności mBanku Hipotecznego S.A. jest zapewnienie stabilnego i długoterminowego finansowania Grupy poprzez emisję listów zastawnych. Spółka nie prowadzi samodzielnej działalności kredytowej, lecz wykorzystuje model poolingowy we współpracy z mBankiem. ■ mLeasing Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki) ■ Asekum Sp. z o.o. – podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki) ■ LeaseLink Sp. z o.o. – podmiot zależny LeaseLink Sp. z o.o. to spółka działająca w obszarze fin-tech w sektorach leasingu przedmiotów niskocennych oraz e-commerce, specjalizująca się w dostarczaniu leasingu jako metody płatności w handlu elektronicznym. Bank posiada pośrednio przez mLeasing Sp. z o.o. 100% udziałów w spółce. ■ mElements S.A. – podmiot zależny (segment detaliczny działalności spółki) ■ mTowarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. – podmiot zależny mTFI S.A. prowadzi działalność w zakresie tworzenia i zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz świadczenia usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. Spółka prowadzi działalność na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz podlega jej nadzorowi. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 12 Segment Działalności Skarbu i Pozostałej ■mBank Hipoteczny S.A. – podmiot zależny (w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania) ■ mLeasing Sp. z o.o. – podmiot zależny (w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania) ■ Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – podmiot zależny Fundusz powstał jako wehikuł inwestycyjny w ramach projektu mAccelerator, którego celem jest rozwijanie, a następnie komercjalizacja projektów o wysokim potencjale w dziedzinie nowoczesnych technologii wspierających sektor usług finansowych (fin-tech). Bank posiada 98,04% certyfikatów inwestycyjnych Funduszu, a pozostałe 1,96% stanowi własność udziałowców mniejszościowych. Organem zarządzającym Funduszem jest Quercus Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Pozostałe informacje o spółkach Grupy Od początku 2023 roku rozpoczęto konsolidację spółki mTowarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. („mTFI”) w związku z rozpoczęciem działalności operacyjnej przez tę spółkę. Od początku 2022 roku rozpoczęto konsolidację spółek mFinanse CZ s.r.o. i mFinanse SK s.r.o. w związku z rozpoczęciem działalności operacyjnej przez te spółki. Ponadto w I kwartale 2022 roku zaprzestano konsolidacji spółki G-Invest Sp. z o.o. ze względu na nieznaczący wpływ spółki na wyniki finansowe i sprawozdanie finansowe Grupy mBanku S.A. Skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym Bank obejmuje następujące podmioty: 31.12.2023 31.12.2022 Nazwa podmiotu Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) Metoda konsolidacji Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) Metoda konsolidacji mBank Hipoteczny S.A. 100% pełna 100% pełna mLeasing Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse S.A. 100% pełna 100% pełna mFaktoring S.A. 100% pełna 100% pełna Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty 98,04% pełna 98,04% pełna mElements S.A. 100% pełna 100% pełna Asekum Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna LeaseLink Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse CZ s.r.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse SK s.r.o. 100% pełna 100% pełna mTowarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. 100% pełna 100% - Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie obejmował skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym następujących spółek zależnych, ze względu na ich nieistotność: ■ Spółki bezpośrednio zależne od mBanku S.A.: BRE Property Partner Sp. z o.o., G-Invest Sp. z o.o., mZakupy Sp. z o.o. (poprzednio Herut Sp. z o.o.), mBox Sp. z o.o., mInvestment Banking S.A., mServices Sp. z o.o., Octopus Sp. z o.o. ■ Spółki pośrednio zależne, poprzez: □ Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty: Digital Operations S.A., Digital Teammates S.A., Bot4Business Sp. z o.o., Samitosa S.A. w likwidacji (poprzednio Samito S.A.), CyberRescue Sp. z o.o., HCM Deck Sp. z o.o., Mercury Financial S.A.; □ mLeasing Sp. z o.o.: Ravenna Kraków Sp. z o.o.; □ BRE Property Partner Sp. z o.o.: Property Partner Sp. z o.o., Projekt CH Łódź Sp. z o.o. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd mBanku S.A. w dniu 27 lutego 2024 roku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 13 2.Informacja o istotnych zasadach rachunkowości Informacja o istotnych zasadach rachunkowości zastosowanych przy sporządzaniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały przedstawione poniżej. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych okresach w sposób ciągły, za wyjątkiem zasad rachunkowości dotyczących rachunkowości zabezpieczeń. W przypadku zasad rachunkowości dotyczących rachunkowości zabezpieczeń do dnia 30 czerwca 2022 roku Grupa korzystała z możliwości stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9. Od dnia 1 lipca 2022 roku stosowane są zasady zgodne z MSSF 9 dla wszystkich relacji zabezpieczających poza relacjami zabezpieczającymi wartość godziwą portfela aktywów lub zobowiązań finansowych przed ryzykiem stopy procentowej, w których pozycja zabezpieczana wyznaczana jest jako kwota gotówkowa. Powyższa zmiana zasad rachunkowości zgodnie z wymaganiami MSSF 9 została wprowadzona prospektywnie od dnia 1 lipca 2022 roku i nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Grupy. W szczególności żadna relacja zabezpieczająca nie została rozwiązana wskutek tej zmiany. Nowe zasady rachunkowości zostały szczegółowo opisane w Nocie 2.12. Dodatkowo Grupa zmieniła zasady prezentacji niektórych pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w rachunku zysków i strat. Zmiany te zostały opisane w Nocie 2.27. 2.1.Podstawa sporządzenia Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy mBanku S.A. sporządzono za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023 roku. Zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dane porównawcze dotyczą okresu 12 miesięcy zakończonego 31 grudnia 2022 roku. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy mBanku S.A. sporządzone zostało zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej według zasady kosztu historycznego, za wyjątkiem kontraktów pochodnych, innych aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu, aktywów finansowych niespełniających testu SPPI oraz aktywów i zobowiązań finansowych wyznaczonych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, jak również dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz zobowiązań z tytułu rozliczanych w środkach pieniężnych płatności w formie akcji własnych, które są wyceniane w wartości godziwej. Składniki aktywów trwałych lub grupy do zbycia zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, wykazywane są w kwocie niższej z dwóch, to jest ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia. Prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy mBanku S.A. dane za rok 2022 były przedmiotem badania biegłego rewidenta, za wyjątkiem danych podlegających przekształceniom przedstawionym w Nocie 2.27. Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga użycia określonych szacunków księgowych. Wymaga również od Zarządu stosowania własnego osądu przy stosowaniu przyjętych przez Grupę zasad rachunkowości. Zagadnienia, w odniesieniu do których w istotnym zakresie wymagany jest profesjonalny osąd, zagadnienia bardziej złożone lub takie, przy których założenia i szacunki są znaczące z punktu widzenia sprawozdania finansowego, ujawnione są w Nocie 4. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Zarząd w swojej ocenie prawidłowości przyjęcia założenia kontynuacji działalności gospodarczej przez Grupę wziął pod uwagę fakt, że rentowność podstawowego modelu biznesowego Banku i Grupy w 2023 roku pozostawała na wysokim poziomie, a na osiągnięty w 2023 roku wynik netto Grupy w kwocie 24 058 tys. zł wpłynęło przede wszystkim ujęcie kosztów ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi w kwocie 4 908 205 tys. zł (co szczegółowo opisano w Nocie 34). Zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie planów naprawy, w szczególności art. 142 ust. 2 ustawy Prawo bankowe, przesłanka odnosząca się do istotnie pogorszającej się sytuacji finansowej Banku oraz Grupy nie została spełniona. Wskaźniki planu naprawy w obszarach płynności, kapitału i jakości aktywów wskazują na stabilną i bezpieczną sytuację Banku oraz Grupy. W związku z tym na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy w okresie co najmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 14 2.2.Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia informacje finansowe Banku i jego spółek zależnych. Do rozliczenia nabycia jednostek zależnych innych, niż te nabyte od stron znajdujących się pod wspólną kontrolą, stosuje się metodę nabycia. Połączenia jednostek gospodarczych dotyczące jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą rozlicza się tzw. metodą poprzednika, polegającą na tym, że aktywa i zobowiązania przejmowanych przedsięwzięć nie są wyceniane do wartości godziwej lecz jednostka przejmująca włącza je do swojego sprawozdania finansowego według wartości nabytych przedsięwzięć, wynikających ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki wyższego szczebla, która sporządza skonsolidowane sprawozdania finansowe, pod której wspólną kontrolą transakcja ma miejsce. Konsolidacją nie objęto spółek, których rozmiary działalności nie są istotne w stosunku do rozmiarów działalności Grupy. 2.3.Przychody i koszty z tytułu odsetek W rachunku zysków i strat ujmowane są wszystkie przychody i koszty odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych wycenianych w koszcie zamortyzowanym przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej oraz przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz przychody odsetkowe i koszty odsetkowe od instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Grupa oblicza przychód odsetkowy przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto dłużnego składnika aktywów finansowych. W momencie przeklasyfikowania do Koszyka 3 aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są w oparciu o zamortyzowany koszt (tj. o wartość bilansową brutto skorygowaną o odpisy z tytułu strat kredytowych) i naliczane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości. Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje otrzymane lub należne z tytułu kredytów, lokat międzybankowych oraz inwestycyjnych papierów wartościowych ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej. Przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek od kredytów, ujmowane są w rachunku zysków i strat oraz drugostronnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik należności od banków lub pozostałych klientów. Kwoty naliczone przy pomocy ujemnych stóp procentowych kwalifikowane są odpowiednio do przychodów odsetkowych w przypadku, gdy dotyczą zobowiązań finansowych, oraz do kosztów odsetkowych w przypadku, gdy dotyczą aktywów finansowych. Przychody i koszty dotyczące elementu odsetkowego wyniku na instrumentach pochodnych stopy procentowej oraz wynikające z bieżącego naliczania punktów swapowych walutowych instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej wykazywane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej. Do portfela bankowego zalicza się transakcje, które nie są dokonywane w celach handlowych, tj. nie mające na celu uzyskania korzyści finansowych w krótkim okresie czasu (do 6 miesięcy) oraz takie, które nie stanowią zabezpieczenia ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego. Przychody i koszty odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej. Przychody i koszty odsetkowe dotyczące elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów pochodnych zawartych jako instrumenty zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych prezentowane są w wyniku odsetkowym w pozycji Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. 2.4.Przychody z tytułu opłat i prowizji Przychody z tytułu prowizji i opłat ujmuje się zgodnie z MSSF 15 stosując pięciostopniowy model ujmowania przychodów. Do przychodów zaliczane są jednorazowo opłaty pobierane przez Bank za wykonanie czynności niezwiązanych bezpośrednio z powstaniem kredytów, pożyczek i innych należności, a także rozliczane liniowo opłaty za świadczenie usług przez Grupę w okresie dłuższym niż 3 miesiące. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 15 Do przychodów prowizyjnych zalicza się także opłaty i prowizje rozliczane w czasie metodą liniową, otrzymane od udzielonych kredytów i pożyczek o nieustalonych harmonogramach przyszłych przepływów pieniężnych, dla których nie można ustalić efektywnej stopy procentowej. Metoda liniowa dla tego typu usług zapewnia rzetelny obraz przekazania dóbr i usług, ponieważ usługi te świadczone są równomiernie w czasie. Zasady rachunkowości dotyczące ujęcia przychodów prowizyjnych z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami opisane zostały w Nocie 2.5. Opłaty za uruchomienie kredytu dotyczące kredytów, które prawdopodobnie zostaną wykorzystane, są odraczane (wraz z kosztami bezpośrednimi, które można im bezpośrednio przypisać) i uwzględniane w kalkulacji efektywnej stopy procentowej kredytu w momencie uruchomienia. Opłaty z tytułu udostępnienia kredytów konsorcjalnych wykazuje się jako przychód w momencie zakończenia procesu organizacji konsorcjum, jeżeli Grupa nie zachowała dla siebie żadnej części ryzyka kredytowego lub zachowała część ryzyka o poziomie zbliżonym jak pozostali uczestnicy. Prowizje i opłaty z tytułu negocjowania lub uczestnictwa w negocjowaniu transakcji na rzecz osoby trzeciej, takiej jak nabycie akcji/udziałów lub innych papierów wartościowych bądź nabycie lub zbycie przedsiębiorstwa, ujmuje się z chwilą zrealizowania odnośnej transakcji. Opłaty z tytułu zarządzania portfelem i inne opłaty za usługi zarządzania, doradztwa i inne są ujmowane na podstawie umów o świadczenie usług, zazwyczaj proporcjonalnie do upływu czasu. Tę samą zasadę stosuje się przy usługach zarządzania majątkiem klientów, planowania finansowego i powiernictwa, które świadczy się nieprzerwanie przez dłuższy okres. Prowizje i opłaty pobierane przez Grupę z tytułu wydania, odnowienia i zmiany limitu kart kredytowych i płatniczych, udzielonych gwarancji oraz z tytułu otwarcia, przedłużenia i podwyższenia akredytyw rozliczane są metodą liniową przez okres życia produktu, którego dotyczą. Prowizje i opłaty pobierane przez Grupę z tytułu operacji gotówkowych, realizacji przekazów oraz z tytułu działalności maklerskiej rozpoznawane są w rachunku zysków i strat jednorazowo. Prowizje i opłaty za prowadzenie rachunków klientów pobierane są miesięcznie i rozpoznawane w momencie pobrania. Dodatkowo przychody z tytułu opłat i prowizji obejmują przychody z tytułu opłaty pobieranej od produktów ubezpieczeniowych sprzedawanych poprzez platformę internetową za rozłożenie składki na raty. Opłata za rozłożenie składki na raty jest rozliczana w czasie zgodnie z okresem trwania polisy. Do wyniku z tytułu opłat i prowizji Grupa zalicza także wynagrodzenie uzyskane z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych podmiotów trzecich. W przypadku sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które nie są powiązane z produktami kredytowymi, przychody te są rozpoznawane jednorazowo lub, w przeważającej większości przypadków, rozliczane na bazie miesięcznej. 2.5.Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami Grupa traktuje sprzedawane produkty ubezpieczeniowe jako powiązane z kredytami w szczególności, gdy produkt ubezpieczeniowy jest oferowany klientowi wyłącznie z kredytem, tj. nie ma możliwości zakupu w Grupie produktu ubezpieczeniowego identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej bez zakupu kredytu. Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów. Wynagrodzenie zaliczane do przychodów odsetkowych rozliczane jest w czasie w ramach kalkulacji efektywnej stopy procentowej dla powiązanego kredytu. Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi, zgodnie z modelem pięciu kroków z MSSF 15. Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktu ubezpieczeniowego są rozliczane w analogiczny sposób do rozliczania przychodów. Część kosztów jest traktowana jako element korygujący wyliczenie przychodów odsetkowych przy użyciu efektywnej stopy procentowej, a pozostała część tych kosztów rozpoznawana jest jednorazowo lub jest rozliczana czasie w ramach kosztów prowizyjnych. Grupa dokonuje również szacunku wynagrodzenia, które będzie w przyszłości zwracane z tytułu wcześniejszego zakończenia umowy ubezpieczeniowej i odpowiednio pomniejsza rozpoznawane przychody odsetkowe lub prowizyjne. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 16 2.6.Aktywa finansowe Grupa klasyfikuje swoje aktywa finansowe do następujących kategorii: aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Zaliczenie dłużnego składnika aktywów finansowych do jednej z kategorii odbywa się w momencie jego początkowego ujęcia na podstawie modelu biznesowego Grupy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki wynikających z umowy przepływów pieniężnych składnika aktywów finansowych. Kapitałowy składnik aktywów finansowych zalicza się do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, chyba że w momencie początkowego ujęcia Grupa dokonała nieodwołalnego wyboru odnośnie określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, aby ujmować późniejsze zmiany wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Standaryzowane transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się na dzień rozliczenia transakcji - dzień, w którym Grupa dostarcza lub otrzymuje dany składnik aktywów. Zmiany w wartości godziwej pomiędzy datą zawarcia transakcji a datą jej rozliczenia w przypadku aktywów wycenianych w wartości godziwej ujmuje się w rachunku zysków i strat lub w innych pozycjach kapitału własnego. Kredyty wykazywane są w momencie wypłaty lub udostępnienia środków na rachunek kredytobiorcy. Zaprzestanie ujmowania składnika aktywów finansowych następuje wtedy i tylko wtedy, gdy wygasają prawa umowne do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów, gdy jednostka przenosi składnik aktywów finansowych, a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania składnika aktywów lub w przypadku zidentyfikowania zdarzenia istotnej modyfikacji składnika aktywów finansowych. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Składnik aktywów finansowych wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba że jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Grupa prezentuje aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat w następujących pozycjach sprawozdania z sytuacji finansowej: Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające oraz Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy. Istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów pochodnych są zawarte w Nocie 2.12. Rozchód dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu następuje według metody rozchodu średniego ważonego kosztu. Przychody z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej (Nota 2.3), za wyjątkiem instrumentów pochodnych, których sposób ujęcia jest opisany w Nocie 2.12, ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wycena i wynik ze sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy ujęte są w wyniku na działalności handlowej jeśli dotyczą aktywów przeznaczonych do obrotu lub w pozycji zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Metody wyceny do wartości godziwej opisane są w Nocie 3.18. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie to aktywa finansowe spełniające oba poniższe warunki, o ile Grupa nie wyznaczyła ich do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego cel zakłada utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie są wprowadzane do ksiąg w dniu zawarcia transakcji. W momencie początkowego ujęcia aktywa finansowe zaklasyfikowane do tej kategorii wyceniane są w wartości godziwej, którą powiększa się o koszty transakcyjne, które można bezpośrednio przypisać do nabycia aktywów finansowych. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Przez aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody rozumie się aktywa finansowe spełniające oba poniższe warunki, o ile jednostka nie wyznaczyła ich do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego cel zakłada zarówno utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 17 Przychody i koszty z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w wyniku z tytułu odsetek. Wynik ze sprzedaży aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w zyskach lub stratach z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Zyski i straty z tytułu zmiany wartości godziwej dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody są odnoszone bezpośrednio na inne całkowite dochody do czasu usunięcia danego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej – wówczas łączna kwota zysków lub strat ujmowanych dotychczas w innych dochodach całkowitych wykazywana jest w rachunku zysków i strat. Metody wyceny do wartości godziwej opisane są w Nocie 3.18. Instrumenty kapitałowe Inwestycje w instrumenty kapitałowe wycenia się w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. W momencie początkowego ujęcia Grupa może dokonać nieodwołalnego wyboru dotyczącego ujmowania w innych dochodach całkowitych późniejszych zmian wartości godziwej (opcja wyceny wartości godziwej przez inne całkowite dochody) inwestycji w instrument kapitałowy, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą przez Grupę w ramach połączenia jednostek zgodnie z MSSF 3. W przypadku instrumentów kapitałowych, dla których zastosowano opcję wyceny do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wszystkie zyski i straty z tytułu zmiany wartości godziwej, z uwzględnieniem różnic kursowych, ujmowane są w innych całkowitych dochodach. Brak jest możliwości reklasyfikacji do rachunku wyników w momencie sprzedaży instrumentu. Jedynie dywidendy otrzymywane z tych instrumentów są rozpoznawane w rachunku zysków i strat w momencie ustanowienia prawa jednostki do otrzymania płatności. Modyfikacja warunków kontraktowych aktywów finansowych Grupa dokonuje zaprzestania ujmowania aktywa finansowego oraz ponownego ujęcia zgodnie z zasadami stosowanymi w momencie początkowego ujęcia w przypadku stwierdzenia znaczącej modyfikacji warunków umowy w okresie finansowania. Przez znaczącą modyfikację Grupa definiuje taką zmianę warunków która spełnia jedno z następujących kryteriów: ■ podwyższenie kwoty finansowania o więcej niż 10% w stosunku do kwoty sprzed zmiany, ■ wydłużenie okresu finansowania o ponad 12 miesięcy w stosunku do okresu finansowania sprzed zmiany, ■ przewalutowanie, które nie było przewidziane warunkami umowy. Przy czym aby przewalutowanie mogło być uznane za przewidziane warunkami umowy, musiałaby ona definiować zarówno kurs po którym miałoby ono nastąpić jak również oprocentowanie kredytu po przewalutowaniu, ■ zmiana kredytobiorcy – jedynie w przypadku kiedy dotychczasowy kredytobiorca jest zwolniony z długu, ■ zmiana warunków umownych wpływająca na wynik testu SPPI, ■ zmiana przedmiotu finansowania w przypadku finansowania typu object finance oraz project finance, ■zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego. W przypadku zidentyfikowania zdarzenia znaczącej modyfikacji następuje rozpoznanie w rachunku wyników odroczonych przychodów i kosztów związanych z tym aktywem oraz odwrócenie odpisu z tytułu strat kredytowych. Jednocześnie następuje ponowna wycena zgodna z zasadami wyceny na datę początkowego ujęcia. Wszelkie inne modyfikacje warunków umownych, które nie prowadzą do zaprzestania ujmowania składnika aktywów traktowane są jako nieznaczące modyfikacje i powodują rozpoznawanie zysku lub straty z tytułu modyfikacji. Efekty wszystkich zidentyfikowanych nieznaczących modyfikacji przepływów pieniężnych, niewynikających z trudności finansowych kredytobiorcy, ujmowane są w wyniku z tytułu odsetek. Wynik na modyfikacji stanowi różnicę pomiędzy wartością bieżącą zmodyfikowanych przepływów zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową, a wartością bilansową brutto kredytu przed modyfikacją. Prowizje otrzymywane związane z nieznaczącą modyfikacją są rozliczane w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej . W przypadku znaczącej modyfikacji ekspozycji w Koszyku 2, dla których w konsekwencji modyfikacji nastąpiło przesunięcie do Koszyka 1, powstała na datę początkowego ujęcia korekta z tytułu wyceny do wartości godziwej takiej ekspozycji koryguje wynik odsetkowy w kolejnych okresach. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 18 W przypadku modyfikacji warunków kontraktowych w wyniku obejmującej cały rynek reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, w tym zastąpienia wskaźnika referencyjnego stopy procentowej alternatywnym wskaźnikiem referencyjnym, gdy: ■ zmianie w kontrakcie uległa podstawa określenia przepływów pieniężnych wynikających z umowy i nowa podstawa została uznana za ekonomicznie ekwiwalentną starej podstawie, to taka zmiana jest ujmowana poprzez zmianę efektywnej stopy procentowej; ■ zmiany dotyczą innych obszarów, lub nie zostały uznane za ekonomicznie ekwiwalentne, takie zmiany są ujmowane na zasadach ogólnych, w szczególności są oceniane pod kątem znaczącej modyfikacji. Zakupione lub utworzone aktywa finansowe dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (aktywa POCI) POCI to aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, które w momencie początkowego ujęcia są dotknięte utratą wartości. Do kategorii tej zaliczane są również te aktywa finansowe, które były dotknięte utratą wartości w momencie zidentyfikowanej znaczącej modyfikacji. W momencie początkowego ujęcia aktywa POCI ujmowane są w wartości godziwej. Wartość godziwa aktywów POCI na datę początkowego ujęcia liczona jest jako wartość bieżąca szacowanych przyszłych przepływów uwzględniających ryzyko kredytowe zdyskontowanych stopą wolną od ryzyka. Po początkowym ujęciu aktywa POCI wyceniane są w zamortyzowanym koszcie. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych Grupa stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do ustalania wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych oraz przychodów odsetkowych generowanych przez te aktywa – stopę CEIR. W przypadku ekspozycji POCI zmiana oczekiwanych strat kredytowych w stosunku do szacowanych na datę ich początkowego ujęcia ujmowana jest jako odpis z tytułu utraty wartości. Wartość tego odpisu może zarówno pomniejszać wartość bilansową brutto ekspozycji POCI jak również ją powiększać w przypadku zmniejszenia oczekiwanych strat w stosunku do ich wartości na datę początkowego ujęcia. 2.7.Kompensowanie instrumentów finansowych Aktywa i zobowiązania finansowe kompensuje się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto, jeżeli występuje możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawo do skompensowania ujętych kwot oraz zamiar rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesnej realizacji danego składnika aktywów i uregulowania zobowiązania. Powyższe warunki uznaje się za niespełnione, a dokonanie kompensaty za niewłaściwe, gdy: różne instrumenty finansowe łączy się tak, aby naśladowały cechy pojedynczego instrumentu, aktywa i zobowiązania finansowe wynikają z instrumentów finansowych obciążonych takim samym ryzykiem ale dotyczą różnych kontrahentów, aktywa finansowe lub inne aktywa stanowią zabezpieczenie zobowiązań finansowych bez prawa regresu, aktywa finansowe są wnoszone przez dłużnika na rachunek powierniczy w celu wywiązania się ze zobowiązania ale nie zostały jeszcze przyjęte przez wierzyciela jako spłata zobowiązania lub gdy oczekuje się, że obowiązki powstałe na skutek zdarzeń powodujących straty zostaną rozliczone przez stronę trzecią na podstawie roszczenia zgłoszonego z tytułu umowy ubezpieczeniowej. 2.8.Utrata wartości aktywów finansowych Instrumenty finansowe podlegające wymogom szacowania kosztów z tytułu ryzyka kredytowego to: aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, aktywa finansowe wyceniane przez inne całkowite dochody, zobowiązania do udzielania pożyczek jeżeli nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek wyników, umowy gwarancji finansowej jeżeli nie są wyceniane w wartości godziwej przez rachunek wyników, należności leasingowe ujmowane zgodnie z MSSF 16, składniki aktywów kontraktowych z tytułu umów ujmowane zgodnie z MSSF 15. Szczegółowy opis zagadnień dotyczących zasad wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych został zamieszczony w Nocie 3.3.6. Usunięcie z bilansu należności kredytowej Usunięcie z bilansu należności kredytowej może dotyczyć całości bądź części (bankowość korporacyjna) składnika aktywów finansowych. W przypadku bankowości detalicznej odpisanie wierzytelności może być zrealizowane w sytuacji: 1. braku możliwości dochodzenia wierzytelności, np.: a. przedawnienie roszczenia Banku, b. wyłudzenie kredytu uniemożliwiające ustalenie tożsamości dłużnika, c. ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców, d. zakwestionowanie wierzytelności przez dłużnika na drodze powództwa sądowego; Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 19 2.braku lub wyczerpania możliwości odzysku, w szczególności: a. umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na jego bezskuteczność, b. oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości albo zakończenia postępowania upadłościowego z uwagi na brak majątku dłużnika wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania, c. uznania wierzytelności za nieściągalną – koszty dochodzenia wierzytelności przewyższają potencjalny odzysk, d. ograniczenia odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe. Przypadki spełniające te kryteria mogą być także objęte procesem portfelowej sprzedaży wierzytelności. W przypadku bankowości korporacyjnej odpisywanie wierzytelności jest realizowane w sytuacji: 1. gdy zostały wyczerpane wszelkie możliwości odzysku: a. zostało zakończone postępowanie upadłościowe, dłużnik został wykreślony z KRS i nie odzyskano całości długu, b. postępowanie upadłościowe zostało umorzone ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, c. wniosek o ogłoszenie upadłości został oddalony z uwagi na brak majątku dłużnika wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania, d. w ramach sądowego postępowania restrukturyzacyjnego zatwierdzono warunki układu zakładające umorzenie części długu, e. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone z powodu bezskuteczności w związku z brakiem majątku dłużnika, f. uznanie wierzytelności za nieściągalną – koszty dochodzenia wierzytelności przewyższają potencjalny odzysk; 2. gdy brak możliwości dochodzenia wierzytelności, np.: a. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego. Zgodnie z decyzją sądu wierzytelność jest umarzana, b. przedawnienie roszczenia Grupy. Przypadki spełniające te kryteria mogą być także objęte procesem sprzedaży wierzytelności. 2.9.Umowy gwarancji finansowych Umową gwarancji finansowych jest umowa zobowiązująca wystawcę do dokonania określonych płatności rekompensujących posiadaczowi stratę, jaką poniesie z powodu niedokonania przez określonego dłużnika płatności w przypadającym terminie zgodnie z pierwotnymi lub zmienionymi warunkami instrumentu dłużnego. W momencie początkowego ujęcia umowę gwarancji finansowej wycenia się w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu wystawca takiej umowy w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości: ■kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe, określonej zgodnie z metodologią opisaną w Nocie 3.3.6, ■początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15. 2.10.Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych obejmują pozycje zapadalne w ciągu trzech miesięcy od dnia nabycia, w tym kasę i środki w banku centralnym o nieograniczonych możliwościach dysponowania oraz należności od innych banków. 2.11.Umowy sprzedaży i odkupu Transakcje repo i reverse repo określane są jako operacje sprzedaży lub kupna papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i określonej umownej cenie i są ujmowane na dzień przekazania środków. Papiery wartościowe sprzedawane przy jednoczesnym zawarciu powiązanej umowy odkupu (ang. repos lub sell/buy back) nie są wyłączane ze sprawozdania z sytuacji finansowej. Zobowiązanie wobec kontrahenta ujmuje się w zobowiązaniach wobec banków lub zobowiązaniach wobec klientów. Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (ang. reverse repos lub buy/sell back) ujmuje się jako kredyty i pożyczki udzielone innym bankom lub klientom. Z tytułu aktywów będących przedmiotem umów odkupu Grupa jest narażona na te same ryzyka, jakie wiążą się z posiadaniem identycznych aktywów nieobjętych transakcjami z przyrzeczeniem odkupu. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 20 Przy zawieraniu transakcji repo lub sell/buy back i reverse repo lub buy/sell back Grupa sprzedaje lub nabywa papiery wartościowe z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i po określonej umownej cenie. Pożyczonych przez Grupę w transakcjach reverse repo lub buy/sell back papierów wartościowych nie ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, chyba że zostały sprzedane osobom trzecim. W takim wypadku, transakcje sprzedaży ujmuje się w sprawozdaniu finansowym, a przychody ze sprzedaży uwzględnia się w wyniku na działalności handlowej, a obowiązek zwrotu pożyczonych papierów ujmuje się według wartości godziwej jako zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych. Nie rozpoznaje się jako aktywów finansowych papierów wartościowych pożyczonych w transakcjach buy/sell back oraz ponownie wypożyczonych w transakcjach sell/buy back. W wyniku zawierania transakcji repo lub sell/buy back na papierach posiadanych przez Grupę, dokonuje się przeniesienia aktywów finansowych w taki sposób, że nie kwalifikują się one do wyłączenia, ponieważ Grupa zachowuje zasadniczo wszystkie ryzyka i korzyści związane z posiadaniem aktywów finansowych. 2.12.Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń Pochodne instrumenty finansowe Pochodne instrumenty finansowe wykazywane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji. Wartość godziwą ustala się w oparciu o notowania instrumentów na aktywnych rynkach, w tym w oparciu o ceny niedawno zawartych transakcji, oraz w oparciu o techniki wyceny, w tym modele bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych oraz modele wyceny opcji, w zależności od tego, który ze sposobów jest w danym przypadku właściwy. Wszystkie instrumenty pochodne o dodatniej wartości godziwej wykazuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa, a o wartości ujemnej – jako zobowiązania. Zgodnie z zapisami MSSF 9: (i) opcja wcześniejszej spłaty nie musi być wydzielana z instrumentu dłużnego i wyceniana na potrzeby skonsolidowanego sprawozdania finansowego, gdy wartość wykonania opcji wcześniejszej spłaty jest w przybliżeniu równa wartości zamortyzowanego kosztu instrumentu dłużnego na każdy dzień rozliczania. W przypadku opcji wcześniejszej spłaty, która nie spełnia kryteriów testu umownych charakterystyk przepływów pieniężnych, składnik aktywów finansowych w całości podlega obowiązkowej klasyfikacji jako aktywo finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat; (ii) cena wykonania opcji przedpłaty daje pożyczkodawcy zwrot w kwocie w przybliżeniu równej wartości bieżącej utraconych odsetek za pozostały do końca okres zasadniczej umowy. Utracone odsetki są rezultatem pomnożenia kwoty nominału objętej przedpłatą przez różnicę stóp procentowych. Różnica stóp procentowych jest to nadwyżka efektywnej stopy procentowej umowy zasadniczej nad efektywną stopą procentową, którą jednostka uzyskałaby na dzień przedpłaty, gdyby dokonała reinwestycji kwoty nominału objętej przedpłatą w ramach podobnej umowy obejmującej okres pozostały do końca umowy zasadniczej. Ocena tego, czy opcja kupna lub sprzedaży jest ściśle powiązana z zasadniczym instrumentem dłużnym, dokonywana jest przed wydzieleniem składnika kapitałowego z zasadniczego instrumentu dłużnego zgodnie z MSR 32. Sposób ujmowania zmian wartości godziwej zależy od tego, czy dany instrument pochodny jest wyznaczony jako instrument zabezpieczający, a jeżeli tak, to także od rodzaju zabezpieczanej pozycji. Grupa wyznacza niektóre instrumenty pochodne albo jako (1) zabezpieczenie wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązań albo wiążącej umowy (zabezpieczenie wartości godziwej), albo (2) zabezpieczenie przyszłych wysoce prawdopodobnych przepływów pieniężnych z tytułu ujętego składnika aktywów lub zobowiązania, lub prognozowanej transakcji (zabezpieczenie przepływów pieniężnych). Ze względu na podział instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej oraz zaklasyfikowanych do księgi handlowej, Grupa stosuje odmienne podejście do prezentowania przychodów/kosztów odsetkowych dla każdej z tych grup instrumentów pochodnych, które zostało opisane w Nocie 2.3. Pozostały wynik z wyceny do wartości godziwej instrumentów ujmuje się w wyniku na działalności handlowej. Rachunkowość zabezpieczeń Instrumenty pochodne, które są wyznaczone i stanowią efektywne instrumenty zabezpieczające, podlegają zasadom rachunkowości zabezpieczeń. Do 30 czerwca 2022 roku Grupa korzystała z możliwości stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9. Od dnia 1 lipca 2022 zasady rachunkowości w tym obszarze zostały zmienione na zgodne z MSSF 9, z wyłączeniem relacji zabezpieczających wartość godziwą portfela aktywów lub zobowiązań finansowych przed ryzykiem stopy procentowej, w których pozycja zabezpieczana wyznaczana jest jako kwota gotówkowa. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 21 MSSF 9 wprowadza ponadto możliwość zastosowania podejścia polegającego na ujmowaniu jako osobny składnik kapitałów własnych części wyceny instrumentu pochodnego wynikającej z wartości opcji w czasie, elementu terminowego kontraktu forward lub walutowego spreadu bazowego, i przeklasyfikowania go do wyniku finansowego w okresach, w których występują zabezpieczane przepływy pieniężne. Grupa korzysta z tej możliwości poprzez ujmowanie w pozycji Inne pozycje kapitału własnego zmian wartości godziwej kontraktów zabezpieczających CIRS, wynikających z bazowego spreadu walutowego. Powyższa zmiana zasad rachunkowości zgodnie z wymaganiami MSSF 9 została wprowadzona prospektywnie od dnia 1 lipca 2022 roku i nie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Grupy. W szczególności żadna relacja zabezpieczająca nie została rozwiązana wskutek tej zmian. 2.13.Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie obejmują kredyty i pożyczki otrzymane, depozyty przyjęte, zobowiązania z tytułu emisji dłuższych papierów wartościowych i zobowiązania podporządkowane. Powyższe zobowiązania finansowe ujmuje się początkowo według wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu, zobowiązania te wykazuje się według skorygowanej ceny nabycia (zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej). Wszelkie różnice pomiędzy otrzymaną kwotą (pomniejszoną o koszty transakcyjne) a wartością wykupu ujmuje się w rachunku zysków i strat przez okres obowiązywania odnośnych umów metodą efektywnej stopy procentowej. 2.14.Wartości niematerialne Przy początkowym ujęciu Grupa wycenia wartości niematerialne w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Po początkowym ujęciu wartości niematerialne wykazane są według ceny nabycia skorygowanej o koszty ulepszenia (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji lub modernizacji) oraz naliczone umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Umorzenie naliczane jest metodą liniową przy uwzględnieniu oczekiwanych okresów ekonomicznej użyteczności wartości niematerialnych. Oprogramowanie komputerowe Zakupione licencje dotyczące oprogramowania komputerowego aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania konkretnego oprogramowania komputerowego. Aktywowane koszty odpisuje się przez szacowany okres użytkowania licencji (1,5 – 18 lat). Wydatki związane z utrzymaniem programów komputerowych spisywane są w koszty z chwilą poniesienia. Wydatki bezpośrednio związane z wytworzeniem dających się zidentyfikować i unikatowych programów komputerowych kontrolowanych przez Grupę, które prawdopodobnie wygenerują korzyści gospodarcze przekraczające te koszty i będą uzyskiwane przez więcej niż jeden rok, ujmuje się jako wartości niematerialne. Koszty bezpośrednie obejmują koszty osobowe bezpośrednio przypisane do oprogramowania. Aktywowane koszty związane z tworzeniem oprogramowania amortyzowane są przez szacowany okres użytkowania (1,5 – 27 lat). Oprogramowanie komputerowe bezpośrednio związane z funkcjonowaniem określonego sprzętu informatycznego jest wykazywane w pozycji Rzeczowe aktywa trwałe. 2.15.Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Koszt historyczny uwzględnia wydatki bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów. Grunty nie podlegają amortyzacji. Amortyzację innych środków trwałych nalicza się metodą liniową w celu rozłożenia ich wartości początkowej, pomniejszonej o wartość końcową, przez okresy ich użytkowania, które dla poszczególnych grup środków trwałych wynoszą: Budynki i budowle 20-40 lat, Urządzenia techniczne i maszyny 2-20 lat, Środki transportu 4-5 lat, Sprzęt informatyczny 2-10 lat, Inwestycje w obce środki trwałe 5-20 lat nie dłużej niż okres najmu / dzierżawy / leasingu, Sprzęt biurowy, meble 2-10 lat. Grunty i budynki obejmują głównie oddziały i biura. Weryfikacji wartości końcowej i okresów użytkowania środków trwałych oraz metod amortyzacji dokonuje się na koniec każdego okresu sprawozdawczego i w razie potrzeby dokonuje się ich korekty prospektywnie. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 22 2.16.Nieruchomości inwestycyjne Nieruchomości inwestycyjne definiuje się jako grunty i budynki utrzymywane w celu uzyskiwania dochodów z najmu lub ze względu na przewidywany wzrost wartości. Do nieruchomości inwestycyjnych zalicza się również aktywa z tytułu prawa do użytkowania spełniające definicje nieruchomości inwestycyjnej zgodnie z MSR 40. W momencie początkowego ujęcia nieruchomość inwestycyjną posiadaną na własność wycenia się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Przy początkowej wycenie uwzględnia się koszty przeprowadzenia transakcji. W kolejnych wycenach nieruchomości inwestycyjne wyceniane są w wartości godziwej. Wartość godziwa prawa do użytkowania spełniającego definicje nieruchomości inwestycyjnej nie obejmuje wartości oczekiwanych wypływów pieniężnych z tytułu płatności leasingowych, które wykazywane są oddzielnie w bilansie Banku jako zobowiązanie z tytułu leasingu zgodnie z MSSF 16. Bieżące przychody i koszty ujmowane są w pozostałych przychodach lub kosztach operacyjnych. Zmiany wyceny wynikające ze zmian wartości godziwej wykazywane są również w pozostałych przychodach lub kosztach operacyjnych rachunku zysków i strat okresu. Na dzień przeklasyfikowania nieruchomości zajmowanej przez Grupę do nieruchomości inwestycyjnych różnicę między wartością bilansową tej nieruchomości określoną zgodnie z MSR 16 lub MSSF 16, a jej wartością godziwą Grupa ujmuje w rachunku zysków i strat w przypadku zmniejszenia dotychczasowej wartości bilansowej lub odwrócenia uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości tej nieruchomości, lub w innych całkowitych dochodach, w przypadku zwiększenia dotychczasowej wartości powyżej kwoty odwróconego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości. 2.17.Zapasy Do zapasów zalicza się środki trwałe przeznaczone do leasingu oraz środki trwałe przejęte z wypowiedzianych umów leasingu. Zapasy są prezentowane w pozycji Inne aktywa. Wartość rozchodu pozycji zapasów wycenia się w drodze szczegółowej identyfikacji poszczególnych cen nabycia lub kosztów wytworzenia składników, które dotyczą realizacji konkretnych wydzielonych przedsięwzięć. W momencie sprzedaży zapasów wartość bilansową zapasów ujmuje się jako pozostałe koszty operacyjne w okresie, w którym ujmowane są odnośne przychody, które wykazuje się jako pozostałe przychody operacyjne. 2.18.Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana Do aktywów trwałych do zbycia klasyfikowane są aktywa trwałe w przypadku, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Sytuacja taka ma miejsce, gdy pojedynczy składnik aktywów (lub grupa) jest dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego bieżącym stanie z uwzględnieniem jedynie normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów oraz jego sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o wypełnieniu planu sprzedaży danego składnika aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto taki składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej kategorii. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w kwocie niższej z dwóch: wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Dla aktywów zaklasyfikowanych do tej kategorii nie nalicza się amortyzacji. W przypadku, gdy kryteria klasyfikacji do grupy aktywów trwałych do zbycia nie są spełnione Grupa zaprzestaje ich ujmowania w tej kategorii i dokonuje reklasyfikacji do odpowiedniej kategorii aktywów. W takim przypadku Grupa wycenia składnik aktywów, który nie jest dłużej klasyfikowany jako przeznaczony do zbycia (lub nie wchodzi już w skład grupy przeznaczonej do zbycia) w kwocie niższej z dwóch: ■ jego wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację składnika aktywów (lub grupy do zbycia) jako przeznaczony do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację lub aktualizację wyceny, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów (lub grupa do zbycia) nie został zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży; ■ jego wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o braku jego sprzedaży. Działalność zaniechana to element przedsięwzięcia Grupy, który został zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży, jak również stanowi odrębną, ważną dziedzinę działalności jednostki lub jej geograficzny obszar działalności, albo jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży. Klasyfikacja do działalności zaniechanej następuje w momencie zbycia lub w momencie, gdy działalność spełnia kryteria działalności przeznaczonej do sprzedaży, jeśli ten moment nastąpił wcześniej. Grupa do zbycia, która ma zostać wycofana z użytkowania, również może się kwalifikować jako działalność zaniechana. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 23 2.19.Odroczony podatek dochodowy Zobowiązania lub aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w pełnej wysokości, metodą bilansową, w związku z istnieniem różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową. Zobowiązania lub aktywa z tego tytułu ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, i które to stawki zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji aktywów lub regulowania zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Główne różnice przejściowe powstają z tytułu odpisów tworzonych na utratę wartości kredytów i udzielonych gwarancji spłaty kredytów, amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych, leasingu, aktualizacji wyceny niektórych aktywów i zobowiązań finansowych, w tym kontraktów na instrumenty pochodne oraz transakcje terminowe, rezerw na świadczenia emerytalne i inne świadczenia po okresie zatrudnienia, a także strat podatkowych przysługujących do odliczenia. Aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego Grupa wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po skompensowaniu na poziomie każdej ze spółek podlegającej konsolidacji. Aktywa i rezerwy można kompensować, jeżeli Grupa ma tytuł uprawniający do ich jednoczesnego uwzględniania przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego. W przypadku Banku aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensowaniu na poziomie każdego z krajów, w którym Bank prowadzi działalność i rozlicza się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Grupa ujawnia oddzielnie kwotę ujemnych różnic przejściowych (głównie z tytułu nierozliczonych strat podatkowych lub niewykorzystanych ulg podatkowych), w związku z którymi nie ujęto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, a także kwotę różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych i stowarzyszonych, na które nie utworzono rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Grupa ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic przejściowych powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone, chyba że na podstawie posiadanych dowodów realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez Grupę i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu. 2.20.Leasing Grupa mBanku S.A. jako leasingobiorca Grupa ujmuje prawo do użytkowania składnika aktywów wraz z odpowiednim zobowiązaniem z tytułu leasingu ustalonym w wysokości zdyskontowanych przyszłych płatności w okresie trwania leasingu. Grupa mBanku jako leasingobiorca stosuje uproszczenia i nie stosuje wymogów dotyczących ujmowania, wyceny i prezentacji w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego do 12 miesięcy dla danej klasy bazowego składnika aktywów oraz w odniesieniu do umów leasingowych, dla których bazowy składnik aktywów ma niską wartość, tzn. poniżej 20 tys. zł w odniesieniu do poszczególnych leasingów. W odniesieniu do umów, dla których Grupa stosuje uproszczenia, opłaty leasingowe ujmuje się jako koszty metodą liniową w trakcie okresu leasingu. Prawo wieczystego użytkowania jest klasyfikowane jako leasing zgodnie z MSSF 16 ze względu na występowanie przyszłych opłat za korzystanie z tego prawa. Grupa przyjęła, że okres leasingu dla tego typu umów to pozostały okres przyznanego prawa od momentu przejścia na MSSF 16. Grupa ustala okres leasingu dla leasingów nieodwołalnych uwzględniając: ■ opcję przedłużenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa jako leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz ■ opcję wypowiedzenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa jako leasingobiorca nie skorzysta z tej opcji. Grupa ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. Grupa uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystać z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu. Grupa aktualizuje okres leasingu, gdy zaszła zmiana dotycząca nieodwołalnego okresu leasingu. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 24 W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania powinien obejmować: ■ kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, ■ wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, ■ wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Grupę jako leasingobiorcę, oraz ■ szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Grupę jako leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów. W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje zobowiązanie z tytułu leasingu w wartości bieżących opłat leasingowych w okresie leasingu, zdyskontowanych przy zastosowaniu wewnętrznej stopy leasingu lub jeżeli tej stopy nie można łatwo ustalić krańcowej stopy procentowej Grupy. Po początkowym ujęciu zobowiązanie z tytułu leasingu jest wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Grupa stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy. Grupa jako leasingobiorca szacuje wartość stopy dyskonta, biorąc pod uwagę okres trwania oraz walutę umowy. Wszystkie aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazane są w rzeczowych aktywach trwałych (Nota 26). Zobowiązania z tytułu leasingu prezentowane są jako zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie (Nota 29). Płatności pieniężne od zobowiązania z tytułu leasingu wykazane są w sprawozdaniu z przepływów w ramach działalności finansowej. Opłaty z tytułu leasingu krótkoterminowego, opłaty za leasingi obejmujące aktywa o niskiej wartości oraz zmienne opłaty leasingowe nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu ujęte są w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w działalności operacyjnej. Grupa mBanku S.A. jako leasingodawca W leasingu operacyjnym Grupa ujmuje opłaty leasingowe z leasingów operacyjnych jako dochód metodą liniową albo w inny systematyczny sposób. Grupa ujmuje w kosztach poniesione w celu uzyskania dochodów z tytułu leasingu koszty, łącznie z amortyzacją. Grupa dodaje początkowe koszty bezpośrednie poniesione w celu uzyskania leasingu operacyjnego do wartości bilansowej bazowego składnika aktywów i ujmuje te koszty jako koszty poniesione w okresie leasingu na tej samej podstawie co dochody z tytułu leasingu. Sposób amortyzowania oddanych w leasing składników aktywów podlegających amortyzacji jest zgodny ze zwykłymi zasadami amortyzacji przyjętymi przez Grupę w odniesieniu do podobnych aktywów, a odpisy amortyzacyjne są obliczane zgodnie z MSR 16 i MSR 38. W celu określenia czy nastąpiła utrata wartości przedmiotu leasingu, Grupa stosuje MSR 36. W leasingu finansowym W dacie rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy jako należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto. Początkowe koszty bezpośrednie są ujęte w początkowej wycenie inwestycji leasingowej netto oraz zmniejszają kwotę przychodu ujmowanego w okresie leasingu. Grupa ujmuje dochody finansowe przez okres leasingu w systematyczny i racjonalny sposób. Opłaty leasingowe dotyczące danego okresu zmniejszają inwestycję leasingową brutto, obniżając zarówno należność główną, jak i kwotę niezrealizowanych dochodów finansowych. Grupa stosuje do inwestycji leasingowej netto wymogi w zakresie zaprzestania ujmowania oraz wymogi w zakresie utraty wartości przewidziane w MSSF 9. 2.21.Rezerwy Wymogom szacowania odpisów i rezerw zgodnie z MSSF 9 Instrumenty Finansowe podlegają zobowiązania do udzielenia pożyczki oraz umowy gwarancji finansowych. Sposób wyceny gwarancji jest zaprezentowany w Nocie 2.9. Rezerwy zgodnie z MSR 37 są tworzone wówczas, gdy na Grupie ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków oraz gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 25 2.22.Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia i inne świadczenia pracownicze Świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia Grupa tworzy rezerwy na przyszłe zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia ustalone w oparciu o oszacowania tego typu zobowiązań, na podstawie modelu aktuarialnego. Grupa stosuje zasadę ujmowania zysków i strat aktuarialnych z wyceny świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia dotyczących zmian w założeniach aktuarialnych w innych całkowitych dochodach, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat. Natomiast koszty zatrudnienia oraz odsetki netto od zobowiązania z tytułu określonych świadczeń Grupa ujmuje odpowiednio w ogólnych kosztach administracyjnych i w pozostałych kosztach z tytułu odsetek. Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych Grupa prowadzi programy wynagrodzeń opartych na i regulowanych akcjami własnymi. Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w instrumentach kapitałowych są rozliczane zgodnie z MSSF 2 „Płatności związane z akcjami”. Wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie opcji i akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z kapitałami własnymi. Łączną kwotę, jaką należy rozliczyć w koszty przez okres nabywania uprawnień przez pracowników do realizacji opcji i akcji, ustala się w oparciu o wartość godziwą przyznanych opcji i akcji. Nie występują warunki rynkowe nabywania uprawnień, które byłyby uwzględnione przy szacowaniu na dzień wyceny wartości godziwej opcji na akcje oraz akcji. Warunki nabycia uprawnień inne niż warunki rynkowe nie są uwzględniane przy szacowaniu wartości godziwej opcji na akcje i akcji, lecz są uwzględniane przez korektę liczby instrumentów kapitałowych. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa koryguje szacunek co do poziomu liczby opcji i akcji, co do których oczekuje się, że będą możliwe do wykorzystania. Świadczenia oparte na akcjach rozliczane w środkach pieniężnych W przypadku transakcji opartych na akcjach jednostki dominującej rozliczanych w środkach pieniężnych, wartość godziwa świadczonej przez pracowników pracy, w zamian za przyznanie praw do opcji i akcji/praw do udziału we wzroście wartości akcji, powiększa koszty danego okresu odpowiednio w korespondencji z zobowiązaniami. Do czasu, gdy zobowiązanie wynikające z transakcji opartych na akcjach rozliczanych w środkach pieniężnych zostanie uregulowane, Grupa na każdy dzień sprawozdawczy, a także na dzień rozliczenia, wycenia zobowiązanie w wartości godziwej, a ewentualne zmiany wartości ujmuje w zysku lub stracie danego okresu. Inne świadczenia pracownicze W mBanku Hipotecznym od września 2012 roku funkcjonuje program motywacyjny, oparty na akcjach fantomowych tego banku. Zarówno część gotówkowa programu jak i część w akcjach fantomowych rozliczana w środkach pieniężnych powiększa koszt danego okresu w korespondencji z zobowiązaniami. Koszty rozpoznawane są w czasie przez cały okres nabywania uprawnień. 2.23. Kapitał Kapitały stanowią kapitały i fundusze własne przypadające na akcjonariuszy Banku i kapitały przypadające na udziały niekontrolujące, tworzone zgodnie z określonymi przepisami prawa, tj. właściwymi ustawami, statutem lub umową Spółek Grupy. Zarejestrowany kapitał akcyjny Zarejestrowany kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego. Akcje własne W przypadku nabycia akcji Banku przez Bank, zapłacona kwota pomniejsza kapitał własny jako akcje własne do momentu ich umorzenia. W przypadku sprzedaży lub powtórnego przydziału tych akcji, otrzymana zapłata wykazywana jest w kapitale własnym. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Kapitał ten tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane. Koszty bezpośrednio związane z emisją nowych akcji, emisją opcji, pomniejszają ujęte w kapitale własnym wpływy z emisji. Ponadto kapitał zapasowy uwzględnia rozliczenia z tytułu programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 26 Zyski zatrzymane Zyski zatrzymane obejmują: ■ pozostały kapitał zapasowy, ■ pozostałe kapitały rezerwowe, ■ fundusz ogólnego ryzyka, ■ niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych, ■ wynik roku bieżącego. Pozostały kapitał zapasowy, pozostały kapitał rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. Ponadto w pozostałym kapitale rezerwowym ujmuje się wycenę programów motywacyjnych opartych na akcjach Banku. Dywidendy za dany rok, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie, ale nie zostały wypłacone na koniec okresu sprawozdawczego, ujawnia się w pozycji zobowiązania z tytułu dywidendy w ramach Innych zobowiązań. Inne pozycje kapitałów Inne pozycje kapitałów tworzone są w wyniku ujęcia w księgach Banku lub Spółek Grupy: ■ wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ■ różnic kursowych z przeliczenia jednostek zagranicznych, ■ zysków i strat aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia, ■ wyceny instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do efektywnej części zabezpieczenia, ■ kosztów rachunkowości zabezpieczeń, ■ wyceny do wartości godziwej składników majątku przeklasyfikowanych do nieruchomości inwestycyjnych. 2.24.Wycena pozycji wyrażonych w walutach obcych Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych poszczególnych jednostek Grupy, w tym oddziałów zagranicznych Banku, wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność („waluta funkcjonalna”). Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych, które są walutą prezentacji Grupy i walutą funkcjonalną Banku. Transakcje i salda Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat. Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, takich jak aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, wykazuje się w ramach zysków i strat z tytułu zmian wartości godziwej. Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, uwzględnia się w innych całkowitych dochodach. Na koniec każdego okresu sprawozdawczego pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia zawarcia transakcji, natomiast pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została wyceniona. W przypadku, gdy zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w innych całkowitych dochodach, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w innych całkowitych dochodach. Natomiast jeżeli zysk lub strata z tytułu pozycji niepieniężnych jest ujęta w rachunku zysków i strat, każdy element tego zysku lub straty dotyczący różnic kursowych ujmuje się w wyniku. Zmiana wartości godziwej pieniężnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody obejmuje różnice kursowe wynikające z wyceny według zamortyzowanego kosztu, które ujmowane są w rachunku zysków i strat. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 27 Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej oddziałów zagranicznych przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej z zastosowaniem kursu średniego na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje rachunku zysków i strat tych jednostek przelicza się na walutę prezentacji z zastosowaniem kursów średnich z końca poszczególnych miesięcy okresu sprawozdawczego. Powstałe w ten sposób różnice kursowe ujmowane są w innych całkowitych dochodach. Spółki wchodzące w skład Grupy Wyniki i sytuację finansową wszystkich jednostek Grupy, z których żadna nie prowadzi działalności w warunkach hiperinflacji, których waluty funkcjonalne różnią się od waluty prezentacji, przelicza się na walutę prezentacji w następujący sposób: ■ aktywa i zobowiązania w każdym prezentowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przelicza się według kursu średniego NBP obowiązującego na koniec tego okresu sprawozdawczego, ■ przychody i koszty w każdym rachunku zysków i strat przelicza się według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów NBP na ostatni dzień każdego z 12 miesięcy prezentowanych okresów obrachunkowych, ■ wszystkie wynikające stąd różnice kursowe ujmuje się jako odrębny składnik innych całkowitych dochodów. Przy konsolidacji różnice kursowe z tytułu przeliczenia inwestycji netto w jednostkach działających za granicą ujmuje się innych całkowitych dochodach. Przy sprzedaży jednostki prowadzącej działalność za granicą takie różnice kursowe ujmuje się w rachunku zysków i strat jako część zysku lub straty ze sprzedaży. Działalność leasingowa W przypadku Grupy mBanku jako leasingobiorcy do rachunku zysków i strat w pozycji wyniku z tytułu wymiany zalicza się ujemne bądź dodatnie różnice kursowe z tytułu przeliczenia zobowiązania z tytułu leasingu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote na moment początkowego ujęcia. W przypadku Grupy mBanku jako leasingodawcy w leasingu finansowym różnice kursowe z wyceny należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto w walucie obcej, na koniec okresu sprawozdawczego odnosi się do rachunku zysków i strat. W przypadku Grupy mBanku jako leasingodawcy w leasingu operacyjnym różnice kursowe z wyceny oddanego w leasing składnika aktywów odnosi się do rachunku zysków i strat. 2.25. Działalność powiernicza mBank S.A. prowadzi działalność powierniczą w zakresie krajowych i zagranicznych papierów wartościowych oraz obsługi funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Bank świadczy usługi przechowywania aktywów, powiernictwa, zarządzania przedsiębiorstwami, zarządzania inwestycyjnego oraz usługi doradcze na rzecz osób trzecich. Przychody z tytułu prowizji i opłat z działalności powierniczej ujmuje się zgodnie z MSSF 15. W związku z wykonywaniem tych usług Bank podejmuje decyzje dotyczące alokacji oraz kupna i sprzedaży wielu różnych instrumentów finansowych. Aktywa przechowywane na zasadach powierniczych nie zostały wykazane w niniejszym sprawozdaniu finansowym, ponieważ nie należą do Grupy. Pozostałe spółki Grupy Kapitałowej nie prowadzą działalności powierniczej. 2.26. Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów Niniejsze sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi wszystkich zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji, które zostały wydane i obowiązują za okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2023 roku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 28 Standardy i interpretacje, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską Opublikowane Standardy i Interpretacje, które zostały wydane i obowiązują po raz pierwszy w okresie objętym niniejszym sprawozdaniem Standardy i interpretacje Opis zmian Początek okresu obowiązywania Wpływ na sprawozdania finansowe Grupy w okresie ich początkowego zastosowania Zmiana do MSR 8, Definicja szacunków księgowych Zmiana do MSR 8 wprowadza nową definicję szacunków księgowych. Zgodnie z nową definicją szacunki księgowe to kwoty pieniężne w sprawozdaniach finansowych, które są objęte niepewnością wyceny. Wprowadzenie definicji szacunków księgowych oraz innych poprawek do MSR 8 ma na celu pomóc jednostkom odróżnić zmiany zasad rachunkowości od zmian w szacunkach księgowych. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardu nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSR 1 i Zasad Praktyki MSSF 2 Ujawnianie zasad rachunkowości Zmiany do MSR 1 i Zasad Praktyki MSSF 2 mają na celu pomóc w podjęciu decyzji, które zasady rachunkowości ujawnić w sprawozdaniach finansowych jednostki. Zamiast znaczących zasad rachunkowości zmiany wprowadzają wymóg ujawniania istotnych informacji o polityce rachunkowości, wraz z wyjaśnieniami i przykładami w jaki sposób jednostka może zidentyfikować istotne informacje dotyczące zasad rachunkowości. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardu nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy – podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej transakcji Zmiany do MSR 12 wprowadzają wymóg ujęcia w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań z tytułu różnic przejściowych także w przypadku transakcji innych niż połączenia jednostek gospodarczych, które w momencie początkowego ujęcia generują dodatnie i ujemne różnice przejściowe o identycznej wartości. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardu nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. MSSF 17, Kontrakty ubezpieczeniowe MSSF 17 definiuje nowe podejście do rozpoznawania, wyceny, prezentacji i ujawniania umów ubezpieczeniowych. Głównym celem MSSF 17 jest zagwarantowanie przejrzystości oraz porównywalności sprawozdań finansowych ubezpieczycieli. MSSF 17 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych wymogów MSSF 4, w szczególności w zakresie wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych oraz rozpoznawania przychodów i wyniku z kontraktów ubezpieczeniowych. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardu nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSSF 17, Odroczenie stosowania oraz wyłączenie z zakresu niektórych produktów Zmiany do MSSF 17 obejmują dwuletnie odroczenie daty wejścia w życie i ustaloną datę wygaśnięcia tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9 przyznanego ubezpieczycielom spełniającym określone kryteria. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe nie muszą już stosować MSSF 17 do niektórych umów kart kredytowych i podobnych umów oraz pożyczek zapewniających ochronę ubezpieczeniową. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardu nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSSF 17, oraz MSSF 9 – Dane porównawcze Zmiana wprowadza opcjonalne udogodnienia umożliwiające zminimalizowanie niedopasowania księgowego pomiędzy aktywami i zobowiązaniami finansowymi prezentowanymi w danych porównawczych sprawozdania finansowego podmiotów stosujących MSSF 17 i MSSF 9 po raz pierwszy. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardów nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy – Międzynarodowa reforma podatków – Rozwiązania Modelowe dla Filara Drugiego Zmiany wprowadzają tymczasowe wyjątki dotyczące ujmowania zobowiązań i aktywów z tytułu podatku odroczonego w zakresie dotyczącym filara drugiego międzynarodowej reformy podatków uzgodnionej na forum OECD. Poza wyjątkami zmiana wprowadza dodatkowe ujawnienia dotyczące reformy. 1 stycznia 2023 roku Zastosowanie zmian do standardów nie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Opublikowane Standardy i Interpretacje, które zostały wydane, ale jeszcze nie obowiązują i nie zostały wcześniej zastosowane Standardy i interpretacje Opis zmian Początek okresu obowiązywania Wpływ na sprawozdania finansowe Grupy w okresie ich początkowego zastosowania Zmiany do MSR 1, Klasyfikacja zobowiązań na krótko- i długoterminowe Zmiany do MSR 1 mają wpływ na wymogi dotyczące prezentacji zobowiązań w sprawozdaniu finansowym. W szczególności wyjaśniają one jedno z kryteriów klasyfikacji zobowiązania jako długoterminowe. 1 stycznia 2024 roku Zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSSF 16 Leasing Zmiany do MSSF 16 wymagają aby jednostka, która sprzedała aktywo i jednocześnie je użytkuje w drodze leasingu, ujęła wartość zobowiązania leasingowego w sposób, który nie prowadzi do powstania zysku lub straty związanej z zachowanym prawem do użytkowania. 1 stycznia 2024 roku Zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 29 Standardy i interpretacje, które nie są jeszcze zatwierdzone przez Unię Europejską Niniejsze sprawozdanie finansowe nie uwzględnia wymienionych poniżej standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską. Standardy i interpretacje Opis zmian Początek okresu obowiązywania Wpływ na sprawozdania finansowe Grupy w okresie ich początkowego zastosowania Zmiany do MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych i MSSF 7 Instrumenty finansowe Ujawnienia - Ustalenia dotyczące finansowania dostawców Zmiany wprowadzają dodatkowe wymogi dotyczące ujawniania informacji w celu zwiększenia przejrzystości umów finansowania dostawców i ich wpływu na zobowiązania spółki, przepływy pieniężne i narażenie na ryzyko płynności. 1 stycznia 2024 roku Zastosowanie zmienionych standardów nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Zmiany do MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych – Brak wymienialności Zmiany wprowadzają wymóg ujawnienia informacji pozwalającej na zrozumienie przez użytkowników sprawozdań finansowych skutków braku wymienialności walut oraz wyjaśniają w jaki sposób należy dokonać oceny wymienialności walut. 1 stycznia 2025 roku Zastosowanie zmienionego standardu nie będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe. Reforma wskaźników stóp procentowych Od 2021 roku mBank prowadził intensywne prace mające na celu wdrożenie reformy stawek referencyjnych zainicjowanej przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) 596/2014 (rozporządzenie BMR) skutkującej decyzją brytyjskiego urzędu Financial Conduct Authority (FCA) o zaprzestaniu kwotowania lub utracie reprezentatywności przez stawki LIBOR (dalej reforma IBOR). W celu skutecznego wdrożenia zmian wynikających z reformy IBOR w mBanku już w 2020 roku uruchomiono projekt, w którym brały udział jednostki organizacyjne Banku odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem, obszar skarbu, bankowość detaliczną i korporacyjną, rynki finansowe, obszar IT, rachunkowość, sprawozdawczość oraz zgodność z prawem. Realizacja projektu była nadzorowana przez Komitet Sterujący oraz Komitet ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz Kapitałem. W wyniku prac projektowych Bank zaktualizował i wdrożył zmiany w planie działania na wypadek wystąpienia istotnych zmian lub zaprzestania opracowywania danego indeksu lub wskaźnika referencyjnego. Bank dostosował modele ryzyka do nowych stawek referencyjnych oraz wdrożył zmiany w systemach IT mające na celu prawidłową obsługę nowych stawek referencyjnych oraz istotnych biznesowo produktów i instrumentów na nich opartych. Tam gdzie było to możliwe do umów z klientami wprowadzono odpowiednie klauzule awaryjne. W związku z zaprzestaniem publikacji kwotowań wskaźników LIBOR USD z dniem 30 czerwca 2023 roku, w umowach z klientami korporacyjnym zostały one zastąpione wskaźnikiem SOFR. W przypadku kredytów detalicznych, od 1 lipca 2023 roku odsetki są naliczane w oparciu o wskaźniki syntetyczne LIBOR USD, których kwotowania będą dostępne do 30 września 2024 roku. W przypadku produktów detalicznych mBank dąży także do zastąpienia oprocentowania opartego na wskaźnikach LIBOR USD wskaźnikiem SOFR Average w drodze aneksowania istniejących umów. W zakresie instrumentów pochodnych opartych na stawkach LIBOR, do końca 2023 roku Grupa dokonała konwersji instrumentów pochodnych rozliczanych przez centralne izby rozliczeniowe na instrumenty oparte na alternatywnych stawkach referencyjnych, a w przypadku instrumentów nierozliczanych centralnie – zgodnie z metodologią wypracowaną w drodze konsultacji rynkowych przez ISDA. W drugiej połowie 2022 roku powołana została Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), której celem było przygotowanie „mapy drogowej” oraz harmonogramu działań służących sprawnemu i bezpiecznemu wdrożeniu poszczególnych elementów procesu prowadzącego do zastąpienia wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR nowym wskaźnikiem referencyjnym (dalej reforma WIBOR). W pracach NGR biorą udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Banku Gospodarstwa Krajowego, GPW Benchmark, a także banków. Zgodnie z pierwszą decyzją podjętą przez Komitet Sterujący NGR, indeks WIBOR miał zostać zastąpiony nowym indeksem w perspektywie do końca 2024 roku. W październiku 2023 roku Komitet Sterujący NGR Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 30 ogłosił, że przesuwa termin zakończenia przejścia ze wskaźnika WIBOR na nowy wskaźnik referencyjny na koniec 2027 roku. Kluczowe ryzyka związane z reformą WIBOR, na które narażona jest Grupa, to: ■ ryzyko związane z niepewnością co do sposobu przejścia kontraktów na alternatywne stawki referencyjne, co może doprowadzić do niekorzystnej zmiany profilu ryzyka tych kontraktów, ■ ryzyko powolnej adaptacji nowego wskaźnika referencyjnego WIRON przez rynki finansowe, w tym opóźniony rozwój rynku instrumentów pochodnych opartych o WIRON, niezbędnych do zarządzania profilem ryzyka stopy procentowej. W celu ograniczenia tych ryzyk, Bank uruchomił osobny projekt mający na celu wdrożenie reformy WIBOR, aktywnie uczestniczy w pracach Narodowej Grupy Roboczej oraz korzysta z rozwiązań wypracowanych w ramach konsultacji prowadzonych przez International Swaps and Derivatives Association (ISDA), Związek Banków Polskich oraz inne organizacje międzynarodowe. Bank prowadzi intensywne działania związane z dostosowaniem umów opartych o indeks WIBOR w celu wprowadzenia do nich wymaganych do wdrożenia reformy zapisów. Szczególny nacisk, w celu maksymalizacji odsetka zaaneksowanych umów, położono na efektywną i przejrzystą komunikację wymaganych zmian. Bank prowadzi również prace związane z usunięciem z bieżącej oferty produktów opartych o indeks WIBOR i zastąpieniu ich produktami opartymi o inne stawki. Poniższa tabela przedstawia ekspozycję Grupy na dzień 31 grudnia 2023 roku na istotne rodzaje stóp procentowych będących przedmiotem wpływu reformy wskaźników referencyjnych stóp procentowych, których przejście na alternatywne stawki referencyjne nie zostało jeszcze dokonane. (w mln zł) Aktywa finansowe niepochodne w wartości kontraktowej Pasywa finansowe niepochodne w wartości kontraktowej Instrumenty pochodne w wartości nominalnej jako wartość netto z tytułu należności i zobowiązań dla transakcji pochodnych PLN WIBOR / WIBID 72 896 5 202 (14 106) USD LIBOR 176 - - Pozostałe 1 - - Bank nie posiada w aktualnej ofercie produktów opartych na wskaźnikach niezgodnych z rozporządzeniem BMR. Wpływ reformy IBOR na rachunkowość zabezpieczeń opisany jest w Nocie 20. 