Energa S.A.

Annual Report (ESEF) • Apr 25, 2024

Report 259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31iso4217:PLN259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31iso4217:PLNxbrli:shares259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-01-012023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember259400HYI1DKOD4Y1V582021-12-31259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:CapitalReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:StatutoryReserveMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember259400HYI1DKOD4Y1V582022-01-012022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SPIS TREŚCI SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT 3 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 4 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ 5 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH 7 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 8 ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE 10 1. Informacje ogólne 10 2. Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone 10 3. Skład Zarządu jednostki dominującej 12 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego 12 5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego 12 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 13 7. Zmiana szacunków 14 8. Nowe standardy i interpretacje 14 9. Istotne zasady rachunkowości 15 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SEGMENTÓW OPERACYJNYCH 27 10. Linie biznesowe (Segmenty działalności) 27 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT 31 11. Przychody i koszty 31 12. Podatek dochodowy 33 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ 39 13. Rzeczowe aktywa trwałe 39 14. Aktywa niematerialne 42 15. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 44 16. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostki stowarzyszone wyceniane metodą praw własności 46 17. Zapasy 48 18. Prawa do emisji CO₂ 48 19. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 48 20. Pozostałe aktywa 49 21. Kapitał podstawowy i pozostałe kapitały 49 22. Wynik netto przypadający na jedną akcję 52 23. Dywidendy 52 24. Rezerwy 52 25. Pozostałe zobowiązania 56 26. Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 57 27. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS 57 28. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 57 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 58 29. Instrumenty finansowe 58 30. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym 67 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 73 31. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych 73 POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 75 32. Zobowiązania inwestycyjne 75 33. Informacja o podmiotach powiązanych 75 34. Zobowiązania z tytułu umów leasingu 77 35. Zarządzanie kapitałem 77 36. Aktywa i zobowiązania warunkowe 77 37. Struktura zatrudnienia 78 38. Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy 78 39. Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy 80 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 2 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT Nota Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Przychody ze sprzedaży 10 22 081 20 095 Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny 4 006 349 Koszt własny sprzedaży 11.1 (21 876) (17 798) Zysk brutto ze sprzedaży 4 211 2 646 Pozostałe przychody operacyjne 11.4 498 945 Koszty sprzedaży 11.1 (2 034) (983) Koszty ogólnego zarządu 11.1 (506) (397) Pozostałe koszty operacyjne 11.5 (477) (844) Przychody finansowe 11.6 117 168 Koszty finansowe 11.7 (720) (429) Udział w zysku (stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności 9 71 Zysk/(strata) brutto 1 098 1 177 Podatek dochodowy 12 (492) (168) Zysk/(strata) netto za okres 606 1 009 Przypadający na: Właścicieli jednostki dominującej 617 967 Udziały niekontrolujące (11) 42 Zysk/(strata) na jedną akcję (w złotych) 22 - podstawowy 1,49 2,34 - rozwodniony 1,49 2,34 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 3 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW Nota Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Wynik netto za okres 606 1 009 Składniki, które nigdy nie zostaną przeklasyfikowane na zyski lub straty (15) 33 Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 24.1 (19) 40 Odroczony podatek dochodowy 4 (7) Składniki, które w przyszłości mogą zostać przeklasyfikowane na zyski lub straty (71) (31) Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (7) 1 Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 29.6 (79) (40) Odroczony podatek dochodowy 15 8 Udział w innych całkowitych dochodach jednostek wykazywanych metodą praw własności 1 - Inne całkowite dochody netto (85) 2 Całkowite dochody razem 521 1 011 Przypadające na: Właścicieli jednostki dominującej 533 969 Udziały niekontrolujące (12) 42 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 4 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ Nota Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 AKTYWA Aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe 13 20 513 17 386 Aktywa niematerialne 14 985 1 487 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania 15 1 152 1 050 Inwestycje w jednostki stowarzyszone i we wspólne przedsięwzięcia wyceniane metodą praw własności 16 163 153 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 12.3 232 418 Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe 29.1 32 190 Pozostałe aktywa długoterminowe 20.1 252 702 23 329 21 386 Aktywa obrotowe Zapasy 17 409 346 Należności z tytułu podatku dochodowego 372 399 Należności z tytułu dostaw i usług 29.4.1 5 135 3 271 Pozostałe krótkoterminowe aktywa finansowe 29.1 1 276 210 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 19 521 1 100 Pozostałe aktywa krótkoterminowe 20.2 637 478 8 350 5 804 Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 28 - 58 SUMA AKTYWÓW 31 679 27 248 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 5 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Nota Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 PASYWA Kapitał własny Kapitał podstawowy 21.1 4 522 4 522 Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej (1) 6 Kapitał rezerwowy 21.4 1 031 1 031 Kapitał zapasowy 21.5 1 711 1 661 Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających 21.6, 29.6 (9) 55 Zyski zatrzymane 21.7 4 260 3 706 Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej 11 514 10 981 Udziały niekontrolujące 21.8 928 559 12 442 11 540 Zobowiązania długoterminowe Kredyty i pożyczki 29.4.2 1 543 1 531 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 29.4.2 1 811 1 965 Rezerwy długoterminowe 24 644 696 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 12.3 975 931 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje długoterminowe 26 378 326 Zobowiązania z tytułu leasingu 34 903 817 Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe 25.1, 29.1 37 5 Zobowiązania z tytułu umów 29.1 7 9 6 298 6 280 Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 29.1 1 593 2 388 Zobowiązania z tytułu umów 29.1 691 314 Bieżąca część kredytów i pożyczek 29.4.2 2 551 2 537 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych 29.4.2 39 609 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 5 3 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 26 218 202 Rezerwy krótkoterminowe 24 2 091 2 496 Pozostałe zobowiązania finansowe 29.1 5 324 609 Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe 25.2 427 245 12 939 9 403 Zobowiązanie bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży 28 - 25 Zobowiązania razem 19 237 15 708 SUMA PASYWÓW 31 679 27 248 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 6 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITAŁACH WŁASNYCH Nota Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej Udziały niekontrolujące Razem kapitał własny Kapitał podstawowy Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej Kapitał rezerwowy Kapitał zapasowy Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających Zyski zatrzymane Razem Na dzień 1 stycznia 2023 4 522 6 1 031 1 661 55 3 706 10 981 559 11 540 Inne całkowite dochody netto 21.7 - (7) - - (64) (13) (84) (1) (85) Zysk netto za okres - - - - - 617 617 (11) 606 Suma całkowitych dochodów za okres - (7) - - (64) 604 533 (12) 521 Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych - - - 50 - (50) - - - Zmiana struktury właścicielskiej - - - - - - - 381 381 Na dzień 31 grudnia 2023 4 522 (1) 1 031 1 711 (9) 4 260 11 514 928 12 442 Na dzień 1 stycznia 2022 4 522 5 821 1 661 87 2 912 10 008 (66) 9 942 Inne całkowite dochody netto 21.7 - 1 - - (32) 33 2 - 2 Zysk netto za okres - - - - - 967 967 42 1 009 Suma całkowitych dochodów za okres - 1 - - (32) 1 000 969 42 1 011 Podział zysków/ pokrycie straty z lat ubiegłych - - 210 - - (210) - - - Zmiana struktury właścicielskiej - - - - - 4 4 583 587 Na dzień 31 grudnia 2022 4 522 6 1 031 1 661 55 3 706 10 981 559 11 540 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 7 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Nota Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(strata) brutto 1 098 1 177 Korekty o pozycje: Udział w (zysku)/stracie jednostek wykazywanych metodą praw własności (9) (71) (Zysk)/strata z tytułu różnic kursowych 58 (3) Amortyzacja 1 194 1 134 Odsetki i dywidendy, netto 508 306 (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej 31 (9) (272) Zmiana stanu rezerw 31 565 2 640 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów 370 24 Pozostałe korekty 31 (27) (116) Zmiana stanu kapitału pracującego: Zmiana stanu należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych czynnych krótkoterminowych 31 (1 805) (1 408) Zmiana stanu zapasów (94) (235) Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz rozliczeń międzyokresowych biernych krótkoterminowych 31 (608) 1 449 1 241 4 625 Podatek dochodowy (zapłacony) (210) (638) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 1 031 3 987 Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych oraz inwestycji w nieruchomości inwestycyjne 10 4 Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych 31 (4 342) (4 992) Przepływy netto z tytułu cash poolingu (1 153) - Zaliczki na nabycie akcji i udziałów w jednostkach zależnych (140) - Inne przepływy z aktywów finansowych 85 126 Sprzedaż jednostki zależnej 14 - Odsetki otrzymane 35 - Przepływy netto z tytułu pożyczek 42 - Pozostałe 3 33 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (5 446) (4 829) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 382 586 Wpływy z tytułu zaciągniętego zadłużenia 29.4.2 3 508 3 980 Spłata zaciągniętego zadłużenia 29.4.2 (3 440) (2 606) Przepływy netto z tytułu cash poolingu 4 655 - Wykup dłużnych papierów wartościowych (578) - Spłata zobowiązań z tytułu leasingu 29.4.2 (70) (71) Otrzymane dotacje 72 43 Odsetki zapłacone 29.4.2 (621) (321) Pozostałe (36) (14) Środki pieniężne netto z działalności finansowej 3 872 1 597 Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (543) 755 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 8 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Nota Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu 1 100 340 Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych (38) 5 Zmiana stanu środków pieniężnych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży 2 - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu 521 1 100 w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania 252 271 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 9 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI ORAZ INNE INFORMACJE OBJAŚNIAJĄCE 1. Informacje ogólne Grupa Kapitałowa Energa SA („Grupa”) składa się z Energa Spółka Akcyjna („jednostka dominująca”, „Spółka”) i jej spółek zależnych (patrz nota 2). Nazwa jednostki dominującej: Energa SA Forma prawna: spółka akcyjna Kraj siedziby: Rzeczpospolita Polska Siedziba: Gdańsk Adres: al. Grunwaldzka 472, 80-309 Gdańsk KRS: 0000271591 REGON: 220353024 NIP: 957-095-77-22 Jednostka dominująca została utworzona na czas nieokreślony. Od zakończenia poprzedniego okresu sprawozdawczego nie nastąpiły zmiany w nazwie jednostki lub innych danych identyfikacyjnych. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku oraz zawiera odpowiednie dane porównawcze. Podstawowym przedmiotem działania Grupy jest: dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej i cieplnej, wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej, obrót energią elektryczną. Na dzień 31 grudnia 2023 roku podmiotem kontrolującym Spółkę i Grupę Kapitałową Energa SA oraz jednostką dominującą najwyższego szczebla Grupy Kapitałowej Energa SA jest ORLEN S.A. (dawniej PKN ORLEN S.A.). 2. Skład Grupy oraz wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone 2.1. Skład Grupy na koniec okresu sprawozdawczego Na dzień 31 grudnia 2023 roku w skład Grupy wchodziła Energa SA oraz następujące spółki zależne: Lp. Nazwa spółki Siedziba Przedmiot działalności Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Linia biznesowa (Segment) Dystrybucja 1 Energa-Operator SA Gdańsk dystrybucja energii elektrycznej 100 100 2 Energa Operator Wykonawstwo Elektroenergetyczne Sp. z o.o. Słupsk wykonawstwo i projektowanie 100 100 Linia biznesowa (Segment) Sprzedaż 3 Energa-Obrót SA Gdańsk obrót energią elektryczną 100 100 4 Energa Oświetlenie Sp. z o.o. Sopot usługi oświetlenia 100 100 5 Energa SLOVAKIA s.r.o. w likwidacji Bratysława obrót energią elektryczną 100 100 6 Enspirion Sp. z o.o. Gdańsk organizacja i zarządzanie rozwojem innowacyjnych projektów energetycznych 100 100 Linia biznesowa (Segment) Wytwarzanie 7 Energa Wytwarzanie SA Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 8 Energa Elektrownie Ostrołęka SA Ostrołęka wytwarzanie energii 89,64 89,64 9 Energa Kogeneracja Sp. z o.o. Elbląg wytwarzanie energii 100 100 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 10 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Lp. Nazwa spółki Siedziba Przedmiot działalności Udział % Grupy w kapitale zakładowym na dzień 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 10 Energa Ciepło Ostrołęka Sp. z o.o. Ostrołęka dystrybucja energii cieplnej 100 100 11 Energa Serwis Sp. z o.o. Ostrołęka usługi serwisowo-remontowe 89,64 89,64 12 Energa Ciepło Kaliskie Sp. z o.o. Kalisz dystrybucja energii cieplnej 91,24 91,24 13 Energa MFW 1 Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 14 Energa MFW 1 Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 15 Energa Wind Service Sp. z o.o. Gdańsk holdingi i zarządzanie spółkami i przedsiębiorstwami 100 100 16 ECARB Sp. z o.o. Gdańsk działalność finansowa 89,64 89,64 Linia biznesowa Pozostałe 17 Energa Finance AB (publ) Sztokholm działalność finansowa 100 100 18 Energa Informatyka i Technologie Sp. z o.o. Gdańsk teleinformatyka 100 100 19 Energa Logistyka Sp. z o.o. Płock logistyka i zaopatrzenie 100 100 20 Energa Invest Sp. z o.o. Gdańsk zarządzanie projektami inwestycyjnymi - 100 21 Centrum Badawczo-Rozwojowe im. M. Faradaya Sp. z o.o. Gdańsk działalność rozwojowa w zakresie inżynierii 100 100 22 CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Ostrołęka wytwarzanie energii 50 50 23 CCGT Grudziądz Sp. z o.o. Grudziądz wytwarzanie energii 100 100 24 CCGT Gdańsk Sp. z o.o. Gdańsk wytwarzanie energii 100 100 25 Energa Green Development Sp. z o.o. Gdańsk Realizacja projektów inwestycyjnych 100 100 26 Energa Prowis Sp. z o.o. Gdańsk realizacja projektów inwestycyjnych 100 - * od 15 września 2023 roku, wcześniej LBW 1 Sp. z o.o. Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa posiada udziały we wspólnym przedsięwzięciu Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. (dawniej Elektrownia Ostrołęka SA) oraz w jednostce stowarzyszonej – Polimex-Mostostal S.A. („Polimex”) (patrz opis w nocie 2.2.). 2.2. Zmiany w składzie Grupy oraz inwestycjach we wspólne przedsięwzięcia i jednostki stowarzyszone w okresie sprawozdawczym 2.2.1. Polimex-Mostostal W dniu 18 stycznia 2017 roku Zarząd Energa SA wraz z Enea S.A., PGE S.A., PGNiG Technologie S.A. („Inwestorzy”) oraz Polimex-Mostostal S.A. zawarł umowę inwestycyjną („Umowa inwestycyjna”), na podstawie której Inwestorzy zobowiązali się dokonać inwestycji kapitałowej w Polimex. Energa SA posiada około 39 mln akcji o wartości nominalnej 2 zł każda, co przekłada się na 16,22% udziału w akcjonariacie Polimexu. Udział w Polimexie został zaklasyfikowany jako jednostka stowarzyszona ujmowana metodą praw własności. Powołany Umową inwestycyjną Komitet Inwestorów, w skład którego wchodzą wszyscy Inwestorzy, skutkuje wywieraniem znaczącego wpływu na inwestycję poprzez wpływ na politykę finansową i operacyjną oraz na ustalanie składu organów Polimexu. Polimex jest spółką inżynieryjno-budowlaną z siedzibą w Warszawie, notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Wartość posiadanego przez Energa SA pakietu akcji wg kursu dziennego na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 164 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość inwestycji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wynosi 163 mln zł. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 11 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 2.2.2. Elektrownia Ostrołęka Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. jest spółką celową, w której wspólną kontrolę sprawują Energa SA i Enea S.A. Spółkę powołano w celu realizacji projektu budowy bloku energetycznego w Ostrołęce („Projekt węglowy”). W wyniku przeprowadzonych analiz, w dniu 2 czerwca 2020 roku wstrzymano realizację Projektu węglowego. Projekt został wznowiony w formule gazowej, jednakże spółką celową do jego realizacji została spółka CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Finalne rozliczenie Projektu węglowego z Generalnym Wykonawcą (GE Power Sp. z o.o. oraz GE Steam Power Systems S.A.S.) nastąpiło 31 marca 2022 roku. Koszty poniesione przez Energa SA w związku z rozliczeniem prac Generalnego Wykonawcy wyniosły 50% całkowitej kwoty rozliczenia, czyli 479 mln zł netto (taka sama kwota przypadła na Enea S.A.). Inwestycja została zaklasyfikowana jako wspólne przedsięwzięcie i jest ujmowana metodą praw własności. Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. jest spółką niepubliczną, w związku z czym nie istnieją notowane ceny rynkowe dla jej udziałów. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość inwestycji w spółce Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wynosi zero zł. 3. Skład Zarządu jednostki dominującej W ciągu roku 2023 i 2024 do dnia sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania, Zarząd Energa SA funkcjonował w następującym składzie: 1) w okresie od dnia 1 września 2022 roku do dnia 16 lutego 2023 roku: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, Pan Dominik Wadecki - Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych, 2) w okresie od dnia 16 lutego 2023 roku do dnia 27 marca 2023 roku: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, 3) w okresie od dnia 27 marca 2023 roku do dnia 31 stycznia 2024 roku: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu, Pani Adrianna Sikorska - Wiceprezes Zarządu ds. Komunikacji, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, 4) w okresie od dnia 31 stycznia 2024 roku do dnia 25 marca 2024 roku: Pani Zofia Paryła - Prezes Zarządu, Pan Michał Perlik - Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu, Pan Janusz Szurski - Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych, 5) w okresie od dnia 25 marca 2024 roku do 20 kwietnia 2024 roku: Pan Michał Perlik - p. o. Prezes Zarządu, Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu, 6) w okresie od dnia 20 kwietnia 2024 roku do dnia sporządzenia niniejszego sprawozdania: Pan Michał Perlik - p. o. Prezes Zarządu, Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu, Pan Sławomir Staszak - Wiceprezes Zarządu, Pan Roman Szyszko - Wiceprezes Zarządu. 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji w dniu 23 kwietnia 2024 roku. 5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezpieczających. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w milionach złotych („mln zł”) o ile nie wskazano inaczej. Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości. 5.1. Oświadczenie o zgodności Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską („MSSF UE”). MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości („RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji MSSF („KIMSF”). Zarząd jednostki dominującej wykorzystał swoją najlepszą wiedzę co do zastosowania standardów i interpretacji, jak również metod i zasad wyceny poszczególnych pozycji skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Energa SA Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 12 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) zgodnie z MSSF UE na dzień 31 grudnia 2023 roku. Przedstawione zestawienia i objaśnienia zostały ustalone przy dołożeniu należytej staranności. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało przygotowane w jednolitym europejskim formacie raportowania (ESEF), zgodnym z wymogami Rozporządzenia nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniające dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania. 5.2. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji Walutą funkcjonalną jednostki dominującej i innych polskich spółek uwzględnionych w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym oraz walutą prezentacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski. W przypadku spółek Energa Slovakia s.r.o. oraz Energa Finance AB (publ) walutą funkcjonalną sprawozdań jednostkowych jest euro. Dla celów niniejszego sprawozdania dane sprawozdawcze wyżej wymienionych spółek zostały przeliczone na złote polskie w sposób opisany w nocie 9.5. 6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach W procesie stosowania polityki rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa, który wpływa na wielkości wykazywane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w tym, w dodatkowych notach objaśniających. Założenia tych szacunków opierają się na najlepszej wiedzy Zarządu odnośnie bieżących i przyszłych działań i zdarzeń w poszczególnych obszarach. Szczegółowe informacje na temat przyjętych założeń zostały przedstawione w odpowiednich notach niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień kończący okres sprawozdawczy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości księgowych aktywów i zobowiązań w następnym roku finansowym. Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i wartości firmy Grupa dokonuje oceny, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”) oraz pojedynczych składników aktywów. Analizie podlegają zarówno czynniki zewnętrzne, w tym zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym Grupa prowadzi działalność lub też na rynkach, do obsługi których aktywa Grupy są wykorzystywane, jak i czynniki wewnętrzne związane z fizycznym stanem rzeczowych składników aktywów oraz zmianami w sposobie ich wykorzystywania. W przypadku stwierdzenia, że takie przesłanki występują przeprowadzane są testy na utratę wartości aktywów, zgodnie z zasadami opisanymi w nocie 9.10. Informacje dotyczące przeprowadzonych testów na utratę wartości przedstawiono w nocie 13. Wycena rezerw Rezerwy na świadczenia pracownicze (rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe, pracowniczą taryfę energetyczną, dodatkowe odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych przysługujące pracownikom spółek Grupy po okresie zatrudnienia) szacowane są na podstawie metod aktuarialnych. Pozostałe rezerwy wyceniane są zgodnie z najbardziej właściwym szacunkiem nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku. Jeżeli skutek zmiany wartości pieniądza w czasie jest istotny, kwota rezerwy odpowiada bieżącej wartości nakładów, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia tego obowiązku. Szczegółowe informacje dotyczące przyjętych założeń i tworzonych rezerw przedstawiono w nocie 24. Stawki amortyzacyjne Wysokość stawek oraz odpisów amortyzacyjnych jest ustalana na podstawie przewidywanego okresu użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych lub aktywów niematerialnych oraz szacunków dotyczących ich wartości rezydualnej. Spółki Grupy corocznie dokonują weryfikacji przyjętych okresów użytkowania na podstawie bieżących szacunków. Ścieżki cenowe energii Istotnym elementem dokonywanych przez Grupę szacunków wartości użytkowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne są ścieżki cenowe energii opracowywane przez niezależnych branżowych ekspertów, a w przypadku szacunków rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia z tytułu pracowniczej taryfy energetycznej – ścieżki cenowe energii opracowywane wewnętrznie w oparciu o modele długoterminowe, które tworzone są na bazie opracowań niezależnych ekspertów branżowych. Ścieżki cenowe energii elektrycznej, ceny węgla kamiennego i gazu ziemnego, ceny świadectw pochodzenia oraz ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla wykorzystywane w Grupie Energa pochodzą z raportu „Długoterminowe prognozy cen energii elektrycznej dla polskiego systemu elektroenergetycznego na lata 2022-2050”. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego Aktywa z tytułu podatku odroczonego są wyceniane przy zastosowaniu stawek podatkowych, które będą stosowane na moment zrealizowania składnika aktywów, przyjmując za podstawę przepisy podatkowe, które obowiązywały na dzień kończący okres sprawozdawczy. Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Szczegóły dotyczące aktywa z tytułu podatku odroczonego ujawniono w nocie 12.3. Wartość godziwa instrumentów finansowych Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Sposób ustalenia wartości godziwej poszczególnych instrumentów finansowych został przedstawiony w nocie 29.3. Doszacowanie przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej i usługi dystrybucyjnej Odczyty liczników dotyczące wielkości sprzedanej energii elektrycznej w handlu detalicznym dokonywane są w większości w okresach odmiennych od okresów sprawozdawczych. W związku z powyższym jednostki wchodzące w skład Grupy dokonują odpowiednich szacunków sprzedaży energii elektrycznej i usługi dystrybucyjnej na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy, Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 13 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) za okres nieobjęty odczytem. Doszacowanie wyliczane jest w systemach bilingowych w oparciu o średniodobowe zużycie energii elektrycznej w okresie od dnia ostatniego odczytu rzeczywistego do dnia bilansowego. Odpisy aktualizujące wartość należności Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności tworzone są w powiązaniu z okresem przeterminowania należności na bazie wskaźników oszacowanych przy wykorzystaniu historycznych danych w zakresie spłacalności należności oraz odzysków z należności od kontrahentów. Grupa uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez zarządczą korektę bazowych współczynników prawdopodobieństwa niewypłacalności. W przypadku odpisów aktualizujących na należności z tytułu dostaw i usług i pozostałe należności Grupa może dokonać indywidualnej oceny poziomu ryzyka kredytowego w oparciu o racjonalne, udokumentowane i dostępne informacje i podjąć indywidulaną decyzję biznesową o poziomie odpisów aktualizujących dla ocenionego klienta. Utworzenie i odwrócenie odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej dla należności głównych ujmowane jest pod pozostałymi przychodami/kosztami operacyjnymi w linii (strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz dla odsetek za nieterminową płatność pod przychodami/kosztami finansowymi w linii (strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych. Kwoty odpisów aktualizujących wartość należności ujawniono w nocie 29.4.1. 7. Zmiana szacunków W bieżącym okresie sprawozdawczym nie miały miejsca zmiany zakresu ani metodologii dokonywania istotnych szacunków. 8. Nowe standardy i interpretacje W raportowanym okresie brak było nowych standardów i interpretacji, które miałyby istotny wpływ na Politykę rachunkowości oraz sprawozdanie skonsolidowane Grupy. 8.1. Zmiany Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) Następujące zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w UE wchodzą w życie po raz pierwszy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy za 2023 rok: MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 opublikowanymi przez RMSR 25 czerwca 2020 roku – zatwierdzone w UE w dniu 19 listopada 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe – zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9 po raz pierwszy – dane porównawcze”, zatwierdzone w UE w dniu 8 września 2022 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Ujawnienia na temat istotnych zasad rachunkowości. zatwierdzone w UE w dniu 2 marca 2022 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” – Definicja wartości szacunkowych zatwierdzone w UE w dniu 2 marca 2022 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” – Podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań z pojedynczej transakcji zatwierdzone w UE w dniu 11 sierpnia 2022 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później), Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” – Międzynarodowa Reforma Podatkowa – Modelowe Zasady Drugiego Filaru zatwierdzone w UE w dniu 8 listopada 2023 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później). Wyżej wymienione zmiany do istniejących standardów nie miały istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy za 2023 rok. 8.2. Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR, zatwierdzone przez Unię Europejską, ale jeszcze nieobowiązujące Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe, zatwierdzone w UE w dniu 19 grudnia 2023 r. (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później), Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Zobowiązania długoterminowe z kowenantami, zatwierdzone w UE w dniu 19 grudnia 2023 r. (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później), Zmiany do MSSF 16 „Leasing” – Zobowiązanie z tytułu leasingu w ramach sprzedaży i leasingu zwrotnego, zatwierdzone w UE dniu 20 listopada 2023 r. (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później). 8.3. Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR oczekujące na zatwierdzenie przez UE Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” oraz MSSF 7 „Instrumenty finansowe: Ujawnianie informacji” – Umowy finansowania dostawców (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później), Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych” – Brak wymienialności walut (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2025 roku lub później). Według szacunków Grupy, wyżej wymienione nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów nie miałyby istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane przez Grupę na dzień bilansowy. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 14 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 9. Istotne zasady rachunkowości Polityka rachunkowości Grupy jest stosowana w sposób ciągły za wyjątkiem zmian w MSSF UE. 9.1. Zasady konsolidacji Skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmuje sprawozdanie finansowe Energa SA oraz dane finansowe jej jednostek zależnych sporządzone w przypadku każdej ze spółek za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku. Jednostki zależne podlegają konsolidacji w okresie od dnia objęcia nad nimi kontroli przez Grupę, a przestają być konsolidowane od dnia ustania kontroli. Sprawowanie kontroli przez jednostkę dominującą ma miejsce wtedy, gdy z tytułu swojego zaangażowania podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub gdy ma prawa do zmiennych zwrotów oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką zależną. Grupa rozważa ponadto, czy traktuje część jednostki, w której dokonano inwestycji, jako odrębny podmiot. Jeżeli Grupa sprawuje kontrolę nad uznanym odrębnym podmiotem, dokonuje konsolidacji tej części jednostki, w której dokonano inwestycji. Grupa rozlicza transakcje objęcia kontroli nad jednostkami zależnymi przy zastosowaniu metody nabycia. Zapłata przekazana w ramach transakcji ustalana jest jako wartość godziwa przekazanych aktywów, zobowiązań zaciągniętych wobec poprzednich właścicieli jednostki przejmowanej oraz udziałów kapitałowych wyemitowanych przez jednostkę przejmującą. Możliwe do zidentyfikowania aktywa oraz zobowiązania jednostki przejmowanej, wycenia się na dzień przejęcia według ich wartości godziwej. Udziały niedające kontroli w jednostce przejmowanej ujmowane są według wartości proporcjonalnego udziału (odpowiadającego udziałowi niedającemu kontroli) w możliwych do zidentyfikowania ujętych aktywach netto jednostki przejmowanej. Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki gospodarczej jest początkowo ujmowana według ceny nabycia stanowiącej nadwyżkę ceny zapłaconej za akcje lub udziały przejmowanej jednostki, powiększonej o wartość udziałów niekontrolujących, nad wartością godziwą netto możliwych do zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych. Koszty związane z transakcją nabycia jednostki zależnej odnoszone są w koszty okresu. Z transakcji w ramach Grupy są w całości eliminowane niezrealizowane zyski wynikające z tych transakcji. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości. Nabycie lub sprzedaż udziałów mniejszości, gdy nie ma miejsca nabycie lub utrata kontroli, traktuje się jako transakcję między udziałowcami i rozlicza się kapitałowo. 9.2. Połączenia jednostek pod wspólną kontrolą Połączenia jednostek pod wspólną kontrolą rozliczane są poprzez sumowanie poszczególnych pozycji odpowiednich aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów połączonych spółek, po uprzednim doprowadzeniu ich wartości do jednolitych metod wyceny i dokonaniu odpowiednich wyłączeń. W przypadku spółki przejmowanej sumowaniu podlegają poszczególne pozycje bilansowe i wynikowe ujęte w jednostkowym sprawozdaniu finansowym tej spółki, w wartościach prezentowanych w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy. Wyłączeniu podlega wartość kapitału zakładowego spółki, której majątek został przeniesiony na inną spółkę, lub spółek, które w wyniku połączenia zostały wykreślone z rejestru. Po dokonaniu tego wyłączenia odpowiednie pozycje kapitału własnego spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek lub nowo powstałej spółki koryguje się o różnicę pomiędzy sumą aktywów i pasywów. Wyłączeniu podlegają również wszystkie salda i transakcje pomiędzy łączącymi się jednostkami, w tym zyski lub straty operacji gospodarczych dokonanych przed połączeniem, zawarte w wartościach podlegających łączeniu aktywów i pasywów. Sprawozdanie finansowe spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek, sporządzone na koniec okresu sprawozdawczego, w ciągu którego nastąpiło połączenie, zawiera dane porównawcze za poprzedni rok obrotowy, określone w taki sposób, jakby połączenie miało miejsce na początek poprzedniego roku obrotowego, z tym że poszczególne składniki kapitałów własnych na koniec poprzedniego roku są wykazane jako suma poszczególnych składników kapitałów własnych. 9.3. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia Wspólne przedsięwzięcie to wspólne ustalenie umowne w ramach, którego strony sprawujące współkontrolę nad ustaleniem umownym mają prawa do aktywów netto tego ustalenia. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia ujmowane są metodą praw własności po pomniejszeniu o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Zastosowanie metody praw własności polega na początkowym ujęciu inwestycji w cenie nabycia powiększonej o koszty transakcyjne. Udział Grupy w zysku lub stracie jednostek wycenianych metodą praw własności (ustalony z uwzględnieniem wpływu wycen do wartości godziwej z dnia nabycia inwestycji) od dnia nabycia, ujmuje się w zysku lub stracie Grupy, zaś jej udział w pozostałych całkowitych dochodach tej jednostki od dnia nabycia – ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach Grupy. Niezrealizowane zyski i straty z tytułu transakcji pomiędzy inwestorem a wspólnym przedsięwzięciem są eliminowane w kwocie odpowiadającej udziałowi inwestora w tych zyskach/stratach. 9.4. Inwestycje w jednostki stowarzyszone Jednostki stowarzyszone to podmioty, na które jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje nad nimi kontroli ani współkontroli. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według ceny nabycia powiększonej o koszty transakcyjne oraz z uwzględnieniem późniejszych zmian udziału jednostki dominującej w aktywach netto tych jednostek, pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Udział Grupy w zysku lub stracie jednostek wycenianych metodą praw własności (ustalony z uwzględnieniem wpływu wycen do wartości godziwej z dnia nabycia inwestycji) od dnia nabycia, ujmuje się w zysku lub stracie Grupy, zaś jej udział w pozostałych całkowitych dochodach tej jednostki od dnia nabycia – ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach Grupy. Niezrealizowane zyski i straty z tytułu transakcji pomiędzy inwestorem a jednostką stowarzyszoną są eliminowane w kwocie odpowiadającej udziałowi inwestora w tych zyskach/stratach. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 15 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 9.5. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walutach obcych Transakcje wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na moment początkowego ujęcia na złote polskie przy zastosowaniu kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji. Na dzień kończący okres sprawozdawczy: pozycje pieniężne są przeliczane przy zastosowaniu kursu zamknięcia (za kurs zamknięcia przyjmuje się kurs średni ustalony dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień), pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia pierwotnej transakcji (kurs banku, z którego korzysta jednostka), oraz pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia ustalenia wartości godziwej. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów (kosztów) finansowych. Różnice kursowe będące częścią kosztów finansowania zewnętrznego kwalifikujących się do skapitalizowania, są ujmowane w wartości odpowiednich aktywów (patrz opis w nocie 9.10). Różnice kursowe powstałe na pozycjach niepieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się jako element zmian wartości godziwej. Aktywa i zobowiązania jednostek zagranicznych objętych konsolidacją pełną są przeliczane na walutę prezentacji Grupy po kursie obowiązującym na dzień kończący okres sprawozdawczy, a ich sprawozdania z zysków lub strat są przeliczane po średniorocznym kursie wymiany za dany okres sprawozdawczy. Różnice kursowe powstałe w wyniku takiego przeliczenia są ujmowane bezpośrednio w innych całkowitych dochodach. W momencie zbycia podmiotu zagranicznego, zakumulowane odroczone różnice kursowe ujęte w innych całkowitych dochodach, dotyczące danego podmiotu zagranicznego, są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat. Następujące kursy zostały przyjęte dla potrzeb wyceny na dzień kończący okres sprawozdawczy: Kurs obowiązujący na ostatni dzień okresu Waluta 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 EURO 4,3480 4,6899 Ważone kursy wymiany za poszczególne lata obrotowe kształtowały się następująco: Kurs średni w okresie Waluta 1 stycznia - 31 grudnia 2023 1 stycznia - 31 grudnia 2022 EURO 4,5284 4,6883 9.6. Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe wyceniane są według wartości netto, tzn. wartości początkowej pomniejszonej o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę zakupu powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również przewidywany koszt demontażu rzeczowych aktywów trwałych, usunięcia i przywrócenia do stanu pierwotnego miejsca, w którym dany składnik aktywów się znajduje, których obowiązek poniesienia powstaje w chwili instalacji składnika aktywów lub jego używania dla celów innych niż produkcja zapasów. Kapitalizowanie kosztów nabycia bądź wytworzenia kończy się w momencie dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania. Na dzień nabycia składnika rzeczowych aktywów trwałych są identyfikowane i wyodrębniane wszystkie istotne elementy wchodzące w skład danego składnika aktywów, mające różny okres ekonomicznej użyteczności (komponenty). Komponentem składników rzeczowych aktywów trwałych są również koszty remontów kapitalnych, przeglądów okresowych, jeśli ich wartość jest istotna, oraz koszty wymiany głównych części składowych. Podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi cena nabycia/koszt wytworzenia rzeczowego aktywa trwałego pomniejszona o jego wartość rezydualną. Rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następującym po miesiącu, w którym składnik jest dostępny do użytkowania. Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych następuje na podstawie planu amortyzacji określającego przewidywany okres użytkowania rzeczowego aktywa trwałego. Zastosowana metoda amortyzacji odzwierciedla tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów. Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów, wynoszący dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych: Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej, w tym: 5 - 100 lat - Budynki 10 - 100 lat - Lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej 5 - 50 lat Maszyny i urządzenia techniczne 3 - 50 lat Środki transportu 3 - 14 lat Urządzenia biurowe, w tym: 1 - 15 lat - Sprzęt komputerowy 1 - 5 lat - Pozostałe 1 - 15 lat Inne rzeczowe aktywa trwałe 2 - 15 lat Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 16 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Metoda amortyzacji, stawka amortyzacyjna oraz wartość rezydualna rzeczowych aktywów trwałych podlegają weryfikacji co najmniej na koniec każdego roku finansowego. Wszelkie zmiany wynikające z przeprowadzonej weryfikacji ujmuje się jako zmianę szacunków, a ewentualna korekta odpisów amortyzacyjnych dokonywana jest prospektywnie. Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością księgową danej pozycji) są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. 9.7. Aktywa niematerialne Do aktywów niematerialnych Grupa zalicza możliwe do zidentyfikowania niepieniężne składniki aktywów, nieposiadające postaci fizycznej. Aktywa niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. Aktywa niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane metodą liniową przez okres ich ekonomicznej użyteczności oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następującym po miesiącu, w którym składnik jest dostępny do użytkowania. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji, i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności dla oprogramowania, licencji i patentów oraz innych aktywów niematerialnych wynosi od 2 do 5 lat. Zyski lub straty wynikające z usunięcia aktywów niematerialnych ze sprawozdania z sytuacji finansowej są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto a wartością księgową danego składnika aktywów i są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat w momencie ich usunięcia. Prawa majątkowe Jako aktywa niematerialne ujmowane są prawa majątkowe wytworzone, nabyte lub nieodpłatnie otrzymane przeznaczone na potrzeby umorzeń w związku ze zużyciem własnym lub w związku ze sprzedażą do klientów końcowych. Nabyte PM ujęte w aktywach niematerialnych wycenia się według ceny nabycia. Prawa do emisji CO2 Nabyte prawa do emisji CO2 wycenia się w cenie nabycia i prezentuje jako aktywa niematerialne. Prawa te nie podlegają amortyzacji (z uwagi na wysoką wartość końcową) i podlegają analizie pod kątem utraty wartości. 9.8. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania Do aktywów z tytułu prawa do użytkowania Grupa zalicza aktywa, które są przedmiotem umowy leasingowej lub umowy zawierającej leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, na który się składa: a) kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu (patrz nota 9.19) b) wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, c) wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę d) szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów. Leasingobiorca przyjmuje na siebie obowiązek pokrycia tych kosztów w dacie rozpoczęcia albo w wyniku używania bazowego składnika aktywów przez dany okres. Po dacie rozpoczęcia umowy leasingowej składniki aktywów z tytułu użytkowania wycenia się stosując model kosztu, czyli pomniejsza wartość o odpisy amortyzacyjne i straty z tytułu utraty wartości oraz koryguje o aktualizację wyceny zobowiązania leasingowego z tytułu ponownej oceny lub zmiany w opłatach leasingowych. Dla aktywów z tytułu prawa do użytkowania Grupa stosuje zasady amortyzacji analogiczne jak dla rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych opisanych z zastrzeżeniem, że okresem amortyzacji aktywa z tytułu prawa do użytkowania jest okres, na który zawarto umowę leasingu, jeśli nie jest przewidywany wykup przedmiotu umowy na własność. W przypadku kiedy umowa przewiduje wykup i Grupa zamierza z tego wykupu skorzystać ustalany jest okres amortyzacji równy okresowi ekonomicznej przydatności składnika aktywów. Pozycja aktywa z tytułu prawa do użytkowania może zostać usunięta ze sprawozdania z sytuacji finansowej analogiczne jak dla rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych. Grupa prezentuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych aktywów jako dodatkową pozycję w grupie aktywów trwałych. Zasada ta nie ma zastosowania do aktywów z tytułu prawa do użytkowania spełniających definicję nieruchomości inwestycyjnych, które są zaprezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako nieruchomości inwestycyjne. Do głównych kategorii, w których Grupa identyfikuje leasing zalicza się: prawo wieczystego użytkowania gruntów, służebności przesyłu opłaty za umieszczenie infrastruktury w pasie drogowym oraz umowy najmu nieruchomości. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 17 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Grupa nie stosuje MSSF 16 „Leasing” do umów leasingu lub podobnych dotyczących aktywów niematerialnych. 9.9. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Grupa ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Grupa dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik aktywów należy. W sytuacji, gdy pojedynczy składnik aktywów nie generuje wpływów pieniężnych, które byłyby w znacznym stopniu niezależne od wpływów pieniężnych generowanych przez inne aktywa lub grupy aktywów, w Grupie identyfikowany jest ośrodek wypracowujący środki pieniężne („CGU”). W Grupie obowiązują dwie struktury CGU. Pierwsza wyznaczająca zespoły majątku trwałego oraz druga określająca zespoły aktywów inwestowanych w formie akcji i udziałów w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia. Wartość odzyskiwalna składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży tego składnika aktywów lub odpowiednio ośrodka wypracowującego środki pieniężne, lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość odzyskiwalną ustala się dla poszczególnych aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które są generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość księgowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej. Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskonta przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składników majątkowych używanych w działalności kontynuowanej ujmuje się w tych kategoriach kosztów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów, w przypadku którego stwierdzono utratę wartości. Przy szacowaniu wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia Grupa uwzględnia zdolność uczestnika rynku do osiągnięcia korzyści ekonomicznych poprzez jak największe i najlepsze wykorzystanie składnika aktywów lub jego sprzedaż innemu uczestnikowi rynku, który zapewniłby jak największe i jak najlepsze wykorzystanie tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku podwyższa się wartość księgową składnika aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości księgowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika aktywów ujmuje się niezwłocznie jako przychód w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.10. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego są kapitalizowane jako część kosztu wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych. Na koszty finansowania zewnętrznego składają się odsetki oraz zyski lub straty z tytułu różnic kursowych do wysokości odpowiadającej korekcie kosztu odsetek. Kapitalizację kosztów finansowania rozpoczyna się, gdy podjęte zostały działania niezbędne do przygotowania składnika aktywów do użytkowania. Na dany składnik aktywów ponoszone są nakłady i ponoszone są koszty finansowania zewnętrznego. W sytuacji, gdy inwestycja w składnik aktywów zostaje na dłuższy czas przerwana, następuje zawieszenie kapitalizacji kosztów finansowania zewnętrznego. Kapitalizacja zostaje zatrzymana, gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przystosowania składnika aktywów do użytkowania są zakończone. Kapitalizowaniu podlegają bieżące koszty kredytów i pożyczek celowych pomniejszone o przychody z tymczasowego lokowania nadwyżek środków oraz odpowiednia część kosztów bieżących pożyczek i kredytów ogólnych, w sytuacji gdy wydatki na rzeczowe aktywa trwałe przekraczają wartość kredytów i pożyczek celowych. Koszty finansowania ogólnego kapitalizowane są w wysokości iloczynu stopy kapitalizacji i nadwyżki wydatków na rzeczowe aktywa trwałe nad wartością finansowania celowego. Stopa kapitalizacji ustalana jest jako średnia ważona kosztów finansowania zewnętrznego dotyczących pożyczek i kredytów stanowiących zobowiązania Grupy innych niż kredyty i pożyczki celowe. Kwota skapitalizowanych w okresie kosztów finansowania zewnętrznego nie przekracza kwoty kosztów finansowania zewnętrznego poniesionych w okresie. 9.11. Zapasy Do zapasów zalicza się aktywa: przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej, będące w trakcie produkcji w celu sprzedaży lub mające postać materiałów lub surowców zużywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia usług, a także zarejestrowane świadectwa pochodzenia energii, efektywności energetycznej oraz prawa do emisji CO2. przeznaczone do sprzedaży Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania wartości netto. Stosowane do wyceny na dzień kończący okres sprawozdawczy ceny nabycia nie mogą być wyższe od wartości netto tych składników możliwej do uzyskania. Przez wartość netto możliwą do uzyskania rozumie się różnicę między szacowaną ceną sprzedaży stosowaną w toku zwykłej działalności gospodarczej, a szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Wartości rozchodu materiałów jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenie Grupa wycenia w następujący sposób: węgiel oraz prawa do emisji CO2 – według metody FIFO, materiały nabyte pod zlecenia – według metody szczegółowej identyfikacji ceny, pozostałe zapasy – według metody średniej ważonej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 18 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Świadectwa pochodzenia energii Świadectwa pochodzenia energii wytworzone we własnym zakresie lub zakupione i przeznaczone do sprzedaży poza Grupę ujmowane są jako zapasy. Świadectwa pochodzenia dotyczące energii wytworzonej w okresie sprawozdawczym, na moment początkowego ujęcia wycenia się według wartości godziwej ustalonej na dzień zarejestrowania w Rejestrze Świadectw Pochodzenia. Przez wartość godziwą rozumie się średnioważoną cenę świadectw pochodzenia z danego miesiąca ustaloną na podstawie notowań na Towarowej Giełdzie Energii. Zakupione świadectwa pochodzenia energii wycenia się w momencie początkowego ujęcia w cenie nabycia, a na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub możliwej do uzyskania cenie sprzedaży netto, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. 9.12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują: środki pieniężne w kasie i na bieżących rachunkach bankowych, inne środki pieniężne, w tym lokaty bankowe o terminie zapadalności nie dłuższym niż trzy miesiące. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych, pomniejszonych o niespłacone kredyty w rachunkach bieżących. Lokaty bankowe o pierwotnym okresie zapadalności przekraczającym trzy miesiące Grupa prezentuje jako lokaty i depozyty. Grupa klasyfikuje środki pieniężne jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości ustalonych zgodnie z modelem strat oczekiwanych. 9.13. Pozostałe aktywa Grupa ujmuje w pozostałych aktywach niefinansowych rozliczenia międzyokresowe, należności z tytułu rozliczeń publiczno-prawnych (za wyjątkiem rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które są prezentowane w oddzielnej pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej), nadwyżka aktywów nad zobowiązaniami ZFŚS oraz zaliczki przekazane z tytułu przyszłych zakupów rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych oraz zapasów, a także aktywa biologiczne. Zaliczki na poczet przyszłych dostaw dóbr lub usług są prezentowane zgodnie ze spodziewanym terminem ich realizacji. Zaliczki, w tym na nabycie aktywów trwałych, prezentowane są jako krótkoterminowe, jeżeli spodziewany termin ich realizacji wynosi mniej niż 12 miesięcy lub jako długoterminowe jeżeli oczekiwany termin dostawy dóbr/wykonania usług, z którymi zaliczki są związane wynosi 12 miesięcy lub więcej. Jako aktywa niepieniężne zaliczki nie podlegają dyskontowaniu. Rozliczenia międzyokresowe Rozliczenia międzyokresowe ustalane są w wysokości poniesionych, wiarygodnie ustalonych wydatków, jakie dotyczą przyszłych okresów i spowodują w przyszłości wpływ do jednostek korzyści ekonomicznych. Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia uzasadniony jest charakterem rozliczanych kosztów z zachowaniem zasady ostrożności. Grupa na koniec okresu sprawozdawczego dokonuje weryfikacji czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów w celu sprawdzenia czy stopień pewności co do osiągnięcia korzyści ekonomicznych przez jednostkę po upływie bieżącego okresu obrotowego jest wystarczający, aby można było daną pozycję wykazać jako składnik aktywów. 9.14. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży Aktywa trwałe i grupy do zbycia Grupa klasyfikuje jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość księgowa zostanie odzyskana raczej w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Warunek ten uznaje się za spełniony wyłącznie wówczas, gdy wystąpienie transakcji sprzedaży jest bardzo prawdopodobne, a składnik aktywów (lub grupa do zbycia) jest dostępny do natychmiastowego zbycia w swoim obecnym stanie (zgodnie z ogólnie przyjętymi warunkami handlowymi). Klasyfikacja składnika aktywów jako przeznaczonego do sprzedaży zakłada zamiar dokonania transakcji zbycia w ciągu roku od momentu zmiany klasyfikacji. Jeżeli Grupa ma zamiar dokonać zbycia, które prowadziłoby do utraty kontroli nad jednostką zależną, wszystkie aktywa i zobowiązania tej jednostki zależnej są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, jeżeli wszystkie wyżej wymienione kryteria są spełnione oraz niezależnie od tego czy Grupa zachowa udziały niedające kontroli po tej transakcji zbycia. Aktywa trwałe i grupy do zbycia zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wycenia się po niższej spośród dwóch wartości: wartości księgowej lub wartości godziwej, pomniejszonej o koszty związane ze sprzedażą. 9.15. Kapitał własny Kapitał własny wykazywany jest według wartości nominalnej z podziałem na jego rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami statutu jednostki dominującej. Kapitał podstawowy w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się w wysokości określonej w statucie jednostki dominującej. Zyski zatrzymane obejmują wynik netto roku bieżącego, niepodzielone wyniki z lat ubiegłych, kapitały rezerwowe i zapasowe jednostek zależnych powstałe po dacie nabycia kontroli, korekty związane z przejściem na MSSF oraz korekty związane ze zmianą w udziale w spółkach zależnych po objęciu kontroli przez jednostkę dominującą. 9.16. Rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników Zgodnie z regulacjami obowiązującymi w poszczególnych spółkach pracownicy Grupy uprawnieni są do otrzymywania określonych świadczeń po okresie zatrudnienia oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych - nagród jubileuszowych. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 19 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Grupa tworzy rezerwy na zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Wartość bieżąca tych zobowiązań na koniec każdego okresu sprawozdawczego jest obliczana przez aktuariusza, przy zastosowaniu metody prognozowanych świadczeń jednostkowych. Naliczone zobowiązania są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia i dotyczą okresu do dnia kończącego okres sprawozdawczy. Informacje demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte są o dane historyczne. Rezerwy na świadczenia emerytalne oraz inne programy określonych świadczeń po okresie zatrudnienia Grupa tworzy rezerwy na następujące świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalno-rentowe wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę/rentę, ekwiwalent pieniężny wynikający z taryfy pracowniczej dla pracowników przemysłu energetycznego, świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, odprawy pośmiertne. Tworzone rezerwy ujmowane są w sprawozdaniu z zysków lub strat (odpowiednio koszty operacyjne lub koszty finansowe – odwijanie dyskonta), za wyjątkiem zysków i strat aktuarialnych. Zyski i straty z obliczeń aktuarialnych są rozpoznawane w całości w innym całkowitym dochodzie. Rezerwa na nagrody jubileuszowe Pracownicy spółek Grupy mają prawo do nagród jubileuszowych, wypłacanych po przepracowaniu określonej liczby lat. Rezerwy tworzone na nagrody jubileuszowe ujmowane są w całości w sprawozdaniu z zysków lub strat (odpowiednio koszty operacyjne oraz koszty finansowe – odwijanie dyskonta). Rezerwa na restrukturyzację zatrudnienia W poprzednich okresach sprawozdawczych w spółkach Grupy uruchamiane były programy dobrowolnych odejść pracowników („PDO”) oraz zasady indywidualnych odejść („ZIO”). Jako rezerwy na restrukturyzację zatrudnienia Grupa ujmuje przede wszystkim rezerwy na świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w następstwie PDO oraz pozostałych działań z zakresu restrukturyzacji zatrudnienia, w oparciu o przewidywaną liczbę pracowników, którzy zakończą pracę w spółkach Grupy oraz oszacowanej wartości odprawy lub odszkodowania. Rezerwy tworzone są w momencie podania do wiadomości zainteresowanych stron głównych elementów planu restrukturyzacji. 9.17. Pozostałe rezerwy Grupa tworzy rezerwy wówczas, gdy na Grupie ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Utworzone rezerwy zalicza się odpowiednio do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych zależnie od okoliczności, z którymi się wiążą. Jeżeli skutek zmiany wartości pieniądza w czasie jest istotny, kwota rezerwy odpowiada bieżącej wartości nakładów, które jak się oczekuje będą niezbędne do wypełnienia tego obowiązku. Stopę dyskontową ustala się przed opodatkowaniem, czyli odzwierciedla ona bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane konkretnie z danym składnikiem zobowiązań. Stopy dyskontowej nie obciąża ryzyko, o które skorygowano szacunki przyszłych przepływów pieniężnych. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych Rezerwę na rekultywację terenu oraz przyszłe koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych tworzy się w przypadkach, w których z przepisów prawa wynika obowiązek ich demontażu i usunięcia po zakończeniu użytkowania i przywrócenia do stanu pierwotnego miejsc, w których się znajdowały. Wzrost rezerwy związany z upływem czasu (odwijanie dyskonta) odnoszony jest w koszty finansowe. Zmiana stanu rezerwy wynikająca ze zmiany stopy dyskonta lub szacowanego kosztu rekultywacji/likwidacji koryguje wartość rzeczowych aktywów trwałych, których rezerwa dotyczy. Rezerwa na zobowiązania z tytułu emisji gazów Rezerwę na zobowiązania z tytułu emisji gazów tworzy się systematycznie w ciągu rocznego okresu sprawozdawczego na bazie wielkości rzeczywistej emisji CO2, z uwzględnieniem darmowych uprawnień do emisji CO2, wg następujących zasad i kolejności: w części pokrytej przyznanymi nieodpłatnymi uprawnieniami (proporcjonalnie do łącznej ilości nieodpłatnych uprawnień przyznanych dla danego roku) - w wartości zerowej, w części pokrytej uprawnieniami zakupionymi – w cenie nabycia, w części niepokrytej posiadanymi lub należnymi uprawnieniami – na podstawie zakontraktowanych cen zakupu uprawnień, a następnie na podstawie cen rynkowych uprawnień na dzień kończący okres sprawozdawczy. Rezerwa z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych (art.52 ustawy OZE) Rezerwę z tytułu obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych, świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w kogeneracji, a także świadectw efektywności energetycznej tworzy się: w części pokrytej posiadanymi na dzień kończący okres sprawozdawczy świadectwami pochodzenia – w wartości posiadanych świadectw, w części niepokrytej posiadanymi na dzień kończący okres sprawozdawczy świadectwami pochodzenia – w wartości wynikającej z zakontraktowanych praw majątkowych, a następnie wartości rynkowej świadectw niezbędnych do spełnienia obowiązku na dzień kończący okres sprawozdawczy lub w wysokości opłaty zastępczej. Rezerwa na umowy rodzące obciążenia Jeżeli Grupa jest stroną umowy, na podstawie której koszty wypełnienia obowiązku, które da się bezpośrednio przyporządkować do umowy przeważają nad korzyściami, które będą uzyskane na jej mocy, obecny obowiązek wynikający z umowy Grupa ujmuje i wycenia jako rezerwę. Na koszty wynikające z umowy składają się co najmniej koszty netto zakończenia umowy, odpowiadające kwocie niższej spośród kwot kosztów wypełnienia umowy i kosztów wszelkich odszkodowań lub kar wynikających z jej niewypełnienia. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 20 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 9.18. Leasing Grupa jako leasingobiorca Umowy leasingu, na których mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie, są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień rozpoczęcia leasingu w wartości zdyskontowanych przyszłych opłat. Opłaty leasingowe są rozdzielane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu, w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania. Koszty finansowe są ujmowane bezpośrednio w sprawozdaniu z zysków lub strat. Rzeczowe aktywa trwałe użytkowane na mocy umów leasingu są amortyzowane przez okres leasingu obejmujący nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, w których istnieje opcja przedłużenia leasingu (jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że spółka skorzysta z tej opcji) oraz okresami, w których istnieje opcja wypowiedzenia leasingu (jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że spółka nie skorzysta z tej opcji). 9.19. Zobowiązania z tytułu leasingu Zobowiązania z tytułu leasingu są zobowiązaniami wynikającymi z umów leasingowych lub umów zawierających leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Na dzień rozpoczęcia leasingu opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które pozostają do zapłaty w tej dacie: stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe, zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia, kwoty, których zapłaty przez Grupę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej, cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa skorzysta z tej opcji, kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że Grupa może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu. Po dacie rozpoczęcia Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez: zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu, zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych, zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany warunków leasingu lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych opłat leasingowych. 9.20. Zobowiązania z tytułu umów Zobowiązania z tytułu umów zgodnie z zapisami MSSF 15 dotyczą obowiązku Grupy do przekazania na rzecz klienta dóbr lub usług, w zamian za które Grupa otrzymała wynagrodzenie (lub kwota wynagrodzenia jest należna) od klienta. Jeżeli klient dokonuje płatności wynagrodzenia lub jednostka ma prawo do kwoty wynagrodzenia, które jest bezwarunkowe (tj. należność), zanim jednostka przekaże dobra lub usługi klientowi, jednostka przedstawia umowę jako zobowiązanie z tytułu umowy w chwili dokonania płatności lub gdy płatność staje się należna (w zależności od tego, co nastąpi wcześniej). 9.21. Pozostałe zobowiązania Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania z tytułu rozliczeń publiczno-prawnych oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub rzeczowych aktywów trwałych. Pozostałe zobowiązania niefinansowe ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty. 9.22. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i rozliczenia międzyokresowe przychodów Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są zobowiązaniami przypadającymi do zapłaty za dobra lub usługi, które zostały otrzymane/wykonane, ale nie zostały opłacone, zafakturowane lub formalnie uzgodnione z dostawcą, łącznie z kwotami należnymi pracownikom. Mimo, iż czasami konieczne jest oszacowanie kwoty lub terminu zapłaty rozliczeń międzyokresowych biernych, stopień niepewności jest na ogół znacznie mniejszy niż w przypadku rezerw. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w wysokości wiarygodnie oszacowanych, prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy wynikających ze świadczeń wykonanych na rzecz Grupy przez kontrahentów zewnętrznych prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług. Rozliczenia międzyokresowe przychodów Rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane są z zachowaniem zasady ostrożności oraz współmierności przychodów i kosztów. Do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się: przyjęte nieodpłatnie rzeczowe aktywa trwałe oraz aktywa niematerialne. Odpisy tych przychodów dokonywane są w pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych od otrzymanych aktywów trwałych, równowartość przyznanych praw majątkowych, świadectw efektywności energetycznej oraz praw do emisji CO2. otrzymane w formie dotacji środki pieniężne na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych. Rozliczenie następuje poprzez stopniowe zwiększanie pozostałych przychodów operacyjnych o kwotę odpowiadającą odpisom amortyzacyjnym od tych składników majątkowych w części sfinansowanej przez wspomniane środki pieniężne, Dotacje ujmuje się w momencie, gdy istnieje wystarczająca pewność, że Grupa spełni warunki związane z dotacjami, oraz że dotacje będą otrzymane. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 21 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W przypadku, gdy Grupa otrzymuje kredyt lub pożyczkę od rządu, udzieloną na zasadach preferencyjnych, na dzień początkowego ujęcia dokonuje się wyceny takiego instrumentu finansowego w wartości godziwej, odpowiadającej wartości zdyskontowanych przepływów, z użyciem rynkowych stóp procentowych dla podobnych instrumentów. Różnicę między wyliczoną w ten sposób kwotą wyceny a wyceną według zamortyzowanego kosztu ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako dotację i rozlicza liniowo przez okres spłaty zobowiązania w ciężar pozostałych przychodów operacyjnych w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.23. Instrumenty finansowe 9.23.1. Aktywa finansowe Grupa identyfikuje następujące kategorie aktywów finansowych: wyceniane po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie, wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wyceniane po początkowym ujęciu w wartości godziwej przez wynik finansowy. Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Składnik aktywów finansowych wyceniany jest w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są oba poniższe warunki: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów, a także marżę zysku. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki: składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowy oraz warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (tzw. SPPI – solely payment of principal and interest). Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów, a także marżę zysku. Przez inne całkowite dochody ujmuje się zyski lub straty wynikające ze zmian w wartości godziwej. Zyski lub straty z tytułu utraty wartości, zyski i straty z tytułu różnic kursowych oraz odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej są ujmowane w sprawozdaniu z zysków i strat. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeżeli nie jest wyceniany według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Jednostka może w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli w ten sposób eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia (określaną czasami jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad. W sytuacji, gdy instrumenty nie są związane z finansowaniem działalności i inwestycjami Grupy, ale dotyczą działalności operacyjnej (np. kontrakty terminowe dotyczące sprzedaży/zakupu energii elektrycznej) wynik z ich wyceny ujmowany jest w ramach wyniku z działalności operacyjnej. Instrumenty te są wyceniane w wartości godziwej na koniec okresu sprawozdawczego. Zysk lub strata na aktywach finansowych zaklasyfikowanych do portfela wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy są rozpoznawane w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.23.2. Utrata wartości aktywów finansowych Grupa ujmuje odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na składnikach aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe). Oczekiwane straty kredytowe są to straty kredytowe (ang. Expected Credit Loss - ECL) ważone prawdopodobieństwem wystąpienia niewykonania zobowiązania. Grupa stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości: model ogólny (podstawowy), model uproszczony. Model ogólny Model ogólny jest stosowany przez Grupę dla aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu – innych, niż należności z tytułu dostaw i usług i pozostałe należności (dla których stosowany jest model uproszczony). W modelu ogólnym Grupa monitoruje zmiany poziomu ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów finansowych oraz klasyfikuje aktywa finansowe do jednego z trzech etapów wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o obserwację zmiany poziomu ryzyka kredytowego w stosunku do początkowego ujęcia instrumentu. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 22 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W zależności od zaklasyfikowania do poszczególnych etapów, odpis z tytułu utraty wartości jest szacowany w horyzoncie 12-miesięcy (etap 1) lub w horyzoncie życia instrumentu (etap 2 oraz etap 3). Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Grupa dokonuje analizy wystąpienia przesłanek skutkujących zaklasyfikowaniem aktywów finansowych do poszczególnych etapów wyznaczania odpisu z tytułu utraty wartości, takich jak m.in. zmiany ratingu dłużnika, poważne problemy finansowe dłużnika, wystąpienie istotnej niekorzystnej zmiany w jego środowisku ekonomicznym, prawnym lub rynkowym. Grupa uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez kalkulację parametrów prawdopodobieństwa niewypłacalności w oparciu o bieżące kwotowania rynkowe. Grupa eliminuje ryzyko dla należności w postaci środków pieniężnych i ich ekwiwalentów poprzez lokowanie tych aktywów jedynie w bankach posiadających krótkoterminową ocenę ratingową dla depozytów na poziomie inwestycyjnym. Model uproszczony W Grupie dla kategorii należności z tytułu dostaw i usług stosuje się model oczekiwanych strat kredytowych zgodnie z uproszczoną metodą dopuszczalną do zastosowania przez MSSF 9. Uzasadnienie dla zastosowania powyższego modelu stanowią poniższe argumenty: należności posiadane przez Grupę nie zawierają istotnego elementu finansowania w rozumieniu zasad określonych w MSSF 15, czyli nie istnieje istotny komponent finansowania mogący korygować przyrzeczoną kwotę wynagrodzenia, należności spełniają warunek oczekiwania, że zostaną spłacone w okresie krótszym niż rok. Uproszczony model pozwala na obliczanie strat kredytowych w całym okresie życia należności. W związku z tym w odniesieniu do należności od odbiorców Grupa wydzieliła portfel kontrahentów strategicznych, co do których oczekuje się, że historyczne dane w zakresie spłacalności nie stanowią pełnej informacji w zakresie oczekiwanych strat kredytowych, na jakie narażona może zostać Grupa. Ryzyko niewypłacalności kontrahentów strategicznych zostało ocenione w oparciu o ratingi nadane kontrahentom z wykorzystaniem wewnętrznego modelu scoringowego, odpowiednio przekształcone na prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania. W przypadku należności od pozostałych kontrahentów oczekuje się, że dane w zakresie historycznej spłacalności mogą odzwierciedlać ryzyko kredytowe, jakie ponoszone będzie w okresach przyszłych. Oczekiwane straty kredytowe dla tej grupy kontrahentów oszacowane zostały poprzez przypisanie do poszczególnych kategorii należności wskaźników procentowych pozwalających na oszacowanie wartości należności od odbiorców, co do których oczekuje się, że nie zostaną spłacone. Z uwzględnieniem powyższej metodologii kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, wartość należności może być aktualizowana również indywidualnie, w szczególności w odniesieniu do: należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości, należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna (w takiej sytuacji odpis na należności wątpliwe może być utworzony w wysokości 100% wartości długu ujętego wcześniej), pozostałych należności przeterminowanych, a także należności nieprzeterminowanych, których ryzyko nieściągalności jest znaczne według indywidualnej oceny. Koncepcja pomiaru ekspozycji na ryzyko kredytowe na rynku detalicznym opiera się na wyznaczeniu ekspozycji na ryzyko kredytowe, prawdopodobieństwie niewywiązania się klienta z jego zobowiązań umownych oraz wielkości straty w momencie niewywiązywania się klienta z zobowiązań umownych (Exposure at Default). Strata w przypadku niedotrzymania warunków umownych przez klienta, wyrażona w części procentowej (%) należności, których nie uda się odzyskać w przypadku zaprzestania płatności przez klienta, jest ściśle związana ze stopą odzysku (Recovery Rate), która wskazuje, jaki procent ekspozycji na ryzyko kredytowe zostanie odzyskany. Określana jest również stopa odzysku należności skierowanych na drogę postępowania sądowego. Dane niezbędne do oszacowania wielkości oczekiwanej straty kredytowej są monitorowane i aktualizowane w cyklach miesięcznych i kwartalnych. Brak spłacalności w Grupie rozumiany jest jako wartość oczekiwanej straty, wynikającej z nieterminowej lub niepełnej spłaty należności przez klientów, które są szacowane w okresie miesięcznym, dla wszystkich należności i w całym okresie życia należności. Niespłacalność w odniesieniu do wydarzeń rzeczywistych Grupa definiuje w momencie braku wywiązania się ze zobowiązania przez kontrahenta po upływie pierwszego dnia od terminu wymagalności należności. Oczekiwana strata liczona jest na podstawie historycznego wskaźnika spłacalności należności w odniesieniu do należności ogółem z podziałem na należności na etapie przedsądowym i sądowym. Wskaźnik spłacalności aktualizowany jest co najmniej raz w roku. 9.23.3. Zobowiązania finansowe Grupa identyfikuje następujące kategorie zobowiązań finansowych: wyceniane według zamortyzowanego kosztu, zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej. W momencie początkowego ujęcia jednostka może nieodwołalnie wyznaczyć zobowiązanie finansowe jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy w następujących przypadkach: 1) jeśli umowa zawiera jeden lub większą liczbę wbudowanych instrumentów pochodnych, a umowa zasadnicza nie jest składnikiem aktywów objętym zakresem MSSF 9, o ile: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 23 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) a) wbudowany instrument pochodny (wbudowane instrumenty pochodne) nie zmienia(ją) znacząco przepływów pieniężnych, które w przeciwnym razie byłyby wymagane zgodnie z warunkami umowy, lub b) jest rzeczą oczywistą bez przeprowadzania analizy lub po pobieżnej analizie przeprowadzonej podczas rozpatrywania po raz pierwszy podobnego hybrydowego instrumentu, że oddzielenie wbudowanego instrumentu pochodnego (wbudowanych instrumentów pochodnych) jest zabronione, jak na przykład w przypadku opcji wcześniejszej spłaty wbudowanej w pożyczkę i pozwalającej jej posiadaczowi na wcześniejszą spłatę pożyczki za kwotę zbliżoną do jej zamortyzowanego kosztu, 2) gdy prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji, ponieważ: a) eliminuje to lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad, lub b) grupa zobowiązań finansowych bądź aktywów finansowych i zobowiązań finansowych jest zarządzana, a jej wyniki są oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, a informacje o tej grupie przygotowane na tej podstawie są przekazywane wewnątrz Grupy kluczowemu personelowi kierowniczemu. Do zobowiązań wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się przede wszystkim zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz zakupu rzeczowych aktywów trwałych, kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne. W momencie początkowego ujęcia są one ujmowane według wartości godziwej pomniejszonej o koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu są one wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub premie uzyskane w związku z zobowiązaniem. Przychody i koszty są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat z chwilą usunięcia zobowiązania ze sprawozdania z sytuacji finansowej, a także w wyniku rozliczenia metodą efektywnej stopy procentowej. Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy są wyceniane w wartości godziwej, uwzględniając ich wartość rynkową na koniec okresu sprawozdawczego bez uwzględnienia kosztów transakcji sprzedaży. Zmian w wartości godziwej tych instrumentów są ujmowane w sprawozdaniu z zysków lub strat jako koszty lub przychody finansowe. W sytuacji, gdy instrumenty nie są związane z finansowaniem działalności i inwestycjami Grupy, ale dotyczą działalności operacyjnej (np. kontrakty terminowe dotyczące sprzedaży/zakupu energii elektrycznej) wynik z ich wyceny ujmowany jest w ramach wyniku z działalności operacyjnej. Określając, które z posiadanych instrumentów finansowych związanych z działalnością operacyjną podlegają konieczności wyceny do wartości godziwej przez wynik finansowy, Grupa kieruje się istotnym profesjonalnym osądem. Grupa wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło – to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach dokonywane pomiędzy tymi samymi podmiotami Grupa ujmuje jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Grupa ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości księgowych wykazuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. 9.23.4. Rachunkowość zabezpieczeń Dla celów rachunkowości zabezpieczeń Grupa stosuje w sposób ciągły MSR 39. Grupa może podjąć decyzję o desygnowaniu wybranych instrumentów pochodnych do rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jako instrumentów zabezpieczających w ramach identyfikowanego powiązania zabezpieczającego. Grupa dopuszcza stosowanie rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych tylko w przypadku, gdy spełnione są określone kryteria, tzn.: w momencie ustanowienia zabezpieczenia Grupa formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Sporządzana dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, pozycji zabezpieczanej, charakter zabezpieczanego ryzyka oraz sposób bieżącej oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem, oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego, planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia, musi być wysoce prawdopodobna oraz musi podlegać zagrożeniu zmianami przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na sprawozdanie z zysków lub strat, efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego, mogą być wiarygodnie wycenione, zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione. Stosowane zasady rachunkowości dla instrumentów pochodnych desygnowanych jako instrumenty zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych Zmiany w wycenie do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie ujmuje się w innych całkowitych dochodach, natomiast nieefektywna część zabezpieczenia odnoszona jest do sprawozdania z zysków lub strat. Kwoty skumulowanej zmiany wyceny do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego, ujęte uprzednio w kapitale z aktualizacji wyceny, przenoszone są do sprawozdania z zysków lub strat w okresie lub okresach, w którym pozycja zabezpieczana wywiera wpływ na sprawozdanie z zysków lub strat. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 24 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, gdy wystąpi jedno z poniższych zdarzeń: instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany, rozwiązany lub wykonany (zastąpienia jednego instrumentu zabezpieczającego drugim lub przedłużenia terminu ważności danego instrumentu zabezpieczającego nie uważa się za wygaśnięcie lub rozwiązanie, jeśli takie zastąpienie lub przedłużenie terminu stanowi część udokumentowanej strategii zabezpieczania przyjętej przez jednostkę). W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji, zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji, zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji, wobec tego wszystkie skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. Realizacja planowanej transakcji, która przestaje być wysoce prawdopodobna, może być ciągle oczekiwana, Grupa unieważnia powiązanie zabezpieczające. W przypadku zabezpieczenia planowanych transakcji, skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone w inne całkowite dochody przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji lub do momentu, kiedy zaprzestanie się oczekiwać jej realizacji. Jeśli zaprzestaje się oczekiwać realizacji transakcji, skumulowane zyski lub straty odniesione bezpośrednio na kapitał własny ujmuje się w sprawozdaniu z zysków lub strat. Prezentacja W związku z zastosowaniem rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, Grupa stosuje następującą prezentację: efektywna część zmiany wyceny instrumentów zabezpieczających jest księgowana w pozostałych całkowitych dochodach i kumulowana w kapitale z aktualizacji wyceny, odsetki z tytułu instrumentów zabezpieczających są prezentowane w tej samej linii sprawozdania z zysków lub strat, w której prezentowany jest wynik odsetkowy na pozycji zabezpieczanej, rewaluacja instrumentów zabezpieczających jest odnoszona do tej samej linii sprawozdania z zysków lub strat, w której prezentowana jest rewaluacja walutowa pozycji zabezpieczanej, nieefektywna część zmiany wyceny instrumentów zabezpieczających jest odnoszona do wyniku z instrumentów finansowych. 9.24. Podatek dochodowy Podatek dochodowy wykazany w sprawozdaniu z zysków lub strat obejmuje rzeczywiste obciążenie podatkowe za dany okres sprawozdawczy oraz zmianę stanu aktywów z tytułu podatku odroczonego oraz rezerwy na podatek odroczony nie rozliczanej z kapitałem własnym ani innymi całkowitymi dochodami. Podatek bieżący Rzeczywiste obciążenie podatkowe za dany okres sprawozdawczy, ustalane jest przez jednostki Grupy zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W przypadku jednostek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej (patrz nota 12.4) przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest osiągnięty w roku podatkowym dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat. Podatek odroczony W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i zobowiązań a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości, Grupa tworzy rezerwy i ustala aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych, z wyjątkiem przypadków, gdy rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z: początkowego ujęcia wartości firmy albo składnika aktywów lub zobowiązań w ramach transakcji nie będącej połączeniem jednostek gospodarczych, zaś w momencie transakcji nie ma ona wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową), oraz dodatnich różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych, jednostkach stowarzyszonych i udziałami we wspólnych przedsięwzięciach, w przypadku których możliwe jest kontrolowanie terminu odwracania się różnic przejściowych i prawdopodobne jest, że różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu w możliwej do przewidzenia przyszłości. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych do wysokości, do której jest prawdopodobne, iż osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, za wyjątkiem: przypadków, gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań w ramach transakcji nie będącej połączeniem jednostek gospodarczych, zaś w momencie transakcji nie ma ona wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową), oraz ujemnych różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostkach zależnych, jednostkach stowarzyszonych i udziałami we wspólnych przedsięwzięciach, w przypadku których aktywa z tytułu odroczonego podatku ujmuje się tylko w takim zakresie, w jakim prawdopodobne jest, że różnice przejściowe ulegną odwróceniu w możliwej do przewidzenia przyszłości oraz dostępny będzie dochód do opodatkowania, który pozwoli na zrealizowanie ujemnych różnic przejściowych. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po skompensowaniu na poziomie poszczególnych jednostek wchodzących w skład Grupy. 9.25. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i usług Przychody ze sprzedaży ujmuje się w momencie oraz w stopniu odzwierciedlającym spełnienie przez Grupę zobowiązania do wykonania świadczenia (realizacji usługi) lub dostawy towaru. Spełnienie zobowiązania następuje w momencie uzyskania przez klienta kontroli nad przekazanym składnikiem aktywów. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 25 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Przychody są ujmowane w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta w kwocie, która odzwierciedla wynagrodzenie, do którego – zgodnie z oczekiwaniami jednostki – będzie ona uprawniona w zamian za te dobra lub usługi. Grupa ujmuje przychód z umowy z klientem tylko wówczas, gdy spełnione są wszystkie następujące kryteria: Strony umowy zawarły umowę (w formie pisemnej, ustnej lub zgodnie z innymi zwyczajowymi praktykami handlowymi) i są zobowiązane do wykonania swoich obowiązków, Spółka jest w stanie zidentyfikować prawa każdej ze stron dotyczące dóbr lub usług, które mają zostać przekazane; Spółka jest w stanie zidentyfikować warunki płatności za dobra lub usługi, które mają zostać przekazane, Umowa ma treść ekonomiczną, Jest prawdopodobne, że jednostka otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną przekazane klientowi. W zależności od spełnienia określonych w MSSF 15 „Przychody z umów z klientami” kryteriów, przychody mogą być ujmowane jednorazowo (w momencie, gdy kontrola nad dobrami i usługami jest przeniesiona na klienta) albo mogą być rozkładane w czasie w sposób obrazujący wykonanie świadczenia – szczególnie w przypadku umów świadczonych w czasie. Większość przychodów generowanych przez Grupę rozpoznawana jest w miarę upływu czasu. Informacje dotyczące podziału przychodów na przychody powstające w miarę upływu czasu oraz powstające w określonym momencie zostały przedstawione w nocie 10. Grupa przedstawia wszelkie bezwarunkowe prawa do otrzymania wynagrodzenia oddzielnie jako należność. Prawo do wynagrodzenia jest bezwarunkowe, jeśli jedynym warunkiem wymagalności wynagrodzenia jest upływ określonego czasu. Do przychodów zalicza się w szczególności: kwoty należne za sprzedane: energię elektryczną, ciepło, świadectwa pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych, świadectwa wytworzenia energii elektrycznej w kogeneracji, uprawnienia do emisji, usługi dystrybucyjne i przesyłowe oraz usługi działalności podstawowej ustalone w oparciu o cenę netto, po skorygowaniu o udzielone rabaty i upusty oraz o podatek akcyzowy, kwoty należne za sprzedane materiały i towary w oparciu o cenę netto, po skorygowaniu o udzielone rabaty i upusty. W zakresie sprzedaży energii elektrycznej, ciepła oraz usług dystrybucyjnych klientami są odbiorcy końcowi energii (indywidualni i biznesowi). Sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej w Grupie realizowana jest w większości za pośrednictwem giełdy. Świadectwa pochodzenia energii sprzedawane są w większości wewnątrz Grupy. Za przychody z umów z klientami Grupa uznaje również wpływy z tytułu rekompensat przysługujących przedsiębiorstwom energetycznym z uwagi na stosowanie w rozliczeniach z odbiorcami energii elektrycznej, cieplnej i gazu, cen maksymalnych, których poziom określają powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Przykładem takich przychodów są rekompensaty otrzymywane z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny. Grupa powyższe rekompensaty traktuje jako przychody z umów z klientami zgodnie z MSSF15 i ujmuje je jako przychód oraz należność z tego tytułu. Za moment sprzedaży uważa się datę wykonania świadczenia zgodnie z umową kupna - sprzedaży (wysyłki lub postawienia do dyspozycji odbiorcy dostawy, odbioru usługi), przy sprzedaży detalicznej zapłatę gotówką, kartą kredytową lub czekiem, zaś w przypadku sprzedaży energii elektrycznej oraz ciepła za moment sprzedaży przyjmuje się dostarczenie energii do odbiorcy. Przychody ze sprzedaży energii zakupionej przez jednostki na Rynku Bilansującym prezentowane są jako przychody ze sprzedaży towarów. Przychody z tytułu opłat przyłączeniowych ujmowane są w okresie, w którym są one należne. Usługi w zakresie przyłączenia do sieci są odrębnym zobowiązaniem do wykonania świadczenia. Przychody z wykonania niezakończonej usługi w okresie od dnia zawarcia umowy do końca okresu sprawozdawczego po odliczeniu przychodów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych ustala się proporcjonalnie do stopnia jej realizacji, jeżeli stopień ten można ustalić w sposób wiarygodny. Przychody z tytułu wynajmu oraz z tytułu leasingu operacyjnego ujmowane są metodą liniową przez okres wynajmu w stosunku do otwartych umów. Przychody z tytułu refaktur ujmuje się jako przychody z podstawowej działalności operacyjnej. Korekty przychodów ze sprzedaży są zaliczane do okresu, którego dotyczą do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. W ramach wynagrodzenia Grupa nie identyfikuje części zmiennej wynagrodzenia. W Grupie występuje głównie sprzedaż z odroczonym terminem płatności. W umowach z klientami w większości stosowane są terminy płatności nieprzekraczające 30 dni. Umowy z klientami nie zawierają istotnego elementu finansowania. 9.26. Koszty działalności operacyjnej Do kosztu własnego sprzedaży zalicza się: koszt wytworzenia produktów i świadczenia usług poniesiony w danym okresie sprawozdawczym, skorygowany o zmianę stanu produktów oraz skorygowany o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby, wartość sprzedanej energii elektrycznej i materiałów wg cen nabycia, utworzenie/rozwiązanie odpisów aktualizujących zapasy, wartość przyznanych praw majątkowych obniżająca koszty. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 26 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Koszty sprzedaży obejmują koszty związane z obsługą i pozyskaniem klientów, koszty marketingu i reklamy oraz koszty utworzenia rezerwy na obowiązek dotyczący praw majątkowych. Koszty ogólnego zarządu obejmują koszty związane z zarządzaniem i administrowaniem Grupą jako całością oraz spółkami wchodzącymi w skład Grupy. 9.27. Pozostałe przychody i koszty operacyjne Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane są w szczególności pozycje związane: ze zbyciem rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych, z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi lub odnoszonymi w koszty operacyjne, z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych, z odszkodowaniami, karami i grzywnami oraz innymi kosztami nie związanymi ze zwykłą działalnością, z utworzeniem/rozwiązaniem odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych, aktywów z tytułu prawa do użytkowania, należności z tytułu dostaw i usług. 9.28. Przychody i koszty finansowe Przychody i koszty finansowe obejmują w szczególności przychody i koszty dotyczące: przychodów z tytułu udziału w zyskach innych jednostek, odsetek, zmian w wysokości rezerwy wynikających z faktu przybliżania się terminu poniesienia kosztu (efekt odwracania dyskonta), różnic kursowych będących wynikiem operacji wykonywanych w ciągu okresu sprawozdawczego oraz wycen księgowych aktywów i zobowiązań na koniec okresu sprawozdawczego, za wyjątkiem różnic kursowych ujętych w wartości początkowej rzeczowego aktywa trwałego, w stopniu w jakim są uznawane za korektę kosztów odsetek, pozostałych pozycji związanych z działalnością finansową. Przychody i koszty z tytułu odsetek są ujmowane sukcesywnie w miarę ich narastania z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej w stosunku do wartości księgowej netto danego instrumentu finansowego przy uwzględnieniu zasady istotności. Dywidendy są ujmowane w momencie ustalenia praw akcjonariuszy lub udziałowców do ich otrzymania. 9.29. Zysk/strata netto na akcję Zysk/strata netto na akcję dla każdego okresu jest obliczony poprzez podzielenie zysku/straty netto przypadającego dla akcjonariuszy jednostki dominującej za dany okres przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym. 9.30. Rachunek przepływów pieniężnych Rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest metodą pośrednią. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SEGMENTÓW OPERACYJNYCH 10. Linie biznesowe (Segmenty działalności) Grupa prezentuje informacje dotyczące segmentów działalności zgodnie z MSSF 8 „Segmenty operacyjne” za bieżący oraz porównywalne okresy sprawozdawcze. Organizacja i zarządzanie Grupą odbywają się w podziale na segmenty wydzielone ze względu na rodzaj oferowanych produktów. Podział sprawozdawczości Grupy opiera się na trzech segmentach oraz pozostałej działalności nazywanych według terminologii Grupy liniami biznesowymi: Dystrybucja - dystrybucja energii elektrycznej przez Energa-Operator SA (Operatora Systemu Dystrybucyjnego), a także działalność bezpośrednio związana z dystrybucją prowadzoną przez inne spółki Grupy, Wytwarzanie – wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych i odnawialnych, wytwarzanie oraz dystrybucja energii cieplnej, a także działalność serwisowo - remontowa bezpośrednio związana z wytwarzaniem energii, Sprzedaż – handel energią elektryczną (obrót hurtowy i sprzedaż detaliczna) oraz usługi oświetlenia, Pozostała działalność – centrum usług wspólnych w obszarze teleinformatycznym, a także działalność finansowa, zarządzanie nieruchomościami oraz logistyka i zaopatrzenie. Do pozostałej działalności zakwalifikowano również jednostki realizujące projekty inwestycyjne w zakresie infrastruktury wytwórczej. Do linii biznesowej pozostałe zaliczono też działalność jednostki dominującej. Podstawowymi miernikami, na bazie których Zarząd Energi SA dokonuje oceny wyników działalności linii biznesowych jest wynik netto oraz EBITDA, tj. zysk/(strata) z działalności operacyjnej (obliczony jako zysk/strata brutto skorygowany o udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności, przychody finansowe oraz koszty finansowe) powiększony o amortyzację i odpisy aktualizujące niefinansowe aktywa trwałe. Zasady stosowane do ustalenia wyników linii biznesowych oraz pomiaru aktywów i zobowiązań linii biznesowych są zgodne z zasadami stosowanymi dla celów sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Udział w wyniku jednostek wycenianych metodą praw własności jest przypisywany do wyłączeń i korekt konsolidacyjnych. Transakcje pomiędzy liniami biznesowymi rozliczane są na warunkach rynkowych. Grupa nie prezentuje informacji w podziale na segmenty geograficzne, gdyż jej działalność prowadzona na rzecz klientów zagranicznych oraz aktywa zagraniczne nie mają znaczącego wpływu na działalność Grupy. W poniższych tabelach przedstawione zostało przyporządkowanie do poszczególnych segmentów sprawozdawczych przychodów i kosztów za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku oraz aktywów i zobowiązań finansowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku wraz z odpowiednimi danymi porównywalnymi. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 27 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku lub na dzień 31 grudnia 2023 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych 6 126 12 736 2 990 229 - 22 081 Sprzedaż między liniami biznesowymi 88 91 1 046 927 (2 152) - Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny 648 3 347 11 - - 4 006 Przychody linii biznesowej ogółem 6 862 16 174 4 047 1 156 (2 152) 26 087 EBITDA 1 956 566 488 (71) (54) 2 885 Amortyzacja 965 64 149 30 (14) 1 194 Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych - - (1) - - (1) Zysk lub strata z działalności operacyjnej 991 502 340 (101) (40) 1 692 Przychody/ koszty finansowe netto (353) (37) (89) 82 (206) (603) Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności - - - - 9 9 Zysk lub strata brutto 638 465 251 (19) (237) 1 098 Podatek dochodowy (125) (313) (13) (42) 1 (492) Zysk lub strata netto 513 152 238 (61) (236) 606 Aktywa i zobowiązania Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 12 65 77 367 - 521 Aktywa ogółem 17 882 5 558 4 994 16 625 (13 380) 31 679 Zobowiązania finansowe 6 106 1 943 1 318 5 385 (3 177) 11 575 Pozostałe informacje dotyczące linii biznesowej Nakłady inwestycyjne 2 261 110 367 1 674 (78) 4 334 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 28 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku lub na dzień 31 grudnia 2022 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody Sprzedaż na rzecz klientów zewnętrznych 4 672 12 320 2 865 238 - 20 095 Sprzedaż między liniami biznesowymi 65 81 622 622 (1 390) - Przychody z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny - 349 - - - 349 Przychody linii biznesowej ogółem 4 737 12 750 3 487 860 (1 390) 20 444 EBITDA 2 118 (317) 843 (69) (2) 2 573 Amortyzacja 916 56 149 28 (15) 1 134 Odpisy aktualizujące wartość niefinansowych aktywów trwałych - - 72 - - 72 Zysk lub strata z działalności operacyjnej 1 202 (373) 622 (97) 13 1 367 Przychody/ koszty finansowe netto (279) 6 (83) 113 (18) (261) Udział w zysku/(stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności - - - - 71 71 Zysk lub strata brutto 923 (367) 539 16 66 1 177 Podatek dochodowy (171) 50 (30) (16) (1) (168) Zysk lub strata netto 752 (317) 509 - 65 1 009 Aktywa i zobowiązania Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 7 141 145 807 - 1 100 Aktywa ogółem 16 173 4 384 5 680 16 442 (15 431) 27 248 Zobowiązania finansowe 5 299 23 770 5 640 (4 228) 7 504 Pozostałe informacje dotyczące linii biznesowej Nakłady inwestycyjne 1 648 77 443 1 109 (17) 3 260 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 29 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostała działalność Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym: 30 12 454 3 913 743 (1 696) 15 444 Energia elektryczna 27 12 156 3 369 - (1 114) 14 438 Gaz - 276 - - (1) 275 Pozostałe towary, produkty i materiały 3 97 544 743 (581) 806 Podatek akcyzowy - (75) - - - (75) Przychody ze sprzedaży usług, w tym: 6 184 373 123 413 (456) 6 637 Usługi dystrybucyjne i tranzytowe 5 827 - 28 - (47) 5 808 Opłaty za przyłączanie odbiorców 168 - - - - 168 Pozostałe usługi 189 373 95 413 (409) 661 RAZEM 6 214 12 827 4 036 1 156 (2 152) 22 081 w tym: Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły 5 854 12 357 3 397 - (1 162) 20 446 Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie 360 470 639 1 156 (990) 1 635 Rok zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku Dystrybucja Sprzedaż Wytwarzanie Pozostałe Wyłączenia i korekty konsolidacyjne Działalność ogółem Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów, w tym: 176 12 034 3 321 553 (1 023) 15 061 Energia elektryczna 173 11 751 2 874 - (656) 14 142 Gaz - 319 - - (1) 318 Pozostałe towary, produkty i materiały 3 6 447 553 (366) 643 Podatek akcyzowy - (42) - - - (42) Przychody ze sprzedaży usług, w tym: 4 561 367 166 307 (367) 5 034 Usługi dystrybucyjne i tranzytowe 4 403 - 35 - (53) 4 385 Opłaty za przyłączanie odbiorców 76 - - - - 76 Pozostałe usługi 82 367 131 307 (314) 573 RAZEM 4 737 12 401 3 487 860 (1 390) 20 095 w tym: Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w sposób ciągły 4 576 12 028 2 909 - (710) 18 803 Przychody z towarów, produktów i materiałów przekazywanych lub usług świadczonych w określonym momencie 161 373 578 860 (680) 1 292 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 30 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT 11. Przychody i koszty 11.1. Koszty działalności według rodzaju Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania 1 194 1 134 Zużycie materiałów i energii 3 139 1 843 Usługi obce 2 393 1 570 Podatki i opłaty 2 746 2 046 Koszty świadczeń pracowniczych 1 535 1 308 Odpis aktualizujący zapasy 1 3 Pozostałe koszty rodzajowe 101 99 Przyznane prawa majątkowe (41) (75) Zmiana stanu produktów (2) (15) Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki (300) (330) Wartość sprzedanych towarów i materiałów 13 650 11 595 Razem koszty operacyjne 24 416 19 178 w tym: Koszt własny sprzedaży 21 876 17 798 Koszty sprzedaży 2 034 983 Koszty ogólnego zarządu 506 397 11.2. Koszty amortyzacji ujęte w sprawozdaniu z zysków lub strat Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Pozycje ujęte w koszcie własnym sprzedaży: 1 129 1 068 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 1 093 1 035 Amortyzacja aktywów niematerialnych 36 33 Pozycje ujęte w kosztach sprzedaży: 51 50 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 27 27 Amortyzacja aktywów niematerialnych 24 23 Pozycje ujęte w kosztach ogólnego zarządu: 14 16 Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i aktywów z tytułu prawa do użytkowania 9 11 Amortyzacja aktywów niematerialnych 5 5 11.3. Koszty świadczeń pracowniczych Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Wynagrodzenia 1 032 966 Koszty ubezpieczeń społecznych 201 180 Świadczenia po okresie zatrudnienia oraz nagrody jubileuszowe 81 7 Pozostałe koszty świadczeń pracowniczych, w tym: 221 155 Taryfa energetyczna - koszty bieżące 14 12 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 31 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 ZFŚS - odpisy za bieżący rok obrotowy 35 33 Pracowniczy Program Emerytalny 53 48 Szkolenia pracownicze 7 6 Wydatki związane z BHP 2 3 Pozostałe 110 53 RAZEM 1 535 1 308 11.4. Pozostałe przychody operacyjne Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zysk ze zbycia środków trwałych/ aktywów niematerialnych/ PUA 4 3 Otrzymane kary, grzywny, odszkodowania 50 117 Dotacje 31 28 Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość aktywów obrotowych 63 58 Rozwiązanie odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych 1 6 Rozwiązanie rezerw (np. sprawy sądowe) 17 41 Zwrot podatków 5 4 Zwrot kosztów postępowania sądowego 8 9 Umorzone zobowiązania 1 1 Przychody dotyczące nielegalnego poboru energii 13 5 Nieodpłatnie otrzymana infrastruktura 20 21 Nadpłaty 9 3 Opłata exit fee tytułem przeniesienia procesów z handlu hurtowego do ORLEN Energia. 120 - Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych ryzyko operacyjne 144 637 Pozostałe 12 12 RAZEM 498 945 11.5. Pozostałe koszty operacyjne Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Strata ze zbycia/ likwidacja rzeczowych aktywów trwałych/ aktywów niematerialnych - 5 Koszty usuwania szkód losowych 42 166 Darowizny 18 12 Utworzenie odpisów aktualizujących wartość aktywów obrotowych 145 128 Utworzenie odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych - 78 Utworzenie rezerw 143 45 Odszkodowania 6 4 Koszty dotyczące nielegalnego poboru energii 4 2 Koszty postępowania spornego 13 12 Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych ryzyko operacyjne 84 390 Składki członkowskie 6 - Spisanie korekt podatku VAT 8 - Pozostałe 8 2 RAZEM 477 844 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 32 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 11.6. Przychody finansowe Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Przychody z tytułu instrumentów finansowych, w tym: 97 129 Przychody odsetkowe 95 44 Zysk ze zbycia inwestycji 1 - Aktualizacja wartości aktywów finansowych (w tym rozwiązanie odpisów aktualizujących) 1 69 Różnice kursowe - 16 Pozostałe przychody finansowe 20 39 Excess return od obligacji hybrydowych 19 - Aktualizacja wartości inwestycji wycenianej metodą praw własności - 34 Pozostałe 1 5 RAZEM 117 168 11.7. Koszty finansowe Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Koszty z tytułu instrumentów finansowych, w tym: 441 290 Koszty odsetkowe 376 256 Aktualizacja wartości aktywów finansowych (w tym utworzenie odpisów aktualizujących) 49 21 Różnice kursowe 16 13 Pozostałe koszty finansowe, w tym: 279 139 Aktualizacja wartości inwestycji wycenianej metodą praw własności - 34 Odsetki leasingowe 48 44 Odsetki z tytułu cash poolingu, odsetki aktuarialne i inne odsetki 187 44 Strata ze sprzedaży udziałów jednostek podporządkowanych 25 - Pozostałe 19 17 RAZEM 720 429 12. Podatek dochodowy 12.1. Obciążenia podatkowe Główne składniki obciążenia podatkowego za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku przedstawiają się następująco: Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Sprawozdanie z zysków lub strat Bieżące obciążenie z tytułu podatku dochodowego (208) (315) Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat ubiegłych (36) (17) Odroczony podatek dochodowy (248) 164 Obciążenie podatkowe wykazane w sprawozdaniu z zysków lub strat (492) (168) Sprawozdanie z całkowitych dochodów Odroczony podatek dochodowy 19 1 Obciążenie podatkowe/Korzyść podatkowa wykazana w sprawozdaniu z całkowitych dochodów 19 1 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 33 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W zakresie podatku dochodowego Grupa co do zasady podlegała w roku 2023 przepisom ogólnym. Za wyjątkiem Podatkowej Grupy Kapitałowej ENERGA 2021 (patrz opis w nocie 12.4), nie wystąpiły inne przypadki, które różnicowałyby zasady określania obciążeń podatkowych w stosunku do przepisów ogólnych w tym zakresie. Termin upływu prawa do rozliczenia straty podatkowej przez spółki Grupy Energa przypada najpóźniej na dzień 31 grudnia 2028 roku. Wartość nierozliczonej straty podatkowej, na którą nie zostało utworzone aktywo z tytułu podatku odroczonego wg stanu na 31 grudnia 2023 roku wynosi 2 169 mln zł (w tym straty dotyczące PGK ENERGA 2021 to 1 957 mln zł), a na 31 grudnia 2022 roku 437 mln zł. 12.2. Uzgodnienie efektywnej stawki podatkowej Uzgodnienie podatku dochodowego od wyniku finansowego brutto przed opodatkowaniem według ustawowej stawki podatkowej, z podatkiem dochodowym liczonym według efektywnej stawki podatkowej Grupy przedstawia się następująco: Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zysk lub strata brutto przed opodatkowaniem 1 098 1 177 Obciążenie podatkowe według ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce, wynoszącej 19% (209) (224) Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat ubiegłych (36) (17) Obciążenie podatkowe od kosztów trwale niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (91) (32) Obciążenie podatkowe od przychodów trwale niebędących podstawą do opodatkowania 4 25 Obciążenie podatkowe od udziału w zysku (stracie) jednostek wykazywanych metodą praw własności 2 13 Straty podatkowe (181) (69) Różnice przejściowe dla których nie utworzono aktywa na podatek odroczony 19 136 Obciążenie podatkowe według efektywnej stawki podatkowej w sprawozdaniu z zysków lub strat (492) (168) Efektywna stawka podatkowa w % 45 14 Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane na podstawie obowiązujących przepisów podatkowych. Zastosowanie tych przepisów różnicuje zysk (stratę) podatkową od księgowego zysku (straty) netto, w związku z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu i kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów oraz pozycji kosztów i przychodów, które nigdy nie będą podlegały opodatkowaniu. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym. W latach 2023 oraz 2022 obowiązywała stawka 19%. Obecne przepisy nie zakładają zróżnicowania stawek podatkowych dla przyszłych okresów. Rok podatkowy jak i okres, za który sporządzone jest niniejsze sprawozdanie finansowe pokrywają się z rokiem kalendarzowym. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 34 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 12.3. Odroczony podatek dochodowy Odroczony podatek dochodowy wynika z następujących pozycji: Stan na 31 grudnia 2023 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach / kapitale Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2022 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 1 068 2 4 (1) 1 063 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i zapasów 140 15 - - 125 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych 255 (21) - - 276 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 66 (5) 4 - 67 Od rezerw na nagrody jubileuszowe 51 10 - - 41 Od rezerw z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych 82 55 - - 27 Od rezerw na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych 20 1 - - 19 Od rezerw na zobowiązania z tytułu emisji gazów 42 (5) - - 47 Niewypłacone wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników 1 (4) - - 5 Od pozostałych rezerw 144 (120) - - 264 Naliczone koszty 142 - - - 142 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 15 3 - - 12 Straty podatkowe 71 49 - - 22 Pozostałe 39 24 - (1) 16 Kompensata (836) (202) 11 - (645) Aktywa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 232 (200) 15 (1) 418 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 35 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2022 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach / kapitale Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2021 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 1 063 314 (6) (4) 759 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych, aktywów niematerialnych i zapasów 125 7 - - 118 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych 276 (1) - - 277 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 67 (1) (6) - 74 Od rezerw na nagrody jubileuszowe 41 (5) - - 46 Od rezerw z tytułu obowiązku dotyczącego praw majątkowych 27 (4) - - 31 Od rezerw na rekultywację oraz koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych 19 - - - 19 Od rezerw na zobowiązania z tytułu emisji gazów 47 2 - - 45 Niewypłacone wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników 5 1 - - 4 Od pozostałych rezerw 264 213 - (1) 52 Naliczone koszty 142 80 - (3) 65 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 12 2 - - 10 Straty podatkowe 22 10 - - 12 Pozostałe 16 10 - - 6 Kompensata (645) (117) (5) (1) (522) Aktywa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 418 237 Łączna kwota różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostki zależne, w przypadku których nie ujęto aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 1 414 mln zł, a na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 498 mln zł. Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie zostało utworzone, ponieważ Grupa nie planuje sprzedaży tych inwestycji lub nie przewiduje odwrócenia tych różnic przejściowych w przyszłości. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 36 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2023 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach/kapitale Sprzedaż jednostki zależnej Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2022 Rezerwa z tytułu podatku odroczonego 1 811 250 (15) - - 1 576 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych 1 208 54 - - - 1 154 Naliczone przychody 55 (4) - - - 59 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością praw majątkowych pochodzenia energii 5 - - - - 5 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu naliczonych odsetek, niezrealizowanych różnic kursowych, wyceny instrumentów. 131 (53) (13) - - 197 Inne należności i Rozliczenia Międzyokresowe Kosztów 32 (1) - - - 33 Inne zobowiązania i Przychody przyszłych okresów 81 17 - - - 64 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 4 - (1) - - 5 Pozostałe 295 237 (1) - - 59 Kompensata (836) (202) 11 - - (645) Rezerwa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 975 48 (4) - - 931 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 37 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2022 Zmiana ujęta w wyniku finansowym Zmiana ujęta w innych całkowitych dochodach/kapitale Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży Stan na 31 grudnia 2021 Rezerwa z tytułu podatku odroczonego 1 576 150 (7) 1 1 432 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych 1 154 18 - 1 1 135 Naliczone przychody 59 16 - - 43 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością praw majątkowych pochodzenia energii 5 (4) - - 9 Od różnicy pomiędzy podatkową a księgową wartością aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu naliczonych odsetek, niezrealizowanych różnic kursowych, wyceny instrumentów. 197 22 (8) - 183 Inne należności i rozliczenia międzyokresowe kosztów 33 3 - - 30 Inne zobowiązania i przychody przyszłych okresów 64 37 - - 27 Od rezerw na świadczenia po okresie zatrudnienia 5 - 1 - 4 Pozostałe 59 58 - - 1 Kompensata (645) (117) (5) (1) (522) Rezerwa z tytułu podatku odroczonego po uwzględnieniu kompensaty 931 910 Łączna kwota różnic przejściowych związanych z inwestycjami w jednostki zależne, w przypadku których nie ujęto zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego, na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 5 855 mln zł a na dzień 31 grudnia 2022 roku 4 384 mln zł. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie została utworzona gdyż Grupa nie planuje sprzedaży tych inwestycji, a więc różnice przejściowe nie odwrócą się w przyszłości. 12.4. Podatkowa Grupa Kapitałowa ENERGA W dniu 9 listopada 2020 roku Grupa zawarła umowę Podatkowej Grupy Kapitałowej pod nazwą PGK ENERGA 2021. Umowę zawarto na trzy lata podatkowe od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2023 roku. Umowa została zarejestrowana przez Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w dniu 10 grudnia 2020 roku. Umowa nie została przedłużona. W skład PGK weszły spółki: Energa SA, Energa-Operator SA, Energa-Obrót SA, Energa Wytwarzanie SA, Energa Informatyka i Technologie Sp. z o.o., Energa Logistyka Sp. z o.o. oraz Energa Oświetlenie Sp. z o.o. Spółka Energa SA została wyznaczona jako spółka reprezentująca PGK ENERGA 2021 w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz przepisów ustawy Ordynacja Podatkowa. Przedmiotem opodatkowania PGK podatkiem dochodowym jest suma dochodów z dwóch źródeł przychodów tj. dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych przychodów. Dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy dochodów wszystkich spółek tworzących PGK uzyskanych z danego źródła przychodów nad sumą ich strat poniesionych z tego źródła przychodów. W związku z kończącym się okresem funkcjonowania grupy, w dniu 26 października 2023 roku zawarto umowę nowej podatkowej grupy kapitałowej pod nazwą PGK ENERGA 2024. Umowę zawarto na trzy lata podatkowe od 1 stycznia 2024 do 31 grudnia 2026 roku. Umowa została zarejestrowana przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie decyzją z dnia 29 listopada 2023 roku. W skład nowej PGK weszły spółki: Energa SA, Energa-Operator SA, Energa Wytwarzanie SA, Energa Logistyka Sp. z o.o. oraz Energa Oświetlenie Sp. z o.o. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 38 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ 13. Rzeczowe aktywa trwałe Grunty własne Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu Inne rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe w budowie Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2023 roku 247 16 689 8 325 409 1 298 2 704 29 672 Zakup bezpośredni - - - - - 4 092 4 092 Rozliczenie rzeczowych aktywów trwałych w budowie 4 1 286 713 37 214 (2 254) - Sprzedaż, zbycie - - (1) (7) - - (8) Likwidacja - (38) (46) - (98) (1) (183) Nieodpłatne otrzymanie - 19 - - - - 19 Przemieszczenia między grupami - 3 (10) 1 - 3 (3) Skapitalizowane koszty finansowania - - - - - 52 52 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - 21 21 Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji - 4 1 - - - 5 Pozostałe zmiany wartości - - (2) - - - (2) Na dzień 31 grudnia 2023 roku 251 17 963 8 980 440 1 414 4 617 33 665 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2023 roku - (6 991) (4 143) (312) (754) (86) (12 286) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (1) (567) (327) (24) (136) (12) (1 067) Pozostałe zwiększenia odpisów aktualizujących - - (30) - - - (30) Rozwiązanie odpisów aktualizujących - - 1 - - - 1 Pozostałe zmniejszenia odpisów aktualizujących - - 3 - - 34 37 Sprzedaż, zbycie - - 1 7 - - 8 Likwidacja - 38 44 1 97 - 180 Przemieszczenia między grupami - (1) 4 - - - 3 Pozostałe zmiany wartości - - 2 - - - 2 Na dzień 31 grudnia 2023 roku (1) (7 521) (4 445) (328) (793) (64) (13 152) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2023 roku 247 9 698 4 182 97 544 2 618 17 386 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2023 roku 250 10 442 4 535 112 621 4 553 20 513 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 39 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Grunty własne Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej Urządzenia techniczne i maszyny Środki transportu Inne rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe w budowie Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 113 15 840 8 048 399 1 235 1 141 26 776 Zakup bezpośredni - - - - - 3 051 3 051 Rozliczenie rzeczowych aktywów trwałych w budowie 57 889 381 16 177 (1 520) - Sprzedaż, zbycie - (1) (7) (6) - - (14) Likwidacja - (65) (91) - (114) - (270) Nieodpłatne otrzymanie - 20 1 - - - 21 Przemieszczenia między grupami - - (5) - - 4 (1) Wykup 77 - - - - - 77 Skapitalizowane koszty finansowania - - - - - 22 22 Przeniesienie do aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - 6 6 Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji - 6 4 - - - 10 Pozostałe zmiany wartości - - (6) - - - (6) Na dzień 31 grudnia 2022 roku 247 16 689 8 325 409 1 298 2 704 29 672 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku (1) (6 493) (3 871) (293) (747) (90) (11 495) Amortyzacja i wartość netto likwidacji 1 (544) (310) (25) (121) (9) (1 008) Utworzenie odpisów aktualizujących - (24) (54) - - - (78) Pozostałe zwiększenia odpisów aktualizujących - - (12) - - - (12) Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 5 - - - 1 6 Pozostałe zmniejszenia odpisów aktualizujących - 5 43 - - 12 60 Sprzedaż, zbycie - - 6 6 - - 12 Likwidacja - 60 49 - 114 - 223 Przemieszczenia między grupami - - 1 - - - 1 Pozostałe zmiany wartości - - 5 - - - 5 Na dzień 31 grudnia 2022 roku - (6 991) (4 143) (312) (754) (86) (12 286) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2022 roku 112 9 347 4 177 106 488 1 051 15 281 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2022 roku 247 9 698 4 182 97 544 2 618 17 386 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 40 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Testy na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych W 2023 roku dokonano oceny wystąpienia wewnętrznych i zewnętrznych przesłanek utraty wartości odzyskiwalnej posiadanych rzeczowych aktywów trwałych. W związku z wystąpieniem w II półroczu przesłanek mogących skutkować spadkiem wartości aktywów trwałych niektórych spółek Grupy Energa, przeprowadzono testy na utratę wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne (CGU – ang. cash generating unit), w celu określenia ich wartości użytkowej. Testy przeprowadzono wykorzystując metodę dochodową w oparciu o zdyskontowaną wartość szacowanych przepływów z działalności operacyjnej, z uwzględnieniem m.in. następujących założeń: datą testu jest 31 grudnia 2023 roku, przyjęte do stosowania założenia makroekonomiczne dla Grupy Orlen, w tym w zakresie: dedykowanych dla źródeł cen energii elektrycznej, ceny węgla kamiennego i gazu ziemnego, ceny świadectw pochodzenia oraz ceny uprawnień do emisji dwutlenku węgla na podstawie opracowanych wewnętrznie prognoz na potrzeby sporządzenia Długoterminowego Planu Finansowego Orlen SA oraz Grupy Kapitałowej Orlen na lata 2023-2033; prognozy zostały przygotowane do 2050 roku włącznie; w zakresie cen biomasy zastosowano prognozy spółki Energa Elektrownie Ostrołęka SA dla okresu 2024-2031; ścieżki zakładają zmianę miksu energetycznego, w tym przede wszystkim zmniejszenie produkcji i wycofanie jednostek węglowych w długim terminie, ilość darmowych uprawnień do emisji CO2 na lata 2021-2025 zgodnie z wykazem opublikowanym przez Ministra Środowiska RP, prognozowana cena praw do emisji CO2 dla roku 2023 kształtuje się na poziomie 99 EUR/t. W kolejnych latach prognozy rosną do poziomu 179 EUR/t w roku 2033. Na kształtowanie się prognoz cen uprawnień do emisji CO2 największy wpływ miały prace legislacyjne związane z reformą EU ETS w ramach pakietu Fit for 55, nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych istniejących aktywów trwałych, w tym nakłady na dostosowanie poziomów emisji przemysłowych do wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku, w sprawie emisji przemysłowych oraz decyzji wykonawczej Komisji UE 2021/2326 w sprawie konkluzji najlepszych dostępnych technik (BAT) opublikowanej dnia 30 listopada 2021 roku, utrzymanie wsparcia dla produkcji z istniejących odnawialnych źródeł energii w postaci przychodu z praw majątkowych oraz uwzględnienie dla części instalacji wygranych aukcji na sprzedaż energii elektrycznej z odnawianych źródeł energii i przychodu z mechanizmu FIT/FIP, zgodnie z Ustawą z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii wraz z jej późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436, 1681, 1597, 1762), przychody z rynku mocy zgodne z przepisami Ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy, z późniejszymi zmianami (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2131), przy czym stawki zostały przyjęte na podstawie przeprowadzonych i wygranych w latach 2018-2023 aukcji oraz dla lat wykraczających poza zakontraktowany okres – na podstawie ścieżek cenowych (ceny wieloletnich kontraktów mocowych są corocznie waloryzowane zgodnie z regulacjami rynku mocy), oszacowanie wpływu pakietu regulacji mających na celu przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen energii elektrycznej i wprowadzające szereg rozwiązań, dotyczących przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców energii elektrycznej, takich jak: (i) zasady mrożenia cen energii elektrycznej z taryf zatwierdzonych w 2022 roku, (ii) limity zużycia energii elektrycznej dla odbiorców indywidualnych w 2023 roku, (iii) zasady stosowania tzw. cen maksymalnych, (iv) zasady obliczania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny przez wytwórców energii elektrycznej oraz spółki obrotu, a także (v) zasady przyznawania i rozliczania rekompensat z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny dla spółek obrotu z tytułu stosowania tzw. cen maksymalnych. Kluczowe akty prawne wchodzące w skład wskazanego powyżej pakietu regulacji to: ustawa z dnia 7.10.2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, z późn. zm. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2127, 2243, 2687), ustawa z dnia 27.10.2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku, z późn. zm. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243, 2687), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8.11.2022 roku w sprawie sposobu obliczania limitu ceny (Dz. U. z 2023 r. poz. 2729), rozporządzenie Min. Klimatu i Środowiska z dnia 9.09.2023 roku zm. rozp. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2023 r. poz. 1847), długość prognoz finansowych poszczególnych CGU określona została w taki sposób, aby przepływy pieniężne służące do kalkulacji wartości rezydualnej były jak najbardziej zbliżone do spodziewanych przepływów w latach kolejnych, do ekstrapolacji prognozy przepływów na potrzeby kalkulacji wartości rezydualnej zastosowano stopę wzrostu wynoszącą 2,0%, co nie przewyższa średnich długoterminowych stóp inflacji w Polsce. Stopy dyskontowe ustalone w oparciu o wysokość średnioważonego kosztu kapitału (WACC) po opodatkowaniu przyjęte do kalkulacji zawierały się w przedziale od 6,78% do 10,71% dla 2024 roku, a następnie były korygowane o oczekiwane poziomy zwrotu 10-letnich obligacji w Polsce w poszczególnych okresach, osiągając docelowy poziom w przedziale od 6,40% do 10,32% w roku 2029 i latach kolejnych. Stopy dyskontowe przyjęte do kalkulacji w 2022 roku zawierały się w przedziale 8,60% do 12,22% dla 2023 roku, a następnie były korygowane o oczekiwane poziomy zwrotu 10-letnich obligacji w Polsce w poszczególnych okresach, osiągając docelowy poziom w przedziale od 6,73% do 10,28% w roku 2028 i latach kolejnych. W oparciu o wyniki przeprowadzonych testów nie stwierdzono konieczności utworzenia odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 41 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 14. Aktywa niematerialne Koszty prac rozwojowych Oprogramowanie, licencje i patenty Prawa majątkowe Inne aktywa niematerialne Aktywa niematerialne nieoddane do użytkowania Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2023 roku 1 964 1 199 74 96 2 334 Zakup bezpośredni - 20 470 - 76 566 Rozliczenie aktywów niematerialnych nieoddanych do użytkowania - 51 - 4 (55) - Sprzedaż, zbycie - - (27) - - (27) Likwidacja - (32) - (22) - (54) Darowizny i nieodpłatnie otrzymane - - 76 - - 76 Umorzenie praw majątkowych - - (1 052) - - (1 052) Na dzień 31 grudnia 2023 roku 1 1 003 666 56 117 1 843 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2023 roku - (772) - (48) (27) (847) Amortyzacja i wartość netto likwidacji - (61) - (4) - (65) Likwidacja - 32 - 22 - 54 Na dzień 31 grudnia 2023 roku - (801) - (30) (27) (858) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2023 roku 1 192 1 199 26 69 1 487 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2023 roku 1 202 666 26 90 985 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 42 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Koszty prac rozwojowych Oprogramowanie, licencje i patenty Prawa majątkowe Inne aktywa niematerialne Aktywa niematerialne nieoddane do użytkowania Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 1 911 703 71 82 1 768 Zakup bezpośredni - 1 1 611 - 76 1 688 Rozliczenie aktywów niematerialnych nieoddanych do użytkowania - 57 - 5 (62) - Sprzedaż, zbycie - - (11) - - (11) Likwidacja - (6) - (1) - (7) Przemieszczenia między grupami - 1 - (1) - - Darowizny i nieodpłatnie otrzymane - - 71 - - 71 Umorzenie praw majątkowych - - (1 175) - - (1 175) Na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 964 1 199 74 96 2 334 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku - (719) - (48) (27) (794) Amortyzacja i wartość netto likwidacji - (58) - (3) - (61) Likwidacja - 6 - 2 - 8 Przemieszczenia między grupami - (1) - 1 - - Na dzień 31 grudnia 2022 roku - (772) - (48) (27) (847) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2022 roku 1 192 703 23 55 974 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 192 1 199 26 69 1 487 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 43 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 15. Aktywa z tytułu prawa do użytkowania Gruntów Prawo wieczystego użytkowania gruntów Budynków, lokali i obiektów inżynierii lądowej i wodnej Urządzeń technicznych i maszyn Środków transportu Innych rzeczowych aktywów trwałych Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2023 roku 908 210 107 20 18 - 1 263 Nowo zawarte umowy/modyfikacje umów ze skutkiem wydzielenia nowych składników 72 12 1 - 9 - 94 Aktualizacja wartości - zwiększenie 17 10 59 - 1 - 87 Zakończone umowy przed pierwotnym okresem leasingu - (4) (3) (9) (6) - (22) Aktualizacja wartości - zmniejszenie (6) (1) (6) - - - (13) Na dzień 31 grudnia 2023 roku 991 227 158 11 22 - 1 409 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2023 roku (109) (13) (63) (17) (11) - (213) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (35) (3) (17) (2) (5) - (62) Zakończone umowy przed pierwotnym okresem leasingu - 1 2 10 5 - 18 Na dzień 31 grudnia 2023 roku (144) (15) (78) (9) (11) - (257) Wartość netto na dzień 1 stycznia 2023 roku 799 197 44 3 7 - 1 050 Wartość netto na dzień 31 grudnia 2023 roku 847 212 80 2 11 - 1 152 Wartość kosztów związanych z leasingami aktywów o niskiej wartości na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 0,2 mln zł, kosztów związanych ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu 0,3 mln zł a kosztów związanych z leasingami krótkoterminowymi 0,8 mln zł. Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2023 wyniosła 117 mln zł. Dodatkowe informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu zostały przedstawione w notach 29.4.2 oraz 34. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 44 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Gruntów Praw wieczystego użytkowania gruntów Budynków, lokali i obiektów inżynierii lądowej i wodnej Urządzeń technicznych i maszyn Środków transportu Innych rzeczowych aktywów trwałych Razem Wartość brutto Na dzień 1 stycznia 2022 roku 876 206 104 16 16 - 1 218 Nowo zawarte umowy/modyfikacje umów ze skutkiem wydzielenia nowych składników 99 - 2 4 5 - 110 Aktualizacja wartości - zwiększenie 12 5 4 - 1 - 22 Zakończone umowy przed pierwotnym okresem leasingu - (1) (4) - (4) - (9) Wykup (77) - - - - - (77) Aktualizacja wartości - zmniejszenie (2) - - - - - (2) Pozostałe zmiany wartości - - 1 - - - 1 Na dzień 31 grudnia 2022 roku 908 210 107 20 18 - 1 263 Skumulowana amortyzacja (umorzenie) oraz odpisy aktualizujące Na dzień 1 stycznia 2022 roku (76) (9) (47) (12) (11) - (155) Amortyzacja i wartość netto likwidacji (33) (4) (19) (5) (4) - (65) Zakończone umowy przed pierwotnym okresem leasingu - - 3 - 4 - 7 Na dzień 31 grudnia 2022 roku (109) (13) (63) (17) (11) - (213) Na dzień 1 stycznia 2022 roku 800 197 57 4 5 - 1 063 Na dzień 31 grudnia 2022 roku 799 197 44 3 7 - 1 050 Wartość kosztów związanych z leasingami aktywów o niskiej wartości na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 0,2 mln zł, kosztów związanych ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu 0,1 mln zł a kosztów związanych z leasingami krótkoterminowymi 0,2 mln zł. Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2022 wyniosła 113 mln zł. Dodatkowe informacje dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu zostały przedstawione w notach 29.4.2 oraz 34. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 45 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 16. Inwestycje we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostki stowarzyszone wyceniane metodą praw własności Podstawowe informacje dotyczące inwestycji we wspólne przedsięwzięcia oraz jednostkę stowarzyszoną przedstawione zostały w nocie 2.2. Inwestycje wyceniane metodą praw własności Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. - - Polimex-Mostostal S.A. 163 153 Razem 163 153 Poniżej przedstawiono skrócone informacje finansowe spółek wycenianych metodą praw własności oraz uzgodnienie informacji finansowych do wartości bilansowej udziałów w spółkach ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy. Dane za rok 2023 są oparte o dane finansowe spółek. Dane za rok 2023 dla Polimex-Mostostal S.A. oparte są o pakiet konsolidacyjny na dzień i za okres 12 miesięcy zakończony 30 listopada 2023 roku (dane porównywalne oparte są o pakiet konsolidacyjny na dzień i za okres 11 miesięcy zakończony 30 listopada 2022 roku oraz dane wynikowe za okres 1 października – 31 grudzień 2021 roku). Z kolei Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. w oparciu o dane na dzień i za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (dane porównywalne to dane na dzień i za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2022 roku). Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2023 Przychody 3 3 322 Amortyzacja 2 43 Przychody odsetkowe 1 18 Koszty odsetkowe 8 20 (Strata)/zysk brutto z działalności kontynuowanej (7) 85 Podatek dochodowy - 30 (Strata)/zysk netto z działalności kontynuowanej (7) 55 Zysk netto z działalności zaniechanej - - Pozostałe całkowite dochody - 6 Razem całkowite dochody (7) 61 Dywidendy przekazane - - Skrócone sprawozdanie z całkowitych dochodów Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Przychody 5 4 170 Amortyzacja - 44 Przychody odsetkowe 2 14 Koszty odsetkowe 30 18 (Strata)/zysk brutto z działalności kontynuowanej 133 185 Podatek dochodowy - 36 (Strata)/zysk netto z działalności kontynuowanej 133 149 Zysk netto z działalności zaniechanej - - Pozostałe całkowite dochody - 12 Razem całkowite dochody 133 161 Dywidendy przekazane - - Skrócony bilans Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2023 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 26 241 Inne aktywa obrotowe (wyłączając środki pieniężne) - 1 520 Aktywa obrotowe razem 26 1 761 Aktywa trwałe 76 689 Zobowiązania finansowe (wyłączając zobowiązania handlowe) - 54 Inne zobowiązania krótkoterminowe (włączając zobowiązania handlowe) 4 1 143 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 46 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Skrócony bilans Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2023 Zobowiązania krótkoterminowe razem 4 1 197 Zobowiązania finansowe - 160 Pozostałe zobowiązania 23 86 Zobowiązania długoterminowe razem 23 246 Aktywa netto 75 1 008 Skrócony bilans Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 115 747 Inne aktywa obrotowe (wyłączając środki pieniężne) 1 1 402 Aktywa obrotowe razem 116 2 149 Aktywa trwałe 77 676 Zobowiązania finansowe (wyłączając zobowiązania handlowe) 481 59 Inne zobowiązania krótkoterminowe (włączając zobowiązania handlowe) 13 1 562 Zobowiązania krótkoterminowe razem 494 1 621 Zobowiązania finansowe - 174 Pozostałe zobowiązania 23 88 Zobowiązania długoterminowe razem 23 262 Aktywa netto (324) 942 Skrócone informacje finansowe Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2023 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na początek okresu (324) 942 Zysk/(strata) netto za okres (7) 55 Pozostałe całkowite dochody - 6 Podwyższenie kapitału przez inwestorów - - Pozostałe różnice 406 5 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na koniec okresu 75 1 008 Procentowy udział Grupy w udziałach wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej 50,00% 16,22% Udział we wspólnym przedsięwzięciu/spółce stowarzyszonej - 163 Pozostałe różnice - - Wartość bilansowa udziałów - 163 Skrócone informacje finansowe Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na początek okresu (482) 775 Zysk/(strata) netto za okres 133 149 Pozostałe całkowite dochody - 12 Podwyższenie kapitału przez inwestorów - - Pozostałe różnice 25 6 Aktywa netto wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej na koniec okresu (324) 942 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 47 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Skrócone informacje finansowe Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. Polimex-Mostostal S.A. 2022 Procentowy udział Grupy w udziałach wspólnego przedsięwzięcia/spółki stowarzyszonej 50,00% 16,26% Udział we wspólnym przedsięwzięciu/spółce stowarzyszonej - 154 Pozostałe różnice - (1) Wartość bilansowa udziałów - 153 W przypadku płatności dywidendy udziałowcom Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. nie występują szczegółowe uwarunkowania dotyczące jej ograniczenia. Natomiast Polimex-Mostostal S.A. umownie zobowiązał się do niewypłacania dywidendy, ani zaliczki na poczet dywidendy swoim akcjonariuszom bez uprzedniej zgody wierzycieli (banków i obligatariuszy). 17. Zapasy 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Koszt historyczny Odpis aktualizujący Wartość netto Koszt historyczny Odpis aktualizujący Wartość netto Materiały 372 (5) 367 258 (4) 254 Półprodukty i produkcja w toku 13 - 13 16 - 16 Towary 24 - 24 76 - 76 RAZEM 414 (5) 409 350 (4) 346 Spółki Grupy tworzą odpisy aktualizujące wartość zapasów kierując się utratą ich przydatności ekonomicznej ustalanej na podstawie wiekowania i rotacji do wysokości możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. 18. Prawa do emisji CO₂ Uprawnienia do emisji CO₂ Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Emisja CO₂ wszystkich instalacji (tys. ton), w tym: 1 794 2 976 liczba przyznanych darmowych uprawnień do emisji 44 45 liczba odpłatnych uprawnień do emisji 1 750 2 931 Obowiązek umorzenia uprawnień do emisji CO₂ (mln zł), w tym: 708 994 wartość przyznanych uprawnień do emisji 19 17 koszt obowiązku umorzenia uprawnień do emisji 689 977 19. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych wynegocjowanych z bankami, których wysokość zależy od stopy oprocentowania jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są dokonywane na różne okresy, od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności od aktualnego zapotrzebowania Grupy na środki pieniężne i są oprocentowane według ustalonych w drodze indywidualnych negocjacji z bankami stóp procentowych. Grupa przeprowadza bieżący monitoring ratingów instytucji finansowych, lokując środki pieniężne jedynie w bankach posiadających rating na poziomie inwestycyjnym. Grupa nie ujmuje odpisu z tytułu utraty wartości środków zgromadzonych na lokatach terminowych ponieważ uznaje, iż związane z nimi ryzyko kredytowe jest nieistotne. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazywane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych składało się z następujących pozycji: Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Środki pieniężne w banku i w kasie 521 520 Lokaty krótkoterminowe do 3 miesięcy - 580 Razem saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 521 1 100 w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania 252 271 Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych stanowią głównie środki na rachunku VAT (split payment) oraz zabezpieczenie rozliczeń z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 48 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 20. Pozostałe aktywa 20.1. Pozostałe aktywa długoterminowe Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów 76 75 Nieruchomości inwestycyjne 6 11 Zaliczki na rzeczowe aktywa trwałe w budowie oraz aktywa niematerialne 169 614 Należności długoterminowe 1 2 RAZEM 252 702 20.2. Pozostałe aktywa krótkoterminowe Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Należności z tytułu naliczonego VAT 220 347 Przedpłaty na udziały w spółkach 140 - Zaliczki na dostawy 14 28 Zaliczki na aktywa trwałe 121 - Koszty rozliczane w czasie 123 76 Pozostałe należności z tytułu podatków oraz praw majątkowych 8 25 Nadwyżka aktywów nad zobowiązaniami ZFŚS 1 - Pozostałe aktywa krótkoterminowe 10 2 RAZEM 637 478 21. Kapitał podstawowy i pozostałe kapitały 21.1. Kapitał podstawowy Kapitał zakładowy Energa SA wynosi na dzień 31 grudnia 2023 roku 4 522 mln zł i dzieli się na akcje zgodnie z poniższą specyfikacją: Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Akcje na okaziciela serii AA o wartości nominalnej 10,92 zł każda 269 139 114 269 139 114 Akcje imienne serii BB o wartości nominalnej 10,92 zł każda 144 928 000 144 928 000 Łączna ilość akcji 414 067 114 414 067 114 21.2. Akcjonariusze o znaczącym udziale Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 ORLEN S.A. udział w kapitale 90,92% 90,92% udział w prawach głosu 93,28% 93,28% Pozostali akcjonariusze udział w kapitale 9,08% 9,08% udział w prawach głosu 6,72% 6,72% Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 49 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 21.3. Prawa akcjonariuszy Na dzień kończący okres sprawozdawczy ORLEN S.A. posiada 376 488 640 akcji Spółki stanowiących 90,92% jej kapitału zakładowego, uprawniających do wykonywania 521 416 640 głosów na Walnym Zgromadzeniu, co stanowi 93,28% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu (w tym 144 928 000 akcji imiennych serii BB uprzywilejowanych co do prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu w ten sposób, że jedna akcja serii BB daje prawo do dwóch głosów na Walnym Zgromadzeniu). Na skutek uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki podjętej w dniu 29 października 2020 roku złożono do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o wycofanie akcji Spółki z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. W dniu 19 stycznia 2021 roku Spółka powzięła informację o wydaniu w dniu 15 stycznia 2021 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego postanowienia o zawieszeniu ww. postępowania. Przyczyną zawieszenia postępowania przed KNF były prowadzone postępowania przed Sądem Okręgowym w Gdańsku dotyczące zaskarżenia uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki. Uchwała nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 29 października 2020 roku w sprawie wycofania z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 269 139 114 akcji Spółki zwykłych na okaziciela serii AA oznaczonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. kodem ISIN PLENERG00022 została zaskarżona w dwóch postepowaniach sądowych. W pierwszym z postepowań (sygn.IX GC 1158/20), w dniu 11 maja 2022 roku Zarząd spółki Energa SA powziął informację o wydaniu tego samego dnia przez Sąd Okręgowy w Gdańsku, IX Wydział Gospodarczy, wyroku oddalającego powództwo akcjonariuszy Spółki o uchylenie uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 29 października 2020 roku w sprawie wycofania z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 269 139 114 akcji Spółki zwykłych na okaziciela serii AA i oznaczonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. kodem ISIN PLENERG00022. Wyrok nie jest prawomocny. W dniu 8 sierpnia 2022 roku powodowie wnieśli apelację, której odpis został doręczony pełnomocnikom Spółki w dniu 26 września 2022 roku. W dniu 10 października 2022 roku w imieniu Spółki złożona została odpowiedź na apelację. W dniu 27 marca 2023 roku pełnomocnikom Spółki zostało doręczone pismo Powodów, w którym powołali się oni na wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 30 listopada 2022 roku wydany w drugiej sprawie o uchylenie tej samej uchwały wraz z jego uzasadnieniem. W dniu 26.04.2023 roku w imieniu Spółki została złożona replika na pismo Powodów. W dniu 6 grudnia 2023 roku w imieniu Spółki zostało wniesione pismo procesowe. W drugim postępowaniu (sygn.. IX GC 1164/20), w dniu 30 listopada 2022 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku, IX Wydział Gospodarczy wydał wyrok w sprawie, o której Spółka informowała w raportach bieżących nr 82/2020 z dnia 16 grudnia 2020 roku oraz nr 7/2021 z dnia 14 kwietnia 2021 roku. W wyroku tym sąd orzekł o: 1) oddaleniu powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 29 października 2020 roku w sprawie wycofania z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 269 139 114 akcji Spółki zwykłych na okaziciela serii AA oznaczonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. kodem ISIN PLENERG00022; 2) uchyleniu tej uchwały; 3) zasądzeniu od Spółki na rzecz powodów kosztów sądowych. Wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym i nie są znane motywy rozstrzygnięcia. Wyrok nie jest prawomocny. Spółka nie zgadza się z ww. wyrokiem w części, w jakiej uchyla ww. uchwałę, wystąpiła o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku i złożyła w dniu 09 marca 2023 roku apelację, W dniu 23 czerwca 2023 roku została dostarczona pełnomocnikom Spółki odpowiedź na apelację, zgodnie z którą powodowie wnieśli o oddalanie apelacji w całości. W dniu 28 czerwca 2023 roku w odpowiedzi na apelację, w imieniu Spółki złożony został wniosek o wyrażenie zgody na złożenie pisma przygotowawczego (Replika na odpowiedź na apelację) na mocy którego pełnomocnicy Spółki zwrócili się o wyrażenie zgody na złożenie w imieniu Spółki pisma przygotowawczego oraz wyznaczenie 30-dniowego terminu od doręczenia ww. zgody w celu odniesienia się do argumentacji zawartej w odpowiedzi na apelację. W dniu 08 listopada 2023 roku zostało doręczone pismo z Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, w którym poinformowano o zezwoleniu na złożenie repliki na odpowiedź na apelację. W dniu 29 listopada 2023 roku w imieniu Spółki została wysłana replika na odpowiedź na apelację, w której Spółka podtrzymała dotychczasowe stanowisko. W dniu 08 grudnia 2023 roku w Portalu Informacyjnym Sądów Powszechnych pojawiło się zawiadomienie o wyznaczeniu terminu rozprawy zdalnej na dzień 29 lutego 2024 roku. W dniu 29 lutego 2024 roku odbyła się rozprawa. Sąd odroczył ogłoszenie wyroku do 21 marca 2024 roku. W dniu 21 marca 2024 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku, w którym w całości oddalił apelację wniesioną przez Spółkę oraz zasądził od Spółki na rzecz powodów koszty postępowania apelacyjnego, w tym koszty zastępstwa procesowego. Wyrok jest prawomocny z dniem wydania. 21.4. Kapitał rezerwowy Kapitał rezerwowy powstał w efekcie obniżenia kapitału zakładowego jednostki dominującej dokonanego w związku ze scaleniem akcji jednostki dominującej w roku 2013 oraz z podziału wyniku netto jednostki dominującej w latach 2016, 2021 i 2022. Kapitał rezerwowy może zostać wykorzystany jedynie na pokrycie przyszłych strat lub na podwyższenie kapitału zakładowego jednostki dominującej. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 50 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 21.5. Kapitał zapasowy Kapitał zapasowy został utworzony z odpisów z zysku wygenerowanego przez jednostkę dominującą w poprzednich okresach sprawozdawczych. Zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu spółki, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie, jednakże część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele. 21.6. Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających wynika z wyceny transakcji walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS zawartych w celu zabezpieczenia ryzyka walutowego związanego z: euroobligacjami wyemitowanymi przez spółkę zależną Energa Finance AB (publ), a także obligacjami hybrydowymi, których emisji dokonała Energa SA oraz transakcji zamiany stóp procentowych IRS zawartych w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej związanego z wykorzystanym finansowaniem zewnętrznym (patrz opis w nocie 29.6). 21.7. Niepodzielony wynik finansowy oraz ograniczenia w wypłacie dywidendy Zyski zatrzymane Grupy obejmują kwoty, które nie podlegają podziałowi, to znaczy nie mogą zostać wypłacone w formie dywidendy przez jednostkę dominującą. Dotyczy to w szczególności zysków zatrzymanych spółek zależnych (z uwzględnieniem korekt konsolidacyjnych), korekt wynikających z przekształcenia sprawozdania finansowego jednostki dominującej z Ustawy o rachunkowości na MSSF UE oraz odnoszonych na inne całkowite dochody zysków i strat aktuarialnych z wyceny rezerw na świadczenia pracownicze po okresie zatrudnienia. Inne całkowite dochody ujęte w sprawozdaniu ze zmian w kapitałach własnych składają się z poniższych pozycji: Nota Kapitał własny przypadający właścicielom jednostki dominującej Udziały niekontrolujące Razem kapitał własny Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających Zyski zatrzymane Razem Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 24.1 - - (14) (14) (1) (15) Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych (7) - - (7) - (7) Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 29.6 - (64) - (64) - (64) Udział w innych całkowitych dochodach jednostek wykazywanych metodą praw własności - - 1 1 - 1 Inne całkowite dochody netto za rok zakończony 31 grudnia 2023 (7) (64) (13) (84) (1) (85) Zyski i straty aktuarialne z tytułu programów określonych świadczeń 24.1 - - 33 33 - 33 Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych 1 - - 1 - 1 Zabezpieczenie przepływów pieniężnych 29.6 - (32) - (32) - (32) Inne całkowite dochody netto za rok zakończony 31 grudnia 2022 1 (32) 33 2 - 2 21.8. Udziały niekontrolujące Na dzień 31 grudnia 2023 roku kapitały własne przypisane udziałowcom niekontrolującym dotyczą akcjonariuszy mniejszościowych spółek Linii Biznesowej Wytwarzanie, w szczególności spółki Energa Elektrownie Ostrołęka SA. oraz spółki z Linii Biznesowej Pozostałe : CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 51 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Istotne udziały niekontrolujące w ramach Grupy Energa posiada poniższa jednostka zależna: Nazwa jednostki zależnej CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Miejsce prowadzenia działalności Ostrołęka Udział % w kapitale udziałowców mniejszościowych 0,5000 Wynik finansowy jednostki zależnej przypisany udziałowcom mniejszościowym (w mln zł) (24) Łączne udziały w jednostce zależnej przypisane udziałowcom mniejszościowym (w mln zł) 943 Informacje finansowe dotyczące jednostki zależnej (w mln zł): Aktywa obrotowe 206 Aktywa trwałe 2 372 Zobowiązania krótkoterminowe 36 Zobowiązania długoterminowe 655 Przychody 1 Wynik finansowy (47) Całkowite dochody ogółem (47) 22. Wynik netto przypadający na jedną akcję W jednostce dominującej nie wystąpiły instrumenty rozwadniające, w związku z czym rozwodniony zysk netto na akcję jest równy zyskowi podstawowemu. Poniżej przedstawiono dane, które posłużyły do kalkulacji zysku/straty przypadającej na jedną akcję. Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zysk lub strata netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 617 967 Zysk lub strata netto przypadający na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej 617 967 Liczba akcji w mln zastosowana do obliczenia zysku na jedną akcję 414 414 Zysk lub strata na jedną akcję (zwykły i rozwodniony) (w złotych) 1,49 2,34 23. Dywidendy Do dnia sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego, nie została podjęta decyzja o sposobie podziału wyniku. W dniu 15 czerwca 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Energa SA podjęło uchwałę o podziale zysku za rok 2022, który w całości został przeznaczony na kapitał zapasowy. 24. Rezerwy 24.1. Rezerwy na świadczenia na rzecz pracowników Grupa dokonuje wyceny rezerw na świadczenia na rzecz pracowników po okresie zatrudnienia oraz na nagrody jubileuszowe (patrz opis w nocie 9.16) przy zastosowaniu metod aktuarialnych. Kwoty rezerw na świadczenia na rzecz pracowników oraz uzgodnienie przedstawiające zmiany ich stanu przedstawiono w poniższych tabelach. Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne Taryfa energetyczna Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Nagrody jubileuszowe Odprawy pośmiertne RAZEM Na dzień 1 stycznia 2023 roku 130 179 18 211 3 541 Sprzedaż jednostki zależnej - - - - - - Koszty bieżącego zatrudnienia 6 2 - 12 - 20 Koszty przeszłego zatrudnienia - (3) - (5) - (8) Zyski i straty aktuarialne, w tym powstałe na skutek zmiany założeń: 45 (49) 21 68 2 87 finansowych 33 (25) 18 42 1 69 demograficznych 1 5 1 2 - 9 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 52 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne Taryfa energetyczna Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Nagrody jubileuszowe Odprawy pośmiertne RAZEM pozostałych 11 (29) 2 24 1 9 Wypłacone świadczenia (14) (18) (2) (37) - (71) Koszty odsetek 9 12 1 14 - 36 Na dzień 31 grudnia 2023 roku, w tym: 176 123 38 263 5 605 Krótkoterminowe 23 11 1 32 1 68 Długoterminowe 153 112 37 231 4 537 Wpływ na inne całkowite dochody wynikający z zysków i strat aktuarialnych od rezerw na Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne, na Taryfę energetyczną i Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wynosi (-)19 mln zł i widoczny jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne Taryfa energetyczna Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Nagrody jubileuszowe Odprawy pośmiertne RAZEM Na dzień 1 stycznia 2022 roku 149 193 28 235 - 605 Sprzedaż jednostki zależnej - - - - - - Koszty bieżącego zatrudnienia 5 2 - 12 - 19 Koszty przeszłego zatrudnienia - - - 2 3 5 Zyski i straty aktuarialne, w tym powstałe na skutek zmiany założeń: (20) (11) (9) (17) - (57) finansowych (30) (15) (9) (38) - (92) demograficznych 1 (5) (1) 2 - (3) pozostałych 9 9 1 19 - 38 Wypłacone świadczenia (10) (12) (2) (29) - (53) Koszty odsetek 6 7 1 8 - 22 Na dzień 31 grudnia 2022 w tym: 130 179 18 211 3 541 Krótkoterminowe 17 20 2 27 - 66 Długoterminowe 113 159 16 184 3 475 Wpływ na inne całkowite dochody wynikający z zysków i strat aktuarialnych od rezerw na Świadczenia emerytalne, rentowe i podobne, na Taryfę energetyczną i Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wynosi 40 mln zł i widoczny jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Główne założenia przyjęte przez aktuariusza do wyliczenia kwoty zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy są następujące: Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Stopa dyskontowa 5,20% 6,70% Wskaźnik rotacji pracowników 2,99% 2,87% Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń 8,4% 10,00% Przewidywana stopa wzrostu podstawy odpisu na ZFŚS 25,72% 5,00% Przewidywana stopa wzrostu ekwiwalentu energetycznego 2,33% 1,07% * 8,4% w 2024 roku, 3,7% w 2025 roku oraz 2,5% w kolejnych latach. 25,72% w roku 2024 oraz 6% w kolejnych latach Na podstawie danych otrzymanych od aktuariusza Grupa szacuje, że wpływ zmiany założeń na wysokość rezerw na świadczenia emerytalne i rentowe, nagrody jubileuszowe, odprawy pośmiertne, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz taryfę energetyczną byłby następujący: Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 53 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rezerwy aktuarialne Wartość księgowa zł Analiza wrażliwości na zmianę stopy dyskontowej Analiza wrażliwości na zmianę stopy wzrostu wynagrodzeń Analiza wrażliwości na zmianę ekwiwalentu energetycznego Odchylenie w zł +0,5 p.p. -0,5 p.p. +0,5% -0,5% +0,5% -0,5% Na dzień 31 grudnia 2023 Rezerwa na świadczenia emerytalne, rentowe i podobne 176 (7) 7 6 (6) - - Taryfa energetyczna 123 (5) 6 - - 7 (6) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 38 (3) 3 3 (2) - - Nagrody jubileuszowe 263 (8) 9 8 (8) - - Odprawy pośmiertne 5 - - - - - - RAZEM 605 (23) 25 17 (16) 7 (6) Wpływ na zysk brutto 8 (9) (8) 8 - - Na dzień 31 grudnia 2022 Rezerwa na świadczenia emerytalne, rentowe i podobne 130 (5) 5 4 (4) - - Taryfa energetyczna 179 (6) 7 - - 7 (6) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 18 (1) 1 1 (1) - - Nagrody jubileuszowe 211 (6) 6 6 (6) - - Odprawy pośmiertne 3 - - - - - - RAZEM 541 (18) 19 11 (11) 7 (6) Wpływ na zysk brutto 6 (6) (6) 6 - - 24.2. Pozostałe rezerwy Spory sądowe Rekultywacja oraz koszty likwidacji Zobowiązania z tytułu emisji gazów Obowiązek dotyczący praw majątkowych Inne rezerwy RAZEM Na dzień 1 stycznia 2023 roku 264 88 997 142 1 160 2 651 Koszty odsetek - 6 - - - 6 Stopa dyskontowa - - - - 1 1 Utworzone 150 5 707 422 496 1 780 Rozwiązane (12) - - (38) (1 075) (1 125) Wykorzystane (13) - (999) (96) (20) (1 128) Reklas z rezerwy na zobowiązania - - - - (55) (55) Na dzień 31 grudnia 2023 roku, w tym: 389 99 705 430 507 2 130 Krótkoterminowe 389 - 705 430 499 2 023 Długoterminowe - 99 - - 8 107 * Reklasyfikacja na zobowiązania rezerwy na pokrycie salda dodatniego-aukcje OZE 47 mln oraz rezerwy na zwrot do Funduszu Wypłaty Różnicy Cen 8 mln. Kwota utworzenia rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji w 2023 roku wynika ze spadku stopy dyskonta. Przy kalkulacjach na koniec 2023 roku zastosowano zmienną stopę dyskontową, która dla poszczególnych lat wynosiła: 2024 2025 2026 2027 2028 2029 i lata kolejne Stopa dyskontowa 5,05% 4,89% 4,83% 4,91% 5,04% 4,63% Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 54 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Spory sądowe Rekultywacja oraz koszty likwidacji Zobowiązania z tytułu emisji gazów Obowiązek dotyczący praw majątkowych Rezerwa na zobowiązania inwestycyjne Inne rezerwy RAZEM Na dzień 1 stycznia 2022 roku 246 80 593 163 46 74 1 202 Koszty odsetek - 4 - - - - 4 Stopa dyskontowa - - - - - 1 1 Utworzone 47 16 999 605 - 1 131 2 798 Rozwiązane (29) (12) (5) - (46) (23) (115) Wykorzystane - - (590) (626) - (19) (1 235) Przeniesienie na zobowiązania bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży - - - - - (4) (4) Na dzień 31 grudnia 2022 roku, w tym: 264 88 997 142 - 1 160 2 651 Krótkoterminowe 178 - 997 142 - 1 113 2 430 Długoterminowe 86 88 - - - 47 221 Kwota rozwiązania rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji w 2022 roku wynika ze wzrostu stopy dyskonta. Przy kalkulacjach na koniec 2022 roku zastosowano zmienną stopę dyskontową, która dla poszczególnych lat wynosiła: 2023 2024 2025 2026 2027 2028 i lata kolejne Stopa dyskontowa 6,50% 6,90% 7,02% 6,97% 6,84% 4,43% Rezerwa na rekultywację oraz koszty likwidacji W 2008 roku spółka Energa Elektrownie Ostrołęka SA zawiązała rezerwę na rekultywację składowisk popiołu, która będzie rozliczana do 2030 roku. W pozycji tej prezentowana jest także rezerwa na rekultywację składowisk odpadów paleniskowych ENERGA Kogeneracja Sp. z o. o., która będzie rozliczana do 2053 roku. W ramach tej kategorii prezentowane są też rezerwy na koszty demontażu poniższych farm wiatrowych: FW Bystra - rezerwa utworzona w 2012 roku i rozliczana do 2037 roku, FW Karścino - rezerwy utworzone w 2009 roku i rozliczane do 2034 roku, FW Karcino - rezerwa utworzone w 2010 roku i rozliczana do 2035 roku, FW Myślino - rezerwa utworzone w 2015 roku i rozliczana do 2040 roku, FW Parsówek - rezerwa utworzone w 2016 roku i rozliczana do 2041 roku. FW Przykona – rezerwa utworzona w 2020 roku i rozliczana do 2045 roku. Rezerwa na spory sądowe Jednym z istotniejszych tytułów rezerw na sprawy sporne są sprawy dotyczące infrastruktury energetycznej usadowionej na prywatnych gruntach, bez pozyskania stosownych tytułów prawnych. Stan rezerw z tego tytułu wyniósł na koniec 2023 roku 60 mln zł zaś na koniec 2022 roku 70 mln zł. W 2021 roku ze względu na ryzyko dotyczące niekorzystnego rozstrzygnięcia sporu z Mostostalem Warszawa SA została utworzona rezerwa na 36 mln zł. Łączna wartość rezerwy na koniec 2023 roku wynosi 50,7 mln zł. W 2023 roku utworzono rezerwy na kary pieniężne nałożone na Grupę przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Rezerwa w kwocie 60,7 mln, związana z otrzymaną w dniu 15 grudnia 2023 roku decyzją Prezesa URE o wymierzeniu Spółce kary pieniężnej w postępowaniu o naruszenie obowiązków wynikających z art.5 ust. 1 i 1a, art.6 ust. 1 i 2 oraz art. 6a ustawy z 28 grudnia 2018 roku o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, w zakresie której Spółka wniosła odwołanie. Rezerwa w kwocie 44,2 mln zł związana z otrzymaniem decyzji Prezesa URE o wymierzeniu Spółce kary pieniężnej w kwocie 193,7 mln zł. w postępowaniu dotyczącym realizacji obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia za 2018 rok, w związku niewywiązaniem się przez Spółkę z obowiązku za rok 2018 określonego w art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii, tj. uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydawanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Polski lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej w terminie do 30 czerwca 2019 roku Spółka zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii, zrealizowała wskazany w tym przepisie obowiązek za rok 2018 poprzez uiszczenie opłaty zastępczej w wysokości 149,5 mln zł na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W związku z faktem, że w świetle decyzji Prezesa URE realizacja w/w obowiązku we wskazany sposób nie była możliwa, opłata ta, jako spełnienie świadczenia nienależnego powinna być Spółce zwrócona. W rezultacie powyższego kwota rezerwy została obniżona o w/w opłatę zastępczą. W zakresie przedmiotowej decyzji Spółka skorzystała z przysługującego jej prawa do odwołania. Pozostała część rezerw dotyczy spraw sądowych związanych z zaprzestaniem realizacji umów sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia (tzw. umowy CPA). Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 55 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Inne rezerwy Rezerwa w wysokości 466 mln zł na umowy rodzące obciążenia, związana z umowami sprzedaży energii elektrycznej została rozpoznana w następstwie ustawy z dnia 7 grudnia 2023 roku o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła, która wydłużyła mechanizmy stosowane w rozliczeniach z odbiorcami do 30 czerwca 2024 roku, wskazane w Ustawie z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz ustawie z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku, jak również w następstwie decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dniu 15 grudnia 2023 roku o zatwierdzeniu, na 2024 rok, Taryfy dla energii elektrycznej dla odbiorców grup taryfowych G (przyłączonych do sieci ENERGA-OPERATOR S.A.), dla których Spółka świadczy usługę kompleksową. Wartość rezerwy została oszacowana w oparciu o zaplanowany wolumen sprzedaży roku 2024, cenę końcową dla klienta taryfowego z grupy G w roku 2024 i jednostkowy bezpośredni koszt, obejmujący planowaną cenę zakupu energii elektrycznej, praw majątkowych i akcyzy. Rezerwa w kwocie 466 mln ujęta została w kosztach własnych sprzedaży. W tej kategorii prezentowane są również rezerwy dotyczące podatku akcyzowego należnego od sprzedanej energii elektrycznej do odbiorcy końcowego w kwocie 9,8 mln zł, rezerwa na potencjalne wynagrodzenie dla Lasów Państwowych w kwocie 2,3 mln zł, rezerwa na zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości w kwocie 8,5 mln zł, rezerwa związana z zadeklarowanymi wpłatami na rzecz Polskiej Fundacji Narodowej w kwocie 9,8 mln zł oraz rezerwa na zobowiązania w wysokości 3 mln zł utworzona w związku ze stanowiskiem UOKiK wyrażonym w piśmie z dnia 18 lipca 2023 roku, w sprawie zapisów w regulaminach ofert masowych odnoszących się do zasad naliczania przez Grupę kar klientom indywidualnym za skrócenie okresu korzystania z oferty Grupy. W ocenie UOKiK istnieje możliwość uznania postanowień zawartych w regulaminach za niedozwolone (kształtowanie praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszającymi jego interesy). W świetle powyższego Grupa wprowadziła zmiany w regulaminach w zakresie zakwestionowanych przez UOKiK zapisów dotyczących kar umownych, odstąpiła tym samym od naliczania kar klientom indywidualnym oraz będzie realizowała na wniosek klientów zwroty naliczonych wcześniej kar. 25. Pozostałe zobowiązania 25.1. Pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Pochodne instrumenty finansowe 2 - Pozostałe 35 5 Razem 37 5 * dotyczy w szczególności dodatniego salda wynikającego z rozliczenia systemu aukcyjnego sprzedaży energii elektrycznej oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy, gwarancji (kaucje, wadia) 25.2. Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych, wynagrodzeń i innych 350 110 Podatek VAT 85 32 Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych 81 53 Podatek dochodowy od osób fizycznych 29 17 Opłaty za korzystanie ze środowiska i inne 7 7 Odpis na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny 139 - Pozostałe 9 1 Pozostałe zobowiązania niefinansowe 77 135 Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 53 44 Zobowiązania od Zarządcy rozliczeń - 80 Pozostałe 24 11 RAZEM 427 245 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 56 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 26. Rozliczenia międzyokresowe i dotacje 26.1. Rozliczenia międzyokresowe Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Rozliczenia międzyokresowe z tytułu premii rocznej i nagród dla pracowników 124 118 Rozliczenia międzyokresowe z tytułu niewykorzystanych urlopów 36 40 Nagrody dla Zarządów 19 17 Nieodpłatnie otrzymane rzeczowe aktywa trwałe 1 - Pozostałe rozliczenia międzyokresowe 1 1 RAZEM, w tym: 181 176 Długoterminowe 1 1 Krótkoterminowe 180 175 26.2. Dotacje Na dzień 31 grudnia 2023 roku dotacje wynoszą 415 mln zł, natomiast na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiły 352 mln zł. W tej pozycji Grupa ujmuje przede wszystkim efekt wyceny kredytów preferencyjnych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego rozliczany przez okres spłaty kredytów (patrz opis w nocie 29.5), w kwocie 35 mln zł oraz otrzymane dofinansowanie na realizację projektu budowy bloku energetycznego na biomasę w Elblągu rozliczane przez okres amortyzacji aktywów do 2054 roku, w kwocie 19 mln zł. Dodatkowo spółki Linii biznesowej Wytwarzanie wykazują otrzymane dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 22 mln zł na przebudowę sieci ciepłowniczych. Spółka Energa-Operator SA pozyskała dofinansowanie w wysokości 61 mln zł na zakup jedno i trójfazowych liczników zdalnego odczytu wraz z modemami komunikacji zastępczej GSM. W poprzednich latach Energa-Operator SA otrzymała dofinansowanie do projektu „Przebudowa sieci do standardów Smart Grid poprzez instalowanie inteligentnego opomiarowania i automatyzację sieci w celu aktywizacji odbiorców dla poprawy efektywności użytkowania energii oraz efektywnego zarządzania systemem elektroenergetycznym dla poprawy bezpieczeństwa dostaw” w kwocie około 155 mln zł. Natomiast spółka Energa Wytwarzanie SA otrzymała w latach ubiegłych od rządu Japonii specjalistyczny sprzęt, potrzebny do budowy magazynu energii, o wartości 23 mln zł. 27. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS Ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych z późniejszymi zmianami stanowi, że Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzą pracodawcy (spółki) zatrudniający powyżej 20 pracowników na pełne etaty. Jednostki wchodzące w skład Grupy tworzą takie fundusze i dokonują okresowych odpisów. Fundusze Spółek Grupy Kapitałowej Energa SA nie posiadają rzeczowych aktywów trwałych. Celem Funduszy jest subsydiowanie działalności socjalnej poszczególnych spółek wchodzących w skład Grupy, udzielanie pożyczek pracownikom oraz subsydiowanie pozostałych kosztów socjalnych jak np. dopłaty do wypoczynku pracowników. Jednostki wchodzące w skład Grupy skompensowały na poziomie jednostkowym aktywa swoich Funduszy ze swoimi zobowiązaniami wobec Funduszu, ponieważ aktywa te nie stanowią oddzielnych aktywów spółek. Tabela poniżej przedstawia analitykę aktywów, zobowiązań oraz kosztów Funduszu. Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Pożyczki udzielone pracownikom 4 4 Środki pieniężne 3 2 Pozostałe aktywa Funduszu 1 - Zobowiązania z tytułu Funduszu 7 6 Saldo po skompensowaniu 1 - Odpisy na Fundusz w okresie 35 33 28. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży W dniu 31 lipca 2023 roku Energa SA oraz ORLEN Projekt SA zawarły umowę sprzedaży, na podstawie której Spółka zbyła 100% udziałów posiadanych w podmiocie Energa Invest Sp. z o.o. Tytuł prawny do udziałów przeszedł na ORLEN Projekt SA w dniu 1 sierpnia 2023 roku. Spółka Energa Invest w okresie poprzedzającym sprzedaż klasyfikowana była jako grupa do zbycia zgodnie z MSSF5. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 57 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 AKTYWA Rzeczowe aktywa trwałe - 28 Nieruchomości inwestycyjne - 2 Aktywa niematerialne - 2 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania - 6 Aktywa z tytułu podatku odroczonego - 5 Należności z tytułu dostaw i usług - 8 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty - 2 Pozostałe aktywa krótkoterminowe - 5 Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży - 58 ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania z tytułu leasingu długoterminowe - 1 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług - 1 Rozliczenia międzyokresowe i dotacje - 11 Rezerwy krótkoterminowe - 7 Pozostałe zobowiązania finansowe - 2 Pozostałe zobowiązania krótkoterminowe - 3 Zobowiązanie bezpośrednio związane z aktywami zaklasyfikowanymi jako przeznaczone do sprzedaży - 25 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 29. Instrumenty finansowe 29.1. Wartość księgowa kategorii i klas instrumentów finansowych Stan na 31 grudnia 2023 Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Instrumenty pochodne zabezpieczające Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9 RAZEM Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług - - 5 135 - 5 135 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty - - 521 - 521 Pozostałe aktywa finansowe 28 17 1 263 - 1 308 Pożyczki udzielone - - - - - Pochodne instrumenty finansowe 13 17 - - 30 Należności z tytułu cash poolingu - - 1 157 - 1 157 Pozostałe 15 - 106 - 121 RAZEM 28 17 6 919 - 6 964 Zobowiązania Kredyty i pożyczki - - 4 094 - 4 094 Kredyty i pożyczki preferencyjne - - 871 - 871 Kredyty i pożyczki - - 3 223 - 3 223 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - - 1 850 - 1 850 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług - - 1 593 - 1 593 Zobowiązania z tytułu umów - - 698 - 698 Pozostałe zobowiązania finansowe 42 - 5 265 957 6 264 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 58 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Stan na 31 grudnia 2023 Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Instrumenty pochodne zabezpieczające Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9 RAZEM Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych - - 507 - 507 Pochodne instrumenty finansowe 42 - - - 42 Zobowiązania z tytułu dywidend - - 2 - 2 Zobowiązania z tytułu leasingu - - - 957 957 Zobowiązania z tytułu cash poolingu - - 4 674 - 4 674 Pozostałe - - 82 - 82 RAZEM 42 - 13 500 957 14 499 Stan na 31 grudnia 2022 Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Instrumenty pochodne zabezpieczające Wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Instrumenty finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9 RAZEM Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług - - 3 271 - 3 271 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty - - 1 100 - 1 100 Pozostałe aktywa finansowe 102 257 41 - 400 Pożyczki udzielone 42 - - - 42 Pochodne instrumenty finansowe 45 257 - - 302 Pozostałe 15 - 41 - 56 RAZEM 102 257 4 412 - 4 771 Zobowiązania Kredyty i pożyczki - - 4 068 - 4 068 Kredyty i pożyczki preferencyjne - - 1 077 - 1 077 Kredyty i pożyczki - - 2 991 - 2 991 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych - - 2 574 - 2 574 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług - - 2 388 - 2 388 Zobowiązania z tytułu umów - - 323 - 323 Pozostałe zobowiązania finansowe 1 - 568 862 1 431 Zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych - - 517 - 517 Pochodne instrumenty finansowe 1 - - - 1 Zobowiązania z tytułu dywidend - - 2 - 2 Zobowiązania z tytułu leasingu - - - 862 862 Pozostałe - - 49 - 49 RAZEM 1 - 9 921 862 10 784 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 59 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 29.2. Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych Rok zakończony 31 grudnia 2023 Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Instrumenty pochodne zabezpieczające RAZEM Przychody/ (Koszty) z tytułu odsetek - 92 (325) (42) (275) Różnice kursowe - - 148 (164) (16) Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 65 - - 65 Utworzenie odpisów aktualizujących - (154) - - (154) Wycena instrumentów pochodnych (27) - - - (27) Aktualizacja wartości inwestycji (47) - - - (47) Zysk/ (strata) netto (74) 3 (177) (206) (454) Inne całkowite dochody - - - (79) (79) Całkowite dochody (74) 3 (177) (285) (533) Rok zakończony 31 grudnia 2022 Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy okresu Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Instrumenty pochodne zabezpieczające RAZEM Przychody/ (Koszty) z tytułu odsetek - 44 (214) (42) (212) Różnice kursowe - - (38) 41 3 Rozwiązanie odpisów aktualizujących - 61 - - 61 Utworzenie odpisów aktualizujących - (134) - - (134) Wycena instrumentów pochodnych 127 - - - 127 Aktualizacja wartości inwestycji 48 - - - 48 Zysk/ (strata) netto 175 (29) (252) (1) (107) Inne całkowite dochody - - - (40) (40) Całkowite dochody 175 (29) (252) (41) (147) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 60 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 29.3. Wartość godziwa instrumentów finansowych 29.3.1. Instrumenty finansowe wyceniane na bieżąco w wartości godziwej Niektóre aktywa i zobowiązania finansowe Grupy wyceniane są w wartości godziwej na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Poniższa tabela przedstawia analizę instrumentów finansowych mierzonych w wartości godziwej, pogrupowanych według trzypoziomowej hierarchii: poziom 1 – wartość godziwa oparta o ceny notowane (niekorygowane) oferowane za identyczne aktywa lub zobowiązania na aktywnych rynkach, do których Grupa ma dostęp w dniu wyceny, poziom 2 – wartość godziwa oparta o dane wejściowe inne niż ceny notowane uwzględnione na poziomie 1, które są obserwowalne w przypadku danego składnika aktywów lub zobowiązania, albo pośrednio, albo bezpośrednio, poziom 3 – wartość godziwa oparta o nieobserwowalne dane wejściowe dotyczące danego składnika aktywów lub zobowiązania. 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Poziom 2 Poziom 2 Aktywa Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS III) 12 114 Instrumenty pochodne zabezpieczające (CCIRS IV) 5 139 Instrumenty pochodne zabezpieczające (IRS) - 4 Inne instrumenty pochodne 13 45 Zobowiązania Instrumenty pochodne zabezpieczające (IRS) 2 - Inne instrumenty pochodne 40 1 Wycena transakcji Cross Currency Interest Rate Swap („CCIRS”) oraz Interest Rate Swap („IRS”) do wartości godziwej odbywa się poprzez dyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych. Stopy procentowe oraz basis spread używane do dyskonta pozyskiwane są z systemu Bloomberg. Na pozycje Aktywa - inne instrumenty pochodne składają się opcje kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA. Opcje zostały nabyte od Towarzystwa Finansowego Silesia Sp. z o.o. na podstawie umowy z dnia 18 stycznia 2017 roku z późniejszymi aneksami i dotyczą nabycia w 22 transzach łącznie około 7 mln akcji Polimex-Mostostal SA, po cenie nominalnej 2 zł za akcję. Terminy realizacji opcji ustalono pomiędzy 31 sierpnia 2021 roku a 30 listopada 2026 roku. Wycena opcji kupna akcji spółki Polimex-Mostostal SA (opcje call) do wartości godziwej została przeprowadzona z wykorzystaniem modelu Blacka-Scholesa. W wycenie uwzględniono bieżącą cenę oraz historyczną zmienność cen akcji spółki. Stopę wolną od ryzyka wyznaczono w oparciu o rentowność obligacji skarbowych o zapadalności zbliżonej do terminu wygaśnięcia opcji. W pozycji Pozostałe aktywa finansowe - Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez RZiS w roku 2022 ujęto zawierane przez spółkę Energa Elektrownie Ostrołęka SA transakcje terminowe na kontraktach typu PEAK notowanych na Towarowej Giełdzie Energii („TGE”) dotyczących zakupu i sprzedaży energii elektrycznej. Transakcje terminowe zawierane za pośrednictwem TGE w odniesieniu do zakupów i sprzedaży energii elektrycznej są transakcjami z fizyczną dostawą, przy czym rozliczenie finansowe transakcji następuje zazwyczaj w kwocie netto. W roku 2023 kontrakty zostały zrealizowane w kwocie 88 mln zł, natomiast wycena otwartych kontraktów na dzień bilansowy ukształtowała się na poziomie 0 zł. W 2022 roku kontrakty zrealizowane wyniosły 121 mln zł, a wartość wyceny bilansowej w kwocie 23 mln zł i odniesiona została na pozostałe aktywa finansowe. W rachunku zysków i strat rozliczenie kontraktów oraz wycena do wartości godziwej odnoszone są w pozostałą działalność operacyjną. Zgodnie ze standardem, dokonując klasyfikacji umów, Grupa ocenia przede wszystkim czy: dany kontrakt został zawarty w celu otrzymania lub dostarczenia składników niefinansowych zgodnie z oczekiwanymi przez Grupę potrzebami, w tym przede wszystkim czy wolumen sprzedanych lub zakupionych składników niefinansowych odpowiada skali normalnej działalności operacyjnej Grupy, w wyniku realizacji kontraktu dochodzi do fizycznej dostawy składników niefinansowych, kontrakt nie może być uznany za wystawioną opcję kupna lub sprzedaży instrumentu niefinansowego zgodnie z MSSF 9. Wartość godziwa zawartych kontraktów jest ustalana poprzez odniesienie kursu zawarcia do bieżących kursów terminowych wyliczanych na podstawie danych rynkowych. Instrumenty te wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest dodatnia i jako zobowiązania, gdy ich wartość jest ujemna. 29.3.2. Instrumenty finansowe, które nie są na bieżąco wyceniane w wartości godziwej Z wyjątkiem informacji podanych w tabeli poniżej wartość księgowa aktywów oraz zobowiązań finansowych nie odbiega istotnie od ich wartości godziwych. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 61 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Zobowiązania z tytułu emisji euroobligacji oraz obligacji hybrydowych Wartość księgowa Wartość godziwa Poziom 1 Poziom 2 Stan na 31 grudnia 2023 1 850 1 246 624 euroobligacje 1 321 1 246 - obligacje hybrydowe 529 - 624 Stan na 31 grudnia 2022 2 574 1 222 1 270 euroobligacje 1 423 1 222 - obligacje hybrydowe 1 151 - 1 270 Wartość godziwa zobowiązań z tytułu obligacji wyemitowanych w euro została oszacowana: w przypadku euroobligacji na podstawie kwotowań z systemu Bloomberg z dnia 31 grudnia 2023 roku, które są ustalane na podstawie transakcji na giełdzie w Luksemburgu oraz obrotu pozagiełdowego, natomiast w przypadku obligacji hybrydowych w oparciu o analizę przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu aktualnych na dzień 31 grudnia 2023 roku stóp procentowych. 29.4. Opis istotnych pozycji w ramach poszczególnych kategorii instrumentów finansowych 29.4.1. Aktywa finansowe Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu Główną pozycję kategorii instrumentów finansowych ujmowanych jako aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu stanowią należności z tytułu dostaw i usług. Należności z tytułu dostaw i usług oraz z tytułu umów Bieżące Przeterminowane (w dniach) Ogółem <30 31–90 91-180 181-360 >360 Stan na 31 grudnia 2023 Przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 4 741 253 97 42 58 388 5 579 Odpis aktualizujący (42) (10) (11) (17) (36) (328) (444) Po uwzględnieniu odpisu aktualizującego 4 699 243 86 25 22 60 5 135 Stan na 31 grudnia 2022 Przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 3 010 145 53 21 30 406 3 665 Odpis aktualizujący (36) (7) (8) (13) (17) (313) (394) Po uwzględnieniu odpisu aktualizującego 2 974 138 45 8 13 93 3 271 Instrumenty pochodne zabezpieczające Instrumenty pochodne zabezpieczające CCIRS i IRS zostały szczegółowo opisane w nocie 29.6. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Do pozycji aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa kwalifikuje w szczególności opcje kupna akcji spółki Polimex-Mostostal S.A. oraz udziały i akcje w pozostałych jednostkach (szczegóły w nocie 29.1). Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych Odpisy aktualizujące należności z tytułu dostaw i usług Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach po korekcie prezentacji danych lat ubiegłych Odpis aktualizujący na dzień 1 stycznia 2023 roku 394 534 17 Utworzenie odpisów aktualizujących 154 - - Wykorzystanie (39) - - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 62 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Odpisy aktualizujące należności z tytułu dostaw i usług Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach po korekcie prezentacji danych lat ubiegłych Odpisanie niewykorzystanych kwot (rozwiązanie odpisu) (65) - - Odpis aktualizujący na dzień 31 grudnia 2023 roku 444 534 17 Odpis aktualizujący na dzień 1 stycznia 2022 roku 360 534 534 Utworzenie odpisów aktualizujących 134 34 34 Wykorzystanie (39) - - Odpisanie niewykorzystanych kwot (rozwiązanie odpisu) (61) (34) (34) Sprzedaż wspólnego przedsięwzięcia - - (517) Odpis aktualizujący na dzień 31 grudnia 2022 roku 394 534 17 29.4.2. Zobowiązania finansowe Wszystkie zobowiązania finansowe Grupy są klasyfikowane jako zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, za wyjątkiem instrumentów pochodnych zabezpieczających. W tej kategorii instrumentów finansowych Grupa prezentuje przede wszystkim otrzymane kredyty i pożyczki oraz wyemitowane obligacje, a także zobowiązania z tytułu leasingu. Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Zobowiązania z tytułu leasingu Zobowiązania z tytułu cash poolingu Łącznie zobowiązania z tytułu finansowania Stan na 31 grudnia 2022 4 068 2 574 862 - 7 504 Uruchomienie 3 508 - - 6 711 10 219 Spłata/Wykup (3 440) (578) (70) (2 056) (6 144) Zmiany z tytułu różnic kursowych - (152) (2) - (154) Spłata odsetek (297) (73) (47) (110) (527) Odsetki naliczone w okresie 288 79 48 129 544 Nowe umowy leasingowe, zwiększenie/zmniejszenie wynagrodzenia leasingowego - - 168 - 168 Pozostałe zmiany (33) - (2) - (35) Stan na 31 grudnia 2023 4 094 1 850 957 4 674 11 575 W ramach odsetek zapłaconych wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych są ujęte również kwoty dotyczące instrumentów zabezpieczających płatności odsetkowe związane z posiadanymi zobowiązaniami finansowymi w wysokości 94 mln. Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Zobowiązania z tytułu leasingu Łącznie zobowiązania z tytułu finansowania Stan na 31 grudnia 2021 2 704 2 532 877 6 113 Uruchomienie 3 980 - - 3 980 Spłata/Wykup (2 606) - (71) (2 677) Zmiany z tytułu różnic kursowych - 50 - 50 Spłata odsetek (162) (75) (42) (279) Odsetki naliczone w okresie 161 67 44 272 Nowe umowy leasingowe, zwiększenie/zmniejszenie wynagrodzenia leasingowego - - 130 130 Pozostałe zmiany (9) - (76) (85) Stan na 31 grudnia 2022 4 068 2 574 862 7 504 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 63 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W ramach odsetek zapłaconych wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych są ujęte również kwoty dotyczące instrumentów zabezpieczających płatności odsetkowe związane z posiadanymi zobowiązaniami finansowymi w wysokości 42 mln. Kredyty i pożyczki Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Waluta - PLN Stopa Referencyjna - WIBOR, Stopa redyskontowa Wartość kredytu/ pożyczki 4 094 4 068 z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie: do 1 roku (krótkoterminowe) 2 551 2 537 od 1 roku do 3 lat 326 624 od 3 lat do 5 lat 283 283 powyżej 5 lat 934 624 Na dzień 31 grudnia 2023 i 31 grudnia 2022 roku wartość pozostających do dyspozycji Grupy limitów kredytowych wyniosła odpowiednio 12 530,9 mln zł (wykorzystane 33,0%) i 6 061,0 mln zł (wykorzystane w 55,4%). Szczegółowe informacje dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek zostały przedstawione w nocie 29.5. Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Waluta - EUR Stopa Referencyjna - Stała Wartość emisji w walucie 425 549 w złotych 1 850 2 574 z tego o terminie spłaty przypadającym w okresie: do 1 roku (krótkoterminowe) 39 609 od 1 roku do 3 lat 12 - od 3 lat do 5 lat 1 799 1 965 Szczegółowe informacje dotyczące wyemitowanych obligacji zostały przedstawione w nocie 29.5 29.5. Dostępne finansowanie zewnętrzne W bieżącym okresie sprawozdawczym oraz na dzień kończący okres sprawozdawczy i dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego, nie wystąpiły przypadki naruszenia zobowiązań umownych wynikających z warunków pozyskanego finansowania zewnętrznego. Dostępne finansowania zewnętrzne według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku przedstawia poniższa tabela: Podmiot finansujący Rodzaj zobowiązania Cel finansowania Data zawarcia umowy Limit finansowania/ Wartość umowy Kwota dostępnego finansowania Zadłużenie nominalne na 31.12.2023 Termin spłaty Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 16-12-2009 1 050 - 120 15-12-2025 Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 10-07-2013 1 000 - 496 15-09-2031 Obligatariusze Euroobligacje Cele ogólnokorporacyjne 07-03-2017 1 304¹ - 1 304¹ 07-03-2027 PKO Bank Polski SA Limit kredytowy Cele ogólnokorporacyjne 20-09-2012 200 - 6² 19-09-2022 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 64 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Podmiot finansujący Rodzaj zobowiązania Cel finansowania Data zawarcia umowy Limit finansowania/ Wartość umowy Kwota dostępnego finansowania Zadłużenie nominalne na 31.12.2023 Termin spłaty Nordycki Bank Inwestycyjny Kredyt Budowa FW Myślino 23-10-2014 68 - 17 15-09-2026 WFOŚiWG Pożyczka Program inwestycyjny Elektrownia CCGT Gdańsk Sp. z o.o. 27-06-2014 7 - 7 30-06-2024 NFOSiGW Pożyczka Program inwestycyjny Energa Elektrownie Ostrołęka SA 30-08-2018 134 - 87 20-12-2028 Europejski Bank Inwestycyjny Obligacje hybrydowe Program inwestycyjny Energa-Operator SA 04-09-2017 543³ - 543³ 12-09-2037⁴ Konsorcjum banków Kredyt rewolwingowy Finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego, z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych w zakresie energetyki węglowej 17-09-2019 2 000 2 000 0 17-09-20255 SMBC Kredyt rewolwingowy Finansowanie celów korporacyjnych Energa SA, w tym finansowanie bieżącej działalności oraz finansowanie programu inwestycyjnego oraz refinansowanie zadłużenia finansowego, z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych w zakresie energetyki węglowej 28-07-2020 5226 522 0 28-07-2025 Orlen S.A. Pożyczka Finansowanie celów ogólnokorporacyjnych 09-12-2022 3 000 700 2 300 27-09-2024 Europejski Bank Inwestycyjny Kredyt Program inwestycyjny Energa-Operator SA 16-12-2021 6527 - 623 16-12-2038 Konsorcjum banków Kredyt Program inwestycyjny CCGT Ostrołęka Sp.z o.o. 29-06-2023 2 640 2 365 275 15-12-2036 Orlen S.A. Pożyczka Program inwestycyjny CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. 28-06-2023 650 650 0 02-01-2037 Orlen S.A. Pożyczka Program inwestycyjny CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. 03-10-2023 325 0 205 02-01-2037 Orlen S.A. Pożyczka Program inwestycyjny CCGT Grudziądz Sp. z o.o. 29-12-2023 1 746 1 746 0 30-09-2028 Orlen S.A. Pożyczka Program inwestycyjny Energa Wytwarzanie S.A. 29-12-2023 270 270 0 30-09-2028 RAZEM 16 111 8 253 5 983 1 zobowiązanie z tytułu euroobligacji w łącznej kwocie 300 mln EUR przeliczone po kursie średnim NBP z dnia 31 grudnia 2023 roku 2 wartość limitów gwarancyjnych udzielonych spółkom Grupy Kapitałowej Energa na podstawie zawartych umów wykonawczych (wykorzystanie limitu globalnego) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 65 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 3 zobowiązanie z tytułu obligacji hybrydowych w kwocie 125 mln EUR przeliczone po kursie średnim NBP z dnia 31 grudnia 2023 roku 4 termin wykupu obligacji to 12 września 2037 roku, ze zdefiniowanym pierwszym okresem finansowania 10 lat od daty emisji 5 kredyt udzielony jest na okres 5 lat od dnia podpisania umowy z możliwością przedłużenia o rok; wskazana data jest końcową datą obowiązywania umowy, kredyt traktowany jest jako krótkoterminowy 6 zobowiązanie w kwocie 120 mln EUR przeliczone po średnim kursie NBP z dnia 31 grudnia 2023 roku 7 zobowiązanie w kwocie 150 mln EUR przeliczone po średnim kursie NBP z dnia 31 grudnia 2023 roku 29.6. Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych Zabezpieczenie ryzyka walutowego W 2017 roku Grupa przeprowadziła emisję euroobligacji w walucie EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu powyższej emisji, Grupa zawarła w kwietniu 2017 roku transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS o nominale 200 mln EUR („CCIRS III”). W grudniu 2023 w związku ze spłatą kapitału pożyczki w kwocie 20 mln EUR nastąpiło zmniejszenie wartości nominalnej transakcji CCIRS III do kwoty 180 mln EUR. Jako pozycję zabezpieczaną w powyższych relacjach zabezpieczających, Grupa desygnowała ryzyko walutowe z tytułu euroobligacji wyemitowanych przez Energę Finance AB. Jako instrument zabezpieczający Grupa desygnowała transakcję CCIRS, w ramach której Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu euroobligacji. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów z tytułu euroobligacji do lutego 2027 roku. We wrześniu 2017 roku Energa SA dokonała emisji obligacji hybrydowych na łączną kwotę 250 mln EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu tych obligacji Grupa zawarła transakcję walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS („CCIRS IV”). Jako pozycję zabezpieczaną w relacjach zabezpieczających, Grupa desygnowała ryzyko walutowe z tytułu emisji obligacji hybrydowych denominowanych w EUR. Zabezpieczeniu podlega ryzyko walutowe dotyczące 100% łącznego nominału wyemitowanych obligacji. Jako instrument zabezpieczający Grupa desygnowała transakcje CCIRS, w ramach której Grupa otrzymuje przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie EUR oraz płaci przepływy pieniężne o stałym oprocentowaniu w walucie PLN. Przepływy pieniężne otrzymywane przez Grupę pokrywają się z przepływami pieniężnymi z tytułu wyemitowanych obligacji. Grupa oczekuje wystąpienia zabezpieczanych przepływów pieniężnych do września 2027 roku. Od grudnia 2023 roku spółka CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. posiada mechanizm IRS zabezpieczający zaciągnięty kredyt pod budowę instalacji. Umowa zabezpieczenia stóp procentowych zawarta została pomiędzy Spółką a Orlen S.A. i Bankiem. Umowa zabezpieczenia stóp procentowych pomiędzy Spółką a Orlen zabezpiecza ryzyko zmiany stopy procentowej kredytów oraz pożyczek. Na mocy tej umowy Orlen umożliwia zawieranie przez Spółkę transakcji na warunkach opisanych w umowie, a w przypadku, gdy Transakcja podlega zapisom Regulacji EMIR wypełnienie obowiązków wynikających z tej regulacji Wartość godziwa instrumentów zabezpieczających wyniosła: Wartość (mln zł) Ujęcie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego przyjęta za podstawę ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie Kwoty nominalne instrumentu zabezpieczającego w mln EUR PLN Stan na 31 grudnia 2023 CCIRS III 12 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 180 - CCIRS IV 5 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 125 - IRS 2 Zobowiązania – Pozostałe zobowiązania finansowe Brak - 215 Stan na 31 grudnia 2022 CCIRS III 114 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 200 - CCIRS IV 139 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak 250 - IRS 4 Aktywa – Pozostałe aktywa finansowe Brak - 150 Grupa pozostała przy rachunkowości zabezpieczeń według MSR 39, jednocześnie nie stwierdzono w badanym okresie nieefektywności. Z tytułu stosowania wdrożonej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych kapitał z aktualizacji wyceny (efektywna część zmiany wyceny instrumentu zabezpieczającego pomniejszona o podatek odroczony) zmniejszył się w okresie sprawozdawczym o kwotę 64 mln zł a w okresie porównywalnym zmniejszył się o 32 mln zł. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 66 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu kapitału z aktualizacji wyceny z tytułu rachunkowości zabezpieczeń w okresie sprawozdawczym: Zmiana stanu kapitału z aktualizacji wyceny w ciągu okresu sprawozdawczego Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Na początek okresu sprawozdawczego 55 87 Kwota ujęta w kapitale z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających w okresie, równa zmianie wartości godziwej instrumentów zabezpieczających (240) 1 Naliczone, niezapadłe odsetki, przeniesione z kapitału do przychodów/kosztów finansowych (3) - Rewaluacja instrumentów zabezpieczających, przeniesiona z kapitału do przychodów/kosztów finansowych 164 (41) Podatek dochodowy od innych całkowitych dochodów 15 8 Na koniec okresu sprawozdawczego (9) 55 Na dzień 31 grudnia 2023 roku nie stwierdzono nieefektywności wynikającej z zastosowanej rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. 