2.27.Dane porównawcze ■ Reklasyfikacja wyceny zobowiązań z tytułu emisji obligacji powiązanych z ryzykiem kredytowym (korekta 1) Począwszy od skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za I półrocze 2023 roku Grupa zmieniła prezentację w rachunku zysków i strat korekty wyceny zobowiązań z tytułu emisji obligacji powiązanych z ryzykiem kredytowym związanych z transakcjami sekurytyzacji syntetycznej (tzw. „credit linked notes”, „obligacje CLN”), wycenianej w zamortyzowanym koszcie, wynikającej ze zmiany oczekiwanych przepływów pieniężnych z tytułu wbudowanej gwarancji finansowej. Wcześniej Grupa prezentowała tę zmianę wyceny w pozycji Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Obecnie Grupa prezentuje tę wycenę w ramach Kosztów odsetek od wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych . ■ Prezentacja środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (korekta 2) Począwszy od sprawozdania finansowego za 2023 rok Grupa zmieniła prezentację środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Wcześniej Grupa prezentowała odrębnie kasę i operacje z bankiem centralnym, natomiast część środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w postaci rachunków bieżących w innych bankach oraz lokat terminowych w innych bankach o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy Grupa prezentowała w pozycji Należności od banków. Obecnie Grupa prezentuje wszystkie środki pieniężne i ich ekwiwalenty w jednej pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Ponadto w ramach przekształcenia danych porównawczych skorygowano kwoty wykazywane na koniec 2022 roku w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych odpowiednio w ramach rachunków bieżących w innych bankach oraz lokat terminowych w innych bankach o pierwotnej zapadalności do trzech miesięcy. Powyższe zmiany były spowodowane dostosowaniem prezentacji wybranych pozycji aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów do przeważającej praktyki rynkowej oraz w celu lepszego odzwierciedlenia skutków prezentowanych transakcji. Zmiany nie miały wpływu na poziomy kapitałów oraz na wyniki netto Grupy w prezentowanych w niniejszym sprawozdaniu finansowym okresach porównawczych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 31 Dane porównawcze na dzień 1 stycznia 2022 roku i 31 grudnia 2022 roku oraz za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku zostały odpowiednio przekształcone . Wpływ wprowadzonych korekt na prezentowane dane porównawcze przedstawiają poniższe zestawienia. Przekształcenia w skonsolidowanym rachunku zysków i strat za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku. Nr Okres od 01.01.2022 do 31.12.2022 przed korektą korekta Okres od 01.01.2022 do 31.12.2022 po korekcie Przychody z tytułu odsetek, w tym: 9 265 806 - 9 265 806 Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej 9 093 789 - 9 093 789 Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 172 017 - 172 017 Koszty odsetek 1 (3 356 567) 14 755 (3 341 812) Wynik z tytułu odsetek 5 909 239 14 755 5 923 994 Przychody z tytułu opłat i prowizji 3 026 096 - 3 026 096 Koszty z tytułu opłat i prowizji (906 019) - (906 019) Wynik z tytułu opłat i prowizji 2 120 077 - 2 120 077 Przychody z tytułu dywidend 5 236 - 5 236 Wynik na działalności handlowej 97 198 - 97 198 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (50 924) - (50 924) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (91 548) - (91 548) Pozostałe przychody operacyjne 265 162 - 265 162 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 1 (803 217) (14 755) (817 972) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi (3 112 265) - (3 112 265) Ogólne koszty administracyjne (2 851 881) - (2 851 881) Amortyzacja (467 308) - (467 308) Pozostałe koszty operacyjne (443 613) - (443 613) Wynik działalności operacyjnej 576 156 - 576 156 Podatki od pozycji bilansowych Grupy (684 175) - (684 175) Zysk / (strata) brutto (108 019) - (108 019) Podatek dochodowy (594 508) - (594 508) Zysk / (strata) netto (702 527) - (702 527) Zysk / (strata) netto przypadający na: - akcjonariuszy mBanku S.A. (702 691) - (702 691) - udziały niekontrolujące 164 - 164 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 32 Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 1 stycznia 2022 roku AKTYWA Nr 01.01.2022 przed korektą korekta 01.01.2022 po korekcie Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (poprzednio: Kasa, operacje z bankiem centralnym) 2 12 202 266 338 333 12 540 599 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 2 139 919 159 (338 333) 139 580 826 Dłużne papiery wartościowe 16 164 103 - 16 164 103 Należności od banków 2 7 229 681 (338 333) 6 891 348 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 116 525 375 - 116 525 375 Pozostałe pozycje aktywów 46 251 949 - 46 251 949 AKTYWA RAZEM 198 373 374 - 198 373 374 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY Nr 01.01.2022 przed korektą korekta 01.01.2022 po korekcie ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM 198 373 374 - 198 373 374 Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2022 roku AKTYWA Nr 31.12.2022 przed korektą korekta 31.12.2022 po korekcie Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (poprzednio: Kasa, operacje z bankiem centralnym) 2 16 014 318 236 633 16 250 951 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 2 148 138 819 (236 633) 147 902 186 Dłużne papiery wartościowe 19 002 527 - 19 002 527 Należności od banków 2 9 806 262 (236 633) 9 569 629 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 119 330 030 - 119 330 030 Pozostałe pozycje aktywów 45 738 976 - 45 738 976 AKTYWA RAZEM 209 892 113 - 209 892 113 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY Nr 31.12.2022 przed korektą korekta 31.12.2022 po korekcie ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM 209 892 113 - 209 892 113 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 33 Przekształcenia w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Nr Okres od 01.01.2022 do 31.12.2022 przed korektą korekta Okres od 01.01.2022 do 31.12.2022 po korekcie Zysk / (strata) przed opodatkowaniem (108 019) - (108 019) Korekty, w tym: 2 8 135 080 (41 073) 8 094 007 Zapłacony podatek dochodowy (454 867) - (454 867) Amortyzacja, w tym amortyzacja środków trwałych oddanych w leasing operacyjny 498 701 - 498 701 (Zyski) straty z tytułu różnic kursowych z działalności finansowej 473 497 - 473 497 (Zyski) straty z działalności inwestycyjnej 2 490 - 2 490 Dywidendy otrzymane (5 236) - (5 236) Przychody odsetkowe (rachunek zysków i strat) (9 265 806) - (9 265 806) Koszty odsetkowe (rachunek zysków i strat) 3 356 567 (14 755) 3 341 812 Odsetki otrzymane 9 227 748 - 9 227 748 Odsetki zapłacone (2 657 442) 14 755 (2 642 687) Zmiana stanu należności od banków 2 (2 486 657) (41 073) (2 527 730) Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających (954 096) - (954 096) Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom (2 890 289) - (2 890 289) Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne dochody całkowite 1 261 938 - 1 261 938 Zmiana stanu papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie (2 806 315) - (2 806 315) Zmiana stanu papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo przez wynik finansowy 57 934 - 57 934 Zmiana stanu pozostałych aktywów (382 611) - (382 611) Zmiana stanu zobowiązań wobec banków (2 123 045) - (2 123 045) Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów 16 669 811 - 16 669 811 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu 6 436 - 6 436 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (662 074) - (662 074) Zmiana stanu rezerw 528 816 - 528 816 Zmiana stanu innych zobowiązań 739 580 - 739 580 A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej 2 8 027 061 (41 073) 7 985 988 B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (495 740) - (495 740) C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej (3 783 916) - (3 783 916) Zmiana stanu środków pieniężnych netto, razem (A+B+C) 2 3 747 405 (41 073) 3 706 332 Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych 4 020 - 4 020 Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego 12 540 599 - 12 540 599 Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego 2 16 292 024 (41 073) 16 250 951 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 34 3.Zarządzanie ryzykiem Grupa mBanku zarządza ryzykiem zgodnie z obowiązującymi wymogami regulacyjnymi oraz najlepszymi praktykami rynkowymi, formułując strategie, polityki oraz wytyczne w zakresie zarządzania ryzykiem. Proces zarządzania ryzykiem jest realizowany na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej – od Rady Nadzorczej (w tym Komisji ds. Ryzyka Rady Nadzorczej) i Zarządu Banku, poprzez wyspecjalizowane komitety oraz jednostki organizacyjne odpowiadające za identyfikację, pomiar, monitorowanie, kontrolę i redukcję ryzyka, na jednostkach biznesowych Grupy skończywszy. 3.1. Zarządzanie ryzykiem Grupy mBanku w 2023 roku – uwarunkowania zewnętrzne Grupa mBanku podejmuje na bieżąco działania mające na celu dostosowanie zasad zarządzania ryzykiem do zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych, w tym zmian przepisów prawa. Zmiany regulacyjne wynikające z prac Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego i projektu rozporządzenia CRR 3 Grupa monitoruje zmiany regulacyjne wynikające z prac Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego, szczególnie te związane z przeglądem i rewizją metodyk kalkulacji wymogów kapitałowych (tzw. Basel IV), które w ramach UE są wdrażane rozporządzeniem CRR3. W dniu 27 października 2021 roku Komisja Europejska zaproponowała projekt nowelizacji pakietu regulacji CRR/CRD IV. Jej celem jest wdrożenie zaktualizowanych standardów bazylejskich (Basel IV), przede wszystkim w obszarze kalkulacji wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka. Nowe wymagania będą obowiązywać w Unii Europejskiej od 1 stycznia 2025 roku. Grupa analizuje projektowane zmiany regulacyjne i ocenia ich wpływ, przygotowując się do ich wdrożenia. Śledzi także prace legislacyjne, ponieważ opublikowany projekt zmian pomimo, że został uzgodniony pomiędzy poszczególnymi instytucjami UE, nie został jeszcze formalnie przyjęty i opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE. Zakres zmian, jakie banki będą zobowiązane wprowadzić, aby dostosować się do nowych przepisów, będzie szeroki i zmiany te mogą potencjalnie wpływać na sytuację kapitałową Grupy mBanku. Zmiany w Rozporządzeniu CRR wiążą się ze zmianami sposobu kalkulacji wymogów kapitałowych w szczególności w następujących obszarach: ■ Stopniowo wprowadzony zostanie tzw. output floor, który ma na celu ograniczenie zmienności wymogów kapitałowych generowanych przez modele wewnętrzne oraz ograniczenie korzyści wynikających ze stosowania tych modeli względem banków stosujących metody standardowe. ■ Istotne zmiany wprowadzane będą do metody IRB dla ryzyka kredytowego. Nie można będzie stosować metody zaawansowanej IRB dla ekspozycji wobec banków komercyjnych, ekspozycji wobec pozostałych podmiotów sektora finansowego oraz wobec dużych przedsiębiorstw. Zmodyfikowana zostanie formuła wyznaczania wagi ryzyka (zniesienie mnożnika 1,06); wprowadzone będą tzw. input floors, czyli minimalne wartości parametrów wejściowych do formuły wyznaczania wagi ryzyka (PD, LGD, CCF). ■ Wprowadzony będzie szereg zmian do metody standardowej dla ryzyka kredytowego (w szczególności w zakresie ekspozycji zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości oraz pozycji pozabilansowych), tak aby zwiększyć wrażliwość tej metody na ryzyko – metoda standardowa będzie obowiązkowa dla celów wyznaczania wymogu output floor. ■ Dla ryzyka operacyjnego wprowadzona będzie nowa metoda standardowa, która zastąpi wszystkie dotychczas stosowane, w tym metodę modeli wewnętrznych. ■ Dla ryzyka rynkowego wprowadzone będą wiążące wymogi oparte na alternatywnej metodzie standardowej (tzw. FRTB), która zwiększa wrażliwość na ryzyko przy obliczaniu RWA. ■ W zakresie wymogu z tytułu korekty wyceny kredytowej (CVA), wprowadzone będą zmiany w formule wyliczania wartości wymogu metodą podstawową oraz zmienione wagi ryzyka przypisywane kontrahentom. Z kolei w zmienianej dyrektywie CRD przewidziane są również dodatkowe wymagania dotyczące ryzyka ESG, w kontekście zarządzania, pomiaru i monitorowania ryzyka, kalkulacji kapitału ekonomicznego, czy analiz w scenariuszach skrajnych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 35 Modele AIRB W latach 2016 - 2023 Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) w ramach inicjatywy regulacyjnej dotyczącej rewizji metody wewnętrznych ratingów (AIRB) opublikował dokumenty, które zawierają: ■ projekt metodyki oceny przez organy nadzoru, czy banki spełniają wymogi regulacyjne dotyczące stosowania metody wewnętrznych ratingów (AIRB - Assessment Methodology), ■ wytyczne dotyczące szacowania wartości parametrów ryzyka PD, LGD oraz postępowania z ekspozycjami cechującymi się niewykonaniem zobowiązania, ■ wytyczne dotyczące estymacji parametru LGD dla okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej oraz standard dotyczący szacowania i identyfikacji okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej w modelowaniu IRB, ■ wytyczne dotyczące ograniczania ryzyka kredytowego dla instytucji stosujących metodę IRB z wykorzystaniem własnych oszacowań LGD, ■ Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/598 z dnia 14 grudnia 2020 roku uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących przypisywania wag ryzyka ekspozycjom związanym z kredytowaniem specjalistycznym W czerwcu 2021 roku Bank złożył do organów nadzoru bankowego wniosek o zgodę na wprowadzenie znacznych zmian we wszystkich modelach parametrów PD, CCF i LGD w portfelach objętych metodą AIRB. Wdrożenie modeli AIRB dostosowanych do powyższych wytycznych planowane jest na 2024 rok, bezpośrednio po uzyskaniu zgody organów nadzoru bankowego. Rekomendacje KNF W celu aktualizacji dobrych praktyk, jakie obowiązują banki, w tym również w kontekście nowych zaleceń i wymagań definiowanych przez europejskie organy nadzoru, uwzględniając rozwiązania regulacyjne oraz praktyki stosowane w innych państwach, UKNF prowadzi regularnie prace nad aktualizacją rekomendacji, które kierowane są do banków. W 2023 roku Grupa dostosowała wewnętrzne procedury i polityki do postanowień znowelizowanej Rekomendacji A, która została przyjęta przez KNF w 2022 roku i zastąpiła Rekomendację A z 2010 roku. Nowelizacja ma na celu wskazanie dobrych praktyk w obszarze zarządzania ryzykiem na rynku instrumentów pochodnych, ujednolicenie tych zasad oraz dopełnienie europejskich wytycznych i standardów technicznych (ESMA, EUNB). Rekomendacja A została wdrożona przez Grupę w wyznaczonym przez KNF terminie. KNF prowadzi prace nad aktualizacją Rekomendacji G dotyczącej zarządzania ryzykiem stopy procentowej. W związku z publikacją ostatecznej wersji Wytycznych EUNB w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej i ryzykiem spreadu kredytowego w księdze bankowej spodziewana jest w kolejnych miesiącach aktualizacja obowiązującej rekomendacji, która będzie uwzględniać nowe wymagania wynikające ze wspomnianych przepisów. Ponadto w 2023 roku KNF opublikowała zaktualizowane rekomendacje, które adresowane są do sektora bankowego: ■ Rekomendację J dotyczącą zasad gromadzenia i przetwarzania przez banki danych o rynku nieruchomości, której aktualizacja wpłynie na poszerzenie zakresu gromadzonych przez Bank danych o nieruchomościach, wykorzystywanych w bieżącej pracy operacyjnej, jak również na potrzeby monitoringu zabezpieczeń, ■ Rekomendację S dotyczącą dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie, której aktualizacja m.in. rozszerza zakres przeprowadzonej przez Bank raz w roku pogłębionej analizy źródeł finansowania ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Dodatkowo wpływa ona na kalkulację zdolności kredytowej, a główne prace dotyczą zmiany w kalkulacji bufora na ryzyko stopy procentowej, ■ Rekomendację U dotyczącą dobrych praktyk w zakresie bancassurance, w zakresie której Bank prowadzi prace zmierzające do dostosowania do jej zaktualizowanej wersji w terminie do 30 czerwca 2024 roku. Główne prace polegają na usunięciu z oferowania produktów niespełniających rekomendacji nr 20, aktualizacji Polityki Bancassurance oraz przeglądzie i uzupełnieniu pozostałych procesów produktowych. Nowe wymaganie KNF w zakresie wskaźnika finansowania długoterminowego Zgodnie z zapowiedziami przedstawicieli UKNF, sektor bankowy oczekuje na wprowadzenie wskaźnika finansowania długoterminowego (WFD), określającego wymóg w zakresie płynności strukturalnej. Wstępnie określonym celem wskaźnika jest zwiększenie dywersyfikacji i stabilności źródeł finansowania, w szczególności działalności związanej z ekspozycjami w formie kredytów zabezpieczonych hipotecznie. Dodatkowo wskaźnik ma oddziaływać w kierunku zwiększenia udziału hipotecznych listów zastawnych i zielonych emisji. Ustalenia dotyczące ostatecznej formy wskaźnika i jego sposobu uwzględnienia w rekomendacjach KNF są prowadzone w ramach prac grupy roboczej, której przewodzi UKNF, i mogą ulec zmianie. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 36 Reforma IBOR Grupa przeprowadziła prace mające na celu konwersję stawek LIBOR CHF, EUR i JPY, które zostały wycofane zgodnie z komunikatem Financial Conduct Authority (FCA) z 5 marca 2021 roku. W przypadku pozostałych walut (GBP, USD) trwają prace dostosowawcze, ponieważ wskaźniki oficjalnie jeszcze nie zostały zlikwidowane. Grupa jest również zaangażowana w prace Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), która została powołana w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych w Polsce i m.in. ma wprowadzić nowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej, dla którego danymi wejściowymi są informacje reprezentujące transakcje O/N (overnight). Prace NGR mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika referencyjnej stopy procentowej. Bank nadał bardzo wysoki priorytet tym pracom i kieruje się w nich harmonogramem opublikowanym przez NGR. Dodatkowe informacje dotyczące wpływu reformy IBOR przedstawiono w Nocie 2.26 i Nocie 20. Wytyczne i standardy EUNB dotyczące ryzyka stopy procentowej portfela bankowego W październiku 2022 roku EUNB opublikował finalne standardy i wytyczne w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej w ramach rewizji dotychczasowych wytycznych nadzoru: ■ znowelizowane wytyczne w sprawie ryzyka stopy procentowej księgi bankowej (IRRBB) oraz ryzyka spreadu kredytowego wynikających z działalności w ramach portfela bankowego (CSRBB); zastąpiły one Wytyczne EUNB z 2018 roku, ■ standardy techniczne dotyczące metody standardowej oraz metody uproszczonej standardowej oceny ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej (IRRBB), ■ standardy techniczne dotyczące nadzorczych testów wartości odstających (SOT) dla ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej. Regulacje zawierają przepisy i wymagania w zakresie zarządzania IRRBB. W szczególności rozszerzają one zasady zarządzania ryzykiem CSRBB analogicznie jak obecnie funkcjonujące zasady IRRBB, doprecyzowują zasady kalkulacji wrażliwości wyniku odsetkowego oraz określają sposób kalkulacji miar regulacyjnych, w tym poziom limitów regulacyjnych. Grupa dostosowała wewnętrzne zasady zarządzania ryzykiem stopy procentowej i spreadu kredytowego do znowelizowanych wytycznych w określonym przez regulacje terminie, tj. w zakresie IRRBB - 30 czerwca 2023 roku, zaś w zakresie CSRBB – 31 grudnia 2023 roku. Zagrożenia związane z czynnikami ESG Bank analizuje zagrożenia związane z kwestiami ESG, w tym niekorzystnymi zmianami w środowisku naturalnym (zwłaszcza zmiany klimatyczne) lub długotrwałymi skutkami tych zmian w sposób horyzontalny. Oznacza to, że bada ich wpływ na profil działalności Banku w jak najszerszym spektrum, m.in. przekłada je na poszczególne kategorie ryzyka, w tym ryzyko kredytowe. Istotnym elementem zarządzania ryzykiem była aktualizacja zasad oceny ryzyka klientów korporacyjnych w obszarach środowiskowym, społecznym i zarządczym pod kątem lepszego odwzorowania specyfiki polskiej gospodarki i czynników ryzyka ESG w poszczególnych sektorach. Ocena ryzyka ESG jest jednym z elementów oceny ryzyka kredytowego klienta. Wynik analizy ryzyka ESG uwzględniany jest przy podejmowaniu decyzji kredytowej o udzieleniu finansowania oraz corocznie przy odnowieniu PD-ratingu klienta. Wynik oceny ryzyka ESG w procesie oceny ryzyka kredytowego nie przekłada się pod względem ilościowym na wycenę produktu, o który wnioskuje klient, bądź na jego PD-rating. Ocena ESG jest informacją jakościową, braną pod uwagę w procesie decyzyjnym oddzielnie od wyników finansowych i parametrów ryzyka kredytowego. W przypadku małych zaangażowań ocena jest uproszczona, prowadzona portfelowo. W przypadku zaangażowań przekraczających próg 8 mln PLN dla klientów K2 (średnie przedsiębiorstwa, których roczne obroty to od 50 mln zł. do 1 mld zł) i K1 (duże przedsiębiorstwa, których roczne obroty przekraczają 1 mld zł. oraz niebankowe instytucje finansowe) analiza jest prowadzona indywidualnie dla każdego klienta. Z uwagi na przystąpienie w 2022 roku do zobowiązania Science-Based Targets initiative (SBTi) oraz w ramach wypełniania zobowiązań strategicznych dotyczących osiągnięcia zeroemisyjności, rozpoczęto wstępne analizy dążące do zaprojektowania ścieżek dekarbonizacji dla Grupy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 37 3.2. Zasady zarządzania ryzykiem W zarządzaniu ryzykiem kredytowym Grupa koncentrowała się na identyfikacji czynników, które w istotny sposób mogą wpływać na sytuację klientów oraz jakość portfela kredytowego. ■ W obszarze bankowości korporacyjnej Bank utrzymał ostrożne podejście do aktualizacji polityk ryzyka kredytowego. Jednocześnie kontynuował projekty, których efektem ma być automatyzacja i uproszczenie procesu kredytowego. ■ W obszarze bankowości detalicznej Bank uwzględnia ryzyka związane z obecną sytuacją gospodarczą. Sytuacja gospodarstw domowych i małych firm jest przedmiotem silnej presji powodowanej dużą zmiennością czynników makroekonomicznych i geopolitycznych. Bank dostosowuje się do tej sytuacji utrzymując konserwatywną politykę kredytową, w szczególności w obszarze zdolności kredytowej. 3.2.1. Kultura zarządzania ryzykiem Fundamenty wdrożonej w Banku i Grupie mBanku kultury zarządzania ryzykiem zostały określone w Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku oraz strategiach zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka (ryzykiem koncentracji, ryzykiem kredytowym portfela detalicznego i korporacyjnego, ryzykiem rynkowym, ryzykiem płynności, ryzykiem operacyjnym, ryzykiem reputacji), zatwierdzonych przez Zarząd i Radę Nadzorczą mBanku. W Grupie mBanku role i zadania w zakresie zarządzania ryzykiem zorganizowano zgodnie ze schematem trzech linii obrony: ■ Pierwsza linia obrony to jednostki biznesowe (Biznes), które przede wszystkim realizują cele biznesowe. W ramach realizacji tych celów Biznes zarządza ryzykiem i kapitałem. Biznes uwzględnia aspekty związane z ryzykiem i kapitałem przy podejmowaniu wszystkich decyzji w granicach apetytu na ryzyko określonego dla Grupy mBanku. Kierownictwo Biznesu na bieżąco identyfikuje zagrożenia w podległym obszarze i odpowiada za posiadanie skutecznych mechanizmów kontrolnych. Oznacza to, że Biznes jest właścicielem wszystkich rodzajów ryzyka związanych z jego działalnością (w tym także związanych z outsourcingiem). ■ Druga linia obrony to przede wszystkim jednostki organizacyjne obszaru zarządzania ryzykiem (Ryzyko), Bezpieczeństwo, Inspektor Danych Osobowych oraz funkcja Compliance, które tworzą strategie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, wspierają i nadzorują Biznes w ich wdrażaniu oraz niezależnie analizują i oceniają ryzyko. Aby zapewnić, że Biznes jest wspierany i nadzorowany w obiektywny sposób, druga linia obrony działa niezależnie od Biznesu. ■ Trzecia linia obrony to Audyt Wewnętrzny, dokonujący niezależnych ocen działań związanych z zarządzaniem ryzykiem realizowanych zarówno przez pierwszą, jak i drugą linię obrony. 3.2.2. Podział ról w procesie zarządzania ryzykiem Rada Nadzorcza nadzoruje działalność Banku w zakresie systemu zarządzania ryzykiem oraz dokonuje oceny jego adekwatności i skuteczności. Rada Nadzorcza rozpatruje regularne i wyczerpujące informacje o wszystkich istotnych sprawach dotyczących działalności Banku przekazywanych przez Zarząd, ryzyku związanym z prowadzoną działalnością oraz sposobach i efektywności zarządzania tym ryzykiem. W szczególności Rada Nadzorcza zatwierdza Strategię Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku i nadzoruje jej realizację. Komisja ds. Ryzyka Rady Nadzorczej stale nadzoruje ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe, ryzyko płynności i ryzyko niefinansowe, w tym operacyjne. W szczególności wydaje rekomendacje dotyczące zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem, w tym Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku. Ponadto Komisja ds. Ryzyka Rady Nadzorczej wydaje rekomendacje w zakresie zaangażowania obciążonego ryzykiem jednego podmiotu zgodnie z parametrami, które określiła Rada Nadzorcza. Zarząd Banku projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem. W szczególności Zarząd określa i wdraża Strategię Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku. Jest także odpowiedzialny za określanie i wdrażanie zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka oraz za ich spójność ze Strategią Zarządzania Ryzykiem. Zarząd ustanawia strukturę organizacyjną Banku oraz przydziela zadania i obowiązki poszczególnym jednostkom organizacyjnym, dbając o właściwy podział ról w zarządzaniu ryzykiem. Ponadto odpowiada za opracowanie, wdrożenie, skuteczność i aktualizację pisemnych strategii, polityk i procedur, które dotyczą systemu zarządzania ryzykiem, procesu szacowania kapitału wewnętrznego, zarządzania kapitałem i planowania kapitału oraz systemu kontroli wewnętrznej. Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem (Chief Risk Officer – CRO) odpowiada za zintegrowane zarządzanie ryzykiem i kapitałem Banku oraz Grupy w zakresie: definiowania strategii i polityk, pomiaru, kontroli i niezależnego raportowania dotyczącego wszystkich rodzajów ryzyka (w szczególności ryzyka kredytowego, rynkowego, płynności oraz niefinansowego, w tym ryzyka operacyjnego), zatwierdzania limitów (zgodnie z regulacjami wewnętrznymi) oraz za procesy zarządzania ryzykiem detalicznego portfela kredytowego i portfela korporacyjnego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 38 Chief Environmental Risk Officer (CERO) odpowiada za rozwijanie zarządzania ryzykiem środowiskowym w Banku w zakresie ustalania odpowiednich standardów, nadzorowania procesu i metodologii kontroli śladu węglowego, nadzorowania zasad kontroli wewnętrznej, ryzyka greenwashingu oraz stres testów klimatycznych. Komitety: ■ Komitety Forum Biznesu i Ryzyka Grupy mBanku to platforma podejmowania decyzji oraz dialogu między jednostkami organizacyjnymi linii biznesowych i obszaru zarządzania ryzykiem w mBanku oraz mBankiem a spółkami Grupy mBanku. Forum tworzą: Komitet Ryzyka Bankowości Detalicznej (KRD), Komitet Ryzyka Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (KRK) Komitet Ryzyka Rynków Finansowych (KRF). Główną funkcją komitetów jest kształtowanie zasad zarządzania ryzykiem oraz apetytu na ryzyko. Komitety podejmują decyzje i wydają rekomendacje dotyczące w szczególności polityk ryzyka, procesów i narzędzi oceny ryzyka, systemu limitów ryzyka, oceny jakości i efektywności portfela ekspozycji wobec klientów, zatwierdzania wprowadzania nowych produktów do oferty oraz kluczowych aspektów sprzedaży produktów inwestycyjnych dla klientów bankowości detalicznej. ■ Komitet Ryzyka Modeli jest odpowiedzialny za nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem modeli, pełniąc w tym zakresie funkcję informacyjną, dyskusyjną, decyzyjną oraz legislacyjną. ■ Komitet ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz Kapitałem (CALCO) jest odpowiedzialny za systematyczne monitorowanie struktury bilansu i kapitału oraz za alokację funduszy w granicach dopuszczalnych ryzyk. Jego celem jest optymalizacja wyniku finansowego, a także kształtowanie i alokowanie kapitału w sposób zapewniający maksymalizację zwrotu na kapitale Grupy mBanku. ■ Komitet Zrównoważonego Rozwoju Grupy mBanku jest platformą podejmowania decyzji i wydawania rekomendacji oraz dialogu w zakresie zrównoważonego rozwoju. Komitet kształtuje, promuje i monitoruje zrównoważony rozwój w Grupie. ■ Komitet Kredytowy Grupy mBanku podejmuje decyzje kredytowe i wydaje rekomendacje i tym samym ma wpływ na realizację zasad zarządzania ryzykiem koncentracji w szczególności w zakresie zaangażowania wobec pojedynczych klientów i grup podmiotów powiązanych, w tym dużych zaangażowań. Komitet podejmuje również decyzje w ramach Banku dotyczące konwersji długu na akcje, udziały, przejęcia nieruchomości w zamian za długi. ■ Kolegium Kredytowe Bankowości Detalicznej odpowiada w szczególności za podejmowanie indywidualnych decyzji kredytowych dotyczących klientów detalicznych, jeżeli całkowita ekspozycja wobec takiego klienta, wartość transakcji lub wartość parametrów ryzyka AIRB (PD/LGD/EL) ustalona dla klienta lub transakcji osiągnie określony próg, przyjęty dla tego poziomu decyzyjnego. ■ Komitet Bankowości Inwestycyjnej zapewnia właściwe i skuteczne zarządzanie ryzykiem w transakcjach inwestycyjnych oferowanych przez Biuro Maklerskie Banku. Komitet odpowiada w szczególności za identyfikację i zarządzanie potencjalnymi ryzykami w kontekście realizowanej transakcji oraz szybką i sprawną wymianę informacji między Biznesem i obszarem zarządzania ryzykiem na temat strategii wobec klienta. ■ Komitet ds. Jakości Danych i Rozwoju Systemów Informacyjnych zapewnia warunki dla stworzenia, utrzymania i rozwoju efektywnego systemu zarządzania jakością danych oraz rozwoju systemów informacyjnych w ramach zasad określonych w procedurach Data Governance Banku. ■ Komitet Bezpieczeństwa posiada uprawnienia do podejmowania decyzji dotyczących akceptowania istotnych z punktu widzenia Grupy działań w zakresie zagadnień związanych z przestępczością bankową, cyberbezpieczeństwem, ochroną informacji z uwzględnieniem jej ochrony w systemach informatycznych, ochroną fizyczną i bezpieczeństwem technicznym, zapewnieniem ciągłości działania Grupy. ■ Komitet ds. Architektury Informatycznej odpowiada za skuteczne zarządzanie zasobami informatycznymi w mBanku oraz w spółkach Grupy mBanku. Zapewnia w Grupie spójność elementów i elastyczność rozwiązań informatycznych, efektywne wykorzystanie zasobów informatycznych, optymalizację wykorzystania wiedzy i doświadczeń z zakresu informatyki oraz powtarzalność procesów realizowanych w zakresie informatyki. ■ Komitet ds. Nadzoru nad Oddziałami Zagranicznymi mBanku między innymi wydaje rekomendacje w sprawie zatwierdzenia strategii działania oraz zasad stabilnego i ostrożnego zarządzania danego oddziału zagranicznego Banku, w szczególności w odniesieniu do ryzyka kredytowego. Funkcja zarządzania na poziomie strategicznym i funkcja kontroli ryzyka kredytowego, rynkowego, płynności, operacyjnego i ryzyka modeli wykorzystywanych do kwantyfikacji wymienionych rodzajów ryzyka jest realizowana w ramach obszaru zarządzania ryzykiem nadzorowanego przez Wiceprezesa Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 39 3.2.3. Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego i płynności (ICAAP/ILAAP) Grupa mBanku stosuje proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego (ICAAP, ang. Internal Capital Adequacy Assessment Process), który służy utrzymaniu funduszy własnych na poziomie adekwatnym do profilu i poziomu ryzyka ponoszonego w jej działalności. Proces ICAAP obejmuje: ■ inwentaryzację ryzyka w działalności Grupy mBanku, ■ kalkulację kapitału wewnętrznego i regulacyjnego na pokrycie ryzyka, ■ agregację kapitału, ■ testy warunków skrajnych, ■ ustalanie limitów dotyczących wykorzystania zasobów kapitałowych, ■ planowanie i alokację kapitału, ■ monitorowanie polegające na stałej identyfikacji ryzyka występującego w działalności Grupy mBanku oraz analizie poziomu kapitału na pokrycie ryzyka, ■coroczny przegląd procesu. Wdrożony w Grupie mBanku proces oceny adekwatności płynności (ILAAP, ang. Internal Liquidity Adequacy Assessment Process) odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ciągłości działania Banku i Grupy przez zapewnienie odpowiedniej pozycji płynnościowej i finansowej. Proces ILAAP obejmuje między innymi: ■ inwentaryzację ryzyka płynności i finansowania w działalności Grupy, ■ kalkulację miar płynności, w tym modelowanie wybranych produktów bankowych, ■ planowanie bilansu i ustalanie limitów zgodnych z apetytem na ryzyko, ■ zarządzanie uwzględniające testy warunków skrajnych, miary ryzyka, plan awaryjny, wskaźniki wczesnego ostrzegania (EWI), wskaźniki recovery (RI) oraz monitorowanie limitów, ■ przegląd i ocenę procesu, ■ system Ceny Transferowej Funduszy (FTP), ■ walidację modeli. Procesy ICAAP i ILAAP podlegają regularnym przeglądom realizowanym przez Zarząd Banku. Przeglądy tych procesów nadzoruje Rada Nadzorcza Banku. Istotne rodzaje ryzyka w działalności Grupy mBanku Zarząd Banku podejmuje działania, aby zapewnić, że Bank zarządza wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka, wynikającymi z realizacji przyjętej strategii Grupy mBanku. W tym celu w Grupie mBanku przeprowadzany jest corocznie proces identyfikacji i oceny istotności ryzyka. Wszystkie istotne rodzaje ryzyka są uwzględniane w Strategii Zarządzania Ryzykiem Grupy mBanku, w szczególności w procesie zarządzania zdolnością absorpcji ryzyka. Na dzień 31 grudnia 2023 roku za istotne w działalności Grupy mBanku uznawane były następujące rodzaje ryzyka: ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe (w tym ryzyko strategiczne), ryzyko płynności, ryzyko braku zgodności, ryzyko reputacji, ryzyko modeli, ryzyko kapitałowe (w tym ryzyko nadmiernej dźwigni), ryzyko portfela kredytów w walutach obcych oraz ryzyko związane z sekurytyzacją. Ponadto ryzyko środowiskowe traktowane jest jako ryzyko horyzontalne, tj. mogące materializować się w istniejących kategoriach ryzyka zidentyfikowanych w ramach procesu inwentaryzacji ryzyka. 3.2.4.Apetyt na ryzyko Grupa mBanku definiuje apetyt na ryzyko jako maksymalny poziom ryzyka, pod względem zarówno wartości, jak i struktury, jaki Grupa jest skłonna i zdolna zaakceptować w toku realizacji przyjętych celów biznesowych w ramach scenariusza kontynuacji działalności gospodarczej. Bufory kapitałowe i płynnościowe Grupa mBanku ustala apetyt na ryzyko, aby zapewnić stałe spełnienie wymagań nadzorczych w zakresie adekwatności kapitałowej i płynności przyjętych w przepisach europejskich i polskich. Dlatego utrzymuje bufory kapitałowe i płynnościowe powyżej wymogów regulacyjnych, aby zapewnić niezakłócone funkcjonowanie Grupy w razie niekorzystnych zmian w samej Grupie lub jej otoczeniu, tak aby możliwe było utrzymanie zdolności do absorpcji ryzyka. Zasoby na pokrycie ryzyka i apetyt na ryzyko określa się z uwzględnieniem źródeł finansowania i pozycji kapitałowej Grupy, zarówno w perspektywie regulacyjnej, jak i ekonomicznej. Bank utrzymuje kapitał i aktywa płynne na poziomach zapewniających spełnianie wymogów regulacyjnych w warunkach normalnych oraz w warunkach skrajnych, ale prawdopodobnych. Aby wyznaczyć odpowiednią wielkość bufora płynności ustanowiony został minimalny poziom wskaźnika LCR powyżej wymogu regulacyjnego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 40 Apetyt na ryzyko Grupy mBanku uwzględnia wszystkie istotne rodzaje ryzyka i ich kluczowe koncentracje wynikające z przyjętej strategii biznesowej, poprzez ustalenie odpowiednich buforów kapitałowych dla ryzyka wynikającego z potencjalnej materializacji wybranych czynników ryzyka, dotyczących istniejących portfeli oraz planowanej działalności, a także uwzględniających nowe wymagania regulacyjne, jak również potencjalne niekorzystne zmiany makroekonomiczne. W wyniku wewnętrznych dyskusji o apetycie na ryzyko określane są docelowe współczynniki kapitałowe i wewnętrzne bufory płynności dla Grupy mBanku. Zdolność absorpcji ryzyka Zdolność absorpcji ryzyka jest wyrażona w kapitale, źródłach finansowania i rezerwach płynności, które mogą być alokowane celem zapewnienia bezpieczeństwa w scenariuszu bazowym i scenariuszu warunków skrajnych. Maksymalne ryzyko, jakie Grupa mBanku jest skłonna i zdolna ponieść, przy akceptacji zagrożeń wynikających ze strategii biznesowej Grupy mBanku, określa się z uwzględnieniem następujących warunków: ■ zapewnienie adekwatnej zdolności absorpcji ryzyka (przestrzeganie limitów obowiązujących w normalnych warunkach) zgodnie z zasadami ICAAP, ■ przestrzeganie wewnętrznych celów kapitałowych i płynnościowych, ■ zapewnienie zachowania płynności finansowej oraz adekwatnej płynności strukturalnej Grupy zgodnie z zasadami ILAAP. Podejście Grupy mBanku do oceny i kontroli zdolności do absorpcji ryzyka Grupy uwzględnia wymogi wewnętrzne i regulacyjne. System limitów ryzyka Aby zapewnić efektywną alokację apetytu na ryzyko Grupa mBanku wdrożyła system limitów ryzyka. Struktura limitów przekłada apetyt na ryzyko na konkretne ograniczenia dotyczące rodzajów ryzyka występujących w działalności Grupy. Oprócz limitów w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Grupy stosowane są również liczby kontrolne oraz wskaźniki wczesnego ostrzegania. 3.2.5. Testy warunków skrajnych w ramach ICAAP i ILAAP Testy warunków skrajnych są wykorzystywane w zarządzaniu oraz planowaniu kapitałowym i płynnościowym Banku i Grupy. Pozwalają one ocenić odporność Grupy w kontekście dotkliwych, ale jednocześnie prawdopodobnych scenariuszy wydarzeń zewnętrznych i wewnętrznych. Testy warunków skrajnych są przeprowadzane przy założeniu scenariusza niekorzystnych warunków makroekonomicznych, które mogą negatywnie wpłynąć na sytuację finansową i płynnościową Grupy. W ramach ICAAP Grupa przeprowadza testy warunków skrajnych z wykorzystaniem różnych scenariuszy, między innymi scenariuszy historycznych, scenariuszy makroekonomicznych dla pogarszającej się koniunktury gospodarczej, scenariuszy, które uwzględniają zdarzenia o charakterze idiosynkratycznym, w kontekście specyficznych koncentracji ryzyka w Banku i Grupie. Analizy takie uwzględniają różne poziomy dotkliwości scenariuszy, które charakteryzują się różnym poziomem prawdopodobieństwa ich realizacji. Scenariusze w ramach ILAAP obejmują negatywne zdarzenia o charakterze idiosynkratycznym, zdarzenia dotyczące całego rynku oraz scenariusze połączone. Scenariusze te uzupełniane są przez scenariusz odwrócony pozwalający na identyfikację czynników ryzyka. Dodatkowo przeprowadzany jest scenariusz zintegrowany, w którym uwzględnia się również wpływ czynników pochodzących z innych rodzajów ryzyka. Przyjmowane do analizy scenariusze makroekonomiczne umożliwiają kompleksową analizę wszystkich istotnych rodzajów ryzyka oraz analizę jego wpływu na adekwatność kapitałową i płynność Banku oraz Grupy. Dla Banku i Grupy przeprowadzane są tzw. odwrócone testy warunków skrajnych, których celem jest identyfikacja zdarzeń mogących spowodować zagrożenie dla kontynuacji funkcjonowania Banku i Grupy. Odwrócone testy warunków skrajnych służą do podejmowania decyzji strategicznych dotyczących akceptowanego profilu ryzyka Grupy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 41 3.2.6. Wyniki finansowe mBanku oraz Grupy mBanku w kontekście wymogów regulacyjnych Grupa monitoruje wskaźniki planu naprawy w obszarach płynności, kapitału, rentowności i jakości aktywów zgodnie z zasadami opisanymi w Planie naprawy dla Grupy mBanku, w tym w zakresie spełnienia przesłanek do uruchomienia planu naprawy. Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA/GL/2021/11) w sprawie wskaźników planu naprawy, wskaźniki rentowności powinny uwzględniać wszelkie aspekty związane z dochodami instytucji, które mogą prowadzić do szybkiego pogorszenia się jej sytuacji finansowej poprzez obniżenie zysków zatrzymanych (lub strat) mających wpływ na fundusze własne instytucji. Rentowność podstawowego modelu biznesowego Grupy w 2023 roku utrzymała się na wysokim poziomie. Wynik za 2023 rok został ukształtowany w wyniku ujęcia dodatkowych kosztów ryzyka prawnego związanych z portfelem kredytów walutowych. Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie planów naprawy, w szczególności art. 142 ust. 2 ustawy Prawo bankowe, przesłanka do uruchomienia planu naprawy odnosząca się do istotnie pogorszającej się sytuacji finansowej Banku oraz Grupy nie została spełniona. Wskaźniki planu naprawy w pozostałych obszarach, tj. płynności, kapitału i jakości aktywów wskazują na stabilną i bezpieczną sytuację Banku oraz Grupy. 3.3.Ryzyko kredytowe 3.3.1. Organizacja zarządzania ryzykiem Grupa aktywnie zarządza ryzykiem kredytowym mając na celu optymalizację poziomu zysku uwzględniającą koszt ponoszonego ryzyka. Analiza ryzyka występującego w funkcjonowaniu Grupy ma charakter ciągły. W celu identyfikacji i monitorowania ryzyka kredytowego, w strukturze Banku oraz spółek zależnych stosuje się jednolite zasady zarządzania ryzykiem kredytowym, których podstawą jest między innymi oddzielenie funkcji oceny ryzyka kredytowego od funkcji sprzedażowych na wszystkich szczeblach do poziomu Zarządu włącznie. Analogiczne podejście Grupa stosuje w odniesieniu do administrowania ekspozycjami niosącymi ryzyko kredytowe, które jest realizowane w obszarze zarządzania ryzykiem oraz w obszarze operacyjnym, w pełnej niezależności od funkcji sprzedażowych. Przyjęty model zarządzania ryzykiem w ramach Grupy zakłada uczestnictwo w tym procesie jednostek organizacyjnych Banku wchodzących w skład obszaru zarządzania ryzykiem, a także Komitetu Kredytowego Grupy (KKG). Podejmowanie decyzji w odniesieniu do ekspozycji kredytowych w obszarze korporacyjnym Decyzje kredytowe podejmowane są zgodnie z wewnętrznie przyjętymi zasadami. Poziom kompetencji decyzyjnych określony jest w postaci macierzy decyzyjnej. Na jej podstawie, w zależności od EL-ratingu (ratingu oczekiwanej straty) lub PD-ratingu (prawdopodobieństwo zaniechania regulowania zobowiązań przez dłużnika) oraz łącznego zaangażowania na klienta/grupę podmiotów powiązanych, ustalany jest szczebel decyzyjny odpowiedzialny za podjęcie decyzji kredytowej. W łącznym zaangażowaniu uwzględniane są również zaangażowania spółek Grupy mBanku na klienta/grupę podmiotów powiązanych. Dla klientów wnioskujących o małe zaangażowanie jest ono jedynym wyznacznikiem właściwego szczebla decyzyjnego. Podejmowanie decyzji w odniesieniu do ekspozycji kredytowych w obszarze detalicznym Ze względu na profil klientów detalicznych, wielkość dopuszczalnych ekspozycji na pojedynczego klienta oraz standaryzację oferowanych produktów, proces podejmowania decyzji jest inny niż w przypadku klientów korporacyjnych. Proces decyzyjny w znacznej mierze jest zautomatyzowany, zarówno w zakresie pozyskiwania danych o kredytobiorcy z wewnętrznych oraz zewnętrznych źródeł danych jak i oceny ryzyka wykonywanej przy użyciu technik scoringowych oraz wystandaryzowanych kryteriów decyzyjnych. Obszar uznaniowości dotyczy głównie czynności związanych z weryfikacją dokumentacji kredytowej oraz obsługi ewentualnych odstępstw, kiedy to decyzja podejmowana jest z zastosowaniem reguł podwyższenia poziomu decyzyjnego. W przypadku kredytowania hipotecznego dodatkowo dokonywana jest wycena wartości zabezpieczenia (w standardowych przypadkach dokonywana wewnętrznie, w pozostałych polegająca na wewnętrznej weryfikacji wyceny dostarczonej z zewnątrz). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 42 3.3.2. Polityka kredytowa Bank zarządza ryzykiem kredytowym w oparciu o wymagania nadzorcze, najlepsze praktyki rynkowe oraz własną wiedzę i doświadczenie. W procesie zarządzania ryzykiem kredytowym główną rolę odgrywają polityki kredytowe, ustalane odrębnie dla obszaru bankowości detalicznej i korporacyjnej. Polityki kredytowe określają między innymi: ■ docelowe grupy klientów, ■ akceptowalne poziomy ratingów definiowane wielkością oczekiwanej straty, ■ kryteria akceptacji przedmiotów finansowania oraz zabezpieczeń, ■ zasady ograniczania ryzyka koncentracji, ■ reguły odnoszące się do wybranych branż lub segmentów klientów. 3.3.3.Stosowane zabezpieczenia Zabezpieczenia stosowane w ramach udzielania produktów kredytowych Ważnym elementem polityki kredytowej są stosowane zabezpieczenia. Podstawową rolą zabezpieczenia jest obniżenie ryzyka kredytowego transakcji i zapewnienie Grupie realnej możliwości zwrotu należności. Grupa, podejmując decyzję o przyznaniu produktu obarczonego ryzykiem kredytowym, dąży do uzyskania zabezpieczenia adekwatnego do podejmowanego ryzyka. Grupa przyjmuje zabezpieczenia tylko po dokonaniu ich oceny i pod warunkiem, że spełniają one warunek braku istotnej korelacji między ich wartością a wiarygodnością dłużnika. Rodzaj wymaganego zabezpieczenia zależy od produktu obciążonego ryzykiem kredytowym, okresu finansowania oraz ryzyka klienta. Do najczęściej stosowanych zabezpieczeń należą: ■ hipoteka na nieruchomości, ■ zastaw rejestrowy, ■ przelew wierzytelności (cesja praw), ■ kaucja pieniężna, ■ zastaw finansowy, ■ gwarancje i poręczenia, ■ blokada pieniężna, ■ przewłaszczenie środka transportu. Wartość nieruchomości stanowiących zabezpieczenie ustalana jest na podstawie wyceny, sporządzanej przez uprawnionego rzeczoznawcę. Przedłożony w Banku operat jest weryfikowany przez zespół specjalistów usytuowany w obszarze zarządzania ryzykiem, który sprawdza poprawność przyjęcia wartości rynkowej oraz ocenia płynność zabezpieczenia. W wybranych przypadkach najbardziej płynnych mieszkań w segmencie detalicznym weryfikacja wartości dokonywana jest automatycznie na podstawie aktualnych cen transakcyjnych. Wartość pozostałych zabezpieczeń określana jest na bazie dostępnych dokumentów, typowych dla każdego rodzaju zabezpieczenia. Każde zabezpieczenie podlega monitoringowi. Częstotliwość monitoringu wynika z regulacji wewnętrznych i zależy od rodzaju monitorowanego zabezpieczenia. W obszarze bankowości korporacyjnej, w przypadku zabezpieczeń na środkach trwałych i aktywach finansowych finalna wartość zabezpieczenia, tzw. MRV (ang. Most Realistic Value), wyznaczana jest przy użyciu wskaźnika ECF (ang. Empirical Coverage Factor), który odzwierciedla pesymistyczny wariant odzysku wierzytelności z zabezpieczenia rzeczowego w drodze wymuszonej sprzedaży. Ocena zabezpieczeń osobowych dokonywana jest na podstawie kondycji finansowej dostawcy. Bank wyznacza tzw. parametr PCV (będący odpowiednikiem wartości MRV dla zabezpieczeń rzeczowych). W sytuacji gdy parametr PD dostawcy zabezpieczenia jest równy lub gorszy od PD klienta, PCV równe jest zero. mBank posiada polityki dotyczące zabezpieczeń w obszarze bankowości detalicznej oraz korporacyjnej. Najważniejsze ich elementy to: ■ wskazanie zabezpieczeń preferowanych i niezalecanych, ■ rekomendacje w zakresie stosowania zabezpieczeń w określonych sytuacjach, ■ określenie częstotliwości monitoringu zabezpieczeń, ■ określenie podejścia do zabezpieczeń z zerowym MRV. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 43 Zabezpieczenia stosowane w ramach obrotu instrumentami pochodnymi mBank zarządza ryzykiem związanym z instrumentami pochodnymi. Ekspozycjami kredytowymi wynikającymi z zawartych transakcji pochodnych zarządza się w ramach ogólnych limitów kredytowych dla klientów, uwzględniając potencjalny wpływ na wartość ekspozycji zmian parametrów rynkowych. Stosowane umowy ramowe z kontrahentami zobowiązują Bank do codziennego monitorowania wartości ekspozycji wobec kontrahenta i wprowadzają konieczność dodatkowego zabezpieczania ekspozycji przez klienta lub mBank zgodnie z podpisanymi umowami zabezpieczającymi. Jednocześnie wspomniane umowy ramowe w przypadku naruszenia warunków umowy pozwalają na przedterminowe rozliczenie transakcji z klientem. mBank wykorzystuje Proces Wczesnego Ostrzegania (Early Warning) w celu monitorowania wykorzystania limitu na transakcje pochodne i możliwości reakcji Banku w stosunku do klienta, w przypadku gdy ekspozycja z tytułu otwartych transakcji pochodnych zbliża się do maksymalnego poziomu limitu. Ponadto uwzględniając ryzyko kredytowe związane z limitem na transakcje pochodne konkretnego klienta, Bank może stosować dodatkowe zabezpieczenia tego limitu w ramach: ■ standardowego katalogu zabezpieczeń mającego zastosowanie dla produktów ryzyka kredytowego, udzielanych klientom segmentu K2 i K3 w ramach procesu prostego i procesu standardowego; ■ rozszerzonego katalogu zabezpieczeń produktów ryzyka kredytowego, który jest dostępny z następującymi kryteriami: ■ obecność klienta na liście LEW, WATCH, ■ obsługa klienta w segmencie K1, ■ obsługa klienta w obszarze finansowania strukturalnego i Mezzanine, ■ zabezpieczenie dotyczy kredytowania specjalistycznego (SPL), ■ odstępstwo od „Standardowego katalogu zabezpieczeń”: □ za indywidualną zgodą Dyrektorów Departamentu Analiz Kredytowych Bankowości Korporacyjnej, Departamentu Zarządzania Mikroregionem Centralnym, Departamentu Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Departamentu Zarządzania Mikroregionem Zachodnim lub osób przez nich wskazanych w przypadku, gdy kwestia pozostawienia zabezpieczenia z katalogu rozszerzonego lub przyjęcia zabezpieczenia z katalogu rozszerzonego następuje z inicjatywy analityka kredytowego lub doradcy kredytowego. Wówczas zgoda powinna być pozyskana przed przesłaniem raportu/transakcji do Dyrektora Zarządzającego ds. klientów korporacyjnych i rozwoju bankowości korporacyjnej, □ za indywidualną zgodą Kierującego Wydziałem Oceny Ryzyka Dużych Przedsiębiorstw lub Wydziałem Oceny Ryzyka Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Departamencie Oceny Ryzyka Korporacyjnego (lub koordynatorów/liderów tych wydziałów), gdy kwestia pozostawienia zabezpieczenia z katalogu rozszerzonego lub przyjęcia zabezpieczenia z katalogu rozszerzonego następuje z inicjatywy Dyrektora Zarządzającego ds. klientów korporacyjnych i rozwoju bankowości korporacyjnej. Zabezpieczenia akceptowane przez Spółki Grupy mBanku Spółki Grupy mBanku akceptują różne formy prawnych zabezpieczeń produktów obarczonych ryzykiem kredytowym. Ich katalog uzależniony jest od specyfiki prowadzonej działalności, rodzaju oferowanych produktów i ryzyka transakcji. mBank Hipoteczny jako podstawowe zabezpieczenie stosuje hipotekę na finansowanej nieruchomości. Dodatkowymi zabezpieczeniami mogą być poręczenia wekslowe lub cywilne właścicieli spółki kredytobiorcy, bądź zastaw na akcjach lub udziałach w spółce kredytobiorcy. Na okres niezbędny do skutecznego ustanowienia zabezpieczenia może zostać przyjęte ubezpieczenie kredytu w zaakceptowanym przez Bank zakładzie ubezpieczeniowym. mFaktoring akceptuje jedynie formy zabezpieczeń o dużej płynności. Obok weksli własnych in blanco są to przede wszystkim poręczenia wekslowe właścicieli spółki klienta, cesje wierzytelności z rachunków bankowych (głównie prowadzonych przez mBank), ubezpieczenia należności, cesje praw z polis ubezpieczeniowych należności zawartych przez klientów. mLeasing stosuje katalog zabezpieczeń najbardziej zbliżony do katalogu zabezpieczeń stosowanych w mBanku. Spółka akceptuje zarówno standardowe zabezpieczenia osobiste: poręczenia wekslowe i według prawa cywilnego, listy patronackie, gwarancje, przystąpienia i przejęcia długu, jak i rzeczowe: hipoteki, zastawy rejestrowe, przewłaszczenia na zabezpieczenie, przelewy wierzytelności, cesje należności i cesje praw z polis ubezpieczeniowych oraz kaucje. Spółka zarządza ryzykiem wartości resztowej poprzez określanie jej w oparciu o prognozy Eurotax Glass’s Forecast. Kalkulacje wartości resztowej uwzględniają przedmiot, okres leasingu, szacowany przebieg, szacowany stan pojazdu po okresie leasingu. Przy wartości resztowej uwzględniane są również takie czynniki jak doposażenie, kolor oraz rok produkcji (jeśli pojazd został wyprodukowany w latach wcześniejszych niż rok przekazania w leasing). Otrzymana wartość jest obniżana o współczynnik bezpieczeństwa tak by pokryć ryzyka związane faktem, że użytkownik pojazdu Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 44 nie jest jednocześnie jego właścicielem, czyli pojazd jest przedmiotem wynajmu długoterminowego. Na końcowym etapie kalkulacja wartości resztowej jest weryfikowana z cenami obserwowanymi na rynku używanych samochodów i zatwierdzana przez autoryzowany personel. W trakcie trwania umowy, w przypadku, gdy dla okresów półrocznych, licząc od daty przekazania pojazdu, proporcjonalny przebieg pojazdu różni się od ustalonego przez strony o więcej niż 10%, finansującemu przysługuje prawo do rekalkulacji wysokości rat wynagrodzenia w oparciu o nowy przewidywany przebieg pojazdu. Po zakończeniu umowy spółka rozlicza ewentualne zużycie ponadnormatywne oraz ewentualny nadprzebieg poprzez stosowanie dodatkowych opłat. 3.3.4. System ratingowy Kluczowym elementem procesu zarządzania ryzykiem kredytowym w obszarze bankowości korporacyjnej jest system ratingowy, oparty na następujących podstawowych elementach: ■ rating dłużnika (PD-rating) - określający prawdopodobieństwo zaniechania regulowania zobowiązań, ■ model straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) obejmujący portfel ekspozycji bez przesłanki niewykonania zobowiązania (w przypadku niewykonania zobowiązania odzyski są ustalane metodą indywidualną). Model składa się z komponentów: odzysku z części niezabezpieczonej (oparty na czynnikach ze sprawozdania finansowego, charakterystykach ekspozycji oraz klienta) oraz odzysku z części zabezpieczonej (oparty na czynnikach związanych z przedmiotem zabezpieczenia), ■ model ekspozycji w przypadku niewykonania zobowiązania (EAD), którego składowymi są model współczynnika konwersji kredytowej CCF oraz komponent zużycia limitu. Komponenty oparte są o czynniki kontraktowe oraz klienckie, ■ rating kredytowy (EL-rating) - określający oczekiwaną stratę (EL) i biorący pod uwagę zarówno ryzyko związane z klientem (PD) jak i specyfikę transakcji (LGD – strata na skutek zaniechania regulowania zobowiązań). EL wyrażone jest w postaci iloczynu PDLGD. Wskaźnik EL wykorzystywany jest głównie na etapie podejmowania decyzji kredytowej. Rating dostarcza względne miary ryzyka kredytowego zarówno w skali procentowej (PD% i EL%) jak też według umownej skali od 1,0 do 6,5 (PD-rating, EL-rating) dla korporacji (obroty powyżej 50 mln zł) i SME (obroty nieprzekraczające 50 mln zł). Kalkulacja PD jest ściśle zdefiniowanym procesem obejmującym siedem elementów, tj. analizę finansową raportów rocznych, analizę finansową danych śródrocznych, ocenę terminowości składania sprawozdań finansowych, ocenę ryzyk jakościowych, wskaźniki ostrzegawcze, ocenę stopnia integracji grupy dłużnika oraz dodatkowe kryteria uznaniowe. Rating kredytowy oparty na oczekiwanej stracie (EL) powstaje poprzez nałożenie na ocenę ryzyka klienta analizy ryzyka transakcyjnego wynikającego z wielkości zaangażowania (EAD) oraz z charakteru i stopnia zabezpieczenia transakcji zawartych z danym klientem (LGD). LGD wyrażone jako procent EAD jest funkcją możliwej do realizacji wartości zabezpieczeń rzeczowych i finansowych, zależnej od typu oraz wartości zabezpieczenia, typu transakcji oraz współczynnika odzysku należności z innych źródeł niż zabezpieczenia. System ratingowy stosowany w obszarze bankowości detalicznej wykorzystywany jest do oceny ryzyka transakcji zabezpieczonych oraz niezabezpieczonych hipotecznie wobec osób fizycznych oraz mikro i małych przedsiębiorstw (o rocznych przychodach nieprzekraczających 10 mln PLN). W ramach detalicznego systemu ratingowego funkcjonują następujące modele: ■ model straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) obejmujący cały portfel detaliczny. Finalny poziom straty określany jest na podstawie integracji trzech komponentów: □ poziomu odzysku dla przypadków uzdrowionych (opartego na średnich osiąganych poziomach odzysku dla przypadków uzdrowionych), □ poziomu odzysku dla przypadków nieuzdrowionych (opartego na czynnikach kontraktowych, dotyczących relacji klienta z kontraktem oraz charakterystykę zabezpieczenia), □ prawdopodobieństwa uzdrowienia (opartego na czynnikach socjo-demograficznych oraz pełnej strukturze produktowej właściciela kontraktu). Szacowanie poziomu straty LGD przebiega w homogenicznych segmentach uwzględniających typ produktu oraz rodzaj zabezpieczenia. Funkcjonują oddzielne modele dla przypadków charakteryzujących się oraz nie charakteryzujących się niewykonaniem zobowiązania; ■ model ekspozycji w przypadku niewykonania zobowiązania (EAD), którego składowymi jest model współczynnika konwersji kredytowej CCF, komponent zużycia limitu oraz przedpłat. Komponenty oparte są na czynnikach kontraktowych oraz klienckich; Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 45 ■ model parametru PD (określający prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania) o konstrukcji modułowej integrujący funkcjonujące w obszarze detalicznym karty scoringowe: □ aplikacyjne (oparte na czynnikach: socjo-demograficznych, opisujących charakterystykę prowadzonej działalności gospodarczej oraz związanych ze specyfiką posiadanych/wnioskowanych produktów kredytowych), □ behawioralne (oparte na informacjach dotyczących historii relacji kredytowej i depozytowej z Bankiem), □ biurowe (bazujące na danych z Biura Informacji Kredytowej dotyczących relacji i sposobu obsługi przez klienta zobowiązań posiadanych poza Bankiem). Systemy ratingowe generują prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przez kredytobiorców bezpośrednio w postaci PD wyrażonych w procentach (skala ciągła). Klasy ratingowe tworzone są w oparciu o procedury dzielenia na grupy PD wyrażonego w procentach na podstawie drabinki geometrycznej (tzw. masterskala). W sprawozdawczości zewnętrznej Bank stosuje mapowanie wewnętrznej skali ratingowej PD do ratingów zewnętrznych. Zarówno proces mapowania prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania na klasy ratingowe jak i sposób przekładania ratingów wewnętrznych do zewnętrznych są efektem stosowanie jednej, wspólnej skali ratingowej (masterskali) w grupie Commerzbanku. Stosowana w Banku skala ratingowa jest wykorzystywana do wizualizacji poziomu ryzyka kredytowego wobec osób fizycznych, mikro i małych przedsiębiorstw oraz średnich i dużych podmiotów gospodarczych. Sposób mapowania przedstawiony jest w poniższej tabeli: Pod- portfel 1 2 3 4 5 6 7 8 PD rating 1,0 – 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 – 2,6 2,8 3 3,2 – 3,4 3,6 – 3,8 4 4,2 – 4,6 4,8 5 5,2 – 5,8 Brak ratingu 6,1 – 6,5 AAA AA+ AA, AA- A+, A A- BBB+ BBB BBB- BB+ BB BB- B+ B B- B- CCC+ do C Nie dotyczy D S&P Stopień inwestycyjny Stopień subinwestycyjny Stopień nieinwestycyjny Default Wszystkie spółki Grupy mBanku, których działalność obarczona jest ryzykiem kredytowym, przed zawarciem transakcji i w trakcie jej trwania – w trybie monitoringu – przeprowadzają ocenę ryzyka opierając się przy tym na systemach ratingowych stosowanych przez Grupę mBanku. Zastosowany system ratingowy wynika z charakteru prowadzonej działalności, przy czym spółka faktoringowa i leasingowa używają ratingu dłużnika (PD-rating), zaś leasingowa dodatkowo ratingu kredytowego (EL-rating). W przypadku kredytów hipotecznych w zakresie kredytowania specjalistycznego nieruchomości przychodowych oraz leasingu nieruchomości stosowany jest rating oparty na miarach nadzorczych (slotting approach). 3.3.5. Monitoring i walidacja modeli Wszystkie modele parametrów ryzyka w mBanku oraz w spółkach Grupy (mLeasing, mBank Hipoteczny), w tym między innymi modele prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD) oraz ich składowe, straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD), oraz współczynnika konwersji kredytowej (CCF), podlegają szczegółowemu i corocznemu procesowi monitoringu przez jednostki modelujące. Ponadto modele te są przedmiotem cyklicznej walidacji przez niezależną jednostkę walidacyjną mBanku i/lub jednostkę walidacyjną Spółki (jeżeli znajduje zastosowanie). W trakcie monitoringu przeprowadzane są testy sprawdzające moc dyskryminacyjną modeli lub poszczególnych ich komponentów, stabilność w czasie, istotność poszczególnych odchyleń empirycznych realizacji od wartości teoretycznych oraz wpływ na parametry portfelowe. Jednostka modelująca przeprowadza rekalibracje przedmiotowych modeli między innymi w przypadku identyfikacji pewnych niedopasowań. Raporty z przeprowadzonych monitoringów/backtestów przedstawiane są do wiadomości użytkowników modelu oraz niezależnej jednostki walidacyjnej. Walidacja Walidacja jest wewnętrznym, kompleksowym procesem niezależnej i obiektywnej oceny funkcjonowania modelu, spełniającym wymogi Rekomendacji W, a także - w przypadku metody AIRB - wytyczne nadzoru określone w Rozporządzeniu CRR. Zasady walidacji zostały ramowo określone w Polityce Zarządzania Modelami (PZM) i uszczegółowione w innych regulacjach wewnętrznych Banku oraz spółek Grupy. Walidacji podlegają modele bezpośrednio lub pośrednio wykorzystywane w ocenie adekwatności kapitałowej z wykorzystaniem metody AIRB, modele bezpośrednio lub pośrednio wykorzystywane w procesie kalkulacji rezerw zgodne z MSSF 9 oraz inne wskazane w prowadzonym w Banku Wykazie Modeli PZM. W przypadku modeli AIRB zachowana jest niezależność Jednostki Walidacyjnej w strukturach organizacyjnych Banku lub spółki Grupy w stosunku do jednostek zaangażowanych w proces budowy i utrzymania modelu, tzn. jego właściciela oraz użytkowników. W mBanku za walidację odpowiedzialny jest Wydział Walidacji (Jednostka Walidacyjna). Walidacja przeprowadzana przez Jednostkę Walidacyjną Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 46 obejmuje ocenę koncepcji i założeń modeli, poprawności ich budowy, wdrożenia, poprawności wykorzystania oraz skuteczności wraz ze statusem podejmowanych działań zaradczych lub naprawczych. W zależności od istotności i złożoności modelu, a także rodzaju przeprowadzanego badania, walidacja ma charakter kompleksowy (obejmuje zarówno elementy ilościowe, jak i jakościowe) lub ograniczony (jest skoncentrowana głównie na analizach ilościowych oraz wybranych elementach jakościowych). Wyniki walidacji są udokumentowane w formie raportu walidacyjnego, który zawiera ocenę modelu między innymi na potrzeby dalszego zatwierdzenia modelu oraz ewentualne zalecenia, w postaci działań zaradczych bądź naprawczych, dotyczące stwierdzonych nieprawidłowości. Zadania walidacyjne realizowane są zgodnie z rocznym planem walidacji. Zarówno plan walidacji, jak i wyniki przeprowadzonych zadań walidacyjnych zatwierdzane są przez Komitet Ryzyka Modeli. Polityka zmian metody IRB Bank posiada zatwierdzoną przez Zarząd i wdrożoną „Politykę zmian metody IRB”. Zawiera ona wewnętrzne zasady zarządzania zmianami w ramach stosowanej metody IRB, oparte na wytycznych władz nadzorczych i uwzględniające własną specyfikę organizacyjną. Polityka określa etapy procesu zarządzania zmianami, definiuje role i odpowiedzialności, szczegółowo charakteryzuje zasady klasyfikacji zmian, w szczególności kryteria klasyfikacji w oparciu o wytyczne Europejskiego Banku Centralnego. 3.3.6.Zasady wyznaczania oczekiwanych strat kredytowych Grupa wyznacza oczekiwane straty kredytowe zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz zgodnie z wymogami polskiego prawa bankowego i wymaganiami Komisji Nadzoru Finansowego. 3.3.6.1 Zasady klasyfikacji ekspozycji do Koszyków Bank, realizując postanowienia Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, klasyfikuje ekspozycje kredytowe do Koszyków (ang. Stage): ■ Koszyk 1 – ekspozycje, dla których ryzyko nie zwiększyło się istotnie od momentu początkowego ujęcia w portfelu kredytowym, ■ Koszyk 2 – ekspozycje, dla których na datę raportową stwierdzono istotne pogorszenie jakości kredytowej w stosunku do daty początkowego ujęcia, ■ Koszyk 3 – ekspozycje, dla których została stwierdzona przesłanka utraty wartości, ■ POCI (ang. purchased or originated credit-impaired asset) – aktywa, dla których przesłanka utraty wartości została zidentyfikowana na moment początkowego ujęcia. Przypisanie ekspozycji do Koszyka 2 odbywa się w Banku zgodnie z algorytmem tzw. Logiki Transferu, określającym przesłanki jakościowe oraz ilościową, mówiące o znaczącym wzroście ryzyka kredytowego, zaś o klasyfikacji do Koszyka 3 decydują przesłanki utraty wartości. Po ustaniu przesłanki ilościowej lub przesłanek jakościowych, na podstawie których ekspozycja została zaklasyfikowana do Koszyka 2 na datę raportową (klient i przypisana do niego ekspozycja nie ma aktywnej żadnej z przesłanek jakościowych Logiki Transferu ani przesłanki ilościowej), ekspozycja zmieni kwalifikację z Koszyka 2 na Koszyk 1. Dodatkowo, w przypadku kredytów, wobec których zastosowano narzędzia pomocowe (forborne) warunkiem przeklasyfikowania do Koszyka 1 jest upłynięcie okresu 24-miesięcy, w trakcie których kredyt jest prawidłowo obsługiwany (ang. performing). Możliwe jest również przeklasyfikowanie klienta z Koszyka 3 do Koszyka 2 lub Koszyka 1 jeśli dla każdej przesłanki niewykonania zobowiązania przypisanej do dłużnika upłynął okres kwarantanny, a dodatkowo w przypadku klientów korporacyjnych, ocena dłużnika przeprowadzona po okresie kwarantanny nie wykazała, że dłużnik prawdopodobnie nie spłaci w pełni zobowiązania bez realizacji zabezpieczenia. Okres kwarantanny oznacza okres, w którym dłużnik prawidłowo obsługuje zobowiązania, liczony od momentu ustąpienia przesłanki utraty wartości. Kalkulacja okresu kwarantanny odbywa się oddzielnie dla każdej przesłanki utraty wartości. Okres kwarantanny jest utrzymywany również w sytuacji, gdy zobowiązanie, ze względu na które wystąpiła przesłanka utraty wartości, zostało spłacone, spisane lub sprzedane. Okres kwarantanny wynosi: ■ w przypadku przesłanki restrukturyzacji awaryjnej – 12 miesięcy, ■ w przypadku pozostałych przesłanek – 3 miesiące. Bank w okresie kwarantanny ocenia zachowanie kredytowe dłużnika, a wyjście z kwarantanny jest uzależnione od prawidłowej obsługi. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 47 3.3.6.1.1. Istotne pogorszenie jakości kredytowej (klasyfikacja do Koszyka 2) Identyfikacja istotnego pogorszenia jakości kredytowej aktywa odbywa się na bazie kryteriów ilościowych i jakościowych, przy czym o klasyfikacji aktywa do Koszyka 2 decyduje wystąpienie przynajmniej jednego z kryteriów jakościowych lub kryterium ilościowego. Kryteria jakościowe to: ■ liczba dni opóźnienia w spłacie kwoty wymagalnej jest większa lub równa 31 dni przy uwzględnieniu progów materialności: □ próg bezwzględny odnosi się do przeterminowanej kwoty ekspozycji i wynosi 400 zł dla ekspozycji detalicznych w oddziale polskim i ekspozycji dłużników Private Banking, rejestrowanych w systemach korporacyjnych, 2 500 CZK dla ekspozycji detalicznych w oddziale zagranicznym Banku w Czechach, 100 EUR dla ekspozycji detalicznych w oddziale zagranicznym Banku na Słowacji oraz 2 000 zł dla ekspozycji z obszaru bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej, □ próg względny odnosi się do stosunku przeterminowanej kwoty ekspozycji do całkowitej kwoty ekspozycji bilansowej i wynosi 1%, ■ liczba dni opóźnienia w spłacie kwoty wymagalnej ekspozycji jest większa lub równa 91 dni (bez uwzględnienia progów materialności), ■ występowanie flagi Forborne performing (status klienta wskazujący na jego trudności w spłacie zobowiązania kredytowego zgodnie z definicją Forborne stosowaną w Banku), ■ przynajmniej trzykrotny wzrost aktualnego poziomu PD oszacowanego w horyzoncie 12 miesięcy w stosunku do poziomu PD z daty początkowego ujęcia ekspozycji (ang. threefold PD backstop indicator), ■ występowanie flagi Listy Watch (wewnętrzny proces Banku wskazujący klientów korporacyjnych podlegających szczególnej obserwacji pod względem zmian ich jakości kredytowej, zgodnie z zasadami klasyfikacji na Listę Watch przyjętymi w Banku), ■ pogorszenie profilu ryzyka całego portfela ekspozycji z uwagi na typ produktu, branżę lub kanał dystrybucji (dotyczy klientów detalicznych). Bank dokonuje kwantyfikacji poziomu ryzyka kredytowego w stosunku do wszystkich ekspozycji lub klientów, w odniesieniu do których istnieje zaangażowanie kredytowe. Kryterium ilościowe Logiki Transferu wykorzystuje miarę istotnego pogorszenia jakości kredytowej bazującą na względnej i bezwzględnej zmianie długookresowej wartości PD określonej dla ekspozycji na datę raportową w stosunku do miary długookresowego PD określonej na datę początkowego ujęcia. Miara ta jest wyznaczana odrębnie dla portfela detalicznego oraz korporacyjnego w ramach segmentów homogenicznych ze względu na prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia default oraz charakterystyki ekspozycji. W przypadku gdy wartości względnej i bezwzględnej zmiany długookresowego PD przekroczą tzw. progi przejścia, wówczas dana ekspozycja trafia do Koszyka 2. Istotną kwestią w procesie kalkulacji miary pogorszenia jakości kredytowej jest spójne na poziomie całego Banku wyznaczanie daty początkowego ujęcia, względem której badane jest pogorszenie jakości kredytowej. Ponowna data początkowego ujęcia wyznaczana jest dla ekspozycji, dla których nastąpiła znacząca modyfikacja warunków kontraktowych. Każdorazowa zmiana daty początkowego ujęcia skutkuje ponowną kalkulacją, zgodnie z obowiązującymi na nową datę początkowego ujęcia charakterystykami ekspozycji, parametru inicjalnego PD, względem którego badane jest istotne pogorszenie jakości kredytowej ekspozycji. 3.3.6.1.2. Niskie ryzyko kredytowe W przypadku ekspozycji, których charakterystyki wskazują na niskie ryzyko kredytowe (ang. Low Credit Risk - LCR), oczekiwane straty kredytowe wyznaczane są zawsze w horyzoncie 12 miesięcy. Dla ekspozycji oznaczonych jako LCR nie zakłada się transferu z Koszyka 1 do Koszyka 2, choć nadal możliwe jest przejście z Koszyka 1 do Koszyka 3 w momencie stwierdzenia przesłanki utarty wartości. Grupa stosuje kryterium LCR wobec klientów z segmentu rządów i banków centralnych, którzy posiadają rating inwestycyjny oraz klientów z segmentu Jednostki Samorządu Terytorialnego. Kryterium LCR nie jest stosowane wobec ekspozycji detalicznych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 48 3.3.6.1.3. Przesłanki utraty wartości - należności korporacyjne W przypadku ekspozycji korporacyjnych Bank wyróżnia następujące przesłanki utraty wartości: ■ liczba dni przeterminowania kwoty głównej, odsetek lub opłat wynosi powyżej 90 dni (w przypadku ekspozycji wobec banków powyżej 14 dni). Obliczanie liczby dni przeterminowania odbywa się na poziomie dłużnika i rozpoczyna się w momencie przekroczenia łącznie bezwzględnego i względnego progu istotności, gdzie: □ próg bezwzględny odnosi się do sumy wszystkich przeterminowanych kwot związanych z zobowiązaniami dłużnika wobec Banku i wynosi 2 000 zł dla dłużników z obszaru bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej oraz 400 zł dla dłużników Private Banking rejestrowanych w systemach korporacyjnych, □ próg względny odnosi się do stosunku wszystkich przeterminowanych kwot związanych z zobowiązaniami dłużnika wobec Banku do sumy zobowiązań bilansowych dotyczących danego dłużnika i wynosi 1%; ■ zbycie przez Bank ekspozycji ze znaczną stratą ekonomiczną związaną z obniżeniem wiarygodności kredytowej dłużnika; ■ dokonanie przez Bank restrukturyzacji awaryjnej (próg materialności, od którego Bank uznaje zmniejszone zobowiązanie finansowe za cechujące się niewykonaniem zobowiązania wynosi 1%); ■ powzięcie informacji o prowadzeniu egzekucji wobec dłużnika w kwocie, która w ocenie Banku może skutkować utratą zdolności kredytowej; ■ powzięcie informacji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, powzięcie informacji o postawieniu dłużnika w stan likwidacji, rozwiązaniu lub unieważnieniu spółki, powzięcie informacji o ustanowieniu kuratora; ■ ogłoszenie upadłości dłużnika lub uzyskanie przez niego podobnej ochrony prawnej, powodującej uniknięcie lub opóźnienie spłaty zobowiązań kredytowych wobec Banku, podmiotu dominującego wobec Banku lub podmiotu zależnego Banku; ■ powzięcie informacji o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na to, że majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego; ■ niespłacenie przez dłużnika kwoty zrealizowanego poręczenia Skarbu Państwa; ■ wypowiedzenie przez Bank umowy w części lub całości lub wszczęcie procedur restrukturyzacyjnych /windykacyjnych; ■ oszustwo (wyłudzenie) ze strony klienta; ■ Bank spodziewa się realizacji straty na kliencie; ■ wystąpienie niewykonania zobowiązań z tytułu innych umów (ang. cross default); ■ powzięcie informacji o złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego lub otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego wobec dłużnika w rozumieniu ustawy Prawo Restrukturyzacyjne; ■ uzyskanie informacji o istotnych problemach finansowych dłużnika. Dodatkowo Bank identyfikuje przesłanki utraty wartości specyficzne dla poszczególnych kategorii podmiotów, a także tzw. miękkie przesłanki utraty wartości, mające na celu zasygnalizowanie sytuacji, które mogą prowadzić do niemożności wywiązania się dłużnika w pełni ze swoich zobowiązań kredytowych wobec Banku. W przypadku ich wystąpienia dokonywana jest pogłębiona analiza uwzględniająca specyfikę obszaru działalności podmiotu, w wyniku której podejmowana jest indywidualna decyzja o klasyfikacji ekspozycji do jednego z koszyków. 