29.7. Zabezpieczenia ustanowione na aktywach Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku nie wystąpiły istotne aktywa, na których ustanowiono zabezpieczenia. 30. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym Do głównych instrumentów finansowych, z których korzysta Grupa, należą kredyty bankowe, obligacje, środki pieniężne, lokaty krótkoterminowe oraz instrumenty zabezpieczające. Głównym celem tych instrumentów finansowych jest wykorzystanie jako środek do finansowania działalności Grupy lub mitygacji ryzyk finansowych. Główne rodzaje ryzyka wynikającego z instrumentów finansowych Grupy obejmują: ryzyko rynkowe, ryzyko płynności, ryzyko kredytowe. Zarząd weryfikuje i uzgadnia zasady zarządzania każdym z powyższych rodzajów ryzyk. W dniu 20 grudnia 2017 roku Zarząd Energa SA podpisał ze spółkami Grupy Kapitałowej Energa Umowę o współpracy, której integralnymi elementami są Polityka zarządzania płynnością w Grupie Energa oraz Polityka zarządzania ryzykiem rynkowym w Grupie Energa (ryzykiem walutowym i stopy procentowej). Tym samym oba dokumenty zostały wprowadzone do stosowania w całej Grupie Energa, co umożliwia efektywne zarządzanie powyższymi grupami ryzyk z poziomu spółki holdingowej. Oba dokumenty określają procedury zarządzania ryzykiem finansowym przez poszczególne spółki Grupy oraz nakładają na nie stosowne wymogi sprawozdawcze. 30.1. Ryzyko rynkowe Grupa identyfikuje następujące główne rodzaje ryzyka rynkowego, na które jest narażona: ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe, ryzyko zmian cen towarów. Na potrzeby analizy wrażliwości na zmiany czynników ryzyka rynkowego Grupa Energa wykorzystuje metodę analizy scenariuszowej, która wykorzystuje scenariusze eksperckie odzwierciedlające subiektywną ocenę Grupy odnośnie kształtowania się pojedynczych czynników ryzyka rynkowego w przyszłości. Prezentowane w niniejszym punkcie analizy scenariuszowe mają na celu analizę wpływu zmian czynników ryzyka rynkowego na wyniki finansowe Grupy. Przedmiotem analizy są objęte wyłącznie te pozycje, które spełniają definicję instrumentów finansowych. Ryzyko stopy procentowej Grupa Energa narażona jest na ryzyko stóp procentowych w związku z posiadaniem aktywów i zobowiązań, dla których przychody oraz koszty są kalkulowane w oparciu o rynkowe stopy procentowe, które mogą podlegać wahaniom. W dniu 1 stycznia 2018 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych („Reforma IBOR”). Rozporządzenie, wraz z jego nowelizacją w lutym 2021 roku, wprowadziło nowy standard wyznaczania i stosowania stawek referencyjnych wykorzystywanych na rynku finansowym. W konsekwencji zreformowane zostało między innymi podejście do ustalania stawek WIBOR i EURIBOR dostosowujące metodologię ich wyznaczania do nowych wymogów. Na gruncie rynku krajowego, w lipcu 2022 roku, powołana została Narodowa Grupa Robocza do spraw reformy wskaźników referencyjnych, której zadaniem jest wprowadzenie na rynek nowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, opartego na transakcjach overnight. Wskaźnik ten będzie zamiennikiem dla wskaźnika WIBOR. Prace Narodowej Grupy Roboczej mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika. 1 września 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej podjął decyzję o wyborze indeksu WIRON będącego indeksem Risk-Free Rate opartym na rzeczywistych transakcjach overnight jako wskaźnika alternatywnego dla WIBORU. Administratorem WIRON będzie GPW Benchmark S.A. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 67 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) We wrześniu 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej przyjął „Mapę Drogową” określającą harmonogram działań. Pierwotnie Mapa Drogowa zakładała, iż reforma wskaźników referencyjnych zostanie zrealizowana do końca 2024 roku, jednak w październiku 2023 roku Komitet Sterujący wydłużył termin finalnego momentu konwersji portfela umów i instrumentów z WIBOR na WIRON na koniec 2027 roku. WIRON ma się stać kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej, który stosowany będzie w umowach i instrumentach finansowych. Grupa Energa dokonała przeglądu istniejących umów finansowych i nie zidentyfikowała ryzyka związanego z brakiem odpowiednich zapisów określających zasady kontynuowania tych umów w przypadku, gdy wskaźnik referencyjny nie będzie publikowany („klauzul fallback”). Obecne stawki IBOR oraz alternatywne wskaźniki referencyjne, które zostaną przyjęte przez Grupę, istotnie się od siebie różnią. Stawki IBOR są stawkami dotyczącymi przyszłych okresów wyznaczanymi na określony okres (np. trzy miesiące) na początku takiego okresu i uwzględniają spread kredytowy na rynku międzybankowym. Alternatywne wskaźniki referencyjne to zazwyczaj wolne od ryzyka stawki overnight publikowane na koniec dnia, które nie zawierają spreadu kredytowego. Różnice te będą powodować dodatkową niepewność co do płatności odsetek według zmiennego oprocentowania, jednak w ocenie Grupy nie będą miały istotnego wpływu na zarządzanie płynnością. Z uwagi na posiadane zobowiązania finansowe, Grupa na dzień 31 grudnia 2023 roku, stosuje wskaźnik WIBOR. Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje na temat niepochodnych instrumentów finansowych dla których dokonane zostanie przejścia na alternatywne stawki referencyjne. Niepochodny instrument finansowy Wskaźnik referencyjny Termin zapadalności Wartość nominalna na dzień 31.12.2023 (w mln zł) Zaawansowane przejścia dla niepochodnych instrumentów finansowych Kredyt Europejski Bank Inwestycyjny WIBOR 2031 496 umowa zawiera klauzulę fallback Kredyt Europejski Bank Inwestycyjny WIBOR 2038 623 umowa zawiera klauzulę fallback w tym transze aktualnie oparte o stałą stopę (zgodnie z umową z bankiem podlega rewizji) o wartości nominalnej 129 mln zł w tym transze aktualnie oparte o stałą stopę (zgodnie z umową z bankiem podlega rewizji) o wartości nominalnej 444 mln zł Grupa identyfikuje ekspozycję na ryzyko zmian stóp procentowych WIBOR, która wiąże się przede wszystkim z długoterminowym zadłużeniem finansowym. Polityka finansowa Grupy przewiduje ograniczanie ryzyka wahań stóp procentowych poprzez utrzymywanie części zadłużenia oprocentowanego stałą stopą procentową. W analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Grupa stosuje równoległe przesunięcie krzywej stóp procentowych o potencjalną możliwą zmianę referencyjnych stóp procentowych w trakcie najbliższego roku. W tym celu wykorzystano poziomy referencyjnych stóp procentowych na dzień kończący okres sprawozdawczy. Skala potencjalnych zmian stóp procentowych została oszacowana na podstawie zmienności implikowanych opcji na stopę procentową kwotowanych na rynku międzybankowym. W przypadku stopy WIBOR, ze względu na niską płynność rynku opcji na stopę procentową, wyznaczono arbitralnie wielkość przesunięcia krzywej stopy procentowej. W przypadku analizy wrażliwości na zmiany stóp procentowych efekt zmian czynników ryzyka zostałby odniesiony do: innych całkowitych dochodów dla instrumentów pochodnych zabezpieczających, przychodów/kosztów odsetkowych dla pozostałych instrumentów finansowych. Poniższa tabela przedstawia wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz innych całkowitych dochodów na racjonalne możliwe do zaistnienia zmiany stóp procentowych, przy założeniu niezmienności innych czynników ryzyka dla tych klas instrumentów finansowych, które są narażone na ryzyko stopy procentowej. Zmienność stóp procentowych została wyznaczona na podstawie średniej rocznej wartości zmienności dziennych danych historycznych notowań za rok 2023: 31 grudnia 2023 Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej na 31 grudnia 2023 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko WIBOR EURIBOR PLN PLN WIBOR + 100 pb WIBOR -100 pb EURIBOR + 400 pb EURIBOR -400 pb Aktywa Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 521 521 5 (5) - - Inne instrumenty pochodne 13 13 - - - - Zobowiązania Kredyty i pożyczki preferencyjne 871 871 9 (9) - - Kredyty i pożyczki udzielane na warunkach rynkowych 3 223 3 223 32 (32) - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 1 850 - - - - - Zmiana zysku brutto (36) 36 - - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 68 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 31 grudnia 2023 Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej na 31 grudnia 2023 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko WIBOR EURIBOR PLN PLN WIBOR + 100 pb WIBOR -100 pb EURIBOR + 400 pb EURIBOR -400 pb Instrumenty pochodne zabezpieczające 17 17 183 117 (127) 151 Zmiana innych całkowitych dochodów 183 117 (127) 151 31 grudnia 2022 Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej na 31 grudnia 2022 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko WIBOR EURIBOR PLN PLN WIBOR +600 pb WIBOR -600 pb EURIBOR +450 pb EURIBOR -450 pb Aktywa Udzielone pożyczki 42 42 3 (3) - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 1 100 1 100 66 (66) - - Inne instrumenty pochodne 45 45 3 (3) - - Zobowiązania Kredyty i pożyczki preferencyjne 1 077 1 077 65 (65) - - Kredyty i pożyczki udzielane na warunkach rynkowych 2 991 2 991 179 (179) - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 574 - - - - - Zmiana zysku brutto (172) 172 - - Instrumenty pochodne zabezpieczające 257 257 490 (20) (214) 266 Zmiana innych całkowitych dochodów 490 (20) (214) 266 Ryzyko walutowe Grupa narażona jest na ryzyko walutowe z tytułu zawieranych transakcji handlowych i finansowych. Ryzyko takie powstaje w wyniku dokonywania przez spółki Grupy sprzedaży lub zakupów oraz zaciągania zobowiązań finansowych w walutach innych niż jej waluta wyceny lub posiadania aktywów finansowych w tych walutach. Grupa identyfikuje ekspozycję na ryzyko zmian kursów walutowych EUR/PLN. W analizie wrażliwości na ryzyko walutowe potencjalne możliwe zmiany kursów walutowych zostały obliczone na podstawie rocznych zmienności implikowanych dla opcji walutowych kwotowanych na rynku międzybankowym dla danej pary walut na dzień kończący okres sprawozdawczy. Poniższa tabela przedstawia wartości księgowe PLN, w tym EUR przeliczone na PLN, a także wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz innych całkowitych dochodów na racjonalne możliwe do zaistnienia zmiany kursów walutowych, przy założeniu niezmienności innych czynników ryzyka dla tych klas instrumentów finansowych, które są narażone na ryzyko zmiany kursów walutowych. Zmienność kursów walutowych została wyznaczona na podstawie średniej rocznej wartości zmienności dziennych danych historycznych notowań za rok 2023: 31 grudnia 2023 Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na 31 grudnia 2023 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko EUR/PLN PLN PLN kurs EUR/PLN +15,00% kurs EUR/PLN -15,00% Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług 5 135 - - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 521 147 22 (22) Instrumenty pochodne zabezpieczające (aktywa) 17 1 329 199 (199) Zobowiązania Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 69 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 31 grudnia 2023 Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na 31 grudnia 2023 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko EUR/PLN PLN PLN kurs EUR/PLN +15,00% kurs EUR/PLN -15,00% Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 593 - - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 1 850 1 850 (278) 278 Zmiana zysku brutto (45) 45 Zmiana innych całkowitych dochodów (12) 12 dotyczy instrumentów pochodnych zabezpieczających 31 grudnia 2022 Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na 31 grudnia 2022 Aktywa i zobowiązania finansowe Wartość księgowa Wartość narażona na ryzyko EUR/PLN PLN PLN kurs EUR/PLN +15,0% kurs EUR/PLN -15,0% Aktywa Należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywa z tytułu umów 3 271 - - - Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 1 100 134 20 (20) Instrumenty pochodne zabezpieczające (aktywa) 257 2 076 311 (311) Zobowiązania Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 2 388 - - - Wyemitowane obligacje i papiery dłużne 2 574 2 574 (386) 386 Zmiana zysku brutto (50) 50 Zmiana innych całkowitych dochodów (5) 5 dotyczy instrumentów pochodnych zabezpieczających W zakresie transakcji handlowych Grupa nie jest narażona w istotnym stopniu na ryzyko związane z kursami wymiany walut, jako że rozliczenia pieniężne Grupy prowadzone są głównie w walucie krajowej. W zakresie transakcji finansowych Grupa jest narażona na ryzyko walutowe z tytułu wyemitowanych euroobligacji. W celu zabezpieczenia tego ryzyka Grupa zawarła transakcje walutowej zamiany stóp procentowych CCIRS oraz wdrożyła rachunkowość zabezpieczeń (patrz opis w nocie 29.6). Ryzyko cen towarów Grupa narażona jest na czynniki ryzyka związane z fluktuacjami cen towarów wykorzystywanych w działalności operacyjnej. Najistotniejsze ryzyko dotyczy zmiany cen zakupu energii elektrycznej oraz świadectw pochodzenia na rynku hurtowym dotyczących kontraktów zawieranych przez spółkę Energa-Obrót SA w horyzoncie długo, średnio i krótkoterminowym na rynku polskim. W związku z powyższym, istotnym elementem jest odniesienie osiąganego poziomu ekspozycji na ryzyko do zakładanego wyniku finansowego na dany rok. Ryzyko powyższe jest zarządzane poprzez mierzenie, kontrolowanie oraz rekomendowanie działań mających na celu obniżenie ekspozycji na ryzyko, które jest ustalane przez Zarząd Energi-Obrót SA. Ekspozycja na ryzyko rynkowe obejmuje wszystkie otwarte pozycje spółki, a jej ograniczanie odbywa się głównie za pomocą zbudowanych narzędzi i modeli. Pomiar i kontrola odbywa się zgodnie z koncepcją mierzenia wartości narażonej na ryzyko (Value at Risk). Stworzone modele pomagają ograniczać ryzyko rynkowe, m.in. w odniesieniu do zmienności cen energii elektrycznej, paliwa gazowego, emisji CO2 czy Praw Majątkowych. Zgodnie ze stosowaną metodyką, spółka może ponosić ryzyko jedynie w ramach przydzielonych limitów VaR. Poziom limitu wartości narażonej na ryzyko (VaR) jest cyklicznie monitorowany i raportowany tak, aby nie przekroczył wartości ustalonej przez Zarząd Energi-Obrót SA oraz uwzględnia, m.in. wolumen otwartej pozycji (różnica pomiędzy poziomem wolumenu sprzedanego i kupionego), zmienność cen produktów oraz korelacje pomiędzy poszczególnymi produktami w portfelu spółki. Dodatkowo, w celu ograniczenia ryzyka związanego ze zmiennością cen towarów, spółka podejmuje działania zabezpieczające, m.in. poprzez minimalizowanie pozycji otwartej na portfelu energii elektrycznej, która polega na koordynacji i optymalizacji procesu zakupowo-sprzedażowego tak, aby różnica pomiędzy wolumenem zakupionym i sprzedanym nie przekraczała z góry ustalonych wartości. Zawierane przez spółkę kontrakty są dywersyfikowane poprzez zawieranie ich w określonych proporcjach oraz w postaci różnych produktów. Ponadto, w ramach ofertowania klientów, zabezpieczaniu ryzyka podlega ewentualna zmiana wartości ofertowanego klientowi kontraktu od momentu wystawienia oferty klientowi do momentu terminu akceptacji tej oferty. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 70 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W celu ograniczenia ryzyka związanego ze zmiennością cen zakupu energii elektrycznej na rynku hurtowym dotyczącym kontraktacji na rzecz odbiorców końcowych, podejmowane są działania zabezpieczające poprzez: minimalizowanie pozycji otwartej na portfelu energii elektrycznej, która polega na koordynacji i optymalizacji procesu zakupowo-sprzedażowego tak, aby różnica pomiędzy wolumenem zakupionym i sprzedanym nie przekraczała z góry ustalonych wartości, zawieranie kontraktów w określonych proporcjach oraz w postaci różnych produktów, wyznaczanie limitów wolumenowych na otwartą pozycję dla uczestnictwa w wybranych rynkach, minimalizujące ryzyko związane z dużym wahaniem cen energii elektrycznej na tym rynku. Ponadto istotne ryzyko zmiany cen towarów, takich jak węgiel, prawa do emisji CO2 (EUA) jest kontrolowane w ramach zarządzania ryzykiem rynkowym w spółce Energa Elektrownie Ostrołęka SA. 30.2. Ryzyko kredytowe W Grupie zdefiniowano występowanie ryzyka kredytowego jako prawdopodobieństwo niewypełnienia przez kontrahenta jego zobowiązań finansowych. Minimalizowanie ryzyka kredytowego może być osiągane poprzez działania zmierzające do wartościowej oceny ryzyka, monitoring kondycji finansowej kontrahentów oraz zabezpieczanie kredytu kupieckiego za pomocą dostępnych narzędzi takich jak gwarancje bankowe, poręczenia, cesje, hipoteki, kaucje, przedpłaty, rygor poddania się egzekucji w akcie notarialnym, weksel, zastaw rejestrowy itp. Udzielone gwarancje i poręczenia jednostkom zależnym na rzecz podmiotów trzecich wyniosły na dzień 31 grudnia 2023 roku i na dzień 31 grudnia 2022 roku odpowiednio 5 501 mln zł i 5 961,5 mln zł. Dotyczyły one głównie udzielonego spółce Energa Finance AB (publ) poręczenia zobowiązań wynikających z emisji euroobligacji a także zabezpieczenia zobowiązań wynikających z prowadzonej działalności operacyjnej spółki Enspirion Sp. z o.o. Informacja na temat działalności poręczeniowej i gwarancyjnej Spółki Energa według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku Lp. Data udzielenia poręczenia lub gwarancji Data obowiązywania poręczenia lub gwarancji Podmiot, za który udzielono poręczenia lub gwarancji Podmiot, na rzecz którego udzielono poręczenie lub gwarancję Forma udzielonego poręczenia lub gwarancji Kwota poręczenia lub gwarancji (w mln zł) Kwota zobowiązania według stanu na 31.12.2023 zabezpieczona poręczeniem lub gwarancją (mln zł) 1. 2012-11-15 2033-12-31 Energa Finance AB obligatariusze umowa poręczenia* 5 435,0 1 283,6 2. 2018-10-31 2026-01-01 ENSPIRION Sp. z o.o. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA umowa poręczenia 10,1 1,5 3. 2019-11-15 2027-01-01 ENSPIRION Sp. z o.o. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA umowa poręczenia 10,8 2,1 4. 2020-12-03 2028-01-01 ENSPIRION Sp. z o.o. Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA umowa poręczenia 17,2 17,2 5. 2020-12-03 2024-12-31 ENSPIRION Sp. z o.o. Cognor SA umowa poręczenia 2,0 2,0 6. 2021-01-05 2024-12-31 ENSPIRION Sp. z o.o. Cognor SA umowa poręczenia 2,0 2,0 7. Pozostałe spółki GK Energa poręczenie - umowa o udzielanie gwarancji 23,9 1,3 RAZEM 5 501,0 1 309,7 * w dniu 15 listopada 2012 roku ustanowiony został program emisji euroobligacji średnioterminowych EMTN na kwotę maksymalną do 1 000 000 000 EUR. W ramach Programu Obligacji EMTN, Energa Finance AB (publ) zarejestrowana pod prawem szwedzkim, działająca jako spółka zależna od Energi SA, może emitować euroobligacje o terminie wykupu od jednego roku do dziesięciu lat. Na mocy umowy poręczenia z dnia 15 listopada 2012 roku, zmienionej w dniu16 lutego 2017 roku, Energa zobowiązała się bezwarunkowo i nieodwołalnie poręczyć zobowiązania Energi Finance AB (publ) wynikające z euroobligacji do kwoty 1 250 000 000 EUR w terminie do dnia 31 grudnia 2033 roku włącznie. W dniu 19 marca 2013 roku Spółka Energa Finance AB (publ) wyemitowała I serię euroobligacji w kwocie 500 000 000 EUR, które zostały wykupione w dniu 19 marca 2020 roku; a w dniu 7 marca 2017 roku kolejną II serię euroobligacji w kwocie 300 000 000 EUR i terminie wykupu w dniu 7 marca 2027 roku. ** Poręczenia według prawa cywilnego udzielone przez Energę za zobowiązania spółek Grupy wynikające z gwarancji bankowych udzielonych przez PKO BP SA w ramach limitów gwarancyjnych dedykowanych spółkom z Grupy. Okres wykorzystania limitu do dnia 19 września 2022 roku. Terminy ważności gwarancji udzielonych w ramach limitu mogą wykraczać poza okres jego ważności. Spłata zobowiązań zabezpieczona jest poręczeniem według prawa cywilnego. Ograniczanie ryzyka kredytowego następuje w odniesieniu do kontrahentów o największych obrotach, czyli portfela kontrahentów hurtowych oraz portfela klientów strategicznych. Szczególne znaczenie mają w tym zakresie: badanie zdolności kredytowej, limity handlowe, określone zapisy w umowach z kontrahentami oraz pozyskiwanie zabezpieczeń od klientów o niskiej wiarygodności. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 71 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W Grupie zostały stworzone procedury minimalizujące ryzyko niewypłacalności kontrahentów. Na hurtowym rynku energii procedury określają limity możliwej sprzedaży energii elektrycznej bez wymagania zabezpieczeń. Na transakcje przekraczające ww. limit wymagane są zabezpieczenia np. gwarancja bankowa. W ramach sprzedaży do klientów strategicznych i biznesowych procedury nakładają obowiązek oceny wiarygodności klientów. W przypadku klientów o niskiej wiarygodności warunkiem rozpoczęcia sprzedaży jest pozyskanie zabezpieczenia zaakceptowanego przez sprzedawcę. Ponadto, dzięki bieżącemu monitorowaniu stanów należności, narażenie Grupy na ryzyko nieściągalnych należności jest nieznaczne. Brak spłacalności rozumiany jest jako wartość oczekiwanej straty, wynikającej z nieterminowej lub niepełnej spłaty należności przez Klientów, które są szacowane w okresie miesięcznym, dla wszystkich należności i w całym okresie życia należności. Niespłacalność w odniesieniu do wydarzeń rzeczywistych Grupa definiuje w momencie braku wywiązania się z zobowiązania przez kontrahenta po upływie pierwszego dnia od terminu wymagalności należności. Poniżej prezentujemy ujawnienia dotyczące ryzyka kredytowego w podziale na kategorie ratingu oraz pozostałe kategorie dotyczące należności z tytułu dostaw i usług: Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Klient rating najlepszy 0,0% 1 233 - 0,0% 846 - Klient rating średni 0,0% 219 - 0,0% 297 - Klient rating najniższy 1,4% 54 (1) 0,9% 57 (1) Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Średnioważony wskaźnik straty Wartość brutto Odpis Klienci bez ratingu w linii biznesowej sprzedaży 2,2% 1 232 (27) 1,6% 1 082 (17) Należności sporne 84,6% 396 (335) 83,8% 358 (300) Pozostałe należności 3,4% 2 446 (82) 7,5% 1 026 (77) W odniesieniu do innych aktywów finansowych Grupy, takich jak środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz niektóre instrumenty pochodne, ryzyko kredytowe Grupy powstaje w wyniku niemożności dokonania zapłaty przez drugą stronę umowy, a maksymalna ekspozycja na to ryzyko równa jest wartości księgowej tych instrumentów. Jednocześnie uznajemy, iż są to aktywa o niskim ryzyku kredytowym. W obszarze finansowym ryzyko kredytowe jest ograniczane poprzez bieżący monitoring ratingów instytucji finansowych oraz ograniczenie ryzyka koncentracji nadwyżek środków pieniężnych w jednej instytucji finansowej. W roku 2023 Grupa inwestowała nadwyżki środków pieniężnych w lokaty bankowe. Decyzje dotyczące lokat bankowych opierają się na maksymalizacji stopy zwrotu przy ustalonych limitach koncentracji dla każdego z banków oraz bieżącej ocenie kondycji finansowej banków wymagającej posiadania przez bank krótkoterminowej oceny ratingów dla depozytów na poziomie inwestycyjnym. Wartość księgowa kategorii i klas instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie 29.1. 30.3. Ryzyko związane z płynnością Grupa monitoruje ryzyko braku funduszy niezbędnych do regulowania zobowiązań zgodnie z ich terminami wymagalności przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Narzędzie to bazuje na prognozowanych przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej, które są sporządzane przez wszystkie spółki Grupy. Dodatkowo prowadzona jest bieżąca weryfikacja trafności sporządzanych prognoz. Grupa narażona jest na ryzyko płynności wynikające z relacji aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku wskaźnik płynności bieżącej wyniósł odpowiednio 0,6 i 0,6. W zakresie zarządzania ryzykiem płynności celem Grupy jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością a elastycznością finansowania, poprzez korzystanie z rozmaitych źródeł finansowania, takich jak limity w cash poolingu, kredyty w rachunku bieżącym, kredyty bankowe, obligacje, euroobligacje oraz umowy leasingu. W zakresie zarządzania ryzykiem płynności Grupa korzysta z wsparcia ORLEN. W ramach postępującej integracji celem optymalizacji zarządzania nadwyżkami środków, od II połowy 2023 roku spółki Grupy korzystają z mechanizmu cash-poolingu Grupy ORLEN. Jednocześnie, w ramach integracji, Grupa optymalizuje dostępne źródła finansowania zewnętrznego i korzysta z pożyczki przeznaczonej na działalność bieżącą z ORLEN. Wsparcie ORLEN dla Grupy wyraża się także w zakresie zapewnienia pokrycia niektórych istotnych nakładach inwestycyjnych Grupy wyrażone w bilateralnych porozumieniach pomiędzy Spółką, a ORLEN. Szczegółowy opis głównych tytułów pozyskanego przez Grupę finansowania zewnętrznego został przedstawiony w nocie 29.5. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 72 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Poniższa tabela przedstawia zobowiązania finansowe Grupy według daty wymagalności na podstawie umownych niezdyskontowanych płatności (według wartości nominalnej, włączając płatności z tytułu ewentualnych odsetek). Poniżej 3 miesięcy Od 3 do 12 miesięcy Od 1 roku do 5 lat Powyżej 5 lat Razem 31 grudnia 2023 Oprocentowane kredyty i pożyczki 2 383 239 798 1 082 4 502 Obligacje 74 244 1 303 635 2 256 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 563 30 - - 1 593 Zobowiązania z tytułu leasingu 25 29 141 762 957 Pozostałe zobowiązania finansowe 5 098 172 9 28 5 307 RAZEM 9 143 714 2 251 2 507 14 615 31 grudnia 2022 Oprocentowane kredyty i pożyczki 540 2 110 1 148 813 4 611 Obligacje 135 1 004 1 717 796 3 652 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 2 382 6 - - 2 388 Zobowiązania z tytułu leasingu 24 21 105 712 862 Pozostałe zobowiązania finansowe 442 120 7 - 569 RAZEM 3 523 3 261 2 977 2 321 12 082 Na aktywa składają się głównie środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz należności z tytułu dostaw i usług. Strukturę środków pieniężnych i ich ekwiwalentów przedstawia nota 19. Analiza wiekowa należności z tytułu dostaw i usług została zamieszczona w nocie 29.4.1., natomiast dodatkowe informacje w zakresie zobowiązań z tytułu leasingu w nocie 34. 30.4. Ryzyko klimatyczne Grupa w sposób konsekwentny i planowy podejmuje działania mające na celu dostosowanie działalności Grupy Energa do zmian klimatu oraz łagodzenie jej negatywnego oddziaływania na klimat. Bieżące zarządzanie ryzykiem i szansami związanymi z klimatem, pozwala na ich identyfikację i ocenę z uwzględnieniem ich potencjalnych skutków. W 2023 roku została przeprowadzona analiza scenariuszowa mająca na celu aktualizację ryzyk klimatycznych i ocenę odporności strategii oraz modelu biznesowego Grupy Energa na ryzyka związane ze zmianą klimatu. Przeprowadzona analiza jest załącznikiem do Polityki Klimatycznej Grupy Energa do 2030 roku. Ponadto stałe monitorowanie zidentyfikowanych zagrożeń i szans klimatycznych prowadzi do wdrażania odpowiednich działań mitygujących w celu minimalizowania danego ryzyka klimatycznego jak i pozwala na pełne wykorzystanie szans płynących z transformacji energetycznej. Sporządzając niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupa uwzględniła wpływ czynników klimatycznych na wartość prezentowanych aktywów oraz pasywów, w tym w ramach sporządzanych testów na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych (nota 13), w wartości inwestycji w jednostkach wycenianych metodą praw własności (nota 17), wartości aktywów niematerialnych, w tym uprawnień do emisji CO2 (nota 14 i 18) oraz w procesie tworzenia rezerw na zobowiązania (nota 24). Grupa identyfikuje również wpływ czynników klimatycznych na sektor finansowy i dostępność oraz koszt pozyskania finansowania dłużnego dla prowadzonych projektów inwestycyjnych. W „Strategicznym Planie Rozwoju Grupy Energa na lata 2024-2030” („SPR”) uwzględnione zostały kluczowe trendy wpływające na kształt i funkcjonowanie krajowego rynku energii, w tym czynniki związane ze zmianami klimatycznymi. W ramach wyznaczonych przez SPR ram działania i rozwoju Grupy Energa w horyzoncie do 2030 roku znajdują się cele związane z redukcją emisji CO2, rozwojem nowych zeroemisyjnych mocy wytwórczych oraz rozbudową sieci dystrybucyjnych. W tę strategię wpisuje się również prowadzony proces wydzielenia aktywów węglowych poza struktury Grupy. Szczegółowe informacje na temat wpływu ryzyk związanych z czynnikami klimatycznymi na działalność Grupy, a także opis działań podejmowanych przez Spółkę i Grupę w ramach zarządzania obszarem ESG zostały przedstawione w „Sprawozdaniu Zarządu Energi SA z działalności Grupy Kapitałowej Energa oraz Energi SA w 2023 roku” oraz „Sprawozdaniu na temat informacji niefinansowych Grupy Energa za rok 2023”. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 31. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Wynik na zbyciu rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów niematerialnych (8) (1) Odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa trwałe, aktywa niematerialne oraz nieruchomości inwestycyjne 1 85 Aktualizacja wartości inwestycji - (42) Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 73 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych (12) (253) Przychody z najmu nieruchomości inwestycyjnych - (40) Pozostałe 10 (21) RAZEM (9) (272) Zmiana stanu rezerw Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zmiana stanu rezerw długoterminowych (52) (38) Zmiana stanu rezerw krótkoterminowych (405) 1 423 Wykorzystanie rezerwy na emisje CO2, prawa majątkowe z roku poprzedniego 1 052 1 175 Korekta o zmianę stanu rezerw aktuarialnych ujętą w innych całkowitych dochodach (18) 39 Korekta dotycząca rezerwy na rekultywację oraz koszty likwidacji (5) (10) Korekta dotycząca rezerwy na generalnego wykonawcę - 46 Pozostałe (7) 5 RAZEM 565 2 640 Pozostałe korekty Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Rozliczenie dotacji na prawa majątkowe (61) (91) Rozliczenie pozostałych dotacji (30) (27) Depozyty zabezpieczające 7 (11) Pozostałe 57 13 RAZEM (27) (116) Zmiana stanu należności krótkoterminowych i rozliczeń międzyokresowych czynnych krótkoterminowych Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zmiana stanu należności z tytułu dostaw i usług (1 864) (1 197) Zmiana stanu aktywów przeznaczonych do sprzedaży 14 (11) Zmiana stanu należności z tytułu naliczonego VAT 127 (207) Zmiana stanu zaliczek na dostawy 14 (5) Zmiana stanu pozostałych należności finansowych (1 182) 25 Zmiana stanu pozostałych należności niefinansowych (8) 2 Korekta o zmianę stanu należności z tytułu cash poolingu 1 157 - Pozostałe (63) (15) RAZEM (1 805) (1 408) Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem kredytów i pożyczek oraz rozliczeń międzyokresowych biernych krótkoterminowych Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług (795) 1 321 Zmiana stanu pozostałych zobowiązań finansowych 4 715 161 Zmiana stanu zobowiązań finansowych wynikająca z wyceny instrumentów pochodnych (39) 98 Zmiana stanu pozostałych zobowiązań krótkoterminowych 182 84 Korekta o zmianę stanu zobowiązań z tytułu cash poolingu (4 674) - Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 74 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Korekta o zmianę stanu leasingów (9) (6) Korekta o zmianę stanu zobowiązań inwestycyjnych 8 (214) Pozostałe 4 5 RAZEM (608) 1 449 Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Zakup rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych (4 659) (4 802) Wpływy z tytułu rozrachunków z zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych (8) 214 Wpłacone zaliczki na rzeczowe aktywa trwałe 325 (404) RAZEM (4 342) (4 992) POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE 32. Zobowiązania inwestycyjne Na dzień kończący bieżący okres sprawozdawczy zobowiązania Grupy do poniesienia nakładów związanych z nabyciem rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych, które jeszcze nie zostały ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, wyniosły około 3 360,71 mln zł, w tym: Przedsięwzięcia objęte planem rozwoju spółki Energa-Operator SA w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2020 – 2025 (uzgodniony z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki) – około 978,11 mln zł, CCGT Grudziądz – budowa elektrowni gazowo-parowych – około 1 257,48 mln zł, CCGT Ostrołęka – budowa elektrowni gazowo-parowych – około 978,37 mln zł. 33. Informacja o podmiotach powiązanych Transakcje z jednostkami powiązanymi są dokonywane w oparciu o ceny rynkowe dostarczanych towarów, produktów lub usług oparte o koszt ich wytworzenia. 33.1. Transakcje z udziałem podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa Na dzień 31 grudnia 2023 roku jednostką kontrolującą Grupę był ORLEN S.A. Przychody ze sprzedaży osiągnięte przez Grupę na transakcjach z jednostką kontrolującą na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosły 704 mln zł, należności z tytułu dostaw i usług wynosiły 67 mln zł. Koszty transakcji z tym podmiotem kształtowały się na poziomie 479 mln zł natomiast zobowiązania z tytułu dostaw i usług wynosiły 75 mln zł. Grupa Energa posiadała rozrachunki z tytułu cash poolingu z Orlen S.A. (patrz nota 29.1). Przychody finansowe z Orlen S.A. wyniosły 41 mln zł. i dotyczyły głównie odsetek od cash poolingu, z kolei koszty finansowe dotyczyły głównie odsetek od pożyczek i odsetek od cash poolingu i wyniosły 313 mln zł. Na dzień bilansowy Spółki CCGT Grudziądz Sp. z o. o., CCGT Ostrołęka Sp. z o. o. i Energa Wytwarzanie S.A. posiadały instrumenty forward na zakup waluty dotyczącej zabezpieczenia realizacji zadań inwestycyjnych. W dniu 30 maja 2023 roku Energa SA zawarła z ORLEN S.A. aneks nr 2 do umowy pożyczki z dnia 31 maja 2021 roku wydłużający okres spłaty pożyczki do dnia 30 maja 2024 roku. Maksymalna wartość zadłużenia wynikająca z zawartej pożyczki w dowolnym okresie jej trwania nie mogła przekroczyć 1 mld zł. Oprocentowanie pożyczki było określone na poziomie rynkowym i uzależnione od poziomu wskaźnika dług netto/EBITDA. Pożyczka została całkowicie spłacona w dniu 29 września 2023 roku i nie jest już dostępna dla ENERGA SA. W dniu 9 grudnia 2022 roku Spółka Energa SA zawarła z ORLEN S.A. umowę pożyczki na kwotę 1 mld zł. W dniu 29 września 2023 roku Energa SA zawarła z ORLEN S.A. porozumienie, na mocy którego okres spłaty został wydłużony do dnia 27 września 2024 roku oraz została zwiększona kwota do 3 mld zł. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość zadłużenia prolongowanej i zwiększonej pożyczki wynosiła 2,3 mld zł. W dniu 28 czerwca 2023 roku ORLEN S.A. wraz z ENERGA S.A. zawarły umowę pożyczki wsparciowej (Support Loan 1-3) dla CCGT Ostrołęką Sp. z o.o. na łączną kwotę 1,3 mld zł, zgodnie z którą udział każdego ze Wspólników w kwocie pożyczki wynosi 50%. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym. Na 31 grudnia 2023 roku pożyczka pozostała nieuruchomiona. W dniu 03 października 2023 roku ORLEN S.A. wraz z ENERGA S.A. zawarły kolejną umowę pożyczki wsparciowej (Support Loan 4) dla CCGT Ostrołęką Sp. z o.o. na łączną kwotę 650 mln zł, zgodnie z którą udział każdego ze Wspólników w kwocie pożyczki wynosi 50%. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym. Na 31 grudnia 2023 roku pożyczka została uruchomiona w kwocie 410,25 mln zł łącznie przez obu Właścicieli. W dniu 29 grudnia 2023 roku ORLEN S.A. zawarł z CCGT Grudziądz Sp. z o.o. umowę pożyczki na kwotę 1,745 mld zł. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym. Na 31 grudnia 2023 roku pożyczka była nieuruchomiona. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 75 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) W dniu 29 grudnia 2023 roku ORLEN S.A. zawarł z Energa Wytwarzanie S.A. umowę pożyczki na kwotę 270 mln zł. Oprocentowanie pożyczki jest określone na poziomie rynkowym. Na 31 grudnia 2023 roku pożyczka była nieuruchomiona. Grupa dokonuje transakcji także z innymi podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa w ramach zwykłego toku prowadzonej działalności gospodarczej. Transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży energii elektrycznej oraz praw majątkowych, sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej (w tym tranzytu), rozliczeń z operatorem systemu przesyłowego w obszarze rynku bilansującego, z tytułu usług przesyłowych, usług systemowych oraz usług pracy interwencyjnej, a także zakupu paliw (głównie węgla). Transakcje te są przeprowadzane na warunkach rynkowych, a warunki nie odbiegają od stosowanych w transakcjach z innymi podmiotami. Przychody ze sprzedaży osiągnięte przez Grupę na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosły 2 221 mln zł, a koszty transakcji z tymi podmiotami kształtowały się na poziomie 4 073 mln zł. Dodatkowo występowały również transakcje o charakterze finansowym (kredyty, gwarancje, opłaty bankowe, prowizje) z Bankiem PKO BP, Bankiem Pekao S.A. oraz z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (opłaty bankowe, prowizje). W zakresie ujawnień dotyczących transakcji z podmiotami powiązanymi poprzez Skarb Państwa Grupa stosuje zwolnienie określone w paragrafie 25 MSR 24. 33.2. Transakcje ze wspólnym przedsięwzięciem i jednostką stowarzyszoną Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa posiada udziały we wspólnym przedsięwzięciu Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o. (dawniej Elektrownia Ostrołęka SA) oraz w jednostce stowarzyszonej – Polimex-Mostostal S.A. Poziom sprzedaży spółek z Grupy Energa do jednostki stowarzyszonej oraz wspólnego przedsięwzięcia w okresie zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz w analogicznym okresie roku poprzedniego był nieistotny. Na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom należności Grupy wobec tych jednostek również znajdował się na nieistotnym poziomie, z uwagi na zakończenie w I kwartale 2023 roku umów pożyczek, których stroną była Elektrownia Ostrołęka Sp. z o.o., oraz finalizację transakcji sprzedaży przez tę spółkę aktywów trwałych na rzecz spółki zależnej - CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Należności związane z tymi transakcjami na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiły 50 mln zł. W okresie zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz w analogicznym okresie roku poprzedniego nie wystąpił zakup od jednostki stowarzyszonej ani od wspólnego przedsięwzięcia. W 2022 roku wykazywane były zakupy od wspólnego przedsięwzięcia - Polska Grupa Górnicza S.A. ("PGG") i dotyczyły w szczególności zakupu węgla do momentu sprzedaży PGG. Wartość zobowiązań Grupy wobec wspólnego przedsięwzięcia na dzień 31 grudnia 2023 roku wyniosła 24 mln zł, wobec 9 mln zł na dzień 31 grudnia 2022 roku. Były to zobowiązania wynikające z umowy leasingu gruntów (13 mln zł) oraz bocznicy kolejowej (11 mln zł). 33.3. Transakcje z udziałem członków Zarządu jednostki dominującej W okresie sprawozdawczym jednostka dominująca nie zawierała znaczących transakcji z członkami Zarządu. 33.4. Wynagrodzenie wypłacone lub należne kluczowej kadrze kierowniczej oraz Radom Nadzorczym spółek Grupy (w tym krótkoterminowe świadczenia pracownicze i świadczenia po okresie zatrudnienia) Stan na 31 grudnia 2023 Stan na 31 grudnia 2022 Jednostka dominująca Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 19,5 18,1 Pozostałe świadczenia długoterminowe - >1 Świadczenia z tyt. rozwiązania stosunku pracy 0,6 - Jednostki zależne Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 74,2 68,1 Świadczenia po okresie zatrudnienia - >1 Pozostałe świadczenia długoterminowe 0,5 0,5 Świadczenia z tyt. rozwiązania stosunku pracy 1,2 2,6 RAZEM 96,0 89,4 Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 76 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 34. Zobowiązania z tytułu umów leasingu Przyszłe opłaty leasingowe z tytułu tych umów oraz wartość bieżąca opłat leasingowych netto przedstawiają się następująco: Opłaty leasingowe do poniesienia na dzień 31 grudnia 2023 31 grudnia 2022 Opłaty minimalne Wartość bieżąca opłat Opłaty minimalne Wartość bieżąca opłat W okresie do 1 roku 104 54 89 45 W okresie od 1 do 5 lat 313 141 255 105 Powyżej 5 lat 1 474 762 1 368 712 Minimalne opłaty leasingowe ogółem 1 891 957 1 712 862 Minus koszty finansowe 934 - 850 - Wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych 957 957 862 862 35. Zarządzanie kapitałem Głównym celem zarządzania kapitałem Grupy jest utrzymanie inwestycyjnego poziomu ratingu kredytowego i bezpiecznych wskaźników finansowych, które wspierałyby działalność operacyjną Grupy i zwiększały wartość dla jej akcjonariuszy. Powyższy cel realizowany jest poprzez przyjęte w Grupie regulacje wewnętrzne. Jednostka dominująca jest podmiotem, który odpowiada za prowadzenie polityki dłużnej Grupy. Grupa monitoruje podstawowy wskaźnik zadłużenia jakim jest współczynnik określający relację długu netto do wielkości EBITDA szacowany na bazie wielkości skonsolidowanych. Na dzień bilansowy wielkość tegoż wskaźnika wyniosła 2,9. Dodatkowe informacje dotyczące wskaźnika znajdują się w Sprawozdaniu Zarządu Energi SA z działalności Grupy Kapitałowej Energa oraz Energi SA w 2023 roku w nocie 4.3. Charakterystyka struktury aktywów i pasywów skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej. Wartość powyższego wskaźnika jest cyklicznie monitorowana również przez instytucje finansujące Grupę oraz agencje ratingowe i ma wymierny wpływ na ocenę wiarygodności kredytowej Grupy, a przez to na możliwość oraz koszt pozyskania finansowania dłużnego. 36. Aktywa i zobowiązania warunkowe 36.1. Zobowiązania warunkowe Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa identyfikuje zobowiązania warunkowe w kwocie 260 mln zł (259 mln zł na dzień 31 grudnia 2022 roku), z tytułu spraw spornych przeciwko spółkom Grupy Energa, w których wygranych spółek nie można wykluczyć lub wiarygodne oszacowanie wypływu środków pieniężnych nie jest na ten moment możliwe i na te sprawy nie jest tworzona rezerwa. Największą pozycję zobowiązań warunkowych stanowią sprawy sporne związane z infrastrukturą energetyczną spółki Energa-Operator SA usadowioną na prywatnym gruncie. Grupa tworzy rezerwy na zgłoszone spory sądowe. W przypadku niepewności, co do zasadności kwoty roszczenia lub tytułu prawnego do gruntu, Grupa rozpoznaje zobowiązania warunkowe. Na dzień 31 grudnia 2023 roku oszacowana wartość tych roszczeń wykazana jako zobowiązania warunkowe wynosi 241 mln zł, podczas gdy na dzień 31 grudnia 2022 roku ich wartość wynosiła 239 mln zł. Biorąc pod uwagę opinie prawne szacowane kwoty określają ryzyko powstania zobowiązania poniżej 50%. 36.2. Aktywa warunkowe Na dzień 31 grudnia 2023 roku Grupa identyfikuje aktywa warunkowe w kwocie 982 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 roku 1 285 mln zł) wynikające z otrzymanych gwarancji. Na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz na 31 grudnia 2022 roku nie wystąpiły istotne aktywa warunkowe wynikające ze spraw sądowych. Największe pozycje aktywów warunkowych wykazują spółki: CCGT Ostrołęka Sp. z o. o., CCGT Grudziądz Sp. z o.o. oraz Energa Obrót S.A. CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. i spółka CCGT Grudziądz Spółka Sp. z o.o. wykazują odpowiednio 490 mln zł i 430 mln zł na aktywach warunkowych tytułem otrzymanych gwarancji. W związku z realizowanymi Projektami budowy elektrowni Spółki podpisują Umowy z wykonawcami, na mocy których zobowiązani są do przedstawienia stosownych gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych. Gwarancja zwrotu zaliczki –występuje w przypadku wypłaty zaliczki przez Spółkę na rzecz Wykonawcy na poczet przyszłych usług i dostaw. Gwarant gwarantuje nieodwołalnie i bezwarunkowo Beneficjentowi gwarancji zapłatę należności do wysokości sumy gwarancyjnej. Gwarancje te zabezpieczają roszczenie CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. w stosunku do Wykonawcy o zwrot całości lub części zaliczki na zasadach określonych w Kontraktach. Gwarancje należytego wykonania – stanowią zabezpieczenie roszczenia Beneficjenta w stosunku do Zobowiązanego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez Wykonawcę Kontraktu, a także z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedmiotu Umowy oraz gwarancji jakości, ujawnione w okresie ważności gwarancji, na zasadach określonych w Kontraktach. Energa Obrót S.A. wykazuje 47,4 mln zł na aktywach warunkowych tytułem prawdopodobieństwa uzyskania korzyści ekonomicznej poprzez otrzymanie pozytywnej interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej dotyczącej możliwości obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku należnego z tytułu przyznanej premii w ramach realizowanych przez Spółkę Energa Obrót S.A. transakcji sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców, jak również korekty przychodu w CIT. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 77 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) 37. Struktura zatrudnienia Zatrudnienie na dzień 31 grudnia w osobach kształtowało się następująco: Rok zakończony 31 grudnia 2023 Rok zakończony 31 grudnia 2022 Pracownicy na stanowiskach robotniczych 3 058 3 064 Pracownicy na stanowiskach nierobotniczych 5 674 5 717 RAZEM 8 732 8 781 38. Inne informacje mające istotny wpływ na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy Grupy Wpływ ustaw limitujących ceny energii elektrycznej i gazu W 2023 roku, w związku z przyjętymi w 2022 roku nadzwyczajnymi regulacjami mającymi na celu uregulowanie rynku energii i ochronę konsumentów, Grupa rozliczyła całość utworzonej w roku 2022 rezerwy na kontrakty rodzące obciążenia z tytułu realizacji umów z odbiorcami z grup taryfowych G w kwocie 1 068 mln zł. W dniu 19 września 2023 roku weszło w życie Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 września 2023 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną (dalej: Rozporządzenie), wprowadzające dla gospodarstw domowych obniżkę na rachunku za energię elektryczną w kwocie 125,34 zł, wyliczoną jako 12% iloczynu średniej ceny z taryf sprzedawców z urzędu na 2022 roku dla grupy taryfowej G11 (tj. 0,4140 zł/kWh) oraz wolumenu energii wynoszącego 2523 kWh. Kwota obniżki (premii) przysługiwała odbiorcy w gospodarstwie domowym (tj. odbiorcy końcowemu, który dokonuje zakupu energii elektrycznej wyłącznie w celu jej zużycia w gospodarstwie domowym), który spełnił przynajmniej jeden z warunków wskazanych w Rozporządzaniu. Stosowanie premii jest obowiązkiem sprzedawcy, a obniżka (premia) ma zastosowanie do każdego punktu poboru energii odbiorcy w gospodarstwie domowym. Obniżenie ma być dokonane bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ostatniej fakturze za 2023 rok. Jednocześnie nie został przewidziany mechanizm rekompensowania sprzedawcy kwot premii. Wpływ wprowadzenia tego mechanizmu został oszacowany na poziomie 313 mln zł i w tej kwocie został ujęty w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy za 2023 rok jako zmniejszenie należności z tytułu dostaw towarów i usług, co przełożyło się na analogiczne obniżenie wyniku netto. Ostateczny wpływ Rozporządzenia na wyniki finansowe Spółki uzależniony będzie od finalnej liczby klientów objętych mechanizmem obniżenia należności, po weryfikacji spełnienia warunków przez odbiorców i uwzględnieniu potencjalnych zwrotów, poprzez doliczenie kwoty premii w fakturach za kolejne okresy rozliczeniowe 2024 roku, nie później jednak niż do 31 grudnia 2024 roku. Ponadto 19 września 2023 roku weszła w życie Ustawa z dnia 16 sierpnia 2023 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz niektórych innych ustaw, wprowadzająca m.in. następujące zmiany do systemu wsparcia odbiorców energii elektrycznej: podniesienie z 2 MWh do 3 MWh podstawowego limitu zużycia energii elektrycznej objętego zamrożeniem cen na poziomie z 2022 roku. Limit ten dotyczy odbiorców w gospodarstwach domowych wzrost limitów dla gospodarstw domowych, w których jest osoba niepełnosprawna z 2,6 do 3,6 MWh, a także gospodarstw z Kartą Dużej Rodziny oraz w gospodarstwach rolniczych z 3 do 4 MWh obniżenie od IV kwartału 2023 roku regulowanej ceny energii elektrycznej dla samorządów, małych firm, podmiotów użyteczności publicznej i innych podmiotów wrażliwych. Kolejno ustawą z dnia 7 grudnia 2023 roku o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła dokonano zmian w: ustawie z dnia 7 października 2022 roku o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, wydłużając okres wsparcia dla odbiorców energii elektrycznej z grup taryfowych G w postaci zamrożenia cen energii elektrycznej dla tych odbiorców do wskazanych limitów zużycia oraz mechanizm rekompensat dla przedsiębiorstw obrotu do 30 czerwca 2024 roku, ustawie z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku, wydłużając do 30 czerwca 2024 roku okres obowiązywania mechanizmów zamrożenia cen energii elektrycznej dla wybranych odbiorców do urzędowo ustalonego poziomu ceny maksymalnej, ustawie z dnia 15 grudnia 2022 roku o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku gazu, wydłużając do 30 czerwca 2024 roku mechanizm zamrożenia cen gazu. Ustawa weszła w życie 31 grudnia 2023 roku. W następstwie powyższego, jak również w związku z decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 15 grudnia 2023 roku o zatwierdzeniu, na 2024 rok Taryfy dla energii elektrycznej sprzedawanej do odbiorców grup taryfowych G, określającej cenę sprzedaży energii elektrycznej nie pokrywającą w pełni kosztów uzasadnionych sprzedawanej energii elektrycznej, Grupa utworzyła w 2023 roku rezerwę na kontrakty rodzące obciążenia w kwocie 466 mln zł, którą prezentuje w zobowiązaniach z tytułu umów z klientami. Jednocześnie w oparciu o obowiązujące przepisy w sprawozdaniu z zysków lub strat w pozycji przychodów z Funduszu Wypłat Różnicy Ceny Grupa zaprezentowała 4 006 mln zł z tytułu rekompensat jakie przysługiwały Grupie w konsekwencji stosowania w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi zamrożonych cen energii elektrycznej, cieplnej i gazu. Odpis na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny za 2023 rok, w kwocie 1 233 mln zł, Grupa ujęła w kategorii Podatki i opłaty w układzie rodzajowym kosztów oraz jako Koszty sprzedaży w układzie kalkulacyjnym. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 78 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Wpływ konfliktów zbrojnych na działalność Grupy Grupa monitoruje na bieżąco sytuację w Ukrainie oraz strefie Gazy pod kątem wpływu na jej działalność, niemniej jednak utrzymująca się duża dynamika wydarzeń sprawia, że prognozowanie dalszych skutków gospodarczych wojny obarczone jest dużym ryzykiem przyjęcia błędnych założeń. Biorąc pod uwagę dużą dynamikę zmian sytuacji geopolitycznej oraz gospodarczej i trudności w opracowaniu lub uzyskaniu jednoznacznych i wysoce prawdopodobnych prognoz ekonomicznych i finansowych, na ten moment nie jest możliwe dokładne oszacowanie potencjalnego wpływu konfliktu na działalność i wyniki finansowe Grupy. Dla pełnej oceny wpływu obecnej sytuacji na przyszłe wyniki finansowe Grupy kluczowy będzie dalszy przebieg działań militarnych, zakres i efektywność sankcji nałożonych na zaangażowane strony oraz reakcja banków centralnych i innych instytucji finansowych na kryzys. Mając na względzie powyższe, Grupa identyfikuje następujące ryzyka rynkowe: Ryzyko osłabienia złotego względem głównych walut, w tym przede wszystkim PLN/EUR. Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe dla posiadanych zobowiązań w walutach obcych oraz podejmuje działania w celu zabezpieczenia tego ryzyka w odniesieniu do planowanych projektów inwestycyjnych. Ryzyko ponownego wzrostu cen surowców energetycznych (węgla i gazu) na skutek ograniczenia ich dostępności. Zaznaczyć należy, iż Grupa nie nabywa paliw od podmiotów pochodzących z Rosji, Białorusi, Ukrainy czy Izraela. Grupa na bieżąco monitoruje dostępność i zachowanie cen tego paliwa w odniesieniu do kolejnych okresów i podejmuje działania mające na celu zabezpieczenie dostaw i cen umożliwiających nieprzerwaną i rentowną działalność Linii Biznesowej Wytwarzanie. Istniejące źródła wytwórcze Grupy w znikomym stopniu wykorzystują paliwo gazowe (obecnie jedynie kotły rezerwowo-szczytowe w Elblągu obciążone są tym ryzykiem). Ryzyko płynności systemu rozliczeń w ramach wprowadzonych regulacji rynku energii, która może skutkować brakiem uzyskania części należnych rekompensat, co może przełożyć się negatywnie na wynik Grupy. Spółki Grupy nie zanotowały dotychczas istotnych problemów z uzyskaniem należnych im od Zarządcy Rozliczeń zaliczek i rekompensat. Ryzyko wzrostu cen nabywanych materiałów elektroenergetycznych a także innych komponentów. Wzrost cen w tym obszarze może przełożyć się na wyższe koszty bieżących remontów oraz wyższe nakłady na realizowane przedsięwzięcia inwestycyjne w zakresie infrastruktury dystrybucyjnej i wytwórczej. W szczególności Grupa monitoruje sytuację w zakresie terminowości dostaw elementów infrastruktury pomiarowej oraz podejmuje stosowne działania dostosowawcze niezbędne dla zapewnienia ciągłości działań operacyjnych w zakresie instalacji liczników w sieci dystrybucyjnej. Podwyższone ryzyko ataków na infrastrukturę IT, wytwórczą i dystrybucyjną służącą realizacji głównych celów biznesowych Grupy, co rodzi konieczność poniesienia wyższych kosztów ochrony systemów IT i obiektów budowlanych oraz zastosowania bardziej zaawansowanych narzędzi, urządzeń, systemów zabezpieczających. Ryzyko wzrostu inflacji i stóp procentowych i w konsekwencji ryzyko ograniczenia dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania lub pogorszenia ich warunków, co może wpłynąć na wzrost kosztów finansowania dłużnego dla Grupy. Ponadto, sytuacja gospodarcza (wysoka inflacja, pogorszenie prognoz PKB, wysokie koszty kredytowania) może rzutować na pogorszenie sytuacji płynnościowej przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w Polsce, co może spowodować spadek dyscypliny płatniczej klientów Grupy. Na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania Grupa nie identyfikuje zagrożenia z tytułu opóźnień w realizacji należności od klientów jednak bierze pod uwagę taką możliwość, dlatego podejmowane są stosowne działania monitorujące sytuację płatniczą poszczególnych grup odbiorców. Istotny wpływ na płynność w Linii Biznesowej Sprzedaż, związany z powstaniem należności z tytułu rekompensat od Zarządcy Rozliczeń, miało wejście w życie ustaw dotyczących Tarczy Solidarnościowej i Cen maksymalnych. Grupa nie identyfikuje natomiast bezpośredniego negatywnego wpływu wojny w Ukrainie oraz sytuacji w strefie Gazy na wyniki finansowe osiągnięte w 2023 roku. Spółki Grupy nie posiadają kontaktów biznesowych z podmiotami gospodarczymi zarejestrowanymi na terytorium Ukrainy, Rosji, Białorusi czy Izraela. Inwestycja w nowe źródła OZE W 2023 roku zakończono budowę zespołu farm fotowoltaicznych o łącznej mocy blisko 70 MW, zlokalizowanych w woj. warmińsko-mazurskim, jak również rozbudowano moc farmy PV Gryf zlokalizowanej w woj. wielkopolskim do poziomu około 25 MW. Farma PV Gryf powstała w gminie Przykona, na terenach zrekultywowanych po odkrywce węgla brunatnego, w sąsiedztwie należącej do Grupy Energa farmy wiatrowej. Celem projektu PV Mitra jest przygotowanie, budowa i oddanie do eksploatacji instalacji fotowoltaicznej składającej się z zespołu elektrowni fotowoltaicznych o łącznej mocy zainstalowanej ok. 65 MW. W 2023 roku podpisano umowę z generalnym wykonawcą inwestycji, wydano polecenie rozpoczęcia prac budowlanych, przekazano teren budowy.. Celem innego projektu realizowanego w Grupie była budowa pięciu farm fotowoltaicznych (PV Czernikowo+, PV Samolubie 1, PV Samolubie 2, PV Przykona, PV Pierzchały) o mocy jednostkowej do 1MW każda (łącznie ok. 4,2 MW) wraz z wyprowadzeniem mocy. W 2023 roku zakończono 4 projekty, , a na początku 2024 roku zakończono projekt PV Pierzchały . Rozbudowa nowych mocy zwiększy wskaźnik udziału odnawialnych źródeł w łącznej produkcji energii elektrycznej wszystkich aktywów Grupy Energa. W dniu 30 czerwca 2023 roku Energa Wytwarzanie podpisała z firmą Greenvolt umowę przedwstępną na zakup farmy wiatrowej i czterech instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 59 MW za szacowaną kwotę ok. 107 mln euro (ok. 460 mln zł). Zawarcie umów przyrzeczonych oraz nabycie udziałów w spółkach celowych planowane jest na 2024 rok, po uzyskaniu koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. Transakcja dotyczy dwóch projektów OZE realizowanych w woj. wielkopolskim. Pierwszym jest projekt Opalenica, obejmujący trzy farmy fotowoltaiczne o łącznej mocy 22 MW. Drugim – hybrydowy projekt Sompolno, łączący turbiny wiatrowe o mocy 26 MW i instalację fotowoltaiczną o mocy 10 MW. Nabywane aktywa w ciągu roku mogą wyprodukować 111 GWh energii, czyli równowartość zużycia ponad 55 tys. gospodarstw domowych. Za budowę i doprowadzenie obu projektów do fazy operacyjnej odpowiada Greenvolt Power, spółka będąca częścią Grupy Greenvolt. Zawarcie umów przyrzeczonych dla portfolio Opalenica planowane jest w II kwartale 2024 roku, a portfolio Sompolno w III kwartale 2024 roku, po wybudowaniu i uzyskaniu koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej dla poszczególnych instalacji OZE. W dniu 13 października 2023 roku Energa Wytwarzanie SA podpisała z firmą Lewandpol Holding przedwstępną umowę nabycia spółki celowej, realizującej projekt budowy źródeł odnawialnych „Kleczew Solar & Wind”. Inwestycja powstaje w gminie Kleczew w województwie wielkopolskim, a jej łączna moc wyniesie do 334 MW. Podpisanie umowy przyrzeczonej między spółkami i faktyczne zakończenie transakcji zakupu spółki celowej możliwe będzie po ziszczeniu zawartych w umowie przedwstępnej warunków zawieszających, co planowane jest w drugiej połowie roku 2024. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 79 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Projekt „Kleczew Solar & Wind”, realizowany przez Lewandpol Holding, podzielony jest na trzy etapy, z których pierwszy obejmuje budowę instalacji fotowoltaicznej o mocy 193,1 MW oraz farmy wiatrowej o mocy do 19,2 MW. W ramach kolejnych dwóch etapów moc zainstalowana farmy fotowoltaicznej ma wzrosnąć docelowo o maksymalnie ok. 122 MW. Sprawy sądowo-administracyjne dotyczące CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. Na dzień 31 grudnia 2023 roku spółka CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. była stroną w dwóch postępowaniach sądowo-administracyjnych, w których skarżącym było Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot z/s w Bystrej, a które dotyczą: 1) wydanej decyzji środowiskowej dla bloku CCGT w Elektrowni Ostrołęka C wraz z infrastrukturą towarzyszącą, 2) wydanego postanowienia Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego stwierdzającego uchybienie terminu na wniesienie odwołania w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę i rozbiórkę. Podstawowym ryzykiem dla spółki związanym z uchyleniem Decyzji Środowiskowej jest utrata pozwolenia na budowę dla bloku CCGT. W obu sprawach rozstrzygnięcia przed sądem pierwszej instancji były korzystne dla Spółki. W toku w/w postępowań zostały złożone skargi kasacyjne. W pierwszej ze wskazanych spraw Grupa oczekuje rozstrzygnięcia przez Naczelny Sąd Administracyjny. CCGT Ostrołęka ocenia, że prawdopodobieństwo pozytywnego rozstrzygnięcia sporu przekracza 50%. Niemniej jednak spółka podejmuje stosowne działania celem zabezpieczenia możliwości procedowania realizowanego projektu gazowego niezależnie od ewentualnego, negatywnego wyniku rozstrzygnięcia w/w sprawy. W odniesieniu do drugiej sprawy, w dniu 18 kwietnia 2024 roku skarga kasacyjna Stowarzyszenia Pracownia na rzecz Wszystkich Istot została oddalona. Oddalenie skargi kasacyjnej oznacza, że pozwolenie na budowę bloku CCGT jest prawomocne. 39. Istotne zdarzenia, jakie wystąpiły po dniu kończącym okres sprawozdawczy Transakcja nabycia 50% udziałów spółki Elektrownia Ostrołęka sp. z o.o. W dniu 4 kwietnia 2024 r. Energa SA sfinalizowała zakup 50% udziałów spółki Elektrownia Ostrołęka sp. z o.o. (EO) od Enea S.A. Obecnie Spółka posiada 100% udziałów w EO. Przejmowana jednostka pierwotnie powołana została do realizacji projektu nowej elektrowni węglowej w Ostrołęce, jednakże z uwagi na zmianę projektu w zakresie wykorzystywanego paliwa z węgla na gaz, projekt kontynuowany jest w innej spółce celowej. Obecnie EO posiada aktywa w postaci m.in. gruntów, w tym gruntów dzierżawionych przez CCGT Ostrołęka Sp. z o.o. oraz bocznicy kolejowej wykorzystywanej przez spółkę Energa Elektrownie Ostrołęka SA. Wartość godziwa przekazanej zapłaty wynosiła 42 mln zł i obejmowała zakup 50% udziałów EO. Celem transakcji było przejęcie pełnej kontroli nad EO w celu wykorzystania jej potencjału oraz posiadanych zasobów, w tym między innymi nieruchomości na potrzeby realizacji strategicznych projektów inwestycyjnych Grupy ORLEN. Transakcja nabycia 100% udziałów spółki Farma Wiatrowa Szybowice sp. z o.o. W marcu 2024 roku Energa Green Development Sp. z o.o. nabyła od spółek ONDE (GK Erbud) i Goalscreen Holdings Limited (związana z Neo Energy Group) 100% udziałów w spółce celowej Farma Wiatrowa Szybowice Sp. z o.o., do której należy projekt budowy elektrowni wiatrowej Szybowice (woj. opolskie, pow. prudnicki). Kwota zakupu 100% udziałów wyniosła 58 mln zł (wartość ta nie obejmuje planowanych nakładów inwestycyjnych na projekt. FW Szybowice ma składać się z 17 turbin Vestas, każda o mocy 2,2 MW oraz wysokości 180 m. Budowa farmy ma zostać zrealizowana w ciągu 21 miesięcy od wydania przez inwestora polecenia rozpoczęcia prac, co miało miejsce w dniu 20 marca 2024 roku. Łączna wartość inwestycji (zakup udziałów wraz z budową) wyniesie ok. 407 mln zł. Powołanie spółki Baltic Offshore Service Solution Sp. z o.o. W lutym 2024 roku Energa Wytwarzanie Sp z o.o. oraz Northland Power International Holdings BV, spółka zależna Northland Power, powołały do istnienia wspólną spółkę joint venture - Baltic Offshore Service Solution Sp. z o.o. (dalej: BOSS). BOSS będzie prowadziła prace w dwóch lokalizacjach: Łebie i okolicach Trójmiasta. Nowa spółka joint venture to pierwsze w Polsce międzynarodowe konsorcjum, którego celem jest opracowywanie i wdrażanie strategii zarządzania aktywami morskiej energetyki wiatrowej na terenie Morza Bałtyckiego. Nowa spółka będzie świadczyć wyspecjalizowane usługi dla sektora morskiej energetyki wiatrowej, związane m.in. z aspektami technicznymi, operacyjnymi, komercyjnymi i kontraktowymi farm wiatrowych na Bałtyku. Spółka odpowiedzialna będzie także za funkcjonowanie całodobowego Centrum Zarządzania Morskich Farm Wiatrowych, którego wdrożenie jest planowane w Grupie ORLEN. Jednostka zajmować się będzie kontrolą, monitorowaniem i koordynacją działań aktywów offshore. Transakcja nabycia 100% udziałów spółki Wena Projekt 2 Sp. z o.o. W dniu 12 kwietnia 2024 roku Energa Wytwarzanie SA nabyła od Lightsource bp 100% udziałów w spółce celowej Wena Projekt 2 Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, posiadającej prawa do projektu instalacji fotowoltaicznej o łącznej mocy ok. 130 MW. Również w dniu 12 kwietnia wydano polecenia rozpoczęcia prac generalnemu wykonawcy. Instalacja fotowoltaiczna ma powstać w gminie Kotla w powiecie głogowskim, w województwie dolnośląskim. Oddanie instalacji fotowoltaicznej do eksploatacji przewidywane jest przed końcem 2025 roku. Wartość godziwa przekazanej zapłaty wynosiła 117 mln zł i obejmowała zakup udziałów, jak również spłatę pożyczki udzielonej spółce celowej przez byłych udziałowców, będącym warunkiem niezbędnym do przejęcia kontroli nad spółką. Zasady (polityka) rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część 80 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku (w milionach złotych) Podpisy członków Zarządu Energa SA: Michał Perlik ………………………………………… p.o. Prezes Zarządu, Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych i Klimatu Sławomir Staszak ………………………………………… Wiceprezes Zarządu Roman Szyszko ………………………………………… Wiceprezes Zarządu Podpis osoby odpowiedzialnej za sporządzenie sprawozdania: Łukasz Minuth ………………………………………… Dyrektor Departamentu Finansów Bartłomiej Bieńkowski ………………………………………… Kierownik Wydziału Sprawozdawczości Finansowej i Podatków Gdańsk, 23 kwietnia 2024 roku 81