3.3.6.1.4. Przesłanki utraty wartości – należności detaliczne W przypadku ekspozycji detalicznych Bank wyróżnia następujące przesłanki utraty wartości: ■ liczba dni przeterminowania kwoty głównej, odsetek lub opłat wynosi powyżej 90 dni. Obliczanie liczby dni przeterminowania odbywa się na poziomie dłużnika i rozpoczyna się w momencie przekroczenia łącznie bezwzględnego i względnego progu istotności, gdzie: □ próg bezwzględny odnosi się do sumy wszystkich przeterminowanych kwot związanych z zobowiązaniami dłużnika wobec Banku i wynosi 400 zł dla oddziału polskiego, 2 500 CZK w oddziale zagranicznym Banku w Czechach oraz 100 EUR w oddziale zagranicznym Banku na Słowacji, □ próg względny odnosi się do stosunku wszystkich przeterminowanych kwot związanych z zobowiązaniami dłużnika wobec Banku do sumy zobowiązań bilansowych dotyczących danego dłużnika i wynosi 1%; Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 49 ■ dokonanie przez Bank restrukturyzacji awaryjnej (próg materialności, od którego Bank uznaje zmniejszone zobowiązanie finansowe za cechujące się niewykonaniem zobowiązania wynosi 1%); ■ wypowiedzenie przez Bank umowy w sytuacji naruszenia warunków umowy kredytowej przez dłużnika; ■ pozyskanie informacji o złożeniu przez dłużnika wniosku o upadłość konsumencką, prowadzenie w tej sprawie postępowania sądowego lub orzeczenie przez sąd upadłości konsumenckiej; ■ pozyskanie informacji o złożeniu wniosku przez dłużnika o wszczęciu bądź o prowadzeniu wobec dłużnika postępowania upadłościowego/restrukturyzacyjnego, które w ocenie Banku może skutkować opóźnieniem lub zaniechaniem spłaty zobowiązania; ■ uznanie przez Bank danej transakcji jako wyłudzenie; ■ zbycie przez Bank ekspozycji ze znaczną stratą ekonomiczną związaną ze zmianą wiarygodności kredytowej dłużnika; ■ stwierdzenie przez Bank nieściągalności zobowiązania; ■ wypłata przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (NWW); ■ wystąpienie niewykonania zobowiązań z tytułu innych umów (ang. cross default) . 3.3.6.2. Wyznaczanie oczekiwanych strat kredytowych Kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych (ECL) odbywa się na poziomie pojedynczego kontraktu lub ekspozycji (umowy). W podejściu portfelowym oczekiwane straty kredytowe stanowią iloczyn indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD, a ostateczna wartość strat oczekiwanych jest sumą strat oczekiwanych w poszczególnych okresach zdyskontowanych efektywną stopą procentową. W kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych nie jest stosowane podejście kolektywne (przypisanie jednej wartości parametru dla wybranych portfeli). W celu oszacowania długookresowego parametru PD zastosowano estymację, w której zmienną objaśnianą jest skumulowany współczynnik niewypłacalności (skumulowany default-rate). W ramach tej procedury, przy wykorzystaniu regresji liniowej liczonej metodą najmniejszych kwadratów, do danych empirycznych dopasowywana jest krzywa rozkładu Weibulla. Oszacowania wykonywane są odrębnie dla portfela detalicznego oraz korporacyjnego w ramach segmentów homogenicznych ze względu na charakterystyki klienta i ekspozycji. W celu wyznaczenia długookresowych wartości PD uwzględniających oczekiwania makroekonomiczne wyznacza się dodatkowo współczynnik skalujący, tzw. z-factor, który ma na celu dostosowanie średnich obserwowanych długookresowych wartości PD do wartości odzwierciedlających oczekiwania co do kształtowania się przyszłych warunków makroekonomicznych. Współczynnik skalujący określa fazę cyklu koniunkturalnego, w którym gospodarka będzie znajdować się w kolejnych latach prognozy, poprzez porównanie oczekiwanych wartości stóp niewypłacalności do długoterminowych średnich. Na potrzeby kalkulacji długookresowego parametru LGD wykorzystano zmienną objaśnianą w postaci współczynnika straty liczonego metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych (workout approach). Do wyznaczenia modelowych wartości użyto zestawu metod statystycznych składającego się m.in. z regresji ułamkowej, regresji liniowej, średniej w pulach, czy drzew regresyjnych. Oszacowania wykonywane są odrębnie dla portfela detalicznego oraz korporacyjnego w ramach segmentów homogenicznych ze względu na charakterystyki klienta i ekspozycji. Podczas estymacji zostały wykorzystane również oczekiwania makroekonomiczne, które korygowały wartości modelowe oparte o zmienne kliencko-kontraktowe. W celu kalkulacji długookresowego parametru EAD wykorzystano zestaw dwu zmiennych objaśnianych w postaci przyszłej utylizacji limitu (Limit Utilization – LU) oraz współczynnika konwersji kredytowej (Credit Conversion Factor – CCF). Wartości modelowe zostały wyznaczone za pomocą drzew regresyjnych z wykorzystaniem zmiennych specyficznych dla danego klienta i danej umowy. W segmentach, w których analizy wskazały na istotność statystyczną oczekiwań makroekonomicznych, zostały one włączone do modeli EAD. Jeżeli na datę sprawozdawczą ryzyko kredytowe ekspozycji nie wzrosło znacznie od momentu początkowego ujęcia, oczekiwane straty kredytowe kalkulowane są w minimalnym horyzoncie z horyzontu 12-miesięcznego i horyzontu do zapadalności. Jeżeli ryzyko kredytowe ekspozycji wzrosło znacznie od momentu początkowego ujęcia (ekspozycja znajduje się w Koszyku 2), Bank kalkuluje oczekiwane straty kredytowe w horyzoncie dożywotnim (Lt ECL). Parametry wykorzystane w celu kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej w Koszyku 1 są identyczne z parametrami wyznaczanymi w celu wyliczenia długookresowej straty kredytowej w Koszyku 2 dla t=1, gdzie t oznacza rok prognozy. Podejście indywidualne obejmuje wszystkie bilansowe i pozabilansowe ekspozycje kredytowe z przesłanką utraty wartości w portfelu kredytów korporacyjnych oraz w portfelu kredytów segmentu Private Banking Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 50 rejestrowanego w systemach korporacyjnych. Oczekiwane straty kredytowe są kalkulowane jako różnica pomiędzy wartością ekspozycji a bieżącą wartością szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Sposób kalkulacji oczekiwanych odzysków odbywa się w scenariuszach i zależy od wybranej strategii postępowania Banku wobec klienta. W przypadku strategii restrukturyzacji rozważane scenariusze przygotowywane są dla ekspozycji i zakładają istotny udział odzysków z wpłat własnych klienta. W strategii windykacji scenariusze są opracowywane z uwzględnieniem źródeł odzysku (zabezpieczenia). Bank przyjmuje scenariusze na poziomie ekspozycji/źródła odzysku, przy czym warunkiem niezbędnym jest opracowanie minimum 2 scenariuszy, z których jeden przewidywać będzie wystąpienie co najmniej częściowej straty na ekspozycji/źródle odzysku. Waga poszczególnych scenariuszy wynika z eksperckiej oceny prawdopodobieństwa scenariuszy opartej na istotnych okolicznościach faktycznych sprawy, w szczególności dotyczących istniejących zabezpieczeń i ich rodzaju, sytuacji finansowej klienta, jego chęci współpracy, ryzykach mogących wystąpić w sprawie oraz czynnikach mikro- i makroekonomicznych. Do wyceny oczekiwanych strat kredytowych Bank wykorzystuje dane zawarte w systemach transakcyjnych Banku oraz zaimplementowanych w dedykowanych narzędziach. 3.3.6.2.1. Wykorzystanie scenariuszy makroekonomicznych w szacowaniu ECL Podejście do wykorzystania scenariuszy makroekonomicznych w szacowaniu ECL jest dostosowane do specyfiki konkretnych spółek wchodzących w skład Grupy. Grupa jest zobowiązana do wyznaczania oczekiwanej straty kredytowej w sposób, który odzwierciedla oczekiwania w zakresie różnych scenariuszy kształtowania się przyszłej sytuacji makroekonomicznej. W przypadku portfelowego szacowania ECL, wyznaczany jest parametr NLF (ang. non-linearity factor), który ma za zadanie korygować wartość oczekiwanej straty kredytowej (wyznaczanej co miesiąc). Wartość NLF jest kalkulowana co najmniej raz do roku, odrębnie dla segmentów detalicznych i korporacyjnych. Wartości współczynnika NLF są stosowane jako czynniki skalujące dla indywidualnych wartości ECL wyznaczanych na poziomie pojedynczych ekspozycji w poszczególnych segmentach na podstawie wyników trzech przeliczeń symulacyjnych wartości oczekiwanej straty kredytowej na identyczną datę raportową, wynikających z przyjętych scenariuszy makroekonomicznych. W szczególności parametr NLF dla danego segmentu jest wyznaczony jako iloraz: ■ ważonej prawdopodobieństwem realizacji scenariuszy średniej wartości oczekiwanej straty z trzech scenariuszy makroekonomicznych (tzw. oszacowanie średnie), w skład których wchodzi scenariusz bazowy, optymistyczny i pesymistyczny. Wagi tych scenariuszy odpowiadają prawdopodobieństwu realizacji każdego z nich i wynoszą odpowiednio 60% dla bazowego, 20% dla optymistycznego i 20% dla pesymistycznego, ■ wartości oczekiwanej straty wyznaczonej w scenariuszu bazowym (oszacowanie referencyjne). Przetwarzania symulacyjne, których wyniki są wykorzystywane do kalkulacji współczynnika NLF, są wykonywane na podstawie tych samych danych wejściowych dotyczących charakterystyk ekspozycji, ale z wykorzystaniem różnych wektorów parametrów ryzyka, w przypadku gdy oczekiwania makroekonomiczne zdefiniowane w scenariuszach wpływają na wartości tych parametrów. Dodatkowo, uwzględnienie informacji dotyczących przyszłości (forward-looking information) ma miejsce w modelach wszystkich trzech parametrów ryzyka kredytowego szacowanych w dożywotnim horyzoncie (LtPD, LtEAD, LtLGD). W oszacowaniach Bank wykorzystuje między innymi ogólnodostępne wskaźniki makroekonomiczne (PKB, zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, stopa bezrobocia, poziom exportu/importu, płace, należności monetarnych instytucji finansowych od gospodarstw domowych), oczekiwania względem kształtowania się kursów walutowych, a także względem zmian cen nieruchomości w podziale na lokale mieszkalne i komercyjne. W przypadku indywidualnego szacowania ECL, każdorazowo na bazie eksperckiej oceny Bank szacuje wpływ czynników makroekonomicznych oraz innych czynników o charakterze ogólnym (np. dotychczasowy przebieg współpracy Banku z kredytobiorcą, charakter produktu) na prawdopodobieństwo przyjętych scenariuszy w kalkulacji szacowanej straty oraz przyjęte kwoty i terminy odzysków z przepływów z działalności operacyjnej oraz zabezpieczeń. Dokonywane jest to poprzez syntetyczną ekspercką ocenę powyższych czynników. Czynniki makroekonomiczne, wykorzystywane w indywidualnym szacowaniu ECL, przyjmowane są z założeń dla prognoz budżetów i planów finansowych wykorzystywanych do zarządzania i sprawozdawczości w mBanku. Ponadto w zakresie czynników makroekonomicznych uwzględniane są wnioski płynące z analiz branżowych przygotowywanych w Banku, w szczególności wnioski z eksperckich ocen branż, utworzonych na potrzeby określenia limitów branżowych Banku, a także z oceny perspektyw branżowych oraz oceny atrakcyjności konkretnego sektora. Uwzględnianie przyszłych warunków gospodarczych w procesie oszacowania oczekiwanej straty kredytowej może być pominięte wyłącznie w przypadku, gdy Bank nie identyfikuje zależności pomiędzy czynnikami makroekonomicznymi a poziomem oczekiwanej straty. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 51 3.3.6.2.2.Istotne zmiany modelowe i metodologiczne W 2023 roku Grupa przeprowadziła następujące istotne zmiany w modelach i metodologiach wykorzystywanych do wyznaczenia oczekiwanych strat z tytułu ryzyka kredytowego: ■ W pierwszym półroczu 2023 roku: ■ Dla portfela kredytowania specjalistycznego wykonano następujące zmiany modeli wykorzystywanych w procesie kalkulacji odpisów aktualizujących: □ Rekalibracja modelu długookresowego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania polegająca na ponownym oszacowaniu parametrów modelu z uwzględnieniem próby danych rozszerzonej o obserwacje z najnowszych okresów, □ Rekalibracja modelu długookresowej straty polegająca na dostosowaniu go do najświeższych danych dostępnych dla procesu odzyskiwania oraz uwzględnienia zaktualizowanej wrażliwości na otoczenie gospodarcze, □ Aktualizacja wskaźników makroekonomicznych w powyższych modelach, która polegała na wyznaczeniu oczekiwanych poziomów szkodowości poszczególnych portfeli na podstawie nowych modeli ekonometrycznych opartych na najnowszych prognozach makroekonomicznych oraz uwzględnienie tych poziomów w oszacowaniach prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania. Dodatkowo w modelu długookresowej straty uwzględniono ostatnie realizacje zmiennych makroekonomicznych oraz ich relację z poziomami zrealizowanych strat. Sumaryczny wpływ powyższych zmian na poziom oczekiwanej straty kredytowej został ujęty w postaci dowiązania odpisów w wysokości 15,2 mln zł (negatywny wpływ na wynik). ■ Dla pozostałego portfela kredytowego dokonano aktualizacji wskaźników makroekonomicznych wykorzystywanych w modelu oczekiwanej straty kredytowej. Powyższa zmiana polegała na wyznaczeniu oczekiwanych poziomów szkodowości poszczególnych portfeli na podstawie nowych modeli ekonometrycznych opartych na najnowszych prognozach makroekonomicznych, a następnie na uwzględnieniu tych poziomów w oszacowaniach długookresowego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania. Dla modelu długookresowej straty zaktualizowano wartości czynników makroekonomicznych. Wpływ wymienionych zmian na poziom oczekiwanej straty kredytowej dla portfela kredytowego nieobejmującego kredytowania specjalistycznego został ujęty poprzez dowiązanie odpisów w wysokości 47,2 mln zł (negatywny wpływ na wynik). Dodatkowo wpływ na wycenę do wartości godziwej portfela niehipotecznego Grupy wyniósł -4,9 mln zł (negatywny wpływ na wynik). ■ W drugim półroczu 2023 roku: ■ Przebudowano długookresowy model straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) dla segmentu detalicznego Oddziałów Zagranicznych. Sumaryczny wpływ wyżej wymienionych zmian na poziom oczekiwanej straty kredytowej wyniósł -5,4 mln zł (pozytywny wpływ na wynik). ■ Ze względu na dużą dynamikę profilu ryzyka detalicznej części portfela niezabezpieczonego hipotecznie przeprowadzono aktualizację oczekiwanego poziomu szkodowości wyznaczonego na podstawie modelu ekonometrycznego bazującego na prognozach makroekonomicznych i historycznych danych o szkodowości portfeli. Następnie powyższy poziom uwzględniono w oszacowaniach długookresowego parametru PD. Wpływ powyższej kalibracji na poziom oczekiwanej straty kredytowej został ujęty w postaci dowiązania odpisów w wysokości 70,2 mln zł (negatywny wpływ na wynik). ■Wprowadzono dodatkowe kryterium jakościowe transferu do Koszyka 2, związane z przynajmniej trzykrotnym wzrostem aktualnego poziomu PD oszacowanego w horyzoncie 12 miesięcy w stosunku do poziomu PD z daty początkowego ujęcia ekspozycji (ang. Threefold PD backstop indicator). Wpływ zmiany na poziom oczekiwanej straty kredytowej wyniósł 74,5 mln zł (negatywny wpływ na wynik). 3.3.6.3.Pokrycie odpisami na oczekiwane straty kredytowe poszczególnych pod-portfeli Poniższa tabela prezentuje udział procentowy pozycji bilansowych i pozabilansowych Grupy, odnoszących się do kredytów i pożyczek oraz gwarancji i akredytyw udzielonych klientom indywidualnym, korporacyjnym i budżetowym oraz pokrycia ekspozycji odpisami na oczekiwane straty kredytowe dla każdej kategorii wewnętrznego ratingu stosowanego przez Bank (opis modelu ratingu przedstawiono w Nocie 3.3.4). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 52 Portfel wyceniany w zamortyzowanym koszcie 31.12.2023 31.12.2022 Pod - portfel Udział zaangażowania (%) Pokrycie odpisami na oczekiwane straty kredytowe (%) Udział zaangażowania (%) Pokrycie odpisami na oczekiwane straty kredytowe (%) 1 5,60 0,07 8,64 0,05 2 32,66 0,05 33,65 0,04 3 14,26 0,20 17,55 0,17 4 24,07 0,54 19,76 0,53 5 13,33 2,20 10,77 1,69 6 0,55 5,93 0,40 4,58 7 2,04 10,89 1,59 10,07 8 0,84 0,09 1,20 0,05 pozostałe 3,51 0,10 3,39 0,11 kategoria default 3,14 54,96 3,05 54,20 Razem 100,00 2,45 100,00 2,17 Na dzień 31 grudnia 2023 roku 38,26% portfela kredytów i pożyczek (dla zaangażowania bilansowego i pozabilansowego) jest klasyfikowane do dwóch najwyższych poziomów wewnętrznego systemu oceny (31 grudnia 2022 roku: 42,29%). 3.3.7.Zasady wyznaczania wartości godziwej dla aktywów kredytowych Jeżeli nie są spełnione warunki umożliwiające wycenę ekspozycji kredytowej w zamortyzowanym koszcie (MSSF 9 par. 4.1.2), wówczas jest ona wyceniana w wartości godziwej przez wynik finansowy lub przez inne całkowite dochody. 3.3.7.1. Wycena do wartości godziwej aktywów kredytowych bez przesłanki utraty wartości Wycena dla ekspozycji nieposiadających przesłanki utraty wartości, odbywa się na podstawie zdyskontowanych oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych. Przyszłe przepływy z tytułu ekspozycji kredytowej wyznaczane są z uwzględnieniem: ■ harmonogramu spłaty, a w przypadku braku harmonogramu (produkty odnawialne) – na podstawie statystycznej prognozy stopnia wykorzystania limitu kredytowego w poszczególnych okresach życia ekspozycji, ■ wartości pieniądza w czasie, poprzez wykorzystanie w procesie prognozy przepływów odsetkowych projekcji oprocentowania aktywów wolnych od ryzyka, ■ wahań kwoty i terminów przepływów wynikających z opcji przedpłaty (wcześniejszej częściowej lub całkowitej spłaty kwoty głównej) zawartej w umowie kredytowej, poprzez zastosowanie współczynników przedpłat, ■ niepewności przepływów w całym prognozowanym okresie życia ekspozycji, wynikającej z ryzyka kredytowego, poprzez modyfikację przepływów kontraktowych przy pomocy wieloletnich parametrów ryzyka kredytowego Lt PD i Lt LGD, ■ innych czynników, które byłyby brane pod uwagę przez potencjalnego nabywcę ekspozycji (narzutów kosztowych oraz oczekiwanej przez uczestników rynku marży zysku), kalibrując stopę dyskontową wykorzystywaną w procesie wyceny. Zgodnie z wymogiem MSSF 13 dla ekspozycji, dla których nie są dostępne kwotowania z aktywnego rynku, Bank kalibruje stopę dyskontową w oparciu o wartość godziwą na datę początkowego ujęcia (tj. o cenę „nabycia” ekspozycji). Marża kalibracyjna odzwierciedla wycenę kosztów związanych z utrzymywaniem ekspozycji w portfelu oraz rynkowe oczekiwania co do marży zysku realizowanej na aktywach podobnych do wycenianej ekspozycji. 3.3.7.2. Wycena do wartości godziwej aktywów kredytowych posiadających przesłankę utraty wartości Aktywa kredytowe posiadające przesłankę utraty wartości wyceniane są w oparciu o przewidywane odzyski. W przypadku ekspozycji detalicznych odzwierciedlane są one za pomocą parametru LGD, natomiast dla ekspozycji korporacyjnych – w indywidualnych scenariuszach odzysków. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 53 3.3.8.Przejęte zabezpieczenia Aktywa przejęte za długi zaklasyfikowane jako aktywa do zbycia zostaną wystawione na sprzedaż na właściwym dla nich rynku oraz zbyte w najszybszym możliwym terminie. Proces sprzedaży przejętych przez Bank zabezpieczeń jest zorganizowany zgodnie z polityką i procedurami określonymi dla poszczególnych rodzajów przejmowanych zabezpieczeń. Polityką spółek Grupy jest sprzedaż przejętych aktywów lub – jak to ma miejsce w przypadku leasingu – oddanie w ponowny leasing innemu klientowi. Do rzadkości należą przypadki zagospodarowania przejętych aktywów na potrzeby własne. Czynność taka musi być ekonomicznie uzasadniona i odzwierciedlać pilną potrzebę spółek Grupy oraz musi uzyskać każdorazowo aprobatę ich Zarządów. W 2023 roku i w 2022 roku Grupa nie posiadała żadnych trudnozbywalnych aktywów przejętych jako zabezpieczenia. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość przejętych zabezpieczeń wyniosła 87 622 tys. zł i obejmowała głównie przedmioty leasingu (31 grudnia 2022 roku: 67 046 tys. zł). Wartość przejętych zabezpieczeń została ujęta w pozycji zapasy (Nota 28). 3.3.9. Polityka Grupy mBanku w zakresie forbearance Definicja Polityka Grupy mBanku w zakresie forbearance oznacza zdefiniowany regulacjami wewnętrznymi zestaw działań związanych z renegocjacją i restrukturyzacją warunków umów kredytowych. Grupa oferuje klientom, którzy są tymczasowo lub trwale w trudnej sytuacji finansowej i nie są w stanie sprostać pierwotnym warunkom spłaty, łagodniejsze warunki obsługi zobowiązań, pozwalające na utrzymanie bieżącej ich obsługi, bez których problemy finansowe klientów uniemożliwiłyby spłatę w terminie określonym pierwotną umową. Działania te mogą być inicjowane przez klienta lub podmiot finansujący z Grupy. Typ oferowanej ulgi jest dostosowywany do charakteru i przewidywanego czasu trwania trudnej sytuacji finansowej klienta. Do zawarcia porozumienia z klientem konieczne jest przekonanie po stronie podmiotu finansującego z Grupy o zdolności i gotowości klienta do spłaty. Przed udzieleniem ulgi przeprowadzana jest ocena jej wpływu na poprawę zdolności klienta do spłaty. Grupa renegocjuje umowy kredytowe z klientami mającymi trudności finansowe w celu maksymalizacji możliwości odzyskania należności oraz minimalizacji ryzyka defaultu (niewywiązania się klienta ze swoich zobowiązań). Ekspozycje ze zmodyfikowanymi warunkami podlegającymi polityce forbearance (dalej: ekspozycje forborne) są przedmiotem raportowania regulacyjnego oraz wewnętrznego. Stosowane instrumenty Grupa prowadzi otwartą komunikację z klientem w celu jak najwcześniejszego rozpoznania trudności finansowych oraz poznania ich przyczyn. Działania pomocowe oferowane klientom indywidualnym, których trudności finansowe w ocenie Banku mają krótkoterminowy charakter, koncentrują się na czasowej redukcji wysokości rat i mogą mieć charakter między innymi zawieszenia spłat kapitału przy utrzymaniu spłat odsetek. Klientom, których problemy finansowe mają charakter długoterminowy, może być oferowane wydłużenie terminu spłaty zobowiązań, które może obejmować zmniejszenie wysokości spłacanych rat. Wobec klientów korporacyjnych będących w trudnej sytuacji finansowej ulgi oferowane przez Grupę, począwszy od zaniechania działań, do których Bank jest upoważniony w przypadku naruszenia warunków umownych bądź kowenantów (standstill), a na restrukturyzacji umów kończąc, mają na celu wsparcie procesu biznesowego. Umowy restrukturyzacyjne mogą zwiększyć bezpieczeństwo Grupy poprzez zamianę finansowania otwartego (kredyt w rachunku bieżącym) na faktoring lub dyskonto faktur. Umowy restrukturyzacyjne mogą uchylać lub łagodzić warunki dodatkowe zawarte w umowie pierwotnej, jeżeli jest to optymalna strategia przetrwania biznesu klienta. Poniższa lista nie wyczerpuje wszystkich dostępnych ulg (działań forbearance) podlegających polityce forbearance, ale obejmuje te najczęściej stosowane: Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 54 ■ wydłużenie terminu spłaty kredytu, ■ restrukturyzacja (średnio- lub długoterminowe refinansowanie), ■ kapitalizacja odsetek, ■ odroczenia spłat odsetek, ■ odroczenia spłat rat kapitałowych, ■ odroczenie spłat rat kapitałowo-odsetkowych, ■ zawieszenie, odstąpienie od realizacji działań wynikających z dodatkowych warunków zawartych w umowie (tzw. kowenantów), ■ standstills. Zarządzanie ryzykiem Działania forbearance są w Grupie od wielu lat integralną częścią działalności obszaru zarządzania ryzykiem. Portfel klientów w statusie forborne podlega regularnemu przeglądowi i raportowaniu do kierownictwa obszaru. Ocenie podlega skuteczność podejmowanych działań, regularność obsługi zrestrukturyzowanych transakcji w zależności od typu produktu oraz segmentu klienta. Analiza ryzyka związanego z detalicznym portfelem forborne ma charakter portfelowy, zaś portfela korporacyjnego oparta jest na podejściu indywidualnym. W bankowości korporacyjnej każda ekspozycja kredytowa Banku wobec klientów z rozpoznaną przesłanką utraty wartości (loss event) jest klasyfikowana do kategorii default i poddawana testowi impairmentowemu na utratę wartości. Każda ekspozycja w kategorii default jest przejmowana do obsługi przez wyspecjalizowaną jednostkę ds. restrukturyzacji i windykacji, która określa i realizuje optymalną, z punktu widzenia minimalizacji strat, strategię postępowania Banku wobec klienta, tj.: restrukturyzację lub windykację. Wszystkie ekspozycje kredytowe Banku wobec klientów w trudnej sytuacji finansowej w tym w kategorii default, wobec których Bank zastosował ulgi, mają status forborne. Klienci non-default w trudnej sytuacji finansowej, tj. bez rozpoznanej przesłanki utraty wartości, którzy otrzymali ulgę, podlegają szczególnemu monitoringowi (Watch List – WL) przez wszystkie jednostki uczestniczące w procesie kredytowania. Monitorowana jest ich bieżąca sytuacja finansowa oraz kontrolowane jest wystąpienie przesłanek utraty wartości należności Grupy. Grupa nie stosuje odrębnych modeli do wyznaczania poziomu rezerwy portfelowej bądź celowej na produktach pomocowych podlegających polityce forbearance. Warunki wyjścia ekspozycji z forborne - obszar bankowości korporacyjnej Grupa zaprzestaje wykazywania ekspozycji jako forborne w przypadku spełnienia łącznie wszystkich poniższych warunków: ■ nastąpiła poprawa sytuacji finansowej klienta, ekspozycja została uznana za niezagrożoną i została przeklasyfikowana z kategorii zagrożonej, ■ ekspozycja pozostaje niezagrożona co najmniej 24 miesiące od daty uznania ekspozycji za niezagrożoną (okres próby), ■ występują regularne wpływy (przeterminowanie nie przekracza 30 dni) z tytułu należności głównej lub odsetek w istotnej wysokości przez okres co najmniej 12 miesięcy od daty uznania ekspozycji za niezagrożoną, ■ żadna ekspozycja dłużnika nie jest przeterminowana powyżej 30 dni na koniec okresu próby. Warunki wyjścia ekspozycji z forborne - obszar bankowości detalicznej Kontrakt przestaje być klasyfikowany jako ekspozycja forborne, gdy spełnione są łącznie poniższe warunki: ■ kontrakt jest uważany za niezagrożony (performing), ■ minęły co najmniej 2 lata próby od uznania ekspozycji za niezagrożoną (performing), ■ wystąpiły regularne wpływy z tytułu należności lub odsetek (opóźnienia w spłacie na kontrakcie nie przekraczające 30 dni w istotnej wysokości), co najmniej od połowy okresu próby, o którym mowa powyżej, ■ na koniec 2-letniego okresu próby żadna z ekspozycji dłużnika nie jest przeterminowana powyżej 30 dni i jednocześnie kwota wymagalna nie przekracza progu materialności określonego w regulacjach wewnętrznych Banku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 55 Charakterystyka portfela 31.12.2023 31.12.2022 Wartość brutto Skumulowana utrata wartości Wartość netto/ wartość godziwa Wartość brutto Skumulowana utrata wartości Wartość netto/ wartość godziwa Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie 116 584 779 (3 708 199) 112 876 580 122 584 242 (3 254 212) 119 330 030 w tym: ekspozycje forborne 2 814 885 (502 193) 2 312 692 2 839 762 (657 473) 2 182 289 w tym: w kategorii default 1 164 879 (459 218) 705 661 1 505 721 (622 951) 882 770 Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy 603 713 813 392 w tym: ekspozycje forborne 1 128 2 233 w tym: w kategorii default 606 920 Ekspozycje forborne, razem 2 313 820 2 184 522 w tym: w kategorii default 706 267 883 690 Zmiany wartości bilansowej ekspozycji forborne 31.12.2023 31.12.2022 Saldo na początek okresu 2 184 522 1 564 754 Wyjścia z forbearance (715 962) (440 835) Wejścia do forbearance 978 425 1 185 352 Zmiana salda na kontynuowanych umowach (133 165) (124 749) Saldo na koniec okresu 2 313 820 2 184 522 Analiza przeprowadzona dla powyższych okresów raportowych wykazała znikomy udział ekspozycji, które w ciągu jednego roku opuszczają status forbearance, a następnie do niego wracają. Ekspozycje forborne według segmentów klienta 31.12.2023 31.12.2022 Klienci indywidualni 1 218 300 1 149 903 w tym: kredyty hipoteczne i mieszkaniowe 948 354 856 714 Klienci korporacyjni 1 095 520 1 034 619 Razem 2 313 820 2 184 522 Ekspozycje forborne według charakteru udzielonej ulgi 31.12.2023 31.12.2022 Refinansowanie 148 567 173 479 Zmiana warunków 2 165 253 2 011 043 Razem 2 313 820 2 184 522 Ekspozycje forborne według struktury geograficznej 31.12.2023 31.12.2022 Polska 2 120 966 2 010 738 Zagranica 192 854 173 784 Razem 2 313 820 2 184 522 Ekspozycje forborne według przeterminowania 31.12.2023 31.12.2022 Nieprzeterminowane 128 879 307 534 do 30 dni 1 756 500 1 522 450 od 31 dni do 90 dni 117 756 92 142 powyżej 90 dni 310 685 262 396 Razem 2 313 820 2 184 522 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 56 Ekspozycje forborne według struktury branżowej 31.12.2023 31.12.2022 Klienci indywidualni 1 218 300 1 149 903 Budownictwo 209 812 262 656 Obsługa rynku nieruchomości 114 698 307 810 Drewno, meble i wyroby papiernicze 98 162 57 602 Motoryzacja 97 448 20 420 Metale 89 028 66 188 Materiały budowlane 85 526 76 298 Hotele i restauracje 80 462 4 076 Działalność profesjonalna 62 584 756 Branża spożywcza 54 612 100 959 Pozostałe branże 203 188 137 854 Razem 2 313 820 2 184 522 3.3.10. Ryzyko kontrahenta wynikające z transakcji na instrumentach pochodnych Ekspozycja kredytowa na portfelu mBanku jest kalkulowana jako suma kosztu zastąpienia poszczególnych transakcji (NPV – net present value) i potencjalnej zmiany wyceny w przyszłości (Add-on). Bank korzysta z metod ograniczania ryzyka takich jak kompensowanie (netting) i kolateralizacja (uwzględnienie zabezpieczeń). Netowanie ekspozycji kredytowej jest stosowane po podpisaniu z kontrahentem tzw. umowy kompensacyjnej (netting agreement), zaś kolateralizacja wymaga podpisania umowy CSA (Credit Support Annex) lub zawarcia stosownej klauzuli w obowiązującej z klientem umowie ramowej. Umowa CSA pozwala na wezwanie klienta do wpłacenia zabezpieczenia (variation margin) jeśli wycena portfela transakcji klienta przekroczy określony poziom kwotowy (tzw. threshold). W zakresie obowiązujących umów możliwa jest również wymiana dodatkowego zabezpieczenia (initial margin, itp.). Ekspozycja kredytowa na instrumentach pochodnych jest korygowana o otrzymane lub wniesione zabezpieczenie (variation margin) i może być ponadto korygowana o dodatkowe zabezpieczenia zgodnie z podpisanymi umowami między Bankiem a kontrahentami. W celu kalkulacji ekspozycji kredytowej na potrzeby ryzyka kontrahenta uwzględnia się jedynie pozytywną wycenę portfela transakcji pochodnych. Kontrola tej ekspozycji dokonywana jest systemowo w czasie rzeczywistym. Kontrolowane jest na bieżąco wykorzystanie przyznanych limitów kontrahenta z tytułu transakcji na instrumentach pochodnych. Dodatkowo kontrolowane jest przestrzeganie restrykcji wynikających z poszczególnych decyzji kredytowych, regulacji nadzorczych i decyzji biznesowych. Limity na ekspozycję kredytową z tytułu transakcji pochodnych są dekomponowane na określone grupy produktów i tenory transakcji. Rozkład ekspozycji kredytowej mBanku z tytułu zawartych transakcji pochodnych w podziale na typ kontrahenta przedstawia się w następujący sposób: ■ 41,3% z bankami, ■ 14,6% z kontrahentami centralnymi (CCP), ■ 9,2% z instytucjami finansowymi, ■ 34,9% z korporacjami, private banking i pozostałymi. Rozkład ekspozycji kredytowej z tytułu zawartych transakcji pochodnych w podziale na typ klienta został przedstawiony w poniższej tabeli: Typ klienta Ekspozycja kredytowa 2023 (w mln zł) Ekspozycja kredytowa 2022 (w mln zł) Banki (z umową zabezpieczającą) 1 410 1 556 Kontrahenci centralni 498 442 Korporacje z limitem 1 196 1 568 Niebankowe instytucje finansowe 314 234 Korporacje z ekspozycją zabezpieczoną gotówka i pozostali * (2) (5) * ujemna ekspozycja oznacza overcollateralizację Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 57 Pozytywna wycena transakcji pochodnych (z uwzględnieniem netowania) oraz wniesione/otrzymane zabezpieczenie zostało przedstawione w poniższej tabeli: Korporacje i pozostali kontrahenci Banki CCP CSA bez CSA CSA bez CSA (w mln zł) 2023 2022 2023 2022 2023 2022 NPV 92,02 34,77 35,21 14,11 5,18 167,79 14,25 150,11 zabezpieczenie otrzymane (z uwzględnieniem zabezpieczenia złożonego u depozytariusza) 580,04 638,32 - - - 15,06 - 37,02 zabezpieczenie wpłacone (z uwzględnieniem zabezpieczenia złożonego u depozytariusza) 507,87 495,07 370,57 493,86 - - - - * zabezpieczenie nie uwzględnia variation margin and default fund (zabezpieczenie składane w CCP na wypadek niewykonania zobowiązania przez któregoś z członków izby) ** zabezpieczenie skalkulowane w oparciu o bieżącą wycenę i jej potencjalną zmianę w przyszłości *** NPV skorygowana o wpłacony/otrzymany initial margin na bankach, klientach CCP i kontrahentach z umową CSA 3.4.Koncentracja aktywów, zobowiązań i pozycji pozabilansowych Ryzyko koncentracji geograficznej W celu aktywnego zarządzania ryzykiem koncentracji na kraje Grupa: ■ przestrzega sformalizowanych procedur mających na celu identyfikację, pomiar oraz monitorowanie tego ryzyka, ■ przestrzega sformalizowanych limitów ograniczających ryzyko na kraje oraz zasad postępowania w przypadku przekroczenia tych limitów, ■ posiada system sprawozdawczości zarządczej umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka na kraje, wspierający proces decyzyjny dotyczący zarządzania, ■ utrzymuje kontakty z wyselekcjonowaną grupą największych banków o dobrym ratingu, aktywnych w obsłudze transakcji zagranicznych. Na niektórych rynkach, których ryzyko jest trudne do oszacowania, Bank korzysta z usług swoich zagranicznych banków korespondentów, na przykład Commerzbanku, oraz z ubezpieczenia w KUKE pokrywającego ryzyko ekonomiczne i polityczne. Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie występował istotny poziom koncentracji geograficznej w portfelu kredytowym Grupy mBanku. W zakresie ekspozycji odnoszących się do krajów innych niż Polska nie stwierdzono istotnego udziału ekspozycji z utratą wartości. Ryzyko koncentracji branżowej Monitoring zaangażowań w branże, zdefiniowane zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności, dokonywany jest w poszczególnych spółkach Grupy, zgodnie z wewnętrznymi przepisami. mBank analizuje ryzyko koncentracji branżowej w celu bezpiecznego i efektywnego budowania portfela korporacyjnego i zarządza ryzykiem koncentracji branżowej między innymi poprzez limity branżowe. Limitowaniu podlegają branże, których udział w portfelu korporacyjnym Banku jest równy lub wyższy niż 5% na koniec danego okresu sprawozdawczego, a także branże wskazane przez Komitet Ryzyka Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (KRK). mBank ustalił limit zaangażowania w dowolną branżę na poziomie nie wyższym niż: ■ 12% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku niskim, ale nie więcej niż 60% wartości kapitału Tier I, ■ 10% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku średnim, ale nie więcej niż 50% wartości kapitału Tier I, ■ 7% wartości brutto korporacyjnego portfela kredytowego dla branż o ryzyku wysokim, ale nie więcej niż 35% kapitału Tier I. W przypadku gdy wykorzystanie limitu wynosi co najmniej 90%, wprowadzane są działania zapobiegające przekroczeniu limitów. Decyzje w tym zakresie podejmuje KRK. Poniższa tabela prezentuje strukturę koncentracji zaangażowania bilansowego Grupy mBanku S.A. w poszczególne branże. Podział branżowy jest zbudowany na podstawie koncepcji łańcucha wartości, gdzie w ramach jednej branży skupione są podmioty które prowadzą działalność związaną z danym rynkiem (dostawcy, producenci, sprzedawcy). Poniższa tabela dotyczy kredytów wycenianych zamortyzowanym kosztem i nie obejmuje kredytów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 58 Struktura koncentracji zaangażowania Grupy mBanku 31.12.2023 Wartość bilansowa brutto Skumulowana utrata wartości Lp. Branże Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI % Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI 1. Klienci indywidualni 63 642 537 54 168 098 8 986 652 2 410 392 158 019 56,37% (193 087) (520 983) (1 336 639) (29 915) 2. Obsługa rynku nieruchomości 6 321 030 5 288 120 865 845 444 702 17 680 5,68% (36 655) (50 211) (227 658) 19 207 3. Budownictwo 4 616 829 3 923 440 496 613 481 884 11 722 4,21% (23 648) (9 615) (271 435) 7 868 4. Branża spożywcza 3 330 682 2 874 320 423 340 115 650 - 2,93% (8 529) (15 154) (58 945) - 5. Transport i logistyka 3 247 718 2 782 211 403 475 147 882 834 2,86% (7 308) (5 894) (86 662) 13 180 6. Energetyka i ciepłownictwo 2 389 976 2 384 193 22 159 69 805 - 2,12% (30 149) (335) (55 697) - 7. Metale 2 297 587 1 894 098 389 582 36 537 14 091 2,00% (5 486) (4 581) (26 172) (482) 8. Branża finansowa 2 156 460 2 108 757 50 446 10 791 16 1,86% (2 812) (755) (9 983) - 9. Motoryzacja 2 137 351 1 903 344 218 663 41 892 - 1,86% (3 812) (1 745) (21 927) 936 10. Działalność profesjonalna 2 025 214 1 853 450 162 978 68 135 6 372 1,79% (14 499) (3 849) (41 011) (6 362) 11. Materiały budowlane 1 979 311 1 520 686 449 412 41 944 10 853 1,74% (4 154) (2 693) (30 587) (6 150) 12. Chemia i tworzywa 1 640 981 1 441 377 165 341 108 355 247 1,47% (2 838) (1 430) (73 398) 3 327 13. Handel detaliczny 1 438 006 1 258 603 157 117 66 788 9 1,27% (3 288) (2 552) (38 671) - 14. Handel hurtowy 1 354 753 1 133 374 184 170 140 477 - 1,25% (2 948) (1 672) (98 648) - 15. Opieka zdrowotna 1 329 502 1 186 138 156 519 10 029 3 1,16% (11 916) (3 831) (7 440) - 16. Drewno, meble i wyroby papiernicze 1 158 284 833 026 274 150 97 901 2 1,03% (2 631) (2 483) (85 185) 43 504 17. Leasing i wynajem ruchomości 1 086 180 917 003 166 637 24 745 - 0,95% (2 458) (1 106) (18 641) - 18. Paliwa 1 083 435 934 854 153 882 12 213 99 0,94% (2 451) (19 552) (2 645) 7 035 19. Informatyka (IT) 993 231 946 796 42 659 36 605 1 0,88% (5 281) (713) (26 836) - 20. Pozostałe 8 647 513 7 046 823 1 580 729 242 773 6 251 7,63% (32 202) (27 929) (169 798) 866 Razem 112 876 580 96 398 711 15 350 369 4 609 500 226 199 100,00% (396 152) (677 083) (2 687 978) 53 014 31.12.2022 Wartość bilansowa brutto Skumulowana utrata wartości Lp. Branże Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI % Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI 1. Klienci indywidualni 68 586 288 64 086 758 3 967 237 2 224 949 152 423 57,46% (221 770) (290 339) (1 303 175) (29 795) 2. Obsługa rynku nieruchomości 6 448 613 5 307 400 713 098 629 903 41 720 5,46% (29 221) (18 305) (200 004) 4 022 3. Budownictwo 4 943 126 4 216 920 449 131 527 031 13 881 4,25% (22 610) (13 583) (232 226) 4 582 4. Branża spożywcza 3 563 638 3 264 491 242 562 128 296 7 803 2,97% (7 912) (10 774) (71 774) 10 946 5. Branża finansowa 3 200 993 3 187 639 14 238 11 232 16 2,62% (3 169) (335) (8 628) - 6. Transport i logistyka 3 099 420 2 632 006 462 569 84 117 774 2,59% (9 209) (15 203) (68 953) 13 319 7. Metale 2 689 412 2 482 146 193 827 45 230 1 727 2,22% (7 074) (1 612) (24 537) (295) 8. Materiały budowlane 2 108 970 1 704 001 391 618 62 080 1 694 1,76% (4 283) (2 152) (43 504) (484) 9. Chemia i tworzywa 2 079 293 1 951 744 107 919 39 045 (4) 1,71% (4 359) (932) (16 384) 2 264 10. Energetyka i ciepłownictwo 1 958 350 1 952 663 13 812 75 667 - 1,67% (26 033) (71) (57 688) - 11. Motoryzacja 1 987 472 1 796 521 175 013 49 108 198 1,65% (3 361) (1 526) (28 402) (79) 12. Działalność profesjonalna 1 707 462 1 626 160 86 986 47 558 8 172 1,44% (10 822) (1 872) (40 548) (8 172) 13. Handel hurtowy 1 547 459 1 428 352 98 613 84 819 - 1,31% (3 397) (2 584) (58 344) - 14. Handel detaliczny 1 497 261 1 428 114 69 460 22 010 27 1,24% (4 267) (1 199) (16 884) - 15. Drewno, meble i wyroby papiernicze 1 383 059 1 240 989 93 888 83 596 192 1,16% (1 824) (1 093) (79 614) 46 925 16. Paliwa 1 180 621 1 138 306 33 345 18 420 943 0,97% (4 256) (339) (5 283) (515) 17. Informatyka (IT) 1 167 188 1 158 771 12 153 8 088 1 0,96% (5 860) (293) (5 672) - 18. Opieka zdrowotna 1 024 432 979 698 47 606 10 542 62 0,85% (4 676) (1 163) (7 631) (6) 19. Leasing i wynajem ruchomości 963 976 915 222 44 306 27 632 - 0,81% (2 057) (456) (20 671) - 20. Pozostałe 8 192 997 7 033 104 1 094 510 332 712 (318) 6,90% (26 456) (22 049) (221 280) 2 774 Razem 119 330 030 109 531 005 8 311 891 4 512 035 229 311 100,00% (402 616) (385 880) (2 511 202) 45 486 Poniższa tabela przedstawia ryzyko branż limitowanych (tzn. takich, wobec których na daną datę bilansową obowiązywały w Grupie/Banku limity maksymalnego zaangażowania w odniesieniu do portfela ekspozycji korporacyjnych) na koniec 2023 roku i na koniec 2022 roku. Lp. Branża 31.12.2023 31.12.2022 1. Finansowa niskie niskie 2. Spożywcza średnie średnie 3. Budowlana wysokie wysokie 4. Metale wysokie średnie 5. Energetyka średnie średnie Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 59 Ryzyko koncentracji dużych ekspozycji Celem procesu zarządzania ryzykiem koncentracji dużych ekspozycji jest bieżący monitoring poziomu limitów określonych w Rozporządzeniu CRR. W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem przekroczenia regulacyjnych limitów w Banku: ■ ustalane są limity wewnętrzne, mniejsze niż określone w Rozporządzeniu CRR, ■ prowadzony jest codzienny monitoring dużych ekspozycji oraz obowiązuje niezwłoczne informowanie uczestników procesów, kredytowego i inwestycyjnego, w przypadku zanotowania przekroczeń limitów wewnętrznych. Działania te mają bezpośredni wpływ na decyzje podejmowane w Banku dotyczące nowych ekspozycji lub zwiększania ekspozycji istniejących. mBank przykłada szczególną wagę do prawidłowej identyfikacji skali ryzyka wobec znaczących ekspozycji kredytowych, które są zdefiniowane w wewnętrznych przepisach Banku. W przypadku przekroczenia określonej kwoty ekspozycji/limitu na klienta lub grupę podmiotów powiązanych identyfikowanej jako „bulk risk” finansowanie wymaga dodatkowej decyzji Zarządu Banku niezależnie od PD-ratingu i poziomu szczebla decyzyjnego. Bank monitoruje duże zaangażowania podlegające limitowi koncentracji, tj. ekspozycje po uwzględnieniu skutków ograniczenia ryzyka kredytowego (art. 401-403 Rozporządzenia CRR) oraz wyłączeń (art. 390 ust. 6, art. 400, art. 493 ust. 3 Rozporządzenia CRR), które są równe lub przekraczają 10% Tier 1. Według stanu na koniec 2023 Bank zarejestrował dwa duże zaangażowania (po wyłączeniach): ■ dla Grupy Commerzbanku w wysokości 1 391 mln zł, co stanowiło 11,1% Tier 1 Grupy mBanku, ■ dla Banku Gospodarstwa Krajowego w wysokości 1 392 mln zł, co stanowiło 11,1% Tier 1 Grupy mBanku. W Banku funkcjonuje Komitet Kredytowy Grupy mBanku, który jest odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru na ryzykiem koncentracji i dużymi ekspozycjami na poziomie spółek zależnych mBanku. 3.5.Ryzyko rynkowe W prowadzonej działalności Grupa jest narażona na ryzyko rynkowe, czyli ryzyko niekorzystnej zmiany bieżącej wyceny instrumentów finansowych znajdujących się w portfelach Grupy, następującej w wyniku zmian czynników ryzyka rynkowego, takich jak: ■ stopy procentowe, ■ kursy walutowe, ■ ceny akcji i kwotowania indeksów, ■ implikowane zmienności instrumentów opcyjnych, ■ spready kredytowe (w części odpowiadającej za rynkową fluktuację cen papierów dłużnych, odzwierciedlając wartość spreadu kredytowego dla obligacji korporacyjnych oraz wartość spreadu pomiędzy krzywą rentowności obligacji rządowych a krzywą swap - dla obligacji rządowych). W zakresie księgi bankowej Grupa wyróżnia ryzyko stopy procentowej, które definiuje jako ryzyko niekorzystnej zmiany zarówno bieżącej wyceny pozycji księgi bankowej, jak i wyniku odsetkowego, na skutek zmian stóp procentowych. 3.5.1. Organizacja zarządzania ryzykiem Organizując procesy zarządzania ryzykiem rynkowym mBank przestrzega wymogów wynikających z przepisów prawa oraz uwzględnia rekomendacje nadzorcze, w szczególności Rekomendacje KNF (między innymi A, C, G, I) oraz wytyczne EUNB, które dotyczą zarządzania ryzykiem rynkowym. Naczelną zasadą organizacji procesu zarządzania ryzykiem rynkowym jest oddzielenie funkcji monitoringu i kontroli ryzyka rynkowego od funkcji związanych z podejmowaniem i utrzymywaniem otwartych pozycji ryzyka rynkowego. 3.5.2. Narzędzia i miary Na potrzeby wewnętrznego zarządzania Bank kwantyfikuje ekspozycję na ryzyko rynkowe, zarówno dla księgi bankowej, jak i handlowej, poprzez pomiar: ■ wartości zagrożonej (VaR), ■ oczekiwanej straty pod warunkiem, że strata przekracza wartość zagrożoną (ES – Expected Shortfall), ■ wartości zagrożonej w niekorzystnych warunkach rynkowych (Stressed VaR), ■ kapitału ekonomicznego na pokrycie ryzyka rynkowego, ■ wartości testów warunków skrajnych, ■ wrażliwości portfela na zmiany cen i parametrów rynkowych (IR BPV – Interest Rate Basis Point Value, CS BPV – Credit Spread Basis Point Value). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 60 Bank przypisuje ryzyko rynkowe pozycjom księgi bankowej niezależnie od zasad kalkulacji wyniku na tych pozycjach stosowanych na potrzeby sprawozdawczości finansowej. Miary ryzyka rynkowego pozycji odsetkowych księgi bankowej są wyznaczane modelami wartości bieżącej (NPV – net present value). Bank monitoruje ryzyko rynkowe w trybie dziennym. Dla wybranych miar ryzyka pomiar prowadzony jest w trybie tygodniowym (Stressed VaR, CS BPV według klas ratingowych) lub miesięcznym (kapitał ekonomiczny). Dla księgi bankowej Bank stosuje dodatkowo następujące miary (szerzej opisane w rozdziale dotyczącym ryzyka stopy procentowej): ■ wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (∆EVE), ■ wrażliwość wyniku odsetkowego netto (∆NII), ■ wrażliwość wyniku odsetkowego netto z uwzględnieniem zmian w wycenie godziwej (EaR), ■ luka przeszacowania. Wartość zagrożona (VaR) wyznaczana jest dla poszczególnych czynników ryzyka za pomocą metody historycznej, dla 1-dniowego i 10-dniowego horyzontu czasowego, dla poziomów ufności 95%, 97,5% oraz 99%, zakładając utrzymywanie niezmienionej struktury portfela. W metodzie symulacji historycznej brane są pod uwagę dane historyczne dotyczące czynników ryzyka z ostatnich 254 dni roboczych. Na podstawie kalkulacji wartości zagrożonej obliczana jest oczekiwana wartość straty jako średnia z sześciu hipotetycznych największych strat pod warunkiem, że strata przekracza wartość zagrożoną (ES). Wartość zagrożona w niekorzystnych warunkach rynkowych (Stressed VaR) jest miarą potencjalnej straty portfela w niekorzystnych warunkach rynkowych odbiegających od typowego zachowania rynku. Kalkulacja jest analogiczna do kalkulacji wartości zagrożonej, a jedyną różnicą jest okres występowania warunków skrajnych, który wyznaczany jest na podstawie szeregu wartości zagrożonej, opartym na dwunastomiesięcznym oknie zmian czynników ryzyka rozpoczynającym się od połowy 2008 roku. Kapitał ekonomiczny na pokrycie ryzyka rynkowego to kapitał na pokrycie strat w skali jednego roku z tytułu zmian wyceny instrumentów finansowych tworzących portfele Grupy mBanku, wynikających ze zmian cen i wartości parametrów rynkowych. Dodatkowymi miarami ryzyka rynkowego, uzupełniającymi pomiar wartości zagrożonej, są testy warunków skrajnych. Pokazują one hipotetyczną zmianę bieżącej wyceny portfeli Grupy mBanku, która nastąpiłaby wskutek wystąpienia tzw. scenariuszy testów warunków skrajnych, czyli przyjęcia przez czynniki ryzyka wyszczególnionych skrajnych wartości, przy założeniu utrzymywania statycznego portfela. Testy warunków skrajnych składają się z dwóch części: standardowych testów warunków skrajnych wyznaczonych dla standardowych czynników ryzyka (kursy wymiany walut, stopy procentowe, ceny akcji oraz ich zmienności), a także testów warunków skrajnych, które obejmują zmiany spreadów kredytowych. W ten sposób uwzględniono między innymi potrzebę pokrycia w analizach testów warunków skrajnych niezależnego wpływu ryzyka bazowego (spreadu pomiędzy krzywą rentowności obligacji rządowych oraz krzywą swap), na które wyeksponowana jest Grupa z tytułu utrzymywania portfela obligacji Skarbu Państwa. IR BPV jest miarą wrażliwości bieżącej wyceny portfeli na wzrost stóp procentowych o 1 punkt bazowy, a CS BPV na wzrost spreadu kredytowego o 1 punkt bazowy. W celu odwzorowania ryzyka stopy procentowej produktów obszarów bankowości detalicznej i korporacyjnej o nieokreślonym terminie przeszacowania odsetek lub o stopach administrowanych przez mBank, Bank stosuje modele tak zwanych portfeli replikujących. Podejście do rachunków bieżących uwzględnia podział części stabilnej na część salda wrażliwą i niewrażliwą na zmiany stóp procentowych. Przyjęta dla części stabilnych kapitału oraz rachunków bieżących, niewrażliwych na zmiany stóp procentowych, struktura tenorowa odzwierciedla przyjętą strategię inwestycyjną Banku w zakresie stabilizowania wyniku odsetkowego. Dla rachunków oszczędnościowych struktura tenorowa części stabilnej jest modelowana. Przedstawione poniżej wyniki pomiaru VaR i IR BPV prezentują ujęcie z uwzględnieniem modelowania stabilnych części kapitału i produktów o nieokreślonym terminie zapadalności/wymagalności (produkty NMD – non-maturity deposits). Metodologia pomiaru podlega wstępnej i okresowej walidacji, prowadzonej przez Jednostkę Walidacyjną, oraz kontroli przez Departament Audytu Wewnętrznego. W celu ograniczenia ekspozycji na ryzyko rynkowe ustanawiane są limity na: ■ VaR na poziomie ufności 97,5% w 1-dniowym horyzoncie czasowym, ■ wyniki testów warunków skrajnych, ■ miary wrażliwości IR BPV i CS BPV. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 61 Decyzje w zakresie wartości limitów ryzyka rynkowego podejmują: ■ Rada Nadzorcza (w odniesieniu do portfela Grupy mBanku), ■ Zarząd Banku (w odniesieniu do portfela mBanku), ■ Komitet Ryzyka Rynków Finansowych (w odniesieniu do portfeli jednostek biznesowych). 3.5.3. Profil ryzyka rynkowego Zasadniczym źródłem ryzyka rynkowego Grupy mBanku są pozycje mBanku. Wartość zagrożona W 2023 roku ryzyko rynkowe mierzone wartością zagrożoną VaR (w horyzoncie jednodniowym, na poziomie ufności 97,5%) utrzymywało się na umiarkowanym poziomie w relacji do limitów VaR. W tabeli przedstawione zostały wartości VaR dla portfela Grupy i mBanku. 2023 2022 Grupa mBanku mBank Grupa mBanku mBank tys. zł 31.12.2023 średnia 31.12.2023 średnia 31.12.2022 średnia 31.12.2022 średnia VaR IR 13 944 15 588 14 065 15 147 16 300 15 448 16 102 15 913 VaR FX 1 245 683 1 243 661 1 051 1 515 1 104 1 485 VaR CS 53 871 74 789 53 394 73 608 90 321 89 876 88 835 87 931 VaR 49 861 77 807 50 869 77 098 91 139 91 924 89 048 90 313 Stressed VaR 100 141 89 755 98 210 88 529 91 415 110 049 88 261 108 174 VaR IR – ryzyko stopy procentowej (bez wyodrębnionego spreadu kredytowego) VaR FX - ryzyko walutowe VaR CS – ryzyko spreadu kredytowego Wyniki pomiaru prezentują ujęcie z uwzględnieniem modelowania stabilnych części kapitału i rachunków bieżących. Na poziom wartości zagrożonej (VaR) miały wpływ w przeważającej mierze portfele instrumentów wrażliwych na stopę procentową oraz na wyodrębniony spread kredytowy - głównie portfele skarbowych papierów dłużnych (na księdze bankowej i handlowej) oraz pozycje wynikające z transakcji wymiany stóp procentowych. Spadek wartości zagrożonej wynikał z mniejszej zmienności na rynkach finansowych w porównaniu z poprzednim okresem, natomiast wzrost wartości zagrożonej w warunkach stresowych wynikał w głównej mierze z powiększenia portfela obligacji. Miary wrażliwości W tabeli przedstawione zostały wartości IR BPV i CS BPV (+1 p.b.) dla portfela Grupy i mBanku w podziale na księgę bankową i handlową. IR BPV CS BPV Grupa mBanku mBank Grupa mBanku mBank tys. zł 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 Księga bankowa (1 501) 129 (1 455) 230 (8 481) (7 297) (8 401) (7 136) Księga handlowa (38) (118) (38) (118) (282) (242) (282) (242) Suma (1 539) 11 (1 493) 112 (8 763) (7 539) (8 683) (7 378) Prezentowana wrażliwość na zmiany spreadu kredytowego (CS BPV) dla księgi bankowej mBanku wzrosła w 2023 roku ze względu na stopniowe zwiększanie portfela obligacji i w około 70% wynika z pozycji w papierach dłużnych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Wahania cen rynkowych nie mają wpływu na poziom rezerwy rewaluacyjnej i rachunek zysków i strat dla tych pozycji. Wrażliwość na zmianę stopy procentowej (IR BPV) wzrosła w 2023 roku głównie z powodu zmiany struktury bazy depozytowej, tj. wzrostu środków o krótkich terminach przeszacowania. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 62 3.6.Ryzyko walutowe Grupa jest narażona na wpływ zmian kursów walutowych z tytułu posiadanych aktywów finansowych i zaciągniętych zobowiązań w walutach innych niż PLN. Poniższe tabele przedstawiają ekspozycję Grupy na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku. Tabele te przedstawiają aktywa i zobowiązania Grupy według wartości bilansowej, w podziale walutowym. 31.12.2023 PLN EUR USD CHF CZK INNE Razem AKTYWA Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 16 828 524 19 370 366 145 464 2 427 319 947 35 699 36 702 427 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające 1 638 495 108 519 12 791 137 - 91 1 760 033 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym: 811 521 16 990 69 455 - 832 - 898 798 Kapitałowe papiery wartościowe 242 421 1 688 - - 832 - 244 941 Dłużne papiery wartościowe - - 50 144 - - - 50 144 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 569 100 15 302 19 311 - - - 603 713 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 36 805 635 81 448 77 994 - - - 36 965 077 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 106 425 206 21 212 082 1 128 768 2 109 034 12 304 708 139 531 143 319 329 Dłużne papiery wartościowe 21 377 625 1 791 218 154 847 - - - 23 323 690 Należności od banków 310 963 448 541 199 281 - 6 160 212 62 7 119 059 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 84 736 618 18 972 323 774 640 2 109 034 6 144 496 139 469 112 876 580 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej 20 204 - - - - - 20 204 Wartości niematerialne 1 699 588 127 - - 2 224 - 1 701 939 Rzeczowe aktywa trwałe 1 441 223 5 778 - - 34 400 - 1 481 401 Nieruchomości inwestycyjne 111 964 - - - - - 111 964 Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego - 4 557 - - 36 478 - 41 035 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1 369 469 7 870 - - 2 201 - 1 379 540 Inne aktywa 1 954 445 475 487 9 674 213 158 606 344 2 598 769 AKTYWA RAZEM 169 106 274 41 283 224 1 444 146 2 111 811 12 859 396 175 665 226 980 516 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające 1 165 468 286 666 24 594 18 686 - 340 1 495 754 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 138 384 001 39 522 805 7 952 008 4 494 789 11 715 308 1 389 664 203 458 575 Zobowiązania wobec banków 677 861 625 404 73 595 1 938 380 1 61 3 315 302 Zobowiązania wobec klientów 134 340 754 29 379 764 7 878 413 806 668 11 689 228 1 372 628 185 467 455 Zobowiązania z tytułu leasingu 120 355 692 316 - - 26 079 16 975 855 725 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 1 702 252 8 825 321 - 577 592 - - 11 105 165 Zobowiązania podporządkowane 1 542 779 - - 1 172 149 - - 2 714 928 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej (638 774) 72 789 - - - - (565 985) Rezerwy 737 421 15 084 11 323 1 574 685 7 067 4 2 345 584 Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego 130 727 19 166 - - 51 291 - 201 184 Inne zobowiązania 5 280 553 414 980 240 240 184 323 166 533 21 549 6 308 178 ZOBOWIĄZANIA RAZEM 145 059 396 40 331 490 8 228 165 6 272 483 11 940 199 1 411 557 213 243 290 POZYCJA BILANSOWA NETTO 24 046 878 951 734 (6 784 019) (4 160 672) 919 197 (1 235 892) 13 737 226 Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe 30 552 486 3 000 487 279 795 3 493 472 31 987 34 358 230 Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy 5 914 921 1 836 601 430 718 170 71 19 192 8 201 673 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 63 31.12.2022 PLN EUR USD CHF CZK INNE Razem AKTYWA Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 3 393 210 12 253 274 245 050 3 352 321 968 34 097 16 250 951 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające 2 088 813 401 543 26 720 5 182 1 878 516 2 524 652 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym: 934 779 42 225 66 696 - 489 - 1 044 189 Kapitałowe papiery wartościowe 183 478 1 821 - - 489 - 185 788 Dłużne papiery wartościowe - - 45 009 - - - 45 009 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 751 301 40 404 21 687 - - - 813 392 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 34 864 893 18 511 213 774 - 20 272 - 35 117 450 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 104 632 567 20 766 867 1 324 447 6 440 772 14 563 944 173 589 147 902 186 Dłużne papiery wartościowe 19 002 527 - - - - - 19 002 527 Należności od banków 653 645 1 215 575 190 459 - 7 505 048 4 902 9 569 629 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 84 976 395 19 551 292 1 133 988 6 440 772 7 058 896 168 687 119 330 030 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej 3 064 - - - - - 3 064 Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 26 747 - - - - - 26 747 Wartości niematerialne 1 389 759 12 - - 1 936 - 1 391 707 Rzeczowe aktywa trwałe 1 433 425 7 711 - - 43 797 - 1 484 933 Nieruchomości inwestycyjne 136 909 - - - - - 136 909 Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego - 457 - - 27 845 - 28 302 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1 869 813 3 147 - - 2 768 - 1 875 728 Inne aktywa 1 654 431 200 743 13 005 142 236 849 125 2 105 295 AKTYWA RAZEM 152 428 410 33 694 490 1 889 692 6 449 448 15 221 746 208 327 209 892 113 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu i instrumenty pochodne zabezpieczające 1 431 588 570 043 27 149 56 783 - 548 2 086 111 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 129 673 220 34 078 984 7 799 379 5 570 505 12 112 841 1 332 732 190 567 661 Zobowiązania wobec banków 599 715 723 986 35 446 1 910 911 - 165 3 270 223 Zobowiązania wobec klientów 125 139 916 26 902 115 7 763 933 933 166 12 081 249 1 310 535 174 130 914 Zobowiązania z tytułu leasingu 126 129 780 571 - - 31 592 22 032 960 324 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 2 259 760 5 672 312 - 1 533 407 - - 9 465 479 Zobowiązania podporządkowane 1 547 700 - - 1 193 021 - - 2 740 721 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej (1 528 582) - - - - - (1 528 582) Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży 7 375 - - - - - 7 375 Rezerwy 752 232 7 431 654 595 312 6 629 1 1 362 259 Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego 511 847 8 160 - - 51 449 - 571 456 Inne zobowiązania 3 427 562 402 582 162 260 6 344 87 760 24 294 4 110 802 ZOBOWIĄZANIA RAZEM 134 275 242 35 067 200 7 989 442 6 228 944 12 258 679 1 357 575 197 177 082 POZYCJA BILANSOWA NETTO 18 153 168 (1 372 710) (6 099 750) 220 504 2 963 067 (1 149 248) 12 715 031 Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe 29 387 015 2 991 861 206 688 3 576 929 1 519 33 164 015 Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy 5 891 110 1 671 974 512 950 238 176 36 137 8 112 585 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 64 3.7.Ryzyko stopy procentowej mBank S.A. W procesie zarządzania ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej zapewniona została w Grupie niezależność funkcji identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka funkcji związanych z podejmowaniem ryzyka. Ryzyko stopy procentowej księgi bankowej to ryzyko wynikające z narażenia wyniku odsetkowego oraz kapitału Banku na niekorzystny wpływ zmian stóp procentowych. Kierując się rekomendacjami KNF, w szczególności Rekomendacją G, oraz wytycznymi EBA (EBA/GL/2022/14), Bank monitoruje strukturę księgi bankowej w zakresie ryzyka niedopasowania terminów przeszacowania, ryzyka bazowego, ryzyka krzywej dochodowości oraz ryzyka opcji klienta. Podstawowymi miarami ryzyka stopy procentowej księgi bankowej stosowanymi przez Bank są: ■ luka przeszacowania, tj. różnica między aktywami, pasywami oraz pozycjami pozabilansowymi księgi bankowej, wrażliwymi na zmiany stóp procentowych, wyznaczana w określonych przedziałach przeszacowania w oparciu o najbliższą datę możliwej zmiany oprocentowania produktów odsetkowych, ■ wrażliwość wyniku odsetkowego (delta NII), tj. różnica wyniku odsetkowego netto pomiędzy scenariuszem bazowym i scenariuszem alternatywnym, zakładającym różne przesunięcia krzywej rentowności oraz zmiany struktury bilansu, w tym nadzorczy test wartości odstających (SOT) oraz wrażliwość NII z uwzględnieniem zmian wartości godziwej (EaR), ■ wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (delta EVE), tj. różnica wartości bieżącej przepływów pieniężnych pomiędzy scenariuszem bazowym a scenariuszem alternatywnym, zakładającym różne przesunięcia krzywej rentowności, w tym zgodne z wytycznymi EUNB dotyczącymi nadzorczego testu wartości odstających (SOT). Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym jest zabezpieczane i zarządzane w oparciu o limity luki przeszacowania, SOT, limit dNII oraz EaR, limity dla ryzyka rynkowego – nałożone na wartość zagrożoną (VaR), testy warunków skrajnych oraz na IR BPV i CS BPV. Bank kalkuluje i monitoruje w trybie miesięcznym i kwartalnym poziom wrażliwości dochodu odsetkowego netto, wyliczanego dla ponad 22 scenariuszy zmian stóp procentowych, w tym równoległe przesunięcie krzywej dochodowości, jej wystromienie oraz spłaszczenie, oraz ryzyka bazowego, zarówno w ujęciu statycznym, dynamicznym jak i dla bilansu odpływów. Główne założenia przyjęte do kalkulacji miary to: ■ stosowanie stawek klientowskich, dekomponowanych na marże handlowe oraz stawki rynkowe, ■ dla produktów bez określonej daty zapadalności przypisywanie terminów przeszacowania na podstawie modelu portfeli replikujących, ■ zastosowane ograniczenia dolnego i górnego poziomu stopy klientowskiej, wynikającego z przepisów prawa, ■ opcje behawioralne obejmujące zerwania depozytów oraz przedpłaty kredytów obliczane są na bazie średniej historycznej. Dodatkowo Bank kalkuluje w trybie miesięcznym i raportuje kwartalnie wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału dla 14 scenariuszy uwzględniających zmiany poziomu i nachylenia krzywej dochodowości oraz spreadów walutowych i kredytowych, w podziale na wartości w walutach razem oraz osobno dla walut istotnych, w oparciu o następujące założenia: ■ uwzględnienie przepływów z aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych, z uwzględnieniem marż komercyjnych, ■ użycie krzywych wolnych od ryzyka, z wyjątkiem papierów dłużnych, gdzie zastosowana została krzywa zawierająca spread kredytowy, ■ wyłączenie kapitału z pasywów, ■ brak nowej produkcji (run-off balance sheet). W przypadku kalkulowanych miar wrażliwości dochodu odsetkowego netto Bank uwzględnia ryzyko wcześniejszej częściowej lub całkowitej spłaty kredytu/wycofania środków z rachunków terminowych przed terminem ich wymagalności. Stosowany algorytm przedpłat/zerwań bazuje na średniej historycznej a jego wynikiem jest roczna stopa przedpłat kredytów/zerwań depozytów w podziale na waluty istotne oraz portfel klientów detalicznych i korporacyjnych. Bank dąży do stabilizacji wyniku odsetkowego (NII) i optymalizacji wyniku oraz zmian EVE w ramach przyjętego apetytu na ryzyko. Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku wrażliwość dochodu odsetkowego netto (na podstawie bilansu statycznego w horyzoncie 12 miesięcy) w Banku przedstawia poniższa tabela. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 65 ∆ NII 31.12.2023 31.12.2022 Równoległy wzrost stóp o 100 pb 623 076 117 442 Równoległy spadek stóp o 100 pb (835 752) (768 800) Wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (dla bilansu odpływów) w scenariuszach szokowych zmian stóp procentowych została przedstawiona w poniższej tabeli. ∆ EVE 31.12.2023 31.12.2022 Nagły równoległy wzrost o 200 pb (821 386) (498 048) Nagły równoległy spadek o 200 pb 895 105 548 877 Równoległy wzrost szoku (995 042) (588 426) Równoległy spadek szoku 1 098 899 653 462 Gwałtowniejszy szok (spadek stóp krótkoterminowych i wzrost stóp długoterminowych) 81 676 34 315 Bardziej umiarkowany szok (wzrost stóp krótkoterminowych i spadek stóp długoterminowych) (274 768) (144 514) Wzrost szoku dla stóp krótkoterminowych (601 574) (335 028) Spadek szoku dla stóp krótkoterminowych 624 664 348 674 Maximum (995 042) (588 426) Kapitał Tier I 12 719 997 12 153 665 Wzrost miary ∆NII rok do roku był spowodowany wzrostem aktywów krótkoterminowych, wrażliwych na zmiany stóp procentowych. Bank utrzymywał znaczną część aktywów w instrumentach o zmiennej stopie procentowej, przy jednoczesnym dużym udziale pasywów niewrażliwych na zmiany stóp procentowych w scenariuszach spadku, tj. rachunków bieżących oprocentowanych na 0% (z ustawowym dolnym ograniczeniem na poziomie 0%). Dodatkowym czynnikiem zmiany wrażliwości ∆NII, w szczególności w scenariuszach wzrostu stóp procentowych, było dostosowanie do przyszłej polityki cenowej, tj. zmiana elastyczności oprocentowania depozytów w zależności od scenariuszy zmiany stóp procentowych. Jednocześnie w relacji do rocznego dochodu odsetkowego netto wrażliwość NII rok do roku znacząco spadła. Miara ta jest kalkulowana przy określonych założeniach metodologicznych, w tym stałości bilansu, marż historycznych dla produktów odnawianych, elastyczności cenowej bazy depozytowej, adekwatnej w danej sytuacji rynkowej, co sprawia, że nie powinna być traktowana jako prognoza wyniku odsetkowego, tylko miara wrażliwości na dany moment w określonych warunkach. Wzrost miary ∆EVE w wartościach bezwzględnych rok do roku był spowodowany przede wszystkim wzrostem salda kredytów o stałej 5-letniej stopie procentowej w PLN. Ponadto nastąpiła zmiana struktury bazy depozytowej, tj. wzrost środków o krótkich terminach przeszacowania oraz zwiększenie portfela obligacji. Dodatkowo Bank powrócił do inwestycji w transakcje wymiany stóp procentowych, mając na celu stabilizację dochodu odsetkowego. Pozostałe zmiany poziomów ∆NII i ∆EVE wynikają ze wzrostu sumy bilansowej, który zaobserwowano pomiędzy 2022 i 2023 rokiem. mBank Hipoteczny S.A. Podstawowymi miarami ryzyka stopy procentowej w mBanku Hipotecznym S.A. są luka niedopasowania terminów przeszacowania oraz liczony na jej bazie dochód odsetkowy narażony na ryzyko („EaR”). Nagła zmiana rynkowych stóp procentowych o 100 bp dla wszystkich terminów zapadalności w przypadku, gdyby miała charakter trwały i o niekorzystnym kierunku spowodowałaby zmniejszenie rocznego dochodu odsetkowego o: EaR (w tys. zł) 31.12.2023 31.12.2022 dla pozycji wyrażonych w PLN 3 119 1 975 dla pozycji wyrażonych w USD 3 2 dla pozycji wyrażonych w EUR 937 816 Przy wyliczaniu tych wartości, przyjęto założenie, że struktura aktywów i zobowiązań ujętych w sprawozdaniach finansowych według stanu na 31 grudnia 2023 roku i według stanu na 31 grudnia 2022 roku nie ulegnie zmianie w trakcie najbliższego roku, ani że mBank Hipoteczny S.A. nie podejmie żadnych działań w celu zmiany ekspozycji narażonej na ryzyko. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 66 mLeasing Sp. z o.o. Ryzyko rynkowe oznacza dla Spółki potencjalną stratę wywołaną niekorzystnymi zmianami cen rynkowych lub parametrów, na które ceny rynkowe mają wpływ. Spółka jest narażona w tym zakresie na ryzyko wynikające z otwartych pozycji walutowych oraz z niedopasowania produktów obciążonych ryzykiem stopy procentowej w zakresie terminów zapadalności i/lub terminów przeszacowań. Spółka stosuje globalną miarę dla mierzenia wartości portfela bankowego zagrożonego ryzykiem walutowym i stopy procentowej jaką jest VaR. Suma VaR ryzyka stopy procentowej oraz VaR ryzyka kursowego stanowi VaR globalny Spółki. VaR ryzyka stopy procentowej prezentuje wpływ zmian stopy procentowej na wartość portfela Spółki. VaR ryzyka kursowego prezentuje wpływ zmian kursów walut na wycenę pozycji bilansowych zobowiązań i aktywów do dnia ich przeszacowania (zmiany oprocentowania). Zgodnie z decyzją Komitetu Ryzyka mBanku S.A. dotyczącą zasad monitorowania poziomu ryzyka rynkowego w podmiotach zależnych należących do Grupy mBanku, mBank przekazuje wyznaczone wartości miar ryzyka dla portfela mLeasing. Wysokość VaR (97,5% poziom ufności, okres przetrzymania 1 dzień) nie może przekraczać podstawowego limitu VaR na mLeasing stosowanego przez mBank S.A. w danym okresie (600 tys. zł na koniec 2023 i 2022 roku). Poniższa tabela przedstawia wartości VaR na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku, wyliczone przy zastosowaniu opisanych powyżej parametrów. VaR w tys. zł 31.12.2023 31.12.2022 Ryzyko stopy procentowej 169 115 Ryzyko walutowe 29 126 VaR ogółem 198 241 Ryzyko stopy procentowej Grupy mBanku S.A. Poniższe tabele przedstawiają ekspozycję Grupy na ryzyko stopy procentowej. Tabele te przedstawiają instrumenty finansowe Grupy według wartości bilansowej, w podziale według wcześniejszego z dwóch terminów: zmiany oprocentowania przewidzianego w umowie lub terminu wymagalności. 31.12.2023 Do 1 miesiąca Od 1 do 3 miesięcy Od 3 do12 miesięcy Od 1 do 5 lat Powyżej 5 lat Pozycje nieodsetkowe Razem AKTYWA Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 35 413 551 - - - - 1 288 876 36 702 427 Należności od banków 4 261 157 2 548 406 48 585 259 818 - 1 093 7 119 059 Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz inwestycje w jednostki zależne 22 002 800 4 567 733 15 971 511 16 844 169 1 587 538 255 483 61 229 234 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 59 591 892 35 764 174 3 403 439 13 644 699 925 946 190 641 113 520 791 Inne aktywa oraz pochodne instrumenty finansowe 147 433 17 645 82 542 54 512 34 463 3 336 327 3 672 922 Aktywa razem 121 416 833 42 897 958 19 506 077 30 803 198 2 547 947 5 072 420 222 244 433 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania wobec banków 1 292 066 71 901 1 468 1 938 343 - 11 524 3 315 302 Zobowiązania wobec klientów 167 652 171 14 293 890 2 515 453 99 173 22 813 883 955 185 467 455 Zobowiązania z tytułu leasingu 2 497 1 400 5 378 6 178 - 840 272 855 725 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 878 128 3 520 805 577 592 5 978 349 150 291 - 11 105 165 Zobowiązania podporządkowane 1 952 597 - 762 331 - - - 2 714 928 Pozostałe zobowiązania oraz pochodne instrumenty finansowe 108 100 47 917 62 750 99 425 127 952 7 200 181 7 646 325 Zobowiązania razem 171 885 559 17 935 913 3 924 972 8 121 468 301 056 8 935 932 211 104 900 Luka bilansowa (50 468 726) 24 962 045 15 581 105 22 681 730 2 246 891 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 67 31.12.2022 Do 1 miesiąca Od 1 do 3 miesięcy Od 3 do12 miesięcy Od 1 do 5 lat Powyżej 5 lat Pozycje nieodsetkowe Razem AKTYWA Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 14 158 266 - - - - 2 092 685 16 250 951 Należności od banków 9 232 836 97 037 54 929 50 889 - 133 938 9 569 629 Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz inwestycje w jednostki zależne 22 205 051 2 834 036 12 734 838 13 540 773 3 828 446 191 867 55 335 011 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 63 443 841 40 999 502 2 794 092 11 823 625 1 085 134 36 948 120 183 142 Inne aktywa oraz pochodne instrumenty finansowe 242 767 117 355 120 327 3 783 5 433 3 116 325 3 605 990 Aktywa razem 109 282 761 44 047 930 15 704 186 25 419 070 4 919 013 5 571 763 204 944 723 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania wobec banków 1 128 281 26 267 202 824 1 910 721 - 2 130 3 270 223 Zobowiązania wobec klientów 155 313 271 13 597 144 4 698 919 40 514 302 480 764 174 130 914 Zobowiązania z tytułu leasingu 1 884 1 323 5 227 7 137 - 944 753 960 324 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 684 336 2 250 674 534 250 5 797 039 199 180 - 9 465 479 Zobowiązania podporządkowane 1 975 193 - 765 528 - - - 2 740 721 Pozostałe zobowiązania oraz pochodne instrumenty finansowe 133 779 31 135 42 708 421 998 237 442 5 069 313 5 936 375 Zobowiązania razem 159 236 744 15 906 543 6 249 456 8 177 409 436 924 6 496 960 196 504 036 Luka bilansowa (49 953 983) 28 141 387 9 454 730 17 241 661 4 482 089 3.8.Ryzyko płynności Źródła ryzyka płynności Ryzyko płynności jest rozumiane jako ryzyko utraty zdolności finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań płatniczych, wynikających z posiadanych przez Bank pozycji bilansowych i pozabilansowych na dogodnych dla Banku warunkach i po cenie rynkowej zobowiązań. Przyczyny problemów z płynnością mogą pojawić się po dwóch stronach bilansu oraz zobowiązań pozabilansowych. Po stronie aktywnej ich głównym źródłem jest ryzyko płynności rynku oraz ryzyko nieterminowej spłaty kredytów. Ryzyko płynności rynku jest to rodzaj zagrożenia, którego objawem jest całkowity bądź częściowy brak możliwości upłynnienia posiadanych aktywów lub możliwość zbycia tych aktywów jedynie po niekorzystnej cenie. Po stronie pasywnej najczęstszym źródłem ryzyka płynności jest ryzyko finansowania i ryzyko wycofania środków przez klientów. Pierwsze z nich jest rodzajem zagrożenia, w którym w przypadku kryzysu pozyskanie środków finansujących może odbyć się jedynie po znacznie wyższej cenie, a w sytuacji skrajnej pozyskanie lub odnowienie zapadającego finansowania wcale nie jest możliwe. Drugi rodzaj zagrożenia jest związany z niepewnością w zakresie zachowania klientów, których decyzje (np. dotyczące wycofania zdeponowanych środków) mogą zachwiać zdolnością Banku do bieżącej obsługi zobowiązań. Źródłem ryzyka dla zobowiązań pozabilansowych są, związane z zachowaniem klientów, niespodziewane ciągnienia przyznanych linii. Odnosi się to również do wykorzystywania przyznanych linii intraday i overdraft dla klientów powierniczych i korporacyjnych. W odniesieniu do instrumentów pochodnych zawartych w ramach umów ramowych lub rozliczanych przez centralnego kontrahenta, ryzyko płynności może materializować się na skutek niekorzystnych, skrajnych zmian w warunkach rynkowych powodujących zmianę wyceny instrumentów pochodnych i związanej z tym konieczności uzupełnienia zabezpieczenia. Materializacja ryzyk wynikających zarówno z pozycji bilansowych jak i pozabilansowych może być szczególnie dotkliwa w sytuacji występowania wysokich koncentracji. mBank w swojej działalności zakłada dywersyfikację źródeł i terminów finansowania, jak również aktywów, w których lokowane są nadwyżki płynności. W odniesieniu do ryzyka ESG, Grupa ocenia je jako nieistotne z perspektywy ryzyka płynności, jednak uwzględnia je pośrednio w ramach powiązań z innymi rodzajami ryzyka: kredytowym, rynkowym, operacyjnym, reputacji, a także w wybranych procesach. Bieżąca działalność Banku wymaga rozliczania operacji płatniczych. Tego typu działalność generuje wysokie zapotrzebowanie na płynność w ciągu dnia. Biorąc pod uwagę Grupę mBanku ryzyko płynności identyfikowane jest również jako możliwość nieoczekiwanego wzrostu istotnych potrzeb płynnościowych spółek zależnych mBanku. W Grupie wprowadzono scentralizowane podejście do zarządzania finansowaniem w celu zwiększenia efektywności Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 68 wykorzystywanych zasobów płynnościowych oraz bardziej efektywnego dopasowania struktury terminowej zapadalności finansowania i aktywów. Ryzyko płynności może ujawnić się także w wyniku stosowania nieadekwatnych modeli na potrzeby analiz płynności (np. modelu osadu bazy depozytowej) i może w konsekwencji polegać na niedoszacowaniu ryzyka płynności. Jest ono monitorowane poprzez weryfikację i back-testy zgodnie z Polityką Zarządzania Modelami. Organizacja zarządzania ryzykiem W celu zapewnienia efektywnego procesu zarządzania ryzykiem płynności Zarząd Banku określa adekwatną strukturę organizacyjną oraz deleguje kompetencje na dedykowane jednostki i Komitety. Zarządzanie ryzykiem płynności odbywa się w oparciu o model trzech linii obrony. Zarządzanie ryzykiem płynności ma na celu zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku i Grupy do wywiązywania się zarówno z bieżących, jak i przyszłych zobowiązań, z uwzględnieniem kosztów pozyskania płynności. Na proces zarządzania płynnością składa się zbiór działań mających na celu identyfikację, pomiar, kontrolę, monitorowanie, redukowanie oraz określenie akceptowanego poziomu ekspozycji na ryzyko. W procesie tym można wydzielić, w sensie operacyjnym, dwa podstawowe elementy – składnik obejmujący wszelkie formy zarządzania oraz składnik kontroli i monitorowania ryzyka płynności. mBank S.A. Celem zarządzania ryzykiem płynności jest zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku do wywiązywania się zarówno z bieżących, jak i przyszłych zobowiązań. Bank realizuje ten cel poprzez dywersyfikację stabilnych źródeł finansowania w odniesieniu do grup klientów (od których pozyskuje depozyty), produktów i walut, utrzymywanie bufora płynności, przy jednoczesnej optymalizacji bilansu pod kątem rentowności. Długoterminowe działania mBanku w tym zakresie realizowane są przy uwzględnieniu uwarunkowań co do możliwości pozyskania finansowania oraz dochodowości biznesu. W 2023 roku mBank działał w warunkach napiętej sytuacji geopolitycznej i rynkowej. W tym czasie Rosja kontynuowała swoje działania zbrojne na Ukrainie, a w październiku rozpoczął się kolejny konflikt – wojna Izraela z Hamasem. Pomimo braku bezpośredniego wpływu tych działań na mBank, toczące się wojny zwiększały niepewność na rynkach, powodując wahania kursów walut oraz cen towarów, a ich potencjalne dalsze konsekwencje są nadal trudne do przewidzenia. W pierwszym kwartale 2023 roku w sektorze bankowym pojawiła się niepewność związania z upadkiem amerykańskiego Sillicon Valley Banku i problemami Credit Suisse, który został ostatecznie przejęty przez bank UBS. Pomimo chwilowej niepewności na rynkach finansowych, efekt transmisji szoków został powstrzymany przez stosowne działania organów nadzorczych, a zdarzenia z początku 2023 roku nie miały wpływu na sytuację płynnościową mBanku. W 2023 roku Europejski Bank Centralny rozpoczął serię podwyżek stóp procentowych, uzasadniając swoje decyzje utrzymującą się w strefie euro inflacją. Jednocześnie NBP, po dłuższej przerwie w zacieśnianiu polityki monetarnej w 2022 roku, obniżył stopy procentowe na posiedzeniach we wrześniu oraz w październiku 2023 roku. Spadek stóp procentowych w Polsce miał pozytywny wpływ na wyceny papierów wartościowych posiadanych przez mBank oraz poziom zabezpieczeń netto złożonych w postaci depozytów zabezpieczających. W rezultacie obniżania stóp procentowych oraz w warunkach nadpłynności, która towarzyszyła bankom w 2023 roku, banki stopniowo obniżały oprocentowanie depozytów. Mimo zmiennych warunków rynkowych, miary płynności mBanku w całym okresie sprawozdawczym kształtowały się znacznie powyżej minimalnych poziomów regulacyjnych oraz wewnętrznych poziomów, określających apetyt na ryzyko. Proces samooceny adekwatności płynności (ILAAP) W celu dokonywania przeglądu systemu zarządzania ryzykiem płynności w Banku oraz całej Grupie został wypracowany proces ILAAP. W ramach tego procesu przeglądowi podlegają wszystkie elementy systemu zarządzania ryzykiem płynności, w tym: ■ strategia zarządzania ryzykiem płynności, ■ testy warunków skrajnych, ■ plan awaryjny płynności, ■ bufor płynności, ■ zarządzanie ryzykiem płynności śróddziennej, ■ system wczesnego ostrzegania, ■ identyfikacja i pomiar ryzyka płynności, ■ system raportowania. Przegląd dokonywany jest raz w roku. Wnioski z przeprowadzanego przeglądu służą dalszemu ulepszaniu i rozwojowi systemu zarządzania ryzykiem płynności. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 69 Narzędzia i miary wykorzystywane w pomiarze ryzyka płynności W ramach zarządzania ryzykiem płynności analizie poddawany jest szereg miar ryzyka, z których podstawową jest luka niedopasowania. Obejmuje ona wszystkie aktywa, pasywa oraz pozycje pozabilansowe Banku dla wszystkich walut w horyzontach czasowych ustalonych przez Bank. W 2023 roku Bank utrzymywał poziom nadwyżki płynnościowej adekwatny do prowadzonej działalności operacyjnej i aktualnej sytuacji rynkowej w postaci portfela płynnych papierów skarbowych i pieniężnych, dla których istnieje możliwość zastawu bądź sprzedaży w dowolnym momencie bez istotnej utraty ich wartości. Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 roku, zmienionym przez Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2018/1620 z dnia 13 lipca 2018 roku, obowiązującym od 30 kwietnia 2020 roku oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2021/451 z dnia 17 grudnia 2020, Bank kalkuluje nadzorcze miary płynności. W 2023 roku nadzorcze limity nie były przekraczane. Ponadto Bank dokonuje pogłębionej analizy płynności długoterminowej oraz ustala wewnętrzne limity (o charakterze poziomów kontrolnych) zaangażowania w aktywa długoterminowe. Na miary nadzorcze nakładane są również limity wewnętrzne oraz wyznaczane odpowiednie bufory. Badana jest również stabilność i struktura źródeł finansowania, w tym poziom osadu i koncentracji dla depozytów terminowych i rachunków bieżących. Dodatkowo Bank przeprowadza analizy zmienności pozycji bilansowych i pozabilansowych, w szczególności otwartych linii kredytowych i wykorzystania limitów w rachunkach. Bieżącej analizie podlega płynność w warunkach normalnych i stresowych, mogących skutkować potencjalnym zagrożeniem jej utraty. W celu określenia wytrzymałości Banku na niekorzystne, istotne zdarzenia mogące prowadzić do utraty płynności, przeprowadzane są analizy scenariuszowe obejmujące skrajne założenia dotyczące funkcjonowania rynków finansowych i/lub zjawisk behawioralnych dotyczących klientów Banku. W tym celu regularnie kalkulowane są scenariusze testów warunków skrajnych w horyzoncie krótkoterminowym i długoterminowym, w scenariuszu stresu wewnątrzbankowego, rynkowego i połączonym. Dodatkowo, raz do roku w Banku przeprowadzany jest scenariusz odwrócony dla ryzyka płynności (reverse stress test) oraz z częstotliwością miesięczną scenariusz kryzysowy dla ryzyka płynności śróddziennej. Testy warunków skrajnych są wykorzystywane w Banku do bieżącego zarządzania ryzykiem płynności. Bank posiada ustalone procedury działania na wypadek zagrożenia utraty płynności finansowej. W zależności od dotkliwości występujących czynników oraz stopnia zagrożenia utratą płynności zdefiniowane są odpowiednie działania w Planie Awaryjnym na wypadek zagrożenia utraty płynności przez Grupę mBanku (Plan Awaryjny) lub w Planie Naprawy Grupy mBanku (Plan Naprawy). Scenariusze wykorzystywane w obu planach są spójne z powyższymi testami warunków skrajnych. W 2023 roku, w ramach wniosków z analiz zdarzeń rynkowych, Plan Awaryjny został rozszerzony o dodatkowy scenariusz, zawierający uproszczony plan działania na wypadek dynamicznego odpływu środków. Realizacja strategii zapewnienia płynności polega na aktywnym zarządzaniu strukturą bilansu, przyszłych przepływów pieniężnych oraz utrzymywaniu rezerw płynności adekwatnych do potrzeb płynnościowych, wynikających z aktywności Banku i struktury bilansu, zobowiązań wobec spółek zależnych i aktualnej sytuacji rynkowej oraz zapotrzebowania na środki płynne wynikające z przeprowadzanych testów warunków skrajnych. W tym celu Bank utrzymuje zapas nieobciążonych aktywów płynnych stanowiących rezerwy płynności, dla których istnieje możliwość zastawu, transakcji na rynku repo bądź sprzedaży w dowolnym momencie bez istotnej utraty ich wartości. W skład rezerw płynności wchodziły głównie polskie obligacje skarbowe w PLN i EUR, bony pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski, obligacje skarbowe denominowane w CZK, EUR i USD oraz pozostałe papiery dłużne spełniające kryteria zastawialności pod kredyt refinansowy z Narodowym Bankiem Polskim. Wartości tych rezerw wynosiły: Wartość rezerw płynności (w mln zł) 31.12.2023 31.12.2022 58 876 60 147 Dodatkowo mBank utrzymuje również nadwyżki środków finansowych w gotówce zgromadzone na rachunkach w bankach centralnych w Polsce, Czechach i na Słowacji. Według stanu na 31 grudnia 2023 roku Bank zgromadził na rachunkach nostro oraz lokatach międzybankowych łącznie około 35,2 mld zł. W ramach Grupy Rezerwy Płynności utrzymuje również mBank Hipoteczny. Rezerwy płynności mBanku Hipotecznego składały się z polskich obligacji skarbowych w PLN oraz bonów pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski i wynosiły: Wartość rezerw płynności (w mln zł) 31.12.2023 31.12.2022 845 1 190 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 70 W celu wsparcia procesu zarządzania ryzykiem płynności został wypracowany system wskaźników wczesnego ostrzegania i wskaźników recovery. Składa się on ze wskaźników monitorujących poziom wykorzystania limitów regulacyjnych i wewnętrznych oraz dodatkowo wskaźników monitorujących istotne zmiany czynników rynkowych, a także zmiany struktury bilansu Banku. Przekroczenie wartości progowych przez zdefiniowane wskaźniki może być przesłanką do uruchomienia Planu Awaryjnego lub Planu Naprawy. W związku ze stosowaniem przez Bank instrumentów FX swap i CIRS do zamiany nadwyżek walut lokalnych na waluty obce, w Banku obowiązują wewnętrzne limity na wykorzystanie tych instrumentów. Dodatkowo, w celu ograniczenia ryzyka koncentracji transakcji FX swap monitorowana jest wielkość pozyskiwanych kwot w okresie do 1 roku w przedziałach miesięcznych. W Banku obliczane są i raportowane również inne miary ryzyka płynności, obejmujące: ■ koncentrację źródeł finansowania, ■ stabilność bazy depozytowej, ■ zrywalność depozytów, ■ wskaźnik długoterminowego finansowania rynku nieruchomości, ■ wskaźnik koncentracji ryzyka płynności w obrębie pozycji pozabilansowych dotyczących zobowiązań o charakterze finansowym i gwarancyjnym. Bank w zarządzaniu ryzykiem płynności uwzględnia również ryzyko płynności produktu. Odzwierciedlone jest ono w zakresie pomiaru płynności rynku papierów wartościowych, które tworzą rezerwy płynności. Bank codziennie analizuje płynność rynkową obligacji Skarbu Państwa, uwzględniając determinanty płynności rynkowej takie jak obrót rynkowy, głębokość arkusza zleceń, spread transakcji kupna/sprzedaży i wielkość emisji. Badanie płynności rynkowej odzwierciedlone jest w wewnętrznych miarach płynności, w których konstrukcja scenariuszy uwzględnia upłynnianie obligacji Skarbu Państwa będących w posiadaniu Banku na poszczególnych seriach obligacji. Badanie potencjału rynkowego wykonywane jest również w kontekście potencjału zastawienia poszczególnych serii obligacji. Pomiar, limitowanie i raportowanie ryzyka płynności W Banku funkcjonuje proces cyklicznego raportowania ryzyka płynności. Obejmuje ono zarówno dostarczanie informacji dziennej dla jednostek zajmujących się zarządzaniem ryzykiem płynności oraz osób kontrolujących zarządzanie ryzykiem płynności na poziomie operacyjnym, jak i cykliczne raportowanie dla wyższych szczebli zarządzania na potrzeby podejmowania decyzji strategicznych dotyczących ryzyka płynności. W cyklu dziennym raportowane są: ■ miary regulacyjne, ■ luki płynności w scenariuszach kryzysowych dla mBanku, Grupy mBanku oraz istotnych z punktu widzenia ryzyka płynności spółek zależnych wraz z wykorzystaniem limitów nałożonych na te miary, ■ wymóg rezerwy w warunkach skrajnych (SLRR) ■ płynność śróddzienna, ■ inne miary wewnętrzne ryzyka płynności. W cyklu tygodniowym raportowane są: ■ wskaźniki wczesnego ostrzegania (EWI), ■ wskaźniki recovery. W cyklu miesięcznym raportowane są: ■ miary regulacyjne i wewnętrzne miary płynności dla członków Zarządu Banku i Komitetu Ryzyka Rynków Finansowych (KRF), ■ miary regulacyjne, wewnętrzne miary płynności oraz prognozy miar płynności uwzględniające prognozy rozwoju biznesu dla Komitetu ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz Kapitałem Grupy mBanku (CALCO). W cyklu kwartalnym raportowane są miary regulacyjne i wewnętrzne miary płynności dla Rady Nadzorczej Banku. Dla potrzeb bieżącego monitorowania płynności Bank kalkuluje wartości urealnionej, skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych według wewnętrznie przyjętej metodyki LAB. Zgodnie z tą metodyką, Bank kalkuluje urealnioną lukę płynności w scenariuszu bazowym (LAB Base Case) oraz scenariuszach warunków skrajnych zakładając konserwatywne podejście w sposobie prezentacji płynności aktywów oraz wysokości odpływów wynikających z realizacji zobowiązań Banku. Luka urealniona jest kalkulowana na bazie przepływów kontraktowych (Nota 3.8.1). Urealniane są przede wszystkim przepływy w portfelu depozytów klientów niebankowych, w portfelu kredytów w rachunkach bieżących oraz przepływy portfela kredytów terminowych. Przy kalkulacji miar płynności Bank bierze pod uwagę potencjalne Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 71 możliwości uzyskania środków finansowych z tytułu upłynnienia bądź zastawienia papierów wartościowych należących do Rezerw Płynności Banku. W metodyce LAB miara LAB Base Case jest podstawową miarą zarządczą i na jej podstawie limitowane są luki płynności w PLN oraz w poszczególnych walutach obcych. Wartość urealnionej, przedziałowej i skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych (w mln zł) luka LAB Base Case - 31.12.2023 luka LAB Base Case - 31.12.2022 Przedział czasowy przedziałowa skumulowana przedziałowa skumulowana do 1 dnia roboczego 57 129 57 129 40 223 40 223 do 3 dni roboczych (123) 57 006 1 441 41 664 do 7 dni kalendarzowych 1 613 58 619 8 41 672 do 15 dni kalendarzowych (3 125) 55 494 (2 092) 39 580 do 1 miesiąca (5 021) 50 473 (2 619) 36 961 do 2 miesięcy (409) 50 064 786 37 747 do 3 miesięcy (2 605) 47 459 (3 163) 34 584 do 4 miesięcy (1 168) 46 291 (507) 34 077 do 5 miesięcy (1 962) 44 329 (1 572) 32 505 do 6 miesięcy (976) 43 353 (874) 31 631 do 7 miesięcy (1 640) 41 713 (1 101) 30 530 do 8 miesięcy (1 558) 40 155 (1 225) 29 305 do 9 miesięcy (1 328) 38 827 65 29 370 do 10 miesięcy (1 048) 37 779 33 29 403 do 11 miesięcy (1 664) 36 115 (1 434) 27 969 do 12 miesięcy (1 561) 34 554 (1 399) 26 570 Powyższe wartości należy interpretować jako nadwyżki lub niedobory płynności w wymienionych przedziałach czasowych. W 2023 roku wzrost bazy depozytowej oraz niska dynamika rozwoju akcji kredytowej miały bezpośrednie przełożenie na wzmocnienie pozycji płynnościowej. W ramach mBanku zawarta jest ograniczona liczba transakcji, w przypadku których obniżenie oceny kredytowej mBanku może skutkować koniecznością złożenia dodatkowego zabezpieczenia lub przedterminowej spłaty zobowiązania. Kwota maksymalnego zobowiązania wynikająca z tego tytułu, w sytuacji obniżenia ratingu mBanku do poziomu BB+ lub niżej przez dwie agencje ratingowe, wynosi według stanu na 31 grudnia 2023 roku 314 mln CHF (31 grudnia 2022 roku: 314 mln CHF). Wymaganie takie nie jest jednak bezwarunkowe. Zapisy umowne nie wykluczają ustalenia kwoty, formy oraz terminu złożenia zabezpieczenia w drodze ustaleń pomiędzy stronami. W 2023 roku płynność Banku kształtowała się na wysokim i bezpiecznym poziomie, co było odzwierciedlone w kwocie nadwyżki środków płynnych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi w terminach miary LAB oraz w poziomach miar regulacyjnych. Niedopasowanie luk LAB w terminach do 1 miesiąca oraz do 1 roku w 2023 i w 2022 roku oraz wartości miar regulacyjnych LCR oraz NSFR przedstawia poniższa tabela. 31.12.2023 31.12.2022 LAB Base Case 1M 50 473 36 961 LAB Base Case 1Y 34 554 26 570 LCR 217% 186% NSFR 157% 150% * Miary LAB są wyrażone w mln zł, podczas gdy LCR i NSFR są miarami relatywnymi wyrażonymi w postaci ułamka dziesiętnego. Nadzorcze miary LCR oraz NSFR pozostawały na bezpiecznym poziomie, znacznie przekraczającym 100%. Źródła finansowania Założenia strategiczne dotyczące dywersyfikacji źródeł finansowania i rentownej struktury bilansu odzwierciedlone są w planie finansowym Grupy mBanku za pomocą wybranych mierników, między innymi wskaźnika L/D (Loans to Deposits). Mierzy on określoną relację kredytów do depozytów w celu utrzymania stabilnej struktury bilansu. Od końca 2022 roku do końca 2023 roku wartość wskaźnika L/D spadła z poziomu 62,1% do poziomu 56,2% dla Banku oraz spadła z poziomu 69,0% do poziomu 61,2% dla Grupy. Bank buduje stabilną bazę depozytową poprzez oferowanie klientom produktów depozytowych, inwestycyjnych oraz programów regularnego i celowego oszczędzania. Środki pozyskiwane od klientów Banku stanowią główne źródło finansowania działalności obok portfela długoterminowych pożyczek od banków i emisji obligacji (powyżej 1 roku) (Nota 29). Wspomniane pożyczki i obligacje łącznie z pożyczkami podporządkowanymi (Nota 29) stanowią źródło finansowania portfela kredytów hipotecznych w CHF. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 72 W związku z zaprzestaniem sprzedaży kredytów hipotecznych w CHF oraz dowiązaniem rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami denominowanymi w tej walucie, następuje sukcesywne zmniejszanie się należności i zobowiązań Banku w tej walucie. Jako źródło finansowania (w tym w walutach obcych) Bank wykorzystuje średnioterminowe i długoterminowe instrumenty, w tym finansowanie w postaci linii kredytowych na rynku międzynarodowym, emisje niezabezpieczone, pożyczki bilateralne oraz transakcje CIRS. W ramach Grupy poza mBankiem z finansowania zewnętrznego korzystają mBank Hipoteczny za pośrednictwem emisji listów zastawnych oraz krótkoterminowych papierów dłużnych i mLeasing za pośrednictwem krótkoterminowych papierów dłużnych. Przy podejmowaniu decyzji co do finansowania, mając na celu optymalne dostosowanie struktury terminowej źródeł finansowania do struktury długoterminowych aktywów, Grupa bierze pod uwagę poziomy nadzorczych miar płynności oraz wewnętrznie ustanowione limity płynności. Strategia finansowania opiera się na następujących założeniach: ■ dywersyfikowania źródeł i terminów finansowania, ■ zachowania bezpiecznych poziomów regulacyjnych i wewnętrznych miar płynności, ■ stabilnego powiększania depozytów transakcyjnych, ■ zaciągania zobowiązań, kwalifikujących się do wskaźnika MREL lub zapewniających realizację strategii ESG, np. emisje zielonych obligacji, ■ utrzymywania zdolności emisyjnych mBanku Hipotecznego, jednak z większym zaangażowaniem Banku w finansowanie spółki zależnej przez nabycie jej listów zastawnych, ■ zwiększania niezależności finansowej od akcjonariusza większościowego. Grupa mBanku S.A. Ryzyko płynności w Grupie mBanku generowane jest głównie przez pozycje mBanku. Niemniej jednak monitorowaniu podlega również poziom ryzyka płynności w spółkach Grupy mBanku, gdzie ryzyko płynności zostało uznane za istotne. W spółkach generujących największe ryzyko płynności (mBH i mLeasing) Bank monitoruje poziom ryzyka płynności w trybie dziennym. Dane przekazywane przez powyższe spółki pozwalają na raportowanie kontraktowego niedopasowania przepływów pieniężnych jak również kalkulację urealnionej luki przepływów pieniężnych konstruowanej na bazie modelu LAB opartej o założenia modelowania wybranych produktów zgodnie z profilami ryzyka, możliwościami finansowania i specyfiką produktów danej spółki. Kształtowanie się poziomów urealnionej, skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych dla Grupy mBanku przedstawione zostały w poniższej tabeli. Wartość urealnionej, przedziałowej i skumulowanej luki niedopasowania przepływów pieniężnych (w mln zł) luka LAB Base Case - 31.12.2023 luka LAB Base Case - 31.12.2022 Przedział czasowy przedziałowa skumulowana przedziałowa skumulowana do 1 dnia roboczego 59 098 59 098 42 168 42 168 do 3 dni roboczych 54 59 152 1 714 43 882 do 7 dni kalendarzowych 1 617 60 769 10 43 892 do 15 dni kalendarzowych (3 074) 57 695 (2 109) 41 783 do 1 miesiąca (4 979) 52 716 (2 406) 39 377 do 2 miesięcy (376) 52 340 756 40 133 do 3 miesięcy (2 461) 49 879 (2 997) 37 136 do 4 miesięcy (1 239) 48 640 (504) 36 632 do 5 miesięcy (1 858) 46 782 (1 428) 35 204 do 6 miesięcy (1 184) 45 598 (956) 34 248 do 7 miesięcy (1 531) 44 067 (922) 33 326 do 8 miesięcy (1 463) 42 604 (1 094) 32 232 do 9 miesięcy (1 215) 41 389 (1 089) 31 143 do 10 miesięcy (982) 40 407 (258) 30 885 do 11 miesięcy (1 577) 38 830 (1 266) 29 619 do 12 miesięcy (1 479) 37 351 (1 273) 28 346 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 73 Niedopasowanie luk LAB w terminach do 1 miesiąca oraz do 1 roku w ciągu 2023 i 2022 roku oraz wartości miary regulacyjnej LCR na poziomie Grupy przedstawia poniższa tabela. 31.12.2023 31.12.2022 LAB Base Case 1M 52 716 39 377 LAB Base Case 1Y 37 351 28 346 LCR Grupa 225% 201% NSFR Grupa 158% 150% * Miary LAB są wyrażone w mln zł, podczas gdy LCR i NSFR są miarami relatywnymi wyrażonymi w postaci ułamka dziesiętnego. Dla pozostałych spółek z uwagi na mniejsze sumy bilansowe i prostsze produkty bilansowe wypracowany został sposób monitoringu w oparciu o następujące kryteria: □ wielkość sumy bilansowej, □ wielkość zewnętrznych wypływów netto tej spółki (bez transakcji wewnątrzgrupowych), □ wielkość finansowania zewnętrznego w danej spółce, □ udział wartości finansowania udzielonego klientom powyżej roku w całkowitej wartości finansowania w spółce. 3.8.1. Przepływy środków pieniężnych z transakcji na niepochodnych instrumentach finansowych Poniższa tabela zawiera wartości przepływów środków pieniężnych wymaganych do zapłacenia przez Grupę, wynikających z zobowiązań finansowych. Przepływy zaprezentowano na datę bilansową w podziale według pozostałego umownego terminu wymagalności. Kwoty ujawnione w analizie terminów wymagalności to umowne niezdyskontowane przepływy środków pieniężnych. 31.12.2023 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Zobowiązania wobec banków 1 258 274 36 213 30 816 2 005 981 - 3 331 284 Zobowiązania wobec klientów 168 330 127 14 994 571 2 610 990 16 741 1 738 185 954 167 Zobowiązania z tytułu leasingu 15 206 25 809 118 525 489 356 233 838 882 734 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 320 422 204 456 2 014 487 12 986 056 193 250 15 718 671 Zobowiązania podporządkowane 78 621 13 180 128 915 2 898 873 230 121 3 349 710 Pozostałe zobowiązania 4 424 798 1 125 759 12 104 457 - 5 563 118 Zobowiązania razem 174 427 448 16 399 988 4 915 837 18 397 464 658 947 214 799 684 Aktywa razem 75 665 055 9 406 967 30 714 921 103 972 325 72 654 262 292 413 530 Luka płynności netto (98 762 393) (6 993 021) 25 799 084 85 574 861 71 995 315 77 613 846 31.12.2022 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Zobowiązania wobec banków 1 011 168 32 891 215 200 2 047 115 - 3 306 374 Zobowiązania wobec klientów 153 657 628 15 266 973 5 920 674 39 966 804 174 886 045 Zobowiązania z tytułu leasingu 16 738 28 219 113 573 505 337 339 329 1 003 196 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 142 042 1 291 052 1 021 430 7 605 640 409 599 10 469 763 Zobowiązania podporządkowane 84 976 9 389 133 588 1 288 631 2 059 395 3 575 979 Pozostałe zobowiązania 2 544 557 11 131 122 270 2 2 556 082 Zobowiązania razem 157 457 109 16 639 655 7 404 587 11 486 959 2 809 129 195 797 439 Aktywa razem 47 029 399 10 082 173 31 519 556 97 767 147 90 623 206 277 021 481 Luka płynności netto (110 427 710) (6 557 482) 24 114 969 86 280 188 87 814 077 81 224 042 Aktywa, zapewniające realizację wszystkich zobowiązań oraz zobowiązań do udzielenia kredytów, obejmują gotówkę, środki pieniężne w banku centralnym, środki w drodze oraz obligacje skarbowe i inne uznane obligacje, należności od banków, kredyty i pożyczki udzielone klientom. W normalnej działalności część z kredytów udzielonych klientom, których umowny termin spłaty przypadał w ciągu roku, zostanie przedłużona. Ponadto, część dłużnych papierów wartościowych została zastawiona jako zabezpieczenie zobowiązań. Grupa mogłaby zapewnić środki pieniężne na nieoczekiwane wypływy netto sprzedając papiery wartościowe oraz korzystając z innych źródeł finansowania, takich jak rynek papierów zabezpieczonych aktywami. Pozostałe umowne terminy wymagalności wystawionych gwarancji przedstawiono w Nocie 35. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 74 3.8.2.Przepływy środków pieniężnych z pochodnych instrumentów finansowych Pochodne instrumenty finansowe rozliczane w kwotach netto Do pochodnych instrumentów finansowych rozliczanych przez Grupę na bazie netto należą: ■ kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA), ■ opcje, ■ warranty, ■ kontrakty Overnight Index Swap (OIS), ■ kontrakty swap na stopę procentową (IRS), ■ kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS), ■ kontrakty swap na towary, ■ kontrakty forward na dłużne papiery wartościowe, ■ klientowskie transakcje terminowe na towary, ■ kontrakty forward na emisję CO 2 . Instrumenty finansowe na towary są w Grupie zawierane back–to back. W poniższej tabeli przedstawiono zobowiązania finansowe Grupy z tytułu transakcji na powyższych instrumentach finansowych, dla których wycena odpowiednio na koniec 2023 roku i na koniec 2022 roku jest ujemna. Przepływy z tytułu tych instrumentów pogrupowane zostały w odpowiednich pozostałych umownych terminach zapadalności na datę bilansową i prezentowane są w wartości niezdyskontowanej. 31.12.2023 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA) 1 766 1 175 10 414 771 - 14 126 Kontrakty Overnight Index Swap (OIS) 7 172 8 667 32 843 38 773 (1 171) 86 284 Kontrakty swap na stopę procentową (IRS) 284 345 683 588 1 858 769 2 289 923 267 255 5 383 880 Kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS) 758 (6 324) (16 160) 5 929 - (15 797) Opcje 46 399 153 063 276 391 162 316 87 638 256 Inne 59 166 3 994 10 294 2 440 - 75 894 Pochodne instrumenty finansowe, które będą rozliczone na bazie netto razem 399 606 844 163 2 172 551 2 500 152 266 171 6 182 643 31.12.2022 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA) 8 778 396 13 015 - - 22 189 Kontrakty Overnight Index Swap (OIS) 3 189 9 736 26 804 104 290 - 144 019 Kontrakty swap na stopę procentową (IRS) 492 025 1 257 164 4 835 098 7 480 858 719 649 14 784 794 Kontrakty swap na stopę procentową w walucie obcej (CIRS) (704) (9 014) (40 774) (47 126) - (97 618) Opcje 4 645 6 167 21 398 20 454 313 52 977 Inne 8 013 14 715 22 520 13 477 - 58 725 Pochodne instrumenty finansowe, które będą rozliczone na bazie netto razem 515 946 1 279 164 4 878 061 7 571 953 719 962 14 965 086 Pochodne instrumenty finansowe rozliczane w kwotach brutto Do pochodnych instrumentów finansowych rozliczanych przez Grupę na bazie brutto należą pochodne walutowe instrumenty finansowe: walutowe kontrakty forward oraz walutowe kontrakty swap. W poniższej tabeli przedstawiono zobowiązania/należności z tytułu instrumentów pochodnych Grupy, które będą rozliczone na bazie brutto, pogrupowane w odpowiednich pozostałych umownych terminach zapadalności na datę bilansową. 31.12.2023 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Pochodne instrumenty walutowe: - wypływy 32 887 441 10 573 630 6 479 715 1 948 283 - 51 889 069 - wpływy 32 855 643 10 595 231 6 498 983 1 879 000 - 51 828 857 31.12.2022 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Pochodne instrumenty walutowe: - wypływy 26 105 075 10 845 587 7 283 157 3 615 017 - 47 848 836 - wpływy 26 033 382 10 814 899 7 321 120 3 619 234 - 47 788 635 Kwoty ujawnione w tabeli to niezdyskontowane umowne wypływy/wpływy pieniężne. Wartości zaprezentowane w powyższej tabeli to nominalne kwoty przepływów pozostające do rozliczenia z tytułu pochodnych walutowych instrumentów finansowych, podczas gdy w Nocie 20 zostały zaprezentowane wartości nominalne wszystkich umownie otwartych transakcji pochodnych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 75 Szczegółowe informacje dotyczące ryzyka płynności pozycji pozabilansowych przedstawiono w Nocie 35. 3.9. Ryzyko operacyjne Ryzyko operacyjne jest rozumiane jako możliwość wystąpienia straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując również ryzyko prawne. Ma ono kompleksowy charakter, co może mieć znaczący wpływ na działalność i sytuację Grupy. Obok otoczenia oraz zdarzeń zewnętrznych jego źródłem może być organizacja sama w sobie. Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, mające wpływ na ryzyko operacyjne, ze względu na dynamiczny charakter, podlegają ciągłej analizie i ocenie. Zgodnie z Katalogiem Ryzyka Grupy mBanku, ryzyko operacyjne obejmuje w szczególności: ■ ryzyko prawne, ■ ryzyko prowadzenia działalności („conduct risk”), ■ ryzyko IT, ■ ryzyko cyberzagrożeń, ■ ryzyko oszustw zewnętrznych, ■ ryzyko oszustw wewnętrznych, ■ ryzyko outsourcingu, ■ ryzyko kadrowe i organizacyjne, ■ ryzyko bezpieczeństwa fizycznego, ■ ryzyko błędów w realizacji, dostawie i zarządzaniu procesem, ■ ryzyko podatkowe. Ryzyko operacyjne nie obejmuje ryzyka reputacji, jednak materializacja ryzyka operacyjnego może powodować wzrost ryzyka reputacji. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym realizowane jest w mBanku oraz na poziomie skonsolidowanym w Grupie mBanku. Organizując proces zarządzania ryzykiem operacyjnym Bank bierze pod uwagę wymogi regulacyjne, które stanowią punkt wyjścia dla przygotowania ram systemu kontroli i zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku i Grupie. Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym w Grupie jest ograniczenie przyczyn występowania zdarzeń operacyjnych, zmniejszanie prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz dotkliwości potencjalnych skutków. Przy podejmowaniu decyzji o akceptowalnym poziomie ryzyka operacyjnego rozważana jest analiza: koszty vs. korzyści. Działania Grupy koncentrują się również na pogłębianiu świadomości ryzyka operacyjnego oraz budowaniu kultury ryzyka, pozwalających wypracować odpowiednie mechanizmy postępowania z ryzykiem i dzięki temu zwiększyć bezpieczeństwo prowadzonej przez Grupę działalności. Ze względu na dynamikę zmian czynników wpływających na ryzyko operacyjne kluczowymi elementami procesu zarządzania ryzykiem są identyfikacja, ocena, kontrola i monitorowanie, przeciwdziałanie materializacji ryzyka operacyjnego oraz raportowanie ryzyka. Podstawowe narzędzia wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym to: ■ Samoocena Ryzyka Operacyjnego, która jest wykonywana przez jednostki organizacyjne Banku i spółki Grupy. Proces ten ma na celu zapewnienie identyfikacji i oceny ryzyk oraz podjęcia adekwatnych działań ograniczających ryzyko. Dodatkowo Samoocena wspiera proces wprowadzania zmian i usprawnień procesów kontrolnych. Efektem końcowym Samooceny jest ocena procesów, podprocesów oraz kluczowych ryzyk operacyjnych oraz stworzenie planów naprawczych; ■ Rejestr Strat Operacyjnych, który stanowi bazę danych o stratach wynikających z powstających zdarzeń operacyjnych. Bank korzysta także z dostępu do zewnętrznych baz danych o stratach operacyjnych i wykorzystuje je do analizy ryzyka operacyjnego i potencjalnych zagrożeń, na które narażone są instytucje działające w sektorze finansowym; ■ kluczowe wskaźniki ryzyka KRI oraz wskaźniki ryzyka RI, które wspierają bieżące monitorowanie ryzyka. Proces umożliwia przewidywanie z pewnym wyprzedzeniem występowania zwiększonego poziomu ryzyka operacyjnego i odpowiednie reagowanie przez jednostki organizacyjne w celu uniknięcia powstawania zdarzeń i strat operacyjnych. KRI i RI dzięki systemowi progów ostrzegawczych i alarmowych pozwalają określić poziom tolerancji na ryzyko; ■ scenariusze ryzyka operacyjnego, które analizują ryzyka związane z występowaniem rzadkich, ale potencjalnie bardzo poważnych w skutkach zdarzeń ryzyka operacyjnego; ■ ocena ryzyka operacyjnego produktów przed wprowadzeniem w życie nowej lub modyfikowanej oferty produktowej oraz analiza wpływu umów outsourcingowych na profil ryzyka operacyjnego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 76 Grupa mBanku identyfikuje i ocenia ryzyka operacyjne dla wszystkich istotnych obszarów działalności oraz nowych i modyfikowanych produktów, procesów i systemów. Identyfikacja ryzyka uwzględnia zarówno czynniki wewnętrzne jak i zewnętrzne. Grupa mBanku posiada system regularnego monitorowania ryzyk i zdarzeń operacyjnych, co umożliwia obserwację profilu ryzyka operacyjnego oraz zapewnia regularne podejmowanie działań zaradczych. Regularne monitorowanie pozwala szybko wykrywać słabości występujące w systemie zarządzania ryzykiem. Dzięki identyfikacji i analizie okoliczności związanych z odnotowanym zdarzeniem i stratą operacyjną Grupa może lepiej poznać przyczyny wystąpienia zdarzenia operacyjnego i odpowiednio zapobiegać ich powtórzeniu również w innych obszarach organizacji. W Grupie funkcjonuje system informacji zarządczej obejmujący informacje o poziomie i profilu ryzyka w ramach raportów zarządczych i raportów ryzyka operacyjnego, w tym raportów przekazywanych na poziom Zarządu oraz Rady Nadzorczej. Straty operacyjne W 2023 roku w ramach zarządzania ryzykiem operacyjnym Grupa mierzyła się w szczególności ze stratami powiązanymi z ryzykiem prawnym związanym z portfelem kredytów w walutach obcych oraz oszustwami popełnionymi przez osoby z zewnątrz. Zdecydowana większość strat operacyjnych Grupy dotyczy następujących linii biznesowych: bankowość komercyjna i bankowość detaliczna (wyodrębnionych zgodnie z Rozporządzeniem CRR). Poziom strat z tytułu ryzyka operacyjnego jest na bieżąco monitorowany i regularnie raportowany do Zarządu Banku, Rady Nadzorczej Banku oraz do Komitetów Forum Biznesu i Ryzyka. W przypadku przekroczeń progów strat operacyjnych istnieją w Grupie mBanku mechanizmy monitoringu i eskalacji. Zapewniają one odpowiednią analizę zdarzeń operacyjnych oraz powodują podjęcie działań naprawczych. Szczegółowa informacja o wysokości strat operacyjnych poniesionych w 2023 i 2022 roku została przedstawiona w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy mBanku S.A. w 2023 roku w rozdziale 9.2. Podstawowe rodzaje ryzyka w działalności Grupy mBanku w części dotyczącej ryzyka operacyjnego. 3.10. Ryzyko braku zgodności Zarządzanie ryzykiem braku zgodności w mBanku jest realizowane zgodnie z postanowieniami Polityki zgodności w mBanku S.A, która zawiera ogólne zasady zapewniania zgodności działania Banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi. Ustanawiane są ramy dla procesu zapewnienia zgodności, w tym model przyjęty w banku, jego elementy, a także podział ról i odpowiedzialności. Przez ryzyko braku zgodności należy rozumieć skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz standardów rynkowych w procesach funkcjonujących w Grupie. Celem zarządzania ryzykiem braku zgodności jest minimalizowanie tego ryzyka. Niedostosowanie regulacyjne Grupy to szczególnie sytuacje, w których: ■ regulacje wewnętrzne Grupy nie uwzględniają postanowień przepisów prawa (krajowego i międzynarodowego) i standardów rynkowych, ■ Grupa nie stosuje się do zaleceń i rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego, innych organów nadzoru i kontroli oraz audytora zewnętrznego, ■ Grupa nie realizuje zaleceń z wewnętrznych postępowań, audytów wewnętrznych i kontroli w zakresie ryzyka braku zgodności, ■ pracownicy realizują działania operacyjne niezgodnie z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi. Zapewnianie zgodności realizowane jest w ramach trzech linii obrony. ■ Pierwsza linia obrony: stanowią ją jednostki, które podczas realizacji celów biznesowych zarządzają ryzykiem braku zgodności i wykonują funkcję kontroli w procesach operacyjnych. ■ Druga linia obrony: □ Departament Compliance, który koordynuje, kontroluje i nadzoruje realizację obowiązków związanych z zarządzaniem ryzykiem braku zgodności w Grupie oraz realizuje funkcję kontroli w zapewnieniu zgodności, □ inne jednostki drugiej linii obrony w sytuacji, gdy część zadań procesu zapewnienia zgodności została im powierzona. ■ Trzecia linia obrony: Departament Audytu Wewnętrznego, który dokonuje niezależnej i obiektywnej oceny adekwatności i skuteczności wdrożonego w Grupie systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 77 Na wszystkich trzech liniach obrony pracownicy Grupy odpowiednio stosują mechanizmy kontrolne lub niezależnie monitorują ich przestrzeganie. Zgodność regulacji wewnętrznych Grupy z przepisami prawa (krajowego i międzynarodowego) i ze standardami rynkowymi oraz ich przestrzeganie przez pracowników gwarantuje, że Grupa realizuje cele systemu kontroli wewnętrznej w tym zakresie. Ogranicza to bądź eliminuje w szczególności ryzyka prawne, reputacji, nałożenia sankcji i kar administracyjnych oraz powstania strat finansowych gdy zmaterializuje się ryzyko braku zgodności. Za realizację procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności są odpowiedzialni wszyscy pracownicy Banku i Grupy, stosownie do wykonywanego przez nich zakresu obowiązków oraz nadanych im uprawnień. Za koordynację i nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem braku zgodności jest odpowiedzialny Departament Compliance. Nadzór nad wdrażaniem w podmiotach zależnych Grupy mBanku wspólnych standardów w obszarze zgodności jest realizowany w sposób nienaruszający obowiązujących przepisów prawa, regulacji ostrożnościowych i niezależności pracowników realizujących funkcję zapewniania zgodności w podmiotach zależnych, w szczególności na podstawie porozumień zawartych z podmiotami zależnymi. 3.11. Ryzyko biznesowe Ryzyko biznesowe oznacza ryzyko strat z tytułu odchyleń rzeczywistego wyniku operacyjnego Grupy mBanku od planowanego poziomu. Kalkulacja odchyleń wartości rzeczywistych od planowanych jest przeprowadzana odrębnie dla części przychodowej i kosztowej. Ryzyko biznesowe obejmuje w szczególności ryzyko strategiczne, związane z możliwością wystąpienia negatywnych konsekwencji finansowych spowodowanych podjęciem błędnych lub niekorzystnych decyzji lub też wadliwą ich realizacją. Zakłada się przy tym, że skutki realizowanych decyzji strategicznych są odzwierciedlone w odchyleniach wyniku operacyjnego od poziomu planowanego w horyzoncie rocznym. Ryzyko biznesowe jest uwzględniane w procesie kalkulacji kapitału ekonomicznego mBanku i Grupy mBanku. W celu efektywnego zarządzania i ograniczania ryzyka biznesowego podejmowane są między innymi następujące działania: ■ zapewnienie wysokiej jakości danych podczas procesu planistycznego, ■ regularna analiza przyczyn obserwowanych odchyleń bieżących wyników finansowych jednostek organizacyjnych Grupy mBanku od poziomu zaplanowanego i informowanie Zarządu Banku o wynikach tych analiz, ■ okresowa weryfikacja przyjętej strategii, ■ regularna analiza działań konkurencji. 3.12. Ryzyko modeli Ryzyko modeli jest rozumiane jako ryzyko negatywnych konsekwencji związanych z decyzjami podejmowanymi na podstawie danych wyjściowych modeli, które zostały nieprawidłowo zbudowane lub są niewłaściwie administrowane. Ryzyko modeli może skutkować stratami finansowymi, błędnymi decyzjami biznesowymi lub strategicznymi, bądź też niekorzystnie zaważyć na renomie Banku. W ryzyku modeli można wyodrębnić w szczególności następujące specyficzne podkategorie: ryzyko immanentne nierozerwalnie związane z ograniczeniami w modelowaniu danego zjawiska, ryzyko założeń, ryzyko danych, ryzyko administrowania oraz ryzyko współzależności. Ryzyko modeli jest zarządzane w Banku w sposób systemowy poprzez odpowiednie regulacje wewnętrzne dotyczące procesu zarządzania modelami i ich ryzykiem, w szczególności monitorowania i walidacji modeli. Istotną rolę w procesie zarządzania modelami i ich ryzykiem odgrywa Komitet Ryzyka Modeli. Rekomenduje on między innymi poziom tolerancji na ryzyko modeli, który jest następnie zatwierdzany przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą Banku. 3.13. Ryzyko reputacji Celem zarządzania ryzykiem reputacji, definiowanym jako ryzyko wynikające z negatywnego postrzegania mBanku i Grupy mBanku przez interesariuszy, jest identyfikacja, ocena i ograniczanie ryzyka reputacji w ramach szczególnych procesów, aby chronić i wzmacniać dobre imię mBanku i Grupy mBanku. Wszystkie jednostki organizacyjne Banku, oddziały zagraniczne oraz spółki zależne są bezpośrednio odpowiedzialne za ryzyko reputacji wynikające z ich działalności operacyjnej. Ryzyko reputacji może być ryzykiem wtórnym w stosunku do innych rodzajów ryzyka, takich jak ryzyko kredytowe, rynkowe, płynności i operacyjne. Ryzyko reputacji jest też ryzykiem pierwotnym, gdy wynika bezpośrednio z działalności etycznie, środowiskowo lub społecznie kontrowersyjnej. Ryzyko to jest identyfikowane, mierzone i monitorowane. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 78 Aby monitorować i zarządzać ryzykiem reputacji, Grupa stosuje następujące narzędzia i metody: ■ wdrożone polityki i regulacje z obszaru compliance, bezpieczeństwa, praw człowieka i pracowniczych oraz dotyczące obsługi branż i obszarów wrażliwych pod względem ryzyka reputacji Banku, ■ ocena poziomu ryzyka reputacji na podstawie negatywnych publikacji, ■ analiza satysfakcji klientów, ■ badanie nastrojów pracowniczych, ■ badanie marki pracodawcy, ■ zarządzanie kryzysowe, ■ analiza ryzyka reputacji w toku wdrażania nowych i modyfikacji istniejących produktów, ■ analiza reklamacji i skarg klientów, ■ budowanie świadomości w obszarze compliance, ■ badanie naruszeń praw pracowniczych i innych zasad działania Banku. 3.14.Ryzyko kapitałowe W Grupie mBanku funkcjonuje proces zarządzania kapitałem w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem kapitałowym, rozumianym jako ryzyko wynikające z niezapewnienia kapitału, jak i braku możliwości osiągnięcia poziomu kapitału adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka prowadzonej działalności, niezbędnego do pokrycia nieoczekiwanych strat oraz spełniającego wymogi nadzorcze umożliwiające dalsze samodzielne funkcjonowanie Banku. Ryzyko kapitałowe obejmuje ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej. Zarządzanie ryzykiem kapitałowym realizowane jest na poziomie jednostkowym w mBanku oraz na poziomie skonsolidowanym w Grupie mBanku. Zarządzanie kapitałem w Grupie mBanku jest zorganizowane jako proces obejmujący planowanie, zarządzanie i monitorowanie kapitału regulacyjnego oraz kapitału wewnętrznego. W ramach procesu zarządzania kapitałem prowadzony jest regularny monitoring adekwatności i efektywności kapitałowej w celu zapewnienia adekwatnego i optymalnego poziomu kapitału w Grupie mBanku. Wsparciem dla tego procesu są analizy testów warunków skrajnych bazujące m.in. na scenariuszach zmian warunków makroekonomicznych, których celem jest przedstawienie dokładnego obrazu aktualnej pozycji kapitałowej oraz możliwych przyszłych zmian wynikających z przyjętych do analizy scenariuszy warunków skrajnych. Więcej informacji na temat adekwatności kapitałowej Grupy mBanku znajduje się w Nocie 47. 3.15.Ryzyko portfela kredytów w walutach obcych Ryzyko portfela kredytów w walutach obcych jest związane z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi w walutach obcych, udzielanymi kredytobiorcom indywidualnym do 2011 roku. Ryzyko to może wynikać w szczególności z materializacji ryzyka operacyjnego (prawnego), a także kredytowego oraz reputacyjnego w odniesieniu do tych kredytobiorców. Ryzyko prawne portfela kredytów w walutach obcych (kredytów indeksowanych kursem obcej waluty) dotyczy portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie, udzielanych osobom fizycznym w latach 2004-2011. Ryzyko to odnosi się do możliwości realizacji strat wynikających z niekorzystnych dla Banku orzeczeń w sprawach wytoczonych z powództwa kredytobiorców. Zarządzając tym ryzykiem Grupa podejmuje działania w celu ochrony interesów Banku w postępowaniach sądowych zmierzające do uzyskania korzystnych dla Banku rozstrzygnięć, a także prowadzi program ugód skierowany do klientów posiadających kredyty indeksowane do kursu CHF. Dla efektywnego zarządzania ryzykiem prawnym portfela kredytów indeksowanych w mBanku utworzono Departament Kredytów Spornych, do którego zadań należy w szczególności: ■ przygotowanie materiałów wykorzystywanych w postępowaniach sądowych, ■ koordynowanie działań pełnomocników procesowych, ■ współpraca i komunikacja z instytucjami zewnętrznymi w sprawach kredytów indeksowanych, ■ organizacja i koordynowanie programu ugód. Więcej informacji na temat ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi udzielonymi klientom indywidualnym w walutach obcych zawarto w Nocie 34. Ryzykiem kredytowym i reputacyjnym, które są związane z portfelem kredytów w walutach obcych, zarządza się zgodnie z zasadami zarządzania tymi ryzykami. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 79 3.16. Ryzyko związane z sekurytyzacją Grupa przeprowadziła transakcje sekurytyzacji w celu redukcji ponoszonego ryzyka kredytowego oraz uwolnienia części kapitału. Ryzyko związane z sekurytyzacją obejmuje w przypadku Grupy mBanku m.in. ryzyka, które wynikają z roli Banku jako jednostki inicjującej i obsługującej transakcje (monitorowanie transakcji bazowych, raportowanie, windykacja). Bank na bieżąco analizuje ryzyka, które zarówno mogą zmaterializować się już po zawarciu transakcji sekurytyzacyjnych, jak również ryzyka, które mogą zmaterializować się w związku z planowanym przeprowadzeniem kolejnych transakcji sekurytyzacyjnych. 3.17. Ryzyka związane ze środowiskiem (E), społeczeństwem (S) i ładem korporacyjnym (G) Zmiany w środowisku naturalnym, szybkie tempo zmian technologicznych, zmiany społeczne oraz wymuszone przez te zjawiska zmiany prawne mają coraz większy wpływ na działalność poszczególnych sektorów gospodarczych. Powoduje to także dla Grupy oraz dla wielu klientów konieczność zmian lub dostosowania swojego profilu działalności. Efekty reorganizacji bądź dostosowań profilu działalności klientów przekładają się na ich relację z Grupą mBanku. Dlatego Grupa zdefiniowała ryzyka związane z środowiskiem, społeczeństwem oraz ładem korporacyjnym. Ryzyko środowiskowe (E) Ryzyko środowiskowe to ryzyko negatywnego wpływu finansowego wynikające z obecnego lub przyszłego wpływu czynników środowiskowych na zainwestowane aktywa, klientów, kontrahentów lub pozycje bilansu. Z punktu widzenia klasyfikacji oraz praktycznego podejścia do zarządzania tym ryzykiem, Grupa nie traktuje go jako odrębnego rodzaju, lecz jako tzw. ryzyko horyzontalne, które w różnym stopniu i poprzez zróżnicowane kanały transmisji wpływa na występujące w Grupie dotychczas rozpoznane i zarządzane ryzyka. Dodatkowo Grupa wyróżnia dwie najważniejsze podkategorie ryzyka środowiskowego: □ ryzyko transformacji rozumiane jako ryzyko nieprzewidzianych kosztów finansowych instytucji, które mogą wynikać, bezpośrednio lub pośrednio, z procesu dostosowywania się tych instytucji do gospodarki niskoemisyjnej i bardziej zrównoważonej środowiskowo; □ ryzyko fizyczne rozumiane jako ryzyko negatywnych efektów finansowych zmieniającego się klimatu, w tym częstszych ekstremalnych zjawisk pogodowych i stopniowych zmian klimatu, a także degradacji środowiska, takich jak zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby, stres wodny, utrata różnorodności biologicznej i wylesianie. Działalność Grupy nie ma istotnego bezpośredniego wpływu na klimat. Branża, w której działa Grupa, nie należy do sektorów o wysokiej emisyjności gazów cieplarnianych. Grupa dba o to, by jej aktywność nie prowadziła do niszczenia naturalnych ekosystemów oraz bioróżnorodności. Zdaniem Grupy, wpływ ten przejawia się przede wszystkim pośrednio, przez udzielane klientom finansowania. Grupa ma wpływ na klimat przez podejmowane decyzje związane z udzielaniem finansowania klientom z poszczególnych branż. Grupa może zmniejszać swój wpływ głównie przez ograniczanie finansowania klientów z branż wysokoemisyjnych, co jest realizowane przy pomocy polityk kredytowych uwzględniających politykę klimatyczną UE. Grupa całkowicie wykluczyła finansowanie pomiotów działających w sektorach górniczym, energetyki węglowej oraz ciepłownictwa opartego o paliwa kopalne. Do preferowanych przez Grupę obszarów finansowania zaliczają się projekty wspierające bioróżnorodność i zarządzanie zasobami wodnymi w branżach energochłonnych oraz projekty celowe zakładające budowę stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Grupa stosuje narzędzia analizujące i kwantyfikujące ryzyko środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego na poziomie branżowym w oparciu o wystandaryzowany zestaw kryteriów. Ocena ta jest obowiązkowym elementem procesu kredytowego, co pozwala na świadome budowanie ekspozycji i monitorowanie profilu ESG portfela korporacyjnego oraz na lepsze określanie kierunków w transformacji swoich klientów. Ryzyko społeczne (S) Ryzyko społeczne, wchodzące w skład ryzyka ESG, jest ryzykiem negatywnych, w tym finansowych, konsekwencji wywołanych przez działania Grupy mBanku lub jej pracowników naruszające normy i zasady relacji społecznych między pracownikami Grupy, relacji Grupy z jej kontrahentami, osobami prawnymi, z którymi Grupa współpracuje, lub klientami. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 80 W ramach ryzyka społecznego można wyróżnić: □ cyberzagrożenia, ataki hakerskie zarówno na systemy w Grupie mBanku jak i na jej klientów, □ konsekwencje wynikające z naruszenia praw człowieka (w tym naruszenie praw pracowniczych, praw lub wolności osób fizycznych w zakresie ochrony danych osobowych, mobbing, dyskryminacja), □ sprawy sporne z klientami Grupy, □ obsługiwanie kontrowersyjnych obszarów i branż, □ oczekiwania klientów, które nie wynikają bezpośrednio z relacji umownych lub przepisów prawa, □ oczekiwania społeczne wobec Banku jako instytucji zaufania publicznego, których Bank nie może spełnić, □ skomplikowana i złożona oferta Grupy, która może rodzić niezrozumienie po stronie klientów, □ skutki społeczne katastrof naturalnych oraz pandemii. Ryzyko związane z ładem korporacyjnym (G) Ryzyko związane z ładem korporacyjnym (governance) jest ryzykiem negatywnych konsekwencji w obszarze finansowym oraz niefinansowym, wywołanych naruszeniem przez Grupę zasad szeroko rozumianego ładu korporacyjnego, wynikających z regulacji zewnętrznych oraz wewnętrznych. W ramach ryzyka związanego z ładem korporacyjnym może wystąpić: □ ryzyko operacyjne – w świetle ryzyka związanego z ładem korporacyjnym w ramach ryzyka operacyjnego szczególnie istotne jest ryzyko prawne, ryzyko prania pieniędzy, finansowania terroryzmu oraz naruszenia sankcji, □ ryzyko braku zgodności – skutkujące nieterminowym dostosowaniem się Grupy do nowych regulacji w obszarze ładu korporacyjnego, □ ryzyko reputacyjne – wystąpienie tego rodzaju ryzyka może zmaterializować się poprzez wystąpienie wydarzeń wpływających na postrzeganie Grupy przez jej interesariuszy. Dla efektywnego zarządzania ryzykiem związanym z ładem korporacyjnym, Grupa mBanku zapewnia zgodność swojego działania z przejrzystym systemem regulacji wewnętrznych, w myśl obowiązującej Polityki ładu wewnętrznego. Zarządzając tym ryzykiem Grupa dba także o powszechny i równy dostęp do informacji oraz dokłada wszelkich starań, aby udostępniane informacje były aktualne, rzetelne oraz przedstawione w sposób przejrzysty dla kluczowych interesariuszy, zgodnie z przyjętą Polityką informacyjną. 3.18.Wartość godziwa aktywów i zobowiązań Wartość godziwa jest rozumiana jako cena, która byłaby otrzymana ze sprzedaży składnika aktywów, bądź zapłacona w celu przeniesienia zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny. Wycena wartości godziwej opiera się na założeniu, że transakcja sprzedaży składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania odbywa się: ■ na głównym rynku dla danego składnika aktywów bądź zobowiązania, ■ w przypadku braku głównego rynku, na najkorzystniejszym rynku dla danego składnika aktywów lub zobowiązania. Zgodnie z MSSF 9 w celach księgowych Grupa wycenia aktywa i zobowiązania finansowe w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej. Ponadto dla pozycji wycenianych księgowo w zamortyzowanym koszcie przeprowadzana jest na potrzeby ujawnień w sprawozdaniach finansowych, zgodnie z wymaganiami MSSF 7, wycena w wartości godziwej. Podejście do księgowej wyceny aktywów kredytowych w wartości godziwej, zgodnie z wymaganiami MSSF 9, zostało opisane w Nocie 3.3.7. Zgodnie z praktykami rynkowymi Grupa wycenia instrumenty finansowe, w których utrzymuje otwarte pozycje, stosując ceny rynkowe (wycena do rynku) lub uznane w praktyce rynkowej modele wyceny (wycena z modelu) zasilane cenami lub parametrami rynkowymi, a w nielicznych przypadkach parametrami estymowanymi wewnętrznie przez Grupę. Wszystkie istotne otwarte pozycje w instrumentach pochodnych są wyceniane modelami rynkowymi, które są zasilane cenami lub parametrami obserwowalnymi przez rynek. Papiery komercyjne emitentów krajowych są wyceniane głównie z modelu (dyskontowanie przepływów finansowych), który oprócz rynkowej krzywej stóp procentowych używa spreadów kredytowych wyznaczonych wewnętrznie. Dla potrzeb ujawnień Grupa przyjęła założenie, że wartość godziwa krótkoterminowych zobowiązań finansowych (do 1 roku) jest równa ich wartości księgowej. W przypadku zobowiązań finansowych o terminie wymagalności powyżej 1 roku wartość godziwa szacowana jest na podstawie zdyskontowanych przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp procentowych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 81 Aktywa i zobowiązania wyceniane w zamortyzowanym koszcie W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie wartości księgowych oraz wartości godziwych dla każdej grupy aktywów i zobowiązań finansowych, które nie zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy w wartości godziwej. 31.12.2023 31.12.2022 Wartość księgowa Wartość godziwa Wartość księgowa Wartość godziwa Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Dłużne papiery wartościowe 23 323 690 22 266 854 19 002 527 16 716 128 Należności od banków 7 119 059 7 126 873 9 569 629 9 571 960 Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: 112 876 580 112 776 830 119 330 030 118 635 928 Klienci indywidualni 63 642 537 64 240 599 68 586 288 68 379 524 Należności bieżące 7 182 778 7 568 606 7 334 567 7 776 122 Kredyty terminowe 56 293 952 56 506 186 61 230 344 60 582 025 Inne należności 165 807 165 807 21 377 21 377 Klienci korporacyjni 49 109 195 48 438 128 50 637 195 50 150 850 Należności bieżące 6 022 731 5 743 616 6 522 197 6 368 367 Kredyty terminowe, w tym leasing finansowy 38 571 901 38 179 949 39 179 352 38 846 942 Transakcje reverse repo lub buy/sell back 899 340 899 340 1 611 154 1 611 154 Pozostałe należności kredytowe 3 507 157 3 507 157 3 258 910 3 258 805 Inne należności 108 066 108 066 65 582 65 582 Klienci budżetowi 124 848 98 103 106 547 105 554 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Zobowiązania wobec banków 3 315 302 3 315 302 3 270 223 3 270 223 Zobowiązania wobec klientów 185 467 455 185 465 086 174 130 914 174 126 884 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 11 105 165 10 972 334 9 465 479 9 216 032 Zobowiązania podporządkowane 2 714 928 2 559 783 2 740 721 2 631 352 Poniżej zaprezentowane są główne założenia i metody wykorzystane przez Grupę podczas szacowania wartości godziwej instrumentów finansowych. Należności od banków oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom Wartość godziwa należności od banków oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom została wyliczona jako wartość szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych (z uwzględnieniem efektu przedpłat) przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych, uwzględniając wysokość spreadu kredytowego, kosztu płynności oraz kosztu kapitału. Poziom spreadu kredytowego został wyznaczony w oparciu o notowania rynkowe mediany spreadów kredytowych dla systemu ratingowego Moody’s. Przypisanie spreadu kredytowego do danej ekspozycji kredytowej nastąpiło poprzez zmapowanie systemu ratingowego Moody’s z wewnętrznym systemem ratingowym Banku. W celu odzwierciedlenia faktu, że duża część ekspozycji Grupy jest zabezpieczona, podczas gdy mediana kwotowań rynkowych jest skoncentrowana wokół emisji niezabezpieczonych, Grupa dokonała korekty z tego tytułu. Ponadto do wyceny kontraktów hipotecznych w PLN jako punkt odniesienia wykorzystana została wycena kontraktów hipotecznych zaklasyfikowanych jako wyceniane do wartości godziwej zgodnie z MSSF 9, z uwzględnieniem korekty dotyczącej jakości kredytowej tego portfela. Dla ekspozycji w mBanku Hipotecznym zastosowana korekta zawierała również czynnik dotyczący różnicy w wysokości marż przychodowych między wycenianym portfelem a portfelem analogicznych kredytów w mBanku. Wartość godziwa kredytów terminowych udzielonych klientom indywidualnym uwzględnia możliwy wpływ nowelizacji Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom w związku z toczącymi się dyskusjami na temat potencjalnego przedłużenia wakacji kredytowych na rok 2024. Zobowiązania finansowe Instrumenty finansowe po stronie zobowiązań stanowią: ■ kredyty zaciągnięte, ■ rachunki bieżące i depozyty, ■ emisje dłużnych papierów wartościowych, ■ zobowiązania podporządkowane. Wartość godziwa dla powyższych zobowiązań finansowych o terminie wymagalności powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu czynnika dyskontującego z uwzględnieniem oszacowania spreadu odzwierciedlającego spread kredytowy mBanku i marżę płynności. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 82 Dla kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w EUR i CHF zastosowano krzywą rentowności EBI. W odniesieniu do emisji własnych w ramach programu EMTN zastosowano cenę rynkową z odpowiednich serwisów finansowych. W przypadku depozytów Grupa zastosowała krzywą zbudowaną w oparciu o kwotowania stóp rynku międzybankowego, a także kontraktów FRA i kontraktów IRS dla odpowiednich walut i terminów zapadalności. W przypadku wyceny zobowiązań podporządkowanych wycena opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu rynkowych krzywych swapowych (zależnie od warunków emisji) skorygowanych o ryzyko kredytowe emitenta. W przypadku obligacji powiązanych z ryzykiem kredytowym, tzw. Credit Link Note, Grupa wykorzystuje do wyceny metodę dyskontowania przewidywanych przepływów pieniężnych z tytułu obligacji. Wycena w części związanej z czynnikiem dyskontowym zawiera dodatkowo komponent uwzględniający spread kredytowy Grupy oraz marżę płynności. Z uwagi na fakt, że posiadacze obligacji są zabezpieczeni w zakresie ryzyka kredytowego emitenta złożonym depozytem, przyjęto założenie o niezmienności tych parametrów podczas życia obligacji. Z kolei dla listów zastawnych i obligacji emitowanych przez mBank Hipoteczny do wyceny na potrzeby ujawnień wykorzystano krzywe kontraktów swap oraz prognozowany poziom spreadu emisyjnego dla odpowiednich emisji. Grupa przyjęła, że wartość godziwa dla powyższych instrumentów o wymagalności poniżej 1 roku jest równa ich wartości księgowej. Na podstawie stosowanych przez Grupę metod ustalania wartości godziwej, aktywa i zobowiązania finansowe klasyfikuje się do następujących kategorii: ■ Poziom 1: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla tego samego instrumentu (bez modyfikacji); ■ Poziom 2: ceny kwotowane na aktywnych rynkach dla podobnych instrumentów lub inne metody wyceny, dla których wszystkie istotne dane wejściowe bazują na obserwowalnych danych rynkowych; ■ Poziom 3: metody wyceny, dla których przynajmniej jedna istotna dana wejściowa nie bazuje na obserwowalnych danych rynkowych. W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych, wycenianych do wartości godziwej zgodnie z założeniami i metodami opisanymi powyżej, wyłącznie na potrzeby ujawnień, według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku i na dzień 31 grudnia 2022 roku. Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 31.12.2023 w tym: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny WYCENY WYŁĄCZNIE NA POTRZEBY UJAWNIEŃ Aktywa finansowe Dłużne papiery wartościowe 22 266 854 18 199 454 - 4 067 400 Należności od banków 7 126 873 - - 7 126 873 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 112 776 830 - - 112 776 830 Aktywa finansowe razem 142 170 557 18 199 454 - 123 971 103 Zobowiązania finansowe Zobowiązania wobec banków 3 315 302 - 1 938 343 1 376 959 Zobowiązania wobec klientów 185 465 086 - 231 230 185 233 856 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 10 972 334 5 996 197 - 4 976 137 Zobowiązania podporządkowane 2 559 783 - - 2 559 783 Zobowiązania finansowe razem 202 312 505 5 996 197 2 169 573 194 146 735 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 83 Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 31.12.2022 w tym: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny WYCENY WYŁĄCZNIE NA POTRZEBY UJAWNIEŃ Aktywa finansowe Dłużne papiery wartościowe 16 716 128 14 185 080 - 2 531 048 Należności od banków 9 571 960 - - 9 571 960 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 118 635 928 - - 118 635 928 Aktywa finansowe razem 144 924 016 14 185 080 - 130 738 936 Zobowiązania finansowe Zobowiązania wobec banków 3 270 223 - 1 910 721 1 359 502 Zobowiązania wobec klientów 174 126 884 - 222 295 173 904 589 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 9 216 032 3 601 103 - 5 614 929 Zobowiązania podporządkowane 2 631 352 - - 2 631 352 Zobowiązania finansowe razem 189 244 491 3 601 103 2 133 016 183 510 372 Poziom 1 Poziom 1 aktywów finansowych obejmuje wartość skarbowych papierów wartościowych oraz obligacji EBI, których wycena polega na bezpośrednim wykorzystaniu rynkowych bieżących cen tych instrumentów pochodzących z aktywnych i płynnych rynków finansowych. W poziomie 1 zobowiązań Grupa wykazała wartość godziwą obligacji wyemitowanych przez Bank (Nota 29). Dla wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych Grupa zastosowała ceny bezpośrednio z rynku dla tych papierów. Poziom 2 Poziom 2 obejmuje wartość godziwą kredytów długoterminowych otrzymanych od banków, wartość godziwą depozytów długoterminowych złożonych przez klientów oraz wartość godziwą kredytów otrzymanych z EBI (Nota 29). Wartość godziwa dla ujętych w poziomie 2 zobowiązań finansowych o terminie wymagalności powyżej 1 roku opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu czynnika dyskontującego. W odniesieniu do kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wykorzystano krzywą rentowności EBI oraz wartość marży, jaką Bank otrzymał w ostatniej zawartej transakcji. Na tej podstawie oszacowano następnie wartość spreadu dla zobowiązań Banku zaciągniętych w EBI w stosunku do rynkowej krzywej swap. W przypadku depozytów Bank zastosował krzywą zbudowaną w oparciu o kwotowania stóp rynku międzybankowego, a także kontraktów FRA i kontraktów IRS dla odpowiednich walut i terminów zapadalności. Poziom 3 Poziom 3 obejmuje: ■ należności od banków oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom, wyliczoną w opisany wcześniej sposób, wykorzystujący notowania mediany spreadów kredytowych dla ratingów Moody’s; ■ listy zastawne i obligacje emitowane przez mBank Hipoteczny. Do wyceny Grupa zastosowała technikę estymacji przepływów odsetkowych w oparciu o model krzywej swapowej oraz dyskontowania przy użyciu stopy dyskontowej skorygowanej o wartość spreadu jaki jest możliwy do uzyskania w przypadku emisji w uzależnieniu od waluty oraz zapadalności instrumentu finansowego; ■ zobowiązania wobec banków oraz wobec klientów o terminie wymagalności do 1 roku, dla których Grupa przyjęła, że ich wartość godziwa jest równa wartości bilansowej; ■ zobowiązania wobec banków, zobowiązania wobec klientów oraz zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych o terminie wymagalności powyżej 1 roku, w przypadku których w ich wycenie posłużono się metodami wyceny wykorzystującymi przynajmniej jedną istotną daną wejściową nie bazującą na obserwowalnych danych rynkowych, ■ zobowiązania podporządkowane. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 84 Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej oraz nieruchomości inwestycyjne W tabeli poniżej przedstawiono hierarchię wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych oraz nieruchomości inwestycyjnych, które zostały wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy w wartości godziwej. Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 31.12.2023 w tym: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ Aktywa finansowe Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 1 760 033 407 875 1 074 153 278 005 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 40 498 - - 40 498 Dłużne papiery wartościowe 634 840 397 333 - 237 507 Kapitałowe papiery wartościowe 10 542 10 542 - - Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 074 153 - 1 074 153 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 1 256 605 - 1 256 605 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 245 212 - 245 212 - Efekt kompensowania (427 664) - (427 664) - Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy 898 798 893 - 897 905 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 603 713 - - 603 713 Dłużne papiery wartościowe 50 144 - - 50 144 Kapitałowe papiery wartościowe 244 941 893 - 244 048 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 36 965 077 17 250 628 18 437 136 1 277 313 Dłużne papiery wartościowe 36 965 077 17 250 628 18 437 136 1 277 313 Aktywa finansowe, razem 39 623 908 17 659 396 19 511 289 2 453 223 Nieruchomości inwestycyjne 111 964 - - 111 964 Zobowiązania finansowe Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające 1 495 754 157 607 1 299 702 38 445 Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 338 147 - 1 299 702 38 445 Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 1 455 145 - 1 455 145 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 1 215 504 - 1 177 059 38 445 Efekt kompensowania (1 332 502) - (1 332 502) - Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych 157 607 157 607 - - Zobowiązania finansowe razem 1 495 754 157 607 1 299 702 38 445 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty finansowe Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej oraz nieruchomości inwestycyjne na poziomie 3 – zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Kredyty i pożyczki Dłużne papiery wartościowe Pochodne instrumenty finansowe Kredyty i pożyczki Dłużne papiery wartościowe Kapitałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Nieruchomości inwestycyjne Bilans otwarcia 39 720 307 881 31 890 813 392 45 009 185 042 1 215 909 136 909 Łączne zyski lub straty za okres 308 40 867 (70 335) (28 754) 5 135 43 884 8 954 (24 945) Ujęte w rachunku zysków i strat: 308 40 867 (101 269) (28 754) 5 135 43 884 - (24 945) Wynik na działalności handlowej 308 40 867 (101 269) - (4 934) (132) - - Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy - - - (28 754) 10 069 52 638 - - Pozostałe przychody operacyjne / pozostałe koszty operacyjne - - - - - (8 622) - (24 945) Ujęte w innych całkowitych dochodach: - - 30 934 - - - 8 954 - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody - - - - - - 8 954 - Zabezpieczenia przepływów pieniężnych - - 30 934 - - - - - Nabycia / udzielenia - 699 124 - 58 780 - 21 903 1 143 395 - Wykupy / spłaty całkowite - (190 333) - (134 963) - - (254 238) - Sprzedaże - (2 805 232) - - - - (2 051 020) - Emisje - 2 185 200 - - - - 1 214 313 - Zmiana zakresu konsolidacji - - - - - (6 781) - - Inne zmiany 470 - - (104 742) - - - - Bilans zamknięcia 40 498 237 507 (38 445) 603 713 50 144 244 048 1 277 313 111 964 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 85 Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 31.12.2022 w tym: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych Inne techniki wyceny POWTARZALNE POMIARY WARTOŚCI GODZIWEJ Aktywa finansowe Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 2 524 652 676 356 1 468 805 379 491 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 39 720 - - 39 720 Dłużne papiery wartościowe 978 108 670 227 - 307 881 Kapitałowe papiery wartościowe 6 129 6 129 - - Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 500 695 - 1 468 805 31 890 Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 1 793 401 - 1 793 401 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 158 689 - 126 799 31 890 Efekt kompensowania (451 395) - (451 395) - Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy 1 044 189 746 - 1 043 443 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 813 392 - - 813 392 Dłużne papiery wartościowe 45 009 - - 45 009 Kapitałowe papiery wartościowe 185 788 746 - 185 042 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 35 117 450 16 418 179 17 483 362 1 215 909 Dłużne papiery wartościowe 35 117 450 16 418 179 17 483 362 1 215 909 Aktywa finansowe, razem 38 686 291 17 095 281 18 952 167 2 638 843 Nieruchomości inwestycyjne 136 909 - - 136 909 Zobowiązania finansowe Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające 2 086 111 260 538 1 825 573 - Pochodne instrumenty finansowe, w tym: 1 825 573 - 1 825 573 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu 2 163 085 - 2 163 085 - Pochodne instrumenty zabezpieczające 2 786 104 - 2 786 104 - Efekt kompensowania (3 123 616) - (3 123 616) - Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych 260 538 260 538 - - Zobowiązania finansowe razem 2 086 111 260 538 1 825 573 - Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty finansowe Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej oraz nieruchomości inwestycyjne na poziomie 3 – zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Kredyty i pożyczki Dłużne papiery wartościowe Pochodne instrumenty finansowe Kredyty i pożyczki Dłużne papiery wartościowe Kapitałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Nieruchomości inwestycyjne Bilans otwarcia 40 426 347 716 92 243 1 111 674 81 128 223 519 989 811 127 510 Łączne zyski lub straty za okres 1 419 17 049 (60 353) (31 296) 6 095 (28 950) (24 245) 9 399 Ujęte w rachunku zysków i strat: 1 419 17 049 59 425 (31 296) 6 095 (28 950) - 9 399 Wynik na działalności handlowej 1 419 17 049 59 425 - 9 299 34 - - Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy - - - (31 296) (3 204) (27 272) - - Pozostałe przychody operacyjne / pozostałe koszty operacyjne - - - - - (1 712) - 9 399 Ujęte w innych całkowitych dochodach: - - (119 778) - - - (24 245) - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody - - - - - - (24 245) - Zabezpieczenia przepływów pieniężnych - - (119 778) - - - - - Nabycia / udzielenia - 857 123 - 42 873 - 2 812 1 168 416 - Wykupy / spłaty całkowite (3 813) (70 526) - (251 960) - - (319 950) - Sprzedaże - (1 553 320) - - - (14 168) (1 032 893) - Emisje - 709 839 - - - - 434 770 - Zmiana zakresu konsolidacji - - - - - 2 101 - - Inne zmiany 1 688 - - (57 899) (42 214) (272) - - Bilans zamknięcia 39 720 307 881 31 890 813 392 45 009 185 042 1 215 909 136 909 W 2023 roku ani w 2022 roku nie odnotowano przeniesień instrumentów finansowych pomiędzy poszczególnymi poziomami hierarchii wartości godziwej. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 86 W odniesieniu do instrumentów finansowych wycenianych w sposób powtarzalny do wartości godziwej, sklasyfikowanych na poziomie 1 i 2 hierarchii wartości godziwej, ewentualne przypadki, w których mogłoby nastąpić przeniesienie pomiędzy tymi poziomami są monitorowane przez Bank na podstawie wewnętrznych zasad. W przypadku jeśli wystąpi brak ceny rynkowej, służącej do wyceny bezpośredniej, przez okres ponad 5 dni roboczych następuje zmiana sposobu wyceny tego instrumentu, czyli przejście z wyceny bezpośredniej na wycenę z modelu, o ile dostępna jest zatwierdzona metoda wyceny z modelu dla tego instrumentu. Powrót do metody wyceny bezpośredniej następuje po okresie co najmniej 10 dni roboczych, w których cena rynkowa była dostępna w sposób ciągły. W przypadku braku ceny rynkowej dla skarbowych papierów dłużnych powyższe terminy wynoszą odpowiednio 2 i 5 dni roboczych. Poziom 1 Na dzień 31 grudnia 2023 roku na poziomie 1 hierarchii wartości Grupa wykazała wartość godziwą obligacji rządowych przeznaczonych do obrotu w kwocie 397 333 tys. zł oraz wartość godziwą obligacji rządowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody w kwocie 15 883 079 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 670 227 tys. zł i 15 101 553 tys. zł). Poziom 1 obejmuje wartość godziwą obligacji korporacyjnych w kwocie 1 367 549 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 1 316 626 tys. zł). Ponadto na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom 1 obejmuje wartość akcji imiennych uprzywilejowanych Giełdy Papierów Wartościowych w kwocie 893 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 746 tys. zł) oraz kapitałowych papierów wartościowych w kwocie 10 542 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 6 129 tys. zł). Na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom 1 obejmuje również zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych, notowanych na aktywnych rynkach, w kwocie 157 607 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 260 538 tys. zł). Instrumenty te zostały sklasyfikowane do poziomu 1, ponieważ ich wycena polega na bezpośrednim wykorzystaniu rynkowych bieżących cen tych instrumentów pochodzących z aktywnych i płynnych rynków finansowych. Poziom 2 Na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom 2 hierarchii obejmuje głównie wartość godziwą bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w kwocie 18 437 136 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 17 483 362 tys. zł), których wycena oparta jest na modelu NPV (dyskontowania przyszłych przepływów finansowych), który zasilany jest krzywymi stóp procentowych wyznaczonymi w drodze transformacji kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych. Ponadto do poziomu 2 Grupa zalicza wycenę pochodnych instrumentów finansowych, do wyceny których stosowane są modele, zgodne ze standardami i praktykami rynkowymi w tym zakresie, które są zasilane parametrami pochodzącymi bezpośrednio z rynków (np. kursami wymiany walut, zmiennościami implikowanymi opcji walutowych, wartościami indeksów i akcji giełdowych) lub parametrami będącymi transformacjami kwotowań pochodzących bezpośrednio z aktywnych i płynnych rynków finansowych (np. krzywe stóp procentowych). Poziom 3 Na dzień 31 grudnia 2023 roku na poziomie 3 hierarchii wykazana jest wartość godziwa dłużnych komercyjnych papierów wartościowych emitowanych przez krajowe banki i przedsiębiorstwa (obligacje i certyfikaty depozytowe) w kwocie 1 564 964 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 1 568 799 tys. zł), obejmującej między innymi wartość godziwą instrumentu dłużnego wycenionego w wartości godziwej przez wynik finansowy, reprezentującego prawa do akcji uprzywilejowanych Visa Inc. Wycena z modelu dla tych pozycji zakłada wycenę w oparciu o rynkową krzywą stóp procentowych skorygowaną o poziom spreadu kredytowego. Parametr spreadu kredytowego odzwierciedla ryzyko kredytowe emitenta papieru wartościowego i jest wyznaczany zgodnie z modelem wewnętrznym Banku. Model ten wykorzystuje parametry ryzyka kredytowego (np. PD, LGD) oraz informacje pozyskane z rynku (w tym spready implikowane z transakcji). Parametry PD i LGD nie są obserwowane na aktywnych rynkach i w związku z tym zostały wyznaczone na podstawie analiz statystycznych. Modele wyceny instrumentów dłużnych oraz spreadu kredytowego zostały zbudowane wewnętrznie w jednostkach ryzyka, zostały zaakceptowane przez Komitet Ryzyka Modeli i podlegają okresowemu monitoringowi oraz walidacji przeprowadzanej przez jednostkę niezależną od jednostek odpowiedzialnych za budowę i utrzymanie modelu. Poziom 3 na dzień 31 grudnia 2023 roku obejmuje wartość kredytów i pożyczek udzielonych klientom w kwocie 644 211 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 853 112 tys. zł). Zasady wyznaczania wartości godziwej kredytów i pożyczek udzielonych klientom zostały opisane w Nocie 3.3.7. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 87 Ponadto na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom 3 obejmuje wartość godziwą kapitałowych papierów wartościowych w kwocie 244 048 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 185 042 tys. zł). Kapitałowe papiery wartościowe wykazane w poziomie 3 wyceniane są przy użyciu metody zdyskontowanych dywidend. Wyceny zostały w przeważającej mierze sporządzone na podstawie wybranych danych finansowych dostarczonych przez wyceniane podmioty i zdyskontowane kosztem kapitału własnego oszacowanym za pomocą modelu CAPM (Capital Asset Pricing Model). Na koniec 2023 roku koszt kapitału własnego został oszacowany na poziomie znajdującym się w przedziale od 12,3% do 13,8% (na koniec 2022 roku: w przedziale od 13,9% do 14,4%). Na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom 3 obejmuje również wycenę do wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnej w wysokości 111 964 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 136 909 tys. zł). Wartość nieruchomości została oszacowana przez rzeczoznawcę majątkowego wpisanego do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych prowadzonego przez Ministra Rozwoju i Technologii. Nieruchomość została wyceniona przy użyciu metody dochodowej. Kluczowym parametrem nieobserwowalnym wykorzystanym w modelu jest wykorzystywana do dyskontowania przepływów pieniężnych stopa kapitalizacji równa 7,25% (na 31 grudnia 2022 roku: 6,75%). Poziom 3 obejmuje również wycenę kontraktów CIRS zawartych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych portfela kredytów hipotecznych w PLN oraz listów zastawnych emitowanych przez mBank Hipoteczny (Nota 20). Na dzień 31 grudnia 2023 roku wycena tych kontraktów w zobowiązaniach wyniosła 38 445 tys. zł (31 grudnia 2022 roku - aktywa: 31 890 tys. zł). Poniższa tabela prezentuje wrażliwość wyceny w wartości godziwej na zmianę nieobserwowalnych parametrów stosowanych w modelach dla instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej na poziomie 3. Wrażliwość na zmianę parametru nieobserwowalnego Portfel Wartość godziwa 31.12.2023 (-) (+) Opis Instrumenty kapitałowe 244 048 (17 659) 21 431 Model wyceny wykorzystuje koszt kapitału własnego jako nieobserwowalny parametr dyskontowy. Wrażliwość została obliczona przy założeniu zmiany kosztu kapitału własnego o 1 p.p. w stosunku do scenariusza bazowego. Wraz ze wzrostem wartości parametru Bank oczekuje straty (-), wraz ze spadkiem wartości parametru Bank oczekuje zysku (+). Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 1 277 313 (26 848) 26 848 Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 237 507 (6 681) 6 681 Parametrem nieobserwowalnym jest spread kredytowy. Wrażliwość policzona przy założeniu zmiany spreadu kredytowego o 100 bp. Przy wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę (-), przy spadku spodziewany jest zysk (+). Kredyty i pożyczki udzielone klientom przeznaczone do obrotu 40 498 (311) 294 Kredyty i pożyczki udzielone klientom obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 603 713 (8 755) 8 772 Model wyceny wykorzystuje parametry ryzyka kredytowego (PD oraz LGD). Wrażliwość policzona przy założeniu zmiany PD i LGD +/- 10%. Przy wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę, przy spadku spodziewany jest zysk. Wrażliwość na zmianę parametru nieobserwowalnego Portfel Wartość godziwa 31.12.2022 (-) (+) Opis Instrumenty kapitałowe 185 042 (13 346) 16 364 Model wyceny wykorzystuje koszt kapitału własnego jako nieobserwowalny parametr dyskontowy. Wrażliwość została obliczona przy założeniu zmiany kosztu kapitału własnego o 1 p.p. w stosunku do scenariusza bazowego. Wraz ze wzrostem wartości parametru Bank oczekuje straty (-), wraz ze spadkiem wartości parametru Bank oczekuje zysku (+). Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 1 215 868 (24 761) 24 761 Obligacje korporacyjne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 307 881 (5 790) 5 790 Parametrem nieobserwowalnym jest spread kredytowy. Wrażliwość policzona przy założeniu zmiany spreadu kredytowego o 100 bp. Przy wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę (-), przy spadku spodziewany jest zysk (+). Kredyty i pożyczki udzielone klientom przeznaczone do obrotu 39 720 (460) 443 Kredyty i pożyczki udzielone klientom obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 813 392 (10 007) 9 966 Model wyceny wykorzystuje parametry ryzyka kredytowego (PD oraz LGD). Wrażliwość policzona przy założeniu zmiany PD i LGD +/- 10%. Przy wzroście wartości parametru Bank odnotowuje stratę, przy spadku spodziewany jest zysk. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 88 4.Ważniejsze oszacowania i oceny dokonane w związku z zastosowaniem zasad rachunkowości Grupa dokonuje oszacowań i przyjmuje założenia, które mają wpływ na wartości aktywów i zobowiązań wykazywanych w następnym okresie. Szacunki i założenia, które podlegają ciągłej ocenie, oparte są o doświadczenia historyczne i inne czynniki, w tym oczekiwania co do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się uzasadnione. Wpływ ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi udzielonymi we frankach szwajcarskich i innych walutach obcych Szczegółowe informacje dotyczące wpływu ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi udzielonymi klientom indywidualnym we frankach szwajcarskich i innych walutach obcych znajdują się w Nocie 34. Wpływ wakacji kredytowych na wynik finansowy Grupy W dniu 14 lipca 2022 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał Ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która wprowadziła możliwość zawieszenia wykonania umów o kredyt hipoteczny udzielonych w walucie polskiej (tzw. „wakacje kredytowe”). Wakacje kredytowe mogły dotyczyć jednej umowy zawartej w złotych polskich w celu finansowania nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Kredytobiorcy mieli prawo do zawieszenia ośmiu miesięcznych rat: po dwie miesięczne raty w III i IV kwartale 2022 roku oraz jedną miesięczną ratę w każdym z czterech kwartałów 2023 roku. Wakacje kredytowe dotyczyły zarówno części kapitałowej jak i odsetkowej kredytu. Terminy spłaty rat uległy przedłużeniu bez dodatkowych odsetek za okresy zawieszenia. Zdaniem Grupy wdrożona Ustawą zmiana warunków umownych kredytów hipotecznych stanowiła nieistotną modyfikację tych aktywów finansowych zgodnie z MSSF 9.5.4.3. W 2022 roku Grupa rozpoznała wpływ wakacji kredytowych w łącznej kwocie 1 334,4 mln zł, z czego 1 322,4 mln zł pomniejszyło wynik odsetkowy Grupy, a 12,0 mln zł dotyczyło wpływu na rachunkowość zabezpieczeń i pomniejszyło wynik na działalności handlowej. W 2023 roku, w związku z aktualizacją kalkulacji wpływu wakacji kredytowych, Grupa ujęła 57,5 mln zł zysku z nieistotnej modyfikacji, który powiększył wynik odsetkowy oraz 12,0 mln zł wpływu na rachunkowość zabezpieczeń, który powiększył wynik na działalności handlowej. Negatywny wpływ wakacji kredytowych na wycenę portfela kredytowego podlega rozliczeniu poprzez odpowiednie ujęcie przychodów odsetkowych wyliczonych przy użyciu efektywnej stopy procentowej w okresach, w którym klienci korzystający z wakacji kredytowych nie płacili odsetek przewidzianych w pierwotnych harmonogramach umów kredytowych. Do 31 grudnia 2023 roku wnioski złożyli klienci, których kredyty reprezentowały 75,9% wartości zakładanego portfela kredytów hipotecznych. Klienci ci skorzystali średnio z 7,4 miesiąca wakacji kredytowych. Wartość bilansowa brutto kredytów objętych wakacjami kredytowymi na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 23 376,7 mln zł. Utrata wartości kredytów i pożyczek Grupa przeprowadza przegląd swojego portfela kredytowego pod kątem utraty wartości przynajmniej raz na kwartał. Metodologia i założenia, na podstawie których określa się szacunkowe kwoty przepływów pieniężnych i okresy, w których one nastąpią, są poddawane regularnym przeglądom. Gdyby wartość bieżąca szacowanych przepływów pieniężnych (zdyskontowane odzyski z wpłat własnych z kapitału, zdyskontowane odzyski z odsetek, zdyskontowane odzyski z zobowiązań pozabilansowych i zdyskontowane odzyski z zabezpieczeń przypadających na należności bilansowe i pozabilansowe, ważone prawdopodobieństwem realizacji określonych scenariuszy) dla portfela kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych z rozpoznaną utratą wartości na dzień 31 grudnia 2023 roku uległa zmianie o +/- 10% to szacowana wielkość oczekiwanej straty kredytowej dla kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych uległaby odpowiednio zmniejszeniu o 52,8 mln zł lub zwiększeniu o 56,1 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 74,5 mln zł i 81,3 mln zł). Szacunek ten został przeprowadzony dla portfela kredytów i pożyczek oraz zobowiązań pozabilansowych, w przypadku których utrata wartości rozpoznawana jest w oparciu o indywidualną analizę przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu spłat i odzysków zabezpieczeń - Koszyk 3. Zasady wyznaczania odpisów aktualizujących oraz rezerw z tytułu utraty wartości ekspozycji kredytowych zostały opisane w Nocie 3.3.6. Działania podjęte w związku z aktualną sytuacją w Ukrainie W 2023 roku Grupa kontynuowała monitorowanie portfela ekspozycji narażonych na ryzyko związane z wojną w Ukrainie. Przegląd dotyczył zaangażowania Grupy w krajach objętych wojną (Ukraina, Rosja) lub w krajach powiązanych z konfliktem (Białoruś) z uwzględnieniem efektów sankcji nałożonych przez Unię Europejską, Wielką Brytanię i USA. W wyniku przeglądu na dzień 31 grudnia 2023 roku w wymienionych krajach zidentyfikowano zaangażowanie kredytowe oraz oczekiwane straty kredytowe, które przedstawia poniższa tabela. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 89 Zaangażowanie bezpośrednie na dzień 31.12.2023 Zaangażowanie bilansowe brutto Zaangażowanie pozabilansowe Skumulowana utrata wartości / Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe Kraj Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Ukraina - - - - - - - - - - - - Rosja - - 150 - - - - - - - (150) 43 504 Białoruś - - - - - - - - - - - - Razem - - 150 - - - - - - - (150) 43 504 Zidentyfikowano również zaangażowanie pośrednie, na które składało się zaangażowanie bilansowe w wysokości 274,0 mln zł oraz zaangażowanie pozabilansowe w wysokości 219,7 mln zł wobec klientów korporacyjnych, których działalność jest pośrednio narażona na ryzyko związane z agresją Rosji na Ukrainę. Ryzyko pośrednie dotyczy firm, których co najmniej 30% eksportu lub importu związanie jest z krajami dotkniętymi kryzysem wojny lub głównym udziałowcem jest rezydent kraju ryzyka lub zabezpieczenie transakcji jest zlokalizowane na terenach objętych konfliktem. Dane dotyczące zaangażowania pośredniego przedstawia poniższa tabela. Zaangażowanie pośrednie na dzień 31.12.2023 Zaangażowanie bilansowe brutto Zaangażowanie pozabilansowe Skumulowana utrata wartości / Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe Kraj Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Ukraina 77 990 33 686 1 043 - 81 357 2 360 - - (595) (643) (404) - Rosja 17 157 31 219 98 390 - 118 488 8 346 8 696 - (270) (9 943) (86 793) - Białoruś 13 828 655 80 - 489 - - - (39) (8) (80) - Razem 108 975 65 560 99 513 - 200 334 10 706 8 696 - (904) (10 594) (87 277) - Wpływ prognoz przyszłych warunków makroekonomicznych na oczekiwaną stratę kredytową W pierwszym półroczu 2023 roku przeprowadzone zostały prace nad aktualizacją prognoz przyszłych warunków makroekonomicznych, które są wykorzystywane w modelach parametrów ryzyka służących do kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej Grupy (szczegółowy opis istotnych zmian modelowych zamieszczono w sekcji 3.3.6.2.2.). Przyjęte prognozy biorą pod uwagę aktualny rozwój sytuacji gospodarczej w kraju i są spójne z prognozami wykorzystanymi w procesie planistycznym. W celu oceny wrażliwości oczekiwanej straty kredytowej na przyszłe warunki makroekonomiczne, Grupa wyznaczyła wartość odpisu oddzielnie dla każdego ze scenariuszy stosowanych na potrzeby kalkulacji oczekiwanych strat z tytułu ryzyka kredytowego. Wpływ optymistycznego i pesymistycznego scenariusza został zaprezentowany poniżej jako odchylenie wartości rezerw w danym scenariuszu od oczekiwanych strat kredytowych skalkulowanych dla ścieżki bazowej. Poniższa tabela prezentuje prognozy głównych wskaźników makroekonomicznych przyjęte w modelach parametrów stosowanych na potrzeby kalkulacji oczekiwanych strat z tytułu ryzyka kredytowego. Scenariusz na 31.12.2023 bazowy optymistyczny pesymistyczny Prawdopodobieństwo 60% 20% 20% Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy PKB r/r 0,4% 3,1% 1,9% 4,0% -1,6% 1,5% Stopa bezrobocia koniec roku 5,3% 5,1% 4,3% 3,5% 5,5% 5,9% Indeks zmian cen nieruchomości r/r 102,8 107,5 103,5 114,4 93,6 103,6 WIBOR 3M koniec roku 6,95% 6,20% 8,25% 8,20% 5,75% 4,70% Scenariusz na 31.12.2022 bazowy optymistyczny pesymistyczny Prawdopodobieństwo 60% 20% 20% Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy Pierwszy rok prognozy Drugi rok prognozy PKB r/r 0,2% 2,6% 1,9% 4,0% -3,5% 3,3% Stopa bezrobocia koniec roku 5,7% 5,5% 4,3% 3,5% 5,5% 5,9% Indeks zmian cen nieruchomości r/r 102,7 106,0 105,8 105,8 101,8 102,1 WIBOR 3M koniec roku 7,20% 6,20% 9,00% 7,00% 5,77% 4,77% Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 90 Wartość odpisów stanowi wypadkową wszystkich przedstawionych scenariuszy makroekonomicznych oraz wag do nich przypisanych. Wpływ poszczególnych scenariuszy na koszty ryzyka kredytowego przedstawia poniższa tabela (waga danego scenariusza 100%). Zmiana poziomu odpisu 31.12.2023 Scenariusz Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 Razem optymistyczny 48 187 56 990 174 105 351 pesymistyczny (80 755) (79 436) (174) (160 365) Powyższy wynik został oszacowany przy uwzględnieniu jednakowej alokacji do koszyka drugiego wyznaczonej indywidualnie dla poszczególnych scenariuszy makroekonomicznych. Analiza wrażliwości została przeprowadzona dla 91% aktywów portfela kredytów i pożyczek udzielonym klientom (z wyłączeniem ekspozycji z utratą wartości oraz niewycenianych za pomocą modeli, tj. ekspozycji podmiotów JST, niebankowych instytucji finansowych oraz klientów korporacyjnych ocenianych indywidualnie). Wartość godziwa instrumentów pochodnych i innych instrumentów finansowych Wartość godziwą instrumentów finansowych nie notowanych na aktywnych rynkach ustala się stosując techniki wyceny. Wszystkie modele są zatwierdzane przed użyciem, a także kalibrowane w celu zapewnienia, że otrzymane wyniki odzwierciedlają faktyczne dane i porównywalne ceny rynkowe. W miarę możliwości w modelach wykorzystywane są wyłącznie dane możliwe do zaobserwowania, pochodzące z aktywnego rynku. Metody ustalania wartości godziwej instrumentów finansowych zostały opisane w Nocie 3.18. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikający ze straty podatkowej ujmuje się w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że będzie zrealizowany przyszły zysk do opodatkowania, od którego można odpisać straty podatkowe. Oszacowanie jest wymagane do określenia kwoty aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, które może być rozpoznane w oparciu o prawdopodobny moment wystąpienia i poziom przyszłych zysków do opodatkowania. Przychody i koszty dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami Przychody z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami ujmuje się częściowo w przychodach odsetkowych, a częściowo w przychodach prowizyjnych w oparciu o analizę relatywnej wartości godziwej każdego z tych produktów. Wynagrodzenie ujmowane w przychodach z tytułu prowizji ujmowane jest częściowo jednorazowo, a częściowo jest liniowo rozkładane w czasie na podstawie analizy stopnia zaawansowania usługi. Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych rozliczane są w analogiczny sposób. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia Koszty świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia są określone przy użyciu metody wyceny aktuarialnej. Wycena aktuarialna wymaga dokonywania założeń dotyczących stóp dyskontowych, przyszłego wzrostu płac, wskaźnika śmiertelności i innych czynników. Ze względu na długoterminowy charakter tych zobowiązań takie szacunki są obarczone dużym stopniem niepewności. Leasing Grupa jako leasingodawca dokonuje osądu klasyfikując umowy leasingowe jako leasing finansowy bądź leasing operacyjny na podstawie analizy treści ekonomicznej transakcji opartej na profesjonalnym osądzie, czy zasadniczo wszystkie ryzyka i pożytki wynikające z tytułu posiadania przedmiotu leasingu zostały przeniesione, czy też nie. Grupa jako leasingobiorca dokonuje pewnych szacunków i wyliczeń, które mają wpływ na wycenę zobowiązań z tytułu leasingu finansowego oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Obejmują one między innymi ustalenie okresu obowiązywania umów, ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych i ustalenie stawki amortyzacji praw do użytkowania. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 91 5.Segmenty działalności Zgodnie z wymogiem MSSF 8 „Podejścia zarządczego”, informacje o segmentach są przedstawiane na tej samej podstawie, co zastosowana do celów sprawozdawczości wewnętrznej dostarczanej Zarządowi Banku (główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych), którego zadaniem jest alokacja zasobów do segmentów działalności i przeprowadzanie oceny ich wyników. Segmenty wyodrębnione zostały z punktu widzenia określonych grup klientów oraz produktów według jednorodnych cech transakcji. Ten sposób podziału obszarów biznesu jest spójny ze sposobem zarządzania sprzedażą i oferowania klientowi kompleksowej oferty produktowej obejmującej zarówno tradycyjne produkty bankowe jak również bardziej złożone produkty o charakterze inwestycyjnym. Powiązanie sposobu prezentowania wyników z modelem zarządzania biznesem zapewnia koncentrację działań Banku na kreowaniu wartości dodanej w relacjach z klientami Banku oraz spółek Grupy i jest podstawowym podziałem służącym do sterowania i postrzegania biznesu przez Grupę. Działalność Grupy jest realizowana w ramach różnych segmentów biznesowych, które oferują określone produkty i usługi adresowane do konkretnych grup klientów i segmentów rynku. Grupa obecnie prowadzi swoją działalność w ramach następujących segmentów operacyjnych, stanowiących jednocześnie segmenty sprawozdawcze: ■ Segment Bankowości Detalicznej oferuje pełen zakres produktów i usług klientom indywidualnym, w tym klientom zamożnym bankowości prywatnej, oraz mikroprzedsiębiorstwom. Do produktów i usług oferowanych klientom tego segmentu należą m.in.: produkty kredytowe (kredyty hipoteczne, kredyty w rachunku bieżącym, kredyty gotówkowe, kredyty na zakup samochodów, karty kredytowe), produkty depozytowe (rachunki bieżące, rachunki oszczędnościowe, depozyty terminowe), karty debetowe, produkty ubezpieczeniowe, usługi maklerskie, doradztwo inwestycyjne, usługi zarządzania aktywami oraz usługi leasingowe. Wyniki segmentu Bankowości Detalicznej obejmują wyniki oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji. Bankowość Detaliczna obejmuje ponadto wyniki spółek mFinanse S.A., mFinanse CZ s.r.o., mFinanse SK s.r.o., mTowarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., LeaseLink Sp. z o.o. oraz wyniki segmentów detalicznych spółek mLeasing Sp. z o.o., Asekum Sp. z o.o., mElements S.A. i mBank Hipoteczny S.A. ■ Segment Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej oferuje usługi finansowe małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom, podmiotom sektora finansów publicznych, instytucjom finansowym i bankom. Do produktów i usług oferowanych klientom tego segmentu należą m.in.: bankowość transakcyjna (zarządzanie gotówką, rachunki bieżące, depozyty terminowe, bankowość internetowa, usługi zarządzania płynnością finansową, operacje finansowania transakcji handlowych, akredytywy i gwarancje), kredyty obrotowe, kredyty inwestycyjne, finansowanie projektów, finansowanie strukturalne i finansowanie typu mezzanine, usługi w zakresie powiernictwa, usługi leasingowe i faktoringowe. Produkty tego segmentu obejmują operacje dokonywane na rynkach walutowych, kapitałowych i instrumentów pochodnych, prowadzone zarówno na rachunek własny, jak i na rzecz klientów oraz usługi organizowania i finansowania emisji papierów wartościowych, doradztwo finansowe i usługi maklerskie dla instytucji finansowych. Segment generuje także wynik z tytułu zarządzania ryzykiem walutowym. Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna obejmuje ponadto wyniki spółek: mFaktoring S.A. oraz wyniki segmentów korporacyjnych spółek mLeasing Sp. z o.o., Asekum Sp. z o.o., mElements S.A. i mBank Hipoteczny S.A. do dnia wydzielenia części jego działalności i przeniesienia jej do mBanku, co zostało opisane w Nocie 45. ■ Segment Działalności Skarbu i Pozostałej obejmuje działalność w zakresie operacji skarbowych, rynków pieniężnych, zarządzania płynnością, ryzykiem stopy procentowej Banku oraz jego portfelem inwestycyjnym. Wyniki segmentu obejmują wynik z tytułu wewnętrznych rozliczeń cen transferowych funduszy, wynik pozycji zaklasyfikowanych do rachunkowości zabezpieczeń oraz wyniki nieprzypisane do pozostałych segmentów. W ramach tego segmentu są wykazywane wyniki segmentów spółek mLeasing Sp. z o.o. i mBank Hipoteczny S.A. w zakresie działalności związanej z pozyskiwaniem finansowania oraz wyniki podmiotu Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty. ■ Segment Walutowych Kredytów Hipotecznych obejmuje działalność związaną z zarządzaniem portfelem walutowych kredytów hipotecznych z klauzulą indeksacyjną udzielonych klientom indywidualnym. Kredyty tego typu nie są już oferowane klientom. Aktywa segmentu obejmują wyłącznie portfel aktywnych kredytów hipotecznych pierwotnie udzielonych w walucie obcej (głównie w CHF, EUR oraz USD). Zobowiązania segmentu nie obejmują finansowania portfela takich kredytów, które zostało ujęte w zobowiązaniach innych segmentów. Poniżej przedstawiono zasady przyjęte przy dokonywaniu podziału działalności Grupy na segmenty. Transakcje pomiędzy segmentami działalności odbywają się na normalnych, komercyjnych warunkach. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 92 Wewnętrzny transfer funduszy pomiędzy jednostkami Banku oparty jest o stawki transferowe bazujące na stopach rynkowych. Stawki transferowe są określane według tych samych zasad dla wszystkich jednostek organizacyjnych Banku, a ich zróżnicowanie wynika jedynie ze struktury walutowej i terminowej aktywów i zobowiązań. Rozliczenia wewnętrzne z tytułu wewnętrznej wyceny transferu funduszy są uwzględnione w wynikach każdego segmentu. Wydzielenia aktywów i zobowiązań segmentu oraz przychodów i kosztów dokonano na podstawie wewnętrznych informacji przygotowywanych w Banku dla potrzeb zarządczych. Poszczególnym obszarom biznesu zostały przypisane aktywa i zobowiązania poszczególnych segmentów klientów i związane z tymi aktywami i zobowiązaniami przychody i koszty. Wynik segmentu uwzględnia wszystkie możliwe do alokacji pozycje przychodów i kosztów. Działalność poszczególnych spółek Grupy została (uwzględniając korekty konsolidacyjne) w całości przypisana do odpowiednich segmentów. Podstawowym podziałem jest podział na linie biznesowe. Dodatkowo działalność Grupy prezentowana jest w podziale geograficznym na Polskę i zagranicę ze względu na miejsce powstawania przychodów i kosztów. Segment zagraniczny obejmuje działalność oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji oraz działalność spółek mFinanse CZ s.r.o. i mFinanse SK s.r.o. Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku – dane dotyczące skonsolidowanego rachunku zysków i strat. okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bankowość Detaliczna Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna Działalność Skarbu i Pozostała Walutowe Kredyty Hipoteczne Razem Grupa Wynik z tytułu odsetek 5 688 247 2 508 728 658 009 18 487 8 873 471 - sprzedaż klientom zewnętrznym 3 632 265 2 536 842 2 381 489 322 875 8 873 471 - sprzedaż innym segmentom 2 055 982 (28 114) (1 723 480) (304 388) - Wynik z tytułu opłat i prowizji 956 854 1 038 658 (44 177) (35 427) 1 915 908 Przychody z tytułu dywidend - - 9 486 - 9 486 Wynik na działalności handlowej 101 889 265 450 (240 828) (53 168) 73 343 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 32 656 (4 275) 6 277 (558) 34 100 Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (4 406) 1 015 (47 650) 100 (50 941) Pozostałe przychody operacyjne 153 904 134 839 25 543 3 426 317 712 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (868 398) (224 240) (2 608) 18 468 (1 076 778) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi - - - (4 908 205) (4 908 205) Ogólne koszty administracyjne (1 609 774) (886 844) (39 133) (34 682) (2 570 433) Amortyzacja (350 949) (147 071) (5 092) (904) (504 016) Pozostałe koszty operacyjne (143 874) (169 790) (85 450) (393) (399 507) Wynik działalności operacyjnej 3 956 149 2 516 470 234 377 (4 992 856) 1 714 140 Podatki od pozycji bilansowych Grupy (453 494) (245 677) (19 385) (24 996) (743 552) Wynik segmentu (brutto) 3 502 655 2 270 793 214 992 (5 017 852) 970 588 Podatek dochodowy (946 530) Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 Zysk / (strata) netto przypadający na udziały niekontrolujące 4 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 93 Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku – dane dotyczące skonsolidowanego rachunku zysków i strat. okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku - przekształcony Bankowość Detaliczna Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna Działalność Skarbu i Pozostała Walutowe Kredyty Hipoteczne Razem Grupa Wynik z tytułu odsetek 3 064 525 1 989 433 794 672 75 364 5 923 994 - sprzedaż klientom zewnętrznym 3 038 997 2 119 313 602 494 163 190 5 923 994 - sprzedaż innym segmentom 25 528 (129 880) 192 178 (87 826) - Wynik z tytułu opłat i prowizji 1 065 848 1 113 352 (43 715) (15 408) 2 120 077 Przychody z tytułu dywidend - - 5 236 - 5 236 Wynik na działalności handlowej 69 646 351 362 (313 846) (9 964) 97 198 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (27 909) (4 566) (15 702) (2 747) (50 924) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (4 548) (6 655) (80 345) - (91 548) Pozostałe przychody operacyjne 101 170 123 380 40 293 319 265 162 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (575 385) (202 676) (3 764) (36 147) (817 972) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi - - - (3 112 265) (3 112 265) Ogólne koszty administracyjne (1 681 501) (814 781) (311 713) (43 886) (2 851 881) Amortyzacja (311 753) (150 240) (4 597) (718) (467 308) Pozostałe koszty operacyjne (265 597) (100 511) (43 009) (34 496) (443 613) Wynik działalności operacyjnej 1 434 496 2 298 098 23 510 (3 179 948) 576 156 Podatki od pozycji bilansowych Grupy (391 793) (237 491) (13 480) (41 411) (684 175) Wynik segmentu (brutto) 1 042 703 2 060 607 10 030 (3 221 359) (108 019) Podatek dochodowy (594 508) Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. (702 691) Zysk / (strata) netto przypadający na udziały niekontrolujące 164 Sprawozdawczość według segmentów działalności Grupy mBanku S.A. – dane dotyczące skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej. 31.12.2023 Bankowość Detaliczna Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna Działalność Skarbu i Pozostała Walutowe Kredyty Hipoteczne Razem Grupa Aktywa segmentu 69 706 463 48 643 170 104 881 163 3 749 720 226 980 516 Zobowiązania segmentu 129 176 019 59 232 127 22 962 582 1 872 562 213 243 290 31.12.2022 Bankowość Detaliczna Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna Działalność Skarbu i Pozostała Walutowe Kredyty Hipoteczne Razem Grupa Aktywa segmentu 69 698 215 50 533 222 81 489 062 8 171 614 209 892 113 Zobowiązania segmentu 122 597 611 53 720 041 20 132 826 726 604 197 177 082 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 94 Informacja dotycząca geograficznych obszarów działalności Grupy mBanku S.A. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku i za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku. od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 - przekształcony Polska Zagranica Razem Polska Zagranica Razem Wynik z tytułu odsetek 8 339 132 534 339 8 873 471 5 498 372 425 622 5 923 994 Wynik z tytułu opłat i prowizji 1 861 418 54 490 1 915 908 2 056 642 63 435 2 120 077 Przychody z tytułu dywidend 9 486 - 9 486 5 236 - 5 236 Wynik na działalności handlowej 69 229 4 114 73 343 92 400 4 798 97 198 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 34 100 - 34 100 (50 924) - (50 924) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (50 439) (502) (50 941) (91 384) (164) (91 548) Pozostałe przychody operacyjne 308 982 8 730 317 712 260 932 4 230 265 162 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (1 035 246) (41 532) (1 076 778) (798 698) (19 274) (817 972) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi (4 908 205) - (4 908 205) (3 112 265) - (3 112 265) Ogólne koszty administracyjne (2 374 842) (195 591) (2 570 433) (2 674 684) (177 197) (2 851 881) Amortyzacja (490 450) (13 566) (504 016) (453 772) (13 536) (467 308) Pozostałe koszty operacyjne (389 430) (10 077) (399 507) (432 018) (11 595) (443 613) Wynik działalności operacyjnej 1 373 735 340 405 1 714 140 299 837 276 319 576 156 Podatki od pozycji bilansowych Grupy (687 726) (55 826) (743 552) (632 381) (51 794) (684 175) Wynik segmentu (brutto) 686 009 284 579 970 588 (332 544) 224 525 (108 019) Podatek dochodowy (946 530) (594 508) Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 (702 691) Zysk / (strata) netto przypadający na udziały niekontrolujące 4 164 Informacja dotycząca geograficznych obszarów działalności Grupy mBanku S.A. na dzień 31 grudnia 2023 roku i na dzień 31 grudnia 2022 roku. 31.12.2023 31.12.2022 Polska Zagranica Razem Polska Zagranica Razem Aktywa segmentu, w tym: 217 452 308 9 528 208 226 980 516 199 392 516 10 499 597 209 892 113 - aktywa trwałe 3 252 775 42 529 3 295 304 2 960 017 53 532 3 013 549 - aktywa z tytułu podatku odroczonego 1 369 606 9 934 1 379 540 1 870 220 5 508 1 875 728 Zobowiązania segmentu 197 104 470 16 138 820 213 243 290 180 017 783 17 159 299 197 177 082 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 95 6.Wynik z tytułu odsetek Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody z tytułu odsetek Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej 14 522 983 9 093 789 Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, w tym: 12 583 363 8 251 999 - Kredyty i pożyczki 10 802 020 8 572 447 - Dłużne papiery wartościowe 701 675 447 746 - Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe 882 910 380 588 - Zyski lub straty z tytułu nieistotnej modyfikacji (netto) 44 815 (1 328 932) - Pozostałe 151 943 180 150 Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym: 1 939 620 841 790 - Dłużne papiery wartościowe 1 939 620 841 790 Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 303 782 172 017 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym: 75 066 46 992 - Kredyty i pożyczki 5 198 3 968 - Dłużne papiery wartościowe 69 868 43 024 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym: 109 231 125 025 - Kredyty i pożyczki 109 231 125 025 Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej 119 485 - Przychody z tytułu odsetek, razem 14 826 765 9 265 806 Pozycja Zyski lub straty z tytułu nieistotnej modyfikacji (netto) w 2022 roku zawiera stratę w wysokości 1 322,4 mln zł wynikającą z ujęcia wpływu zawieszenia wykonania umów o kredyt hipoteczny udzielonych w walucie polskiej (tzw. „wakacji kredytowych”). W 2023 roku, w związku z aktualizacją kalkulacji wpływu wakacji kredytowych, Grupa ujęła w tej pozycji zysk w wysokości 57,5 mln zł. Więcej informacji na ten temat przedstawiono w Nocie 4. Na kwotę przychodów z tytułu odsetek prezentowanych w pozycji Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe składają się głównie przychody odsetkowe od rezerwy obowiązkowej. Pozycja Pozostałe obejmuje głównie przychody odsetkowe od zabezpieczeń pieniężnych. Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie obejmują odsetki z działalności leasingowej w kwocie 1 164 771 tys. zł (za okres zakończony 31 grudnia 2022 roku: 885 866 tys. zł). Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty odsetek Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu (19 428) (13 686) Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: (4 461 489) (2 182 714) - Depozyty (3 771 828) (1 742 941) - Otrzymane kredyty (4 523) (4 515) - Wyemitowane dłużne papiery wartościowe (459 330) (270 919) - Zobowiązania podporządkowane (182 502) (126 325) - Inne zobowiązania finansowe (40 849) (35 487) - Umowy leasingu (2 457) (2 527) Koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej - (81 955) Koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (875 719) (502 506) Koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych (595 143) (537 995) Pozostałe (1 515) (22 956) Koszty odsetek, razem (5 953 294) (3 341 812) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 96 Wynik z tytułu odsetek w podziale na poszczególne sektory przedstawia się następująco: Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody z tytułu odsetek Od sektora bankowego 3 367 468 1 041 505 Od pozostałych podmiotów, w tym: 11 459 297 8 224 301 - od klientów indywidualnych 5 975 708 3 864 227 - od klientów korporacyjnych 4 509 313 3 604 818 - od sektora budżetowego 974 276 755 256 Przychody z tytułu odsetek, razem 14 826 765 9 265 806 Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty odsetek Od sektora bankowego (424 473) (84 543) Od pozostałych podmiotów, w tym: (4 886 989) (2 860 025) - od klientów indywidualnych (2 558 002) (954 490) - od klientów korporacyjnych (2 261 427) (1 840 975) - od sektora budżetowego (67 560) (64 560) Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (459 330) (270 919) Zobowiązania podporządkowane (182 502) (126 325) Koszty odsetek, razem (5 953 294) (3 341 812) 7.Wynik z tytułu opłat i prowizji Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody z tytułu opłat i prowizji Prowizje za obsługę kart płatniczych 685 528 629 823 Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej 610 250 612 117 Prowizje z transakcji walutowych 496 457 516 540 Prowizje za prowadzenie rachunków 286 523 383 770 Prowizje za realizację przelewów 239 056 223 895 Prowizje z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji 162 567 172 374 Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych 135 495 129 883 Prowizje z tytułu udzielonych gwarancji oraz operacji dokumentowych 113 659 109 980 Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży innych produktów zewnętrznych podmiotów finansowych 84 697 74 329 Prowizje z tytułu obsługi gotówkowej 61 916 53 963 Prowizje z działalności powierniczej 30 247 32 919 Opłaty związane z zarządzaniem portfelem oraz pozostałe opłaty związane z zarządzaniem 27 036 25 127 Pozostałe 82 481 61 376 Przychody z tytułu opłat i prowizji, razem 3 015 912 3 026 096 W odniesieniu do leasingów finansowych, przychody ze zmiennych opłat leasingowych nieuwzględnionych w wycenie inwestycji leasingowej netto w 2023 roku wyniosły 5 199 tys. zł (w 2022 roku: 4 718 tys. zł). W odniesieniu do leasingów operacyjnych, przychody ze zmiennych opłat leasingowych, które nie są zależne od indeksu lub stopy, w 2023 roku wyniosły 919 tys. zł (w 2022 roku: 893 tys. zł). Powyższe kwoty ujęte są w pozycji Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 97 Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty z tytułu opłat i prowizji Koszty obsługi kart płatniczych (332 626) (292 815) Koszty prowizji płacone na rzecz podmiotów zewnętrznych za sprzedaż produktów Grupy (206 254) (185 976) Koszty prowizji dotyczące produktów ubezpieczeniowych (14 505) (13 944) Koszty prowizji za sprzedaż produktów zewnętrznych podmiotów finansowych (48 051) (36 181) Uiszczone opłaty maklerskie (39 044) (36 823) Koszty z tytułu obsługi gotówkowej (60 638) (56 655) Koszty opłat na rzecz NBP, KIR i GPW Benchmark (24 611) (21 785) Uiszczone pozostałe opłaty (374 275) (261 840) Koszty z tytułu opłat i prowizji, razem (1 100 004) (906 019) 8.Przychody z tytułu dywidend Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 4 385 4 336 Inwestycje w jednostki zależne niekonsolidowane, wyceniane metodą inną niż praw własności 5 101 900 Przychody z tytułu dywidend, razem 9 486 5 236 9.Wynik na działalności handlowej Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Wynik z pozycji wymiany (22 192) (98 533) Różnice kursowe netto z przeliczenia 214 733 (243 507) Zyski z transakcji minus straty (236 925) 144 974 Zyski lub straty z tytułu aktywów oraz zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu 99 409 208 879 Instrumenty pochodne, w tym: 89 050 195 387 - Instrumenty odsetkowe 59 228 167 945 - Instrumenty na ryzyko rynkowe 29 822 27 442 Instrumenty kapitałowe (1 367) (100) Dłużne papiery wartościowe 12 033 12 173 Kredyty i pożyczki 308 1 419 Zobowiązania finansowe (615) - Zyski lub straty z rachunkowości zabezpieczeń (3 874) (13 148) Wynik z wyceny pozycji zabezpieczanych (1 219 553) 1 058 283 Wynik z wyceny instrumentów zabezpieczających wartość godziwą 1 212 322 (1 050 479) Nieefektywna część rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych 3 357 (20 952) Wynik na działalności handlowej, razem 73 343 97 198 Wynik z pozycji wymiany obejmuje zyski i straty z kontraktów terminowych, opcji, kontraktów typu futures i przeliczonych aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych. Wynik z operacji pochodnymi instrumentami odsetkowymi obejmuje wynik z kontraktów swap dla stóp procentowych, opcji i innych instrumentów pochodnych. Wynik z operacji instrumentami na ryzyko rynkowe obejmuje wynik z kontraktów futures na obligacje, na indeks, opcji na papiery wartościowe, indeksy giełdowe i kontrakty futures, wynik z transakcji terminowych na papiery wartościowe oraz wynik z kontraktów futures towarowy i swap towarowy. Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Szczegółowe informacje na ten temat zostały zawarte w Nocie 20. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 98 10.Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Instrumenty kapitałowe 52 785 (16 424) Dłużne papiery wartościowe 10 069 (3 204) Kredyty i pożyczki (28 754) (31 296) Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, razem 34 100 (50 924) W 2023 roku w pozycji Instrumenty kapitałowe Grupa ujęła głównie zysk wynikający z aktualizacji wyceny do wartości godziwej udziałów w spółce Polski Standard Płatności Sp. z o.o. w kwocie 46 508 tys. zł, (w 2022 roku: -11 694 tys. zł). 11.Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania: (50 941) (91 548) - Aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (46 634) (85 771) - Aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie (4 307) (5 777) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (50 941) (91 548) Pozycja Zyski i straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody obejmuje głównie wynik z tytułu sprzedaży obligacji rządowych. Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie wynika głównie z incydentalnych i nieistotnych sprzedaży ekspozycji kredytowych. Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy według instrumentów Rok kończący się 31 grudnia 2023 Rok kończący się 31 grudnia 2022 Zyski Straty Zyski Straty Dłużne papiery wartościowe 8 986 (55 620) 1 886 (87 658) Kredyty i pożyczki 7 670 (11 977) 36 293 (42 069) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 16 656 (67 597) 38 179 (129 727) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 99 12.Pozostałe przychody operacyjne Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów 88 545 63 019 Przychody ze sprzedaży usług 14 050 14 547 Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania 9 585 9 006 Przychody z najmu nieruchomości inwestycyjnych 787 223 Zyski z wyceny nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej - 12 862 Przychody z tytułu rozwiązania rezerw na przyszłe zobowiązania 41 852 17 637 Przychody z tytułu odzyskanych należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych 14 627 5 414 Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny 935 450 Zysk ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki mFinanse S.A. 18 280 40 200 Zyski ze sprzedaży i aktualizacji wyceny inwestycji w jednostki zależne i stowarzyszone 14 115 21 371 Pozostałe 114 936 80 433 Pozostałe przychody operacyjne, razem 317 712 265 162 Przychody z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów obejmują głównie przychody spółki mLeasing Sp. z o.o. z tytułu sprzedaży przedmiotów leasingu. Przychody netto ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki mFinanse S.A. dotyczą transakcji sprzedaży w 2018 roku przez mBank S.A. 100% akcji w spółce Latona S.A. na rzecz Phoebe IVS z siedzibą w Danii, a następnie sprzedaży przez mFinanse S.A. zorganizowanej części przedsiębiorstwa mFinanse na rzecz spółki Latona S.A. Zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła wydzieloną działalność, w ramach której na podstawie umów agencyjnych mFinanse wykonywała jako agent ubezpieczeniowy czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie grupowych umów ubezpieczenia. W efekcie transakcji, do 31 grudnia 2023 roku Grupa mBanku rozpoznała zysk brutto w wysokości 402,1 mln zł, z czego 18,3 mln zł w 2023 roku. Przychody ze sprzedaży usług dotyczą usług niebankowych. Na kwotę przychodów netto z tytułu leasingu operacyjnego składają się przychody z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania i towarzyszące im koszty amortyzacji środków trwałych oddanych przez Grupę w leasing operacyjny oraz aktywów z tytułu praw do użytkowania w subleasingu, poniesione w celu uzyskania tych przychodów. Poniżej przedstawiono przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania za 2023 rok i za 2022 rok. Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania, w tym: - Przychody z tytułu leasingu operacyjnego 26 845 29 663 - Przychody z subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania 11 862 10 736 - Koszty amortyzacji środków trwałych oddanych w leasing operacyjny oraz aktywów z tytułu praw do użytkowania w subleasingu (29 122) (31 393) Przychody netto z tytułu leasingu operacyjnego oraz subleasingu aktywów z tytułu praw do użytkowania, razem 9 585 9 006 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 100 13.Ogólne koszty administracyjne Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty pracownicze (1 447 285) (1 226 891) Koszty rzeczowe, w tym: (886 765) (729 149) - koszty administracji i obsługi nieruchomości (333 680) (273 249) - koszty IT (250 664) (205 553) - koszty marketingu (194 941) (149 107) - koszty usług konsultingowych (87 091) (82 814) - pozostałe koszty rzeczowe (20 389) (18 426) Podatki i opłaty (41 453) (35 622) Składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny (181 837) (247 424) Wpłata na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców - (170 938) Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (13 018) (13 786) System ochrony instytucjonalnej (75) (428 071) Ogólne koszty administracyjne, razem (2 570 433) (2 851 881) W 2022 roku Bank wraz z innymi bankami komercyjnymi został uczestnikiem systemu ochrony, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. W związku z tym Bank zasilił fundusz pomocowy wpłatą w łącznej kwocie 428 071 tys. zł, która obciążyła koszty administracyjne. W 2022 roku Grupa ujęła również koszty składek na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców w kwocie 170 938 tys. zł. Obowiązek wpłaty składki na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców w 2022 roku został wprowadzony Ustawą z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. W 2023 roku pozycja Koszty rzeczowe obejmuje koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi w kwocie 210 tys. zł (w 2022 roku: 204 tys. zł), koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi w kwocie 645 tys. zł (w 2022 roku: 381 tys. zł) oraz koszty związane ze zmiennymi elementami zobowiązań leasingowych nie ujęte w zobowiązaniu leasingowym (ujęte w ogólnych kosztach administracyjnych) w kwocie 2 141 tys. zł (w 2022 roku: 1 949 tys. zł). Poniżej przedstawiono koszty pracownicze poniesione za 2023 rok i 2022 rok. Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty wynagrodzeń (1 149 725) (985 929) Koszty ubezpieczeń społecznych (203 174) (170 703) Koszty świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (17) (756) Wynagrodzenie dotyczące płatności w formie akcji, w tym: (11 284) (13 014) - płatności w formie akcji rozliczane w opcjach na akcje mBanku S.A. (10 920) (12 673) - płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych (364) (341) Pozostałe świadczenia na rzecz pracowników (83 085) (56 489) Koszty pracownicze, razem (1 447 285) (1 226 891) Płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych dotyczą kosztów programów motywacyjnych funkcjonujących w spółkach Grupy. Szczegółowe informacje na temat programów motywacyjnych, których dotyczą płatności w formie akcji, znajdują się w Nocie 43. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 101 14.Pozostałe koszty operacyjne Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Koszty z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów (77 795) (58 397) Odpisy z tytułu rezerw na przyszłe zobowiązania (159 321) (223 714) Koszty z tytułu utworzonych rezerw na pozostałe należności (poza kredytowymi) (5 162) (4 703) Przekazane darowizny (5 666) (6 259) Zapłacone odszkodowania, kary i grzywny (1 607) (3 297) Koszty z tytułu spisanych należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych (721) - Straty z wyceny nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej (24 945) (3 463) Bezpośrednie koszty operacyjne (łącznie z kosztami napraw i utrzymania) poniesione w związku z eksploatacją nieruchomości inwestycyjnej, która w danym okresie przyniosła przychody z najmu (6 894) (7 282) Koszty tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych (539) (4 500) Koszty windykacji należności (19 915) (29 432) Straty ze sprzedaży i aktualizacji wyceny inwestycji w jednostki zależne i stowarzyszone (23 726) (22 961) Pozostałe koszty operacyjne (73 216) (79 605) Pozostałe koszty operacyjne, razem (399 507) (443 613) Pozycja Koszty z tytułu sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, aktywów do zbycia oraz zapasów obejmuje głównie koszty spółki mLeasing Sp. z o.o. z tytułu sprzedaży przedmiotów leasingu. W 2023 roku pozycja „Odpisy z tytułu rezerw na przyszłe zobowiązania” zawiera między innymi koszty rezerwy w kwocie 80 167 tys. zł na przegraną w II instancji sprawę sądową z powództwa klienta korporacyjnego Banku dotyczącą ważności zawarcia transakcji CIRS. Bank złożył skargę kasacyjną od wyroku. Jednocześnie w sprawie na wniosek mBank zostało wydane postanowienie o wstrzymaniu wykonalności i skuteczności wyroku do czasu zakończenia postępowania kasacyjnego. W 2022 roku pozycja ta zawierała między innymi koszty rezerwy utworzonej przez spółkę mFinanse w związku z kontrolą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 98 223 tys. zł (Nota 33), a także koszty rezerwy na zwrot dodatkowych kosztów ubezpieczenia pomostowego, pobranych od klientów, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne, za okres przed wpisem hipoteki do księgi wieczystej w kwocie 84 000 tys. zł. Obowiązek zwrotu takich kosztów wynika ze zmiany do Ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, która weszła w życie 17 września 2022 roku. 15.Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: (1 175 693) (839 443) Dłużne papiery wartościowe (1 020) (885) Koszyk 1 (1 020) (885) Kredyty i pożyczki (1 174 673) (838 558) Koszyk 1 1 628 34 115 Koszyk 2 (291 429) (36 695) Koszyk 3 (918 715) (840 476) POCI 33 843 4 498 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym: (2 187) 239 Dłużne papiery wartościowe (2 187) 239 Koszyk 1 (1 325) (349) Koszyk 2 (862) 588 Udzielone zobowiązania i gwarancje 101 102 21 232 Koszyk 1 (3 745) 8 576 Koszyk 2 (22 805) 657 Koszyk 3 125 838 6 881 POCI 1 814 5 118 Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (1 076 778) (817 972) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 102 W przypadku reklasyfikacji ekspozycji pomiędzy koszykami utraty wartości odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy są prezentowane w szyku rozwartym, z uwzględnieniem rozwiązania całości dotychczasowego odpisu w koszyku przed dokonaniem reklasyfikacji oraz ujęciem całej kwoty utworzonego odpisu w koszyku po dokonaniu reklasyfikacji ekspozycji. 16.Podatek dochodowy Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Podatek dochodowy bieżący (695 534) (1 012 453) Podatek dochodowy odroczony (Nota 32) (250 996) 417 945 Podatek dochodowy, razem (946 530) (594 508) Zysk / (strata) przed opodatkowaniem 970 588 (108 019) Podatek zgodnie ze stawką obowiązującą w Polsce w danym roku podatkowym (19%) (184 412) 20 524 Wpływ różnych stawek opodatkowania obowiązujących w innych krajach 3 (16) Dochody nie podlegające opodatkowaniu 21 030 9 594 Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, w tym: (770 158) (627 470) Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi (886 043) (582 405) Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związanego z programem ugód skierowanym do klientów posiadających kredyty walutowe w CHF oraz unieważnieniami umów CHF 367 222 198 899 Podatek od instytucji finansowych (141 275) (129 993) Składki i inne wpłaty obowiązkowe nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów (w tym Bankowy Fundusz Gwarancyjny) (34 549) (79 489) Pozostałe (75 513) (34 482) Inne pozycje wpływające na wysokość obciążenia podatkowego (13 136) 2 860 Nieaktywowane straty podatkowe 143 - Obciążenie podatkowe, razem (946 530) (594 508) Kalkulacja efektywnej stopy podatkowej Zysk / (strata) brutto 970 588 (108 019) Podatek dochodowy (946 530) (594 508) Efektywna stopa podatkowa (%) 97,52% n/d Począwszy od 1 stycznia 2020 roku mBank S.A. oraz spółki mBank Hipoteczny S.A., mFinanse S.A. i mLeasing Sp. z o. o. utworzyły, na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Podatkową Grupę Kapitałową mBank („PGK”). Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych mBank, jako podmiot dominujący, reprezentuje PGK w zakresie przewidzianym przepisami prawa podatkowego. W roku poprzedzającym powstanie PGK w spółkach ją tworzących nie wystąpiły straty podatkowe. Umowa PGK została zawarta na 4 lata. Od 1 stycznia 2024 roku mBank S.A. oraz spółki mBank Hipoteczny S.A., mFinanse S.A., mLeasing Sp. z o. o., mFaktoring S.A, mZakupy Sp. z o.o., mTFI S.A. i mElements S.A. utworzyły, na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Podatkową Grupę Kapitałową mBank. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych mBank, jako podmiot dominujący, reprezentuje PGK w zakresie przewidzianym przepisami prawa podatkowego. W roku poprzedzającym powstanie PGK w spółkach ją tworzących nie wystąpiły straty podatkowe. Umowa PGK została zawarta na 4 lata. Poniżej przedstawiono podatek bieżący w podziale na kraje działalności. Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Polska (629 763) (952 603) Czechy (51 092) (52 620) Słowacja (14 679) (7 230) Podatek dochodowy, razem (695 534) (1 012 453) Informacje na temat podatku dochodowego odroczonego przedstawiono w Nocie 32. Podatek dochodowy od dochodów Grupy przed opodatkowaniem różni się od jego teoretycznej wysokości, która powstałaby przy zastosowaniu podstawowej stawki opodatkowania jednostki dominującej, tak jak to przedstawiono powyżej. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 103 17.Zysk / (strata) na jedną akcję Zysk na jedną akcję za 12 miesięcy Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Podstawowy: Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 (702 691) Średnia ważona liczba akcji zwykłych 42 451 562 42 403 048 Podstawowy zysk / (strata) netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję) 0,57 (16,57) Rozwodniony: Zysk / (strata) netto przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A., zastosowany przy ustalaniu rozwodnionego zysku na akcję 24 054 (702 691) Średnia ważona liczba akcji zwykłych 42 451 562 42 403 048 Korekty na: - warranty subskrypcyjne 69 647 67 047 Średnia ważona liczba akcji zwykłych dla potrzeb rozwodnionego zysku na akcję 42 521 209 42 470 095 Rozwodniony zysk / (strata) netto na akcję (wyrażony w złotych na jedną akcję) 0,57 (16,55) Zgodnie z MSR 33 Bank sporządza kalkulację rozwodnionego zysku na jedną akcję, uwzględniając akcje emitowane warunkowo w ramach programów motywacyjnych opisanych w Nocie 43 niniejszego sprawozdania finansowego. W kalkulacjach nie uwzględniono tych elementów programów motywacyjnych, które miały działanie antyrozwadniające w prezentowanych okresach sprawozdawczych, a które w przyszłości potencjalnie mogą wpłynąć na rozwodnienie zysku na akcję. Podstawowy zysk na akcję wylicza się jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w trakcie roku. Rozwodniony zysk na akcję wylicza się w oparciu o stosunek zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku do średniej ważonej liczby akcji zwykłych skorygowanych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na akcje wszystkich powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. Grupa posiada jedną kategorię powodującą rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych – warranty subskrypcyjne, z których wykonanie praw umożliwia objęcie akcji. Akcje rozwadniające wylicza się jako liczbę akcji, które zostałyby wyemitowane gdyby nastąpiła realizacja wszystkich uprawnień do akcji po cenie rynkowej ustalonej jako średnioroczna cena zamknięcia akcji Banku. 18.Inne całkowite dochody Rok kończący się 31 grudnia 2023 roku Rok kończący się 31 grudnia 2022 roku Ujawnienia efektu podatkowego dotyczącego poszczególnych elementów innych całkowitych dochodów Kwota brutto Podatek dochodowy Kwota netto Kwota brutto Podatek dochodowy Kwota netto Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat 1 235 247 (241 625) 993 622 (390 448) 73 752 (316 696) Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (36 667) - (36 667) 6 194 - 6 194 Zabezpieczenia przepływów pieniężnych 595 562 (113 157) 482 405 (366 254) 69 588 (296 666) Koszty rachunkowości zabezpieczeń (25 573) 4 859 (20 714) 33 463 (6 358) 27 105 Wycena dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 701 925 (133 327) 568 598 (63 851) 10 522 (53 329) Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat (8 069) 1 532 (6 537) 4 285 (814) 3 471 Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych (8 069) 1 532 (6 537) 4 285 (814) 3 471 Inne całkowite dochody, razem 1 227 178 (240 093) 987 085 (386 163) 72 938 (313 225) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 104 Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące innych całkowitych dochodów netto za lata 2023 i 2022. Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 POZYCJE, KTÓRE MOGĄ BYĆ PRZEKLASYFIKOWANE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT 993 622 (316 696) Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (36 667) 6 194 Zyski lub straty z tytułu różnic kursowych z przeliczenia jednostek zagranicznych odnoszone na kapitał własny (36 667) 6 194 Niezrealizowane zyski (dodatnie różnice kursowe) ujęte w roku obrotowym (netto) 45 043 10 393 Niezrealizowane straty (ujemne różnice kursowe) ujęte w roku obrotowym (netto) (81 710) (4 199) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (efektywna część) 482 405 (296 666) Zyski lub straty z tytułu wyceny odnoszone na kapitał własny (82 743) (710 451) Niezrealizowane zyski ujęte w roku obrotowym (netto) 29 786 80 520 Niezrealizowane straty ujęte w roku obrotowym (netto) (112 529) (790 971) Przeniesione do rachunku zysków i strat (netto) 565 148 413 785 Koszty rachunkowości zabezpieczeń (20 714) 27 105 Zyski lub straty z tytułu wyceny odnoszone na kapitał własny (20 214) 27 105 Niezrealizowane zyski ujęte w roku obrotowym (netto) - 27 105 Niezrealizowane straty (ujemne różnice kursowe) ujęte w roku obrotowym (netto) (20 214) - Przeniesione do rachunku zysków i strat (500) - Wycena dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 568 598 (53 329) Zyski lub straty z tytułu wyceny odnoszone na kapitał własny 530 824 (122 804) Niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych ujęte w roku obrotowym (netto) 530 824 5 564 Niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych ujęte w roku obrotowym (netto) - (128 368) Przeniesione do rachunku zysków i strat (netto) 37 774 69 475 POZYCJE, KTÓRE NIE ZOSTANĄ PRZEKLASYFIKOWANE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT (6 537) 3 471 Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (6 537) 3 471 Zyski aktuarialne - 3 471 Straty aktuarialne (6 537) - Inne całkowite dochody ogółem za dany rok (netto) 987 085 (313 225) 19.Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 31.12.2023 31.12.2022 Gotówka w kasie 1 545 034 1 645 857 Środki w bankach centralnych 34 993 283 14 368 461 Rachunki bieżące (płatne na żądanie) i lokaty jednodniowe w innych bankach 164 110 196 041 Lokaty w bankach o terminie pierwotnym do 3 miesięcy - 40 592 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty, razem 36 702 427 16 250 951 Na podstawie Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim, mBank S.A. utrzymuje rezerwę obowiązkową. Średnia arytmetyczna dziennych stanów środków rezerwy obowiązkowej, którą mBank S.A. zobligowany był utrzymać w danym okresie na rachunkach bieżących w NBP, wynosiła: ■ 5 805 019 tys. zł dla okresu od 30 listopada 2023 roku do 1 stycznia 2024 roku, ■ 5 342 096 tys. zł dla okresu od 30 listopada 2022 roku do 1 stycznia 2023 roku. Na dzień 31 grudnia 2023 roku środki rezerwy obowiązkowej w banku centralnym oprocentowane były stawką 5,75% (31 grudnia 2022 roku: 6,75%). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 105 20.Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 31.12.2023 31.12.2022 Instrumenty pochodne, w tym: 1 074 153 1 500 695 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi bankowej 550 507 593 653 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi handlowej 706 098 1 199 748 - Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą 241 597 121 875 - Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne 3 615 36 814 - Efekt kompensowania (427 664) (451 395) Instrumenty kapitałowe 10 542 6 129 - Inne instytucje finansowe 10 542 - - Przedsiębiorstwa niefinansowe - 6 129 Dłużne papiery wartościowe 634 840 978 108 - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 397 333 670 227 zastawione papiery wartościowe 280 193 278 219 - Instytucje kredytowe - 24 212 - Inne instytucje finansowe 101 660 101 887 - Przedsiębiorstwa niefinansowe 135 847 181 782 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 40 498 39 720 - Klienci korporacyjni 40 498 39 720 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające, razem 1 760 033 2 524 652 Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu obejmują papiery wartościowe stanowiące zabezpieczenie umów odkupu zawartych z klientami (transakcje sell/buy back), których wartość rynkowa na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosiła 280 193 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 278 219 tys. zł). Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 31.12.2023 31.12.2022 Instrumenty pochodne, w tym: 1 338 147 1 825 573 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi bankowej 207 540 395 883 - Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu zaklasyfikowane do księgi handlowej 1 247 605 1 767 202 - Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą 946 888 2 106 851 - Pochodne instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne 268 616 679 253 - Efekt kompensowania (1 332 502) (3 123 616) Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych 157 607 260 538 Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające, razem 1 495 754 2 086 111 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 106 Pochodne instrumenty finansowe Grupa posiada następujące rodzaje instrumentów pochodnych: Walutowe transakcje terminowe to zobowiązania do kupna walut obcych i lokalnych, obejmujące nie zrealizowane transakcje spot. Kontrakty typu futures dla walut i stóp procentowych to zobowiązania w formie umowy do otrzymania lub zapłacenia określonej wartości netto, zależnie od zmian kursów wymiany walut lub stóp procentowych, bądź do kupna lub sprzedaży waluty obcej lub instrumentu finansowego w ustalonym terminie w przyszłości po ustalonej cenie, określonej na zorganizowanym rynku finansowym. Z uwagi na fakt, że kontrakty futures są zabezpieczone środkami pieniężnymi lub papierami wartościowymi wycenianymi według wartości godziwej, zaś zmiany wartości nominalnej tych kontraktów rozliczane są codziennie w odniesieniu do notowań giełdowych, ryzyko kredytowe jest nieznaczne. Kontrakty FRA to kontrakty analogiczne do futures, tyle że negocjowane indywidualnie i wymagające gotówkowego rozliczenia w określonym terminie w przyszłości różnicy pomiędzy określoną w umowie stopą procentową a aktualną stopą rynkową, na bazie teoretycznej kwoty kapitału. Walutowe i procentowe kontrakty swap to zobowiązania do zamiany jednego strumienia przepływów pieniężnych na inny. Rezultatem takiej transakcji jest zamiana walut lub stóp procentowych (na przykład oprocentowania stałego na zmienne) lub połączenia wszystkich tych czynników (na przykład walutowe kontrakty swap stóp procentowych). Z wyjątkiem walutowych kontraktów swap, w przypadku tych transakcji nie następuje zamiana kapitału. Ryzyko kredytowe Grupy stanowi potencjalny koszt zastąpienia kontraktów swap, jeżeli strony nie wywiążą się ze swoich zobowiązań. Ryzyko to jest monitorowane na bieżąco przez odniesienie do aktualnej wartości godziwej, proporcji wartości nominalnej kontraktów oraz płynności rynkowej. W celu kontrolowania poziomu podejmowanego ryzyka kredytowego Grupa ocenia strony umowy przy pomocy tych samych metod, które stosuje się w działalności kredytowej. Opcje walutowe i opcje na stopy procentowe to umowy, na mocy których sprzedający przyznaje kupującemu prawo, ale nie obowiązek, nabycia (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży) w ustalonym dniu, do ustalonego dnia lub też w ustalonym okresie – konkretnej ilości waluty obcej lub instrumentu finansowego po z góry ustalonej cenie. W zamian za powzięcie ryzyka walutowego lub ryzyka zmiany stóp procentowych, sprzedający otrzymuje od kupującego premię. Opcje mogą być opcjami znajdującymi się w obrocie giełdowym lub negocjowanymi pomiędzy Grupą a klientem (w transakcji pozagiełdowej). Grupa jest narażona na ryzyko kredytowe z tytułu zakupionych opcji tylko i wyłącznie do wysokości ich wartości bilansowej, którą stanowi ich wartość godziwa. Transakcje na ryzyko rynkowe obejmują kontrakty futures i opcje na towary oraz opcje na akcje i indeksy giełdowe. Nominalne wartości niektórych rodzajów instrumentów finansowych stanowią podstawę do ich porównania z instrumentami ujmowanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ale niekoniecznie wskazują, jaka będzie wartość przyszłych przepływów pieniężnych, bądź jaka jest bieżąca wartość godziwa instrumentów. Z tego względu nie pokazują one, jaki jest stopień narażenia Grupy na ryzyko kredytowe lub ryzyko zmiany cen. Instrumenty pochodne mogą mieć wycenę dodatnią (aktywa) lub ujemną (zobowiązania) w zależności od wahań rynkowych stóp procentowych lub kursów wymiany walut. Łączna wartość godziwa pochodnych instrumentów finansowych może podlegać znacznym wahaniom. Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Szczegółowe informacje dotyczące rachunkowości zabezpieczeń zostały zaprezentowane w dalszej części noty. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 107 Wartości godziwe posiadanych instrumentów pochodnych przedstawiono w poniższej tabeli. Wartość kontraktu Wartość godziwa 31.12.2023 Kupno Sprzedaż Aktywa Zobowiązania Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu Walutowe instrumenty pochodne - Walutowe transakcje terminowe (FX forward) 18 967 527 19 464 658 58 714 489 266 - Kontrakty FX swap 33 567 168 32 990 491 629 174 107 990 - Kontrakty CIRS 2 231 267 2 258 585 18 073 19 833 - Opcje walutowe kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym 5 418 102 7 025 333 42 051 193 732 Razem instrumenty pochodne z transakcji pozagiełdowych 60 184 064 61 739 067 748 012 810 821 - Walutowe kontrakty futures 990 998 992 403 - - Razem walutowe instrumenty pochodne 61 175 062 62 731 470 748 012 810 821 Instrumenty pochodne na stopę procentową - Kontrakty IRS, OIS 165 619 933 165 619 933 343 771 489 211 - Kontrakty FRA 15 538 000 13 246 000 862 1 419 - Opcje na stopę procentową kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym 424 647 795 011 11 197 14 700 Razem instrumenty pochodne na stopę procentową 181 582 580 179 660 944 355 830 505 330 Transakcje na ryzyko rynkowe 2 491 815 2 589 457 152 763 138 994 Razem pochodne aktywa/zobowiązania przeznaczone do obrotu 245 249 457 244 981 871 1 256 605 1 455 145 Instrumenty pochodne zabezpieczające Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej 25 973 848 25 973 848 241 597 946 888 - Kontrakty IRS, OIS 25 973 848 25 973 848 241 597 946 888 Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych 7 059 400 7 033 930 3 615 268 616 - Kontrakty IRS 5 755 000 5 755 000 3 615 230 171 - Kontrakty CIRS 1 304 400 1 278 930 - 38 445 Razem instrumenty pochodne zabezpieczające 33 033 248 33 007 778 245 212 1 215 504 Efekt kompensowania (427 664) (1 332 502) Razem 278 282 705 277 989 649 1 074 153 1 338 147 Krótkoterminowe (do 1 roku) 129 557 529 127 619 203 846 034 1 000 372 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 148 725 176 150 370 446 228 119 337 775 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 108 Wartość kontraktu Wartość godziwa 31.12.2022 Kupno Sprzedaż Aktywa Zobowiązania Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu Walutowe instrumenty pochodne - Walutowe transakcje terminowe (FX forward) 16 392 618 16 774 537 126 093 323 682 - Kontrakty FX swap 29 898 482 29 463 451 543 867 257 619 - Kontrakty CIRS 5 966 841 6 002 521 65 070 49 730 - Opcje walutowe kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym 9 264 440 9 640 383 115 946 137 310 Razem instrumenty pochodne z transakcji pozagiełdowych 61 522 381 61 880 892 850 976 768 341 - Walutowe kontrakty futures 916 806 921 064 - - Razem walutowe instrumenty pochodne 62 439 187 62 801 956 850 976 768 341 Instrumenty pochodne na stopę procentową - Kontrakty IRS, OIS 253 886 494 253 888 028 580 542 1 045 893 - Kontrakty FRA 9 520 000 10 660 000 524 2 894 - Opcje na stopę procentową kupione lub sprzedane w obrocie pozagiełdowym 203 733 769 903 12 965 24 334 Razem instrumenty pochodne na stopę procentową 263 610 227 265 317 931 594 031 1 073 121 Transakcje na ryzyko rynkowe 2 866 762 2 995 905 348 394 321 623 Razem pochodne aktywa/zobowiązania przeznaczone do obrotu 328 916 176 331 115 792 1 793 401 2 163 085 Instrumenty pochodne zabezpieczające Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie wartości godziwej 22 248 365 22 248 365 121 875 2 106 851 - Kontrakty IRS, OIS 22 248 365 22 248 365 121 875 2 106 851 Instrumenty pochodne wyznaczone jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych 10 851 970 10 723 930 36 814 679 253 - Kontrakty IRS 9 445 000 9 445 000 4 924 679 253 - Kontrakty CIRS 1 406 970 1 278 930 31 890 - Razem instrumenty pochodne zabezpieczające 33 100 335 32 972 295 158 689 2 786 104 Efekt kompensowania (451 395) (3 123 616) Razem 362 016 511 364 088 087 1 500 695 1 825 573 Krótkoterminowe (do 1 roku) 136 153 864 137 603 825 827 417 914 078 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 225 862 647 226 484 262 673 278 911 495 Efekt kompensowania poza wyceną transakcji pochodnych obejmuje 929 731 tys. zł zabezpieczeń złożonych oraz 79 553 tys. zł zabezpieczeń otrzymanych w związku z zawartymi transakcjami na instrumentach pochodnych podlegającymi kompensowaniu (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 2 697 133 tys. zł i 113 380 tys. zł). W obu prezentowanych okresach transakcje na ryzyko rynkowe obejmują wartość godziwą opcji na indeks giełdowy, akcje i inne papiery kapitałowe, kontraktów futures na towary, kontraktów swap na towary. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 109 Jakość kredytowa aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów finansowych według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego 31.12.2023 31.12.2022 Pod-portfel Pochodne instrumenty finansowe Kredyty i pożyczki udzielone klientom Pochodne instrumenty finansowe Kredyty i pożyczki udzielone klientom 1 922 368 - 1 322 803 - 2 306 747 - 387 342 - 3 78 284 - 60 366 - 4 44 624 - 97 222 - 5 21 790 40 498 3 947 39 720 6 2 - 107 - 7 22 - 302 - 8 127 950 - 79 969 - default 30 - 32 - Efekt kompensowania (427 664) (451 395) Wartość bilansowa 1 074 153 40 498 1 500 695 39 720 31.12.2023 31.12.2022 Rating Dłużne papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe 1,0 - 1,2 397 334 - 1,8 - 2,0 - 700 410 2,2 - 2,8 175 427 240 812 3,0 - 3,8 62 079 36 886 Razem 634 840 978 108 System ratingowy został przedstawiony w Nocie 3.3.4. Na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku Grupa nie posiadała żadnych aktywów i zobowiązań finansowych wyznaczonych przy początkowym ujęciu jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Rachunkowość zabezpieczeń Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Zgodnie z postanowieniami MSSF 9, Grupa wyłącznie w dniu wdrożenia MSSF 9 miała możliwość podjęcia decyzji stanowiącej element polityki rachunkowości o kontynuowaniu stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 zamiast wymogów wskazanych w MSSF 9. Grupa podjęła decyzję o kontynuowaniu od 1 stycznia 2018 roku stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39. Zasady te były konsekwentnie stosowane do dnia 30 czerwca 2022 roku. Począwszy od dnia 1 lipca 2022 roku w obszarze rachunkowości zabezpieczeń Grupa stosuje zasady rachunkowości zgodne z MSSF 9, za wyjątkiem opisanym poniżej. Relacje zabezpieczające wartość godziwą portfela aktywów lub zobowiązań finansowych przed ryzykiem stopy procentowej, w których pozycja zabezpieczana wyznaczana jest jako kwota gotówkowa, nadal ujmowane są zgodnie z MSR 39. Grupa wyznacza wskaźnik zabezpieczenia na podstawie wartości nominalnych pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego i wynosi on 1:1 (za wyjątkiem listów zastawnych wyemitowanych przez mBank Hipoteczny na poziomie relacji zabezpieczającej Grupy mBanku, dla której wskaźnik zabezpieczenia został wyznaczony na bazie miary wrażliwości stopy procentowej oraz zabezpieczenia wartości godziwej portfeli kredytów udzielonych przez Oddział mBanku w Czechach gdzie nominał instrumentów zabezpieczających jest ustalany w kwocie niższej od nominału pozycji zabezpieczanej w celu uwzględnienia ryzyka przedpłaty). Źródła nieefektywności dla powiązań zabezpieczających, dla których nieefektywność się pojawia, to niedopasowanie terminów przepływów pieniężnych oraz terminów przeszacowania, niedopasowanie bazy (np. inny WIBOR), niedopasowanie nominałów w przypadku, gdy wskaźnik zabezpieczenia jest inny niż 1:1, niedopasowanie z tytułu korekty CVA/DVA, która jest uwzględniona w wycenie instrumentu zabezpieczającego, a nie ma jej w wycenie pozycji zabezpieczanej, oraz niedopasowanie z tytułu początkowej wyceny instrumentów pochodnych, jeśli do relacji zabezpieczającej został wzięty instrument pochodny zawarty przed ustanowieniem relacji. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 110 Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej, w ramach której jedynym rodzajem zabezpieczanego ryzyka jest ryzyko zmiany stóp procentowych. Na koniec każdego miesiąca Grupa dokonuje oceny efektywności stosowanego zabezpieczenia analizując zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczanego oraz instrumentu zabezpieczającego z tytułu zabezpieczanego ryzyka w celu potwierdzenia, że relacje zabezpieczające są efektywne zgodnie z polityką rachunkowości opisaną w Nocie 2.12. Opis relacji zabezpieczającej Grupa zabezpiecza ryzyko zmiany wartości godziwej: ■ listów zastawnych o stałym oprocentowaniu wyemitowanych przez mBank Hipoteczny (mBH), podmiot zależny od mBanku. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ kredytów o stałym oprocentowaniu otrzymanych przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ obligacji o stałym oprocentowaniu, wyemitowanych przez mBank. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ obligacji senioralnych nieuprzywilejowanych o stałym oprocentowaniu w okresie 3 lat od daty emisji, wyemitowanych przez mBank. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ obligacji senioralnych nieuprzywilejowanych o stałym oprocentowaniu w okresie 5 lat od daty emisji, wyemitowanych przez mBank. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ części portfela kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych na stałą stopę procentową udzielonych przez oddział zagraniczny mBanku w Czechach. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ części portfela depozytów modelowanych przez Bank w PLN o ekonomicznej charakterystyce depozytów stałoprocentowych. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych, ■ części portfela kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, posiadanych przez mBank Hipoteczny. Zabezpieczane ryzyko wynika ze zmian stóp procentowych. Pozycje zabezpieczane Pozycjami zabezpieczanymi są: ■ listy zastawne wyemitowane przez mBH o wartości nominalnej 426 900 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu, ■ kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o wartości nominalnej odpowiednio 113 110 tys. CHF, 175 560 tys. CHF i 138 388 tys. CHF, o stałym oprocentowaniu, ■ obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o wartości nominalnej 125 000 tys. CHF, o stałym oprocentowaniu, ■ obligacje senioralne nieuprzywilejowane wyemitowane przez mBank S.A. o wartości nominalnej 750 000 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu w okresie 3 lat od daty emisji, ■ obligacje senioralne nieuprzywilejowane wyemitowane przez mBank S.A. o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR, o stałym oprocentowaniu w okresie 5 lat od daty emisji, ■ część portfela kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych na stałą stopę procentową, denominowanych w CZK, udzielonych przez oddział zagraniczny mBanku w Czechach, ■ część portfela depozytów modelowanych przez Bank w PLN o ekonomicznej charakterystyce depozytów stałoprocentowych, ■ część portfela kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, posiadanych przez mBank Hipoteczny. Instrumenty zabezpieczające Instrumentami zabezpieczającymi są transakcje Interest Rate Swap oraz Overnight Index Swap, zamieniające stałą stopę procentową na zmienną. Prezentacja wyniku na transakcjach zabezpieczanych i zabezpieczających Korekta do wartości godziwej zabezpieczanych aktywów i zobowiązań oraz wyceny instrumentów zabezpieczających ujmowana jest w rachunku zysków i strat w wyniku na działalności handlowej za wyjątkiem przychodów i kosztów odsetkowych elementu odsetkowego wyceny z tytułu instrumentów zabezpieczających, które prezentowane są w pozycji Przychody/koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 111 Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie wartości godziwej 31.12.2023 Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanych Skumulowana kwota korekty zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczanej Pozycja w bilansie, która zawiera pozycję zabezpieczaną Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie Mikrozabezpieczenia Obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o stałym oprocentowaniu (5 996 198) 100 429 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (200 752) Kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o stałym oprocentowaniu (1 938 343) 63 342 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec banków – kredyty otrzymane (63 998) Listy zastawne wyemitowane przez mBH o stałym oprocentowaniu 1 816 216 55 500 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (62 730) Kredyty mieszkaniowe i konsumpcyjne denominowane w CZK na stałą stopę procentową 2 274 (74 167) Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 53 384 Zabezpieczenie wartości godziwej portfela aktywów i zobowiązań finansowych przed ryzykiem stopy procentowej Portfel kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, posiadanych przez mBH 412 594 20 204 Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 17 140 Depozyty modelowane przez mBank w PLN o ekonomicznej charakterystyce depozytów stałoprocentowych (16 075 106) 565 985 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec klientów – depozyty (962 597) RAZEM (1 219 553) 31.12.2022 Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanych Skumulowana kwota korekty zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczanej Pozycja w bilansie, która zawiera pozycję zabezpieczaną Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie Mikrozabezpieczenia Obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o stałym oprocentowaniu (w tym będące przedmiotem substytucji) (3 601 103) 303 787 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 288 056 Kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o stałym oprocentowaniu (1 910 721) 127 340 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec banków – kredyty otrzymane 132 471 Listy zastawne wyemitowane przez mBH o stałym oprocentowaniu (1 899 806) 118 228 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 185 224 Kredyty mieszkaniowe i konsumpcyjne denominowane w CZK na stałą stopę procentową 971 816 (134 278) Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie - Kredyty i pożyczki udzielone klientom (23 636) Zabezpieczenie wartości godziwej portfela aktywów i zobowiązań finansowych przed ryzykiem stopy procentowej Portfel kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, posiadanych przez mBH 425 515 3 064 Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 3 064 Depozyty modelowane przez mBank w PLN o ekonomicznej charakterystyce depozytów stałoprocentowych (13 375 000) 1 528 582 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie – zobowiązania wobec klientów – depozyty 473 104 RAZEM 1 058 283 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 112 Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego stosowanego jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie - zabezpieczenie wartości godziwej 31.12.2023 31.12.2022 Instrumenty zabezpieczające obligacje wyemitowane przez mBank S.A. o stałym oprocentowaniu (w tym będące przedmiotem substytucji) 197 245 (283 192) Instrumenty zabezpieczające kredyty otrzymane przez mBank z Europejskiego Banku Inwestycyjnego o stałym oprocentowaniu 63 481 (131 274) Instrumenty zabezpieczające listy zastawne wyemitowane przez mBH o stałym oprocentowaniu 54 567 (188 833) Instrumenty zabezpieczające kredyty mieszkaniowe i konsumpcyjne denominowane w CZK na stałą stopę procentową (36 613) 10 922 Instrumenty zabezpieczające portfel kredytów hipotecznych na stałą stopę procentową, posiadanych przez mBank Hipoteczny (14 757) 13 848 Instrumenty zabezpieczające depozyty modelowane przez mBank w PLN o ekonomicznej charakterystyce depozytów stałoprocentowych 948 399 (471 950) Razem 1 212 322 (1 050 479) Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających - zabezpieczenie wartości godziwej do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem 31.12.2023 1 207 198 500 000 1 985 350 22 173 035 108 265 25 973 848 31.12.2022 - 1 203 580 600 000 20 444 785 - 22 248 365 Łączny wynik na rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej ujęty w rachunku zysków i strat Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Przychody / koszty odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (Nota 6) (875 719) (502 506) Wynik z wyceny pozycji zabezpieczanych (Nota 9) (1 219 553) 1 058 283 Wynik z wyceny instrumentów zabezpieczających wartość godziwą (Nota 9) 1 212 322 (1 050 479) Łączny wynik na rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej ujęty w rachunku zysków i strat (882 950) (494 702) Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych części portfela kredytów na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej, udzielonych przez Bank Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych części portfela kredytów na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej, udzielonych przez Bank. Instrumentem zabezpieczającym jest Interest Rate Swap (IRS) zamieniający stopę zmienną na stałą. Zabezpieczanym ryzykiem w ramach stosowanej przez Grupę rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest ryzyko stopy procentowej. Nieefektywna część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym zaprezentowana jest w pozycji Zyski lub straty z rachunkowości zabezpieczeń w Nocie 9. Część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie, zaprezentowana jest w Sprawozdaniu z całkowitych dochodów w pozycji Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (netto). Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki, to okres od stycznia 2024 roku do sierpnia 2029 roku. Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Wartość nominalna pozycji zabezpieczanych Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej stosowana jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie Saldo rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla kontynuowanych zabezpieczeń 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 Kredyty i pożyczki udzielone klientom - kredyty na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej 5 755 000 9 445 000 220 044 656 893 (258 977) (695 611) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 113 Zmiana wartości pozycji zabezpieczającej stosowana jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie - zabezpieczenie przepływów pieniężnych 31.12.2023 31.12.2022 Kredyty i pożyczki udzielone klientom - kredyty na zmienną stopę procentową, indeksowaną do stopy rynkowej (217 578) (658 277) Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających – zabezpieczenia przepływów pieniężnych 31.12.2023 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN Wartość nominalna (tys. PLN) 425 000 200 000 2 390 000 2 740 000 - 5 755 000 Średnie oprocentowanie nogi stałej 2,364% 2,468% 1,546% 1,421% - 31.12.2022 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN Wartość nominalna (tys. PLN) 440 000 380 000 2 670 000 5 955 000 - 9 445 000 Średnie oprocentowanie nogi stałej 2,364% 2,468% 1,546% 1,421% - Wartość godziwa (równa wartości księgowej) instrumentów pochodnych zabezpieczających została zaprezentowana wyżej w niniejszej nocie. Poniżej podany został harmonogram prezentujący okresy, w jakich Grupa spodziewała się przepływów z kredytów zabezpieczonych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych i ich wpływu na rachunek zysków i strat. do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat 31.12.2023 104 560 206 364 135 848 4 736 31.12.2022 229 818 518 859 519 099 17 811 Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych portfela kredytów hipotecznych oraz listów zastawnych emitowanych przez mBank Hipoteczny Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń w zakresie przepływów pieniężnych portfela kredytów hipotecznych denominowanych w PLN oraz wyemitowanych przez mBank Hipoteczny listów zastawnych denominowanych w EUR. Celem strategii zabezpieczającej jest eliminacja ryzyka zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez kredyty hipoteczne w PLN z tytułu zmian referencyjnych stóp procentowych oraz przez listy zastawne denominowane w walucie wymienialnej z tytułu zmian kursu walutowego z wykorzystaniem walutowych transakcji swapów stóp procentowych (CIRS). W ramach rachunkowości zabezpieczeń Grupa desygnuje pozycję zabezpieczaną składającą się z: ■ części portfela kredytów mieszkaniowych dla klientów detalicznych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych, denominowanych w PLN o oprocentowaniu indeksowanym do stawki 3M WIBOR; marża kredytowa jest wyłączona z zabezpieczenia; ■ wyemitowanych przez mBank Hipoteczny listów zastawnych denominowanych w EUR o stałym oprocentowaniu. Jako instrumenty zabezpieczające Grupa stosuje transakcje pochodne CIRS, w których jako strona transakcji płaci zmienne przepływy odsetkowe w PLN powiększone o marżę, a otrzymuje przepływy odsetkowe o stałej stopie w walucie EUR oraz następuje wymiana nominałów na początku i na końcu transakcji. Jako transakcje zawarte przez bank hipoteczny transakcje CIRS podlegają wpisowi do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. Ponadto w przypadku ogłoszenia przez sąd upadłości banku hipotecznego nie zostaną one natychmiast zakończone, lecz będą trwały do końca pierwotnego terminu zapadalności na warunkach określonych w dniu zawarcia transakcji (nie będą podlegały wydłużeniu poza pierwotny termin zapadalności). Zgodnie z przyjętą metodologią Grupa zabezpiecza ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe w ramach jednego powiązania ekonomicznego pomiędzy zawartymi transakcjami CIRS a częścią portfela kredytowego Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 114 w PLN oraz finansującymi je listami zastawnymi w EUR. Dla celów rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych Grupa zawiązuje równocześnie dwie relacje zabezpieczające: ■ poprzez dekompozycję części rzeczywistej transakcji CIRS zabezpieczającej portfel kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu (zabezpieczenie przed ryzykiem stopy procentowej) oraz ■ poprzez dekompozycję części rzeczywistej transakcji CIRS zabezpieczającej zobowiązanie w EUR (zabezpieczenie przed ryzykiem walutowym). Dla celów kalkulacji zmian wartości godziwej przyszłych przepływów pieniężnych pozycji będących przedmiotem zabezpieczenia Grupa stosuje metodę „derywatu hipotetycznego”, która zakłada możliwość odzwierciedlenia pozycji zabezpieczanej i charakterystyki zabezpieczanego ryzyka w postaci instrumentu pochodnego. Zasady wyceny są analogiczne jak zasady wyceny instrumentów pochodnych stopy procentowej, jednak zgodnie z wymaganiami MSSF 9 nie obejmują one cech takich jak walutowy spread bazowy, które nie są charakterystyczne dla pozycji zabezpieczanej. Ponieważ wartość walutowego spreadu bazowego jest istotna dla wyceny kontraktów CIRS, Grupa korzysta z przewidzianej przez MSSF 9 możliwości wydzielenia części wyceny odpowiadającej temu elementowi z wyceny instrumentu zabezpieczającego i ujmuje ją w kapitałach własnych w pozycji Inne pozycje kapitału własnego w linii Koszty relacji zabezpieczających. W przypadku zawiązanych relacji okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki, to okres od stycznia 2024 roku do września 2025 roku. Pozycje zabezpieczane - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Wartość nominalna pozycji zabezpieczanych Zmiana wartości godziwej z tytułu rachunkowości zabezpieczeń od momentu desygnacji instrumentu zabezpieczanego 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu 1 278 930 1 278 930 68 093 148 385 listy zastawne wyemitowane w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu 1 304 400 1 406 970 (24 217) (150 199) Pozycje zabezpieczające - zabezpieczenie przepływów pieniężnych Wartość nominalna pozycji zabezpieczających Zmiana wartości godziwej z tytułu rachunkowości zabezpieczeń od momentu desygnacji instrumentu zabezpieczającego Inne pozycje kapitału własnego - efektywna część wyceny CIRS 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 CIRS noga zmienna PLN 1 278 930 1 278 930 (66 373) (146 160) (67 305) (147 168) CIRS noga stała EUR 1 304 400 1 406 970 20 275 145 442 (1 197) 22 158 Wartości nominalne instrumentów pochodnych zabezpieczających - zabezpieczenia przepływów pieniężnych 31.12.2023 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN Wartość nominalna (tys. PLN) - - - 1 278 930 - 1 278 930 Średnie oprocentowanie nogi stałej - - - 2,4299% - RYZYKO WALUTOWE Transakcje swapów walutowych (CIRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z wyemitowanych listów zastawnych Wartość nominalna (tys. PLN) - - - 1 304 400 - 1 304 400 Średnie oprocentowanie nogi stałej - - - 0,302% - Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 115 31.12.2022 do 1 miesiąca od 1 do 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ Transakcje zamiany stóp procentowych (IRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z udzielonych kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN Wartość nominalna (tys. PLN) - - - 1 278 930 - 1 278 930 Średnie oprocentowanie nogi stałej - - - 2,4299% - RYZYKO WALUTOWE Transakcje swapów walutowych (CIRS) zabezpieczające przepływy pieniężne wynikające z wyemitowanych listów zastawnych Wartość nominalna (tys. PLN) - - - 1 406 970 1 406 970 Średnie oprocentowanie nogi stałej - - - 0,302% - Wartość godziwa (równa wartości księgowej) instrumentów pochodnych zabezpieczających została zaprezentowana wyżej w niniejszej nocie. Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych. Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną. Głównymi źródłami nieefektywności zabezpieczenia są: ■ uwzględnienie korekty CVA/DVA jedynie po stronie instrumentu zabezpieczającego, ■ występujące minimalne różnice w zakresie sposobu konstrukcji oraz podstawowych parametrów transakcji zabezpieczających oraz pozycji zabezpieczanych. Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane są bezpośrednio w innych dochodach całkowitych w części stanowiącej efektywną część zabezpieczenia. Część nieefektywną zabezpieczenia ujmuje się w rachunku zysków i strat w pozycji Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej lub Wynik z pozycji wymiany. Ponadto kwoty odniesione bezpośrednio na inne dochody całkowite przenoszone są do rachunku zysków i strat odpowiednio do pozycji Wynik z tytułu odsetek oraz Wynik z pozycji wymiany, w tym samym okresie lub okresach, w których wpływ zabezpieczanej transakcji jest odnoszony do rachunku zysków i strat. W poniższej nocie zaprezentowano inne całkowite dochody z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych i kosztów rachunkowości zabezpieczeń w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku oraz od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 116 Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Inne dochody całkowite brutto z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na początek okresu (983 788) (617 534) Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia, ujęte w innych dochodach całkowitych w ciągu okresu sprawozdawczego (brutto) (102 151) (877 099) Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat: 697 713 510 845 - wynik z tytułu odsetek 595 143 537 995 - wynik z pozycji wymiany 102 570 (27 150) Skumulowane inne dochody całkowite brutto z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego (388 226) (983 788) Podatek dochodowy z tytułu skumulowanych innych dochodów całkowitych na koniec okresu sprawozdawczego 73 763 186 920 Skumulowane inne dochody całkowite netto z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego (314 463) (796 868) Wpływ w okresie sprawozdawczym na inne dochody całkowite (brutto) 595 562 (366 254) Podatek dochodowy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych (113 157) 69 588 Wpływ zabezpieczenia przepływów pieniężnych w okresie sprawozdawczym na inne dochody całkowite (netto) 482 405 (296 666) KOSZTY RACHUNKOWOŚCI ZABEZPIECZEŃ Inne dochody całkowite brutto z tytułu kosztów rachunkowości zabezpieczeń na początek okresu 33 463 - Zyski lub straty wynikające z kosztów rachunkowości zabezpieczeń, ujęte w innych dochodach całkowitych w ciągu okresu sprawozdawczego (brutto) (24 815) 33 842 Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat: (758) (379) - Kwota amortyzacji z oddzielnego składnika kapitału własnego do wyniku finansowego związana z walutowym spreadem bazowym z momentu wyznaczenia (758) (379) Skumulowane inne dochody całkowite brutto z tytułu kosztów rachunkowości zabezpieczeń na koniec okresu sprawozdawczego 7 890 33 463 Podatek dochodowy z tytułu skumulowanych innych dochodów całkowitych na koniec okresu sprawozdawczego (1 499) (6 358) Skumulowane inne dochody całkowite netto z tytułu kosztów rachunkowości zabezpieczeń na koniec okresu sprawozdawczego 6 391 27 105 Wpływ w okresie sprawozdawczym na inne dochody całkowite (brutto) (25 573) 33 463 Podatek dochodowy z tytułu kosztów rachunkowości zabezpieczeń 4 859 (6 358) Wpływ kosztów rachunkowości zabezpieczeń w okresie sprawozdawczym na inne dochody całkowite (netto) (20 714) 27 105 Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Zyski/straty odniesione na dochody całkowite brutto w okresie sprawozdawczym, w tym: Niezrealizowane zyski/straty ujęte w innych dochodach całkowitych brutto 569 989 (332 791) Wynik na rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych ujęty w rachunku zysków i strat (694 356) (531 797) - kwota ujęta w okresie sprawozdawczym w przychodach z tytułu odsetek w rachunku zysków i strat (Nota 6) (595 143) (537 995) - nieefektywna część zabezpieczenia ujęta w rachunku zysków i strat w wyniku na pozostałej działalności handlowej (Nota 9) 3 357 (20 952) - wynik z pozycji wymiany (102 570) 27 150 Wpływ w okresie sprawozdawczym na dochody całkowite brutto (124 367) (864 588) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 117 Wpływ reformy IBOR w obszarze rachunkowości zabezpieczeń Przygotowując sprawozdanie finansowe za 2019 rok Bank zdecydował się na wcześniejsze zastosowanie zmian w ramach Etapu 1 reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej: zmiany do MSSF 9/MSR 39 i MSSF 7. Zmiany, o których mowa, zmodyfikowały określone wymogi dotyczące rachunkowości zabezpieczeń, umożliwiając kontynuowanie jej stosowania w odniesieniu do powiązań zabezpieczających objętych zmianami w okresie niepewności, zanim nastąpi zmiana pozycji zabezpieczanych lub instrumentów zabezpieczających w wyniku reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej. W 2021 roku Bank po raz pierwszy zastosował zmiany do MSSF 9 Instrumenty finansowe, MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena, MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji, MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe oraz MSSF 16 Leasing w ramach Etapu 2 reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, opublikowane w sierpniu 2020 roku. Zastosowanie wyżej opisanych zmian w ramach Etapu 1 pozwoliło na utrzymanie powiązań zabezpieczających pomimo niepewności co do okresu wystąpienia i wysokości zabezpieczanych przepływów pieniężnych spowodowanej reformą wskaźnika referencyjnego stopy procentowej oraz braku możliwości wyodrębnienia komponentu w postaci referencyjnej stopy procentowej, w przypadku zabezpieczeń wartości godziwej powiązanych z IBOR. Bank zatrzymał skumulowane zyski lub straty w rezerwie z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla wyznaczonych zabezpieczeń przepływów pieniężnych powiązanych z IBOR objętych reformą wskaźnika referencyjnego stopy procentowej pomimo niepewności spowodowanej reformą wskaźnika referencyjnego stopy procentowej co do okresu wystąpienia i wysokości przepływów pieniężnych z pozycji zabezpieczanych. W przypadkach gdy zabezpieczane przyszłe przepływy pieniężne nie są już oczekiwane z powodów innych niż reforma wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, skumulowane zyski lub straty zostałyby natychmiast przeklasyfikowane do wyniku finansowego. Bank będzie stosować zmiany do MSSF 9/MSR 39 w ramach Etapu 1 do czasu, gdy niepewność wynikająca z reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej co do okresu wystąpienia i wysokości przepływów pieniężnych, na którą narażony jest Bank, przestanie występować. Niepewność, o której mowa powyżej, będzie występować do czasu uzupełnienia umów Banku powiązanych z IBOR o zapisy dotyczące terminu zastąpienia wskaźnika referencyjnego stopy procentowej oraz ustalenia podstawy przepływów pieniężnych z tytułu alternatywnego wskaźnika referencyjnego, w tym stałego spreadu. W wyniku zmian wprowadzonych w ramach Etapu 2 w przypadkach gdy warunki umowne dotyczące niepochodnych instrumentów finansowych zostały zmienione bezpośrednio w wyniku reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, a nowa podstawa określania przepływów pieniężnych wynikających z umowy jest równoważna pod względem ekonomicznym dotychczasowej podstawie (tj. podstawie obowiązującej bezpośrednio przed dokonaniem zmiany), Bank zmienił podstawę określania przepływów pieniężnych wynikających z umowy prospektywnie, zmieniając efektywną stopę procentową. W przypadku dokonania dodatkowych zmian, które nie są bezpośrednio związane z reformą, do takich zmian stosuje się odpowiednie wymogi wynikające z MSSF 9. W przypadkach gdy reforma wskaźnika referencyjnego stopy procentowej spowodowała konwersję instrumentu zabezpieczającego, Bank dokonał aktualizacji dokumentacji zabezpieczenia, nie rozwiązując powiązania zabezpieczającego. Ponadto w przypadku zabezpieczenia przepływów pieniężnych, jeżeli pozycja zabezpieczana ulega zmianie w wyniku reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, Bank uznaje, że skumulowane zyski lub straty ujęte w rezerwie z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu wyznaczonych zabezpieczeń przepływów pieniężnych odnoszących się do IBOR, opierają się na alternatywnym wskaźniku referencyjnym. Na koniec 2023 roku instrumenty zabezpieczające desygnowane w rachunkowości zabezpieczeń oparte były na stawkach WIBOR, PRIBOR oraz EURIBOR. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 118 21.Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy 31.12.2023 31.12.2022 Kapitałowe papiery wartościowe 244 941 185 788 - Inne instytucje finansowe 191 395 133 100 - Przedsiębiorstwa niefinansowe 53 546 52 688 Dłużne papiery wartościowe 50 144 45 009 - Inne instytucje finansowe 50 144 45 009 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 603 713 813 392 - Klienci indywidualni 536 920 690 795 - Klienci korporacyjni 66 676 122 509 - Klienci budżetowi 117 88 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, razem 898 798 1 044 189 Krótkoterminowe (do 1 roku) 517 858 692 237 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 380 940 351 952 Jakość kredytowa aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego Dłużne papiery wartościowe Rating 31.12.2023 31.12.2022 1,4 - 1,6 50 144 45 009 Wartość bilansowa, razem 50 144 45 009 Kredyty i pożyczki udzielone klientom Pod-portfel 31.12.2023 31.12.2022 1 178 312 2 47 244 103 220 3 47 521 120 743 4 211 194 282 694 5 183 458 210 395 6 12 499 11 404 7 47 532 47 612 default 54 087 37 012 Wartość bilansowa, razem 603 713 813 392 System ratingowy został przedstawiony w Nocie 3.3.4. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 119 22.Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Wartość bilansowa brutto z uwzględnieniem wyceny do wartości godziwej Skumulowana utrata wartości 31.12.2023 Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Dłużne papiery wartościowe 36 965 077 36 947 018 28 800 - - (9 879) (862) - - - Banki centralne 18 437 136 18 440 343 - - - (3 207) - - - - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 15 883 079 15 885 813 - - - (2 734) - - - zastawione papiery wartościowe 618 614 618 614 - - - - - - - - Instytucje kredytowe 479 769 480 464 - - - (695) - - - - Inne instytucje finansowe 1 567 142 1 540 594 28 800 - - (1 390) (862) - - zastawione papiery wartościowe 383 022 383 022 - - - - - - - - Przedsiębiorstwa niefinansowe 597 951 599 804 - - - (1 853) - - - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, razem 36 965 077 36 947 018 28 800 - - (9 879) (862) - - Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 23 401 182 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 13 574 636 Wartość bilansowa brutto z uwzględnieniem wyceny do wartości godziwej Skumulowana utrata wartości 31.12.2022 Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Dłużne papiery wartościowe 35 117 450 35 126 009 - - - (8 559) - - - - Banki centralne 17 483 362 17 486 266 - - - (2 904) - - - - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 15 101 553 15 104 112 - - - (2 559) - - - zastawione papiery wartościowe 677 551 677 551 - - - - - - - - Instytucje kredytowe 375 548 375 921 - - - (373) - - - - Inne instytucje finansowe 1 445 590 1 446 001 - - - (411) - - - zastawione papiery wartościowe 415 618 415 618 - - - - - - - - Przedsiębiorstwa niefinansowe 711 397 713 709 - - - (2 312) - - - Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, razem 35 117 450 35 126 009 - - - (8 559) - - - Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 24 366 750 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 10 759 259 Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość bilansowa brutto dłużnych papierów wartościowych opartych na stałej stopie procentowej wynosiła 26 650 434 tys. zł natomiast opartych na stopie zmiennej 10 325 384 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 28 665 250 tys. zł i 6 460 759 tys. zł). Powyższa nota obejmuje obligacje rządowe pod zastaw Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) oraz obligacje rządowe stanowiące zabezpieczenie kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zgodnie z Ustawą z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, z późniejszymi zmianami, na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa posiadała obligacje skarbowe ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie 618 614 tys. zł o wartości nominalnej 645 000 tys. zł, które stanowiły zabezpieczenie funduszu ochrony środków gwarantowanych w ramach BFG i były zdeponowane na wydzielonym rachunku w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 579 990 tys. zł oraz 645 000 tys. zł). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 120 Zmiana stanu oczekiwanych strat kredytowych, dotyczących aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe (8 559) - - - (43 001) 43 322 (2 508) 5 (10 741) Koszyk 1 (8 559) (256) 355 - (43 001) 43 051 (1 474) 5 (9 879) Koszyk 2 - 256 (355) - - 271 (1 034) - (862) Skumulowana utrata wartości, razem (8 559) - - - (43 001) 43 322 (2 508) 5 (10 741) Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe (8 823) - - - (11 296) 10 543 992 25 (8 559) Koszyk 1 (8 235) - - - (11 296) 9 955 992 25 (8 559) Koszyk 2 (588) - - - - 588 - - - Skumulowana utrata wartości, razem (8 823) - - - (11 296) 10 543 992 25 (8 559) Wyjaśnienie przełożenia się znacznych zmian wartości bilansowej brutto instrumentów finansowych podczas okresu na zmiany oczekiwanych strat kredytowych Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe 35 126 009 - - - 238 874 139 (243 096 412) 6 072 082 36 975 818 Koszyk 1 35 126 009 20 486 (66 590) - 238 874 139 (243 078 427) 6 071 401 36 947 018 Koszyk 2 - (20 486) 66 590 - - (17 985) 681 28 800 Wartość bilansowa brutto, razem 35 126 009 - - - 238 874 139 (243 096 412) 6 072 082 36 975 818 Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe 36 214 882 - - - 22 203 004 (23 102 699) (189 178) 35 126 009 Koszyk 1 36 170 934 - - - 22 203 004 (23 058 751) (189 178) 35 126 009 Koszyk 2 43 948 - - - - (43 948) - - Wartość bilansowa brutto, razem 36 214 882 - - - 22 203 004 (23 102 699) (189 178) 35 126 009 Jakość kredytowa aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego 31.12.2023 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 1,0 - 1,2 923 871 - - - 923 871 1,4 - 1,6 1 367 706 - - - 1 367 706 1,8 - 2,0 33 656 424 - - - 33 656 424 2,2 - 2,8 583 913 - - - 583 913 3,0 - 3,8 365 938 - - - 365 938 4,0 - 5,0 49 166 28 800 - - 77 966 Wartość bilansowa brutto 36 947 018 28 800 - - 36 975 818 Skumulowana utrata wartości (9 879) (862) - - (10 741) Razem 36 937 139 27 938 - - 36 965 077 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 121 31.12.2022 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 1,0 - 1,2 213 774 - - - 213 774 1,4 - 1,6 1 316 783 - - - 1 316 783 1,8 - 2,0 32 376 604 - - - 32 376 604 2,2 - 2,8 822 763 - - - 822 763 3,0 - 3,8 396 085 - - - 396 085 Wartość bilansowa brutto 35 126 009 - - - 35 126 009 Skumulowana utrata wartości (8 559) - - - (8 559) Razem 35 117 450 - - - 35 117 450 System ratingowy został przedstawiony w Nocie 3.3.4. 23.Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Wartość bilansowa brutto Skumulowana utrata wartości 31.12.2023 Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Dłużne papiery wartościowe 23 323 690 23 327 618 - - - (3 928) - - - - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 15 666 682 15 669 481 - - - (2 799) - - - zastawione papiery wartościowe 1 495 645 1 495 645 - - - - - - - - Instytucje kredytowe 3 386 338 3 386 920 - - - (582) - - - - Inne instytucje finansowe 4 270 670 4 271 217 - - - (547) - - - zastawione papiery wartościowe 1 487 396 1 487 396 - - - - - - - Należności od banków 7 119 059 7 117 631 1 805 - - (345) (32) - - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 112 876 580 96 398 711 15 350 369 4 609 500 226 199 (396 152) (677 083) (2 687 978) 53 014 Klienci indywidualni 63 642 537 54 168 098 8 986 652 2 410 392 158 019 (193 087) (520 983) (1 336 639) (29 915) Klienci korporacyjni 49 109 195 42 163 462 6 298 089 2 199 108 68 180 (202 945) (148 289) (1 351 339) 82 929 Klienci budżetowi 124 848 67 151 65 628 - - (120) (7 811) - - Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, razem 143 319 329 126 843 960 15 352 174 4 609 500 226 199 (400 425) (677 115) (2 687 978) 53 014 Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 48 574 543 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 98 457 290 Wartość bilansowa brutto Skumulowana utrata wartości 31.12.2022 Wartość bilansowa Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Dłużne papiery wartościowe 19 002 527 19 005 458 - - - (2 931) - - - - Sektor instytucji rządowych i samorządowych, w tym: 13 412 161 13 414 361 - - - (2 200) - - - zastawione papiery wartościowe 1 089 602 1 089 602 - - - - - - - - Instytucje kredytowe 2 140 957 2 141 310 - - - (353) - - - - Inne instytucje finansowe 3 449 409 3 449 787 - - - (378) - - - zastawione papiery wartościowe 1 041 894 1 041 894 - - - - - - - Należności od banków 9 569 629 9 568 871 2 261 - - (563) (940) - - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 119 330 030 109 531 005 8 311 891 4 512 035 229 311 (402 616) (385 880) (2 511 202) 45 486 Klienci indywidualni 68 586 288 64 086 758 3 967 237 2 224 949 152 423 (221 770) (290 339) (1 303 175) (29 795) Klienci korporacyjni 50 637 195 45 337 677 4 344 640 2 286 016 76 888 (180 755) (95 541) (1 207 011) 75 281 Klienci budżetowi 106 547 106 570 14 1 070 - (91) - (1 016) - Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, razem 147 902 186 138 105 334 8 314 152 4 512 035 229 311 (406 110) (386 820) (2 511 202) 45 486 Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 49 963 982 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 101 196 850 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 122 Powyższa nota obejmuje obligacje rządowe pod zastaw Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, papiery wartościowe będące przedmiotem zastawu w transakcjach sell/buy back oraz obligacje rządowe stanowiące zabezpieczenie kredytu otrzymanego z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Dodatkowo Grupa posiada obligacje skarbowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty na fundusz gwarancyjny i fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w wysokości 405 486 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 394 745 tys. zł). Pozycja kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym obejmuje również kredyty udzielone mikroprzedsiębiorstwom obsługiwanym przez Bankowość Detaliczną mBanku S.A. Należności od banków 31.12.2023 31.12.2022 Kredyty i pożyczki 133 350 211 743 Transakcje reverse repo lub buy/sell back 6 323 328 8 223 722 Inne należności 662 758 1 135 667 Należności (brutto) od banków, razem 7 119 436 9 571 132 Skumulowana utrata wartości (377) (1 503) Należności (netto) od banków, razem 7 119 059 9 569 629 Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 7 074 479 9 514 549 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 44 957 56 583 Pozycja Inne należności obejmuje zabezpieczenia gotówkowe w kwocie 365 733 tys. zł, złożone w bankach pod transakcje pochodne zawarte przez Grupę (Nota 36) (31 grudnia 2022 roku: 557 138 tys. zł). Na dzień 31 grudnia 2023 roku kredyty udzielone bankom o zmiennej stopie wyniosły 17 270 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 40 782 tys. zł), a o stałej stopie 116 080 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 170 961 tys. zł). Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku lokaty w bankach były oprocentowane stałą stopą. Średnie oprocentowanie lokat w innych bankach oraz kredytów udzielonych innym bankom wynosiło 5,81% (w 2022 roku: 4,56%). Należności od banków w podziale na banki polskie i zagraniczne przedstawiają się następująco: 31.12.2023 31.12.2022 Należności od banków krajowych Należności od banków zagranicznych Należności od banków krajowych Należności od banków zagranicznych Wartość bilansowa brutto 248 465 6 870 971 632 458 8 938 674 Skumulowana utrata wartości (164) (213) (280) (1 223) Należności od banków, netto 248 301 6 870 758 632 178 8 937 451 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 123 Kredyty i pożyczki udzielone klientom w tym: Kredyty i pożyczki udzielone klientom 31.12.2023 Wartość bilansowa brutto Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Należności bieżące 14 255 338 8 015 731 6 231 569 8 038 Kredyty terminowe, w tym: 83 353 746 57 541 623 25 687 382 124 741 - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym 43 121 382 43 121 382 Transakcje reverse repo lub buy/sell back 899 340 - 899 340 - Leasing finansowy 14 234 472 - 14 234 472 - Pozostałe należności kredytowe 3 561 752 - 3 561 752 - Inne należności 280 131 165 807 114 324 - Wartość bilansowa brutto, razem 116 584 779 65 723 161 50 728 839 132 779 w tym: Skumulowana utrata wartości Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Należności bieżące (1 041 837) (832 953) (208 838) (46) Kredyty terminowe, w tym: (2 035 613) (1 247 671) (780 057) (7 885) - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym (486 982) (486 982) Leasing finansowy (569 896) - (569 896) - Pozostałe należności kredytowe (54 595) - (54 595) - Inne należności (6 258) - (6 258) - Skumulowana utrata wartości, razem (3 708 199) (2 080 624) (1 619 644) (7 931) Wartość bilansowa brutto, razem 116 584 779 65 723 161 50 728 839 132 779 Skumulowana utrata wartości, razem (3 708 199) (2 080 624) (1 619 644) (7 931) Wartość bilansowa netto, razem 112 876 580 63 642 537 49 109 195 124 848 Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 37 643 371 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 78 941 408 w tym: Kredyty i pożyczki udzielone klientom 31.12.2022 Wartość bilansowa brutto Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Należności bieżące 14 702 210 8 015 011 6 680 908 6 291 Kredyty terminowe, w tym: 89 526 212 62 394 979 27 029 870 101 363 - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym 48 094 082 48 094 082 Transakcje reverse repo lub buy/sell back 1 611 154 - 1 611 154 - Leasing finansowy 13 351 537 - 13 351 537 - Pozostałe należności kredytowe 3 301 814 - 3 301 814 - Inne należności 91 315 21 377 69 938 - Wartość bilansowa brutto, razem 122 584 242 70 431 367 52 045 221 107 654 w tym: Skumulowana utrata wartości Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Należności bieżące (839 171) (680 444) (158 711) (16) Kredyty terminowe, w tym: (1 890 949) (1 164 635) (725 223) (1 091) - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym (501 397) (501 397) Leasing finansowy (476 832) - (476 832) - Pozostałe należności kredytowe (42 904) - (42 904) - Inne należności (4 356) - (4 356) - Skumulowana utrata wartości, razem (3 254 212) (1 845 079) (1 408 026) (1 107) Wartość bilansowa brutto, razem 122 584 242 70 431 367 52 045 221 107 654 Skumulowana utrata wartości, razem (3 254 212) (1 845 079) (1 408 026) (1 107) Wartość bilansowa netto, razem 119 330 030 68 586 288 50 637 195 106 547 Krótkoterminowe (do 1 roku) brutto 36 669 622 Długoterminowe (powyżej 1 roku) brutto 85 914 620 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 124 Na dzień 31 grudnia 2023 roku kredyty o zmiennej stopie procentowej wyniosły 111 968 046 tys. zł, natomiast o stałej stopie procentowej wyniosły 4 616 733 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 117 789 223 tys. zł i 4 795 019 tys. zł). Średnie oprocentowanie kredytów udzielonych klientom (z wyłączeniem transakcji reverse repo) wynosiło 7,87% (31 grudnia 2022 roku: 6,00%). Kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym obejmują również kredyty udzielone mikroprzedsiębiorstwom obsługiwanym przez Bankowość Detaliczną Banku. Na dzień 31 grudnia 2023 roku powyższa nota obejmuje należności od KDPW CCP w kwocie 217 119 tys. zł w związku z działalnością Biura Maklerskiego (31 grudnia 2022 roku: 286 567 tys. zł). Ponadto na dzień 31 grudnia 2023 roku pozycja Pozostałe należności kredytowe obejmuje zabezpieczenia złożone przez Grupę pod transakcje pochodne w kwocie 371 881 tys. zł (Nota 36) (31 grudnia 2022 roku: 408 163 tys. zł). Kredyty i pożyczki obejmują należności z tytułu leasingu finansowego. 31.12.2023 31.12.2022 Inwestycja leasingowa brutto z tytułu leasingu finansowego o terminie zapadalności: 16 386 700 15 403 000 - do 1 roku 6 117 609 5 719 831 - powyżej 1 roku do 2 lat 4 049 610 4 058 682 - powyżej 2 lat do 3 lat 2 976 397 2 606 468 - powyżej 3 lat do 4 lat 1 693 234 1 672 376 - powyżej 4 lat do 5 lat 1 097 529 829 890 - powyżej 5 lat 452 321 515 753 Niezrealizowane przyszłe przychody finansowe z tytułu leasingu finansowego (wielkość ujemna) (2 152 228) (2 051 463) Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego 14 234 472 13 351 537 Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego o terminie zapadalności: 14 234 472 13 351 537 - do 1 roku 5 178 877 4 823 531 - powyżej 1 roku do 2 lat 3 462 030 3 496 580 - powyżej 2 lat do 3 lat 2 634 006 2 293 976 - powyżej 3 lat do 4 lat 1 518 539 1 511 295 - powyżej 4 lat do 5 lat 1 023 783 759 724 - powyżej 5 lat 417 237 466 431 Inwestycja leasingowa netto z tytułu leasingu finansowego 14 234 472 13 351 537 Wartość odpisów z tytułu utraty wartości należności z tytułu leasingu finansowego (569 896) (476 832) Wartość bilansowa netto należności z tytułu leasingu finansowego 13 664 576 12 874 705 Niegwarantowane wartości końcowe przypadające leasingodawcy 1 212 949 1 195 240 Struktura walutowa kredytów hipotecznych i mieszkaniowych udzielonych klientom indywidualnym 31.12.2023 31.12.2022 Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe netto udzielone klientom indywidualnym (w tys. zł), w tym: 42 634 400 47 592 685 - PLN 32 993 018 31 930 717 - CHF 1 852 703 6 141 673 - EUR 3 361 632 4 035 996 - CZK 4 330 701 5 301 068 - USD 86 934 169 647 - pozostałe waluty 9 412 13 584 Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe netto udzielone klientom indywidualnym, w oryginalnych walutach (główne waluty, w tysiącach jednostek) - PLN 32 993 018 31 930 717 - CHF 395 640 1 288 130 - EUR 773 144 860 572 - CZK 24 620 244 27 296 952 - USD 22 093 38 540 Powyższa tabela dotyczy kredytów wycenianych w zamortyzowanym koszcie i nie obejmuje kredytów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 125 Jakość kredytowa aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego 31.12.2023 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Dłużne papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1,0 - 1,2 242 279 - - - 242 279 1,4 - 1,6 3 299 398 - - - 3 299 398 1,8 - 2,0 19 701 673 - - - 19 701 673 2,2 - 2,8 84 268 - - - 84 268 Wartość bilansowa brutto 23 327 618 - - - 23 327 618 Skumulowana utrata wartości (3 928) - - - (3 928) Wartość bilansowa netto 23 323 690 - - - 23 323 690 Należności od banków wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1 6 819 010 - - - 6 819 010 2 195 970 - - - 195 970 3 84 954 - - - 84 954 4 17 697 1 805 - - 19 502 Wartość bilansowa brutto 7 117 631 1 805 - - 7 119 436 Skumulowana utrata wartości (345) (32) - - (377) Wartość bilansowa netto 7 117 286 1 773 - - 7 119 059 Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1 3 494 775 20 717 - - 3 515 492 2 39 299 662 1 878 007 - 13 486 41 191 155 3 13 570 834 1 717 380 - 4 269 15 292 483 4 23 127 806 3 355 002 - 30 748 26 513 556 5 12 340 187 5 236 496 - 20 042 17 596 725 6 224 519 580 524 - 2 064 807 107 7 610 299 2 462 224 - 8 033 3 080 556 8 1 066 083 - - - 1 066 083 pozostałe 2 664 546 100 019 - - 2 764 565 default - - 4 609 500 147 557 4 757 057 Wartość bilansowa brutto 96 398 711 15 350 369 4 609 500 226 199 116 584 779 Skumulowana utrata wartości (396 152) (677 083) (2 687 978) 53 014 (3 708 199) Wartość bilansowa netto 96 002 559 14 673 286 1 921 522 279 213 112 876 580 31.12.2022 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Dłużne papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1,4 - 1,6 2 394 663 - - - 2 394 663 1,8 - 2,0 16 610 795 - - - 16 610 795 Wartość bilansowa brutto 19 005 458 - - - 19 005 458 Skumulowana utrata wartości (2 931) - - - (2 931) Wartość bilansowa netto 19 002 527 - - - 19 002 527 Należności od banków wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1 8 886 535 - - - 8 886 535 2 336 150 - - - 336 150 3 79 324 - - - 79 324 4 16 827 22 - - 16 849 5 4 312 - - - 4 312 7 - 2 239 - - 2 239 8 230 002 - - - 230 002 pozostałe 15 721 - - - 15 721 Wartość bilansowa brutto 9 568 871 2 261 - - 9 571 132 Skumulowana utrata wartości (563) (940) - - (1 503) Wartość bilansowa netto 9 568 308 1 321 - - 9 569 629 Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie 1 9 350 907 43 940 - 278 9 395 125 2 42 297 570 871 567 - 19 086 43 188 223 3 17 792 963 979 092 - 5 858 18 777 913 4 22 831 076 1 562 249 - 34 331 24 427 656 5 12 023 762 2 634 011 - 10 039 14 667 812 6 314 073 318 652 - 2 917 635 642 7 659 243 1 799 717 - 19 072 2 478 032 8 1 721 435 - - - 1 721 435 pozostałe 2 539 976 102 663 - - 2 642 639 default - - 4 512 035 137 730 4 649 765 Wartość bilansowa brutto 109 531 005 8 311 891 4 512 035 229 311 122 584 242 Skumulowana utrata wartości (402 616) (385 880) (2 511 202) 45 486 (3 254 212) Wartość bilansowa netto 109 128 389 7 926 011 2 000 833 274 797 119 330 030 System ratingowy został przedstawiony w Nocie 3.3.4. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 126 Zmiana stanu oczekiwanych strat kredytowych Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Zmniejszenia odpisu z tytułu spisania Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe (2 931) - - - (1 359) 948 (609) - 23 (3 928) Koszyk 1 (2 931) - - - (1 359) 948 (609) - 23 (3 928) Należności od banków (1 503) - - - (1 131) 1 604 282 - 371 (377) Koszyk 1 (563) (84) 38 - (713) 822 (15) - 170 (345) Koszyk 2 (940) 84 (38) - (418) 782 297 - 201 (32) Kredyty i pożyczki udzielone klientom (3 254 212) - - - (295 402) 225 783 (1 105 809) 893 690 (172 249) (3 708 199) Koszyk 1 (402 616) (264 783) 171 201 7 936 (131 754) 69 592 149 388 - 4 884 (396 152) Koszyk 2 (385 880) 256 258 (233 788) 303 178 (21 585) 18 884 (615 083) - 933 (677 083) Koszyk 3 (2 511 202) 8 525 62 587 (311 114) (162 325) 169 499 (685 887) 882 822 (140 883) (2 687 978) POCI 45 486 - - - 20 262 (32 192) 45 773 10 868 (37 183) 53 014 Skumulowana utrata wartości, razem (3 258 646) - - - (297 892) 228 335 (1 106 136) 893 690 (171 855) (3 712 504) Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Zmiana z tytułu wdrożenia nowej definicji niewykonania zobowiązania Zmniejszenia odpisu z tytułu spisania Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe (2 046) - - - (355) 104 (634) - - - (2 931) Koszyk 1 (2 046) - - - (355) 104 (634) - - - (2 931) Należności od banków (983) - - - (3 835) 3 646 (1 429) - - 1 098 (1 503) Koszyk 1 (983) (8) 93 - (2 937) 2 087 104 - - 1 081 (563) Koszyk 2 - 8 (93) - (898) 1 559 (1 533) - - 17 (940) Kredyty i pożyczki udzielone klientom (3 178 110) - - - (542 587) 691 473 (980 807) (5 019) 941 088 (180 250) (3 254 212) Koszyk 1 (434 872) (324 613) 147 430 13 323 (200 888) 153 206 220 455 25 863 - (2 520) (402 616) Koszyk 2 (346 255) 312 293 (190 094) 264 231 (45 885) 52 537 (398 544) (30 276) - (3 887) (385 880) Koszyk 3 (2 440 501) 12 320 42 664 (277 554) (298 937) 485 013 (803 983) 1 914 638 (144 863) (2 511 202) POCI 43 518 - - - 3 123 717 1 265 (607) 26 450 (28 980) 45 486 Skumulowana utrata wartości, razem (3 181 139) - - - (546 777) 695 223 (982 870) (5 019) 941 088 (179 152) (3 258 646) Zmiany oczekiwanych strat kredytowych wynikające ze zmian w modelach zostały opisane w Nocie 3.3.6.2.2. Wyjaśnienie przełożenia się znacznych zmian wartości bilansowej brutto instrumentów finansowych podczas okresu na zmiany oczekiwanych strat kredytowych Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Spisania Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe 19 005 458 - - - 7 820 296 (5 922 252) - 2 424 116 23 327 618 Koszyk 1 19 005 458 - - - 7 820 296 (5 922 252) - 2 424 116 23 327 618 Należności od banków 9 571 132 - - - 130 067 448 (132 207 795) - (311 349) 7 119 436 Koszyk 1 9 568 871 19 031 (18 418) - 130 014 553 (132 156 807) - (309 599) 7 117 631 Koszyk 2 2 261 (19 031) 18 418 - 52 895 (50 988) - (1 750) 1 805 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 122 584 242 - - - 82 068 419 (75 551 871) (893 690) (11 622 321) 116 584 779 Koszyk 1 109 531 005 5 835 657 (16 143 215) (459 933) 80 078 806 (72 137 393) - (10 306 216) 96 398 711 Koszyk 2 8 311 891 (5 773 860) 16 489 682 (1 645 768) 1 492 365 (2 357 100) - (1 166 841) 15 350 369 Koszyk 3 4 512 035 (61 797) (346 467) 2 105 701 414 652 (997 194) (882 822) (134 608) 4 609 500 POCI 229 311 - - - 82 596 (60 184) (10 868) (14 656) 226 199 Wartość bilansowa brutto, razem 151 160 832 - - - 219 956 163 (213 681 918) (893 690) (9 509 554) 147 031 833 Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Spisania Inne zmiany Bilans zamknięcia Dłużne papiery wartościowe 16 166 149 - - - 3 462 370 (557 120) - (65 941) 19 005 458 Koszyk 1 16 166 149 - - - 3 462 370 (557 120) - (65 941) 19 005 458 Należności od banków 6 892 331 - - - 8 936 981 (6 169 353) - (88 827) 9 571 132 Koszyk 1 6 892 331 - (4 378) - 8 936 958 (6 169 353) - (86 687) 9 568 871 Koszyk 2 - - 4 378 - 23 - - (2 140) 2 261 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 119 703 485 - - - 31 677 760 (21 524 796) (941 088) (6 331 119) 122 584 242 Koszyk 1 108 905 581 1 374 190 (4 251 119) (1 084 514) 29 933 552 (19 432 892) - (5 913 793) 109 531 005 Koszyk 2 6 223 882 (1 332 547) 4 406 448 (725 066) 1 269 963 (1 274 134) - (256 655) 8 311 891 Koszyk 3 4 339 863 (41 643) (155 329) 1 802 585 414 937 (787 662) (914 638) (146 078) 4 512 035 POCI 234 159 - - 6 995 59 308 (30 108) (26 450) (14 593) 229 311 Wartość bilansowa brutto, razem 142 761 965 - - - 44 077 111 (28 251 269) (941 088) (6 485 887) 151 160 832 Pozycja Inne zmiany zawiera efekt korekty wartości bilansowej brutto z tytułu kosztów ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi (Nota 34) oraz strat z tytułu nieistotnej modyfikacji wynikających Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 127 z ujęcia wpływu zawieszenia wykonania umów o kredyt hipoteczny udzielonych w walucie polskiej (tzw. „wakacje kredytowe” – Nota 6). W 2023 roku w kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych uwzględniono następujące zmiany, które wpływały na model alokacji do koszyków: ■ wprowadzenie dodatkowego kryterium jakościowego Logiki Transferu do Koszyka 2 związanego z przynajmniej trzykrotnym wzrostem aktualnego poziomu PD w stosunku do poziomu PD z daty początkowego ujęcia ekspozycji. W wyniku tej zmiany przeklasyfikowano portfel ekspozycji kredytowych o wartości 4 274,1 mln zł z Koszyka 1 do Koszyka 2. W 2022 roku w kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych uwzględniono następujące zmiany wynikające z procesu zarządzania modelami, które wpływały na model alokacji do koszyków: ■ Dostosowanie segmentacji modelowej do wytycznych Rekomendacji R. W wyniku tej zmiany przeklasyfikowano portfel ekspozycji kredytowych o wartości 434,5 mln zł z Koszyka 2 do Koszyka 1 oraz portfel ekspozycji kredytowych o wartości 672,6 mln zł z Koszyka 1 do Koszyka 2; ■ Rekalibracja modelu logiki transferu w związku z wdrożeniem nowego behawioralnego modelu ratingowego w obszarze detalicznym Banku. W wyniku tej zmiany przeklasyfikowano portfel ekspozycji kredytowych o wartości 752,2 mln zł z Koszyka 2 do Koszyka 1 oraz portfel ekspozycji kredytowych o wartości 779,9 mln zł z Koszyka 1 do Koszyka 2. Finansowy efekt zabezpieczeń 31.12.2023 Wartość brutto Skumulowana utrata wartości Skumulowana utrata wartości bez uwzględnienia przepływów z zabezpieczeń Finansowy efekt zabezpieczeń Dane bilansowe Należności od banków 7 119 436 (377) (4 577) 4 200 Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: 116 584 779 (3 708 199) (4 868 306) 1 160 107 Klienci indywidualni 65 723 161 (2 080 624) (2 187 971) 107 347 - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym 43 121 382 (486 982) (555 460) 68 478 Klienci korporacyjni 50 728 839 (1 619 644) (2 671 418) 1 051 774 Klienci budżetowi 132 779 (7 931) (8 917) 986 Razem dane bilansowe 123 704 215 (3 708 576) (4 872 883) 1 164 307 Razem dane bilansowe, Koszyk 3 4 609 500 (2 687 978) (3 458 963) 770 985 Razem dane bilansowe, POCI 226 199 53 014 (59 624) 112 638 Dane pozabilansowe Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe 34 358 230 (102 376) (123 845) 21 469 Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy 8 201 673 (95 042) (114 016) 18 974 Razem dane pozabilansowe 42 559 903 (197 418) (237 861) 40 443 Razem dane pozabilansowe, Koszyk 3 227 989 (115 068) (126 071) 11 003 Razem dane pozabilansowe, POCI 6 434 2 898 (806) 3 704 31.12.2022 Wartość brutto Skumulowana utrata wartości Skumulowana utrata wartości bez uwzględnienia przepływów z zabezpieczeń Finansowy efekt zabezpieczeń Dane bilansowe Należności od banków 9 571 132 (1 503) (3 991) 2 488 Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym: 122 584 242 (3 254 212) (4 261 020) 1 006 808 Klienci indywidualni 70 431 367 (1 845 079) (1 970 947) 125 868 - kredyty hipoteczne i mieszkaniowe udzielone osobom fizycznym 48 094 082 (501 397) (592 344) 90 947 Klienci korporacyjni 52 045 221 (1 408 026) (2 288 570) 880 544 Klienci budżetowi 107 654 (1 107) (1 503) 396 Razem dane bilansowe 132 155 374 (3 255 715) (4 265 011) 1 009 296 Razem dane bilansowe, Koszyk 3 4 512 035 (2 511 202) (3 281 903) 770 701 Razem dane bilansowe, POCI 229 311 45 486 40 075 5 411 Dane pozabilansowe Zobowiązania do udzielenia kredytów oraz pozostałe udzielone zobowiązania finansowe 33 164 015 (78 091) (96 073) 17 982 Gwarancje, akcepty bankowe i akredytywy 8 112 585 (223 501) (278 874) 55 373 Razem dane pozabilansowe 41 276 600 (301 592) (374 947) 73 355 Razem dane pozabilansowe, Koszyk 3 340 517 (243 504) (255 622) 12 118 Razem dane pozabilansowe, POCI 5 102 1 152 1 124 28 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 128 Wartość bilansowa kredytów i pożyczek udzielonych klientom na dzień 31 grudnia 2023 roku, w przypadku których ze względu na zabezpieczenie Grupa nie ujęła odpisu na oczekiwane straty kredytowe, wyniosła 56 606 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 1 910 672 tys. zł). 24.Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży oraz zobowiązania przeznaczone do sprzedaży W grudniu 2021 roku Zarząd Banku wyraził zgodę na sprzedaż nieruchomości w Katowicach przy ul. Powstańców 43, stanowiącej własność mBanku. Na nieruchomość składa się budynek biurowo-usługowy wraz z wyposażeniem oraz prawo wieczystego użytkowania gruntu. W dniu 5 stycznia 2022 roku Bank zawarł umowę przedwstępną sprzedaży tej nieruchomości i w związku z tym przeklasyfikował wartość budynku wraz z wyposażeniem oraz prawo do użytkowania związane z prawem wieczystego użytkowania gruntu do pozycji Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży oraz wartość zobowiązania z tytułu leasingu związaną z prawem wieczystego użytkowania gruntu do pozycji Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży. W dniu 29 marca 2023 roku Bank sprzedał nieruchomość. Poniżej przedstawiono dane finansowe dotyczące aktywów i zobowiązań przeznaczonych do sprzedaży. Aktywa przeznaczone do sprzedaży 31.12.2023 31.12.2022 Rzeczowe aktywa trwałe - 26 747 Aktywa przeznaczone do sprzedaży, razem - 26 747 Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży 31.12.2023 31.12.2022 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: - 7 375 Zobowiązania z tytułu leasingu - 7 375 Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży, razem - 7 375 25.Wartości niematerialne 31.12.2023 31.12.2022 Wartość firmy 24 228 24 228 Patenty, licencje i podobne wartości, w tym: 1 326 410 1 093 558 - oprogramowanie komputerowe 1 124 975 975 468 Inne wartości niematerialne 1 114 15 770 Wartości niematerialne w toku wytwarzania 350 187 258 151 Wartości niematerialne, razem 1 701 939 1 391 707 W 2023 roku i w 2022 roku Grupa wykonała testy na utratę wartości wartości niematerialnych w toku wytworzenia oraz wartości firmy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 129 Zmiana stanu wartości niematerialnych Patenty, licencje i podobne wartości Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Oprogramowanie komputerowe Inne wartości niematerialne Wartości niematerialne w toku wytwarzania Wartość firmy Wartości niematerialne razem Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu 2 013 566 1 696 959 35 235 258 151 24 228 2 331 180 Zwiększenia z tytułu: 464 821 308 127 - 408 629 - 873 450 - zakupu 158 692 8 337 - 318 161 - 476 853 - przejęcia z wartości niematerialnych w toku wytwarzania 283 766 278 989 - - - 283 766 - poniesionych kosztów wytworzenia - - - 73 767 - 73 767 - innych zwiększeń 22 363 20 801 - 16 701 - 39 064 Zmniejszenia z tytułu: (178 783) (35 865) (20 800) (316 593) - (516 176) - likwidacji (177 469) (34 551) - - - (177 469) - przekazania na wartości niematerialne oddane do użytku - - - (283 766) - (283 766) - innych zmniejszeń (1 314) (1 314) (20 800) (32 827) - (54 941) Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu 2 299 604 1 969 221 14 435 350 187 24 228 2 688 454 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (916 492) (717 975) (19 465) - - (935 957) Amortyzacja za okres z tytułu: (55 515) (125 084) 6 144 - - (49 371) - odpisów (218 015) (144 545) (101) - - (218 116) - innych zwiększeń (6 288) (6 277) - - - (6 288) - likwidacji 168 278 25 348 - - - 168 278 - innych zmniejszeń 510 390 6 245 - - 6 755 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (972 007) (843 059) (13 321) - - (985 328) Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu (3 516) (3 516) - - - (3 516) - zwiększenie (434) (434) - - - (434) - zmniejszenie 2 763 2 763 - - - 2 763 Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu (1 187) (1 187) - - - (1 187) Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu 1 326 410 1 124 975 1 114 350 187 24 228 1 701 939 Patenty, licencje i podobne wartości Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Oprogramowanie komputerowe Inne wartości niematerialne Wartości niematerialne w toku wytwarzania Wartość firmy Wartości niematerialne razem Wartość brutto wartości niematerialnych na początek okresu 1 787 577 1 444 981 24 400 292 604 24 228 2 128 809 Zwiększenia z tytułu: 341 561 322 071 10 835 313 319 - 665 715 - zakupu 34 511 16 544 - 248 947 - 283 458 - przejęcia z wartości niematerialnych w toku wytwarzania 305 381 305 381 5 044 - - 310 425 - poniesionych kosztów wytworzenia - - - 43 587 - 43 587 - innych zwiększeń 1 669 146 5 791 20 785 - 28 245 Zmniejszenia z tytułu: (115 572) (70 093) - (347 772) - (463 344) - likwidacji (115 495) (70 093) - - - (115 495) - przekazania na wartości niematerialne oddane do użytku - - - (310 425) - (310 425) - innych zmniejszeń (77) - - (37 347) - (37 424) Wartość brutto wartości niematerialnych na koniec okresu 2 013 566 1 696 959 35 235 258 151 24 228 2 331 180 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (824 249) (651 675) (16 943) - - (841 192) Amortyzacja za okres z tytułu: (92 243) (66 300) (2 522) - - (94 765) - odpisów (200 565) (129 275) (2 366) - - (202 931) - innych zwiększeń (182) (127) (156) - - (338) - likwidacji 108 504 63 102 - - - 108 504 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (916 492) (717 975) (19 465) - - (935 957) Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu (3 664) (1 833) - - - (3 664) - zwiększenie (3 516) (3 516) - - - (3 516) - zmniejszenie 3 664 1 833 - - - 3 664 Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu (3 516) (3 516) - - - (3 516) Wartość netto wartości niematerialnych na koniec okresu 1 093 558 975 468 15 770 258 151 24 228 1 391 707 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 130 26.Rzeczowe aktywa trwałe 31.12.2023 31.12.2022 Środki trwałe, w tym: 668 259 651 403 - grunty 202 653 - budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej 31 585 42 885 - urządzenia 222 133 218 885 - środki transportu 205 539 175 851 - pozostałe środki trwałe 208 800 213 129 Środki trwałe w budowie 84 479 47 091 Prawo do użytkowania, w tym: 728 663 786 439 - nieruchomości 723 764 781 408 - prawo wieczystego użytkowania gruntów 2 114 2 146 - samochody 2 234 1 924 - inne 551 961 Rzeczowe aktywa trwałe, razem 1 481 401 1 484 933 Zmiana stanu środków trwałych Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Grunty Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia Środki transportu Pozostałe środki trwałe Środki trwałe w budowie Razem Wartość brutto środków trwałych na początek okresu 653 105 397 648 206 244 327 471 226 47 115 1 516 924 Zwiększenia z tytułu: - 1 146 97 531 124 772 39 815 131 642 394 906 - zakupu - - 60 834 124 772 7 398 110 884 303 888 - przejęcia ze środków trwałych w budowie - 1 146 36 007 - 32 384 - 69 537 - innych zwiększeń - - 690 - 33 20 758 21 481 Zmniejszenia z tytułu: (451) (22 732) (62 942) (96 566) (28 350) (94 231) (305 272) - sprzedaży (451) (21 854) (7 347) (96 566) (1 089) (4) (127 311) - likwidacji - (878) (54 189) - (24 822) - (79 889) - przekazania na środki trwałe - - - - - (69 537) (69 537) - innych zmniejszeń - - (1 406) - (2 439) (24 690) (28 535) Wartość brutto środków trwałych na koniec okresu 202 83 811 682 795 272 533 482 691 84 526 1 606 558 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu - (41 732) (429 321) (68 476) (257 874) - (797 403) Amortyzacja za okres z tytułu: - 6 416 (31 341) 1 482 (15 935) - (39 378) - odpisów - (2 964) (93 286) (29 129) (42 922) - (168 301) - innych zwiększeń - - (116) - - - (116) - sprzedaży - 8 972 6 903 30 611 1 046 - 47 532 - likwidacji - 408 54 052 - 23 974 - 78 434 - innych zmniejszeń - - 1 106 - 1 967 - 3 073 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu - (35 316) (460 662) (66 994) (273 809) - (836 781) Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu - (20 780) - - (223) (24) (21 027) - zwiększenie - - - - (82) (23) (105) - zmniejszenie - 3 870 - - 223 - 4 093 Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu - (16 910) - - (82) (47) (17 039) Wartość netto środków trwałych na koniec okresu 202 31 585 222 133 205 539 208 800 84 479 752 738 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 131 Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Grunty Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia Środki transportu Pozostałe środki trwałe Środki trwałe w budowie Razem Wartość brutto środków trwałych na początek okresu 653 105 130 666 751 261 638 477 053 66 452 1 577 677 Zwiększenia z tytułu: - 1 035 120 979 53 136 31 096 66 382 272 628 - zakupu - - 71 011 53 136 6 214 59 017 189 378 - przejęcia ze środków trwałych w budowie - 1 035 49 369 - 23 858 - 74 262 - innych zwiększeń - - 599 - 1 024 7 365 8 988 Zmniejszenia z tytułu: - (768) (139 524) (70 447) (36 923) (85 719) (333 381) - sprzedaży - (287) (45 297) (70 332) (5 269) (12) (121 197) - likwidacji - (481) (17 282) (115) (16 402) (60) (34 340) - przekazania na środki trwałe - - - - - (74 262) (74 262) - innych zmniejszeń - - (76 945) - (15 252) (11 385) (103 582) Wartość brutto środków trwałych na koniec okresu 653 105 397 648 206 244 327 471 226 47 115 1 516 924 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu - (38 701) (480 529) (61 081) (250 131) - (830 442) Amortyzacja za okres z tytułu: - (3 031) 51 208 (7 395) (7 743) - 33 039 - odpisów - (3 493) (86 782) (28 983) (42 781) - (162 039) - innych zwiększeń - - (410) - (760) - (1 170) - sprzedaży - 267 45 047 21 496 5 032 - 71 842 - likwidacji - 195 16 894 92 15 554 - 32 735 - innych zmniejszeń - - 76 459 - 15 212 - 91 671 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu - (41 732) (429 321) (68 476) (257 874) - (797 403) Odpisy z tytułu utraty wartości na początek okresu - (20 780) - - (172) - (20 952) - zwiększenie - - - - (223) (36) (259) - zmniejszenie - - - - 172 12 184 Odpisy z tytułu utraty wartości na koniec okresu - (20 780) - - (223) (24) (21 027) Wartość netto środków trwałych na koniec okresu 653 42 885 218 885 175 851 213 129 47 091 698 494 Wartość odzyskiwalną środków trwałych dotkniętych utratą wartości stanowi cena netto sprzedaży określona na podstawie ceny rynkowej podobnego aktywa. W ramach swojej działalności jako leasingodawca Grupa mBanku wykazuje w środkach trwałych przedmioty oddane przez Grupę w leasing operacyjny podmiotom trzecim. Przyszłe minimalne opłaty leasingowe z tytułu nieodwołalnego leasingu operacyjnego, gdzie Grupa jest leasingodawcą, przedstawione są w poniższej tabeli. 31.12.2023 31.12.2022 Minimalne opłaty leasingowe z tytułu nieodwołalnego leasingu operacyjnego Do 1 roku 26 267 24 141 Powyżej 1 roku do 2 lat 18 521 11 665 Powyżej 2 lat do 3 lat 11 914 6 344 Powyżej 3 lat do 4 lat 4 880 2 685 Powyżej 4 lat do 5 lat 25 547 Razem 61 607 45 382 Grupa wykazuje koszty amortyzacji środków trwałych oddanych w leasing operacyjny oraz w subleasing w ramach przychodów netto z tytułu leasingu operacyjnego (Nota 12). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 132 Zmiana stanu praw do użytkowania Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Nieruchomości Prawo wieczystego użytkowania gruntów Samochody Inne Razem Wartość brutto praw do użytkowania na początek okresu 1 235 116 2 271 3 709 2 033 1 243 129 Zwiększenia z tytułu: 181 582 - 72 528 147 254 257 - nowych umów 19 104 - 35 487 147 54 738 - modyfikacji umów 133 472 - 2 427 - 135 899 - innych zwiększeń 29 006 - 34 614 - 63 620 Zmniejszenia z tytułu: (141 013) - (71 625) (589) (213 227) - zakończenia umów (49 328) - (13 869) (237) (63 434) - modyfikacji umów (85 656) - (57 263) (305) (143 224) - innych zmniejszeń (6 029) - (493) (47) (6 569) Wartość brutto praw do użytkowania na koniec okresu 1 275 685 2 271 4 612 1 591 1 284 159 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (453 708) (125) (1 785) (1 072) (456 690) Amortyzacja za okres z tytułu: (98 213) (32) (593) 32 (98 806) - odpisów (145 391) (32) (1 077) (221) (146 721) - innych zwiększeń (10 114) - (62) - (10 176) - modyfikacji umów 9 128 - (12 406) - (3 278) - zakończenia umów 45 086 - 11 942 237 57 265 - innych zmniejszeń 3 078 - 1 010 16 4 104 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (551 921) (157) (2 378) (1 040) (555 496) Wartość netto praw do użytkowania na koniec okresu 723 764 2 114 2 234 551 728 663 Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Nieruchomości Prawo wieczystego użytkowania gruntów Samochody Inne Razem Wartość brutto praw do użytkowania na początek okresu 1 140 766 2 271 20 460 1 007 1 164 504 Zwiększenia z tytułu: 147 719 - 19 869 1 100 168 688 - nowych umów 27 162 - 4 211 - 31 373 - modyfikacji umów 90 372 - 2 246 1 100 93 718 - innych zwiększeń 30 185 - 13 412 - 43 597 Zmniejszenia z tytułu: (53 369) - (36 620) (74) (90 063) - zakończenia umów (16 567) - (1 874) (74) (18 515) - modyfikacji umów (36 802) - (34 683) - (71 485) - innych zmniejszeń - - (63) - (63) Wartość brutto praw do użytkowania na koniec okresu 1 235 116 2 271 3 709 2 033 1 243 129 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu (328 929) (94) (18 748) (766) (348 537) Amortyzacja za okres z tytułu: (124 779) (31) 16 963 (306) (108 153) - odpisów (132 287) (31) (1 038) (375) (133 731) - innych zwiększeń (8 716) - (31) (3) (8 750) - modyfikacji umów (5 618) - 697 - (4 921) - zakończenia umów 21 842 - 17 281 72 39 195 - innych zmniejszeń - - 54 - 54 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu (453 708) (125) (1 785) (1 072) (456 690) Wartość netto praw do użytkowania na koniec okresu 781 408 2 146 1 924 961 786 439 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 133 27.Nieruchomości inwestycyjne Pozycja Nieruchomości inwestycyjne zawiera wartość budynku przy ul. Królewskiej 14 w Warszawie. Budynek jest przeznaczony na wynajem. 31.12.2023 31.12.2022 Stan na początek okresu 136 909 127 510 Zwiększenia z tytułu: - 12 862 - zysków wynikających z korekt wartości godziwej - 12 862 Zmniejszenia z tytułu: (24 945) (3 463) - strat wynikających z korekt wartości godziwej (24 945) (3 463) Stan na koniec okresu 111 964 136 909 28.Inne aktywa 31.12.2023 31.12.2022 Inne aktywa finansowe, w tym: 1 453 718 1 192 404 - dłużnicy, w tym: 1 201 057 1 005 845 - rozliczenia z tytułu wpłatomatów i sortowni 560 843 484 463 - rozliczenia z tytułu kart płatniczych 57 664 54 543 - przychody do otrzymania 151 165 117 741 - rozrachunki międzybankowe 56 334 40 694 - rozliczenia z tytułu operacji na papierach wartościowych 45 162 28 124 Inne aktywa niefinansowe, w tym: 1 145 051 912 891 - pozostałe rozliczenia międzyokresowe czynne 150 790 139 038 - zapasy 368 686 312 614 - należności niefinansowe w związku z prawomocnymi wyrokami w sprawach związanych z kredytami walutowymi 499 198 388 832 - inne 126 377 72 407 Inne aktywa, razem 2 598 769 2 105 295 Krótkoterminowe (do 1 roku) 2 450 403 1 993 481 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 148 366 111 814 W 2023 roku i w 2022 roku pozycja Rozliczenia z tytułu operacji na papierach wartościowych dotyczy w całości rozliczeń w ramach działalności Biura Maklerskiego. Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość zapasów wynika przede wszystkim z działalności prowadzonej przez spółkę mLeasing. W ciągu 2023 roku i w ciągu 2022 roku Grupa nie aktywowała kosztów finansowania zewnętrznego. Aktywa finansowe ujęte w innych aktywach 31.12.2023 31.12.2022 Aktywa finansowe brutto, w tym: 1 477 909 1 213 748 - nieprzeterminowane 1 458 195 1 205 168 - przeterminowane od 1 do 90 dni 3 368 948 - przeterminowane powyżej 90 dni 16 346 7 632 Odpis z tytułu utraty wartości na pozostałe aktywa (wielkość ujemna) (24 191) (21 344) Aktywa finansowe netto 1 453 718 1 192 404 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 134 Zmiana stanu odpisów na aktywa finansowe 31.12.2023 31.12.2022 Stan na początek okresu (21 344) (17 081) Zmiana w okresie (z tytułu) (2 847) (4 263) - odpis w koszty (3 858) (4 652) - rozwiązanie rezerw 316 12 - spisanie w ciężar utworzonej rezerwy 697 378 - różnice kursowe (2) (1) Stan na koniec okresu (24 191) (21 344) 29.Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Zobowiązania wobec banków i klientów w tym: 31.12.2023 Zobowiązania wobec banków Zobowiązania wobec klientów Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Depozyty 672 902 183 923 224 128 162 427 55 144 648 616 149 Rachunki bieżące 353 417 147 695 054 103 034 512 44 066 526 594 016 Depozyty terminowe 191 337 36 052 744 25 127 915 10 902 696 22 133 Transakcje repo lub sell/buy back 128 148 175 426 - 175 426 - Kredyty i pożyczki otrzymane 1 938 343 - - - - Pozostałe zobowiązania finansowe 704 057 1 544 231 249 923 1 294 305 3 Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych 557 017 537 095 37 600 499 495 - Inne 147 040 1 007 136 212 323 794 810 3 Wartość bilansowa zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, razem 3 315 302 185 467 455 128 412 350 56 438 953 616 152 Krótkoterminowe (do 1 roku) 1 320 063 185 234 011 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 1 995 239 233 444 w tym: 31.12.2022 Zobowiązania wobec banków Zobowiązania wobec klientów Klienci indywidualni Klienci korporacyjni Klienci budżetowi Depozyty 546 654 172 979 819 122 669 186 49 050 409 1 260 224 Rachunki bieżące 273 832 133 712 049 95 642 108 37 626 052 443 889 Depozyty terminowe 254 972 38 957 844 27 027 078 11 114 431 816 335 Transakcje repo lub sell/buy back 17 850 309 926 - 309 926 - Kredyty i pożyczki otrzymane 1 910 721 - - - - Pozostałe zobowiązania finansowe 812 848 1 151 095 220 848 930 238 9 Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych 715 959 509 204 39 715 469 489 - Inne 96 889 641 891 181 133 460 749 9 Wartość bilansowa zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, razem 3 270 223 174 130 914 122 890 034 49 980 647 1 260 233 Krótkoterminowe (do 1 roku) 1 704 002 173 908 352 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 1 566 221 222 562 W pozycji zobowiązania wobec klientów indywidualnych Grupa prezentuje również zobowiązania wobec mikroprzedsiębiorstw obsługiwanych przez Bankowość Detaliczną mBanku. Średnie oprocentowanie depozytów i kredytów otrzymanych od banków w 2023 roku wynosiło 4,47% (w 2022 roku: 2,84%). Grupa nie zarejestrowała żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu zaciągniętych pożyczek. Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku większość depozytów przyjętych od klientów indywidualnych i korporacyjnych stanowiły depozyty na stałą stopę procentową. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 135 Średnie oprocentowanie zobowiązań wobec klientów (z wyłączeniem transakcji repo) wynosiło 2,01% (31 grudnia 2022 roku: 0,99%). Na dzień 31 grudnia 2023 roku kwota kredytów i pożyczek otrzymanych obejmuje kredyty otrzymane z EBI w kwocie 1 938 343 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 1 910 721 tys. zł). Zabezpieczeniem kredytów są obligacje rządowe, które są wykazywane w Nocie 23 i w Nocie 36 jako aktywa zastawione. Zobowiązania z tytułu leasingu 31.12.2023 31.12.2022 Zobowiązania z tytułu leasingu 855 725 960 324 Niezdyskontowane zobowiązania z tytułu leasingu według terminów wymagalności przedstawiono w Nocie 3.8.1. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Wartość bilansowa zobowiązania według terminu wykupu 31.12.2023Dłużne instrumenty finansowe wg rodzaju Wartość nominalna (w walucie emisji) Do 1 miesiąca Od 1 do 3 miesięcy Od 3 miesięcy do 1 roku Od 1 do 5 lat Powyżej 5 lat Wartość bilansowa zobowiązania razem Obligacje, w tym: 167 533 - 1 023 048 6 064 732 355 086 7 610 399 - PLN 1 315 164 68 763 - 431 739 622 471 205 056 1 328 029 - EUR 1 314 000 97 329 - 15 158 5 442 261 150 030 5 704 778 - CHF 125 000 1 441 - 576 151 - - 577 592 Listy zastawne (publiczne), w tym: - 108 863 242 640 2 927 669 215 594 3 494 766 - PLN 371 597 - - 242 640 103 268 28 315 374 223 - EUR 726 900 - 108 863 - 2 824 401 187 279 3 120 543 Razem 167 533 108 863 1 265 688 8 992 401 570 680 11 105 165 Wartość bilansowa zobowiązania według terminu wykupu 31.12.2022 Dłużne instrumenty finansowe wg rodzaju Wartość nominalna (w walucie emisji) Do 1 miesiąca Od 1 do 3 miesięcy Od 3 miesięcy do 1 roku Od 1 do 5 lat Powyżej 5 lat Wartość bilansowa zobowiązania razem Obligacje, w tym: 141 995 1 015 795 - 3 417 085 119 753 4 694 628 - PLN 847 500 125 740 65 223 - 512 922 91 219 795 104 - EUR 564 000 7 521 - - 2 330 062 28 534 2 366 117 - CHF 325 000 8 734 950 572 - 574 101 - 1 533 407 Listy zastawne (publiczne), w tym: - 201 786 856 835 3 458 349 253 881 4 770 851 - PLN 1 452 002 - 201 786 856 835 345 795 60 240 1 464 656 - EUR 726 900 - - - 3 112 554 193 641 3 306 195 Razem 141 995 1 217 581 856 835 6 875 434 373 634 9 465 479 Szczegółowe informacje dotyczące emisji listów zastawnych znajdują się poniżej w niniejszej nocie. Grupa nie zarejestrowała żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu wyemitowanych papierów dłużnych. Zmiana stanu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 2022 Stan na początek okresu 9 465 479 13 429 782 Zwiększenia (emisja) 4 884 161 1 792 187 Zmniejszenia (wykup) (2 955 623) (5 366 177) Różnice kursowe (662 871) 272 067 Inne zmiany 374 019 (662 380) Stan zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na koniec okresu 11 105 165 9 465 479 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 136 Emisje w 2023 roku ■ W dniu 11 września 2023 roku mBank S.A. dokonał emisji nieuprzywilejowanych obligacji senioralnych w kwocie 750 000 tys. EUR (równowartość 3 465 675 tys. zł, według średniego kursu NBP z dnia 11 września 2023 roku), z terminem wykupu dnia 11 września 2027 roku (z opcją przedterminowego wykupu na żądanie emitenta w dniu 11 września 2026 roku). ■ W dniu 27 września 2023 roku mBank zawarł transakcję sekurytyzacji syntetycznej realizowanej na portfelu detalicznych kredytów niehipotecznych o łącznej wartości nominalnej wynoszącej 9 962,8 mln zł. Portfel objęty sekurytyzacją został podzielony na trzy transze, wyznaczające kolejność alokacji strat kredytowych. Transza junior i senior zostały objęte przez mBank. Transza mezzanine została objęta przez inwestorów zewnętrznych. Struktura transakcji wykorzystuje syntetyczną marżę nadwyżkową. W ramach transakcji Bank dokonał przeniesienia na inwestorów istotnej części ryzyka kredytowego z sekurytyzowanego portfela poprzez instrument ochrony kredytowej w postaci obligacji CLN. Dzięki wbudowanej gwarancji finansowej Obligacje CLN zapewniają pokrycie strat na portfelu sekurytyzacyjnym w wysokości transzy mezzanine. Wymóg utrzymywania istotnego udziału gospodarczego netto jest realizowany poprzez zatrzymywanie losowo wybranych ekspozycji kwalifikowalnych, stanowiących co najmniej 5% wartości nominalnej kredytów sekurytyzowanych. W ramach transakcji w dniu 27 września 2023 roku Bank przeprowadził emisję Obligacji CLN z datą wymagalności 26 listopada 2036 roku, o wartości nominalnej 731 mln zł. Bank posiada opcję wcześniejszej spłaty zobowiązań wynikających z Obligacji CLN. Zabezpieczeniem Obligacji CLN są dłużne papiery wartościowe (i/lub środki pieniężne) zdeponowane w niezależnej instytucji powierniczej – The Bank of New York Mellon. Wymagana wartość zabezpieczenia na dany dzień będzie ustalana na podstawie aktualnej wartości transzy mezzanine. W dniu 27 września 2023 roku Obligacje CLN zostały wprowadzone do obrotu w alternatywnym systemie obrotu na Vienna MTF prowadzonym przez Vienna Stock Exchange. ■ mLeasing Sp. z o.o. dokonał emisji 7 serii obligacji dyskontowych krótkoterminowych w kwocie 700 000 tys. zł. Wykupy w 2023 roku ■ W dniu 28 marca 2023 roku Bank dokonał wykupu obligacji o stałym oprocentowaniu wyemitowanych przez mFinance France S.A. w dniu 28 marca 2017 roku, o łącznej wartości 200 000 tys. CHF, objętych przez mBank w procesie substytucji. ■ mLeasing Sp. z o.o. dokonał wykupu obligacji dyskontowych krótkoterminowych w łącznej kwocie 900 000 tys. zł. ■ mBank Hipoteczny S.A. dokonał wykupu obligacji krótkoterminowych o zmiennym oprocentowaniu o wartości nominalnej 40 000 tys. zł oraz wykupu hipotecznych listów zastawnych o zmiennym oprocentowaniu o wartości 1 047 501 tys. zł. Emisje w 2022 roku ■ W dniu 24 marca 2022 roku mBank zawarł transakcję sekurytyzacji syntetycznej realizowanej na portfelu kredytów korporacyjnych oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw o łącznej wartości wynoszącej 8 922 mln zł. Portfel objęty sekurytyzacją został podzielony na trzy transze według ekspozycji na ryzyko kredytowe przypadające na poszczególne transze. Transza junior i senior zostały objęte przez mBank. Ryzyko kredytowego związane z transzą mezzanine zostało przeniesione na inwestora zewnętrznego. W ramach transakcji Bank dokonał przeniesienia na inwestora istotnej części ryzyka kredytowego z wybranego portfela podlegającego sekurytyzacji. Transfer ryzyka sekurytyzowanego portfela jest realizowany poprzez uznany instrument ochrony kredytowej w postaci obligacji powiązanej z ryzykiem kredytowym, tzw. Obligacje CLN. Obligacja CLN poprzez wbudowaną gwarancję finansową zapewnia pokrycie strat na portfelu sekurytyzacyjnym do wysokości transzy mezzanine. W ramach transakcji w dniu 24 marca 2022 roku Bank przeprowadził emisję Obligacji CLN z datą zapadalności 22 października 2038 roku, o łącznej wartości nominalnej 642,5 mln zł. Bank posiada opcję wcześniejszej spłaty zobowiązań wynikających z Obligacji CLN. Zasadniczym zabezpieczeniem Obligacji CLN są dłużne papiery wartościowe zdeponowane w niezależnej instytucji powierniczej. Obligacje CLN zostały wprowadzone do obrotu na Vienna MTF prowadzonym przez Vienna Stock Exchange w dniu 24 marca 2022 roku. ■ W dniu 23 grudnia 2022 roku mBank przeprowadził transakcję sekurytyzacji syntetycznej realizowanej na portfelu kredytów korporacyjnych oraz kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw o łącznej wartości wynoszącej 801 mln EUR, z czego około 55,3% stanowiły ekspozycje kredytowe zabezpieczone na nieruchomościach komercyjnych (CRE). Portfel objęty sekurytyzacją został podzielony na trzy transze, wyznaczające kolejność alokacji strat kredytowych. Transze junior oraz senior zostały Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 137 zatrzymane przez mBank. Ryzyko kredytowe związane z transzą mezzanine zostało w całości przeniesione na inwestora zewnętrznego. W ramach transakcji Bank dokonał przeniesienia na inwestora istotnej części ryzyka kredytowego z sekurytyzowanego portfela. Transfer ryzyka sekurytyzowanego portfela jest realizowany poprzez uznany instrument ochrony kredytowej w postaci obligacji powiązanej z ryzykiem kredytowym, tzw. Obligacje CLN. Obligacje CLN zapewniają pokrycie strat z tytułu ryzyka kredytowego na sekurytyzowanym portfelu do wysokości transzy mezzanine. Wymóg utrzymywania istotnego udziału gospodarczego netto jest realizowany przez Bank w postaci zatrzymywania co najmniej 5% wartości każdej sekurytyzowanej ekspozycji. W ramach transakcji, w dniu 23 grudnia 2022 roku Bank przeprowadził emisję Obligacji CLN z datą zapadalności 22 lipca 2040 roku, o łącznej wartości nominalnej 64,0 mln euro. Zgodnie z warunkami emisji Bank posiada, pod pewnymi warunkami, opcje wcześniejszej spłaty zobowiązania wynikającego z Obligacji CLN. W ramach transakcji Bank zobowiązał się do ustanowienia na rzecz inwestora zabezpieczenia w formie kwalifikowanych dłużnych papierów wartościowych (i/lub środków pieniężnych), zdeponowanych w niezależnej instytucji powierniczej. Wymagana wartość zabezpieczenia na dany dzień będzie ustalana na podstawie aktualnej wartości transzy mezzanine. Obligacje CLN zostały wprowadzone do obrotu w alternatywnym systemie obrotu na Vienna MTF prowadzonego przez Vienna Stock Exchange. ■ mLeasing Sp. z o.o. dokonał emisji 9 serii obligacji dyskontowych krótkoterminowych w kwocie 900 000 tys. zł Wykupy w 2022 roku ■ W dniu 7 czerwca 2022 roku mBank S.A. dokonał wykupu obligacji o stałym oprocentowaniu o wartości nominalnej 180 000 tys. CHF, wyemitowanych w dniu 7 czerwca 2018 roku w ramach programu EMTN. ■ W dniu 5 września 2022 roku mBank S.A. dokonał wykupu obligacji o stałym oprocentowaniu o wartości nominalnej 460 030 tys. EUR, wyemitowanych w dniu 5 września 2018 roku w ramach programu EMTN. ■ mLeasing Sp. z o.o. dokonał wykupu obligacji dyskontowych krótkoterminowych w łącznej kwocie 1 000 000 tys. zł ■ mBank Hipoteczny S.A. dokonał wykupu obligacji krótkoterminowych o zmiennym oprocentowaniu o wartości nominalnej 62 000 tys. zł, wykupu hipotecznych listów zastawnych o stałym oprocentowaniu, o wartości 90 000 tys. EUR oraz wykupu hipotecznych listów zastawnych o zmiennym oprocentowaniu o wartości 925 000 tys. zł. W tabelach poniżej zostały przedstawione dane związane z emisją listów zastawnych przez mBank Hipoteczny S.A. Hipoteczne listy zastawne 31.12.2023 31.12.2022 1. Listy zastawne w obrocie 5 870 561 6 569 088 2. Aktywa podstawowe z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie 8 058 268 8 130 326 3. Aktywa zastępcze z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie 240 000 270 000 4. Instrumenty pochodne z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie 25 470 128 040 5. Poziom zabezpieczenia listów zastawnych aktywami podstawowymi z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie (2/1) 137,27% 123,77% 6. Łączny poziom zabezpieczenia listów zastawnych (2+3+4) / 1 141,79% 129,83% 7. Wartość wierzytelności stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych w części nieprzekraczającej 60% wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości w przypadku nieruchomości komercyjnych - - 8. Wartość wierzytelności stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych w części nieprzekraczającej 80% wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości w przypadku nieruchomości mieszkalnych 7 795 910 7 838 621 Hipoteczne listy zastawne 31.12.2023 31.12.2022 1. Środki wymienione w art. 18 ust 3 ustawy wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych (w wartości nominalnej) 240 000 270 000 2. Maksymalny skumulowany wypływ płynności netto w okresie kolejnych 180 dni zgodnie z art.18 ust. 3a ustawy (Nadwyżka) - - 3. Dopuszczalna wysokość zabezpieczenia zastępczego (1-2) 240 000 270 000 Transakcje dotyczące obligacji Banku zaliczanych do zobowiązań podporządkowanych zostały opisane poniżej. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 138 Zobowiązania podporządkowane 31.12.2023 Wartość nominalna Waluta Warunki oprocentowania (%) Efektywne oprocentowanie (%) Termin wymagalności/ wykupu Wartość bilansowa Commerzbank AG 250 000 CHF Comp. SARON + CAS + 2,75% 4,59 21.03.2028 1 172 149 Inwestorzy nie związani z mBankiem 550 000 PLN 6M WIBOR + 1,8% 7,52 10.10.2028 558 995 Inwestorzy nie związani z mBankiem 200 000 PLN 6M WIBOR + 1,95% 7,67 10.10.2030 1) 203 336 Inwestorzy nie związani z mBankiem 750 000 PLN 6M WIBOR + 2,1% 9,23 17.01.2025 780 448 2 714 928 31.12.2022 Wartość nominalna Waluta Warunki oprocentowania (%) Efektywne oprocentowanie (%) Termin wymagalności/ wykupu Wartość bilansowa Commerzbank AG 250 000 CHF Comp. SARON + CAS + 2,75% 3,70 21.03.2028 1 193 021 Inwestorzy nie związani z mBankiem 550 000 PLN 6M WIBOR + 1,8% 9,29 10.10.2028 561 338 Inwestorzy nie związani z mBankiem 200 000 PLN 6M WIBOR + 1,95% 9,44 10.10.2030 1) 204 189 Inwestorzy nie związani z mBankiem 750 000 PLN 6M WIBOR + 2,1% 9,39 17.01.2025 782 173 2 740 721 1) Warunki emisji zakładają możliwość wcześniejszego wykupu obligacji o wartości nominalnej 200 000 tys. zł w dniu 10 października 2025 roku. Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych Zmiana stanu w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 2022 Stan na początek okresu 2 740 721 2 624 456 Różnice kursowe (21 275) 79 875 Inne zmiany (4 518) 36 390 Stan zobowiązań podporządkowanych na koniec okresu 2 714 928 2 740 721 Krótkoterminowe (do 1 roku) 44 228 48 747 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 2 670 700 2 691 974 W dniu 29 marca 2018 roku Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła zgody na zakwalifikowanie przez Bank środków pieniężnych w kwocie 250 000 tys. CHF z tytułu pożyczki podporządkowanej, zaciągniętej w dniu 21 marca 2018 roku, jako instrumentów w kapitale Tier II Banku. Kwota 250 000 tys. CHF według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia 29 marca 2018 roku stanowi równowartość 893 200 tys. zł. W dniu 9 października 2018 roku mBank S.A. wyemitował dwie serie obligacji podporządkowanych o łącznej wartości nominalnej 750 000 tys. zł. Wyemitowano 1 100 sztuk 10-letnich obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 500 tys. zł każda, z terminem wykupu w dniu 10 października 2028 roku, oraz 400 sztuk 12-letnich obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 500 tys. zł każda, z terminem wykupu w dniu 10 października 2030 roku. Zgodnie z decyzją z dnia 28 listopada 2018 roku mBank uzyskał zezwolenie KNF na zaliczenie do funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 3 pkt 2 lit b) ustawy Prawo bankowe, zobowiązania pieniężnego w kwocie 750 000 tys. zł pozyskanego przez Bank z tytułu wyżej wymienionej emisji obligacji podporządkowanych. Zgodnie z decyzją z dnia 8 stycznia 2015 roku mBank uzyskał zezwolenie KNF na zaliczenie do kapitału Tier II kwoty 750 000 tys. zł, stanowiącej zobowiązanie podporządkowane z tytułu przeprowadzonej w dniu 17 grudnia 2014 roku przez mBank emisji obligacji podporządkowanych na warunkach spełniających wymagania wynikające z postanowień Rozporządzenia CRR o łącznej wartości nominalnej 750 000 tys. zł z terminem wykupu 17 stycznia 2025 roku. W 2023 roku i w 2022 roku Grupa nie odnotowała żadnych opóźnień w płatnościach rat odsetkowych ani nie naruszyła żadnych innych postanowień umownych wynikających ze swoich zobowiązań podporządkowanych. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 139 30.Inne zobowiązania 31.12.2023 31.12.2022 Inne zobowiązania finansowe, w tym: 5 052 354 3 047 748 Rozrachunki międzybankowe 3 299 886 1 514 812 Wierzyciele, w tym: 1 365 812 1 254 578 - rozliczenia z tytułu kart płatniczych 51 575 45 202 - zobowiązania do zapłaty wobec BFG 321 453 321 453 Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów 386 656 278 358 Inne zobowiązania niefinansowe, w tym: 1 255 824 1 063 054 Zobowiązania z tytułu podatków 184 617 134 948 Przychody przyszłych okresów 302 860 351 133 Rezerwa na niewykorzystane urlopy 32 971 33 112 Rezerwy na pozostałe zobowiązania wobec pracowników 198 627 177 287 Zobowiązania niefinansowe w związku z prawomocnymi wyrokami w sprawach związanych z kredytami walutowymi 504 063 345 126 Pozostałe 32 686 21 448 Inne zobowiązania, razem 6 308 178 4 110 802 Powyższa nota zawiera zobowiązania finansowe, których wymagalność została zaprezentowana w Nocie 3.8.1. Zobowiązania do zapłaty wobec BFG co do zasady są płatne na każde żądanie BFG i zostały wykazane w ramach zobowiązań krótkoterminowych. Pozostałe składniki omawianych zobowiązań mają co do zasady charakter krótkoterminowy. 31.Rezerwy 31.12.2023 31.12.2022 Rezerwy na sprawy sporne, w tym: 1 940 610 767 508 - rezerwy na sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi 1 819 606 718 128 - pozostałe rezerwy na sprawy sporne 121 004 49 380 Rezerwy na pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje 197 418 301 592 Rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia 29 930 21 331 Inne rezerwy 177 626 271 828 Rezerwy, razem 2 345 584 1 362 259 Szacunkowe terminy realizacji udzielonych zobowiązań warunkowych zostały zaprezentowane w Nocie 35. Szacunkowe terminy ewentualnej realizacji przepływów dotyczących rezerw na sprawy sporne oraz pozostałych rezerw, co do zasady, wynoszą powyżej 1 roku. Zagadnienia związane z rezerwami dotyczącymi walutowych kredytów hipotecznych i mieszkaniowych zostały przedstawione w Nocie 34. Pozycja Inne rezerwy na koniec 2023 roku zawierała między innymi rezerwę utworzoną przez spółkę mFinanse w związku z kontrolą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 104 969 tys. zł (na koniec 2022 roku: 99 346 tys. zł). Dodatkowo pozycja ta zawierała rezerwę na zwrot kosztów ubezpieczenia pomostowego pobranego od klientów, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne za okres przed wpisem hipoteki do księgi wieczystej w kwocie 26 512 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 84 000 tys. zł). Zmiana stanu rezerw Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Rezerwy na sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi Pozostałe rezerwy na sprawy sporne Inne rezerwy Stan rezerw na początek okresu 718 128 49 380 271 828 Zmiana w okresie, z tytułu: 1 101 478 71 624 (94 202) - odpis w koszty 1 285 462 114 518 40 203 - rozwiązanie rezerw (829) (8 512) (21 704) - wykorzystanie (177 354) (33 741) (63 879) - przeniesienie z/do innych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej - - (48 797) - różnice kursowe (5 801) (641) (25) Stan rezerw na koniec okresu 1 819 606 121 004 177 626 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 140 Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Rezerwy na sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi Pozostałe rezerwy na sprawy sporne Inne rezerwy Stan rezerw na początek okresu 358 807 37 082 97 188 Zmiana w okresie, z tytułu: 359 321 12 298 174 640 - odpis w koszty 292 945 19 065 392 655 - rozwiązanie rezerw (1 784) (5 500) (4 322) - wykorzystanie (143 728) (1 392) (214 965) - przeniesienie z/do innych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej 227 553 - 1 242 - różnice kursowe (15 665) 125 30 Stan rezerw na koniec okresu 718 128 49 380 271 828 Zmiana stanu rezerw na pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Inne zmiany Bilans zamknięcia Zobowiązania do udzielenia kredytu 78 091 - - - 76 272 (53 153) 1 582 (416) 102 376 Koszyk 1 39 344 16 175 (9 725) (109) 55 599 (30 194) (27 793) (280) 43 017 Koszyk 2 14 026 (14 880) 11 252 (1 448) 7 111 (9 660) 30 128 (100) 36 429 Koszyk 3 24 276 (1 295) (1 527) 1 557 13 360 (12 905) (1 261) (27) 22 178 POCI 445 - - - 202 (394) 508 (9) 752 Gwarancje i inne produkty finansowe 223 501 - - - 25 627 (166 665) 15 235 (2 656) 95 042 Koszyk 1 4 786 38 (564) (42) 7 523 (4 756) (2 407) (120) 4 458 Koszyk 2 1 084 (38) 564 (35) 1 559 (1 422) (326) (42) 1 344 Koszyk 3 219 228 - - 77 17 560 (160 487) 19 083 (2 571) 92 890 POCI (1 597) - - - (1 015) - (1 115) 77 (3 650) Rezerwy na pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje 301 592 - - - 101 899 (219 818) 16 817 (3 072) 197 418 Zmiana w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Bilans otwarcia Transfer do Koszyka 1 Transfer do Koszyka 2 Transfer do Koszyka 3 Zwiększenia spowodowane udzieleniem oraz przejęciem Zmniejszenia spowodowane usunięciem z bilansu Zmiany spowodowane zmianą ryzyka kredytowego (netto) Zmiana z tytułu wdrożenia nowej definicji niewykonania zobowiązania Inne zmiany Bilans zamknięcia Zobowiązania do udzielenia kredytu 89 439 - - - 46 243 (39 494) (22 435) 187 4 151 78 091 Koszyk 1 49 142 18 509 (4 861) (146) 35 966 (23 249) (36 635) 487 131 39 344 Koszyk 2 14 576 (17 337) 5 879 (1 250) 6 149 (8 469) 14 750 (300) 28 14 026 Koszyk 3 24 555 (1 172) (1 018) 1 396 5 445 (8 481) 3 538 - 13 24 276 POCI 1 166 - - - (1 317) 705 (4 088) - 3 979 445 Gwarancje i inne produkty finansowe 228 939 - - - 53 082 (36 738) (22 077) - 295 223 501 Koszyk 1 3 433 (334) 198 - 11 784 (5 339) (4 956) - - 4 786 Koszyk 2 1 153 332 (232) - 1 032 (918) (293) - 10 1 084 Koszyk 3 225 860 2 34 - 40 266 (30 921) (15 970) - (43) 219 228 POCI (1 507) - - - - 440 (858) - 328 (1 597) Rezerwy na pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje 318 378 - - - 99 325 (76 232) (44 512) 187 4 446 301 592 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 141 Zmiana stanu rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku Rezerwa emerytalno- rentowa Rezerwa pośmiertna Rezerwa na świadczenia ZFŚS Razem Rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia Stan rezerw na początek okresu 13 457 2 925 4 949 21 331 Zmiana w okresie, z tytułu: 5 007 885 2 707 8 599 Odpis na rezerwę 782 65 763 1 610 Koszt odsetkowy 911 202 303 1 416 Zyski i straty aktuarialne ujmowane w innych dochodach całkowitych (Nota 18), w tym: 4 183 636 3 250 8 069 - zmiana założeń finansowych 2 241 453 1 411 4 105 - zmiana założeń demograficznych 267 (457) 254 64 - pozostałe zmiany 1 675 640 1 585 3 900 Świadczenia wypłacone (869) (18) (1 609) (2 496) Stan rezerw na koniec okresu 18 464 3 810 7 656 29 930 Krótkoterminowe (do 1 roku) 2 764 326 293 3 383 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 15 700 3 484 7 363 26 547 Okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku Rezerwa emerytalno- rentowa Rezerwa pośmiertna Rezerwa na świadczenia ZFŚS Razem Rezerwa na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia Stan rezerw na początek okresu 14 041 3 065 8 339 25 445 Zmiana w okresie, z tytułu: (584) (140) (3 390) (4 114) Odpis na rezerwę 626 138 922 1 686 Koszt odsetkowy 458 107 286 851 Zyski i straty aktuarialne ujmowane w innych dochodach całkowitych (Nota 18), w tym: (651) (349) (3 285) (4 285) - zmiana założeń finansowych (3 658) (771) (4 574) (9 003) - zmiana założeń demograficznych 169 298 (556) (89) - pozostałe zmiany 2 838 124 1 845 4 807 Świadczenia wypłacone (1 017) (36) (1 313) (2 366) Stan rezerw na koniec okresu 13 457 2 925 4 949 21 331 Krótkoterminowe (do 1 roku) 2 324 280 332 2 936 Długoterminowe (powyżej 1 roku) 11 133 2 645 4 617 18 395 Stopa dyskonta jest jednym z kluczowych założeń używanych w wycenie aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia. W przypadku, gdyby stopa dyskonta użyta przy wyliczeniu tych rezerw na dzień 31 grudnia 2023 roku została obniżona o 0,5 p.p. to wartość rezerw wzrosłaby o 1 559 tys. zł, a w przypadku podwyższenia stopy dyskonta o 0,5 p.p. wartość rezerw spadłaby o 1 419 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 964 tys. zł oraz 884 tys. zł). 32.Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego obliczane są w stosunku do wszystkich różnic przejściowych zgodnie z metodą bilansową przy zastosowaniu stawki podatku dochodowego, która będzie obowiązywać w roku powstania obowiązku podatkowego (2023 rok i 2022 rok: 19%). Aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie zalicza się do aktywów i zobowiązań krótkoterminowych. Poniżej przedstawiono zmiany dotyczące aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 142 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Stan na 01.01.2023 Przez rachunek zysków i strat Przez inne całkowite dochody Pozostałe zmiany Stan na 31.12.2023 Odsetki naliczone 204 038 (22 037) - - 182 001 Wycena pochodnych instrumentów finansowych 1 024 178 (336 248) (117 368) - 570 562 Wycena papierów wartościowych 371 835 (21 133) (131 567) - 219 135 Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek 607 413 5 970 - - 613 383 Rezerwy na świadczenia pracownicze 45 325 4 012 1 532 - 50 869 Pozostałe rezerwy 292 062 53 890 - - 345 952 Rozliczenia międzyokresowe kosztów 25 632 17 443 - - 43 075 Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach 898 162 - - 1 060 Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu 351 471 (34 245) - - 317 226 Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych 214 449 (19 083) - - 195 366 Pozostałe ujemne różnice przejściowe 64 479 (13 974) - 2 995 53 500 Razem, brutto 3 201 780 (365 243) (247 403) 2 995 2 592 129 Efekt kompensowania (1 326 052) (1 212 589) Razem, netto 1 875 728 1 379 540 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Stan na 01.01.2023 Przez rachunek zysków i strat Przez inne całkowite dochody Pozostałe zmiany Stan na 31.12.2023 Odsetki naliczone (117 938) 1 050 - - (116 888) Wycena pochodnych instrumentów finansowych (745 645) 243 703 9 070 - (492 872) Wycena papierów wartościowych (164 321) (22 760) (1 760) - (188 841) Odsetki i prowizje pobrane z góry (5 413) (73 492) - - (78 905) Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych (242 895) (33 324) - - (276 219) Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej (9 163) 9 124 - - (39) Pozostałe dodatnie różnice przejściowe (40 677) (10 054) - (8 094) (58 825) Razem, brutto (1 326 052) 114 247 7 310 (8 094) (1 212 589) Efekt kompensowania 1 326 052 1 212 589 Razem, netto - - Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Stan na 01.01.2022 Przez rachunek zysków i strat Przez inne całkowite dochody Pozostałe zmiany Stan na 31.12.2022 Odsetki naliczone 115 348 88 690 - - 204 038 Wycena pochodnych instrumentów finansowych 847 943 117 757 58 478 - 1 024 178 Wycena papierów wartościowych 299 668 59 527 12 648 (8) 371 835 Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek 583 712 23 701 - - 607 413 Rezerwy na świadczenia pracownicze 39 061 7 078 (814) - 45 325 Pozostałe rezerwy 70 993 226 693 - (5 624) 292 062 Rozliczenia międzyokresowe kosztów 36 592 (10 948) - (12) 25 632 Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach 1 907 (1 009) - - 898 Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu 402 449 (50 978) - - 351 471 Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych 207 433 6 628 - 388 214 449 Pozostałe ujemne różnice przejściowe 61 104 5 785 - (2 410) 64 479 Razem, brutto 2 666 210 472 924 70 312 (7 666) 3 201 780 Efekt kompensowania (1 273 860) (1 326 052) Razem, netto 1 392 350 1 875 728 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Stan na 01.01.2022 Przez rachunek zysków i strat Przez inne całkowite dochody Pozostałe zmiany Stan na 31.12.2022 Odsetki naliczone (65 391) (52 565) - 18 (117 938) Wycena pochodnych instrumentów finansowych (760 438) 10 041 4 752 - (745 645) Wycena papierów wartościowych (98 822) (63 373) (2 126) - (164 321) Odsetki i prowizje pobrane z góry (48 261) 42 848 - - (5 413) Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych (238 963) (3 932) - - (242 895) Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej (9 163) - - - (9 163) Pozostałe dodatnie różnice przejściowe (52 911) 12 002 - 232 (40 677) Razem, brutto (1 273 949) (54 979) 2 626 250 (1 326 052) Efekt kompensowania 1 273 860 1 326 052 Razem, netto (89) - Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 143 Rok kończący się 31 grudnia Podatek odroczony ujęty w rachunku zysków i strat 2023 2022 Odsetki naliczone (20 987) 36 125 Wycena pochodnych instrumentów finansowych (92 545) 127 798 Wycena papierów wartościowych (43 893) (3 846) Rezerwy na utratę wartości kredytów i pożyczek 5 970 23 701 Rezerwy na świadczenia pracownicze 4 012 7 078 Pozostałe rezerwy 53 890 226 693 Rozliczenia międzyokresowe kosztów 17 443 (10 948) Odsetki i prowizje pobrane z góry (73 492) 42 848 Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej 9 124 - Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych (52 407) 2 696 Różnica między wartością bilansową i podatkową leasingu (34 245) (50 978) Straty podatkowe pozostałe do rozliczenia w następnych okresach 162 (1 009) Pozostałe różnice przejściowe (24 028) 17 787 Razem podatek odroczony ujęty w rachunku zysków i strat (Nota 16) (250 996) 417 945 Na dzień 31 grudnia 2023 roku pozycja Pozostałe dodatnie różnice przejściowe zawiera między innymi wpływ utworzenia rezerwy z tytułu podatku odroczonego w wysokości 3 755 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 7 510 tys. zł) wynikającej z wdrożenia MSSF 9 w odniesieniu do rozpoznanych w latach ubiegłych kosztów uzyskania przychodów z tytułu rezerwy na poniesione nieudokumentowane ryzyko kredytowe. Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 2017 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku, gdy bank przed 1 stycznia 2018 roku zaliczył IBNR do kosztów uzyskania przychodów, po wejściu w życie nowelizacji ustawy zobowiązany jest do rozpoznania przychodu do wysokości rozpoznanej uprzednio jako koszt podatkowy. Bank rozpoznaje przychody z tego tytułu proporcjonalnie przez okres 7 kolejnych lat podatkowych. Grupa dokonała oceny odzyskiwalności aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Zgodnie z zasadami paragrafu 28 i 29 MSR 12, Grupa rozpoznała aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie, w jakim jest prawdopodobne, że Grupa będzie miała wystarczający dochód do opodatkowania w przyszłych okresach lub ma możliwość planowania płatności podatkowych, które spowodują powstanie dochodu do opodatkowania w odpowiednich okresach. Na dzień 31 grudnia 2023 roku w pozycji Pozostałe rezerwy, Grupa rozpoznała aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości 238 128 tys. zł, które wynika z prowadzonego programu ugód skierowanych do klientów posiadających kredyty walutowe w CHF (31 grudnia 2022 roku: 198 899 tys. zł). Grupa ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic przejściowych powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone, chyba że realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez Grupę i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa nie ujęła w kalkulacji podatku odroczonego rozliczeń z tytułu różnic przejściowych w łącznej kwocie 1 521 934 tys. zł powstających w związku z inwestycjami w jednostki zależne i stowarzyszone (31 grudnia 2022 roku: 1 326 903 tys. zł). 33.Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej Grupa monitoruje status wszystkich spraw sądowych wniesionych przeciwko podmiotom z Grupy, w tym stan orzecznictwa sądowego w sprawach dotyczących kredytów w walucie obcej pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych, jak również poziom wymaganych rezerw na sprawy sporne. Grupa tworzy rezerwy na sprawy sporne prowadzone przeciwko podmiotom Grupy, które w wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka wiążą się z prawdopodobnym wypływem środków z tytułu wypełnienia zobowiązania oraz gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego zobowiązania. Wysokość rezerw ustala się biorąc pod uwagę między innymi kwoty wypływu środków wyliczone na podstawie scenariuszy potencjalnych rozstrzygnięć spraw spornych oraz ich prawdopodobieństwo oszacowane przez Grupę na podstawie dotychczasowego orzecznictwa sądów w podobnych sprawach oraz doświadczeń Grupy. Wartość rezerw na sprawy sporne na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosiła 1 940 610 tys. zł, z czego 1 819 606 tys. zł dotyczyło rezerw na sprawy sądowe związane z kredytami walutowymi (na dzień 31 grudnia 2022 roku odpowiednio 767 508 tys. zł i 718 128 tys. zł). Ewentualny wypływ środków z tytułu wypełnienia zobowiązania następuje w momencie prawomocnego rozstrzygnięcia spraw przez sądy, co pozostaje poza kontrolą Grupy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 144 Informacje na temat największych postępowań toczących się przed sądem 1. Pozew firmy LPP S.A. W dniu 17 maja 2018 roku do mBanku S.A. wpłynął pozew firmy LPP S.A. z siedzibą w Gdańsku w sprawie roszczenia odszkodowawczego w kwocie 96 307 tys. zł z tytułu opłaty interchange. Firma LPP S.A. wnosi o zasądzenie kwoty odszkodowania solidarnie od mBanku S.A. i od innego banku krajowego. Powód zarzuca obydwu pozwanym bankom oraz innym bankom działającym w Polsce udział w bezprawnym porozumieniu naruszającym przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, tj. w porozumieniu ograniczającym konkurencję na rynku usług acquiringowych związanych z regulowaniem zobowiązań klientów wobec Powoda z tytułu płatności za nabywane przez nich towary za pomocą kart płatniczych na terytorium Polski. W dniu 16 sierpnia 2018 roku mBank S.A. złożył odpowiedź na pozew i wniósł o oddalenie powództwa. Sąd uwzględnił wnioski Pozwanych o wezwanie szesnastu banków do udziału w sprawie oraz zarządził doręczenie bankom pism z wnioskiem o wezwanie. Dwa banki przystąpiły do sprawy w charakterze interwenientów ubocznych. Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2023 roku Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo LPP S.A. w całości. LPP S.A. w dniu 27 marca 2023 roku złożył apelację. W dniu 26 czerwca 2023 roku mBank S.A. złożył odpowiedź na apelację. Wyrokiem z dnia 3 listopada 2023 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację LPP S.A. Powód może zaskarżyć ten wyrok skargą kasacyjną. 2. Pozew firmy Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. W dniu 7 lutego 2020 roku do mBanku S.A. wpłynął pozew firmy Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. (Orlen S.A.) z siedzibą w Płocku w sprawie roszczenia odszkodowawczego w kwocie 635 681 tys. zł z tytułu opłaty interchange. Firma Orlen S.A. wnosi o zasądzenie kwoty odszkodowania solidarnie od mBanku S.A. i od innego banku krajowego oraz od Master Card Europe i VISA Europe Management Services. Powód zarzuca obydwu pozwanym bankom oraz innym bankom działającym w Polsce udział w bezprawnym porozumieniu naruszającym przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, tj. w porozumieniu ograniczającym konkurencję na rynku usług acquiringowych związanych z regulowaniem zobowiązań klientów wobec Powoda z tytułu płatności za nabywane przez nich towary i usługi za pomocą kart płatniczych na terytorium Polski. W dniu 28 maja 2020 roku mBank S.A. złożył odpowiedź na pozew i wniósł o oddalenie powództwa. Sąd uwzględnił wnioski Pozwanych o wezwanie szesnastu banków do udziału w sprawie oraz zarządził doręczenie bankom pism z wnioskiem o wezwanie. Dwa banki przystąpiły do sprawy w charakterze interwenientów ubocznych. 3. Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzul waloryzacyjnych Szczegółowe informacje dotyczące pozwu zbiorowego przeciwko Bankowi znajdują się w Nocie 34. 4. Indywidualne sprawy sądowe przeciwko Bankowi dotyczące kredytów indeksowanych do CHF i innych walut obcych. Szczegółowe informacje na temat indywidualnych spraw sądowych przeciwko Bankowi dotyczących kredytów indeksowanych do CHF i innych walut obcych znajdują się w Nocie 34. Informacje o przeprowadzonych kontrolach podatkowych W dniu 6 października 2023 roku mBank S.A. otrzymał wyniki kontroli wydane przez Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego w Opolu kończące kontrolę celno-skarbową w zakresie prawidłowości i rzetelności wywiązywania się z obowiązków płatnika w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu wypłat należności wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych za lata 2018 i 2019. Bank zgodził się z ustaleniami kontroli i dokonał wpłat podatków za okresy objęte kontrolą. Kwoty podatków dodatkowo wpłacone za lata 2018 – 2022 były nieistotne z punktu widzenia ich wpływu na wynik finansowy Grupy. W dniu 12 grudnia 2023 roku mBank S.A. otrzymał zawiadomienie o zakończeniu kontroli wydane przez Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego w Opolu w zakresie prawidłowości i rzetelności wywiązywania się z obowiązków płatnika w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu wypłat należności wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych za lata 2020 – 2022. W dniach od 9 września 2022 roku do 17 lipca 2023 roku w Oddziale mBanku S.A. na Słowacji trwała kontrola podatkowa prowadzona przez Úrad Pre Vybrané Hospodárske Subjekty w Bratysławie w zakresie prawidłowości rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) za 2019 rok. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 145 Organy podatkowe mogą przeprowadzać kontrole i weryfikować zapisy operacji gospodarczych ujętych w księgach rachunkowych w ciągu 5 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym złożono deklaracje podatkowe, dokonać ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego i nałożyć związane z tym kary. W opinii Zarządu nie istnieją okoliczności wskazujące na prawdopodobieństwo powstania istotnych zobowiązań podatkowych w tym zakresie . Kontrole Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mFinanse S.A., spółka zależna od Banku, była objęta kontrolą prowadzoną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w okresie od 16 maja 2022 roku do 2 marca 2023 roku. Przedmiotem kontroli był obszar prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład, oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego za lata 2018 – 2021. W dniu 3 marca 2023 roku Spółka otrzymała Protokół z kontroli ZUS we wskazanym powyżej zakresie, do którego mFinanse S.A. wniosła zastrzeżenia. W okresie od września 2023 roku do stycznia 2024 roku mFinanse S.A. otrzymało z ZUS decyzje wymiarowe dotyczące części osób objętych kontrolą. Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego mFinanse S.A. uregulowała przypis składek z otrzymanych decyzji wymiarowych ZUS wraz z odsetkami. Spółka toczy spór z ZUS dotyczący interpretacji stosowania przepisów prawa ubezpieczeń społecznych w zakresie modelu współpracy zakładającego równoczesne zatrudnienie współpracowników w oparciu o cząstkę etatu oraz umowę cywilnoprawną. Obecnie w fazie postępowania sądowego jest 95 spraw w obszarze stosowanego przez spółkę modelu współpracy. Grupa stoi na stanowisku, że stosowany przez Spółkę model współpracy jest zgodny z przepisami prawa, w tym Prawa Bankowego w zakresie zapewnienia pośrednikom kredytowym dostępu do danych objętych tajemnicą bankową. W związku z powyższą kwestią Grupa na dzień 31 grudnia 2023 roku posiadała rezerwę w wysokości 104 969 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 99 346 tys. zł). Postępowania wszczęte przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) ■ W okresie od października do grudnia 2018 roku pracownicy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) przeprowadzili w Banku kontrolę w celu sprawdzenia czy działalność mBanku S.A. w zakresie wykonywania obowiązków depozytariusza jest zgodna z prawem oraz umową o wykonywaniu funkcji depozytariusza, a w szczególności z ustawą z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 roku poz. 1355, z późniejszymi zmianami). Szczegółowe ustalenia kontroli zostały przedstawione w protokole przekazanym Bankowi w dniu 11 lutego 2019 roku. W dniu 25 lutego 2019 roku Bank przekazał UKNF zastrzeżenia do protokołu oraz dodatkowe wyjaśnienia w kwestiach podlegających kontroli. W dniu 1 kwietnia 2019 roku Bank otrzymał odpowiedź UKNF na zastrzeżenia do protokołu kontroli oraz zalecenia UKNF w zakresie dostosowania działalności jako depozytariusz funduszy inwestycyjnych do przepisów prawa. Wszystkie zastrzeżenia Banku zostały odrzucone przez regulatora. W dniu 25 kwietnia 2019 roku Bank przekazał UKNF deklarację działań w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych. Urząd pismem z dnia 4 września 2019 roku wniósł zastrzeżenia do realizacji wybranych zaleceń. W dniu 11 października 2019 roku Bank przekazał UKNF odpowiedź na zastrzeżenia, w której doprecyzował opis podejmowanych działań, jak również przedstawił nowe rozwiązania zmierzające do realizacji zaleceń. W dniu 5 grudnia 2019 roku UKNF przekazał Bankowi odpowiedź na pismo zawierające akceptację części działań Banku mających na celu realizację zaleceń pokontrolnych oraz doprecyzowanie innych oczekiwań, które są realizowane. W dniu 14 maja 2020 roku Bank formalnie potwierdził realizację wszystkich zaleceń KNF. W dniu 27 lutego 2020 roku Bank otrzymał postanowienie UKNF z dnia 25 lutego 2020 roku o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia na Bank kary administracyjnej na podstawie przepisów Ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W dniu 23 kwietnia 2021 roku Bank otrzymał decyzję KNF z dnia 16 kwietnia 2021 roku dotyczącą tego postępowania, nakładającą na Bank karę pieniężną w łącznej wysokości 4 300 tys. zł. Bank zapłacił nałożoną karę w dniu 17 marca 2022 roku. W dniu 7 maja 2021 roku Bank złożył wniosek do UKNF o ponowne rozpatrzenie sprawy. W dniu 17 grudnia 2021 roku UKNF podtrzymał decyzję z dnia 16 kwietnia 2021 roku. W dniu 21 stycznia 2022 roku Bank złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję KNF. W dniu 24 sierpnia 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Banku w przedmiocie kary pieniężnej. W dniu 14 listopada 2022 roku Bank złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną w powyższej sprawie. W dniu 5 grudnia 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. Wyrok jest ostateczny i niezaskarżalny. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 146 ■W dniu 22 listopada 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego wszczęła przeciwko mBank S.A. postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary na podstawie art. 176i ust. 1 pkt 4 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Na obecnym etapie postępowania nie jest możliwe rzetelne oszacowanie wymiaru potencjalnej kary. Postępowania wszczęte przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) ■ W dniu 12 kwietnia 2019 roku UOKiK wszczął postępowanie z urzędu w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Postępowanie dotyczy klauzul modyfikacyjnych wskazujących okoliczności, w których Bank jest uprawniony do zmiany warunków umownych, w tym wysokości opłat i prowizji. W ocenie Prezesa UOKiK stosowane przez Bank klauzule modyfikacyjne umożliwiają Bankowi jednostronną, nieograniczoną i dowolną możliwość zmiany sposobu wykonywania umowy. W konsekwencji Prezes UOKiK stoi na stanowisku, że klauzule stosowane przez Bank kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, a zatem uzasadnia to zarzut ich abuzywności. mBank nie zgadza się z tym stanowiskiem. Postępowanie zostało przedłużone do 30 kwietnia 2024 roku. ■ W dniu 21 lipca 2017 roku UOKiK wszczął postępowanie przeciwko mBankowi w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów uznając, iż Bank nienależycie informuje klientów o ryzyku zmiany kursów walut, przerzuceniu ryzyka walutowego na konsumenta oraz nieprawidłowym ustalaniu wysokości rat w ten sposób, że Bank je zawyżał. mBank nie zgodził się z tym zarzutami i przedstawiał swoje stanowisko w toku postępowania. Decyzją z dnia 27 listopada 2023 roku nr DOZIK 11/2023 Prezes UOKiK umorzył w całości postępowanie jako bezprzedmiotowe. ■ Postanowieniem z dnia 8 lipca 2022 roku Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów polegające na niedokonywaniu – po zgłoszeniu przez konsumenta transakcji płatniczej jako nieautoryzowanej – zwrotu kwoty tej transakcji albo przywrócenia rachunku do stanu, jaki istniałby gdyby transakcja nie została wykonana w trybie i w terminie określonym w ustawie o usługach płatniczych oraz polegające na przekazywaniu konsumentom w odpowiedziach na ich zgłoszenia nieprawidłowych informacji o weryfikacji przez Bank prawidłowego użycia instrumentu płatniczego. Prezes UOKiK zarzuca Bankowi niedokonywanie zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej pomimo braku zaistnienia przesłanek uzasadniających odmowę zwrotu, tj. podejrzenia oszustwa ze strony klienta czy wygaśnięcia roszczenia na skutek upływu terminu. Bank podkreśla w argumentacji, że art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych (dalej „UUP”) nie ma zastosowania do transakcji autoryzowanych, a także że obowiązek zwrotu na podstawie art. 46 ust. 1 UUP nie dotyczy sytuacji, kiedy to płatnik ponosi odpowiedzialność za transakcję nieautoryzowaną. Istota postępowania wszczętego przez Prezesa UOKiK sprowadza się do ustalenia, w jakich okolicznościach dostawca usługi płatniczej jest zobowiązany do zwrotu kwoty transakcji w terminie D+1. Zdaniem Prezesa UOKiK taki obowiązek powstaje w każdym wypadku zgłoszenia przez konsumenta, że w jego ocenie doszło do nieautoryzowanej transakcji. Stanowisko to jest zdaniem Banku nieuzasadnione, gdyż obowiązek taki powstaje jedynie w sytuacji gdy faktycznie miała miejsce transakcja nieautoryzowana oraz bank ponosi odpowiedzialność za transakcję nieautoryzowaną na gruncie przepisów UUP. Ponadto Bank stoi na stanowisku, że informacje przekazywane konsumentom odnośnie braku odpowiedzialności Banku z tytułu zgłoszonej transakcji są zgodne z prawdą. Odpowiedzialność Banku z tytułu transakcji zgłoszonych jako transakcje nieautoryzowane nie ma charakteru absolutnego, a obowiązek dokonania przez Bank zwrotu kwoty transakcji aktualizuje się jedynie w sytuacjach rzeczywistego zaistnienia transakcji nieautoryzowanej, przy jednoczesnym braku wystąpienia jednego z przypadków wyłączających odpowiedzialność Banku. Postępowanie jest w toku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 147 34.Ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi i mieszkaniowymi udzielonymi klientom indywidualnym indeksowanymi do CHF i innych walut obcych Wprowadzenie W ostatnich latach istotna liczba klientów indywidualnych, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne i mieszkaniowe w CHF i innych walutach obcych, zakwestionowała na drodze sądowej część zapisów lub całość umów, na podstawie których Bank udzielił tych kredytów. W dotychczasowym orzecznictwie występują rozbieżności co do oceny postanowień umownych wprowadzających mechanizm indeksacji oraz skutków ustalenia ich abuzywności (bezskuteczności) jakkolwiek zapadające wyroki są w przeważającej mierze dla Banku niekorzystne. Wartość bilansowa kredytów hipotecznych i mieszkaniowych udzielonych osobom fizycznym w CHF na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 1,9 mld zł (tj. 0,4 mld CHF), w porównaniu do 6,1 mld zł (tj. 1,3 mld CHF) na koniec 2022 roku. Wartość bilansowa kredytów hipotecznych i mieszkaniowych udzielonych osobom fizycznym w innych walutach obcych przez mBank w Polsce na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 1,5 mld zł, w porównaniu do 2,0 mld zł na koniec 2022 roku. Wartość portfela kredytów indeksowanych do CHF udzielonych osobom fizycznym w Polsce (czyli suma wypłaconych klientom transz), z uwzględnieniem kursu z dnia wypłaty poszczególnych transz kredytów, wyniosła 19,5 mld zł (85,5 tys. umów kredytowych). Wartość portfela kredytów indeksowanych do pozostałych walut obcych udzielonych osobom fizycznym w Polsce, z uwzględnieniem kursu z dnia wypłaty poszczególnych transz kredytów, wyniosła 4,1 mld zł (13,4 tys. umów kredytowych). 31.12.2023 31.12.2022 mld PLN Liczba umów kredytowych (w tys.) mld PLN Liczba umów kredytowych (w tys.) Wartość portfela kredytów indeksowanych do CHF udzielonych osobom fizycznym w Polsce, które pozostają aktywne, z uwzględnieniem kursu z dnia wypłaty poszczególnych transz kredytów 8,3 28,6 11,6 43,0 Wartość portfela kredytów indeksowanych do innych walut obcych udzielonych osobom fizycznym w Polsce, które pozostają aktywne, z uwzględnieniem kursu z dnia wypłaty poszczególnych transz kredytów 2,4 7,4 2,6 8,0 Wartość portfela kredytów indeksowanych do CHF udzielonych osobom fizycznym w Polsce, które były nieaktywne, z uwzględnieniem kursu z dnia wypłaty poszczególnych transz kredytu, w tym: 11,2 56,9 7,9 42,5 - Całkowicie spłacone kredyty 7,1 39,2 7,0 38,9 - Kredyty rozliczone w wyniku ugód 2,8 13,3 0,4 1,9 - Kredyty rozliczone w wyniku prawomocnego wyroku 1,3 4,4 0,5 1,7 Ze względu na istotność kwestii ryzyka prawnego związanego z portfelem kredytów walutowych dla sytuacji finansowej Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2023 roku, poniżej przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące tych pozwów sądowych, istotnych wyroków, które w opinii Banku mogą mieć wpływ na przyszłą linię orzeczniczą dotyczącą kredytów indeksowanych do walut obcych, propozycji potencjalnych ugód z klientami, zasad rachunkowości dotyczących ujęcia ryzyka prawnego związanego z tymi sprawami sądowymi oraz programem ugód, a także informacje dotyczące wpływu ryzyka prawnego związanego z tymi sprawami sądowymi na bilans i rachunek zysków i strat Grupy mBanku oraz metodologii zastosowanej do określenia tego wpływu. Indywidualne sprawy sądowe przeciwko Bankowi dotyczące kredytów indeksowanych do CHF oraz innych walut obcych Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank odnotował pozwy indywidualne dotyczące 21 411 kredytów indeksowanych do CHF, z czego 17 852 dotyczyło kredytów aktywnych, a 3 559 kredytów spłaconych (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 18 382, w tym 15 722 dotyczyło kredytów aktywnych, a 2 660 kredytów spłaconych). Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank odnotował pozwy indywidualne dotyczące 370 kredytów indeksowanych do innych walut obcych, z czego 297 dotyczyło kredytów aktywnych, a 73 kredytów spłaconych (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 172 kredytów, w tym 134 aktywne i 38 spłaconych). Na dzień 31 grudnia 2023 roku mBank otrzymał prawomocne wyroki w indywidualnych sprawach sądowych dotyczących 4 487 kredytów indeksowanych do CHF (31 grudnia 2022 roku: 1 898 kredytów), z czego 99 wyroków było korzystnych dla Banku, a 4 388 wyroków było niekorzystnych (31 grudnia 2022 roku: 83 wyroków korzystnych i 1 815 niekorzystnych). Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2023 roku mBank otrzymał prawomocne wyroki w indywidualnych sprawach sądowych dotyczących 41 kredytów indeksowanych do innych walut obcych (31 grudnia 2022 roku: 17 kredytów), z czego 5 wyroków było korzystnych dla Banku, a 36 wyroków było niekorzystnych (31 grudnia 2022 roku: 4 wyroki korzystne i 13 niekorzystnych). Około 92% niekorzystnych wyroków doprowadziło do unieważnienia umowy kredytowej, pozostałe do konwersji umowy na PLN + LIBOR/WIBOR oraz zastąpienia klauzuli kursowej średnim kursem NBP. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 148 Pozew zbiorowy przeciwko mBankowi S.A. dotyczący klauzul waloryzacyjnych W dniu 4 kwietnia 2016 roku Bank został również pozwany przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów reprezentującego grupę 1 731 osób fizycznych - klientów bankowości detalicznej, którzy zawarli umowy kredytów hipotecznych indeksowanych do CHF. Pozew zawiera alternatywne roszczenia dotyczące orzeczenia częściowej nieważności umów kredytowych, tj. pod względem postanowień dotyczących waloryzacji, lub orzeczenia, że umowy te są nieważne w całości, lub orzeczenia, że postanowienia umowy dotyczące waloryzacji są nieważne ze względu na fakt, że dopuszczają waloryzację kredytu powyżej 20% i poniżej 20% według kursu CHF z tabeli kursów walut mBanku S.A. obowiązującej w dniu zawarcia każdej z tych umów kredytowych. W dniu 19 października 2018 roku Sąd Okręgowy wydał wyrok oddalający w całości roszczenia powoda. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że Powód nie wykazał, że posiada interes prawny w wytoczeniu przedmiotowego powództwa, a także odniósł się do kwestii ważności umów kredytów waloryzowanych CHF, podkreślając, że zarówno same umowy, jak i klauzula indeksacyjna są zgodne zarówno z obowiązującymi przepisami prawa, jak i zasadami współżycia społecznego. W dniu 9 marca 2020 roku na skutek apelacji powoda zapadł w sprawie wyrok, w którym Sąd Apelacyjny przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. W dniu 9 czerwca 2020 roku Sąd Apelacyjny wydał na wniosek Powoda postanowienie, którym udzielił zabezpieczenia jego roszczeń poprzez zawieszenie obowiązku spłaty rat kapitałowo – odsetkowych oraz zakazanie Bankowi składania oświadczeń wzywających do zapłaty i wypowiadających umowę kredytową. W dniu 9 lutego 2022 roku Sąd Okręgowy wydał wyrok oddalający powództwo w całości. Sąd uznał, że zwaloryzowane umowy kredytowe są ważne i nie ma podstaw do stwierdzenia ich nieważności z uwagi na wprowadzenie do nich mechanizmu waloryzacji walutowej. Zdaniem sądu, umowy mogą obowiązywać nawet po wyeliminowaniu z nich klauzul dotyczących sposobu spłaty kredytu. W dniu 25 kwietnia 2023 roku na skutek zażalenia powoda Sąd Apelacyjny wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego przedstawionego Sądowi Najwyższemu w sprawie o sygn. akt III CZP 157/22 dotyczącego składu sądu właściwego do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym w czasie obowiązywania przepisów szczególnych związanych z COVID-19. Postanowieniem z dnia 15 listopada 2023 roku Sąd Apelacyjny podjął zawieszone postępowanie z uwagi na wydanie powyższej uchwały przez Sąd Najwyższy. W dniu 29 stycznia 2024 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi wydał wyrok, mocą którego uchylił zaskarżony wyrok sądu I instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji z uwagi na nieważność postępowania. Metodologię kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z pozwem zbiorowym opisano w dalszej części noty. Informacje o najważniejszych postępowaniach sądowych dotyczących kwestii kredytów indeksowanych do waluty obcej Orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące najważniejszych kwestii związanych z kredytami hipotecznymi indeksowanymi do waluty obcej Zastosowanie ogólnego zwyczaju w przypadku braku przepisu w prawie krajowym, który mógłby zastąpić klauzulę abuzywną dotyczącą kursu wymiany walut W dniu 3 października 2019 roku TSUE orzekł w sprawie C-260/18, że: ■ kwestia abuzywności będzie rozstrzygana przez sądy krajowe, ■ uznano za wątpliwą możliwość dalszego wykonywania umowy kredytu w PLN z odsetkami naliczanymi według stawki LIBOR, ■ jeżeli klauzula kursowa zostanie uznana za abuzywną, sąd krajowy musi zdecydować, czy dana umowa może być dalej wykonywana, czy też powinna zostać uznana za nieważną, biorąc pod uwagę wolę klienta i konsekwencje nieważności dla klienta, ■ możliwe jest zastosowanie normy dyspozytywnej, jeżeli nieważność umowy była niekorzystna dla klienta, ■ niemożliwe jest zastosowanie przepisów ogólnych odwołujących się do zwyczaju lub zasad słuszności. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 149 Możliwość zastosowania przepisu dyspozytywnego prawa krajowego w miejsce klauzuli abuzywnej i przedawnienia roszczeń konsumenta W dniu 8 września 2022 roku TSUE wydał orzeczenie w sprawie C-81/21, w którym podtrzymał swoje dotychczasowe orzecznictwo: ■ potwierdził, że termin przedawnienia roszczeń konsumenta o zwrot kwot nienależnie zapłaconych na podstawie nieuczciwego postanowienia umownego rozpoczyna bieg od momentu, w którym konsument dowiedział się lub powinien był się dowiedzieć o nieuczciwości postanowienia umownego, ■ stwierdził, że automatyczne zastosowanie dyspozytywnego przepisu prawa krajowego (niezależnie od zgody konsumenta) może mieć zastosowanie wyłącznie do postanowienia, które zostało wprowadzone przez ustawodawcę krajowego w celu wyeliminowania abuzywności, jeżeli takie postanowienie przywracało równowagę stron, ■ Trybunał Sprawiedliwości ponownie podkreślił, że celem Dyrektywy 93/13 nie jest unieważnienie wszystkich umów zawierających nieuczciwe warunki. Obowiązek poinformowania konsumenta o skutkach unieważnienia umowy W dniu 29 kwietnia 2021 roku TSUE wydał wyrok w sprawie C-19/20, zgodnie z którym: ■ jeżeli nieuczciwy (abuzywny) charakter postanowienia umownego prowadzi do unieważnienia umowy, Sąd nie powinien unieważnić umowy, dopóki nie poinformuje konsumenta w sposób obiektywny i wyczerpujący o konsekwencjach prawnych, jakie może spowodować unieważnienie takiej umowy (niezależnie od tego, czy konsument jest reprezentowany przez radcę prawnego, czy nie) oraz dopóki nie umożliwi konsumentowi wyrażenia swobodnej i świadomej zgody na kwestionowane postanowienie i na kontynuowanie umowy. Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału/waloryzacja W dniu 15 czerwca 2023 roku TSUE wydał wyrok w sprawie C-520/21, zgodnie z którym: ■ konsument jest uprawniony do żądania od instytucji kredytowej odszkodowania wykraczającego poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych w związku z wykonaniem tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności, ■ bank nie jest uprawniony do żądania od konsumenta odszkodowania wykraczającego poza zwrot kapitału zapłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty. Zdaniem TSUE roszczenia te mogą być uwzględnione tylko wtedy, gdy nie zagrażają celowi przywrócenia sytuacji, jak gdyby umowa o kredyt nie istniała oraz odstraszającemu celowi dyrektywy 93/13. W dniu 11 grudnia 2023 roku TSUE wydał postanowienie w sprawie C-756/22 i wskazał, że: ■ udzielił już odpowiedzi na pytanie o to, jakie roszczenia przysługują bankowi w przypadku nieważności umowy w sprawie C-520/21, ■ wskazał, że bankowi nie przysługuje żadna kwota wykraczająca poza zwrot kapitału wpłaconego na poczet wykonania tej umowy wraz z zapłatą odsetek za opóźnienie w wysokości ustawowej od dnia doręczenia wypowiedzenia. W dniu 15 stycznia 2024 roku TSUE wydał postanowienie w sprawie C-488/23, zgodnie z którym: ■ waloryzacja jest formą rekompensaty, a zatem banki nie są uprawnione do jej dochodzenia. Wyrok i postanowienia w wyżej wymienionych sprawach w praktyce wykluczyły możliwość dochodzenia przez banki roszczeń z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z kapitału i waloryzacji kapitału. Termin przedawnienia W dniu 7 grudnia 2023 roku TSUE w sprawie C-140/22 orzekł, że: ■ w przypadku nieważności umowy realizacja praw konsumenta wynikających z tej nieważności nie może być uzależniona od oświadczenia złożonego przez konsumenta w toku postępowania sądowego, że konsument nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy nieuczciwego warunku, jest świadomy skutków nieważności umowy i wyraża zgodę na nieważność umowy. Oświadczenie takie może być złożone poza sądem i nie musi być tak precyzyjne. Powinno ono wskazywać, że konsument żąda unieważnienia umowy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 150 W dniu 14 grudnia 2023 roku TSUE w sprawie C-28/22 orzekł, że: ■ niedopuszczalna jest sytuacja, w której bieg terminu przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy rozpoczyna się dopiero od dnia, w którym umowa stała się trwale bezskuteczna, natomiast bieg terminu przedawnienia roszczeń konsumenta rozpoczyna się w chwili, w której dowiedział się on lub powinien był się dowiedzieć o nieuczciwym charakterze postanowienia umownego powodującego nieważność. Wyroki te otworzyły debatę sądów krajowych na temat tego, jaki moment należy uznać za początek biegu terminu przedawnienia roszczenia banku. Bank będzie monitorował rozwój orzecznictwa w tym zakresie. Uchwały Sądu Najwyższego dotyczące kredytów indeksowanych do walut obcych Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie III CZP: W dniu 29 stycznia 2021 roku złożony został wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały w odniesieniu do następujących zagadnień: ■ zastąpienie przepisów abuzywnych przepisami prawa cywilnego lub powszechnie obowiązującymi, ■ możliwość utrzymania kredytu indeksowanego/denominowanego jako kredytu złotowego z oprocentowaniem opartym o LIBOR, ■ teoria salda lub teoria dwóch kondykcji w przypadku nieważności kredytu w CHF, ■ początek biegu terminu przedawnienia w przypadku roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu, ■ wynagrodzenie za korzystanie z kapitału dla banków i konsumentów. W dniu 2 września 2021 roku Sąd Najwyższy postanowił zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z trzema pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi kwestii powoływania sędziów w Rzeczypospolitej Polskiej. Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2024 roku TSUE stwierdził oczywistą niedopuszczalność wniosku o wydanie takiego orzeczenia. Wyrok w sprawie pytań prejudycjalnych zadanych przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego nie został wydany. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2021 roku w sprawie III CZP 11/20: ■ zatwierdziła teorię dwóch kondykcji w przypadku nieważności umowy kredytu. Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 roku w sprawie III CZP 6/21: ■ niedozwolone postanowienie umowne (art. 385(1) § 1 k.c.) jest od samego początku z mocy prawa bezskuteczne na korzyść konsumenta, który może następnie wyrazić świadomą i swobodną zgodę na to postanowienie i w ten sposób przywrócić jego skuteczność z mocą wsteczną, ■ jeżeli umowa kredytu nie może wiązać po usunięciu bezskutecznego postanowienia, konsumentowi i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w zw. z art. 405 k.c.). Bank może żądać zwrotu świadczenia od chwili trwałej bezskuteczności umowy kredytu. W pisemnym uzasadnieniu Sąd Najwyższy potwierdził swoje wcześniejsze stanowiska co do stosowania teorii dwóch przesłanek oraz kwestii obliczania terminu przedawnienia roszczeń banku w przypadku niemożności utrzymania umowy w mocy po wyeliminowaniu abuzywnych postanowień. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że z uwagi na przyznaną konsumentowi możliwość podjęcia wiążącej decyzji w zakresie sankcjonowania klauzuli niedozwolonej i przyjęcia na siebie skutków całkowitej nieważności umowy, należy uznać, że co do zasady bieg terminu przedawnienia tych roszczeń może rozpocząć się dopiero po podjęciu przez konsumenta wiążącej decyzji w tym zakresie. Dopiero wówczas, zdaniem Sądu Najwyższego, można uznać, że brak podstawy prawnej świadczenia stał się definitywny (jak w przypadku condictio causa finita), a strony mogły skutecznie żądać zwrotu nienależnego świadczenia. Oznacza to w szczególności, że konsument nie może przyjąć, że roszczenie banku wygasło w terminie liczonym tak, jakby wezwanie do zwrotu kredytu było możliwe już w dniu jego udostępnienia. Uzasadniając uchwałę, Sąd Najwyższy potwierdził również, że w celu uniknięcia ryzyka związanego z niewypłacalnością kredytobiorcy bank może skorzystać z prawa zatrzymania przewidzianego w art. 497 k.c. w zw. z art. 496 k.c., chroniąc w ten sposób swoje roszczenie o zwrot wykorzystanego kapitału, gdyż obowiązek jego zwrotu jest – w stosunku do obowiązku postawienia środków do dyspozycji kredytobiorcy - czymś więcej niż obowiązkiem odpłatnym. Propozycja Przewodniczącego KNF Ogólne założenia propozycji Przewodniczącego KNF dotyczącej przewalutowania kredytów walutowych na PLN zostały ogłoszone w grudniu 2020 roku. Propozycja Przewodniczącego zakłada, że kredyt indeksowany/denominowany do waluty obcej (CHF/EUR/USD) zostałby zmieniony tak, jakby od początku był kredytem w PLN oprocentowanym stawką WIBOR 3M powiększoną o marżę stosowaną historycznie dla tego typu kredytów. Bank dokonał analizy kosztów, jakie musiałby ponieść we wskazanym scenariuszu jako suma różnic pomiędzy aktualnymi saldami kredytów indeksowanych/denominowanych do waluty obcej (CHF/EUR/USD) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 151 a odpowiadającymi im hipotetycznymi saldami kredytów w PLN opartymi o stawkę WIBOR 3M powiększoną o marżę kredytów w PLN udzielanych w tym samym czasie i na ten sam okres co kredyt indeksowany/denominowany do walut obcych (CHF/EUR/USD). Hipotetyczne salda kredytów w PLN uwzględniają w swoim harmonogramie różnice względem rzeczywistych spłat kredytów indeksowanych/denominowanych do walut obcych (CHF/EUR/USD) korygując wartość kapitału pozostałego do spłaty według schematu przekazanego przez KNF. Szacowany potencjalny wpływ realizacji planu konwersji na mBank, obliczony na dzień 31 grudnia 2023 roku, wyniósłby 3,5 mld zł w przypadku konwersji całego portfela aktywnego indeksowanego lub denominowanego do CHF (dane niepodlegające weryfikacji przez biegłego rewidenta). Szczegółowe założenia do oszacowania tego wpływu zostały przyjęte na podstawie ankiety KNF z dnia 27 stycznia 2021 roku. Propozycja Przewodniczącego KNF zakłada, że tylko aktywny portfel będzie podlegał konwersji. Program ugód W dniu 26 września 2022 roku Bank podjął decyzję o rozpoczęciu programu ugód dla kredytobiorców, którzy posiadają aktywny kredyt indeksowany do CHF, włączając w to kredytobiorców będących w sporze sądowym z Bankiem. Przedstawiana oferta oparta jest na dwóch podstawowych założeniach: (i) wyeliminowanie ponoszonego przez klienta ryzyka zmiany kursu walutowego CHF/PLN oraz (ii) ograniczenie ryzyka zmiany oprocentowania. Propozycja ugody polega na konwersji kredytu z franków szwajcarskich na złote polskie, z jednoczesnym umorzeniem części zadłużenia pozostałego do spłaty. Poziom umorzenia jest przedmiotem indywidualnych negocjacji z klientami. Bank zwraca również składki ubezpieczenia niskiego wkładu własnego przez umorzenie kapitału równego sumie pobranych od klienta składek. Po konwersji kredytu na złote, klient może zdecydować, jakie oprocentowanie wybiera: okresowo stałe czy zmienne. Bank stosuje preferencyjne oprocentowanie kredytu po konwersji dla klientów, którzy zawrą ugodę. Decydując się na zawarcie ugody z Bankiem klient zyskuje obniżenie kwoty kredytu pozostałej do spłaty, eliminuje ryzyko walutowe oraz na skutek oferowanego preferencyjnego oprocentowania i możliwości wyboru okresowo stałego oprocentowania minimalizuje ryzyko zmiany stopy oprocentowania. Ugody są zawierane w trybie pozasądowym, aczkolwiek każdemu klientowi, który wyrazi taką wolę, Bank umożliwia zawarcie ugody przy sądzie polubownym. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank zawarł łącznie 13 321 ugód (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 1 886 ugód). Zasady rachunkowości dotyczące ujęcia wpływu ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi kredytów hipotecznych i mieszkaniowych dla klientów indywidualnych w walutach obcych oraz programu ugód Grupa ujmuje wpływ ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych oraz programu ugód oferowanych kredytobiorcom w CHF zgodnie z: ■ MSSF 9 „Instrumenty finansowe” w odniesieniu do kredytów aktywnych, w tym kredytów aktywnych objętych pozwem zbiorowym, oraz programu ugód, i ■ MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” w odniesieniu do spłaconych kredytów. Kredyty hipoteczne i mieszkaniowe dla klientów, które są przedmiotem postępowań sądowych, objęte są zakresem MSSF 9. Zgodnie z MSSF 9 kredyty te wyceniane są w zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Roszczenia prawne zgłaszane przez kredytobiorców, w tym roszczenia z tytułu nieważności umów, mają wpływ na oszacowanie przez Bank oczekiwanego okresu kredytowania oraz oczekiwanych przez Bank przepływów pieniężnych. W szczególności Bank bierze pod uwagę ryzyko, że pozostały okres kredytowania może być krótszy niż wynikający z umowy lub Bank może nie otrzymać części przepływów umownych, a w przypadku orzeczenia przez sąd nieważności umowy Bank może być zmuszony do zwrotu kredytobiorcom otrzymanych nienależnych świadczeń. Dodatkowo, ewentualne ugody oferowane przez Bank kredytobiorcom (także tym, którzy dotychczas nie występowali z roszczeniami prawnymi) również mogą mieć wpływ na wysokość i terminy oczekiwanych przepływów pieniężnych wynikających z tych kredytów. W związku z tym w opinii Banku właściwym sposobem ujęcia wpływu ryzyka prawnego w odniesieniu do kredytów aktywnych oraz oczekiwanego wpływu programu ugód oferowanych kredytobiorcom jest aktualizacja szacunków przepływów pieniężnych związanych z kredytami i zmniejszenie wartości bilansowej brutto tych kredytów zgodnie z MSSF 9 paragraf B5.4.6. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 152 W odniesieniu do spłaconych kredytów oraz kredytów, dla których wyliczona korekta przepływów pieniężnych jest wyższa niż wartość bilansowa, Bank rozpoznaje rezerwy na sprawy sądowe zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”. Zgodnie z MSR 37 kwota stanowiąca rezerwę powinna odzwierciedlać najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy. Najbardziej właściwym szacunkiem nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku jest kwota, jaką zgodnie z racjonalnymi oczekiwaniami Bank zapłaciłby w ramach wypełnienia obowiązku na dzień bilansowy lub w celu przeniesienia go na stronę trzecią na ten sam dzień. Kwota ta jest dyskontowana na dzień bilansowy. W przypadku kredytów spłaconych nie istnieją aktywa, które mogłyby zostać skorygowane, dlatego też wszelkie potencjalne zobowiązania wynikające z ryzyka prawnego są ujmowane zgodnie z MSR 37. W przypadku kredytów spłaconych rezerwa odnosi się do zbioru wielu pozycji, a przy szacunkowym określaniu kwoty obowiązku Bank stosuje metodę „wartości oczekiwanej”, która uwzględnia wszystkie możliwe wyniki oraz odpowiadające im prawdopodobieństwa. Powyższe szacunki są dokonywane na drodze osądu, biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia dotyczące podobnych spraw oraz opinie niezależnych ekspertów. Bank bierze pod uwagę wszelkie dodatkowe dowody powstałe w wyniku zdarzeń następujących po dniu bilansowym. Metodologia kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z kredytami indeksowanymi do CHF i do innych walut obcych oraz programu ugód została opisana w dalszej części noty. Wpływ ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych oraz programem ugód Metodyka zastosowana do obliczenia wpływu ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych oraz programem ugód oparta jest na obserwacjach historycznych oraz z uwagi na brak danych rynkowych, częściowo na założeniach eksperckich, które są wysoce subiektywne i mają szeroki zakres możliwych wartości. Możliwe jest, że w przyszłości wpływ ten będzie musiał zostać istotnie korygowany, szczególnie że ważne parametry wykorzystywane w obliczeniach są istotnie współzależne. Łączny wpływ ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi (pozwami indywidualnymi oraz pozwem zbiorowym) dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych oraz programem ugód uwzględniony w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy mBanku przedstawia poniższa tabela. 31.12.2023 31.12.2022 Wpływ ryzyka prawnego wynikającego z pozwów oraz programu ugód związanego z kredytami aktywnymi ujęty jako pomniejszenie wartości bilansowej brutto kredytów, w tym kredyty w: 6 446 591 5 752 732 - CHF 6 334 478 5 752 732 - USD 47 219 - - EUR 64 894 - Wpływ ryzyka prawnego wynikającego z pozwów indywidualnych oraz pozwu zbiorowego związanego z kredytami spłaconymi oraz kredytami aktywnymi o niskiej wartości ujęty jako rezerwy na sprawy sporne 1 811 522 709 187 Łączny wpływ ryzyka prawnego związanego ze sprawami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych w kredytach hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych 8 258 113 6 461 919 Łączne koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi ujęte w rachunku zysków i strat za 2023 rok wyniosły 4 908,2 mln zł (w 2022 roku: 3 112,3 mln zł). Najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na te koszty w 2023 roku były zmiany rozkładu oczekiwanych scenariuszy orzeczeń sądowych, koszty programu ugód oraz zmiany w pozostałych parametrach modelowych oraz rynkowych. Metodyka kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z indywidualnymi sprawami sądowymi dotyczącymi kredytów indeksowanych do CHF Metodyka kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z indywidualnymi sprawami sądowymi dotyczącymi zarówno aktywnych, jak i spłaconych kredytów, stosowana przez Bank, jest uzależniona od szeregu założeń, które uwzględniają dane historyczne skorygowane o oczekiwania Banku co do przyszłości. Najważniejszymi założeniami są: oczekiwana populacja kredytobiorców, którzy wniosą pozew przeciwko Bankowi, rozkład oczekiwanych wyroków sądowych oraz wynikająca z nich strata jaką poniesie Bank, a także poziom akceptacji i warunki ugód. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 153 Oczekiwana populacja kredytobiorców, która złoży pozew Populacja kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko Bankowi została zaprognozowana przy użyciu metod statystycznych w oparciu o historię spraw sądowych Banku i założenia co do napływu nowych spraw w pełnym okresie przewidywania zjawiska. Bank zakłada, że zdecydowana większość prognozowanych spraw zostanie wniesiona do końca 2024 roku, a następnie ich liczba spadnie. Dla celów wyliczenia wpływu ryzyka prawnego mBank zakłada, że około 7,9 tys. kredytobiorców frankowych, w tym 6,1 tys. z aktywnymi kredytami i 1,8 tys. ze spłaconymi kredytami, złoży pozew przeciwko Bankowi (na 31 grudnia 2022 roku: 11,4 tys., w tym 9,1 tys. aktywnych i 2,3 tys. spłaconych kredytów). Jednocześnie Bank zakłada, że część z tych kredytobiorców zawrze ugodę. Założenia te, ze względu na znaczną niepewność prawną dotyczącą spraw związanych z CHF, jak również inne czynniki zewnętrzne, które mogą wpływać na preferencje klientów co do składania pozwów, jest wysoce subiektywne i może podlegać korekcie w przyszłości. Gdyby dodatkowy 1 tys. kredytobiorców z aktywnymi kredytami indeksowanymi do CHF wystąpił z pozwem przeciwko Bankowi i kredyt zostałby unieważniony w całości, to wpływ ryzyka prawnego wzrósłby o około 282,1 mln zł (przy pozostałych istotnych założeniach niezmienionych) w porównaniu do 31 grudnia 2023 roku, z czego 282,1 mln zł zmniejszyłoby wartość bilansową brutto kredytów. Gdyby dodatkowy 1 tys. kredytobiorców ze spłaconymi kredytami indeksowanymi do CHF wystąpił z pozwem przeciwko Bankowi i kredyt zostałby unieważniony w całości, to wpływ ryzyka prawnego wzrósłby o około 90,0 mln zł (przy pozostałych istotnych założeniach niezmienionych), z czego 90,0 mln zł zwiększyłoby rezerwy na sprawy sporne. Bank szacuje, że 4,2 tys. kredytobiorców posiadających aktywne kredyty indeksowane do CHF nie zdecyduje się w przyszłości na wystąpienie przeciwko Bankowi na drogę sądową oraz nie zawrze z Bankiem ugody, a 33,9 tys. kredytobiorców, którzy spłacili już kredyty, nie złoży w przyszłości pozwu. W ocenie Banku wpływ na to będą miały następujące czynniki: oczekiwania klientów co do przyszłych zmian kursu CHF/PLN, oczekiwania klientów co do przyszłych kosztów kredytów w PLN, zmiany w orzecznictwie w sprawach kredytów w CHF, rozwiązania podatkowe dotyczące ugód, koszty oraz czas trwania postępowań sądowych, czynniki indywidualne (w szczególności okres spłaty kredytu i aktualna wysokość zadłużenia). Nie jest to wartość szacowana bezpośrednio, a wynik różnicy pomiędzy oszacowaniem populacji klientów będących już w sporze z Bankiem bądź mających taką intencję oraz oszacowaniem populacji klientów, którzy zdecydują się zawrzeć ugodę, a liczbą klientów posiadających aktywną umowę kredytową w CHF oraz kredytobiorców, którzy spłacili już swoje kredyty. Rozkład oczekiwanych wyroków sądowych Prognozowany rozkład oczekiwanych wyroków sądowych został oparty na prawomocnych wyrokach, jakie zapadły w sprawach przeciwko Bankowi w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank przyjmuje założenie poniesienia straty w 99% toczących się lub przewidywanych spraw sądowych (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 95%), natomiast dla pozostałego 1% spraw Bank przewiduje oddalenie powództwa (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 5%). W scenariuszu straty przewidywane są następujące rozstrzygnięcia: (i) umowa pozostaje ważna, ale wyeliminowany zostaje mechanizm indeksacji, który przekształca kredyt indeksowany do CHF w kredyt złotowy oprocentowany według stopy procentowej dla kredytu indeksowanego do CHF, (ii) umowa jest nieważna w całości, gdyż usunięcie klauzuli kursowej byłoby zbyt daleko idącą zmianą (przy założeniu, że klauzula ta określa główny przedmiot umowy). Gdyby przyjąć bardziej negatywny rozkład wyroków (zamiast opisanych powyżej scenariuszy (i) i (ii)), tj. że wszystkie niekorzystne wyroki oznaczają unieważnienie umowy w całości (100% wyroków sądowych), to łączna kwota wpływu ryzyka prawnego zwiększyłaby się o 135,6 mln zł z czego 114,6 mln zł zmieniłoby wartość bilansową brutto kredytów, a 21,0 mln zł rezerwę na sprawy sporne. Bank szacuje, że gdyby wszystkie umowy kredytowe Banku będące obecnie przedmiotem indywidualnych i zbiorowych postępowań sądowych zostały uznane za nieważne, koszt przed opodatkowaniem mógłby wynieść około 7,3 mld zł (wobec 8,3 mld zł łącznej kwoty oczekiwanego wpływu ryzyka prawnego związanego ze sporami sądowymi dotyczącymi klauzul indeksacyjnych kredytów hipotecznych i mieszkaniowych w walutach obcych ujętej na dzień 31 grudnia 2023 roku). Całkowite straty byłyby wyższe lub niższe w zależności od ostatecznych wyroków sądowych. Prawdopodobieństwo akceptacji ugód Bank przyjął prawdopodobieństwo akceptacji ugód bazując na wynikach prowadzonego aktywnie programu ugód oraz dostępnych danych rynkowych, oraz w oparciu o własne prognozy. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank oczekuje, że zawrze w przyszłości 6,2 tys. ugód, co stanowi ok. 22% liczby kredytów aktywnych (na 31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 13,7 tys. i 32%), w tym z kredytobiorcami, którzy już złożyli lub mogliby złożyć pozew przeciwko Bankowi. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 154 Metodyka kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z pozwem zbiorowym i innymi kredytami walutowymi W celu kalkulacji kosztów ryzyka prawnego związanego z pozwem zbiorowym i kredytami indeksowanymi do walut obcych innych niż CHF, zastosowano opisaną powyżej metodologię kalkulacji wpływu ryzyka prawnego związanego z indywidualnymi sprawami sądowymi dotyczącymi kredytów indeksowanych do CHF. Metodologię tę zastosowano do całej populacji objętej pozwem zbiorowym i portfela kredytów indeksowanych do innych walut obcych. Zastosowany rozkład orzeczeń sądowych jest taki sam jak w przypadku spraw indywidualnych w CHF. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank ujął wpływ ryzyka prawnego związanego z pozwem zbiorowym w wysokości 364,7 mln zł oraz wpływ ryzyka prawnego związanego z kredytami indeksowanymi do innych walut obcych w wysokości 130,4 mln zł. 35.Zobowiązania pozabilansowe Zobowiązania pozabilansowe Grupy obejmują zobowiązania do udzielenia kredytu, gwarancje i inne produkty finansowe oraz pozostałe zobowiązania. Kwoty oraz odpowiadające im terminy, w których Grupa zobowiązana będzie do zrealizowania pozabilansowych zobowiązań finansowych poprzez udzielenie kredytów lub innych świadczeń pieniężnych, zostały zaprezentowane w tabeli poniżej. Zobowiązania do udzielenia kredytu, gwarancje i inne produkty finansowe oraz pozostałe zobowiązania Kwota nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 31.12.2023 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Zobowiązania do udzielenia kredytu 32 104 719 2 164 802 86 222 2 487 43 017 36 429 22 178 752 Gwarancje i inne produkty finansowe 7 371 682 684 277 141 767 3 947 4 458 1 344 92 890 (3 650) Kwota nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 31.12.2022 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI Zobowiązania do udzielenia kredytu 32 411 508 675 546 74 062 2 899 39 344 14 026 24 276 445 Gwarancje i inne produkty finansowe 7 383 407 460 520 266 455 2 203 4 786 1 084 219 228 (1 597) Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 155 Pozabilansowe zobowiązania do udzielenia kredytu, gwarancje i inne produkty finansowe oraz pozostałe zobowiązania oraz rezerwy na pozabilansowe udzielone zobowiązania i gwarancje według poziomów wewnętrznego systemu ratingowego 31.12.2023 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Wartość nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 1 5 388 831 80 - - 5 388 911 2 10 752 498 33 188 - 8 10 785 694 3 7 194 960 199 601 - 54 7 394 615 4 10 321 729 1 476 929 - 518 11 799 176 5 2 678 245 940 521 - 103 3 618 869 6 12 964 55 514 - 2 68 480 7 25 002 143 246 - 54 168 302 8 269 432 - - - 269 432 pozostałe 2 832 740 - - - 2 832 740 default - - 227 989 5 695 233 684 Wartość nominalna, razem 39 476 401 2 849 079 227 989 6 434 42 559 903 Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 Rezerwy, razem 47 475 37 773 115 068 (2 898) 197 418 31.12.2022 Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 POCI RAZEM Wartość nominalna pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 1 4 756 581 1 847 - - 4 758 428 2 11 891 625 59 227 - 2 11 950 854 3 9 606 095 371 468 - 279 9 977 842 4 7 608 715 338 620 - 277 7 947 612 5 2 716 126 267 307 - 125 2 983 558 6 12 319 14 506 - 2 26 827 7 49 880 83 091 - 14 132 985 8 249 787 - - - 249 787 pozostałe 2 903 787 - - - 2 903 787 default - - 340 517 4 403 344 920 Wartość nominalna, razem 39 794 915 1 136 066 340 517 5 102 41 276 600 Rezerwy z tytułu pozabilansowych zobowiązań do udzielenia kredytu, gwarancji i innych produktów finansowych oraz pozostałych zobowiązań podlegających utracie wartości zgodnie z MSSF 9 Rezerwy, razem 44 130 15 110 243 504 (1 152) 301 592 System ratingowy został przedstawiony w Nocie 3.3.4. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 156 Poniższa tabela przedstawia zobowiązania pozabilansowe udzielone i otrzymane przez Grupę oraz wartość nominalną otwartych transakcji pochodnych Grupy na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku. Gwarancje zostały przedstawione w poniższej tabeli na podstawie umownej daty zapadalności. Gwarancje finansowe mogą być wymagalne natychmiast. 31.12.2023 Do 1 roku Od 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Razem Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane 32 152 246 17 094 528 3 626 765 52 873 539 Zobowiązania udzielone 28 332 322 11 464 227 2 763 354 42 559 903 Finansowe 24 382 404 8 175 947 1 799 879 34 358 230 - zobowiązania do udzielenia kredytu 24 382 404 8 175 947 1 799 879 34 358 230 Gwarancje i inne produkty finansowe 3 949 918 3 288 280 963 475 8 201 673 - gwarancje i akredytywy stand by 3 949 918 3 288 280 963 475 8 201 673 Zobowiązania otrzymane 3 819 924 5 630 301 863 411 10 313 636 Finansowe 485 280 170 000 - 655 280 Gwarancyjne 3 334 644 5 460 301 863 411 9 658 356 Pochodne instrumenty finansowe (wartość nominalna kontraktów) 257 176 732 266 030 187 33 065 435 556 272 354 Instrumenty pochodne na stopę procentową 138 116 383 254 096 392 32 488 445 424 701 220 Walutowe instrumenty pochodne 115 793 994 10 690 978 4 890 126 489 862 Instrumenty pochodne na ryzyko rynkowe 3 266 355 1 242 817 572 100 5 081 272 Pozycje pozabilansowe razem 289 328 978 283 124 715 36 692 200 609 145 893 31.12.2022 Do 1 roku Od 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Razem Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane 30 704 164 15 067 380 5 007 205 50 778 749 Zobowiązania udzielone 27 257 222 10 001 914 4 017 464 41 276 600 Finansowe 23 296 728 7 143 090 2 724 197 33 164 015 - zobowiązania do udzielenia kredytu 23 296 728 7 143 090 2 724 197 33 164 015 Gwarancje i inne produkty finansowe 3 960 494 2 858 824 1 293 267 8 112 585 - gwarancje i akredytywy stand by 3 960 494 2 858 824 1 293 267 8 112 585 Zobowiązania otrzymane 3 446 942 5 065 466 989 741 9 502 149 Finansowe 773 790 - - 773 790 Gwarancyjne 2 673 152 5 065 466 989 741 8 728 359 Pochodne instrumenty finansowe (wartość nominalna kontraktów) 273 757 689 410 332 909 42 014 000 726 104 598 Instrumenty pochodne na stopę procentową 158 128 185 392 265 521 41 921 182 592 314 888 Walutowe instrumenty pochodne 110 595 312 17 289 913 41 818 127 927 043 Instrumenty pochodne na ryzyko rynkowe 5 034 192 777 475 51 000 5 862 667 Pozycje pozabilansowe razem 304 461 853 425 400 289 47 021 205 776 883 347 Wartości bilansowe instrumentów pochodnych zaprezentowane są w Nocie 20. Największy wpływ na wielkość zobowiązań finansowych udzielonych, poza zobowiązaniami udzielonymi przez Bank, miały zobowiązania udzielone przez mFaktoring i mBank Hipoteczny w wysokości odpowiednio 2 832 740 tys. zł i 3 129 tys. zł na dzień 31 grudnia 2023 roku (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 2 903 787 tys. zł i 3 615 tys. zł). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 157 36.Aktywa zastawione Na aktywach ustanawia się zabezpieczenia w związku z umowami odkupu papierów wartościowych oraz transakcji pochodnych zawartymi z innymi bankami oraz ustanawia się depozyty zabezpieczające w związku z zawarciem kontraktów giełdowych typu futures, opcjami i członkostwem w giełdach. Zabezpieczenie może być również złożone w różnej formie (gotówka, papiery wartościowe, zastaw na aktywach itp.). Analogicznie, na rzecz Grupy kontrahenci ustanawiają zabezpieczenia transakcji na swoich aktywach. Jeśli przedmiotem takiego zabezpieczenia są papiery wartościowe (w transakcji buy/sell back), mogą one zostać ponownie użyte jako zabezpieczenie w transakcji przeciwstawnej (sell/buy back). Ponadto Grupa przyjmuje zabezpieczenia o charakterze rzeczowym (w formie zastawu bądź hipoteki) związane z transakcjami o charakterze kredytowym, takimi jak udzielone kredyty, linie kredytowe, gwarancje bankowe. W tabeli poniżej zaprezentowano zestawienie środków możliwych do zastawienia w rozbiciu na główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy mBanku. Głównym składnikiem stanowiącym zabezpieczenie płynności Grupy mBanku z tytułu możliwych do ustanowienia zabezpieczeń są skarbowe papiery wartościowe. Aktywa Wartość godziwa zabezpieczenia przyjętego w formie papierów wartościowych związanych z transakcjami buy/sell back 31.12.2023 Aktywa ogółem Aktywa zastawione Aktywa możliwe do zastawienia Przyjęte Ponownie zastawione Możliwe do zastawienia Środki możliwe do zastawienia (3+6) 1 2 3 4 5 6 7 Dłużne papiery wartościowe (Nota 20, 21, 22 i 23), w tym: 60 973 751 4 264 870 53 370 200 7 153 550 425 204 6 728 346 60 098 546 - Bony pieniężne NBP 18 437 136 - 18 437 136 - - - 18 437 136 - Papiery skarbowe 31 947 094 2 394 452 29 552 642 7 153 550 425 204 6 728 346 36 280 988 - Listy zastawne 205 695 - - - - - - - Pozostałe papiery nieskarbowe 10 383 826 1 870 418 5 380 422 - - - 5 380 422 Zabezpieczenie gotówkowe (pod transakcje pochodne) (Nota 23) 737 614 737 614 - - - - - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 113 520 791 8 239 209 - - - - - Pozostałe aktywa 51 748 360 - - - - - - Razem 226 980 516 13 241 693 53 370 200 7 153 550 425 204 6 728 346 60 098 546 Aktywa Wartość godziwa zabezpieczenia przyjętego w formie papierów wartościowych związanych z transakcjami buy/sell back 31.12.2022 Aktywa ogółem Aktywa zastawione Aktywa możliwe do zastawienia Przyjęte Ponownie zastawione Możliwe do zastawienia Środki możliwe do zastawienia (3+6) 1 2 3 4 5 6 7 Dłużne papiery wartościowe (Nota 20, 21, 22 i 23), w tym: 55 143 094 3 502 884 49 085 844 9 310 924 562 338 8 748 586 57 834 430 - Bony pieniężne NBP 17 483 362 - 17 483 362 - - - 17 483 362 - Papiery skarbowe 29 183 941 2 045 372 27 138 569 9 310 924 562 338 8 748 586 35 887 155 - Listy zastawne 116 709 - - - - - - - Pozostałe papiery nieskarbowe 8 359 082 1 457 512 4 463 913 - - - 4 463 913 Zabezpieczenie gotówkowe (pod transakcje pochodne) (Nota 23) 965 301 965 301 - - - - - Kredyty i pożyczki udzielone klientom 120 183 142 8 179 977 - - - - - Pozostałe aktywa 33 600 576 - - - - - - Razem 209 892 113 12 648 162 49 085 844 9 310 924 562 338 8 748 586 57 834 430 mBank Hipoteczny S.A. zabezpiecza wyemitowane hipoteczne i publiczne listy zastawne wierzytelnościami z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość bilansowa netto kredytów wpisanych do rejestru hipotecznych i publicznych listów zastawnych, wykazanych powyżej jako aktywa zastawione, wynosiła 8 239 209 tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 8 179 977 tys. zł). Wartość papierów skarbowych wykazanych jako aktywa zastawione, poza zabezpieczeniem transakcji sell/buy back, obejmuje zabezpieczenie zobowiązań Grupy z tytułu kredytów otrzymanych z EBI, zabezpieczenie z tytułu depozytu przyjętego od klienta oraz zabezpieczenie funduszu ochrony środków gwarantowanych BFG i zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty na rzecz funduszu gwarancyjnego i funduszu przymusowej restrukturyzacji BFG. W nocie wykazano również papiery wartościowe wyemitowane przez EBI, które zabezpieczają emisje obligacji CLN. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 158 37.Zarejestrowany kapitał akcyjny Łączna liczba akcji zwykłych na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 42 465 167 sztuk (31 grudnia 2022 roku: 42 433 495 sztuk) o wartości nominalnej 4 zł na akcję. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone. ZAREJESTROWANY KAPITAŁ AKCYJNY (STRUKTURA) NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2023 ROKU Rodzaj akcji Rodzaj uprzywilejowania akcji Rodzaj ograniczenia praw do akcji Liczba akcji Wartość serii / emisji wg wartości nominalnej (w zł) Sposób pokrycia kapitału Rok rejestracji zwykłe na okaziciela - - 9 989 000 39 956 000 w całości opłacone gotówką 1986 imienne zwykłe - - 11 000 44 000 w całości opłacone gotówką 1986 zwykłe na okaziciela - - 2 500 000 10 000 000 w całości opłacone gotówką 1994 zwykłe na okaziciela - - 2 000 000 8 000 000 w całości opłacone gotówką 1995 zwykłe na okaziciela - - 4 500 000 18 000 000 w całości opłacone gotówką 1997 zwykłe na okaziciela - - 3 800 000 15 200 000 w całości opłacone gotówką 1998 zwykłe na okaziciela - - 170 500 682 000 w całości opłacone gotówką 2000 zwykłe na okaziciela - - 5 742 625 22 970 500 w całości opłacone gotówką 2004 zwykłe na okaziciela - - 270 847 1 083 388 w całości opłacone gotówką 2005 zwykłe na okaziciela - - 532 063 2 128 252 w całości opłacone gotówką 2006 zwykłe na okaziciela - - 144 633 578 532 w całości opłacone gotówką 2007 zwykłe na okaziciela - - 30 214 120 856 w całości opłacone gotówką 2008 zwykłe na okaziciela - - 12 395 792 49 583 168 w całości opłacone gotówką 2010 zwykłe na okaziciela - - 16 072 64 288 w całości opłacone gotówką 2011 zwykłe na okaziciela - - 36 230 144 920 w całości opłacone gotówką 2012 zwykłe na okaziciela - - 35 037 140 148 w całości opłacone gotówką 2013 zwykłe na okaziciela - - 36 044 144 176 w całości opłacone gotówką 2014 zwykłe na okaziciela - - 28 867 115 468 w całości opłacone gotówką 2015 zwykłe na okaziciela - - 41 203 164 812 w całości opłacone gotówką 2016 zwykłe na okaziciela - - 31 995 127 980 w całości opłacone gotówką 2017 zwykłe na okaziciela - - 24 860 99 440 w całości opłacone gotówką 2018 zwykłe na okaziciela - - 13 385 53 540 w całości opłacone gotówką 2019 zwykłe na okaziciela - - 16 673 66 692 w całości opłacone gotówką 2020 zwykłe na okaziciela - - 17 844 71 376 w całości opłacone gotówką 2021 zwykłe na okaziciela - - 48 611 194 444 w całości opłacone gotówką 2022 zwykłe na okaziciela - - 31 672 126 688 w całości opłacone gotówką 2023 Liczba akcji, razem 42 465 167 Zarejestrowany kapitał akcyjny, razem 169 860 668 Wartość nominalna jednej akcji (w zł) 4 * Stan akcji na dzień bilansowy W 2023 roku Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych dokonał rejestracji 31 672 akcji mBanku wyemitowanych w ramach warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji akcji z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy, w celu umożliwienia objęcia akcji mBanku osobom biorącym udział w programach motywacyjnych. W wyniku rejestracji akcji Banku kapitał zakładowy mBanku wzrósł w 2023 roku o kwotę 126 688 zł. Jedynym akcjonariuszem posiadającym powyżej 5% kapitału zakładowego i ogółu głosów na Walnym Zgromadzeniu jest Commerzbank AG, który na dzień 31 grudnia 2023 roku posiadał 69,12% kapitału zakładowego i głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A. Zmiany w strukturze własności znaczących pakietów akcji Banku. W dniu 7 lutego 2023 roku Bank otrzymał od Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego Allianz Polska S.A. (PTE Allianz Polska S.A.) zawiadomienie o zmniejszeniu udziału funduszy zarządzanych przez PTE Allianz Polska S.A. w kapitale zakładowym i ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A. poniżej 5% w wyniku sprzedaży akcji Banku w dniu 3 lutego 2023 roku. Po sprzedaży fundusze zarządzane przez PTE Allianz Polska S.A. posiadały 2 115 048 akcji Banku, które stanowiły 4,98% udziału w kapitale zakładowym i ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu mBanku S.A. 38.Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej tworzony jest z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej wartości nominalnej pozostałej po pokryciu kosztów emisji, z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku. Zwiększenie kapitału zapasowego w 2023 roku i w 2022 roku wynika z emisji akcji w ramach realizacji programów motywacyjnych, opisanych w Nocie 43. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 159 39.Zyski zatrzymane Zyski zatrzymane obejmują pozostały kapitał zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe, fundusz ogólnego ryzyka, niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych oraz wynik roku bieżącego. Pozostały kapitał zapasowy, pozostały kapitał rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. 31.12.2023 31.12.2022 Pozostały kapitał zapasowy 8 785 057 8 740 349 Pozostałe kapitały rezerwowe 106 648 107 008 Fundusz ogólnego ryzyka 1 153 753 1 153 753 Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych 580 018 1 327 417 Wynik roku bieżącego 24 054 (702 691) Zyski zatrzymane, razem 10 649 530 10 625 836 Zgodnie z polskimi przepisami prawa 8% zysku netto Banku przenosi się na niepodlegający podziałowi kapitał zapasowy tworzony ustawowo, aż do czasu, gdy osiągnie on poziom jednej trzeciej kapitału akcyjnego Banku. Dodatkowo Grupa przenosi część zysku netto na fundusz ogólnego ryzyka na pokrycie nieprzewidzianych ryzyk oraz przyszłych strat. Fundusz ogólnego ryzyka podlega podziałowi wyłącznie za zgodą akcjonariuszy wyrażoną w trakcie walnego zgromadzenia. 40.Inne pozycje kapitału własnego 31.12.2023 31.12.2022 Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (27 967) 8 700 Niezrealizowane zyski (dodatnie różnice kursowe) 74 499 30 133 Niezrealizowane straty (ujemne różnice kursowe) (102 466) (21 433) Zabezpieczenia przepływów pieniężnych (314 463) (796 868) Niezrealizowane zyski 16 637 38 796 Niezrealizowane straty (404 863) (1 022 584) Podatek odroczony 73 763 186 920 Koszty rachunkowości zabezpieczeń 6 391 27 105 Niezrealizowane zyski 7 890 33 463 Podatek odroczony (1 499) (6 358) Wycena dłużnych instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (192 348) (760 946) Niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych 26 279 15 155 Niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych (263 751) (954 552) Podatek odroczony 45 124 178 451 Zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia (13 577) (7 040) Zyski aktuarialne 739 1 499 Straty aktuarialne (17 500) (10 191) Podatek odroczony 3 184 1 652 Przeklasyfikowanie do nieruchomości inwestycyjnych 11 436 11 436 Zyski z przeklasyfikowania do nieruchomości inwestycyjnych 14 118 14 118 Podatek odroczony (2 682) (2 682) Inne pozycje kapitału własnego razem (530 528) (1 517 613) 41.Dywidenda na akcję W dniu 30 marca 2023 roku XXXVI Zwyczajne Walne Zgromadzenie mBanku S.A. podjęło uchwałę w sprawie pokrycia straty za rok 2022. Poniesioną w 2022 roku stratę netto mBanku S.A. w kwocie 696 723 897,52 złotych pokryto z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych Banku. Walne Zgromadzenie mBanku S.A. postanowiło również nie dokonywać podziału niepodzielonego zysku z lat ubiegłych w kwocie 1 401 756 971,49 złotych. Walne Zgromadzenie nie podjęło decyzji o wypłacie dywidendy. 42.Noty objaśniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Wysokość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów została przedstawiona w Nocie 19. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 160 Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych Wyjaśnienie różnic pomiędzy zmianą stanu wynikającą z sald bilansowych a zmianą stanu wykazaną w przepływach środków pieniężnych z działalności operacyjnej Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Należności od banków - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 2 450 570 (2 678 281) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym 264 837 150 551 Zmiana stanu należności od banków, razem 2 715 407 (2 527 730) Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu, pochodne instrumenty zabezpieczające oraz zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 1 119 719 (446 848) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym 84 648 (174 457) Wycena ujęta w innych dochodach całkowitych 569 989 (332 791) Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających, razem 1 774 356 (954 096) Kredyty i pożyczki udzielone klientom - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 6 663 129 (2 506 373) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym 287 334 (383 916) Zmiana stanu pożyczek i kredytów udzielonych klientom, razem 6 950 463 (2 890 289) Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody - zmiana wynikająca z sald bilansowych (1 847 627) 1 088 609 Wycena ujęta w innych dochodach całkowitych 701 925 (63 851) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym 1 138 050 237 180 Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, razem (7 652) 1 261 938 Papiery wartościowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie - zmiana wynikająca z sald bilansowych (4 321 163) (2 838 424) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym (44 870) 32 109 Zmiana stanu papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie, razem (4 366 033) (2 806 315) Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo przez wynik finansowy - zmiana wynikająca z sald bilansowych (64 288) 74 720 Nabycie udziałów w jednostkach zależnych nie objętych konsolidacją 21 560 - Sprzedaż udziałów w jednostkach zależnych - (122) Zmiana wyceny 43 174 (16 664) Zmiana stanu papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo przez wynik finansowy, razem 446 57 934 Inne aktywa (w tym przeznaczone do sprzedaży) - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych (466 727) (356 596) Wyłączenie aktywów przeznaczonych do sprzedaży (26 747) - Inne zmiany (33 474) (26 015) Zmiana stanu pozostałych aktywów, razem (526 948) (382 611) Zobowiązania wobec banków - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 45 079 (1 995 956) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym (2 239) 4 656 Różnice kursowe 36 343 (136 445) Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej 4 480 4 700 Zmiana stanu zobowiązań wobec banków, razem 83 663 (2 123 045) Zobowiązania wobec klientów - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 11 336 541 17 059 244 Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym 75 352 (389 433) Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów, razem 11 411 893 16 669 811 Zobowiązania z tytułu leasingu - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych (104 599) 3 486 Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej 167 078 115 590 Wyłączenie zwiększenia zobowiązań z tytułu leasingu (109 630) (112 640) Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu, razem (47 151) 6 436 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 1 639 686 (3 964 303) Różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zrealizowanymi kasowo w okresie sprawozdawczym (83 062) (10 319) Różnice kursowe 671 319 (261 442) Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności finansowej (1 928 538) 3 573 990 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, razem 299 405 (662 074) Zmiana stanu innych zobowiązań (w tym przeznaczonych do sprzedaży) i rezerw - zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych 3 173 326 1 191 606 Wycena programów motywacyjnych ujęta w wyniku (Nota 13) 10 920 12 673 Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia ujęta w innych dochodach całkowitych (Nota 18) (8 069) 4 285 Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (100 462) 59 832 Wyłączenie zobowiązań przeznaczonych do sprzedaży 7 363 - Zmiana stanu innych zobowiązań i rezerw razem 3 083 078 1 268 396 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 161 Odsetki otrzymane i zapłacone wykazane w działalności operacyjnej Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 Odsetki otrzymane z tytułu: Należności od banków 1 735 650 928 066 Kredytów i pożyczek udzielonych klientom 9 702 950 7 232 099 Dłużnych papierów wartościowych 1 548 114 1 020 247 Pozostałe odsetki otrzymane 246 049 47 336 Przychody z tytułu odsetek otrzymanych, razem 13 232 763 9 227 748 Odsetki zapłacone z tytułu: Rozliczeń z bankami z tytułu przyjętych depozytów (113 327) (69 244) Rozliczeń z klientami z tytułu przyjętych depozytów (3 771 583) (1 291 801) Z tytułu emisji papierów wartościowych (336 210) (260 599) Instrumentów pochodnych (1 631 633) (948 570) Pozostałe odsetki zapłacone (42 816) (72 473) Koszty z tytułu odsetek zapłaconych, razem (5 895 569) (2 642 687) Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej W 2023 roku i w 2022 roku przepływy środków z działalności inwestycyjnej dotyczyły głównie rozliczeń z tytułu nabycia wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej dotyczyły głównie rozliczeń z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz rozliczeń długoterminowych kredytów otrzymanych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (Nota 29). Ponadto przepływy z działalności finansowej obejmowały rozliczenia z tytułu zobowiązań podporządkowanych. Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu zobowiązań w ramach działalności finansowej. Stan na 01.01.2023 Przepływy środków pieniężnych Zmiana stanu niezwiązana z przepływami środków pieniężnych Stan na 31.12.2023 Kredyty i pożyczki otrzymane od banków (Nota 29) 1 910 721 (4 480) 32 102 1 938 343 Zobowiązania z tytułu leasingu (Nota 29) 960 324 (167 078) 62 479 855 725 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (Nota 29) 9 465 479 1 928 538 (288 852) 11 105 165 Zobowiązania podporządkowane (Nota 29) 2 740 721 (188 000) 162 207 2 714 928 Zobowiązania w ramach działalności finansowej, razem 15 077 245 1 568 980 (32 064) 16 614 161 Stan na 01.01.2022 Przepływy środków pieniężnych Zmiana stanu niezwiązana z przepływami środków pieniężnych Stan na 31.12.2022 Kredyty i pożyczki otrzymane od banków (Nota 29) 1 907 123 (4 700) 8 298 1 910 721 Zobowiązania z tytułu leasingu (Nota 29) 956 838 (115 629) 119 115 960 324 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (Nota 29) 13 429 782 (3 573 990) (390 313) 9 465 479 Zobowiązania podporządkowane (Nota 29) 2 624 456 (89 791) 206 056 2 740 721 Zobowiązania w ramach działalności finansowej, razem 18 918 199 (3 784 110) (56 844) 15 077 245 W zmianie stanu nie związanej z przepływami środków pieniężnych ujęte zostały różnice kursowe oraz odsetki naliczone. Całkowity wypływ środków pieniężnych z tytułu leasingów (w tym przepływ związany z krótkoterminowymi umowami leasingowymi, z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi oraz związany ze zmiennymi elementami zobowiązań leasingowych, które są wykazywane w przepływach z działalności operacyjnej) wyniósł 170 074 tys. zł (w 2022 roku: 121 642 tys. zł). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 162 43.Programy motywacyjne oparte na akcjach Program motywacyjny dla Członków Zarządu i kluczowej kadry Grupy mBanku – pracowników mających wpływ na profil ryzyka mBanku W dniu 7 czerwca 2018 roku Rada Nadzorcza, zgodnie z rekomendacją Komisji ds. Wynagrodzeń Rady Nadzorczej i decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia mBanku S.A. z dnia 9 maja 2018 roku, uchwaliła Regulamin Programu Motywacyjnego w spółce mBank S.A. W 2023 roku miał zastosowanie program motywacyjny w brzmieniu nadanym uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 13 czerwca 2023 roku. Program będzie realizowany od 1 stycznia 2018 roku do końca dnia, w którym nastąpi wcześniejsze ze zdarzeń: upływ terminu 10 lat od daty zapisania na rachunku papierów wartościowych ostatniego z warrantów objętych przez uczestników Programu lub objęcie wszystkich akcji. Osobami uprawnionymi do udziału w programie są osoby zajmujące stanowiska zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku zgodnie z polityką identyfikacji Risk Taker, określone jako Risk Taker I lub Risk Taker II, z wyłączeniem Risk Takers II – Członków Zarządu spółki mBank Hipoteczny S.A. oraz Członków Zarządu spółki mTFI S.A., w które realizują odrębne programy motywacyjne. Risk Taker I oznacza Członka Zarządu Banku. Risk Taker II oznacza pracownika zajmującego stanowisko zidentyfikowane jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku zgodnie z polityką identyfikacji Risk Takers, w tym również osobę sprawującą funkcję Członka Zarządu w podmiocie z Grupy mBanku. Na warunkach określonych w Regulaminie i Polityce wynagradzania pracowników mających istotny wpływ na profil ryzyka mBanku (zwana dalej Polityką wynagradzania Risk Takers), Risk Takers będą mogli objąć nieodpłatnie warranty, a w wykonaniu praw z warrantów – akcje. Bonus dla Risk Taker I Rada Nadzorcza ustala wysokość bonusu za dany rok kalendarzowy każdemu Członkowi Zarządu indywidualnie w oparciu o ocenę realizacji wyznaczonych celów w odniesieniu do okresu co najmniej 3 lat. Wysokość bonusu zależy od wysokości puli bonusów. Począwszy od 2023 podstawą ustalenia wysokości puli bonusów za dany rok kalendarzowy jest suma kwot wyliczonych na podstawie kluczowych wskaźników efektywności KPI. Ustalenie puli bonusów jest poprzedzone zatwierdzeniem przez Radę Nadzorczą definicji KPI, liczby KPI na dany rok, udziału procentowego każdego KPI w puli bonusów. Rada Nadzorcza zatwierdza wynik odpowiadający 100% wykonania danego KPI oraz faktyczny wynik dla danego KPI. Osiągnięcie wykonania dla każdego KPI na poziomie 100% odpowiada puli bonusów na poziomie 8-krotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego wszystkich Członków Zarządu. Osiągnięcie wyników KPI powyżej albo poniżej poziomu 100% dla danego KPI oznacza odpowiednio jego proporcjonalne procentowe przeliczenie powyżej albo poniżej 100%. Wynik procentowy dla danego wskaźnika KPI liczony jest jako średnia ważona wyników z roku kalendarzowego, za który jest przyznawany bonus, oraz wcześniejszych dwóch lat, zgodnie z zasadami określonymi w Polityce wynagradzania Risk Takers. Bonus składa się z części nieodroczonej stanowiącej 40% bonusu i części odroczonej stanowiącej 60% bonusu. Część odroczona i nieodroczona dzieli się po połowie na część gotówkową (50%) i część wypłacaną w warrantach subskrypcyjnych (50%). Część nieodroczona gotówkowa podlega wypłacie w roku przyznania bonusu. Druga połowa części nieodroczonej (50%) jest wypłacana w warrantach subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za dany rok kalendarzowy. Część odroczona, zarówno gotówkowa jak i część wypłacana w warrantach subskrypcyjnych, wypłacana jest w pięciu równych rocznych transzach. W każdej z transz część gotówkowa jest wypłacana po zatwierdzeniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za poprzedni rok kalendarzowy, a część wypłacana w warrantach subskrypcyjnych nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku. Bonus dla Risk Taker II Wysokość bonusu za dany rok kalendarzowy ustala Zarząd Banku w odniesieniu do Risk Taker II będącego pracownikiem Banku lub Rada Nadzorcza spółki w odniesieniu do Risk Taker II będącego Członkiem Zarządu spółki z Grupy mBanku w oparciu o ocenę realizacji wyznaczonych celów z trzech ostatnich lat kalendarzowych, wynik Economic Profit Grupy mBanku oraz odpowiednio wynik linii biznesowej, spółki lub jednostki organizacyjnej. Bonus składa się z części nieodroczonej stanowiącej 60% bonusu i części odroczonej stanowiącej 40% bonusu. Część odroczona i nieodroczona dzieli się po połowie na część gotówkową (50%) i część wypłacaną w warrantach subskrypcyjnych (50%). Część nieodroczona gotówkowa podlega wypłacie w roku przyznania premii. Druga połowa części nieodroczonej (50%) jest wypłacana w warrantach subskrypcyjnych, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za dany rok kalendarzowy. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 163 Część odroczona, zarówno gotówkowa jak i część wypłacana w warrantach subskrypcyjnych, podlega wypłacie w równych rocznych transzach. W każdej z transz część gotówkowa wypłacana jest po zatwierdzeniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za poprzedni rok kalendarzowy, a część wypłacana w postaci warrantów subskrypcyjnych nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku za dany rok kalendarzowy. Począwszy od bonusu przyznanego za 2021 rok wydłużony został okres odraczania części gotówkowej jak i części wypłacanej w warrantach subskrypcyjnych. Dla Risk Takers II, których stanowiska zostały zidentyfikowane jako stanowiska kadry kierowniczej wyższego szczebla (dotyczy Dyrektorów Zarządzających oraz członków Zarządu spółek Grupy mBanku), okres odraczania wydłużono z trzech do pięciu lat, dla pozostałych Risk Takers z trzech do czterech lat. W przypadku gdy wysokość bonusu ustalona dla Risk Taker II (nie dotyczy stanowisk Risk Takers II zidentyfikowanych jako stanowiska kadry kierowniczej wyższego szczebla) za dany rok kalendarzowy nie przekracza jednej trzeciej rocznego łącznego wynagrodzenia lub równowartości 50 tys. euro w złotych polskich (według wartości na dzień, w którym przyznano bonus), bonus można wypłacić w całości w gotówce, w formie nieodroczonej na podstawie decyzji podjętej przez Zarząd Banku. Część odroczona bonusu Risk Taker I oraz Risk Taker II podlega ocenie w zakresie ustalenia oraz wypłaty. Odpowiednio, Rada Nadzorcza mBanku w stosunku do Zarządu Banku, Zarząd Banku w odniesieniu do pracownika Banku lub Rada Nadzorcza spółki w odniesieniu do Członka Zarządu spółki z Grupy mBanku, może podjąć decyzję o wstrzymaniu w całości bądź zmniejszeniu kwoty odroczonej transzy w przypadku gdy stwierdzi, że w dłuższym horyzoncie czasowym niż 1 rok finansowy, tj. za okres co najmniej 3 lat, Risk Taker miał bezpośredni i negatywny wpływ na wynik finansowy lub pozycję rynkową Banku, spółki lub Grupy, naruszył przyjęte w Grupie zasady i normy, bezpośrednio doprowadził do znaczących strat finansowych, gdy co najmniej jeden z elementów zawartych w karcie wyników nie został spełniony lub zaistniała którakolwiek z przesłanek, o których mowa w art. 142, w szczególności ust. 2, ustawy Prawo Bankowe. W przypadku zaistnienia zdarzeń o których mowa powyżej na etapie ustalania wysokości bonusu dla Risk Takers odpowiednio Rada Nadzorcza mBanku, Rada Nadzorcza spółki lub Zarząd mBanku może podjąć decyzję o nieprzyznaniu za dany rok kalendarzowy bonusu w całości lub jego redukcji. Ponadto Risk Taker I oraz Risk Taker II może zostać zobowiązany na zasadach i w terminie określonym decyzją odpowiednio Rady Nadzorczej mBanku, Rady Nadzorczej spółki z Grupy lub Zarządu mBanku, do zwrotu bonusu przyznanego i wypłaconego za dany rok kalendarzowy (tj. części nieodroczonej i wszystkich części odroczonych) w przypadku gdy naruszył przyjęte w Grupie mBanku zasady i normy, dopuścił się istotnego naruszenia powszechnie obowiązujących przepisów prawa lub bezpośrednio doprowadził do znaczących strat finansowych wynikających ze świadomego, negatywnego działania na szkodę Grupy mBanku lub Spółki lub doprowadził do nałożenia przez organy nadzorcze na Bank lub spółkę sankcji finansowych na podstawie prawomocnej decyzji. Decyzja o zaistnieniu wyżej opisanych zdarzeń może zostać podjęta do końca roku kalendarzowego, w którym wypłacana jest ostatnia transzy części odroczonej bonusu przyznanego za rok, w którym nastąpiło zdarzenie. Poniższa tabela przedstawia zmiany w liczbie warrantów na akcje w odniesieniu do programu motywacyjnego z 2018 dla Członków Zarządu i kluczowej kadry Grupy mBanku – pracowników mających wpływ na profil ryzyka mBanku. 31.12.2023 31.12.2022 Liczba warrantów Średnia ważona cena wykonania (w zł) Liczba warrantów Średnia ważona cena wykonania (w zł) Występujące na początek okresu 81 102 97 510 Przyznane w danym okresie 27 340 32 203 Umorzone w danym okresie - - Wykonane w danym okresie 31 672 4 48 611 4 Wygasłe w danym okresie - - Występujące na koniec okresu 76 770 81 102 Możliwe do wykonania na koniec okresu - - Średnia ważona cena akcji w roku 2023 wyniosła 396,62 zł (w 2022 roku: 292,44 zł). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 164 Podsumowanie wpływu programu motywacyjnego na sprawozdanie z sytuacji finansowej i rachunek zysków i strat Grupy Płatności oparte na akcjach – rozliczane w akcjach Poniższa tabela przedstawia zmiany stanu pozostałych kapitałów rezerwowych powstałych w związku z opisanymi powyżej programem motywacyjnym dla płatności opartych na akcjach i rozliczanych w akcjach mBanku S.A. 31.12.2023 31.12.2022 Programy motywacyjne Stan na początek okresu 36 012 33 979 - wartość usług świadczonych przez pracowników 10 920 12 673 - rozliczenie zrealizowanych opcji (11 280) (10 640) Stan na koniec okresu 35 652 36 012 Płatności gotówkowe Koszty z tytułu części gotówkowej omawianych programów są zaprezentowane w Nocie 13. 44.Transakcje z podmiotami powiązanymi mBank S.A. jest jednostką dominującą Grupy mBanku S.A., a Commerzbank AG jest jednostką dominującą najwyższego szczebla i jednocześnie bezpośrednią jednostką dominującą wobec mBanku S.A. Wszystkie transakcje pomiędzy Bankiem a podmiotami powiązanymi były transakcjami typowymi i rutynowymi, zawartymi na warunkach nie odbiegających od warunków rynkowych, a ich charakter i warunki wynikały z bieżącej działalności operacyjnej, prowadzonej przez Bank. Transakcje z podmiotami powiązanymi przeprowadzone w ramach zwykłej działalności operacyjnej obejmują kredyty, depozyty oraz transakcje w walutach obcych. Grupa świadczy na rzecz kluczowego personelu kierowniczego Banku, Członków Rady Nadzorczej Banku oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące, między innymi, prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe. Zdaniem Banku transakcje te są zawierane na warunkach rynkowych. Zgodnie z ustawą Prawo bankowe udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia Członkom Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobom zajmującym kierownicze stanowiska w Banku jak również podmiotom powiązanym z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, następuje na podstawie Regulaminów uchwalonych przez Radę Nadzorczą mBanku S.A. Regulaminy określają szczegółowe zasady oraz limity zadłużenia z tytułu udzielonych kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń w stosunku do wyżej wymienionych osób i podmiotów, które są zgodne z przepisami wewnętrznymi Banku, określającymi kompetencje do podejmowania decyzji kredytowych, obowiązującymi dla klientów detalicznych i korporacyjnych Banku. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia Członkowi Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobie zajmującej kierownicze stanowiska w Banku jak również podmiotowi powiązanemu z nimi kapitałowo lub organizacyjnie w kwocie przekraczającej limity ustanowione przez Prawo Bankowe powoduje, że decyzja o udzieleniu takiego produktu jest podejmowana w formie uchwały Zarządu i uchwały Rady Nadzorczej. Warunki takich kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń, w tym zwłaszcza w odniesieniu do oprocentowania oraz prowizji i opłat, nie mogą być korzystniejsze od warunków stosowanych przez Bank odpowiednio dla klientów detalicznych lub korporacyjnych. Poniższa tabela przedstawia wartości transakcji Banku i spółek Grupy mBanku z Członkami Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowym personelem kierowniczym mBanku, Członkami Rady Nadzorczej i Zarządu Commerzbanku oraz innymi osobami i podmiotami powiązanymi, a także ze spółkami Grupy Commerzbank AG. Wartość transakcji obejmuje salda aktywów i zobowiązań oraz związane z nimi koszty i przychody według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 165 Członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowy personel kierowniczy mBanku, Członkowie Rady Nadzorczej i Zarządu Commerzbanku Inne osoby i podmioty powiązane* Spółki zależne mBanku Commerzbank AG Pozostałe spółki Grupy Commerzbank AG Stan na koniec okresu 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 31.12.2023 31.12.2022 Sprawozdanie z sytuacji finansowej Aktywa 4 343 3 627 1 221 1 882 1 840 2 390 575 482 684 577 45 37 Zobowiązania 15 449 18 382 10 496 3 447 47 034 24 752 1 857 549 2 598 059 82 994 77 829 Rachunek zysków i strat Przychody z tytułu odsetek 241 175 106 103 - 37 63 828 65 212 - 28 Koszty z tytułu odsetek (440) (104) (133) (8) (792) (186) (58 411) (43 685) (2 612) (1 416) Przychody z tytułu prowizji 24 38 33 89 167 168 6 333 4 991 54 176 Koszty z tytułu prowizji - - - - (18 679) (14 981) - - - - Pozostałe przychody operacyjne - - 62 14 1 642 1 674 1 914 3 846 - - Ogólne koszty administracyjne amortyzacja i pozostałe koszty operacyjne - - - - (2) - (8 118) (11 408) - - Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane Zobowiązania udzielone 1 499 755 166 158 367 458 410 882 2 288 854 2 101 314 1 776 1 608 Zobowiązania otrzymane - - - - - - 1 956 104 1 915 387 - - * Inne osoby i podmioty powiązane obejmują: bliskich członków rodzin Członków Rady Nadzorczej i Zarządu mBanku, kluczowego personelu kierowniczego mBanku, Członków Rady Nadzorczej i Zarządu Commerzbanku oraz podmioty kontrolowane lub współkontrolowane przez wyżej wymienione osoby. ** Dotyczy spółek zależnych nieobjętych konsolidacją Zarząd mBanku S.A. Na koniec 2023 roku Zarząd mBanku S.A. pełnił funkcje w następującym składzie: 1. Cezary Stypułkowski – Prezes Zarządu, 2. Krzysztof Dąbrowski – Wiceprezes Zarządu ds. Operacji i Informatyki, 3. Cezary Kocik – Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej, 4. Marek Lusztyn – Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem, 5. Julia Nusser – Wiceprezes Zarządu ds. Compliance, Prawnych i HR, 6. Adam Pers – Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej, 7. Pascal Ruhland – Wiceprezes Zarządu ds. Finansów. Zmiany w składzie Zarządu mBanku S.A. ■ W dniu 17 stycznia 2023 roku Pan Andreas Böger, Wiceprezes Zarządu ds. Finansów, złożył rezygnację z pełnionej funkcji z dniem 30 kwietnia 2023 roku. ■ W dniu 30 marca 2023 roku Rada Nadzorcza Banku powołała z dniem 1 maja 2023 roku nowych członków Zarządu mBanku: □ Panią Julię Nusser na stanowisko Wiceprezes Zarządu ds. Compliance, Prawnych i HR oraz □ Pana Pascala Ruhlanda na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ds. Finansów na okres do czasu zakończenia obecnej kadencji Zarządu mBanku S.A. Rada Nadzorcza mBanku S.A. Na dzień 31 grudnia 2023 roku skład Rady Nadzorczej mBanku S.A. przedstawia się następująco: 1. Agnieszka Słomka-Gołębiowska – Przewodnicząca, 2. Bettina Orlopp – Wiceprzewodnicząca, 3. Hans-Georg Beyer, 4. Tomasz Bieske, 5. Marcus Chromik, 6. Mirosław Godlewski, 7. Aleksandra Gren, 8. Thomas Schaufler. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 166 Zmiany składu Rady Nadzorczej ■ W dniu 14 grudnia 2023 roku Rada Nadzorcza mBanku powołała Pana Bernarda Spalta na stanowisko członka Rady Nadzorczej Banku na okres od dnia 1 stycznia 2024 roku do końca trwania obecnej kadencji Rady Nadzorczej. ■ W dniu 20 października 2023 roku Pan Marcus Chromik złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej z dniem 31 grudnia 2023 roku. ■ W dniu 14 października 2022 roku Pan Arno Walter złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej z dniem 30 marca 2023 roku. ■ W dniu 9 grudnia 2022 roku Rada Nadzorcza mBanku powołała Pana Hansa-Georga Beyera na stanowisko członka Rady Nadzorczej Banku na okres od dnia 1 stycznia 2023 roku do końca trwania obecnej kadencji Rady Nadzorczej. ■ W dniu 30 marca 2023 roku Walne Zgromadzenie mBanku S.A. wybrało Pana Thomasa Schauflera na nowego członka Rady Nadzorczej Banku na okres od dnia 31 marca 2023 roku do końca trwania obecnej kadencji Rady Nadzorczej. Wynagrodzenie Członków Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej Poniżej przedstawiono informacje o wartości wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych i należnych Członkom Zarządu Banku, którzy pełnili swoje funkcje na koniec 2023 roku i 2022 roku, wynagrodzeń byłych Członków Zarządu oraz wynagrodzeń Członków Rady Nadzorczej mBanku S.A. Wynagrodzenie wypłacone w zł 2023 2022 Zarząd Banku Wynagrodzenie zasadnicze 12 472 913 11 970 427 Pozostałe korzyści 3 376 357 1 460 547 Bonus za poprzedni rok 1 292 000 - Bonus odroczony 654 000 780 000 Wynagrodzenia byłych Członków Zarządu Banku Wynagrodzenie zasadnicze 560 000 - Pozostałe korzyści 139 358 1 710 Bonus za poprzedni rok 224 000 - Bonus odroczony 342 000 216 000 Rada Nadzorcza Wynagrodzenie zasadnicze 1 671 354 1 742 360 Łączne kwoty wynagrodzeń Członków Zarządu Banku obejmują wynagrodzenia zasadnicze, nagrody, odprawy z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie, odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji, koszty polis oraz koszty mieszkań. Wymienione wyżej świadczenia mają charakter krótkoterminowy. Łączna kwota wynagrodzeń otrzymanych przez Członków Zarządu Banku pełniących funkcje w 2023 roku wyniosła 18 843 tys. zł (w 2022 roku: 14 211 tys. zł). Zgodnie z obowiązującym w Banku systemem wynagrodzeń Członkom Zarządu Banku może przysługiwać wynagrodzenie zmienne za rok 2023, które byłoby wypłacane począwszy od 2024 roku. Na dzień 31 grudnia 2023 Bank posiadał rezerwę na wypłatę gotówkową za rok 2023 dla Członków Zarządu, która wynosiła 6 310 tys. zł (na koniec 2022 roku: 2 178 tys. zł). Ostateczną decyzję na temat wysokości wynagrodzenia zmiennego podejmie Komisja ds. Wynagrodzeń i Nominacji Rady Nadzorczej Banku do dnia 28 lutego 2024 roku. W 2023 roku i w 2022 roku Członkowie Zarządu mBanku S.A. nie uzyskali wynagrodzenia z tytułu zasiadania w zarządach i radach nadzorczych spółek powiązanych. Łączna kwota wynagrodzeń otrzymanych przez Członków Rady Nadzorczej Banku, Członków Zarządu Banku oraz pozostałych członków kluczowego personelu kierowniczego Banku pełniących funkcje w 2023 roku wyniosła 29 763 tys. zł (w 2022 roku: 23 190 tys. zł). Szczegółowe informacje dotyczące wynagrodzeń poszczególnych Członków Zarządu i Rady Nadzorczej, jak również skład Rady Nadzorczej oraz informacje o byłych Członkach Zarządu zostały przedstawione w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy mBanku S.A. w Rozdziale 13.7. Zarząd i Rada Nadzorcza – skład, kompetencje i zasady działania. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 167 Informacje o stanie posiadania akcji Banku przez osoby zarządzające i nadzorujące Na dzień 31 grudnia 2023 roku akcje Banku posiadało dwóch Członków Zarządu Banku: Pan Cezary Stypułkowski – 30 902 sztuki oraz Pan Marek Lusztyn – 1 283 sztuki. Na dzień 31 grudnia 2022 roku akcje Banku posiadało sześciu Członków Zarządu Banku: Pan Cezary Stypułkowski – 27 884 sztuki, Pan Andreas Böger – 2 994 sztuki, Pan Krzysztof Dąbrowski – 2 240 sztuk, Pan Cezary Kocik – 1 392 sztuki, Pan Marek Lusztyn – 303 sztuki oraz Pan Adam Pers – 26 sztuk. 45.Przejęcie i zbycie W 2023 roku Grupa mBanku nie była stroną w transakcjach przejęcia lub zbycia. W ramach Grupy w 2023 roku nastąpiło przejęcie przez mBank S.A. działalności mBanku Hipotecznego S.A. związanej z obsługą części kredytów. Przejęcie to zostało zaprezentowane w Nocie 45 sprawozdania finansowego mBanku S.A. za 2023 rok, sporządzonego według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, zatwierdzonego w dniu 27 lutego 2024 roku. 46.Konsolidacja ostrożnościowa Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych, zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 648/2012, z późniejszymi zmianami („Rozporządzenie CRR”), mBank jest dużą jednostką zależną unijnej instytucji dominującej, sporządzającą skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe. Poniżej przedstawiono informacje finansowe, niestanowiące miar regulowanych przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”). Grupę Kapitałową mBanku S.A. („Grupa”) stanowią podmioty określone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej zawartymi w Rozporządzeniu CRR. Podstawa sporządzenia skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe Grupy sporządzone zgodnie z zasadami konsolidacji ostrożnościowej określonymi w Rozporządzeniu CRR („skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe”) sporządzono za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2023 roku i za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2022 roku. Wykazany w skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych skonsolidowany zysk z bieżącego okresu może być zaliczony do skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I w kalkulacji skonsolidowanego współczynnika kapitału podstawowego Tier I, skonsolidowanego współczynnika kapitału Tier I oraz skonsolidowanego łącznego współczynnika kapitałowego po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) lub po zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie. Podczas sporządzania skonsolidowanych ostrożnościowo danych finansowych Grupy zostały zastosowane te same zasady (polityki) rachunkowości, które zostały zastosowane podczas sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy mBanku S.A. za 2023 rok, sporządzonego zgodnie z MSSF, za wyjątkiem zasad konsolidacji przedstawionych poniżej. Skonsolidowane ostrożnościowo dane finansowe obejmują Bank oraz następujące podmioty: 31.12.2023 31.12.2022 Nazwa podmiotu Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) Metoda konsolidacji Udział w liczbie głosów (bezpośrednio i pośrednio) Metoda konsolidacji mBank Hipoteczny S.A. 100% pełna 100% pełna mLeasing Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse S.A. 100% pełna 100% pełna mFaktoring S.A. 100% pełna 100% pełna Future Tech Fundusz Inwestycyjny Zamknięty 98,04% pełna 98,04% pełna mElements S.A. 100% pełna 100% pełna Asekum Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna LeaseLink Sp. z o.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse CZ s.r.o. 100% pełna 100% pełna mFinanse SK s.r.o. 100% pełna 100% pełna mTowarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. 100% pełna 100% - Informacje dotyczące wymienionych wyżej spółek zostały umieszczone w Nocie 1. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 168 Zakresem konsolidacji ostrożnościowej objęte są jednostki zdefiniowane w Rozporządzeniu CRR – jako instytucje, instytucje finansowe lub przedsiębiorstwa usług pomocniczych będące jednostkami zależnymi lub przedsiębiorstwami, w kapitale których utrzymywany jest udział kapitałowy, poza jednostkami, w których łączna kwota aktywów i pozycji pozabilansowych jest niższa od mniejszej z następujących dwóch kwot: ■ 10 mln EUR; ■ 1% łącznej kwoty aktywów oraz pozycji pozabilansowych jednostki dominującej lub przedsiębiorstwa posiadającego udział kapitałowy. Skonsolidowane dane finansowe łączą pozycje aktywów, zobowiązań, kapitału własnego, przychodów i kosztów jednostki dominującej i jednostek zależnych wyłączając wartość bilansową inwestycji jednostki dominującej w każdej z jednostek zależnych oraz tej części kapitału własnego każdej z jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej. Zysk lub strata i każdy składnik innych całkowitych dochodów są przypisywany do akcjonariuszy Grupy oraz do udziałów niekontrolujących nawet wtedy, gdy w rezultacie udziały niekontrolujące przybierają wartość ujemną. Jeżeli Grupa utraci kontrolę nad jednostką zależną, to rozlicza wszelkie kwoty ujęte w innych całkowitych dochodach związane z tą jednostką zależną na takich zasadach, jakie byłyby wymagane w przypadku, gdy Grupa bezpośrednio zbyła odnośne aktywa lub zobowiązania. Transakcje, rozrachunki i niezrealizowane zyski na transakcjach pomiędzy spółkami Grupy są eliminowane. Niezrealizowane straty również podlegają eliminacji, chyba że transakcja dostarcza dowodów na utratę wartości przekazanego składnika aktywów. Zasady rachunkowości stosowane przez jednostki zależne zostały zmienione, tam gdzie było to konieczne, dla zapewnienia zgodności z zasadami rachunkowości stosowanymi przez Grupę. Skonsolidowany ostrożnościowo rachunek zysków i strat Rok kończący się 31 grudnia 2023 2022 - przekształcony Przychody z tytułu odsetek, w tym: 14 826 765 9 265 806 Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej 14 522 983 9 093 789 Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 303 782 172 017 Koszty odsetek (5 953 294) (3 341 812) Wynik z tytułu odsetek 8 873 471 5 923 994 Przychody z tytułu opłat i prowizji 3 015 912 3 026 096 Koszty z tytułu opłat i prowizji (1 100 004) (906 019) Wynik z tytułu opłat i prowizji 1 915 908 2 120 077 Przychody z tytułu dywidend 9 486 5 236 Wynik na działalności handlowej 73 343 97 198 Zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy 34 100 (50 924) Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów oraz zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (50 941) (91 548) Pozostałe przychody operacyjne 317 712 265 162 Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (1 076 778) (817 972) Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi (4 908 205) (3 112 265) Ogólne koszty administracyjne (2 570 433) (2 851 881) Amortyzacja (504 016) (467 308) Pozostałe koszty operacyjne (399 507) (443 613) Wynik działalności operacyjnej 1 714 140 576 156 Podatki od pozycji bilansowych Grupy (743 552) (684 175) Zysk / (strata) brutto 970 588 (108 019) Podatek dochodowy (946 530) (594 508) Zysk / (strata) netto 24 058 (702 527) Zysk / (strata) netto przypadający na: - akcjonariuszy mBanku S.A. 24 054 (702 691) - udziały niekontrolujące 4 164 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 169 Skonsolidowane ostrożnościowo sprawozdanie z sytuacji finansowej AKTYWA 31.12.2023 31.12.2022 - przekształcone Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 36 702 427 16 250 951 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 1 760 033 2 524 652 Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym: 898 798 1 044 189 Kapitałowe papiery wartościowe 244 941 185 788 Dłużne papiery wartościowe 50 144 45 009 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 603 713 813 392 Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody 36 965 077 35 117 450 Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 143 319 329 147 902 186 Dłużne papiery wartościowe 23 323 690 19 002 527 Należności od banków 7 119 059 9 569 629 Kredyty i pożyczki udzielone klientom 112 876 580 119 330 030 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej 20 204 3 064 Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży - 26 747 Wartości niematerialne 1 701 939 1 391 707 Rzeczowe aktywa trwałe 1 481 401 1 484 933 Nieruchomości inwestycyjne 111 964 136 909 Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego 41 035 28 302 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1 379 540 1 875 728 Inne aktywa 2 598 769 2 105 295 AKTYWA RAZEM 226 980 516 209 892 113 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające 1 495 754 2 086 111 Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym: 203 458 575 190 567 661 Zobowiązania wobec banków 3 315 302 3 270 223 Zobowiązania wobec klientów 185 467 455 174 130 914 Zobowiązania z tytułu leasingu 855 725 960 324 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 11 105 165 9 465 479 Zobowiązania podporządkowane 2 714 928 2 740 721 Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w zabezpieczaniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej (565 985) (1 528 582) Zobowiązania przeznaczone do sprzedaży - 7 375 Rezerwy 2 345 584 1 362 259 Bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego 201 184 571 456 Inne zobowiązania 6 308 178 4 110 802 ZOBOWIĄZANIA RAZEM 213 243 290 197 177 082 KAPITAŁY Kapitały własne przypadające na akcjonariuszy mBanku S.A. 13 735 187 12 713 001 Kapitał podstawowy: 3 616 185 3 604 778 Zarejestrowany kapitał akcyjny 169 861 169 734 Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej 3 446 324 3 435 044 Zyski zatrzymane, w tym: 10 649 530 10 625 836 - Wynik finansowy z lat ubiegłych 10 625 476 11 328 527 - Wynik roku bieżącego 24 054 (702 691) Inne pozycje kapitału własnego (530 528) (1 517 613) Udziały niekontrolujące 2 039 2 030 KAPITAŁY RAZEM 13 737 226 12 715 031 ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM 226 980 516 209 892 113 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 170 47. Adekwatność kapitałowa Jedno z głównych zadań Banku polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu kapitału. W ramach strategii zarządzania kapitałem Grupy mBanku, mBank tworzy ramy i wytyczne dla efektywnego planowania i wykorzystania bazy kapitałowej, które: ■ są zgodne z obowiązującymi przepisami zewnętrznymi oraz regulacjami wewnętrznymi, ■ zabezpieczają kontynuację realizacji celów finansowych zapewniających odpowiedni poziom zwrotu dla akcjonariuszy, ■ zapewniają utrzymanie silnej bazy kapitałowej będącej podstawą wsparcia dla rozwoju biznesu. Strategia zarządzania kapitałem w Grupie mBanku jest oparta na dwóch podstawowych filarach: ■ dążenie do optymalnego poziomu i struktury funduszy własnych, zapewniających utrzymywanie współczynników kapitałowych powyżej kapitałowych celów strategicznych Grupy (ustalonych powyżej minimalnych wymogów kapitałowych biorąc pod uwagę zaakceptowany apetyt na ryzyko) przy jednoczesnym zabezpieczeniu pokrycia kapitałem wszystkich istotnych rodzajów ryzyka zidentyfikowanych w działalności Grupy mBanku, ■ efektywne wykorzystanie bazy kapitałowej gwarantujące osiągnięcie oczekiwanych stóp zwrotu, w tym zwrotu z kapitału regulacyjnego i kapitału własnego, i dzięki temu stworzenie stabilnych podstaw zasilania bazy kapitałowej w przyszłych okresach. Powyższe filary zarządzania kapitałem pozwalają na rozwój biznesu przy jednoczesnym spełnieniu norm nadzorczych w dłuższej perspektywie. Współczynniki kapitałowe Pomiar adekwatności funduszy własnych, w tym między innymi kalkulacja współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej, funduszy własnych oraz całkowitego wymogu kapitałowego Grupy mBanku, odbywał się w oparciu o przepisy: ■ Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniającej dyrektywę 2002/87/WE i uchylającą dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dyrektywa CRD), ■ Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012, z późniejszymi zmianami (Rozporządzenie CRR), ■ Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2021/451 z dnia 17 grudnia 2020 roku ustanawiającego wykonawcze standardy techniczne do celów stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do sprawozdań nadzorczych instytucji oraz uchylającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 680/2014, z późniejszymi zmianami (Rozporządzenie ITS), ■ Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r., poz. 2488, z późn. zm.), ■ Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 2536, z późn. zm.), ■ Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 roku w sprawie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach (Dz. U. z 2023 r., poz. 1751, z późn. zm.). W procesie wyliczania skonsolidowanych funduszy własnych i wymogów w zakresie funduszy własnych uwzględniane są spółki objęte konsolidacją ostrożnościową zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu CRR. W związku z wejściem w życie w 2015 roku Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Ustawa), która transponuje przepisy Dyrektywy CRD do polskiego porządku prawnego, na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa mBanku zobowiązana jest dodatkowo utrzymywać fundusze własne na poziomie, który pozwoli pokryć wyznaczony na mocy przepisów ustawy bufor zabezpieczający (conservation buffer) w wysokości 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko (31 grudnia 2022 roku: 2,5%). Wskaźnik bufora antycyklicznego dla ekspozycji kredytowych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, który miał zastosowanie na koniec 2023 i 2022 roku, zgodnie z artykułem 83 Ustawy, wyniósł 0%. Wskaźnik bufora antycyklicznego specyficznego dla Grupy mBanku, wyznaczany zgodnie z przepisami Ustawy jako średnia ważona wskaźników bufora antycyklicznego mających zastosowanie w jurysdykcjach, w których odnośne ekspozycje kredytowe Grupy się znajdują, wyniósł na dzień 31 grudnia 2023 roku 13 p.b. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 171 (31 grudnia 2022 roku: 10 p.b.). Na wartość wskaźnika wpływ miały przede wszystkim ekspozycje oddziałów zagranicznych mBanku w Czechach i na Słowacji, gdzie wskaźniki bufora antycyklicznego wynosiły na 31 grudnia 2023 roku odpowiednio: 2,0% i 1,5% (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 1,5% i 1,0%). W 2016 roku Bank otrzymał decyzję administracyjną KNF, zgodnie z którą Bank został uznany za inną instytucję o znaczeniu systemowym (O-SII). Na Bank został nałożony bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym, który zgodnie z decyzją KNF z dnia 29 października 2020 roku wyniósł 0,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 Rozporządzenia CRR. Bufor ten powinien być utrzymywany zarówno na poziomie indywidualnym, jak i skonsolidowanym. Określona w decyzji administracyjnej wartość bufora ma zastosowanie na dzień 31 grudnia 2023 roku. Ostatecznie wymóg połączonego bufora wyznaczony dla Grupy na 31 grudnia 2023 roku wyniósł 3,13% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko (31 grudnia 2022 roku: 3,10%). W grudniu 2023 wygasło zalecenie KNF z 2022 (zmienione w czerwcu 2023), dotyczące utrzymywania funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego na poziomie skonsolidowanym: ■ w wysokości 1,18% na poziomie łącznego współczynnika kapitałowego, ■ w wysokości 0,89% na poziomie współczynnika kapitału Tier I. Współczynniki kapitałowe w ujęciu skonsolidowanym oraz jednostkowym znajdowały się w 2023 roku oraz w 2022 roku powyżej wymaganych wartości uwzględniających opisanej wyżej składowe. Grupa mBanku 31.12.2023 31.12.2022 Współczynnik kapitałowy Poziom wymagany Poziom zaraportowany Poziom wymagany Poziom zaraportowany Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) 11,13% 17,04% 12,86% 16,36% Współczynnik kapitału Tier I (Tier I ratio) 9,13% 14,71% 10,42% 13,81% Skonsolidowany wskaźnik dźwigni finansowej, liczony według przepisów Rozporządzenia CRR oraz Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/62 z dnia 10 października 2014 roku zmieniającego Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, z uwzględnieniem przejściowej definicji kapitału Tier I, na 31 grudnia 2023 roku wyniósł 5,27% (31 grudnia 2022 roku: 5,44%). Grupa podlega również wymogom w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych („MREL”), o których mowa w artykule 98 ust. 1 Ustawy o BFG, stanowiących transpozycję przepisów artykułu 45 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych w tym zakresie. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa spełniła obowiązujące minimalne wymogi. Fundusze własne Zgodnie z Rozporządzeniem CRR, na skonsolidowane fundusze własne składa się skonsolidowany kapitał podstawowy Tier I, skonsolidowany kapitał dodatkowy Tier I oraz skonsolidowany kapitał Tier II, przy czym w Grupie mBanku nie identyfikuje się pozycji, które kwalifikowałyby się jako dodatkowy kapitał Tier I. Kapitał podstawowy Tier I Grupy mBanku obejmuje: ■ instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne, ■ zyski zatrzymane, ■ skumulowane inne całkowite dochody i pozostałe kapitały rezerwowe, ■ fundusze ogólne ryzyka bankowego, ■ niezależne zweryfikowane zyski z bieżącego okresu po odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń lub dywidend, ■ korekty regulacyjne. Kapitał Tier II Grupy mBanku obejmuje instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne (zobowiązania podporządkowane z uwzględnieniem amortyzacji w trakcie ostatnich pięciu lat do terminu zapadalności danych instrumentów) oraz korekty z tytułu ryzyka kredytowego (nadwyżkę rezerw ponad oczekiwane uznane straty według metody AIRB). Fundusze własne Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosły 14 730 102 tys. zł, natomiast kapitał podstawowy Tier I Grupy mBanku wyniósł 12 719 997 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 14 403 163 tys. zł oraz 12 153 665 tys. zł). Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 172 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Grupy mBanku obejmuje: ■ kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego, ryzyka kredytowego kontrahenta, pozycji sekurytyzacyjnych, ryzyka rozmycia oraz dostaw z późniejszym terminem rozliczenia, ■ kwotę ekspozycji na ryzyko rynkowe, obejmującą ryzyko pozycji, ryzyko walutowe i ryzyko cen towarów, ■ kwotę ekspozycji na ryzyko operacyjne, ■ kwotę ekspozycji na ryzyko korekty wyceny kredytowej, ■ kwoty innych ekspozycji na ryzyko. Na dzień 31 grudnia 2023 roku metoda AIRB stosowana była do wyliczania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta dla: ■ ekspozycji korporacyjnych mBanku, ■ portfela detalicznych kredytów mBanku zabezpieczonych hipotecznie, ■ ekspozycji mBanku z tytułu kredytowania specjalistycznego dla nieruchomości przychodowych (metoda IRB „slotting approach”), ■ ekspozycji detalicznych mBanku niezabezpieczonych hipotecznie, ■ ekspozycji detalicznych mBanku wobec mikrofirm zabezpieczonych hipotecznie, ■ ekspozycji wobec banków komercyjnych, ■ ekspozycji kredytowych spółki zależnej – mLeasing Sp. z o.o. Od 2021 roku Grupa stosuje ograniczenia nadzorcze KNF (mnożniki) związane z zaleceniem po wdrożeniu Nowej Definicji Defaultu oraz nowego modelu LGD w zakresie portfela kredytów detalicznych w procesie kalkulacji łącznego współczynnika kapitałowego. Ograniczenia te zostały również uwzględnione w procesie kalkulacji łącznej kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem na koniec 2023 roku i będą miały one zastosowanie aż do odwołania. Łączna kwota ekspozycji na ryzyko Grupy mBanku na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 86 460 843 tys. zł, w tym kwota ekspozycji na ryzyko z tytułu ryzyka kredytowego, kredytowego kontrahenta stanowiła 73 164 652 tys. zł (31 grudnia 2022 roku odpowiednio: 88 034 372 tys. zł oraz 76 769 209 tys. zł). Proces ICAAP i kapitał wewnętrzny Wdrożony w Grupie mBanku proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego, tzw. ICAAP ma na celu utrzymanie zasobów kapitałowych na poziomie adekwatnym do profilu i poziomu ryzyka wynikającego z działalności Grupy mBanku. Zasoby te są utrzymywane na bezpiecznym poziomie. Wartość funduszy własnych Grupy w podejściu regulacyjnym kształtuje się powyżej wartości wymaganej w celu pokrycia całkowitego wymogu kapitałowego Grupy wyznaczonego zgodnie z Rozporządzeniem CRR. Podobnie w podejściu ekonomicznym zasoby kapitałowe, w postaci funduszy własnych oraz w postaci potencjału pokrycia ryzyka, kształtują się powyżej wartości kapitału wewnętrznego oszacowanego dla Grupy zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 27 lipca 2021 roku w sprawie szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego oraz dokonywania przez bank przeglądów strategii i procedur szacowania i stałego utrzymywania kapitału wewnętrznego. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 173 ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA 31.12.2023 31.12.2022 Kapitał podstawowy Tier I 12 719 997 12 153 665 Fundusze własne 14 730 102 14 403 163 Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem na ryzyko kredytowe, kredytowe kontrahenta, rozmycia oraz dostaw z późniejszym terminem rozliczenia: 73 164 652 76 769 209 - w tym przy zastosowaniu metody standardowej 24 713 979 24 358 501 - w tym przy zastosowaniu metody AIRB 45 676 999 50 845 791 - pozycje sekurytyzacyjne 2 770 103 1 560 845 - w tym kwota ekspozycji na ryzyko z tytułu wkładu do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania 3 571 4 072 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko pozycji, ryzyko walutowe i ryzyko cen towarów 1 284 883 785 855 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne 11 852 173 10 150 954 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko korekty wyceny kredytowej 159 135 328 354 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko 86 460 843 88 034 372 Współczynnik kapitału podstawowego Tier I 14,7% 13,8% Łączny współczynnik kapitałowy 17,0% 16,4% FUNDUSZE WŁASNE 31.12.2023 31.12.2022 Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi 13 853 740 13 927 757 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 3 616 058 3 604 519 Zyski zatrzymane, w tym: 580 018 1 327 417 - niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych 580 018 1 327 417 Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe) 8 361 177 7 329 744 Fundusze ogólne ryzyka bankowego 1 153 753 1 153 753 Niezależnie zweryfikowane zyski z bieżącego okresu po odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń lub dywidend 142 734 512 324 Kapitał podstawowy Tier I – korekty regulacyjne (1 133 743) (1 774 092) Dodatkowe korekty wartości (kwota ujemna) (43 612) (45 879) Wartości niematerialne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) (1 078 269) (879 985) Rezerwy odzwierciedlające wartość godziwą związane z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne z tytułu instrumentów finansowych, które nie zostały wycenione według wartości godziwej 308 072 769 763 Kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty - (174 277) Kwota ujemna ekspozycji z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych kwalifikujących się do wagi ryzyka równej 1 250 %, jeżeli instytucja decyduje się na wariant odliczenia (18 647) (36 234) Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych (kwota przekraczająca próg 10%, po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3 CRR) (kwota ujemna) (98 746) (442 138) Straty za bieżący rok obrachunkowy (kwota ujemna) (118 680) (1 215 015) Inne korekty regulacyjne (83 861) 249 673 Kapitał podstawowy Tier I 12 719 997 12 153 665 Kapitał dodatkowy Tier I - - Kapitał Tier I (kapitał podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I) 12 719 997 12 153 665 Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi 2 010 105 2 249 498 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 1 874 027 2 249 498 Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 136 078 - Kapitał Tier II – korekty regulacyjne - - Kapitał Tier II 2 010 105 2 249 498 Łączny kapitał (kapitał Tier I + kapitał Tier II) 14 730 102 14 403 163 Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 174 Na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa mBanku uwzględniła w kalkulacji funduszy własnych, współczynników kapitałowych oraz wskaźnika dźwigni przepisy przejściowe dotyczące tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody w związku z pandemią COVID-19, zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 roku zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID 19 („przepisy przejściowe”). Okres obowiązywania przepisów przejściowych zakończył się z dniem 31 grudnia 2022 roku. Zastosowanie przepisów przejściowych miało na celu złagodzenie negatywnego wpływu niezrealizowanych strat z tytułu instrumentów dłużnych sektora instytucji rządowych i samorządowych podczas pandemii COVID-19, a decyzja o ich zastosowaniu oznaczała, że Grupa w okresie tymczasowego traktowania była w stanie ograniczyć wpływ znacznej części zmienności wyceny rynkowej portfela obligacji rządowych i samorządowych. Zaraportowane miary wyliczone z uwzględnieniem przepisów przejściowych oraz miary wyliczone bez uwzględnienia przepisów przejściowych przedstawiono w poniższej tabeli. 31.12.2023 31.12.2022 Miary zaraportowane Miary wyliczone bez uwzględniania przepisów przejściowych Miary zaraportowane Miary wyliczone bez uwzględniania przepisów przejściowych Kapitał podstawowy Tier I (tys. zł) 12 719 997 n/d 12 153 665 11 807 391 Kapitał Tier I (tys. zł) 12 719 997 n/d 12 153 665 11 807 391 Fundusze własne (tys. zł) 14 730 102 n/d 14 403 163 14 056 888 Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (w %) 14,7 n/d 13,8 13,4 Współczynnik kapitału Tier I (w %) 14,7 n/d 13,8 13,4 Łączny współczynnik kapitałowy (w %) 17,0 n/d 16,4 16,0 Wskaźnik dźwigni (w %) 5,27 n/d 5,44 5,29 48.Zdarzenia po dniu bilansowym W dniu 12 lutego 2024 roku na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ogłoszono kolejną wersję projektu nowelizacji Ustawy o wsparciu kredytobiorców będących konsumentami, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, który zakłada przedłużenie możliwości zawieszenia wykonania umów o kredyt hipoteczny udzielonych w walucie polskiej (tzw. „wakacje kredytowe”) na rok 2024. Według projektu nowelizacji ustawy po spełnieniu określonych warunków (kwota kredytu poniżej 1,2 mln zł oraz proporcja raty kredytowej do dochodu kredytobiorcy przekracza poziom 35%) kredytobiorcy mieliby prawo do zawieszenia czterech miesięcznych rat w 2024 roku. Wakacje kredytowe dotyczyłyby zarówno części kapitałowej jak i odsetkowej kredytu. Terminy spłaty rat uległyby przedłużeniu bez dodatkowych odsetek za okresy zawieszenia. Grupa szacuje, że w przypadku wejścia w życie nowelizacji ustawy w kształcie zgodnym z powyższym projektem, Grupa mBanku poniesie koszty dotyczące wakacji kredytowych w wysokości około 290 mln zł, z czego mBank poniesie koszty w wysokości około 210 mln zł, a mBank Hipoteczny w wysokości około 80 mln zł. Grupa mBanku S.A. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2023 rok (w tys. zł) 175 PODPISY CZŁONKÓW ZARZĄDU MBANKU S.A. Data Imię i nazwisko Stanowisko Podpis 27.02.2024 Cezary Stypułkowski Prezes Zarządu (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Krzysztof Dąbrowski Wiceprezes Zarządu ds. Operacji i Informatyki (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Cezary Kocik Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Detalicznej (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Marek Lusztyn Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Ryzykiem (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Julia Nusser Wiceprezes Zarządu ds. Compliance, Prawnych i HR (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Adam Pers Wiceprezes Zarządu ds. Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (podpisano elektronicznie) 27.02.2024 Pascal Ruhland Wiceprezes Zarządu ds. Finansów (podpisano elektronicznie)
Building tools?
Free accounts include 100 API calls/year for testing.
Have a question? We'll get back to you promptly.